lilÎHliiimmUMHMMM, AâÀUlUââi CODICIS IURIS CANONICI FONTES CURA ROMANI PONTIFICES 1746-1865 TYPIS POLYGLOmS VATICANIS MCMXXXXVIH Zen ‘Z, .u Ann„.lhae. „ f‘"‘ M Λα.,„Ιία.Λ,ρ^ΙΙα>^ ELENCHUS OPERUM AD QUAE PRO REPERIEND1S FONTIBUS IN HOC VOLUMINE RELATIS VIRI STUDIOSI REMITTUNTUR. Benedicti Papae XIV, Bullarium, Romae (1746-1757). Typis S. C. de Propa­ ganda fide. Benedicti Papae XIV, Bullarium, Mechliniae (1826, 1827). Typis P. 1. Hanicq. Bullarum, Privilegiorum ac Diplomatum Romanorum Pontificum Amplissima Collectio, opera et studio Caroli COCQUELINES, Romae (1739-1744). Sumptibus Hieronymi Mainardi. Bullarii Romani Continuatio, Romae (1835-1858). Typographia Rev. Camerae Apostolicae. Acta Greoorii Papae XVI, Romae (1901-1904). Typographia Polyglotta S. C de Prop. Fide. Pli IX Pontificis Maximi Acta, Pars prima, Romae (1854, sq ). Typographia Bonarum Artium. Typographia Vaticana. A. Bizzarri, Collectanea in usum Secretoriae S. C. Episcoporum et Regula­ rium, Romae (1885). Typographia Polyglotta S. C. de Prop. Fide. Collectanea S. Congregationis de Propaganda Fide, Romae (1907). Typogra­ phia Polyglotta S. C. de Prop. Fide. Ioannes Dominicus Mansi, Sacrorum Conciliorum nova et amplissima Colle­ ctio, Florentiae (1759. sq.). Expensis Antonii Zatta Veneti. Decreta authentica Congregationis Sacrorum Rituum ex actis eiusdem collecta eiusque auctoritate promulgata, Romae (1898-1912). Typographia Polyglotta S. C. de Prop. Fide. Typis Polyglottis Vaticanis. Ius Pontificium de Propaganda Fide, Romae (1888-1897). Typographia Poly­ glotta. Raccolta di Concordati su materie ecclesiastiche ira la Santa Sede e le Autorità civili, Roma (1919). Tipografia Poliglotta Vaticana. Augustinus de RoskovAny, De Matrimoniis mixtis, Quinque Ecclesiis (1842). Typis Lycei Episcopalis. INDEX FONTIUM QUI IN HOC VOLUMINE REFERUNTUR II. - ROMANI PONTIFICES. 365. Benedictus XIV, ep. Declarasti, 16 mart. 1746 ........................................ 1 366. » const. Praeclaris, 18 mart 1746 ...................................... 11 367. » ep. Redditae Nobis, 9 apr. 1746 ................................... 20 368. » ep. Accepimus, 16 apr. 1746............................................. 24 369. » ep. Pontificia, 27 maii 1746............................................. 26 370. » const. Ubi primum, 2 iun.1746 ...................................... 28 371. » const. Ad universae, 3 sept. 1746 ..................................... 31 372. » ep. Redditae sunt, 17 sept. 1746 ..................................... 41 373. » const. Ad eradicandum, 28 sept. 1746 ............................ 44 374. » ep. Ex quo, 14 ian. 1747 ................................................. 45 375. » ep. Per binas, 24 ian. 1747 .............................................. 54 376. » const. Impositi Nobis, 27 febr. 1747................................. 56 377. · ep. Postremo mense, 28 febr. 1747 ................................. 62 378. » ep. lampridem, 28 febr. 1747 ....................................... . 91 379. » const. Inter multa, 4 apr. 1747.......................................... 102 380. » const. Pia Mater, 5 apr. 1747 .......................................... 110 381. » const. Apostolici ministerii, 16 sept. 1747 ............................119 382. » const. Causarum, 16 nov. 1747......................................... 122 383. » ep. encycl. Inter caetera, 1 ian. 1748 ............................ 125 384. » ep. Praeclara, 19 ian. 1748 .............................................. 129 385. > const. Si datam, 4 mart. 1748 ......................................... 132 386. » lift. ap. Exemplis Praedecessorum, 19 mart. 1748 . . . 142 387. » ep. encycl. Magnae Nobis, 29 iun. 1748 ........................ 146 388. > const. Pastoralis curae, 5 aug. 1748 ............................... 152 389. » ep. Ad tuas, 8 aug. 1748 .................................................. 162 390. » const. Rerum Ecclesiasticarum, 12 aug. 1748 .... 165 391. > const. Quod expensis, 26 aug. 1748 ................................ 169 392. » deer. Non multi, 14 nov. 1748 ......................................... 180 393. » ep. Ex tuis precibus, 16 nov. 1748 .......................... . 185 394. » ep. Singulari, 9 febr. 1749 .............................................. 193 vin Index Fontium N. 395. Benedictus XIV, ep. encycl. Annus qui, 19 febr. 1749 const Inter arduas, 22 apr. 1749 .............................. 396. const. Suprema, 26 apr. 1749 ................................... 397. const. Quamvis iusto, 30 apr. 1749 .......................... » 398. Htt encycl. Peregrinantes, 5 maii 1749...................... 399. ep. encycl. Apostolica Constitutio, 26 iun. 1749 . . 400. ep. encycl. Gravissimo, 31 oct. 1749.......................... 401. const. Convocatis, 25 nov. 1749 .............................. 402 const. Unigenitus, 26 nov. 1749 .............................. 403. ep. encycl. Inter praeteritos, 3 dec. 1749 .................. 404 const. Apostolici ministerii, 9 dec. 1749 .................. 405. const Officii Nostri, 15 mart. 1750 .......................... 406. 407. ep. encycl. Anno vertente, 19 iun. 1750...................... 408. allocut Postquam, 30 sept. 1750 .............................. 409. litt. encycl. Benedictus Deus, 25 dec. 1750 . . . . 410. const. Imposito Nobis, 29 mart 1751...................... 411. lilt ap. Fra le moltipliciià, 1 maii 1751................. 412. const Providas, 18 maii 1751.................................. 413. ep. encycl. Magno cum, 2 iun. 1751.......................... 414. ep. encycl. A quo primum, 14 iun. 1751................. 415. allocut Perspectam, 5 iul. 1751.................................. 416. const. Iniuncta Nobis, 6 iul. 1751.............................. 417. const. Cum nuper, 8 nov. 1751.............................. 418. ep. Probe, 15 dec. 1751........................... ·>.... 419. ep. Urbem, 19 mart 1752.......................................... 420. const. Ad honorandam, 27 mart. 1752 ................. 421. const. Pias Christifidelium, 21 aug. 1752.... 422 const Detestabilem, 10 nov. 1752................. litt ap. Ex sublimi, 26 ian. 1753 ..................... 424. ep. Ad audientiam, 15 febr. 1753 425. ep. encycl. Apostolicum ministerium, 30 maii 1753 426. const. Sollicita ac provida, 9 iul. 1753 427. const Fidelis Dominus, 25 mart. 1754 428. ep. Cum encycllcas, 24 maii 1754. 429. litt. encycl. Cum religiosi, 26 iun. 1754 430. const. Pastoralis, 15 iul. 1754 431. litt. encycl. Quod provinciale, 1 aug. 1754 432 const Ex pastorali, 25 aug. 1754 433. ep. Beatus Andreas, 22 febr. 1755 434. ep. encycl. Allatae sunt, 26 iul. 1755 435 ep. Cum, ut recte nosti, 27 iul. 1755. PAC. 199 215 220 237 240 254 258 265 287 291 298 301 303 307 311 315 318 332 334 336 339 . . . . . . . . . . . . . . . 354 360 376 378 383 384 390 404 422 426 432 434 436 439 440 456 474 Index Fontium IX FAO. N. 436. Benedictus XIV, ep. encycl. Quam ex sublimi, 8 aug. 1755 .................. 487 437. » ep. In superiori, 29 dec. 1755 .......................................... 491 438. » ep. encycl. Ex quo, 1 mart. 1756 ..................................... 494 439. » ep. Quadam, 24 mart. 1756 ............................................... 514 440. » ep. !am inde, 12 maii 1756 .............................................. 520 441. » ep. encycl. Ex omnibus, 16 oct 1756 ............................. 534 442. 443. » · 444. » 445. 446. » » ep. In postremo, 20 oct. 1756 .......................................... 538 ep. encycl. Quam grave, 2 aug. 1757 ............................. 549 const. Divinarum, 2 aug. 1757 ....................................... 555 ep. Aestas, 11 oct. 1757 .................................................. 556 const Emanavit nuper, 21 ian.1758 ................................... 569 447. » ep. Paucis abhinc, 19 mart. 1758 ..................................... 448. Clemens XIII, const. Inter graviores, 30 sept. 1758.................................... const Inter multiplices, 11 dec. 1758 ................................ const. Ci ? stato, 13 febr. 1759 ........................................ const Gravissimum, 6 mart 1759 .......................... 449. 450. 451. 452. ep. encycl. Cum primum, 17 sept 1759 ep. Mirum sane, 14 mart. 1760 . . . ep. Cogitantibus Nobis, 26 mart 1760. const. Religiosam pacem, 26 apr. 1760. ep. Et paternus, 4 mart. 1762 . . . . const Inexhaustum, 3 sept. 1762. . . 453. 454. 571 577 579 584 585 588 594 596 598 455. 599 456. 600 457. ep. Cum a multo, 18 dec. 1762 ......................................... 458. ep. Quemadmodum, 25 maii 1763 .................................... 459. ep. Quantopere, 16 nov. 1763 ............................................. 460. ep. encycl. Christianae reipublicae, 25 nov. 1766. . . . 609 461. ep. Cum a venerabili, 21 febr. 1767.................................... 611 462. 613 463. ep. Opinionem, Il mart. 1767 464. const Alias ad Apostolatus, 30 ian. 1768............................. '614 620 465. ep. Cum sicut accepimus, 9 febr. 1768 466. Clemens XIV, ep. encycl. Inter multiplices, 21 sept. 1769 ....................... 621 467 » ep. encycl. Decet quam maxime, 21 sept. 1769 .... 628 468. Pius VI, ep. Cum sicut accepimus, 10 apr. 1775.......................................... 647 469. » const. Alias emanavit, 15 maii 1775 ................................................ 647 470. » 471. 472. 473. 474. · » . . * 649 rescript, ad Card. Archiep. Mechlinien., 13 iul. 1782 . . . .,655 const. Mediator, 11 nov. 1784 ......................................................... 658 const. Super soliditate, 28 nov. 1786. ........................................... 663 Cp. encycl. Charitas, 13 apr. 1791................................................ 671 encycl. Inscrutabile, 25 dec. 1775 .................................................... const Auctorem fidei, 28 aug. 1794, prop. Synodi Pistorien., damn...................................................... 682 X Index Fontium ΗΛΟ. N. 476. Pius IX, const. Ecclesia Christi, 15 aug. 1801....................................... 477. » breve ad Archiep. Moguntin., 8 oct 1803 ............................... 714 717 478. » const latndiu, 19 apr. 1816....................................................... 720 479. » const. Ecclesiam, 13 sept. 1821................................................... 721 480. » lift. ap. Non sine magno, 24 aug. 1822....................................... 725 481. Leo XII, const. Quo graviora, 13 mart. 1825........................................... 727 482. Pius VIII, litt. ap. Litteris altero, 25 mart 1830....................................... 733 736 483. Gregorius XVI, ep. encycl. inter gravissimas, 3 febr. 1832 ... . 740 ep. encycl. Summo iugiter, 27 mail 1832 ......... 484. 744 ep. encycl. Mirari vos, 15 aug. 1832 ...................... 485. ep. Quo ex luis litteris, 24 iul. 1833...................... 752 486. 487. litt ap. Cum in Ecclesia, 17 sept. 1833 ................. 754 488. ep. Maiori certo, 13 dec. 1833 .................................. 758 489. allocut. Cum pro pastorali, 1 aug. 1834 ................. 759 490. ep. encycl. Commissum divinitus, 17 maii 1835. . · 762 491. ep. Accepimus, 8 febr. 1836 ...................... 768 492. allocut Officii memores, 5 iul. 1839.......................... 769 493. ep. Dolorem, 30 nov. 1839 ...................................... 773 494. litt ap. In supremo, 3 dec. 1839 .............................. 776 495. ep. encycl. Probe nostis, 18 sept 1840..................... . 779 496. allocut. Afflictas, 1 mart. 1841........................ . 783 497. litt ap. Quas vestro, 30 apr. 1841........................ . 788 498. Dudum, 72 aug. 1841........................ . 791 499. Officium, 16 febr. 1842 ..................................... . . 793 500. ep. Litteras accepimus, 9 iul. 1842 .................... . 794 501. ep. Allatum isthinc, 12 oct. 1843 ......................... . 796 502. ep. encycl. Inter praecipuas, 5 maii 1844 ................ . 797 503. ep. Non sine gravi, 23 maii 1846......................... . 805 504. Pius IX, ep. encycl. Qui pluribus, 9 nov. 1846 ............................. . 807 505. litt. ap. Quum illud, 1 iun. 1847 . . , , 506. . 817 allocut. Ubi primum, 17 dec. 1847 ............................. 507. . 820 allocut. Quibus quantisque, 20 apr. 1849.................... 508. . 823 ep. encycl. Nostis et Nobiscum, 8 dcc. 1849 509. • · · · · . 837 allocut In consistoriali, 1 nov. 1850 ................ 510. . 850 litt. ap. Multiplices inter, 10 iun. 1851................ 511. litt ap. Ad Apostolicae, 22 aug. 1851 . 855 512. allocut. Quibus luctuosissimis, 5 sept. 1851 . 857 513. . 861 ep. encycl. Nemo certe ignorat, 25 mart.1852. 514. ep. La lettera, 9 sept. 1852................ . 865 515. allocut. Acerbissimum, 27 sept. 1852 . 869 516. ep. encycl. Neminem vestrum, 2 febr. 1854 . . 873 . 879 Index Fontium xi N. r*e. 517. Pius IX, ep. encycl. Optime noscitis, 20 mart IBM................................... 888 518. » allocut Singulari quadam, 9 dec. 18M....................................... 891 519. » allocut Probe memineritis, 22, ian. 1855 .................................... 897 523. 524. 525. 526. 527. 528. 529. > » » » » » » » » » » allocut Cum saepe, 26 iul. 1855 ................................................. ep. encycl. Singulari quidem, 17 mart. 1856............................... allocut Nunquam fore, 15 dec. 1856 ........................................ ep. encycl. Cum nuper, 20 ian. 1858 ........................................ allocut Amantissimi Redemptoris, 3 maii 1858.......................... .' allocut. Ad gravissimum, 20 iun. 1859 .......................................... ep. Verbis exprimere, 15 aug. 1859 .............................................. allocut Maximo animi, 26 sept 1859 ......................................... litt. ap. Cum Catholica Ecclesia, 26 mart1860 ......................... allocut Multis gravibusque, 17 dec. 1860..................................... 530. 531. 532. 533. -534. 535. 536. 537. 538. 539. 540. > » » » » » > » » » » allocut lamdudum cernimus, 18 mart. 1861 ................................. 941 const Romani Pontifices, 6 ian. 1862 ......................................... 946 const. Ad universalis, 7 febr. 1862 ............................................. 953 ep. encycl. Amantissimus, 8 apr. 1862 ......................................... 955 allocut. Maxima quidem, 9 iun. 1862 ......................................... 961 ep. Quo graviora, 8 iul. 1862 ......................................... 967 ep. encycl. Quanto conficiamur moerore,10 aug. 1863. . . . 970 ep. encycl. Incredibili, 17 sept. 1863 ....................................... 976 ep. .Tuas libenter, 21 dec. 1863 .................................................. 979 ep. Quum non sine, 14 iul. 1864 .................................................. 984 litt. ap. Ubi Urbaniano, 30 iul. 1864 ....................................... 987 Ml· M2. M3. M4. ’ » » » ep. encycl. Maximae quidem, 18 aug. 1864 ................................... ep. encycl. Quanta cura, 8 dec. 1864 ....................................... Syllabus errorum (a. 1864)........................................................... allocut. Multiplices inter, 25 sept 1865......................................... 520. 521. 522. 899 901 911 916 920 926 928 931 933 937 990 993 1000 1009 II.-ROMANI PONTIFICES. 365. Benedictus XIV, ep. Declarasti, ιό mart. 1746.' § 1. Declarasti Nobis, in sacra Visitatione, qua Dioecesim tuam per lustrasti, deprehendisse nonnullos Rectores Ecclesiarum Parochialium, quibus alia quoque Ecclesia a Parochiali longe seiuncta commendata est, quam ob exiguos proventus alii Sacerdoti committere nequeunt, qui Pro-Rectoris munus sustineat: hinc fieri, ut Rectores ipsi rem Divinam in utraque Ecclesia Festis diebus conficere non dubitent, ut populus uterque parere possit Eccle­ siae praecipienti Fidelibus, ut festis diebus Missae Sacrificio intersint. Nobis etiam exposuisti, decrevisse in tua Synodo id minime licere Rectoribus Eccle­ siarum Parochialium, quoties alius Sacerdos praesto sit, qui Sacrum facere possit in una ex iis Ecclesiis, quae Rectoribus subiiciuntur; id autem attu­ lisse tam gravem Rectoribus ipsis molestiam, ut Synodalis Decreti executionem parumper differre censueris, donec sententiam in hac re Nostram, Nostramque voluntatem intelligeres. Quamobrem prudentiam tuam in primis commendamus, totiusque Hispanae gentis in hanc Sedem Apostolicam obser­ vantiam, ob quam, si forte aliquid incerti dubiique contigerit, ad Romanum Pontificem confugere, consiliumque ad explicandas difficultates deposcere consuevit. Deinde tuae Synodi Decretum aequitati ac disciplinae Ecclesiae maxime consentaneum esse respondemus; ita ut demandari execution! debeat, nec vanis omnino Rectorum querimoniis imminui, vel labefactari. § 2. Quamvis nonnulli ex Theologis Moralibus (et quidem nimis indul­ genter) plures rationes et causas excogitaverint, ob quas Sacerdos eodem dic Sacrificium Missae bis offerre posse videatur, quemadmodum facile videri potest, 3 Summae Sancti Antonini, tit. 3, cap. 6, n. 5, item lib. 3 Summae Sancti Raymundi, tit. 24, et in Summa Hostiensis ad tit. 'de celebratione Missarum, n. 14 et seqq. et in Summa Sylvestrina in verb. Missa primo, § Septimo quaeritur, et in Summa Armilla in verb. Missa, num. 15, id tamen unanimi consensu permittitur Sacerdoti, qui duas Parochias obtineat, vel duos po­ pulos adeo sciunctos, ut alter ipsorum Parocho celebranti per dies festos adesse nullo modo possit, ob locorum maximam distantiam: tunc enim absque ulla dubitatione licere existimant eiusmodi Rectori, cum festi dies incidunt, bis Sacrum conficere, ut populo utrique satisfaciat. Et Suarez in 3 part. Divi Thomae, tom. 3, quaest. 73, art. 2, disput. 80, sect. 3, de hac hypothesi loquens, inquit, in ea tantum hodie licere duas Missas eodem die celebrare: Casus de pluribus Parochiis est proprius, ac fere solus in usu. 1 Venerabili Fratri Antonio Episcopo Oscensi. 2 Romani Pontifices At vero si in altera ex his Parochiis Sacerdos aliquis deprehendatur, qui rem Divinam facere possit, tum illarum Rectori nequaquam licet in utroque loco Sacrificium iterare, eo quod alterius Sacerdotis opera populi necessitati satis consulatur. Ita probant unanimes Pasqualigus, de Sacrificio Missae, tom. 1, quaest. 381, num. 2; Vericellus, de Apostolicis Missionibus, tit. 1, de Privilegiis Regularium, dub. 18, § 31, n. 201; Giribaldus, de Sacramentis, tract. 5, cap. 7, dub. 2, num. 15; Rotarius, in Theologia Morali Regularium, tom. 3, cap. 2, punct. 11, num. 5; Tournelius, in Praelectionibus Theologicis, de Sacramento Eucharistiae, part. 2, iuxta Parisiensem editionem, p. 346; Schmalzgrueberius, tit. de celebratione Missarum, num. 41. Quod si Scriptores isti vestras in manus nondum pervenerint, aliorum testimoniis rem plane cognoscetis, nempe Cardinalis Zabarellae, in cap. Consuluisti, num. 3, de cele­ bratione Missarum, ubi haec habentur: Si est alius, qui celebrare possit, non celebrabit Sacerdos alia vice, dummodo ille alius sit paratus celebrare, et sit ieiunus·, Petri de Ancharano, in Commentariis ad eumdem Textum, num. 1: Intellige, si non sit alius ibi paratus ad celebrandum, et ille sit ieiunus ; Cardi­ nalis Toleti, in Summa, lib. 2, cap. 3, num. 4 ; Laymann, in Theol. Morali, lib. 5, tract. 5, cap. 4, num. 6; Salmanticensium, Theolog. Moral., tom. 1, tract. 5, de Sacrificio Missae, cap. 5, punct. 1, num. 12, iuxta quartam edi­ tionem, quae Matriti facta est anno 1717; Gavanti, ad Rubricas Missalls, part. 3, tit. 12, num. 7. § 3. At supervacaneum est plures auctoritates praestantium virorum con­ gerere, cum id satis superque constet ex septima Synodo Dioecesana, quam Sanctus Turribius anno 1592 celebravit, cap. 3, tom. 4, Conciliorum Hispa­ norum, quae simul collegit vir eximius inter Hispanos Cardinalis de Aguirre, pag. 687. Porro haec sunt verba: tuxta dispositionem Concilii Provincialis celebrati in hac Civitate anno 1567, quantum convenit, et per locum iuris possumus, licentiam concedimus omnibus Indorum, Hispanorumque Parochis nostri districtus, ut diebus Dominicis, et festivis ex praecepto servandis, pos­ sint celebrare duas Missas in duabus Ecclesiis tam inter se distantibus, ut qui in loco unius Ecclesiae assistunt, non possint commode accedere ad audien­ dam Missam in altera. § 4. Ex his apertissime deprehenditur concedi Parocho, qui duas Eccle­ sias distantibus omnino locis positas habeat, bis Sacrificium Missae insti­ tuere, ne diebus festis Ecclesiae praeceptum a populo violetur; ea tamen conditione, ut legitimam pro re gerenda facultatem prius obtinuerit, uti Nos inferius explicabimus. Ex verbis autem depromptis ex eodem Capite tertio Limanac Synodi, quae mox subiiciemus, certi limites eidem Parocho statuuntur, ipsique praescribitur, ut uno tantum loco Sacrum conficiat, si in altero Sacerdos occurrat, qui populo rem Divinam operari possit: Cum autem habuerint alium Sacerdotem, qui possit celebrare in altera dictarum Ecclesiarum, non poterit Parochus celebrare in utraque, sed unam Missam tantum in una, quandoquidem alter Sacerdos possit satisfacere necessitati alterius populi. § 5. Non ignoramus, auctoritatem Limanae Synodi suae Dioecesis finibus solum concludi. At, cum Sanctus Turribius regendae Ecclesiae peritissimus, Romani Pontifices 3 et virtutum omnium gloria clarissimus semper habitus sit, ipsius legibus, ac Dioecesanis institutis eam saltem fidem atque auctoritatem, vimque, ut aiunt, directivam, adhibendam et adscribendam nemo inficiabitur, quam Itali omnes, aliique extra Italiam S. Caroli Borromaei Synodis omni tempore praestiterunt: neque in dubium quis revocare poterit, Sanctum Turribium, virum adeo singularem (pro cuius Canonizatione, cum Promotoris Fidej munus adhuc in minoribus gereremus, plurimum laboris impendimus) con­ ferre plurimum, ut, si propositae rei examen instituamus, illius sententia reliquis anteponatur; laetandumque idcirco Nobis iure merito videmus, quj Commentarium de Sacrificio Missae in lucem proferentes, Italico sermone a Nobis conscriptum, cum Bononiensem Sedem administraremus, idem plane asseruimus, quod pro illustranda praesenti questione superius attulimus, et opinionem nostram auctoritate confirmavimus eiusdem Synodi Sancti Turribii, uti liquido constat ex nostro Commentario, quod commemoravimus, torn. 2, part. 4, sect. 2, num. 38 et seqq. et praecipue num. 40, quod quidem primo Bononiae Typis evulgatum fuit, ac nuper latine redditum, ac typis impressum Patavii, lucem publicam rursus aspexit. § 6. Quod si Limanae Synodo alia quoque Concilia adiungi velint, illud in medium proferri poterit, quod sub Mauritio Archiepiscopo Rothomagensi anno 1231 coactum est, quemadmodum legitur in Collectione Regia Maxima Conciliorum ab Harduino compilata, torn. 7, pag. 186: Nullus audeat Missam bis in dic celebrare, aut cum duplici Introitu, nisi in humana necessitate etc. et hoc, ubi non est, nisi unus Sacerdos; alterum, quod Nemausi anno 1284 coactum fuit, cum Martinus IV Apostolicam hanc Sedem obtineret, uti patet ex Collectione Labbeana, torn. 11, part. 1, pag. 1213: Sz omnes Parochianiad unam Missam simul non possint convenire, eo quod in diversis locis habitant distan­ tibus ab Ecclesia et remotis, sicut est in montanis, nec sunt in Ecclesia dao Sacerdotes, et, dicta prima Missa, postmodum Parochiani venientes postulent Missam aliam sibi dici, poterit tum Sacerdos Missam aliam celebrare. Tamen si in prima Missa, post receptionem Corporis, et Sanguinis profusionem acceperit, non debet secundam Missam in praedictis casibus celebrare. § 7. Ea potissimum verba diligenter observari debent: Ubi non est,nist unus Sacerdos; nec non alia: nec sunt in Ecclesia duo Sacerdotes: ex quibus clare perspicimus, non licere Parocho, si alius Sacerdos praesto sit, duo Sacra perficere diebus festis, ut populus Missae Sacrificio intersit, sive Missa celebranda sit in duabus Ecclesiis inter se distantibus, ut in supra citata Synodo Limana, sive una tantum sit Ecclesia, in qua Missa celebratur, et ad quam insimul universus populus convenire non potest, ut in Synodo Nemausensi. Hi quippe duo casus eodem iure censendi sunt, uti praecipue advertit Theophilus Raynaudus, torn. 17 Operum, editionis Lugdunensis, pag. 8. § 8. Quae huc usque dicta sunt, Canonicis etiam generalibus sanctio­ nibus innituntur. Neque vero copiam Ecclesiasticae eruditionis ostentabimus, ut cognitum id perspectumque faciamus, quod tamen facili negotio, si opus esset, consequeremur, cum duo praeclari Scriptores postremis his tempo­ ribus congesserint casus omnes, quibus ante Decretales Praedecessorum Nostrorum Innocentii III atque Honorii III plures uno die Missae ab eodem 4 Romani Pontifices Sacerdote celebrabantur. Hi sunt Saintebeuvius, torn. 3 Resolutionum casuum conscientiae, cas. 83, et Pontas in Dictionario casuum conscientiae, in verb. Missa, cas. 15. De hoc ipso argumento luculenter disseruit is, qui suis adnotalionibus undecimam Sancti Leonis Epistolam illustravit, iuxta editionem, quae ultimo facta est. De ipso Nos quoque verba fecimus in Commentario de festis diebus Domini Nostri ac Beatae Virginis Mariae, part. 1, n. 667 et seq. Quamobrem, his praetermissis, illud affirmabimus, ex communi totius Ecclesiae disciplina permitti tantum Sacerdotibus hoc tempore, ut die Natali Salvatoris Nostri ter Sacrum faciant, vel quia institutum id fuit a S. Telesphoro Pontifice, ut eam celebritatem singulari honore prosequerentur Fide­ les, uti ostendit Canon: Nocte sancta, de Consecratione, dist. 1, vel quia (si plurimi facienda videantur argumenta, quibus author Telesphorus illius Canonis impugnatur) Parens ac Magistra Ecclesia eum ritum die Natali Domini conservandum censuit, ut posteris perpetuo commendaret veterem disciplinam, ob quam Sacerdos idem plura Sacra conficiebat, cum alii quoque festi dies per annum occurrebant. Id Nos testimoniis praestantium virorum indicavimus in Commentario nostro, quod superius nominavimus, part. 1, num. 665 et seqq. § 9. Excepta die Dominicae Nativitatis, iuxta hodiernam disciplinam non licet Sacerdoti eodem die Sacrificium iterare. Argumenta minime desumimus ex Decreto Alexandri Papae II, Can. Sufficit, de Consecratione, dist. 1, ubi Pontifex ita decrevit: Sufficit Sacerdoti unam Missam in die una celebrare, quia Christus semel passus est, et totum Mundum redemit. Non modica res est, unam Missam facere; et valde felix est, qui unam digne celebrare potest: etenim Pontifex ita rem prosequitur: Quidam tamen pro defunctis unam faciunt, et alteram de die, si necesse fuerit; quibus verbis Alexander II non improbare videtur eum Sacerdotem, qui saltem ob allatam causam bis uno die celebraret. Deinde sic Pontifex concludit: Qui vero pro pecuniis, aut adulationibus saecularium una die praesumunt plures facere Missas, non aestimo evadere damnationem. Porro ex his facili coniectura perspicere quisque potest, Alexandrum II Decreto solum cavere, ne sordidae utilitatis, sive assentationis gratia Sacrificium iteretur. Vasquesius idem Decretum sic explicat in 3 part. Divi Thomae, tom. 3, quaest. 83, art. 2, cap. 5, num. 43: In praedicta Epistola solum damnantur, qui pro pecuniis aut adulationibus saecularium una die praesumunt plures Missas celebrare: de iis vero, qui ex sola devotione plures celebrarent, nihil dicitur. Eamdem rem maxime decla­ rant ea, quae Thomassinus scripta reliquit, De veteri et nova Ecclesiae disci­ plina, part. 3, lib. 1, cap. 72, num. 6, ubi clare ostendit, libertatem pluries una die celebrandi, necessario coercendam fuisse, ut quorumdam Sacerdotum avaritiae modus imponeretur. § 10. Igitur omittentes /Xlexandri 11 Decretum, alterius Praedecessoris nostri, nimirum Innocentii 111 auctoritate, ac Decretali rem nostram com­ probamus, Cap. Consuluisti, de celebratione Missarum: Respondemus, inquit, quod excepto die Nativitatis Dominicae etc., sufficit Sacerdoti semel in die unam Missam solummodo celebrare. Equidem Alexander II, uti superius com­ memoravimus, et Innocentius III usi sunt hoc eodem verbo sufficit·, at Romani Pontifices 5 secundo tantum loco per id verbum praeceptum indicitur: nam si quis inte­ gram Innoccntii Decretalem percurrat, apertissime cognoscet, id petitum fuisse a Pontifice, utrum Presbyter duas Alissas in eadem die valeat cele­ brare. Porro illud valeat, idem prorsus significat, ac liceat. Cum igitur re­ sponsum dederit Pontifex, sufficere Sacerdoti semel in die unam Missam solummodo celebrare; illud sufficit, Sacerdotes adigit praecepto, ne plut a Sacrificia uno die faciant. § 11. Ita Vasquesius interpretatur eo loco, quem paulo ante indicavimus, num. 44. Nam quod quaesitum fuit, utrum valeat celebrare, idem est, ac si quaereretur, utrum liceat ei celebrare. Cum ergo respondit Pontifex, sufficit etc., hoc verbum denotat praeceptum prohibens, plusquam semel celebrare. Neque mirari quis debet, si idem verbum sufficit, consilium uno loco, alio autem praeceptum praescierat. Id ipsum quippe etiam contigit in verbo non oportet. quod iuxta varias rerum circumstantias, in lure Canonico modo solum hone statis officium ac decentiam denotat, modo vero necessitatem atque prae­ ceptum, uti pluribus exemplis demonstrat Baldellus, disput. Theolg., tom. 1, lib. 5, dub. 21, num. 4. Verum ex Honorio Ill, qui post Innocentium III Pontifex renuntiatus fuit, in textu Te referente, sub eodem titulo, de celebra­ tione Missarum, manifesto deprehenditur, illud verbum sufficere, de quo in Decretali Innocentii III, cum praecepto coniungi. Rem totam, sicuti gesta est, recensebimus, uti constat ex Gonzalez, qui Decretalem integram eiusdem Honorii describit. § 12. Sypontinus Archiepiscopus (eam modo civitatem vulgo Manfredoniam appellant) feria quinta maioris hebdomadae Sancta Olea de more in Ecclesia Cathedrali rite consecrabat. Eadem die mane se conferebat ad Montem Garganum, ut peregrinos exciperet, qui magna frequentia in eum locum Religionis causa confluebant. Eius loci Clerus ac populus Archiepiscopum magno studio rogarunt, ut Sacrum iteraret; quod tamen ille facere recusavit, donec super hac re Pontificis Honorii III responsum sibi redde­ retur. Pontifex initium desumit a verbis ipsis Innocentii III Praedecessoris sui, nempe: Cum cuilibet Sacerdoti, quacumque dignitate praefulgeat, unam in die celebrare Missam sufficiat, nam et valde est felix, qui celebrat digne unam. Post haec praecipit Archiepiscopo, ut Syponti rem Divinam peragat, ubi Sacrum Chrisma conficere debebat, et in Ecclesia Montis Gargani Sacri­ ficium offerre praetermittat; hisque utitur verbis, quibus illud sufficit, ab Innocentio III scriptum cum praecepto omnino copulari declarat: Fraterni­ tati tuae mandamus, quatenus die Coenae Domini in Ecclesia Sypontina dum­ taxat, in qua teneris Chrisma conficere, Missarum studeas solemnia celebrare. Innocentius, qui, excepto die Nativitatis Dominicae, prohibuit Sacerdoti plures Missas una die celebrare, in cit. Cap. Consuluisti, de celebratione Missarum, addidit: nisi causa necessitatis suadeat. At Honorius, qui in Cap. Te refe­ rente, eodem tit. de celebratione Amissarum, Archiepiscopo Sypontino rescripsit, ipsi fas non esse, post rem Divinam peractam, dum Sacrum Chrisma con­ ficiebat in Ecclesia Sypontina, aliam Missam celebrare in Ecclesia Montis Gargani, declaravit, causam necessitatis ab Innocentio admissam, nunquam adesse, cum alius invenitur Sacerdos, qui secundam Missam celebrare potest: 6 Romani Pontifices secundam quippe Missam noluit ab Archiepiscopo in Ecclesia Montis Gargani celebrari, ex quo in verisimile ipsi visum est, quod alius non adesset Sacerdos, qui Missam in eadem Ecclesia celebrare posset, iuxta monitum Cardinalis de Turrecremata, in Can. Sufficit, sub num.4, 'om· » Sess. XXIII, de rtf., c. 8. 10. Ρ· 373-377. Koman i Pontifices 57 expressam licentiam Ordinarii, in cuius Dioecesi sunt, pro Ordinibus confe­ rendis ab Episcopo alterius Dioecesis : Sanctissimus Dominus Noster, etiam ex sententia Sacrae Congregationis Concilii, declaravit, obligari. § 4. Contigit autem, sub illius Successore Sixto Papa V eandem quae­ stionem retractari, instante universo Ordine Fratrum Praedicatorum. Qua de re idem Praedecessor, post maturum Causae totius examen in praefata Con­ gregatione Concilii habitum, constituit, licere Superioribus Regularibus Literas Dimissoriales concedere suis respective Subditis, ad Ordines suscipiendos, sed eas tamen^Dioecesano dumtaxat Episcopo directas, nec alteri unquam, nisi quum forte is a Dioecesi abfuerit, aut, quatenus in Dioecesi extiterit, Clericorum tamen Ordinationem non sit habiturus. Ita relatum habetur Lib. IV praedictorum Decretorum, pag. 108: Sanctissimus Dominus Noster Sixtus V, ex sententia Congregationis, respondit, Regulares posse concedere Dimissorias ad Episcopum Dioecesanum, eoque absente, vel etiam praesente, et Ordinationem non tenente, ad quemcumque; dummodo ab eo Episcopo, qui Ordines contulerit, examinentur quoad doctrinam. § 5. Demum a sanctae memoriae Praedecessore quoque Nostro Cle­ mente Papa VIII, ad huiusmodi controversias perpetuo extinguendas, sequens Decretum editum fuit: De mandato Sanctissimi Domini Nostri Clementis Divina Providentia Papae VIU tenore praesentium mandatur omnibus et sin­ gulis quorumcumque Regularium Superioribus, ut de caetero observent, et obser­ vari faciant ea, quae in Decreto Sacrae Congregationis Concilii Tridentini continentur, cuius tenor est talis: Congregatio Concilii censuit, Superiores Regulares posse suo subdito itidem Regulari, qui praeditus qualitatibus requi­ sitis Ordines suscipere voluerit, Literas dimissorias concedere, ad Episcopum tamen Dioecesanum, nempe illius Monasterii, in cuius familia ab iis, ad quos pertinet, Regularis positus fuerit, et, si Dioccesanus abfuerit, vel non esset habiturus Ordinationes, ad quemcumquc alium Episcopum, dum tamen ab eo Episcopo, qui Ordines contulerit, examinetur quoad doctrinam, et dum ipsi Regulares non distulerint de industria concessionem dimissoriarum in id tem­ pus, quo Episcopus Dioecesanus vel abfuturus, vel nullas esset habiturus Ordi­ nationes. Verum, cum a Superioribus Regularibus, Episcopo Dioecesano absente, vel Ordinationes non habente, Literae Dimissoriae dabuntur, in eis utique huiusmodi causam absentiae Dioecesani Episcopi, vel Ordinationum ab eo non habendarum, exprimendam esse. Quod qui non fecerint, officii, et dignitatis, seu administrations;, ac vocis activae, et passivae privationis, ac alias arbi­ trio eiusdem Sanctissimi Domini Nostri Papae reservatas poenas incurrant. In quorum fidem etc. Datum Romae, die 15 mensis Martii 1596. § 6. Hoc emanato Pontificio Decreto, eoque tam claris verbi» concepto, iure sperandum videbatur huius generis lites non amplius auditum iri; sed contra accidit, dum ex una parte nonnulli Episcopi ultra montes constituti contendere coeperunt, necessarias esse Regularibus Dimissorias etiam Ordi­ nariorum eorum Originis, quo possent ab Episcopis aliorum Locorum ad Sacros Ordines promoveri; ex altera vero Regulares, obtendentes, in prae­ lato Clementis VIII Decreto derogatum non fuisse Apostolicis Privilegiis, quae eorum Ordinibus, sive directe, sive per communicationem indulta fue- 58 Romani Pontifices rant, ut scilicet a quocumque Catholico Antistite ordinari possent, huius­ modi Decreti vim et observantiam declinare se posse putarunt. § 7. Verum, quod attinet ad Episcopos, ipsa Congregatio Concilii die 28 Febr. anni mdcliv, ut notatum reperitur Libro XIX ipsius Decretorum, pag. 316, ita rescripsit: Regulares volentes se promovere ad Ordines, non teneri ostendere Dimissorias Ordinariorum propriae Originis, sed sufficere ut obser­ vent formam praescriptam in Decr. san. rnem. Clementis Vili. Quod etiam amplissime confirmatum fuit in alio Decreto edito die 17 martii anni mdclxxiv, Decretorum Libro XXVIII, pag. 261, et sequentibus. § 8. Quod vero spectat ad Regulares, quum eorum praesumptum ius, una cum rationibus ab ipsis plenissime deductis, in quadam Congregatione particulari nonnullorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium a felicis recordationis Praedecessore Nostro Innocentio Papa XIII deputata, cui Nos in minoribus tunc existentes nostram qualemcumque operam, pro deman­ dato Nobis Secretarii munere, contulimus, diligenter expensum, et exami­ natum fuisset; cumque ad huiusmodi quaestionem definiendam, id potis­ simum visum esset in iure statuendum, an ad effectum eximendi Regulares a praefati Decreti Clemcntini observantia, sufficeret, quod Privilegia susci­ piendi Ordines a quocumque, ipsis concessa fuissent post Concilium Tridentinum, a quo huiusmodi antiqua privilegia abrogata fuisse satis constat; an vero oporteret eadem concessa fuisse post ipsum Clementis Praedeces­ soris Decretum; ac praeterea an huiusmodi Privilegia aeque suffragarentur iis, ad quos per viam communicationis extensa dicerentur, ac iis, quibus directe et expresse indulta fuerunt: idem Innocentius Praedecessor, audito praefatae Congregationis particularis consilio, decrevit, satis esse, ad supradictum effectum, quod huiusmodi Privilegia post Concilium Tridentinum concessa fuerint, quamvis praefato Clementino Decreto posteriora non sint; dummodo tamen directe concessa fuisse constet, non vero in communica­ tione Privilegiorum de uno in alium Ordinem derivata asserantur; quem­ admodum ipse Innocentius in suis Apostolicis Literis, incipientibus Apostolid ministerii, die 23 Maii anni mdccxxiii datis,’ ac deinde confirmatis a sanctae memoriae Praedecessore pariter Nostro Benedicto Papa XIII per alias similes Literas datas die 23 Septembris anni mdccxxiv, quarum initium est In supremo,1 aperte declaravit, his verbis: Quoties ergo Regulares ad Ordines erunt promovendi, servetur omnino Decretum Congregationis Cardinalium Con­ cilii Tridentini Interpretum a piae memoriae Clemente Vlll Praedecessore etiam nostro confirmatum die 15 Martii 1596, quo sancitur, ad Episcopum Dioecesanum Literas Dimissorias pro eorundem Ordinum susceptione a suis Superioribus esse dirigendas, praeterquam in casu, quo Dioecesanus a Dioe­ cesi abesset, vel Ordinationes non esset habiturus, quo etiam casu in Literis Dimissoriis ad alium Episcopum dirigendis expressa fieri debeat mentio, vel de praedicta Episcopi Dioecesani absentia, vel de illa alia causa, videlicet quod Ordinationes non sit habiturus ; exceptis tamen, quoad praedicta, Regu­ » Cf. N. 230. « Cf. N. 233 Romani Pontifices V) laribus illis, quibus per speciale Privilegium a Sede Apostolica post Conci­ lium Tridentinum fuerit concessum, ut a quolibet Catholico Antistite Ordines suscipere possint, super quo induito nihil per praesentes innovare intendimus. § 9. Porro si aliqui vigilias laboresque suos, non tam in extricandis inutilibus quaestionibus, vel forte in rebus profanis, et ab Ecclesiastica profes­ sione alienis addiscendis consumerent, quam in studio sacrarum Legum, quibus Ecclesiastica disciplina continetur, utiliter collocarent; ac nisi ali­ quibus arbitrium pro lege, praeiudicata opinio pro ratione, atque, in Legum etiam clarissimarum interpretatione, suus cuique sensus pro auctoritate esset; nec olim Nobis in nostro Bononiensi Archiepiscopatu residentibus contigisset, ut Regularis quidam ex ea Urbe repente digressus, suique Supesioris Dimissorias ad Episcopum finitimum deferens, tametsi nullo pacto docere posset, Nos Clericorum Ordinationem non habituros, Sacrum Pres­ byteratus Ordinem susciperet, nullaque interiecta mora Bononiam ad pri­ mum Sacrificium non sine pompa offerendum reverteretur. Quam tamen intolerandam audaciam Nos ad Canonicarum sanctionum rigorem exigere, atque etiam, servata Pastorali mansuetudine, vindicare non praetermisimus, ut videre est in Monito Pastorali a Nobis tunc edito, inter impress. Monit. 3, lib. 11, Neque rursus, ex quo ad universalis Ecclesiae regimen, Deo sic disponente, assumpti fuimus, plurium Episcoporum Fratrum Nostrorum que­ relae ad Apostolatum Nostrum delatae fuissent; qui nimirum, non sine magno animi nostri dolore, apud Nos expostulare non desinunt, a pluribus saepe Regularibus in eorum Dioecesibus respective commorantibus similia perpe­ trari, in spretum Ecclesiasticarum Legum, atque poenalium sanctionum, quibus ipso facto adstringuntur (siquidem in autographo supra relati Clementini Decreti distincte legitur incurrant; non autem, quod falso nonnemo asseruit, incurrent), dum scilicet, Superiores Regulares, qui Subditis suis non ad prae­ scriptum eiusdem Decreti Dimissorias Literas concedunt, suorum Officiorum, ac Dignitatum, et vocis activae, atque passivae amissione mulctantur, Ordi­ nati vero, suspensionis poenam, atque etiam, si in suscepto Ordine mini­ straverint, Irregularitatem incurrunt; ac denique Antistites, qui ipsis manus imponunt, non facile effugiunt Canonicas poenas adversus eos propositas, qui alienos Subditos absque sufficientibus Dimissoriis ordinare praesumunt. Qui etiam plerumque culpa non vacant in eo, quod, quum ex usu rerum intelligere possint, complures Regulares non alia de causa, proprio domi­ cilio relicto, iter arripere, quam ut se subducant examini Episcopi Dioecesani, cuius hac in re iurisdictionem, aut nimium rigorem perhorrescunt, aliumque inveniant, qui vel nullo, vel admodum levi praemisso examine, Ordines ipsis impertiatur; quoties huiusmodi facilitate erga illos utuntur, toties adversus consultissima Tridentinae Synodi Decreta delinquunt. Ea siquidem sess. 23, cap. 12, de Reformatione, sic statuit: Regulares quoque, nec in minori aetate, nec sine diligenti Episcopi examine ordinentur, privile­ giis quibuscumque quoad hoc penitus exclusis. § 10. Nos autem consueta Sedis Apostolicae clementia uti volentes, libenter abstinemus a designandis aut nominandis hoc loco Regularibus, de quorum excessibus in hoc rerum genere graves Episcoporum querimoniae I I I 00 Romani Pontifices ad Nos delatae fuerunt. Quaecumque etiam hac in re inordinate ad hunc diem admissa sunt, a districtioris iudicii inquisitione liberamus. Quin immo omnes et singulos in hoc delinquentes, sive Superiores Regulares, sive Regu­ lares ad Ordines promotos, sive Antistites, qui eos ordinaverint, a qui­ buscumque sententiis, censuris, et poenis Ecclesiasticis, quas hac de causa respective antehac incurrerint, quibusque innodati forsan existant, auctori­ tatis Nostrae plenitudine, ac de Apostolica benignitate, tenore praesentium absolvimus, et absolutos esse censeri decernimus, et cum iisdem super qua­ cumque irregularitate per eos forsan, causa et occasione praemissis, quomodolibet contracta, ad omnes etiam sacros et Presbyteratus Ordines, eorunv que exercitium, atque ad omnia et singula eorum respective Religionum munera, pari auctoritatis plenitudine dispensamus. De caetero tamen infrascriptas Leges in posterum omnino observandas, Motu proprio, et ex certa scientia Nostra, ac matura deliberatione praemissa, edicimus atque sta­ tuimus. § 11. Quaecumque nimirum hac in re a praefatis Praedecessoribus Nostris Gregorio XIII, Sixto V, Clemente VIII, et Innocentio XIII, in supra citatis ipsorum Literis seu Decretis, statuta, mandata, definita, atque sancita fue­ runt, ea omnia et singula, motu, scientia, et potestatis plenitudine praefatis, earundem praesentium serie, confirmamus, roboramus, et innovamus; atque ab omnibus, ad quos spectat, seu quandocumque in futurum spectabit, invio­ labiliter observari praecipimus et iubemus. Transgressores quoque omnibus poenis in praemissis contentis, aliisque per Apostolicas Constitutiones, et per sacros Canones latis atque statutis, cum effectu subiacere, easque ipso facto et absque alia declaratione incurrere decernimus; Superiores nimirum Regu­ lares eas omnes, quas, ut praefertur, supradictus Clemens VIII Praedecessor constituit et sanxit; Regulares autem, qui contra illius Decreti praescriptum promoti fuerint, et Antistites eos promoventes, Canonicas poenas atque cen­ suras, quae adversps sacram Ordinationem suscipientes ab Episcopo, qui proprius ad hunc effectum dici et haberi nequit, nec non adversus Episcopos» alienos Subditos indebite ordinantes, in jure Canonico, et in Constitutio­ nibus Apostolicis statutae habentur. § 12. Praeterea volumus atque decernimus, ut Superiorum Regularium Dimissoriae, quae ideo ad alium Antistitem directae fuerint, propterea quod Episcopus Dioecesanus extra Dioecesim commoretur, vel Ordinationem non sit habiturus, nullius sint robons et momenti, nisi illis iuncta fuerit authen­ tica attestatio Vicarii Generalis, vel Cancellarii, aut Secretarii eiusdem Epi­ scopi Dioecesani, ex qua constet, vel ipsum a Dioecesi abesse, vel Cleri­ corum Ordinationem habiturum non esse proximo legitimo tempore pei Ecclesiasticas Leges ad hunc effectum statuto. Hoc enim expresse declarari opus est, ad excludendam nonnullorum arrogantiam, qui quum Privilegio gaudeant suscipiendi Ordines extja tempora, existimarunt Episcopos ipsorum voluntati adeo addictos esse debere, ut si, quandocumque ipsis placuisset ad Ordines promoveri, non statim, ipsoque die ab ipsis designato, voti com­ potes fierent, iam dici posset, Ordinationem ab Episcopo non haberi, proindeque alius Episcopus pro suscipiendis Ordinibus adeundus esset. Quod si Romani Pontifice' 61 aliquis Antistes Regularem virum, in sua Dioecesi proprium domicilium non habentem, solis ipsius Superioris dimissoriahbus Literis contentus,sine adiuncta praefata attestatione in forma probanti, ad Ordines promovere praesumpserit, decernimus et declaramus hunc ipso facto incurrere in poenas Canonicas adversus eos constitutas, qui alienum Subditum legitimis Dimissoriis desti­ tutum ordinaverint. § 13. Quemadmodum vero eorum Ordinum Regularium Privilegia firma et rata esse volumus, quibus ab Apostolica Sede reperitur indultum, ut eorum Alumni a quolibet Catholico Antistite ipsius Sedis gratiam et com­ munionem habente ordinari valeant; dummodo huiusmodi Privilegia post Tridentinum Concilium, ei ipsis Ordinibus nominatim atque directe, non autem per communicationem concessa fuerint: ita porro omnia similia Pri­ vilegia, quae aliis Ordinibus ante praefatum Concilium Tridentinum, ab ipsa etiam Apostolica Sede, et sub quibuscumque tenoribus et formis, indulta sint, vel etiam post ipsum Concilium non ipsis directe concessa, sed per communicationem ad eos extensa esse dicantur, iisdem auctoritate, et tenore, nulla et irrita, omnique vigore ac robore, ad effectum, de quo agitur, penitus destituta et vacua esse volumus et statuimus. Decernentes, huiusmodi Privi­ legia nequaquam post Concilium Tridentinum indulta censeri, nisi, vel post ipsius Concilii confirmationem rcipsa fuerint concessa, vel, quatenus antea concessa, et posterius confirmata esse asserantur, huiusmodi confirmationes in forma specifica cum literali veteris Indulti insertione, eiusque expressa innovatione, factae dignoscantur; ac declarantes, alterius generis confirma­ tiones, quae in forma communi nuncupantur, nemini ad praemissum effe­ ctum ullo pacto suffragari. Quod vero spectat ad eorundem Privilegiorum usum et exercitium, monendi sunt ii, quibus eadem, iuxta praemissa, pleno iure competere dignoscuntur, ut non sine iusta causa, nec extra debitas circumstantias, pro libito ipsis utantur, minime vero ad ostentandam dum­ taxat ipsorum Privilegiorum singularitatem ; quemadmodum aliquibus in more positum esse novimus, qui pridie illius diei, quo ab Episcopo Dioecesano Clericorum Ordinationes publice habendae sunt, ad alterius Episcopi Dioecesim consulto migrant, moxque suscepto ibidem Ordinationis munere, ad pristinum domicilium redeunt; idque se facere aiunt, ut iurium suorum indemnitati consulant; quasi vero Apostolica Privilegia, nonnisi cum aperto Episcopi Dioecesani contemptu, suam vim et robur habitura forent. § 14. Denique tam Venerabiles Fratres Patriarchas, Archiepiscopos, et Episcopos, quam Dilectos Filios omnium Regularium Ordinum Professores, quam maximo possumus Apostolicae voluntatis studio, per misericordiam Dei Nostri, et per charitatem Sancti Spiritus, hortamur in Domino et obte stamur, ut tam in hoc negotio, quam in caeteris omnibus, solliciti sint uni­ tatem spiritus, et sincerae dilectionis concordiam servare. Meminerint Regu­ lares, quo loco Spiritus Sanctus posuerit Episcopos regere Ecclesiam Dei; quod ipsis a Sacrosancta Oecumenica Lateranensi Synodo sub Leone X habita, inculcatum fuit, per haec verba: Eosdem insuper Fratres in virtute sanctae obedientiae, ut eosdem Episcopos loco Sanctorum Apostolorum subro­ gatos, pro debita ct Nostra ac Apostolicae Sedis reverentia, congruo honore, 62 Koman i Pontifices et congruenti observantia venerentur. Neque obliviscantur Episcopi, Regulares viros ipsis datos esse adiutores in Dominicae vineae cultura; subdit enim eadem Sancta Synodus: ipsos quoque Episcopos hortamur, ac per viscera mise­ ricordiae Dei nostri requirimus, ut Fratres ipsos affectu benevolo prosequentes charitative tractent, ac benigne foveant etc., et tamquam in agro Dominico cooperatores, eorumque laborum participes, prompta benignitate recipiant. Demum et Episcopi et Regulares simul animum advertant ad id, quod ibidem subiicitur: Una est Regularium et Saccularium Praelatorum et Sub­ ditorum, exemptorum et non exemptorum universalis Ecclesia, extra quam nullus omnino salvatur, eorumque omnium unus Dominus, una Fides, et propterta decet eos, qui eiusdem sunt corporis, unius etiam esse voluntatis. § 15. Haec profecto Christianae veritatis, et charitatis documenta quum utrimque servata fuerint, omnibus in rebus, adeoque in hac etiam Ordina­ tionum materia, importunae partium querelae penitus conticescent. Neque enim Regulares conqueri poterunt, quod, recusantibus Episcopis sacram Ordi­ nationem administrare, praeterquam in Temporibus ab Ecclesia statutis, eorum Privilegia de Ordinibus extra Tempora suscipiendis effectu vacua remaneant; Episcopi enim alios etiam opportunos dies ordinandis Regularibus facile invenient Episcoporum autem cessabunt querelae, quod Superiores Regu­ lares, ad eludendam Decreti Clementini observantiam, advenientibus Ordina­ tionum temporibus, subditos suos domicilio moveant, eosdemque statim post susceptos Ordines, falsis de causis ad pristinum Monasterium reverti iubeant; siquidem Regulares huiusmodi agendi rationem (quam et alias in foro externo graviter vindicatam fuisse, et in posterum districte coercendam fore nove­ rint», tum a probi viri honestate et fide alienam, tum etiam debitae erga sacros Ecclesiarum Antistites observantiae contrariam esse, ipsi per se facile cognoscent. § 16. Praesentes vero Nostras Literas, etc. [Bcncd. XIV Bull., tom. 2, p. 178-185). 377. Benedictus XIV, ep. Postremo mense, 28 febr. 1747.’ I. Postremo mense superioris anni cum de more ad Nos accessisses, retiilissesque Antonium quemdam Vivianum in Hebraeorum vico domum Perlae Misant Hcbreae ingressum esse, ibique cum tres eius Filias, quibuscum puer dumtaxat aderat, earum frater, annos natus duodecim, invenisset, eam, quae nonum annum agebat, baptismate abluisse, Sacramenti verbis rite eodem tempore pronunciatis, quo caput aqua lustravit, idemque deinceps cum reli­ quis duabus sororibus primae adhuc aetatulae peregisse, marem autem non baptizasse, quod aquam sibi deesse viderit. Tunc Nobis quoque significavisti, quid ad mulctandam Viviani audaciam statueras, quidque de puellis Sacro ‘ Venerabili Fratri Archiepiscopo Tarsen. Vices^erenti. Romani Pontifices 63 Baptismate initiatis statuere in animo habebas: id porro a Nobis omnino probatum fuit. 2. Sed quoniam facta huiusmodi frequenter Romae, et alibi audiuntur; quotiescumque vero id accidit, multae hinc statim opiniones, maximeque diversae, perinde quasi tunc id primo evenerit, excitantur, quod sane inde oritur, quia bene multi temere obloquuntur, cum hac de re scriptos neque expenderint libros, neque noverint; alii vero, qui Scriptores legerunt, cum eosdem non semel videant sibi invicem adversantes, non satis ingenii, et facultatis habent ad indicandum quis eorum prudenter senserit, quis vero secus; alii demum aut nunquam Tribunalium indicata cognoverunt, aut eorum certe non reminiscuntur. Ideo operae pretium existimavimus epistolam hanc scribere, eamdemque typis impressam in lucem edere, quae si tibi usui non erit, quia probe iam nosti omnia, quae hic continentur, non parum opinor iis fortasse proderit, qui in eodem Vicesgerentis munere tibi succedent, vel aliis extra Romam degentibus, ad quos pertinet, quemadmodum ad Vicesgerentem Romae spectat, huiusmodi casibus providere, aut non omnino diversis, aut huic plane similibus, qui novissime in Urbe accidit, quique, ut vulgo dicitur, dat causam Edicto. 3. Atque ut omnis, quoad fieri potest, confusio evitetur, materiam duximus in duas partes distribuendam. In prima enim de Hebraeorum infan­ tium; in secunda de Adultorum baptismate disseremus. Prima autem pars multifariam dividitur. Primo enim expendetur, utrum invitis parentibus, ac reluctantibus, Hebraei infantes baptizari licite possint. Secundo, si hoc nefas esse dixerimus, an casus unquam contingat aliquis, in quo id fieri non modo possit, sed etiam liceat, planeque deceat. Tertio, baptismum Hebraeis infan­ tibus tunc impertitum, cum fas non sit, ratum ne, an vero irritum haberi debeat. Quarto, quid sit faciendum, quum Infantes Hebraei afferuntur, ut baptizentur, aut compertum sit eos iam fuisse Sacro Baptismate initiatos; demum quomodo probari possit, eosdem aquis salutaribus iam lustratos fuisse. 4. De primo primae partis capite si sermo sit, utrum nempe dissen­ tientibus Parentibus hebraei infantes baptizari possint, aperte asserimus, hoc iam a Sancto Thoma tribus in locis definitum fuisse, nempe in quodlibet 2, art. 7, in 2, 2, qu. 10, art. 12, ubi ad examen revocans quaestionem in quodlibctis propositam: Utrum pueri ludaeorum, et aliorum Infidelium sint invitis Parentibus baptizandi, ita respondet: Respondeo dicendum, quod maxi­ mam habet auctoritatem Ecclesiae consuetudo, quae semper est in omnibus aemulandi, etc. Hoc autem Ecclesiae usus nunquam habuit, quod ludaeorum Filii invitis Parentibus baptizarentur, quamvis fuerint retroactis temporibus multi Catholici Principes potentissimi, ut Constantinus, Theodosius, quibus familiares fuerunt Sanctissimi Episcopi, ut Sylvester Constantino, et Ambrosius Theodosio, qui nullo modo praetermisissent ab eis impetrare, si hoc esset consonum rationi: et ideo periculosum videtur hanc assertionem de novo indu­ cere, ut, praeter consuetudinem hactenus in Ecclesia observatam, ludaeorum filii, invitis Parentibus baptizarentur. Transitum deinde facit Doctor Angelicus ad exponendas rationes, atque ita ait in 3 par., quaest. 68, art. 10. Respondeo 64 Ko mani Pontifices dicendum, quod pueri infidelium filii aut habent usum rationis, aut non habent, etc. Si nondum habent usum liberi arbitrii, secundum ius naturale sunt sub cura parentum, quamdiu ipsi sibi providere non possunt : unde etiam et de pueris antiquorum dicitur, quod salvabantur in fide parentum; et ideo contra iustitiam naturalem esset, si tales pueri invitis parentibus baptizarentur ; sicut etiam si aliquis habens usum rationis baptizaretur invitus. Esset etiam periculosum taliter filios infidelium baptizare, quia de facili ad infidelitatem redirent, propter naturalem affectum ad Parentes; et ideo non habet hoc Ecclesiae consuetudo, quod filii Infidelium invitis Parentibus baptizentur. 5. Scotus in quarto sententiarum, distinet. 4, quaest. 9, num. 2, et in quaestionibus relatis ad quest. 2, censuit laudabiliter posse Principem impe­ rare, ut, invitis etiam Parentibus, Hebraeorum, atque infidelium infantuli bap­ tizentur, dummodo id potissimum prudenter caveatur, ne iidem Infantes a Parentibus occidantur. Habet sectatores haec sententia suos non solum in Scholis, verum etiam apud Auctores recentiores in saecularibus negotiis apprime versatos, quos inter recensendus est Loaysa in notis ad Concilium decimumseptimum Toletanum, pag. 761, tom. 2, collect. Concil. Hispan.clar. mem. Cardinalis Aguirre. Praevaluit tamen in Tribunalibus S. Thomae sententia, ut testatur Cardinalis Albizi, de inconstantia in Fide, cap. 11, n. 32, atque inter Theologos, Canonumque peritos vulgatior est, quorum nomina recen­ sentur a Cardinali Santorio in Rituali Sacramentorum, ut videre licet pag. 209 et seqq., in quo Rituali complures viri doctrina illustres multum laboris, atque operae insumpserunt, quos inter Cardinalis Bellarminus. 6. Ut colligi potest ex nuper allatis S. Thomae verbis, sententiae ipse suae praecipuum statuit in Ecclesiae consuetudine fundamentum; quod si, ad gravissimi huius argumenti vim labefactandam, Matathiae, aliorumque exemplum proponeretur, qui nimirum, ut legitur in lib. 1 Machabaeorum, cap. 2: Circumciderunt pueros incircumcisos, quotquot invenerunt in finibus Israël; quod quidem invitis eorum Parentibus evenit: respondet Liranus, solos Hebraeorum filios circumcisos fuisse, cuius sententiam sequutus est Verhost, de lib. Machabaeorum, pag. 88. Concedit Sotus in Hebraeorum filios hoc gestum esse, sed ulterius procedens addit, quod si hoc pariter in Ethni­ corum liberos tactum esset, Matathias erravisset. Scriptoris haec sunt verba in 4 sent., dist 5, quaest. unie., art. 10, § Quod si historiam: Respondetur, eos, qui ludaeis Parentibus erant prognati, iure poterat vi circumcidere ; si quos autem inter eos circumcidit Gentilium, fecit zelo fidei, sed tamen non secundum scientiam. At enimvero cum in Divinis Literis nulla occurrat distinctio inter Hebraeorum, et infidelium filios, illa sane responsio videtur certior, ac pro­ babilior, Malathiam nempe, quotquot invenit pueros, circumcidisse; cumque idem vir esset virtute egregius, et sanctitate clarus, id iure gessisse optimo, cum illi infantes lege belli captivi essent sui, quos proplerea merito quidem, vel invitis Parentibus circumcidi iussit, quemadmodum multa cum laude Christiani solent Turearum filios in bello captos sacrosancto Baptismate ini­ tiare. Sapienter ita disserit Suarez in 3 parte S. Thomae, torn. 3, quaest. 68, art 10, disp. 25, sess. 4, § Secundo est certum. Cornelius a Lapide, lib. 1 Machab., cap. 2, vers. 46. Romani Pontifices 65 7. Hoc igitur posito, quod nefas sit Hebraeorum infantes, reluctante parentum arbitrio, baptizare, nunc iuxta ordinem initio propositum descen­ dere iam oportet ad alteram partem; an videlicet contingere unquam possit occasio aliqua, in qua id liceat et conveniat. Ex his quidem casibus unum modo exposuimus, cum Matathiae exemplum consideravimus. Sed quum eiusmodi eventus nostris hisce temporibus contingere nusquam possint, cum neque Hebraeorum quisquam contra Christianos stipendia mereatur, neque talis eorum conditio sit, ut bellum indicere Christianis valeant, rem fore oppor­ tuniorem ducimus, si sermo hic noster de frequentibus tantum casibus habea­ tur, in iisdemque si prudens, si certa methodus proponatur, cuius etiam hoc loco addatur non inutilis aliqua declaratio. 8. Duo, ut plurimum casus evenire solent: cum Christianorum aliquis Hebraeorum infantes invenit in extremo mortis discrimine constitutos; alter autem, quum iidem infantuli crudeliter a parentibus proiecti, destitutique inveniuntur. Cum id eveniat, ut ab aliquo Christiano Hebraeorum puer morti proximus reperiatur, rem oppido laudabilem, Deoque gratam is certe efficiet, qui salutem puero aqua lustrali praebeat immortalem. Inter caetera Congregationis Sancti Officii decreta unum extat latum postridie Kalend. Novembris ann. 1678, cuius verba haec sunt: Cum filius Hebraeorum consi­ gnatus fuisset Nutrici Christianae in deficientia Nutricum Hebraearum, dum esset proximus morti, fuit baptizatus, et Sacra Congregatio declaravit, prae­ dictum puerum fuisse licite baptizatum. Cum quo convenit alterum emanatum die 18 Februarii an. 1705, quaestioni respondens fel. mem. Praesulis Caroli Maigrot; illud autem est huiusmodi: An filii infantes Infidelium possint baptizari invitis parentibus: Eminentissimi, audito voto DD. Consultorum, dixerunt, non licere, nisi in articulo mortis. Oobat in Theologia cxperimentali, tractatu 2, cas. 11, n. 329, maxime commendat Virum Religiosum de Societate lesu, qui cum vi quasi coactus Mahumetani domum ingressus esset, veluti Medicus, cius puellam morti proximam invisurus, eam caute baptizavit, quin id pater cognoverit; quae quidem puella post menses aliquot ex hac vita emigrans ad Coelum feliciter evolavit. Conveniunt quoque in eamdem sen­ tentiam Suarez, in tertiam partem S. Thomae, disp. 78, quaest. 25, art. 3, § Ex his autem. Becanus, de sacram. Baptismi, cap. 10, quaest. 7, n. 7. Hurtadus, de sacr. Bapt., disp. 3, diss. 3. Azorius, part. 1, lib. 8, c. 25, q. 10. Castrus Palaus, tract. 19, disp. unie, de Bapt., punct. 9, n. 16. Paschal., de viribus patriae pote­ statis, part. 1, η. 11. Barbosa, in Canon. ludaeorum 28, q. 1, n. 3. Ad hanc rem praeclare facit epistola Sancti Francisci Xaverii, pag. 67, Romae typis edita, in qua confirmans Patrem Franciscum Henricum, quod quereretur paucos a se Infideles in Indiis ad veri Numinis cultum revocari, sic scribit: Plus itaque proficis, quam fu putas, infantes diligentissime conquisitos per Baptismum Caelo parturiendo. Nam certum est, Xaverium hic loqui de Indorum infantibus extremum vitae agentibus, quos Pater Francisais Henricus rite ac licite bap­ tizabat. At memento, te octo mensibus, quibus isthic versaris, plures animas conservasse moribundis infantibus baptizandis. 9. Si item eveniret, ut puer aliquis Hebraeus proiectus esset, atque a Paren­ tibus derelictus. communis omnium sententia est. pluribus quoque confirmata s 66 Romani Pontifices iudiciis, eum baptizari oportere, reclamantibus etiam, repetentibusque parentibus, ut recte docent Azorius, Inst. Moral., par. 1, lib. 8, cap. 25, quaest.5. Ricciul., Lucubrat., lib. 2, cap. 32, n. 30. Clericatus, de lurisdictione, discord. 17, num. 12.' Sessa, de Judaeis, cap. 51, π. 110 et seqq. At Hebraeorum parentes Patriam se in filios habere potestatem contendunt, nec plane iniuria. Compertum est patriam potestatem neque ad ius Divinum positivum, neque ad ius naturale, neque ad ius gentium pertinere, sed iuris, ut aiunt, humani Romani esse; cum autem Civitate Romana Antoninus Imperator omnes imperio Romano subiectos dona­ verit, iuxta ea, quae leguntur in 1. in Orbe Romano, quaeque in aliis exem­ plaribus incipiunt in Urbe Roma ff. de statu hominum, et Hebraei Imperio Romano tunc essent subditi, hoc ipsis argumentum suppeditat pro patria in filios potestate. Sic disserit Abbas in cap. cit. ex literis, n. 3, de convers. Injid. Judaeus habet filium in potestate; et est ratio, quia Judaei contrahunt iustas nuptias, sunt sub Romano imperio, et sic gaudent legibus Imperialibus. Sed itidem plane constat praedictam patriam potestatem tunc certe amitti, cum filius derelinquitur, proiiciturque iuxta responsum Gregorii IX, cap. 1, de Infantibus, et languidis expositis, cuius haec sunt verba: Si a Patre, sive ab alio, sciente ipso, aut ratum habente (relegato pietatis officio), infans expositus extitit, hoc ipso a potestate fuit patria liberatus. 10. Animadvertendum tamen est, eum infantem non inter proiectos, expositosque adnumerandum, quem sine Patre, sine Matre, nullo comite, aut per urbem, aut extra Hebraeorum vicum temere vagantem inveneris; sed quem in loco publico solum, derelictum, abiectum, atque omni cura, et spe destitutum offenderis, is absque dubio proiectus, is sane expositus censen­ dus est. 11. Benigna haec interpretatio nonnullis improbanda videtur; neque enim ignoramus, apud Auctores multas hac de re sententias valde huic nostrae dissimiles inveniri, quae eo potissimum innituntur, quod Hebraei, quamvis non iure belli, Christianorum tamen mancipia sunt. Itaque cum servitutem serviant, tametsi sententia admittatur, eorum infantes sine parentum con­ sensu baptizari non posse, non decere tamen subtiliores addere limitationes. Multa de hac re habet Antonius Francus in additionibus in Abb., cap. Ex literis, lit. B., de conversione infid. Nostri autem instituti non est in hanc epistolam omnes congerere limitationes, explicationesque regulae ; non enim tractatum, sed simplicem tantum methodum hic proponimus quoad casus et eventus passim obvios, ac frequentes. Sanctus Thomas in locis praefatis docet, Hebraeos in servitute quidem apud Christianos esse, non vero poenali liber­ tatique contraria, sed civili, quae licet in abiectissimo gradu constituat, non cum tamen praebet, quem altera dominatum: quod item in rem nostram sapienter a Suarez consideratur in 3 par. S. Thomae, quaest. 68, art. 10, disp. 25, sess. 4, § Dico secundo, et a Sylvio in 3 part. S. Thom., torn. 4, quaest. 68, art. 10, conci. 7. 12. San. mem. Pius V Praedecessor Noster in sua Constit. 80, 1 omnes Hebraeos ab omni Ecclesiastica ditione, exceptis Romae, et Anconae civita1 Const. Hebraeorum gens, 26 febr. 1569. - Bull. Rom., tom. 4, Ilf, p 57.5g Romani Pontifices 67 tibus, eliminavit. Sixtus V iisdem concessit omnia ditionis Ecclesiasticae loca, * dummodo septa moenibus essent, habitanda. Sed Pontifex Clemens VIH rem in antiquum statum restituit; Romae tamen, Anconaeque, Avenionem adiunxit, ut videri potest in eius Constit. 19.2 Cum vero Apostolica Sedes Urbini, Fer­ rariaeque Ducatus recepisset, non eiecti fuere ludaei ab iis Urbibus, Oppi­ disque, ubi antea per Duces iis licuerat commorari. At si quis peteret, qua de causa non Hebraeis negatum fuerit, nec negetur, in Pontificia ditione, ac Romae etiam libere permanere, is quidem quaestiones adeat Theologicas Piette, qui part. V usitata ingenii sui sagacitate quaestionem agitat, an infantes Hebraeorum possint invitis Parentibus baptizari, tum id affirmantes (quorum et sententiam ipse amplecti videtur) hac interrogatione provocat pag. 335. Cur ergo Romae Ecclesia Filios Judaeorum non baptizat, baptizatosque a Paren­ tibus non avellit, ne in odio Christi, multiplicique impietate enutriantur? Hanc deinde responsionem subiungit: Respondeo, et petovicissim ego: Cur infen­ sissimos illos Christi hostes ipse Christi Vicarius Pontifex Romanus in sua Civitate tolerat? Cur eos inde non amandat? sicut ergo suas habet rationes, gentem illam Deo abominabilem, Christoque infensissimam tolerandi, ita et rationes habet, quare infantes eorum, ipsis invitis, non baptizet, nec ab eis avellat. Et inter caetera, quibus nititur, argumenta, unum extat S. Augustini lib. 18, de Civitate Dei, cap. 46, in quo exponit Deum non eos extinguere penitus voluisse, sed tantum disperdere, ac dissipare, ut quocumque pergerent, sacras literas ferentes, id boni Ecclesiae parerent, ut suorum Codicum testimonio, Christi vaticinia vel invito animo ubique terrarum disseminarent. Ideo parum fuit (verba sunt Augustini), ut diceret: Ne occideris eos, ne quando oblivi­ scantur legem tuam; nisi etiam adderet: Disperge eos; quoniam si cum isto testimonio scripturarum in sua tantummodo terra, non ubique essent, profecto Ecclesia, quae ubique est, eos prophetiarum, quae de Christo praemissae sunt, testes in omnibus gentibus habere non posset. 13. Hoc vero obiter attigimus, non contendentes veram causam con­ stituere, cur Hebraeis liceat et Romae, et in aliquibus Pontificiae ditionis urbibus, moram facere; id enim ad rem propositam satis est, quod si Hebraei servitutem Christianis serviunt, ea quidem non poenalis est, sed civilis, ac si Romae, aliisque in Pontificiis Urbibus commorantur, id potissimum Summo­ rum Pontificum indulgentiae acceptum referunt; ex quo quidem colligere aperte licet, non id ab iis expetendum esse, quod iure non potest exigi; tum etiam eorum ad Christum conversionem, atque infantium baptismum, mode­ rate, religiose, pie procurandum esse, sine ulla vi, aut iniuria; quoniam quicquid iniustitiam sapit, Christianorum indignum est; contumelia vero omnis asylo ipsis concesso penitus adversatur. S. Gregorius Pontifex ad Paschasium Episcopum Neapolitanum scribens, eum admonet, ut humaniter, et mansuete in Hebraeos se gerat, qui tunc eam Civitatem incolebant. Agendum est ergo, ut potius ratione, et mansuetudine provocati sequi nos velint, non fugere, ut eos ex eorum Codicibus ostendentes, quae dicimus, ad sinum Matris Ecclesiae 1 Consi. Christiana pietas, 22 oct. 1586. - Bull. Rom. tom. 4, IV, p. 265-267. 1 Const. Caeca et obdurata, 1 mar. 1593. - Bull. Rom., tom. 5, I, p. 426-428. 68 Romani Pontifices Deo possimus auxiliante convertere. Et quoniam Paschasius quasdam iis cele­ britates tampridem concessas interdixerat, haec subiungit: Itaque Fraternitas tua eos monitis, prout poterit, Deo adiuvante, ad convertendum accendat, et de suis illos solemnitatibus inquietari denuo non permittat, sed omnes festivi­ tates, feriasque suas, sicut hactenus tam ipsi, quam parentes eorum per longa colentes retro tempora tenuerunt, liberam habeant observandi, celebrandique licentiam. Et quae in eadem Epistola decernebantur, pertinere quoque voluit ad omnes Episcopos, in quorum Dioecesibus Hebraei commorabantur: Item universis Episcopis per Galliam, et Europam, et Germaniam constitutis. Haec autem Epistola recensetur in Can. Qui sincera, dist. 45. 14. Postquam casus magis obvios exposuimus, in quibus nostra haec regula prohibet, Hebraeorum infantes, invitis parentibus baptizari; aliquas insuper declarationes addimus ad hanc regulam pertinentes, quarum haec prima est: si parentes desint, infantes vero alicuius Hebraei tutelae commissi fuerint, eos sine tutoris assensu licite baptizari nullo modo posse, cum omnis parentum potestas ad tutores pervenerit. Sic Azorius, Inst. Moral., par. 1, lib. 8, cap. 25, quaest. 9; Thomas a lesu, de Convers. gent., pag. 212; Sessa, de lud., c. 25, num. 30; alios praeterea auctores eadem sentire non ignoramus, a quibus recensendis brevitatis gratia supersedemus. 15. Secunda est, si Pater Christianae Militiae nomen daret, iuberetque infantem filium baptizari, eum quidem vel Matre Hebraea dissentiente bapti­ zandum esse, quum filius non sub Matris, sed sub Patris potestate sit haben­ dus, iuxta textum in lege Nulla ff. de suis, et legitimis haeredibus, et in § Foeminae, Instit., tit. de adoptionibus, quod quidem ad verbum statuit Gregorius IX in sua Decretali ad Argentinae Episcopum scripta, et relata in cap. Ex literis, de conversione Infidelium. 16. Tertia est, quamvis Mater Filios sui iuris non habeat, tamen ad Christi Fidem si accedat, et infantem offerat baptizandum, tametsi Pater Hebraeus reclamet, eum nihilominus aqua baptismatis abluendum esse. Ita cum caeteris Azorius verba facit in loco praefato, quaest. 3: Ubi de communi fidei bono agitur, nulla habenda est ratio patriae potestatis, quam leges, et iura Romana sanxerunt; et propterea mater fidelis, quamvis ei ius civile patriam potestatem non tribuat, ius habet ad Baptismum filium offerendi. Huic quidem sententiae favet praedicta Decretalis Gregorii IX, in qua licet loquatur de patria potestate in eo casu, quem explicabat, Patris nempe Christiani filium aquis lustralibus offerentis, matre Hebraea perperam discrepante: statuit tamen sententiae suae in favorem fidei fundamentum: In favorem maxime fidei Chri­ stianae respondemus, patri cumdem puerum assignandum : favor autem fidei in utroque casu valere plurimum iure debet. 17. Quarta est, quod si pro certo habeatur, parentum voluntatem esse Infantium baptismati necessariam, quoniam sub appellatione parentum locum quoque habet paternus avus, ut observatur in l. Insta interpretatione 201, ubi Glossa in verb, avus ff., de verb, signif. cum co, quod amplius legi potest in discepL977, num. 4, Gratiani. Hinc necessario sequitur, ut, si avus paternus Catholicam Fidem amplexus sit, ac nepotem ferat ad Sacri lavacri Fontem, η inn mortuo i am patre, mater Hebraea repugnet, tamen infans sit absque Romani Pontifices dubio baptizandus. Martinus Navarrus vir Sacrorum Canonum doctrina excel­ lens, cum hic Romae casus huiusmodi evenisset, plus valere contendebat matris dissensum, ut videre licet in eius cons. 4, lib. 3, de conversione Infi· déliant. Contra eum scripsit Praesul Rutilius Bcnzoni: Pontifex autem Gre gorius XIII pro avo sententiam tulit, ut ipse refert in suo Speculo Episcoporum, lib. 1, quaest. 9, dub. 1, ubi testatur, hebraeo infanti baptismum se contulisse. Quamobrem in fine Consilii Navarri haec leguntur: Advertendum autem, contra hanc opinionem latam sententiam, infantemque traditum fuisse Avo Chri­ stiano, et demum baptizatum, perseverareque adhuc in fide. Huiusce facti Mar­ chions etiam testis est de Bello Divino, par. 1, cap. 2. Non desunt alia iudicata, quorum vi avus ad fidem conversus praeferri debet, non solum si Mater, sed etiam si Pater dissentiat, et quamvis ambo pariter protestentur, sese filii bap­ tismati non assentiri, ut videri potest in cit. disc. 977 Gratiani, cum praeter favorem Religionis, qui maximi habendus est, argumenti loco etiam esse debeat Text, in Can. Patrem 32, q. 3, ubi in neptis nuptiis, avi sententia patris iudicio anteponitur, cum avus liber, pater autem servus existit: Patrem puellae Ecclesiae nostrae famulum, avum vero eius liberis ortum constat esse natalibus; et ideo avi magis electionem de coniunctione neptis, quam patris eius, cuius nullo modo liberum potest esse arbitrium, decernimus attendi. Quia ergo ele­ ctione avi huic ista nupsisse probatur, hanc constat legitime esse copulatam. 18. Fictitia res non est, quod aliquando Pater Hebraeus se velle Catho­ licam Religionem amplecti praedicet, ac se ipsum, filiosque Infantes bapti­ zandos offerat, postmodum vero sui se consilii poeniteat, abnuatque filium baptizari. Id Mantuae evenit, ubi Hebraeus quidam non modo cum viro perhonorificum dignitatis gradum tenente, sed ipso etiam cum Duce id rei gessit. Duos habebat infantes liberos, totidemque pueros, atque uxorem, cumque deinceps ad Christi fidem accedere recusasset, Ducisque spem fru­ stratus esset, res ad examen deducta est in Congregatione Sancti Officii, ac Pontifex die 24 Septembris anni 1699 statuit, ea fieri, quae sequuntur: San­ ctissimus, auditis votis Eminentissimorum, decrevit, quod duo filii infantes, alter scilicet triennis, alter quinquennis baptizentur. Alii, nempe filias octo annorum, et filia duodecim, collocentur in domo Catechumenorum, si ea Man­ tuae adsit, sin minus apud piam, honestamque personam, ad effectum explo­ randi ipsorum voluntatem, eosque instruendi. Uxoris quoque in loco a filiis separato exploretur voluntas. Patrem vero, et Maritum respective, qui a pro­ posito suscipiendae fidei Christianae recessit, non esse cogendum, sed contra eum posse procedi, prout de iure. Idem ferme accidit Augustae Taurinorum, ubi cum Hebraeus quidam Religionem Catholicam amplecti nollet, postquam id se facturum promiserat, cumque instaret, ut filiola quam baptizandam obtulerat, ideoque a Matre Hebraea iam ablatam Christianae nutrici lactan. dam dederat, in potestatem rediret suam; Congregationis Sancti Officii aucto, ritate Romae sancitum fuit, ut puellula Christianos penes esset, et ad Sacrum regenerationis Fontem elevaretur, quod videri potest apud Sessam, cap. 51, num. 98. Hoc autem prudenter statutum est, ne scilicet Parentes Hebraei, quibuscum summa aequitate apud Christianos agitur, eo impudentiae deve­ niant, ut et nos, et Ecclesiam audeant irridere. ! 70 Romani Pontifices 19. Sunt quoque aliqui infideles, suos infantes Christianis offerre soliti, ut aquis salubribus abluantur, non tamen Christi ut stipendia mereantur, neque ut originalis culpa eorum ex anima deleatur: sed id faciunt indigna quadam superstitione ducti, quod nempe Baptismi beneficio existimant, eosdem a malignis spiritibus, a foetore, aut morbo aliquo liberandos. San­ ctus Augustinus in epistola ad Bonifacium Episcopum, torn. 2, typis Patrum S. Mauri, num. 5, de hac re ita disserit: Nec illud te moveat, quod quidam non ea fide ad Baptismum percipiendum parvulos ferunt, ut gratia spiritali ad vitam regenerentur aeternam, sed quod eos putant hoc remedio temporalem retinere, vel recipere sanitatem. Non enim propterea illi non regenerantur, quia non ab istis hac intentione offeruntur. Celebrantur enim per eos neces­ saria ministeria, et verba Sacramentorum, sine quibus consecrari parvulus non potest. Mens quippe non infantem baptismo offerentis, sed baptizantis est serio consideranda: At, non parentum, sed ministrorum mens est spectanda: hi enim si bona, et recta mente voluerunt exequi, quod Ecclesia postulat, omnino baptismum valide contulerunt. Verba sunt Arcudii, lib. de Concordia Ecclesiae Occidentalis, et Orientalis, lib. 1, c. 12. 20. Res ad examen revocata fuit in Synodo habita anno 1148 sub Pa­ triarcha Luca, de qua Synodo sermonem habet Balsamon super Canone 84 Trullano. Agareni quidam Synodo adfuerunt, qui ut baptismum reciperent, invitati, illico responderunt, sese iam pridem Sacro Baptismate initiatos; nam id in more suam apud gentem esse dixerunt, infantes vix natos ad Sacerdotes Catholicos deferri solitos, ac baptizari: Non tamen admissi fue­ runt; audierat enim (praedictus scilicet Patriarcha) quod Baptismus, quem Infideles a Christianis petunt, non bona affectione, et orthodoxo proposito petitur, sed propter corporalem medicinam. Persuasum est enim Agarenis, fore, ut sui liberi a daemone vexentur, et tanquam canes male oleant, nisi baptismum Christianum assequantur. Verba sunt Balsamonis e Oraeco idiomate in Latinum versa a Card. Baronio in annalibus, ad annum praedictum 1148, unde significari videtur, illius Concilii Patres Baptismum ratum, ac validum nequaquam existimasse. 21. Cum ad Theologos, Canonumque peritos huius quaestionis examen transisset, varii casus propositi, ac discussi fuerunt. Infideles aliqui, cum hoc sibi in animum induxissent, Baptismi gratia Infantes suos a morbis, Daemo­ numque vexationibus liberatum iri, eo dementiae adducti sunt, ut mortem quoque minitati sint Catholicis Sacerdotibus, qui utpote eorum pravae mentis conscii, baptismum eorumdem liberis constantissime denegabant. Navarrus, in suo cons. 5, de Ut. Bapt. respondit, pueros iam rationis com­ potes in casu eiusmodi a Baptismi fontibus repellendos, infantes vero omnino admittendos esse, qui adhuc rationis expertes sint. Alii vero perperam sen­ tiunt, omnibus conferri baptismum posse, mors ut evitetur, dum materia solum, non autem forma adhibeatur. At huic sententiae refragatur Congre­ gatio Sancti Officii coram Pontifice habita die 6 Septembris 1625: Sacra Congregatio Universalis Inquisitionis habita coram Sanctissimo, relatis literis Episcopi Antibarcnsis, in quibus supplicabat pro resolutione infrascripti dubii: An cum Sacerdotes coguntur a Tureis, ut baptizent eorum filios, non ut Chri· Romani Pontifices 71 stianos efficiant, sed pro corporali salute, ut liberentur a foetore, comitiali morbo, maleficiorum periculo, et Lupis, an in tali casu possint saltem ficte eos baptizare, adhibita Baptismi materia sine debita forma ? Respondit nega­ tive, quia Baptismus est Janua Sacramentorum, ac protestatio fidei, nec ullo modo fingi potest. Hoc decretum typis editum extat in Verricello, de Apo­ stolicis Missionibus, tit. 5, ad verb. Baptismus, quaest 219. Neque hoc loco praetermittendum est, vigesimam nonam inter propositiones ab Innocentio XI damnatas die 2 Martii 1679 esse huiusmodi: Urgens metus gravis est iusta causa Sacramentorum administrationem simulandi. 22. Si tamen mortis discrimen absit, omnibus haec opinio insedisse videtur, Baptismum conferre nefas esse, cum dubitari prudenter possit, id futurum, ut baptizatus tractu temporis a Catholica Religione desciscat; quod quidem experientia docet plerumque iis infantibus evenire, qui a Parentibus infidelibus oblati, ut ab infirmitate aliqua baptismo liberentur, postea vero in eorum educationem, ac potestatem revertuntur. Hoc idem comprobat suffragio suo Castrus Palans, torn. 4, suorum operum Moralium, tract 19, disput. unie., punct. 6, num. 11; Cardinalis Albizi, de inconst. infid.,c. 33, num. 47; Verricellus, de Apostolicis Missionibus, titul. 6, quaest 113, n. 8. Hinc vero id sequitur, quod si baptizatus infans non ad Parentes infideles redi­ ret, sed Christiano cuipiam committeretur, is baptizari deberet, etiamsi non a Parentibus oblatus esset, ut Catholicus evaderet, verum ut ab aegritudine, ac morbo aliquo servaretur. Apposite ita concludit Azorius, institut, moral., par. 1, lib. 8, cap. 25, quaest. 6: Ex quo perspicuum est, eiusmodi infantes iure donari, et ablui Baptismo posse, quoties commoda occasio sese obtulerit a patrio eos iure, et potestate liberandi. 23. Negari profecto nequit grave perversionis periculum in hac ma­ teria rem esse maximi momenti. Episcopus Quebec alias significavit, barba­ rorum aliquot, etiamsi Christianae militiae adseriptos, nullum Religionis specimen exhibere; hoc enim habent in more positum, ut statim ac filius nascitur, eum Christianis offerant baptizandum, is vero ubi adolevit, a Reli­ gionis nostrae sanctimonia abhorret, parentum scilicet exemplo edoctus. Quare non sine causa praedictus Episcopus postulavit, iis ne infantibus Sacramentum esset baptismatis conferendum? Huic petitioni diligenter ex­ pensae in Congregatione Sancti Officii habita die 3 Maii 1703 responsum fuit, Baptismum conferre infantibus non licere, qui filii Infidelium essent, atque in eorum potestate mansuri. Hoc tamen decretum eos excepit pueros, qui gravissime aegrotantes vita periclitarentur: Non licere, si sint filii infi­ delium, et in potestate eorum relinquendi ; secluso tamen mortis imminentis periculo. Licere autem, si filii quidem barbarorum sint, sed iam Christi mili­ tum, dum tamen, aut a viris Apostolicis illic degentibus, aut ab ipsis Paren­ tibus, de Sanctae Religionis praeceptis, ac mysteriis edoceantur, cum adole­ verint: Licere vero, si sint filii barbarorum baptizatorum ; curandum tamen per Missionarios, ac per ipsosmet eorum parentes, ut, cum ad annos discre­ tionis pervenerint, a se, vel ab aliis instruantur, praesertim in illis regionibus, si non praevideatur in promptu adfuturos Ministros Evangelicos, qui in hoc parentum commode supplere possint defectum. In Servia audivimus pauperculas 72 Romani Pontifices esse Christianas mulieres invito cum Tureis matrimonii vinculo copulatas, quae cum filium pariunt, eum Sacerdotibus offerre solent, ut baptizetur. Idcirco postulatum fuit, qui debeant in casu huiusmodi sese gerere Sacer­ dotes. De hac re decretum habetur in nostro Bullario num. 89, § 8, pag. 304,» ubi apparet, conferendum esse baptismum, si constet, mortem oblato puero imminere: Istarum vero filios, quos Parochis baptizandos exhibent, ubi eorum vitae periculum imminere videatur, Sacro lavacro abluere praedicti Parochi minime dubitent, admonitis matribus, ut, si convaluerint, ipsos in Christiana Religione educare sedulo curent. Si nullum adsit vitae periculum, certa regula generalis statuta non est, cum oporteat diligenter omnes expendere circum­ stantias, et praesertim, vel eos in EvangcUcae legis, et fidei cultu persevera­ turos, vel Christiana educatione ab eiusmodi matribus fraudatos, Mahometani patris impietatem secuturos esse. Si Sacerdotes, postquam pie, et religiose hoc negotium Deo commendaverint, aequum, bonumque existiment, prae­ dictos infantulos baptizare, id quidem facerent, matres tamen enixe admo­ nerent de gravissimo, quo tenentur, munere filios de Christiana Religione sedulo edocendi. 24. Nos certe ignoramus, accidisse, ut Pater aliquis Hebraeus Romae, aut alibi infantem obtulerit Sacris Baptismi aquis tingendum, non quod eum cuperet Christianum fieri, sed a morbo aliquo liberari. Hoc si unquam eve­ niat, S. Augustini sententia, nempe pravam parentum intentionem baptis­ mati non obesse rite collato, prae oculis habita, et coniunctim communi opinione considerata, in hoc casu baptismum minime negandum esse, duin nullum sit periculum perversionis, quod sane est maximum, si baptizatus in Infidelium potestatem sit rediturus; prudentum certe iudicio rite lustrari deberet infans, et Christianis tradi, ut probe educatus, aetate, et sapientia coram Deo proficeret; hoc autem si diligenter fieret, ut semper post Bap­ tismi Sacramentum decet, nullum esset periculum perversionis; quod vitari non potest, si Patri Hebraeo filius restituatur; atque hoc pacto omnis diffi­ cultas tolleretur, quae saepissime in causa fuit, cur responsio categorica Missionariis negata sit enixe postulantibus, liceret ne Baptismum conferre Infidelium Infantibus Sacro Fonti oblatis, non pietatis, non religionis causa, sed rerum temporalium caducarumquc cupiditate. Vid. Card. Albizi, cit. cap. 33, de Inconstant, in Fide, num. 47. 25. Satis abunde diximus non solum de primo huius partis capite, utrum nempe, invitis Parentibus, Hebraei infantuli baptizari possint: verum etiam de secundo, an casus unquam contingat aliquis, in quo id aeque licitum sit, ac decorum; ad tertium nunc accedimus, Baptismum videlicet Hebraeis infantibus impertitum, cum fas non sit, ratumne, an vero irritum haberi debeat. 26. Nulla de hac re inter S. Thomam, et Scotum dissensio est, cum non in eam sententiam disputaverint, utrum Baptismus Hebraeis infantibus sine Parentum consensu conferri valide possit, verum an licite; ut prudenter animadvertit Cardinalis Lauria egregius Scotista in tom. 1, |jb. 4, sententia- Romani Pontifices 73 rum, disp. 14, art. 5, num. 58. Et nota, quod sermo non est de posse valido, quia si baptizarentur, certum est remanare baptizatos; sed de posse licito, id est, an licite fiat, si baptizentur. Durandus in 4, sent., dist. 4, quaest. 7, art. 13, contendens irritum baptismum esse sine consensu saltem interpretativo illius, qui baptizatur, ideo si hoc Sacramentum Hebraeorum, aut Infidelium filiis, invitis Parentibus, impertitum fuerit, illud esse irritum omnino existimat; ea ratione ductus, quod Infantulis non alia, quam Parentum voluntas sit, quae si desideretur, omnis deest voluntas, cuius necessitas est sane maxima, Baptisma ut validum habeatur. Verum haec Durandi opinio singularis nun­ quam aut plausum, aut existimationem nacta est; quod revera constet Bap­ tismum esse ratum, ac validum, quotiescumque Baptizantis voluntas cum forma et materia necessaria accedat. Quamobrem Durandi sententiam Suarez falsam, Caietanus a ratione alienissimam esse affirmant. Praefati argumenti, validitatem Baptismi collati sine consensu Patris contra Durandum compro­ bantis, Silvius auctor est doctissimus, S. Thomae sectator, in 4 tom., in 3 part. S. Thomae, quaest. 68, art. 10. S/ Filiis quorumcumque Infidelium con­ feratur Baptismus, erit validus, etiamsi Parentes sint inviti, quia subiectum est capax, et Minister cum debita intentione adhibet ei materiam, et formam. Nihil autem aliud requiritur, ut Baptisma parvulorum teneat; nam intentio Parentum est impertinens. Et Frassen eximius Scotista, torn. 10 sui Scoti Academici, tract. 10, disp. 1, art. 2, quaest. 3, Durandi sententiam refellens, et eiusdem argumento, hoc est, in Baptismo Infantium voluntatem deesse, si Parentum vel offerentium voluntas desit, respondens admonet, Ecclesiae voluntatem semper inesse: Quid si nullus offerat, sed solus Minister bap­ tizet? Recte intelligitur respondere tota Mater Ecclesia, quae in Sanctis est, quia tota omnes, tota singulos parit per voluntatem Ministri, suo, et Christi nomine baptizantis. Quae quidem responsio S. Augustino auctoritatem debet, qui in memorata epistola ad Bonifacium sic scribit: Offeruntur ad percipiendam spiritualem gratiam non tam ab eis, quorum gestantur manibus, quam ab universa societate Sanctorum, atque fidelium. Ab omnibus namque offerri recte intelliguntur, quibus placet quod offerantur, et quorum sancta, et individua charitate ad communionem Sancti Spiritus adiuvantur. Tota ergo Mater Ecclesia, quae in Sanctis est, pueros gestat, et offert, quia tota omnes, tota singulos offert. 27. Argumentis per se clarissimis, tantorumque auctoritate hominum corroboratis alia addere supervacaneum ducimus; quaedam vero Congrega­ tionum responsa in medium proferre nullo modo non possumus, inter quae primo loco afferemus illud Congregationis Sancti Officii habitae die 30 Martii 1638. Circa Baptismum datum parvulae puellae annorum trium circiter, filiae Hebraeorum, a Faustina Christiana, invitis Parentibus, Eminentissime Domini censuerunt, parvulam puellam esse vere baptizatam, concurrente ma­ teria, forma, et intentione; Baptismum probari unico teste; et quamvis filii Hebraeorum non possint invitis parentibus baptizari, si tamen de facto bap­ tizentur, valere Baptismum, et characterem imprimi, et filiam baptizatam penes Christianos alendam ; mulierem baptizantem acriter monendam, ut in posterum caveat a similibus ; notificandum vero populo, non licere invitis parentibus filios 74 Romani Pontifias Hebraeorum baptizare, quia licet finis sit bonus, media non sunt licita, prae­ sertim stante Bulla Iulii 111 imponente poenam mille ducatorum, et suspensio) nem baptizantibus filios Hebraeorum invitis parentibus. Ante hanc resolutio­ nem alia extat die 3 Martii 1633, cuius haec sunt verba: Quaeritur, an infantulus filius ludaei a Nutrice Christiana baptizatus inscio patre Hebraeo, sit vere baptizatus, et huiusmodi baptismate teneatur, et apud quem debeat infantulus educari? Respondetur, infantulum esse vere baptizatum, Baptis­ mumque esse validum, eumdemque educandum penes Christianos, a quibas instruatur, et cum pervenerit ad usum rationis, posse cogi ad perseverantiam in Fide Catholica, eidemque providendum a patre, si habeat in bonis, sin minus in necessariis ad minus ad sustentationem. Conveniunt aliae quoque eiusdem Congregationis resolutiones, quarum altera emanavit die 23 Decembris 1698, altera die 8 Martii 1708, et a Leone in suo Thesauro Fori Ecclesiastici, part. 4, cap. 4, num. 8, alia huic similis producitur in Congregatione Concilii habita in causa Fossani, quae tamen cum registris conferri non potuit. 28. Nihil aliud nunc restat, ut primi parti finis imponatur, quam expo­ nere, quid sit faciendum, cum infantes Hebraei aut baptizandi offerantur, aut compertum sit, eos iam fuisse sacro baptismate initiatos, demum quo­ modo probari possit eosdem aquis salutaribus fuisse rite lustratos; quae postrema sunt huius primae partis capita, et quorum explicationem paucis expediemus. 29. Nihil hoc loco cum iis infantibus nobiscum est, qui vel ad sacrum fontem ab iis feruntur, quibus id faciendi ius esse constat, vel qui iuxta sacrarum legum vim, invitis licet, reluctantibusque parentibus, sunt bapti­ zandi, ut ante demonstravimus; de his, inquam, infantibus nullus hic sermo est, quoniam patet, omnino esse ad sacrosanctum regenerationis lavacrum elevandos. Ad eos itaque spectat hic sermo noster, qui baptismo neque a parentibus, neque ab aliis qui ius in eos habeant, offeruntur, sed ab aliquo nullam habente auctoritatem. De iis praeterea agitur, quorum casus non comprehenduntur sub ea dispositione, quae sinit Baptismum conferri, etiamsi maiorum consensus desit: hoc quidem in casu baptizari non debent, sed ad illos remitti, quorum in potestate ac fide sunt legitime constituti. Quod si iam sacramento initiati essent, aut detinendi sunt, aut ab Hebraeis paren­ tibus recuperandi, tradendique Christifidelibus, ut ab illis pie, sancteque informentur; hic enim Baptismi licet illiciti, tamen veri, validique, effectus est. Ex quibusdam paulo ante citatis resolutionibus hoc eruitur, quibus accedit Concilii Toletani quarti textus expositus in Can. ludaeor., Caus. 28, quaest. 1: ludaeorum filios, vel filias, ne parentum ultro involvantur erroribus, ab eorum consortio separari decernimus, deputatos aut Monasteriis, aut Christianis viris, aut mulieribus Deum timentibus, ut sub conversatione cultum Fidei discant, atque in melius instituti tam in moribus, quam in Fide proficiant. Si autem postquam adoleverint, suo ipsi infortunio Catholicam Fidem desererent, et Hebraeorum ritibus adhaererent, contra eosdem legibus utendum esset ut contra Haereticos, iuxta Decretalem Bonifacii Vlll in Cap. Contra, de Hae­ reticis, in sexto: Contra Christianos, qui ad ritum transierint, vel 'redierint ludaeorum, etiamsi huiusmodi redeuntes, dum erant infantes etc. baptizall I Romani Pontifices 75 fuerunt, erit tanquam contra Haereticos, si fuerint de hoc confessi, aut per Christianos, seu ludaeos convicti etc. procedendum. 30. Dura nonullis haec sententia visa est, qui eamdem ut minus asperam facerent, existimarunt fas esse, puerulos ludaeis parentibus restituere, dummodo ipsi parentes cautione, aut fidejussione data, ingenue spondeant, ab se filios, vix ad convenientem aetatem pervenerint, Christifidelibus resti­ tuendos, nec quidquam contra fidem Catholicam edocendos. Ita opinatus est Calderinus in suo Consil. 3, de ludaeis, quem sequutus est Graffius in suis decis. cas. conscient., part. 2, lib. 2, c. 23, n. 23. Verum haec Calderini sententia a caeteris omnibus erroris insimulata fuit, ut Afflict, decis. 151, n. 13, Sperel. decis. 1, num. 42. Sessa, de ludaeis, cap. 55 et n. 64. Piton., Discept. Eccles., p. 4, discept. 146, dub. 3 et num. 33. Card. Albizi, de Inconst. in fide, cap. 11, num. 33. Et vere scio in hac Sacra Congregatione, loquitur de Congregatione S. Officii, sententiam Calderini uti erroneam fuisse relectam. 31. In quibusdam praefatis resolutionibus innuitur, eum, qui Hebraeo­ rum filios sine parentum consensu Baptismo lustrare ausus fuerit, exceptis iis casibus, in quibus hoc liceat, eum, inquam, poena mulctandum esse; Baptismum autem unius testimonio comprobari. Ut primae parti huius nostrae instructionis extrema manus accedat, nihil aliud restat, quam praedictarum resolutionum iudicium confirmare, et quidquid in iisdem continetur, nostra quoque sententia stabilire. Baptizantis mentem esse sanctam, rectamque, non dubitamus; modus autem omnino illicitus habendus est; et ea quicumque facit, quae Ecclesia fieri vetat, pro ludicis prudentia mulctari debet, poena scilicet aut mitiori, vel severiori, iuxta circumstantias. Additur etiam, quj infantes Hebraeorum liberos baptizare solent, eos plerumque aut laicos, aut mulieres esse; quod neutris liceat, nisi necessitas interfuerit, ut videri potest in Can. ad limina 30, quaest. 2, in Can. Sanctum, in Can. in necessitate, de Consecr. dist. 4, in Cone. Flor. Armen, instruct.': In casu autem necessitatis non solum Sacerdos, vel Diaconus, sed etiam laicus, vel mulier, imo etiam Paganus, et Haereticus baptizare potest. Hoc etiam in trigesimo octavo Con­ cilii Illiberitani Canone statutum est, peregre navigantes, aut si Ecclesia in proximo non fuerit, posse fidelem, qui lavacrum suum integrum habet, nec sit bigamus, baptizare in necessitate. Et quamvis Petavius in not. ad Sanctum Epiph., pag. 341 miretur, Concilium, etiamsi necessitas interfuerit, bigamis, ne quemquam baptizent, interdicere; ergo ne a bigamis baptizari tanta necessitate non licuit? Mendoza tamen, ct Albaspineus aiunt, in Canone quemquam bap­ tizari a bigamis interdici, cum plures adsint rei conficiendae magis idonei, quod Catholicus Ethnico, laicus autem non bigamus iure sit bigamo antepo­ nendus. Iam vero baptismati comprobando unius sufficere testimonium, vetus lurisperitorum axioma est; ut videtur in Glossa Cap. Nuper, ad verbum: nisi iuratus, de testibus et attestationibus. Quandoque tamen bene creditur uni, quando non fit praeiudicium alicui; puta utrum aliquis sit baptizatus, vel utrum esset Ecclesia consecrata, et ubi quis vult probare se egisse poeniten­ tiam per Confessorem suum. Et in Can. Placuit, in verbo : testentur, de Con­ secrat. dist. 4: Creditur ergo testimonio unius in Baptismo, et in Consecratione Ecclesiae. Hoc tamen intelligendum est, dummodo testi aut mari, aut foe· 76 Romani Pontifices minae, fides adhiberi prudenter possit, aut idem si testatur qui baptizavit; hic siquidem se ipsum asserens Baptismum Hebraeo infantulo ministrasse, > non rem modo ab se gestam, sed etiam poena dignissimam suo ipse testi monio confirmaret. In S. Spiritus Xenodochium, projectorum perfugium, feruntur non raro infantes chartam collo suspensam praeferentes, in qua scriptum legitur iam Baptismum eidem collatum esse. Cum adhuc in mino­ ribus a Secretis Sac. Congregationis Concilii munere fungebamur, Sancti Spiritus Parochus interrogavit, quid sibi agendum esset in huiusmodi casi­ bus? Proposita quaestio fuit in Congregatione die 18 decembris 1723, at declarat Thesaurus résolut., tom. 2, pag. 412, die autem 15 ianuarii 1724 Ï& rescriptum fuit: Si non lateret, qui chartulam scripserat, eidemque fides tuto praestari posset, tunc infantem ut baptizatum habendum esse, ac ne Baptismo quidem initiandum sub conditione, ut aperte liquet in torn. 3, praefati The­ sauri, pag. 2. 32. Haec sunt, quae breviter exponenda censuimus quoad primam partem ad Hebraeorum infantes unice pertinentem. Itaque ad secundam descendimus, sermonem de Hebraeis adultis, ac ratione pollentibus habituri. Atque ut ordine utamur, et claritate, disseremus primo de iis, qui ultro Bap­ tismum petunt, tum de iis, qui iam baptizati ad Ecclesiam se conferunt. Verum in primis constituendum est, quaenam plerumque ea aetas sit, in qua Hebraeus sponte Baptismum expetens, non infans, sed sui compos censendus est, et quodammodo adultus, atque hac quidem in re duos lurisperitos, licet haud indoctos, cavere necesse est; Nattam scilicet in consil. 454, lib. 2, et Bursat. in consil. 231, lib. 3, quibus in casu, de quo agitur, necessaria videtur duodecim annorum aetas; id autem perperam quibusdam decretis probant aeque antiquis, ac antiquatis. Hac in re consulendus est sedulus, accuratusque Praesul Sperellus in sua decis. 1, num. 32 et duobus seq., ubi probat rationis usum ab anno septimo completo inchoari; idemque confirmaturus, praeclara quaedam in unum collegit Cardinalis Albizi, de inconst, in Fide, cap. 11, num. 39. Ricciul. in tract, de Personis extra gremium Ecclesiae, lib. 2, cap. 33, num. 3 Zasius in tract, de ludaeis, quaest.2. Clerical., di lurisdict., discord. 18, num.25. Sessa, de ludaeis cit. cap. 43, quibus addimus Congregationis Concilii resolu­ tionem, quae extat lib. 16 Decretorum, pag. 233 a tergo, in quadam causa Vilnae: Die 16 lulii 1639 Sacra Congregatio Concilii respondit filios ludaeorum non esse invitis parentibus baptizandos, donec perveniant ad aetatem legi­ timam: et tunc, si ipsi consentiant. Aetatem vero legitimam regulariter censeri completo septennio. Animadvertere opus est illud regulariter, nam indicat oportere Pracsidem Ecclesiasticum etiam atque etiam considerare, quisnam sit Baptismi petitor, cum possit contingere, ut is etiam non completo septennio sufficienti sit praeditus ratione; ideoque baptizandus, invitis licet reluctantibusqué parentibus, ut sapienter disserit Sotus in 4 sententiar., dist 5, quaest. unie., art. 10, dub. 2. Certissima regula est, quod si citra illam aetatem certo constat, puerum Fidei Catechismis instructum satis intelligere, quidnam sit baptizari, et quemadmodum fit professio Christianae legist baptizandus est quoniam aetas ad contrahendum matrimonium lege humana statuitur - Lex autem divina Baptismi neutiquam ab humana dependet. 9 Romani Pontifices 77 33. Si vero de perfecto rationis usu dubitaretur, et Baptismum implo­ rantis capacitas anceps, ac incerta esset, cavendum est ab eorum sententia, qui iuxta tritum illud axioma, in dubio nimirum semper possidentis condi­ tionem meliorem esse, contendunt, petentem Baptismum ad Hebraeos, et ad patrem potissimum,si supersit, necessario remittendum. Cavendum est, inquam, ne quis arbitretur sententiam eiusmodi approbandam, et axioma, cuius dum­ taxat est ratio habenda in causa aequali: nulla vero aequalitas intercedit Hebraeos inter, atque Christifideles ; ac multo minus inter patrem, et filium : quum alter patriae potestatis iacturam ad breve tempus, damnum nempe levis­ simum evitaret; aerumnae alter gravissimae provideret, hoc est mortem fugeret sempiternam, cuius periculum certe subiret, regressus ad Infidelium curam, ac sub patriam potestatem. Quare in supradictis casibus sacramentum est differendum, sed hoc qui postulat retinendus, ac sic interea informandus, ut idoneus evadat baptismati postmodum suscipiendo. 34. Suarez in 3part. S. Thomae, tom. 3, quaest. 68, art. 10, disp. 25, sect. 3 ad fin. sic scribit: Ad cognoscendum autem, an pervenerit parvulus ad eum statam, et facultatem usus rationis, utendum est signis, et contecturis ex experientia desumptis, et hominis prudentis arbitrio indicium ferendum est. Quod si signa non fuerint satis evidentia, tamen rem faciant dubiam, et aliquo modo proba­ bilem, si necessitas non urgeat, cxpectari potest et debet commodior occasio, et maior cognitio. Magni huius Theologi auctoritas quidquid supra diximus mirifice probat, Baptismum nempe, donec dubio locus fuerit, protrahendum: adultum vero id temporis a Christifidelibus detinendum procul a Genitoribus, ex his, quae subiungimus aperte patet. Cardinalis de Lugo lib. 5 respons. moral., ad dub. 4 hoc Romae accidisse narrat aetate sua: Contigit Romae, ut parvula quaedam puella casu inveniretur longe ab Hebraeorum domibus, quae interrogata de suis Parentibus, respondit, se parentes habere Hebraeos, et velle fieri Christianam. Conducta ergo ad Catechumenorum domum, parens petiit, filiam sibi restitui, quae adhuc sui iuris non erat, nec rationis compos ad deliberandum de Religione. Consilium expetitum est sapientissimi Cardinalis, qui postquam diligenter puellam examinasse!, dubitavit, an perfecto rationis usu praeditam iudicaret: Consultas ergo tunc fui, et examinavi puellam, nec perfectum rationis usum affirmare potui, nec etiam sufficientem negare, sed mansi dubius. Cum puella septennium adhuc non complevisset, dubitaretque Cardinalis de perfecto rationis usu, Baptismum protrahendum esse respondit, et puellam interea apud Catechumenos detinendam: Ego, quoniam puella illa septennium non compleverat, et de sufficienti rationis usu dubitabatur, dixi, Baptismum quidem suspendendum esse, donec cum pleno rationis usu certo constare posset de sufficienti eius voluntate ; interim tamen non debere, nec posse restitui, sed custodiae causa retinendam in eadem Catechumenorum domo. Atque ita gestum est, ac puella deinceps, nova adhibita diligentia, baptizata fuit, ut videtur in fine praedicti Dubii IV. Non erat controversia, an puella baptizanda esset, sed an Patri reddenda, in dubio de usu rationis sufficiente; in quo dubio de facto reddita non fuit; sed in loco tuto deposita, donec suo tempore, et explorata iam eius voluntate, cum certissimo rationis usu, bapti­ zata fuit. 78 Romani Pontifices 35. Species facti, quam modo exposuimus, de puella est, quae septen­ nium nondum expleverat; si autem illud superasset, et non constaret de perfecto rationis usu, non ideo Hebraeis Parentibus reddenda esset, sed Chri> stianorum curae mandanda. Etenim idem argumentum et ad puellam deti­ nendam, et ad Baptismum protrahendum in utroque casu valeat necesse est, auctore Sessa, de lud., cap. 54, num. 8 et seq. Ego vero adhaerendum puto sententiae Henriquez, ut baptizari in dubio usus rationis non debeat, sive septennium compleverit, sive non, etc., modo non urgeat periculum mortis, etc. Erit tamen eo casu a Parentibus segregandus, et in domo Catechumenorum, vel penes honestam mulierem collocandus, ad vitandum periculum, ne a Paren. tibus subvertatur. Et ante Sessam id docuerat Sotus loco cit: Quid vero quando res esset aliquo modo dubia, nempe si bonae essent coniecturae, ei indicia, puerum annum agentem octavum intelligere quid vellet profiteri, Bap­ tismumque peteret? esset baptizandus, ac subinde ab eorum educatione sub­ trahendus. 36. Tempore constituto, in quo Hebraeus rationis compos prudenter censendus est, statuto etiam quid sit agendum, cum Baptismi petitor, an sit idoneus, dubitatur; de iis iam disseremus, qui aut ab adolescentia, aut aetate etiam maturiori Baptismum postulant. Quoad hanc aetatem, Parentum con­ sensum necessarium omnino non esse, auctor est Sanctus Thomas in praef. loco, id est in 2, 2, quaest. 10, art. 12, quo in loco disputans de Baptismo Filiorum Hebraeorum, dissentientibus Parentibus, sic scribit: Postquam autem incipit habere usum liberi arbitrii, iam incipit esse suus, et potest quantum ad ea, quae sunt iuris Divini, vel naturalis, sibi ipsi providere; et tunc est indu­ cendus ad Fidem, non coactione, sed persuasione, et potest etiam invitis Paren­ tibus consentire Fidei, et baptizari, non autem, antequam habeat usum rationis. Eadem vero repetit in 3 part quaest. 68, art. 10: Respondeo dicendum, quod pueri Infidelium filii aut habent usum rationis, aut non habent. Si autem habent, iam quantum ad ea, quae sunt Iuris Divini, vel naturalis, incipiunt suae potestatis esse: et ideo propria voluntate, invitis Parentibus, possunt Bap­ tismum suscipere, sicut et Matrimonium contrahere ; et ideo tales licite moneri possunt, et induci ad suscipiendum Baptismum. Quae quidem cum iis con­ veniunt, quae scripta reliquit idem Doctor Angelicus in quodlib. 2, art. 7. 37. S. Thomae doctrina de modo, quo Hebraei iam rationis compotes ad lidem Catholicam amplectendam inducendi sunt, omnino congruit cum Sancti Oregorii sententia in Can. Qui sincera, dist. 45, cuius haec sunt verba: Qui sincera intentione extraneos a Christiana religione ad fidem cupiunt rectam perducere, blandimentis, non asperitatibus debent studere, ne quorum mentem reddita ad planum ratio poterat revocare, pellat procul adversitas. Nam qui­ cumque aliter agunt, et eos sub hoc velamine a consueta ritus sui volunt cul­ tura suspendere, suas illi magis, quam Dei causas probantur attendere. Accedit Concilii Toletani IV auctoritas in Can.de ludaeis, àist. 45 De ludaeis autem praecipit Sancta Synodus, nemini deinceps ad credendum vim inferri Cui enim vult Deus, miseretur; et quem vult, indurat. Non enim tales inviti salvandi sunt, sed volentes, ut integra sit forma lustitiae. Sicut enim homo proprii arbitrii voluntate serpenti obediens periit, sic, vocante se gratia Dei, propriae mentis Romani Pontifices 79 conversione homo quisque credendo salvatur. Ergo non vi, sed liberi arbitrii facultate, ut convertantur, suadendi sunt, non potius impellendi. Idem sentit Clemens III in sua Decretali, cuius hoc est exordium : Sicut /udaei, sub tit. de lud. et Saracen. Statuimus, ut nullus invitos, vel nolentes ludaeos ad Bap­ tismum venire compellat. Si quis autem ad Christianos causa fidei confugerit, postquam voluntas eius fuerit patefacta, Christianus absque calumnia effi­ ciatur, quippe Christi fidem habere non creditur, qui ad Christianorum Bap­ tismum non spontaneus, sed invitus cogitur pervenire. 38. Nec plane obest huic sententiae auctoritas Adriani Pontificis, qui Baptismum a Carolo Magno Saxonibus vi collatum, ut fertur, comprobavit, cum infidelium ratio aeque ac Hebraeorum habenda sit, iuxta S. Thomae sententiam in 2, 2, quaest. 10, art. 8, ubi sic scribit: Infideles quidam sunt, qui nunquam susceperunt fidem, sicut Gentiles, et ludaei, et tales nullo modo sunt ad fidem compellendi, ut ipsi credant, etc.; alii vero sunt Infideles, qui quan­ doque fidem susceperunt, et eam profitentur, sicut Haeretici, et quicumque Apo­ statae, et tales sunt etiam corporaliter compellendi, ut impleant, quod promi­ serunt, et teneant, quod semel susceperunt. Nullius quoque momenti sunt, quae gesla fuerunt a Sisebuto Hispaniarum Rege, quem Concilium IV Toletanum cap. Maiores, de Baptismo, Principem Religiosissimum compellavit, propterea quod vi, ac minis Hebraeos ad Baptismum impulerit, cuius vestigiis instite­ runt Rex Aegaea, Ferdinandus, atque Isabella, ut videre licet in Mariana nôvissimae editionis, ann. 1733, tom. 1, pag. 202 et in torn. 3, pag. 184 et 211. 39. Placet hic vero nonnulla breviter adnotare; ac primo, Pontifex Adrianus gratulatus est quidem Carolo Magno, quod Saxones iussisset ad Baptismum accedere; in eius tamen epistola typis impressa in torn. 2 Concil. antiqu. Galliae, pag. 112, quod unum extat facti eiusmodi monumentum, in cius, inquam, epistola ne leviter quidem commemoratur modus, quo fuerant Saxones baptizati; deinde, iidem Saxones fidem Imperatori dederant, sua se sponte ad Baptismum venturos, quum armis superati, et praelio victi se Carolo tradiderunt: Spoponderunt se esse Christianos, et se sub ditione Domni Caroli Regis, et Francorum subdiderunt: ut narrat Annalium scriptor Loisselianus, torn. 6, Annal. Ecclesiastic. Galliae Patris le Cointe, pag. 110. Tertio, Rex Siscbutus non ubique fuit, neque ab omnibus commendatus; quapropter Rex Sisenandus imperavit, ut nulla vis in posterum adhiberetur, quod Mariana testatur, tom. 1, pag. 207. ludaeos amplius ad Religionis Christianae profes­ sionem cogere nefas esto. Quarto, Religiosissimi nomen Sisebutus, non scientiae merito, sed pietatis causa, est consequutus, propter zelum, quem habebat, licet is non esset secundum scientiam, ut notat Silvius in 2, 2, S. Thomae, quaest. 10, art. 8, conci. 4, § Ad hoc tamen. Quinto, in Hispania per eam aetatem Eccle­ siastica disciplina nimis remissa erat; ideoque Episcopi non ausi sunt Regum voluntati adversari, uti animadvertit Natalis Alexander in sua Theologia dog­ matica, et morali, de Sacr. Bapt., lib. 2, cap. 7, proposit. 7 ad fin. Mores illos in Hispaniarum Ecclesiis viguisse negari non potest, Episcopis Ecclesiasticam disciplinam ad nutum Regum suorum flectentibus ; sed saniorem fuisse, ut et antiquiorem, disciplinam de ludaeis ad fidem Christianam per Baptismum non cogendis, perspicuum est. Demum Principum gesta legem praescribere I 80 Romani Pontifices privatis nequeunt, cum fas sit Regibus Infideles devictos, captivosque suos vi ad Baptismum impellere, edictoque sancire, ut illud accipere si recusent' a Regno eliminentur; id autem Regibus licet non sine causa: metuunt enim’ > ne ipsi aliquando ad rebellionem deficiant, aut alios ad infidelitatem perducere moliantur. Quamobrem S. Augustinus in epistola ad Vincentium, quae nunc XC1II est, olim XLVIU, postquam suam sententiam semper fuisse ait: neminem ad unitatem Christi esse cogendum; hoc ad rem nostram addit: Legum terror, quibus promulgandis Reges serviunt Divino in timore, ita profuit, ut nunc alii dicant... gratias Domino, qui vincula nostra disrupit, et nos ad pacis vinculum transtulit. 40. Hebraeis igitur, ut Baptismum accipiant, vim facere nefas est; quare si quis Hebraeorum, expleto iam septennio, Catholicam Religionem amplecti cupiat, aut si non dubia, sed certa significatio detur, Hebraeum aliquem praedictae aetatis Baptismum petere, in hoc casu tum Index, qui hoc admonet, est retinendus, tum Sacramenti petitor ex Hebraeorum vico evocandus, Christianisque tradendus est, ut interrogetur, qua potissimum de causa velit ab Hebraeorum institutionibus ad Christi cultum accedere; dili­ genter demum instrui debet, ut paulo post edocebimus. Hac autem adhibita diligentia, si forte incapax inveniretur, iterum absque dubio ludaeis tradendus esset. Et memini (verba sunt Cardinalis Albizi, de inconst, in fid., cap. 11, sub n. 38) a Congregatione Consultorum Sancti Officii revocatum fuisse ad examen puerum quemdam Hebraeum, qui supponebatur petiisse Baptismum, et ad domum Catechumenorum redactus fuerat ; qui tamen adeo hebetis ingenii visus fuit, ut, etiamsi explevisset septennium, nihilominus Patri Hebraeo restitutus fuit. 41. Si contingat, ut Hebraeorum aliquis aetate adultus Baptismum cupiat, is quidem est retinendus, aut e vico evocandus, dum eius optimam voluntatem quispiam fide dignus attestatur. Magna hic vero diligentia opus est, experientia edocente, Hebraeas seu mulieres, seu puellas frequenter ad Baptismum confugere, non Religionis, sed matrimonii causa, quod nimirum Christianum aliquem depereant: mares autem Christianae fidei desiderium affectare, quod matrimonii iam contracti laqueos declinare cupiunt, et uxorem Hebraeam relinquere, aut quod aere alieno gravati sunt, ac solvendo impares. Atque utinam in praesentiarum non eveniret, quod Stephanus Tornacensis scripsit in epist. XXXll. Raro accidit, ut de plebis circumcisae duritia in novam Ecclesiae renatus infantiam, fideliter aliquis conversetur. Hanc vocem raro ita interpretamur, ut non negemus persaepe Hebraeos ad veram fidem divinitus evocatos, ea fecisse omnia, quae bonos viros, et utiles Christianos decent. Eorum Elenchum vide apud Possevinum, et Thomam a lesu, de convers. gent., lib. 9, par. 2, cap. 1, pag. 635. Praeviam institutionem multum ad hanc rem conferre fatendum est. Sapientes Instructiones pro Missionariis Romae lucem editae an. 1699, pag. 187, haec habent: Enimvero comprobatum est experientia, Christianos peiores non inveniri, quam qui ante competentem instru­ ctionem ad Baptismum admissi sunt, quippe qua facilitate Christo nomen dede­ runt, eadem ut plurimum nuntium ei remittunt etc. quodque miserabilius est deteriores multo sunt, quam ante Baptismum, et correctionis omnino impatientes Concilium Tridentinum sess. 6, cap. 6, indicat, quae adult ad Romani Pontifices 81 cum spirituali utilitate accipiendum, sunt necessaria. Catechismus Romanus par. 2, de Baptismo, moram, et tarditatem in hoc negotio inculcat, cum mortis discrimen abesse videatur: Dilatio aliquas videtur utilitates afferre; primum enim quantum ab Ecclesia providendum est, ne quis ad hoc Sacramentum ficto, et simulato animo accedat, eorum voluntas, qua ad Baptismum accedunt, magis exploratur, atque perspicitur; deinde in fidei doctrina, quam profiteri debent, et Christianae vitae institutionibus erudiuntur perfectius. Quoad ea, quae ante Baptismum adulto credenda sunt, animadversione dignum est dubium, seu quaestio ab Episcopo Quebec Sancti Officii Congregationi proposita, defi­ nita 3 Maii an. 1703: Utrum, antequam adulto conferatur Baptisma, Minister teneatur ei explicare omnia Fidei nostrae mysteria, praesertim si est mori­ bundus, quia hoc perturbaret mentem illius; an non sufficeret, si moribundus promitteret fore, ut, ubi e morbo convalesceret, instruendum se curet, ut in praxim redigat, quod ei praescriptum fuerit ? Respondetur, non sufficere pro­ missionem; sed Missionarium teneri adulto etiam moribundo, qui incapax omnino non sit, explicare mysteria fidei, quae sunt necessaria necessitate medii, ut sunt praecipue mysteria Trinitatis, et Incarnationis. 42. Hactenus verba fecimus de Hebraeis adultis ultro Baptismum peten­ tibus; modo, finis ut epistolae imponatur, de iis sermonem instituemus, quibus, infantium aetate expleta, nec ipsis quidem petentibus, Baptismus impertitur, ut re ipsa contigit in Viviani facto; unde oblata Nobis huius epistolae con­ scribendae occasio fuit. Is enim praeter Infantes, filiam annorum novem Bap­ tismate consecravit, idem cum filio iam duodenni facturus, nisi aquam defi­ cere comperisset. Eos itaque et retinere oportet, et diligenter inquirere, a quo baptizati sint, an debita forma et materia adhibita; tum etiam oportet cos instruere et docere supplendo quidquid antea non factum fuit, ac fieri omnino debuit. Neque vero haec satis sunt, sed nonnulla insuper observari necessario debent. 43. Non raro fit, ut puer adhuc rationis impos in rebus momenti maximi cogatur alienae inservire voluntati, quod solebat olim ex veteri disci plina frequenter usuvenire. Quos enim ab infantia parentes ad Monasterium miserant, ii toto vitae spatio solitudinem colere tenebantur, quamquam ubi adolevissent, sese palam profiterentur ab instituto eiusmodi abhorrere. Vide Can. Addidistis 20, quaest. 1. Atqui adultus alienae obnoxius voluntati, nisi sponte sua obligari nequit: quare, quum Baptismo Catholicae Religionis observantia coniuncta sit, hinc sane oritur, hoc sacramentum non esse vali­ dum in adulto palam ac libere dissentiente. Sanctus Thomas 3 part, ad quaest. 68, art. 7, quaerit : Utrum ex parte baptizati requiratur intentio suscipiendi sacramentum Baptismi? Et quibusdam more suo propositis argumentis inten­ tionem non esse necessariam probantibus, ita quaestionem solvit: Respondeo dicendum, quod per Baptismum aliquis moritur veteri vitae peccati, et incipit quamdam vitae novitatem etc. Et ideo sicut ad hoc, quod homo moriatur veteri vitae, requiritur, secundum Augustinum, in habente usum liberi arbitrii voluntas, qua eum veteris vitae pocniteat, ita requiritur voluntas, qua intendat vitae novitatem, cuius principium est ipsa susceptio Sacramenti ; et ideo ex parte baptizati requiritur voluntas, seu interitio suscipiendi Sacramentum. Glossa e 82 _7 r Romani Pontifices ■-- --------------- - - --------- Canonica in Can. Solet, ad verbum, implorandum, de Consecratione, dist 4, intentionis necessitatem in adulto, qui baptizatur, non requirit, sed bapti­ zantis tantummodo satis esse affirmat: S/ baptizans intendit baptizare, qualemcumque intentionem baptizatus habeat, recipit Sacramentum : sed, si non intendit baptizare, licet verba proferat, non est baptizatus. Sed iuxta Sotum in 4 sent., dist. 5, quaest. unie., art. 7, § His igitur, supradicta Glossa, sicut et alia in cap. Maiores, de Baptismo, tum contra veritatem, tum etiam contra textus ipsos aperte pugnant. Ratio vero, qua Glossa innititur, nempe baptizatum patientis partes agere in Sacramento, intentionem autem quoad agentem, minime quoad patientem necessario requiri, ratio, inquam, eiusmodi refel­ litur a Sancto Thoma loc. cit. in responsione ad primum argumentum: Ergo dicendum, quod in iuslificatione, quae fit per Baptismum, non est passio coacta, sed voluntaria; et ideo requiritur intentio recipiendi id, quod ei datur. Quidquid Sanctus Doctor in summa de hac voluntatis necessitate scribit, iam antea declaraverat in 4, Sentent., distinet. 6, quaest. 1, artic. 6, quaestiuncul. 3. 44. Cum ergo voluntatis sive intentionis in adulto, quoad Baptismum, necessitas certa sit, is debet ideo interrogari, quo esset animo, aut volun­ tate, cum ab se non postulatum acciperet Sacramentum; fieri enim potuit, ut in ipso actu intentionem habuerit accipiendi Baptismum, aut quoddam veluti lavacrum in Ecclesia solitum frequentari, aut ut profanam quamlibet lavacri speciem. Nihil prohibet, quo minus ante Baptismum intentio fuerit illius, ut lavacrum est Ecclesiae proprium, accipiendi, et deinde intentione in ipso actu caruerit, cum lustraretur. Contingere item potuit, ut animo, ac volun­ tate extiterit Sacramento contraria, licet modestam vultus, ac corporis totius compositionem in accipiendo Baptismate praeseferret. Nihil demum impedi­ mento est, quin ipsa rei novitate perculsus, nulla omnino voluntate, nec assentiendi scilicet, nec abnuendi fuerit; ct fieri etiam potest, ut animo prorsus a sacris mysteriis alieno, vel voluntate coacta et repugnante Baptis­ mum acceperit. I I 45. Si quis adultus ad salutis fontem accesserit voluntate animatus accipiendi, non quodeumque lavacrum, sed unice Ecclesiae proprium, ac peculiare, Baptismum esse validum dubitari non potest. Ita Aest. lib. 4, sent., dist. 4, § 10: In his enim ad veritatem Baptismi, sive ad characteris suscep­ tionem omnino necessaria est intentio suscipiendi Sacramentum, non tamen ut est lotio quaedam in genere, sed ut talis, qualem frequentat Ecclesia. 46. Verum si quis Baptismum accipiens praesenti voluntate careat, quam alias tamen habuerit, talis suscipiendae lotionis, qualis in Ecclesia fre­ quentatur, tunc examinare oportet, utrum voluntas antecedens, nunquam dein­ ceps retractata, adhuc moralitcr perseveret. Nam ubi nulla praecesserit retra­ ctatio, et moraliter perdurare intentio videatur, est certe validum Sacramen­ tum Hic casus ad eos spectat, qui ante furorem, vel somnum, Baptismum petunt, accipiunt vero, dum aut insania vexantur, aut somno indulgent, et hoc genus hominum valide baptizatum dicitur in Cone, lit Carthagin.cap.' 34. Non secus accidit S. Augustini amico, qui febris ardore delirans, baptizatus est nesciens, mente, atque sensu absentissimus, ut habetur in lib. 4 Confess., Romani Pontifices 83 cap. 4. Is enim cum adhuc inter Catechumenos versaretur, propositum absque dubio habuerat baptizandi. Ad hanc rem animadversione dignissima verba sunt Innocentii III, cap. Maiores, ad § Verum, de Baptismo, ubi haec leguntur: Dormientes autem, et amentes, si priusquam in amentiam inciderent, aut dor­ mirent, in contradictione perstiterant, quia in eis intelligitur contradictionis propositum perdurare, si fuerint sic immersi, characterem non suscipiunt Sacra menti: secus autem, si prius Catechumeni extitissent, et habuissent propositum baptizandi. 47. Qui vultu, atque oculis, ac toto corpore ad modestiam composito, voluntate tamen alienissima, ad hoc Sacramentum veniat, is aditum aperit ad controversiam non parvi momenti. Quidquid sit de opinione Caterini, qui sustinet, conferenti exteriorem sufficere compositionem, etiam si non id animo proponat facere, quod Ecclesia solet, de qua opinione multa alibi diximus in nostro Tractatu de Sacrificio Missae, ad part. 4, sect. 2, num. 76 et seqq. Haec, inquam, opinio minus habet difficultatis, cum non de confe­ rente agatur, sed de accipiente Baptismum. Propositio autem ab Alexandro VIII damnata, obiici Caterino solita, conferentem respicit, non accipientem: Valet Baptismus collatus a Ministro, qui omnem ritum externum, formamque Bap­ tismi observat, intus vero, et in corde suo resolvit: non intendo facere, quod facit Ecclesia. 48. Quotiescumque sacra haec mysteria suscipiuntur indifferenti prorsus animo ac proposito, neutra silicet voluntate, Cardinalis Caietanus art. 7 in Summa S. Thomae, 3 par., quaest. 58, admissa in recipiente intentionis neces­ sitate, docet, intentionem non per se, ut scholae loquuntur, sed per accidens, necessariam esse, ut nimirum contraria voluntas, si adfuisset, sublata penitus intelligatur. Itaque si quis nec abnuens, nec assentiens, neutra videlicet volun­ tate, baptizaretur, censendus esset Baptismum valide suscepisse. At enim Solus 4 sent., dist. 5, quaest. unie., art. 7, Caietano vehementissime adversatur, et ea quidem felicitate, ut plurimos habeat sententiae suae Theologos asser­ tores. Silvius torn. 4 in 3 part. S. Thomae, quaest. 68, art. 7, postquam rem prolixe discussit, ita concludit: Ex iam dictis certum est, non sufficere, quod quis neque sil volens, neque sit nolens, quia talis non habet intentionem recipiendi Sacramentum. Valentia tony. 4 suorum comment. Theol., disp. 4, quaest. 3, punct. 2, Caietano valere iusso, adhaeret Soto: Quod si neuter prorsus aliquis esset, id est qui neque vellet, neque nollet suscipere, putavit Caietanus, si sic bapti­ zaretur, fore Baptismum validum, sed admodum false id putavit, ut multis argumentis probat Sotas. Consulendus quoque est Cardinalis Lauria lib. 4 sent, tom. 1, disp. Il, quaest. 2, num. 22 et seqq. Caietanus fulcire studet senten­ tiam suam auctoritate Decretalis Innocentii III, de qua mox sermo erit in cap. Maiores, de Baptismo, ubi leguntur haec verba: Tunc characterem Sacramentalis imprimit operatio, cum obicem contrariae voluntatis non invenit obsi­ stentem: ubi sentire videtur, Baptismo satis esse, recipienti voluntatem non inesse contrariam. At enim vero animadvertatur necesse est, Pontificem Inno­ centium respondere quaestioni, utrum amentes baptizari absque consensu possint, ac decernere hoc licere, eorum si consensus adfuerit furori praevius, secus vero, si nullus dementiam consensus praecesserit ac voluntas. Itaque 84 Roman i Pontifices Pontificis postea asserentis Sacramento imprimi characterem, quando non invenit obicem contrariae voluntatis, nemo non videt, hanc mentem esse Baptismatis haberi effectum, quando quis vel in actu assensum praebeat, vel iim ante praebuerit. Quod si Pontifex ea in sententia fuisset, suscipiendo Baptismati satis esse voluntatem non obsistentem, utique non decrevisset, ut revera statuit, in amentibus voluntatem necessario requiriri antecedentem. 49. Demum si Baptismus violenter, atque animo palam contrario susci­ piatur, supradictus Pontifex Innocentius III eadem in Decretali Maiores, de Baptismo, distinctione utendum iudicat. Etenim eos, qui minis, ac ter­ rore correpti violentiae cedunt, Baptismum, ut sibi consulant, suscipientes, ab iis distinguit, quibus, vi etiam illata, contradicentibus palam, et reluctan­ tibus, hoc Sacramentum per vim confertur. Decernit autem in primo casu, non in secundo, Baptismatis imprimi characterem: Is, qui terroribus, atque suppliciis vehementer attrahitur, ne detrimentum incurrat, Baptismi suscipit Sacramentum, sicut et is, qui ficte ad Baptismum accedit, characterem suscipit Christianitatis impressum etc. Ille vero, qui nunquam consentit, sed penitus contradicit, nec rem, nec characterem suscipit Sacramenti, quia plus est expresse contradicere, quam minime consentire: sicut nec ille notam alicuius reatus incurrit, qui contradicens penitus et reclamans, thurificare Idolis cogitur vio­ lenter. Distinctio eiusmodi occurrit quoque in Glossa Canonica in Can. de ludaeis, ad verbum, coacti sunt, dist. 45, in cap. Maiores, § Item quaeritur, ad verbum, conditionaliter, de Baptismo, et in cap. Contra Christianos, ad verbum, absolute, de Haereticis, in sexto. 50. Examen porro si haberi debeat dc adulti proposito, aut voluntate, cum Baptismum accepit, is profecto est ante caetcros audiendus, et interro­ gandus; cavendum tamen, ne inconsulto fides eidem illico habeatur, ubi responderit, se baptizatum non libere, sed invito. Fieri enim potest (nec casus sane hic metaphysicus est) ut ipso in actu intentionem habuerit suffi­ cientem, Diabolicis deinde stimulis incitatus, et victus, ad vomitum rediturus mendacium proferat, et de intentione interrogatus nigrum pro albo, ut inquiunt, repraesentet. Qui in foro, in Curia, in Republica versatus est, non ignoral, et saepe alias contigisse, et frequenter usuvenire, ut Sacris Ordinibus initiati, ac vitam Regularem professi, enixe postulent contractis a vinculis solutionem, dictitantes nimirum, et nonnumquam iureiurando affirmantes, sese illo tem­ pore, aut nullam penitus intentionem, aut omnino contrariam habuisse. In hoc rerum statu quid solet consilii capere ludex cautus, et prudens? Cla­ mores aspernatur, respuit iusiurandum, nisi hoc idem comprobent adiuncta plurima, et circumstantiae antecedentes, concomitantes, et subséquentes, et eae quidem momenti sint ineluctabilis, et inconcussi. Hac profecto ratione, hoc examine, hac diligentia opus est, ubi adultus post Baptismum aut inten­ tionem sibi fuisse pernegat, aut non idoneam, minimeque sufficientem extitisse contendit. ■ 51. Quod si nulla sil rcliqha dubitatio, plancque constet hac luce cla­ rius, adulto Baptismum accipienti nullam prorsus fuisse voluntatem aut inten­ tionem, nil restat aliud, quam eumdem cl hortari, et admonere 'ut rite id faciat, quod iam irrito fecit, et suscipiat absolute, ac libere Sacramentum· ac f Romani Pontifices 85 si obstinate repugnet, tum nihil aliud superest, nisi ut remittatur. Si autem res in dubio sit, nec intelligi possit, an defuerit intentio, an sufficiens adfuerit necne, adultus tum retinendus, baptizandusque sub conditione. S. Thomas, 3 par., quaest. 68, art. 7, ubi, ut antea diximus, in Baptizato intentionis necessi­ tatem probans, sic sibi obiectum proponit secundo loco: Cum de intentione Baptizati non constet, quilibet posset petere, se denuo baptizari, propter inten­ tionis defectum. Non videtur ergo, quod intentio requiratur ex parte bapti­ zati, ut suscipiat Sacramentum : atque ita respondet: Dicendum ergo, quod si in adulto deesset intentio suscipiendi Sacramentum, esset rebaptizandus, si tamen hoc non constaret, esset dicendum, si non es baptizatus, ego te baptizo. 52. Demum quotiescumque aliqua ex parte de collato Baptismate dubi­ tetur aut in facto, aut in iure; cum ex facto articulus juris oriatur, de quo nihil adhuc certi Ecclesia statuit, Theologorum autem, scriptorumque sen­ tentiae divisae sunt; Hebraeus iam lustratus non remitti, sed retineri debet, et baptizari sub conditione, iuxta regulam Alexandri 111 in cap. De quibus, sub tit. De Baptismo: De quibus dubium est, an baptizati fuerint, baptizentur his verbis praemissis: Non te rebaptizo, sed, si nondum baptizatus es, ego baptizo te. Hi porro ita baptizati tenentur omnino fidem Catholicam obser­ vare, eorum instar, qui minis, ac terrore adducti suscipiendo baptismati assensum libere praebuerunt: vide cit. cap. Maiores, § Verum, de Baptismo: Et ipse tanquam conditionaliter volens, licet absolute non velit, cogendus est tamen ad observationem Fidei Christianae. Et prolixius in Can. de tudaeis, ad dist. 45, ubi sic legitur· Oportet, ut Fidem, quam etiam vi, vel necessitate susceperunt, tenere cogantur, ne nomen Domini blasphemetur, et Fides, quam susceperunt, vilis, et contemptibilis habeatur. 53. Statutum hic nobis fuerat, epistolam terminare; sed deinceps audi­ vimus operae pretium esse, quasdem quaestiones solvere huc spectantes, quarum usus haud infrequens esse solet. Tenemur itaque huic epistolae additamentum nectere, et opportunius hoc fore existimamus, quam opus iam perfectum retexere, aut fasciolas, ut dici sciet, ac frustula infarcire. 54. Superius, hoc est num. 40 e vico evocandum, tradendumque Chri­ stianis diximus, eum, qui nuntio haud dubio, sed certo et indubitato delatus est, et dedisse, et adhuc exhibere indicia desiderii, quo flagrat, suscipiendi Baptismatis. Hoc praemisso, in praesentia quaeritur, quandonam eiusmodi denuntiatio tuta, minimeque dubia habenda sit? Cum non de adulto ad salutis fontem ultro se conferente, sed de eo nunc sermo sit, quem alii significant Baptismum votis omnibus exoptare, iam patet non posse quae­ stionem solvi, nisi decernatur, cuiusmodi et quot esse testes debeant, eorum ut denuntiatio non incerta, non anceps, sed fide dignissima existimetur. 55. Regula generalis, quam Te non ignorare compertum habemus, aperte iuhet non unius testimonio haberi fidem. Haec vero iure Divino inni­ titur, in ore scilicet, duorum, vel trium, stabit omne verbum, concordat ius Pontificium in cap. Veniens 10 et cap. Licet universis 23, de Testibus, et ius Civile in leg. lurisiurandi, C. de Testibus. Aliquae porro sunt huius regulae limitationes, quarum unam paulo ante produximus, nimirum col­ lationem Baptismi unius testimonio probari: praeter hanc si quis alias — ββ 36 Romani Pontifices undetriginta legere cupiat, Speculatorem adeat tit. de testib., num. 8. Nobis in praesentiarum satis erit earum unam memoravisse, rem nempe aliquam unico etiam teste probari, dum is tamen fultus haud dubiis indiciis fuerit, et claris oppido coniecturis, ita Farinaccius, de test., quaest. 63, cap. 1, num. 35; Pac. Iordan., elucubr. lib. 14, tit. 18, num. 66. Panimoll., decis. 23, annot. 5, num. 18. Quoad testium conditionem, usus invaluit, tam in iudiciis Cano­ nicis, quam civilibus, admitti mulierum testimonia, ut apud Tiraquell.,d? legib. connub., leg. 9, num. 64 et seq.; Farinacc., de test., quaest 59, per tot. Pac. Iordan, loc. cit. num. 529; Pirhing., titul. de test., num. 66 et 69; Anaclet. ad eumdem tit., num. 84; Sperell., decis. 81, num. 45. Quidquid hactenus dictum est, probatum suis, ut inquiunt, a principiis videre qui cupiat, suffragium perlegat admodum elaboratum, et 19 lulii 1709 typis editum a bo. mem. Praesule Frosini Pisarum Archiepiscopo in quadam con­ troversia, quae ipsi cum illius Civitatis Hebraeis intercessit. 56. Ut ergo regulae hae generales in quaestione proposita locum habeant, cavendum est, ne inconsulto ac temere quidquam fiat, si testes Hebraeum aliquem serio Baptismum petere significaverint. Ac in primis videndum, num index, sive mas, sive foemina fuerit, certae sit probitatis, ac notae fidei; deinde examinari debet, et admoneri de gravitate iurisiurandi ; tum eius examen est describendum, cui et index ipse subscribat necesse est. Si duo inter se testes concordent quoad locum, tempus, et occasionem, in qua Hebraeus suscipiendi Baptismatis voluntatem aperuit, tunc prudentis erit Praesidis, Hebraeum ad Catechumenos evocare, eumdemque ibi ad dies duo­ decim detinere, ut non minus rei veritas, quam voluntatis constantia cogno­ scatur. At cum rem denuntiant, aut duo testes singulares, aut unus tantum­ modo, sed fide dignus, et omnem citra dubitationem idoneus, et multo magis si adminiculis suffultus; tunc habito, ut diximus, testium, vel testis examine, non oportebit Hebraeum ad Catechumenos ducere, sed Index Catholicus, qui Romae est Vicesgerens pro tempore, eius voluntatem extra vicum, vel domi suae, vel in Templo aliquo semel, atque iterum, aut etiam pluries explorabit, ut Hebraei consilio clare perspecto et cognito, eum tuto iubeat, aut ad vicum remitti, aut Catechumenis recenseri. 57. Neque id vero recens inventum est, sed decretum a Congrega­ tione Sancti Officii anno 1727, cum adhuc in minoribus eadem in Congre­ gatione Consultoris munere fungeremur; itemque hoc postea confirmavit per Litteras Apostolicas die 14 Februarii anni praedicti Benedictus Papa XIII fel. rec., cuius in Nos beneficentia haud parva fuit: eius Decreti verba talia sunt: Feria 4, die 7 Februarii 1727. In Congregatione generali Sanctae Ro­ manae, et Universalis Inquisitionis habita in Conventu Sanctae Mariae supra Minervam coram Eminentissimis, et Reverendissimis Dominis Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus, in tota Republica Christiana contra Haereticam pra­ vitatem Generalibus Inquisitoribus a Sede Apostolica specialiter deputatis: Cum plures exortae sint controversiae super intelligentia, et exccutione Decreti ab hac Sacra Congregatione editi die 8 lulii 1641 quoad Hebraeos utriusque sexus denuntiatos de eorum animi declaratione suscipiendi Baptismum ; Emi­ nentissimi, et Reverendissimi Domini Cardinales Generales Inquisitores prae- _______ Romani Pontifices 87 dicti dictum Decretum declarando, et quatenus opus sit, reformando, in poste­ rum illud sequenti modo exequi mandarunt, et decreverunt: nempe quod Testes, qui Hebraeos denuntiabunt, sive mares, sive foeminas de declaratione animi suscipiendi Baptismum, per Notarium, iuxta interrogatoria generalia ab R. P. D. Vicesgerente praescribenda, cum speciali monitione relcvantiae lu ra­ menti, in scriptis eorum eodem R. P. D. Vicesgerente, et eo impedito, coram eius Auditore, examinentur : qm etiam examen praefatum subscribere debeant et, quatenus duo Testes sint de loco, tempore et occasione contestes, tunc denuntiati ad domum Catechumenorum duci, et collocari in loco separato, ad hunc effectum destinato, in eoque per duodecim dies detineri possint, ut super veritate, et constantia declarationis eorum voluntatis suscipiendi Baptis­ mum explorentur. Si autem Testes erunt singulares, vel unus adesset Testis idoneus, et fide dignus, tunc denuntiati, non statim post denuntiationem, et Testium examen ducendi erunt ad domum Catechumenorum, sed per R. P. D. Vicesgerentem extra Ghettum, vel in eius domo, vel in aliqua Ecclesia, vel alio loco sibi bene viso, et intra tempus necessarium, et opportunum, iuxta facti speciem et circumstantias, pro arbitrio, et prudentia dicti R. P. D. Vices· gerentis, eorum voluntas exploranda erit. 58. Hanc alia quaestio sequitur ad sponsas pertinens, atque coniuges. Hebraeorum, quae viri iam Christiani, aut sponsi opera Fidei Catholicae offeruntur. Nulla ludaeorum querela est, quod a viris, aut sponsis Christifidelibus sponsae, aut coniuges ad lavacrum Sanctissimum offerantur; non enim nesciunt vel ipsi Hebraei, nullam hac invitamenti, vel adhortationis specie violentiam includi, ita ut si mulier Baptismum respuat, matrimonium in ludaismo contractum omnino solvatur, teste Apostolo 1 ad Corinth., c. 7 et iuxta Decretalem, Quanto, de divortiis, quae quidem matrimonii solutio fit statim ac ludacus Ecclesiae gremio admissus transit ad alias nuptias, ut a Nobis longa disceptatione probatum est, cum in Congregatione Concilii a Secretis essemus, in quadam causa Florentina proposita 27 lulii 1726, ut videre licet in torn. 3, Thesauri Resol., pag. 346 et pag. 350 et seq. ac torn. 4, pag. 30 et seq. Quando infidelis ad Christum conversus transitum facit ad alias nuptias, an eadem sit libertas coniugi infideli alias contrahendi nuptias, res adhuc in dubio est. Sententiam negativam sustinet Pontius, de matrim., lib. 7, cap. 48, num. 25. Affirmativae adhaeret Sanchez, de matrim., lib. 7, disp. 77, num. 6. Utramque probabilem Diana existimat in edit, coordinata, de Matrim., torn. 2, resol. 122, tract. 6. 59. Illud quoque Hebraeis est probe cognitum, coniugem viro esse obnoxiam, eiusdemque in potestate constitutam, quod legunt Oeneseos cap. 3: Sub viri potestate eris, et ipse dominabitur tui. Ipsis praeterea compertum est sponsalia plurimum a matrimonio differre, cum haec non sint aliud, quam futuri promissio matrimonii, ut in Can. Nostrates 30, quaest. 1, et in leg. 1 ff. de spons., quod ct colligitur ex historia lacobi, Genes., cap. 29, qui servitutem servire Labano debuit ad statum tempus, ut uxorem duceret, promissam sibi Rachelcm. Non id audet Hebraeorum quispiam inficias ire, iuxta eorum mores, per sponsalia ius quoddam Sponso, et auctoritatem in Sponsam dari forsan etiam maiorem illa, quam Christi fidei is habet in Chri· 88 Rflmani Pontifices stianam mulierem sibi desponsatam. Nam iure Pontificio gravis est reus culpae, non adulterii, qui aliena cum sponsa turpi consortio coniungatur, ut Nos alibi demonstravimus in nostra Notificatione V, torn. 3, pag. 65, edit. Bonon. At apud Hebraeos, ex veteri instituto, qui rem aliena cum sponsa habuerit, non impudicus dicitur, sed adulter, ut post Seldcnum. lib. 2, Uxor Hebr. cap. 1, animadvertit Calmet in sua dissert, de Connubtis Hebr., et adhuc in praesens apud Hebraeos scelus, quo de nunc agimus, est capitale, ut observat Cardinalis de Luca, de matrim., in diseurs. 9, num. 15, quem habuit de quorumdam ludaeorum Romae connubio. Igitur quemadmodum cum ad fidem accedunt, qui potestatem in filios, aut filias habent, eorum oblationem Ecclesiae libere, ac iure faciunt; ita vir, aut sponsus Christi legem amplexus iure optimo oblationem facit suae vel uxoris, aut sponsae, in quam ius a Legibus, et auctoritatem sibi concessam habet. Facta haec vero oblatio nec sane potest, nec omnino debet a Christifidelibus recusari, qui tenentur nulli parcere diligentiae, nullique studio, ut Christiana veritas iam viro, aut sponso cognita, uxori quoque, aut sponsae lucem afferat, ac salutem, eo vel maxime quod Romani Pontifices licet ludaeis vim fieri quoad Religionem severe prohibeant, palam tamen significant, nihil sibi antiquius esse, optabilius nihil, quam ut iidem aliquando e tenebris ad lucem, ab errore ad veritatem veniant; ideo semel in singulas Hebdomadas iis publice Evangelium annuntiari, eosdemque iubent Sacris hisce concionibus interesse, ut apparet in Constit. 1, Nicolai III1 et Constit. 106, Gregorii XIII.2 60. Verum quanquam Hebraei de uxorum, sponsarumque oblatione nec conquerantur, nec conqueri possint; queruntur tamen, ut primum Hebraeorum aliquis ad Fidem profectus, aut profecturus, suam offert Eccle­ siae sponsam, quod haec illico evocatur, domumque Catechumenorum trans­ fertur, ubi quadraginta dierum spatio detinetur. Clamant in casu eiusmodi nimiam Christianos incertis vocibus habere fidem, et imprudenter agere, priusquam ullis probationibus demonstratum fuerit, sponsalia rite ac valide contracta fuisse. Hinc dictitant damna, turbationesque oriri plurimas, cum non semel evenerit, ut Hebraeus infima de plebe aliquis, mulieris, aut vir­ ginis amore flagrans et divitis et honestae, desperans vero eam in ludaismo ducere uxorem posse, id consilii ceperit, contracta nempe sponsalia falso, ac temere venditare, illustrem ut ad thalamum perveniret. 61. Magnus ille Praedecessor Noster S. Gregorius laudabili semper methodo, et incorrupta iustitia in Hebraeorum negotiis usus est. Consule cius epist. 25, lib. 8, indict. 1, ult. edit. Victori Episcopo Panormitano datam: S/ igitur querimonia eorum veritate fulcitur, opertet, ut Fraternitas Vestra, legis serie diligenter inspecta, ita eis quidquid hac de re decretum est, custo­ dire debeat, ac servare, ut nec ipsa aliquid iniustum facere, nec illi pati praeiudicium videantur. Sed admonet eodem tempore, ut facta diligenter accurateqne perpendantur, ad veritatem rei a ludaeis propositae cognoscendam ; ut colligitur ex alia eius epistola ad Fantinum Panormi Defensorem missam, 1 Vineam Sorte, 4 aug. 1278. - Bull. Rom., tom. 3, II, p. 25,26. * Sancta mater Eeelesia, 1 sept. 1584. - Bull. Rom., torn. 4, IV, p. 74, 75 Romani Pontifices 89 quae 55 est. lib. 9, indict. 2, ubi legitur, ne forte in eorum sola voluntate versari praeiudiciutn videretur. A S. Gregorio edocti, ne ullam his de spon­ salibus diligentiam praetermisisse videremur, Seldenum, Bustorfiiim, Leonem Modena, et alios Scriptores, consulendos diiudicavimus. Decreta quoque percurrimus, quae alias in casibus huiusce generis a Congregatione Sancti Officii emanarunt. Sed auctorum lectio praedictorum, quam Nobis utilis extitisset exornandae dissertationi pro aliqua ex Acadcmiis Ecclesiasticis, quae coram Nobis singulis hebdomadis haberi solent; tam plane inutilis, ac supervacanea fuit certo ac tuto decernendo systemati, quod maximoperc optabamus. Ex praedictis Decretis, quorum principium est ab anno 1725, licet illud intelligatur, quod si sponsus Hebraeus iam Christianus sponsae adhuc ludaeae oblationem fecit, hanc inter Catechumenos ad quadraginta dies detentam fuisse; nullo tamen modo cognosci potuit, an, et qua ratione sponsalia probata fuerint, itemque, an eorum probatio solius sponsi, vel plurium testimonio inniteretur ; an demum quodlibet mutuae sponsionis genus existimatum fuerit verus, ac legitimus sponsaliorum contractus. 62. Doctor Paulus Medicetis in suo Tractatu de Hebraeorum ritibus, ac institutis, quorum ipse peritissimus erat, quippe qui e Mosaica ad Chri­ stianam legem transierat, cap.27 de sponsalibus agit, et matrimonio ludaeorum, et id, ut paucis dicam, ostendit, in hoc instituto non admodum a Christifidelibus differre Hebraeos. Nam hanc apud eos consuetudinem esse testatur, ut scriptura conficiatur, in qua parentum alteruter filiam suam aut puellam, aut viduam promittit sponso, hic autem eam se ducturum pollicetur. Tempus quoque decerni solitum, in quo nuptiae celebrentur. Contractui demum sub­ scribere tum sponsus, tum duo praeterea testes de more debent. Sed quia Hebraei eorum, qui Christi fidem amplexi sunt, dictis, ac testimonio aegre acquiescunt, ideo Nos veritatis apprime cupidi, cuidam familiari nostro juris­ perito mandavimus, ut convocaret in unum ludaeos aliquot, quorum unus iampridem Nobis, cum adhuc Anconae Ecclesiam gubernaremus, est probe cognitus, et in Mosaicis ritibus egregie versatus. Ex eo autem conventu, ea, quae sequuntur, evicta sunt. 63. Primo, semper sponsalia contrahi inter virum, et parentes mu­ lieris, aut inter virum, et mulieris propinquos, si parentes mulieri desint: mulierem sponsalia non contrahere pudoris causa et honestatis, imo con­ tractum, qui hebraice dicitur Π'ΝίΠ Tenaim, foeminae plerumque ignotum esse, quae postea explicite praebet assensum suum in solemni nuptiarum celebratione hebraice nuncupata Kiddusclm. 64. Secundo, sponsalibus hac ratione contractis obligari utramque par­ tem; cum autem consensum parentes tantum mulieris, aut consanguinei prae­ buerint, non vero foemina, ideo hanc, si dissentiat, minime cogi posse, et dissentientem non contractum frangere, sed peccare graviter iuxta Hebraeos, debitam nempe obedientiam parentibus, aut maioribus denegando. 65. Tertio, contractum dici obligatorium, et absolutum, cum a viro, ac foeminae parentibus sponsio facta est, ac descripta, nec non testibus con­ firmata aut duobus, aut pluribus. Hic contractus Romae describi solet Notarii opera, alibi a ludaeis hebraice. 90 Romani Pontifices 66. Additur, contractum dici pariter absolutum, cum pars utraque, vel privatim, vel coram Rabbino sponsionem firmant iureiurando, coram duobus, aut pluribus testibus, ct sponsionem insuper describi iubent. Quod si vel absque scripto, et testimoniis, aut coram testibus tantum sine iureiurando sponsio facta fuerit, tunc neque obligationem inducit, nec contractum per­ ficit sponsaliorum, ita ut pars utraque libera omnino sit; at si de spon­ sione constet, et de iuramento per testes, tunc recedere licet utrique parti, dummodo praeviam a Rabbino impetrent absolutionem a iuramento. 67. Haec Hebraeorum ex conventu collecta sunt. Hinc vero deducitur, duobus tantummodo supradictis modis contracta sponsalia inter ludaeos haberi valida, atque obligatoria. Mutuae igitur viri, ac mulieris sponsiones, epistolis, aut schedulis expressae nihil ad effectum, de quo quaeritur, valent; ac multo minus munera, vestes, et nuptiarum apparatus. Non probato autem, quod sponsio uno vel altero ex supradictis modis facta fuerit, si copula sequatur ante Kjdduscim, seu matrimonium, utraque pars ad contrahendum obligatur, non quidem contractus vi, sed commissi sceleris poena, et ut cri­ men admissum luatur. 68. Si de sponsaliorum validitate, aut invaliditate, itemque de obliga­ tione, aut contra, deberet iudicium fieri, res autem inter Hebraeum, et He­ braeam intercederet, aequum esset sententiam ferre legibus consentaneam, ct consuetudinibus Hebraeorum; communis enim, et probata opinio est, in indiciis huiusmodi oportere non iuri Pontificio, vel civili, sed legi, et Mosaicae consuetudini adhaerere. Marquard., de ludaeis, part. 2, cap. 5; Ricciul., de iure person., lib. 2, cap. 18, num. 7; Sessa, de ludaeis, cap. 33, num. 6; Card, de Luca, de Matrimonio, diseurs. 15, num. 3. In praesens vero res in disceptationem venit ad Hebraeam pertinens, et ad Hebraeum iam Christo servientem, aut inservire optantem : negotium nempe agitur sane maximum, quod ad Christianam summopere pertinet Religionem. Consilio igitur prudenti admodum opus est ac salutari. Nos autem re diu ac multum considerata, hoc, quod sequitur, opportune decernendum existimavimus. 69. Quotiescumque sponsus Hebraeus Christianae Religioni nomen dare statuerit, et Evangelio sponsam offerat, Tuum erit, eum prudenter inter­ rogare, vel ut ab aliis interrogetur, imperare, quomodo sponsalia probentur, neque enim decet eius affirmationi unice habere fidem. Editas sponsaliorum probationes Tuum pariter munus erit examinare, aut alicui prudenti viro examinandas tradere. Argumenta sponsalibus comprobandis idonea erunt, si tanti esse ponderis, et momenti videbuntur, ut contracta inter Catholicos sponsalia iisdem rationibus evinci aperte ac tuto valeant. Apud Christianos scriptura non opus est, cuius defectus testium auctoritate suppleri solet, adhi­ bitis etiam censuris, cum quis post Canonicas admonitiones sponsionem vel sine iuramento factam implere negat. Sponsaliorum itaque probationes si tales fuerint, ut modo diximus, antiqua tibi methodus, quae usui erat ante an. 1 i 25, adhibenda est, e vico scilicet evocanda mulier, et semel atque ite­ rum, aut quamdiu opportunum duxeris, eius voluntas in templo aliquo, aut alibi exploranda, ac demum aut innata in pervicacia, atque errore relin­ Romani Pontifices 91 quenda, si resipiscere nolit, aut inter Catechumenos retinenda est, ut instrua­ tur, si conversionis certa spes aliqua oboriatur. 70. Cum aut sponsus, aut alius quilibet fide dignus eiusmodi argu­ menta proferat, quibus plane constet, sponsalia ita, ut supra diximus, con­ tracta fuisse, nempe apud ipsos Hebraeos valida, atque obligatoria; ad Te spectabit, sponsam illico inter Catechumenos collocare, ubi tamdiu versa­ bitur, quamdiu necesse erit, dummodo quadraginta dierum spatium non supe­ retur; intra enim hos limites procedere absque dubio putamus supradicta decreta, quae initium habent ab anno 1725. 71. Inter Cassiodori epistolas Regis Theodorici nomine exaratas, sep­ tima supra trigesimam ad Hebraeos Mediolanenses transmissa fuit, in qua iis significatur, hoc decretum fuisse, quod nimirum nullus Ecclesiasticus, quae Synagogae vestrae iura competunt, violentia intercedente, pervadat, nec vestris se causis importuna acerbitate permisceat, sed ut religionis cultu, ita et actuum sint conversatione discreti. Et hoc idem Nos hactenus facere procuravimus^ Eadem praeterea epistola admonentur ludaei, ne ingrati sint. Christianorum aequitate temere abutentes: Hac tamen moderatione Principalis auxilii bene­ ficium concedentes, ut nec vos, quod ad praefatae Ecclesiae ius, vel religiosas personas caeteras, legibus pertinere constiterit, inciviliter attrectare tentetis. Et id quoque Nos addere non praetermittimus. Experimento enim didi­ cimus, cum Hebraeus palam declarat, Christianorum se velle institutis, ac legibus obtemperare, a Synagoga, si eius volutatem nequeat immutare, ratio­ nem, aut potius fraudem excogitare de more aliquam, celare scilicet, aut alio mittere eum, qui a bono proposito deterreri non potest. Cum vero sponsus Christiano se nomini devovere statuit, statim id Synagoga efficit, ut sponsa pervicaci aliquo cum Hebraeo matrimonii vinculo copuletur, aut ut omnes illico evanescant sponsaliorum rationes, probationesque. Hi porro eventus cum metaphysicos non esse scias, ideo severitatis erit ac vigilantiae tuae, remediis, ac poenis etiam, si opus fuerit, Hebraeorum principes in officio continere, ut fraus mulctetur, ac rerum perturbatio tollatur. Hae sunt, quae nostra hac epistola explicanda duximus, quibus ut feliciter utaris, paternam tibi ex animo Apostolicam Benedictionem impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 186-237], 378. Benedictus XIV, ep. lampridem, 28 febr. 1747.’ 1. lampridem epistola est reddita Nobis tua iv Idus quintiles superioris anni conscripta, cui nunc dumtaxat licuit respondere, propter gravissimas Ecclesiae res, quibus undequaque sumus occupatissimi. Non enim, de qua scribis, materia Nos deterruit, quippe qui adhuc in minoribus cum versa­ remur, octo supra viginti annorum spatio eiusmodi de rerum genere per- 1 Venerabili Fratri Archiepiscopo Mcssanen. -4* 92 Romani Pontifices tractavimus, nunc Advocati Personam in Sacrae Consistorialis Aulae mune­ ribus sustinentes, nunc gravissimum Fidei Promotoris officium exercentes; amplissimo demum Purpurae ornamento, et Bononiensis Ecclesiae Infulis illustrati quatuor volumina in lucem edidimus, quae benigna omnium volun tate excepta sunt, quorum si nullum in Siciliam exemplum pervenit (quod vix credibile existimavimus) istuc facile transmitti potest. 2. Res porro, de qua epistola agit tua, ad cultum S. Lucae Casalio tribuendum attinet, de quo Nicosiae dissensio est, cum illum alii delendum, alii contra amplificandum censeant, ideoque enixe id expeturit, ut Officium proprium concedatur, et Civitatis patrocinium, quod eidem S. Casalio iampridem collatum fuit, auctoritate Apostolica confirmetur. At sententiam ut nostram libere proferamus, ingenue fatemur, utramque partem in errore ver­ sari: nec enim S. Lucae Casalio Cultus omnino negandus, nec augendus, aut lectionibus propriis, aut patrocinii confirmatione. 3. Anno 1575 Nicosiae Civitas cum peste teterrima laboraret, Senatus, Populique consilio sancitum fuit, ut sacra aedes S. Lucae Casalio conde­ retur. Item anno 1586 decretum est, ut gratia a Summo Pontifice implora­ retur, unde liceret eo plane solemni ritu, quo celebritates ex praecepto solent, dies festos colere Sanctorum losephi, Cosmae, et Damiani, tum Francisci de Paula, et Lucae Casalii: deinceps anno 1589 statutus est locus, ubi praedi­ ctum templum aedificaretur, quod tamen postea conditum non fuit, ne nova aedes S. losephi sacello obesset. Publica quoque auctoritate latum fuit anno 1662, ut S. Lucae celebritas expensis publicis recoleretur: pecuniam vero ex aerario usque ad annum 1744 depromptam fuisse constat. Demum cum eiusdem S. Lucae Corpus in Templo S. Philippi de Argyrio servaretur, cumque Coenobii Abbas Commendatarius esset bon. mem. Cardinalis Carolus Columna, Nicosiae Senatus enixe ab eo postulavit, ut insignes aliquae sibi eius Corporis Reliquiae concederentur, quo scilicet maiori pompa, et reli­ gione eiusdem dies festus celebraretur. Concessa petentibus perbenigne fuit Costa, quae consuetis est ritibus, ac caeremoniis tum recognita, tum tradita, ac demum facultate a Praedecessore tuo Praesule Alvarez Messanae Achiepiscopo impetrata, die Dominico Augusti tertio magna Populi frequentia per Civitatem translata fuit, cum icone eiusdem S. Lucae Casalii, cuius in laudem aram quoque erectam scimus in oppido Sancti Michaelis. 4. Quae sunt hactenus commemorata, publici sane cultus, et quidem inveterati, testimonia et argumenta esse nemo negaverit. Id enim prorsus a consuetudine abhorret, ut publicis in Consiliis de Templo agatur illius in gloriam erigendo, qui non apud Populum venerationem habeat, et cultum publicum. Nec minus absurdum esset, si non Reliquiae modo expete­ rentur, sed etiam a Summo Pontifice facultas imploraretur dici festi ex praecepto eius in laudem instituendi, qui nullo sacello, nullo cultu, nulla sanctitatis fama praeclarus esset, atque admirandus. Ex quo fit, ut iniclligere non possimus, quonam iure a certis hominibus contendatur venera­ tionem et cultum publice denegandum huic Servo Dei, qui iampridem et supremis honoribus celebratur, et Sanctus consensu populorum unanimi appellatur Romani Pontifices 93 5. Quamquam vero in scripto quodam ad Nos transmisso legatur, publicam aliquibus venerationem sublatam fuisse, tamen libere respondemus hoc minime Nos latere, cum in nostro lib. 1 de Canonizatione Sanctorum, cap. 6, num. 1, et multo etiam clarius lib. 2, cap. 8, num. 1 et seqq., id pro­ baverimus exemplorum auctoritate. Illud autem a Nobis adnotatum animad vertas velim, cultum scilicet aut iis sublatum esse, quibus et recens datus, et inconsulto erat, aut iis, qui ad Sanctorum honores ascenderant, acclama­ tione Populi, quem falsa quaedam portenta fefellerant, et virtutes inanes, utpote ab hypocrisi non alienae, et interdum ab erroribus ad fidem spec­ tantibus non seiunctae. Rem vero eiusmodi nullam penitus deprehendis in causa, qua de nunc agimus, quin imo momenta occurrunt plurima tum san­ ctitatis claritatem, tum cultus iustitiam publici comprobantia, ut paulo post videbimus, ac propterea nihil Sancto Casalio obesse hoc debet, quod non­ nullorum memoriae cultus publicus interdum sit abrogatus. 6. At enim iisdem in scriptis opponitur, cultum hunc publicum aucto­ ritate Sedis Apostolicae neque probatum, neque concessum esse, sine qua nullo modo licet quempiam vel Beatum, vel Sanctum hominem publice vene­ rari. Id quidem et fatemur, et scimus: in nostro siquidem iam citato de Cano­ nizatione Libro Primo non exiguo sane labore id copiose, ac evidenter pro­ bavimus, ius esse Romani Pontificis privativum, aliquem aut Beatorum, aut Sanctorum Albo adseribere, nec absque eius consensu posse cuiquam cultum publicum exhiberi quem praebet iis Ecclesia viris, quorum in aeternitate memoria est. Abunde scribunt de Sancto Luca Casalio multi Siciliae histo­ rici, et auctores. Nos quidem scripta perlegimus Carrerae, Perdicari, Novarini, Aprilis, et Menniti. Hi vero cum recentiores sint, salva et integra eorum fama, non praetermisimus antiquiores etiam consulere, utpote auctoritate praestantiores, ac fide. Pater Octavius Caietanus, qui vitas exornavit Sanc­ torum Siculorum, cum omnia illius Regni Tabularia excusserit, auctor est fide quidem dignissimus, quem propterea multa cum laude memorat Anto­ nius Mongitorius, pag. 110, torn. 2, Biblioth. suae de Scriptoribus Siculis. Eumdem plurimi facit Philippus Labbè in Chronologica Pinacotheca Scrip­ torum Societatis Icsu anno 1620, pag. 336, tum etiam qui scribunt acta Eru­ ditorum Lipsiae, ad mens. Aprilis ann. 1710, quorum testimonium omni suspicione carère debet, in examine Isagoges ad Caietani Historiam Sacram Siculam, haec habent: Morum pariter innocentia, et eruditione conspicuus dicitur. Caietanus porro in Actis Sancti Lucae Casalii ita scribit: In Sancto­ rum numerum a Summo Pontifice relatus est efflagitante Oppido Argyrio, quod videre licet in eius torn. 2 Sanctorum Siculorum, pag. 184, itemque eius in Martyrologio die 2 Martii: In Nicosia S. Lucae Abbatis cognomento Casalis Ordinis S. Benedicti ; additque in margine, ubi eiusdem de cultu mentionem facit, ex Sedis Apostolicae concessu. Si quis Rocchi Pyrrhi, qui notitiam Eccle­ siarum Sicularum edidit, doctrinam habere cognitam velit, is citatum adeat Mongitorem in supradicto torn. 2, pag. 201, et Pyrrhum ipsum in tom. 1 ultimae editionis, pag. 540, ubi de S. Luca Casalio haec profert: Pontificio permissu apud suos Nicosienses celebrior est dies festus. Ferrarius, ut nemo ignorat, auctor advena, Lectorque olim in Archigymnasio Papicnsi, Catalo- 94 Romani Pontifices gum composuit Sanctorum, qui in Martyrologio Romano desiderabantur et die 2 Martii nomen inserit S. Lucae Casai is : Nicosiae in Sicilia Sancti Lm< Abbatis Ordinis S. Benedicti cognomento Casatis. In notis autem addit: Er tabulis, et monumentis Ecclesiae Nicosiensis, ex Martyrologio Siculo, fuit a ordine S. Benedicti circa ann. 890, colitur ibi praecipue ex Romani Pontificis auctoritate. Bollandistae demum die Martii 2 vitam non praetermittunt S. Lucae typis a Caietano editam, ubi eiusdem cultus dicitur a Sede Apostolica approbatus. Eamdem praeterea vitam Caietani studio exornatam, et apud Pyrrhum, ac Bollandistas laudatam, Mabillonius etiam inseruit Actis Sanc­ torum Ordinis Benedictini saeculo tv, par. 2, pag. 93, editionis Venetae anno 1733. 7. Verum dicet quispiam, non satis esse, auctores etiam gravissimos attestari, nutu Sedis Apostolicae alicui Servo Dei cultum publice exhiberi, sed oportere insuper praeferri certissimum facultatis Apostolicae documen­ tum. Itaque non abs re erit, si Nos hoc breviter repetamus, quae fusius expli­ cavimus in libris Nostris de Canonizatione Sanctorum. Sedente Praedecessore Nostro Clemente Vlll actum fuit de veneratione, cultuque publico exhiberi quandoque solito eorum meritis, quos nec Beatorum, neque Sanctorum numero Pontificia Sedes adseripserat. Eo quidem tempore nulla est lata lex; sed quod tunc praetermissum fuit, statutum est postea in Pontificatu Praede­ cessoris Nostri Urbani Vlll, atque a Sancti Officii Congregatione Decreta saluberrima emanarunt, quorum vi interdictum fuit, ne Sanctorum honores iis publice praestarentur, quos Vaticani auctoritas nec Beatos appellaverat, neque Sanctos. Omnem Nos historiam retulimus, et comprobavimus lib. 2, de Canonizatione Sanctorum, czp. 10 et 11. At vero cum supradictae regulae generali deesse aliquid videretur, ideo eius Decretis nonnullae declarationes additae sunt, quarum una ad cultum immemorabilem spectat, quem si quis Dei servus consecutus sit, eo privari nullo modo debet, etiamsi probari non possit, eum a Sede Apostolica vel Beati, vel Sancti nomine nuncupatum luisse, quod videre aperte licet in citato nostro lib. 2, cap. 17. Tum quoque controversia exorta est, quantum temporis necesse esset, ut cultus publicus diceretur immemorabilis, ac idcirco idem Urbanus Vlll anno 1634 decrevit, Cultui immemorabili constituendo tempus requiri, quod centum annorum spatium excederet, ut Nos notavimus in supradicto lib. 2, cap. 22. Quare si cultus publicus, scientibus, nec repugnantibus Ordinariis, S. Lucae Casalio praestitus, statuto temporis spatio superior est, iam nemo existet tam iniustus rerum existimator, qui hunc cultum aut illicitum putet, aut a Sede Apostolica improbatum ducat, quamvis documentis evinci nequeat, hunc Heroem Pontificia auctoritate vel Beatorum, vel Sanctorum laurea exorna­ tum fuisse. 8. Fidei Promotoris officium, quod diu sustinuimus, Nos quidem admonet, ubi difficultatis nodus existât maximae, quam dissimulare non possumus. Cen­ tum annorum spatium ab Urbano Vlll statutum, debet ann. 1634 praecessisse, quo tempore Uterae Apostolicae emanarunt; tempus autem, quod ab an 1634 infra decurrit probat quidem cultus continuationem, sed non centenarium spatium ab Urbano Pontifice constitutum, ut Nos docemus in cit Kh ? V. I % e if U a j Romani Pontifices 95 cap. 22, num. 3 et seq. Quotquot autem vel auctores, vel documenta supra retulimus, nullum extat. unde probetur Cultus Centenarius ante ann. 1634. Hinc concludere quispiam poterit, absque ullo iure, ac sine permissu Sedis Apostolicae Cultum Sancti Lucae Casalio praestitum fuisse. 9. Argumenti vim probe agnoscimus, sed hoc et fateri adversarii debent, cultui publico ac legitimo iuxta Sedis Apostolicae regulas constituendo nihil plane deesse, quotiescumque documenta non desint cultus publice exhibiti S. Lucae Casalio, non tantum uno, sed aliquot etiam saeculis ante annum 1634, cui tempori si anni posteriores addantur, ac rumor et fama iam inveterata consensum indicans a Summis Pontificibus praebitum, non video quid possit amplius desiderari. 10. S. Locas Casalius multis abhinc saeculis obiit, ac post mortem tam late coepit eius Sanctitas celebrari, ut eius Corpus in Monasterio, et Arca S. Philippi Argyreorum honorifice sepultum fuerit: Migravit ad Domi­ num Lucos in senectute bona Vi nonas Martii in Monasterio S. Philippi Argy­ reorum, ubi Corpus eius servatur in eadem cum Sancto Philippo Presbytero Arca. Ita legitur in S. Lucae Actis. Et in Breviario Gallo-Siculo Matthaei Caldi opera castigato, typisque Venetiis edito ann. 1527, quod sorte inve­ nimus inter Codices Venerabilis Cardinalis Thomasii in S. Silvestri Collegio Clericorum Regularium, in sexta lectione S. Philippi Argyriorum, pag. 347 legitur, ipsum Belisario cuidam civi apparuisse, eidemque imperavisse, ut Templum ad Crucis imaginem aedificaret, ubi deinceps eius corpus collo­ catum fuit una cum S. Eusebio, qui miracula S. Philippi ope, ac patrocinio divinitus perpetrata descripsit: Apparuitque uni Civium regionis illius, qui dicebatur Belisarius, venitque ad Montem Argirioncm, ostensumque est ei in somnis, quasi aedificata esset Ecclesia in forma Crucis; aedificatae sunt ab eo duae Cellae; superior quidem Eusebio, qui scripsit vitam, et inferior Sacris Reliquiis Philippi. 11. Nec mirum tu existimes velim, tanta Nos diligentia usos esse, ut Breviarium Gallo-Siculum inveniremus. Saracenis a Sicilia expulsis virtute, ac fortitudine clarissimi Ducis Robcrti, et Comitis Rogerii, qui isthuc e Gallia profecti fuerant, in eo viri principes post victoriam cogitationibus, et consi­ liis invigilarunt suis, ut antiquam Christianae Religionis gloriam, et Ecclesias­ ticam disciplinam iam fere ubique iacentem extollerent, et ad primaeva revoca­ rent; cuius ut voti compotes fierent, diligenter curarunt, ut Episcopi e Gallis Sacerdotibus deligerentur, inter quos adnumerantur in primis Robertus antea Episcopus Troianensis, postea Messanae, Ansgerius Cathanae, Girlandus Agri­ genti, Stephanus Mazariae, et Rogerius Syracusarum. Hinc paulatim istius Insulae Ecclesiae a Graecis Ritibus desciverunt, qui ab octavo saeculo istic invaluerant, et linguae latinae usu Ritus, et Liturgias Gallicas sequutae sunt, nec primis iis temporibus alios libros, quam Gallicos, ad Sacra officia adhi­ buerunt, ut animadvertit, qui Bollandi historiam continuavit, Papebrochius in act. Sanctorum, mens, lunii, torn. 4, dic 23, festo S. Agrippinae Virginis, et Martyris,§ 2, num. 2, ac praeter Papebrochium id ipsum erudite ostendit Canonicus loannes a loanne in perpolito tractatu suo de Divinis Siculorum Officiis Panormi edito ann. 1736, cap. 12, num. 1 et seqq. Temporum pro­ 96 Romani Pontifices gressu Gallicis retibus quidam alii Siciliae proprii, ac peculiares admixti sunt; Breviario quoque nonnulla Sanctorum Officia particularia sunt addita, unde patuit confusioni locus, ac ideo oportuit Officium Gallo-Siculum refomari emendarique, quam sibi curam sumpsit supracitatus Matthaeus Caldus, quem honoris gratia commemorat Mongitorius in sua Bibliotheca Sicula, torn. 2, pag. 55. 12. Dum S. Lucas Casalius adhuc in vivis erat, lucis usuram amisit, ac propterea Argyrio discedere statuit, Nicosiam profecturus, invisurusque affines suos. Tum Monachis eum comitantibus in mentem venit ipsum illudere. Dixe­ runt itaque, in quemdam locum magnam Populi multitudinem convenisse, sacrae ut concionis pabulo enutriretur. Vir optimus verba facere non recu­ savit, et orationem cum id temporis usitata formula conclusisset: Per omnia saecula saeculorum, saxa et lapides mirifice responderunt, Amen. Tum vero Monachi ipsa admiratione obstupefacti, ac perterriti, in genua prolabi, lacrymas fundere, veniam implorare, quam iis vir Sanctissimus perbenigne con­ cessit. Ad Argyrii Monasterium reversi hoc prodigium unanimes praedica­ runt, cuius claritate commoti Nicosiae Cives in eo loco Templum postea erexerunt in honorem S. Lucae Casalis, quod eius in Actis legitur: Sed Nicosienses honestare Patriam, ac Civem volentes, Ecclesiam, quo tn loco concionem habuerat, inclamantibus saxis, Divo Lucae constituerunt, quae prodigium posteris praedicaret ad Dei gloriam, qui regnat per saecula. Quamvis autem per hosce dies id Templum desideretur, Nobis tamen significatum est, viam quamdam S. Lucae nomine decoratam, lapide insignem esse, in quo imago impressa est ipsius S. Lucae eodem in loco, ubi quondam Templum extiterat. Ad huius portenti memoriam sempiternam in S. Lucae statua Nicosiae posita, haec sunt, quae sequuntur, inscripta carmina: Civibus exultant urbes, magis Herbita Sancto Luca Casat i Patria clara suo. Fratribus elusus... praedicat orbus: Facto fine, Amen, res nova ! saxa tonant. · Hisce versibus tute vides existimari, Casalium Herbitae fuisse Civem, cuius Orbis nunc plane dirutae mentionem faciunt, praeter Ciceronem, Plinius et Diodorus Siculus. I 13. Apud Caietanum, torn. 2 de Sanctis Siculis in perveteri Chronico Benedictino, quod Bollandistae in S. Lucae Casalii vita descriptum putant an. 1-183, inter cacteros egregios sanctitate Viros S. Noster Casalius recen­ setur . Sanctus Lucas Abbas Monasterii S. Philippi de Argyrio positi in Sicilia, a Imirandae sanctitatis vir, Kalendis Martii, secundum Usuardum, Coelos petiit. Et quamvis in Usuardi Martyrologio non id occurrat, prudenter tamen, sciteque animadvertit Caietanus in Sicilia Usuardi Martyrologia usui apud omnes fuisse, cui vero quodlibet Monasterium Sanctos addebat suos. Hinc orta confusio est aliqua, vel potius varietas Martyrologiorum, quae Usuardf nomine legebantur, unde Abbas Maurolicus curam suscepit corrigendi Martyrologii ut notat laudatus ioannes a loanne suo in Tractatu de Divinis Siculorum Officiis, cap. 23, num. 5. Π I Romani Pontifices 97 14. Demum invidia temporum iam nulla erat reliqua memoria vel notitia situs, ubi S. Lucas sepultus fuerat; sed an. 1596, dum quoddam aedi­ ficium in Templo substrueretur, non sine Divino Consilio inventum fuit Casalii Corpus una cum S. Philippi de Argyrio, et Eusebii corporibus, qua quidem occasione multo in dies magis exarsit pietas in Sanctum Lucam. Idem plane Bononiae accidit, ubi postquam aliquot saeculis latuerat, inven­ tum denique fuit S. Petronii Corpus in S. Stephani Templo sepultum; nostris Civibus locum, ubi is thesaurus iaceret, penitus ignorantibus, uti enarravimus in nostro Opusculo de historia, ac vita Sanctorum Bononiensium. 15. Quidquid paulo ante diximus de S. Luca Casalio, id eiusdem in actis legimus, a Patre Caietano memoriae traditis in torn. 2, vit. Sanctor. Sicil., ubi haec habet in Animadversionibus, pag. 63 : Vitam hanc S. Lucae barbara dictione scriptam accepimus ex libris Nicosiensibus manu exaratis: eam ob causam paulo a nobis concinnatam oportuit. Eadem acta sunt quoque in lucem edita a Bollandistis die 2 Martii. Quod ad huius praeclari Herois Corpus, eiusque inventionem pertinet, ediscere hoc etiam licet praedicto ex Caietano, tom. 1 Sanctorum Sicil., in Animadvers., pag. 25. Itemque ex Pyrrho in notitia Ecclesiae Catanien., pag. 589, § 5 et 6. Haec monumenta luculenter, planeque ostendunt antiquam venerationem publice virtuti exhibitam Sancti Lucae Casalis, et multa quidem saecula ante Decretum Urbani VIII. Separato enim ac peculiari sepulcro mandari, et inter Sanctorum Corpora condi non solet, nisi qui eximiae sanctitatis fama clarescat, et publica populi veneratione dignis­ simus habeatur; quae quidem S. Lucae debita omnino fuit. Licet enim quo praesertim tempore e vivis cesserit, ignotum sit; liquido tamen constat, multo post SS. Philippum, et Eusebium, quibuscum una sepultus est, mortem eius fuisse in conspectu Domini pretiosam. Templa vero, aut sacella nunquam in eorum honorem publice dicata sunt, qui non tanquam Divini, Sanctique homines colerentur; neque eorum ulla in Martyrologiis, vel Chronicis cum clarissimis Sanctorum nominibus mentio habita fuit. 16. Quaeret hic vero quispiam, cum duo sanctitate celebres Philippi fuerint Argyricnses, uter eorum sit, quocum sepultus colitur S. Lucas Casa­ lius. Huic autem quaestioni satisfacere haud instituti est nostri; quanquam enim non ignoremus duos cognomines fuisse Viros sanctitatis gloria immor­ tales, tamen non oportet id a Nobis decerni, utri corum cum S. Luca sepul­ crum commune fuerit. S. Philippi Argyriensis primi memoria celebratur in Martyrologio Romano die 12 Maii, et de hoc vetus est controversia, missus ne sit in Siciliam a S. Petro, Evangelium ut annnutiaret (quod nimis fortasse mordicus Faxellus sustinet clarus Siciliae Historicus in decade 1, lib. 10) an fidei propagandae causa Siciliam adierit quarto sacculo, Arcadio imperante, uti prolixe, cruditeque probat Placidus Reina in Notitiis Historicis Civitatis Messanen., par. 2, pag. 362 et seqq. De Altero S. Philippo, vulgo Philippcllo, scribunt Caictanus, tom. 1 Vit. Sanctorum Sicil., pag. 33, tum Ferrarius in Catalogo Sanctorum Ital., 12 Maii, pag. 276. Sermo quoque hoc de Philippello habetur in vita S. Philippi a S. Eusebio descripta, quam Bollandistae anteponendam iudicant alteri eiusdem vitae apocryphae, et temere tributae S. Athanasio Episcopo Alexandrino: Proferunt, haec sunt Bollandistarum i 98 Romani Pontifices verba die 12 Maii, Vitam aliam eius, quasi a Sancto Athanasio Episcopo Ale­ xandrino scriptam, quam, ut satisfiat horum clamoribus, licet apocrypham, subiungimus. In lucem prodiisse legitur patrocinio primi S. Philippi, ac seve­ riori se instituto eiusdem in Monasterio devovisse, ibique Diaconi munere functum esse. His de utriusque Philippi notitia constitutis, ea est reliqua dif ficultas, ac dubitatio, utri scilicet eorumdem S. Lucas Casalius coniunctus tumuli fuerit ac sepulcri honore. Caietani acta si comprobentur, sentiendum est, Casalium fuisse cum seniori Philippo, qui Sacerdos extitit, consepultum Corpus eius asservatur in eadem cum Sancto Philippo Presbytero arca. Animus autem si convertatur ad Pyrrhum in notitia Ecclesiae Cataniensis, verisimilius videtur, conditum fuisse in Philippi iunioris, ac Diaconi monumento. Nam ubi is agit de corporis inventione an. 1596, haec habet: In cella superiori inventa fuerunt Corpora Beatorum Philippi iunioris Diaconi, Eusebii Monachi, atque Lucae Abbatis. Caietanus, torn. 2, pag. 33, Bellisarii historiam retexens scribit: In ea (Aede nimirum eius opera aedificata) thecas duas extruxit, supe­ riorem quidem B. Eusebio, inferiorem S. Philippo Presbytero. In praesentiarum Corpora Sanctorum Eusebii, Philippi Diaconi, et Lucae Abbatis eadem in arca servantur; sed caput Eusebii argento tectum ostenditur festo die S. Philippi ad 4 Idus Maias, quo die Eusebius una cum Philippo Argyrii colitur. Nos autem hoc loco cum id unice contendamus, ut divinos honores antiquitus, ac publice S. Casalio praestitos comprobemus, cumque huiusmodi cultus argumentum ex eo potissimum deduxerimus, quod eius Corpus in SS. Phi­ lippi, et Eusebii urna inventum est, nemo non videt Nostrum nequaquam esse constituere ac definire, senioris ne, an iunioris Philippi sepulcro man­ datus fuerit S. Lucas. Nam utriusque memoria cultu publico, atque imme­ morabili celebratur, quemadmodum et S. Eusebii, quorum omnium hoc quoque tempore dies festus in Sicilia recolitur 12 Maii. Quare si tres clarissimi Heroes S. Lucae praemortui Sanctorum in Sicilia honoribus colebantur, et id temporis etiam coluntur, illud iam sequitur necesse est, ut quocumque cum Philippo sepultus sit S. Lucas, cumdem credamus venerationi publicae, atque immortalitati a populo consecratum fuisse. Communis enim ei fuit non sepulcri minus, quam cultus, et celebritatis honor, qui tribus viris san ctissimis iampridem est habitus, et nunc habetur. 17. Illud quoque Nobis obiici fortasse potest, quod in praedictis Chro­ nicis Benedictinis ann. 1483 sermo habetur de S. Leone Luca, cuius memoria celebratur die prima Martii, non de S. Luca Casalio, cuius dies festus est postridie Kal. eiusdem Mensis; haec sunt enim Chronicorum verba: S. Lucas Abbas Monasterii S. Philippi de Argyrio positi in Sicilia, admirandae Sancti­ tatis vir, Kalendis Martii secundum Usuardum Caelos petiit. At enimvero Vir sanctissimus, quem Chronica memorant, non Leo Lucas, sed Luca» nuncupa­ tur; deinde Abbas dicitur Monasterii S. Philippi Argyriensis; cui quidem Coenobio praefuit Abbas Casalius, nunquam Leo, quippe qui eodem ex Mona­ sterio profectus, in Calabriam secessit, ubi et Abbas fuit, et in pace quievit, iuxta Bollandistas ad primum diem Martii, cap. 3. Hinc ergo colligi, et con­ cludi merito debet in Chronicis agi de S. Luca Casalio, non de S Leone Luca. Neque obstat ibidem scribi Kalendis Martii: nihil enim facilius, quam Romani Pontifices 99 Amanuenses praetermisisse, per negligentiam vocem postridie, scripsisseque Kalendis Martii, non postridie, uti necesse fuerat, Kalendas Martii, quod prudenter Bollandistae notant in Commentario vitae praevio Sancti Lucae Casalis : Quidni Chronicum Penedictinum manuscriptum circa an. 1485 exara­ tum... censendum de hoc Sancto agere his verbis: S. Lucas Abbas Monasterii S. Philippi de Argyrio positi in Sicilia, admirandae sanctitatis vir, Kalendis Martii, secundum Usuardum, aut certe Usuardi Martyrologium ibidem auctum, Caelos petiit: forsan postridie Kalendas Martii scriptum, fidem interprete? cum praedicta Chronica memorant in vita S. Leonis Lucae, haec addunt : Forsan ea omnia de Sancto Luca Casali Abbate ibidem, de quo secunda Martii agemus, intelligenda. Ad id opponere quispiam potest, Chronica hoc loco agere de tertio S. Luca Abbate, itemque .Monacho in Coenobio & Philippi Argyriensis. Verum tertius hic Lucas nunquam fuit praedicti Monasterii Abbas, quin imo inde in Calabriam transiit, et Monasterio praefuit Carbonae, ubi mortuus est, cuius dies festus recolitur 13 Septembris auctore Caietano, torn. 2, pag. 96, et in Animadv., pag. 34. lure itaque sentiendum est, sermonem in Chronicis non de alio haberi, quam de Sancto Luca Casalio. 18. Ex privatae nostrae Bibliothecae voluminibus haec colligere Nobis licuit, et haec tanti esse ducimus, ut oro religiosa quorumdam petitione cultus, ac veneratio S. Lucae Casalis iampridem praestita conservetur. Altera petitionis pars eo spectat, Officium ut proprium concedatur, et S. Lucas decreto nostro Patronus Civitatis Nicosiae confirmetur, adeoque cultus eius· modi auctoritate Apostolica augeatur. At ingenue fatemur ad cultus incremen­ tum Officii proprii concessione, hoc praesertim inter alia necessario requiri, ut ab Ordinario processus formalis fiat, evincatur nempe cultus immemora­ bilis illi praestitus, cuius in laudem Officium petitur. Debent in processum praeterea congeri monumenta cultum probantia una cum testium iureiurando, qui sese quadraginta annorum spatio cultum vidisse publicum attestentur, eiusque memoriam accepisse a suis Maioribus, quibus ipsis hanc quoque notitiam tradiderint Maiores sui. Demum Ordinarius processu diligenter exa­ minato, debet ipse hoc de cultu sententiam ferre, quam et oportet a Sede Apostolica confirmari, ut Nos diserte ostendimus in libro secundo de Canonizatione Sanctorum, cap. 23. Quamquam modo dixerimus plerumque non con­ cedi solere Officium, neque Missam, quin processus formalis de cultu imme­ morabili proferatur: non ignoramus tamen interdum eiusmodi privilegium concessum fuisse, propter peculiares aliquas circumstantias, quae huic peti­ tioni accomodari non possunt, ut Nos alias declaravimus in nostro I. 4 de Canonizatione, part. 2, cap. 5. 19. Quoniam vero non Officium de Communi, sed proprium, lectiones nimirum secundi nocturni proprias libello a Nobis supplici postulasti, videre tu ipse poteris in nostro lib. 3, de Canonizat., cap. 8, num. S et seq., ac lib. 4, part. 2, cap. 10, num. 6, quantae auctoritatis esse historicum deceat, cuius ex monumentis lectiones Officii proprii desumuntur pro Ecclesiae usu sive universalis, sive particularis; consilii ac prudentiae erit tuae etiam, atque etiam considerare, num tales Tibi historici faveant, quales ii debent esse, ex quorum scriptis pro S. Lucae Officio desumere leciones proprias meditaris. 100 Romani Pontifices In actis, Caietani studio in lucem editis, legitur, Monachum nescio quem nomine Bonum vitam S. Lucae Casalii exornavisse; sed haec historia in praesens temporum iniuria desideratur, ut coniiciunt Bollandistae. Quidquid Caietanus memoriae tradidit, quibusdam Nicosiae de manuscriptis hausit, stylo quidem rudi admodum, ac plane barbaro exaratis. Nihil ibidem de Casalii parentibus, nihil de nativitatis tempore, nihil de Principe dicitur, quo regnante vitam aut duxerit, aut inchoaverit. Annus vero, quo fuit in lucem editus, cum ignoretur, ne cognoscere quidem licet, instituto ne Basiliano, an Benedectino se devoverit, qua certe in re non Te latet, historicos etiam Siculos dissentire. Pyrrhus supplere contendens, quae in Caietano desiderantur, scribit, Leonem quemdam S. Lucae Casalii Patrem, et Theotistam fuisse Matrem, vixisseque ad centum annos, et morti proximum, successorem suum quemdam Theodorum designavisse; sed Pyrrhi errorem nemo non deprehendit, cum S. Lucae Casalio tribuat, quae S. Leoni Lucae sunt adseribenda, uti acta pro­ bant a Caietano diligentissime exornata. Iisdem ex Caietani actis colligitur, S. Lucam Casalium Abbatis dignitatem diu recusavisse, eamque deinceps iussu Pontificis accepisse, quin eius nomen Pontificis declaretur. Illud quoque miraculum memoratur, quo saxa, mutique lapides responderunt Arnen. Con­ stanter autem Nos credimus, Deum facere plane posse quaecumque velit, ut magnifice servos illustret suos, nec Nobis in mentem venit inficiari hoc por­ tentum S. Lucae Casalio tribuendum esse, cum eius memoriam praedictis in actis, eidemque plausum Nicosiae datum legamus. At hoc miraculum, quod pars esset omnium honorificentissima Lectionibus propriis inserenda, prae­ termittendum omnino esset. Actorum enim, quae Caietanus edidit, non solum auctor ignoratur, verum etiam latet, an S. Lucae coaevus extiterit, aut a coaevis saltem, atque contemporaneis hoc portentum acceperit. Aetate hac nostra criticen fatemur ad gradum altissimum pervenisse, quae si prudens, si moderata, si talis plane sit, qualem in Cardinali Baronio admiramur, nemini non videbitur cognoscendae rerum veritati apprime utilis, et opportuna. 20. Octavo saeculo vixit, ac floruit Beda, de quo id prorsus scribitur, quod de S. Luca Casalio: Cum ex nimia senectute oculis caligasset, et discipulo duce ad lapidum congeriem pervenisset, discipulas ei suadere coepit, quod magnus illic esset populus congregatus, qui summa affectione, et silentio eius praedicationem expectabant ; cumque Sanctus ferventi spiritu elegantissimum sermonem fecisset, et conclusisset, Per omnia saecula saeculorum, lapides respon­ derunt Arnen, Venerabilis Beda. Hoc factum postquam diu perpendit Cardi­ nalis Baronius ad annum Christi 731, n. 25 ita concludit: De his cum nihil Bedae assectatoi discipulus dicat, post ipsum ista excogitata esse videri possunt, quae nec a Trithemio recepta esse noscuntur. Multa hic addi profecto possent, quae silentio involvuntur: caeterum id videtur opportune statuendum, ut S. Lucae Casalio cultus quidem et veneratio, quae nunc habetur, in posterum praebeatur; Officium tamen proprium denegetur, cum tanti ponderis acta desint, ex quibus liceat absque erroris periculo lectiones sumere peculiares. Neque id vero nunc prunum accidit, sed saepe alias. Nam caetera ut missa faciamus, celeberrimum est exemplum S.Crescii, Sanctorumque Sociorum Mar­ tyrum. Erat eorum cultus immemorabilis: Sacella iisdem, et Templa dicata Romani Pontifices 101 fuerant. Aderant Rituales, praeterea libri veteres charta pergamena descripti, unde cognosci plane poterat, nedum coniici, usum olim invaluisse, ut Metro­ politana Florentina eorum in honorem Officium proprium recitaret, quod postea desueverat. Acta demum Martyrii in promptu erant. Orta vero inter eruditos iis de actis controversia, non defuit, qui nimis audacter senserit, omnem cultum dictis Martyribus denegandum. Nimis asperum, atque absur­ dum hoc visum est. Quid ergo? Cultus fuit in statu pristino conservatus, et Sanctis Martyribus eadem est habita, quae antea, veneratio. At propter graves difficultates, quae in actis occurrebant, Congregatio Rituum concedere Lectio­ nes proprias recusavit, ut ex Decreto constat, quod emanavit die 1 Octo­ bris 1707. 21. Reliquum est, aliqua ut addamus de patrocinio S. Lucae Casalii. Scripta ad Nos translata significant, Nicosiae Civitatem in duas partes divisam esse, quarum altera S. Lucam Patronum Urbis principem esse cupit, altera renuit. Id autem a Nobis enixe petitur, ut S. Casalium Patronum designemus una cum S. Nicolao, quem unanimi consensu omnes Patronum Civitatis prin­ cipem venerantur. Compertum est, non alios eligi patronos posse, quam qui ab Ecclesia universali titulo Sanctorum coluntur, non autem beatificati dum­ taxat. Cum vero Cultus S. Lucae non ad Ecclesiam pateat universam, hinc fit, ut Beati potius, quam Sancti proprius videatur, tametsi qui colitur, Sancti nomine nuncupetur. Neque enim non exempla suppetunt, unde edoceamur, iis, qui tempore ab immemorabili Sanctorum numero adscript! sunt, hunc Titulum non auferri, licet eorum cultus certis terminis circumscribatur, nec alius omnino sit, quam qui Beatorum meritis reddi solet. Praeclare hoc vide­ mus in duabus Lusitaniae Reginis Theresia, et Sancia, quarum memoria, licet Beatorum more tantummodo celebretur, iis tamen Sanctarum nomen, de quo controversia erat, Congregatio Rituum non denegavit, quo Nos argumento utimur in nostro lib. 2, de Canonizatione Sanctorum, cap. 24, num. 115. Lucu­ lentissima est quoque supradictae regulae circumscriptio, id est huic regulae non esse locum, nisi in Patronorum electione, quae fit post ann. 1630, quo tempore statuta est regula, cuius quidem et post ann. 1630 nulla est aucto­ ritas, si praedicto Decreto a Summo Pontifice derogetur. Inficias ire non possumus, ad sedandas Populorum controversias interdum a Sede Apostolica prudentissime statutum esse, alicuius ut Civitatis duo Patroni principes cole­ rentur: quod a Nobis animadvertitur in Nostro lib. 4, de Canonizatione San­ ctorum, part. 2, cap. 14 et 15. Iam vero cum Nos penitus lateat, quo tempore, aut qua ratione Patronus electus fuerit S. Lucas Casalius, cum nec exposita Nobis argumenta fuerint satis idonea rei obtinendae, quae petitur; nihil novi decernendum existimamus, atque id negotii in gradu pristino relinquen­ dum. Prudentiam interea Tuam Nobis et perspectam, et cognitam ad sedandos Populi tumultus hortamur, ac Tibi, gregique tuo Nobis carissimo paternam Benedictionem benevolentissimo ex animo impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 238-256]. 1°2 Romani Pontifices 379. Benedictus XIV, const. Inter multa, 4 apr. 1747. Inter inulta onera cum Sacrosancti Apostolatus Officio debilibus humeris nostris imposita, ad evitandam, quantum in Nobis esset, inutilis Servi con­ demnationem, hoc plane connumerandum consuimus, ut non solum prae­ sentia nostra assiduam operam impenderemus Congregationibus Venerabi­ lium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium, in quibus Religionis negotia, aliaque graviora, pro Catholicae Ecclesiae regimine in dies occurrentia tra­ ctantur; Generali nimirum Congregationi Sacrorum Rituum, quoties prae cipua capita causarum Beatificationis Servorum Dei, aut Beatorum Canonizationis in ea expenduntur; sicut etiam Congregationi Sanctae Universalis Inquisitionis, quae per singulas hebdomadas coram Nobis habetur; saepe etiam illi, in qua de Propagandae Fidei rationibus agitur; atque alteri, quae praeposita est execution! et interpretationi Decretorum Sacri Tridentini Con cilii; ac demum praeter alias Congregationes in peculiaribus casibus depu tatas, et corain Nobismetipsis coactas, Supremae Signaturae Gratiae, quam vocant, in qua inferiorum Tribunalium iudicata, totaque administrandae luslitiae ratio ad trutinam revocantur; verum etiam, si quando graviores con­ troversiae inter Ecclesiasticas potissimum personas orirentur, ut eas ad iudi­ cium Nostrum avocaremus, easque, resecatis tum litium diuturnitatibus ac dispendiis, tum partium querelis ac simultatibus, modo cum Auditorum Causarum Palatii nostri coram Nobis congregatorum, modo cum aliorum gravium, atque prudentum Virorum consilio, non sine proprio labore ac diligentia, multique temporis, ut plurimum somno detracti, in discutiendis rationum momentis, evolvendisque domesticae Bibliothecae nostrae libris, , impendio, definitionis nostrae oraculo decideremus, penitusque de medio tolleremus. . .· JEt Quod genus operis a Nobis pro communi utilitate libenter susceptum, quum Nobis propositum sit, donec Omnipotenti Deo valetudinis nostrae vires servare placuerit, nullo pacto deponere; facile adducti sumus, ut exor­ tam nuper litem et controversiam inter bonae memoriae loscphum huius | S. R. E. Cardinalem Accoramboni nuncupatum, cuius ex hac vita migratio­ nem superioribus diebus eluximus, tamquam Episcopum Tusculanum ex una, et dilectum Filium nostrum loannem Antonium Tituli Sanctorum Silvestri et Martini in Montibus Presbyterum ipsius Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem Guadagni nuncupatum, tamquam Monasterii, Abbatiae nuncupati, Sanctae Mariae de Crypta Ferrata Ordinis Sancti Basilii, Abbatem Commendatarium ex altera, partibus ad Nosmctipsos avocaremus, inappellabili iudicio Nostro definiendam ac terminandam. In qua controversia quum praedictus loseph Episcopus Cardinalis contenderet praedicti Monasterii Territorium suae Tuscu­ lanae Dioecesis portionem esse, proindeque se omnimodam suam Ordinariam Jurisdictionem m eo exercere posse; contra vero praefatus Joannes Antonius Koman i Pontifices 103 Cardinalis et Abbas Commendatarius defenderet, huiusmodi Territorium ab ipsa Tusculana Dioecesi omnino separatum existere, seque illius Ordinarium esse, cum plena et quasi Episcopali Jurisdictione in Clerum et Populum, privative ad ipsum Episcopum Tusculanum; Nos omnibus mature libratis, quae in copiosi iuris et facti allegationibus, et monumentorum collectionibus tam ex una, quam ex altera parte oblatis, deducta sunt, auditis quoque oretenus utriusquc partis Defensorum et Advocatorum Informationibus, atque in consilium adhibitis duobus Viris in Canonica facultate peritissimis, dilecto scilicet Filio Magistro lldephonso Clemente de Arostegui Cappellano Nostro et Causarum Palatii Apostolici Auditore, qui, edito volumine, cuius Titulus est: Concordia Pastoralis: eximium suae in hoc rerum genere scientiae spe­ cimen dedit; ac dilecto pariter Filio Magistro Clemente Argenvilliers Consistorialis Aulae nostrae Advocato, ac Praelato Domestico, et Auditore nostro, cuius etiam doctrinae in hac ipsa controversiarum specie plura monumenta extant in consultissimis disceptationibus multorum annorum decursu, dum in exercitio Fori magna cum laude versaretur, ab ipso editis; hisque coram Nobis die xm elapsi Februarii mensis accitis, ac diligenti cum iisdem trac­ tatu habito, totam huiusmodi controversiam in hunc, qui sequitur, modum dirimere ac definire statuimus. Quamvis autem, ut supra diximus, ipsius controversiae summa praecipue circa Territorium separatum, et jurisdictionis Ordinariae et quasi Episcopalis competentiam verteretur, quum tamen in ipsius discussione alii quidam articuli excitati fuerint, nimirum circa jurisdictionem Baronalem Abbatis Commendatarii in praefati Monasterii Territorio; circa ipsius Monasterii et Monachorum in eo degentium exemptionem passivam ab Ordinaria iurisdictione Episcopi Tusculani; ac demum circa curam animarum, quae in prae­ fata Ecclesia Sanctae Mariae Cryptae Ferratae, et in ipsius Parochiae ambitu exercetur ab uno ex Monachis ipsius Monasterii: Nos ut omnia litium ger­ mina stirpitus evelleremus, ac perpetuae pacis tranquillitatem firmiter stabi­ liremus, super his etiam matura deliberatione praehabita, opportunas decla­ rationes et ordinationes futuris temporibus observandas, edere, et pronunciare statuimus. Itaque, quod attinet ad primum, ad temporalem videlicet, seu Baronalem lurisdictionem Abbatis Commendatarii, quam Episcopus Tusculanus in suis allegationibus impugnabat, decrevimus, et pronunciavimus, ipsum Episcopum in hoc non esse legitimum Contradictorem; ideoque Abbatem Commendatarium praedictum, huiusmodi oppositione nihil obstante, iure suo uti posse, si quod ipsi competit quoad praedictam temporalem et Baronalem iurisdictionem. Ad secundum, nimirum quod spectat ad exemptionem passivam Mona­ chorum et Monasterii Cryptae Ferratae ab Ordinaria iurisdictione Episcopi Tusculani, diximus et pronunciavimus, huiusmodi exemotionem passivam praedictis Monachis et Monasterio competere, eosdemque ina gaudere debere ad formam Privilegiorum eisdem, ut infra latius dicemus, ab Apostolica Sede indultorum; salvis nihilominus, et firmis remanentibus Sacrosancti Tri­ dentini Concilii, necnon eisdem Apostolicae Sedis posterioribus Constitu· Romani Pontifices 104 tionibus, ct Ordinationibus, quoad illos omnes et singulos casus, in quibus Regulares, etiam exempti, Episcopi jurisdictioni sive Ordinariae, sive Dele­ gatae, subesse debent. De tertio, videlicet de animarum cura in Ecclesia praefati Monasterii, ut supra diximus, administrata, decrevimus ac definivimus, constare de legitima existentia Parochiae in praedicta Abbatiali Ecclesia, quamvis illius erectio nequaquam exhibita fuerit; quum satis demonstratum fuerit, huiusmodi Curae Parochialis exercitium in ipsa Ecclesia, et in ipsius Monasterii Territorio, ab antiquo tempore viguisse et vigere. Quocirca statuimus, praedicto Abbati Commendatario competere ius praesentandi coram Episcopo Tusculano unum aliquem pro tempore Sacerdotem sive Saecularem, sive Regularem, qui tamen Latinum Ritum observet, atque hunc a praedicto Episcopo examinandum esse, et ad ipsius Curae exercitium rite approbandum; eumdem vero, quamvis Regularis Monachus existât, tamen eidem Episcopo subesse debere in his omnibus, quae praedictam Curam et Sacramentorum administrationem con­ cernunt, iuxta Decretum praedicti Concilii Tridentini, cap. 11, sess. 25, de Regularibus, nostramque Constitutionem, quae incipit: Firmandis, vui Idus Novembris anni mdccxliv editam, et impressam in Bullario nostro Tom. 1, n. 109.’ De ipsa denique Episcopali Ordinaria iurisdictione in praefato Territorio Cryptae Ferratae, an scilicet ea ad Episcopum Tusculanum, an vero ad Abba­ tem Commendatarium, aut Monachos ipsius Monasterii, pertineat, quod erat praecipuum, vel potius unicum propositae controversiae caput: decernendo pronunciavimus, ct pronunciando decrevimus, huiusmodi iurisdictionem Ordi­ nariam et Episcopalem in Clerum et Populum universum praedicti Loci, et Territorii Cryptae Ferratae, competere Episcopo Tusculano, non autem Abbati Commendatario, aut Monachis ipsius Monasterii. Et sane dubitari nequit, quin Territorium Cryptae Ferratae situm sit intra fines Dioecesis Tusculanae. Nam, praeterquamquod in eo loco, ubi nunc Monasterium ipsum cum adnexis Aedificiis existit, ex magis recepta Anti­ quariorum sententia, Ciceronis Villa olim fuit, in qua scilicet ille Philosophi­ cas Quaestiones conscripsit, quas de Loci nomine Tusculanas appellavit; id quod magno argumento est, eundem locum deinceps in Dioecesi Tusculana comprehensum fuisse ; ipsi profecto eiusdem Monasterii Monachi iam usque ab anno mcxlv in quadam controversia inter ipsos, et Episcopun Tuscula­ num oborta, quae a Praedecessore Nostro Eugenio Papa 111 definita fuit, dum exemptionis suae amplitudinem adversus eundem Episcopum, nonnulla iura in eorum Monasterium sibi competere asserentem, strenue tuerentur, ultro tamen professi sunt, Monasterium suum in Tusculanensi Parochia con­ stitutum existere. Ubi autem constat de existentia Loci intra alicuius Epi­ scopi Dioecesim, non potest Praelatus inferior iure asserere, in eo loco veram qualitatem Nullius cum Territorio separato sibi acquisitam esse, et iurisdi­ ctionem Ordinariam ct quasi Episcopalem in eumdem, privative ad Episcopum, sibi competere, nisi clarum exhibeat Apostolicae Scdis privilegium, 1 Cf. N. 349. Romani Pontifices 105 quo idem locus a Dioecesi et iurisdictione Ordinaria Episcopi dismembratus, avulsus, ct separatus fuerit, ipsiusque Praelati jurisdictioni per omnia subiectus; vel nisi, deficiente huiusmodi privilegio Apostolico, immemorabilem saltem consuetudinem sibi faventem attulerit, cum omnibus requisitis cir­ cumstantiis iuridice probatam, eamque non limitatam ad unum aliquod actuum genus, sed quae omnes complectatur actus, in quibus Episcopalis jurisdictionis iura consistunt, eosque ostendat a se pacifice, et sine ulla Dioeccsani Episcopi contradictione, exercitos fuisse; quum ea sit immemorabilis possessionis et consuetudinis natura, ut legitimam Privilegii Apostolici prae­ sumptionem et famam inducat. His sane principiis in huius generis Litibus definiendis proceditur, et procedendum esse non dubitatur, ex quo potissimum ea de anno mdccxxi studiose ac mature discussa, et pro regulis constituta sunt in quadam Con­ gregatione particulari ex sapientioribus et doctioribus illius temporis S. R. E. Cardinalibus, Ronianaeque Curiae Praelatis composita, cuius Congregationis Nos tunc in minoribus constituti Secretarii munus obtinuimus; eademque a sanctae memoriae Praedecessore Nostro Clemente Papa XI approbata sunt, ut videre est in Decreto V impresso ad calcem illius Bullarii. Nec aliis pro­ fecto principiis inhaerendum esse censuimus, quum actum fuit de dirimenda veteri controversia inter Episcopum Conversanum, et Militiam Hospitalem Sanctis loannis Hierosolymitani, super competentia jurisdictionis Ordinariae in Oppido Putiniani; quam controversiam Nos ipsi quatuor abhinc annis, cum consilio totius Auditorii Causarum Palatii Nostri, Apostolica auctoritate definivimus, et perpetuo extinximus: qua de re extant Literae Decretales in Bullario Nostro impressae Tom. I, num. 76.1 Equidem Praedecessor Noster Callistus Papa II praefatum Monasterium Cryptae Ferratae sub iurisdictione S. R. E. despondit, constituitque, ut nullus Episcopus, praeter Romani Pontificis licentiam, in ipsam excommunicationis seu interdictionis sententiam inferre praesumeret. Eugenius quoque Papa III similiter Praedecessor Noster praedicti Callisti Privilegia eidem Monasterio confirmavit. Cumque tunc existens Episcopus Tusculanus, non obstantibus huiusmodi Privilegiis, nonnullos Episcopalis jurisdictionis actus in ipso Mona­ sterio exercere contenderet, quae ab Episcopis Praedecessoribus suis exer­ cita fuisse dicebat; ipse Eugenius Praedecessor, re cognita, adversus Epi­ scopum sententiam tulit. Cui quum Episcopus non plane acquievisset, eandem litem sub altero Praedecessore Hadriano Papa IV instauravit, nova veteribus addens postulata, quae tamen omnia ab ipso Hadriano Pontifice reiecta fue­ runt, iniunctumque Episcopo fuit, ut sententiae a praefato Eugenio Pontifice promulgatae irrefragabiliter acquiescens, si quid praeterea iuris, praeter id, quod in ipsa sententia continebatur, in praefato Monasterio eundem habere contingeret, id omne, etiamsi post latam sententiam illud obtinuisset, abrenunciarc, ct resignare deberet. In quorum tamen compensationem ipse Hadrianus Praedecessor aliud Monasterium Sanctae Mariae de Peschio nun­ cupatum Episcopo Tusculano concessit, eiusque Dioecesi perpetuo univit et 1 Cf. N. 334. 106 Rjomani Pontifices incorporavit. Atque haec omnia a Gregorio Papa IX Praedecessore paritet Nostro per Literas Apostolicas confirmata et roborata dignoscuntur. Verum Apostolica huiusmodi Privilegia, ipsum dumtaxat Monasterium Cryptae Ferratae, aut ad summum Monachos in eo degentes respiciunt; atque illius, illorumque demonstrant exemptionem a iurisdictione Ordinaria Episcopi Tusculani, cui de caetero ex iure Canonum subesse debuissent. Sed in ipsis nulla mentio fit iurisdictionis activae Abbatis, aut Monachorum, in Clerum et Populum illius Territorii. Ideoque ad meram exemptionem passivam referri debent; neque eorum vigore dici potest eisdem concessam fuisse Ordi­ nariam activam iurisdictionem in Clerum et Populum, aut constitutum fuisse Territorium separatum, ab ipsius Monasterii Abbate, aut Monachis, cum huius­ modi quasi Episcopali iurisdictione regendum, et gubernandum. Quin immo quumsupradictusEugenius Praedecessor in praefata sententia, de duabus ipsius Monasterii Granciis, nimirum de Cappellis Sancti Benedicti, et Sancti Pan­ cratii, quas Episcopus ad se pertinere, Monachi autem ab illius potestate immunes esse asserebant, statuerit ac decreverit, Episcopum Tusculanum in Ecclesia Sancti Benedicti quartam partem omnium Decimarum, et oblationum mortuorum, et in Ecclesia Sancti Pancratii quartam partem totius medie­ tatis omnium Decimarum, et oblationum mortuorum iure perpetuo habere, presbyteris vero, qui in Cappellis ipsis pro tempore ad animarum curam deputandi essent, ab eodem Episcopo, cum Abbatis consensu, Institutionem authorizabilem concedi debere; ipsos autem teneri de Populi quidem Cura, Episcopo Tusculano, de rebus vero temporalibus ad Monasterium pertinenti­ bus, ipsius Monasterii Abbati rationem reddere; tantum abest, ut sententia ab Eugenio Pontifice lata, et a praedictis illius Successoribus confirmata, ad sta­ biliendam Ordinariam, et quasi Episcopalem Abbatis iurisdictionem, et praetensum ab eo Territorium separatum, ullo modo conferat ; quin potius Epi­ scopi Tusculani iuribus mirifice favet, dum illius iurisdictionem in Clerum et Populum, non obstante passiva exemptione Monasterii, et Ecclesiarum ab eo dependentium, expresse praeservare dignoscitur. Ut autem magis elucescerent, quae ad huiusmodi controversiam dirimen­ dam amplius conferre possent, minime supervacaneum duximus ad Historiam fundationis ipsius Monasterii Sanctae Mariae de Crypta Ferrata, animum inten­ dere. Ex hac itaque constat, illud sub initium saeculi undecimi fundatum fuisse a duobus Sanctis Monachis Nilo et Bartholotnaco, qui et natione, et ritu Graeci erant, et quidem huiusmodi Ritum Graecum in ipso Monasterio semper servatum fuisse, annuentibus, quin potius volentibus Romanis Pon­ tificibus; qui etiam, quoties Missarum solemnia augustiore Ritu celebrabant, ut in Libris Ritualibus memoriae proditum est, antequam Collegium pro Cle­ ricis Graecis a piae memoriae Gregorio Papa XIII in Urbe erigeretur, con­ sueverunt ex eodem Monasterio duos evocare Monachos, quorum unus Epi­ stolam, alter Evangelium Graeco idiomate, ut mos est, in Missa Pontificali canerent. Praeterea Monachi in praedicto Monasterio degentes Sacrosancta Mysteria in fermentato conficere non destiterunt, usque ad tempora Bessarionis huius S. R. E. Cardinalis, cui primum a felicis recordationis Pio Papa ll Praedecessore Nostro, Anno Domini mcdlxii, idem Monasterium commen­ Romani Pontifices 107 datum fuit. Ipse autem Bessarion Cardinalis ab Apostolica Sede indultum obtinuit, ut Monachi praedicti, exemplo Maronitarum et Armenorum, a pro­ prio Ritu non recedentes, in azymo consecrarent, et sacris Latinorum Vestibus induti, Graeco tamen idiomate et Ritu Missas celebrarent. Nec nisi sub posterioribus Romanis Pontificibus Paulo V, Urbano VIII, et Innocentio X, iisdem concessum fuit, ut in gratiam Christifidelium confluentium ad Eccle­ sias Ordinis Sancti Basilii, cuius ipsi Regulam profitentur, nonnulli ex ipsis deputarentur, qui Latino Ritu, et Lingua Missarum Sacrificia peragerent. Ex quibus omnibus validum conficitur argumentum, ut ne quis proba­ biliter putet, supradictos Praedecessores Nostros Callistum II, et Eugenium III constituere voluisse Territorium separatum, cum Ordinaria, et quasi Episco­ pali iurisdictione in Clerum et Populum, favore Abbatis, et Monachorum Monasterii Cryptae Ferratae; quod sane nil aliud fuisset, quam subditos Latinos ab Episcopi Latini superioritate divulsos, contra constantem Eccle­ siae disciplinam, praelati Graeci iurisdictioni subiicere; ac praeterea efficere, ut Fideles Latini, prope ipsa Romanae Urbis moenia, relicto usu azymi, sacram Eucharistiam in fermentato susciperent; neque enim in Ecclesia praefati Monas'erii de mysticis donis potuissent in alia specie communicare, quam in ea, in qua inibi consecrabantur. Quod quidem nemo sibi persuaserit, qui sciat, inter auctores, qui celebrem quaestionem de Azymo, et Fermentato tracta­ runt, nullum inveniri, qui promiscuum utriusque usum in Ecclesia Latina, eumdemque non continuum, sed interruptum, post decimum Ecclesiae sae­ culum mansisse contendat; multos vero esse, qui solidis rationibus confir­ ment, disciplinam Azymi ab ipsis Apostolorum temporibus in Ecclesia Occi­ dentali invectam, et semper deinceps inviolate servatam fuisse. In omnibus vero locis Italiae Nostrae, in quibus Graeci simul degerent et Latini, hoc fuit perpetuum Apostolicae Sedis institutum, ut Graecos, sine ullo proprii Ritus detrimento, Latinorum Antistitum iurisdictioni subesse voluerit. Nullibi autem statutum esse reperitur, ut Populus Latinus ab obedientia Episcopi Latini subtractus, Praelati Graeci iurisdictioni subditus fieret. Atque haec sufficere visa sunt, ut Apostolicorum Privilegiorum, quae pro parte Abbatis Commendatarii Cryptae Ferratae, tamquam expressa praetensae suae iurisdictionis fundamenta afferebantur, nullam rationem haben­ dam esse judicaremus. Sed quoniam, ut supra diximus, deficiente Titulo expresso, fundari potest Titulus praesumptus in immemorabili huiusmodi iurisdictionis exercitio, et quasi possessione, de hac consequenter videndum superest. Neque vero a Nobis summo iure expendetur, an postquam praetensus Titulus productus est, isque minus aptus, et ad intentum inefficax deprehensus fuit, adhuc tamen permittendum sit ut de adstruendo praesumpto Titulo agatur. Sed quum sit de essentia immemorabilis consuetudinis, ut nihil contra eam auditum unquam, vel dictum, aut factum fuerit; contra vero satis constet, quod series actuum iurisdictionalium, quos Abbates pro tem­ pore exercuerunt, non semel interrupta fuit per alios similes actus intra Ter­ ritorium Cryptae Ferratae ab Episcopis Tusculanis pro tempore exercitos: non modo exclusa remanet huiusmodi praetensa immemorabilis favore Abba­ tis, quin potius Episcopo, qui pro se habet assistentiarn iuris, ea quoque 103 Romani Pontifices regula suffragatur, quod unus dumtaxat actus ab ipso exercitus in eo Ter­ ritorio, quod intra fines propriae Dioecesis consistit, totam ipsius Ordina­ riam jurisdictionem in idem Territorium, quoad reliqua etiam, integram prae­ servat. Quod autem pertinet ad Titulum Nullius Dioecesis, quod praedictus Abbas Commendatarius Monasterio suo dudum attributum fuisse, monumen tis undique collectis demonstrare nitebatur, ex adverso Episcopus, aliis addu­ ctis tum veteribus, tum recentioribus documentis, in quibus idem Monaste­ rium Tusculanae Dioecesis nuncupatur, satis probavit praefatam appellationem nequaquam constantem et perpetuam, ut par erat, extitisse: neque vero novum est, quod Monasteria aut Loca, quae gaudent exemptione passiva, quemad­ modum proculdubio gaudet Monasterium, de quo agitur, aliquando appellata fuerint Nullius Dioecesis, quum et apud Scriptores, et in ipsis Decretis Sacri Tridentini Concilii, plura huiusmodi loquutionis exempla suppetant. Denique quum Abbates Commendatarii Cryptae Ferratae pro tempore existentes, facultatem approbandi Monachos ipsius Monasterii ad audiendas in ea Ecclesia Sacramentales Confessiones Saccularium, sive in ipso Mona­ sterio habitantium, sive aliunde ad ipsam Ecclesiam confluentium, ah Apo­ stolica Sede postulaverint, et obtinuerint; quamvis ea facultas ad cautelam, et ad maiorem conscientiae securitatem petita fuisse dicatur, hoc ipsum aperte demonstrat, non satis firmam eisdem Abbatibus fuisse opinionem de suo Territorio separato, ac de activa et quasi Episcopali jurisdictione in Clerum, et Populum; adeoque ipsosmet aliquando audisse, praetensa iura sua non levibus rationibus in dubium revocari, id quod assertam immemorabilem prorsus destruit, ut supra diximus. His igitur, aliisque legitimis fundamentis innixa fuit definitiva sententia, quam pro huius litis, et controversiae decisione, omnibus mature perpensis, ac de unanimi praemissorum consilio, ipsa die decima tertia proxime elapsi mensis Februarii, protulimus; quamque nunc per haec Apostolica scripta edicimus, promulgamus, et Apostolicae potestatis Nostrae plenitudine com­ munimus, et roboramus. Et nihilominus antiquum respicientes splendorem ipsius Monasterii San­ ctae Mariae de Crypta Ferrata, ac memores insignium Abbatum, qui et eius primaevum Claustrale gubernium, et deinceps ipsius commendatum regimen obtinuerunt; praecipuam vero rationem habentes singularium meritorum prae­ dicti Dilecti Filii Nostri loannis Antonii Presbyteri Cardinalis, hodierni ipsius Abbatis Commendatarii, qui non modo cum eximia sui nominis laude deman­ datum sibi munus Vicarii Nostri in Urbe, eiusque Districtu exercet, sed etiam, tamquam diligens praefati Monasterii Praesul, pro commendata sibi illius iurium defensione, omnia monumenta ad hunc effectum opportuna, etiam in sanctioribus Apostolicae Sedis Tabulariis conquisita, non sine magna impensa, colligere et proferre non praetermisit, omniaque rationum monu­ menta ab egregiis lurisconsultis deduci et exponi curavit; eidem loanni Antonio Cardinali, ct Abbati Commendatario, eiusque in Commenda huius­ modi Successoribus m perpetuum, infrascripta Privilegia, et Induits Mnhi proprio, ac de Apostolica liberalitate, ct auctoritate, tribuimus, et impertimur Romani Pontifices 109 Primum videlicet, ut tam ipse, quam illius Successores praefati, dummodo Episcopali charactere praediti sint, Sacramentum Confirmationis in ipsa Eccle­ sia Abbatiali semel singulis annis administrare, ac omnibus illud expeten­ tibus per se ipsos rite conferre possint, et valeant. Secundum, ut, quoniam Praedecessores Nostri Romani Pontifices eius­ dem Monasterii Abbatibus pro tempore Commendatariis facultatem conces­ serunt approbandi aliquot ex ipsius Monachis ad excipiendas Confessiones Sacramentales Fidelium ad eandem Abbatialem Ecclesiam confluentium; huiusmodi facultas, quam Nos ipsi praedicto loanni Antonio Cardinali ad eius vitam, seu donec eiusmodi Monasterii Commendam obtinuerit, per Apostolicas Literas in forma Brevis elargiti fuimus, non ad ipsum solummodo hodiernum Abbatem Commendatarium, sed ad futuros etiam illius Succes­ sores in perpetuum extensa sit, et esse censeatur; quibus etiam Monachis, ab Abbatibus Commendatariis pro tempore, ut praefertur, ad Saecularium Confessiones approbatis, aliquoties infra annum, ac potissimum in solemnioribus Festivitatibus, in quibus frequens populus ad praedictam Ecclesiam Cryptae Ferratae accedere solet, facultatem absolvendi a peccatis in ipsa Tusculana Dioecesi reservatis, per futuros pro tempore Episcopos Tusculanos indulgeri, plurimum in Domino cupimus, et Apostolicis hortationibus sua­ demus. Tertium, quod spectat ad Matrimonia contrahenda a personis Territorium incolentibus Cryptae Ferratae, ut idem Abbas Commendatarius, eiusque Suc­ cessores possint examina Testium super statu libero contrahentium per Can­ cellarium Abbatialem recipi facere; nec non Monacho animarum curam pro tempore exercenti licentiam impertiri pro denunciationibus ad formam Con­ cilii Tridentini faciendis, quoad personas ipsius Parochiae subditas; dummodo tamen causae tam super separatione Tori, quam super nullitate Matrimonii in ipsa Parochia contracti, si quas judicialiter cognosci oporteat, ad Episcopi Tusculani, non autem ad Abbatis praedicti ludicium deferantur. Quartum denique, ut praeter causas civiles, criminales, et mixtas, quae­ cumque ad Abbatis Commendatarii Forum Laicale, seu Baronale, spectare dignoscuntur, idem Abbas, eiusque Successores pro tempore futuri, eas etiam causas mere civiles, quae inter Mensam Abbatialem, aut Monasterium, seu eorum Conductores ex una, et ipsius Mensae, aut Monasterii debitores ex altera, partibus, super canonibus, livellis, aliisque responsionibus, verti con­ tingat, etiamsi huiusmodi causae, ratione personae, vel ratione rei controversae, ad Forum Ecclesiasticum pertineant, tam per se ipsos, quam per ludices a se deputatos; dummodo hi Clericali qualitate praediti sint; et dummodo neminem verbaliter, seu realiter citent, nisi intra Territorium ipsius Mona­ sterii, aut si quem extra Territorium praedictum citare voluerint, opportunas facultates, sive exequatur, ab Ordinario Loci antea obtinuerint: in prima instantia cognoscere, decidere, ac debito fine terminare possint et valeant, motu et auctoritate praedictis, ac praesentium Literarum tenore perpetuo concedimus, et indulgemus. Caeterum, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 273-281]. 110 Romani Pontifices 380. Benedictus XIV, const. Pia Mater, 5 apr. 1747. Pia Mater Catholica Ecclesia, de aeterna Filiorum suorum salute in primis sollicita, quum hanc intelligat ab extremo ipsorum mortis articulo potissimum pendere, nunquam praetermisit omnibus eos subsidiis pro huius­ modi temporis necessitate opportunis iuvare, atque instruere, tam iis nimirum, quibus opus esset ad aeterna praecavenda supplicia, quam quae apta et salubria forent ad evitandas poenas temporibus definitas, quas in altera vita humanis plerumque spiritibus, etiam dimisso mortalis culpae, aeternaeque poenae reatu, in Purgatorio igne luendas manere non ignorat. Quamobrem, licet ex veteri simul, et recenti Ecclesiae disciplina, graviorum quorumdam criminum absolutio Romano dumtaxat Pontifici in universo Christiano Orbe, aliorum autem singulis Ecclesiarum Praesulibus in eorum Dioecesibus, reser­ vata fuerit; attamen adveniente unicuique Fidelium supremo migrationis die, omnes huiusmodi absolutionum reservationes cessare, et cuilibet Sacerdoti liberam et plenam facultatem esse, quemcumque poenitentem a quibuscumque peccatis, et criminibus, nec non Ecclesiasticis sententiis, atque censuris absol­ vendi, provide declaratum fuit. Praeterea, quum in Ecclesia immensus, et inaestimabilis existât Thesaurus spiritualis, ex infinitis constans satisfactio­ nibus Passionis, et mortis Domini Nostri lesu Christi, ac praeterea ex meritis, et satisfactionibus gloriosae Virginis Genitricis Dei Mariae, omniumque San­ ctorum, et Electorum, cuius Thesauri dispensationem Salvator Noster Beato Petro Apostolorum Principi, ciusque in perpetuum Successoribus tradidit; hoc semper summo studio curarunt Praedecessores Nostri Romani Pontifices, ut illius divitias in moribundos Fideles large diffunderent, et maxima omnium amplitudine, quae Indulgentia Plenaria nuncupatur, cuiusque impertiendae ius in Apostolica Sede unice residet, ipsis potissimum applicarent. Quam quidem in rem Episcopis per Ecclesias constitutis vices suas cum opportunis facultatibus delegarunt; ne ullus in Orbe’ Terrarum angulus esset, ubi Catho­ licae Religionis professoribus huiusmodi adiumenti copia deesset, pro extremo illo momento, quo ipsorum salutis causa in discrimen adducitur. Hactenus huiusmodi facultas Episcopis concedi consuevit, Pontificis nomine, et auctoritate, per privatas Epistolas ipsius Secretarii Brevium Secre­ torum, qui exposita Pontifici petitione pro parte cuiusque Episcopi, et pro spirituali utilitate ipsius Subditorum ad se delata, rescribere solebat, petitam facultatem ab ipso Pontifice eidem indulgeri ad Triennium proximum; hac tamen lege, ut ipse ea uteretur, nimirum Benedictionem impertiret, et Indul­ gentiam Plenariam aegrotis in mortis articulo constitutis largiretur per se ipsum immediate, vel, quatenus Episcopum suffraganeum haberet, per Dominum suffraganeum suum; nec, nisi necessitate cogente, et quidem nocturno tem­ pore, alium Sacerdotem in singulis peculiaribus casibus subdelegare posset· Ubi vero praecisa necessitas exegerit, ac insimul noctis tempore dumtaxat idem Romani Pontifices 111 permittit, ui alicui Sacerdoti pio, per Dominationem Vestram qualibet vice eligendo, etc., communicare valeat. Quo vero ad Moniales, Ordinarii earum Confessarii opera in earn finem uteretur. Hanc porro facultatem, prout in huiusmodi Literis concedebatur, Eccle­ siarum Pastores iamdudum iudicarunt angustis nimium limitibus circumscrip­ tam; non solum ob breve Triennii spatium ipsi praefinitum; verum etiam, quia propter relatas leges circa illius usum praescriptas, ab huiusmodi Indulgentiae Plenariae beneficio excludi videbant plerosque fideles sibi subiectos, prae­ sertim vero eos, quos extra ipsorum Residentiae locum, et in remotis Dioecesum regionibus infirmari contingeret; nec defuerunt instantiae Vicariorum Capitularium, et Vicariorum Apostolicorum, sicut etiam Praelatorum inferio­ rum Territorium separatum habentium, cum activa in Clerum et Populum jurisdictione, qui eandem facultatem Episcopis concedi solitam, sibi quoque tribui postularunt. Quibus de rebus actum fuit die xxn Novembris mdccx iu Congregatione Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium Indulgentiis et Sacris Reliquiis praeposita, cuius Consultoris officium in minoribus tunc con­ stituti obtinebamus; sed nihil tunc temporis est innovatum, resque in priori statu relicta fuit. Cum vero deinceps alterum quoque munus Secretarii Congregationis Decretorum Concilii Tridentini interpretis Nobis in minoribus pariter degen­ tibus demandatum fuisset; instante Episcopo Mazariae tunc existente, duo Dubia eidem Congregationi definienda proposuimus, unum videlicet, an, stante dispositione praemissarum Epistolarum Secretarii Brevium, ut scilicet Episcopus pro impertienda Monialibus Benedictione, et Indulgentia Plenaria eisdem in articulo mortis applicanda, earum Confessarii opera uteretur, licitum sit Episcopo, Monasterii Claustra ingredi, ut huiusmodi pium opus per se ipsum adimpleat; alterum vero, quatenus id Episcopo permittatur, an, et a quibus comitatus Monasterium ingredi debeat; super quibus, perpenso Folio a Nobis nro huiusmodi quaestionum elucidatione de more exarato, die x Maii anni mdccxxvii responsum fuit, ad primum: Licere Episcopo, quoties voluerit, ad impertiendam Benedictionem Moniali in mortis articulo constitutae Mona­ sterium intrare. Ad secundum: Episcopo ad hunc effectum intra Monasterii septa se conferenti comites esse debere Confessarium ordinarium ipsius Mona­ sterii, aliumque Sacerdotem ipsius Episcopi arbitrio eligendum. Rescripto autem additum fuit: Et ad Dominum Secretarium cum Eminentissime Secre­ tario Brevium ; quibus nimirum verbis Nobis demandatum fuit, ut cum bonae memoriae Cardinali Oliverio nuncupato, tunc Brevium secretorum Praede­ cessoris Nostri Benedicti Papae XIII Secretario, ageremus, pro ampliatione facultatum in memoratis Epistolis contentarum, quarum formulam a Nobis in Folio tunc eidem Congregationi, ut praefertur, exhibito, integre insertam, ipsa Congregatio paulo arctioribus conclusam limitibus indicavit. Neque porro omisimus iniunctum Nobis onus agendi cum praefato Car­ dinali Brevium Secretario quamprimum implere; verum quum paulo post ab eodem Benedicto Praedecessore in Collegium S. R. E. Cardinalium cooptati, ad regendam Episcopalem Anconitanam Ecclesiam Nos contulerimus, ex qua biennio post ad Metropolitanam Bononiensem translati fuimus, non licuit 112 Romani Pontifices Nobis negotium istud ad optatum finem perducere. Interim vero, quum non minus pro Anconitano, quam pro Bononiensi Populo, huiusmodi facultatem Indulgentiae Plenariae moribundis Fidelibus impertiendae ab Apostolica Sede, ut par erat, expetitam, iuxta consuetam formam, ac superius enunciatis limi­ tibus circumscriptam obtinuissemus; ipso statim usu, et propria experientia, in eas incidimus difficultates, quae et anno mdccx, ut praefertur, in Congre­ gatione Sacris Reliquiis, et Indulgentiis praeposita, a Nobis tamquam Con­ sultore propositae fuerant; quaeque deinceps anno mdccxxvii alteri Congre­ gationi Cardinalium Concilii Tridentini interpretum a Nobis etiam, pro Secretarii munere, expositae, causam dederunt memoratae consultationi cum Secretario Brevium introducendae. Etenim tum in Anconitanae, tum vero in amplioris Bononiensis Ecclesiae regimine, animadvertimus, ob interdictam Nobis huiusmodi facultatis subdelegationcm, omnes plerumque Dioecesis habitatores hoc tanto spirituali beneficio summis suis temporibus orbatos manere; et quidem cum irreparabili damno, deficientibus per Dioecesim Col­ legiis Clericorum Regularium Ministrantium Infirmis, quibus a felicis recor­ dationis Praedecessore Nostro Alexandro Papa Vll per Literas die xv ianuarii anni MDCLVi datas, et perpetuo valituras, indultum fuit, ut Christifidelibus in mortis articulo constitutis Benedictionem cum Indulgentia Plenaria impertiri valeant; nec aliis extantibus Coenobiis Regularium, quibus, pro Confratribus piarum quarumdam Societatum ab eorum Ordinibus institutarum, similia Indulta, et Privilegia ab Apostolica Sede concessa fuerunt. Quod vero spectat ad Incolas ipsius Civitatis, si quidem haec, ut Bononia est, frequenti Populo sit referta, quum facultas substituendi non aliter in praefata Epistola tribua­ tur, quam in casu praecisae necessitatis cum nocturno tempore coniuncto, cum magno animi Nostri dolore experti sumus Paternae huiusmodi charitatis actus erga dilectos in Christo Filios nostros, non ea assiduitate, quam cupie­ bamus, per Nos ipsos praestari posse. Nam praeterquam quod nccesse habe­ bamus nonnullis per annum mensibus a Civitate abesse, ut iuxta praescriptum Sacrae Tridentinae Synodi,1 si non totam, saltem aliquam illius amplae Dioe­ cesis partem singulis annis coram invisendo, corrigendo, docendo, et Sacra­ mentum Confirmationis visitatis plebibus ministrando, lustraremus; iam in ipsa Civitate degentes, nullam fere diurni temporis horam vel a Divinis rebus, vela Pastoralis Officii occupationibus vacuam habebamus; dum pro occurrentium negotiorum expeditione, nunc adeuntium postulationibus, nunc Ministrorum relationibus, nunc Congregationum consultationibus operam dare oportebat; recurrentibus autem Ordinationum temporibus, vel evenien­ tibus Ecclesiarum Parochialium vacationibus, aut cessantibus Confessariorum facultatibus, quas, ad nova de ipsis experimenta identidem capienda, nonnisi temporibus definitas iisdem concedere consuevimus, Examina atque Concur­ sus sine Nobis haberi non permittebamus. Et sane, si quis Episcopalis vitae conditiones, ut vere se habent, considerare velit, facile agnoscet, maiorum Civitatum Episcopos fere redactos esse ad huiusmodi Benedictionis, et Indul­ gentiae beneficium aliquibus dumtaxat Personis, vel genere, vel aliis quali» Sess. XXIV, de re)., c. 3. Rprnani Pontifices 113 talibus conspicuis, et quidem instantibus, et postulantibus, exhibendum; pauperibus autem, et humilioribus, ob praeclusam sibi, extra necessi­ tatis et noctis tempora, subdelegandi facultatem, vix unquam succurrere posse. Quod si satis momenti, et auctoritatis haberet sententia a nonnemine proposita, Plenariam scilicet Indulgentiam in mortis articulo concedendam non esse, nisi his, quorum eximia in Ecclesiam merita extitissent ; ea nimi­ rum de causa, quod, quum pro huiusmodi Indulgentiae consequutione vel nullum omnino opus iniungi, vel nonnisi morientis statui et viribus accommodatum imponi possit, praeterita dumtaxat in Ecclesiam merita, cum extrema praesenti necessitate coniuncta, locum supplere possint aliorum operum, quae caeteroquin ad Plenariam Indulgentiam adipiscendam prae­ scribi solent; nihil profecto esset, cur aliquid nunc a Nobis innovando sta­ tueretur. Verum Praedecessorum nostrorum hac in re agendi ratio, relatae opinioni contraria dignoscitur. Ut enim multas praetereamus concessiones Indulgentiae Plenariae morientibus fidelibus indistincte applicandae; quae­ nam porro, et quam magna in Ecclesiam promerita fuisse dicemus eorum, qui quatuor abhinc saeculis, pestifera lue per Angliam grassante, ex hac vita decedebant? quibus tamen omnibus, dummodo sacramentaliter confessi, et sacra Communione refecti fuissent, Praedecessores Nostri Clemens Papa VI et Gregorius Papa XI Benedictionem cum Indulgentia Plenaria per Legatos suos impertiri non recusarunt. Sed et ipsa Congregatio Indulgentiis, et Sacris Reliquiis praeposita iam usque ab anno 1675 die 13 Aprilis, re diligenter per­ pensa, censuit, Indulgentiae Plenariae largitionem in eos etiam, qui singu­ laribus in Ecclesiam meritis nequaquam excellerent, recte et utiliter conferri, atque diffundi. Quapropter Apostolicae charitatis nostrae viscera dilatantes, et tam veteribus, quam recentioribus Ecclesiasticae benignitatis exemplis inhaeren­ tes; siquidem extat illustre monumentum tertii Ecclesiae saeculi in Epistola Sancti Cypriani, quae in novis Editionibus impressa est num. XII, qua sci­ licet, in eorum gratiam, qui Libellos Martyrum obtinuerant, et in mortis periculo versabantur, quum ipse aestivis ardoribus praepediretur, quo minus, ut optaverat, ad eos reconciliandos sese conferre posset: permittit ut id, vice sua, a quocumque Presbytero, aut etiam Diacono, praestari queat. Novis­ simis vero temporibus, ex secunda Mediolanensi Provinciali Synodo constat, a felicis recordationis Praedecessore Nostro Gregorio Papa XIII, omnibus Episcopis illius Provinciae concessum fuisse, non solum ut ipsi Benedictio­ nem cum Indulgentia Plenaria moribundis Fidelibus impertiri; sed etiam, ut aliis huiusmodi facultatem libere subdelegarc possent. His igitur, aliisque exemplis, nec non rationibus superius relatis permoti, nostra perpetuo vali­ tura Constitutione novas in hac materia regulas praefinire, quodque olim, ut praemisimus, de alterius sententia deliberandum Nobis fuerat, nunc demum de concessa Nobis Apostolicae potestatis plenitudine absolvere, ac perficere constituimus. Itaque primum volumus atque decernimus, ut quae facultates imper­ tiendi Benedictionem cum Indulgentia Plenaria Fidelibus in mortis articulo e 114 Romam Pontifices constitutis, Venerabilibus Fratribus Patriarchis, Primatibus, Archiepiscopis, et Episcopis nunc existentibus a Nobis, vel a Praedecessoribus Nostris ad hunc diem concessae reperiuntur, licet illae in consuetis Epistolis Secretarii Brevium ad Triennium dumtaxat, vel alias ad definitum tempus indullae fuerint, nihilominus praesentis nostrae Constitutionis vigore eo usque in suo robore maneant, quoad iidem Antistites earum Ecclesiarum, atque Dioecesum regimen obtinebunt, quarum favore, et intuitu easdem facultates a Nobis, et ab Apostolica Sede impetrarunt. Nos enim eas ad omne tempus huiusmodi, motu proprio, et auctoritate praefata, atque earumdem praesen­ tium Literarum serie, extendimus et prorogamus. Utque praeterea unusquisque ex Antistitibus praefatis, unum, aut plures pios Sacerdotes sive Saeculares, sive Regulares, prout necessarium fore judi­ cabunt, in eorum Civitatibus subdelegare valeant, qui, dum ipsi Antistites aliquo legitimo impedimento detinebuntur, quamvis huiusmodi impedimen­ tum diurno tempore occurat, eorum vice, Benedictionem huiusmodi cum Indulgentiae Plenariae applicatione Christifidelibus in praefato articulo con­ stitutis impertiantur; aliosque similiter per Dioecesim Saeculares, aut Regu­ lares Sacerdotes, quotquot pro numero animarum in Dioecesibus existentium necessarios iudicaverint, ad praedictum effectum deputare, et subdelegare possint; nec non eosdem a se deputatos, et subdelegatos removere, aliosque in eorum locum pro suo arbitrio, et prudentia subrogare valeant; iisdem motu, potestate, et tenore, concedimus, et indulgemus. Si vero aliquem ex Antistitibus nunc per Ecclesias constitutis, et prae­ fata facultate gaudentibus, ad aliarum Ecclesiarum regimen Apostolica aucto­ ritate transferri contingat; sive aliquis eorum sit, quorum favore consuetae Literae Secretarii Brevium ad hunc diem expeditae non fuerint; ac denique quum novi Episcopi Catholicis Gregibus in posterum praeficientur: volumus atque statuimus, ut singulis eorum huiusmodi facultatem a Nobis, sive a Romano pro tempore Pontifice postulantibus, Apostolicae Literae in forma Brevis gratis per omnia expediantur, quibus praedicta facultas ipsis conce­ datur, non ad Triennium, sed ad omne tempus, quo adeptum semel Eccle­ siae regimen obtinebunt; adiecta etiam facultate subdelegandi tam pro Civi­ tate, quam pro Dioecesi, non quidem in casu dumtaxat impedimenti cum nocturno tempore coniuncti; sed in omnibus et per omnia ad normam eorum, quae pro Episcopis nunc existentibus, et Induito huiusmodi actu gaudentibus, supra statuimus. Insuper pro Praelatis Inferioribus Territorium separatum habentibus, cum vera qualitate Nullius, et activa in Clerum et Populum iurisdictione, quamvis Praedecessores Nostri hanc de praeterito consuetudinem non habue­ rint, nihilominus de Apostolica liberalitate, ac simili motu et tenore con­ cedimus et indulgemus, ut, si ab ipsis huiusmodi facultas petita fuerjt, similes Literae in forma Brevis in posterum singulis eorum expediantur, iuxta ean­ dem formam, mutatis mutandis, quam pro Episcopis constituimus; ne excepta quidem facultate subdelegandi, ut supra; dummodo ipsi Praelati hanc gral„m po.tal.nl», Uteri, no,Iri. Ληηο l„c„„atl0nis Dominicae MOCCXL nono Kntend. Drambr» d.l>,, qulnim lni,ium . Romani Pontifia? 115 impressis in Bullario nostro Tom. 1, num. 7, * obtemperaverint, nimirum sacra Apostolorum Limina praescriptis temporibus visitaverint, et relationem status Ecclesiarum sibi subiectarum Apostolicae Sedi exhibuerint; vel, qua­ tenus Praelationis honorem de novo accipiant, debitum iuramentum in memo­ rata Constitutione praescriptum antea praestiterint. Dum autem huiusmodi facultatem Episcopis eam actu obtinentibus pro­ rogavimus, et ampliavimus, ut praefertur; caeteris vero tam Episcopis, quam Praelatis Inferioribus in posterum eam petentibus, supradicta forma et ampli­ tudine concedendam fore decrevimus; sequitur, ut huiusmodi Indulta nequa­ quam morte concedentis expirent; quum iurisdictio delegata in iis, quae non iustitiam, sed gratiam concernunt, etiam post obitum delegantis manere debeat. Quoniam vero iisdem Episcopis, et Praelatis permittimus, ut huius­ modi facultatem, pro Incolarum Civitatum, Locorum, atque Dioecesum opportunitate et necessitate, uni, vel pluribus Sacerdotibus in posterum sub­ delegare valeant; statuimus atque decernimus, huiusmodi subdelegationes, per subdelegantis cessum aut decessum similiter non expirare; sed pote­ statem ipsis tributam perseverare usque ad superventum novi Praesulis, cuius arbitrio relinquimus, eosdem in huiusmodi officio confirmare, vel ab eo removere. Atque ita quicumque Antistes memoratam facultatem a Romano Pontifice semel obtinuerit, eo decedente, opus non habet pro illius confir­ matione ad Apostolicae Cathedrae Successorem recurrere. Sicque etiam cedente vel decedente Episcopo, seu Praelato, a quo eadem facultas in sua Dioecesi aut Territorio subdelegata fuerat, nova concessione opus non erit pro temporaneo Vicariorum Capitularium, aut Apostolicorum regimine ; quum Subdelegatorum auctoritas semper manere debeat, quamdiu vel Epi­ scopus ipse, aut Praelatus, vel illius Successor eandem ipsis non ademerit. Hac igitur ratione animarum saluti consulentes, quantum Nobis in Domino licuit, piam consuetudinem applicandi Plenariam Pontificiam Indul­ gentiam Ecclesiae Filiis in mortis articulo constitutis, ampliare, et faciliorem reddere curavimus. Permissaque Venerabilibus Fratribus, ac Dilectis Filiis, Ecclesiarum Episcopis et Praesulibus, facultate alios Sacerdotes ad hunc effectum, tam in Civitatibus, quam in Dioecesibus subdelegandi, non parum levaminis eorum anxietatibus, ct sollicitudinibus per Nos allatum esse puta­ mus. Verumtamen ipsis declaratum volumus, non id propositum Nobis fuisse, ut eos prorsus eximeremus ab hoc paternae charitatis officio, per se ipsos adeundi miseros aegrotos Plenariae absolutionis m extremo articulo adipi­ scendae cupidos; sed ut eorum pietatem opportune iuvaremus, ne, dum ipsi aliis Pastoralibus curis detinentur, dolere debeant, commissos sibi Fideles hoc tanto spirituali beneficio destitutos ex hac vita migrare. Qui vero pium huiusmodi opus per semetipsos exercere gaudent (quod sane omnes, quo­ ties legitime impediti non fuerint, facturos esse confidimus), meminerint, non id dumtaxat erga nobiliores et potentes huius saeculi, sed erga pau­ peres quoque, et abiectae sortis homines praestandum esse. Qua de re uti­ liter legi poterit Praedecessoris Nostri S. Gregorii Magni Homilia XXV11I 1 Cf. N. 303. 116 Romani Pontifices in Evangelia ad Cap. IV loannis: Erat quidam Regulus, cuius Filius Infir­ mabatur Capharnaum, in qua mirabilem atque coelestem observat amantis· simi Redemptoris Nostri lesu Christi agendi rationem, qui ad invisendum aegrotantem Reguli filium invitatus ire abnuit, ad Centurionis Servum nec invitatus iturum st profitetur: Quid est quod Regulus rogat, ut ad dus filium veniat, et tamen venire recusat; ad Servum vero Centurionis non invi­ tatur, et tamen se corporali1er ire pollicetur? Reguli filio per corporalem praesentiam non dignatur adesse; Centurionis Servo non dedignatur occurrere. Ut autem Indulgentiae fructus a Fidelibus in mortis articulo percipiatur, hoc sedulo agendum erit, ut Populus in Sacris Concionibus et Catechesibus frequenter edoceatur, quod iis, qui gratiae Dei, quam in Baptismo accepe­ runt, ingrati, per actualia peccata Spiritum Sanctum contristaverunt, et Tem­ plum Dei violare non sunt veriti, quantumvis aeterna supplicia in Poeniten­ tiae Sacramento condonata fuerint, nihilominus temporalis plerumque poena Divinae iustitiae exsolvenda superest, cuius remissio obtinenda est non solum per satisfactiones a Sacerdote Confessario in ipso Poenitentiae Sacra­ mento pro mensura delicti impositas, aut per Christianam tolerantiam earum adversitatum, a quibus mortalium vita immunis esse nequit; verum etiam per ieiunia, eleemosynas, orationes, et alia pia spiritualis vitae exercitia. Alioquin verendum esset, ne salutis remedia ab Ecclesiae benignitate Fide­ libus suppeditata, paulatim in pravae libertatis et licentiae fomentum trahe­ rentur; compluribus sibi temere blandientibus de remissione tum sempiternae poenae, per Sacramentalem absolutionem, tum temporalis, per Indulgentiae Pontificiae applicationem, in exitu vitae impetranda; neque cogitantibus quam incertum sit omnibus non solum qua hora, et quo mortis genere ex hac vita migrandum sibi fuerit; sed etiam an Indulgentiam, licet externo ritu sibi applicatam, cum effectu sint percepturi. Praepostera aeque ac peri­ culosa antiquis Ecclesiae temporibus inoleverat consuetudo, ut non pauci ex iis, qui ao Baptismum nomina obtulerant, ad finem usque vitae ipsius Sacramenti perceptionem prorogarent, quo scilicet interim ingenio libere indulgerent, ac demum quum e vita discessuri essent, per salutare lavacrum, ab omni culpa, et tam ab aeterna, quam a temporali poena soluti, ad coe­ leste Regnum recta transferrentur, contra quos extant gravissimae objurga­ tiones Sancti Gregorii Nazianzeni in Oratione XL, et Sancti loannis Chrysostomi in Homilia I super Acta. Sed et Ecclesia Catholica pravam huiusmodi confidentiam improbare se declaravit, dum eos, qui in mortis periculo Bap­ tismum susceperant, si convaluissent, a Sacris Ordinibus et ab Officiis Eccle­ siasticis arcendos, ac perpetuo irregulares fore decrevit. Et quoniam Sacerdotibus, qui Fideles in extremo agone laborantes pie adiuvant, vel Ecclesiae Sacramenta ipsis ministrant, Rituale Romanum1 iniungit, ut si aegrotus Indulgentiam Plenariam legitima auctoritate concessam con­ sequi valeat, eam illi in mentem reducant, proponantque quid ad eam con­ sequendam agere debeant; ex his autem, qui ad huiusmodi statum redacti sunt, alii quidem cum plena cognitione integrum loquelae usum retinent, ' Tit. V, c. 5, Modus tuvandi monentes, n. 2. Romani Pontifices 117 alii vero loquendi facultatem amiserunt, licet antea sincerae contritionis indicia dederint, eaque, adhuc ratione utentes, identidem dare non desinant: ideo, quo certius praedicti omnes Indulgentiae fructum consequi valeant, praefatis Sacerdotibus mandamus, ut omni ratione studeant moribundos Fideles excitare ad novos de admissis peccatis doloris actus eliciendos, concipiendosque ferventissimae in Deum charitatis affectus; praesertim vero ad ipsam mortem aequo ac libenti animo de manu Domini suscipiendam. Hoc enim praecipue opus in huiusmodi articulo constitutis imponimus et iniungimus, quo se ad Plenariae Indulgentiae fructum consequendum praeparent, atque disponant. Qua in re auctor Nobis est Sanctus Doctor Augustinus, qui in Libro XIII de Civit. Dei, cap. 6 postquam horridam mortis speciem, eique renitentes hominum animos descripsit, quodque in aliis suis operibus non semel docuerat, mortem nimirum esse peccati originalis poenam, ibi quoque asseruit et confirmavit; haec ad rem nostram apposite subdit: Quidquid tamen illud est in morientibus, quod cum gravi sensu adimit sensum, pie, fidcliterque tolerando, auget meritum patientiae, non aufert vocabulum poenae. Ita cum ex hominis primi perpetuata propagine procul dubio sit mors poena nascentis; tamen, si proprietate, iustitiaque pendatur, fit gloria reno­ scentis; et cum sit mors peccati retributio, aliquando impetrat, ut nihil retri­ buatur peccato. Pro impertienda vero Benedictione Fidelibus in mortis articulo consti­ tutis, applicandaque ipsis Plenaria Indulgentia, quum nulla certa formula olim praescripta foret, sanctae memoriae Praedecessor Noster Benedictus Papa XIII anno Domini mdccxxvi pias quasdam Preces et Orationes ad hunc effectum adhibendas publicari mandavit; quarum exemplo, in his, quae opportuna iudicavimus, inhaerentes, aliam de novo formulam, cum his, quae in hac nostra Constitutione, praescripta sunt, magis congruentem confecimus, et instituimus, quam ab omnibus in posterum usurpari praecipimus; man­ dantes hoc ipsum inculcari, et iniungi in Apostolicis Literis, quae deinceps pro concessione praedictae facultatis Indulgentiae Plenariae moribundis imper­ tiendae, ut praemisimus, expediendae erunt. Ac decernentes, ipsas praesentes Literas semper validas et efficaces existere, ct fore, suosque plenarios effectus perpetuo sortiri, et obtinere, atque iis ad quos spectat, seu spectabit in futurum, plenissime suffragari. Non obstantibus Apostolicis, et in Generalibus, seu Provincialibus, aut Synodalibus Conciliis editis generalibus, seu specialibus Constitutionibus, ac qui­ buscumque contrariis, etiam Congregationum S. R. E. Cardinalium, Decretis et Resolutionibus etiam Apostolica auctoritate approbatis, roboratis, et plu­ ries confirmatis; usibus quoque, stiltbus, et consuetudinibus, etiam imme­ morabilibus: quibus omnibus ct singulis, ad praemissorum effectum, motu, scientia, et potestate praefatis amplissime derogamus, aliisque contrariis qui­ buscumque. Volumus autem, ut earumdem praesentium transumptis, sive exemplis, etiam impressis, manu Notarii publici subscriptis, et sigillo Personae in digni­ tate Ecclesiastica constitutae munitis, eadem ubique fides habeatur, quae ipsis praesentibus haberetur, si forent exhibitae, vel ostensae. 118 Romani Pontifices Formula igitur, quam pro impertienda Benedictione, et Plenaria Indul­ gentia moribundis Fidelibus applicanda, ut praefertur, in posterum adhL bendam esse praescripsimus, talis est: Modus a SS. D. N. Benedicto Papa XIV approbatus. Pro opportunitate temporis servandus, ut infra in Rubricis notatur, ad imper­ tiendam Benedictionem in articulo mortis constitutis, ab his, qui facul­ tatem habent a Sede Apostolica delegatam. Benedictio in Articulo mortis cum soleat impertiri post Sacramenta Poe­ nitentiae, Eucharistiae, et Extremae unctionis illis Infirmis, qui vel illam petierint, dum sana mente, et integris sensibus erant, seu verisimiliter petiis­ sent, vel dederint signa contritionis ; impertienda iisdem est, etiamsi postea linguae, caeterorumque sensuum usu sint destituti, aut in delirium, vel amen­ tiam inciderint. Excommunicatis vero, impoenitentibus, et qui in manifesto pectato mortali moriuntur, est omnino deneganda. Habens praedictam facultatem, ingrediendo cubiculum, ubi iacet Infirmas, dicat: Pax huic Domui tie.., ac deinde aegrotum, cubiculum, et circumstantes aspergat aqua benedicta, dicendo Antiphonam : Asperges etc. Quod si Aegrotus voluerit confiteri, audiat illum, et absolvat. Si Confes­ sionem non petat, excitet illum ad eliciendum actum contritionis; de huius benedictionis efficacia, ac virtute, si tempus ferat, breviter admoneat; tum instruat, atque hortetur, ut morbi incommoda ac dolores in anteactae vitae expiationem libenter perferat, Deoque sese paratum offerat ad ultro acceptan­ dum quidquid ei placuerit, et mortem ipsam patienter obeundam in satisfa­ ctionem poenarum, quas peccando promeruit. Tum piis ipsum verbis consoletur, in spem erigens fore, ut ex divinae munificentiae largitate eam poenarum remissionem, et vitam sit consecuturus aeternam. Postea dicat: t. Adiutorium nostrum in nomine Domini. tf. Qui fecit Coelum, et Terram. Antiphona. Ne reminiscaris Domine delicta Famuli tui (vel Ancillae tuae) neque vindi­ ctam sumas de peccatis eius. Kyrie eleison, Christe eleison, Kyrie eleison. Pater noster etc. t. Et ne nos inducas in tentationem, if. Sed libera nos a malo. ♦. Salvum fac Servum tuum (vel Ancillam tuam, et sic deinceps} «. Deus meus sperantem in Te. '* ♦. Domine exaudi orationem meam. rt. Et clamor meus ad te veniat. t. Dominus vobiscum. tf. Et cum spiritu tuo. Romani Pontifices 119 Oremus. Clementissime Deus, Pater misericordiarum, et Deus totius consolationis, qui neminem vis perire in Te credentem, atque sperantem, secundum mul­ titudinem miserationum tuarum respice propitius Famulum tuum N., quem Tibi vera Fides, et spes Christiana commendant. Visita eum in salutari tuo, et per Unigeniti Tui Passionem, et Mortem, omnium ei delictorum suorum remissionem, et veniam clementer indulge, ut eius anima in hora exitus sui Te Indicem propitiatum inveniat, et in Sanguine eiusdem Filii tui ab omni macula abluta, transire ad vitam mereatur perpetuam. Per eumdem Christum Dominum nostrum. Tum dicto ab uno ex Clericis adstantibus, Confiteor etc. Sacerdos dicat Misereatur etc., deinde: Dominus Noster lesus Christus Filius Dei vivi, qui Beato Petro Apo­ stolo suo dedit potestatem ligandi, atque solvendi, per suam piissimam misericordiam recipiat confessionem tuam, et restituat tibi stolam primam, quam in Baptismate recepisti. Et Ego facultate mihi ab Apostolica Sede tri­ buta, Indulgentiam plenariam et remissionem omnium peccatorum tibi concedo. In nomine Patris etc. Per sacrosancta humanae reparationis mysteria, remittat tibi omnipo­ tens Deus omnes praesentis, et futurae vitae poenas, Paradisi portas aperiat, et ad gaudia sempiterna perducat. Arnen. Benedicat te Omnipotens Deus, Pater, Filius, et Spiritus Sanctus. Arnen. Si vero Infirmus sit adeo morti proximus, ut neque Confessionis gene­ ralis faciendae, neque praemissarum precum recitandarum tempus suppetat, statim Sacerdos benedictionem ei impertiatur. Nulli ergo omnino hominum liceat paginam hanc nostrarum confirma­ tionis, prorogationis, ampliationis, et concessionis, mandatorum, statutorum, decretorum, ac derogationum infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem Omnipotentis Dei, ac Beatorum Petri, et Pauli Apostolorum eius, se noverit incursurum. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 282-290]. 381. Benedictus XIV, const. Apostolici ministerii, ιό sept. 1747. § 1. Apostolici ministerii munus Nobis licet immerentibus commissum assidue Nos excitat, atque impellit, ut sollicito studio, ac vigili cura, abusus, pravasque consuetudines, si quas in Ecclesia Dei, vel hominum infirmitate, vel malitia, certo novimus irrepsisse, Pastoralis Providentiae sollicitudine compescamus, congruisque adhibitis remediis, quo citius fieri potest, abo­ leamus. § 2. Nuper quidem Nobis relatum est, certisque probationibus manifesto comprobatum, quod aliqui Hebraeorum, qui ad Christianam Fidem conversi 120 Romani Pontifices Romani Pontifices uxorem habent renuentem Christianam veritatem amplecti, minime dubitant, posteaquam eiurata ludaica perfidia sacro lavacro abluti sunt, et solcmni pro­ fessione se ad Christi Fidem adstrinxerunt, reverti sacrilego ausu ad ludaeorum Castra, seu Vicum, vulgo il Ghetto, ibique Rabbinico ritu, ludaicis superstitionibus, damnandisque observationibus, libellum repudii uxoribus concedere, vel etiam extra ludaeorum domicilium, coram Notario Testibusque Christianis, eumdem libellum repudii uxoribus dare, ut liberam eis nubendi alteri Viro potestatem faciant. Moyses quidem in Deuteronomio cap. 24 ita scriptum reliquit: Si acceperit homo uxorem, et habuerit eam, et non inve­ nerit gratiam ante oculos eius propter aliquam foeditatem, scribet libellum repudii, et dabit in manu illius, et dimittet eam de domo sua. Utrum vero haec dumtaxat indulgentia quaedam fuerit ad maius malum evitandum, adeo ut qui daret, acciperetque repudium, liber quidem a poena esset, non autem a culpa; an autem dispensatio potius esset a Deo concessa ob cordis Hebraeo­ rum duritiam, adeo ut qui libellum repudii mitteret, et quae missum reci­ peret, et a culpa, et a poena exemptus foret, eisque minime vetitum esset ad aliud matrimonium valide, ac licite contrahendum procedere, dissident inter se veteres, recentioresque Theologi, cum alii primam, alii alteram opi­ nionem sequantur. Verum quidquid hac de re sit, illud certum est, quod Redemptor Noster lesus Christus Dei Filius interrogatus quid censeret de libello repudii, quem Moyses permiserat, respondit, ut legitur in Evangelio apud Matth. cap. 19, et apud Marc. cap. 10: Quoniam Moyses ad duritiam cordis vestri permisit vobis dimittere uxores vestras; ab initio autem non fuit sic: dico autem vobis, quia quicumque dimiserit uxorem suam, nisi ob forni­ cationem, et aliam duxerit, moechatur: et qui dimissam duxerit, moechatur. Sermonemque suum ita conclusit: Quod ergo Deus coniunxit, homo non separet. Ex his autem verbis per legitimam consequentiam inferunt Theo­ logi, in praesentiarum non amplius licere Hebraeis proprias uxores repudiare, neque per libellum repudii, matrimoni vinculum amplius dissolvi, eo quod lesus Christus illud ad suum primaevum statum redegit, nempe ad indissolubilitatem, non lege nova condita, sed dumtaxat sublata veteri indulgentia, seu dispensatione super praedicta indissolubilitate concessa. Quae cum ita se habeant, etiamsi repudium toleretur inter Hebraeos coniuges, qui ambo in eadem ludaica perfidia permanent, certe ferri, ac tolerari nullo modo debet, ut Hebraeus ad Fidem conversus, ct sacro Baptismate ablutus, libel­ lum repudii uxori, quae in Hebraica pervicacia remanet, iudaico more, ac ritu concedat. §3. Quamobrcm ut in posterum omnia debito ordine, et laudabili modo» ac ratione fiant; volumus, ac decernimus, ut Hebraeus ad Fidem conversus, si uxorem Hebraeam habet, eam more solito interpellet, an etiam ipsa con­ verti, et cohabitare velit sine contumelia Creatoris. Renuente autem muliere, liberum ei erit aliud matrimonium contrahere, iuxta verba Beati Apostoli Pauli E?'r' 1 ad Corlnt ' caP· 7: si infidelis discedit, discedat, non enim servduu stacta est Frater, aut Soror i„ katusmodl, in pace autan roearil nos Deus. Ut bene iam ante animadvertit clar mn i KI . . centius ΙΠ in sua DecreUI., ineipi, q X',’ Ν°5,'Γ '""°· 121 § 4. Quaeritur a Theologis, et Canonici iuris Consultis, quando sol­ vatur matrimonium contractum ab Hebraeo cum Hebraea, quae se conver­ tere recusat; et quando conversus novum matrimonium cum muliere Chri­ stiana, et quando Hebraeus cum Hebraea contrahere possit. Quod ad con­ versum attinet, quidam volunt, praecedens matrimonium dissolvi quoad vinculum, statim ac infidelis renuit Fidem Christianam amplecti, aut intra terminum, seu temporis spatium praefixum in interpellatione, quae illi facta est, nullum responsum praebet. Alii vero putant matrimonium solvi, quando conversus aliud matrimonium celebrat cum Christiana. Quae opinio in prae­ senti communior est inter Theologos, et Canonici iuris peritos, et in praxi eam sequitur Congregatio Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium Decre­ torum Concilii Tridentini Interpretum. De solutione autem vinculi matrimo­ nialis, pro eo quod pertinet ad uxorem, quae in Hebraica superstitione per­ severat, aliqui censent, quod ea in poenam suae perfidiae semper illigata remaneat, neque aliud matrimonium contrahere valeat, donec et quousque Maritus Christianus factus vivit. Alii vero putant, nullo modo eam matrimo­ nium celebrare posse, si Maritus conversus non adhuc ad alias nuptias trans­ iverit: ubi vero conversus matrimonium iniverit, permitti debere mulieri, ut idem facere possit, quia solutio matrimonii privilegium est concessum favore Christianae Fidei, quam ad Christum conversus amplectitur; et ideo recte affirmari posse, datum esse directe, et per se fideli, indirecte vero, et per accidens infideli. Sed quidquid sit de huiusmodi controversiis, quae inter Theologos et iuris Canonici professores disceptantur; de quibus nihil Nos definire intendimus, singulas illorum sententias eo loco, quo sunt, relin­ quentes, cum Nostra mens, et voluntas nequaquam sit aliquid nunc defi­ nire de matrimonio, quod a muliere Hebraea contrahitur, posteaquam nolle se Christianae Fidei nomen dare declaravit: sed id solum Motu proprio, ex certa scientia, et plenitudine potestatis tenore praesentium volumus, inten­ dimus, ac iubemus, ut cum aliquis Hebraeorum Christianam veritatem ample­ xus fuerit, non praetermittatur interpellatio mulieri more recepto facienda, an velit, nec ne, se ad Christum convertere, dummodo tamen ex aliqua gravi causa, vel a Nobis, vel a Romanis Pontificibus Successoribus nostris, non censeatur huiusmodi interpellatio omittenda, ut videre licet in nostra Con­ stitutione: In Suprema, data dic 16 Januarii anno mdccxlv, quae est cxvn in Tom. 1 Nostri Bullarii ;1 immo expresse vetamus, prohibemus, ac interdicimus, ne Conversi quovis tempore, ct quovis modo, sive in ludaeorum domicilio, nempe Qhctto, Rabbinico ritu, sive extra, coram Notario et Testibus Chri­ stianis, libellum repudii uxoribus, quae interpellatae recusant se convertere, aut, omissa vigore dispensationis eiusmodi interpellatione, quia ex probabili coniectura creditum est, minime se ad Christi Fidem conversuras, dare, scri­ bere, aut mittere audeant, et possint. § 5. Et quoniam ut plurimum contingit, ut leges debitam exeeutionem non consequantur, nisi Sanctio poenalis contra eas transgredientes accedat; hac Nostra in perpetuum valitura Constitutione, motu, scientia, ac potestate ' Cf. N. 353. 122 Romani Pontifices Romani Pontifices pari mandamus, ac praecipimus, ut omnia Tribunalia, ac ludices compe­ tentes, habita notitia, aliquem ex Hebraeis conversis, post susceptum Bap­ tismum, libellum repudii intra ipsum Judaeorum domicilium, Rabbinicis super­ stitionibus adhibitis, uxori non conversae dedisse, statim in eum sine ulla cunctatione, tanquam in ludaizantem, solitis poenis animadvertant; et insuper contra ipsam ludaeorum Universitatem in casu praedicto procedant manu regia mulctam ab ea exigentes centum scutorum aureorum, cuius tertia pars in praemium accusatori tribuatur, quod vero superest, concessum, et addi­ ctum ipso iure per hanc Nostram Constitutionem intelligatur Piae Domui Catechumenorum in illis Civitatibus, in quibus ea reperitur, ubi autem huiusmodi Catechumenorum Domus non extat, remaneat liberae disposi­ tioni Episcoporum, et Ordinariorum, ut eam pecuniam pauperibus Christia­ nis pro eorum arbitrio, et conscientia distribuant. Sin autem ad Tribunalium, seu ludicum competentium cognitionem pervenerit, quod Conversus libellum repudii extra ludaeorum domicilium, seu Ghetto, dederit coram Notario, et Testibus Christianis, pari modo eum tamquam ludaizantem debita poena afficiant, minori tamen, qua plecti debet, qui intra ipsum Ghetto Rabbinicis superstitionibus libellum repudii scripserit. Item procedatur contra Notarium Christianum, et dictam Hebraeorum Universitatem, sine cuius scientia, et procuratione huiusmodi damnabilia negotia non transiguntur, et pro rata parte mulctentur centum scutis aureis, exigendis, distribuendis, applicandisque, ut supra dictum est; tum etiam Testes Christiani poena arbitraria, etiam corporis afflictiva, pro prudenti ludicum arbitrio puniantur. Praeterea, etsi libellus repudii, iuxta hebraicum morem, ac ritum, solum a Marito uxori mittatur, non autem permissum sit uxori, ut illum Marito praebeat, nihilo­ minus, quia Nobis compertum est, esse aliquos, qui existimant etiam a Muliere Marito dari posse, ut omni in futurum dubitationi, ac quaestioni, quae exo­ riri posset, occurramus, hac Nostra praesenti volumus, ac declaramus, ut omnia, et singula, quae a Nobis superius de marito ad Fidem converso, remanente eius uxore in ludaica superstitione, disposita ac statuta sunt, etiam in casu uxoris ad Christum conversae, remanente marito in infidelitate, locum omnino habeant, atque obtineant, ab omnibus prorsus serventur, ct custo­ diantur. Non obstantibus, etc. (Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 329-332]. 382. Benedictus XIV, const. Causarum, ιό nov. 1747. Causarum Palatii Apostolici Auditorum Collegium, quod vulgo Rotam Romanam vocant, ex duodecim Viris, Iuris Civilis, et Canonici scientia aeque, ac probitate insignibus, et e diversis terrarum Orbis partibus in hanc Almam Urbem accitis compositum, Romani Pontifices Praedecessores Nostri summo semper in honore habuerunt, eosque in rebus arduis quandoque con­ i 123 sulere, et eorum opera, atque industria in Causis coram se cognoscendis uti quoque consueverunt. Nos igitur in eadem Beati Petri Cathedra Divino con­ silio collocati, Nostrorum Praedecessorum exempla sequi, eorumque vestigiis insistere cupientes, quae probe, recteque ab iisdem Praedecessoribus consti­ tuta, diuque retenta sunt, servare, ac custodire, quantum in Nobis est, tem­ porumque, ac rerum conditio sinit, summopere studemus, atque satagimus. Itaque quatuor abhinc annis veterem controversiam, quae ab antiquissimo tempore intercedebat inter Episcopum Conversanum ex una, ac Magnum Magistrum, et Fratres Milites Militiae Hospitalis Sancti loannis Hierosolymitani ex altera Partibus, ad Nostram cognitionem revocavimus, et iuribus utriusque Partis mature perpensis, adhibitis insuper in consilium dilectis Filiis prae­ dictis Causarum Palatii Nostri Auditoribus coram Nobis ea de Causa con­ gregatis, eorumque sententiis auditis, supremo iudicio Nostro decidimus, ac definivimus, ut videre licet in nostri Bullarii Tom. I Constit 76. ! Id ipsum nuper agendum duximus in Causa, quae vertebatur inter dile­ ctos Filios Canonicos, et Capitulum Ecclesiae Collegiatae Odenheimensis in Bruchsal ex una, et dilectum Filium Promotorem Fiscalem Curiae Episco­ palis Spirensis ex altera Partibus, quam ad Nostram cognitionem a quo­ cumque Tribunali avocatam, posteaquam Advocatos, utriusque Partis lura tam voce,quam scripto tuentes, audivimus, Apostolica, aliaque Privilegia, atque Diplomata, caeteraque omnia per Nos ipsos accurate inspeximus, et inte­ riora Causae rimati sumus, rogatis eorundem dilectorum Filiorum Palatii Nostri Auditorum sententiis, ad parcendum litigantium expensis, et consu­ lendum paci, et concordiae Ecclesiarum, quae huiusmodi litibus, et contro­ versiis non paulum interturbatur, interposito supremo Iudicio Nostro, et auc­ toritate Apostolica, modo, et forma inferius a Nobis exprimendis, terminare voluimus. Monasterium in loco Odenheim Dioecesis Spirensis a Brunone Archiepiscopo Trevirensi fundatum esse sub invocatione Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, et sub Regula Sancti Benedicti, narrat Trithemius in Anna­ libus Hirsaugiensibus, Tom. 1 ad Annum Christi mcxxih, eique Monasterio pro dote assignata fuisse bona de domestico ipsius Brunonis patrimonio, con­ sentiente Popone eius fratre; ad illud autem inhabitandum missos fuisse ab Abbate Volmaro nonnullos suae Congregationis Monachos, atque inter eos Eberardum Monachum sanctitate vitae, et regulari observantia eximium, qui primus eiusdem Monasterii Abbas fuit. Eadem referuntur etiam a loanne Mabillonio in suis Annalibus Ordinis S. Benedicti, pag. 98 novissimae edi­ tionis Lucensis. Aliquot Saeculis elapsis Anno mcdxciv ab Alexandro VI Praedecessore Nostro, ad enixas Maximilian! 1 Imperatoris preces, Monaste­ rium e Regulari ad statum saecularem redactum est, illudque in Collegiatam Ecclesiam saecularem, pluribus Canonicatibus, et Dignitatibus constitutis, erectum; deinde vero eiusdem Ecclesiae Collegiatae saecularis Capitulum translatum fuit ad Ecclesiam Beatae Mariae Virginis Oppidi Bruchsalen., quod pariter intra eiusdem Dioecesis Spirensis fines continetur. ' Cf. N. 334. 124 Koman i Pontifices Huius Collegiatae Ecclesiae saecularis Canonici, et Capitulum conten­ debant, se in omnibus prorsus exemptos esse a iurisdictione Ordinaria Epi­ scopi Spirensis: et tribus veluti firmissimis fundamentis eorum intentio inni­ tebatur; nempe iis primo, quae per id tempus peracta fuerunt, quo tempore Monasterium cum Monachorum Conventu in loco Odenheim permansit; deinde iis, quae sequuta sunt cum Monasterium ad statum saecularem reda­ ctum fuit; et demum iis, quae acta sunt, posteaquam Monasterium e loco Odenheim ad Oppidum Bruchsalense translatum est. E diverso Promotor Curiae Episcopalis Spirensis affirmabat, Capitulum Odenheimense, in omni­ bus illis statibus, ac temporibus, Episcopali iurisdictioni semper subiectum fuisse. Tota vero huius facti serie inspecta, nulla res est, quae praetensam omni­ modam exemptionem ab auctoritate Ordinarii non excludat. Quin immo ad eam penitus eliminandam, id unum, quod supra innuimus, observare sufficiat, nimirum reservatam fuisse Episcopo cognitionem causarum crimina­ lium contra Canonicos, aliosque, qui Capitulum Collegiatae Ecclesiae com­ ponebant Quae sane res est tanti momenti, ut quum Sacrosancta Tridentina Synodus vellet in integrum revocare iurisdictionem Ordinariorum non parum labefactatam, id praecipue decreverit, ut causae criminales privative pertinerent ad Episcopos, adempta earum cognitione Decano, Archidiacono, aliisque inferioribus, ut cap. 20, sess. 24, de Reformat, quisque per se videre potest. At praeter rationum momenta, de quibus hucusque disseruimus, com­ plures insuper actus hinc inde afferebantur, tam scilicet pro parte Capituli, ad praetensam omnimodam exemptionem adstruendam, quam pro parte Curiae Episcopalis, ad eam excludendam; mutuaeque vicissim exceptiones contra hos, et contra illos opponebantur. Verum ambages omnes et difficul­ tates, quae ex illis emergebant, videbantur unica consideratione dissolvi posse. Siquidem aut actus illi omnes, tum pro Capitulo, tum pro Curia Epi­ scopali allati, pro authenticis haberi debebant, aut secus. Quodcumque asse­ reretur, ius Curiae Episcopalis salvum, atque integrum remanebat. Si enim omnes erant authentici, porro et numero, et auctoritate, et pondere prae­ stabant illi, qui pro Episcopo allati sunt; quibus insuper favor, et assistentia iuris accedebat. Sin autem de eorum veritate aliter censendum esset, omnesque tamquam nullius auctoritatis, et momenti reiiciendi forent, satis erat Curiae Episcopali, ut adversarium vinceret assistentia iuris, cuius favorem pro iurisdictione Episcopi in tota sua Dioecesi canonicae sanctiones stare voluerunt. Quae hactenus a Nobis exposita sunt, fundamenta fuerunt rationum, quibus innixi Dilecti Filii Apostolici Palatii Nostri Auditores, die xv elapsi mensis Septembris, coram Nobis, ut dictum est, congregati, rogatique quid censerent de quaestione in hunc modum proposita: An constet de exemptione Capituli ab Ordinaria iurisdictione Episcopi in casu etc., unanimi consensu responderunt Negative, salvis ordinationibus in actu translationis. Eorum sententiam, quam aequitati, et iustitiae consonam, et Canonicis sanctionibus Romani Pontifices 125 consentaneam censuimus, eadem die amplexi sumus; nunc vero, ut ea, quae a Nobis, de praemissorum consilio, atque etiam omnium rationum momentis per Nos ipsos mature perpensis, consideratisque totius litis Instrumentis, et quae hinc inde fuerunt proposita, diligenter auditis, definita sunt, in futu­ rum semper valeant, et perennem obtineant firmitatem: hac Nostra in per­ petuum valitura sanctione decernendo pronunciamus, et pronunciando decer­ nimus: Capitulum Saecularis Ecclesiae Collegiatae Oppidi Bruchsalensis exem­ ptum non esse a iurisdictione Episcopi Spirensis, salvis tamen ordinationibus, tt conventionibus, quae factae fuerunt in actu translationis e Loco Odenheim ad Oppidum Bruchsalense anno MDVH, seu alio veriori tempore; quam sen­ tentiam per haec Apostolica scripta edicimus, promulgamus, et Apostolicae potestatis Nostrae plenitudine communimus, et roboramus. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 339-353]. 383. Benedictus XIV, ep. encycl. Inter caetera, i ian. 1748.1 1. Intel caetera bene multa, quae Nos vehementer commovent, cum in hoc Nostro Pontificiae ditionis Statu Bacchanalia toleramus, duo praecipua sunt, de quibus religiosiores quidam eiusdem Ditionis Episcopi Nobiscum aut verbis praesentes, aut absentes epistolis conquesti sunt. Primum illud est, quod vigiliae, choreae, ludi ultima Bacchanaliorum nocte celebrari soliti non semel usque ad primum Quadragesimae diluculum producantur, ita ut multi sint, qui ab huiusmodi choreis, ludis, vigiliis discendentes, deposita quidem larva, iisdem vero induti vestibus, quibus personati quaqua versus processe­ rant, Ecclesiam subeant, Divinis Mysteriis intersint, Sacros Cineres de more accipiant; domum deinde redeuntes dormiant, plerumque totum mane primi Quadragesimalis diei, nec dubitent Episcopum nimiae severitatis arguere, si palam queratur, ac tum maxime, si poena velit aliqua in id criminis animad­ vertere. Nos illud deinde commovet, quod in aliquas Status Ecclesiastici Civi­ tates aut irrepere videatur, aut paucis abhinc annis irrepserit perversa haec consuetudo, quae mordicus conservatur, ut Festis quoque diebus personati homines pervagentur; Circulatores autem, et id generis blaterones maiori spectatorum frequentia diebus Festis, quam ferialibus populum ludifaciant; iisdem demum diebus saltationes, et choreae publice, ac per summam licen­ tiam celebrentur. 2. Primi ut abusus perversitas ostendatur, nulla prorsus argumenta­ tione opus est, cum sola illius commemoratio tanti momenti sit, ut ab eo cuiusquam debeat animus abhorrere. Et quoniam illorum, qui criminis partes, ac vitii sustinent, hoc solet propugnaculum esse maximum, complures nempe Episcopos extitisse sanctitate clarissimos, qui haec cum cernerent, tacuerunt, 1 Ad Archiepiscopos et Episcopos Ditionis temporalis Pontificiae super Bac­ chanalibus. 126 Romani Pontifices Nos facti eiusmodi, quod perperam plerumque asseritur, nec evincitur, non inquirimus veritatem, et argumenti loco esse ducimus responsionem celeber­ rimae cuiusdam Catholicae Universitatis, quae rogata sententiam de quodam Festo scandali pleno, quod vulgo fatuorum appellabatur, quodque aliquibus in Dioecesibus sustinebatur, utpote multis ab Episcopis toleratum, non solum illud censuris damnandum censuit, sed obiectum etiam argumentum refellens, haec prudenter addidit: Nolite subdolas hominum voces audire sic dicentium: Praedecessores Nostri, qui erant notabiles viri reputati, istud permiserunt; sufficit nobis vivere ut ipsi. Proculdubio istud argumentum diabolicum est, infernalis haec persuasio, vos illorum exitum ignoratis, an bonus, vel malus 3. Huius Universitatis censuram refert per extensum, ut dicitur, loannes Savaronius in appendice operum Petri Blesensis, pag. 782, et in tractatu Gal­ lico idiomate contra larvas conscripto, pag. 32 et seq. Quamobrem Vobis omnibus, Venerabiles Fratres, omni cura mandamus, ut in Dioecesibus, ubi huiusmodi scandalum aut iampridem invaluit, aut eidem aditus aperitur, nullam operam, nullumque studium praetermittatis, ut haec morum perver­ sitas ubi dcest, perpetuo desit, ubi autem invaluit, penitus extirpetur, ac funditus evellatur, illiusque auctores, defensoresque nulla rerum humanarum ratione habita acerrime puniantur. Neque enim omnino decet hoc modo Qua­ dragesimam inchoare, uti exclamat Sanctus Basilius, Homil. 2 deieiunio, Paris, cd. an. 1722, torn. 2, pag. 13: Quorum autem primitiae reiiciuntur, haud dubium, quin in his totum quoque sit reiiciendum. Et pag. 15: Hodiernus dies vestibulum est ieianii; neque vero, qui in vestibulis prophanatur, dignus est, qui ad Sancta introeat. Nimis enim honori Ecclesiae debito, Sacroque Ritui suscipiendorum Cinerum nimis adversantur ii, qui, tametsi absque larva, vesti­ bus tamen Personatorum propriis domum Dei ingrediuntur, ad Altare accedunt, ut Sacris Cineribus a Sacerdote adspersi, de seria mortis cogitatione admo­ neantur. 4. Ad illud interea, quod est secundo loco propositum, accedentes, fatemur, minime Nobis statutum animo esse, aut in Bacchanalia invehi, aut de eorumdem impudentia dissertationem historicam instituere. Quod facere si velimus, profecto haud incommode possemus, exscribentes nimirum ea, quae in hanc rem S. Carolus Borromaeus egregie composuit in suo Libro Memo­ riali edito in septima parte Actorum Ecclesiae Mediolanensis, ea scilicet tem­ pestate, cum illa Civitas a peste importunissima liberata fuit, et Pastor optimus populum studiose sapicnlerque hortatus est, ut in publicum grati animi monu­ mentum, Bacchanaliorum consuetudinem abrogaret. Huic quoque epistolae adiungi possent, quae Monachus de Γ Isle in suo recenti tractatu de ieiunio, lib. VI, cap. 6 satis erudite scripsit, ubi de Ethnicorum Bacchanalibus dis­ serens, ostendit, quantum nostrorum haec Bacchanaliorum importunitas San­ ctissimis Christianorum moribus adversetur. Verumtamen satis Nobis erit exponere, ea, quamvis aegre, ab Ecclesia tolerari, ut omnis aditus malis longe gravioribus intercludatur, quemadmodum post solidam, doctamque argumen­ tationem, concludit celebris piusque Theologus Thomas Stapletonus in sua Oratione octava contra Bacchanalia, torn. 2 suorum Operum, pag. 556 ; maxi- Romani Pontifices 127 mum vero discrimen intercedere inter ea, quae praecipiuntur, et ea, quae permittuntur: Aliud est, quod docemus, aliud quod sustinemus, aliud quod emendare praecipimur, et donec emendemus, tolerare compellimur. Verba sunt Sancti Augustini, lib. XX contra Faustum, cap. 21. Unde constat, in rebus utcumque ab Ecclesia toleratis, nullum amplificationi, nullum arbitrio esse locum. 5. Sapientissime in hac Urbe a Nostris Praedecessoribus sancitum esse comperimus, ut quamvis perpauci dies Bacchanaliorum licentiae concedantur, tamen diebus Festis, ac sexta feria nemini omnino liceat larvam sumere, ac publice debacchari. Idem prorsus in reliquo Nostro Statu observari iubemus, ct voluntatis Nostrae Cardinales Provinciarum Legatos, Praesules, Locorumque Gubernatores certiores facere non praetermittemus; id etiam enixe cupimus, nullum Ecclesiae diem Festum Circulatorum levitate, ac licentia perturbari; illa enim Isaiae verba semper Nobis ante oculos obversantur cap. 1 : Ralendas vestras, et solemnitates vestras odivit anima mea: facta sunt mihi molesta, laboravi sustinens; et illa Malachiae cap. 2: Dispergam super vultum vestrum stercus solemnitatum vestrarum. Sed quoniam ab hominibus, quae expetuntur, illico impetrari haud facile possunt, etiamsi iusta sint, ideo significavimus mentem hanc esse Nostram, idque pro regula habendum, ut in Urbium, Oppidorumque plateis, vel quibuscumque in locis, nec mane, nec vespere diei Festi Circulatores adsint. Quod si huiusmodi abusus alicubi tolerari consuevit, nunquam matutino tempore permittatur; horis quoque pomeridianis, quantum fieri potest, removeatur. At si id sine gravi aliquo incommodo integre fieri nequeat, nunquam supradicta, aut id generis solatia tolerentur, nisi post expleta Vespertina Officia, et Doctrinam Christianam : de qua quidem re nostrum erit, Cardinales Legatos, et Urbium Gubernatores etiam, atque etiam admonere. 6. In tali rerum statu hanc plane rationem ineundam sibi iudicavit Sanctus Carolus Borromaeus in suo primo Concilio Provinciali, part. I, Tit. De Festorum dierum cultu, cuius Decretis addenda sunt ea, quae ab eodem Pastore in Concilio III Provinciali sub eodem Titulo statuta sunt. Hoc item Clemens XI fel record, inculcavit duabus Literis ad plurimos eodem exemplo datis, altera scilicet die 11 ianuarii 1719, altera 4 ianuarii 1721, quae in eius Bullario pag. 533 undecima sunt, et duodecima. Ac dum S. Caroli Borromaei vestigiis, quibus institit clarissimus Praedecessor Noster, Nos libenter inhae­ rere fatemur, illud monitos omnes volumus, quod cum res desuper enarratas vetamus, interdicto non liberamus caetera omnia, quae Sacris Canonibus, Constitutionibus Apostolicis, Conciliis aut Provincialibus, aut Dioecesanis, quoad Bacchanaliorum solatia, prohibentur, et praecipue quoad Ecclesiasticos viros, nunquam enim oculos a Concilio Tridentino deflectimus, quod sess. 22, cap. 1 postquam Sacrorum Canonum mentionem fecit, qui Ecclesiasticis luxum, convivia, choreas, aleas severe prohibent, sic Episcopos alloquitur; Si qua vero ex his in desuetudinem abiisse compererint. ea quamprimum in usum revocari, et ab omnibus accurate custodiri studeant, non obstantibus consuetudinibus quibuscumque; ne subditorum neglectae emendationis ipsi condignas, Deo vin­ dice, poenas persolvant. 128 Romani Pontifices 7. Cuilibet in Ecclesiastica disciplina paulum versato facile compertum erit, quasdam Ethnicorum veteres fuisse superstitiones, quae Kal. lanuarii in honorem lani, et Deae Streniae instituebantur, quibus aliquando Christiani intererant, crapulae, ludisque dediti, ac mulieres virorum, viri mulierum per­ sonas induebant. Nec Sancti Patres in suis sermonibus, nec in suis Conciliis Ecclesia in tam pravum morem invehi praetermisit, quin etiam poenas reis gravissimas indixit. De qua quidem re iam disseruimus in nostro opere de Festis Domini, cum de Circumcisione Christi Domini ageremus. 8. Pravissima hac consuetudine funditus extirpata, altera enata est, spectans videlicet ad quasdam publicas relaxationes, quae plerumque hebdo­ madis septuagesimae, sexagesimae, et quinquagesimae celebrantur, in quibus Ecclesia praecipua Redemptionis nostrae mysteria meditanda nobis proponit, nos ut efficiat ad quadragesimalis temporis severitatem alacriores, quod et a Nobis fuit demonstratum in Notificatione XIV, tom. 1, inter eas, quas edidimus, cum Bononiae moraremur illius Ecclesiae moderatores. Ea vero consuetudo est Bacchanalium foeditas, et corruptela, quam sic describit clarae memoriae Episcopus Gratianus in sua Synodo Ameriae habita 1595, pag. 50: Hinc factum (adeo nos prava pervertit consuetudo) ut septuagesimam inter et quadragesimam interiecti dies, quos S. Mater Ecclesia magno mysterio veluti lugubres, funebresque habet, praevalens lasciviae risus, hilaritatis amor, non in laetitiam solum inconditumque gaudium verterit, sed pene communi cuidam insaniae dedicarit, eoque provecta licentia sit, ut ipsas quoque leges, ipsos Magistratus tra­ xerit, et quod ne privato quidem cuiquam ulla bene morata Civitas concederet, id penitus iam publica auctoritate nitatur, et populi veluti obliti nominis, quo 'eruntur, in ipsos profanarum gentium ritus moresque degenerarunt. Quamobr i illustris Gislenius Busbequius, qui medio saeculo xvi Ferdinandi I Impe­ ratoris ad Solimanum 11 Orator fuit, scriptum reliquit, quemdam Turearum Legatum postquam Bacchanaliorum tempore in quadam Christianorum regione moratus esset, Constantinopolim reversum retulisse, certo anni tempore Chri­ stianos sui impotes insanire; tum cuiusdam pulveris arcana vi, quo eorum capita conspergebantur, redire ad bonam mentem, ac resipiscere consuevisse: Ut non frustra creditum sit hominem Tuream, qui eo tempore ad nos publici negotii causa Legatus venisset, domum reversum, retulisse, Christianos certis diebus bacchari, et furere, donec genere quodam cineris in Templo respersi, redirent ad se, et convalescerent. 9. Nec huic morum perversitati Ecclesia, ut potuit, non opportune consuluit, et semper precibus operibusque piis enixe Dei praesidium implo­ ravit, ut poenas impiis debitas differret, et omnipotenti auxilio suo huic malo remedia praeberet: atque inter caetera pietatis opera ad hunc finem directa, illud fuit, ut quaedam Religiosorum familiae a carnibus abstinere, et lacticiniis solummodo vesci consueverint a dic Dominica aut Septuagesimae, aut Sexagesimae, aut Quinquagesimae, usque ad diem Cinerum, ideoque Bac­ chanalia Carnis privium, nuncupantur, et in Missa Mozaraba Dominica Sexa­ gesimae Dominica ad tollendas carnes appellatur. 10. Alia quoque Religionis opera, furente bacchanalium insania, a Sanctis viris egregie sunt instituta, inter quae publica, et solemnis illa est Romani Pontifices 129 consuetudo, cuius auctor S. Philippus Nerius cxtitit, septem scilicet huius Urbis Ecclesias invisendi, cuius instituti meminit Baccius in eius vita. Nostri autem Praedecessores, ut in his diebus fidelium animos ad Sacramenta susci­ pienda inflammarent, plurimas Indulgentias impertiverunt: Nupero, sed salu­ berrimo invento, Pontifices Summi, depromptis de Thesauro Ecclesiae largitio­ nibus, fideles ad incensam pietatem per Sacramentorum participationem in diebus illis (de bacchanalibus loquitur) frequentandam excitarunt, et ut se dant initia, spes est Diabolum inde extrusum adigendum fore ad captandas alias sordes. Verba sunt haec Theophili Raynaudi, tom. XVI, Oper. suor., pag. 412, num. 41. 11. Vestrum est igitur, Venerabiles Fratres, hanc viam tenere, et ad hanc suscipiendam vestro exemplo caeteris incitamento esse. Praesertim vero Divinis Officiis Bacchanaliorum tempore quotidie vos interesse cupimus, Sacrosanctum Missae Sacrificium coram Populo celebrare, Ecclesias, et Xeno­ dochia invisere, et Ecclesiasticos homines, laicosque vobiscum ad id muneris invitare: huiusmodi enim comitatus, et sanctus erit, maximeque laudabilis. Curandum praeterea a Vobis est, ut in una, aut in pluribus Ecclesiis Sanctis­ simum Eucharistiae Sacramentum per triduum publico cultui exponatur, et quotidie populo ad Vesperam benedicatur, in Septuagesimae, aut Sexagesimae, aut Quinquagesimae hebdomadis, aut tribus omnibus. Nos interea fidelibus, hac nostra epistola circulari, plenariam Indulgentiam concedimus, quae a vobis solitis formulis promulgabitur, quaeque cum ad opus pium directa sit, non impeditur alia plenaria Indulgentia, quam Ecclesia, ubi Eucharistia expo­ nitur, aliis de causis habere possit; plenam, inquam, culparum veniam imper­ timus quibuslibet Christifidelibus, qui poenitentia, et Sacri Synaxi rite muniti, singulis diebus Augustissimum Christi Corpus visi tarin t, Deum orantes iuxta Ecclesiae mentem, quam desuper exposuimus. 12. Apostolicum hoc Nostrum munus exigebat, ut vobis hanc Episto­ lam conscriberemus. Vestrum exemplum, qui Nobis propinquiores estis, lon­ ginquiores impellet, ut ad Nos recurrant; qui sane eos omni, qua possumus, ope iuvabimus, easdemque Indulgentias ipsis, eorumque Dioecesibus conce­ dere non gravabimur. Et demum Vos ex animo amplectentes, et Vobis sin­ gulis, Venerabiles Fratres, et Qregi Vobis commisso, Apostolicam Benedi­ ctionem impertimur. [Bcned. XIV Bull., tom. 2, p. 375-383]. 384. Benedictus XIV, ep. Praeclara, IQ ian. 1748.’ Praeclara decora, insignia ornamenta, ac tot tantaque privilegia, quibus a Romanis Pontificibus Praedecessoribus Nostris, Imperatoribus, Regibus, Prin­ cipibus, ac Ducibus, Capitulum Cathedralis Ecclesiae Veronensis instructum 1 Dilecto Filio Nostro Danieli Tituli S. Mariae supra Minervam Presbytero S. R. E. Cardinali Delphino nuncupato, ex concessione et dispensatione Apostolica Patriarchae Aquileiensi. u Romani Pontifices 130 cumulatumque a priscis temporibus, adhuc excellere perspicitur, ita Nobis comperta ct explorata sunt, ut Nos dum in minoribus constituti pro nostri muneris debito certam omnium Ecclesiarum, ac praesertim Cathedralium notitiam Nobis compararemus, prope in admirationem adduxerint. § 1. Illud potissimum animo versabatur, quod bon. mem. Rotaldus Epi­ scopus Veronensis anno dcccxih, post abdicatam a se, suisque successoribus omnem in ipsum Capitulum jurisdictionem et auctoritatem sub tutela et refugio Patriarchae pro tempore existentis Aquileiensis, cuius Suffraganeus etiamnum est Episcopus Veronensis, ita reposuerit, ut liberum et immune ab omni Vero­ nensis Antistitis potestate et iurisdictione sit et habeatur. § 2. Quoniam autem a Nobis supplex postulasti, ut insigne huiusmodi Capitulum Tibi, Tuisque successoribus Patriarchis Aquilejensibus, ut prae­ mittitur, subiectum, novis Apostolicae etiam nostrae benignitatis auctoritatisque documentis ornare, et augere dignaremur: Nos sane, qui eximias, Pastoralesque virtutes tuas Pontificiis laudibus prosecuti, in amplissimum quoque Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium Collegium te cooptavimus, votis tuis hac in parte, quoad Nobis integrum est, obsecundare libenti animo gaudemus. § 3. Itaque modernis, et pro tempore existentibus eiusdem Cathedralis Ecclesiae Veronensis Canonicis usum Scotulae, sive Palmulae, vulgo Bugia, ad instar Episcoporum, tam in Missis privatis, quam in solemnibus cum cantu, sive in eadem, sTve in aliis ipsius Civitatis, et Dioecesis Veronensis, atque aliarum etiam Dioecesum Ecclesiis in perpetuum concedimus, et elargimur. § 4. Praeterea iisdem, ut praemittitur, Canonicis in perpetuum indulgemus, ut Sacrosanctum Missae Sacrificium, quod ad quodcumque Altare bis in hebdomada quilibet eorum pro animabus Christifidelium, quae Deo in charitate coniunctae ex hac vita migraverint, celebraverit, perinde iisdem suf­ fragetur, ac si ad Altare Privilegiatum fuisset celebratum. §5. Insuper spirituali consolationi singulorum ex iisdem modernis et pro tempore existentibus Canonicis, quantum cum Domino possumus, benigne consulere volentes, cuilibet ipsorum, ad memorati Capituli Villam Angiari dictam, ut bonis, redditibus, proventibusque advigiletur, adeunti, et commo­ ranti, Apostolica auctoritate tribuimus et impertimur facultatem celebrandi, sive celebrari faciendi Sacrosanctum Missae Sacrificium in aedium eiusdem Villae Oratoriis ad hoc decenter muro extructis, et ornatis, seu extrucndis, et ornandis, ab omnibus domesticis usibus liberis, prius tamen ab Archipresbytero eiusdem Capituli visitandis et approbandis, in cuiuslibet Canonici, et sibi inservientium inibi famulorum praesentia, ita ut diebus festis de prae­ cepto ab obligatione audiendi Missam in Ecclesiam liberi, et immunes habean­ tur; salvis tamen iuribus Parochialibus. § 6. Porro nolumus inter tot tantaque privilegia eidem Capitulo et Cano­ nicis concessa numerandum esse illud, quod, quemadmodum Tibi aeque ac Nobis notum est, antiqua traditione, contra Sacrorum Canonum Sanctiones, ac nostram praesertim Constitutionem,cuius initium est: Cum semper oblatas, ' • Cf. N. 345. Romani Pontifices 131 invectum, ab ipsis Canonicis non modo contenditur, sed etiam servatur, interessendi dumtaxat Choro, et cum cacteris Mansionariis, Cappellanis, Acolythis et Clericis canentibus psallentibusque adsistendi, nunquam vero cum iisdem canendi psallendive, etsi nonnullos eorumdem esse accepimus, qui aliter sen­ tientes, a conscientiae angoribus agitantur, ex eo quod eapropter se non fecisse fructus suos existiment. § 7. Itaque a Te, Dilecte Fili Noster, poscimus, et flagitamus, ut non solum huiusmodi abusum ct corruptelam ab Ecclesiastica disciplina absonam, et Canonicis Ordinationibus, ac nostrae quoque Constitutioni contrariam, penitus evellere et eradicare adnitaris; verum etiam ipsos suaviter fortiterque admoneas et horteris, ut in posterum ea, qua decet, et tenentur, reverentia Choro intersint, adsistantque, nec non pari pietate, attentione ac vigilantia, omnino canere, vel psallere cum caeteris studeant et contendant § 8. Deinde eisdem edicas et notnm facias, Nos, quemadmodum per hasce nostras in forma Brevis literas Tibi declaramus et iniungimus, decernere atque statuere, sicut in eadem Constitutione nostra innuimus, ipsos suosque successores Canonicos, Choro quidem interessentes adsistentesque, minime vero canentes psallentesque, nullo pacto ex Praebendis et Distributionibus facere fructus suos, atque adeo restitutioni obnoxios esse ac fore. § 9. Verum cum iis, qui hac super re, conscientiae stimulis acti, ad Te confugerint, benigne indulgentes, Tibi facultatem tribuimus, et impertimur, ut sive per te ipsum, sive per alios a te deputandos, unusquisque Canonicus qui se in canendo psallendove in Choro cum aliis defecisse animadverterit, (dummodo promittat se deinceps omnino curaturum, ut in Choro et praesens adsistat, et cum aliis canat, psallatque) absolutionem a culpa, et super omnibus fructibus indebite perceptis dispensationem obtinere possit et valeat. § 10. Caeterum volumus et mandamus, ut nulli eorumdem Canonicorum, qui licet praesens in Choro adsistat, tamen minime canat psallatve, suffra­ gentur huiusmodi indulta ac privilegia, quae unicuique moderno et pro tem­ pore existent! Canonico, ad tuorum meritorum intuitum, per easdem prae­ sentes litteras concedimus, et elargimur. § 11. Caeterum te, Dilecte Fili noster, rogamus et in Domino hortamur, ut iisdem studiis, quibus Nos, supplicationibus tuis inclinati, eosdem Cano­ nicos novis Apostolicae benignitatis, auctoritatisque Privilegiis adauximus, nostris tuisque rationibus Pastorum Principi lesu Christo aeterno ludici red­ dendis satisfaciendum cures; et abusu et corruptela huiusmodi penitus sublata, Divinum cultum per Divinae Psalmodiae cantum promovere et augere satagas, ut non minus ipsi Canonici, quam Nos ipsi invicem, aeternam mercedem a bonorum omnium largitore Deo consequi mereamur. § 12. Interim caelestis praesidii auspicem, et studiosae nostrae ad Tibi gratificandum voluntatis pignus esse cupimus Apostolicam benedictionem, quam Tibi, Dilette Fili Noster, et iisdem Canonicis, peramanter impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 585-587). Romani Pontifices 132 385. Benedictus XIV, const. Si datam, 4 mart. 1748. § 1. Si datam hominibus fidem frangere, conventionesque eas, quae ab humanis legibus robur accipiunt, abrumpere, ac violare non licet; multo magis necesse est obligatum Deo mentis propositum immutabiliter servari, Nosque praesertim, utpote sacrarum Legum custodes a Deo constitutos, opor­ tet earum pactionum, quae Divino et Ecclesiastico iure indissolubiles sunt, perpetuam firmitatem, et observantiam asserere. Eam ob rem iam usque ab Anno Incarnationis Dominicae mdccxli Pontificatus Nostri 11 Apostolicas Literas dedimus, incipientes: Dei miseratione, in Bullario Nostro deinde editas tom. I, num. 33,’ quibus certum praescripsimus ordinem, in Tribunalibus Ecclesiasticis servandum, quum in ipsis discuti et definiri deberent Causae, in quibus de nullitate alicuius matrimonii contracti ageretur; non eo quidem consilio, ut si quod forte matrimonium cum impedimento aliquo dirimente initum fuisset, de illius nullitate iudicium postulari, aut fieri prohiberemus; sed, ut in hoc gravissimo iudicii genere, in quo de sacro Connubiorum foe­ dere agitur, pleniori veritatis elucidation! consuleremus; utque ludices, non sine certissima cognitione omnium, quae ad rem maxime conducunt, huius­ modi vinculum ex tot rationibus insolubile, sententiis suis, tamquam irritum ab initio, dissolverent. Cuius quidem Constitutionis utilitas, Deo favente, ad hunc diem aperte comprobatur: quum ex eo tempore, neque tot Causae super praetensa Matrimoniorum nullitate in Tribunalibus pendeant; nec tam frequenter, ut antea, Nobis exhibeantur preces pro obtinendis dispensatio­ nibus super Matrimonio rato, et non consummato: dum scilicet ante omnium oculos propositae sunt difficultates paulo quidem maiores, sed omnino iustae, quae, ex novo ordine a Nobis statuto, cuilibet superandae se offerent, ante­ quam optatum finem assequatur. § 2. Quemadmodum itaque pro Matrimoniis carnalibus a Nobis provi­ sum fuit, ita nunc de spiritualibus animarum nexibus, de Religiosis videlicet utriusque sexus Regularium Professionibus, pari ratione statuere decrevimus: nimirum certam normam ac methodum tradere, quam observare debeant ludices Ecclesiastici, quoties iudicia super nullitate Professionum in aliquo Ordine Regulari a Sede Apostolica approbato factarum, coram ipsis agitari contingat; neque id quidem ad hunc finem, ut aditus intercludatur iis, qui iustis de causis huiusmodi actiones intentare velint, ac postulent, Professio­ nem a se factam ex capite nullitatis, irritam declarari; sed, ut ipsi ludices rerum veritatem in specie dignoscere, suasque sententias indubiis fundamentis innixas proferre valeant; ac ne unquam, ex ignorantia factorum, aliquem decernant solutum vinculo, dum is forte, valida solemnium votorum profes­ sione emissa, Religioso Ordini, cui nomen dedit, re ipsa maneat adstrictus. * Cf. N. 318. Romani Pontifices 133 Qua ex methodo a Nobis tradenda hunc fructum similiter obventurum spe­ ramus, ut et rariores in posterum in Tribunalibus futurae sint Causae super praetensa Professionum nullitate; et qui deinceps huiusmodi nullitatis decla­ rationem in foro externo obtinuerint, et consequenter a Religione discesserint, non amplius anxia, aut male tuta conscientia vivant, ac propterea ad Nos, aut ad Officium Poenitentiariae Nostrae Apostolicae, ut non semel evenisse novimus, confugere cogantur, occultato (ut moris est) in precibus nomine, latentes sententiam super Professionis nullitate pravis artibus extortam a se fuisse, decepto iudice, vel per mendacia in facti expositione adhibita, vel per corruptos Testes; ideoque flagitantes, ut ex gratia, et dispensatione Aposto­ lica, facultas manendi in saeculo ipsis indulgeatur. § 3. Ut autem ordinate procedamus, distinguendum initio est inter Regu­ lares illos, qui intra quinquennium a die factae Professionis, de illius nulli­ tate actionem promovent; et eos, qui post elapsum quinquennium reclamant. Quod ad priores attinet, celebre est de illis decretum Sacrae Tridentinae Synodi, sess. 25, de Regular., cap. 19 in haec verba: Quicumqae Regularis praetendat, se per vim et metum inggessum esse Religionem, aat etiam dicat, ante aetatem debitam professum fuisse, aut quid simile, velitque habitum dimit­ tere quacumque de causa, aut etiam cum habitu discedere, sine licentia Supe­ riorum, non audiatur, nisi intra quinquennium tantum a die Professionis, et tunc non aliter, nisi causas, quas praetenderit, deduxerit coram Superiore suo, et Ordinario. In quo sane decreto licet in littera Virorum Regularium dum­ taxat mentio fiat, nihilominus etiam foeminae Religionem professae compre­ henduntur, quum ex regulis iuris, masculinum genus etiam foemininum inclu­ dat, ubi una eademque causa pro foeminis aeque, ac pro masculis militat. Quamvis autem Decreti verba satis clara sint, variae tamen quaestiones circa eorum sensum, ac vim excitatae fuerunt. § 4. Quum etenim ibi sermo dumtaxat sit de Regulari Professo, qui suam Professionem nullam fuisse contendat: Quicumque Regularis praetendat se per vim et metum ingressum esse Religionem, etc., nihil vero expresse sta­ tuatur de ipsa Religione, cuius aliquando interest alicuius Alumni sui Pro­ fessionem irritam declarari ; ut si quis, exempli causa, comperiatur occultum aliquod impedimentum non revelasse, de quo interrogatus fuerat, adiecta declaratione, quod, eo forsan existente, et non patefacto, ipsius admissio a Religione minime rata habenda foret; hinc dubitatum fuit, an in huiusmodi casu solus Superior Regularis sine Ordinario procedere posset, an vero etiam in hac facti specie discutienda esset Causa coram Regulari Superiore simul, et Ordinario Loci. Super quo Congregatio Sanctae Romanae Ecclesiae Car­ dinalium ad ipsius Concilii Tridentini interpretationem ab Apostolica Sede deputatorum constanter decrevit, Causas huiusmodi super nullitate Profes­ sionis, tam a Regulari Professo, quam a Religione, intra quinquennium in iudicium deductas, et a Superiore Regulari, et ab Ordinario Loci simul cognoscendas esse. § 5. Quum item quinquennium, intra quod admittitur reclamatio adver­ sus Professionem, Sancta Synodus computandum voluerit a die professionis ; cumque potior, atque communior causa, quae pro nullitate Professionis adduci 134 Romani Pontifices solet, in metu consistat; metus autem per totum quinquennium, atque etiam ulterius, aliquando perseveret; quaesitum fuit, an, ubi de metu agitur, initium quinquennii desumendum sit ab ipso die Professionis emissae, an vero a die, quo Professus liberam reclamandi facultatem habere coepit. Eadem vero Congregatio declaravit, in utroque pariter casu, concessum quinquennii tem­ pus a die emissae Professionis esse computandum. § 6. Ad idem pariter quinquennium pertinet alia agitata quaestio, an scilicet praedicti Ordinarius, et Superior Regularis cognoscere possint Causas nullitatis Professionis etiam post ipsum quinquennium, ubi nempe Professus intra illius decursum reclamaverit, sed iudicium prosequi deinde neglexerit, aut nequiverit. Decretum est autem ab eadem Congregatione, coram praelatis ludicibus a Concilio memoratis agendam esse Causam, etiam post elapsum quinquennium, dummodo satis constet, eam intra praescriptum tempus a reclamante serio intentatam fuisse. § 7. De ipsis autem ludicibus pro huiusmodi Causarum cognitione a Sancta Synodo designatis, per ea verba, coram Superiore suo, et Ordinario, complures similiter motae sunt quaestiones, quae maiori eorumdem verborum elucidationi causam dederunt. Et primo quaesitum fuit, quisnam censendus esset Superior Regularis in casu, et ad effectum, de quo agitur; utrum sci­ licet Provinciae Rector, an Generalis Ordinis Moderator; Congregatio autem eiusdem Concilii Interpres definivit esse Superiorem localem, nimirum Abba­ tem, vel Guardianum, sive Priorem, aut alio quocumque nomine nuncupatum Praepositum, seu Rectorem illius Monasterii, aut Coenobii, in quo reclamans Professionem emisit; eum nempe, qui huiusmodi Monasterii, aut Coenobii regimen exercet, quo tempore Causa super nullitate Professionis in iudicium deducitur. Quaesitum item fuit, quisnam Monialium proprius Superior dicen­ dus sit ad effectum iudicandi una cum Ordinario de earum Professionis nul­ litate. Responsum fuit, quod, si agatur de Monialibus Ordinario Loci immediale subiectis, tunc, quum nullus sit earum Superior Regularis, solus Ordinarius iudicat de Professione reclamantium intra quinquennium : si vero Moniaks Regularium regimini subsint, tunc huiusmodi Causae iudicandae sunt ab Ordinario loci simul, et a Superiore Regulari; ab eo nimirum, cui concre­ ditum est universum Monasterii regimen, non autem a Confessario Regulari Monialium. Dubitatum est etiam, utrum Superior Regularis ius suum cedere possit Ordinario Loci, eique permittere, ut in huiusmodi Causis solus pro­ cedat, et iudicet. Id autem praedicta Congregatio fieri posse negavit; permisit tamen Superiori Regulari, ut si iudicium assumere nolit, aut non possit, alium subrogare valeat vel Regularem, vel etiam Ecclesiasticum Saecularem iuris Canonici peritum, qui una cum Ordinario ludicis partes exerceat. Denique quaesitum fuit, si forte Ordinarii, et Superioris Regularis iudicia inter se discrepantia extiterint, quodnam ex ipsis alteri praevalere debeat. At in hoc casu responsum fuit, Causam ipsam ad Apostolicae Sedis iudicium devolu­ tam censeri. § 8. Quum vero inter capita nullitatis Professionem Regularem irritantia unum etiam adnumeretur, si nempe aliquis Professionem emiserit in Coe­ nobio ad Novitiorum institutionem minime destinato, in iis tamen locis, in Romani Pontifices 135 quibus rec. mem. Praedecessor Noster Clemens Papa VIII Decreta de Regu­ laribus a sc edita vim habere mandavit; si quis ex hoc capite Professionem a se factam intra quinquennium impugnare voluerit, aut etiam si Religio intra idem quinquennium postulaverit alicuius Professionem ex huiusmodi capite irritam declarari; decretum extat a fel. record. Urbano Papa VIII altero Praedecessore Nostro, iustis gravibusque de causis, ac de consilio prae· fatae Congregationis Concilii Tridentini Interpretis, editum die v lanuarii Anni mdcxxxvi, incipien. Ad occurrendum, quo statutum fuit, huiusmodi Causas ad eandem Congregationem privative pertinere. Haec sunt potiora in hoc genere Decreta ex Regestis praelaudatae Congregationis excerpta, quae licet alias a Praedecessoribus Nostris Romanis Pontificibus Apostohca Auc­ toritate non semel approbata fuerint, et confirmata; Nos tamen eadem, prae­ sentium Literarum tenore, atque Auctoritate simili, novo approbationis, et confirmationis Nostrae robore communimus, atque ab omnibus, ad quos spectat, seu respective spectabit, in posterum pro regula haberi, ac plenariae exeeutioni demandari praecipimus. § 9. Quibus ita constitutis, firmataque pertinentia Causarum, quae intra quinquennium a die Professionis emissae adversus illius validitatem introdu­ cuntur; consequens est, ut et ea indicemus, quae de ordine, ac methodo in huiusmodi iudiciis servanda, a Maioribus sapienter constituta sunt; tum ea proferamus, quae Nos ipsi opportune addenda censuimus, quaeque pari auctoritate, ac praesentium literarum vigore, perpetuis futuris temporibus servari volumus, et mandamus. Iam de ipsa huiusmodi Causarum introduc­ tione notum est decretum eiusdem Concilii Tridentini cit. sess. 25, cap. 19, de Regular., ut si quis antea habitum sponte dimiserit, nullatenus ad alie· gandam quamcumque causam admittatur, sed ad Monasterium redire cogatur, et tamquam Apostata puniatur; interim vero nullo privilegio suae Religionis iuvetur. Ex quo sequitur, Regularem postulantem iudicium fieri de suae Pro­ fessionis nullitate, ab ipso iudicii limine repelli, nisi constet eum in Reli­ gionis suae Claustris morari, et Habitum Regularem resumpsisse, si ipsum antea deposuerit. § 10. De probationibus vero, licet non ignoremus, apud Superiores Regu­ lares, Ordinariosque Locorum usu receptum fuisse, in re tanti momenti, iudicia sua fundare in extraiudicialibus attestationibus, quantumvis iuramento firmatis, quae ad perpetuam dicuntur; hoc tamen de caetero usurpari pro­ hibemus; volentes, atque districte mandantes, ut ad adstruendas probationes in huiusmodi Causis necessarias, verus et iudicialis Processus omnino con­ ficiatur, in quo et Articuli exhibeantur ex parte illius, qui adversus Profes­ sionem agit; et Interrogatoria dentur ab ea parte, quae stat pro ipsius Pro­ fessionis validitate, et Testes tam super Articulis, quam iuxta huiusmodi Interrogatoria examinentur: utque, hac forma non servata, Processus ipse, et Sententia dependenter ab eo prolata, insanabili nullitatis vitio corruere censeantur; salva etiam dispositione iuris communis, quoad alia nullitatis capita, si quae forte in ipsa Processus compilatione intervenerint. § 11. Sub eadem poena nullitatis, decernimus, atque statuimus, ut in hoc uidicio citari, et audiri debeant tum Defensores Monasterii, seu Coe- 136 Romani Pontifices nobii, in quo professus Vota Religiosa suscepit, tum ipsius Professi Consan­ guinei, sive propinqui, sive alii, quibus bona sua donavit, aut cessit; uno verbo omnes, quorum interest illius Professionem sustineri; in primis autem ii citentur (si superstites fuerint) qui indicati erunt tamquam Auctores, aut complices metus eidem incussi, ut Votis invitus se obstringeret. Quemad­ modum vero in citata Constitutione Nostra, quae incipit Dei miseratione, decrevimus, ut in singulis Dioecesibus ab Ordinario deputari deberet aliquis probitate, ac doctrina commendatus, cuius officium esset in Causis Matri­ monialibus in iudicio stare pro validitate Matrimonii; ita nunc omnibus, et singulis Locorum Ordinariis committimus, et mandamus, ut personam ali­ quam similibus qualitatibus praeditam in suis respective Dioecesibus eligant, cui Defensoris Professionum munus imponant; utque huic omnia demandata, iniuncta, et respective applicata esse censeantur, quaecumque Nos in praed­ iatis Literis de Matrimonii Defensore statuimus; Nos enim eadem omnia, praesentium tenore, ad huiusmodi Professionum Defensores expresse exten­ dimus, et respective applicamus, et quoad istos pari modo locum habere decernimus. Id solum peculiariter pro Defensore Professionis in praesentibus statuentes, ut scilicet quidquid pro ipsius honorario, aut mercede, sive pro expensis in defensione Causae occurrentibus, eidem praestandum esse ludex prudenter arbitratus fuerit, id omne ab illis exsolvi debeat, quibus a Pro­ fesso renunciata fuerunt bona in Religionis ingressu dimissa; si vero hi non existant, aut si Professus nihil rcnunciandum habuerit, ipsa Religio, quatenus ex illis sit, quae temporalia bona possident, ad huiusmodi solu­ tiones teneatur. Si autem nec adsint bona renunciata, nec Ordo Regularis, de quo agitur, quidquam possideat, tunc Defensori Professionis satisfiat ex pecuniis Mulctarum illius Tribunalis, in quo Causa agitata fuerit, sive alterius, prout in aliis praedictis Literis Nostris de Matrimonii Defensore statuimus. § 12. Lata demum Sententia a Superiore Regulari, et ab Ordinario Loci, si ea pro validitate Professionis pronunciata fuerit, neque Professus appel­ lationem interponat, Causam finitam esse non dubitatur. Si vero Professus ad ludicem secundae instantiae appellaverit, vel etiam ulterius eadem Causa retra­ ctanda fuerit: in omnibus hisce iudiciis volumus similiter Defensorem Pro­ fessionis ex officio deputatum intervenire, eodem prorsus modo, quo in citata Constitutione decrevimus, Defensorem Matrimonii, in secunda et ulte­ riori instantia, iudicio semper adesse. Ac sicuti praeterea statuimus, huius­ modi Defensoris partes esse, a Sententia ludicis primae instantiae pro Matri­ monii nullitate lata ad ulterioris instantiae ludicem provocare; et formam prosequendi indicium in ulterioribus huiusmodi instantiis praescripsimus; porro volumus, ut Defensor Professionis a Sententia in prima instantia pro nullitate Professionis edita appellare omnino debeat, atque in secunda, seu ulteriori huiusmodi Causarum revisione, eadem omnia volumus observari, quae pro Causis Matrimonialibus in eadem Constitutione mandavimus. § 13. Quemadmodum denique legitimas poenas ibidem constituimus adversus eos, qui post unicam obtentam Sententiam pro prioris Matrimonii nullitate, sive pendente appellatione, sive ea per incuriam, aut fraudem Defen­ Rornani Pontifices 137 soris non interposita, ausi fuissent novas Nuptias contrahere; atque decre­ vimus nemini licere ad altera Vola transire, nisi duae saltem sententiae con­ formes pro nullitate prioris Matrimonii emanaverint; ita, si quis in Ordine Regulari Professus, post unicam Sententiam, favore nullitatis Professionis pronunciatam, sive pendente, sive omissa culpabiliter appellatione, e Clau­ stris exire, a Religione discedere, quodque magis est, habitum Regularem abiiccre praesumpserit: volumus, atque statuimus, omnibus eum poenis, atque censuris a Sacris Canonibus, et a Constitutionibus Apostolicis contra Apo­ statas latis, atque sancitis, subiacere, et obnoxium esse; decernentes pariter, in huiusmodi Causis de Professionis nullitate, liberum Professo non esse a Religione migrare, nisi duas saltem obtinuerit Sententias conformes, quibus ab eo emissa Professio nulla, et irrita declarata fuerit. § 14. Et primae quidem Instantiae ludices super validitate Professionum, quae intra quinquennium iudicialiter impugnantur, ut supra dictum est, Supe­ rior Regularis, simulque Ordinarius Loci esse debent. Si vero eaedem Causae in secunda, aut ulteriori instantia sint discutiendae, statuimus, inhaerentes antiquis quibusdam saepedictae Congregationis Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum Decretis (quae pariter tenore praesentium approbamus, et confirmamus), ut Causae huiusmodi ad eos ludices devolvantur, ad quos dciure aliae omnes Causae Ecclesiasticae, post Sententiam Ordinarii, in gradu appellationis respective devolvuntur; ita tamen, ut hi quoque ludices, sicuti Ordinarius in prima instantia una cum Superiore Regulari processit, sic et ipsi procedere, ct indicare debeant una cum Superiore Regulari, non quidem illius Monasterii, in quo reclamans professus est, sed alterius Monasterii eiusdem Ordinis in eorum Civitate, aut Dioecesi existentis, vel, eo non extante, cum Superiore vicinioris Monasterii eiusdem pariter Ordinis, seu cunl alia persona Ecclesiastica, cui, iuxta praemissa, Superior ille, ad quem pertinet, suas vices ad hunc effectum delegaverit. Si autem huiusmodi Causae in secunda, aut ulteriori instantia ad Sedem Apostolicam devolvantur, et a praedicta Congregatione Concilii, sive ab altera super Consultationibus Epi­ scoporum, et Regularium, aut denique ab Auditorio Rotae, ut respective assolet, discutiendae fuerint; nullus erit locus ad indicandum Superiori Regulari; qui neque tunc ad ferendam Sententiam admittitur, quum ab eadem Congrega­ tione Concilii, iuxta relatum superius Urbani Praedecessoris Decretum, exa­ minanda fuerit, etiam intra quinquennium, validitas Professionis ex eo capite impugnatae, quod facta fuisse asseratur in Monasterio, aut Coenobio Reli­ giosis Tyronibus instituendis minime addicto. § 15. Hactenus de iudiciis super nullitate Professionis, quae intra quin­ quennium a die ipsius Professionis emissae introducuntur ; de quibus hoc etiam declarando decernimus, ut quaecumque in superioribus statuta sunt, ea omnia locum habere, et observari debeant etiam in Curia S. R. E. Cardi­ nalis, Nostri et Romani Pontificis pro tempore in Urbe, eiusque Districtu Vicarii in Spiritualibus Generalis, quoties huiusmodi Causas intra idem quin­ quennium in ipsius Tribunali Ordinario judicandas esse contingat. Iam vero videndum est de eiusdem generis Causis, quae, post elapsum quinquennium huiusmodi, in indicium adducuntur. 138 Romani Pontifices § 16. Porro quum Sancta fridentina Synodus, post quinque annos ab emissa Professione transactos, omnem aditum ad reclamandum Professis inter­ clusum esse sanxisset, per ea aperta verba superius relata: Non audiatur, nisi intra quinquennium a die Professionis; adeo inhaerendum huiusmodi sanctionis literae duxerunt Maiores Nostri, ut sub piae mem. Praedecessore Nostro Gre­ gorio Papa XIII decretum fuerit, ac veluti pro regula statutum, nullius Causae introductionem super nullitate Professionis, elapso quinquennio, admittendam esse; etiamsi Professio per vim, et metum facta diceretur, atque probari vellet, huiusmodi vim, et metum toto quinquennii tempore permansisse. Verba De­ creti die v Martii Anni mdxcviii editi, quae habentur Decretorum Congrega­ tionis Concilii, Tom. 9, foi. 55, haec sunt: Gregorius XI11 ex Sententia Con­ gregationis Concilii, declaravit, eos, qui per vim, et metum se Religionem professos praetenderent, nisi intra quinquennium reclamaverint, eo elapso, non esse audiendos, tametsi allegarent, vim et metum semper durasse. § 17. At vero procedentibus temporibus, non sine iustis gravibusque causis, ut plane persuasum habemus, inductum fuit, ut admitterentur instan­ tiae pro restitutione in integrum adversus lapsum quinquennii. § 18. De quibus tamen indicium facere ad Apostolicam Sedem semper privative pertinuit, sive ex parte Professi, sive ex parte Religionis instantiae huiusmodi proponerentur, ac licet ipsa reclamatio ob impedimentum per totum quinquennium perseverans dilata fuisse diceretur. Hoc enim reme­ dium restitutionis in integrum, extraordinarium in iure vocatur, cuius con­ cedendi facultas ludicibus inferioribus competere nequit, non obstante qua­ cumque contraria consuetudine, etiam immemorabili, aut quolibet asserto privilegio; ut patet ex compluribus in eandem sententiam decretis eiusdem Congregationis Tridentini Concilii Interpretis, quae recensita fuerunt in Decreto edito die xxiv Septembris Anni mdccxl in Causa Sicula Restitu­ tionis in integrum, quod a Nobismetipsis die xxvui eiusdem mensis, et anni approbatum, et confirmatum fuit, quodque iterum praesentium tenore appro­ bamus, et confirmamus; reservato Nobis, et Successoribus Nostris Romanis Pontificibus iure concedendi Ordinariis, et Superioribus Localibus, in qui­ busdam peculiaribus casibus, facultatem examinandi etiam causas restitu­ tionis in integrum, ac super ipsis pronuntiandi, antequam ad sententiam ferendam super professionis validitate, aut nullitate deveniant, ut non semel ex Apostolicae Sedis dispensatione factum fuisse non ignoramus. § 19. Huius autem iudicii methodus diversa quondam fuit ab ea, quae in praesenti observatur. Antiquis enim temporibus, visa probabili ratione seu fumo, ut aiunt, causarum restitutionis in integrum, ea ab Apostolica Sede concedebatur; nimirum facultas indulgebatur reclamantibus adversus Profes­ sionem, ut, licet elapsum esset quinquennium, nihilominus de illius nulli­ tate coram ludicibus competentibus actionem promovere possent; pro cuius iudicii instructione deinceps a Superiori Regulari, et ab Ordinario Loci legi­ timus conficiebatur Processus, atque sententia super validitate, aut nullitate ferebatur. Quae sane methodus si hoc etiam tempore in usu esset, oporteret Nos eorum praecipue, quae ad huiusmodi iudicium consequentia sunt, ratio­ nem habere; ac providere, ne unius tantum sententiae vigore Professiones Romani Pontifices 139 Regulares dissolverentur. Sed alius hodierna tempore est ordo, qui in prae­ fatis Congregationibus, seu Tribunalibus Urbis, pro concedenda restitutione in integrum adversus lapsum quinquennii, observatur. Nam priusquam super eo quidquam decernatur, committitur Ordinario Loci, et Superiori Regu­ lari, ut Processum conficiant; eoque demum transmisso, proponitur dubium super concessione restitutionis in integrum, idque non minus accurate, ac severe examinatur, ac si dubium propositum esset super ipsa validitate, aut nullitate Professionis. Si autem petita in integrum restitutio concedatur, tunc Ordinario, et Superiori Locali committitur, ut sententiam proferant super controversa Professionis validitate. Sed quamvis in huiusmodi Commissio­ nibus plena ipsis relinquatur facultas iudicandi sive pro validitate, sive pro nullitate professionis, prout ipsis iustum visum fuerit; usu tamen compertum est, quod, quum iidem satis noverint, quam diligenti, et gravi iudicio apud Sedem Apostolicam discussae fuerint causae, propter quas restitutio in inte­ grum concessa fuit; viso dumtaxat huiusmodi concessionis rescripto, nec ulte­ riori instituto examine, ad ferendam pro nullitate Professionis sententiam ut plurimum sine dubitatione procedunt. § 20. Accuratum huiusmodi examen causarum restitutionis in integrum apud Romanae Curiae ludices in more positum, non modo non immutare intendimus, verum etiam approbatione Nostra, singulis, ad quos pertinet, magnopere commendatum, ab ipsis in posterum observari volumus, ac iubemus; hoc tamen addito, ut in Commissionibus, quae diriguntur Superioribus Regularibus, et Ordinariis Locorum pro conficiendis Processibus, iisdem, sub poena nullitatis actuum, iniungatur, ut in omnibus procedere debeant cum interventu Defensoris Professionis; ad quem nimirum pertinebit Inter­ rogatoria dare, iuxta quae examinari debebunt Testes, aliaque ad Officium sibi impositum pertinentia diligentissime praestare, item volumus, ut ipsa propositione dubii super concessione restitutionis in integrum, tam in prae­ fatis Cardinalium Congregationibus, Concilii Tridentini interpretationi, et Episcoporum ac Regularium consultationibus praepositis, quam in Auditorio Rotae, aut in quacumque Congregatione peculiariter forsan deputata, sub simili nullitatis poena, Defensor Professionis, ab eo, qui Tribunalis caput est deputatus, expensis eorum, de quibus supra, semper et in omnibus actibus in iudicio stare debeat; neque solum in prima huiusmodi dubii propositione, sed etiam in ulterioribus; quatenus reclamans in prima reiectus, ad novam audientiam admittatur. Denique, ut pro fruendo beneficio restitutionis in integrum, unica favorabilis resolutio nequaquam sufficiat, nisi ea per secun­ dam conformem, iterato Causae examine, auditoque semper Defensore Pro­ fessionis, confirmata fuerit; quemadmodum in altera Constitutione Nostra, praesentis initio allegata, de Causis super nullitate Matrimonii constituimus. Nos enim praesentium tenore decernimus, ac sub poenis adversus Apostatas sancitis districte prohibemus, ne quis sub clypeo unicae resolutionis pro con­ cessione restitutionis in integrum obtentae, e Religiosis Claustris migrare, multoque minus Habitum Regularem deponere audeat, seu praesumat: quum ad praedictas poenas declinandas, et altera resolutio super restitutione in integrum priori consentanea, et sententia super nullitate Professionis a Supc· 140 Romani Pontifices riorc Regulari, et ab Ordinario ferenda, expectari omnino debeant: nec nisi per huiusmodi sententiam, a praedictis ludicibus, praeviis duabus resolutio­ nibus pro concessione restitutionis in integrum, legitime latam, ludicium abso lutum censeri queat. § 21. Quae omnia si ita observabuntur, ut a Nobis constituta sunt, utque omnibus, ad quos pertinet, ac pertinebit in posterum, sedulo observandae! implenda a Nobis praescribuntur, et enixe inculcantur; profecto non dubi­ tamus, quin multo rariores in posterum futurae sint instantiae, et contentio­ nes eorum, qui vel intra quinquennium a die Professionis emissae, vel etiam eo elapso, susceptum Religiosae vitae Institutum relinquere adnitantur. Ad hoc autem certius obtinendum magnopere contulerit, si a Superioribus quo­ que Regularium Ordinum in Novitiorum admissionibus ea observabuntur, quae et in eorum Constitutionibus, et in Decretis felicis recordationis Cle­ mentis Papae Vlll Praedecessoris Nostri1 statuta sunt, quaeque omnia ab ipsis plenissime observari, et impleri, Nos pariter ipsis praecipimus, ac iubemus; tum etiam si ipsi minus facile consensum suum praebebunt, ut admit­ tantur ad Professionem Tyrones, sive qui aetatem quidem a Concilio prae­ scriptam compleverint, at non ad eam pertigerint, quae a Constitutionibus Ordinis statuta est; sive illi, qui licet annum Novitiatus expleverint ad nor­ mam Concilii,2 adhuc tamen ulterius in eo manere deberent, iuxta praescri­ ptum suarum peculiarium Constitutionum; multoque magis ii, qui nec per integrum annum, sed per octo, aut sex menses dumtaxat Tyrocinium posue­ runt; ac demum si ipsi Superiores haud se interponent, neque curabunt, ut Professi ante legitimam aetatem ad Ordines Sacros promoveantur. Quae­ cumque enim sive in Sacris Canonibus, aut Pontificiis Constitutionibus, sive in peculiaribus Ordinum statutis, circa praemissa provide constituta sunt, non parum habent momenti ad religiosam vocationem in hominum cordi­ bus stabiliendam, et ad cohibendam versatilem animorum mobilitatem, quae ut plurimum aut sola, aut potissima causa est, qua Professi adducuntur, ut vota, quibus obstricti sunt, irrita declarari cupiant. Neque vero Apostolica Sedes ullas unquam dispensationes in praemissis concedere consuevit, nisi praevio assensu, aut etiam accedentibus precibus Superiorum Regularium; quibus nempe aequum, et necessarium est fidem adhiberi in expositione causarum, quas urgere asserunt pro concedendis dispensationibus, quae petuntur. Illud autem nullo modo ferri, aut probari potest, quod tamen apud plerosque invaluisse constat, ut scilicet reclamantibus adversus Pro­ fessionem sive intra quinquennium, sive post eius decursum, Superiores ipsi contradictores sese non exhibeant, aut etiam aperte suffragentur; ex falsa nimirum opinione, quod Religiosorum Virorum societate indignus censen­ dus sit, quicumque ab ea discedere exoptat; quodque ex inutili Monacho, utilis fortasse Clericus Saecularis existere possit. Nunquam enim licitum est justitiam deserere, aut prodere, quae iubet omni ratione sustineri actum adeo • Cf. N. 183, 186, 189. 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 15. Romani Pontifices 141 solemnem, et natura sua irrevocabilem, in quo perficiendo, una cum Pro­ fesso, ipsa quoque Religio intervenit. § 22. Ad praedictum finem praeterea quam maxime proderit, si et Eccle­ siastici Praesules, et ludices, debitas officii sui partes explere non praeter­ mittent. Ecclesiarum quidem Praesules, si anathemati subiectos declarabunt omnes et singulos, cuiuscumque qualitatis, conditionis, et dignitatis fuerint, qui Virgines, aut Viduas, seu alias quascumque Mulieres invitas, praeter­ quam in casibus in iure expressis, coegerint ad ingrediendum Monasterium, vel ad suscipiendum habitum cuiuscumque Religionis, vel ad emittendam Professionem ; iuxta sanctionem Sacrae Tridentinae Synodi, sess. XXV, cap. 18, de Regular., ubi etiam pares censurae statuuntur adversus eos, qui in huius­ modi factis consilium, auxilium, vel favorem dederint; ac si omnes similiter, quotquot ausi fuerint compellere viros ad ingrediendam Religionem, et ad Vota profitenda, iustis gravibusque poenis afficient. ludices vero, si, falso ante omnia deposito praeiudicio, quo nonnulli arbitrantur latissimam viam, quoad fieri potest, aperiendam esse iis, qui inde migrare cupiunt, ubi invito animo commorantur, ad exactam iustitiae lancem expendent et numerum, et qualitatem Testium, qui ad comprobandam nullitatem Professionis indu­ cuntur; et vim maiorem a minori, metum gravem a levi, debilem a constantiori sexu, interclusam a permissa reclamandi facultate discernent; aliasque omnes circumstantias sedulo animadvertent, quae in hoc toto rerum genere ab Auctoribus considerari solent. § 23. Itaque praedictis omnibus, et singulis gravissime denunciamus, districteque praecipimus, ut in cunctis, quae ad eorum officia pertinent, a iustitiae tramite, et a praescriptis sibi legibus ne minimum quidem disce­ dant; ac meminerint omnium, quaecumque gesserint, severissimam sibi ratio­ nem tum apud Divinum ludicem, tum apud homines reddendam fore. Nos vero, si Deo placuerit valetudinem Nobis cum vita servare, non parum operae conferre intendimus, quo planius, atque facilius de Causis huius generis ab ipsis in posterum iudicari valeat. Siquidem Nobis propositum est cum consilio selectorum Virorum in Theologica, et Canonica facultate praestantium, nonnullas quaestiones accurate examinare ac dirimere, quae variis Scriptorum opinionibus iactatae, et varias species induentes, iuxta diversas occurrentium casuum circumstantias, ancipitcs atque sollicitos deti­ nere solent Indicantium animos; ut Nobismetipsis in minoribus olim con­ stitutis non semel evenisse meminimus, quum pro munere Secretarii prae­ fatae Congregationis Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum, huiusmodi Causas ad regulam luris exigendas prae manibus haberemus. Eiusmodi sunt, exempli causa, quaestiones: Utrum Professio, quamvis initio nulla fuerit, per subséquentes tamen actus convalidetur; quinam sint actus, ex quibus huiusmodi convalidatio, seu ratificatio inducatur; et quid momenti habeat ad hunc effectum susceptio Sacrorum Ordinum ad titulum Reli­ giosae paupertatis. Praeterea, si quis forte ante legitimam aetatem ignorans Professionem emiserit, et in ea ignorantia per plures annos in Religione permanserit, seque valide Professum existimans, ea omnia, quae Professo­ rum sunt, una cum Sociis praestiterit, an hic deinde intelligens, qua aetate 142 Romani Pontifices Vota emiserit, non obstantibus actibus veri Professi a se gestis, adhuc, praefatae ignorantiae praesidio, actionem habeat ad reclamandum adversus Professionem a se factam; an vero talis ignorantia nihil eidem suffragetur, quo minus Professionem initio nullam per subséquentes actus ratam habuisse censeatur. Item, an Professus, qui in Professionis actu impedimentum ali­ quod, sive defectum, occultavit, de quo interrogatus fuit, addita declaratione ad formam Constitutionum, quod scilicet Religio ipsum, cum huiusmodi defectu, aut impedimento forsan occultato admittere non intendebat; an, inquam, talis Professus, qui Religioni dolum struxit, eiusmodi commodum ex propria fraude desumere possit, ut validitatem suae Professionis ex eo capite impugnare valeat. Denique, an ullam vim habere debeat in foro externo ad suadendam ludici nullitatem Professionis, quod reclamantes Pro fessi asserere saepe non dubitant, se in proferendis Religiosis Votis, men­ tem servasse alienam a proposito se obligandi. Haec omnia, aliaque similia in huiusmodi iudiciis frequenter occurrentia, et in utramque partem hacte­ nus disputata, tum Nostro, tum aliorum, quos, ut supra diximus, in con­ silium advocaturi sumus, diligenti studio, Deo adiuvante, explanare delibe­ ravimus. (Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 393-403]. 386. Benedictus XIV, litt. ap. ExempHs Praedecessorum, 19 mart. 1748.1 § 1. Exemplis Praedecessorum nostrorum adducti, nonnullis Familiis Regularium permisimus, ut Fideles, qui statis anni diebus ipsarum Eccle­ sias inviserent, et indictis pietatis operibus satisfacerent, Indulgentiam Ple­ nariam consequerentur, utque Monasterii Praeses, vel alius Sacerdos a Patre Provinciali designandus, populo tunc temporis congregato, Summi Ponti­ ficis nomine, Benedictionem impertiret. § 2. Nullus unquam ritus ad hanc rem peragendam praescriptus fuit; quae quidem extra Urbem solum contingit, cum Pontifex ipse Romae Bene­ dictionem populo elargiatur: etenim is ritus, qui Urbani VIII Praedecessoris nostri auctoritate probatus asseritur, et qui post editos nonnullos Romanos Rituales typis impressus fuit, ad eam Benedictionem, de qua verba facimus, minime pertinet, sed illam complectitur, quae, non pluries, non semel quo­ libet anno, sed aliqua urgente legitima causa, populis et agris tribui con­ suevit, et pro qua. certus Delegatus Apostolicus semper constituitur, qui Brevi Apostolico munitus, potestatem obtinet non solum benedicendi populo, sed illum quoque dissolvendi ab omni vinculo Excommunicationis, Suspen­ sionis, Interdicti, et a caeteris Ecclesiasticis Censuris ac poenis, si quas forte • Deest inscriptio, quae cuilibet Superiori Generali Regularium Ordinum hac facultate gaudentium aptata fuit. Romani Pontifices 143 populus imprudens atque ignarus contraxerit, etiamsi illae in Bulla in Coena Domini contineantur. § 3. Cum haec ita sint, tamen deprehendimus, quemdam ritum temere, et inconsulto excogitatum esse pro supradicta prima Benedictione Pontificia invocativa, quae aut pluries, aut semel datur quolibet anno. Quippe simplex Sacerdos in medio Altaris collocatus, Ministris circumadstantibus, et sacris indumentis ornatis, trinam Benedictionem populo impertit, et alia plura gerit, quae enumerare hoc loco supervacaneum existimamus. § 4. Equidem Benedictio super populum solemnis est: eamque in qua­ cumque Orbis terrae parte Romanus Pontifex elargiri potest; Episcopus autem in sua Dioecesi, et locis ipsius etiam exemptis, Archiepiscopus in sua Provincia, et locis eius exemptis, eamdem exercere valet potestatem. Id con­ stat Decreto Clementis V in Viennensi Concilio, quod in Clementina Archie· piscopo, de privilegiis, recensetur. Porro Abbatibus eiusdem Benedictionis super populum tribuendae facultas conceditur in Ecclesiis, quae ipsis plene subiiciuntur, modo tamen Apostolicum privilegium ad id necessarium obti­ nuerint; quo sane uti nequeunt, nisi postquam Sacrum sblemne, aut Vespe­ ras in Ecclesia peregerint, nam populo in via passim occurrenti benedicere ipsis non licet, nisi id clare in eodem privilegio declaretur, uti respondit Alexander IV, in cap. Abbates, de privilegiis, in sexto. § 5. Simplex ergo Sacerdos nequit Benedictionem super populum elar­ giri, iuxta Can. Ministrare 26, quaest. 6: Benedictionem quoque super populum in Ecclesia fundere, Presbytero penitus non licebit; quod tamen eidem Sacer­ doti modo permittitur, postquam Divinum Missae Sacrificium absolvit Dictum est, modo permitti: si etenim sacram antiquitatem inquiramus, neque id Presbytero licitum olim fuisse cognoscemus, uti Nos ipsi certis documentis ostendimus in nostro Tractatu de Sacrificio Missae, sect. 1, num. 382, qui primo Bononiae anno 1740 typis editus fuit, ac sect. 1, num. 391, in eodem Tractatu, qui deinde Latine redditus publicam lucem iterum adspexit Patavii anno 1745. Etsi siquidem in usu semper fuerit, ut, re Divina peracta, popu­ lus ab Ecclesia Benedictione dimitteretur, quemadmodum in Can. Missas, de Consecratione, dist. 4, continetur ; id tamen, non a Sacerdote celebrante, sed vel ab Episcopo, si praesens aderat, vel, si aberat, ab Archiprcsbytero eius iussu praestabatur: quo sensu explicatur Decretalis in Cap. Officium, de Officio Archipresbyteri, ubi inter Archipresbyteralia munera recensetur Benedictiones Presbyterales in Ecclesia dare, prout animadvertit Gonzalez in idem Cap. Officium, num. 2, idemque antea plane comprobaverat Saussay in Panoplia Sacerdotali, pag. 558. § 6. Quibus omnibus subsequens plurium saeculorum contraria prae­ valuit disciplina, quae Sacerdoti celebranti potestatem fecit Benedictionem super populum in fine Missae effundendi, ob eam potissimum causam, quam Bellotus recenset in Ritibus Laudunensis Ecclesiae, part. 3, pag. 136, num. 9: /I/, cum. Benedictio ad Missae perfectionem pertineat hodie, sine qua fas non est ab incepto Sacro recedere, nec iure qaeat populus ante Benedictionem ipsam egredi, ex praecitafa Agathensi Synodo, quatenus integrae Missae non interesset quisquis praemature recederet; sequitur, facultatem cuilibet celebranti con- 144 Romani Pontifices cessam esse, privatam illam Benedictionem ad finem Missae populo ubique loco­ rum impertire. Idem inter Morales Scriptores commemorat Quartus ad Rubri­ cas Missalis, pag. 386, in Dubiis conscientiae. § 7. In Can. Ecce ego, dist 95, haec leguntur: Nemo hinc Episcoporum, invidia diabolicae tentationis inflatus, irascatur in Templo, si Presbyteri interdum exhortentur plebem, si in Ecclesiis praedicent, si plebibus, ut scri­ ptum est, benedicant. Si Glossae fidem praestemus, illud benedicere declarat Benedictionem, quae populo traditur a Sacerdote, qui rem Divinam perficit, nempe post ea verba: Ite Missa est; quam sane interpretationem Nos minime respuimus, cum certum habeamus, eumdem textum Sancto Hieronymo non esse tribuendum; quod nonnulli falso putaverunt, quos merito redarguit Theophilus Raynaudus Operum, torn. 16, pag. 211; sed incerto Auctori, qui inter vivos fortasse tunc agebat, cum Benedictio in fine Missae inter Bene­ dictiones Presbyterales iam haberetur, ususque invaluisset, ut Sacerdos, peracto Missae Sacrificio, populum Benedictione iure suo dimittat, sive absit, sive intersit Episcopus: ea tamen statuta lege, ut, si intersit, et in sua sit Dioe­ cesi, ad eum prius se convertat, eique caput inclinet, veluti facultatem populo benedicendi postulans; quod ab eodem Sacerdote praetermittitur, si Episcopus Missae intersit, sed extra suam Dioecesim versetur, prout desumitur ex Ru­ bricis Missalis tit. de Benedictione in fine Missae, et Evangelio Sancti loannis. § 8. Cum iam perspectum sit, quo tempore, et loco simplex Sacerdos populo possit iure suo benedicere, necessario consequitur, nullam aliam Bene­ dictionem super populum ab ipso impertiri licite, nisi iure delegato. Huius naturae est Benedictio, de qua nunc agimus, quae per delegationem Apo­ stolicam cum unice concedatur, Nostrum est omnino ritum praescribere, quem inferius pro norma in posterum servanda subiiciemus, quo sane uti volumus, ac decernimus eos Ordines Regulares, sive Mendicantes, sive non Mendicantes, Monasticos, vel Clericorum Regularium, quibus Nos ipsi, vel Praedecessores nostri, vel futuri Romani Pontifices, facultatem tribuendae populis Benedictionis permiserint. § 9. Admoneatur itaque populus de Indulgentia a Sede Apostolica con­ cessa, de praeceptis operibus pro ea lucrifacienda, de die, quo visitanda est Ecclesia, de hora denique qua datur Pontificia Benedictio ; et admonitio haec fieri possit, quatenus opus sit, etiam schedis impressis, et consuetis locis palam affixis: licet etenim id a Praedecessore Nostro Clemente Papa VIII fuerit vetitum Fratribus Beatae Mariae de Mercede Redemptionis Captivo­ rum, et Fratribus Sanctissimae Trinitatis Redemptionis pariter Captivorum, in communicatione Indulgentiarum, et Orationum; uti habetur in eius Con­ stitutione, quae incipit: Cum ad uberes, § 5,1 et in alia Constitutione: Decet Romanum Pontificem, § 6;2 visum tamen Nobis est, id esse hypothesi inapplicabile; cum, caeteris praetermissis, praedicta communicatio certum genus personarum, quosdam videlicet, ut plurimum, Contraires, non autem popu­ lum universum, ut Indulgentia, et Benedictio, de quibus agitur, complectatur. * Die 20 maii 1600. - Bull. Rom., tom. 5, Π, ρ. 375-378 1 Die 9 mati 1602 - Bull. Rom., tom. 5, II, p. 421, 422. Romani Pontifices 145 § 10. Postquam statutis die et hora populus ad Ecclesiam convenerit, alta voce legantur Apostolicae Literae, seu Decreta, quibus Indulgentia con­ ceditur, una cum potestate Benedictionem Apostolicam super populum effun­ dendi, ut de delegatione audientibus constet; et concessio ex Latino sermone in vulgarem accommodatum ad populi intelligentiam conversa pronuncietur: populus ad suorum scelerum detestationem pio brevique sermone excitetur; post quae Sacerdos, nullis circumadstantibus Ministris, Stola et Superpelliceo indutus (ut in Rituali Romano praescribitur, cum agitur de Benedictionibus quae extra Missam Presbyteris permittuntur) ante Altare genuflexus, sequen­ tibus verbis Dei opem imploret : i. Adiutorium nostrum in nomine Domini. rt. Qui fecit coelum, et terram. t. Salvum fac populum tuum, Domine. rÿ. Et benedic haereditati tuae. t. Dominus vobiscum. r*. Et cum spiritu tuo. Deinde stans, sequentem recitat Orationem: Oremus. Omnipotens, et misericors Deus, da nobis auxilium de sancto, et vota populi huius in humilitate cordis veniam peccatorum-poscentis, tuamque bene­ dictionem praestolantis, et gratiam, clementer exaudi; dexteram tuam super cum benignus extende, ac plenitudinem divinae benedictionis effunde: qua bonis omnibus cumulatus, felicitatem et vitam consequatur aeternam. Per Chri­ stum Dominum nostrum. R. Arnen. Post quam ad cornu Epistolae accedat, ut in Actis Ecclesiae Mediola­ nensis part. 4, Benedicet in Ecclesia ad Altare, stans in cornu Epistolae: et stans in cornu Epistolae, non trina, hoc est triplici Signo Crucis, sed una Benedictione, unico videlicet Signo Crucis, benedicat, proferens alta voce haec verba: Benedicat Vos Omnipotens Deus Pater, et Filius, et Spiritus Sanctus. R. Arnen. § 11. Trina siquidem Benedictio Episcopo competit, non Sacerdoti: cumque nonnulli in fine Missae trinam usurpare coepissent, consuetudo Cle­ mentis VIII auctoritate sublata est, quemadmodum ostendit Meratus hac mortali vita nuper defunctus tom. I, pag. 243. Id Nos etiam advertimus in nostro Tractatu de Sacrificio Missae, sect. I, locis supra indicatis. In Rubrica quoque Missalis haec habentur: In Missa solemni Celebrans eadem voce et modo, qua in Missis privatis, semel tantum benedicit populo.1 Insuper Caeremoniale Episcoporum2 trinam Benedictionem ipsis solum tribuendam decer­ nit: quod eadem Missalis Rubrica3 confirmatur: Episcopus autem ter benedicit 1 Tit. Ritus servandus in celebratione missae, c. XII, de benedictione in fine missae et evangelio S. loannis, n. 7. 1 L I, c. XXV, 71. 5; c. XXIX, n. 11. 1 N. 8. 10 146 Romani Pontifices populo etiam in Missis privatis, ut tn Caeremomali habetur. Postremo Ale­ xander VII Decreto, quod die 27 Septembris 1659 edidit,» tempora indicit ac recenset, quibus Abbates usu Pontificalium praediti, ritu solemni celebrantes, trinam Benedictionem impertire possunt: quod iisdem penitus interdicitur, cum rem Divinam privatim conficiunt; quod nos ipsi indicavimus nostra Institutione 14, § 4, num. 19, tom. 2, si Bononiensis editionis ratio habeatur, quae peracta fuit anno 1735, sin autem easdem Institutiones in Latinam lin­ guam conversas, et Romae impressas anno 1747 quis inspiciat, idem prorsus deprehendet Institutione 34, § 4, in fine pag. 174. Quocirca non sine animi nostri voluptate Epistolam legimus encyclicam Patris Generalis Coenobita­ rum Ordinis Eremitarum Sancti Augustini, quibus in nostris Apostolicis Literis potestas facta est dandi in certis anni Festivitatibus Pontificiam Bene­ dictionem, in qua eosdem admonet, ut populo benedicant unico Signo Cru­ cis, more Sacerdotali: quod ipsum si ab aliis etiam factum esset, querelae ad Nos delatae non fuissent de usurpatis honoribus Episcopalibus. § 12. Hac itaque Epistola Encyclica ritum statuimus ac declaramus, quo Benedictio Papalis in posterum tribuetur, eumque notum facimus Ordinum Regularium Praesidibus, ut ipsum Regularibus sibi subiectis observandum indicant. Equidem Alexander VII Praedecessor Noster usum Pontificalium Abbatibus, quibus id privilegio convenit, accurate praescribens, Ordinariis locorum facultatem concedit, ut, si quid contrarium Abbates commisissent, ipsi tamquam Sedis Apostolicae Delegati rem cognoscerent, et censuris etiam, si opus esset, omnem insolentiam compescerent At nos aliam viam suscipien­ dam ducimus, praecipientes, ut de illis Regularibus, qui praescriptum a Nobis antea Benedictionis ritum violaverint, Nos statim certiores efficiant: tunc enim neque infensos invicem Episcopos et Regulares reddemus, nec populis beneficium Papalis Benedictionis denegabimus; sed facultatem eiusdem Bene­ dictionis tribuendae parere recusantibus auferemus, eamdem largiemur aliis, qui iussa nostra facere non detrectabunt: qua in re futuros etiam Romanos Pontifices magnopere hortamur, ut idem exemplum sequantur. Postremo Tibi, et universo tuo Ordini Benedictionem Apostolicam impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 403-407]. 387. Benedictus XIV, ep. encycl. Magnae Nobis, 29 iun. 1748.2 § 1. Magnae Nobis admirationis, nec minoris doloris causa fuit, quod ex fide dignorum relatione, certisquc gravium Virorum Literis accepimus, falsam quamdam in isto Poloniae Regno opinionem, et famam invaluisse; quod scilicet ab hac Apostolica Sede, cui Nos, licet immeriti, Divina ordi­ natione praesidemus, aliquae dispensationes Matrimoniales concessae, et missae 1 S. R. C., Decr. Authent., n. 1131. ’ Ad Poloniae Regni Primatem, Archiepiscopos, et Episcopos. ■♦’tW Romani Pontifices \ΑΊ fuerint, et hactenus concedi, et mitti soleant, quibus sublata sint impedimenta Canonica Matrimonio legitime, aut valide ineundo obsistentia, licet contra­ hentium alter, vel etiam uterque, Haereticam sectam aperte profiteatur. Quod quum nonnisi per iniuriam, et intolerabilem calumniam excogitatum sit, atque disseminatum, Apostolici ministerii Nostri officio deesse Nos arbitraremur, nisi Vobis, Venerabiles Fratres, atque omnibus, ad quos hac Literae Nostrae perventurae sunt, testatum ac manifestum redderemus, quae sit in hoc rerum genere perpetua Apostolicae huius Sedis agendi regula, et constans consue­ tudo; simulque Vos omnes, et singulos per istud Poloniae Regnum, sua semper fide, et religione commendatum, Ordinarios Praesules constitutos, enixe admoneremus, et per misericordiam Dei obsecraremus, ut Literas Dispensjtionum Matrimonialium, quae pro ipsius Regni Incolis ab hac Sede, et Curia mittuntur, et ipsi attente legatis, atque expendatis, et a vestris quoque Vicariis, et Officialibus accuratissime considerari iubeatis. Nos enim pro certo habemus, idque mox planum facturi sumus, si quid usquam in hac parte peccatum est, non id factum esse Apostolicae Sedis, eiusque Officialium culpa; verum aut Ordinariis Locorum, aut eorum Ministris, qui transmissas Dispensationum Literas nec legere, nec satis pensare curarunt, omnino tri­ buendam esse. § 2. Neque vero necesse habemus ea omnia in medium proferre, quibus luculenter demonstrari posset antiquitas eius disciplinae, qua semper Apostolica Sedes Catholicorum cum Haereticis coniugia reprobavit. Sed aliqua dum­ taxat afferre sat erit, quibus ostendamus, eandem disciplinam ac regulam ad Nostra usque tempora constanter servatam, apud Nos et Apostolicam Sedem non minus integram vigere, et religiose custodiri. Hoc est, quod de se ipso, suisque temporibus testatus est felicis recordationis Praedecessor Noster Urbanus Papa VIH in suis Literis Apostolicis datis die xxx mensis Decembris Anni mdcxxiv, quae leguntur apud Cardinalem Albitium in Libro, cui Titulus: De inconstantia in Fide,c^. 37, num. 217, ubi ita scribit: Licet probe teneamus Catholicorum cum Haereticis Matrimonia omnino fugienda esse, et quantum in Nobis est, a Catholica Ecclesia procul arcere intendamus. Nec minus aperte sententiam suam declaravit piae memoriae Praedecessor pariter Noster Clemens Papa XI in Literis die xxv lunii Anni mdccvi datis, et editis in Collectione ipsius Brevium, et Epistolarum Romae vulgata An. mdccxxiv, ubi pas. 321 sic legitur: Maioris momenti esse existimamus, Ecclesiae Dei, Apostolicae Sedis, Praedecessorum Nostrorum, et Sacrorum Canonum, a Catho­ licorum curri Haereticis coniugio abhorrentium, regulas, nisi id totius Chri­ stianae reipublicae bonum exposcat, non transgredi, et in aliis Literis datis die XXU1 lulii Anni mdccvii in eadem Collectione relatis pag. 391 : Ecclesia siquidem ab huiusmodi coniugiiis, quae plurimum deformitatis, nec parum spiritualis periculi praeseferunt, abhorret. § 3. Sed et Nostrum hac de re iudicium satis patere arbitramur ex Decretali Rescripto auctoritate Nostra edito, die iv Novembris Anni mdccxli, et impresso Tomo I, Bullarii Nostri, num. XXXIV, § 3,1 cuius verba sunt, ' Pag. 87-89. —----------------------- 148 Romani Pontifices quae sequuntur: Dolens in primis quam maxime Sanctitas Sua, eos esse inter Catholicos, qui insano amore turpiter dementati, ab hisce detestabilibus Connubiis, quae Sancta Mater Ecclesia perpetuo damnavit, atque interdixit, ex animo non abhorrent, et prorsus sibi abstinendum non ducunt; laudansque magnopere zelum illorum Antistitum, qui severioribus propositis spiritualibus poenis, Catholicos coercere student, ne sacrilego hoc vinculo sese Haereticis coniungant ; Episcopos omnes, et Vicarios Apostolicos, Parochos, Missionarios, et alios quoscumque Dei et Ecclesiae fideles Ministros in iis partibus, Hollandiae videlicet, et Belgii, degentes, serio graviterque hortatur, et monet, ut Catholicos utriusque sexus ab huiusmodi nuptiis in propriarum animarum per­ niciem ineundis, quantum possint, absterreant, easdemque nuptias omni meliori modo intervertere, atque efficaciter impedire satagant; et quae paulo post subiecta sunt, ubi de iam contracto Catholicae partis cum altera Haeretica connubio haec habentur: Id vero debere sibi potissime in animum inducere Coniugem Catholicum, sive virum, sive foeminam, ut pro gravissimo scelere, quod admisit, poenitentiam agat, ac veniam a Deo precetur, coneturque pro viribus alterum Coniugem a vera Fide aberrantem, ad gremium Catholicae Ecclesiae pertrahere, eiusque animam lucrari; quod porro ad veniam de patrato crimine impetrandam opportunissimum foret, sciens de. caetero, ut mox dictum est, se istius Matrimonii vinculo perpetuo ligatum iri. § 4. His autem veluti fundamentalibus Apostolicae Sedis regulis, eiusdem agendi ratio constanti usu recepta apprime respondet. Nam quoties ipsam adiri contingit, sive pro obtinenda simplici facultate contrahendi Matrimonium inter personas, quarum altera haeresim profitetur, sive praeterea pro obti­ nenda simul dispensatione super aliquo gradu, aliove canonico impedimento, quod inter Contrahentes intercedat: neque licentia, neque dispensatio con­ ceditur, nisi hac expressa lege, seu conditione adiecta, nimirum abiurata prius Haercsi. Quin etiam recolendae memoriae Praedecessor Noster Innocentius Papa X ulterius progrediens, iussit, et cavit, ne Dispensationes huiusmodi omnino concederentur, nisi per authentica documenta prius doctum esset, Haereticam labem a contrahente Heterodoxo eiuratam fuisse; quod testatum reliquit laudatus Cardinalis Albitius Congregationis Universalis Inquisitionis tunc temporis Assessor, in supracitato Tractatu de Inconstantia in Fide, cap. 18, num. 44. Praefatus vero Praedecessor Clemens XI, in Congregatione Sancti Officii, coram se habita die xvi lunii Anni mdccx mandavit inhiberi per Literas Archiepiscopo Mechliniensi, ne ullas omnino licentias, aut dispensa­ tiones impertiretur pro Matrimoniis inter contrahentem Catholicum, et alterum Haereticum celebrandis, nisi abiuratio haeresis reipsa praecessisset; Theologos autem, qui contra huiusmodi praxim opinati fuerant, acriter admonendos decrevit, quemadmodum memoriae prodidit bonae memoriae Vincentius huius Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalis Petra nuncupatus in suo Commentario ad Constitutionem xn loannis XXII, ipsius operis Torn. 4, pag. 76, num. 14. ΓζΙ § 5. Quod si nonnulla inveniantur exempla Romanorum Pontificum, qui aut licentiam contrahendi Matrimonium, aut etiam dispensationem super impe­ dimento aliquo concesserunt, non adiecta conditione de abiuranda prius HaeHresi, rarissimas primum omnium dicimus huiusmodi concessiones fuisse, et Romani Pontifices 149 quidem plerasque earum pro Matrimoniis inter Supremos Principes contra­ hendis, nec nisi gravissima urgente causa, eaque ad publicum bonum perti­ nente, factas fuisse, insuper adiectas semper fuisse opportunas cautelas, tum ne Coniux Catholicus ab Haeretico perverti posset, quin potius ille teneri se sciret ad hunc pro viribus ab errore retrahendum; tum etiam, ut proles utriusque sexus ex eo Matrimonio procreanda, in Catholicae Religionis san­ ctitate omnino educaretur. Deinde vero facile est agnoscere, in istiusmodi concessionum genere nullum errandi locum Executoribus suppetere, nisi ipsi aliqua in re scienter, et data opera officio deesse velint. Denique ex hactenus dictis aperte constat, in omnibus casibus, quibus facultates, aut dispensationes ab Apostolica Sede petantur pro Matrimoniis a Catholico viro, aut Muliere, cum Haeretica Foemina, aut Viro contrahendis, eandem Apostolicam Sedem, ut supra diximus, huiusmodi Matrimonia, nisi Haeresis abiuratio praecedat, et semper improbasse, ac damnasse, et nunc quoque abominari, et detestari. § 6. Quoties vero Dispensationes ex aliqua probabili causa petuntur pro Matrimoniis, quae quidem inter Haereticos, seu cum altera parte Haeretica sunt contrahenda, sed id nequaquam in precibus palam exponitur; quum nequeant Apostolicae Sedis Ministri, atque Officiales hoc divinando rescire; ab obstruenda obloquentium, et calumniantium ora, hoc innuisse sufficeret, quod nulla conceditur dispensatio, quae alicui certo Executori directa non sit, cui nimirum in mandatis datur, ut de omnium expositorum veritate cogno­ scat, et dispensationem ipsam servatis servandis effectum sortiri faciat. Cumque huic ignorare non liceat, Matrimonia Catholicorum cum Haereticis ab Apo­ stolica Sede improbari, et damnari, facile vero cognoscere valeat, Haeresis vilium, quo contrahentium alter inficitur, et de quo nulla habetur mentio in Literis Dispensationis, eidem Apostolicae Sedi occultatum fuisse; ad eius officium pertinet huiusmodi Literarum exequutionem suspendere, eiusque suspensionis causam Romano Pontifici, ciusve Officialibus, ea, qua decet, reverentia per Literas aperire: quemadmodum Praedecessor quondam Noster Alexander Papa III, Ravennae Archiepiscopo faciendum praescripsit in suis Literis, quae ad perpetuum vigorem in Decretalium Codicem relatae spnt Cap. Si quando, de Rescriptis; ubi sic legitur: Qualitatem negotii, pro quo Tibi scribitur, diligenter considerans, aut mandatum Nostrum reverenter adim­ pleas, aut per Literas tuas, quare adimplere non possis, rationabilem causam praetendas; quia patienter sustinebimus, si non feceris, quod prava Nobis fuerit insinuatione suggestum. § 7. Verum non hic sistit Apostolicae Sedis, eiusque Officialium cir­ cumspectio. Si enim dispensatio, quae pro removendo alicuius Matrimonii canonico impedimento ex aliqua rationabili causa petitur, ad eiusmodi Regio­ nes pertinere dignoscatur, in quibus Catholici cum Haereticis mixti habitant; nec aliunde certo constet utrumque postulantem, seu eorum alterum Catho­ licae Religionis professorem existere, praefati Officiales Pontificis mentem probe callentes, postulantem utrumque Catholicum esse semper praesumunt, ideoque eorum preces in Libello (Supplicationem appellant) Pontificis manu obsignando his verbis exponunt: Cupiunt Oratores praefati, qui Orthodoxae Fidei cultores vere existant, et sub obedientia S. R. E. vivunt, vivereque et 150 Romani Pontifices mori intendunt, etc., quibus consonant alia verba, quae in parte conditional! ad maiorem cautelam apponuntur, nimirum : Et dummodo Oratores praefati Orthodoxae Fidei cultores vere existant, et sub obedientia S. R. E. vivant, vivereque et mori intendant. § 8. Quibus praenotatis, iam id iure optimo quaerimus: quum Literae Dispensationum Matrimonialium eiusmodi verbis conceptae, eoque tenore expeditae fuerint; si postmodurn innotescat contrahentes Haereticos esse, vel unum eorum Catholicum, alium vero Haereticum; et nihilominus dispensatio exeeutioni mandetur, cuius erit culpa, et quisnam dispensationis in indignos profusae iure accusari poterit? An is, qui bona fide, et opportunis cautelis adhibitis, adiectisque legitimis conditionibus, illam concessit; an vero is, qui nulla conditionum huiusmodi ratione habita, aut nulla de contrahentibus disquisitione praemissa, dispensationem ipsam, contra Concedentis volunta­ tem, indebitum effectum habere permisit? § 9. At dicet aliquis, non omnes Dispensationum Literas istiusmodi clau­ sulis munitas semper expediri; quurn et in ipsum Poloniae Regnum,paucis abhinc annis, quaedam Dispensatio ab Urbe missa fuerit, quae nullam huius generis appositam conditionem praeseferebat. Huius facti speciem, quam Nos animo praesentem retinemus, non abs re erit hic explanare. Dispensatio erat super aetate, favore cuiusdam Puellae, quae sex mensibus minor erat duodennio, quod est in foeminis legitimum aetatis tempus ad Matrimonium ineundum. In eius autem concessione expositum fuit, quod malitia ita sup­ plebat aetatem, ut de ture Matrimonium contrahere posset. Quapropter Deciaratoria haec potius dicenda erat, quam Dispensatio ; quum facultas contrahendi Matrimonium ante praescriptum aetatis tempus, quoties malitia suppleat aeta­ tem, ab ipsa Legum et Canonum dispositione proveniat. Quin immo Episcopi ipsi, et Ordinarii Locorum iure suo pronunciare possunt super ea quaestione, quae facti est; an scilicet malitia, ut asseritur, aetatem suppleat; et conse­ quenter Matrimonii contrahendi licentiam impertiri valent; neque necesse est Apostolicam Sedem adire, nisi pro maiori actus solemnitate; et ne de contractus Matrimonii huiusmodi validitate propter minorem aetatem haesitari contingat ; ut habet formula, quae in concipiendis Literis Declaratoriis super minori aetate adhiberi consuevit. Siquidem Canonistae docent, cumulativum ius esse inter Apostolicam Sedem et ludices Ordinarios, cognoscendi et pronunciandi de hac re, an scilicet malitia suppleat aetatem; privativum vero Apostolicae Sedis ius esse concedendi Dispensationem ad contrahendum Matrimonium impuberi, qui per aetatem nondum coniugali copulae maturus est, sed tamen rationis usu ita pollet, ut Matrimonii contrahendi vim, et naturam intelligat. Etenim ad validitatem Matrimonii, quemadmodum rationis usus requiritur de iure naturali, et Divino, ita actualis ad coniugalem copulam potentia requi­ ritur de iure positivo Canonico. Romanus autem Pontifex est supra ius Cano­ nicum, at quilibet Episcopus eo iure inferior est, proindeque illius legibus derogare nequit. § 10. Verum, omissa etiam quaestione hac, an licentia contrahendi Matri­ monium ante legitimum aetatis tempus, quando malitia supplet aetatem, Dispensationis proprie dictae, an potius Dcclaratoriae vim habeat; adeoque Romani Pontifices 151 utrum Gratiae, an lustitiae actibus accenseri debeat; videndum praeterea est, an in Apostolicis Literis super hac re concessis, quamvis ea verba, eaeque conditiones minime legantur, quae in aliis Dispensationibus apponi solent, alia tamen adsint aequipollentia verba, quorum vigore huiusmodi Literarum Executor deputatus (ubi Contrahentium alterum, seu ambos, Haeresis labe infectos esse, neque id concedenti narratum in precibus, nec alia via eidem compertum fuisse, cognoverit) ab earum exequutione abstinere se debeat. De hoc autem dubitari non poterit, si advertatur, quod postquam huiusmodi Literis Executori demandatum fuit, ut se de praemissis diligenter informet, ac videat, an vere, et legitime constet, in huiusmodi impubère malitiam supplere defectum aetatis; eidem committitur, ut postulanti permittat, dummodo nullum aliud ei obstet canonicum impedimentum, Matrimonium cum aliquo Viro nullo sibi iure prohibito, vel ex dispensatione Apostolica permisso, servata forma Concilii Tridentini, contrahere; quibus sane verbis Executori ea lex indicitur, ut minime sinat huiusmodi impuberem, Dispensationis, seu Declaratoriae effectu gaudere, si exploratum habuerit, ipsi in animo esse detestabiles cum Haeretico nuptias contrahere. § 11. Iam vero longius processit oratio Nostra, quam Nobis huius Epi­ stolae initio propositum fuerat. Cuius rei tamen Nos minime poenitet; Nobis enim summopere cordi est, maximeque interest Catholicae Religionis, et Sedis Apostolicae, ut factorum rerumque veritas non ignoretur; neque falsi rumores adversus Sacram Petri Cathedram disseminati fidem inveniant; si quae autem contra Sacros Canones ullibi inordinate geruntur, eorum culpa in immeritos nequaquam transferatur. § 12. Ut autem eo redeat Epistolae Nostrae finis, unde eadem initium desumpsit: Tibi, Venerabilis Frater, caeterisque istius Regni Ordinariis Prae­ sulibus, iterum enixe commendamus, ut Apostolicas Dispensationum Literas, quae Vobis pro exequutione diriguntur, et diligenter ipsi expendatis, et a vestris respective Officialibus attente considerari iubeatis; neque etiam super­ fluum existimetis, si quid in ipsis abnorme, ac novi exempli adesse videatur, de earum veritate, aut falsitate disquirere: multa enim malitia hominum est stiper terram, nec Nobis rescire datum est, usque quo pertingere valeat falsa­ riorum audacia. Porro ad aures Nostras pervenit, quemdam fuisse, qui sublato gradus impedimento, Haereticum Virum cum Muliere Catholica Matrimonio coniunxerit; cumque deinceps factum suum reprehendi comperisset, non dubilarit asserere, se hac in re Apostolicae Dispensationis, quam ab Urbe accepisset, auctoritate munitum fuisse; quum vero ad producendas huiusmodi Dispensationis Literas provocaretur, eas nunquam edere potuerit, quia eas reipsa nunquam acceperat. Verum Nos, de inclyta Polonorum Natione, quam Paternae charitatis affectu complectimur, deque sacris istius Regni Praesulibus, quos omnes et singulos magno in honore habemus, favorabilius iudicantes, improbum huiusmodi scelus nequaquam isthic admissum fuisse credimus. Tibi autem, Venerabilis Frater, Gregique Tibi commisso, Apostolicam Bene­ dictionem ex animo impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 413-417]. 152 Romani Pontifices 388. Benedictus XIV, const. Pastoralis curae, 5 ang. 1748. § 1. Pastoralis curae Nobis impositae munus, hanc, inter alias, sollici­ tudinem a Nobis exposcit, ut pusillorum animis in afflictione, et angustia constitutis opportuna solatia ac remedia afferre non negiigamus, quorum ope interiorem conscientiae tranquillitatem recuperare, aut conservare valeant, sine qua impossibile est debitam Omnipotenti Deo servitutem alacri, ct prompta affectione exhibere. Huiusmodi angoribus, et afflictionibus confici passim constat Religiosas Mulieres in Claustris degentes, quibus certus, et unicus Sacramenti Poenitentiae Minister a Monasterii Praelato ad tres ut minimum annos designari solet; cui si aliquando, prae pudore, vel alia qua­ piam de causa, non omnes conscientiae suae recessus aperire audeant, atque ideo Confessionis integritati detrahere incipiant, in barathrum perditionis aeternae se ipsas misere coniiciunt. Quod sane haud raro evenire, satis Nobis exploratum atque compertum est, tum ex iis, quae in Apostolicae Poenitcntiariae Officio tractari vidimus, dum olim in minoribus constituti plurium annorum spatio munus Doctoris in Decretis in eodem Officio sustinuimus; tum etiam ex iis, quae in Episcopalis Anconitanae primum, deinde in Metro­ politanae Bononiensis Ecclesiae regimine, frequenti usu cognovimus; tum demum ex his, quae saepius ad Nos in Petri Cathedra octavum iam annum Dei miseratione residentes, deferri contingit, sive ex parte diversarum huius­ modi Monialium, quae animarum suarum angustias paternis oculis Nostris identidem subiicere coguntur, sive ex parte Venerabilium Fratrum Nostro­ rum Ecclesiarum Antistitum, qui Nobis earumdem Monialium in suis Dioe­ cesibus existentium calamitates, ex praeallegata causa ortas, aut viva vocc, aut per Literas non semel repraesentarunt, ac super ea re Apostolicae provi­ dentiae opem postularunt. Hinc est, quod Nos earum spiritualibus indigen­ tiis per hanc Nostram perpetuo valituram Constitutionem opportune pro­ spicere volentes; non quidem intendimus consultissimam illam, et veteris disciplinae auctoritate roboratam Legem tollere, aut abrogare, qua genera­ liter statutum esse dignoscitur, ut pro singulis Monialium Monasteriis imus dumtaxat Confessarius deputetur, qui Sacramentales Confessiones universae earum Communitatis excipiat, neque liceat unicuique Moniali peculiarem Confessarium pro libito sibi deligere; sed hoc dumtaxat Nobis propositum est constituere, ut si quando generalis huiusmodi Legis rigor, in peculiari­ bus casibus, non sine animarum detrimento aut periculo, servari posse videa­ tur, in promptu sit opportunae dispensationis, et indulgentiae remedia occur­ rentibus necessitatibus admovere. § 2. "Sane iamdudum Sanctus I hornas Aquinas Scholarum Princeps, Eccle­ siaeque Doctor, in Supplemento tertiae Partis, quaest. 8, art. 4, ad sextam, sive in quartum Sententiarum, ex quo Commentario desumptum est huius­ modi Supplementum, hoc Superioribus monitum dedit, ut Subditis suis, qui- Romani Pontifices 153 bus certum, et unicum Confessarium designare solent, haud difficulter licen­ tiam concedant confitendi peccata sua alteri Sacerdoti, propterea quod multi infirmi, et imbecilles animo reperiuntur, qui potius eligerent sine Sacramentali expiatione ex hac vita migrare, quam ipsa peccata certo alicui Sacerdoti a Superiore designato aperire. Iam vero Sacrosancti Concilii Tridentini Patres hanc legem districte sanxerunt, sess. 25, cap. 10, de Regular., ut Episcopi, aliique Monasterioram Praelati, subiectis sibi Monialibus Confessarium extraordina­ rium, duabus aut tribus vicibus in singulos annos, exhibere debeant; per haec verba: Praeter ordinarium autem Confessorem, alius extraordinarius ab Episcopo, aut aliis Superioribus, bis, aut ter in anno offeratur, qui omnium Confessiones audire debeat. Quod quidem non alia de causa praescriptum , quam quia satis constabat nonnullas aliquando Moniales esse, quae nulla ratione adduci possunt, ut aliquod peccatum suum ordinario Confessario confiteantur; adeo ut necesse omnino sit, alterius Confessarii copiam ipsis suppetere, ut apud hunc de peccatis suis integre, rite, atque utiliter confiteri possint. Id ipsum probe animadvertit magnus Ecclesiae Dei Sacerdos Sanctus Carolus Borromaeus, qui praedicti Concilii Tridentini absolutionem ope sua plurimum iuvit, eiusque exeeutionem, et observantiam in sua Medio­ lanensi Civitate, ct Provincia, non sine immensis laboribus et curis, invexit. Is enim hac de re decrevit: Praeterea Superiores ex decreto Sacri Tridentini Concilii, quotannis idoneum Confessorem extraordinarium, Monialibus sibi subiectis exhibeant, cui curent, ut universae confiteantur, ut quae huiusmodi indigent medicina, propter aliquem occultum animae morbum, neque ipsae eam postulare, aut accipere ab usitato Confessore unquam auderent, Uberius mederi suis malis possint, ac Diaboli laqueos evadere, una cum reliquis Confessario novo sua peccata confitendo, uti legere est in Actis Ecclesiae Mediolanen., impress, anno 1599, pag. 53, in Editione autem Lugdunensi tom. 1, pag. 46. § 3. Porro quicumque Conciliaris Decreti sensus penitius introspexerit, non modo salutarem illius provideutiam facile agnoscet, sed et circumspe­ ctam eiusdem aequitatem mirari debebit. Superioribus enim tantummodo iniungitur, ut duabus, tribusve vicibus infra annum, Confessarium extraor­ dinarium Monialibus exhibeant; bis, aut ter in anno offeratur. Huiusmodi autem Confessarius iubetur earum omnium Confessiones excipere, quotquot eidem confiteri velint: Qui omnium Confessiones audire debeat. Neque tamen omnibus, et singulis Monialibus praecipitur, ut peccata sua extraordinario Sacerdoti confiteantur. Nihil aliud enim requiritur ab omnibus in Monasterio degentibus, tam scilicet a Superiorissa, caeterisque Monialibus Professis, atque Novitiis, quam a Saecularibus, quae vel educationis causa, vel alio titulo, in eodem Monasterio cum debitis facultatibus commorantur, nisi ut extraordinario Confessario singulae se sistant, sive ad Sacramentalem Con­ fessionem apud ipsum, si placuerit, peragendam, sive ad salutaria monita, etiam extra Sacramentalem Confessionem, ab ipso accipienda. Atque ita pru­ dentissime consultum est, ne, si Moniales aliquae extraordinarium Confes sarium adirent, aliae autem coram ipso non comparèrent, suspiciones, atque oblocutiones excitarentur; et illae quidem censerenter necessarias habuisse causas, ob quas ad extraordinarii opem confugere coactae essent, aliae vero 154 ■ Romani Pontifiçes ■ — ,, — ■■ ■ ■■■■ —■ --------- .----------------------------------------- _---------------- ----- -----____ ------------------- ab huiusmodi necessitatibus, et causis immunes judicarentur. Quam agendi rationem Communi Doctorum calculo comprobatam, san. mem. Praedecessor Noster Clemens Papa XI Edicto suo (quod est XV in secunda parte ipsius Bullarii) inviolabiliter servari mandavit, eandemque omnium Dioecesium con­ suetudo recepit. Nec aliud Nobis hac in re addendum superest, nisi ut Vene­ rabiles Fratres Nostros Ecclesiarum Antistites enixe hortemur, ut, quamvis Tridentina Synodus de solis Claustralibus Monialibus in praemisso decreto loquatur, nihilominus eandem disciplinae formam observent, tam cum aliis Monialibus, quae licet Clausurae legibus minime adstrictae sint, in commu­ nitate tamen vivunt, quam cum aliarum quarurncumque Mulierum, aut Puel­ larum Coetibus, seu Conservatoriis, quoties tam illae, quam istae, unicum Ordinarium Poenitentiae Ministrum a Superioribus designatum habeant. Quaecumque enim circa Moniales in rigorosa clausura viventes cavenda sunt, eadem in aliis quibuscumque Mulieribus, sive Regularibus, sive Saecularibus, in Communitate, aut Collegio degentibus, locum habere possunt; ideoque pari providentia, iisdemque remediis arceri, aut emendari debent. Et Nos quidem, quum hanc consuetudinem offerendi Confessarios extraordinarios bis, aut ter in anno singulis tam Monialium non Claustralium Communita­ tibus, quam piis aliarum Puellarum, et Mulierum Coetibus, et Communita­ tibus, in Nostra Civitate, et Dioecesi Bononiensi induxerimus (qua de re extat Edictum Nostrum num. LV1 inter Pastorales Institutiones Italico pri­ mum sermone a Nobis vulgatas, deindeque in Latinum conversas); omnibus testari possumus, vel potius debemus, uberem spiritualium utilitatum messem Nos inde evidenter collegisse. § 4. Quum vero super relati Conciliaris Textus intelligentia nonnullae quaestiones alias excitatae, eaedemque iam pridem per opportuna Sedis Apo­ stolicae decreta definitae fuerint; operae pretium ducimus huiusmodi defi­ nitiones ab omnibus, ad quos spectat, omnino tenendas, atque servandas, his Nostris Apostolicis Literis complecti, et auctoritatis quoque Nostrae robore communitas, in praedictorum omnium notitiam deducere. Et primo quae­ situm fuit, ad quem Superiorem pertineat extraordinarium Confessorem Monialibus deputare, atque offerre. Sed facilis fuit responsio, quam Nos quoque decreto Nostro ratam habemus; huiusmodi scilicet deputationem ad eum regulariter spectare, ad quem pertinet Confessarii Ordinarii electio, et deputatio; ideoque Episcopus, sive Ordinarius Loci, qui Monialibus sibi subiectis Confessarium Ordinarium dare consuevit, idem Confessarium extraordi­ narium bis, aut ter in anno, ad normam Tridentinae sanctionis, eisdem offerre tenetur; Praelatus vero Regularis, ad quem pertinet Ordinarium Confessa­ rium subditis sibi Monialibus, servata Apostolicarum Constitutionum forma, designare et constituere, ipse etiam eisdem extraordinarium Confessarium, in vim praefati decreti, et iuxta easdem Constitutiones, duobus aut tribus per annum temporibus exhibere potest, ac debet. Quae tamen ideo regulariter obtinere diximus, quia si Episcopus aliquis (quod Deus avertat) adeo in hac re negligens esset, ut Monialibus suis, bis terve in anno, extraordinarii Con­ fessarii copiam facere praetermitteret, obtendens, ut moris est, nulla hac de re Monialibus ipsis sollicitudinem, aut curam esse: tunc volumus Dilectum Romani Pontifices 155 Filium Nostrum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem modernum ct pro tempore existentem Maiorem Poenitentiarium, statim ac pro parte Monialium huiusmodi requisitus fuerit, Ordinarii Pastoris negligentiam supplere debere, eorumque Monasterio extraordinarium Confessarium ex eorum tamen numero, qui ad excipiendas Monialium Confessiones ab ipso Ordinario Loci approbati luerint, cum omnibus necessariis et opportunis facultatibus, con­ cedere, et deputare. Quod si Praelatus Regularis eandem Concilii legem de Confessore extraordinario bis aut ter in anno Monialibus sibi subiectis exhi­ bendo, similiter implere neglexerit: tunc locus fiet Decreto Congregationis Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium ad ipsius Concilii interpretationem et exequutionem auctoritate Apostolica deputatorum, quo scilicet eadem Con­ gregatio ad quaestionem ab Episcopo Vercellensi propositam die 23 Augusti anni MDCXXX1 rescripsit, ut infra: Episcopus -Vercellen. supplicat sibi responderi, an deputatio Confessorii extraordinarii Monialium Regularibus subiectarum spectet ad Ordinarium Loci: Sacra Congregatio censuit, ad Epi­ scopum non pertinere, nisi in casu negligentiae eorumdem Regularium, ut videre licet Decretorum lib. XIV, pag. 493. Nec aliter respondit quaestionibus ab Episcopis Belgii exhibitis, die 6 Aprilis anni MDCXLVII, ut legitur Decrelor. lib. XVIII, pag. 397. Quae quidem rescripta, et Decreta, Nos etiam praesentium tenore, et Apostolica auctoritate, in omnibus, et per omnia appro­ bamus, et confirmamus. § 5. Quum autem Tridentina Synodus de universa quidem Monialium Communitate, ut supra, decrevit, sed nihil de singulis Monialibus statuerit, ut patet legenti Textum citati Capitis X, utque etiam iam usque ab anno mdlxxv iudicatum fuit ab ipsa Congregatione Cardinalium Concilii Interpretum, per subsequens Rescriptum, quod extat Decret, lib. IV, pag. 90: Sacra etc. cen­ suit, extraordinarium Confessorem offerendum non alicui Moniali singulariter, sed omnibus Monialibus universe, ut omnium Confessiones audire debeat, in arbitrio tamen cuiusque Monialis esse, ut Confessorio extraordinario velit confiteri. Hinc ortum habuit alterum controversiae, seu dubitationis caput, an scilicet, ubi iam universae Communitati bis terve infra annum Confessani extraordinarii copia facta est, et nihilominus aliqua Monialis Confessarium peculiarem extra ordinem sibi concedi petit, an, inquam, huiusmodi peti­ tioni sit indulgendum. Id autem primo loco quaesitum fuit, proposito casu Monialis graviter aegrotantis, quae in mortis periculo, pro spirituali conso­ latione postulet, alium Sacerdotem, qui tunc non sit Ordinarius Monasterii Confessor, suprema sibi Ecclesiasticae pietatis officia, et Poenitentiae Sacra­ mentum ministrare. Huic annuendum facile esse, praedicta Congregatio plu­ ries indicavit, ut videre est ipsius Decretor. lib. XVIII, pag. 322 a tergo, sub die 6 Aprilis anni MDCXLVII, et eodem libro, pag. 586, die 22 Februarii anni MDCXLIX, quae pariter Decreta a Nobis praesentium tenore appro­ bantur, et confirmantur; ut scilicet Episcopi subiectis sibi Monialibus in gravi infirmitate constitutis, et id expetentibus, peculiarem Confessarium con­ cedere debeant; iidemque etiam idipsum praestent erga Moniales Regula­ ribus Praelatis subiectas, quum aliqua ex illis a suo Superiore Regulari huius­ modi gratiam impetrare non potuerit. In hoc autem casu nihil statuitur de 156 Romani Pontifices Cardinali Maiore Poenitentiario, non ideo, quia nequeat is pro singulis Monialibus idem facere, quod supra diximus eundem pro toto Monasterio facere posse; sed quia tunc, ob temporis angustias, interclusa praesumitur via recurrendi ad ipsius Officium. Quod si nihilominus ipsius adeundi tem­ pus, et modus suppetat: ad eum pertinebit, eadem prorsus ratione peculia­ ribus supplicantium necessitatibus providere, qua dictum est superius, uni­ versae Religiosae Communitati ab ipso consulendum esse. § 6. Actum deinde fuit de peculiaribus quibusdam Monialibus, quae nec corpore infirmae, nec morti proximae, Ordinario tamen Ministro confiteri obfirmate recusant. Istarum quoque animi debilitas commiseranda est, et sublevanda: adeoque, ubi earum reluctantia superari nequeat, Confessarius extra ordinem deputandus est, qui earum Confessiones peculiariter excipiat. Id vero, circa Mo­ niales Episcopo, seu Ordinario Loci subiectas, ab ipso Ordinario praestari debet. Quod autem ad illas pertinet, quae Regularium regimini subsunt, ad Regularem Praelatum pertinet, servatis servandis, peculiarem ipsis destinare Confessarium ex approbatis ab Ordinario ad Confessiones Monialium; vel, si Sacerdos ille, cui eiusmodi Monialis confiteri cupit, pro illis non sit approbatus, cum ipso Ordinario agendum erit, ut pro excipienda saltem illius Monialis Confes­ sione, et pro tot vicibus, quot expedire iudicabitur, eundem approbet. Sin autem contingat (neque id adeo rarum est), ut Regularis Superior ad conce­ dendum huiusmodi Confessarium extraordinarium Moniali communem Con­ fessarium recusanti nullo pacto adduci possit: iam huic casui provisum est per Decretum anno mdlxxiu a predicta Congregatione Concilii editum, et a fel. record. Gregorio Papa ΧΙΠ tunc Apostolicum Thronum obtinente appro­ batum, et confirmatum, quod nunc iterum confirmationis Nostrae auctori­ tate roboramus. Decreti verba relata, lib. 1 Decretorum ipsius Congregationis, pag. 66 a tergo, haec sunt: Monialis per aliquod tempus noluit confiteri Con­ fessoriis Regularibus. Dubitatum fuit, an Episcopus Regiensis posset dare dictae Moniali Confessorem alterius Ordinis Regularem, vel Saecularem, cui illa semel, vel pluries confiteatur peccata sua, et a quo absolvi possit. San­ ctissimus Dominus Noster, etiam ex sententia Congregationis Concilii, decla­ ravit, dictum Caput decimum ’ ita esse intelligendum, ut etiam possit Episcopus concedere Confessarium alterius Ordinis, vel Saecularem. Praeterea nihil obstat, quo minus ipsa Monialis recursum habeat ad Cardinalem Maiorem Poenitentiarium, a quo ipsi providendum erit, ut supra dictum est, per deputitionem Confessarii ex approbatis ad Moniales, apud quem illa confiteatur. § 7. Quaesitum denique fuit de Monialibus illis, quae neque aegrotant, neque recusant Ordinarium Poenitentiae Ministrum a Monasterii Praelato pro universa Communitate deputatum; verum pro maiori animi sui quiete, atque ulteriori in via Dei progressu, facultatem petunt confitendi aliquoties Sacerdoti ad excipiendas Monialium Confessiones iam approbato. Qua de re non semel Nobis in minori statu degentibus accidit, ut cum aliquibus Episcopis, aut Regularibus Monialium Superioribus agere debuerimus. Porro in aliquos ex iis incidimus plus nimio severos, qui aspera quadam verborum 1 Cone. Trident., sess. XXV, de regularibus. Romani Pontifices 157 brevitate respondebant, quod quum Moniali postulanti libera fuisset facultas confitendi extraordinario Sacerdoti, qui universae communitati non semel eo anno iam datus fuerat, tunc oportebat eam conscientiae suae consuluisse: quod si oblata commoditate uti noluerat, id sibi imputaret, neque pergeret Superiori molestiam afferre, ut peculiarem Confessarium extra ordinem ipsi concederet. Nobis autem objicientibus, Monialem huiusmodi ad Apostolicae Poenitentiariae Officium facile recursum habituram, ibique haud aegre impe­ traturam id, quod ab ipsis Superioribus ei denegatum fuisset; iterum con­ stanter respondebant, extraordinarium huiusmodi Confessarium, post imple­ tam ab ipsis erga universum Monasterium Tridentini Concilii legem, ab alio quidem concedi posse, sed a se nunquam concessum iri. § 8. At vero, neque tunc Nobis arridebat, neque profecto nunc Nobis placet rigida isthaec agendi ratio. Persuasum enim habebamus, adeoque habemus, non solum integrae Communitati, sed singulis etiam Monialibus indulgendum esse in iis rebus, quae iuste et rationabiliter petuntur, maxime quum illae ad earum conscientiae quietem, et securitatem conferre digno­ scuntur. Neque sane huiusmodi postulationes aut temere exaudiri, aut sine causa reiici debere censemus; sed inquirendum in primis esse de qualita­ tibus tum Monialis, quae Confessarium extra ordinem petit, tum Confessarii, qui ab ea requiritur; ut utrisque diligenter inspectis, deliberari possit, an illius votis annuendum sit, an non. Si enim Monialis ex una parte nullum det adversae suspicioni locum, ex altera vero Confessarius non modo legi­ timam Ordinarii approbationem, sed etiam commune probitatis testimonium pro se habeat, nullo modo probare possumus tam firmum huiusmodi Prae­ latorum in renuendo propositum; nec intelligimus, cur post Confessarium extraordinarium integrae Communitati, iuxta legem Concilii Tridentini, oblatum, nulla omnino Monialibus singulis spes relinquatur obtinendi pecu­ liarem Confessarium, cuius consilio, et opera iustis fortasse de causis, indi­ gere se arbitrentur. Non ita sane hac de re sentiebat sapientissimus ille Animarum Rector S. Franciscus Salesius, cuius doctrinae summam ex illius Operibus tum editis, tum manuscriptis, collectam, bon. mem. loannes Petrus le Camus Episcopus Bellecensis iusto volumine complexus est, cui Titulum fecit: Spiritus Sancti Francisci Salesii. In huius compendio, quod ex Gal­ lico in Italicum sermonem conversum Venetiis anno mdccxlv pro quarta vice Typis editum est, parte XVII, cap. 6, aperte legitur, quod, quum Beatus Episcopus non ita intelligeret praemissum Concilii Tridentini Decretum, ut vetitum existimaret, Confessarium extraordinarium, pluribus etiam quam tribus vicibus in anno, Religiosae Communitati offerre; quae quidem sen­ tentia plures habet suffragatores, quos refert Diana in editione coordinata, tom. 7, tract. 1, resol. 348, non solum solebat suis Monialibus Visitationis Beatae Mariae Virginis quater in anno, videlicet in singulis Hebdomadis Quatuor Temporum, Confessarium extraordinarium deputare; verum etiam earum respectivis Superioribus commendatum reliquit, ut singulis Monialibus, quae non ex animi levitate, neque ex indiscreta affectionis singularitate, Con­ fessarium extraordinarium peculiariter peterent, haud se difficiles in eo con­ cedendo praeberent. Nec aliter se gerere consuevit Venerab. mem. Grego- 158 Romani Pontifices rius Cardinalis Barbadicus Episcopus Patavinus. Is enim, ut testatur illius quondam Vicarius Generalis loannes Clericatus in Tractatu de Poenitentia, decis. 41, num. 7, et Patrum Tridentinorum decretum quoad omnia Monia­ lium Monasteria in sua Civitate et Dioecesi existentia quotannis reipsa excquebatur, et nihilominus exorari se patiebatur a Monialibus, quae aliquando rationalibus de causis peculiarem pro se Confessarium expeterent. Huius­ modi regulis, et exemplis nostram quoque agendi rationem in spirituali Monialium regimine conformare curavimus; maximumque utilitatis, et quietis fructum Nos inde percepisse cognovimus. Quapropter Venerabiles Fratres Ecclesiarum Antistites, atque Dilectos Filios quarumcumque Religiosarum Mulierum Rectores hortamur in Domino, et enixe monemus, ut eandem viam, quoad fieri potest, insistere non recusent, et non adeo difficiles se praebeant peculiaribus Monialibus extraordinarium Confessarium aliquando expetentibus; quin potius, nisi aut Monialis postulantis, aut Confessant requi­ siti qualitas aliter faciendum suadeant, earum fustis precibus obsecundare studeant: illud cogitantes, quod etsi liberum sit cuilibet Moniali Cardinalem Maiorem Poenitentiarium adire, cui ea in re facultas cumulativa cum omnibus locorum Ordinariis a Romano Pontifice tribuitur; nihilominus ea est ali­ quando necessitatis urgentia, ut remedium, quod de longinquo petendum est, non satis tempestive adveniat. Et quamvis etiam quorumlibet negotiorum expeditiones, quae in Officio Poenitentiariae Apostolicae fiunt, ab omni vel minima pecuniae solutione inviolabiliter sint immunes, non omnibus tamen Monialibus facile est invenire, qui earum negotia in Urbe procurare velit, et possit § 9. Iam vero postrema superest quaestio, nimirum de qualitatibus Confessarii extraordinarii, qui vel pro universa Monialium Communitate, vel pro aliqua Moniali peculiariter deputari debeat. Porro nullo unquam tem­ pore dubitatum fuit, an in huiusmodi Sacerdote aetatis maturitas, morum integritas, prudentiae lumen requiratur; quas quidem dotes in eo, qui ad huiusmodi munus adhibetur, necessarias esse, omnes fatentur. Sicut etiam minime dubitatur, quin idem ab Ordinario Loci specialiter pro Monialibus approbatus esse debeat, quum huiusmodi approbatio, ex Apostolicarum Con­ stitutionum lege, omnino requiratur, non solum in omnibus tam ordinariis, quam extraordinariis Confessariis, qui Monialibus, etiam Regularibus sub· icetis, ab earum respective Superioribus deputantur; sed etiam in iis, qui a Cardinali Maiori Poenitentiario conceduntur, etiam Apostolica Sede vacante, quo nimirum tempore amplioribus is pollet facultatibus, ut videre est in Nostra Constitutione super illius facultatibus edita, quae est xcv in tomo 1 Bullarii Nostri,’ ubi paragraphe 54 eidem conceditur, ut vacante Sede, Monialibus Confessorios extra ordinem valeat deputare, si eos ex aliqua rationabili causa petierint, pro earum libitu, inter approbatos ab Ordinario ad audiendas Monialium Confessiones eligendos. Quamobrem ad id dum­ taxat redacta est controversia, an scilicet c Clero Saeculari, an vero e Regu­ lari eligendus sit huiusmodi Confessarius; tum inter Regulares, an assumi • Const. Pastor bonus, 13 apr. 1744. - Bened. XIV Bull., torn. 1, p. 319-330. Romani Pontifices k ’ ■ 159 possit cx quolibet Ordine alias permisso, an vero semper deputari debeat ex ipso Ordine Praelati Regularis, ad quem Monasterii regimen spectat. § 10. Sane pro Monialibus Episcopo immediate subtectis, regula est, ut Ordinarius earum Confessor sit Sacerdos Saecularis. Extraordinarium vero ex Ordinibus Regularibus saepissime assumi, apud plerosque Episcopos usu receptum esse constat; deficiente forsan per singulas Dioeceses Saecularium Presbyterorum ad id muneris idoneorum copia. Regulares autem Praelati Monialibus sibi subtectis Confessarium Ordinarium designant e suo ipsorum Ordine; extraordinarium autem etiam ex alio Ordine Regulari deputare pos­ sunt, iuxta Decretum a saepedicta Congregatione Concilii editum die 26 Sep­ tembris anni mdxcv, ac relatum in Libro 3 Decretorum, pag. 149, a tergo, ubi sic legitur: Sacra etc. respondit, Superiores Regulares teneri offerre Con­ fessarium extraordinarium eiusdem Ordinis, alterius vero Ordinis posse quidem, sed non teneri. Nunquam tamen, quod meminerimus, ullum Sacerdotem Sae cularem, aut diversi Ordinis Regularem, vidimus a Regulari Praelato Monia­ libus sibi subtectis extraordinarium Confessorem deputari. Denique quum aliquando evenire possit, ut in casu negligentiae Superioris Regularis, ad Episcopum, ut supra dictum est, pertineat deputatio Confessant extraordi­ narii etiam pro Monialibus Regularium regimini subtectis, nulla ipse lege tenetur ad huiusmodi Confessarium eligendum ex eo Ordine, cuius est Monasterii Praelatus; sed tali casu liberum est illi quemlibet idoneum Pres­ byterum Saecularem, aut alterius Ordinis Regularem, ad audiendas earum Monialium Confessiones deputare. § 11. At quum superioribus annis Apostolicae Sedi expositum fuisset, pluribus de causis, iisque gravissimis, quas hic referre opus non est, non tam opportunum, quam plane necessarium videri, ut Monialium Monasteria Regularium regimini subtecta, semel saltem in anno Confessarium extraor­ dinarium diversi Ordinis Regularem, aut e Saeculari Clero Presbyterum haberent, huius rei examen, iubente fel. record. Praedecessore Nostro Innocentio Papa XIII, assumptum fuit a peculiari Congregatione ex quinque tunc existentibus S. R. E. Cardinalibus composita, cui Nos tunc in Minoribus constituti in Secretarii munere operam praestabamus; quaeque, per annum et ultra, singulis Hebdomadis cogebatur, ad discutienda, et definienda com­ plura Ecclesiasticarum quaestionum capita, quae deinde inserta sunt in Apo­ stolicis Literis ab eodem Innocentio Praedecessore editis die xxm Maii anni MDCCXxm, quarum initium est: Apostolic/ Minister!i,1 quae etiam a san.mem. Praedecessore quoque Nostro Benedicto Papa XIII in forma specifica con­ firmatae fuerunt, per alias similes Literas datas die xxm Septembris anni MDCCXX1V. 2 § 12. Cum autem negotia, quae in ea Congregatione tractabantur, nul­ lius privatas rationes attingerent, sed de restituenda potissimum Tridentini Concilii observantia in quibusdam Catholici Orbis Regionibus, ut ferebatur, non parum labefactata, unice ageretur; necessarium minime iudicatum fuit, ' Ct. N. 280. ’ Cf. N. 283. 160 Romani Pontifices aliquem velut in iudicium vocare, ad deducenda iura, si quae sibi adversus illa, quae decernenda viderentur, competere forsan putaret. Sed Nostra pecu­ liaris cura erat, ad singula proposita capita totidem Dissertationes, unicuique ex praefatis Cardinalibus exhibendas, elucubrare; ad demonstranda videlicet fundamenta illius disciplinae, quae in usum revocanda censebatur. Nec aliter se res habuit, quum in eadem Congregatione, ut praefertur, in deliberationem venit, an decernendum foret, ut Regulares Monasteriorum Praelati, una saltem ex tribus vicibus, quibus extraordinarium Confessarium Monialibus sibi subiectis in annos singulos exhibere debent, aliquem Saecularem, aut alterius Ordinis Regularem Presbyterum ad id deputare tenerentur, utque ipsis hac in re deficientibus, liberum esset Episcopis Locorum Ordinariis eorum defectum supplere, et emendare. § 13. Verum quum Regularibus innotuisset, a praedicta Congregatione conditum esse Decretum eorum intentioni contrarium; utpote qui minime adstringi volebant ad huiusmodi annuam deputationem Confessorum extraor­ dinariorum e Clero Saeculari, vel ex aliis Ordinibus; nonnullarum Religio­ num Procuratores Generales petierunt admitti ad deducendas rationes, quas huiusmodi Decreto obstare putabant. Cumque id facile impetrassenf, ac suam, totiusque Coetus Regularium causam per eximios illius temporis in Romana Curia Advocatos defendi curassent ; sed nihilominus praedicta Cardinalium Congregatio in priori sententia permansisset, placuit praefato Praedecessori Innocentio, antequam Decretum huiusmodi approbatione sua confirmaret, aliorum Cardinalium sententias audire. Itaque, exclusis illis omni­ bus, qui ex ipsius Pontificis deputatione, in praecedentibus Sessionibus per annum integrum negotia discusserant; aliisque advocatis Cardinalibus, quibus exhiberi secreto fecerat conscriptarum allegationum exempla; Nobis etiam adesse iussis, qui rationum momenta a priori Congregatione prae oculis habita, si opus esset, exponere possemus; novam Cardinalium Congrega­ tionem ex improviso coram se convocavit, in qua iterum proposita quaestio diligenter ac mature discussa fuit; ac demum ipse Pontifex, de ipsius Con­ gregationis consilio, et assensu super hac re decrevit, ut sequitur: Cumque ex eodem Concilio Tridentino Confessor extraordinarius bis, aut ter in anno offerri Monialibus debeat, qui omnium Confessiones audiat; si in posterum Superiores Regulares, quoad Monasteria ipsis subiecta, toties praedictum extraordinarium Confessorem deputare neglexerint, vel si etiam ex proprio eodem Ordine semper deputaverint, nec saltem semel in anno ad id munus elegerint Sacerdotem aut Saecularem, aut Regularem alterius diversi Ordinis professorem, in his casibus Episcopi, pro suo arbitrio et conscientia, deputa­ tionem huiusmodi facere possint, nec illa quovis titulo, aut praetextu, a Supe­ rioribus Regularibus valeat impediri. § 14. Perscriptum sane fuit huiusmodi Decretum ea occasione, qua age­ batur de restituenda in certis quibusdam Regionibus Ecclesiastica disciplina ad formam Concilii Tridentirti. Verum ipsius Decreti vigor ad eas dumtaxat Regiones minime restrictus fuit; quum et animarum pericula, quae ex per­ petua Confessorum eiusdem Ordinis deputatione timebantur, in omnibus Monasteriis Regularium regimini subiectis locum habere possint; et quae- Romani Pontifices 16! cumque adversus Decretum ipsum adducta fuerunt, ex generalibus Ordinum Statutis, et ex Constitutionibus Monialium Regularibus subiectarum, fuerint desumpta. Cumque iudicatum fuerit, ea omnia nequaquam obstare, quo minus ita decerneretur; sequitur, ut, quamvis eidem Decreto causam dede­ rint peculiarium quarundam Regionum necessitates Apostolicae Sedi eo tem­ pore expositae, illud tamen generale sit, et universos per Orbem Regulares Monasteriorum Monialium Praelatos afficere debeat Cum vero deinde alter laudatus Praedecessor Benedictus XIII, Innocentii L i teras in forma specifica confirmaret, Nobis constat, illius mentem fuisse, ut huiusmodi Decretum universalis et inviolabilis legis vim obtineret Super quo nihilominus ne ulla apud aliquos supersit dubitatio: Nos ipsi, praesentium Literarum vigore, ac Motu proprio, et certa scientia, deque Apostolicae potestatis plenitudine, ipsum relatum Innocentii Praedecessoris Decretum, statutum, mandatum, atque praeceptum, ad omnia per Orbem ubique existentia, et Regularium regimini subiecta Monialium Monasteria, quatenus opus sit, expresse exten­ dentes, et ampliantes, decernimus, atque statuimus, ut singulis annis, inci­ piendo a proximo millesimo septingentesimo quadragesimo nono a Nati­ vitate Domini decurrendo, Regulares Monasteriorum Praelati teneantur bis, aut ter in anno Confessarium extraordinarium universis Monialibus >n iis degentibus offerre; si vero ipsi forsan huiusmodi Confessarii extraordinarii deputationes intra praescripta tempora omiserint, vel semper proprii Ordinis Regularem Sacerdotem ad hunc effectum deputaverint, ita ut praefatae Moniales semel saltem in anno Confessarium extraordinarium e Clero Sae­ culari, aut ex alio Ordine Regulari non habeant: ad Episcopos Dioecesanos, omni appellatione remota, devolvatur ius supplendi eorundem Praelatorum defectum (si nempe pensatis rerum circumstantiis, ita expediens esse iudicaverint) per deputationem Confessarii extraordinarii, quem tam in uno, quam in altero casu, aut c Clero Saeculari, aut ex alio Regulari Ordine, pro ipsorum arbitrio, deligere possint, et valeant. § 15. Quocirca dilecto Filio Nostro S. R. E. Cardinali, moderno Nostro, et pro tempore existenti Romani Pontificis in Urbe, eiusque Districtu Vicario in Spiritualibus Generali, earundem praesentium tenore committimus, et mandamus, ut haec nostra Decreta atque Statuta, tam in omnibus eiusdem Almae Urbis Monasteriis, quae Regularium regimini subsunt, quam in aliis quibusque Regularium, aut Saecularium Mulierum, aut Puellarum Domibus, seu Collegiis, atque Conscrvatoriis, quibus unicus ordinarius Confessor a Superioribus deputari solet, in omnibus et per omnia, iuxta earundem Literarum praescriptum, exactissime observari, et adimpleri faciat; ne forte audiri contingat, quod cum magna animi nostri molestia dictum aliquando esse cognovimus, Apostolicas Constitutiones Romae quidem ferri, et publi­ cari, sed eas minime in ipsa Urbe ad effectum perduci. § 16. Eandem porro curam, et sollicitudinem iniungimus, et deman­ damus Venerabilibus Fratribus Patriarchis, Primatibus, Archiepiscopis, et Episcopis per omnes universi Orbis Ecclesias constitutis; quibus, ut satis perspectum putamus voluntatis nostrae studium, tam in eorum rationabi­ libus querelis, iustisque petitionibus suscipiendis, quam in corruptelis, quas 11 162 Romani Pontifices irrepsisse indicaverint, eliminandis; idque non ex ingenio nostro quidquam Statuendo, nec peregrinas novitates inducendo, sed veteres ut plurimum leges et regulas, vigili Praedecessorum nostrorum providentia iampridem constitutas, in pristinum debitumque vigorem, et usum revocando: ita eosdem neminisse volumus, proprium zeli Pastoralis officium non in eo situm esse, ut adversus ea, quae contra leges fiunt, inutiliter deplorando declament; sed ut illa de medio tollere curent, adhibitis opportunis remediis in eum finem iam praestitutis, implorato etiam Apostolicae Sedis auxilio, ubi impedimentum aliquod eorum auctoritati, et legum exeeutioni, afferri contingat, omnesque diligentias et curas, quas corrigendis abusibus ipsi fideliter impenderint, in irritum cedere videant. § 17. Quoniam vero tam in superius allegato Clementis XI Edicto, quam in Synodalibus plurium Episcoporum Constitutionibus statutum esse conspicimus, ut quo tempore extraordinarius Confessor alicui Communitati deputatus ministerio suo fungitur, ordinarius Confessor nullum ipsi impedi­ mentum afferre audeat, multoque minus praesumat per id temporis alicuius Monialis, sive Superiorissae, sive Novitiae, sive Conversae, neque demum alterius cuiuscumque Personae intra septa Monasterii, aut Piae Domus com­ morantis, Sacramentalem Confessionem audire; Nos id quoque approbatione nostra roborantes et confirmantes, statuimus et mandamus, ut Episcopi qui­ dem, si de Monasteriis, aut Domibus eorum regimini subiectis agatur, Regu­ lares autem Superiores, quod ad illas Communitates attinet, quibus ipsi praesunt, pro huiusmodi Legis implemento advigilent, et contravenientes meritis poenis coerceant, et afficiant. § 18. Ac demum quibuscumque Confessariis extraordinariis, qui vel alicui Communitati generaliter, vel peculiariter alicui personae in Monasterio degenti concessi, ac deputati fuerint, districte inhibemus, sub poenis adversus accedentes ad Monasteria Monialium, et cum ipsis conversantes, praesertim Regulares, a Praedecessoribus Nostris quandocumque statutis (quas eliam praesentium vigore confirmamus, et innovamus), ne, postquam suum offi­ cium impleverint, ad idem Monasterium ulterius accedere, aut ullius generis commercium intra ipsum quomodocumque continuare et fovere, etiam sub spiritualis causae, aut necessitatis obtentu ct colore, audeant, aut praesumant. § 19. Decernentes, etc. (Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 471-181]. 389. Benedictus XIV, ep. Ad tuas, 8 aug. 1748. * § l. Ad tuas manus pervenisse speramus Epistolam nostram Encyclicam datam die 29 superioris mensis lunii, de Dispensationibus, quas pro contra­ hendo Matrimonio intra gradus iure prohibitos haereticis Coniugibus con1 Ad Primatem, Archiepiscopos, et Episcopos Regni Poloniae. Romani Pontifices ) 163 cessisse, Apostolicae Sedis Ministri falso insimulabantur.’ Attamen hanc aliam rursus ad te mittere cogimur; cum enim res, unde falsus ille rumor exortus est, in apertum educta sit, eamque omnibus notam fieri oporteat, ex Nostris ad eam animadversionibus alii proficere, meliusque in posterum, quae agenda sunt, constituere poterunt. § 2. Episcopus quidam istius Poloniae Regni duobus Lutheranis Coniugibus, qui in secundo affinitatis gradu inter se coniuncti erant, contrahendi matrimonii facultatem dedit. Rogatus, quo iure id fecisset, an uti executor alicuius dispensationis, quae concessa fuisset vel a Nostra Dataria, vel Poenitentiaria, vel a Sanctae Inquisitionis Officio; namque hae viae sunt, quibus huiusmodi dispensationes a Sede Apostolica expediri consueverunt; nullas se accepisse ingenue fassus est; sed fecisse ea generali potestate respondit, quam sibi, ut Episcopo in remotis degenti, Sedes Apostolica elargita est; factumque suum excusavit more recepto suae Dioecesis, et Praedecessorum suorum consuetudine. Addidit etiam, ad id faciendum adductum fuisse spe, quam ipsi dederunt Coniuges, quamprimum ad Fidem Catholicam se conver. suros; quod si intra debitum tempus minime adimplerent, se vi eos adi­ gendi, cohabitatione prohibita, potestatem habere. § 3. Ut ab huiusmodi narrationis serie minime discedamus, in primis id compertum est. e nostris Tribunalibus dispensationem super impedimento affinitatis pro contrahendo matrimonio inter duos haereticos neutiquam ema­ nasse. Episcopus est, qui concessit; affirmatque, fecisse vi generalis cuiusdam facultatis, quam Sedes Apostolica impertiri consuevit Episcopis, qui extra Europam, vel in remotis Europae partibus constituti sunt § 4. At quid dicendum esset, si facultas, de qua agitur, dispensandi in secundo gradu, non comprehenderet matrimonia inter haereticos contrahenda ? Et quidem res ita se habet; etenim facultates, quae dantur Europae Episcopis, qui in dominio Catholicorum Principum positi sunt, in haec verba con­ ceptae sunt: Dispensandi in tertio, et quarto simplici et mixto tantam cum pau­ peribus, in contrahendis ; in contractis vero, cum haereticis conversis, etiam in secundo simplici, et mixto, dummodo nullo modo attingat primum gradum, et in his casibus prolem susceptam declarandi legitimam. § 5. Praetereundum ducimus, in dispensatione, de qua agimus, et quae ab Episcopo concessa, et a Nobis lecta est, nullibi ab ipso expressum fuisse, quod dispensationem impertiebatur ex vi Apostolicae facultatis; hac enim declaratione omissa, actus nullus ac irritus efficitur; ut earumdem facul­ tatum formula aperte statuitur: et in dispensationibus huiusmodi declaretur expresse, illas concedi tamquam a Sedis Apostolicae Delegato : ad quem effectum diam tenor huiusmodi facultatum inseratur, cum expressione temporis, ad quod fuerint concessae; alias nullae sint. Sed id solum sciscitabimur, ubinam contineatur facultas dispensandi in secundo gradu? Certe Nobis responde­ bitur, in verbis illis paulo ante laudatis: etiam in secundo simplici et mixto, dummodo nullo modo attingat primam gradum. Nos statim reponemus, ante ea verba haec alia occurrere: In contractis vero, cum haereticis conversis, etc. ' Cf. N. 337. 164 Romani Pontifices Et ideo, cum facultates limitatae sint 3d Matrimonia contracta, non autem contrahenda; ad haereticos conversos, non autem ad eos, qui se convertendi spem faciunt: sane unusquisque facili negotio, ictuque, uti dicitur, oculi, dignoscere poterit facultatis abusum in concessione dispensationis, quae, ut diximus, in causa fuit, cur sinister rumor, et popularis obtrectatio adversus Apostolicae Sedis Ministros suscitaretur. § 6. Degunt quibusdam in locis istarum Regionum Catholici cum Hae­ reticis mixti; palam inter se Matrimonia contrahunt; et nemo est, qui contra­ hentes corripiat, et puniat, aut illis adversetur. Hoc autem posito, qui fieri potest, ut hinc colligatur dispensationis concessio super aliquo impedimento in huiusmodi Matrimoniis inter Catholicum, et Haereticum, et multo magis inter duos Haereticos, ut in specie, de qua agitur, contigit? Tolerat quidem in aliquibus locis Apostolica Sedes Matrimonia inter Catholicum, et Haereti­ cam, vel Haereticum, et Catholicam, cum nequeat impedire; et Ecclesiastica quadam prudentia, ne maiora mala enascantur, dissimulat, ac tacet. At, quod Apostolicae Sedis auctoritate gratiosa in hisce Matrimoniis dispensatio super gradu, aut alio impedimento concedatur, fieri nunquam potest, nisi praecedat haeresis abiuratio, iuxta eiusdem Sedis Apostolicae disciplinam a Nobis in praecedenti Epistola expositam, et iuxta recensita concessae facultatis verba. § 7. Sed respondetur: ab anterioribus Episcopis, qui easdem facultates iisdem verbis conscriptas habebant, quibus conceptae sunt illae, de quibus quaestio est, id peractum fuisse. Nos ignoramus, quid egerint Episcopi Prae­ decessores; id solum Nobis compertum est, quod, si dispensaverunt in Matri­ monio non contracto, sed contrahendo, in Matrimonio inter duos adhuc in haeresi permanentes: perperam ac male egerunt, grave admiserunt peccatum, multorumque malorum reos se fecerunt, quia facultates eis concessas attento animo non considerarunt, ex quibus, veluti ex fonte, omnis delegata aucto­ ritas dimanat. § 8. At Nobis reponitur: quidquid factum est, ideo factum, quia Coniuges suam conversionem polliciti sunt. Id autem, an verum sit, paulo post vide­ bimus. Interea ponatur, revera Coniuges id promisisse: quaeritur, cum facultas a Sede Apostolica concessa praescribat, ut dispensetur in secundo gradu cum Haereticis iam conversis, quomodo Episcopus arbitratus sit, ea se uti posse in dispensando non cum haereticis iam conversis, sed cum iis, qui solummodo conversionem promiserant? cumque Sedes Apostolica huiusmodi dispensationes, nisi conversione iam facta, ut late in Nostra prima Epistola Encyclica demonstratum est, concedere non soleat; quaeritur iterum, quomodo eius Delegatus in tantum ausum devenerit, ut cum iis, qui nudam promis­ sionem se convertendi fecerant, dispensare non dubitaverit? § 9. Additur demum: si fidei datae Coniuges haeretici defuerint, acriter punientur, eisque simul habitare interdicetur. Nos minime latet, discrimen, quod inter infidelem, et haereticum intercedit: primum quidem ad ample­ ctendam Fidem Catholicam, ad quam se per Baptismum minime obligavit, cogi non posse e diverso haereticum, qui iam Baptismum suscepit. At vero Nobis ignotum est, an usu ct consuetudine receptum sit, ut haeretici ad Catholicam veritatem profitendam constringi possint in iis regionibus, in Romani Pontifices 165 quibus a Principibus permissum est, ut commixti cum Catholicis vivant, eademque iuris aequabilitate, et civili consuetudine fruantur. Sed, quidquid de hoc sit, illud necessarium esset ostendere, quibus argumentis ac proba­ tionibus haereticorum Coniugum promissio demonstretur. In dispensatione enim haec verba leguntur: ob spem, quod ad Fidem Orthodoxam convertentur. Spes autem a promissione omnino diversa, et distincta est. Si quando autem de separatione, ob frustratam spem a Coniugibus datam, agi vellet; cum res sit de Matrimonio contracto, non inter unum Haereticum, et alterum Catho­ licum, absque alio impedimento, quam illo Religionis; sed de Matrimonio inito inter duos haereticos in secundo affinitatis gradu coniunctos; locus non esset separationi tantum quoad thorum, sed etiam alteri quoad vinculum; quae iniungenda esset a Dispensante, publica protestatione emissa, se nullo iure, atque auctoritate dispensasse, ac proinde dispensationem irritam ac nullam fuisse. § 10. In priori Epistola nostra Encyclica scripta die 29 lunii admonuimus, ut ii, quibus exeeutio dispensationum Matrimonialium, quae in Urbe conce­ duntur, committitur, eas attente legant, et bene ac diligenter perpendant. Nunc autem eadem repetimus, et insuper addimus, ut legantur, et conside­ rentur etiam facultates, quae a Sede Apostolica conceduntur, priusquam aliquis illis utatur; cum minime deceat, ut aliorum culpa vel Sedi Apostolicae, vel cius Ministris vitio vertatur, et quod ab aliis peccatum est, crimini eis detur. Interea autem Tibi, Venerabilis Frater, et Christiano Gregi tuae curae com­ misso, Apostolicam Benedictionem peramanter impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 491-493]. 390. Benedictus XIV, const. Rerum Ecclesiasticarum, 12 aug. 1748. Rerum Ecclesiasticarum origines quo altius ex sacrae antiquitatis memoria repetimus, eo magis illas et solidis fundamentis innixas, et sublimi non minus, quam vetusta institutione venerabiles, ipsaque disciplina, et ritu graves ac religiosas, agnoscere et comprobare gaudemus. Ita porro de sacris Palliis, quae a Romano Pontifice, Patriarchis, et Archiepiscopis concedi, ipsisque in Curia praesentibus tradi, absentibus autem transmitti consueverunt, a primis usque Ecclesiae saeculis complura extant certissima monumenta; nec dubium est, quin eorum traditioni, sive transmissioni, solemnis semper prae­ missa fuerit benedictio. Quia tamen huiusmodi Benedictionis ritus nonnullas mutationes in evolutione temporum subiisse dignoscitur; Officii Nostri esse iudicavimus illius formam perpetuis futuris temporibus observandam consti­ tuere, ac praesentium Literarum auctoritate firmare. Infer speciales praerogativas Basilicae Sancti Petri in Vaticano, quarum meminit Petrus Mallius eiusdem Basilicae Canonicus tempore Alexandri III, haec recensetur, quod in ea tantum vigilantur Pallia, quae a Romano Pon 166 Romani Pontifices tificc, Patriarchis, et Archiepiscopis mittuntur. Maphaeus autem Vegius alter Sancti Petri Canonicus sub Praedecessore Nostro Martino V, Lib. 2 Rerum me­ morabilium Basilicae Sancti Petri, piam supplicationem describit, quae ab ipsius Basilicae Clero, cum cantu Psalmorum Poenitentialium, Litaniarum, alia· rumque precum fiebat, dum ad Pallia benedicenda procedebatur; atque addit, nocturnas vigilias ea occasione ita celebrari consuevisse, quemadmodum in pervigilio Festi Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli. De huiusmodi Vigiliis similiter mentio est in Libris Sacrarum Caeremoniarum Ecclesiae Romanae, qui tribuuntur Christophoro Marcello Archiepiscopo Corcyrensi, a quo vide­ licet Praedecessori quondam Nostro Leoni Papae X oblati fuerunt; ubi etiam lib. 1, sect. 10, cap. 5, dicitur, quod ipsa Pallia demittebantur in sacram Beati Petri Confessionem, ut supra illius Corpus consisterent : Per Canonicos Basilicae ponuntur super Corpora Petri, et Pauli Apostolorum sub Altari Maiore, ubi factis de more Vigiliis, illa per noctem dimittunt, deinde restituunt Subdiaconis, qui in loco honesto ea conservant. Erat quippe in anteriori fronte Altaris dictae Confessionis parva quaedam veluti fenestra, et in huius solo intra ipsius Altaris molem foramen erat, Aeneae Arcae ad perpendiculum respondens, in qua Sacrum Apostolorum Principis Corpus requiescit; ut latius legere est in descriptione veteris situs, et formae eiusdem Confessionis, quam Michaël Lunigus Praedecessori Nostro Urbano Papae VIII dicavit, quaeque tam seorsim, quam cum aliis Operibus Typis edita pluries fuit. Verum quum mutata deinceps fuerit Arae Maioris forma, nocturnarum autem Vigiliarum disciplina magna ex parte in desuetudinem abierit; annuen­ tibus Praedecessoribus Nostris Romanis Pontificibus, inductum fuit, ut prae­ dictae Basilicae Archipresbyteri Vicarius in Episcopali Ordine constitutus, vel alius Episcopus eiusdem Basilicae Canonicus, qui Matutinis Officiis in Festo Sanctorum Petri et Pauli in Pontificalibus assisteret, idem Benedictio­ nem Palliorum faceret, cuius ritus talis erat. Pallia, quae benedicenda erant, auratae Pelvi imposita, ab ipsius Vati­ canae Basilicae Canonico Altarista nuncupato comitantibus duodecim eiusdem Basilicae Beneficiatis, ad Confessionem Beati Petri deferebantur, ibique loca­ bantur super Mensam stragula pretiosa coopertam, inter duo Candelabra accensis cereis subiccta. Episcopus vero, qui Matutinis Officiis, ut praefertur, adstiterat, post decantatas Laudes, Pontificalibus adhuc indutus, una cum assistentibus Ministris paratis, et Clero Basilicae, ad Confessionem ipsam descendebat, Pallia aspergebat aqua benedicta, tum incenso adolebat, ac demum solemnes Benedictionis preces super illa recitabat: Pallia vero sic benedicta, per totam Festivitatis Octavam, supra Corpus Apostoli requiesce­ bant, expleta autem Octava, a Sacrarii Curatoribus removebantur, et inclusa Capsulae Holoserico coccineo coopertae, recondebantur in Oratorio Secre­ tarii, in quo Sanctorum Reliquiae asservantur; Clavis autem Capsulae trade­ batur primario Pontificis Caeremoniarum Magistro. Ritum hunc, qui ad proximos usque annos viguit, Nos ipsi semper observari vidimus, quo tempore in minoribus constituti, praedictae Vaticanae Basilicae Canonicatum tenuimus; nisi quod anno lubilaei millesimo septin­ gentesimo vigesimo quinto, dic xxn Februarii, in Festo Cathedrae Sancti Romani Pontifices 167 Petri Antiochiae, fel. rec. Praedecessor Noster, ac Dignitatis Nostrae amplifi­ cator, Benedictus Papa XIII huiusmodi Pallia per se ipsum benedicere maluit. Cuius Nos exemplo excitati, eiusque praeclara vestigia libenter sectantes, duobus proxime elapsis annis, in pervigilio Natalis Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, Vespertinis Officiis in ipsa Basilica Vaticana de more perso' lutis, huiusmodi Pallia benediximus, certo ordine ac ritu, quem in posterum quoque servare decrevimus, atque etiam a Successoribus Nostris Romanis Pontificibus, seu respective ab eo S. R. E. Cardinali, qui forsan, absente Pontifice, Vesperarum solemnitati in Pontificalibus adstiterit, observari, et adhiberi, praesentium Literarum mansuro tenore statuimus. Primum itaque volumus et mandamus, ut singulis annis Palliorum nume­ rus sufficiens pro Ecclesiarum opportunitate, in Vigilia Apostolorum de mane, a praedictae Basilicae Canonico Altarista, cum consueto comitatu, ad Con­ fessionem Beati Petri deferatur, ibique decenter, ut supra diximus, collocetur; ipsaque Pallia post Vesperas eiusdem diei in ipsa Basilica ritu maximo cele­ bratas, a Summo Pontifice, si praesens fuerit, sin minus ab eo Cardinali, qui Pontificalia peregerit, benedicantur. Sicut enim ipsius Romani Pontificis, vel saltem illius personam, et vices gerentis, maxime propriam, ita huic potis­ simum diei merito adseribendam censemus huiusmodi Benedictionem; tum quia Sacrum Pallium, in quo (ut In noceri tii Papae Ill Praedecessoris Nostri verbis utamur) Pontificalis officii plenitudo cum Archiepiscopalis nominis appel­ latione confertur, speciale munus est, quod a solo Romano Pontifice Beati Petri Successore conceditur; tum quia eo die conspicuus universi CollegiiS. R. E. Car­ dinalium, aliorumque ipsius Ecclesiae Romanae Procerum consessus, ac frequentissimi Populi concursus, huiusmodi functionis splendorem, et maiestatem magnopere augebit. Expletis itaque Vesperis, descendat ad Confessionem unus ex Auditoribus Causarum Palatii Apostolici, Sacris Subdiaconalibus vestibus indutus; prae­ cedentibus duobus servientibus armorum, Mazzeriis Papae nuncupatis; comi­ tantibus hinc et inde duobus aliis Auditoribus Collegis, cum supparo, et superpelliceo; et subsequentibus Pontificiae Consistorialis Aulae Advocatis; atque is praeparata Pallia coram Pontifice, aut Cardinale Pontificalia exer­ cente, afferat, et sistat. Decet enim huiusmodi munus iniungi praefatis Audi­ toribus, in Subdiaconorum Ordine Pontifici ministrantibus, quorum videlicet Collegii Decano singulis annis traduntur Agni, ex quorum velleribus con­ texenda sunt Sacra Pallia; nec minus convenit, Consistorialis Aulae Advo­ catos adesse, ad quos singulari privilegio pertinet pro Pallii concessione apud Pontificem in Consistorio residentem perorare. Ipse autem Pontifex, seu illius vice, ut praefertur, Cardinalis ille, qui Officio in Pontificalibus adstiterit, Pallia praedicta more solito adsperget aqua benedicta, tum incenso adolebit, deindeque pronunciabit super ea preces, et Benedictiones, iuxta formulam inferius statuendam. Peracta demum Benedictione, eadem sacrata Pallia includantur arculae argenteae auro obductae, quam semper in ipsa Confessione Beati Petri Apo­ stoli, et prope sacrum illius Corpus in loco ad id designato asservari man­ damus; quamque ad hunc effectum, exquisito caelaturae opere, nostro sumptu 16S Romani Pontifices conflatam, nuper eidem Beatissimo Apostolorum Principi reverenter obtuli­ mus, ipsum enixe orantes, ut de negligentiis, et offensionibus nostris, quas­ cumque in ipsius Basilicae servitio admisimus, dum inter illius Canonicos accensebamur, indulgentiam et veniam Nobis ab Omnipotenti Deo dignanter imploret. Volumus autem, ut huiusmodi arculae cura, et custodia spectet ad ipsius Basilicae Canonicum Altaristam pro tempore existentem; illius vero Clavis a primario Pontificiarum Caeremoniarum Magistro retineatur. Denique attendentes, quo ritu huiusmodi Pallia a Cardinali S. R. E. Dia­ conorum Priore absentium Patriarcharum, seu Archiepiscoporum Procurato­ ribus traduntur, animadvertimus ipsos Procuratores iuramentum praestantes iuxta antiquam formulam, quae ipsis exhibetur, plura promittere, quae nec omnino his temporibus integre adimpleri, nec sine periurii crimine negligi posse videntur. Quapropter volumus, et statuimus, ut huiusmodi iuramentum deinceps a Procuratoribus praedictis alia forma praestetur, inferius pariter inserenda praesentibus Literis. Quas quidem, cum omnibus in iisdem sta­ tutis, atque praescriptis, semper et perpetuo validas, et efficaces existere et fore, et ab omnibus, ad quos pertinet, ac pertinebit in posterum, plenissime observari decernimus. Non obstantibus, si quae sunt in contrarium, Apostolicis Ordinationibus, et Constitutionibus, nec non Cappellae Pontificiae, et ipsius Vaticanae Basilicae, etiam Apostolica auctoritate approbatis, et con­ firmatis ritibus, formulis, usibus, et consuetudinibus etiam immemorabilibus; quibus omnibus, et singulis, quatenus opus sit, Motu proprio, ac de Apo­ stolicae potestatis plenitudine, pro praemissorum perpetua exeeutione, dero­ gamus, ac derogatum censeri volumus, caeterisque contrariis quibuscumque. Formula igitur Precum ad benedicenda Pallia in vigilia Sanctorum Apo­ stolorum Petri, et Pauli, talis est. Post Vesperas, Pontifex, seu Cardinalis, qui illius vice in Pontificalibus Officio adstiterit, ipsa Pallia ter aspergit aqua benedicta, dicendo Antiphonam Asperges me, etc., ac" ter Incenso adolet; deinde'dicit: t. Adiutorium nostrum in Nomine Domini. Qui fecit caelum, et terram. Ï. Dominus vobiscum. i$. Et cum spiritu tuo. *-■' Oremus. Deus, Pastor aeterne Animarum, qui eas Ovium nomine designatas, per iesum Christum Filium tuum, Beato Petro Apostolo, eiusque Successoribus, boni Pastoris typo regendas commisisti, atque ipsis sacrarum Vestium symbolis Pastoralis curae documenta significari voluisti; effunde per ministerium nostrum super haec Pallta de Beatorum Apostolorum Principum Altari sumpta, copio­ sam Benedictionis et sanctificationis tuae gratiam, ut quam mystice reprae­ sentant Pastoralis officii plenitudinem, atque excellentiam, pleno quoque o, «rentur effectu. Humilitatis nostrae preces benignas excipe, atque eorundem Apostolorum mentis, et suffragiis concede, ut quicumque ea, te largiente, gestaverit, intelligat se Ovium tuarum Pastorem, atque in opere exhibeat, quod Signatur in nomine. Sit boni magnique illius imitator Pastoris, qui errantem Romani Pontifices 169 Ovem humeris suis impositam caeteris adunavit, pro quibus animam posuit. Sit eius exemplo in custodia Gregis sibi commissi sollicitas, sit vigil, sit cir­ cumspectus, ne qua Ovis in morsus incidat, fraudesque Luporum. Sit disci­ plinae zelo districtus, quod perierat requirens, quod alienam reducens, quod confractum alligans, quod pingue, et forte custodiens. Videat humeris sais im­ positam Crucem, quam Filius tuus proposito sibi gaudio sustinere non recusavit, silque illi crucifixus Mundus, et ipse Mundo. Tollat iniectum collo suo Evangrlicum iugum, sitque ei ita leve ac suave, ut in via mandatorum tuorum cae­ leris exemplo, et observatione praecurrat. Sit ei hoc symbolum unitatis, et cum Apostolica Sede communionis perfectae tessera, sit charitatis vinculum, sit Divinae haereditatis funiculus, sit aeternae securitatis pignus, at in die adventus, et revelationis Magni Dei, Pastorumque Principis lesu Christi, cum Ovibus sibi creditis stola potiatur immortalitatis, et gloriae. Per eandem, etc. Formula autem juramenti, quod Procuratores absentium Archiepiscoporum, aliorumque, quibus Pallium a Romano Pontifice concessum fuerit, praestare debent in manibus Cardinalis Sanctae Romanae Ecclesiae Diacononim Prioris pro tempore existentis, dum Pallium ipsis ferendum, seu trans­ mittendum suscipiunt, talis est: Ego, N. Procurator, et procuratorio nomine, et pro parte Reverendissimi in Christo Patris, et Domini N. electi Ecclesiae N., instanter, instantius, et instantissime peto mihi tradi, et assignari Pallium de Corpore Beati Petri sumptum, in quo est plenitudo Pontificalis Officii, et promitto illud reverenter portare, vel portari facere eidem Reverendissimo Patri Domino N. Sic me Deus adiuvet, et haec sancta Dei Evangelia. Nulli ergo, etc. [Bencd. XIV Bull., tom. 2, p. 494-497]. 391. Benedictus XIV, const. Quod expensis, 26 ang. 1748. § 1. Quod expensis omnium rationum momentis, et gravissimis suffra­ giis virorum dignitate, pietate, ac sapientia insignium concurrentibus, alias a Nobis decretum est, id, ut sollemnioribus Apostolicae auctoritatis Nostrae documentis confirmatum, quemadmodum est hoc in more positum, laudabilique Praedecessorum Nostrorum Romanorum Pontificum instituto commen­ datum, maiori cum observantia debitae execution! mandetur: novo Apostolicac confirmationis Nostrae patrocinio communire exoptamus. Sane nuper edidimus Decretum tenoris sequentis: Benedictus Papa XIV. Cum Nobis Carissimus in Christo Filius noster Ferdinandus VI Hispaniarum Rex Catho­ licus enixam piamque petitionem exhiberi fecisset, ut quae disciplina viget in suo Aragoniae Regno (cuius appellatione tum ipsa Aragonia, tum etiam Valentiae, Cataloniae, et Maioricae Ditiones comprehenduntur), ut scilicet in dic Commemorationis omnium Fidelium Defunctorum quilibet Sacerdos Saecularis duas, Regularis autem tres Missas celebrare possit, eadem ad 170 Romani Pontifices caetera quoque Regna, et Dominia eidem Ferdinando Regi subiecta aucto­ ritate nostra extenderetur; cumque eodem fere tempore Carissimus quoque in Christo Filius noster Iohannes V Portugalliae, et Algarbiorum Rex illu­ stris similem instantiam apud Nos promoveri fecisset, ut nempe in omnibus Regnis, atque Dominiis sibi subiectis, cuilibet Sacerdoti tam Saeculari, quam Regulari, facultas per Nos fieret tres Missas praefato die celebrandi: Nos quidem huiusmodi petitionum gravitatem pensantes, ac memores similium postulationum, quae aliis Romanis Pontificibus Praedecessoribus Nostris parum felici exitu exhibitae fuerunt, necessarium omnino putavimus totam rei summam maturo examini subiicere. Quamvis minime hospites in ea Nos reputare possemus; siquidem olim ipsius momenta, pro Officio, quod tunc gerebamus, Secretarii Congregationis Sanctae Romanae Ecclesiae Cardina­ lium Concilii Tridentini executioni, et interpretationi praepositae, diligenter Nobis expendenda fuerunt; cumque etiam hac de re plura scripserimus in nostro Opere De festis Domini, part. 1, pag. 247, item in Tractatu De Sacri­ ficio Missae, sect. 2, pag. 169, iuxta editionem Patavinam, et in una ex Institutionibus Pastoralibus pro nostro Bononiensi Clero, Populoque editis, quae est XXXVI, in Latina versione Romae impressa, pag. 185 et 186, ac demum in nostris literis ad Episcopum Oscensem datis die 16 Martii anni 1746, quae iam seorsim typis vulgatae, in Bullarii nostri tomo II propediem edendo locum habebunt.1 § 2. Sane quum Nos in minoribus constituti, praefatae Congregationi Concilii, ut supra diximus, a Secretis essemus, oblatusque fuisset sup­ plex Libellus, in quo ex parte clar. mem. Philippi V Hispaniarum Regis idipsum studiosissime petebatur, quod nunc a Ferdinando Rege ipsius filio iterum petitur, Officii nostri esse putavimus, instantiam huiusmodi maiori cum apparatu, quemadmodum Catholici Regis dignitas postulabat, Congregationi repraesentare. Idcirco peculiaris Dissertatio a Nobis elucu­ brata fuit, quae inserta est in consueto folio Relationis Causarum, quod a Secretario confici, et singulis Cardinalibus tradi consuevit. In qua primum Dissertatione rem ipsam accuratissime pro viribus exposuimus, neque omi­ simus originem investigare illius disciplinae, quam diximus in Aragoniae Regno vigere; deinde nonnullas in contrarium indicavimus resolutiones, quae alias ad huiusmodi postulata prodierant; tum aliam memoravimus petitio­ nem, quae olim pro Portugalliae Regnis facta fuerat Praedecessori Nostro Clementi Papae IX, ut trinas liceret Missas in die Commemorationis omnium Fidelium Defunctorum celebrare, de qua tamen ob immaturam Pontificis mortem nihil decretum fuit. Quibus omnibus addidimus, quod, quum hoc idem ab Hispaniarum quondam Rege Philippo IV, pro omnibus tam Saecu­ laribus, quam Regularibus Regnorum suorum Sacerdotibus postulatum fuerit, vel saltem postulandum fuisse non ignoraretur; ideoque plura rationum, factorumve monumenta, pro huiusmodi concessione impetranda, collecta tunc fuisse constaret; Nobis datum non fuerat huiusmodi Collectiones ad cau­ sam maxime opportunas reperire, ut videre est in folio pro Congregatione » Cf N. 365. Romani Pontifices I 171 diei 11 Maii 1722 a Nobis conscripto, quod nunc in Thesauro Resolutionum praefatae Congregationis Concilii, tom. II, pag. 169 et seq., impressum repe­ ntur. Quum autem bon. mem. Ludovicus Cardinalis Belluga Congregationi praedicta die habitae interfuisset, meminimus ipsum de nostra Dissertatione favorabiliter loquutum, in nostram quoque sententiam devenisse, ut necessa­ rium putaret allegationes illas tempore Philippi IV adornatas inspicere, ipsumque in se recepisse, ut ipsas diligentissime conquiri curaret. Quapro­ pter Rescriptum prodiit: Non proposita: eoque Rescripto factum est, ut instantia tunc quidem pro rerum circumstantiis minime admissa censeretur, non tamen omnino, et perpetuo reiecta, quin potius relictus fuerit locus ulteriori rationum, atque factorum examini, si quae aliquando ad ipsam peti­ tionem magis iuvandam deducerentur. § 3. Quum itaque nunc ad Nos ipsos in Apostolica Sede, inscrutabili Dei iudicio, collocatos praefatae petitiones iamdudum desertae, instantibus praefatis Carissimis in Christo filiis nostris, delatae fuerint; omnia, quae ad plenam rei cognitionem quomodocumque pertinerent, colligi mandavimus, quaeque olim desiderata sunt, in lucem proferri. Ut autem nihil sine alio­ rum prudenti consilio statueremus, peculiarem delectorum Virorum Congre­ gationem ad negotii huius examen deputavimus; in qua adscriptos voluimus Venerabilem Fratrem Nostrum Antonium Xaverium Episcopum Praenestinum S. R. E. Cardinalem Gentili nuncupatum, praedictae Congregationis Con­ cilii Praefectum, Dilectosque Filios Nostros eiusdem S. R. E. Cardinales Pres­ byteros, Sylvium Valenti Congregationis de Propaganda Fide Praefectum, Carolum Albertum Cavalchini Praefectum item Congregationis super nego­ tiis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium, Fortunatum Tamburrini Praefectum Congregationis Sacrorum Rituum, et loachimum Besozzi Maio­ rem Poenitentiarium ; ac praeterea Venerabilem Fratrem Sylvestrum Merani Episcopum Porphyrienscm Apostolici Sacrarii Praefectum, quem peculiaris huiusce Congregationis Secretarium declaravimus; ac Dilectos Filios, Magi­ strum Ludovicum Valenti in utraque Signatura nostra Referendarium, Protonotarium Apostolicum, et Fidei Promotorem, Fratrem Michaelem a Sancto loseph Priorem Generalem Ordinis Discalceatorum Sanctissimae Trinitatis Redemptionis Captivorum, Caelestinum Orlandi Procuratorem Generalem Congregationis Monachorum Coelestinorum, loannem Andream Onofrii Ordi­ nis Eremitam’ S. Augustini Procuratorem Generalem, Thomam Sergium Presbyterum Congregationis Piorum Operariorum, Sanctae Inquisitionis Con­ sultorem, et Praefectum Studiorum in Collegio Urbano de Propaganda Fide, Fratrem loachimum Pucci Ordinis Praedicatorum Magistrum, Episcoporum, et Cleri Romani Examinatorem ; Dominicum Turanum Societatis lesu Presby­ terum, Apostolicae Poenitentiariae Consultorem Theologum, et Aegidium Oiuli eiusdem Societatis Presbyterum, alterum Examinatorem Episcoporum, et Sacrorum Canonum Professorem in Collegio Germanico-Hungarico ad Sanctum Apollinarem. His omnibus, et singulis exhiberi mandavimus quae­ cumque ad causam pertinebant, eaque potissimum, quae nuper reperta sunt, sed in praecedentibus propositionibus exhibita non fuerant; quae omnia iusto volumine comprehensa typis edita sunt Romae hoc anno mdccxlvih, dato- 172 Romani Pontifices que aliquot Mensium spatio, quo res accurate perpenderetur, iussimus, ut singuli sententiam suam scripto traditam, ac sigillo obsignatam ad Nos trans­ mitterent: quae omnia diligentissime sunt peracta. § 4. Denique Nos ipsi aliorum laboribus laborem nostrum, privataque studia nostra eorum studiis adiunximus ; et inspectis, libratisque tum novis documentis, tum ipsorum Consultorum suffragiis (ex quibus, quum quatuordecim numero fuerint, duo dumtaxat petitionem reiiciendam esse, reliqui vero duodecim Indultum concedi posse censuerunt) omnibus rite, ac mature pensatis, invocato etiam Divini Luminis adiutorio, piis ac religiosis precibus dictorum Carissimorum in Christo Filiorum Nostrorum Ferdinandi VI Hispaniarum Catholici, et Iohannis V Portugalliae, et Algarbiorum Regum Illu­ strium libenter annuentes, omnibus, et singulis in eorum Regnis, atque Dominiis actu commorantibus, tam Saecularibus, quam Regularibus Sacerdo­ tibus nunc existentibus, ac pro tempore futuris, quamdiu in praedictis Regnis, atque Dominiis moram traxerint, et non alias, facultatem perpetuis futuris temporibus duraturam concedimus, et impertimur, ut singulis annis die secunda Novembris, seu die sequenti, iuxta Rubricas Missalis Romani, qua nempe Commemoratio omnium Fidelium Defunctorum ab Ecclesia Univer­ sali recolitur, tres Missas singuli celebrare possint, et valeant, contrariis qui­ buscumque Constitutionibus, litteris, regulis, ritibus, et consuetudinibus minime obstantibus. § 5. Novimus sane, inter Scriptores rerum moralium non satis conve­ nire, an Sacerdotibus celebrantibus Missam pro Defunctis iuxta praedictas Rubricas in die Commemorationis omnium Fidelium Defunctorum, liceat huiusmodi Missae fructum medium, quem vocant, alicui peculiari defuncto applicare, an vero pro omnibus omnino Defunctis Fidelibus illum applicare teneantur. Utcumque autem se res habeat de hac controversia, Nos eos qui­ dem, quibus in Aragoniae Regno licitum erat ante hoc nostrum Indultum duas, vel tres respective Missas praedicta die celebrare, hortamur in Domino, ut earum fructum medium omnibus in Christo quiescentibus applicent. His vero, qui in posterum huius Indulti {vi, aut tertiam in eodem Regno Missam, aut secundam et tertiam in aliis Regionibus, ad quas hoc idem Indultum extenditur, celebraturi sunt, districte iubemus, atque praecipimus, ut earum fructum medium, non quidem alicui peculiari defuncto, sed in suffragium omnium Fidelium Defunctorum omnino applicent; expresse decla­ rantes hanc esse nostram mentem, et voluntatem, neque Nos alias, absque huiusmodi lege et conditione, hoc ipsum Indultum unquam concessuros fuisse. § 6. Scimus etiam, antiquis iustisque titulis innixum esse usum, quo solent Presbyteri Eleemosynam accipere pro celebrandis, sive pro applican­ dis Missis iuxta offerentium mentem; qua de re late disseruimus in nostra Institutione Ecclesiastica LVl, fusius autem in opere nuperrime vulgato De Synodo Dioecesana, lib. V, cap. 8 et 9. An vero quum retroactis temporibus in Regno Aragoniae duae Missae a Sacerdotibus Saecularibus, tres autem a Regularibus in die Commemorationis omnium Fidelium Defunctorum cele­ brarentur, duplex quoque ab illis, seu respective triplex Eleemosyna accipe- I I l Romani Pontifices 173 retur, id ignoramus; sed facile credimus id usitatum fuisse, quum ubique fere receptum sit, ut in sollemnitate Nativitatis Domini pro tribus Missis tria recipiantur charitativa stipendia. Ideoque de illis, qui ante hoc tempus in Aragoniae Regno duas, vel tres respective Missas praedicta die celebrantes, duas vel tres eleemosynas accipiebant, nihil innovandum censemus, lis vero, qui imposterum in eodem Regno tertiam Missam vigore praesentis Indulti celebrabunt, iustis de causis, ac sub poenis inferius dicendis districte prohi­ bemus, ne pro ipsa Missa ullam Eleemosynam accipere praesumant, sicut etiam iis, qui in aliis locis hoc eodem Induito comprehensis, secundam, tertiamque Missam celebrabunt, simili ratione, ac sub iisdem poenis praeci­ pimus, atque iubemus, ut non nisi unam accipiant eleemosynam, videlicet pro prima Missa dumtaxat, et in ea tantum quantitate, quae a Synodalibus Constitutionibus, seu a loci consuetudine regulariter praefinita fuerit. Decernentes nullam omnino causam, nullumque praetextum, aut obtentum, ad declinandam huius praecepti nostri observantiam suffragari posse; ne volun­ tariam quidem Fidelium oblationem, nam nec a sponte dantibus quidquam recipi posse statuimus; nec alium quemcumque colorem, quod nempe elee­ mosyna detur pro celebratione, non autem pro applicatione Missae; aut quod applicatio facienda sit pro omnibus Fidelibus Defunctis; sive quod offerentes cupiant ipso dumtaxat oblationis merito Defunctos iuvare; hi enim poterunt per alia pia opera, sive per alias eleemosynas in alios quos­ cumque, quam in Sacerdotem, eique coniunctos, erogandas, Defunctorum Animabus suffragari; non item gravem indigentiam, aut paupertatem Sacer­ dotis celebrantis, aut Ecclesiae, aut Coenobii; quibus niminim aliis quibus­ cumque rationibus subveniendum erit; nec magnam copiam eleemosyna­ rum, quae congestae fuerint pro Missis celebrandis ipsa die Commemora­ tionis omnium Fidelium Defunctorum, quibusque aliter satisfieri non possit; quum minime liceat eleemosynas accipere pro Missis, quae celebrari nequeunt intra tempus ab offerentibus, aut a legibus praefinitum; neque porro Mis­ sarum onera non adimpleta, pro quibus eleemosynae iam receptae, aut attri­ buti redditus iam percepti fuerint; Nos enim nolumus huiusmodi onera impleri per celebrationem Missarum, quae Induito nostro permittuntur; neque demum legem fundationis iam factae, aut in posterum faciendae cum augmento eleemosynae pro secunda, ct tertia Missa; quum Nos huiusmodi fundationes sive factas, sive faciendas, etiam ex nunc prout ex tunc, et e contra, hac in parte nullas et irritas esse, et fore decernamus. In summa volumus et statuimus, huiusmodi Missas de novo concessas omnibus in com­ muni Fidelium Defunctorum animabus, absque ulla prorsus eleemosynae perceptione, applicari; contrafacientcs autem poenam suspensionis a Divinis ipso facto incurrere decernimus, eiusque relaxandae facultatem Nobis, et Successoribus nostris Romanis Pontificibus expresse reservamus. Hanc vero facultatem communicamus Venerabilibus Fratribus Archiepiscopis, et Epi­ scopis, sive aliis Locorum Ordinariis, ut auctoritate nostra Apostolica, et tamquam Apostolicae Sedis Delegati, ubi sic expedire prudenter in Domino iudicaverint, eadem canonice utantur erga quoscumque praecepti huius nostri violatores, qui ad ipsos humiliter recursum habuerint, sive Saeculares, 174 Romani Pontifices sive Regulares, sive alio quocumque modo ab eorum Jurisdictione exemptos; hac tamen apposita lege, ut incursam huiusmodi suspensionem nunquam relaxare valeant, nisi prius eleemosynas a delinquentibus ratione praedicta­ rum Missarum perceptas ab ipsis reipsa receperint; quas ipsi Ordinarii in alios pios usus (non tamen in subventionem eorumdem Sacerdotum, aut personarum ipsis vel sanguine, vel necessitudine coniunctarum, aut in eorum­ dem Coenobiorum, Domorum, et Ecclesiarum utilitatem, quantumvis ipsi, aut personae, Coenobia, Domus, et Ecclesiae huiusmodi notoria paupertate laborarent) arbitrio suo erogare debebunt. Sciant tamen, quod facultas huius­ modi, quam ad relaxationem suspensionis eo modo incursae iisdem delega­ mus, nequaquam extenditur ad dispensationem ab irregularitate, in quam inciderent, qui post suspensionem, ut praefertur, incursam, in Sacro Altari ministrare praesumerent; huius enim dispensationis concedendae facultatem Nobis, et Successoribus nostris Romanis Pontificibus privative, et perpetuo reservamus. § 7. Ad hunc igitur solum, et unicum finem, ut in die Commemora­ tionis omnium Fidelium Defunctorum, multiplicatis Ecclesiae Militantis suf­ fragiis, piorum Animae in Purgatorio detentae subleventur, omnibus tam e Saeculari, quam e Regulari Clero Sacerdotibus in Regnis atque Dominiis duorum praedictorum Regum Ditioni subiectis, nunc, et in posterum pro tempore existentibus, concedimus, et indulgemus, ut praedicta die tres Mis­ sas singuli celebrare possint, et valeant. In quo sicuti praedictorum Consul­ torum concordibus fere sententiis, consiliisque adhaesimus, ita a piae Matris Ecclesiae spiritu nequaquam discessisse Nos arbitramur. Siquidem animadver­ timus minime alienam fuisse Ecclesiam a permittenda Sacerdotibus Missa­ rum iteratione in unico die, ubi de iuvandis Defunctorum Animabus age­ retur, ct quidem etiam postquam desierat vetus illa disciplina, de qua infra sermo erit, qua scilicet Sacerdotibus licebat pluries in die rem Divinam peragere, ac post latam legem de unica tantum Missa, praeterquam in die Natalis Domini, ab unoquoque Sacerdote celebranda. § 8. Nova haec disciplina a Praedecessoribus Nostris Innocentio 111 et Honorio 111 Romanis Pontificibus stabilita fuit, quorum hac de re leges extant in Libris Decretalium tit. De celebratione Missarum; Innocentii quidem in cap. Consuluisti ; Honorii vero in cap. Te referente. Quum autem Innocentius in cil cap. haec verba posuisset : Excepto die Nativitatis Dominicae, nisi causa neces­ sitatis suadeat; non solum Glossa Canonica eidem capitulo apposita huiusmodi necessitatis causam tunc fore dicit, quum celebranda sit Missa pro aliquo recens defuncto, ibi: sed quam dicit necessitatem? Respondeo: si celebravit de die, et postea etiam moriatur aliquis: verum etiam in Synodo Oxoniensi, post ipsius Innocentii obitum, sedente iam Honorio III, celebrata, decretum videmus, ut si Defuncti corpus Ecclesiasticae Sepulturae mandandum existât, Sacerdos duas Missas eodem die celebret, unam de Officio diei, aliam pro Defunctis, ut videre est in Collectione Conciliorum Angliae Londini edita anno mdccxxxvii, tom. I, pag. 586, num. 7. Idque etiam distinctius in aliis Conciliis traditum invenitur, a quibus praescriptum est, ut Sacerdos in prima Missa Purificationem non sumat, utque tunc solum secunda Missa pro De- Romani Pontifices 1 175 functis ab eodem Sacerdote celebretur, quando Cadaveris praesentia occurrat die Dominico, seu alio die Festo, nec alius adsit Sacerdos, qui huiusmodi secundam Missam celebrare possit, quemadmodum habetur in Constitutio­ nibus Sodorensibus anno mccxci conditis cap. 36, in eadem Anglicana Collectione, tom. II, pag. 179, itidemque.in Concilio Rotomagensi habito anno mccxxxi, num. 14, in Collectione Harduini, tom. VII, pag. 186 et seqq. Qua de re Nos ipsi olim egimus in nostra Institutione Ecclesia­ stica XXXVI, pag. 186. Neque vero haec in praesenti a Nobis comme­ morantur, quasi nunc etiam, praesente Cadavere, duae Missae ab eodem Sacerdote celebrari possint; quum, iuxta hodiernam disciplinam, liceat Pres­ bytero, relicta Missa de die, Missam pro Defuncto, si praesens sit Corpus, cum cantu celebrare, nisi tanta fuerit diei sollemnitas, quae Missam pro De­ functis omnimode excludat. Sed ideo haec dicta sunt, ut appareat, quam propensa fuerit Ecclesia ad permittendam Missarum iterationem quantumvis generaliter interdictam, ubi de procurandis Fidelium Defunctorum suffragiis ageretur. Quo nempe spiritu Nos etiam adducti, Missarum Sacrificia in die Commemorationis omnium Fidelium Defunctorum a singulis praedictorum Regnorum, atque Ditionum Sacerdotibus ter celebrari posse concessimus. § 9. Sed duae aliae praeterea causae, eaeque satis graves, ad id conce­ dendum Nos impulerunt. Prima est, quod quum antiquissima sit in Regno Aragoniae consuetudo, ut praedicta die tres Missae a Sacerdotibus Regula­ ribus, duacquc a Saecularibus celebrentur; eaque non modo nunquam repro­ bata fuerit, sed etiam a Praedecessore nostro Iulio III, aut Paulo III vivae vocis oraculo confirmata asseratur (ut iam olim adnotavimus in folio pro Congregatione Concilii a Nobis, ut supra diximus, exarato) utpotc quae nec Divino, nec naturali iuri contraria, sed solum a iure communi Eccle­ siastico vetita dignoscitur; cumque constet eamdem consuetudinem non solum 'n Regno Aragoniae proprie dicto, atque in alio Valentiae, et in Comi­ tatu Cataloniae, sed etiam in Regno Maioricae longius dissito, tamquam ipsius Aragoniae Regni Appendice, viguisse ct vigere; utique nec novam omnino rem, nec in exemplum alibi trahendam Nos fecisse censemus, dum huiusmodi consuetudinem, sive ritum, auctoritate nostra extendimus ad alia Regna, et Dominia eidem Hispaniarum Regi subiecta, atque insuper ad ea, quae alteri quidem Principi, nimirum Lusitaniae Regi parent, sed magna ex parte finitima et proxima sunt praedictis Hispanici Regis Ditionibus. Regula quippe canonica est, ut in Regionibus conterminis, atque inter se proximis Rituum ac Disciplinae uniformitas statuatur, atque servetur. Unde etiam Praedecessor noster Sanctus Siricius Pontifex Maximus, quum ad Himerium Episcopum Tarraconensem scripsisset de variis Ecclesiasticae Disciplinae capi­ tibus, de quibus ille Sanctum Damasum ipsius Decessorem consuluerat, 1 eidem mandavit, ut Apostolica rescripta non solum cum Provincialibus suis communicaret, sed ea etiam transmitteret ad Carthaginienses, ac Boeticos, Lusitanos, atque Gallaecos. ’ Cf. N. 15. 176 Romani Pontifices § 10. Alteram vero causam, eamque plurimi apud Nos momenli cum magno paterni animi nostri gaudio, Nobis suppeditavit enixum studium duorum Carissimorum in Christo Filiorum nostrorum Hispaniae, et Lusi­ taniae Regum, tantis in Ecclesiam promeritis Illustrium, qui unico, et sin­ cero devotionis instinctu acti, nec retardati ob parum felicem exitum simi­ lium petitionum, quas a Praedecessoribus suis propositas fuisse noveranL istorum pietatis haeredes erga Fidelium Animas purgatorio igne cruciatas sese professi sunt, auctoresque se praestiterunt, ut in earum levamen, recur­ rente quotannis generali Fidelium Defunctorum Commemoratione, in suis respective Regnis, atque Dominiis suffragia multiplicarentur. Quapropter Magni Praedecessoris Nostri Sancti Oregorii Papae verba, quae is ad Brunichildem Francorum Reginam conscripsit (Epist. 50, lib. 6, ipsius Operum, tom. 11, pag. 858) iure, ac merito ad praedictos Reges transferre Nos posse censemus: Epistolarum vestrarum series, quae Religiosum animum, et piat mentis studium continebat, non solum voluntatis vestrae fecit Nos laudare propositum, sed etiam libenter invitavit postulata concedere. Tum etiam ea, quae alter rec. mem. Praedecessor noster Innocentius Papa III ad Regem Castellae scripsit (Epist. 154, lib. 14): Cum Personam tuam inter Catholicos Reges speciali diligamus in Domino charitate, in his, quae secundum Deum requiris a Nobis, favorem Tibi Apostolicum libenti animo impertimur; atque alia, quae idem (Epist. 24, lib. 15) scripsit ad Regem Lusitaniae: Aequum est autem, ut quos ad Populi regimen et salutem, dispensatio coelestis eligit, Apostolica Sedes sincero prosequatur affectu : et in iustis postulationibus stu­ deat efficaciter exaudire; eadem sane praesentium Hispaniae, ac Portugalliae Regum pietati ac dignitati mirum in modum congruere videntur. Quorum praeterea consimiles postulationes hat de re Nobis exhibitas, et parem pro Religione zelum, eximiumque Christianae Fidei in remotissimis etiam Regio­ nibus propagandae studium, perspicuis argumentis Nobis assidue compro­ batum, dum laeti suspicimus, haec etiam utrique simul aptanda censemus, quae noster quoque Praedecessor S. Leo Magnus ad Theodosium Augustum scribebat, Epist. 21, ipsius Operum tom. I, pag. 238: Quantum praesidii Dominus Ecclesiae suae in fide Vestrae Clementiae praepararit, his etiam literis, quas ad me misistis, ostenditur; ut Vobis non solum Regium, sed etiam Sacerdotalem animum inesse gaudeamus. Siquidem praeter Imperiales, et publicas curas, piissimam sollicitudinem Christianae Religionis habetis. § 11. Quamvis vero antehac in Regno Aragoniae, Sacerdotibus Regula­ ribus praedicta die tres Missas celebrantibus, Sacculares Presbyteri duas tantum celebrarent, Nos tamen aequum iudicavimus hos illis per omnia exaequare, ut esset inter ipsos Ritus uniformitas: quae res in causa fuit, ut in Ecclesia Catholica aliae quoque diversitates sublatae fuerint, quantumvis tolerabiliores videri possent. Ita quum in Gallias, regnante Carolo Magno, inductus fuisset, una cum Ordine Romano, Ritus celebrandi tres Missas in die Natali Domini nostri lesu Christi, quum antea duae tantum celebrari solerent, novum hunc Ritum soli primum Episcopi adoptarunt, ac sibi suaeque Dignitati proprium fecerunt; sed postea, ad evitandam difformitatem, huiusmodi facultas ad omnes inferioris quoque Ordinis Sacerdotes Romani Pontifices 177 extensa fuit, quemadmodum a Nobis demonstratum est in Tractatu de Festis Domini, part. 1, pag. 248. § 12. Applicationem autem Missarum, hoc nostro Induito concessarum, ter­ tiae nimirum a Sacerdotibus Saecularibus in Regno Aragoniae, secundae vero, ac tertiae ab omnibus existentibus in aliis Regionibus hoc Decreto comprehen­ sis, iussimus fieri, non quidem pro aliquo peculiari Defuncto, sed pro omnibus Fidelibus Defunctis in genere; tum quia id magis consentaneum visum est piae, ac religiosae menti duorum Regum huiusmodi Indultum expetentium; tum quia Ecclesiae spiritus id maxime postulabat. Siquidem constat generalem Com­ memorationem omnium Fidelium Defunctorum secundae diei Mensis Novem­ bris affixam, iam usque a saeculo nono ab Arnalario Fortunato propositam, vertente autem saeculo undecimo a Beato Odilone Abbate pro omnibus Mo­ nasteriis sibi subiectis receptam, atque ab his demum, Praedecessoris nostri Iohannis Papae XIX auctoritate, ad universam Ecclesiam propagatam fuisse, ea potissimum de causa, ut, post celebratam praecedenti die Festivitatem in honorem Sanctorum omnium cum Christo regnantium, omnium quoque lustorum Animae in Purgatorio detentae, ac coelestis gloriae consortium expectantes, generalibus Ecclesiae suffragiis adiuventur. De hac re latius disseruimus in Opere, quod scripsimus in Acta nonnullorum Sanctorum, quorum Officia celebrantur in nostra Bononiensi Civitate, ac Dioecesi, in Editione Patavina, cap. 22. Unde satis patet, quam iusta de causa praedictas Missas non aliquibus peculiaribus Defunctis, sed omnibus in communi Fide­ libus in Christo dormientibus applicandas esse voluerimus. § 13. Quam vero Nobis semper cordi fuerit, ut, iuxta Sacrorum Cano­ num praescriptum, a celebratione Sacrosancti Missae Sacrificii omnem ava­ ritiae speciem, omnemque sordidi captandi lucri praetextum longissime arceremus, satis compertum esse putamus ex his, quae tum in Archiepiscopatus Bononiensis, turn in Supremi Pontificatus adrninistratione, in hunc finem praestitimus. Etenim inter Pastorales Institutiones nostras, praeter quinqua­ gesimam sextam, in qua plures hac de re Ecclesiasticae Disciplinae regulas demonstravimus, et omnino observari praecepimus, adest etiam nonagesima secunda, in qua Sanctissimis Apostolicae huius Sedis decretis inhaerentes, pravam quamdam damnavimus consuetudinem, qua contendebant nonnulli licitum esse Missas ita celebrare, ut earum fructum medium in antecessum applicarent pro iis, qui postea eleemosynam offerendo illius applicationem expe­ terent. Inter nostras vero Apostolicas Constitutiones in Bullarii Nostri tom. I impressas, extant vigesima secunda, et vigesima tertia, ’ quibus severissime vetitum per Nos est, ne eleemosynae pro Missarum celebratione colligantur in iis locis, in quibus maior est earum Taxa Synodalis, ut deinde Missae alibi celebrandae committantur, ubi huiusmodi Taxa in minori quantitate statuta est. In novissimo autem Tractatu Nostro te Synodo Dioecesana, lib. 5, cap. 8, num. 9 et 10, alia complura ad hanc rem pertinentia studiose collegimus. § 14. Ab hoc itaque tramite neutiquam recedendum Nobis esse iudicantes, decrevimus supra, atque statuimus, ut pro celebratione, aut appli' Cf. N. 311, 312. Ii 178 Romani Pontifices catione Missarum hoc nostro Induito concessarum, nullum prorsus stipen­ dium quocumque praetextu aut colore accipi valeat; quod ut a Nobis in praesenti casu decerneretur, specialis quaedam, et urgens ratio Nos impulit, praeter generales hasce, quas paulo ante indicavimus. Perspectum est enim omnibus in Ecclesiastica Historia paulum modo versatis, plures olim fuisse dies polyliturgicos, quibus nimirum singuli Sacerdotes plus quam semel Mis­ sarum sacrificia peragebant, ut erat, praeter Natalem Domini, prima dies Mensis Januarii, Feria V in Coena Domini, Vigilia Ascensionis, tres dies leiunii infra Octavam Pentecostes, aliique dies Festi nonnullorum Sanctorum memoriae dicati, ut Nativitas Sancti Iohannis Baptistae, et Natalitium Sanc­ torum Apostolorum Petri, et Pauli, de quibus Nos ipsi monumenta protu­ limus in Opere de Festis D. N. Icsu Christi, part. I, pag. 247. § 15. Ut autem huiusmodi consuetudo generaliter tolleretur, et facultas celebrandi plures Missas uno die, ad solum diem Natalis Domini coarctarctur, non alia de causa factum est, quam ut avaritiae, et sordidis quaestibus adimeretur occasio, vel saltem oblocutionibus silentium imponeretur, quae scilicet ex eleemosynis pro Missarum numero multiplicatis, aut ortum habue­ rant, aut oriri posse videbantur. Hunc esse proprium sensum Canonis Suf­ ficit, de Consecr., dist. 1, iam demonstratum per Nos est in literis ad Vene­ rabilem Fratrem Episcopum Oscensem datis, § Excepta, et sequentibus. Ideo autem scripta Nostra in hoc Decreto frequenter in medium protulimus, ne quae iam alibi a Nobis dicta sunt, hic denuo explicare, et quae alibi demon­ stravimus, iterum rationibus comprobare cogeremur. Id vero, quod supra posuimus, a duobus praeterea scriptoribus in Ecclesiasticis rebus apprime versatis asseritur. Eorum alter est Thomassinus in Opere de veteri, et nova Ecclesiae disciplina, par. 3, lib. 1, cap. 74, num. 6, ubi post allatam Consti­ tutionem Odonis Episcopi Parisiensis, videlicet: Nullus bis in die Missam audeat celebrare, aut cum duplici Introitu, nisi in magna necessitate; haec subdit: Cum pecunia tunc ut plurimum ad Missam offerretur, hinc avaritiae species, vel suspicio quaedam iterationi Missarum affricabatar. Alter est Vicecomes in Tractatu de antiquis Missae ritibus, lib. 3, cap. 28, circa fin., ubi postquam antiquam exposuit disciplinam, qua permittebatur Sacerdoti piures Missas in die celebrare; de ipsius disciplinae mutatione deinde sic ait: Abrogationis autem causam, quantum equidem divinare possum, dedere nun­ dinatores quidam, qui maioris pietatis materiam ad turpe lucrum detorquere non sunt veriti, et fecerunt, ut libertas prisca saltem hisce Regionibus erepta sit, ac desierit. § 16. Si igitur multiplicitas Missarum, quae Sacerdotibus olim pluribus per annum diebus permittebatur, ideo sublata fuit, ut avaritiae quaestibus, aut obloquentium suspicionibus obviam irctur, iure ac merito Nos Indultum hoc Nostrum, quo Sacerdotibus in praefatis Regnis atque Dominiis commo­ rantibus tres Missas in die Commemorationis omnium Fidelium Defuncto­ rum celebrare permisimus, huiusmodi expressa lege, atque districta sanctione communire debuimus, ut ne quis eorum pro Missis de novo concessis, ullum stipendii genus, quacumque de causa, et quolibet praetextu, aut colore reci­ pere posset. Romani Pontifices 179 § 17. His accedit, quod quum petitiones inspexerimus ab aliquibus pecu­ liaribus Episcopis Apostolicae Sedi olim oblatas pro concessione celebrationis duarum, aut trium Missarum in die Commemorationis omnium Fidelium Defunctorum, simulque contraria expenderimus Rescripta tunc respective emanata: agnovimus praedictas petitiones huic potissimum rationi innixas fuisse, quod scilicet tanta esset eleemosynarum copia, quae ca die pro Mis­ sarum celebratione a piis Fidelibus offerebantur, ut aliter illis satisfieri non posse assererent, quam si facultas indulgeretur Sacerdotibus, ut plures Missas ea ipsa die celebrare possent; contra vero in reiiciendis iisdem petitionibus, id maxime spectatum fuisse agnovimus, ne per huiusmodi concessiones Ordo Sacerdotalis apud detractores in aviditatis suspicionem, et infamiam addu­ ceretur. Qua etiam de causa Nos hanc concessionem nostram, praedicta lege adiecta, suspicionibus huiusmodi nullum locum praebere posse voluimus. § 18. Haec sunt, quae concedenda esse indicavimus, quaeque de prae­ missorum consilio, et Apostolica auctoritate Nostra concessimus; atque haec sunt, quae in huiusmodi Indulti concessione prae oculis habuimus; quaeque omnia exponenda duximus praesenti Decreto, quod a Nobis con­ ditum, manu nostra subscripsimus hac die xxi Augusti Anni mdccxlvih Anniversaria Coronationis nostrae, ineunte Pontificatus Nostri Anno Nono. Benedictus Papa XIV. § 19. Porro praeinsertum nostrum Decretum, atque in eo omnia, et singula contenta, ac praescripta, quo firmius subsistant, et serventur exactius, atque etiam quatenus opus sit, auctoritate Nostra Apostolica tenore prae­ sentium confirmamus, et approbamus; illique, et omnibus, ac singulis con­ tentis, et praescriptis, Apostolicae firmitatis robur adiicimus, atque ita, ut praemittitur, omnino servari mandamus. Decernentes easdem praesentes literas firmas, validas, et efficaces existere, et fore, suosque plenarios, et integros effectus sortiri, et obtinere, ac illis, ad quos spectat, et spectabit n futurum, plenissime suffragari, et ab eis respective sub irrogatis poenis, :t censuris inviolabiliter observari; sicque in praemissis per quoscumque udices Ordinarios, et Delegatos, etiam Causarum Palatii Apostolici Audilores iudicari, et definiri debere, ac irritum, et inane, si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter, vei ignoranter contigerit attentari. Non obstantibus Constitutionibus, et Ordinationibus Apostolicis, caeterisque con­ trariis quibuscumque. Volumus autem, ut praesentium literarum transumptis, seu exemplis etiam impressis, manu alicuius Notarii publici subscriptis, et sigillo Personae in Ecclesiastica Dignitate constitutae munitis, eadem prorsus fides in iudicio, et extra adhibeatur, quae adhiberetur iisdem praesentibus, si forent exhibitae, vel ostensae. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 49B-5061. 180 Romani Pontifices 392. Benedictus XIV, decr. Non multi, 14 nov. 1748. § 1. Non multi menses effluxerant, ex quo placuit Omnipotenti Deo humilitatem Nostram nullis suffultam meritis ad universalis Ecclesiae regimen assumere, quum plurium, et pietate, et doctrina insignum Virorum, necnon Episcoporum per Ecclesias tam citra, quam ultra Montes constitutorum, instan­ tiae ad Nos deferri coeperunt, ut numerus dierum Festorum de praecepto in satis nota Constitutione rec. mem. Praedecessoris Nostri Urbani Papae VIII praefinitus,’ auctoritate Nostra minueretur. Quam quidem ob rem, Nobis expo­ nebant, et nimis grave detrimentum humilioris sortis hominibus, qui manuum suarum laboribus se ipsos, suasque familias sustentare coguntur, ex huiusmodi Festorum dierum numero, quibus operari prohibentur, inferri ; et simul arduum vel potius impossibile esse, debitam, exactamque eorum observan­ tiam et sanctificationem a populis obtinere; siquidem post innumeras districtasquc leges ea de re latas, et curas adhibitas, numquam saepius cauponae atque popinae frequentari dignoscuntur, quam ipsis diebus Festis, pomeridianis potissimum horis, non sine scandalo, et rixarum, aliorumque criminum sequela. Cumque Carissimus in Christo Filius Noster Carolus utriusque Siciliae Rex Illustris post aliquot annos Urbem ingressus ad Nos comiter accessisset, non omisit summo zeli studio pro huiusmodi Festorum dierum in suis Regnis imminutione Nobiscum agere. § 2. Nos autem cum primum illae, quas supra diximus, instantiae ad Nos pervenerunt, minime labori pepercimus, ut rem ipsam in suis fontibus inspiceremus; quin etiam satis amplam Dissertationem ea de re exaravimus, et publicari curavimus, in qua pleraque a Nobis demonstrata sunt, ad hanc minuendorum Festorum materiam pertinentia, pluresque huiusmodi immi­ nutionis viae indicatae fuerunt, sed nihil definrtum, aut pro auctoritate sta­ tutum fuit: quum id Nobis unice propositum tunc fuisset, ut aliorum sen­ tentias intelligeremus, non solum circa rationem peragendae Festorum dierum reductionis, sed etiam super ipsius imminutionis substantia, an eam fieri, vel potius rem in priori statu relinqui praestaret; ita ut, qui reductionem nequaquam faciendam existimaret, minime neccsse haberet de illius executionis modo inquirere, aut Nobis consilium praestare. § 3. Quadraginta porro fuerunt, quorum consilium requisivimus; inter quos nonnulli huius S. R. E. Cardinales, Episcopi plures tam Itali, quam Ultramontani, reliqui Theologiae aut Sacrorum Canonum Professores, vel in Ecclesiasticae Disciplinae rationibus tum Romae, tum alibi, agendo potissimum experiendoque versati. Horum omnium responsa, iuxta mandatum Nostrum, scripte concepta, quae adhuc apud Nos asservantur, cum accepissemus; ex praedicto numero, tres supra triginta invenimus, qui Festorum dierum immi­ nutionem vel necessariam, vel utilem omnino fore affirmabant; ex his vero, • Cf. N. 226. Romani Pontifices i - I 181 quindecim Nobis suadebant, ut edita generali Apostolica Constitutione, huius­ modi imminutionem in universa Ecclesia statueremus; alii autem numero octo­ decim, audiendas esse censebant instantias Ecclesiarum, atque Dioecesum earumque peculiaribus necessitatibus diversa atque opportuna ratione con­ sulendum. Quod vero pertinet ad ipsius reductionis modum, quum in Con­ cilio Provinciali Tarraconensi, habito sub san. mem. Praedecessore Nostro Benedicto ΧΠ1 Pontifice de Nobis optime merito, conditum fuerit Decretum, ut, accedente Apostolicae Sedis approbatione et auctoritate, ac salva obliga­ tione sanctificandi, ut prius, omnes dies Dominicos, et solemniores quasdam Festivitates, quibus nimirum et assistendum foret Sacrificio Missae, et absti­ nendum ab operibus servilibus: in aliis quibusdam Festis minus principa­ libus, tenerentur quidem Fideles ex praecepto Missam audire, sed reliquum diei tempus operibus et laboribus quibusque exercendis, etiam servilibus nuncupatis, licite impendere possent; cumque ipsius Concilii Patres, Anno Domini mdccxxvh huiusmodi Decreti approbationem et confirmationem a praefato Benedicto Praedecessore petiissent, idemque Praedecessor Anno sequenti mdccxxvui Decretum ipsum per suas Apostolicas Literas in forma Brevis approbasset et confirmasset; ex praefatis XXXIII consulentibus viginti tres in eo concordes fuerunt, ut Festorum dierum reductio iuxta formam et methodum Decreti Conciliaris Tarraconensis fieri deberet, reliquis decem in diversas sententias abeuntibus; aliis nempe tollendas omnino censentibus Festivitates aliquot ex his, quas Urbanus VIII servari mandaverat; aliis pro­ ponentibus plurium Festivitatum coniunctionern in unam diem de praecepto sanctificandam; aliis vero complura Sanctorum Festa in dies Dominicos trans­ ferentibus. § 4. Nos autem, horum omnium consiliis perlectis, matureque perpensis, nequaquam expedire indicavimus generalem hac de re Constitutionem edere, quum Nobis animo obversarentur multimodae difficultates olim adversus praedictam Urbani Praedecessoris Constitutionem excitatae ab iis ipsis, qui pro illius promulgatione consilium dederant, et preces obtulerant. Quapropter, ut et Apostolicae Sedis auctoritati ac dignitati prospiceremus, et simul osten­ deremus, quanto in honore apud Nos habeantur Venerabiles Fratres Nostri Ecclesiarum Antistites, quos quidem suarum Dioecesum necessitates optime intclligere, maximoque zelo pro Dei cultu et gloria flagrare non dubitamus; id Nobis servandum proposuimus, et re ipsa servavimus, ut nihil hac de re decerneremus, nisi postquam Episcopi pro suis quique Dioecesibus, aut Metropolitani, de Suffragancorum consilio et assensu, pro suis Provinciis, peculiares Ecclesiarum et Populorum necessitates Nobis demonstrantes, Festo­ rum dierum imminutionem postulassent. In quo tamen non cuilibet angustae Dioecesis Episcopo id optanti annuendum censuimus, nisi simul finitimi alii Praesules id ipsum expeterent; quo scilicet ritus et disciplinae uniformitas, quantum fas esset, in vicinis atque conterminis Dioecesibus conservaretur. Praeterea nihil innovari voluimus, non solum in hac Nostra Romana Urbe, pro qua peculiares quaedam circumstantiae ponderandae sunt, quae aliis Civi­ tatibus ac Dioecesibus aptari nequeunt; sed nec in Nostra Bononiensi Civi­ tate ac Dioecesi, cuius Pastorale regimen una cum supremo Pontificatu reti- I 182 Romani Pontifices nemus ; ne scilicet aliis exemplo et iudicio Nostro praeire voluisse videremur, ut pro suis Dioecesibus, licet inviti, id facerent, quod Nos ipsi Bononiae fecisse mus; aut hominum censuram adversus illos excitaremus, qui non idem egissent, quod Nos statuisse viderent in Dioecesi regimini Nostro immediate subiccta. § 5. Hanc igitur agendi normam constanter sequentes, oblatis Nobis multorum Episcoporum petitionibus, praeceptum observandi dies Festos in pluribus Dioecesibus, atque Regionibus, iuxta modum inferius dicendum, benigne relaxavimus. Nec aliquid invenire est hac in re ullibi a Nobis fuisse statutum, sine praecedentibus instantiis, et causarum expositionibus, pro singulis Civitatibus, et Dioecesibus, ex parte earumdem Antistitum ad Nos et Apostolicam Sedem delatis. Quod vero spectat ad modum relaxandi huiusmodi praeceptum, quum adverterimus, legem audiendi Missam, ab alia feriandi ab operibus servilibus distinctam plane, et separabilem esse, ipsosque etiam Episcopos non solum frequenter agrorum cultoribus, sed et urbanis quandoque Operariis, haud difficulter concedere, ut dies Festos, officio Missae dumtaxat assistendo, sanctificent, de caetero autem laboriosis operibus incum­ bere valeant: quin etiam a quibusdam Moralis Theologiae Scriptoribus, licet audacter, assertum fuisse viderimus, immunes esse a peccato pauperes, et inopes, qui Festis diebus etiam solemnioribus, quo valeant egenas familias suas sustentare, audito Sacro, laboribus manuum suarum, quantumvis ser­ vilibus, per plures horas occulte, et sine scandalo occupantur; cumque potis­ simum Tarraconensis Decreti ab Apostolica Sede, ut supra dictum est, appro­ bati, illustre exemplum prae oculis haberemus: in admittendis Episcoporum instantiis, hanc observavimus methodum, ut, firmam et ratam relinquentes utramque legem de audienda Missa, et de abstinendo ab operibus servilibus in omnibus diebus Dominicis, et in praecipuis quibusdam anni Festivitatibus; aliarum minus solemnium sanctificationem ita deinceps fieri permitteremus, ut, audita Missa, reliquum diei tempus pauperibus liberum esset ad laboriosa quaeque opera exercenda. Neque vero facilem aditum apud Nos invenerunt aliquorum Antistitum preces, qui Festorum dierum imminutionem alia via et ratione in suis Dioecesibus fieri optabant; translatis nimirum in dies Domi­ nicos Sanctorum Festivitatibus per hebdomadas occurrentibus. § 6. Per haec autem minime detractum censeri debet providae Consti­ tutioni Praedecessoris Nostri Urbani Papae VIII, quam et Apostolico illius zelo dignam, et eorum temporum rationibus maxime aptam fuisse agnoscimus, et profitemur. Nec aliter profecto de illa Nos iudicare dicendum esset, etiamsi (prout fert earum legum natura, quae ad Ecclesiasticam disciplinam, muta­ tionibus merito subiectam, unice pertinent), ex novis non levibus, neque pro ingenio excogitatis causis, sed tot insignium Ecclesiae Praesulum iudicio com­ probatis, plures dies Festi de praecepto in Urbani Catalogo descripti, ex observandorum dierum numero exempti omnino fuissent. Ideoque multo minus hoc dici potest, ubi nulla ex Festivitatibus in ea Constitutione desi­ gnatis peculiari cultu et sanctificatione privata est; sed in aliquibus dumtaxat permissum fuit, ut Divinis Mysteriis religiosa saltem praesentia celebratis, cuilibet licitum esset, operibus et laboribus humanae vitae utilibus, et neces­ sariis intendere. Romani Pontifias 183 § 7. Quod enim Ecclesiastica disciplina, salvo honore praecedentibus Constitutionibus, earumque auctoribus debito, et sine eorum reprehensione atque iniuria, immutari valeat, innumeris possemus exemplis apertissime com­ probare, a quibus, cum in re minime dubia versemur, recensendis superse­ demus; illudque solum monuisse sufficiat, tunc demum innocuam esse anti­ quae disciplinae mutationem, dum non temere atque inconsulto, sed a legitimis Superioribus, et iustis de causis fiat, quas Innocentius III Praedecessor Noster in Concilio Lateranensi IV, Can. 50 commemorat.1 § 8. Et nos quidem iure Nobis polliceri posse videbamur, dum circa propositam dierum Festorum imminutionem adeo caute, adeo ex aliorum potius sententia, quam ex auctoritate, qua fungimur, omnia ad hunc diem agere studuimus, nec nostram agendi rationem in aliorum censuram et offen­ sionem incidere debere, nec Ecclesiae pacem, quae Nobis summopere cordi est, ullo modo turbandam fore. Verum nonnulla intervenerunt, quorum causa eam Nobis spem in irritum cessisse dubitamus. Quum enim inter Viros doctos disputari coeperit, recte ne, an secus, Episcopi faciant, qui ab Aposto­ lica Sede postulant, ut liceat in suis Dioecesibus aliquos dies Festos de prae­ cepto minus principales sola Missarum auditione sanctificare, non interdicto in reliquis horis negotiorum et operum etiam servilium exercitio; quamvis facile intelligamus, huiusmodi dissidia ex diversa hominum iudicandi et opi * nandi ratione ortum habere, humanasque res omnes similibus dissensionibus plerumque subiectas esse: nihilominus ab aliquibus doctis probisque Viris demonstratum Nobis est, in hac controversia, Scribentium stilum intra inno­ cuae disceptationis terminos non constitisse; dubitarique posse, ne ab impro­ bandis postulantium studiis, ad ipsius concessionis reprehensionem sensim disputatio transierit; adeoque incaluisse concertationis aestum, ut in publicis Libris et Scripturis, graviores accusationes et censurae in contrariae sententiae defensores utrimque coniectae fuerint; ex quo sane novarum turbarum occasio, cum Ecclesiasticae pacis detrimento, existere posset. § 9. In hoc statu rerum, Nos unam ab altera consultationis causa sejun­ ximus. Quaecumque circa Nostram agendi rationem dicta et conscripta palam, Nobis observanda offerebantur, ea nec audire voluimus; sed testimonio con­ scientiae Nostrae contenti, illa omnia vel negleximus, vel nimio contendentium ardori cond jnavimus. Quod vero spectat ad ipsam ferventis disputationis naturam, ili us examen primum demandavimus nonnullis in Theologica facul­ tate praestavtibus Viris; qui sane, omnibus visis atque perpensis, retulerunt, neutra ex parte ullum Catholici dogmatis caput in controversiam adductum fuisse, nihil adversus Urbani VIII Constitutionem contumeliose, aut irreverenter esse dictum, nullum esse locum in contendentium scriptis, quantumvis adver­ sariorum censura notatis, cui genuinus Catholicus sensus revera non subsit. Approbato Theologorum iudicio, quod luculentissimis scriptis ediderunt, quid facto opus esset, ut ulterioribus perturbationibus occurreremus, exquisivimus; et aliquot Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium, aliorumque Ecclesiasticae Disciplinae peritorum consilium fuit, ut universae quaestioni, ’ C. 8, X, de consanguinitate et affinitate, IV, 14. 1 _ 184 Romani Pontifices ------------------------------------------------- —------------------------------------------------------- auctoritate Nostra Apostolica, silentium imponeretur, publicandisque in poste­ rum super ea libris et scriptis aditus intercluderetur; id quod a Praedeces­ soribus Nostris Romanis Pontificibus, ad alias extinguendas controversias similiter exardescentes, non semel factum fuisse constaret. Horum consilium Nos, matura deliberatione praehabita, et probavimus, ct exequendiim statui­ mus; eo maxime, quod, si scribentibus pro una aut altera sententia, hic finis propositus est, ut Ecclesiarum Antistites a petendo minuendorum Festorum Induito retrahantur, vel ad illud postulandum incitentur; tot sunt, quae ad hunc diem in utramque partem scripta et dicta fuerunt, ut quilibet Episcopus satis in illis habeat, quo suum denique consilium capere possit, prout, ad optimum Dioecesis suae statum, et ad Dei gloriam magis expedire judicaverit. § 10. Quapropter Nos huiusmodi consilio adhaerentes, de Apostolicae potestatis plenitudine, praesentis nostri Decreti vigore, omnibus et singulis infrascriptis, in virtute sanctae obedientiae, et sub poenis infra statuendis, prohibemus primo, ne ullam huius Decreti explicationem, interpretationem, aut commentarium, nec multo minus ullum Librum, Dissertationem, Episto­ lam, seu alterius generis opus, quo Decretum ipsum sive directe, sive indirecte oppugnetur, edere aut publicare audeant. Secundo vetamus et interdicimus, ne ullos in posterum Libros, Libellos, Relationes, Theses, Folia, Epistolas, vel alterius cuiuscumque generis Opera et Scripta, in quibus de imminutione dierum Festorum de praecepto, aut de facultate concedenda, vel deneganda, ut audita Missa in nonnullis minus principalibus anni Festis fas sit operibus servi­ libus vacare, sive ex professo, sive incidenter agatur, sive cum vero, sive cum ficto Auctoris nomine, sive sub alieno, vel etiam sine alicuius nomine, Typis im­ primere, vulgare, seu alia quacumque ratione in lucem edere praesumant. Tertio quaecumque ad hunc diem hac super re edita fuerunt Opera et Scripta, iterum praelo subiici ct recudi, multoque magis nova Folia, Opera, Epistolas, Dis­ sertationes, aliaque praemissa, post haec, sub anteriori data, fraudulenter imprimi, aut publicari, similiter prohibemus. Decernentes, quaecumque huius­ modi Opera et Scripta, in spretum, et fraudem praesentis Decreti, imprimi de cactero forsan, vel alias, ut supra dictum est, in lucem prodire contingat, ea omnia et singula, absque alio examine, ct in poenam inobedientiae ct contumaciae, in Indicem Librorum prohibitorum quamprimum referri. Huius autem Decreti lege omnes et singulas cuiuscumque status, gradus, condi­ tionis, et dignitatis Personas Ecclesiasticas, et Sacculares, ct cuiuscumque Ordinis, seu Congregationis, et Instituti, etiam Societatis lesu, et Militiae Hospitalis S. loannis Hierosolymitani, aliorumque etiam specialem et indi­ viduam mentionem requirentium Ordinum, Regulares, aliosque Ecclesiasticos quoscumque, etiam Episcopali, Archiépiscopal!', et Patriarchal! dignitate ful­ gentes, et S. R. E. Cardinales, aequaliter teneri, ct expresse comprehendi, decernimus, et declaramus. Contravenientes vero, praeter Librorum, et Operum prohibitionem, ut praefertur, si quidem Laici fuerint, in excommunicationem maiorem latae sententiae, a qua nemo, praeter Nos, et Successores Nostros Romanos Pontifices, nisi in mortis articulo, ipsos absolvere valeat; Ecclesia­ sticos autem usque ad Sacerdotalem gradum inclusive, poenam suspensionis a divinis; in Superioribus vero gradibus constitutos, suspensionis ab exercitio Romani Pontifices 185 Pontificalium, et a perceptione fructuum suorum Beneficiorum, Pensionum Ecclesiasticarum, Monasteriorum, Episcopatuum, et Archiepiscopatuum, alio­ rumque Ecclesiasticorum redituum quorumcumque, quarum poenarum rela­ xationem, et respectivam rehabilitationem, Nobis, et Successoribus Nostris Romanis Pontificibus privative reservamus, ipso facto, absque alia declara­ tione, incurrere decernimus ct sancimus. Praeterea Typographos et Biblio­ polas, qui Libros, Scripta, aut Folia huiusmodi, contra Decreti Nostri legem, Typis imprimere, aut recudere, seu vulgare et venundare ausi fuerint, omnibus et singulis poenis tam pecuniariis, quam corporis.afflictivis, quaecumque sta­ tutae sunt adversus eos, qui libros prohibitos imprimunt, aut evulgant, sive venales proponunt, subiacere, et re ipsa mulctari et plecti volumus, et man­ damus. (Bened. XIV Bull., tom. 2, p. 511-515]. 393. Benedictus XIV, ep. Ex tuis precibus, ιό nov. 1748.’ I § 1. Ex tuis precibus mense Martii nuper elapsi ad Nos perlatis accepimus, Ecclesiam Abbatialem, cui praees, sub invocatione Beatae Mariae Virginis, et Sanctorum aliquot Martyrum erectam, vetustate et dignitate conspicuam, cum a Praedecessore Nostro Hadriano PP. I. sacro Ecclesiae ritu fuerit con­ secrata, occasione belli contra Suecos initi, decimoseptimo saeculo fere dimidio funditus eversam, tandem nobili aedificio rursus fuisse instauratam. Cumque iuxta Sacrorum Canonum Sanctiones, Ecclesia novo opere instructa, nova itidem consecratione initianda sit, illud a Nobis postulasti, ut eiusmodi con­ secrationis ministerium tibi, auctoritate Apostolica perficiendum demanda­ retur. Etsi vero tanti privilegii magnitudo Nobis perspecta esset, nihilominus meritorum tuorum intuitu, ipsa quoque Ecclesiae tuae insigni nobilitate, de qua Mabillonius Analcct., tom. 1, ad iter Germanicum ; ipsa item Campidonensis Monasterii remotissima vetustate, cuius initia, privilegia, praerogativas, late enumerat Bruschius in serie Monasteriorum Germaniae illustr., tandemque iis circumstantiis, in quibus versabaris, id suadentibus, petitam facultatem, iis tamen, quas infra enumerabimus, conditionibus circumscriptam, ultro concessimus. Par enim Nobis visa est, cum ad Sacramenti Confirmationis, tum ad Ecclesiarum Dedicationis Ministrum designandum, causa, et exem­ plum. Enim vero, quamvis Sacramenti Confirmationis administratio ita soli conveniat Episcopo, ut nullus Antistes simplicem Sacerdotem, qui baptintos confirmet, possit delegare; inultis tamen Praedecessorum Nostrorum exemplis docemur, eiusmodi munus Sacerdotibus, et praecipuis quibusdam Abbatibus, esto nullo charactere Episcopali insignitis, fuisse collatum ; modo extraordinarius Confirmationis Minister, Oleo, cui Episcopus pridem benedixit, utatur: ut fusiori calamo scripsimus in Nostro Tractatu De Synodo Dioece· 1 Ad R. P. Engelbertum Abbatem Monasterii Campidonensis. 186 Romani Pontifices sana, qui nuper e typis prodiit, lib. 7, cap. 7, et seq. Haud dissimili dispensatione, Ecclesias consecrandi privilegium, quod alioquin nulli convenit, nisi Episcopali dignitate praefulgeat, Apostolicae auctoritatis limites non excedit, quamvis nulli Episcoporum ius sit, simplicem Sacerdotem ad id muneris designare. Hinc Nobis iure ac merito ex Apostolicae potestatis plenitudine ad Ecclesiam Campidonensis Monasterii consecrandam Te Ministrum dele­ gimus, his verbis, quae ex litteris Nostris Apostolicis die 12 Martii proxime praeteriti editis hic subiicimus: Huiusmodi supplicationibus inclinati, tibi, eamdem Ecclesiam Monasterii Campidonensis, iuxta praescriptum in Rituali Romano, servatis alias de more servandis, recepto prius Oleo Sacro ab Epi­ scopo benedicto, pro hac vice tantum, consecrandi facultatem, auctoritate Apo­ stolica, tenore praesentium, concedimus et indulgemus. Hinc mense Maio sequenti, eiusdem Ecclesiae Consecratio, te id agente, solemni ritu peracta est § 2. Conveniunt Canonistae, Episcopis ius esse Ecclesias in eorum Dioe­ cesi existeutes consecrandi, imo et alium delegandi Episcopum, qui, delega­ tione seclusa, consecrationem citra reatum non posset perficere; cum ex praescripto Synodi Tridentinae, Sess. 6, cap. 5, Reformat., nefas sit extraneo Antistiti, sine Ordinarii licentia, in aliena Dioecesi exercere Pontificalia. Addunt vero iidem Canonistae, non posse ab Episcopo simplicem Sacer­ dotem ad consecrationis opus obeundum designari ; quandoquidem uni Summo Pontifici peculiaris haec jurisdictio reservatur. Ita sentiunt inter Hispanos Gonzalez, cap. Aqua, num. 3, et seq., De Consecr. Eccles., inter Belgas Van Espen, luris Ecclesiast. part. 2, art. 16, num. 10, inter Germanos Pirhing ad lib. 3. Decretalium, art. 4, § 1 et Schmalzgrueber ad eumdem tit., § 1, nostrosque inter Italos Tamburini, de iure Abbatum, tom. 1, disput. 23, quaest. 7. § 3. Hanc Canonistarum sententiam nonnulla Ecclesiasticae Historiae monumenta illustrant, atque confirmant. In Concilio Arausicano I, quod anno Christi 441 coactum est, quodque in Collectione Labbeana refertur torn. 3, pag. 1449, haec ad rem nostram decernuntur: Si quis Episcoporum in alienae Civitatis Territorio Ecclesiam aedificare disponit, vel pro fundi sui negotio, aut Ecclesiastica utilitate, vel pro quacumque sua opportunitate, permissa licentia aedificandi, quia prohibere hoc votum nefas est, non praesumat dedi­ cationem ; quae illi omnimodis reservatur, in cuius Territorio Ecclesia assurgit. Neque exemplum Sidonii, qui, ut legimus in Epist. 15, lib. 4, Ruthenorum Ecclesiam citra ullam Ordinarii licentiam consecravit, Ecclesiae moribus, aut disciplinae adversatur. Sicut enim Savarus in Notis ad praeallatam Sidonii Epistolam animadvertit, nedum Ruthenorum, sed et aliae, quae circumpo­ sitae erant Ecclesiae, Pastoribus, quos Arianae persecutionis impetus pro­ pulsaverat, iacebant destitutae; quod idem vel ex eiusdem Sidonii Epistola 6, lib. 7, aperte colligimus. Hinc nil mirum, si, inconsulto Episcopo, qui non aderat, Sidonius ad alienae Dioeceseos Ecclesiam consecrandam accesserit, ne alioquin sacra illa Aedes eximia Consecrationis praerogativa frauda­ retur. § 4. Quod uni asseritur Episcopo, ex praestituto Arausicani Concilii Canone, aperte denegatur Presbyteris in secundo Bracarensi Concilio anno Romani Pontifices 187 Christi 563 sub Pontifice loanne III. In memorata Collectione Patris Labbe, tom. 5, pag. 842 recitatur Can. 19 hisce verbis conceptus : Item placuit, ut, si quis Presbyter post hoc interdictum ausus fuerit Chrisma benedicere, aut Ecclesiam aut Altarium consecrare, a suo officio deponatur; nam et antiqui hoc Canones vetuerunt. § 5. Sed propius ad rem nostram Concilium Hispalense secundum, cui anno 619 praefuit S. Isidorus, aperte docet, non posse Episcopos sim­ plicem Sacerdotem delegare ad Ecclesiarum Consecrationem perficiendam. Splendidi huiusce monumenti verba sic habent: Septimo examine relatum est Nobis, venerandissimum quondam Agapitum Cordubensis Urbis Episcopum frequenter Presbyteros destinasse, qui, absente Pontifice, Altaria erigerent, Basilicas consecrarent. Quod quidem non est mirum id praecepisse virum Ecclesiasticis disciplinis ignarum, et statim a saeculari militia in Sacerdotale Ministerium delegatum. Ergo, ne ultra talis a Nobis licentia usurpetur, com­ muni sententia statuendum oportuit: scientes, quia sicut Presbytero illicita Consecratio est Altaris, ita et constitutio. § 6. Codices nonnulli, in quibus praefati Canonis verba exscribuntur, nedum Presbyteros, sed et Chorepiscopos nominant, quibus Ecclesiarum dedicatio, etiamsi Episcopi delegatio faveat, pari iure denegatur. Verum Car­ dinalis de Aguirre in Collectione maxima Conciliorum Hispaniae, torn. 2, pag. 464, accuratiorum Codicum fidem secutus, Chorepiscoporum nomen, aliena manu additum, expungit; non enim de Chorepiscopis, sed de solis Presbyteris, Hispalensis Concilii Canon sermonem habet. Praeterea doctus idem scriptor loco citato pag. 473, postquam satis probavit, Epistolam 88, quae S. Leoni a nonnullis tribuitur, tanti Pontificis foetum non esse, sed illam ex Canone septimo Hispalensis Concilii fuisse desumptam ; tandem con­ cludit, Chorepiscoporum nomen Canoni insertum, in ipsam Epistolam, quae ex Canone illo concinnata est, facile descendisse. § 7. Etsi vero daremus, Hispalensis Concilii Canonem Presbyteros atque Chorepiscopos una sociasse, nihil inde conficitur; iam enim nostra aetate communis eruditorum opinio est, Chorepiscopos, si paucos excipias Epi­ scopali charactere decoratos, puros putosque Sacerdotes fuisse. Qua de re consulendi Bellarminus, lib. 1, de Clericis, cap. 17, Hallier, de Sacris Ordi­ nationibus, sect. 5, cap. 2, Morinus, Exercitat. 3, cap. 2, Thomassinus, de Ecclesiastica disciplina, part. 1, lib. 2, cap. 1, Carolus de Fresne in verb. Chorepiscopi, Witasse in Appendice ad dissertationem de Episcopis, art. 3, Le Droit, lib. 8, sect. ult. Hoc in sensu Hispalensis Concilii Canon commode accipitur, ut nimirum de iis Chorepiscopis, qui presbyteratus metam non excedunt, sit intelligendus. luvatur haec interpretatio ex alia lectione eiusdem Canonis, quem ex Concilio Hispalensi supra recitavimus, si editionem Con­ ciliorum, quae anno 1585 sub auspiciis Sixti V Praedecessoris Nostri Venetiis procusa est, consulamus. Enimvero vol. 3, pag. 55, num. 7, in ipso Canonis contextu, Chorepiscopi, ac Presbyteri una sociantur; ita tamen, ut par utrisque tribuatur auctoritas. Canonis verba hic atteximus: Septimo examine relatum est Nobis, venerandissimum quondam Agapitum Cordubensis Urbis Episcopum frequenter Chorepiscopos, vel Presbyteros ordinasse, qui tamen iuxta Canones 188 Romani Pontifices unum sunt etc., qua verborum additione, nullum, ut cuique patet, Chorepi­ scopos inter ac Presbyteros, statuitur discrimen. § 8. Cardinalis Bellarminus, lib. 2, De Confirmat., cap. 12, docet, inesse Episcopis integram, absolutam, et quae a nullo dependeat, authoritatem mini strandi Confirmationis, atque Ordinis Sacramenta, quibus Nos addimus et ipsam Ecclesiarum Consecrationem. Ex quo fit, ut possint Antistites in pro­ pria Dioecesi eiusmodi iurisdictione pro libito uti; quamvis, si forte qui Episcopis praeest, id prohibeat, vel impediat, hoc in casu actus Superiore vetante exercitus, illicitus quidem sit, non etiam frustraneus. Verum, eodem Bellarmino teste in loco cit. longe dissimilis, ubi de simplici Sacerdote sermo est, militat ratio. Etsi namque Ordinis potestas, quae ex vi characteris Sacer­ doti tribuitur, plena, integra, atque absoluta sit in Baptismi, atque Eucha­ ristiae Sacramentis conficiendis; inops tamen, inchoata, atque a Superioris nutu dependens habenda est Sacerdotum potestas, quo ad collationem Con­ firmationis, ac Minorum Ordinum, atque ex pari ratione quoad ipsam Eccle­ siarum Consecrationem. Hinc sequitur, ut, nisi Superioris accesserit dele­ gatio, mutila haec, atque infirma Sacerdotum auctoritas, neque in licitum, neque in validum actum erumpere possit. § 9. S. Thomas Theologorum facile princeps, in lib. 4, Sentent., dist. 7, quaest. 3, art. 1, quaestiunc. 3, asserit Episcopatum, nihil Sacerdotio superad­ dere per relationem ad Corpus Domini verum, sed multo potiorem jurisdi­ ctionem conferre, habito respectu ad Corpus Domini mysticum. Ex quo infert, Summum Ecclesiae Pontificem, Episcoporum omnium caput, in quo pote­ statis omnimoda residet plenitudo, eam, qua pollet, absolutissimam auctori­ tatem in Corpus Christi mysticum, hoc est in Ecclesiam, exercere posse, ideoque ad ea perficienda, quae ad mysticum Christi Corpus quoquomodo pertinent, summo iure Sacerdotibus, qui ex vi Ordinis, ac praecipuo quo­ dam iure Eucharistiae Sacramentum conficiunt, potestatem conferre, quod tamen Diaconis, qui non habent perficere Corpus Domini verum, iure ac merito denegatur. Huic nixus fundamento S. Doctor affirmat, simplicem Sacerdotem, a Summo Pontifice delegatum, Sacramentum Confirmationis, ac minores Ordines rite ministrare. Quidni ergo et Ecclesias poterit consecrare? Simplices Sacerdotes in extraordinarios Confirmationis, ac minorum Ordi num Ministros pluries fuisse designatos, satis probavimus in praelaudato Tra­ ctatu Nostro De Synodo Dioecesana. Illud ergo inquirendum superest, quo­ nam tempore delegatam ad consecrandas Ecclesias jurisdictionem in usum revocaverint. § 10. Ad id demonstrandum nonnulli proferunt Diplomata Stephani II, quem putant ius tribuisse S. Anselmo Abbati Monasterii Nonantulani in ter­ ritorio Mutinensi, ut Altaria simul, et Ecclesiam Apostolica auctoritate con­ secraret ; verba sunt Pontificii Diplomatis apud Ughell., Italia sacra, torn. 2, in Serie Episcoporum Mutinensium, pag. 84, postremae editionis, cuius item Diplomatis seriem exhibet Abbas Muratorius, tom. 1, part. 2, Scriptor, rerum Italicarum, in Opuscul. de fundatione Monasterii Nonantulani, pag. 190, ac Bullarium Romanum Romae excusum anno 1739, tom. 1, constitut. 2 inter cas, quae Stephano II adseribuntur, pag. 150. Verum si Apostolicae Consti- Romani Pontifices 189 tutionis verba paulo accuratius perpendantur, legenti patebit, Stephanum Pontificem Sergio Ravennatensi Archiepiscopo, non etiam Abbati Anselmo, Sergii dumtaxat consocio, auctoritatem contulisse, ut S. Silvestri, aliorumque Sanctorum Reliquias deferret Nonantularn, ibique Ecclesiam, ac Altaria ini­ tiaret; quandoquidem ea aetate vigebat adhuc mos, et disciplina, quae insequentibus item temporibus aliquandiu obtinuit, ut nimirum nefas esset Epi­ scopis Ecclesias, inconsulto Pontifice, consecrare. Quo pertinent verba illa Nicolai 1 ad Consulta Archiepiscopi Vesonsionensis, relata in cap. 5, tom. 1, Spicilegii Lucae d’Achery, pag. 597: Quomodo autem Chorepiscopos posse dicimus Ecclesiam consecrare, quas nulli Episcoporum licet sine nostro prae­ cepto, secundum sanctas regulas, dedicare? Vetustam hanc Ecclesiae discipli­ nam colligimus ex Can. De locorum 4, De consecrat., dist. 1, atque ex iis, quae edisserunt Gonzalez in cap. Ad haec, De consecrat. Eccles., n. 11 in fine, Orananct, ad lib. 3, Decretal., tit. 36, in notis ad cap. Ad haec, De religio­ sis domibus, num. 3 et seq., et Garnerius in notis ad lib. Dium. Romano­ rum Pontificum, cap. 5, pag. 91. Caeterum, ut in viam, a qua paulatim de­ fleximus, regrediamur, Abbatiae Nonantulanae Ecclesiam a Ravennatensi Archiepiscopo fuisse initiatam, auctor est Pater Mabillonus, part 1, saec. iv, Sanctorum Ordinis Benedictini, torn. 2, pag. 146, num. 62, editionis Lucen­ sis, ubi refert geminam in territorio Nonantulano, Stephani Papae II iussu, peractam Ecclesiae Consecrationem, alteram quidem a Geminiano Mutinensi Episcopo, alteram vero ab Archiepiscopo Ravennatensi Sergio, qui post abso­ lutum sacri ritus ministerium, tridui spatio cum Anselmo Abbate, eiusque Monachis commoratus est. § 11. Hoc igitur monumento posthabito, ad alia progrediamur. Constat cum primis, soli Episcopo ius competere Ecclesias consecratas, si polluan­ tur, reconciliandi; contra vero simplici Sacerdoti id omnino vetitum, quam­ vis Episcopalis intercesserit delegatio. Aqua per Episcopum benedicta Ecclesiam reconciliari posse per alium Episcopum, non negamus: per Sacerdotes simpli­ ces hoc fieri de caetero prohibentes; non obstante consuetudine Provinciae Bracarensis, quae dicenda est potius corruptela: verba sunt Gregorii IX, in cap. Aqua, De consecratione Ecclesiae. Posse tamen Summum Pontificem eiusmodi auctoritatem vel simplici Sacerdoti conciliare, fatetur Abbas in dicto cap. Aqua; quodque rem plane conficit, eamdem authoritatem pluries contulisse, testatur Innocentius ad praefatum caput Aqua, ita scribens: audivimus ante, quod Papa pluribus Episcopis induisit, quod per simplices Sacerdotes possent reconciliare Ecclesias, aqua tamen per Episcopum benedicta. Nec desunt e Regularium numero, qui de huiusmodi privilegio sibi plaudant, adhibita tamen aqua ab Episcopo benedicta, ut scite animadvertit P. Bremond, Ordi­ nis Praedicatorum Generalis Magister, torn. 8, Bullarii Ordinis Praedicato­ rum, tit. 1, quaest. 4. Eadem Basilicae Vaticanae Canonicis, nimirum Priori, ex Constitutione Innoccntii VI, quae in nupero Bullarii Vaticani, tom. 1, pag. 361, late exscribitur; nec non Altaristae, ex privilegio Urbani V, cuius autographum in Archivo eiusdem Basilicae servatur, tribuitur facultas, ut Basilicam ipsam, eiusque Cappellas, ac Coemeteria polluta, aquae ab Epi­ scopo benedictae usu, valeant reconciliare. Haec tamen in iis dumtaxat Eccle- 190 Romani Pontifices siis, quas consecratio distinguit, locum habent; secus pollutas Ecclesias, quas sola benedictio, non etiam consecratio sanctificavit, reconciliare, cuique Sacer­ dotum conceditur, adhibita lustrali aqua, citra ullam delegationis necessita­ tem: si Ecclesia non consecrata (inquit Gregorius IX, cap. Si Ecclesia, De consecratione Ecclesiae) cuiuscumque seminis fuerit, aut sanguinis effusione polluta, aqua protinus exorcizata lavetur, ne Divinae Laudis organa suspen­ dantur. § 12. Sicuti Ecclesiae pollutae reconciliatio, ita et solemnis consecratio a Summo Pontifice vel simplici Sacerdoti iure demandatur; esto nec ad expiandam pollutam, neque ad consecrandam novam Ecclesiam, fas sit Epi­ scopis simplicis Sacerdotis ministerio uti. Ita censent Azorius, Institutiones Moralium, tom. 1, lib. 10, cap. 27, quaest. 4, et Anacletus ad lib. 3, Decre­ tal., tit. 40, §2, num. 32 et 33. Dictis facta respondent; cum multa suppe­ tant exempla Romanorum Pontificum, qui Abbatibus Regularibus auctorita­ tem consecrandi Altaria in eorum Ecclesiis erecta, concesserunt Quod ad Cassinenses Abbates pertinet, luculentissimum privilegium suppeditant Con­ stitutiones Praedecessoris Nostri Pii IV consulendae in tom. 1 Bullor. Ordi­ nis Benedictini, sub num. 175 et 176. § 13. Ab aliis abstinemus exemplis, cum illorum meminerit notissimus Auctor Clericatus, decis. 13, De Sacrificio Missae, num. 18 etseq., et num.26. Pari silentio missa facimus, quae de celeberrimo Einsildensi Monasterio nar­ rantur in Opere, cuius titulus: Idea Congegationis fielveto-Benedictinae, quod Opus typis Monasterii S. Galli anno 1702 editum haec habet pag. 18: Ad annum 948, a S. Eberhardo Conradus Constantiensis Episcopus Sacellum con­ secraturus invitabatur. At praevenit illum in benedictionibus summus e Coelo Sacerdos, illudque Divina manu sacravit, humana, nisi oleum et operam per­ dere mallet, a Consecratione cessare iussa. Quidquid enim sit de veritate historiae, nihil inde, quod Nostram iuvet causam, licet colligere. § 14. Illud vero ratum, indubiumque est, Paulum III Praedecessorem Nostrum Abbati Ludovico, eiusque in Einsildensi Abbatia Successoribus copiam fecisse, ut, quamdiu haereses obtinerent, Ecclesias, Oratoria, ac Coe­ meteria dedicarent, Pontificium Diploma anno 1542 die 19 Decembris evul­ gatum est, quod rursum Pius IV, Noster item Praedecessor, suis Litteris Apostolicis anni 1562 nova sanctione roboravit, servato eodem verborum tenore, qui sic habet: Quod ipse Ludovicos, et pro tempore existens Abbas Mona­ sterii huiusmodi, durantibus dictis haeresibus, praefatum Monasterium, et quaecumque ad illud pertinentia, Ecclesias, Oratoria, Coemeteria, et loca hactenus consecrata et benedicta, quovis modo pro tempore polluta, reconci­ liare, et nondum consecrata, et benedicta, nec non Calices, Patenas, Libros, vestimenta, et alia mobilia, ac etiam Tabernacula custodiae Eucharistiae, con­ secrare et benedicere. § 15. Neque eiusmodi privilegia ignota delituere; quo enim tempore Rhodiorum Archiepiscopus Nuncii Apostolici munere in partibus Helveti­ corum fungebatur, Diplomatum Autographis in iudicium delatis, atque iis probe discussis, praefatus Archiepiscopus, Partibus hinc inde contradicenti­ bus, hanc contra Ministros Curiae Episcopalis Constantiae sententiam tulit: Romani Pontifices 191 Visis documentis exhibitis, ex quibus constat manifeste, Reverendissimos Abba­ tes Einsildenses pro tempore, a biscenturn circiter annis, usque ad moderna tempora, quamplurimos, et varios actus solemnes ac publicos Consecrationis huiusmodi, gessisse, et exercuisse, etc., dicimus, decernimus, et definite pro­ nuntiamus, Reverendissimum Abbatem praedictum manutenendum, conservan­ dum, ac defendendum fore et esse in quieta, et pacifica possessione laris consecrandi Ecclesias, et Cappellos suo Monasterio sublectas, et incorporatas, prout Nos ipsi manutenemus, conservamus, atque defendimus. Quae quidem sententia viget adhuc. Quod si forte eveniat, ut ea in ludicii prosecutione aliquando revocetur, non iam ob defectum Apostolicorum Diplomatum, quae Abbatibus concessa fuere, id eveniet, sed potius privilegiorum abusus, qui praefinitos limites excessit, damnabitur. 16. Praeterea extat Elenchus, quem Nos ipsi perlegimus, in quo Eccle­ siae, quas Corbeiensis Abbas dicavit, enumerantur, nec numerantur dumtaxat, sed insuper momenta adduntur, ac probationes compulsatae in actibus Tri­ bunalis Romanae Rotae, occasione litis, quae inter Paderbonae Episcopum, et memoratum Abbatem exarsit; quam deinde sequuta est decisio Rotalis coram Millino, nunc Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali, die 5 Februarii 1745. Porro Corbeienses Abbates, Apostolicis privilegiis destituti, ad eiusmodi con­ secrationes perficiendas manum profecto non admovissent; ex quo indubia redditur sententia, quae docet, Romanum Pontificem posse Sacerdotibus, iis potissimum, qui in Abbates evaserunt, auctoritatem ad Ecclesias consecran­ das conferre; quodque caput est, eiusmodi auctoritatem a Nostris Praede­ cessoribus reipsa in usum fuisse revocatam. § 17. Quo tandem spectent, quae hucusque narravimus, atque in hac Epistola quam tibi damus, collegimus, a Nobis si quaeras, ingenuos animi Nostri sensus aperire non dedignabimur. Ad Nostras pervenit manus Libel­ lus hoc eodem anno Campidonae editus, cuius titulus: Triplex Triumphus Campidonensis : quod nempe circa consecrationem Abbatialis Ecclesiae ex Apostolico privilegio a te peractam, totus occupetur. In hoc Libello aucto­ ritas a Nobis tibi collata usque adeo extollitur, ut inaudita dicatur; eius­ modi privilegii nullum in Monachorum chartis extare vestigium tuto asse­ ritur; tandemque concessio tibi facta facilis nimirum indulgentiae portentum nominatur, quod Germaniam universam in sui traxit admirationem. Equidem putamus, haec atque his similia, magnificis verbis ideo iactari, ut beneficii magnitudo extollatur, atque ut maiores Benefactori grates referantur. Haud temere tamen suspicari licet, posse nonnullos, ex iis, quae liberius scribun­ tur, in eam adduci opinionem, ut credant, Nos hac in re aliquid, quod Prae­ decessores Nostri intactum reliquere, tibi exequendum demandasse. Etsi vero a graviori censura immune sit opus, quod Romanus Pontifex ex indita sibi auctoritate, quam in praesenti casu nemo inficiatur, in actum revocat; nihilominus ad quascumque ambages tollendas, illud tibi significandum duxi­ mus, morem hunc designandi Abbates, qui Ecclesias Chrismate per Episcopum benedicto consecrent, nec novum esse, nec a Nobis primo fuisse introductum. § 18. Equidem Tamburinus hac in re versatissimus, in Opere et loco a Nobis supra memorato, ait, se nescire, fuerit ne unquam Abbatibus collata 192 Romani Pontifices potestas, qua Ecclesias initiarent. Si hac verborum servata mensura Libellus loqueretur, iam nullus Nostrae huic Epistolae fuisset locus; verum, cum in exaggerationem effusus, modum excesserit, oportuit, ut de iis, quae et No­ strum Diploma vindicant, et praeposteram, quam ex Libello quis haurire posset, interpretationem evertunt, hic una colligeremus. Quocirca, ut rem hanc paucis conficiamus, fatemur, te ad consecrandam Abbatialem Eccle­ siam a Nobis electum, magno utique, et eximio privilegio fuisse decoratum. Eiusmodi tamen privilegii alia succurrunt exempla, quae a Nostris Praede­ cessoribus ad Nos promanarunt. Multa item ac gravia Nobis praesto fuerunt argumenta, ut petitam delegationem tibi concederemus. Horum nonnulla in Litteris Nostris Apostolicis die 12 Martii praesentis anni editis indicavimus; alia, multo item in pretio habenda, praeterire maluimus; cum nulla Nos adi­ gat ratio, ut imos animi Nostri recessus sive tibi, sive aliis manifestemus. § 19. Consecratione peracta, ac Libello, eurus supra meminimus, evul­ gato, cum iam nulla tibi ad aliam consecrationem peragendam facultas superesset, quandoquidem pro una dumtaxat vice, privilegium concessimus, esto, in caeteris Praedecessorum Nostrorum Diplomatibus favore Abbatum, eius­ modi limitatio nullibi occurrat, iterum oblatis tuo nomine precibus postu lasti, ut Ecclesiam Ordinis S. Francisci intra jurisdictionis tuae limites ere­ ctam, aut solus, aut una cum Episcopo consecrares. Verum postulata reiecimus; nec Nobis grave erit in postrema harum Litterarum parte rationem, ac causas attexere, ob quas privilegium duximus denegandum. § 20. Et primo, quod ad Ecclesiae Ordinis S. Francisci consecrationem attinet, iam, ut putamus, eam, quae Nobis difficultatem ingerit, rationem facile assequeris. Quod si ea adhuc tibi impervia sit, Nos ultro dabimus. Solida nimirum Nos urget suspicio, ne, grati animi impetu abreptus, eadem repetas, et maiori fortasse verborum vi, ac amplitudine ingemines, quae in Libello de triplici Triumpho nuper conscripta sunt. Quod vero alteram postulati partem attingit, de consecrationis ritu ab Episcopo ac Abbate insi­ mul peragendo, id Ecclesiae moribus, ac disciplinae nullatenus Nobis conso­ nare videtur. Porro si de Sacerdotum degradatione casus incidat, possunt sane, ex praescripto Synodi Tridentinae, sess. 13, cap. 4, De reformat., Epi­ scopi atque Abbates ad id exequendurn una convenire. Si privilegia, quae Summi Pontifices electis Episcopis nonnunquam concessere, inspiciamus, haud inficiamur, Episcoporum consecrationem, quae a tribus Episcopis per­ ficienda esset, ab eorum uno, ac duobus sive Abbatibus, sive aliis in Eccle­ siastica dignitate constitutis, impleri posse, cum aliquando difficile admodum sit, tres Episcopos una convenire; nec invalida, sed solum illicita sit Episcopi consecratio, quam unus peragit Episcopus citra Apostolicam dispensationem, ut ex communiori opinione docent Cabassutius in Notit. Ecclcsiast. saec. IV, ad can. 4 Nicaenum; Christianus Lupus ad Concilia Generalia ct Provincia­ lia, tom. 1, pag. 29 et 33; luvenin, De Sacramentis, dissert. 9, De Ordinibus in specie, quaest. 1, De Episcopatu, cap. 4; Cardinalis Gotti, De Eucharistia, torn. 15, De Episcopatu, dub. 4, § 1 et 2. § 21. At vero nullum suppetit exemplum, quod in Ecclesiarum conse­ crationibus, Episcopum atque Abbatem una componat Desunt Pontifin.m Pontificum Romani Pon tij ices 193 Privilegia; Episcoporum dispensationes frustra quaeruntur, cum nequeant Episcopi Abbates in consecrationum Comministros designare. Nec mirum subeat, si nulla occurrunt exempla, quae hac in re Abbates Episcopis addant consocios, cum possint Episcopi, secluso alterius ministerio, consecrationis munus obire. Neque Abbatum ministra manus Episcopo, qui Ecclesiam con­ secrat, pondus addit, aut numerum, ut in Sacerdotum degradatione, aut Electi consecratione revera superaddit. Mirari quoque non debes, si assera­ mus, Episcopis ius nullum esse, ut in Ecclesiis dicandis, Abbates in Commi­ nistros assumant; quandoquidem Abbates et simplices Sacerdotes pari in numero habendi. Nequit Sacerdos in Comministrum eligi ab Episcopo; nec Abbas igitur poterit in Comministrum designari. Haec sunt, quae, rerum circumstantiis ita suadentibus, tibi duximus significanda. Interim vero tibi, tuisque Confratribus Apostolicam Benedictionem impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. xx-xxvn]. 394. Benedictus XIV, ep. Singulari, 9 febr. 1749. * Singulari Nobis consolationi, et universis totius Urbis Ordinibus exem­ plo est illa tua, quam assiduam cernimus et audimus, exercitatio in pietatis muneribus obeundis, iisque in primis, quae decent ordinem Sacerdotalem, quo Tute a Nobis fuisti in privato Sacello Nostro initiatus, ludaeum autem ad Catholicam Fidem accedere cupientem, cum sis propediem Sacro Bapti­ smatis lavacro expiaturus, mirifice hinc ostendis ea verba te semper in mente gerere, quae iuxta Pontificale Romanum, in tui Consecratione protulimus: Sacerdotem enim oportet offerre, benedicere, praeesse, praedicare, et baptizare. § 1. At exorta, uti accepimus, haec controversia est, utrum scilicet, cum Hebraeus e secta Protestandum uxorem duxerit, quae aut haeresim eiuravit, aut eiurandae parata est, utrum, inquam, initum antea Matrimonium, post susceptum ab Hebraeo Baptisma, sit iterandum. Te igitur hac Nostra Epi­ stola certiorem facimus, ambos, postquam Catholicae Fidei nomen dederint, per Baptismum alter, altera per haeresis detestationem, rursus esse matri­ monii vinculo coniungcndos. Nam quod ante inierant, irritum omnino fuit propter impedimentum dirimens, quod vocatur disparitatis cultus. In qua re declaranda, sermonem primo de Viro, tum de Muliere instituemus, diligenter investigantes, an eorum uterque, dum connubium iniit, illius esset impedi­ menti vinculo irretitus. § 2. Initium igitur a Viro sumimus, ac breviter indicamus quidquid hac in re tum Hebraica lege sancitum, tum Principum decretis constitutum sit; omissis Sacris Ecclesiae Canonibus, cum nullo modo possint iis accommo­ dari, qui nunquam in eius sinum admissi sunt. Quid enim mihi de iis, qui 1 Dilecto Filio Nostro Henrico S. Mariae in Porticu Sanctae Romanae Eccle­ siae Presbytero Cardinali Duci Eboracensi nuncupato. is Romani Pontifices foris sunt, indicare? Sic S. Paulus epistola prima ad Corinthios, cap. 5, scripsit, cuius verba apte ab Urbano III Praedecessore Nostro ad rem nostram accommodata sunt cap. Gaudemus, De divortiis. § 3. Deuteronomii cap. 7, cautum est, ne Hebraeis liceret cum iis foeminis, quarum religio non esset eadem, matrimonio copulari. Non inibis cum eis foedus, nec misereberis earum, neque sociabis cum eis coniugia; filiam tuam non dabis filio eius, nec filiam illius accipies filio tuo. Et lib. I Esdrac, cap. 10, habetur, Secheniam cum eodem Esdra publice conquestum de He­ braeis esse, qui uxores duxerant infideles, ibique legitur consilium ab eo captum, quod his verbis exprimitur: Vos transgressi estis, et duxistis uxores alienigenas, ut adderetis super delictum Israël; et nunc date confessionem Do­ mino Deo patrum vestrorum, et facite placitum eius, et separamini a populis terrae, et ab uxoribus alienigenis. § 4. Verum non videtur his sacrarum Literarum testimoniis adniti posse impedimentum disparitatis cultus, matrimonia dirimens Hebraeorum cum mulieribus alienigenis. Primum quidem supradictus Deuteronomii locus ad cap. 7, explicari commode de interdicto potest, quo illicita quidem sint huius­ modi matrimonia, non infecta, ac irrita. Hoc magis magisque confirmat, quod lib. 3 Regum, cap. 11, legitur, iam lata scilicet Deuteronomii lege, Salomonem plures uxores duxisse ex iis gentibus, cum quibus connubia habere prohibitum Hebraeis a Deo fuerat; quas quidem non Concubinarum loco ab ipso habitas fuisse Sacer Textus indicat; cum septingentas Reginas a trecentis Concubinis omnino distinguat. Accedit praeterea Sampsonis exem­ plum, qui Dalilam uxorem habuit ex Gigantum progenie ortam. Et sexcenta alia praetermittimus, quorum vim ingenue fatetur celeberrimus Theologus Dominicus Sotus in 4 Sent., dist. 39, quaest. unie., art. 1, licet is sentire videatur, illa Deuteronomii verba de impedimento agere non impediente, ut inquiunt, sed dirimente. § 5. Deinde vero etsi Soti sententia vera esset, tamen impedimentum dirimens non ad universos omnino populos pertineret, sed ad septem Na­ tiones tantum, id est Hethaeos, Gergezaeos, Amorrhaeos, Cananaeos, Pherezaeos, Hevaeos, lebusaeos, quae scilicet Deuteron., cap. 7, exprimuntur; id vero nullo pacto sufficit, ut impedimentum disparitatis cultus in Hebraica lege inter Hebraeos, et mulieres alterius cultus, et cuiuscumquc Nationis, stabiliatur, iuxta egregiam S. Thomae doctrinam, qui in 4 sent., dist. 39, quaest. 1, art. 1, ad primum, sic scripsit: Dicendum, quod in veteri lege de aliquibus infidelibus erat permissum, ut cum iis possent inire coniugia, et de aliquibus prohibitum, specialiter quidem erat prohibitum de infidelibus habi­ tantibus in terra Canaan, qui memoratas paulo ante gentes comprehendunt. Quod vero praedicta Lege Deuteronomii ad cap. 7, dumtaxat tenerentur ter­ rae Canaan habitatores, non autem caeteri, licet addicti diversae penitus Religioni, id clare perspicitur ex cap. 21 eiusdem Deuteronomii, ubi victo­ ribus Hebraeis conceditur, eam captivam uxorem ducere, cuius forma ipsis egregia videretur. Et videris in numero Captivorum mulierem pulchram, et adamaveris eam, voluerisque habere uxorem, dormies cum illa, et erit uxor tua: quod quidem et S. Thomas animadvertit loc. cit., in responsione ad secundum. Romani Pontifices 195 § 6. Cum autem Esdras filios Israel a mulieribus alienigenis separaverit, non illud hinc sequatur necesse est, quod is nimirum Deuteronomii caput septimum ita interpretatus sit, ut ob disparitatem cultus, irrita, infectaque matrimonia esse iusserit ; quinimo illud in eam partem accipi potest, ut manente eodem matrimonii vinculo, separatio quoad thorum fieret; ita tamen ut iure polygamiae nubere liceret viris, nefas esset mulieribus de thalamo cogitare, donec aut viri occumberent, aut ipsae ad ludaicam accederent Reli­ gionem; ut sapienter animadvertit insignis Theologus Gulielmus Estius, lib. 4, Sentent., dist. 39, § 3, vers. Quod si dicas Esdram. Id etiam S. Augustini auctoritate confirmatur, qui in lib. De adulterinis coniugiis, cap. 18, de matri­ moniis ab Esdra separatis, tanquam de veris loquitur, licet non legitimis, utpote contractis Dei praecepto non suffragante. § 7. Ex dictis liquet, incertum esse, ex Lege Mosaica, matrimonia He­ braeorum inita cum mulieribus exteris, et Religionis alienae, haberi irrita oportere. Neque hinc argui potest, eadem Lege cautum fuisse, ut viri huius­ modi matrimonia ineuntes, ob disparitatem cultus, dirimenti teneantur impe­ dimento. Idem quoque sentiendum de Principum legibus arbitramur. Lex enim unica, quae ad hanc rem pertineat, Theodosii est, quae incipit, Ne quis, sub titulo Codicis de Judaeis, cuius haec sunt verba: Ne quis Chri­ stianorum mulierem in matrimonium ludaeus accipiat ; neque ludaeae Chri­ stianus coniugium sortiatur: Nam si quis aliquid huiusmodi admiserit, adulterii vice commissi huiusmodi crimen obtinebit. Verum duae hic occur­ runt difficultates : prima, quod haec Lex utpote a laico Principe condita nul­ lam habere vim in matrimoniis debet: Leges illae quomodocumque intellectae, non possunt praescribere Ecclesiae. Sic Estius citato loco ad § Si quis obiirial. Gravior altera est. Nam Theodosii lege, Hebraei cum Christiana matri­ monium, ob sceleris indignitatem, non quidem ut irritum, sed ut adulterium, severissime damnabatur. Leges autem Imperatoris dicendum est, dicta matri­ monia ut adulteria punire, propter gravitatem peccati, non propter nullitatem matrimonii. Idem Estius. § 8. Quamobrem si in matrimonio, de quo nunc agimus, impedimentum disparitatiscultus intercesserit, inspiciendum erit, an illi mulier obnoxia fuerit; quod ut cognoscatur, diligenter est perscrutandum, num lure Canonico tale impedimentum decretum fuerit, aut communi Ecclesiae Catholicae consue­ tudine stabilitum; praeterea an mulier Protestantium haeresi infecta hac con­ suetudine teneatur. Nam si mulier cum foedus iniit, dirimenti hoc impedi­ mento detinebatur, hoc satis est, ut matrimonium irritum habeatur, directe quoad mulierem, oblique quoad virum; licet hic Superioris auctoritati, qui legem tulit, non sit obnoxius: eo ferme pacto, quo si Princeps aliquis sub­ ditorum cum exteris commercium sustulisset, atque irrita declarasset, ea, si forte fierent, inania haberentur, licet non uterque negotiatorum, sed unus tantum esset subditus Legislatori. § 9. Nunc, ut proposuimus, an impedimentum illud disparitatis cultus lure Canonico decretum fuerit, investigemus. Verum facilis est explicatio: Canones quippe a Gratiano collecti in causa 28, quaest. 1, revera fidelium cum infidelibus matrimonia prohibent, non ita tamen, ut eadem faciant irrita. 196 Romani Pontifices Et quamquam facerent, tamen quum Canones illi a Conciliis Provincialibus conditi fuerint, tantam vim obtinere minime possunt, ut iis Universalis Ecclesia obligetur; quamvis praedicti Canones in Gratiani decreto locum habeant, et illud opus iussu Oregorii XIII emendatum fuerit; ut in quibusdam No stris Operibus iam in publicam lucem editis satis superque a Nobis pro­ batum est. § 10. Sequitur modo, ut cum impedimentum illud lure Canonico sta­ tutum non fuerit, perquiramus, an communi Ecclesiae Catholicae consuetu­ dine susceptum, atque firmatum inveniatur. Qua quidem in re omnes sen­ tiunt, ob cultus disparitatem irrita matrimonia esse, non quidem iure sacrorum Canonum, sed generali Ecclesiae more, qui pluribus abhinc saeculis viget, ac vim legis obtinet. Consulatur Cardinalis Bellarminus torn. 3, controvert, de Sacram. Matrim., lib. 1, cap. 23, vers. Tertia propositio, Estius, loc. cit., § Si quis obiiciat., et Natalis Alexander in Theolog. dogmat. et moral., lib. 2, de Sacram. Matrimonii, art. 8, § Certum est, recens Herminier Tractatus de Sacram., tom. 3, pag. 477. Item etiam tom. 3 Conventuum Ecclesiasticorum, qui Parisiis habebantur, cum eiusdem Ecclesiae Archiepiscopus esset Cardi­ nalis de Noailles, lib. 1, convent. 1, § 3, ubi haec scripta sunt: Omnes ferme Theologi sentiunt, nunquam Ecclesiam matrimonia Christianorum cum infide­ libus aliquo Canone vetuisse, quo ea declaret irrita; impedimentum vero, quod a Religionis diversitate procedit, ab usu consuetudineque Ecclesiae vim legis habente statutum fuisse. § 11. Restat denique expendendum, an mulier ex haeresi Protestantium, dum Hebraeo nupsit, hac lege universali, ut diximus, Ecclesiae consuetudine inducta obligaretur, quae Christianorum cum Ethnicis, aut Hebraeis matri­ monia propter disparitatem cultus irrita esse iubet. Hac vero in quaestione non alio modo responderi posse arbitramur, nisi videlicet, eam fuisse id temporis obligatam. Hoc siquidem impedimentum non habet locum in matri­ moniis eorum, qui haud sunt baptismate initiati, licet falsam ambo religionem sectentur: neque vim ullam habet in matrimoniis eorum, qui Baptisma susce­ perunt, etsi alter Catholicus, haereticus alter fuerit, quum plane constet, illi­ cita illa quidem, sed rata esse. Illud autem vigere compertum est, in eorum coniugiis, quorum alter Baptismi est particeps, expers omnino alter, quamvis adhuc Catechumenus esset, atque ad Catholicam fidem accedere statuisset. Id confirmatur Textu in Can. Cave 28, quaest. 1, ubi haec habentur: Si Chri­ stiana sit, non est satis, nisi ambo initiati sint Sacramento Baptismatis: et praeter Sanctum Thomatn loc. cit., ip responsione ad quintum, et praeter Sotum loco superius laudato, § Hinc fit, idem etiam decernunt Pontas in cas. 7, ad verbum impedimentum disparitatis cultus, Juvenin, de Sacram., diss. 10, quaest. 2, § 2, vers. Quaeres utrum Catechumeni, Sanchez, de Matri­ monio, lib. 9, cap. 12, num. 66 et seqq., Clerical,, de Matrim., decis. 26, num. 3. Cum vero haec communis Ecclesiae disciplina nunc vigeat, cique, ut innui­ mus, mulier Protestantium erroribus addicta subiiciatur, necesse erit, ut matrimonii foedus, quod cum Hebraeo iniit, cum hic Baptismate ablutus minime fuerit, per impedimentum disparitatis cultus irritum, infectumque habeatur. Romani Pontifices 197 § 12. At obiicerc quis forte posset, Baptismum, de quo nunc agimus, non quidem a Catholico, sed a Ministro Protestantium collatum fuisse; mulierem vero, utpote haeresi mancipatam, post susceptum Baptisma, extra sinum Ecclesiae Catholicae fuisse, nec ideo eius legibus obligatam. Sed haec diluere facile possumus, si primo consideremus, quod apud omnes constat: Haereticus aliquem baptizando, si formam adhibeat, et materiam legitimam, ut in muliere, de qua sermo est, peractum existimamus, is Sacramenti cha­ ractere insignitur. Hac enim ratione, tamquam fundamento, et S. Augustinus, et veteres Patres innitebantur, ut Donatistas refellerent, qui contendebant, ab Haereticis baptizatos rursus esse baptismate initiandos. § 13. Deinde id etiam compertum est, eum, qui baptisma ab Haeretico rite suscepit, illius vi Ecclesiae Catholicae membrum effici; privatus siquidem baptizantis error hac eum felicitate privare nequit, si Sacramentum conferat in Fide verae Ecclesiae, atque eius instituta servet in his, quae pertinent ad validitatem Baptismi. Egregie hoc confirmat Suarez in sua Fidei Catholicae defensione contra errores sectae Anglicanae, lib. 1, cap. 24, ubi probat Baptizatum Ecclesiae membrum fieri; hoc etiam addens, quod si haereticus, ut saepius accidit, infantem lustret impotem ad fidei actum eliciendum, hoc impedimento non est, quo minus ille habitum fidei cum baptismo accipiat. § 14. Postremo exploratum habemus, ab Haereticis baptizatos, si ad eam aetatem venerint, in qua bona a malis dispicere per se possint, atque erroribus baptizantis adhaereant, illos quidem ab Ecclesiae unitate repelli, iisque bonis orbari omnibus, quibus fruuntur in Ecclesia versantes, non tamen ab eius auctoritate, et legibus liberari; ut sapienter Gonzalez disserit in Cap. Sicut, num. 12, de haereticis. § 15. Hoc quidem in transfugis, ac perduellibus observatum videmus, quos leges civiles a fidelium subditorum privilegiis omnino excludunt. Leges quoque Ecclesiasticae privilegia Clericalia iis Clericis non concedunt, qui Sacrorum Canonum iussa negligunt. Nemo autem sentit, aut perduelles, aut Clericos Canonum violatores, suorum Principum, aut Praelatorum auctori­ tati non subiacere. § 16. Haec exempla, ni fallimur, pertinent ad quaestionem: ut enim illi, sic haeretici Ecclesiae subditi sunt, et legibus Ecclesiasticis tenentur. Cum vero inter Ecclesiae leges illa quoque recenseatur, quae matrimonia illorum, quorum alter rite baptismum acceperit, secus alter, rata non habet; in nostra etiam quaestione statuendum erit, cum haeretica mulier baptismo initiata Hebraeo nupsit, matrimonium illud pro irrito habendum esse. Con­ sulatur Anacletus, lib. 4, Decretal., tit. 3, de clandestina desponsatione, § 3, num. 142 et seqq., qui praedictae sententiae inhaerens, matrimonia ab hae­ reticis inita statuit esse invalida, si impedimentum dirimens ab Ecclesia san­ citum, aut universali lege, aut communi consuetudine, quae vim legis obtinet, intercedat. § 17. At vero ne silentio aliquid dissimulemus, fatemur allatas rationes sufficere non potuisse, ut Matrimonia, quae in Belgio, absente Parocho Catho­ lico, aut inter Haereticos, aut inter Catholicos et Haereticos contracta fuerant, 198 Romani Pontifices rescinderentur, cum Nosmetipsi Decretum fecerimus die 4 Novembris 1741,' quo statuimus prima esse valida, secunda illicita, sed non irrita; quamvis Concilium Tridentinum impedimentum dirimens pro iis matrimoniis sta­ tuerit, quae post eius promulgationem non coram Parocho Catholico, et duobus testibus contrahuntur. Nam ut ambiguitas omnis tollatur, ignorandum non est, in huius controversiae investigatione, quam an. 1741 explicavimus; Nos ipsos et Nostra, et multorum, quos consuluimus, sententia existimasse, firmas certasque manere praedictas antea rationes; sed ad rem, de qua age­ bamus, minime aptas esse. Ex verissimis siquidem argumentis coniecturisque probatum est, Concilium Tridentinum, quum novum illud dirimens impe­ dimentum constituit, decretum suum ad ea matrimonia non extendisse, quae disceptationi a Nobis an. 1741 solutae occasionem dedere; ut commode col­ ligi potest ex suffragiis Theologorum, et Canonistarum, qui hac de re scri­ pserunt, quae Romae in publicam lucem edita sunt in Tomo unico foliorum Congregationis Concilii an. 1741. Quo quidem veritas superioribus funda­ mentis fulta non infirmatur, ut eo plane modo, quo Episcopus, si nolit ali­ quando corrigere, aut punire Clericum, qui Canonum sanctionibus non obtem­ perat, nec privilegiis fruitur; Episcopus, inquam, non dubitatur, quin alias, si velit eum libere possit aut arguere, aut punire. § 18. At obiici adhuc posse cognoscimus, existimandum esse, Ecclesiam noluisse impedimento disparitatis cultus ea matrimonia subiicere, quae ab haereticis Protestantibus cum Hebraeis contracta sunt, in iis praecipue regio­ nibus, ubi illud, de quo sermo est, initum fuit; cum hoc impedimentum vim ex consuetudine obtineat, nullamque in illis matrimoniis, nec in illis regio­ nibus consuetudinem huiusmodi vigere compertum sit. § 19. Respondemus autem veterem hanc esse quaestionem, atque a Patre Lessio tum excitatam, cum primum laponenses, et Sinenses a falsorum Deo­ rum cultu ad veri Numinis Religionem transierunt. Cum enim idem Lessius assereret, nullam apud eos huiusmodi esse consuetudinem, idcirco matri­ monia ibidem inter baptizatos, et non baptizatos inita esse rata existimabat. Eadem controversia disceptata fuit ab illis, qui in Seminario Missionum Pari­ siis degunt. Perlegere etiam fas est dubium a Patre Lessio excitatum apud Verricellum.DeAftss/on/Zuts.lib. 3, de Legibus, quaest. 79, num. 1, apud Dianam in Edit, coordin., torn. 6, tract. 1, résolut. 13, sub § 2, apud Clericat. decis. 26, num. 23. Quod vero ab his, qui in Seminario Parisiis degunt, discussum est, legi potest in citato Conventu 1, De matrimonio, cum Ecclesiam illam regeret Cardinalis de Noailles, § 4. Verum controversiae finis cum constitutus deinde fuerit, decernendo, consuetudinem non susceptam posse id efficere, ut Sancta Sedes, cum coeperunt Sinenses, laponensesque Catholicam Fidem amplecti, Vicariis Apostolicis facultatem daret, qua super impedimento disparitatis cultus cum iis dispensarent, quemadmodum in praedicto § 4 indicatur, et quemad­ modum factum legimus in documento, quod est inter Constitutiones Apostolicas ad Missiones Sinarum, et Tunkini spectantes, Parisiis editas an. 1676, pag. 38, et inter epistolas Card. d’Ossat Parisiis typis mandatas an. 1627. ' Bened. XIV Bull., tom. 1, p. 87-89. Romani Pontifias JJ epist. 311, ubi refertur amplissima facultas Missionariis a Gregorio XIII con­ cessa, ut novos Christifideles Provinciarum, Insularumque laponiae impedi­ mento illo solverent, et liberarent. Cumque huiuspiodi remissio, nisi lex obstet, non concedatur, satis superque id est, ut clarissime innotescat, nul­ lius momenti esse, quod de consuetudine impedimenti disparitatis cultus non adhuc suscepta obiiciebatur; cum potissimum peculiaris asserta consuetudo universali contrariae consuetudini cedere debeat. § 20. Quamobrem ad propositum redeuntes, compertum habeas, quod postquam mulier hacresim more solito in idoneo Tribunali eiuraverit; Tu vero Hebraeum sacro baptismate initiaveris, inter illos coram Parocho matri­ monium erit iterandum, a Concilio Tridentino praescripta forma servata; quum Baptismi sacramentum sit ianua caeterorum. Hic autem Nos finem imponentes Tibi, Dilecte Fili noster, Tuaeque Regiae Domui, ex animo Apostolicam Benedictionem impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 4-15]. 395. Benedictus XIV, ep. encycl. Annus qui, 19 febr. 1749.’ Annus, qui hunc vertentem annum insequitur, ut Fraternitas Tua cogni­ tum, et compertum habet, Jubilaeus est. Et quoniam, bello confecto et poenitus sublato, summa Dei miseratione, pax inter Principes, qui decertabant, inita est, fas est sperare in Domino, magnos exterarum nationum, etiam longe dissitarum, ad hanc almam Urbem fore concursus. Nos quidem enixe Deum deprecamur, atque etiam ab aliis orari cupimus, ut omnes, qui ad hanc Urbem se conferunt, spirituales fructus Sanctarum Indulgentiarum con­ sequantur, idque, ut eveniat, pro virili Nostra, quam diligenter curabimus. Optamus etiam, ut omnes, qui Romam veniunt, ne moribus nostris offensi recedant; sed potius ex iis, quae in hac Urbe, atque in aliis Civitatibus Ditionis Nostrae, per quas iter eos facere contigerit, conspexerint, ad eorum patrias redeuntes, incitamenta referant atque exempla virtutum. Quod autem ad Romam attinet, jam ex parte a Nobis provisum est, et uberius etiam in posterum providebitur: pro iis vero, quae ad Dioecesim, quae a te recte prudenterque regitur, pertinent, Nobis opus est pastorali tuo zelo, probataque sollicitudine; quod si adiutricem manum, ut certo confidimus, admovere velis, minime dubitamus, non solum Nos assecuturos id, quod in votis est, sed insuper fore, ut Ecclesiastica disciplina, ex iis, quae a Nobis praecepta fuerint, composita, non modo per totum Annum Sanctum, sed per plures deinceps annos integra, immotaque permaneat. Id enim ipsum continget, quod usu venire compereris in Sacris Pastoralibus visitationibus; cum enim Ecclesiastici Pastoris adventum Clerici, Saecularesque homines opperiuntur, et ante et postquam Episcopus advenit, studiose satagunt, ut quae prava 1 Ad Episcopos per Ditionem Ecclesiasticam constitutos. Romani Pontifices sunt, corrigantur; quae infirma, curentur; quae mala, amoveantur; adeo ut earum fructus non solo visitationis tempore, sed longe post perseveret. § 1. Sed ut ad rem propositam veniamus, quod in primis Tibi enixe commendamus, illud est, ut Ecclesiae optimo in statu sint, nitidae, mundae, sacraque Suppellectili instructae; facile enim quisque intelligit, si advenae per hanc nostram Ecclesiasticam ditionem iter agentes, intueantur Ecclesias Civitatum, ac Dioecesum ruinosas, illuvie, et squaliore deformes, sacris vesti­ bus indigentes, vel habentes laceras, sordidas et eius conditionis, ac status, ut dignae sint, quae interdicantur, certe nostris moribus offensae, atque indignatae ad suas regiones revertentur. Hic autem adverti volumus, Nos verba facere non de sumptuositate, et sacrorum Templorum magnificentia, nec de divite, ac pretiosa suppellectili; non enim Nos latet haec non omnibus in locis haberi posse; sed decentiam, et munditiam desideramus, quas nemini detrectare licet, quia etiam cum paupertate bene convenire, et com­ poni possunt. Inter caetera mala, quibus Ecclesia Dei affligitur, etiam de hoc dolebat Ven. Card. Bellarminus: Omitto, inquiens, quod alicubi vasa sacra, et vestes, quibus mysteria celebrantur, vilia et sordida inveniantur, indigna prorsus, quae ad tremenda mysteria adhibeantur. At forte, qui haec adhibent, pauperes sunt. Id quidem fieri potest ; sed si pretiosa esse non pos­ sunt, saltem munda, et nitida procurarent. Quamobrem Praedecessor noster ree, mem. Benedictus Xlll, cuius labores pro Ecclesiastica disciplina vel ser­ vanda, vel restituenda, Ecclesiarumque decore procurando notissimi sunt, proponere solebat in exemplum Patrum Cappuccinorum Ecclesias, in quibus est summa paupertas, aequalisque mundities omnium oculis spectanda se offert. Drexelius torn. 17 suorum Operum, quae Monachii impressa sunt, in Tractatu, qui inscribitur Qazophylacium Christi, part. 2, cap. 2, pag. 153, ita scribit: Primum, ac potissimum, quod templis debetur, est mundities. Non tantum adsint, quae in usus sacros necessaria, sed etiam, quantum fieri potest, mundissima sint. Et iure merito contra eos invehitur, qui domos bene ornatas, et cultas habent, Ecclesias vero in squaliore, ct sordibus relinquunt. Sunt etiam, qui domos habent instructissimas, et ornatissimas : in eorum Templis, ac Sacellis squallent omnia : Arae a frontalibus nudae vix laceris, et sordidis pannis inster­ nuntur: in caeleris omnibus confusio, ct squalior. Magnus Ecclesiae Doctor Hieronymus in Epistola ad Demetriadem parum se curare haud obscure indicavit, pauperes ne, an divites sint Ecclesiae. Alii aedificent Ecclesias, vestiant parietes marmorum crustis, columnarum moles advehant, earumque deaurent capita, pretiosum ornamentum non sentientia; ebore, argentoque valvas, et gemmis aurata distinguant Altaria; non reprehendo, non abnuo; unus­ quisque in suo sensu abundet: meliusque est hoc facere, quam repositis opibus incubare. At vero Ecclesiarum munditiem maxime facere aperte declaravit, cum Nepotianum summis laudibus extulit, quia diligens, ac sollicitus fuit in nitore, et munditia Ecclesiarum, atque Altarium curanda, ut videre licet in eiusdem Nepotiani Epitaphio, quod Sanctus ad Heliodorum misit: Erat ergo, ait, sollicitus, si niteret Altare, si parietes absque fuligine, si pavimenta tersa, si ianitor creber in porta, vela semper in ostiis, si sacrarium mundum, si vasa luculenta, et in omnes caeremonias pia sollicitudo disposita; non Romani Pontifices 201 minus, non maius negligebat officiam. Profecto sedulo, ac diligenter caven­ dum est, ne illud non sine maxima Ecclesiastici Ordinis infamia contingat, quod sibi evenisse narrat laudatus Cardinalis Bellarminus: Ego, ait, cam aliquando ex itinere apud Episcopum nobilem, et praedivitem hospitarer, vidi aulam vasis argenteis splendidam, et mensam omni genere praestantiam ciborum refertam ; mappas quoque, et reliqua omnia nitida, et odorem suavem spirantia. Sed cum die sequente summo mane ad Ecclesiam Palatio contiguam aescendissem, ut sacris operarer, inveni omnia contraria; id est vilia, et sordida, ut vix auderem in tali loco, et cum tali apparatu Divina mysteria celebrare. § 2. Altera res est, ad quam curam tuam, et sollicitudinem excitamus, ut horae Canonicae, pro more et instituto cuiusque Ecclesiae, canantur, seu recitentur, prout decet, ac convenit, ab iis, qui ad eas tenentur; nihil enim est magis Ecclesiasticae disciplinae inimicum, aut perniciosum, quam Divi­ nam Psalmodiam in Ecclesiis Dei contemptim, aut negligenter obire. Certe haud ignota tibi est obligatio, qua Canonici, aliique Ecclesiarum Metropo­ litanarum, Cathedralium, et Collegiatarum ad quotidie Horas Canonicas in Choro cantandas tenentur: cui obligationi satis ille utique non facit, qui Ecclesiasticae Psalmodiae munere, nulla animi attentione, oscitanter indiligenterque perfungitur. Summ. Pont. Innocentius III in Concilio Lateran. relato in cap. Dolentes, de celebrat. Miss., de eadem obligatione loquitur in hunc modum : Districte praecipientes in virtute obedientiae, ut Divinum Offi­ cium nocturnum pariter, et diurnum, quantum eis Deas dederit, studiose cele­ brent pariter, et devote. Ubi Glossa explicans verbum illud studiose, haec subiicit: Quantum ad officium oris, id est sine syncopa ; et ad verbum devote talia adnotat: Quantum ad officium cordis. Clemens V Praedecessor noster in Concilio Viennensi in sua Constitutione, quae inter Clementinas reperitur, ct cuius initium est: Oravi, sub titulo de celebratione Missarum eodem modo loquitur : ut in Cathedralibus, Regularibus, et Collegiatis Ecclesiis horis debitis devote psallatur. Et Concilium Tridentinum, cap. 12, sess. 24, de Reforma­ tione, tractans de obligationibus Canonicorum Saecularium: Omnes vero, inquit, Divina per se, et non per substitutos, compellantur obire officia, et Episcopo celebranti, aut alia Pontificalia exercenti, assistere, et inservire; atque in Choro ad psallendum instituto, hymnis, et canticis Dei nomen reve­ renter, distincte, devoteque laudare. Hinc autem necessario sequitur, dili­ genter invigilandum, ut cantus praeceps minime sit, aut citior quam decet, utque suis locis pausae fiant, et ut altera pars Chori versiculum psalmi subsequentem non exordiatur, priusquam altera antecedentem absolverit. Nec prius psalmi una pars Chori versiculum incipiat, quam ex altera praecedentes psalmi, et versiculi finiantur. Sunt verba Concilii Salmuricnsis an. 1253. Demum ut cantus vocibus unisonis peragatur, et Chorus a peritis in cantu Ecclesiastico (qui cantus planus, seu firmus dicitur) regatur. Huiusmodi cantus ille est, quem ad musicae artis regulas dirigendum, efformandumque multum elaboravit S. Gregorius Magnus Praedecessor noster, ut testatur loannes Diaconus in cius vita, lib. 2, cap. 7. Hoc autem loco plura addere, quae ad Ecclesiasticam eruditionem pertinent, de Ecclesiastici cantus origine, de Cantorum Schola, et Primicerio, qui ei praesidebat, haud difficile Nobis 202 Romam Pontifices esset; sed praetermissis, quae minus necessaria videntur, eo, unde paulo digressi sumus, rem propositam exequentes revertamur. Cantus iste ille est qui fidelium animos ad devotionem et pietatem excitat; denique ille est, qui si recte decenterque peragatur in Dei Ecclesiis, a piis hominibus liben­ tius auditur; et alteri, qui cantus harmonicus, seu musicus dicitur, merito praefertur. Hunc quidem Monachi a Presbyteris Saecularibus didicerunt; et cum ab ipsis accurate, diligenterque tractetur, sacrisque in functionibus adhi­ beatur: contra autem negligatur a nonnullis Clericis, oscitanterque persol­ vatur; haec potissima causa est, cur a Christiano populo frequentius Regu­ larium Ecclesiae, quam Saecularium adeantur; ut bene advertit lacobus Eveillon in suo Tractatu derecta ratione psallendi, ad cap. 9, art. 9, pag. 99: Sordescit quippe sanctis auribus omnis rnusici concentus titillatio prae hac plani cantus, et simplicis psalmodiae harmonia, si recta fuerit. Atque eo fit, ut, relictis hodie Ecclesiis Collegiatis et Parochialibus, tam libenter, et avide concurrat populus fidelis ad Ecclesias Monachorum, qui magistram habentes in colendo Deo pietatem, sancte, moderate, et ut Psalmistarum Princeps olim dixit, sapienter psallunt, et Domino suo, ut Domino, et Deo, cum summa reverentia famulantur. Quod sane pudori debet esse Ecclesiis primariis, et maioribus, a quibus Monachi et canendi, et psallendi artem, et regulam didi­ cerunt. Et ideo Sacrum Concilium Tridentinum, quod nihil eorum, quae ad reformationem Cleri conferre poterant, praetermisit, cap. 18, sess. 23, de Reformatione, ubi agit de Seminariis instituendis, inter caetera, quae Semi­ nariorum alumnos edocendos praecipit, etiam cantum recenset his verbis: Ut vero in disciplina Ecclesiastica commodius instituantur, tonsura statim, at­ que habitu Clericali semper utentur, Grammatices, Cantus, Compuli Ecclesia­ stici, aliurumque bonarum artium disciplinam discent. § 3. Tertia res est, de qua Nos te admonere opus est, ut musicus canius, qui nunc in Ecclesiis usu receptus est, et qui Organi, aliorumque Instru­ mentorum harmoniae coniungi solet, ita instituatur, ut nihil profanum, nihil mundanum, aut theatrale resonet. Universus quidem Orbis Christianus Organi, aliorumque musicorum instrumentorum usum adhuc non recepit; praeter enim Ruthenos Ritus Graeci, qui in suis Ecclesiis neque organum, neque alia musicae instrumenta habent, teste Patre le Brun, tom. 2, Explication. Miss., pag. 215, Nostra Pontificia Cappella, ut omnibus notum est, cantum musicum, sed gravem, decorum, piumque admittit, nunquam autem orga­ num recepit, quod etiam notatur a Patre Mabillone in suo Musaeo Italico, tom. 1, pag. 47, § 17: Dominica Trinitatis, Cappellae, ut vocant, Ponti­ ficiae interfuimus etc. Nullus organorum musicorum usus in huiusmodi sacris, sed sola vocum musica, eaque gravis cum plano cantu admittitur. Refert Grancolas in Commentario historico de Breviario Romano, cap. 17, ctiamnum in Galliis aliquas insignes Ecclesias reperiri, quae organum, can­ tumque musicum, seu harmonicum in sacris functionibus non adhibent: Sunt tamen ad hanc diem insignes in Gallia Ecclesiae, quae organorum, et musices usum ignorant. Illustris Ecclesia Lugdunensis, quae quidem novi­ tatibus semper adversata est, usque ad hunc diem exemplum Pontificiae Cappellae secuta, nunquam organo uti voluit: Constat igitur ex dictis, nec Romani Pontifices 203 statim ab initio, nec ubique recepta fuisse musicalia Instrumenta. Nam etiam nunc Romae in Sacello Summi Pontificis semper sine instrumentis Offi­ ciorum solemnia celebrantur; et Ecclesia Lugdunensis, quae novitates nescit, semper organa repudiavit, neque in hunc diem ascivit. Sunt verba Cardinalis Bona in Tract, de Divin. Psalm., cap. 17, § 2, η. 5. Quam igitur opinionem de Nobis accepturi sint, qui ex illis regionibus, ubi nullus musicorum instru­ mentorum usus est, ad Nos, nostrasque Urbes proficiscuntur, in quorum Ecclesiis concentus musicos audient, non secus ac in theatris, aliisque pro­ fanis locis, facili quisque per se coniectura assequi potest. Venient etiam, haud dubium est, exteri ex illis regionibus, in quarum Ecclesiis cantus, et musica instrumenta adhibentur, perinde ac in aliquibus nostris fieri solet. Sed si isti homines prudentes, et pii sint, dolebunt quidem, in cantu et sono Nostrarum Ecclesiarum, remedium illud, quod malo suarum Ecclesiarum curando afferri optabant, non invenisse. Etenim, omissa controversia illa, qua nonnulli inter se decertant, quorum alii cantum musicum, et musicorum instrumentorum usum in Ecclesiis reprobant, ac vituperant; alii vero pro­ bant, ac laudant: nullus certe est, qui inter cantum Ecclesiasticum, et scae­ nicas modulationes discrimen aliquod non desideret, et theatrales profanosque cantus in Ecclesiis tolerari non condemnet § 4. Diximus reperiri, qui cantum harmonicum cum musicis instrumentis in Ecclesiis adhiberi minime probant. Horum princeps quodammodo dici potest Abbas Aelredus, coaevus et discipulus S. Bemardi, qui lib. 2, eius Operis, quod inscribitur Speculum Charitatis, cap. 23, tom. 23, Biblioth. Patrum, pag. 118, ita scribit: Unde, cessantibus iam typis, et figuris, unde in Ecclesia tot organa, tot cymbala? Ad quid, rogo, terribilis ille follium flatus, tonitrui potias fragorem, quam vocis exprimens suavitatem? Ad quid illa vocis contractio, et infractio? Hic succinit, ille discinit, alter supercinit, alter medias quasdam notas dividit, et incidit. Asserere quidem non audemus, aetate S. Thomae Aquinatis, nullis in Ecclesiis usum musici cantus cum musicis instrumentis fuisse: illud utique affirmare licet, in Ecclesiis minime fuisse, quae Santo Doctori notae, et cognitae erant ; ideoque huiusmodi cantui ipse nequaquam favisse videtur. Tractat enim 2, 2, q. 91, art. 2, quae­ stionem illam, utrum in Divinis laudibus sint cantus assumendi; respondet assumendos esse; sed cum sibi quarto loco opponat: Instrumenta musica, sicut cytharas et psalteria, non assumere Ecclesiam in Divinas laudes, ne videatur iudaizare; cum in Psalmo 32 legatur: Confitemini Domino in cythara, in psalterio decem chordarum psallite illi. Respondet: Huiusmodi musica instru­ menta magis movere ad delectationem, quam interius disponere ad pietatem; in veteri autem Testamento ideo adhibita fuisse: quia populus erat magis durus, et carnalis, unde erat per huiusmodi instrumenta provocandus, sicut et per promissiones terrenas. Addit insuper, instrumenta in veteri Testamento typos seu figuras aliquarum rerum fuisse: Tum etiam ait, quia huiusmodi instrumenta corporalia aliquid figurabant. De Summo Pontifice Marcello II literis traditum est, secum deliberasse, musicam in Ecclesiis abolere, can­ tumque Ecclesiasticum ad cantum planum redigere, ut cuique compertum fieri potest cx eius Vita, quam scripsit Petrus Polidori nuperrime defunctus 204 Romani Pontifias Romani Pontifices Beneficiatus Basilicae S. Petri, vir inter Literatos non ignotus. Aetate nostra vidimus Cardinalem Thomasi, virum sanctitate vitae, eximiaque in Liturgicis rebus eruditione insignem, in Ecclesia sua Titulari S. Martini ad Montes die festo eiusdem Sancti, in cuius honorem Ecclesia dedicata est, in Missa, et Vespertinis Officiis concentus musicos haberi noluisse; sed ut a viris Reli­ giosis, in sacris peragendis, cantus planus adhiberetur, praecepisse. § 5. Diximus esse aliquos, qui usum musici cantus cum Instrumentis in Divinis Officiis approbant. Nam eodem saeculo, quo vixit laudatus Abbas Aelredus, floruit etiam Joannes Sariberiensis Episcopus Carnotensis, qui lib. 1, Policratici, cap. 6, Musicam organicam, seu concentum vocum, et instru­ mentorum laudat: Ad mores itaque instruendos, et animos exaltatione vir­ tutis traiiciendos in cultum Domini, non modo concentum hominum, sed el instrumentorum modos, censuerunt sancti Patres Domino applicandos, cum Templi reverentiam dilatarent. S. Antoninus in eius Summa, part 3, tit. 8, cap. 4, § 12, non reiicit cantum harmonicum in Divinis Officiis: Cantus quidem firmus in Divinis Officiis a Sanctis Doctoribus institutus est, ut Gregorio Magno, Ambrosio, et aliis. Biscantus autem in Officiis Ecclesia­ sticis quis adinvenerit, ignoro : pruritui aurium videtur magis deservire, quam devotioni; quamvis pia mens etiam in his fructum referat audiendo. Et paulo post admittit in Divinis Officiis non solum organum, sed etiam alia instru­ menta musica: Sed et pulsatio organorum, vel aliorum instrumentorum ad Divinam laudem initium virtutis habuisse a Propheta David. Constituerat quidem Marcellus 11 Pontifex ab Ecclesiis cantus musicos, et musica instru­ menta removere; sed loannes Petrus Aloysius Praenestinus Magister Cappellae Basilicae Vaticanae musicos cantus in sacris Missarum solemnibus persolvendis composuit tam excellenti arte, ut ad pietatem animos, et devo­ tionem moverent. Itaque illis auditis a Summo Pontifice, qui Missae interfuit, mutata voluntate, ab eo, quod sibi proposuerat, recessit, quemadmodum ex antiquis monumentis tradidit Andreas Adami in suis observationibus ad Cappellam Pontificiam in praefat. histor., pag. 11. In Concilio Tridentino actum est de eliminanda musica ab Ecclesiis; sed cum ab Imperatore Ferdinando per suos Legatos expositum fuisset, cantum musicum, seu figura­ tum, fidelium animis incitamento ad devotionem, et pietatem esse: Decre­ tum, quod iam adornatum fuerat, moderari placuit, uti legitur in sess. 22, in Decreto de observ. et evil, in celebrat. Missae. In eo autem ab Ecclesiis solum reiectac fuerunt musicae illae, ubi sive organo, sive cantu lascivum, aut impurum aliquod miscetur. Haec narrantur a Grancolas in laudato Commen­ tario, pag. 56, et a Cardinali Pallavicino in hist. Concilii, lib. 22, cap. 5, num. 14. Profecto Ecclesiastici Scriptores magni nominis libenti animo eamdem sen­ tentiam sequuntur. Ven. Cardinalis Bellarminus torn 4, controvers., lib. \,de bonis operibus in particulari, cap. 17 in fine docet, retinendum esse in Eccle­ siis usum organorum, sed alia instrumenta musica non facile admittenda: Ex quibus omnibus illud efficitur, ut organa propter infirmos in Ecclesiis retinenda sunt, ita non facile alia instrumenta esse introducenda. Eadem semita insistit Cardinalis Caietanus in sua Summa ad Verbum organum ubi talia habentur: Organorum usus in Ecclesia licet sit novus, in cuius signum Ecclesia 1 205 Romana adhuc non utitur eis coram Pontifice, licitus tamen est pro carnalibus adhuc fidelibus imperfectis. Ven. Cardinalis Baronius ad annum Christi lx ita scribit: Verum, quod post multa saecula usu receptum sit, ut in Ecclesia adhiberentur organica instrumenta disparibus cannis simul ianctis confecta, haud iure quis poterit improbare. Cardinalis Bona, de Divina Psalmodia, cap. 17, agens de organis, quae in Ecclesiis pulsantur: Non tamen, inquit, damnari debet moderatus eorum usus etc. ; laetificat organorum concentus tristes homi­ num mentes, et supernae Civitatis insinuat iucunditatem, sollicitat pigros, recreat diligentes, provocat iustos ad amorem, peccatores ad compunctionem. Suarez, tom. 2, de Religione, lib. 4, de Horis Canonicis, cap. 8, num. 5, ani­ madvertit, organi nomine comprehendi non solum illud instrumentum musi­ cum, quod hodie vulgo Organum vocari solet, sed alia etiam instrumenta harmonica (quod iam ante notatum fuit a S. Isidoro, lib. 2 Originum, cap. 20: Organum vocabulum est generale vasorum omnium musicorum) ; ideoque con­ cludit, recepto in Ecclesiis organo, etiam alia instrumenta musica admit­ tenda esse. Et Sylvius, tom. 3 suorum Operam super 2, 2 S. Thomae, quaest. 91, art. 2, cantum harmonicum, seu figuratum ab Ecclesiis non repellit: Ideoque, ait, magna cura habenda est cantus Ecclesiastici, tum eius, qui planas, seu Gregorianus dicitur, qui proprie est Ecclesiasticus, tum eius, qui postea in Ecclesiam est introductus, et vocatur figuratas, sive harmonicus. Et paulo post: Nihilominus, quod post multa saecula usu receptum sit, ut in Ecclesia­ sticis Officiis Instrumenta musica adhiberentur: nullo modo est improbandam. Bellotte in lib. de Ritibus Ecclesiae Laudunensis, pag. 209, sub num. 8, posteaquam de musicis instrumentis ample, ac fuse locutus est, quae in Divinis Officiis nonnunquam adhibentur, et posteaquam ostendit antiquitus in Eccle­ siis usui minime fuisse, nullam aliam causam veteris huius moris, diversaeque consuetudinis fuisse existimat, quam necessitatem, qua tum adstringebantur Christiani, ut quoad fieri posset, recederent a profanis Ritibus Gentilium, qui in theatris, in conviviis, in sacrificiis, instrumentis musicis utebantur. Proinde nequaquam instrumentorum musicorum vitio vertendum est, quod posterioribus tantum saeculis usa sit Ecclesia musicis cantoribus, et musicalibus instrumentis, sed quod a Gentilibus eiusmodi musica instrumenta in tur­ pibus ac sordidis usibus, nimirum in theatris, conviviis, ac sacrificiis consue­ verint adhiberi. Persicus in suo Tractatu de Divino et Ecclesiastico Officio, dub. 5, num. 7, ita loquitur de cantu figurato in Ecclesiis -.Dico secundo, quamvis in cantu organico, seu figurato, multi possint abusus obrepere, sicut in omni­ bus aliis Ecclesiasticis caeremoniis accidit ; ipsum tamen per se, si debite, reli­ giose, et decenti moderatione fiat, licitum esse, nec ullo iure prohibitum. Et ad dub. 6. num. 3 tenet, quod organorum, et aliorum instrumentorum universalis usus in Divinis Officiis secundum se laudabilis est, et ad imperfetorum animos ad Dei contemplationem elevandos valde utilis. Et quidem usus cantus harmo­ nici, seu figurati, et musicorum instrumentorum in Missis, Vesperis, aliisque Ecclesiasticis functionibus adeo longe processit, ut ad Paraguajam usque Regionem pervenerit. Etenim cum novi illi fideles Americani optimam indo­ lem, et ingenium habeant ad musicos cantus, et ad organica instrumenta pulsanda, et facillime, quae ad musicam artem pertinent, ediscant, exinde 206 Romani Pontifices occasione capta Missionarii eorum animorum propensioni obsequendo, piis, devotisque cantibus ad eos deducendos ad Christi fidem usi sunt; adeo ut in praesenti nullum fere discrimen, neque quoad cantum, neque quoad sonos, in Missis et Vesperis nostrarum regionum, et illarum intercedat, iuxta ea, quae ex veridicis relationibus refert Abbas Muratori in Descriptione Mis­ sionum Paraguai, cap. 12. § 6. Denique diximus neminem esse, qui theatrales cantus in Ecclesiis non detestetur, et qui diversitatem aliquam non requiret inter sacros Eccle­ siae, et profanos scaenarum concentus. Celebris est locus S. Hieronymi relatus in Can. Cantantes, dist. 92: Cantantes et psallentes in cordibus vestris Domino. Audiant haec adolescentuli: audiant ii, quibus psallendi in Ecclesia officium est. Deo non voce, sed corde cantandum; nec in tragoedorum morem guttur et fauces dulci medicamine liniendae sunt, ut in Ecclesia theatrales moduli audiantur, et cantica. Cuius auctoritate abutebantur illi, qui audacter nimis omne genus cantus ab Ecclesiis summoveri volebant; sed Sanctus Thomas loco laudato, respondens iis, quae secundo loco ex verbis S. Doctoris mox allatis sibi opponit: Ad secundum, inquit, dicendum, quod Hieronymus non simpliciter vituperat cantum, sed reprehendit eos, qui in Ecclesia cantant more theatrico. S. Nicetius, lib. de Psalmodiae bono, cap. 3, tom. 1 Spicilegii, can­ tum in Ecclesiis adhibendum his verbis describit: Sonus etiam vel melodia consentiens sanctae Religioni psallatur; non quae tragicas difficultates excla­ met, sed quae in vobis veram Christianitatem demonstret, non quae aliquid theatrale redoleat, sed compunctionem peccatorum faciat. Patres in Toletano Concilio congregati anno 1566, act. 3, cap. 11, tom. 10, Collect. Conciliorum Harduini, posteaquam plura locuti sunt de qualitate cantus in Ecclesiis adhi­ bendi, hoc modo concludunt: Sed et illud maxime cavendum erit, ne ipsius musicae sonus quid theatrale, aut impudicos amorum, bellorumque classicos modulos referens, in Dei laudibus decantandis imitetur. Non desunt plures eruditi Scriptores, qui acriter reprehendunt, scaenicos sonos, et cantus in Ecclesiis patienter tolerari, precanturque, ut huiusmodi abusus ab Ecclesiis ablegentur. Videatur Casalius, de veteribus sacris Christianorum Ritibus, cap 34, et Abbas Ludovicus Antonius Muratori, tom. 1, antiquae Romanae Liturgiae, in Dissertatione de Rebus Liturgicis, cap. 22 in fine. Et tandem, ut sermonem hac de re absolvamus, nempe de abusu theatralium concentuum in Ecclesiis, qui adeo per se manifestus est, ut nullis indigeat verbis et probationibus; satis erit indicare, omnes eos, qui superius a Nobis citati sunt, tanquam qui usui cantus figurati seu harmonici, ct musicorum instrumentorum m Eccle­ siis faverent, palam profiteri, ac testari, se quaecumque scripserunt, ea mente ct consilio fecisse, ut nequaquam intelligenda sint de cantu, et sono, scae­ narum ac theatrorum proprio, quem ipsi aeque ac alii reprobant, atque exccrantur, sed de cantu, et sono, qui Ecclesias decet, et qui populos ad devotionem excitat, quod ex illorum lectione quisque cognoscere poterit. § 7. Hoc autem posito, quod in Ecclesiasticis officiis cantus harmonici, seu figurati, et musicorum instrumentorum usus receptus sit, et solummodo abusus reprobetur ; quod etiam considerat Binghamus, licet auctor hetero· doxus, torn. 6, originum Ecclesiastic., lib. 14, § 16, sequitur, ut diligenter Romani Pontifices 207 inquirendum sit, quinam sit usus rectus ac probus, quinam vero abusus. Sed ut quod propositum est, exequi recteque obire possimus, opus Nobis foret peritia artis musicae, qua praediti fuerunt aliqui ex Nostris Sanctis et praeclaris Praedecessoribus, Gregorius Magnus, Leo II, et Leo IX, et Victor HI. At vero quia hanc artem ediscendi nec tempus Nobis, neque occasio fuit, aliqua tantum indicare contenti erimus, quae ex Constitutionibus Nostrorum Praedecessorum, et piorum doctorumque hominum scriptis collegimus. Ut autem ordine procedamus, primum verba faciemus de iis, quae in Ecclesiis canenda sunt; deinde de modo, ac ratione, qua cantus institui debet; denique de Instrumentis musicis Ecclesiarum propriis, quibus in sacris Templis cani debet. § 8. Guillelmus Durandus, qui Apostolicam Sedem gubernante Nicolao III vixit, usum cantilenarum vulgo motetorum, qui eius aetate vigebat, aperte improbat in tractatu de modo Generalis Concilii celebrandi, cap. 19: Videtur valde honestum esse, quod cantus indevoti, et inordinati motetorum, et simi­ lium non fierent in Ecclesia. Postea loannes XXII Pontifex Praedecessor Noster promulgavit suam Decretalem, quae incipit Docta Sanctorum, et inter Extra­ vagantes communes reperitur;’ in ea motetorum cantum lingua vulgari se abominari ostendit: Motetis, inquiens, vulgaribus nonnunquam inculcant. Cum itaque examen cantus huiusmodi cantilenarum seu motetorum in Eccle­ siis Theologi aggressi fuissent; ex horum numero Paludanus in 4. senten., dist. 15, quaest. 5, art. 2, motetorum cantus perinde habuit ac cantationes scaenicas, redarguens eos, qui illis utuntur: qui canunt, ait, moteta in festis, quia cantus non debet esse tragaedicus. Favisse videtur motetis Suarez, tom. 2, de Relig., lib. 4, de Horis Canonicis, cap. 13, num. 16, etiamsi scripta fue­ rint lingua vulgari, dummodo gravia sint ac devota. Ad suadendum autem id, quod affirmat, affert morem ac usum nonnullarum Ecclesiarum, quae licet a Sapientibus Praelatis regantur, in eis tamen cantilenae, seu modulata car­ mina non improbantur. Addit insuper, quoniam in primis Ecclesiae tempo­ ribus quisque fidelium in Ecclesia pios ac devotos hymnos, quos compo­ suerat, cantabat, ex veteri hac consuetudine, usum motetorum quodammodo approbari. Advertens autem id, quod ei obiici posset, huiusmodi modu­ latis carminibus, quae moteta vocant, Ecclesiasticam psalmodiam interrumpi, ita respondet: Nec interruptio illa, vel mora, quae tunc fit inter partes ali­ cuius horae, reprehensibilis est, quia moraliter veluti continuatur in devo­ tione, quae per cantum illum excitari intenditur; et ita cantus ille potest censeri veluti dispositio ad sequentia, ct solemnis, ac congrua terminatio prae­ cedentium, et ornatus totius horae. Vertente an. 1657, Summus Pont. Alexan­ der Vll Constitutionem edidit, cuius initium est: Piae sollicitudinis, inter alias autem eiusdem Pontificis, num. 36.2 In hac autem praecepit, ut per id tempus, quo Divina persolvuntur officia, et quo publicae fidelium venera­ tioni in Ecclesiis sacramentum Eucharistiae expositum est, nulla alia carmina seu verba cantentur, nisi desumpta ex Breviario, vel Missali Romano; quae 1 C. un., de vita et honestate clericorum, III, 1, in Extravag. tom. ’ Cf. Bull. Rom., tom. 6, IV, p. 179, 180. 208 Romani Pontifices Romani Pontifices in officiis de proprio, vel de communi, pro currenti cuiusque dici festo, vel Sancti solemn itate, praescribuntur; vel ex Sacra Scriptura, aut ex Sanctorum Patrum operibus; ita tamen ut antea a Sacra Rituum Congregatione recensenda, et approbanda sint. Porro ex huiusmodi Pontificia Constitutione videtur, cantus motetorum, quae servata ratione ab eodem Alexandro Praedecessore Nostro praescripta, composita, et a Sacra Congregatione recensita, et pro­ bata sunt, procul dubio approbatus fuisse. Alexandri Constitutionem Vene­ rabilis Servus Dei Innocentius XI Decreto suo die 3 Decembris 1678 confir­ mavit. Aliqua tamen dubitatione exorta in intelligenda, atque interpretanda Constitutione Alexandri, et Decreto Innocentii XI, fel. rec. Innocentius XII Praedecessor Noster die 20 Augusti 1692 aliud Decretum promulgavit, quod est num. 76, in eius Bullario. In eo autem, offusis variarum interpretationum tenebris penitus dispulsis, rem totam aperiens ac declarans, generatim qua rumcumque cantilenarum, seu motetorum cantum prohibuit. In sacrarum autem Missarum soleninibus solummodo permisit ultra cantum Gloriae, et Symboli, ut cani posset Introitus, Graduale, et Offertorium; in Vesperis vero, nulla mutatione etiam minima facta, antiphonae, quae initio cuiusque Psalmi, vel in eius fine dicuntur. Insuper voluit et iussit, ut cantores Musici omnino legem Chori sequerentur, et cum eo prorsus convenirent, et quemadmodum in Choro fas non est aliquid addere Officio, vel Missae, ita etiam musicis noluit id licere; et illud dumtaxat concessit, ut ex Officio, et Missa, quae in solemnitate Sanctissimi Sacramenti Corporis Domini celebrari solet, nimi­ rum ex hymnis S. Thomae, vel ex Antiphonis, aliisque relatis in Breviario et Missali Romano, carmen aliquod, seu motetum, nulla verborum varietate, desumi et cantari posset ad fidelium devotionem excitandam, dum sacra Hostia elevatur, vel publice veneranda, et colenda exhibetur. § 9. Lege autem Ecclesiasticis cantiunculis, seu modulatis carminibus, aut motetis posita, negari nequit, non parum momenti ad removendos ab Ecclesiis theatrales cantus allatum esse, sed necesse est fateri, ad finem pro­ positum assequendum id non sufficere. Fieri enim potest, et nimis etiam non sine nostro dolore fit, ut cantus Gloriae, Symboli, Introitus, Gradualis, Offer­ torii, et caeterorum omnium, quae rite, ac de more in Missis, et Vesperis, ut supra dictum est, cantari solent, theatrali more, et scaenico strepitu pera­ gatur. Magnus Episcopus Guillclmus Lindanus in sua Panoplia Evangclica, lib. 4, cap. 78, cantui musico in Ecclesiis non adversatur; sed frequentes repe· titiones, et vocum confusiones improbat, proponitque, ut in Ecclesiis ca musica adhibeatur, quae consentanea sit rebus, quae canuntur. Quamquam non me fugiat, quibusdam musicam cum organis ct musicis rectius videri reti­ nendam, quibus equidem perlibenter assentiar, si una pro isto musices genere, quod nunc passim Ecclesias occupat, aliud introducatur, et gravius, et rebus ipsis convenientius, et st non, ut oportet, pronuntiationi, quam cantui vici’ nius, saltem rebus, quae canuntur, aptius atque accommodatius. Drexellius in suo opere Rethoricae coelestis, lib. 1, cap. 5, opportune ad rem nostram ita exclamat. Hic pace vestra dixerim, o musici, nunc Templis cantandi genus dominatur novum, sed exorbitans, concisum, saltatorium, et parum profecto religiosum, theatro aut choreis convenientius, quam Templo. Artificium quae- 209 ritnus, et perdimus priscam precandi, ac cantandi studium. Curiositati consu­ limus, sed revera negligimus pietatem. Quid enim novitia haec, et tripudians cantandi ratio, nisi comoedia est, in qua cantores, velut actores sunt, quorum modo unus prodit, modo duo, modo simul prodeunt omnes, et modulatis voci­ bus colloquuntur, mox iterum unus triumphat solus, caeleris brevi secuturis. Recens scriptor Benedictus Hieronymus Feijoo, Magister Generalis Ordinis S. Benedicti in Hispaniis, in suo Theatro critico universali, serm. 14, peritia et scientia notarum musicarum innixus, rationem indicat, qua redigi possent musicae Ecclesiarum ad eum modum et rationem, quae in omnibus penitus esset Theatrorum musicis concentibus dissimilis. At vero Nobis satis erit * prae oculis habitis Sacrorum Conciliorum regulis, et probatorum Scriptorum sententiis, illud admonere, quod si Musicus theatrorum cantus ita instituitur, ut, quemadmodum Nobis relatum est, populus spectator, et auditor harmo­ nicis quidem cantorum modulationibus oblectetur, artificio musicae artis gaudeat, numerisque musicis delectetur, melodia, et suavitate vocum fruatur; verba autem plerumque non recte percipiat: diversum utique, et contrarium omnino in Ecclesiastico cantu servari debet, in quo illud in primis curandum est, ut verba perfecte, planeque intelligantur. Nam cum in Ecclesiis concen­ tus musicus receptus sit ad erigendas hominum mentes in Deum, ut docet S. Isidorus, lib. 1, De Eccl. off., cap. 5. Psalterium idcirco cum melodia can­ tilenarum suavium ab Ecclesia frequentatur, quo facilius animi ad compun­ ctionem flectantur. Id certe obtineri difficile potest, si verba non audiantur. In Concilio Cameracensi an. 1565, tit. 6, cap. 4, tom. 10, Collect. Hard., pag. 582, ita constituitur. Caeterum quae in Choro cani debent ad instructio­ nem, ea canantur voce, ut intelligantur mente. Et in Concilio Coloniensi, quod congregatum est an. 1536, cap. 12, tit. De off. priv., talia leguntur: lam et illud non recte fit in quibusdam Ecclesiis, ut ob cantorum, et organorum con­ centum, omittantur, aut decurtentur ea, quae sunt praecipua. Cuius generis sunt recitatio verborum Propheticorum, aut Apostolicorum, quam Epistolam vocamus, Symbolum Fidei, Praefatio, quae et gratiarum actio, alque precatio Dominica. Quamobrem haec tota distinctissime, ac intelligibiliter, uti caetera omnia, decantentur. In Concilio autem Mediolanen. primo habito anno 1565, par. 2, num. 51, in praedicta Harduini Collectione, pag. 687, talia leguntur: In Divinis Officiis, aut omnino in Ecclesiis, nec prophana cantica, sonive, nec in sacris canticis molles flexiones, voces magis gutture oppressae, quam ore expressae, aut denique lasciva ulla canendi ratio adhibeatur. Cantus, et soni graves sint, pii, ac distincti, ac Domui Dei, ac Divinis laudibus accommo­ dati, ut simul et verba intelligantur, et ad pietatem auditores excitentur. In hac re, de qua agitur, gravis est sermo Patrum, qui in Concilio Toletano convenerunt an. 1566, act. 3, cap. 2, in laudata Collectione, pag. 1164. Cum ea, aiunt, quae in Ecclesiis cantantur ad Dei laudem celebrandam, eo debeant cantari modo, quo populi intelligentia, quantum fieri possit, erudiri valeat, et Religiosa pietatis ac devotionis moderatione, piorum auditorum mentes ad Divinae Maiestatis cultum, et coelestia desideria excitari queant; caveant Epi­ scopi, ne dum in chorum musicorum modulos vocum omnis generis discrimine confusos admittunt, psalmorum, et aliorum, quae cantari solent, verba obscuii 210 Romani Pontifices rentur, ac simul strepitu incondito sensus sepeliatur. Sic denique musicam, quae organica dicitur, retineant, ut eorum, quae cantantur, verba et intelligi possint, et potius pronunciatione, quam curiosis modulis audientium animi Divinis laudibus afficiantur. Ex his autem aperte comperitur, quam merito his verbis questus sit Episcopus Lindanus, loco citato: Non enim nunc suo cantu, musici auditorum animos tam ad pietatis cultum, coelestiaque excitant desideria, quam avocant, avertunt, alienant. Scio enim aliquando Divinis me interfuisse laudibus, cum vel attentissimus auscultarem, ecquid forte psalle­ retur, ne unum quidem potuisse intelligere verbum: ita erant omnia syllaba­ rum repetitionibus commixta, vocibus confusa, clamoribus potius horridulis, et incondito boatu, quam cantu obscurata. Tum etiam quam pium fuerit desi­ derium, et quam prudens sit exhortatio, qua musicos ad pietatem incitavit Drexellius loco pariter citato: Reviviscat, obsecro, saltem aliquid priscae Reli­ giositatis in sacra musica. Quod si cordi est, et curae Divinus honor, hoc agite viri, hoc laborate, ut quae cantantur verba, simul etiam intelligantur. Quid enim mihi varius in Templo sonus, quid multiplex concentus, si desit ei nucleus, si sensum et verba, quae concentu sunt instillanda, percipere ne­ queam? Et demum ostenditur non sine causa Cardinalem Dominicum Capranicam, cum sacrae cuidam functioni. Divinisque Officiis interfuisset, quae cantu musico peracta fuerant, ita tamen ut verba non audirentur, rogatum a Summo Pontifice Nicolao V quid de musicis illis cantionibus ei videretur, ea respondisse, quae legi possunt apud Poggium in vita eiusdem Cardinalis edita a Balutio, lib. 3, Miscellaneorum, § 18, pag. 289. Magnus Pater Augu­ stinus, lib. 9, Confess., cap. 6, de se ipse testatur, cum in Ecclesia suaves hymnorum cantus audiret in lacrymas effundi consuevisse: Quantum flevi in hymnis, et canticis tuis, suave sonantis Ecclesiae tuae vocibus commotus acriter. Voces illae influebant auribus meis, et eliquebatur veritas tua in cor meum, et ex ea aestuabat. Inde affectus pietatis, et currebant lacrymae, et bene mihi erat cum eis. Cum autem ea magna delectatio, quam in audiendis Eccle­ siasticis hymnis percipiebat, in religionem ei venisset, et ideo quadam seve­ ritate morum, Deique offensae metu, cantum illum, quo sensibilis illa oble­ ctatio ipsi creabatur, improbandum esse censeret, postea re melius expensa, sententiam mutavit, eo quia animus eius commoveretur non solo cantu, sed verbis cantui coniunctis, ut ipse aperte declarat lib. 10, Confess., cap. 33. Flebat igitur Augustinus tenerrimo pietatis sensu, cum audiret in Ecclesiis sacrarum rerum cantus, probe audiens, et intelligens verba, quae cantu effe­ rebantur. Fleret forsan etiamnum ipse, st nonnullarum Ecclesiarum musicos cantus audiret, non pietatis sensu, sed doloris, quod cantum perciperet, verba autem non intelligeret. § 10. Hactenus de cantu musico. Consequens est, ut de sono organi musici, aliorumque instrumentorum, quorum usus, ut supra diximus, in ali­ quibus Ecclesiis admissus est, verba faciamus. Siquidem et de eo agere necesse est, quia si cantum minime decet esse theatralem, utique neque sonum. Profecto Hebraeis hac de re omnis dubitatio longe aberat, an sci­ licet dissimilis esse deberet cantus in i emplo a profanis cantionibus thea­ trorum. Nam e Sacris Scripturis comperitur, cantus, et musicorum instru­ Romani Pontijices 211 mentorum sonos usui fuisse in Templo, non autem in theatris, ut bene advertit Calmet in sua dissertatione De musica Hebraeorum. At vero Nobis opus est, limites cantui et sono Ecclesiarum et theatrorum praescribere; et discrimen inter utrumque definire, cum per id tempus cantus figuratus, seu harmonicus, cum sono instrumentorum, in theatris aeque ac in Ecclesiis locum obtinuerit. Et quoniam de cantu iam satis verba fecimus, superest, ut etiam de sono idem agamus. Ut vero sermo ordine suo, ac via progre­ diatur, primum de instrumentis musicis, quorum usus in Ecclesiis tolerari potest; deinde de illorum instrumentorum sono, qui cantui sociari solet; et demum de sono separatim a cantu, hoc est de instrumentorum symphonia Nobis disserendum erit. § II. Et quidem quod ad instrumenta attinet, quae in Ecclesiis permitti possunt, Benedictus Hieronymus Feijoo in allegato sermone 14, § 11, num. 43, organa, aliaque instrumenta admittit, amoveri autem vellet lyras tetracordas. Quoniam cum illae plectro tanguntur, harmonicos quidem modos edunt, sed adeo acutos, ut puerilem in Nobis potius hilaritatem, quam gravem erga sacra mysteria venerationem, animorumque intentionem excitent. Bauldry in Manual, sacrar. caeremon., part. 1, cap. 8, num. 14, vellet, ut caneretur in Ecclesiis organo tantum pneumatico, tubis, caeterisque instrumentis inflatilibus, seu pneumaticis: Nec alia instrumenta musicalia cum organo pulsen­ tur, nisi tubae, tibiae, aut cornua. E diverso Patres primi Concilii Provin­ cialis Mediolanensis sub S. Carolo Borromaeo, tit. De music, et cantor., nominatim reiiciunt ab Ecclesiis instrumenta inflatilia: Organo tantum in Ecclesia locus sit: tibiae, cornua, et reliqua musica instrumenta excludantur. Homi­ num prudentum, et illustrium Magistrorum artis musicae consilium expo­ scere Nobis curae fuit; consentaneum autem cum eorum sententiis est, ut Fraternitas Tua, si in tuis Ecclesiis instrumentorum usus introductus est, cum organo musico nullum aliud instrumentum permittat, nisi barbiton, tetracordon maius, tetracordon minus, monaulon pneumaticum, fidiculas, lyras tetracordes: haec enim instrumenta inserviunt ad corroborandas, sustinendasque cantantium voces. Vetabit autem tympana, cornua venatoria, tubas, tibias decumanas, "fistulas, fistulas parvas, psalteria symphonies, cheles, alia­ que id genus, quae musicam theatralem efficiunt. § 12. Praeter haec autem, de usu instrumentorum, quae in Ecclesiasticis musicis permitti possunt, nihil monebimus, nisi ut illa adhibeantur solum­ modo ad vim quamdam verborum cantui quodammodo adiiciendam, ut magis magisque audientium mentibus eorum sensus infigatur, commoveanturque fidelium animi ad spiritualium rerum contemplationem, et erga Deum, Divinarumque rerum amorem incitentur, ut apposite expendit Valentia, torn. 3, 2, 2, S. Thomae, disp. 6. quaest. 9, punct. unie., ubi tractans de utilitate musicae, et musicorum instrumentorum in Ecclesiis: Ad excitandum, inquit, interiorem affectum tum proprium, tum etiam aliorum, praesertim vulgarium, qui interdum adeo infirmi sunt, ut non modo vocum cantu, sed etiam orga­ nis, et musicis instrumentis ad sensum rerum spiritualium concitandi sint. At vero si instrumenta continenter personent, et solum interdum, ut hodie fieri solet, per momenta aliqua interquiescant, ut liberum spatium audiendis 212 Romani Pontifices harmonicis modulationibus, crispatisque iaculationibus vocum, vulgo trilli, praebeant; caeterum opprimant, sepeliantque cantantium vocem, sonumque verborum, frustraneus est, et inutilis huiusmodi instrumentorum, usus, imo vetitus, atque interdictus. Pontifex loannes XXII in laudata Extravagan. Docta Sanctorum, inter musicae abusus enumerat illum, quem his verbis exprimit: Melodiam hocquetis intersecant ; id est singultibus : quemadmodum explicat Carolus Dufresne in suo Glossario; hoc nomen dedit concisis illis modula­ tionibus, vulgo trilli. Magnus Episcopus Lindanus loco laudato invehitur contra abusum opprimendi instrumentorum sono verba cantantium: Tuba- rum clangore, cornutorum stridore, alioque strepitu vario, ne quid praeter­ mittere videantur, quod cantici verba semel obscuret, sensumque sepeliat, et adobruat. Pius, et doctus Cardinalis Bona in pluries laudato tractatu De Divina Psalmodia, cap. 17, § 2, num. 5, apposite ad rem nostram : Desino, ait, si prius admonuero Ecclesiasticos Cantores, ne ad usum illicitae voluptatis assumant, quod Sancti Patres ad effectum pietatis instituerunt. Talis enim debet esse sonus, tam gravis, tam moderatus, ut non totum animum ad sui rapiat oblectationem, sed eorum, quae cantantur, sensui, et pietatis affectui, maiorem relinquat portionem. § 13. Demum quoad symphonias attinet, tolerari poterunt, ubi earum usus iam receptus est, dummodo graves sint, et earum prolixitudine, aut diuturnitate taedium, et fastidium non afferant iis, qui adsunt in Choro, vel Altari in Vesperis, aut in Missis inserviunt. De huiusmodi symphoniis agit Suarez, lib. 4, cap. 13, num. 17: Unde etiam intelligitur non esse per se damnabilem usum intermiscendi in Divinis Officiis sonum organorum sine ullo cantu, solum cum suavitate musicae instrumentorum, at fit interdum in Missa solemn i, vel in Horis Canonicis inter Psalmos; quia tunc ille sonus non est pars Officii, et fit ad solemnitatem, et reverentiam ipsius Officii, et ad levandos animos fidelium, ut facilius ad devotionem assurgant, seu dispo­ nantur. Quamvis autem ad illum sonum nihil voce cantetur, oportet, ut sonus ipse gravis sit, et aptus ad excitandam devotionem. Hoc autem loco silentio praetereundum non est, rem maxime indecoram esse, et minime ferendam, quibusdam anni diebus sumptuosas, personantesque symphonias, musicosque cantus in Sacris Templis celebrari, quae minime conveniunt sacris mysteriis, quae Ecclesia fidelibus per id tempus recolenda proponit. Exclamat ardenti zelo motus saepe laudatus Magister Generalis Ordinis S. Benedicti in Hispaniis in laudato sermone 14, § 9, contra modulos, et cantilenas heu nimium adhibitas in canendis lamentationibus leremiae Prophetae, quae ab Ecclesia dicendae praescribuntur diebus maioris hebdomadae, in quibus modo eversio Urbis Hierosolymae per Chaldaeos, modo mundi excidium per peccata, modo Ecclesiae militantis afflictiones in persecutionibus, modo Redemptoris Nostri angustiae in suis passionibus deplorantur. Lucensis Ecclesia, sedente in Apostolica Cathedra Sancto Praedecessore Nostro Pio V, regebatur ab Alexandro zelantissimo Ecclesiasticae disciplinae pastore; qui cum animad­ vertisset, diebus maioris hebdomadae exquisitissimos omnis vocum, instru­ mentorumque generis concentus in Ecclesiis fieri consuevisse, cum sacrarum functionum, quae illis diebus celebrantur moestitia minime consentientes, ad Romani Pontifices 213 illos autem audiendos, homines utrlusque sexus magna frequentia cupidis­ sime confluere, et gravia inde peccata, et scandala committi, promulgato edicto, eos hebdomada sancta, et tribus subsequentibus Paschatis diebus fieri prohibuit. Cum autem quidam exempti ab Episcopi iurisdictione se Episcopali lege minime teneri praetenderent. Episcopus rem detulit ad Sum­ mum Pontificem Pium V, qui in eius Brevi dato die 4 Aprilis 1571 deplo rata primum humanarum mentium, et carnalium hominum coecitate, qui non solum in diebus sacris, sed potissimum in illis, qui memoriae Passionis Christi Domini recolendae speciatim ab Ecclesia assignati sunt, posthabita pietate, et sincerae mentis puritate, mundanarum oblectationum illecebris, et sensuum voluptatibus se regendos, ferendosque tradunt: Quod, inquit, cum in omnibus sacris temporibus, tam in eo praecipue cavendum, vitandumque est, quod Dominicae Passionis memoriae recolendae ab eadem Ecclesia statu­ tum, assignatumque fuit, in quo ipso tempore maxime decet omnes Christifideles tota mente ad contemplandum tale, tantumque Redemptoris Nostri bene­ ficium conversos, se ipsos ab omni cordis, sensusque impuritate immunes, liberosque praestare. Refert post haec abusum, qui in Ecclesiam Lucensem irre­ pserat, exquisitos seligendi per Hebdomadam Sanctam, excellentesque musi­ cos, et colligendi omnis generis instrumenta ad solemnes concentus musicos celebrandos: Nuper non sine magno animi nostri dolore intelleximus, in ista Civitate, cuius Episcopatum geris, abusum quemdam valde detestabilem irre­ psisse, exquisitissimas omnis vocum, instrumentorumque generis musicas in Ecclesiis per Hebdomadam Sanctam adhibendi, ad quas potius, qaam ad Di­ vina Officia audienda, omni utrlusque sexus iuventute magna frequentia cupi­ dissime confluente, gravia peccata, nec minora scandala committi experientia comprobatum est. Demum laudat edictum Episcopi, et decretis sacrosancti Tridentini Concilii1 inhaerens declarat, eodem edicto comprehendi, atque obligari etiam Ecclesias, quae ab auctoritate Ordinaria, privilegio Apostolico, vel alio quocumque iure exemptas se esse contendunt. In Concilio Romano, quod novissime habitum est an. 1725, tit. 15, num. 6, varia leguntur Decreta de usu musici cantus, instrumentorumque, in Adventu, in Dominicis Qua­ dragesimae, et in exequiis mortuorum; quae satis sit indicasse. § 14. Legisse Nos meminimus, cum Imperator Carolus Magnus secum proposuisset Ecclesiasticum cantum in Ecclesiis Galliae incompte atque inscite habitum, ad regulas artis redigere, impetrasse a Pontifice Adriano I, ut homi­ nes sibi Ecclesiasticae musicae periti ab Urbe mitterentur, a quibus in Gal· liarum Regnum Romanus cantus facile introductus est, ut quisque per se agnoscere potest ex Paulo Diacono, lib. 2, Vit. S. Greg., cap. 9, et ex Rodulpho Tungrensi, De Can. observ., prop. 12, S. Antonin, in Summ. Hist., par. 2, tit. 12, cap. 3. Monachus Engolismensis in Vita-Earoh Magni, cap. 8, addit, Cantores, qui Roma advenerunt, docuisse in Galliis artem etiam pul­ sandi organum musicum, quod regnante Pipino in Galliarum Regnum dela­ tum fuerat. Itaque cum solemne, et regulare sit, ut haec Romana Urbs aliis omnibus Civitatibus in sacris ritibus, caetcrisque Ecclesiasticis rebus, praeire 1 Sess. XXII, de observandis et evitandis in celebratione missae. 214 Pomani Pontifices debeat exemplo, et documento esse; insuper accedunt, et ea, quae mox a Nobis narrata sunt de Carolo Magno, qui Ecclesiasticum cantum e Romana Urbe tamquam e suis sedibus in suum Regnum evocavit; quae quidem acrius Nos urgent, atque extimulant, ut abusus omnes, qui in cantu Ecclesiastico irrepserunt, et a Nobis reprobati sunt, in omnibus, quoad fieri potest, sed praecipue in Romanae Urbis Ecclesiis penitus aboleantur. Sed quemadmo­ dum Nos nostro Cardinali in Urbe Vicario, quae necessaria sunt, atque opportuna, praecipere non omittimus; ita Fraternitas tua publicare non negligat, si opus fuerit, edicta, et leges, quae cum hisce Nostris circularibus Lite­ ris consentaneae sint, et quibus Ecclesiasticus cantus convenienter ad regulas in iisdem Literis praescriptas, et stabilitas dirigatur, ut tandem musicis Eccle­ siarum reformandis initium praebeatur. Nam id ipsum maxime optatum, ac desideratum est, cum a pluribus, tunc centum abhinc annis a loanne Bapti­ sta Doni, Patritio Florentino, in eius Tractatu De praestantia musicae vete­ ris, lib. 1, pag. 49: Nunc vero eo redacta res est, ut nec quisquam reperiatur, qui effoeminatum quemdam, ac leviusculum, qui iam possim invaluit, canendi modum severa lege cohibeat, nec affectata illa prolixaque, ac saepe hiulca melismata, ad certam normam redigenda existimet, aut dies solemnes, aedesque sacras suam celebritatem, ac frequentiam habituras putet, nisi mollioribus, ac saepe param decoris cantibus, magnaque vocum, ac instrumentorum confusione certatim omnia personent. § 15. Diximus, si opus fuerit, probe enim Nobis compertum est, in Statu Ecclesiastico aliquas esse Urbes, in quibus Ecclesiarum musicas refor­ mari oporteat, in aliis vero huiusmodi necessitatem minime adesse. Timemus quidem,vehementerque timemus, ne in aliquibus Civitatibus Ecclesiae, sacraque Altaria convenienti munditie, ac necessario nitore indigeant; in multis ne Cathedralium, et Collegiatarum Chori cantu plano bene, ac probe ad regulas artis directo iuxta ea, quae a Nobis superius dicta sunt, destituantur, quas in res, si in Ecclesia tua necesse sit, omnes diligentiae tuae, et sollicitudinis nervos intendere decet; et utinam in omnibus totius Status Nostri Dioece­ sibus Sacerdotes ea, qua par est, decentia sacrosanctum Mitsae Sacrificium facerent; et praeterea clericalibus vestibus induti, et decenti habitu corporis, incessu, modestia, omnique alio Ecclesiastico decore in publicum prodirent, quibus super rebus nihil aliud hic Nos adiungemus, cum fuse de his tracta­ verimus in Nostra NotificationeXIVt§4 et 6, lib. 2, edit. Ital.,quae est XXXIV, in edit. Latin, et in Notifie. IV, tosu>-4, edit, similiter Ital., efMae est LXXI, edit. Latin., ad quas Ecclesiasticae disciplinae studiosos remittimus. Itaque Sacerdotalem tuum zelum excitantes finem scribendi faciemus, posteaquam Id anum tibi significabimus, nulla alia re magis hominibus -declarari, Eccle­ sias male atque improvide ab Episcopis regi, et gubernari, qpram sk e pectan­ tur Sacerdotes sacra, Ecclesiasticis caeremoniis perperam adhibitis, aut omis­ sis, vestibus indecoris, aut minime Sacerdotalis dignitatis propriis praecipitanter ac negligenter obire. Haec enim in omnium oculos incidunt, et incolarum, et alienigenarum iudicio subiiciuntur, et praesertim eos offendunt, qui ex illis Regionibus adveniunt, ubi, et Presbyteri convenientibus vestibus induun­ tur, et Missae debita devotione celebrantur. Haec secum reputans, et non Poma ni Pontifices 215 sine fletu cogitans ita querebatur pius, ac doctus Cardinalis Bellarminus: Aliud est etiam lacrymis uberrimis dignum, quod ob nonnullorum Sacerdotum incuriam, aut impietatem sacrosancta Mysteria tam indecore tractentur, ut qui illa tractant, videantur non credere Maiestatem Domini esse praesentem· Sic enim aliqui sine spiritu, sine affectu, sine timore, et tremore, festinatione incredibili sacrum perficiunt, quasi fide Christum Dominum non viderent, aut ab eo se videri non crederent. Et post haec nonnullis intericctis prosequitur in hunc modum: Scio non deesse in Ecclesia Dei multos optimos, et religio­ sissimos Sacerdotes, qui corde mundo, et nitidissimo apparatu Divina Myste­ ria celebrant; pro quibus gratiae Deo ab omnibus agendae sunt; sed simul etiam fontibus lacrymarum plangendi sunt non pauciores, qui exteriore turpi­ tudine, et sordibus animi sui impuritatem, sordesque testantur. Et nos interea in visceribus Christi Fraternitatem tuam complectentes, et Tibi, et Gregi curae tuae commisso Apostolicam Benedictionem peramanter impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 15-43]. 396. Benedictus XIV, const. Inter arduas, 22 apr. 1749. Inter arduas Apostolici Ministerii Nostri curas, sicuti Nos oportet, non modo Patrem in abscondito orantes, sed publicis etiam Ecclesiae officiis, sacrisque conventibus praesidentes, Divinam opem sine intermissione implo­ rare; ita Nos decet Pontificii Sacelli, in quo pleraque huiusmodi officia per annum solemniter peraguntur, splendori, et cultui prospicere, eiusque ratio­ nibus, iuribusque tuendis, debitum providentiae studium impendere. § 1. In ultimo, cum quo decessit, testamento bon. mem. loseph S. R. E. Cardinalis Accoramboni nuncupatus, Sacelli sui domestici vasa argentea auro obducta, una cum reliqua sacra Supellectile, reliquit in usum similis Sacelli, quod ab Ignatio Accoramboni agnato in suis Aedibus Spoleti constituendum mandavit. Sed contendentibus Camerae Nostrae Apostolicae Ministris, inva lidam hac in parte fuisse dicti Cardinalis dispositionem ; et praedictam argen­ team, aliamque suppellectilem sacram, Pontificio Nostro Sacello adiudicari postulantibus; eaque controversia delata ad Tribunal Dilecti Filii Thesau­ rarii Nostri Generalis, huius Auditor, omnibus attente perpensis, sententiam pro Nostro Pontificio Sacello pronunciavit. A qua sententia quum Dilectus etiam Filius Philippus /Xccoramboni praefati Cardinalis haeres ad plenam Cameram appcllasset, visum est Nobis universum Collegium Clericorum Praesidentium, aliorumque Officialium praefatae Camerae, quo die Causam hanc diiudicaturi erant, coram Nobis convocare; idque eo libentius fecimus, quod, quum omnia fere Curiae Nostrae Tribunalia, per hos transactos Pon­ tificatus Nostri annos, praesentia Nostra decoraverimus, nondum id erga illustre illud Officialium, et ludicum Apostolicae Sedis Collegium praestitera­ mus. Itaque indicto coram Nobis die xn mensis Januarii anni Domini mdccxlviii Camerae plenae consessu, ct partium rationibus per singulos Clericos in 216 Romani Pontifices eadem suffragium ferentes, diligenter discussis, totius Collegii consensione Decretum prodiit: Mandatum Domini Thesaurarii esse exequendum, ei sen­ tentiam confirmandam, tuxta modum a Sanctitate Sua declarandum quoad Candelabra, et Supellectilia excepta in Balla Urbani VIII, quod ubi approba­ tione Nostra confirmatum fuit, mandavimus, ut universa domestici Sacelli praedicti Cardinalis Supellex: Exceptis Candelabris, Malluviis,et Oulturniis, Bacili, et Bocali vulgo nuncupatis, quae quidem haeredi reliquimus, in Pon­ tificii Sacelli Nostri Sacrarium inferretur. § 2. Huius Resolutionis fundamentum agnitum fuit in fel. record. Prae­ decessoris Nostri Urbani Papae VIII Constitutione CLXVI, quae incipit: Aequum est,' in qua alterius Praedecessoris Clementis Papae VII Constitu­ tionem renovans, omniaque et singula indulta disponendi de sacra domesti­ corum Oratoriorum supellectile, S. R. E. Cardinalibus alias concessa, abro­ gans, decrevit, et statuit, ut sequitur: Motu proprio, ac ex certa scientia, et matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae potestatis plenitudine, etiam, ipsam Constitutionem Clementis Praedecessoris huiusmodi innovantes, et am­ pliantes, quod de caelero perpetuis futuris temporibus praefata omnia, et sin­ gula Mitrae, Pluvialia, Tunicellae, aliaque ornamenta, et vestimenta, ac Cali­ ces, Patenae, Vasa etiam aurea, et argentea, aliaeque res, et utensilia quomodoTibet nuncupata, praesertim benedicta, seu consecrata, quibus S. R. E. Car­ dinales nunc et pro tempore existentes, etiam praefatam, seu quamcumque aliam similem, vel dissimilem facultatem Apostolicam de illis disponendi, ac ad haeredes etiam ab intestato transmittendi, ut praemittitur, habentes, non solum in Cappella Pontificis, seu Processionibus, caeremoniis, et aliis functio­ nibus Pontificiis praefatis, sed etiam in eorum Cappellis privatis hactenus, vel in futurum pro tempore quomodolibet usi fuerint, ad Sacristiam praefatam ipso iure spectent et pertineant, et ad illam deferri, iliique realiter consignari debeant statim post obitum ipsorum Cardinalium, excepta una Tunicella pro quolibet Cardinale Diacono, et una Planeta pro quolibet Cardinale Presby­ tero, ac uno Pluviale pro quolibet Cardinale Episcopo, ac exceptis Candela­ bris, ac Malluviis, et Gutturnlis, Bacili et Bocali, vulgo nuncupatis, etiam aureis, vel argenteis, hac perpetua valitura Constitutione Nostra statuimus, et ordinamus. § 3. Qua quidem lata lege, Pontificii Sacelli Sacrarii antiqua redintegra­ vit iura, quae iamdudum fel. rec. Praedecessor pariter Noster lulius Papa III in sua Constitutione VH, cuius initium est: Cum sicut,2 his verbis asserue­ rat Huiusmodi paramenia ac ornamenta Cappellae ipsorum Cardinalium, quae iam tanto tempore, quod eius initii hominum memoria non habetur, Cappellae Apostolicae, in qua Missae Papales celebrantur, devolvi consueverunt. Id autem ad eam aetatem probabiliter referri potest, qua primum coeperunt Ecclesia­ stica Officia solemni, et publico ritu in Pontificii Palatii Sacellis persolvi; ex quo scilicet Romani Pontifices Avenione in Urbem reduces fuerunt. Non quod antea quoque in Apostolicis Aedibus Laterani, Oratoria, et Sacella Cf. N. 84. Romani Pontifices 217 minime existèrent; sed quod in ipsis Sacri Conventus non haberentur, qui publice fieri solebant in Urbis Ecclesiis et Basilicis, ad quas Stationes pro tempore indicebantur, ut ex Sancti Gregorii Homiliis in variis ipsius Urbis Ecclesiis habitis, et ex vetustis Ordinibus Romanis colligitur. Id autem quum in Avenionensi Civitate perfici minime potuisset, idcirco ibi in Apostolico Palatio Sacella ad Pontificalium solemnitatum usum erecta fuerunt; idque in causa fuit, ut Romae quoque post Pontificum reversionem, magnifica in Apostolicis Palatiis Sacella extruerentur, in quibus pleraeque functiones pera­ gerentur, quae antequam Pontifices Avenione Sedem figerent, ut supra dictum est, publice in Basilicis, aliisque Urbis Ecclesiis fieri consueverant. § 4. Et sane in Ordine Romano, quem edidit lacobus olim Sancti Georgii in Velabro Diaconus S. R. E. Cardinalis Caietanus, qui Cardinalitiam Dignitatem a Bonifacio Papa VIII Patruo suo accepit, nec verbum quidem legitur de Solemnitatibus in Pontificii Palatii Sacello habitis antequam Pon­ tifices Avenionem migrarent. Contra vero in altero Ordine Romano, quem scripsit Petrus Amelius, postquam Pontifices Romam redierant, de Praede­ cessore Nostro Bonifacio IX narratur, quod Beatae Birgittae Viduae Canonizationem in Palatii Sacello peregerit, propterea quod ea nocte, quae desi­ gnatam huiusmodi Solemnitati diem praecessit, gravi morbo correptus fuisset non sine mortis periculo; a quo tamen ipsius Beatae intercessione liberatus, sequenti die in Basilica Vaticana ritu solemni Missam celebravit. Praeterea in Caeremoniali Augustini Piccolominei quondam Episcopi Pientini, quem sub auspiciis Leonis Papae X Christophorus Marcellus tamquam suum opus edidit, ubi de Dominica prima Adventus, aliisque per anni cursum solemnttatibus agitur, saepe quidem Ecclesia, at saepe etiam Sacellum, seu Cappella memoratur. Et quamvis recol. mem. Praedecessor Noster Sixtus Papa V in sua Constitutione XXIII, quae incipit: Egregia Populi Romani,1 antiquam con­ suetudinem quoad functiones pontificales in Basilicis, et Ecclesiis per Urbem celebrandas in pristinum restituere volens, statos dies, certasque Ecclesias pro uniuscuiusque solemnitatis celebritate designasset ; nihilominus usus invaluit, ut pleraeque ex ipsis in Apostolicarum Aedium Sacellis peragantur. § 5. Pono ius istud, quo Cappella Apcstolica a tanto iam tempore, ut praefertur, gaudere dignoscitur, et quidem ratione functionum, quae in ea ab ipsis S. R. E. Cardinalibus, vel saltem cum eorum assistentia peraguntur, quaeque continuum sacrae Supellectilis usum requirunt, quodque, ut supe­ rius etiam demonstravimus, a Praedecessore Nostro Urbano Papa VIII spe­ ciali Constitutione assertum, et confirmatum fuit; non ita labefactari visum est, in casu, de quo agebatur, per Indultum a fel. rec. Benedicto Papa XIII per Literas in forma Brevis concessum praedicto losepho Cardinali, ut harum Literarum vigore potuerit hic praefatam Cappellae suae Supellectilem dome­ stico haeredis Oratorio legare. § 6. Quamvis enim in huiusmodi Literis praefatae Urbani VIII Consti­ tutioni expresse fuerit derogatum, eidemque Cardinali plena, ct ampla con­ cessa sit facultas testandi, et disponendi de omnibus, et singulis Mitris, Plu' Die 13 febr. 1536. - Bull. Rom., tom. 4, IV, p. 187-189. 218 Romani Pontifices vialibus, Planetis, Tunicellis, aliisque ornamentis, et vestimentis Ecclesiasticis, et aliis rebus, et utensilibus Divino cultui dicatis, seu destinatis, aureis, seu inauratis, tam privatae Cappellae ipsius Cardinalis, quam iis, quibus in Cap· pellis, caeremoniis, Processionibus, et aliis Functionibus Pontificiis usus fuisset; cum tamen idem Cardinalis de praemissis non disposuerit iuxta formam in praefato Induito praescriptam, praedicta Urbani VIII Constitutio suam vim, auctoritatemque recuperat, et in illius sequelam, iure meritoque iudicatum, rescriptumque fuit, ut supra narravimus, § 7. Quod autem praedictus Cardinalis de sacra Oratorii sui supelle­ ctile ad formam Induits non disposuerit, in dubium minime revocatum est. Etenim quum in relatis Benedicti Praedecessoris Literis ea conditio expresse apposita legatur: Dummodo tamen de illis in favorem alicuius Ecclesiae, scu Cappellae, vel Loci Pii, arbitrio tuo disponas; quumque Cardinalis Accorambonus de praemissis omnibus disposuerit in favorem Cappellae Spoleti in suis Aedibus erigendae; clarum est, servatam ab eo non fuisse formam in Pontificio Induito sibi praescriptam. Nec enim ullius momenti, ad casum, de quo agitur, reputata fuit quaestio, quae inter Partium defensores agita­ batur, an scilicet ea Loca, quae in privatis Domibus ad Sancti Sacrificii cele­ brationem destinantur, Cappellae nomine, vel potius Oratorii appellanda sint; aut,etiamsi Cappellae nuncupari possint, an saltem ad aliquam distin­ ctionem statuendam inter eas, aliasque Cappellas, quae in publicis Ecclesiis erectae sunt, et Altaria lateralia continent, Cappellaeprivatae appellari debeant. Nam si advertatur, Cappellae nomen in praecitato Brevi medium tenere locum inter Ecclesiam, et Locum Pium, quae sane nomina ad publica dum­ taxat loca referri possunt; ait siquidem Breve in loco supra relato : In favo­ rem alicuius Ecclesiae, seu Cappellae, vel Loci Pii, arbitrio tuo disponas; facile erit exinde inferre, Pontificem id intelligi voluisse non de Cappella privata in domesticis ipsius Cardinalis Aedibus extructa, vel extruenda, sed de publica Cappella intra alicuius Ecclesiae ambitum constituta. Eoque magis id rationi consonum apparet, quod quum praefatis Praedecessoribus Nostris, in suis Constitutionibus pro Sacello Pontificio editis, propositum sit, non solum Cameram Apostolicam a tot, tantisque expensis pro ipsius Sacelli apparatu necessariis aliqua ex parte sublevare; verum etiam aliquem iustum modum imponere privilegio, quod S. R. E. Cardinalibus concedi consuevit, de bonis etiam ex Ecclesiasticis proventibus acquisitis, in favorem propin­ quorum testandi, et disponendi; quo scilicet, si ex Cardinalium testamentis reliqua eorum bona ad propinquos deferantur (quemadmodum de bonis praefati Cardinalis evenisse dignoscitur), sacra saltem vasa, atque ornamenta, vel iuxta praescriptum Constitutionum generalium, ad Pontificiae Cappellae Sacrarium devolvantur, vel iuxta Indultorum fonnam, in alicuius Ecclesiae, seu Cappellae, vel Loci Pii beneficium cedant: porro si Indulta huiusmodi etiam de Cappellis privatis, quae in Haeredum Domibus sunt, intelligi deberent, provida Pontificum mens, optato fraudaretur effectu; quum satis constet in diem contingere, ut Aedium Domini huiusmodi domestica Oratoria in usum propriae habitationis convertant; eorumdem vero sacra supellex, iure dominii, quod Haeredes liberum in eam exercent, saepe venalis fiat ac’ Romani Pontifices 219 dummodo eius aestimatio ratione benedictionis, aut consecrationis non augea­ tur, illius pretium libere et licite in Dominorum commodum redigatur. § 8. Frustra vero praefati Testamenti Defensores replicabant, Cardinalis haeredem promptum et paratum esse ad publicam Cappellam, sive Orato­ rium publicum construendum prope domesticas suas Aedes; idque ipsi negari non posse contendebant, propterea quod laudatum Benedicti Praedecessoris Indultum, non ipsi solum Cardinali facultatem tribuerat ita de .praemissis testandi et disponendi, sed etiam illa ad haeredes suos, si ipsum intestatum mori contingeret, transmittendi, dummodo tamen de illis in favorem alicuius Ecclesiae, seu Cappellae, vel Loci Pii, vel ipse arbitrio suo disponeret, vel per ipsius haeredes, ct successores, quatenus ipse ab intestato decederet, dispo­ neretur, ut in iisdem legitur. Praetermissis enim aliis responsionibus, visum est, ipsius Cardinalis Testamentum, quo de Cappellae suae suppellectili, ut praefertur, disposuit, praetensam haeredis facultatem ex Induiti Literis desum­ ptam, penitus de medio sustulisse. Haec siquidem facultas in Literis ipsis haeredi concessa erat, pro eo casu dumtaxat, quo Cardinalis ipse nihil dispo­ suisset: si te intestatum mori contigerit, etc., quatenus ab intestato decedas, etc. : sed alium casum sane non respiciebat, quo scilicet idem Cardinalis testamen­ tariam dispositionem exarasset, at Pontificio Induito minime conformem, ut fuit illa, quam hactenus examinavimus, quaeque causam dedit, ut Urbani Lex pro Pontificio Sacello dudum statuta, vim suam resumpsisse censeretur. § 9. His potissimum fundamentis quum innixum fuerit Rescriptum a plena Camera coram Nobis dicta die congregata editum, Nos illud, iisdem de causis, iam tunc approbatione nostra ratum fecimus, et nunc tenore prae­ sentium, et Apostolicae auctoritatis plenitudine, confirmamus et roboramus. In quo non id Nobis propositum est, ut quidquam detrahamus legitimis Privilegiis, quae Venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus, non solum propter conspicuam eorum Dignitatem, sed etiam propter gravissimos labores, quos pro Apostolica hac Sancta Sede assidue sustinent, iure ac merito concessa dignoscuntur; quum etiam Nos ipsi Praedecessorum nostro­ rum vestigiis insistentes, similia Indulta disponendi de sacris supellectilibus libenter concesserimus iis, quos ad Cardinalitiam dignitatem assumpsimus; sed eo dumtaxat spectamus, ut conditiones, quae in eorum Induitis provide apponuntur, suum debitum sortiantur effectum; ipsique, si concessis facul­ tatibus uti voluerint, de sacris huiusmodi supellectilibus erga Ecclesias, seu Cappella» publicas, aut Loca Pr^sOencfici sint. Quod ubi in animum induxerirrt, Nos sane, salva Privilegioeuin ipsis concessorum amplitudine, et per modum consilii, ab aequitatis tamen ratione, ut Nobis videtur, minime seiuncti, eosdem vehementer hortamur, dt eas potissimum Ecclesias prae oculis habeant, quas, sive MetropoWnnas, live Cathédrales, sive Abbatiales, aut ad Ecclesiastica ipsorum Beneficia spectantes, gubernaverint, et obtinue­ rint; quas quidem Ecclesias beatae memoriae Praedecessor Noster S. Pius Papa V in hoc rerum genere tam amplo Privilegio donavit, ut in sua Con­ stitutione XXXXII quae incipit Romani Pontificis, * decreverit, et declaraverit, ' Cf. N. 123. β· 220 Romani Pontifices quaecumque ornamenta, paramenta, vasa, et alia utensilia sacra, ad usum, et Cultum Divinum in privatis Cappellis, et Oratoriis Episcoporum, Abba­ tum, aliorumque Ecclesiastica Beneficia obtinentium alias destinata, sub appel­ latione Spoliorum Camerae Apostolicae debitorum minime venire debere, nec etiam sub quibusvis testandi facultatibus, et Induitis comprehendi; sed ad singulas Ecclesias, Monasteria, et Beneficia, in quibus praedicti resede­ rint, aut quibus praefuerint, seu quae alias obtinuerint, omnino spectare, et pertinere. Tum etiam pari ratione iisdem commendamus Ecclesias illas, qua­ rum titulum ac Regimen in ipso Cardinalatus ordine obtinuerint, quae etiam in Sancta Synodo Lateranensi V impense ipsis commendatae fuerunt, ut videre est in cap. II Bullae super Reformatione Curiae a rec. memor. Prae­ decessore pariter Nostro Leone Papa X in ipsius Synodi Sessione IX pro­ mulgatae. 1 § 10. Volumus autem praesentes Literas, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 46-51]. 397. Benedictus XIV, const. Suprema, 26 apr. 1749· Suprema dispositione, cuius inscrutabili Providentia ordinationem susci­ piunt universa, super eminenti Apostolicae Dignitatis specula, nullis nostris licet suffragantibus meritis, sed solum per ineffabilem Divinae Bonitatis abun­ dantiam constituti, et in illius domo dispensatores effecti, ad ea, per quae Monasteriorum quorumlibet, illorum praesertim, quae ab antiquo tempore fundata, variisque privilegiis, et gratiis a Summis Pontificibus condecorata reperiuntur, et in quibus utpote perinsignibus Personas praecipua generosi stemmatis nobilitate fulgentes Altissimo famulatum exhibere percipimus, decori, et opportunitati, nec non illorum subditorum spiritualibus commodis, Divinique cultus augmento per novae concessionem gratiae per amplius con­ sulitur, vota libenter intendimus, ac in his Pastoralis Officii nostri partes favorabiliter impartimur, prout Locorum, et Personarum huiusmodi qualita­ tibus, ac circumstantiis matura consideratione pensatis, ad Omnipotentis Dei, eiusque Gloriosissimae Genitricis Virginis Mariae laudem, et gloriam, devo­ tionis quoque Christifidelium propagationem in Domino conspicimus salu­ briter expedire. § 1. Sane pro parte Dilecti Filii Engelberti de et in Sirgestein moderni Abbatis Monasterii, Abbatiae Ducalis et Imperialis nuncupati, Beatae Mariae Virginis in Coelos assumptae Oppidi Civitatis Campidunensis Ordinis Sancti Benedicti nullius Dioecesis Provinciae Moguntinae, Sacri Romani Imperii Principis, Nobis nuper exhibita petitio continebat, quod dictum Monaste­ rium, alias et usque de anno Domini septingentesimo septuagesimo tertio a Beata Hildegarde fundatum, unum ex principalioribus dicti Ordinis Monasteriis • Const. Supremae dispositionis, 5 maii 1514, § 19. _ Cf. N. 65 Romani Pontifices 221 tam in spiritualibus, quam in temporalibus existit, iliiusque pro tempore existens Abbas, nedum inter praecipuos Sacri Romani Imperii Principes in Dieta Ratisbonensi Sedem, ac Votum, et Vocem habet, sed etiam pro tem­ pore existentis Romanorum Imperatricis perpetui Archimarescalli munere fun­ gitur, ac in pluribus sibi subiectis Oppidis, et Locis Campidunensis Ducatus, et ditionis temporalem, in primodicto vero Monasterio, quod Sedi Aposto­ licae immediate subiectum existit, ac in Parochiali Ecclesia Sancti Laurentii dicti Oppidi Campidunensis spiritualem, ac exemptam, et Ordinariam exer­ cet lurisdictionem; quamplurimis etiam, tum Apostolica a diversis Romanis Pontificibus Praedecessoribus Nostris, tum Imperiali, et qualibet alia respe­ ctive aucthoritate concessis et elargitis, Monasterium primodictum, iliius­ que Abbas, et Monachi pro tempore existentes gaudent Induitis, gratiis, pri­ vilegiis, facultatibus, exemptionibus, immunitatibus, praeeminentiis, et antelationibus, et ipse Engelbertus Abbas nuper speciali Abbatialem Ducalem nuncupatam Ecclesiam sub invocatione Assumptionis Beatae Mariae Virginis, et Sanctorum Gordiani, Epimachi, et Castoli Martyrum noviter restauratam, consecrandi facultate a Nobis decoratus fuit. § 2. Si autem, sicut eadem petitio subiungebat, aliud valde quidem opportunum dicto Engelberto Abbati, iliiusque successoribus primodicti Mo­ nasterii Abbatibus pro tempore existentibus, a Nobis, et Sede Apostolica praefata concederetur Indultum, videlicet, ut ipse Engelbertus Abbas, eiusque successores primodicti Monasterii Abbates pro tempore existentes praefati, Sacramentum Confirmationis utriusque sexus Christifidelibus subditis primo­ dicti Monasterii, et Parochialis Ecclesiae praefatae Parochianis tantum mini­ strare possint, hoc profecto, et ad Catholicae Religionis bonum, et ad dicto­ rum subditorum animarum salutem plurimum conferret. Quandoquidem cum dicti subditi, non sine gravi eorum incommodo et molestia, ad alia Loca pro dicto Sacramento Confirmationis suscipiendo se conferre coguntur, inde evenit, quod ipsi aut Sacramentum huiusmodi nonnisi in provecta aetate suscipiunt, vel, ut saepius accidit, absque dicto Sacramento vitam misere ducentes, ab humanis decedunt. Hinc dictus Engelbertus Abbas, qui haereticos in dicto Oppido degentes ad Fidem Catholicam amplectendam pari sollicitudine, et zelo, et non sine effectu perducere curat, dictos subdi­ tos, et Parochianos Catholicos, et praesertim noviter ad dictam Fidem con­ versos, ad hoc ut ipsi fortius, et validius in spirituali lucta contra animae inimicos dimicare queant, Confirmationis Sacramento huiusmodi in congrua, et conveniente aetate muniri summopere exoptat. Quare pro parte dicti Engelberti Abbatis Nobis fuit humiliter supplicatum, quatenus dictorum subditorum, et Parochianorum indemnitati, eorumque animarum saluti in praemissis opportune consulere de benignitate Apostolica dignaremur. § 3. Nos igitur, qui, quantum cum Domino possumus, spiritualem Christifidelium consolationem, et utilitatem pii Patris affectione prosequimur, opemque, et operas nostras ad id impendimus efficaces, praefato Engelberto Abbati specialem gratiam facere volentes, ipsumque Engelbertum Abbatem a quibusvis excommunicationis, suspensionis, et interdicti, aliisque Ecclesia­ sticis sententiis, censuris, et poenis, a iure, vel ab homine quavis occasione, 222 Romani Pontifices vel causa latis, si quibus quomodolibet innodatus existit, ad effectum praesentium tantum consequendum, harum serie absolventes, et absolutum fore censentes, huiusmodi supplicationibus inclinati, eidem Engelberto Abbati, illiusque successoribus primodicti Monasterii Abbatibus pro tempore existentibus praefatis, ut ipsi indumentis Pontificalibus induti, recepto prius Oleo Sacro a quocumque Catholico Antistite; gratiam, et communionem dictae Sedis Apostolicae habente confecto, dictum Confirmationis sacramentum subditis dicti Monasterii, et Parochialis Ecclesiae praefatae Parochianis, spi­ rituali lurisdictioni ipsius Engelberti Abbatis, et pro tempore existentis Ab­ batis primodicti Monasterii subiectis tantum quocumque tempore conferre possint et valeant, Apostolica authoritate earumdem tenore praesentium per. petuo concedimus, et indulgemus, ac plenam, liberam, et omnimodam facul­ tatem, et potestatem desuper impertimur. § 4. Nec non ipsum Engclbertum Abbatem, eiusque successores primo­ dicti Monasterii Abbates pro tempore existentes praefatos desuper a quo­ quam quavis authoritate fungente, vel dignitate fulgente, sub quovis prae­ textu, colore, vel ingenio, causa, et occasione inquietari, perturbari, aut quovis modo impediri nullatenus unquam posse; sicque et non alias, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 52-54]. 398. Benedictus XIV, const. Quamvis iusto, 30 apr. 1749. Quamvis iusto Dei Omnipotentis iudicio nullus finis sit arduis, acerbisque curis, gravibusque molestiis, quae Nos undique ac sine intermissione circumstant, et opprimunt, attamen constitutum Nobis est, coelestis auxilii fiducia, animum non despondere: et quoniam, ipsius Dei beneficio, neque vires, neque rerum, et negotiorum reminiscentia Nos in hac provecta iam aetate destituunt, nullum Nobis credimus detrectandum esse laborem, quem­ cumque ad optimum Ecclesiae Sanctae regimen humilitati Nostrae commis­ sum conducere posse reputemus. Itaque quoties exorientium controversiarum natura Apostolicae auctoritatis iudicium requirere videtur, Nostramque ope­ ram, aliorum consilio adiutam, ad earum rectam decisionem haud inutilem fore iudicamus; eas ipsas ab inferioribus quibuscumque ludicibus, et Tribu­ nalibus avocatas, cognitioni Nostrae reservare, ac iudiciali sententia prolata, dirimere, ac terminare consuevimus. § 1. Huic instituto nostro inhaerentes, quum quaedam controversia non ita pridem exorta fuisset inter Curiam Episcopalem Augustanam ex una, et duo Conservatoria Virginum Anglicanarum nuncupatarum, unum nimirum in ipsa Civitate Augustae Vindelicorum, alterum vero Mindelheimii, eiusdem Augustanae Dioecesis Oppido, existentia, ex altera partibus; et dicta quidem Episcopalis Curia praefatis Conservatoriis praeceptum fecisset, ut suam Ordi­ nariam auctoritatem recognoscerent, sibique debitam exhiberent obedientiam, quam cuidam praetensae Generali Superiorissae Monachii commoranti ab Romani Pontifices 223 illis praestari asserebat ; praefatum vero Conservatorium in Civitate Augustana positum huiusmodi praecepto prompte paruisset, sed alterum Mindelheimii existens eidem obtemperare recusasset; quapropter praedicta Episcopalis Curia ad quosdam actus adversus Conservatorium huiusmodi processis­ set; cumque animadversum a Nobis esset, occasione huius controversiae, nonnullas alias moveri quaestiones tam super instituto iesuitissarum, quod idem esse dicebatur, cum praedictarum Anglicanarum Virginum instituto, quam super persona, et meritis defunctae quondam Mariae Warth, seu de Guardia nuncupatae, dictarum Iesuitissarum Instituti olim Fundatricis: Nos, quibus compertum erat, plura de huiusmodi Instituto, eiusque Fundatrice praedicta, a Scriptoribus referri, et asseri, quae minime consentanea sunt Actis authenticis, et indubiis monumentis, quae super ipsis, in Regestis Con­ gregationum Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium, tam generalium Inquisitorum adversus haereticam pravitatem deputatorum, quam negotiis Propagandae Fidei praepositorum, asservantur; haec omnia ad Nos afferri iussimus; ac deputata peculiari Congregatione, in quam adlegimus Venerabilem Fratrem Nostrum Xaverium Episcopum Praenestinum S. R. E. Cardinalem Gentili, Dilectosque Filios Nostros loachimum Tituli S. Caeciliae Portocarrero, Carolum Albertum Tituli Sanctae Mariae de Pace Cavalchini, et loachimum Tituli Sanctae Crucis in Hierusalem Besozzi, eiusdem S. R. E. Presbyteros Cardinales respective nuncupatos, nec non Venerabilem Fratrem losephum Archiepiscopum Damascenum, Congregationis super negotiis et Consultationibus Episcoporum et Regularium Secretarium, quem huic etiam peculiari Congregationi a Secretis esse iussimus, ac dilectum Filium Magi­ strum Clementem Argenvillers Auditorem Nostrum; atque his omnibus coram Nobis die xxi mensis lulii anno Domini mdccxlviii congregatis, et diligenti super praemissis omnibus tractatu habito, quum eorum sententia fuerit, ut nonnulla, quae inferius subjicientur, Decreta, et Rescripta fierent, atque ede­ rentur; ea Nos quidem iam tunc approbavimus, et rata esse voluimus; et nihilominus nunc iterum, tenore praesentium, atque evidentiore hac Aposto­ licae auctoritatis significatione roborata, perpetuam vim, et firmitatem habere decernimus, atque statuimus. § 2. Sed quoniam difficile, imo fere impossibile foret intelligere, quibus veluti fundamentis huiusmodi Decretorum iustitia innitatur, non cognitis prius his, quae ex praefatis Regestis iuridice desumpta esse diximus; necesse est hic nonnullas facti notitias praeponere. Eae autem sunt, quae sequuntur. I. Quaedam Maria Warth, seu de Guardia nuncupata, postquam a. mdcix quemdam Mulierum convictum Audomaropoli, ad bonum finem, ut credi potest, aperuerat; aliosque similes deinde in aliis Belgii Locis, et in Leodiensi, Trevirensi, et Coloniensi Civitatibus constituerat; sub Pontificatu felicis recordationis Praedecessoris Nostri Gregorii Papae XV anno mocxxi ad Urbem accessit, novi Instituti sui confirmationem ab Apostolica Sede impetratura. II. Comparait anno mdcxxiv apud Congregationem Cardinalium nego­ tiis Propagandae Fidei praepositorum Procurator Cleri Anglicani, graviter expostulans, quod magnum detrimentum Missionibus inferretur ex ratione 224 Romani Pontijices vivendi, quam praefati Instituti Mulieres sequebantur, id quod in causa fuit, ut ipsius Instituti examen tunc existent! Cardinali Millino committeretur. III. Quum anno mocxxvjii Episcopus Viennensis tunc pariter existens S. R. E. Cardinalis Clesselius nuncupatus eidem Congregationi exposuisset quamdam huiusmodi Mulierum Domum in sua Civitate, seipso inconsulto, apertam fuisse; et quid sibi circa eam agendum esset, ab ipsa Congrega­ tione exquisivisset; coacta eodem anno coram recolendae memoriae Urbano Papa VIII praedictorum Cardinalium Congregatione, decretum fuit, ipso Prae­ decessore Urbano annuente, ut Apostolicae Sedis Nuntiis per diversas Regio nes constitutis demanderetur praefati Instituti, et erectarum respective Do­ muum omnimoda extirpatio, et suppressio. Et quoniam praedictae Mulieres se a Presbyteris Societatis lesu directas esse iactabant, iniunctum fuit tunc existenti Generali ipsius Societatis Praeposito, ut, quatenus id verum esset, subditis suis omnibus districte inhiberet, ne se in directione Convictuum quarumcumque Mulierum immiscerent; quum id ipsius Societatis Instituto contrarium dignosceretur, cuius Fundator S. Ignatius, quum Romam adve­ nisset pro obtinenda eiusdem Instituti confirmatione, accepissetque piam quamdam Mulierem Elisabetham Rosellam nomine, in Urbem se pariter con­ tulisse, eo consilio, ut facultatem obtineret, una cum aliis Piis Mulieribus sub jpsius Instituti regula convivendi, postulavit ipse, et obtinuit a Romano Pon­ tifice, tam pro se, quam pro universa Presbyterorum a se institutorum Socie­ tate, ut a cura, et directione Mulierum in Religiosis Domibus conviventium, perpetuo liberi, et immunes esse deberent. IV. Dum anno sequenti Apostolicae Sedis Nuntii Pontificiorum manda­ torum exeeutionem respective urgebant, iamque suppressae fuerant dictarum Mulierum Domus, quae Audomaropoli, Leodii, et Coloniae Agrippinae antea extiterant; quum Nuntius Coloniae agens Trevirensem similiter earum Do­ mum supprimere aggrederetur: comparuit quaedam Mulier, Cambiani nun­ cupata, quae se ipsius Instituti Visitatricem asserens, vigore Literarum Paten­ tium sibi a praetensa Praeposita Generali Maria Warth concessarum, ipsius Nuntii conatibus, magna vi et contentione se opposuit. Maria enim, in Urbe adhuc degens, statim ac intellexit, quid ferrent Pontificia mandata, omnem rationem inire studuit, ut ea effectu fraudaret; suasque sequaces ubique existentes per Encyclicas Litteras admonuit, ne iis obtemperarent. Itaque prae­ dictus Nuntius, ad evitanda maiora scandala, tunc quidem ab incepto desi­ stere satius habuit. V. Huius rei relatione a Nuntio Romam transmissa, praedictoque Car­ dinali Clesselio magis magisque instante pro intelligenda Pontificis volun­ tate circa Domum, quae Viennae, ut supra dictum est, aperta fuerat; quum etiam nonnulli huiusmodi instituti Mulierum convictus, quos Bononiae, Forosempronii, atque etiam Romae clam constitutos fuisse compertum est, quam­ primum suppressi, et extirpati fuissent; totius negotii cognitio ab ipso Urbano Praedecessore ad alteram praedictam Congregationem Cardinalium, S. Officii nuncupatam, remissa fuit \ I. Ex huius Congregationis sententia et consilio, quum iudicatum fue­ rit, opportunum, et expediens fore, ut Pontificia Decreta pro suppressione Romani Pontifices 225 praedicti instituti iam prolata, Apostolicae Constitutionis robore firmarentur, idem Urbanus Praedecessor anno Incarnationis Dominicae mdcxxxi Idibus lanuarii Apostolicas Literas sub Plumbo edidit, incipientes: Pastoralis Romani Pontificis, quibus praetensam Congregationem Mulierum, seu Virginum, lesuitissarum nuncupatarum, penitus, et perpetuo abolevit, eiusque Congre­ gationis assertas Visitatrices, Rectrices, et Praepositam Generalem, aliasque officiales quascumque, Officiis, et muneribus suis de facto usurpatis privavit; eisdemque, et aliis Mulieribus, seu Virginibus, huiusmodi praetensae Con­ gregationi antea de facto adscriptis, ne insimul, et in communi de caetero degere, et tractare, aut se pro Religiosis, seu praetensae huiusmodi Congre­ gationis sequacibus, ullo modo gerere, multoque magis ne alias Virgines, seu Mulieres in ipsius reprobati Instituti societatem deinceps admittere, aut recipere auderent, sub excommunicationis maioris, aliisque poenis, districte prohibuit; easque omnes, quae in ipsa suppressa Congregatione, et relative ad illius legitimam subsistentiam, vota quaecumque emiserant, ab huiusmodi votorum obligatione omnino solutas, et liberas esse declaravit; ut fusius legi potest in ipsa Constitutione. Denique tam ipsam Mariam Warth, quae interim in Belgium se receperat, quam praefatam Cambiani, in custodiam dari iussit. VII. Sequuta utriusque detentione, ambae ad Urbem decenter translatae, atque hic clementer exceptae fuerunt, ipsiusque Apostolicae Sedis sumptibus in libera custodia asservatae, facto utrique praecepto, ut Urbem ipsam, Carceris loco haberent, atque una ab altera seorsim viverent. Cum autem agni­ tum fuerit, Mariam quidem seditiosas illas Encyclicas Literas, de quibus supra dictum est, aliis Literis tempestive datis revocasse; alteram vero,Cam­ biani nomine, muliebri potius levitate atque impetu abreptam, quam con­ sulto, et malitiose peccasse; post factam iisdem facultatem simul convivendi, ac sedulo exploratam utriusque agendi rationem; quum praedicta Maria Warth adversa conflictaretur valetudine, eamque ob rem Viterbii balnea, de licentia praefatae Cardinalium Congregationis, nullo fructu adiisset; tandem anno mdcxxxvii indultum illi fuit, ut Leodium cum suo comitatu proficisce­ retur, quo convalescere posset beneficio illius aeris, quem alias salubrem experta fuerat. VIII. Non ideo tamen Apostolica Sedes susceptum consilium curamque abiecit de lesuitissarum Domibus, seu Convictibus abolendis, et extirpandis; qua de re extant posteriora mandata a praedicta Sancti Officii Congrega­ tione transmissa, et praecise ad Apostolicum Nuntium Coloniae degentem anno mdcxl. Cumque deinceps de earum Instituto nihil amplius auditum fuerit; sub Pontificatu demum felicis recordationis Praedecessoris Nostri Innocentii Papae XII plurium tam Ecclesiasticorum, quam Saecularium Ger­ maniae Principum preces ad Apostolicam Sedem delatae fuerunt, quibus petebatur Confirmatio Instituti quarumdam Virginum Anglicanarum nuncu­ patarum, quae in variis per Angliam, et Belgium Locis constitutae diceban­ tur. Cuius rei cognitio quum a Pontifice demandata fuisset Congregationi S. R. E. Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum, ab hac vero exhibita­ rum Constitutionum revisio delegata fuisset bonae memoriae Leandro Cardi­ 16 226 Romani Pontifices nali Colloredo nuncupato; his demum, aliisque ad rei summam pertinenti­ bus in ipsa Congregatione mature perpensis, approbatae fuerunt praedictarum Virginum Regulae; earumquc approbatio deinde a similis memoriae Prae­ decessore Nostro Clemente Papa XI praefati Innocentii successore, confirmata fuit, quum is Apostolicas Litteras edidit, incipientes: Inscrutabili, datas sub annulo Piscatoris die 13 iulii anni 1703. § 3. Verum, ex eo quod praefatae Mariae Warth permissus fuit regres­ sus in partes Belgii, ipsaque deinde marte suo in Angliam transmisit, sequen­ tibus vero temporibus alia lesuitissarum Conservatoria, ut asseritur, fundata fuerunt, ac tandem Clemens XI supracitatas edidit Literas super approba­ tione Constitutionum Virginum Anglicanarum, duo Religiosi Viri Corbinianus Khamm, et Franciscus Schmalzgrueber, ille in Hierarchia Augustana in Prodromo Partis Tertiae Regularis Relatione VI, pag. 506 et seqq., hic autem in suo Consilio LVI, tom. 1, hanc deduxerunt consequentiam, quod sci­ licet restitutum fuerit lesuitissarum Institutum, Urbani vero Constitutio abrogata fuerit; id quod a veritate longissime abest. Nec enim ea, quae ab Apostolica Sede benigne, aut remisse gesta sunt erga praedictam Mariam Warth, sive quum Romae detineretur, sive quum valetudinis causa permis­ sum ei fuit salubriorem adire regionem, non ea, inquam, adversus ipsam Sedem Apostolicam converti, aut in argumentum innocentiae eiusdem Mariae usurpari debent. Quae etenim a gravioribus poenis ideo exempta fuit, quod Literas a se contumaciter, et seditiose scriptas in tempore revocasse proba­ vit; nec nisi post diuturnam detentionem in Urbe, loco carceris ipsi assignata, facultatem discedendi, et quidem ex praemissa causa, obtinuit; hanc profecto sine culpa agnitam, aut pro innocente dimissam fuisse, dici non potest. Neque vero recte infertur abrogatio Constitutionis Urbanae ex subsequutis novorum earumdem lesuitissarum Convictuum erectionibus, quae si verae essent, nil aliud probarent, quam continuatam adversus Apostolica Decreta inobedientiam, et contumaciam. Ita de aliquibus Bizochis, seu Beguinis, qui postquam proscripta fuerat ipsorum secta, huiusmodi suppressi Instituti habitum a quibusdam Ecclesiasticis Praesulibus susceperant, Prae­ decessor Noster loannes Papa XXII in sua Extravag., Sancta Romana, de religios. Dom., pronunciassc legitur: Quidam autem eorum dictum habitum, et vivendi ritum a quibusdam Episcopis, seu eorum Superioribus, vel aliis Ecclesiarum Praelatis, habuisse profitentur : quos nec eis concedere licuit contra formam Concilii Generalis. Quod idem a Nobis diceretur de lesuitis­ sarum Domibus, si quas post Urbani Constitutionem apertas fuisse consta­ ret, videlicet id nulliter, et indebite factum luisse., contra formam Apostolicae Constitutionis. Et sane Praedecessores quoque Nostri Romani Pontifices in eadem sententia fuisse comprobantur; dum omnia huiusmodi Conservatoria, de quibus post praedictam Constitutionem, ad ipsos relatum est, supprimi, et aboleri mandarunt. § 4. Quod autem pertinet ad Literas Apostolicas Clementis XI super approbatione Regulae Virginum Anglicanarum; ante omnia sciendum est, quod etiam Clementi Praedecessori ex parte bonae memoriae Maximiliani Emrnanuelis utriusque Bavariae Ducis, et Sacri Romani Imperii Principis Ele- Romani Pontifices 227 doris expositum fuit, nonnullas ex Anglia Catholicas Puellas Nobiles, a Patria sua Catholicae Religionis odio expulsas, in ditionis suae Terras olim perve­ nisse, ibique ab ipsius Ducis exponentis Avo benigne exceptas, piisque, et liberalibus subsidiis adiutas, sibi quandam Domum, seu Conservatorium con­ stituisse, ibique vixisse, aliasque subinde Puellas, inter eas postm um rece­ ptas, tunc pariter vivere, ac praeter alia pietatis opera, Puellis, quae ipsis erudiendae tradebantur, docendis, et instruendis incumbere. Cumque eaedem nonnullas pie vivendi Regulas sibi observandas praescripsissent, quas A{ stolicae confirmationis Patrocinio communiri magnopere optabant, ideo ipse Maximilianus Dux et Princeps Elector pro huiusmodi approbatione eidem Clementi Praedecessori humiliter supplicabat; prout latius in eiusdem Cle­ mentis Literis continetur. Cumque huiusmodi Regularum revisio antea commissa fuisset Congregationi S. R. E. Cardinalium Tridentini Concilii Inter­ pretum; haec autem, Regulis ipsis mature examinatis, eidem Clementi sen­ tentiam suam pro earum approbatione aperuisset; Pontifex ipse, per supradictas Literas Apostolicas, easdem confirmare non dubitavit. § 5. In his autem Literis nulla mentio fit de lesuitissis, quae quidem in Urbani Constitutione appellantur: certae Mulieres, seu Virgines, lesuitissa­ rum nomine assumpto: illae vero, de quibus agunt Clementis Literae: Catho­ licae Puellae Nobiles Angliae, nuncupantur. Praeterea in Urbani Constitu­ tione agitur de Mulieribus, quae exercebant: opera permulta, sexus, et ingenii imbecillitati, et modestiae muliebri, ac virginali praesertim pudori minime con­ venientia: cum aliis, quae fuse leguntur in Libello a Procuratore Cleri Angli­ can! exhibito praefatae Congregationi Cardinalium Propagandae Fidei nego­ tiis praepositae; in quo dicitur, eas Catholicae Religioni nostrae apud Hae­ reticos opprobrium, et ignominiam inferre. Contra vero de Nobilibus Puellis Anglis, in Clementino Brevi dicitur, quod e Patria, odio Catholicae Religio­ nis, quae ibi persecutionem patiebatur, expulsae, et extorres erant. In his etiam Literis nullum verbum fit de ipsa Urbani Constitutione; quum tamen, ex perpetua praxi Apostolicae Sedis, quoties aliquid per Literas Apostolicas sta­ tuitur de quacumque.re, de qua praecedentes Pontifices aliqua decreverunt, eorum expressa mentio nunquam omitti soleat. Neque vero in iisdem Cle­ mentis Literis derogatur praefatae Urbani Constitutioni ; cui quidem per clau­ sulas generales derogari non poterat, sed ad eam infirmandam, speciali, et expressa derogatione opus erat. Ipsis denique Literis apposita legitur clau­ sula salutaris, videlicet: Caetcrum non intendimus per praesentes ipsum Con­ servatorium in aliquo approbare: quae tunc apponi consuevit, quum appro­ bantur, seu confirmantur Regulae alicuius Conservatorii, aut Monasterii Mulierum, sine clausura viventium, contra praescriptum Decretalis Bonifacii VIII,1 et Decretorum Concilii Tridentini,2 nec non Constitutionis S. Pii Papae V, quae incipit: Circa Pastoralis.3 § 6. In summa, neque verum, neque verosimile est, magnum Pontifi­ cem Clementem XI, eximia doctrina, et vastissima negotiorum Apostolicae 1 C. un., de statu regularium, III, 16, in VI·. ’ Sess. XXV, de regularibus, c. 5. ’ Cf. N. 112. 228 Homani Pontifices Sedis cognitione praeditum (de quo Nos ipsi, qui olim in minoribus con­ stituti plures annos in variis muneribus ipsius singulari erga Nos benigni tate Nobis iniunctis, eidem officia, et ministeria nostra praestitimus, et testi­ ficari possumus, et libenter testificamur) unius pecularis Conservatorii Regu­ las approbando, in quod nonnullae Catholicae Virgines ex Anglia extorres sese receperant, in integrum restituere voluisse lesuitissarum Institutum; quod ignorare non poterat, ab Urbano Papa VIII, tamquam Generalium Concilio­ rum Lateranensis, et Lugdunensis, aliisque Apostolicis Sanctionibus contra­ rium, et quidem gravissimis de causis in ipsius Urbani Constitutione relatis, atque in duabus Congregationibus Sancti Officii, et Propagandae Fidei diu et mature perpensis, suppressum atque abolitum iam pridem fuisse. § 7. Sane post damnatam, abolitamque in Concilio Viennensi a Praede­ cessore Nostro Clemente Papa V quarumdam Mulierum sectam, quae vulgo Beguinae vocabantur, de quibus agitur in Clementin., ad Nostram, tit. De Haereticis, ubi etiam earum perditi mores enunciantur; quum alter Praede­ cessor Noster loannes Papa XXII, nonnullas ex illis ab aliarum criminibus immunes esse, atque honeste vivere comperisset, declaravit has minime com· prehendi debere sub abolitione Beguinarum a Clemente facta; ut videre est in Extravag. comtn., cap. Ratio recta, De Relig. Domib., sed quum praefatus Clemens XI Anglicanarum Virginum Regulas approbando, nihil prorsus innuerit, quod ad lesuitissas, et ad Urbani Constitutionem referri possit, id etiam argumento esse debet, nec illi propositum fuisse praedictam Urbani Constitutionem revocare, nec eam aliqua ex parte temperare. § 8. Quapropter, quum in praefata Congregatione die xxi elapsi mensis lulii, ut praefertur, coram Nobis habita, decretum fuerit: Primo, adhuc vigere Constitutionem editam a Summo Pontifice Urbano VII/ super sup­ pressione /esuitissarum, nec ei unquam fuisse derogatum, nec subsistere asser­ tum a nonnullis fundamentum Pontificiae tolerantiae dictae Constitutioni adversantis ; Secundo, Institutum Virginum Anglicanarum non esse Institutum lesuitissarum ; Tertio, Virgines Anglicanas, reprobatis caeteris aliis Consti­ tutionibus, teneri ad observantiam earum tantummodo Constitutionum, quae fuerunt confirmatae a sanctae memoriae Clemente XI. Posse tamen ad Sedem Apostolicam habere recursum, quatenus alias edendas censuerint: Nos, qui iam tunc tria huiusmodi decreta verbo comprobavimus, eadem nunc prae­ sentium Literarum tenore approbamus, et confirmamus; dictaeque Urbani Constitutioni debitam obedientiam ab omnibus exhiberi mandamus, omnesque, et singulas poenas adversus illius transgressores in eadem propositas iterum statuimus, ct innovamus; atque insuper praedicti Clementis XI Litcras ple­ num effectum habere, nec aliter, quam iuxta carum germanum sensum, et iuxta praemissam declarationem Nostram, intelligendas, et interpretandas esse statuimus atque decernimus; prohibentes expresse sub poenis, quae contra transgredientes Mandata Apostolica sancitae sunt, ne quis asserere audeat, praedictum abolitum lesuitissarum Institutum ab eodem Clemente redinte­ gratum, ct restitutum fuisse; quantumvis forsan a Virginibus Anglicanis, omissis iis, quae a praefato Urbano Praedecessore in lesuitissarum abolitione damnata, et vetita fuerunt, aliqua pia opera exerceri comperiantur, ex iis, Romani Pontifices 229 quae exercebantur ab ipsis lesuitissis, ideoque istarum Instituto Anglica­ narum Institutum in aliquibus simile videri posset. § 9. Quam in rem aptissimum, ct satis notum est exemplum Quaesto­ rum eleemosynarum, qui etiam Quaestuarii appellabantur. Hi duorum Gene­ ralium Conciliorum, Lateranensis, ct Viennensis, censura primum constricti, ob plures deplorabiles abusus, quibus in exercenda piarum largitionum quae­ stura universae Ecclesiae Dei scandalum inferebant, ut videre est in Consti­ tutionibus Praedecessorum Nostrorum Innocentii Papae III in cap. Cum ex to, De poenit. et remiss., et Clementis Papae V in Clementin. Abusionibus, eod. Iit., radicitus demum extirpati fuerunt in novissimo Generali Tridentino Concilio, sess. 21, cap. 9, de reform., ubi statuitur: Ut posthac in qui­ buscumque Christianae Religionis locis, eorum nomen, atque usus penitus abo­ leatur, nec ad Officium huiusmodi exercendum ullatenus admittantur, non obstantibus contrariis quibuscumque privilegiis, aut consuetudinibus, etiam immemorabilibus. § 10. Nihilominus post Tridentinum Concilium, et semper alias, et Nostris etiam temporibus plures invenire licet pro Monasteriis, Hospitalibus, aliisque piis Locis, eleemosynas colligentes; quod olim ab iis fiebat, qui per relatas Canonicas sanctiones aboliti fuerunt. Nec tamen quisquam dicere audebit, recentiores hosce eleemosynarum collectores, ab iis dumtaxat exces­ sibus immunes, quorum veteres illi rei erant, unum idemque Institutum cum ipsis iamdudum abolitis Quaestoribus profiteri: quum contra ad diversum omnino genus pertinere dignoscantur, cui novas ex integro leges praescripsit saepe laudatus Praedecessor, Urbanus Papa VIII, mandans, ut omnes, et sin­ guli, qui pro Monasteriis, locis Piis, et Hospitalibus eleemosynas conquirunt, providas huiusmodi regulas observare debeant, atque hanc etiam, inter alias, ut eleemosynarum petitores nuncupentur, non vero Quaestores, quorum nomen Sacra Tridentina Synodus detestatur, ut latius continetur in Decreto eiusdem Urbani die xn mensis lulii anni Domini mdcxliv solemniter edito, et relato lib. XVII Decretorum Congregationis Concilii Tridentini, pag. 350 et seqq. § 11. Cum autem, occasione praesentis controversiae, animadversum fuerit, certisque argumentis comprobatum, huiusmodi Virgines Anglicanas, errore forsan ductas, consuevisse supradictam Mariam Warth, tamquam Insti­ tuti sui Fundatricem agnoscere, eiusque emortualem diem festivis ritibus palam celebrare, atque illius laudes Hymno prosequi, et nomen peculiari Col­ lecta, et Litania invocare, denique Beatae Titulum tam voce, quam scripto passim illi tribuere; de his in praefata peculiari Congregatione decretum fuit: Quarto, non posse (Anglicanas Virgines) recognoscere in Matrem, seu Fundatricem Mariam Warth, seu della Guardia; multoque minus fas esse ipsis, et quibuscumque aliis, eam invocare, tamquam in Coelis regnantem, ipsique exhibere cultum publicum, vel alium quemcumque actum, per quem eius asserta Sanctitas approbari censeatur. Quod pariter Decretum tunc appro­ bavimus, et nunc praesentis Constitutionis auctoritate roboramus. Facile enim est intelligere, exhibitos huiusmodi venerationis actus erga praedictam Mulie­ rem (quam quidem, nisi aliquid in contrarium afferatur, pie credimus, deli­ 230 Romani Pontificis ctorum suorum labe expiatam, ac Deo in charitate coniunctam ex hac vita migrasse) non alio tendere, quam ut hominum animis insinuetur, eam imme­ ritis in vita persecutionibus vexatam, ab omni demum culpa immunem agni­ tam fuisse, quum contra, bene perpensis illius vitae actionibus, magna potius dicenda sit Urbani Pontificis clementia erga ipsam fuisse, dum eam enan­ tem, et Apostolicis iussionibus obluctantem benignitate potius obstringere, quam poenis ipsi debitis ad legum praescriptum plectere voluit. § 12. Sed quamvis etiam illius vita innocenter traducta, ac perpetuo vir­ tutum fulgore illustris appareret; atque etiamsi post illius mortem ad eius invocationem miracula facta fuisse, aut fieri constaret; nihilominus, absque praevia Nostra, seu Romani pro tempore Pontificis auctoritate, minime lice­ ret publicum cultum eidem exhibere; per generalem, et notam Alexandri Papae III legem in cap. Audivimus, De Reliq. et Venerat. Sanctor. Nec dubi­ tari potest, quin publici cultus rationem habeant illi quoque actus, qui privatim exercentur, ubi sint ex eorum genere, qui ab Ecclesia instituti sunt ad solemnem Beatis, aut Sanctis venerationem exhibendam, cuiusmodi sunt illi, quos supra enunciavimus. Neque licet Beati Titulo eos appellare, quibus ab Apostolica Sede Beatificationis honores tributi non fuerint, praesertim si appellatio huiusmodi supra personam potius cadat, quam supra mores, et opinionem; qua de re adest Decretum inter alia a praefato Urbano VIII Praedecessore Nostro super his edita, de protestationibus in principio Libro­ rum apponendis ab his, qui Servorum Dei vitas conscribunt. Denique inter­ dictum est, ne in die anniversaria obitus cuiuscumque Fidelis, qui nondum ab Ecclesia inter Beatos adseriptus sit, omissis suffragiis pro illius animae requie fieri solitis, Missa de Sanctissima Trinitate, vel de Sanctis omnibus celebretur, aut Panegyricae conciones habeantur; haec enim omnia ad Ser­ vorum Dei cultum, sine auctoritate Apostolicae Sedis, inducendum, fovendum, aut amplificandum collineare dignoscuntur. Quibus de rebus a Nobis olim fuse actum est in Opere De Servorum Dei Beatific, et Beatorum Canoniz., lib. II, cap. 7, num. 3 et 7, cap. 12, num. 2 et seqq., cap. 13, num. 4, iuxta editionem Patavinam. Quare, approbato, ut praefertur, confirmatoque Decreto superius relato, Venerabiles Fratres, Dilectosque Filios, Locorum Episcopos, et Ordinarios, qui in Locis sibi subiectis similia usurpari cognoverint, hor­ tamus in Domino, et admonemus, ut pro eorum Officii debito, consultissi­ marum huiusmodi Legum transgressores compescere non praetermittant, per legitimas poenas in ipsis Apostolicis Constitutionibus statutas, de quibus Nos in praefato Opere Nostro, lib. II, cap. 16. § 13. His ita constitutis, assertoque inviolabili vigore Apostolicae Con­ stitutionis, per quam Urbanus Vili Praedecessor praefatus lesuitissarum Insti­ tutum perpetuae abolitioni subiecit, quum simul demonstratum fuerit alterius Praedecessoris Clementis XI Literas pro approbatione Regularum praefati Conservatorii Virginum Anglicanarum editas, ad huiusmodi lesuitissarum Institutum nullo modo pertinere; dictarum vero Virginum Conservatoria, licet ab Apostolica Sede, ut praefertur, non approbata, ab hac tamen benigne tolerari, utpote ab eodem reprobato lesuitissarum Instituto realiter distincta, et omnino independentia; cumque nihil adversus huiusmodi Virginum mores Romani Pontifices 231 coram Nobis deductum extiterit; quin immo eorum opera in instituenda muliebris sexus iuventute plurimum apud Nos commendata fuerit, ad diri­ mendas controversias inter Augustanam Episcopalem Curiam, et praefatum Conservatorium Mindelhemii in eiusdem Dioecesi existens, ut initio diximus, exortas; visum est in praedicta Congregatione inquiri oportere, utrum eiusmodi Virgines pro veris Religiosis haberi debeant, ac Vota, quae ab ipsis fieri dicuntur, solemnia, an potius simplicia censenda sint; et an Ordinariae jurisdictioni Episcoporum, aliorumque Praesulum, in quorum Dioecesibus earum Conservatoria sita sunt, subiecta esse debeant. Super quibus re mature pensata, responsum fuit: Quinto, Virgines Anglicanas non esse vere Religio­ sas; promissiones, quae ab ipsis emittuntur, non esse ad summum, nisi Vota simplicia; et transmittendam esse formam, et notificanda verba, quibus dictae promissiones emittuntur. Sexto, Virgines Anglicanas, earamque coetus, esse iarisdictioni Ordinariae Episcoporum subditos, in quorum Dioecesibus sunt ; et ad Ordinarios praedictos pertinere, deputare Directores spirituales, et Con­ fessorios, qui sibi apti videantur, sive ex coetu Presbyterorum Saecularium, sive Regularium. Quae quidem responsa Nos pariter tunc approbavimus, et nunc praesentium tenore, et Apostolicae auctoritatis plenitudine confirma­ mus, et roboramus. Si enim ad essentiam Status vere Religiosi requiritur, ut Religio, seu Ordo, in huiusmodi Statu, Apostolicae Sedis confirmatione stabiliatur, iuxta Canonicas sanctiones, de quibus in cap. unie., De Religios. Domibus, in VI, nec sufficit ab eadem Apostolica Sede obtinuisse dumtaxat approbationem, et confirmationem Regularum, quas aliqua Virorum, aut Mulierum Societas sibi observandas praescripserit; si Vota paupertatis, obedientiae, et castitatis, ab Anglicanis Virginibus emissa ad formam Regula­ rum a Clemente XI approbatarum, coniuncta dici nequeunt cum expressa, aut tacita Professione in aliquo Ordine per Sedem Apostolicam in Statu verae Religionis, ut praefertur, approbato; clare patet et Statum Virginum Anglicanarum non esse Statum verae Religionis, et Vota, quae ab ipsis fiunt, simplicia ad summum Vota, non vero solemnia censeri debere, ad tramites Decretalis Bonifacii Papae VIII, quae unica extat sub titulo, De Vado, et Voti redempt., in sexto. § 14. Et haec quidem ex variis facti notitiis, et animadversionibus ex rei natura desumptis, maiori etiam in luce collocantur. Quod enim praedi­ ctae Virgines veris Religiosis accenseri non debeant, id iam usque ab an. mdccvi responsum fuit a Congregatione tunc existentium S. R. E. Cardinalium nego­ tiis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium praeposita, in causa tunc inter Conservatorium huiusmodi Virginum Monachii existens, et Ordi­ narium Loci, Frisingensem videlicet Episcopum, vertente, eiusque Congre­ gationis resolutio a saepe laudato Praedecessore Clemente XI confirmata, et approbata fuit per literis in forma Brevis data die 5 Martii eiusdem anni incipientes: Emanavit. Quod item earum Vota simplicia, non solemnia, dicenda sint, ex ipsis verbis Constitutionum ab eodem Clemente XI pro illis approbatarum eruitur; siquidem ibi sic legitur: Licet Regulae nostrae non tendant ad Statum, sive Ordinem Religiosum ; tria tamen Vota emitti solita, Paupertatis, Obedientiae, et Castitatis, veluti triplicem vivendi modo 232 Romani Pontifices murum, omnes peculiari studio conservare studeant, nihilque, quod illum ulla­ tenus debilitare, aut violare possit, admittant. Denique quum in supradicta Causae Frisingensis resolutione, Apostolica auctoritate, ut praefertur, appro­ bata, decretum fuerit, easdem Virgines immediate subiectas esse iurisdictioni, et correctioni Ordinarii; in earum vero Regulis similiter approbatis expresse legatur, quod duo Confessarii a Superioribus, si commode fieri possit, earum coetibus proponendi sint; Superiorum autem appellatione non alii intelligi debeant, quam Ordinarii Locorum, quorum iurisdictioni eas immediate subie­ ctas esse, iam demonstratum est; ex his simul iunctis aperte comprobatur iustitia Decreti sub numero sexto superius relati, in eo quod pertinet ad deputationem Confessariorum, et Directorum spiritualium. In hac autem Decreti parte excquenda, minime dubitamus, quin Episcopi, et Ordinarii Locorum Apostolicas Nostras Literas superiore anno mdccxlviii, Nonis Au­ gusti editas, quarum initium est Pastoralis curae,} prae oculis habituri sint; quibus nempe Literis et plura constituimus observanda in deputationibus Confessariorum Ordinariorum, et Extraordinariorum tam pro Monialibus, quam pro aliis Mulieribus, seu Virginibus, in piis Domibus, et Conservatoriis degentibus; et Superiorum animos, ad moderatae facilitatis, et indulgentiae sensus induendos erga eas, quae iustis de causis Confessarios extra ordinem sibi concedi postulaverint, magnopere hortati sumus. § 15. Porro non haec duo sola Virginum Anglicanarum Conservatoria, quae controversiae causam dederunt, in partibus Germaniae sunt, sed praeter aliud superius memoratum Monachii in Frisingensi Dioecesi existens, unum etiam in Sancti Hippolyti, et aliud in Krembsi, Dioecesis Passavicnsis Oppi­ dis seu Civitatibus, aliaque forsan alibi, existant. Unumquodque eorum a sua Supcriorissa locali gubernatur; at praeter hanc, aliam quoque Supcriorissam supremam agnoscit, quae Generalis etiam dicitur, propterea quod omnia Conservatoria huiusmodi, praecipua quadam auctoritate moderatur. Nec ea tamen unica est pro omnibus eiusdem Instituti Conservatoriis. Ete­ nim non ita pridem contigit, ut in praefata Cardinalium Congregatione Epi scoporum, et Regularium negotiis praeposita, disputaretur, an Conservatorium Krembsense in Austria erectum, et alia forsan in posterum in eadem Austriae Provincia sub Regulis a Clemente XI approbatis erigenda, Superiorissae Generali in Oppido, seu Civitate Sancti Hippolyti residenti, an vero alteri Superiorissae Generali in Bavaria commoranti, subesse deberet. Cum­ que Rescriptum emanaverit pro Superiorissa Sancti Hippolyti, Nos illud per Literas in forma Brevis incipientes: Exponi Nobis, datas die xxv mensis Maii anni Domini mdccxlh, ac Dilecto Filio Nostro losepho Dominico Pres­ bytero Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali de Lamberg nuncupato Passaviae Episcopo pro exeeutione directas, confirmavimus et approbavimus. Contra vero praedicta duo Conservatoria, Augustae Vindelicorum et Mindelhemii constituta, Bavaricae Superiorissae Generali obediunt. Unde quum superioribus annis universa Bavaria ab externis Militibus occuparetur, atque interim advenisset tempus, quo ad novae Superiorissae Generalis electionem ' Cf. N. 388. Romani Pontifices 233 procedendum erat; Venerabilis Frater loseph Episcopus Augustanus, pro Pastorali sua providentia et circumspectione, vetuit, ne Superiorissa Localis Augustani Conservatorii, ad eiusmodi electionem peragendam, incommodum et periculosum iter Monachium versus susciperet; sed electionem ipsam, nova methodo pro ea vice prudenter praescripta, Augustae fieri curavit: ut constat ex ipsius Episcopi mandato, facto die 6 lunii 1745. § 16. Propter hanc igitur Supremam, seu Generalem Superiorissam, aliud vertebatur controversiae caput inter praefatam Augustanam Episcopalem Curiam, et dictum Mindelheimense Conservatorium ; quum Virgines Anglicanae in hoc commorantes, speciem quamdam exemptionis et independenliae ab ipsius Episcopalis Curiae auctoritate sibi arrogare volentes, hoc inter alia obtenderent, quod scilicet obedientiam suam huiusmodi Generali Supe· riorissae promiserant. Super quo, matura deliberatione in praedicta Congre­ gatione habita, quum rescriptum fuerit, ut sequitur: Septimo, nihil innovan­ dum quoad Superiorissam: eius tamen auctoritatem coercendam esse ad visi­ tationem, superintendentiam in materia educationis Puellarum, translationem Virginum de uno in alium locum; accedente debita subordinatione in prae­ dictis ab Ordinariis Locorum ; prout latius explicabitur a Sanctitate Sua in Con­ stitutione suis tempore et loco edenda: Nos huiusmodi Rescriptum, et tunc oretenus approbavimus, et nunc praesentis Constitutionis auctoritate, iuxta modum tamen mox declarandum, confirmamus, et ratum facimus. § 17. Non hic agitur de Praeposita Generali instituti lesuitissarum, quae dudum, una cum ipso Instituto, caeterisque praetensis illius Officialibus, in praecitata Constitutione Urbani Papae VIII abolita fuit; sed res est de una, vel potius de pluribus Generalibus Superiorissis, quibus, ad plura Virginum Anglicanarum Conservatoria diversis in locis constituta, utiliter dirigenda, et moderanda, annuentibus Episcopis, in quorum Dioecesibus huiusmodi Conservatoria erecta fuerunt, suprema quaedam auctoritas in eadem attributa fuit. Nec agitur pariter de tali Superiorissa Generali, quae amplam quam­ dam iurisdictioncrn in subditas exercere, ipsaque ab Ordinaria Episcopi auctoritate exempta esse debeat; qualis esse asseritur Superiorissa Ordinis Fontebraldensis, pro qua prolixam scribit Apologiam loannes de la Mainferme, duobus iustis voluminibus editam Lutetiae Parisiorum, anno Do­ mini mdclxxxiv; et de qua plura reperiuntur in Historia Ordinum Monasti­ corum, Religiosorum, et Militarium, ibidem impressa anno mdccxxi, torn. 6, cap. 2. Aut qualis est Abbatissa Burgensis in Hispania, quae Capitulum Generale in Civitate Burgensi singulis annis celebrare solet, et in plura Monasteria Regnorum Castellae et Legionis, suam iurisdictionem exercet; de qua in Annalibus Cisterciensibus, tom. 1, pag. 225, et apud Thomassinum, De vet. et nov. Ecclesiae discipl., part. 1, lib. 3, cap. 68, num. 12, multa habentur. Sed agitur de Superiorissa Generali nuncupata, cuius facultates circa res parvi momenti versantur; quaeque nullam, quantumvis parvam facultatem exercere debet, independenter ab Ordinaria auctoritate eorum Praesulum, in quorum Dioecesibus existunt Instituti sui Conservatoria; quae omnia et singula, ut supra dictum est, Ordinariae eorumdem Praesulum iurisdictioni immediate subiccta sunt, et esse debent. 234 Romani Pontifices § 18. Huic igitur Generali Superiorissae minime licebit Virginem ullam ad supradictorum Votorum Professionem admittere, aut Professiones huius­ modi recipere, nisi prius ipsi ab Episcopo necessaria facultas ad hunc effe­ ctum, sive peculiariter ad quemlibet actum, sive generaliter ad omnes, con. cessa fuerit. In Monasteriis enim, et Conservatoriis Episcopo immediate subiectis, secundum Canonicam Regulam, Professiones fieri debent in manus vel ipsius Episcopi, vel illius, quem, seu quam ipse, ad eas recipiendas dele­ gaverit (cum enim agatur de actu non Ordinis, sed Iurisdictionis, mulier quoque potest ad illum delegari). Quae Regula apud omnes Ecclesiastici iuris auctores sine contradictore recepta, desumpta est ex cap. Consuluit, sub tit. Qui Clerici vel voventes; ubi Praedecessor Noster Alexander Papa III ita scribens: Nec in manus alicuius Episcopi, Abbatis, vel Abbatissae, aut super Altare professa est, vel obedientiam promisit: eorum enumerationem fecisse censetur, qui Professiones personarum sibi respective subiectarum recipere debent. § 19. Eidem tamen Generali Superiorissae licebit, praevio expresso Dioecesani Praesulis assensu, Conservatoria, seu Domos visitare, et an in ipsis omnia ad propriarum Constitutionum, rectaeque disciplinae normam geran­ tur, et quomodo Puellarum institutio ac profectus promoveatur, diligenter cognoscere. Et haec quidem per discretas mulieres, procul omni periculo, et aptius fortasse, quam per Viros, perfici possunt; ex iisque multa sane ad Dioecesis regimen opportuna cognoscere poterit Superior Ecclesiasticus, Episcopus nimirum, seu Ordinarius Loci; ad quem post Visitationem, de omnibus relatio fieri debebit, ut is Pastoralis providentiae consilia capiat, prout in Domino iudicaverit. Eadem quoque poterit Magistras, et Virgines, de uno in aliud Conservatorium transferre, prout illas in uno potius, quam in alio, opportune collocandas, et utilem operam praestituras esse, prudenter existimabit; habita tamen ad huiusmodi translationes pro tempore exequendas, licentia, et facultate illius Ordinarii Praesulis, seu illorum, in cuius, vel quorum Dioecesi ipsa Conservatoria respective sita reperiuntur. § 20. Ipsius itaque Generalis Superiorissae auctoritate intra huiusmodi limites conclusa, et ad terminos oeconomicae cuiusdam providentiae, nec nisi cum perpetua dependentia ab Ordinaria Episcoporum auctoritate exercendae, redacta, merito sperandum est, absque illius Officii abolitione (quam qui­ dem praedicta Congregatio neque necessariam, neque opportunam fore judi­ cavit), ex Virginum Anglicanarum Conservatoriis, universoque earum Insti­ tuto, licet ab Apostolica Sede tolerato dumtaxat, sed non approbato, uberes optatae utilitatis fructus collectum iri. Neque vero timendum est, ullum detrimentum inferri canonico subordinationis ordini ex iuramento obedientiae ab ipsis Virginibus praestito, aut deinceps, de ipsius Episcopi licentia, ut praefertur, praestando praefatae ipsarum Generali Superiorissae; quum huiusmodi iuramenta nihil detrahere valeant Episcoporum auctoritati, cui ipsae subiectae esse debent, et cuius inconcussae firmitati innituntur, quae­ cumque in superioribus Decretis eorumdem Episcoporum Ordinariae iuris­ dictioni reservata esse, et fore statuimus, et declaravimus. In omni enim iuramento semper debet intelligi ius Superioris exceptum, ut totidem verbis X Romani Pontifices 235 olim respondit Praedecessor noster Innocentius Papa III in sua Decretali cap. Obedientes, De iureiurando. § 21. Haec autem ut aliquo exemplo magis confirmentur, remotioribus silentio praeteritis, iuvat ex his, quae sub oculis nostris geruntur, exemplum afferre nonnullorum Convictuum quarumdam Mulierum, Magistrarum nun­ cupatarum, quarum aliquae Piarum nomine, aliae vero Sanctarum appella­ tione distinguuntur. Harum omnium Institutum circa educationem, et disci­ plinam Puellarum occupatur; quod, quum aliquibus retro annis in Dioecesi Montis Falisci, dum bon. mem. Marcus Antonius huius S. R. E. Cardinalis Barbadicus nuncupatus illius regimen obtineret, initium habuisset, brevi tem­ pore ad alia loca propagatum fuit, ita ut etiam nonnulla ipsius Instituti Con­ servatoria in hac ipsa Urbe fuerint constituta; sed exortis in illius regimine quibusdam controversiis, in duas diversi nominis Societates, quae tamen unum idemque pium opus urgent, divisum fuit. § 22. Quilibet huiusmodi Mulierum Coetus proprium habet Directorem Spiritualem qui de animarum cultura tantummodo curam gerit Utraque vero Societas, singulis trienniis, coram proprio Directore Spirituali congre­ gata, suam sibi eligit Generalem Superiorissam, aliasque Officiales, Consul­ trices nuncupatas; cui quidem Superiorissae Generali omnes eiusdem Insti­ tuti Magistrae subicctae sunt, et obediunt in iis omnibus, quae ad Scholarum regimen, earumque progressus pertinent. Ipsa vero statis temporibus Scholas omnes Instituti sibi subiecti visitando perlustrat; quamvis extra Urbem in diversis per suburbicariam regionem Dioecesibus existant. Quae quidem, quum ab huiusmodi Generalibus Superiorissis, sine detrimento iurisdictionis Ordinariorum, quibus earum Societates immediate subiectae sunt, et sine ipsorum querela pacifice exerceantur; merito iudicari visum est, Anglicananarum quoque Virginum Institutum, firmo quamvis remanente, ut praefertur, Officio earum Supremae, seu Generalis Superiorissae, et Christianae Puella­ rum educationi valde proficuum, et etiam ipsis Episcopis in Dioecesum sibi commissarum regimine non modico adiumento esse posse. § 23. Cuius rei cum Nos iustam in Domino fiduciam habemus, tum illud ad eam perficiendam conducere maxime poterit, si Venerabiles Fratres Ecclesiarum Praesules, in quorum Dioecesibus huiusmodi Instituti Conservatoria, vel iam erecta sunt, vel in posterum erigi contigerit, pias hasce Vir­ gines, in excolenda Dominicae Vineae parte laudabili studio adlaborantes, benigno favore prosequentur, quod Nos eisdem enixe suademus; tum etiam « eas edocebunt, nec earum Institutum idem esse cum reprobata lesuitissarum Societate; nec licitum esse publico Cultu venerari eos, qui ab Apo­ stolica Sede inter Beatos, vel Sanctos adnumerati non fuerint; nec omnia quae de Servorum Dei gestis, ab Historicis praesertim, pia erga eos affe­ ctione praeoccupatis, enarrantur, ante ipsius Apostolicae Sedis examen, atque ijdicium, pro veris certisque amplectenda esse; earum vero Conservatoria tolerari quidem ab hac eadem Apostolica Sede, sed Institutum ipsum nec approbatum, nec confirmatum esse; obsistentibus Sacris Canonibus, et gene­ rali Constitutione Sancti Pii V,1 ne Religiosae Mulierum Domus Apostolica ‘Cf. N. 112. 236 Romani Pontifices confirmatione stabiliantur, quae se perfectae Clausurae legibus non obstrin­ xerint; si denique eisdem Virginibus demonstraverint, Regulas a Clemente XI pro ipsis approbatas, earum agendi normam esse debere; aliasque similiter, quas forsan ad earum Instituti perfectionem addendas esse prudenter existi­ maverint, ipsius Apostolicae Sedis iudicio, pro legitima obtinenda approba­ tione, subiiciendas esse. Ipsae autem Anglicanae Virgines et Pontificiam benevolentiam, et Ordinariorum Praesulum favorem sibi facile conciliabunt, si Praesules ipsos pro veris, et legitimis Superioribus suis, ut par est, agno­ scentes, sibique persuadentes, per obedientiae iuramenta, quae propriae Ge­ nerali Superiorissae praestiterint, nihil imminui posse de Superiorum Ordi­ nariorum iure, quod semper, ut supra diximus, in omni promissione, ac luramento exceptum intelligi debet, ipsis Dioecesanis Episcopis debita reverentiae, et subiectionis officia, omni prorsus cunctatione abiecta, studuerint exhibere. § 24. Hanc animorum, studiorumque concordiam inter Locorum Epi­ scopos, et Anglicanarum Virginum Coetus fovendam esse reputans, praedicta Congregatio coram Nobis habita, in Causa Conservatorii Mindelheimensis novissimo loco decrevit, ut sequitur: Ultimo, quod, facta a Virginibus Anglicanis Civitatis Mindelheimensis obligatione observandi contenta in hoc Decreto, restituantur in integrum; Missae in ipsarum Ecclesia celebrentur, uti prius; et Sanctissimum Eucharistiae Sacramentum in ea asservetur ; pro qua assenta­ tione Sanctitas Sua, cui id reservatum est, facultatem opportunam indulgct Episcopo Augustano. Quod sane Decretum a Nobis tunc viva voce appro­ batum, nunc eo libentius confirmamus, quod, et praefati Conservatorii Vir­ gines debitam obedientiam iam praestitisse, et pium, suique gregis vere amantem Episcopum Augustanum iam quoque illis induisisse accepimus, ut in carum Ecclesia, et Missae, ut prius celebrentur, et SS. Eucharistiae Sacra­ mentum retineatur. Quoniam vero alterius huiusmodi gratiae concedendae tus ad Nos et Apostolicam Sedem privative pertinet, quod innuit Decretum superius relatum, et Canonica docet Disciplina, iuxta quam Sacrosancta Eucharistia in Ecclesiis, quae Parochiales non sunt, retineri non potest, absque praesidio Apostolici Indulti, vel immemorabilis consuetudinis, quae huiusmodi Indulti praesumptionem inducit; ut late ostenditur in Commen­ tariis bon. mem. Cardinalis Vincentii Petra ad Romanorum Pontificum Con­ stitutiones, et signanter ad Constit. I Urbani IV, sect, unie., num 29 et seqq., torn. 3; Episcopi autem est, licentiam impertiri, ut idem Augustissimum Sacramentum publicae Fidelium venerationi exponatur, quoties iusta ct publica causa id fieri suadeat, ut videre est in nostra Institutione Pastorali, in editione itahea, torn. 2, num. 10, in latina vero num. 30; Nos iisdem Vir­ ginibus Anglicanis Conservatorii Mindelheimensis, quo obedientiae erga suum Ordinarium Praesulem, ut par erat, exhibitae meritum praemium ferant, ct donec in eadem obedientia perseveraverint, auctoritate Apostolica, tenore praesentium, concedimus, et indulgemus, ut Sanctissimum Euchari­ stiae Sacramentum in earum Conservatorii Ecclesia, sine praejudicio tamen iurium Ecclesiae Parochialis, asservari, ac retineri possit, et valeat. § 25. Denique praesentes, dictorumque Urbani, atque Clementis Prae­ decessorum Literas, necnon praeinserta Decreta, aliaquc omnia, et singula Romani Pontifices 231 in ipsis respective statuta, disposita, atque sancita, etiam ex eo, quod prae­ dictorum Conservatoriorum, seu aliorum quorumcumque ubilibet existentium Virgines, seu Mulieres, earumque Praepositae, atque Officiales, et alii qui­ cumque in praemissis, seu eorum aliquo intéressé habentes, seu habere praetendentes eis nullatenus consenserint, nec ad ca vocatae, et auditae, aut vocali, et auditi, minusque causae, propter quas eaedem praesentes emanarint, adductae, verificatae, seu alias sufficienter, aut etiam nullatenus iustificatae forsan dici possent, nullo unquam tempore de subreptionis, obre­ ptionis, nullitatis, aut invaliditatis vitio, seu intentionis Nostrae, aut alio quovis defectu, etiam quantumvis magno, inexcogitato, et substantiali, sive etiam ex eo, quod in praemissis solemnitates, et quaevis alia forsan servanda, et adimplenda fuerint, aut ex quovis alio capite a iure, vel facto, aut sta­ tuto, vel consuetudine aliqua resultante, seu laesionis, aliove colore, et capite, etiam in corpore luris clauso, seu occasione, vel causa, etiam quantumvis privilegiata, etiam tali, quae ad effectum validitatis praemissorum necessario exprimenda foret, notari, impugnari, invalidari, retractari, in ius, vel contro­ versiam revocari, aut ad terminos iuris reduci, vel adversus illas restitutionis in integrum, aperitionis oris, reductionis ad viam, et terminos iuris, aut aliud quodeumque iuris, facti, vel iustitiae remedium impetrari, aut concedi, aut impetrato, vel concesso quempiam uti, seu se iuvare in iudicio, seu extra posse, ipsasque praesentes perpetuo validas, firmas, et efficaces existere, et fore, suosque plenarios, et integros effectus sortiri, et obtinere, ac per omnes et singulas, nec non omnes et singulos, ad quas, et quos spectat, et quomodolibet in futurum spectabit, inviolabiliter observari; omnibusque etiam et singulis, quorum favorem respective concernunt, plenissime suffragari volumus, et decernimus. § 26. Sicque, et non aliter, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 54-68]. 399. Benedictus XIV, litt. encycl. Pe regrinantes, 5 maii 1749.1 Peregrinantes a Domino, et futuram Civitatem Patriam nostram inqui­ rentes, in multis omnes offendere, atque a via mandatorum Dei saepe nos declinare, et quasi insipientes Oves aberrare, nimis est exploratum. Si dixe­ rimus, quoniam peccatum non habemus, ipsi nos seducimus, arguente nos conscientia nostra de multitudine praevaricationum nostrarum, propter quas formido mortis conturbat nos, et timor, et tremor veniunt super nos in cogitatione appropinquantis indicii Dei. Si dixerimus, quoniam non pecca­ vimus, mendacem facimus Deum, cuius vera, et iusta sunt iudicia, cuius flagella non alia de causa congregata sunt super nos, nisi quia peccavimus ci. iniuste egimus, iniquitatem fecimus; et ideo nos temporaliter caedere, et * Universis Christiftdelibus. 238 Romani Pontifices castigare non desinit, ut convertamur ad eum, antequam sempiternam addu­ cens retributionem adveniat. § 1. Huius rei causa pia Mater Catholica Ecclesia potissimam hanc pie­ tatis curam alumnis filiisque suis incessanter impendit, ut errantes ad viam iustitiae, ruentes in praeceps ad rectum salutis tramitem revocet, lapsos ad poenitentiam, et per hanc ad delictorum veniam obtinendam adducat; meri­ tisque poenis obnoxios ad dissolvendas impietatis colligationes, oblatis Mise­ ricordiae Divinae remediis, invitet. Sed pauci sunt, qui Ecclesiae salubriter monenti auscultent. Plerique enim vel pravis affectionibus adstricti, vel solli­ citudinibus, et voluptatibus vitae impliciti, poenitentiae spiritum, et labores, morumque emendationem refugientes, divitias bonitatis Dei, et patientiae, et longanimitatis contemnunt. Indulgentiarum vero thesauros, quos prolixa Eccle­ siae benignitas omnibus ubique, et omni tempore apertos exhibet, alii dam­ nabiliter negligunt, alii non rite acquirere, et promereri student. Interim vero dies nostri deficiunt, et omnes sicut aqua dilabimur super terram; quum autem apparuerit iustus ludex, tunc sero agnoscemus, secundum duritiam nostram, et impoenitens cor, thesaurizasse nobis iram in die irae; atque omnia manere Divino iudicio punienda, quaecumque non fuerint poenitentiae emun­ datione deleta. § 2. Bene itaque ac sapienter Praedecessores Nostri Romani Pontifices certa quaedam tempora in sacculorum evolutione delegerunt, quibus uni­ versos per Orbem Terrarum Christi Fideles de ingruente Mundi fine com­ monefactos, maiori studio excitarent ad redimenda peccata, ad salvandas animas. Quumque id olim centesimo quoque anno fieri consuevisset, habita deinde ratione illius temporis, intra quod generationes hominum passim renovari conspiciuntur, post singulos vigintiquinque Annos hoc idem pro­ vide praestandum esse decreverunt, ut novis subinde Familiis super faciem terrae succrescentibus, generalia propitiationis et indulgentiae consequendae media, non sine apta poenitcntialium operum praefinitione, suppeditarent. Annum hunc acceptabilem, annum renovationis et poenitentiae, annum recon­ ciliationis et gratiae, Sanctum in Ecclesia merito appellatum, qui proximo hyemali solstitio aperietur, annunciamus vobis, quotquot Catholico nomine censemini, ac paterno vos affectu adiuvantes exhortamur, ne in vacuum gra­ tiam Dei recipiatis; neve nostra, et Ecclesiae consilia, quae ad pacem, et salutem directa sunt, in irritum cedere sinatis. § 3. Audite, audite summam Apostolicae Praedicationis, quam Dominus lesus Christus Nobis etiam, indignis licet, ad Apostolicae servitutis officium vocatis demandavit: Poenitentiam agite; appropinquavit enim Regnum Coe­ lorum. Filioli, novissima hora est, revertimini ad Dominum, reconciliamini Deo. Et Mundus transit, et concupiscentia eius; nec aliis promittitur aeterna stabilitas, quam his, qui fecerint voluntatem Dei, quae manet in aeternum. Quae est autem voluntas Dei, nisi sanctificatio vestra? Ad hanc perficiendam vocat vos communis Mater Ecclesia Romana, quae proximum hunc annum in publicis Religionis, et pietatis exercitationibus totum impendet; id optans, ut filii sui omnes, quicumque Catholicae doctrinae lacte per omnem Ter­ rarum Orbem imbuti sunt, de latere surgant, ac de longe veniant,- ct con- Romani Pontifices i 239 spirante pietatis studio, Dei misericordiam et gratiam, tam sibi singuli, quam universae Fraternitati demereant. Aperit illa advenienti multitudini Sacrorum Templorum Portas; sed multo magis pandit Maternae charitatis sinum, atque omnibus sincere postulantibus, et digne inquirentibus certam peccatorum veniam et indulgentiam promittit. § 4. Huic promissioni fidem indubiam adstruunt tum suprema ligandi, atque solvendi potestas Beatissimo Apostolorum Principi, ac per eum Nobis in illius Sede residentibus, ipsa Redemptoris voce tributa, et inaestimabilis meritorum, et satisfactionum thesaurus ex ipsius Christi Domini, eiusque Virginis Matris, omiumque Sanctorum meritis, passionibus, ac virtutibus constans, eiusdem Beati Petri, nostraeque similiter dispensationi concreditus; tum sanguis Apostolorum, et Martyrum, qui ad Ecclesiae huius aedificatio­ nem, tamquam aqua olim super terram effusus, clamat ad Dominum, suisque cultoribus veniam precatur, et pacem; tum recta disciplinae ratio, ad Eccle­ siasticae regulae normam in praescribendis salutaris poenitentiae operibus, et ad Ecclesiasticae lenitatis spiritum in Indulgentiae largitione, conformata; tum denique propositi finis sanctitas, Christianae plebis utilitas, maiorum exemplum. § 5. Quod igitur ratio temporis, et praedictorum Romanorum Pontificum Praedecessorum Nostrorum admonet consuetudo, illorum vestigiis inhaerentes, de Venerabilium Fratrum Nostrorum Sanctae Romanae Ecclesia^ Cardinalium assensu, universalis et maximi Jubilaei in hac Alma Urbe Nostra celebratifinem in annum proximum Millesimum septingentesimum quinquagesimum, a primis Vesperis Vigiliae Nativitatis Domini Nostri fesu Christi proxime futurae inchoandam, et per totum annum ipsum finiendam auctoritate Dei Omnipotentis, ct Beatorum Petri, ct Pauli, ac Nostra, ad ipsius Dei gloriam, Catholicae Ecclesiae exaltationem, ac totius Christiani Populi sanctificatio­ nem, indicimus, et promulgamus. §6. Quo quidem lubilaei anno durante, omnibus utriusque sexus Christi Fidelibus vere pocnitentibus, et confessis, sacraque Communione refectis, qui Beatorum Petri, et Pauli, nec non Sancti loannis Lateranensis, et San­ ctae Mariae Maioris de Urbe Basilicas semel saltem in die, per triginta con­ tinuos, aut interpolatos dies, sive naturales, sive etiam Ecclesiasticos, nimi­ rum a primis Vesperis unius diei usque ad integrum ipsius subsequentis diei vespertinum crepusculum computandos, si Romani, vel Incolae Urbis; si vero Peregrini, aut alias externi fuerint, per quindecim saltem huiusmodi dies, devote visitaverint, et pro Sanctae Ecclesiae exaltatione, Haeresum extirpationc. Catholicorum Principum concordia, et Christiani Populi salute et tranquillitate, pias ad Deum preces effuderint, plenissimam omnium pecca­ torum suorum Indulgentiam, remissionem, et veniam misericorditer in Do­ mino concedimus et impertimur. § 7. Et quoniam evenire potest, ut ex iis, qui hac de causa iter agressi fuerint, vel ad Urbem se contulerint, aliqui in via, aut etiam in ipsa Urbe, morbo, vel alia legitima causa detenti, aut morte praeventi, praefinito dierum numero non completo, ac ne fortasse quidem inchoato, praemissa exequi, et dictas Basilicas visitare nequeant; Nos piae promptaeque illorum volun- 240 Romani Pontifices fati, quantum in Domino possumus, benigne favere cupientes, eosdem vere poenitentes, et confessos, ac sacra Communione refectos, praedictae Induigentiae, et remissionis participes perinde fieri volumus, ac si dictas Basi­ licas diebus a Nobis praescriptis reipsa visitassent; ut praefatis necessitatibus impediti, desiderii sui effectum, dono Sancti Spiritus, consequantur. (Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 128-139]. 400. Benedictus XIV, ep. encycl. Apostolica Constitutio, 26 iun. 1749. 1 § 1. Apostolica Constitutio a Nobis nuper promulgata,2 in qua Sanctioris Anni solemnitatem Christifidelibus denuntiavimus, eosdem invitat, ut sacris Peregrinationibus sese committant, ac opus perficiant, quod in veteri Testa­ mento Dei iussa, in primaevis Ecclesiae sacculis frequentior ad sacra lerosolymorum loca accessus, ac perpetua consuetudo, quae vel ipsos Imperatores ac Reges ad huius nostrae almae Urbis sacra monumenta, et prae ceteris ad beata Sanctorum Petri et Pauli Apostolorum Sepulcra invisenda perduxit, satis commendant: opus denique, quod ab haereticis male habitum, a nostris Controversiarum Tractatoribus multa vi, solidisque rationibus fuit vindicatum. Si enim ab iis, qui Ecclesiarum regimini praeficiuntur, eiusmodi Peregrina­ tiones, qua decet methodo ac ordine instituantur, pietatis ac religionis sti­ mulos conciliant iis omnibus, qui sobrio pacatoque animo rem ipsam intro­ spiciunt, ac veros, quibus ea circumscribitur, limites contemplantur. § 2. lussit Deus in Lege veteri, ut omnes Israelitarum filii ter quotannis ad Tabernaculum, sive ad Domini Templum devoti accederent: Tribus vicibus per annum apparebit omne masculinum tuum in conspectu Domini Dei tui in loco, quem elegerit: in solemnitate Azymorum, in solemnitate Hebdomadarum, et in solemnitate Tabernaculorum: ut ex Deuteronomii cap. 16 cuique per­ spectum est. Cui quidem praecepto Elcana, eiusque uxor Anna sedulo obtem­ perarunt, 1 Reg. cap. 1. Et Redemptor noster summopere diligendus, Beata Virgine eius Matre, ac Sancto losepho eius Nutritio comitantibus, ad Tem­ plum statis vicibus se contulit; uti legimus Lucae cap. 2. Hinc, ut Tem­ plum a Salomone constructum vel ipsae Gentes frequentiores adirent, idem Salomon Deum precatus est, ut exterarum Gentium, etsi Israelitis non accenserentur, quae post longos itinerum tractus Templum inviserent, precibus benignus annueret: Insuper et alienigena, qui non est de populo tuo Israel, cum venerit de terra longinqua propter nomen tuum (audietur enim nomen tuum magnum, et manus tua fortis, et brachium tuum extentum ubique),., tu exaudies in Coelo, in firmamento habitaculi tui, et facies omnia, pro quibus invocaverit te alienigena. Prostant haec verba 3 Reg. cap. 8. 1 Ad omnes Patriarchas, Archiepiscopos, atque Episcopos. '■ Cf. N. 399. Romani Pontifices 241 § 11. Liceat Nobis huc item transferre ipsamet verba, quibus Sanctus Carolus Borromaeus, clarissimus Mediolanensis Ecclesiae Archiepiscopus, geminam ad commissum sibi gregem dedit epistolam, Italico sermone, ut omnium captui se accommodaret, conscriptam; alteram quidem die 10 Sep­ tembris 1574, hoc est anno lubilaeum a Gregorio XIII celebratum praeeunte; alteram, absoluto lubilaei tempore anno 1576 promulgatam. Utriusque epi­ stolae fragmentum latine redditum lubentes exscribimus. Prior epistola sic habet: Contemnenda ergo non est, filii charissimi, occasio, ex qua animabas vestris tanta obveniant emolumenta. Nolite, precamur vos, metu curave laboris, quo corpus paulisper lassatur, tanto fraudari bono. Vestram in terrenis com­ modis ac emolumentis diligentiam perpendite: quorum gratia, longa, ac peri­ culis plena itinera ultro suscipitis, absque eo quod aerumnae, ac incommoda vos terreant, aut labores, qui non semel occurrunt, ab incoepto vos retrahant. Pudeat igitur, quod maiora corpori, quam animae, impendatis beneficia. Enimvcro si de temporalis oneris dissolutione agatur, aliqui vestrum non dubitant vias etiam difficiliores adire ; esto sacra haec itinera, tot tantorumque pecca­ torum, quae animam gravent, absolutionem impetrent. Haec ratio, filii charis­ simi, quae animae saluti tam bene consulit, stimulos vobis addat oportet, ut sincerae pietatis, quae Christianos decet, spiritu instructi, sacrum iter susci­ piatis, ad quod antiqua Fidelium devotio, ac vetusta populorum ac Principum exempla vos provocant. Posterioris epistolae, quam, elapso lubilaei Anno San­ ctus Carolus scripsit, postquam Summus Pontifex, ipso rogante, Plenariam lubilaei Indulgentiam Mediolanum transmiserat, ut eorum saluti consuleret, qui praecedenti anno Romam non accesserant, verba haec sunt ad rem nostram satis opportuna: Nostis quaenam fuerint anno praeterito vota nostra, ut nemo vestrum, cuiusvis negotii aut impedimenti praetextu, a sacris Pere­ grinationibus, quae ad Urbem Romam instituendae erant, abstineret. Unum­ quemque excitavimus, ut ad spirituales divitias sibi comparandas properaret, ac singulari obsequio S. R. E., quae omnium Mater est, veneraretur, Romam accedens, ut corpore praesens Apostolicas benedictiones consequeretur, et Bea­ torum Petri et Pauli sacra Corpora, aliorumque Sanctorum Reliquias coleret; ut vetustas ac venerandas Ecclesias, necnon loca illa innumerorum pene Mar­ tyrum sanguine conspersa ac consecrata intueretur. Haec enim Urbs illa est, mysteriis, sacrisque monumentis insignita, singularibus beneficiis a Deo cumu­ lata, cum in ea S. Petri Cathedram perpetuo fixerit: infallibilem Fidei Catho­ licae veritatem, disciplinae ac morum Magisterium collocaverit. Haec quidem Urbs est, cuius tellus, muri, Arae, Ecclesiae, Martyrum sepulcra, et quid­ quid oculis obversatur, sacrum quid animis ingerit, ut ii experiantur, ac sen­ tiunt, qui rite comparati sacros illos recessus invisunt. Hinc vos omnes et voce pluries hortati sumus, et literis excitavimus, et itineris a nobis suscepti atmplo monuimus; rati, nostra interesse, hac etiam in re ductorem agere, ac exemplo praeire. §12. Hucusque nostram hanc Encyclicam Literam producere, tandemque finem imponere meditabamur; verum, praeter spem a Nobis praeconceptam, multa adhuc superesse animadvertimus. Patres Synodi secundae Cabilonensis anno 813, in Canone 45 apud Harduinum, torn. 4, pag. 1039, suae Collec.. 242 Romani Pontifices tionis, nonnulla recensent absurda, quae eorum aetate, occasione rei, de qua agimus, invaluerant, et quae fortasse nostris etiam temporibus possent obre­ pere. Nam et a quibusdam, inquit Canon, qui Romam, Turonumve, et alia quaedam loca sub praetextu orationis inconsulte peragrant, plurimum erratur Sunt Presbyteri, et Diacones, et caeteri in Clero constituti, qui negligenter viventes, in eo purgari se a peccatis putant, et ministerio suo fungi debere, si praefata loca attingant. Sunt nihilominus laid, qui putant se impune aut pec­ care, aut peccasse, quia haec loca frequentant. Sunt adeo vecordes, ut putent, se sanctorum locorum sola visitatione a peccatis purgari. Alia item sequen­ tium temporum absurda, ex quibus Fidelium Peregrinationes suo frustrantur effectu, commemorat Abbas Albertus Stadensis in Chronico: Vix aliquos vidi, vel nunquam, qui redierint meliores de transmarinis partibus, vel de Sanc­ torum Liminibus. Ut hisce malis occurrant Patres Cabilonenses, remedia prae­ scribunt, verbis, quae sequuntur: Qui vero peccata sua Sacerdotibus, in quorum sunt Parochiis, confessi sunt, et ab his agendae poenitentiae consilium acce­ perunt, si orationibus insistendo, eleemosynas largiendo, vitam emendando, mores componendo, Apostolorum Limina, vel quorumlibet Sanctorum invisere desiderant, horum est devotio modis omnibus collaudanda. Nec remedia dis­ simulat Abbas Stadendis, inquiens: Puto ex eo hoc provenire, quod debita devotione nec exeunt, nec redeunt; debent enim tali cogitatione proficisci, quasi essent de saeculo migraturi. Et Nos igitur, ne Apostolici ministerii partes negligamus, alieno exemplo edocti, malis omnibus avertendis, et iis statuendis, quae ad Indulgentiarum fructum percipiendum necessaria sunt, animum inten­ damus oportet. § 13. Notum cuique est, mensium aliquot spatium intercurrere ab eo tempore, quo Anni lubilaei Bulla Romae evulgatur, ad ipsa Sacri lubilaei Anni primordia; quandoquidem, iuxta veterem Ecclesiae disciplinam, ipsa Nativitatis Domini Vigilia, quae Bullae indictionem consequitur, Porta Sancta aperitur, et lubilaei Annus tunc primum incipit. Hoc mensium aliquot inter­ vallum, otiosum abire non patimur; eo namque utimur, ut interim in variis Urbis Romae partibus Missiones habeantur, quarum utilitatem satis com­ mendavimus in Pastoralibus nostris Edictis, quae Nobis ad Archiepiscopalis Ecclesiae.regimen Bononiae commorantibus elucubrata sunt, ac typis edita; moxque in Latinum sermonem translata, iterum recusa sunt. Illud vero Evangelicis Missionum Operariis inculcamus, ut Catecheses ad populum habeant, in quibus Catholicam de Indulgentiis ac universali lubilaeo doctrinam expli­ cent, iis posthabitis quaestionibus, quae ad puram putamque disceptationem, a Polemicae vel Moralis Theologiae Tractatoribus agitantur. Satis enim erit fideli populo, si bene norit, Sacramento Poenitentiae, modo quis bene illo utatur, culpam pocnamquc aeternam dimitti; temporalem vero poenam uni­ versam perraro tolli, quae idcirco aut satisfactoriis operibus in hac vita, aut post obitum Purgatorii igne superest eluenda: ut docet sacra Synodus Tridentina, sess. 6, cap. 14 et can. 30 eiusdem sessionis, sub titulo de fustificatione. Satis item erit, si Christianae plebi innotescat, adesse in Ecclesia indeficientem thesaurum, ex immensa meritorum Christi copia conflatum, cui et alia Sanctorum accedunt merita; huiusce vero thesauri dispensatio­ Romani Pontifices 243 nem, ab eodem Christo Domino, eius in terris Vicario, hoc est Romano Pontifici fuisse concreditam; ideoque provido Romani Pontificis consilio, iustis causis ita suadentibus, modo ampliorem, modo contractiorem fieri posse meritorum applicationem, sive per modum Absolutionis pro vivis, sive pro mortuis per modum suffragii: si tamen viventes, culpam, poenamque aeternam, per poenitentiam deleverint; defuncti vero, Deo in charitate con­ juncti ex hac vita migraverint. Porro haec meritorum applicatio, Indulgen­ tiae nomine donatur, quam quisquis rite consequitur, a temporali peccato­ rum poena liberatur pro mensura applicationis, quam legitimus Dispensator concessit, ac definivit; ut legimus in Summorum Pontificum Constitutio­ nibus, ac, prae caeteris, in celeberrima Decretali Leonis X Praedecessoris nostri ad Cardinalem Thomam de Vio, alias Caietanum, quo tempore Legati Apostolici munere in Germania fungebatur. Ex quo sequitur, ut Christifidelibus utilis admodum sit indulgentiarum usus, ideoque diro anathemate damnanda sit prava illorum sententia, qui aut Indulgentiarum utilitatem denegant, aut Ecclesiae Indulgentias conferendi adimunt potestatem, ut sta­ tuit Concilium Tridentinum, sess. 25, in Decreto de Indulgentiis. Postremo monendus erit Christianus populus, Indulgentiam Anni lubilaei Plenariam esse, atque ab aliis item Plenariis, quae etiam per modum lubilaei dispen­ santur, secerni, quod Sacro lubilaei Anno Confessariis ad id muneris amplior tribuatur facultas cum absolvendi a peccatis, tum dispensandi super vincu­ lis ac impedimentis quibusdam, quibus non semel poenitentium conscientia irretitur. §14. Omissis aliis Summorum Pontificum Constitutionibus, quae cuique obviae sunt, eam dumtaxat, quam Leo X promulgavit, hic duximus exscri­ bendam. Sic vero habet: Per praesentes tibi significandum duximus, Roma­ nam Ecclesiam, quam reliquae tamquam Matrem sequi tenentur, tradidisse, Romanum Pontificem, Petri clavigerum successorem, et lesu Christi in terris Vicarium, potestate Clavium, quarum est aperire Regnum Coelorum, tollendo illius in Christifidelibus impedimenta, culpam scilicet et poenam pro actua­ libus peccatis debitam, culpam quidem mediante Sacramento Poenitentiae, poe­ nam vero temporalem pro actualibus peccatis secundum divinam iustitiam debi­ tam, mediante Ecclesiastica Indulgentia, posse pro rationabilibus causis concedere eisdem Christifidelibus, qui, charitate iungente, membra sunt Christi, sive in hac vita sint, sive in Purgatorio, Indulgentias ex superabundantia meritorum Christi, et Sanctorum; cttam pro vivis, quam pro defunctis, Apostolica Authoritate, Indulgentiam concedendo, thesaurum meritorum lesu Christi et San­ ctorum dispensare, et per modum Absolutionis Indulgentiam ipsam conferre, tl per modum suffragii illam transferre consuevisse ; ac propterea omnes tam vivos, quam defunctos, qui veraciter omnes Indulgentias huiusmodi consecuti fuerint, a tanta temporali poena, secundum divinam iustitiam pro peccatis suis actualibus debita, liberari, quanta concessae et acquisitae Indulgentiae aequivalet; et ita ab omnibus teneri, et praedicari debere etc. auctoritate Apo­ stolica etc. decernimus. § 15. Haec docuisse sat erit, ut populus ea, quae ad Indulgentiarum •nateriem pertinent, satis percipiat. Quia vero studendum cum primis est, ut Poman i Pontifices 244 - - - - . _ -_____ ■ ___________________________________ Indulgentiarum fructum Fideles consequantur; hinc ad alia progrediantur oportet, qui sacrarum Missionum ministerio incumbunt Apostolico instructi zelo, in saeculi corruptelas, quae longe lateque grassantur, sermonem convertant, memores verborum Isaiae cap. 58: Clama, ne cesses, quasi tuba exalta vocem tuam, et annuntia populo meo scelera eorum, et domui lacob peccata eorum. Poenitentiae necessitatem indicant, ac ineluctabilem animae iacturam urgeant, nisi poenitentiae ope crimina deleantur: quo pertinet illud Christi Domini, Lucae 13: Nisi poenitentiam egeritis, omnes similiter peribitis. Ad haec, divinae misericordiae divitias extollant, quae in eos effunduntur, qui, pravis anteactae vitae moribus omnino reiectis, cor novum, novumque spi­ ritum sibi comparant. Interim vero prae oculis habeant ea Domini verba, Ezechielis cap. 18: Convertimini et agite poenitentiam ab omnibus iniquitati­ bus vestris, et non erit vobis in ruinam iniquitas. Proiicite a vobis omnes praevaricationes vestras, in quibus praevaricati estis, et facite vobis cor novum, et spiritum novum... Quia nolo mortem morientis, dicit Dominus Deus, rever­ timini, et vivite. Et cap. 33 : Vivo ego, dicit Dominus Deas: nolo mortem impii, sed ut convertatur impias a via sua, et vivat. § 16. Proposita virtutis poenitentiae necessitate, ad Sacramentum Poe­ nitentiae sermonem convertant, atque hortamenta, ac monita ingeminent, ut Fideles hoc saluberrimo muniti Sacramento, ad Annum Jubilaei accedant rite dispositi. Hinc ad validam ac utilem peccatorum Confessionem perfi­ ciendam populos erudiant; omnimodam necessitatem iterandi Confessiones pridem irritas explicent; omnemque curam adhibeant, ut iis quoque, qui nulla necessitate obstrictos se putant, ad praeterita crimina in Poenitentiae Sacramento iterum manifestanda, atque ad generalem peccatorum Confes­ sionem instituendam facile inducantur. Licet non sit de necessitate iterum confiteri eadem peccata, tamen propter erubescentiam, quae est magna Poeni­ tentiae pars, ut eorumdem peccatorum iteretur Confessio, reputamus salubre: verba sunt Praedecessoris nostri Benedicti XI in Decretali, Inter cunctas, de Privilegiis, relata inter Extravagantes communes. Quibus consona scribit S. Carolus Borromaeus in suis ad Confessarios Monitis, quae Innocentius XII Praedecessor noster, ut iis, qui Confessiones audiunt, exemplo essent ac documento, iterum Romae imprimenda curavit. Confessorii, ita loquitur S. Ca­ rolus, pro cuiusque personae qualitate, opportuno tempore et loco, ad generalem quamdam Confessionem poenitentes exhortentur, ut per hanc, proposita omni praeterita vita sibi ob oculos, maiori cum alacritate redeant ad Dominum, ac omnes errores, qui potuissent in praecedentibus Confessionibus accidere, resar­ ciant. § 17. Hanc ipsam generalium Confessionum utilitatem in suorum Ope­ rum locis quamplurimis S. Franciscus Salesius commendat. Praecipua vero sunt, multamque redolent suavitatem verba illa, quae ex epistola ad Viduam Matronam data,hic repetimus, e Gallico sermone Latine reddita: Accepi Uteros a Patre tuo, quibus a me postulat, ut aliquid, quod animae saluti profuturum sit, illi aperiam. Lubens, et facilior fortasse, quam par est, votis annuo. Quae illi trado monita, ad duo revocantur capita. Alterum est, sedula ac univer­ salis anteactae vitae discussio, quam generalis Confessio, et par poenitentia Romani Pontifices 245 sequatur. Hoc enim illud est, quod nemo vir ingenuus ante obitum negligit. Alterum in eo versatur, ut paalatim a mundi illecebris animum studeat avel­ lere. Eiusmodi epistolae exemplum inseritur tom. 1 illius Operum editionis Parisiensis anno 1669, pag. 914, num. 6. In Vita Sancti Vincentii a Paulo, Fundatoris Congregationis Missionis, Italice scripta, multis agitur de fructu, qui a generalibus Confessionibus, occasione sacrarum Missionum, percipitur. Hinc memoratae Congregationis Regulae ab Apostolica Sede probatae, inter caetera Instituti ministeria illud enumerant, Confessiones generales totius ante­ actae vitae suadere, et excipere. Eodem pertinent verba Urbani VIII relata in Bulla, quae incipit: Salvatoris nostri, qua Institutum praefatae Congrega­ tionis confirmatur; ita namque generalium Confessionum usum ac utilitatem commendat: Ex quorum felicibus successibus (operum scilicet ac ministerio­ rum, quae Congregationis Instituto propria sunt ac peculiaria) evidenter apparet, hoc pium Institutum Deo acceptissimum, hominibus vero utilissimum, prorsusque necessarium esse: ex eo enim, licet non multo abhinc tempore, rarus antea Confessionum sacramentalium, etiam generalium, et sanctissimae Eucha­ ristiae usus, frequens per Dei gratiam factus est. Hinc Praedecessor noster Innocentius XII secum reputans graviores defectus, qui ex irrito praeteri­ tarum Confessionum usu possunt occurrere; in ea, quam post indictum lubilaei Annum evulgavit Instructione, hisce verbis a Nobis latine redditis, quemlibet peregrinorum hortatur, ut ante discessum universa anteactae vitae crimina iterato aperiat in foro sacramentali : Discessuras, validam, ac generalem Confessionem praemittat; ac moneatur, ut, hac oblata occasione, id non negligat: at nimirum medeatur languoribus, quibus Confessiones pridem habitae fortasse laborant. Sane conscientiarum moderatores uno ore conveniunt, multam ex generalium Confessionum usu percipi utilitatem. Ita namque universa vitae ratio animo obversatur: ex quo hominis timor ac humilitas, maior in pec­ catum horror insurgit; augentur vires, ut quidquid ad malum provocat, pro­ pulsetur; iucundissima pax et tranquillitas animo accedit; et, quae praeteritis Confessionibus illata sunt, damna sarciuntur. § 18. Haud ignoramus, sacramentales Confessiones, sive pro quotidianis excessibus instituantur, sive frustraneas repetant, sive universa vitae crimina io unum colligant, eo, quem expectamus, et summopere expetimus, fructu carituras, nisi a probis, doctis, ac in sana Ecclesiae doctrina rite instructis poenitentiae Ministris excipiantur. Quo tempore Archiepiscopalis Ecclesiae Bononiensis regimini Nos ipsi praefuimus, nullum in Poenitentiae Ministrum delegimus, quem aut Nos, aut alii coram Nobis, praevio examine, non probaverint; ut scilicet solidum de moribus ac doctrina suppeteret testimonium. Neque vero indefinitam ad Confessiones audiendes cuiquam tribuimus aucto­ ritatem, sed certo, ac brevi temporis spatio circumscriptam concessimus; ut semel probati iterum examini subjicerentur, aut a Nobis ipsis, aut Nobis adstantibus perficiendo. Hoc autem sicut multam Confessariis molestiam, ita magnam poenitentibus afferebat utilitatem. Iam vero universalis Ecclesiae regimine usque adeo pressi, ut illi ferendo pene deficiant vires, examen Confessariorum, qui in hac Urbe Roma Sacramentum Poenitentiae administrant, aliorum, de quorum fide ac diligentia Nobis bene sperare licet, iudicio relin­ 246 Romani Pontifices quimus; et nonnisi semel quotannis, adventante nimirum sacro Quadrage simalis ieiunii tempore, Concionatoribus, ac Parochis, qui coram Nobis iussi conveniunt, ea omnia, quae eorum muneri, ac animarum saluti expedire viden­ tur, significamus. Sed longe maior ac potior Nos urget ratio, ut, occasione Anni lubilaei, qui propediem venturus est, Confessarios oinnes alloquamur, quibus idcirco, ea, qua possumus, verborum vi atque animi contentione, haec, quae sequuntur, monita ac hortamenta praebemus. § 19. Primo loco monemus, ut meminerint, suscepti muneris partes non implere, immo vero gravioris criminis reos esse eos omnes, qui cum in sacro Poenitentiae Tribunali resident, nulla tacti sollicitudine, poenitentes audiunt, non monent, non interrogant, sed expleta criminum enumeratione, Absolu­ tionis formam illico proferunt. Id sane a solertis Medici, qui oleum, ac vinum vulneri infundit, moribus nimis alienum est. Equidem Medicum agit quisquis Poenitentiae Sacramentum ministrat; hinc debet nedum criminum circumstan­ tias, sed etiam illius, qui in crimina lapsus est, indolem ac ingenium sedulo inspicere, ut illi praesto sit opportunis remediis, ex quibus animae salutem consequatur. Sacerdos autem sit discretus, et cautus, ut more periti Medici similiter infundat vinum et oleum vulneribus sauciati, diligenter inquirens d peccatoris circumstantias, et peccati, per quas prudenter intelligat, quale illi debeat consilium praebere, et eiusmodi remedium adhibere, diversis experimentis utendo ad sanandum aegrotum: verbis utimur clarissimi Praedecessoris nostri Innocentii Papae III in Generali Concilio Lateranensi, Cap. Omnis utriusque sexus, de Poenitentiis et remissionibus. Consonat Rituale Romanum a Paulo V nostro item Praedecessore Apostolica Constitutione probatum, in tit. de Sacra­ mento Poenitentiae,1 ubi sic loquitur: Si poenitens numerum, et species, et cir­ cumstantias peccatorum non expresserit, eum Sacerdos prudenter interroget. Quod si Confessarius probe norit, poenitentem aliquibus peccatis gravari, quae nondum aperuit, sive ex oblivione, quod imos conscientiae recessus non satis exploraverit, sive ex crassiori ignorantia, quae tamen culpa non vacat, cum putet sibi licere, quod re ipsa nefas est; e re erit Confessarii, ne alioqui necessaria integritate Confessio fraudetur, caute ac prudenter in memoriam poenitentis revocare, quae omisit, illumque monere ac corrigere, ut rite comparatus Sacramenti Poenitentiae fructum percipiat. Ita sentit S. Bernardinus Senensis, torn. 2, serm. 27, art. 2, cap. 3, pag. 167, ubi quaestione proposita, an Confessor teneatur diligenter perscrutari, et examinare conscien­ tiam peccatoris, affirmando respondet: idque locum habere, ait, non solum in iis, quae poenitens propter negligentiam, vel propter verecundiam omittit, sed et in iis, quae ignorans tacet; eo quod peccatores ignorant, quae Dei sunt: unde si Confessor audierit aliquid de poenitente, vel scivit per aliquam pro­ babilem coniecturam ; id debet poenitenti ad memoriam reducere; quia potest timeri, quod poenitens ignoret ignorantia crassa, quae non excusat secundum Ouillelmum ; vel quia forte non intelligit illud esse peccatum ; nam, secundum Isidorum, ignorans quotidie peccat, et ignorat. 1 Tit III, c. 1. n. 15. I■ Romani Pontifices 247 §20. Obvia haec sunt apud Theologos, ne iis quidem exceptis, qui inter rigidioris disciplinae magistros enumerandi non sunt. Non enim res hic agitur de ignorantia, ut aiunt, invincibili iuris positivi, ex qua poenitens in absur­ dum quidpiam, uni Confessario notum, prolapsus est; et si forte, quod poe­ nitens ignorat, monitus disceret, gravioris mali occasio inde sequi posset: sed vincibilis ignorantia locum habet; cum poenitens aut crimina ignoret, quae tamen nosse debet; aut in iis versetur facti circumstantiis, quae Con­ fessario dissimulante, peccatorem in pravo opere obfirmant, non sine aliorum scandalo; cum quis arbitretur, ea sibi licere, quae ab iis, qui Ecclesiae Sacra­ menta frequentant, impune exerceri animadvertit. Hisce in casibus concors Theologorum sententia est, Confessarium teneri monitis ac interrogationibus poenitenti opem ferre, quamvis inde poenitentis tristitiam secuturam agnoscat. Quod si Confessarii monitis par exitus tunc non respondeat, adhuc sperare licet, ea in posterum, adiuvante Domino, profutura. Inter Theologos, qui aut Praedicatorum Ordini accensentur, aut Divi Thomae doctrinae subscri­ bunt, consulantur Soto in 4 Sententiar., dist. 18, quaest. 2, tit. 4, ac Sylvius in 3 part. D. Thomae, tom. 4, quaest. 9, art. 2, ad 7. Inter Franciscanae Familiae alumnos, caeterosque Scoti discipulos, Cardinalis de Lauraea in 4. Sentent., tom. 2, de Sacrament. Poenitent., disput. 21, art. 3, num. 64 et sequentibus. Inter Societatis lesu Scriptores, Suaresius in 3 part. D. Thomae, disp. 32, sect. 3 et 4, tom. 4, Theophilus Raynaudus, tom. 16, Heteroclit. spiritual., punct. 9, num. 4, Gabriel Antonius, tract.de Poenitent., art. 3, quaest.3, et Car­ dinalis de Lugo, de Sacram. Poenitent., disput. 22, sect. 2, ubi animarum salutis studio fervens, multa in rem hanc profert contra Episcoporum, Praelatorum, Principum, ac Gubernatorum desides Confessarios, qui licet in sacro Poe­ nitentiae foro nullam de publicis criminibus accusationem excipiant, taciti quiescunt, nullaque hortatione praemissa, praecipiti iudicio Absolutionis bene­ ficium dispensant. Infero secundo, sic ille loquitur, quid dicendum sit de obligatione, quam habent Confessarii Praelatorum, Principum, Gubernatorum, et similium, quando vident, aut sciunt, ipsos non satisfacere revera suo debito circa collationem beneficiorum, electionem ministrorum, subditorum guberna­ tionem, circa eleemosynas ex superfluis faciendas de redditibus Ecclesiasticis, et alia similia : de quibus illud notandum est, raro contingere, quod ignorantia sit invincibilis, et inculpabilis ; item raro contingere, quod ignorantia illa non afferat secum scandalum in subditis, qui facile putant licita, quae a Praelatis et Principibus fieri vident; vel certe non afferat damnum commune. Quare regulariter Confessorius tenetur admonere poenitentem, quicumque ille sit, de sua obligatione: nec satisfacit suo muneri, absolvendo a peccatis, quae poenitens dicit, sed potius imponit suis humeris peccata caetera et errores, quos in poenitente dissimulat, et caeco caecum ducente, ambo in aeternam foveam cadent. Si formidet ergo potentis faciem, non assumat sibi Pastoris officium; sed modeste se excuset tamquam minus aptum ad illud onus portandum. Quae quidem saluberrima Cardinalis de Lugo sententia, non sohim eos Sacramenti Ministros complectitur, qui Episcoporum ac Principum Confessiones excipiunt, sed pari iure eos omnes Confessarios perstringit, qui poenitentes audiunt, quorum mores, ac vitae exempla in proxima peccati occasione versantur, sin 248 Romani Pontifices --------------------------------------------------- —_______ ____________________ _ minus in externis actibus, saltem in pravis cupiditatibus, ac morosis delec· tationibus, quibus assentiri consueverunt, neque interim ulla tanguntur curi, ut miserum criminosae vitae statum aperiant. § 21. Alterum pro Confessariis monitum illud est, ut, si forte contingat (solet autem frequentius contingere) Confessionis Ministrum aliquid a po«nitentibus audire, quod peculiari examine dignum sit, caveat, ne divinando, respondeat; sed, opportuno tempore ac consilio primum adhibitis, rem expe­ diat. Optandum sane esset, ut quilibet Confessarius ea polleret scientia, quam eminentem appellant: verum, cum haec dos paucorum sit, necesse omnino est, ut competenti saltem scientia sit instructus. Nec meliora sperare licet; cum Moralis Theologia tot fantasque quaestiones, quae a sacrorum Canonum et Apostolicarum Constitutionum notitia pendent, complectatur, ut ardua plane res sit, posse aliquem omnia simul bene nosse, atque illico nodos quoscumque dissolvere, ut ii solent, qui eminenti scientia praefulgent. Sat igitur erit, si inferioris notae Confessarii, ope librorum, quos consulant, dif­ ficiliora quaedam, quae in Sacramenti administratione occurrunt, rite expe­ diant; ut scite animadvertit Praedecessor noster Innocentius IV in Commen­ tariis ad Cap. Cum in cunctis, num. 2, sub tit. de electione, et electi potestate, ubi sic loquitur: Scientiam autem reputamus eminentem, quae subtiles quae­ stiones discutere et definire novit, et in promptu responsiones habet; ille habet mediocrem, qui scit aliquo modo examinare negotia, quamvis ad omnia nesciat respondere, et qui in libris veritatem eorum, quae scire tenetur, scit quaerere, et sic in promptu omnia non habet. Cum igitur aut difficilior, aut nova quaedam facti species ad Confessarium defertur, ideoque libros evolvere illi necesse sit, non sine sobrietate, ac librorum delectu id agendum. Notum quippe est, in tanto Scriptorum numero aliquos prodiisse, quorum opinio ac sententia Evangelicae simplicitati, ac Sanctorum Patrum doctrinae non bene consonat. Complures opiniones (verbis hic utimur Praedecessoris nostri Alexandri VII, in Decreto edito die 24 Septembris 1665)’ Christianae disciplinae relaxativas, et animarum perniciem inferentes, partim antiquas iterum suscitari, partim naviter prodire, et summam illam luxuriantium ingeniorum licentiam in dies magis excrescere, per quam in rebus ad conscientiam pertinentibus modus opinandi irrepsit alienus omnino ab Evangelica simplicitate, Sanctorumque Patrum doctrina, et quem si pro recta regula Fideles in praxi sequerentur, ingens eruptura esset Christianae vitae corruptela. Nolumus hac in re pressiorem sermonem instituere; nolumus vexatissimas quaestiones, quae circa Scripto­ rum fidem, eorumque doctrinae integritatem, agitantur, attingere. Sat erit Confessarios monuisse, ut in re dubia propriae opinioni non innitantur; sed, antequam causam dirimant, libros consulant quamplurimos, eos cum primis, quorum doctrina solidior; ac deinde in eam descendant sententiam, quam ratio suadet, ac firmat auctoritas. Nec aliud sane docuimus in nostra Encyclica super usuris, quae occurrit ordine 143, Bullarii nostri, tom. I,2 ubi § 8 ita scripsimus : Suis privatis opinionibus ne nimis adhaereant, sed priusquam * Cf. Bull. Rom, tom. 6, VI, p. S4-86. » CL N. 363. ; ι Romani Pontifices 249 responsum reddant, places Scriptores examinent, qui magis inter caeteros prae­ dicantur: deinde eas partes suscipiant, quas tum ratione, tum auctoritate plane confirmatas intelligent. Idipsum modo repetimus. Nostra quippe sententia non solis rei usurariae limitibus circumscribitur, sed ea omnia complectitur, quae sive ad forum Sacramentale, sive ad rectum conscientiarum regimen quoquo modo conferre possunt. § 22. Monemus tertio, ut Sacramenti Poenitentiae Ministri illud Vene­ rabilis Cardinalis Bellarmini effatum prae oculis habentes: Non esset tanta facilitas peccandi, si non esset tanta facilitas absolvendi, et memores propo­ sitionum, quas Praedecessores nostri anathematis gladio confixerunt, ac prae caeleris Innocentius XI, qui die 4 Martii 1679, Propositionem ordine 60 cum tribus sequentibus proscripsit,1 discant, quibus in casibus concedenda, dene­ ganda, aut protrahenda sit Absolutio. Videat autem diligenter Sacerdos, quando, et quibus conferenda, vel neganda, vel differenda sit Absolutio; ne absolvat eos, qui talis beneficii sunt incapaces, quales sunt, qui nulla dant signa doloris, qui odia, et inimicitias deponere, aut aliena, si possunt, restituere, aut proximam peccandi occasionem deserere, aut alio modo peccata dere­ linquere, et vitam in melius emendare nolunt, aut qui publicum scandalam dederunt, nisi publice satisfaciant, et scandalum tollant. Verba sunt haec, non rigidioris Theologi, sed Ritualis Romani,2 quod insuper Confessariis inculcat, ul, sive denegent, sive differant Absolutionem, miti ingenio, ac suavi ser­ mone poenitentibus causas denegatae Absolutionis aperiant, ac ostendant ita expedire, ut animae saluti bene consulatur. Hinc illos, ut quantocyus rever­ tantur, invitent, atque animos addant, ut ante reditum, ea omnia, quae illis agenda praescribuntur, rite perficiant, ex quo fiet, ut ad sacramentale forum regressi, Absolutionis beneficio donentur. Ubi vero Absolutionem concedunt, iis potissimum, qui aut raro, aut non sine multis criminibus ad Poenitentiae Sacramentum solent accedere, eos hortari non desinant; vitam, quam sub peccati iugo duxere miserrimam, illis aperiant; criminum turpitudinem expli­ cent: ut nimirum ex corde doleant, ac se in posterum a peccatis recessuros serio proponant. Ratum quippe est, solida ac gravia Confessariorum horta­ menta in Poenitentiae foro prolata, longe efficaciora esse sacris Oratorum Concionibus, ut poenitentis animum a vitiis avocent. Solent enim Concionum auditores, quas aure excipiunt increpationes, in alios potius, quam in se ipsos, transferre. Id vero fieri nequit in privatis Confessariorum monitionibus, quae in unum ac individuum poenitentem cadunt, ac in illius faciem vibrantur, absque eo quod aut crimina inficiari possit, aut excusare. Nec Confessarii reponant, id fieri non posse, si frequentior poenitentium numerus suadeat brevitatem, iam enim difficultatem dissolvit aurea illa S. Franciser Xaverii sententia apud P. Tursellinum in eius Vita, lib. 6, cap. 17, hisce verbis con­ cepta: Confitentibus porro, non festinatam, sed diligentem navandam operam unsebat, monens, ut praeoptarent Confessiones paucas rite factas audire, quam multas temere properatas. 1 Cf. Bull. Rom., tom. 8, p. 80-82. ’ Tit III, c. 1, de sacramento poenitentiae, η. 22. 250 Romani Pontifices Romani Pontifices § 23. Quartum monitum Satisfactionem attingit, quae Sacramenti Pot ' nitentiae postrema pars est, eaque integratis. Etsi pia Mater Ecclesia humanam commiserans infirmitatem, primaevam severitatem nonnihil emolliverit, atq« a Canonum Poenitentialium usu recesserit; quandoquidem, ut legimus in Can. Fraternitatis, dist. 34 : Defectus nostrorum temporum, quibus non solum merita, sed corpora ipsa hominum defecerunt, districtionis illius non patitur ; in omnibus manere censuram: non ideo tamen fas Confessariis sacramentalem Satisfactionem, pro libito, ac temere imponere; sed hac in re iustitiae, pm' dentiae, ac aequitatis iura debent una componere. In irroganda autem, satis­ factionis poena Sacerdotes nihil sibi suo arbitratu statuendum esse, sed omnia, iustitia, prudentia, et pietate dirigenda existimabunt. Ita statuit Catechismus Romanus in Parochorum utilitatem, iussu Concilii Tridentini elucubratus, et a S. Pio V Praedecessore nostro in lucem editus, sub tit. de Poenitentia. Praeiverat eadem Synodus Tridentina in cap. 8, Sess. 14, de Poenitentia, ubi saluberrimam hanc doctrinam ita statuit: Debent ergo Sacerdotes Domini, quantam spiritus, et prudentia suggesserit, pro qualitate criminum, et poe­ nitentiam facultate, salutares, et convenientes satisfactiones iniungere, ne, si forte peccatis conniveant, et indulgentius cum poenitentibus agant, levissima quaedam opera pro gravissimis delictis iniungendo, alienorum peccatorum par­ ticipes efficiantur. Habeant autem prae oculis, ut satisfactio, quam imponunt, non sit tantum ad novae vitae custodiam, et infirmitatis medicamentum, sed etiam ad praeteritorum peccatorum vindictam, et castigationem; nam claves Sacerdotum non ad solvendum dumtaxat, sed et ad ligandum concessas, etiam antiqui Patres credunt, et docent. Ut autem ad acceptandam opportunam satisfactionem, quae a Confessariis imponitur, peccatores facilius inducantur, multum proderit Canonum Poenitentialium notitia, qua Confessarius instru­ ctus, esto Canones illos in usum non revocet, potest tamen ea uti, ut poe­ narum, quae olim pro iisdem criminibus statutae fuerant, mensuram explicet. Ex quo poenitens, et summam peccatis inesse malitiam agnoscet, et indictae sibi satisfactioni, quae gravior alioqui videri potuisset, lubens acquiescet; facta nimirum comparatione cum iis poenis, quas pro iisdem criminibus subiisset, si remotiori aetate, cum scilicet Poenitentiales Canones adhuc obti­ nebant, ad Confessarium accessisset, nec ad ea pervenisset tempora, quibus veterum Canonum severitatem benignior Ecclesiae disciplina emollivit Atque ita quidem ratiocinantur Scriptores quamplurimi pietate ac doctrina prae­ stantes, quorum nomina cum a Nobis in nostro Tractatu de Synodo, lib. 7, cap. 62 fuerint relata, supervacaneum ducimus ca hic repetere. Illud vero addimus, vitam, moresque Fidelium, qui nostra aetate ad Poenitentiae Sacra­ mentum accedunt, late discriminari ab ea vitae «ratione, quae inclytam Agnetem, Imperii dignitate, ac pietatis studio conspicuam, olim commendavit. Cum enim in hanc Urbem, ut ad Sanctorum Apostolorum Limina procumberet, se contulisset, universas praeteritae vitae maculas B. Petro Damiani, eximio S. R E. Cardinali, aperuit in foro sacramentali ; atque inde recessit, nulla a Confessario, probitatis ac doctrinae laude celeberrimo, imposita satisfactione. § 24. Praestat ipsummet B. Petrum Damiani in Opusculo 56, cap. 5, tom 3 Operum editionis Parisiens!,. paR. 432, hac de re disserentem, atque 251 in aliorum exemplum ita loquentem audire : Sed ut hi, qui ad Apostolorum limina confluunt, Sanctae devotionis tuae salubriter imitentur exemplum, sub arcana quoque B. Petri Confessione, ante Sacrum Altare me sedere fecisti, ac ner lugubres gemitus, et amara suspiria, ab ipsa quinquennis infantiae tenera adhuc, et nuper ablactata levitate coepisti, et tamquam illic ipse Beatus Apo­ stolus corporaliter praesideret, quidquid subtile vel minutum in humanitatis tuae potuit titillare visceribus, quidquid in cogitationibus vanum, quidquid praeterea suprebere potuit in sermone superfluum, fidelibus est relationibus evolutum : ad quod mihi visum est, ut nil aliud confitenti poenitentiae pondus iniungerem, nisi ut illud Divinae legationis elogium iterarem : Age quod agis, operare quod operaris : vel illud, quod his, qui Thiatyrae erant, per Angelum mittitur: Non mittam super vos aliud pondus ; tantum id, quod habetis, tenete (Apoc. 2). Nam, Deo teste, ne unum quidem diem ieiunii, vel cuiuslibet affli­ ctionis indidi; sed, ut in coeptis solummodo sanctis perseverares operibus, imperavi. § 25. At contra, nostris hisce temporibus passim occurrunt peccatores (quo nomine censemur et Nos, et alii fortasse Beati Petri Damiani tempore censebantur) qui non iam in generali criminum exomologesi, sed et in ipsis Confessionibus, quas pluries in anno frequentant, atque identidem repetunt, gravioribus criminibus implicantur; ideoque in sacro Poenitentiae foro ea satisfactione digni sunt, quae iuxta Concilii Tridentini Canones peccatorum gravitati commensuretur: tum maxime, quod nulla aut fere nulla bona opera eliciunt, si in consueta vivendi ratione permaneant ; nec, ut par est, aequo ierunt animo acrumnas, quibus aliquando praemuntur: ex quo fit, ut uberiori fructu fraudentur, quem Ecclesiae preces, Sacerdotis ore in poenitentes pro­ latae, a Deo postulant hisce verbis: Ut quidquid boni feceris, vel mali patienter sustinueris, sit tibi in remissionem peccatorum, augmentum gratiae, et prae­ mium vitae aeternae. § 26. En igitur, Venerabilis Frater, rerum, quas gessimus, aut etiam gerendas decrevimus, seriem universam tibi propositam, ut quotquot nostram hanc Urbem inhabitant sanctioris Anni spirituales fructus percipiant. Hoc idem in tua Civitate, ac Dioecesi, te agente, praestari vehementer cupimus, ut populus tibi concreditus, qui iamiam venturo anno sacras Peregrinationes ad hanc Urbem suscipiet, par lucrum camdemque caelestium bonorum copiam assequatur. Quae de sacramentali Confessione a peregrinis ante discessum instituenda, hactenus significavimus, Bituricense Concilium anno 1584, in Can. 2, tom. 10 Collectionis Harduini, pag. 1466 et seqq., pridem decreverat hisce verbis: Praemuniantur debita ct integra peccatorum Confessione, et Eucha­ ristiae Sacramento, quicumque ad loca sacra peregrinantur, antequam ire aggre­ diantur. Consonat Praedecessor noster Innocentius XII in ipsa Indictione Anni Jubilaei 17 ,1 ubi salutarem criminum expiationem cum primis urget, atque ita loquitur. Sanctificamini itaque, filii charissimi, et praeparate corda vestra Domino. Lavamini, mundi estote, auferte malum cogitationum vestrarum ab oculis Dei, et renovati spiritu mentis vestrae, orationibus insistite, frequen1 Const. Regi saeculorum, 17 maii 1699, §2.- Bull. Rom., tom. 9, p. 503-505 252 Romani Pontifices taie ieiunia, eleemosynas erogate. Ne autem quis putaret, haec verba ad eos dumtaxat, qui Romae degebant, extendi, prudenti consilio alia addidit, quibus illos etiam comprehendit, qui Romam venire parati, a suis regionibus nondum recesserant. His porro Christianae vitae ornamentis instructi, virtutumque prae­ sidiis muniti, impigre, plaque animi alacritate, ad hanc Sanctam, in terris Civitatem Dei, velati ad Thronum gratiae, accedite cum fiducia, ut miseri­ cordiam consequamini. (Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 143-160]. I f È 401. Benedictus XIV, ep. encycl. Gravissimo, 31 oct. 1749.’ Gravissimo animi moerore affecti fuimus, dum a certis viris renuntiatum Nobis est, aliquos esse Praesules, qui regimen Civitatum Ditionis Nostrae obtinentes, nec habita, immo nec petita quidem ab Episcopis, Locorumque Ordinariis facultate, ad Monialium Monasteria se conferunt, et libere cum iis colloquuntur; Synodorum decreta, et Episcoporum Constitutiones omnino infringentes, in quibus huiusmodi licentia dignis poenis prohibetur. Sed non solum in iis Civitatibus, in quibus sunt cum imperio, eos ita se gerere audivimus; verum in caeteris quoque, per quas casu transeunt, ea ratione innixi, quod a peculiaribus Episcoporum, aliorumque Ordinariorum Constitutioni­ bus, sese exceptos esse contendant. Haec, quae ad Nos delata sunt, exci­ pere, ac credere non dubitavimus; quum id Nobis etiam Anconitanam, et Bononiensem Ecclesias regentibus coram contigerit, quamvis aegre id feren­ tes, acriter, sed frustra, quos decebat admonere non praetermiserimus. § 1. Nihil, aut parum negotii res facesseret, si ante oculos ponerent Tribunalium Urbis decreta confirmata a Praedecessoribus Nostris, qui res omnes praeteritis temporibus non providerunt solum, verum etiam iis sapien­ tissime consuluerunt. Sed quoniam aut illa ignorant, aut si sciunt, arbitratu suo vivere contendunt, ad eum, qui Ecclesiae praeest, omnino spectat illa ad memoriam revocare, tum iubere eadem observari. § 2. Praeteritis temporibus Sacrae Congregationes, annuentibus Summis Pontificibus Praedecessoribus Nostris, opportune statuerunt quae sibi neces­ saria visa sunt, quoad Regulares, qui suis fulti legibus, sive immunitatibus, putabant iniussu Episcopi libere se adire posse sibi addicta Monialium claustra, ut videre licet in Nostro Tractatu De Synodo, lib. 7, cap. 41, num.7, ubi eadem decreta indicantur; sed providentes etiam non tam Gubernato­ ribus, quam Episcopis, qui aut in Civitates, aut Oppida alterius Episcopi iuri subiecta veniunt, aut inibi commorantur, sanxerunt, ne quis inscio Ordinario Monasteria adiret, aut Moniales alloqueretur ; cuiusmodi decreta a recentioribus auctoribus indicantur, ut legitur apud Pellizarium, De Monia• Ad Archiepiscopos, Episcopos, aliosque Locorum Ordinarios per Ecclesia­ sticam Ditionem constitutos. | Romani Pontifices 253 Ubas, cap. 5, sect. 5, num. 210, apud Gratianum, discept. 392, num. 1, apud Tamburinum, De lure Abbatissarum, disput. 25, quaest. 2, et apud Ferrar. in sua Bibliotheca, in verbo Moniales, art. 4, num. 34. § 3. Canonicis sanctionibus Monialium custodia iuri ordinario Episcopi, si Monasteria eius potestati subiecta fuerint, delegato, si exempta, commit­ titur; quemadmodum statutum fuit a Pontifice Praedecessore Nostro Boni­ facio VIII in cap. Periculoso, De statu Monachorum, in sexto, atque a Sacro Tridentino Concilio renovatum in cap. 5, sess. 25, De Regularibus et Monialibus. Hinc porro omnino sequitur, Monasteria adire, Monialesque invisere sine Custodis iussu licere nemini; ac propterea debere omnes huiusce rei veniam ab Episcopo impetrare, omnes demum subesse directivae inter­ dicti auctoritati, sicut probant citati auctores, et argui facile potest ex prae­ teritis Congregationum decretis. § 4. Quae quidem confirmata omnino volumus, ac si opus sit, quod non putamus, nova lege sancimus, imperamusque, ne Episcopi alienae Dioe­ cesis Monasteria conveniant, atque cum Monialibus colloquantur, inscio Ordi­ nario Loci ; eademque omnia firma, rataque esse iubemus, etiam quoad Vicelegatos, et Gubernatores licet Praesules, quibus ad Monasteria accessum sine debita venia, in iis quoque Civitatibus, in quibus cum imperio fuerint interdicimus. § 5. Iam dictum est hosce omnes directivae Episcoporum auctoritati, eorumque Constitutionibus subiacere, quae omnino accessum vetant ad Monialium Claustra sine debita facultate. Cum vero iidem ordinariae Epi­ scoporum jurisdictioni minime subsint ; ideo sunt immunes a vi coactiva, id est a poenis contra transgressores statutis, uti ex responso patet Clemen­ tis III Praedecessoris Nostri in cap. 21 A nobis, De sententia excommunica­ tionis. Ne vero ab huiusmodi immunitate aliquid mali exoriatur, volumus, et mandamus, ut si aliquando contigerit, quod futurum non credimus, ut eorum aliqui, quos supra memoravimus, ad Monasteria Monialium se con­ ferant, et cum iis Episcopi iniussu agant, infringentes Synodorum sanctio­ nes, atque Episcoporum edicta ; volumus, inquam, et imperamus, ut Episcopi Nos, aut Congregationem Episcoporum et Regularium certiorem faciant, ut aliqua ratione contempta Episcopalis auctoritas vindicetur; eoque libentius huiusmodi consilium amplectimur, quod idem a Praedecessoribus Nostris decretum novimus, quoties ab Ordinariis adversus personas immunes, et Sedi Apostolicae immediate subiectas, procedendum sit; loannes XXII in cap. Cum Matthaeus, De haereticis, in Extravag. com., Eugenius IV, in cap. Divina, De Privileg., in Extravag. com. § 6. Haec sunt, quae a Nobis facienda esse duximus. Tuum nunc est, Venerabilis Frater, hanc Epistolam nostram in Cancellaria tua diligenter servare, eamque meliori, qua decet, forma promulgare, iisque, ad quos per­ tinet, indicere, eiusque executionem procurare : ac Fraternitatem tuam in Domino amplectentes, tibi et gregi tibi credito Apostolicam benedictionem impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 98-101]. 254 Romani Pontifices 402. Benedictus XIV, const. Convocatis, 25 nov. 1749. Convocatis per alias nostras Apostolicas Litteras ’ Universis Ecclesiae Filiis ad celebrandam Nobiscum proxime recurrentis Anni Sancti solemnitatem; iisque iam, ut confidimus, ad Supremi Pastoris vocem, Sacerdotali praeser­ tim Fratrum Nostrorum Episcoporum tuba inclamante, excitatis; ad officium nostrum pertinere iudicamus, non solum convenientes ex toto Christiano Orbe Fideles aperto charitatis paternae sinu excipere; sed etiam omnia, quae confluentium necessitatibus, aut utilitatibus opportuna fore prospicimus, in antecessum parata atque disposita habere ; ut hominis illius Regis in Evangelicis Litteris laudatam providentiam imitemur, qui, quum ad Coenam magnam vocasset multos, quaecumque ad uberem splendidumque convivii apparatum spectarent, ita sollicite curare non destitit, ut instante hora Coe· nae, mittere potuerit invitatis dicere, quia parata sunt omnia. Et Nos igitur pluribus per elapsos menses curis et sollicitudinibus, quantum humanarum rerum conditio patitur, id efficere studuimus, ut omnibus, quicumque ad Sanctam Civitatem iter arripient, nihil sive ad Divinae Religionis cultum, sive ad Christianae pietatis exemplum, sive ad itineris, hospitiique commoda deesse posset. Et nunc, attendentes, quaenam potissimum a suprema ligandi atque solvendi potestate Nobis cum Apostolicae vicis Officio commissa, expe­ tere possint plures, qui ad oblatum remissionis et indulgentiae munus asse­ quendum, cum vero poenitentiae spiritu, et devotionis affectu accedentes, commissorum forsan delictorum oneribus gravati, aliisque conscientiae vin­ culis adstricti, et impediti reperiantur; haec etiam peculiari studio a Nobis ordinata, et mature provisa fuisse, omnibus, ad quos pertinet, specialiter vero infrascriptis Sacramenti Poenitentiae Ministris, praesentium Litterarum tenore ab iis praesertim diligenter observando, edicimus et declaramus: nil magis optantes, quam ut omnes, quicumque animum peccatis aegrum, aut Censuris, impedimentisve irretitum gerunt, procul abiecto formidatae diffi­ cultatis terrore, ad Ecclesiasticae curationis fidenter remedia confugiant, per quae copiosum Redemptionis fructum consequentes, et sanitati reddantur et paci, et in filiorum Dei libertatem, confractis impietatis compedibus, vindi­ centur. Novimus sane Praedecessores Nostros Romanos Pontifices, in quorum tempora superiores, nostroque tempori propinquiores lubilaei Universalis Anni incurrerunt, hunc morem servasse,ut per geminum praecipue organum, per Cardinalem scilicet Maiorem Poenitentiarium, perque Cardinalem ipso­ rum in Urbe, eiusque districtu Vicarium in spiritualibus Generalem, et ido­ neos Confessarios deputari, et eorum amplificari facultates providenter man­ darent; ut nec sacrorum Ministrorum copia per Urbem, nec his facultatum Romani Pontifices 255 amplitudo deesset, ad Poenitcntes, pro variis cuiusque causis, Deo reconci­ liandos, et culpa iam exsolutos, ad assequendam quoque plenissimam poe­ narum indulgentiam disponendos. Idcirco Nos laudabilibus eorum vestigiis inhaerentes, simulque cupien­ tes gravissimam hanc Pastoralis dispensationis partem, certa rectaque ratione administrari, nec ullum, quoad eius fieri poterit, circa facultatum praesertim limites, earumque usum et exercitium, dubitationi aut errori locum relinqui; post maturam deliberationem super his rite praehabitam, nostro Motu pro­ prio, certaque scientia, rem totam ad eum, quem subiicimus modum, ordi­ nandam dirigendamque decrevimus. I. In primis itaque Dilecto Filio Nostro S. R. E. Cardinali Maiori Poeniientiario per praesentes committimus, ac demandamus, ut iuxta id, quod :am pridem in nostra Constitutione incipien. In Apostolicae Poenitentiariae Officio, Idibus Aprilis Anni mdccxliv, Pontificatus Nostri anno quarto edita,1 pro perpetuis futuris temporibus praescripsimus, praeter consuetos trium Basilicarum S. loannis Lateranensis, S. Petri in Vaticano, et S. Mariae Maio­ ris Poenitentiarios Minores, pro Basilica etiam S. Pauli extra Muros prae­ senti Anno Sancto similes Poenitentiarios designet ; nec non, praeter extraor­ dinarios Poenitentiarios in dicta Basilica Sancti Petri certis cuiusque anni diebus inservientes, nunc autem per totum Annum Sanctum aliis insuper diebus, eiusdem Poenitentiarii Maioris arbitrio praescribendis, inservituros, a se iam electos, vel eligendos, alios insuper, eodem Anno Sancto durante, tam in memoratis quatuor Basilicis, quam in reliquis quoque sive Saecula­ rium, sive Regularium, et nominatim, quantum fieri poterit, in variarum Nationum Urbis Ecclesiis, novos similiter Poenitentiarios deputet, et extra ordinem abunde multiplicet. II. Deinde Dilecto itidem Filio Nostro S. R. E. Cardinali, Nostro in Urbe eiusque Districtu Vicario in spiritualibus Generali, committimus pari­ ter atque iniungimus, ut ex Confessariis tam Saecularibus, quam Regularibus ab se alias, ad audiendas Romae Confessiones approbatis, quamplures magno numero designare non omittat; immo etiam, si ita ad concurrentium tam Romanorum, quam Exterorum utilitatem et commoditatem necessarium aut expediens fore iudicaverit, omnes a se, ut praediximus, approbatos, vel approbandos, designarc in eum finem non dubitet, ut facultatibus illis, quae a Nobis inferius, eorundem praesentium tenore, Confessariis huiusmodi ab eo designandis tribuentur, statim se a Nobismetipsis instructos esse intelligant, casque exercere libere valeant, audiendisque Confessionibus Fidelium quorumcumque, lubilaeum huius Anni Sancti lucrari volentium, operam dare aggrediantur, et assiduo charitatis et zeli studio pergant. Pro Confes­ sariis autem Monialium, aliarumque Virginum, seu Mulierum in perpetua Clausura Romae viventium, sicut etiam Oblatarum, aliarumque in Religiosis aut Piis Domibus, seu Conservatoriis degentium, nec non Carceribus deten­ torum, et morbis impeditorum, quaecumque opus erunt, quaeque Nobis in Domino expedire videbuntur, aliis nostris peculiaribus Litteris statuemus. ' Cf. Bcncd. XIV Bull., tom. I, p. 330-341. 256 Romani Pontifices XXII. Quia vero magnopere interest concessis facultatibus prudenter, et circumspecte uti, ne, minus caute illas exercendo, tum iusto disciplinae vigori, tum ipsarum animarum vero bono detrimentum afferri contingat; ideo post facultates a Nobis pro hoc Anno Sancto memoratis Poenitentia· riis concessas, congruum et opportunum ducimus nonnulla Monita pro recto earundem facultatum usu subiungere, quae quidem tam ab ipsis omnibus, et singulis, quam etiam a reliquis Confessariis, ut supra, designandis, attente legi et considerari iubemus, ac pro norma, et regula haberi, cui se in suae quisque facultatis exercitio, prout casus poposcerit, exacte conforment. XXIII. Primo itaque meminerint, nulli penitus Confessario dari in prae­ senti lubilaeo, aut in quovis alio, facultatem absolvendi complicem in quo­ libet inhonesto contra sextum praeceptum peccato ; atque omnem Confessarium, respectu huiusmodi complicum, esse omni tum iurisdictione, tum approbatione destitutum, et prorsus ineligibilem, cuiuscumque lubilaei, sive Indulti beneficio, ad normam Constitutionis Nostrae incipien. Sacramentum Poenitentiae, anno Incarnationis Dominicae mdccxli Kalendis lunii, Pontifi­ catus Nostri anno primo editae. 1 XL1I. Denique communi tam Confessariorum, quam Poenitentium utili­ tati, ac spirituali solatio provide intendentes, ac memores quaestionum, atque dubiorum, quae occasione universalis lubilaei huiusmodi excitari solent, nonnullas hic etiam declarationes, seu magis apertas voluntatis nostrae signi­ ficationes super hoc a Nobis indicto praesentis Anni Sancti lubilaeo subne­ ctere opportunum duximus ; quibus inspectis, ac diligenter, ut par est, anim­ adversis, pleraque huiusmodi dubia anteverti posse, aut facile solutum iri non dubitamus. Eae autem sunt, quae sequuntur. XLlll. Personis Romam ad hoc lubilaeum consequendum venire volenti­ bus, non intelligitur data veniendi libertas, sive licentia, sine obtento alias necessario suorum respective Superiorum consensu. XLIV. Romanorum appellatione, quoad Visitationes quatuor Basilicarum per triginta dies peragendas, comprehenduntur omnes et singuli nati atque habitantes Romae, sicut etiam nati atque habitantes in Suburbano Vinearum tractu, intra quintum ab Urbe lapidem. Incolarum autem nomine, ad eun­ dem effectum, intelliguntur omnes illi, qui certum aliquod Officium in Urbe obtinent, seu cum spe illud obtinendi moram ibidem trahunt, ideoque in ipsa quasi domicilium acquirunt; omnesque illi, qui ad eandem Urbem, vel ad aliquem suburbanum locum intra quintum lapidem, ut supra, se con­ tulerunt alia quacumque de causa, quam praesentis lubilaei lucrandi ; vel si ipsius lucrandi causa ad Urbem accesserint, eo tamen animo sunt, ut per maiorem anni partem, seu ultra sex menses ibi commorentur. Reliqui omnes Peregrinorum, aut Externorum nomine, quoad Visitationes earumdem Basi­ licarum per quindecim dies, se comprehensos intelligant. XLV. Confessionem et Communionem pro hoc lubilaeo consequendo iniunctas, non necesse est visitationibus quatuor Basilicarum praemittere. * Cf. N. 309, et Codicis luris Canonici Docum. V. Romani Pontifices 257 Satis erit vel in huiusmodi visitationum decursu, vel etiam post easdem visi­ tationes completas, Confessionis, et Communionis Sacramenta suscipere. XLVI. Cum Confessio Sacramentalis in hoc lubilaeo sit opus iniunctum, peragenda eadem erit etiam ab eo, qui solis peccatis venialibus teneatur, si hoc lucrari lubilaeum velit. XLVII. Si quis post Confessionem peractam, in lethale peccatum (quod Deus avertat) inciderit, antequam omnia omnino opera pro lubilaeo hoc lucrando iniuncta expleverit, Confessionem denuo praemittere debebit, prius­ quam ultimum saltem ex aliis iniunctis operibus expleat, ut Indulgentiam hoc lubilaeo concessam consequatur. Ll. Iniunctae piae preces in singularum Visitatione Basilicarum, ad fines Nobis propositos, et in nostra Bulla indictionis expressos effundendae, satis erit, si vocales fuerint. Qui sola mente ad eosdem fines devote orare volue­ rit, laudandus est ; aliquam tamen etiam vocalem orationem adiungat. LVII. lamvero adventante convivii hora, qua magnus Paterfamilias non modo vocandos atque invitandos convivas, sed ad intrandum potius com­ pellendos esse denunciat, hanc Pastoralibus Nostris vocibus virtutem a Deo donari cupimus, quae universos in Christo credentes a finibus Terrae evo­ catos, ad hoc Unitatis et Fidei centrum valeat congregare. Itaque omnes iterum Nostros Ecclesiaeque Filios, quam maximo possumus paterni animi affectu etiam atque etiam hortamur, ut ad Coelestium gratiarum aquas ex hoc fonte nunc latius reserato hauriendas accurrant, atque hic omnes uno corde atque ore Deum honorificantes, propriaeque saluti singuli serio consulentes, ipsius Dei misericordia, et piae Matris Ecclesiae favoribus uberrime perfruantur. Sacros autem Christi Ministros, eiusque Sacramentorum dispensatores, Nostra, ut praefertur, ordinatione deputandos, enixe, studioseque admonemus, ut demandandum sibi laborem pro Fratrum infirmorum curatione et salute alacriter suscipiant, ac pro ipsius Christi Domini, eiusque Sponsae Ecclesiae charitate, strenue et constanter exerceant, memores illius, cuius vices gerunt, Pastoris boni, qui non labores solum longissimo intervallo maiores sustinuit, sed vitam quoque suam posuit pro Ovibus suis ; cuius nimirum immensae charitatis cooperatores sc fieri, maximo lucro suo deputare debebunt, amplissimanique mercedetn ab eo sperare, quam ipse omnibus, qui sibi ministra­ verint, retributurum spopondit. Omnes itaque ad Sacramenti Poenitentiae saluberrimum et necessarium lavacrum accurrentes benigne excipiant, patien­ ter audiant, instruant, moneant; et facultates per Nos sibi collatas in eorumdem Poeni tent i urn solidum bonum, in aedificationem, non in destructionem, quo scilicet fideles dispensatores inveniantur, adhibeant. Caetcrum praesentes Litteras, etc. [Bened. XIV Bull., torn. 3, p. 160-169]. 258 Romani Pontifices 403. Benedictus XIV, const. Unigenitus, 26 nov. 1749. Unigenitus Dei Filius, qui in Ara Crucis in pretium Redemptionis humani generis immolari non abnuit, pacem illam, quam venit mittere in terras, Disci­ pulis suis in carne passus eius Sanguine ultro promeritam semel et iterum uberius dedit, et abundantius praecepit, et quidem ut diligerent alterutrum, ac una simul ex mutua huiuscemodi demandata dilectione moniti, illud magno praecepto simile agnoscerent, per quod immensa debet tanti Conditoris Maiestas venerari. Nos itaque, qui illius vices, licet immerito, gerimus in Terris, et vestigia eius, quantum Nobis ex alto conceditur, sectari satagimus, ubi sentimus unde Divina ipsa mandata valeant utilius adimpleri, protinus lites quascumque hoc potissimum impedientes, ad Nos avocamus et extinguimus, ac per Nostrae providentiae studium etc. cuncta componere procuramus, prout salutis animarum suadet utilitas, ac procurandae, exindeque firmandae, ac tuendae pacis cogit necessitas. § 1. Dudum siquidem omnes Dignitates, caeteraque Beneficia Ecclesiastica apud Sedem Apostolicam tunc vacantia, et in antea vacatura collationi et dispositioni nostrae reservavimus, decernentes ex tunc irritum et inane si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contin­ geret attentari. Cum itaque postmodum Archipresbyteratus Saecularis, et Insi­ gnis Collegiatae Ecclesiae B. Mariae Virginis in Coelos Assumptae, ac S. Mi­ chaelis Archangeli Oppidi Civitatis nuncupati Terlitii, in et de luvenacen. Dioecesi, quae inibi Dignitas principalis existât, per liberam resignationem Dilecti Filii Antonii Fioravante nuper ipsius Collegiatae Ecclesiae Archipresbyteri de illa, quam tunc obtinebat, in manibus Nostris, ad infrascriptorum tamen effectum, sponte factam, et per Nos admissam, apud Sedem eandem vacaverit et vacet ad praesens, nullusque de ipso praeter Nos hac vice dispo­ nere potuerit, sive possit, reservatione et decreto obsistentibus supradictis. § 2. Cumque deinde, sicut Venerabilis Frater Noster Paulus de Mercurio modernus Episcopus luvenacen., ac Antonius praedictus, et dilecti etiam Filii Clerus et Populus dicti Oppidi, Nobis nuper exponi fecerunt, alias et post­ quam de Anno Domini nongentesimo quinquagesimo primo, seu alio veriori tempore, Ecclesia luvenacen. in Cathedralem Ecclesiam Apostolica auctoritate erecta fuerat, ab eo tunc Episcopo luvenacen. pro tempore existente, plurimas controversias et dissensiones contra ipsos etiam a pro tempore existentibus Archipresbyteris dictae Collegiatae Ecclesiae, ratione iurium et praeeminenda­ rum, quae ab ipsis Archipresbyteris praetendebantur, omnique conatu tue­ bantur, inductas, iugiter sustinuerint, quae tamen postmodum per binas trans­ actiones inter tunc existentes Episcopum luvenacen. et Archipresbyterum praedictos, ad controversias et dissensiones praedictas omnino dirimendum initas, et earum alteram de anno eiusdem Domini 1459 prius Dic 24 iun. 1744. Romani Pontifices 293 tollere, seu penitus antevertere valuerint ; id adhuc oneris Nobis relictum esse indicavimus, ut constitutas in hoc rerum genere agendi regulas, ad quas saepissime tam Ecclesiasticorum, quam Saecularium ludicum acta expendere et exigere necesse est, nequaquam ultra difficultatibus et dubiis involutas remanere pateremur. Itaque, omnibus mature pensatis, auditisque nonnul­ lorum Venerabilium Fratrum Nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae Car­ dinalium, aliorumque gravium Vivorum, lurisque Canonici peritorum, et in criminalibus iudiciis versatorum consiliis, motu proprio, ac de Apostolicae, qua fungimur, auctoritatis plenitudine, Nostram et Praedecessorum Nostro­ rum mentem in hunc, qui sequitur, modum declarare, et quaedam etiam ex integro, ut infra, statuere decrevimus. § 6. Ac primum quidem, cum in memorata Qregorii Praedecessoris Constitutione, quae incipit: Cum alias, dum ea delicta enumerantur, quae ab Ecclesiasticae Immunitatis beneficio exclusa censeri debent, de Laicis delin­ quentibus dumtaxat mentio habeatur, deque his etiam tantummodo loquutus fuerit alter Praedecessor Benedictus in supracitata Constitutione, quae incipit: Ex quo Divina; placuit laudato Praedecessori Clementi XII huiusmodi Con­ stitutiones per suam, quae incipit : In supremo lustitiae solio, ad Ecclesia­ sticos etiam citiuscumque gradus, et ordinis, homicidium animo praemedi­ tato ac deliberato patrantes, extendere et ampliare, ita ut nec ipsi, in huiusmodi casu, Ecclesiastica Immunitate iuvari possint; dummodo tamen commissi per eos homicidii Causa ab eorum ludice Ecclesiastico competente cognoscatur, ipsique ab eo, si rei reperti fuerint, circa poenam sanguinis, ad praescriptum Sacrorum Canonum condigna puniantur animadversione. § 7. Cum dubitatum fuerit, an sub hac Clementis Praedecessoris amplia­ tione et extensione Regularium quoque Ordinum Professores, et Alumni comprehendatur; Nos, ad omnem super hoc dubitationem tollendam, decer­ nimus et declaramus, omnes et singulos cuiuscumque Ordinis, Congrega­ tionis, Militiae, et Instituti Regulares, tam in ipsis expresse Professos, quam illis quomodolibet adseriptos, cuiuscumque gradus et conditionis extiterint, etiamsi ex ipsorum Ordinum Privilegio, seu alias, quaelibet expressa et individua mentio de ipsis, eorumque Ordinibus, ad hoc ut sub praesentis, aut praemissarum Constitutionum censura comprehendantur, habenda foret, si qui unquam, quod Deus avertat, homicidium animo praemeditato ac delibe­ rato, patraverint, a beneficio Immunitatis Ecclesiasticae, iuxta formam earundem Constitutionum Benedicti, et Clementis, exclusos fore, et censeri. § 8. Et quoniam praedictus Clemens Praedecessor speciali Decreto edito die 5 Octobris anni mdccxxxvi expresse declaravit, Mulieres etiam, quae ali­ quod delictum eiusmodi commisissent, quod inter excepta, et ab immuni­ tatis localis beneficio exclusa, iuxta praemissa, haberi debeat, pari iure hac in re cum Viris censeri, et sub dispositione ipsius Literarum incipien.: In supremo lustitiae solio, aeque in omnibus comprehendi debere ; Nos huius nostrae Constitutionis tenore declarationem praedictam approbamus et con­ firmamus, eique inviolabilis legis, iuxta quam in occurrentibus casibus iudicari omnino debeat, plenarium robur adiicimus: decernentes similiter, ac declarantes, sub eiusdem Clementis, nostraeque huius Constitutionis dispo- 294 Romani Pontifices Romani Pontifices sitione, etiam Milites in omnibus et per omnia comprehensos cssc, ntc ullum militare privilegium, hac in parte, ipsis suffragari posse, aut debere. § 9. Praeterea quum in praefata Clementis Decessoris Constitutione ab Immunitatis praedictae beneficio excludantur omnes et singuli tam laid, | quam Ecclesiastici inquisiti, et processati, vel in contumaciam banniti, et condemnati, ex causa et occasione homicidii, etiam in rixa commissi cum armis, seu instrumentis suapte natura aptis ad occidendum, dummodo homi­ cidium non fuerit casuale, vel ad propriam defensionem ; saepe disputari con­ tigit, an is, qui non casu, vel ex propriae defensionis necessitate, homicidium in rixa commiserit baculo, aut saxo; quae scilicet vel arma non sunt, vel si ita appellari possent, non tamen arma suapte natura ad occidendum apta reputari solent; ab Immunitatis localis beneficio exclusus haberi debeat.Nos igitur super huiusmodi dubio definiendo decernimus, quemcumquc Homi­ cidam sive Virum, sive Mulierem, sive Laicum, sive Ecclesiasticum Saccu­ larem, aut cuiusvis Ordinis Regularem, qui etiam baculo, aut saxo proximum suum occiderit, Ecclesiastici confugii beneficio minime gaudere, ubi ex delicti circumstantiis dignoscatur, illius actum, quamvis in rixa commissum, non casu, aut ex necessaria defensione, sed ex odio, et nocendi animo ac volun­ tate prodiisse. Quae quidem definitio nostra conformis est Divinae Legi, quae habetur in Libro Numerorum, cap. 35, ubi, designatis Civitatibus refugii pro iis, qui sanguinem proximi nolentes effudissent, ita subiungitur: Si quis ferro percusserit, et mortuus fuerit qui percussus est, reus erit homicidii, et ipse morie­ tur. Si lapidem iecerit, et ictus occubuerit, similiter punietur. Si ligno percussus interierit, percussoris sanguine vindicabitur. Propinquus occisi homicidam inter­ ficiet, statim ut apprehenderit eum, interficiet. Si per odium quis hominem impu­ lerit, vel iecerit quippiam in eurn per insidias, aut, cum esset inimicus, manu per­ cusserit, et ille mortuus fuerit, percussor homicidii reus erit; cognatus occisi, statim ut invenerit eum, iugulavit: quod si fortuito, et absque odio et inimicitiis, quidquam horum fecerit, et hoc, audiente populo, fuerit comprobatum, atque inter percussorem, et propinquum sanguinis quaestio ventilata, liberabitur inno­ cens de ultoris manu, et reducetur per sententiam in Urbem, ad quam confugerat, manebitque ibi, donec Sacerdos Magnus, qui Oleo Sancto unctus est, moriatur. § 10. Accidit autem in homicidiis, id quod in aliis delictis exceptis locum non habet, ut qui percussus, aut ictus fuerit, non statim moriatur, sed plerumque per aliquot horas, aut dies spiritum trahat. Interim percussor ad Ecclesiam, aliumve locum iinmunem confugiens, asyli iure gaudet, quo privari non potest, ut homicida, quamdiu percussus ab eo in vivis agit; dumque ex ipso loco immuni de saucii vita sollicite explorare non desinit,si cum diutius victurum intelligit, a capto asylo nequaquam discedit; ubi vero illum ex accepto vulnere vitam amittere agnoscit, arrepta fuga, Magistratuum diligentiam praevertens, tempestive sibi consulit, meritasque poenas evadit. Quod quum ab iis, qui justitiae administrandae praepositi sunt, Nobis expo­ situm fuerit persaepe evenire, et quidem non sine magna publicae tranquil­ litatis pernicie, ob impunitatis spem, quam facinorosi homines ex huiusmodi evasionis fiducia concipiunt ; iidemque postularint, huiusmodi malum oppor­ tunis providentiae nostrae remediis submoveri. 295 § 11. '.deo Nos, de praedictorum Fratrum nostrorum, aliorumque pru­ dentium consilio, per praesentes decernimus ac mandamus, ut percussore ad Ecclesiam, aliumve Sacrum aut Religiosum locum confugiente, si Chirurgi ad inspiciendum vulnus acciti, grave vitae periculum adesse retulerint, per­ cussor ipse c loco immuni, servatis servandis, extractus, carceribus manci­ petur; hac tamen lege, ut Ecclesiae omnino restituatur, ubi is, qui vulne­ ratus fuerit, ultra tempus a legibus constitutum superstes vivat, et quidem sub iisdem poenis, quibus in memoratis Benedicti, et Clementis Literis ii subiiciuntur, qui delinquentem ex indiciis ad torturam sufficientibus sibi traditum restituere recusent, postquam in suis defensionibus huiusmodi indicia diluerit. § 12. Quod vero in citata Gregorii Praedecessoris Constitutione circa facultatem demandandi extractionem delinquentium e loco immuni in casibus exceptis statutum fuit; ut scilicet ea ad solos Episcopos, aliosque Episcopis superiores Praelatos pertineat, non vero ad alios Episcopis inferiores, etiamsi alii Ordinarii sint, aut Nullius Dioecesis; ita ut, occurrente casu in loco exempto, et Nullius Dioecesis, tunc negotium huiusmodi ad viciniorem Epi­ scopum devolvatur, id quod ab alio quoque Praedecessore Benedicto in superius allegata ipsius Constitutione confirmatum fuit; id ipsum Nos quidem praesentium Literarum tenore approbamus, et confirmamus. Sed quoniam nonnullae ad Nos querelae super hoc delatae fuerunt, quod quaedam Curiae Ecclesiasticae pro parte Officialium Curiae Saecularis requisitae, extractionem delinquentium in casibus exceptis huiusmodi diutius quam par est, protra­ here consueverunt; Nos ipsis Venerabilibus Fratribus Episcopis, aliisque Supe­ rioribus Ecclesiarum Praesulibus, enixe studioseque suademus, et respective mandamus, ut omnem querelarum occasionem in hoc rerum genere stu­ deant amovere, et quoties de delinquentibus in casibus exceptis huiusmodi agatur, ad opportuna indicia adversus eos colligenda animum intendere non recusent; sique ea, quae iuxta praemissa requiruntur, re vera suppetere agno­ scant, eorundem delinquentium extractionem e loco immuni quamprimum decernant, ut vel Episcopalibus Carceribus nomine Ecclesiae detineantur, vel etiam ad Curiae Laicalis Carceres eiusdem Ecclesiae nomine retinendi, cum debitis cautelis transferantur. Nec enim Ecclesiastici zeli officium in eo sta­ tuendum est, ut iustitiae cursus per Apostolicas Constitutiones praescriptus adversus facinorosos homines impediatur; verum in Ecclesiae immunitate, aliisque omnibus Ecclesiasticorum locorum, et personarum iuribus asse­ rendis,et sustinendis, quum ea, contra sacrarum legum praescriptum infringi, ac violari contingat. Quum tamen huiusmodi moras tunc maxime interve­ nire putemus, quum praefata delicta excepta non in Civitatibus, sed per Dioeceses, in locis a Curiae Ecclesiasticae residentia remotis, perpetrantur; idcirco Nos per easdem praesentes praedictis Episcopis, aliisque superioribus Praelatis facultatem concedimus ct impertimur, ut, quoties in huiusmodi casi­ bus pro parte Curiae Laicalis requisiti fuerint, Vicariis suis Foraneis, sive etiam aliis personis Ecclesiasticis ad id per ipsos Antistites deputandis, com­ mittere possint, ut indicia ad extractionem necessaria iuridice colligant ; ut, his nimirum inspectis, iidem Antistites, prout iuris erit, ad delinquentium huiusmodi extractionem quantocius decernendam procedere valeant. 296 Homani Pontifices § 13. Et quidem haec omnia, quae per praesentes hucusque declaravimus, definivimus, atque statuimus, tam in hac Urbe nostra, et in Bononiensemrien., Beneventana, aliisque omnibus Civitatibus, Terris, et Locis, Nobis, et San­ ctae Romanae Ecclesiae mediate, vel immediate subiectis, etiam specialem, et individuam mentionem requirentibus, eorumque Curiis Ecclesiasticis, et Saecularibus, etiam Baronalibus, quam etiam in aliis Regnis, Provinciis,atque Ditionibus, ad quas dictae Praedecessorum Nostrorum Constitutiones, sive peculiaribus concessionibus, ut supra, sive per viam concordati extensae, et ampliatae fuerunt (quatenus nimirum congruere dignoscantur cum eisdem Concordatis, quibus nulla in re derogare intendimus), locum perpetuo habere, suosque debitos effectus sortiri, et obtinere, et ab omnibus, et singulis Ditio­ num, Regnorum, Locorumque huiusmodi tam Ecclesiasticarum, quam Sae­ cularium Curiarum Judicibus, Magistratibus, Officialibus, et Ministris, aliisque omnibus, ad quos spectat, et pro tempore quandocumque spectabit, per omnia observari volumus, atque decernimus. § 14. Illud etiam, quod in praeallegatis Nostrorum Praedecessorum Con­ stitutionibus, sub gravissimarum poenarum interminatione, districte vetitum fuit, ne scilicet Curiae Saeculares, eorumque Magistratus, ludices, et Officia­ les quicumque, ab Ecclesiis, Monasteriis, locisque sacris, aliquem delinquen­ tem, etiam in casibus exceptis, sine Ecclesiasticae auctoritatis interventu, capere, aut incarcerarc, neve ad declarandum, crimina a praedictis admissa esse de exceptis in eorundem Praedecessorum Constitutionibus (quum id a'd solos, ut praefertur, Episcopos pertinere dignoscatur) quoquo modo procedere I audeant seu praesumant; Nos quoque iisdem motu, auctoritate, ac tenore con­ firmamus, et innovamus; atque ab omnibus, ad quos pertinet, seu pertinebit in posterum, inviolabiliter etiam perpetuo observari praecipimus; contrafacientes quoque, et transgressores, easdem omnes poenas, quae in praeallegatis Consti­ tutionibus indictae sunt, omnino incurrere statuimus, atque sancimus: Decer­ nentes, in numero transgressorum huiusmodi, eos etiam esse et censeri, qui,in | spretum Ecclesiasticae auctoritatis, et Canonicarum Sanctionum, praescripto ad Superiores Ecclesiasticos recursu posthabito, Ecclesias, et Loca immunia obsi- i dere praesumunt, ac impediendo, ne ad illos, qui Sacro confugio se tuentur, alij menta deferantur, sive aliter, eosdem in Curiae Saecularis potestatem se dedere cogunt; Nos enim eos, qui talia ausi fuerint, sive confugientes huius| modi de exceptis delictis, sive de aliis non exceptis inquisiti sint, omnes et singulas poenas atque censuras adversus Ecclesiasticae immunitatis violatores, in iure, ac in praedictis Constitutionibus Apostolicis latas atque statutas, I incurrere decernimus ac declaramus. Sane huiusmodi artes atque violentias aliis etiam retro temporibus intentari consuevisse non ignoramus; sed simul etiam ab Ecclesia damnatas semper atque proscriptas fuisse comperimus; idque satis demonstrant ea, quae in pluribus Provincialibus Conciliis, labentibus decimotertio, ac decimoquarto Ecclesiae saeculis, statuta leguntur;1 ibi » ' Concilium Provinciale Lambethense hab. Anno 1261, torn. 11, part. 1, Labbeanae Collectionis Conciliorum, coi. 810; Condi. Exonicnse Anni 1287, torn. 11, part. 2,dictae Collectionis,col. 1281,tit. 15;Concil. Provinciale Nugaroliense Anni 1303, Romani Pontifices 297 enim, expositis Ecclesiarum circumsessionibus, interceptione alimentorum, Aliisque artibus, quibus ii, qui ad Ecclesiam confugerant, ad deditionem adi­ gebantur, quicurnque similia attentare praesumpserint, anathematis mucrone feriuntur. Et nos igitur, qui Ecclesiae spiritum circa praemissa toties aperte declaratum, atque a Praedecessoribus Nostris constanter servatum, exuere neque possumus, neque volumus, eidem per omnia inhaerentes, decernimus, et declaramus, omnes, et singulos, qui sub Ecclesiasticae Immunitatis tutela degentibus, huiusmodi ratione vim inferre ausi fuerint, praeter alias poenas atque censuras adversus eiusdem Immunitatis violatores, ut praefertur, latas atque sancitas, sine alia declaratione incurrendas, omni beneficio ac privi­ legio Ecclesiastici confugii et asyli tam apud Ecclesias, et loca immunia ab ipsis sic violata, quam apud alias quascumque Ecclesias, et Loca Sacra, et Religiosa, indignos, atque privatos fore, et habendos esse, non secus ac alii omnes, qui confugientibus vim inferant, aut ipsos ab Ecclesia aliove loco immuni violenter extrahunt, et abducunt ; quos scilicet laudatus Praedecessor Benedictus XIII in sua allegata Constitutione, non illius tantum Ecclesiae, quam violarint, sed cuiuscumquc etiam alterius Ecclesiae immunitate gaudere ntquaquam posse aut debere declaravit; et quorum Nos numero supradictos etiam iure et merito accensendos esse decernimus. § 15. Denique quum, sicut accepimus, inter temporalis Dominii Nostri, ac nonnullarum finitimarum Ditionum Curias, reciproca quaedam consue­ tudo inoleverit, ut qui certi generis delicta in alterutra ex Ditionibus huius­ modi commiserint, et intra fines alterius se receperint, instante Curia illius Ditionis, in qua delictum commissum fuit, capiantur, eidemque Curiae tra­ dantur; cumque, sicut etiam Nobis expositum fuit, huiusmodi traditionibus aliquando moram afferri contingat, propterea quod delinquentes huiusmodi, in Terris, ad quas confugerunt, sub Ecclesiae alicuius, vel alterius loci immunis tutela se receperit: idcirco Nos, Ecclesiasticae Immunitatis rationes cum recta Justitiae administrationc, et Reipublicae tranquillitate opportune copulare volentes, decernimus, et mandamus, ut, si huiusmodi confugientes delictum aliquod ex iis, quae in Apostolicis Constitutionibus praefatis excepta sunt, in temporali Romanae Ecclesiae dominio patraverint, indicia ad capturam requisita, ab Episcopo Dioeccsano, seu respective viciniori illius loci, in quo delictum commissum fuit, excipiantur, seu cumulentur; eaque ad Episcopum alterius loci, in quo delinquens asylum cepit, sine mora transmittantur; ut hic nimirum, quatenus traditioni praefatae locus esse debeat, extractionem delinquentis e loco immuni, auctoritate sua, et cum interventu personae Eccle­ siasticae, fieri mandet. Eademque ratione, si in praefatis aliorum Principum dicto toni, il, part. 2, eiusdem Collectionis, coi. 1479, can. 6; Concil. Palentinum Anni 1322, dicto torn. 11, part. 2, praefatae Collectionis, coi. 1697, cap. 7; Concil. Vallisoletanum Anni 1322, torn. 3, Collectionis Conciliorum Hispaniarum Cardinalis de Aguirre, pag. 564, tit. 18, num. 51; Concilia Marcianense, et Sylvanectense Anni 1326, supradicto torn. 11, part. 2, d. Collectionis Labbeanae, coi. 1751, tit. 11 et coi. 1770, cap. 5; Concilium Vaurensc Anni 1368, eodem tom. 11, part. 2 dictae Collect, col. 2012, tit. 93. 298 Romani Pontifices Romani Pontifices Ditionibus, in quibus traditionis praedictae consuetudo viget, eiusmodi deli­ ctum commissum fuerit, quod, sive in vim Gregorianae, aut Bénédictins. Constitutionis, sive ratione Concordati cum Apostolica Sede initi, sive exter, sionis alterius Constitutionis Clementis XII ab eadem Apostolica Sede spe cialiter impetratae, pro excepto haberi debeat; volumus, et statuimus, ui Episcopus ille, ad quem, ratione loci delicti commissi, id pertinere dignoscitur, memorata indicia ad capturam requisita cumulari faciat, eaque transmittat ad Episcopum Ditionis Ecclesiasticae, jntra cuius jurisdictionis fines illius delicti reus asylum delegit; ut huius scilicet Antistitis auctoritate, aliisque servitis servandis, a confugii loco extrahi, ac, si ita res feret, externae postulanti Curiae valeat consignari. Volumus tamen, in quolibet ex praemissis casibus, in quibus de delictis, ut supra, exceptis tantummodo agitur, praedictarum Benedicti, et Clementis Constitutionum, seu Concordatorum respective leges, atque tenores, inviolabiliter observari ; tum scilicet in eo, ut delinquens Eccle­ siae nomine in carceribus retineatur; tum etiam in eo, ut per Episcopos dumtaxat, privative quoad omnes alios etiam Ecclesiasticos ludices, ex indi­ ciis, ut priefertur, ad torturam sufficientibus, declaretur, an delictum, de quo est quaestio, inter excepta connumerari debeat, nec ne; tum denique ineo, quod pertinet ad obligationem restituendi reum ad formam dictarum Con­ stitutionum, quatenus is in progressu causae, indicia huiusmodi sibi adver­ santia purgaverit, atque diluerit§ 16. Ipsas demum praesentes Litteras, etc. [Bened. XIV Bull., torn. 3, p. 278-285]. ' * * 407. Benedictus XIV, ep. encycl. Anno vertente, 19 iun. 175°·' Anno vertente reparatae salutis millesimo septingentesimo quadragesimo quinto, Pontificatus autem Nostri quinto, tum ut paries Apostolici Nostri Ministerii impleremus, tum etiam, ut praeclaram significationem paterni animi nostri, ac dilectionis, qua semper complexi sumus, complectimur, superque complectemur inclytam Nationem Cophtam, praeberemus, auditis gravium, ac prudenlum hominum sententiis, nostris quoque laboribus, ac privato studio adiunctis, Pastoralem Instructionem super quibusdam, de quibus ambige­ batur, ad eorum ritus, et mores spectantibus edidimus. 2 § 1. Ea vero in Instructione, quae typis impressa fuit, nostroque Bullario inserta, actum est de Ritu Cophtorum, quo Sacramentum Confirmationis a simplici Sacerdote, statim post Baptismum confertur; agitur etiam de more ac consuetudine eorumdem, conferendi Ordinem Diaconatus pueris adhuc • Dilectis Filiis Fr. lacobo a Cremisir Presbytero Ordinis Minorum Sancti I rancisci strictior» observantiae Praefecto Missionis Apostolicae in Aecypto eaeterisque Missionis Coptae Missionaries. . ’ Cf. N 357. in infantili aetate existentibus. Quibus de rebus ea, quae consentanea erant, et opportuna, constituta sunt; nonnulla autem indefinita remanserunt; quia, priusquam de illis responsum a Nobis daretur, necessarium visum fuit plura, quae haud satis nota, et perspecta erant, exquirere, ut in eadem Instructione videre licet. Interea vero omnes curas ac diligentias adhibere non praeter­ misimus, ut eorum, quae adhuc deerant, cognitionem assequeremur. Collectis deinde omnibus, quoad fieri potuit, quae necessaria videbantur, die 12 Martii anni currentis 1750, nonnullos Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, alios in Sacrae Theologiae facultate Magistros, alios autem in iure Canonico peritos, coram Nobis, rimatis antea per Nos omnibus et perpensis, congregari iussimus. In hac autem Congregatione, dubia, quae proponebantur, in duas Classes dispertita fuerunt : una eorum fuit, quibus neque adhuc ullum respon­ sum praeberi poterat ; altera vero eorum, quibus et tunc responderi poterat, et quae opportuna videbantur, decerni. § 2. Inter dubia, quae indefinita remanserunt in nostra Pastorali Instru­ ctione Anni 1745, unum illud fuit: An spes ulla effulgeat proximi reditus alicuius Episcopi ad sinceram cum Catholica Ecclesiam unitatem. Alterum vero: An et quomodo tolli possit, et radicitus extirpari abusus conferendi Ordines ante legitimum tempus et induci quoad aetatem Ordinandorum observantia decretorum Concilii Tridentini, quam in casu simili, ad Catholicae Fidei praesi­ dium, et disciplinae Ecclesiasticae augmentum, Gregorius ΧΠΙ plurimum com­ mendavit Patriarchae Maronitarum. Haec autem duo dubia in praedicta ultima Congregatione reposita fuerunt in eorum Classe, quibus neque adhuc respon­ deri poterat, cum ex iis, quae novissime Nobis relata fuerunt, nulla proxima spes affulgeat, ut aliquis ex eiusdem Nationis Episcopis, eiuratis schismatis, ac haeresum erroribus, ad Catholicae Ecclesiae sinum revertatur. § 3. Similiter inter dubia, quae indefinita relicta fuerunt in superius lau­ data Instructione, reperitur illud : An rebus in eo, in quo hodie sunt, statu manentibus, expediat tribui uni, vel pluribus Presbyteris facultatem extraor­ dinariam administrandi Sacramentum Confirmationis: Cui, vel quibus dicta facultas tuto delegari possit, ut Sacro Chrismate praecipue liniantur filii orti a Parentibus Catholicis post haeresim eiuratam, et abluti Sacro Baptismate, saltem a Sacerdote Latino. Et illud quoque: An in casu concessionis huiusmodi facultatis, expediat monere Sacerdotes, ne ea utantur administrando Confirma­ tionem infantibus immediate post Baptismum (nisi in casu necessitatis), sed in ea tantum aetate, qua confirmandus virtutem Sacramenti valeat mente percipere. Haec autem postrema duo dubia in ultima Congregatione posita fuerunt in Classe eorum, quibus responsum praeberi nunc potest. § 4. Itaque eorum examine assumpto, auditisque Congregatorum sen­ tentiis, Decretum fieri placuit in hunc modum: Sanctissimus consentaneum iudicavit delegare Praefecto Missionum Aegypti facultatem extraordinariam conferendi, Chrismate tam ab Episcopo benedicto, Sacramentum Confirma­ tionis illis, qui a Sacerdotibus Latinis Baptismum acceperunt. Caveat autem Praefectus huiusmodi Sacramentum illis conferre, qui septimum aetatis annum nondum attigerint, nisi forte periculum mortis immineret, ne, ingravescente morbo, sine hoc Sacramento decedant. Denique Sanctitas Sua facultatem elar- 300 Romani Pontifices giri solum intelligit, donec necessitas id postulaverit, videlicet, donec aliquis Catholicus Episcopus in Aegypto habeatur. § 5. Huiusmodi Decretum etiam in praesenti a Nobis confirmatur: cum in omnibus, ac per omnia conveniens, ac consentaneum sit tum iis, quae exposita fuerunt in praecedenti nostra Instructione Anni 1745, § Quod attinet ad primum; tum etiam iis, quae fuse a Nobis tractata sunt in nostro Opere de Synodo Dioecesana impresso Anno 1748, lib. 7, ubi cap. 7 actum est decon suetudine Presbyterorum Graecorum impertiendi Sacramentum Confirma· tionis statim post Baptismum, et de Episcopo qui est Minister ordinarius huius Sacramenti; et cap. 8, de necessitate, quam habet Sacerdos Latinus,si a Summo Pontifice constituatur Minister extra ordinem Sacramenti Confir­ mationis, utendi Chrismate ab Episcopo benedicto; et cap. 9, resumpta integra materia, exponitur, quousque se proferat tolerantia Apostolicae Sedis, et in quibus Graecorum Regionibus locum habere valet vetus consuetudo, qua eorum Sacerdotes Fidelibus statim ubi Sacro Lavacro abluti sunt, Sacramen­ tum Confirmationis conferunt; adeo ut non aliud hic addere opus sit, quam Praefecto Missionum Aegypti eandem a Nobis concedi facultatem, quae data est Guardiano Sancti Sepulchri, qui ex beneficentia, et gratia Sedis Aposto­ licae, durante eius Officio, ubi Episcopi Latini in suis Dioecesibus residentes non adsunt, in Terrae Sanctae Locis Sacramentum confert Confirmationis; facultatem videlicet conferendi Sacramentum huiusmodi, Oleo et Chrismate, etiam antiquis, si nova haberi non possint, per Catholicum Antistitem gratiam, et communionem Sedis Apostolicae habentem benedictis : quemadmodum quisque legere poterit in Nostra Constitutione, quae decima est in Tomo primo Nostri Bullarii.1 Quamvis enim, iuxta ea, quae in Pontificali Romano praescripta sunt, singulis annis Feria quinta in Coena Domini Sacrum Chrisma renovari debeat, neque liceat uti Chrismate Anno praecedenti consecrato; id tamen locum non habet, si aut Chrisma recipi nequeat, nisi ab Episcopo qui a Communione Apostolicae Sedis separatus sit, aut etiam si aliquis Epi­ scopus adsit in Communione Ecclesiae Catholicae degens, ea tamen sit loco­ rum distantia, vel aliud intercedat impedimentum, ut ab eo novum Chrisma accipi nequeat; tunc quippe licere censetur uti vetere Chrismate ab Episcopo Catholico annis praecedentibus benedicto, sicut a Nobis late demonstratum est in Nostra Notificatione 14, Torn. 4, Ronon. edit., cum in ea Urbe degentes Archiepiscopi munere fungeremur. § 6. Quod autem pertinet ad aetatem, qua Sacramentum Confirmationis dari debet, aut conferri permittitur etiam iis, qui adhuc per aetatem capaces non sunt probe, ac bene percipiendi vim, ac valorem Sacramenti, id, quod responsum est, apprime concordat cum iis, quae a Nobis collecta, et fuse exposita sunt in laudato Nostro Tractatu de Synodo Dioecesana, lib. 7, cap. 10. § 14. Haec autem sunt, quae a Nobis constituta fuerunt, quaeque pro recta Cophtorum disciplina, dirigentisque moribus opportunum esse duximus, ut huic nostrae secundae Instructioni insererentur. Hinc autem inclyta illa natio, quae etiam antiquis temporibus suae unionis cum Apostolica Sede, 1 Cf. N. 305. Romani Pontifices 30] quae centrum est unitatis, illustria praebuit argumenta, satis intelligere poterit, quam eximio charitatis affectu eam in Domino prosequamur ; eique interea, veluti dilectionis Nostrae pignus, Apostolicam Benedictionem impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 286-290]. 408. Benedictus XIV, allocut. Postquam, 30 sept. 1750. ' § 1. Postquam, Deo adiuvante, ea omnia complevimus, quae ad internum, externumque huius Basilicae cultum, quem oculis cernitis, exequenda esse constitueramus; propositum Nobis erat eiusdem Basilicae Dedicationem, sive solemnem Consecrationem peragere ; non ideo sane, quod Nobis unquam in mentem venerit, hanc, qualiscumque operae vel sumptus fuerit, restaurationem, pro vera ipsius Basilicae reaedificatione accipiendam esse; qua quidem peracta, novam Ecclesiae Consecrationem fieri Sacri Canones iubent ; neque enim antiqui parietes loco moti, aut deiecti fuerunt; sed quia ex rerum gestarum monumentis, quae ferebantur, nullum, quod certam prioris Consecrationis, fidem faceret, invenire potueramus. § 2. Ignota Nobis non sunt illa, quibus probari contenditur, Liberium Praedecessorem quondam nostrum, qui hanc Basilicam quarto Ecclesiae saeculo erexit, ipsius quoque Dedicationem peregisse: sed quum eadem monumenta subinde narrent, cumdem Pontificem insignes reliquias, Praesepe, et Cunas Domini Nostri lesu Christi, ea occasione, hic collocasse, id satis esse potest, ut omnis auctoritas et fides iis derogetur. Illud enim merito verius putatur, nonnisi circa medium sacculi septimi venerandas illas Reliquias in hac sacra Aede per Theodorum Pontificem fuisse reconditas. Verum, ubi animum oculosqtic convertimus ad ea, quae Sanctus Sixtus Pontifex huius nominis III, non integro post Liberium saeculo, in hac Basilica praestitit; quae nimirum tanta fuerunt, ut a pluribus Scriptoribus Ecclesiasticis, ipse totius molis, quae adhuc superest, unicus auctor et aedificator habeatur: visis deinde authenticis Litteris alterius Praedecessoris nostri Gregorii Papae IX, in quibus mentio fit de Basilicae Consecratione ab eodem Sixto 111 peracta, cum Indulgentiarum quoque indicatione, quas Sanctus Pontifex ea occasione concessit; quumque praeterea nullam dubitandi causam haberemus, quin extantes nunc Ecclesiae parietes iidem sint, qui sub Sixto erant, vel eius cura excitati fuerunt ; huius­ modi Consecrationis faciendae consilium abiecimus, idque dumtaxat statui­ mus, quod iam nunc fieri mandamus, ut quod praedictus Pontifex Grego­ rius IX narrat de Ecclesiae Consecratione a Sancto Sixto III peracta, marmoreae tabulae inscriptum publico aspectui proponatur; et intra Ecclesiae ambitum deniore apponantur Cruces Consecrationis indices; quas quidem minime tunc appositas fuisse credimus,cum Sanctus Sixtus eam consecravit; quamvis 1 Habita in Basilica S. Mariae Maioris ante Consecrationem Altaris Pontificii eiusdem Basilicae. 302 Romani Pontifices eniin ritus consecrandi Ecclesias ex institutis veteris Testamenti in Christiani i Sacra translatus, ipsis prioribus Ecclesiae saeculis, et maxime post reddiUrr. a Constantino Ecclesiae pacem, procul dubio in usu fuerit; non tamen consui, quo potissimum tempore huiusmodi Cruces figendi nios inoleverit.Deniqut } ut in posterum ab huius Basilicae Clero officium Dedicationis Ecclesiae, tuxu aliarum Ecclesiarum consuetudinem, quotannis certa die celebretur, volumus et indulgemus. Nostram vero operam unice redigendam censuimus ad Con secrationem Arae maximae, quam, veteri sublata, utpote praesenti structurae totius Basilicae minime respondente, augustiore hac forma aedificari cura­ vimus. \ § 3. Sacer itaque ritus, cui operam daturi sumus, is est, qui in Ponti ficali Romano appellatur Altaris consecratio, quae fit sine Ecclesiae Dedica­ tione. Altare autem, quod consecraturi sumus, Pontificium Altare eo ipso fore decernimus, non secus ac illud erat, quod hinc sublatum fuit, aliarunique Patriarchalium huius Almae Urbis Basilicarum Altaria maxima esse digno­ scuntur; ita ut nemini, praeter Romanum Pontificem, in eo liceat Missarum > Sacrificia celebrare, nisi si cui speciale Indultum per Litteras Apostolicas ad id concedatur. I § 4. Et quoniam Altare vetus, ut accepimus, dedicatum et sanctificatum fuerat in honorem Beatissimae Virginis Mariae in cuius etiam honorem tota | haec Aedes Omnipotenti Deo dicata dici potest, unde Basilica nunc Sanctae Mariae Maioris, nunc Sanctae Mariae ad Praesepe, nunc Sanctae Mariae ad Nives appellari semper consuevit ; Nos etiam novum hoc Altare in honorem eiusdem gloriosae Virginis Dei Genitricis, Coelorumque Reginae dedicamus. Ad te igitur demisso mentis obsequio plenaque fiducia conversi, Virgo Bea­ tissima, opem tuam supplices imploramus, ac deditissimi tibi Bernardi Con fessoris verbis, te ita precamur : Nos omnes tuo l ilio commenda, tuo Filia repraesenta : et fac, o Benedicta, per gratiam, quam invenisti, per praerogati­ vam, (piam meruisti, per misericordiam, quam percepisti, ut qui, te mediante, (lignatus est fieri particeps infirmitatis et miseriae nostra ; te quoque interce­ dente, participes nos omnes efficiat gloriae et beatitudinis suae. Magnus Praede­ cessor noster Innocentius III, cuius multa in Apostolici regiminis administra tione praeclare gesta, ac singularem in sacris disciplinis peritiam, Ecclesiastica monumenta testantur, in tui honorem, Virgo gloriosissima, Monasterium aedi ficavit; cum vero in exitu vitae, atque in extremi certaminis discrimine, ingen­ tibus trepidantis conscientiae fluctibus premeretur, auxilio tuo, et intercos sione, ut memoriae proditum est, ab imminenti naufragio liberari, et portum salutis feliciter tenere promeruit. Ecce appropinquat dierum nostrorum ter minus: nosque, egregio memorato Pontifici meritis ac virtutibus impares, graviora fortasse manent subeunda pericula. Ut itaque illi in supremo agone laboranti praesens patrocinii tui praesidium, ob Monasterii in tuum honorem extructi meritum, attulisti; ita nobis, quaesumus, in illa tremenda lucta confli­ ctantibus, pari pietate succurrere; atque haec, quae in honorem tuum, et ad augendum huius Sacrosanctae Basilicae, quae tuis auspiciis, tuoque augusto nomme celebratur, splendorem et cultum conferre studuimus, benigne respiciens, interventionis tuae suffragio, Virgo Beatissima, Nos ab insidiantis hostis Romani Pontifices 303 furore defendere, et usque ad beatum Filii tui, Dei nostri conspectum per­ ducere digneris. § 5. Reliquum est, ut Nosmetipsos, atque huius Basilicae Clerum, cunctosquc fideles in ea nunc congregatos, quive ad eandem devote visitandam accedent, vestris commendemus orationibus, gloriosi Sancti cum Christo regnantes, quorum Reliquias in hoc Altari recondimus, seu quorum Corpora et Reliquiae in hac Basilica asservantur. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 541-544]. 409. Benedictus XIV, litt. encycl. Benedictus Deus, 25 dec. 1750. 1 Benedictus Deus, Pater misericordiarum, et Deus Totius consolationis, qui dedit Nobis elapsum lubilaei Annum, secundum desideria cordis Nostri, per omnia felicem, faustumque transigere. Repleti sumus consolatione, superabundavimus gaudio, dum toto huius Anni decursu, Dilectorum in Christo Nostrorum Ecclesiaeque Filiorum fidem, religionem, pietatemque perspexi­ mus. Vidimus confluentes ad hanc Urbem Nostram innumeros ex omni lingua, et populo, et natione, ex omni ordine, aetate, ac sexu, Christifideles, qui ipso suo adventu, et propriae fidei fervorem, et amplitudinem Regni Dei testabantur. Eosdem vidimus ad sacra eiusdem Urbis Templa certatim accur­ rentes, in spiritu contrito et humiliato, animarum suarum expiationi consu­ lere, ct sicut olivarum novellas in circuitu Mensae Domini, vivifica Christia­ nae unitatis, et pacis Sacramenta percipere. Tum etiam impigro studio, et religiosa frequentia, ab una ad alteram saepe procedentes Ecclesiam : nunc in Constantiniana Lateranensi Basilica, Salvatoris Nostri Clementiam, per merita ipsius Beati Praecursoris, eiusdemque Dilecti Discipuli et Evangehstae exorantes; nunc in Liberiana Aede in Exquiliis, gloriosae Virginis Dei Genitricis opem atque praesidium implorantes; nunc Sacram Apostolorum Principis Confessionem in Vaticano; nunc via Ostiensi Doctoris Gentium Martyrium osculantes, uberibusque lacrymis perfundentes, pro Ecclesiae Catho­ licae pace, et exaltatione, cunctorumque credentium incolumitate, et salute, unanimes ferventesque preces effundere. Quo spiritali gaudio auribus Nostris audivimus eiusdem Urbis vias, et fora, areas, et colles, piis precationibus, suavibus canticis, ac Divini Nominis laudibus personare! Quoties commota sunt paterna viscera nostra, dum confertissimos vidimus Fidelium greges, Nostris pedibus circumfusos, in persona humilitatis Nostrae, Vicariam Christi potestatem venerari, ac Beati Petri Apostolatum, cuius Dignitas in indigno haerede non deficit, effusis filialis obsequii significationibus prosequi' His populorum flagrantibus studiis Sacrorum praeluxerunt exempla Pastorum, qui ad honorandam de more memoriam eiusdem Beatissimi Ecclesiae Prin- 1 Universis Christifidelibus. 304 Romani Pontifices cipis, hoc Anno potissime frequentes se contulerunt, et quorum Nossph | dida corona stipati, sacros conventus maxima cum dignitate, universaeq» I Fraternitatis aedificatione, celebravimus. Quid vero dicemus de Venerabilibus Fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus, aliisque Curi» ' Nostrae Proceribus, qui piorum operum assiduitate caeteris praeeuntes, simul· I que Christianae humilitatis exercitationibus infra quoscumque, licet abieti» sortis, Fratres sese demittentes, Christi bonus odor facti sunt universae Chi tati, et omnibus, qui fuerunt in ea ? Quid demum de totius dilectissimae Urbis Cleri, ac Populi devotione narrabimus, cuius pietatis exempla, cuius charitatis officia ergo advenas et peregrinos, hoc Anno praesertim largiter ac sedulo impensa, in universo mundo annuncianda fore non dubitamus? Bene­ dicti Filii Nostri, Romanae Urbis Cives et Incolae, qui fecerunt hanc mise­ ricordiam cum Fratribus suis. Nos autem confitebimur Domino, quoniam benignus est, quoniam consolationes eius laetificaverunt animam Nostram. § 1. Sed praeterea magna a Nobis spes iure ac merito concepta est, eumdem clementissimum Dominum, imploratam votis Nostris misericordiam suam Nobis ostensurum, idque demum Ecclesiae suae largiturum fore,quod tam concordibus studiosisque obsecrationibus a se postulari concessit: ut scilicet Ecclesiam ipsam Catholicam, et Regnum Filii sui, per totum terrarum Orbem, et sanctitate, et amplitudine exaltet ; ut cunctis Mundum purget erroribus, ut inter Christianos Principes concordiam, et pacem confirmet; universamque Christi sui plebem ab omni mundana adversitate defendens, ad aeternae salutis portum dirigat, atque perducat. Quod ut ab eodem Deo Optimo Maximo fidentius petere audeamus, de praedictorum Fratrum No­ strorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium consilio, decrevimus, Uni­ versos Christifideles, qui ubique locorum et gentium unius Fidei commu­ nione iunguntur, in huiusmodi votorum societatem adscire, apertoque lar­ gius Indulgentiarum Thesauro, efficaciter invitare ; sperantes fore, ut dum ad id assequendum, animarum suarum maculas per poenitentiam eluendo, se comparabunt, ac pio devotionis affectu ferventes, debitaeque erga Sedem Apostolicam observantiae specimen in hoc ipso praeseferentes, iniuncta pie­ tatis et religionis opera exercebunt; et singuli in semetipsis, id, quod pro aliis postulabant, obtineant; et quas pro Fratribus preces supplicationesque offerent, eidem bonorum omnium largitori, innocentiae et charitatis suae merito commendent. § 2. Itaque de Omnipotentis Dei misericordia, ac Beatorum Petri et Pauli Apostolorum cius auctoritate confisi, ex suprema ligandi atque solvendi potestate, quam Nobis Dominus, licet indignis, contulit, omnibus, et singulis utriusque sexus Christifidelibus, in quacumque Mundi parte existentibus, et in Apostolicae Sedis gratia et obedientia manentibus, etiam iis, qui forsan elapso Anno Romam venerunt, ibique, seu alibi, quavis ratione, hoc idem lubilaeum a Nobis concessum adepti sunt, vere poenitentibus, et confessis, et sacra Communione refectis, qui intra sex menses, a die publicationis praesentium in qualibet Dioecesi faciendae computandis, Ecclesiam ipsius Cathedralem, seu Maiorem, aliasque tres eiusdem Civitatis, aut Loci, sive in illius Suburbiis existentes, ab Ordinariis Locorum, vel eorum Vicariis, aliisve Romani Pontifices 305 de ipsorum mandato, designandas, semel saltem in die, per quindecim con­ tinuos, vel interpolatos dies, sive naturales, sive etiam Ecclesiasticos, nimirum a primis Vesperis unius diei, usque ad integrum ipsius subsequent’^ diei vespertinum crepusculum, devote visitaverint, ibique pro Sanctae Matris Ecclesiae exaltatione, Haeresum extirpatione, Catholicorum Principum con­ cordia, et Christiani populi salute et tranquillitate, pias ad Deum preces effuderint, ut plenissimam eiusdem Anni lubilaei omnium peccatorum suo­ rum Indulgentiam, remissionem, et veniam semel consequantur, perinde ac si quatuor Basilicas, seu Ecclesias, intra et extra Urbem pro consequendo lubilaeo huiusmodi a Nobis designatas, statutis ad id diebus personaliter visitassent, et alia ad hoc requisita adimplevissent, misericorditer in Domino concedimus, et impertimur. § 3. Navigantes vero, et iter agentes, ut, si post elapsos menses huius­ modi, ad sua se domicilia, seu alio ad certam stationem se receperint, suprascriptis peractis, et visitata totidem vicibus Ecclesia Cathedrali, vel Maiori, aut Parochial! loci eorum domicilii, seu stationis huiusmodi, eandem Indul­ gentiam consequi possint, et valeant. Nec non praedictis Locorum Ordina­ riis, ut cum Monialibus, Oblatis, aliisque Puellis, aut Mulieribus, sive in Monasteriorum Clausura, sive in aliis Religiosis, aut piis Domibus, et Com­ munitatibus vitam ducentibus, Anachoretis quoque, et Eremitis, ac aliis qui­ buscumque tam Laicis, quam Ecclesiasticis Personis, Saecularibus, vel Regu­ laribus, in Carcere, aut Captivitate existentibus, vel aliqua corporis infirmi­ tate, seu alio quocumque impedimento detentis, quominus supra expressas visitationes exequi possint, super praescriptis huiusmodi visitationibus tan­ tummodo; cum Pueris autem, qui nondum ad primam Communionem admissi sint, etiam super Communione huiusmodi dispensare, ac illis omni­ bus et singulis, sive per se ipsos, sive per eorum, earumque Regulares Prae­ latos, aut Superiores, vel per prudentes Confessarios, alia pietatis, charitatis, aut religionis opera, in locum visitationum huiusmodi, seu respective in locum Sacramentalis Communionis praedictae, ab ipsis adimplenda praescribere; atque etiam Capitulis, Congregationibus tam Saecularium, quam Regularium, Sodalitatibus, Confraternitatibus, Universitatibus, seu Collegiis quibuscum­ que, Ecclesias huiusmodi processionaliter visitantibus, easdem visitationes ad minorem numerum, pro suo prudenti arbitrio, reducere possint ac valeant, earundein tenore praesentium, concedimus pariter, et indulgemus. § 4. Insuper iisdem Monialibus, earumque Novitiis, ut sibi, ad hunc effectum, Confessarium quemcumque ad excipiendas Monialium Confessio­ nes ab actuali Ordinario Loci, in quo earum Monasteria constituta sunt, approbatum; caeteris autem omnibus et singulis utriusque sexus Christifi­ delibus tam Laicis, quam Ecclesiasticis, Saecularibus, et cuiusvis Ordinis, Congregationis, ct Instituti, etiam specialiter nominandi, Regularibus, licen­ tiam concedimus, et facultatem, ut sibi ad eundem effectum eligere possint quemcumque Presbyterum Confessarium, tam Saecularem, quam cuiusvis etiam diversi Ordinis, et Instituti Regularem, ab actualibus pariter Ordina­ riis, in quorum Civitatibus, Dioecesibus, et Territoriis Confessiones huius modi excipiendae erunt, ad personarum Saecularium Confessiones audiendas io Romani Pontifices 306 , Romani Pontifices approbatum, qui intra dictum semestris spatium, illas, et illos, qui scilicet praesens lubilaeum consequi sincere, et serio statuerint, atque ex animo ipsum lucrandi, et reliqua opera ad id lucrandum necessaria adimplendi, ad Confessionem apud ipsos peragendam accedant, ac vice, et in foro con ' I ' scientiae dumtaxat, ab Excommunicationis, Suspensionis, et aliis Ecclesiasti I cis Sententiis et Censuris, a iure, vel ab homine quavis de causa latis, seu inflictis, etiam Ordinariis Locorum, ac Nobis, et Sedis Apostolicae, etiam in I Bulla die Coenae Domini legi solita, seu per alias quascumque Apostolicas Constitutiones quomodocumque reservatis, et a Sacris Canonibus fulminatis, nec non ab omnibus peccatis, et excessibus, quantumcumque gravibus ct \ enormibus, etiam iisdem Ordinariis, ac Nobis, ct Sedi Apostolicae, ut prae­ fertur, reservatis, iniuncta ipsis poenitentia salutari, aliisque de iure iniungendis, absolvere; nec non Vota quaecumque, etiam iurata, ac Sedis Aposto­ licae reservata (Castitatis, Religionis, et Obligatoriis, quae a tertio acceptata fuerint, seu in quibus agatur de praeiudicio tertii, semper exceptis; ncc non poenalibus, quae praeservativa a peccato nuncupantur, nisi commutatio futura iudicetur eiusmodi, ut non minus a peccato committendo refraenet, quam prior voti materia) in alia pia et salutaria opera commutare; et cum Poenitentibus huiusmodi in Sacris Ordinibus constitutis, etiam Regularibus, super occulta Irregularitate ad exercitium eorundem Ordinum, et ad supe­ riorum assecutionem, ob Censurarum violationem dumtaxat contracta, dispen­ sare possint et valeant, eadem auctoritate, et Apostolicae benignitatis ampli­ tudine, concedimus et indulgemus. § 5. Non intendimus autem per praesentes super aliqua alia irregulari­ tate vel publica, vel occulta, seu defectu, aut nota, aliave incapacitate, aut inhabilitate quoquomodo contractis, dispensare, vel aliquam facultatem tri­ buere super praemissis dispensandi, seu habilitandi, et in pristinum statum restituendi, etiam in foro conscientiae; neque etiam ulli Confcssario facul­ tatem absolvendi Complicem in quolibet inhonesto contra sextum Praece­ ptum peccato; aut Complici, Confessarium huiusmodi ad effectum praesen tium .eligendi licentiam impertiri; ut iam in aliis Nostris Literis incipien. Sacramentum Poenitentiae, Anno Incarnationis Dominicae Millesimo septin­ gentesimo quadragesimo primo, Kalendis lunii, Pontificatus Nostri Anno Primo editis,1 generaliter declaratum fuit; neque demum easdem praesentes iis, qui a Nobis, et Apostolica Sede, vel ab aliquo Praelato, seu Indice Eccle­ siastico, nominatim excommunicari, suspensi, interdicti, seu alias in senten­ tias, et censuras incidisse declarati, vel publice denunciati fuerint, nisi intra tempus dictorum sex mensium satisfecerint, et cum partibus ubi opus fuerit, concordaverint, ullo modo suffragari posse, aut debere. § 6. Caeterum, si qui post inchoatum, huius lubilaei consequendi animo, praescriptorum operum implementum, morte praeventi, praefinitum Visita­ tionum numerum complere nequiverint, Nos piae promptaeque illorum volun­ tati benigne favere cupientes, eosdem vere poenitentes, et confessos, ac Sacra Communione refectos, praedictae Indulgentiae et remissionis participes per‘ Cf. N. 309. 307 inde fieri volumus, ac si praedictas Ecclesias diebus praescriptis reipsa visi­ tassent. Si qui autem, post obtentas, vigore praesentium, absolutiones a censuris, aut Votorum commutationes, seu dispensationes praedictas, serium illud, ac sincerum, ad id alias requisitum, propositum eiusdem lubilaei lucrandi, ac proinde reliqua ad id lucrandum necessaria opera adimplendi, mutaverint, licet propter id ipsum a peccati reatu immunes censeri vix pos­ sint, nihilominus huiusmodi absolutiones, commutationes, et dispensationes ab ipsis cum praedicta dispositione obtentas, in suo vigore persistere decer­ nimus ac declaramus. |Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 212-267]. 410. Benedictus XIV, const. Imposito Nobis, 29 mart. 1751. Imposito Nobis Apostolicae servitutis officio convenit universae Christi Familiae toto Terrarum Orbe diffusae necessitatibus animum diligenter inten­ dere, maxime vero fidelium Ecclesiae Ministrorum in remotis Regionibus pro animarum salute laborantium preces benigne suscipere, eorumque oppor­ tuno levamini, ac spirituali consolationi, etiam per congruae dispensationis Indulta, prout rerum, locorum, et temporum rationes, ac veneranda maiorum nostrorum exempla suadent, consulere, et providere. § I. Sane dudum Dilecti Filii Presbyteri Latini Ritus Apostolicas Mis­ siones per Russiam Polonicam exercentes Congregationi Venerabilium Fra­ trum nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium negotiis Propa­ gandae Fidei praepositorum exponi curarunt, quod quum in tota Russia ac po­ tissimum in Montibus Pokuciae, in Podolia.in vastissimis Ukrainae Regionibus, et in universa fere Russia Alba nuncupata, frequentes quidem sint Ruthenorum Unitorum Ecclesiae, rarissimae vero Latini Ritus; cumque ipsi pro Missarum celebratione Lapideas Sacratas Tabulas, et Calices aureos, vel argenteos, per longa et difficilia itinera, sine gravi incommodo, et sine periculo confringendi easdem Tabulas, et Calices, secum deferre non valeant; idcirco, nisi facultas ipsis concedatur celebrandi Sacrosanctum Missae Sacrificium super dictorum Ruthenorum Antimensiis, ut vocant, et Calices eorumdem e stanno, ut moris apud illos est, confectos adhibendi, necesse ipsis erit ab eiusdem Sacrificii celebratione plerumque abstinere: multique praeterea Latini Ritus Fideles, qui ab Ecclesiis eiusdem Ritus longe degunt, Sacerdotis Latini praesentia, a quo Sacra Mysteria peragantur, eisque distribuantur, omnino carebunt; prout reipsa saepe, gravissimo cum animarum detrimento, per plures annos carere dignoscuntur. Proindeqne demissis precibus postularunt, ut sibi concederetur huiusmodi facultas, Sacrosanctum nempe Missae Sacri­ ficium, etiam sine Lapidea Sacrata Tabula, celebrandi super Antimensiis Ruthenorum Unitorum, atque in Missarum celebratione, eorumdem Ruthe­ norum stanneos Calices adhibendi. 308 Rfimani Pontifices § 2. Cum autem huiusmodi Missionariorum preces, a dicta Cardinalium Congregatione Propagandae Fidei negotiis praeposita alterius Congregationis Venerabilium quoque Fratrum nostrorum eiusdem S. R. E. Cardinalium adversus Haereticam pravitatem Generalium Inquisitorum, examini et iudi­ cio, de more, rimissae fuerint; et consequenter de iis actum fuerit in Consessu coram nobis habito die xxn Ianuarii elapsi Anni mdccl; Nos tunc, ut ad generale Rescriptum super his edendum mature procederemus, quidquid olim in hac materia ab hac eadem Apostolica Sede decretum fuisset, in unum colligi iussimus; ac praeterea Venerabili Fratri Episcopo Zenopolitano, qui tunc opportune in Curia praesens aderat, quique cl antea diu in Polonici Regni Ditionibus, atque in Ecclesiasticis Catho­ licorum Latinorum, Graecorumque Unitorum negotiis, Apostolicae Sedi egregiam operam navando, versatus fuerat; et deinde ad easdem Regiones, et ad eosdem labores laudabiliter prosequendos, non obstantibus itinerum difficultatibus expensisque, redire non dubitavit, mandavimus, ut Nos super expositorum veritate instructos redderet, suamque Nobis sententiam super huiusmodi postulatis, tam voce, quam scripto, aperiret. Nunc vero, exhibitis Nobis praecedentium Decretorum monumentis, iisque per Nos accurate per­ pensis, atque omnibus, quae in dictis precibus narrata fuerant, praefati Episcopi Zenopolitani testimonio comprobatis : quum is praeterea Nobis retulerit, complures esse in iis Regionibus Presbyteros Latini Ritus, et qui­ dem Deum timentes, qui in supradictis necessitatibus constituti, minime dubitant super Antimensiis Graecorum Unitorum absque Lapidea Tabula Missarum Sacra facere; eiusdemque consilium fuerit, quod sicuti Graecorum Unitorum Presbyteri, quoties id rerum opportunitas suadet, propriis Anti­ mensiis relictis, Missarum Sacrificia offerunt super Lapideis Latinorum Tabu­ lis; ita, ad constitutam feliciter Unionem magis, magisque stabiliendam non parum conduceret, Latinis Presbyteris liberam facultatem concedere, ut,ubi necessitas sic exigere dignoscatur, deficiente nimirum Lapidea Altaris Tabula, Missas celebrare valeant super eorundem Graecorum Unitorum Antimensiis; his omnibus attente perpensis, in hanc denique sententiam devenimus, ul praedictis Sacerdotibus Latini Ritus in Russia Polonica degentibus permit­ teremus in Ruthenorum Unitorum Ecclesiis, deficientibus Lapideis Tabulis de more consecratis, et Calicibus aureis, sive argenteis, Missarum Sacrificia super eorundem Ruthenorum Antimensiis, et cum Calicibus e stanno, qui apud illos in usu sunt, sine ullo conscientiae scrupulo, celebrare. § 3. Porro, quod attinet ad Calices stanneos, omissis iis, quae repeti possent ex priorum Ecclesiae sacculorum memoria, quum scilicet et lignei, et vitrei Calices in Altaris ministerio adhibebantur, ut ostensum a Nobis est in tractatu de Sacrificio Missae, sect. 1, § 26 et seqq. Latinae Editionis Patavinae: nullum generale Decretum proferri potest, quo vel hodie vetitum sit huiusmodi Calicibus e stanno confectis in Missa uti, si Ecclesiarum, vel Sacerdotum paupertas tanta sit, ut Maioris pretii vasa comparari nequeant; quin immo in can. Ut Calix, de Consecrat., distinet. I, haec expressa verba leguntur: Si quis autem tum pauper est, saltem vel stanneum Calicem habeat. Et quidem ad comprobandam asserendamque huiusmodi Ecclesiae Indulges Romani Pontifices 309 tiam plura leguntur apud Sanctum Thomam, 3 part., quaest. 83, art. 3, ad sextum, aliosque Scriptores de hoc disciplinae capite agentes: Quart., ad Rubricas Missalis, part. 2, tit. I, sect. 1, dub. 1, § Colligitur; Pasqualig., de Sacrificio Novae Legis, tom. 2, quaest. 764 et quaest. 765; Biss.; Hierurgia Sacra in verb. Calix, § 2. § 4. Quod vero spectat ad alteram optati Indulti partem, satis quidem constat in Ecclesia Latina nequaquam celebrari posse Incruentum Missae Sacrificium, nisi super Altari, quod vel totum rite consecratum fuerit, vel saltem superimpositum habeat consecratum Lapidem, qui Tabula Altaris nuncupatur; qua etiam de re agimus in dicto Tractatu de Sacrificio Missae, cit. sect. 1, §2 et seq. In Graeca autem Ecclesia huiusmodi Sacrati Lapides minime sunt in usu; sed ibi a pluribus iam saeculis in more positum est, ul, ubi Altare solemni consecratione totum dedicatum non fuerit, loco Lapideae huiusmodi Tabulae, super Altaris Mensa aptetur Linteum quod­ dam Episcopali benedictione consecratum, in cuius angulis Sanctorum Reli­ quiae reconditae sunt, quodque vocatur Antimension, et super ipso Sacra Mysteria conficiantur; ut apud Auctores de rebus Liturgicis tractantes videre licet, Goar., in notis ad Eucholog. Graecor., pag. 521, Venetae Edi­ tionis; Christianus Lupus, in Synodos General, et Provincial., in dissert, de S. Leonis IX actis, cap. 13, Bruxellen. Editionis, part. 3; Renaudot, in Collectione Liturgiarum Oriental., tom. 1, pag. 182, Edit. Parisien.; Magri, in notitia vocabulor. Ecclesiasticor., in verb. Antimensia; Card. Bona, Rer. Liturgicar., lib. 1, cap. 20, § 2 eiusque Commentator Robert. Sala, torn. 2, pag. 70, num. 4, Taurinen. Editionis. § 5. Quum vero nunquam Ecclesiae Latinae mens fuerit, ut Graecorum Ritus destrueret, quin potius eorum semper conservationi, quantum fas esset, nec non eorumdem apud Graecos Fideles observantiae prospexerit; nun­ quam proinde Missarum celebrationem, quae super huiusmodi Antimensiis a Oraecis Catholicis fit, improbavit; sed eam, et quidem non in partibus Orientis dumtaxat, verum etiam inter Italo-Graecos, permitti expresse decla­ ravit; ut videre licet tum in Institutione per fel. rec. Praedecessorem nostrum Clementem Papam VIII edita,’ tum in nostra Constitutione, quae incipit: Etsi Pastoralis, Bttllarii nostri, tom. 1, Constit. 57, § 6, num. 17.2 § 2. Quum vero in iis Regionibus, in quibus Italo-Graeci sunt, Latini quoque frequentes habitent, atque ibidem tam unius, quam alterius Ritus Ecclesiae adsint, ita ut absque ullo impedimento, et sine gravi incommodo unusquisque Presbyter proprii Ritus Ecclesiam adire valeat, nulla sane causa est, ob quam Latinis earum partium Presbyteris permitti debeat, contra con­ stantem Ecclesiae Latinae disciplinam, sine Sacrata Altaris Lapidea Tabula Missas celebrare, easque super Graecorum Antimensiis offerre; quob ipsis proinde in citata nostra Constitutione vetitum fuit, eadem § 6, num. 19. § 7. Sed aliter se res habent, ubi de Regionibus agitur, in quibus Latini Presbyteri ab Ecclesiis Latini ritus longe degentes, quum Sacratas Lapi1 Cf. N. 179. ’ Cf. N. 328. 310 Romani Pontifices deas Tabulas per longa itinera sine gravi incommodo, et sine periculo «s confringendi, secum deferre nequeant, vel Missae celebrationem penitus omittere, et sic Latinos Fideles sine Sacrificio proprii Ritus, et sine Myste­ riorum participatione relinquere, vel eam super Graecorum Antimensiis per­ agere compelluntur. In huiusmodi rerum circumstantiis, Apostolicae Sedis provida indulgentia iamdudum enituit; quum scilicet anno mdcu ad suppli­ cationem tunc existentis Episcopi Vilnensis praedictae Cardinalium Inquisi­ torum Generalium Congregationi hac de re exhibitam, ipso etiam Praede­ cessore Nostro Clemente Papa Vlll approbante, rescriptum fuit: Sacerdotes Rutheni non Schismatici, in Ecclesiis Catholicorum Ritus Latini, Altaribus, Calicibus, et Vestibus Sacris eorundem Catholicorum uti, et Missam celebrare possint, in casu necessitatis, ac etiam solum devotionis causa, dummodo Ritu Rutheno celebrent. Et e contra Sacerdotes Ritus Latini in Ecclesiis Ruthe­ norum non Schismaticorum, Altaribus, et Calicibus, ac Vestibus Sacris uti, et Missam celebrare valeant, Ritu tamen Latino. Et praedicta serventur secluso omni scandalo, et de licentia Praelatorum, et Rectorum ipsarum Eccle­ siarum. § 8. Nos igitur, praemissae necessitatis intuitu, atque etiam huiusmodi Decreti consideratione adducti, praesentium litterarum tenore, atque ex certa scientia, et Apostolicae auctoritatis plenitudine, salvis praefati ClementisVlll, nostrisque super Ritibus Italo-Graecorum editis Constitutionibus, et Ordi­ nationibus, non modo relatum superius Decretum approbamus, et confir­ mamus; verum etiam praefatis omnibus Missionariis, aliisque Sacerdotibus Latinis in tota Russia Polonica nunc et pro tempore commorantibus, ut ipsi, et eorum quilibet, in Ecclesiis Ruthenorum Unitorum, deficientibus Lapideis Altarium Tabulis rite consecratis, super Sacris eorundem Ruthe­ norum Antimensiis Missarum Sacrificia celebrare, atque etiam, ut supra dictum est, in huiusmodi celebratione eorundem Calicibus stanneis uti libere, et licite possint, et valeant, concedimus, et indulgemus. Non obstan­ tibus quibusvis Apostolicis, seu Generalium, aut Provincialium, vel Synodalium Conciliorum contrariis Constitutionibus, et Ordinationibus, sive Locorum, Personarum, aut Ordinum Statutis, Ritibus, Usibus, et Consuetu­ dinibus etiam immemorabilibus, caeterisquc in contrarium facientibus quibus­ cumque. § 9. Volumus autem, sicut in praemisso Decreto expresse cautum reperitur, ut dicti Missionarii, et Sacerdotes Latini, etiam quum eos, vigore prae­ sentis concessionis, super Ruthenorum Unitorum Antimensiis Missam cele­ brare contigerit, Latino semper Ritu eandem celebrare teneantur; firma nimirum, et in suo robore permanente Apostolica Constitutione a fel- rec. Praedecessore quoque Nostro Sancto Pio Papa V edita, quae incipit: Provi­ dentia Romani Pontificis, constitut. 11, torn. 2, Bullar. Rom. Edit. Luxem­ burg.,' per quam omnes facultates, et Indulta, tam Graecis, ut Missas, et Divina Officia Latino ritu celebrare possent, quam etiam Latinis concessa, ut eadem Graeco Ritu peragere valerent, revocata, atque perpetuo sublata ’ Cf. N. 113. Romani Pontifices 311 fuerunt; quamque Nos etiam earundem praesentium tenore, quatenus opus sit, dictaque auctoritate, confirmamus, et innovamus. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 359-362]. 411. Benedictus XIV, litt. ap. Fra Ic moliipl icità, i maii 1751.’ F re le moltiplicità degli affari non ci siamo punto scordali di quello da Lei rappresentatoci nella sua Jettera del 15 di marzo, della nobile donna luterana, che maritata con un nobile uomo cattolico, è pronta ad abiurare gli errori di Lutcro; ma nello stesso tempo domanda la dispensa di poter proseguirc a ricevere Ia santa Eucaristia sotto 1’una e 1’altra specie, non in pubblico ma in privato, e previa anche una protesta, da porsi in iscritto, di convenire nel credere, che nulla di più riceva quegli che si comunica sotto le due specie, di quello che si comunica sotto una sola, e di credere anche tuito cid, che crede la S. Chiesa cattolica in ordine all’Eucaristia. 1. Tre sono le cose stabilite dai Concilii di Costanza,1 di Basilea3 e di Trento:4 Ia prima, che tutto ed intero Gesu Cristo si contiene sotto ciasche- 1 Ad Nuntium Ap. N. ’ Martinus V (in Cone. Constanticn.), const. Inter cunctas, 22 febr. 1418, art. 17, IS * de quibus errorum Wiclcff et Husz suspecti interrogandi (in Cone. Constantien.)' const. In eminentis, 22 febr. 1418. - Cf. N. 43, 44. ’ Scss. XXX. - « Ut lucidius videatur pro declaratione catholicae veritatis, quid circa perceptionem sacrae Eucharistiae tenendum sit, et agendum pro utilitate et salute populi Christiani, post diligentem perscrutationem divinarum scripturarum, sacrorumquc canonum et doctrinarum a sanctis patribus et doctoribus traditarum, in hac sancta Synodo longis temporibus habitam, consideratisque omnibus quae pro declaratione huius rei consideranda fuerunt, decernit et declarat eadem sancta Syno­ dus, quod fideles laid sive clerici communicantes, et non conficientes, non adstringuntur ex praecepto Domini ad suspiciendum sub utraque specie, panis scilicet et vini, sacrum Eucharistiae Sacramentum. Sed Ecclesia, quae regitur Spiritu veritatis sccum manente in aeternum, et cum qua Christus manet usque ad consummatio­ nem saeculi (sicut ait divina scriptura), ordinare habet, quomodo ipsis non confit cientibus ministretur, prout pro reverentia ipsius Sacramenti et salute fidelium videri expedire. Sive autem sub una specie, sive sub duplici quis communicet, secundum ordinationem seu observantiam Ecclesiae, proficit digne communicantibus ad salu­ tem. Nec ullatenus ambigendum est, quod non sub specie panis caro tantum, nec sut) specie vini sanguis tantum, sed sub qualibet specie est integre totus Christus. Laudabilis quoque consuetudo communicandi laicum populum sub una specie, ab Ecclesia et sanctis patribus rationabiliter introducta, et hactenus diutissime obser­ vata, et a doctoribus divinae legis sacrarum scripturarum atque canonum multam peritiam habentibus, iam a longaevo tempore commendata, pro lege habenda est, nec alicui licitum est eam reprobare, aut sine auctoritate Ecclesiae ipsam immutare ». Mansi, torn. 29, col. 158. * Sess. XIII, de Eucharistia, c. 3, can. 3; sess. XXI, de Communione, c. 1-3, can 1-3. 312 Romani Pontifices duna delle duc specie, e che tutto cd intero Cristo si ricevc tanto dachi si comunica sotto una specie, quanto da chi si comunica sotto ambedue le specie: la seconda, non restare defraudato, chi lo riceve sotto una sola specie, di veruna grazia propria del Sagramento e necessaria per la salute eterna; la terza non esservi verun precetto divino, che astringa i nonsagri ficanti a ricevere la Comunione sotto ambedue le specie; dal che pub faciltnente dedursi, che, stante la buona credenza della dama, sarebbe facile accomodare la protesta che essa è pronta di fare, salvando in essa tutto il dogma; riducendosi percib la difficoltâ alla disciplina, che colla richiesla che si fa, quando si ammettesse, resterebbc lesa in tutto e per tutto, alia deficienza di causa legittima per concedere la dispensa, ed allé cattive con· seguenze, che da una simile dispensa potrebbero derivare. 2. Abbiamo detto che, concedendosi quanto dalla nobile donna si richiede, resterebbe lesa in tutto I’ecclesiastica disciplina, giusta la quale chi non sagrifica, riceve la Comunione sotto la sola specie di pane. Di questa disci­ plina sono pieni i libri; e noi stessi ne abbiamo diffusamente discorso nella nostra opera del Sacrifizio della Messa. Ne qui altro resta da aggiungere, se non che il gran Cardinale Osio nel suo dialogo de utraque specie, dopo aver detto, non raccorsi dalle storie e monumenti della Chiesa di Polonia, essere mai stata distribuita al popolo la Comunione sotto ambedue le specie, conchiude, aver Ia Chiesa Polacca sino dal suo principio ricevuta la disci­ plina della Comunione sotto Ia sola specie del pane ne’ laici, e per conseguenza in chi non sagrifica; delta qual disciplina della Chiesa Polacca paria ancora il Cardinal Bellarmino, De Sacramento Eucharistiae, lib. 4, cap. 24, § Cardinalis Osius. 3. Abbiamo detto, mancare le cause per potere legittimamente dispen­ sare; non consistendo queste nel solo spirituale profitto, che sperasi che i requirenti conscguiranno ottenendo cib che chiedono; ma essendo neces­ sario, che tutto cib ridondi nel bene della cristiana repubblica, che è lo stesso che dire, non bastare una causa privata, ma dover alia privata esser unita ed accoppiata Ia pubblica; come si deduce dal Concilio di Trento alla sess. 22 nd decreto super petitione concessionis calicis, ove rimettendo 1’affare al Romano Pontcfice soggiunge: Qui pro sua singulari prudentia id efficiat, quod utile reipuhlicae Christianae, et salutare petentibus usum calicis, fore iudicaverit. 4. Tale fu Ia concessione ai Boemi e Moravi di comunicarsi sotto 1'una c 1’altra specie, fatta dal Concilio di Basilea, che poi fu rivocata. Tale Tau· torità data dai due Pontefici Paolo III e Oiulio 111 ai suoi Nunzii in Ger­ mania, di poter concedere 1’uso dei calice, della quale perb essi non si ser· virono. Tale pure fu la celebre concessione fatta dopo il Concilio di Trento dal Pontefice Pio IV in cui accordb agli Arcivescovi ed Elettori ecclesia­ stici di deputare nellc loro provincie sacerdoti cattolici ad amministrarc il Sacramento sotto 1’una e 1’altra specie a que’ laici, che ne avessero fatta divota premura, dalla quale concessione non essendosi poi ricavato qucl1’utile spirituale, che speravasi, non dubitarono i sommi Pontefici S. Pio V e Gregorio Xlll di rivocarla: cose tutte, che si ricavano dalle storie della Chiesa, memorate anche da noi nel citato nostro trattato dei Sacrifizio della Romani Pontifices 313 Afissa, e che involvendo la conversione di nazioni e di popoli, non v’ha dubbio che ridondavano in pro ed utile della cristiana repubblica. 5. Alia categoria altresl dell’utilità della cristiana repubblica si possono ridurre le concessioni fatte ad alcuni principi e principesse, di comunicarsi sotto 1'una e 1’altra specie; sapendosi quanto al pubblico bene contribuisca il far grazie ai principi, quando ne sono meritevoli, e quando quello, che domandano, non è contrario al ius divino, o naturale: e forse per questi motivi il Pontefice Clemente VI concesse al Re di Francia il poter, ogni volta che volcva, ricevere la santa Eucaristia sotto 1’una e 1’altra specie; della quale facoltà perô non si sono mai i Re cristianissimi serviti, che nel solo giorno, in cui si consacrano, come da noi è stato osservato nel più volte nominato nostro trattato dei Sacrifizio della Messa; aggiungendo a quanto vi abbiamo esposto, I'attestazione dei Tournely, teologo francese, che nella 2 parte dei suo trattato de Eucharistia alia pag. 68 della stampa di Parigi, pariando di quanto fu stabilito dal Concilio di Trento in questa materia, soggiunge: intacto tamen laudabili Regum nostrorum usu, qui die, qua inaugurantur, Eucharistiam sub utraque specie percipiunt : ed ora altresl aggiungendo noi, che lo stesso Clemente VI forse per gli stessi motivi con­ cesse al primogenito di Filippo VI Re di Francia, ed a Bona sua moglie, come pure alia Regina Giovanna moglie dello stesso Filippo Re di Francia, il ricevere Ia Comunione sotto 1’una e 1’altra specie, delle quali concessioni si ritrovano i monumenti appresso il Raynaldi all’anno di Cristo 1343 e 1345. 6. Nè dallo stato della pubblica utilità puô o deve in veruna maniera sottrarsi Ia concessione da noi rinnovata agi’Italo-greci di potersi comunicare sotto 1’una e 1’altra specie in que' luoghi perô solamente, ne’ quali tal uso c introdotto e vigente, colla condizione perô che ammettano e credano quanto si ammette c si crede dai latini in ordine alia Comunione, che si riceve sotto la sola specie del pane, come puô vedersi alia nostra Costi tuzione Etsi pastoralis, che è la LVII nel tom. I del nostro Bollario al § 6, num. 15,’ avendo noi creduto, che il tutto si sarcbbe sconvolto, se si fosse pensato a sradicare 1’antica introdotta consuetudine. 7. Richiedendosi dunque, come sinora si è detto, per causa della dispensa, oltre il profitto dei requirente, l'utilità della cristiana repubblica, e concedendosi ancora, che nella dispensa, di cui si traita, s’involva il motivo della salute dell’anima di chi ne fa premura, giacchè dice di volersi convertire, purchè se le concéda la comunione sotto I'una e I'altra specie, non vi è chi non vcgga, che sempre manca l’utilità della repubblica cristiana, il che porta la mancanza della sua causa per la dispensa, non essendo causa sufficiente la sola privata utilità disgiunta dalla pubblica. 8. Se non c’inganniamo, chiaro è I’esempio di colui che, ridotto in punto di morte, chiede il santissimo Viatico; dubitandosi perô con buon fondamento, e forse anche sapendosi di ccrto, che ricevendolo sotto la specie di pane, non potrà inghiottirlo : cercasi dai teologi, se ad esso possa amministrarsi il Viatico o sotto la specie del vino, o almeno intingendo la specie 1 Cf. N. 328. 314 Romani Pontifices del pane nella specie del vino consecrato, accio in questo modo possa cibarsi dei santissinio Viatico. Alcuni pochi hanno creduto ciô potersi fare; altri hanno detto potersi intingere il pane nell'acqua o nel vino non conse­ crato: altri sono arrivati al segno di asserire, che dicendo i medici che il vino o 1’acqua potessero essere di nocumento all’ammalato, sarebbesi anche potuto immergere il Viatico nel brodo, porgendolo all’ammalato con un cucchiaro; ma la comune opinione rigetta tutto, non obligando il precelto di ricevere in punto di morte Γ Eucaristia, se non quando questa si puo ricevere nelle maniéré prescritte dalla Chiesa, che è lo stesso che dire sotto la sola specie del pane. 1 nomi di questi autori, che cosï opinano, ed il sentimento de’ quali fa Ia loro sentenza comune, sono da noi riferiti nel più volte allegato trattato nostro del Sacrifizio della Messa. 9. Ora si osservi nel caso proposto e risoluto come sopra, che non manca in esso Ia privata spirituale utilità del requirente, ma che, concorrendo la deficienza dell’utilità della repubblica cristiana, si esclude dai migliori teologi qualsivoglia cpicheia, e si sta al rigore della legge, ne v'è fra loro chi ricorra alla presunta volontà del Papa, che, informato del caso, se fosse richiesto, darebbe la dispensa. Nelle materie, nelle quali si concede la dispensa, quando ve ne sia il bisogno preciso ed urgente, e nelle quali basta la sola privata utilità del requirente, non hanno i teologi difficoltà d’insegnaree sostenere, che, non essendovi modo nè tempo di ricorrere al sommo Pontcfice, si puô, ed anche alie volte si deve, procedere all’atto, ancorchè manchi la pontificia dispensa per altro necessaria, dovendosi credere, che se il Papa ne fosse informato, l'avrebbe accordata. Ciô particolarmente si vede ne' matri­ monii, che si contraggono in punto di morte per debito di coscienza, e pet legittimare la prole, ancorchè al contratto matrimoniale osti qualche impe dimento dirimente, non essendovi tempo allora di ricorrere al Papa perla dispensa, e presumendosi, che, richiesto, l’avrebbe accordata. Somigliante discorso nè si è fatto nè si fa nel caso dell’ammalato, che non puô inghiottire il Viatico, che gli si vuol amministrare, secondo il solito sotto la sola specie di pane; ed il discorso non si fa, sapendosi, che in queste materie il Papa non dispensa pel solo motivo della privata utilità, volendovi accoppiata la pubblica, che nel caso del detto ammalato non si puô rinvenire. 10. Restano le cattive conseguenze di sopra accennate, che, dalla richiesta dispensa, quando si concedesse, potrebbero derivare. Sono queste ben avvertite dal celebre Silvio sopra la terza parte di S. Tomrpaso, quaest. 80, art. 12, quaesit. 4, e si riducono ai seguenti capi. Il primo, che chi è stato una volta sequace dell’errore della nécessita della Comunione sotto l’una e Paîtra specie, dà un giusto fondamento di sospettarc, non ostanti le contrarie proteste, che, volendo proseguirc di ricevere l’Eucaristia nello stesso modo, ritenga in testa o l’errore già professato, o nel cuore l’affetto al predetto errore. Il secondo, che, essendo impossibile che, praticandosi ancora qualsivoglia cau­ tela, resti occulta la dispensa, o resti occulta l’uso della dispensa, renderassi impossibile l’escludere la iattanza degli eretici, che anderanno disse­ minando fra i poveri rozzi cattolici, avere finalmente la Sede Apostolica confessato, che essi avevano ed hanno ragione nel punto dell’Eucaristia da Romani Pontifices 315 amministrarsi sotto I’una e I'altra specie. II terzo, che non mancherebbero fedeli, che domanderebbero la stessa cosa, o credendo esser essa anche buona per loro, o pure, dubitando se sia vero quanto sopra l’articolo è stato loro insino ad ora insegnato. II quarto, che si aprirebbe una strada alla novità, leverebbe l’uniformità tanto necessaria, e particolarmente in questo augustis­ simo Sagramento. 11. E cosi conchiudendo, si esorti ia pia e nobile donna a spogliarsi dell’affetto, che le resta verso il Calice, sottoponendosi intieramente ai dettami della S. Romana Cattolica Chiesa, che essa vuol riconoscere per sua pietosissima madre, quale amando i figli, sa molto bene ciô che è buono, e ciô che è cattivo per loro, come in tal proposito discorse eloquentemente nel sacro Concilio di Trento il Villalpandeo, teologo di Segovia, nella sua celebre orazione stampata appresso 1'Arduino nel torn. 10 della sua Collezione de' Concilii, p. 312. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 382]. 412. Benedictus XIV, const. Providas, i8 maii 1751. Providas Romanorum Pontificum Praedecessorum nostrorum Leges, atque Sanctiones, non solum eas, quarum vigorem, vel temporum lapsu, vel hominum neglectu labefactari, aut extingui posse veremur, sed eas etiam, quae recentem vim, plenumquc obtinent robur, iustis gracibusque id exi­ gentibus causis, novo auctoritatis Nostrae munimine roborandas confirmandasque censemus. § 1. Sane felicis recordationis Praedecessor Noster Clemens Papa XII per suas Apostolicas Litteras Anno Incarnat. Dominicae mdccxxxviii, iv Kalend. Maii, Pontificatus sui anno vili, datas, et universis Christifidelibus inscriptas, quarum initium est: /n eminenti, nonnullas Societates, Coetus, Conventus, Collectiones, Conventicula, seu Aggregationes, vulgo de' Liberi Muratori, seu da Francs Macons, vel aliter nuncupatas, in quibusdam Regionibus tunc late diffusas, atque in dies invalescentes, perpetuo damnavit, atque prohibuit; praecipiens omnibus, et singulis Christifidelibus, sub poena excommunicatio­ nis ipso facto absque ulla declaratione incurrenda, a qua nemo per alium, quam per Romanum Pontificem pro tempore existentem, excepto mortis articulo, absolvi posset, ne quis auderet vel praesumeret huiusmodi Societates inire vel propagare, aut confovere, receptare, occultare, iisque adseribi, aggregari, aut intéressé, et alias prout in eisdem Litteris latius, et uberius continetur, quarum tenor talis est, videlicet: Clemens Episcopus Servus Servorum Dei Universis Christifidelibus salutem et Apostolicam Benedictionem. § 2. In eminenti, etc. Omittuntur litterae, quia eas habes supra, in N. 299. 316 Romani Pontifices § 3. Cum autem, sicut accepimus, aliqui fuerint, qui asserere, ac vulgo iactare non dubitaverint, dictam excommunicationis poenam a Praedeces­ sore Nostro, ut praefertur, impositam non amplius afficere, propterea quod ipsa praeinserta Constitutio a Nobis confirmata non fuerit, quasi vero pro Apostolicarum Constitutionum a Praedecessore editarum subsistentia, Ponti­ ficis Successoris expressa confirmatio requiratur. § 4. Cumque etiam a nonnullis piis, ac Deum timentibus viri Nobis insinuatum fuerit, ad omnia calumniantium subterfugia tollenda, declarandamque animi nostri cum eiusdem Praedecessoris mente ac voluntate uni­ formitatem, magnopere expediens fore, ut eiusdem Praedecessoris Constitu­ tioni novum Confirmationis nostrae suffragium adiungeremus. § 5. Nos, licet hucusque, dum pluribus Christifidelibus de violatis eius­ dem Constitutionis Legibus vere poenitentibus, atque dolentibus, seque a damnatis huiusmodi Societatibus, seu Conventiculis omnino recessuros, et nunquam in posterum ab illas et illa redituros ex animo profitenlibus, abso­ lutionem ab incursa excommunicatione, tum antea saepe, tum maxime elapso , lubilaei anno benigne concessimus; seu dum facultatem Poenitentiariis a Nobis deputatis communicavimus, ut huiusmodi poenitentibus, qui ad ipsos confugerent, eandem absolutionem nostro nomine et auctoritate impertiri valerent; dum etiam sollicito vigilantiae studio instare non praetermisimus, ut a competentibus Indicibus, et Tribunalibus, adversus eiusdem Constitu­ tionis violatores pro delicti mensura procederetur, quod et ab eis reipsa saepe praestitum fuit; non quidem probabilia dumtaxat, sed plane evidentia, | et indubitata argumenta dederimus, ex quibus animi nostri sensus, ac firma et deliberata voluntas, quoad censurae per dictum Clementem Praedecesso­ rem, ut praefertur, impositae vigorem et substinentiam, satis aperte inferri debuerant; siquac autem contraria de Nobis opinio circumferretur, Nos eam securi contemnere possemus, causamque nostram, iusto Dei Omnipotentis iudicio relinquere, ea verba usurpantes, quae olim inter sacras actiones reci­ tatas fuisse constat : Praesta, quaesumus, Domine, ut mentium reprobarum non curemus obloquium, sed eadem pravitate calcata exoramus, ut nec terreni nos lacerationibus patiaris iniustis, nec captionis adulationibus implicari, sed potius amare quod praecipis, ut habet antiquum Missale, quod S. Gelasio Praede­ cessori Nostro tribuitur, et a Venerabili Servo Dei losepho Maria Cardinali Thomasio editum fuit in Missa, quae inscribitur: Contra obloquentes. § 6. Ne tamen aliquid per Nos improvide praetermissum dici valeret, quo facile possemus mendacibus calumniis fomentum adimere, atque eos obstruere, audito prius nonnullorum Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium Consilio, eandem Praedecessoris Nostri Constitutionem prae­ sentibus, ut supra, de verbo ad verbum insertam, in forma specifica, quae omnium amplissima, et efficacissima habetur, confirmare decrevimus; prout eam ex certa scientia, et Apostolicae auctoritatis nostrae plenitudine, earundem praesentium Litterarum tenore in omnibus, et per omnia, perinde ac si nostris motu proprio, auctoritate, ac nomine primum edita fuisset, confir­ mamus, roboramus, et innovamus, ac perpetuam vim, et efficaciam habere volumus, et decernimus. Romani Pontifices I) I 3i7 § 7. Porro inter gravissimas praefatae prohibitionis, et damnationis causas in praeinserta Constitutione enunciatas, una est, quod in huiusmodi Socie­ tatibus, et Conventiculis, cuiuscumque Religionis, ac Sectae homines invicem consociantur; qua ex re satis patet, quam magna pernicies Catholicae Reli­ gionis puritati inferri valeat. Altera est arctum, et impervium secreti foedus, quo occultantur ea, quae in huiusmodi Conventiculis fiunt; quibus proinde ea sententia merito aptari potest, quam Caecilius Natalis apud Minucium Felicem in causa nimium diversa protulit: Honesta semper publico gaudent, scelera secreta sunt. Tertia est iusiurandum, quo se huiusmodi secreto invio­ labiliter servando adstringunt; quasi liceat alicui, cuiuslibet promissionis, aut juramenti obtentu se tueri, quominus a legitima potestate interrogatus, omnia fateri teneatur, quaecumque exquiruntur ad dignoscendum, an aliquid in huiusmodi Conventibus fiat, quod si contra Religionis, aut Reipublicae sta­ tum, et Leges. Quarta est, quod huiusmodi Societates non minus Civilibus, quam Canonicis Sanctionibus adversari dignoscuntur; quum scilicet Iure Civili omnia Collegia, et Sodalitia praeter publicam auctoritatem consociata prohibeantur, ut videre est in Pandectarum libro XLVII, Tit. 22, de Colle­ giis, et corporibus illicitis; et in celebri epistola C. Plinii Caecilii secundi, quae est XCV1I libri X, in qua ait, edicto suo, secundum Imperatoris man­ data, vetitum fuisse, ne Hetaeriae essent, id est, ne Societates, et Conventus sine Principis auctoritate iniri, et haberi possent. Quinta est, quod iam in pluribus Regionibus memoratae Societates, et Aggregationes Saecularium Principum Legibus proscriptae atque eliminatae fuerant. Ultima demum, quod apud prudentes, et probos viros eaedem Societates, et Aggregationes male audirent, eorumque iudicio, quicumque eisdem nomina darent, pravitatis, et perversionis notain incurrerent. § 8. Denique idem Praedecessor in praeinserta Constitutione Episcopos, et Superiores Praelatos, aliosque Locorum Ordinarios excitat, ut pro illius executione, si opus fuerit, brachii saecularis auxilium invocare non praeter­ mittant. § 9. Quae omnia, et singula non solum a Nobis approbantur, et con­ firmantur, eisdemque Ecclesiasticis Superioribus respective commendantur, et iniunguntur; verum etiam Nos ipsi, pro Apostolicae sollicitudinis officio, praesentibus Nostris Litteris, Catholicorum Principum, omniumque Saecula­ rium Potestatum opem, auxiliumque ad praemissorum effectum invocamus, et enixo studio requirimus; quum ipsi Supremi Principes, et Potestates electi sinta Deo defensores Fidei, Ecclesiaeque protectores; ideoque eorum munus sit idoneis quibusque rationibus efficere, ut Apostolicis Constitutionibus debitum obsequium, et omnimoda observantia praestetur; quod iis in memo­ riam revocarunt Trid. Synodi Patres, sess. 25, cap. 20, multoque antea egregie declaraverat Imperator Carolus Magnus, suorum Capitularium tit. 1, cap. 2, ubi, post demandatam omnibus sibi subditis Ecclesiasticarum Sanctionum observantiam, haec addidit: Nam nullo pacto agnoscere possumus qualiter nobis fideles existere possunt, qui Deo infideles, et suis Sacerdotibus inobedientes apparuerint. Quapropter cunctis ditionum suarum Praesidibus et Ministris iniungens, ut omnes, et singulos ad debitam obedientiam Eccle· 318 Romani Pontifices siae Legibus exhibendam omnino compellerent, gravissimas quoque poenis adversus eos indixit, qui hoc praestare negligerent, subdens inter alia: Qe/ autem in his (quod absit) aut négligentes eisque inobedientes fuerint inventi, sciant, se nec in nostro Imperio honores retinere, licet etiam Filii nostri fu­ rini, nec in Palatio locum, neque noblscum, aut cum nostris societatem, aut communitatem ullam habere, sed magis sub districtione et ariditate poenas luent. § 10. Volumus autem, etc. (Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 373-377]. 413. Benedictus XIV, ep. encycl. Magno cum, 2 iun. 1751.1 Magno cum animi Nostri dolore a Nobis intellectum est, nonnullas in Dioecesibus vestris controversias ac molesta dissidia, propter Oratoria pri­ vata insurrexisse; quibus praecidendis cum omnis per vos cura ac diligentia adhibita fuerit, non modo optato fine frustrati sitis, sed et in aliorum offen­ sionem incurreritis, vobisque eam acquisiveritis reprehensionem et notam, quasi nimio rigore adhibendo modum excedatis: optari proinde a vobis, ut per hanc Sanctam Sedem certe vobis regulae indicentur, ad quarum nor1 mam, sublatis abusibus, privati Oratorii Privilegium exerceri debeat; idque | ad eum finem, ut, cum Ordinationes vestrae Pontificia auctoritate nostra 1 munitae fuerint, non solum ab omni malevolorum censura immunes evadant, verum maius semper eisdem honoris, atque aestimationis pondus accedat. Licet autem vestrae huiuscemodi petitioni satisfacere facillime potuissemus, illos vobis libros indicando, tam in quibus de huiusmodi materia doctrina traditur Praedecessorum Nostrorum Romanorum Pontificum Decretis con­ formis. quam alios etiam, quorum Scriptores, dum de privatis Oratoriis agunt, ea Sanctae Sedis Decreta vel dissimulant, vel ignorant, quae assertio­ nibus eorum omnino opponuntur; nihilominus, cum Nos Venerabiles Per­ sonas Vestras praecipuo ac speciali affectu prosequamur, per Encyclicam hanc Epistolam nostram, qua fieri poterit brevitate, tum eorundem Deces­ sorum nostrorum, tum nostram hac super re mentem, sensusque aperiemus: quibus quidem, praeter obedientiam, quae eisdem debetur, ratione auctori­ tatis, a qua, velut a fonte dimanant, aliud etiam nescio quid maioris pon­ deris inest, materiae ipsius nomine, quae eorum obiectum, est quaeque in quaestione versatur; cum omnis huiusmodi res ab Apostolicis Privilegiis dependeat, quorum explicatio privativo iure Summis Pontificibus reservata est, cumque eadem praecipuam normam desumere debeat ex intentione illius, a quo concessio facta est, cuius sensus concedenti semper, quam alii cuilibet notior esse debet; adeo ut quidquid a vobis secundum ea, quae in Encyclica hac Epistola nostra continentur, ordinabitur, et statuetur, id pro • Ad Primatem, Archiepiacopos, et Episcopos Regni Poloniae. I Romani Pontifices ' | 319 exequendis Summorum Pontificum praescriptis praestitum esse dicendum sit; cuius rei gratia Apostolicorum Delegatorum qualitatem, et auctoritatem Fra­ ternitatibus Vestris additam esse censendum est; quam etiam, quatenus opus sit, Nos ipsarum praesentium Litterarum tenore Vobis ad huiusmodi effe­ ctum concedimus, et impertimur. § 1. Nihil sane expositum Nobis est, quod ad ea pertineat Sacella, quae in Episcopalibus Palatiis vestris habetis, pro Missa, vel per vos, vel per alios celebranda, aliave quapiam sacra Functione, quae officii ac dignitatis vestrae propria sit, obeunda; de quibus late disserere Nobis perfacile esset; nisi hoc a proposito nostro alienum foret. Quare duo tantummodo vetusta Sacellorum exempla indicabimus, quae Episcopi in proprio Episcopio a publicis Ecclesiis distincta, ac separata habebant, in quibus Sanctum Missae Sacrificium celebrabant. Horum primum Sacellum est S. S. Cassii Episcopi Narniensis, de quo S. Gregorius in Homilia 37 super Evangelia narrat, quod licet gravi morbo opprimeretur, in Oratorio Episcopii sui Missas fecit, tam ut propriae, quam ut eorum, qui illum visitatum adveniebant, devotioni satisfaceret. Alterum exemplum est S. Iohannis Eleemosynarii Episcopi Ale­ xandrini, qui, sicut in Actis ipsius a Leontio scriptis deprehenditur, illos coarguens, qui, Missa nondum peracta, discedebant, quum ipse ad eamdem celebrandam in publicam Ecclesiam se conferebat, dicere in more habebat: ££0 propter vos descendo in Sanctam Ecclesiam, nam poteram mihimet facere Missas in Episcopio. Praedictum exemplum legere est apud Thomassinum, De veteri, ac nova Ecclesiae disciplina, part. 1, lib. 2, cap. 93, num. 6. Alia exempla in Opere De Oratoriis privatis inscripto, cap. 6, collecta reperiuntur (quod opus novissime a lohanne Baptista Gattico Canonico Lateranensi Romae in lucem editum est) per quae Episcoporum ius circa Sacella in propriis Episcopalibus Palatiis habenda validis fundamentis innixum com­ probatur. § 2. Huic quidem iuri Sacrum Tridentinum Concilium nulla ratione derogavit: quippe quod tantummodo sess. 22, De observandis, et evitandis in celebratione Missae, propter multa, quae parum decenter fieri identidem contingebat, Episcopis praecepit, ne Saecularibus, ac Regularibus Missam celebrare permitterent privatis in Domibus, et extra Ecclesias, aut Oratoria publica, quae Divino cultui destinata essent; quod nullam cum Cappellis, quae in Episcopalibus Palatiis sunt, rationem habet, quum haec sub priva­ tarum domorum nomine nunquam censeri possint. Id pluries a Congrega­ tione Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium eiusdem Concilii Tridentini Interpretum, in aliquot eiusdem Resolutionibus, validis rationibus innixis, declaratum est, quas Nos in nostro De Sacrificio Missae Tractatu retulimus: sect. 2, §45 et seq., latinae edit. Patav. ; Nos enim, tunc etiam cum in minoribus constituti, opus aliquod inscriberemus, illud praecipue Nobis gloriosum duximus, ut nulla in parte a Romanae Curiae Tribu­ nalium Sententiis recederemus, quibus ut plurimum a Pontificiis Oraculis auctoritatis robur accedit. § 3. Illud tantummodo de huiusmodi Episcoporum Priv.degio dici pote­ rat, quod, cum idem ad Sacella, quae in Episcopiis sita sunt, restringeretur, 320 Rpmani Pontifices nullo modo Episcopis favere poterat, tum cum iidem extra proprias domos versarentur, cum visitationem obirent, sive cum iter haberent; adeo ut,cum vel Missam celebrare, vel eidem interesse vellent, ad publicas Ecclesias se conferre cogerentur, vel a locorum Ordinariis veniam petere, ut sibi liceet, vel Missam celebrari facere, vel ipsi eamdem celebrare, in illa habitatione, in qua forte diversarentur. § 4. Verum recol. mem. Praedecessor Noster Bonifacius Papa Vili in Decretali sua : Quoniam Episcopi, De Privilegiis, in Sexto, male factum repu tans, Episcopos sine rationabili causa Missam quotidie non celebrare, aut eidem non intéresse, eisdem concessit, ut etiam extra propriam Dioecesim Altari portatili, seu viatico uterentur: Praesenti Constitutione indulgemiu iisdem, ut Altare possint habere viaticum, et in eo celebrare, aut Jacere cele­ brari ubicumque absque interdicti transgressione illis permittitur celebrare, wl audire Divina. Dignum animadversione verbum est, Ubicumque, quod qui­ dem procul dubio loca etiam, quae extra Dioecesim sita sunt, comprehendit. § 5. Praecipuam etiam animadversionem dictae Congregationis Concilii Resolutiones merentur, cum ad Quaesitum eidem propositum, num videlicet Episcopus, qui extra propriam Dioecesim est, ad utendum Privilegio Altaris viatici, petere eius rei veniam ab Episcopo Locali teneatur; minime eum teneri respondit; alioqui frustratorium Bonifacio VIII Privilegium fuisset; quoniam illius Pontificis aetate antiquum Ius in suo vigore perstabat, cui, quemadmodum mox dicetur, a Concilio Tridentino postea derogatum fuit, secundum quod Episcopi facultatem concedebant Missam in privatis domibus celebrandi. Similiter, cum eidem Congregationi alterum Quaesitum proposi­ tum fuisset: num Privilegio per Bonifacium VIII Episcopis concesso, vel Tridentinum Concilium, vel Pontificis Pauli V Decretum,1 de quo pariter mox dicetur, praeiudicium ullum attulissent; nihil pariter Privilegio illi detra­ ctum fuisse respondit;2 cum tam in Concilio, quam in citato Decreto,sub­ lata quidem Episcopis facultas fuerit, qua aliis licentiam in privatis domibus Missam celebrandi concedere possent, verum nequaquam iuribus illis expo­ liati remanserint, quae proprias personas respiciunt, quaeque eorumdem dignitatis, atque characteris propria sunt. Praedictae Resolutiones a Nobis referuntur in nostro Tractatu, De Sacrificio Missae, latinae editionis Patavi­ nae, sect. 2, § 42; nec non in Commentariis bon. mem. Cardinalis Petra ad Constitutiones Apostolicas, torn. 4, Super Constitutione // Urbani V, num. 15 et seq., et a Gattico in recenti eiusdem Tractatu, De Oratoriis domesticis, in tit. De usu Altaris portatilis, cap. 12, num. 1 et seq. 1 S. G C., litt. encycl. a. 1615: « Tametsi Sacra Cardinalium Congregatio Con­ cilii Tridentini Interpretum optimis innixa rationibus saepissime responderit, cele­ brandi licentias iri privatis Oratoriis non nisi a Sede Apostolica esse conceden­ das, etc. Illustrissimi Patres, etc. Sanctissimi Domini Nostri iussu signandum duxerunt, facultatem huiusmodi licentias dandi ipsius Concilii Decreto unicuique ademptam esse, solique Beatissimo Romano Pontifici esse reservatam ». ■ I » S. C. C., a. 1623: « Proindeque Cappellas, et Oratoria ad illorum usum ubique locorum extructa minime comprehendi in prohibitione Constitutionis iussu sanctae memoriae Pauli V iampridem edita de non celebrando in privatis Oratoriis » Romani Pontifices 321 § 6. Tam verum est, quam quod verissimum, nullam rem maius prae­ judicium Privilegiis afferre, quam abusum eorumdem; quod quidem satis superque pro vero comprobatum fuit, etiam in casu huius Privilegiis Altaris portatilis, quod concessum Episcopis est, et quod post Concilium Tridentinum, ac Paulinum Decretum illaesum remansit. Certis indiciis compertum fuit, quosdam Episcopos eodem abuti, qui, vel intra, vel extra Dioecesim, ad Laicorum se domos conferebant, atque in iis, vel ipsi Missam celebra­ bant, vel, ut ibidem plures celebrarentur Missae, faciebant, idque nulla neces­ sitate urgente, sed ad eum tantum finem, vel ut proprium Privilegium ostentarent, vel ut Laicorum petitioni satisfacerent. Cum huiusce inconve­ nientis notitia ad Concilii Congregationem pervenisset, non praetermisit huiusmodi excessum prohibere, eiusdemque abusus corrigendi curam Archiepiscopis committere, si quando factum in locis eorum iurisdictionis subiectis contigisset. In Codicibus Actorum, seu Regestis Congregationis praedictae, lib. 48 Decretorum, fol. 471, Resolutiones ipsae referuntur. Quia tamen nihilominus malum invalescebat, a felicis recordationis Praedecessore nostro Clemente Papa XI die 15 Decembris 1703 sequens Decretum publicatum fuit,1 in quo postquam incoveniens expositum fuit, nimirum: Episcopi etiam in aliena Dioecesi extra Domum propriae habitationis in privatis Laicorum Domibus erigi faciunt Altare, ibique per unum, aut per plures e suis Cappellanis vivificam Christi Hostiam immolant, ad remedium gradus fit: Ad abusus huiusmodi eliminandos, etc. Sanctissimus Dominus Noster, etc., expresse declarat, Episcopis, et his maioribus Praelatis, etiam Cardinalatus honore fulgentibus, neque sub praetextu Privilegii clausi in corpore Iuris, neque alio quocumque titulo, ullo modo licere extra domum propriae habitationis, in domibus Laids, etiam in propria Dioecesi, quod fortius intelligitur in aliena, etiamsi Dioecesani consensus adhiberetur, erigere Altare, ibique Sacrosanctum Missae Sacrificium celebrare, sive celebrari facere. § 7. Magni huius Pontificis menti ille tantummodo finis in hoc propo­ situs fuit, ut abusus tollerentur, numquam autem ut recto Privilegii usui quidquam detraheretur. Et quia relata verba prohibitiva, utpote nimis ampla, ct effraenata, cuiquam praebere ansam poterant affirmandi, non licere Epi­ scopis uti Privilegio Altaris portatilis, tum cum vel Dioecesim visitant, vel iter faciunt, aut alia insta de causa extra residentiam sunt, atque in laicorum domibus morantur; illato de huiusmodi re sermone in Congregationibus, quae sub Innocentio XIII, immediato Clementis eiusdem Successore, habitae fuerunt, quarum Nos tunc in minoribus existentes, a Secretis fuimus, oppor­ tunum factu indicatum est, ut ea, quam mox subiicimus, Declaratio fieret; quae postea inserta fuit in eiusdem Innocentii Litteris incipientibus: Apo· stolid Ministerii,2 quas idem Pontifex pro constituendo in Hispaniarum Regnis bono Ecclesiasticae disciplinae regimine condidit, quasque etiam eius­ dem Successor Benedictus XIII in forma specifica confirmavit, 3 et ut in omni' Cf. N. 264. 2 Dic 23 maii 1723, § 24. - Cf. N. 280. 1 Cf. N. 283. SI 322 Romani Pontifices bus locis pro regula, ac norma haberentur, in Appendice Concilii Romani a se celebrati voluit insertas; ipsam vero declarationem inter eiusdem Con cilii decreta retulit tit. XV, cap. Ill, in quo quidem Concilio Nos quoque ad Sacrorum Canonum Interpretationem adhibiti fuimus. Declarationis verba Nos etiam hic libenter apponimus: Declaramus, quod, cum in praedicto Decreto, de Clementis XI Decreto sermo est, statuatur, nec licere Episcopis extra domum propriae habitationis, in domibus Laicis erigere Altare, ibique Sacrosanctum Missae Sacrificium celebrare, sive celebrari facere; huiusmodi prohibitio intellegenda non sit de domibus, etiam Laicis, in quibus ipsi Epi­ scopi forte, occasione Visitationis, vel itineris, hospitio excipiantur; ut na etiam quando Episcopi in casibus a iure permissis, vel de speciali Sedis Apo­ stolicae licentia, absentes a domo propriae ordinariae habitationis, moram idcirco faciant in aliena domo per modum similis habitationis; his enim casibus licita iis erit erectio A Itaris ad effectum praedictae celebrationis, non secus ac in domo propriae ordinariae habitationis. § 8. Optimum factu indicavimus in Encyclica hac Epistola Nostra exponere Vobis haec, quae ad Fraternitates Vestras praecipue perlinent, nimirum quantum Vobis concessum est quoad Sacella, seu Cappellas, quae in Episcopalibus Palatiis vestris sunt; quantum item Vobis in alienis domi­ bus, et extra vestram Dioecesim facere permissum est; causas etiam Con­ cessionum, ac Privilegiorum indicavimus, necnon eorumdem abusus, atque abusuum prohibitiones apposuimus; tum ut Vos discrimen agnoscatis,quod intercedit inter Cappellas Episcopalium Aedium vestrarum, per quas non minus spirituali consolationi, et commodo vestro, quam dignitatis vestrae decori providetur, et privata Oratoria in domibus Laicorum, sive intra, sive extra Dioecesim vestram, in quibus aliquando Vobis, pro praecipuo fine huiusmodi commodi, et consolationis vestrae, Privilegio Altaris erigendi, ac celebrandi, vel celebrari faciendi, uti licet; tum vero etiam, ne forte, cum Vos contra abusus privatorum Oratoriorum in domibus Laicorum invigilare debeatis, redargutioni illi obnoxii sitis, quod alienos in aliorum domo defe­ ctus dum corrigitis, interim vestrae domi, atque in propria agendi ratione excessus adhibeatis. Ideoque ad privatorum Oratoriorum propositum, quae in domibus Laicorum sunt, gradum facientes aliqua praemittemus. § 9. Primum quidem est, privatorum Oratoriorum in dictis domibus usum ab antiquo tempore repetendum esse; cum constet, Apostolos Sacra Mysteria privatis in domibus celebrasse, cumque morem persecutionum tem­ pore servatum fuisse, quemadmodum Christianus Lupus in suis nolis ad Canones Trullanos apposite animadvertit. Alterum autem, privata Oratoria in domibus Laicorum, subsequentibus etiam saeculis fuisse, cum persecutiones iam cessassent; cum in Sacramentario Gallicano, quod Mabillonius, tom. 1, Musaei Italici impressum edidit, Collecta legatur, quae recitanda erat in Missa, quae celebrabatur in domo cuiuslibet; nec ad huiusmodi quidem assumptum aliae deficiunt probationes, quas Nos in Tractatu nostro, De Sa­ crificio Missae, sect. 1, § 10, cum cura colligere studuimus. Tertium porro est, de tollendis huiusmodi Oratoriis privatis in domibus Laicorum, seu potius facultatibus Missam in ipsis celebrandi, pluries cogitatum esse. Nihil Romani Pontifices 323 de lustiniani Novella 58 dicemus, in qua, ne in domesticis Oratoriis celebra­ retur, lege interdixit, tantummodo permittens, ut in eisdem oraretur; nihil praeterea de Novellis 4 ct 15 Leonis Sapientis, qui prohibitionem sustulit, asserens, adeo tunc privata Oratoria multiplicata fuisse, in quibus Missae cele­ brarentur, ut non solum optimates, sed mediocris etiam conditionis homines in suis domibus eadem haberent. Quod vero spectat ad ea monumenta, quae proxima temporibus nostris sunt, satis erit illa indicasse, quae in dicto Tractatu, De Sacrificio Missae, loco superius citato a Nobis allata fuerunt. § 10. Quartum, quod licet fere semper in Laicorum domibus privato­ rum Oratoriorum usus habitus fuerit, in quibus Missa celebrabatur; semper tamen Episcoporum licentia necessaria fuit. Ad quam concedendam ipsi valde faciles plerumque erant: Missarum solemnia non ubique, sed in locis ab Epi­ scopo consecratis, vel ubi ipse permiserit, celebranda censemus. Verba sunt can. Missarum, De Consecrat., dist. 1. Haec autem facilitas, propter quam interdum factum est, ut Oratoria domestica, licet frustra, prohiberentur, multo magis in usu fuit in Ecclesia Orientali, ob id potissimum quod in Ecclesiis Graecorum non nisi unicum Altare erat, et postquam una super ipso Missa celebrata esset, altera per eumdem diem celebrari minime pote­ rat. Balsamon in Commentariis ad Canones Trullanos testatur, quod sine ulla alia formula, impertita ab Episcopo censebatur Sacerdoti licentia celebrandi Missam in privatis Laicorum Oratoriis, quoties super Mappis ab Episcopo consecratis celebraret. § 11. Postremum autem, quod dicimus, illud est. Quum, post varios sermones in Sacro Concilio Tridentino hac de re habitos (quod Concilium, tam magna cum Polonici Regni gloria, tanto plausu acceptum fuit, opera Cardinalis Osii, et Nuntii Commendonii, in magno Conventu, habito coram Rege Sigismundo Augusto, quemadmodum in ipsius Concilii Historia per Cardinalem Pallavicinum conscripta, lib. 24, cap. 13, videre est) in sess. 22, in Decreto De observandis, et evitandis in celebratione Missae, sequenti modo statutum, et ordinatum fuerit: Nevc patiantur, de Episcopis sermo est, pri­ vatis in domibus, atque omnino extra Ecclesiam, et ad Divinum tantum cul­ tum dedicata Oratoria, ab iisdem Ordinariis designanda, et visitanda, San­ ctum hoc Sacrificium a Saecularibus, aut Regularibus quibuscumque peragi, cum adiecta derogatione cuilibet privilegio, exemptioni et consuetudini, non obstantibus privilegiis, exemptionibus, appellationibus, ac consuetudinibus quibuscumque; ex eo factum esse, ut non amplius Episcopis facultas sit conce­ dendi usum Oratoriorum privatorum in domibus Laicorum, causa in iisdem Missam celebrandi; cum licentia, quae ab ipsis daretur celebrandi Missam in Oratoriis privatis, neutiquam stare possit cum praecepto a Concilio eis­ dem ipsis imposito, ne id permittere debeant; ac proinde praedictum Ius ad Sanctam Sedem devolutum fuisse, quoniam circumstantiae temporum, et Oratoriorum privatorum in Laicorum domibus dilatatio minime permittebant, ut eadem prorsus abolerentur. Atque huiusmodi semper fuit Conciliaris Textus intelligentia, quam tradidit Congregatio Concilii, privativa eiusdem interpres; quaeque etiam a fel. record. Praedecessore Nostro Paulo Papa V in Epistola Encyclica anno 1615 ad omnes Episcopos expedita, approbata 324 Rornani Pontifices fuil; quae quidem Epistola tum apud varios Auctores, tum etiam incitato Tractatu nostro, De Sacrificio Missae, sect. 2, § 42, impressa reperltur. Et in ea quidem alia quaecumque Verborum Concilii intelligentia reprobatur, mul­ taque de irreverentia erga Missae Sacrificium dicuntur, cui nimia Episcopo­ rum facilitas in concedenda licentia sine ulla limitatione, aut cautela, non parum fomenti praebebat. Denique in eadem ita concluditur: Facullattm huiusmodi licentias dandi, ipsius Concilii Decreto, unicuique ademptam tsst, solique Beatissimo Romano Pontifici esse reservatam. § 12. Postquam Ius concedendi Oratoria in privatis Laicorum domibus Sedi Apostolicae reservatum fuit, dici vix potest, quantum curae, ac diligen­ tiae adhibitum sit pro recto eiusdem moderamine. Qua de re in Archivo Congregationis Concilii, cuius olim Secretarii munus Nos ipsi, antequam ad maiores Dignitates ascenderemus, plures per annos gessimus, authentica documenta reperiuntur. Haec tandem pro lege statuta fuerunt, quemadmodum ex formulis Litterarum in forma Brevis, quae conceduntur, colligere licet: Oratorium scilicet parietibus, per quos ab omnibus aliis domesticis usibus segregetur, extructum esse debere; idem prius vel ab Episcopo, vel ab alio, cui ipse vices suas delegaverit, visitandum esse, inspiciendi gratia,num decens, et apte compositum sit, et num aliquid eorum, quae necessaria sunt, in eodem desit; ut Episcopus sit, qui celebrandi Missam licentiam impertiatur, et quod licentia huiusmodi secundum rationabile illius arbitrium perduret; nec plures in die, sed unica tantum Missa in Oratorio celebretur; et quod haec Missa celebretur a Sacerdote vel Saeculari, vel Regulari, dummodo Saecularis ab Episcopo approbatus sit, Regularis autem licentiam habeat a suo Regulari Superiore; ne Missa celebrari possit diebus solemnibus Pascha· tis Resurrectionis, Pentecostes, Nativitatis Domini Nostri lesu Christi, et aliis solemnioribus diebus, quos inter etiam enumerantur dies Epiphaniae, et Ascensionis Domini, Annunciationis, et Assumptionis Beatae Mariae Virginis, Omnium Sanctorum, necnon Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, ac Titularis Ecclesiae Loci. Exprimuntur personae, quarum praesentia neces­ saria est, ut in privato Oratorio Missa celebrari possit; aliae item, quae, dum supradictis .praesentibus Missa celebratur, eidem intéressé possunt, et Eccle­ siastico praecepto satisfacere; denique declaratur, omnia sine Parochialium iurium praeiudicio fieri debere. § 13. Atque haec sunt, quae in consuetis privatorum Oratoriorum Bre­ vibus continentur. Quaedam vero alia expediri contingit Brevia, quae extraor­ dinaria sunt; ut quum, exempli gratia, iustis cuipiam de causis concessio fit, ut secundam Missam celebrari facere possit, vel, ut eadem aliquando citius, aut aliquando serius eo temporis limite, seu termino celebretur, qui in Rubri­ cis praefixus est; vel etiam in diebus exceptis; et alia huiusmodi. Cum autem interdum tam circa Brevia privatorum Oratoriorum prioris speciei, quam circa alia, ac generatim super omnibus controversiae exortae sint; Aposto­ lica Sedes per huiusmodi occasiones opportunis rationibus super hoc pro­ videre non praetermisit. § 14. In ordinariis Brevibus, ut plurimum duobus Coniugibus licentia conceditur faciendi, ut in privato Oratorio Missa celebretur; exprimiturque, Romani Pontifices 325 ut Missa celebrari possit tum iisdem praesentibus, tum eorum filiis, consan­ guineis, atque affinibus, qui una cum ipsis in eadem domo habitationem habent. Nunquam exorta difficultas est, an, cum aut Vir, aut Uxor Missae intersunt, si consanguinei, et affines, qui in eadem domo habitant, praesentes pariter adsint, Ecclesiastico praecepto diebus Festis satisfaciant ; id tanquam tutum, ac Brevis litteras cohaerens habitum est. Summa autem difficultatis eo semper rediit, ut dispiceretur: num, cum neuter Coniugum adsit, sed unus ex consanguineis, aut affinibus in eadem domo habitantibus, posset eo iubente in privato Oratorio Missa celebrari; et num alii, qui in domo illa habitant, consanguinei, et affines, eamdem audientes Festo die, Ecclesiastico praecepto audiendi Missam satisfaciant. In hoc autem divisae de more Aucto­ rum opiniones erant; verum cum huiusce difficultatis punctum in Congre­ gatione Concilii die 3 decembris 1740 in causa, euius inscriptio erat Marsicen. Oratorii, propositum, ac discussum esset: decisum fuit, non posse in privato Oratorio Missam celebrari, nisi Indultariorum praesentia ibidem habe­ retur; quod idem est ac si dicatur, Viri, vel Uxoris, ad quos Breve directum erat; quemadmodum in torn. 9 Resolutionem Concilii anni 1740, ad pag. 89 et seq. videre est. § 15. Cum autem Decreti huiusce facta Nobis relatio esset, idem per Nos sub dic 7 lanuarii 1741 confirmatum fuit; ac praeterea demandatum, ut in huiusmodi Brevibus, in quibus certis quibusdam, ac determinatis personis con­ cessio fit, ut unam in privato Oratorio Missam celebrari facere possint, quae Missa pro filiis, consanguineis, et affinibus valeat, maioris claritatis gratia, subiccta clausula adiungatur: Volumus autem, quod nati, ac consanguinei, et affines praedicti unicam dictam Missam, vobis quidem praesentibus audire tantummodo, nunquam vero celebrari facere audeant. Ut autem, quae Indultariae personae sint, facile agnosci posset, sine quarum praesentia Missa celebrari non potest, neque, qui eamdem audit, praecepto satisfacit; adiunximus, ut pro Indultariis personis illae haberentur, quae in Fronte, seu Inscriptione Brevis nominatae forent, cum ad easdem ipsas Breve dirigatur. § 16. Nos ab huiusmodi norma minime recedimus; verum quia aliqua interdum in corpore Brevis persona nominatur, qua praesente, conceditur, ut Missa celebrari possit, et quod alii affines, consanguinei, vel familiares eamdem audientes, praecepto satisfaciant, etiamsi praedicta persona in Fronte Brevis minime nominetur, hinc est, quod, firma semper ea regula manente, ut possit in privato Oratorio Missa celebrari, dum aliqua ex Indultariis personis adsistit, quae in Fronte, seu Inscriptione Brevis nominatur; dicimus, posse Missam celebrari, etiamsi nulla carum personarum praesens adsit, quae in Fronte, seu Inscriptione Brevis nominantur, dummodo illa praesens sit, cui in Brevis corpore nominatim et expresse facultas tribuitur, ut possit in privato Oratorio tum cum ipsa adsistat, facere ut Missa celebretur. § 17. Atque ut res exemplo magis pateat: Datur Viro et Uxori facultas laciendi, ut in privato Oratorio Missa celebretur, atque ad hos Breve dirigitur. Hic autem Vir superstitem habet Matrem; haec vero in Fronte, seu Inscrip­ tione Brevis minime nominatur; verum cum in Brevis corpore dicatur, quod ipsa quoque Mater eamdem Missam celebrari facere possit, et valeat; id 326 Romani Pontifices sufficiens est, ut sola Matris praesentia adhibita, Missa in Oratorio celebrari possit, etiamsi Mater in Fronte, seu Inscriptione Brevis nominata non sil Quae hactenus dicta sunt, in huiusmodi generis Brevibus indicantur;verum curae Nobis erit, ut in posterum felicius etiam, et sine ulla confusione expri mantur. § 18. In consuetis sive ordinariis Brevibus, solemnes, quemadmodum dictum est, dies excipiuntur, quos inter Natalis Christi Domini dies rectn setur, in quo tres a quolibet Sacerdote Missae celebrantur. Interdum illi,qui privati Oratorii Breve habet, extraordinarium Breve conceditur, in quo eidem, valetudinis causa, Missam domi audire diebus etiam exceptis permittitur. Cum autem in huiusmodi Brevibus de unica tantum Missa sermo sit; orti difficultas fuit: num possent die Natalitio a Sacerdote, qui in ipso celebrabat, tres Missae celebrari, de quo cum Nos eo tempore, quo Concilii eiusdem i Secretis eramus, peculiarem Dissertationem conscripsissemus, atque in lucem edidissemus, sub die 13 lanuarii anni 1725 resolutum a Congregatione fuit, quod a Sacerdote tres Missae celebrari possent, quemadmodum torn. 3 The­ sauri Resolutionum, pag. 109 et seq., et pag. 116 videre est. § 19. Reliquum est, ut de Sacris Functionibus dicatur, quae in iis Ora­ toriis fieri possunt, quae in domibus privatorum sunt, et in quibus non plures, quam unicam tantum Missam celebrari permissum est, nisi cum forte cuipiam ex speciali gratia concessa facultas esset faciendi, ut secunda celebretur. Quod ad Baptismatis Sacramentum attinet, iam in Viennensi Concilio sub Pontifice Clemente V decretum fuit, ne Baptismus in aliis locis conferri I I posset, praeterquam in Ecclesiis, in quibus Sacri huius Lavacri Fontes reperiuntur, nisi cum casus necessitatis adesset, aut cum de Regum, vel Principum filiis ageretur, quemadmodum in Clementina unica, de Baptismo, et eius effectu, videre est. I § 20. Quod autem Sacramentum Poenitentiae respicit, iam in Rituali Ro■ mano sub Tilulo de Sacramento Poenitentiae, cum de Sacerdote sermo fit, qui Confessiones audit, statutum fuit:1 In Ecclesia, non autem in privatis aedibus, Confessiones audiat, nisi ex causa rationabili, quae cum inciderit, studeat tamen id decenti, ac patenti loco praestare. Rituale a Pontifice Paulo V confirmatum fuit. Et magnus Ecclesiasticae disciplinae Instaurator Sanctus Carolus Borromaeus tum in Instructione Sacramenti Poenitentiae, tum in Monitis ad Confessarios, atque in primo suo Provinciali Mediolanensi Concilio, id inculcare non praetermisit, quemadmodum in Actis Ecclesiae Mediolanensis, editionis Civitatis eiusdem, part. 1, pag. II, part. 4, pag. 520, eadem part. 4, pag. 761, et pag. 773 videre est; pag. autem 775 Superioribus Regularium inculcat, ut id a Subditis eorum exacte adimplendum curent. Cum autem a praedictis Confessariis Regularibus prolata in medium facultas esset audiendi ubique Confessiones Fidelium, quam sibi ea ratione asserebant, quod in Pontificis Clementis X Bulla, Superna,'1 nulla loci limitatio fieret; idem ipse Pontifex declaravit, nullam facultatem (in praedicta Constitutione sua) fuisse tributam 1 Tit. Ill, c. 1, n. 7. ’ Cf. N. 240. Romani Pontifices 327 Regularibusaudiendi Confessiones Sacramentales in privatis domibus, ac proinde minime licere eisdem Regularibus cuiusvis Ordinis etc. Sacramentum Poeni­ tentiae administrare in domibus privatis extra casus a iure permissos. Quod decretum cum Praesulis Fagnani subscriptione editum, variis in locis impres­ sum est; ut.in Appendice ad Synodum Fulginatensem, quae a bon. mem. losaphat Baptistelli Civitatis eiusdem Episcopo anno 1722 celebrata fuit. § 21. Quod pertinet ad Communionem Paschalem, quae ab unoquoque Catholico Paschatis tempore recipienda est, ex praescripto tum Decreti Con­ cilii Lateranensis, in Cap. Omnis utriusque sexus, de poenitentiis, ct remissio­ nibus, tum Concilii Tridentini, sess. 13, cap. 8, can. 10, nemo est, qui ignoret, praeceptum hoc in propria Parochiali Ecclesia adimplendum esse, aut in alia Ecclesia cum proprii Episcopi, vel Parochi licentia, secundum varias Dioecesum consuetudines. Porro fel. record. Praedecessor Noster Paulus Papa IV Fratribus Minoribus privilegium concessit, ut Sacram Eucharistiam omnibus Christifidelibus in eorum Ecclesiis distribuere possent, excepta tamen die Paschatis Resurrectionis;1 atque hoc privilegium a sanctae memoriae altero Praedecessore Pio Papa V per communicationem, ut dicitur, ad omnes Regu­ lares extensum fuit.2 § 22. Verum quia, secundum praecedentem Eugenii IV Constitutionem, 1 Paschale tempus, intra quod Communionis praeceptum adimplendum est, a Dominica Palmarum initium habet, ac Dominica in Albis terminatur; cum exortum dubium fuisset, num licitum Regularibus foret intra praescriptum eorumdem dierum terminum Sacram Eucharistiam Fidelibus in eorum Eccle­ siis distribuere; resolutum fuit, die Paschatis nemini distribui posse, ne illis quidem, qui intra Sanctiorem Hebdomadam Paschali praecepto in propria Parochiali Ecclesia satisfecissent; posse quidem Regulares alii Paschalis tem­ poris diebus Fideles in eorum Ecclesiis Sacra Eucharistia reficere ; hac tamen conditione, ut Communione refecti scirent, non ideo se a praecepto illo exemptos esse, ut Paschalem in propria Parochiali Ecclesia Communionem recipere deberent. Illustria Congregationis Concilii Decreta sunt quibusdam in Causis, Senonensi videlicet, Burdcgalensi, et Mechliniensi, quae a Nobis in Nostro de Synodo Dioecesana Tractatu, lib. 7, cap. 42, num. 3 relata sunt. § 23. Extra Paschalem vero Communionem, cum in Sacro Tridentino Concilio, sess. 22, cap. 6, de Sacrificio Missae, quae subiicimus verba legantur: Optaret quidem Sacrosancta Synodus ut in singulis Missis Fideles adstantes non solum spirituali affectu, sed Sacramentali etiam Eucharistiae perceptione communicarent, quo ad eos Sanctissimi huius Sacrificii fructus uberior perve­ niret, non defuit qui ex iisdem verbis deduceret, quod certe et clare inde consequatur, ut in privatis Oratoriis, quando in ipsis celebrandi Missam facultas est, distribui Eucharistia possit iis, qui Missae praesentes adsunt; neque ad hoc praestandum ullo particulari Induito opus sit. Super huiusmodi quaestionis capite Nos in Nostra Institut. 34, § 3 disseruimus, inter eas, 1 Consi Ex clementi, 1 iul. 1555, §7, 12. ’ Cf. N. 121. ’ Cf. N. 53. Bull. Rom., torn. 4, I, p. 315-319 328 Romani Pontifices quas tum, cum Bononiae resideremus, Ecclesiae illius Archiepiscopatum gere tes, publicavimus, quas quidem Institutiones cum Italico Sermone edidismus, postea Romae latinae redditae, atque impressae sunt. Ibi autem expositam paulo ante opinionem retulimus; verum aliam esse subiunximus,quat Episcopi licentiam requirit, ut qui domesticum Oratorium domi habet,dur Missae in eodem interest, communicare possit. Huiusmodi opinio tumboro rerum ordini, tum Romanae etiam consuetudini, sive praxi, cohaerens Nobis visa est; ac proinde ordinavimus, ne in privato Oratorio recipi Communio posset ab iis, qui in eodem Missae intersunt, quam vel Saecularis Sacerdos, vel Sacerdos Regularis celebraret, nisi vel nostram, vel Generalis Vicarii nostri licentiam obtinuisset. § 24. Neque etiam in praesens voluntas Nobis, ut ratio est, cur ab hoc Systemate recedamus. Siquidem, cum Nos magna illa controversia, super Communione illis distribuenda, qui Missae praesentes cum sint, eamdem petunt, quae aliquot abhinc annis in Italia exorta fuit, postquam Tridentini Concilii verba retulissemus, atque eorum zelum commendassemus, qui inter Sanctae Missae celebrationem Communionem recipiunt; Ecclesiasticos quoque Pastores excitavissemus, ne Eucharistico cibo illos fraudarent, qui eiusdem famelici forent; cum, inquam, animadvertissemus, eiusmodi circumstantias dari posse, in quibus vel temporis, vel loci ratione, Episcoporum prudentia opportunum factu existimet, Sacram Eucharistiam etiam illi, qui Missae inter­ fuit, minime distribui; eo magis quod, itixta praesentis temporis disciplinam, libera eidem facultas pateat, ut eamdem alio loco, atque alio tempore recipere possit; ordinavimus, ut in hoc debita proprii»Superioris praecepto obedientia praestari deberet; cui qui morem gerere recusassct, nimis manifestum indicium praebuisset, quam parum animo dispositus ac paratus esset ad Altaris Sacra­ mentum recipiendum; quemadmodum in Litteris nostris, quarum initium est: Certiores effecti, ci quae in Bullario nostro tom. 1, num. 64 leguntur, videre est. § 25. Atque haec sunt, Venerabiles Fratres, quaecumque in Encydica hac Epistola nostra Vobis exponere opportunum existimavimus, quo quidem satis intelligetis, quod legendis et considerandis Apostolicis Litteris conces­ sionum Oratorii, Decessorum nostrorum Decretis, harum Congregationum Resolutionibus, quae a Nobis, etiam in praesentia confirmata sunt, nullus amplius litibus, et controversiis locus reliquus sit. Verum quia Vos illud fortasse Nobis responsuros arbitramur, optime quidem haec omnia habere, verum eo difficultatem redire, quod quaecumque decreta atque ordinata sunt, minime observantur; ne grave vobis sit, hoc per Nos reponi, quod si inob­ servantia ex neglecta Brevium lectione, et consideratione, aut ex ignoratione Decretorum, ct Pontificiarum resolutionum, originem habet, Nos quidem in hoc nunquam culpandi erimus; idque nunc maxime, postquam, ingravescente licet aetate nostra, et multis ac difficillimis curis assidue Nos prementibus, in Encyclicam hanc Epistolam nostram, quidquid hac super re scire opus erat, inserere non detrectavimus. ' Cf. N. 331. Romani Pontifices 329 § 26. Quod si Vos etiam id praestare curabitis, ut in Dioecesanis Synodis vestris, in vestris item Edictis, quae a Vobis pro bono Dioecesis vestrae regi­ mine publicantur; Pontificiorum Decretorum, ac Resolutionum desuper indi­ catarum observantiam inculcetis; duplex inde bonum extabit, ut et vivam in Vobismetipsis corumdem memoriam teneatis, atque ab aliis, aut ignoran­ tiam expellatis, aut eamdem, utpote crassam deinceps atque supinam, inex­ cusabilem reddatis. Hanc agendi rationem ac normam tenuerunt, atque in praesentia tenent nostri Italiae Episcopi, qui aut Pontificiorum Decretorum, quae super privatis Oratoriis condita sunt, Summam in Synodis suis inse­ ruerunt, aut in Appendice ad ipsas Synodos eadem Decreta per extensum adjunxerunt, quemadmodum in Synodo anno 1724 a bon. mem. Cardinali de Via Arimini habita, in altera anno 1726 celebrata a bon. mem. Cardinali Pignattelli Archiepiscopo Neapolitano, atque etiam in ea, quae anno 1736 habita fuit a Venerab. Fratre nostro Annibale Cardinale Albano, Sabinensi tunc temporis Episcopo, atque in aliis multis, videre est. § 27. Non ex eorum numero Nos sumus, quibus persuasum sit, omnia in nostra tempora inconvenientia incidere, atque ea praesentibus diebus con­ tingere scandala, quae numquam praeteritis temporibus evenerint. Satis superque pro certo habemus, ea, quae hodie fiunt, alio tempore accidisse. Ac ne a proposita re longius recedamus, illud dicemus, quod si hodie sacrae leges ad privata Oratoria pertinentes a Sacerdotibus violantur, propter praesidium, quo nituntur, Magnatum Saeculi, apud quos Cappellani munere inserviunt, idem nono etiam Saeculo eveniebat, cum S. Agobardus tunc temporis Archiepiscopus Lugdunensis, de eadem re queratur in suo Tractatu, de Privilegio d iure Sacerdotii, cap. II. Non tamen idcirco vobis Sacerdotalis constantia, atque animus deponendus est. Pia ac religiosa Polonorum Natio est; et, si quando aliquis abusus in privatis eiusdem Oratoriis contingant, cum id Magnati, cuius in domo commissus, aut introductus est, notum fiat, rationes adducendo, ct ostendendo, quod per abusus privilegium amittitur; sperare est, ipsum omne suum inobedienti Cappcllano praesidium certo sublaturum. Et si quando infortunium accideret, ut hac ratione finis non obtineretur, praesto vobis semper spiritualia arma sunt, quibus contra Cappellanum uti potestis. Fortasse autem si hac ratione factum esset, quum primum de incon­ venienti rescitum fuit; pace omnium dicemus, res non eo progressuras fuisse, in quo nunc statu sunt, sicut ex recursibus ad Nos delatis notum factum est, quorum causa ad Encyclicam hanc Epistolam nostram conscribendam animum adduximus. § 28. At enim inconvenientia a Privilegiatis, et Exemptis proficisci vos fortasse dicturos praevidemus, nimirum a Regularibus, de quibus in prae­ dicto recursu ad hanc Sanctam Sedem facto plura insinuantur. Nos autem id vobis dicimus, nulla privilegia, nec exemptiones esse, quae impedire possint, quominus abusus exterminentur. §29. Habebant sine dubio Regulares privilegium Altaris viatici, et ut super eodem Altari Missam, ubicumque locorum forent, sine ulla Episcoporum licentia, celebrare possent, quemadmodum Decretali Honorii 111 in cap. In his, de pri­ vilegiis, videre est; a quo deinde privilegio fiebat, ut Missam possent celebrare 330 Romani Pontifices etiam in domibus laicorum, sive super Altari viatico, sive super Altari fixa etiamsi laicus privilegium Oratorii privati minime haberet; propter eam rationem, quod privilegium celebrantis suum vigorem haberet, licet celebrations I Romani Pontifices J I locus minime privilegiatus foret. Verum cum Sacrum Tridentinum Concilium in citata sess. 22, in Decreto iam citato de observandis, et evitandis in celebra­ tione Missae, Episcopis praecepisset, ne permittant, ut in privatorum domibus Missae celebrentur a Saecularibus, aut a Regularibus quibuscumque, eisdemque dedisset facultatem procedendi, tamquam Apostolicae Sedis Delegatos, conln refractarios: Ut Delegati Sedis Apostolicae; atque omnibus privilegiis,exem­ ptionibus, et consuetudinibus contrariis, cuiuscumque generis essent, derogasset: Non obstantibus privilegiis, exemptiomibus, appellationibus, ac con­ suetudinibus quibuscumque ; hinc necessario consequitur, Sacrum Concilium Tridentinum tam praecedentibus Altaris viatici privilegiis derogasse, quam facultati Missam in privatorum domibus, sine Episcopi licentia, celebrandi; atque ulterius Episcopum, tamquam Sedi Apostolicae Delegatum, contra inobedientes procedere posse, etiamsi exempti sint; nullum vero amplius esse privilegium, vel exemptionem, qnae obstet, quaeque impediat, quo minus abusus tollantur. | § 30. Nihil autem valet ea, quae a quibusdam promovetur, assertio, vide­ licet, Concilium privilegio, de quo agitur, minime derogasse, eo quod illud in corpore Iuris inclusum sit; etenim Sacrum Concilium Tridentinum iis etiam derogare privilegiis consuevit, quae in corpore Iuris inclusa sunt, nullam etiam de iis expressam mentionem faciendo, sed simpliciter aliquid contrarium ipsis determinando, generali adiecta ad contraria privilegia derogatione; quemad­ modum celebris Praesul Fagnanus in cap. Nonnulli, num. 42 et seq. sub tit. de Rescriptis, ample demonstrat. § 31. Quod si forte quis hoc unquam obiiceret, concessum saepe ab Apostolica Sede fuisse, atque etiam nunc, post Tridentinum Concilium, Altaris viatici usum concedi; Fraternitatibus vestris notum esse debet, huiusmodi privilegium in iis locis concedi, ubi Ecclesiae non sunt, aut si sunt, talis Haereticorum potentia est, ut in easdem Catholici non sine gravi periculo ad audiendam Missam convenire possint. Uno verbo praecise necessitati pro­ videtur; quod quidem, ut optime perspicitis, ab eo, de quo agimus, casu plane diversum est. § 32. Oregorii XIII Decessoris nostri privilegium legite, quod anno 1580 Fratribus Ordinis Praedicatorum Provinciae Polonicae concessit, quod Bullariis Religiosae illius Familiae, torn. 7, pag. 192 insertum est: In quibusdam Civitatibus, Oppidis, et locis Provinciae Poloniae tanta haereticorum potentia, et impietas existit, ut Catholicos impune opprimant, nec iisdem Catholicis Missas in Ecclesiis, quarum raritas in illis partibus existit, audire tuto liceat. Nos supplicationibus tuis in hac parte inclinati, tibi, ac pro tempore existenti Ordinis Fratrum Praedicatorum Provinciae Poloniae Priori Provinciali, ut licentiam, et facultatem dictis Professoribus Altaria portatilia habendi cum debitis reverentia, et honore, super quibus in domibus Nobilium Civium, ei Incolarum Civitatum, Oppidorum, et locorum dictae Provinciae, in quibus vel Ecclesiae desunt, vel tanta est haereticorum potentia, et impietas, ut impune 331 opprimant, in locis ad hoc congruentibus, et honestis, per se ipsos Missas in praesentia Personarum Catholicarum celebrare possint, in casibus necessitatis tuntiun, ita quod eis ad culpam nequeat imputari, concedere valeatis, Apostolica auctoritate tenore praesentium de speciali gratia indulgemus. § 33. Legite item iam superius citatum Clementis XI Decretum, quod, maioris etiam commoditatis vestrae gratia, hic annexum vobis transmittimus; etiamsi, tum cum illud conditum fuit, praeter publicationem eiusdem Romae factam, ad Ordinarios per loca, tam intra, quam extra Itatiam, transmissum fuisse, sciamus. Ab ipso autem, absque eo quod nostris rationibus, et ani­ madversionibus Nos idem roborandum suscipiamus (quod quidem facere Nobis in proclivi esset, cum praestantiorum, inter Pontificii Iuris peritos, Auctorum assertiones ubique a promptu sint), manifeste cognoscere pote­ ritis, subsistant necne amplius portatilis Altaris privilegia, quae Regularibus concessa fuerunt, et num a Tridentmo Concilio eisdem fuerit derogatum. Cognoscetis, num permissum Regularibus sit, secundam in privato Oratorio cuipiam concesso Missam celebrare, cum prima iam celebrata est, nec pro secunda huiusmodi Missa peculiare Indultum adest. Cognoscetis, num in praedictis privatis Oratoriis licitum eisdem sit, vel ante Auroram, vel post Meridiem, Missam celebrare; num celebrare eamdem possint diebus iis, qui in Induito excipiuntur. Cognoscetis demum, num, exemptione non obstante, contra delinquentes procedendi potestas vobis sit. Licet autem nulla omnino huiusce rei necessitas sit. illud Nos in praesentia Decretum confirmamus, ac Fraternitatum vestrarum curae committimus, ut pro exacta eiusdem obser­ vantia invigiletis; cum minime commendatione dignum sit ad Sedem Apostolicam recurrere, inconvenientia exponendo, nisi prius adhibita cum vigore ea remedia sint, quae ab ipsa Apostolica Sede contra huiusmodi inconve­ nientia subministrata fuerunt. § 34. In eo, qui ad Nos factus est, recursu, alterius etiam inconvenientis mentio fit, quod scilicet, sine licentia vestra, Regulares exorcizent; de hoc tamen nihil dicitur, utrum per vos, aut in Synodis vestris, aut in vestris Edictis decretum fuerit, ne ullus Sacerdos, vel Saecularis, vel Regularis exor­ cizare audeat, sive in sua, sive in aliena Ecclesia, sive intra, sive extra Coe­ nobium, quin prius a vobis approbatus sit, atque ita, quin ante licentiam a vobis obtinuerit. Hoc illud est, quod praestari debet, quodque ab Epi­ scopis praestari solet, quemadmodum apud Clericatum, de Sacramento Ordi­ nis, decis. 19, num. 42, ubi Episcopales Synodos affert, videre licet. Quod si nihilominus, postquam a vobis, tam in hac materia, quam in alia Orato­ riorum privatorum, quantum in vobis est, praestitum fuerit, vestra nihilo­ minus praecepta violabuntur, ac poenae a vobis impositae et inflictae negligentur; nequaquam certe Nos Officio nostro deerimus, ut totam auctoritatem nostram in favorem vestrum interponamus; cum nihil antiquius Nobis sit, quam ut Episcoporum, qui Fratres nostri sunt, iura sarta tecta serventur. Interim tam Fraternitatibus vestris, quam Populis curae vestrae commissis Apostolicam Benedictionem peramanter impertimus. [Bened. XIV Bull., tom 3, p. 377-389). 332 Romani Pontifices 414. Benedictus XIV, ep. encycl. A quo primum, 14 iun. 1751.1 Λ quo primum supremae Dei bonitati complacitum est, ut Sanciat Catholicae Religionis nostrae primordia in Poloniae Regno constituerentur, quod circa decimi saeculi finem sub Praedecessore nostro Leone Vlll,Ducis Mieceslai, et Coniugis Dambrowkae Christianae opera, contigisse, apud Dlugosz, Annalium vestrorum Scriptorem, lib. 2, pag. 94, litteris consignatum est; ab eo usque tempore pia semper ac devota Polonorum Natio adeo constans in suscepto Sanctae Religionis proposito perstitit, adeo ab omni Sectarum genere abhorruit, ut, licet illae nihil intentatum reliquerint, ut in Regnum istud introductae suam ibidem sedem statuerent, atque in eodem suorum errorum, hacresum, vel pravarum opinionum semina dispergerent, eo fortius Polonorum constantia sese illarum conatibus opposuerit, et lucu· lentiora magis fidelitatis suae praebuerit testimonia. § 1. Sane, quod ad propositum hoc nostrum aptissimum, et per se multo maximum habendum est, non modo gloriosa illa Martyrum, Confes­ sorum, Virginum, Virorum sanctitatis fama insignium, quibus in Poloniae Regno nasci, enutriri, et mori contigit, memoria est, quae in Sacris Eccle­ siae Fastis recensetur; sed et complurium ibidem Conciliorum, ao Synodo- 1 rum celebratio, quae feliciter ad exitum perducta sunt, et quibus magna cum I gloria de Lutheranis victoria reportata est, qui omnes rationes ac vias experti sunt, ut sibi aditum, receptumque in idem Regnum pararent. Iam vero tum magnum Petrocoviense Concilium, quod sub Magno Praedecessore, et Con­ cive nostro Gregorio XIII, Praesule Lipomano Episcopo Veronensi, et Nuntio . Apostolico eidem praesidente, celebratum fuit, in quo tanta cum Dei gloria 1 libertas conscientiae, quam in Regnum illud aditum, ac domicilium quae- I rebat, proscripta fuit; tum demum amplum illud Synodalium Constitutio- I num Provinciae Gnesnensis volumen, in quo ea omnia litteris consignata I sunt, quae a Polonis Episcopis utiliter, et sapienter acta, ac provisa fuerunt, | ut in Populis regimini eorum commissis Christiana Religio adversus ludai- ] cam perfidiam illibata servaretur, licet temporum conditio ferat, ut iisdem Urbibus, atque Oppidis, tum Christiani, tum etiam ludaei contineantur, haec quidem luculentissime, atque evidentissime comprobant, quantam, quod ante dictum est, Polonorum Natio ex eo sibi laudem comparaverit, quod San­ ctam Religionum a Maioribus suis ante tot saecula susceptam sartam semper studuerit tectamque servare. § 7. Summa autem difficultatis in eo sit est, quod Synodalium San­ ctionum vel memoria excidit, vel exeeutio negligitur. Vobis itaque, Vene­ rabiles Fratres, onus incumbit, ut easdem renovetis. Vestri hoc officii ratio exposcit, ut earumdem exeeutioni sedulo insistatis. In hoc autem ab Ecclc' Ad Primatem, Archicpiscopos, ct Episcopos Regni Poloniae. Romani Pontifices 333 siasticis hominibus, sicut par, et aequum est, initium facite, quos in recta agendi ratione viam aliis commonstrare, et exemplo caeteris praelucere opus est. In Dei enim miseratione Nos sperare iuvat, bonum Ecclesiasticorum hominum exemplum aberrantes Laicos in rectam semitam reducturum. Quae quidem a vobis eo facilius, ac fidentius praecipi, et mandari poterunt, quod (prout certis atque idoneis auctoribus allatum est), vestra neque bona, neque iura per vos ludaeis locari, nullum cum eisdem mutuas pecunias dandi, atque accipiendi negotium intercedere, unoque verbo ab omni cum eisdem commercio liberos omnino Vos, atque immunes esse Nobis innotuit. § 8. Ratio, ac methodus a Sacris Canonibus ad debitam a contuma­ cibus obedientiam exigendam praescripta, ea est, ut in maximi momenti causis, cuiusmodi praesentes sunt, Censurae adhibeantur, et ut inter casus reservatos illi etiam adiungendi sint, a quibus -discrimen Religioni, atque exitium imminere praevideatur. Probe notum vobis est, Sacrum Tridentinum Concilium' jurisdictionis vestrae firmitati consuluisse, tum cum vobismetipsis iusreservandi casus asseruit; neque eos ad publica tantum crimina restrinxit, verum etiam ad atrociora et graviora, dummodo mere interna non sint, extendit, atque ampliavit. Compluries autem ab huiusce Almae Urbis nostrae Congregationibus in variis Decretis, et Encyclicis Epistolis decisum, ac pronunciatum fuit, atrociores inter, atque graviores casus, eos recenseri debere, ad quos procliviores homines sunt, et qui coniunctam Ecclesiasticae Disci­ plinae, sive salutis animarum, quae Episcopali curae commissae sunt, per­ niciem habent; quemadmodum a Nobis in nostro Tractatu, de Synodo Dioecesana, lib. 5, cap. 5, per totum, fuse ostensum est. § 9. Ad hanc autem rem nihil per vos auxilii a Nobis desiderari patie­ mur, ac pro expediendis difficultatibus, in quas procul dubio incideretis, si vobis contra eos Ecclesiasticos procedendum esset, qui a jurisdictione vestra exempti sunt, Nos Venerabili Fratri Archiepiscopo Nicaeno nostro isthic Nuntio opportuna pro eodem negotio mandata praescribimus, ut ab eodem, iuxta facultates sibi traditas, necessaria praestentur. Illud simul pro certo vobis pollicemur, Nos, tum cum opportunitas feret, enixe atque omni effi­ cacia de hac re cum illis etiam agere non praetermissuros, opportuna quo­ rum auctoritate ac potentia adiuncta, effici potest, ut a Nobili Poloniae Regno huiusmodi labes, atque ignominia auferatur. Vos autem, Venerabiles Fratres, a Deo primum, qui bonorum omnium auctor est, ferventiori cordis affectu opem exposcite. Ab eodem Nobis etiam, atque huic Apostolicae Sedi auxilium precibus vestris implorare; et dum omni vos charitatis plenitudine complectimur, Fraternitatibus vestris, et Gregibus curae vestrae commissis Apostolicam Benedictionem peramanter impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 390-394J. 1 Sess. XIV, de poenitentia, c. 7. 334 Koman i Pontifices 415. Benedictus XIV, allocut. Perspectam, 5 iul. 1751, § 1. Perspectam Vobis ex hoc ipso loco ante biennium, cognitamque fecimus mentem nostram deligendi Vicarium Apostolicum, qui administran­ dam susciperet eam partem Dioecesis Aquileiensis, quae ad Venetae Reipublicae ditionem minime pertinet. Cum vero Vicarium ipsum Apostolicum iam elapso anni spatio constituimus, aperte declaravimus, tum in Allocu tione, quam in Consistorio pronunciavimus, tum in Litteris Apostolicis, quas super hoc negotio edidimus, ita Vicarium Apostolicum interea temporis a Nobis deputari, ut tamen firmiori remedio uti parati essemus, si Partes inter se dissidentes aliquando convenirent, initasque ab ipsis pactiones Nobis patefacerent, ut illas accurate perpenderemus, nostroque iudicio pro baremus. § 2. Interim Charissima in Christo Filia Nostra Maria Theresia Illustris Regina Bohemiae et Hungariae, et Imperatrix; Dilecti quoque Filii Nobiles Viri Dux, et Senatores Reipublicae Venetae, unanimi consensu nonnulla inter se pacta statuerunt, quae Nobis deinde proposita sunt, ac diligenter examinata, libentissime comprobanda indicavimus. § 3. Summa totius rei in eo posita est, ut Patriarchatus Aquileiensis perpetuo supprimatur, duoque erigantur Archiepiscopatus, quorum unus Utini, alter Ooritiae constituatur. Quapropter huiusmodi consilium amplertentes, quod magis consentaneum utiliusque ad animarum salutem admini­ strandam, pacemque inter Catholicos Principes stabilius conservandam, peritissimis viris ultra citraque montes visum est; insuper inhaerentes pactio­ nibus communi Partium assensu firmatis; Apostolicam Constitutionem in lucem edituri sumus, qua de medio tollentes Patriarchatum Aquileiensem, duos Archiepiscopatus instituimus iis in locis, quos superius memoravimus, utrique suos limites tribuentes, quibus non solum ipsorum propria Dioecesis, sed etiam propria cuiusque Provincia discernantur; omniaque partita, defi­ nita, ac distincta inter ipsos ita sint, ut in auctoritate exercenda nullum in posterum alter alteri inferre queat impedimentum ; in quo publicae pacis et quietis stat etiam fundamentum. j· § 4. Sacrorum Canonum scientia, rerumque ad Ecclesiasticam historiam spectantium cognitione Vos ita praeditos arbitramur, ut supervacaneum iudicemus vestris oculis argumenta subiicere, quibus Pontificum auctoris inni­ titur in novis erigendis, vel abolendis Patriarchatibus, Archiepiscopatibus, et Episcopatibus, et in ipsis Dioecesibus dividendis, videlicet, cum uni Dioe­ cesi partem attribuunt, quae, reliquis partibus adiunctis, aliam Dioecesim integre constituebat. Vestram quoque eruditionem offenderemus, si Patriar­ chatus Aquileiensis initia Vobis in memoriam revocare vellemus, qui pro­ fecto a Schismate, quod Trium Capitulorum dictum est, saeculo sexto dima­ navit; quod quidem magis praeclari rerum Scriptores adfirmant, quique Romani Pontifices 335 magis eidem Patriarchatui suffragantur. Silentio praeteribimus exempla prae teriti temporis, quibus Patriarchatus in duos Archiepiscopatus divisus, vel duo constituti Archiepiscopatus comprobantur, secreta in duas paries Dioe­ cesi, vel Provincia, quas unus tantum Archiepiscopus obtinebat. Nos quidem multum laboris insumpsimus in huiusmodi antiquitatis monumentis perqui­ rendis; plura etiam congessimus, ut privato studio nostro indulgeremus, utque magis perspicue intelligeremus, quid consilii a Nobis capiendum esset, cum huius generis negotia proponerentur. Verum, si haec omnia in medium Vobis adduceremus (ut vulgato proverbio utamur), noctuas Athenas ferre videremur. Accedit etiam, quod alienum prorsus est, nostram vestramque huius diei laetitiam, memoria veterum dissidiorum, atque bellorum, quae inter Principes exarserunt, perturbare, et gravissimas difficultates recensere, quae ob temporum calamitates in cura animarum gerenda obiectae fuerunt. Quamobrem, ut huiusmodi impedimenta de medio tollerentur, iidem Prin­ cipes nonnullas inter se pactiones statuerunt, quas deinde Nobis propositas, assensu nostro, uti dictum est, confirmavimus, easque mandandas execution! quamprimum censemus. § 5. Itaque Vos hortamur magnopere, ut animos vestros ad Deum, a quo bona universa descendunt, nobiscum convertatis; quem profecto tam magni singularisque beneficii solum auctorem dignoscimus, ac fatemur. Ipse lumen suum Nobis impertivit. Ipse animum nostrum graviter afflictum, et perculsum erexit, ac virtute sua corroboravit, ut labores, contrarios eventus, mentis aegritudines, omnemque tristitiam libenter ac fortiter sustineremus. Denique Ipse gravissimum hoc negotium hoc potissimum tempore ad finem perduxit, quo Nos, licet immerentes, Summum Pontificatum gerimus; ut exploratum fieret omnibus, a Domino factum esse istud, quod est mirabile in oculis nostris; siquidem contingere id poterat, cum alii Romani Pontifices Praedecessores Nostri hanc Apostolicam Sedem tenerent, qui nos quidem pari auctoritate exaequabant, meritis tamen longe nobis praecellebant. § 6. Itaque Deo beneficentissimo singulares agimus gratias, et habebi­ mus perpetuas. Sed, quoniam Ipse causis secundis, veluti quibusdam instru­ mentis, uti consuevit, ut ea perficiat, quibus hunc Orbem terrarum complere statuit; iisdem Nos quoque referre gratias debemus, et meritas laudes imper­ tiri. Carissimae in Christo Filiae Nostrae Mariae Theresiae Hungariae et Bohemiae Reginae Illustris et Imperatricis animum Deus Optimus Maximus spiritu pacis, ac verae Religionis inflammavit, cui sane ipsa sine ulla cun­ ctatione paruit, adducta potissimum pietatis studio, quo Principes Austriacae Domus suae prae caeteris semper commendati fuerunt. Dilectos quoque Filios Nobiles Viros Ducem, ac Senatores Venetae Reipublicae eodem spi­ ritu pacis ac verae Religionis Deus incendit, quem ipsi facili paratoque animo susceperunt, ut Praedecessorum suorum, qui, ob eximia facinora pro Chri­ stiana Fide toties peracta, maximis laudibus ubique celebrantur, praeclara exempla sequerentur. His sane fundamentis excitatum, conditumque fuit universum aedificium, perfectumque negotium. Quam ob causam ipsos rei totius Artifices non modo debitis laudibus prosequimur, sed gratias quoque Nos habituros sincera mente fatemur. 336 Romani Pontifices § 7. Eodem prorsus animi sensu commendamus, plurimasque rependi mus gratias Dilectis Filiis Nostris hoc loco praesentibus, Carolo Cardinali Rezzonico, et Mario Cardinali Millino, qui in gerendo, ac demum in perii ciendo tam gravi negotio, nihil omnino intentatum reliquerunt, ut illud ad suum finem perducerent, integramque servarent inter Principes concordiam, quorum causam ac rationes tuebantur. Siquidem nihil aliud sibi ante oculos propositum habebant, quam animarum saluti prospicere, Deique gloriam amplificare; a quo procul dubio, dum in vivis agent, et postquam mortali­ tatem exuerint, mercedem meritis consentaneam assequentur. [Bencd. XIV Bull., tom. 3, p. 545-546]. 416. Benedictus XIV, const. Iniuncta Nobis, 6 iul. 1751. Iniuncta Nobis a supremo Pastorum Principe, cuius vices in terris plane immerentes gerimus, Ecclesiarum omnium sollicitudo, Nos usque a primis Pontificatus nostri annis adduxit, ut gravissimum Aquileiensis Patriarchatus negotium a Praedecessoribis nostris Romanis Pontificibus iam pridem sus­ ceptum, et a pluribus eorum diu multumque agitatum prosequeremur; nil aliud Nobis in nostrae tractationis initio, progressu, fineque proponentes, quam id, quod iisdem quoque Praedecessoribus nostris propositum semper fuisse non dubitamus; ut scilicet Aquileiensis Ecclesiae status ita dispone­ retur, prout optimo regimini animarum eidem subiectarum, et libero spiri­ tualis gubernii exercitio magis congruere, et opportunum fore dignosceretur § 1. Hunc unice scopum prae oculis habentes, superioribus annis certam quamdam Ecclesiastici regiminis formam in ulteriori Aquileiensis Dioecesis parte interea observandam statuimus; sperantes gradum hinc factum iri,ad firmum, stabilemque rerum ordinem, per quem vigentes perturbationes per­ petuo tollerentur, ibidem feliciter constituendum; quemadmodum colligere licet ex nostris Litteris Apostolicis incipientibus: Omnium Ecclesiarum, quas die xxix novembres anni mdccxux, ’ et ex iis, quarum initium est: Postquam per alias, quasque die xxvn lunii anni mdccl?2 in forma Brevis edidimus; quibus nimirum, temporaneum urgentibus necessitatibus remedium aptantes, decrevimus, illud tamdiu duraturum fore, donec aliqua ratio communi Par­ tium consensu, nostraque, aut Successorum nostrorum approbatione, iniri valeret, per quam animarum Fidelium necessitatibus consuleretur. § 2. Verum scientes, omne datum optimum, et omne donum perfectum ab Omnipotente Deo petendum, et expectandum esse, nunquam omisimus in toto gravissimae causae decursu, Divinam Maiestatem, interpositis etiam aliorum orationibus, enixe exorare, ut inter perturbationum procellas, ct multiplicium difficultatum scopulos, trepidantem consilii nostri navim in 1 Cf. Bcncd. XIV Bull., tom. 3, p. 546-549 1 Cf. Bcncd. XIV Bull., tom. 3, p. 552-559. | Romam Pontifices 337 portum Nobis optatum, ad afferenda nimirum animabus Christi Sanguine redemptis necessaria salutis aeterna subsidia, afflante Spiritus sui aura, deducere dignaretur. § 3. Invocantes Nos exaudivit misericors Dominus, dumque maximarum tribolationum, et amaritudinum fluctibus iactaremur, misit ex alto adiutorium suum, factaque tranquillitate, Nos uberi consolationum suarum dulce­ dine recreavit. Ipse etenim, in cuius manu sunt Regum corda, uno eodemque tempore Charissimae in Christo Filiae Nostrae Mariae Theresiae Hungariae ctBohemiae Reginae Illustris in Romanorum Imperatricem Electae animum inclinavit, ut de proponendo stabili remedio pro Aquilejensibus rebus per. petuo componendis cogitaret; simulque effecit, ut Dilecti Filii Nobiles Viri Dux et Respublica Venetiarum concordi studio id ipsum optarent. Cuius rei indubium testimonium Nobis praebuerunt Epistolae ad Nos conscriptae tum a predicta Maria Theresia Regina in Imperatricem Electa sub die xvii Martii currentis anni mdccli, quas Nobis exhibuit Dilectus Filius noster Marius huius S. R. E. Presbyter Cardinalis Millinus nuncupatus, tum a prae­ fato Venetiarum Duce sub die xxxi eiusdem mensis, et anni, quas dilectus quoque Filius noster Carolus eiusdem S. R. E. Presbyter Cardinalis Rezzonicus etiam nuncupatus Nobis exhibuit. § 4. Qui sane Marius, et Carolus Cardinales die vi Aprilis ad audien­ tiam nostram una simul se conferentes, memoratis respective Litteris Nobis redditis, non solum flagrantia utriusque Partis desideria, ut huiusmodi per­ petuo ac stabili remedio Aquileiensis Patriarcatus negotium terminaretur, unanimi Nobis voce repraesentarunt; sed etiam sigillatim ea Nobis expo­ suerunt, de quibus Partes ipsae olim dissentientes, nostris invitationibus, et hortationibus obsecundantes, diligentibus tractatibus et colloquiis habitis, convenerunt; cuius Conventionis exempla in scriptis redacta Nobis relin­ quentes, earumdem Partium nomine Nobis humiliter supplicarunt, ut illi, pro rerum conventarum subsistentia et observantia, approbations nostrae robur adiicere, necnon pro earumdem rerum exeeutione, Apostolicae aucto­ ritatis nostrae plenitudinem interponere dignaremur... § 8. His omnibus matura consideratione pensatis, iisdemque conven­ tionis Capitibus attente perpensis, implorato saepius Divini Luminis adiutorio, ac requisitis, auditisque super his nonnullorum Venerabilium Fratrum nostrorum S. R. E. Cardinalium sententiis, de eorum consilio ct assensu, postulationibus huiusmodi pro parte dictae Charissimae in Christo Filiae nostrae Mariae Theresiae Hungariae et Bohemiae Reginae Illustris, in Roma­ norum Imperatricem Electae, necnon Dilectorum Filiorum Nobilium Virorum Ducis et Reipublicae Venetiarum, Nobis, ut praefertur, exhibitis, in omnibus et per omnia plenissime annuentes; non modo praeinserta omnia et singula Conventionis capita, utpote ad publicum bonum, et felix animarum regimen tendentia; praesentium Litterarum tenore laudamus et approbamus; verum etiam per easdem praesentes ad ea exequenda et statuenda, quae pertinet ad omnimodam, atque perpetuam suppressionem Patriarchatus Aquileiensis, necnon ad erectionem duorum Archicpiscopatuum aequalibus omnino iuribus, praeeminendis, ac praerogativis praeditorum, relicto, ut infra, Dilecto Filio 22 338 Romani Pontifias nostro Daniel» S. R. E. Presbytero Cardinali Delfino nuncupato, dum vixerit, Patriarchae Titulo, procedere volentes ; aliorum vero Capitum inter praelito partes, ut supra dictum est, conventorum, ac respective a Nobis approba­ torum executionem, per alias nostras Apostolicas Litteras implendam, sto tuendamque reservantes. § 9. De Apostolicae potestatis nostrae plenitudine, qua Nobis datum est iustis concurrentibus causis, Ecclesias Patriarchales, Archiépiscopales, et Episcopales erigere, transferre, supprimere, et extinguere, earumque Dioe­ ceses dividere ac separare, prout in Domino expedire noverimus: Motu proprio, et certa scientia, ac praesentium Litterarum tenore, in dicta Aquileiensi Civitate et Ecclesia, Patriarchalem Cathedram, Dignitatem, et Sedem, Titulum, ac denominationem, atque omne Patriarchale, Metropolilicum, et Dioecesanum ius eidem Ecclesiae ac Sedi hactenus adnexum, necnon ipsius Ecclesiae Capitulum, Dignitates, Canonicatus, atque Praebendas; ita ut dein­ ceps Patriarchalis, Archiepiscopalis, aut Cathedralis Ecclesia Aquileiensis, illiusque Capitulum minime existât, nec ullus Aquileiensis Patriarcha, Archie, piscopus, aut Episcopus, vel illius Ecclesiae Dignitas, aut Canonicus deno­ minari possit, penitus, omnino, ac perpetuo supprimimus et extinguimus. § 10. Ut autem animabus Christifidelium in locis hactenus Aquileiensis Patriarchatus per Nos, ut praefertur, suppressi, et extincti spirituali iurisdictioni subiectis, quaeque in temporalibus tam Venetae Reipublicae, quam Austriacae Familiae supremo parent dominio, degentium, Ecclesiastici regi­ minis subsidia non desint: simili motu, scientia, et potestatis plenitudine, per easdem praesentes, ex nunc in Civitate Utinensi unam Archiepiscopalem Cathedram et Sedem, Archiepiscopatum Utinensem nuncupandam, cum omnibus, ct singulis iuribus, etiam Metropolitico caeterisque praeeminentiis et praerogativis, aliis Archiepiscopalibus Ecclesiis de iure, usu, ac consue­ tudine competentibus, perpetuo erigimus et constituimus; cui quidem Archiepiscopatui, pro peculiari eius Dioecesi, totum illum Regionis tractum, qui temporali Reipublicae Venetae dominio subiectus est, et hactenus a pro tempore existente Patriarcha Ecclesiae Patriarchalis Aquileiensis per Nos, ut praefertur, suppressae et extinctae, Dioecesano iure obtinebatur, et paci­ fice regebatur, tribuimus et assignamus; necnon in Suffraganeoseos omnes, et singulos Episcopos, quorum Cathédrales Ecclesiae in praefatae Reipu­ blicae Venetae dominio consistunt, quique ad hunc diem eidem Patriarchatui Aquileiensi per Nos, ut praefertur, suppresso et extincto subiecti fuerunt, subiicimus atque supponimus; prout latius, atque distinctius per alias nostras Apostolicas Litteras super erectione huiusmodi Utinensis Ecclesiae Archie­ piscopalis, aequalibus, ut praefertur, iuribus et praerogativis cum infrascripla Ooritiensi Archiépiscopal· pariter Ecclesia insigniendae peculariter expe­ diendas, statuetur, et explicabitur. 'i-izSSftK § II. Simili quoque modo ex nunc in Civitate Ooritiensi alteram Archie­ piscopalem Cathedram et Sedem, Archiepiscopatum Goritiensem nuncupan dam, cum omnibus et singulis praedictis iuribus, etiam Metropolitico, cae­ terisque praeeminentiis et praerogativis, aliis Archiepiscopalibus Ecclesiis de iure, usu, ac consuetudine competentibus, earumdem praesentium tenore, Romani Pontifias 339 dictisque motu, scientia, et potestatis plenitudine, perpetuo pariter erigimus ei constituimus; cui etiam Archiepiscopatui, pro eius peculiari Dioecesi, alteram Patriarchalis hactenus Ecclesiae Aquileiensis, per Nos, ut praefertur, suppressae et extinctae, Dioecesis partem, quae Austriacorum Principum dominio subest, quaeque novissimis temporibus per Vicarium Apostolicum Episcopali charactere praeditum, a Nobis ad tempus, et ad nostrum, ac Sedis Apostolicae beneplacitum inibi constitutum, in spiritualibus gubernata fuit, tribuimus et assignamus; ita ut, statim ac novae Archiépiscopal» Ooritiensi Ecclesiae huiusmodi, Apostolica auctoritate, futurus illius Archiepiscopus praeficietur, praedicti Apostolic» Vicarii gubernium, necnon omnes et sin­ gulae providentiae et ordinationes, sive a Praedecessoribus nostris romanis Pontificibus, sive a Nobis ipsis, pro animarum regimine in dicta Aqui­ leiensis quondam Dioecesis parte Austriacae Ditioni subiecta, captae, editae, atque statutae, exinde in posterum pro sublatis, irritis, abrogatisque eo ipso habeantur; eidemque Ooritiensi Archiepiscopatui in Suffraganeos, eos omnes et singulos Episcopos, quorum Ecclesiae Cathédrales in temporali Austriaca Ditione consistunt, quique ad hunc diem Patriarchal» Ecclesiae Aquileiensi per Nos, ut praefertur, suppressae et extinctae, simili iure subtectae fuerunt, supponimus, atque subiicimus; prout etiam in aliis nostris Apostolicis Lit­ teris super erectione huiusmodi Goritiensis Ecclesiae Archiepiscopalis, aequa­ libus pariter iuribus et praerogativis cum supradicta Utinensi Archiépisco­ pal! Ecclesia insigniendae, peculiariter expediendis, plenius atque distinctius statuemus, et explicabimus. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 394-404], 417. Benedictus XIV const., Cum nuper, 8 nov. 1751. Cum nuper Charissimus in Christo Filius noster Ferdinandus Hispaniarum Rex Catholicus, per Dilectum Filium nostrum loachimum S. R. E. Presbyterum Cardinalem Portocarrero nuncupatum, ad sua, suorumque Regnorum negotia apud Nos, et Apostolicam Sedem gerenda specialiter deputatum, et voce et scripto Nobis repraesentari curaverit, opportuna aliqua Apostolicae auctoritatis nostrae providentia opus esse in Indiis Occidenta­ libus ipsis Regis Dominio subiectis, super hoc, quod in iis Regionibus Parochiae, Doctrinae, aliaque Munia et Officia ad animarum curam perti­ nentia, per Regulares dumtaxat obtinentur, et administrantur, in vim qua­ rumdam Litterarum Apostolicarum a recolendae memoriae Praedecessore nostro S. Pio Papa V, die xxiv Martii Anni molxv»» editarum, et incipien­ tium: Exponi Nobis;1 quibus aliorum etiam Romanorum Pontificum Prae­ decessorum nostrorum confirmationes accesserunt; ex quo fit, ut universus Clerus Saecularis illarum Partium, quantumvis a multo iam tempore, et 1 Bull. Rom., tom. 4, 11, p. 363, 364. 340 Romani Pontifices numero frequens, et moribus, atque doctrina conspicuus esse dignoscatur, ab iisdem Parochiis, Doctrinis, caeterisque Officiis, atque muneribus ani' i marum curam concernentibus, omnino exclusus remaneat; qua quidem de re quum Venerabiles Fratres nostri Archiepiscopi et Episcopi per easdem ' Indiarum Regiones constituti, non semel apud ipsum Ferdinandum Regem conquesti fuerint; idcirco ipse, pro sua prudentia, magnopere expediens in Domino fore indicaret, ut quamvis etiam eorumdem Antistitum votis, etSae· cularis Cleri rationibus, obstarent Praedecessorum nostrorum Romanorum Pontificum Constitutiones, Nos, hodierni temporis circumstantias perpen­ dendo ab illis longe diversas, quibus huiusmodi provisiones emanarunt, eisdemque Constitutionibus derogando, praedictis Archiepiscopis et Episcopis liberam facultatem concederemus, ut dictas Parochias, Doctrinas, aliaque munia, et Officia ad animarum curam spectantia, Regularibus Personis hucusque conferri solita, in posterum etiam saecularibus Clericis, seu Pres­ byteris conferre libere et licite possent: Nos, omnibus mature perpensis,quum Regiam hanc petitionem non modo Sacris Canonibus, sed etiam praedicti Sancti Pii Pontificis menti, et dictorum Praedecessorum nostrorum, ac Sedis Apostolicae Institutis conformem agnoverimus; hanc rem eiusmodi esse gaudemus, ut liceat Nobis ea verba usurpare, quibus olim Magnus Prae­ decessor noster Innocentius Papa III Castellae Regem est alloquutus: Cum personam tuam, inter Christianissimos Reges, et Catholicos Principes, spe­ ciali dilectionis praerogativa in Domino amplexemur, preces ac petitiones tuas, in quibus possumus, libenti animo exaudimus, et ad ea gratanter inten­ dimus, quae Serenitati Regiae novimus complacere, ut videre est in ipsius Pontificis Epistolarum Regest. XIII, lib. 1, Epist. IV. § 1. Sane, quemadmodum negari nequit, ex veterum Canonum lege, Monachos et Regulares Ecclesiarum Parochialium regiminis capaces fuisse; de quo diserte pronunciat Innocentius 111 in sua Decretali: Quod Dei timo­ rem, Tit. de Statu Monachor., per haec verba: Et per antiquos Canones, etiam Monachi possunt ad Ecclesiarum Parochialium regimen in Presbyteros ordinari, ex quo debent praedicationis Officium, quod privilegium est, exer­ cere: ita certum nunc est, ex recentiori Canonica Discipline, interdictum esse Regularibus Parochialem curam assumere sine dispensatione Apostolica; quae dispensatio a Romano Pontifice non aliter concedi solet, quam si pro ea instet Episcopus; ab Episcopo autem sollicitanda non est, nisi Ecclesiae necessitas, aut utilitas id suadeat. Quae de re Rescriptum adest Congrega­ tionis Cardinalium Concilium Tridentini Interpretum, relatum a celeberrimo Scriptore Fagnano in Commentar, ad cit. cap. Quod Dei timorem, n. 17 de Statu Monachor., in haec verba conceptum : Cum fuerit requisitum, an Regu­ laris possit praefici curae animarum ab Episcopo, sine dispensatione Apostolica; Sacra Congregatio Concilii censuit, non posse, nisi accedente dispensa­ tione; quae non videtur concedenda, nisi instante Episcopo, pro necessitate, vel utilitate Ecclesiae. In eandem sententiam deinceps alia complura Decreta prodierunt a Summis Pontificibus confirmata. Quibus inter se collatis, nostroque diuturno studio et labore diligenter ponderatis, ad definiendam veterem controversiam super capacitate Canonicorum Regularium Lateranen- - Romani Pontifices 341 sium,et Sanctissimi Salvatoris nuncupatorum, ad obtinenda Beneficia Curata, ei Residentialia, Apostolicam Constitutionem septimo Idus Julii Anno Do­ mini mdccxlv edidimus, incipientem: Quod Inscrutabili, quae in Bullario nostro impressa est, tom. 1, num. CXXXV,1 atque etiam, una cum Disserta­ tione super hoc a Nobis exarata, inserta fuit a diligentissimis Editoribus in Commentariis loannis Baptistae Rigantii ad Regulas Concellariae Apostolicae. In qua nempe Constitutione decretum fuit, praedictos Canonicos, utpote veros Regulares, Apostolica Dispensatione indigere, ut huiusmodi Beneficia assequantur; tametsi a Sanctorum Monachorum consortio non seiuncti, regulae inserviant laxiori; ut de ipsis loquitur praedictus Innocentius Praedecessor, in citato cap. Quod Dei timorem, de Statu Monachor. § 2. Ab hac norma minime recessisse putandus est laudatus Praede­ cessor Sanctus Pius V, dum per suas allegatas Litteras: Exponi Nobis, Religiosos^Viros ad Parochias assequendas in partibus Indiarum Maris Oceani, aliaque Parochialia munia exercenda, habiles reddidit; sed hanc suam con­ cessionem ea ratione constabilivit, quod scilicet ipsi Regulares eo usque in dictis partibus Officio Parochi functi fuerant; additis sequentibus verbis, propter Presbyterorum defectum. Quibus nimirum verbis satis ostenditur, huius * modi Litterarum dispositionem locum habere dumtaxat, ubi desint, nec haberi possint Presbyteri Saeculares ad animarum curam exercendam idonei; iuxta declarationem editam a felicis recordationis Praedecessore nostro Innocentio Papa X per Litteras Apostolicas datas die xtv Maii anni mdcxlvh, et in Bullario Romano relatas tomo V inter eius Pontificis Constitutiones η. XXXII, quarum initium est: Cum Sicut accepimus;'1 ubi de hac ipsa Piana Con­ stitutione loquendo, statuit illam non suffragari, nisi in locis, ubi est defectus Parochorum. § 3. Haec olim per Nos ipsos, dum in minoribus constituti, Congrega­ tionis Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum Secretarii munere funge­ bamur, latius deducta fuerunt occasione propositionis cuiusdam Causae Mexicanae, quae diebus quarta Iulii, et octava Augusti Anni mdccxxu, in eadem Congregatione discussa fuit, ut videre est in tomo II Thesauri Resolutionum dictae Congregationis Concilii. Et quamvis ad instantiam tunc existentis Archiepiscopi Mexicani, contendentis liberam sibi fieri facultatem, ut Parochiales Ecclesias, atque Doctrinas, quas Regulares privativo iure sibi vindicabant, conferre posset etiam Presbyteris Saecularibus, quos magno numero, et requisitis qualitatibus praeditos in sua Dioecesi adesse asserebat, nihil tunc definitive rescriptum fuerit: nihilominus hanc gene­ raliter sententiam ab ipsa Congregatione admissam, receptamquc memini­ mus, ac pro certo testamur; quod nempe, deficientibus tantummodo Pres­ byteris Saecularibus, praedicta Piana Constitutio locum habere deberet. Ideo autem nullum in ea Causa Decretum tunc editum fuit, quia, quum praedicta Piana Constitutio ad instantiam Regis Catholici primum emana­ verit, et omnes Indiarum Occidentalium Regiones comprehendat; nihil pru- 1 Cf. N. 361. 2 In Bull. Rom., tom. 6, 111, p. 244-247, hacc const, est de die 14 maii 1653. 342 Romani Pontifices denter decerni posse visum fuit, nisi et Decreta desuper edenda ad Catholi­ corum Regum notitiam deducerentur, et non solum quid Mexicanae Dioecesi, sed etiam quid aliis Indiarum Ecclesiis, atque Dioecesibus contingeret, et magis opportunum foret, certis relationibus innotesceret. § 4. Quare, quum hodie ex parte ipsius Regis Catholici opportuni super hoc providentia requiratur; hanc vero Archiepiscoporum, Episcopo­ rum, aliorumque Ordinariorum dictarum Regionum preces vehementer exposcant; cumque huiusmodi preces, et Canonicis sanctionibus consen taneae, et ipsius Sancti Pii Praedecessoris menti minime adversantes, et huius demum Apostolicae Sedis sensui institutoque conformes esse digno scantur; cum denique aequum non sit, ut eiusmodi Privilegium, quod eo tempore concessum fuit, quum in Indiis Occidentalibus Presbyterorum Sae cularium copia non aderat, his etiam temporibus parem vim habeat, dum Cleri saecularis numerus satis amplus ibidem existit, pluresque Sacer­ dotes Saeculares ad animarum curam idonei, caeterisque optimis dotibus instructi reperiuntur: idcirco Nos, praedicti Charissimi in Christo Filii nostri Ferdinandi Hispaniarum Regis Catholici instantiae libenter annuentes, ac etiam motu proprio, et certa scientia, ac de Apostolicae potestatis plenitu­ dine, praesentium Litterarum tenore, praedictis Venerabilium Fratribus Archiepiscopis, et Episcopis, aliisque Locorum Ordinariis Dilectis Filiis, in Indiis Occidentalibus constitutis, permittimus et concedimus, ut, non obstan­ tibus praemissis Sancti Pii V Praedecessoris Litteris, aliisque in earum con firmationem ab hac eadem Apostolica Sede emanatis (quibus etiam, quatenus opus sil, earundem praesentium serie ac dictis motu, scientia et potestatis plenitudine derogamus), Saeculares Clericos, seu Presbyteros quoscumque, quos scilicet, praevio examine, iuxta ea, quae in Concilio Tridentino statuta sunt,1 idoneos et habiles repererint, ad Parochias, Doctrinas, et alia quae­ cumque munia et Officia ad animarum curam pertinentia, prout ipsis oppor­ tunum in Domino visum fuerit, admittere et assumere, eisque etiam Parochiales Ecclesias huiusmodi, aliaque Ecclesiastica perpetua Beneficia, quibus animarum curam imminet, in Titulum conferre, dictosque Presbyteros, seu Clericos, de illis providere possint et valeant; ad quem effectum Nos ipsis necessarias omnes et opportunas facultates concedimus et impertimur. § 5. Quia vero ex hac concessione nostra minime sequetur, quin Regu­ lares praedicti plures adhuc Parochias, atque Doctrinas, in Indiarum Occi­ dentalium Regionibus, et in praesens retinere, ct in posterum adipisci valeant; aliunde autem Nobis relatum est, nonnullos huiusmodi Regulares animarum curam exercentes contendere, se Episcopis, ct Ordinariis Locorum, in ojfido officiando dumtaxat, ut ipsi loquuntur, subiectos esse; ideo Nos ad qua­ rumcumque inordinationum pericula avertenda, rectaeque disciplinae leges asserendas intenti, dicimus et declaramus, huiusmodi Regulares curam ani­ marum gerentes, in iis quidem, quae concernunt eorum Regularis Instituti observantiam, Episcopo nullatenus subiectos esse, sed a suis Superioribus Regularibus quoad haec privative dependere; in his autem, quae vel ad ipsum • Sess. XXIV, de ref., c. 18. Romani Pontifices r ' 343 spectant exercitium curae animarum, vel etiam ad eorum vitam et mores pertinent, Nos ipsarum praesertim tenore declaramus, eosdem Regulares etiam Episcopis, aliisque Locorum Ordinariis, subiectos esse; ideoque ab eisdem Episcopis, et Ordinariis, eorumque Visitatoribus, aeque ac a suis Regularibus Superioribus, in his omnibus corrigi posse; siquidem impossi­ bile non est, ut alicuius ex ipsis vitae ratio talis esse dignoscatur, quae cum animarum regimine minime conveniat, et Fidelibus Parochiae subditis spi­ rituale detrimentum et scandalum pariat. Hoc idem, Canonicis Sanctionibus, et Concilii Tridentini Decretis inhaerentes, iamdudum statuimus atque decre­ vimus, per nostras sub Plumbo Litteras datas duodecimo Kal. Decemb. Annomdccxlvi, quarum initium est: Firmandis atque asserendis, et impressae sunt in Bullario nostro tom. I, num. C1X,1 quae, cum ad Indias etiam Occi­ dentales se extendant, ibidem quoque execution! mandari debent, et invio­ labiliter observari. Quod idem decernimus de duabus Regulis in eadem Constitutione nostra, ex Apostolicae Sedis Decretorum auctoritate, consti­ tutis; quarum una est, quod in omnibus rebus, in quibus Regulares ani­ marum curae praepositi Episcoporum simul, et Regularium Praelatorum jurisdictioni cumulative subsunt, si aliter ab uno, aliter ab alio Superiore indicari contingat, Episcopi iudicium Regularis Superioris iudicio semper praeferri debet. Altera vero est, quod quum Regulares nonnisi cum amovibiiitatis qualitate animarum curam exercere valeant, tam Episcopus, quam Regularis Praelatus, quoties ita in Domino expedire iudicaverint, Regularem Parochum ab huiusmodi cura valent removere: ita ut neque Regularis Supe­ rior compelli possit huiusmodi remotionis causas Episcopo significare; neque Episcopus ad similem remotionem procedens, Regulari Praelato notas facere teneatur causas, quibus ad id adductus fuerit. § 6. Quoniam vero fieri alicubi potest, maxime autem in novis Popu­ lorum ad Fidem reductionibus, ut Regulares Parochos mutare, etiam cum Saeculares Sacerdotes non desint, minime expediat; idcirco Nos eorundem Episcoporum, aliorumquc Ordinariorum Praesulum, prudentiam admonemus, ut in huiusmodi circumstantiis, et ubicumque res optime constitutas inve­ nerint, nec ullam eas immutandi necessitatem revera adesse compererint, ab innovationibus abstineant; et tam hoc iure, quod ipsis competere asse­ ruimus, quam ea facultate, quam Nos eisdem per has nostras Litteras imper­ titi sumus, ita utantur, quemadmodum aequitatis ratio, et animarum utilitas, ad quam unice respicere debemus, requirent, ac suadebunt, super quo Nos eorundem Episcoporum, et Ordinariorum Praesulum conscientiam oneramus. § 7. Denique ne quis unquam, aut ullibi, cuiuslibet Ordinis, aut Insti­ tuti Regularis, ad animarum curam exercendam, sine praevio examine et approbatione Episcopi, seu Ordinarii Localis, assumi possit, earundem praesentium serie statuimus, atque decernimus; prout alias statutum, decretumque per Nos fuit, tam in praecitatis nostris Litteris, quam in aliis sexto Kalendas Martii Anni ab Incarnatione Domini mdccxlv editis, et in Bullarii Nostri tomo II, num. 1 impressis, quarum initium est: Quamvis ad confir­ 1 Cf. N. 349. 344 Romani Pontifices mandam;1 quaeque et iisdem Sacrorum Canonum, ac Tridentinac Synodi, necnon Provincialium et Synodalium Conciliorum in ipsismct ludiarum Regionibus habitorum sanctionibus innixae sunt, et tam ad Occidentales, quam ad Orientales Indias se protendunt, ac utrobique inviolabilis legis vim obtinere debent. [Bened. XIX Bull., tom. 3, p, 404-409|. | 418. Benedictus XIV, ep. Probe, 15 dec. 1751.2 § 1. Probe tc meminisse arbitramur, Nos in Epistola nostra die 28 mensis Februarii anni 1747 ad Venerabilem Fratrem Vicarii Urbis Vicesgerentem, Tarsensem tunc temporis Archiepiscopum, nunc autem Constantinopolitanum Patriarcham conscripta, quae typis excusa, deinde in secundum Ballarii nostri tomum inserta fuit,3 definiisse, patrem, qui ex ludaica perfidia ad Chri­ stianam Fidem conversus sit, posse filium suum infantem vel impuberem, ludaea Matre licet dissentiente, Sanctae Religioni nostrae initiandum offerre; Matri etiam Christi Fidem amplexae hanc eamdem potestatem inesse, quan- tumvis Pater in ludaismo perseverans contradicat; praeterea huiusmodi offe­ rendi ius ad Tutores pertransire; illiusque paternum quoque Avum partici­ pem esse, qui, secundum opinionem, quae Tribunalium decretis pluries rata habita, et confirmata est, Nepotem infantem vel impuberem Sanctae Reli­ gioni Christianae valide offert, etiamsi vel Pater, vel Mater, aut etiam utri­ que in ludaismo permanentes contradicant. Qua quidem de re omnia in eadem Epistola nostra plene discussa et comprobata reperiuntur. Verum quia nulla ibidem Paternae Aviae facta mentio est, num videlicet haec Ne­ potem infantem, vel impuberem, Parentibus etiam illius, ac Tutoribus con­ tradicentibus, Sanctae Religioni nostrae offerendi ius haberet ; eventus nuper­ rime contigit, qui de hac quoque re Nobis agendi occasionem praeberet, ludaeus etenim cum decesserit, ac filios duos uxoremque gravidam reliquerit, eamdemque uxorem tutricem constituerit, aliis etiam ludaeis tutoribus, tam filiorum, qui nati, quam qui nascituri essent, nominatis; superstes Avia paterna erat, Christianam Fidem iamdudum amplexa, quae Sanctae Religioni nepotes offerre volebat, et cuius pio proposito ac studio tam patrui, quam paternae amitae, ludaei scilicet prius defuncti fratres, et sorores, qui antea pariter Sanctum Baptismum receperant, adhaerebant. Cum itaque controvert! coeptum sit, num huiusmodi oblatio acceptari possit ac debeat, ca in prae­ sens quaestio necessario instituenda est, quae in altera Epistola plane prae­ termissa fuit; exacteque discutiendum, num Avia nepotes offerendi potesta' Pag. 1-6. A4 R. P. Petrum Hieronymum Gugliclmi, Congregationis S. Officii Asses­ sorem. ’ Cf. N. 377. ■ | Romani Pontifices 345 tern habeat, et num ea oblatio acceptanda, quamvis tam Mater tutrix, quam alii tutores ludaei contradicant. Hoc controversiae caput argumentum erit praesentis Epistolae nostrae, quam Tibi, Dilecte Filii, directam volumus, quo­ niam in Sanctissimae Inquisitionis Tribunali, in quo Assessoris Officium laudabiliter sustines, eadem res inter Consultores primum, tum inter Cardi­ nales coram Nobis examinata est, omnibus ante perlectis, quae a Viris exper­ tissimis pro utraque parte scripto deducta fuerunt. § 2. In huius autem quaestionis examine occurrit statim Nobis difficul­ tas huiusmodi. Nemini, quod suum non sit, licite offerendi potestas est; neque eam oblationem, si fiat, recipere ullo modo licet; non igitur ea oblatio recipienda est, per quam infans in ludaismo natus Sanctae Religioni initian­ dus offertur, nisi ab eo fiat, qui eam in ipsum auctoritatem habeat, quae patria potestas appellatur. Quare cum paterna Avia in filios filii sui patria potestate minime praedita sit, primo statim intuitu visum est Nobis legitime inferri posse, neque illi potestatem esse Nepotes infantes aut impuberes licite offerendi, neque oblationem ab ea factam licite acceptari posse, prae­ sertim cum Mater tutrix contradicat, eique assentiantur Tutores eidem matri a Genitore adiuncti. § 9. Quorsum nostra haec omnis pertineat ratiocinatio, minime tibi obscurum esse potest; cum enim ea colligi possit, legitimam impuberum oblationem patriae potestatis sequelam esse, cumque paterna avia ea pote­ state minime praedita sit, ius offerendi nepotem ex filio numquam ad eam pertinere potest; si autem id paternae aviae, cum de nepote ad Claustrum, sive Monasterium offerendo agitur, interdictum est; potiori ratione interdi­ ctum illi esse debebit huiusmodi nepotem ad Baptismum offerre; etenim, secundum recentiorem disciplinam, ut supra dictum est, impubes, qui Mona­ sticae vitae oblatus est, cum ad pubertatem pervenerit, Religiosum Institutum deserendi libertatem habet; sed infanti aut impuberi ludaeo ad Baptismum oblato, et baptizato, in Christiana Fide permanendum omnino est, et, si cum ad pubertatem pervenerit, contra facere praesumat, Canonicis poenis punie­ tur, secundum Bonifacii VIII Decretalem, cuius initium : Contra, sub titulo, De haereticis, in sexto. Verum quia huiusmodi argumentationi illud valide opponendum occurrit, permultum scilicet discriminis inter Claustrum, ac Baptismum intercedere, cum sine priori aeterna salus obtineri possit, quae sine altero neutiquam sperari potest; de Baptismo dispiciendum Nobis hoc loco est, ac demonstrandum, omnia quaecumque dicta sunt de oblatione ad Monasterium, habere locum, etiam cum agitur de oblatione ad Baptismum. § 10. Res haec, de qua quaerimus, tam a Theologis, quam a Pontificii luris peritis pertractatur, quinam videlicet sint, qui filios infantes, vel impu­ beres Christianae Religioni, et Sancto Baptismati offerendi ius habeant. Primo igitur loco, huiusmodi ius penes parentes esse affirmant, sive ii Neophyti sint, sive etiam Ethnici, vel ludaei; dummodo, si tales sint, fide bona ab cis oblatio huiusmodi fiat, et infantes baptizati apud Christianos remaneant, neque illis, propter perversionis periculum, restituantur, quemadmodum a Nobis in supracitata Epistola ad Urbis Vicesgerentem conscripta plurimis probatum est. Concordat S. Thomae doctrina in Quodlibet 2, art. 7, in 2, 2, 346 Romani Pontifices quaest. 10. art. 12, et in 3 part., quaest. 68, art. 10, ubi docet, infantes Infi­ delium sine parentum consensu nequaquam baptizari posse; eaque doctrina et ab aliis communiter recepta, et cum aliorum Tribunalium Ecclesiasticorum, tum etiam Supremae huins Inquisitionis sententiis atque iudiciis roborata et confirmata est, ut etiam a Nobis in eadem Epistola desuper citata, nnm. 4 et seq. demonstratum est. § 11. Secundo loco iidem Auctores docent, quoties maritus Christi fidem amplectatur, uxore in ludaismo remanente, si haec oblationi communis prolis ad Baptismum repugnet, ius offerendi penes solum patrem remanere, cum non in matris, sed in patris potestate, secundum civiles leges, filius sit; quam rationem etiam Pontifex Gregorius IX adduxit in celebri sua De­ cretali: Ex litteris, de conversione Infidelium: Cum autem filius in patris potestate consistat, cuius sequitur familiam, etc., respondemus, patri eumdtm puerum assignandum. § 12. Tertio loco, cum, Gregorio XIII summum Pontificatum tenente, controversia exorta fuisset, utrum paternus avus, qui Christianam Religio­ nem amplexus, nepotem ex filio, dissentiente matre ludaea, baptizandum offerre volebat, id faciendi ius haberet; responsum, decretumque est, avum matre etiam dissentiente, offerre posse, adeoque oblationem illam admitten­ dam esse, quemadmodum admissa fuit. Quae a Nobis in citata Epistola nostra num. 17 relata et comprobata habentur. Huius quoque rei mentio­ nem factam a Sylvio, in torn. 4, super 3 part. S. Thom., quaest. 68, art. 10, con­ clus. 6, deprehendere licet, cuius verba huiusmodi sunt: Gregorius XIII dicitur statuisse, ut parvulus, quem avus paternus baptizari volebat, baptiza­ retur, invita matre ludaea, quae defuncto patri superstes erat; quia scilicet avus tamquam pater curam Nepotum habet. Neque vero desunt iudicialcs sen­ tentiae a Tribunalibus prolatae, quae a Nobis, loco citato, indicatae sunt, per quas avo ius offerendi nepotes permittitur, non solum si, defuncto patre, mater repugnet, verum etiamsi utrique parentes superstites contradicerent; idque propter eam rationem, quod leges non tantum filium, sed et filii filium patriae potestati sublidunt: Qui igitur ex te et uxore tua nascitur, in tua potestate est: item qui ex filio tuo et uxore eius nascitur, id est nepos tuus et neptis, aeque in tua sunt potestate, et pronepos et proneptis, et deinceps caeteri, ut habetur in Institutionibus Imperialibus, et in 1. 4, de his, qui sui, vel alieni luris; et qui in familia nascitur, illius capiti, qui avus paternus est, subiectus remanet; filius vero, qui avi potestati subiectus est, alios in potestate habere non potest, quemadmodum 1. 5, eodem titulo prosequitur. § 13. Quarto loco Auctores praedicti ius offerendi tutoribus attribuunt, sub quorum cura infantes et impuberes vivunt, cum pro eo, quod pertinet ad illorum educationem, patria potestas in ipsos transfusa sit; quare quem­ admodum de iure non licet, ut supra dicium est, infantes infidelium sine parentum consensu baptizare; ita neque sine tutorum consensu eosdem baptizandos offerre permissum est. ut etiam in citata Epistola nostra, § 14, habetur: quod tamen a Soto in 4 Sententiarum, distine. 5, quaest. unica, art 10, m 2 conclus, ad § Addit, non libenter admittitur, cuius hic verba subiicimus: Addit idem Paludanus, idem esse de puero utroque orbato parente, Romani Pontifices 347 qui renuentibus tutoribus, non est baptizandus: sed arbitror non esse tam atrocem iniuriam, ac si parentes contradicerent. § 14. Omittimus hic verba facere de eo casu, quum scilicet fudaei filius in extremo mortis discrimine constitutus sit, quo nempe casu, repugnantibus etiam parentibus, a quolibet ad Baptismum offerri, et baptismatibus aquis ablui potest; idque ratione modici damni, quod ad parentes inde provenit, gravissimi autem aeternique praeiudicii, quod in prolem redundaret, nisi salutari lavacro regeneraretur, ut in citata Epistola nostra ad num. 8 disse­ ruimus. Nec etiam hic agendum censemus de altero casu, si forte videlicet evenerit, ut ludaei filius a patre relictus ac destitutus sit; quem, invitis etiam parentibus, baptizandum offerre cuilibet permissum est, eo quod ipsi, pro­ pter destitutionem eiusmodi, patria potestate ceciderint, iuxta responsum Praedecessoris nostri Oregorii IX in cap. 1, De infantibus, et languidis expo­ sitis, ubi ita legitur: Si a parte, vel ab alio, sciente ipso, aut ratum habente {relegato pietatis officio) infans expositus extitit, hoc ipso a potestate fuit patria liberatus: cum iis. quae insuper a Nobis in citata Epistola, num. 9, deducta reperiuntur. § 15. Ex Auctorum sententia, nequaquam denegatum Dominis ius est offerendi filios mancipiorum suorum infidelium ad sacrum Baptismatis fon­ tem; qua de re licet S. Thomas expresse verba non fecerit; cum tamen idem citatis locis docuerit, filios eorum, qui apud Christianos Principes servitu­ tem civilem serviunt, invitis parentibus, baptizari non posse, satis quidem dixisse putandus est, ut inferre liceat, eiusdem doctrinam esse, quod filii servorum, qui servi sint servitute poenali, possint a dominis ad Baptismum offerri; quemadmodum apposite a Sylvio loco citato ad conclus. 7 animad­ versum fuit, atque ante eum a Suarez, tom. 3, super 3 part. S. Thomae, quaest. 68, art. 10, disput. 25, sect. 4, § Dico secundo, indicatum fuerat. Porro ludaei Christianorum servi sunt, sed civili servitute, ut docet S. Thomas; et licet Innocentius III in cap. Etsi ludacos, de ludaeis, de eisdem affirmet, quod eos propria culpa submisit perpetuae servituti, cum tamen idem Pon­ tifex subiungat, quod pietas Christiana eos receptat, et sustinet cohabitationem illorum, satis indicat, se ludaeorum servitutem civilem innuere voluisse; quod etiam Vasquez, torn. 2, super 3 part. S. Thomae, quaest. 68, art. 10, disput. 154, cap. 5 in fine, probe animadvertit. Servi autem servitute poenali Turearum filii sunt, bello capti, non autem filii Christianorum ; nam in bellis, quae Christianos inter geruntur, luris Gentium rigor in eo dumtaxat, quod spectat ad res, non autem in eo, quod ad homines attinet, observatur, neque homines bello capti capientium servi fiunt, licet hostium res in hostis dominium transeant, qui eisdem potitur; ita in monumentis a Vinnio col­ lectis, tom. 1 suarum Institutionum Civilium, lib 1, tit. 3, pag. 35, novissimae editionis Venetae habetur. Neque vero iuri illi, per quod domino licet filios servi sui, qui servitute poenali servus sit, ad Baptismum offerre, patria geniioris potestas ullo modo officit: Nam qui serviliter domino subiicitur, est in potestate domini, tam ratione sui, quam aliarum personarum sibi coniun:tarum, puta uxoris, aut filiorum, nec amplius in res suas dominium retinet; ?îm et potest a domino divendi. Loquimur hic de servitute proprie dicta, vi 348 Romani Pontifices cuius dominus potestatem habet vendendi servum, ut fit apud Tureas; hisce verbis Hon. Tournely in suis Praelectionibus Theologicis de Sacramento bty tismi edisserit, pag. 328, editionis Parisicnsis anni 1727. § 16. Probe intelligimus, dilecte Filii, nonnullos ex praecedentibus Epi­ stolae huius paragraphs praetermitti per Nos potuisse, alterius Epistolae nostrae ad Urbis Vicesgerentem conscriptae, lectionem tibi proponendo, in qua ea omnia, quae in praemissis paragraphs summatim indicavimus, expo­ sita plenissime sunt; verum ita faciendum existimavimus, tum maioris ordi­ nis et claritatis gratia, tum ut uno aspectu legentibus tria exhiberentur. Primum quidem, quod ius ad Baptismum offerendi ex patria potestate, tam quam ex origine, consequatur; alterum, quod cum avia paterna patriae pote­ statis expers sit, non ita facile sustineri posse videatur, eandem habere ius offerendi nepotem, dum maxime ludaea mater tutrix, aliique pariter tutores dissentiant;~postremum autem, quod sicut ob patriae potestatis defectum avia nequaquam ius habet nepotem ad Monasterium offerendi, ita ex eius­ dem patriae potestatis defectu, ne illud quidem ius habere potest, ut eum­ dem offerat baptizandum. § 17. Atque haec ea difficultas est, quae Nos non modo aliquandiu haerentes atque suspensos tenuit, verum etiam in eam partem proclives, ut paternae aviae oblationem repudiaremus. Verum cum deinde animadversum a Nobis sit, fieri aliquando posse, ut etiam extra circumstantias paulo ante indicatas, vel scilicet infantis in extremo mortis discrimine positi, vel eius­ dem a parentibus deserti ac destituti, vel denique poenalis servitutis, liceat infantem et impuberem ludaeos baptizandos offerri ob eo, qui patriam super ipsos potestatem minime habeat; id tandem Nobis persuasum remansit, quod, licet ius offerendi competat unicuique patriam potestatem habenti (quod argumentis desuper adductis satis comprobatum est) ; non tamen omnino alteri cuicumque, qui patriam potestatem non habeat, praeclusa remanet via, quo minus oblationem huiusmodi in aliquo peculiari casu facere possit. § 18. Gregorius IX, sicut antea memoratum est, in citato cap. Ex lit­ teris, de conversione infidelium, decrevit, quod cum pater ad Christianam Fidem conversus esset, .nater autem in ludaismo remansisset, filius patri assi gnari deberet, non autem penes matrem relinqui, propterea quod in illo, non vero in hac, patria potestas sita esset; idque eo vel magis, quod ita Sanctae Religionis favor exigeret: Cum autem filius in patris potestate con­ sistat, cuius sequitur familiam, et non matris, etc., in favorem maxime Fidei Christianae respondemus, patri eumdem puerum assignandum. Cum autem ibi nulla a Gregorio mentio habeatur de altero casu, cum scilicet mater ad Christi fidem conversa foret, pater vero in ludaismo permaneret; non tamen ea res ab Auctoribus praetermissa est, iique omnes, debere tunc filium apud matrem remanere, atque huic ius ad Baptismum offerendi competere affir­ mant, licet ipsa potestate patria nequaquam praedita sit; idque tanta con­ cordia inter se, ut omni diligentia adhibita, neminem Nobis reperire conti­ gerit, a quo contrarium asseratur. Cardinalis Ostiensis in Commentariis super memorata Decretali Ex litteris, num. 13, usque eo progreditur, ut Pontifi­ cem Gregorium dicat in Decretali sua minus plene rem explicuisse; Potuis- Romani Pontifices 349 ut ergo Dominus Gregorius hanc materiam plenius, brevius, et planius expe­ dire, ut sic dixisset: si quis duorum coniugum Infidelium ad fidem conversus fuerit, in infidelitate alio remanente, liberi infantes converso adiudicentur. Quod quidem Cardinalis Ostiensis dictum, tum ab Abbate in Commentariis super eamdem Decretalem an num. 6, turn a Petro de Ancharano ad num. 17, aliisque compluribus celebratur. Nobis vero, quod a Cardinali Ostiensi nimis fidenter dictum est, minime probari potest; sed duo hic dicenda occurrunt: primum, quod cum ibi ageretur de patre ad Christianam Fidem converso, et matre in infidelitate remanente, eaque res ad Pontificis ludicium delata fuisset, non aliae Gregorii partes erant, quam ut ad rem propositam respon­ deret; alterum quod, cum ipse pro ratione definitionis suae favorem Fidei adduxerit, iure ac merito responsum ab Auctoribus est, quod a Gregorio in casu patris ad Christi Fidem conversi, matre in ludaismo remanente, dictum fuerat, in ipsum in casu etiam matris conversae, et patris in ludaica perfi­ dia haerentis, locum habere debere, cum in utraque facti specie idem Reli­ gionis favor ita suadeat; idque eo vel magis quod in Concilio Toletano IV, quod anno 633 sub S. Isidoro celebratum fuit ad can. 63 in Collectione Conciliorum Hispaniae Cardinalis de Aguirre, tom. 2, pag. 489, expresse statutum decretumque reperitur, filium quidem sequi debere matris Religio­ nem, quoties ipsa ex ludaea, patre ludaeo remanente, Christiana facta sit; contra vero patris Religioni adhaerere debere, si matre in ludaismo rema­ nente, pater ad Christianam Fidem transierit : Filii, qui ex talibus nati exi­ stant, id est ex Matrimonio inter eas personas, quarum altera in ludaismo permanserit, altera autem Christianam deinceps Religionem amplexa fuerit, Fidem ac conditionem matris sequantur, quae iam in Christianam translata est Fidem ; similiter et ii, qui procreati sunt de infidelibus mulieribus, ct fidelibus viris, Christianam sequantur Religionem, non ludaicam supersti­ tionem. § 19. En igitur casum, quo, in Religionis favorem, oblatio ad Baptis­ mum admittitur, etiamsi ab illo facta sit, qui patriae potestatis expers est; etenim patria potestas, ut dictum superius est, in patre non autem in matre consistit. En, inquam, casum, ubi posita in altera trutinae lance tum patria naturali potestate, quam pater filium generando acquirit, tum etiam illa, quae eidem tanta amplitudine a Iure Civili attributa est, ex altera vero parte posita dumtaxat aliquali illa potestate, quam mater ex naturae lege in filii genera­ tione acquirit sine alio quopiam luris Civilis praesidio, haec trutinae pars alteri praevalet, propter illud ponderis, quod ex favore Religionis eidem acce­ dit. Porro haec ratio ab antiquis peritissimis Decretalium interpretibus ct rite aestimata, et magni, ut par erat, momenti habita est; nam Pontifex Innocentius IV in suis Observationibus in citatam Decretalem, Ex litteris, scribit, quod tam ubi indicium patris pro Baptismo filii matris voluntati praefertur, quam ubi matris oblatio patris dissensui praevalet, ratio, quae contraria omnia exsuperat, in favore Fidei posita est; Antonius vero a Budrio super idem cap. Ex litteris, num. 7, eo usque progreditur, ut vehementiori quadam emphasi dicat, quod cum ludaea mater ad Christianam Fidem con­ versa filium ad Baptismum offert, dissentiente patre, qui in ludaismo reman- 350 Romani Pontifices sit, dici ob favorem Fidei potest, quod mulier vir evaserit, et ex matre patre effecta sit. § 21. Feliciter Nobis patriae potestatis obstaculum superasse videmur, quod Nobis aliquam difficultatem ingerebat, in eoque superando ratione validissima nixos fuisse, quae in Religionis favore posita est; ingenue tamen omnino agnoscimus, aliquid praeterea adhuc desiderari, ut statuere possimus, oblationem ad Baptismum ab Avia factam, tam ludaea matre, quam Tuto­ ribus ludaeis repugnantibus, licitam validamque esse, adeoque admittendam. Nam si in solo favore Fidei omnia posita ac fundata essent, exinde conse­ queretur, ut a quacumque persona, licet extranea, fieret oblatio infantis ludaei ad Baptismum, parentibus licet ipsius reluctantibus, eadem admit­ tenda esset ; contra quam docet Sanctus Thomas, quem caeteri Theologi communiter sequuntur, Infantes ex infidelibus natos, sine parentum consensu minime baptizandos esse ; atque illud etiam fortasse eveniret, ut Christia­ norum cuilibet permissum in posterum videretur, in Hebraeorum Vicum penetrare, atque alicuius ludaei infantem, utroque parente invito, vel ibidem baptizare, vel foras asportando baptizandum offerre, quod hodierno tempore non solum improbatur, sed etiam a Tribunalibus Ecclesiasticis vindicatur, § 22. Verum, si casus hic, qui in quaestione versatur, una cum adiunctis circumstantiis consideretur, haud facile quidem demonstrari poterit, ex eo quod aviae oblatio admittatur, vel communem laedi Theologorum senten­ tiam, quam supra exposuimus, vel violentiis aut dolis aditum aperiri ad Hebraeorum infantes, invitis eorum parentibus, Baptismati offerendos, aut re ipsa baptizandos; tum quia communis Theologorum sententia nihil aliud docet, nisi quod minime licet infantes infidelium, invitis parentibus, bapti­ zare; cumque iidem nequaquam ulterius procedant ad explicandum, quinam illi sint, qui sub appellatione parentum veniant, locum excipit legalis dispo­ sitio, quae docet, sub appellatione parentum aviam comprehendi; quam ad rem verba Textus in promptu sunt in L. Appellatione ff. cie verbor. significat. Appellatione parentum non tantum pater, sed etiam avus, et proavus, et deinceps omnes superiores continentur, sed et mater, et avia, et proavia: tum quia hoc ipso in casu non improvisa aliqua vis, aut impetus intercedit, nec talis oblatio fit a persona penitus extranea, cum paterna avia sit, quae ad Christi Fidem conversa nepotem ad Baptismum sponte offerat; ac praeter id, quod iam dictum est, videlicet appellatione parentum paternam quoque aviam comprehendi, observandum etiam occurrit, quod Romanis legibus a tutela mulieres omnes excluduntur : Tutelam administrare virile munus est, et ultra sexum foeminae infirmitatis tale officium est, quemadmodum legitur in L. Tutelam, Cod. Quando mulier tutelae officio fungi potest. Quum tamen deinde rigorem huiusmodi mitigari placuisset, et mulieres etiam ad tutelam exercendam idoneas declarari; id ad solam aviam, solamque matrem restrictum fuit, ut in Authentica Matri et Aviae, eodem titulo, videre est; quod quidem signum evidens, imo argumentum satis clarum est, paternam aviam minime extraneam dicendam esse, etiam in eo, quod pertinet ad nepotum seu filiorum filii sui educationem; maxime vero ubi velut in praesenti casu, cum avia ipsa consentiunt patrui; quorum quidem Romani Pontifices 351 in ludaica lege tanta ratio habetur, ut matri in proprii filii successione prae­ ferantur, quemadmodum in cap. 27 libri Numerorum praescriptum habetur, ac super ipso observant expositores Tostatus quaest. 33, Calmetus, ad vers. 11, et du Hamel, ad vers. 6. § 23. Hic vero novimus dictum iri, aviam ad legitimam nepotis tutelam habilem quidem redditam esse, verum secundo loco, id est post ma­ trem; ac praeterea locum non esse loquendi de Tutoribus legitimis, quoties, ut in re praesenti accidit, testamentarii adsunt a patre dati. Verumtamen utrique responsionis parti non deest, quod denuo reponi possunt. Verum quidem est, secundum iam citatam authenticam Matri et Aviae, in tutela legitima matrem aviae praeferri: Matri et Aviae secundum ordinem tutelam subire permittimus: quo loco Glossa ad verba secundum ordinem notat: Cum primo Mater, secundo Avia admittitur; at saltem extra controversiam non est, et valde incertum videtur, utrum praelatio matris respectu aviae, matri competat quando ipsa ludaea sit ; cum complures, iique graves Auctores doceant, matrem in tutela filii aviae praeferendam esse, cum ipsa Christiana est, non autem cum ludaea. Etenim Authentica Matri et Aviae desumpta est ex Novella 118, de haeredibus ab intestatq venientibus. In hac Novella Legislator ordinem successionum constituit; ac deinde ad tute­ larum ordinem gradum faciens, parem hunc successionum ordini fore sta­ tuit, ideoque matri praelationem in tutelis supra aviam tribuit. Ad extre­ mum autem totam suam dispositionem iterum complectens, verbis huius­ modi eamdem concludit: Haec autem omnia, quae de successione sancimus, obtinere in iis volumus, qui Catholicae Fidei sunt. Ex quo plausu dignum ct probabile argumentum illis suppeditatur, qui contendunt ac docent, in tutela legitima minime matri supra aviam praelationem deberi, cum mater ludaea est, sed tutelam Christianae aviae deferendam esse, quod ita favor exigat Religionis; cuius quidem ratio a Legislatore habita est in re minoris momenti; cum statuerit, quod licet mater filiam dotare teneatur, quando pater id faciendi de suo facultatem non habet, id tamen a matre omnino praestandum sit, etiamsi patri divitiae suppetant, quoties hic Christianus, et proles Christiana sit, mater vero in infidelitate, aut in ludaismo reman serit; quemadmodum, Legum Civilium depositiones referendo, pluribus ostendunt Bossius, de Dote, ad cap. 5, § 2, num. 26 et seq., et Cardinalis de Luca, de Dote, diseurs. 142, num. 54. § 24. Non inficiamur item, quod minime dubium est, legitimis Tuto­ ribus nequaquam locum esse, ubi Testamentarii adsunt; verum illud viden­ dum restat, num id admittendum sit, quando Testamentarii suspecti sunt, cum, secundum Romanas leges, Testamentariis etiam suspicionis exceptio detur, ipsaeque Leges in Urbe quidem Praetori, in Provinciis autem Praesidibus onus iniunxerint, suspectos tutores removendi, et in eorum locum alios non suspectos substituendi, ut in Institutionibus lustiniani, et in titulo Codicis, de suspectis tutoribus vel curatoribus, videri potest. Pontifex Gre­ gorius IX in controversia, quae per ipsum soluta fuit in pluries laudato cip. Ex litteris, de conversione infidelium, utrum videlicet filius apud ludaeam nutrem remanere, an Christiano patri tradi deberet, supradictam legum 352 Romani Pontifices dispositionem prae oculis habuit, ut ex subiectis eiusdem verbis colligitur Non debet apud eas remanere personas, de quibus possit esse suspicio, quod saluti vel vitae insidientur illius; et contra ludaeam matrem pronunciavit, propter periculum perversionis: Materque pueri, si eum remanere contingem apud eam, posset illum adducere ad infidelitatis errorem, in favorem maxim Fidei Christianae respondemus, patri eumdcm puerum assignandum. Hoc autem responsioni illi fundamentum praebet, non loquendum scilicet de Tutoribus legitimis, ubi Testamentarii adsunt, si Testamentarii ab exceptione immunes sint : secus vero quando iidem exceptionem patiuntur praeiudicii, damnique notabilis, quod pupillo afferent, cum Religionis offensa; quemadmodum omnino contingeret, sic nunc Christianae aviae oblatio reji­ ceretur, ne ius impediretur eorum ludaeorum, qui Tutores Testamentarii existunt. § 25. Nonnullos fortasse audieris dicentes, quod si oblatio aviae admit­ tatur, res fiet, quae antea nunquam facta fuisse memoretur. Hoc idem Nobis obiectum fuit; sed nihil plane ea res Nos commovit, cum ne casus quidem ullus allatus fuerit, quo aviae oblatio repudiata sit. Cum autem res, quae in quaestionem cadit, non quidem tantummodo ratione dispicienda, sed quoquo modo execution! mandanda sit, et positiva necessitas adsit de ipsa in alterutram partem decernendi; nullus relictus locus est illius negligendae, aut in aliud tempus differendae; sed videndum omnino est, quid secundum iustitiam fieri oporteat. Idem plane contigit Gregorii XIII tempore, quum scilicet ipse decrevit, ut Avi ad Christi Fidem conversi oblatio reciperetur, etiamsi mater dissentiret, quemadmodum a Nobis plene expositum fuit in alia Epistola nostra ad Urbis Vicesgerentem conscripta; et relatum habetur, ut supra innuimus, apud Sylvium, cui nunc adiungimus Valentiam, tom. 4, Commentarium Theologicorum, disput. 4, quaest. 3, punct. 3, § Quarto dico. Etenim ne tunc quidem ante eiusmodi sententiam a Pontifice prolatam con­ tigerat, ut oblatio avi, dissentiente matre, recepta unquam fuisset. Ergo ct sententia illa nova extitit, et tamen exeeutioni demandata, ct cum plausu excepta fuit. Eademque dici potest aditum iis aperuisse, qui in praesentia ad recipiendam aviae oblationem propensi sunt, quum pari iure censeri debeant avus et avia in eo, quod pertinet ad curam non minus filii, quam filiorum ipsius, cum haec a familia sua per matrimonium in viri familiam translata, primas in hac partes una cum illo obtinuerit. Et quoniam avi mentione redeunte, obiectum illud iterum redit, patriam potestatem penes cumdem, non autem penes aviam residere ; non mirum videri debet, si et Nos responsione illa denuo occurramus, videlicet favorem Religionis id prae­ stare, ut patriae potestatis defectus illi non officiat, qui alio caeteroquin legitimo titulo infantis oblationem facit ; ad ea autem, quae supra dicta sunt de communi opinione, qua mater filium, dissentiente patre, valide ac licite baptizandum offert, etiamsi patria potestas in patre, non autem in matre sita sit, non iniucundum fore arbitramur, si id adiungamus, quod ad rem hanc scribit Vasquez, tomo 2, super 3 part. S. Thom., quaest. 68, art. 10, disput. 155, cap. 3, num. 35. Licet lure Civili soli patri concessa sit patria potestas in filium, quod attinet ad aliquos effectus in ipso Iure peculiares, Romani Pontifices 353 nempe ul pater usumfruclum habeat in bonis filii, non autem mater, et u suus haeres dicatur, ac proinde iure (ut dicunt) suitatis gaudeat, quod respectu matris non conceditur; tarnen, quod spectat ad retinendum filium in suo con sortio, et societate, ut illum nutriat, aequale videtur ius matris cum ture patris; ac proinde si alter consentiat, etiamsi sil mater, quia nimirum videtur ex consortio filii cum altero, nempe cum patre, ei damnum spirituale sequi, ratione commodi spiritualis, quod filio ex separatione provenit, consensus illius repugnantiae alterius praevalere debet. § 26. Nisi Nos memoria fallit, nihil aliud modo reliquum est, quam ut quaestioni illi respondeamus, quomodo scilicet fieri possit, ut mater, quae super educatione filii infantis ius habet ab ipsa natura derivatum, quod ideo naturale Ius appellatur, eo iure privari possit ab avia, quae aliam aucto rilatem in nepotem habere nequit, quam quae ipsi a Iure Civili tribuitur. In quo illud forsan satis esset respondere, praecipuum fundamentum ilhus praeponderandae, quae Aviae facto tribuitur, in Religionis favore situm esse; quod autem hic quaeritur, iam antea quaesitum fuisse in altero casu, quum scilicet Gregorius XIII Avi factum dissensui matris praevalere debere ludicavit; nec ullam de huiusmodi quaesito rationem habitam fuisse. Sed ut ad propositae interrogationis nodum proprius accedamus, quaerimus, utrum lilii mancipiorum et eorum, qui pleno iure servi sunt, dissentientibus eorum parentibus, baptizari possint. Et quidem, si secundum communem opinio­ nem responsum dandum sit, respondendum erit, posse. Iterum igitur quae­ rimus, num huiusmodi parentibus faveret, nec ne, ius naturale pro educa­ tione filiorum suorum infantium; neque responderi posse arbitramur, eosdem naturali eorum iure in proprios filios caruisse. Quaerimus denique, quomodo filii praedicti baptizari possint sine consensu parentum, pro quibus stat ius naturale, quod immutabile dicitur. Verum, ut huiusmodi interrogationi re­ sponsum dari possit, ad Theologos recurrendum est. Respondent ipsi, ius patrum in filios infantes, pro eo, quod ad educationem pertinet, naturale dici posse duplici ratione ; vel scilicet quia a natura originem habeat, vel quia lex naturae iubeat, ut nemo alius eorum educationi, exclusis parentibus, se immiscere possit. Admittunt Theologi, ius illud primo sensu naturale esse, non autem secundo ; ideoque concludunt, quod cum dominium mancipii seu servi, eiusque filiorum, iure gentium in Dominum transferatur, potest Dominus filios infantes a parentibus separare, eosque baptizandos iubere, etiamsi parentes dissentiant. Ita edisserit Sylvius, tom. 4, sup. 3 part. S. Tho­ I ( I ! I I mae, quaest. 68, art. 10, concl. 7, ct ante eum satis solide Suarez, tom. 3, super 3 parte S. Thomae, quaest. 68, art. 10, disp. 25, sect. 4, § Quocirca, lam vero nihil praeter ius et fas postulare Nobis videmur, dum contendimus, quod quemadmodum naturae ius non laeditur, ubi, repugnantibus paren­ tibus, captivorum filiis Baptismus confertur, ita neque idem naturae ius violari dicatur, quoties, nulla vi adhibita, ac petente persona, quae id faciendi ius habeat, infans Hebraeus, dissentiente matre, aut Sacro Fonte abluitur, lut baptizandus offertur; sicut enim pro primo casu militat Ius Gentium, ita pro altero favor Religionis, cuius vis eam Nobis obligationem imponit, ul eamdem promoveamus, quantum, seclusa cuiuslibet iniuria, Nobis facere 354 Romani Pontifices permissum est; veluti in praesentia continget, si oblatio Hebraei infantis quae ab Avia sponte fit, recipiatur. § 27. Habes igitur, dilecte Fili, eas omnes rationes, quibus adducti sumus, ut eam, de qua quaestio est, oblationem recipiendam iudicaremus, quemadmodum recipiendam iudicamus ; quae rationes et causae, sive p« se singulae considerentur, sive, ut in casibus practicis fieri consuevit, con· iunctim accipiantur, magni procul dubio ponderis, atque momenti sunt Quod si in re dubia in favorem Fidei pronunciandum esse constans reguli est, quisnam erit, qui, perpensis tot propositis rationibus, materiam hanc saltem pro dubia habendam, adeoque in favorem aviae, quod idem est in casu, ac in favorem Religionis, decernendum non existimet ? Novimus, dile­ ctos Filios Sanctae Inquisitionis Consultores, tum sacrae Theologiae, tum Canonici luris peritos, quorum suffragia validis rationibus innixa perlegimus, pro avia communiter censuisse. His concordes audivimus in Congregatione coram Nobis habita Ven. Fratrum nostrorum S. R. E. Cardinalium senten­ tias pro admittenda aviae oblatione. Quare tam sapientibus consiliis inhae­ rendo, huic Epistolae nostrae finem imponimus, oblationem aviae recipien dam esse decernentes, tibique impertientes Apostolicam Benedictionem. (Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 417-442]. 419. Benedictus XIV, ep. Urbem, 19 mart. 1752.1 § 1. Urbem Antibarum, italice Antivari, eo nomine appellatam, propterea quod in ora illius regionis, quae nunc Albania dicitur, contra Barium Apu­ liae civitatem constituta sit, iamdudum, ut nosti, Othomanicae Dominationis iugum premit, ab anno scilicet 1571, ut testatur Reipublicae Venetae Senator lacobus Diedo in nitida, quam nuper edidit, Historia eiusdem Reipublicae, torn. 2, lib. 7, pag. 261. Neque Venetis datum est, illius possessionem recu­ perare, magno licet virtutis conatu, tum anno 1648, tum etiam anno 1717, in id incubuerint, ut idem Historicus prosequitur. De hac Urbe P. Daniel Far latus, tom. 1, Illyrici Sacri, in Prolegomenis, part. 2, cap. 5, § 3, pag. 150, ita scribit: Antibarum Urbs priscis ignota, quod saeculis posterioribus con­ dita fuit e regione Barii civitatis Apuliae, a qua denominata est, quasi con­ tra Barium ; idemque Auctor subdit, Dioclea urbe in ruinis iaccnte, Archiepiscopalem illius titulum translatum fuisse Antibarum ; et nomina Episcopo­ rum suffraganeorum, qui novo Archiepiscopo assignati fuerunt, descripta legi in Bulla Alexandri Papae II. Ut autem Sedes Archiepiscopalis in prae­ fata civitate collocaretur, occasionem desumptam fuisse ex infortunio, quod accidit quatuor Episcopis, Antibarensi, Cattarensi, Olchiniensi, ét Suacensi.qui, Ad Rev. P. Nicolaum Lcrcari, Sacrae Congregationis de Propaganda Fide Secretarium conscripta, occasione Postulatorum a R. P Archiepiscopo Antibarensi eidem Congregationi propositorum. Romani Pontifices 355 dum Spalatum petebant, ut Provinciali Concilio intéressent, naufragio perie­ runt ; ut videre est in laudatis Prolegomenis, part. 3, sect. 2, § 5, pag. 308. § 2. Venerabilis Frater hodiernus Archicpiscopus Antibarensis, pastoralis zeli laude magnopere commendandus, quum Dioeccsim suam visitasset, et acta Visitationis ad Congregationem de Propaganda Fide misisset, super duobus sequentibus capitibus opportunum sibi lumen ab eadem praeberi, et adiumenta praestari postulavit. In primo capite exponit, Tureas Albania potitos, magnam partem bonorum ad Ecclesias pertinentium occupasse, quo nim nonnulla deinde Christifidelibus divendita, alia vero eisdem ab colen­ dum tradita fuerunt. In secundo autem refert, nonnullos ex Christianis, domos habentes proximas Ecclesiis eversis, et praedia praediis Ecclesiarum contigua, areas et terras ad easdem Ecclesias olim pertinentes usurpasse. Quaerit propterea quomodo in his se gerere debeat; et an huiusmodi malis remedium ullum, et quodnam sit adhibendum; declarans se lumine sibi prae­ stito usurum, ut opportunis documentis instruat Confessarios, qui ea vehe­ menter exoptant; quum aliqui sint ex huiusmodi possessoribus, qui nihil pensi habeant, alii vero propriae conscientiae stimulos cohibere cupiant, atque a censuris absolvi, quas contra detinentes Ecclesiarum bona statutas et latas esse non ignorant. Addit praeterea Archiepiscopus, hoc idem, quod in praefata visitatione peragenda, in sua Dioecesi evenire comperit, in aliis quoque Albaniae Dioecesibus contingere ; ita ut, manibus magno operi admotis, tumultus, atque discordias suscitatum iri valde pertimescat. § 3. Utroque capite huiusmodi in Congregatione de Propaganda Fide mature discusso, existimavit ipsa, debere Archiepiscopum, accitis ad se Missionariis, Parochis, et Confessariis, eisdem iniungere, ut poenitentibus demon­ strent, non posse eos sine propriae conscientiae danno detinere bona, quae olim ad Ecclesias pertinentia, deinde a Tureis occupata, in eorum manus devenerunt, sive ea a Tureis ipsis emerint, sive tamquam derelicta sibi usur­ paverint; ideoque necessarium omnino esse, ut aliquem legitimum titulum habeant, quo se in eorum bonorum possessione confovere possint ; totamque difficultatem in novo huiusmodi legitimo titulo adinveniendo versari. Quamobrem ipsa Congregatio proposuit, ut possessores Archiepiscopum adire debeant, eique distinctam exhibere indicationem quantitatis, qualitatis­ que bonorum, quae ex antiquo Ecclesiarum censu ad eos ita pervenerunt. Ipsius autem Archiepiscopi aequitati et prudentiae permittendum, ut et Eccle­ siarum utilitati, quantum fas est, providere, et possessoribus novum legiti­ mum titulum procurare studeat, eos admittendo ad novos contractus, puta, cmphytcuticos, tenuissimis etiam canonibus impositis, iuxta facultates, quae i Nobis praefato Aschiepiscopo concedi poterant. Conclusit denique, hac facilitate dumtaxat erga illos agendum, qui invitati ad praemissa praestanda accesserint, contumacibus in propria perditione derelictis. Quum vero haec omnia a te. Dilecte Fili, iuxta tui ministerii debitum, Nobis diligenter relata fuerint, et pro opportuna facultatum concessione supplicatum ; Nos vero ad rem accurate inspiciendam et perpendendam nonnihil temporis sumpseri­ mus; nunc tandem decrevimus sententiam nostram hac super re, quae magni momenti effectus parere potest, in scriptis redigere. 356 Romani Pontifices § 4. Sane a nemine in dubium revocatur, quidquid in bello iusto capi- I tur, quod ad hostem pertinebat, in victoris dominium transire; mobih scilicet in illius potestatem, qui primus ea occupaverit, immobilia vero io dominium supremi Principis, qui bellum intulit, ut sibi pro ipsius bell, expensis satisfaciat, aliquando etiam, ut maiores ad defensionem vires sumit, ac se a futuris eventibus tueatur. Sylvius in 2, 2, quaest. 40, art. 1,quaesiti, j conclus. 6 et conclus. 7 ; Covarruvias in 2 part. Relect.Regul. Possessor mala fidei, § 11, sub num. 6. Similiter extra controversiam est, in bello iniusto. totum id, quod capitur, restituendum; quum occupatio huiusmodi nihil aliud sit, quam formalis rapina, ita docet S. Thomas 2, 2, quaest. 66, art.8,id primum; en eius verba: Circa quaedam distinguendum est: quia si illi, qui depraedantur hostes, habeant bellum iustum, ea, quae per violentiam in Mh acquirunt, eorum efficiuntur ; et hoc non habet rationem rapinae; unde net ad restitutionem teneantur, etc. Si vero illi, qui praedam accipiunt, habeant bellum iniustum, rapinam committunt, et ad restitutionem tenentur. Illustria sunt exempla veterum Romanorum, qui quum iniustitiam belli suscepti agno­ verunt, quicquid abstulerant, prompte restituerunt, ac detrimenta, quaecum­ que victis et debellatis populis praeliando intulerant, summa fide repararunt. Haec in Livii Historiis occurrunt; ac duo huiusmodi exempla a Valerio Maximo referuntur, alterum, quod pertinet ad Faliscos a Quinto Lutatio domitos, alterum ad Camarinos a Publio Claudio devictos, atque per varias Orbis plagas dispersos. Cum Publius Claudius Camarinos ductu atque auspiciis suis captos animadvertebat ; tamen quia parum liquida fide id gestum ab Imperatore videbatur, (Senatus) maxima cura conquisitos redemit, iisque habitandi gratia locum in Aventino assignavit, et praedia restituit, etc., iusii tiaeque promptissimo tenore effecit, ut exilio suo laetari possent, quia sic renati erant. § 5. Hinc patet, quum bellum, quo Tureae Antibarum occuparunt, omni procul dubio fuerit iniustum, quicquid ea occasione ab ipsis captum et occupatum fuit, sive mobile sive immobile fuerit, id eos iniuste usur­ passe, veramque in eo rapinam commisisse; quare omnis iustitiae ratio postu laret, ut ab ipsis cuncta restituerentur Christifidelibus, quos fortunis suis iniuste spoliarunt, vel, illis vita functis, eorum haeredibus et successoribus. Sed hoc non est praesentis quaestionis subiectum ; et si esset, frustra de eo ageretur, quod in perditis et desperatis rebus habendum est. Quaestionis cardo vertitur circa bona, quae Tureae Christianis vendiderunt, et nunc ab emptoribus detinentur; quaeriturque utrum, qui ea emerint, quique empto­ rum haeredes aut legitimis successores sunt, tuta conscientia retinere illa possint, an vero eadem legitimi dominis restituere teneantur; idque eo magis, quod agitur de bonis ad Ecclesias et Monasteria pertinentibus, quo­ rum iniusta detentio censurarum poena mulctatur ; quodque, quum Eccle­ siastici. non secus ac Peregrini, in bellis, minime sint partes Reipublicae nocentis, efflagitat ipsa ratio, ut nec illorum, nec istorum personae laedan­ tur, neque bonis suis exturbentur, et legitur in Decretali : Innovamus de Tregua et Pace; ubi, necessitatis publicae causa, hoc ipsum Privilegium ad mercatores etiam et agricolas extenditur, ut optime ad citatum textum per-  Romani Pontifices 357 pendunt Repetentes. Quamquam autem id saepe saepius re ipsa non obser­ vetur: Quos Canones rationabiles ac sanctos, quantum ad id, quod positivi iurispertinet, an abusus deleverit, nescio: verba sunt Cardinalis Caietani in eius Summa, verbo: Belli damna, § 4, De damnis; illud tamen non obstat, quominus praedictorum Canonum ratio habenda sit, quoties de animarum directione in foro conscientiae agatur. § 23. Si autem ea, quae hactenus dicta sunt, locum habent in casu eorum, qui fundos ab iniustis invasoribus occupatos emerunt ; et hi quidem illos, nullo recepto pretio, restituere tenentur; quanam excusatione tueri se poterunt alii illi, qui, ut refert Archiepiscopus Antibarensis, agros et fundos ad Ecclesias et Monasteria spectantes, ipsi furtim invaserunt, et per occa­ sionem adiacentiae aut vicinitatis usurparunt ? Quomodo hi ab obligatione restitutionis, qua manifeste tenentur, se eximere poterunt ? Leges Civiles usucapionem longi temporis in rebus furtivis, ob malae fidei vitium, nequa­ quam admittunt. Cum autem inter antiquos Prudentes orta esset quaestio, an furtum in solis rebus mobilibus, an vero etiam in rebus immobilibus locum haberet; cumque eorum valuisset opinio, qui asserebant, furtum de mobilibus tantummodo intelligendum esse ; ulterius deinde progressi, in eo convenerunt, ut si quis, absque vi, licet mala fide, alicuius rei immobilis possessionem usurpasset, non ipse quidem posset huiusmodi rem usuca­ pione suam facere, posset tamen alius, qui ab ipso rem illam bona fide acce­ pisset; ut videre est in L. Furtum 37, § 1, ac in L. sequ. ff. De usucap. atque in Institutionibus lustiniani, eodem titulo. Sed neque hic subsistit immoderata laxitas Auctorum luris Civilis, qui, ad inducendum usucapionis ius, satis habuerunt, bonam fidem initio adeptae possessionis adfuisse; parum solliciti si mala fides deinde supervenisset ; ut videre licet in L. 48, § I, ff. De acquirendo rerum dominio, et in L. unie. C. De usucap. At Sacri Ecclesiae Canones, nil aliud, quam aequitatem, animarumque salutem respi­ cientes, tot inutiles subtilitates sustulerunt, statuentes, nullam praescriptio­ nem induci, nisi bona fides et initium possessionis, et medium, et finem comitetur: Quoniam omne, quod non est ex fide, peccatum est ; synodali iudi­ cio definimus, ut nulla valeat absque bona fide praescriptio tam canonica, quam civilis : quum generaliter sit omni constitutioni, atque consuetudini dero­ gandum, quae absque mortali peccato non potest observari. Unde oportet, ut qui praescribit, in nulla temporis parte rei habeat conscientiam alienae. Verba sunt Innoccntii III, in cap. ult. Dc praescriptionibus. Haec autem bona fides in nemine sane eorum, de quibus nunc sermo est, admitti potest ; quum incredibile sit, in toto assertae usucapionis decursu, nullam eis suppetiisse notitiam, quod bona occupata ab Ecclesiam pertinuerint. § 24. Quod si praedicti possessores hoc saltem contenderent, se bona huiusmodi retinere posse tamquam a dominis, nimirum ab Ecclesiis et Mo­ nasteriis, derelicta, quo casu bona fiunt occupantis, iuxta § penult, et ult. Institutionum, De rerum divisione, et L. 1 et seq. ff. Pro derelicto ; in magno quidem errore versarentur. Etenim inter bona derelicta numerari non pos­ sunt illa, quae dominus ob impotentiam non recuperat, ut accidit in casu nostro ; sed illa dumtaxat, quae quis sponte deserit ac derelinquit, propterea 358 Romani Pontifices quod eorum possessionem detinere nihili pendit : Pro derelicto autem habe· tar, quod dominus ea mente abiecerit, ut id in numero rerum suarum esu nolit, ideoque statim dominus eius esse desinit. Quocirca derelictae nequi I quam censentur res, quae a domino navis, ut naufragium effugiat, in mart 1 proliciuntur; et si quis illas lucri causa recuperat, furtum committit. Alia sane causa est earum rerum, quae in tempestate, levandae navis causa, eiiciu· I tur; hae enim dominorum permanent; quia palam est, eas non eo animo eiià, quod quis eas habere nolit, sed quo magis cum ipsa navi maris pcriculun effugiat. Qua de causa si quis eas fluctibus expulsas, vel etiam in ipso mari nactus, lucrandi animo abstulerit, furtum committit. Haec omnia verba sunt , Textus Civilis in citatis duobus ultimis paragraphes Tituli Institut., De nrum divisione. § 25. En tibi, Dilecte Fili, quicquid in unum congerere Nobis datum est, ut quaestionibus ab Archiepiscopo Antibarensi propositis respondere­ mus ; quod quidem in summa, sententiae Congregationis de Propaganda Fide, quam Nobis retulisti, consentaneum dici potest. Verum non ideo Nobis plane satis factum esse profitemur. Innuit in suis litteris Archiepiscopus,id quod Antibari accidit, in aliis quoque Albaniae Civitatibus contingere, ubi complures sunt Christiani, qui bona immobilia Ecclesiarum aut empta dc Tureis, aut de facto occupata possident. Ulterius itaque progreditur prudens ille Praesul; cumque magnopere cupiat aliquam sibi viam patefieri ad paean das conscientias, illasque a censuris, quibus propter iniustam Ecclesiastica­ rum possessionum detentionem adstrictae sunt, absolvendas ; nihilominus aeque vereri se ostendit, ne turbae excitentur, si hodiernis possessoribus,ut iustitiae ratio postularet, iniungeretur, aut fundorum, aut fructuum, vel ali­ cuius portionis eorum restitutio. Animadvertendum quoque est, Antibarum, aliasque Albaniae Civitates, de quibus nunc agitur, sub temporali Othoma nica ditione consistere; unde minimum quod metuere possemus, aliqua exoriente perturbatione, id esset, ut prodiret decretum: uti possidetis, Ha possideatis, quod ad pacandas conscientias nihili valeret; nisi etiam deterius aliquid in Christianorum, Sanctaeque nostrae Religionis perniciem contin­ geret. Hoc illud est, quod animum nostrum commovet, atque perturbat; Nosque eo adducit, ut nisi nova, et certiora Nobis suppeditentur indicia, ex quibus intelligamus, quid maxime in praedictis regionibus timeri posset, si huic negotio manus admoveantur, nihil Nos statuere posse existimemus de instructionibus, aut facultatibus circa haec Antibarensi Archiepiscopo com­ municandis. Quod nunc tibi significare possumus, et de quo tibi manda­ mus, ut ipsam Congregationem certiorem facias, illud est, Nos ita animo esse comparatos,ut suprema, qua fungimur auctoritate, pro Generalis bonorum Ecclesiasticorum Administratoris officio, huiusmodi bonorum possessoribus perceptos fructus condonemus, eosque ad retinendam possessionem fundo­ rum, quamvis iniuste occupatorum et detentorum, idoneos reddamus, et ab incursis censuris absolvamus; ne forte Christianae Religionis eversionem intueri in illis regionibus, in quibus, licet sub Turearum dominatione degen­ tibus, eadem adhuc Deo miserante viget, neve, Episcoporum eiectiones, aut innocuorum Christifidelium persecutiones, et vexationes audire cogamur; Romani Pontifices 359 Nobisque lot mala imputari, propterea quod auctoritatem illam in his inter­ ponere neglexerimus, quam Nobis Deus in aedificationem, et non in destru­ ctionem largitus est, quaque Praedecessores nostri similibus in casibus uti non dubitarunt. § 26. Quum tempore Mariae Angliae Reginae, bonae memoriae Reginald© Cardinali Polo gravissima demandata fuisset Provincia, Angliam ipsam Eccle­ siae Romanae reconciliandi, Pontifex lulius III in Brevi expedito die 8 Mar­ tii 1554 facultatem ei concessit, cum his, qui Ecclesiasticorum bonorum pos­ sessionem iniuste occupaverant, quique ad Ecclesiae Romanae sinum redirent, concordandi et transigendi super fructibus male perceptis, et super mobili­ bus consumptis: restitutis prius, si tibi expedire videbitur, immobilibus per cs indebite detentis; uti videre est in torn. 4, Conciliorum magnae Britan­ niae, pag. 42, coi. 2. At quia in rei exeeutione fortasse compertum est, huius­ modi facultates nimis angustas esse, in alio Brevi expedito die 28 lunii eius­ dem anni, praefato Cardinali plenam ac liberam largitus est potestatem cum puibuscumque bonorum Ecclesiasticorum tam mobilium, quam immobilium in praefato Regno possessoribus, seu detentoribus, pro quibus ipsa Serenissima Regina Maria intercesserit, de bonis per eos indebite detentis, arbitrio tuo, auctoritate nostra tractandi, concordandi, transigendi, componendi, et cum eis, ut praefata sine ullo scrupulo in posterum retinere possint, dispensandi; omnia et singula alia, quae in his et circa ca quomodolibet necessaria et opportuna furini, consulendi et faciendi; salvo tamen in his, in quibus propter rerum magnitudinem et gravitatem haec Sancta Sedes merito tibi videretur consulenda, nostro et praefatae Sedis beneplacito et confirmatione. Breve hoc editum est in citato torn. 4, pag. 102 et 103, et in Annalibus Raynaldi ad annum Christi 1554, num. 8. Praedictus vero Cardinalis, ne novae inde turbae concitarentur, Ordinibus postulantibus, et urgentibus, adactus est publico instrumento, Pon­ tificis nomine et auctoritate, omnes de eiusmodi bonis et possessionibus, quoad poenas et censuras canonicas, in perpetuum securos et absolutos declarare: verba sunt Spondani ad eundem annum 1554, num. 4. Hisque consen­ tiunt Sanderus, De Schismate Anglicano, lib. 2, pag. 349, edit.,Rom. an. 1586; Davanzatus in sua Historia Schismatis Anglicani, edita Florentiae, anno 1628, pag. 91, qui omnes pariter conveniunt in celebranda praefati Cardinalis prudentia, qua difficillimum negotium, servata Ecclesiae digni­ tate, transegit. §27. P. Schmalzgrueber in suo citato consilio 15, torn. 2, casum per­ pendit haeretici Principis, qui Augustanam Confessionem deserens, Catho­ licam amplectitur Religionem; ac quaerit, quomodo gerere se debeat quoad bona Ecclesiastica, quae auctoritate pacis Westfaliae ab Ecclesia reprobatae possidet; et quidem eiusdem consil. quaesit. 2, num. 22, concludit, quod vel restituere illa tenetur, vel ad ea retinenda Apostolicae Sedis dispensationem sollicitare, exemplum afferens Ducis Neuburgi Wolphangi Willhelmi, ac eius filii Electoris Palatini Willhelmi ; et asserens, quod erga conversos ad Fidem Catholicam adeo benigna esse solet Sedes Apostolica, ut etiamsi iusta sit caasa, retentionem illorum, id est immobilium Ecclesiae bonorum, ipsis dispensative concedat. 360 Romani Pontifices § 28. Denique Praedecessores noster Clemens Papa XI ad AugustumII Poloniac Regem in Litteris datis die 10 Nov. an. 1712 in torn. 2 illius Bre­ vium editorum, pag. 243, ut eum ad promovendam Fidei Catholicae pro· I pagationem in suis Saxoniae ditionibus excitaret, ita scripsit: Certam red­ dimus Maiestatem tuam, quod neque a te, neque a tuis Successoribus Calho- · licis, aut ab aliquo alio, qui sanctam ibi Religionem nostram amplexurus sil, I Nos unquam illorum bonorum, quae per Saxoniam antiquitus ad Ecclesia I pertinebant, restitutionem postulaturi sumus: quinimmo ad pacandas conscien­ tias eorum, qui illa occupant, si, haeresi eiurata, ad Catholicam Fidem redire constituant, nos ipsis praefata bona omnia in perpetuum condonabimus; idqu ea ratione ac forma exequemur, ut ne a nostris quidem Successoribus in poste­ rum quicquam adversus haec postulari queat. Atque hoc promissum adim­ plens Clemens XII in sua Constitutione, quae incipit Sedes Apostolica,' num. 67, in tomo 13, novi Bullarii Romae editi, illis Saxoniae incolis, qui bona ad Ecclesias antiquitus pertinentia possidentes, haeresim aut ciurassent, aut eiuraturi forent, concessit, ut bona, quae possidebant, retinere, ac de illis, tamquam de rebus suis, disponere libere possent; omnesque praeterea fructus ex ipsis antea perceptos illis condonavit. § 29. Allata haec exempla nostro sane casui per omnia nequaquam simi­ lia esse cognoscimus; ibi enim agebatur de impedimento removendo ab illis, qui Sanctae Romanae Ecclesiae gremium ingredi cupiebant; hic autem sermo est de hominibus, qui nostrarum partium sunt, quique Christiana et Catholica professione censentur. Verumtamen rationis fundamentum idem omnino in allatis exemplis, ac in nostra facti specie, Nobis esse videtur; ut scilicet suprema Apostolica auctoritas adhibenda sit in gravibus, publicis, ac urgentibus casibus, quibus per ordinariae auctoritatis usum satis provideri nequit. Eos vero, qui recedendi a Nobis tentatione sollicitari possent, a praecipiti casu, quantum fas est, remorari, si non idem est, ac viam sternere illis, qui ad Nos accedere cupiunt, non multum sane ab eo differre Nobis videtur. Haec habebamus Tibi significanda: Tibique, dilecte Fili, Apostolicam Benedictionem impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 452-476]. 420. Benedictus XIV, const. Ad honorandam, 27 mart. 1752. § 1. Ad honorandam memoriam Beatissimi Apostolorum Principis, cuius praedicatione Urbs haec ad Christi fidem conversa Martyrio consecrata, Sepulcro illustrata est, cuius patrocinio stabilitatem, cuius auctoritate in universa Ecclesia primatum obtinet, incenso iampridem animo ferebamur ; non solum ob debitum gloriosissimo Ecclesiae Principi venerationis obse­ quium, quo permoti plerique Praedecessores Nostri Romani Pontifices, ad 1 Die 9 iul. 1732.-Bull. Rom., tom. 13, p. 284-286 Romani Pontifices 361 tuendum augendumque Vaticanae Basilicae splendorem ac decus eiusdemque iura ct ornamenta amplificanda, operam auctoritatemque suam, quadam veluti pietatis et munificentiae contentione, conferre certarunt ; verum etiam pecu­ liari devotionis nostrae studio impulsi, et jucundissima illius temporis recorda­ tione, quo, inter eiusdem Basilicae Canonicos adscript!, coram Beati Apostoli Confessione, Omnipotenti Deo in Hymnis et Canticis Matutinum Vespertinumque Sacrificium labiorum nostrorum ineffabili affectu suavitatis obtuli­ mus. Et quamvis huiusce animi nostri erga Beati Petri Apostoli honorem et cultum, ipsiusque Ecclesiae decorem atque utilitates magnopere propensi, plures atque perspicuas iam ediderimus significationes: quum tamen eas probe nosceremus cum amplissimis beneficiis a plerisque Praedecessoribus nostris in eatndem Basilicam effuse congestis, nullo modo esse comparandas, vehementer optabamus aliquam Nobis occasionem praeberi, qua Nobis liceret illustre aliquod amoris studiique nostri in ea statuere monumentum, suprema dignum auctoritate, quam inscrutabilis Dei providentia Nobis cum Apostolici culminis haereditate concessit: ut sicuti assidua quondam erga B. Aposto­ lorum Principem ministerii nostri extiterunt obsequia, ita, dum ad ipsius successionis fastigium, meritis licet imparibus, evecti sumus, collata Nobis potestas in eiusdem honorem aliqua saltem ex parte referretur : ipsiusque Ecclesia, quae olim officiosam filii pietatem in Nobis experta fuit, paternae nunc charitatis nostrae fructus in se derivari sentiret. § 2. Itaque memoria repetentes, pro ea notitia, quam de Vaticanae Basi­ licae rebus, ex diuturna munerum ab eius Capitulo Nobis iniunctorum admi1 nistratione, olim acquisivimus, complura ipsius iura et privilegia existere, diversis temporibus et titulis, iure meritoque ipsi tributa ; quorum aliqua, I ad ipsius Basilicae decus, clariori in luce collocanda, aliqua vero nonnunI quam aliorum controversiis, frusta licet, impetita, novo tandem Apostolicae i confirmationis robore constabilienda viderentur : idcirco plerasque et illu' striores eiusdem Basilicae praerogativas Nobis ob oculos repraesentari iussiί mus, earumque origine, usu, et possessione mature perpensis, nec non ipsarum cum iustitia et Canonicis legibus consonantia penitus perspecta, plures ex illis, licet firmissimis titulis, et non interrupta possessione fundatas, hac nostra perpetua valitura Constitutione expresse complecti ; nonnullas vero, quas aliquando in dubium revocari contigerat, de Apostolicae potestatis plenitudine asserere et confirmare; alias demum Motu proprio, non ad ali­ cuius oblatae Nobis petitionis instantiam, sed ex mera nostra liberalitate, et certa scientia, ac voluntate, eidem Basilicae, eiusque Archipresbytero, Capi­ tulo, et Clero, ex integro tribuere, ct concedere decrevimus, prout in Domino iudicavimus salubriter expedire. § 3. Et quoniam amplissima honoris praeconia, quibus complures ex Praedecessoribus nostris Romanis Pontificibus Vaticanam Beati Petri Basi­ licam, tanquam dilectam Sponsam, ac splendidissimam Apostolicae dignitatis Sedem, cumularunt, eorum Apostolicis litteris, ac perennibus monumentis consignata reperiuntur ; praecipua vero ipsius Basilicae iura, privilegia, atque statuta, quorum complexu eiusdem status, dignitas, ct regimen consistit, plurium quoque Romanorum Pontificum cura et sollicitudine iamdudum 362 Romani Pontifices constitute et coordinate noscuntur; novissime vero a fel. record. Decessore nostro Clemente Papa XI per Apostolicas litteras sub Annuto Piscatoris die v Septembris Anno mdcci datas, in genere confirmata fuerunt; Nos quoque generaliter praedicte omnia iura, privilegia, exemptiones, praeroga­ tivas, gratias, et induite quaecumque, memoratae Basilicae, eiusque Capitulo et Canonicis, a praefatis Praedecessoribus nostris quomodolibet concessa, et respective confirmata, consuetudines quoque, atque statuta, dummodo sint in usu, nec sint revocate, aut sub aliqua revocatione comprehensa, neque posterioribus Constitutionibus, et Ordinationibus Apostolicis, aut sanis Canonibus, vel Concilii Tridentini Decretis adversentur, auctoritate Aposto­ lica, tenore praesentium confirmamus et approbamus, illisque inviolabilis Apostolicae firmitatis robur adiicimus ; salva tamen auctoritate Archipresbyteri, et Capituli, in his, quae ab ipsorum arbitrio, et facultatibus pendere dignoscuntur; eademque iura, privilegia, gratias, et induite huiusmodi semper firma, valida, et efficacia existere et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri, et obtinere, ac illis, ad quos spectet, et quandocumque spe­ ctabit, perpetuis futuris temporibus, in omnibus et per omnia volumus suffragari. § 4. Ac perpendentes cum recolendae mem. Praedecessoribus nostris Innocentio III, Gregorio IX ac Innocentio VI minime conveniens esse, ut in praedicta Vaticana Basilica, quae speciale Sedis Apostolicae membrum, ac Pontificiae dignitatis ornamentum ct domicilium existât, ullus omnino, praittr auctoritatem Romani Pontificis, aliquam sibi vindicet potestatem, propterea ipsam Basilicam, eiusque Aedificia, ac Seminarium, nec non pro tempore existentes illius Capitulum, et Canonicos, Beneficiatos, Clericos, Ministros, et Seminarii praedicti Alumnos, aliasque personas eiusdem Basilicae servitio pro tempore addictas, durante servitio huiusmodi, et in his, quae ad prae­ dictum servitium pertinent, ab omni et quacumque superioritate, obedientia, correctione, visitatione, gubernio, aut alia quavis spirituali jurisdictione tam ordinaria, quam delegata, cuiuscumque Superioris, ac etiam pro tempore existentis nostri et Romanorum Pontificum Successorum nostrorum in Urbe eiusque Districtu Vicarii in spiritualibus Generalis, auctoritate et tenore prae­ dictis eximimus, et perpetuo exemptos esse et fore decernimus; illosque sic exemptos, Nobisque et Sedi Apostolicae immediate subjectos, sub speciali nostra, et praedictorum Successorum nostrorum tutela et protectione reci­ pimus, et immutabiliter constituimus. § 5. hirisdictionem autem quoad praemissa in spiritualibus Ordinariam in eamdem Basilicam, eiusque Seminarium, Canonicos, Beneficiatos, Clericos, Alumnos, Ministros, aliosque omnes ipsi quomodolibet inservientes, una cum omnibus et singulis jurisdictionibus, potestatibus, et privilegiis, exem­ ptionibus, libertatibus, praerogativis, antelationibus, induitis, auctoritatibus, et facultatibus, quae alias per fel. rec. Paulum 111, · Pium IV, Sixtum V,2 Pau­ lum etiam V, Urbanum VIII, Clementem IX, Clementem XI, et alios quos- • Const. ’ Const. Romani Pontifices Cum dilectus, 1 Cum ex debito, nov. 1542. - Bull. Rom., torn. 4 I p 212-214 11 apr. 1590. - Bull. Rom., tom. 5,’ I, p. 117-121. 363 cumque Romanos Pontifices Praedecessores nostros, bon. mem. Alexandro Cardinali Famesio, et successive Evangelistae Cardinali Cosentino, ac Sci­ pioni Cardinali Burghesio, et Francisco Cardinali Barberino, ac Carolo Car­ dinali etiam Barberino, et Francisco Cardinali Nerlio, ac Hannibali Cardinali Albano Sancti Clementis, respective nuncupatis, dum viverent, dictae Vati­ canae Basilicae Archipresbyteris, nuper vero per Nos ipsos dilecto Filio nostro Henrico Tituli Sanctae Mariae in Porticu nuncupatae, Sanctae Romanae Ecclesiae Presbytero Cardinali, Duci Eboracen. nuncupato, Archipresbyteratum eiusdem Basilicae ex concessione, et dispensatione nostris in Commendam ad sui vitam obtinenti, ac eorum singulis, tanquam dictae Basilicae Archipresbyteris, et quoad Basilicam et Ecclesiam praedictam, etiam illorum personae intuitu, vel ad eorum vitem dumtaxat in genere vel in specie con­ cessa sunt,et concedi consueverunt; volumus in posterum ipsius Archipresbytero praedicto nunc existenti, eiusque in perpetuum in Archipresbyteratus dignitate Successoribus, tam per se ipsos, quam per suos respective Vicarios ab illis pro tempore deputandos, auctoritate Apostolica exercenda, praesentium litterarum mansuro vigore competere; ita ut futuri pro tempore Vaticanae Basilicae Archipresbyteri, vigore litterarum Apostolicarum super concessione Commendae dicti Archipresbyteratus, seu illius collatione et provisione, expeditarum, statim post adeptam pacificam eiusdem Archipresbyteratus possessionem, huiusmodi spiritualem jurisdictionem, tanquam Archipresbylerali Dignitati perpetuo adnexam, quoad praemissas res atque personas exercere ; servata tamen forma Constitutionis piae mem. Innocentii Papae XII etiam Praedecessoris nostri super suppressione, abolitione, et abrogatione Tribunalium et ludicum particularium Urbis, ac reductione privilegiorum, et eorumdem Tribunalium ad ius commune, sive ad ludices Ordinarios Romanae Curiae, editae de anno mdcxcii, 1 quam Nos per aliam nostram Constitutionem xv Kalendas Martii anno Incarnationis Dominicae mdcc.xli Pontificatus Nostri Anno II datam 2 expresse confirmavimus, atque innovavi­ mus; eisdemque iuribus, privilegiis, et facultatibus uti et frui libere et licite »’KV int et valeant ; absque eo quod alias peculiares litteras, seu concessiones a Nobis aut a Successoribus nostris, super his petere et impetrare, seu desuper expedire teneantur. § 6. Proindeque, ut iidem Canonici, Bénéficiât!, Clerici, Alumni, et Ministri praedicti, ab eodem Archipresbytero, eiusque in Archipresbyteratus dignitate pro tempore Successoribus quibuscumque, quatenus Episcopali charactere praediti sint, vel de ipsorum licentia tantum, nec alias, a quo­ cumque Catholico Antistite gratiam et communionem Sedis Apostolicae habente, per eum, eosque deputando, ad omnes, etiam sacros, et Presbyte­ ratus Ordines promoveri, et tam ipse Archipresbyter, eiusque in Archipres­ byteratus dignitate Successores, quam Antistites ab eo deputati, eosdem Canonicos, Beneficiatos, Clericos, Alumnos, et Ministros, re ipsa actu inser- 1 Const. ’Const. p. 120-127. Romanus Pontifex, 17 sept. Quantum ad procurandam, 1692. - Butt. Rom., tom. 9, p. 271-273. 15 febr. 1742.-Bened. XIV Bull., tom. 1, 364 Romani Pontifices vientes, ut supra, absque nostra, vel Successorum nostrorum, aut nostri in Urbe, eiusque districtu Vicarii in Spiritualibus Generalis, vel cuiusvis alterius, etiam eorum originis, Ordinarii licentia, dimissoriis, aut examine; Convi­ ctores vero Seminarii praedicti, accedentibus ipsorum respective Ordinario­ rum licentia, ac dimissorialibus litteris, ad praemissos omnes Ordines,servatis de iure servandis, promovere licite possint ac debeant, praesentium tenon perpetuo concedimus et indulgemus. § 7. Idcirco idem Archipresbyter, eiusque Successores Archipresbyteri praefati, ex eiusdem Capituli gremio tres aut plures pro tempore Examina­ tores, in Sacra Theologia, vel in lure Canonico Magistros, sive Doctores, deputare possint, ac debeant, quorum munus sit, praedictos Canonicos, Beneficiatos, Clericos, Alumnos, sive Convictores, ut supra, atque Ministros, ad quemcumque, etiam Sacrum et Presbyteratus Ordinem promovendos, sive ordinandos, iuxta Concilii Tridentini Decreta,1 examinare, atque probare, prout hactenus laudabiliter factum esse novimus, et Nos ipsi, dum eiusdem Basilicae Canonicatum obtinebamus, plures annos huiusmodi Examinatoris officium sustinuimus. Idemque pro tempore Archipresbyter possit cum prae­ dictis Canonicis, Beneficiatis, Clericis, Alumnis, aliisque praedictae Basilicae Inservientibus, super observantia interstitiorum ad Ordines praedictos susci­ piendos, iustis de causis, dispensare; atque ipsis, in quolibet Ordine con­ stitutis, ministrandi, celebrandique licentiam tam in praedicta Basilica, quam in quibuslibet aliis Saecularium, aut Regularium Ecclesiis in Urbe et extra Urbem, per Litteras Dimissoriales, quas quidem tam ab ipsis Archipresbyteris, quam ab eorum pro tempore Vicariis confectas atque subscriptas, ubique admittendas fore decernimus, valeat impertiri. § 8. Item Consecrationes Altarium eiusdem Basilicae, nec non Ecclesia­ rum, quae inter ipsius Basilicae membra connumerantur, et Altarium in ipsis existentium, sacrorum quoque utensilium ac vestimentorum benedictiones, ab eisdem Archipresbyteris, sive ab eorum Vicariis Episcopis,aut aliis Anti­ stitibus vel etiam, quoad ea, in quibus Sacra Olea non adhibentur, ab aliquo ex Canonicis praedictae Basilicae Presbytero, de ipsorum tamen Archipres­ by terorum mandato et delegatione, fieri possint ; ac demum tam Ordina­ tiones praedictas, quam caetera Pontificalia munia sive functiones, ab eodem Archipresbytero nunc existente, eiusque in Archipresbyterali dignitate Suc­ cessoribus quibuscumque, sive per se ipsos, sive per suos respective Vicarios, qui Episcopali charactere sint insigniti, ac etiam per alios Episcopos, Archiepiscopos, aut Patriarchas de gremio Capituli, vel, his deficientibus, etiam per alios extraneos Antistites quoscumque, de licentia tamen ipsius Archi­ presbyteri, in praefata Basilica tantum exerceri posse, perpetuo statuimus, atque decernimus. Quin etiam, vacante huiusmodi Archipresbyteratus digni­ tate, omnia Pontificalia munia huiusmodi, sive functiones, exceptis Ordina­ tionibus praedictis, et excepta collatione Sacramenti Confirmationis, de quo inferius agemus, pro rerum et temporis opportunitate, de Capituli dumtaxat licentia, ab aliquo Antistite, ut praefertur, de eiusdem Capituli gremio, atque 1 Scss. XXllt, de ref., c. 7, 14. ■1^ . Romani Pontifices 365 etiam ab extraneo, si ab Episcopo de ipsius Capituli gremio impleri nequeant, in eadem Basilica pariter exerceri posse concedimus. Innovantes insuper, et perpetuo confirmantes Praedecessorum nostrorum Innocentii VI et Urbani V Privilegium, quo eamdem Basilicam sanguinis aut seminis effusione forte violatam, a Canonico Altarista, seu Antiquiori Canonico in Presbyteratus Ordine constituto, cum aqua tamen ab aliquo Antistite rite benedicta, recon­ ciliari posse indulserunt. § 9. Praesertim vero veterem observantiam, plurium Romanorum Pon­ tificum, ac potissimum loannis XIX, Benedicti IX, Innocentii III et Gregorii IX vigentibus ad hunc diem privilegiis et concessionibus inductam, ac perpetuo usu, et immemorabili consuetudine firmatam, qua in eadem Basilica singulis annis Feria v in Coena Domini, tum sancta infirmorum et Catechu­ menorum Olea, tum etiam Sacrum Chrisma, ab ipsius Archipresbytero, sive huius pro tempore Vicario in Episcopali gradu constituto, vel ab alio Anti­ stite, de Archipresbyteri praedicti licentia, rite confici, et benedici, pluribusque Ecclesiis Parochialibus, tam eiusdem Vaticanae Basilicae Filialibus, quam aliis quibusdam non Filialibus, distribui consuevit, auctoritate nostra confirmamus, et quatenus opus sit, praesentium tenore innovamus, et in perpetuum sta­ bilimus; volentes, ut omnes et singuli Rectores vel Parochi sive Curati Ecclesiarum, tam videlicet carum, quas inter praedictae Basilicae Filiales infra recensebimus, aliarumque.si quae sunt, aut in posterum Filiales existent, quam aliarum quomodolibet eidem Basilicae subiectarum, praesertim Sanctae Mariae in Transpontina nuncup.,et tam Ecclesiae, quam Hospitalis S. Spiritus in Saxia, et caeterarum omnium, quae vel expressis Praedecessorum nostro­ rum legibus, vel recepta consuetudine ad id teneri dignoscuntur, huiusmodi sacrorum Oleorum confectioni in die Coenae Domini, nec non Benedictioni Fontis Baptisterii in Sabbato Sancto, et in Vigilia Pentecostes, singulis annis; ut praefertur, intéressé, vel si ipsi legitimo impedimento detenti fuerint,alios respective Presbyteros ad ipsorum vices in huiusmodi sacris Functionibus decenter sustinendas, mittere; iidemque Rectores vel Parochi seu Curati Olea praedicta ab ipsa Basilica quotannis in sacros Ecclesiarum suarum usus asservanda atque utenda recipere, teneantur; et quatenus opus sit, oppor tunis praeceptis et poenis, arbitrio Archipresbyter! statuendis, adigantur. Neque vero propter huiusmodi praesentiam ab ipsis praestitam, vel propter praedictorum sacrorum Oleorum receptionem, ab ullo quomodolibet, sive judicialiter, sive extraiudicialiter molestari possint, vel ad aliam quamcumque Ecclesiam aut Basilicam pro huiusmodi praesentia praestanda accedere, aut praedicta sacra Olea ab alia qualibet recipere compellantur. § 10. Huic porro iuri sacrorum Oleorum et Chrismatis conficiendorum, consequens est, ut Sacramentum Confirmationis in ipsa Basilica, et ab illius pro tempore Archipresbytero, sive ab illius Vicario Episcopo, aut etiam de ipsius licentia, ab alio quolibet Antistite, ministrari et conferri possit. Quod quum eidem Archipresbytero ab antiquissimis temporibus licuisse constet, et quidem, quod attinet ad personas eiusdem Basilicae ministeriis addictas, illique actu inservientes, in contradictorio quoque iudicio coram Congrega­ tione S. R. E. Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum habito, eidem 366 k Romani Pontifices Archipresbytero, sive per se, sive per alium ab ipso deputatum, indistincte licere definitum fuerit, cum subsequuta contradicentium acquiescentia; Nos | huiusmodi Resolutionem sive Decretum a tunc existentibus Congregationis praedictae Cardinalibus die xv Februarii anni mdcxlviii latum, et a fel. ree Praedecessore nostro Innocentio Papa X approbatum, mox etiam a recol. | mem. Clemente Papa X Praedecessore pariter nostro per Litteras in lomu Brevis dic xxvm lunii anni mdclxxv editas, iterum confirmatum, quatenus praedictam Archipresbyter! facultatem admittit, auctoritate quoque nosln roboramus; et quoad praedictos Basilicae Vaticanae Ministros eidem adu ministrantes et inservientes, eiusdemque pro tempore Archipresbyteri iurisdictioni in spiritualibus subiectis, debitae executions demandari, ac perpetuo inviolabiliter observari praecipimus. Quod vero spectat ad alias personas, quae neque sunt de ipsius Vaticanae Basilicae gremio, aut illius servitiis addictae, neque Archipresbyteri praedicti jurisdictioni subsunt, plenissime Nobis cognita atque perspecta est lis et controversia, quae diu agitata fuit, quaeque adhuc indecisa pendet, super iure conferendi Sacramentum Confir­ mationis personis huiusmodi in Vaticana Basilica. Ex quo siquidem recol. mem. Praedecessoris nostri Clementis Papae XI beneficio in eadem Basilica Canonicatum et Praebendam adepti fuimus, quum ipsius Archivi praefectura Nobis a Capitulo demandata fuisset, id munus per annos quatuordecim, nimirum usque ad nostram promotionem ad Anconitanam Ecclesiam, reti­ nuimus. Cumque propterea Nobis a praedicto Clemente XI Praedecessore iniunctum fuisset, ut quaecumque ad huiusmodi Confirmationis negotium coram diversis ludicibus vario eventu discussum pertinerent, in unum redacta, eidem consideranda exhiberemus, vel potius ea, quae olim ipsiusmet Ponti ficis tunc in minoribus eiusdem Basilicae Vicarii, deindeque Canonici, opera ac studio digesta et ordinata fuerant, eidem in memoriam revocaremus; Nos quidem omnibus investigatis atque collectis, totam ipsi exposuimus rationum summam, ob quas contendebatur licitum esse in Ecclesia S. Petri in Vaticano Sacramentum Confirmationis omnibus Civitatem Leoninam usque ad Septimianum incolentibus, idemque Sacramentum recipiendi causa ad ipsam Ecclesiam confluentibus conferre. Quarum rationum momenta, quum olim anno mdcxli Congregatio S. R. E. Cardinalium, ac Romanae Curiae Prae­ latorum ad cognoscendas causas in Apostolica Visitatione occurrentes depu­ tatorum agnovisset, ac decreto edito comprobasset, huiusmodi Decretum ab Urbano Papa VUl confirmatum fuerat per Litteras in forma Brevis datas die xv lanuarii Anni mdcxui. Et quamvis deinceps concessa adversus hasce Urbani litteras aperitione oris, causaque ad aliam Congregationem eiusdem Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum delata, resolutio prodiisset, quae huiusmodi facultatem limitavit et coarctavit ad eas tantum personas, quae in ministeriis ipsius Basilicae, ut supra diximus, actu inservirent, atque haec pariter resolutio a Clemente Papa X per spe­ ciales Litteras in forma Brevis confirmata fuisset; nihilominus adversus has quoque litteras aperitio oris concessa fuerat a venerab. mem. Innocentio Papa XI sub die xxiv lunii anni mdclxxxv, cuius obtinendae in primis auctor extitit ipse Praedecessor Clemens XI, dum in eadem Vaticana Basilica, ut Romani Pontifices i ' I I I 367 supra diximus, Vicarii munus exercens, Archipresbyteri et Capituli preces atque rationes eidem Innocentio XI, supplici Libello a se diserte exarato, porrexerat. Cum autem post haec, huiusmodi controversia, quae ad eamdem Congregationem Concilii Tridentini, rescripto eiusdem Innocentii XI Prae­ decessoris remissa fuerat, usque ad ipsius Clementis XI Pontificatum indecisa conquievisset, in animo quidem ipsi erat, pro sua sapientia et auctoritate tunc eam dirimere, fineque debito terminare. Sed quoniam gravissimorum negotiorum, quae supervenerunt, cura et sollicitudine detentus, ipse id, quod optabat, praestare non potuit, integrum Nobis reliquit, aliquam huiusmodi controversiae in perpetuum extinguendae rationem excogitare. Quam quidem, matura deliberatione praehabita, praesentium tenore edicimus, et promul­ gamus, ac de Apostolicae potestatis plenitudine in posterum observari man­ damus. In primis videlicet praedictam controversiam, litem, et causam, inter dilectos filios Capitulum et Canonicos S. loannis in Laterano ex una, et Archipresbyterum, Capitulum, et Canonicos S. Petri in Vaticano Patriarchalium Urbis Basilicarum ex altera partibus, super iure et facultate conferendi Sacramentum Confirmationis in saepedicta Vaticana Basilica, coram praefata Congregatione Concilii Tridentini, vel in alio quovis Tribunali coram quo­ cumque ludice, et in quacumque instantia pendentem, (cuius statum, merita, et alia quaecumque etiam de necessitate iuris, vel facti omnino exprimenda, nec non utriusque Capituli et Ecclesiarum praedictarum iura, privilegia, indulta, concessiones, et litteras Apostolicas, eorumque plenos et integros tenores, praesentibus pro sufficienter expressis, ac etiam de verbo ad verbum insertis haberi volumus) Motu, scientia, et potestatis plenitudine praefatis, harum serie ad Nos avocamus, penitusque et omnino supprimimus, perpetuumque desuper silentium praedictis partibus, aliisque quibuslibet in prae­ missis ius aliquod seu intéressé habentibus, vel habere praetendentibus, imponimus, atque os occludimus. § 11. Volumus autem, Sacramentum Confirmationis in Lateranensi quidem Basilica perpetuis futuris temporibus de more administrari a Cardinali pro tempore Romani Pontificis in Urbe eiusque districtu Vicario in spiri­ tualibus Generali, vel ab ipsius Vicesgerente, aut ab alio Antistite, quem ipse Vicarius praedictus, pro suo arbitrio, ad id deputaverit, idque toties, quoties, quibusque temporibus, atque diebus ipsi Vicario opportunum videbitur. Sed insuper moderno et pro tempore existent! S. R. E. Cardinali Vaticanae Basilicae Archipresbytero, non tam ratione veterum titulorum, iurium, privilegiorum, atque consuetudinum, quae tamen Nobis plene cognita esse supra memoravimus, quam vigore novae huius concessionis, quam motu proprio ipsi, eiusdemque in Archipresbyteratus dignitate Successoribus quibuscumque, de Apostolica liberalitate tribuimus, praesentium tenore per­ petuo concedimus et indulgemus, ut singulis annis infra Octavam Natalitiae Solemnitatis Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli principalium huiusce Almae Urbis Patronorum, singulis videlicet septem diebus dictam Solemnitatem immediate sequentibus, in praedicta Vaticana Basilica, per se ipsum, si ipse Episcopali gaudeat charactere, sin minus, vel etiam si ipse aliquo impedimento detineatur, per suum Vicarium Episcopum, aut per alium 368 Romani Pontifices Antistitem de gremio Capituli, vel, his deficientibus, etiam per alium quem libet Antistitem ab ipso deputandum, omnibus et singulis non solum Vati canae Basilicae inservientibus, atque ipsius Archipresbyteri iurisdictioni, ut praefertur, subtectis, et non solum ex civitate Leonina nuncupata, aut ti Septimiano praedictis, sed etiam ex caeteris Urbis Regionibus quibuscumqut, et alias undecumque in hunc finem confluentibus, Sacramentum Confirma­ tionis perpetuis futurus temporibus administrare et conferre libere et licite possit et valeat. § 12. Qua in re non tam nostro erga praedictam Vaticanam Basilican amori studioque indulgemus; nec eo tantum consilio ad id adducimur, quo Sanctorum Apostolorum cultum in hac Alma Urbe magis magisque augen, eorumque Festivitatis Octavam in ipsa Urbe solemnius concelebrari cupiente, aliis nostris Apostolicis Litteris pridie Kalendas Aprilis an. .mdccxliii datis: plura praescripsimus per eos dies a singulis Romanae Curiae Ordinibus,ci Cleri, Populique coetibus adimplenda ; sed peculiari quadam ratione move mur, quam Nobis sacrae antiquitatis monumenta suppeditant; ut scilicet in ea Basilica, in qua et olim, ex praedictorum Romanorum Pontificum delega tione, Sacramentum Baptismi solemniter in Sabbato Sancto administratum fuisse constat, et nunc etiam, ex veteri approbataque consuetudine, de qua inferius verba faciemus, Baptismus idem omnibus indistincte, et quolibet anni tempore confertur, in eadem etiam Sacramentum Confirmationis, quod olim regeneratis statim post Baptismum conferebatur, aliquibus saltem anni diebus, omnibus pariter optantibus, ab ipsius Basilicae Archiprcsbytero, vel ab alio, ut praefertur, ab eo deputato, vigore specialis concessionis, et pecu liaris privilegii eidem impertiti a Romano Pontifice, sub cuius immediata iurisdictione praedicta Basilica existit, administrari possit atque conferri. Huc accedit, quod sicuti gloriosissimi Apostoli Petrus et loannes, in ipsis Eccle­ siae nascentis exordiis, primi ab Apostolico Collegio adhuc Hierosolymis agente in finitimas Regiones ablegati fuerunt, ut per eorum ministerium,et manuum impositionem, novelli credentes acciperent Spiritum Sanctum,quem admodum Liber Actuum testatur; ita maxime congruum Nobis visum est, ut in duabus Patriarchalibus Romanae Urbis Ecclesiis, quae in eorumdem Apo­ stolorum honorem atque memoriam Omnipotenti Deo dicatae caeteris Urbis et Orbis Ecclesiis dignitatis et gloriae praerogativa antecellunt, Caelestium Charismatum fontes ad perennem Ecclesiae aedificationem Christifidelibus perpetuo paterent. § 13. Ut autem omnia, quae ad praedicti Sacramenti administrationem pertinent, rite recteque impleantur atque serventur, volumus atque praeci­ pimus, ut in eadem Vaticana Basilica, et in loco ad id decenter aptato inter Altare Cathedrae S. Petri, eiusque Confessionem, vel alibi, pro rerum et temporis opportunitate, intra eamdem Ecclesiam, singulis praedictis diebus, horis antemeridianis, et ad populi commodum opportunis, Sacramentum Con­ firmationis administretur; praemissa semper in singulis diebus huiusmodi, ad instructionem Confirmandorum, apta et gravi oratione, per aliquem de 1 Bcned. XIV Bull., tom. 1, p. 270-274. 369 Romani Pontifices Clero Vaticano, quem praefatus Cardinalis pro tempore Archipresbyter ad id deputaverit, peragenda, super ipsius Sacramenti sanctitate atque prae­ stantia. Et sicut hactenus Regestum eorum, qui in ipsa Basilica confirmati fuerunt, ab Archivi Capitularis Custode servari consuevit; ita ab eodem in posterum authenticum omnium Confirmatorum huiusmodi Regestum in ipso Archivo diligenter retineatur, et asservetur; ex quo, ad petentium instantiam et opportunitatem, authentica pariter Testimonia, seu Fides, extrahi possint, atque uno verbo omnia et singula observentur, et impleantur, quae circa col­ lationem et administrationem Sacramenti Confirmationis, providis Ecclesiae regulis praescripta reperiuntur. § 14. Baptismi vero Sacramentum in eadem Vaticana Basilica non solum Infantibus intra peculiares ipsius Parochiae fines in lucem editis; sed, ut superius innuimus, aliis etiam quibuslibet, tam in Urbe, quam extra illam natis (quorum quidem plurimos, ob venerationem Beatissimi Apostolorum Principis, a piis parentibus ad ipsius Ecclesiam baptizandos deferri constat) libere et licite administrari, tum veteri omnium ferme saeculorum usu et observantia receptum est, tum etiam in sacris Visitationibus, et praesertim in ea, quam anno mdcxxv fel. rec. Urbanus Papa VIII in dicta Basilica peregit, ac praeterea iudiciali definitione Congregationis S. R. E. Cardinalium Con­ cilii Tridentini Interpretum die xv Maii anni mdcc edita, agnitum fuit, atque firmatum, et Nos demum huius nostrae Constitutionis vigore id ipsum indu­ bitanter atque perpetuo servari volumus, atque decernimus. §15. At quoniam non ignoramus, nonnullos aliquando ex aliarum Urbis Ecclesiarum Parochis sive Curatis, vel de suorum iurium conservatione plus nimio sollicitos, vel etiam contra praedicta Decreta pervicaciter obfirmatos, vetus hoc Vaticanae Basilicae, eiusque Capituli, et Parochi sive perpetui Vicarii, ius, et iuris huiusmodi exercitium, si non aperte impugnare, at saltem artificio eludere et impedire consuevisse; denegando scilicet propriis Parochianis ea Documenta, sive Schedulas de legitimis Infantium natalibus, quae eidem Vaticanae Basilicae Parocho exhiberi debent, aut Schedulas ipsas eius­ modi forma concipiendo, ut vel parentes ipsius prolis, absque proprio^dedecore eas exhibere, vel Vaticanus Parochus easdem, absque iniuria Basilicae, recipere non possent; aut demum aliis artibus, quibus ab religiosae huius­ modi voluntatis implemento praedictos respective Parochianos deterrendos esse prospicerent; adeo ut Nos ipsi, propter nonnullorum huiusmodi Paro­ chorum culpam, nccesse habuerimus, omnes in commune Urbis Parochos initio Pontificatus nostri apud Nos congregatos, gravibus verbis hac de re admonere, atque etiam Edictis per organum dilecti Filii nostri S. R. E. Car dinalis hodierni nostri in Urbe Vicarii publice propositis, coercere: idcirco. ut omnis in posterum tergiversandi via cuilibet perpetuo sit praechr a statuimus atque decernimus, ut praedictarum Schedularum exempla sub certa et invariabili forma Typis imprimantur, caque non solum aliarum Urbi Ecclesiarum Parochis distribuantur; sed etiam ab ipsius Vaticanae Basilica Parocho, vel a Sacristiae Curatoribus, cuilibet petenti gratis concedantur, volentes, et huiusmodi Schedulis impressis nihil a Parochis adseribi possit aut debeat, praeter parentum nomina, et Prolis nativitatem, cum ipsorum i* 370 Romani Pontifices Romani Pontifices Parochorum subscriptione, et impressione sigilli eorum Parochiae. Quod si huiusmodi Schedulis alia fortasse, praeter praemissa, ab iisdem Parochis adseribi, vel earum subscriptionem petentibus absque legitima causa dene­ gari contigerit ; volumus eosdem Parochos, singulis vicibus, quibus huk nostrae Ordinationi contraire praesumpserint, poenam quinque Ducatoran auri in auro, in subventionem piae Domus, et Hospitalis Sancti Spiritus in Saxia erogandorum, irremissibiliter incurrere, et cum effectu persolvere, sublata cuilibet condonandi, vel aliter iudicandi facultate. Si vero constiterit, eosdem Parochos aliis artibus adniti hanc spiritualem consolationem, et con­ cessam libertatem suis Parochianis adimere, eosque ab huiusmodi erga bea­ tum Apostolorum Principem devotionis actu revocare; gravioribus etiam poenis, et mulctis, a competentibus ludicibus, tam ex officio, quam ad recur­ rentium instantiam, volumus coerceri. § 16. Caetera vero illustriora Privilegia, quae ad Vaticanae Basilicae dignitatem et decus pertinent, strictim attingendo asserere et confirmare volentes; decernimus in primis, ut solemnes Romanorum Pontificum Con­ secrationes, iuxta vetustissimum Romanae Ecclesiae ritum, in Urbe, non alibi quam ad Altare Confessionis Beati Petri Apostoli (super quo praeter Roma­ num Pontificem, nemini omnino licet, absque expressa ipsius Pontificis con­ cessione, per litteras Apostolicas singulis vicibus expedienda, incruentum Sacrificium offerre), sicut e contra ad praedictum Altare non aliae, quam huiusmodi Successorum nostrorum Consecrationes, sive Ordinationes, pera­ gantur. Coronationes quoque eorumdem Pontificum Romanorum, dum sci­ licet Sacro Pallio ex Corpore Beati Petri desumpto decorantur, et tanquam Apostolicae ipsius potestatis Successores, publica omnium Ordinum adora­ tione coluntur, ad praedictum Altare, et in eadem respective Basilica de more celebrentur. Aequum est enim, ut ibi Sacerdotii accipiant unctionem, et sacrae iurisdictionis insignia suscipiant, ubi Apostolorum Principis ossa quiescunt, a quo, ut Sancti Innocentii I Praedecessoris nostri verbis utamur, Episcopatus ipse et tota auctoritas nominis huius emersit. Qua etiam ratione factum esse non dubitamus, ut Venerabiles Praedecessores nostri Romani Pontifices, per continuam plurium saeculorum seriem, Sacros Christianis Plebibus Rectores, Ecclesiisque Ministros daturi, Ordinationes statis anni temporibus apud Sanctum Petrum habere consueverint; quod et prisci Ecclesiae Romanae Rituales Libri, et disertissimi Sermones S. Leonis Papae 1 pariter Praedecessoris nostri de leiuniis quatuor Anni Temporum abunde testantur. § 17. Eademque de causa, a remotissimis usque temporibus, quorum initii memoria non extat, Sacra Pallia, quae a Romano Pontifice Patriarchis, et Archiepiscopis concedi solent, ct per quorum traditionem (ut loquitur recolendae memoriae Praedecessor quoque noster Innocentius Papa III) Pon­ tificalis Officii plenitudo cum Archiepiscopalis nominis appellatione confertur, in eadem dumtaxat Vaticana Basilica, sacris vigiliis praemissis, benedici, et prope Corpus Beati Petri Apostoli asservari consueverunt. In cuius Benedi­ ctionis exequendae ritibus, quum pro temporum conditione aliquas subinde variai,on« mducu, fuisse animadverterimus; Nos, edita Constitutione, euiut i 371 initium est: Rerum Ecclesiasticarum origines, data pridie Idus Augusti Anno Incarnationis Dominicae mdccxlvhi, 1 totius Caeremoniae ordinem, et formam, ac preces in ipsa Benedictione recitandas perpetuo statuentes, decrevimus, Pallia huiusmodi per Romanum pro tempore Pontificem quotannis in pervigilio Natalis Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, Vespertinis Officiis in eadem Basilica celebratis, absente vero Pontifice per S. R. E. Cardinalem, illius vice Officium huiusmodi in Pontificalibus celebrantem, benedici; eademque postmodum sacrata Pallia intra venerandam Apostolorum Principis Confessionem, prope sacrum illius Corpus, et non alibi, pretiosae Capsulae inclusa, quam Nos etiam in hunc finem eidem Apostolorum Principi in obsequii nostri pignus obtulimus, perpetuo asservari. Quam quidem Constitutionem nostram, cum omnibus in ea contentis, praesentium quoque tenore confirmamus. § 18. Similiter Unctiones, seu Benedictiones, et Coronationes Romano­ rum Imperatorum, et Catholicorum Regum, et Reginarum, gloriam suam et honorem ad Aras Supremi Regum Regis, et ad pedes Apostoli, Christiana pietate afferentium, in eadem Vaticana Basilica perfici debere statuimus. Hoc enim requirit et antiqua consuetudo innumeris actibus confirmata, et ipsa supremorum Principum et Christianorum Populorum Religio; quae sane lucu­ lentissima quaeque erga Romanam Ecclesiam obsequii et devotionis argu­ menta, in venerationem potissimum Beatissimi Apostolorum Principis, edi­ disse dignoscitur. Huic factae sunt civitatum, atque ditionum cessiones et donationes, Regnorumque oblationes et sublectiones; quorum diplomata ac monumenta non semel super Altare Basilicae Vaticanae signata, vel intra Con­ fessionem Beati Petri reposita fuerunt. In eius Aede praestita sunt Romano Pontifici fidelitatis iuramenta, et homagia; ibidem soluti sensus, atque recepti; vel,si eos iniuste denegari contingeret, solemnium protestationum aliorumque legitimorum actuum vi repetiti. Huc denique semper ex omni Christiani Orbis regione fidelium peregrinationes, orationis aut voti causa, susceptae, nec defue­ runt etiam ex sublimioribus ordinibus, qui, ex earum implemento, ad melioris vitae propositum conversi, reliquum aetatis suae tempus in Dei cultu transigere decreverint, suaeque mortalitatis exuvias apud Beatum Petrum sepeliendas relinquere. § 19. Quemadmodum vero eisdem Romanis Pontificibus Praedecesso­ ribus nostris, pro traditae ipsis orthodoxae fidei et canonicae disciplinae praecipua custodia, solemne olim fuit, coram Beati Petri Apostoli Confes­ sione publicas fidei suae professiones recitare, ac, sicubi oportuit vitae quoque suae rationes Clero Populoque exponere; sic etiam, dum Apostolicae solli­ citudinis studio, omnium Ecclesiarum Pastores in recti dogmatis et unitatis Catholicae communione debitaeque subiectionis ordine continere semper curarunt, eosdem ad Limina Apostolorum statis temporibus evocare, et quolies ita res tulit, apud eamdem sacratissimam Confessionem, eorum libellos vel incorruptae doctrinae testes, vel quibus obiecta eis crimina depellerentur, aut errores damnarentur, ab ipsis excipere, in more habuerunt. Praeterea plerosque atque praecipuos supremae Apostolicae Iurisdictionis actus, sive ' Cf. N. 390. 372 Romani Pontifices in perditorum ac pervicacium condemnatione, tum singulis annis in dieCoenae Domini, tum quoties peculiaris rerum necessitas id postulavit, sive in recon ciliatione illustrium Personarum, quae ad Ecclesiae sinum, eiuratis errorum impietatibus, regredi meruerunt, seu denique in generalium Indulgentiarum, et potissimum in Magni lubilaei publicatione, apud eamdem Basilicam exer­ cere consueverunt. § 20. Quocirca quum Nos dudum aliis Nostris Apostolicis litteris, qua rum initium est: Ad Sepulcra Apostolorum, ix Kalendas Decembris anno I Incarnationis Dominicae mdccxli datis,1 ex iustis ibidem expressis causis, sta­ tuerimus, ut Servorum et Ancillarum Dei Beatificationes, et Beatorum Canonizationes in posterum in eadem Vaticana Basilica, et non alibi, peragantur, I non obstantibus quibuscumque contrariis exemplis, quae nullum praeiudicium antiquo instituto et Vaticanae Basilicae praerogativae afferre decre­ vimus, id ipsum harum tenore confirmamus, et innovamus, et inviolabiliter I in posterum observari mandamus. § 21. Ac praeterea dilectos filios Canonicos et Clerum praedictae Vati­ canae Basilicae, amplioris gratiae favore prosequi volentes, decernimus, ut quoties in eadem Basilica huiusmodi solemnes Canonizationes, iuxta prae­ missa, celebrabuntur, quemadmodum in novissima Canonizatione quinque Sanctorum Anno Domini mdccxlvi die Natali SS. Apostolorum Petri et Pauli per Nos celebrata, de mandato nostro factum fuit; ita et in posterum semper peculiaris et certus locus in adornando sacrae functionis apparatu eisdem praeservetur, ex quo decenter et commode sacrae solemnitatis ritum spectare possint, indeque a nemine quavis auctoritate valeant amoveri. § 22. Similiter alias nostras Apostolicas litteras xiv Kalendas Martii Anno ab Incarnatione Domini mdccxliv Pontificatus nostri Anno v editas,2 harum quoque serie confirmantes et innovantes, statuimus, ut si quando, Apostolica Sede vacante, solemnitatem Corporis Christi celebrari contingat, Processio generalis totius Cleri Urbis, cum interventu Officialium Romanae Curiae, quemadmodum vivente Romano Pontifice moris est, apud Basilicam Vati­ canam celebretur, eo ritu, atque ordine, quem in praedictis nostris litteris, aliaque Schedula eadem die manu nostra signata,3 distincte praescrip­ simus. § 23. Supplicationis quoque generalis die festo S. Marci Evangelistae ab universo Clero Urbis ad Vaticanam Basilicam quotannis haberi solitae, per­ petuam observantiam, et ritus a Praedecessoribus nostris Alexandro IV, Eugenio IV et Nicolao V Romanis Pontificibus praescriptos, nec non Decreta condita a Congregatione Sacrorum Rituum super eiusdem celebratione, ac praesertim Decretum, super modo, quo alia Urbis Ecclesiarum Capitula Vaticanam Ecclesiam ea occasione ingredientia ab eiusdem Capitulo recipi debent, die xvn Aprilis Anni mdcvi editum, et a fel. rec. Paulo Papa V spe• ' Cf. N. 320. » Cf. N. 356. * Motu propr. Omnibus et singulis, 16 febr. 1745. - Bened XIV Bull tom I p. 499-501. ’ Romani Pontifices 373 daliler confirmatum,1 novo Apostolicae confirmationis nostrae munimine roboramus, ac perpetuis futuris temporibus inconcusse servari praecipimus. §24. Oblationem praeterea unius Calicis cum octo Cereis facibus, quam Conservatores Camerae Almae Urbis nostrae singulis annis die festo eorum· dem SS. Apostolorum, ipsius Almae Urbis Patronorum principalium, iuxta Decreta in Consilio eiusdem Camerae condita, et a Praedecessoribus nostris approbata, saepedictae Basilicae dare et offerre consueverunt, in posterum quoque singulis annis ab iisdem Conservatoribus perpetuo dari volumus et offerri; ita ut, ad normam litterarum Apostolicarum fel. rec. Gregorii Papae XV sub Annulo Piscatoris die xvn Augusti Anni mdcxxi expeditarum, praedictus Calix valoris sexaginta scutorum monetae esse debeat, iidemque Conserva­ tores pecunias pro Calice dicti valoris, et facibus Cereis huiusmodi neces­ sarias, ex quibuslibet eiusdem Camerae Capitolinae redditibus, sive proven­ tibus, desumere, praesentium quoque litterarum nostrarum vigore, possint et valeant. Permittentes eiusdem Vaticanae Basilicae Capitulo et Canonicis praedictis, quemadmodum alias a san. mem. Praedecessoribus nostris Cle­ mente Papa XI et Innocentio Papa XIII per eorum litteras Apostolicas in forma Brevis die x Aprilis Anni mdccxiu et die xvn Iulii mdccxxhi respec­ tive datas, ad decennium tantum respective valituras, indultum fuit, ut ipsi, vice et loco praedicti Calicis a memoratis Conservatoribus quotannis, ut praefertur, offerri soliti, illius pretium ab iisdem pro tempore Conservato­ ribus recipere valeant: ea tamen lege, ut pretium huiusmodi penes Montem Pietatis de Urbe illico deponatur, indeque amoveri nequeat, nisi ad effectum illud convertendi in emptionem tot sacrarum Suppellectilium in Basilica prae­ fata magis necessariarum, quibus insignia Senatus Populique Romani apponi debeant, praesenti concessione perpetuum vigorem futuris temporibus habi­ tura. § 25. Cumque recol. mem. Praedecessor Noster Alexander Papa VII die xxvii Sept, anni Domini mdclix ad Divini cultus augmentum, et sacra­ rum Suppellectilium in eadem Vaticana Basilica conservationem, providum Decretum ediderit, a Nobis alias in Opere de Servorum Dei Beatificatione, el Beatorum Canonizatione Tomo l2 relatum, et in praefatis Apostolicis lit­ teris incipientibus: Ad Sepulcra Apostolorum, denuo confirmatum, quo cer­ tam contributionem, quingentorum scilicet scutorum auri in auro in cuius­ libet Servi Dei Beatificatione, et mille scutorum auri similium in cuiuscumque Beati Canonizatione, ab huiusmodi Causarum Postulatoribus, favore Sacrarii eiusdem Basilicae persolvi mandavit, in conficiendis, sive conservandis sacris Suppellectilibus praedictis, et non aliter, omnino erogandam ; Nos huiusmodi Decreti Chirographum, eiusque integrum tenorem praesentibus pro plene, et de verbo ad verbum insertum habentes, denuo auctoritate nostra approbimus et confirmamus, et, quatenus opus sit, quae ab ipso Alexandro Prae­ decessore decreta sunt, motu, scientia, ct potestate simili rursus decernimus, et constituimus; et in futurum inviolabiliter observari mandamus. * S. R. C. Decr. Authent., n. 209. ’ L I, c. XLVi. Romani Pontifices 374 [ § 26. Confirmamus pariter et innovamus aliorum Praedecessorum nostro­ rum, praesertim Sixti IV, Clementis VII, Pauli III, Clementis VIII et PanliV | Romanorum Pontificum Constitutiones, et Ordinationes, quibus certa portio a singulis Archipresbytero, et Canonicis, ac Beneficiatis, et Clericis Beneti ciatis, in adeptione possessionis eorum respective Archiprcsbyteralus, ct Cano nicatuum, Praebendarum, et Beneficiorum, supradictae Sacristiae respecta solvenda praescribitur; quemadmodum etiam integra medietas omnium In;· ctuum et distributionum primi anni dictorum Archipresbyteratus, et Cano nicatuum, ac Praebendarum, et Beneficiorum omnium, post adeptas illius tt illorum respective possessiones, eidem Sacristiae applicari iubetur: quas qui· dem praestationes ad eiusdem Sacristiae impensas, quas ipsa quotidie pro dictis sacris Suppellectilibus, aliisque ad divinum cultum pertinentibus subire debet, congrue sustinendas, et non aliter, erogari perpetuo volumus tt iubemus. § 27. Et quoniam a rccol. mem. Praedecessore pariter nostro S. Pio Papa V per litteras, quarum initium est: Romani Pontificis, datas apud S. Petrum anno Incarnationis Dominicae mdlxvh tertio Kalendas Sept, Pon· tificatus sui anno n,1 sumina aequitatis et providentiae ratione generaliter sta· tutum fuit, ut omnia ct singula sacra ornamenta, paramenta, ac vasa, libri, i I | I I I I { I I | | I et alia quaelibet ad usum et cultum Divinum in privatis Aedibus, Cappellis. | ct Oratoriis quorumcumque Ecclesias et Beneficia Ecclesiastica obtinentium destinata, quaecumque tempore eorum obitus, sive ex testamento, sive ab intestato relicta fuerint, ea neque sub quibusvis facultatibus testandi et dispo I nendi de bonis ex Altari, vel alias quomodolibet per eos acquisitis, etiam per Romanos pro tempore Pontifices quomodocumque concessis et conce­ dendis, comprehendantur, neque sub appellatione spoliorum veniant; sed ad singulas Ecclesias, quibus supradicti praefuerint, seu in quibus Bene­ ficia Ecclesiastica obtinuerint, omnino spectent atque pertineant; eiusdemque Ecclesiis post illorum obitum, etiamsi procul ab Ecclesiis ipsis decesserint, vel ad eas nunquam accesserint, iisque. et Beneficiis huiusmodi renuntia­ verint, eo ipso applicata et incorporata sint et esse censeantur; licet id nova confirmatione minime indigeat, quinimmo quoad Vaticanam Basilicam ciusque Sacrarium in viridi observantia esse dignoscatur; ne tamen in dubium unquam revocari valeat, Nos etiam praesentium tenore memoratam S. Pii Praedecessoris legem in omnibus, et per omnia confirmantes, statuimus atque decernimus, eamdem quoad Cappellas omnium ct singulorum, qui in eadem Vaticana Basilica Canonicatus, aut Beneficiatus, seu Clericatus quan· documque obtinuerint, etiamsi eorum obitus tempore non amplius eadem obtineant, omnino observari debere; ita ut, illis defunctis, liceat Capitulo et Canonicis ipsius Basilicae, illiusque Sacrario Praefectis, sacram huiusmodi < .appellaram suppcllectilem, propria auctoritate libere apprehendere, dictaeque Ecclesiae et Sacristiae applicare et incorporare; nec ullae donationes, ac relicta, legata, testamenta, codicilli, ct aliae ultimae voluntates, seu spolia, super his aliter facta, ullius roboris et momenti existant, aliisve Ecclesiis, locis, aul • Cf. N. 123. Romani Pontifices 375 personis quibuscumque, in quorum favorem facta fuerint, ullatenus suffra­ gentur, eisque ius aliquod in rebus huiusmodi, seu ad illas tribuere valeant; sed omnes et singuli huiusmodi sacras res quocumque nomine vel titulo pro tempore detinentes, ad illas Basilicae et Sacristiae praedictis realiter ct cum effectu restituendum et consignandum omnino teneantur, et ad id per cen­ suras et poenas, etiam furti et sacrilegii, ac alia opportuna iuris et facti remedia cogi et compelli possint et debeant. § 28. Res autem eiusdem Sacristiae, atque Basilicae, videlicet sacra vasa, vestes sacras, imagines, iocalia, aliaque bona, non liceat Archipresbytero, Capitulo, aut alteri cuiquam quacumque dignitate fulgenti, alienare seu vendere, praeterquam ex causa commutationis in alia ad eumdem Divini cultus usum magis necessaria aut opportuna, vel etiam extra eamdem Basi­ licam commodare ad quemlibet usum, nisi Ecclesiarum Basilicae subditarum, aut quibuscumque personis (iis tantummodo exceptis, quae de gremio Cleri Basilicae sunt, cum debita tamen circumspectione), cuiuscumque dignitatis, etiamsi S. R. E. Cardinales existant, sub poena excommunicationis ipso facto incurrendae, et suspensionis a portionibus, praeter refectionem omnium dam­ norum, quae ipsorum culpa Basilicae et Sacristiae praedictis obvenerint. § 29. Quae vero pertinent ad conservationem et ornatum Fabricae ipsius Basilicae, quum ea seorsim administrentur a Congregatione Venerabilium Fra­ trum nostrorum S. R. E. Cardinalium, ac dilectorum filiorum Romanae Curiae Praelatorum, eidem Fabricae praepositorum, cuius tamen Congregationis Praefectus, iam usque ab ipsius Congregationis erectione, idem semper dictae S. R. E. Cardinalis fuisse dignoscitur, qui eiusdem Basilicae Archipresbyteratum pro tempore obtinuit; Nos hic de illis agere praetermittemus, ad aliam Nos referentes Apostolicam Constitutionem, quam nuper, videlicet xvu Kalendas Decembris elapsi anni ab Incarnatione Dominica mdccli edidimus,1 et in qua, tum pro iudiciali causarum cursu, tum pro oeconomica rerum ipsius Fabricae adininistratione, nonnulla praescripsimus, quae opportuna et utilia fore in Domino indicavimus. § 30. Ut autem saepedictae Basilicae iura, dominia, et proprietates, quantum fieri poterit, perpetuo illaesa permaneant, quod iam a pluribus aliis Praedecessoribus nostris Romanis Pontificibus, et praesertim ab Innocentio 111, et Gregorio IX in eorum litteris anno mccv et mccxxviii respective datis, gene­ raliter cautum esse dignoscitur, ut scilicet, quemadmodum contra Romanam Ecclesiam, secundum Constitutiones Canonicas, et legitimas Sanctiones, non­ nisi centenaria currit praescriptio, ita etiam Vaticanae Basilicae iuribus, et possessionibus quibuscumque, minoris temporis praescriptio non officiat, idipsurn Nos quoque praesentium tenore generaliter, ct quoad omnia et sin­ gula praedictae Basilicae iura, dominia, proprietates, ct possessiones, sta­ tuimus et innovamus. Confirmantes providas Sanctiones Praedecessorum pariter nostrorum Clementis Papae Vll in ipsius Chirographi Schedula eius­ dem manu signata, et Sixti Papae V in ipsius litteris Apostolicis sub datum v Kalendas Octobris anno mdlxxxix latius expressas, quibus eiusdem Basi' Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 412-416. 376 Romani Pontifices licae iura tarn quoad huiusmodi praescriptiones, quam super probationum in controversis casibus conficiendarum onere, ipsiusque Basilicae libronm auctoritate, non obstantibus contrariis forsan municipalium statutorum,etum almae Urbis, vel iuris etiam communis dispositionibus, clarius atque distin­ ctius statuerunt. § 65. Ac decernentes, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 3. p. 478-512]. 421. Benedictus XIV, const. Pias Christifidelium, 21 aug. 1752. Pias Christifidelium Societates Omnipotentis Dei cultum per assidua Reli­ gionis obsequia, simulque Proximorum utilitatem, per impensa Charitatis officia promoventes, Apostolicae liberalitatis favoribus, et gratiis libenter cumulamus, ac etiam Indulta, et Privilegia semel ipsis concessa ampliamus, ct declaramus, prout in Domino salubriter expedire conspicimus. § 1. Cum itaque alias a Nobis emanaverint Litterae in forma Brevis sub Annulo Piscatoris, quarum initium est Attendentes, favore Confratrum piae Sodalitatis Beatae Mariae Virginis de Succursu contra Infideles nuncupatae in Civitate lanuensi canonice erectae, in quibus inter alia illius Confralribus tunc et pro tempore existentibus concessa Privilegia, et Indulta, hoc etiam continetur, quod Confratres praedicti in lanuensi Ditione, et Dominio com­ morantes, et eleemosynas iuxta Confraternitatis huiusmodi Statuta prompte contribuentes, seu alia pia opera in Statutis ipsis contenta et expressa adim­ plentes, Privilegio vescendi ovis, et lacticiniis, diebus Dominicis, et quibusli­ bet secundis, tertiis, et quintis Feriis cuiuslibet Hebdomadae Quadragesimae, exceptis tamen Dominica in Palmis, et Hebdomadae Maioris respective nun­ cupatis diebus, ac servata lege ieiunii, et unica comestione in die, uti possent, et valerent, prout in enunciatis Litteris distinctius continetur. § 5. Cumque, sicut nuper pro parte Dilectorum Filiorum modernorum dictae Congregationis Confratrum Nobis expositum fuit, non tam ipsorum maiori solatio, quam ipsius Confraternitatis progressibus magnopere profi­ cuum fore censeatur, si Nos privilegium, seu Indultum huiusmodi, ad alios omnes Quadragesimae dies ampliare, et extendere dignaremur: Nos, qui eius dem Confraternitatis utilitatem, ac etiam augmentum sinceris desideramus affectibus, illius Confratres praedictos, eorumque singulares personas, a qui­ busvis excommunicationis, suspensionis, et interdicti, aliisque Ecclesiasticis sententiis, censuris, ct poenis, a iurc, vel ab homine quavis occasione, vel causa latis, si quibus quomodolibet innodati existant, ad effectum praesen tium dumtaxat consequendum, harum serie absolventes, et absolutos fore censentes; supplicationibus pro eorum parte Nobis super hoc humiliter por­ rectis inclinati, ex Apostolicae potestatis plenitudine, supradictum Privilegium, seu Indultum, Ovis et Lacticiniis certis Quadragesimae diebus vescendi, eidem Confratemitati, eiusque Confratribus, ut praefertur, concessum, non Romani Pontifices 377 solum confirmamus, et approbamus; verum etiam ipsis modernis, et pro (empore existentibus eiusdem Confraternitatis Confratribus praedictis, in Rei· publicae lanuensis Ditione, et universo Dominio tantum commorantibus, non tamen illis, qui Archiepiscopi, Episcopi, et Inferiores Praelati, nec non cuiusvis Regularis Ordinis Professores, et quoad Ecclesiasticos saeculares, qui ad Sacrum Presbyteratus Ordinem promoti respective sint et fuerint, nisi huius­ modi Archiepiscopi, Episcopi, Praelati, aliique Ecclesiastici Regulares, et Pres­ byteri Saeculares, sexagesimum aetatis annum compleverint, ut ipsi et eorum singuli,omnibus tam Dominicis, quam ferialibus diebus Quadragesimae, etiam Dominicain Palmis, et per Hebdomadam Maiorem nuncupatam, iisdem Ovis, el Lacticiniis vesci, servatis tamen in singulis Feriis ieiunii legibus, et unica tantum comestione in die, libere et licite possint et valeant, praesentium tenore etiam perpetuo concedimus, et indulgemus. § 3. Quia vero ad aures Nostras, non sine animi nostri molestia, fide dignorum relatione delatum fuit, aliud Indultum, seu Privilegium in dictis prioribus Litteris Nostris contentum, per quod videlicet concessum fuit, ut singuli dictae Confraternitatis Confratres Presbyterum quemlibet Confessa­ rium ab Ordinario Loci respective approbatum eligere possint, qui unum­ quemque eorum a peccatis servatis etiam Sedi Apostolicae, bis in ipsorum vita, et in eorundem mortis articulo absolvere valeat, ita ab aliquibus intelligi et interpretari, ut singuli Confratres praedicti, novam singulis annis adserip tionem eidem Confraternitati, iuxta illius Statuta, obtinentes, duabus vicibus inter unam et alteram adseriptiones huiusmodi, hoc est duabus vicibus in singulos annos, absolutionem a casibus reservatis, et quidem non solum Sedi Apostolicae praedictae, sed etiam Ordinariis Locorum respective reser­ vatis, sine eorundem Ordinariorum licentia, solo dictarum Litterarum Nostra­ rum vigore, recipere possint: Nos interpretationes huiusmodi, tam rectae disciplinae perniciosas, quam etiam Nostrae menti, ac voluntati contrarias, de medio tollere volentes; Motu proprio, ac certa scientia, earundem prae­ sentium tenore edicimus et declaramus, Nostrae mentis, ac voluntatis nun­ quam fuisse, nec esse, ut praedictae Confraternitatis Confratres, vigore dicta­ rum Litterarum Nostrarum, extra mortis articulum, plusquam duabus vicibus in toto ipsorum vitae decursu, quantumvis pluries eidem Confraternitati se adseripserint, Privilegio praedicto sibi concesso, eligendi videlicet Confes­ sarium, qui eos a casibus reservatis absolvat, uti, aut gaudere; nec etiam, ut Confessarii ab iisdem Confratribus sic electi, earundem Litterarum Nostra­ rum vigore, ipsos a casibus Ordinarii Locorum respective reservatis, sine eorundem Ordinariorum licentia, absolvere possint, et valeant; nec unquam huiusmodi eligendi, ct respective absolvendi facultatem, ultra duas vices in toto cuiuslibet Confratris vitae cursu, extra ipsorum mortis articulum, et praeterquam in casibus Nobis, et Sedi Apostolicae dumtaxat, non vero etiam Ordinariis Locorum reservatis, nisi eorundem Ordinariorum licentia respe­ ctive accedat, per Nos in praecitatis Nostris Litteris concessam fuisse; et consequenter absolutiones, in vim earundem Litterarum, contra praesentis declarationis Nostrae tenorem, forsan de praeterito impertitas, aut in poste­ rum impertiendas, nemini suffragari potuisse, sive posse, decernimus et decla· 378 Romani Pontifices ramus; et ita censeri volumus, atque praecipimus; reiectis interpretationibus superius enunciatis, quas Nos earundem praesentium tenore, et Apostolica auctoritate, reprobamus, et a quolibet cuiusvis status, gradus, conditionis,et Ordinis, etiam necessario forsan exprimendi, teneri, tradi, delendi, aut in praxim deduci, prohibemus, et interdicimus; in contrarium facientibus non obstantibus quibuscumque. § 4. Ut autem praesentis declarationis Nostrae, nec non reprobationis, et prohibitionis huiusmodi tenor, ad eorurudem Confratrum, et quorum cumque Confessariorum ab ipsis forsan eligendorum, aliorumque in prae missis interesse habentium, notitiam certius perducatur: Nos earundem prae­ sentium serie, et auctoritate praedicta, Venerabilibus Fratribus Archiepiscopis, et Episcopis, ac Dilectis etiam Filiis Praelatis inferioribus, Locorum Ordi­ nariis, in praedicta Ditione, et universo Dominio Reipublicae lanuensis con stitutis, committimus et demandamus, ut de vero sensu dictarum priorum Litterarum Nostrarum, et de praesenti voluntate Nostra, praedictos omnes, in suis quique Civitatibus, Dioecesibus, et Territoriis, instructos reddant, aliisque opportunis rationibus animarum securitati, et Apostolicorum Decre­ torum observantiae prospiciant. Quocirca volumus, ut praesentium Littera­ rum transumptis, etiam impressis, manu Notarii publici subscriptis, et sigillo personae in Ecclesiastica Dignitate constitutae munitis, eadem ubique fides habeatur, quae ipsis originalibus haberetur, si forent exhibitae, vel ostensae. § 5. Nulli ergo, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 15-18]. 422. Benedictus XIV, const. Detestabilem, io nov. 1752. Detestabilem, ac Divina naturalique Lege damnatum Duellorum abusum, a barbaris gentibus, atque superstitiosis, non sine ingenti corporum, anima­ rumque clade, in Christianam Rempublicam auctore Diabolo invectum, cum semper exeerata sit, atque improbant Ecclesia, tum praecipuo in eam curam studio, vigilantia, ac zelo incubuerunt Romani Pontifices, ut a Fidelium coetu longissime arceretur. Nam, ut antiquiora mittamus Praedecessorum Nostrorum Nicolai 1,1 Caelestini III, Innocentii II, Eugenii III, Alexandri III,1 Innocentii IV,1 adversus singulares pugnas decreta, ektant recentiores Apo stoheae Sedis Constitutiones, quibus Romani Pontifices Iulius II,4 Leo X,’ ’ Epist. L. ad Carolum Calvum. 1 In Concil. Lateranensi, Cap. 1 et 2, de Torneamentis, ubi trium Praedeces­ sorum Decreta citantur. ' In Epist. ad Archiepiscopos, Episcopos, aliosque Ecclesiasticos Repni Fran­ che, apud Raynald. ad ann. 1251, num. 31. ‘ Constit. Regis pacifici. Cf. N. 63. • Constit. Quam Deo et Hominibus. - CI. N. 75. Roman i Pontifices 379 Clemens VII, ' ac demum Pius IV, ’ gravissimas poenas antea statutas con­ firmarunt, aliasque dc novo addiderunt, contra duellantes ex quacumque causa, etiam per Saecularem Regionum aut Locorum Leges forsan permissa, adiecta infamia, bonorumque proscriptione, etiam adversus complices ac par­ ticipes, et qualemcumque operam iisdem praebentes. § I. Tridentina vero Synodus3 latam in eos excommunicationem extendit ad Imperatores, et Reges, Duces, ac Principes, caeterosque Dominos tempo­ rales, si locum ad Monomachiam in terris suis concesserint, ac iurisdictione et dominio loci, in quo duellum fieri permiserint, quam ab Ecclesia obti­ neant, eo ipso privatos declaravit. Committentes vero pugnam, eorumque Patrinos, excommunicationis, ac omnium bonorum proscriptionis, nec non perpetuae infamiae poenam incurrere statuit; et si in ipso conflictu deces­ serint. Ecclesiastica sepultura perpetuo carituros decrevit. § 2. Cum vero praefatis saluberrimis Legibus iudicialia dumtaxat, ac solemnia duella comprehensa, ac proscripta viderentur, piae memoriae Prae­ decessor noster Gregorius Papa Xlll4 huiusmodi poenas adversus eos omnes extendit, qui nedum publice, sed etiam privatim ex condicto, statuto tempore, et loco, Monomachiam commiserint, etiamsi nulli Patrini, sociive ad id vocati fuerint, nec loci securitas habita, nullacve provocatoriae Litterae, aut denunciitionis Chartulae praecesserint. § 3. Denique felicis recordationis Clemens Papa Vlll etiam Praedecessor Noster, Apostolicas Romanorum ante se Pontificum leges omnes, et poenas in eis statutas, sua Constitutione, quae incipit Illius vices, data xvi Kal. Sep­ tembris anno MDxen5 diserte complexus, easdem extendit ad omnes non solum duello certantes, sed etiam provocantes, suadentes, equos, arma, commeatus praebentes, comitantes ; Chartulas, Libellos, Manifesta mittentes, scribentes, vel divulgantes, aut quomodolibet circa ista coopérantes; Socios, Patrinos, 1 de industria spectatores, fautores, criminis demum participes, illudque per( mittentes, vel, quantum in ipsis est. non prohibentes, ac delinquentibus . veniam et impunitatem concedentes, quique se praedictis quoquomodo immi­ scuerint; etiamsi neque pugnae effectus, neque accessus ad locum sit subsequutus. § 4. His tam sapienter, tam aperte, atque perspicue ab Ecclesia, et ab Apostolica Sede constitutis, dubitari iam nullo modo posse videbatur, quin I duella omnia tam publica, quam privata, et naturali, et Divino, et Ecclesiastico iure, prorsus illicita, vetita, atque damnata censeri deberent. Sed nonnulli 1 earum Legum interpretes, per benignitatis speciem humanis pravisque cupi· I ditatibus plus aequo faventes, Apostolicas Sanctiones ad corrupta hominum '1 iudicia inflectentes, ac temperantes, licere, docuerunt,6 Viro Equestri duellum I I I I I 1 Constit. Consuevit Romanus Pontifex. ’ Constit. Ea, quae a Praedecessoribus. - Cf. N. 101. ’ Sess. 25, cap. 19, de Reform. ‘ Constit. Ad tollendum. - Cf. N. 149. ’ Cf. N. 176. • 2 Prop, damnata ab Alexandro Vlll, die 24 sept. 1665. VI, p. B4-86. Bull. Rom., tom. 6, 380 Romani Pontifices acceptare, ne timiditatis notam apud alios incurrat ;1 Fas esse defensioni ocri· siva, vel ipsis Clericis, ac Religiosis, tueri honorem, dum alia declinante calumniae via non suppetat ;2 propulsare damna, quae ex iniqua ludicis la­ tentia certo imminent;3 defendere non solum quae possidemus, sed etiam a, ad quae ius inchoatum habemus, dum alia via id assequi non valeamus: Quis quidem assertiones duellis faventes Apostolica Sedes censura notavit, reiecit, proscripsit. § 5. Et nihilominus extiterunt quam proxime recentiores alii, qui etsi, duella, vel odii, vel vindictae, vel honoris tuendi causa, vel levioris momenti res fortunasque servandi, fateantur illicita; aliis tamen in circumstantiis, et casibus, vel amittendi Officii, et sustentationis, vel denegatae sibi a Magistratu iustitiae, defensionis innoxiae titulo, ea licere pronunciant. Laxas, et periculi plenas opiniones huiusmodi, ex vulgatis eorum Libris, ad Nos delatas, ubi primum accepimus, earum examen nonnullis ex Venerabilibus Fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus, et quibusdam Dilectis Filiis Sacrae Theologiae Magistris specialiter ad id per Nos deputatis, commisimus; qui re mature discussa, latis coram Nobis tum voce, tum scripto suffragiis, infra· scriptas Propositiones censura, et proscriptione dignas existimarunt. Prima ' propositio. Vir Militaris, qui nisi offerat, vel acceptet duellum, tamquam formidolosus, timidus, abiectus, et ad Officia Militaria ineptus haberetur, indeque offido, quo se suosque sustentat, privaretur, vel promotionis, alias sibi debitae ac promeritae, spe perpetuo carere deberet, culpa et poena vacaret, sive offerat, sive acceptet Duellum. II. Excusari possunt etiam, honoris tuendi, vel humanae vilipensionis vitandae gratia, Duellum acceptantes, vel ad illud provocantes, quando certo sciunt pugnam non esse secuturam, utpote ab aliis impediendam. III. Non incurrit Ecclesiasticas poenas ab Ecclesia contra duellantes latas, Dux, vel officialis Militiae, acceptans duellum, ex gravi metu amissionis famae, et officii. IV. Licitum est, in statu hominis naturali, acceptare, et offerre duellum, ad ser­ vandas cum honore fortunas, quando alio remedio earum iactura propulsari nequit. ' 17 Prop, ex damnatis ab eodem, die 24 sept. 1665. - Bull. Rom., tom. 6, VI p. 84 86. 18 Prop, ab eodem damnata, die 24 sept. 1665. - Bull. Rom., tom. 6, VI. p. 84-86. 32 Prop, ex damnatis ab Innocentio XI, die 4 mart. 1679. - Bull. Rom tom. 8, p 80 82. •— I i Romani Pontifices 381 V. ksirta licentia pro statu naturali, applicari etiam potest statui Civitatis male ordinatae, in qua nimirum, vel negligentia, vel malitia Magistratus, iustitia aperte denegatur. § 6. Auditis itaque, super unaquaque earum Propositionum, dictorum Cardinalium et Consultorum iudiciis, atque omnibus rite et mature conside­ ntis, Nos ipsas, praesentium Litterarum tenore, et Apostolica Auctoritate, tamquam falsas, scandalosas, ac perniciosas reiicimus, damnamus, ac prohi­ bemus, ita ut quicumque illas aut coniunctim, aut divisim docuerit, defen­ derit, ediderit, aut de iis, etiam disputandi gratia, publice, aut privatim tra­ ctaverit, nisi forsan impugnando, ipso facto incidat in excommunicationem, a qua non possit (praeterquam in mortis articulo) ab alio, quacumque etiam dignitate fulgente, nisi ab existente pro tempore Romano Pontifice absolvi. § 7. Insuper stricte, in virtute sanctae obedientiae, et sub interminatione Divini ludicii, prohibemus omnibus Christifidelibus cuiuscumque conditionis, dignitatis, et status, etiam speciali et specialissima nota dignis, ne praedictas opiniones, aut aliquam ipsarum, ad praxim deducant. § 8. Iam vero ut exitiosam Duellorum licentiam, in Christiana, ac prae­ sertim Militari Republica, non obstantibus providis Legibus a plerisque etiam Saecularibus Principibus et Potestatibus ad eamdem extirpandam laudabi­ liter editis, adhuc gliscentem, validiore manu coerceamus, gravissimumque scelus Apostolicae districtionis gladio magis magisque insequamur, omnes, et singulas dictorum Romanorum Pontificum Praedecessorum Nostrorum Constitutiones superius enunciatas, quarum tenores, ac si praesentibus de verbo ad verbum insertae forent, pro sufficienter expressis haberi volumus, Apostolica auctoritate confirmantes et innovantes, ad hoc ut poenarum gra­ vitas et severitas maiorem perditis hominibus ingerat peccandi metum, Nostro Motu proprio, ac de Apostolicae auctoritatis plenitudine, carundem prae­ sentium Litterarum serie, statuimus atque decernimus, ut si quis in duello, sive publice, sive privatim indicto, hominem occiderit, sive hic mortuus fuerit in loco conflictus, sive extra illum ex vulnere in duello accepto, huiusmodi homicida, tamquam interficiens proximum suum animo praemeditato ac deli­ berato, ad formam Constitutionis felicis recordationis Praedecessoris Nostri Benedicti Papae XIII, quae incipit Ex quo Divina, data vj Idus iunii Anno Domini mdccxxv, 1 ab Ecclesiasticae Immunitatis beneficio exclusus et repulsus omnino censeatur; ita ut a cuiuscumque Sacri aut Religiosi loco asylo, ad quod confugerit, servatis tamen de iure servandis, extrahi, et ludicis compe­ tentis Curiae pro merito puniendus, tradi possit et debeat; super quo Nos Episcopis, aliisque Superioribus Antistitibus, ad quos respective pertinet, et pertinebit in posterum, necessarias et opportunas facultates praesentium quo­ que tenore impertimur. Quin etiam, vivente adhuc altero in singulari certa­ mine graviter vulnerato, si percussor in locum immunem se receperit, ex quo, eveniente illius morte, fugam arripere, et legum severitatem evadere 1 Cf. N. 290. 382 Romani Pontifices [ posse prospiciatur; volumus, et respective permittimus, ut, quatenus Periti ad inspiciendum vulnus acciti, grave vitae periculum adesse retulerint, per I I cussor ipse, praevio semper Decreto Episcopi, ut cum assistentia personat Ecclesiasticae ab eodem Episcopo deputatae, ab huiusmodi loco immur.i extractus, sine mora carceribus mancipetur; ea tamen lege Judicibus indicta, | I | ut illum Ecclesiae restituere debeant, si vulneratus superstes vivat ultra tem· | pus a legibus, quae de homicidio sunt, constitutum; alioquin in easdem poenas incidant, quae in memoratis Benedicti XIII Litteris constitutae sunt [ adversus illos, qui delinquentem in aliquo ex casibus ibidem expressis, ei j indiciis ad id sufficientibus sibi traditum, restituere recusent, postquam is I in suis defensionibus huiusmodi indicia diluerit. I § 9. Praeterea, simili motu et auctoritate decernimus ac declaramus, Sepulturae sacrae privationem a sacrosancta Tridentina Synodo1 inflictam monentibus in loco duelli et conflictus, incurrendam perpetuo fore, etiam ante Sententiam ludicis, a decedente quoque extra locum conflictus ex vul­ nere ibidem accepto, sive duellum publice, sive privatim indictum fuerit,ac etiamsi vulneratus ante mortem non incerta Poenitentiae signa dederit, atque a peccatis et censuris absolutionem obtinuerit; sublata Episcopis, et Ordi· i nariis Locorum super hac poena interpretandi ac dispensandi facultate, quo I caetcris documentum praebeatur fugiendi sceleris, ac debitam Ecclesiae Legi­ bus obedientiam praestandi. § 10. In huius demum sollicitudinis nostrae societatem vocantes Caris­ simos in Christo Filios Nostros, Imperatorem electum, cunctosque Catho­ licos Reges, nec non Principes, Magistratus, Militiae Duces, atque Praefectos, eos omnes et singulos, pro sua in Deum Religione, ac pietate, enixe obte­ stamur in Domino, ut coniunctis studiis, et animis, exitiosae duellorum licen­ tiae, qua Regnorum tranquillitas, populorum securitas atque incolumitas, neque corporum solum, sed, quae nullo pretio aestimari potest, aeterna ani­ marum vita certo periclitatur, omni nisu et constantia vehementer obsistant. Neque sibi,suaeque in Deum fidei, munerisque rationi fecisse satis intelligant» quod optime constitutis Legibus, indictisquc gravissimis poenis, horrendum scelus proscriptum sit; nisi accuratam ipsarum Legum, poenarumque executionem naviter urgeant, ac promoveant, seque inexorabiles Dei vindices in eos, qui talia agunt, diligenter exhibeant. Nam si delinquentes aut osci­ tanter ferant, aut molliter puniant, alieno sese crimine polluent, omnisque illius sanguinis reos se constituent, quem ita crudeliter inultum effundi per­ miserint. Vani enim falsique honoris Idolo humanas litari victimas non impune feret supremus omnium ludex Deus; rationem ab iis aliquando exacturus quorum est Divina, et humana iura tueri, sibique creditorum hominum vitam servare, pro quibus sanguinem ipse suum lesus Christus effudit. § 11. Volumus autem, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 35-39], 1 Sess. XXV, de ref., c. 19. Romani Pontifices 383 423. Benedictus XIV, litt. ap. Ex sublimi, 26 ian. 1753. * Ex sublimi hac Sacrosancti Apostolatus specula, in qua per ineffabilem divinae bonitatis abundantiam plane immerentes praesidemus, impositam imbecillitati nostrae omnium Ecclesiarum sollicitudinem, et omnium anima­ rum lesu Christi Sanguine redemptarum procurationem assidue cogitantes, advigilare, ac providere adnitimur, ut opportunas Apostolicae charitatis pote­ statisque nostrae partes, in Regionibus praesertim, et Provinciis ab Europa tam longe dissitis, quoad Nobis integrum est, desiderari minime patiamur. § 1. Quoniam autem non sine gravissima Pontificii animi nostri mole­ stia accepimus, saepe accidisse, aliquem scilicet ex Vobis, Venerabiles Fra­ tres, istarum Indiarum Orientalium Apostolicis Vicariis, Episcopali titulo, et charactere insignitum, sed sine Coadiutore cum futura successione, viam universae carnis ingressum, ad repositam in Coelis coronam Apostolicis laboribus paratam evolasse, ac neminem, qui Ordinariam pro defuncto Vica­ rio Apostolico jurisdictionem exerceret, repertum, aut deputatum fuisse: hinc est, quod omnibus, et singulis Vicariis Apostolicis huiusmodi iniungimus et mandamus, ut qui neque Episcopum Coadiutorem cum futura suc­ cessione, neque Vicarium, ex Clero sive saeculari, sive regulari, Generalem habent, statim atque ad unumquemque eorum praesentium nostrarum litte­ rarum certa notitia pervenerit, deputent Vicarium ex Clero sive saeculari, sive regulari Generalem, habilem tamen, atque idoneum, qui eveniente cuius­ vis Apostolici Vicarii sine Coadiutore cum futura successione obitu, tam. quam Apostolicae huius Sanctae Sedis Delegatus, teneatur assumere, et obire regimen, et gubernium Apostolici Vicariatus, usque ad captam eiusdem Vica­ rious Apostolici huiusmodi possessionem a novo Vicario Apostolico, quern eadem haec Sancta Sedes constituerit, aut usque ad quamcumque aliam ab ipsa Sancta Sede ineundam ordinationem. § 2. Porro Vicario Generali huiusmodi per Apostolicum quemque Vica­ rium sibi, ut praemittitur, deputando, Nos carumdem praesentium tenore, nunc pro tunc, Apostolica auctoritate nostra concedimus, et tribuimus omnes el singulas facultates perpetuis futuris temporibus valituras, quae Vicariis Capitularibus cuiusvis Cathedralis Ecclesiae, Sede vacante, inesse, et de iure competere dignoscuntur. Praeterea eidem Vicario Generali, post tamen Apo­ stolici Vicarii obitum, concedimus, pariterque impertimur usum, et exerci­ tium earum facultatum, quibus utebatur, et gaudebat, dum viveret, defun­ ctus Apostolicus Vicarius Episcopus; iis dumtaxat exceptis, quae requirunt Ordinem, et Characterem Episcopalem, vel non sine Sacrorum Oleorum usu exercentur. Quandocumquc vero necessitas urgeat, saepedicto Vicario Gene 1 Indiarum Orientalium Vicariis Apostolicis Episcopis, non habentibus Epi­ scopum Coadiutorem cum futura successione, nec Vicarium Generalem. 384 Romani Pontifices rali potestatem etiam indulgemus et damus, consecrandi Calices, Patenas, et Altaria portatilia, cum Sacris Oleis omnino ab Episcopo benedictis. § 3. Itaque, Venerabiles Fratres, ex Apostolicae providentiae auctorita­ tisque nostrae ratione, maxime ad procurandam salutem animarum consen tanea, a Nobis suscepta, atque unicuique Vestrum praecepta, animadver­ tite, quanta sit Apostolici muneris unicuique Vestrum iniuncta cura. Atque eapropter satagite, ut per assiduos labores, vigilantiam pastoralem, sollicitu­ dinemque contendatis, ne quispiam Christifidelium Vobis commissorum, et de quibus ratio Supremo Pastorum Principi Aeterno ludici reddenda est, pereat; sed potius, ut omnes aeternam salutem consequantur, ut Vobis merces vestris meritis debita a iusto Remuneratore Deo tribuatur. Nos inte­ rim coelestis praesidii auspicem Apostolicam Benedictionem, in Populos etiam vestrarum Dioecesum et Provinciarum redundaturam, Fraternitatibus Vestris peramanter impertimur. (Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 56, 57]. 424. Benedictus XIV, ep. Ad audientiam, 15 febr. 1753.1 Ad audientiam Nostram nuper admissa Fraternitas Tua Nobis detulit, in hac ipsa Urbe, superiore anno 1752 impressum typis fuisse exiguum Tracta­ tum De Episcopis Cardinalibus Suburbicariis, auctore Religioso Viro aeque pio, ac in Theologia Morali, et Canonica facultate versato; eoque in Opusculo fuisse affirmatum, licere Episcopis Suburbicariis in Sacellis suarum Aedium, quas Romae incolunt, subditos suos Clericali Tonsura, et Minoribus Ordi­ nibus initiare, non requisito, aut obtento Fraternitatis Tuae opportuno assensu, scu necessaria licentia: id autem tibi visum esse Officii tui turibus detrahere. Quod quum Nobis etiam tunc visum fuerit, multo magis in sen­ tentia persistendum duximus, postquam perlecto memorati Opusculi cap. 3, quaest. 12, ubi auctor quaestionem hanc discutit, rem ipsam nobiscum con­ sideravimus, atque perpendimus. § 1. Porro ad sententiam nostram inconcussa stabilitate firmandam sufficeret id, quod ex Tabularii tui monumentis eruitur, nimirum Cardinales Suburbicarios, quoties in Sacellis suarum Aedium cuiquam ex propriis sub­ ditis primam Clericalem Tonsuram Minoresque Ordines conferre voluerunt, toties opportunum ad id licentiam a Cardinalibus Urbis Vicariis pro tempore existentibus quaesisse et obtinuisse. Est enim in rebus omnibus magna con­ suetudinis auctoritas; nec iure et recte plerumque agit, qui novitates indu­ cit, aut inducendas suadet. § 2. Verum rem ipsam penitius investigantibus, occurrit perspicuum Concilii Tridentini decretum sess. 6, cap. 5, De reform., ubi haec leguntur: ' Venerabili Fratri Nostro, Fr. loanni Antonio Episcopo Tusculano S R E Cardinali Ouadagni nuncupato, Nostro in Urbe eiusque districtu Vicario Generali' Romani Pontifices 385 Nulli Episcopo Hceal cuiusvis privilegii praetextu Pontificalia in alterius Dioecesi exercere, nisi de Ordinarii loci expressa licentia, et in personas eidem Ordinario sublectas tanlum : indicta in Episcopum huic legi contrafacientem poena Suspensionis ab exercitio Pontificalium; in Ordinatum vero Suspensionis ab Ordinum susceptorum exercitio, ipso iure incurrenda. § 3. In quo animadvertenda est (quod per transennam dictum intelligatur)Sacri Concilii severitas; dum, ut Episcopo in aliena Dioecesi commo­ ranti liceat Pontificalia exercere, non solum expressam Ordinarii Loci licen­ tiam obtinendam decernit, sed insuper vetat, ne is Episcopus Pontificalia exerceat, praeter quam in subditos eiusdem loci Ordinarii: et in personas (idem Ordinario subiectas tantum. § 4. Quare si Decreti Litterae strictius inhaereas, ac proponatur exempli causa Episcopus Placentinus Bononiae existens, posset hic quidem, acce­ dente expressa licentia Archiepiscopi Bononiensis, Pontificalia exercere in Dioecesanos Bononienses; sed rtinime ipsi liceret, quantumvis eodem assentiente Archiepiscopo, Pontificalia exercere in Mutinensem quempiam, qui Episcopi sui Dimissorialibus Litteris munitus, Bononiam accessisset. § 5. Hoc autem procedere dictum est, si stricte sumantur relata supe­ rius Concilii verba : et in personas eidem Ordinario subiectas tantum. Non tamen ignoramus, Congregationem Cardinalium eiusdem Concilii interpre­ tum censuisse, ac statuisse, Episcopum in aliena Dioecesi commorantem posse non solum, cum Ordinarii localis licentia, in ipsius Ordinarii subdi­ tos Pontificalia exercere, sed etiam, eadem accedente licentia, in subditos aliorum Episcoporum, Dimissoriales Litteras sui Ordinarii afferentes. §6. Extat Resolutio Congregationis anno 1573 edita, lib. 1 Decretorum, pag. 85 a tergo, tenoris sequentis: Prosper Vitalinus Episcopus Bisianensis, requisitas ab Archiepiscopo Neapolitano, ut eius nomine in illa Civitate Ordindiones habeat, ct non solum eidem subditos, sed aliarum quoque Dioecesum, si qui forte advenerint, de licentia sui Ordinarii expostulantes, Clericali cha­ ractere insignire velit; ipse quidem cupit illius morem gerere voluntati, sed aliquantulum veretur, an id sibi tuto facere liceat, ex Capite ultimo Sessionis sectae de Reformatione. Sacra, etc., censuit, licere, si illi, qui aliarum Dioecesum erunt, habuerint Litteras Dimissorias a suis Ordinariis. Idque confir­ matum invenitur altera resolutione edita die 25 lunii 1599, lib. Q Decretorum, pag. 73, a tergo. § 7. Verum huiusmodi Tridentinae legis rigor, licet Congregationis reso­ lutionibus, et successivi temporis usu nonnihil mollitus et temperatus, satis indicat, quaenam Episcopo in aliena Dioecesi existenti praescripta sit recta agendi ratio; ne scilicet inibi unquam Pontificalia exercere valeat, absque Ordinarii Loci expressa licentia: et consequenter aperte demonstrat, non posse Cardinalem Episcopum Suburbicarium, quum in Urbe est, in proprio Sacello Tonsuram, et Minores Ordines alicui impertiri, non obtenta ad id Cardinalis eiusdem Urbis Vicarii licentia. § 8.Quod ut firmiter, statuatur, tria demonstrari oportet. Primum nempe, Cardinalem Episcopum Suburbicarium, dum in Urbe moratur, in sua Dioe­ cesi non esse; quod satis perspicuum videtur, quum Romana Urbs ad Epi. S3 386 Romani Pontifices scopi Romani Dioecesim pertineat, nec unam Dioecesim cum alia confundi oporteat, veluti aperte evincitur ex nostra Constitutione 115, § 11, Ballarii nostri, tom. I.1 Alterum vero, Cardinalem Vicarium Romae Ordinarium esse; idque extra controversiam omnino est, quum ipse personam repraesentet Pontificis, non qua Pontifex est, sed qua Episcopus Urbis Romae; iuxtaid, quod a Nobis demonstratum fuit, in nostro Tractatu De Synodo Dioecesano, lib. 2, cap. 3, num. 1 et 2, et latius fortasse explanabitur in nova eiusdem Operis editione, quam, Deo vitam et valetudinem Nobis largiente, pluribus atque proficuis additamentis auctam adornare constituimus. Tertium denique, in collatione Tonsurae et Ordinum Minorum, Pontificalia exerceri ; id quod inficiari nemo potest, quemadmodum diligenter advertit Thesaurus in suo Tractatu De Poenis Ecclesiasticis, part. 2, verbo Episcopus, cap. 4, num. 3, ubi recte observat, Pontificalium nomine, ad effectum, de quo nunc agimusvenire non modo quorumvis Ordinum, etiam Minorum collationem, sed etiam consecrationem Vasorum Ecclesiae, ac Virginum, et Chrismatis, necnon Sacramenti Confirmationis ministrationem, ac indumentorum, et Corpora­ lium benedictionem; hoc uno intersecto discrimine inter collationem Ordi­ num, et reliquos pracmemoratos actus, quod Episcopus Ordines conferens extra propriam Dioecesim absque Ordinarii Loci licentia, suspensionis poe­ nam, ut supra dictum est, ipso iure incurrit; at reliquos recensitos actus exercendo, eidem poenae nequaquam subiicitur, quum lex non adsit, quae eam ferat; quamvis caeteroquin praemissa agens, peccati reus fiat. § 14. Quod si nihil praeterea affirmatum fuisset in praelaudato Tractatu De Episcopis Cardinalibus Suburbicariis, nulla causa esset, cur in aliquo recederetur ab iis, quae Auctor ibidem docte admodum scripsit Verum quum idem in quaest. 12, cap. 3, dubium hoc proposuerit: An iidem Epi­ scopi, nempe Suburbicarii, possint immediate per se ipsos Ordines Minores conferre suis subditis in proprio Palatio Romae existente ; et affirmative respondendum censuerit: Censeo, hos sex Cardinales Episcopos posse in pro­ pria Cappella intra fines sui Palatii Romae existentis, et non extra, conferre suis subditis primam Tonsuram, et Ordines Minores, hac scilicet allata asser­ tionis ratione, quod Aedes, quas Romae inhabitant Cardinales Episcopi Subur­ bicarii, quamvis ad eorum Episcopatum non spectent, nihilominus, per fictio­ nem iaris perinde haberi debeant, ac si Episcopatui adhaererent, et Cappella iu huiusmodi aedibus erecta censenda sit tanquam Ecclesia ipsorum Titulo subiecta: Palatium Romae existens talium sex Episcoporum, qui Romae restdentiam habent, per fictionem iuris censetur adhaerere suo Titulo, nempe suo Episcopatui, qui est eorum Titulus, et Cappella ibidem existens intra fines talis Palatii, est veluti Ecclesia subiecta tali Titulo, adiectisquc exemplis him Cardinalium, qui Romae in suis Titulis Tonsuram, et Minores Ordines con­ ferunt; tum Abbatum Regularium, qui erga suos subditos Regulares idipsum praestant: haec sunt, quae Nos nequaquam sufficere judicamus, ut pro huiusmodi iure Episcopis Cardinalibus adstruendo, a Tridentini Concilii sanctionibus, et ab Alexandrina Constitutione2 sit recedendum; quum magnae ‘ C°ns^ Rojhoaw Curiae, 21 dec. 1744,-Bened. XIV Bull., tom.’l, p. 467480. Romani Pontifices 387 Nobis difficultates se offerant adversus unamquamque eiusm i assumpti partem. § 15. Nam primo difficultatem offendimus in fictione iuris. Tum quia, fictionem iuris inducere, indeque aliquod veluti consequens elicere, privati cuiusque auctoris atque doctoris potestatem excedit, et in eo dumtaxat admit­ titur, qui condendarum legum auctoritate pollet; unde vulgatum illud axioma: fictio legis non habet locum, nisi in casibus a iure expressis; ut recte adver­ tit Fagnanus in cap. In praesentia, num. 23, De probationibus. Tum quia excogitata iuris fictio in proposita facti specie locum aliter habere nequit, quam si Cardinalis Episcopus Suburbicarius, dum in Urbe et in suis aedi­ bus commoratur, in propria Cappella residens, animo sibi repraesentet, se in sua Dioecesi existere, quia Palatium Episcopatui adhaerens, et Cappella veluti Episcopatus huiusmodi Ecclesia, censeri debeant. Haec autem opinio in Cardinali Episcopo Suburbicario nimis improbabilis videtur; quum non ignoret, se Romae commorantem, in sua Dioecesi minime residere; et qui­ dem persuasum habet, se ideo desertae residentiae reatum non incurrere, vel quia Pontifex id sciens et patiens, ipsumque praeterea videns, non obstantibus muneribus, quibus pro Apostolicae Sedis utilitate occupatur, Suburbicariae Dioecesis regimen recte gerere posse, tacite cum eo dispensit; vel quia ob easdem rerum circumstantias, declarat, praeceptum Divinum de residentia non comprehendere casum illius, qui certis muneribus in Urbe addictus, si non materialem residentiam in Dioecesi praesens adimplet, for­ mali certe satisfacit, non solum adhibita in id Ministrorum opera, sed pro­ pria etiam adiecta praesentia, dum ad ipsam Dioecesim identidem visitandam percommode se confert; iuxta ea, quae fuse discutit Cardinalis Brancaccius in sua Dissertatione De Optione sex Episcopatuum, quaeque recte comprobat auctor ipse Tractatus De Episcopis Cardinalibus Suburbicariis, cap. 4. § 16. Praeterea difficultas nobis occurrit in allatis exemplis, ex quibus nullum omnino est, in quo non statim se offerat Apostolicum Privilegium, quod et facultatem tribuat pro collatione Tonsurae Minorumque Ordinum, et locum simul, atque personas definiat, quo in loco, et quas in personas Privilegiatus huiusmodi concessum sibi Privilegium valeat exercere. Nam si de Cardinalibus sermo sit, qui Tonsuram et Minores Ordines conferunt in suis Titulis, eorum ius deducitur ex Decretali in cap. His quae, De Maiorit. it abed., de qua disserit Episcopus Fonseca in suo Opere De Basilica Sancti Laurentii in Damaso, lib. 2, cap. 9, cuius Decretalis auctoritate, si Sacerdotali charactere sint insigniti, putant se posse in sua Titulari Ecclesia Ton­ suram et Ordines Minores personis eiusdem Ecclesiae servitio addictis conferre; quemadmodum videre est in Disceptatione Cardinalis Albitii De iarisdictione Cardinalium in suis Titulis, num. 71 et seqq. Si autem de Abba­ tibus Regularibus agatur, eorum privilegium conferendi Tonsuram, et Mino­ res Ordines suis subditis Regularibus in propriis Ecclesiis, desumitur ex Can. Quoniam, dist. 69, ex Cap. Cum contingat, de aetate et qaalit. et Cap. Statuimus, de supplen. neglig. et ex Cap. Abbates, de privilegiis, in 6, dum­ modo sint Sacerdotes, et Benedictionis munus ab Episcopo acceperint; vel saltem Apostolico Privilegio muniti sint, ad hoc, ut quamvis non benedicti, 388 Romani Pontifices omnia praestare valeant, quae fieri possunt ab Abbatibus rite benedictis;ut olim Nos ipsi ostendimus in quibusdam adnotationibus per nos exaratis dum in minoribus existentes munus Secretarii Congregationis Concilii gere­ bamus, quae impressae habentur in tomo 111 Thesauri Resolutionum, pag.23 et seq. Praeclarum quoque suppetit exemplum Cardinalis Archipresbyteri S. Petri in Vaticano, qui, si Episcopali charactere praeditus sit, per se ipse, in dicta Basilica, Minores, Maioresque Ordines confert Canonicis, Beneficii tis, aliisque eiusdem Basilicae servitio addictis, praedicto autem charactere si careat, alium aliquem Episcopum advocat, qui praefatos Ordines in ipsa Basilica conferat; idque in vim Apostolicorum Privilegiorum, quae legi pos­ sunt tom. Ill Bullarii eiusdem Basilicae nuper impressi, pag. 340. Non sunt hae fictiones iuris, sed Privilegia, certis, atque stabilibus fundamentis innixa. Quare si a collatione Ordinum Minorum, quam Cardinales in suis Titulis, Abbates, aliique peragunt, argumentum duci velit ad assertum ius adstruendum Cardinalibus Episcopis Suburbicariis, necesse est aut Privilegium osten­ dere, quo idipsum Episcopis Suburbicariis indulgeatur, ut titulum saltem Privilegio aequipollentem proferre. Quum autem alia non extet Apostolica Constitutio circa Cardinales Episcopos Suburbicarios, praeter saepedictam Alexandri VII, quae Cardinali Urbis Vicario reservat ius conferendi Minores Maioresque Ordines eorum subditis: cumque hactenus iidem Cardinales Epi­ scopi neminem ad Ordines etiam Minores in Urbe promovere consueverint, absque expressa Cardinalis Vicarii licentia; nihil praeterea desiderandum videtur, ad hoc ut auctoris assumptum omni fundamento destitutum dicatur. § 17. Et quidem ne illius sententiae quisquam adhaereat, multoque magis ne quis eamdem in praxim deducat, satis esse deberet illius insubsistentiam ostendisse: verum nec illa quoque spernenda est ratio, quod scilicet,admissa etiam speculative contra rei veritatem illius subsistentia, nihilominus in illius praxi plurimum inesset periculi. Quamvis enim auctor Tonsuram tantum­ modo, Minoresque Ordines, sententia sua complectatur, perfacilis tamen apertusque ab his ad Maiores Ordines transitus esset. Nec praeterfugii accu­ rati Auctoris prudentiam futurum huiusmodi absurdum; sed satis eidem occurrere se reputavit, dum ait, posse quidem ab Episcopo Suburbicario in privato Sacello conferri primam Tonsuram, et Minores Ordines; nequaquam vero Maiores; propterea quod Tridentinum Concilium sess. 23, cap. 8, Dt reformat., decreverit, ut Ordinationes ad Maiores Ordines, si quidem in Civi­ tate fiant, in Cathedrali Ecclesia, assistentibus Canonicis, celebrentur; si autem illas in Dioecesi haberi contingant, insignior Ecclesia seligatur, in qua, praesente Clero loci, peragantur. ■·. § 18. Et haec quidem recte. At si Sancta Synodus de Ordinationibus Generalibus loquitur, uti expendunt fagnanus in cap. In Ordinando, num. 45, De Simonia, Monacellus in Formulario, tom. I, tit. 3, formul. 1, num. 3. Si praeterea, ex mitiori interpretatione apud omnes recepta, non prohibetur Lpiscopus, quin iusta aliqua suadente causa, possit aliquos privatim in Epi­ scopii Sacello Maioribus Ordinibus initiare ; quis poterit Cardinali Episcopo Suburbicario, post assertam ipsi facultatem conferendi suis subditis Tonsu­ ram, atque Minores Ordines in Aedium suarum Cappella, inconsulto Car- Romani Pontifices 389 dinali Urbis Vicario, alterum illud ius denegare, celebrandi nimirum in eadem Cappella particularem aliquam Ordinationem ad Ordine Sacros; quum praesertim Cardinalium Cappellae iisdem, ut minimum, praerogativis gaudeant, quibus fruuntur domestica Episcoporum Sacella; uti late demon­ stravit Cardinalis Brancaccius in altera ex suis Dissertationibus De Cappellis Cardinalitiis. § 19. Argumenti vim agnoscit Auctor cit. quaest. 12, pag. 50, aperteque fatetur, quibus in casibus Episcopo licet in sui Episcopii Cappella Maiores Ordines alicui conferre, licitum similiter fore Cardinali Episcopo Suburbi­ cario idipsum in sua Cappella peragere : etiam hi Cardinales idem possent. § 20. Id autem, ut vere loquamur, nimis ultra recti fines progreditur. Quum enim in Episcopatibus Suburbicariis haud in magmis sit numerus promovendorum ad Ordines Maiores, possent singuli, qui his initiandi sunt, identidem se ad Urbem conferre; atque ita, per huiusmodi particulares pau­ corum Ordinationes, auctoritas ordinaria Cardinalis Urbis Vicarii penitus concuteretur. Neque proderit replicando subiungere, quod ut liceat Ordina­ tionem etiam particularem ad Ordines Maiores extra publicam Ecclesiam in privato Sacello peragere, necesse est, iustam et legitimam causam adesse: huc enim redacta negotii difficultate, conclamatum de eo dici potest. Neque enim deerit, qui continuo suadeat, satis iustam adesse causam, ne is, qui plurium milliarium iter, et quidem pedibus fortasse confecit, ut Ordinationis munus a proprio Episcopo susciperet, sua spe frustratus, nulla sua culpa aut demerito, ad propria reverti cogatur. Nos, qui in Foro litibusque trivi­ mus aetatem, multum malitiae, quamvis noluerimus, didicimus. Haec Nos verba apud Plinium multis abhinc annis legisse meminimus. § 21. Atque haec sunt, Venerabilis Frater Noster, quae inter plurimas, quibus obruimur, curas, colligere potuimus; non quidem ex ingenii libidine, ut auctorem oppugnaremus magnae existimationis, atque doctrinae, et adeo utiliter in tradenda rerum Ecclesiasticarum praxi a pluribus annis adlaborantem; sed ne eiusdem auctoritate suffulta invalesceret opinio, quae ad seve­ riorem trutinam revocata, contraria invenitur Concilio Tridentino, ConstitutioniAlexandrinae, et consuetudini ad hunc diem retentae; quaeque Ordinariam labefactaret auctoritatem tuam, quam Nos propugnare, ac tueri debemus. Hanc itaque Epistolam nostram a Fraternitate Tua in Tribunalis istius Tabu­ larium illatam servari volumus, ut tibi, tuisque successoribus in promptu sit agendi normam ex ea desumere. § 22. Eidem vero Epistolae iam forte nimis in longum protractae finem imponentes, monendum te censemus, quae hactenus dicta sunt, locum sibi vindicare, quum agitur de Ordinibus Minoribus atque Maioribus; secus vero, ubi res esset de sola Clericali Tonsura: quo casu iidem ipsi auctores nostri superius citati, Rigantius, Cardinalis Petra, et Honorantes, allegatis etiam nonnullis Resolutionibus Congregationis Concilii, in eo consentiunt, ut liceat Cardinalibus Episcopis Suburbicariis per se ipsos eam solam suis subditis in proprii Palatii Cappella conferre; ex ea nimirum ratione, quod Alexan­ drina Constitutio de Ordinibus Minoribus, atque Maioribus diserte caveat; quaestio autem est non adhuc definita, utrum prima Clericalis Tonsura sit 390 Romani Pontifices Ordo, nec ne. Denique Fraternitati Tuae, quam pleno cordis affectu comptectimur, Apostolicam Benedictionem impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 5, p. 58-72]. 425. Benedictus XIV, ep. encycl. Apostolicum ministerium, 30 maii 1753.1 Apostolicum ministerium, quod vos, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, tanta cum alacritate suscepistis, satis superque admonere vos, et assidue in memoriam revocare non dubitamus praeceptum mandatumque Supremi Pastorum Principis lesu Christi Apostolos suos edocentis, cuius divina lega­ tione in procuranda aeterna Christifidelium salute fungimini cooperatores; nimirum, ut mutua vosmetipsi invicem charitate diligentes, opus vobis iniun ctum consummare satagatis, quo debitam laboribus vestris mercedem in Coelis a iusto remuneratore Deo recipere valeatis. Nobis sane, qui gravis­ simas Sacrosancti Apostolatus curas, et omnium Ecclesiarum sollicitudinem gerentes, pene deficimus, nihil accidere potest molestius, quam cum accipi­ mus scissuras esse inter vos, propter quas propagatio Catholicae Fidei, el Christifidelium salus retardatur. Eapropter, ut opportunum, consentaneumque praecedendis et e medio auferendis dissidiis, quae iamdudum inter vos exorta, saepe saepius emergere, ac magis invalescere plenissime docti vehe­ menter dolemus, et pristinae animorum concordiae conciliandae, et in per­ petuum confirmandae remedium afferremus; primum quidem non solum exhibita Nobis utriusque partis rationum momenta per Nos ipsos accurate expendimus; sed nonnullis etiam Venerabilibus Fratribus nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus negotiis Congregationis Propagandae Fidei praepositis examinanda mandavimus; deinde vero iisdem Cardinalibus ad Nos accitis, eorumdem sententiam consiliumque requisivimus. Quos post­ quam Nobiscum convenire, et consentire comperimus, haec, quae sequuntur, statuimus, decrevimus, et a vobis districte servanda proponimus, et man­ damus. § 1. Cum ab anno 1688 constitutum fuerit, ut Missio Anglicana per quatuor Apostolicos Vicarios administretur, qui Episcopi in partibus Infide­ lium existant; cumque sui limites, et confinia praescripta sint, in quibus ipsorum singuli suo munere perfungantur, nihil omnino immutetur in iis 'omnibus, quae pertinent ad eosdem Vicarios Apostolicos eorumque deputationem, et limites, quos modo indicavimus. ■ ή § 2. Cum nonnulla Seminaria, et Collegia instituta sint, ex quibus Missionarii Cleri Saecularis in Angliam mittuntur, nulla diligentia, et cura prae­ 1 Venerabilibus Fratribus, Episcopis, Vicariis Apostolicis, et Dilectis Filiis, Sacer­ dotibus tam Saecularibus, quam cuiusvis Ordinis et Instituti, etiam Societatis lesu Regularibus, Misaionarlis Apostolicis Anglicanarum Missionum Romani Pontifices 391 termittatur, ut Alumni ad Sacras Missiones obeundas destinati, optimis mori­ bus, pietate, ingenio, doctrina exornentur, et ut periti sint in exercendis Functionibus Ecclesiasticis, et Cantu Gregoriano, quantum fieri poterit, imbuti. Praeses Collegii Duacensis in Belgio, Litteris datis die 25 lanuarii, Congregationem de Propaganda Fide sincere certiorem fecit de ratione, qua Alumni in praedicto Collegio instituuntur. Hisce proinde Litteris perhonori­ ficum responsum redditum fuit. Romae existit Collegium Anglicanum a Sancto Thoma nuncupatum, curae ac disciplinae Patrum Societatis lesu commissum, cuius visitationem susceperunt iussu Praedecessoris Nostri Cle­ mentis XII duo Cardinales vita iam functi, Davia scilicet, et Riviera, sustinuitque Secretarii munus Cardinalis Monti vitam adhuc agens, qui id tem­ poris munus a Secretis Congregationis de Propaganda Fide gerebat. Itaque plurima statuta fuere, peculiari Decreto Summi Pontificis confirmata, quod die 28 Septembris anno 1739 in lucem emanavit. ’ Sancitum in primis est, ut eodem in Collegio duo Praeceptores in posterum commorentur, quorum unus Controversiis, et Sacris Scripturis explanandis, alter Theologiae Morali tradendae incumberet; eorumque Lectiones Anglicanae Missionis utilitati forent maxime accommodatae. Quamobrem operam suam impendat Cardina­ lis, cuius in fide, et patrocinio Collegium pro tempore recipiunt, ut execu­ tion! mandentur, quae eadem in Visitatione salubriter decreta fuere; atque illud in primis, quod paulo ante innuimus, quippe quod ad finem proposi­ tum unice conducere videatur. Pariter compertum est, Collegium Ulissippone Anglis recipiendis erectum esse; alterum Parisiis, Hispali unum, Vallisoleti alterum. Verumtamen cum eorumdem institutio, atque existentia, nihil praeterea innotescat, curae erit a Secretis Congregationis de Propaganda Fide, consiliis cum Cardinale primo Pontificiae ditionis Administro collatis, ut dentur Litterae Nunciis Apostolicis in Lusitania, Gallia et Hispania com­ morantibus, ut impensius de praedictis Collegiis inquiratur, eorumque guber­ natio omnino explorata fiat. Neque id eo tendere opinandum, est, ut quidquam detrahatur auctoritati, vel regimini cuiuscumque, qui legitima ipsorum fruatur possessione ; sed eo dumtaxat fine, ut inter Nos, eosdemque plenis­ sime conveniat iis in rebus, quae ad Alumnos spectant ex Seminariis in Angliam ad Missiones obeundas profecturos. § 3. Quoniam vero versantur in Anglia Missionarii ex Familiis Regula­ ribus, scilicet Societatis lesu, Sancti Benedicti, S. Dominici, S. Francisci, Carmelitarum Excalceatorum; cavere omnino debent earum Provinciales, ne in Missionaries deligant, nisi viros numeris omnibus absolutos, singulari nimi­ rum pietate, ingenii dotibus praeditos quae ad tantam Provinciam, tamque laboriosam requiruntur. Quamobrem ne ob immodicum eorum numerum perturbationes, et incommoda oboriantur, ipsis Regularium Provincialibus immutabiliter praescribitur, ut eos dumtaxat in Angliam mittant, qui vel Sacellis Regiis praefici debeant, aut apud aliquem nobili sanguine natum versari, aut in Locis, quae pro Regularibus fundata, et constituta sunt. Porro a Missionibus Anglicanis se repelli intelligant Regulares, qui ex propria • Cl. Bull. Rom., tom. 14, p. 386-391. _________________ Romani Pontifices Natione non obtinent Coenobium, vel Provinciam in Catholicis Regionibus iis tamen, qui ibidem in praesentiarum commorantur, revertendi necessitas non infertur. Enim vero cum Hiberni Sacerdotes ad sustinendam Insutae eiusdem Missionem deputentur, quae plurimos, sapientesque expetit Opera­ rios; cumque in Anglia permulti sint Sacerdotes indigenae tam Saeculares, quam Regulares, consentaneum esse arbitramur, si iidem ipsa in Patria labo­ res suos potissimum impendant, et praedicti Hiberni Sacerdotes Missionarii; Anglis tunc solum cooptentur, cum horum paucitas id exigere videatur; ideoque a Vicariis Apostolicis Angliae ad Missionem exoptentur, et evo­ centur. § 4. Sed, ut ad Vicarios Apostolicos revertamur, praeter eam omnem auctoritatem, quae ipsis communis est in propriis confiniis cum quolibet Ordinario in sua Civitate, et Dioecesi, Apostolica Sancta Sedes facultates formulae secundae ipsis elargitur, cum potestate illas simplicibus Sacerdoti­ bus, qui idonei videbuntur, communicandi, iis tamen exceptis, quae vel in Ordinem Episcopalem unice spectant, vel exerceri sine Sacrorum Oleorum usu minime possunt. Nihil proinde recensitis Vicariis deest, quod ad sanum regimen, et directionem tam Regularium, quam Cleri Saecularis conducat, qui nullas in hanc diem controversias excitavit, quae debitam Vicariis Apo­ stolicis obedientiam, et subordinationem labefactarent. § 5. Attamen quoniam inter privilegia, quibus gaudent Regulares, cui­ libet peculiari Ordini a Summis Pontificibus attributa, illud annumeratur, per quod Regulares Familiae ab Episcopali, vel Ordinaria auctoritate exi­ muntur, vel Sanctae Sedis lurisdictloni immediate subiiciuntur, ne alterca­ tiones ea de re in posterum enascantur, quas plurimas elapsis temporibus constat extitisse, et in dies suboriri, necessitas postulat, ut finis aliquando iis imponatur: quod ita praestari oportet, quemadmodum inferius expo­ nemus. § 6. Itaque Regulares Missionarii cum Provinciam adventaverint, ubi Sacras Missiones obire debent, Apostolicum Vicarium convenient, uti facere semper consueverunt, in cuius ditione Ministerium Apostolicum suscepturi sunt. Siquidem institutum Canonicum est, Sacri Concilii Chalcedonensis auctoritate firmatum, nemini advenae in Sacris constituto licere, Ordinem, quo se insignitum asserit, exercere, adeoque Sacrum peragere, si Sacerdo­ tem se esse profiteatur, nisi Litteras authenticas Ordinarii palam faciat, testimoniumque exhibeat, se nullo suspensionis, vel irregularitatis vinculo irretiri. Ita can. 7, dist. 71, cui apprime consentit Sacrum Concilium Tridentinum, sess. 22, De Sacrificio Missae; Decreto De observandis, et evitandis in cele­ bratione Missae, ct cap. 13, sess. 23, De reformat. Porro huiusmodi prae­ scriptum Regulares etiam respicit, quoties extra Dioecesim versantur, in qua ad Sacros Ordines promoti fuere; proindeque susceptum Ordinem exercere minime possunt, praesertim in Ecclesiis quae ad propriam Sodalitatem non spectant, nisi prius Episcopis, aut Vicariis Generalibus, vel Foraneis, Supe­ riorum suorum documenta proferant, quibus et obtenti Ordinis testimonium, et libertas ab omni canonico impedimento irregularitatis, vel suspensionis perspecta fiat. Quamobrem id etiam est in mandatis Regularibus Missiona- Romani Pontifices 393 riis, ut nimirum Vicariis Apostolicis, ea ratione, qua dictum est, sese exhi­ beant, ubi ad Missionis locum pervenerint. § 7. Nullus Saecularis Sacerdos Poenitentiae Sacramentum administrare potest, qui actualis Parochus non existât, vel idoenus ad id in praemisso examine repertus non fuerit, quod Ordinarius Loci, ubi Confessiones exce­ pturus est, de eo habere potest. Idem et Regularibus Sacerdotibus edicitur, quoties velint Saecularium Confessiones audire, quemadmodum ad litteram decernitur a Concilio Tridentino, sess. 23, cap. 15, De reformat., quo in loco derogat Sacrum Concilium privilegio cuicumque, et consuetudini imme­ morabili, quae contrarium praeseferret, inquiens: privilegii et consuetudine quacumque, etiam immemorabili, non obstantibus. Idque eo vel magis, quod a Summo Pontifice Sancto Pio V ea in Constitutione, cui initium est Romani Pontificis, 133,1 Bullarii Romani, torn. 2, declaratum est, praedictam Con­ cilii Tridentini sanctionem ad omnes quoscumque Regulares extendi, vel Mendicantes, vel non Mendicantes, quamvis Lector, atque Magister in Sacra Theologia praefulgeat, et potestas Saecularium Confessiones, excipiendi illi facta fuerit a suis Superioribus Regularibus. Sancto Pio V omnino consonat Urbanus VIII in Constitutione, quae incipit: Cum sit accepimus, 92,2 Bul­ larii, tom. IV, per quam amplissime rescidit privilegium quodeumque alias Regularibus attributum, cuius praetextu Saecularium Confessiones excipe­ rent, priusquam examen sustinuerint, et consensum ab Ordinario Dioecesano impetraverint. Ac ne Regularium Familiae, quae nisi expresse nomi­ nentur, se minime comprehendi putant, ab eadem Constitutione immunes se iaclarent, eas nominatim, et singulas recensendas optimum duxit. Ultimo tandem Summus Pontifex Clemens X edita Constitutione Superna, 7,3 in Bullario Romano, tom. IV, § 4, ita firmavit: Religiosos ab Episcopo ad Confes­ siones Saecularium in sua Dioecesi audiendas approbatos, non posse in alia Dioecesi eas absque Episcopi Dioecesani approbatione audire, quamvis poenitentes subditi sint eius Episcopi, a quo ipsi Religiosi iam fuerant approbati. § 8. Quare si insistamus Canonicis institutis, quae superius numeravi­ mus, nullum afferri potest impedimentum Ordinario, quominus examen indi­ cat Sacerdotibus tam Saecularibus, quam Regularibus, per quos Poenitentiae Sacramentum in Locis ipsius Jurisdictioni subiectis administrandum est. Regulares, inquam, in examen vocare potest Ordinarius, si velint Saecularium Confessiones excipere. At vero quoniam Missionarii, ct imprimis Regulares, longa et difficilia suscipiunt itinera, relictis Coenobiis, in quibus versantur, ut in Angliam ad obeundas Missiones se conferant, ne dubietas admissionis ad Confessiones audiendas in subeundo examine, illos ab Apostolico munere deterreat, cavebunt inposterum, antequam relinquant Monasteria, in quibus degunt, ct in Angliam tendant, cavebunt, inquam, examen ad Confessiones Saecularium audiendas subire coram Ordinario, et Examinatoribus Loci, in quo situm est Monasterium, et consequi testimonium, quo idoilei dcclarcn1 Cf. N. 139. 1 Cf. N. 208. 1 Cf. N. 246. 394 Romani Pontifices tur, quod insuper poterit indicari Vicariis Apostolicis, in Anglia commom I tibus per Litteras Ordinarii, qui ad examen eos excepit, et peritos, idonw- i que iudicavit. Quod si cuiquam ex Regularibus commodius, atque ilinci opportunius videretur Bruxellis ante Apostolicum Nuncium propriae sciatiae periculum facere, id erit eorum in libitu; cum utraque ratione duplex auferatur incommodum; unum scilicet, ne Regulares animum mentemqa' I dimoveant a Missionibus Anglicanis, eo timore, ne a Vicariis Apostolis | admittantur ad Saecularium Confessiones excipiendas; alterum vero, oe iidem Vicarii destituantur auctoritate adprobandi illos, qui intra limites sux lurisdictionis Poenitentiae Sacramentum velint administrare. Etenim duos omnino actus complectitur adprobatio, quorum primus ad intellectum,alter spectat ad voluntatem. Proprium enim est intellectus, debita, ac necesam scientia in Examinato deprehensa, illum Confessionis muneri obeundo aptura existimare. At nonnisi voluntatis est, facultatem Confessionum audiendarum liberam, plenamque facere, sententiamque de eo proferre, qui Adprobatori subiicitur. Primum itaque ab Examinatore praestatur; cuius fidei,et integntati innititur, atque acquiescit, qui Confessiones audiendi facultatem, in limitibus, et confiniis sibi assignatis, impertitur. Alterum immediate pera­ gitur ab ipsomet Superiore, cuius est praedictam facultatem concedere. § 9. His itaque constitutis, cum Regularis examinatus iam, et idoneus iudicatus, uti diximus, sese offerat Vicariis Apostolicis, cumque id perpendi minime debeat tamquam urbanitas aliqua, seu coeremonia; cum insuper Vicarius Apostolicus opportunam facultatem elargiri intelligat ad suscipien­ das Fidelium Confessiones, qui ditione sua continentur: absoluta penitus hac ratione controversia omnis iudicari deberet. Caeterum Confessarii munus Regularibus deferri potest sine temporis determinatione, vel cum limitatione quod luculenter constat tum ex Brevi a Summo Pontifice Urbano VIIIdato Cardinali de Sandoval anno 1639 inserto a Casabutio in Theoria et praxi luris Canonici, lib. 1, cap. 10, num. 13, tum ex recensita Constitutione Cle­ mentis X, Superna, ad § 4. Porro huiusmodi facultates ad praestitutum tem­ pus collatas, post elapsum temporis intervallum, ius competit Ordinario vel abrogandi, vel eas renovando, Sacerdotem ad novum examen compellendi. Facultates vero nulla cum temporis limitatione delatae, nonnisi cum ipso officio desinunt, nec suspendi propterea possunt sine nova causa, quae Confessiones directe respiciat, quemadmodum patet ex Constitutione: Cum sicut accepimus, ab Innocentio X in lucem edita 32, § 2, Bullarii, tom. IV.' An Episcopus Regularem pro Confessionibus semel approbatum, sine nova causa, suspendere possit ab ipsis Confessionibus audiendis? Respondetur, Regu­ lares alias libere ab Episcopo, praevio examine, approbatos ad audiendas t.onfessiones personarum Saecularium, ab eodem Episcopo suspendi non posse sine nova causa, eaque ad Confessiones ipsas pertinente. Quae cum ita sint, ut omni dissidio aditus occludatur, decernimus, atque statuimus, ut facultas superius exposita, a Vicariis Apostolicis Regulari examinato, et approbati concedenda, ad sexennium extendatur, atque ad aliud sexennium sine prae' Ct. N 232. Romani Pontifices 395 vio examine confirmetur, cum Regulares Missionarii, iis peractis quae num. 20 exponentur, Anglicanae Missionis exercitium denuo suscipient. § 10. In medium igitur proferri minime potest tam Breve Summi Pon­ tificis Urbani VIII, quod incipit: Britannia, vulgatum anno 1631,’ quam Bulla eiusdem Pontificis: Plantata, edita anno 1633,2 aut aliud quodeumque docu­ mentum ad firmandam Regularium independentiam a Vicariis Apostolicis in administratione Poenitentiae Sacramenti, aliorumque Sacramentorum. Brevia enim, et huiusmodi documenta emissa fuere, antequam quatuor Vicarii Apostolici in Anglia constituti forent, cum omni auctoritate, quae competit cuilibet Ordinario in sua Civitate, et Dioecesi. Quamobrem san­ cito libero, et tranquillo ordinariae Episcoporum auctoritatis exercitio, eo ipso desinit Regularium immunitas pro Sacramentis administrandis, quae tunc temporis iisdem concessa fuit, cum praedictum liberum exercitium nul­ latenus permittebatur; quemadmodum Regulares ipsi luculenter agnoverunt, et confessi sunt in celebri disputatione Parisiis habita, quae in Collectione Indiciorum, torn. 3, pag. 45, continetur. Accedit praeterea, quod idem pror­ sus decretum fuit pro statuendo Indiarum Orientalium regimine, nequicquam refragantibus amplis Sancti Pii V, et Oregorii XIV privilegiis, ut legere cupienti innotescet ex nostra Constitutione: Quamvis ad confir­ mandum, tom. II, nostri Bullarii.3 Eadem plane ratione cum in praesen­ tiarum constitutum sit regimen Vicariorum Apostolicorum, finem habere debet recensita Regularium Missionariorum immunitas, iis delata, ante­ quam praedictis Vicariis Apostolicis regimen, et ordinaria auctoritas tri­ bueretur, et sua cuilibet confinia assignarentur. Notae, et pervulgatae sunt controversiae agitatae, et discussae in Congregatione de Propaganda Fide anno 1701 et 1702 inter Macai Episcopum, Vicarios Apostolicos Sinarum, atque Regulares Missionaries, qui tueri conabantur, ob sua privilegia lici­ tum sibi esse Sacramenta administrare, et quolibet Parochiali officio per­ fungi, quin ab Episcopo, et Vicariis Apostolicis dependerent. Porro cum sapienter Congregatio animadvertisset, ab Innocentio XII fel. record, suos praefinitos fuisse limites cuilibet Vicario Apostolico, decrevit, atque manda­ vit, ne cuiquam Missionario vel Saeculari, vel Regulari imposterum liceret Poenitentiae Sacramentum Saecularibus impertiri, vel aliis Parochialibus officiis fungi, quidquid in contrarium praeseferrent privilegia iis concessa, quin prius facultatem obtinuisset ab Ecclesiastico Superiore, ab Episcopo nimirum, quoties Sacramenta administranda essent in cius Dioecesi, vel a Vicario Apostolico, si in ipsius ditione id foret peragendum. Haec enim habet decretum vulgatum die 14 Februarii 1702:4 Missionaries autem, sive Saecularibus, sive Regularibus, etiam Societatis lesu, non liceat etiam vigore inorum privilegiorum Sacramenta administrare, aut alia munia Parochialia obire, nisi de licentia praefatorum Ordinariorum, sive Vicariorum Apostoli- 1 Cl. his Pontii, de Prop Fide, pars 1, vol. I, p. 125-128. ’ Cf. Ius Pontif. de Prop. Fide, pars 1, vol. I, p. 148-154. 1 Pag. 1-6. ' Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1, n. 253. 396 Romani Pontifices coram, in quorum respective Provinciis, aut Dioecesibus eosdem Missiowiti commorari contigerit. Haec profecto luculenter ostendunt nullatenus provocandum ad immunitatis privilegia, Anglicanis Missionariis contus, antequam in Anglia Vicarii Apostolici constituerentur. Idque discussum etir fuit in peculiari Congregatione de his negotiis habita die 6 Octobris anno 1695, cuius Decreta Innocentius XII Brevi dato die 5 Octobris anno 1696 confir­ mavit 1 Accedit Decretum emissum ab universa Congregatione de Propa ganda Fide die 16 Augusti anno 1645, quod nostro Brevi sub die 2 Septem­ bris anno 1745 firmatum fuit.2 § 11. Cum ab hac Sancta Sede animadversum sit, plurima saepe ara tingere in Regionibus longe dissitis, quibus ut consulatur, peculiares disper sationes, et privilegia quandoque opportuna, quandoque etiam ad animarum regimen necessaria requiruntur; ad quae obtinenda difficile est Romam con­ fugere, eadem Sancta Sedes in more habuit, habetque in praesenti, Episcopis in remotioribus Provinciis commorantibus quasdam facultates impertiri,quibus uti possint vel immediate, vel per inferiores Sacerdotes a se designatos atque idem plane cum Missionum Praefectis, atque Apostolicis Vicariis facere consuevit. Verumtamen, cum nec Episcopi, nec Missionum Praefecti in Anglia hoc tempore versentur, supervacaneum est facultates recensere, quae his, vel illis deferuntur. Sedem habent in Anglia Vicarii Apostolici, qui sibi commissis Provinciis praesunt, atque iis dumtaxat Formulae secundae facultates tribuun­ tur; proindeque Regulares Angliae Missionarii iis solum Facultatibus perfruuntur, quas obtinent ab Apostolicis Vicariis, qui sane eas communicare aliis possunt, uti ex Formula secunda manifestum est : Praedictas Facultate communicandi, non tamen illas, quae requirunt Ordinem Episcopalem, vel non sine Sacrorum Oleorum usu exercentur, Sacerdotibus idoneis, qui in eius Dioe­ cesi laborabunt. In recensitis notatu dignum imprimis est vocabulum illud idoneis, quo cognitio indicatur, quam Largitor facultatum habere debet de illo, qui ipsas consequitur, an videlicet idoneus existimetur. Hinc et arbitrium examinis de illo instituendi subsequitur, quoties eius scientia ad facultatem exercendam aliunde non innotescat. Observationem illud etiam exigit, quod necessitas non infertur Vicario Apostolico, ut omnino praedictas facultates communicet; sed, veluti commodum quoddam, huiusmodi potestas illi delata est pro animarum utilitate, quod quidem nunquam non opportunum, sae pius etiam necessarium est, cum Superior omnia per se praestare minime valeat. In arbitrio Vicarii Apostolici positum quoque est, vel omnium suarum facultatum Sacerdotem participem facere, vel aliquas tantummodo commu­ nicare. Nam Vicarius Apostolicus, in hoc facultatum genere, specialis San­ ctae Sedis Delegati Personam gerit, cui liberum est subdelegare, nedum ex communi iure, verum etiam ex singulari auctoritate illi demandata: cumque in delegantis potestate constitutum sit suspendere, vel omnino etiam auferre factam Delegato procurationem, ex his omnibus illud consequitur, in Anglia scilicet, quod iam dictum est, eas tantum facultates per Vicarium Apostoli- Romani Pontifices 397 cum collates a Missionariis exerceri posse. Ille siquidem cum Apostolicus Depositarius earumdem existât, communes eas facturus cum Sacerdotibus Saecularibus, aut Regularibus, ius retinet (quod repetere supervacaneum non erit) dignoscendi, an revera idonei sint; aliquas tantummodo, non omnes communicandi, ac denique eas suspendendi, penitusve auferendi. Attamen summopere commendatur humanitas in examine peragendo; insuper debita, et prudens cautio in suspendendis, vel adimendis facultatibus, quae semel concessae fuerunt. Nec opus est, ut facultates exprimantur, quas Vicarius sibi reservare, aut quas Sacerdotibus Saecularibus, vel Regularibus elargiri debet,quaeve uni potius, quam alteri sint impertiendae; id enim arbitrio relin­ quitur Vicarii Apostolici, qui, cum in loco consistat, et Personas dignoscat, quibus facultates conceduntur, animarum necessitates animadvertat, et casuum frequentiam, decernere facilius potest, quae magis opportuna, et salutaria videantur. Inter caeteras illa adnumeratur facultas, per quam copia fit Sacer­ doti bis Sacrum peragendi uno eodemque die, licet id expresse prohibea­ tur capit. Consuluisti, de celebratione Missarum; cui tamen derogatur ob necessariam causam, videlicet ob Sacerdotum paucitatem, vel cum eorum numerus, qui diebus festis tenentur sacris assistere, talem exhibeat necessi­ tatem, ut, nisi alicui Sacerdoti duas Missas eodem die celebrandi potestas concedatur, Ecclesiae mandato plures non satisfacerent; quod copiose decla­ ratum est Constitutione 3 in praesenti nostro Pontificatu emissa, et Oscensi Episcopo inscripta, Torn. 2 Bullarii.1 Hinc facile apparet abusio intolerabilis, quae patraretur, si cuiquam Sacerdoti rem divinam faciendi bis in diem facultas tribueretur, eum in finem, ut duplici eleemosyna decentius se susten­ taret; quantoque magis Sacerdos peccaret, si Missae Sacrificum bis uno die conficeret sine opportuna Vicarii Apostolici concessione; vel sub Populi neces­ sitatis praetextu eam peteret, atque obtineret, licet reipsa plurium eleemo­ synarum cupiditate ad id moveretur. §12.Adprobationis necessitatem, quam diximus competere cuilibet Vicario Apostolico in sua Provincia, non solum quoad Saeculares, sed etiam quoad Re­ gulares Sacerdotes, qui Saecularium Confessiones sint recepturi; necessitatem pariter ab ipsis accipiendi facultates Formulae secundae, quae praedictis Vicariis Apostolicis a Sancta Sede tribuuntur, una cum potestate eas communicandi Sa­ cerdotibus Saecularibus, et Regularibus, ut illis solummodo Missionarii utantur, quemadmodum superius exposuimus, has, inquam, necessitates subsequitur actualis administratio curae Animarum, et Sacramentorum ; ac proinde in iis, quae ad utrumlibet horum capitum spectant, nedum Missionarii Saeculares, sed etiam Regulares subjiciuntur iurisdictioni, et correctioni Vicariorum Apostolicorum. Personae tam Regulares, quam Saeculares huiusmodi curam exer­ centes, subsint immediate, in iis, quae ad eamdem curam, et administrationem Sacramentorum pertinent, iurisdictioni, visitationi, et correctioni Episcopi, in caius Dioecesi sitae sunt: Haec ferme habet Concilium Tridentinum, sess. 25, de Regularibus, cap. 11. 1 Cf. Bull. Rom., tom. 9, p. 440, 441 > Cf. lus. Pontii. de Prop. Fide,’ pars I, vol. |||, p. 233 234. ' Cf. N. 365. 398 Romani Pontifices § 13. Quamvis autem in hoc cap. 11 non derogetur privilegiis, que hanc in rem producere possent Regulares, nihilo tamen minus, quia huiusmodi derogatio apertis verbis exprimitur cap. 22, novissimo ipsius sessionis 25, ii Regularibus; ideo haec ipsa complectitur singula capita anteriora ipsius sn sionis 25, de Regularibus, ac propterea recensitum etiam caput undecimun, quemadmodum enunciatum est Constitutione Innocentii XIII, quae incipit *. Apostolici Ministerii,1 confirmata a Benedicto XIII in altera,quae incipit:/» supremo, data anno 1724, num. 23.2 Sciant omnes derogationem huiusmoii non ad ea tantam referri, quae in praedicto capite (id est 22) continentur; sed etiam ad alia; quae in singulis superioribus (adeoque etiam in cap. II) eiusdem sessionis constituta sunt. § 14. Superioribus annis suscitata a nonnullis fuit infirma nimis con troversia, nempe in dubium revocata fuit praedicta Concilii Tridentini dispo sitio, et contendebatur eos tantum Regulares affici, qui Parochi existant, alios vero Regulares Sacerdotes, qui licet Parochi non sint, tamen Sacra­ mentum aliquod Saecularibus administrent, vel nullimode comprehendi, vel si comprehendantur, id referendum esse ad eos solummodo, qui rem de fodo agerent, et sine praevia Ordinarii facultate; verum Gregorius XV edita Con stitutione Inscrutabili, quae est 17 Bullarii Romani, torn. 3,3 declaravit Regu­ lares Sacerdotes, qui vel Parochi sunt, vel aliquod administrant Sacramen­ tum, sive alias Ecclesiastica Sacramenta, aut unum ex iis, ministrent, sive id praestent praevia Episcopi licentia, et approbatione, aut agant de facto absque ulla auctoritate, subesse debere in iis omnibus, quae curam, vel administrationem Sacramentorum spectant, jurisdictioni, et correctioni Ordinarii, lanquam Sedis Apostolicae Delegati : In his, quae huiusmodi curam, seu administralionem concernunt, omnimodae jurisdictioni, visitationi, et correctioni, Dioecesani Episcopi, tamquam Sedis Apostolicae Delegati, plene in omnibus subiiciunlur. Idem prorsus renovatum est in Bulla Cum sicut 34, Innocen­ tii X, § 4 in Bullario Romano, tom. 5,4 tum in Constitutione Eirmandis 109, § 3 Bullarii, tom. I in praesenti Pontificatu evulgata.5 § 15. Ius huiusmodi in Regulares Sacerdotes delegatum in iis, quae animarum curam, Sacramentorumque administrationem concernunt, cessare certum est, cum eorum quiquam sui Regularis instituti observantiam aliquo modo violaret; id enim Ordinarii muneris non est, sed respectivi Superioris Regularis: Cuius quidem agendi rationem, in iis, quae spectant ad observa­ tionem proprii ipsius Regularis Instituti, non est Episcopi inquirere, cum ad ipsum Superiorem Regularem privative id pertineat. Verba ipsa sunt recensitae Constitutionis Firmandis, § 8. Non ignoramus Sacrum Concilium I ridentinum, Sess. 6, cap. 3, de Reformatione, nulla admissa distinctione, decrevisse, quod Regularis extra Monasterium degens, etiam sui Ordinis pri1 ’ 1 4 * Cf. Cl. Cf. Cf. Cf. N. N. N. N. N. 280. 283. 12 Romani Pontifices autem reliqua sunt in eum finem plane opportuna, quae hoc loco adtuogenda omnino esse iudicamus. § 21. Prodeunt aliquando Libri, in quibus falsa et reprobata dognuh, aut systemata, Religioni vel moribus exitiosa, tanquam aliorum inventa et cogitata exponuntur et referuntur, absque eo quod Auctor, qui Opus suum pravis huiusmodi mercibus onerare sategit, ea refutandi curam in se reopiat. Putant vero, qui talia agunt, nulli sese reprehensioni aut censum obnoxios esse, propterea quod de alienis, ut aiunt, opinionibus nihil ip$. affirment, sed historice agant. At quidquid sit de eorum animo et consilio deque personali in eos animadversione, de qua viderint, qui in Tribunalibus ad coercenda crimina institutis ius dicunt; dubitari certe non potest, magnam eiusmodi Libris in Christianam Rempublicam labem, ac perniciem inferri; quum incautis Lectoribus venena propinent, nullo exhibito vel parato, quo praeserventur, antidoto. Subtilissimum hoc humanae malitiae inventum, ac novum seductionis genus, quo simplicium mentes facile implicantur, quam diligentissime Revisores advertant, ac censurae subiiciant; ut, vel huiusmodi Libri, si aliqua ex ipsis capi possit utilitas, emendentur, vel in vetitorum Indi cem omnino referantur. § 22. In ea, quam superius laudavimus, Praedecessoris Nostri Clemtn· tis Papae VIII instructione, tit. De correctione Librorum, § II, sapientissime cautum legitur, ut quae famae proximorum, et praesertim Ecclesiasticorum, et Principum, detrahunt, bonisque moribus et Christianae disciplinae sunt contraria, expungantur. Et paulo post: Facetiae etiam, aut dicteria, in per­ niciem, aut praeiudicium famae, et existimationis aliorum iactata, repudientur. Utinam vero in aspectum lucemque hominum Libri eiusmodi in hac tempo­ rum licentia, et pravitate non efferrentur, ut quibus dissidentes Auctores mutuis se iurgiis, conviciisque proscindunt; aliorum opiniones nondum ab Ecclesia damnatas censura perstringunt; adversarios, eorumque Scholas, ac Coetus sugillant, et pro ridiculis ducunt, magno equidem bonorum scandalo, haereticorum vero contemptu, qui digladiantibus inter se Catholicis, seque mutuo lacerantibus, plane triumphant. Etsi vero fieri non posse intelligamus, ut disputationes omnes e mundo tollantur, praesertim cum Librorum nume­ rus continenter augeatur: Faciendi enim plures Libros nullas est finis, ut est apud Ecclesiasten, cap. 12; compertum praeterea Nobis sit, magnam aliquando utilitatem ex iis capi posse: modum tamen in defendendis opinionibus, et Christianam in scribendo moderationem servari merito volumus. Non inuti­ liter (inquit Augustinus in Enchirid., cap. 59 prope finem) exercentur inge­ nia, si adhibeatur disceptatio moderata, et absit error opinantium se scire, quod nesciunt. Qui veritatis studium, et purioris doctrinae zelum, quo sua­ rum scriptionum mordacitatem excusent, obtendere solent, ii primum Intelligant, non minorem habendam veritatis, quam Evangelicae mansuetudinis, et Christianae Charitatis rationem. Charitas autem de corde puro, patiens est, benigna est, non irritatur, non aemulatur, non agit perperam (utque addit ... . ... . . ' cap. 29, num. 31) : Sine super bia de veritate praesumet, sine saevitia pr0 veritate certat. Haec magnus ille non veritatis minus, quam charitatis Doctor, et scripto et opere praemon­ Poman i Pontifices I I i 413 stravit. Nam in suis adversus Manichaeos, Pelagianos, Donatistas, aliosque uni sibi, quam Ecclesiae adversantes, assiduis conflictationibus, id semper diligentissime cavit, ne quempiam eorum iniuriis, aut conviciis laederet, atque exasperaret. Qui secus scribendo, vel disputando fecerit, is profecto nec veritatem sibi praecipue cordi esse, nec charitatem sectari ostendit. § 23. Ii quoque non satis idoneam iustamque excusationem afferre videntur, qui ob singulare, quod profitentur, erga veteres Doctores studium, eam sibi scribendi rationem licere arbitrantur. Nam si carpere novos audeant, forte ab laedendis veteribus sibi minime temperassent, si in eorum tempora incidissent; quod praeclare animadversum est ab Auctore Operis imper­ fecti in Matthaeum, Homilia 42, Cum audieris, inquit, aliquem beatifican­ tem antiquos Doctores, proba qualis sit circa suos Doctores. Si enim illos, cam quibus vivit, sustinet, et honorat, sine dubio illos, si cum illis vixisset, bonorasset. Si autem suos contemnit, si cum illis vixisset, et illos contempsis­ set. Quamobrem firmum ratumque sit omnibus, qui adversus aliorum sen­ tentias scribunt, ac disputant, id quod graviter ac sapienter a Ven. Servo Dei Praedecessore Nostro Innocentio Papa XI praescriptum est in Decreto edito die quarta Martii anni millesimi sexcentesimi septuagesimi noni: Tandem, inquit, ut ab iniuriosis contentionibus Doctores, seu Scholastici, aut alii quicumque in posterum abstineant, ut paci et charitati consulatur, idem Sanctissimus in virtute Sanctae Obedientiae eis praecipit, at tam in Libris imprimendis ac manuscriptis, quam in thesibus, ac praedicationibus, caveant ab omni censura et nota, necnon a quibuscumque conviciis contra eas propo­ sitiones, quae adhuc inter Catholicos controvertuntur, donec a Sancta Sede recognitae sint, et super eis indicium proferatur.1 Cohibeatur itaque ea Scri­ ptorum licentia, qui, ut aiebat Augustinus, lib. 12 Confessionum, cap. 25, num. 34, Sententiam suam amantes, non quia vera est, sed quia sua est, aliorum opiniones non modo improbant, sed illiberalitci etiam notant, atque traducunt. Non feratur omnino, privatas sententias, veluti certa ac definita Ecclesiae Dogmata, a quopiam in Libris obtrudi, opposita vero erroris insi­ mulari, quo turbae in Ecclesia excitantur, dissidia inter Doctores aut serun­ tur, aut foventur, et Christianae charitatis vincula persaepe abrumpuntur. § 24. Angelicus Scholarum Princeps, Ecclesiacque Doctor, S. Thomas Aquinas, dum tot conscripsit nunquam satis laudata volumina, varias necessario offendit Philosophorum, Theologorumque opiniones, quas veritate impellente refellere debuit. Caetcras vero tanti Doctoris laudes id mirabiliter cumulat, quod adversariorum neminem parvipendere, vellicare, aut tradu­ cere visus sit, sed omnes officiose, ac perhumaniter demereri. Nam si quid durius, ambiguum, obscurumve eorum dictis subesset, id leniter benigneque interpretando, emolliebat atque explicabat. Si autem Religionis ac Fidei causa postulabat, ut eorum sententiam exploderet, ac refutaret, tanta id praestabat modestia, ut non minorem ab iis dissentiendo, quam Catholicam veritatem asserendo, laudem mereretur. Qui tam eximio uti solent, ac gloriari Magi­ stro (quos magno numero esse, pro singulari nostro erga ipsum cultu, stu ' Cf. Bull. Rom., tom. 8, p. 80-82. 414 Romani Pontifices dioque, gaudemus) ii sibi ad aemulandum proponant tanti Doctoris » scribendo moderationem, honestissimamque cum adversariis agendi dispt i tandique rationem. Ad hanc caeteri quoque sese componere studeant, qi ab eius Schola doctrinaque recedunt. Sanctorum enim virtutes omnibus is exemplum ab Ecclesia propositae sunt. Cumque Angelicus Doctor Sindo- | rum Albo adseriptum sit, quamquam diversa ab eo sentire liceat, ei lamto contrariam in agendo, ac disputando rationem inire omnino non liat Nimium interest publicae tranquillitatis, proximorum aedificationis, et Clu ritatis, ut e Catholicorum scriptis absit livor, acerbitas, atque scurrilitas, i Christiana institutione ac disciplina, et ab omni honestate prorsus alieni Quamobrem in huiusmodi Scriptorum licentiam graviter pro munere suo censuram intendant Revisores Librorum, eamque Congregationis Cardi­ nalibus cognoscendam subiiciant, ut eam pro zelo suo et potestate coer ceant. § 25. Quae hactenus a Nobis proposita ac constituta sunt, Praedects sorum Nostrorum Decretis plane consona, Congregationum quoque Nostra­ rum legibus et consuetudinibus comprobata, in Librorum examine ac iudicio | instituendo, Apostolica auctoritate deinceps servari decernimus: Mandantes universis et singulis, qui in praefatis Congregationibus locum obtinent,seu illis quomodolibet operam suam praestant, ut adversus praemissa sic i Nobis statuta nihil edicere, innovare, decernere, aut intentare praesumant, absque Nostra, vel Successorum Nostrorum pro tempore existentium Roma­ norum Pontificum expressa facultate. § 26. Non obstantibus, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 115124]. De Libris Prohibitis Reoulae Decem Per Patres a Tridentina Synodo delectos concinnatae et a Pio Papa IV comprobatae. Regula 1. - Libri omnes, quos ante annum mdxv aut Summi Pontifices, aut Concilia Oecumenica damnarunt, et in hoc Indice non sunt, eodem modo damnati esse censeantur, sicut olim damnati fuerunt. Regula //. - Haeresiarcharum libri, tam eorum, qui post praedictum annum haereses invendrunt vel suscitarunt, quam qui haereticonim capita aut duces sunt vel fuerunt, quales sunt Lutherus, Zuinglius, Calvinus, Bal­ thasar Pacimontanus, Swenchfeldius, et his similes, cuiuscumque nominis, tituli aut argumenti exsistant, omnino prohibentur. Aliorum autem haereti­ corum libri, qui de religione quidem ex professo tractant, omnino damnantur. Qui vero de religione non tractant, a theologis catholicis iussu Episcoporum, et Inquisitorum examinati et approbati permittuntur. Libri etiam catholici conscripti, tam ab illis, qui postea in haeresim lapsi sunt, quam ab illis, qui post lapsum ad Ecclesiae gremium rediere, approbati a facultate theo logica alicuius universitatis catholicae vel ab Inquisitione generali permitti poterunt. Romani Pontifices 415 Regula ili. - Versioncs scriptorum etiam ecclesiasticorum, quae hactenus editae sunt a damnatis auctoribus, modo nihil contra sanam doctrinam con­ tineant, permittuntur. Librorum autem Veteris Testamenti versiones viris tantum doctis et piis iudicio Episcopi concedi poterunt, modo huiusmodi vec­ tionibus tanquam elucidationibus Vulgatae editionis ad intelligendam Sacram Scripturam, non autem tanquam sano textu utantur. Versiones vero Novi Testamenti ab auctoribus primae classis huius Indicis factae nemini conce­ dantur, quia utilitatis parum, periculi vero plurimum lectoribus ex earum lectione manare solet. Si quae vero annotationes cum huiusmodi, quae per­ mittuntur, versionibus, vel cum Vulgata editione circumferuntur, expunctis locis suspectis a facultate theologica alicuius universitatis catholicae aut Inqui­ sitione generali, permitti eiusdem poterunt, quibus et versiones. Quibus con­ ditionibus totum volumen Bibliorum, quod vulgo biblia Vatabili dicitur, aut partes eius concedi viris piis et doctis poterunt. Ex Bibliis vero Isidori Clarii Brixiani prologus et prolegomena praecidantur; eius vero textum nemo textum Vulgatae editionis esse existimet. Regula IV. - Quum experimento manifestum sit, si Sacra Biblia vulgari lingua passim sine discrimine permittantur, plus inde ob hominum temeri­ tatem detrimenti, quam utilitatis oriri, hac in parte iudicio Episcopi aut Inquisitoris stetur, ut cum consilio parochi vel confessarii Bibliorum a catho­ licis auctoribus versorum lectionem in vulgari lingua eis concedere possint, quos intellexerint ex huiusmodi lectione non damnum, sed fidei atque pie­ tatis augmentum capere posse; quam facultatem in scriptis habeant. Qui autem absque tali facultate ea legere seu habere praesumpserit, nisi prius Bibliis Ordinario redditis peccatorum absolutionem percipere non possit. Bibliopolae vero, qui praedictam facultatem non habenti Biblia idiomate vul­ gari conscripta vendiderint vel alio quovis modo concesserint, librorum pre­ tium in usus pios ab Episcopo convertendum amittant, aliisque poenis pro delicti qualitate eiusdem Episcopi arbitrio subiaceant. Regulares vero nonnisi facultate a Praelatis suis habita ea legere aut emere possint. Regula V. - Libri illi, qui haereticorum auctorum opera interdum pro­ deunt, in quibus nulla aut pauca de suo apponunt, sed aliorum dicta col­ ligunt, cuiusmodi sunt lexica, concordandae, apophthegmata, similitudines, indices et huiusmodi, si quae habeant admixta, quae expurgatione indigeant, illis Episcopi et Inquisitoris una cum theologorum catholicorum consilio sublatis aut emendatis, permittantur. Regula VI. - Libri vulgari idiomate de controversiis inter catholicos et haereticos nostri temporis disserentes non passim permittantur; sed idem dc iis servetur, quod de Bibliis vulgari lingua scriptis statutum est. Qui vero de ratione bene vivendi, contemplandi, confitendi ac similibus argumentis vulgari sermone conscripti sunt, si sanam doctrinam contineant, non est cur prohibeantur, sicut nec sermones populares vulgari lingua habiti. Quod si hactenus in aliquo regno vel provincia aliqui libri sunt prohibiti, quod nonnulla continerent, quae sine delectu ab omnibus legi non expediat, si eorum auctores catholici sunt, postquam emendati fuerunt, permitti ab Epi­ scopo et Inquisitore poterunt Romani Pontifices 416 1 Regala VIL - Libri, qui res lascivas seu obscoenas ex professo tractant, I narrant aut docent, quum non solum fidei, sed et morum, qui huiusmodi librorum lectione facile corrumpi solent, ratio habenda sit, omnino prohi bentur, et qui eos habuerint, severe ab Episcopis puniantur. Antiqui vero ab ethnicis conscripti propter sermonis elegantiam et proprietatem permit tantur; nulla tamen ratione pueris praelegendi erunt. Regula VIII. - Libri, quorum principale argumentum bonum est, in quibus tamen obiter aliqua inserta sunt, quae ad haeresim seu impietatem, divinationem seu superstitionem spectant, a catholicis theologis Inquisitionis generalis auctoritate expurgati concedi possint. Idem iudicium sit de pro­ logis, summariis seu annotationibus, quae a damnatis auctoribus, libris non damnatis, appositae sunt. Sed posthac nonnisi emendati excudantur. Regala IX. - Libri omnes et scripta geomantiae, hydromantiae, aeromantiae, pyromantiae, oneiromantiae, chiromantiae, necromantiae, sive in quibus continentur sortilegia, veneficia, auguria, auspicia, incantationes artis magicae, prorsus reiiciuntur. Episcopi vero diligenter provideant, ne astrologiae ludi· ciariae libri, tractatus, indices legantur vel habeantur, qui de futuris contin­ gentibus successibus, fortuitisve casibus, aut iis actionibus, quae ab humana voluntate pendent, certi aliquid eventurum affirmare audent. Permittuntur autem indicia et naturales observationes, quae navigationis, agriculturae sive medicae artis iuvandae gratia conscripta sunt. Regula X. - In librorum aliarumve scripturarum impressione servetur, quod in Concilio Lateranensi sub Leone X, sess. x statutum est.1 Quare, si in alma Urbe Roma liber aliquis sit imprimendus, per Vicarium Summi Pontificis et Sacri Palatii Magistrum, vel personas a Sanctissimo Domino Nostro deputandas prius examinetur. In aliis vero locis ad Episcopum vel alium habentem scientiam libri vel scripturae imprimendae, ab eodem Episcopo deputandum, ac Inquisitorem haereticae pravitatis cius civitatis vel dioecesis, in qua impressio fiet, eius approbationi et examen pertineat, et per eorum manum propria subscriptione gratis et sine dilatione imponendam sub poenis et censuris in eodem decreto contentis approbetur, hac lege et conditione addita, ut exemplum libri imprimendi authenticum et manu auctoris sub­ scriptum apud examinatorem remaneat; eos vero, qui libellos manuscriptos vulgant, nisi ante examinati probatique fuerint, iisdem poenis subiici debere indicarunt Patres deputati, quibus impressores; et qui eos habuerint et lege­ rint, nisi auctores prodiderint, pro auctoribus habeantur. Ipsa vero huiusmodi librorum probatio in scriptis detur, et in fronte libri vel scripti vel impressi authentice appareat, probatioque et examen ac cetera gratis fiant. Praeterea iu singulis civitatibus ac dioecesibus domum vel loci, ubi ars impressoria exercetur, et bibliothecae librorum venalium saepius visitentur a personis ad td deputandis ab Episcopo sive eius Vicario, atque etiam ab Inquisitore haereticae pravitatis, ut nihil eoruin, quae prohibentur, aut imprimatur, aut vendatur, aut habeatur. Omnes vero librarii et quicumque librorum vendi­ tores habeant in suis bibliothecis Indicem librorum venalium, quos habent, 1 Cf. N. 68. Romani Pontifices 417 cum subscriptione dictarum personarum, nec alios libros habeant, aut ven­ dant, aut quacumque ratione tradant sine licentia eorundem deputandorum, sub poena amissionis librorum, et aliis arbitrio Episcoporum vel Inquisito­ rum imponendis. Emptores vero, lectores vel impressores eorundem arbitrio puniantur. Quod si aliqui libros quoscumque in aliquam civitatem introdu­ cant, teneantur eisdem personis deputandis renuntiare, vel, si locus publicus mercibus eiusmodi constitutus sit, ministri publici eius loci praedictis per­ sonis significent libros esse adductos. Nemo vero audeat librum, quem ipse vel alius in civitatem introduxit, alicui legendum tradere, vel aliqua ratione alienare aut commodare, nisi ostenso prius libro, et habita licentia a per­ sonis deputandis, aut nisi notoric constet, librum iam esse omnibus permis­ sum. Idem quoque servetur ab heredibus et exsecutoribus ultimarum volun­ tatum, ut libros a defunctis relictos sive eorum indicem illis personis deputandis offerant, et ab iis licentiam obtineant, priusquam eis utantur, aut in alias personas quacunque ratione transferant. In his autem omnibus et singulis poena statuatur vel amissionis librorum, vel alia arbitrio eorundem Episco­ porum vel Inquisitorum, pro qualitate contumaciae vel delicti. Circa vero libros, quos Patres deputati examinarunt, aut expurgarunt, aut expurgandos tradiderunt, aut certis conditionibus ut rursum excuderentur concesserunt, quicquid illos statuisse constiterit, tam bibliopolae quam ceteri observent. Liberum tamen sit Episcopis aut Inquisitoribus generalibus, secun­ dum facultatem, quam habent, eos etiam libros, qui his regulis permitti videntur, prohibere, si hoc in suis regnis aut provinciis vel dioecesibus expe­ dire judicaverint. Ceterum nomina cum librorum, qui a Patribus deputatis purgati sunt, tum eorum, quibus illi hanc provinciam dederunt, eorundem deputatorum secretarius notario Sacrae Universalis Inquisitionis Romanae descripta Sanctissimi Domini Nostri iussu tradidit. Ad extremum vero omnibus fidelibus praecipitur, ne quis audeat contra harum regularum praescriptum, aut huius Indicis prohibitionem libros aliquos legere aut habere. Quod si quis libros haereticorum vel cuiusvis auctoris scripta, ob haeresim vel ob falsi dogmatis suspicionem damnata atque pro­ hibita, legerit sive habuerit, statim in excommunicationis sententiam incurrat. Qui vero libros alio nomine interdictos legerit aut habuerit, praeter peccati mortalis reatum, quo afficitur, iudicio Episcoporum puniatur. Instructio Clementis Papae VIII Pro iis, qui libris tum prohibendis, tum expurgandis, tum etiam impri­ mendis diligentem ac fidelem, ut par est, operam sunt daturi. Ad fidei catholicae conservationem non satis est, quinam ex iam editis libris damnatae lectionis sint, cognoscere (quod Indice, et Regulis confectis per Patres a generali Tridentina Synodo delectos, praecipue sancitum est), nisi illud etiam caveatur, ne vel iidem denuo pullulent libri, vel similes alii emergant, et propagentur, qui incautas Fidelium mentes occulto veneno infi­ cientes, iusta, ac merita damnatione digni iudicentur. »7 418 Romani Pontifices Ut igitur quicumque posthac, seu veteres, seu novi libri edentur, quam maxime puri, et tam in iis, quae ad fidem, quam quae ad mores pertinent, incontaminati existant; quid circa malorum librorum interdictionem, ad cos penitus abolendos, tam ab Episcopis, et Inquisitoribus, quam a ceteris, quo rum ad id in Ecclesia Dei studium valere, et auctoritas potest (praeter ea, quae Tridentinorum Patrum Regulis supradictis decreta sunt), publica utilitas exigat, capitibus infra positis, diligentius sancitur, iisdemque statuitur, quae omnino in posterum, tum ab iisdem Episcopis, et Inquisitoribus, aliisque, ut praefertur, in malorum librorum interdictione, et abblitione, tum a correcto­ ribus in librorum, ac ceterorum quorumcumque scriptorum correctione,atque emendatione, tum a typographis in ipsorum librorum impressione (poena pro arbitrio Episcopi, et Inquisitoris adversus eosdem constituta) inviolate sunt observanda. De Prohibitione Librorum. § 1. Curent Episcopi, et Inquisitores, ut statim atque hic Index luerit publicatus, eorum iurisdictioni subiecti ad ipsos descripta singillatim deferant nomina librorum omnium, et singulorum, quos apud se in eodem Indice prohibitos quisque reperiet. Ad huiusmodi vero libros sic significandos, infra certum tempus ab Epi­ scopo, vel Inquisitore praescribendum, omnes cuiuscumque gradus, et con­ ditionis extiterint, sub gravi poena, eorum arbitratu infligenda, teneantur. Romae vero haec omnia, certo a se, propositis edictis, praescribendo tempore, praestari curabit Sacri Palatii Magister. § II. Si qui erunt, qui librum unum, aut plures ex prohibitis, qui ad praescriptum Regularum permitti possunt, certa aliqua ex causa potestatem sibi retinendi, aut legendi fieri ante purgationem desiderent; concedendae facultatis, extra Urbem ius erit penes Episcopum, aut Inquisitorem; Romae penes Magistrum Sacri Palatii. Qui quidem gratis eam, et scripto manu sua subsignato tribuent, dc triennio in triennium renovandam; ea in primis adhibita consideratione,ut nonnisi viris dignis, ac pietate, et doctrina conspicuis, cum delectu, eiusmodi licentiam largiantur; iis autem in primis, quorum studia utilitati publicae, et sanctae Catholicae Ecclesiae usui esse, compertum habuerint. Qui inter legendum, quaecumque repererint animadversione digna, nota­ tis capitibus, et foliis, significare Episcopo, vel Inquisitori teneantur. § III. Illud etiam Catholicae Fidei conservandae necessitas extra Italiam, maxime cum ab Episcopis, et Inquisitoribus, tum a publicis Universitatibus, omni doctrinae laude florentibus postulat, ut eorum librorum Indicem con­ fici, et publicari curent, qui per eorum regna, atque provincias, haeretica labe infecti, ac bonis moribus contrarii vagantur, sive illi propriae nationis, sive aliena lingua conscripti fuerint. Utque ab eorum lectione, seu retentione, certis poenis, ab eisdem Epi­ scopis, et Inquisitoribus propositis, eorundem regnorum, ac provinciarum homines arceant. Romani Pontifices 419 Ad quod exequendum Apostolicae Sedis Nuntii, et Legati extra Italiam, eosdem Episcopos, Inquisitores, et Universitates, sedulo excitare debebunt. § IV. lidem Apostolici extra Italiam Nuntii, sive Legati, nec non in Italia Episcopi, et inquisitores, eam curam suscipient, Ut singulis annis catalogum diligenter collectum librorum in suis partibus impressorum, qui aut prohibiti sint, aut expurgatione indigeant, ad Sanctam Sedem Apostolicam, vel Con­ gregationem Indicis ab illa deputatam, trasmittant. § V. Episcopi, et Inquisitores, seu ab iisdem subdelegati, et deputati, tam in Italia, quam extra, penes se habeant singularum nationum Indices; ut librorum, qui apud illas damnati, ac prohibiti sunt, cognitionem habentes, facilius prospicere possint, an etiam a suae jurisdictionis terris eosdem reco­ gnitos arcere, vel retinere debeant. § VI. In universum autem de malis, et perniciosis libris id declaratur, atque statuitur, ut qui certa aliqua lingua initio editi, et deinde prohibiti, ac damnati a Sede Apostolica sunt, iidem quoque, in quamcumque postea vertantur linguam, censeantur ab eadem Sede, ubique gentium, sub eisdem poenis interdicti, et damnati. De Correctione Librorum. § I. Habeant Episcopi, et Inquisitores coniunctim facultatem quoscumque libros iuxta praescriptum huius Indicis expurgandi, etiam in locis exemptis et Nullius: ubi vero nulli sunt Inquisitores, Episcopi soli. Librorum vero expurgatio nonnisi viris eruditione, et pietate insignibus committatur, iique sint tres; nisi forte, considerato genere libri, aut erudi­ tioni eorum, qui ad id deligentur, plures, vel pauciores iudicentur expedire. Ubi emendatio confecta erit, notatis capitibus, paragraphis, et foliis, manu illius, vel illorum, qui expurgaverint, subscripta, reddatur eisdem Epi­ scopis, et Inquisitoribus, ut praefertur; qui si emendationem approbaverint, tunc liber permittatur. § II. Qui negotium susceperit corrigendi, atque expurgandi, circumspi­ cere omnia, et attente notare debet, non solum, quae in cursu operis manifeste se offerunt, sed si quae in scholiis, in summariis, in marginibus, in indicibus librorum, in praefationibus, aut epistolis dedicatoriis, tamquam in insidiis, delitescunt. Quae autem correctione, atque expurgatione indigent, fere haec sunt, quae sequuntur. Propositiones haereticae, erroneae, haeresim sapientes, scandalosae, pia­ rum aurium offensivae, temerariae, schismaticae, seditiosae et blasphemae. Quae contra Sacramentorum ritus, et caeremonias, contraque receptum usum, et consuetudinem Sanctae Romanae Ecclesiae novitatem aliquam in­ ducunt. Profanae etiam novitates vocum ab haereticis excogitatae, et ad fallendum introductae. Verba dubia, et ambigua, quae legentium animos a recto, catholicoque sensu ad nefarias opiniones adducere possunt. 420 Romani Pontifices Verba Sacrae Scripturae non fideliter prolata, vel e pravis haereticorum versionibus deprompta; nisi forte afferrentur ad eosdem haereticos impu­ gnandos, et propriis telis jugulandos, et convincendos. Expungi etiam oportet verba Scripturae Sacrae, quaecumque ad profa­ num usum impie accommodantur: tum quae ad sensum detorquentur abhor­ rentem a Catholicorum Patrum, atque a doctorum unanimi sententia. Itemque epitheta honorifica, et omnia in laudem haereticorum dicta deleantur. Ad haec reiiciantur omnia, quae superstitiones, sortilegia, ac divinationes sapiunt. Item quaecumque fato, aut fallacibus signis, aut ethnicae fortunae, humani arbitrii libertatem subiiciunt, obliterentur. Ea quoque aboleantur, quae paganismum redolent. Item, quae famae proximorum, et praesertim Ecclesiasticorum, et Principum detrahunt; bonisque moribus, et Christianae disciplinae sunt contraria, expungantur. Expungendae sunt etiam propositiones, quae sunt contra libertatem, immunitatem, et jurisdictionem Ecclesiasticam. Item, quae ex gentilium placitis, moribus, exemplis tyrannicam politiam fovent, et quam falso vocant rationem status, ab Evangclica, et Christiana lege abhorrentem inducunt, deleantur. Explodantur exempla, quae ecclesiasticos ritus, Religiosorum ordines, statum, dignitatem, ac personas laedunt, et violant. Facetiae etiam, aut dicteria, in perniciem, aut praeiudicium famae, et existimationis aliorum iactata, repudientur. Denique lasciva, quae bonos mores corrumpere possunt, deleantur. Et si quae obscoenae imagines, praedictis libris expurgandis impressae, aut depictae extent, etiam in litteris grandiusculis, quas initio librorum, vel capitum imprimi moris est, huius generis omnia penitus obliterentur. § III. In libris autem Catholicorum recentiorum, qui post annum Chri­ stianae salutis mdxv conscripti sunt, si id, quod corrigendum occurrit, paucis demptis, aut additis, emendari posse videatur, id correctores faciendum curent; sin minus, omnino auferatur. § IV. In libris autem Catholicorum veterum nihil mutare fas sit, nisi ubi, aut fraude haereticorum, aut typography incuria manifestus error irrepserit. Si quid autem maioris momenti, et animadversione dignum occurrerit, liceat in novis editionibus, vel ad margines, vel in scholiis adnotarc; ea in primis adhibita diligentia, an ex doctrina, locisque collatis, eiusdem auctoris sententia difficilior illustrari, ac mens eius planius explicari possit. § V. Postquam codex expurgatorius confectus erit, ac mandato Episcopi, et Inquisitoris impressus, qui libros expurgandos habebunt, poterunt de eorumdem licentia, iuxta formam in codice traditam, eos corrigere, ac purgare. Romani Pontifices 421 De Impressione Librorum. § I. Nullus liber in posterum excudatur, qui non in fronte nomen, cogno­ men, et patriam praeferat Auctoris. Quod si de auctore non constet, aut iustam aliquam ob causam, tacito eius nomine, Episcopo, et Inquisitori liber edi posse videatur, nomen illius omnino describatur, qui librum examinaverit atque approbaverit. In his vero generibus librorum, qui ex variorum scriptorum dictis, aut exemplis, aut vocibus compilari solent, is qui laborem colligendi, et compi­ landi susceperit, pro auctore habeatur. § II. Regulares, praeter Episcopi, et Inquisitoris licentiam (de qua Regula decima dictum est), meminerint teneri se, sacri Concilii Tridentini decreto * operis in lucem edendi facultatem a Praelato, cui subiacent, obtinere. Utramque autem concessionem, quae appareat, ad principium operis imprimi faciant. § 111. Curent Episcopi, et Inquisitores, poenis etiam propositis, ne impressoriam artem exercentes, obscoenas imagines, turpesve, etiam in grandiu­ sculis litteris imprimi consuetas, in librorum deinceps impressione apponant. Ad libros vero, qui de rebus Ecclesiasticis, aut spiritualibus conscripti sunt, ne characteribus grandioribus utantur, in quibus expresse appareat alicuius rei profanae, nedum turpis, obscoenaeve species. Qui etiam invigilabunt summopere, ut in singulorum impressione libro­ rum nomen impressoris, locus impressionis, et annus, quo liber impressus est, in principio eius, atque in fine adnotetur. § IV. Qui operis alicuius editionem parat, integrum eius exemplar exhi­ beat Episcopo, vel Inquisitori: id ubi recognoverint, probaverintque, penes se retineant. Quod Romae quidem in Archivio Magistri Sacri Palatii, extra Urbem vero, in loco idoneo, quem Episcopus, aut Inquisitor elegerit, reser­ vetur. Postquam autem liber impressus erit, non liceat cuiquam venalem in vulgus proponere, aut quoquomodo publicare, antequam is, ad quem haec cura pertinet, illum cum manuscripto apud se retento diligenter contulerit, licentiamque, ut vendi, publicarique possit, concesserit. Idque tum demum faciendum, cum exploratum habebitur, typographum fideliter se in suo munere gessisse, neque ab exemplari manuscripto vel minimum discessisse. § V. Curent Episcopi, et Inquisitores, quorum muneris erit facultatem libros imprimendi concedere, ut eis examinandis spectatae pietatis, et doctri­ nae viros adhibeant, de quorum fide, et integritate sibi polliceri queant, nihil eos gratiae daturos, nihil odio, sed omni humano affectu posthabito, Dei dumtaxat gloriam spectaturos, et fidelis populi utilitatem. Talium autem virorum approbatio, una cum licentia Episcopi, et Inqui­ sitoris, ante initium operis imprimatur. 1 Sess. IV, de editione et usu sacrorum librorum. 422 Romani Pontifices § VI. Typographi, et Bibliopolae coram Episcopo, aut Inquisitore, et Romae coram Magistro Sacri Palatii, iureiurando spondeant, se munus suum catholice, sincere, ac fideliter exequuturos,huiusque Indicis decretis, ac regulis, Episcoporumque, et Inquisitorum edictis, quatenus eorutn artes attingunt, obtemperaturos; neque ad suae artis ministerium quemquam scienter admis­ suros, qui haeretica labe sit inquinatus. Quod si inter illos insignes ac eruditi nonnulli reperiantur, fidem etiam Catholicam, iuxta formam a Pio IV fel. rec. praescriptam,1 eorumdem Supe­ riorum arbitrio, profiteri teneantur. § VII. Liber auctoris damnati, qui ad praescriptum Regularum expurgari permittitur, postquam accurate recognitus, et purgatus, legitimeque permissus fuerit, si denuo sit imprimendus, praeferat titulo inscriptum nomen auctoris, cum nota damnationis, ut quamvis quoad aliqua liber recipi, auctor tamen repudiari intelligatur. In eiusdem quoque libri principio, tum veteris prohibitionis, tum recentis emendationis, ac permissionis mentio fiat; exempli gratia: Bibliotheca a Con· rado Oesnero Tigurino, damnato auctore, olim edita, ac prohibita, nunc iussu Superiorum expurgata, et permissa. 427. Benedictus XIV, const. Fidelis Dominus, 25 mart. 1754· Fidelis Dominus in verbis suis, quum saepe in Scripturis sanctis decla­ raverit, exaltaturum se illos, qui voluntariae demissionis affectu humiliarent in terra animas suas, non solum in coelesti Regno pusillos Servos, quos Filii sui humilitati conformes reperit, gloria et honore mirabiliter coronat; sed etiam, ad mortalium fidem excitandam et roborandam, hoc pro sua sapientia disponit, ut qui viventes in Mundo, Mundi gloriam contempserunt, eique placere non curarunt, splendidioribus post mortem honoribus in ipso conspectu filiorum hominum extollantur, eorumque memoria in terris deco­ rata fulgeat, et gloriosa clarescat. Quod quum in pluribus sanctis Viris ab ipso Mundi exordio, et maxime post constitutam Ecclesiam, saepissime demon­ stratum est; tum vero in B. Francisci Confessoris exaltatione, et in omnibus, quae ad illius Instituti amplificationem, et memoriae celebritatem pertinent, manifeste impletum conspicimus. Qui enim vivens, in oculis suis, et aliorum vilescere semper studuit, ac opprobriis et vituperationibus delectari consuevit; iampridem irrefragabili Catholicae Ecclesiae iudicio, clarissimoque praeconio, inter Amicos Dei cum ipso in Coelis regnantes, ubique terrarum honoratur et colitur. Illius autem Corpus, in quo mortificationem Christi ad mortem usque circumferre non destitit, singularibus signis atque prodigiis de Coelo illustratum, atque certantibus omnium Ordinum studiis, ita Populorum et Principum devotione clarificatum fuit, ut eiusdem Sepulchrum gloriosum, super ambitiosa potentium saeculi monumenta, merito celebrari mereatur. • Cf. N. 108. Romani Pontifices 423 § 1. Et sane vix altero ab illius obitu anno decurso, quum de Servi Dei exuviis decenter collocandis ageretur, eumque in finem opportunus locus et stolica Sede fundus, prope Assisiensis Civitatis moenia, illius Alumnis pro recipientibus oblatus fuisset: san. mem. Praedecessor Noster Gregorius Papa IX, dignum existimans et conveniens, illius memoriam, per quem tantus Ecclesiae Dei fructus provenerat, in eo etiam honorificari, ut Ecclesia, in qua eius Corpus recondendum erat, nemini, praeterquam Romano Pon­ tifici, subesset, eumdem fundum in ius et proprietatem praedictae Sedis Apostolicae recepit; statuitque Ecclesiam inibi construendam omnino liberam, ac nulli alii, quam Apostolicae Sedi subiectam fore, et ad huiusmodi liber­ tatis ab Ecclesia Romana perceptae indicium, unius librae cerae censum annuatim sibi, et Successoribus suis ab eadem Ecclesia persolvendum decre­ vit. Super quibus Apostolicas Litteras, quarum initium est: Recolentes, edidit Reate, xi Kalendas Novembris Pontificatus sui anno II. Deinde vero, quum idem Oregorius Praedecessor, in ipsa Assisiensi Civitate gloriosissimum Patriarcham Sanctorum Confessorum Catalogo rite adscripsisset, ac designa­ tam huiusmodi Ecclesiam in ipsius honorem Omnipotenti Deo dicandam, erigendamque statuisset, illius primario lapide suis ipse manibus posito, per alias suas Litteras datas Laterani, x Kalendas Maii, anno Incarnationis Domi­ nicae mccxxx, Pontificatus sui anno IV, incipientes: Is qui Ecclesiam, non modo concessum eidem Ecclesiae libertatis, et immediatae Romano Pontifici sublectionis privilegium, nova et solemniori concessione firmavit, sed etiam Ecclesiam ipsam Ordinis Fratrum Minorum Caput et Matrem ab omnibus habendam, ac in ea per Fratres eiusdem Ordinis perpetuo serviendum fore constituit; aliaque ad asserendam illius immunitatem, ac dignitatem, et Fra­ trum in ea deservientium commoda promovenda, opportune decrevit, quae latius continentur in praefatis eiusdem Gregorii Litteris: quas alii deinde Praedecessores Nostri Romani Pontifices, ex quo ipsius Sancti Francisci Corpus in eamdem memorabili pompa illatum fuit, in primis Innocentius Papa IV, qui postea Ecclesiam ipsam ad supremum fastigium perductam, suaque iam constructione et mole conspicuam, anno mccliii, Dominica ante Festum Ascensionis Domini, ad honorem Dei, et eiusdem Beati Francisci, solemni ritu dedicavit, nec non Clemens Papa IV per similes suas Litteras confirmarunt et innovarunt. Nicolaus vero etiam IV, peculiaribus Litteris, datis Reate n Idus Maii, Pontificatus sui anno II, et incipientibus: Praeclara, statuit Ecclesiam ipsam, et totum locum ipsius, cum pertinentiis suis, Eccle­ siastico Interdicto, absque speciali et expresso Apostolicae Sedis mandato, sub certa forma ibidem praescripta concepto, supponi non posse. § 2. Porro eidem Ecclesiae non parum honoris ex eo accessit, quod alii ex Praedecessoribus Nostris Romanis Pontificibus non solum ad eam, Beati Patriarchae Tumulum veneraturi, saepe se contulerunt, sed in Pontificiis quoque Aedibus prope ipsam extructis ad non exiguum tempus domicilium figere, atque omnis generis Pontificalia Sacra in ea celebrare consueverunt. Insuper Apostolicae Sedis scrinia, aliaque Ecclesiasticae Potestatis, et Civilis Imperii Instrumenta apud eam collocarunt; nonnulli etiam in ea sepulturam sui corporis elegerunt; quapropter eiusdem Ecclesiae immediata Apostolicae 424 Romani Pontifices Sedi subiectio, quae ipsi cum aliis pluribus per orbem Ecclesiis ab inferio­ rum Praesulum jurisdictione exemptis communis videri poterat, peculiaris cuiusdam Pontificum dominii, et proprietatis induit speciem; eo vel maxime confirmatam, quod quum in unius structurae altitudine trium revera Eccle­ siarum, quarum altera alteri imminet, mira aedificatio consurgat, in supe­ rioris Ecclesiae Hemicyclo, Pontificia marmorea Cathedra contra Aram Maximam usque ab initio extructa, semper stetisse dignoscitur; in cavero, quae media est, atque subiectum venerandi Corporis conditorium propius attingit, a latere Altaris, ubi Pontifices Sacris solemnibus operantes Thronum erexisse oportuit, aliquot abhinc annis Pontificius pariter Thronus, ex aucto­ ritate primam san. mem. Decessoris Nostri Clementis Papae XII, atque ite­ rum Nobis annuentibus, erectus, assidue retineri conspicitur. De omnibus autem, quae ad ipsam Ecclesiam, eiusque cultum, et sacras actiones in ea peragendas quoquomodo pertinent, nihil sive magnum, sive parvum,statui, aut immutari consuevit, nisi consultis prius Romanis Pontificibus pro tem­ pore existentibus; quorum singularis cura, et sollicitudo, tam pro eiusdem Ecclesiae conservatione, ac decore, quam pro recta omnium in ipsa agen­ dorum ordinatione semper enituit. Quare nil mirum si plerique Romani Pontifices Praedecessores Nostri, eamdem Ecclesiam, Basilicam etiam nun­ cupatam, compluribus Privilegiis, et Gratiis spiritualibus, et temporalibus cumularunt, et Nicolaus Papa V per suas Apostolicas Litteras incipientes: Licet ex debito: datas Romae apud Sanctum Petrum anno Incarnationis Dominicae mcdl, viti Idus Februarii, omnia, et singula privilegia ct indulta huiusmodi tanquam a se ipso concessa, perpetuam roboris firmitatem obti­ nere decrevit; et Sixtus Papa IV eadem, aliaquc posterius impertita, similiter pro suis adoptans, novo confirmationis munimine roboravit, per suas pariter Litteras sub Plumbo editas Romae, apud Sanctum Petrum pridie Idus Novem­ bris anno mcdlxxi, quarum initium est: Ad Ordinem: et Sixtus Papa V aliis similiter Litteris datis xui Kalendas Decembris anno mdlxxxv piam Christi- | fidelium utriusque sexus, Chordigerorum nuncupatorum, Archiconfraternitatem, in eadem Ecclesia, et ad illius Altare Maius, auctoritate Apostolica erexit, compluribus eidem indulgentiis et gratiis concessis, quarum participatione etiamnum, iuxta posteriores Apostolicae Sedis sanctiones, innumeri Christifidcles, aliis huiusmodi Confraternitatibus per omnes Mundi partes ex eiusdem Sixti concessione erectis, aggregati, ditantur. Utque alia innumera Apostolicae liberalitatis erga eamdem Ecclesiam effusae, argumenta praeter­ eamus, fel. rec. Praedecessor Noster Innocentius Papa XII per suas Litteras sub Annulo Piscatoris datas die xvm Augusti anno mdcxcviii, ac perpetuis temporibus valituras, omnibus Christifidelibus, qui illam vere poenitentes ct confessi, ac Sae. Communione refecti, in quocumque anni die devote visita­ verint, ibique, ut in ipsis Litteris praescribitur, oraverint, plenariam omnium peccatorum Indulgentiam, et remissionem concessit. Deinde etiam per alias similes Litteras die xi Martii sequentis anni editas, tres in eadem pro tem­ pore deputandos riteque constituendos Poenitentiarios, Ordinis Fratrum Minorum Conventualium expresse professos, satis amplis facultatibus pro confluentium Christifidelium absolutione a peccatis atque censuris, et pro | | Romani Pontifices 425 votorum commutationibus, Apostolica auctoritate Instructos, perpetuo extare voluit atque concessit. § 3. Tot igitur Venerabilium Praedecessorum Nostrorum exemplis Nobis propositis, eorumque vestigiis insistentes, Nos etiam ad eiusdem Ecclesiae splendorem ac decus augendum cumulandumque libenter adducti sumus. Quod quidem non tam singularis obsequii Nostri affectus erga B. Franciscum Patriarcham multis iam rebus privatim, et publice declaratus, atque testatus; et peculiaris quaedam, ac veluti haereditaria in eumdem Familiae Nostrae devotio, Nobis suggessit: dum animo occurrit, ipso adhuc Beato Francisco in vivis agente, primum Bononiae locum illius Discipulis, ad eorum Ordinis Coenobium fundandum, a Maioribus Nostris oblatum fuisse; illius vero cum Christo regnantis Patrocinio, complura in Nostros beneficia profecta, ipsiusque Familiae Nostrae conservationem, pestifera quondam grassante lue, acceptam referri, grata mente recolimus: sed ea potissimum cogitatio Nobis suasit, quod merito sperandum duximus, Romanam Ecclesiam, eiusque Ditio­ nem, in cuius sinu Beatus Pater et ortum habuit, et sepulchrum, eo magis illius apud Deum intercessionibus protegendam, atque servandam, quo magis illustria, ad illius memoriae honorem, Apostolicae Sedis iudicia extiterint et decreta. § 4. Itaque motu proprio ac certa sciehtia, et matura deliberatione Nostris, per hanc Nostram perpetuo valituram Constitutionem, omnia et singula Privilegia, Praerogativas, Libertates, Exemptiones, et Immunitates, aliaque Indulta saepedictae Ecclesiae S. Francisci Assisiensis, tam per prae­ latos Gregorium IX, Innocentium IV, Clementem etiam IV, Nicolaum IV et V, Sixtum quoque IV et V, ac Innocentium XII, quam per alios quoscumque Romanos Pontifices Praedecessores Nostros quandocumque, et qualitercum­ que concessa, seu confirmata, et innovata, dummodo non sint actu revocata, seu sub aliqua generali revocatione comprehensa, Nos etiam Apostolica aucto­ ritate approbamus, confirmamus, et innovamus, eamdemque Ecclesiam ab Ordinarii Loci, ac omnium, et quorumcumque Praesulum, seu Superiorum, etiam Regularium, tam ordinaria, quam delegata iurisdictione, visitatione, et auctoritate penitus exemptam, liberam, et immunem, sub immediata Nostra, et Successorum Nostrorum Romanorum Pontificum, et Sedis Apostolicae potestate, dominio, et proprietate, confirmamus, et immutabiliter constituimus. § 5. Praeterea simili motu, ac scientia, praedictam Ecclesiam Nostram Sancti Francisci Assisiensis, praesentium Litterarum tenore, ac de Apostolicae potestatis plenitudine, in Basilicam Patriarchalem, et Cappellam Papalem eri­ gimus, ac talem ex nunc in futurum perpetuo esse et fore decernimus. Eamque Basilicam Patriarchalem, et Cappellam Papalem aeque ct pariformiter nuncupari et haberi volumus, ac aliae Basilicae Patriarchales intra almam Urbem, et extra illius muros, nec non Cappellae Papales in Pontificiis Aedi­ bus, et prope eas constitutae appellantur, atque censentur; statuentes nihilo­ minus eamdem Ordinis Fratrum Minorum eiusdem Sancti Francisci Caput et Matrem semper esse, et haberi ; necnon, ut hactenus, per Fratres ipsius Ordinis Convcntuales nuncupatos in ea perpetuo serviendum fore; ac decer­ nentes antiquum censum unius librae cerae albae, qui hucusque ex parte 426 Romani Pontifices eiusdem Basilicae quotannis in pervigilio Natalis SS. Apostolorum Petri, et Pauli, in signum immediatae sublectionis Apostolicae Sedi, in Camera Apo­ stolica persolvi solebat, perpetuis futuris temporibus in memoriam etiam huius honorificentissimi foederis, quo noviter Basilica Assisiensis cum Sede Apostolica coniuncta est, ut antea, praestari et recipi debere. § 6. Volumus idcirco Pontificium Thronum, seu Cathedram, tam eam videlicet, quae in superiori Ecclesia iam inde ab initio stabiliter locata con­ spicitur, quam quae in Ecclesia inferiori posterius, ut praefertur, erecta fuit, iisdem in locis, in quibus nunc sunt, pro solius Romani Pontificis, et nullius alterius usu perpetuo retineri. Utrumque autem Altare Maius Basilicae huius­ modi, ex ea tamen parte dumtaxat, qua Thronum Pontificium respicit, Altare Pontificium seu Papale, ex nunc in posterum esse et fore declaramus; ita ut nemini liceat, absque speciati Induito, seu extra casus, ut infra, permissos, in uno aut altero eorum Missam, sive privatim, sive solemniter celebrare. § 7. De sacris autem Actionibus in eadem Basilica peragendis, et Caeremonialibus Ritibus ibidem servandis, quum Nos multiplices Leges et Regulas in unum colligi iusserimus, easdemque peculiari Instructione digestas, ac diligenter examinatas, atque probatas, aliis Nostris Apostolicis Litteris in forma Brevis cum Caeremonialis huiusmodi insertione hac ipsa die expeditis duxerimus confirmandas; nunc omnia et singula in Caeremoniali praedicto ordinata, et contenta, ac praesertim Indulta celebrandi in praefatis Papalibus Aris, tam Custodi Conventus eiusdem Sancti Francisci, quam aliis diversis Praesulibus, atque Personis in Dignitate Ecclesiastica constitutis, Saecularibus, seu Regularibus Praelatis, pro statis diebus, seu certis respective vicibus concessa; et alia quaecumque, etiam indulti, et privilegii naturam habentia, tam in ipsius Basilicae, quam in Personarum quarumvis favorem, ibidem praescripta atque statuta, praesentium quoque tenore approbamus, ac etiam perpetuo confirmamus: mandantes omnibus et singulis, ad quos pertinet, et quandocumque pertinebit in posterum, etiam specifica mentione et expres­ sione dignis, ut omnia et singula ibidem, ut praefertur, ordinata et disposita observent, ac respective iisdem in omnibus et per omnia se conformare stu­ deant, iisque obsequantur. (Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 189-200]. ύ 428. Benedictus XIV, ep. Cum encyclicas, 24 maii 1754.’ § I. Cum cncyclicas litteras, sicut Nos tibi praecepimus, et Congregationis de Propaganda Fide sententia fuit, cuius te ipsum praestas emeritum Secre­ tarium, ad Albaniae Antistites dederis, nempe ad Venerabiles Fratres Archie­ piscopum Antibari, Episcopos Scodrae, Sappae, Lissi, et Pullariarum, ut ab iis innotesceret, an proposita ab Ecclesiis suarum Dioecesium vindicatione ' Venerabili Fratri Nicolao Lercari Archiepiacopo Rhodienai, Congr. Prop · * gandae Fidei Secretario. Romani Pontifices 427 suorum bonorum, exindeque perceptorum fructuum, in detentores, qui illa a Tureis occupata emerunt, vel ab Emptoribus iure haereditario, aliove titulo sunt consecuti, aut in eos, qui eadem bona, quasi res derelictas, ipso, ut inquiunt, facto invaserunt; pertimescendum sit, ne si id Tureis compertum fiat, graves exinde concitentur turbae; persecutioni, vel alicui gravissimae indictioni recludatur aditus; neve aliquis temporalium rerum cupiditate obcaccatus a Sancta Religione Catholica ad Mahumetismum deficiat, ut fundis, fructibusque, elusa vindicatione, fruatur. § 2. Cumque omnes recensiti Praesules, explorato prius suarum Dioe­ cesium statu, unanimi consensu retulerint, ingens heu nimis subesse alter­ utrius, et nonnunquam utriusque infortunii periculum, suadentes, ut ali­ quem periclitantibus rebus adhiberemus modum, in quem Nos iam animo paratiores noverant, quotiescumque illo opus esse videretur: hinc Nos pro­ bantes, quod etiam Congregationi Propagandae Fidei, dum iustae affuissent causae, probabatur, quodque suaserunt locorum Ordinarii, hunc prae caeleris modum rebus adhibendum existimamus. § 3. Erit itaque uniuscuiusque ex praedictis Episcopis, sua in Dioecesi, vel per se, vel per Confessarios, et Sacerdotes prudentes, atque expertes, bonis ut inquiunt verbis, atque monitis efficiendi, ut detentores bonorum mente percipiant sibi incumbentem rerum, fructuumque restituendorum obli­ gationem; illacrimabilem, in quem abrepti sunt, statum, quippe qui censuris irretiantur inflictis per Sacros Canones in invasores, detentoresque bonorum Ecclesiae. Ita vero si quem, divina affulgente gratia, facti poeniteat, negligere haud debet Episcopus, quive ab eo fuerit delegatus, quin illi suadeat, nisi universae, rei saltem alicuius restitutionem ; vel etiam, ut fundis sibi habitis, obligationem suscipiat alicuius annuae praestationis Ecclesiae pensitandae; si autem fundorum restitutioni, moxque indicatae aequitati obsistatur, tunc restitutio omnium, vel partis fructuum attentetur. Verum quoties nec desit, qui ex imbecillitate virium, vel ex improba voluntate nil horum praestare velit, hunc tantummodo pernoscens sermonem, habendi nimirum etiam imposlerum, quod hactenus habuit, producendique in futura quoque tempora, quam superioribus obtinuit, universorum fructuum perceptionem: hisce nostris litteris unicuique Episcopo quoad suam Dioecesim, impertimur aucto­ ritatem, quam et ipse aliis, uti monuimus, delegare poterit, eximendi ab onere fundorum fructuumque restituendorum detentores bonorum Ecclesiae, eosdemque absolvendi a censuris, quibus innodantur; sive cum iis agatur, qui se paratos exhibent ad partem bonorum aliquam restituendam, vel ad transigendum de iis; sive cum aliis, qui universos, vel aliquorum saltem fructuum partem offerunt; sive demum cum caeteris, quibus propositum est, nihil plane vel rerum soli, vel fructuum restituere. Supervacaneum autem arbitramur monere, ne nostra haec facilitas evulgetur; haud enim difficile aptu est, eadem perspecta, fieri perfacile posse, ut nisi omnes, plerique saltem nihil plane restituendi propositum amplectantur, de absolutione a restituendi onere, et censuris, plane certi. § 4. Nostra haec facilitas exinde est, quod Nos, qua Pontifex Summus, nisi domini, supremi certe quidem simus temporalium bonorum Ecclesiae 428 Romani Pontifices dispensatores: Res Ecclesiae sunt Papae, ut principalis dispensatoris, non ut domini et possessoris: inquit S. Thomas 2,2, quaest. 100, art. 1,ad septimum, ex quo porro sequitur, ut non quidem vel ad ditandos consanguineos, vei ex arbitrariis causis, fas sit nobis Ecclesias suis nudare bonis; at illud quidem, ut quoties urgens subsit ratio, qualis indubie est, removere praesens publicae calamitatis discrimen, ostium, quantum in nobis est, Apostasiae intercludere, et fluctuantibus animis conciliare tranquillitatem, nobis liceat, quod nunc facimus, imperare, ut probata licet Ecclesiarum iura conticescant, utque illae ipsae, pro publica incolumitate ac religionis commodo, sacrificium quasi faciant suorum bonorum, quae non possident, et quae publici luctus tempore iisdem fuerunt adempta. Quapropter Card. Caietanus in praeindicatum locum S. Thomae notabil. 3 haec habet: Cum potestas Papae quoad res temporales Ecclesiae sit potestas, non domini, sed dispensatoris, conse­ quens est, ut plenitudo potestatis Papalis circa bona Ecclesiae temporalia non exeat limites potestatis dispensativae, etc. Ac per hoc non potest Papa ad libi­ tum donare Res Ecclesiae, sed potest, tanquam habens apicem dispensativae potestatis, multo plus de iisdem dispensare, quam quicunque proximus ali­ cuius Ecclesiae Praelatus etc. Ex eodem quoque fundamento, quod Papa non est dominus, sed dispensator, sequitur, quod de plenitudine potestatis non possit bona Ecclesiae dare, cui voluerit, aut consanguineis etc. Sed tenetur prudenter dispensare, ut recta ratio suadet. Est et illud etiam nobis perspec­ tissimum, communem esse Canonistarum sententiam, Romanum Pontificem non distributorem, sed dominum esse rerum Ecclesiae. At nos huiusmodi disputationem intactam volumus, cum in rem praesentem vel id sufficiat, Pontificem supremum haberi dispensatorem ; Theologi quippe cum Canoni­ sts consentiunt, Papam quamvis etiam tantummodo in supremum distribu­ torem agnoscatur, posse utique ad mox expressas facti circumstantias de Ecclesiarum rebus libere decernere: Concurrente iusta causa, conveniunt omnes tam Canonistae, quam Theologi, Papam, uti supremum administratorem ac dispensatorem bonorum Ecclesiasticorum, posse res uni Ecclesiae auferre, et dare alteri: sunt haec concepta verba, quibus utitur celebris Fagnanus in Cap, Relatum, num. 21 ad 41 et praecipue n. 36: Ne Clerici vel Monachi etc.; postquam iam expenderat quaestionem illam, an Pontifici sit suprema tantum administratio, vel potius dominium adiudicandum, et in Canonistarum sen­ tentiam inclinaverat. § 5. Quae porro a nobis mox supra proposita est methodus, ut nimi­ rum bonis verbis pertentetur, an ex possessoribus, bonorum pars aliqua, vel saltem fructuum recuperari possit, antequam illorum condonatio, atque censurarum relaxatio indulgeatur, non solum ratione, sed et Praedecessorum Nostrorum exemplis comprobatur. In secretiori Vaticano Archivo preces reperimus a Carolo V Imperatore oblatas Paulo III Praedecessori Nostro, ut ipse Legatis, si quos in Germaniam ablegandos consuisset, amplissimam faceret auctoritatem transigendi cum iis, a quibus invasa Ecclesiarum bona deti­ nebantur; propterea quod eorum restituendorum onus conversiones quam maxime, et reconciliationes cum Romana Ecclesia remoraretur. Eiusdem quoque consilii invenimus auctores extitisse Cardinales ad Tridentinum Con Romani Pontifices r I I 429 cilium, dum Bononiae haberetur, Legati, in quo sese exhibuerunt propen­ siores in amplissimam quamque facultatem absolvendi a restitutione bono­ rum Ecclesiarum, ea spe ducti, fore ut Apostolici Ministri huiusmodi induito sapienter ac moderate uterentur. Denique nec latuit Nos Pauli III Consti­ tutio lata pridie Kal. Septembris 1548, in qua hic Pontifex ablegans in Ger­ maniam Nuncios Fanensem, Veronensem, et Ferentinum Episcopos, iisdem limitatam induisit facultatem transigendi et paciscendi super fructibus, fundis tamen prius restitutis. Verum cum processu temporis experientia edocuisset, magni Religionis interesse, ut quid amplius indulgeretur, dum ingens excre­ verat numerus eorum, qui haeresim eiurare detrectabant, quoties omnia, vel ratam detentorum bonorum partem restituere fuissent adacti, nihil morati sunt Romani Pontifices, quin sua auctoritate in Germania utentes, provida liberalitate omnia donarent iis, qui reduces in Sanctae Ecclesiae gremium confugiebant. Nec secus in Anglia transacta res est, cum Cardinalis Polus, Regina Maria imperante, ad instaurandam inibi Religionem adlaboraret. Nam­ que lulius III Pontifex primum quidem ipsi facultatem delegavit conveniendi ac transigendi cum intrusts in Ecclesiae bona, super fructibus male perceptis, mox vero auctoritatem transigendi de ipsis quoque fundis, eosdem integre etiam relinquendo possessoribus, quoties haeresim durassent, uti videre est ex superioribus nostris litteris, quas hac ipsa dc re dedimus ad te die 19 Mensis Martii 1752, num. 26 atque num. 28, plura insuper in iisdem horum similia exempla colligentes.1 Nec illud quoque ducimus praetereundum, quod post datas proximas litteras offendimus in manuscripto P. Petri Alagona e Societate lesu Vaticanae Basilicae Poenitentiarii ; testatur enim ipse, suborta, Clemente VIII Pontifice Maximo, quaestione, an liceret Catholicis emere ab haereticis terras, et bona, quae fuerant Monasteriorum, Sacram Poeni ten tiariam rescripsisse, iustam esse causam dispensandi per Summum Pontificem. Ex quo illa apprime congruit animadversio, nimirum, si iusta proposita causa potest Summus Pontifex id dare Catholico, ut Ecclesiastica bona emat ab Haeretico, aequo saltem iure poterit quoque, quoties iusta subsit ratio, facultatem facere Catholico sibi habendi res Ecclesiarum coemptas ab infidelibus. §6. Fatemur mox allata Praedecessorum exempla ad eos referri, qui ab Ecclesiae gremio profugi, reditum ad nos moliebantur, nec aliud eos mora­ batur impedimentum, quam onus restituendi, quae diu obtinuerant Eccle­ siarum bona. Fatemur similiter, rem nunc esse de iis, qui licet nobiscum sentiant, pertimescendum tamen est, ne a Religione deficiant, si res Ecclesia­ rum, fructusque rerum, quas possident, vel a Tureis emptas, vel saevien­ tibus concitationum bcllorumque aestibus a se ipsis occupatas restituere adi­ gantur: denique posset et aliquis subtilioribus nixus argumentis inter alteram, tt alteram facti speciem discrimen aliquod adinvenire, quod ipsi quoque innuimus in litteris ad te datis, § 19. Attamen cum nos omnia aequa lance libraverimus, censuimus, atque censemus, in rem praesentem faciendum plurimi timorem Apostasiae, in quam pliires prolatarentur, si acrius bono1 Cf. N. 419. 430 Romani Pontifices rum fructuumque restitutio urgeretur. In dies conspicimus veluti emolliri rigorem Sacrorum Canonum, fierique epicheiae locum, atque dispensatio nibus, quibusdam in rebus, ac praesertim in matrimonialibus, quoties qut relaxationem iuris expostulat, regionem incolat haereticis proximam, vti mediis haereticis obvcrsetur, propter timorem, ne caeco animi impetu ibrt ptus, a nobis deficiat, et quod inter Catholicos absque dispensatione inire prohibetur matrimonium, studeat contrahendum, sese recipiendo in eum locum ac communionem, ubi nihil de dispensatione sollicitus, genio suo valeat indui· gere. Accedit, in nostra hac facti specie, non sola impelli Apostasiae formi­ dine: torquet nos ea insuper sollicitudo, ne si Ecclesiarum petitio, quae sine i I ' turbis proponi haud facile potest, Tureis perspecta fiat, captent exinde ipsi opportunitatem alicuius excitandae insectationis, quae quousque protendi valeat, haud facile coniectura assequi possis, in maximum Christifideliuni detrimentum, Sanctae Religionis, ac tot insontium pauperum, perniciem,qui licet nihil moliti, pro ipsorum libidine divexarentur. § 7. Huc autem re perducta, videtur nobis, debere quemlibet facile intel· ligere, quaecumque a nobis praestantur, ea optimo iure fieri, quamvis nunc non sit nobis negotium cum exteris, qui ad Ecclesiam reditum maturem, sed cum iis, qui licet a nobis stent, non levia tamen exhibent defectionis indicia, nisi assequantur, quidquid subest nostrae auctoritati distribuendum. Congruit plane rei nostrae indultum a Pontifice Martino V in Synodo Con­ stantiae concessum Teutonicae Nationi, quod affertur ab Harduino, tom. S Collectionis Conciliorum, pag. 891, cap. 6, cuius verba hic ideo non exscri­ bimus, quod textus plurimum producitur. Universam Germaniam Simoaiaci Lues iam plene obtinuerat, perplures quippe aderant Catholici Ecclesiastici, qui illicitis aperteque Simoniacis artibus, Sacros Ordines, et Ecclesiastici Beneficia fuerant consecuti. Contagiosus morbus pene omnes infecerit; obstringebantur turpiter conscientiae; indubius erat in censuras, ac in ipsam quoque irregularitatem lapsus; contendere autem, ut quicumquc recensiti methodo Beneficia obtinuerat, eadem dimitteret, dimissaque amplius adipisci non posset, ac insuper fructus omnes eousque perceptos restitueret, nil exinde aliud consecutum fuisset, quam ut eo ardentiori igne Germania con­ flagraret. Quapropter magnus ille Pontifex perpendens animo, ea iam inci­ disse tempora, quibus sua auctoritate uteretur, contrariis quibuscumquc abro­ gatis, ampliorem Confessariis potestatem induisit absolvendi reos a poenis, quibus erant obnoxii, idoneos eos efficiendo, qui et obtentis frui, et alia quoque Beneficia assequi deinceps valerent, ipsamque etiam adimendo obli­ gationem restituendi fructus iniuste perceptos, quoties restitutio eosdem ad inopiam adigere, infamia notare, atque offensionis occasionem afferre debuis­ set; suam autem indulgentiam ad praeterita cohibuit, ut pro viribus futura praecaveret incommoda. § 8. Fausta nimis, Venerabilis Frater, extitere illa tempora, quibus, propterea quod res esset transigenda cum Christianis Principibus, subditisque Ecclesiam ex animo verentibus, Romani Pontifices, magna spe secundioris exitus sibi proposita, poterant elata voce canonicarum sanctionum exeeutionem indicere. Obtigit id S. Nicolao I Pontifici Maximo, quo Petri Cathedram Romani Pontifices 431 oblinente, cum in Gallia et Germania suis Ecclesiae bonis fuissent denu­ datae, quorum nonnulla per Principes fuerant laicis distributa, reliqua vero ab ipsismet laicis occupata, non destitit, quin suam ipse Epistolam daret, num. 59, impressam torn. 5 praecit. Collectionis Conciliorum Harduini, pag. 296. De his quidem rebus, quae semel Deo tributae, atque dicatae sunt, et postea sub occasione concessionis Principum a quibusdam invaduntur, sancimus, ut prius consulto Principe, ad resecandam tam praesumptivam factionem, cognoscen­ dum, utrum illius sit concessio, aut invasionis praesumptio? Quod si Prin­ cipis inordinata largitio, ipse sit Princeps pro emendatione redarguendus ; si autem invasoris declaretur praesumptio, usque ad emendationem excommunica­ tionis sit vindicta coercendus. § 9. Fausta itidem et illa fuere tempora, quibus cum Principes vellent conscientiae suae plene consulere, quod ad occupationem bonorum Eccle­ siae spectare videbatur, non satis ipsis fuit, nihil sibi habere, in pia opera velle omnia erogare; sed Summos Pontifices, quibus concredita est univer­ salis administratio bonorum Ecclesiarum inferiorum, adiere, ut per eos sibi liceret eadem huic potius, quam alteri pio operi addicere; optime scientes, quantumvis pie erogassent quaecunque Ecclesiis abstulerant, non propterea satis sibi esse consultum, nisi factum illud, superaddita Pontificia auctori­ tate, fuisset veluti obsignatum: iuxta celebres litteras Alexandri III ad Henricum Angliae Regem, relatas apud Card. Baronium in Annal'bus, torn. 12, ad annum 1164: Si autem universa, quae in usus tuos per huiusmodi anga­ rias de bonis Ecclesiasticis convertuntur, in refectionem pauperum, vel aliis pietatis operibus expenderes, obsequium non magis Deo gratum efficeres, quam si Altari quolibet discooperto, aliud cooperires, aut si Petrum crucifigeres, ut Paulum mortis periculo liberares. Praeclara extant non adeo vetusta exempla unius, et alterius cx Ducibus Neoburgi, nimirum Wultfangi Willelmi, et Phi­ lippi Willelmi, qui nihil penitus ex occupatis Ecclesiarum bonis retinere voluerunt, sed Romanorum Pontificum explorata sententia, praeobtentaque approbatione, res, rerumque fructus in sacram dotem constituerunt piis qui­ busdam Institutis, ac Religionis operibus, de quibus cum ipsa Sancta Sede iam antea convenerant. Superioribus nostris litteris num. 27 de praeclaro hoc facto meminimus, tutissima autem ipsius monumenta suppeditarunt acta Congregationis Romanae Universalis Inquisitionis habitae sexto Idus Februa­ rii 1657. § 10. Iniqua fert praesentis causae conditio, ut damna et incommoda, quae Mahumetani Regionem obtinentes, inferre possunt, serio expendere debeamus; atque praeterea cum agrestibus miserrimisque hominibus agen­ dum esse consideremus: exinde enim nobis est dura illa necessitas efficiendi probandique, quod nunc praestamus, ne fiat lapsus in deteriora. Tu interim, qua praestas sedulitate, non praetermittas, ad Cardinales Congregationis deferre haec omnia, ipsisque annuentibus, iteratas dare Encyclicas litteras ad Alba­ niae Praesules, ad quos sicuti superioris Nostrae ad Te datae Epistolae die 19 Martii 1752 exemplum transmisisti, ita dabis et huiusce ad Te Nostrae, quam, Apostolicam Tibi Benedictionem impertientes, absolvimus. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 201-210]. 432 Romani Pontifices 429. % Benedictus XIV, litt. encycl. Cum religiosi, 26 iun, 1754.1 Cum religiosi aeque, ac divini cultus promovendi Studiosi Viri ad Nos detulerint, optimum fore, si Nostris S. loannis in Laterano, S. Petri in Vaticano, et S. Mariae Maioris Patriarchalibus Basilicis, certi constituerentur Ministri, ad instruendos eos, qui a Dataria Apostolica in praefatas tres Basilicas able­ gantur, ut ibi sese exerceant iis servilibus operibus, quae ipsis imponuntur obeunda perficiendaque, antequam iisdem concedatur matrimonialis impe­ dimenti relaxatio, ad quam consequendam Romam advenere: eo autem huius­ modi institutionem dirigendam esse, ut rite utiliterque possent homines illi Sacramentali Poenitentia abstergi, et Altaris Sacramento digne fieri participes, quae duo, praeter Sacram ab septem Ecclesias peregrinationem, Sanctarumque Scalarum ascensum, ab ipsis exposcit Dataria: cumque ea de re opportuna ediderimus mandata, veluti perspicuum fit ex Nostris Litteris Encyclicis ad Or­ dinales praefatarum Basilicarum Archipresbyteros datis decimoquinto Kalendis Februarii labentis anni; nobisque exinde certo constiterit, quanto zelu nonnulli ex Canonicis, aliisque Ecclesiasticis viris praefatarum Basilicarum, momentoso operi manum admovere, alacri semper animo sollicitam manda­ torum Nostrorum exeeutionern urgentes; gaudio quodam plane singulari perfundi Nos sensimus; totoque animo debitas summo bonorum omnium Auctori Deo gratias persolvimus. § 1. Haud tamen expleri animus gaudio potuit, cum subinde relatum ad Nos fuerit, huiusmodi homines, dum sacris instructionibus ad Confes­ sionem Sacramque Communionem parantur, detegi saepe saepius Mysterionim Fidei, atque eorum etiam, quae necessitate medii noscenda sunt, ignaros, ideoque tales, qui Sacramentorum nequeant fieri participes. Cui quidem maximo malo quamvis memorati Ministri opportuna non negligant remedia adhibere assiduis institutionibus; exinde tamen non fit, quin praeter sollici­ tudinem et laborem, quem Evangelici illi Operarii agnoscunt sibi necessario subeundum, quemque lubenti animo perferunt, idipsum moerore quodam non afficiat dispensationem exposcentes, expectantesque, qui cum paupertate vexentur, suisqne manibus sibi victum quaeritent, quamcitissime cupiunt Urbe excedere, in patrias reverti suas, optatoque sese iungere Matrimonio, cuius causa iter arripuerunt, publicaeque, nec levis poenitentiae incommoda non detrectarunt. § 2. Pontificatus Nostri initio, Encyclicas Litteras dedimus,2 quibus Vene­ rabilium Fratrum Nostrorum zelo stimulos veluti addidimus, ut quae Chri­ stianae Doctrinae sunt rudimenta, et praecepta, in sua quisque Dioecesi expla­ nanda curaret, et addiscenda. Dioecesanas eorum Synodus legimus vetustiores ac recentiores; novimus eas instructionibus et adhortationibus plane refertas, ' Ad Patriarchas, Archicpiscopos, ct Episcopos Italiae 1 Cf. N. 304. Romani Pontifices 433 nihilque in iis desiderari, quod ad gravissimum Christianae Doctrinae tra­ dendae opus perficiendum conducere videatur. Quapropter ex animo affir­ mamus, persuasum nobis esse, inter ipsos reperiri plane neminem, qui Apostolico sibi concredito muneri hac in re defuerit; et ignorantiam, in qua versari nonnullos ex suis Dioecesanis compertum est, haud quidem ipsis culpae vel ncgligentiae vertendum, sed repetendam plane vel ex eorundemmet subditorum pervicacia, qua, neglectis Superiorum mandatis, Christianae Doctri nae institutiones refugerunt, et ad exaudiendum Dei Verbum pro concione explanatum raro, vel fortasse nunquam convenerunt; vel saltem ex hebeti nonnullorum ingenio in iis addiscendis, quae docentur, vel denique ex quo Christianae Doctrinae rudimenta primis aetatis suae annis exceperint, ubi vero aetate illa excessere, nihil exinde fuerint solliciti ad ea loca accedere, ubi percommode ac fructuosius fortasse etiam potuissent obfirmata aetate percipere, quae ipsis puerulis fuerunt tradita, adeo ut hi paulatim redigantur id conditionem ei omnino similem, in qua obversantur quicumque nec prima aetate edocti, nec Christianae Doctrinae institutionibus unquam interfuerunt. Incommoda haec quidem sunt, quae quamvis obvenerint, obveniantque for­ tasse, curis omnibus per Venerabiles Fratres Nostros adhibitis, non exinde tamen Nos levant onere Encyclicis hisce Litteris eorum zelum iterato exci­ tandi; nec ipsi propterea eximuntur, quin studia sollicitudinesque eo semper maiores conferre debeant in id, unde concreditarum sibi animarum sempi­ terna salus pendere dignoscitur. § 3. Neminem fortasse reperire erit inter vos, Venerabiles Fratres, cui perspectum penitus non sit, quanta peregerit S. Carolus Borromaeus tum in ampla sua Dioecesi Mediolanensi, tum in universa Provincia, cui praeerat Metropolitanus, ut proficuam tradendae Christianae Doctrinae methodum constitueret; quantosque pertulerit labores, ut religiosum hoc institutum fir­ miter constabiliret : cumque animadvertisset, non eum cepisse ex tot laboribus fructum,quem exoptabat, haud despondit animum; sed veteribus novas superaddidit curas et sollicitudines, quemadmodum deprehenditur ex quinta Medio­ lanensi Synodo: Nos multam hactenus diligentiam adhibuimus, ut omnes, et singuli Christifideles in Fidei Christianae rudimentorum institutione erudiren­ tur; sed cum parum Nos hucusque profecisse tanta in re cognoverimus, negotii periculique magnitudine adducti, haec praeterea decernimus. Satis namque fuit Sanctissimo Praesuli perspectam fieri vigentem indigentiam, ut iterum manum operi admoveret, curas curis accumulando, parvipensis omnibus, quae satis inulta eousque peregerat, ad cum plane modum, quo Assyriorum Rex satis habuit, delatum ad se fuisse, ignorare gentes praescripta Dei: Nunciafumque est Regi Assyriorum, et dictum : gentes, quas transtulisti, et habitare fecisti in Civitatibus Samariae, ignorant legitima Dei Terrae; ut statim illo mitteret Sacerdotem, qui gentes illas Dei praecepta edoceret: Praecepit autem Rex Assyriorum dicens: ducite illuc unum de Sacerdotibus, quos inde captivos abdu. ristis, et vadat, et habitet cum eis, et doceat eos legitima Dei Terrae : quem­ admodum legitur lib. 4, Regum, cap. 17. § 4. Nos itaque S. Caroli Borromaei exemplum prae oculis habentes, quamvis omne hactenus studium impenderitis atque sedulitatem, hortamur 28 — - - 1 434 Romani Pontifices Romani Pontifices adhuc rogantes vos per lesu Christi viscera, ne in tanto opere tradendi Chri­ stianae Fidei rudimenta, animum despondeatis. Hoc agite, ut Parochorum quisque, quae Sacro Tridentino Concilio, quae vestris Synodalibus statutis iubentur, sedulo exequatur; ut statis diebus Scholarum Magistri, et Magi­ strae, Doctrinam tradant Christianam : ut Confessarii, quae muneris sui sunt impleant, quoties quisquam se in ipsorum Tribunali sistit ignorans quae wassitate medii sunt ad salutem necessaria; idipsumque praestent ei Parochi, antequam Sponsos Matrimonio coniungant. Patres-familias, atque domorum Heri, serio moneantur de imposita sibi obligatione erudiendi per se, erudiendosque curandi Christianae Doctrinae praeceptis filios, suosque familia­ res; quibusque in Dioecesibus receptus est, servetur, cureturque recipiendus, ubi hactenus non obtinuit, usus, iuxta quem ante, vel post Parochialem Mis sam, elata voce, per ipsummet Parochum recitantur Fidei, Spei, et Charitatis actus recte compositi, populo interim Parochi verba iterante. Nec etiam negligatur incumbens Parocho onus, quo festis diebus, nisi concionem ad popu­ lum habere, certe quidem ex Altari Evangelium ei explanare, ipsumque prae­ cipua Sanctae Religionis Nostrae Mysteria, Dei praecepta, et Ecclesiae, ac quidquid demum opus est, ut Sacramentorum digne particeps fiat, edocere tenetur. Vestigia haec sectentur quoque Concionatores, quibus salutare illud iteretur monitum, ut adhortationibus institutiones adiungant, quandoquidem utrisque indigent Auditores. Denique quaenani sit optima methodus in rudi­ bus hominibus Christiana Doctrina erudiendis, indigitatur a S. Augustino in libro de Cathechizandis rudibus, cap. 10, ubi inquit, proficuam prae cae­ teris eam esse, qua post explanationem, familiares instituantur interrogationes; ex familiari quippe interrogatione compertum fit, an quae quisque audivit, mente perceperit, vel an potius iterata explanatione opus sit, ut alieno captui res subiiciatur: interrogatione quaerendum est, utrum is, qui catechizatur, intclligat ; et agendum pro eius responsione, ut aut planius, et enodatius loquamur, aut quae illis nota sunt, non explicemus latius etc. Quod si nimis tardus est, misericorditer succurrendus est, breviterque ea, quae maxime necessaria sunt, ipsi potissimum inculcanda. Illud nobis persuasum est, fore, ut longe plura ipsi persequamini, quam Encyclicis hisce Litteris Nostris vobis indigitamus. Interim vobis, Venerabiles Fratres, concrcditoque sollicitudini vestrae Gregi, Apostolicam Benedictionem peramanter impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 213-218], hstig 430. Benedictus XIV, const. Pastoralis, 15 iul. 1754. Pastoralis regiminis sollicitudo ex alto Nobis immerentibus commissa exigit, ut non solum curemus novas leges, si quando rerum conditio, aut necessitas postulat, condere; sed etiam ea, quae a Romanis Pontificibus Praedecessoribus Nostris provide ac salubriter constituta sunt, Apostolicae confirmationis robore communire. 435 § 1. Alias siquidem a Congregatione rebus Consistorialibus praeposita emanavit Decretum tenoris sequentis, videlicet: Cum san. mem. Innocentius Pp. XII per Constitutionem editam die 22 Septembris 1695, quae incipit: Ecclesiae Catholicae,' innovatis etiam pluribus aliorum Praedecessorum Pontificum sanctionibus, districte interdixerit, ne, occurrente Ecclesiarum, sive Monasteriorum quorumvis vacatione, pactiones ullae, sive capitulationes, aut concordata, aut statuta, adversus sacrorum Canonum, et Apostolicarum Constitutionum dispositionem, ab iis, ad quos personarum praeficiendarum electio pertinet, ante electionem, vel postulationem fiant; et, ubi nihilominus inita fuerint, ea prorsus irrita, et invalida, nec observanda esse, etiamsi iura­ mento munita fuissent, declaraverit, et decreverit; quae vero post electio­ nem seu postulationem fieri contingeret, ea ad Romanum Pontificem deferri, eiusque iudicio subiici, suspensa interim eorum exeeutione, donec a Sede Apostolica impetrata fuerit confirmatio, praeceperit, prout in memorata Con­ stitutione uberius continetur; dubitatum vero fuerit, primo, an sub ea com­ prehendantur etiam Monasteria foeminarum, vel Capitula, seu Collegia, quae iuxta nonnullarum Provinciarum consuetudinem, sunt mixta ex maribus et foeminis, sub unius Abbatissae, seu Praepositae, sive Priorissae regimine; secundo, an praedicta Constitutio eas etiam afficiat pactiones, quae in Eccle­ siarum, vel Monasteriorum ipsorum utilitatem cedunt, vel quae alioquin, si per se spectentur, non iudicantur illicitae. § 2. Hinc ad tollendas huiusmodi dubitationes, et animarum pericula totius submovenda, Congregatio particularis Cc-nsistorialis, a Sanctissimo Domino Nostro deputata, censuit, si Sanctitati Suae videbitur, declarandum, et decernendum, sub praemissa Constitutione Innocentii XIII, eiusque omnibus praescriptionibus, etiam quoad inflictas poenas, omnino comprehendi etiam Monasteria, vel Capitula, seu Collegia mixta ex utriusque sexus personis, regimini, vel iurisdictioni unius Abbatissae, seu Praepositae, sive Priorissae subiectis, ac de eiusmodi etiam Monasteriis, Capitulis, sive Collegiis, prae­ fatam Constitutionem esse intelligendam, perinde ac si de iis quoque expressa, et specialis mentio habita fuisset: adeoque pactiones, capitulationes, con­ cordata, seu statuta quaecumque huiusmodi, occasione electionis personae praedictis Monasteriis, sive Capitulis, et Collegiis praeponendae, tum facta, tum quae deinceps fieri contingeret, tametsi interposita iasiurandi religione roborata, omnino obnoxia esse, et fore prohibitioni, nullitati, poenae, eaetcrisque omnibus, et singulis ordinationibus, decretis, et declarationibus respe­ ctive in ea, ut praefertur, Constitutione contentis, et, quatenus opus sit, ad huiusmodi etiam Monasteria, vel Capitula, sive Collegia mixta ex utriusque sexus personis, praefatam Constitutionem esse extendendam. § 3. Praeterea, cum valde Ecclesiasticae disciplinae intersit omnem ambi­ tiosae cupiditati aditum praecludere, ac providere, ne ullo modo etiam indi­ recte, laesa remaneat libertas eligendi personas magis dignas, magisque ido­ neas, quae assentin' forsan recusarent iis pactionibus, quibus aliae minus idoneae, ad obtinendum electionis commodum, annuerent; similiter decla' Cf. N. 259. 436 Romani Pontifices randum, et decernendum Censuit, memorata Constitutione affici eas etiam pactiones, ante electionem, vel postulationem initas, quae caeteroquin Ecclesiis ipsis, vel Monasteriis utiles sint, vel quae intrinsecus, et per se consideratae, nullam mali suspicionem redoleant, sed quae ideo malae sunt, quia iure humano, et per Sacros Canones, sive Apostolicas Constitutiones, ac praeser­ tim illam Innocentii XII interdicuntur. Quo vero ad eas, quas post electionem vel postulationem fieri contingeret, servandam itidem esse memoratam Inno­ centii XII Constitutionem, ut scilicet illae statim ad Summum Pontificem deferantur, et Sedis Apostolicae iudicio subiiciantur, suspensa interim earum cxecutione, donec ab eadem Sancta Sede, sine cuius auctoritate nihil omnino in similibus pacisci fas est, confirmationis robur in totum, vel in pariem obti­ nuerint. Facta autem per me infrascriptum praefatae Congregationis Secre­ tarium de praemissis relatione Sanctissimo Domino Nostro, eiusdem Congre­ gationis sententiam Sanctitas Sua approbavit, atque ita ab omnibus, ad quos pertinet, perpetuo, et inviolabiliter servari, et iudicari mandavit, cum omnibus etiam derogationibus praefatae Constitutioni Innocentii XII insertis; nec non Litteras Apostolicas in forma Brevis super praesentis Decreti confirmatione, et approbatione expediri iussit. Datum Romae, hac die 16 Augusti 1727. L. S. P. Cardinalis Corradinus. Dominicus Rivera, dictae Congreg. Secretarias. § 4. Huiusmodi autem tam providum, ac salubre Decretum, quo firmius subsistat, et servetur exactius, tenore praesentium, Apostolica auctoritate approbamus, et confirmamus, ac de novo, quatenus opus sit, statuimus, el innovamus, atque illud ab omnibus cuiuscumque ordinis, gradus, status, ac dignitatis, in perpetuum servari, et custodiri praecipimus, et mandamus: decernentes, easdem praesentes Litteras semper firmas, validas, et efficaces existere, et fore, suosque plenarios, et integros effectus sortiri, et obtinere, ac illis, ad quos spectat, et pro tempore quandocumque spectabit, in omnibus et per omnia plenissime suffragari, sicque in praemissis per quoscumque ludices Ordinarios, et delegatos, etiam causarum Palatii Apostolici Auditores, iudicari, et definiri debere; ac irritum, et inane, si secus super his a quo­ quam quavis auctoritate scienter, vel ignoranter contigerit attentari: quibus­ cumque in contrarium facientibus non obstantibus. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 219, 220|. 431. Benedictus XIV, litt. encycl. Quod provinciale, i aug. 1754.' Quod Provinciale Concilium Albanum Provinciae vestrae, Vener. Fratres, Dilecti Filii, Anno mdccih sub fel. rec. Clemente Papa XI Praedecessore nostro celebratum, inter caetera, Canone tertio sanctissime statuerat, nimirum ne 1 Venerabilibus Fratribus Archiepiscopis et Episcopis, necnon dilectis Filiis Parochis, et Missionariis, Provinciae Albaniae. _- ■ ■ _ _ Romani Pontifices ------- * — ■ — i· ■ 1 ■—■■■■ ■ 437 —■ » Turcica, seu Mahumetana Nomina, sive parvulis, sive adultis in Baptismate imponerentur; neve Christifideles Turcicis, seu Mahumetanis Nominibus, quae nunquam sibi imposita fuerant, ob quametimque vel tributorum exemptionem et immunitatem, vel liberi commercii commodum, vel evitandarum poenarum causam, se nuncupari paterentur: id ipsum, inter caetera, Nos quoque com­ mendantes, confirmavimus, ac servandum praecepimus in nostra Encyclica Epistola, cuius initium est; Inter omnigenas, pro Regno Serviae, et finitimis Regionibus, super pluribus Religionis ac disciplinae capitibus die 11 mensis Februarii Anno mdccxliv, Pontificatus Nostri Anno Quarto edita.1 Providum igitur, ac salutare eiusmodi statutum ab Antecessoribus vestris tanta cum sapientia ac religione conditum, et tamquam luculentum Catholicae Fidei» sinceraeque vestrae Christianae pietatis exemplum, aliis ad imitandum et omnino custodiendum a Nobis districte praeceptum, quemadmodum in Pro­ vinciae vestrae maiorem gloriam et existimationem, maioremque consequendae aeternae animarum salutis utilitatem, ita si negligi forte contingat, in maius eiusdem vestrae Provinciae dedecus, apertumque animarum discrimen redun­ dare videtur. § 1. Nos autem, qui abusum illum in praedicta Epistola nostra tamquam turpem Christianae professionis occultationem ad infidelitatem accedentem pronuntiavimus, maximo cum Pontificii animi nostri moerore accepimus, quod quamplurimi istius Provinciae, posthabita aeternae salutis ratione, eadem Turcica, sive Mahumetana Nomina usurpare pergant, non solum ut a tributis ct oneribus illis, quae Christifidelibus imposita sunt, vel imponi saepe con­ tingit, immunes ct liberi sint et habeantur; verum etiam ut tam ipsi, quam eorum Parentes, a Mahumetana secta apostatasse minime credantur, nec poenis hac in re inflictis mulctentur. Haec enim omnia, etsi Fides Christi in corde teneatur, fieri tamen nequeunt, sine Mahumetis errorum simulatione, since­ ritati Christianae contraria; quae mendacium in re gravissima continet, et virtualem Fidei negationem, maxima cum Dei iniuria, Proximique scandalo, includit. Unde opportuna etiam praebetur Tureis ipsis occasio, Christifideles omnes, tamquam hypocritas et deceptores existimandi, atque adeo iure ac merito persequendi. §2. Accedit praeterea ad moerorem, doloremque nostrum magis magisque augendum, quod nonnulli ex Vobis ipsis, Venerabiles Fratres, atque ex Vobis quoque, Dilecti Filii Parochi et Missionarii, ad tam pravam ac detestabilem simulationem nihil animadvertentes, immo conniventes, atque inanibus ad excusandas excusationes in peccatis rationum momentis adducti, eos Chri­ stifideles curae vestrae creditos, qui saepcdicta Turcica, seu Mahumetana Nomina assumunt, iisque vocari student, ad sacramentorum participationem, sine ullo prorsus conscientiae angore, et publica cum bonorum Christifidelium offensione, admittere non vereantur. § 3. Hinc est, quod Nos, qui ex iniuncta Nobis omnium Ecclesiarum sollicitudine, ac suprema Sacrosancti Apostolatus procuratione, Christianos omnes in viam salutis reducere, cosdcmque puros, sinceros, in spiritu ct ' Cf. N. 339. 438 Rbmani Pontifices veritate ambulantes, et absque macula, Deo exhibere tenemur, postquam Vcr.t rabiles Fratres nostros Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales contra Haereticam pravitatem Generales Inquisitores super hac re audivimus, de eorum consilio, primum quidem laudatum Concilii Albani vestrae Provinciae Cano | i ' nem renovantes, Apostolica auctoritate nostra tenore praesentium confirma mus, et districte servandum mandamus ; necnon memoratae Epistolae nostrae I decreta ad vestram quoque Provinciam auctoritate et tenore paribus exten­ dimus, et servanda itidem praecipimus. Deinde districte pariter prohibemus, ne quilibet ex Christifidelibus, quocumque casu vel praetextu, aut in qui busvis excogitabilibus circumstantiis, eadem Turcica, seu MahumetanaNomina ut Mahumetani credantur, assumere audeat. § 4. Porro, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, Vos rogamus et in Domino hortamur, ut serio animo ministerium vestrum, et districtam Supremo Pasto­ rum Principi lesu Christo Aeterno ludici rationem de commissis unicuique vestrum ovibus a Vobis reddendam considerantes, et ipsi curetis per bona opera vestra certam electionem vestram facere, et minime omittatis, (quod sine gravissima incuriae, negligentiaeque vestrae culpa accidere non potest) eosdem Christifideles Provinciae vestrae arguere, obsecrare, et increpare in omni patientia et doctrina, ut conversationem suam inter Gentes habentes bonam, in omnibus seipsos praebeant exemplum bonorum operum, ut ii, qui ex adverso sunt, vereantur, nihil habentes malum dicere de ipsis, quasi male factoribus qui turpis lucri causa aliud in ore, aliud in corde gerant. Quod si qui admonitionibus vestris et praeceptis nostris non acquiescant, ad Aposlolicae disciplinae normam, virga compesci debent, et circa ipsos Albanensis Synodi vestrae, et dictae Epistolae nostrae, sanctiones et poenae omnino exequendae sunt, quibus in vita Sacramentorum, et post mortem, si impoenitentes decesserint, suffragiorum incapaces declarantur. Quas quidem poenas iterum, quatenus opus sit, innovamus et infligimus, et debitae execution! a Vobis mandandas volumus et iniungimus. Hoc autem nemini ex Vobis, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, durum esse debet; quoniam nisi abundaverit iustitia vestra plusquam Schismaticorum et Haereticorum, quorum tamen nullus Mahumetanum Nomen assumere praesumit, non intrabitis in Regnum Coe­ lorum. § 5. Illos denique, qui ex Mahumetanis Christiani sunt facti, vel qui istorum sunt filii, si de sua in Fide constantia diffidant, vereanturque, ne si Turcica deponant nomina, Dominantium poenas incurrant, casdemque subire formi­ dent, serio admoneatis, ut omnino regiones illas occulte deserant, et ad Terras Christianorum accedant, atque confugiant, in quibus et Deus, qui dat escam omni Carni, et Fidelium Caritas minime ipsis deerit; maxime si Epi­ scoporum commendatitiis Epistolis muniantur. Interim Vobis, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, Apostolicam Benedictionem, quam a quolibet Venerabili Fratre Antistite in sua Dioecesi Christifidelibus Orthodoxis nostro nomine impendi volumus, peramanter elargimur. (Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 221-223]. 439 Homa ni Pontifices 432. Benedictus XIV, const. Ex pastorali, 25 aug. 1754· I « l Ex pastorali munere, quo Romani Pontifices Catholicae praesunt Eccle­ siae, eamque moderantur, consueverunt Praedecessores Nostri vigilem navare curam, ut in Sacris peragendis, suos unaquaeque Natio legitime invectos Ritus religiose custodiat, eiusque idiomatis uniformitatem retineat, quo illius respective Maiores in Missae Sacrificio, Divinisque Officiis usi dignoscuntur; prohibentes ne quid a prisca lingua, vulgaribus licet dicendi formulis immu­ tata, deflectatur, omnemque adhibentes operam, ut abusus procedentibus temporibus inolescentes eradicarent. § I. Cum itaque ex fide dignorum testimonio acceperimus, in Ritum Slavo-Latinum, quem felicis recordationis Praedecessor Noster loannes Papa VIII fideli ac religiosae Nationi Illyricae, una cum idiomate, quod nunc Slavum litterale appellant, et characteribus, quos Hieronymianos dicunt, adhibendum concessit, et successivis temporibus recolendae memoriae Prae­ decessores pariter Nostri Urbanus VIII, et Innocentius X, dum Missale, et Breviarium eodem idiomate, et characteribus, excudenda typis traderentur, iteratis vicibus confirmarunt; nonnullos irrepere abusus, Apostolicae Sedis intentionibus institutisque contrarios, perniciosa aliquorum libertate, qui audent Missas, insertis Orationibus et precibus Slavo vulgari sermone con­ scriptis, componere; initium quoque Evangelii secundum Joannem, et Psal­ mum Lavabo, eadem vulgari lingua, latinisque characteribus impressa, nulla desuper a Nobis facultate, et approbatione praeobtenta, sibi aliisque Sacer­ dotibus legenda proponere : idcirco ne huiusmodi abusus, qui eumdem Ritum miscere ac turbare facile posset, latius progrediatur; postquam aliis Nostris editis Constitutionibus, nimirum quinquagesima septima, cui initium Etsi pastoralis,1 et octogesima septima incipiente Demandatam coelitus,2 quae extant in Bullarii Nostri tom. I, p. 167 et 290, Graecorum Rituum conservationi, et integritati, pro Italo-Graecorum, et Graeco-Melchitarum Nationibus, abunde providimus; eamdem nunc sollicitudinis Nostrae curam ad Illyricam Natio­ nem convertentes, suprema, qua fungimur Apostolica auctoritate, volmnus, praecipimus, atque mandamus, ut Ecclesiastici omnes et Sacerdotes tam Sae­ culares, quam cuiuscumque Ordinis, aut Instituti Regulares, qui Ritum SlavoLatinum profitentur, in Augusto Altaris Sacrificio, et in Horis Canonicis, aliis­ que divinis Officiis persolvendis ac obeundis, Missalia, Tabellas, et Breviaria characteribus Hieronymianis impressa typis Congregationis Propagandae Fidei, quaeque imposterum ibidem imprimentur, non sine praeviis opportunis revi­ sionibus, et approbationibus, aliisque diligentiis hucusque adhibitis, et dein­ ceps adhibendis a Viris doctis, et Slavo-Latinum idioma, ac Hieronymianos characteres apprime callentibus, quemadmodum per plura anteacta saecula ' Cf. N. 328. 2 Cf. N. 338. ’ * ’·*■ WlM ' 1 * k 440 Romani Pontifices Romani Pontifices ab Illyrico Clero servatum studiose fuit, ita deinceps omnino adhiberedebean1, et teneantur: utque in posterum nemo ex praedicto Clero, in Missis cek· brandis, aut in divinis Officiis persolvendis, Orationes ct Preces, quae nosta, et Apostolicae Sedis auctoritate examinatae non fuerint, et approbatae, reci­ tare, aut quoquo modo adhibere audeat, seu praesumat. § 2. Quocirca Venerabilibus Fratribus Nostris Archiepiscopis, et Episco­ pis, in quorum Dioecesibus Ritus Slavo-Latinus viget, committimus, atque iniungimus, ut pro zelo et sollicitudine, qua tenentur concreditis sibi Ovibus praecsse, et Sacrorum Ecclesiae Rituum integritati advigilare, sedulam euctamque huiusce Nostrae voluntatis, ac districti praecepti executionem curent, atque urgeant, ac novitates omnes, irreptosque quoslibet abusus eliminent, adhibitis efficacioribus remediis a Sacris Canonibus in pervicaces et refra­ ctarios indictis ; similia vero successivis temporibus attentari minime patiantur. § 3. Decernentes, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 223-225J. 433. Benedictus XIV, ep. Beatus Andreas, 22 febr. 1755.1 § 1. Beatus Andreas de Pago, seu Vico Rinnensi, Brixinensis Dioecesis,non­ dum exacto tertio aetatis suae anno a ludaeis in odium Christianae Fidei sub annum 1462 fuit crudelissime trucidatus. Non ita post multos a Mar­ tyrio annos publice coli coepit; quandoquidem sub annum 1475 eiusdem ossa, sublimi a terra loco recondita fuerunt in pariete Ecclesiae praememorati Vici, Deo in honorem S. Andreae Apostoli dicatae. Cum autem subinde una cum miraculorum fama, eo semper magis religiosum Populi obsequium excreverit, ac praeterea Infantis Reliquiae, scientibus, et probantibus Ordinariis, assiduis nec interruptis cultus publici actibus fuerint exceptae; impu­ lere haec omnia superioribus annis Venerabilem Fratrem nostrum Episco­ pum Brixinensem, Dilectumque Filium Abbatem Monasterii Viltinensis Ordinis Praemonstratensis, aliosque emeritos viros Ecclesiasticos, ut supplices a S. Sede exposcerent indultum peculiaris Missae, et Officii peculiares itidem Lectiones habentis, in Beati honorem, Martyrii die quarto Idus lulii, reci­ tandi a Clero Saeculari, et utriusque sexus Regulari, in Civitate universaque Brixinensi Dioecesi. Huic autem petitioni quinto Kalendas Octobris anni 1751 rescripsimus, ut primum omnium ab Ordinario conficeretur Processus de martyrii, ac Miraculorum fama, deque cultu immemorial!, de quibus iuridice nobis liquere optabamus, ante peculiaris Officii Missaeque concessionem. § 2. Haud ipsis arrisit rescriptum hoc nostrum. Quare cum expositum nobis fuisset, ad exequenda omnia, quae illo praecipiebantur, diuturno tem. porc, labore magno, nec exiguis sumptibus opus esse, quandoquidem BrixiDilecto I ilio Benedicto Veterani Sacrae Consistorialis Aulae Advocato c Fidei Promotori. I 441 none duo Processus Ordinaria auctoritate confici deberent; Nosque ipsos in Nostro Opere, De Canonizatione Sanctorum, lib. 4, part. 2, cap. 5, plura recen sere exempla, quibus Officia et Missae propriae, in alicuius Beati honorem concessa quandoque fuisse constabat, ex iis tantummodo, quae de eo litteris consignarant Auctores graves, quaeque de publico eiusdem cultu erant per­ vulgata, quin ullus antecesserit Processus ab Ordinario confectus super vir­ tutum, seu martyrii, aut miraculorum, vel cultus antiqui, ac hominum memoriam excedentis fama; propterea quod huiusmodi Processus tunc solum­ modo sit necessario praemittendus, quando praeter Officii Missaeque con­ cessionem in causa progredi quis velit, et ad formalem usque Canonizationem procedere; haud vero, quum peculiaris Officii Missaeque induito obtento, nihil de formali Canonizatione cogitatur, sed mens est frui dumtaxat impe­ tratis: hinc igitur animum induximus viam relinquere a Nobis antea prae­ scriptam, et alteram inire, quam ipsi patefecimus, phirimisque exemplis in praecitato cap. 5 confirmavimus. § 3. Incognitum nobis non erat huiusce B. Andreae nomen, neque mar­ tyrium, cum legerimus quidquid de ipso scripserunt celebres Bollandistae tom. 3 Mensis lulii ad diem 12, Nosque ipsi de eo mensionem fecerimus in praecit. Nostro Opere, De Canonizatione Sanctorum, lib. 3, cap. 15, num. 6. Antequam vero oblatis precibus annueremus, opus fuit, ut percurreremus huiusce Martyris historiam manu scriptam, ab Hippolyto Guarinonio Germano idiomate compositam, latine vero redditam a P. Norberto Abbate Viltinensi; ut inspiceremus acta Martyrii, publicique cultus monumenta multo labore ac eruditione collecta, typisque tradita sub annum 1745 a Patre Hadriano Kembtero; nec non disceptationem Apologeticam de martyrio Beati Simonis Tridentini, Tridenti impressam anno 1747, ubi cap. 5, de Martyrio, Cultuque Beati Andreae late disseritur. Quam quidem Disceptationem quamvis eruditi Auctoris modestia nullo inscriptam nomine ediderit, perspectum tamen est, opus esse Patris Benedicti a Cavallesio, quemadmodum testis locupletissimus et celebris Flaminius Cornelius, Senator Venetus, in suo opere De cultu 5. Simonis Pueri Tridentini et Martyçis, pag. 4, ubi debitas praefato emerito Religioso Viro laudes non praetermittit. § 4. Insuper, cum delatum fuisset, antiquum quemdam extare Proces­ sum Ordinaria auctoritate confectum super cultu huiusce Beati Andreae, authenticum eius exemplum transmitti ad nos iussimus; utque extraiudiciales saltem suppeterent probationes continuationis eiusdem publici cultus, missae ea de re ad nos fuerunt testificationes. Postquam autem omnia accu­ rate perpendimus, per organum Congregationis Rituum, instantibus Vene­ rabili Fratre Brixinensi Episcopo, Dilectisquc Filiis Procuratore General' Ordinis Praemonstratensis, et Abbate Monasterii Viltinensis, decimo octavo Kalendas Ianuarii 1753 Missam propriam, Officiumque cum peculiaribus Lectionibus a Clero Saeculari, et utriusque sexus Regulari, sub ritu duplici in Civitate, ac per universam Brixinensem Dioecesim recitandum concessimus; nec tamen omisimus, Missam ipsam, atque proprias Lectiones examinandas curare, omniaque cum Dilecto Filio Ludovico Valenti tunc Fidei Promotore, nunc vero Assessore S. Officii communicare: ac insuper praernemorati Bri- 442 Romani Pontifices xincnsi Episcopi, reliquorumque, quos mox supra expressimus, precibus annuentes, decimo octavo Kalendas Februarii Plenariam Indulgentiam cos cessimus singulis, qui confessi Sacraque Communione refecti, quarto Ides lulii cuiusque anni Rinnensem visitent Ecclesiam, in qua Beati Andreae Reli. quiae conquiescunt. § 5. Haec omnia peregimus, proposito Nobis Sixti V Praedecessoris Nostri exemplo. Sub annum 1472 fuit ab Hebraeis in odium Fidei Christi saevissime occisus Beatus Simon Tridentinus Puer, qui nondum impleverat tertium aetatis suae annum. Ex inhumano hoc scelere tot tantaeque turbae derivarunt, totque ac tantis artibus usi sunt ludaei, ad promeritas poenas declinandas, avertendumque a se iustum Christifidelium odium, ut Sixtus IV refugere haud potuerit, quin ea in re ipse intercederet, prohibendo, ne qui antea publicus cultus Beato Simoni praestabatur, eidem amplius exhiberetur, quousque perspicuum evasisset, eumdem in odium Christianae Fidei luisse a ludaeis trucidatum. Sixti IV Breve relatum a nobis fuit in Nostro Opere De Canonizatione Sanctorum, lib. 1, cap. 14, num. 4. Cum vero subinde palam omnia facta fuissent, allatisque probationibus, demonstrata, una cum nece, ! eiusdem inferendae causa, atque constitisset etiam interfectores Hebraeos fuisse, veluti evincitur ex Processu, qui vel nunc temporis m secretiori Archivo Castri S. Angeli asservatur, quemadmodum monuimus in Nostro Opere De Canonizatione Sanctorum, lib. 3, cap. 15, num. 6, a Sixto V Pon­ tifice anno 1588 datum fuit Breve concessionis Missae celebrandae, ac Officii proprii in Civitate universaque Dioecesi Tridentina, in honorem Beati Simo­ nis, definita die recitandi, superaddita Indulgentia Plenaria omnibus, qui Confessionis, ac Communionis Sacramentis muniti, die eidem sacra visitas­ sent Ecclesiam, in qua eiusdem Reliquiae coluntur. Breve Sixti V insertum et praecitatae Disceptationi Apologeticae super Martyrio B. Simonis, Tridentinis praelis cusae anno 1747, pag. 207, ubi eruditus Auctor refutare non negligit quaecunquc Wagcnseilius, et Basnagius in Pueri innoxii martyrium obiecerant: idque ipsum, vi et eruditione haud impari, praestatur a Flaminio Cornelio, Senatore Veneto, in suo opere De cultu S. Simonis Pueri Triden­ tini, Venetiis recuso sub annum 1743. Inter ea vero, quae vel ipsi pro Beati Andreae Cultu indulsimus, vel Praedecessores Nostri pro Cultu B. Simonis decreverunt, hoc unum discrimen est, quod nimirum iussu Gregorii XIII Pontificis, Beati Simonis nomen in Martyrologium Ramanum fuit illatum, uti praenotavimus in Nostro lib. 1, De Canonizatione, cap. 14, num. 4. At id Nos praestare noluimus quoad Beatum Andream, ad sarta tecta servinda posteriora Decreta, ut in Martyrologium Romanum Canonizatorum nomina solummodo inferantur, omissis nominibus eorum, qui Beatorum numero adscript! sunt, vel solemni, vel aequipollenti Beatificatione : uti videre est Nostro lib. 4, De Canonizatione, part. 2, cap. 18, num. 9 et seq. § 6. Si religiosis Viris satis fuisset, quemadmodum affirmaverant, Offi­ cium Missamque propriam obtinuisse, et subinde ulterius progressi, Causam ipsam ad formalem Canonizationem instruere non attentassent, Nos quidem Epistolam hanc dictandi, te vero perlegendi ac expendendi labore levavissemus; at cum formalem Canonizationem nunc sibi animo proposuerint, obtinue- Romani Pontifices 443 unique ut Poteiilissimi Catholicorum Principum in idipsum vehementer instarent; opus nobis esse conspeximus, ut omnia rite recteque se habeant, hac Epistola sententiam Nostram de nupera petitione aperire. § 7. Haud sane conquerimur eos, postquam expressa superius ratione, Missae propriae propriique Officii concessionem a nobis sunt assecuti, decla­ rato eorum animo ulterius minime progrediendi, mutasse exinde sententiam; nova enim haec molimina libenter damus iteratis Religiosae devotionis impul­ sibus. Certi praeterea sumus, quoties ipsi ad formalem Canonizationem pro­ perare velint, te, pro ea, qua uti consuevisti diligentia, non neglecturum, Commissionem relaxare, quae dicitur, in statu et terminis, de qua verba fecimus in nostro Opere de Canonizatione, lib. 2, cap. 38, num. 13, legitimam quoque exposcere probationem, qua casum hunc Urbani VIII decretis non esse comprehensum demonstretur, quod caeteroquin facile admodum prae­ stabunt Postulatores, authenticum nostrum Missae atque Officii indultum proferentes, veluti nos quoque innuimus praecitato Opere lib. 2, cap. 21, num. 3. Nec te pariter praetermissurum scimus, tum exigere, ut novo con­ fecto Processu Apostolico, una cum martyrio, ipsa probetur causa martyrii Beati Andreae; cum ad solemnem Canonizationem haud satis habeantur, quaecumque et facta, et oculis subiecta fuerunt ad Officii Missaeque conces­ sionem; veluti ipsi plene demonstravimus in Nostro lib. 1, de Canonizatione, cap. 32, a num. 6 ad 17 et cap. 42, num. 9. Tum ad severae entices regulas expendere, an Historici martyrium referentes necessariis polleant conditionibus, ad probationem constituendam in iudicio solemnis Canonization is; quibus de conditionibus Nos late egimus Nostro lib. 3, de Canonizatione, cap. 8, et duobus sequentibus, cum maior etiam quoad Historicos adhibeatur faci­ litas, quoties res est de simplici concessione publici cultus, peculiaris alicuius Dioecesis finibus circumscripti, quam cum agitur de publico cultu praece­ ptiva lege decreto, atque in universam Ecclesiam ampliato, quemadmodum vel ipsi adnotavimus lib. 4, part. 2, cap. 10, num. 26. Ac denique expetere praeter Martyrium, eiusque causam, signorum praeterea ac miraculorum acces­ sionem, quae post Indultum publici cultus contigerint, quod perinde est ac dicere, post datum -a JNobis Breve concessionis Officii ac Missae. Neque hic I i , [ sufficient duo signa, vel miracula, sed quatuor afferantur necesse est; causa namque Beati Andreae, quoad martyrium, et martyrii causam, fulciri non potest probationibus directis, Testibus nempe de visu, sed auxiliaribus veluti ac subsidiariis, Testibus nimirum de auditu, qua quidem in facti specie, duo signa vel miracula satis non sunt, sed quatuor desiderantur, iuxta Generale Decretum a Nobis editum nono Kalendas Maii 1741, impressumque in Nostro Opere de Canonizatione, lib. 3, cap. 3, num. 25, quod nunc temporis accu­ ratissimam exeeutionem in Congregatione Rituum consequitur. § 8. Certum Nobis est, te nihil eorum, quae hactenus recensuimus, pro perspecta Nobis cura, ac sedulitate tua reliqui facturum. Quod Nos habet sollicitos illud est, causam Beati Andreae Pueri, ab Hebraeis occisi in odium Fidei, primam esse, quae, post causas Canonizationis S. Sedi reservatas, instrui velit, haud quidem ad obtinendum, vel Indultum permissivum publici cultus una aliqua Dioecesi circumscripti, vel formalem, aut aequipollentem ' I 444 Romani Pontifices Beatificationem, sed ad impetrandum publicum cultum, ct quidem priât- i Romani Pontifices ' 445 habere palmam martyrii: quia, quod in aliis propria voluntas, Dei auxilio ptum, atque in universam Ecclesiam per expressam formalem Canonizations I adiuta, meretur, isti propter Christum occisi, sunt per Dei gratiam consecuti ampliatum. Nos hac de re disseruimus in Nostro lib. 1, cap. 14, num. 5« etc. Si quis ergo quaerat, utrum pueri non baptizati, essent martyres, si modo lib. 3, cap. 15, num. 6, monuimusque, quoties casus iste obvenisset, cauto opus I interficerentur propter Christum, vel in odium Christianae Religionis, respon­ esse; cum res nova agatur, nec unquam in praxim deducta a S. Sede.exquo dendum est affirmative. Satis ponderis et momenti inest quoque verbis Suaeadem sibi Canonizationis causas reservavit, quemadmodum praediximus. resii in 3 part. D. Thomae, torn. 3, discept. 29, sect. 1, ubi postquam evicerat, Estque hoc plane illud, quod Nos impulit, ut hasce ad Te daremus Litteras; ' Pueros Bethleem fuisse vere martyres, ita subdit: Ex hoc autem singulari congruere enim Nobis visum est, ut primum omnium in Rituum Congre I jacto recte colligimus, nullum infantem, ratione infantiae, esse martyrii inca­ gationc disquiratur, an promoveri debeat Beati Andreae causa, quam Postu­ pacem; sed omnes eos, qui eodem modo pro Christo mortem sustinuerint, vere latores ad formalem usque Canonizationem perducere decreverunt; namque ' esse martyres: nam eadem est ratio et causa in caeteris infantibus, quae fuit aequum non est, ut causa institui permittatur, efformari Processus super in illis Innocentibus; quia vel in illo facto intercessit speciale privilegium, martyrio, et martyrii causa, ac super signis atque miraculis, et fortasse etiam factum illis pueris, vel non: si non intercessit, ergo non est, cur alii cen­ probentur haec omnia, postremo autem respondeatur, formali Canonizationi seantur magis incapaces martyrii, quam illi, cum omnes aeque careant usu non esse locum, ex quo nullum extet similis Canonizationis exemplum, Cano­ rationis: si vero intercessit privilegium, hoc certe non est factum personis, sed nizationis nimirum Pueri in Fidei odium enecati. Audita autem Congrega­ causae. Quid enim in illis Pueris cogitari potest pertinens ad personalem tionis sententia, antequam reddamus quaesito Decretum, non cessabimus dignitatem, vel conditionem eorum, propter quod huiusmodi privilegium illis supplices Deum exorare, ut Divino Nos lumine dirigere non dedignetur. concessum sit? Nihil sane. Tota ergo ratio illius privilegii fuit causa mortis, § 9. Interca vero, ut facilior evadat disquisitio, opportunum existimamus nimirum quod propter Christum occisi sunt etc. Quin etiam Ecclesia eodem hisce Litteris summatim retexere, quidquid docuere Theologi de Pueris, in modo inter martyres numerat quoslibet pueros, vel infantes, qui in lege Gra­ odium Christi occisis, et ex Sacris Ecclesiae monumentis colligere, quae de tiae pro Christiana Religione mortui sunt, ut constat ex omnibus historiis ipsis Pueris, delatoque iisdem cultu, memoriae prodita adinveniuntur. Viden­ Ecclesiasticis, et ex modo loquendi Sanctorum etc. Neque enim gratia Christi tur enim Nobis haec omnia plurimum posse conferre ad absolutissimam minus liberaliter nunc, quam eo tempore, communicatur, neque horum mors definitionem instantiae propositae a Postulatoribus Beati Pueri Andreae I minus est propter Christum, quam illorum ; immo quodammodo videtur exprèsRinnensis, qui, ab impetrato cultu peculiaris Missae et Officii, ad certum i sius, ac formalius esse propter Christum ; nam, licet omnes interfecti sint in quemdam locum, et praenotavimus, circumscripti, id quod nihil aliud est odium Christi, tamen illi priores Innocentes solum mortui sunt inter quaeren. quam aequipollens Beatificatio, ulterius progredi vellent, ct formalem obtinere dum Christum ; hi vero interficiuntur propter Fidem Christi, et ad destruendam el evertendam Religionem eius. Est ergo par omnium ratio. Eiusdemque sen­ Canonizationem. § 10. Hanc itaque sectantes methodum, asseremus, ex quo Ecclesia tan­ tentiae sunt quoque Estius '.n 4 sent., dist. 4, § 21, vers. Praeterea non leve; I Cardinalis Laurea in 3 lib. sent., part. 2, disput. 20, de Martyrio, art. 4, quam Martyres colat Bethleemiticos Infantes, Theologis iustam fuisse causam propugnandi, Martyres quoque esse caeteros omnes Pueros, quibus in odium ( num. 34, nec non bon. mem. Card. Cotti, tom. 2, in 3 part, tract, de Ba­ Christianae Fidei vita fuit adempta. Collectae a Nobis fuerunt auctoritates ptisma, quaest. 2, dub. 2. § 2 et tom. 4. part. 1, de Veritate Religionis, cap. 14t I § 3, num. 15. in Nostro Opere de Canonizations Sanctorum, lib. 1, cap. 14, num. 3 et seq. Neque enim ulla firma ratione defendi potest, quod affirmant nonnulli, Mar­ § 11. Proximum est, ut ea colligantur, quae sacris Ecclesiae monumentis tyres nimirum fuisse Bethleemiticos Infantes, peculiari quodam privilegio consignata reperiuntur. Percurrentes Martyrologium Romanum, reperimus divinitus ipsis dato, quo ipsorum aetatem rationis usus antevertit, ut mortem quinto Idus lanuarii habitam mentionem, Antiochiae Celsi cuiusdam pueri, perpessi, martyrii palmam assequerentur: etenim tam quoad Bethleemiticos qui una cum Marcionilla Matre, aliisque Fratribus in odium Fidei Christi Infantes, quam quoad caeteros omnes, in odium Fidei Christi necatos, obtinet fuit occisus; pridie Idus Februarii, Alexandriae Modestii, et Ammonii Infan­ Theologica ratio, martyrium scilicet intelligi per mortem in Christianae Fidei tium; xvi Kalendas lulii, Tharsi in Cilicia SS. Martyrum lulittae matris, et odium perlatam, Infantesque, qui huiusmodi morte tolluntur, martyrii glo Quirici filii tertium aetatis suae annum agentis; Idibus lulii, Alexandriae decem riam assequi ex lesu Christi meritis, quamvis libero arbitrii actu illud non Infantium; quinto Kalendas eiusdem mensis, Mediolani SS. Nazarii et Celsi oppetierint. Auctoritatibus autem ibi per Nos allatis superaddemus sequentes. puerili; decimo sexto Kalendas Septembris, Cartagine in Africa Maximi pueri; Sylvium nempe in 2,2D. Thomae, quaest. 124, art. 1: Sunt qui dicant acce­ duodecimo Kalendas Septembris, in Sardinia Cisellii, et Camerini puero­ leratum fuisse in istis Innocentibus, de Bethleemiticis loquitur, usum rationis; rum; decimo nono Kalendas Octobris, Romae Crescentii pueri; decimo sed hoc nulla vel Scripturae, vel Patrum auctoritate probatur etc. Non est quinto Kalendas eiusdem mensis, Augustoduni S. Flocelli infantis; Idibus ergo mirandum, quod Beatas Thomas nolit admittere accelerationem usas Novembris Paulilli pueri; qui, in Vandalica Genserici persecutione per Afri­ rationis in parvulis Innocentibus pro Christo occisis, quos tamen recte dicit cam, martyrium pertulit; decimo quinto Kalendas eodem mense, Antiochiae 446 I Romani Pontifices Barulae infantis, octavo Idus Decembris, in Africa S. Maiorici adolescente ’ De hoc Maiorico loquitur quoque Victor Victensis lib. 5, de Persecutione Vu dalica, torn. 8, Bibliothecae Patrum, ubi etiam pag. 681 meminit de aliis pueri·, qui in praedicta Vandalica persecutione forti animo martyrium subierunt Ibi et Infantuli fuere quamplurimi, quos genitrices materno sequebantur affectu, aliae gaudentes, aliae tristes, aliae retrahentes : aliae gaudebant, se martpr, peperisse; aliae moliendo, diluvio rebaptizationis nitebantur a confessioni Fidei revocare. Nullum tamen tunc nec blandimenta vicerunt, nec carnalis pietas aliquem inclinavit ad terram. § 12. Pueros, quorum nomina, uti praenotavimus, in Martyrologium Romanum sunt relata, quique inter Martyres recensentur, sequuntur caeten. quorum Reliquiae martyrii nota signatae, seu, quod perinde est, cum ampulla sanguinis, in veteribus Christianorum Coemeteriis fuerunt repertae, una cum proprio cuiusque nomine, ac indicatione annorum, quibus Sancti illi Pueruli pro Christo occisi sunt. Ad id ipsum evincendum, satis est, ut prae manibus habeatur opus accuratissimum bonae memoriae Canonici Marci Antonii Boldetti de Coemeteriis Sanctorum Martyrum, et veterum Christianorum, ubi pag. 344 affertur inscriptio sepulcralis lapidis S. Dorotei martyris sexto infantiae mense sublati; pag. 363 similis inscriptio S. Anastasii; pag.366alii S. Serenillae, quorum uterque fuit primo ineuntis aetatis anno interfectus: eadem itidem pag. 365, Epitaphium excribitur S. Bonifaciae trimae; pag. 432 alterum S. Aurelii quadrimi; nec non alia tria de tribus Infantibus quinquen­ nibus, Decentio nimirum pag. 345, Tiberia pag. 363, Candida pag. 366. Demum similia monumenta profert de duobus, qui sextum non excesserant aetatis annum, alterum nimirum de S. Doroteo pag. 372, alterum de S. Diogenia pag. 381. Idemque Canonicus Boidetti, lib. 1, cap. 48, pag. 261, postquam scite praenotaverat, non solum Bethleemiticos Innocentes, sed et caeteros quoque, qui successivo tempore pro Christi Fide mortem perpessi sunt, ut Infantes, dignos esse, quibus Martyrum cultus exhibeatur, subdit, sevienlibus persecutionibus, ubique terrarum, praesertim vero Romae, Idolorum Cultores, ipsos quoque pueros in odium Fidei Christi interemisse: In pueris quoque virtus maior aetate annos suos confessionis laude transcendit, ut mar­ tyrii vestri beatum Gregem et sexus, et aetas omnis ornaret: sunt S. Cypriani verba in Epistola 77 ad Nemesianum Balutianae editionis. Loquens autem de Christifidelibus Romae degentibus, inquit Minutius Felix in Octavio, torn. 3 Bibliothecae Patrum: Pueri, et Mulierculae nostrae cruces, tormenta, feras, et omnes suppliciorum terriculas, inspirata patientia doloris illudunt. § 13. His consoni sunt Ecclesiae Annales, aliaque Ecclesiastica monu­ menta. Sub Decio, aut Valeriano, celebre fuit martyrium S. Cyrilli primioris aetatis, Pueri, cuius acta referuntur a Bollandistis torn. 7, Maii ad diem vige­ simam nonam, et a Ruinart in Actis Martyrum editionis Amstelodami, pag. 246. In Annalibus Cardinalis Baronii ad annum Christi 311, num. 16, fit mentio de duobus fratribus Puerulis, quorum corpora condita fuere ad Nicomediam in Ecclesia, quae subinde dicta fuit Martyrium Infantium; et ad annum Christi 522, pag. 57 ct seq. exscripta sunt acta Martyrii cuiusdam Mulieris, eiusque Filii quintum aetatis annum non praetergressi. Apud Bolland. ad Romani Pontifices 447 dum 24 Martii, praeter ea, quae de Beato Simone puero Tridentino superius çommemoravimus, narratur in Dioecesi Coloniensi coli loannettum quemdam Puerum, in odium Fidei ab Hebraeis occisum. Baillet. ad eamdem diem 24 Martii, inquit, Parisiis coli tanquam Martyrem Riccardum quemdam pue­ rum; alterumque itidem puerum Villelmum nomine, in odium Fidei ab Hebraeis interemptum in Anglia fuisse cultum. Tomo autem 18 Operum Patris Theophili Raynaudi, et nommatim in eo Opere, quod inscriptum est de Martyrio per pestem, part. 2, cap. 2, num. 7 legitur, Ferdinand! Hispaniarum Regis aetate, in odium Christi fuisse a ludaeis interfectum in oppido prope Toletum, Guardia dicto, puerum quemdam trimum, eidemque cultum exhiberi, atque dici antonomastice, Innocentem a Guardia: idque ipsum testatur de geminis aliis pueris bimis, in Sardinia, Cesselio, et Camerino nuncupatis. Insuper in praecitata disceptatione Apologetica de martyrio S. Simonis Tridentini, pag. 242 Infantula quaedam commemoratur, nomine Ursula annorum trium, quae ad annum circiter 1442, Loncii, parva quidem, sed vetusta Civi­ tate in finibus Comitatus Tirolensis ad Carinthiam positae in Valle Pusteria, truculentissime fuit in Christi odium ab Hebraeis interempta; vetustiorique lapidi in sacrario loci apposito subrogatus subinde fuit recentior an. 1609 ex vetustiori illo exsculptus, in quo descripta legitur horrendi sceleris histo­ ria: et pag. 246 et seq. mentio habetur de Laurentino puero, quem Hebraei quinquennem in odium itidem Fidei Christi anno 1485 interfecerunt, quique ab ipso martyrio in haec usque tempora, Marosticae, in agro Vicentino, proximisque pagis, martyr habetur ac colitur. §14. Non id Nobis sumimus, ut propugnemus, omnes, quorum nomina hucusque innuimus, ea reipsa fuisse aetate, qua rectum a pravo, cum occisi luerunt, non secernerent, quamvis ex ipsis nonnulli Pueri, reliqui Infantes, dicantur. Fatemur ingenue, ut aliqui nuncupentur Pueri, ex his tamen ipsis nonnullos duodecimum, alios nonum, et alios itidem septimum aetatis annum implevisse; quemadmodum ipsi adnotavimus ad martyrium S. Babilae, et Sociorum, in Nostro Opere de Canonizatione Sanctorum, lib. 1, cap. 14, num. 5, ct uti etiam monetur ab emeritis viris, et in latina lingua apprime versatis, quorum aliqui pueritiam a tertio quartove aetatis anno ad decimum usque, alii a septimo ad decimum quartum producunt; uti videre est apud Martinium, Verb. Puer. Alii pueritiam decimo vel etiam decimo quinto aetatis anno concludunt, quemadmodum legi potest penes celebrem Facciolatum, Verb. Puer, et inter jurisperitos apud Gonzalez, in cap. Referente, num. 7 et seq., de delictis puerorum : qua nimirum aetate oportet fuisse sanctum illum Cyrillum Puerum, quem supra commemoravimus, si eius agendi ratio, respon­ siones ad Tyrannum, adhibitaque ab ipso Tyranno verba expendantur: Vi­ disti, o puer (inquit) ignem; vidisti, o invenis, gladium? quae in eiusdem Actibus superius indicatis leguntur. Animadvertimus, plures dici infantes, eum autem esse infantem, qui adhuc concepta verba proferre nescit, id est non valet. Infans ab infando dictus est: inquit Nonius. Et S. Isidorus de originib. subdit: Infans dicitur homo primae aetatis; dictus autem infans, quia adhuc fari nescit, id est loqui non potest. Qua in re consentiunt viri litinac linguae peritia insigniores, Hofmannus nempe, et pracmemoratus Fac- 448 Romani Pontifices dolati. Verum non ignoramus infantis nomine ab Ecclesiasticis Scriptoribus eos etiam fuisse designatos, qui eam agebant aetatem, qua eloqui poterant, ac noverant. In actis Proconsularibus S. Saturnini et Sociorum martyrum i Surio editis, relatisque a Cardinali Baronio ad annum Christi 303, habetur, a Coloniae magistratu captum Saturninum Presbyterum, una cum quatuor filiis, quos inter aderat Hilarianus infans, omnesque martyrium consecutos: ad verbum autem Infans haec expendit praedictus Cardinalis n. 36: Cum audis infantem, ne existimes, puerum hunc esse nuper natum, qui fari nesciat; nam loquendi usus erat apud Afros, ut quosque pueros infantes dicerent, ut ex Victore Uticensi alibi diximus, qui pueros Ecclesiae cantores infantulos nominat etc. Post haec idem Cardinalis quaestionem exhibet de aetate, quam ageret Hilarianus infans, cum martyrium passus est: Porro quotennis esset puer hic, quem Auctor vocat infantem, sua ipsius confessio, coram Procon­ sule facta, inferius declarabit. Et num. 57 verba exscribens ab infante coram Proconsule dicta, satis indicat, infantem et fari scivisse, et potuisse, eaque fuisse aetate, in qua probe animo menteque assequebatur, sibi mortem in odium Fidei Christi inferri: Hilarianus adhuc supererat, sunt ipsa Actorum verba, unus de natis Presbyteri Martyris Saturnini, qui aetatem suam par­ vulam ingenti devotione vincebat etc. Subito brevi de corpore vox luvenilis auditur, et angustum pueri pectus ad confessionem Domini tutum aperitur in voce respondentis: Christianus sum, et mea sponte atque voluntate cum patre meo, et cum fratribus feci Collectam. § 15. S. Bernardus in Sermone de Innocentibus, tom. 1, pag. 787, ait, nonnullos Martyres esse voluntate et opere, veluti Sanctus Stephanus : Habe­ mus in Beato Stephano martyrii simul et opus, et voluntatem ; alios esse Mar. tyres sola voluntate, cuiusmodi fuit S. loannes Evangelista, qui post marty­ rium ebullientis olei superstes, in pace quievit: Habemus solam voluntatem in Beato loanne ; et quosdam Martyres haberi solo opere, ex eo nimirum, quod pro Christi Fide mortem obierint: solum in Beatis innocentibus opus. In Classe Martyrum operis et voluntatis redigendi sunt quotquot puerilem licet aetatem agentes, noverunt tamen sibi pro Christi Fide moriendum, volueruntque pro ea occumbere, Deo Optimo efficacibus gratiae suae auxiliis aetatem antevertente. Hunc gratiae triumphum innuit S. Ambrosius, cum in suo lib. 1, de Virginibus, cap. 2, loquitur de Martyrio S. Agnctis: Haec duodecim annorum martyrium fecisse traditur. Quo detestabilior crudelitas, quae nec minusculae pepercit aetati : immo magna vis Fidei, quae etiam ab illa testimonium invenit aetate; et paulo infra: Magisterium virtutis implevit, quae praeiudicium vehebat aetatis. Paullo supra martyrium commemoravimus matris, eiusque filii, a Cardinale Baronio relatum ad annum Christi 522, n. 57 et seq., nunc autem opportune subditur, valuisse puerum, etsi haud quinquennio maiorem, blandimentis Tyranni obsistere, qui postquam matrem comburi iusserat, filium cupiebat poena eximere, modo a Christi Fide defe­ cisset; verum cum effervescente concertatione, a suo se custode abripuisset puer, ex superno peculiari impulsu prosiliit in flammas, inter quas perierat mater, quemadmodum nosse licet ex universa facti serie descripta in Actis a Cardinali Baronio relatis, in quibus dum pueri describitur indoles, instru- Romani Pontifices 1 [ ( i ( 449 dus dicitur prudentia, quae aetatem longe praestaret De his martyribus non est Nobis sermo; de tertia loquimur classe Martyrium, qui solo opere Mar tyres sunt, ut verbis utamur S. Bernardi, damusque libenter ex iis multos reperiri inter eos,quos supra commemoravimus; occurrunt quippe nonnulli, de quibus, vel adnotatus annorum numerus, quo martyrium subierunt, vel integer historiae complexus omnem adimunt occasionem disceptandi, quo­ nam sensu verbum Puer, alterumque Infans, sint accipienda. Cum in Sacro Textu apud Matthaeum, cap. 2, aetas puerorum, quos Herodes in Bethleem eiusque finibus iussit occidi, adnotetur: a bimatu, et infra; inde demon­ stratur perspicue, interfectos pueros Martyres fuisse solo opere, pugnat quippe cum verisimilitudine, et cum ipsa littera textus, sententia, quam Jansenius quoque in Evangelio, cap. 11 improbavit, asserentium, verba illa a bimatu, (t infra, haud ita accipi oportere, quasi adhibita ad circumscribendam aeta­ tem infantium interfectorum, sed ad innuendum, primum quidem occisos fuisse infantes biennes, vel biennio minores, quamvis subinde necati fuerint e* illi, qui erant grandiores. § 16. Nihil deflectentes a statuta methodo, proximum est, ut de Cultu isseramus, qui iuxta Ecclesiae disciplinam exhibitus fuit, nuneque exhibetur infantibus, quibus in odium Christi mors fuit illata, quique Martyres sunt solo opere; propterea quod mortem ipsam ea aetate sint perpessi, qua potis non erant, bonum a malo secernere, nec adhuc advenerat tempus intelligentiae, quo Dei mandata cognoscimus, ut perveniamus ad vitam, uti loquitur S. Hieronymus in epist. 121 ad Algasiam, quaest. 8, victoriamque obtinuerint velante quam, quid vicisse sit, nosse potuerint; iuxta phrasim, qua utitur S. Ambrosius disserens de Infantibus Bethleemiticis, lib. 1, de officiis Mini­ strorum, cap. 41, num. 213. Quid dc bimulis loquar, qui ante palmam victo­ riae acceperunt, quam sensum naturae? Utque res clarior evadat, in nonnullas classes eosdem distribuemus. § 17. Prima classis iis constat, qui a remotioribus usque saeculis cultum oblinent in tota Ecclesia universalem; de his quippe licet asserere, Sancto­ rum albo eos asse adseriptos per eam Canonizationis speciem, quae tum idesse intelligebatur, cum cultus aliqua in Dioecesi institutus, ex ea in aliam I Dioecesim, et ita subinde in universam Ecclesiam protendebatur; qua quidem . m re, Ecclesiastica semper accedebat auctoritas, Episcoporum nimirum, et I Romani Pontificis. Episcoporum quidem, dum cultus ex altera in alteram Dioecesim ipsis consentientibus derivabat: Romani autem Pontificis, vel quia a particularibus locorum Episcopis saepe transmittebantur Acta, ut eadem ipse expenderet, atque probaret; vel quia, cum perspectum haberet, nec impro­ baret cultum iam institutum, ac sensim longe lateque manantem, hoc ipso eum probare videbatur; veluti videre est in nostro lib. 1, de Canonizatione Sanet., cap. 6 et nominatim num. 9. § 18. In hanc autem primam Classem Nos Bethleemiticos Innocentes referimus, quorum cultus iam inde a primis saeculis in universa Ecclesia obtinuit, quemadmodum demonstrat Cardinalis Baronius in Notis ad Marityrologium Romanum, et uti etiam fateri cogitur severus censor Baillet, qui in Historia Cultus horum SS. Innocentium, § 2, quamvis neget festum ipso· I t· 450 Romani Pontifices rum diem ante saeculum nonum fuisse universim servatum, fatetur tamen, cultum erga eos in universa Ecclesia iam inde a primis saeculis inolevisse; quandoquidem et ipse S. Augustinus scripserat, lib. 3 de libero arbitrio, cap. 23, num 67: Non frustra etiam Infantes illos, qui, cum Dominus nosltr lesus Christus necandus ab Herode quaereretur, occisi sunt, in honorem Mar tyrum receptos commendat Ecclesia. Quod etiam colligitur ex lib. 10 de Qt nesi ad litteram, cap. 22, num. 39. Prior haec Classis multa sane esset ac frequens, si Graecorum firma esset assertio, qui in suis Menaeis volunt, infantes iussu Herodis in Bethleem necatos, numerum quatuordecim mil­ lium implevisse: Commemoratio Sanctorum Infantium, qui ab Herode occisi fuerunt, quorum numerus quatuordecim millia; qua in re consentiunt quoque Moschi in suis sacris Ephemeridibus, et Aetiopes in sua Liturgia. At Nos huiusmodi assertioni minime assentiri Nos posse ducimus; cum legerimus, quidquid contra scripsere Papebrochius, tom. 1 Actuum Sanctorum Maii, pag. 57, Tillemont, in Monumentis Ecclesiasticis, torn. 5, pag. 432, not. 13, Calmet in Commentariis ad Evangelium S. Matthaei, Serry in sais exerci­ tationibus, et novissime eruditus Pater Castus Innocens Ansaldi in egregia sua Disceptatione, seu Vindiciis Infanticidii Herodis, Brixiae sub annum 1740 impressis, ubi eos refutans, qui ausi sunt facti veritatem in dubium revo­ care, ex ea levissima ratione, quod nihil de eo habeat loseph Hebraeus, non praetermisit omnia colligere, quaecumque a caeteris uspiam allata fuere adversus praefatam Graecorum assertionem. Satisque Nobis erit asseruisse, infantes in Bethleem eiusque finibus fuisse iubente Herode occisos, eosdemque non solum Martyres extitisse, sed cum insuper in universa Ecclesia cultum sint consecuti, quemadmodum supra adnotavimus, Canonizatos haberi debere, ideoque pertinere ad primam classem, de qua nunc Nobis est sermo; quam quidem in classem libenter recensebimus alium quemcumque infantem, cui demonstretur in universa Ecclesia a primis usque saeculis cultum veluti Martyri fuisse exhibitum, eo plane modo, quo fuit exhibitus, et nunc quoque temporis Bethleemiticis infantibus exhibetur. § 19. Altera Classis ex iis constituitur Infantibus in odium Christianae Fidei interfectis, qui a tempore hominum memoriam antevertente publicum sibi in aliqua Civitate, vel Dioecesi vindicant cultum, scientibus, et ferenti­ bus, quin et quandoque nominatim etiam adprobantibus Ordinariis. Secundae huic Classi possunt accenseri perplures, quorum, uti praenotavimus, in Ecclesiae Annalibus, ac Monumentis fit mentio, et nonnulli etiam ex iis, quorum nomina sunt in Martyrologium Romanum relata. In eadem ipsa Classe locus statuendus erit Beato illi Infanti loanetto, duobusque Pueris Riccardo et Guillelmo, et praeter reliquos Beato etiam Laurentino, de cuius vetustissimi cultus antiquitate, extat Episcopalis Patavinae Curiae testimo­ nium impressum in praecitata Disccptationae apologetica, de Martyrio Sancti Simonis Tridentini, pag. 253, his verbis compositum: ZZ Culto religioso verso codes to Santo Fanciullo si è mantenuto setnpre invariabile nel lungo corso d'anni dugento sessanta dal suo Martirio sino al presente, cost in Marostica, come ne’ luoghi vicini, informati del di lai sagrifizio alia rabbla Giadaica. Nelle urgenze si private, e si pubbliche di questi popoli, si ricorre a Dio Romani Pontifices ί 451 Signore col mezzo del di lui credito, scoprendosi in tal’occasione i’Arca del sao sacro Deposito, per sempre più infervorare i supplicanti. De his itaque disserendo, qui praefata immemorabili possessione publici cultus fruuntur, isscri iure non potest, eosdem Sanctae Sedis iudicio, et auctoritate Beatificatos fuisse, dum ponitur, ipsorum cultum, scientibus, et probantibus tan­ tummodo Ordinariis, obtinuisse; cumque de ipso nullus fuerit efformatus processus, vel Romam ad Romanum Pontificem missus fuerit eius auctori­ tate approbandus. Multo minus dici merentur Canonizati, tum quia iliorum cultus ad universam non protenditur Ecclesiam, tum quia desideratur supre­ mum Romani Pontificis iudicium, ad Canonizationem omnino necessarium. Illud tamen de praefatis Pueris affirmare licet, quod quum Urbanus VIII Pontifex suis in Decretis edixerit, nolle se quicquam detrahere iis, qui cen­ tenariam ante sua Decreta possessionem publici cultus obtinuerant, nihil hinc praeterea desideretur, ut ipsis debeatur idem cultus, iisdem in locis, in quibus centum ante id temporis annos illum continenter sunt consecuti, scientibus, et probantibus Ordinariis; potiorique iure quoties Romani quoque Pontificis scientia superaccessisset. § 20. Tertia denique Classis eorum est puerorum, de quibus supra memi­ nimus, quorum aetas una cum propriis eorundem nominibus, sepulcralibus lapidibus est notata; quorumque Ossa ac Reliquiae, in Sacris Urbis Cata­ cumbis, cum notis martyrii inventa publico cultui proponuntur. Nemo ex severioribus criticis non consentit, indubiam esse martyrii notam vasculum unguine plenum, vel tinctum saltem, quod in sepulchris in Urbis Catacumbis effossis saepe reperitur. Aringhius, Mabillonius, Senator Buonarroti, Raphaël Canonicus Fabrettus, Abbas Ludovicus Antonius Muratorius, Canonicus Boldetti, Canonicus Marangonius, Eques Victorius, Praefecti sacris hisce Cor­ poribus extrahendis, huic sententiae omnimoda consensione subscribunt : veluti deprehendere est ex Nostro Opere de Canonizatione, lib. 4, part. 2, cap. 27, num. 21 ad fin. Ex pervetusta Ecclesiae disciplina est, ut sacra Ossa Romae ex Coemeteriis effossa, et cum signis sive notis martyrii adinventa, in Ecclesiis publice colenda exponantur; quemadmodum videre est ex vul­ gato Anastasio in vita S. Pauli I Pontificis octavo saeculo; ubi postquam enarravit, Pontificem hunc reperta in sacris Coemeteriis Corpora Romani transtulisse, sacraque Ossa in varias Ecclesias distribuisse, inde pergens, paulo infra subdit: Infra Claustra ipsius Monasterii, quod in propriis paternis aedibus construxerat, Ecclesiam mirae pulchritudinis a fundamentis noviter construxit, etc. !Ilieque innumerabilium Sanctorum Corpora, quae de praefatis demolitis abstulit Coemeteriis, maximo venerationis condidit affectu. Ad Sixtum usque V Pontificem, in Basilica S. Pauli Urbis colebantur exigua quaedam Ossa, quae pia opinione, sanctorum aliquot Bethleemiticorum innocentium Ossa censebantur; quemadmodum testatur Panvinius in suo Opere de septem Urbis Ecclesiis, pag. 96. Severanus autem eodem in Tractatu translationem a Sixto V sub annum 1586 ad Liberianam Basilicam factam describit. Et Abbas Paulus de Angelis in sua huius ipsius Basilicae descriptione, lib. 10, cap. II, prolixum quemdam locum exscribit, ex Bulla eiusdem Pontificis, in qua, verba faciens de Cappella S. Luciae, una cum alia plane conformi 452 ■' Romani Pontifices 453 Romani Pontifices extructa ad limina Sacelli Praesepis Christi Domini, haec habet : sub Altari, nimirum Sanctae Luciae, in Arca marmorea duo Sancta Beatorum Innocentinn Corpuscula, a Basilica Sancti Pauli extra Portam Ostiensem nostro iassii translata, rite recondi curavimus, ut ad Christi Infantis Cunabula Udem S.b· nocentes (flores, ac primitiae Martyrum, Deoque gratissimae victimae) quo­ dammodo excubare videantur. Ad instar autem et exemplum Reliquiarum SS. Bethleemiticorum Innocentium, passim ad Altaria exponuntur colendae Reliquiae Puerorum, qui in odium Christianae Fidei martyrium subierunt, quorum Ossa certis martyrii notis distincta, ex Urbis Coemeteriis effodiun tur. In Coemeterio Gordiani, uti praediximus, reperta fuerunt Ossa puerili Dorotei, ipso adscripto nomine, adpositoque sanguinis vasculo : et infantis Cineres ac Ossa, una cum inscriptione, Anagniam fuerunt transmissa, ut in Ecclesia SS. Cosmae et Damiani collocarentur, quemadmodum testaturBoldeiti praecitato suo Opere, pag. 344, ubi pag. 345 refert, in eodem Gordiani Coe­ meterio inventum fuisse Corpus Decentii pueri quinquennis, una cum proprio nomine inscripto, ampullaque sanguinis, fuisseque illud in Cappella Rosarii, intus Ecclesiam Sanctae Sabinae, in Aventino collocatum. Nisi perspicua rt» esset, et quotidiano usu comprobata, nullo negotio posset contexi catalog compluribus exemplis, quibus horum infantium Reliquiae in Ecclesiis locata noscuntur; verum cum nemini incognita sit disciplina isthaec, libenti animo a similium exemplorum collectione cessabimus, concludemusque de tertia hac classe sermonem, animadvertentes, recensitos in ea pueros publicum obtinere cultum in Ecclesiis, in quibus eorum Reliquiae conquiescunt, in id maxime consentiente, et probante Sancta Sede, quae firmum statuit suae concessionis fundamentum in certis martyrii insignibus, in eorum sepulchris repertis; nec propterea tamen asseri posse, eosdem esse formalem Canonizationem con secutos, si Canonizatio, prout par est, nil aliud esse ponatur, quam sententia Romani Pontificis in universali Ecclesia per modum praecepti cultum tri­ buentis. De cultu praefatis Reliquiis exhiberi solito, quamvis plerumque is sit absque Officio et Missa, disseruimus ipsi in Nostro Opere de Canoniza­ tione Sanctor., lib. 4, part. 2, cap. 28, ubi invectae praxis fundamenta recen­ suimus; et lib. 1, cap. 38, num. 3 et seq. praetermissa haud fuere, quaecumque spectant ad recitandum Officium, Missamque celebrandam in universa Ecclesia, quoties res sit de pueris formali vel aequipollenti Canonizatione inter Sanctos < relatis. § 21. Postremam classem illi pueri constituunt, quibus in odium lesu Christi adempta est vita, quorumque cultus expetitur per formalem vel aequipollentem Beatificationem; quam denique, quoties nil aliud obstet, potest, ac etiam solet consequi formalis Canonizatio. Superius dictum est, Romanos Pontifices suam auctoritatem in Canonizationibus semper interposuisse,etiam tum cum de ea Canonizatione agebatur, quae fiebat ex introducto in unam Dioecesim cultu, qui deinde in aliam, et postremo in universum Orbem propagabatur. Nunc vero addimus ab Alexandro III invectam fuisse, firmiterque statutam disciplinam, iuxta quam solius Romani Pontificis est, in peculiari unoquoque loco, et in singulis totius Orbis Dioecesibus cultum indulgere, vel approbare. Huiusce Constitutionis fundamenta, rafionesque deprehendere est ex praecitato Nostro lib. 1, cap. 10, num. 3 et seq., etex iis, quae ibi latiori calamo adducuntur, inferre licet, non solum Romani Pontificis praecipuum esse, quemadmodum semper fuit, cultum in universa Ecclesia vel Martyribus, vel Confessoribus praecipiendo asserere, in quo, uti saepe dictum, sita est Canonizatio, verum etiam permittendo, indulgere, ut aliqua in Civitate, vel Dioecesi, caeterisve definitis locis, religioso cultu hono­ retur aliquis Dei Servus Confessione, vel Martyrio conspicuus, qua in re con­ stituitur Beatificatio. Ex hac autem postrema classe sunt duo Beati infantes in odium Fidei interempti, Simon Tridentinus martyrium consecutus anno 1472, et Andreas Rinnensis.seu Vico Rinnensi martyrio sublatus sub annum 1402, de quo nunc agimus. Utrumque enim ab hac Sancta Sede, nisi formalem, aequipollentem saltem Beatificationem obtinuisse, affirmari potest, dum,allatis, discussisque iam omnibus, quae erant de martyrio, causa martyrii, et fama signorum ac miraculorum necessario perpendenda, ad Officii Missacque concessionem in certis quibusdam locis, deventum est. Et quamvis, uti superius diximus, iussu OregoriiXII! Pontificis, Beati Simonis nomen in Martyrologium Romanum fuerit i ' tum, haud tamen contendi potest, eumdem propterea fuisse canonizatum; ■' namque tutissimum aeque ac receptissimum principium, annuntiari in dyrologio nomina, et clariores res gestas eorum, qui in eo descripti sunt, ut excitentur fideles ad imitationem, et etiam ad cultum, sed intacta semper permanente Ecclesiastica disciplina: ita ut, si res sit de iam Canonizatis, cultus, ad quem excitantur fideles, sit praeceptivus, universalis, et publicus ; si vero agitur de Beatificatis, sit quidem publicus, sed tantam permissus personis, et lexis Induito Beatificationis comprehensis ; sit autem permissus, sed privatus, quoad alios, qui Induito comprehensi non sunt: veluti ipsi hisce conceptis verbis, re mature perpensa, investigataque praxi per S. Sedem servari so­ lita, conclusimus in nostro Opere de Canonizatione, lib. 4, part. 2, cap. 19, num. Ιό. § 22. Β. Simonis Canonizationem, quamvis Beatorum honores, longe ante B. Andream consecuti, nemo est qui promoveat. Instantia pro Cano­ nizatione, quae nunc urgetur, B. Andream respicit multo post Beatificatum: tota autem disquisitio in eo versatur, num instantiae aditus dari debeat; neque enim inaudita res est, lustis et gravibus de causis, sisti alicuius Causae cursum, occludiquc viam ad Canonizationem, etiamsi Beatificatio praecesserit, quemadmodum perspicuum faciunt tam multae Causae, in quibus postquam per formalem, vel aequipollentcm Beatificationem Officium et Missa concessa luit, nemo extitit umquam, neque deinceps erit, qui solemnem petendam cogitet Canonizationem. § 23. Paucis igitur gradum facimus ad rationes, quae non ad unam coardantur Beati Andreae causam, sed omnes aeque afficiunt causas Puero­ rum, quos in aetate boni malive nescia, odium in Christi fidem sustulit, quique cum Martyres sint, non tamen sunt voluntate et opere, sed solo opere, ut ipsis utamur verbis S. Bernardi. Videri enim cuiquarn fortasse poterit, recte factum, si omnibus confluentibus conditionibus, proprius Beatorum cultus iis decernatur; at dubitabit, num congruat ulterius progredi, per modum praeceptivae legis cultum ampliando ad universam Ecclesiam, quod praeci- 454 Romani Pontifices puum Canonizationis est, quamvis etiam nihil desideraretur eorum, quae requiruntur, ut transitus fiat a Beatificatione ad Canonizationem. § 24. Fundamenta, quibus potest isthaec inniti dubitatio, singula subne­ ctimus. Primum in eo situm est, nullum fortasse in veteri Canonizationum praxi, aliud offendi exemplum verae, ac propriae Infantium Canonizationis,prae ter illud unum Bethleemiticorum Infantium, quandoquidem caetera exempla possunt commode ad Beatificationem referri ; atque praeterea certum esse, extare plane nullum exemplum formalis Canonizationis vel unius horum Pue­ rorum post methodum Sanctae Sedis auctoritate invectam, confirmatam, ser vatamque in Causis publici Cultus, qui semper quoad hosce Pueros sola fuit Beatificatione conclusus. Quod autem per plura saecula nullum offen­ datur exemplum, quamvis eius inducendi non defuerit occasio, res est magni momenti, quaeque negotium iure facessat cuilibet novarum rerum minime studioso. § 25. Alterum ex ea est animadversione, rem totam hanc in eo verti, quod hi Pueri Martyres sint, quia pro Christo mortem subierunt. Id autem, si generatim loquimur, inficiatur nemo; ideoque libenter datur, ut quoties necessaria quaeque concurrant, iisdem Beatificationis cultus decernatur. At si recepta probataque est regula, non esse latam Canonizationibus sternendam viam, ne vilescant, quemadmodum et Nos adnotavimus in nostro lib. 1, cap. 13, num. 16, videtur pertimescendum, ne plane huiusmodi incommodo reseretur aditus, quotiescumque ad Canonizationem admittantur Pueri pro Christi Fide mortem perpessi, ex eo tantummodo, quod martyres sint. Docent quippe Theologi, Martyres esse et eos Pueros, qui in bello sacro, dum oppugnantur urbes, vel ex insidiis invadantur arces, caesi fuerint, ut aperte docet Sotus in 4 Sent., dist 3, quaest. unie., art. 11, § Secunda propositio, et eos quoque Pueros censeri Martyres tradunt, quos Christi hostes interfecerint, quamvis nondum ex materno ventre eruperint, sive superstes maneat Genitrix, sive cum iis pereat, uti videre est apud Theophilum Raynaudum, cit. torn. 18 in Opere inscripto de Martyrio per pestem, part. 2, cap. 2, num. 8 et late apud Hurladum in resolutionibus de vero Martyrio, tract. 2, résolut. 20, per tot. Quidquid autem pronunciatur de Pueris ante usum rationis in Christi odium sublatis, protendi ad homines adultae aetatis contenditur, qui rationis semper expertes fuerint, si et his in odium Fidei ab inimicis Christi vita adimatur, hos quippe statuunt Pueris omnino similes. Videatur Cardinalis Capisucchius in suis controversiis Theologicis, et nominatim in illa de Martyrio, quaest. 2, § 4 in fin.: Licet in Pueris ante usum rationis pro Christo morientibus non adsit propria ac personalis intentio, adest tamen intentio Ecclesiae, quae in illis mortem pro Christo acceptat, eosque per Martyrium Deo consecrat, etc. Quae autem de Infantibus ante usum rationis pro Christo occisis dicta sunt, intelligenda sunt etiam de amentibus, qui nunquam rationis usum habuerunt, si contingat, eos in odium Christi occidi. Sententiae et opiniones hae quidem sunt, quae si in praxim deducerentur, Canonizationum splendori plurimum possent detrahere. § 26. Tertium denique fundamentum statuitur in doctrina, quam cum S. Thoma tradunt caeteri quoque Theologi, nimirum, in Paradiso martyribus Romani Pontifices 455 esse gloriam essentialem, quae dicitur aurea esse; et praeterea eidem adiunclam, sive accidentalem, gloriam, quae aureola appellatur, sitam in quodam gaudio, quo perfunduntur, dum animo conspiciunt partam sibi ex Mundo victoriam, cum pro Christo pugnantes, ultro mortem pro ipso oppetierunt; cuius quidem aureolae non aeque participes sunt pueri, qui cum Martyres fuerint, solo tamen opere fuerunt, non voluntate: Innocentes sicut non pertin­ gunt ad perfectam rationem martyrii, sed aliquid martyrii habent ex hoc, qaod passi sont pro Christo; ita etiam aureolam, non quidem secundum perfectam rationem, sed secundum aliquam participationem; in quantum scilicet gaudent, se in obsequium Christi occisos esse; at dictum est de pueris baptizatis, quod habebunt aliquod gaudium de innocentia, et carnis integritate. Sunt haec S. Thomae verba in 4 sent., dist. 49, quaest. 5, art 3, quaest. 2 ad du cimum. Ad haec autem Sancti Doctoris verba sic pergit Cardinalis Capisucchius praecit. loco § 26. Cum aureola sit praemium a Deo beatis concessum intuita egregiorum operum, quae ipsi pro Deo in terris patrarunt, ac proinde sil praemium respondens operibus; evidens est, Sanctos Innocentes, et alios Parrulos pro Christo ante usum rationis occisos, aureola non gaudere martyrii. Cum vero Infantes, licet martyres, ob mox expensam rationem, aureola non gaudeant martyrii, assumi id a quopiam fortasse poterit, ut tueatur, si iis in militanti Ecclesia Beatificationis cultus potest competere, haud tamen con­ gruere, ut alter Canonizationis cultus iisdem tribuatur; quandoquidem inter Canonizationis decernendae causas et illa recensetur, ut Canonizati gesta omnibus per Orbem Catholicis in exemplum proponantur: huiusmodi autem res gestae in pueris pro Christo necatis desiderantur. § 27. Et quamvis respondere quisquam valeat, nimiam inesse vim argu­ mento, cum inde concludatur, ne Bethleemiticos quidem infantes honorem Canonizationis promeritos, cum nec ipsi martyrii aureolam sint consecuti ; videtur tamen responsio omni plane robore destituta, si animus advertatur ad eam facti speciem, in qua Bcthleemiticis infantibus vita adempta fuit, atque ad vetustissimam constantemque observantiam Ecclesiae, quae eosdem tanquam Martyres semper est venerata. Et profecto, absque eo quod necesse sii amplecti opinionem Armacani, martyrium Bethleemiticorum infantium ad solos circumcisos cohibentis; quod a caeteris communiter exploditur, uti videre est apud Valentiam in suo celebri Tractatu de rebus Fidei, cap. 4, de Baptismo Parvulorum, § Atque hoc; reiectaque etiam superius allata, improbalaque sententia aliorum, qui opinati sunt acceleratum fuisse Bcthleemiticis infantibus rationis usum; quod aperte improbatur a D. Thoma 2,2, quaest. 124, art 1 ad primum; replicari posse videtur, martyres esse Bethleemiticos infan­ tes, et horum instar Martyres esse cacteros etiam, qui antequam iis affulgeat ratio, pro Christo intereunt; at cum illis faveat consensus atque doctrina Patrum, et perpetua Ecclesiae traditio, his vero sola, licet ceteroquin spe­ ctabilis, Theologorum opinio, haud mirum videri debere, si primis aliquid amplius supra secundos tribuatur. Videatur Vasquez in 3 part. D. Thomae, tom. 2, disput. 153, quaest. 68, cap. 7, ubi, postquam firmaverat, Bethleemi­ ticos esse vere Martyres, ct Martyres quoque esse cacteros pueros pro Christo occisos, ita subdit: Porro, quamvis non tam certum sit, quod diximus de aliis 456 ♦ Romani Pontifices infantibus pro Christo occisis, quam de illis, qui hac de causa ab Herodt interfecti sunt, quia pro interfectis ab Herode, Ecclesiae traditionem, et Doctrinlan ineam ~ i i /Λ —.. ~ Λ — i_____ _____ 1 · · nam Patrum pleniorem habemus; nihilominus indubitatum apud nos esse debet (id tamen ita certum habendum, ut nisi definitioni Ecclesiae, communi certe quidem Theologorum opinioni innitatur) eamdem rationem esse de omnibu, qui post adventum Christi propter ipsum occisi sunt. § 28. Eoque magis, quia quae nunc proponitur quaestio, non ea est, si res recte expendatur, an pueri post Christum natum ab eius hostibus inter­ empti canonizari possint; verum an id fieri expediat: his autem terminis conclusa quaestione, non magnopere adlaborandum, ut intelligatur quantum intercedat discriminis inter Bethleemiticos infantes, et caeteros omnes, qui post ipsos pro Christo intereunt. § 29. Quaecumque hactenus persecuti sumus, videri quoque possunt in Nostro lib. 1, de Canonizatione, cap. 14 et lib. 3, cap. 15, num. 2 ct seq. Superest modo, ut expendantur omnia, ac cognoscatur, an deceat, ut causae Beati Andreae permittendus sit ad ulteriora progressus, an vero conducibilius sit, ut eum servet statum, quem nunc habet, quique idem plane est cum eo in quo Causa Beati Simonis conquiescit. Et quia impossibile haud est alia huic similes excitari instantias, sollicitudinis tuae partes erunt, prudentisqu: consilii caeterorum, quos ipsi ad id designabimus, indicare, quae ineunda ratio, cum se huiusmodi obtulerit casus, qui plerumque proponi consuevit,de puero aliquo maiori hebdomada ab Hebraeis in contumeliam Christi necato: tales namque sunt Beati Simonis et Andreae, nec non bene multorum ex iis, quos Auctores commemorant, puerorum neces. Videri enim cuiquam for­ tasse poterit, quoties placeret causis interemptorum huiusmodi infantium patere aditum, oportere, hasce neces fuisse clamosas, populo cognitas, ab omnibus damnatas, atque a magistratibus vindicatas; praetereaque etiam opti­ mum esse, quandoquidem res est de martyribus non voluntate et opere, sed solo opere, signorum et miraculorum numerum definire, ac requirere maiorem constituto ad formalem Canonizationem obtinendam. Litteras hasce Nostras, Apostolicam tibi, Dilecte Fili, Benedictionem impertientes, absolvimus. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 235-265]. 434. Benedictus XIV, ep. encycl. Allatae sunt, 26 iul. 1755.1 § 1. Allatae sunt ad Congregationem Venerabilium Fratrum Nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium negotiis Propagandae Fidei praepo­ sitorum Litterae Sacerdotis cuiusdam, Sacris Missionibus exercendis deputati in Civitate Balserae, quam vulgo Bassoram vocant, quaeque itinere quindecim dierum a Babylonia distat, et Mercatorum negotiationibus est celeberrima; quibus Litteris exponendum censuit, plures in illa Urbe commorari Catho1 Ad Missionaries per Orientem deputatos. Romani Pontifices 457 licos Ritus Orientalis, Armenos nempe, aut Syriacos, qui peculiari Templo carentes, ad Latinorum Missionariorum Ecclesiam sc conferunt, ubi eorum Sacerdotes Missarum Sacrificia iuxta peculiares ipsorum ritus offerunt, aliasque Sacras Coeremonias perficiunt; Laici autem huiusmodi Sacris intersunt, et Sacramenta ab iisdem Sacerdotibus suscipiunt. Indeque occasionem arripuit quaerendi, utrum praedicti Armeni, et Syriaci, Catholicum suum Ritum obser­ vare debeant, an vero, ad tollendam varietatem in ipsa Ecclesia, in quam Latini etiam, ut diximus, conveniunt, magis consentaneum videatur, ut Armeni, et Syriaci, relicto veteri Kalendario, novum amplectantur, in iis, quae pertinent ad statuenda tempora Paschalis Solemnitatis, et annuae Communionis, sicuti etiam Quadragesimae, dierumque Festorum tam mobilium, quam immobi­ lium: atque ulterius progrediendo, quaesivit, quatenus praedictis Balserae Armenia et Syriacis novum Kalendarium observandum decernatur, utrum aliis quoque Orientalibus praescribi debeat, qui peculiare quidem habent Templum, sed adeo angustum, ut Sacris Functionibus decenter obeundis impar deprehendatur, ideoque ad Ecclesiam Latinorum plerumque se con­ front. § 2. Insuper idem Missionarius praedictae Congregationi subdidit, quod ς.-um Catholicis Orientalibus Armenis, et Syriacis praeceptum sit, diebus teiunio dicatis, a piscibus abstinere, plures inter ipsos reperiuntur, qui id minime observant, non ullo sane adducti contemptu, sed partim naturae fragilitate pertracti, partim ex eo, quo Latinis Catholicis aliam esse consue­ tudinem intuentur: ideo non alienum videri, si facultas Missionariis tribuatur permittendi, non quidem universis, sed speciatim his, aut illis, ut piscibus utantur ieiunii tempore, ita tamen, ut nullum inde scandalum oriatur, et aliud pietatis opus, loco abstinentiae a piscibus, subrogare iubeantitr. § 3. Haec, uti diximus, a praedicto Missionario proposita sunt Congre­ gationi de Propaganda Fide, quae de more eadem examinanda remisit alteri Congregationi Generalis Inquisitionis. Habita vero haec fuit coram Nobis die 13 Martii huius anni 1755, et unanimi Cardinalium Inquisitorum consensu, responsum fuit: nihil esse innovandum. Id quod Nos etiam auctoritate nostra firmavimus, permoti potissimum decreto alias a primodicta Congregatione de Propaganda Fide diei 31 lanuarii anni 1702 edito quod deinde confir­ matum, et renovatum non semel fuit, et est huiusmodi: Referente R. P. D. Ca­ rolo Augustino Fabrono Secretario, Sacra Congregatio mandavit praecipi, prout praesenti decreto praecipitur, omnibus, et singulis Missionum Apostolicarum Praefectis, et Missionariis, ne ullus eorum in posterum, quavis occasione, aut iraetextu, audeat dispensare cum Catholicis quarumcumque Nationum Orien­ talium, super ieiuniis orationibus, caeremoniis, et similibus, a proprio earumilem Nationum Ritu praescriptis, et a Sancta Sede Apostolica approbatis. Praeterea eadem Sacra Congregatio censuit, non licuisse, nec licere praefatis Catholicis ullatenus a proprii Ritus, a Sancta Romana Ecclesia ut supra, approbati, consuetudine et observantia recedere. Huiusmodi autem decretum sic confirmatum, ac renovatum, iidem Eminentissimi Patres ab omnibus et singulis praedictis Praefectis, et Missionariis omnino et absque ulla tergiversa­ tione observari debere, mandarunt. Quod quidem decretum respicit Catholicos 458 Romani Pontifices Orientalis Ecclesiae, eorumque ritus ab Apostolica Sede approbatos. Orien talem autem Ecclesiam omnibus notum est quatuor Ritibus constarc, Graeco videlicet, Armeno, Syriaco, et Cophtico, qui sane Ritus universi sub uno nomine Ecclesiae Graecae, aut Orientalis intelliguntur, non secus ac sub Ecclesiae Latinae Romanae nomine, Ritus Romanus, Ambrosianus, Moan bicus, et varii peculiares Ritus Ordinum Regularium comprehenduntur. § 4. Adeo perspicua est decreti sententia, ut nullo Commentario indigeat. Quare nostra haec Encyclica Epistola eo tendit, ut huiusmodi Lex omnibus cognita fiat, atque perspecta, utque deinceps execution! diligentius mandetur. Merito namque dubitari potest, quaestiones a Missionario Balserae propo­ sitas, ex ignoratione decretorum, quae iampridem edita sunt, protnanasse. Sed quoniam ex aliis multis atque frequentibus indiciis coniicimus, Missio­ naries Latinos in id curam, et cogitationes intendere, ut in convertendis Orientalibus a Schismate et errore ad Unitatem, Sanctamque Catholicam Religionem, Orientalem Rituum de medio tollant, aut saltem labefactent, Catholicosque Orientales ad Latinum Ritum amplectendum alliciant, non alia quidem de causa, nisi studio Religionis amplificandae, et opus bonum, Deoque gratum operandi; ideo consentaneum putavimus (quoniam animum ad scri­ bendum appulimus) hac nostra Encyclica Epistola brevius, quo fieri poterit, ea omnia complecti, quae, iuxta huius Apostolicae Sedis sententiam, pro norma haberi debent, quoties Orientales ad Catholicam Religionem conver­ tuntur, quaeque servanda sunt cum Orientalibus Catholicis, qui versantur in Locis, ubi aut nulli degunt Latini, aut Latini Catholici simul cum ipsis Orientalibus Catholicis commorantur. § 5. Sane historiam Ecclesiasticam ne quidem primis, ut aiunt, labiis attigisse dicendus esset, qui ignoraret quantum elaboraverint Romani Pon­ tifices, ut Orientales ad unitatem adducerent, post funestum schisma Pholii, qui tempore Summi Pontificis Sancti Nicolai 1, Constantinopolitanam Sedem, depulso per vim Sancto Ignatio Patriarcha legitimo, invasit Sanctus Leo IX, Praedecessor noster Legatos suos Constantinopolim misit, ut huiusmodi schisma, quod per duo circiter saecula sopitum Michael Cerularius redinte­ graverat, extirparet; sed illius conatus in irritum ceciderunt. Urbanus deinde II Graecos ad Barense Concilium invitavit; sed exiguum fructum consecutus est, tametsi Sanctus Ansehnus Cantuariensis Archiepiscopus omnem curam im­ penderit, ut ipsos Ecclesiae Romanae conciliaret, ipsisque errores, in quibus versabantur, doctrinae suae lumine patefecerit. In Lugdunensi Concilio, quod Beatus Gregorius X coegerat, Michael Palaeologus Imperator, et Graeci Epi­ scopi, unitatem Romanae Ecclesiae amplexi sunt; verum mutatis animis ab illa rursum desciverunt. In Concilio autem Florentino sub Eugenio IV Summo Pontifice, ad quod loannes Palaeologus, et loseph Patriarcha Constantinopolis, cum caeteris Orientalibus Episcopis, convenerant, Unio statuta fuit, et uniuscuiusque subscriptionibus acceptata; eodemque in Concilio, Armenorum, et lacobitarum Ecclesiae, ad obedientiam Sedis Apostolicae redierunt; deinde Eugcnius Pontifex Florentia Romam profectus, Legatos etiam Regis Aethiopuin excepit, ac Syros, Chaldaeos, et Maronitas ad obedientiam Romanae Sedis redegit. Sed quoniam, uti legitur in Evangclio Sancti Matthaei, Cap. 13, Romani Pontifices 459 semen, quod cecidit super petram, nullum affert fructum, quia non habet, ubi radicem defigat: Hi sunt, qui cum gaudio suspiciunt continuo verbum Dii, non habent autem in se radicem : facta autem tribulatione et persecutione propter verbum, continuo scandalizantur: ideo vix Marcus Archieptscopus Ephesinus, tamquam novus Photius, Unionem convellere adnixus est, et adversus ipsam coepit vocem extollere, statim omnis optatus fructus deperiit. § 6. Praeterea Ecclesiasticae historiae ignarum se pr ieret, qui pariter nesciret, ita cum Orientalibus Unionem peractam, firmatamque fuisse, ut Dogma processionis Spiritus Sancti a Patre, et Filio reciperent, atque adeo licitam fuisse admitterent additionem vocis Filioque, symbolo factam; ut panem non minus fermentatum, quam azymum, Sacramenti Eucharistiae materiam esse faterentur; ut dogma Purgatorii, visionis beatificae, ac Pri­ matus Romani Pontificis amplecterentur; uno verbo omnem curam collatam fuisse, ut errores Catholicae Fidei adversi evellerentur; nunquam vero id actum esse, ut venerabili Orientali Ritui detrimentum ullum inferretur. Sed praesentem quoque Ecclesiae disciplinam prorsus ignoraret, cui satis expio ratum non esset, Romanos Pontifices, qui infelicibus praeteritorum temporum successibus minime deterriti, de reducendis ad Unitatem Graecis semper cogitarunt, eamdem viam, quam paulo ante indicavimus, semper institisse, at adhuc insistere; sicut ex ipsorum cum dictis, tum factis manifeste col­ ligitur. § 20. Peracta in Florentino Concilio Unione, quam superius memoravi­ mus, quidam ex Latinis Catholicis, in Graecia commorantes, arbitrati sunt, fas sibi esse a Latino Ritu ad Graecum transire, allecti fortasse ea libertate, quam noverant Graecis praeservatam, retinendi post Ordinem Sacrum uxores, quas duxerant, antequam eumdem Sacrum Ordinem suscepissent Verum Nico­ laus V Pontifex Maximus opportunum huic corruptelae remedium afferre non praetermisit, ut colligitur ex eius Constitut.,’ torn. 3, part. 3 Bullarii recenter Romae editi pag. 64. Pervenit ad aures nostras, quod in Locis, quae Catholicis in Graecia subiecta sunt, multi Catholici, Unionis praetextu, ad Graecos impu­ denter transeunt Ritus. Mirati admodum sumus, mirarique non desistimus, nescientes, quid sit, quod eos a consuetudine, ac Ritibus, in quibus nati, enutrilique sunt, in alienigenarum Ritus transposuit: nam, etsi laudabiles Orientalis Ecclesiae Ritus sint, non licet tamen Ecclesiarum Ritus permiscere, neque id unquam Sacrosancta Synodus Florentina permisit. Cum Latinus Ritus is sit, quo utitur Sancta Romana Ecclesia, quae Mater est et Magistra aliarum Eccle­ siarum, reliquis omnibus Ritibus praeferri debet. Ex quo porro sequitur, haud licere a Latino Ritu ad Graecum transire; nec illis, qui semel a Ritu Graeco, vel Orientali, ad Latinum transierunt, integrum esse ad pristinum Graecum Ritum reverti, quemadmodum patet ex nostra Constitutione: Etsi Pastoralis 57, § 2, num. 13, Bullarii nostri, tom. I,2 nisi forte peculiares quaedam intercederent circumstantiae, quae impertiendam hac super re dispen­ sationem suaderent; sicuti superioribus temporibus aliquando, et nunc etiam * Pervenit, 6 sept. 1448. ’ Cf. N. 328. Bull. Rom., tom. 3, III, p. 64. 460 Romani Pontifices accidit in Collegio Maronitarum huius nostrae Urbis, in quo, cum quan­ doque reperiatur aliquis Societatis lesu Sacerdos, qui Societatem ingrediens, dispensationem obtinuit transeundi ad Latinum Ritum, nonnunquam cum eo dispensatur, ut in Ecclesia memorati Collegii Missam celebret Ritu Syriaco, et Chaldaico, Divinumque Officium iuxta eumdem Ritum persolvat, nempe, ut Alumnos in eodem Collegio degentes Ritum ipsum edoceat. Id liquido apparet ex pluribus Decretis Congregationis Sancti Officii, uno videlicet dato die 30 Decembris anno 1716, altero die 14 Decembris anno 1740, nec non ex alio recentiori, quod Nos die 19 Augusti anno 1752 iussimus expediri. § 21. Haec transitum de Latino ad Graecum Ritum spectant. Nunc autem verba facientes de transitu ab Orientali, et Graeco ad Latinum Ritum, libere affirmari potest, transitum huiusmodi, non aeque, ac primum, interdici; sed tamen nequaquam licere Missionario, Graecum et Orientalem, ad Catholicae Eeclesiae unitatem reverti exoptantem, inducere, ut proprium Ritum dimittat, cum ex hac agendi methodo, gravissima detrimenta, sicuti paulo ante innui­ mus, promanare possint. Melchitae Catholici libenter olim a Graeco Ritu ad Latinum transibant; sed vetitum id ipsis fuit, monitique Missionarii, ne il' suaderent huiusmodi transitum; cuius permissio est privativo Apostolicae Sedis iudicio reservata, uti manifestum fit ex nostra Constitutione: Dema·· datam 85, § 15, Bullarii tom. I. ’ Praeterea omnibus, et singulis Melchitis Catholicis, Graecum Ritum servantibus, ad Latinum Ritum transire deinceps expresse vetamus. Missionariis vero omnibus districte mandamus, sub poenis etiam infra exprimendis, aliisque arbitrio nostro decernendis, ne cuiquam ex illis huiusmodi transitum a Graeco ad Latinum Ritum suadere praesumant, aut etiam cupientibus, inconsulta Apostolica Sede, permittant. Consentanea sunt Decreta Urbani VIII Praedecessoris nostri quoad Ritum Graeco-Ruthenum, edita in Congregatione Propagandae Fidei coram ipso habita die 7 Fe­ bruarii, ac die 17 lulii anno 1624. Quamvis autem aequum videri posset liberam Italo-Graecis relinquere facultatem transeundi, si liberet, a Graeco Ritu ad Latinum, cum ipsi inter nos versentur, et Latino Episcopo subiiciantur; tamen constitutum est, ut Sedis Apostolicae auctoritas ad id omnino requi­ ratur, si de Ecclesiasticis tam Saecularibus, quam Regularibus agatur: si vero Laici, et Saeculares transitum huiusmodi postulaverint, Episcopi sufficiat licentia, quam ob iustas, ac legitimas causas, certis quibusdam personis mode­ rate impertiri quidem potest, nunquam vero integrae Universitati. In hac enim facti specie Apostolicae Sedis auctoritate opus est, uti videre est in saepe memorata nostra Constitutione: Etsi Pastoralis 57, 6 2, num. 14, Bullarii nostri tom. 1. § 22. Quod si defendi vellet, Orientales, et Graecos hacresim abjurantes, et ad Unitatem redeuntes, allici iure posse, ac urgeri ad Ritus suos dese­ rendos, Ritumque Latinum omnino amplectendum, eo quod alias probatum fuerit, atque nunc etiam probetur, Orientales, et Graecos Latinum aliquem Ritum sectari; opportuna haud desideratur responsio. Orientales siquidem et Graeci duas vcluti Classes constituunt. Prima est illorum, qui nequaquam 1 Cf. N. 338. I Romani Pontifices 461 contenti iis rebus, quae ab Apostolica Sede ipsis ad Unionem conservandam permittuntur, extra honestatis limites impudenter feruntur, iactantes, quae­ cumque a se fiunt, ea iure optimo fieri, Latinosque decipi, qui eadem non peragunt. Exemplo sit Azymum: Graeci, et Orientales, ut Catholici sint, fateri debent, tam azymum, quam fermentatum panem, materiam esse aptam Sacramenti Eucharistiae, et quemlibet Ecclesiae suae Ritum sectari oportere; adeo ut quicumque improbat Ecclesiae Latinae Ritum, quae in Eucharistiae consecratione utitur azymo, a veritate recedat, et in errorem prolabatur. Hilarion Monachus in Dialectica sua Oratione, quam Leo Allatius a Graeco ser­ mone Latinam reddidit, tom. 1, Graeciae Orthodoxae, edito Typis Congregatio­ nis de Propaganda Fide 1652, pag. 762 haec advertit: Et haec scripsi vobis, Graeci amicissimi, non panem vestrum, quem adorans aeque ac nostra azyma revereor, incusans, sed exponens, neque probe, neque ut Christianum addecet, vos gerere, dum Latinorum azyma dicto factoque laeditis, iniuriaque afficitis ; in utrisque enim, ut dictum est, verus Christus continetur. Exemplum est itidem ex libertate Orientali et Graecae Ecclesiae relicta, ut qui in ea Sacris Ordi­ nibus, atque etiam Sacerdotio sunt insigniti, uxores, quas ante Sacrum Ordiiem duxerunt, retinere valeant, ut patet ex Can. Aliter, dist. 31, et Cap. Cum Jim, de Clericis coniugatis. Romani siquidem Pontifices perpendentes id nequaquam adversari Divino, aut naturali iuri, sed tantum Ecclesiasticis san­ ctionibus, opportunum censuerunt consuetudinem hanc inter Graecos, et Orientales vigentem ferre, ne, auctoritate Apostolica ad eam evellendam inter­ posita, illis occasio ab unitate recedendi praeberetur; quod recte expendit Arcadius in sua Concordia, lib. 7, cap. 33. Attamen, quis crederet’ Non defuerunt, neque desunt ex Graecis, et Orientalibus, qui Latinam Ecclesiam iniuria arguunt, tamquam Matrimonio infensam, propterea quod exemplum Apostolorum sequuta, in suis Subdiaconis, Diaconis, ac Presbyteris coeliba­ tum servaverit, ac servet. Legi potest Hincmarus Rhemensis torn. 2, suorum Operum, epist. 51. Tertium denique exemplum suppeditant nonnulli ex Cophtis, quorum Ritus praescribit, ut post Baptismi Sacramentum illico adiungatur Confirmatio; qui mos non obtinet in Occidentali Ecclesia, quae plerumque talem in confirmandis aetatem exposcit, ut quid bonum, quidve malum sit, possint dignoscere. Romana Ecclesia veteri Cophtorum consuetudini non adversatur. Verum (quis crederet?) extant ex ipsis nonnulli, qui Baptismum a Latinis collatum ideo perhorrescunt, quod post Baptisma, Confirmationis etiam Sacramentum non fuerit ministratum. Quamobrem in nostra Consti­ tutione 129 quae incipit: Eo quamvis tempore, Bullarii nostri torn. 1,‘ merito a nobis arguuntur, atque damnatur: Sicuti lenitati, et patientiae Sedis Apo­ stolicae consonum videri potest, quod Cophti in suo iamdiu recepto, et ab tadem Sede tolerato usu perseverent, ita ferendum non est, quod Baptismum Ritu Latino, et seorsim a Confirmatione collatum, acerbo, alienoque animo perhorrescant. § 23. Alteram Classem constituunt Orientales illi, et Graeci, qui reti­ nentes maiori ex parte Ritus suos, et insimul Occidentalium, ac Latinorum ' Cf. N. 357. 462 Romani Pontifices Ritus venerantes, ex his nonnullos sequuntur, ex veteri consuetudine suis Episcopis perspecta, et approbata, atque insuper ab Apostolica Sede expresse vel tacite confirmata. In hanc Classem conferri possunt Armeni, ac Maronitae, qui fermentatum deseruerunt, et Eucharistiam, sicuti Latini, in azymo conti ciunt, uti testatur Abrahamus Echellensis in suo Eutychio vindicato, pag. 447; quam quidem Armenorum disciplinam nonnulli tribuunt Sancto Gregorio Illuminatori, primo Armeniae Episcopo, qui initio saeculi quarti, sub Tiridate Rege, Martyrii coronam est consecutus; alii vero Sancto Silvestro Pontifici, aut Sancto Gregorio Magno eamdem referunt acceptam, in Conventionibus cum Armenorum natione initis, quae indicantur a Summo Pontifice Orc gorio IX in suis Epistolis ad Regem Armeniae, relatis a Raynaldo ad annum Christi 1139, num. 82. Eam certe disciplinam ab Ecclesia Romana Armenis traditam, testatur eorumdem Armenorum Sisensis Patriarcha Gregorius, in Epistola ad Haytonem patrem Leonis Regis Armeniae Coenobitam, apad Citmentem Galanum, in Conciliatione Ecclesiae Armenae cum Romana, tom. I, pag. 449 sic scribens : Quocirca nos a S. Romana Ecclesia, aquae commixhontr. (cum vino in Calice) modo recipimus, sicut ab eadem acceptum habemus Aiy mum, Mitram Episcopalem, et modum signandi Crucem. Vetustissima pariter, et immemorabilis est apud Maronitas azymi consuetudo, uti constat ex Morini Praefatione ad Maronitarum Ordinationes ; et ex Bibliotheca Orientali Assemani senioris, tom. 1, pag. 410; atque ex Synodo National! in Monte Libano congregata anno 1736, et a Nobis in nostra Constitutione Singularis 31, Bullarii nostri Tom. I confirmata,1 in cuius cap. 12, De Sacramento Eucharistiae, cum de azymo agitur, haec leguntur: Qui mos, et in Ecclesia nostra, et apud Armenos quoque in Oriente, ab immemorabili tempore obtinuit, et authentica etiam huius rei documenta proferre possumus. Hoc Armenorum, et Maronita­ rum exemplo, Bessarion Cardinalis, cui primum Abbatia Cryptae Ferratae sita in Dioecesi Tusculana fuerat commendata, id obtinuit, ut Graeci Monachi in illa degentes in azymo consecrarent, quemadmodum legere est in nostra Constitutione 33, Inter multa, § Ut autem, Bullarii nostri Tom. II.2 Idem semper servatum fuit, hodieque servatur in Ecclesia Collegiata S. Mariae de Grafeo nuncupata, sita in Messanensi Dioecesi, licet ipsius Clerus Ritum Graecum retineat, uti videri potest in nostra Constitutione 81, quae incipit: Romana Ecclesia, § I, Bullarii nostri Tom. I,3 quamvis, generatim loquendo, Presbyteri Italo Graeci servent in Italia, Insulisque adiacentibus suam disci­ plinam, ac Ritum conficiendi in fermentato Eucharistiam; moneanfurqtie impensius Sacerdotes Latini, vel Graeci Ritus, ne Eucharistiam consecrare, ac distribuere iuxta proprium cuiusque Ritum praetermittant, uti declaratur in nostra Constitutione, quae incipit; Etsi Pastoralis 57, § 1, num. 2 ac §6, num. 10 et seq. Bullarii nostri tom. I. § 24. Quibusdam Ecclesiae saeculis is usus obtinuit, ut post Baptismi Sacramentum Eucharistia pueris traderetur, haud quidem ex ea persuasione, ■ Die 1 sept 1741. - Bened. XIV Bull., tom. 1, p 74-78 1 Cf. N. 379. ’ Die 18 mart. 1743. - Bened. XIV Bull., tom. 1, p. 266-268. Romani Pontifices 463 quod esset ad aeternam puerorum salutem necessaria, sed ex mero ritu, et consuetudine tunc temporis vigente, quemadmodum sapienter animadverte­ runt Tridentini Concilii Patres, Sess. 21, cap. 4. Inter errores Armenorum a Summo Pontifice Benedicto XII damnatos, quinquagesimus octavus apud Riynaldum, ad annum Christi 1341, §66 recensetur ille, quo asserebant, ad ictemam puerorum salutem, et Baptismi iis collati validitatem, praeter Con­ firmationis sacramentum, Eucharistiam etiam iisdem esse administrandam. In Occidentali Ecclesia, quadringentis, et amplius abhinc annis, Eucharistia pueris post Baptismum non administratur. Verum negari nequit, in Libris Ritualibus Orientalium, commemorari Ritum Communionis post Baptismum pueris administrandae. Assemanus iunior lib. 2 Codicis Liturgici, pag. 149 refert ordinem ministrandi Baptismi apud Melchitas ; pag. quoque 309 ordi­ nem exscribit Baptismi Syrorum, editum a Philoxeno Mabugensi Episcopo Monophysita; pag. 306 alium affert desumptum a veteri Rituali Severi Patriar­ I chae Antiocheni Monophysitarum antesignani; et lib. 3 eiusdem Codicis, pag. 95, et pag. 130 binos alios ordines commemorat, servatos inter Arme­ nos, et Cophtos in ministrando Baptismo; quibus omnibus praecipitur, ut pueris post Baptismum Eucharistia ministretur. Huiusmodi consuetudinem apud nonnullos Graecos ad sua usque tempora obtinuisse ait Sanctus Tho­ mas 3 part., quaest. 80, art. 9, ad tertium. Arcudius vero lib. 3 de Sacramento Eucharistiae, cap. 11 hanc esse Graecorum disciplinam scribit; sed aliqui ex ipsis paulatim eam deseruerunt, propter incommoda, quae in prebenda pueris post Baptismum Eucharistia identidem intercedebant. In actis Synodi sub Sergio Patriarcha Antiocheno Maronitarum, habitae in Monte Libano die 18 Septembris anno 1596, cui praefuit Pater Hieronymus Dandinus Socie­ tatis lesu, Nuncius Summi Pontificis Clementis Vili, haec verba leguntur can. 7 : Quoniam parvulis sine indecentia maxima, venerabilisque Sacramenti iniaria, vix potest Sacra Christi Communio dari, caveant in posterum Sacer­ dotes universi, ne qaemquam ante rationis usum ad eam admittant. Consen­ tiunt Patres Concilii Zamosciae habiti anno 1720, § 3, de Eucharistia. Idemque firmatum legitur in Actis Libanensis Concilii, quod habitum fuit anno 1736. cap. \2,de Sanctissimo Eucharistiae Sacramento, num. 13, cuius haec suntverba: In hntiquis quidem nostris Ritualibus, sicut et in Ordine vetere Romana, et in Euchologiis Graecis, Baptismatis Ministro diserte praecipitur, ut Infantes mox a Baptismate, Chrismate delibutos, pascat Eucharistiae Sacramento ; nihilominus tum ob debitam huic Augustissimo Sacramento reverentiam, tam quia idem non est infantibus ac pueris ad salutem necessarium, praecipimus, ut infantibus quidem, dum baptizantur, Eucharistia nullo pacto, neque sub specie Sanguinis, porrigatur. Quod ipsum statutum fuit in Constitutione pro I Italo-Graecis, incipiente: Etsi Pastoralis 57, § 2, num. 7, Bull, nostri tom. 1. § 25. De usu administrandae Eucharistiae sub utraque specie etiam Laicis, quoad Orientalem, et Graecam disciplinam, fuse disserunt Arcudius in Concordia Occidentali, et Orientali in Sacramentorum administratione, lib. 3, cop. 4, et Leo Allatius in prima adnotatione de Ecclesiae Occidentalis, atque Orientalis consensione, p. 1614 et seq. In Graecorum Collegio, quod Romae, uti diximus, erectum fuit a Gregorio XIII, ea indicta lege, ut Graecus 1 464 Romani Pontifices in eo Ritus servetur, quemadmodum praefatus Leo Allatius testatur in suo Tractatu de aetate, et Interstitiis, pag. 21, iuxta ipsius Collegii Constitutione a Summo Pontifice Urbano VIII confirmatas, debent Alumni quolibet octiduo animi sordes Poenitentiae Sacramento eluere, et Sacram Eucharistiam sumtrt quintadecima quaque die, nec non festis diebus solemnibus,et singulis Adven­ tus, et Quadragesimae Dominicis Latino Ritu servato; in festis vero solem nioribus, videlicet diebus Paschatis, Pentecostes, et Nativitatis Domini, iubentur, Eucharistiam sub utraque specie Ritu Graeco suscipere, hoc est in fermentato, Sanguine intincto, ad quam rem perficiendam Sacerdos utitur parvo cochleari, quod infert in eos suscipientis Eucharistiam. Idemque Rituv servatur cum reliquis Graecis omnibus, qui praedictis diebus ad solemne Missae Sacrificium conveniunt, aut qui aliis per annum diebus in Ecclesia Graeci Collegii sibi Eucharistiam Ritu Graeco administrari deposcunt. Verum Italo-Graecis in memorata Constitutione: Etsi Pastoralis 57, § 6, num. 15, Eucharistia sub utraque specie permittitur in illis dumtaxat locis, in quibus Ritus huiusmodi Communionis retentus viget; sed in aliis locis, ubi idem Ritus obsolevit, Eucharistia sub utraque specie prohibetur. Ab hac disciplina, seu ritu sumendae Eucharistiae sub utraque specie, licet in universa Oriet tali Ecclesia recepto, nonnulli Graeci, et Orientales paulatim recesserant. Lucas Holstenius, vir sane clari nominis, in Epistola ad Bertoldum Nimisium, quae typis impressa affertur in Opusculis Graecis, ac Latinis Leonis Allatii pag. 436. refert, se praebuisse Eucharistiam in Vaticana Basilica Presby­ tero Abyssino, qui cum aliis communicaturus, ad sacram Mensam acces­ serat; cumque eum sub unica specie panis Eucharistiae participem fecisset, ab ipso deinde, atque etiam ab aliis Aethiopicae Ecclesiae hominibus, scisci­ tatum fuisse, an, iuxta Patriae suae Ritum, Eucharistiam sub unica specie panis sumere consuevissent, tam in solemni Liturgia, quam in quotidiana Eucharistiae participatione, nec non cum ad eos extremo morbo laborantes eadem in Viaticum afferebatur; testaturque, fuisse sibi ab ipsis responsum, Sacram Synaxim sub unica specie panis sibi semper administrari, haneque esse veterem disciplinam in Aethiopica Ecclesia obtinentem. Inter quaesita Summo Pontifici Gregorio XIII proposita a Patriarcha Maronitarum, sequens recensetur : Nos Missam celebramus in solo azymo ; Laid vero nostri sab utraque specie communicant; cui Pontifex his verbis respondit: S/ volunt in azymo consecrare, non videntur prohibendi : Laid vero a Communione sub utraque specie pedetentim arcendi sunt : totus enim Christus sub una specie continetur, et in usu Calicis magnum est periculum effusionis: uti legere est in laudato Opere Thomae a lesu, de Conversione omnium gentium, pag. 486 et seq. Patres etiam Concilii Libanensis habiti anno 1736, part. 2, cap. 12, num. 21, huiusmodi consilio inhaerentes, ita statuerunt: D'einde eiusdem Sanctae Romanae Ecclesiae institutis inhaerentes, praecipimus, et stricte mandamus, ne cui Laico, vel Clerico in minoribus Ordinibus constituto, Communio sub utraque specie tradatur, sed sub una tantum, panis nimirum: soli Diaconis permittentes, ut in solemni Missa Eucharistiam sub utraque specie a Sacer­ dote accipiant, hoc est sub specie panis primum, deinde sub specie vini, semotu tamen, quem superius commemoravimus, cochlearis usu: At vero Romani Pontifices 465 Diaconis, ut Hostiam Sanguine intinctam a Sacerdotibus, * in solemni prae urtim Missa, accipere possint et valeant, concedimus, et permittimus, modo absit cochlearis usus, quem omnino abrogandum esse statuimus. § 26. Postremo, ab Eucharistiae Sacramento minime recedentes, hic verba laciemus de alio Orientali, et Graeco Ritu, quo nimirum Sacerdos post consecrationem, et ante consummationem, paululum aquae tepidae in calicem fundit. Matthaeus Blastares in Syntagmate Alphabetico, cap.8, tom. 2, Synodicon Graecorum, pag. 153, huiusmodi Ritum commemorat, eiusque significationem affert. Eutymius Tyri ac Sidonis Archiepiscopus anno 1716 Summo Pontifici Clementi XI nonnulla quaesita proposuit, quorum alterum erat, utrum Melchitis Syriae, ac Palaestinae interdicere deberet, aquam tepidam Divino Sanguini post Consecrationem affundere; cui redditum fuit respon­ sum, adiecta accurata, et luculenta instructione ab eodem Pontifice appro­ bata, eiusque iussu transmissa ad Superiores Missionum Terrae Sanctae, Damasci. Tyri, ac Sidonis; iniunctumque praedicto Archiepiscopo, ne id fieri interdiceret, cum de veteri Ritu ageretur, Sedi Apostolicae perspecto, et Graecis Sacerdotibus etiam Romae permisso; per quem innuitur Fidei ardor, qui maximus erga tantum Mysterium debet conflagrare. Simile responsum die 31 Martii anno 1729 iussu Benedicti Papae XIII datum fuit Cyrille * Grae­ corum Patriarchae Antiocheno. Idem Ritus Italo-Graecis permittitur in citata Constitutione 57 Etsi Pastoralis, § 6, num. 2 Bullarii nostri tom. 1. Cumque subinde in Congregationibus, quae pro correctione Librorum Ecclesiasti­ corum Ecclesiae Orientalis habitae fuerunt, ad accuratiorem quamque dili­ gentiam adhibendam, diu multumque disputatum fuisset, utrum interdicen­ dus esset Ritus infundendi in calicem aquam tepidam post Consecrationem, cum potissimum Humbertus Cardinalis Sylvae Candidae superioribus tem­ poribus plurimum adversus eumdem Ritum declamasset, responsum fuit die 1 Maii anno 1746, nihil esse innovandum, quod rescriptum a Nobis deinde confirmatum fuit; rationibus enim a praedicto Cardinali allatis nil ponderis inesse compertum fuit. Attamen Patres Concilii coacti in urbe Zamosciae anno 1720, graves ob causas, inhibuerunt Ruthenis Sacerdotibus, ne aquam lepidam post Consecrationem in calicem funderent, uti legi potest § 4 de celebratione Missarum: Inhibet, gravem ob causam, et abrogat toleratam in Orientali Ecclesia consuetudinem, ad consecratas calicis species aquam tepidam affundendi, post Consecrationem, ante Communionem. § 27. His sane, et aliis huiusmodi exemplis, quae facile cumulari pos­ sent, inniti valent, qui erga transitum a Ritu Orientali et Graeco, ad Occi­ dentalem et Latinum sunt propensiores, vel certe quidem putant se iure optimo agere, dum Schismaticum Orientalem ad Ecclesiae unitatem conver­ tentes, satagunt eumdem abducere ab aliquo Ritu, quem servare consueve· verat, priusquam nobis consentiret, quique a reliquis omnibus Orientalibus et Graecis, ex veteri disciplina, firmiter retinetur ct observatur. Verum, neque superius allata exempla, nec caetera, quae in medium proferri possent, quid­ quam illorum opinioni suffragantur; tum quia in transitu a Ritu Orientali et Graeco, ad Occidentalem et Latinum, tollitur omnino quidquid ab ipso Graeco Ritu praescribitur, et nostro Ritui non conformatur, quod non contin30 466 Rornani Pontifices git in iis exemplis, quae paulo superius allata sunt, quibus nempe, si aliqu peculiaris solemnitas Graeci Ritus tollitur, Ritus tamen ipse, ac reliqua omnia , eodem Ritu praescripta intacta servantur; tum quia partem etiam aliquam ■ demere ex aliquo Ritu, salvis reliquis eiusdem Ritus partibus, non est print viri, sed auctoritas publica intercedat necesse est, videlicet Supremi Capitis universalis Ecclesiae, qualis plane est Romanus Pontifex. Sedes namque Apo­ stolica ea est, quae praecipuo quodam iure, quoties ipsi consentaneum visum I fuit, ab Orientali Ecclesia Ritum aliquem desumpsit, et in Occidentalem tn duxit; aut permisit, Ritum aliquem Graecum in aliqua Latina Ecclesia usurpari. , Eademque Apostolica Sedes, quoties deprehendit, periculosum vel indecorum aliquem Ritum in Orientalem Ecclesiam irrepsisse, illum damnavit, impro- I bavit, eiusque usum ipsi prohibuit. Ipsa denique Apostolica Sedes, postquam vidit Orientalem, vel Graecam aliquam gentem in aliquo Latino Ritu usur­ pando, ac defendendo, vehementer obfirmatam, ac potissimum, quando Ritus 1 ipse ab antiquo tempore invectus fuit, ab omnibus communiter receptus, atque expresse, vel tacite ab Episcopis probatus, Ritum ipsum tolerando, et sic approbando, firmavit. § 28. In Latina, et Graeca Liturgia recitatur Symbolum, eiusque reci­ tatio in Missae Sacrificio in Ecclesia Orientali primum instituta, deinde in Occidentalem traducta est, uti colligitur ex tertio Toletano Concilio habito anno 589, can. 2, tom. 5 Collectionis Labbeanae pag. 1009, cuius haec sunt verba: Ut per omnes Ecclesias Hispaniae vel Gallaeciae, secundum formam Orientalium Ecclesiarum, Concilii Constantinopolitani, hoc est centum quin­ quaginta Episcoporum, Symbolum Fidei recitetur, ut, priusquam Dominica dicatur Oratio, voce clara a populo decantetur. Quare, cum Patres Toletani Concilii, disciplinam statuentes recitandi Symbolum in Sacrificio Missae, se ad Ritum Orientalium Ecclesiarum retulerint; id satis est ad agnoscendum, huiusmodi disciplinam in Oriente primo institutam, inde in Occidentem promanasse; sicut advertunt Cardinalis Bona Perum Lyturgic.,\ib.2, cap.8, num.2, et Oeorgius de lyfurgia Romani Pontificis, torn. 2, cap. 20, num. 2, pag. 176. Sed rem propositam persequendo, Amalarius in Wb.de Divinis Officiis, cxp. 14, postquam innixus auctoritate Sancti Paulini in Epistola ad Severum, retulit, sola Feria sexta maioris Hebdomadae in Ecclesia Hierosolymitana exponi consuevisse populo adorandam Crucem ipsam, in qua Christus pependit, huic Graecae consuetudini tribuit Ritum adorationis Sanctae Crucis, quae Officio praedictae Feriae sextae in unaquaque Latina Ecclesia ad hanc usque diem peragitur. Trisagium Sanctas Deus, Sanctus Fortis, Sanctus Immortalis, miserere nobis, pia est, et frequentissima Oratio in Graecorum Liturgia, uti recte advertit Ooarius in notis ad Euchologium in Missam Sancti loannis Chrysostomi, pag. 109. Eius Orationis origo repetitur ex miraculo, quod medio saeculo quinto contigit in Regia Urbe Constantino· politana; cum enim Theodosius imperator, Patriarcha Proclus, et universus populus in aperto ad Deum preces effunderent, ut ab imminenti liberarentur excidio, quod ipsis ab ingentibus terrae motibus impendebat, puer repente in Coelum rapi visus est, qui deinde in terram demissus, retulit se audivisse Angelos praedictum Trisagium canentes; quare, cum iussu Procli Patriar· Romani Pontifices 467 chae, universus populus illud devote cecinisset, terra ab horrendis, quibus concutiebatur, motibus conquievit, uti narrat Nicephorus, lib. 14, cap. 46, recteque prosequitur Summus Pontifex Felix III in epistola tertia ad Petrum Fullonem, quae habetur torn. 4 Labbeanae Collectionis. Idem vero Trisa­ gium in Ecclesia Occidentali Feria Sexta maioris Hebdomadae Oraece, et Latine canitur, quemadmodum apposite animadvertit Cardinalis Bona Reram Liturgicar., lib. 2, cap. 10, num. 5. Aquae benedictio in pervigilio Epiphaniae ex Ritu est Graecae Ecclesiae proprio, uti fuse ostendit Ooarius in Euchologio, sive Rituali Graecorum, et nunc etiam praedicta die Romae in Grae­ corum Ecclesia peragitur haec functio, de qua in allata superius Constitu­ tione nostra 57, § 5, num. 13 mentio habetur, simulque permittitur, ut Fideles eadem aqua benedicta aspergantur. De transitu Ritus huiusmodi ab Orien­ tal· in aliquas Occidentales Ecclesias videri possunt, quae congessit eruditus Marlene, tom. 4, de antiqua Ecclesiae disciplina in Divinis celebrandis Offi­ ciis, cap. 4, num. 2, et quae afferuntur in Dissertatione Patris Sebastiani Pauli Congregationis Matris Dei, edita Neapoli anno 1719, cui titulus est: De ritu Ecclesiae Neritinae exorcizandi aquam in Epiphania, ubi propterea part. 3, pag. 177 et seq. opportune monet Episcopos, in quorum Dioeceses longo abhinc tempore nonnulli Ritus ab Ecclesia Graeca manantes irrepse­ runt, ut illos de medio tollere tantopere non contendant, ne turbae exci­ tentur, et ne videantur improbare rationem agendi Sedis Apostolicae, quae Ritus illos irrepsisse cum optime noverit, eosdem tamen servari et frequen­ tari permisit; affertque etiam pag. 203 epistolam Cardinalis Sanctorii, San­ ctae Severinae nuncupati, scriptam anno 1580 ad Fornarium Episcopum Neritinum, de hoc ipso argumento, et de aqnac Benedictione in Epiphania, quae in illa Dioecesi peragitur. Graecus pariter est Ritus spoliandi, ac lavandi Altare Feria quinta in Coena Domini. Huiusce Ritus monumentum aliquod reperire est saeculo quinto, de eo namque meminit in suo Typico, sive Ordine recitandi Officium Ecclesiasticum per totum annum, S. Sabas, qui, teste Leone Allatio, de Libris Ecclesiae Graecae, dissert. 1, pag. 9, obiit anno 451. Si certo affirmari posset Ordinem Romanum ab Hittorpio editum, Sancti Gelasii Pontificis iussu compositum fuisse, Ritus lavandi Altaria Feria quinta in Coena Domini, praedictae Graecorum consuetudini fuisset quasi coaevus in Latina Ecclesia, cum Sanctus Gelasius Pontifex obierit anno 496. At, cum incertum sit, utrum Romanus Ordo ab Hittorpio vulgatus, tantae antiquitatis merito praestet, et cum, eo seposito, Sanctus Isidorus Hispa­ lensis Episcopus inter Latinos primus extiterit, qui de hoc Ritu verba fecerit; idemque S. Isidorus anno 636 sit vita functus: satis id est, ut ab Oriente in Occidentem fluxisse asseratur Ritus praedictus, qui in hunc usque diem in nonnullis Latinis Ecclesiis retinetur, probantibus Romanis Pontificibus; ac potissimum in Vaticana Basilica, magna cum Solemnitate, Feria quinta in Coena Domini quotannis peragitur. Suaresius Episcopus Vasionensis, et Vica­ rius eiusdem Basilicae, et loannes Chrysostomus Battellus Archiepiscopus Amasenus, qui in minoribus inter Beneficiatos eiusdem Basilicae recense­ batur, duas elucubratissimas Dissertationes ediderunt, quibus praedictum Ritum illustrarunt. Quae cum ita sint, exemplis, et factis aperte evincitur id, 468 Romani Pontifices quod paulo ante diximus, Sedetn videlicet Apostolicam non omisisse,quoties id rationi consentaneum putavit, aut'adsciscere in universam Latinam Ecdt siam Ritus, qui ad Graecam Ecclesiam pertinebant, aut permittere, ut pcculiares quidam Ritus, qui ab Ecclesia Graeca manarunt, in nonnullis Latinis Ecclesiis observarentur. § 29. Iam paulo superius de Trisagio sermonem fecimus, deque admi­ rabili modo, quo cantus eiusdem in Sacras Liturgias Ecclesiae Oraecae indu­ ctus fuit. Cum tamen Petrus Fullo, cognomento Gnaphaeus, fautor haeresis Apollinaristarum, qui Theopaschitae appellantur, ausus fuisset Trisagiohaec verba superaddere: Qui crucifixus es pro nobis: sicuti fuse commemorat Theodorus Lector lib. 1 Collectanear.; et cum nonnullae Orientis Ecclesiae, ac potissimum Syrorum, et Armenorum, opera cuiusdam lacobi Syri, teste Nicephoro lib. 18, cap. 52, additamentum huiusmodi recepissent; haud praeter­ miserunt Romani Pontifices, pro ea, quam in similibus adhibere consueverunt, vigili cura et sollicitudine, inolescenti errori se opponere, factamque Trisagio additionem interdicere; reiicientes interpretationem, qua, Trisagium ipsum refe­ rendo ad solam Filii personam, non vero ad tres Divinas personas,omnem erro­ ris suspicionem adimi iactabatur; tum quia periculum semper supererat adhae­ rendi dogmati haeretico; tum quia humanae mentis praesumptio ad solum Christum referre minime poterat Hymnum ab Angelis in honorem Sanctissimae Trinitatis decantatum, sicuti Lupus recte expendit in notis ad Can. 81, Trullanum, ubi, postquam retulerat, a Felice III, et Romana Synodo damnatam fuisse additionem Trisagio factam, ita subdit: Hymnum soli divinae Trinitati a Sanctis semper Angelis adeantatum, Ecclesiae ab ipso Deo ac eisdem sanctis Angelis in puero laudato traditum, malorum Regiae Urbi impendentium depul­ sione confirmatum, ac in eodem sensu et ratione comprobatum a plena Synodo Chalcedonensi, constanter asseverant (loquitur de Episcopis tum in praedicto Concilio congregatis, tum de aliis additamentum Trisagio factum respuen tibus) humana praesumptione non potuisse ad solum Christum detorqueri. S. Gregorius VII eodem Religionis studio ipsam additionem improbavit in sua epistola prima lib. 8, scripta ad archiepiscopum, sive Patriarcham Arme­ norum. Idem praestitit Gregorius XIII in nonnullis suis epistolis datis in forma Brevis ad Patriarcham Maronitarum die 14 Februarii anno 1577. In Congregatione autem Propagandae Fidei, habita die 30 lanuarii anno 1635, cum examini subiecta fuisset Armenorum Liturgia, atque inter caetera accu­ ratiori disquisitione fuisset expensum, utrum additio inducta Trisagio tole­ rari posset, ob indicatam causam, quod illam ad solani Filii personam rela­ tionem habere posse videretur, responsum fuit, id non esse permittendum, additionemque omnino expungendam. Summus Pontifex Gelasius in sua epistola nona ad Episcopos Lucaniae, cap. 26, pravam consuetudinem iam invectam improbavit, iuxta quam, mulieres Sacerdoti Missam celebranti inser­ viebant; cumque idem abusus ad Graecos transiisset, Innocentius IV in epi­ stola, quam ad Episcopum Tusculanum dedit,1 eumdem severissime pro­ scripsit: Mulieres autem servire ad Altare non audeant, sed ab illius mini• Cf. N. 34 Romani Pontifices 469 sterto repellantur omnino. Iisdem verbis a Nobis quoque prohibetur in nostra saepiuscitata Constitutione Etsi Pastoralis, § 6, num.21, tom. 1, Bullarii nostri. Feria quinta Maioris Hebdomadae, ad recolendam Dominicae Coenae memo riam, sacra peragitur functio, in qua consecratur panis, qui per integrum annum asservatur, ut illo reficiantur lethali morbo laborantes, qui Sacram Synaxim in Viaticum sibi deposcunt, et aliquando etiam eidem pani conse­ crato exigua pars vini consecrati affunditur. Ritus huiusmodi a Leone Allatio describitur in suo Tractatu de Communione Orientalium sub specie unica, num. 7. Summus Pontifex Innocentius IV in laudata Epistola ad Episcopum Tusculanum, Ritum illum Graecis interdixit, hisce verbis: Eucharistiam in die Coenae Domini consecratam, usque ad annum, praetextu infirmorum, ut videlicet de illa ipsos communicent, non reservent: addiditque, ut paratam semper Eucharistiam haberent pro infirmis, sed illam qualibet decima quinta die renovarent. Arcudius in Tractat, de Concordia Ecclesiae Occidentalis et Orientalis, lib. 5, cap. 55 et 56 absurditates, quae ex eo Ritu promanabant, indicare haud praetermisit, deprccans Romanos Pontifices, ut illum penitus abrogarent. Praestitit id Clemens Vlll in sua Instructione,1 idemque et Nos praestitimus in nostra Constitutione Etsi Pastoralis 57, § 6, num. 3 et seq. In Concilio Zamosciac, a duabus Congregationibus, Concilii videlicet, ac Propagandae Fidei examinato, § 3 de Eucharistia legitur statutum, ut si ali­ cubi adhuc vigeret Ritus consecrandi Eucharistiam Feria quinta in Coena Domini, eam suffundendi aliqua gutta Sanguinis, servandique pro infirmis in annum integrum, in posterum omnino praetermittatur; sed Parochi Eucha­ ristiam pro infirmis servent, ipsam qualibet octava, aut decimaquinta die renovantes. Eamdem viam institerunt Patres Concilii Libanensis a Nobis confirmati, sicuti patet ex cap. 12, de Sacramento Eucharistiae, num. 24. Qui­ bus sane exemplis manifesto comprobatur, quod Sedes Apostolica nun. quam omiserit Graecis interdicere Ritus aliquos, licet apud cos iampridem l oblinerent, quoties eosdem perniciosos et malos esse, aut evadere posse depre­ hendit. § 33. Porro, si in Urbe Balserae degunt Catholici Ritus Orientalis, Armeni, aut Syriaci, ipsique peculiari Ecclesia carentes, ad Missionariorum Latinorum I Ecclesiam conveniunt, ubi Sacerdotes Orientalis Ritus Rem Divinam, reliquasque peragunt suis Ritibus caeremonias, Laici autem Missae Sacrificio I intersunt, et Sacramenta suscipiunt, non magnopere adlaborandum est, ut defendatur, nihil esse innovandum, uti rescriptum fuit; quodque antea obti­ nuit, idipsum ct in posterum servari oportere, permittendo videlicet prae­ dictis Sacerdotibus, et Laicis, ut in Latina Ecclesia ea facere pergant, quae ad hanc usque diem peregerunt. Nam iure Canonico illud quidem statutum habetur, Ritum Orientalem, et Graecum cum Latino haud esse miscendum, uti videre est ex integra Decretali Caelestini III, apud Gonzales, cap. Cum secundum, de temporibus Ordinationum ; atque in Decretali Innocentii III, cap. Quanto, de consuetudine ; cap. Quoniam, de Officio ludie. Ordinar., et in Decretali Honorii III, cap. Litteras, de celebrat. Missar.; at nullo iure affir- 1 ‘ Cf. N. 179. 470 Romani Pontifices mari potest, Ritus commixtionem Apostolica aliqua Constitutione vetitam, induci ex eo tantum, quod Armenus, Maronita aut Graecus iuxta Ritum suum in Latina Ecclesia, vel Missae Sacrificium, vel alias caeremonias cum populo sui Ritus exerceat, aut versa vice Latinus in Orientalium Ecclesia idem praestet; dum praesertim legitima aliqua subest causa, de qua in prae senti facti specie nullo modo dubitari potest, cum Orientales illi in Civitate Balserae peculiari careant Ecclesia, ita ut, si ipsis Latinorum Ecclesia non pateret, loco plane omni destituerentur, in quo Missae Sacrificium offerre possent, et cum Populo sui Ritus ea exercere, quae peragenda sunt, ad illos in sancta unione retinendos, ac confovendos. § 34. Vetita sane Ritus admixtio esset, si Latinus in fermentato conse­ craret, et Eucharistiam in fermentato consecratam Latinis administraret. Idemque dicendum esset, si Orientales, qui azymi consuetudinem haud amplexi sunt, in azymo Rem Divinam facerent, et genti suae Sacram Eucharistiam in azymo distribuerent. Curare siquidem debent sollicite Ordinarii quoque Latini, quibus Italo-Graeci subiiciuntur, ut Latini semper in azymo, Graeci autem, ubi propriam Parochiam habent, in fermentato communicent ; uti prae­ cipitur in Constitutione nostra Etsi pastoralis 57, § 6, num. 14, Ballarii nostri tom. I. Vetita quoque Ritus permixtio esset, si Latinus Sacerdos, modo iuxta Latinum, modo iuxta Graecum Ritum, aut Sacerdos Graecus modo Graeco, modo Latino Ritu Missam celebraret. Id enim interdicitur in Consti­ tutione S. Pii V, quae incipit: Providentia, quaeque est 21, torn. 4, part.2, Bull, novi Romae Impressi,1 ubi facultates omnes, quae praecedentibus tem­ poribus nonnullis Presbyteris super hoc concessae fuerant, omnino revo­ cantur. Huic Constitutioni S. Pii V congruit quoque praeindicata nostra §7, num. 10. Quod si Presbyteris Societatis lesu, qui Collegiis Nationum Orien­ talium Romae erectis praesunt, et qui praedictae Societatis institutum amplecientes a Graeco Ritu ad Latinum transierant, indultum fuit, uti supra indi­ cavimus, ut aliquando Missae Sacrificium Graeco, et Orientali Ritu celebrent; hoc ideo factum est, sicuti praemonuimus, ut Alumni, qui Graecorum, et Maronitarum Ritum profiteri debent, Missam praedicto Ritu celebrare addi­ scant, et iuxta eumdem, Divina officia toto vitae suae curriculo persolvere: verum circumstantiae peculiares huiusce plane singularis casus satis evincunt, non posse illum in exemplum afferri ad similia indulta obtinenda: quod adeo verum est, ut, quamvis Cardinalis Leopoldus Kollonitz Clementi XI Praede­ cessori nostro exposuerit, valde profuturum Catholicae Religioni, si Latinis Missionariis permitteretur, ut in Hungaria Graeco Ritu celebrarent, quoties ita necessitas postulare videretur, relicta tamen ipsis libertate, ut ad Latinum Ritum redirent, idem tamen Pontifex perpendens animo debere unumquem­ que, iuxta Canonicas Sanctiones, in suo Ritu permanere, neque licere Sacerdoti, modo Latino, modo Graeco Ritu celebrare, facultatem, quae a praedicto Car­ dinali petebatur, impertiri recusaverit; uti patet ex eius Epistola in forma Bre­ vis, quam ad eumdem Cardinalem dedit 9 Maii anno 1705, et quae continetur tom. 1. Epistolar. et Brev. selectior. eiusdem Pontificis typis editorum, pag. 205. • Cf. N. 113. Romani Pontifices 471 § 35. Haec et alia plura exempla, quae facile possent cumulari, pertinent id Ritus permixtionem ab Ecclesiae legibus vetitam. Verum, uti iam diximus, interdicta, Ritus permixtio appellari nunquam poterit, si ob legitimam aliquam causam Sacerdos Orientalis Ritus ab Apostolica Sede probati, in Latinorum Ecclesiam admittatur, ut ibi Missam, caeterasquc functiones celebret, et Sacra­ menta populo Nationis suae administret, id palam Romae fieri intuemur, ubi Sacerdotibus Armenis, Cophtis, Melchitis, et Graecis patent ad Missam cele­ brandam Templa nostra, ut illorum pietati satisfiat; quamvis suas peculiares Ecclesias habeant, ubi Rem Divinam facere possent; dummodo tamen sacra Indumenta, et caetera, quae ad Missae celebrationem iuxta ipsorum Ritum necessaria sunt, secum afferant, eosque comitetur Nationis suae Minister, qui eisdem celebrantibus inserviat, et a Custodibus, et Sacrario Praefectis oppor­ tune caveatur, ne ob rei novitatem in adstantibus turbae ac tumultus exci­ tentur; quemadmodum in Edicto, quod pro Ecclesiasticis et Laicis Orienta­ libus Romae degentibus die 13 Februarii anno 1743, per Venerab. Fratrem nostrum loannem Antonium tunc Tituli SS. Silvestri, et Martini in Montibus Presbyterum, nunc Episcopum Tusculanum, Sanctae Romanae Ecclesiae Car­ dinalem Guadagni nuncupatum, nostrum in Urbe, eiusque districtu Vicarium Generalem, iussu nostro promulgatum fuit, plenius continetur. Verum ad rem hanc nostram plurimum facere videtur, quod mox indicabimus. Medio circiter saeculo decimo quinto, uti notum est, Mahumctes 11 Constantinopolim vi oppugnatam cepit, nonnullique ex Graecis, qui Schismaticorum errores aversati, communionem cum Latina Ecclesia servaverant, Venetias se contulerunt, ibique mansere. Quam in Urbem cum Isidorus Cardinalis natione Graecus pervenisset, detulit ad Senatum Romani Pontificis desideria, ut huiuscemodi Graeci Ritus hominibus Templum aliquod assignaretur, in quo functiones suas exercerent. Excitata Senatus pietas profugae genti Ecclesiam S. Basilii concessit, ubi spatio plurium annorum Graeci quidem in certo eiusdem Ecclesiae Sacello Divina Officia Ritu Graeco, in reliquis vero Sacellis, Latini Ritu Latino peregerunt, sicuti Flaminius Cornelius Scriptor dari nomi­ nis testatur in Decad. 14. Venetarum Ecclesiarum, pag. 359: Gemini itaque Ritus Officia per aliquot annos in una Ecclesia, licet in diversis Sacellis ! peracla fuerunt: quod eo usque obtinuit, donec aucto Graecorum numero, praedictae Ecclesiae S. Blasii Latinis Graecisque communi, aliud subrogatum I luit Templum, quod Graecorum proprium esset, ac privativum. § 36. Haec ad Graecos pertinent, qui celebraturi in Latinas Ecclesias recipiuntur. Verum, ut eo clarius ostendatur, nullam exinde sequi Ritus permixtionem ab Ecclesiae Legibus proscriptam, non abs re erit verba facere de Latinis quoque, qui ad Sacrificium Missae offerendum, et Divina Officia persolvenda in Graecorum Ecclesiis, cx iusta aliqua causa admittuntur. Quod quidem non modo propositam sententiam confirmabit, sed etiam plurimum conferet ad demonstrandum, quam necessaria sit mutua inter Catholicos, licet diversi Ritus, animorum coniunctio ac benevolentia. In Russia Alba Rutheni Catholici, quos Unitos vocant, plures habent Ecclesias, paucas vero Latini, et quod magis est, longe dissitas a pagis Latinorum qui inter Ruthe­ nos versantur. Latini quandoque diutius Sacrificio Latinae Missae carebant, Romani Pontifices r 1 eo quod suis negotiis detenti, nequibant tam longum iter aggredi, ul id Latinas Ecclesias se conferrent. Neque Latini Presbyteri facile poterant id paucas illas Latinorum Ecclesias, quae in Russia Alba reperiunlur, accedere, ut Missam celebrarent, propterea quod Ecclesiae ipsae ab illorum domicilio nimis longo intervallo seiungerentur. Itaque, ne Latini Missa Latino Ritu celebrata tamdiu carerent, unum illud supererat, ut Latini Sacerdotes, m Latinorum commodum, Latinas Missas in Ruthenis Ecclesiis celebrarem, Verum hac ipsa in re, ea occurrebat difficultas, quod Altaria Graecorum sacro Lapide careant, cum ipsi celebrent super Antimensiis, quae sunt Lintea quaedam ab Episcopo consecrata, quorum angulis Sanctorum Reliquiae inclu­ duntur; quamobrem Latini Sacerdotes Sacrum Lapidem secum deferre coge­ bantur, haud levi intercedente incommodo, ac discrimine, ne in itinere fran­ geretur. His omnibus incommodis tandem opportunum remedium, opitulante Deo, inventum, adhibitumque fuit. Siquidem, consentientibus etiam ipsis Ruthenis, indultum fuit Latinis Presbyteris, ut Missam Latino Ritu celebra­ rent in Ruthenis Ecclesiis, et super illorum Antimensiis: idque eo vel expe­ ditius visum est, quod Rutheni Sacerdotes, accedentes quandoque ad Latinas Ecclesias Missam inibi celebraturi, super nostris sacris Lapidibus Sacrificium I conficiebant. Id omne cognosci potest ex Constitutione nostra: Imposite Nobis, quae quadragesima tertia est, Bullarii nostri, tom. III.1 § 38. Denique, communis olim fuit Occidentali aeque, ac Orientali Eccle­ siae Ritus, ut Presbyteri una cum Episcopo Missae Sacrificium offerrent: huius rei documenta congesta fuerunt a Christiano Lupo in Appendice ad Synodum Chalccdonensem, tom. 1, ad Concilia Generalia, et Provincialia, primae editionis, pag. 994, dum haec verba Bassiani interpretatur: Mecum Missas celebrabat, mecum communicabat, et a Georgio torn. 2 Lyturgiae Pon­ tificiae, pag. I et seq., ac torn. 3, pag. 1 et seq. Concelebrandi Ritus nunc temporis in Occidentali Ecclesia obsolevit, praeterquam in Ordinatione Sacer­ dotum, quam peragit Episcopus, et in Consecratione Episcoporum, quae ab Episcopo cum duobus aliis Episcopis assistentibus perficitur. Sed in Orien­ tali Ecclesia viguit, vigetque adhuc frequentior usus concelebrationis Presby­ terorum cum Episcopo, aut cum alio Sacerdote, qui primi Celebrantis per sonam sustinet, isque usus refertur ad Constitutiones, quae Apostolicae nuncupantur, lib. 8 et ad Canonem octavum, ex iis, qui Apostolici dicuntur. Porro ubicunque ea consuetudo inter Graecos, et Orientales viget, non modo approbatur, sed etiam custodiri praecipitur, uti constat ex eadem Constitutione nostra superius allegata, Demandatam, § 9.2 § 42. Primae huic altera succedit quaestio, eosdem attingens Armenos, et Syros, qua disquiritur, an iidem, ad statuendum tempus Paschatis, atiorumque ei respondentium Festorum, possint veteri Kalendario uti, vel potius novum emendatumque sequi debeant, cum in Latinis Ecclesiis Sacra confi ciunt; ct quatenus iisdem licitus dicatur veteris Kalcndarii usus.au huiusmodi definitio afficiat illos quoque Orientales, qui suam quidem habent Ecclesiam, 1 Cl. N. 410. ’ Cf. N. 338. Romani Pontifices i t 473 sed adeo angustam, atque exiguam, ut, cum omnes in illam convenire non possint, eorum plerique Latinas Ecclesias adire compellantur. § 43. Neminem latent, quae a Sanctis Romanis Pontificibus Pio,1 et Victore,2 atque etiam a Nicaena Synodo,’ de recta Paschatis celebratione san­ cita fuerunt. Omnes pariter norunt Romano Pontifici a Concilio Tridentino4 reservatam fuisse provincia correctionis Kalendarii, ac demum Gregorio XIII Pontifice, fuisse rem hanc numeris suis omnibus absolutam. Quamobrem Bucherius in Commentario de doctrina temporum, in Praefatione ad Lectorem, ita scripsit : Compati Paschalis in futurum certitudini, iubente Gregorio XIII Pontifice, noster abunde providit Clavius. Is fuit c Societate lesu Sacerdos Matheseos peritissimus, qui in Kalendarii correctione egregiam Pontifici navavit operam. Exhibiti itidem Pontifici fuerunt calculi cuiusdam Aloysii Lilii, qui plures annos in illis componendis insumpserat. Perpensis denique libratisque omnibus in pluribus Congregationibus, adstantibus, adhibitisque in consilium peritissimis quibusque Viris, prodiit anno 1582 Constitutio praescribens Kalendarii normam, quae incipit: Inter gravissimas, 5 in ordine 74, in veteri Pullario, torn. 2. §44. Veteri igitur Kalendario hac Pontificia Constitutione abrogato, Patriar­ chis, Primatibus, Archiepiscopis, Episcopis, Abbatibus, aliisque Praelatis impera tum fuit,ut novo, emendatoque Kalendario uterentur,quemadmodum in eadem Constitutione legere est, fusiusque eruitur ex eiusdem Pontificis Annalibus Romae impressis anno 1742, torn. 2, pag. 271. Verum, cum in Constitutione nullum de Orientalibus factum fuerit verbum, exurgit hinc quaestio, num eadem Orientales afficiat; quae quidem quaestio non a Doctoribus modo instituitur, ut videre est apud Azorium, Institut. Moral., tom. 1, lib. 5, cap. 11, quaest. 7, apud Baldellum, in sua Theologia Morali, tom. 1, lib. 5, disput. 41 ; sed etiam proposita discussaque fuit in praestantium Virorum conventu habito die 4 hilii anno 1631, in aedibus Cardinalis Pamphilii, qui ad Summum Pontificatum evectus, lunocentii X nomen assumpsit. Haec autem tunc prodiit resolutio. Subditi quatuor Patriarcharum Orientis non ligantur novis Pontificiis Constitutionibus, nisi in tribus casibus: primo in materia Dogma­ tum Fidei; secundo, si Papa explicite in suis Constitutionibus faciat mentionem, et disponat de praedictis ; tertio, si implicite in iisdem Constitutionibus de eis disponat, ut in casibus appellationum ad futurum Concilium. Refertur haec resolutio tum a Verricello, de Apostolicis Missionibus, lib. 3, quaest. 83, num. 4, tum a Nobis in nostro Opere, de Canonizatione Sanctorum, lib. 2, cap. 38, num 15. § 48. Haec sunt, quae duximus exponenda in hac Encyclica nostra Epi­ stola, non solum ad patefacienda fundamenta, quibus innituntur respon- ' ' ’ ‘ C. 21, D. Ill, de cons. C. 22-26, D. Ill, de cons. Cf. Mansi, tom. 2, coi. 922-927. Scss. XXV (continuatio sessionis), de indice librorum et catechismo, breviario et missali. 5 Die 24 febr. 1582,- Bull. Rom., tom. 4, IV, p. 10-12. 474 Romani Pontifices siones redditae Missionaries qui quaestiones sub initium excriptas proposuit; sed etiam, ut omnibus perspecta fiat benevolentia, qua Sedes Apcstoliu Catholicos Orientales complectitur, dum praecipit, ut omnino serventur vekns ipsorum Ritus, qui neque Catholicae Religioni, neque honestati adversantur, nec a Schismaticis ad Catholicam unitatem redeuntibus exposcit, ut Ritus suos deserant, sed ut Haereses solum eiurent, atque exeerentur: exoptans vehementer, ut diversae eorum Nationes conserventur, non destruantur, omnesque (ut multa paucis complectamur) Catholici sint, non ut omnes Latini fiant. Finem denique huic nostrae Epistolae imponimus, Apostolicam Bene­ dictionem cuicumque eam legenti impertientes. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 281-316]. 435. Benedictus XIV, ep. Cum, ut recte nosii, 27 iul. 1755·1 § 1. Cum, ut recte nosti, proximo superiore mense Aprilis invasisset ignis suppellectilcs, ac merces quasdam asservatas in parvis quibusdam domi­ bus sitis in Foro Montium dicto, Parochialis districtus S. Nicolai in Carcere, cumque continuo, quod satis superque fieri assolet, in magnum excrevisset incendium, memoratae Parochialis, insimulque Collegiatae Ecclesiae Canonici suum esse existimarunt, hortari populum ad Dei implorandam opem, ut pro sua misericordia maximum impendens detrimentum avertere dignaretur, cuius vehemens suberat timor, quoties extinctum incendium non fuisset. § 2. Ad congregandum populum initum fuit consilium, ut circumiens Minister tintinnabulum pulsaret ad eum plane modum, quo cogi multitudo solet, ut sanctissimum Sacramentum ad aegrum aliquem deferendum comi­ tetur. Cumque ita contigisset, ut Ecclesia populo compleretur, ante Aram Beatissimae Virgini dicatam, multa quidem religione recitatum fuit elata voce Rosarium, atque etiam in eiusdem Sanctissimae Virginis honorem cantatae fuerunt Litaniae. Ad haec Sacerdos pio aeque ac ferventi sermone interessentes excitavit ad Dei placandam indignationem, implorata sibi ex animo de patratis criminibus venia, et quantum quidem relatum est, insonuit Tem­ plum clamoribus illorum, qui sibi a divina misericordia multis gemitibus et lacrimis patratorum criminum veniam precabantur. § 3. Si nihil fuisset praeterea gestum, nil quoque fuisset, quod objiceretur, et nemo piam agendi rationem in memorato luctuoso casu servatam non laudasset. At cum ex religioso, sanctoque studio adaugendae devotionis populi, enixisque eiusdem votis satisfaciendi, opportunum quin et congruum visum fuerit praecipere, ut, reserato Tabernaculo, in quo Sacra Pyxis custoditur, eadem super populo, et ad incendium benediceretur: «-0 1 Venerabili Fratri Nostro, Fr. loanni Antonio Episcopo Tusculano S. R E Car­ dinali Ouadagni nuncupato, nostro in Urbe, eiusque districtu Vicario Generali. Romani Pontifices I I I I ' 475 § 4. Cumque is, qui Parochi vice fungitur, data sibi iussa perficiens, sacris indutus vestibus, accepta Sacra Pyxide, in qua erat adorandum Sacra­ mentum,ab Ecclesia processerit, satis congruo facum, ministrorumque numero stipatus, mediaque in via consistens, unde ignis erat conspicuus, Pyxide humerali velo obtecta non solum coactae immensae multitudini, sed et ad regionem voraci igne vastatam benedixerit; hoc plane illud est, unde ser­ mones varii exorti sunt; quibusdam factum ipsum commendantibus; cen­ sentibus aliis, in ea facti specie secus rem transigi non potuisse, ne populi frigesceret devotio, neve offenderentur pusilli, sibi, cohibendoque igni bene­ dictionem vehementissime exoptantes; aliis denique contra assertum novum incongruumque ritum inclamantibus. § 5. Et quamvis Fraternitas Tua inter has disputationes non aliam, prout assoles, iniveris rationem, quam quae Christianae prudentiae omnino con­ gruerit; hancque ipsam probaverimus Ipsi, et nunc quoque, ut mox constabit, probemus; nobis tamen videmur facere non posse, quin ea, quae Ipsi de re expendimus ac notavimus, perspecta tibi reddamus hisce nostris litteris; quas mandamus, in futurorum temporum normam, apud Acta tabularii tui asservari. § 6. Quicumque ea, quae gesta sunt probanda sibi, ac defendenda susci­ piens assereret, nihil plane in eo praestitum, quod cultui Sanctissimae Eucha­ ristiae debito non congruerit, et perdifficile esse per integram rei gestae seriem, quidquam offendere ex intrinseca ratione improbandum, immo vero facile repcriri posse, quod pietatem et devotionem sapiat, aliaque arierat spiritualia commoda; multa is quidem diceret, suamque assertionem firmare posset iis, quae adnotat Theophilus Raynaudus, torn. 15 suorum Operum, pag. 83, col. I, ubi loquens de Sacramenti expositione fieri solita, cum aliquod imminet infortunium, ita scite rem expendit: Est modus aptissimus permovendi popaIum, ac excitandi ad pietatem necessitati congruentem, verbi gratia, si ingruat pestis, aut incursus hostium, aut aerearum tempestatum malignitas : nihil enim habet Ecclesia aptius ad plebem Fidelium excitandam, et sensu pietatis Deum placaturo afficiendam, quam sacrum spectaculum Corporis Christi propalam exhibiti et obiectum eius in quo est salus, vita, et resurrectio nostra. Sed non salis ea essent : Ritus quippe, de quo est quaestio, multa habet adnexa inferius a nobis expendenda, ex quibus, seposita pietate actus, iure meritoque potest Ecclesia eum non probare, neque enim illa hac in re intrinsecam tantummodo eiusdem bonitatem spectat, sed et alia, quae vel neglecta, vel non praevisa, facile possunt confusiones inducere ac perturbationes. § 7. Si quis autem, ut sibi tuta unoquc veluti ictu salva res esset, Eccle­ siasticas proferret historias, exempla ipsi praesto essent opinioni suae valde accommoda. In Chronica Albigcnsium Episcoporum, atque Abbatum Castrae, apud Thiers in Tractatu de Expositione Sanctissimae Eucharistiae Sacramenti,2 pari, impressionis Parisiensis anni 1677, lib. 5, cap. 12 legitur, sub Abbate Geraldo, qui vixit ad annum 1090, incendium a fulmine excitatum, fuisse hoc pacto extinctum: lamque Monasterium furibunda incendia volvit, Cum, Christi oblato Corpore, flamma cadit. 476 Romani Pontifices Celebre est S. Bernardi factum relatum in eius vita, quam scribere instituit Abbas Guilelmus a S. Theodorico, absolvitque Abbas Hernaldus a Bonavalk, veteri amicitia cum Sancto conjunctus. Adstabat ad Ecclesiae lanuam Wi|. lelmus Aquitaniae Dux, intus ob excommunicationem non ingrediens. Vir Sanctus interea Sacrum faciebat: cumque consecrasset, ante consummationem, imposito Patenae Divino Sacramento, et ad Ducem accedens ipsum eo fer­ ventis animi affectu est allocutus, ut eundem ad insignem poenitentiam addu­ xerit, et ad novum vitae institutum, unde porro in Beatorum album, qui cultum in Ecclesia obtinent, recenseri promeruit, ut videre est in Martyrelogio Romano quarto idus Februarii. Gesta res descripta legitur in praeindicata antiqua vita S. Bernardi, et perbelle retexitur a duobus reccntioribus eiusdem Vitae Scriptoribus, a Magagnotio nempe lib. 2, cap. 6, num. 38 ct a Petrina in Historia Chrorwlogica, lib. 4, tom. I, num. 376 et seq. Celebre quoque sese prodit factum S. Clarae, quae, ut Monasterium suum, universamque Assisiensem Urbem servaret a direptione, ac stragibus Saracenorum, iam iam impia consilia exequentium, ad Monasterii ianuam afferri curavit Tabernaculum Sacramentum intercludens: Christique vix obiecto corpore, Saracenorum nonnulli obcoecati, reliqui praecipites effugere. Rem narrat S. Antoninus in suis Historiis, tit. 24, cap. 6, § 3. Resumitur eademaBollandistis, torn. 2, mensis Augusti pridie idus, pag. 759, num. 21, et a Pagio in Vita Alexandri IV, num. 15. Eiusdem fere temporis cum Sanctae Clarae facto est et aliud relatum a Roderico Granatensi, part. 2 explanationis Symboli, cap. 27, § 7 secutum anno 1230 in Regno Valentiae, dum bellum gereretur in Mauros: de horum quippe exercitu tum Christifideles insignem retulere victoriam, cum pius Sacerdos manibus gestans pannum lineum consecratis Particulis plenum, prodiit in omnium conspectum, Deum exorans, ut nostris praesto esset, eoque pacto est eosdem hortatus ad instaurandum certamen, quod porro insignis victoria est consecuta. Meminimus et ipsi eorum, quae in minoribus, agentesque Promotorem Fidei, legimus in Actis collectis super Virtutibus Beati Petri Fourerii, ad quem cum delatum fuisset, publica in Caupona quosdam sacrilegis verbis Divinum Nomen violare, ad Sacrum Tabernaculum advolavit, arreptamque Sacram Pyxidem, secum detulit ad Cauponam, cumque Sacratum pignus manu ostentans, immane facinus sce­ lestis patefecisset atque exprobrasset, eosdem ad poenitentiam adduxit. Ast haec, hisque similia exempla ex peculiari divino spiritu impulsuque proces­ sisse, demonstratum est non solum ex secundo eventu, sed et ex peculiaribus haec agentium virtutibus. Ea itaque sunt haec exempla, quae miremur, haud autem imitemur, nec quidquam exinde inferri potest pro iis, qui debent sc ad legum normam componere: quemadmodum a Nobis quoque fuit gene­ raliter demonstratum in nostro Opere de Canonizatione Sanctorum, lib. 3, cap. 41, et praecipue, num. 20. § 8. In hanc Classem referri et illud potest, quod legitur in Natali 10. quod S. Paulini Nolani opus est, ubi narrat, ingens incendium fuisse extinctum obiecto tantum ad flammas Sanctae Crucis frustulo. Vicerat ignis aquam, nos ligno vincimus ignem, Quamque aqua non potuit, vicit brevis hastula flammam. Romani Pontifices 477 Et quoties ex classe horum, similiumque exemplorum, quae peculiari Divino afflatui non immerito tribuuntur, ad alios progredi quis vellet eventus, allatam Divini impulsus exceptionem haud ita facile recipientes, veluti ad id, quod sub annum 1647 contigisse fertur Halae Tyrolis, ubi cum Sacerdos Venerabili Eucharistia adhibita ingenti incendio benedixisset, restitit ignis, vel ad illud, quod anno 1734, sive alio veriori tempore, hic Romae gestum est, tunc, quando publica solemnique pompa fuit Sacramentum ab Ecclesia delatum ad incendii locum, eoque impertita benedictio; qui his uteretur exemplis, haud valde profi­ ceret, tum quia primum ex recensitis factis affertur a Gobato in sua Theologia expérimentait, tract. 4, cas. 21, sect. 1, num. 375, qui tamen illud non probat, sed tantum nuncupat felix ab exitu: Factam felix ab eventu; tum quia unum, vel plura adhuc facta huiusmodi aut incognita, aut a Superioribus dissimulata, haud tanti sunt, quibus iure recens aliqua disciplina, novusque ritus innitatur. § 9. Sicuti praenotatum est, superius allata argumenta, ad ritum, de quo sermo est, vindicandum infirma sunt, leviorisque momenti, sed eiusdem fur­ furis sunt alia quaedam, quae in Ritum ipsum obiectantur, atque extolluntur. Aiunt nonnulli Eucharistiae Sacramentum a Christo fuisse institutum, ut eo vesceremur; quod quidem indubium est; at satis deprehendi non potest, quomodo cx hoc antecedenti inferre liceat, haud decere illud in Supplicatio­ nibus deferre, Deumque, qui sub Sacramenti speciebus adest, deprecari, ut a gravibus nos quandoque obsidentibus periculis praestet incolumes. Neque enim ideo minus est adorandum, (sunt concepta verba Concilii Tridentini, de hoc Divino Sacramento loquentis, sess. 13, cap. 5) quod fuerit a Christo Domino, ut sumatur, institutum : nam illum eumdem Deum praesentem in eo adesse cre­ dimus, quem Pater aeternus introducens in orbem terrarum, dicit'. Et adorent eum omnes Angeli Dei; quem Magi procidentes adoraverunt, quem denique in Galilaea ab Apostolis adoratum fuisse Scriptura testatur. Exindeque Tridentini Patres commendare pergunt pias Supplicationes in Festo Corporis Christi haberi solitas, religiosasque actiones comitantium Adorandum Sacramentum, dum ad aegrotos affertur, uti videre est cap. 5 et cap. 6 et can. 6 cit. sess. 13. Christus Dominus qua homo, vel nunc in gloriae statu, Deum Patrem pro nobis rogat: Christus lesus, qui est ad dexteram Dei, qui etiam interpellat pro nobis, legitur in Epistola ad Romanos, 8. Advocatum habemus apud Patrem, lesum Christum, subditur in Epistola prima S. loannis, cap. 2. Sive porro hoc praestet, petens expresse a Deo, ut nobis proficua concedat, sive implicite suam exhibens Humanitatem, veluti Hostiam iam ipsi in Cruce oblatam, ut Deus in cani respiciens, quae utilia nobis possunt evadere, elargiatur; veluti disserunt nostri Theologi, qui licet in explicatione tradenda discrepent inter se, dum alii primae subscribunt, alii secundae sententiae: consentiunt tamen omnes quoad dogma, insimul adnotantes, neque Ecclesiam, neque Fideles solere absolute ad Christum confugere, ut ipse pro nobis oret, sed ut nostra velit exaudire vota, ne videantur cum Arii, ct Nestorii erroribus consentire, qui tueri audebant, ipsam Christi personam, ad quam vota diriguntur nostra, esse creatam, et divina inferiorem. Cum autem nostras preces audiat Christus, quoties id promerentur, cumque idem Christus vere Deus et Homo, vere, realiter, ac substantialiter sub speciebus Eucharistici panis contineatur, omnino 478 » Romani Pontifias nunquam affirmari poterit, non posse nos supplices ad ipsum confugere, ut incendium extingui deprecemur, ex eo tantum, quod sacramentum fuerit in nostrum cibum institutum ; sed erit tantummodo asserendum, non licere ita ad illum confugere, ut Sacramentum educatur e Tabernaculo, afferatur ad ignem, atque ad incendium benedicatur, ob qualitatem Ritus, quoties firma desint ad eum vindicandum argumenta. § 10. Alii ulterius progrediuntur, asserentesque non posse rem creatam irrationalem Dei nomine adiurari, autumant, hoc unum posse valide obsistere ritui benedicendi incendii cum Eucharistiae Sacramento: sed infirmum omnino videtur hoc argumentum. Creata res expers rationis, si ipsa per se attendatur, cum non intelligat, talis non est, quae adiurari possit; capax tamen evadit, quae exorcismis Ecclesiae subjiciatur, si veluti ab alio acta inspiciatur; ex quo consequitur, posse orationes nostras ad Deum intendi,, ut eam nobis nocere prohibeat, etiamsi a Daemone in nostrum damnum detrimentumque ageretur. Est haec S. Thomae doctrina 2, 2, quaest. 90, art. 3. Verum eadem nil profecto opus est in hac facti specie, in qua dum adhibita Pyxide bene­ dicitur incendio, nulli unquam intermixti sunt, vel intermiscentur exorcismi. Alii ritum improbant, asserentes ipsi inesse Dei tentationem, vitium Religioni oppositum, ideoque peccatum sapiens, et grave quidem peccatum, quamvis superstitione inferius, uti fuse docet, demonstratque Sanctus Thomas 2,2, quaest. 97, art. 2, et duob. seqq. At si expressa Dei tentatio, iuxta eiusdem Sancti Doctoris sententiam, tunc inducitur, cum quis quidquam agit ea mente, atque consilio, ut Dei scientiam, potentiam, voluntatemve scrutetur; interpretativa autem et implicita, quando non agit is quidem eadem concepta exprèssaque mente, sed tamen quidquam loquitur vel agit, cui non alius potest esse scopus, quam ut Divinae alicuius virtutis periculum fiat; quod tunc plane contingit, cum quis paratas habens usitatas, vulgaresque agendi ratio­ nes, has quidem sponte omittit, seque ultro in discrimen adducit.Sicuti lentare, est experimentum sumere seu explorare ; ita Deum tentare, est velle sumere expe­ rimentum de aliqua ipsius perfectione ; veluti an sciat, an possit, an velit quidpiam ; quod tum verbis, tum factis fieri potest, idque dupliciter : uno modo expresse, puta cum aliquis ea intentione dicit, aut facit quidpiam, ut exploret Dei scientiam, potentiam, patientiam, aut voluntatem: altero modo implicite, seu interpretative, quando non est quidem homini formalis et expressa intentio simile aliquid explorandi, hoc tamen dicit, aut facit, quod non potest alio ordinari, quam ad experimentum sumendum de aliqua Dei perfectione, veluti quando aliquis humanis et naturalibus mediis non destitutus, ea sine ratio­ nabili causa omittit,aut se periculo exponit·, verba sunt Sylvii egregii S. Thomae Interpretis ad art. 1 praecit. quaest. 97. Quomodo unquam poterit iure defendi, eum, qui Venerabili Sacramento ad Incendium benedicit, qui Deum rogat, ut miseros afflictosque ab irruente infortunio velit praestare exemptos, qui non ea mente est, ut Divinae potentiae sumat periculum, qui humana non spernit subsidia, sed iis undique collectis, omnia enititur, assiduas tamen Divinae Maiestati preces offerens, ut quod imminet, grave malum, dignetur avertere, hunc, inquam, gravissimi criminis expressae vel tacitae Dei tentationis posse reum pronunciari? Romani Pontificis 479 § 11. Alii denique arbitrantur, non esse usu recipiendam assertam piam consuetudinem afferendi Sacramentum Sacra Pyxide contentum, eoque bene­ dicendi incendiis, ne forte id fiat cum ignis divitum aedes incessit, non autem pauperum domunculas: neque inanis hic quidem est, vel sola mente conceptus timor. Thiers quippe praecit. cap. 12 invehitur in satis illacrymabilem hanc personarum acceptionem, veluti aliquibus in locis usu receptam. Idem Auctor praeterea plures cumulat Synodales sanctiones, quibus severe interdicitur, sacra Lintea ad incendium afferre, eaque proiicere in flammas, ut extinguantur, atque multo etiam magis, si ipsa sacra Hostia proiiciatur in ignem, ea quidem spe, ita illum restingui posse. Quidquid asserit praecitatus Auctor, perfacile admitti debet; imo quoties, ad ea firmanda, quae in ritum iaciendi in ignem Sacram Hostiam profert, et in irreverentiam eo actu con­ tentam, alio opus esset exemplo per ipsum non inducto, illud minime desi­ deraretur. Etenim, quamvis in Italia, et praesertim Florentiae, vigeret usus comprobandi abditam veritatem innocuo alicuius transitu per ignem, quod plane praestitit B. Petrus Igneus dictus, qui ut evinceret Petrum Pavesium Florentiae Episcopum simoniace in Episcopatum fuisse intrusum, ideoque deponendum esse, uti reipsa factum est, illaesus per ardentem ignem perIransiit, quemadmodum opportunis allatis monumentis demonstravimus nostro lib. de Canoniz. Sanci., cap. 33; tamen cum nonnullis exinde saeculis in eadem Civitate idem sumi voluerit experimentum ad fidem auctoritatemque conci­ liandam Doctrinae Hieronymi Savonarolae, cumque aliqui sese protulerint paratos per ignem transgredi, manu gestantes Eucharistiae Sacramentum, Eucharistiae delationem non probarunt iudices, constanti iudicio eam dene gantes, ac irreligiosam definientes, pravique exempli, spectatis iis facti cir­ cumstantiis, in quibus usurpari cupiebatur; uti videre est in vita praefati Hieronymi Savonarolae scripta a Francisco Pico, torn. 2 impressionis Pari­ siorum 1674, pag. 70, torn. 2 additionum ad eandem vitam, pag. 30ό et in Appendice ad Vitam Alexandri VI Pontificis exaratam ab Alexandro Gordonio, torn. 2, pag. 405. Verum his omnibus nihil commune est cum casu nostro. Qui enim ritum, de quo nunc agimus, tuetur, facile respondere potest, si asserat, licere omnino ipso adhibito Sacramento excitatis incendiis bene­ dicere, nec tamen ullum fieri debere divitis et pauperis discrimen, neque Eucharistiam post Benedictionem in ignem proiiciendam esse, sed imo in tabernaculum, unde fuit educta, omni cum honore restituendam. § 12. Sepositis itaque superius allatis animadversionibus, rationibusque, vel ritui faventibus vel oppositis, ut tuto liceat ad propositam metam per­ tingere, unica, cui insistas, tutaque via sita est in investigandis expendendisque regulis ab Ecclesia praescriptis de cultu Sanctissimae Eucharistiae; neque enim fas cuique esse debet privata auctoritate, vel ex verae etiam devotionis, zelique affectu, novum ritum inducere. S/ quis dixerit, receptos et approbatos Ecclesiae Catholicae Ritus, in Solemni Sacramentorum administratione adhi­ beri consuetos, aut contemni, aut sine peccato a Ministris pro libito omitti, aut in novos alios per quemcumque Ecclesiasticum Pastorem maturi posse, anathema sit: verba sunt Sacrae Tridentinae Synodi, can. 13, sess. 7, de Sacra­ mentis in genere. Et quoties aliquem Ritum eiusmodi induci contigit, etsi 480 ζ II Romani Pontifices nihil continentem pietati ac religioni oppositum, Apostolica Sedes eumdem ipsum interdicere non dubitavit, ex quibusdam extrinsecis circumstantiis, nullatenus praevisis, vel neglectis ab eo, qui ritum invexit. Ut plura prae­ termittamus exempla, ad rem praesentem sat est unum illud innuere de San­ ctissimo Sacramento, olim afferri solito ad aegrotos, qui cum exoptarent illud sumere in Viaticum, nec tamen posset deglutire, nonnulli in ipsum saltem intueri cupiebant, alii adorare ac deosculari; vetitum quippe id luit a S. Pontifice Pio V, cui interdicto consonum quoque est alterum adscriplum in Rituali Romano a Paulo V Summo Pontifice evulgato, in ea parte,quae est de Communione Infirmorum, ubi, sermone instituto de Divino Sacramento, haec leguntur: Sed alicui ad adorandum solum, seu devotionis, seu cuiusvis rei praetextu, ad ostendendum non deferatur',1 idque non ea sane de causa, quod simplex adoratio, (quidquid sit de Sacrae Hostiae osculo) quicquam haberet contrarium debito cultui, quum potius eidem esset maxime consen­ tanea, sed ratione quarumdam circumstantiarum, quas sapientes legislatores recte adnotarunt, quasque innuit Card, de Lugo in suis Responsis Moralibus, lib. 1, dub. 11, num. 3. Merito id prohibuit, loquitur de S. Pio V, quia si ad privatam aegroti consolationem, et sine spe refectionis Sacramentalis, lania Salvatoris Maiestas loco movenda, et per vias publicas circumferenda esset, paulatim ea infirmorum pietas introduceret, ut, sicut Sanctorum Reliquiae ad eos deferuntur, et applicantur curationis gratia, ita et ad eosdem non commu­ nicaturos, nec periculose decumbentes, deferretur Eucharistia, et applicaretur partibus laesis et dolentibus, spe impetrandae curationis; quae, et alia similia, cultum et reverentiam debitam tantae Maiestati paulatim imminuerent. § 13. Annuam Ecclesia constituit solemnitatem Corporis Christi, quae a Tridentino Concilio dicitur Religionis nostrae adversus Haereses Triumphus, sicuti videre est sess. 13, cap. 5. Supplicationem quoque instituit ea occa sione habendam, iam inde ab Urbano IV,2 quemadmodum fuse a nobis demon­ stratum fuit in nostro Opere de Festis Domini, cum de Festo Corporis Christi disseruimus. Cavit Ecclesia, ut Sacramentum ad infirmos cum debito honore deferatur, cum ipsum suscepturi sunt in Viaticum, uti licet deprehendere ex pluribus Synodalibus sanctionibus, decretisque editis tum a Summis Ponti­ ficibus, tum et ab Episcopis quoad Dioeceses suas. Amplexa est Ecclesia pium usum exponendi Venerabile Sacramentum omnibus conspicuum, utpolc duobus Crystallis inclusum Ostensorio, quod dicitur Monstrantia, in statutis Concilii Coloniensis habiti sub Card, de Cusa Nicolai V per Germaniam Legato Apost., sicuti nosse licet ex torn. 9 Collectionis Conciliorum Harduini, coi. 1368, lit. C, dummodo de licentia Ordinarii, publicanique ob causam aliquam fiat. Adiecit et illud Ecclesia, quod si privata tantum, non autem publica causa subsit, Sacramentum exponatur; ita tamen, ut reserato Taber­ naculo, inde Sacrum Christi Corpus minime educatur, sed vel Sacra Pyxide sit inclusum, aut Velo obtectum, ita ut videri non possit, quemadmodum deprehenditur ex iteratis conformibus decretis editis a Congregationibus ’ Tit. IV, c. 4, n. 5. ’ Litt Transiturus, a. 1264.- Bull. Rom., tom. 3, 1, p. 414-416. Romani Pontifices 481 Urbis, et per Summos Pontifices probatis, quas omnes collegimus ipsi, cum Bononiae essemus, in una ex nostris Institutionibus Italicae editionis, torn. 2, quae in latinam quoque versionem est illata.1 Cogitavit Ecclesia de Benedi­ ctionibus, Venerabili Sacramento adhibito, impertiendis, tum post publicas habitas supplicationes, tum quoties post solemnem Expositionem Sacramen­ tum est in Tabernaculum restituendum, ac denique cum sumpto per Aegro­ tum Viatico, reliqua in Sacra Pyxide est Particula, quam Sacerdos secum ad Ecclesiam refert, veluti nosse licet ex Rituali Romano tit. de Communione Infir­ morum.2 Casum denique prospexit Ecclesia instantis alicuius nimbi, procellae, alteriusve ingentis periculi, cavitque, ut si populus excitari velit ad Deum Optimum Maximum deprecandum, quo ab ingruenti malo praestetur immunis adaperiatur Tabernaculum, minime educto Sacramento, sed ante ipsum Sacra Pyxide inclusum preces religioso affectu recitentur. Haec est methodus prae­ scripta a magno S. Carolo Borromaeo in sua tertia Synodo Dioecesana habita anno 1572. Cum grandines, nimbi, turbines, et aliae temporum procellae immi­ nent, ad eas tempestates sedandas, vel, ut vocant, signandas, ne Sacerdos vascu­ lum, in quo Sanctissimum Christi Domini Corpus asservatur, adhibeat, sed Tabernaculum accensis luminibus patefaciat, ut ea nimborum vi imminente, rogationes et preces a Clero populoque coram Domino religiose fiant. Quod con firmatum noscitur in tertia Synodo Provinciali coacta subsequent! anno 1573. Cum nimbi, procellae, turbines, aut grandines impendent, ne Sacerdos, ad tempestatis procellam arcendam vasculum adhibeat, in quo Sanctissimum Eucha­ ristiae Sacramentum asservatur, sed Tabernaculum, ubi illud in Altare recon­ ditur, patefaciat, licet ; tumque in eius conspectu Litanias, aliasque religiosas preces eius rei causa institutas pie sancteque pronunciet. Consonat his Rituale Ebroicense anno 1606 a magno Cardinali de Perron compositum. Perspicuum itaque est systema a S. Carolo Borromaeo, veluti lex quaedam, in universa Dioecesi, Provinciaque sua stabilitum, quodque merito pro caeteris locis haberi potest tanquam regula in vi directiva, cum ex aliquo tempestatum, grandinum, fulminumque inopinato casu, supplices ad Deum libet confugere. Aperiendum namque est, uti praenotavimus, Tabernaculum, Sacramentum intra Pyxidem relinquendum, piae fundendae preces, ut Divina nobis opem imploremus. Si autem Sacramentum non debet a Tabernaculo educi, facile intelligitur, in designatis casibus non esse illud afferendum ad Ecclesiae ianuam, nec cum eodem Benedictionem impertiendam. § 14. Loquuntur quidem mox supra allatae auctoritates de turbinum, pro­ cellarumque casu, quin suspicari possimus, audere quemquam excipere, eas minime congruere incendiis; par omnium quippe ratio est: et quoties, ut aliorum subtilibus levibusque cavillationibus fieret satis, exquiri Synodi vellent, ac Ritualia conceptis verbis loquentia de incendii casu, sat erit manum pro­ tendere ad Synodum Archiepiscopi Parisiensis habitam anno 1674, art. 7, cap. 2, in qua disertis verbis cavetur, ne Sanctissimum Eucharistiae Sacra­ mentum quacunque de causa unquam ad incendia afferatur, indicta in Sacer1 Cf. Latinae editionis instil. XXX. ’ Tit. IV, c. 4, n. 20, 23. 31 482 Romani Pontifices dotem, qui deliquisset, suspensionis poena; et ad Rituale Argentoratensis Ecclesiae evulgatum a bonae memoriae Cardinali de Rohan, impressumqw anno 1742, ubi pag. 83 sequentia adnotantur verba: Prohibitum estinsuptr, sermo est de Sacramento Altaris, ne ad extinguenda incendia deferatur, d quidem sub poena suspensionis, a Ministris deferentibus ipso facto incurrenda. I ’ Scriptum est: Non tentabis Dominum Deum tuum. Qui dixit mari - usque I huc venies... et hic confringes tumentes fluctus tuos - potest et impetum ignis refraenare. Quandoque autem, sicut potens, sic et iustus, mala quaedam per­ mittit ; et quia, num facile sit placabilis, ignoramus, vitandum illud omne, quod et quorumdam Christianorum fidem infirmare posset, et nostrorum hono­ rem Mysteriorum malignis infidelium, aut haereticorum irrisionibus exponere. Qui temporalia a Deo exposcit, pavidus debet eadem rogare, divinaeque voluntati se omnino committere: Quando petitis temporalia, cum mqdopetite, cum timore petite, illi committite, ut, si prosint, det; si scit obesse, non det. Quid autem obsit, quid prosit, medicus novit, non aegrotus : inquit Sanctus Augustinus in serm. 354 alias 53, de verbis Domini, cap. 7. Cum saeviunt infortunia, homines plerumque Deum, quomodo oporteret, non orant: libe· rari se petunt, nihitque praeterea curant: cumque caeteroquin pietate ac devotione erga Sacramentum Altaris exardescant, videntes educi illud e Taber­ naculo post recitatas preces, afferri ad Ecclesiae ianuam, eodemque adhibito per Sacerdotem benedici ad eam regionem, unde erumpunt turbines et pro­ cellae, vel ad eam, in qua fuerit incendium; implentur fiducia quadam,certaque spe, ad exitum iam pertigisse calamitates suas, et, si id haud fiat, sicuti ex iusto Deo iudicio pluries reipsa non contingit, magnum exinde subest periculum, ne labefactetur vel tepescat fervens illa devotio erga Augustissi­ mum Altaris Sacramentum ; misso interea facto altero periculo irrisionum ab incredulis. Atque hae prçfecto animadversiones fecerunt, ut a solertissimis Episcopis statueretur, ne Pyxis e Tabernaculo educatur, ne exportetur ab Ecclesia, neve cum ea in Ecclesia, vel extram Ecclesiam, ad tempestates, aut incendia benedicatur. § 15. Haud absimilis est obsessorum exorcizandorum species; in Rituali siquidem permittuntur Sanctorum Reliquiae, opportunis adhibitis cautelis, eorum capitibus pectoribusque imponi, Reliquiae quoque Sanctorum, ubi haberi possint, decenter ac tuto colligatae et coopertae, ad pectus, vel ad caput obsessi reverenter admoveantur. Non tamen licet ad caput eorum, vel pectus, sacram admovere Eucharistiam, ob irreverentiae periculum: Sanctissima vero Eucharistia super caput obsessi, aut aliter eius corpori non admoveatur, ob irreverentiae periculum.1 Etsi invita Sancti Bernardi, in Chronicis Belgicis Molineti, et in Catalogo Belgico Bernardi a Lucemburgo, liti. G. haud desiderentur exempla Sanctorum Virorum, qui tale quidpiam praestitere, atque ita ab Obsessis Daemones eiecerunt: facta enim haec, sicut praedixi­ mus, iis accensenda sunt exemplis, quae admiratione quidem, non vero imi­ tatione prosequi debeas. 1 Tit. X, c. I, de exorcizandis oosessis a daemonio, n. 13. Romani Pontifices 483 § 16. Caeteris quibusque Auctoribus loannes Baptista Thiers eruditius, doctiusque de hac quaestione disseruit, illamque diremit iuxta ea, quae hactenus dicta sunt, in suo Tractatu de Sanctissimo Sacramento, 2 part, cap. 12, et quidquid ibi latius attulit, legitur ab ipso summatim resumptum in suo Tractatu de superstitionibus, torn. 2, cap. 13. Opus Thiers de Expositione Sacramenti, valde commendatum, probaturnque fuit pio, ac docto Cardinali Bona, uti nosse licet ex eius Epistola 321, in tomo hoc ipso anno 1755 cuso, pag. 246. Laudatus Cardinalis in ea epistola inquit, praeclarum se de ilio opere fecisse iudicium, cum sermonem de eo habuisset cum Patre Luca Dacherio, indeque subdit: Librum optimum esse, et pium, et ab omnibus viris doctis ac eruditis approbatum. Omnes autem mirantur, quod argumentum per se sterile, et hactenus intentatum, tanta ubertate tractaveris, ut nihil ei desit, nihil ultra desiderari possit. Audivi rumorem propter illum a quibusdam Pari­ siis excitatam fuisse, sed protinus sedatum, cum nihil in eo censurae obno­ xium sit. Tanti Cardinalis sententiae ipsi subscribimus, sed quoad praesen­ tem quaestionem erudite adeo discussam a Thiers, putamus, deesse non­ nulla, quae nisi congrua aliqua interpretatione solvantur, concidit Thiers assumptio, atque etiain nonnihil concuti possunt, quae hactenus constituta sunt. § 17. Hoc maxime Thiers expendit, cum in tot Synodis actum sit ac constitutum, quidquid 'agi oportet, dum aliquod tempestatis, incendiique accidit infortunium, ne unam reperiri quidem suadentem, vel permittentem Benedictionem, Sacramento adhibito. Praeterea, ex tot Ritualibus in Sacra­ rum Functionum normam impressis, nullum penitus adinveniri consentiens, ut tempestatibus, incendiisque, Sacramento adhibito, benedicatur; etsi caeteroquin similia non desint Ritualia, et monumenta Benedictionum, quae, adhibitis Sanctorum Reliquiis, vel Crucis imaginibus, impertiantur: et ex tanto omnium silentio validum elicit argumentum adversus ritum benedicendi, adhi­ bito Sacramento, tempestatibus, incendiisve. At si forte nonnulla extarent Ritualia, quibus hoc plane suaderetur, ingens concuteretur aedificium, omniaque disrupta corruerent. § 18. In Sacerdotali Romano, pag. 227 a tergo, sub tit. de Benedictione adversus tempestates, sequentia verba adnotata reperiuntur: Si expediens visum fuerit, Sacerdos accipiat reverenter Corpus Domini in vase debito, et Ecclesia exiens, nubes in modum Crucis cum dicto vase signet. Et in Rituali Cardi­ nalis Sanctorii, pag. 709 sub tit. de Exorcismis contra ingruentes aereas tem­ pestates haec adseripta leguntur verba: Postea, si expedire visum fuerit, Sa­ cerdos accipiat reverenter et cum luminaribus Corpus Domini in calice, aut alio vase debito, et Ecclesia exiens, nubes in modum Crucis cum dicto vase signet. Auctor Sacerdotalis Romani fuit Pater Albertus Castellani, Ordinis Praedicatorum, qui multo labore illud elucubravit, dicavitque Leoni X Pon­ tifici Maximo. Et antequam typis traderetur, examinatum emendatumque fuit iussu Pii IV Pontificis, veluti cognoscere est torn. 2 Scriptorum Ordinis Prae­ dicatorum P. lacobi Echard, pag. 48. Alterum Rituale auctorem habuit Cardi­ nalem Sanctorium, S. Severinae nuncupatum, teste Ciacconio in eius Vita, torn. 3, pag. 1044. De hoc autem Rituali Cardinalis Sanctorii perhonorifica Romani Pontifices 484 fit mentio in Brevi Summi Pontificis Pauli V incipiente Apostolicae Sedis, dato quarto Idus Iulii 1614,' impressoque ad frontem Ritualis Romani ab eodem Paulo Pontifice evulgati; in eo quippe refertur, Cardinales ad non Ritualis editionem designatos, vetera expendisse Ritualia, praesertim vero illud, quod vir singulari pietate, zelo, et doctrina, bonae memoriae lulius Antonius S. R. E. Cardinalis Sanctae Severinae nuncupatus, longo studio, multaque industria et labore plenissimum composuerat. § 19. His tamen nihil facessentibus, stat Thiertis assertio: praeindicata quippe duo Opera publicae auctoritatis pondere destituuntur. Nos nihil detra ctum volumus egregio Operi Patris Alberti Castellani, sed asserimus, esse privati Auctoris Opus, nullumque extare argumentum, quo illud a Pio IV Pontifice approbatum demonstretur. Neque id temere aut nulla ratione affir­ mamus. Agitur in eo Opere de Baptismi forma sub conditione, ac recen­ sentur peculiares factorum circumstantiae, quando in huiusmodi Sacramento administrando, forma sub conditione uti licet; a Sacramento autem Poeni tentiae universim haec forma sub conditione reiicitur: Secus in Sacramento Poenitentiae, quod non licet. Theologi illi, qui in Sacramento Poenitentiae ministrando locum esse negant formae sub conditione, auctoritate utuntur Sacerdotalis Romani a Praefato Religioso compositi, venditantes illud Pon­ tificia auctoritate roboratum. At caeteri, quibus forma sub conditione in Poe­ nitentiae Sacramento probatur, fidenter respondent, neque anteacto tempore fuisse unquam demonstratum, nec demonstrari nunc posse, enunciatum Opus fuisse ab aliquo ex Summis Pontificibus approbatum, quod ct ipsi expres­ simus in Nostro Opere de Synodo Dioecesana, lib. 7, cap. 15, toni.2 et seq. novissimae editionis Romanae, iam iam absolutae, et quamprimum evulgan­ dae. Praetermittenda nec est consideratio illa, si nimirum Opus Patris Ca­ stellani approbatum fuisset a Pio IV Pontifice, Sanctum Carolum Bonomaeum Pontificis Nepotem, totoque eius Pontificatu in Ecclesiasticis negotiis maxime versatum, haud fuisse permissurum, ut in sua Dioecesana Synodo, suaque itidem in Synodo Provinciali postea coactis, statueretur, quod nosci­ tur reipsa statutum, quodque omnimode adversatur iis, quae in praefato Opere Patris Castellani tradita leguntur. § 20. Hinc ad Rituale Cardinalis Sanctorii gradum facimus. Celebris Praesul Fontanini qui paucos librorum peritia sibi pares habuit, in appen­ dice ad Catalogum librorum bonae memoriae Cardinalis Imperiali, littera S, haec adnotata reliquit: Opus rarissimum, sine principio, et fine, impressum sub Paulo V, et iure quidem: egregii quippe huiusce operis impressa folia delitesce­ bant in angulo Vaticanae Bibliothecae, quorum notitia ad Viros Sacrorum Rituum studiosos delata, impetrarunt hi, ut simul colligerentur, quo eorum exemplum sibi sumere liceret. Tunc vero factum, ut multi eiusdem sibi exemplum comparaverint, quod in suis Bibliothecis condiderunt, cum ante id temporis pauca essent, atque rariora exempla: neque enim alia eousque comperta erant exempla, quam quae extabant, et nunc etiam extant, unum in Bibliotheca Monasterii S. Crucis in Hierusalem, duo autem in Bibliotheca • Cf. N. 198. I Romani Pontifices 485 Collegii Romani, quorum alterum fuit Venerabilis Cardinalis Bellarmini, alte­ rum Praesulis Coccini Rotae Auditoris. Uti praenotatum est, asserit Praesul Fontanini, Rituale Cardinalis Sanctorii, principio destitui, et fine; idque omnino verum, quemadmodum videre est in exemplis mox supra indicatis. Testatur, illud sub Paulo V impressum, at non meminit, quod illum latuerit fortasse, suppressum fuisse iussu eiusdem Pontificis, dum adhuc sub praelo esset, quemadmodum ab eodem Praesule Coccino sua manu adnotatum legitur in praefato Rituali, in Collegio Romano, uti praedictum est, asser­ vato: Hoc Opus, dum adhuc sub praelo esset, suppressum fuit Romae tem­ pore Pauli V, ideoque caret principio, medio, et fine. Et licet in eiusdem Ritualis exemplis novissime evulgatis, ac distributis, initium reperiatur ac finis, facile tamen deprehenditur, et initium, et finem ipsis fuisse, quamvis fortasse parum considerate, superadditum, ne per manus abiret mutilum exemplum, nec caput habens nec pedes. § 21. Id vero comprobatur ex titulo, sive inscriptione praefatis recen­ tibus exemplaribus praeposita; constat quippe his verbis: Rituale Sacramen­ torum Pomarium, Gregorii Xlll Pontificis Maximi iussu editum, Romae 1584, in quo facti veritas primum desideratur, cum de imprimendo Rituali Car­ dinalis Sanctorii cogitatum fuerit tantummodo sub Pontificatu Pauli V, uti mox supra dictum est, nec cusum illud fuerit superstite Auctore, qui e vivis excessit sub annum 1601, Clemente VIII Pontifice, sed ab eiusdem haeredibus sub Pontificatu Pauli V, quemadmodum mox infra constabit. § 22. In praedictis exemplaribus et finis quoque conspicitur; pagina quippe 712 haec leguntur verba: Ritualis Romani Finis. Qui autem id sibi sumpsit, ut extrema suppleret, mediam partem satis non inspexit, ubi non minus in ipsis, quam in caeteris quibuscumque exemplis desiderantur paginae, quae a pag. 252 ad pag. 257 subsequuntur. Verum, quanticumque sit haec animadversio, sermonem omnem colligentes ad finem, facili negotio dete­ gitur recens superadditio nonnullorum foliorum, quae non solum ex charti ct atramento evincitur, sed ex ipso paginarum numero; postrema quippe exemplaria ad paginam pertingunt 712, cum caeteroquin duo vetera exempla, alterum nempe Cardinalis Bellarmini, et alterum in Bibliothecae S. Crucis in Hierusalem asservatum, paginam 604 non praetergrediantur, atque etiam alterum Praesulis Coccini pag. 708 compleatur. Ritus itaque Benedictionis cum Sanctissimo Sacramento nonnisi in postremis exemplaribus reperitur, cum legatur ipse ad pag. 709, et caeteroquin vetera inter exemplaria nullum paginam 708 praetergrediatur. § 23. Ad absolutissimam notitiam eorum omnium, quae Rituale respi­ ciunt Cardinalis Sanctorii, nil superest aliud, quam inquirere causam, cur fuerit, Paulo V Pontifice, sudante praelo suppressum. Huic autem investi­ gationi videntur posse cumulate satis facere ea ipsa, quae charactere Venc. rabilis Cardinalis Bellarmini adnotata reperiuntur in exemplo 'Ritualis Car­ dinalis Sanctorii, quo Bellarminus utebatur, quodque, uti saepius monuimus, extat in Bibliotheca Collegii Romani. Hic Liber confectus est a Cardinali Sanctae Severinae longo tempore, et magno labore, et si quidem sub nomine praedicti Cardinalis fuisset impressus, dempto illo verbo Romani (quod ver- 486 bum etsi non extaret in libri fronte, tunc non impressa; aderat illa lamtn in prima Operis pagina: Ritualis Romani Liber primus)potuisset liberecom­ municari cum omnibus: sed non placuit iis, ad quos pertinebat, ut cum nomini Romani publicaretur ; et non placuit haeredi Cardinalis, ut sine nomine Romani exiret. Ea causa est, cur hic Liber lucem non aspiciat, et imperfectus ac ma­ tilus extet in privatis Bibliothecis. § 24. Est itaque Opus Cardinalis Sanctorii omni commendatione dignum, optimoque iure sibi vindicat laudes, quae de eo, tum in adnotatione Cardi­ nalis Bellarmini, tum et in praememorato Brevi Pauli V leguntur. Nosquc ipsi Auctoris laborem, et eruditionem saepius admirati, non praetermisimus eo uti, debitamque laudem in nostris evulgatis Operibus ipsi tribuere. Al, ex superius allatis notitiis, fieri nullo modo potest, ut ipsi vis legis conce datur existimeturque veluti opus a Summis Pontificibus approbatum, ct tanquam Rituale Romanum ; titulus enim hic solummodo convenit Rituali Pauli V Pontificis, ad Patriarchas, Archiepiscopos, et Episcopos per ipsum directo, ut in posterum tanquam Ecclesiae Romanae Filii, eiusdem Ecclesiae omnium Matris et Magistrae auctoritate constituto Rituali in sacris functio­ nibus utantur, et in re tanti momenti, quae Catholica Ecclesia, et ab ea pro­ batus usus antiquitatis statuit, inviolate observent ; uti legitur in illius Brevi anni 1614, quo Rituale Romanum confirmat, et in quo licet adnotatae legantur preces recitandae ad repellendam tempestatem,1 fiatque mentio sonitus aeris campani, signi Crucis, atque aspersionis aquae benedictae ; nullum tamen omnino fit verbum de Benedictione adhibito Sacramento, impertienda. § 25. Denique in una librae lance statuatur opus Cardinalis Sanctorii, quod, quanticunque tandem sint reliquae exceptiones omnes, nunquam dici poterit Pontificia auctoritate roboratum, illique in novam oneris accessionem superaddatur alterum Opus Patris Castellani, nunquam et ipsum approba­ tionem illam Pontificiam consequutum ; in altera vero lance ponantur Synodi Sancti Caroli Borromaei, quamvis illae, si vim legis consideres, in Dioecesi, totaque Provincia Mediolanensi solummodo obtineant; haecque omnia si quispiam ponderet, conspiciet illico propendere illam Synodorum lancem, quumque, aliquo huiusmodi casu sese offerente, deliberandum erit, obstri­ ctum se noscet, vi quidem directive, amplecti quidquid fuit a S. Carolo praefatis in Synodis constitutum. Non indigent profecto praefatae Synodi, ut quidquam illis adiiciatur, at si quae fieri vellet accessio, in promptu illa quidem esset, et facillime comparanda ex aliis Synodis, et Ritualibus aliarum Dioecesium, in quibus ex norma in S. Caroli Synodis tradita, statutum cer­ nitur, ut cum incendii periculum subest, aperiatur Tabernaculum, Sacra­ mentum relinquatur obtectum, religiosa fiat precum recitatio, nec extra­ hatur Sacramentum, ac proinde ne cum eodem ad incendia, tempestatesque benedicatur. § 26. Supra allatae sunt Synodorum, Auctorumque transalpinorum aucto­ ritates, nunc alias superaddemus ex Italis nostris desumptas. Iniuriam sibi faceret is, cui incomperta essent tum eximia virtus Praesulis Gratiani olim ' Tit IX, c. 8. Romani Pontifices Romani Pontifices , 487 Ameriae Episcopi, tum eiusdem celebris Synodus habita anno 1595, in cuius capite 109 ita legitur. Ad arcendas pluvias, aut tempestates, procellasque, quae forte impendere videbuntur, nemo Sacerdos Pyxidem ipsam cum Sacra­ mento efferat, sed tantum Tabernaculum, patefacto ostio, adaperiat, et in conspectu Sacramenti, genibus ad terram datis, Litanias, aliasque precationes eius rei causa institutas, pie sancteque cum populo, qui aderit, aut cum Cle­ ricis, aut etiam solus, peragat, Divinamque benignitatem, ut mala, quae pec­ cata nostra merentur, misericordia sua avertat, religiose precelur. Perspecta quoque est praestantia in rebus ad Ritum spectantibus Patris Bartholomaei Cavanti, qui composuit Enchiridion, seu Manuale Episcoporum ad sacras functiones rite dirigendas; in hoc autem verbo Eucharistia, num. 14 haec scripta reliquit: Non adhibeatur contra grandinem, puta in valvis Ecclesiae, benedicendo aërem. Nec missum faciemus Clericatum, utcumque caeteris recentiorem, non exiguam tamen laudem consecutum ; in eius quippe decis.60de Eucharistia, num. 11 haec leguntur: At ad benedicendum aerem contra grandinem, prohibitum est Sacram Eucharistiam exponere in valvis Ecclesiae. § 27. His Litteris finem imponimus, tum quia aliis obruimur curis, tum et quia aestivis caloribus afficimur. Prudens nobis probatur Fraterni­ tatis tuae agendi ratio, dum nihil graviter egisti in pium illum Sacerdotem, qui extra lanuatn Ecclesiae S. Nicolai in Carcere Benedictionem super populo, ct ad incendium est impertitus; valde enim huic casui congruere nobis viden­ tur verba S. Bernardi, Serm. 40 super Cantica, ubi haec scripta reliquit : Etiamsi perperam actum quid deprehendas, nec sic iudices proximum; magis autem excusa. Excusa intentionem, si opus non potes: puta ignorantiam, puta subre­ ptionem, puta casum. Verum cum haud iustum aequumve sit, ut, qtiae sunt minus recte gesta, conniventia invalescant, iteratisque actibus quamdam veluti legitimae spectabilisque consuetudinis speciem obtineant, non solum .tibi curae erit, hanc Nostram Epistolam in Cancellaria tua custodiri, verum etiam Edictum, interposita auctoritate nostra, propones, in certam normam eorum, quae, excitato incendio aliquo, praestanda sunt, ut Deo supplicetur iuxta ritum S. Romanae Ecclesiae; Edictinnque ipsum, veluti adamussim, exiges ad ea, quae a Sancto Carolo noscuntur constituta, quaeque fuerunt a Nobis in his Nostris Litteris fusius exposita. Teque, Ven. Frater noster, ex animo amplectentes, Apostolicam Benedictionem tibi peramanter impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 317-342]. 436. Benedictus XIV, ep. encycl. Quam ex sublimi, 8 aug. 1755. 1 Quam ex sublimi hac Sacrosancti Apostolatus specula, in qua per inef­ fabilem divinae bonitatis abundantiam plane immerentes praesidimus, pro iniecta Nobis gravissima omnium Ecclesiarum sollicitudine, impositaque 1 Venerabilibus Fratribus, ac dilectis Filiis, Metropolitanis, Archiepiscopis, ct Episcopis, aliisque Apostolicis Vicariis. 488 υ Romani Pontifices omnium animarum lesu Christi Sanguine redemptarum procuratione, alia.', nempe die 26 mensis lanuarii anno mdccliii, inivimus Apostolicae provi­ dentiae rationem pro Indiis Orientalibus;1 eamdem quoque, Venerabiles Fra­ tres, ac dilecti Filii, in iis partibus, in quibus vos constituti ac deputati, Apostolicum ministerium vestrum, non sine magnis assiduisque laboribus et incommodis, laudabiliter obire pergitis, haud patimur desiderari, quemad­ modum immensa Supremi Pastorum Principis lesu Christi caritas maximopere urget, ut eo alacrius omnem operam studiumque nostrum ad hoc con­ feramus, quo longius a Nobis regiones illas abesse non ignoramus. § 1. Quoniam autem non sine gravissima Pontificii animi nostri mole­ stia tunc acceperamus, aliquem scilicet ex ludiarum Orientalium Apostolicis Vicariis Episcopali titulo et charactere insignitum, sed sine Coadiutorc cum futura successione, viam universae carnis ingressum, ad repositam in Coelis coronam Apostolicis laboribus partam evolasse, ac neminem, qui Ordinariam pro defuncto Vicario Apostolico jurisdictionem exerceret, repertum aut depu­ tatum fuisse: eapropter omnibus et singulis Vicariis Apostolicis huiusmodi iniunximus et mandavimus, ut qui neque Episcopum Coadiutorem cum lutura successione, neque Vicarium ex Clero sive saeculari, sive regulari Generalem haberent, statim atque ad unumquemque eorum aliarum nostrarum in simili forma Brevis desuper expeditarum Litterarum certa notitia pervenisset, depu­ tarent Vicarium ex Clero sive saeculari, sive regulari, habilem tamen, atque ido­ neum, qui, eveniente cuiusvis Apostolici Vicarii sine Coadiutore cum futura suc­ cessione obitu, tamquam Apostolicae huius Sanctae Sedis Delegatus, teneretur assumere et obire regimen, et gubernium Apostolici Vicariatus, usque ad captam eiusdem Apostolici Vicariatus huiusmodi possessionem a novo Vicario Apo­ stolico, quem eadem haec Sancta Sedes constituisset, aut usque ad quam cumque aliam ab ipsa Sancta Sede ineundam ordinationem. Porro Vicario Generali huiusmodi per Apostolicum quemcumque Vicarium sibi, ut prae­ mittebatur, deputando, Nos laudatarum nostrarum Litterarum tenore, Apo­ stolica auctoritate, concessimus et tribuimus omnes et singulas facultates perpetuis futuris temporibus valituras, quae Vicariis Capitularibus cuiusvis Cathedralis Ecclesiae, Sede vacante, inesse et de iure competere dignoscuntur. Praeterea eidem Vicario Generali, post tamen Apostolici Vicarii obitum, con­ cessimus et impertiti fuimus usum et exercitium earum facultatum, quibus utebatur et gaudebat, dum viveret, defunctus Apostolicus Vicarius Episco­ pus; iis dumtaxat exceptis, quae requirunt Ordinem, et characterem Epi­ scopalem, vel non sine Sacrorum Oleorum usu exercentur. Quandocumquc vero necessitas urgeret, saepedicto Vicario Generali potestatem etiam induisimus et dedimus, consecrandi Calices, Patenas, et Altaria portatilia, cum Sacri Oleis omnino ab Episcopo benedictis. § 2. Porro, cum, sicut pariter accepimus, easdem omnino occasiones, eosdemque prorsus casus, in istis, in quibus munus vobis demandatum adimplere contenditis, regionibus accidere, atque insimul reperiri aliquibus in locis nonnullos Apostolicos Vicarios haud Episcopali titulo, et charactere ' Cf. N 4Ξ3. Romani Pontifices 489 insignitos, sed per Apostolicas dumtaxat Litteras sive sub Plumbo, sive in, simili forma Brevis expeditas, pro Vicarii Apostolici huiusmodi officio defun­ gendo destinatos, propter quoruhi obitum eadem quoque momenta urgere possunt: eapropter easdem provisiones, et facultates, ut supra expressas, et pro ludiis Orientalibus initas, et concessas, sub iisdem modo, et forma, et non aliter, extendimus ad omnes istarum regionum Apostolicos Vicarios sive titulo, et charactere Episcopali insignitos, sive Sacerdotali dumtaxat digni­ tate praeditos; atque hisce quidem Saderdotibus, ita ut praemittitur, Aposto­ licis Vicariis, pariter iniungimus et mandamus, ut unusquisque, memor reso­ lutionis suae, teneatur deputare Pro-Vicarium, habilem tamen, atque idoneum, qui post cuiusque obitum assumere debeat regimen Vicariatus Apostolici, atque in eiusdem Vicariatus munere permanere et cum usu earum tantum­ modo facultatum, quibus utebatur, fruebatur, et gaudebat defunctus Vica­ rius, adlaborare debeat, donec et quousque novus Apostolicus Vicarius ab Apostolica hac Sancta Sede designatus, ipsius Vicariatus possessionem et regi­ men adierit. § 3. Praeterea cum compertum, exploratumque nuper fuerit, in Hibernia, Albania, Macedonia, Servia, Bulgaria, Insulis Maris Egaei, Perside, Mesopo­ tamia (quemadmodum alibi fortasse reperiatur) reperiri aliquos Venerabiles Fratres Archiepiscopos, et Episcopos locorum Ordinarios, et Residentiales, quorum aliquot quidem Capitulum Canonicorum habent, aliquot vero eiusmodi Canonicorum Capitulo destituuntur; idcirco, tenore et auctoritate pari­ bus, statuimus, praescribimus, et mandamus, ut eveniente cuiuslibet Anti­ stitis huiusmodi obitu, statim procedatur ad electionem Vicarii Capitularis, iuxta inorem, usum, et consuetudinem hactenus servatam: nimirum ub: Cano­ nicorum Capitulum fuerit, vel a Canonicis dumtaxat, si ita in more iam positum, servatumque fuit, vel a Canonicis una cum aliis Ecclesiasticis Viris, quos in casibus huiusmodi semper intervenisse, et suffragium suum in ea electione tulisse constat. Quando autem Capitulum Canonicorum non habea­ tur, ii Parochi sive soli, sive cum aliis Ecclesiasticis Viris, iuxta modum iti­ dem, usum, et consuetudinem de praeterito servatam, ad Vicarii Capitularis electionem habendam accedant. Sed in hisce electionibus Vicariorum Capi­ tularium quorumcumque volumus, praecipimus, et mandamus, ut omnino serventur Constitutiones Concilii Tridentini, praesertim in Sessione vigesima quarta capite decimosexto. § 4. Insuper volumus et mandamus, ut in iis locis, in quibus Venerabiles Fratres Antistites ordinarii eorumdem locorum Residentiales, neque Capitu­ lum Canonicorum, neque Parochos in suis Civitatibus, et Dioecesibus habent, sed dumtaxat Sacerdotes aliquot, et Missionarii reperiuntur, per terras, et oppida dispersi, ita ut, cum quemlibet Antistitem eiusmodi mori contingat, insimul convenire minime valeant, tunc Vicarius Generalis iam a defuncto Antistite constitutus, ipso facto intelligatur, sit, et habeatur Vicarius Capitu­ laris, cum supra expressis facultatibus ad Vicarios Capitulares de iure spe­ ctantibus, exerceatque munus Vicarii Capitularis huiusmodi, donec et quous­ que novus Antistes ab eadem Apostolica ac Sancta Sede designatus illuc advenerit, ac regimen susceperit. Verum probe intelligentes, haud facile in 490 ζ. V υ1« Romani Pontifices iisdem locis reperiri Ecclesiasticos Viros, qui sive Doctores, sive Licentiiti in lure Canonico in aliqua Studiorum Universitate fuerint, quemadmodum pro Vicariatus cuiuslibet sive Capitularis, sive Generalis munere obeundo requi­ ritur; Nos earumdem partium calamitates commiserantes, tenore et auctori­ tate paribus, quemcumque in Vicarium Capitularem, ut praemittitur, in casibus antedictis eligendum, dummodo ad gubernium, et regimen habilis, et idoneus fuerit, nunc pro tunc talem esse, et haberi volumus, et declaramus, perinde ac si Doctor, sive Liccntiatus in lure Canonico fuerit. § 5. Decernentes easdem praesentes Litteras, et in eis contenta quae­ cumque, semper firma, valida et efficacia existere et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri, ct obtinere debere, et illis, ad quos spectat, et pro tempore quandocumque spectabit, in omnibus et per omnia plenissime suffragari, sicque et non aliter in praemissis per quoscumque ludices Ordi­ narios, et Delegatos, etiam Causarum Palatii Apostolici Auditores, et San­ ctae Romanae Ecclesiae Cardinales, et eofumdem Cardinalium Congrega­ tiones, et quosvis alios quacumque praeeminentia et potestate fungentes, et functuros, iudicari, et definiri debere: ac irritum, et inane quidquid secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter, vel ignoranter contigerit attentari. § 6. Non obstantibus Apostolicis, ac in Universalibus, Provincialibusque, et Synodalibus Conciliis editis generalibus, vel specialibus Constitutionibus, et Ordinationibus, et quibuscumque aliis Decretis in genere, vel in specie, aut alias in contrarium praemissorum quomodolibet concessis, confirmatis, et innovatis, caeterisque contrariis quibuscumque. Caeterum vos, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, iisdem quoque, quibus ludiarum Orientalium Apostolicos Vicarios prosequuti fuimus, Apostolicis verbis, et adhortationibus pro­ sequimur. Itaque ex Apostolicae providentiae, auctoritatisque nostrae ratione, maxime ad procurandam salutem animarum consentanea, a Nobis suscepta, atque unicuique vestrum praecepta animadvertite, quanta sit Apostolici muneris unicuique vestrum iniuncta cura, atque eapropter satagite, ut per assiduos labores, vigilantiam pastoralem, sollicitudinemque contendatis, ne quispiam Christi fidelium vobis commissorum, et de quibus ratio supremo Pastorum Principi aeterno ludici reddenda est, pereat; sed potius ut onjncs aeternam salutem consequantur, et vobis merces vestris meritis debita a iusto.remuncratore Deo tribuatur. Nos interim coelestis praesidii auspicem Apostolicam Benedictionem in populos etiam vestrarum Dioecesum, vel Provinciarum redundaturam Vobis, Venerabiles Fratres, Dilecti ‘Filii, peramanter imper­ timur. ■ § 7. Volumus autem, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 343-346]. Romani Pontifices 491 437. Benedictus XIV, ep. In superiori, 29 dec. 1755.1 § 1. In superiori ante proximum ad Nos habito accessu, retulisti, Te in suspicionem adductum, Sacerdotes Armenos Ligurno in Portu commorantes Sacro Natali Domini die tres unumquemque Missas in Nationis suae templo celebrare, non praetermisisse opportunas ad Pisanum Archiepiscopum dare litteras, ut certior fieres, num res, prout ferebatur, se haberet, et si ita quidem, ex quo tempore invaluerit usus, tria designato die offerendi Sacrificia; tibique fuisse a memorato Praesule rescriptum, offerri ab Armenis Sacerdotibus in Ligurnensi suae gentis Ecclesia tres Missas Natalitio Christi die, idque in usu primum ea in Ecclesia fuisse positum a duobus Missionariis Parochis sub annum 1725, exindeque semper rem eodem modo transactam ; ac insuper eius gentis homines referre, multos per Orientem Sacerdotes Armenos Catho­ licos, eiusdemque Ritus Missionarios Sancto Natalis Christi die tres Missas singulos celebrare; a quibus porro omnibus, nostra ipse expetebas iussa, de relinquenda, vel interdicenda trium Sacrorum oblatione, ab Armenis Sacerdotibus, Natalitio Christi die, Ligurni in gentis suae Ecclesia, fieri solita. § 2. Pervetustus est, atque universim in Latinam Ecclesiam receptus Ritus trini Sacrificii per unumquemque Sacerdotem Natalitio Christi die offe­ rendi; verum apud Orientalem Ecclesiam nullum extat praefati Ritus vesti­ gium; ne verbum quippe dc eo in Liturgiis Graeco-Arabicis Melchitarum, nec in Syriacis, Chaldeisque, neque etiam in reliquis Cophtorum, Armenorum, Graecorum, atque Ruthenorum, qui Graecos sibi ritus adseivere. Patres Basiliani Cryptae Ferratae, etsi Latinos aliquot Ritus amplexi sint, tres tamen Missas Natalis Domini die nec in memorato Monasterio, nec alibi celebrare consueverunt. Et in ipsa Provinciali Synodo habita sub annum 1736 in Monte Libano, cui praefuit loscph Simonius Assemanus Praesul, qui iussu Clementis XII Praedecessoris nostri eo profectus, imposito sibi muneri cumu­ late satisfecit, haec leguntur cap. 13, de sacrosancto Missae Sacrificio: Pri­ vilegium autem, quod Latini Presbyteri habent in Natali Domini tres Missas celebrandi, ad Nostros Sacerdotes nullatenus extendendum esse decernimus, et statuimus : non quod morem illum Sanctae Romanae Ecclesiae omnium Eccle­ siarum matris, ac magistrae condemnemus ; absit hoc a nobis, qui filii illius obsequentissimi sumus; sed quia veterem nostrum ritum servari volumus. § 3. Haec Synodus, praevio opportuno examine, fuit a Nobis confirmata, vcluti nosse licet ex Constitutione Nostra in Bullarium Nostrum illata.2 Cum­ que ex memorata Synodo, aeque ac ex praeindicatis Liturgiis Orientalibus innotescit, offerri quidem in Occidentali Ecclesia trinum Natali Christi die 1 Vcn. Fratri Nicolao Lercari Archiepiscopo Rhodicn., Congregationis Propa gandac Fidei Secretario. ’ Const. Singularis, 1 sept. 1741. - Bened. XIV Bull., tom. 1, pag. 74-78. 492 υ Romani Pontifices Sacrificium, non item vero in Orientali Ecclesia, iam locus fit regulae latiui per Nos firmatae in Nostris Encyclicis Litteris datis octavo Kalendas Augur.· anni 1755 ad Missionaries per Orientem,1 praeloque Congregationis Propa­ gandae Fidei impressis, non esse scilicet permiscendos ritus; suum a Latina, suum itidem ab Orientali Ecclesia ritum servari oportere: hoc quippe «t Sacris Canonibus sancitum, Constitutionibus Apostolicis cautum, ac Sanctae Sedis perpetuo systemate, praefatis litteris late demonstrato, firmatum. § 4. Et si unquam excipi contingeret, iisdem in Litteris in exemplum per Nos adduci Latinos quosdam Ritus ab Orientalibus, et vicissim Oraecoj quosdam Ritus a Latinis cooptatos, parata suppetit responsio, estque eius modi, id factum, vel consectarium fuisse immemorialis consuetudinis secum ferentis famam concessi Apostolici privilegii, vel inductum ex privilegio Apostolico vero, conceptoque; quarum quidem rerum, quod ad praesentem quaestionem attinet, nec species ulla, quin potius perspicua ex adverso per­ stat probatio. Cum enim Edessenus Archiepiscopus, Armeni Ritus, Romae degens facultatem sibi expetiisset, celebrandi tres Missas Natalitio Christi die, utque facultas eiusmodi ad reliquos etiam Sacerdotes Romae commo­ rantes protenderetur; propositis huiusmodi precibus in Congregatione Sacrae Inquisitionis coram Consultoribus decimo tertio Kalendas Martii 1710, relatisque iterum in Congregatione de more habita in Palatio Apostolico tertio Kalendas Martii, negativum redditum fuit responsum; quamvis is, cui deman­ data fuit Provincia scribendi ea de re, scriptoque suam proferendi senten­ tiam, in partem affirmativam sese praestiterit procliviorem, quemadmodum deprehendimus ex scriptis negotium illud attingentibus, quae ex aedibus Sacrae Inquisitionis afferri ad Nos voluimus; et hoc fuit quidem dubium tunc propositum: /l/i dicto Archiepiscopo concedendum sit Indultum cele­ brandi tres Missas in die Nativitatis Domini more Latinorum, hocque exten­ dendum ad omnes Presbyteros Armeni Ritus in Urbe commorantes; hoc vero rescriptum: Quoad petitum Indultum celebrandi tres Missas in die Natalis Domini more Latinorum, respondendum esse negative. § 5. Praetereundae nec sunt, quae in praefatis litteris Nostris § 45 a Nobis afferuntur. Cautum fuerat iam inde ab anno 1674, ut Armeni Liburno in Portu domicilium habentes, quippe una nobiscum viventes, in Paschalis, caeterisque Festis diebus celebrandis, ad Gregorianum emendatum Kalcndarium se conformarent. Tot tantasque turbas commoverunt praefati Armeni, ut habita sub annum 1699 iterata Congregatione decretum fuerit, ut usus veteris Kalendarii Armenis Liburnensibus relinqueretur, quousque ad novum recipiendum sese accommodassent, et quousque Apostolica Sedes aliud edi­ xisset. Est itaque Liburnensibus Armenis sua pro ratione voluntas, respuunt Latinum Ritum, usum scilicet Kalendarii emendati, quamvis nobis inter­ mixti vivant, sitque illud iustitiae consonum: cumque porro Latinum Ritum ter offerendi Sacrificium Natali Christi die sibi indebitum exposcant, facile caput est, haud decere, ut sui voti compotes fiant. ‘ Cf. N. 434. Romani Pontifices 493 § 6. Reliquum illud est, quod asseritur in Litteris Pisani Archiepiscopi, Armenae nimirum nationis homines Liburno in Portu commorantes asse­ verare, memoratas tres Missas a multis per Orientem Armenis Sacerdotibus Catholicis, eiusdemque Ritus Missionariis celebrari; idque Nobis verisimile videtur, at nihil inde in rem praesentem. Beatus Bartholomaeus Bononiensis ex Fratrum Praedicatorum familia, fuit a loanne XXII Pontifice in Arme­ niam ablegatus sub ann. 1318, et ab ipso Maragensis Episcopus inauguratus, exindeque translatus ad Naxivanum Archiepiscopatum. Quo ipso tempore praefatus Beatus Bartholomaeus celebri illa Missione fungebatur, aderat in Armenia Isaias quidam Schismaticus trecentis septuaginta discipulis praepo­ situs. Mens ipsi inerat recta, et motus fama sanctitatis B. Bartholomaei, edoctusque ab ipso Catholicae Fidei veritatem, se ei socium adiunxit, suis omnibus discipulis secum adductis: tuneque contigit, ut institueretur Con­ gregatio Fratrum unitorum, assumpto ab iis omnibus habitu Dominicani insti· tuti, emissaque Professione vitae Regularis sub Regula Sancti Augustini, et Fratrum Praedicatorum Constitutionibus. Videre est omnia in Opere Patris Galani, de consensione Armenae Ecclesiae cum Romana, part. 1, pag. 508 et seq., atque elucubratius torn. 2, historiae virorum illustrium Dominicani Ordinis, Auctore Patre Touron, lib. 1, pag. 108 et seq. Isthaec Congregatio subiecta fuit Magistro Generali Dominicanae Familiae ab InnocentioVl sub annum 1356, uti colligere est ex eius Litteris in Dominicanum Bullarium relatis pag. 148, et in generalibus totius Ordinis Comitiis habitis anno 1583 nova haec Congre­ gatio ad Regularis Provinciae gradus iura, et honores attolli coepit. Cum autem Isaiae discipuli unam noscerent Armenam Linguam, praeterea nullam, et plenam caeteroquin cum Dominicanae Familiae Religiosis unionem con­ stituerent, necesse fuit, quemadmodum referunt praecitati Historici, ut Re­ gulae, Statuta, Breviarium, et Missale Ordinis in Linguam verterentur Arme­ nam. Comperimus autem temporibus nobis proximis instetisse Patres Armenae Provinciae Ordinis Praedicatorum, quo sibi liceret typis mandare sua Breviaria, ac Missalia, e Latino in Armenum idioma translata; annuitque precibus Congregatio Romanae universalis Inquisitionis habita Octavo Idus Septembris 1713, deputatis emendatoribus, sive praeli typici praesidibus, ut ad opportunas regulas exigerentur omnia, liceretque exinde tuto sibi polliceri, nullos in novam editionem errores irrepere, quod satis superque in huiusmodi casibus alias contigisse constiterat; probavitque omnia Sum­ mus Pontifex in Congregatione, proximo die, septimo videlicet Idus Septem­ bris eiusdemmet anni habita. § 7. Cum itaque Dominicanum Missale in Armenam Linguam versum luerit, cumque in Missali Dominicano tres reperiantur adnotatae Missae Natalitio Christi die celebrari solitae, videtur admodum simile vero, Sacer­ dotes quosdam Armenos, et Missionaries, videntes tres Missas a Patribus Dominicanis celebrari Natalitio Christi die, coepisse et ipsos tria Sacrificia offerre, Dominicano Missali utentes in Armenam Linguam reddito: quoties autem ita se res habeat, quod verosimilius est, quisque sanae mentis homo facile animadvertet, haud subsistere fundamentum in oblatione trini Sacri­ ficii a nonnullis Armenis per Orientem peragi solita, constitutum, nec eo 494 Romani Pontifices iuvari ullatenus posse Armenos Libumo in Portu commorantes; eo quod tres Missae in Missali Dominicano adnotatae, semper Latini Ritus esse cen­ seantur, etsi in Armenam Linguam versae; nec liceat Armenis pro arbitrio Latinos Ritus usurpare. Simillimum Nobis suppetit exemplum ex Missa Latins Patrum Dominicanae Familiae in Graecam Linguam versa iuxta indultum i Bonifacio IX datum Maximo Constantinopolitano Dominicanae Familiae viro, relatumque torn. 2 Bullarii Dominicani pag. 370. Ea quippe Dominicani Fra­ tres quidem, nullatenus autem Graeci, in Sacrificio offerendo uti possunt. § 8. Haec itaque sunt, quae Nobis, quamvis male a podagra habitis, licuit colligere. Curae tibi erit, Venerabilis Frater, deferre omnia ad Congrega­ tionem de Propaganda Fide; et si mandatum ab ea tibi fuerit, quod facil­ limum, ut ad Pisanum Archiepiscopum rescribas, opportunum fortasse erit, huius ad te Nostrae Epistolae exemplum eidem reddendum curare. Interea Apostolicam tibi Benedictionem impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 358-364]. 438. Benedictus XIV, ep. encycl. Ex quo, i mart. 1756.1 § 1. Ex quo primum tempore Apostolicam Beati Petri Sedem conscen­ dimus, usque in praesentem diem, assidua Nobis videmur edidisse argumenta paternae prorsus charitatis, qua dilectos Nobis in Christo Ecclesiasticos, Lai cosque Orientales Nobis consentientes, sive, uti vocant, Unitos, et a schismatis labe immunes, complectimur; nihilque intactum reliquisse, quo ii, qui in schismate sunt, eiuratis erroribus, Catholicae unitati consocientur. Nolumus hic quaecumque in hunc finem egimus, commemorare: quum et referta sint Regesta Congregationis de Propaganda Fide Decretis nostris hac de re con­ ditis; et Apostolicas Litteras, atque Çonstitutiones pro Orientalium rebus a Nobis editas, in Bullarii nostri Voluminibus unusquisque percurrere valeat. Illud Nobis propositum nunc est, ut Vos, Venerabiles Fratres, Dilectosque Filios, certiores faciamus, absolutum iam esse opus Correctionis Graeci Euchologii, idque iam Typis eiusdem Congregationis de Propaganda Fide impres­ sum fuisse, post diuturnum rerum omnium examen, accuratissima castigatione emendatum; ideoque vos hortemur, ut hoc potissimum in sacris actionibus adhibeatis, sepositis aliis, quae variis erroribus satis superque infecta depre­ henduntur. Quod quidem haud mirum videri debet; id enim incommodi facillime accidit, quoties in pluribus ac saepe iteratis unius Operis editionibus, ab iis, qui praesunt, aliquid omittitur exactissimae illius diligentiae, quae necessaria est, ne aliqua, aut per fraudem, aut per inscitiam, identidem inse­ rantur, aut adiiciantur, quae in primaevis purisque editionibus non erant; quaeque deinde resecanda quum sint, aut aliquo modo temperanda, tractu ' Ad Archiepiscopos, Episcopos, aliosque Ritus Oraeci Ecclesiasticos, Saecu­ lares et Regulares, gratiam et communionem Sedis Apostolicae habentes. Romani Pontifices 495 emporis causam praebent instituendis correctionibus, novisque repurgatis editionibus; quemadmodum in ipsa quoque Occidentali Ecclesia, quantumvis prae Orientali minoribus periculis exposita sit, evenisse dignoscitur: quo­ circa Romani saepe Pontifices coacti sunt opportune consulere, ut Missalia, Ritualia, Breviaria, et Martyrologia emendarentur, et castigata noviter ederen­ tur. Verum quod attinet ad correctionem vestri Euchologii, quod, ut optime nostis, nihil aliud est, quam collectio Ecclesiasticarum precum, atque bene­ dictionum, ideoque, ut Goarius explicat, Ecclesiae vestrae Rituale, seu Ma­ nuale, aut Sacerdotale, ct Pontificale commode appellari posset; duo potis­ simum his nostris Litteris agenda suscepimus: historiam nimirum exponere correctionis, novaeque editionis, quae nuper perfecta fuit; et Monita quedam latius explicare, quae in ipsius Euchologii vestibulo opportune praeposita sunt; dilato in aliud tempus consilio aperiendi vobis, si Deus vitam et vires Nobis largietur, res alias complures ad Euchologium ipsum pertinentes, quae nec satis recte praesentibus Litteris nimis in longum protrahendis insererentur, et immodicum Nobis afferrent laborem, aetati Nostrae prorsus alienum, nec apte conciliandum cum reliquis magni momenti curis, quae nunc praesertim Nos in Apostolici Ministerii nostri procuratione circumstant, et a quibus Nos modo expedire non possumus. §9. Primum itaque Monitum his verbis conceptum legitur : Sciendum est, quod Sacerdotes, qui Euchologio sunt usuri, nosse debent Ecclesiasticos Sanctorum Patrum Canones, et Catholicae Ecclesiae Constitutiones, ne divina administrantes Sacramenta, aliaque peragentes Officia, errare comperiantur. Cum igitur in sacra Liturgia commemorationes fieri soleant, oportet primum quidem Romani Pontificis commemorationem agi, deinde proprii Episcopi, et Patriarchae, dummodo Catholici sint. Quod si alter eorum, vel ambo sint schismatici, sive haeretici, eorum commemoratio nequaquam fiat. Quod sane consentaneum omnino est iis, quae decreta fuerunt in Congregatione habita die prima Maii anni 1746, quaeque approbatione nostra confirmata fuerunt. Dubium in ea Congregatione propositum fuit sequens: Num in precibus, quae a Sacerdote, et Diacono in Prothesi recitantur, ponendum sit Nomen Summi Pontificis, tum etiam in caeteris precibus : videlicet, Pro Summo Pon­ tifice /V. Redditum autem fuit Dubio responsum huiusmodi: /n Instructione initio Euchologii adseribenda, admoneantur Sacerdotes Graeci, ut commemo­ rationem faciant Summi Pontificis, et eorum Episcopi, seu Archiepiscopi, si sit cum Ecclesia Catholica Romana unitus, et insuper ponatur alia Rubrica in margine Liturgiae, quae eos remittat ad Instructionem. Visum est enim hoc pacto suppleri debere, quae in ipso Euchologii textu desiderantur. § 29. Sequitur nunc secundum Monitum ex his, quae novae editioni Oraeci Euchologii praefixa fuerunt, in haec verba conceptum: Ad haec, in eadem Divina et Sacra Liturgia Sacerdos Deo gloriam canens accedit ad dona, eaque decenter ac religiose sapra caput tollens, ad Altare defert, cir­ cumducens et procedens per Templum, dum interim populus summa cum reve­ rentia et devotione inclinat caput, et procidit ; supplicans, memoriam sui fieri in ea donorum circumductione. Sed, quia nonnulli Fidelium procidentium, cir­ cumlata dono tamquam Corpus et Sanguinem Christi adorant, atque existi- 496 Romani Pontifices mant, ab introitu fortasse Praesanctificatorum decepti, quando scilicet prat sanctificatus Panis defertur, ignorantes differentiam, quae inter hanc et Ulu delationem intercedit ; idcirco oportet in hoc operam suam studiumque impen­ dere, ut cunctos Fideles accurate doceat, admoneatque de illa, quae inter utram que donorum delationem intercedit, differentia; cum alia quidem dona nondan sint immolata et perfecta, alia vero Dei verbo confecta et sanctificato; tl haa religiosissime debeant coli et adorari, cum sub specie ac symbolis panis tl vini Corpus et Sanguinem Christi contineant; secus vero, antequam consecrentur, et perficiantur. § 30. Iam illud recte nostis, Venerabiles Fratres, Dilecte Filii, duos in vestra Liturgia esse Ingressus, Minorem alterum, alterum Maiorem nuncupa­ tum. Minor est ille, quo sacri Evangelii Codex infertur; Maior autem ille esi, quo sacra Dona, nimirum Panis et Vinum, non adhuc consecrata, a pano Altari, seu Mensa, quae Prothesis dicitur, super quam praeparata fuerant Supplicationis ordine instructo, ad sacrum Altare deferuntur. Itaque in secundo Capite huius Moniti, non quidem agitur de Minori Ingressu, sed de Maiori; in quo nimirum Ritus huiusmodi observatur, ut Panis in Patena obtectus velo supra caput deferatur vel a Diacono, vel a Sacerdote; a Diacono scilicet, quando solemne Missae Officium celebratur cum assistentia et ministerio Diaconi; tunc enim hic sinistra manu Patenam cum pane supra caput sustinet, dextera vero Sacerdotem thurificat, qui Calicem cum vino utraque manu gestat; si vero Sacerdos sine Diacono celebret, tunc a Lectore thus adoletur, Sacerdos autem Patenam cum pane supra caput suum sinistra manu sustinet, dextera autem sacrum Calicem ad pectus defert. Ad hunc igitur Maiorem Ingressum contingit, ut populus inclinetur, seu, pro vario regionum more, in terram procumbat, ac fronte humum feriat, perinde ac si sub speciebus panis et vini, licet nondum consecrati, Corpus et Sanguis Christi Domini contineretur: Populus passim, in Graecia quidem valde demisse se inclinat, neque enim genua flectere vult, ne imitari videatur Latinos, quamvis extra diem Dominicum ; in Russia vero prosternit se, terram fronte percutit, ac veluti praesentem in ea oblatione Coelorum Regem alloquitur, et adorat. Verba sunt Petri Arcudii, De Concordia Eccles. Occid. et Orient., lib. 3. cap. 19. § 31. Christianus Lupus part. 3 suorum Operum super Conciliis, Edit. Bruxel., pag. 760 ritum describit Maioris Ingressus, quando Patriarcha, aut Metropolitanus Missam celebrant. Magri in Vbcabulario Ecclesiastico, verbo, Prothesis, singillatim describit quaecumque fiebant ab Imperatore, Sacrae Synaxi adstante, eo die, quo Imperii coronam assumebat. Goarius in notis ad Liturgiam Sancti loannis Chrysostomi, num. 110, totam actionem Ingressus Maioris accuratissime exponit. Idemque fit a Cardinali Bona, Rer. Liturgie.. lib. 2, cap. 9, num. 4. Quaecumque vero ea occasione a Graecis fiunt, eadem similiter aguntur ab Armenis, Aethiopibus, ac Syris lacobitis, ut videri potest apud le Brun in Explanatione Missae, tom. 3, apud Chardon in Historia Sacramentorum, tom. 2, cap. 2, et Renaudot, tom. I, in notis adLiturgiam Cophtorum. Quin etiam in hac Romana Urbe, in Festo S. Athanasii, videre est Graecos in sua Ecclesia ea omnia facientes, quae supra recensuimus· Romani Pontifices 497 Et ita ctiamnum hodie faciunt Oraeci, in Festo, ac in Romana Basilica S. Atha­ nasii, ait Lupus loco citato. § 32. Perspectum quoque vobis est, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, iuxta Ritum vestrum, diebus leiunii Quadragesimalis, solam tantummodo Praesanctificatorum Missam apud vos celebrari, exceptis Sabbatis, et Domi, nicis diebus, necnon Festo Annunciationis Beatae Mariae Virginis, si in Quadragesimam inciderit, ad normam Canonis Trullani LU his verbis concepti: In omnibus sanctae Quadragesimae ieiunii diebus, praeterquam Sabbato, et Dominica, et Sancto Annunciationis die, fiat sacrum praesanctificatorum Mini­ sterium. Nostis etiam, Sacerdotem, qui Missam celebrat in Quadragesima, diebus, quibus hoc fieri conceditur, Sabbato scilicet, et Dominico die, unam quidem hostiam consecrare, et consummare, alteram vero consecratam sepo­ nere; quam quidem in tot particulas dividit, quot numerantur subséquentes dies, quibus celebranda est Praesanctificatorum Missa, in qua nimirum et seipsum, et alios, si qui sint communicantes, Eucharistico Pane superioribus diebus consecrato communicat; quemadmodum recte omnia persequitur Leo Allatius in Prolegomenis ad Gabrielem Naudaeum de Missa Praesanctificatorum, pag. 1531, num. 1. Quilibet Sacerdos venturae hebdomadis dies, quibus celebraturus est, digitis ipse suis numerat; inde tot particulas Panis in obla­ tione abscindit, quot Missas dicturus est; eas, cum particula eo die absumenda, consecrat, et consecratas, Sanguineque Dominico intinctas, uti moris est, con­ servat in Pyxide, ex qua postmodum celebraturus, tempore opportuno, cochleari, aliis ibi ad alium usum relictis, haurit, et in disco reponit, et ad Altare maius advectam consumit. § 33. Hac item occasione per Ecclesiam solemni Ritu proceditur, Dia­ cono sacram Pyxidem, in qua Sacramentum sub specie Panis continetur, supra caput deferente, Sacerdote autem manibus gestante Calicem cum vino aqua mixto, non quidem consecrato, sed tantum benedicto. Et quoniam non semper a Sacerdote Missa cum assistentia Diaconi celebratur, si solus Sacerdos celebret, ipse sinistra manu defert Pyxidem capiti impositam, dextera autem Calicem sustinet: atque ita a parvo Altari ad Aram maiorem progreditur; uii testatur Arcudius in citato Opere, lib. 3, cap. 58: Solent Graeci in Praesanctificatis Liturgiis, antequam incipiant Sacrum, reponere Sacramentum con­ tentum in Patena super parvurn Altare propositionis, et infundere vinum in Calicem sine ullis precibus. Deinde circa medium sacrum, Sacerdos, si solus celebrat, Patena imposita capiti, et Calice manu dextera apprehenso, transfert ad maius Altare, etc. Si vero Sacerdos huiusmodi sacra peragit administrante Diacono, solet Patenam cum Sacramento Diacono tradere, qui eam imponens capiti defert. Ipse autem, accepto Calice, exit, et Diaconum sequitur. Tunc vero non Omittit populus genua flectere, pectus tundere, aliisque idoneis actibus Consecratum Panem a Sacerdote, vel a Diacono, ut supra diximus, delatum, ut par est, adorare. Quum autem hinc factum esse dicatur, ut similia praestentur a populo, dum in functione maioris Ingressus, Panis et Vinum non adhuc consecrata, sed postmodum consecranda, supplicationis ritu per Ecclesiam deferuntur; hoc illud est, quod negotium facessit, quodque locum praebuit difficultatibus adversus Ingressum maiorem excitatis. Nicolaus i I 32 498 Romani Pontifices | Cabasilas in Expositione Liturgiae, cap. 24 ita scripsit: Si qui autem surf, qui, Sacerdote cum donis ingrediente, humi procumbunt, et tamquam Cor;··' et Sanguinem Christi, dona, quae deferuntur, adorant et alloquuntur; ti Ingressu praesanctificatorum donorum decepti sunt, ignorantes differentiati huius, et illius Sacrificii; hoc enim in ipso Ingressu non sanctificato habd dona, et nondum perfecta ; illud autem perfecta, et sanctificata, et Corpus et Sanguinem Christi. Et post eum, Arcudius ita prosequitur in eodem citato Opere, lib. 3, cap. 19: Itaque Populus ignorans discrimen huius, et illius Liturgiae, similiter se gerit in ordinariis, atque in praesanctificatis. Quocirca et graviter errat, quippe in praesanctificatis verum Corpus Sacerdos in Palem defert, meritoque Populus humi procumbit, atque adorat: in aliis vero Sacri­ ficiis, dum haec oblatio fit ante consecrationem, longius se gerat, oportet. Idem Arcudius in subsequentibus eiusdem libri capitibus, refellit Oabrielem Archie piscopum Philadelphiae, qui plura scripserat ad vindicandum huiusmodi Ritum. Quin etiam Goarius, praeallegato loco, necessarium duxit, ad eumdem Ritum tuendum, opportunas quasdam rationes afferre. In recentiori editione Operis inscripti Perpetuitas Fidei Catholicae de Sacramento Eucharistiae, adversus Claudium vindicata, pag. 68, hoc scriptum legitur: tantum abesse, ut Graeci Sacramentum Eucharistiae non adorent, ut potius sese purgare teneantur, ostendentes, quomodo recti limites non excedant, nec iisdem ado­ rationis actibus prosequantur panem et vinum nondum consecrata, quibus ea post consecrationem venerantur. Pater le Brun non dubitavit asserere, talem esse Ritum, ut aliquo modo reformari mereatur. Tournefort, Torn. 2, pag. 411 et seq., quum se propriis oculis vidisse referat Armenos functionem hanc peragentes, cum aliqua indignatione de ea loquitur. Chardon loco supe­ rius notato, ea affert, quae scripserunt Tournefortius, et Pater le Brun; deinde quaestionis punctum indecisum relinquit. Itaque Patres Concilii Zamosciae habiti anno 1720, Decreto de celebratione Missarum, § 4, non dubitarunt inter­ dicere, ne qua fiat genuflexio, aut capitis inclinatio dum Panis, Vinumque nondum consecrata a Parvo Altari ad Maiorem Aram transferuntur: Prohibet Synodus, ne fiant genuflexiones, seu capitis inclinationes, dum transfertur panis oblationis a Minori ad maius Altare, pro Consecratione, tempore Offer­ torii; praecipitque Parochis, ut Populum hac de re moneant, ne periculo ido lolatriae exponatur. Illud enim Patres fortasse prae oculis habuerunt, quod in sacro Textu refertur lib. 4 Regum, cap. 18 de Ezechia Rege luda, qui ser­ pentem aeneum a Moyse conflatum fregit, propterea quod Filii Israel usque in eum diem thus illi adoleverant. § 34. Haec sunt, quae nobis licuit colligere ex libris Auctorum, qui de hoc Ritu tractarunt. Nunc autem ea subiiciemus, quae circa eumdem Ritum animadversa et constituta fuerunt, turn in Congregationibus sub Urbano VIII coactis, tum in iis, quae nostris temporibus habitae sunt, ct quarum Decreta Nos ipsi subinde approbavimus. §35. Primum itaque illud prudenter animadversum fuit, functionem hanc maioris Ingressus omnino tollere, atque interdicere, (quod caeteroquin, ut dici solet, falcem ad radicem misisset) rem fore Ecclesiae Graecae permo­ lestam, nec consentaneam institutis Ecclesiae Latinae, quae Graecos Ritus in Romani Pontifices 499 Ecclesia Oraeca, quantum potuit, servare semper studuit: idque eo vel maxime, quod antiqua est huiusmodi caeremonia; quaeque ea servatur solemnitas, ita explicari consuevit, ut triumphalem referat ingressum Christi, quum ex Bethania lerusalem venit; quemadmodum scripsit Germanus Patriarcha Constantinopolitanus, hac ipsa de re agens: Tunc enim plurima turba, et Hebraeo­ rum pueri, tanquam Regi, et mortis victori, sensibiliter hymnum referebant, spiritualiter autem Angeli cum Cherubim ter sanctum persolvebant hymnum ; deinde subiungens, per minorem Ingressum significari humilem adventum Filii Dei in hunc mundum. § 36. Secundo loco animadversum fuit discrimen, quod intercedit inter ea, quae canuntur in translatione Praesanctificatorum, atque ea, quae Clerus concinit in Processione maioris Ingressus. Hic enim dicitur: Ut Regem uni­ versorum excepturi; quae verba non Regem praesentem indicant, sed postea venturum. In illa autem, omisso hymno Cherubico, sequentia verba ingemi­ nantur: Ecce sacrificium mysticum et consummatum. Adeo ut unusquisque, modica etiam intelligentia praeditus, inter unam, et alteram functionem discer­ nere valeat, dum in translatione Praesanctificatorum, lesus Christus sub Panis speciebus praesens exhibetur, in caeremonia vero maioris Ingressus, idem Dominus indicatur, non veluti praesens sub speciebus Panis et Vini, sed ut proxime adfuturus, postquam nimirum consecrationis verba a Sacerdote pro­ lata erunt. § 37. Tertio perpensum fuit, quod si Graeci in rebus sacris edocti, per­ spectum habent, sub Panis et Vini speciebus, dum maior Ingressus ducitur, nondum existere Corpus ct Sanguinem Domini; iidemque norunt, quod ignorare non possunt, Latriae cultum soli Deo deberi; nemo iure suspicari poterii, hanc illis esse mentem, ut per exteriores venerationis actus, quos ad ingressum Oblatorum exercent, Latriae cultum erga species non adhuc con­ secratas exhibeant : quum eaedem exterioris obsequii significationes aliquando erga Creatorem, aliquando vero erga res creatas exhiberi soleant; (quemadI modum in Scripturis Sanctis legitur, Abrahamum Angelos adorasse, et lacob non semel coram fratre Esau procubuisse, et Nathan Prophetam idem in conspectu David praestitisse); quumque adoratio Latreutica non unice in actibus externis consistat, sed praesertim in interna affectione animi, qua huiusmodi actus eliciuntur. Praeterea si Graeci in Missa Praesanctificatorum, J iisdem exterioris adorationis actibus prosequuntur Panem, qui consecratus est, simulque Vinum in Calice contentum, quod consecratum non esse constat; nec ideo iis obiicitur, quod in praedicta Missa Praesanctificatorum, pari Latriae cultu adorent Panem consecratum, et Vinum mere benedictum ; quia scilicet extrinsecae actiones ab interno animi sensu diriguntur, ita ut pro varia mentis intentione, unus idemque actus, nunc quidem Latriae adorationem, nunc autem minoris obsequii significationem importet; ex hoc ipso satis evincitur» quod quamvis etiam Graeci, dum maior procedit Ingressus, in conspectu Panis, et Vini, quae nondum consecrata circumferuntur, eosdem ederent externos adorationis actus, qui erga Eucharisticum Panem, et consecratum Calicem exhiberi solent; non ideo iure affirmari posset, communem panem, vinumque non consecratum, Latriae cultu ab iis adorari: quum omnia metiri oporteat I i 500 ΐ. Romani Pontifices ex interiori animi sensu, cuius ea vis est, ut eosdem externos actus post Con secrationem quidem dirigere possit ad eliciendam adorationem Latreutican erga Eucharisticum Panem et Vinum; eosdemque, ante Consecrationem,ad solemnem Oblatorum Ingressum exercendo, Latriae cultum ab illis excludere valeat. Ita ad rem nostram apposite dissert Leo Allatius in suo Tractatu it Missa Praesanctificatorum, num. 8: Cultus hic non dicitur Lalria,quat soli Deo debetur, sed qualem veneratio creaturarum exposcit: gestus enim exteriora reverentiae, capitis scilicet detectio, manuum oscula, in modum supplicantia complicatio, extensio, elevatio, et similia, nec non in genua procumbtrt, ct prosternere se in terram, non suium adorationi Dei, sed creaturarum etian attribuitur ; nec in eo error committitur, dummodo Deum Creatorem a ena­ tura, et creaturam excellentiorem a minus excellente, mente distinguamus. Per externos ergo corporis gestus, cultus Deo exhibitus in adoratione, non ob nata­ ram eiusmodi actuum, sed ob intentionem, qua usurpantur, cum alias ex sola natura sint indifferentes, latria infertur. Interior enim voluntas atque intentu conciliandi per hos externos actus existimationem divinam, fatit, ut sint materia cultus divini, atque adeo ut per illas adoratio Dei exterior exerceatur, Divinum cultum tribuens. Sanctus Thomas 2, 2, quaesi. 84, art. 82, in Respons. ad secundum, ita docet: Adoratio principaliter quidem in interiore Dei reverentia consistit, secundario autem in quibusdam corporalibus humilitatis signis; sicut genuflectimus, nostram infirmitatem designantes in comparatione ad Deum; prosternimus autem nos, quasi profitentes, nos nihil esse ex nobis. Cuius doctri nam explicans Sylvius ad citat, art. 2, haec subdit: Docet, adorationem prin­ cipaliter in interiore Dei reverentia consistere, secundario vero in quibusdam signis corporalibus. Quod adeo verum est, ut inter signa corporalia nulluri fere sit obsequium, seu officium, quo non tantum Deo, sed etiam creaturae cultus exhiberi queat; ac proinde ex intentione colentis desumi debeat cultus externi distinctio. Nam si ei sit animus, de eo, quem per externum obsequium honorat, excitare opinionem Deo soli convenientem, atque illum honorare, ut summum, tunc huiusmodi officium pertinebit ad cultum Divinum: si autem sit intentio eum venerari ut creaturam excellentem, Deoque amicam, pertinebit ad cultum Duliae, vel Hyperduliae. Dixi, fere ; nam de Sacrificio etiam externo, quod soli Deo possit offerri, non est dubium. Itaque Sylvius unicum exterius signum, quod necessario Latriae cultum importet, externum Sacrificium esse asserit, quod soli Deo offerri certissimum est, sicut etiam fuse demonstrat idem D. Thomas 2, 2, quaest. 85, artic. 2. Quapropter in Actibus Apostolo­ rum legimus, Laodicenos, quum Paulum, et Barnabam Deos esse autumassent, statim de offerendo iis Sacrificio cogitasse. Eamdem omnino doctrinam tradit Suarez in 3 part. Divi Thomae, tom. 1, quaest. 25, art. 2. disput. 61, sect. 4, ut ex sequentibus illius verbis deprehenditur: Actus exteriores non sunt ita ex se determinati, quin tam ad venerandum Deum, quam ad hono. random Creaturam exerceri possit, etc. Quo fit, ut distinctio Latriae soli Deo debitae, ab adoratione Creaturae, in his externis actibus, potissimum ex inte­ riori intentione pendeat. Et quamvis idem paulo inferius subiiciat, exteriorem actum, non solum ob internam agentis voluntatem, adorationis Divinae natu­ ram induere, sed talem quoque evadere, ac dici posse, si huiusmodi signi- Romani Pontifices 501 ficatio exteriori illi actui tributa sit ab eo, qui tali potestate et auctoritate polleat: Attendenda est, praeter intentionem internam, poblica impositio; nam si haec signa, sufficienti auctoritate, et potestate, ad significandum Deum, et cultum, sunt imposita, solum ad Divinum cultum usurpari possunt, et, si crea­ turis commupicetur talis cultus, erit idololatria saltem exterior, si non ex animo, neque ex falsa aestimatione fiat. Haec tamen doctrina ad id, de quo nunc agimus, aptari non potest; quum nullibi reperiatur, auctoritate publica sta­ tutum fuisse, ut exteriores illi actus, qui supra descripti sunt, quique a Graecis fiunt, dum maior Ingressus per Ecclesiam procedit, pro actibus, et signis cultus Latriae haberi debeant. § 38. Quarto demum, quum in Congregatione super correctione Euchologil habita die 5 Septembris 1745 proposita fuerit quaestio, an abolendus, seu emendandus foret Ritus Ingressus maioris, de quo hucusque sermonem habuimus, omnibus mature discussis atque perpensis, constitutum denique fuit, nihil esse innovandum; idque subinde approbatione nostra firmatum cxtitil. Nec alia profecto fuit sententia Congregationum, quae sub Urbano VIII hanc ipsam quaestionem examinarunt. Placuit tamen consilium prudenter exhibitum, ut monerentur Episcopi, aliique animarum curam gerentes, et quorum ea est inspectio, ut rudem populum docere non praetermittant, quod dum sacra Dona a Prothesi ad Aram maiorem solemni ritu transfe­ runtur, quum ea nondum sint consecrata, sub eorum speciebus nequaquam existit Corpus, et Sanguis Domini nostri lesu Christi, prout futurum erit post peractam Consecrationem; ideoque exteriores illi venerationis actus, qui erga praefata Dona nondum consecrata exhibentur, non ea ratione pera­ guntur, ut cultus Latriae soli Deo debitus iisdem praestetur, sed ut inferioris speciei cultus exerceatur, cuius obiectum est, futura transubstantiatio eorumdem Donorum in Corpus et Sanguinem Domini. Non absimili methodo usi sunt Tridentini Concilii Patres, quum actum fuit de veneratione cultuque Sacrarum Imaginum; decernentes nimirum, ut nihil immutata hac in re antiqua Ecclesiae disciplina, onus esset Episcoporum, aliorumque, quibus docendi munus est demandatum, Christianam plebem erudire de omnibus, quae circa huiusmodi cultum tenenda, et servanda sunt, uti videre est in praedicti Con­ cilii sess. 25, Decreto de invocatione, et veneratione, et Reliquiis Sanctorum, et Sacris Imaginibus. Quodque ad rem nostram proprius spectat, Goarius loco superius citato consilium similiter dedit, ut minime abrogaretur Ritus Maioris Ingressus, sed ut populus opportunis documentis instrueretur: eru­ dienda est certe rusticae plebis illius fides ; devotio nunquam extinguenda, aut cultus ille externus omnino comprimendus. Similiter Pater Philippus de Carboneano in Appendice ad Tract. P. Antoine, de Eucharistia, § 3, ita concludit: Nihil ergo in hoc est reprehendendum ; sed Oens illa rudis instruenda, ne Dona illa, ut Christi Corpus, et Sanguinem venerentur. Quod quidem si a vobis, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, praestabitur, quemadmodum factu­ ros vos esse confidimus, eam a vobis procul amovebitis accusationem, qua Arcudius de Concordia, lib. 3, cap. 19, Episcopos Graecos sui temporis reprehendit, dicens, Populum quidem tunc in summa ignorantia versatum fuisse; sed Episcopos facile potuisse idoneis instructionibus illius caecitati 502 c. VI* I Romani Pontifias | remedium afferre, nisi ob humanos respectus, ab huiusmodi onere implendo abstinuissent: Possent autem, ac deberent Graecorum Antistites diligaltr monere populum, et utique concordes multum proficerent; sed quoniam «I i ipsi laborant eodem morbo, ct ex ignorantia in eodem errore versantur, wl si verum nonnulli vident, timent pauci plurimos, timent terrenam perdere glo­ riam, et humanos favores, verentur, ne, instar Haereticorum, nomen ipsorum a vulgo conculcetur ; propterea ipsimet, saltem externa specie, caeterorum errorem egregie imitantur, altoque silentio omnia praetereunt, ac dissimulant; ita catti caecos ducunt, et omnes in foveam cadunt. § 39. Porro Sacerdos celebrans, sacris indutus vestibus, antequam sacri Dona a minore Mensa, seu Prothesi, ad maius Altare transferantur, ad illam accedit, ct Panem consecrandum dividit in plures partes. Pars maior offertur, ut Deo Optimo Maximo debitus praestetur cultus, in memoriam Salvatoris Nostri lesu Christi. Reliquae minores partes, quae Merides appellantur, Omni potenti Deo similiter offeruntur; sed earum una in honorem gloriosae Virginis Dei Genitricis Mariae, altera in honorem Sancti loannis Baptistae, Sanctorum Apostolorum, aliorumque Sanctorum, quorum nomina a Sacerdote enunciantur; alia vero pro salute vivorum, quorum etiam nomina ab eo recen­ sentur; alia pro Defunctis, qui pariter nominatim commemorantur; alia in honorem illius Sancti, cuius Festus dies celebratur; relicta caeteroquin Sacer­ doti facultate offerendi specialiter Sacrificium pro illo, aut illis, quos ipse maluerit. Ritus huiusmodi divisionis Panis in plures, prout a Nobis descriptus est, iam dudum viguisse probatur ex Typico Irenes Augustae, edito a Patre Montfaucon, tom. 1, Analect. Graecor., cap. 34. Si vero Episcopus, aut Pres­ byter primi Celebrantis personam sustinens, cum aliis Sacerdotibus conce­ lebret, et Diaconi quoque in Officio.ministrantes assistant, non modo quilibet Sacerdos, sed unusquisque etiam ex Diaconis, Hostiam unam maiorem offert, simulque minores particulas, seu Merides; ex quibus, si quae demum super­ sunt a Celebrante, seu Celebrantibus non consummatae, eae distribuuntur adstantibus, qui Eucharisticae Communionis participes fieri petunt. Haec omnia exacte describunt, et narrant Card. Bona Rer. Liturgicar., lib. 2, cap. I, num. 7, Arcudius, lib. 3, de Concordia, cap. 9, et Goarius ad Rituale Grae­ corum, in notis ad Liturgiam Sancti loannis Chrys., pag. 98 et seq. § 40. Nulla .inter Catholicos extitit controversia circa Ritum maioris Hostiae, aliarumque minorum, quae Merides, appellantur. Quum enim de eo instituta fuisset quaestio in Oecumenica Florentina Synodo, adnotatum est in Actis, Archiepiscopum Mitylenensem propositis interrogationibus cumu­ late satisfecisse. Et quamvis ibi relatus non sit illius responsionum tenor, non aliter tamen interrogationibus satisfecisse censendus est, quam osten­ dendo antiquitatem huiusmodi Ritus per plura saecula in Orientali Ecclesia observati, cuius ea est significatio, ut diversos innuat fines, ob quos Sacri­ ficium offertur. Puto dixerit, hanc esse antiquam Orientalis Ecclesiae consue­ tudinem, qua utitur illa Ecclesia ad declarandos varios fines Sacrificii: sunt ipsa Arcudii verba praefato lib. 3, cap. 9. Porro nullam diximus super hoc Ritu viguisse controversiam inter Catholicos; e Schismaticis enim constat, Simeonem Archiepiscopum Thessalonicensem, in suo Tractatu de Sacramentis, Romani Pontifices 503 addubitare se ostendisse de consecratione Particularum. Sed quam irratio­ nabile fuerit illius dubium, unusquisque facile deprehendere potest. Quum enim Sacerdos ad sacrum Altare Consecrationis formam non minus proferat super maiore portione, quam super minoribus particulis; quumque et illius intentio ad omnium consecrationem aeque dirigatur, et earum omnium materia adsacramentalem transmutationem idonea sit; si portio maior consecrationem recipit, profecto consecrari quoque oportet minores illas particulas, quae, ut iam diximus, Merides appellantur. §41. Controversia quidem fuit inter Catholicos circa Oblationem, quam a Diaconis fieri superius innuimus. Arcudius lib. 3, cap. 17 demonstrandum sumit, id illis per sacros Canones licitum omnino non esse. Goarius ad Euchologium, pag. 72 testatur, Oblationem Diaconalem in magna Constantinopolitana Ecclesia usu receptam non fuisse. Nec defuerunt, qui conten­ derent, expungenda esse ab Euchologio verba, quae pertinent ad Oblationem Diaconalem, utpote a Schismaticis adiecta. Contra vero Cardinalis Bona Rer. Liturgie., lib. 2, cap. 1, num. 7, nullum esse Canonem tuetur, qui hujusce­ modi Ritui obsistat, quum sacri Canones eam quidem Oblationem excludant, quam Diaconus ad sacrum Altare facere praesumeret, non autem eam, quam ad Prothesim peragit, quippe quae nihil aliud est, quam praeparatio ad aliam a Sacerdote perficiendam in sacro Altari. Ad haec idem Cardinalis ostendit, antiquum esse Ritum Oblationis Diaconalis, et a pluribus saeculis in Ecclesia Graeca observatum ; cumque de eo disputatum fuerit etiam in Florentino Concilio, satisfactum fuisse Patribus ibi adunatis, per responsiones ab Archie­ piscopo Mitylenensi datas. Similiter Berlendis Tractatu de Oblationibus, impress. Venetiis anno 1743, § 5, pag. 143,' inter functiones Diaconorum, admittit Ritum Oblationis ad Prothesim, interdicto eisdem iure offerendi ad Altare, quod solis Sacerdotibus competit: Illud offerendi Diacono munus attributum, intelligi de prima Particularum oblatione, dum super mensam, Prothesim vocatam, adhuc adsunt; non vero de aliis duabus oblationibus, quae a Sacerdote inter Liturgiam fiunt. § 42. Sanctus Ambrosius virtutem Sancti Laurentii praedicans, qui Dia­ conus quum esset, una cum Sancto Sixto Pontifice ad martyrium duci exop­ tabat, sic cum loquentem inducit: Experire utrum idoneum Ministrum elegeris, cui commisisti Dominici Sanguinis dispensationem. Scimus quidem nonnullos Codices, pro verbo dispensationem, hoc aliud habere: consecrationem, at consecratio hoc loco nihil aliud significat, quam ministerium, sive assistentiam Sacerdoti consecranti praestitam : Nobis Diaconis consecratio illius salu­ taris Hostiae committitur, non ut conficiamus, sed ut conficientibus humiliter assistamus: ait Petrus Blesscnsis in sua Epist. 123. Nec absimilis est explicatio Petri Cantoris apud Menardum in notis et observationibus ad librum Sacra­ mentorum S. Gregorii, pag. 287. Subdiaconis enim vetitum semper fuit Eucha­ ristiam populo ministrare, sive sub specie Panis, sive sub specie Vini; iuxta Canonem Laodicenum XXV, ct in eum notas Balsamonis, Zonarae, et Aristeni, uti videre est apud Beveregium, tom 1, pag. 464. Non sic autem Diaconis, quibus olim specialiter demandata erat sola Dominici Sanguinis distributio, quae deinde, ob enatos quosdam abusus, ipsis etiam adempta fuit: uti demon- 504 M Romani Pontifices strat Cotelerius ad cap. 13, lib. 8, Constitutionum, quae Apostolicae dicuntur, tom. 1. § 43. Iam vero in Congregationibus habitis tam sub Urbano VIII, quam nostris hisce temporibus, minime praetermissum fuit examen propositae quae­ stionis; utrum tollenda esset Oblatio, quae a Diaconis fiebat ad Prothesim. In ea autem, quae habita est die 3 lanuarii anni 1745, rescriptum fuit, Nobis deinde approbantibus, nihil esse innovandum. Validiores enim atque firmiores visae sunt rationes huic Ritui faventes, per Cardinalem Bonam allatae, quam illae, quas ad oppugnandum eumdem Ritum congessit Arcudius. Itaque in nova Euchologii editione intactus relictus est Oblationis Diaconalis Ritus. De qua licet nulla mentio fiat in eo capite secundi Moniti, de quo hucusque egimus; Nos tamen hic aliquid circa eam innuendum duximus; tum quia una est e sacris actionibus, quae ad Prothesim fiunt, quaeque praecedentis sermonis obiectum fuerunt; tum quia nullam elabi sinimus occasionem,qua Vobis, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, magis magisque testatum fiat, nequa­ quam infensam esse vestris Ritibus Romanam Ecclesiam, quin potius eam pro viribus id agere, ut inviolati serventur ii, qui errorem nullum, nihilque indecorum contineant. §44. Tertium modo sese offert Monitum, duabus partibus constans,et sequentibus verbis conceptum. Praeterea meminisse debent Sacerdotes, Sacra­ mentum Sancti Olei, quod Euchelaeon dicitur, a Christo esse institutum tamquam caelestem medicinam, non pro animae tantum, sed etiam pro corporis salute; solis proinde infirmis administrandum, non autem bene valentibus; et in eo quidem tempore, in quo sibi constant, et suis compotes sunt; ut ita maiorem Sacramenti gratiam recipiant, si cum Fide ac devota voluntate accedentes, Oleo Sancto ungantur. Hem sciendum est, quod, quamvis Orientalis Ecclesiae Pon­ tifices in conficiendo Sacro Chrismate pluribus de more aromatibus utantur, necessaria tamen Sacramenti materia sunt oleum, et balsamum, quibus, secun­ dum antiquum Ecclesiae Orientalis morem, aliae aromatum species recte admi­ scentur, si iuxta praescriptum adsint. Verum si earum quaedam desint (dum­ modo oleum et balsamum adsint), tamquam non necessariae ad Chrismatis materiam, rite omnino Sanctum Chrisma conficitur. § 45. Sacramentum hoc, quod a Latinis Extrema Unctio dicitur, eodem plane nomine a Oraecis appellatum legitur in Concilio Generali Lugdunensi secundo, ex Orientis, et Occidentis Praesulibus coacto, anno Domini 1274, cuius Acta leguntur in Collectione Harduini, torn. 7, pag. 695, quum scilicet Latini simul et Graeci formulae Fidei communibus sententiis probatae sub­ scripserunt. Dicitur etiam a Graecis Sacramentum hoc, Oleum consecratum, et sanctificatum precibus Sacerdotum, atque perfectio, seu consummatio Sacra­ menti Poenitentiae. In Euchologio Goarii, pag. 346, num. 42 et pag. 349, num. 1 nominatur Euchelaeon ; idemque nomen a Scriptoribus sequioris aevi usurpatum legitur, uti videre est apud Georgium Pachymcrem, lib. 6 Histor. Palaeol., cap. 32, ubi Possinus idem quoque notavit, lib. 1, Glos., pag. 386. apud Gabrielem Philadelphium, De Sacramento Euchelaei, et Torn, t Actorum Ecclesiae Orientalis, pag. 348. Praeterea nonnunquam, licet raro, idem Sacra­ mentum a Graecis nuncupatum invenitur Heptapapadum, quemadmodum Romani Pontifices 505 legitur in Synodo Constantinopolitana, sub Patriarcha loanne Vecco habita anno Domini mcclxxvu in dicta Collectione Harduini, torn. 7, pag. 758 B., ubi idem Patriarcha, amplectens confessionem Fidei in Lugdunensi Concilio sta­ tutam, ita ad Romanum Pontificem loannem XX, dictum XXI, scribit: Extremam Unctionem etiam ipsam recipimus similiter cum aliis Sacramentis, quae et o nobis celebrata, Heptapapadum nominatur, id est officium septem Sacerdotum; hoc quippe modo a Graecis Sacramentum istud ministratur. § 46. Nos hic nihil dicemus de huius Sacramenti institutione a Christo lacta, aut de illius effectu; nihil de legibus circa illius ministrationem ser­ vandis, ut scilicet solis Fidelibus graviter aegrotantibus, non autem bene se habentibus, ministretur, neque tamen expectetur tempus illud, quo aeger iam suae mentis compos non est; nihil praeterea de quibusdam Ritibus Ecclesiae Graecae, in qua videlicet Oleum Infirmorum, non solum ab Episcopo, ut apud Latinos, sed etiam a simplice Presbytero benedicitur, et Sacramentum Extremae Unctionis, non ab uno tantum, sed a pluribus simul Sacerdotibus ministratur; quum de his omnibus plura tradiderimus in nostro Tractatu de Synodo Dioecesana, noviss. edit., lib. 8, a cap. 1 ad tot. cap. 8. Sed ad illu­ strandam tantummodo priorem partem huiusce tertii Moniti, hoc adiiciemus, quod quum et olim sub Urbano VIII, et superioribus Pontificatus nostri annis, disceptatum diu fuerit, an a Graeco Euchologio delenda essent quaedam verba, quae innuere videntur, licitum esse, hoc Sacramentum etiam bene valentibus ministrare; in Consessu habito die 3 Septembris anni 1747 defi­ nitum fuit, deindeque a Nobis probatum, ut nihil in Textu immutaretur; sed quae necessario servanda erant, adnotarentur in Monito, quod initio Euchologii praeponeretur; id quod est factum per verba superius exscripta, monendo Graecos Sacerdotes, ne Sacramentum Extremae Unctionis ministrent bene valentibus, sed iis dumtaxat, qui gravi morbo laborant. Porro nihil nccesse visum est Euchologii Textum hic mutare; propterea quod, illius verbis undequaque perpensis, apparuit, rectum illis sensum, sanamque inter' pretationem tribui posse. Neque enim ibi dicitur, ut Sacramentum ministretur iis, qui bene valent, sed ut ii quoque inungantur, qui ad Ecclesiam se conferunt; id quod percommode intelligi potest de iis etiam, qui, licet gravi morbo affecti, possunt nihilominus ad Ecclesiam vel pedibus suis accedere, vel aliorum ope deferri; ibique, ut propriae devotioni magis satisfaciant, / Extremae Unctionis Sacramentum sibi ministrari postulant; cuiusmodi exempla in ipsa quoque Occidentali Ecclesia non desunt, uti videre licet apud Mar1 tene, de antiquis Ecclesiae Ritibus, lib. 2, cap. 7, art. 2, num. 7 ct 8. Et penes Mabilloniurn in Praefatione ad Sacculum primum, in Actis Sanctorum Ordinis Benedictine, § 9, num. 101. § 47. Cohaerentia sunt cum hac prima parte tertii Moniti, duo haec, I quae advertenda subiicimus. Primum, quod quamvis Graecis diserte vetitum luerit, Extremae Unctionis Sacramentum aliis conferre, praeterquam aegrotis, [ el quidem gravi morbo laborantibus; iisdem nihilominus interdictum non est, quominus Oleo lampadis, quod ad sanandas infirmitates in Ecclesia asservatur, inungant Energumenos, aliosve, qui vel devotionis gratia, vel ut aliquo incommodo liberentur, huiusmodi Unctionem petunt; quum Oleum in 506 Romani Pontifices ea lampade asservatum, nequaquam ab Episcopo, aut Sacerdote consecratum sit, ad effectum utendi eo in Extremae Unctionis administrationc. Haud igno ramus, postulatum alias fuisse, ut Graecis permitteretur, Extremae Unctionu Oleo extra gravis infirmitatis casum sese inungere, absque eo quod Sacnmentalis forma a Sacerdote pronunciaretur; ea scilicet ratione allata, quod per solam applicationem Materiae, Sacramentum minime conferretur, quum ad id necessaria omnino sit simultanea Formae prolatio. Verum nec id recep­ tum fuit, nec recipi ullo modo potest: quum minime liceat Sacramentum a Christo institutum in arbitrariam quamdam, licet piam, caeremoniam con­ vertere; ut etiam recte observat Pater de Carboneano in Appendice ad Tra­ ctatum P. Antoine de Extrema Unctione, § 4, pag. 661, et quamvis, pro eo quod pertinet ad Latinam Ecclesiam, Quintaducnas in Tract. 5 de Extrema Unctione, singular. 11, asseruerit, licere Parochis mittere ad aegrotos, aliosque petentes, Oleum Sanctum Infirmorum, ad hoc ut eo in suis infirmitatibus se liniant; nihilominus si quis hoc facere attentaret, gravibus poenis a Tribunali Ecclesia­ stico plecteretur, vel tamquam abutens Sacramento Ecclesiae, vel tamquam suspectus non rectae Fidei circa Sacramentum Extremae Unctionis, ut opportime advertit Clericatus de Sacramento Extremae Unctionis, decis. 70, num. 32. § 48. Alterum est, quod, stante prohibitione administrandi Sacramentum Extremae Unctionis extra gravis morbi necessitatem, quum iam definitum sit, satisfactionem, seu poenitentiam, quae a Sacerdote Confessario sacramentaliter confessis imponitur, constare potissimum debere precibus, iciuniis et eleemosynis (quemadmodum habetur in Decreto a fel. record. Eugenio PP. IV pro Instructione Armenorum edito);1 minime licet, Poenitenti confesso pro satisfactione seu poenitentia imponere, ut Extremae Unctionis Oleo inunga­ tur. Invecta sane olim fuit inter Orientales huiusmodi Unctio, veluli mere cacrcinonialis, uti deprehenditur ex Canone LXXIV, ex iis, qui in versione Arabica Nicaeno Concilio tribuuntur, in Collectione Harduini, tom. I, pag.492, ubi statutum legitur, ut si quis Fidelis cum infideli muliere impudice ver­ satus fuerit, post diuturnam peractam poenitentiam, Ecclesiae reconcilietur per Aquam Benedictam, et Oleum Infirmorum. Exinde vero, si fides habenda est loanni Nathanaëli in responsione de Moribus Graecorum, et Francisco Richardo de Expeditione sacra, cap. 12, abusus alter inductus fuit, ut poenitentibus divitibus, pro Sacramentali Poenitentia, huiusmodi sacra Unctio passim imponeretur, ex cuius satisfactionis usu, non exigua pecuniarum retributio colligebatur. Gravissimo huic absuTdo occurrere non praetermisit fel. rec. Innocentius IV Pontifex Maximus, dum in Epistola sua ad Tuscu­ lanum Episcopum ita scripsit, § 6. Nulli per Sacerdotes, vel Confessorios, pro satisfactione Poenitentiae, Unctio aliqua solummodo iniungatur.2 Hoc idem statutum tegitur in Synodo‘apud Nicosiam celebrata, in diet. Collect. Har­ duini, tom. 7, pag. 1714. Nosque etiam huiusmodi praeceptum instauravimus in Constitutione Nostra; Etsi Pastoralis, § 5, Bullarii nostri, tom. 1, num. 57? 1 Cf. N. 52. 1 Cf. N. 34. ’ Cf. N. 328 507 Romani Pontifices _________________ ______ _—----------- —--------------------------------------------- Videatur etiam Thiers, de Superstit., I. 8, cap. 6. Porro Arcudius loquens de Graecis Presbyteris, qui Pocnitenti apud se confesso, sacram Unctionem poe­ nitentiae loco imponebant, asserit cos, in ipsa unctione peragenda, Sacramen­ tal! forma uti consuevisse, idque gravibus sane verbis reprehendit, ut legitur in eius Opere de Concordia, lib. 5, cap. 4, § Ego praesentem. Verum Goarius in notis ad Euchologium, pag. 350, negat hanc Graecis mentem fuisse, ut in eiusmodi Unctione peragenda Sacramentum conferrent: Non ita tamen, ut unctio precibus adiuncta ex opere operato animae deleat infirmitates, sed, si quid possit, ex poenitentis tantum devotione, aut ex Sacerdotis deprecantis charitate, id est ex opere operantis, illud valet producere. Nihilominus praefatam qualemcumquc consuetudinem ipsemet improbare non omittit; dum omnino curan­ dum dicit, ut Graeci hac in re ita se gerant, quemadmodum docet Sancta Romana Ecclesia omnium Christifidelium Mater, et Magistra ; quum praesertim ex prae atae unctionis usu plura, et gravia sequantur absurda, dum vel Sacra­ mentum Extremae Unctionis confertur bene valenti, adeoque ei, qui subtectum capax huiusmodi Sacramenti non est; vel Sacramenti materia et forma adhi­ betur, ut superius indicatum fuit, absque intentione ipsius Sacramenti con­ ficiendi et ministrandi. § 49. Secunda pars tertii Moniti pertinet ad Sanctum Chrisma; quod quidem a Graecis conficitur non Oleo dumtaxat et Balsamo, sed admixtis etiam aliis aromatibus. In hac autem Moniti parte, unicuique videre licet, haud quidem interdictam esse huiusmodi aromatum permixtionem, sed illud dumtaxat tenendum doceri, in Oleo ct Balsamo consistere materiam Sacra­ menti, adeoque, si aliquod deficiat ex aliis aromatibus admisceri solitis, nihil deesse, quod necessarium sit ad Sacrum Chrisma conficiendum. § 50. Apud Graecos nihil praescriptum legitur de impositione manuum in administrando Chrismatis Sacramento. Morinus in suo Tractatu, de Con­ firmatione, cap. 4, ita scribit: Ut Latini constantissime impositionem manuum unctioni coniunxerunt, sic Graeci non minus constanter alteram ab altero sepa­ rarunt, soloque Chrismate in administrationc istius Sacramenti usi sunt; manuum enim impositionis non meminerunt nec recentia Euchologia nec antiqua. Hoc idem constanter asserit Goarius in Euchologio, pag. 299, num. 28. Renandotius in Opere de Perpetuitate, torn. 5, lib. 2, cap. 12, testatur, a pluribus retro saeculis, nullum in Ecclesia Graeca reperiri vestigium impositionis manuum in conferendo Sacramento Confirmationis; suacque assertionis auctores laudat recentiores Graecos sacra eruditione praestantes, Simeoncm Thessalonicen­ sem, Gabrielem Philadelphium, Sirinum, aliosque. Modernus Scriptor Chardon in Historia Sacramentorum, lib. 1, cap. I, de Confirmatione, contendit quidem, prioribus sacculis in Ecclesia Graeca adhibitam fuisse manuum impositionem in conferendo Chrismatis Sacramento, sed tamen ultro concedit, multis abhinc sacculis, nullum illius superesse vestigium. Denique Dilectus Filius loseph Augustinus Orsi Ord. Pracd., nunc temporis Palatii nostri Apostolici Magister, in Dissertatione Historico-Theologica, quam olirn dedit de Chrismate Confir­ matory, compluribus monumentis erudite congestis, demonstrat, materiam Sacramenti Confirmationis apud Graecos non esse manuum impositionem, sed sacrum Unguentum. Nec ideo dici potest, id quod a nonnullis temere 508 Ro ma ni Pontifices affirmatum fuit, non adesse in Ecclesia Graeca Sacramentum Confirmationis, propterea quod in ea impositio manuum deficiat. Alioquin id sequeretur, quod nemo sibi persuaserit, tot saeculorum decursu, in tam ampla Christian, Orbis parte, atque in Ecclesia non minus doctrina, quam sanctitate illustri defecisse Confirmationis Sacramentum; ut optime ad rem nostram pergit Goarius loc. cit. : At vero tam amplam et spatiosam, tam eruditam, et Aposlolicarum, Ecclesiasticarumque sanctionum tenacem Christiani Orbis portionem, adeo exquisitum Sacramentum respuisse, neglexisse, vel ignorasse, pauci, mi quidem iudice, dicere attentabunt. § 51. Caput hoc iniustae atque inopportunae dissensionis inter Latinam ct Graecam Ecclesiam, originem traxit a controversiis, quae inter nostrates Theologos agitari solent. Disputant hi, utrum Apostoli Sacramentum Con­ firmationis ministraverint per manuum impositionem, an etiam Sacro Chris­ mate adhibito; et quidem, ut assolet, nonnulli affirmant, quod alii negant. Disceptatur etiam inter eos, an sola manuum impositio sit materia huius Sacramenti; nonnullis tuentibus, in ea dumtaxat consistere Sacramenti matt, riam; dum alii malunt in Sacro Chrismate statuere materiam remotam Sacra­ menti, proximam vero in illius applicatione, quae fit cum signo Crucis ad Confirmandi frontem; iuxta id, quod legitur in Decreto pro Armenorum instructione ab Eugenio IV Pontifice edito:1 Secundum Sacramentum est Con­ firmatio, cuius materia est Chrisma, confectum ex Oleo, quod nitorem signi­ ficat conscientiae, et balsamo, quod odorem significat bonae famae, per Epi­ scopum benedicto. Ubi etiam Pontifex loquens de manuum impositione, quae ab Apostolis hoc Sacramentum ministrantibus fiebat, ita subdit: loco autem illius manus impositionis, datur in Ecclesia Confirmatio. Alii denique impositionem manuum, et Chrisma simul iungunt; dicentes, tam illam, quam istud, materiam esse Sacramenti Confirmationis: sed illam aeque, ac istud, materiam inadacquatam, quotiescumque seorsim considerentur; si autem simul iungantur, tunc, aiunt, in iisdem ita coniunctis materiam totalem Sacramenti consistere. Caeterum ipsam manuum impositionem, alii putant cam esse protensionem manuum, quam facit Episcopus versus Confirman­ dos, sub initium sacrae actionis, dum priores recitat preces; alii eamdem agnoscunt in ipso ungendi actu, quo Episcopus signat frontem illius, quem confirmat, cum nequeat aficurus frons unguento liniri, nisi manus eidem imponatur. Hae sunt controversiae, de quibus Theologi nostri disputant; et circa quas unicuique licet eam sequi partem, quae magis ipsi placuerit. At nemini fas est asserere, in Ecclesia Graeca non adesse Sacramentum Confirmationis. Si quis enim hanc opinionem tueretur, huic manifeste obsta­ ret vetus Orientalis Disciplina, quam Apostolica Sedes optime perspectam habuit, nec unquam damnavit, aut improbavit, iuxta quam in Graecorum Ritualibus libris nulla fit mentio de manuum impositione, tamquam materia adaequata, aut inadaequata Sacramenti Confirmationis. Quare ad evadendum huius difficultatis labyrinthum, alio filo utendum est, quod quidem diligen­ ter inquirenti non deerit; absque co quod super propositione incerta, et nul* ■ Cf. N. 52. Romani Pontifices 509 libi definita, stabiliatur reprobatio alienae opinionis et sententiae, quae defen­ soribus orthodoxis non caret. § 52. Quod itaque extra controversiam est, hoc dicatur: nimirum in Ecclesia Latina Confirmationis.Sacramentum conferri, adhibito Sacro Chris­ mate, seu Oleo Olivarum, Balsamo commixto, et ab Episcopo benedicto, ductoque signo Crucis per Sacramenti Ministrum in fronte suscipientis, dum idem Minister Formae verba pronunciat. Et quidem pro iis Regionibus, in quibus vera Balsami species non reperitur, haud recusarunt Romani Ponti­ fices indulgere, ut ad conficiendum Chrisma liceret uti certo quodam fra­ granti succo, seu liquore, qui communiter pro vero Balsamo accipitur, ut videre est Constitutione 180 Sancti Pii V in Bullario novo, Romae edito, torn. 4, part. 3, per quam videlicet Constitutionem, Indiarum Episcopis eiusmodi Indultum conceditur,1 et in Constitutione 47 Sixti V eodem Bullario, eodemque torn. 4, part. 3, ubi exposita veri Balsami penuria, ex eo potissi­ mum proveniente, quod arbusta illa, ex quibus maior illius copia educebatur, quaeque olim in Palaestina, et maxime in Valle lericho frequentia erant, a Tureis excisa, et radicitus extirpata fuerant, conceditur Archiepiscopis et Epi­ scopis Lusitaniae, ut in conficiendo Sacro Chrismate, adhibere possint Bal­ samum, ex Brasilia, aliisque novi Orbis, Indiarumve Regionibus allatum; eaque in re Pontifex suorum Praedecessorum Pii IV, et Gregorii XIII exem­ pla sequi se profitetur.2 Quorum sane Pontificum providentiam collaudat Morinus in suo opere posthumo De Sacramento Confirmationis, pag. 35. In Ecclesia Graeca similiter Confirmationis Sacramentum confertur, adhibito Sacro Unguento, quod compositum et ex Oleo Olivarum, et Balsamo, ac insuper ex aliis fragrantium herbarum speciebus. quae sunt numero vigintiIres, adiecta quoque aliqua vini portione. Praedictas omnes herbas odori­ feras accurate enumerat Habert in Librum Pontificalem Ecclesiae Graecae, observat. 5, ad Ritum Chrismatis, et Pater Berti, torn. 7 suae Theologiae, lib. 32, cap. 5, qui tamen subdit, difficile admodum sibi videri, omnes illas herbas ab Haberto indicatas in sacro Unguento a Graecis infundi, quum non­ nullae ex illis incognitae sint, ita ut vix aliqua earum mentio extet in lexicis, el in libris Auctorum, qui de plantis herbisque tractarunt. Sed quidquid sit de his, quum antiquus sit usus commiscendi has herbas Oleo, et Balsamo, intactus relictus est ritus in Monito, de quo nunc agimus, admonitis tantum­ modo Graecis, ne aliud quidpiam ad materiam Sacramenti necessarium putent, praeter Oleum et Balsamum; utque proinde validam agnoscant huius Sacramenti ministrationem, quae fiat cum Oleo et Balsamo ab Episcopo rite benedictis, etiamsi aliquae forte defuerint ex illis herbis, quae, iuxta eorum ritum, in sacri Unguenti compositione admisceri solent. Sapienter etiam, et magna cum ratione, in Synodo Zamosciae habita anno 1720 animadversum fuit a Patribus § 2, De Confirmatione, quidquid herbarum Balsamo adiiciatur, cavendum esse, ut maxima pars Chrismatis semper sit Oleum Balsamo mixtum. 1 Const. ’ Const. Digna reddimur, Cum Balsamum, 2 aug. 1571. - Bull. Rom., tom., 4, 111, p. 174, 175. 30 apr. 1590. - Bull. Rom., tom. 5, I, p. 228, 229. 510 Romani Pontifices § 53. Expensa iam secunda parte tertii Moniti, nonnulla hic, appendicis loco, subnectemus, quae nec inopportuna, nec a proposito aliena iure cen seri poterunt, quum et eiusdem Sacramenti Confirmationis doctrinam respi ciant, et ad Euchologii correctionem pertineant. § 54. Forma Sacramenti Confirmationis in Graeca Ecclesia, iuxta com­ munem receptamque sententiam, sequentibus verbis continetur: Signacuhm Doni Sancti Spiritus; quae verba pronunciantur ab eo, qui Sacramentum ministrat, dum suscipientis fronti cum sacro Unguento Crucis signum impri mit; uti colligitur ex Canone 7 Concilii Constantinopolitani I, in Collectioni Harduini, tom. 1, pag. 811, utque ex illius Canonis verbis recte perpensis infert Bessarion Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalis in suo Opusculo Dt Eucharistia, quod impressum habetur in Bibliotheca Patrum, edit Lugdunen., torn. 26, pag. 795. Secunda Oecumenica Synodus, verba, quae sacram Chrisma, perficiunt, tradens in septimo Canone, ita inquit: Obsignantes hoc et sacratissimo Chrismate eos chrismantes, dicimus: Signum Doni Spiritus Sancti: et haec verba, secundum eos, Chrismatis Sacramentum perficiunt. Quamvis autem haec Cardinalis assertio oppugnata fuerit a Lupo in notis ad Canonem 95 Concilii Trullani, vix tamen erit, ut Lupi sententia plures inveniat suffragatores, prae sententia Cardinalis Bessarionis, ut optime adver­ tit Arcudius, lib. 2, cap. 7, ubi post relatum Bessarionis effatum, haec sub­ dit: Hactenus Bessarion; quo certe, quae fiunt in Ecclesia Orientali circo Sacramentorum administrationem, praestantias callere poterat nemo. Arcudio consentit Goarius in notis ad Euchologium, pag. 301, num. 31. Item Habert in suis notis ad Pontificale Graecorum, observat. 4, num. 2. Et, omissis aliis, qui facile cumulari possent, satis hic erit afferre, quae habentur in Synodo Zamosciae, ubi agitur de Sacramento Confirmationis: Forma, quam probata, et schismate ipso antiquiora laudant Euchologia, haec est: Signaculum Doni Spiritus Sancti, arnen : ea que semel dumtaxat, simul cum ipsa Unctione pro­ ferri debet. § 55. Celebre est in Ecclesia Graeca Decretum Sancti Methodii Patriar­ chae Constantinopolitani, qui medio circiter nono saeculo floruit, ac semper in id maxime incubuit, ut aberrantes ad sanctae unitatis gremium revocareL In quo Decreto quum illud statutum rcpcriatur, ut, qui ab Ecclesia desci­ verunt, deindeque ad illius sinum revertuntur, sequenti ratione recipiantur: Oratione completa, sacro unguento accepto, secundam baptizatorum consuetu dinem, illum inungit, Crucis signo expresso in fronte, et oculis, et naribus, et ore, et duabus auribus, et manibus, et pectore, et scapulis, dicens: Signacu­ lum Doni Spiritus Sancti. Hinc oritur magni sane momenti difficultas, dum alterutrum dicendum videtur; aut scilicet ea verba: Signaculum Doni Spi­ ritus Sancti, non esse in Ecclesia Graeca formam Sacramenti Confirma­ tionis; aut in eadem Ecclesia Graeca Sacramentum hoc iterato conferri iis, qui iam semel ipsum, et quidem valide, susceperunt, si deinde, post apostasiae crimen, ad Ecclesiam reverti velint; quod sane contrarium est receptae sententiae, quae pro inviolabili regula habetur, ut Sacramenta, quae characterem imprimunt, iterari nequeant iis, qui semel valide ea susceperunt; iuxta definitionem Tridentinae Synodi, sess. 7, De Sacramentis in genere Romani Pontifices 511 Can. 9. Nec quicquam prodest confugere ad supra citatum Canonem 7 Concilii Constantinopolitani I, quo statuitur, ut sacro Chrismate reconcilien­ tur Ariani, Macedoniam, Novatiani, et Apollinaristae, quum ab haeresi con­ versi ad Ecclesiam sese recipiunt. Huius namque Canonis sanctio praeno, minatos tantummodo Haereticos respicit, qui Sacramentum Confirmationis, aut nullo modo, aut invalide conferebant. At Sancti Methodii decretum gene­ rale est, eosque omnes complectitur, qui post defectionem ad Ecclesiae sinum redire cupiunt. Quum autem in quibusdam Euchologiis, ubi de poeniten­ dum reconciliatione agitur, eadem legantur praescripta, quae habentur in Decreto Sancti Methodii; sequitur, ut eadem difficultas, quae circa Decre­ tum huiusmodi offenditur, in praeindicatis etiam Euchologiis occurrat. § 56. Incredibile est, quantopere se torqueant Scriptorum ingenia, ut propositae difficultati satisfaciant. Sunt qui asserunt, Decretum illud nequa­ quam conditum fuisse a S. Methodio Patriarcha Constantinopolitano, qui, ut superius innuimus, floruit anno Christi dcccxlii, sed ab alio quodam Methodio Patriarcha schismatico, qui Urbis Regiae Sedem occupabat a. mccxl. Sed quum Goarius in notis ad ipsum Decretum, quas addidit ad calcem Euchologii a se illustrati, pag. 698, testetur se complura vidisse monumenta temporibus huiusce Methodii antiquiora, quae illud ipsum Decretum Sancto Methodio Patriarchae tribuunt; hoc satis est ad demonstrandam responsio­ nis huiusce levitatem. Sunt alii, qui et admittunt verba illa: Signaculum Doni Spiritus Sancti, esse formam Sacramenti Confirmationis; et agnoscunt, iuxta Decretum S. Methodii, quoties Apostatae conversi in unitatem Eccle­ siae recipiebantur, eadem verba proferri debuisse, dum poenitentes sacro unguento ungebantur; sed tamen putant non ideo affirmari posse, Sacra­ mentum Confirmationis collatum fuisse iis, qui iam semel illud susceperant; quum ad collationem Sacramentorum necessaria sit intentio Ministri ; in ea autem actione satis appareat non fuisse Ministri intentionem, ut Sacramen­ tum conferret, sed ut Apostatam conversum Ecclesiae reconciliaret. Hac responsione utitur Du Hamel, Theologiae, tom. VI, edit. Paris., ann. 1695, pag. 383, eamque innuunt quoque Goarius in notis ad Eucholog., pag. 698, § Verum potuisset, Tournely in Tractatu de Confirmatione, circa finem, ubi ad obiecta respondet, pag. 612 et seq., iuxta editionem Parisiensem, et Assemanus lunior, Codicis Liturgici, lib. 3, De Confirmatione, pag. 63. Verum aliis pluribus responsio haec non probatur, et praesertim luvenino, De Sacra­ mentis, dissert. 3, De Confirmatione, quaest. 7, cap. 1, art. 1, § 1, qui obser­ vat primo, nullum adduci Graecum monumentum, ex quo inferri possit, cum, qui Apostatam reconciliat, dum sacro Unguento illum ungit, et profert verba, quibus continetur forma Sacramenti Confirmationis, animum habere a collatione Sacramenti alienum ; deinde, nequaquam recte agere, qui immo peccare Ministrum, qui Sacramenti materiam, et formam ei applicat, qui eidem suscipiendo idoneus non est; etiamsi Sacramentum ei conferre non ' intendat. Alii denique advertentes, priorum saeculorum monumenta testari, in Occidentali Ecclesia, reconciliatos aliquando fuisse Apostatas per manuum impositionem, fatentur quidem nunc temporis vetitum esse Confirmationis Sacramentum iterato conferre iis, quibus semel valide collatum fuerit; at I 512 Romani Pontifices olim non ita se rem habuisse aiunt; proindeque concludunt, non adeo mirum videri debere, si in Decreto Sancti Methodii, quod pertinet ad Orien­ talem Ecclesiam, praescribitur, ut Apostatae reduces iterum Sacramento Chris­ matis confirmentur, quantumvis alias id ipsum valide susceperint. At minime tutum est hoc etiam systema. Quum enim nonnulla ex indicatis monumentis diserte testentur, Apostatas receptos fuisse sola manuum impositione, si quis hanc ipsam putat fuisse collationem Sacramenti Confirmationis, hoc probare tenetur, sola manuum impositione, nullaque unctione adhibita, Sacramentum istud tunc temporis collatum fuisse. Si quis autem dixerit (quod aliquo etiam exemplo fulcire posset), una cum impositione manuum, sacram quoque Unctionem in huiusmodi poenitentium reconciliatione adhibitam fuisse, illud nihilominus, ad evincendam iterationem Sacramenti, ostendendum illi super­ erit, an aliqua, et quaenam verborum formula proferri soleret ab eo, qui et manus imponebat, et Chrismate ungebat. Marcus Rhemensis in Tractatu de variis Capitibus Ecclesiae, cap. 18, plures recenset species impositionis manuum. Hoc ipsum accurate praestitit auctor Glossae in Can. Manus impositio, I, quaest. 1. Duo celebres viri, Sirmondus in suo Antirhetico secundo, cap. 5, et Morinus, De Sacramento Confirmationis, cap. 12, pag. 56, et iterum in Tractatu de Poenitentia, lib. 9, cap. 9 et 10, existimant, impositionem ma­ nuum, de qua nunc loquimur, fuisse confirmatoriam. At Petrus Aurelius con­ tendit, eamdem in reconciliandis haereticis adhibitam, meram fuisse caere­ moniam, non vero alicuius Sacramenti collationem. Et hanc quidem senten­ tiam amplectuntur Lupus in Can. 7, Constantinopolitanum, tom. II, pag. 46 et seq., Arcudius, lib. 12, cap. 18, Suarez, in 3 part. Divi Thomae, tom. Ill, quaest. 72, disput. 34, sect. 1, § Unde est tertia responsio, et disput. 36, art. 11, sect. 3, § Ad rationem dubitandi. Quapropter Witasse in suo Tra­ ctatu de Sacramento Confirmationis, post relata monumenta omnia, quae alterutri opinioni favere possunt, denique pag. 63 utramque in sua probabi­ litate relinquit; eademque prudentia se gerit Auctor additionum ad Estium in lib. 4, Sentent., dist. 5, § 16, litt. B, pag. 87. § 57. Alia itaque ineunda est ratio, ut satisfiat praedictae difficultati, quae oritur ex Decreto S. Methodii, et ex his, quae in aliquibus Eucholo­ giis, cohaerenter ad idem Decretum, adnotata reperiuntur. Et primum qui­ dem, quod ad Decretum attinet, relatum idem legitur in Annalibus Ven. Car­ dinalis Baronii, ad annum Christi 842, sed diverso plane modo, ac ab aliis refertur, quamque a Nobis superius conscriptum fuit. In eo enim, quod refert Baronius, minime praescriptum legitur, ut in Apostatae reconciliatione proferantur verba: Signaculum Doni Sancti Spiritus, licet praescribatur Unctio cum sacro Unguento peragenda. Et quamvis adhuc legatur: Chris­ mate ungantur, ut solent inungi, qui baptizantur ; nihilominus (omisso etiam, quod aliqui satis verisimiliter defendunt, haec verba addititia esse, iisdemque admissis, tamquam authenticis) eorum naturalis germanusque sensus is sem­ per erit, ut in reconciliatione Apostatae ungantur eaedem corporis partes, quae inungi solent, quum post Baptisma Confirmatio ministratur. Cumque nihil adiiciatur de prolatione verborum : Signaculum Doni Spiritus Sancti; evanescit vis omnis propositae difficultatis. Accedit insuper, quod quum Romani Pontifices 513 Legati a S. Nicolao Papa I in Bulgarian! missi, Confirmationis Sacramentum iis contulissent, quibus iam idem a Graecis Presbyteris ministratum fuerat, ob eam praecipue rationem, quod huiusmodi Presbyteri facultatem a Sede Apostolica non obtinuissent pro talis Sacramenti administratione, acerrimam adversus eos querelam instituit Photius in suis encyclicis litteris, hoc illis vitio vertens, quod Sacramentum Chrismatis contulissent iis, qui iam semel confirmati fuerant. Talem quis insaniam unquam audivit, quam isti mentecapti audere non dubitarunt, ut illos, qui semel Chrismate uncti sunt, iterum chrismarent, excelsa denique mysteria in nugas et derisum convertentes? Ex hoc autem aperte evincitur, S. Methodium in suo Decreto minime statuisse, aut voluisse, ut Sacramentum Chrismatis iterato ministraretur iis, qui iam antea confirmati fuerant, si forte post apostasiae crimen ad Ecclesiam redi­ rent. Nam Photius, qui quadraginta circiter annis post mortem S. Methodii floruit, quique pravi sane animi, sed doctus et cautus homo semper habitus fuit, non id Apostolicis Legatis adeo acriter obiecisset, quod Sacramentum Chrismatis itérassent, si Sanctus Methodius antea decrevisset, aut ea mente fuisset, ut Apostatae ad Ecclesiam redeuntes idem Sacramentum iterato susci­ perent; facile enim prospexisset hoc sibi responsum a Legatis redditum iri, se nihil ultra citrave egisse, quam quod Ecclesia Orientalis, ex Decreto S. Methodii, servare consueverat, dum aberrantes in unitatem recipiebat. § 58. Quod autem pertinet ad Euchologia, si in eorum aliquo praescri­ ptum legitur, ut in poenitentium reconciliatione adhibeatur sacra Unctio cum prolatione verborum: Signaculum Doni Sancti Spiritus; id utique tri­ buendum est interpolationi Schismaticorum, quibus a Theodoro Balsamone persuasum fuit, ut si quis Latinus ad Graecos commigraret, huic Sacramen­ tum Confirmationis denuo conferendum esset; uti testatur Gregorius Protosyncellus in Apologia adversus Marcum Ephesium, in Collectione Concil. Harduini, tom. IX, pag. 640. At enunciatae formulae prolatio minime prae­ scripta reperitur in quamplurimis manuscriptis Euchologiis, quae inspexit et recognovit vir summa fide dignus loannes Matthaeus Cariophylus Cydonius ; quemadmodum refert Arcudius, lib. 11, De reformat., cap. 18; quodque magni aestimandum est, nihil eiusmodi legitur in celebri Euchologio Cryptae Ferratae. Quare in Congregationibus super correctione Euchologii habitis tam sub Urbano Vlll, quam nostris hisce temporibus. Nobis annuentibus, decretum fuit, ut in Euchologio, quod correctum typis edendum erat, Ritus reconciliationis poenitentium ad eam plane formam exigeretur, qua descri­ ptum legitur in Euchologio Cryptae Ferratae: id quod est factum. Quum enim in Congregatione habita die 7 lanuarii 1748 propositum fuisset du­ bium, an corrigendus esset ritus reconciliandi Apostatas in unitatem Eccle­ siae redeuntes, ad formam in Decreto Methodii traditam, animadversum fuit, unctionem eorum, qui reconciliantur, ibi quidem faciendam praescribi eo modo, quo unguntur ii, qui baptizantur; sed ut in huiusmodi unctione peragenda proferri debeant verba: Signaculum Doni Spiritus Sancti; id in paucis solummodo, iisque recentibus, Euchologiis adseriptum reperiri. Itaque in alia Congregatione habita die 18 sequentis mensis Februarii decretum fuit : Corrigatur Euchologium impressum ad formam Euchologii Patriarchalis •3 514 Romani Pontifices Cardinalis Bessarionis, nunc Cryptae Ferratae. Factaque Nobis relatione C. U 1· C ' atque omnibus per Nos inspectis, libratisque, Decretum idem approbatione nostra roboratum fuit. ♦ § 75. Haec vobis exponenda censuimus, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, per has nostras Encyclicas Litteras, ut et causas intelligalis, ob quis Apostolica Sedes laboriosam hanc provinciam iamdudum suscipiendam exi­ stimavit, ut Euchologii vestri correctioni manus apponeret; et Vobis comper­ tum sit, qua diligentia, quo studio, et quam aequa prudcntique ratione susceptum opus peractum fuerit. Intacta relicta sunt omnia, quaccumque reperta sunt in iis Euchologiis, quae et antiquitate, et auctoritate caeleris praestant; nihil ademptum, aut emendatum est nisi, quod in recentiores quasdam editiones, nonnullorum oscitantia, aut malitia, irrepsisse apparuit: omnia retenta fuerunt, quaecumque demum retineri posse visa sunt, et benigna quaevis interpretatio adhibita est, ne Ritus vester aliqua in re labe­ factari videretur. Ex quibus omnibus quum sinceram nostram, et Apostolicae Sedis in vos charitatein testatam vobis esse non dubitamus, tum etiam illud vos intellecturos confidimus, incredibili Nos studio, et sollicitudine urgeri, ut et vos, Venerabiles Fratres, Dilecti Filii, in sancta Unione constantes perseveretis, et alii aberrantes, et ad eamdem societatem, et ad salutis viam aliquando per Dei gratiam revocentur. Vestrum erit in posterum correcta hac Euchologii editione uti, ac diligenter curare, ut, si nova aliqua eiusdem editio fiat, ea ad normam huius, quae prodiit anno 1754 e typis Congrega­ tionis de Propaganda Fide, omnibus numeris exigatur; quo interclusus sit aditus erroribus omnibus, et absurdis, quae superioribus temporibus in alias quasdam editiones irrepserunt, easqtïe foedarunt. Hoc denique a vobis peti­ mus, ut Nos in ardua Ecclesiae universae procuratione laborantes, oratio num vestrarum subsidio iuvetis; vobisque Apostolicam Benedictionem pera­ manter impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 365-403). 439· * 1MB Benedictus XIV, ep. Quadam, 24 mart. 1756.’ § 1. Quadam, de more, tibi impertita audientia, detulisti ad Nos pium aeque ac religiosum votum Carissimi in Christo Filii nostri lacobi III, Magnae Britanniae Regis, liceret ut sibi Eucharisticum sumere Sacramentum, etsi de media nocte antevertente diem, quo sacris Mysteriis participem se fieri cupit, quandoque, ex aegra valetudine, cibum aliquem sumere cogatur, quo vires reficiat, atque id quidem haud se facere paratum esse, nisi sui Confessarii consilium et approbatio accesserit. § 2. Facilioris doctrinae Theologus responderet, nulla Regem indigere dispensatione, cum res sit de exiguo cibo, necessitate cogente, non ex animi 1 Dilecto Filio Magistro Ludovico de Valentibus Sancti Officii Assessori. Romani Pontifices 515 levitate sumpto, atque non minus in naturali ieiunio, quam in Ecclesiastico, materiae, ut inquiunt, parvitas indulgeatur. Verum opinio isthaec, etsi a Pasqualigo propugnata, falsa est ; veluti pluribus demonstrant Suarez in 3 part., tom, 3, quaest. 80, art. 8, disput. 68, sect. 4, § Dico secundo; Salmanticenses, tom. 1 Cursus Theologici Moralis, tract. 4, cap. 7, quaest. 4, num. 66. Eamdemque refutavimus ipsi pro viribus ac facultate, in nostro Tractatu de Sacrificio Missae, sect. 2, cap. 4, § 2, Patavinae editionis. Alia itaque via insistendum; his, quae sequuntur, praepositis. § 3. Primum, etsi peramabilis Redemptor noster sacra sui Corporis Com­ munione participes fecerit Apostolos non ieiunos; cum tamen peculiaribus quibusdam gravioribusque de causis id praestiterit, haud tamen ademit ipse Ecclesiae suae auctoritatem constituendi, prout reipsa constituit, ne cui, Viatici, aliisque paucis exceptis casibus, videndis apud Theologos Morales, non ieiuno, et quidem a media superiori nocte Communionem praecedente, Eucharisticum Sacramentum ministretur. Rem hanc tractat S. Augustinus Epist. 54, alias 118, ad lanuarium, cap. 6, ubi postquam retulit, Christum Discipulis non ieiunis Corpus suum ministrasse: Liquido apparet, quando primum acceperunt Disci­ puli Corpus et Sanguinem Domini, non eos accepisse ieiunos; ita subdit: Numquid tamen propterea calumniandum est universae Ecclesiae, quod a ieiunis semper accipitur ? Ex hoc enim placuit Spiritui Sancto, ut in honorem tanti Sacramenti in os Christiani prius Dominicum Corpus intraret, quam caeteri cibi. Quod, post S. Augustinum, traditur quoque a Magistro Sententiarum in 4 Sent., dist. 8, et a S. Thoma 3 part., quaest. 80, art. 8. Suntque in hoc ipsum gravia, et momentosa verba Pontificis S. Nicolai I ad consulta Bulgarorum, cap. 65. 1 § 4. Alterum, cum generali lege caveatur, ut nonnisi ieiuno universim sacra ministretur Communio, quam ipsam legem innuit quoque Synodus Constantiensis, sess. 13, ubi haec leguntur:2 Huiusmodi Sacramentum non debet confici post eoe nam, neque a Fidelibus recipi non ieiunis, nisi in casu infir­ mitatis, aut alterius necessitatis a iure, vel Ecclesia concesso, vel admisso. Et alicui expressis casibus non comprehenso liceat, etsi non ieiuno, sacra par­ ticipare mysteria, necesse erit, eumdem expressa dispensatione iuvari, quae porro dispensatio a nemine, praeter Romanum Pontificem, potest indulged. Id solide tuetur Henaus, de Eucharistia, disp. 14, sect. 3, num. 44. Et Suarez citato loco, sect. 5, § Nihilominus, quaestionem versans, num possit Sacerdos etsi non ieiunus Missam celebrare, ut aegro in vitae discrimine constituto Sacram Eucharistiam ministret, pervalide oppugnat sententiam asserentium, id ipsi licere ex dispensatione Episcopi: Non potest Episcopus dispensare, qaia est praeceptum universale totius Ecclesiae, et nulla auctoritate, vel consue­ tudine constat, datam esse Episcopo facultatem dispensandi in illo. Per se autem non potest inferior in lege Superioris dispensare. Firmissimam in hanc regulam consentit Cardinalis de Lugo, de Eucharistia, disp. 16, sect. 2, num. 55 et haec sunt eius verba: In hoc praecepto ieiunii naturalis dispensare ' Cf. Mansi, toni. 15, coi. 401434. 1 Cf. Mansi, torn. 27, col. 727, 728. 516 Romani Pontifices Romani Pontifices potest solus Papa. De facto autem neque ipse Papa dispensare solet. Dignumqut animadversione est praepositum Verbum solet, innuens, rariora esse similium dispensationum exempla, veluti scite expendit Tamburinus in methodo expe­ ditae Communionis, cap. 2, § 8. § 5. Tertium, quandoquidem omnem dispensationem ex causa esseoporttl, in proposita autem facti specie unica tantum viget ratio indulgeitdi pietati ac religioni Regis Britannici, Eucharistico Pane se frequenter reficientis,expen­ dendum propterea est, an satis idonea haec causa sit, numve afferri possint vetera similium dispensationum exempla; Nos enim difficiliores quidquam aggredimur novi, quod nulli Praedecessores Nostri praestiterint. § 6. Ut facilior imploratae dispensationi fiat locus, posset quisquam ad disciplinam confugere quarumdam Ecclesiarum Africae, in quibus Christifideles feria quinta maioris Hebdomadae coenati Sacram sumebant Communio nem, idque ex religioso cultu erga institutionem Sanctissimi Sacramenti,ut praedictum est, a Christo lesu Apostolis, postquam comederant, distributi: Nonnullos probabilis quaedam ratio delectavit, ut uno certo die per annum, quo ipsam Coenam Dominus dedit, tanquam ad insigniorem commemorationem, post cibos offerri, et accipi liceat Corpus et Sanguinem Domini. Verba sunt S. Augustini in cit. Epistola ad lanuarium, cap. 7 ad diu toleratam in Occi­ dentalibus et Orientalibus Ecclesiis praxim, cum scilicet post Baptisma Com­ munio ministrabatur infantibus, quibus matres vel nutrices, etiam ante sump tam Sacram Eucharistiam, eorum imbecillitatem commiserando, lac exhibere permittebantur; ad Epistolam 125 Sancti loannis Chrysostomi ad Cyriacum Episcopum, ubi Vir sanctus incusatus, quod communionem pasto cuidam ministrasset, his respondet: Quod si mihi obstinata mente id obiicere pergunt, Paulum etiam de dignitatis gradu deiiciant, qui coenatus universum domum baptizavit ; Domino item ipsi auctoritatem abrogent, qui Apostolis post coenam Communionem dedit; ac denique - ad celebre factum S. Udalrici Augustae Episcopi, de quo in Chronica incerti Auctoris ad annum 978 haec leguntur Iste Udalricus Episcopus fecit prandium cum Conrado Constantiensi Episcopo, et eodem die, facto prandio, celebravit Missam cum Clero, et populo. De hoc accusatus respondit: ego non comedi, sed charitas. § 7. In nostro Tractatu de Synodo Dioecesana novissimae editionis, lib. 6, cap. 8, num. 4, egimus de Communione in nonnullis Ecclesiis feria quinta in Coena Domini ministrari solita etiam non ieiunis, deque Eucharistia infan­ tibus porrecta illico post Baptismum: verum monumenta ista viam nihilo faciliorem ad id, quod proposuimus, efficiunt. Invectum quippe usum com­ municandi post comestionem feria quinta maioris Hebdomadae proscripse­ runt subinde Patres Synodi tertiae Carthaginensis, quorum decreto congruit omnino Canon 29 Concilii Trullani habiti anno 692, uti etiam videre est in eruditis adnotationibus P. Lupi ad dictum Canonem Trullanum, et apudjuenin, de Sacramentis, dissert. 4, quaest. 8, art. 2, § I, conci. 2. Quod autem spectat ad Communionem pueris, statim post Baptismum ministratam, iam a qua­ dringentis et amplius annis is ritus in Occidentali Ecclesia obsolevit. Non­ nulla quidem supersunt adhuv vestigia in Orientali Ecclesia; at et ipsa quoque pedetentim et antea, et nunc quoque temporis studuit ab eo deflectere, 517 , I quemadmodum latius ostendimus in nostris cncyclicis Litteris ad Missiona­ rios per Orientem, § 24 typis editis superiore anno 1755.1 § 8. Mox supra indicata Epistola S. loannis Chrysostomi genuinum eius­ dem opus agnoscitur a Lupo, Tillemontio, et Montfoconio; verum tamquam supposititia reiicitur multis haud levibus coniecturis ab erudito Patre Stiltingio, Bullandiani operis prosequutore, in Acta S. loannis Chrysostomi illustrata, editaque anno 1753, nobisque dicata, uti videre est § 69, num. 1072 et seq., ac praecipue num. 1081. At, utut Epistola genuinum opus S. loannis Chry­ sostomi haberi vellet, Vir Sanctus haud probat, Communionem ministrari cuiquam non ieiuno, inficiatur se unquam eandem porrexisse pasto; profi­ tetur, siquid eiusmodi attentasset, dignum se, qui de Episcoporum Catalogo, atque Fidelium Electorumque libro expungatur; subinde vero ex quodam orationis impetu superaddit ea, quae superius allata sunt de communione non ieiunis a Christo exhibita ; ita ille inquit: Multa adversum me struxerunt, aiunlque, me post epulas quibusdam Communionem impertiisse. Hoc si feci, de Episcoporum libro nomen meum expungatur, nec in Orthodoxae Eidei volu­ mine scribatur, quoniam eccc, si quidquam huiusmodi perpetravi, Christus e regno suo me abiiciat: hisque verbis cum addat Chrysostomus caetera supe­ rius expressa, facile intelligi tur, haec quemdam animi impetum importare, et argumentandi modum, quo utuntur plerique, qui post factum solide inficiaIum, ultra progressi, non verentur ex falsa hypothesi illud concedere, pugnantes tamen nullatenus exinde confici, quae adversarius inferre contendit.De S. Udalrico Episcopo nihil plane addemus; cum pura putaque fabella sit illud, quod quidam de eo comminiscuntur, ut innuit Christianus Lupus in notis ad / I Can. 29 Trullanum, et latius, prosequitur recens eruditus Catalanus in suis Commentariis ad cumdcm Canonem. § 9. Itaque cum ea, quae hucusque demonstrata est, via minus tuta reperiatur; aliam inire opus est, eritque haec haud ita vetustis monumentis suf­ fulta, propterea quod nititur proximiorum temporum concessionibus a Prae­ decessoribus Nostris emanatis. In secreto Vaticano Tabulario inter Brevia Praedecessoris nostri Pii IV, torn. 18, num. 63, extat Breve ab eodem Ponlifice ad preces Sebastiani Lusitaniae Regis relaxatum, in quo Sacerdotibus . I per Indias enunciati Regis dominio subicctas commorantibus, qui vel ob contractam aegritudinem, vel coeli inclementiam, post noctem mediam, ali­ quem sumunt cibum, fit facultas successivo dic Sacrum peragendi. Innocen­ tius XIII Pontifex per suas Apostolicas litteras in forma Brevis Romanorum Reginae Elisabethae Christinae concessit facultatem sumendi Eucharistiam, etiam post aliquod degustatum cibum, quo die in Bohemiac Reginam ungi solemniter, coronarique debebat; ita exposcente imbecilli eiusdem valetudine, quae tam diuturnam functionem, nullo recreata cibo, perferre non potuisset. Tecum, ut dictae tuae unctionis et coronationis die, necessarium ientaculum, antequam Sanctissimum Eucharistiae Sacramentum suscipias, sumere libere et licite possis ct valeas, harum serie dispensamus. Simileque Indultum ab eodem Pontifice datum reperitur regnanti Regi Christianissimo, qui cum solemni ' Cf. N. 434. 518 Romani Pontifices Consecrationis suae die Sacram Communionem sumere deberet, caquc tunc esset aetate, in qua nondum obfirmata valetudine uteretur,iustum ingesserat timorem, ne ullo praegustato cibo, tam diuturnae functioni non posset inter esse. Perspectum denique est quid quotannis fiat Romae in Pontificio Sacello nocte Nativitatis Domini: in eodem quippe celebratur Missa ante mediam noctem, nec semper ab eo, qui praecedenti die ab omni cibo abstinuerit. Scripsere nonnulli, singulis annis concedi a Pontifice dispensationis litteras in forma Brevis; at id a veritate aberrat. Verum cum Pontifici perspectum sit, qua hora celebretur Missa; innotescat quoque haud semper esse ieiunum, qui Sacrificium offert, nec tamen quidquam obloquatur, nec quidquam statuat, remque ita transigi sinat, locus fit tacitae cuidam dispensationi, quae lutam efficit conscientiam eius, qui ea nocte Missam celebrat non ieiunus; uti a Nobis fuit pluribus demonstratum in Nostro Tractatu de Synodo Dioecesano nuperae editionis, lib. 6, cap. 8, num. 13 et seq. § 10. Exempla isthaec profecto propius ad casum nostrum accedunt, quam caetera superius relata; verum nec plane rem praesentem attingunt: cum nunc disseratur de Sacrae Communionis participatione, cx singulari religione ac pietate exoptata; proxime autem indicata exempla versentur circa Missae celebrationem, vel sumptionem Eucharistiae, quodammodo necessarias et quae praetermissae admirationem induxissent, vel etiam offensionem. Facul­ tatem fecit Pius IV, uti praenotatum est, Indiarum Sacerdotibus celebrandi Missam adhuc etiam post sumptum, evoluta iam media nocte, cibi aliqui vel potus. Verum cum per eas regiones haud ita frequens esset Presbyterorum numerus, Sacerdos quilibet Sacrum singulis diebus offerre tenebatur. Quodque nonnulli Presbyteri, qui aut propriae infirmitatis, aut aeris intemperiei occasione, quibusdam remediis comestibilibus, aut potabilibus nocte uti consueverunt, dubi­ tant, si ipsos contingat post mediam noctem eisdem remediis uti, licere sibi Missam, ad cuius celebrationem ob penuriam aliorum Presbyterorum in illis par­ tibus quotidie tenentur, die sequenti celebrare. Sunt hae circumstantiae casus ad Pontificem delati; quas idem in ipsa concessione repetens, ita subdit: Si eos dictis remediis post mediam noctem uti contigerit, si urgentissima fuerit cele­ brandi necessitas, ac paululum inde dormierint, nihilominus die sequenti cele­ brare, Ubere et licite valeant, auctorilate Apostolica, etc., licentiam et facultatem concedimus, et impertimur. Facile quisquam animadvertet, quod, cum debeant Reges, summique Principes, quo consecrantur die, Sacra Eucharistia refici, tum ut statutis regulis ct Ritualium legibus satisfaciant, tum ut populis suo exemplo praeluceant, si cum iis dispensatur, ut Sacramentum eo die sumant, licet quidpiam prius comederint, hanc tamen dispensationem minime perti­ nere ad privatam Communionem, ex privato devotionis affectu susceptam, sed ad publicam Eucharistiae sumptionem, cuius neglectus admirationem secum tulisset ac scandalum; eodemque ferme modo obtinere dici potest, quod rela­ tum est de eo, qui Nocte Natalis Domini in Pontificio Sacello sacrum facit; cum nimis urgeat, ne praeindicata Nocte Sacra functio in Pontificia Capella omittatur, simulque haud ita facile sit adesse semper Cardinalem, qui, non obstante aetate, quam plerumque agunt praedicta dignitate decorati, potens sit protrahere naturale ieiunium a media nocte superiore, ad alteram, in qua Romani Pontifices 519 solenine intra memoratum Sacellum offert Sacrificium. Accedit insuper, in praxim omnino induci non posse, ut, media nocte transacta, constituatur initium Missae, dum ipsi intersunt Cardinales, Archiepiscopi, ct Episcopi, qui sequente die, horaque congrua, ad reliquas Pontificii Sacelli functiones redire debent, quod porro non praestant, nisi lecto iam privatis in Sacellis suis, oblatoque trino Sacrificio; quemadmodum a Nobis latius enarratum fuit in nostro Tractatu de Synodo Dioecesana, designato loco. § II. Unicum itaque exemplum privatae Communionis ex devoto Reli­ gionis affectu sumptae, in vim obtentae a Summo Pontifice facultatis eamdem sumendi, adhuc etiam post refectionis aliquid degustatum, ita exposcentibus imbecillitate, indigentiaque corporeae habitudinis, in Carolo V Imperatore suppetit. Is secum ipse cogitavit, constituitque de Germanicis Provinciis cedendis, uti contigit, Fcrdinando fratri, subinde etiam Imperatori; deque transferendis reliquis ditionibus, id quod etiam perfecit, in Philippum filium suum, Hispaniarum Regem eius nominis 11; tum se recepit in Monasterium S. lusti Monachorum S. Hieronymi situm in Extremadura, vitamque iniit eremiticam, adstans simul cum Monachis divinae Psalmodiae, Patrum volu­ mina perlegens, res Divinas saepe commemorans, saepe Sacramentali con­ fessione abstergens peccata, sacramque Communionem pio affectu frequen­ tans, uti latius prosequitur Famianus Strada de Bello Belgico, decade prima, libro primo, sub titulo Carolus V. Cumque pius imperator Eucharistiam ieiunus sumere nequiret, eidem suasere Medici, ut nonnihil antea cibi degu­ staret. Ita aliquandiu se gessit: at cum rescivisset, Apostolica opus esse dispensatione, ut liceret praefato modo ad Communionem accedere, recursum habuit ad lulium III Pontificem, qui eidem, quod in praeteritum gesserat, relaxavit, indulsitque, ut in posterum, etiam post sumptum exiguum aliquod jentaculum, posset Sacram participare Communionem. § 12. Non consuimus in re tanta fidendum esse Auctorum assertioni, qui cursim innuunt datum Imperatori Carolo V a Iulio III Praedecessore Nostro Indultum. Ex secretiori Vaticano Archivo afferri jussimus Pontificium Breve repertum torn. 70, n. 152, in quo Imperatoris preces sequentibus verbis referuntur: Exponi nobis tua Maiestas fecit, se nonnunquam, ratione suae valetudinis ita suadente, et cogente, diebus, quibus Sacratissimam Eucharistiam sumere instituit, de medicorum consilio, modicum ientaculum ad necessariam substentationem ventriculi sumere ante consuevisse, et nobis, ut tam de prae­ terito veniam illi dare, quam in futurum secum super eo dispensare auctori­ tate Apostolica vellemus, supplicavit. Subsequitur in ipso Brevi Pontificia concessio, cuius en concepta verba : Quare nos huiusmodi necessitatem tuam attendentes, et tuae Maiestatis pium sincerumque in Catholica Religione, et Sanctorum Patrum Constitutionibus tuendis, ac venerandis animum omnibus in rebus agnoscentes, te omni conscientiae scrupulo, quod propter istiusmodi usum hactenus forsan contrahere potuisti, prorsus in Domino liberamus et absolvimus, atque ut in posterum eodem modo, post sumptum necessarium ientaculum, praefatum Sacratissimum Eucharistiae Sacramentum sumere possis, tecum, ab eodem Domino tradita nobis auctoritate, indulgenter dispensa­ mus. 520 Romani Pontifices § 13. Quod lulius 111 Praedecessor Noster praestitit erga Carolum V Imperatorem, idipsum et Nos agere intendimus, quin et peragimus cum lacobo III, Magnae Britanniae Rege. Perspecta Nobis esse non potest imbe­ cillis valetudo Imperatoris Caroli V a medicis contestata; scimus equidem, ipsum natum anno 15 , cumque datum fuerit Pontificium Breve sub annum 1554 eumdem, dum Breve obtinuit, non excessisse 54 aetatis suae annum. Quae patitur Britannicus Rex Noster incommoda, sunt Nobis satis superque nota, scimusque etiam, eum agere 68 aetatis suae annum. Ex animo credimus, quidquid scripsere Historici de pietate, ac religione Caroli V. At Historicis minime indigemus, ut perspecta Nobis fiat singularis Charissimi in Christo Filii Nostri lacobi Regis integritas vitae, pictas, et religio, quibus dum totam vivendi rationem moderatur, universae fit Urbi exemplo; cum ipsi simus horum oculati testes. Tu itaque, qui ad Nos Regium desi­ derium attulisti, nuncius Nostro nomine eidem eris, Apostolica Nos, qua fungimur, auctoritate, ipsi facultatem indulgere, sacram sumendi Euchari­ stiam, consulto conscientiae suae Moderatore, etsi post evolutam superioris noctis partem dimidiam, valetudine ita exposcente, exiguum aliquod jentacu­ lum deglutiverit. Brevia Praedecessorum Nostrorum lulii HI et Gregorii XIII superius relata, et ad rem nostram spectantia, concludit Paterna monitio ad Principes, quibus concessa fuerunt, pro eorum valetudine tuenda, veluti Chri­ stianae Reipublicae apprime necessaria. Nos quoque, dum Epistolae huic Nostrae finem facimus, idem praefato lacobo Regi in memoriam revocantes, quod a Praedecessoribus Nostris commemoratum legimus iis Principibus, quos huiusmodi facultate donabant, Tibi, Dilecte Fili, Apostolicam Benedi­ ctionem impertimur. [Bcned. XIV Bull., tom. 4, p. 404-415). 440. Benedictus XIV, ep. Iam inde, 12 maii 1756.1 lam inde a primis annis, cum Bononiensem Ecclesiam Archiépiscopal! munere suscepimus administrandam, rescientes, dedicatum non fuisse Altare cxtructum intra Cappellam Gentis Boncompagniae. quam a fundamentis resti­ tuerat proximus Decessor Noster bonae mem. lacobus Card. Boncompagnius, atque pretiosis marmoribus, lectissimisque picturis elegantissime ornarat, nostri muneris esse censuimus, uti maxime decuit, memorati Altaris dedica­ tionem peragere. Haud multos post annos, cx illius exemplo, quantulum quidem in Nobis fuit, extructo per Nos intus Metropolitanam Divi Petri Ecclesiam amplo Sacello, in quo Eucharisticum Sacramentum perpetuo asser­ vatur, coque marmoribus, aere, ac insignibus picturis ornato, eiusdem quoque Sacelli Altare sacravimus, ea plane adhibita Ecclesiastica pompa, quae, ut mox supra innuimus, ad inaugurandum Altare Cappellae Boncompagniae Dilecto i ilio Nostro Vincentio Cardinali Malvctio Archiepiscopo Bononiensi. Romani Pontifices 521 luerat adhibita. Ea autem occasione Nostram evulgavimus Institutionem inter caeteras latinae editionis 67 meminimusque in ea Nos asseruisse, rectum videri, congruumque, ut Metropolitana S. Petri Ecclesia, in qua praefatum utrumque Sacellum situm est, solemni ritu inauguraretur, Nosque Sacrae peragendae functioni obtulimus, quoties quaedam superaccessissent condi­ tiones, in praeindicata Institutione nostra expressae. Estque hoc illud, quo nunc impellimur has ad te dare litteras, ut tibi perspicua sit, caeterisque omnibus causa, quae Nos adducit ad Ecclesiae Consecrationem praecipien­ dam, mandantes tibi egregio Praesuli, Divini honoris, Ecclcsiasticique decoris studiosissimo, ut Nostro nomine functionem absolvas, quemadmodum inferius subiungetur. § 1. Ex his autem, propius, ut aiunt, ad rem accedendo, cumque Cano­ nici iuris Interpretes vulgo edoceant, eam oportere dicari Ecclesiam.de qua iusta subsit dubitatio, an fuerit unquam solemni ritu dicata, illud primo inquirendum, an huiusmodi axioma, vel potius sententia, satis valido sit fundamento innixa; exindeque dispiciendum,num in huiusce casus hypothesi, possit merito addubitari, fuisse unquam nostram Divi Petri Metropolitanam I Ecclesiam solemniter consecratam. . § 2. Glossa Canonica, cuius non levis debet esse auctoritas, aperte docet, I quoties de praeexistenti consecratione ambigatur, Ecclesiam consecrari opor­ tere. Id ita habet in Can. Ecclesiae, de Consecrat., dist. 1, cuius en verba: Docetur quibus casibus Ecclesiae sunt reconsecrandac ; unus, quando dubitatur de Consecratione. Quae repetit quoque in Cap. Proposuisti, de Consecrat. I Eccles., cuius haec sunt concepta verba: Nota, quando Ecclesia debet conse­ crari: primo, si dubitatur, an sit consecrata. Perfacile esset plurimos cumulare Doctores, qui nulla praemissa disquisitione Glossam sectantur, quique Eccle­ siae consecrationem comparantes cum Baptismate ministrando vementibus ad Sanctae Romanae Ecclesiae gremium, tradunt, quemadmodum ubi iure ambigitur an quisquam fuerit Baptismatibus aquis ablutus, sacro ipso lavacro sub conditione abstergitur; ita, dum iusta subest de Sacrarum aedium coni secratione dubitatio, eamdem esse sub conditione peragendam. Verum si ex I his sciscitari contingeret, cuinam textui Canonico, vel publicae auctoritatis I I monumento fidentiores istae ipsorum assertiones innitantur, perfacile esset, haud exiguis eosdem difficultatibus implicari. § 3. Perspectus est Nobis textus in Can. Solemnitates, de Consecrat., dist. 1, ubi haec leguntur: De Ecclesiarum Consecratione quoties dubitatur, et nec certa scriptura, nec certi testes existunt, a quibus Consecratio sciatur, absque ulla dubitatione scitote eas esse consecrandas : nec talis trepidatio facit iterationem ; quoniam non monstratur esse iteratum, quod nescitur facium ; nec etiam alterum ignoramus textum in Can. Ecclesiae, de Consecrat., eadem dist. 1, Ecclesiae, vel Altaria, quae ambigua sunt de Consecratione, conse­ crentur: novimusque hos plane esse Canonicos textus a praefatis Auctoribus in medium productos. At si Canon Solemnitates nihil plane est aliud, quam indubie apocrypha Epistola Felicis Pontificis, sique Canon Ecclesiae Meldensi Synodo tribuitur, in Meldensi autem Synodo idem ille desideratur; nullo negotio intclligitur, relatam Doctorum opinionem, nulla scripta Canonica lege, 522 Λ te >1 c I Romani Pontifices ' iuvari. Praeallata vero comparatio desumpta ex Baptismate ministrando,cum dubitatur, an illud fuerit antea collatum, satis validam patitur ubiectionem collatum enim ab haereticis Baptismum propria adhibita materia et forma, ratum est, nec pure aut sub conditione iteratur; at inauguratae ab haereticis Ecclesiae iterata consecratione dicantur, uti videre est Can. 20, Ecclesiis, Can. 21, Ecclesias Arianorum, Can. 23, Agapitus, de Consecrat., dist. 1, in quibus exempla referuntur loannis Papae, et Agapiti, qui Templa vasaque Ecclesiarum ab haereticis antea consecrata, sacrilegis infecta fabulis hairtticorum, uti habet textus, iterato sacrarunt. Praeclarum quoque extataem plum S. Gregorii Magni, qui Ecclesiam S. Agathae in Urbe ad Suburram tot antea annos ab Arianis haereticis consecratam, dicavit, veluti ipse enarrat lib. 3, Dialogorum, cap. 30, testaturque Cardinalis Baronius ad annum Christi i 591, num. 51, atque fusius prosequitur Floravantes Martinellius in suo Opu­ sculo de Diaconia S. Agathae, pag. 69. Idemque ipse S. Gregorius Epistola 19, lib. 3, torn. 2, iuxta editionem PP. S. Mauri, refert, paratum se ad conse­ crandam Ecclesiam iuxta domum Merulanam sub titulo S. Severini erectam, eo quod sciret fuisse eam ab haereticis dicatam. § 4. Quaecumque hactenus attulimus, non eo consilio prosecuti sumus, ut a sententia recederemus edocente, dedicari templa, de quorum consecra­ tione iusta subsit dubitandi ratio, sed ad investiganda solidiora praefatae sententiae fundamenta. Felix Messanensis Episcopus litteras dedit ad S. Gregorium relatas num. xvi, lib. 14, Epistolarum eiusdem S. Pontificis haecque in iis leguntur: Sunt quaedam Ecclesiae in nostra Provincia, super quarum Consecrationibus dubitatur, et tam propter antiquitatem, quam et propter earum custodum incuriam, nescitur, utrum dedicatae ab Episcopis fuerint, necne: super quibus omnibus nos a vestra Sanctitate, ac vestrae S. Sedis auctoritate instrui precamur. Hisque Episcopi litteris ita rescripsit Pontifex in sua Epi stola 17, coi. 1279. De Dedicationum vero Ecclesiarum dubitatione, super qua inter caetera nos consulere voluistis, hoc vos rite tenere debetis, quod ab Ante­ cessoribus nostris traditum accepimus; id est, ut quoties tam de Baptismo aliquorum, vel Confirmatione, quam de Ecclesiarum Consecratione dubitatio habetur, et nec scriptis, nec testibus ratio certa habetur, utrum baptizati, vel confirmati, sive Ecclesiae consecratae sint, ut baptizentur tales, ac confirmentur, atque Ecclesiae canonice dedicentur, ne talis dubitatio ruina fidelibus jiat: quoniam non monstratur iteratum, quod non certis indiciis ostenditur rite peractum. § 5. Ex Criticis celebriores duo Oudinus et Du-Plinius utramque Epi­ stolam supposititiamesse contendunt; et in severiorum huiusmodi criticorum partes concessit loannes de loanne, vir in Ecclesiastica eruditione versatus, nostrique, dum viveret, valde studiosus, in appendice ad suum Codicem Diplomaticum Siculum, Diplom. 20 et 21, pag. 388 et 391. Verum quidquid sit dc litteris Felicis Messanensis, quod spectat ad Gregorii Epistolam, si eiusdem portionem quamdam exscribit loannes Diaconus lib. 2, cap. 37, si eam saepe laudat Hincmarus, et tertiam saltem eiusdem partem affert, si de ea meminit Abbas Regino, qui floruit saeculo nono, si extat pluribus in manuscriplis Codicibus, si deprehensae in illa repetitiones quaedam, quatnobrem suspecta Romani Pontifices aliquibus visa est, Magno Pontifici S. Gregorio noscuntur usitatae, nulla superes! ratio oppugnandi, Epistolam genuinum esse Magni Pontificis opus; veluti fateri obstringitur Natalis ab Alexandro in Historia Ecclesiastica saec. VI, cap. 4, ari. 16, et uti mirabili diligentia prosequuntur Patres S. Mauri in Notis ad liti. 17, lib. 14, eiusdem Pontificis, toni. 2, coi. 1275 et seq., utque etiam perspicue demonstrat adhuc celebris Auctor Ceillier in Historia Sacro­ rum atque Ecclesiasticorum Auctorum, torn. 17, cap. 9, art. 3, § 14, num. 6. Ii tuto autem posita, vindicataque sententia, de qua nunc sermo, ex Divi Gregorii auctoritate, omni plane vi destituitur proposita instantia, de iterata consecratione adhiberi solita Ecclesiis per Haereticos antea consecratis, licet caeteroquin non iteretur Baptisma ei, qui fuit ab haereticis ablutus salutaribus aquis. Etenim sicuti baptizatur, qui Baptismate ab haeretico donatus fuit, quotiescumque haereticus in eo conferendo praescripta non sit usus forma atque materia, ita dicatur Ecclesia iam ab haeretico inaugurata, quando eadem non fuerat ab illo iuxta praescriptum ritus Ecclesiastici consecrata; veluti apposite admodum docet Glossa ad citatos Canones 20 et 21, de Con­ secrat., dist. 1. intelliguntur in eo casu, quando Ariani non consecrant Eccle­ sias in forma Ecclesiae; nam quidam eorum faciebant Sacramenta in forma Ecclesiae, et quidam non: et uti rectius ad rem nostram advertit quoque in praxi versatus Pax lordanus, torn. 1, oper. Canonic, de re sacra, lib. 5, tit. 9, num. 66. In huiusce articuli disquisitione longiores fuimus, memores nos in minoribus, veluti unum ex designatis Doctoribus in Decretis, interfuisse Con­ cilio Romano habito sub annum 1725, ubi cap. 3, tit. 25, ita fuit consti­ tutum: Ecclesiae, vel Altaria si adsint, de quorum Dedicatione dubitetur, nec scripturae, aut testes existant, qui de Consecratione testentur huiusmodi, abso­ lute ea ulla absque dubitatione consecrari posse, declaramus. § 6. Hoc itaque extra controversiam posito, licere nimirum Ecclesiam consecrare, cum ambigitur, an fuerit illa unquam consecrata; disquirendum modo, iustane subsit, de consecratione Metropolitanae S. Petri Ecclesiae dubitatio; exinde enim tota est determinatio, an possit eadem, quantum qui­ dem ad caput hoc pertinet, nunc temporis nova dedicatione sacrari. Nullae in Templo signatae conspiciuntur Cruces, vivitque nemo, qui huiusmodi con­ secrationis argumentum se vidisse meminerit; quotannis tamen recitatur dedi­ cationis Officium; testanturque Historici nostri, consecratam eamdem fuisse a Lucio III Pontifice octavo Idus Iulii anno 1184. Videantur Ghirardaccius, lib. 4, fol. 98, Sigonius, De Episcopis Bononiensibus, editionis Mediolanensis, lib. 2. coi. 419, Vizanius, lib. 2, fol. 77 et 78, Celsus Falleonius in Monu­ mentis Historicis Ecclesiae Bononiensis, fol. 186 et 187, Masinius in sua Bono nia perlustrata, part. 1, fol. 107 et 108. Verum, integra ipsorum existimatione relicta, cum scripserint illi plura post saecula a Lucio 111 Pontifice, nullum­ que attulerint enarrato facto coaevum monumentum, haud ita facile accura­ tiores homines plenam ipsis fidem adhibendam esse consentient. Haud absi­ milis nobis suborta est dubitatio nonnullos antea annos quoad Basilicam Liberianam, Sanctae Mariae Maioris nuncupatam, in qua, dum Ara Maior a nobis extructa consecraretur, suborta est disputatio, num congrueret, ut Ecclesiam quoque solemn! ritu dicaremus, quandoquidem Cruces in ea nullae Romani Pontifices 524 U te a c > ' conspiciebantur; quamvis caeteroquin in singulos annos fieret ab eiusdem Clero consecrationis, Officium ; nec deesset, de signis miraculisque, dum eadem, consecraretur peractis, ad nos usque protensa traditio. Evanuit autem omne dubium, dum opportuno studio ac cura perlustrato celebri Tabulario Capituli memoratae Basilicae, adinventa est Bulla Gregorii IX Pontificis,in qua commemorantur Indulgentiae a S. Sixto III Pontifice concessae, dum dedicavit Templum; quod reaedificavit, redegitque ad retentam hactenus for­ mam, centum necdum evolutis annis, ex quo Liberius Pontifex illud a fun­ damentis primum excitaverat.1 Quod Liberianae Basilicae contigit, idipsum de nostra quoque S. Petri Ecclesiae evenire, possumus incunctanter asserere. Etenim adactus Lucius 111 Pontifex, excitatis tunc in Urbe vehementissimis dissidiis, inde abscedere, ct sese in Cisalpinas Gallias recipere, dum Bono niam transgrederetur, Templum Divi Petri, ct ulterius progressus, dum Muti­ nam praetergrederetur, Ecclesiam S. Geminiani, sollemni ritu dicavit, uti legitur in vetustis Mutinensibus Annalibus Auctoris anonymi impressis, tom. 11, Rerum Italicarum Scriptorum, coi. 54, et in Annalibus Italiae, i Mura tori o editis, ad annum 1184, torn. 7, pag. 46. Utriusque inaugurationis monumentum exhibetur in Epistola eiusdem Pontificis data ad Gerardum Ravennatensem Archiepiscopum, cui, qua Metropolitano, suberant tunc tem­ poris Bononiensis ac Mutinensis Dioeceses. Pontificiae litterae in celebri Ravennatensis Ecclesiae Tabulario asservantur, editaeque sunt a claro De Ru­ beis in Historia Ravennae, pag. 356, cumque in iisdem litteris haec adscript legantur: Dignum est, ct consonum rationi, ut, cum ad tuae Fraternitatis instantiam, Bononiensi, et Mutinensi Ecclesiis impenderimus Dedicationis munus, nunquam ex hoc adversus Ecclesiam tuam, cui tamquam Metropoli sunt subicctae, et aliquantam vindicare valeant libertatem. Nos itaque provi­ dere volentes, ne de facto nostro, contra te, vel successores tuos, iniuriae, aut scandali materia oriatur, auctoritate Apostolica constituimus, ut nullum ex hoc tibi, vel successoribus tuis, praeiudicium in posterum generetur, sed sem­ per iam dictae Ecclesiae, sicut ante Dedicationem, quam eis impendimus, erant, in tua, et successorum tuorum obedientia, et sublectione, sine contradictione consistant: licebit hic obiter adnotare, iuxta vigentem iis temporibus disci­ plinam, si quam Ecclesiam a quopiam loci non Ordinario sacrari contigis­ set, evasisse eamdem obnoxiam auctoritati, et iurisdictioni Episcopi conse­ crantis, nisi is suo iuri cessisset. Quod quidem et ipsum comprobatur ex solemni actu secuto sub annum 1140, quo, cum Falconius, Abbas insignis Monasterii SS. Trinitatis ad Cavam, Reginncnscm rogasset Episcopum, ut Ecclesiam dicaret S. loannis intra fines suae Abbatiae extructam, dedicatio per Episcopum, adiecta tamen sequenti declaratione, facta perhibetur: Ita tamen, ut neque nostri, neque posteri, nos, nec ipsa Sancta nostra Reginnen sis Ecclesia, nec aliquis pro parte nostra, ibi aliquod dominium, aut aliquod ius aliquo tempore habeamus, aut quolibet modo habere quaeramus, sed sempei ipsa praedicta Ecclesia S. loannis, cum domibus, aut coemeteriis suis, et cun suis omnibus pertinentibus, sit iuris et ditionis ipsius Domini Abbatis, e. • Cf. N. 408. Romani Pontifices 525 successorum eius, et praedicti Coenobii SS. Trinitatis, habendi, et ordinandi, et faciendi exinde quae voluerint, absque nostra, successorumque nostrorum, ei praedictae Sanctae Reginnensis Ecclesiae contrarietate: quemadmodum nosse licet ex ipso actu relato, torn. 7, Ughellii, Venetae impressionis a. 1721. coi. 299. § 7. Reiecto titulo ex dubia consecratione desumpto, alter subsequitur expendendus titulus, si nimirum Ecclesia combusta quandoque fuerit. Atque superius etiam servatae methodo insistentes, disquiramus oportet, an si qua Ecclesia fuerit incendio exusta, satis id sit, ut iterata possit ipsi adhiberi consecratio, exindeque an huiusmodi titulus in propositam nobis speciem de Bononiensi Divi Petri Ecclesia cadere possit. Canonicus indubie est iniectae combustionis titulus; veluti deprehenditur ex Can. Ecclesiis, 20, De consecrat., dist. 1, cuius haec sunt verba: Ecclesiis semel Deo consecratis non debet iterum Consecratio adhiberi, nisi ab igne exustae fuerint: quod porro accipiendum ita esi, quoties universa, vel maxima Ecclesiae pars fuerit igne absumpta, quemadmodum pergit Glossa in cap. Proposuisti, verbo Reconciliari, De consecratione Ecclesiae vel Altaris; cuius concepta verba sunt haec: Si Ecclesia est exusta tota, vel maior pars, debet iterum conse­ crari: vel quando, licet consistant parietes, detractae tamen iis crustae, seiunctique lapides sunt; quod quidem ipsum notatur a Glossa in praeallegatum Can. Ecclesiis, verbo Exustae, De Cons., dist. 1 : Cum Ecclesia ita comburitur, quod destruatur, vel decrustatur interius, et exterius, tunc exsecratur. Conse­ cratio enim Ecclesiae maxime consistit in unctione exteriori, et coniunctione, ct dispositione lapidum. Consentiunt Repetentes Canonici iuris, ad praecitatum cap. Proposuisti, Innocentius nimirum num. 1, Zabarella, num. 2, Ostiensis, num. 3, et ad rem praesentem perbelle advertit Ivo Carnotensis, scriptor saeculi ix, in suo Sermone IV, de Sacramentis dedicationis, conse­ crationis substantiam parietibus adhaerere, qui inunguntur, et Crucibus signantur; quod etiam expenditur a S. Petro Damiano in suo Sermone I in dedicatione Ecclesiae. § 8. Titulo subsecutae, mox supra expresso modo, combustionis favet Liber Diurnus Romanorum Pontificum, vetustissimo e Codice exscriptus, Romanisque typis publici iuris factus a celebri Luca Holstenio sub an. 1658, ubi pag. 130, num. 41, legitur sic cautum: Basilicam, quam in Castro Illo dilectio tua post incendium asserit reparatam, et in honorem Beati Illius, habitatores loci Illius desiderant consecrari, Dedicationis tibi in eo per prae­ ceptionis nostrae seriem facultatem tribuimus, ut fidelium devotio competens sortiatur effectum. Neque ad hunc magis firmandum titulum ex igne vastante erutum, desiderantur in Ecclesiasticis Historiis opportuna monumenta. Nono I iam elabcnte, vel decitno ineunte saeculo in Italiam irruerunt Pannonii, igne I ferroque immaniter miscentes omnia; et inter caetera Sacra loca igne con­ sumpta, Nonantulanam quoque Ecclesiam una cum Coenobio concremarunt: \ Siquidem barbarorum gladio vastante, tuumque Monasterium ab iisdem igne I crematum, malorum hominum infestatione, te ipsum cum tuis turbatum audi­ mus. Ita Sergius Pontifex Nonantulano Abbati Leopoldo scripsit. Haud negle­ xit providi consilii Abbas Monasterium et Ecclesiam a fundamentis restituere: 526 Romani Pontifices ut post tot flagella tui laboris certamine Ecclesiam ipsius tui Monasterii usqu ad culmen levares, etc., pergit idem Pontifex. Cumque ab eo quaesiisset Abbas, ut Episcopum Ecclesiam consecraturum designaret, tres nominavit Pontifex, tributa ipsi facultate seligendi ex tribus iam designatis, quemnu· luisset ad dedicandam Ecclesiam invitare: De caetera, si ad consecrandam tui Monasterii Ecclesiam Episcopum quaeris, etc., de his tribus, qualem volatris, induc ad consecrandam tuam Ecclesiam. Monumentum hoc impressum esi penes Ughellium, torn. 2, praecitatac editionis, coi. 205. Ineunte xiv saeculo cum Lateranensem Basilicam adverso casu incessisset ignis, eadem una cum adiuncto Pontificio Palatio exusta mansit atque consumpta, uti referunt S. Antoninus, 3 part. Chronic., tit. 21, cap. 1, § 4, ct Villanius, lib. 5, cap.98. Cumque Clemens V Pontifex non praetermisisset eamdem reaedificandam curare, non multo post exactum praefati xiv saeculi dimidium, novo adverso fato, ingenti suborto incendio, iterum fuit absumpta, quemadmodum testan­ tur Rainaldus in Continuatione Annalium ad annum 1361, num. 3, et Soresinus in Annalibus Lateranensibus manu scriptis, asservatisque in Tabulario Capituli, fol. 147. Et quamvis ex sollicita Romanorum Pontificum cura.omnii Basilicae suppeditata fuerint, quibus in pristinum statum restituta fuit,cum tamen non fuisset iterata consecratione dicata, quamvis superioribus tempo­ ribus, et cum primum constructa extitit, eam S. Silvester dedicavisset, hinc placuit Benedicto XIII Pontifici eamdem sacrare, quod quidem praestitit nobis spectantibus, vehementerque mirantibus universam laboriosam functionem a pio illo Pontifice summa cum religione animique constantia peractam, quamvis idem ipse viribus esset destitutus, ideoque ad novissima vitae pro­ peraret. § 9. Tradunt Historici nostri, providos Concives nostros iniisse consi­ lium, de Bononiensi Cathedrali Ecclesia extra Civitatem olim constructa, Barbarorumque eversa populationibus, reaedificanda, sed intra Civitatis muros, eodemque ipso in loco, ubi vel nunc sita conspicitur: id quod praestitum est x ineunte saeculo. lidem Historici referunt, sub Henrico l Episcopo, medio circiter saeculo xn sacram illam aedem igne penitus fuisse consumptam; subduntque, non ita multo post fuisse eandem a loanne Epi­ scopo antea Lateranensi Canonico, egregio opere restitutam. Videre possunt ea de re Sigonius in Vitis Episcoporum Bononiensium, Ghirardaccius in suis Historiis, Pompeus Vizanius, fusiusque Celsus Faleonius, et Masinius; qui­ bus porro Auctoribus, etsi gestae rei haud coaetaneis, integra fides adhi­ beri valet, cum agatur de factis publicis, omnibusque perspectis, quorum in plura saecula protenditur recordatio, quorumque nulla servantur monumenta, ideoque resciri aliter nequeunt, quam si Historici regionis, in qua gesta res dicitur, consulantur. Indubium itaque est secutum incendium; certa itidem satis superque incendii conditio; at non propterea pronunciari potest exinde titulum profluere, ad Ecclesiae consecrationem iure iterandam. Subsecutum enim post consecrationem incendium iteratae dedicationi locum facit; non autem combustio, quae consecrationem antecesserit, veluti plane contigit in ea, quam versamus, facti specie, iuxta quam, cum Ecclesiam Sancti Petri con­ sumpsisset ignis, eamque loannes Episcopus iterum a fundamentis excitasse! Romani Pontifices 527 ac reaedificasset, eamdeni ipsam sic restitutam Lucius III Pontifex conse­ cravit. Aliud itaque indigitandum esset, evincendumque incendium, Ponti­ ficiam consecrationem subsecutum; at de hoc nullum nobis proditum monu­ mentum. § 10. Iam reliquum est, ut ad examen revocetur tertius titulus casui huic nostro aptus, per quem nova potest Ecclesiae adhiberi consecratio, quique in veteris Ecclesiae, ac praesertim parietum nova constructione con­ tinetur; si enim corruisset tectum, illudque iterum fuisset superinductum, veteres autem constitissent parietes, iam a Pontifice Innocentio III in cap. Ligneis, De Consecratione Ecclesiae, vel Altaris, definitum fuit, consecratam Ecclesiam non debere iterata inauguratione dicari : Inquisitioni tuae taliter duximus respondendum, quod, cum parietes in sua integritate permanserint, et tabula Altaris mota, vel enormiter laesa non fuerit, ob causam praedictam ntc Ecclesia, nec Altare debet denuo consecrari. Scribensque in praedictum textum Abbas subdit num. 1 : Quia Consecratio Ecclesiae consistit, non in lecto, etc., sed in parietibus; ideo, corruente tecto, non fiet reconsecratio : et cum Abbate veteres Repetentes, quin et recentiores Auctores, passim con­ sentiunt. § 11. At non propterea omnes submotae quaestiones a scriptoribus excitari solitae. Casum inducunt ipsi de Ecclesia, eiusdemque parietibus, paulatim, et per partes refectis; et inquirunt, an refectis hoc pacto omnibus integrisque parietibus, liceat Ecclesiae universim, uti praedictur est, refectae consecrationem iterare: negant aliqui, quod eadem semper sit Ecclesia, ad eum plane modum, quo eadem dicitur navis, quae paulatim, pro opportu­ nitate, novis restituitur tabulis, lignisque; quamvis demum nullae tabulae, nulla supersint ligna ex veteribus, quibus fuit navis primum compacta; idemque ipse dicitur populus, etsi superstites non sint amplius Ili, ex quibus olim coalescebat, fuerintque isti, natis subinde hominibus suppleti. § 12. In oppositam sententiam concedunt alii, tum quia quoad spiritualia, veritatem sequimur, non fictionem; tum quia sublatis antiquis parietibus, nec vetus manet amplius consecratio. Est haec Innocentii sententia, quam sequitur Abbas in cit. Cap. Proposuisti, num. 8, ubi postquam primam retulit opi­ nionem, ita subdit: Sed Innocentius super rubricam refert, contrarium teneri a quibusdam, ut indigeat reconsecratione. Et hanc partem puto veriorem ; nam in istis spiritualibus consideramus veritatem, et non fictionem : sed in veritate non est illa Ecclesia, ex quo in toto de novo, licet successive, est refecta; nam negari non potest, quin Consecratio, quae consistebat in antiquis parietibus, sil sublate. ; et lura contraria loquuntur de finctione luris. § 13. Alii denique sentiunt, si quae iteratis vicibus fit parietum superin­ ductio, ita peragitur, ut pars maior consecrati parietis consistat, iteratae con­ secrationi non esse locum: quod maior consecrati parietis pars minori super­ additae suam impartial consecrationem. Ita disserit Suarez, tom. 3, in 3 part., disput. 81, sect. 4, § Sextus casus : Quando parietes Ecclesiae ita destruuntur, ut eam integre reaedificare oporteat, tunc iterum consecranda est, etc. Oportet autem, ut parietes simul ruant; nam, si paulatim, et successive destruantur, ac reparentur, non perditur Consecratio, quia semper censetur manere idem 528 Romani Pontifices numero Templum. Quod intelligcndum est, dummodo pars non consnmii, quae additur, non sit maior: quia tunc id, quod est maius, censetur ad u trahere, quod est minus. Huicque sententiae adhaerent alii, quos collegii, sequutusque est Schmalzgrueber ad tit. Decretalium de Consecr.Eccles.,$\, num. 27 et 28. Verum, ut ut sit de recensitis sententiis, illud tuto pronuntiari posse videtur, quoties destructum est vetus templum, vel quia corruit, vd quia illud subverterunt homines, vel quia Christifidelium religio, a primo posito lapide ad usque novissimum, novum excitare templum instituit, adeo ut asserere nemo possit veterem consistere eadem, sed potius veteri illi in honorem certi alicuius Sancti Deo dicatae novam superinductam aedem,Deo itidem in honorem eiusdem Sancti nuncupatam; perspicuum esse, posse novam dicari Ecclesiam, licet vetus illa iam destructa, fuisset et ipsa solemni ritu inaugurata. § 14. In Historia Lotharingiac novissime publici iuris facta a P.Calmd, part. 2, tom. 1, col. 567 publicus exscriptus legitur actus Requini Tullensis Episcopi, editus sub annum 1128, quo narratur, constructam ad Spinalium Ecclesiam quamdam, fuisse a S. Gerardo Tullensi Episcopo consecratam, ipsique exinde subversae novam fuisse superinductam, haneque iterum a S. Leone Pp. IV inauguratam. Hoc etiam a notitia posterorum recedere nolu­ mus, quod, destructo etiam Monasterio, quod B. Gerardus dedicaverat, quia nimis parvum erat, et altero aedificato, quod Beatus Leo dignitate Sedis Apostolicae sublimatus dedicavit, etc. § 15. Templum S. Mariae situm in Urbis Regione Monticulorum nun­ cupata, dicatum iam fuerat a Paschali II Pontifice, teste Pandulpho Pisano apud Papebrochium in Propilaeo, pag. 319, num. 27, Venetae impressionis. Plura post annorum centena, cum Sacra Aedes fuisset in deteriorem statum per­ ducta, Clemens XI Pontifex fuit adeo pro ea sollicitus, ut ab ipso eadem reae dificata merito dici queat, veluti perbelle adnotavit Gagnius Caeremoniarum Magister in publicis Actis a se confectis super dedicatione eiusdem Ecclesiae Quam Sanctissimus Dominus noster Clemens Papa XI reaedificarifecit. Haecquc ipsa Ecclesia S. Mariae in Monticulis anno 1716 consecrata fuit, nil morante prima eiusdem inauguratione a Paschali II Pontifice peracta, veluti praemo­ nitum fuit; atque insuper dignosci omnia possunt ex Historia praefatae Eccle­ siae scripta ab Horatio Ciuccioli, pag. 89 et pag. 94. Ecclesiam a S. Benedicto extructam in Monte Cassino subverterunt Longobardi. Ipsam restituit Abbas Petronaces; sed a Saracenis deinde combustam loannes Abbas reaedificavit, Abbas vero Desiderius ampliavit, atque demum Zacharias Pontifex conse­ cravit, sub annum 748, qua de consecratione fusiori calamo scripsere Sigonius, de Regno Italiae, lib. 3, ad annum 748, Card. Baronius ad eumdem annum 748, num. 16, atque Gattola, parte prima Historiae Abbatiae Cassinensis ad saecu­ lum IU, pag. 20. De alia quoque Consecratione, eidem Ecclesiae ab Ale­ xandro II sub annum 1071 adhibita, occurrit mentio. Ipsa insuper Ecclesia, ingenti terrae motu, anno 1349 diruta, Urbani V Pontificis iussu fuit excitata. At cum eadem iterato corruisset, fuissetque anno 1649 a fundamentis resti­ tuta, et in eum, quem nunc tenet magnificentiae statum, adducta, Benedi­ ctus XIII anno 1727 eam tertio consecravit,quemadmodum quisque nostrum Romani Pontifices 529 meminisse potest, atque etiam legitur in eiusdem Pontificis Vita edita a Praesule Borgia Archiepiscopo Firmano, sub num. 57, ac veluti etiam adno talum conspicitur in Lapideo monumento in praedicta Basilica ad perennem rei gestae recordationem apposito: Terraemotu anni 1349 prorsus dirutam, et Urbani V iussu erectam, ac rursus ruina obrutam, atque a fundamentis anno 1649 excitatam, et recens magnificentius exornatam, Benedictus Xlli Pontifex Maximus Ordinis Praedicatorum anno 1727 die 19 Maii solemni ritu tertio consecravit. Vetus denique Templum insignis Abbatiae Campidonensis fuit ab Hadriano I Pontifice solemni ritu inauguratum ; verum cum illud idem, saeculo xvn, Svedensi bello, prostratum mansisset, et per Abbatem a fundamentis restitutum fuisset, Nos ex Pontificia Nostra auctoritate, Abbati, etsi episcopali charactere non insignito, facultatem fecimus consecrandi Eccle­ siam, adhibito tamen Oleo per Episcopum benedicto, idque ut religioni ipsius Abbatis, et piis indulgeremus populorum votis, qui Abbatem, cuius tanta in opere perficiendo laus fuerat, sacram functionem peragentem cernere exoptabant; et sane fuit ab eodem, in vim dati a Nobis Apostolici Brevis, solemniter inaugurata Ecclesia, veluti nosse licet ex Nostro Opere de Synodo Dioecesana, lib. 13, cap. 15, num. 4, novae Romanae editionis.1 § 16. Verum, ad nostram iterum Metropolitanam Bononiensem Ecclesiam S. Petri redeundo, etsi post peractam a Lucio Ili sub annum 1184, uti prae­ notatum est, eiusdem Consecrationem, Ghirardaccius, lib. 5, fol. 146, Vizanius, lib. 3, fol. 101, Masinius, part. 1, fol. 107, 108, Celsus Faleonius in Historicis Monumentis Ecclesiae Bononiensis, fol. 230, meminerint ingentis sequuti terraemotus, Henrico Fratta Episcopo, anno 1222, quo grave detrimentum Eccle­ siae S. Petri fuit illatum; cum tamen iidem ipsi referant, corruisse tectum, ac testudinem Ecclesiae, providumque Episcopum haud praetermisisse illata reparare damna, ad rem praesentem satis haudquaquam est acerbus hic casus; superius namque animadversum est, consistentibus integris parietibus, quibus potissimum adhaeret consecratio, non licere iterato Ecclesiam consecrare, etsi eiusdem tecta concidant. § 17. Nova itaque adhibenda Consecratio alio debet fundamento inniti ; paratumque illud est, nec a nobis excogitatum. Cum Raynutius Cardinalis Farnesius anno 1565 Bononiensem Ecclesiam Episcopus administraret, exi­ guum miratus aedificium maioris Cappellae eiusdem Cathedralis Ecclesiae, iam tum de alia a fundamentis excitanda secum ipse constituit; at cum nun­ quam manum operi admovisset, id curae reliquit Cardinali Gabrieli Palaeotto sibi Successori, primoque in Patria nostra Archiepiscopo. Magnus itaque is Cardinalis augustam construxit Cappellam maiorem, ad quam ex Ecclesia per aliquot conscenditur gradus, ipsumque etiam subterraneum aedificium instau­ ravit, solemnique pompa in camdem translatas, locatasque insignes nostrorum SS. Martyrum Vitalis, et Agricolae Reliquias, decenti admodum, elegantique urna inclusit. Conspicuum Sacelli aedificium Cardinalis a primo lapide insti­ tuit, perfecit, ditavit, instruxitque congruentibus ornamentis, atque picturis celeberrimis. Enarrantur omnia a Ledesma in Vita praefati Cardinalis, lib. 3, • Cf. N. 393. 34 530 Romani Pontifices I cap. 9, ab Alberto Bruni ipsi a Secretis, in Vita itidem eiusdem per ipsum contexta, impressaque, tom. 6, veterum Scriptorum, et Monumentorum, qu« collecta fuerunt a Martene, et Durando, publicique iuris facta Parisiis anno 1729, coi. 1406, § 31, a Sigonio, de Episcopis Bononiensibus, cum loquitur dc eodem Cardinali: quibus accedunt, quae insuper testatur Vizanius in Historiis,lib. 12, fol. 107 et 108, Ughellius, Italia sacra, tom.2, citatae editionis, coi.41, Masinius, part. 1, fol. 107 et 108, et latius Celsus Faleonius Monumentis Historicis Bono­ niensis Ecclesiae, lib. 6, fol. 610 et seq., ubi subdit, non praetermisisse Gregorium XIII Pontificem Concivem Nostrum, quum collati sumptus in aedi­ ficium, ornatumque ingentis Cappellae, vicissent Cardinalis vires, iteratis vicibus ampla ipsi munificaque suppeditare subsidia. § 18. Novo licet absoluto maioris Sacelli aedificio, consistebant tamen adhuc reliqua vetustioris Templi; verum sive quod illud in deterius indinasset, sive quod novae Cappellae amplitudini non responderet, Praesul Alphonsus Palaeottus, Gabrieli eiusdem familiae Cardinali in Bononiensi Archiepiscopatu Successor, novam adorsus est construendam Ecclesiam, Cap­ pellae recens constitutae congruentem, acceptoque typo a celebri Architecto Patre loanne Ambrosio Magente, Clerico Regulari Congregationis Sancti Pauli, primum posuit novae aedis lapidem sub annum 1605 die Annuntia­ tioni Virginis Deiparae sacra, cum e vivis sublato Clemente VIII Apostolica Sedes vacaret, atque in fundamento lapideum hoc monumentum poni iussit: Alphonsus Palaeotus Bononiensis Archiepiscopus, et Princeps, Metropolitanam Aedem angustam, ac prope dirutam, in ampliorem a fundamentis restituturas, primum hunc lapidem solemn iter posuit anno salutis 1605 die Annuntiationis B. Mariae Virginis, per mortem Clementis VIII vacante Sede Romana: eaque occasione complura excudi quoque curavit numismata, novum innuentia Metropoliticae Aedis incoeptum aedificium; quorum unum, simul cum aliis collectis numismatibus, transmissum a Nobis fuit ad celebre Nostrum Bono niense Institutum. § 19. Nostros inter Concives, qui amplioribus eleemosynis novum opus iuvarunt, quidam commemoratur Ludovicus Rusticellius, a quo aere proprio ingens posita pila ad laevum maioris Sacelli. Certa ad Nos usque producta memoria scimus, aedificium sub Paulo V Pontifice fuisse continuatum, cum in lapide novae Ecclesiae ad meridiem apposito, haec inscripta legantur verba: Paulo V Pontifice Maximo, Alphonse Palaeoto Archiepiscopo, anno Christi 1610, et Alexandro Ludovisio successore 1614, alioque in Lapide ad septentrionem, haec alia: Pauli V Pontificis munificentia, Scipionis Burghesii Cardinalis Archiepiscopi 111 auspiciis, Alexander Ludovis. IVArchiepiscop.provid. anno 1614. Quaecumque hactenus recensita sunt, afferuntur quoque ab Ughellio, Italia sacra, tom. 2, coi. 46, a Rabbi in Continuatione Historiae Episcoporum Bono­ niensium a Sigonio scriptae, coi. 606, a Masinio, Bononia perlustrata, part. I, fol. 107 et 108 et a Faleonio, fol. 648 et seq. et fol. 662. § 20. Quantum quidem Nobis suppetit memoria eorum, quae in monu­ mentis in Archiépiscopal: Tabulario asservatis vidimus adnotata, Archiepi­ scopus Ludovisius, qui Cardinalis renunciatus, haud ita multo post, assumpto sibi nomine Gregorii XV, Summus Pontifex fuit inauguratus, fabricam Metro- Romani Pontifices 531 politicae Ecclesiae suae non est oblitus; at eo vita functo, cum plures con­ troversiae de ingentibus subsidiis in praedictam causam ab ipso constitutis, fuissent excitatae, perfici non potuit aedificium, deficientibus adhuc postremis duobus magnis Sacellis, ipsaque nova fabrica producta tantum ad porticum, quae veteri Ecclesiae protendebatur, quaeque sub Pontificatu Innocentii VIII anno 1487 extructa fuerat a luliano Cardinali de Ruvere Bononiae Episcopo, qui Pontifex factus nomen sibi indidit lulii 11, teste Sigonio de Episcopis Bononiensibus, in novissima editione illius operum Mediolani curata coi. 518, qui hoc quoque Lapideum monumentum in dicta Porticu appositum exscribit: Sedente Innocentio VIII Pontifice Maximo, Pontificatus sui anno tertio, lulianas Episcopus Ostiensis Cardinalis S. Petri ad Vincula, Sanctae Romanae Ecclesiae Maior Poenitentiarius, et Episcopus Bononiensis, condi iussit anno salutis millesimo quadringentesimo octogesimo septimo, procurante Philippo Lucensi Episcopo Urbinate, Locumtenente, et Vicario Generali. § 21. Ab Anconitana Ecclesia, Benedicti XIII munificentia Nobis collata, ad Metropoliticam Bononiensem Ecclesiam sub annum 1731 a Clemente XII nobis itidem benefico translati fuimus; cumque Porticum a lulio II positam invenissemus undique fatiscentem, atque etiam ruinam minitantem, haud praetermisimus praestare quaecunque tum ad eiusdem firmitatem, tum ad congruam venustatem necessaria videbantur; sed cognoscentes fieri nullo modo posse, ut Ecclesiae aedificio producendo animum utiliter adiiceremus, curavimus tamen omnia, quae nostris viribus complecti potuimus; constru­ ctam Ecclesiae partem ornavimus; ac praeter Altare, in quo Sanctissimum Sacramentum asservatur, uti praedictum est, duo insuper Altaria ereximus in augustis Sacellis, proximis maiori Sacello, a Cardinali Palaeotto erecto, quae eousque manserant Altaribus destituta. At subinde nullis nostris meritis ad Summum Pontificatum evecti, curam omnem de Ecclesia perficienda suscepi­ mus, adhuc deficientes geminas Cappellas addidimus, in iis posuimus Altaria, constructam a lulio II reparatamque a nobis Porticum solo aequavimus, id exposcente novae Metropolis Archetypo, nec etiam magnifica fronte carere permisimus Augustum Templum; eidem insuper opportunis non ad neces­ sitatem modo, sed et ad magnificentiam tributis supellectilibus. Gravior enim nobis contigisset (iusta ne an iniusta, ignoramus) Francisci Petrarchae ad Urbanum V Pontificem exprobratio, oblitum eum scilicet fuisse Ecclesiae Sancti loannis in Laterano : Quo, inquam, animo tu ad ripam Rhodani (quod Pontifex tunc Avenioni detineretur, de Nobis autem Romae residentibus ad ripam Tiberis dici potuisset) sab auratis tectorum laquearibus somnum capis, et Lateranum humi iacet, et Ecclesiarum Mater omnium, tecto carens, et ventis patet, et pluviis? uti videre est in eius Opere de rebus senilibus, lib. 7, in Epi­ stola ad dictum Urbanum incipiente: Aliquandiu, Pater Beatissime. De nobis autem dictitari potuisset: dum Bononiensis Ecclesiae tuae imperfectum adhuc est aedificium, dum plura adhuc in ea desiderantur Altaria, dum quae extant, paucis exceptis, sordescunt nimis, dumque deficiunt caetera ad congruum divino numini cultum exhibendum opportuniora. § 22. Ex hactenus expressa Historica facti narratione rem iterum nostram repetentes, perspicuum fit, nihil plane superesse vetustioris Ecclesiae; novam 532 Mft te ’“J V cb > Romani Pontifices ipsi a primo ad supremum usque lapidem subrogatam esse ampliorem atque spectabiliorem, et ex veteri illo Templo, praeter titulum et situm, nihil amplius superextare. Quapropter cum fuerit iam demonstratum, fas esse penitus reno­ vatae Ecclesiae dedicationem perficere, quamvis praeexistens illa vetustior fuisset inaugurata, nihil est reliquum, quod novam moretur Consecrationem, eamdemque peragi, iuri admodum congruit ac Religioni. Tolletur quoque per id quaestio ab Auctoribus agitata, nimirum, an liceat retinere recitationem Officii Dedicationis Ecclesiae, etsi vetus haud supersit Consecratio, uti plane Bononiae hactenus factitatum; neque enim desunt Auctores, contendentes, non licere Officium Dedicationis Ecclesiae recitare, cum amplius non super­ est Consecratio, ad quam recolendam institutum fuit Officium, quemadmodum videre est penes Guyet, de Festis propriis Sanctorum, lib. 1, cap. 3, quaest. 7, et Bissum in sua Hierurgia, verb. Dedicatio Ecclesiae, num. 51. Quamvis profecto nec desint alii appositam sententiam docentes, ducti potissimum exemplo duarum Basilicarum Lateranensis et Vaticanae, in quibus ad vete­ rum Consecrationem recordationem diu fuit retenta Officii recitatio, etsi novis positis constructionibus, veteres amplius non superextarent Conse­ crationes: quod scilicet in causa fuit, ut Benedictus XIII Pontifex, veluti praediximus, Lateranensem Basilicam, Urbanus vero Vlll, alteram S. Petri in Vaticano, iterata adhibita Consecratione, dicarent. § 23. Constituto itaque de congruentia iterandae Consecrationis Archiepiscopalis Bononiensis Ecclesiae consilio, conversoque sermone ad Conse­ crationis functionem, per Nos ipsos perficiendam, Tibi asseverabimus, id propositum Nos haud abiecisse, licet intermedio hoc tempore, supremo Numini placuerit, Nos omni plane merito destitutos ad Summum Pontifi­ catum extollere. Saepe animo recogitavimus dilectam Nobis Sponsam, Eccle­ siam, in qua gemina Baptismatis et Confirmationis Sacramenta suscepimus, et in qua Sepulcrum Nobis destinavimus, uti nosse licet ex Lapide vel hodie ad Altare Sanctissimi Sacramenti substrato. Tenuit Nos semper vehemens desiderium revisendi Nostrum Clerum, Concives Nostros, Nostros Dioecesanos. Augebatur autem illud in dies, percurrentibus Nobis Annales Nostro­ rum Praedecessorum, a quibus tot per Italiam consecratae fuerunt Metro­ politanae, atque Cathédrales Ecclesiae, Nobisque, qui iis successimus, haud secus videbatur cum Bononiensi Ecclesia Nostra rem transigi debuisse. Ab Alexandro II Pontifice, legitur, inclinante saeculo xi, consecratam fuisse Lucensem Cathedralem Ecclesiam; quemadmodum mox infra demonstra­ bimus. De Gelasio II narrat Ughellius, torn. 4, Italiae sacrae, coi. 851 con­ secrasse eumdem Cathedralem Ecclesiam lanuensem, extatque huiusce rei monumentum in illius sacrario, ubi in quodam Lapide haec leguntur: Sexto Idus Octobris anno Dominicae Incarnationis Π18, indict, xii, Dedicatio Eccle­ siae Beatissimi Laurentii, atque Sanctissimi Syri /anuensis Episcopi. Quae con­ secrata fuit a Qelasio Papa, primo anno Episcopatus sui, cum pluribus Epi­ scopis, etc. Cardinalis Baronius ad annum Christi 1120, num. 3, colligit cx Vaticano Minuscripto de rebus gestis Callixti II, hunc Luca decedentem, atque pertranseuntem Hetruriam, exceptum, honorificentissimeque habitum Pisis, ubi exoratus a praeclaris illis Civibus: rogatus ab ipsis Pisanis, et magna Romani Pontifices 533 instantia postulatus, maiorem Ecclesiam ad honorem Beatae Mariae, tota ibi­ dem Thuscia concurrente, dedicavit solemniter. De duarum, Bononiensi, et Mutinensi, Cathedralium Ecclesiarum inauguratione a Lucio 111 peracta, iam superius verba fecimus. Annalium Baronii continuator Raynaldus ad annum Christi 1225, num. 55, exemplum affert, a dicto Cardinali relictum, vetustae inscriptionis spectantis ad Reatinam Cathedralem Ecclesiam, in qua ita legi­ tur: In nomine Domini, Arnen. Anno eiusdem 1225, Indictione xiii, quinto Idus Septembris, tempore Honorii III PP. Pontificatus anno eius decimo con­ secrata est maior Ecclesia Reatina ab ipso Domino Honorio cum talibus Epi­ scopis, videlicet Ostiensi, Albanensi etc. ad honorem Beatae Mariae semper Virginis. Celebris denique perhibetur Consecratio Florentinae Metropolis ab Eugenio IV Pontifice sub annum 1436 peracta, de qua meminere S. Anto­ ninus in sui Chronicis, part. 3, tit. 22, cap. 10, § 6, Ughellius tom. 3, col. 170, Scipio Ammiratus in Historiis Florentinis, part. 2, lib. 22. Idemque S. Anto­ ninus exacte describit ingentem pontem ab Ecclesia PP. Praedicatorum ad Cathedralem Ecclesiam S. Mariae de Flore protensum, non minus ad magni­ ficentiam, quam ob necessitatem praestandi Pontifici expeditum transitum, ne immensa manu confluentis populi esset circumfusus. § 24. Haec nobis plures annos prae oculis observata sunt exempla, ut iter Bononiam aggrederemur, novam Metropoliticam Aedem consecraturi. Urgebat autem praesertim illud Alexandri II exemplum, quum ipse simul cum Summo Pontificatu Lucensem retinuerit Episcopatum, et Nos Summum Pontificatum multos annos, retento 'Bononiensi Archiepiscopatu, obtinueri­ mus; ipse Lucensis Cathedralis Ecclesiae aedificium absolverit, et Nos ea perfecerimus, quae ad Bononiensis Ecclesiae complementum desiderabantur. Eodem anno (concepta sunt verba Cardinalis Baronii ad annum 1070, num. 27) Alexander Papa, qui imitatus Sanctum Leonem IX, licet Romanus Pontifex creatus, nunquam titulum prioris Lucensis Ecclesiae dimittere voluit, emenso decennio, ex quo coeperat illic egregiam Basilicam aedificare, ea iam absoluta, Lucam petiit, eamque in honorem S. Martini Episcopi et Confessoris Deo dicavit pridie nonas Octobris. Verum aetas ingravescens, incidens podagra, Pontificiique aerarii tot calamitatibus exhausti tenuitas, invitos Nos, satisque moerentes adegerunt, ut propositum suscipiendi itineris Bononiam, atque per Nos ipsos absolvendi inclitae Metropoliticae aedis S. Petri inaugurationem, seponeremus. § 25. Ex privativis iuribus Romani Pontificis quondam fuit, Ecclesias inaugurare; adeo ut, quicumque dicare eas cupiebat, deberet opportunam ab eo petere, et obtinere facultatem. Huiusce olim vigentis disciplinae argu­ menta extant Canone quarto et quinto de Consecratione, dist. I, sumpta ex Epistola quinta Gelasii I, torn. 2, Collectionis Harduini, coi. 904. Et in superius citato Diurno Romanorum Pontificum edito ab Holstenio, num. 35, precès afferuntur Episcoporum supplicantium Pontifici, ut sibi liceret sitas suis in Dioecesibus Ecclesias consecrare, et num. 36 et seq. exscripta reperiuntur gratiae, facultatisque rescripta Romanorum Pontificum. Quamvis autem is usus transalpinis quibusdam in Provinciis forte non obtinuerit, quamque alibi universim Episcopi a Romano Pontifice expetebant facultatem conse- 534 Romani Pontifices crandi Ecclesias, cani Suffraganearum Ecclesiarum Praesules a suo Metropa lita exquirerent, atque tandem pluribus abhinc saeculis, ob insigniter adauctum Ecclesiarum numerum, invectum sit, ut quilibet Episcopus, nulla praeobtenh Apostolica facultate, sitas in Dioecesi sua Ecclesias solemni dedicatione con­ secret, veluti etiam perbelle observat Grctserus, torn. 5, lib. 2, de Festis, cap. 10, pag. 123, id tamen non facit, quin si Romano Pontifici videatur Ecclesiam aliquam in quaecunque per Orbem Dioecesi solemniter dicare, id ipsi per se liceat, et ex propria auctoritate, ad Dioeceses omnes protensa. Habent illi sibi assignatos Greges singuli singulos, scripsit S. Bernardus, lib. 2, de Con­ siderat. ad Eugenium, cap. 8, loquens de Episcopis; subindeque ad Papam sermone converso, ita subdit: Pontifici universi sunt crediti, nec modo Ovium, sed et Pastorum, est omnium Pastor. § 29. Hactenus dicta quo spectent, iam prospicis, Dilecte Fili Noster. Supra vires nostras est, Bononiam, quod optatissimum nobis semper fuit, reverti, et Consecrationem Metropoliticae Ecclesiae nostrae per Nos ipsos peragere. Propositum nobis est, nostra uti auctoritate, mandantes alteri Con­ secrationem nostro nomine perficiendam. Cui autem id opus possumus oppor­ tunius mandare, quam tibi, Creaturae nostrae, proximo in Bononiensi Archiepiscopatu Successori, tantoque cum spirituali Civitatis et Dioecesis progressu, gaudioque nostro plane incredibili, emeritissimi Praesulis muneribus cumu­ latissime perfungenti; quo quidem nomine enixas in dies Deo Optimo gra­ tias rependimus. Te itaque, veluti ex nostris ad te Litteris in forma Brevis luculentius demonstratur, ad Ecclesiam nostro nomine, cum tibi commodum erit, consecrandam delegamus. Ne autem a nobis demandata Consecratio eundem plane subeat casum, quem pertulit a Lucio III peracta Consecratio, cuius monumenta fuerunt ex Historicis, Tabulariisque Ravennatensibus repe­ tenda, tibi mandamus, ut dc Consecratione per te nostro nomine perficienda, publicum confici cures Instrumentum in Archiépiscopal! Tabulario asser­ vandum; iubeasque affigi intus Metropoliticam Aedem, opportuniore, quem judicaveris, loco, Lapideum monumentum, in quo inscribantur huic Epistolae subiicienda verba. Atque nunc quidem paterno te amore amplectentes, tibi, tuaeque curae concredito Gregi, Apostolicam Benedictionem impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 425-455]. 441. Benedictus XIV, ep. encycl. Ex omnibus, 16 oct. 1756.’ § I. Ex omnibus Christiani Orbis regionibus, ad quas imposita imbecilli­ tati Nostrae pastoralis cura protenditur, quum multa saepe ad Nos deferantur, quae animum Nostrum pro omnium singularumque Ecclesiarum statu solli citum et anxium habeant, vix tamen aliunde nobis maiores perturbationis, 1 Venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus, ac Archicpiscopis, el Episcopis Regni Galliarum. in novissimis comitiis Cleri Gallicani congregatis. Pomani Pontifices 535 atque doloris causae acciderunt, quam ex gravissimis controversiarum et dissensionum incommodis, quibus florentissimum istud Regnum, et Catho­ licam Gallorum nationem aliquot abhinc annis iactari cognovimus. Neque sane destitimus hoc toto perturbationum vestrarum tempore Deum optimum maximum enixe rogare, ac interpositis etiam aliorum precibus, orare atque obsecrare, ut ipse, qui Deus pacis est, veram solidamque tranquillitatem tur­ batis Ecclesiis vestris reddere dignaretur. Saepe etiam, datis ad carissimum in Christo filium nostrum Ludovicum Galliarum Regem Christianissimum zXpostolicis litteris, illius opem et brachium ad Ecclesiasticae pacis tutelam atque praesidium imploravimus, lis autem, qui ad Nos et ad Sedem Apostolicam de rebus istis recursum habuerunt, ea semper responsa dedimus, qui­ bus Nos promptos paratosque declaravimus, pro pace Ecclesiae Gallicanae, quam sincera et constanti dilectione prosequimur, quidquid Nobis vitae superesse posset, libenter impendere; atque omnia, quae Nobis agenda propo­ nerentur, et aggredi et urgere, dummodo eiusmodi consilia essent, quae ad revellendum malorum germen apta et idonea dignoscerentur, et quorum exeeutio cum spe prosperi eventus suscipienda, et ad intentum finem utiliter processura videretur. §2. Gravem atque diuturnam de rebus vestris sollicitudinem, qua hacte­ nus affecti fuimus, non parum sublevarunt litterae e Gallicani Cleri Comitiis die 31 Octobris elapsi anni ad Nos scriptae; quas quidem legentes, vestram, Venerabiles Fratres, firmitatem atque constantiam, vestram perspeximus per­ fectam consensionem in custodiendo verae sanaeque doctrinae deposito, et in retinenda, quam semper maiores vestri professi sunt, erga Apostolicam Beati Petri Sedem, Catholicae Unitatis centrum, observantia et veneratione. Neque enim ullam inter vos dissensionem vigere comperimus, quoad cano­ nicas regulas et principia; sed scissuras tantummodo esse inter vos in deli­ gendis statuendisque mediis, quibus utendum necessario est, ut eadem com­ munia principia in usum deducantur. Quod quamvis optandum fuisset longe abesse a Conventu vestro, haud tamen mirum videri debet, scientibus, id alias inter sacros Antistites, et doctrina et morum sanctitate conspicuos, in gravissimarum rerum tractatione evenisse. In magnum autem praeconceptae consolationis nostrae accessionem sese obtulit eximia Christianissimi Regis pietas et religio, cum haereditario ipsius in hanc Apostolicam Sedem obse­ quio coniuncta, quae non in recentioribus tantummodo illius litteris, quas die 19 Decembris eiusdem elapsi anni, praedictam Cleri epistolam huc mit­ tens, ad nos dedit, sed in caeteris quoque omnibus ab eo conscriptis, prae­ clare enituit; in quibus testari possumus atque debemus, Nos semper illius Regii animi sensus eos plane deprehendisse, qui maxime decebant Ortho­ doxum Principem, et vera in Deum religione, et sincera erga Romanam Sedem pietate praeditum, eumdemque pacis atque concordiae in suis regnis restituendae et conservandae amantissimum. § 3. Tanta est profecto in Ecclesia Dei auctoritas Apostolicae Constitu­ tionis, quae incipit Unigenitus,1 eademque sibi tam sinceram venerationem, ' Cl. N. 270 536 Romani Pontifices obsequium, et obedientiam ubique vindicat, ut nemo fidelium possit, absque salutis aeternae discrimine, a debita erga ipsam subiectione sese subducere aut eidem ullo modo refragari. Hinc porro consequitur, ut in ea, quae exorta est, controversia, utrum huiusmodi refractariis sanctissimum Corporis Chri­ sti Viaticum expetentibus denegari debeat, sine ulla haesitatione responden­ dum sit, quoties praedictae Constitutioni publice et nolorie refractarii sint, denegandum eis esse; ex generali nimirum regula, quae vetat publicum atque notorium peccatorem ad Eucharisticae Communionis participationem admitti, sive eam publice, sive privatim requirat. § 4. Publici autem atque notorii sunt refractarii, in casu, de quo agitur, quicumque per sententiam a ludice competente prolatam rei declarati sunt eo nomine, quod debitam praedictae Constitutioni Unigenitus venerationem, obsequium, et obedientiam contumaciter denegaverint; quicumque etiam huiusmodi contumaciae reos se in iudicio confessi sunt; ac praeterea illi, qui quamvis nec a ludice condemnati, neque reatum suum in iudicio con­ fessi fuerint, nihilominus, vel eo tempore, quo sacrum ipsum Viaticum susce­ pturi sunt, propriam inobedientiam et contumaciam adversus Constitutionem Unigenitus sponte profitentur, vel in anteactae vitae decursu aliquid evidenter commisisse noscuntur, manifeste oppositum venerationi, obsequio et obedientiae eidem Constitutioni debitae, in eoqtie facto moraliter perseverare; quod ita vulgo cognitum est, ut publicum scandalum inde exortum, non adhuc cessaverit: in his enim casibus eadem omnino adest moralis certitudo, quae habetur de iis factis, super quibus ludex sententiam tulit, vel saltem alia suppetit moralis certitudo praedictae similis et aequipollens. § 5. in quo tamen prae oculis habenda est differentia quae intercedit inter notorium illud, quo merum aliquod factum deprehenditur, cuius lacti reatus in ipsa sola externa actione consistit, ut est notorietas usurarii aut concubinarii; et aliud notorii genus, quo externa illa facta notari contingit, quorum reatus ab interna etiam animi dispositione plurimum pendet; de quo quidem notorii genere nunc agitur, Alterum enim illud gravibus sane probationibus evinci debet; sed alterum gravioribus certioribusque argumentis probari oportebit. § 6. Ea vero, quam supra innuimus, certitudo minime adesse dicenda et in aliis casibus, in quibus crimen nititur contecturis, praesumptionibus, incertisque vocibus, quae originem suam plerumque debent hominibus aut malo animo affectis, aut qui praejudicatis opinionibus, vel partium studiis ducuntur; quibus dum fides habetur, satis compertum est, tum praeteritorum temporum, tum aetatis nostrae experientia, quot modis homines errare et falli, ac in transversum agi contingat. § 7. Quia vero nonnulli animarum Pastores, Ecclesiaeque Ministri, pie­ tate et zelo commendati, huiusmodi coniecturis et praesumptionibus dele rentes, dum ad sacrum Viaticum aliquibus ministrandum advocantur, animo anxii haerent, verentes ne id sine propriae conscientiae periculo administrare non possint; certam subnectimus agendi regulam, quam sequantur. § 8. Hoc itaque primum animadvertere debent, an scilicet ei, qui extre­ mum Viaticum postulat, quum antea ad Sacram mensam accederet, Paschali Romani Pontifices 537 praesertim tempore, a loci illius Parocho, ubi degebat, Eucharistica Com­ munio administrata fuerit: si enim haec illi in vita non fuerit denegata, argumento id erit, aut hominem illum ab omni labe immunem, aut saltem non vere notorium peccatorem reputatum fuisse; indeque sequetur, sacrum Viaticum eidem in exitu vitae publice postulanti denegari non posse; nisi forte, postquam olim ad Eucharisticam mensam admissus fuit, et ante id tempus, quo postrema Sacramenta requirit, aliquid commisisse noscatur, quo publici et notorii peccatoris notam, iuxta praemissa, contraxerit. § 9. Ubi autem ex hac facti specie certum ipsis non suppetat fun­ damentum, cui insistere valeant; aliunde vero validae adversus aegrotum praesumptiones, et indicia gravia et urgentia militent, ob quae obortum sibi scrupulum rationabiliter deponere nequeant; in his rerum circumstan­ tiis, oportet eos, remotis arbitris, aegrotantem alloqui, eique cum omni leni­ tate et mansuetudine, non tanquam disputantes, eumque convincere volentes, ostendere, quae et qualia sint indicia, quae suspectum reddunt ipsius vitae tenorem; rogantes eum et obsecrantes, ut resipiscat, in eo saltem temporis articulo, a quo aeterna ipsius salutis sors pendet; eidemque praeterea demon­ strantes, quod, quamvis ipsi parati sint sanctissimum Corporis Christi Via­ ticum ei ministrare, ac etiam reipsa illud ei ministrent, non ideo tamen tutus ipse erit ante tribunal Christi, sed potius novi et horrendi criminis reum se constituet, ex quo iudicium sibi manducavit et bibit; caeterum se non alia de causa Sacramentum Corporis Christi eidem ministraturos, nisi ut Eccle­ siae iubenti obtemperent, quae praeter eam, quam habet, curam, ut scan­ dala publica antevertat, pro sua etiam pietate, aegroti ipsius infamiam prae­ cavere studet, et idcirco eum a sacra mensa non repellit, dum ipsum, licet peccatorem in conspectu Domini reputet, non tamen in proprio Tribunali publicum atque notorium peccatorem agnoscit. § 10. Hanc itaque iudicandi agendique nonnam oportet vos, Venerabiles Fratres, utpote Nostro et Apostolicae Sedis iudicio probatam, inferioribus animarum Pastoribus, caeterisque Presbyteris per Civitates et Dioeceses vestras Sacramenta legitime administrantibus, sequendam et observandam proponere. Quod quidem iudicium super vigentibus controversiis a Nobis interpositum, et Ecclesiasticis regulis nititur, et Conciliorum olim in ipsis Galliarum regio­ nibus habitorum decretis, et gravium ipsius Nationis vestrae Theologorum sententiis fulcitur. Ut igitur vobis laudi fuit, illustrium Praedecessorum vestro­ rum exempla sequendo, promotas istic controversias subortaque dubia ad Nos et Apostolicam Sedem deferre, certamque hinc regulam, ad revocandam tuendamque Ecclesiarum vestrarum'pacem, exposcere; ita nunc officii vestri parted, vestraque simul apud Deum et Ecclesiam merita cumulabitis, si suprascriptam agendi methodum, ab iis, ad quos pertinet, in occurrentibus casibus omnino servari curabitis. Quod Nos a Fraternitatibus vestris eo fidentius expeclamus, Nobisque pollicemur, quo magis Nobis ipsi conscii sumus, nihil diligentiae aut studii a Nobis praetermissum fuisse, sive in perpendendis ac discutiendis articulis, quos Episcopi in praefatis Cleri Comitiis adunati, licet non unanimi sententia, proposuerunt, desumendisque ex ipsa eorum discre­ pantia notionibus, ad rem penitus percipiendam, rcctoque iudicio definien- 533 Romani Pontifices darn opportunis;, sive in legendis ponderandisque sententiis scripto exanù a Venerabilibus Fratribus nostris huius S. R. E. Cardinalibus, quorum lue de re consilia exquisivimus; sive in caeteris omnibus exequendis atque prae­ standis, per quae Divini luminis adiuforium, quod interim flagrantissimij votis implorare non praetermisimus, Nobis promereri possemus. § 11. Neque vero dubitamus, quin Carissimus quoque in Christo Filius noster Rex Christianissimus, postquam susceptum a vobis consilium non solum probavit, sed etiam, ut supra innuimus, suis ad nos datis litteris fovere, et adiuvare non recusavit; pro sua perspecta in Deum et Ecdesiun religione aç pietate, validam Fraternitatibus vestris opem praebere studeat, quo tam vobis, quam inferioribus Ecclesiae ministris, liberum et integrum sit, ad superius descriptam agendi normam sacrorum Mysteriorum administrationem moderari. Qua quidem fiducia freti, nos hic sermonem minime habendum existimavimus de reliquis Fratrum vestrorum articulis respicien­ tibus Episcopalia iura circa eorurndem Sacramentorum participationem con­ cedendam, vel denegandam, et varias super hac re obortas controversiis; sed potius cum ipso Christianissimo Rege per alias litteras nostras agendum duximus, ut is sacra Episcopatus iura, sua animi magnitudine ac praestanti virtute tueatur. Quod ipsum, et proprio, et maiorum suorum more, facturum certo confidimus: ut nobilissimae Galliarum Ecclesiae, illius regio favore nostris vestrisque studiis obsecundante, suum pristinum decorem retinuisse, et perturbatam ad tempus tranquillitatem cito recuperasse laetentur. In cuius optatissimi eventus auspicium, Fraternitatibus vestris, cunctisque populis Pastorali curae vestrae concreditis, Apostolicam Benedictionem peramanter impertimur. [Bened. XIV Bull., torn. 4, p. 48O-484J. 442. Benedictus XIV, ep. In postremo, 20 oct 1756.’ § 1. In postremo secreto Consistorio per Nos habito die 20 proxime supe­ rioris mensis Septembris, emeritam virtutem tuam prae oculis habentes, te in lustinopolitanum Episcopum proposuimus; cumque de eo Episcopatu pro­ visum tibi fuerit, praemissis antea omnibus, quae a Sacro Tridentino Con­ cilio, Sess. 24, cap. 1, de Reform., et Constitutionibus Apostolicis praescri­ buntur, electus ipse merito dici potes, ac confirmatus: communis quippe Doctorum sententia est, provisionem in Consistorio factam, habere vim ele­ ctionis insimul et confirmationis. Ita post Glossam in Cap. 1, verb. Provi­ sionem, de elect., in 6, docent Ripa in Cap. Eam te, num. Il, de Rescript., Fagnanus in Cap. Nullus, num. 9, et in Cap. Nihil, num. 29, de elect., Bar­ bosa, fur. Eccles. Univ,, lib. 1, cap. 9, num. 14, et a Nobis quoque adver1 Dilecto Filio Carolo electo Episcopo histinopolitano. Romani Pontifices 539 titur in Nostro Tractatu de Synodo Dioccesana novissimae editionis, lib. 2, cap. 5, num. 3. § 2. Quod itaque tibi adhuc reliquum, ipsa Consecratio est, quae, iuxta regulas a Sacro Tridentino Concilio praescriptas, Sess. 23, cap. 2, de Reform., intra trimestre, a die Confirmationis tuae supputandum, est a te suscipienda : cumque in collatis nobiscum sermonibus asserueris, ostenderisque, Sacros Diaconatus et Presbyteratus Ordines fuisse tibi a Praedecessore Nostro, nobisque munifico Benedicto XIII collates, Diaconatum quidem die 30 Sep­ tembris 1728 in Sacello S. Pii in Palatio Apostolico Vaticano, Presbyteratum autem II lunii 1729 intra Vaticanam Basilicam; effecit id, ut in examen dispu­ tationemque veniret, num successiva in Episcopum Consecratio a Nobis, prae­ terea nemine, vel certe quidem ab alio ex Nostra ad id sibi delegata aucto­ ritate, confici debeat. § 3. Celebris est Textus Innocentii III Pontificis in Cap. Cum in distri­ buendis, de temporibus Ordinationum, quo Mutinensi Episcopo rescribit, quandoquidem commendatus ab ipso Clericus, Romae Subdiaconatum susce­ perat, indulgere se Bononiensi Episcopo, (tunc temporis Gerardo Ariosti, uti videre est apud Sigonium, lib. 2, de Episcopis Bononiensibus, in Vita eiusdem) facultatem ipsum promovendi ad Ordinem Diaconatus: estque hic praeci­ puus Textus, cui universa Canonistarum schola innixa docet, ordinatum a Papa, non posse ad superiores Ordines promoveri praeterquam a Papa, vel ab alio, cui id muneris ipse delegarit. Ordinatus a Papa, sine licentia Papae ad superiores Ordines non promovetur : sunt haec concepta verba epitomes textus. A colligendis hic veterum Canonistarum dictis in praecitatam Decre­ talem temperabimus, cum unicuique in eorum operibus evolvendis parumper versatum perspectum sit, plerumque alterius dicta ab altero transcribi. Unius tantummodo, alteriusque ex recentioribus verba afferemus. Altascrra est alter, in Commentariis ad citatum Cap. Cum in distribuendis, ubi haec adnotat: Semel ordinatus a Summo Pontifice, non potest recipere Superiores Ordines ab alio Antistite, sine mandato ipsius Pontificis. Alter est Layman in eumdem textum, ubi ita scribit: Est autem hoc speciale in Pontifice, et videtur accipiendum de omnibus Ordinibus, etiam prima Tonsura, ut qui eam a Pon­ tifice accepit, ab alio Episcopo sine licentia Papali ordinari non possit. § 4. Pater Christianus Lupus, part. 4 in Canones Synodorum Generalium et Provincialium editionis Bruxellensis, pag. 488, accuratius, de more, anim­ advertit, textum in Cap. Cum in distribuendis, de temporibus Ordinationis, quum scriptus appareat de Clerico Romanae Ecclesiae obsequiis addicto, uti ex his verbis colligitur: Ecclesiae Romanae Subdiaconus erat, sibi quidem vindicare posse locum quoad eos, qui in eorum Ordinatione fuerant alicui Urbis Ecclesiae adscript! ; propterea quod prohiberentur ii, deserto illius ser­ vitio, ad aliam transire Ecclesiam, accepturi ab eiusdem Episcopo superiores Ordines, quibus a Romano Pontifice non fuerant in Urbe initiati. Quisquis semel in hac Ecclesia (de Romana Ecclesia loquitur S. Gregorius) Ordinem Sacrum acceperit, egrediendi de ea licentiam ulterius non habet, ita plane in Epist. 38, lib. 5, indict. 13, pag. 763, torn. 2 Maurinae editionis. Verum’eumdem ah neque posse protendi, neque debere, ad alios, qui Romam adven- 540 Romani Pontifices tantes, pio quodam studio Subdiaconatum vel Diaconatum sibi conferri obti- ' nebant a Pontifice, nec tamen a Pontifice servitio alicuius Ecclesiae Urbis adscribebantur, sed postquam fuerant sacro Ordine insigniti, ad proprias adscedebant Dioeceses, servitio alicuius Ecclesiae per suos Episcopos addicti; permodeste innuens idem Pater Lupus, quam necesse sit, aliis collectis monu­ mentis demonstrare, initiatos honoris causa in Urbe per Pontificem aliquo Sacro Ordine, subindeque ad proprias regiones reversos, nequivisse ad suptriores Ordines, praeterquam a Romano Pontifice, vel ab alio ad id per ipsum delegato, promoveri. Voces (inquit Pater Christianus Lupus); Erat Romanu Ecclesiae Subdiaconus, evincunt, illum fuisse Romano cardini adseriptum, etsi textus épigraphe latiorem ipsis sensum attribuat. Verum Capituli epigraph/ facit sensum ampliorem : Ordinatus a Papa, sine licentia Papae ad superiora Ordines non promovetur : pergit idem Lupus. § 5. Non innuit Lupus monumenta, quibus evincitur, ipsos quoque ordi­ natos a Papa honoris causa, nulliusque Ecclesiae servitio in Urbe addictos, nequivisse superiores Ordines, nisi ab uno Papa suscipere, vel ab alio Epi­ scopo Pontificia ad id delegatione instructo; etsi profiteatur sequi opinionem asserentem, Ordinatum a Pontifice honoris causa, ab eodem tantummodo, vel ab alio ex praeobtenta Pontificis facultate, posse ad reliquos Ordines pro­ moveri. Verum curabimus ipsi opportuna quaeque ad rem hanc investigare, traditasque ab aliis rationes ad eam firmandam colligere. § 6. In Dictato S. Gregorii VII duo extant Canones, quorum aller est decimusquartus hisce verbis constans: Quod Papa de omni Ecclesia, qua­ cumque voluerit, Clericum valeat ordinare; decimusquintus est alter, qui haec habet: Quod a Papa ordinatus, alii Ecclesiae praeesse potest, sed non militare; et quod ab alt quo Episcopo non debet superiorem gradum accipere Horum textuum primus generalis est, afficitque non minus Ordinationes Cle­ ricorum ex alienis Dioecesibus fieri solitas per Pontifices, ut illorum mini­ sterio in Urbe uterentur, quam caeterorum etiam inaugurationes, qui honoris causa ordinati, subinde in proprias regiones discedebant. Alter vero de iis tantum loquitur, qui in Urbe ordinati per Pontificem, Romanae Ecclesiae adscribebantur: et quamvis propositum ibi interdictum recipiendi superiores Ordines ab alio Episcopo, videatur ad eos cohibitum, de quibus est sermo in Canone; ipsi tamen addemus, Nos primum allatorum Canonum protu­ lisse, ad innuendam tantummodo auctoritatem Romani Pontificis initiandi Ordinibus caeterorum Episcoporum subditos, non solum ut eorum mini­ sterio et opera in Urbe utatur, sed etiam ad id solum, ut eos huiusmodi decoret honore, integra ipsis praeservata libertate ad suas redeundi Dioe­ ceses; haud tamen seposito consilio derivandi subinde ex aliis fontibus Ius Pontificium, ne qui ab ipso Pontifice etiam honoris causa ordinatus fuerit, valeat a quocumque, praeter quam ab eo, vel ab alio ex eiusdem delegatione, superioribus Ordinibus inaugurari. § 7. Duodecimo vertente saeculo, Mediolanensi praeerat Ecclesiae Archie­ piscopus Philippus Lampugnanus; cumque Mediolani plures existèrent Cle­ rici per Pontificem in Urbe ordinati, quos propterea nequibat ipse, non praeobtenta a Pontifice facultate, ad superiores Ordines promovere, licet Romani Pontifices 541 eorum opera indigeret Ecclesia, Innocentium ill Pontificem consuluit, quo­ modo se gerere in re deberet. Epistolae summa in Pontificio responso affer­ tur: Sicut ex tenore tuarum litterarum accepimus, Mediolanensis Ecclesia tam in capite, quam in membris, occasione Clericorum illorum, qui ab ipso Romano Pontifice Ordinem receperunt, adeo est ministrorum solatio destituta, ut paucos Clericos in eadem Ecclesia valeas invenire, quos ad Diaconatus, et Presbyteratus possis officium promovere. Pergit Pontifex referens, petiisse Episcopum facul­ tatem ordinandi praefatos; concluditque, se eandem ipsi indulgere, modo ii, quos promovere constituit, idonei sint, seque promoveri consentiant : Verum quia Fraternitas tua suppliciter a Nobis expetiit, ut ipsius Ecclesiae necessitatem sollicitudine paterna pensantes, tibi deberemus licentiam induigere, manus posse illis Ordinationis imponere: super hoc tuae Fraternitati taliter duximus respondendum, quod, ipsius Ecclesiae necessitate pensata, si aliqui fuerint de supradictis Clericis, qui ad hoc videantur idonei, et spon­ tanea voluntate per tuum ministerium voluerint ad Sacros Ordines promoveri, eos auctoritate Nostra tibi liceat ordinare. Innuens Innocentius, illis verbis: spontanea voluntate, privilegium, quo fruuntur Ordinati a Pontifice, ne inviti superiores Ordines suscipere adigantur; quo de privilegio late disserit Hallier, de Sacris Ordinationibus, part. 2, sect. 5, cap. 3, art. 9, § 1 in fine, meminitque etiam Glossa in Cap. Cum in distribuendis, in verb, indultum, de temporibus Ordinat., ubi loquens de privilegiis competentibus Ordinato per Pontificem, inter caetera hoc quoque recenset: non potest cogi ab Episcopo recipere Ordines; superiores nimirum, qui sibi non fuerant a Pontifice collati. § 8. Clerici, quos commemorat Epistola, Mediolani degebant, fuerantque Romae a Pontifice ordinati; fuerant ergo ordinati honoris causa, nulli­ que Urbis Ecclesiae addicti. Et si hi nec ad superiores Ordines conscendere, nec eosdem poterant suscipere a Mediolanensi Archiepiscopo sine licentia Pontificis, a quo fuerant minoribus Ordinibus initiati; en Nobis plane casum Ordinatorum honoris causa a Summo Pontifice, qui ab uno Summo Ponti­ fice, vel alio ex Pontificia facultate, poterant superiores Ordines recipere. Innocentii Epistola est num. 22, lib. 1. tom. 1, Balutianae editionis, estque etiam impressa in praeclaro Opere posthumo, De Archiepiscopis Mediolanen­ sibus Sassii, torn. 2, pag. 264, et licet in Collectionem Decretalium Gre­ gorii IX, qua utimur in scholis, et foro, non sit relata, haud tamen propterea vim auctoritatemque amittit Canonicae legis: uti colligitur ex C^n. Si Roma­ norum, dist. 19, latiusque prosequuntur Cardinalis Turrecremata in Summa, de Ecclesia, lib. 2, cap. 108, Fagnanus in cap. Statuimus, num. 42, de sup­ plenda neglegentia Praelatorum, Cardinalis de Aguirre in Defensione Cathe­ drae S. Petri, tract. 2, disput. 30, sect. 3. Neque enim lurisprudentia Cano­ nica circumscribitur praefata Decretalium compilatione, sed complectitur quoque Epistolas Summorum Pontificum in ea non comprehensas, aliasque plures Constitutiones Pontificias in eamdem non relatas, totque praeterea fontes, apprime perspectos omnibus, qui Canonicam facultatem, qua decet I diligentia, pertractant. § 9. Praeter Patrem Lupum iterato superius memoratum, in eam sen­ tentiam, quod ordinatus a Papa honoris causa non possit superiores Ordines 542 Romani Pontifices Romani Pontifices Y' m t-v * suscipere, praeterquam a Papa, vel ab alio Episcopo de eiusdem licento, consentiunt Hallier, praecitato loco, et Gonzalez in cap. Cum in distribuen­ dis, num. 2, De temporib. Ordinat., et reliqui passim. Et quamvis se referant tantummodo ad praecitatum textum Cum in distribuendis, nihilque memi­ nerint de Epist. 22 Pontificis Innocentii III, non tamen omittunt aliquid affene, quod propositam sententiam firmare valeat; nimirum, iuxta generalia prae­ cepta, non licere Inferiori manus apponere iis, quae fuere Superioris mani­ bus subiecta. Addunt praeterea, si quo die Episcopus Sacrificium obtulit ad certum Altare, non permittitur simplex Sacerdos ad illud, eodem die, sint ipsius Episcopi licentia, celebrare, uti noscitur ex Can. ultimo De Consecrat., dist. 2, multo potiori iure abiudicandam Episcopo facultatem sacram pera­ gendi Ordinationem supra Altare vivum, in quo Romanus Pontifex Ordinis Sacramentum contulit, expressa ab eo non praeobtenta licentia. Scimus infer Auctores reperiri nonneminem, qui praefatum Episcopale privilegium non agnoscit, asserens vel illud nunquam obtinuisse, vel contraria consuetudine fuisse sublatum, uti videre est apud Pasqualigum, De Sacrificio novae legis, torn. 2, quaest. 1236. Verum seposito, quod in communi adversantur sen­ tentiae, et in bene constitutis Dioecesibus, Episcopale privilegium religiose custoditur, ut omni Nos impedimento explicemus, ne latum quidem unguem a proposita comparatione recedentes, dicimus, super Pontificia Altaria intra Patriarchales Urbis Basilicas existentia, non posse quemquam celebrare Mis­ sam, nisi id ipsi fuerit a Romano Pontifice per Apostolicum Breve indul­ tum; uti noscitur ex libro Sacrorum Caeremoniarum, attributo Chrislophoro Marcello, lib. 3, sect. 1, cap. II, et uti etiam accurate animadvertitur a praedefuncto Sacellano Nostro Dominico Georgia in sua Liturgia Romani Pon­ tificis, torn. 2, dissert. 1, cap. I, num. 4, ct per Nos quoque in ea, quam habuimus, allocutione,1 cum Ara maior Liberianae Basilicae fuit consecrata, quae allocutio impressa legitur in appendice ad torn. 3 Bullarii Nostri, estque num. 3, § 3. Neque id tantum obtinet quoad Altaria Patriarchalium Urbis Basilicarum. Quapropter Nos prae oculis habentes id, quod gessit Sixtus V Pontifex, cum ad Philippum II Hispaniarum Regem dono mittens Altaris mensam a se consecratam, super quam, in sanctorum Album referens S. Didacum, Missae Sacrificium obtulerat, Personas simul designavit, quibus indulgebat, ut ad idem Altare Missam celebrarent; idem plane praestandum duximus tunc quum ad clar. mem. loannem V defunctum Lusitaniae Regem misimus Altare a Nobis consecratum in Ecclesia S. Antonii Lusitanae Natio­ nis in Urbe, uti videre est ex Nostris litteris ad praefatum Regem datis die decima quinta lanuarii 1745 iam typis evulgatis.2 Quod ipsum denique iterato praestitimus quoad Altare Assisiensis Basilicae, Papale et ipsum declaratum; sancivimus namque in Nostra Constitutione incipiente Fidelis Dominus, data sub annum 1754, inserenda torn. 4, Bullarii Nostri, qui nunc colligitur, et imprimitur, 1 ne cui liceat in ipso sacra peragere mysteria sine expresso 1 Cf. N. 408. ‘ Cf. N. 352. ’ Cf N. 427. -«Ιφ* ■->>>- 543 Induito Apostolico; subindeque eadem in Constitutione Personas designa­ vimus, quibus offerendi ad praefatum Altare Sacrificii facultatem indulgebamus. Animadversum namque fuit, pro ea, quae est inter Assisium et Urbem distantia, fieri nullo modo posse, ut qui dignus haberi poterat celebrandi ex religioso quodam affectu ad praedictum Altare, peculiare indultum obti­ neret. § 10. Constituto autem, datoque ut qui etiam honoris causa a Romano Pontifice recepit inferiorem Ordinem, puta, Diaconatum, non possit ab Infe­ riore ad Presbyteratus Ordinem promoveri, sed a Romano Pontifice, vel alio, de illius tamen licentia, sit promovendus: investigandum expendendumque supcrest, num idem affirmari debeat de eo, qui ordinatus Presbyter a Pon­ tifice, consecrandus est in Episcopum, nimirum, an consecratio in Episcopum sit a Pontifice, vel alio per ipsum delegato peragenda, quod Inferiori id agere non liceat. Hic autem Nobis videris vehementer causa nostra commo­ veri, quasi ingressi simus immensum pelagus Scholasticarum quaestionum, an scilicet Episcopatus sit Ordo a Presbyteratu distinctus, num adaequate, vel potius inadaequate distinctus, num Character in Episcopali Consecra­ tione impressus alius sit a Charactere impresso in susceptione Presbyteratus, vel potius sit eiusdem extensio; eoque vehementius causa Nostra commo­ veri videris, perpendens animo, investigandum Nobis fore historicum factum, quod conferre plurimum poterit ad praefatas involutas quaestiones schola­ sticas elucidandas; estque illud: an fuerit unquam ad Summum Pontifica tum, vel ad Episcopatum canonice promotus, qui Presbyter non esset, sed simplex Diaconus, antea ipsi non collato Presbyteratu, sed tantummodo eidem ministrata Episcopali Consecratione, ex ea persuasione, quod insit videlicet Episcopali Consecrationi eminenter, ut aiunt, collatio Ordinis Presbyteralis; de qua quidem celebri controversia, Aeneas Parisiensis Epi­ scopus in suo libro Adversus obiectiones Graecorum, pag. 210, apud Lucam de Achery, tom. 7 Spicilegii, pag. 148, primus, ad refellendam Graecorum obiectioncm, de qua inferius redibit sermo, in partem affirmantem concessit, cui quoque adhaesere Pater Mabillon in suis Commentariis ad Ordinem Ro­ manum, tom. 2 Musei Italici, pag. 119, Martene, De antiquis Ecclesiae riti­ bus, lib. 1, cap. 8, art. 3, num. 10, Pagi Breviario Romanorum Pontificum, in Vitam S. Sabiniani Pontificis, Sandini in Notis ad vitam S. Leonis Magni. Negantem vero viriliter tuentur Morinus, De sacris Ordinationibus, part. 3, exercit. 11, cap. 2, ubi haec scribit: Nullum extat exemplum Episcopatus non Presbytero collati. Idipsum asseritur a Juenin, De Sacramentis, dissert. 8, De Sacramento Ordinis in communi, quaest. 8, cap. 4, cuius haec sunt verba: Nulli unquam collatus fuit Episcopatus Ordo, nisi qui Presbyterali iam insi­ gnitus esset. Haecque ipsa sententia solide confirmatur ab erudito Sacerdote Catalano, vel nunc in humanis agente, in suis elegantibus Commentariis ad Pontificale Romanum, tit. 13, De Consecratione electi in Episcopum, § 7, num. 3. At Nos ea persuasione ducimur, posse quaestionem enodare, atque dirimere, intactis omnino relictis Scholasticis controversiis; ipsa etiam decli­ nata provincia inquirendi in factum historicum, de quo siquid deberemus attingere, assereremus, haud ita certum esse, quemadmodum non nemo sibi 544 Romani Pontifices blanditur, Diaconus electos in Pontifices, vel Episcopos, non recepisse Prebyteralem ordinem, antequam consecrarentur Episcopi, sed a Diaconatu ad Pontificatum, vel Episcopatum, per solam Episcopalem consecrationem con scendisse. § 11. Etenim (liceat hic leviter attingere, nec plane inopportuna digres­ sione nonnihil immorari) etsi commemorentur plures, qui simplices Diaconi, primis octo Ecclesiae saeculis, fuerunt in Summos Pontifices electi, atque iisdem saeculis multos etiam adinvenire sit Diaconos, qui Episcopi evasere, uti noscitur ex Diurno Romanorum Pontificum edito ab Holstenio, quod opus censetur saeculi septimi: quod factum est ob gerendorum negotiorum participationem, quam sibi Diaconi, ac praesertim Archidiaconi, in Pontifi­ catus, vel Episcopatus administratione sumebant, quemadmodum perbelle advertit Papebrochius in Conatu in Vitam S. Leonis, pergitque Garnerius in suis notis ad citatum Diurnum Romanorum Pontificum, cap. 3, tit. 3, neque in Vitis Diaconorum, qui Pontifices facti sunt, mentio occurrat de collate ipsis Presbyterali Ordine ante Consecrationem Episcopalem: ex hoc tamen antecedenti nunquam inferri tuto poterit, non fuisse iisdem anteCon secrationem Episcopalem collatum Ordinem Presbyteratus; imo vero locum habet praesumptio, commemoratis priori veluti extremo, Diaconatu nimirum, nec non posteriori, scilicet Episcopatu, non fuisse neglecta intermedia, ac proinde ipsam Presbyteratus collationem. § 12. Advertunt quidem accurati, eruditique oppositae sententiae propu­ gnatores, cum Photius caetera inter obiecta in Ecclesiam Latinam proposita, hoc quoque inseruisset, Episcopos assumi ex Diaconis, non collato ipsis antea Presbyteratu ; post Photii obiectionem, in electionibus Diaconorum in Pontifices, conspici perspicue expresseque adnotatum, fuisse ipsis, ante Papalem Consecrationem, collatum Ordinem Presbyteratus. At ne id quidem salis, ut tuta fiat assumptio; reponi namque verosimilius potest, Photium tot inter falsas criminationes adversus Latinam Ecclesiam excogitatas, eam quoque proposuisse, Diaconos nimirum inungi Episcopos, non collato ipsis antea Près byterali Ordine; criminationis causa nimirum exinde per ipsum derivata, quod videret, in actis electionis Diaconorum ad Summum Pontificatum,vel ed Episcopatum, nullam fieri mentionem de collato Presbyteratu; ideoque ad ipsam quoque incusationis speciem removendam, existimatum fuisse per opportunum in historica narratione Electionis Pontificum et Episcoporum, qui antea Diaconi erant, meminisse Sacerdotalis Ordinis iisdem collati: quae quidem animadversiones ut minimum probabiles multum detrahunt iactatae certitudini, Diaconos quondam consuevisse in Pontifices, Episcoposve, Ordine Presbyterali non suscepto, consecrari. § 13. Sacro Tridentino Concilio, sess. 22, cap. 2, De Reform., cavetur, ne eligi quisquam possit Episcopus, qui sex antea mensibus non fuerit sacro Ordine initiatus : Quicumque posthac ad Ecclesias Cathédrales erit assumen­ dus, is non solum natalibus, aetate, moribus, vita, ac aliis, quae a sacris Canonibus requiruntur, plene sit praeditus, verum etiam in sacro Ordine antea saltem sex mensium spatio, constitutus. Cumque ulterius non progrediatur Concilium, nec edicat, electum huiusmodi, antequam Consecrationem recipiat Romani Pontifices 545 Episcopalem, ordinandum Diaconum et Presbyterum; quis unquam auserit asserere, ex Tridentini sanctione, Subdiaconum fieri posse Episcopum, aut unquam Subdiaconos consecratos fuisse Episcopos, Diaconatu, ac Ordine Presbyterali non suscepto? Imo vero quisque consentiet, satis fuisse Con­ cilio innuere, quo gradu esse deberet assumendus in Episcopum, nec censuisse, exprimendos tunc caeteros sacros Ordines, quibus erat ante Episco­ palem consecrationem initiandus. § 14. Ad haec, cum post plures annos a Tridentino Concilio obtinuerit stylus inserendi in Bulla data ad Subdiaconum electum in Episcopum, sequen­ tia verba, antea praetermissa: Tecum, ut Ecclesiae N. praefici, iliique prae­ isse, ipsamque in spiritualibus, et temporalibus regere, et gubernare, ac munus Consecrationis praedictum, postquam tamen ad Sacros Diaconatus, et Presby­ teratus Ordines te promoveri feceris, etc., uti videre est apud Rigantium ad regul. 24 Concellariae, torn. 2, § 1, num. 17. Quis unquam in Bulla perle­ gens praedicta verba antea non adhibita, tum fidenti animo erit, ut asserat, intermedio tempore, inter Concilium Tridentinum, invectamque praxim inse­ rendi in Bulla praememoratam formulam, Subdiaconos consecrari consue­ visse Episcopos, non praesuscepto Diaconatu et Presbyteratu? Fatebitur quisque, placuisse ex accuratiori quodam studio id in Bulla exprimere, quod antea non exprimebatur quidem, sed pro indubio certoque habebatur. § 15. Verum, rem nostram repetentes, retinentesque, quod mox supra sumus polliciti, velle Nos propositum quaesitum dirimere, intactis penitus relictis quaestionibus scholasticis satis involutis, praetermissoque accurato examine praefati historici facti, dicemus, sublatis Electionibus olim celebrari solitis a Cononicis vacantis Ecclesiae, ob gravia inde profluentia incommoda, restitutaque veteri disciplina, providendi Episcopatibus per Apostolicam sedem; salvis tamen Concordatis initis cum aliquibus Nationibus, in quibus, retentis Electionibus, earum confirmatio reservatur Romano Pontifici, in eumdein quoque recidit ius consecrandi Episcopos, vel constituendi delegatos ad Consecrationem peragendam; etsi superioribus saeculis Suffraganeorum consecratio esset Metropolitae reservata, nec manus in ea apponeret Summus Pontifex, praeterquam si quandoque Metropolita iniuste Suffraganeum con­ secrare abnueret, veluti noscitur ex Rhemensi historia Frodoardi, atque etiam ex Annalibus Cardinalis Baronii ad annum Christi 885, ubi cum Pontificem Stephanum VI appellasset electus ad Episcopatum Lingonensem, retulissetque, Lugdunensem Archiepiscopum Metropolitani suum detrectare, ipsi con­ secrationis munus impertiri, praemissis iteratis monitionibus, ut imploratam Consecrationem perageret, ipsoque Archiepiscopo in sua contumacia obfirmato, Pontifex, usus competenti sibi in universam Ecclesiam auctoritate, in Episcopum eumdem consecravit. Vigens nunc temporis disciplina describitur a Gonzalez in cap. Nec Episcopus, num. 6, De temporibus Ordinationum, per haec verba : Hodie consecratio Episcoporum, non ex Metropolitani iussu, sed Pontificis mandato fit ; cum enim Romanus Pontifex sibi reservaverit Cathedralium Ecclesiarum collationem, similiter ab eius libito pendere voluit Epi­ scoporum consecrationem: quod ipsum in Pontificali Romano quoque accurate describitur, tit. De consecratione electi in Episcopum, haecque sunt verba Romani Pontifices Nemo consecrari debet, nisi prius constet Consecrptori de commissione con­ secrandi, sive per litteras Apostolicas, si sit extra Curiam, sive per commis­ sionem vivae vocis oraculo a Summo Pontifice consecratori factam, si conse­ crator ipse sit Cardinalis: pergitque Schmier, tom. 1, Jur., lib. 1, tract 3, cap. 1, num. 569: Moderno iure consecratio Episcoporum, et Archiepiscoponm, Summo Pontifici reservata est; et ab eo specialiter delegandam esse, comminiter dicitur. § 16. Munificus Nobis Pontifex Benedictus XIII curavit pro viribus inta­ ctum servare ius Pontificium, salvo, vel certe quominus fieri potuit imminuto veteri iure Metropolitico expresso in Cap. Si Archiepiscopus, et in Cap. Na Episcopus, de temporib. Ordinationum, quoad consecrationem Suffraganeorum. Itaque cum animadvertisset, consuetam Bullam, qua absentibus Episcopis fit facultas suscipiendi consecrationem, conceptis hisce verbis expressam esse: Cuicamque, quem maluissent, Catholico Antistiti, gratiam, et communionem Sedis Apostolicae habenti: iussit, Mandatum de consecrando, quod Suffraganto Episcopo concederetur, imposterum dirigi ad eius Metropolitanum, tribula simul ipsi facultate, si aliquo detineretur impedimento, subdelegandi alium sibi benevisum Episcopum: casu autem sese offerente consecrandi Metropo­ litani, constituit, ut Mandatum de consecrando antiquiori Episcopo Suffraganto inscriberetur, superaddita facultate, aliquo superaccedente impedimento, eum, quem maluisset Episcopum, substituendi. Verum tot tantaeque excitatae expo­ stulationes, et querelae, non solum propter incommoda, sed et ob sumptus necessario subeundos, si Suffraganeo adeundus fuisset suus Metropolita, ul consecraretur, vel Metropolitae Suffraganeus per ipsum consecrandus, ut quum Nos nullis licet Nostris suffragantibus meritis, ad Summum Pontifi­ catum fuimus evecti, restitutam invenerimus veterem formulam, iuxta quam, uti praedictum est, Mandatum de consecrando ad eum dirigitur Episcopum, quem sibi consecrandus elegit. Nec Nobis aliud quidquam datum, quam aliquid praescribere circa Episcoporum consecrationes, quae in Urbe pera guntur; statuimus namque, Consecrandum, cui facultas fit eligendi Conse­ cratoris, seligere debere aut unum ex Cardinalibus Episcopali Charactere insignitum, aut aliquem ex quatuor Patriarchis plerumque in Urbe residen­ tibus, scilicet vel Constantinopolitanum, vel Alexandrinum, vel Antiochenum, aut Hierosolymitanum; eo tantum excepto casu, quo nemo ex praefatis, quod perdifficile est, oblatum sibi consecrationis peragendae munus acceptum haberet; in hac quippe casus hypothesi, facta est Episcopo Consecrando facultas adeundi alium quemcumque Archiepiscopum, Episcopumve, qui ei consecrationem impenderet. Neque in his edendis sanctionibus excidii Nobis Metropolitarum memoria; cum constituerimus, ne, si in Urbe praesentes sint Metropolita, eiusque Suffraganeus, consecratio Suffraganei cuiquam, prae­ terquam suo Metropolitae, delegetur. I § 17. Evincit historica haec narratio, quandoquidem Episcopi, sive a Summo Pontifice, sive a proprio Episcopo in Presbyterum ordinati, Conse­ cratio est Summo Pontifici reservata, nunc temporis ius esse Pontificibus praecipuum, consecrationem Episcopalem peragere, vel aliis eam peragendam delegare; ideoque omnino extraneam fieri quaestionem, num, sicuti ordi Romani Pontifices 547 natus Diaconus a Pontifice, ab uno tantummodo Pontifice, vel ab alio ex eiusdem Mandato potest ad Presbyteratum promoveri, idem pronunciandum sit de Sacerdote per Pontificem ordinato, qui inaugurandus est Episcopus, nimirum huius quoque consecrationem a Papa tantummodo, sive ab alio per ipsum delegato, esse perficiendam. Extraneae itidem fiunt quaestiones scho­ lasticae de Episcopatu, sit ne ille Ordo distinctus a Presbyteratu, an impressus per ipsum character alius sit a charactere impresso in susceptione Presbyte­ ratus, vel sit eiusdem ampliatio, extensioque; eodemque loco habenda est quaestio historica num Diaconi fuerint unquam ad Summum Pontificatum, vel Episcopatum assumpti, non praesuscepto Presbyterali Ordine: positiva quippe lex viget, reservans Pontifici Maximo Episcoporum Consecrationes, sive Episcopatus Ordo distinctus sit a Presbyteratu, sive non; et impressus in eo suscipiendo character alius sit, vel potius ampliatio characteris per Presbyteratum impressi; fuerintve alias, vel non fuerint inaugurati Pontifices, seu Episcopi, Diaconi non antea Sacerdotes ordinati, ob eam rationem, quod in Episcopatu eminenter contineatur Presbyteratus. Huiusmodi enim quae­ stiones nullum praestare possunt impedimentum iuri consecrandi Episcopos, ad Pontificem, uti praedictum est, devolutum, iisdemque locus tantummodo erit quoad peractas consecrationes: quum nemo prohibeat disceptare, num Episcopatus sit Ordo a Presbyteratu distinctus, an character in Episcopali consecratione impressus differat, vel potius sit ampliatio quaedam characteris in collatione Presbyteralis Ordinis impressi, itidemque an vetustioribus tem­ poribus a Diaconatu factus sit transitus ad Episcopatum, Ordine Presbyterali non antea suscepto. § 18. Res Nobis videtur satis perspicua; at quoties ad eandem vel magis illustrandam exemplo aliquo opus esset, illud minime desideraretur. Fuit alias instituta quaestio, an qui a Pontifice Ordinem suscepisset, exemptus propterea maneret a jurisdictione proprii Episcopi; et Pontifex Innocentius III in sua Decretali Per tuas, de maioritate, et obedientia, negativum edidit responsum: Ad quod breviter respondemus, quod, etsi decens sit, at illis, quantum convenit, a te inter alios tibi subditos deferatur, quos benignitas Apostolica collatione ipsius Ordinis honoravit, per eam tamen ab obedientia, quam alias tibi debent, minime absolvuntur. Hac sublata quaestione, alia io medium prolata est; nimirum, an praeservata ab Innocentio III obedientia eousque pertingeret, ut si Ordinatus a Pontifice esset a collato sibi Ordine suspendendus vel· deponendus, praestari id posset ab Episcopo, vel potius esset Pontifici reservatum. Glossa, Innocentius, aliique apud loannem Andream in suis Commentariis in Cap. Per tuas, num. 5, de maioritate, et obedientia, docent praestari id non posse ab Episcopo. Oppositae sententiae adhaerent Abbas, num. 2, Felinus, col. 1, Layman ad praecitatum Capitulum. Hallier autem part. 2, sect. 5, cap. 3, art. 9, § 1, num. 6, mediam quamdam sequitur viam: censet nimirum, debere Episcopum conficere processum, et ad Pon­ tificem transmittere, ut ipse in eum, quem ordinavit, sententiam proferat; id ita exposcente obsequio Summo Pontifici exhibendo. Hoc posito, si, ob prae­ notatam opinionum varietatem de Ordinato a Pontifice in Diaconum, vel Presbyterum, quoties res est de eo suspendendo, vel deponendo ab Ordine 548 Romani Pontifices suscepto, exposceret quisquam, quomodo transigendum sit negotium, quoties consecratus a Pontifice Episcopus, suspendi, deponive promereretur, nulli interposita mora quisque responderet, unius Pontificis esse suspensionis, vd depositionis poenam irrogare; cum sacris Canonibus, sacroque ConcilioTridentino cautum sit cap. 8, Sess. 13, de Reform., ut Episcoporum causie, in quibus pro criminis obiecti qualitate, comparere debeant, coram Pontifice Maximo referantur, et terminentur, sive fuerint Episcopi ab ipso consecuti, sive ab alio quocunque per ipsum ad id delegato. Idipsum igitur, et in hac facti specie statuendum est, ius esse praecipuum Romani Pontificis peragere per se, vel aliis peragendam delegare Consecrationem Episcopi sive a Pon­ tifice, sive ab Ordinario suo in Presbyterum ordinati; urgente quoad utramque facti speciem eadem ratione, intermediae legis peculiaris, perspicuis verbis conceptae, omnemque submoventis controversiam. § 19. Cum itaque, uti praedictum est, reservata sit Pontifici consecratio, ab ipsomet, vel ab alio ex eiusdem mandato, peragenda, videris ipse ex Nobis modeste sciscitari, de tua Consecratione quid Nobis sit in animo. Cui quidem interrogationi respondemus, propositum Nobis esse, eamdem per Nos ipsos peragere, sequendo exemplum factae tibi collationis Diaconatus et Presby­ teratus a Munifico Nobis Pontifice Benedicto XIII, necnon in publicum testi­ monium amoris, quo te, virtutemque tuam complectimur, gratamque memo­ riam eius, qua Nos prosequebatur praedefunctus Patruus tuus Urbcvetanus Episcopus, benevolentiae. Verum quia, qua saepe laboramus, podagra efficere Nos potest minus idoneos satis prolixae functioni per Nos obeundae, si id unquam (quod Deus avertat), contingeret, praesentes saltem adesse volumus functioni per alium ex speciali delegatione Nostra absolvendae. § 20. Peragendae functionis dies erit 28 mensis labentis, dicata celebri­ tati Ss. Simonis et ludae, ita etiam statuente Pontificali Romano: Slatata die consecrationis, quae debet esse Dominica, vel Natalitium Apostolorum, vel etiam festiva, si Summus Pontifex hoc specialiter indulserit. Locus, atque hora indicabuntur tibi a Praesule Reali primo Nobis Caeremoniarum Magistro. Peracta autem Consecratione, siquae se obtulerit occasio alias ad te con­ scribendi litteras, te non titulo Dilecti Fili, veluti nunc, sed Venerabilis F'rattr, compellabimus, qui quidem titulus adeo inhaerens est Characteri in Conse­ cratione impresso, ut ne eo quidem careant Episcopi, qui Episcopalem Cha­ racterem illicite, mato eorum fato, dummodo valide receperint. Hac de re actum fuisse comperimus in particulari Congregatione de Propaganda Fide, habita 8 Novembris 1631, in qua quaesitum fuit, quo honoris titulo Pontifex appel­ lare posset Patriarchas, Archiepiscopos, Episcoposque Schismaticos; cumque celebris Pater Waddingus adeo Bullarum, Breviumque peritus, asseruissci,dum­ modo valida fuisset eorum Ordinatio, Pontifices rationem habentes impressi per eam Characteris, iisdem semper tribuisse titulum Venerabilis Fratris, hoc ita servandum esse, statutum fuit. Ipsique vidimus, in nonnullis Bre­ vibus datis a Summo Pontifice Innocentio XI ad loanncm Patriarcham Ale­ xandrinum Schismaticum, quibus illum ad sanctam Unionem invitabat, ac in aliis datis ab Innocentio XII Pontifice ad Archiepiscopum Aethiopiae, quibus ipsum hortabatur, ut audiret Patrem de Salem, ciusque Socios Minores Obsci Romani Pontifices 549 vantes Reformatos, de unione ipsius, universaeque Nationis suae cum Romana Ecclesia secum acturos, ob pracadductam rationem, titulum Venerabilis Fratris iisdem attribui: praeter complura alia exempla videnda in collatione Brevium Pontificis Clementis XI, et nominatim tom. 1, pag. 575, et torn. 2, pag. 135. Atque huic Epistolae finem imponimus, Apostolicam tibi Benedictionem imper­ tientes. (Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 486-505]. 443. Benedictus XIV, ep. encycl. Quam grave, 2 aug. 1757. 1 i § 1. Quam grave horrendumque scelus admittat, quicumque Sacerdotali Ordine non initiatus, Sacrificium Missae celebrare praesumit, superfluum cen­ semus multis verbis demonstrare; quum omnibus perspectae sint rationes, ob quas sacrilegum huiusmodi crimen merito detestandum, atque districto poe­ narum gladio vindicandum censetur. Satis itaque erit Apostolicas Praedeces­ sorum nostrorum Constitutiones hic indicare, quibus severissimae adversus memorati criminis reos poenae statuuntur; quae scilicet a fel. rec. Paulo IV, Sixto V, Clemente VIII,2 et Urbano VIII3 Romanis Pontificibus editae fuerunt; quarum sanctionibus decernitur, ut quicumque Sacerdotali charactere desti­ tutus, compertus fuerit Missam celebrasse, Foro saeculari puniendus tradatur. § 2. Has omnes Constitutiones Nos ipsi memoravimus, et confirmavimus in nostra, quam usque ab anno Incarnat. Dom. mdccxliv Pontif. Nostri IV, sub Dat. xii Kai. Maias edidimus, cuius initium est: Sacerdos in aeternum, * quaeque impressa est in Bullario Nostro tom. I, num. 97, ubi praeterea plures tolluntur exceptiones, et subterfugia, quae per Defensores reorum afferri solebant, ut cos eximerent a decreta poena traditionis brachio saeculari; quantumvis legitimis probationibus plane constaret, eosdem, Sacerdotali ordinatione nunquam suscepta, Missam celebrasse. § 3. Quamvis autem Ecclesia praefatos celebrantes non promotos, iustitia sic exigente, saeculari Foro tradendos decreverit; quum tamen eadem pia mater sit, et ut omnibus constat, lenitatis et misericordiae viscera gerat, nec unquam omisit, nec adhuc desinit mansuetudinis suae argumenta praebere, tum in statuenda forma degradationis verbalis, quae realem degradationem praecedit, tum in ipsa reali degradatione exequenda; tum denique in pro­ vidis legibus, ct cautelis editis atque susceptis, ut nequissimos homines arceret a sacrilego ausu sese immiscendi Sacrorum Mysteriorum celebrationi, absque Sacerdotali ordine ct charactere; viam illis quodammodo praeoc­ cupando, qua in praefatam poenam traditionis brachio saeculari proruere possent. 1 Ad Patriarchas, Archiepiscopos, et Episcopos, Locorum Ordinarios. ’ Cf. N. 188. 1 Cf. N. 207. * Cf. N. 341. 550 Romani Pontifices § 4. In Pontificali Romano habetur forma degradationis verbalis, per quam videlicet profertur sententia decernens realem degradationem, non minus in eos, qui Sacris Ordinibus, excepto Presbyteratu, insigniti sunt, quam et in caeteros Clericali tantum Tonsura, aut Minoribus Ordinibus initiatos. Hoc solum inter utrosque intercedit discrimen, quod in Clericos Minorum Ordinum, aut simpliciter Tonsuratos, verbalis degradatio peragitur, seu, quod idem est, degradatio realis decernitur, a solo Episcopo, absque aliorum quorumcumque interventu: in alios vero Maioribus Ordinibus infra Sacerdotium insignitos, non licet Episcopo ad verbalem degradationem proce­ dere, nisi assistentibus, et suffragium simul ferentibus aliis quibusdam per­ sonis, quarum praesentiam, sententiamque Canonicae Leges exposcunt. § 5. Celebris est Decretalis Praedecessoris Nostri Bonifacii Papae Vlll, in Cap. Degradatio, ae Poenis, in sexto, ubi haec leguntur: Saper quo libi taliter respondemus, quod verbalis degradatio, seu depositio ab Ordinibus, vel Gradibus Ecclesiasticis, est a proprio Episcopo, sibi assistente in degradation Clericorum in sacris constitutorum Ordinibus certo Episcoporum numero defi­ nito Canonibus facienda; quamquam proprii Episcopi sententia, sinealionun Episcoporum praesentia, sufficiat in degradatione eoram, qui Minores dumtaxat Ordines receperunt. § 6. Notae sunt etiam sanctiones Canonum, quos indicat Glossa Cano­ nica, in cit. Cap. Degradatio, in verb. Canonibus, de poenis, in sexto, quique definiunt numerum Episcoporum, qui assistere debent, ubi pronuncianda sit degradatio verbalis adversus Clericum in Maioribus Ordinibus constitutum. § 7. Nec quemquam latere potest quod in Sacro Concilio Tridentino statutum fuit Sess. XIII, cap. 4, de reform., ubi quum animadversum luisset, non ita facile in occurrentibus degradationum casibus reperiri posse nume­ rum Episcoporum a Canonibus requisitum, facultas fit Episcopis procedendi etiam absque illis; adhibitis tamen, sibique ea in re assistentibus totidem Abbatibus, in Civitate, aut Dioecesi residentibus, atque usu Mitrae et Baculi ex Apostolicae Sedis induito decoratis, vel, si hi non adsint, aliis personis in Ecclesiastica Dignitate constitutis, matura aetate, et sacrarum legum scientia spectabilibus. § 8. Quoniam vero iuxta veterem disciplinam, verbales degradationes peragebantur in Synodis Provincialibus, et in his quidem singuli Episcopi suum proferebant suffragium; quum nunc Episcopi, vel alii Ecclesiastici viri, de quibus diximus, locum gerant Patrum in.Conciliis Provincialibus assi­ dentium, facile intelligitur, in hos derivatum esse ius ferendi suffragii in degradationibus verbalibus, ad quas, uti Assessores, invitantur; quemadmo­ dum plene demonstratum a Nobis fuit in nostro Tractatu De Synodo Dioecesana, lib. 9, cap. 6, num. 4, novissimae edit. § 9. Verbalem degradationem sequitur degradatio realis, cuius exequendae ratio distincte praescribitur in Pontificali Romano. Et in hac etiam Ecclesia minime omittit perspicua lenitatis, et pietatis suae argumenta praebere. Ete­ nim priusquam degradatum tradat saecularis Curiae Ministro, pro eo effica­ citer deprecatur, ne poena mortis, aut mutilationis membrorum eidem infli­ gatur: Domine ludex, verba sunt citati Pontificalis, rogamus Vos cum omni Romani Pontifices 551 affictu, quo possumus, ut amore Dei, pietatis, et misericordiae intuita, et nostrorum interventu precaminum, miserrimo huic nullum mortis, vel mutilationis periculum inferatis. Multoque ante Pontificalis Romani compilationem, idipsum expressum legitur in Cap. Novimus, quod est Innocentii ΙΠ, De verbor. signifie., ibi: Pro quo tamen, sermo est de degradatb, saeculari Curiae tradendo, debet Ecclesia efficaciter intercedere, apud ludicem laicum ut citra mortis periculum, circa eum sententia moderetur. Videri quoque potest Alteserra ad cit. Cap. Novimus, de verb, signifie., ubi plures colligit Patrum auctoritates congruentes iis, quae in praeindicata Decretali statuuntur. § 10. Ad confirmandum autem assumptum nostrum, de summo pietatis studio, quo Ecclesia etiam nil tale meritos prosequitur, viamque ipsis inter­ cludere nititur, ne mortis poenam per delicta incurrant: dicimus, antiquissima providentia cautum fuisse, ut qui e propria in alienam Dioecesim transgre­ ditur, nisi fuerit in hac plane cognitus, secum ferat Ordinarii sui literas, quibus fides fiat, eum esse Sacerdotem, nulloque, quod sciatur, Canonico impedimento detentum, quominus Sacra Mysteria celebrare queat. Iam id decretum habetur in Sacra Chalcedonensi Synodo; ubi quum interdictum legatur Clerico atque Lectori, e sua in aliam Dioecesim commigrare, non praeobtentis memoratis literis, quas Discessus appellamus, a proprio Episcopo: lacobus Cuiacius, aliique post eum accurati Scriptores, monuerunt, cum vera Textus lectione non congruere verbum, Lectori, sed ignoto; quemadmodum et ipsi adnotavimus in nostra Institutione 34 editionis latinae, § 1. Quod si vetustiora etiam propositae disciplinae principia investigare libeat, consuli possunt Canones, qui Apostolici vocantur, apud Cotelerium in editione Patrum Apostolicorum, tom. I, lib. S, inter quos adest Canon XIII, ita decer­ nens : Si quis Clericus, aut laicus, a communione suspensus, vel communicans, ad aliam properet Civitatem, et suscipiatur praeter commendatitias literas; et qui susceperunt, et qui susceptus est, communione priventur : excommunicato vero proteletur ipsa correptio, tamquam qui mentitus sit, et Ecclesiam Dei sedu­ xerit. Consonat huic Canon XXXIV, ut patet ex subiectis illius verbis: Nullus Episcoporum peregrinorum, aut Presbyterorum, aut Diaconorum, sine commondalitiis suscipiatur epistolis, et cum scripta dedulerint, discutiantur attentius; et ita suscipiantur, si probatione pietatis extiterint; sin minus, nec quae sunt necessaria subministrentur eis, et ad communionem nullatenus admittantur, quia per subreptionem multa proveniunt. § 11. Porro, quidquid disputent eruditi de vero Canonum Apostolicorum Auctore, certum est, eos magnum auctoritatis pondus habere, quum saltem saeculo Ecclesiae tertio decurrente collecti fuerint ex pluribus Conciliis ante Nicaenam Synodum celebratis; uti nunc temporis inter sacrarum antiquitatum investigatores convenire videtur. § 12. Sanctissimis hisce legibus conformes sunt Concilii Tridentini san­ ctiones; conformes sunt Epistolae Encyclicae a Congregationibus Urbis ad Ecclesiarum Antistites saepe transmissae. Idque etiam pro firmo tenendum est, quod licet non oporteat Episcopum sollicitum esse de Regularibus, qui in propriis Ecclesiis Missas celebrare intendunt, quum eius rei cura reser­ vata sit eorum Superioribus Regularibus; si quis tamen saecularis Sacerdos 552 Romani Pontifices in Ecclesiis Regularium Missam celebrare velit, hic etiam debet literas Disces­ sus a proprio Ordinario obtentas exhibere Episcopo, in cuius Dioecesi Sacrum vult peragere, uti videre quoque est in Nostra Institutione 34, latinae edi­ tionis, § 1. § 13. Veterem hanc, iustissimamque sanctionem, de cuius executionc plura tradiderunt nostri Scriptores pragmatici (quos inter merito memorandus est diligentissimus Monacellius, Formulae. Legal., Part. 1, Tit 4, Formul. 8, pag. 81, et Formul. 6, pag. 79, item Tit. 6, Formula 18, pag. 160), providis excogitatis cautelis plurimum roboravit magnus Ecclesiasticae disciplinae restitutor S. Carolus Borromaeus, cuius hac de re Decreta pluribus in locis extantia studiose legenda, et expendenda monemus; videlicet in Concilio Provinciali Mediolanensi primo habito anno 1565, part. 2, in secundo pariter Provinciali anni 1569, tit. 2, Decret. 1, ac in Provinciali tertio, anni 1573, item in Instructione ad Sacerdotes de celebratione Missae, ac denique in Concilio Provinciali quarto celebrato anno 1576. Quibus in locis constitutum habetur, ut Parochus, in cuius Paroecia Sacerdos alienigena domicilium figit, si id per Dioecesim contingat, intra octo ad summum dies, illius adventum nunciare debeat Vicario Foraneo, qui rem ad Episcopum deferat; si autem in Civitate, Parochus ipse de omnibus certiorem faciat Episcopum, qui sibi literas Discessus ab huiusmodi Sacerdote exhiberi mandet, easque inspiciat, totumque earum tenorem sedulo expendat. Si enim Ordinarius subdito sibi Sacerdoti licentiam abessendi ad certum definitumque tempus induisent, facultas celebrandi Missam eidem non ultra tempus illud concedenda decer­ nitur. Notanda quoque iubetur dies, qua expeditae fuerunt literac Discessus; ne scilicet ante eam diem, qua inspiciendae, ac discutiendae offeruntur, anti­ quiores sint duobus, vel quatuor, aut respective sex mensibus; duobus nimi­ rum, si literae confectae sint intra Provinciam ; quatuor vero, si extra Pro­ vinciam, in Italia tamen expeditae fuerint; sex denique, si extra Italiam datae comperiantur. § 14. Ex omnibus hisce tum generalibus, tum peculiaribus sanctionibus manifeste desumitur, quantopere Ecclesia abhorreat ab ea poena ad effectum perducenda, quam Sacri Canones in Celebrantes non promotos sanxerunt; quandoquidem tot veluti aggeres hominibus obiiciuntur, ne in eiusmodi delictum labantur, unde locus fiat execution! eiusdem poenae Sacris Legibus definitae. § 15. Maioris tamen ponderis, ad hoc ipsum evincendum, est id, quod subiicimus. Sistit se aliquis coram Ecclesiastico Indice, seque ipse denunciat, quamvis Sacerdotali Ordine destitutum, Missarum Sacrificia celebrasse, vel etiam Sacramentales Christifidelium Confessiones audisse. Ita se sponte sistens, eo privilegio gaudet, ut impositis ipsi salutaribus poenitentiis, dimit­ tatur; nisi tamen in ipso suo Constituto diminutus, ut aiunt, vel aliunde praeventus fuerit; in his enim casibus carceribus custodiendus includitur. Sed si idem subinde ludici interroganti, an sciat causam, ob quam carceribus mancipatus sit, statim, non expectatis ulterioribus interrogationibus, seu quae­ sitis, sincere rem totam aperiat; quamvis de illius incursu in poenales Apostolicarum Constitutionum sanctiones non dubitetur; ideoque dignus sit, qui Romani Pontifices 553 saeculari Foro, uti capitalis criminis reus, libere tradatur; nihilominus admit­ titur ad beneficium minorationis poenae, commutata ipsi poena mortis in damnationem perpetuam ad triremes; uti testantur bon. mem. Cardinalis Albitius harum rerum peritissimus, in suo Tractatu, De inconstantia in Fide, part. 1, cap. 14, num. 70: Si vero citatus, et vocatus, ad generalem interro­ gationem, an sciat qua de causa fuerit vocatus, vel sciat causam suae carcerationis, vel quomodo hic reperiatur, fatetur de plano veritatem, is tractatur, ac si esset sponte confessus, et cum eo mitius agitur, praesertim post conde­ mnationem, ut scilicet gravior poena commutetur in mitiorem etc. Et ita fuit resolutum in sacra Congregatione sub die 12 Maii 1604. § 16. Illud etiam animadversione dignum est, quod quamvis in Ponti­ ficali Romano praescripta reperiatur degradatio, etiam a prima Clericali Ton­ sura, licet de hac quaestio sit, an inter Ordines numerari debeat, nec ne; possitque ludex Ecclesiasticus, uti praenotavimus, quando agitur de Mino­ ribus Ordinibus, solus per se verbalem Degradationem peragere, quod ipsi non licet sine aliorum interventu, ubi res est de Ordinibus Maioribus; nihil­ ominus nunc temporis Sacerdotes, aliique Clerici, tam Maiorum, quam Mino­ rum Ordinum, ad Triremes libere amandantur, vel etiam perpetuo carceri mancipantur, sine praevia verbali, multoque minus reali Degradatione; uti cuique perspectum est, et adnotatum quoque fuit a Sacerdote Catalani, Com­ ment. ad Pontif. Roman., Tit. 16, § 4, num. 6, tom. 111. § 17. In Tribunalium Ecclesiasticorum carceribus nunc quoque satis superque reperiuntur aliqui, eo nomine detenti, quod Sacerdotali Ordine carentes, Missas celebraverint, Sacramentales Fidelium Confessiones excepe­ rint, iisdemque etiam Eucharisticam Communionem expetentibus, Particulas distribuerint a se nulliter consecratas. Hos inter, duo erant, qui statim ac interrogati fuerunt, num detentionis suae causam scirent, omnia ingenue confessi sunt; ex quo orta est quaestio, an iidem admittendi essent ad bene­ ficium minorationis poenae; ita nimirum, ut non quidem Saeculari Foro traderentur, tamquam capitis rei; sed potius in Triremes, seu Carcerem per­ petuo detruderentur. § 18. Nulla quidem discordia detecta est in suffragiis eorum, qui sive consulendo, sive indicando, in praedictorum Causis sententiam dixerunt, super eo, an uterque reus poenam traditionis Foro saeculari, atque adeo Capitis poenam incurrisset. Verum nonnulli subdiderunt, attenta eorum prompta confessione, qua unusquisque delictum suum plene aperuerat, non expectatis ulterioribus ludicis interrogationibus; ambos promeritos esse, ut pro sponte confessis haberentur, utque propterea ad Triremes dumtaxat, vel Carcerem perpetuo damnarentur. Alii autem numero plures censuerunt, eosdem, tamquam capitis reos, brachio sacculari libere tradendos esse. § 19. Nos vero, quamvis ob aegritudinis nostrae pervicaciam, Congre1 gationibus super his habitis, ut semper alias Nobis in more positum fuit, interesse non potuerimus; quum tamen subinde omnia perlegere, et expen­ dere non omiserimus, Pontificiae clementiae et mansuetudini magis consen­ taneum existimavimus, in mitiorem sententiam concedere, eo vel magis,quod et Cardinalis Albitius in huius generis rebus adeo versatus, testatum reliqiut Romani Pontifices eiusmodi poenae minorationem, veluti praemium, indulged consuevisse iis, qui ad primam ludicis interrogationem delictum suum integre, aperteque fatentur; et plura suppetunt exempla causarum, quae in similibus circum­ stantiis ita transactae fuerunt. Itaque volumus praefatos reos promeritae poenae minoratione in praesenti casu gaudere, nimirum Triremibus perpetuo addici, ita ut ab iis nunquam dimitti, seu poenae huiusmodi commutationem ullam impetrare valeant, praeter quam a Romano Pontifice pro tempore existente, ac de eorum delictis, cum omnibus adiunctis circumstantiis, edocto; relicta dumtaxat iudicibus facultate, ut quoties perpetuum triremium Opus praefatis reis minime congruere videatur, in illius locum subrogare valeant perpetuam in ergastulo aut carcere reclusionem, si reliqua ipsis ad id neces­ saria non desint. Praeterea volumus atque mandamus, ut quum damnatio ad Triremes, seu ad perpetuam reclusionem, ut supra, praefatis reis formiter intimanda erit, id fiat a ludice, praesentibus iis, qui ad Ecclesiarum Sacraria moderanda deputati sunt, quique ad huiusmodi actum evocandi erunt ab ipso ludice, sub poenis eiusdem arbitrio infligendis; atque ea occasione gravis admonitio iis fiat, de omnimoda observantia et exeeutione eorum, quae saepe praescripta sunt; ne scilicet ignotos Sacerdotes Missam celebrare permittant, nisi postquam Literae Discessus, quas secum a propria Dioecesi prodeuntes attulerunt, recognitae et examinatae fuerint per eum, cui huius­ modi cura demandata est. Idipsum enim praestitum alias fuisse meminimus in hac eadem Urbe, sub fel. rec. Praedecessore nostro Clemente Papa XI, iunc quum saeculari Foro traditus fuit reus quidam capitali poena plecten­ dus, eo quod Sacerdotali Ordine non insignitus, Missam celebraverat. § 20. Cum iis igitur, qui usque nunc comperti fuerint ad Sacrum Pres­ byteratus Ordinem non promoti, Missam celebrasse, aut Sacramentalcs Con­ fessiones excepisse, iuxta rationem hactenus descriptam, a competentibus Iudicibus, et Tribunalibus agendum decernimus. Sed quoniam huiusmodi crimen, utpote gravissimum, et satis superque frequentatum, omni ratione praecavendum, et, quantum fas est, a Christiana Republica eliminandum, extirpandumque Nobis esse cognoscimus; novam hac de re legem a Nobis statutam per Apostolicam Constitutionem, (cuius exemplum Epistolae huic adnexum Fraternitas Tua accipiet) in posterum, post tres scilicet menses ab eiusdem Constitutionis data computandos, omnino servari, et ad effectum perduci mandamus. Tibique interim, Venerabilis Frater, Apostolicam Bene­ dictionem peramanter impertimur. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 538-543J. Romani Pontifices 555 444. Benedictus XIV, const. Divinarum, 3 aug. 1757« § I. Divinarum, humanarumque Legum custodia vigilantiae Nostrae con­ credita hoc Nobis onus imponit, ut et assiduo studio caveamus, ne scelera atque flagitia contra ipsas Leges committantur, et ut ea, quae ab iniquitatis filiis perpetrari contingat, iusto poenarum rigore, ad formam Sanctionum iisdem Legibus adscriptarum, puniri et vindicari curemus. § 2. Sane Nos alias, gravissimum eorum delictum détestantes, qui ad Sacerdotalem Ordinem non promoti, Missarum Sacrificia celebrare, Fidelium Confessiones excipere, et accedentibus ad Eucharisticam Mensam, panem a sese nulliter consecratum distribuere, ausu temerario praesumerent; edita Constitutione, quae incipit: Sacerdos in aeternum, data xu Kal. Maii Anno Incarn. Dominicae mdccxliv Pontificatus Nostri IV, antiquiores Praedeces­ sorum Nostrorum Romanorum Pontificum Constitutiones adversus huius generis delinquentes iampridem editas confirmantes et innovantes, complures alias declarationes, atque cautelas addidimus, ad eliminandum a Christiana Republica sacrilegum eiusmodi facinus maxime opportunas: quae distincte legi possunt in citata Constitutione nostra, impressa in Bullario nostro tom. I, num. XCV11. ' § 3. His tamen ampliorem providentiam nunc superaddere cogimur, ut aliud delinquentibus effugium ibi non cnunciatum, et ab invecta sensim in Tribunalibus consuetudine iam ipsis pene concessum, quo debitas sibi gra­ viores poenas plerique evadere possent, una cum caeteris per dictam Consti­ tutionem nostram sublatis, pariter adimamus. 4. Invenimus siquidem hunc morem hactenus observari consuevisse, ut si Reus constitutus, quum primum a ludice interrogatus fuerit, an sciat qua de causa carccribus inclusus sit, aperte et candide delictum suum fateatur et narret; tunc is, veluti sponte confessus, ad obtinendam poenae minora­ tionem habilitetur; quod nimirum eo recidit, ut ad Triremes, vel ad carce­ rem perpetuo damnetur, sed nequaquam Foro Saeculari tradatur, tamquam capitalis criminis reus, quemadmodum praefatae Praedecessorum nostrorum Constitutiones, a Nobismetipsis, ut supra diximus, confirmatae, et innovatae praescribunt; uti latius a Nobis expositum est in Epistola Encyclica ad Anti­ stites Ordinarios Locorum, et ludices in hac materia competentes, hac ipsa die per Nos data.2 § 5. Quum autem experientia compertum fuerit, plerosque reos, qui Sacerdotali Charactere carentes Missam celebrarunt, aut Sacramentum Poe­ nitentiae nulliter ministrarunt, de huiusmodi Tribunalium indulgentia satis edoctos, vix unquam omittere, quin statim atque carceribus detenti, et coram 1 Cf. N. 341. 1 Cf. N. 443. 556 Romani Pontifices i ludice constituti fuerint, delictum suum diserte confiteantur, ad hoc ut tra­ ditionem Foro Saeculari, extremumque supplicium exinde consequens eva­ dant; quumque hac ratione reipsa eveniat, ut vix ullus sit ex huiusmodi cri­ minis reis, qui moderationem poenae in praefatis Apostolicis Constitutioni bus statutae non obtineat; eoque beneficio fruatur, ut quum Saeculari Foro, tamquam capitali iudicio damnatus, et mortis reus, tradendus fuisset, per­ petuo potius Carceri, aut Triremibus mancipetur: § 6. Idcirco Nos perniciosam huiusmodi praxim de medio tollere coacti, motu proprio, et certa scientia, ac de Apostolicae potestatis plenitudine,per hanc nostram perpetuo valituram Constitutionem decernimus, atque statui­ mus, in posterum, videlicet post tres menses a data praesentium Literarum computandos, nulli amplius Clerico, sive Laico saepedicti criminis reo, pro­ meritae poenae minorationem ullam concedi debere, sive posse, intuitu prom­ ptae, apertaeque confessionis, qua delictum suum in circumstantiis superius enunciatis ludici fassus fuerit; sed, ea non obstante, omnes et singulos in praecedentibus Constitutionibus hac de re editis comprehensos, a ludice competente, in casibus ibidem expressis, praevia etiam degradatione, quatenus opus sit, tradendos omnino fore, et esse Brachio Saeculari, capitali poena puniendos. § 7. Sicque, etc. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. 543-544]. 445. Benedictus XIV, ep. Aestas, ii oct. 1757·' I. Aestas anni 1756 proxime praeteriti variis corporis afflictationibus Nos oppressit, quas aetas nostra gravis admodum, atque non intermissi a prima iuventute labores progignere videbantur. Morbi initium, prout fieri assolet, leviorem vim exserebat: hinc a Nobis ipsis Episcopatus Ordine insignien­ dum esse reputavimus Reverendissimum Dominum Carolum Camucium lustinopolis, sive Aegidae Antistitem, cui rei perficiendae Tu utpote primus Cae­ remoniarum Magister opportuna quaeque disposuisti, et de qua Nos die 20 Octobris 1756 epistolam dedimus ad Praesulem ordinandum, quam typis impressam quartus Bullarii nostri Tomus propediem lucem publicam visurus numero LX1II exhibebit. 2 II. Malum, quod in suo exortu levius videbatur, progressu suo exaspe­ ratum est haud mediocriter; insequentibus quippe mensibus bis morientium viatico muniti, bis extremum inuncti, et bis pariter, iuxta Romanorum Pon­ tificum probatum morem fidem sumus professi. E gravissimis hisce discri­ minibus erutos Domini benignitas in eam Nos constituit corporis habitudi­ nem, qualis nunc est, quaeque intelligentiac facultatem adeo Nobis non eripuit, • Dilecto Filio Magistro Ignatio Reali Apostolicarum Caeremoniarum. ’ Cf. N. 442. Romani Pontifices 557 minuitve, ut divino beneficio eam in ipso augescentis morbi furore conser­ varemus immotam. Exteris non minus, quam publicarum rerum curam geren­ tibus Nos alloquendi facultatem concedimus, opportuna mandata singulis im­ ponentes. Intersumus Consessui, quem Consistorium dicunt, et S. Officii Congregationi semel in hebdomade sub nostro obtutu haberi solitae. Scri­ ptorum calamus pro exigentia, et more quae occurrunt necessaria excipit. Basilicas quoque Romanae Urbis invisimus quandoque, nusquam tamen a sede gestatoria, qua sustinemur descendentes. III. Dies erat 28 Octobris Divis Simoni, et ludae Apostolis sacra, et lustinopolitani Antistitis consecratione celebrata, ex qua Sacris amplius ope­ rati non sumus, pedibus nulla ratione Nos sustinere valentibus; diebus vero, quibus alioqui Sacra facere consueveramus, sacram Eucharistiam recipimus sedentes, aut sedentis in modum lecto incumbantes, neque sub id temporis Missam a Nobis celebrari posse sperabamus, quod Medici spem Nobis fecis­ sent mitigatae aestatis benefico aere omissa interea compensatum iri. Verum nihilo firmiores effecti temporis illa vicissitudine etiam annua, videbamur per reliquam vitam omnem pedum iuvamine, et spe simul augusta mysteria cele­ brandi excidisse, iamque huic necessitati lubentes obtemperabamus. Id porro solum est reliquum, ut disquiramus, semperne Sacra Communione simus reficiendi, aut vero Missa sit celebranda sedentibus? IV. Lubentes Nos huic necessitati cessisse diximus; neque enim a Deo sive vitam, sive infirmitatis ablationem petivimus, Sanctissimae eius volun­ tati omni cordis plenitudine, et sinceritate subiecti, certi, Ipsum et animae nostrae, et Ecclesiae, et Sedis Apostolicae curam habiturum, concesso etiam aliquo vitae spatio. Diximus praeterea tempus adesse, quo determinandum esset, pergendumne in consueta hucusque Sacrae Eucharistiae sumptione, an vero Missa esset celebranda sedentibus. Cum vero Salomon Prov. cap. 3 hortetur: ne innitaris prudentiae tuae, quae eadem verba in Decretali Ne inni­ taris, de Constitutionibus, laudata sic illustrat lansenius in Proverbia: vetat niti suae prudentiae, quod est sic illi fidere, quasi illa sufficiat ad directio­ nem actuum nostrorum, et provisionem rerum necessariarum. Similiter Salazar in eumdem Proverbiorum locum num. 26 cum S. Ioan. Chrysostomo observat, hac lege teneri etiam senes quantumcumque rerum experientia praeditos, et quocumque prudentiae baculo suffultos: Baculus, inquit Chrysostomus, sene­ ctutis sustentatio est. Quapropter dixerim, eo spectasse Salomonem, ut his verbis suadeat, sapientiae, vel prudentiae propriae non inniti. Nam, si qui possent certo propriis consiliis, et prudentiae fidere, maxime senes, et grandaevi, pro­ pter experimentum, et canos. Ait ergo: ne prudentiae, quasi baculo, innitaris: id est, etiamsi ad senectam perveneris, cum opus est baculo, ne tunc quidem tua prudentia, quasi baculo utaris: Hinc est, quod Nos, adductis in utramque partem argumentis, sive pro sumenda ulterius Communione, sive pro cele­ branda Missa sedendo militantibus, statuimus hanc nostram lucubrationem variorum pietate, et doctrina conspicuorum virorum trutinationi committere, ut secundum illorum iudicia, quae agenda sint constituamus. Aeneas Sylvius Piccolominus, postea Pius II in Pontificia dignitate dictus, in epistola ad Martinum Mayer Mogunensis Archiepiscopi Cancellarium data, et in ipsius Com- 558 Romani Pontifices mentariis Romae 1584 edita necessitatem exponit, qua Pontifex alios con­ sulere tenetur: Papa etsi doctus, et sapiens est, non tamen tam verbo six sapit, quam consilio assistentium ; et deciperetur forsitan aliquando, nisi astarent viri sapientes qui multa noscant. Magno nobis documento, qui nec sapientia, nec doctrina praecellimus, in negotio praesertim Nos ipsos con cernente, in quo amor proprius Nos insigniter posset decipere absque alio­ rum prudenti consilio. Commentatio. Satiusne sit, sacram Communionem recipere, more hactenus a Pontifice ser­ vato, an Missam celebrare sedendo. V. Ut ordinatim procedamus, exponemus primo loco, quae recipiendam porro Communionem concernunt, omissa celebratione Missae a sedente per­ ficienda, inde gradum facturi ad partem alteram, quae Communionis loco Missam a sedente celebrari permittit. VI. Docet S. Thomas 2, 2, quaest. 93, art. 1, Ad secundum: iustos ante legem interiori quopiam instinctu didicisse modum Deum colendi, quem alii quoque fuerint imitati: ante tempus Legis iusti per interiorem instinctum instruebantur de modo colendi Deum, quos alii sequebantur. Per Legem vero postmodum inducta fuisse praecepta externa, quibus ad ea perficienda, et instruebantur, et adstringebantur homines: postmodum vero exterioribus prae­ ceptis, pergit Angelicus Doctor, circa hoc homines sunt instructi quae prae­ terire pestiferum est. VII. Abrogata postmodum per Christi adventum Mosaicae Legis obser­ vantia, et Evangelio promulgato, non quidem omnes ritus ad Sacramentorum administrationem, Missaeque celebrationem pertinentes ab Apostolis fuere instituti, sed eorum plerique ab Ecclesia praescripti, quod tamen minime evincit, quin omnes ad amussim sint observandi. Suarez, torn. 3, in 3 part. D. Thomae, quaest. 83, art. 5, disput. 84, sect. 1, post relata S. Pauli Apo­ stoli verba 1 ad Corinth., 14: omnia secundum ordinem fiant in vobis, inquit, adactam fuisse Ecclesiam ad constituendum ordinem stabilem circa res etiam minutissimas spectantes ad ritum administrandi Sacramenta, et Missae cele­ brandae: et ideo oportet in his omnibus, etiam minutissimis certum ordinem ab Ecclesia constitui: si namque cuiusque arbitratui id fuisset relictum, multa indecore, et imprudenter fierent: quid quod eadem omnis rituum ratio et Ecclesiae unitatem commendet, et intentam Pastorum sollicitudinem? Haec uniformitas, quae in his omnibus servatur, ad splendorem officii Ecclesiastici spectat, et unitatem Ecclesiae commendat, et Pastorum eius curam, ac sollici­ tudinem. VIII. Iam vero ut ad materiae nobis propositae fundum mittamus boli­ dem, Generales regulae, quas rubricas dicunt, Romani Missalis, Tit. 17 vetant sessionem in Missis privatis, quam tamen concedunt in solemnibus, dum Kyrie, Gloria, et Credo a Choro decantatur. Tridentinum vero Concilium Sess. 7, de Sacramentis in genere, can. 13, omnem quantulamcumque muta­ tionem rituum prohibet, et S. Pii V Bulla Missali praefixa rubricarum obser- Romani Pontifices 1 > 559 valionem exigit omnimodam. Ex quibus perspicuum videtur, quod, si quis alio modo, quam sedendo celebrare missam nequeat, Communione Laicorum more contentus, a celebratione abstinere teneatur. IX. Quid vero, si quis ad sedentariae Missae celebrationem dispensetur? Verum, cum Rubricae sessionem prohibeant, videtur illa irreverentiam con­ tinere, quae dispensationis remedio non tollitur. Theophilus Raynaudus in opere inscripto: Sacrum Christianum Acathistum, seu sessionis expers, tom. 6, pag. 498, § 4 et seqq. dilucide iam irreverentiam docet. Extat quoque opu­ sculum S. Petri Damiani numero 39 editionis anni 1743, in quo Episcopum Bisuntinum hortatur ad arcendum a sua Dioecesi opprobrium ignominiosae sessionis. In Decreto etiam Gratiani gemini hanc in rem Canones addu­ cuntur, 57 videlicet, et 68 de Consecrat., dist. 1; primus ita habet: Nullus Episcopus, Presbyter, aut Diaconus ad Missarum solemnia celebranda prae­ sumat cum baculo introire. Alter vero ita sonat: Apostolica auctoritate man­ damus, dum sancta Evangelia in Ecclesia recitantur, ut Sacerdotes, et ceteri omnes praesentes, non sedentes, sed venerabiliter curvi in conspectu Evangelii stantes, Dominica verba intente audiant, et fideliter adorent. X. Neque sermo Nobis est de dispensatione ad celebrandam Missam a sedente, qui tamen Canonem stans absolvat, quod alias concessum scimus, sed agitur de integra Missa sedendo celebranda, cuius exemplum haud extare dicitur: Pasqualigus, de Sacrificio novae Legis, torn. 1, quaest. 227 quaerit: An Sacerdos dum celebrat, sedere possit? atque negative resolvens propter obstantem irreverentiam, ad Pontificiam dispensationem deflectens quaestio­ nem, ait, illam non oportere concedi ad integram Missam; convenientius lore, si Sacerdos ob pedum debilitatem integram Missam absolvere nequeat, intermisso tantisper continuo ordine, sedendo vires resumat. Satius esset, quod potius interrumperet Missam, et sedens quiesceret ad recuperandas vires quam sedendo celebraret. Id quod fieri vidimus ab homine pio, et docto Inquisitore Perusino, qui iuxta tenorem obtentae dispensationis omne absol­ vendo Canoni tempus explere stando non poterat, pedibus officium suum denegantibus. XI. Superflua forte videbuntur hactenus adducta contra Missam seden. tariam, praesertim si de Canone pariter sermo instituatur; cum sessionis prohibitio non a Lege Naturae, aut Dei, sed positiva solummodo inducta sit: Pontifex autem Romanus cum omni positivo iure sit superior, facillime eidem derogando veniam facere poterit Missam omnem, ipsumque adeo Cano­ nem sedendo absolvendi. XII. At vero meminisse oportet, esse casus nullo aut naturae, aut Divino iure prohibitos, in quibus tamen Pontifex neutiquam dispensare consuevit, quamvis soli positivae Legi derogaturus. XIII. Non convenit inter Theologus, an matrimonium inter fratrem et sororem, iure naturali, Divino, vel humano prohibeatur. Certe S. Thomas, Gonzales, Pontius, Parisius, et Aversa solam iuris positivi prohibitionem agnoscunt; neque tamen ullo probato testimonio evincitur, a quopiam Pon­ tifice admissas fuisse preces fratris, et sororis matrimonii vinculo invicem ligari petentium: quae enim a Sanctae Sedis hostibus proferuntur exempla, 560 » Romani Pontifices falsa sunt. Institit equidem Henricus VIII Angliae Rex vehementer apudCk mentem VII ut spurio ipsius filio Duci Richemundensi ducere liceret Mariam, e legitimo Henrici, et Catharinae thoro prognatam, repulsam vero tulit illico; similiter dispensatio illa, cuius obtentu Dux Armeniacensis Sorori suae nup­ serat, subreptitia omnino erat, cum Calixtus III constanter eam concedere recusaverit. Haec uberius relata, et comprobata reperies apud Rigantium in Reg. 49 Cancellariae a hum. 13 ad 17. Nosque viri huius mentionem hono­ rificam eo facimus libentius, quod nostram, dum in minoribus essemus con­ stituti, amicitiam peculiarem singularibus animi dotibus, et utilissimo illarum usu sibi vindicaverit. XIV. Matrimonium in primo affinitatis gradu lineae rectae iure tantum positivo interdicitur, asseritque Silvius magni nominis Theologus, Pontificem dispensare posse cum vitrico, et privigna; ad hunc vero diem Pontificum nullus extitit, qui ex causa etiam gravissima dispensaverit in primo affinitatis gradu lineae rectae, prout ostensum a Nobis est lib. 9 de Synodo Dioecesana, cap. 13, num. 4 edit, noviss. XV. Impedimentum criminis secuta etiam coniugis occisione a positivo iure est stabilitum, quod patet ex Hebraica Lege matrimonium post copulam, et coniugis occisionem irritum non agnoscente : atque Ipsi probe meminimus, reiectam esse a Tribunali Sancti Officii, cui in minoribus a consiliis eramus, petitionem ludaei cuiusdam criminis impedimentum Hebraeorum matrimoniis opponere volentis, si post coniugis occisionem fuissent contracta. Sane nemo Davidis cum Bethsabea matrimonium irritum tradidit, quanquam adulterium praecesserit, et Uriae interfectio. Cum itaque matrimonium eiusmodi iure solum positivo prohibeatur, adeo difficulter dispensatio concedenda nec fuis­ set, nec esset, concurrente praesertim causa legitima, si generalis illa regula subsisteret, facile dispensari in prohibitis iure tantum positivo: neque tamen exemplo ullo constat, Pontificem dispensasse in impedimento huiusmodi publico. Videantur quae hanc in rem congessit Miglioruccius in institutionibus Canonicis ad lib. 2, tit. 14, in explicationibus ad num. 9 et 10: ubiconiugis occisio secuta sit, numquam dispensatur, non quia Pontifex non possit; si impedimentum sit occultum, Maior Poenitentiarius dispensat in matrimoniis tum contractis, tum contrahendis pro foro interno, commisso adulterio, sed neutro machinante. Verum si impedimentum oriatur ex adulterio, utroque vel altero machinante, sitque occultum, habet quidem Maior Poenitentia­ rius facultatem dispensandi, raro tamen, et semper pro foro tantum interno, his quoque servatis, ut gravis concurrat necessitas, aut grave immineat periculum, et casu in plena Congregatione, aut Poenitentiariae signatura pro­ posito. Videatur Constitutio nostra XCV, Pastor bonus,1 tom. 1, nostri Bul­ larii, § 44. XIV. Hactenus in medium allata abunde commonstrant non temere pro regula statuendum, quod prohibitis Lege solum positiva, non vero naturali vel Divina, derogandi plena et non circumscripta sit Pontifici Romano libertas; imo exemplis adductis illud adiungi potest de Missa sedentaria una cum * Die 13 apr. 1744 Bened XIV Bull., tom. 1, p. 319-330. Romani Pontifices 561 Canone celebranda: namque Missae huius oppugnator concessionis similis memoriam haud extare contendit. XVII. Neque dictis obest, quod dispensationis eiusmodi denegatio impe diat magnum bonum, aedificationem nimirum populi ex Episcopi celebra­ tione, qualicumque demum valeret modo, peracta, proventuram; namque aedi­ ficatio illa neutiquam obtinetur, cum dispensationes istae celebrandi sedendo, excepto tempore Canonis, clausulam contineant, ut Missa in privato Oratorio celebretur ad evitandam populi mirationem; atque cum bonum illud obtineri possit, praescindendo a motivo praemisso, non videtur illius consecutio quae­ renda novitatis huius in Ecclesiam intrusione; Episcopi siquidem pietas nutriri potest per Communionem more Laicorum sumptam, qui autem pro populo sacrificium offerat, substituere sibi potest Sacerdotem alium. XVIII. Magnum beneficium est, si infirmo, quod petiit Sacrum Viaticum, a Sacerdote porrigatur. Verum si nequidem una habeatur candela, si vestes sacrae desint, si alio profectus esset Sacerdos casum haud praevidens, cla­ vesque tabernaculi secum ferens; tum enimvero infirmus Viatici Sacri muni­ mine carebit quidem, docebitur tamen sufficere desiderium, et Sacramenti perceptionem in spe, cum nequiverit recipere in re. Similiter, et in Sacerdote sufficiet prompta ministrandi infirmo Viaticum voluntas, cum Missae cele­ bratio absque luminibus aut sacris indumentis licita non sit, nequidem pro ministrando Viatico, iuxta probatiorem opinionem, qua de re actum est in nostro Tractatu de Ss. Missa, torn. 2, sect. 2, cap. 1, § 3 edit. I tai., sect. 2, num. 52, edit. Latinae. Commentatio. De celebratione Missae etiam sub Canone a sedente, quin obligetur Sacerdos stare non valens ad recipiendam semper Communionem more Laicorum. ’ XIX. Asserens bene concedi licentiam, ut Sacerdos debilitate pressus sedendo Missam, ipsumque adeo Canonem absolvere possit, contendit, ses­ sionem inter Divinas preces nec indecentem esse, nec opprobrio plenam. In Actis Apostolorum cap. 2, legimus, Divinum Spiritum descendisse super Apostolos in coenaculo sedentes : et replevit totam domum, ubi erant sedentes. Ideoque Cardinalis Caietanus in Acta Apostolorum ita commentatur: non horreo sessionem corporalem cum nihil indecens inducat: additque Navarrus in Manuali de Oratione, cap. 4, num. 12, situm corporis sedentarium non esse incongruum orantibus. Admittit quidem sedentariae Missae Patronus, indecens esse Missam celebrari a sedente; attamen causa legitima concur­ rente, puta pedum debilitate, nequidem Canonem stando perficiendum per­ mittente, sufficiens motivum haberi ad concedendam sessionem per totam Missam, non quidem singulis, sed spectabilioribus c Clero, propter digni­ tatem suam Ecclesiasticam, multoque magis Episcopis ad celebrationem ex munere suo adstrictis. S. Petrus Damianus aversabatur vehementer sessionem in precibus, sub finem tamen praelaudati opusculi, cap. 4, pag. 336, haec addit: Nemo sedeat, nisi corporis eam valetudo compellat. Nec pacatior ses­ sionis in orando osor Theophilus Raynaudus, loc. cit., pag. 503, col. 1, ita 38 562 FI II Romani Pontifices habet: Quis sedere coram Deo audeat iniussu eius? at abest Dei natus rd 1 ussum de sibi assidendo, si absit aegritudo corporis sessionem deposcens, ta enim corporis imbecillitas Divinae indulgentiae ad sedendum concessae (esura est ex natura rei. Cumque in Canone 131 Concilii Aquisgrancnsis legamus Nec cum baculis in Choro, exceptis debilibus, sed religiosissime illis standum, et psallendum est. Eruditus Pater Haeftenus in doctis suis disquisitionibus monasticis, lib. 7, disquis. 1, pag. 705, ita Canonem explicat: Quod autem debi­ libus hic legimus baculum indulged, caeteris negari, id factum eo modo, quo de Zebina scribit Theodoretus in Philoth. cap. 24; postquam aulem non per­ mittebat senectus, ut citra molestiam stare posset assidue, sustentaculum ei prae­ stabat baculus, cui innixus Dominum et laudabat et orabat. XX. Et sane, si media omnia adhibentur, ut Sacerdos ad Missae cele­ brationem ineptus effectus, dispensationis remedio ad eam celebrandam red­ datur idoneus, si conatus omnis intenditur, ut auferantur impedimentaLaicos a Sacramentorum perceptione arcentia: mirari nemo debet, si non solum aliquibus pedum debilitate laborantibus concedatur facultas Missae seden' tariae, Canone excepto: sed si dignioribus Ecclesiae Ministris, Episcopis i praesertim, eadem pedum infirmitate oppressis, permittatur sessio sub ipso quoque Canone, et Consecratione. XXL Si parochus, aut Sacerdos alius, videndi facultate privatus non sit, licentia ei conceditur celebrandi in festis solemnioribus, et duplicibus Missam votivam de Beatissima Virgine, diebus autem ferialibus Missam Defunctorum: multae vero clausulae huic concessioni adiiciuntur, illa praesertim, ut non sit omnino caecus, nec recitet memoriter ; iniungiturque Episcopis, ut si caecus omnino reddatur, omni celebrandi facultate privetur. Atque si Sacerdos caecus efficiatur post susceptum Presbyteratus ordinem, hic illum defectus non ordine ipso, sed ordinis exeeutione privat, et quidem tantum quoad confectionem Eucharistiae, non item quoad alias functiones visum non exigentes, qualis esset confessionis auditio, praedicatio, etc., prout optime observat S. Thomas 3 part., quaest. 82, art. 10, ad 3. Non vero desunt exempla concessae caecis Episcopis licentiae Missam celebrandi. Aimonius sane refert in Actis Concilii Tricassini an. 878 habiti apud Barônium, et Natalem Alexandrum, loannem VIII, in eodem Concilio ad instantiam Episcoporum Hincmaro Laudunensi caeco, nepoti Hincmari Rhemensis facultatem Sacris operandi fuisse elargitum. Soto quoque in 4 Sentent., dist. 9, quaest. 1, art. 2, testatur visum a se in Concilio Tridentino Episcopum caecum ex Pontificis dispensatione quotidie celebrantem. Cum Nos in minoribus munere fungeremur Secretarii Congregationis Concilii, mature discussa materia, excussisque Auctoribus alle­ gatis a Nobis, in folio desuper confecto et torn. 4 Thesaur. Resol. Congrcg., p. 101 et seqq. edit. Urbin. inserto, Parocho Florentino caeco omnino, sed magnorum meritorum, intuitu circumstantiarum variarum in eius favorem concurrentium licentia concessa est Missam celebrandi sub assistentia alterius Sacerdotis; causa haec proposita est 2 Augusti 1727 et eiusdem anni, mensisque die 23 terminata. Neque recentiora desunt exempla similium concessionum. ΧΧΠ. Non est celebranda Missa operto capite. Canones id prohibentes adducti a nobis sunt in Notificatione 14, torn. 2, quae 34 est Latinae edi· Romani Pontifices 563 tionis, § 2, edit. Ital. Latinae vero sect. l,num. 53. Inter alios vero Canones ad litteram id habet Can. Nullus Episcopus, de Consecrat., dist. 1 : Nullus Epi­ scopus, Presbyter, aut Diaconus, ad solemnia Missarum celebranda praesumat cum baculo introire, aut velato capite Altari Dei assistere. Quidquid autem sit de eo, quod Vasquez, torn. 3 in 3 part., Disput. 232, cap. 4 refert, in Polonia Sacerdotes etiam Regulares in hyeme operto capite Missam dicere usque ad Consecrationem ; consuevit dari licentia capite operto Missam legendi excepto Canone, si testentur Medici ex capitis nudatione sanitatis periculum imminere. Paulum V concessisse legitur in aliquibus Orientis Ecclesiis Missas integras una cum Canone operto capite celebrari, iis in regionibus ubi inur­ bana habeatur capitis denudatio. Raynaudus citaL torn. 6, pag. 499, columna 2, el Henaus, torn. 2, de Sacrificio, disput. 27, sect. 2, num. 10, admittunt, operto capite Missam, et Canonem dici posse, si alias timeatur saluti Sacer­ dotis, in regionibus praesertim frigidis. Ideoque Navarrus lib. 3, de celebrat. Missarum, Consil. 7, num. 5, edit Venet. 1621, haec adfert: Non desinunt Sacramenta Divina reverenter tractari, eo quod ex iusta causa, et necessitate vitandi frigoris, vel doloris capitis, pileolo aliquo honesto caput tegatur. Con­ cordat Salmero, torn. 14 in ep. 1 ad Corinth., cap. 13, disp. 18, pag. 144 edit. Colon. 1614 et Henaus cit. sect. 2, num. 20 ita cum Arriaga concludit : Non est censendum, Deum malle omitti Sacrificium, aut quod graviter Sacerdotes de salute periclitentur, quam quod habeant tecta capita; cum hoc ipsum, quod extra necessitatem esset irreverentia, desinat esse talis in similibus casibus. Praeterea Sacerdotibus vetitum est deferre fictitia capillitia, prout liquet ex documentis a Nobis congestis in Tractatu de Synodo Dioecesana edit, noviss., lib. 11, cap. 9, maximeque ea prohibitio se extendit ad celebrationem Missae, attamen per speciem aliquam tolerantiae, ut Clericis concedatur etiam Missam celebrare sic coopertis, dummodo corona, seu tonsura clericalis aperta semper maneat. XX1I1. Agendum iam est de modis excogitatis, quibus facilior redditur Laicis Sacramentorum perceptio, non obstantibus quibusdam difficultatibus. Notum cuique est, celebratam olim in mari Missam, quae sicca dicebatur, quaeque prohibita est, nunc autem facultas conceditur Missae verae cele­ brandae, si tamen navis secura sit, remota a littore, mare tranquillum, et praeter Sacerdotem celebrantem adsit Presbyter, aut Diaconus alius, qui exurgente forte quopiam motu calicis effusionem praevertat: singula videri . possunt torn. 2 de Sacrificio Missae, sect. 2, cap. 1, § 3, pag. 256 edit. Ital., Latinae vero sect. 2, num. 49 et seqq. Atque ne prolixior sit oratio, indicare sufficiet, modum quoque adinventum esse ministrandi Sacram Eucharistiam infirmo, consecratam particulam deglutire non valenti, nec minus peste labo­ ranti, quin Sacerdos ministrans eam contrahendi periculum subeat; quoad primum videatur in tract, de Sacrificio Missae, torn. 2, sect. 2, cap. 6, § 4 edit, ital., et sect. 2, num. 170 edit. Latinae. Secundum habetur in Tractatu de Synodo Dioecesana edit, noviss., lib. 13, cap. 19, num. 21 et seqq. Ex quibus omnibus confirmantur superius dicta, nimirum si omni ratione pro­ spectum est Sacerdotibus simplicibus celebrare non valentibus: ut possint nihilominus Sacris operari; si omni possibili modo Laicis Sacramenta mini- 564 Romani Pontifices strantur, non debent accumulari scrupuli et subtilitates ad arcendos Presby teros in dignitatibus Ecclesiasticis constitutos, et Episcopos praesertim i celebranda Missa sedentaria, si debilitate pedum laborent; cum praecipuum Episcoporum officium sit, offerre Deo sacrificium pro populo curae suat concredito, et pro seipso. XXIV. Id sane disertis verbis docet S. Paulus Epist. ad Hebr.,cap. 5, vers,I et seqq. Omnis namque Pontifex ex hominibus assumptus, pro hominibus con­ stituitur in iis, quae sunt ad Deum, ut offerat dona, et sacrificia pro peaatis, qui condolere possit iis, qui ignorant, et errant·, quoniam et ipse circumdatas est infirmitate et propterca debet, quemadmodum pro populo, ita etiam et pro semetipso offerre pro peccatis: et in eiusd. epist. cap. 8, vers. 3: Omnisenin Pontifex ad offerendum munera, et hostias constituitur. Inde post prolixum sermonem in idem caput 5 concludit loannes Gagneus: Munus ergo assumpti Pontificis est orare, et pro suis, et pro populi delictis sacrificia offerre, et agnoscere se peccatorem atque ita populi peccatis condolere. Gagneo assen· tiuntur Guilehnus Estius, Salmero, et Cornelius a Lapide in Commentariis in citatum caput 5. Neque regerenda hic est superius aliata obiectio, cessart motivum aedificandi populum per celebrationem, cum haec perfici nequeat a sedente nisi in Capella, aut Oratorio privato ad evitandam populo demi· rationem ; neque enim populi aedificatio princeps causa celebrandi est, sed oblatio sacrificii pro populo, quae obtinetur aeque per celebrationem in Ora torio. Praeterea populus videns Episcopum suum celebrare, quo potest, modo, sciensque sedentem celebrare ex concessione Pontificia, tantum abest, ut offendatur, quin potius aedificetur. XXV. Bene omnia haberent, inquis, si prout exempla habentur con­ cessae Episcopis licentiae, sedendo Missam celebrandi, illa ad Canonem quoque, adeoque ad totam, et integram Missam se extenderent, in hoc enim cardo rei vertitur. Antiquitatis sacrae monumenta evolventi occurrit S. Luciinus Martyr, qui in persecutione Maximiani fidelium eodem secum carcere detentorum desiderio Sacro Missae Sacrificio assistendi facturus satis, ipso Epiphaniae festo die in terram extensus, ct pectore tanquam ara usus Sacris est operatus, prout videre est in Actis apud Bollandistas, Tom. 1, lanuarii, pag. 361, num. 14. Theodoretus Cypri Episcopus in gratiam Sancti Eremicolac, qui Missae nunquam interfuerat, allatis in ipsius tugurium sacris vasis, mani­ bus Diaconorum pro altari usus Sacram confecit Eucharistiam, prout ipsemet refert in Philotheo, cap. 20. Uranias in Epistola de obitu Paulini apud Bol­ landistas, Tom. 4, lunii, pag. 168, num. 2, testatur, quod cum ad decum bentem S. Paulinum Nolanum Episcopum alii duo Praesules inviserent, aegrotus licet cum aliis Missam celebraverit erecta prope lectum ara: Et quasi profecturus ad Dominum, iubet, sibi ante lectulum suum sacra mini­ steria exhiberi: scilicet ut una cum Sanctis Episcopis oblato sacrificio, animam suam Domino commendaret: quod et factum indicatur, num. 3. Et cum haec omnia Sanctus Episcopus laeto, ac perfecto ordine celebrasset. Neque, quod aliqui contendunt, illa Uranii verba de perceptione Sacrae Eucharistiae, non item de celebratione Missae intelligenda sunt, huic enim suffragantur Tillemonius, Tom. 14 in Actis S. Paulini, art 52, pag. 139, edit. Venet., doctissi- Romani Pontifices 565 musque Pater Magister Orsi, Magister Sacri Palatii Apostolici, Tona. \2,Hist. Eccles., lib. 18, num. 76, pag. 375. XXVI. Speciosa quidem sunt exempla superius allata, praesentique casui apprime conveniunt, verum antiqua sunt et praecedentia tempus illud, quo in modernos ritus fuit reducta Missae forma. At vero S. Tarasius Patriarcha Constantinopolitanus mortuus est sub initium Saeculi noni; Ignatius vero Episcopus Nicaenus, Taras» discipulus et illius vitae scriptor, videndus apud Baronium ad annum 806 et apud Bollandistas, Tom. 3, Februarii, pag. 586, num. 47, hunc in modum describit celebrationem Missae a Sancto Patriarcha graviter decumbente peractam: Ingruens morbus, et valde gravem ei dolorem afferens, non persuasit, ut oblivisceretur perpetui et Divini officii. Nam et morbo, et senio laborans, nequaquam satiabatur sacrosancti Mysterii celebratione, sed inlenso amore ad Deum ardens, et morbi nullam ducens rationem, pectore innixus mensae ligneae, quae ponebatur ante Aram Divinam, Sancta peragebat, infirmus videlicet: quod est, ventre, et pectore adniti tabulae; partemque corporis reliquam, pedibus sustentando. De S. Ivone Presbytero, et Parocho Britanniae Armoricensis, anno 1303 defuncto legitur, quod pedibus insistere non valens hoc Missam celebraverit modo: Fuit adeo infirmas, et debilis, quod se non poterat sustinere; immo interdum sustentabatur per aliquos assi­ stentes, et sic Missam celebravit in Cappella sua; prout videre est tom. 4, Maii apud Bollandianos, pag. 541, A., num. 17, atque testis de visu fatetur apud eosdem Bollandianos loc. cit., pag. 560, C., num. 65. Mauritius vero ûaufridus in prolixa descriptione vitae S. Ivonis in cit. tom. 4, Bollandistarum, pag. 594, A., cap. 5, num. 59, rem omnem ita complectitur: Erat autem adeo tunc infirmus, ut prae debilitate corporis nec induere, nec exuere per se sufficeret sacras vestes, sed nec alia pro Missa necessaria praeparare, ad Altare se sustinere, aut ad elevandum Corpus Domini se iuvare, nisi ab assistentibus Abbatibus Belliportus, et de Begar, et Archidiacono Trecorensi cum aliis prae­ sentibus fulciretur. XXVII. Propius iam ad scopum accedimus, sed cum disciplina illius aevi, cuius exempla in medium attulimus, necessitatem dispensationis Apostolicae ad Missae sedentariae celebrationem necdum induxerit, quae tam sapienter admodum est invecta, ne quisque infirmitatem sibi fingens sedendo cele­ brare augusta Mysteria auderet: adferemus porro exempla concessarum a Romanis Pontificibus dispensationum pro celebratione Missae a sedentibus, excepto tempore Canonis, de quo haud est controversia, sed de integra Missa a sedentibus celebrata, de qua in praesentiarum potissimum quaestio agitatur. XXVIII. loannes Renna Venetus, factus 3 Novembris 1534 Episcopus Algeriensis, indeque anno 1538 die 13 Maii ad Sedem Pampelonis Novae trans­ latus, varias a Paulo III gratias petiit. Inter alia exposuit, se podagrae morbo omni propemodum membrorum usu esse privatum: Diversis infirmitatibus podagrae detentus, quibus fere ad membrorum invaliditatern redactus es: ideoque Missam stando celebrare non valens, petiit facultatem Sacris operandi in sella eo confecta artificio, ut illi insidens, stare videretur: Ac tibi, qui pro­ pter infirmitatem praedictam, Missam stando celebrare non vales, et zelo devo- 566 rf Romani Pontifices tlonis accensus, Missam celebrare desideras, tibi, ut sedendo in quodam ariiji cio sedis per te facto, in quo sedendo stare videris, quoties tibi placuerit, Missam celebrare, benedictionem elargiri, et alia, quae ad Episcopalem Ordinem perti­ nent, etiam sedendo exercere... tenore praesentium de speciali gratia inditi· gemas: proviso, quod Divinum Sacramentum debita cum reverentia tractetur, et scandalum non sequatur, et, si celebratione tua in artificio praedicto astantis scandalizari verisimiliter credi possit, celebrationem huiusmodi non publice, sed privatim facias. Breve Cardinalis Hieronymi Ghinuccii manu subscriptum repentur: ille enim scripta roborandi munere fungebatur, prout Ciacconius torn. 3, pag. 569, refert, adiectum quoque est nomen Secretarii Apostolic! breviori nota signatum. Ipsum vero Breve habetur in schedis Autographis Brevium Pauli III in Archivio secreto anni 1538, num. 466, integrumque exhibebitur ad calcem huius epistolae, ut cuiusque iudicium convincatur.1 Nos quidem mechanicarum rerum ignari, sedis huius, in qua sedens stare videbatur, examen haud instituemus. Id exinde deduxisse sufficiet, Paulum III Episcopo Pampelonensi facultatem fecisse per omnem Missam sedendi, ne Canonis quidem, et Consecrationis tempore excepto. XXIX. Pontifex Pius V primo Pontificatus sui anno Francisco Ferrario Cardinali tituli S. Agnetis ob podagrae molestias stando sacris operari non valenti veniam fecit, ut in privata Capella sedens Sacram Liturgiam pera­ geret: Nos specialem gratiam tibi facere volentes, tuis in hac parte supplica­ tionibus inclinati, circumspectioni tuae, ut, quotiescumque devotionis gratia Missam celebrare volueris, si eam pedibus stando ob ipsas indispositions commode celebrare nequiveris, illam sedendo in Oratorio domus tuae, seu Cap­ pella tua privata, coram familiaribus, et domesticis tuis dumtaxat, ita ut exinde nullus scandalum, aut offendiculum capere possit, alias tamen rite celebrare valeas, auctoritate Apostolica tenore praesentium, licentiam concedi­ mus, et facultatem. Schediasma autographum firmatum manu Reverendissimi Caesaris Glorierii senioris Brevium Secretarii, in Archivio secreto inter dia­ grammata archetypa S. Pii V anni 1566, num. 572 asservatur. Hoc quoque Breve integrum subiiciemus,2 tum ut cuique innotescat, tum, ut levitatis convincantur asserentes, rei cuiuspiam exemplum non extare, quod ipsi illud ignorent; ex quo fit, ut, dum talium assertionum facilitas laboris molestiam in alios transfert, ipsis grave accidat, si quae existerc negaverant, in lucem protrahantur. Narratio. Factorum Romanum Pontificem attingentium, quorum notitia necessaria videtur praesentem quaestionem diiudicaturo. XXX. Supervacanea videri poterunt, quae deinceps in medium erimus allaturi: si enim Summus Pontifex aliis impedimento laborantibus facultatem elargitur Missam celebrandi sedendo, mirari ne subibit, si eadem ex causa ' Cf. Bened. XIV Bull. (Mechliniac, 1827, P. I. Hanicq), vol. 12, p. 358, 359. ’ Cf Bened. XIV Bull. (Mechliniae, 1827, P. I. Hanicq), vol. 12, p. 360, 361. Romani Pontifices 567 eadem ipse utatur oeconomia? At vero universim loquendo non videtur Pon­ tificiae dignitati convenire usus licentiae aliis concessae. Hinc ut dispiciatur, an indecens sit a Pontifice sedente Missam celebrari disquirendum, fuerintne Pontifices, qui omnem Missae celebrationem sedentes perfecerint. Haud equidem magni Nobis moliminis haec res est, cum concessuri bonae memo­ riae Cardinali de Rohan podagra Impedito licentiam celebrandi Missam sedendo, excepto Canone et Consecratione, omnia ad id argumentum facien­ tia sollicite conquisierimus. Neque iam illa congerere valeremus, tum senii onere gravati, ei ab aegritudinis molestiis nondum plene liberi; tum vero maxime carentes libris Nobis longo usu notissimis, quos cum omni nostra bibliotheca selecta Instituto Bononiensi dedimus: quanto vero et laboris, et temporis, cuius penuria laboramus, impendio illa in libris, quibus necdum assuevimus, inquireremus? XXXI. Honorius IV, anno 1285 in Pontificem electus, Diaconus erat, utique Presbyterio, et Episcopatu primum insigniendus. Historiographi infir­ mitatis habitu adfectum testantur: Martinus e Minorum coetu in Floribus Tem­ porum, loannes Vitoduranus, Andreas Ratisbonensis, et Hermannus Comerus in suis Chronicis, apud loan. Georg. Eccardum in corpore Historico medii aevi, tom. 1, pag. 1631, pag. 1758, pag. 2088, et torn. 2, pag. 936. Affirmant alii Honorium ea pedum debilitate laborasse, ut nequidem incedere potuerit : Riccobaldus Fcrrariensis in Historia Romanorum Pontificum ad annum 1285 in torn. 9, Rerum Ital. Script., pag. 182. Alii, quod ea chyragrae, podagraeque vehementia afflictabatur, ut digitum digito iungere nequiret, teste Muratorio Annalium Italiae torn. 7, pag. 460. Missam sine instrumentorum quorundam adminiculo celebrare haud valebat. Ptolomeus Lucensis, lib. 24 Hist. Eccles., cap. 13, in tom. 11 Rer. Ital. Script., pag. 1191, Raynaldus ad annum 1285, num. 14, Fleuryus, tom. 28 Hist. Eccles., pag. 371, et in vita eiusdem Pon­ tificis Ciacconius, tom. 2, pag. 247, Burius, Pagius tom. 3, pag. 455, num. 3, auctor vitae Pontificum Hagae Comitum editae, tom. 3, pag. 289. Porro Instru­ menta quibus ad perficiendam celebrationem utebatur, describit P. Franciscus Pipinus ex Ordine Praedicatorum in Chronica, lib. 4, cap. 22: Pedibus erat ita aegrotus, ut nec ambulare, nec stare posset ·, manus autem sic con­ tractas habebat, ut digitos, exceptis pollicibus, unum ad alterum iungere non posset, immo etiam carne superexcrescente fere unus ab altero secerni non poterat. Et, cum celebraret, ponebatur Corpus Domini inter ipsos pollices, et quodam instrumento ligneo, quo insidebat, volvebatur ad populum: videri cuncta possunt cit. torn. 9, Rer. Ital. Script., pag. 727. XXXII. In Commentariis Pii II anno 1458 ad Pontificatum evecti, post prolixam narrationem institutae supplicationis in translatione Capitis S. Andreae Apostoli ex Achaia eidem Pontifici dono missi, haec adduntur: Die Sabbathi, quae fuit Aprilis 17, celebrato grandi Officio, cum benediceret populo Pontifex Maximus, promisit in crastinum, ob reverentiam Resurrectionis, in Ecclesia Principis Apostolorum sese rem Divinam facturum, portaturumque eo Sacrum Andreae Caput, ut iterum atque iterum videretur, quod ex altari Beati Petri abductum, in Palatio clauserat. Res nova, et insperata fuit. Nam propter aegritudines et absentiam Pontificis ante quatuor annos, non viderant 568 Romani Pontifices Romani suum Pontificem Divinam Hostiam offerentem. Cumque suispedibv stare Pius Praesul nequiret, excogitata ingenia sunt, ut quasi sedens ulcbraret. XXXIII. Pius 111 in Pontificem anno 1503 electus nonnisi Diaconus erat, atque lethali ulcere impediebatur, ne pedibus posset insistere. Sedens itaque Sacerdotio est initiatus a Cardinali Tituli S. Petri in Vinculis, 30 Septembris, 1 vero Octobris eiusdem anni Episcopus consecratus, octavo postea die dia­ demate Pontificio insignitus, sedens Missam Pontificalem celebravit in Basi­ lica Vaticana. Omne id habetur libro ultimo Ephemeridum loannis Burcardi Caeremoniarum Sacrarum Magistri, pag. 56, 58 et 59, quem codicem Bibliotheca habebat Cardinalis Silvii Valentis nostri quondam Status Secre­ tarii, iam vero tenet Reverendissimus Ludovicus Valenti ipsius Nepos: Anno ÎV rr mdiii. Die Veneris 29 Septembris ordinavi sedem pro Papa, in qua sedens cru­ ribus extensis ordinaretur, et celebraret, et mensam longam pro Altari, ul ptdes subtus extendi possent. Die Sabbathi... Cardinalis S. Petri ad Vincula ordinavit Papam... accessit in Planeta ad Papam in illa sede ordinata ad omnia sedentem, etc. Die Dominica 8 Octobris, S. D. N. delatus in sede ad hoc ordinata, de qua per totum officium non descendit. Sed in ea post introitum Ealtsiae... accepit in ea Pallium, et portatus in ea super solium, deinde in ea celebravit. XXXIV. Dum Romanus Pontifex solemniter celebrat, peracta ad Altare consecratione, ad solium suum reversus, recipit Sacram Eucharistiam sub speciehus panis, et vini stans, neque sedendo communicat prout per errorem scripserunt aliqui, viderique id potest torn. 2, Tract, nostri de Sacrificio Missae, sect. 1, cap. 20, § I, edit. Ital., Latinae vero sect. 1, num. 339. In ceremoniali autem libro Cappellae Papalis liberum est Summo Pontifici por­ rigendi Sacram Communionem Cardinalibus Diaconis, aliisque solio assi­ stentibus sedendo; qua Nos libertate usi sumus nunquam, Augustissimum Sacramentum stando semper distribuentes. Electi Pontificis in Episcopum consecrandi scapulis a Cardinali consecrante Evangehorum liber, capitique manus imponuntur, inde caput, manusque Sacro Chrismate inunguntur, Pontifice interca semper sedente. Similiter si electus Pontifex Subdiaconatu, Diaconatu, aut Presbyteratu esset insigniendus, Episcopus Cardinalis Subdiaconatus Ordinem ei collatu rus Sedenti calicem vacuum cum patena, ct urceolos cum vino, et aqua, bucale, et manutergium, librumque Epistolarum porrigit. In collatione Diaconatus Cardinalis ordinans stans Pontificis sedentis capiti manum imponens dicit: Accipe Spiritum Sanctum; sedentique Ponti­ fici aptat paramenta, et porrigit librum Evangeliorum. Tandem in collatione Sacerdotii sedens Pontifex manuum impositionem, Olei sancti, quod Cate­ chumenorum dicitur, unctionem, calicem cum vino et aqua, atque patenam cum hostia recipit. Quae omnia luculenter ostendunt, haud inconveniens esse, sedere Pontificem in functionibus sacratissimis, atque eo ipso Mis- Romani Pontifices 569 sam totam a sedente posse celebrari, praesertim si pedibus debilitatis insi­ stere non valeat. XXXV. Atque haec sunt, quae in hac epistola exponenda duximus, eorumque dispositioni proponenda, quorum consilia expectamus, priusquam, quid agendum, decernamus. Et si quidem sedentes Missam celebrare statuamus, tuum erit, praeparare mensam Altaris cum consecrato lapide, imagine Sal­ vatoris cruci affixi, luminaribus, aliisque ad Sacra peragenda necessariis; vacuumque subtus Altare spatium relinquetur extendendis pedibus idoneum. Confidentes singula dexteritate tua singulari perficienda, Apostolicam tibi Benedictionem peramanter impertimur. [Bened. XIV Bull. (Mechliniae, 1827, P. I. Hanicq), vol. 12, p. 302-357). 446. Benedictus XIV, const. Emanavit nuper, 21 ian. 1758. Emanavit nuper a Congregatione Particulari Venerabilium Fratrum No­ strorum S. R. E. Cardinalium a Nobis Deputata, super octo Dubiis verten­ tibus inter Venerabilem Fratrem Archiepiscopum Limanum ex una, et dile­ ctos Filios Presbyteros Saeculares Congregationis Oratorii Sancti Philippi Nerii Civitatis Limanae ex altera partibus, Resolutio tenoris sequentis, vide­ licet. < Limana, - Die Veneris xxx Decemb. mdcclvii in Aedibus Eminentissimi, et Reverendissimi Domini Cardinalis Sacripantes Vitutti, habita fuit Congre­ gatio Particularis, a Sanctissimo Deputata, eiusdem Eminentissimi Domini, atque Eminentissimorum, et Reverendissimorum Dominorum de Matthaeis, et Argenveillieres, in Causa Limana inter Venerabilem Congregationem Ora­ torii Sancti Philippi Nerii Civitatis Limae, et Reverendum Dominum Promotorern Fiscalem Curiae Archiepiscopalis eiusdem Civitatis; et in ea fuerunt proposita, et discussa sequentia Dubia. 1. An Congregatio sit omnimode subiecta Reverendissimo Archicpiscopo, in modo, forma, assumptis, et mate­ riis? II. An Congregatio teneatur tradere Archiepiscopo visitanti quatuor Libros, quos iuxta constitutiones debent habere Patres Oratorii, nec non Libros, seu Indices Archivii, et Bibliothecae, et Inventarium supellectilium Ecclesiae? III. An asserta exemptio ab exhibitione praedictorum Librorum cesset, dum Archiepiscopus uti Apostolicus Delegatus visitet? IV. An inte­ riores Oeconomiae Congregationis, quoad Expensas et Computa, necnon Electiones Praepositorum, Nominationes, Admissiones, et Expulsiones Presby­ terorum, sint subordinatae directioni Archiepiscopi? V. An casu quo Con­ gregatio Oratorii de Urbe, necnon aliae Congregationes, sint a praedictis exemptae- idem ferri debeat Iudicium de Congregatione Limana, cuius Pres­ byteri a Fundatione usque ad praesens, sunt valde pauci, vivuntque et aluntur, non tam ex proprio Patrimonio, quam ex Bonis relictis in com­ mune Congregationi; et ex emolumentis Ecclesiae Hospitalis, pro funeribus, Missis Capellaniarum, Confraternitatum, et ex aliis causis? VI. An destinatio Procuratoris pro Curia Matriti, aut Romae, fieri a Congregatione debeat, 570 U Romani Pontifices Romani Pontificis cum interventu Archiepiscopi, sitque Is certiorandus de causis ipsius desti­ nationis, valeatque eas improbare? VII. An Archiepiscopus sit ludex com petens in Causa Nullitatis Electionis ad Praeposituram, et Promoter Fiscalis de ea Iure agere valeat; prout etiam, pro Observantia omnium Constitu­ tionum? VIII. An Adimplementum Capellaniarum, aliorumque Piorum Ope­ rum existentium in Congregatione, et Ecclesia Hospitalis, pertineat ad inter­ num Regimen, ita ut sit extra Visitationem Archiepiscopi,in casu etc. Eisdemque Dubiis responsum fuit. Ad primum: Affirmative; exceptis eius Instituto;sive iiS, de quibus loquuntur Constitutiones Congregationis. Ad secundum: Nega tive, exceptis Inventario Supellectilium Ecclesiae, necnon eorumdem Visita­ tione. Ad Tertium: Non esse locum in praemissis, luri Delegato. Ad Quar­ tum: Negative in omnibus. Ad Quintum: Affirmative in omnibus. Ad Sextum Negative in omnibus. Ad Septimum: Affirmative quoad primam partem;quo vero ad secundam, Promotorem Fiscalem agere non posse ex officio, et nullo ex Sacerdotibus Congregationis instante pro Nuditate Electionis; quoad ter­ tiam, negative. Ad Octavum: Negative, servata tamen quoad Ecclesiam Hospi­ talis Dispositione Brevis Sanctissimi Domini Nostri Tertia Augusti mdcclvii. Factaque per me infrascriptum, Relatione Sanctitati suae omnium, et sin­ gularum supradictarum Resolutionum in Audientia habita die vm Janua­ rii MDCCLvni eas dignatus est in omnibus approbare, mandavitque desuper expediri Litteras Apostolicas in forma Brevis. In quorum fidem etc. Da­ tum Romae ex Palatio nostrae solitae Habitationis hac die nona Mensis lan. MDCCLvm, C. M. Cardinalis Sacripantes Vitutii. Loco f Sigilli. Cum autem sicut dicti Presbyteri Saeculares Nobis subinde exponi fece­ runt, ipsi Resolutionem huiusmodi quo firmius subsistat, et servetur exa­ ctius, Apostolicae confirmationis Nostrae Patrocinio communiri,summopere desiderent. Nos igitur ipsos Exponentes, specialibus favoribus, et gratiis prosequi volentes, et eorum singulares Personas, a quibusvis Excommuni­ cationis, Suspensionis, et interdicti, aliisque Ecclesiasticis Sententiis, Cen­ suris, et poenis a Iure, vel ab Homine quavis occasione, vel Causa latis, si quibus quomodolibet innodatae existant, ad effectum praesentium tantum consequendum, harum serie absolventes, et absolutas fore censentes, Sup­ plicationibus eorum nomine Nobis super hoc humiliter porrectis inclinati; praeinsertam Resolutionem a memoratis Cardinalibus, ut praefertur, super dictis Dubiis captam, Auctoritate Apostolica, tenore praesentium confirma mus, et approbamus, illique inviolabilis Apostolicae firmitatis robur adji­ cimus, omnesque, et singulos luris, et Facti defectus, si qui desuper forsan intervenerint, supplemus, et sanamus. Decernentes, etc. [Bened. XIV Bull. (Mechliniae, 1827, P. I. Hanicq), vol. 12, p. 372-375). 571 447. Benedictus XIV, ep. Paucis abhinc, 19 mart. 1758.1 ■ f 1. Paucis abhinc hebdomadis Fraternitatis Tuae literas accepimus, die 16 Decembris 1754 datas, nescientes usque adhuc, quaenam diuturnae huius morae fuerit causa. Exposuisti autem in iis, quod, cum receptum fuerit in Dioecesi tua Tridentinum Concilium, servatur ad amussim ibidem sanctio illa, quae nulla declarat matrimonia, quae sine praesentia Parochi sponsi, vel sponsae, ct sine duobus testibus celebrantur. Cum vero Dioecesi tuae fini­ timus sit locus quidam, Sunda vocatus, ubi nonnulli Missionarii Sacerdotes inhabitant ad regionis incolas ad Fidem Catholicam pertrahendos, edocendosque, contigit aliquando, atque nunc etiam contigit, ut quispiam difficul­ tates praenoscens, quae matrimonium fortassis impedirent, quotiescumque in tua Dioecesi contrahendum foret, ab eadem discedit una cum muliere, atque Sundam pergit, ubi neque receptum, neque promulgatam fuit Concilium Tridentinum, ibique matrimonium coram Missionario contrahit, ac subinde regrediens ad Dioecesim tuam, validum esse contendit, eo quia matrimonium non alibi nullum esse reputatur, praeterquam iis in locis, in quibus Concilii Decretum receptum, ac promulgatum fuit. Haec est quaestio, de qua Nos interrogasti, ut normam praefiniremus, quacum in eiusmodi matrimoniis gerere te oporteat. Quamvis autem ob longaevam, quin immo decrepitam aetatem, quam agimus, Nos a laboribus excusare liceret, eosdemque aliis committere, ultima Nobis definitione servata; nihilosecius, cum Divinae placuerit Maiestati sanam Nobis ac integram mentem servare, etsi, praeter senium, binae gravissimae infirmitates, quas perpessi sumus, Nos eo perduxerint, ut sacro Viatico, et extrema Olei unctione semel, ac iterum muniremur, petitionibus tuis recta responsum dare non omittemus, cum ob experientiam, quam in eiusmodi controversiis nacti fuimus, ut videre est in nostra Ecclesiastica Institutione, in lucem edita, dum in Archiépiscopal! Bononiensi Cathedra sedebamus, quae est ia 33 Latinae editionis sub num. 9, tum vero etiam ob munus exercitum pluribus annis a Secretis Congregationi Tridentini Con­ cilii, dum in minoribus agebamus, ubi similia negotia tractantur. 2. In integra Decretali Alexandri III, nostri Praedecessoris, sexta sub titulo de homicidio, quae in Collectione Decretalium, qua utimur in scholis et foro, non integra est, sed decurtata, sequentia leguntur verba, quae nostrae favent intentioni: Sicut dignum, et omni rationi consentaneum est, graves, et difficiles quaestiones ad examen Apostolicae Sedis deferri : ita etiam nobis ea ministerio susceptae sollicitudinis imminet easdem quaestiones, prout nobis Dominus dederit, solvere, et singulis a nobis consilium postulantibus respon­ dere: ut providentia Romanae Ecclesiae, quae ubique terrarum obtinet, dispo­ nente Domino, principatum, quaestiones solvantur, et removeatur in his ambi1 Venerabili Fratri Antonio Archiepiscopo Ooano. Romani Pontifices guitas singulorum de cordibus. Licet autem super quaestionibus, quas nobis discretio tua solvendas direxit, te non dubitamus providum, et circumspalun I existere z cogimur tamen ex suscepto servitutis ministerio, iuxta discretionem, I et providentiam nostram, tibi exinde respondere. · 3. Thomas Sanchez, qui quidem, nemo ignorat, qualem sibi famam con· I ciliaverit in controversiis ad matrimonium spectantibus, quaestionem hanc agitat in suo Opere de Matrimonio, lib. 3, disp. 17 et seq., ubi sub num.29, j defendit validum matrimonium initum in loco, ubi promulgatum non fuerit Tridentinum Concilium, quamvis ille, qui contrahit, domicilium habeat in | loco, ubi Concilium receptum est, indeque discesserit, ut eas difficultates } aufugeret, in quas inciderat, vel incidere se posse rebatur, si matrimonium I ibidem contrahere voluisset: cum vero opponitur, intercedere fraudem,tunc respondet, vel nullam inesse fraudem, ubi quis iure suo utitur, quoniam j vetitum non est a loco, in quo receptum fuit Concilium, transire ad alium i ubi non sit receptum; vel, etiamsi fraus intercessisse credatur, eiusmodifrau· ' dem illicitum quidem, non sic vero nullum matrimonium efficere. Pontius, qui non tam facile Sanchesii opinionibus adhaeret, in hac tamen eidem con­ sentit: ut videri potest lib. 5, de Matrim., cap. 9. Et Diana in coordinata editione, tom. 1, tract. 3, resol. 116 et 117, Sanchesio, et Pontio subscribit. Eiusdem sententiae sunt Bonacina, de Matrimonio, quaest. 2, punct.7,num.2, tom. 1; Castropalaus, part. 5 disput. 2, de Sponsal., punch 13, §8, num.4; Leander, part. 2, tract. 9, de Matrimonii Sacramento, disp. 7, qu. 11, Filliucius, tract. 10, de Matrimonio, part. 1, cap. 6, num. 199; Rosignolus, de Matri­ monio, 1, contract. 15, praenot. 21, num. 8. 4. Ne vero plus quam par est sermonem protrahamus in aliorum Docto­ rum, atque Theologorum nominibus cumulandis, tantummodo innuemus, non deesse, qui contrariam sententiam tueatur, doceatque, nullum esse matri­ monium ab eo contractum, qui ad evitandas difficultates in quas incidit, vel incidere se posse veretur, si matrimonium ineat in loco domicilii, ubi viget Tridentina lex, transit ad alium, ubi promulgata non fuit, adeoque neutiquam recepta, et post initum matrimonium, domum suam revertitur: qua de re observari poterunt Gobat in Theologia experimentali, tract. 9, num. 481 ; Car­ dinalis de Laurea, de Matrimonio, disp. 22, num. 138 et seq.; Clericatus,de Sacramento Matrimonii, decis. 35, num. 24; Giribaldus, tract. 10, de Matri­ monio, cap. 7, num. 22; Sbogar in Theologia radicali, tract. 116, de Matri­ monio, num. 52; Schmalzgruebcr ad tit. de clandestina desponsatione, num. 112; Pichler in eumdem titulum, num. 14; Bockhn ad tit. de Constitutionibus, §3, num. 4; Elbel in Theologia Morali, part. 3, num. 301 et seq.; Pontas,verb. Impedimentum clandestinilatis, cas. 3, § Ceterum ad casum. Et ipse Diana, qui secutus fuerat in locis supra memoratis Sanchesii, et Pontii sententias, in eadem editione coordinata, torn. 2, tract. 6, résolut. 74 ab iisdem recedit, ut hanc· postremam amplectatur. Sylvius vero, torn. 5, Operum suorum edit. Antverpien. an. 1698, inter varias resolutiones verb. Matrimonium, num. 8, sapienter animadvertens, matrimonium esse validum, si quis, admissa etiam fraude, patriam suam deserens, ubi Tridentinum Concilium promulgatum fuit, illud contrahit in loco, ubi non est promulgatum, postquam tamen Romani Pontifices 573 ibidem novum quasi domicilium acquisierit; ex eo infert, nullum esse matri­ monium, quotiescumque ille, qui contrahit, regreditur illico ad locum unde discessit, quin speciem quamdam domicilii adeptus fuerit in loco, ubi matri­ monium contraxit. 5. Sedente fel. rec. Urbano Vlll Pontifice Maximo, Archiepiscopus Coloniensis Elector tria haec dubia proposuit coram Congregatione Concilii : Quae­ ritur humiliter a Sacra Congregatione, an incolae tam masculi, quam foeminae loci, in quo Concilium Tridentinum in puncto matrimonii est promul­ gatum, et acceptatum, transeuntes per locum, in quo dictum Concilium non est promulgatum, retinentes idem domicilium, valide possint in isto loco matri­ monium sine Parocho et testibus contrahere. Secundo. Quid, si eo praedicti incolae tam masculi, quam foeminae, solo animo sine Parocho, et testibus contrahendi, se transferant, habitationem non mutantes. Tertio. Quid, si Udem incolae tam masculi, quam foeminae, eo transferant habitationem illo solo animo, ut absque Parocho, et testibus contrahant. Hoc autem Congregatio dedit responsum die 5 Septembris 1626. Sacra Congregatio Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum ad primum, et secun­ dum respondit, non esse legitimum matrimonium inter sic se transferentes, et transeuntes cum fraude. Ad tertium respondit, nisi domicilium vere transferantur, matrimonium non esse validum. § 7. Post haec, necessarium fore censemus nonnihil adiungere, ut in pro­ patulo sit, quidnam requiratur ad quasi domicilium adipiscendum. Verum hac in re non alio pacto responderi potest, nisi quod, antequam matrimo­ nium contrahatur, spatio saltem unius mensis ille, qui contrahit, habitaverit in loco, ubi matrimonium celebratur. Definitiones Congregationis Concilii hac de re observari poterunt apud Fagnanum in cap. Significavit, de Parochiis, ubi, earumdem contextu perpenso, haec habet sub num. 39: Vir, et Mulier Traiectenscs timentes impedimentum a parentibus, cum ad vicinam urbem Aquisgrana/n se contulissent, et ibi aliquandiu morati matrimonium contraxissent, sacra Congregatio, consulta super validitate, censuit, exprimendum tempus, quo contrahentes Aquisgranae manserunt, quod si fuerit saltem unius mensis, dan­ dam esse decisionem pro validitate. Natalis Alexander in Theologia Dogmatica et Morali, lib. 2, de Sacrament. Alatrim., cap. 2, art. 2, regul. 6. animadvertit, ad acquirendum quasi domicilium, oportere, ut contrahentes, antequam matri­ monium celebrent, tanto tempore eo in loco, ubi copulantur, fuerint com­ morati, ut ibidem cogniti iam sint, atque perspecti. Dubitari autem posset, num ad quasi domicilium acquirendum matrimonii causa, ut diximus, non solum requiratur praecedens habitatio, verum etiam subsequens ad aliquod temporis spatium: verum cum observaverimus subsequentem habitationem ab iis Auctoribus qui hanc tractarunt materiam, tamquam magni momenti adminiculum reputari, ut novum domicilium quaesitum dicatur, nihil vero de illa praescriptum fuisse a Concilii Congregatione -in adducta paulo ante definitione penes Fagnanum, nolumus hac de re quidquam novi decer­ nere. 574 Romani Pontifices 8. Quod vero mox sequitur, respicit matrimonium initum alio in loco I ubi iam contrahentes quasi domicilium adepti fuerunt, ac proinde illud ipsum, quod prosequebatur epistola Fraternitatis Tuae. Verum de hoc sermonta habere nequimus, nisi prius a proposito paulisper digredientes, quidquim I opportune praemittamus. Odo de Soliaco, vigilantissimus Parisiensis Antistes j qui vixit sub initium saeculi decimi tertii, promulganda statuit in suae Dioeceseos Paroeciis matrimonia, priusquam inirentur; ut scilicet hoc pacto dignosci I posset, num inter contrahentes impedimentum nullum subesset: atque inde | denuntiationum manavit exordium, quae tum Bannum nuncupatae fuerunt A Dioecesi Parisiens! mos iste laudabilis ad alias quoque per Galliam per | meavit; uti colligitur ex rescripto Innocentii III ad Episcopum Beluacenser; in Cap. Cum in tua, de Sponsat, et Matrim. Idem Innocentius in Concilio Lateranensi quarto ad universam Ecclesiam eiusmodi denuntiationum morem propagavit, ut videre est in Cap. Cum inhibitio, de clandestina desponsationi. Atque sacra Tridentina Synodus, sess. 24, de reformat, matrimon., cap. 1, Lateranensis Concilii vestigiis inhaerendo, id ipsum praecepit. Quamvis vero denuntiationes ad matrimonii validitatem neutiquam pertineant, adeo ut matri­ monium, iisdem omissis, celebratum, illicitum quidem sit, quod tamen validum, non idcirco denuntiationum omissio gravi caret culpa, neque propterea negligi impune queunt in Paroeciis, in quibus contrahentes inhabitant; quod si velint matrimonium extra Dioecesim, quam incolunt, celebrare, tenetur is, qui matri­ monio interest, exigere prius, ut denuntiationes factae iam fuerint in loco prioris domicilii, quamvis si alterius Dioecesis, ad hoc ut tuto interesse possit matrimonio, quod in sua Dioecesi celebratur. Observetur Concilium Aquense anni 1585 a Sixto V Pontifice Maximo confirmatum, sicut etiam Ri­ tuale Romanum.1 Quod si vetustiora monumenta prae manibus sumere opus esset, in secunda Collectione Decretalium Cap. primo, de clandestina despon­ satione, reperitur Decretalis Alexandri III, relata etiam per Gonzales in Cap. Cum inhibitio, sub num. 10, de clandestina desponsatione, ubi fit mentio oneris, quod districte incumbit ei, qui matrimonio interest in sua Dioecesi contracto, ne scilicet interesse debeat, nisi requisierit antea ab Episcopo loci, ubi con­ trahentes inhabitant, praevium denuntiationum edictum, unde appareat, nullum inter eosdem impedimentum obsistere. 9. Constat igitur, presbyterum Missionarium, coram quo matrimonia,de quibus sermo est, Sundae celebrantur, iisdem interesse neutiquam debere, nisi prius exhibeantur sibi denuntiationum edicta promulgata in sua Dioecesi, ubi contrahentes domicilium habent, e quibus pateat, nullum inter eosdem impedimentum reperiri. Quod si missionarius obiiciat, Tridentinum Concilium Sundae promulgatum non esse, tum fac ipse, ut bene percipiat; quod, si onus eiusmodi ripetere, ac derivare nolit a Tridentini Concilii lege, non potest, quin illud fateatur, ac noscat sibi a Lateranensi Concilio impositum. Postquam vero, qui Sundae matrimonio iuncti fuere, ad Dioecesim tuam redierint, si Fraternitas Tua iusserit fieri tum denuntiationes, ut pateat, num inter eosdem impedimentum ullum intersit, non tam muneri tuo satisfacies, ’ Tit. Vil, c. 1, de sacramento matrimonii, n. 7-9. Romani Pontifices 575 verum, sic agendo, paulatim e medio tolles pravum nonnullorum morem adeundi Sundam, ut matrimonio copulentur, ob metum difficultatum, in quas inciderent, si tua in Dioecesi, ubi domicilium habent, nubere voluissent. 10. Decretum Sacri Tridentini Concilii, quo clandestina matrimonia irrita ac nulla declarantur, illud ipsum est, de quo plusquam de caeteris aliis in sacro illo conventu disceptatum fuisse legitur, propter diversas Patrum sen­ tentias: quemadmodum testatur Cardinalis Pallavicinus in Historia Concilii, lib. 22, cap. 4, atque idem referunt P. loannes Stoz, in succincta Relatione de gestis in Concilio Trid., sess. 4, art. 24, § 10, punct. 1, num. 548; Emestus Salomon Cyprianus in libro, cui titulus Tabularium Ecclesiae Romanae sae­ culi XVI, num. 159 et num. 180, et Mutius Calinus, laderensis Archiepiscopus, in Epistola diei 11 Novembris 1563 ad Cardinalem Aloysium Cornelium Came­ rarium, cui quidquid in Concilio eveniret, feliciter referebat, ut ex manuscripto eiusdem epistolarum Codice patet. 11. Dubitabatur primo utrum Ecclesia abrogare posset clandestina coniugia, propterea quod legitimus contractus, materia insimul, ac forma est Sacra­ menti matrimonii; mutua nempe, ac legitima corporum traditio, verbis, ac nutibus interiorem animi assensum exprimentibus, materia, et mutua pariter, ac legitima corporum acceptatio, forma: ex quo nonnulli arguebant, quod, legitima traditione, et acceptatione simul coniunctis, subest materia, ac forma, quae non ab alio immutari potest, praeterquam ab eo, qui divinae gratiae est auctor, quae per Sacramenta confertur: verum, reponentibus aliis, Eccle­ siam posse conditionem quamdam praescribere, quae prius non aderat, sine qua contractus in posterum neque legitimus, neque validus foret, quemad­ modum etiam neque legitima, neque valida traditio, et acceptatio corporum, id satis erat, ut clandestina matrimonia irrita fieri possent, quod quidem potestatis Ecclesiasticae limites non excedit. Desumitur responsum hoc ex doctrina S. Thomae Aquinatis. Quodlibet 5, quaest. 8, art. 15, Ad primam. Non destitit quidam scriptor Paulus Sarpius in Historia Concilii Tridentini, quin contradicentium partes amplecteretur, verumtamen tanta est vis veritatis, ut Petrus Franciscus Courayer, qui Sar pium quacumque sequitur, hoc tamen loco eum deserat, atque impugnet, uti observari potest in adnotationibus ad eamdem Historiam Concilii, lib. 8, § 86, num. 88 et seq. et praesertim num. 90. 12. Asserta Ecclesiae potestate, alia successit dubitatio, num scilicet legi­ timae intercederent causae ad clandestina coniugia, quae secundum Canones erant dumtaxat illicita, ut infertur ex Canone Aliter, aliisque subsequentibus, quorum unus incipit Nullus, alter Nostrates, qu. 1, caus. 30, nulla in posterum decernenda. Verum, cum demonstratum fuerit, ex clandestinis coniugiis fre­ quenter evenire, ut qui uxorem duxerat, eam derelinqueret, atque superin­ duceret alteram, quodque interdum nonnulli uxorem habentes ad Sacros Ordines ascenderent, et una cum uxore Ecclesiastica Beneficia retinerent, quibus gravissimis malis Ecclesiastici ludices mederi nequibant, cum matri­ monii contracti necessariae probationes deessent, hoc satis superque valuit ad evincendam necessitatem infringendi clandestina connubia, ut colligitur ex littera ipsius Conciliarii Decreti, advertitque sagaciter Natalis Alexander 576 II Romani Pontifices in Theologia Dogmatica et Morali, de Sacrament. Matrim., lib. 2, cap.2, parti proposit. 1. 13. Iniiciebat scrupulum aliis consideratio illa ne scilicet clandestinis coniugiis abrogatis, iis nempe, quae sine Parocho viri, aut mulieris cele­ brantur - huiusmodi contractus irritos, et nullos esse decernit, prout tos ia praesenti Decreto irritos facit et annullat - sunt verba Concilii, posset id exasperare graviter haereticorum animos, quorum matrimonia fuissent nulli, et consequenter illegitima soboles, quoniam coram Catholico Parocho κ binis testibus numquam celebrata fuissent. Verum, Concilii Patribus sapienter in hunc modum statuentibus - Decernit insuper, ut huiusmodi Decretum in unaquaque Purochia suum robur post triginta dies habere incipiat a dii primae publicationis, in eadem Parochia factae, numerandos - sicuti credibile non erat, Decretum eiusmodi ab ipsis promulgandum, inde sequebatur.quod eorum matrimonia sine praesentia Parochi, et duorum testium facta, irriti nunquam dici potuissent: ut prosequitur Cardinalis Pallavicini, loco citato, cap. 8. 14. Tandem cum praevideretur, facile deperditum iri probationes, unde constaret de promulgatione Tridentini Decreti in qualibet Paroecia, atque exinde orituras plerumque dubitandi causas, num exeeutioni demandata fuisset praescripta Conciliaris Decreti promulgatio, numque propterea vim suam obtinere deberet, approbante Pontifice Maximo, sancitum fuit a Congrega­ tione Concilii, ad eamdem promulgationem comprobandam, sufficere diu turnam observantiam eiusdem Conciliaris Decreti, eius publicatio inducitur ex diuturnitate temporis, quo matrimonia in Paroeciis coram Parocho, ac duobus testibus celebrata fuerunt: ut videre est in Tricarien. 26 Septem bris 1602, lib. 10, Decretorum, quae existunt in Secretario eiusdem Congre gationis pag. 47, et in quadam Poloniae, 13 Novembris 1638, lib. 16, Decre­ torum eorumdem, pag. 117, atque Nos ipsi observavimus in Opere nostro de Synodo Dioecesana novissimae editionis, lib. 12, cap. 5, num. 6. 15. Fatemur autem, postrema haec, quae respiciunt Decretum abrogans clandestina coniugia, materiam quidem, non sic vero propositam quaestionem attingere. Verum, cum in epistola tua summam diligentiam perspexerimus, ingratum Fraternitati tuae neutiquam fore arbitrati sumus, si haec omnii oculis tuis enucleate subiicerentur. Quod si nonnulla capita hucusque pro­ secuti sumus ad materiam potius, quam ad petitionem, spectantia, Epistolam nostram eo cum responso concludimus, quod, non materiam, sed aliam peti­ tionem tuam pertingit. Cum igitur tuis in litteris mentionem facias de facul­ tate praedecessori tuo ad decennium tributa, concedendi nempe Oratoria privata debitis cum cautelis, spectato videlicet loci decore, et personanim merito, atque insimul postules eamdem tibi facultatem largiri, libenterannuimus ad annos decem, eo prorsus modo, quo illam praedecessori tuo fuimus imper­ titi. Atque interea Fraternitatem Tuam amantissime complectentes, tibi, ac universo gregi sollicitudini tuae concredito Apostolicam Benedictionem de plenitudine cordis largimur. -.aflM·· (Bened. XIV Bull. (Mechliniae, 1827, P. I. Hanicq), vol. 12, p. 386-399). Romani Pontifices 577 448. Clemens XIII, const. Inter graviores, 30 sept. 1758. § I. Inter graviores Apostolicae sollicitudinis curas hanc etiam semper suscipiendam merito censuerunt Praedecessores Nostri Romani Pontifices, ut et Ecclesiarum sacrorumque Locorum Immunitatem pro debito Divinae Maiestati honore tuerentur, et simul pravis perditorum hominum consiliis obsisterent, ne Ecclesiastici confugii praesidio abutentes, publicam, priva· tanique tranquillitatem, atque securitatem maiori confidentia, et audacia tur­ bare praesumerent. Itaque plura opportune censuerunt tam super qualitate criminum, quibus asylum apud Ecclesias, et loca sacra impunitatem nulla­ tenus praestare voluerunt, quam super forma, et methodo, qua eiusmodi criminum reos ex loco immuni extrahi, et competentibus lodicibus ad poe­ nam tradi liceret; nunc generalibus editis legibus, nunc peculiaribus con­ cessis induitis, prout alia, atque alia ratio, et temporum, et regionum, et morum postulare videbantur. Horum laudabilibus vestigiis insistendum Nobis esse reputantes, quum Sa. Me. Praedecessori Nostro Benedicto Papae XIV ex parte Dilecti Filii nobilis viri Caroli Theodori Comitis Palatini Rheni, et Sacri Romani Imperii Principis Electoris supplicatum fuerit, ut pro extra­ hendis e loco immuni, custodiendisquc exceptorum criminum reis, pro subie clarum sibi regionum et locorum conditione, et exigentia certas providentias ab ipso, eiusque gubernii administris cum Ordinarii Ecclesiastici scientia, et assensu excogitatas probare, et suprema sua Apostolica Auctoritate per ipsius Caroli Theodori Ditionis tractum futuris temporibus observandas statuere dignaretur. Cumque praefatus Praedecessor moderni Nostri, tunc sui, et Apo­ stolicae Sedis Nuntii ad tractum Rheni relationem, simulque eiusdem, et Venerabilis Fratris Episcopi Vormatiensis Vicariatus, in iis partibus constituti, sententias super iisdem audiendas sibi esse duxerit, sed morte praeventus ea, quae cogitaverat, statuere, atque praescribere non valuerit. § 2. Nunc autem Nobis in Sede Beati Petri divina voluntate constitutis, novae porrectae fuerint preces eiusdem Caroli Theodori Comitis, et Principis Electoris petentis, ut ad negocii huiusmodi definitionem, et terminationem, iuxta modum iudicio Nostro magis benevisum, procedere dignaremur, Nos omnibus mature perpensis, praedictumque Carolum Theodorum Comitem, et Principem Electorem de Catholica Religione, et Apostolica Sede optime meritum specialibus favoribus et gratiis prosequi volentes, ex certa scientia, et Apostolicae Auctoritatis Nostrae plenitudine praesentium Litterarum tenore decernimus, statuimus, et mandamus, ut pro reorum extractione e locis imrnunibus eorumque parata assecuratione, et custodia in locis eiusdem Ditioni, ac Dominio subiectis infrascriptae leges, et conditiones in posterum obser­ ventur, et pro constanti, et inviolabili norma habeantur. §3. Et primo quandoquidem in Oppido, seu Civitate Manhemii erecta iam, ct instructa reperitur quaedam correctionis domus sub titulo, et invocatione 3; 578 Romani Pontifices Sancti Michaelis Archangeli, in eaque plures adsunt nuper constructi, apteqae dispositi carceres, cum dictus Comes, et Princeps Elector certum aliquem ex huiusmodi carceribus ad infrascriptos effectus Ordinarii Ecclesiastici juris­ dictioni addictum, et subiiciendum proposuerit ; Nos hanc oblationem, t! respective addictionem, et sublectionem approbamus, ita videlicet, ut per solemnem actum in forma iuris valida fiat; exindeque career huiusmodi i caeteris distinctus, utpote career Ecclesiasticus, atque a Laicali potestate exem­ ptus, et immunis Dioecesani loci Vormatiensis nimirum Episcopi, eiusque Vicariatus iurisdictioni, et auctoritati omnino subiectus sit, et habeatur,eisque carceris custodes, et ministri in his, quae ad huiusmodi custodiam, et mini­ sterium pertinent, non quidem Laicalibus Magistratibus, Judicibus, et Tribunx libus, sed dicto Episcopo, eiusque officio et Vicariatui omnino parere teneantur. § 4. Cum autem contigerit, delinquentem quemlibet Laicum ad Eccle­ siam, aliumque locum immunem in praedicti Caroli Theodori Comitis, ti Principis Electoris ditione constitutum confugere, si quidem is publica voce, et fama reus arguatur huiusmodi criminis, cui iuxta Canonicas sanctiones, et Apostolicas Constitutiones Ecclesiasticae Immunitatis praesidium denegatur, satis id fore, et esse declaramus, ut ad illius extractionem procedatur per Ministros Curiae Laicalis praevia tamen semper licentia, seu facultate in scriptis obtinenda, et concedenda a Superiore Ecclesiastico, seu ab alia per­ sona ad id, ut infra, deleganda, et cum interventu, et praesentia Ecclesiasticae personae per eumdem Superiorem, seu alium ad id delegatum deputandae, ad hoc ut extractio huiusmodi cum debita modestia, et sine populi scandalo perficiatur. § 5. Itaque quibus in locis residet Episcopus, vel eius Vicarius seu Olli cialis Generalis, ab ipso omnino memorata extrahendi rei licentia petenda, et obtinenda, simulque ab ipsis designanda erit Persona Ecclesiastica, quae peragendae extractioni intersit; quibus autem in locis nec Episcopusresidel, nec eius Vicarius, seu Officialis Generalis, licentia huiusmodi concedi, et deputatio fieri respective debebunt a Vicariis Foraneis, hisque deficientibus a Parochis locorum, quos scilicet Vicarios Foraneos, atque Parochos Epi­ scopus semel in conferendo simili eorum officio, vigore specialis facultatis sibi ab Apostolica Sede, et a Nobis per praesentes tributae, ad huiusmodi licentias concedendas, deputationesque faciendas irrevocabiliter delegabit. Ipse vero Episcopus, eiusque Generalis Vicarius, seu Officialis, dictique respective Vicarii Foranei, et locorum Parochi, ut supra, delegati, quoties fuerint a Curia Saeculari requisiti, et statim ac intellexerint, cum, qui ad Loci Sacri immuni­ tatem confugit, de crimine excepto insimulari, non alio requisito ad id argu­ mento, seu iudicio quam quod exsurgit ex ipso confugio in locum immu­ nem cum publica aliqua patrati delicti fama coniuncto, nulla interposita mora, licentiam praedictam in scriptis concedere, ac Personae Ecclesiasticae deputationem respective peragere debebunt; hac tamen lege, ut si extractio rei, sola Vicarii Foranei, aut Parochi auctoritate fiat, de ea quamprimum certior reddatur Episcopus, vel eius Vicarius Generalis. § 6. Huiusmodi autem reum e loco immuni, praemissa ratione extractum, ad 1 ccleeiasticum carcerem superius designatum illico deducendum, ibique Romani Pontifices 579 custodiendum fore decernimus nomine Ecclesiastico, et sub omnimoda dispo­ sitione Episcopi quoad usque idem Episcopus, vel alius ab eo ad id deputatus de indiciis a Saeculari Curia allatis satis cognoverit, et sententia sua in scriptis proferenda declaraverit constare, aut non constare de crimine excepto, et si quidem pronunciaverit constare, debebit Ecclesiasticus ludex huiusmodi reum Curiae Saeculari libere tradere, addita consueta protestatione, de qua in Cap. Praelatis, de homicidio, in Sex. Contra vero si contingat eumdem pronunciare, non constare de crimine excepto, reus iussu Episcopi ad locum immunem, unde eductus fuerat, omnino restituendus erit. § 7. Hanc denique Nostram, et Sedis Apostolicae indulgentiam, sive con­ cessionem semper quoad solos Laicos, nunquam vero quoad Clericos, et Ecclesiasticas Personas, quae praeter immunitatem localem personalis quoque immunitatis privilegio gaudent, factam datamque intelligi volumus, atque ita religiose servari, et custodiri mandamus, et quidquid secus, ac contra superius descriptam formam in praeiudicium Ecclesiasticae Immunitatis fuerit atten­ tatum, ex nunc irritum prorsus, et inane, nulliusque roboris, vel momenti esse, et fore; contrafacientcs autem, et aliter attentantes, censuras, et alias poenas a Sacris Canonibus, et Constitutionibus Apostolicis adversus violantes jurisdictionem, et immunitatem Ecclesiasticam inflictas incurrere decernimus, et declaramus. § 8. Praesentes demum Litteras, et in eis contenta huiusmodi omnino valida, et efficacia existere, et fore, suosque plenarios, et integros effectus in locis praedicti Caroli Theodori Comitis, et Principis Electoris dominio subiectis sortiri, et obtinere, et ab omnibus, et singulis, ad quos spectat, et pro tempore quandocurnque spectabit, plenissime observari : Sicque, et non aliter iu praemissis per quoscumque ludices Ordinarios, et Delegatos etiam Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales de Latere Legatos, et Apostolicae Sedis Nuncios, aliosque quoslibet quavis praeeminentia, et potestate fungentes, ac functuros, sublata eis aliter judicandi, et interpretandi facultate, et aucto­ ritate iudicari, et definiri debere volumus, et decernimus. § 9. Non obstantibus, etc. [Bull. Rom. Cont., tom. 1, p. 42-44]. 449. Clemens XIII, const. Inter multiplices, il dec. 1758. § 1. Inter multiplices casque gravissimas iniuncti Nobis, licet immeren­ tibus, Apostolici Ministerii curas illam potissimum recensemus, ut quae iam recte, sapienterque Sacrorum Canonum Decretis, et Romanorum Pontificum Praedecessorum Nostrorum Constitutionibus, aliisque Ecclesiasticis legibus statuta noscuntur a temporum, hominumque iniuriis oblivionis nempe, aut affectatae ignorationis, seu pravae interpretationis, et inobservantiae labe vin­ dicemus, vel ipsismet veteribus legibus, et Constitutionibus opportune reno­ vatis, confirmatis, assertis, vel novis Decretis, quae in huius Romanae Cunae 580 01 0 ' Romani Pontifices Romani Pontifices Tribunalis ad peculiarem quidem causarum opportunitatem edita, sed ul generales Canonici iuris regulas exacta cognoscimus, Apostolicae approba­ tionis et confirmationis Nostrae robore communitis, iisdemque latius pro­ mulgatis atque prolatis, prout ad tuendum Ecclesiasticae disciplinae vigorem in Domino indicamus salubriter expedire. § 2. Sane ex parte Venerabilis Fratris Nostri Clementis Augusti Archie piscopi Coloniensis, et S. R. I. Principis Electoris expositum Nobis fuit tun in ipsa Colonien. Dioecesi, tum in aliis videlicet Monasterien., Hildesimen. Paderbornen., et Osnabrucen. Episcopatibus, quorum ipse regimen et adrr.i· nistrationem ex concessione, et dispensatione Apostolicis obtinet, nonnullos paulatim succrescere abusus Ecclesiasticae disciplinae, suaeque Ordinariae Auctoritati valde perniciosos, atque iis plane similes, quos paucis annis bo. mem. Ferdinandus lulius S. R. E. Presbyter Cardinalis de Troyer nuncu­ patus et Olomucen. dum viveret Ecclesiae Praesul ad Sedem Apostolicam detulit in dicta sua Olomucen. Dioecesi vigere quibusque submovendis, et funditus eradicandis optimum susceperit consilium recurrendi ad Congre­ gationem Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum ab eadem apostolica Sede specialiter deputatorum, et causa apud eam introducta adversus Regulares praesertim Sancti Benedicti, ac Cisterciensis, et Premonstratensis Ordinum seu Congregationum Abbates, et Monachos, seu Canonicos Regulares in dicta sua Dioecesi existentes, sexdecim distincta capita, seu dubia, controversias omnes cum dictis Regula­ ribus vertentes complectentia eidem Congregationi discutienda, et ad iuris normam definienda proposuit. § 3. Quae quidem dubia semel, iterumque primo videlicet die vn lunii a. mdcclv, deinde vero die n Augusti eiusdem Anni in praefata Congrega­ tione urgentibus perspicuis Sacrorum Canonum, et Apostolicarum Constitu­ tionum sanctionibus semel et iterum favore praedicti Ferdinandi lulii Car dinalis et Praesulis resoluta fuerunt, ut patet ex subiecto corumdem dubiorum, et consequentium Decretorum tenore, qui talis est nimirum: Olomucen. luris dictionis. Usque ab anno 1665 Episcopus Olomucen. Sacram hanc Congri gationem consuluit pluribus propositis dubiis, quae respiciebant lurisdictionem suam in Monasteria Sanctimonialium Regularibus Ordinibus subiecta ad intellectum cognitissimae Constitutionis Oregorianac cuius initium est. Inscrutabili.1 Respondit Sacrum hoc Tribunal, dubiaque proposita definivit, sed nondum exequi potuerunt. § 4. Praecipui, qui inter ordines Regulares sese opponant Episcopi lurisdictioni in Moravia, Bencdictini sunt, Cistercienses, ct Prcmonstratenses. Multa sunt quae ipsi praesidio exemptionum hactenus gesserunt ad decli­ nandam Visitationem Episcopalem in Parochiis, quae vel unitae sunt eonim Monasteriis, vel eorum lurispatronatus sunt, et iurisdictionem Episcopalem in Monasteriis Sanctimonialium, quorum ipsi curam, et reginien habent. Haec ferre non valens Eminentissimus Dominus Cardinalis de Troyer Episcopus Olomucen. ductus eo, quo praestat, zelo servandi Sacrorum Canonum, et 1 Cf. N. 199. . I I I 581 Constitutionum Pontificiarum dispositionem, atque Ecclesiasticam disciplinam, narravit omnia in Visitatione Sacrorum Liminum, ita ut necesse fuerit etiam auctoritate Sanctissimi Domini Nostri plura adhibere remedia, quibus in ordi­ nem redigeretur Regularium illorum adversus Episcopalem Iurisdictionem licentia. Res tandem delata fuit ad iudicium Eminentissimorum Patrum; lon­ gum esset singula, quae Regulares sibi debita esse contendunt, capita referre; poterunt Eminentissimi Patres illico ea assequi lectione XIV Dubiorum, quibus causa omnis collecta fuit quaeque hic subiicimus nullo negocio expedienda, cum fere omnia pluries sint in aliis causis definita, vel in ipsa littera Apo­ stolicarum Constitutionum reperiantur expedita. Facta etiam plurima, quae his Dubiis disputandis causam dederunt, quaeque si referrentur, folium in volumen excresceret, legent in libello Em. Episcopi. Cautum quoque fuit decreto ea dubia non esse disputanda, quae sive ab uno, sive ab altero eorumdem Ordinum Regularium legitime in actis acceptarentur ut fieri velle assertum fuit; quia vero nondum id factum esse scimus, ideo omnia Dubia subiicimus; a Regularibus nihil habuimus. § 5. Primum, An Parochi Regulares cuiuscumque Ordinis illi sint, et praesertim Premonstratenses, Cistercienses, et Benedictini exercentes curam Animarum Saecularium, et non Commensalium in Parochiis in Dioecesi Olo­ mucen. licet illae Monasteriis exemptis sint unitae, et annexae, sive sint de lure patronatus, etiamsi cura animarum residere dicatur in Abbatibus, Visi­ tationem Episcopi subire teneantur in iis, quae pertinent ad curam animarum sive Episcopus visitet per se, sive per alium, non obstantibus privilegiis dictorum Monasteriorum », et quatenus affirmative, Secundum. « An dicti Parochi procurationem solvere teneantur; vocati ad synodum accedere sint cogendi, Festa Dioecesis Populo annunciare et celebrare, etc., pariter Chrisma, et olea Sacra ab Episcopo Dioecesano accipere teneantur ; Tertium, « An Parochi Regulares etiamsi sint Abbates, possint a Superioribus Regularibus ad curam animarum destinari, illamque exercere sine approbatione Episcopi »; Quartum, An Regulares dari in Coadiutores dictorum Parochorum possint a Superioribus Regularibus sine expressa licentia Episcopi, sive potius sit in potestate Episcopi in approbatione Confessariorum Regularium limitare eorum­ dem facultates, non solum quoad tempus, sed etiam quoad personas, et loca in quibus debeant confessiones audire ; Quintum, « an liceat sive Abbatibus, sive Parochis Regularibus praesertim Cisterciensibus pro libitu, et sine licentia Episcopi pro Parochiis modo unam, modo alteram Ecclesiam, sive Cappellam, in qua Sacramenta a Parochis administrantur Fidelibus Dioecesis Olomucen. constituere »; Sextum, « An Praelati Regulares, ubi habent purum luspatronatus Parochiarum acquisitum, vel cessum a Laicis, quibus in hoc succedunt» teneantur Episcopo praesentare Sacerdotes Saeculares ut antea laici tenebantur, an vero possint substituere Monachos, cosque pro libitu, non salutato Episcopo» removere >; Septimum, An ad Episcopum spectet cura Clausurae Monasteriorum Monialium Regularibus, et praesertim Cisterciensibus, et Benedictinis subtectarum, eamdem clausuram demandare servandam ad praescriptum Sacri Concilii Tridentini ; et quatenus affirmative, Octavum, An competat Episcopo Praelatis Regularibus praesertim Cisterciensibus, et Benedictinis prohi- 582 Romani Pontifices here ne pluries in anno occasione Visitationis ingrediantur septa Monitor Monialium sibi subiecti sine praesentia eiusdem Episcopi, sive alterius person··; ab eo deputandae » ; Nonum, « An possit Episcopus inhibere Regularibus pritsertim Cisterciensibus, et Benedictinis ut sine examine Ordinarii Puellis id habitum et Professionem admittant, et praecise ne ad electionem Abbatissarum exemptarum deveniatur, non significato Ordinario die Electionis, cui Episcopus sive per se, sive per alium interesse, et praesidere possit »; Decimum, < An com petat Episcopo rationes exigere ab Administratoribus Bonorum temporalium dictorum Monasteriorum exemptorum Monialium.et in Administratores delin­ quentes animadvertere, illosque ad reliquatum solvendum cogere, et prohibere ne dotes alienentur sine induito Pontificio et Episcopi licentia ·; Undeci­ mum, « An Confessarii ab Episcopo approbati ad audiendas Confessiones Fidelium utriusque sexus, possint sine speciali approbatione Episcopi in Con· fessarios Monialium exemptarum a Superioribus Regularibus destinari », et quatenus negative, Duodecimum, < An saltem dicti Confessarii Regulares pro audiendis Confessionibus unius Monasterii Monialiuin exemptarum, vel pro una vice approbati censeri debeant approbati semper, et pro omnibus Monasteriis Monialium ; Decimum tertium, « An Regulares teneantur pro obtinenda facultate audiendi Confessiones sive Saecularium, sive Monialium se personaliter coram Episcopo praesentare, sive potius sufficiat a Superio ribus de sufficientia, et idoneitate testimonium transmitti »; Decimum quar­ tum, An Praelati, et Abbates Regulares possint sine speciali induito Calices, Campanas, aliaque Vasa sacra, in quibus intervenit sacra unctio, benedicere pro usu alienarum Ecclesiarum » ; Decimum quintum, < An dicti Abbates, et Praelati teneantur servare Decretum ab Alexandro VII editum 1 circa usum restrictum Pontificalium Praelatis inferioribus concessum Decimum sextum, < An liceat Regularibus Eucharistiam in propriis Ecclesiis exponere sine licentia Ordinarii, liccatque pariter Regularibus, et praesertim Benedictinis, et Cister­ ciensibus in propriis Ecclesiis insolitam Imaginem, aut Sacram Reliquiam ab Ordinario non approbatam exponere, et tandem in eisdem Ecclesiis prae­ dicare, non petita ab Ordinario benedictione, aut in aliis Ecclesiis sine Ordi­ narii licentia ». * § 6. Die 7 lunii 1755 S. Congregatio Eminenlissimorum S. R. E. Cardi­ nalium Concilii Tridentini interpretum, Ad primum et secundum respondit < affirmative ·. Ad tertium, « negative ·. Ad quartum, < negative ad primam partem, affirmative ad secundam ·. Ad quintum,·« negative ». Ad sextum, - affir­ mative ad primam partem, negative ad secundam ■■■. Ad septimum, octavum, nonum, decimum, affirmative . Ad undecimum, < negative ». Ad duodecimum, decimum quartum,decimum sextum, « negative Ad decimum tertium, < Affirma­ tive ad primam partem, negative ad secundam . Ad decimum quintum, < affir­ mative ». Reproposita vero causa sub dubio, an sit standum, vel recedendum a Decisis in casu, etc. Die 2 Augusti 1755; >- Eadem Sacra Congregatio stetit in Decisis. M. Cardinalis Millinus Praefectus - T. A . Furiettus Secretarius - Cum autem sicut eadem expositio subiungebat, relata Congregationis Concilii De­ 1 Die 27 sept 1659. - S. R. C. Decr. Authcnt., n. 1131. Romani Pontifices 583 creti fuerint subinde in forma specifica a Sa. Mem. Praedecessore Nostro Bene­ dicto Papa XIV confirmata per suas apostolicas Litteras, quarum initium est Ad Solium iustitiae, etc. datas xtv Kalendas Octobris anno mdcclv Pontifi­ catus sui xvi, quae quidem Litterae in praefata Olomucen. Dioecesi solemniter publicatae, et debitae exequutioni demandatae fuerint, ideoque ad eliminan­ dos abusus in supradictis Colonien. Monasterien. Hildesimen. Paderbornen. et Osnabrucen. Dioecesibus succrescentes, et ad Ecclesiasticae disciplinae formam ibidem conservandam, aut restituendam, praecavendasque diutur­ niores controversias, quae inter Ordinarium et Regulares frequentet oriri solent, valde opportunum foret si eadem Decreta auctoritate Nostra ad eas quoque Dioeceses ampliarentur, ibique etiam inviolabiliter observanda publi­ carentur. § 7. Idcirco praefatus Clemens Augustus Archiepiscopus, et Princeps Elector Nobis humiliter supplicari fecit, ut sibi in praemissis de benignitate Apostolica providere dignaremur. Nos itaque re serio ac mature perpensa, animadvertentes omnia in superius relatis Decretis contenta utpote Sacrorum Canonum, et Tridentini potissimum Concilii Sanctionibus conformia, saepe etiam Romanorum Pontificum Praedecessorum Nostrorum Constitutionibus inculcata fuisse; proindeque aequissimum reputantes providis huiusmodi legibus iterato confirmatis, et promulgatis nova adversus gliscentes abusus Apostolicae providentiae praesidia obiicere, praedicti Venerabilis Fratris Nostri Clementis Augusti, et Principis Electoris precibus annuentes, exscripta supe­ rius Congregationis Concilii Decreta pro Olomucen. Dioecesi emanata, et pro eadem a praefato Benedicto Praedecessore approbata, et confirmata ex certa scientia, et Apostolica auctoritate Nostra iterum approbamus; et ad Coloniensem, Monasteriensem, Hildesimensem, Paderbornensem, et Osnabrucensem Dioeceses extendimus, et ampliamus; ita ut Decreta huiusmodi, in , recensitis Dioecesibus, eam plane vim, auctoritatem, et exequutioncm habeant, I et obtineant, quam haberent, et obtinerent si pro iisdem Dioecesibus nominatim a praefata Congregatione Concilii condita atque edita fuissent. § 8. Sicque et non aliter per quoscumque Indices Ordinarios, et Dele­ gatos etiam Causarum Palatii Apostolici Auditores, et S. R. E. Cardinales etiam de latere Legatos, et Apostolicae Sedis Nuntios iudicari ct definiri debere statuimus atque decernimus. Praesentes quoque Litteras cum omnibus in iisdem contentis omnimoda firmitate validas, et efficaces existere et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri, et obtinere, atque a Regularibus cuiuscumque Ordinis, Congregationis, Instituti, et Societatis in supradictis Dioecesibus existentibus, aliisque ad quos spectat et pro tempore quandocumque spectabit inviolabiliter observari volumus, et mandamus. I § 9. Non obstantibus, etc. (Bull. Rom. Cont., tom. 1, p. 72-75]. 584 Romani Pontifices Romani Pontifices 450. 585 455. Clemens XIII, const. Ci è stato, 13 febr. 1759. Clemens XIII, const. Gravissimum, 6 mart. 1759. § I. Gravissimum, atque execrabile scelus, quo nefarii, perditique homi­ nes, Religione, ac pietati omni posthabita, divinaeque ultionis formidine excussa, Angelis ipsis tremendam, venerandemque Dei, et Salvatoris Nostri lesu Christi in Altaris Sacramento praesentiam, maiestatemque spernentes, in ipsum, ac sacra, quibus actu asservatur, vasa, rapaces atque sacrilegas manus iniicere audent; cum Romani Pontifices Praedecessores Nostri, editis consultissimis Legibus, statutisque severissimis poenis, semper detestati atque insectati sint: Nos, ad illatam Augustissimo Sacramento, ac Deo ipsi atro­ cem iniuriam magis magisque propulsandam, horrendique criminis scanda­ lum ab Ecclesia Dei eliminandum, Apostolico exurgentes zelo, leges ipsas in prophanos huiusmodi violatores denuo ferre, et adversus quaecumque effugia, illarum observantiam ac poenarum omnimodam exeeutionem decer­ nere in Domino judicamus. § 2. Alias siquidem ven. rnem. Innocentius Papa XI Praedecessor Noster ad id reprimendum, motu eius proprio, perpetua valitura Constitutione, sub Datum apud Sanctum Petrum, Anno Incarnationis Dominicae mdclxxvii, Quarto Idus Martii, Pontificatus sui Anno Primo, statuit, et decrevit, 1 ut omnes et singuli utriusque sexus, qui de furto hostiae consecratae, sive unius, vel plurium particularum consecratarum, cum sacra Pyxide, vel sine illa, per legitima indicia judicialiter, iuxta Sancti Officii Inquisitionis contra haereticam pravitatem auctoritate Apostolica instituti regulas, et praxim con­ fessi aut convicti fuerint, quive propria malitia, vel de alterius ordine, seu mandato, Hostiam, sive unam vel plures particulas consecratas praedictas, apud se retinuerint, vel alio transferre, aut exportare praesumpserint, con­ dignis poenis, et animadversionibus pro facinoris atrocitate puniantur; et nisi constiterit non fuisse ad malum finem, etiam pro prima vice, Curiae saeculari traduntur, non obstante minori aetate, dummodo vigesimum attin­ gant annum, quibus poenis etiam mandantes subiectos esse voluit. § 3. Eius deinde successor fel. record. Alexander Papa VIII etiam Prae­ decessor Noster, aequali zelo motus, per aliam suam perpetuo valituram Constitutionem, sub Datum Anno Incarnationis Dominicae mdcxc, Unde­ cima Kalendas Januarii, Pontificatus sui Anno Secundo,2 praedictam Inno­ centii Praedecessoris praefati Constitutionem in omnibus, non modo con­ firmavit, sed etiam addidit, omnes quascumque et singulas Personas, tam saeculares, quam Ecclesiasticas etiam regulares, cuiuscumque Dignitatis, sta­ tus, gradus, ordinis, societatis, et instituti, quibuscumque privilegiis, exem­ ptionibus, et induitis, et quavis speciali nota, et individuatione dignas, nulla § 1. Ci è stato rappresentato, che nella Segreteria del Vicariato di Romi sia stata per molto tempo osservata con esattezza la regola providamenle stabilita di non ammettere alia Vestizione dell’abito Religioso quelle Fanciulle, per le quali non sia prima depositata nel Monte della Pietà, 0 Banco di S. Spirito Tintera Dote, e non sia stata in seguito consegnata al Notaro della Segreteria la Fede autentica del Deposito. Che da quakhe tempo in qua il Notaro della Segreteria invece di ricevere Taccennata fede di depo­ sito, abbia introdotto I'abuso di contentarsi di qualunque obbligo 0 promessa si faccia da persona ancora poco solvibile; per lo che non potendo questa fare lo sborso effettivo nel tempo stabilito, debba trattenersi la Pro­ fessione della Monacata. Che nell’anno della probazione alcune Novizie cosi vestite, invece d’attender unicarnente alia vita ritirata, quieta, e lontana affatto dalle sollecitudini mondane, sono obbligate a procurar i mezzi, per­ ché in fine dell’anno sia pronta la Dote; si domandino rescritti Ponlificj d’abilitazione, di coazione ai Luoghi Pii, e simili straordinarj prowedimenli. § 2. Ai quali inconvenienti tutti volendo Noi rimediare, e contribuir insieme per quanto puô da Noi dipendere, che Tanno dei Noviziatosi passi dalle Religiose in azioni puramente divote, che possino ottener loro da Dio quello spirito di perfezione, al quale s’incamminano; con la présente Cedola di Moto proprio, ordiniamo a Voi, che in avvenire non permettiate, che si riccvino all'Abito Religioso quelle, che non avranno depositata nel Banco di S. Spirito, o Monte di Pietà Tintera Dote, che è dovuta al Monastère, nel quale vogliano professare; e ne pure permettiate alie Monache di convocar il Capitolo per ricevere alla Vestizione effettiva la Novizia, se prima non sarà fatto Tintero deposito, come sopra; del quale si dovrà leggere in Capitolo il documento autentico. § 3. E se per qualunque eventualità le Religiose mancassero a questo présente Regolamento, vogliamo, che la Superiora resti sospesa dal suo impiego, e solamente da Noi possa essere reintegrata; e che il Monastère, e Religiose abbino perduto il diritto di domandare la Dote all'Educanda vestita, e debbino contentarsi solo di quella somma, che sino a quel tempo sarà depositata. Ci contentiamo solamente per una ragionevole equita, che quelle Fanciulle quali già sono state accettate per Religiose con le solite formalità di dovute licenze, afto Capitolare, ecc., non restino soggette a questa nostra disposizione. Volendo nel resto, che questo nostro presente Chirografo sia pienamente eseguito secondo la sua forma e tenore; non ostante qualsivoglia consuetudine in contrario. [Bull. Rom. Contin., tom. I, p. 93J. ) 586 * prorsus excepta, siquas ex eis, atrocissimi huius criminis reos esse const, terit, omnibus, et singulis, turn antiquis, turn in dicta Innocentii Praedeces­ soris praefati innovatis, etiam, quoad Ecclesiasticos, degradationis realis, et traditionis brachio sacculari poenis, omnino, et irremissibiliter obnoxias fuisse, et esse, cognitionemque praedicti sceleris contra eas, ad Ordinarios Ecclesiasticos, et ad Inquisitores contra haereticam pravitatem, qui iuxta ipsius Alexandri, et aliarum quarumcumque, ad favorem fidei, ct Officii San ctac Inquisitionis huiusmodi Constitutionum editarum formam, et tenorem procedere valerent, et deberent, privative quoad alios quoscumque specu visse, et spectare. Ac insuper memoratam dicti Innocentii Praedecessori: Constitutionem, cum declarationibus ac dispositionibus praefatis, omnibusque et singulis superius contentis, et expressis contra quoscumque, sive saeculares, sive ecclesiasticos, etiam regulares, ut praefertur expressos, qui dictas Hostias, vel Particulas consecratas quocumque modo, etiam sine qua­ litate furti, per se ipsos, vel alios quoscumquc, aut de alterius mandato habuerint, seu retinuerint, vel alio transferre, seu transportare praesumpse­ rint, super quibus stari voluit iudicio, et interpretationi praefatorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium Inquisitorum, quibus pariter cognitionem super praedictis reservavit, iuxta casuum, et personarum circumstantias et qualitates, cum iisdem poenis, etiam traditionis brachio saeculari, ampliavit et extendit. § 4. Postremo vero eiusdem record. Benedictus PP. XIV immediatus Praedecessor Noster, cui horrendae huiusmodi impietatis magis magisque praecavendae non minor pectori cura insidebat; per similem Constitutio­ nem, sub datum Anno Incarnationis Dominicae, Millesimo septingentesimo quadragesimo tertio, Tertio Nonas Martii, Pontificatus sui Anno quarto, supradictas Innocentii et Alexandri Praedecessorum praedictorum Constitu­ tiones, atque omnes et singulas dispositiones, ordinationes, declarationes, et extensiones, in illis contentas, Motu cius proprio, confirmavit, et approbavit. Ac insuper opportune statuit et declaravit circumstantias, per quas de con­ secratione Hostiae, vel Particularum a Reo subreptarum constare posset. Ac decrevit quoque, exceptionem non probatae pravae intentionis Rei, abu tendi Sacramento subrepto ad malum, vel sacrilegium finem, inutiliter i Reis, vel eorum Defensoribus proponi, nisi concludentibus, et iuridicis pro­ bationibus, adstruendis ab ipsis Reis, in quos tale onus refusum esse decla­ ravit. huiusmodi exceptio constabilita fuerit, et iusta, ac excusabilis ratio asportationis, aut retentionis Sacramenti plene comprobaretur; prout in prae­ dictis Innocentii, et Alexandri, ac Benedicti Praedecessorum praedictorum Constitutionibus, plenius continetur. § 5. Quia vero, ex Ecclesiae indulgentia ac lenitate, in nostro Inquisi­ tionis Officio mos inolevit, ut si Reus in iudicio constitutus ad primas, et generales Judicis interrogationes delictum suum plene, distincte, ac sincere fateatur, tunc cum ipso, veluti sponte confesso, mitius agatur, et citra eius traditionem saeculari foro, extrernumque supplicium, triremibus vel carceri 1 Cf. N. 340. Roman i Pontifices Romani Pontifices 587 addicatur perpetuo; cumque ea fortasse indulgentia, graviorumque poena rum mitigatione abutentes sacrilegi homines, a tanto scelere, iliiusque fre­ quentia minus deterreantur, atque avocentur: hoc illis perfugium, et, qua prorsus indigni sunt, misericordiae, lenitatisque ecclesiasticae fiduciam eri­ piendam existimavimus, ut poenarum severitate, absque remissionis, vel mode rationis spe aliqua sibi proposita, tam enorme flagitium patrare exhorre­ scant. § 6. Itaque vestigiis Praedecessorum Nostrorum inhaerentes, eorumque in gravioribus quibusdam, ac frequentioribus delictis severiori animadver­ sione, ac duriori supplicio rnulctandis, exempla sequuti; praecipue dicti Benedicti Praedecessoris, qui celebrantibus Missam, aut fidelium Confessio­ nes excipientibus sine sacerdotali charactere, sinceram criminis confessionem in prima interrogatione generali factam, ad evadendam poenam traditionis brachio saeculari, in Constitutiqnibus Apostolicis inflictam minime suffraga­ turam decrevit:' Motu proprio, non ad alicuius Nobis super hoc oblatae petitionis instantiam, sed ex certa scientia, ac matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae potestatis plenitudine, ac de Venerabilium Fratrum nostro­ rum S. R. E. Cardinalium, in tota Republica Christiana praefata, contra hae­ reticam pravitatem, generalium Inquisitorum a Sede Apostolica specialiter deputatorum consilio; hac nostra perpetuo valitura Constitutione : in primis memoratas Innocentii, et Alexandri, ac Benedicti Praedecessorum praedicto­ rum Constitutiones (quarum integros tenores, ac si de verbo ad verbum praesentibus, inserti forent, iisdem praesentibus pro insertis haberi volu­ mus) nec non omnes et singulas dispositiones, ordinationes, declarationes, et extensiones, prout illae et earum singulae in Constitutionibus prae dictis expressae sunt, ipsarum tenore praesentium confirmamus, approba­ mus, et innovamus, easque et earum singulas in omnibus, et per omnia, ab omnibus et singulis, ad quos spectat, integre, et inviolabiliter observari man­ damus. § 7. Praeterea memoratam Tribunalium nostrorum praxim, atque con­ suetudinem, huius exeerabilis criminis Reos, in primo eorum constituto con­ fessos plectendi mitiori poena, ita ut iuxta memoratas Constitutiones per Nos, ut praefertur confirmatas, brachio saeculari minime tradi debeant; Motu, scientia et potestatis plenitudine similibus, ac de eorumdem Fratrum con­ silio, ipsarum tenore praesentium, dc medio tollimus, atque abolemus, legi· timaeque observantiae vim nullam deinceps habituram, declaramus. Ac per­ petuis futuris temporibus decernimus, atque statuimus, post tres menses a data praesentium computandos, nulli amplius Clerico, sive laico dicti cri­ minis reo promeritae poenae minorationem aliquam intuitu promptae aper taeque confessionis, qua delictum suum in circumstantiis superius enunciatisludicis fassus fuerit, concedi debere, sive posse: sed confessione huius­ modi non obstante, omnes singulos in praecedentibus supramemoratis comprehensos, a competente Indice in casibus ibidem expressis, praevia 1 Cf. N. 444. 588 Romani Pontifices Romani Pontifices etiam degradatione, quatenus opus sit, tradendos omnino fore, et esse bra chio saeculari, debitis poenis, suppliciisque plectendos. § 8. Decernentes, etc. [Bull. Rom. Cont., tom. 1, p. 101-104]. 452. Clemens XIII, ep. encycl. Cum primum, 17 sept. 1759.1 § 1. Cum primum incomprehensibili Pastoris aeterni iudicio in Beati Petri Cathedra constituti, Dominici Gregis curam suscepimus, complures audivimus Ecclesiastico zelo ferventes viros, praesertim Animarum Pastore, et Verbi Dei praecones, qui Civitates atque Provincias peragrant, poeniten­ tiam Populis, et morum emendationem indicentes, quorum unanimis con­ questio fuit, inter abusus et corruptelas, quas pro Ministerii sui officio nota­ runt, pro viribus reformare studuerunt, reprehendendam sibi frequenter occurrisse quorundam Ecclesiasticorum avaritiam, habendique cupiditatem. Quae quoniam malorum omnium radix a Spiritu Sancto appellatur, nil mirum, si eos omnes, quorum semel animos imbuit, utut in atrociora crimina non abripiat, talem in Dei cultu, propriaeque vocationis muneribus obeundis socordes reddat, et ad saecularia desideria conversos, mundanis addicat cuns et occupationibus, quibus abrenunciare se publice addixerunt, quum inter sacrae institutionis mysteria, solum Deum haereditatis suae partem agnoscere professi sunt. Hinc etiam litigiosi necessario fiunt, atque omnia miscere parati, ne vile aliquod lucrum, sive speratum, sive iam partum amittant. Hinc se ab abiecta quaelibet officia et ministeria, in gradus et ordinis sui dedecus, demittere non erubescunt. Quo fit ut laicorum plerique, non eos ipsos dum taxat, qui talia agunt, sed saepe etiam universum Ecclesiasticorum coelum, contemnant; quin et amaro aversoque animo sint erga illud hominum genus, quorum lites et contentiones, ob temporalia negotia, sustinere coacti sunt, vel a quibus praerepta sibi viderunt honesta media, per quae suae,suorumque sustentationi consulere potuissent. ■ § 2. Horum relationibus, quas satis superque veritati innixas existima­ mus, quibusque nonnullos etiam designari censemus Regulares Viros, qui aliquando ab imposita sibi sollicitudine de temporalibus Communitatum sua­ rum emolumentis, ultra Ecclesiasticae moderationis fines ferri se sinunt, exci­ tari Nos quidem intelleximus, ut Apostolica, qua immerentes fungimur, auctoritate, huiusmodi corruptelam, unde Fidelis Populi scandalum, aliique noxii consequuntur effectus, de medio tollere satageremus. § 3. Verum quum ab ipsis Ecclesiae incunabulis usque ad haec nostra tempora, nihil apertius, nihil districtius, aut Conciliorum Decretis, aut Prae­ decessorum Nostrorum Romanorum Pontificum Constitutionibus statutum 589 legatur, nihil a Sanctis Patribus, Ecclesiarumque Pastoribus frequentius aut impensius inculcatum appareat, quam ut Ecclesiae Ministri, cum Clerici, tum Monachi, a temporalium lucrorum cupiditate abstinere, et a saecularium negocioruni sollicitudinibus arcere se debeant: cumque non solum spirituales cen­ surae, sed etiam gravissimae temporales poenae in eos decretae fuerint, qui Canonicas Regulas hac in re infringere aut violare praesumpserint; omnibus mature perpensis, nihil Nobis reliquum esse iudicavimus, nisi ut Vos, Venera­ biles Fratres, de constanti enixaque voluntate Nostra, Praedecessorum Nostro­ rum menti, Ecclesiaeque spiritui per omnia inhaerentes, commonefactos, Pa­ ternis, Fraternisque hortationibus excitaremus, ut debitam sacrarum legum observationem ab omnibus Ecclesiasticis, tam Ordinariae Vestrae, quam Dele­ gatae Vobis lurisdictioni subiectis, ad formam Sacrorum Canonum, et Decre­ torum Apostolicae Sedis, ac respective Synodalium uniuscuiusque Dioecesis Statutorum, exigere studeatis, ac reipsa obtinere curetis. § 4. Ut igitur clarius innotescat, perpetuum Nostrum et Apostolicae Sedis studium, pro religiosa praedictarum legum custodia, simulque vis omnis adimatur contrario cuilibet usui, stilo, aut consuetudini (quae corruptelae potius, et abusus, servata legitima vocabulorum proprietate appellari debent), quibus Ecclesiastici quicumque criminosam suam in negociis curisque saecuI laribus immixtionem obtegere, aut excusare contenderent, Nos, omnes et singulas Canonicas leges, et Romanorum Pontificum Praedecessorum Nostro­ rum Constitutiones, adversus Clericos negociatores, et saecularibus negociis sese immiscentes, praesertim a Pio IV,1 Urbano VIII2 et Clemente IX3 latas atque editas, usque ad novissimam quam s. mem. Decessor Noster Benedictus Pp.XIV sub Dat. v Kal. Martii MDCCXLt, Pontificatus sui Anno I, evulgavit,4 cum omnibus item et singulis poenis, atque Censuris per eas respective indictis, perinde ac si Decreta omnia in praemissis contenta, eorumque poenales sanctiones, ; praesentibus Nostris Litteris de verbo ad verbum inserta forent, per easdem I praesentes approbamus, confirmamus, et innovamus; decernentes ac declaran­ tes, praedictis omnibus legibus ac poenis subiici, ac subiectas censeri debere omnes et singulas personas Ecclesiasticas, non solum e Saeculari Clero, sed etiam e Regulari, cuiuscumque sint Ordinis, Congregationis, Societatis, et Instituti, amplissimis licet et singularibus Induitis, Privilegiis, ct Exemptio­ nibus muniti, et cuius etiam expressam et individuam mentionem fieri opor­ teret; ita ut quicumque adversus huiusmodi leges deliquerint, statutas in ipsis poenas incurrant, ac respective ab iis, ad quos pertinet, iuxta casuum distinctionem, et procedendi methodum alias a Tridentina Synodo, seu ab Apostolica Sede praescriptam, cum effectu mulctari et puniri debeant; non obstante contrario quolibet, usu, stilo, aut consuetudine, etiam immemora­ bili, quae aliquo in Loco, Dioecesi, aut Regione inolevisse dici posset; quam quidem Nos, veluti damnabilem abusum, et imperscriptibilem corruptelam, 1 Const. Decens ‘Cf. N. 211. 1 Cf. N 243. • Venerabilibus Fratribus, universis Patriarchis, Primatibus, Archiepiscopis et Episcopis, gratiam et communionem Sedis Apostolicae habentibus. 1 ‘ Cf. N. 106 esse, 5 nov. 1560. - Bull. Roni., tom. 4, II, p. 58, 59. .1 7 * ·^. 590 Ho man i Pontifices earumdem praesentium tenore, damnamus, proscribimus, et viribus omni­ bus vacuamus. § 5. Deinde Vos omnes, Venerabiles Fratres, hortamur et in Domino obsecramus, ut pro Ecclesiasticae Disciplinae integritate, et Animarum salute advigilantes, in Clericorum omnium, Vobis tam Ordinario quam Delegato iure subiectorum, agendi rationem sedulo inquiratis; ac, si quos forte huius­ modi avaritiae labe infectos, adversus Canones et Apostolicas Constitutiones peccasse compcrietis, in eos, ad formam eorumdem Canonum, et Constitu­ tionum, cum omni severitate, etiam ex officio, procedere non omittatis. § 6. In quo sane duo Vobis magnopere cavenda erunt: Primum vide­ licet, ne subdolis delinquentium artibus diligentiam vestram eludi patiamini. Saepe enim contingit, ut qui legum scita non ignorant, res suas ita frau dolenter componant, ut quatenus eorum crimen in iudicium adducatur, tueri possint, se nihil contra leges ipsas admisisse. Modo enim, interposita alte rius, sibi, suaeque cupiditati inservientis, persona, aut alieno nomine tabulis et rationum libris inscripto, negotiationem, aut conductionem, de qua quae­ ritur, ad se nequaquam pertinere contendent. Modo, scientes intra quos fines districtior legum censura coerceatur, ita se gerere studebunt, ut si de lucrosis quaestibus a Superiore arguantur, defendere possint, non se turpi cupidi­ tate adductos, ad lucrum captandum primario animum intendisse, sed pro vido consilio de damno vitando unice laborantes, insperatum emolumentum fortuito temporis beneficio adeptos fuisse. Aliquando etiam non sua, sed suorum, sanguinis aut alio necessitudinis vinculo sibi coniunctorum, bona, negociationibus implicita, ad eorum sustentationem, ex charitatis officio, et directionis titulo, procurare se praedicabunt. § 7. Quamvis autem, propria etiam experientia in Episcopalis officii muneribus obeundis, satis edocti simus, quam difficile sit iudicium ferre de peculiaribus quibusdam casibus, in quibus potiorem sibi partem vindicat bona vel mala fides illius, qui de illicita negociatione accusatur; non ideo tamen censere debetis, diligentiam vestram omni effectu vacuam fore, ubi saltem Ecclesiastici intelligant, vos minime conniventes esse super huius gravissimi Ecclesiasticae Disciplinae capitis violatione. Magnum enim fru­ ctum capietis ex eo ipso, quod vestram, Ecclesiaeque mentem ab obscurio­ ribus etiam eorum praevaricationibus abhorrentem saepius testatam facietis; iisdemque, oblata opportunitate, graviter denunciabitis, haud irrideri Deum, qui hominum renes et corda scrutatur, nihilque apud Supremum illius Tri­ bunal profuturas aliquando cavillationes, quibus nunc Ecclesiae Praesulem decipere, indictasque legibus poenas declinare satagunt. Caeterum non omnino impossibile erit, latentem rei veritatem plerumque agnoscere, occultumque crimen revincere, si debita cura atque solertia expendantur hominum mores, qui ex universo eorum vitae tenore se produnt, rerumque, et casuum adiuncta, quae allatas excusationes probabilius admittendas, reiiciendasve suadent. Id quod exemplis illustrare facile possemus, nisi de Fraternitatum Vestrarum sapientia, et rerum usu, quantum par est, in Domino confideremus. § 8. Alterum vero, quod aeque cavere debetis, illud est, ne pravas Cano­ nicarum legum interpretationes, quibus earum rigor enervatur, aut indui Romani. Pontifices 591 gentia praeter fas extenditur, praeter mentem et Spiritum Ecclesiae, ex pri­ vatis opinionibus adventas, et sine legitimi Superioris assensu, ad proprii cuiusque casus opportunitatem accommodatas, apud Vos ullo modo valere sinatis, ubi Clericorum Saecularium aut Regularium negociationem, vobis Indicibus, ad trutinam revocari contingat. Si enim quaestio sit de ipsa natura contractus, qui aliqua in Dioecesi ab Ecclesiasticis iniri soleat, an scilicet ipsis licitus, vel potius interdictus censeri debeat, haud aequum erit pro indicandi norma accipere vel frequentiam ipsorum actuum, de quorum natura quaeritur, vel ipsam contrahentium opinionem; sed ad tollenda dubia, reprimendamque opinantium licentiam et audaciam, expeditissima erit via recur­ rendi ad hanc Apostolicam Sedem, quae sicuti alias complures huius generis quaestiones, per organum praesertim Congregationis S. R. E. Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum definivit, ita etiam in posterum quid dc pro positis casibus sentiendum sit, decernere non omittet, idoneis editis responsis, tx quibus agendi iudicandique regula desumi valeat. § 9. Quo in genere, quum acceperimus, perspicuam nostram et Apo­ stolicae Sedis declarationem desiderari super eo, an Clericis liceat Cambium activum contrahere; quamvis non aliam fere rem dubitationi minus subte­ ctam putemus, nihilominus, ad omnem causandi occasionem amputandam, praesentium litterarum tenore declaramus ac definimus, Cambium activum, natura sua, esse actum vere et propriae negociationis ; ideoque Ecclesia­ sticis omnibus vetitum censeri debere, tam proprio nomine, quam per interpositam personam, illud contrahere; quicumque vero e Saeculari vel Regulari Clero, Cambium activum contraxerit, omnibus obnoxium fieri poenis atque censuris, quae in Clericos negociatores constitutae noscuntur. § 10. Si autem Ecclesiasticorum quispiam, ad se excusandum, quod Saecularibus ncgociis se immisceat, necessitatem proferat indigentiae, non quidem suae (quandoquidem unicuique Clerico, canonicus Ordinationis Titu­ lus, vel saltem congruum sufficiens patrimonium esse debet, quo se sus­ tentet; iisque forsan deficientibus, debet ipse honestioribus artibus, suaeque professioni conformibus, propriis necessitatibus consulere) sed aut Paren­ tum, aut Sororum, aliarumque Personarum, quibus ex naturalis Officii debito opem ferre teneatur; primum volumus atque decernimus, huiusmodi excu­ sationem a Superiore Ecclesiastico nequaquam admitti, eidemque Clerico minime suffragari posse, quominus ad Canonicae legis praescriptum pro modo culpae puniatur, nisi doceat se antea praefatas necessitates Aposto­ licae Sedi, si intra Italiam et Insulas adiacentes existât, si vero in remo­ tioribus Regionibus versetur, saltem Ordinario loci exposuisse, earumque intuitu, opportunam dispensationem, et facultatem praedictas personas indu­ stria sua iuvandi, vel ab eadem Apostolica Sede, vel respective ab Ordinario, impetrasse. § II. Deinde, pro eo quod pertinet ad huius Curiae nostrae Officia, notum facimus, nostram mentem et voluntatem esse, ut huiusmodi dispen­ sationes et facultates nunquam concedantur, nisi cum ea conditione, qua­ tenus adductae causae veritati nitantur, et nisi simul constet praedictas indi­ gentias nulla alia ratione levari posse : eoque etiam casu nunquam Ecclesia- 592 Romani Pontifices sticis permittatur, eiusmodi negociationis genus assumere, cuius administrat Clericalem statum et characterem dedeceat; quin immo in ipsis Indultonr Rescriptis et Litteris, indicentur ac praescribantur honestiores modi, quibus Clericus, iusta moderatione servata, et intra veram indigentiae mensuram pauperibus consanguineis opem praestare valeat. Quae omnia similiter Ordi­ narii, ad quos pertinet, in huiusmodi dispensationibus et facultatibus con­ cedendis observare debebunt: hoc insuper advertentes, ne ea quae vel ab ipsis, vel ab Apostolica Sede, peculiaribus quibusdam Clericis hoc in genere aliquando permissa, et iustis concurrentibus causis, frequentius forsan indulta dignoscuntur, (exempli gratia, ut Ecclesiarum fundos, certa annua pensione conventa colendos, exercendosquc conducerent); eadem a reliquis Ecclesia­ sticis, tamquam generaliter omnibus concessa, absque iusta causa, et sine spe­ ciali Induito usurpentur. § 12. Caeteruin facultates ipsas, etiam ut supra dictum est obtentas, semper quoad tempus revocationi obnoxias censeri decernimus, ita ut pro irritis, et revocatis ipso iure habeantur, quoties allegatae Coniunctorum indi gentiae cessaverint, vel alia legitima se offerat ratio iisdem opportune pro spiciendi. Super quorum omnium turn exequutione, tum observantia, Ordi­ nariorum localium vigilantiam, atque conscientiam onerari volumus, et rt ipsa oneratam fore denunciatnus. § 13. Verum non uni dumtaxat negociationi tribuenda est, quae nunc temporis cernitur Ecclesiasticae Dignitatis depressio. Sunt alii quidam abusus, quibu. Ecclesiastici Viri proprium decorem, totiusque coetus et ordinis exi­ stimationem eo frequentius, atque securius abiicere dignoscuntur, quod eos norunt non tam aperte adversari litterae Sacrorum Canonum, et Constitu­ tionum ab Apostolica Sede editarum ; proindeque se censuris et poenis ibi dem statutis nequaquam subjiciendos fore confidunt. Plurimi enim, ut ex praedictorum relatione cognovimus, in ipsa bonorum suorum administra tione, eorumque cultura, in distractione fructuum, animalium, ct coeterorum quae in propriis Ecclcsiaeve fundis enascuntur, seu aluntur, nec non in com­ parandis rebus, quae vel ad proprios usus, vel ad fundos praedictos instruen­ dos sunt necessaria, adeo indecoris actibus se ipsos exercere conspiciuntur, adeo se totos curis et sollicitudinibus huius sacculi debitos, ac temporalibus lucris inhiantes ostendunt, ut qui sacrae dignitatis praestantia supra humanae conditionis sortem evecti, merito reputantur, infra ipsos abiectissimi status homines sese demittant; et qui Filii lucis esse ct apparere deberent, saeculi filios, terrenae aviditatis anxietate, superare videantur. Hos aiebant, omnibus Nundinis, atque Mercatibus, laicali propemodum apparatu, ac specie, se sistere, nec quidquam minus, quam Clericalis moderationis, atque mode­ stiae, vel Ecclesiastici decoris, et gravitatis, specimen praeferre. § 14. Quibus Nos quidem palam edicimus, nihil per Nos interdictum iri,, quod ipsis, pro recta, et provida Ecclesiastici Patrimonii administratione, quoad ipsam actus naturam, permissum dignoscitur, vel etiam a Sanctis Patribus, et Ecclesiasticarum legum Conditoribus eorum diligentiae com­ mendatum. Verum sicut alia complura sunt, quae Clericis, quoad rei sub­ stantiam non prohibentur, et tamen eorum usus sub certis dumtaxat modo Romani Pontifices 593 et forma, iisdem pemittitur, iis autem qui praescriptum modum excesserint, statutamque Ecclesiasticae disciplinae formam violaverint, tum temporales poenae, tum etiam spirituales censurae, a Sacris Canonibus infliguntur; cuius rei innumera extant exempla in generalibus Canonici iuris legibus, ac etiam in peculiaribus Dioecesum statutis, quae plura de vita et honestate, de habitu et tonsura Clericorum, sive observanda, sive vitanda, praescribunt: ita Vos, Venerabiles Fratres, oportet, Ecclesiasticorum omnium, qui in Dioecesibus Vestris versantur, agendi rationem circa praemissa circumspectantes, si quid Vobis constiterit frequentius ab iis admitti, quod Clericalem statum dede­ ceat, non solum eos idoneis instructionibus docere, ut collatae sibi digni­ tatis celsitudinem cogitantes, non sibi licere putent indecoris actibus eam deturpare, debitamque Ecclesiastico Ordini existimationem, et reverentiam, quae etiam spiritualibus populorum utilitatibus plurimum prodest, ex laicorum animis abolere; utque memores se in sortem Domini vocatos esse, non tam quae sua sunt, quam quae lesu Christi, quaerant et curent; sed praeterea, quatenus opus esse noveritis, opportunis Decretis conditis, ac severioribus Edictis propositis, eiusmodi Clericorum turpitudini et cupidi­ tati obviam ire; ac delinquentium culpas, habita minoris maiorisque scan­ dali ratione, nunc quidem increpando arguere, nunc autem salutaribus poe­ nitentiis emendare, nunc demum districto poenarum ac etiam censurarum gladio, ad caeterorum exemplum, coercere et punire. § 15. Et parem quidem, vel etiam maiorem Pastoralis zeli Vestri solli­ citudinem atque constantiam requirit aliud corruptelae genus, quod plures Ecclesiasticos Viros inficere, et ab Ecclesiae servitiis abductos, ad saeculi curas convertere accepimus. Sunt enim, qui industriam operamque suam, quam totam Divino cultui, et proximorum utilitatibus, ex charitatis lege, impendere deberent, Laicorum obsequiis abiectisque servitiis addicere, ali­ quando etiam eorum negociis administrandis curandisque, pro temporali, eaque satis vili mercede, locare non recusant. In quo difficile est iudicare, an magis deflenda sit eorum caecitas, qui proprii gradus dignitatem ipsi pro­ culcant, an potius reprehendenda sit Laicorum praesumptio, qui Sanctuarii Ministros, a quibus Christianae vitae documenta, aeternaeque salutis sub­ sidia petere deberent, tam parvipendunt, ut eis in domesticis officiis sibi dicto audientes, servilibus ministeriis adhibere non vereantur. § 16. Verum quod altius animum nostrum sollicitat, illud est, ne forte huiusmodi malum ex alio non minus detestabili abusu profluat; quod nempe aliquibus ad Clericalem statum temere adspirantibus quandoque contingat, fallacibus corruptisque documentis Ordinarium suum decipere, confictoque sibi Patrimonio, cuius fructus aut nulli sint, aut ad ipsos non vere pertin­ gant, ad Sacros Ordines, absque reditibus ad honestam vitae sustentationem sufficientibus, promoveri. Quare ne quis Vestrum miretur, Venerabiles Fra­ tres, si hac occasione arrepta, Vos omnes et singulos enixe hortamur, atque monemus, ut cautiores hac in re oculatioresque Vos praebeatis, ne cui Sub­ ditorum Vestrorum detur ad Sacram Ordinationem obrepere, qui ex Bene­ ficio Ecclesiastico, vel Ecclesiastica Pensione, aut ex Patrimonio, sibi con­ stituto, in casibus a iure permissis, omni submota collusione ac fraude, eam S8 594 I 1* Romani Pontifices reipsa non percipiat annui redditus summam, quae Synodalibus cuiusque Dioecesis statutis, aut legitima consuetudine definita dignoscitur. § 17. Clericos autem et Sacerdotes in Laicorum Domibus ciusmod· ministeriis addictos, quae eorum gradum et professionem dedeceant, quae­ que eos a Divinis obsequiis, et propriae perfectionis cultura, ad illiberalium occupationum, et saecularium negociorum agitationem traducant, quamtumvis honestioribus in speciem titulis susceptum servitii genus aliquando obtegere adnitantur, ne patiamini quietos in suo dedecore insordescere,aut forte obfirmatos, de sua ab Ecclesiae castris defectione impune gloriari; $ed omni Pastoralis sollicitudinis studio, et quatenus opus sit, tota ordinariae ac delegatae iurisdictionis auctoritate, servatis servandis, eosdem ad Ecrit siasticae vitae instituta, et ad Clericalis Militiae munera revocare curetis § 18. Haec sunt, Venerabiles Fratres, quae pro Apostolici Ministerii Nostri officio, ad Ecclesiastici Ordinis honestatem dignitatemque luendam et vindicandam, sollicitudini Vestrae suggerenda, enixeque commendanda indicavimus. Hac enim in re, quae ex peculiaribus actionum circumstantiis maxime pendet, Vestras omnino partes primas esse oportet, utpote qui Subditorum Vestrorum facta, eorumque adiuncta, regionum necessitates, tl personarum mores, quidque apud prudentes et probos viros, honesti, aut inde­ cori speciem habeat, in singulis locis praesentes constitui, et melius agno­ scere, et securius aestimare potestis. Ut autem liberum Vobis sit in hoc rerum genere inordinata quaeque corrigere et reformare, quodeumquedispen sationis aut facultatis Indultum circa praemissa a quolibet Romanae Curiae Officio hactenus concessum, prudenti arbitrio Vestro moderandum permit­ timus; nullum vero imposterum concedi volumus, nisi auditis prius Frater­ nitatum Vestrarum relationibus, et votis, adiectisque eidem Induito eius­ modi formulis et conditionibus, per quas integrum Vobis relinquatur arbitrium de illius exequutione et effectu ita cognoscendi, ut nemini Ecclesiasticorum liceat, illius praetextu negocium ullum, aut ministerium minus honestum, contra interdictum Vestrum assumere, aut susceptum relinere et protrahere. Interim in Pastorali zelo Vestro acquiescentes, Fraternitatibus Vestris Apo­ stolicam Benedictionem ex animo impertimur. (Bull. Rom. Cont., tom. 1, p. 227-231 J. 453. Clemens XIII, cp. Minim sane, 14 mart. 1760. * § I. Mirum sane, ac ferme incredibile Nobis accidit intelligere quod Fr. tua cuius tota Dioecesis in Sicilia est ultra Pharum, in Calabriam praete­ rito Mense Septembri clanculum transiectavcrit, ut Presbyterum quemdam cui sub initium praecedentis Augusti Prioratum S. Mariae XII Apostolorum de Balnearia institutione Episcopali contuleras, in possessionem ipse quoque ' Ven. Fr. loachimo Episcopo Ccphalcdicnsi. Romani Pontifices 595 immitteres, eidemque Ecclesiasticae iurisdictionis in Clerum, ac Populum illum potestatem quasi Episcopalem traderes; quod quidem idcirco incredi­ bile videbatur, cum propter hactenus inauditam rei novitatem, tum vero etiam quoniam paulo ante officiosissimam Nobis Epistolam scripseras, de negociis tuae Dioeceseos, cui 8 Kalendas eiusdem Mensis Septembris respon­ sum dedimus. § 2. Neque dicas oblatum tibi fuisse ab eo Presbytero, qui clam Nea­ poli discedens in Siciliam te convenerat, Regiae nominationis placitum, significatumque insuper, Balneariae Prioratum Ecclesiae Cephalediensi subieefum; siquidem neque de Regio Patronatu sermo nunc est, neque de asserta subiectione (haec enim cum piissimo Rege, aequo, et amico animo discutientur). Illud tantummodo quaerimus quo titulo, quo iure, qua autoritate ausus fueris demandare alicui sine Pontificio mandato potestatem quasi Episcopalem in Territorio perfecte separato, eumdemque manuducere in exercitium ordinariae iurisdictionis, quam in eiusmodi Districtibus a solo Romano Pontifice deri­ vari Catholici omnes profitentur. § 3. Etenim illud primo animadvertere debueras, Balneariam neque in tua, neque de tua Dioecesi nunquam fuisse. Contra vero, Praelatos nullius nuncu­ patos, plurimorum saeculorum spatio, iurisdictionem quasi Episcopalem a Cephalediensibus Episcopis omnino independentem ibidem exercuisse. Deinde vero quamvis etiam ageretur de Paroecia intra fines Cephalediensis Dioe­ ceseos indubie comprehensa, numquam potest Episcopus Territorium a Ter­ ritorio separare, vel ex Parocho quasi Episcopum constituere, sine privilegio Apostolico, sine Pontificio mandato. § 4. Quod si profitearis, tibi numquam in mentem venisse, potestatem quasi Episcopalem simplici Sacerdoti de novo tribuere, sed in vim assertae sublectionis, Regiique Mandati recognovisse te, ac insimul confirmavisse in Sacerdote praesentato illam eamdem iurisdictionem, qua reliqui in antecessum Balneariae Praelati iam dudum gavisi fuerant, nisi obvium, ac patens erat Ven. Fr. quid Regi, eiusque administris respondere debueras, tibi scilicet nullum occurrere exemplum Cephalediensium Antistitum, qui destituerint, vel instituerint unquam Balneariae Praelatos: quod si unio illa Balneariensis Prioratus a Pseudo Pontifice Anacleto iam facta teneret, non Regis amplius sed Ecclesiae tuae Patronatus ille fuisset: demum vero cum palam omnibus esset, iurisdictionem ordinariam in Clerum, ac Populum Balneariae per Regu­ lares Praelatos ex privilegio Apostolico hactenus exercitam, non posse te neque naturam Beneficii Regularis immutare, neque iurisdictionem illam in Clerkum Saecularem transferre. Tunc enim sapientissimus aeque ac piissimus Rex, eiusque probi doctiquc Consiliarii, non tam responsum hoc tuum non tulissent aegre, quinimo probavissent potius, atque commenda­ vissent. § 5. Quare videat Fr. Tua quam inconsulto, ac perperam egeris: sive enim novam iurisdictionem quasi Episcopalem, per tuam Institutionem con­ ferre putavisti, atque id nullo pacto efficere poteras, sive antiquam, quae per Balneariae Praelatos antea gerebatur, quasi in illo revivisceret, excitare cogitavisti, et gravius adhuc errasti; etenim spiritualis potestas, quae per Apo- 596 Romani Pontifices stolicum privilegium Monasterio, eiusque Coenobitis inhaerebat, nisi j>. novum Apostolicum privilegium, Pontificiumque mandatum in Presbyteri saecularem transferri nequibat. § 6. Haec autem pro paterna caritate Nostra fusius tibi Ven. Fr. expl care voluimus, ut considerares attentius quid mali feceris, quantamque in., riam inconsiderate, uti arbitramur, non quidem Nobis, sed personae, qu.· immerentes gerimus, ipsique Apostolicae Sedi palam intuleris, cuiusquider Pontificiae authoritatis cum vindices, atque custodes a Deo constituti fueri mus, non possumus quin gravissimum moerorem Nostrum tibi significem· tuique facinoris rationem repetamus. § 7. Illud etiam accedit non sine amarissimo fletu prosequendum,quod Presbyter ille, nulla legitima spirituali potestate munitus, cum per ostium non intraverit, quidquid agit, irrite ac perperam agit in Christianae illius plebis detrimentum. Frustra enim sacramenta dispensat, Confessarios adprcbat, Clericos ordinat, edicta proponit, quorum omnium criminum ipse prae cipuus auctor coram aeterno severissimo ludice a Balneariensi Christiane populo expostulaberis. ."V > § 8. Verum quid inquam expostulaberis, cum te iam nunc redargue et coram Apostolica Sede plebs illa reum expostulet: novit enim, transmis saque a parentibus in filios traditione accepit, se iam inde a prima Ecclesia institutione, Apostolicae Sedi conceptis verbis, praescriptisque sanctissimis formulis, commendatam, Romanisque Pontificibus per longissimum oct saeculorum, et ultra curriculum, nulla Episcoporum intermedia authoritak subiunctam; utique Ven. Fr. populus ille clamat, atque conqueritur, Alum· numque tuum intuetur invitus, aliosque Pastores supplex deposcit, ne spi rituale pabulum, quemadmodum facit, per alienas Dioeceses quaerere cogatur. § 9. Consulito igitur Religioni tuae, et serio cogita, quomodo tot null emendare queas, atque insimul Apostolicae Sedi satisfacere; dum tibi toto ; corde adprecamur a Domino, ut Spiritus Sancti gratia mentem tuam illu· I minet. ' [Bull. Rom. Cont., tom. I, p. 299, 300]. 454. Clemens XIII, cp. Cogitantibus Nobis, 26 mari. 1760. § I. Cogitantibus Nobis de praeclara, ac vere insigni pietate, quam erg.i Catholicam Fidem, Sanctamque Matrem Ecclesiam diuturna Christianae vitae institutione Maiestas Tua profitetur, dubium non est, quin bene humani terque accipiat, quae de Balneariae casibus non sine multis lacrymis in Hispaniam perscribere cogimur, quum renunciatum Nobis fuerit, eorum quae hac in re. Neapoli, Tuo sub regimine, evenerunt, inconsulta Maieslak Tua, nihil immutari fas esse. Porro sensus quoque Nostros in adnexis paginis ' Carissimo in Christo Filio Nostro Carolo Hispaniariim Regi Catholico. Romani Pontifices 597 latius describi mandavimus, quas una cum his literis Ven. Fratri Nostro loachimo Episcopo Sabinensi Cardinali Portocarrerio, in rebus Ecclesiae, Tuisque negociis gerendis, solertia, religione, prudentia spectatissimo, com­ municari voluimus, ut ipse quoque rei gravitate perspecta, acerbissimum dolorem Nostrum, literis suis, Maiestati Tuae significaret. Non agitur modo, carissime in Christo Fili Noster, de Regio Patronatu, de quo vel Tecum si libuerit, vel carissimo pariter in Christo Filio Nostro Ferdinando utriusque Siciliae Rege illustri amica tractatio institui poterit: interim vero Maiestati Tuae persuasum esse cupimus, Nos idcirco petitas Bullas Regio praesentato ncutiquam concessisse, non quia lubitum non esset voluntati Tuae morige­ rari, sed quia religione detinebamur eas ob causas, quas ex adiunctis paginis Maiestas Tua cognoverit. § 2. Id autem quod Nos modo vehementer conturbat, summoque moe­ rore conficit, facinus est hactenus inauditum Cephalediensis Episcopi, qui de simplici Sacerdote, quasi Episcopum constituere ausus fuit, eidemque pote­ statem ordinariam ut vocant in Clerum ac Populum Balneariae, quae in Territorio perfecte separato, nemine contradicente, a solo Romano Pontifice proficiscitur. Hoc sane per se ipsum unicuique, Antistiti vero praesertim, obvium, ac patens esse debuerat, atque hoc illud erat, quod Cephalediensis Episcopus pro sua Fide, et Sacramento, Divo Petro, eiusque Successoribus praestito, Maiestati Tuae significare debuisset: tunc enim propter eximiam et singularem prudentiam, ac Religionem Tuam non tam eum excusavisses, si ab eo sacerdote in Praelatum Ordinarium instituendo, abstinuisset, verum etiam more Tuo valde commendavisses, quod Episcopus ille timore Dei perterritus tantae offensioni, tantisque criminibus, quae inde sequuta sunt impedimento fuisset. Siquidem palam est, quod Presbyter ad ministerium illud quasi Episcopale sic assumptus legitima missione caret, neque pote­ statem, quam exercet, Romano Pontifici acceptam refert, neque Sedis Apo­ stolicae gratiam, et communionem quaerit, ac proinde (proh dolor!) quid­ quid agit frustra, ac perperam, agit in spirituale detrimentum Balneariensis Populi; eoque insuper eius audacia devenit, ut ordinarii quoque Praelati fines transgredi veritus non fuerit, Clericos illius Sacerdotii ordinando, quod Balneariae Praelatis tributum non erat ; tandem ea sibi quoque arrogare non puduit in Canonicis impedimentis tollendis, quae ne quidem Episcopi sine Apostolicae Sedis permissu, suis in Dioecesibus faciunt. § 3. Haec autem gravissima crimina non tam illi imputabuntur, quam Cephalediensi Episcopo, qui tot mala, cum posset, non solum non cavit, sed etiam dux fuit, et auctor, verum Nobis quoque culpae darentur coram severissimo aeterno ludice, si tam multas, gravesque offensiones, inexcusa­ bili silentio comprimeremus: quamobrem tot Christianarum ovium perni­ ciem ex hac Apostolica specula prospicientes, amarissimo fletu pertusiMaiestatem Tuam per viscera misericordiae Dei Nostri, enixe quantum pos­ sumus obtestamur, ut innocentis populi miseratione, aeternaeque illius salutis amore incensus amoveri quamprimum i u beas luctuosum hoc schismatis ini­ tium, quod quidem si effeceris, quemadmodum pietate tua freti minimo dubitamus, non tam gravissimam animi Nostri aegritudinem lenieris, see 598 Romani Pontifices quod potissimum est, Deo Opt. Max. gratissimum praestabis obsequuqui rebus Tuis iam florentissimis, maiorem in dies prosperitatem, ct stah incrementum adiiciet, cuius pignus sit Apostolica Benedictio, quam pcarissime in Christo Fili Noster amantissime impertimur. [Bull. Rom. Cont., tom. 1, p. 305, 306). 455. Clemens XIII, const. Religiosam pacem, 26 apr. 1760. pc § 1. Religiosam pacem, atque concordiam ubique servari decet, in m vero praesertim Religiosorum Hominum coetibus, qui se lotos Christiana humilitatis, ac poenitentiae exercitationibus devoverunt, etsi quid ob hununa indolis infirmitatem ex adverso contigerit, Apostolicae Nostrae servitutis olli cium est, discordiarum semina sedulo extirpare, ne parvis ex scintillis magnur. exurgat incendium. Exposuit Nobis dilectus Filius Seraphinus a CapricoVt Ordinis Capuccinoruin Generalis Minister demissis precibus, totius etiam Diffinitorii nomine oblatis, san. mem. Urbanum VIII praedecessorem Nostmr die vti Maii mdcxxxi decrevisse,1 ut in Capuccinoruin Ordine Fratres Laio Professi Clericis Novitiis praecederent, ac paulo post ipso adhuc Summo Pon­ tifice Urbano VIII in vivis agente, exortum fuisse dubium, num sub Clen eorum nomine censendi forent Sacerdotes, qui ad habitum Capuccinorur· admittuntur, ita ut ipsi quoque, Laicis Professis, in quibusdam sacris fur. ctionibus, praecedentiae locum concedere tenerentur : quo dubio in Capitum Generali anni mdcxxxiii per haec verba proposito: Utrum scilicet Sacerdotes Novitii debeant praecedere Laicis Professis in Processionibus, ct in Cobuu nione feriae V in Coena Domini - Responsum fuit - Affirmative: quia Demtum clare loquitur de Clericis Novitiis, non de Sacerdotibus, et ideo quoad Sacerdotes debet valere ius, et antiqua consuetudo, et ordo Ecclesiasticus. Retulit praeterea idem dilectus Filius in iisdem precibus, hoc ipsum in universo suo Ordine religiose hactenus observatum. r.· § 2. Cum vero nonnulli Fratres Laici Professi Provinciae Boeticae, occi­ sione Sacerdotis cuiusdam Sacro Capuccinoruin Schemate recens induti, motum facere, turbasque ciere praesumpserint, ne praecedentiae honore gau­ deret, nuperrime quoque in Generali Diffinitorio propositum fuit aliud simile dubium: An scilicet Novitius Sacerdos in publicis, et privatis actibus ubique praecedere debeat Religiosis Laicis Professis. Cui pariter in Congregatione habita die xvu lanuarii anni tabentis responsum fuit - Affirmative: inhaerendo definitioni iam latae de anno .mdcxxxiii, quam supra memoravimus. Ut autem Laici Professi debito in officio humilitatis, religiosaeque obedientiae conti neantur, nec amplius audeant sese extollere supra illos, quos elegit Dominus, ut ascendant ad Altare suum, eidemque sacrificium laudis, atque Divinam Hostiam litarent; Nobis idem Minister Generalis humiliter supplicari fecit, 1 Cf. Bull. Rom., torn. 6, I, p. 275. Romani Pontifices 599 ut novum hoc Diffinitorii Generalis Decretum, quo firmius subsistat, et servetur exactius, Apostolicae Nostrae confirmationis munimine roborare dignaremur. § 3. Nos itaque dictum Generalem Ministrum, et Generale insimul Diflinitorium specialibus gratiis, atque favoribus prosequi cupientes, et eorum singulares personas a quibusvis excommunicationis, suspensionis, et interdicti, aliisque Ecclesiasticis sententiis, censuris, et poenis a iure, vel ab homine quavis occasione, vel causa latis si quibus quomodolibet innodati existunt, ad effectum praesentium tantum consequendum, harum serie absolventes, et absolutos fore censentes, eorum supplicationibus inclinati, ne imposterum eiusmodi concertationibus religiosam tranquillitatem, atque concordiam inter­ turbantibus pateat aditus, Decretum antedictum Apostolica auctoritate, tenore praesentium approbamus, et confirmamus, eidemque inviolabilis Apostolicae firmitatis robus adiicimus. § 4. Decernentes, etc. § 5. Non obstantibus, etc. [Bull. Rom. Cont., tom. 1, p. 322, 323). 456. Clemens XIII, ep. Et paternus, 4 mart. 1762.’ § i. Et paternus amor, quo te complectimur, et impositum humilitati Nostrae Apostolicae servitutis officium, ea Nos dissimulare non sinunt, quae et regulis antiquissimis minime consentanea sunt, et Apostolicae Sedis digni­ tati contraria; ac proinde diffiteri non possumus, non sine moerore acce­ pisse Nos, in ista Toletana Dioecesi, ieiunium pervigilii S. Mathiae Apostoli in proxime antecedens Quinquagesimae Sabbathum, Episcopali auctoritate translatum; siquidem ignorare non poteras gravissimam animi Nostri relu· ctantiam in eo ieiunii dic commutando, ne quod Ecclesiastici ritus est, Baccanalium turbis, quas impura superstitio invexit, et cum abolere nondum penitus queat, purissima Christi Sponsa detestatur, et fletu prosequitur ama­ rissimo, concedere locum, camque ob causam sua sede dimoveri videretur; neque tibi pariter incognitum esse debuerat, quod eximiae pietati carissimi in Christo Filii Nostri Caroli Hispaniarum Regis Catholici plurimum fidentes, eiusmodi petitionem pro se, et Aulico Comitatu per dilectum Filium Emanuelem Roda Regium Ablegatum Nostrum delatam, censuimus aequam eidem, que indulsimus id, quod alteri praeterea nemini concessum a Nobis fuit; quae quidem a tanto Rege Apostolicae Sedi facta petitio, nonne satis erat ad ostendendum, soli Romano Pontifici pertinere ieiunium in Ecclesia uni­ versa receptum, cuius etiam mentio corpori Canonici luris fuit inserta2 in 1 Dilecto Filio Nostro Aloysio S. R. E. Cardinali de Corduba Archiepiscopo Toletano. * C. 1, X, de observatione ieiuniorum, III, 46. Romani Pontifices 600 Romani Pontifices alteram diem transferre? Ac demum eaedem ipsae encyclicae literae Si Mt Benedicti XIV,1 quibus eiusmodi translationem tum elargiri non renuif, $ prae manibus sumantur, hoc ipsum non comprobant apertissime? § 2. Quare de moerore Nostro, Dilecte Fili, mirari non debes, qui r gravior fuit, quo cogitabamus te, et Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinal esse, et tam insignis Ecclesiae Archiepiscopum Hispanicae Nationis, qnir Romanae Cathedrae observari tissinia semper fuit. Verum haec eadem cogi tatio Nos pariter consolatur, certo enim certius fore confidimus, ut qiu paternae charitatis impulsu duximus perscribenda, pro tua egregia in Nos, voluntate, et in Apostolicam Sedem obsequio aequi bonique facias, ac interci Apostolicam Benedictionem tibi, Dilecte Fili Noster, peramanter impertimur. [Bull. Rorn. Cont., torn. 2, p. 226, 227,. «H t. 457. Clemens XIII, const. Inexhaustum, 3 sept. 1762. § 1. Inexhaustum Indulgentiarum thesaurum a lesu Christo Domino Nostro Ecclesiae relictum, Christiano populo maxime salutarem, et summo­ pere in pretio habendum esse, Catholicae Ecclesiae auctoritas, et Summorum Pontificum praedecessorum Nostrorum gesta facillime suadent. Cumque per divinae gratiae abundantiam, nullis suffragantibus meritis, in suprema Beati Petri Cathedra constituti, modo ad pastoralem sollicitudinem Nostram per­ tineat, per universum Domini gregem vigili cura providere, ut omnia in « honeste, et secundum ordinem fiant; veterem, et probatam Ecclesiae con­ suetudinem circa Indulgentiarum dispensationem, quantum fieri potest resti­ tuere, et servare, simulque Christifidelium utilitati occurrere studemus. § 2. Inter caetera siquidem spiritualium gratiarum dona, quibus Sum morum Pontificum liberalitate Christifideles cumulantur, potissimum locum habet Plenaria peccatorum Indulgentia, et remissio, quae statis anni diebus conceditur, dum Romanus Pontifex solemni caeremonia populo coram ipso congregato benedicit, et non raro ipsius Summi Pontificis nomine, effun­ dendae Apostolicae benedictionis super Principes Viros absentes delegata fuit facultas; sed inde invaluit praeter modum, usus etiam, verbi Dei Prae­ conibus indulgendi, ut similiter cum Plenaria Indulgentia, Apostolicam bene dictionem, non singulari alicui personae, vel familiae, sed universo ad Eccle­ siam confluenti populo impertiri valerent. Nonnullos pariter, non sine aliquo Ecclesiasticae disciplinae discrimine, circa harum facultatum exercitium, irre­ psisse abusus deprehendimus. ·» ‘r § 3. Ut autem spiritualium gratiarum dona, sancte, atque incorrupte administrentur, quodque adeo salubriter institutum est, in perniciem non cedat abutentium, praemissa omnia Congregationi Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium Indulgentiis, sacrisque Reliquiis praepositae ' Prodiit, 30 ian. 1751. - Bened. XIV Bull., torn. 3, p. 321-330. 601 examinanda commisimus, quae exquisitis etiam Consultoribus, votum suum Nobis aperiret. Postquam igitur, quid eadem Congregatio, auditis Consul­ toribus, hac in re sentiret, percepimus; omnibus mature perpensis, iustam rationem, congruosque limites in his praescribere volentes, de ipsius Con­ gregationis consilio, Motu proprio, et ex certa scientia, deque Apostolicae potestatis plenitudine, omnia, et singula particularia indulta, et privilegia effundendi supra populum Apostolicam benedictionem, per Romanos Pon­ tifices praedecessores Nostros, ac per Nos etiam, quibusvis particularibus personis, sive Ecclesiasticis saecularibus, sive cuiusvis Ordinis, et instituti Regularibus, ad certum tempus, seu ad eorum vitam, non tamen illa per praedecessores praedictos aliquibus Ordinibus Regularibus attributa, quae modo infrascripto salva esse volumus, respective concessa, ct elargita, etiamsi eaedem particulares personae, ex quavis causa illa impetrarint, et in posses­ sione indultorum, ac privilegiorum huiusmodi reperiantur, harum serie revo­ camus, ac de medio tollimus, et abolemus. § 4. Porro ad submovendos quosvis abusus, qui in hac re, vel suborti deprehenduntur, vel quandoque suboriri possent, et ad augendam erga Pasto­ res eminenti Episcopatus dignitate pollentes, populorum devotionem, simulque Christifidelium utilitati, de immenso, et inextimabili thesauro Ecclesiae tra­ dito consulere volentes, ipsarum tenore praesentium statuimus, quod deinceps Venerabilibus fratribus Nostris Patriarchis, Primatibus, Archiepiscopis, nec non dilectis filiis Praelatis inferioribus, Mitrae, et Pontificalium usum, Ter­ ritoriumque separatum cum vera qualitate nullius Dioecesis habentibus, et activa in clerum et populum iurisdictione gaudentibus, nunc et pro tem­ pore existentibus; Patriarchis, videlicet, Primatibus, Archiepiscopis, et Epi­ scopis, duabus anni solemnibus, nimirum Paschate Resurrectionis Domini, alioque die festo solemni, eorum respective arbitrio designando; Praelatis vero, praemissis qualitatibus praeditis, et propriis Territoriis degentibus, semel in anno, in uno ex diebus, quibus eorum singulis Pontificalium usus ab Apostolica Sede permittitur, populo in Ecclesia congregato, Apostolica Summi Romani Pontificis pro tempore existentis auctoritate, illiusque nomine, facultas solemniter benedicendi, cum elargitione Plenariae Indulgentiae, iuxta ritum, ct formulam inferius tradendam, concedi possit, et ipsorum unicuique, quamdiu illi suis respective Ecclesiis praefuerint, gratiamque et communio­ nem cum Apostolica Sede habuerint, per Literas Apostolicas in forma Brevis, gratis, ut in similibus mos est, concedatur. Ad quorum effectum, ipsos Patriar­ chas, Primates, Archiepiscopos, et Episcopos, ac supramemoratos Praelatos, nunc, et pro tempore existentes, in Domino hortamur, ut pro dignitatum eorum splendoris augmento, et fidelium populorum ipsis creditorum, congrua erga Divinam iustitiam satisfactione, a Nobis, et successoribus Nostris Roma­ nis Pontificibus pro tempore existentibus, facultatem huiusmodi, ultro ipsis oblatam, postulent, et impetrare non praetermittant. § 5. Quoniam vero eas facultates, impertiendi Romani Pontificis nomine Apostolicam Benedictionem, aliquibus Regularibus Ordinibus concessas prae­ servare intendimus; harum serie declaramus, illas iuxta concessiones Apo· stolica auctoritate factas, salvas et illaesas esse debere. Districte tamen dilectis 602 n > Romani Pontifices filiis eorumdem Ordinum Superioribus, et Professoribus, etiam speciali m» tione dignis, facultate, et induito huiusmodi gaudentibus, ei qui in postenir gaudebunt, harum quoque serie praecipimus et mandamus, quod in illius ext citio, in omnibus, ritum, et formam a fel. rec. Benedicto Pp. XIV per cius E? stolam Encyclicam, sub dic xix Martii anni Domini mdccxlviii, Pontificatus Sui anno octavo editam, ’ praescriptum, servare: et insuper in dictis duabus solemnitatibus, quatenus Episcopi in illis facultate huiusmodi utantur, ab effundenda benedictione penitus abstinere respective debeant. Ac itidem,ad submovendam quamcumque dubii causam, declaramus etiam, per benedi ctionem Apostolica auctoritate, sive per ipsos Patriarchas, Primates, Archit piscopos et Episcopos, sive per Regulares quoslibet, ut praefertur impen dendam, nullam prorsus a censuris, et poenis Ecclesiasticis, scienter, vtl ignoranter incursis, absolutionem concedi, neque ab illis absolutio praetextu benedictionis huiusmodi susceptae praetendi possit. Decernentes, praesentes Nostras Literas, et in eis contenta quaecumqut, semper validas, et efficaces existere et fore, suosque plenarios effectus per­ petuo sortiri, et obtinere, atque iis, ad quos spectat, ct spectabit in futurum plenissime suffragari, ac respective ab omnibus observari debere. Non obstantibus, quatenus opus sit, quibusvis Apostolicis, et in gene ralibus ac Provincialibus Concilii editis generalibus seu specialibus Con stitutionibus: nec non Ordinum Regularium quorumcumque praemissis,et aliis privilegiis, ac induitis, sub quibuscumque tenoribus, et formis, ac cum quibusvis clausulis, et decretis, etiam simili motu, scientia, et potestatis pk nitudine concessis, ac pluries approbatis, confirmatis, et innovatis: nec non Nostra, et Cancellariae Apostolicae regula de iure quaesito non tollendo, quibus omnibus, et singulis, etiamsi pro illorum sufficienti derogatione, d< illis eorumque totis tenoribus, specialis, specifica, expressa, et individua, ac de verbo ad verbum, non autem per clausulas generales idem importantes mentio habenda, aut aliqua alia exquisita forma ad hoc servanda foret, latis sime et plenissime, ac specialiter et expresse derogamus, ac derogatum esse volumus, caeterisque contrariis quibuscumque. Volumus autem, ut earum praesentium litterarum transumptis, seu exem piis, etiam impressis, manu alicuius Notarii publici subscriptis, et sigillo Personae in ecclesiastica dignitate constitutae munitis, eadem fides in iudicio, et extra illud adhibeatur, quae ipsis praesentibus haberetur si forent, exhi bitae, vel ostensae. Ritus vero, et formula a Patriarchis, Primatibus, Archicpiscopis, et Epi­ scopis pro impertienda Benedictione, una cum Plenaria Indulgentia post ,Mwsarum solemnia, triplici signo Crucis emisso, et in Episcopali Trono, cum Mitra, caeterisque sacris paramentis indutis, circumstantibus Ministris, adhi­ bendus, quod congrue de Praelatis inferioribus intelligatur, talis esse debetExpleta in utraque solemnitate Missae solemnis celebratione, in primis alta voce, per Ministrum, Superpelliceo indutum, legantur Literae Apostolicae, quibus Indulgentia Plenaria conceditur, una cum potestate benedictionem * Cf. N. 386. Romani Pontifices 603 Apostolicam super populum effundendi, ut de delegatione adstantibus constet, et concessio ex latino sermone in vulgarem ad populi intelligentiam, trans­ lata recitetur. Postea Episcopus surgens, iuxta ritum in Caeremoniali Epi­ scoporum expressum, dicet: Precibus et meritis Beatae Mariae semper Virginis, Beati Michaelis Archangeli, Beati loannis Baptistae, et Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, et omnium Sanctorum. Misereatur vestri omnipotens Deus, et dimissis omnibus peccatis vestris, perducat vos lesus Christus ad vitam aeternam. Indulgentiam, absolutionem, et remissionem omnium peccatorum vestrorum, spatium verae, et fructuosae poenitentiae, cor semper poenitens, et emendatio­ nem vitae, perseverantiam in bonis operibus, tribuat Vobis Omnipotens et mise­ ricors Dominus. Q. Arnen. Et Benedictio Dei Omnipotentis Paftris et Fiflii, et Spiritus f Sancti descendat super Vos, et maneat semper, R. Amen. Demum, post impertitam benedictionem, publicabitur latino, et vernaculo idiomate concessio Plenariae Indulgentiae, sequenti formula. Attentis facultatibus a Sanctissimo in Christo Patre, et Domino Nostro, Domino Clemente, Divina providentia, Papa decimotertio, in enunciates Apostolicis Uteris expressis, datis Reverendissimo Domino, Domino N., Dei et Apostolicae Sedis gratia, huius Sanctae N. Ecclesiae Antistiti; Eadem Domi­ natio sua Reverendissima, Summi Pontificis nomine, dat et concedit omnibus hic praesentibus, Indulgentiam Plenariam in forma Ecclesiae consueta: Rogate igitur Deum pro felici statu Sanctissimi Domini Nostri Papae, Dominationis Suae Reverendissimae, et Sanctae Matris Ecclesiae. Nulli ergo omnino hominum liceat, paginam hanc Nostrarum revoca, tionis, abolitionis, statuti, hortationis, declarationis, praecepti, mandati, decreti, derogationis, et voluntatis infringere, vel ei ausu temerario contraire: si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem Omnipotentis Dei, ac Bea torum Petri, et Pauli Apostolorum eius se noverit incursurum. (Bull. Rom. Cont., tom. 2, p. 292-295]. 458. Clemons XIII. ep. Cum a multo, i8 dec. 1762 1 § 1. Cum a multo tempore frequentibus gravibusque querelis de labante pluribus in locis, seu potius ruente Ecclesiastica iurisdictione Nostrae aures, fere quotidie, magna cum molestia Nobis atterantur; nullis tamen ex par­ tibus nuncios videmur accipere tristiores, quam qui e Germania vestra iden­ tidem ad Nos veniunt de violata Ecclesiae libertate, lis enim multo gravius commovetur, et tamquam totidem vulneribus animus Noster custoditur, quod 1 Dilecto Filio Nostro Francisco Christophoro S. R. E. Presbytero Cardinali de Huttcn Episcopo Spirensi. 604 t ·· U -■ PC Romani Pontifices Nobis in mentem venit, nullam olim fuisse gentem, quae suo in Ecclesiam obsequio, et Sacrorum Canonum reverentia Nationi Germanicae anteiret. § 2. Nunc vero e Regionibus, quae Ecclesiae minus sunt obsequentes, isthuc a pluribus annis transiisse ingemiscimus, pessimi imitationem exempli, et eam ad Vos judiciorum invectam esse rationem, qua foro Ecclesiastico in omnibus fere Clericorum causis silentium potest indici. Cuiusmodi ad Nos illud est nuperrime allatum de controversia, quam habet cum Capitularibus suis Decanus Spirensis; Capitulares enim illos, quum ca causa iamdiu in Nostra Romana curia ageretur, intelleximus ad Consilium Imperiale Aulicum confugisse, et a laica potestate postulasse, ut eamdem causam sub praetextu annexorum temporalium, judicandam susciperet. Qua quidem Ecclesiasticae jurisdictionis declinandae ratione, perniciosissime de Germanica Ecclesia, eiusque libertate Capitulares illi meriti sunt; qui laicis Potestatibus occasio­ nem praebent gravius in dies imponendi servitutis iugum eidem Ecclesiae, et auctoritatis Romani Pontificis funditus evertendae. Quae est enim, aut esse potest causa Clericorum, cui non aliquid temporale coniunctum sit? Quod si eiusmodi praetextui locus sit, ipse pro eximia prudentia tua vides, dilecte Fili Noster, actum esse fere de omnibus Ecclesiasticis iudiciis, actum de appellationibus ad Apostolicam Sedem. § 3. Quamobrem, qui ob delatam tibi amplissimam dignitatem in Sanctae Romanae Ecclesiae adseitus es Ministerium, te quanta maxima possumus animi Nostri contentione in Domino rogamus, et obtestamur, ut auctoritatem tuam hac in re omnem adhibeas, et quantum vales industria, sagacitate, et aucto­ ritate id efficias, ut quo Capitulares inconsulta temeritate progressi sunt, inde magna sui laude referant pedem. Quod si consequare, mirum quantum quidquid est Episcoporum in tota Germania tibi debebit, mirum ab hac Apostolica Sede quantum inibis gratiam, et ab omnibus bonis quantum ipse feres laudis, et gloriae! Quam vero meritorum segetem apud Deum tibi parabis, ex eo facile potes coniicere, quod ab Ecclesia eius Sponsa, novam hanc iniuriam propulsaveris. In hanc denique praeclaram operam incumbenti, boni exitus auspicem tibi, dilecte Fili Noster, Apostolicam benedictionem peramanter impertimur. (Bull. Rom. Cont., tom. 2, p. 322, 323]. 459. Clemens XIII, ep. Quemadmodum, 25 maii 1763. 1 § 1. Quemadmodum fel. rec. innocentius III praedecessor Noster Archiepiscopo Nidrosiensi praecipuam tribuit laudem, quod Romanam Ecclesiam non modo magistram in rebus, quae ad fidem, sed in iis etiam, quae ad disciplinam pertinent, consultam voluerit, sic te Ven. Frater laudamus, atque etiam amamus, quod ad Nos quaestionem Apostolico Nostro iudicio attu1 Venerabili Fratri losepho Philippo Episcopo Salutianim. Romani Pontifices 605 Ieris dissolvendam, sacri ne asyli gaudeat beneficio minor sexdecim annis, qui homicidii etiam praecogitati commiserit facinus. § 2. Huic quaestioni locum dedisse videntur plures Apostolicae Consti­ tutiones, et Instructio Benedicti XIV praedecessoris Nostri ad Episcopos, qui sunt in ditione carissimi in Christo Filii Nostri Caroli Emmanuelis Sardiniae Regis Illustris, in ea parte, ubi de immunitate locali agitur, et de delictis exceptis.’ Nos quidem consideravimus rationes contentas in iis scriptis, quae id Nos misit ex utraque parte Fraternitas tua, tum ex parte Archiepiscopalis Curiae Taurinensis, quae minorem sexdecim annis declaravit esse restituen­ dum Ecclesiae, unde, servata Constitutionum Apostolicarum forma, fuerat extractus, tum ex parte saecularis Fisci, qui iuxta praescriptum in memorata Instructione ad Tribunal tuum appellavit; ac examinatis earumdem rationum ponderibus, censuimus, Archiepiscopalis Curiae sententiam validissimis fun­ damentis iuris inniti; ideoque a te confirmari, eiusque exequutionem mandari oportere. Nam si Apostolicas spectemus Constitutiones, perspicuum est, in iis non contineri minores; quorum ita praecipuam singularemque rationem semper habuerunt tum saeculares tum Ecclesiasticae leges, ut nullius san­ ctionis severitas censeatur ad eos pertinere, nisi in ea expresse nominentur. Absurdum vero, et ab omni regula alienum seu potius monstrosissimum esset, si tantummodo, ubi agatur, sacrum ne illis asylum suffragari debet, nullus his legibus esset locus. § 3. Et quamquam non desunt qui publicum bonum, et Reipublicae praetexentes securitatem docuerunt, in iis sanctionibus, quae in atrocissimorum criminum reos poenas constituunt, minores contineri aeque ac maio­ res; ac propterea immunitatis beneficio privandos, etiamsi expresse non nominentur in Apostolicis Constitutionibus, quae caeteris idem immunitatis beneficium eripiunt; hanc tamen opinionem, ut erroneam praedecessores Nostri semper respuerunt, et Clemens Vili in primis, qui cum ageretur de pluribus reis, qui per proditionem hominem interfecerant, ab Archiepiscopo Panormitano consultus, num illis sacrum asylum suffragaretur, respondit, omnibus quidem utpote in minori aetate constitutis deberi Immunitatem, sed duos tantum iussit Ecclesiae restitui, quorum alter sexdecim, alter duo de viginti annis natus erat, caeteros vero propter atrocitatem criminis, summa sua potestate usus, privilegio privavit immunitatis. Quod attinet ad instru­ ctionem Benedicti XIV certissimum est, in ea nullam minorum fieri mentio­ nem. Quae quidem ratio ex eo tantam habet firmitatem, ut nullo modo possit everti, quod Benedictus XIV per instructionem memoratam extendit ad loca, quae sunt in ditione memorati Sardiniae Regis, Bullam Clemen­ tis XII praedecessoris Nostri, quae incipit: /n supremo Justitiae solio,2 quae quidem Constitutio in casu homicidii, quod neque casu, neque ad sui I defensionem perpetratum fuerit, contrahendo inter angustiores fines privile­ gium minorum, privat beneficio immunitatis localis eos, qui minores sint I > 1 Raccolta di Concordati, p. 365-381. 1 Die I febr. 1735. - Bull. Rom., tom. 14, p. 17-23. Û06 Romani Pontifices f Romani Pontifices viginti quinque annis, sed maiores sint annis viginti, ex quo invicte conficitur eo privilegio gaudere, qui sint viginti annis minores. | I § 4. Pugnaretur autem cum omnibus iuris principiis, si quis contenderet, ( eam constitutionem ad loca, quae sunt in ditione memorati Regis, tantum l modo productam extensamque fuisse in ea tantum parte, qua exceptioni casuum laxiores fines definiuntur, non vero in ea parte, qua minores viginti I annis excipiuntur; neque enim eadem lex scindi potest, ut eius pars alteri recipiatur, altera repudietur. Huc accedit, ipsum Benedictum XIV, satis hic in re suam mentem declarasse. Nam in ea Bulla multis post annis edita, quae incipit: Officii nostri ratio,1 dum eam extensionem Bullae Clemcn > tinae a se in concordatis cum utriusque Siciliae, et Sardiniae Regibus factam commemorat, expressis profitetur verbis, se eam extendisse omnino in eo, ' quod Clemens XII addidit ad ius commune. Quidquid autem idem Clemens statuit de minoribus, id omne est ad ius commune quaedam additio. Prae­ terea iidem praedecessores Nostri Clemens XII et Benedictus XIV cum exten­ derent Bullam in Supremo lustitiae solio, ad Regna Hispaniarum, et additio­ nem aliorum Principum, qui eam postulaverant extensionem, in suis quisque Constitutionibus disertissime afferunt quidquid de minoribus memorata Bulla Clementina constituit. Ex quo palam fit, illum non assequi veram Bene­ dicti XIV mentem, qui putet, illum Pontificem aliam in ditione memorati Regis Sardiniae voluisse praxim inducere, ac minores, de quibus nullam mentionem facit in saepedicta Instructione, privilegio minoris aetatis omnino privasse; cui privilegio Clemens XII fines tantummodo ad aetatem viginti annorum praescripserat. § 5. His igitur de causis existimamus, rectam esse, quam in hoc casu, de quo Nos consuluisti, Archiepiscopalis Curia Taurinensis sententiam tulit, eamque a te confirmandam. Si qua vero supersit in hac quaestione dubi·. tatio summa tibi cautio erit Ven. Frater, ne perinde ac generale principium amplectare, nimirum, in re dubia standum esse adversus immunitatem, quod secularis Fiscus contendit. Semper enim huic praepositioni contradixit Ecclesia, semperque contrariam, et doctrinam tenuit et praxim, tibi vero commodis sime fortunateque contigit, Episcopale munus tuum gerere in eius Principis ditione, cuius praecipua quidem laus est summus amor iustitiae, sed qui pari sibi laudi ducit Religionem revereri : nec ignorat Religionem id postu­ lare, ut summa veneratio sacris locis adhibeatur. Caeleruin justissimum est, maximequeeum aequitate conjunctum, maiores discernere a minoribus; quod discrimen leges ipsae in eo recognoscunt, quod minoribus non illa sit per­ fecta ratio, cuius defectu plena ab eorum criminibus videtur abesse malitia, ut idcirco statuerint minus severe in illos animadvertendum. Pari vero, seu potius eadem plane ratione, quam differentiam agnoscunt saeculi leges in poenis sanciendis adversus reos, eamdem aequum est in eisdem reis immu­ nitatis beneficio defendendis Ecclesiasticas leges recognoscere. Publico pro­ desse aiunt bono si severius statuatur exemplum, et acerrime animadvertatur in eos, qui se tam atroci crimine adstrinxerint. " • Cf. N. 400. § 6. Sed si rem bene perpendas, parum inde Respublica trahit utilitatis: perraro enim fit, ut minores viginti annorum atrocissima admittant facinora; contra plurimum illa cautio Rempublicam iuvat, ne Ecclesiae vilescant, aut quidquam de illa detrahatur reverentia, quae sacris debetur locis, ubi quo­ dammodo peculiarem sedem habet Religio ; cuius si minuatur maiestas, com­ munem perturbari tranquillitatem, et ipsam oportet labare Rempublicam. Denique tibi Ven. Frater, eximiae erga te benevolentiae Nostrae pignus, Apo­ stolicam benedictionem peramanter impertimur. [Bull. Rom. Cont., tom. 2, p. 350-352]. 460. Clemens XIII, ep. Quantopere, 16 nov. 1763.’ § 1. Quantopere a connubiis inter Catholicos, et Haereticos abhorreat Catholica Ecclesia, et de aeterna filiorum suorum salute vehementer sollicita, ut semper eos absterruerit, ne cum Haereticis Matrimonii vinculum iungant, dilecte fili Noster, profecto non ignoras. Nunc autem id agi comperimus, ut in posterum in Alsatia licitum sit talia coniugia contrahere, quae videtur in rem fore Catholicae Religionis, si ea tantummodo conditione permittantur, ut suscepta inde soboles in Apostolica Romana fide educetur: hac,ratione non longe abesse aiunt, cum Deo gratulabimur, populum istius regionis uni­ versum ad veram religionem esse traductum. § 2. Nobis vero longe aliter videtur et ex huiusmodi coniugiis existi­ mamus, Catholicae Ecclesiae magnam cladem allatum iri. Si enim Mater, penes quam est prima sobolis educatio, a nostris sacris aliena sit, quid de liberorum religione non est timendum? Illa enim pro materno amore de aeterna eorum salute sollicite cogitans, nullam praetermittet occasionem, qua illos imbibat suae sectae doctrina, quam unice veram putat. Ac si Virum, vel in vigiliis ieiunantem, et carnibus abstinentem, vel poenitentiae Sacra­ mento, animae suae sordes eluentem, vel ad Sacram Eucharistiae Mensam accedentem quasi inania sectantem, ut saepissime fiet, irrideat, id etiam certe fieri oportet, paullatim ut in animos puerorum illabatur sacratissimarum rerum contemptus. Quae vero a tenera aetate arripuerint, ea ex illorum animis difficillimum est evellere. § 3. Et contra si Mater quidem Catholicam Religionem colat, Pater vero alicui Haereticae sectae addictus, in puerorum conspectu dicta Uxoris, et facta, quae ad Religionem pertinent, ioculariter illudat, an non puerilis animus liberorum, penes quos plurimum valet Patris auctoritas, de veritate Reli­ gionis, quam sequitur Mater, nonnihil dubitaverit? Quid si seria oboriatur inter Virum, et Uxorem de Religione disputatio? An non liberi, quorum mens, alternantibus in parentum disputatione momentis, hac illae impellitur, • Dilecto Filio Nostro Ludovico Constantino S. R. E. Presbytero Cardinali de Rohan Episcopo /Vgcntoratcnsi. 608 S I t Romani Pontifices sensim in Religionis prolabentur indifferentiam, qua nihil exitialius, nihil Religioni inimicius; cum omnem Religionem veram, falsamve fundituslolht Illud etiam perspicuum est, Lutheranae haeresi per haec coniugia patenti rem aperiri campum, quo latius sese possit diffundere. Etenim puellae Luthe rano imbutae errore, quibus nunc, nonnisi certis quibusdam in locis, cun Viris suis licet constituere domicilium, si Catholicis nupserint Viris, ill« sequantur necesse est, ubicumque iis libitum fuerit habitare. Praeterea et nova nupta, plures e sua secta admittet in Viri familiam;nec prohiberipott runt ab cius domo, falsae sectae Ministri, qui salutandi gratia eam conve­ niant. Hi nimirum suo non deerunt ministerio, quo oves suas in errore con­ firment, artemque suggerent Matri, qua in animis liberorum bonae doctrinae germina ab ipso tempore, quo incipiant erumpere, exarescant. § 4. Frustra igitur fuerit Catholicorum usque adhuc adhibitum studium, quo ex iis regionibus, quas tenent, damnati ab.Ecclesia erroribus elimina rentur, cum impune licuerit in posterum, in medio corumdem Catholicorum, eamdem veneficam doctrinam profiteri. Huc accedit, quod si alteruter Coniugum, qui Catholicus sit, vita functus, liberos in prima aetate reliquerit, alteri Coniugi Haeretico, liberum erit venenatis sectae suae sensibus, filios suos inficere. Vides igitur, dilecte filii Noster, quid de prole ex his coniugiis suscepta polliceri sibi possit Catholica Religio, et num vehementer timendum sit, ne cum per haec connubia propagare intendunt Catholicam Fidem, latius pro­ pagetur haeresis; et quod omnium deterrimum, maiores in dies vires capiat Religionis cuiuscumque indifferentia, qua plerumque ad impietatem aditus aperitur. § 5. Haec vero paullo fusius uberiusque persequuti sumus, sed ut ex harum prolixitate literarum, sollicitudinem Nostram intelligas, qui de re gra­ vissima, et maxima, scribendi vix finem facimus. Sed ut sapientiae pruden tiaeque tuae has rationes, quas supra tetigimus, quamobrem non sint per­ mittenda haec coniugia, obscuras non fuisse arbitramur; sic religioni tuae, et zelo Domus Dei, quo flagrantem animum geris, plurimum confisi, dile­ ctionem tuam obsecramus, et in Domino obtestamur, ut quantum auctoritate valeas, id efficias, ut his coniugiis nullus in Alsatia fit in posterum locus; in qua Provincia, Ecclesiae leges suum robur recuperarunt ex indicto, quod anno mdci.xxxiii cum tanta sui nominis laude edidit gloriosissimae memo­ riae Ludovicus XIV. Quod si consequare, non haec ultima laus erit tuarum pro Religione rerum praeclare gestarum, consilio et opera tua Catholicae Ecclesiae fidem, e tam gravi periculo ereptam suam incolumitatem retinuisseTibique praecipuo quodam charitatis sensu, dilecte fili Noster, quem unice amamus, Apostolicam benedictionem peramanter impertimur. [Bull. Rom. Cont., tom. 2, p. 425, 426]. Romani Pontifices 609 461. Clemens XIII, cp. encycl. Christianae reipublicae, 25 nov. 1766. * § 1. Christianae reipublicae salus, cuius causam a Principe pastorum, et Episcopo animarum accepimus, vigiles Nos esse compellit, ne insolens, et teterrima librorum licentia, quae e latebris ad exitium, et vastitatem emer­ sit, eo fiat perniciosior, quo se in dies efferendo sit latior. Execrabilis erroris perversitas, et inimicorum hominum audacia in medio tritici, qua scripto, qua verbo superseminans zizania, his praesertim temporibus adeo excrevit, ut nisi falcem ad radicem immittamus, et alligemus mala germina in fasci­ culos ad comburendum, parum absit, quin spinae pravitatis exortae planta­ tionem Domini Sabaoth suffocare aggrediantur. Perditi enim homines ad fabulas conversi, ct sanam doctrinam non sustinentes, quaquaversum inva­ dunt arcem Sion, et per pestiferam contagionem librorum, quibus fere obrui­ mur, in Christianae plebis interitum serpentina venena pectoribus evomunt, illimes credendi fontes corrumpunt, et Religionis fundamenta convellunt. Abominabiles facti in studiis suis, sedentesque in insidiis clam e pharetra iacula educunt, quibus in obscuro sagittent rectos corde. Quod est tam Divinum, tam Sanctum, et vetustissima omnium temporum Religione con­ secratum, a quo impias continuerint mentes, et in quo oppugnando linguas suas tamquam gladium non exacuerint? Cucurrerunt primum adversus Deum erecto collo, et armati pingui cervice contra Omnipotentem roborati sunt. Impiorum deliramenta toties fracta e cineribus excitantes, Deum ubique prae­ dicantem, et quotidie in oculos incurrentem denegant, non ex obtusa ingenii acie, sed solo depravatae voluntatis consilio; vel Deum ipsum desidem, et otiosum effingunt, cuius nec providentiam colant, nec iustitiam vereantur. Animae vero nostrae originem, et naturam ad imaginem supremi Conditoris creatam, et paulominus ab Angelis minoratam, foeda prorsus, et vesana opi­ nandi licentia mortalem praedicant. Materiam sive creatam senserint, sive aeternam, et nulli causarum obnoxiam somniaverint, nihil tamen praeter illam in hac rerum universitate arbitrantur; vel coacti fateri spiritum cum materia existere, animam tamen ab hac coelesti conditione deturbant; nolen­ tes intelligcre, in hac ipsa, qua compacti sumus imbecillitate, spiritale quid­ dam, et incorruptum inesse, cuius vi sapimus, agimus, volumus, quo et futura providemus, et intuemur praesentia, et praeterita recordamur. Alii vero, etsi probe sentiant, abigendam esse procul terrenarum caliginem ratio­ num, et ab illuminatae Fidei oculo depellendum mundanae sapientiae fumum; recondita tamen Fidei Mysteria, quae exsuperant omnem sensum, humanis audent examinare ponderibus, et scrutatores facti maiestatis, opprimi non ' Venerabilibus Fratribus, Patriarchis, Primatibus, Metropolitanis, Archiepiscopis, ct Episcopis universis, gratiam et communionem Sedis Apostolicae habentibus. se 610 Romani Pontifices verentur a gloria. Irridetur simplicium fides, eviscerantur arcana Dei, quae­ stiones de altissimis rebus temere ventilantur; omnia sibi usurpat audax inquirentis ingenium, omnia scrutatur, fidei nihil reservans, et eidem detra­ hit meritum, dum in humana ratione quaerit experimentum. Nonne iis etiam necesse est indignari, qui turpissima et rerum, et verborum obscenitate seve­ ros, et pudicos mores per summum scelus corrumpunt, execrabilem vivendi licentiam suadent mentibus incautorum, et pietati extrema inferunt dispen­ dia? Quid? quod scripta sua conquisito quodam nitore, et blanda orationis festivitate, ac lenocinio inspergunt, ut quo facilius legentium animos pena serint, eo altius veneno erroris inficiant. Sic imprudentibus fel draconis in Calice Babylonis propinant, qui suavitate sermonis illecti, et obcaecati, toxi­ cum, quo pereunt, non agnoscunt. Quis demum acerbissimo non conficia­ tur moerore, cum viderit infensissimos hostes, praetergressos quoscumque modestiae, ac debiti obsequii fines, editis, nunc certo, nunc ementito praelio, contumeliosis libris, irruere in ipsam Petri sedem, quam Redemptor fortis lacob posuit in columnam ferream, et in murum aeneum adversus principes tenebrarum ; hoc perdito fortasse adducti consilio, ut, ubi caput afflixerint, liberius Ecclesiae membra discerpant. § 2. Itaque, Venerabiles Fratres, quos Spiritus Sanctus posuit Episcopos regere Ecclesiam Dei, et de singulari sacramento humanae salutis edocuit, non possumus in tanta librorum depravatione, quin, quod Nostrarum est partium, studia devotionis vestrae excitemus, ut, qui in partem Pastoralis sollicitudinis vocati estis, in idem maiori quo potestis conatu conspiretis. Pugnandum est acriter, quantum res ipsa efflagitat, et pro viribus tot libro­ rum mortifera exterminanda pernicies; nunquam enim materia subtrahetur erroris, nisi pravitatis facinorosa elementa in flammis combusta depereant. Dispensatores facti mysteriorum Dei, et armati illius potentia ad destructio­ nem munitionum, satagite, ut creditae vobis oves, Christi sanguine redem­ ptae, a venenatis hisce pascuis arceantur. Si enim necesse est a malorum hominum societate discedere, quod verba eorum multum proficiunt ad impie­ tatem, et sermo eorum ut cancer serpit; quam vastitatem pestilentia efficiet librorum, qui apte compositi, et artificii pleni, manent perpetuo, et semper nobiscum adsunt, nobiscum peregrinantur, nobiscum doni’sedent, et eorum penetrant cubicula, ad quae imbrobo, et occulto auctori aditus non pateret? Constituti ministri Christi in gentibus, ut sanctificetis Evangelium suum; perficite, laborate, et quantum in vobis est, opere, et sermone succidite fal­ laciae stirpes, corruptos vitiorum fontes obstruite, insonate buccina, ne per­ euntes animae de manu speculatoris requirantur. Agite pro loco, quem tenetis, pro dignitate, qua insigniti estis; pro potestate, quam a Domino accepistis. Praeterea cum nemo possit, ac debeat ab huius tristitiae partici­ patione secerni, et in tanto fidei, et religionis discrimine una omnibus dolendi, una iuvandi communis sit ratio; avitam catholicorum Principum pie­ tatem, ubi res postulat, implorate; gementis Ecclesiae causam exponite; et amantissimos eius filios, de illa tot nominibus egregie semper promeritos, ad opem ferendam excitate: ut, quoniam non sine causa gladium portant, coniuncta Sacerdotii, et Imperii auctoritate, perditos homines contra phalan­ Romani Pontifices 611 ges Israel pugnantes strenue compescant, et eliminent. Ad vos, Venerabiles Fratres, potissimum pertinet stare pro muro, ne fundamentum aliud ponatur praeter id, quod positum est, et tueri sanctissimum Fidei depositum, cuius custodiae in solemni inauguratione sacramento vos addixistis. Detegantur fideli populo vulpes, quae vineam Domini demoliuntur; moneatur, ne capi se sinat splendidis certorum auctorum nominibus, ne circumferatur nequi­ tia, et astutia hominum ad circumventionem erroris; unoque verbo, libros exeeretur, in quibus aliquid resideat, quod lectorem offendat, Fidei, Reli­ gioni, bonisque moribus adversetur, et Christianam non sapiat honestatem. In quo quidem plerisque vestrum intimo gaudio gratulamur, quod Aposto­ licis inhaerentes institutis, et Ecclesiasticarum legum strenui vindices omnia studia sua in hac avertenda peste fortes, vigilesque contulerint, nec siverint simplices tuto dormire cum serpentibus. Nos certe, qui sollicitudine omnium Ecclesiarum, et salutis Populi Christiani angimur, et distinemur, nulli par­ centes labori, vestro etiam in tam gravi periculo adiuvari pollicemur. Deum interim in humilitate cordis Nostri rogare non desinemus, ut det vobis auxi­ lium de sancto ad declinandam insidiantium hostium calliditatem, et mini­ sterii vestri partes cumulate implendas; et in optati eventus auspicem vobis, et gregi vestro Apostolicam benedictionem amantissime impertimur. [Bull. Rom. Cont., tom. 3, p. 225-227). 462. Clemens XIII, ep. Cum a venerabili, 21 febr. 1767.’ § 1. Cum a ven. fratre loannc Maria Episcopo Regiensi, haud ita pri­ dem accepissemus, ludaeum quemdam, cui nomen Elias Sonninus, conside­ rato consilio certoque animo, parvulas duas filias S. Matri nostrae Ecclesiae sponte sua obtulisse, superabundavimus gaudio, manusque ad coelum sustu­ limus, gratias agentes Deo, quod acerbitatem quotidianae Nostrae sollicitu­ dinis et curae ex afflictis fere ubique catholicae Ecclesiae rebus ea lenire consolatione voluisset: quamquam gaudium Nostrum identidem stupore quodam intermittebat ex incomprehensibili Dei iudicio: qua enim gratia parvulis puellis sacro regenerationis lavacro oblatis porta Coeli quodam modo aperiebatur eiusdem gratiae fructum idem pater non potuit capere: qui Deo ab iudaica illum superstitione ad lesu Christi fidem vocanti, obsti­ nato animo restitit, lussimus autem duas illas infantes a memorato Episcopo baptizari, cumque anxie illius literas expectaremus, quae Nobis afferrent, eas sacro ablutas lavacro ad Christianam Ecclesiam fuisse iam aggregatas, ino­ pinato ac plane horribili nuncio sumus perculsi. Nobis enim rescripsit idem vcn. frater, se inscio, ex improviso parvulas illas, magistratus Mutinensis iussu, cathecumenorum domo, noctu extractas, ei ad ludaeorum septa aspor­ tatas, perfidi parentis curae et custodiae fuisse traditas 1 Dilecto filio nobili viro Francisco Mutinae Duci. 6 12 Romani Pontifices Romani Pontifices § 2. Quam indignitatem alia ludaeorum consequuia est, magistratu Mu­ tinensi pariter adiutore, in Ecclesiam iniuria. Quidam enim iudaeus ad cate­ chumenorum aedes confugerat, quem hebraei omnino mentis impotem didi tabant. Episcopus in eius dementiae, quam illi tantopere praedicabant,cogni tione et examine versabatur, diligenterque hominem excutiebat, serio nedt amplectenda Christiana Religione cogitaret. Ecce autem, eodem pariter inscio et inconsulto Episcopo, magistratus Mutinensis ea nocte, quae noctem illam est proxime consequuta, cum memoratae duo parvulae infantes prope ab Ecclesiae sinu fuerunt abreptae, iudaeum illuni ad hebraeorum habitacula reduci curavit. § 3. Quae iniquissima duo iudicia, disceptantibus hinc Christiana Eccle­ sia, hinc iudaica sinagoga, qui a te, dilecte filii nobilis vir, existimasset esse profecta, atrocem praeclarae Religioni tuae et aequitati iniuriam faceret; nobis quidem minime dubium est, te insciente Mutinensem magistratum tam nullam habuisse rationem Ecclesiae, tam studiose favisse iudaicae per­ fidiae. Huius autem facti, de quo nemini unquam vel exiguo Religionis sensu praedito indignabunda satis suppeditare potest oratio, egregiae tuae pietatis erit funditus, si fieri potest, vel ipsam delere memoriam. Ad te con­ fugimus, a te duas animas lesu Christi sanguine redemptas, et per sacrum regenerationis lavacrum eidem sanctae matri, cui dono datae fuerunt, resti­ tuendas, quam maxime flagitamus. Qui tibi delectum facienti se exhiberet, et militiae vellet nomen dare, illum si quis malitiose a se suscepto consilio retraheret, cogitet, velimus, nobilitas tua, quam graviter ea de re iure qui­ dem ac merito irasceretur. Ecclesiam pariter aestimato, dilecte fili nobilis vir, iure indignare et conqueri quod a suo sinu animae illae fuerint avulsae, quas vel ultronea sui ipsarum deditione, vel oblatione legitima suas propriasque iure censebat, ianiiam per baptismatis sacramentum Christianae militiae nomen daturas. At enim adulti illius iudaei cui mens integra non esset, improvida censenda est et inconsulta conversio: duarum itidem infantium oblationem inconsiderate factam inde quis recte iudicaverit, quod pater pos­ tridie quam filias Ecclesiae obtulit, factum mutavit, eamque oblationem infe­ ctam voluit. Ad hunc quidem modum in hac re disputant iudaei, iudaeorumque fautores, quibus magistratus Mutinensis omnem habuit fidem, nec prae sinagoga tanti esse Christianam Ecclesiam aestimavit, ut eius etiam ratio­ nes censuerit audiendas. Quo nihil iniuriosius, nihil absurdius flagitante nimi­ rum iudaica perfidia christianos iudiccs Ecclesiam indicta causa de sua quasi possessione deturbasse. Obstupescite coeli super hoc, et portae eius desola­ mini, verum de huiusmodi rebus solius est Ecclesiae iudicare. § 4. Illa enim iudaeum illum apud se diligentissime custodire debebat, ne cui fraudi aut subversioni esset locus, eiusque voluntatem accuratissime explorare. Eas vero parvillas infantes a parente dono acceptas, ac propterea suas et proprias Ecclesia iustissime possidebat, cui munus illud contra ius et fas minime ereptum oportuit. Satis enim notae sunt Ecclesiasticae leges, quae praescribunt quid facto opus sit tabulis in rebus, et innumera pene proferri possunt exempla, quae probant parvulos infantes ab iudaeis paren­ tibus Ecclesiae oblatos, ipsius laicae potestatis auctoritate apud eamdem 613 Ecclesiam fuisse retentos, etiamsi parentes ad superstitionem iudaicam remigrassent. Quae quidem exempla in longinquis regionibus nihil est opus con­ quirere, sed eorum memoriam in ipsis ditionis tuae locis, neque altius quam ab aetate illustris parentis tui facile potest nobilitas tua repetere. Nam in eadem Rcgiensi civitate anno 1735 iudaea quaedam mater fuit, quae plures habebat filios. In his erat filia adulta aetate, quam Christianae Religionis revera cupidam, ut a sancto proposito averteret nefaria mater, se quoque ad Christi Ecclesiam aggregari velle simulavit. Cui simulationi maiorem ut adstrueret fidem ad chatecumenorum domum commigravit, sexque alios Ecclesiae obtulit filios suos, partim puerulos partim adultos, quos apud patrem in iudaeorum septis reliquerat. Cum autem scelestae foeminae pate­ facta fuerit simulatio, parentibus frustra magno clamore suos reposcentibus filios, pronuntiatum fuit puerulos baptizandos, et qui adulta essent aetate, eorum esse animum explorandum, num et ipsi christianam Religionem vel­ lent amplecti. § 5. Sed cui verus inest Christianae Religionis amor, nihil est opus eccle­ siasticas, quibus tenetur, leges commemorare, aut exempla adhibere, quibus tamquam stimulis excitetur. Summa huius rei huc tandem redit: animae sanguine Christi redemptae, adspirante divina gratia, dono dantur Ecclesiae, atque ita ex ore et faucibus inferni eripiuntur. Eas in potestate iudaeorum deserere, perinde est ac easdem aeternis poenis cruciandas ad inferos detur­ bare. Has a nobilitate tua nos summopere flagitamus, atque de Religione tua ea est nobis opinio, ut de iis impetrandis artam propemodum opem habeamus. Quod si postulata nostra (quod Deus prohibeat) repudiaveris, cogitato, quaesumus, dilecte fili nobilis vir, illum aliquando futurum diem, cum lesus Christus Dominus gloriae, iudex vivorum et mortuorum, cuius nomen est super omnem principatum et potestatem, harum a te rationem animarum requiret quarum aeterna poena tibi imputabitur. Nos quidem cum de his nobilitatem tuam pro Apostolico nostro munere admonemus, animam nostram liberavimus. Ipse autem videto apud aeternum iudicem, quam excu­ sationem sis allaturus, sed a pietate tua, dilecte fili nobilis vir, nihil Nobis non pollicemur. Interea nobilitati tuae paterno animi nostri affectu Apostolicam benedictionem peramanter impertimur. [Bull. Rom. Cont., tom. 3, p. 241-243). 463. Clemens XIII, ep. Opinionem, li mart. 1767.’ § 1. Opinionem de te Nostram tua non fefellit Religio; et cum ad nobi­ litatem tuam proximas literas scriberemus,2 qui egregiam tuam voluntatem, et obsequentissimi filii devotum in S. Matrem Ecclesiam animum tuum abunde novimus, pro certo habebamus, ubi primum eas literas accepisses, 1 Dilecto Filio nobili viro Francisco Duci Mutinae. » Cf. N. 462 614 Romani Pontifices te incunctanter de gravissimo illo scandalo amovendo cogitaturum. Itaque lectis literis tuis, noli quaerere, dilecte fili nobilis vir, quanto triumphavimus gaudio, cum pietatem tuam eiusmodi esse recognovimus, qualem semper fuisse et esse recte indicavimus. Vidimus quae tua sit satisfaciendi Ecclesiae studiosa voluntas, et de tua ipsius aeterna salute quam solicita cura; qui ul in hac re securo incedas gradu, a Nobis ipsis te monitum velis, quid tibi faciendum censeamus. § 2. itaque magistratum Mutinensem iubeas oportet, duas illas parvulas et adultum illum Judaeum sine ulla mora ad catechumenorum domum remit tere; et eas quidem, ut illico per sacrum regenerationis lavacrum Christianae aggregentur Ecclesiae, illum autem, ut per 40 dies ven. frater Regiensis Epi­ scopus eius animum diligenter exploret, et siquidem hominem comperiat cupidum esse Christianae Religionis et disciplinae, salutari baptismate illum abluat; sin minus, ad ludaeorum septa iubeat reduci. Ad hoc praescriptum Ecclesiae abunde nobilitas tua satisfaciet, omnemque tibi eximes scrupulum, qui te a posterum male habeat; quod quidem maxime tibi est providendum nam in hac re, quae sane gravissima est, quidquid reliquum tibi erit scru­ puli, nimio acrius quam existimaveris animum tuum absidue fodiet. Cete­ rum, dilecte fili nobilis vir, videto, quaesumus, ne te absente magistratus saecularis tales res judicandas suscipiat, de quibus ad Ecclesiam unice spe­ ctat iudicium. Nunc autem quod sanctissimis Ecclesiae legibus tam prompto pareas animo, dici vix potest, id tibi tantopere gratulemur; et nobilitati tuae Deum precamur ut maxime sit propitius, iisque omnibus, quae optas, divinae gratiae suae numine obsecundet; tibique, dilecte fili nobilis vir, quem in No­ strae caritatis gerimus sinu Apostolicam benedictionem peramanter impertimur. [Bull. Rom. Cont., tom. 3, p. 244, 245J. 464. Clemens XIII, const. Alias ad Apostolatus, 30 ian. 1768. § I. Alias ad Apostolatus nostri notitiam non sine gravi animi nostri molestia, pervenit in ducatu Nostro Parmensi, ct Placentino a saeculari ille­ gitima potestate edicta quaedam contra Ecclesiae iura, et libertatem prodiisse, in quorum altero edito Parmae die 25 Octobris anni 1764 sub gravibus poenis prohibebatur, ne quis cuiuscumque status, gradus, et conditionis ali­ quem fundum, census, loca montium, bona tum immobilia, cum mobilia, pecuniam, iura, et actiones in ecclesias, coetus ecclesiasticos, aliaque loca pia, quae nomine di mani morte nuncupantur, exceptis dumtaxat Xenodochiis, et Brephotrophiis, atque etiam in singulares personas ecclesiasticas quocumque titulo, sive testamenti, sive successionis ab intestato, donationis inter vivos, tam quoad proprietatem, quam quoad usumfructum transferre, distrahere, atque alienare posset, praefer vigesimam partem proprii cuiuscumque patrimonii, dummodo non excederet summam tercenforum scutorum Parmensium, eamque solum in numerata pecunia; vetita semper quacumque in dictas ecclesias, aliaque loca pia translatione, et respective acquisitione cuiuscumque fundi, Romani Pontifices 615 vel quorumlibet bonorum stabilium, etiam ex causa adjudicationis per iudicis decretum, aut ad longum tempus locationis, aut devolutionis, aut emptionis, aut cuiuslibet alterius tituli. Praeterea in eodem edicto praecipiebatur, quod omnes, qui in aliquo regulari ordine, conventu, monasterio, aut congrega­ tione religiosam professionem emittere voluissent, omnium bonorum suorum, ac iurium abdicativam, atque extinctivam renunciationem facere tenerentur, vel si, non facta eiusmodi renunciatione, praefatam professionem emisissent, perinde censerentur, ac si in humanis nunquam extitissent, quemadmodum haec omnia sub quibusdam conditionibus, et poenis constituta in eodem edicto, aliisque successivis declarationibus, et ordinationibus fusius continentur. § 2. In altero autem edicto die 13 lanuarii anni 1765, Parmae similiter promulgato iubebatur, ut omnia bona, quae in postremis generalibus catastris Parmae, et Placentiae, vel Guastallae exaratis, sub laicorum nomine descripta reperiebantur, atque propterea omnibus tam ordinariis, quam extraordinariis collectis, et oneribus de eo tempore subjiciebantur, iisdem pariter deinceps forent obnoxia, quamvis in ecclesiasticas personas, vel ecclesiasticorum socie­ tates et coetus ab huiusmodi oneribus immunes vel iam pervenissent, vel imposterum pervenire contingeret, perinde ac si penes laicum possessorem inscripta adhuc essent, cum aliis conditionibus et restrictionibus, quae in eodem edicto plenius habentur. § 3. Ut autem huiusmodi edicta, et omnia, quae in eis erant disposita, promptius et celerius exeeutioni demandarentur, per quamdam notificationem die 8 Februarii anni eiusdem 1765 statutum est, ut assertus quidam magistratus super conservatione regiae, ut vocant, iurisdictionis per quoddam aliud decretum nulliter, et illegitime constitutus diligenter cognosceret, ac definiret omnes, et quascumque controversias super praefatis duobus edictis ortas, vel orituras, cum amplissima facultate ea etiam edicta interpretandi, et quae ad illorum exeeutionem spectassent, exequendi summarie, et absque ulla forma, ct figura iudicii. § 4. I andem alio quodam evulgato decreto sub die 20 Februarii eiusdem anni iuxta praescriptum praefati secundi edicti die 13 lanuarii sancitum est, ut sublatis quibuscumque privilegiis et immunitatibus, omnia bona in Par mensi ducatu existentia, quae in catastro incepto anno 1561, et absoluto anno 1568 descripta fuissent, collectis pendendis essent obstricta, quamvis ab ecclesiis, locis piis, aut personis ecclesiasticis in praesens possiderentur, ipsis quoque iniuncto onere nuntiandi laicis ministris quid, quantum, et a quo tempore quis possideret sub nonnullis poenis, et conditionibus ibidem expressis. § 5. Habita igitur per nos horum edictorum notitia, et quod praeterea varii, gravesque alii abusus in praeiudiciurn ecclesiasticae immunitatis, et iurisdictionis per dictam saeculi potestatem inducebantur, priusquam ad ea remedia intenderemus animum, quae pastoralis officii nostri ratio postulabat, et quae curandis vulneribus, iniuriisque repellendis, quibus Ecclesiae aucto­ ritas, et libertas impetebatur, aptiora et cfficaciora videbantur, ad ea potius, quae pacis sunt, cogitationes, et consilia nostra convertimus, atque propterea integro fere biennio non praetermisimus, omnibus, quibus potuimus, officiis, et oblatis etiam ad sublevandas populorum necessitates aequitatis, ac lon- 616 Romani Pontifices ganimitatis nostrae argumentis, suadere et deprecari, ut, quae publicatalut i rant, edicta revocarentur, Ecclesiae dignitas, et laesa iura restituerentur; omnu ' demum, quae iniuste, et illegitime acta fuissent, tollerentur, et corrigerentur. | § 6. Dum vero monitionibus, et cohortationibus nostris plene quidem Nos profecisse in Domino gratulabamur, res quippe eo devenerat, ut exhibita I Nobis fuerint novorum edictorum exempla, quibus vetera illa supra memo­ rata, tum etiam ea, quae contra iura, et rationes ecclesiastici ordinis indebite, atque attentate per saecularem potestatem gesta fuerant, revocabantur, atque retractabantur; dumque Nos ipsi parati eramus communitates, atque homines , ducatuum Parmae, et Placentiae, et Ouastallae peculiaribus favoribus, et i gratiis prosequi; repente praeter omnem expectationem irrita facta sunt vota. I et consilia nostra, et quae Ecclesiae libertati, ac iuribus inflicta pridem , fuere vulnera, non modo iis, quae promissa fuerant, sanata non sunt medicamentis, sed superimposita sunt nova, atque graviora. | § 7. Nam, sicut accepimus, eadem saecularis potestas novo primum I edito edicto sub die 12 lanuarii praeteriti anni, priora illa, pro quibus suspen- ■ dendis fides data fuerat, renovavit, confirmavit, atque exequi iussit, nisi quod | facultatem, quam in edicto diei 25 Octobris 1764 nulliter, atque indebite in totum ademerat, in hoc altero recentiori edicto restituit quidem ecclesiasticis personis acquirendi bona stabilia, et mobilia, quae ipsis obventura forent vel haereditario iure suorum ascendentium, et collateralium, vel alio emptionis, aut permutationis titulo; sed adiectis contra Ecclesiae leges, et instituta duris­ simis conditionibus; quod scilicet earumdem ecclesiasticarum personarum successio in haereditate ascendentium et collateralium non ultra quartum gradum protenderetur; quod insuper sese obligarent, earumque obligatio in actis alligaretur, pro huiusmodi bonis recenter acquisitis omnia onera vd imposita, vel deinceps imponenda subeundi, laicum forum non declinandi, eademque bona Ecclesiis, seu ut vocant, manibus mortuis nullo modo trans­ mittendi. Mox vero alia sub die 26 Martii eiusdem praeteriti anni edita noti ficatione, eadem saecularis potestas quemdam assertum praefectum, nuncu­ patum superintendentem regium, designavit, qui facultate sibi nulliter attri­ buta praeesset bonorum ad ecclesias, et coetus ecclesiasticos regulares, ac saeculares spectantium administrationi, erogationi reddituum, observantiae etiam institutorum, et praecipuarum legum cuiuscumque ordinis regular;? circa ea, quae ad externum eorumdem ordinum decus, Religionis cultum, et populorum exemplum conservandum, et amplificandum spectassent. § 8. Ad haec insuper alia quoque promulgata fuit, atque etiam typis edita instructio, in qua, quaenam essent eidem regio praefecto commissa munia circa personas, bona, redditus, impensas singulorum conventuum, monasteriorum, collegiorum, congregationum, confraternitatum recensentur, quidam alii secundarii ministri, appellati regii conservatores, et commissarii, deputantur, ut in exequendis mandatis a supradicto incompetent! magistratu regiae, ut appellant, iurisdictionis quandocumque dandis, suam operam prae stent, plurima alia demum eidem praefecto, et supradictis ministris suis adju­ toribus curanda, et reformanda demandantur, tam quoad numerum regula­ rium utriusque sexus, tam quoad monlalium dotes, sumptusque faciendos Romani Pontifices 617 in ingressu in religionem, tam denique quoad ecclesiarum solemnitates, et festa, parochorum congruam, compluraque alia, quae nullo modo, uti explo­ ratum est, a saeculari potestate propria authoritate, et arbitrio statui, et decerni possunt, sed ad ecclesiasticam potestatem omnino spectant, et per­ linent. ♦ § 9. Hinc autem factum est, ut non modo praedictus magistratus assertae regiae iurisdictionis, sed praefati quoque praefectus, aliique laid ministri commissam sibi incompetentem, atque illegitimam potestatem in ecclesias, atque personas, et bona ecclesiasticorum exercentes, non dubitaverint sen­ tentiam proferre super celebratione missarum, super sacramentorum administratione in ecclesiis parochialibus, super adimplemento piorum legatorum; Episcoporum praeterea potestatem imminuerint, contempserint, atque impe­ dierint, illis, qui temerariis eorum ausibus quoquo modo restiterunt, et iuxta canonicarum sanctionum normam obedire recusarunt, saepius intentatis minis careen's, exilii, terrorem incusserint, quandoque vero inflicta etiam poena vim intulerint, complures denique actus gesserint, quibus non veriti sunt eccle­ siasticae potestatis fines invadere, et sacerdotii praerogativas, ac iura violare. § 10. Post haec, cum Nos charitati nostrae diuturniori longanimitate indulgentes, expectabamus ab alto opportunam opem, et iugibus lacrymis a Domino precabamur, ut qui illa admiserant, in eam a qua tam longe aberraverant, iustitiae viam, agnita tandem veritatis lucc, redirent, non modo nullum cepimus charitatis et patientiae nostrae fructum, sed incredibili animi moerore, atque intimo cordis sensu nova atque acerbiora gravamina in priorum cumulum adiecta fuisse cognovimus. Nam sub die 16 tabentis huius mensis Januarii Parmae prodiit edictum, in primis quidem contumeliosum, atque calumniis refertum, dein vero perniciosum, atque tendens ad schisma, quod christifidelcs a supremo Ecclesiae capite, oves a pastore avertere, et quasi separare studet, ecclesiasticam iurisdi­ ctionem opprimit, et sanctissime stabilitam hierarchiam infringit, quod iura, et praerogativas huius S. Sedis imminuit, et ab omnibus debitam eius mandatis, decretis, ac legibus obedientiam saeculari potestati subiicit, quod demum Ecclesiam Dei, quae libera est, facit ancillam. In eo enim praecipitur, ne subditi Parmensis, et Placentini, necnon Guastallae ducatuum, quicumque illi sint, saeculares, aut ecclesiastici, universitates, conventus, religiosae domus tam virorum, quam mulierum, nemine excepto, suas lites, etiam ecclesiasticas, in nullo extero tribunali, videlicet, neque in metropolitanis curiis, neque apud apostolicam Sedem, quemadmodum ibidem expresse cavetur, ullo modo agere vel tueri possint, nisi prius ab eadem saeculari illegitima potestate venia impetrata: praeterea omnibus prohibetur, ne apud exteros principes, ditiones, ac tribunalia, non excepta apostolica Sede, quasi exterum illud catholicis tribunal sit, recursus ullus instituatur, neque etiam pro obtinendis beneficiis ecclesiasticis, pensionibus, commendis, in iisdem ducatibus sitis, nisi prius praefatae potestatis consensus praecesserit: statuitur etiam bene­ ficia ecclesiastica, etiam consistorialia, pensiones, abbatias, commendas, digni­ tates, et munera iurisdictionem adnexam habentia, quaecumque illa sint, ei quacumque speciali appellatione commemoranda forent, non ab aliis, prae- 618 Romani Pontifices terquam a subditis consequi posse: ita tamen, ut pro illis etiam idem corsensus, et venia praefatae potestatis prius intercedat. Tandem ne quaelibet scriptura, mandatum, epistola, sententia, decretum, bulla, breve, aut alia pro visio, quae ab apostolica Sede emanaverit, exequi ullo pacto possit in iisdem ducatibus, nisi impetrato exequatur, ut vocant, a saeculari potestate. § 11. Quum autem tum haec postrema praesertim, tum praemissa omnia, nimium sane per nos huc usque tolerata, libertatem, immunitatem, ac iuris­ dictionem ecclesiasticam, huius sanctae apostolicae Sedis iura ac praeroga tivas, ipsas denique sanctissimas Ecclesiae leges, instituta, et potestatem mani­ feste laeserint, ac violaverint, ac laedant, et violent; tum etiam in ipsorum magistratuum, iudicum, officialium, aliorumque tam mandantium, quam con sulentium, exequentium, illisque favorem, et auxilium quoquo modo prae­ stantium, aut approbantium, et, quum possint, non impedientium, nec cor rigentium perniciem, ac propterea in scandalum plurimorum tendant, et christifidelium animae, de quibus districtam Deo reddituri sumus rationem,in gravissima pericula coniecerint, et deplorandis malis involvere pergant. Hinc est, quod Nos, qui ex commissi Nobis divinitus pastoralis muneris debito, ecclesiasticae libertatis vindices, nec non omnium Romanae, aliisque inferio­ ribus ecclesiis, aut quibusvis personis, et bonis ecclesiasticis competentium iurium assertores in terris a Domino constituti sumus, omniumque christi­ fidelium curam, et sollicitudinem suprema dispositione gerimus, ne in tanta Ecclesiae oppugnatione diutius silentes, otiosi, ac desides incumbenti Nobis apostolicae servitutis officio deesse videamur, ac nimia longanimitate, pro­ ditae ecclesiasticae libertatis, desertaeque turpiter Dei causae, nec non negligentiae in tuendis, ac defendendis huius apostolicae Sedis iuribus rei efficia­ mur, Romanorum Pontificum praedecessorum nostrorum vestigiis ac exemplis insistens, nec non generalium conciliorum decretis, sacrorum canonum dispo­ sitionibus contra violatores ecclesiasticae libertatis, et eorumdem Romanorum Pontificum praedecessorum nostrorum constitutionibus, ac praesertim iis, quae in die coenae Domini legi, et promulgari solent, firmiter inhaerentes, atque omnium, et singulorum, quae in praemissis, seu eorum occasione quovis modo acta, et gesta fuerunt, seriem, causas, et circumstantias etiam aggravan­ tes, nec non ministrorum, magistratuum, iudicum, officialium, aliorumque praefatorum qualitates, dignitates, nomina, et cognomina, aliaque quaecumque etiam specificam, et individuam mentionem, et expressionem requirentia, prae­ sentibus pro plene et sufficienter expressis, ac exactissime et accuratissime specificatis habentes; motu proprio, ac ex certa scientia, ac matura delibe­ ratione habita cum nonnullis ven. fratribus nostris S. R. E. Cardinalibus, de eorum consilio, et assensu, ct de apostolicae potestatis plenitudine, praefata omnia, et singula edicta, decreta, ordinationes, mandata, ac alia quaelibet a ministris, magistratibus, iudicibus, et officialibus supradictis, ahisque qui­ busvis personis specifica, et individua mentione dignis, in praemissis, seu eorum occasione in praeiudicium libertatis, immunitatis ecclesiasticae, atque auctoritatis apostolicae, nec non huius S. R. E., Archiepiscoporum, et Epi­ scoporum iurium respective, quovis modo emanata, edita, acta, gesta, et perpetrata, cum omnibus, et singulis inde secutis, et forsan, quod Deus Romani Pontifices 619 avertat, quandocumque secuturis, penitus, et omnino nulla, irrita, invalida, iniqua, iniusta, damnata, reprobata, inania, temeraria, et a non habentibus potestatem damnabiliter attentata, ac de facto praesumpta, nulliusque roboris ac momenti, vel efficaciae esse, et ab initio fuisse, et perpetuo fore, neminemque ad illorum observantiam teneri, imo nec ea a quopiam observari posse vel potuisse, nec ex illis cuiquam aliquod ius, vel actionem, aut titulum, etiam coloratum aut possidendi, seu quasi possidendi, vel praescribendi causam acquisitam, vel acquisitum fuisse, vel esse, aut quandocumque acquiri, vel competere posse, neque illa ullum statum facere, vel fecisse, sed perinde ac si numquam émanassent, nec facta fuissent, pro non extantibus, et non factis perpetuo itidem haberi debere tenore praesentium declaramus. Et nihilominus ad maiorem, et abundantiorem cauthelam, et quatenus opus sit, illa omnia, et singula motu, scientia, deliberatione, et potestatis plenitudine harum serie damnamus, reprobamus, revocamus, cassamus, irritamus, annullamus, et abolemus, viribusque, et effectu poenitus et omnino vacuamus, et pro damna­ tis, reprobatis, revocatis, cassatis, irritis, nullis, invalidis, et abolitis, viribusque, et effectu penitus et omnino vacuis semper haberi volumus, et mandamus. § 12. Quodcirca ven. fratribus Episcopis Parmensi, et Placentino, et Burgi S. Donnini, nec non caeteris ordinariis praecipimus, et mandamus; ne edicta, decreta, ordinationes, et notificationes huiusmodi execution! mandari per­ mittant; omnibus vero, et singulis eorumdem ducatorum personis tam laicis, quam ecclesiasticis, sive saecularibus, sive regularibus respective prohibemus, atque interdicimus, ne praefata edicta, decreta, ordinationes quovis modo exequantur, vel iis obtemperent, aut obtemperari faciant, rnultoque minus praefati magistratus, aut eiusdem ministrorum, seu alterius laicalis tribunalis foro sese subiicere audeant, vel praesumant. § 13. Caeterum cum notorii, et explorati iuris sit, eos omnes, qui edicta, decreta, ordinationes, mandata praedicta ediderunt, promulgarunt, aut quoquo modo pro iis insteterunt, vel illis usi fuerunt, eaque exeeutioni demandarunt, ac alia praemissa, vel eorum aliqua perpetrarunt, nec non illorum mandantes, fautores, consultores, adhaerentes, vel alios quoscumque praedictorum executionem procurantes, vel per se ipsos exequentes, atque illegitimam potesta­ tem supradictorum magistratuum, iudicum, officialium, conservatorum, et superintendentis assertae jurisdictionis in personas, res, bona, et iura eccle­ siarum, vel Episcoporum, Praelatorum, ac regularium facto agnoscentes, cen­ suras ecclesiasticas a sacris canonibus, generalium conciliorum decretis, et apostolicis constitutionibus, ac praesertim literis die coenae Domini singulis annis legi, et promulgari solitis inflictas, nec non omnium, et quorumcumque privilegiorum, gratiarum, et indultorum sibi a Nobis, seu Romanis Pontifi­ cibus praedecessoribus nostris quomodolibet forsan concessorum amissionis poenas, eo ipso incurrisse, nec a censuris huiusmodi a quoquam, nisi a Nobis, seu Romano Pontifice pro tempore existente (praeterquam in mortis articulo, et tunc cum rcincidentia in easdem censuras eo ipso quo convalue­ rint) absolvi, ct liberari posse, ac insuper inhabiles et incapaces esse, qui absolutionis beneficium consequantur, donec supradicta decreta, ordinationes, mandata, edicta, omniaque in exeeutionem gesta, atque sequuta, et quomo- 620 Romani Pontifices dolibet attentata publice retractaverint, revocaverint, cassaverint, et aboleverin; eaque novis edictis, ordinationibus, mandatis, atque decretis e medio sustukrint, ac omnia in pristinum statum plenarie, et cum effectu reintegravennt, vel alias debitam, et condignam Ecclesiae, ac Nobis, et huic S.Sedi satish ctionem in praemissis praestiterint; idcirco illos omnes, etiam specialissimi mentione dignos, nec non illorum successores in officiis a retractatione,revo­ catione, cassatione, et abolitione decretorum, edictorum, aliorumque praemis­ sorum per se ipsos facienda, vel alias debita et condigna Ecclesiae, ac Nobis, et dictae Sedis satisfactione realiter, et cum effectu in eisdem prae­ missis exhibenda, praesentium literarum, seu alio quocumque praetextu minime liberos, et exemptos, sed semper ad haec obligatos fore, et esse, ut absolutionis beneficium obtinere valeant, earumdem tenore praesentium decernimus, et pariter declaramus. § 14. Decernentes, etc. (Bull. Rom. Cont., tom. 3, p. 483-489]. 465. Clemens XIII, ep. Cum sicut accepimus, 9 feb. 1768.’ § 1. Cum, sicut accepimus, in altaribus ecclesiarum, oratoriorum, et cappellarum conventuum ordinis minorum sancti Francisci de observantia nuncupatorum istius civitatis, et dioecesis Pacen. abusus irrepserit ponendi, sive ornatus titulo, sive alia quacumque de causa formas, seu figuras vere deridendas faunorum, avium sylvestrium, simiarum, aliasque imagines illis similes, quae loci huiusmodi sanctitati minime conveniunt, et in istis partibus, I ut asseritur, nomine Mamarrachos vulgo appellari solent. Nos huic malo opportune remedium adhibere volentes, fraternitati tuae per praesentes com1 mittimus, et mandamus, ut veris existentibus narraris, memoratas prophanis imagines, formas, seu figuras non solum a dictis, sed etiam a quibuscumque aliis altaribus omnium ecclesiarum, oratoriorum, et cappellarum totius dioece­ sis tuae praedictae omnino removeri, et ne in posterum ullo unquam tempore praefatae imagines, formae, seu figurae in altaribus huiusmodi ponantur, et collocentur, prohiberi sub censurarum poena ipso facto in utroque casu per inobedientes, seu contravenientes incurrenda, auctoritate nostra aposto­ lica tenore praesentium mandes, statuas, atque decernas. § 2. Non obstantibus constitutionibus, et ordinationibus apostolicis, ac dictarum ecclesiarum statutis, et consuetudinibus; privilegiis quoque induitis, , et literis apostolicis superioribus, et personis sub quibuscumque tenoribus, et formis, ac cum quibusvis etiam derogatoriarum derogatoriis, aliisque eflicacioribus, efficacissimis, ac insolitis clausulis, irritantibusque, et aliis decretis in genere vel in specie, ac aliis in contrarium quomodolibet concessis, appro­ batis, ct innovatis. Quit-u omnibus, et singulis illorum tenores praesentibus • Venerabili fratri episcopo Pacensi in Indiis. ·' 1 Komani Pontifices 621 pro plene, et sufficienter expressis, ac de verbo ad verbum insertis habentes, illis alias in suo robore permansuris, ad praemissorum effectum, hac vice dumtaxat, specialiter, et expresse derogamus, caeterisque contrariis quibus­ cumque. [Bull. Rom. Cont., tom. 3, p. 489). 466. Clemens XIV, ep. encycl. Inter multiplices, 21 sept. 1769/ § 1. Inter multiplices, gravesque curas apostolici ministerii, ad quod men tis licet imparibus, divina sic disponente clementia, haud ita pridem vocati sumus, nulla Nobis potior esse debet, atque praestantior, quam quae impen­ ditur in dominicum illud de pascendis ovibus summa fide, ac religione implen­ dum praeceptum, in quo uno recta non solum Christianae reipublicae optime, feliciterque administrandae ratio, ac veluti summa posita est, atque constituta, verum etiam nostrae erga Deum dilectionis argumentum praecipuum, ac maxi­ mum. Ad hoc enim Dominus noster lesus Christus Petrum apostolorum prin­ cipem ter verbis illis interrogavit: diligis me? eidemque ad trinam sinceri amoris testificationem ter mystica dixit insinuatione: pasce oves meas; ut compertum inde esset, exploratumque, quanti suarum ovium curam ille faceret, quantumque Petro esset adlaborandum, ut dominici gregis sedulam, providamque gerendo curam, sui erga Deum amoris testimonium omnium firmis­ simum praeberet, atque clarissimum. Mandatum hoc Petro aeque impositum, ac Nobis, qui in illius Sede constituti sumus, illud potissimum exigit, atque suo veluti iure sibi vindicat, ut quae pascendis Christi ovibus necessaria Nobis visa fuerint, aut opportuna, ea saluberrimo disponamus consilio, curemusque prae omnibus, ut in animarum rectoribus instituendis ea servetur ratio, ac methodus, quae comparandae populorum saluti apta magis sit, atque accom­ modata. § 2. Significatum Nobis est, plerasque parochiales ecclesias istius Sar­ diniae insulae unitas olim fuisse ab apostolica Sede ecclesiis métropolitains, et episcopalibus, capitulis, dignitatibus, canonicatibus, abbatiis, collegiis, uni­ versitatibus, aliisque piis locis, earumque habitualem curam apud praedictos esse metropolitas, episcopos, capitula, dignitates, canonicos, collegia, actua­ lem vero apud vicarios ab iisdem parochis habitualibus designatos. Relatum quoque est, redditus huiusmodi vicariis pro stipendio constitutos ut plurimum tenues valde esse, et exiguos, eosque saepe saepius distribuendos esse in alios etiam presbyteros in subsidium vicariorum assumptos, turn etiam vica­ rios praedictos esse amovibiles ad nutum parochorum habitualium. Qua ex re illud consequi intelleximus, ut aliquando nullus fere reperiatur satis ido­ neus sacerdos, qui velit id oneris ultro, libenterque in se suscipere, utque cos, necessitate cogente, eligere aliquando oporteat in vicarios, qui tanto ' /Xil Episcopos Sardiniae. 622 obeundo muneri impares sunt, et sacris officiis minus apti, quaerentes nugu, quae sua sunt, quam quae iesu Christi, et qui humanam amittere gratian formidantes, ut ait sanctus Gregorius Magnus in Regal, pastoral., part, 2, cap. 4, loqui libere recta pertimescunt, et iuxta veritatis vocem, neqwqiMr. iam gregis custodiae pastorum studio, sed mercenariorum vice deserviant, qiis veniente lupo fugiunt, dum se sub silentio abscondunt. § 3. Ex hac administrandarum parochiarum ratione quae, et quanta dima­ nent incommoda, et animarum detrimenta, experientia duce, ac magistra, nemo est, qui ignoret, ipsa per se satis superque loquitur: quinimmo pro­ decessores vestri saepius testati sunt, qui in relationibus status suarum ecck siarum (quod et ab aliquibus ex vobis praestitum esse accepimus) quas occa sionc visitationis sacrorum liminum sacrae congregationi Concilii exhibuerunt, hac sunt de re vehementer conquesti. Ea nimirum omnia locum habent, quo summus Pontifex Joannes XXII cap. Execrabilis, de praebendis, exlr. paucis verbis indicavit: Dum non sunt sui in unaquaque regione rectores, ecclesiann detrahitur commodis, et honori, quae carentes defensorum auxilio in iaribus suis, et libertatibus multipliciter collabantur, et ruinis patent aedificia nobilia ... et (quod amarius est, et dolendum) animarum cura negligitar, et vitiorun sentibus fomentum periculose praebetur. Tot, tantisque malis providentissime occurrere non praetermiserunt praedecessores Nostri Romani Pontifices variis hac de re editis constitutionibus. Generali vero, constantique lege in Con cilio Tridentino, sess. 7, cap. 7, de reformat, saluberrime sancitum fuit, ut beneficia ecclesiastica curata, quae cathcdratibus, collegiatis, seu aliis ecclesiis, vel monasteriis, beneficiis, seu collegiis, aut piis locis quibuscumque perpetuo unita, et adnexa rcperiuntur, ab Ordinariis locorum annis singulis visitentur, qui sollicite providere procurent, ut per idoneos vicarios, etiam perpetuos, nisi ipsis Ordinariis pro bono ecclesiarum regimine aliter expedire videbitur, ab eis cum tertiae partis fructuum, aut maiori, vel minori, arbitrio ipsorum Ordina­ riorum, portione, etiam super certa re assignanda, ibidem deputandos, ani­ marum cura laudabiliter exerceatur. § 4. His inhaerens san. mem. praedecessor Noster Pius V peculiari sua constitutione incipien. Quantum animarum cura anno mdlxvui pro ecclesiis Sardiniae insulae edita, 1 statuit primum, ut parochiales ecclesiae, ut supra adnexae, ad primaevum statum simplicem, et liberum revocarentur, ita ul in earum collatione dehinc ab Ordinariis locorum facienda observari omnino deberet Concilii Tridentini forma, quae de parochialibus conferendis ecclesiis praescripta est. Permisit deinde, ut qui plures parochiales ecclesias sic unitas iam obtinebant, easdem, vita eis comite, retinere possent, ea sub lege, et conditione, ut in carum aliqua ad cuiuslibet arbitrium intra sex menses electa, perpetuo residere tenerentur, in reliquis vero vicarii idonei constituerentur ab Ordinariis locorum debito cum stipendio, donec illis cedentibus, vel dece­ dentibus locus fieret electioni singulorum rectorum in qualibet earum: ac demum in ecclesiis parochialibus, canonicatibus, dignitatibus, cathedralibus unitis, in quibus nullae adhuc vicariae perpetuae fuerant institutae, has quam' Bull. Rom., tom. 4, III, p. 44, 45. Romani Pontifices Romani Pontifices 623 primum institui mandavit, cum congrua fructuum portione etiam super certa re assignanda, ac per dictos vicarios propria auctoritate percipienda. § 5. Dolendum magnopere est, Pianam hanc constitutionem tot impe­ diendis, extirpandisque malis, atque pristinum in splendorem restituendo praecipuo ecclesiasticae disciplinae capiti maxime accommodatam, suo penitus caruisse effectu. Nostra itaque plurimum interest, non aliquo, potentique remedio aditum omnem prorsus intercludere gravibus, periculosissimisque malis, quae ex praedicta parochialium ecclesiarum unione, ac praesertim ex mercenariis vicariis, et ad nutum arnovibilibus quotidie magis proficisci intelle­ ximus in maximam animarum perniciem; quae profecto mala eo pervenerunt, ul singularem charissimi in Christo filii Nostri Caroli Emmanuelis Sardiniae regis illustris religionem excitaverint, ac insignem pietatem, ut ad hanc san­ ctam Sedem sua obtulerit officia, seduloque postulaverit, ut ad ea funditus extirpanda, ac radicitus evellenda Nostram apostolicam interponeremus aucto­ ritatem. § 6. Nos itaque, qui in apostolatus apice constituti ad hoc sumus, ut religionis bono, communique animarum utilitati et saluti consulamus, de potestatis Nobis a Deo attributae plenitudine statuimus, atque decernimus, ut quaevis duarum, vel plurium ecclesiarum parochialium inter se uniones nullae, ac irritae habeantur, et sint, ac sine possessorum praeiudicio ex nunc pro tunc omnino dissolutae censeantur. Ex parochialibus item ecclesiis, qua rum plures uni, eidemque dignitati, canonicatui, abbatiae, beneficio, vel officio ex apostolica dispensatione, aut alias adnexae sunt, et applicatae, una tan­ tummodo pro arbitrio, liberaque voluntate eas obtinentium intra sex menses a die, quo praesentes nostrae literae datae sunt, eligenda, loco praebendae unita perpetuo remaneat eisdem dignitatibus, canonicatibus, abbatiis, bene­ ficiis aut officiis quibuscumque; reliquas vero ex nunc pro tunc, una cum omnibus suis iuribus, et pertinentiis, separamus, et ad primaevum statum simplicem, et liberum, in quo ante praedictam unionem reperiebantur, sine tamen praeiudicio eas obtinentium, restituimus, et revocamus, ita ut iis ceden­ tibus, vel decedentibus, quibus vita comite illas retinere permittimus, Ordi narii locorum, servata omnino forma praescripta a concilio Tridentino, sess. 24, cap. 18, de reform., a s. Pio V constitutione In conferendis anno mdlxvi, ’ et novissime a Benedicto XIV constitut. 68 Cum illud, tom. I Bullar.2 ad earum collationem iure ordinario deveniant, si vacatio in mensibus ordinariis conti­ gerit; si vero in mensibus reservatis, actum praeelectionis magis idonei ad datariam apostolicam transmittant, literas provisionis assecuturi, uti fieri hacte­ nus consuevit. Quo sane fiet, ut unicuique parochiali ecclesiae suus cum integris parochiae redditibus praeficiatur rector, cui totius parochiae cura spiritualis immediato incumbat, quemque parochiae populus, ut proprium suum sacerdotem, et pastorem agnoscat, ct veneretur. Quod si praedicti plures parochiales ecclesias unitas habentes, intra praefinitum sex mensium spatium seligere neglexerint parochiam, quae loco praebendae eis esse debet, ad loco' Cf. N. 119. 1 Cf. N. 333. 624 Romani Pontifices rum Ordinarios spectare declaramus, eam, quam maluerint, eligere ab cisia posterum, ac perpetuo retinendam. Interim vero in reliquis parochialibiu ecclesiis, iis etiam comprehensis, quae alteri parochiae, seu rectoriae sunt adnexae, quasque possessores, quoad vivunt, retinere poterunt, assignari man­ damus vicarios idoneos a suis respective Ordinariis approbandos cum debito stipendio, iuxta modum infra praescribendum; qui quidem vicarii e curae exercitio evocari nequibunt, nisi indicta causa coram locorum Ordinariis, quorum erit in eam inquirere, atque summarie, ac sine forensi strepito sententiam proferre. § 7. Quoad parochiales vero ecclesias, quae unitae sunt mensis archie piscopalibus, episcopalibus, vel capitulis, collegiis, universitatibus, locis piis, vel etiam canonicatibus, aliisque qui unicam tantummodo vel habent adnexam parochiam, vel habituri sunt, ubi praemissa suum consecuta fuerint effectum, inhaerentes sacri Concilii Tridentini sess. 7, cap. 7, de reform., mandamus,ac praecipimus, ut immota remanente praedicta unione, in earum singulis intra sex menses a die subscriptionis praesentium liferarum computandos,singuli deputentur vicarii perpetui, qui primario, ac immediate animarum gérant curam, assidue gregi sibi commisso invigilent, eumque verbo pascant, el exemplo, et in viam dirigant aeternae salutis. In iis autem ecclesiis parochialibus, in quibus magna populi frequentia, incolarumque distantia, aliave con­ currant, quorum causa solus vicarius par esse non possit ecclesiasticis admi nistrandis sacramentis, cultui divino peragendo, curaequc animarum ea,qua par est, diligentia, vigilique sollicitudine exercendae, tot assumentur sacer dotes, qui auxilium illi ferant, quot locorum Ordinarii pro sua conscientia satis esse judicaverint ad sacramenta recte dispensanda, cultumque divinum laudabiliter celebrandum. Hi tamen sacerdotes pro-parochi appellandi prae­ dictis respective vicariis subiecti erunt, tanquam iis, quibus praecipue, et immediate concreditum est onus pascendarum ovium, iisdemquemoremgerent in iis, quae ad curam animarum pertinent. Ut vero praedictis vicariis extrin­ secus etiam stet honor, et gradus supra reliquos presbyteros, seu pro-parochos, eos uti volumus ornatu, seu insignibus, quae caeteri parochialium eccle­ siarum rectores in ipsa insula gerere consueverunt. § 8. De his tamen sacerdotibus, seu pro-parochis in subsidium adseitis curae animarum, vos serio monitos volumus, venerabiles fratres, ne quovis praetextu, aut nomine patiamini, ut ubi eorum plures constituti sunt, vel constituendi, curae regimen, caeterasquc parochiales functiones per turnum, ut vocant, seu per hebdomadam obeundi onus in se suscipiant, ac veluti paciscantur, maximo, et divini cultus, et animarum detrimento. Quem sane ad tollendum abusum, extirpandamque corruptelam inviolate vobis obser­ vandum proponimus, quod hac de re sancitum novimus a Mediolanensi archiepiscopo s. Carolo optimo ecclesiasticae disciplinae restitutore, ac vindice fortissimo in actis eccl. Medial, cone, provinc. IV, tit. de parochiis et parochi turibus, per haec verba; Nec vero ullo unquam modo patiatur, certa quadam hebdomadarum partitione, aliave ratione inter se inita... parochialis officiifun­ ctiones, quae ab utroque etiam diebus iisdem utiliter praestari possunt, ita inter se dividere, ut ab uno tantum eorum, alternarim scilicet, vel per hebdomadas vel Romani Pontifices 625 alia temporis vicissitudine praestentur ; non enim ferendum est, ui cui ecclesiae parochiali complurium sacerdotum ministrorumve stipendia, alimentave olim attributa sunt, quo diligentius, et cautius illorum copia tum divinorum offi­ ciorum cultui, tam aliis ministeriis ad spiritualem populi curam necessariis, opportunisve consultum esset, illi aut avaritiae stadio, aut dissidio, negligentiave ducti, vel onus sibi impositum, minoris quam par est, aestimantes, perinde ei ecclesiae deserviant, ac si non plures, vel unus tantum parochus, animaram curator constitutus in illa esset. § 9. Per haec tamen satis prospectum haud foret recto parochiarum regimini, populorumque saluti, nisi et de iisdem deligendis vicariis apta aliqua tradatur ratio, ac via, ex qua constare possit, eos, qui ad id munus eliguntur, morum pollere integritate, scientia, aliisque animi dotibus, quae in animarum rectore praecipue esse debent, ac maxime necessariae. Cui rei pari Nos studio providere volentes praecipimus, ut parochis primitivis, ut vocant, seu habi­ tualibus ius sit, et facultas vicarios perpetuos proponendi, seu nominandi ; hos vero locorum Ordinarii, praevio experimento de eorum scientia, et moribus a tribus examinatoribus synodalibus sumendo, si idoneos repererint, quomodo­ cumque, et quocumque tempore praedictas vicarias vacare contigerit, appro­ babunt, suoque iure ordinario instituent, quin vicarii sic instituti novam provisionem ab apostolica Sede reportare unquam teneantur, lidem quoque parochi habituales proponent, et offerent Ordinariis locorum presbyteros, seu pro-parochos pro frequentia populi, locorumque ratione vicariis, ut supra, addendos, qui ubi a praedictis Ordinariis literas approbationis obti­ nuerint, ministerium assument curae animarum, a quo nonnisi Ordinariorum nutu poterunt evocari. § 10. Cum autem decimae a populo eo solvantur consilio, ut ex eis commodam illi percipiant, ac necessariam vitae alimoniam, qui ipsis spiri­ tualia administrant, quique pro ipsis laborant, et vigilant, nihil certe aequi­ tati magis consonum esse potest, et rationi, quam ut praedictis vicariis, qui ex officio et vi sui muneris populo spiritualia suppeditant, et proco labores subire, atque excubare primario, et continuo tenentur, congruum assignari debeat stipendium ad vitam honeste, decenterque traducendam. Quamobrem praecipimus, ac mandamus, ut iisdem vicariis perpetuis, ultra adventitia emo­ lumenta, quae stolae, seu altaris proventus solent vulgo appellari, quarta pars fructuum, et reddituum parochialis Ecclesiae, cui praeficiuntur, pro congrua constituatur, dummodo praedicta quarta pars, subductis omnibus oneribus, neque computatis missarum eleemosynis, aut piis fidelium obla­ tionibus, praesertim quae offeruntur in administratione sacramentorum, aut aliis quibusvis minor non sit scutatis quinquaginta istius monetae. Quod si hanc ad summam ea non pertingat, tunc parochi habituales, quod deest, dc reliquis portionibus eiusdem ecclesiae parochialis omnino supplebunt. Huiusmodi vero congrua portio iis in parochiis, in quibus auxiliares sacer­ dotes, seu pro-parochi adiungendi erunt, ita vicarios inter, et praedictos sacerdotes pro Ordinariorum prudentia, ac iudicio erit dividenda ut pars maior cedat vicariis, qui in parochiarum regimine, animarumque cura prin­ cipem supra caeteros locum sibi vindicant. Si autem contingat, quartam 40 626 Romani Pontifias partem, ut supra assignatam, alicubi parem non esse tot alendis auxiliaribus ministris, quot vel populi frequentia, vel alia rerum adiuncta postulaverint, tunc episcopus, adhibitis iuris remediis a Concilio Tridentino propositis,pro sui conscientia prospicere curabit. § 11. Quod si sermo sit de cathedralibus, vel collegiatis Ecclesiis,qux parochiales sunt, et quorum cura vel apud episcopos, vel apud respectif capitula, vel apud utrosque cumulative residet, a quibus ea exerceri solet per vicarios, Domeros vulgo nuncupatos, sufficienti ut plurimum congrui destitutos, fraternitatibus vestris mandamus, ut eam vicariis praedictis con· gruam assignetis portionem, quae satis esse possit apte, decenterque alendis iisdem non modo vicariis, verum etiam auxiliaribus, sacerdotibus, seu pro· parochis, et quae tum respondeat oneribus, aliisque, quae ii subire coguntur, tum, quoque cathcdralis ecclesiae parochum maxime deceat; melropolilat autem sedulo incumbant, ut a suis suffraganeis id rite impleatur, eorumque, quatenus opus sit (de quo tamen ne per suspicionem quidem cogitare pos­ sumus) negligentiam etiam ex officio supplebunt. Quod si vel ipsi metropclitae desides in hoc fuerint (quod nunquam futurum confidimus) opportunis Nos iuris remediis providere non praetermittemus. § 12. Quibus sic dispositis, inter ea plura, ac maxima, quae, ut supra innuimus, abunde sequentur commoda, ac utilitates, ea non minoris sane habenda erit momenti, qua fiet, ut omnis penitus vicariis praedictis aufe­ ratur occasio excusandi sese ab onere celebrandi diebus omnibus festis, applicandique sacrurn pro populo sibi commisso, quemadmodum saepius antehac ab iis factum esse accepimus, eo potissimum nomine, quod congruos sibi parochiae suae redditus non suppeterent, vel quod ipsi essent ad nutum amovibiles, et ad tempus curae animarum addicti. Quo sane sublato prae­ textu, divinum hac de re mandatum non solum a propriis parochiarum recto ribus, verum et a praedictis vicariis accurate in posterum implendum esse decernimus, ac mandamus, non obstante quacumque etsi antiqua, vel etiam immemorabili consuetudine, conscientiamque vestram, venerabiles fratres, graviter in hoc oneramus, ut quovis etiam adhibito, quatenus opus sit, iuris remedio constitutionem Benedicti XIV, Cum semper, 1 hac super re editam diligentissime observari curetis. § 13. Haec sunt, venerabiles fratres, quae pro ea, quam gerimus, uni versi dominici gregis cura statuere tenebamur, ac praecipere, ne in re sane gravissima, maximique momenti officio Nostro deesse videremur. Tot, ac tanta Nobis sunt de vestra pietate, religionis studio, ac pastorali sollicitu. dine egregia testimonia, ut certa adducamur spe, ac fiducia tutissima, vos praedicta omnia, et singula vestris in civitatibus, dioecesibus, et locis esse quamprimum effecturos non modo, sed ut a caeteris etiam inviolate obser­ ventur, omnino curaturos. Id certe facili vos negotio ab his impetrabitis, si quemadmodum dignitate, ita vestro, ut decet, exemplo eis praeiveritis, vestramque in apostolicam Sedem observantiam, animique alacritatem in eius exequendis mandatis novo hoc argumenti genere omnium principes testatam ■ Cf. N. 345. Romani Pontifices i | i [ 627 feceritis. Quod si vestrum hac in re exemplum minus fortasse apud aliquos valuerit, contradictores quoslibet, et rebelles ecclesiasticis cohibete poenis, ac censuris, aliisque compescite opportunis iuris remediis, appellatione qua­ cumque remota, invocato etiam ad hoc, si opus fuerit, brachii saecularis auxilio. § 14. Nihil certe facilius contingere vobis posse arbitramur, quam singula nostris litteris contenta summa exequi fide, et obsequio. Habet enim parochia quaelibet, sicut accepimus, ac regio etiam nomine edocti fuimus, limites seiunctos, ac distinctos; habet parochianos suos, peculiares redditus, iura, officia, onera, privilegia, libros, et caetera, quae ad earum singulas pertinent Quamobrem hoc unum a vobis praestandum superest; et secundum methodum superius a Nobis traditam, vel earum cuilibet proprium suo tempore prae­ ficiatis rectorem, vel perpetuos vicarios constituatis. Neminem etiam con­ queri posse putamus, vel grave nimis iugum, ac vix ferendum fuisse a Nobis per praesentes literas impositum, vel aliquod illatum detrimentum; tum quia habita a Nobis fuit eorum ratio, quamdiu vita comes iis fuerit, qui plures habent unitas parochiales ecclesias, quas retinere posse indulgemus; tum quia, licet supracitato Concilii Tridentini decreto, sess. 7, cap. 7, de reformat., tertia fructuum pars vicariis perpetuis assignanda potissimum proponatur, Nos tamen quartam tantummodo illorum partem eisdem vicariis adiudicavimus; tum demum quia eamdem quartam fructuum portionem in quibusdam istius regni ecclesiis iamdiu vicariis attributam bene cessisse comperimus, atque constanti experimento cognovimus. § 15. Ne vero ad haec quomodolibet impedienda, vel differenda patro­ cinium ullus petat ab aliis constitutionibus, induitis, privilegiis, literisque apostolicis generalibus, vel specialibus, aut consuetudinibus etiam immemo­ rabilibus, vel statutis iuramento, apostolica approbatione, aut alia quavis fir­ mitate quocumque modo roboratis, praedicta omnia, et si quae alia fortasse sunt peculiari mentione digna, revocamus, nulla esse decernimus, ac irrita, perinde ac si nullo unquam tempore concessa fuissent. Eademque pote­ statis plenitudine irritum ex nunc declaramus, et inane, quidquid secus per quoscumque, quavis auctoritate, scienter, aut ignoranter contigerit attentari. Habetis igitur in his, venerabiles fratres, paternae Nostrae erga vos, gre­ gemque vobis commissum dilectionis, et sollicitudinis perpetuum monumen­ tum, quod vestrarum dioecesum necessitatibus satis abunde facturum esse confidimus. Interea vos ex animo complectentes, ac intimo cordis affectu, apostolicam vobis benedictionem impertimur. [Bull. Rom. Cont., tom 4, p. 35-40). 628 Romani Pontifices 467. Clemens XIV, ep. encycl. Decet quam maxime, 21 sept. 1769,' :>«· § i. Decet quam maxime Ecclesiae ministros, et dispensatoris myste­ riorum Dei, ut ab omni avaritiae suspicione, etsi levissima, penitus alieni, sacro ita vacent ministerio, ad quod vocati a Deo sunt, ut manus suas ab omni se munere excussas gerere, iure ac merito possint gloriari. Hoc sane omnium primum mandavit lesus Christus discipulis suis, dum ad praedi­ candum evangeiium eos misit, per haec verba « gratis accepistis, gratis dati., Matth. 18, 8. Hoc potissimum ab iis, qui assumendi essent ad altaris mini sterium, exquirendum esse passim tradidit Paulus ad Timoth. 3, 8, ad Titum 1, 7. Hoc demum inculcavit Petrus animarum curae praefectis dicens: « Pa. scite, qui in vobis est, gregem Dei, providentes non turpis lucri gratia, sii voluntarie », 1 Epist., 5, 2. Divino huic mandato, ut ea, qua par est, cura, ac diligentia obsequantur pastores imprimis ecclesiarum, qui exemplum esse debent fidelium in verbo, in conversatione, in charitate, in fide, satis minime est, si ipsi irreprehensi­ biles se exhibeant, verum sedulo etiam cavere debent, ne ab inferioribus, quibus praesunt, ministris aliquid adversus illud patrari ullo modo permit­ tant, semper prae oculis habentes egregiam- Ambrosii sententiam lib. IV in Lucam, num. 52. Non tamen satis est, si lucrum ipse non quaeras: familiae quoque tuae cohibendae sunt manus. Instrue ergo familiam tuam, hortart, custodi: et si te fefellerit servulus, prophetico deprehensus repudietur exempla. Hinc optimis, sapientissimisque legibus tum sacrosancta concilia, tum praedecessores Nostri Romani Pontifices aditum saepe saepius intercludendum putarunt, ut pravi hac in re abusus, vel nullo unquam tempore irreperent in Dei Ecclesiam, vel si quo forte invecti fuissent, de medio penitus tolle­ rentur. Dolendum tamen, tam sacras, tamque opportunas sacrorum canonum, apostolicarumque constitutionum sanctiones suo apud nonnullas dioeceses caruisse effectu, neque eius fuisse roboris, ac virtutis, ut ad omnes prorsus contrarios usus radicitus evellendos valuerint. Quod ideo factum novimus, quia iis, quorum intererat eas accuratissime exequi, varias praetexuerunt excusationes, vel antiquae, inveterataeque consuetudinis, vel mercedis curiae ecclesiasticae ministris impertiendae, vel demum defectus necessariae sub· stentationis ad vitam decenter, honesteque pro dignitate traducendam. Haec omnia probe intelligens vencrab. mem. praedecessor Noster Inno­ centius XI, ut opportunum his afferet remedium, irritasque prorsus ac inanes redderet excusationes quascumque, taxam confici tussit anno mdclxxviii, in qua collectis omnibus hanc ad rem spectantibus, quae vel in sacris cano­ nibus dispersa continentur, vel a Concilio Tridentino saluberrime sancita sunt, vel a sac. congregationibus praedicti Concilii interpretationi, necnon 1 Ad Episcopos Sardiniae Romani Pontifices 629 consultationibus episcoporum praepositis fuerant variis temporibus declarata, atque statuta, ea omnia decerni, ac nominatim exprimi mandavit ecclesia­ stica negotia, pro quibus nullum omnino in foro ecclesiastico, et episco­ porum curiis fas esset emolumentum percipere, eo tantum excepto, quod in solius cancellarii commodum, ac necessariam mercedem cedere debet. In eademque cautum simul fuit, ut his in rebus, una, eademque apud curias omnes ecclesiasticas esset methodus, ac uniformis, ut decet, disciplina, repro­ bata penitus Jquavis contraria consuetudine. Taxam hanc idem Summus Pontifex Innocentius XI die prima octobris eiusdem anni sua auctoritate appro­ bavit, confirmavitque, eiusque observantiam, ac promulgationem iniunxit. ’ Attamen ne hoc quidem satis fuit ad collapsam ecclesiasticam disciplinam ubique restituendam, compcscendasque, quae variis in dioecesibus, alte iam invaluerant, pravas consuetudines. Ea enim statim opposita fuit exceptio, quod praedicta taxa legem minime imponat ab ecclesiasticis curiis etiam extra Italiam existentibus servandam. Verum dissimulandum haud erat, quae­ cumque in ea continentur decreta, ex sacris canonibus, ac maxime ex Con. cilio Tridentino desumpta esse, quibus proinde necesse omnino erat, ut curiae omnes ecclesiasticae religiosissime obtemperarent. § 2. Haec sane fuerunt in causa, venerabiles fratres, cur non sine gravi dolore, Nostrique animi afflictione intellexerimus, vestris in ecclesiasticis curiis plures adhuc circa spiritualis potestatis exercitium abusus locum sibi vindi. care, qui ecclesiasticam disciplinam evertunt penitus, nedum enervant, ac in suminum cedunt dedecus amplissimae, qua fulgetis, dignitatis, potestatisque, qua donati estis ad consummationem sanctorum, in opus ministerii m aedi­ ficationem corporis Christi. Perspecta quidem satis superque Nobis et pietas vestra, conversatio sancta, sollicitudo ecclesiarum vestrarum: novimus etiam, qui in foro ecclesiastico vestrarum dioecesum reperiuntur taxarum abusus, retroactis temporibus inductos primum a secundario aliquo ministro, sensim postea eius exemplo ex dioecesi in dioecesim, insciis forsan episcopis, pro­ pagatos, et alicubi etiam auctos pro ratione praeslantioris dignitatis eccle­ siae: id autem minime advertentibus in officio, vel ministerio successoribus, ac praedecessorum vestigia incaute sequentibus, factum fuisse, ut iidem abusus, usu diutino iam roborati, digni partim visi fuerint, qui eorumdem ministrorum impulsu synodalibus probarentur constitutionibus; adeo ut culpae vobis nullo modo ii verti possint, immo commendatione vos plurimum digni sitis, propterea quod maximo ex iis affectos vos esse dolore intelleximus, deque iis extirpandis maxime cupidos. Sed animo Nos videntes, quam gravia id negotii in vos odia esset concitaturum, et quanta perficiendae rei inter­ ventura essent obstacula, nisi sociam ad id ipsum apostolica se adderet auctoritas; hanc propterea interponimus, praesertim propter taxarum diver­ sitatem, diversamque praxim in variis dioecesibus vigentem, ad hoc ut non solum omnes ad aequam, iustamque redigantur mensuram, sed cunctae etiain unam, eamdemque laudabilem obtineant conformitateni. Quare confidimus de vobis in Domino, quoniam quae ad vos mittimus decreta pro apostolico ’ Bull. Rom., tom. 8, p. 58-61. 630 Romani Pontifices Nostro munere, et ad petitionem charissimi in Christo filii Nostri Caroli Emmanuelis Sardiniae Regis illustris, cuius singularis in Nos, et apostolicam I hanc sanctam Sedem observantia, nec non pietas, ac religionis studium quo­ tidie magis elucet, eadem vos summa fide exequimini, et ab omnibus, ad quos pertinet, observari diligentissime curabitis. § 3. Et ad sacras primum ordinationes quod attinet, latere vos minime possunt innumerae ferme, eaeque sanctissimae Ecclesiae leges, quibus vetitum quovis tempore fuit, ne episcopi, aliique sacrarum ordinationum collatores, aut officiales quicumque aliquid perciperent ex ordinum collatione. Id aper­ tissime sancitum legimus in Calcedonensi oecumenica synodo an.451, can.2;1 in Romana sub s. Gregorio Magno an. 600 vel 604, can. 5, alias epist. 44, lib. 4, indict. 13; in Nycena II oecumenica an. 787, can. 5;2 in Salegunsta diensi an. 1022, can. 3; in Lateranensi IV sub Innoc. Ill, an. 1215;3 in Tutonensi, Bracarensi, Barchinonensi, aliisque apud Christianum Lupum in dessert2, prooem. de simonia, cap. 9, tom. 4, operum, et apud Gonzalez, in cap. Anti­ quam 1, desimonia, num. 9, ac novissime in Concilio Tridentino, sess.21,cap.I, de ref., a quo antiqui canones sponte oblatum recipi permittentes emendati sunt, et ecclesiastica de sacris ordinationibus disciplina ad primaevam suam avitamque puritatem redacta. Concilii decretum ita se habet: Quoniam ab ecclesiastico ordine omnis avaritiae suspicio abesse debet, nihil pro collatione quorumcumque ordinum, etiam clericalis tonsurae, nec pro literis dimissoriis, aut testimonialibus, nec pro sigillo, nec alia quacumque de causa, etiam sponte oblatum episcopi, et alii ordinum collatores, aut eorum ministri quovis praetextu accipiant. Notarii vero in iis tantum locis, in quibus non viget lau­ dabilis consuetudo nihil accipiendi, pro singulis literis dimissoriis, aut testi­ monialibus decimam tantum unius aurei partem accipere possint, dummodo eis nullum salarium sit constitutum pro officio exercendo; nec episcopo ex notarii commodis aliquod emolumentum ex iisdem ordinum collationibus directe, vel indirecte provenire possit: tunc enim gratis/operam suam eos praestare omnino teneri decernit: contrarias taxas, at statuta, et consuetudines, etiam immemorabiles quorumcumque locorum, quae potius abusus, et corruptelae simoniacae pravitati faventes nuncupari possunt, penitus cassando et interdi­ cendo ; et qui secus fecerint, tam dantes, quam accipientes, ultra divinam ultio­ nem, poenas a iure inflictas ipso facto incurrant. § 4. His itaque inhaerentes, mandamus vobis, ac praecipimus, venera­ biles fratres, ne quid, etiam sponte oblatum, pro collatione quorumcumque ordinum, etiam clericalis tonsurae, aut pro literis dimmissoriis, seu testimo­ nialibus, aut pro sigillo, aliave quacumque de causa, et quovis praetextu, vel colore accipiatis, una excepta cereae candelae oblatione, quae ex pon­ tificali romano fieri consuevit ; ita tamen ut eiusdem candelae qualitas, ct pondus arbitrio, ac liberae eorum voluntati, qui sunt ordinibus initiandi, ' C. 8, C. I, q. l. 3 C. 9, C. 1, q. t ; C. 2, C. I, q. 7. ’ C. 39, X. de simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittaNf 0. Romani Pontifices 631 omnino relinquatur. Eidem quoque parebunt sanctioni vestri generales vicarii, aut foranei, cancellarii, vel alii ministri, familiares, et famuli quibus gene ratim interdictum est a Sacro Concilio Tridentino occasione sacrarum ordi­ nationum emolumentum aliquod, munus, aut strenas quovis titulo percipere, aut exigere. § 5. Quod si istis in dioecesibus nullum cancellario, vel notariis eccle­ siasticae curiae constitutum sit stipendium vel salarium pro officio exercendo; tunc iisdem facultatem facimus, ut pro singulis literis testimonialibus ordinis iam collati, etiam clericalis tonsurae, vel dimissoriis pro eadem clericali ton­ sura, aut ordinibus ab alieno episcopo recipiendis, decimam tantum unius aurei partem, seu obulos decem monetae romanae exigere possint, et valeant, non tamen a regularibus arctissimae paupertatis voto obstrictis, pecuniaeque usum minime habentibus. Eamdem mercedis rationem servandam mandamus, etiamsi praedictae testimoniales literae, aut dimissoriae plures ordines respiciant, et contineant vel iam collatos, vel conferendos ab alio episcopo, ita ut nullo modo liceat praedictam mercedem obulorum decem augere, vel mul­ tiplicare pro ratione singulorum ordinum iisdem in literis testimonialibus, vel dimissoriis contentorum. Per haec tamen haud Nobis mens est, cancel­ larios, aut notarios adigere, ut diversos ordines distinctis temporibus, et ordinationibus collatos in iisdem literis testimonialibus debeant simul descri­ bere; id vero tunc dumtaxat fieri praecipimus, quum de iis agitur ordinibus, minoribus scilicet, qui una, eademque ordinatione collati fuerunt. Quoad lileras autem dimissorias, quae dantur ad plures ordines ab alio episcoj suscipiendos, scripturas multiplicari interdicimus, aut aliquid aliud exigi pro rogando actu collationis ordinum, aut pro accessu ad locum ordinationis, aut alio quovis nomine etiam doni, vel praemii. § 6. In collatione vero ordinis subdiaconatus, cum maior a cancellario, seu notariis subeundus sit labor pro comprobanda veritate, ac idoneitate patrimonii, aut beneficii, ad cuius titulum promoveri quis optat, tum etiam aliis pro actibus collationi praedicti ordinis necessario praemittendis: hinc iisdem indulgemus, ut mercedem aliquam suo labori convenientem, ab epi­ scopo pro suo arbitrio, et conscientia, quam hac in re gravatam volumus, taxandam, percipere possint; dummodo scriptura, sigillo, et caeteris omnibus computatis, unum aureum non excedat, seu iulios sexdecim cum dimidio. Liberum autem esse volumus promovendis ad ordines, vel eorum parentibus, quovis uti notario legitime approbatio ad subscribendum, rogandumque instru­ mentum, quin cogi hi possint ad sese, una cum necessariis testibus sisten­ dum praedictis curiis pro institutione, ac stipulatione patrimonii, aliisque actibus de more conficiendis. Curiae vero notarius, cui huiusmodi instru­ mentum erit deinde tradendum, praeter mercedem ab episcopo, ut supra, definiendam, aut summam unius aurei, seu iuliorum sexdecim cum dimidio, tam pro eo cxcribendo, quam pro quocumque alio labore, nihil omnino poterit exigere, vel accipere pro decreti publicatione, vel pro literis publicatoriis, vel alia quacumque de causa, aut quovis praetextu, uti disertis verbis legitur in citato decreto Concilii Tridentini, et aperte declaratum fuit a sacra congregatione Concilii in Vicen., die 7 februarii 1602, et a sacra Congrega- 632 Romani Pontifices tione Episcoporum in Gerunden., die 25 octobris /588 apud Fagnan. cap. h ordinando, de simonia, num. 32, et seqq. § 7. Haec tamen omnia, quae mercedis loco ac notariis, vel cancellari exigi posse indulgemus, ea semper sub lege, ac conditione permissa censtn debent, dummodo nullum pro exercendo officio stipendium, seu salarium eis sit constitutum, et dummodo ex eorum commodis nihil omnino vel directe, vel indirecte vobis, aut cuivis alii ordinum collatori, vel officiali,aut ministro possit provenire, quemadmodum ab eodem Concilio Tridentino sancitum est. Quae duo locum sibi semper vindicare volumus in caetera omnibus, quae nostris his in literis sumus constituturi. § 8. Ac demum a turpis lucri, et avaritiae suspicione excusari vix posse putamus pravam, quam in aliquibus ex istis curiis invaluisse audivimus, consuetudinem, pecunias exigendi tam pro facultate a vobis, vel generalibus vicariis impertienda, ut recenter in presbyteros ordinati primam missam cele­ brent, quam pro alia simili facultate, ut exteri nimirum sacerdotes commen datitiis suorum respective Ordinariorum literis muniti ad divina peragendi admittantur. Quam sane consuetudinem, etsi isthic invectam, ac servatam titulo stipendii, seu mercedis eis praestandae, qui ad periclitandam sacerdotum in sacris ritibus, et caeremoniis peritiam designantur, attamen tamquam a sacris canonibus alienam, ac pluries reprobatam de medio tollendam esst omnino praecipimus. § 9. Quae hactenus de sacris diximus ordinationibus, eadem ad bene­ ficiorum ecclesiasticorum collationem, seu provisionem pari iure transferendi esse, planum vobis fiet, atque compertum, si vestros ob oculos posueritis Ecclesiae canones, qui ad radicitus evellendos abusus variis hac de re tempori­ bus obortos, sunt constituti, cap. 5/ gais, c. 1, q. 3, cap. Non satis 8, cap. Cam in ecclesiae 9, cap. lacobtis 44, de simonia, alibique apud Christianum Lupum in cit. dissert, de simonia, cap. 10. Et quamvis a sacro Concilio Tridentino nihil occurrat hoc de argumento speciafrm statutum; sacra tamen Congre­ gatio Concilii, approbante summo Pontifice Gregorio ΧΠΙ declaravit, decre­ tum cap. 1, sess. 21, de ref. vindicare etiam sibi locum in collatione bene ficiorum, praesertim curatorum, nec pro sigillo aliquid accipi posse, non obstante quacumque immemorabili consuetudine; Garz., de benef, part. 8, cap. I, num. 76 et seq., Fagnan. in cap. In ordinando, de simonia, num. 31, Gallemart. in cap. 1, sess. 21, de reform. Hinc eadem sacra Congregatio in literis ad Melphitanum episcopum datis, summo annuente Pontifice, censuit, deck ravit, ct sanxit, collatores beneficiorum quacumque dignitate praefulgeant nihil pro collatione, seu quavis alia dispositione beneficiorum, quovis quae­ sito colore, directe, vel indirecte, etiam sub nomine annatae, aut cuiusvis alterius portionis fructuum, etiam a sponte dantibus, vel offerentibus acci­ pere, aut exigere posse; eoruindcm quoque collatorum notarios et alios quosvis officiales, quibus tamen certum salarium aliunde constitutum est; eadem omnino servare debere: alioquin tam dantes, quam accipientes poenis contra simoniacos editis sacris canonibus teneri, ipsasque ipso facto incurrisse censeri ; notarios autem, seu officiales alios a suis officiis suspensos esse. Apud Garz., loc. cit. If Romani Pontifices 633 § 10. Haec vobis significanda duximus, venerabile fratres, ut inde intelligatis, quantum ab ecclesiastica abhorreant disciplina, quae vestris in dioe­ cesibus passim vigent consuetudines in beneficiorum collatione, quantaque cura eniti debeatis, ut eae funditus evellantur. Vestrum itaque deinceps erit, hanc vobis generatim regulam proponere, sanctissimeque servare, ut in bene­ ficiis ecclesiasticis, sive curata ea sint, aut residentialia, sive simplicia, aut etiam manuales, ut vocant, capellaniae, a vobis iure ordinario conferendis, nihil omnino exigatis, vel percipiatis, quovis praetextu, aut colore, etiamsi titulo strenarum, muneris, aut voluntariae oblationis, praesertim vero pro approbatione, et praeelectione magis digni in concursu ad parochiales eccle­ sias, vel pro beneficii possessione. Eidem canonicae sanctioni obnoxios decla­ ramus alios quoscumque collatores, vicarios generales, cancellarios, consangui­ neos vestros, familiares, et famulos, quibus aliquid percipere omnino vetamus. § 11. Ab hac generali regula excipiendi tantummodo sunt cancellarii, seu notarii, quibus, ut alias innuimus, nullum pro officio exercendo defi­ nitum est stipendium, seu salarium. Tunc enim cancellarius, si sermo sit de beneficiis curatis, pro edicto, seu literis, quibus concursus publice indicuntur, exigere poterit obulos decem, et pro quolibet eius, seu earum exemplar» obulos quinque, et pro iisdem de more affigendis, obulos quinque, et si eaedem literae extra urbem debeant affigi, pro itineris expensis, aliisque ad id necessariis solvendum erit in dies singulos emolumentum a taxa cuius­ libet respectivae dioecesis praescriptum. Pro expeditione literarum collationis Iam praedictorum beneficiorum curatorum, quam simplicium, cancellarius mercedem labori suo convenientem pro arbitrio episcopi recipiet, quae tamen scriptura, sigillo, caeterisque computatis unum aureum, seu iulios decem monetae romanae non excedat, uti pluries declaratum est a sacra Congre­ gatione Concilii, maxime vero die 15 ianuarii 1594 apud Gallemart., loc. cit., et in Vicen., 8 martii 1602, apud Fagnan., loc. cit., num. 32, et a sacra Con­ gregatione Episcoporum 25 octobris 1588, ad 1, apud eumdem Fagnan. ibid., num. 35. Ad demum pro actu possessionis eorumdem beneficiorum, si intra urbem fuerint, iulios tres accipiet pro subscriptione instrumenti: si in subur­ biis, iulios quatuor; si vero alibi, taxa senetur singularum respective dioecesum pro dietis, ut supra indicavimus. At si in loco, ubi situm est bene­ ficium, adfuerit cancellarius vicarii focanei, vel eius notarius, hoc pro suo Tbitrio uti poterit, qui beneficii possessionem adire debet, nec ullo modo cogendus erit, ut cancellarium advocet curiae episcopalis pro eodem posses­ sionis rctu rogaido. Pro literis item testimonialibus approbationis in con­ cursu ab ( xar linatoribus relatae, et quibus uti solent, qui eas impetrarunt, in suae idoneitatis argumentum, iulios duos tantum a notario accipi pro mercede posse permittimus. § 12. Nos etiam minime latet, haud exiguum ferendum esse a cancel­ lario, seu notario laborem in concursu ad parochiales ecclesias, sive dum excipit examen testium, qui a concurrentibus inducuntur ad suas probandas qualitates, merita, et res pro ecclesiae servitio praeclare gestas, sive dum in acta concursus inserit requisita, ut vocant, a concurrentibus exhibita, eadem summatim in scriptis redigit, eorumque plura exscribit exemplaria episcopo, JJH r" Romani Pontifices vel vicario generali vices illius obeunti, ac singulis tradenda examinatoribus ad concursum adscitis, ut cum de scientia, tum de vita, moribus, aliisque regendae ecclesiae necessariis dotibus ferant iudicium; quaestiones praeterea morales describit ab iisdem examinatoribus propositas, suffragium refert earumdem examinatorum, actum rogat praeelectionis, concurrentium custo­ diae ad duos interdum, vel tres dies, tum etiam praedictarum quaestionum moralium scrutinio praesens adstat, etc. Cuius quidem laboris aliquam haberi posse rationem indulgemus, episcopi arbitrio relinquentes, et conscientiae, eam tantummodo mercedem statuere, quae soli labori respondeat. § 13. Quoad beneficia vero, quae a Sede Apostolica conferuntur, qua­ tenus eidem reservata sunt, item quoad beneficia curata, de quibus datariae apostolicae exhiberi solent literae testimoniales approbationis, et praeelectio­ nis in concursu habito ad formam Concilii Tridentini,1 ac tandem quoad alia beneficia non curata, et praecipue residentialia, in quibus pariter offerri solent praedictae datariae apostolicae literae testimoniales de vita, et mori­ bus, deque idoneitate eorum, qui beneficium petunt, caveant cancellarii, ne ullum pro iisdem literis exigant emolumentum, mercedem, vel aliud etiam sponte oblatum, praeterquam pro scriptura, papyro, et sigillo literarum de idoneitate duos iulios; iulios item duos pro literis testimonialibus de vita, et moribus. § 14. Pro executione literarum apostolicarum, quando hae expeditae fuerint in forma, ut aiunt, gratiosa, neque episcopi, aut alii praelati locorum Ordinarii, neque eorum vicarii, cancellarii, aliique officiales ullo modo prae­ sumant executorum munus sibi necessario vindicare; sed pendeat omnino ab arbitrio, et voluntate eorum, qui de beneficio provisi fuerint, executorem, aut notarium sibi eligere pro actu adeundae beneficii possessionis. Quod si provisus de beneficio Ordinarium officialem elegerit, eiusque cancellarium, vel si literae apostolicae expeditae in forma dignum, ut praefertur, directae fuerint Ordinario, aut eius officiali, seu vicario, cui idcirco necessario com­ petat illas exequi: utroque in casu si legitimus desit contradictor, ita ut exe­ cutor solus sit, poterit cancellarius, exclusis penitus a quovis emolumento, munere, et voluntaria etiam oblatione episcopo, aut alio praelato, eius vica­ rio, officiali, familiaribus, famulisque, ut supra diximus de beneficiis liberae collationis, percipere pro iisdem literis apostolicis exscribendis, referendisquc in acta, tum etiam pro aliis omnibus actibus de more conficiendis merce­ dem, quam episcopus pro suo arbitrio, et conscientia labori congruam fudicaverit, dummodo non excedat scutum aureum, seu iulios sexdecim cum dimidio. Verum si adfuerit contradictor, ita ut instituit oporteat actus, seu processus iudicialis, arbitrio pariter, et conscientiae episcopi relinquimus, quam graviter oneramus, mercedem statuere, quae operae, laborive a notario, seu cancellario adhibito respondeat; quin ex his cancellarii, aut notariicommodis aliquid episcopo, vel aliis, ut supra, directe, aut indirecte provenire possit. Pro actu vero adeundae beneficii possessionis, eadem, quae superius diximus, observentur. ' Scsi. XXIV, de ref, c. 18. Romani Pontifices 635 § 15. Quoad beneficia, quae sunt iunspatronahis, si dubium oriatur cum promotore fiscali, vel cum eo, qui beneficium impetraverit, super existentia praedicti iurispatronatus, quatenus liberae esse collationis aliquis eorum contendat, omnia servanda erunt, quae supra statuimus de beneficiis liberae collationis accedente contradictore. Cancellarius nimirum pro edicto adversus contradictorem, seu contradictores iulios duos recipiet; pro sin­ gulis illius exemplaribus obulos decem ; pro eodem edicto affigendo, ser­ vetur, quod statuimus superius de beneficiis curatis; ac tandem pro literis institutionis unum aureum, seu iulios sexdecim cum dimidio. Si autem de iurispatronatus existentia nulla sit dubitatio: lis tamen super pertinentia oria­ tur in compatronos, vel eos, qui ab ipsis sunt praesentari, tunc habeatur causa tamquam profana, ac propterea ea exigi possint emolumenta, quae uniuscuiusque curiae consuetae taxae respondeant. § 16. Oeneratim pariter prohibemus, ne episcopi, vel alii praelati, eorumque vicarii, aut officiales quicumque aliquid exigere praesumant tam in cappellaniis manualibus, ut vocant, quam in novis fundationibus, et erectionibus beneficiorum, cappellaniarum, sodalitiorum, congregationum, aut in funda­ tionibus, benedictionibus, consecrationibus, et respective visitationibus, et approbationibus ecclesiarum, et oratoriorum tam auctoritate apostolica, quam ordinaria. Cancellarius tantummodo mercedem labori congruam poterit per­ cipere ab episcopo pro suo arbitrio, et conscientia constituendam, dummodo iulios sexdecim cum dimidio non excedat. § 17. Ad ea, quae matrimonia respiciunt, vel sponsalia gradum facientes, servandum vobis proponimus, quidquid sacri canones cap. Cum in ecclesia 9, cap. Suam nobis 29, De simonia, Sanctus Gregorius Magnus in epistol. ad lanuarium istius Calaritanae sedis episcopum lib. 4, indict. 12, epist 27, aliique apud saepe laudatum Christianum Lupum in citata dissert, cap. 7, et novissime Concilium Tridentinum, sess. 24, cap. 5, De reformat. Matrim., saluberrime decreverunt. Episcopi nimirum, eorumque vicarii, officiales qui­ cumque, familiares, ministri, ita suum gratis praestare in his debent officium, ut nihil omnino titulo muneris, aut praemii exigere praesumant, aut sponte oblatum recipere, sive pro decreto super dispensationibus matrimonialibus habitis a Sede apostolica, sive pro labore in testibus eam ad rem examinan­ dis, aliisve testificationibus excipiendis, sive pro literis testimonialibus status liberi, et defectus cuiusvis canonici impedimenti, sive pro dispensationibus denunciationum ex Concilio Tridentino tribus continuis diebus festivis in ecclesia inter Missarum sollemnia a proprio contrahentium parocho haben­ darum, sive pro facultatibus ineundi matrimonia domi, vel alibi, vel tempore insueto, et vetito, vel coram sacerdote alio a parocho, sive demum pro quo­ vis actu de more, et necessario perficiendo, uti a Sacra Congregatione Con­ cilii, summo approbante Pontifice declaratum fuit, non obstante quacumque etiam immemorabili consuetudine apud Garz., De benefic., par. 8, cap. 1, num. 102 et seq., et Fagnan. in cap. Quoniam, Ne praelati vices suas, num. 30. § 18. Id locum potissimum habere decernimus in licentiis, quas episcopi solent parochis concedere, ut ineunda matrimonia tribus diebus festis publice 636 Romani Pontifices in ecclesia denuncient, vel ut matrimoniis ipsis celebrandis, ubi nullum adesse noverint impedimentum, suam praestent praesentiam. Huiusmodi porro licen­ tias non solum gratis prorsus impertiri oportet, verum cavendum praeterea est, ne imposita indiscriminatim necessitate praedictam licentiam impetrandi, antequam matrimonia quaecumque celebrentur, difficilior reddatur matrimonii contractus, ac pluribus inde incommodis praebeatur occasio. Utrique malo occurrendum censuit Sacra Congregatio Episcoporum in Gerunden., 25 Octo­ bris 1588, apud Fagnan. in cap. In ordinando. De simonia, num. 41. Cum enim a canonicis, et capitulo Gerunden. mota fuisset quaestio super edicto, quo episcopus parochis prohibuerat, ne sponsos matrimonio coniungcrent, expletis etiam solemnitatibus a Tridentino Concilio requisitis, nisi haberent in scriptis licentiam, quae non dabatur absque solutione dimidii unius iulii ; eadem Sacra Congregatio hunc in modum rescripsit: Si ex aliqua rationa­ bili causa prohibetur, ne parochi, solemnitatibus a dicto Concilio ordinatis, matrimonio aliquos coniungere possint, nisi habita prius licentia ab episcopo; hoc iure ipsi episcopo lex aliqua praescribenda non est, sed servatis omnino, quae ex eodem Concilio substantialia sunt, quoad solemnitates dumtaxat, suat tantum conscientiae, et regimini relinquendum. Similiter etiamsi quomodolibtt in aliquo castro, seu oppido id prohibere convenit, quod tamen nonnisi « aliqua urgenti causa faciendum videtur. Sicut enim episcopus summoptrt debet animadvertere, ne matrimonia sine solemnitatibus praedictis fiant; ita etiam cavere, ne difficiliores reddantur matrimoniorum contractus, novas sint magna causa addendo necessitates; si tamen aliqua licentia opus erit, nihil omnino etiam a notario pro ea exigatur; sed si ex antiqua forsan praescripta consuetudine aliquid episcopo, quasi in signum laetitiae, donari gratis soleat, non videtur penitus improbandum. § 19. Uni tantum cancellario, cui certum pro officio exercendo consti­ tutum non sit salarium, fas erit pro sui laboris mercede, et necessariae susten tationis stipendio aliquid percipere emolumenti hac ratione, et methodo, ut pro exeeutione literarum apostolicarum super dispensationibus matrimonia­ libus, si testium examen per seipsum excipiat ad veritatem eorum proban­ dam, quae in supplici libello exposita sunt, plus mimisve recipere possit pro testium numero, et laboris gravitate, non tamen plusquam iulios quin­ que; si vero huiusmodi examen alteri commissum fuerit, iulios tantum duos pro literis delegationis, quin aliud, etsi minimum, recipiat pro decreto, sigillo, aut alio quovis nomine; pro literis testimonialibus de statu libero, computatis item scriptura, papyro, et sigillo, caeterisque, iulios duos; pro examine testium ad eumdem statum liberum, defectumque cuiuslibet cano­ nici impedimenti comprobandum, obulos decem in singulos testes, pro recognoscendis literis testimonialibus de statu libero alienigenarum, obulos decem, nisi opus sit alterius testis examine ad tollendam dubitationem omnem, si quae fortasse occurrat, ac demum pro dispensationibus denunciationum, quatenus testium examen necessario requiratur, obulos decem pro praedicto tantum examine. § 20. Detestabilis aeque, ac de avaritiae, et cupiditatis radice provenire visa semper fu:t quaccumquc pecuniae, aut alterius cuiusvis rei exactio in Romani Pontifices 637 sacramentorum dispensatione. Eam proinde sacri canones tamquam simo· niaca infectam pravitate saepius damnarunt, debitisque coercere poenis cura­ runt, atque ecclesiasticis censuris, ut liquet ex cap. Cum in ecclesiae corpore 9, a cap. Ad apostolicam 42, De simonia, et ex pluribus Conciliorum decretis apud Christianum Lupum, loc. cit., cap. 7 et 8. Quibus firmissime adhae­ rens Sacra Congregatio Concilii ullo unquam tempore passa est, aliquid exigi in sacramentorum administratione. Caeteris praetermissis, in Albanen., Funcram, die 20 februarii 1723, cum fuisset ad examen revocatum, an per­ mitti deberet, ut parochus patinam acciperet, sive discum, quo is utebatur in Extrema Unctione administranda, proposito dubio: « An sit permittenda receptio disci? >, eadem Sacra Congregatio rescripsit: Non esse permittendam eius receptionem (Thés. résolut., tom. 2, pag. 280). Pariter cum Vasionensis episcopus in Synodo habita anno 1729 taxam constituisset in sua dioecesi servandam, in qua inter caetera circa baptismum haec constituebantur: Sup­ peditabunt patrinus, aut matrina pro baptismi caeremoniis ad minus cereum unum, et linteum candidum, atque lucens, ni maluerint pro his omnibus simul, et pro relatione in acta publica baptismum dare quinque asses: proposito dubio: An taxa praescripta in dicta Synodo esset observanda? Sacra Congre­ gatio in Vasionen., 6 februarii 1734, respondit: Negative, et amplius (Thes. resol., torn. 6, pag. 209). § 21. Inter caetera vero, quae et frequentius, et acrius a sacris canoni­ bus, conciliisque reprobantur, locum sibi potissimum vindicat, quae olim passim invaluerat, consuetudo, nummos exigendi pro chrismatis, oleique receptione, quam variis episcopi nominibus frustra excusare nitebantur, vel titulo cathedratici, vel paschalis praestationis, vel episcopalis consuetudinis, cap. Non salis 8, cap. Ea quae 16, cap. Ad nostram 21, cap. !n tantum 36, De simonia, el alibi apud Christianum Lupum, loc. cit., cap. 7, § Secundum sacramentum. Hinc cum Antiochenus patriarcha maronitarum in distribu­ tione sacrorum oleorum aliquam exigere consuevisset pecuniae oblationem, quamvis constaret, pecuniam neque dari, neque recipi animo nundinandi sacra olea, sed ad ipsius patriarchae alimoniam, atque ad onera sustinenda, quae patriarchali incumbunt officio, ac dignitati; attamen ad propellendam omnem simoniae suspicionem, praedicta consuetudo fuit improbata a con­ gregatione particulari, cui demandata est cognitio rerum ad maronitas per­ tinentium, eiusque sententiam confirmavit Benedictus XIV Constit. Aposto­ lica 44, Bailor, tom. 1.1 § 22. Haec satis superque esse arbitramur, venerabiles fratres, ut quae vestri sunt muneris in sacramentorum administratione, et intelligatis plenis­ sime, et accuratissime perficiatis, operamque in id potissimum vestram con­ feratis, ut prava tollatur omnino consuetudo in nonnullis vigens dioecesibus, qua fit, ut aliquid pecuniae vel ab episcopo, vel a sacrarii praefecto exiga­ tur in sacri olei distributione. Id saepe alias praecepit Sacra Congregatio Concilii, praesertim in Amalphitana, 18 iulii 1699, confirmata 6 febr. 17 ad dubium XII ; An archiepiscopus demandare teneatur, quod oleum sanctum ' Die 14 febr. 1742. - Bened. XIV Bull., toni. 1, p. 115-120. 638 Romani Pontifices ab ecclesia cathedrali gratis ecclesiae parochiali tradatur? Ad quod respondit: Affirmative. Idemquc praestitit Sacra Congregatio Episcoporum in Ac/urun tina seu Matheranen., 18 martii 1706, ad II, apud Petram, Comment, ad Con­ stitui. 5 Innocenta IV, num. 38. § 23. Quoad oblationem vero candelae, quam episcopo sacramentum I Confirmationis administranti fieri nonnullis in dioecesibus istius regni audi1 vimus, dissimulandum in primis haud est, ne verbum quidem in libro pon ' tificali de ea occurrere; ac praeterea cum sacra ministerii functio omnes adstringat ministros, ut in oblatorum receptione moderationem servent, agendique modum, ne avaritiae, turpisve quaestus notam incurrendo, mini­ sterium ipsorum vituperetur, et reverentia tanto debita sacramento vilescat; cavendum est sedulo, ne huiusmodi candelae oblatio in suspectam degentret exactionem, qua fiat, ut fideles, praesertim pauperes, vel a sacramenti receptione retrahantur, vel eam diutius, quam convenit, differant. Optandum hinc maxime foret, ut praedicta consuetudo vel tollatur omnino, vel ea saltem observetur ratione, et ab offerentium arbitrio penitus pendeat. § 24. Eadem prorsus iura praecipiunt, ut tam episcopi, quam eorum cancellarii, aut notarii gratis suum debeant ministerium impendere, dum prae­ vio etiam examine, et approbatione, facultas alicui fit sacramentales exci­ piendi confessiones, administrandi sacramenta, exercendique quodvis ecde siasticum ministerium, vel dum idonei deputantur vicarii, sive perpetui, sive ad nutum amovibiles, oeconomi, coadiutores, uti habetur cap. Ad nostrum, De simonia, et declaratum fuit in saepe cit. Vicen., 7 febr. et 8 mart 1602, et in Oerunden., 25 octob. 1588, ad 7, reprobato quovis praetextu, etiam mercedis pro literis in scriptis concedendis ad praedicta ministeria, seu officia exercenda. § 25. Neminem praeterea vestrum ignorare arbitramur, quam crebris, severisque legibus vetitum sit, pro sepulturis, et mortuorum exequiis pecu­ niae aliquid exigere; Christianus Lupus, loc. cit., cap. 12, et Van-Espen in Ius eccles. univ., par. 2, tit. 38, cap. 4. Unum vobis indicasse sufficiat san­ ctum Oregorium Magnum qui ad lanuarium Calaritanum episcopum scri­ bens lib. 9, indict. 2, epist. 3, alias lib. 7, indict. 2, epist. 56, ita conqueritur: Questa est nobis Nereida clarissima foemina, quod ab ea centum solidos pro filiae suae sepultura fraternitas vestra non erubescat exigere... Quod si ita se veritas habet, quia grave nimis, et procul est a sacerdotis officio pretium de terra concessa putredini quaerere, et de alieno velle facere luctu compen­ dium, hoc autem vitium, et Nos de Ecclesia nostra vetuimus, et pravam denuo consuetudinem nequaquam usurpari permisimus..... Unde ne hoc avaritiae vitium, ne vel in talienis denuo tentari praesumatur, admoneo. Huiusmodi tamen legibus nequaquam damnabatur laudabilis, et a primis saeculis in Ecclesia recepta pia consuetudo in funeribus oblationes faciendi pro mor­ tuis, neque proinde clericis libertas adimebatur eas recipiendi. Quare idem Summus Pontifex Orcgorius, loc. cit., mox addit: Si quidem parentes ipsius, proximi, vel haeredes pro luminaribus sponte quid offerre voluerint, accipere non vetamus. Peti vero aut aliquid exigi, omnino prohibemus. Idemque diser­ tis verbis statuit Innocentius III in Concilio Lateranensi cap. Ad Apostoli­ cam 42, De simonia. Romani Pontifices 639 § 26. Verum deficientibus decimis personalibus, reliquis vero tum realibus, tum mixtis ad monasteria, vel canonicorum capitula devolutis, necesse quodammodo fuit, ut laici quasi adigerentur ad praestandas pias oblationes hactenus consuetas, ut parochorum, ecclesiarumque parochialium necessita­ tibus provideretur. Attamen consultum semper fuit ecclesiasticae disciplinae sanctitati, ac simul cautum, ne circa has laudabiles consuetudines vel a cle­ ricis per excessum, vel a laicis per defectum aberraretur. Inter caetera vero sancitum est, ne defunctorum sive civium sive alienigenarum exequiae, funera, et sepultura vel impediantur, vel differantur ad exigenda emolumenta ex praedicta pia consuetudine invecta; tum etiam ne aliquid exigatur pro facul­ tate transferendi cadavera, vel ea uno potius in loco, quam in alio sepe­ liendi. § 27. Ex his itaque noveritis, venerabiles fratres, ferendum minime esse, ut vestris in dioecesibus praeter consuetas oblationes intuitu piorum offi­ ciorum in animae suffragium, cadaverique praestandorum, ex pia fidelium consuetudine alibi etiam servatas, aliquid aliud a parocho, vel actuali, vel habituali recipiatur, pro personarum conditione, distinctoque gradu, vel pro locorum ratione, aut dignitate, in quibus cadavera debent humari, sive in ecclesia sive in digniori ecclesiae loco; tum etiam a sacris canonibus valde abhorrere, quod episcopus aliquid exigat, vel accipiat pecuniae pro quovis sive adulto, sive puero in quacumque dioecesis ecclesia, etiam regularium, sepeliendo, quemadmodum Sacra Congregatio Concilii declaravit adversus episcopum Vicen., et Sacra Congregatio Episcoporum in Oerunden. ad 10 apud Fagnan. in cap. In ordinando, De simonia, num. 32 et seqq., non obstante quacumque contraria, etiam immemorabili consuetudine, et quovis praetextu, nomine, aut colore. § 28. In sacra item dioecesis visitatione omnem avaritiae, ac turpis lucri suspicionem facili negotio declinabitis, et non quae vestra sunt, sed quae lesu Christi vos quaerere, palam constabit, si, quae Concilii Tridentini Patres maxime hac de re commendarunt, accurate impleveritis: Caveant (Visitato­ res) ne inutilibus sumptibus cuiquam graves, onerosique sint, neve ipsi, aut quisquam suorum quidquam procurationis causa pro visitatione, etiam testa­ mentorum ad pios usus, praeter id, quod ex relictis piis iure debetur, aut alio quovis nomine, nec pecuniam, nec munus, quodeumque sit, etiam qualitercum­ que offeratur, accipiant: non obstante quacumque consuetudine, etiam imme­ morabili: exceptis tantum victualibus, quae sibi, ac suis frugaliter, moderateque pro temporis tantam necessitate, et non ultra, erunt ministranda. Si tamen in optione eorum, qui visitantur, si malint solvere, quod erat ab ipsis antea solvi, certa pecania taxata, consuetum, an vero praedicta victualia submini­ strare. Sess. 24, cap. 3, De reform. § 29. Quo super decreto variae subinde prodierunt declarationes et decreta Sacrae Congregationis Concilii, quorum nonnulla hic lubet referre. Ac primo quidem disputatum saepe fuit, an posset episcopus procurationes, quas vocant, exigere in visitatione cathedralis, et cleri civitatis, vel alterius loci, in quo is solet residere. Cum vero animadversum fuisset, procuratio­ nem a Concilio Tridentino statutam fuisse pro visitatione dioecesis, nulla 640 ♦4 :xi r H*. Romani Pontifices facta civitatis mentione; et praeterea ab eodem Concilio fuisse sancitum,ul victualia pro temporis tantum necessitate ministranda essent, quae sane neces­ sitas adesse non videtur, quando episcopus visitat loca, in quibus residere vel tenetur, vel solet aliqua saltem anni parte, Sacra Congregatio censuit, antiquos canones aliter hac de re disponentes, et contrariam quamlibet con suetudinem fuisse sublatam per citati Concilii Tridentini decretum, ac pro inde ad propositum dubium constanter negative respondit, praesertim in Castrcn., Procurationis, 17 nov. 1685, in Aliphana, Procurationis, 18iul. 1705, in Policastren., Procurationis, 1 iun. 1737, et novissime in Valentina, 30 ianuarii 1768. Eadem in sententia fuit Sacra Congregatio Episcoporum, ut liquet ex literis ad Venetiarum Patriarcham datis 26 rnaii 1592, non obstante con­ suetudine, aut quacumque alia re in contrarium. § 30. Praeterea quamvis in citato decreto Concilii Tridentini, iuxta ea, quae habentur etiam in cap. Si episcopus, De off. Ordinarii, in 6, expresse caveatur, ne episcopi, aut quisquam suorum quidquam procurationis causa, nec pecuniam, nec munus, quodeumque sit, etiam qualitercumque offeratur, accipiant, exceptis tamen victualibus, aut pecunia victualibus respondente, si hanc, qui visitantur, solvere malint; nihilo tamen secius existimarunt nonnulli, fas sibi esse, vel praeter pecuniam victualia quoque recipere, vel cum victualibus vecturas equorum pro se, suisque ministris, vel aliquid aliud sub civili aliquo titulo, aut praetextu. Hi tamen causa semper ceciderunt in Sacra Congregatione Concilii, eorumque agendi ratio tamquam a sacris cano­ nibus, et Concilio Tridentino aliena fuit constanter improbata. In Sancti Marci, Visitationis, inter caetera dubia, duo, quae sequuntur, proposita fuere: V. An clerus teneatur quidquam solvere ministris aliisque ojficialibns episcopi visitantis? Vi. An idem clerus teneatur solvere episcopo visitanti vectu­ ras equorum? Die 7 iulii 1708 rescriptum fuit: Danda esse decreta alias edita, et signanter ad V in Amalphitana, 18 iulii 1699, ad 3, lib. 49 Decre­ torum, pag. 252. Ad VI in Aprutina, decembris 1784, lib. 4 Decretorum, pag. 10. Sensus autem, qui huiusmodi responsioni inest, ex vi aliorum decretorum, quae ibi indicantur, hic est, videlicet; Ad V deberi victualia tantum ad formam Concilii; ad VI Negative. Rursus in alia causa Sancti Marci, lunum, die 16 ianuarii 1723, ad III dubium: An praedicta integra solita procuratio sit solvenda in illa solita quantitate pecuniae iuxta inorem cuiuscumque loci visitandi, et in tribus prandiis dandis episcopo, eiusque comitatui, in vecturis, habitatione, et utensilibus necessariis iuxta praetensam antiquissimam consuetudinem ; et ad VI: /1/z episcopo, eiusque comitatui debeantur cibaria, aliaquc necessaria, toto tempore permanentiae in visitatione? Sacra Congregatio respondit ad III; Esse in optione visitandorum solvere procurationem vel in victualibus, vel in pecunia, exclusis tribus prandiis in casu solutionis pecuniae ; et quoad vecturas equorum detur decretum 7 iulii 1708 in Sancti Marci ad VI. Ad IV : Provisum in tertio. Similiter in Policastren., 1 rocuratioms cum quaesitum fuisset in II dubio: An dictus episcopus pos­ sit exigere ab eodem archipresbytero, et clericis ultra procurationem ducatorum XV in pecunia, victualia, et vecturas equorum pro se, et familia sua, in casu, etc.. Dre I iun·· 1737 prodiit responsum ad II; Negative. Romani Pontifices 641 § 31. Disceptatum quoque fuit, an episcopus, eiusque officiales aliquid emolumenti vindicare sibi possent, et exigere, dum in sacra visitatione testa­ menta ad pias causas, et legata pia recognoscunt, eaque ut execution! tra­ dantur, efficiunt. Qua de re Sacra Congregatio Concilii in una Maioricen., 7 augusti 1638, declaravit, non posse episcopum, et illius officiales recipere in visitatione salarium pro decretis, seu judicatura exeeutionis legatorum piorum, non obstante quacumque consuetudine etiam immemorabili. Non absimilis quaestio an. 1645 orta fuit inter episcopum Vicen. ex una, et iuratos civitatis Minorissae Pratorum, regis ex altera, qua delata ad eamdem Sacram Congregationem, prodiit resolutio sub die 18 martii dicti anni 1645 hunc in modum : Sacra Congregatio censuit, non posse episcopum, nec illius officiales in visitatione quidquam recipere pro decretis, seu iudicatura exeeu­ tionis testamentorum seu legatorum, sed gratis omnia fieri, non obstante qua­ cumque consuetudine, etiam immemorabili ; itemque extra visitationem per epi­ scopum, et illius officiales quidquam recipi posse pro huiusmodi decretis, et iudicatura, sed tantum aliquid moderate solvi notario pro scriptura, et illius labore in quo conscientia episcopi gravetur, non obstante quacumque consue­ tudine etiam immemorabili. Hoc item resolutum fuit in Elnen., die 28 mar­ tii 1648, ad VIII. His addere alienum non erit, quod in Concilio provinciali Mediolanen. V sapientissime statutum legimus his verbis: Notarius autem, cancellariusve ne quidquam pro visitatione ab iis, qui visitantur, ullo quovis nomine exigat, neque ullum doni, etiam pusilli, quocumque modo oblati, genus accipiat; ac ne item pro decretorum, ordinationumve in visitatione confecta­ rum dictione, vel conscriptione, earumve exemplo, etiam singulis vel ecclesiis, vel clericis, vel aliis qui visitantur, iussu visitationis edito. At pro opera, laboreve, quem alterius, cuius interest, illarum exempla, alio deinceps tempore, petentis causa, in iis exscribendis posuerit, mercedem capiat licet, pro taxae in foro episcopali praefixae, aut praefigendae ratione. §32. Haec omnia locum quoque habent in recognitione librorum legata pia, eorumque satisfactionem continentium, et in exigendis rationibus administrationum ecclesiarum, confraternitatum, montium pietatis, aliorumque piorum locorum, in quibus perficiendis tam episcopum, quam eius officia­ les quoscumque gratis operam suam impendere debere, ac laborem, ut patet ex superius dictis, et aperte declaravit Sacra Congregatio Concilii in Vicen., 27 iunii 1637 decernens: Neque episcopo, neque illius officialibus pro exi­ gendis rationibus administrationis piorum operum, vel pro exeeutionibus testa­ mentorum, aut piarum voluntatum, licere quicquam recipere, sed illa gratis fieri debere, non obstante quacumque consuetudine etiam immemorabili ; et in Lancianen., Confraternitatis, die 20 Septembris 1710, ad X dubium, in quo quaerebatur: An archiepiscopus debeat uti pro redditione rationis syndicis, seu rationalibus electis a confratribus, vel potius possit uti alio quocumque sibi bene viso: Sacra Congregatio respondit: Negative quoad primam, et affirmative quoad secundam partem, sed gratis {Thes. res., torn. 6, pag. 164). Quamvis autem episcopus curare omnino debeat, ut gratis revideantur huius­ modi libri, et ratio exigatur a notario proprio, vel oeconomo suae familiae, vel ab alio quovis suo servitio addicto; fieri tamen aliquando potest, ut 41 642 C». Romani Pontifices Romani Pontifices gravi, urgentique ex causa deputari oporteat pro huiusmodi munere aliquis extraneus, qui ad id nullo modo teneatur. Quoties vero id contingat, epi­ scopi erit pro suo arbitrio, et conscientia aliquam praedicto revisori con­ gruam mercedem assignare pro rata dumtaxat puri, et meri laboris, uh rescripsit Sacra Congregatio in Verulana, 30 ianuarii 1682, lib. 35 Decret, f. 283, in Beneventana, 7 iunii 1683, et in Pisauren., 11 decembris eiusdem anni. § 33. Cum his porro Sacrae Congregationis declarationibus firmissimo innixis fundamento sac. canonum; et praecitatis decretis Concilii Tridentini conciliari minime possunt consuetudines nonnullae, seu potius corruptelae, quarum vi episcopi, eorumque officiales, dum sacris vacant visitationibus, vel aliquid percipiunt emolumenti ex recognitione quorumvis testamentorum, et ex redditione rationum quas ab ecclesiarum, piorumve locorum admini­ stratoribus exigunt; vel equorum vecturas, aut eorum saltem victum perci­ piunt toto visitationis tempore, vel sua demum facere contendunt lumina, seu candelas, quae in ara templi principe, aut caeteris etiam in aris sacris positae sunt. Quae quidem omnia, et si quae alia huiusmodi sunt praedictis sanctionibus contraria, auferenda penitus mandamus, ac praecipimus. § 34. Quamvis autem ex superius citata Sacrae Congregationis Concilii declaratione in Vicen., Salarii, 18 martii 1645, nequeat episcopus, aut illius officiales tam in visitatione, quam extra quidquam recipere pro decretis,seu iudicatura exeeutionis testamentorum, seu legatorum; sed gratis omnia fieri debeant; potest tamen in sacra visitatione portionem sibi debitam sumere ex legatis piis, et oblationibus, et aliis, quae occasione funeris ecclesiae obve­ niunt, quam portionem, seu quartam canonicam vulgo dicunt, uti ab eadem Sacra Congregatione rescriptum fuit in Urgellen., 25 ianuar. 1676 et 14 februar. 1693, ad VIII dubium. Ius enim hoc habent episcopi ex sacris cano­ nibus cap. Officii 14, et Requisiti 5, De testamentis, quos suo in robore voluit permanere Concilium Tridentinum, ut patet ex eo, quod episcopis severissime prohibuit aliquid accipere pro visitatione etiam testamentorum ad pios usus, praeter id quod ex relictis piis iure debetur; cit. sess. 24, cap. 3, De ref. Rectus tamen servandus est ab episcopis modus in hac portione, seu quarta canonica exigenda, observandique sunt limites ab iisdem sacris canonibus constituti cap. finali De testamentis, ubi haec habentur: Dt his, quae in ornamentis, vel pro eis, seu fabrica, luminariis, seu anniversarie, septimo, vigesimo, trigesimo die, sive aliis ad perpetuum cultum divinam legantur ecclesiae, vel reliquis piis locis, canonica portio... deduci non debet. Eadem ferme leguntur cap. Ex parte, De verb, signif. Praeterea neque detra­ hitur ex legato relicto pro maritandis puellis, ut respondit Sacra Congre­ gatio Episcoporum in Nucerina Paganorum, 14 septembris 1592; neque ex legato pro celebratione Missarum, quamvis ab immemorabili eadem quarta ex omnibus legatis piis episcopo solveretur, ut declaravit Sacra Congregatio Concilii in alia item Nucerina Paganorum, Quartae canonicae, 13 ian. 1714, lib. 64 Decret. § 35. Quoad monialium vero monasteria, vel conservatoria mulierum, quae instar monialium vitam agunt a saeculi negotiis alienam, ac solitariam 643 illud gcneratim statutum saepe fuit ab apostolicis constitutionibus, et a Sacra Congregatione Episcoporum et Regularium, ipsis Summis Pontificibus annuen­ tibus, suaque auctoritate approbantibus, ne episcopi, aliive praelati, aut eorum vicarii generales, vel specialiter delegati, officiales, ministri, consan­ guinei, aut familiares ullum prorsus emolumentum pecuniae, alteriusve rei exigere, vel percipere possint pro admissione puellarum ad habitum mona­ sticum, pro approbatione depositi dotis, pro exploratione voluntatis, animi­ que propositi assumendi regularis vitae institutum, pro emissione professio­ nis, pro puellarum ingressu educationis gratia, pro renunciationibus, ante­ quam ad professionem admittantur, pro electione abbatissae, vel alterius superiorissae, pro licentiis ingrediendi monasterium medicis, chirurgis, aliis­ que operariis concedendis pro facultate alloquendi moniales, vel alias intra monasterii claustra degentes, pro delegatione confessariorum, capellanorum, procuratorum, administratorum bonorum temporalium, aliorumque ministro­ rum, ac gcneratim pro actu quolibet ad monialium regimen necessario. § 36. Ab hac tamen generali regula excipi possunt victualia, quae occa­ sione nonnullorum ex praedictis actibus episcopo, vel alii praelato imper­ tiuntur; dummodo haec solius muneris, seu donationis titulo tribuantur, et eam non excedant quantitatem, quae trium dierum spatio proprio illorum usui possit sufficere. Cancellarius vero pro renunciationum instrumento, et pro actu depositi dotis mercedem recipiet labori convenientem, nunquam tamen iuliis decem maiorem. § 37. Praeter haec sunt alia plura, quae cum ad spiritualis potestatis exercitium pertineant, a quo humana quaelibet debet quam longissime exulare retributio, vel ad episcopale spectent munus, pro quo sustinendo, exercendoque redditus mensae sunt episcopis assignati, nullum prorsus emolu­ mentum directe, vel indirecte, quovis praetextu, aut colore, etiam muneris, aut spontaneae oblationis, licet eisdem recipere, quemadmodum nec eorum vicariis, officialibus quibuscumque, aut familiaribus. Singula, vel potiora sal­ tem hic vobis indicamus, venerabiles fratres, ex sacris canonibus, apostolicis constitutionibus, et Sac. Congregationum decretis deducta, quorum frequens est apud doctores, ct satis vulgata mentio. § 38. Pro literis, ut vocant, patentibus, seu licentia praedicandi tam in quadragesima, et adventu, quam alio quovis tempore aut loco. Cone. Trid., sess. 5, cap. 2, De reform. Pro licentia operibus servilibus gravi ex causa vacandi diebus festis. Urbanus VIII, Constit. Universa,1 et pluries Sacrae Congregationes Concilii, et Episcoporum, apud Ferrarium, verb. Festa, num. 31 et seq., quamvis pecu­ nia, quae ea ex licentia percipitur, in pios usus esset eroganda. Pro redditione rationis administrationis ecclesiarum, et locorum piorum, ac pro revisione librorum eiusdem administrationis, sive ea ab episcopo fiat, sive ab alio delegatione generali, sive speciali ab episcopo deputato, cum exceptione tamen superius indicata. ' Ct. N. 226. 644 Romani Pontifices Pro cognitione, approbatione et promulgatione reliquiarum, indulgen tiarum, et altarium privilegiatorum. Pro facultate eleemosynas, vel alia quaeritandi, etiamsi alienigenis ea concedatur. Pro deputatione custodum ecclesiarum, vulgo eremitarum. Pro literis testimonialibus de paupertate, vel alia qualitate. Cancellarius tamen omnibus computatis, obulos decem percipere poterit. Pro literis quoque, quibus significatur, aliquem nullo ordine, neque cle­ ricali tonsura esse initiatum. Cancellario autem obuli tantummodo decem poterunt praestari. Pro actu renunciationis status clericalis, eiusque admissione, tum etiam pro literis, seu attestatione eiusdem renunciationis. Pro his tamen literis can­ cellarius obulos decem exigere poterit. Pro perquisitione librorum parochialium apud archivium episcopaleiam reconditorum, in quibus descripti sunt baptizati, confirmati, matrimonio iuncti, atque mortui, pro singulis libris ad alicuius petitionem perquirendis liceat cancellario exigere obulos viginti dumtaxat, totidemque pro fide par­ ticulae extrahendae, quin fas sit maius accipere emolumentum sive pro digni­ tate personae id petentis, sive testimoniales literae usui futurae sint extra dioecesim, vel extra regnum. Si autem contingat ea de re, cuius petitur testificatio, haud constare ex iisdem parochialibus libris, proptereaque necesse sit probationem ex testi­ bus comparare, tunc praeter mercedem ad praescriptam rationem cancellario pro examine testium ac pro scriptura praefinitam, licitum sit eidem alios accipere obulos quindecim pro literis testimonialibus edendis: vicario autem generali solvantur obuli triginta pro decretis, quibus informationem manda­ verit capiendam, eaque capta, et ab ipso discussa, testimoniales iubebit expediendas. Pro licentia discedendi ab ecclesiis, vel beneficiis, Cone. Trid., sess. 23, cap. 1, De reform. Item pro literis commendatitiis, quae impertiuntur pres­ byteris, clericis, aut aliis ad alienas dioeceses profecturis. Pro literis monitorialibus excommunicationis ad rerum occultarum mani­ festationem, sive eae concedantur ab ipsa curia episcopali, et ab Ordinario, sive publicandae sint literae monitoriales apostolicae. Cancellarius vero pro scripturae labore mercedem recipiet obulorum decem. Aliquo etiam emolu­ mento ab episcopo pro sua conscientia taxando idem tantummodo cancel­ larius donabitur pro eorum, quae revelantur, exemplari, praevio vicarii decreto, conficiendo. Pro comminatione, sententia, aut declaratione censurarum, in quas vel ex clericorum percussione, vel alia quavis ex causa quis incurrerit: tum etiam pro sententia absolutoria, et absolutione ipsa a censuris; cap. Ad aures, De simonia. Cancellarius vero obulos tantum viginti exigere poterit pro scripturae mercede, dummodo non agatur de exequendis literis Sacrae Poenitentiariac apostolicae; tunc enim pro iis, quae ad praedictam pertinent absolutionem, ne cancellarius quidem emolumentum aliquod poterit recipere. Obuli etiam viginti solvi poterunt cancellario pro censurarum schedulis, —____ Romani Pontifices 645 vulgo cedulonibus, et pro iisdem de more affigendis. Idem servandum erit pro absolutione a iureiurando, ita tamen ut si in curia ecclesiastica eadem absolutio concedatur, pro attestatione cancellario tantum obuli viginti, si vero extra curiam pro literis delegationis obuli totidem eidem dumtaxat cancellario rependantur. Pro facultate exercendi pontificalia. Pro exeeutione litcrarum apostolicarum impartiendi benedictiones, vel absolutiones: pro literis vero, quibus eadem facultas parochis, vel aliis qui­ busvis committitur cum insertione dictarum literarum apostolicarum, omni­ bus computatis, cancellario tantum obuli triginta solvantur. Pro exeeutione literarum apostolicarum, seu facultatis a Sacra Congre­ gatione impetratae alienandi, vel permutandi bona ecclesiarum, locorumque piorum, vel census imponendi, cancellarius tantummodo mercedem suo aptam labori in conficiendis actis, seu scriptura recipiet, quae tamen iuliis decem non sit maior. Quod si a Sancta Sede commissum fuerit Ordinario, ut in eorum inquirat veritatem, quae in supplici exponuntur libello, tunc cancellario obuli decem assignentur in singulos testes, qui examini subji­ ciuntur. Habitaque etiam laboris ratione, merces aliqua constitui eidem poterit ad episcopi arbitrium, et conscientiam pro edictis, quoties praescripta haec fuerint, et pro examinandis testibus ad probandam utilitatem aliena­ tionis, et pro caeteris omnibus de more hac in re perficiendis. Pro decreto alienationum, quae vi cap. Terrulas, C. 12, q. 2, auctoritate tantum ordinaria fiunt. § 39. Mulctae demum, seu poenae pecuniariae, si quando iuxta ratio­ nem delicti, vel delinquentis qualitatem eas imponi contigerit, in pios dum­ taxat usus, et pro exeeutione iustitiae ita expendantur, ut privatae episco­ porum utilitati, eorumque vicariorum, aut officialium quorumcumque nihil ex iis directe, vel indirecte possit ullo modo provenire. Ut vero omnis dubi­ tatio tollatur, aut suspicio de non recta mulctarum applicatione, optimum erit, quinimmo necessarium putamus, ut ipsis in sententiis loca pia designen­ tur, vel ecclesiae, in quarum commodum praedictae poenae pecuniariae cedere omnino debent, habita semper ratione earum, quae magis indigent, tum etiam domicilii eorum, qui deliquerint. § 40. Aliqua addenda nunc essent forum contentiosum spectantia, ut ecclesiastica disciplina hoc etiam ex capite in pristinum suum splendorem revocaretur, ac dignitatem. De his vero maturiori iudicio, et ubi certiores facti plenissime erimus de consuetudinibus, quae istis in dioecesibus obti­ nent, erit deliberandum. Unum tamen interim est, quod taciti praeterire nullo modo possumus, quinimmo vobis magnopere inculcare cogimur, ac praecipere, ut, qui ferendis sententiis in causis spiritualibus dant operam ecclesiastici viri, ea sanctitate, pietate, ac religione ministerium impleant suum, ut nihil in iis appareat, quod ecclesiasticae puritatis candori ne mini­ mum quidem tenebris offundat. Id tum demum abunde sequetur, quum quicumque apud vos sunt ecclesiastici indices, nihil emolumenti exigent, vel accipient pro quibusvis actis etiam pro sententiis dicendis in causis spiritua­ libus, et in iis praesertim, quae circa religionem versantur, veluti adversus suspectos de haeresi, et superstitionis reos, vel in quibus de sponsalibus 646 Romani Pontifices agitur, de matrimoniis, de censuris, aliisque. Quamobrem Attendentes, verbi sunt Innocentii 111 ad praelatos et clericos Lombardiae, cap. Cam ab omni, De vita, et honestate clericorum : quod ad hoc vobis, et aliis clericis sunt tuli siastici redditus deputati, ut ex ipsis honeste vivere debeatis, ne vos oportial ad turpia lucra manus extendere, vel ad iniqua munera oculos inclinare. Cum ergo opera vestra lucere debeant laicis in exemplum, nec vos deceat ad instar saecularium ad turpe commercium iuris occasionem arripere; mandamus, atqu praecipimus, quatenus ab huiusmodi exactionibus de caetero abstinentes, vigo­ rem iudicarium gratis studeatis litigantibus impertiri, non obstante, quod in fraudem a quibusdam proponitur, quod idem exigatur nomine assessorum, cum nec iustum iudicium indici vendere liceat, et venales sententiae ipsis etiam saec ilaribus legibus improbentur. § 41. Haec sunt, venerabiles fratres, quae pro apostolico, quo fungimur, munere, ac ex debito suscepti regiminis vobis duximus proponenda. Haec item sunt, quae si rite a vobis, ut in Domino confidimus, perficiantur, eccle­ siasticae disciplinae splendori, conscientiarum vestrarum tranquillitati, egre­ gioque vobis ovium creditarum regimini maxime consulent, ac prospicient Gravia haec vobis futura, ac molesta non putamus, quamvis ex his aliquid vobis de consuetis emolumentis subtractum iri perspiciamus. Id de vobis vel leviter suspicari vetat perspecta in primis vestra pietas, probata religio; ecclesiasticae conservandae disciplinae studium, quibus profecto fiet, ut quae vobis hactenus fuerunt lucra, eadem in posterum arbitremini propter Chri­ stum detrimenta, verarnque lucri rationem in eo tantummodo constituatis, ut Dei optimi maximi cultus magis magisque apud vos augeatur, populique fidei vestrae, ac religioni commissi verbo, et exemplo a vobis facilius, felieiusque pascantur. Accedit praeterea, ab iis, qui in ecclesiasticis istius insulae rebus versati optime sunt, ac regio praesertim nomine edoctos Nos plene fuisse, ac diligenter instructos, eos vobis esse redditus, qui, paucis etiam emolumentis subductis, quae vobis posthac nefas erit exigere, vel percipere, episcopali dignitati, ac decori respondeant, et ecclesiarum sufficiant neces­ sitati. Ne vero aliquid vobis praesidii esse putetis in iis, quibus usque adhuc innixi estis consuetudinibus, licet antiquissimis, memores vos esse oportet praeclarae Alexandri III sententiae, cap. Cum in ecclesiae, De simonia, qua Summus ille Pontifex eos compellabat, qui minus recte suis inhaerebant consuetudinibus: Putant autem plures ex hoc sibi licere, quia legem mortis de longa invaluisse consuetudine arbitrantur, non satis, quia cupiditate cae­ cati sunt, attendentes, quod tanto graviora sunt crimina, quanto diutius ani­ mam tenuerunt alligatam. Has itaque consuetudines, etiamsi antiquissimas, ac immemorabiles, et synodalibus firmatas constitutionibus, vel alia quavis auctoritate, etiam Apostolica, alias roboratas improbamus, damnamus, ac pro abusu, et corruptelis habendas esse declaramus, statuimus, praecipimus. Sol­ licitudini, quae Nobis inest, ecclesiarum vestrarum, ut praesentes literae satis indicant, vos studio, diligentia, ac industria vestra minime defecturos, certa Nobis spes est, atque firmissima. Interim vero in paternae erga vos dilectio­ nis, ac benevolentiae pignus, apostolicam vobis benedictionem impertimur. [Bull. Rom. Cont., tom. 4, p. 40-53J. Romani Pontifices 647 468. Pius VI, ep. Cum sicut accepimus, io apr. 1775.’ § 1. Cum, sicut accepimus, Christifideles, qui in insulis Pantellaria, et Favignana vulgo nuncupatis ad istam dioecesim Mazariensem, cui ecclesiae praeesse dignosceris, pertinentibus, commorantur, propter difficilem acces­ sum, atque ex Turearum incursionibus periculis obnoxium iter, Sacramento confirmationis privati existant, quippe quia ad easdem insulas personaliter, et commode accedere minime vales. § 2. Nos spirituali Christifidelium huiusmodi necessitati, et eorum ani­ marum Nostrae, tuaeque curae commissarum saluti, quantum Nobis ex alto conceditur, paterna charitate consulere volentes, et illorum singulares per­ sonas a quibusvis excommunicationis, et interdicti, aliisque ecclesiasticis cen­ suris, sententiis, et poenis quovis modo, et quacumque de causa latis, si quas forte incurrerunt, huius tantum rei gratia absolventes, et absolutos fore censentes, fraternitati tuae per praesentes committimus, et mandamus, ut quoad vixeris, et ecclesiae Mazariensi eiusmodi praefueris, unum presbyterum pro unaquaque ex insulis praedictis tibi benevisum moribus gravem, ac pie­ tatis, et religionis zelo praeditum, qui ibidem sacramentum confirmationis huiusmodi, receptis oleo, et chrismate etiam antiquis, si nova commode haberi non possint, per te, seu per quemcumque catholicum antistitem gra­ tiam et communionem Sedis Apostolicae habentem benedictis, administrare respective possit, auctoritate nostra apostolica de speciali gratia delegare, deputare, nominare et eligere valeas. § 3. Non obstantibus, etc. [Bull. Rom. Cont., tom. 5, p. 44]. 469. Pius VI, const. Alias emanavit, 15 maii 1775. § 1. Alias emanavit a Congregatione tunc existentium S. R. E. cardina­ lium in tota republica Christiana adversus haereticam pravitatem generalium inquisitorum auctoritate apostolica deputatorum decretum, tenoris, qui sequitus, videlicet. Feria V die 9 februarii 1764 § 2. In congregatione generali sanctae Romanae et universalis inquisi­ tionis habita in palatio apostolico Quirinali coram sanctissimo Domino Nostro Clemente divina providentia Ρρ. XIII, ac eminentissimis, et reverendissimis 1 Venerabili fratri Ugoni episcopo Mazariensi. 648 Romani Pontifices Romani Pontifices dominis S. R. E. cardinalibus in tota republica Christiana contra haereticam pravitatem generalibus inquisitoribus a sancta Sede apostolica specialiter deputatis. Proposita causa Avenionensis Carpenctoratensis circa baptismum clam puero Hebraeo collatum a cathecumeno Ain de Cavaillon, et circa recursum quatuor universitatum Hebraeorum provinciae Avenionensissuperminis.quae quotidie inferuntur a pravis, et otiosis hominibus, conferendi baptismum infantibus Hebraeis invitis parentibus ad finem extorquendi pecunias ab Hebraeis divitibus, relatis scripturis desuper pro parte Hebraeorum distributis, aliisque omnibus iuribus deductis: Sanctissimus Dominus Noster Papa,prae­ dictis auditis eminentissimorum et reverendissimorum dominorum cardinalium generalium inquisitorum suffragiis (proviso tamen quoad baptismum supra· dicti pueri Hebraei, quam quoad minas, et instantias matris, et sororis de Cavaillon in Hebraeorum claustro civitatis Carpenctoratensis commorantium) decrevit, scribendum esse, tum r. p. d. episcopo Carpenctoratensi, ut nullo modo permittat accessum ad suam dioecesim Hebraeis fratribus de Cavaillon absentibus; tum r. p. d. vice legato Avenionensi, ut poenam exilii a toto comitatu Venesino, debitis formis, praedictis Hebraeis fratribus de Cavaillon sub gravibus poenis, in casu etiam primae contraventionis intimet § 3. Item Sanctitas Sua eidem Carpenctoratensi episcopo, ac patri inqui­ sitori Avenionensi scribendum statuit, ut nomine sanctae congregationis publicent novum edictum, comminatis poenis gravioribus, etiam afflictivis, et corporalibus (scilicet triremium quoad homines, fustigationis vero quoad mulieres) irremissibiliter incurrendis contra baptizantes, ut supra, invitis parentibus, infantes Hebraeos, et minas eisdem respective inferentes ad supradictum effectum. Petrus Pauluccius, sanctae romanae et universalis inquisitionis notarius. § 4. Nunc autem nomine praedictarum quatuor universitatum Hebraeo­ rum Nobis expositum fuit, quod ipsae, ut decretum huiusmodi firmius sub­ sistat, et servetur exactius, apostolicae etiam Nostrae confirmationis patrocinio communiri plurimum desiderant. § 5. Nos igitur praeinserfum decretum memorata a congregatione, ut praefertur editum, cum omnibus, et singulis in eo contentis, et expressis auctoritate Nostra apostolica tenore praesentium confirmamus, et approba mus, salva tamen semper in praemissis auctoritate eiusdem congregationis. § 6. Decernentes, etc. § 7. Non obstantibus, etc. [Bull. Rom. Cont., tom. 5, p. 60, 61 J. I 649 470. Pius VI, encycl. Inscrutabile, 25 dec. 1775.’ § 1. Inscrutabile divinae sapientiae consilium, cuius semper mirabilia sunt opera, quemadmodum David natu minimum elegit inter mille, sustulitque de gregibus ovium, ut in excelso solio gloriae positus populum suum regeret, atque in virga directionis Deo redderet acceptabilem; sic adeo non sprevit humilitatem Nostram, ut quamvis in purpuratorum patrum senatum novissimi omnium essemus adscript!, atque postremum locum teneremus, Nos tamen prae caeteris, qui pontificio diademate digniores videbantur, voluerit episco­ palis officii habere principatum, et ad tanti honoris sublimitatem evectos universae Ecclesiae suae esse rectores. Quam dignationem plane admirandam, et bonitatem in Nos immensam, quum taciti, et grato animi sensu assidue consideramus, a lacrymis temperare non possumus, beneficentissimam illam misericordiam, simul atque omnipotentiam perpendentes, qua in eum munera sua contulit amplissime, in quo nulla meritorum suffragia invenit; consti­ tuens Nos infirmos, et immerentes in caput gentium, ut aeterni pastoris vicariam procurationem gerentes in terris, pasceremus Israel haereditatem suam, eamque adduceremus in montem sanctum Sion coelestem Hierusalem. Et quoniam maxime convenit, ut obsequium Nostrum, et oblatio consecrati pontificis a sacrificiis Dominicae laudis inchoetur; non possumus non erum­ pere in voces exultationis, confitentes Domino et clamantes cum propheta:2 Laudem Domini loquatur os Nostrum; et nomen sanctum eius anima Nostra, ac spiritus, caro, et lingua benedicat. At si religiosum est gaudere de dono; necessarium est etiam trepidare de merito. Quod enim tam pavendum, quam labor fragili, sublimitas humili, dignitas non merenti ? 3 § 2. Quem non terreret praesens Christiani populi status, in quo divina illa charitas, qua in Deo manemus, et Deus in nobis, plurimum refrigescit; scelera autem, ac iniquitates magis in dies invalescunt? Cuius non obrueret animum gravissima illa consideratio, quod Ecclesiam Christi sponsam custo­ diendam, ac tuendam suscipimus eo tempore, quo orthodoxae religioni tot struuntur insidiae; quo salutaris sacrorum canonum norma tam impudenter contemnitur; quo denique turbulenti homines immani quadam novitatum prurigine furentes, vel ipsa rationalis naturae adgredi non dubitant funda­ menta, atque item conantur, si fieri posset, subvertere? Profecto in hac tanta materia trepidationis nulla Nobis esset dependendae fiducia servitutis, nisi non dormitaret, neque obdormiret qui custodit Israel, et qui discipulis suis ait: Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem * Venerabilibus fratribus patriarchis, primatibus, archiepiscopis, et episcopis. 1 Ps. CXL1V, 21. 1 S. Leo M., Serm. 1, cap. II, et Serm. 11, cap. I, postr. Venetae edit. ff. Bal- lerin. 650 •*rr< Romani Pontifices I saeculi; nisi dignaretur non solum custos ovium, sed ipsorum etiam postit esse pastorum.1 § 3. Quoniam vero tunc maxime, et abundantius in Nos munera divin» descendunt, quum Nostra ad Deum adseendit oratio; vos, venerabiles fratres, adiutores, et consultores Nostros nunc primum adlocuturi, illud etiam in primis a vobis magnopere expetimus pro ea, qua in Domino unum sumus, charitate, proque ea fide, qua in unum corpus coalescimus, ne cessetis quo­ tidianis obsecrationibus vestris instare enixius apud Deum, ut confortet Nos in potentia virtutis suae, effundatque super Nos spiritum consilii, spiritum fortitudinis, quo inter tot rerum, ac temporum difficultates, et quae agenda sint, videamus, et ad implenda, quae viderimus, convalescamus. Orate igitur in spiritu; et sit oratio vestra, et invocatio erga Nos amoris, et fraternae coniunctionis probatio certissima. Atque ut promptius, quod Nobis neces­ sarium est, impetremus, sanctissimae Dei genitricis Mariae, cuius patrocinio maxime confidimus, totiusque caelestis curiae merita interponite; praesertim vero tutelam Nobis, et praesidium implorate beatissimi Petri apostoli, coins Sedi non tam praesidere, quam servire gaudemus, sperantes orationibus ipsius esse praestandum, ut Deus misericordiarum ministerii Nostri tempora beni­ gnus aspiciat, pastoremque ovium suarum custodire semper dignetur, et pascere.2 § 4. Iam vero hoc ipso assumptae a Nobis apostolicae servitutis initio, quanto possumus paternae charitatis studio, vos, venerabiles fralres excitamus, et commonemus, ut fideles habeamini dispensatores mysteriorum Dei. Vos, quorum pars Dominus est, non ignoratis quid vos facere oporteat, quos labores pro Ecclesia Dei sustinere, ut fortiter impleatis ministerium vestrum. Hortamur itaque vos, atque obsecramus, ut suscitetis gratiam, quae est in vobis per impositionem manuum; nec quidquam praetermissum velitis,quod ad augmentum eius corporis pertineat, quod compactum ex Christo est, d connexum per omnem iuncturam subministrationis3 in fide, et charitate. Quamobrem quum satis persuasum vobis omnibus arbitremur, praecipuum Eccle­ siae bonum ex ep derivari, ut nemo, nisi per omnia probatus, clericali adseribatur militiae; necesse non est, ut eorum, quae in hanc rem sanctionibus sunt constituta canonicis, diligentissimam vobis commendemus observationem. Pro eo enim, quo incensi estis studio, id accuratissime perficietis, ut qui sanctitate morum non praestant, qui docti in lege Domini non sunt, qui demum aut nullam, aut tenuissimam de se, suaque industria praebent expectationem, illis ad ecclesiasticam militiam nullus pateat aditus; nequi vobis manus debent adiutrices in pascendo, regendoque grege exhibere, ii labori vestro addant laborem, molestiam molestiae, sintque vobis impedimento, ne eos vineae fructus Dominus a suis cultoribus accipiat, quos in futuri retri­ butione iudicii a vobis severissimus aeque, ac iustissimus exactor Christus requiret. Sanctitate praecellat oportet, et doctrina, qui sacerdos est futurus; 1 Id. S. Leo, Scrm. V a). IV, cap. II. 1 S. Leo, ibid., cap. V. ’ Ad Ephesios, IV, 11. Romani Pontifices 651 repellit quippe a se Deus, ne sacerdotio sibi fungantur, qui scientiam a se repulerint, nec operarius ad messem par, aptusque esse potest, qui morum pietati scientiarum non conjunxerit studia. Quod quum fieri sine accurata institutione non valeat, eapropter opportune decretum est, ut in unaquaque dioecesi clericorum collegium pro modo facultatum, si deesset, institueretur; institutum autem studiosissime conservaretur. Nisi enim a teneris annis ad pietatem, et religionem informetur, atque in literarum palaestra exerceatur ad lubricum iter prona ac proclivis adolescentium aetas; quo pacto fieri poterit, ut vel in disciplina ecclesiastica sancte perseveret, vel eos in humanis, ac sacris literis progressus faciat, quos ad populi fidelis exemplum atque insti­ tutionem ministerium Ecclesiae postulat? Collegia huiusmodi recte instituta, sancte conservata studio vestro atque aptissimis legibus diligenter commu­ nita, multoque magis quam antea amplificata esse in singulis dioecesibus facile Nobis persuademus; praesertim posteaquam immortalis memoriae Benedictus XIV praedecessor Noster id operis, tamquam muneri vestro per­ necessarii, unicuique vestrum tantopere commendavit ’ Quamobrem sicuti apostolicae laudationis praeconio eximios labores, ac diligentiam in iisdem colendis augendisque fraudare non possumus; ita, si forte in aliqua dioecesi, aut instituta adhuc non essent, aut otiosa detinerentur, non possumus non vehementer eos, ad quos spectat, impellere, iliisque etiam praecipere, ut in rem adeo utilem omni virtute enitantur. § 5. Ob eamdem caussam suspicari non licet, quin id, quod maxime fidelium animos commovere, atque in sacrarum rerum venerationem solet adducere, decorem videlicet domus Dei, et eorum, quae divino cultui sunt addicta, nitorem, dignitatemque omni tempore apprime curetis. Quam abso­ num esset, episcopi domum mundiorem esse, et elegantius ornatam, quam sit sacrificii domus, sanctitatis hospitium, aula Dei vivi? Quam absurdum sacras vestes, altarium ornamenta, atque universalem supellectilem, vel vetu­ state squallentem, et conscissam, vel sordibus foedatam intueri; mensam autem episcopi splendide paratam, sacerdotis indumenta nitidissima, et ad multam venustatem composita? Quantae confusionis opprobrium est, ut prae­ clare scripsit s. Petrus Damiani,2 quod nonnulli in squallido linteo Dominicum corpus et offerant, et involvant; et quod non dignaretur potens quilibet, qui tamen vermis est, propriis adhibere labiis, in hoc isti corpus non verentur impo­ nere Salvatoris! At vos certe quidem, venerabiles fratres, ab huius negligentiae crimine disiunctissimos existimamus, cui obstrictos maxime vult san­ ctus idem cardinalis eos, qui ex adquisitis Ecclesiae bonis non codices emunt, non ornamenta, non utensilia suis ecclesiis comparant; sed in suos usus quasi necessitudinis sumptus cuncta prodigere non perhorrescunt. § 6. De his igitur vobiscum amanter loqui, venerabiles fratres, non inu­ tile esse putavimus ad optimae voluntatis vestrae confirmationem. At multo gravius aliquid sermonem Nostrum, seu potius Nostrarum vim lacrymarum exquirit, et vindicat; pestilens nimirum ille morbus, quem Nostrorum tem1 Epist. encycl. an. 1740. - Cf. N. 304. ’ Lib. IV, epist. 14, tom. I, op. edit. Rom. 1606. 652 Romani Pontificis porum nequitia parturit: ut unanimes, coniuncfisque viribus necessariiir adhibeamus medicinam, ne dissimulatione Nostra insanabilis in Ecclesia nutria tur, atque excrescat pestilentia. Videntur enim novissimis his diebus instare tempora illa periculosa, de quibus pronunciavit apostolus Paulus,1 quando nempe erunt homines se ipsos amantes, elati, superbi, blasphemi, proditore, voluptatum amatorem magis quam Dei, semper discentes, et nunquam ad scien­ tiam veritatis pervenientes, habentes speciem quidem pietatis, virtutem autin eius abnegantes, corrupti mente, reprobi circa fidem. Hi se erigunt in magistros mendacissimos, ut eosdem appellat apostolorum princeps Petrus, atque intro­ ducunt sectas perditionis; et eum, qui emit eos, dominum negant, superin­ ducentes sibi celerem perditionem. Dicunt se esse sapientes, et stulti lacii sunt, et obscuratum est insipiens cor eorum. Quam multos plena fallaciis iactet ubique triumphos philosophia, ea nimirum, quae tam honesto vocabulo suam abscondit impietatem, quantaque facilitate ad se trahat, adliciatque populorum multitudinem, vos ipsi bene prospicitis, qui speculatores constituti estis in domo Israel. Dogmatum iniquitatem, ac nequissima deliramenta, quae insinuat, quis aut dicendo persequi poterit, aut cogitando comminisciPDum videri volunt sibi quaerere huiusmodi homines sapientiam, quia non rile quaerunt, prolabantur longius; et in tantos errores incidunt, ut etiam com­ munem sapientiam non teneant.2 Atque equidem eo usque deveniunt, ul impiissime effingant, aut non esse Deum, aut otiosum esse et desidem, nihil nostra curantem, nil hominibus revelantem; ut proinde mirandum non sil, si quidquid sanctum, atque divinum est, blaterent esse inventum, atque exco­ gitatum ab imperitorum hominum mentibus, inani futurorum metu perculsis, et vana immortalitatis spe illectis. Sed fraudulenti isti sapientes tantam dog­ matum perversitatem iis verborum, ac sententiarum lenociniis emolliunt, cl occultant, ut infirmiores, qui plurimi sunt, quasi quadam esca capti, miseran­ dum in modum irretiti, aut fidem prorsus abiicianf, aut certe labefactari magno­ pere sinant, dum quasi praeclaram aliquam scientiam consedantes aperiunt oculos ad falsam eam lucem hauriendam ipsis tenebris deteriorem. Nimirum hostis noster nocendi cupidus, et peritus, sicut decipiendis primis hominibus ministerium sibi serpentis adsumpsit; ita horum linguas, linguas sane dolosas, a quibus animam suam liberari postulat propheta, 3 ad seducendos fidelium animos veneno suae falsitatis armavit. Itaque suo hi sermone humiliter irrepunt, blande capiunt, molliter ligant, latenter occidunt.4 Quanta hinc moribus cor­ ruptio, quanta in cogitando loquendoque licentia; quanta in omni actione arrogantia, et temeritas! ’« § 7. Et vero his offusis fenebris, atque evulsa e cordibus religione, id praeterea adgrediuntur perditissimi hi philosophi, ut quibus homines vinculis inter se, atque cum dominantibus coniunguntur, et in officio continentur, ea omnia dissolvant; liberum hominem nasci ad nauseam usque clamitant, 1 ’ ’ 4 If ad Tinioth., Ilf. Lactant., divin. instiG, lib. Ill, cap. 28, edit. Paris. 1748 Ps. CX1X. Leo M., Serm. XVI, al. XV, cap. 3. Romani Pontifices 653 regeruntque, nec cuiusquam obnoxium imperio; societatem propterea mul­ titudinem esse hominum ineptorum, quorum se prosternat stupiditas coram sacerdotibus, a quibus decipiantur, coram regibus, a quibus opprimantur, adeo ut concordia inter sacerdotium, et imperium nihil sit aliud, quam immanis conspiratio contra insitam homini libertatem. Quotus autem quisque non videt huiusmodi deliramenta, atque horum similia multis simulationum involucris contecta, tanto maiorem quieti, et tranquillitati publicae adferre perniciem, quanto tardius auctorum coercetur impietas; animabus vero Christi sanguine redemptis eo esse graviori detrimento, quo, ut cancer, sermo eorum latius serpit, atque se intrudit in publicas academias, in magnatum domos, in aulas regum, et, quod horrendum dictu prope est, etiam in sanctuarium se insinuat? § 8. Vos propterea, venerabiles fratres, qui estis sal terrae, custodes Dominici gregis, et pastores, quorum est proeliari proelia Domini, exsurgite, et accingimini gladio vestro, qui est verbum Dei; atque a finibus vestris improbam contagionem depellite. Quousque tandem communem fidei, et Ecclesiae contumeliam dissimulamus? Tamquam clamantis Chnsti sponsae gemitu nos excitari putemus illi Bernardi verbis:1 Olim praedictum est, et nunc tempus impletionis advenit: Ecce in pace amaritudo mea amarissima ; amara prius in nece martyrum, amarior post in conflicta haereticorum, ama­ rissima nunc in moribus domesticorum... Intestina est plaga Ecclesiae; et ideo in pace amaritudo mea amarissima. Sed in qua pace? et pax est: et non est pax. Pax a paganis, et pax ab haereticis; sed non profecto a filiis. Kax plan­ gentis in tempore isto: filios enutrivi, et exaltavi: ipsi autem spreverant me. Spreverunt, et maculaverunt me a turpi vita, a turpi quaestu, a turpi com­ mercio, a negotio denique perambulante in tenebris. Lacrymosis his questibus pientissimae matris quis se commoveri, atque impelli vehementer non sentiat ad praestandam omnem suam, quam Ecclesiae arctissime pollicitus est, indu­ striam atque operam? Vetus igitur fermentum expurgate; auferte malum de medio vestri, idest venenatos libros ab oculis gregis magna vi, et sedu­ litate extorquete; animos autem infectos prompte fortiterque segregate, ne sint ceteris nocumento. Aliter enim, aiebat sanctissimus pontifex Leo,2 Nobis commissos regere non possumus, nisi hos, qui sunt perditiores, et perditi, zelo fidei Dominicae persequamur; et a sanis mentibus, ne pestis haec latius divul­ getur, severitate, qua possumus, abscindamus. Qua in re perficienda vor hor­ tamur, obtestamur, et monemus, ut quemadmodum in Ecclesia una est fides, unum baptisma, unusque spiritus; sic unus omnium vestrum sit animus, et concordia individua, una eademque et iugis contentio; et qui iuncti estis institutis, pari etiam virtute, ac voluntate coniungamini. De summa re agitur, quia agitur de fide catholica, de Ecclesiae puritate, de sanctorum doctrina, de tranquillitate imperii, de salute populorum. De eo agitur, quod ut ad universum Ecclesiae corpus, sic ad vos maxime pertinet, qui pastores estis in partem sollicitudinis Nostrae vocati, et quorum vigilantiae puritas fidei est 1 Serm. XXXIII super cantic., n. 16, tom. IV, op. edit. Paris. 1691. ’ Ep. VII, VIII, ad episc. per Italiam, cap. 2. 654 »· Romani Pontifices singulariter commendata. Nunc itaque, fratres, quoniam vos estis episcopi in populo Dei, et ex vobis pendet anima illorum, ad eloquium vestrum corio eorum erigite, 1 ut stent in fide, et ingredi valeant in illam requiem, quit soli credentibus parata esse dignoscitur. Obsecrate, arguite, corripite, inertpate, nolite timere; indiscretum quippe silentium hos, qui erudiri poterant, deserit in errore, illis, et vobis, a quibus depelli debebat, damnosissimo. Sancta Ecclesia tunc valentius in veritate reficitur, quum ardentius pro ven­ tate fatigatur; neque in divino hoc opere aut potentiam adversariorum, aut gratiam pertimescatis. Absit timor ab episcopo, quem unctio Sancti Spiritus roboravit: absit a pastore metus, quem princeps pastorum suo docuit exemplo vitam ipsam pro salute gregis contemnere : ab episcopali pectore absit vecordia mercenarii, et abiectio. Egregie pro more suo magnus ille antecessor Noster Gregorius, 2 ecclesiarum praesides erudiens, inquiebat: Saepe redores impro­ vidi humanam amittere gratiam formidantes, loqui libere recta pertim et iuxta veritatis vocem, nequaquam iam gregis custodiae pastorum stadio, sed mercenariorum vice deserviunt : quia veniente lupo fugiunt, dum se sub silentio abscondunt... pastori enim recta timuisse dicere, quid est aliud, quam tacendo terga praebuisse? Quod si nequissimus humani generis hostis, quo conatibus vestris acrius obsistat, illud aliquando efficiet, ut religiosis saeculi potestatibus abscondita sit grassantis morbi pestilentia, ne quaeso concidatis animo, sed ambulate in domo Dei cum consensu, cum oratione, et veritate, quae sunt arma militiae nostrae. Mementote, quod contaminato ludae populo, nil ad illius purgationem aptius visum est, quam ut liber legis, quem paullo ante invenerat Helcias pontifex in templo Domini, cunctis a parvo ad maximum audientibus, promulgaretur; et statim consentiente universo populo, abomi­ nationibus destructis, foedus percussum coram Domino est, ut ambularent post Dominum, et custodirent praecepta eius, et testimonia, et caeremonias in omni corde, et in tota anima. 3 Non dissimili ratione sacerdotes et levitas misit losaphat, qui habentes librum legis circumirent civitates luda, atque erudirent populum.4 Vestrae fidei, venerabiles fratres, divini verbi promulgatio non humana, sed divina est auctoritate commissa; congregate ergo populum, adnunciantes illi lesu Christi evangeliurn ; atque e divino illo pen u, e coelesti illa doctrina succum verae philosophiae in vestrum quisque gregem derivate. Suadete subditis servandam esse fidem, et exhibendum obsequium illis, qui Dei ordinatione praesunt et imperant. Date addictis ecclesiae ministerio docu­ menta fidei, continentiae, sobrietatis, scientiae, ac liberalitatis, ut placeant ci, cui se probaverunt; nihilque praescierant, nisi grave, moderatum, ac religione plenum. Super omnia autem in cunctorum animis ignem mutuae illius chavitatis accendite, quam tam saepe, tamque singulariter Christus Dominus commendavit, quaeque una est Christianorum tessera, et vinculum perfe­ ctionis. ' ludilh., Vllf, 21. 2 Reg- pastor. 11, cap. 4, tom. II, op. edit. Paris. Monach. s. Mauri. 1 IV Reg. XXII et XXIII. 4 II Paralipom., XVII, 7 et seq. Romani Pontifices 655 § 9. Haec sunt, venerabiles fratres, de quibus potissimum vos adloqui in Domino cupiebamus, et quae a vobis ardentissimo studio, et omni con­ tentione expetimu , ut proprio experimento probemus, quam iucundum sit Nos omnes unan nes esse in fideliter servando deposito custodiae Nostrae concredito. Ast eccatis Nostris impedientibus, consequi illa eadem non possumus, nisi c i anticipent Nos misericordiae Domini, qui praeveniat pro­ pitius suis benei ictionibus. Quapropter, ut expeditius intr • 1^ t in conspectu eius communis oratio Nostra, reconcilietur Nobis, et adiuvet infirmitatem Nostram; quo tempore has literas vobis mittimus, eodem alias damus, quibus universis Christifidelibus iubilaeum concedimus, sperantes in eo, qui est miserator, et misericors, ut sicut dedit Nobis ligandi ac solvendi potestatem in terris ad aedificationem sui corporis; sic et vobis, et vestris gregibus ad salutem sit largiturus, ut ab omni semper errore alieni de virtute in virtutem proficiatis. Quod plane ex animo adprecamur, dum apostolicam benedictio­ nem vobis, populisque curae vestrae commissis amantissime impertimur. [Bull. Rom. Cont., tom. 5, p. 176-180). 471. Pius VI, rescript, ad Card. Archiep. Mechlir.ien., 13 iul. 1782. 1. Exequendo nunc id, quod tibi promiseramus per nuperam nostram epistolam, in qua reservavimus nobis sensa nostra depromere tam super tolerantia matrimoniorum mixtorum, quae super Parochorum Belgii Austriaci in eorundem celebratione assistentia praescriptis a supremo dictae regionis Gubernio per mandata encyclica 21 Maii currentis anni signata: ante omnia quidem manifestare Tibi debemus, quantam haec pastoralis tui zeli, uti et Confratrum tuorum Episcoporum nova argumenta, necnon constans eorum in adhaerendo regulis doctrinae Ecclesiae studium nobis afferant aedificationem, et quantum quoque premant animum nostrum iteratae, quibus ipsos cernimus involutos, angustiae. Attamen non ideo recedendum nobis est ab uniformi Praedecessorum nostrorum sententia, et ab ecclesiastica disciplina, quae non probant matrimonia inter partes utrinque haereticas, vel inter catholicam unam et haereticam alteram, idque multo minus casu quo dispensatione in aliquo gradu opus sit. Materia haec satis est obvia, et praeter praescriptio­ nes quam plurimas, quae habentur, omnino uniformes contra haec sacrilega matrimonia, invenitur specialis prohibitio, facta anno 1710 per Pontificem Clementem XI uni ex Praedecessoribus tuis Archiepiscopo Mechliniensi, relata a Benedicto XIV in epistola sua de 29 lunii 1748 ad Primatem, Archiepiscopos, et Episcopos Poloniae directa, quae facit Constitutionem 51, torn. II sui Bullarii editionis Romanae.1 Dicit ille ibidem de praelaudato Clemente XI: « Mandavit inhiberi per literas Archiepiscopo Mechliniensi, ne ullas omnino ' Cf. N. 387. 656 Romani Pontifices licentias aut dispensationes impertiretur pro matrimoniis inter conlrahenltra catholicum et alterum haereticum celebrandis, nisi abiuratio haeresis reipsa praecessisset, theologos autem, qui contra huiusmodi praxim opinati fuerint, acriter admonendos decrevit ». 2. Ab hoc systemate, quod fundatur in periculo perversionis partis catho­ licae, specialiter si ipsa mulier sit haeretica, quemadmodum ad exempla t Sacris Libris petita de inobedientia Adami per Evae incitamenta, de idololatria Salomonis per mulierum suarum artificia, de perversitate Achabi ex suasio­ nibus uxoris suae Jezabel, docte animadvertit Cardinalis Bellarminus Epistola inter familiares suas 35, ubi ait: «ea siquidem est natura foeminarum, ut multo facilius sit ut ipsae viros pertrahant ad errorem, quam ut viri eas perducant ad veritatem > - et propterea ab hoc systemate, inquam nescimus nos recedere, quoniam non debemus. Quamvis tamen nequaquam velimus Tibi et Coepiscopis tuis vel in minimo adaugere angustias, neque criticas istas sequelas, quas credunt merito a se timeri, super illos attrahere; et ideo quantum ad id, quod punctum spectat simplicis permissionis seu veniae dandae, dicemus idem, quod in responsoriis suis de 12 Sept 1750 Episcopo Wratislaviensi dixit praenominatus Benedictus XIV scilicet: « non posse se positivo actu approbare, ut dispensationes concedantur inter haereticos, vel ipsos inter et catholicos, sed tamen se posse hoc dissimulare »; additque: « scientia haec nostra et tolerantia sufficere debet ad tuam assecurandam conscientiam, quandoquidem in materia, de qua agitur, non occurrat oppo­ sitio cum iure divino aut naturali, sed tantummodo cum iure ecclesiastico. Quod autem nunc facimus, attestamur tibi ad pedes crucifixi, id unice nos facere, ut sanctae religioni nostrae maiora damna evitentur »; ac demum con­ cludendo monet, eum teneri omni modo adlaborare, ne malum hoc dilatetur. Nos autem his omnibus hoc adiungimus, quod et ipsa Congregatio Conci­ lii conformiter ad iudicium praefati Pontificis Benedicti praescripsit in instru­ ctione data super matrimoniis mixtis, quae in Hollandia contrahuntur, in qua incitantur et serio monentur Episcopi, Vicarii Apostolici, Parochi, Missio­ narii, omnesque Ecclesiae ministri, < ut catholicos utriusque sexus ab huius­ modi nuptiis, in propriarum animarum perniciem ineundis, quantum possint absterreant, easdemque nuptias omni meliori modo intervertere, atque effi­ caciter impedire satagant », prout legitur in dicta instructione, quae repen­ tur post constitutionem 33, tomi I supracitati Bullarii Benedictini:1 tali porro admonitioni neque se opponit, neque potuit habuisse in animo se unquam opponere Caesarea Sua Maiestas per ordinationem emanatam: utpote quae in publicis declarationibus expresse asseruit, se desiderare: « manutenere Religionem Catholicam, quae sola est, quae possit hominem beatum efficere, cuiusque augmentum ac propagatio officium sunt, quod prae reliquis magis cordi est Maiestati suae, et cura cius maxime urgens». 3. Ex verbis epistolae Benedicti XIV supracitatis intellexeris certe, ser­ monem esse de dispensationibus, quae locum habent non minus, dum agitur de matrimoniis simplicibus inter partem catholicam et haereticam, quam de ' Pag. 87-89. Romani Pontifices 657 gradibus parentelae, in quibus sibi invicem coniuncti forent contrahentes. Et reipsa casus ille, de quo Pontifex a. 1750 interloquebatur cum episcopo Wratislaviensi, concernebat dispensationes in gradibus, circa quos mentem suam, prout retulimus, exposuit in terminis merae tolerantiae, ex iis, quae praevie sibi nota erant, consequentis. Sed hoc ipsum est, quod nos facere non pos­ sumus, quoniam in hypothesi tunc existente praxis dispensandi in gradibus pro matrimoniis mixtis inveterata erat in isto loco; hic autem agitur de introductione omnino nova, cui se opponit regula, in aliis casibus magis recentibus per Praedecessores nostros et per nos ipsos adoptata; scilicet cum dispensatio gratia sit, reservatur haec fidelibus sub Ecclesiae obedientia viventibus; unde ad haereticos non debet extendi, qui non agnoscendo eiusdem auctoritatem per hoc se reddunt similis indulgentiae indignos; vel ad summum poterit dispensatio in gradibus ab Episcopis concedi in aliquo particulari casu, qui non sit strictior illis, qui in formula compre­ henduntur, et in quo concurrat causa urgens et publica, non autem priva­ tum aliquod commodum vel effraenis animi contrahentium impetus. Speramus quoque aliunde futurum, ut Episcopi vestrates quantum ad ista impedimenta parentelae tranquilli possint vivere, propter aversionem, quam Caesarea Sua Maiestas a dispensatione in gradibus se habere declaravit. 4. Transeundo nunc ad aliud punctum de imperata Parochorum assi­ stentia in matrimoniis mixtis, dicimus, quod si praemissa supra nominata admonitione ad avocandam partem catholicam ab illicito matrimonio, ipsa nihilominus in voluntate illud contrahendi persistat, et matrimonium infallibiliter secuturum praevideatur, poterit tunc parochus catholicus materialem suam exhibere praesentiam, sic tamen, ut sequentes observare teneatur cautelas. Primo, ut non assistat tali matrimonio in loco sacro, nec aliqua veste ritum sacrum praeferente indutus, neque recitabit super contrahentes preces aliquas ecclesiasticas, et nullo modo ipsis benedicet. Secundo, ut exigat et recipiat a contrahente haeretico declarationem in scriptis, qua cum iuramento, praesentibus duobus testibus, qui debebunt et ipsi subscribere, obliget se ad permittendum comparti usum liberum reli­ gionis catholicae ct ad educandum in eadem omnes liberos nascituros sine ulla sexus distinctione ; quemadmodum praescripsit defuncta Imperatrix Maria Theresia art. 4 decreti sui de 20 Febr. 1751 pro matrimoniis, quae in civitate Tergestina inter Graecos dissidentes et unitos forte contingeret contrahi. Unde quum nunc velit Sua Maiestas ut mares omnes in protestantisme educentur, si pater sit haereticus, necesse erit ut super deplorandis talis mandati sequelis urgentissimae fiant supplicationes Caesareae Suae Maiestati, ponendo ipsi ob oculos oppositam suprafatam ordinationem Augustae suae Genitricis. Tertio, ut et ipse contrahens catholicus declarationem edat a se et duobus testibus subscriptam, in qua cum iuramento promittat, non tantum se nun­ quam apostataturum a religione sua catholica, sed educaturum in ipsa omnem prolem nascituram, et procuraturum se efficaciter conversionem alterius con­ trahentis acatholici. Quarto, quod attinet proclamationes, decreto Caesareo imperatas, quas Episcopi apprehendunt actus esse civiles potius quam sacros, respondemus: 42 658 ini Romani Pontifices Romani Pontifices quum praeordinatae illae sint ad futuram celebrationem matrimonii, et ex con. sequenti positivam eidem cooperationem contineant, quod utique excedit simplicis tolerantiae limites, non posse nos, ut hae fiant, annuere, et hinc recurrendum iterum erit ad Caesaream Maiestatem, quatenus in ista saltem parte eximere dignetur Parochos a dictis proclamationibus et specialiter in loco sacro faciendis. 5. Omnes hae regulae, de quibus hactenus scripsimus, desumptae sunt ex instructionibus per Praedecessores nostros in parili casu datis, a quibus eo minus possumus declinare, quod agatur de matrimoniis istis introducendis in regiones, in quibus populus totus catholicus est, aut saltem pars eius longe maxima, idque directe in oppositum detestationis illius universalis, quae existit adversus eius generis nuptias in vicina Hollandiae republic! 6. Superest nunc de uno adhuc puncto loquendum, super quo licet non simus expresse interrogati, silentio tamen illud praetereundum non credimus, utpote quod in praxi nimis frequenter possit accidere, hoc scilicet: an con­ trahens catholicus, postea volens Sacramentorum particeps fieri, ad ea debeat admitti? Ad quod dicimus, dum idem ille demonstrabit, poenitere se pecca· minosae suae conjunctionis, poterit hoc ipsi concedi, modo ante confessio­ nem sincere declaret, procuraturum se conversionem coniugis haereticae, renovare se promissionem de educanda prole in religione orthodoxa et repa­ raturum se scandalum aliis fidelibus datum. Si tales conditiones concurrant, non repugnamus nos, quominus pars catholica Sacramentorum fiat particeps. 7. Existimamus nunc abunde nos satisfecisse tuis ac reliquorum Epi­ scoporum convicinorum tuorum aedificanti sollicitudini, quapropter sermo­ nem contrahendo finem imponimus, sincero Te corde amplectentes, Tibique ac reliquis Praelatis, nec non gregi curae cuiusque commisso Apostolicam impertientes benedictionem. [Roskovâny, De Matrimoniis mixtis, tom. II, p. 61-66]. 472. Pius VI, const. Mediator, ii nov. 1784. § I. Mediator Dei, et hominum Christus lesus, quo plenius in Nos misericordiae suae divitias effunderet, figmentum Nostrum miseratus, ad reparandos eos, qui a baptismi gratia quandocumque excidissent, tradita Ecclesiae praepositis potestate remittendi, ac retinendi peccata, sacramentum poenitentiae instituit, cuius vi, et efficacia, qui ad id accederent rite dispo­ siti, ac peccata confessi, per sacerdotis absolutionem peccatorum veniam consequerentur. Constans haec fuit de hoc insigni Christi beneficio, et ab apostolicis usque ducta temporibus perpetua Ecclesiae praedicatio; caque, depulsis pridem, ac praesertim per Tridentini Concilii decreta novatorum erroribus, fusa per omnes catholici orbis provincias, fideliumque omnium animis insita penitus ac defixa, pacatissima consensione, nec sine ingenti animarum fructu pura et integra fide tenebatur. Verum antiquus generis 659 humani hostis, adversarius ille noster, in quo numquam quiescit voluntas nocendi, omnibus modis instat, quemadmodum deiiciat: itaque cum in hac fidei, ac doctrinae constantia, nil dudum Christianae plebi ab apertis hostibus metuen­ dum videretur, prodierunt repente ex nostris, qui Nobis bella moverent, si tamen nostri dicendi sunt, quos ad inimicum transisse rupto foedere sentiamus. § 2. Editum sane recens, nec sine acerbo doloris sensu accepimus libellum Germanico idiomate, cuius haec est latine reddita inscriptio: « Quid continent documenta antiquitatis Christianae de auriculari confessione? ab Eybel. Vin­ dobonae apud losephum Nobilem de Hurzbek, etc. 1784 ». § 3. Ediderat iam scriptor iste paucis ante annis introductionem in ius ecclesiasticum catholicorum, quem librum decreto sub die 16 februarii cur­ rentis anni Indicis congregatio, maturo adhibito examine, censuit inter dam­ natos libros referendum. At hoc novo libello palam omnibus factum est, perspicueque declaratum, qui scriptoris huius animus semper antea fuerit, quove demum tendant eorum consilia, qui omni scriptionum genere student fidelium animos alienare ab ea Sede, cum qua ecclesias universas, et fideles, qui undique sunt, omnes oportet convenire Sane infelicem auctorem non puduit palam profiteri, haereticorum scriptis quoad res plurimas solide se fuisse instructum ; licet vane testetur, se in hoc argumento ab eorum quan­ tumvis doctorum lucubrationibus abstinere voluisse: infelix revera, qui dum se solide instructum perperam sibi blanditur, non animadverterit, quam peri­ culosum sit eorum se instabilitati committere, qui a soliditate petrae, supra quam Christus Ecclesiam suam fundavit, aliquando discesserint Atque isti quidem ex illis sunt, quos novissimis diebus futuros praedixit apostolus, quos nimium multos in hac, quae quotidie magis magisque increbrescit opi­ nandi licentia, experimur qui corrupti mente, ac reprobi circa fidem resistunt veritati; sed ultra non proficient, insipientia enim eorum manifesta erit omnibus. Qui, etsi cum innovare, et errare inceperint, ipsi non desistent ab errore; sed semper fallacias novas, et dogmata corrupta invenient, non diutius tamen fallent, neque sccum rapient; quippe licet in principio prospere agat error, ad finem tamen usque non permanebit. § 4. Magna certe Nobis fiducia est apud Deum fore numquam, ut filii Ecclesiae, filii lucis, obedientes ex corde in eam formam doctrinae, in quam traditi sunt, abduci sc sinant variis illis, et peregrinis doctrinis, quas spiritus erroris invexit, quarum finis interitus. Huius notae sunt illae, quas in nova­ torum libris expositas dudum, et patentes non dubitavit libelli auctor fraudolenta calliditate incautis mentibus obtrudere. Propositum ait sibi fuisse exponere, quid contineant antiquitatis Christianae monumenta de auricolari confessione, nec. tamen abstinet ab illis etiam proferendis, quae pridem fuere a Novatori­ bus congesta, quibus in colligendis more illi suo ita versati sunt, ut ea com­ mentitiis interpretationibus, ut et divinas Scripturas in suam, aliorumque per­ niciem depravantes, ab sanctorum mente, ac sententia longissime aberrarent. § 5. Hinc effectum, ut quantumvis a Concilio Tridentino declaratum sit,1 modum secrete confitendi soli sacerdoti, quo Ecclesia nunc utitur, a sanctls- ' Sess. XIV, de poenitentia, c. 5, can. 6. 660 nt! Romani Pontifices simis et antiquissimis patribus fuisse commendatum, contra Eybelius velu! imperitos traducat eos doctores, qui poenitentiae, et confessionis modernum, ct posteriorem usum iam in antiquitate se detegere autumant. Hinc eccle­ siasticam peccatorum remissionem, quam memorat in antiquitate viguisse, refert ad remissionem iniuriae, quae fidelium communitati contra foedus initum a peccantibus irrogabatur, quae remissio, utpote ex natura, et paetts cuiuslibet societatis prodiens, potestatis etiam esset ecclesiasticae socieblis, minime proinde confundenda cum supernatural! absolutione a Dei offensa, quasi in reconciliandis poenitentibus non uterentur Ecclesiae praepositi super­ natural! judiciali potestate a Christo sibi tradita offensae Dei per sacramenta lem absolutionem illis remittendae, qui eam digne susciperent. Huc pertinet quod tradit, non alia intentione debuisse poenitentes ad Ecclesiae praesules, et sa­ cerdotes accedere, quam ut detectis animae vulneribus, receptaque instructione, ac pro poenitentia peragenda operum designatione his peractis tum primum sub spe divinae misericordiae, et promissione gratiae reconciliationem obtinere possent: cum tamen constans haec sit Ecclesiae doctrina, eam esse vim et effi­ caciam sacramenti poenitentiae, ut per illud poenitentes etiam ante peracta poenitentiae opera consequi reconciliationem queant, nec tantummodo in instruendis poenitentibus, operibusve poenitentiae designandis versari sacer­ dotale ministerium in huius sacramenti administratione, sed ut clavium pote­ state utens sacerdos, tamquam iudex, ac fidelis dispensator, et prudens, tum salutares poenas, ac satisfactiones confitentibus non designare modo, sed et imponere, tum vere poenitentes absolvere a culpis valeat. Sic etenim docti sumus a maioribus, non solum peccatorum remissionem in catholica Ecclesia reperiri, sed etiam potestatem peccata remittendi in ea esse, qua si rite, et secundum leges a Christo Domino praescriptas sacerdotes utantur, vere pec­ cata remitti, et condonari credendum est. Accedit, quod modum secrete confitendi soli sacerdoti eatenus concedit humanum inventum non esse, quatenus lex naturalis divina obligat ad quaerendum animae remedium: quo satis demonstrat, vim mandati Christi eludere potius, quam adsfruere voluisse. Atque ex his perspici potest cuiusmodi sit ea veneratio, qua prosequi se Tridentinum Concilium Eybelius profitetur; dum et eius decreta tot modis pervertere nititur, nec insuper insinuare veretur in hodierna poenitendi ratione, non obstante Tridentino, immutationem fieri posse, qua dissidentium Chri­ stianorum concordia procuretur; oblitus, quam arcte nobis indictum sit supercertari semel traditae sanctis fidei; cumque nulla sit societas luci ad tenebras, nefas esse Christianum de veritate cum errore pacisci. Sed et istud catholico viro prorsus indignum, quod non horruerit, subdole refricare maleI dicta, ct convicia, quibus haeretici blasphemantes opera Dei invehuntur in secretam confessionem, quo eximium istud divinae largitatis beneficium el populis odiosum, et saeculi potestatibus suspectum reddunt, et invisum. Quae tamen minus mirum videri debet ab homine profecta, qui opusculum suum concluserit tali veluti fidei professione, quam heterodoxus nemo detrecta­ verit, testans videlicet nolle quicquam a se scriptum, quod coram Deo orthodo­ xum non sit. Quod si nil orthodoxum coram Deo, quod non sit ex veritate, nec possit quicquam ex veritate esse, quod non congruat cum sensu Ecclesiae, quae Romum Pontifices 661 columna est, ac firmamentum veritatis, an potuit ille confidere, se ex veritate scripsisse, qui de auriculari confessione ea scripserit, quae plane abhorrent a doctrina, quam a maioribus accepimus, quam oecumenica synodus Tridentina sancivit, quae in universa Ecclesia praedicatur, qua ubique instruuntur alumni fidei, quam ille ipse in Ecclesia didicit ab infantia? Merito proinde obiici illi potest,quod Luthero, quod caeteris novatoribus obiectum semper fuit: non sic vos ipsi credidistis ab initio: nova sunt quae affertis, novitas ipsa vos arguit erroris. Hoc inducta principio celebris theologica facultas Parisiensis doctri­ nam, quae supponeret, Ecclesiam aliquo tempore legitimi usus poenitentiae cognitione caruisse, velut temerariam notavit, ipsi Ecclesiae iniuriosam, et haereticam. Quin etiam ad uberiorem explicationem sub iisdem notis, alias insuper propositiones perstrinxit, in quantum disciplinam, et consuetudinem ecclesiasticam ab omnibus catholicae communionis ecclesiis receptam, quanlumcumque diuturnam, tamquam abusivam, et institutioni Christi, ac evangelicae doctrinae contrariam. Hinc et illustre Augustanum vicariatus officium probro sibi fore duxit, videri probatum a se opusculum Eybelii, eaque de re impactam calumnia publico decreto repellendam censuit, edixitque, ut per verbi divini ministros monerentur fideles ab libellis eiusmodi abstinere, qui fidem corrumpunt, et inores. Tametsi vero in Domino confidimus, numquam futurum, ut pernicies haec, labesque fundat se latius ad eos inficiendos, qui spiritu Dei aguntur, quive non omnem suae salutis curam abiecerint; quia tamen sapientibus, et insipientibus debitores sumus, nec desunt in multis, qui infirmi sunt in fide, valde trepidavimus, ne horum fidem a tramite veri­ tatis insinuatio male docentis averteret. Maiorem vero in modum commoti sumus, ac perculsi, tristitiamque super tristitiam habuimus, cum ad Nos perlatum est, eo usque progressam esse impiorum hominum in religionis contemptu effraenatam audaciam, ut sanctissima haec sacramentalis poe­ nitentiae actio indignis picturis, ac dicteriis, per fora et compita exponi ad ludibrium coeperit: vel iismet flabellis appicta, quae in mulierum mani­ bus passim geruntur. Nefandum dictu 1 Sacrilegum iocum fieri de hoc divinae largitatis, ac misericordiae ineffabili dono, cuius vel nomine ipso admonemurconscientiae sordes recognoscere, peccata deflere, et annos nostros cum salutari animae nostrae amaritudine recogitare. Sic omni machinatio­ num genere adversus fidem, religionisque sanctitatem certatur. Hinc dispu­ tationum laquei, quibus irretiantur mentes incautorum ; isthinc ludicrae artes, quibus deformata per impiam fraudem sacrorum maiestas in contemptum adducatur. Neque id satis erat, nisi insuper ad cumulum accessisset facinus perinde audax, et improbum, quod cum privati scriptoris probro, Romani nominis dedecus coniungeret : scilicet Nobis est paucis hisce diebus nun­ tiatum recens prodiisse adversus auricularem confessionem sub usurpato Romani theologi nomine furtivum opusculum, velut ex Italico in Germa­ nicum sermonem conversum, et Augustanis typis editum, opus tenebrarum, dignum illis, quorum cogitationes in malum, quorum labia loquuntur dolum; et illi quidem impudenti usi mendacio, quod scriptor hic vivens mox queat redarguere; at non sine sperato aliquo iniquitatis fructu, rati nimirum fore, ut per ementitam inscriptionem molliretur impii dogmatis pravitas, leniusque 662 κι ; *· »*< Romani Pontifices influeret in aures multitudinis, cui persuasum esset illud et Romae suos habere defensores. § 6. Quo maiore cura Nobis est providendum, ut impendentibusanimarum periculis, quam mature fieri possit, subveniamus. « Etenim, quod sapienter monebat suis ad Cyrillum iteris Coelestinus praedecessor Noster, vulnus, quod non unum aliquod membrum tantum laedit, sed universum Eah· siae corpus consauciat, primo quoque tempore excindere oportet ». Hisce de causis statim, atque memoratum Eybelii de auriculari confessione opusculum a piis doctisque viris ad apostolatus Nostri iudicium delatum est, illud ex Germanico in Latinum sermonem verti; atque, ut rei gravitas postulabat, complurium in sacra theologia magistrorum examini, et censurae subiici mandavimus; ac subinde habitis eorum consultationibus,auditisquesuffragiis venerabilium fratrum Nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium in tota republica Christiana adversus haereticam pravitatem generalium inquisi­ torum coram Nobis adstantium, implorato Divino lumine, motu proprio, et ex certa scientia Nostra, deque apostolicae potestatis plenitudine antedictum librum, cuius titulus latine redditus: Quid continent documenta antiquitatis Christianae de auriculari confessione, ab Eybel? tamquam continentem doctri­ nas, et propositiones respective falsas, captiosas, temerarias, scandalosas, sedi­ tiosas, sanctis patribus contrarias, et iniuriosas, sapientes haeresim, erroneas, haereticas, et a Concilio Tridentino uti haereticas damnatas, reprobamus, damnamus, ac pro reprobato, ac damnato in perpetuum haberi volumus, atque decernimus. § 7. Mandamus insuper, ne quisquam ex Christifidelibus cuiuscumque gradus, et dignitatis, quamvis specialissima nota dignis, librum praedictum iam typis editum, sive manu conscriptum, vel in suo originali, vel in qua­ cumque alia versione legere, retinere, vel denuo imprimere, seu imprimi facere audeat, aut praesumat sub poena excommunicationis maioris ipso facto absque alia declaratione incurrenda, a qua nemo a quoquam, excepto dumtaxat mortis articulo, nisi a Nobis, seu a Romano Pontifice pro tempore existente, absolutionis beneficium valeat obtinere. § 8. Praecipimus quoque bibliopolis, ac typographie, caeterisque omnibus, ac singulis cuiuscumque gradus, et conditionis existant, vel quatenus prae­ dictus liber ad eorum manus devenerit, aut deveniat, illum, statim atque praesentes literae eis innotuerint, Jocorum ordinariis tradere, ac consignare sub eadem excommunicationis poena teneantur. § 9. Memores porro Nos, meritis licet imparibus, sub illius nomine Ecclesiae praesidere, cuius a Domino lesu Christo glorificata est confessio, et cuius fides omnes haereses destruit, vos, qui undique estis, venerabiles fratres, quibus sua cuique gregis portio attributa est, in visceribus Christi, cum omni instantia hortamur, et obsecramus, ut pro diligenti cura, quam geritis ecclesiarum, quibus praesidetis, collaborare Nobiscum ne desinatis, Nostrisque studiis, ac vigiliis studia vestra, vigiliasque adiungere, ut divina opitulante gratia commissum Nobis gregem servare a venenatis pascuis immunem, eumque supremo pastori, et episcopo animarum, qui Nobis pascen­ dum illum tradidit, purum, et incolumem repraesentare, ac reddere valeamus. Romani Pontifices 663 In id incumbite, omnique ope satagite, ut suis constabilita regulis Ecclesia, et iustae pronuntiationis firmata decreto, talibus patere non possit, qui per­ versis verborum argutiis, sub imagine catholicae fidei disputantes, velut pesti­ ferum exhalantes virus, quo recte sentientium corda corrumpant, totam veri dogmatis quaerunt evertere disciplinam. § 10. Ut autem eaedem praesentes literae ad omnium notitiam facilius perducantur, nec quisquam illarum ignorantiam praetexere possit, volumus, et mandamus, illas ad valvas basilicae principis Apostolorum, et cancellariae apostolicae necnon curiae generalis in monte Citatorio, et in acie Campi Florae de urbe per aliquem ex cursoribus Nostris, ut moris est, publicari, illarumque exempla ibi affixa relinqui. Sic vero publicatas perinde afficere omnes, et singulos, quos concernunt, ac si unicuique illorum personaliter notificatae, et intimatae fuissent. Ipsarum auteip literarum praesentium transumptis, seu exemplis etiam impressis, manu alicuius notarii publici subscriptis, et sigillo personae in ecclesiastica dignitate constitutae munitis, eamdem fidem tam in iudicio, quam extra illud ubique locorum haberi, quae iisdem praesentibus haberetur, si forent exhibitae, et ostensae. [Bull. Rom. Cont., tom. 7, p. 339-342]. 473. Pius VI, const. Super soliditate, 28 nov. 1786. § 1. Super soliditate petrae fundatam a Christo Ecclesiam, Petrumque singulari Christi munere prae caeteris electum, qui vicaria potestate aposto­ lici chori princeps existeret, totiusque adeo gregis pascendi, fratres confir­ mandi, totoque orbe ligandi, ac solvendi summam curam, auctoritatemque in successores omni aevo prorogandam susciperet: dogma catholicum est, quod ore Christi acceptum, perenni patrum praedicatione traditum, ac defen­ sum, Ecclesia universa omni aetate sanctissime retinuit, saepiusque adversus novatorum errores summorum pontificum, conciliorumque decretis confir­ mavit. In hoc scilicet apostolicae cathedrae principatu firmum voluit Chri­ stus, constrictumque teneri unitatis vinculum, quo Ecclesia per univer­ sum mundum propaganda, ex membris quantumcumque dissitis, .mutua omnium in uno capite consociatione in unam corporis compagem coalesceret, fieretque adeo, ut huius vis potestatis non tantum ad primae Sedis amplitu­ dinem, sed et maxime ad corporis totius integritatem, incolumitatemque valeret. Minime proinde mirum, quotquot omnibus retro saeculis extitere, quibus antiquus humani generis hostis hostile suum in Ecclesiam odium infudit, in hanc primum Sedem irruere consuevisse, qua unitatis firmitas continetur, ut disiecto, si fieri posset, fundamento, ac dirempta ecclesia­ rum cum capite coniunctione, qua potissimum nituntur, vigent, ac efflo­ rescunt, ipsammet Ecclesiam, fractis viribus misere afflictam, ac dilaceratam, libertate spoliarent, qua Christus eam donavit, indignaeque servituti addi­ cerent. 664 C* S Romani Pontifices § 2. Hos inter, paucos ante annos procacis vir ingenii, damnatis dudum opusculis, nimium iam notus Eybel, 1 novo exemplo infesti sui in Nos tt apostolicam hanc Sedem animi testimonium edidit: qui nempe audito nuntio itineris a Nobis religionis causa suscepti, libellum suis popularibus obtni dere properavit, ac inverecunda inscriptione: Quid est Papa? Quo plenun illud pietatis studium, quod adventus Nostri expectatio commoverat, restis· gueret, ipsumque decus Pontificiae dignitatis, in sacerdotalis ordinis invi­ diam, popularisque coetus contemptum adduceret. Non tamen passus est misericors Deus improbi eum voti compotem fieri; quippe tantaipsorummti suorum, quos abalienare a Nobis studuerat, celebritate, et frequentia, tanta omnium ordinum gratulatione, ac plausu excepti sumus, prorsus ut perspi­ cuum fieret, quamquam nullis Nostris meritis in Petri Sedem, divina dispo­ nente providentia, evecti sumus, divino tamen numinis eiusdem consilio pro­ visum esse, ne honori, qui Petro debetur, successoris indignitas obesset. § 3. Ac tum quidem abstinendum duximus a libello merita damnatione notando; primum ne suspicacioribus, qui non desunt, hominibus, dolori potius Nostro induisisse, quam officio paruisse videremur: dein quod obli­ vione protinus obruendum videri poterat opusculum eiusmodi, quod tenue per sese nil momenti afferret praeter procaciorem quamdam in veteribus calumniis retexendis licentiam. Nuper vero cum acceperimus, levitate ipsa operis factum esse, ut, qui semper parati sunt superseminare zizania inimici homines, repetitis illud typis, nec patrio tantum sermone, sed et in alios plures, quin et in Graecam vulgarem linguam translatum longe, lateque divulgari curarent hoc nimirum consilio, eaque spe inducti fore, ut scripti iocularis licentia non paucos ad legendum alliceret, scriptoris in affirmando confidentia incautis, qui nec pauci sunt, illuderet; nullam Nobis moram interponendam novimus, quominus gliscenti malo in dies, quantum in Nobis est, occurramus, omnique studio et opera enitamur, ut qui pacem, et uni­ tatem Ecclesiae scindere quaerunt (utinam non domestici hostes) ad saniora consilia revocentur, aut ne horum fallaciis irretiti bonarum etiam mentium fideles ab Orthodoxae fidei constantia in profanas insurgentium errorum novitates miserrime abducantur. § 4. Et sane cum, monente Augustino, in cathedra unitatis posuerit Deus doctrinam veritatis, contra infelix iste scriptor nil non mollitur, quo hanc Petri Sedem modis omnibus vexet, ac oppugnet, qua in Sede constitutam patres unanimi sensu cathedram eam coluere, Qua in una unitas ab omnibus servaretur ; e qua in reliquas omnes venerandae communionis iura dimanant; ad quam necesse sit omnem Ecclesiam, omnes, qui undique sunt, fideles con­ venire. Non ille veritus est fanaticam turbam appellare, quam prospiciebat ad aspectum pontificis in has voces erupturam : hominem eum esse, qui claves regni coelorum, cum ligandi, solvendique potestate a Deo acceperit, cui non alius episcopus exaequari valeat, a quo ipsi episcopi auctoritatem suam recipiant, quemadmodum ipse a Deo supremam suam potestatem accepit; eumdem porro vicarium esse Christi, caput Ecclesiae visibile, iudi• Cf. N. 472. Romani Pontifices 665 cem supremum fidelium. An ergo, quod horribile dictu, fanatica fuerit vox ipsa Christi claves regni coelorum cuin ligandi, solvendique potestate Petro pollicentis: quas claves communicandas caeteris, post Tertullianum Petrum solum accepisse Optatus Milevitanus profiteri non dubitavit? An fanatica dicenda tot solemnia, totiesque repetita pontificum, conciliorumve decreta, quibus illi damnati sunt, qui negarent in beato Petro apostolorum principe successorem eius Romanum Pontificem constitutum a Deo caput Ecclesiae visibile, ac vicarium lesu Christi, ei regendae Ecclesiae plenam potestatem traditam, veramque ab omnibus, qui Christiano nomine censentur, obedientiam deberi; atque vim eam esse primatus, quem divino iure obtinet, ut caeteris episcopis non honoris tantum gradu, sed et supremae pote­ statis amplitudine antecellat? Quo magis deploranda est praeceps, ac caeca hominis temeritas, qui tot decretis damnatos errores infausto suo libello instaurare studuerit, qui dixerit, ac per multas ambages passim insinuarit: quemlibet episcoporum vocatum a Deo ad gubernationem Ecclesiae non minus quam papam, nec minori praeditum esse potestate: Christum eamdem per sese apostolis omnibus potestatem dedisse: quidquid aliqui cre­ dant obtineri, et concedi solum a pontifice, posse idipsum, sive a conse­ cratione, sive ab ecclesiastica jurisdictione pendeat, perinde obtineri a quo­ libet episcopo: voluisse Christum Ecclesiam reipublicae more administrari : ci quidem regimini opus esse praeside pro bono unitatis, verum qui non audeat se aliorum, qui simul regunt, negotiis implicare; privilegium tamen habeat négligentes cohortandi ad sua implenda munia: vim primatus hac una praerogativa contineri supplendae aliorum negligentiae, prospiciendi con­ servationi unitatis hortationibus, et exemplo: pontifices nil posse in aliena dioecesi praeterquam extraordinario casu: pontificem caput esse, quod vim suam, ac firmitatem teneat ab Ecclesia: licitum sibi fecisse pontificis violandi iura episcoporum, reservandique sibi absolutiones, dispensationes, decisiones, appellationes, collationes beneficiorum, alia uno verbo munia omnia, quae singulatim recenset, atque velut indebitas, ac episcopis iniuriosas reservationes traducit. § 5. Atque ille quidem ad fidem suis hisce dictis non tam conciliandam quam quoquo modo surripiendam, nomina longa serie praetendit sanctissi­ morum patrum, quorum decerptis hinc inde, maleque adductis sententiis insigni fraude abutitur, dum ea loca recenset, quae faciunt ad commenda­ tionem episcopalis dignitatis, alia reticet, quibus illi singularem pontificiae potestatis praestantiam extulerunt. Qui, si adessent, impudentem hominis calumniam ea voce refellerent, qua Sedis apostolicae principatum, suumque in eam obsequium non praedicarunt modo, sed el immortalibus scriptis ad omnem futuri temporis memoriam testatum reliquerunt: Cyprianus ipse cuius haec sunt verba: Deus unus est, et Christus unus, et una Ecclesia, et cathedra una super Petrum Domini voce fundata: qui Petri cathedram pro­ fitetur Ecclesiam principalem, unde unitas sacerdotalis exorta est, ad quam perfidia non possit habere accessum. § 6. Chrysostomus aperte declarans, potuisse Petrum iure suo succes­ sorem in proditoris locum eligere. Quo iure ex primatu ducto Petrus ipse 666 •· Romani Pontifices Romani Pontifices deinceps, primique Petri successores usi sunt, dum per omnem occidentem ecclesias fundarunt, eisque vel ante omnem synodum episcopos praefece­ runt, quibus gregis regendi portionem assignarunt, tum definitis regionibus unam Sedem designarunt, cuius antistes caeteris apostolica auctoritate prae sideret. De qua ecclesiarum institutione Innocentius I velut de re manifesta testimonium edidit luculentissimum, quo intelligere quisque valeat, pontili ciam auctoritatem non ex constituta ante per synodos disciplina prodiisse, sed constitutae per synodalia decreta disciplinae praeluxisse. Quem etiam pontificem, compertum est, Antiochenam ecclesiam, caput orientalis dioeceseos decretis suis ordinavisse. § 7. Epiphanius, qui Ursacium, et Valentem poenitentia ductos testatur luito Romano Pontifici libellos obtulisse, quibus errorem suum deprecarentur, atque ad communionem, et poenitentiam admitterentur. § 8. Hieronymus, cui profanus erat quisquis non- cathedrae Petri com­ munione consociaretur, super quam petram sciret aedificatam Ecclesiam, atque adeo ab uno Damaso in gravissimis concertationibus, ut loquendi, ita et communicandi auctoritatem sibi dari efflagitabat. § 9. Augustinus, qui se in scripturis sanctis testatur didicisse, primatum apostolorum in Petro excellenti gratia praeeminere: illum apostolatus prin­ cipatum cuilibet episcopatui praeferendum: Romanam Ecclesiam, Petri Sedem, eam esse petram, quam non vincunt superbae inferorum portae. Quo alia refellitur scriptoris calumnia, dum petrae nomine, super quam Christus aedi­ ficavit Ecclesiam suam, non personam, sed fidem, aut confessionem Petri vult potius esse intelligendam, quasi patres ii, qui, pro mira fecunditate Scripturae, petrae vocabulum eo quoque retulerunt, literalem illum sensum, quo ad Petrum ipsum directe refertur, deseruerint, ac non etiam apertis­ sime retinuerint. Sic et magister Augustini Ambrosius: «Ipse est Petrus, cui < dixit: Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam: Ubi « ergo Petrus, ibi Ecclesia » : Haec una vox patrum, haec doctorum perpetua traditio, quam ex maioribus collectam paucis hisce verbis complexus est, Eugenium alloquens Bernardus: « Tu es cui claves traditae, cui oves creditae « sunt... habent alii assignatos sibi greges, singuli singulos: tibi universi « crediti, uni unus. Nec modo ovium, sed et pastorum tu unus omnium « pastor ». Hoc lacte doctrinae nutriti sunt quotquot in Ecclesia Christi ado­ leverunt; hoc, si recordari volent, a pueritia imbuti, quotquot nunc omni vento doctrinae circumferri se patiantur. Semper ex Evangelio proditum, pascendas oves Petro a Christo commendatas, non item Petrum ovibus pascendum. § 10. Nec vero a patrum traditione synodi oecumenicae unquam reces­ sere. Chalcedonenses patres Petro se audientes praebuere per eos Leonis loquenti,1 nec a quovis antistite, sed ab Leone tamquam capite cum implo­ rata confirmatione, actionum suarum firmitatem noverunt esse repetendam. § 11. Octava generalis synodus actione prima perlectum libellum pro­ bavit, seu formulam, qua post praeclara multa de Romani Pontificis aucto1 Actio II. - Mansi, toni. 6, coi. 971. I I ΜΊ ritate perscriptum erat, qui sequestrati essent a communione Ecclesiae catho­ licae, idest non consentientes Sedi apostolicae, eorum nomina inter sacra non recitanda esse mysteria.' Quin praeterea cum statuendum superesset de non­ nullis dispensationibus, quas utilitas Ecclesiae exposcere maxime videbatur, impartiendae veniae facultatem sumere sibi patres ausi non sunt: verum eam per patiarcham Ignatium implorandam duxere a Sede apostolica, quam proinde agnovere, non ipsos patriarchas, relaxandorum canonum potestate pollere. § 12. Magna Lateranensis Synodus quarta, can. 5, Romanam Ecclesiam tradit, disponente Domino, super omnes alias ordinariae potestatis obtinere principatum, utpote universorum Christifidelium matrem et magistram.2 § 13. In Lugdunensi II edita est Graecorum fidei professio,3 qua se reco­ gnoscere testantur, Romanam Ecclesiam summum et plenum primatum, et principatum super universam Ecclesiam catholicam obtinere, eumque ab ipso Domino in beato Petro apostolorum principe, sive vertice, cuius Roma­ nus Pontifex est successor, cum potestatis plenitudine recepisse. Quas supe­ riores Synodus subsecuta deinceps Florentina catholicum primatus dogma celebri decreto sancivit.4 § 14. Divino eodem spiritu afflati Tridentini patres declararunt: Pon­ tifex maximus pro suprema potestate sibi in Ecclesia universa tradita, causas aliquas criminum graviores potuisse peculiari iudicio reservare.5 Quam adeo potestatem per omnes ecclesias sese fundentem, atque in alia eiusdemmodi munia, quae libelli auctor explodere perperam nititur, ex aequo pertinentem, non aliunde adscitam, non ab inferioribus ad Pontifices delatam, sed pri­ matui ordinario iure insitam, cuique fatendum est, qui coelestem synodorum sapientiam, humanae inscitiae disputationibus non dubitet longe praepo­ nendam. § 15. Appellat Eybel Constantiense Concilium. At meminisse ipsum oportuerat, damnatos in eo errores fuisse, cum Wicleffi aientis non esse de necessitate salutis credere Romanam Ecclesiam esse supremam inter alias ecclesias, nec Papam esse proximum et immediatum Christi vicarium ; tum Iohannis Hus, Petrum non esse, nec fuisse caput Ecclesiae sanctae catho­ licae. Quibus erroribus sanorum verborum formam opponens Martinus V praescripsit interrogandos, qui de his suspecti essent, utrum credant, bea­ tum Petrum fuisse vicarium Christi, habentem potestatem ligandi, ac sol­ vendi super terram. Item Papam canonice electum successorem esse beati Petri habentem supremam auctoritatem in Ecclesia Dei. Item Papam omni­ bus Christianis posse concedere indulgentias; singulos porro episcopos suis subditis secundum limitationem sacrorum canonum.0 Quo plane refutatur 1 Mansi, torn. 16, col. 28. * C. 23, X, de privilegiis et excessibus 1 Cf. N. 35. 4 Cf. N. 51. 1 Sess. XIV, de poenitentia, c. 7. • Cf. N. 43. privilegialorum, V, 33. Romani Pontifices Romani Pontifices 668 istius error, dum perperam disserens de indulgentiis scribere ausus et, quemlibet episcopum, pari modo atque Papam, posse indulgentias confé­ déré. Quae patrum, synodorumve documenta, quisquis aequo, pacatoque animo paullo attentius introspexerit, sentiet profecto, longe praestanhorem auctoritatem comprehendere, quam quae aut meri directorii, ut vocant, fini­ bus, aut hortandi, monendi, supplendi munere continetur. § 16. Quin et ipsi Basileenses in synodali responso ad Tarentinum epi scopum 1 palam declarant fateri se, et credere, Romanum Pontificem capui esse, et primatem Ecclesiae, vicarium Christi, et a Christo, non ab homini­ bus, vel Synodis aliis praelatum, et pastorem Christianorum, cui datae sunt a Domino claves, et uni dictum Tu es Petrus, et solum in plenitudinem potestatis vocatum esse, alios in partem sollicitudinis. Quo magis pudere ipsum deberet impotentis audaciae, qua eam potestatis plenitudinem infirmare aggreditur, quam Basileenses inter doctrinae capita referunt adeo nota et pervulgata, ut nec opus foret ea percensere. Et sane quod supra dictum ab Augustino retu­ limus, in Romana Sede semper viguisse apostolicae cathedrae principatum, huncque apostolatus principatum cuilibet episcopatui praeferendum, cum aliis multis, tum et hac insigni nota cernitur, quod Petri successor, hoc ipso quod in Petri locum succedit, assignatum sibi habeat iure divino Christi gregem universum, ut simul cum episcopatu potestatem accipiat universalis regiminis: caeleris porro episcopis suam cuique peculiarem gregis portio­ nem non divino, sed ecclesiastico iure, non Christi ore, sed hierarchia ordinatione assignari opus sit, ut ordinariam regiminis potestatem explicare in eam valeat. Cuius assignationis summam auctoritatem quisquis Romano ( Pontifici abiudicare volet, eum necesse est in legitimam tot in orbe foto episcoporum successionem invadere, qui ecclesias apostolica auctoritate de integro fundatas, aut ab aliis divulsas, aut invicem unitas regunt, ad easque regendas a Romano Pontifice missionem acceperunt; ut proinde sine ingenti Ecclesiae perturbatione, ipsiusque episcopalis regiminis discrimine lentari nequeat magnum hoc, et mirabile potentiae consortium, divina dignatione Petri cathedrae tributum, ut quemadmodum a Leone Magno dictum est, omnes proprie regat Petrus, quos principaliter regit et Christus; et si quid Christus commune cum Petro caeteris voluit esse principibus, numquam nisi per ipsum dedit quidquid aliis non negavit. I § 17. Laudat Gallicanos praesules, Gallicanos doctores: frustra omnino. Quos etenim ex his cogitat ille sibi suffragatores adsciscere ? Vetustiores ne, an aut qui medio aevo, aut recentiore memoria, in ea inclita ecclesia pie­ tatis, doctrinaeve laude floruere? At inter veteres illos, ut paucos ex mullis proferamus, audire illum non pigeat Caesarium Arelatensem, Avitum Vien1 nensem, quorum ille supplici libello Symmachum Papam alloquitur: « Sicut « a persona beati Petri episcopatus initium, ita necesse est, ut disciplinis « competentibus Sanctitas Vestra singulis ecclesiis, quid observare debeant, - evidenter ostendat ». Avitus vero ad Hormisdam: « Quaesumus ut quid < filiis vestris, fratribus meis, idest Gallicanis, si consulant, respondere debeam, 1 Mansi, toni. 29, coi. 245. ■ j I 669 < instruatis; quia iam securus non dicam de Viennensis, sed de totius Gal< liae devotione pollicear, omnes vestram super statu fidei captare senten< tiam ». Aurelianenses patres, qui canonicam formam in metropolitanorum electione servandam ex apostolicae Sedis decretis repetunt. § 18. Audiat ex medio aevo Hincmarum Remensem, qui, cum testatur se erga Sedem apostolicam omnium ecclesiarum matrem, ac magistram, eiusque rectores fidelem semper, atque subiectum in omnibus extitisse, hoc ipso quod videri voluit, quid apostolicae Sedi debeatur, ac deberi sentiat, manifeste declarat; tum et Ivonem Carnotensem graviter eorum audaciam coarguentem, qui contra Sedem apostolicam caput erigunt, cuius iudiciis, et constitutionibus obviare, plane est haereticae pravitatis notam incurrere: ad quam principaliter, et generalissime pertineat tam metropolitanorum, quam caeterorum episcoporum consecrationem confirmare, vel infirmare, constitutiones et indicia retractare, suas vero inconcussas detinere, et nullius inferioris iudicio retractan­ das, vel corrigendas concedere. Quod idem Gelasii quoque auctoritate comprobat. § 19. Quod si ab illa vetustate ad propiora tempora pregredimur, latere illum non debuere gravissimae censurae adversus famosum Spalatensem apo­ statam ab insigni theologica facdltate Parisiensi latae, in quibus praeforma­ tam libelli sui damnationem perspicere facile potuisset. Hi scilicet fuere Spalatensis errores, quibus illa haereticae, ac schismaticae pravitatis notam inu­ rendam non dubitavit: < Disparitatem potestatis inter apostolos esse huma‘ num inventum, in sacris evangeliis, et divinis novi testamenti scripturis < minime subsistens » : (quam haereticam et schismaticam declarat de iurisdictione apostolica ordinaria, quae in solo divo Petro subsistebat, intelle­ ctam). < In Ecclesia non dari unum caput supremum, et monarcham praeter «Christum ». « Episcopos omnes simul, et in solidum eamdem regere Eccle< siam singulos cum plena potestate ». « Romanam Ecclesiam praecipuam < fuisse, et esse nobilitate, existimatione, nomine, et dignitatis auctoritate, < non regiminis, et jurisdictioni principatu » (quam dicit haereticam et schi­ smaticam, quatenus aperte insinuat, Romanam Ecclesiam iure divino auctori­ tatem in alias ecclesias non habere). « Unumquemque episcopum iure divino < esse universalem ». < Monarchiae formam non fuisse immediate in Ecclesia cum dispensatione Caesareae regalis cen­ surarum commissionis ob appositionem nominis, Viennae apud losephum Edlen de Kurzbeck 1782, Graece vero Ti έστιν ό flctioras, tamquam conti( nentem propositiones respective falsas, scandalosas, temerarias, iniuriosas, ad schisma inducentes, schismaticas, erroneas, inducentes in haeresim, haere­ ticas, et alias ab Ecclesia damnatas reprobamus, damnamus, ac pro repro­ bato ac damnato in perpetuum haberi volumus, atque decernimus. § 24. Praecipimus insuper, ne quisquam ex Christifidelibus cuiuscum que gradus, et dignitatis, quamvis specialissima nota dignis, libellum praedictum iam typis editum, sive manu conscriptum, vel in suo originali, vel in quacumque alia versione legere, retinere, vel denuo imprimere, seu imprimi > ’ 671 facere audeat, aut praesumat sub poena suspensionis a divinis quantum ad personas ecclesiasticas, quantum vero ad personas saeculares sub poena excommunicationis maioris ipso facto absque alia declaratione incurrendis, quarum absolutionem, et respective relaxationem Nobis, et successoribus Nostris Romanis Pontificibus reservamus, excepto dumtaxat, quoad excom­ municationem praedictam, articulo mortis, quo nimirum quilibet confessarius ab huiusmodi censura, ut praefertur, incursa absolvere poterit. § 25. Mandamus quoque bibliopolis, ac typographis, caeterisque omni­ bus et singulis cuiuscumque gradus, conditionis, et dignitatis, personis eccle­ siasticis, et saecularibus, etiamsi speciali, et individua mentione indigeant, ut quatenus praedictus libellus vel in suo originario, in quocumque idiomate impressus, vel etiam manuscriptus, ad eorum manus devenerit, statim deferre illum teneantur Ordinariis locorum sub eisdem suspensionis a divinis com­ minatis poenis, ac respective excommunicationis. §. 26. Ut autem eaedem praesentes literae ad omnium notitiam facilius perducantur, nec quisquam illarum ignorantiam praetexere possit, volumus et mandamus, illas ad valvas basilicae Principis Apostolorum, et cancellariae apostolicae, nec non curiae generalis in Monte Citatorio, et in acie campi Florae de Urbe per aliquem ex cursoribus Nostris, ut moris est, publicari, illarumque exempla ibi affixa relinqui. Sic vero publicatas perinde afficere omnes et singulos, quos concernunt, ac si unicuique illorum personaliter notificatae, et intimatae fuissent. Ipsarum autem literarum praesentium tran­ sumptis, seu exemplis etiam impressis, manu alicuius notarii publici subscri­ ptis, et sigillo personae in ecclesiastica dignitate constitutae munitis, eamdem fidem tam in iudicio, quam extra illud ubique locorum haberi, quae iisdem praesentibus haberetur, si forent exhibitae, et ostensae. [Bull. Rom. Cont., tom. 7, p. 671-677]. 474. Pius VI, ep. encycl. Charitas, 13 apr. 1791.’ § 1. Charitas, quae, docente Paulo apostolo, patiens et benigna est. tamdiu omnia suffert, ac sustinet, quamdiu aliqua spes remanet, ut per man­ suetudinem iis, qui obrepere iam coeperint, erroribus occurratur. Verum si errores augeantur in dies, eoque iam deveniant, ut res ad schisma dela­ bantur, tunc leges ipsae charitatis cum apostolici muneris, quo indigni fun­ gimur, officiis coniunctae postulant flagitantque, ut paterna quidem, sed prompta, et efficax enascenti morbo medicina afferatur, patefacto errantibus culpae horrore, et canonicarum poenarum, in quas inciderunt, gravitate. Ita enim fiet, ut qui a via veritatis recesserunt, resipiscant, et eiuratis erroribus 1 Dilectis filiis Nostris Sanctae Romane Ecclesiae cardinalibus, et venerabili­ bus fratribus archiepiscopis, et episcopis, ac dilectis filiis capitulis, clero, et populo regni Galliarum. 672 Romani Pontifices ad Ecclesiam revertantur, quae veluti benigna mater apertis ulnis regredientes amplectitur; utque caeteri fideles mature pseudo pastorum fraudes eva­ dant, qui aliunde quam per ostium ad ovile accedentes nihil quaerunt aliud, nisi ut furentur, mactent, et perdant. § 2. Haec Nos ante oculos habentes divina praecepta, vix belli rumo­ rem audivimus, quod philosophi novatores in conventu nationali Galliarum simul coniuncti, maioremque partem constituentes adversus catholicam reli­ gionem excitabant, acerbe quidem deflevimus apud Deum, communicataque cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalibus animi Nostri anxietate, cum privatas, tum publicas preces indiximus. Hinc datis 9 iulii 1790, ad carissimum in Christo filium Nostrum Ludovicum regem christianissimum literis, eum etiam atque etiam hortati fuimus, ut a civili constitutione cleri confirmanda abstineret, quae et nationem in enorem, et in schisma regnum induceret Nulla enim ratione fieri poterat, ut politicus hominum coetus universalem Ecclesiae disciplinam immutaret, san­ ctorum patrum sententias, et conciliorum decreta pessumdaret, hierarchicum ordinem everteret, episcoporum electiones arbitratu suo moderaretur, episco­ pales sedes destrueret, et meliori ablata, deteriorem formam in Ecclesiam inveheret. § 3. Utque hortationes Nostrae christianissimi regis animo altius insi­ derent, alias binas dedimus in forma Brevis literas die 10 eiusdem mensis ad venerabiles fratres archiepiscopos Burdegalensem, ac Viennensem, qui eidem aderant regi, eosque paterne monuimus, ut sua cum Nostris consilia coniungerent, ne, si praedictae constitutioni auctoritas quoque regis acce­ deret, schismaticum regnum ipsum evaderet, schismatici episcopi, qui ad praescriptam decretorum formam crearentur, quos Nos ipsi propterea decla­ rare, ut pastores intrusos, omnique carentes ecclesiastica iurisdictione fene­ remur. Et quo dubitari minime posset, curas et sollicitudines Nostras unice ad res religionis referri, et quo inimicorum huius apostolicae Sedis ora occluderentur, praecepimus suspendi exactiones taxationum pro Gallicis expeditionibus, ex pristinis conventionibus, perpetuaque consuetudine No­ stris officiis debitarum. § 4. /Xbstinuisset profecto rex christianissimus a constitutione sancienda; sed urgente atque impellente conventu nationali, tandem eo se abripi passus est, ut suam constitutioni auctoritatem adiungeret, quemadmodum ipsius literae die 20 iulii, die 6 Septembris, et die 16 decembris ad Nos datae praeseferunt, quibus Nos etiam atque etiam rogabat primo, ut quinque, deinde, ut septem, saltem per modum provisionis, probaremus articulos, qui parum inter se dissimiles totam novae constitutionis veluti epitomen complecte­ bantur. ■ § 5. Illico sane perspeximus, neutros articulos posse a Nobis probari, aut tolerari, utpote qui regulis canonicis adversarentur. Nolentes tamen, ut hinc inimici occasionem populorum decipiendorum arriperent, perinde ac si Nos ab omni ratione conciliationis ineundae essemus alieni, volentes eadem semper incedere mansuetudinis semita, regi declaravimus per Nostras literas die 17 augusti ad ipsum datas, articulos huiusmodi Nos sedulo per­ Romani Pontifices 673 pensuros, et in consilium vocaturos Sanctae Romanae Ecclesiae cardinales, qui simul congregati omnia ad trutinam revocarent. Hi porro cum simul bis convenissent die 24 septembris, et die 16 decembris, ut primos, et alteros articulos expenderent, habito rerum omnium diligcntissimo examine, unanimi consensione putarunt, sententias Gallicanorum episcoporum super propositis articulis esse exquirendas, ut canonicam quamdam, si fieri posset, rationem ipsi indigitarent, quam hic apte excogitari posse locorum intervalla vetabant, veluti Nos ipsi per alias Nostras literas regi christianissimo antea significa­ veramus. § 6. Nostrum interea dolorem, quo vehementer afficiebamur, non levis consolatio lenivit, dum interim maior episcoporum Gallicanorum pars sua sponte pastoralis sui muneris officiis adacta, et amore veritatis incensa con­ stanter adversabatur ipsi constitutioni, eamque oppugnabat in iis omnibus, quae ad Ecclesiae regimen pertinerent. Huic autem consolationi Nostrae novus quoque cumulus accessit, ubi dilectus filius Noster Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalis Rupefucaldius, venerabilesque fratres archiepiscopus Aquensis, aliique archiepiscopi et episcopi ad numerum usque triginta, ut tot tantisque malis occurrerent, ad Nos confugerunt, et die 10 octobris literis datis expositionem miserunt super principiis constitutionis cleri, suo cuiusque nomine subscriptam, consiliumque Nostrum, et opem postularunt, ac tutam agendi normam, in qua conquiescerent, a Nobis exquisierunt, tanquam a communi magistro, et parente. Illud quoque magis magisque Nostram consolationem adauxit, quod alii episcopi bene multi, primis adiuncti, prae­ dictam expositionem amplexi fuerant, ita ut cum ab episcopis centum triginta et uno istius regni quatuor dumtaxat dissiderent, cumque tam ingenti epi­ scoporum numero capitulorum etiam multitudo, et parochorum sive pasto­ rum secundi ordinis pars maior accederet, huiusmodi sane expositio, con­ cordi animorum consensione suscepta, totius Gallicanae ecclesiae doctrina haberetur, et esset. § 7. Equidem Nos ipsi nulla interiecta mora tunc operi manus admovi­ mus, omnesque dictae constitutionis articulos examini subiecimus: sed Gal­ licanae nationis conventus quamvis concordes illius ecclesiae voces audiret, nihilominus tantum abfuit, ut ab incoepto desisteret, ut ipsa magis irritare­ tur episcoporum constantia. Videns itaque, planeque cognoscens, ex rnetropolitanis, et ex episcopis antiquioribus inventum iri neminem, qui confir­ mare se posse crederet novos episcopos, per laicos, per haereticos, per infi­ deles, et per iudaeos in municipalibus districtibus electos, veluti edita decreta imperabant; vidensque insuper absurdam hanc regiminis formam nullo loco posse subsistere, cum sine episcopis omne ecclesiae simulacrum evanescat, de aliis magis absurdis edendis decretis cogitavit, quemadmodum factum est die 15 et 27 novem bris, et diebus 3, 4 et 26 ianuarii 1791. His porro decretis, quibus subinde regiae etiam auctoritatis robur accessit, cautum est, ut, metropolitano, sive antiquiore episcopo consecrare novos electos renuente, quilibet alterius districtus episcopus eosdem electos consecraret. Quinimo ut una opera, unoque temporis momento omnes probi episcopi, omnesque pariter parochi catholica religione incensi dispellerentur, cautum praeterea 43 6?4 Romani Pontifices est, ut cum primi, tum secundi ordinis pastores omnes absque adiectione iurarent, se constitutionem, quae iam edita esset, quaeque imposterum ede­ retur, servaturos: qui autem id constanter detrectarent, ii non secus habe­ rentur, ac si essent e suo gradu deiecti, eorumque sedes, et parochiae suo pastore carerent. Legitimis autem pastoribus, et ministris per vim etiam expulsis, licitum esset municipalibus districtibus ad electionem novorum epi scoporum, et parochorum procedere ; hi vero electi, posthabitis metropolitanis, et antiquioribus episcopis, qui iuramentum minime praestitissent, dire ctorium adire deberent, cui curae esset episcopum quemcumque designare ad illos confirmandos, et instituendos. § 8. Istiusmodi decreta, posterius edita, supra modum novo animum Nostrum dolore perculerunt, Nostrurnque auxerunt laborem, ut ad haec quoque Nostra extenderetur solicitudo in ea, quam tunc parabamus, ad epi­ scopos responsione, Nostrasque curas denuo excitarunt ad publicas preces indicendas, et ad misericordiarum patrem exorandum. Haec ipsa decreta in causa fuerunt, cur Galliarum episcopi, qui egregiis editis lucubrationibus oppugnandam cleri constitutionem susceperant, novas in vulgus Ii teras pasto­ rales ediderint, omnesque industriae suos nervos contenderint adversus ea, quae circa depositiones episcoporum, circa sedium episcopalium vacationes, circa novorum pastorum electiones confirmationesque constituebantur. Ex quo factum est, ut, tota ecclesia Gallicana fatente, et consentiente, haberi deberent iuramenta civica tamquam periuria, ac sacrilegia, non ecclesiasticis modo, sed catholico quovis homine prorsus indigna, omnesque consequen­ tes actus tamquam schismatici pro nullis, irritis, gravioribusque censuris obnoxiis. § 9. Hisce cleri Gallicani declarationibus, digna laude celebrandis, facta responderunt: episcopi enim fere omnes, et parochorum pars maxima sacra­ mentum praestare invicta animi constantia detrectarunt. Probe tunc agno­ verunt religionis inimici, pessima sua consilia omnia in irritum recasura, nisi alicuius episcopi, aut ambitione ducti, aut imbecillis, animum pervicissent; qui proinde, et iuramentum de constitutione tuenda praestaret, et sacrilegas etiam manus ad consecrationes admoveret, ita, ut ad schisma inferendum nil amplius deesset. Hos inter aliorum malitia, et fraude devictos primum extitit Carolus episcopus Augustodunensis, constitutionis fautor acerrimus, alter fuit loannes loscph episcopus Liddae, tertius Ludovicus episcopus Aurelianensis, quartus Carolus episcopus Vivariensis, quintus cardinalis de Lomenie archiepiscopus Senonensis, ac perpauci secundi ordinis pastores infelicissimi. § 10. Ad cardinalem de Lomenie quod attinet, in datis ad Nos die 25 superioris novembris literis iuramentum abs se praestitum excusare con­ tendens, illud non esse habendum pro animi assensu affirmabat, seque valde in ancipiti esse praesefercbat, num electis manus imponere detrectaret (ut eousque abstinuerat), nec ne. Cum vero quammaxime interesset, ut episco­ porum nemo ad electorum consecrationem accederet, utpofe quae latiorem ad schisma communiret viam, e re visum est Nostram ad episcopos respon­ sionem, quae pene absoluta erat, tantisper intermittere, nullaque interposita mora die 23 februarii cardinali rescribere, demonstrando eidem tum senten­ Romani Pontifices 675 tiae suae errorem in praestito iureiurando, tum poenas, quae per canones infliguntur, et ad quas non sine animi Nostri aegritudine manus admovere cogeremur, eum cardinalitia etiam dignitate exuentes, nisi publicam offensio­ nem tempestiva, ac digna satisfactione retractaret. Quod vero ad illius dubium pertinebat de pseudo electis consecrandis nec ne, conceptis verbis ipsi prae­ cepimus, ne eo usque progrederetur, ut novos episcopos ob quamvis etiam causam necessitatis institueret, novosque Ecclesiae refractarios adjungeret; de iure enim agitur, quod unice spectat ad apostolicam Sedem iuxta Tri­ dentini Concilii sanctiones, 1 quodque arrogari sibi a nemine potest episcopo­ rum, aut metropolitanorum, quin Nos, illo, quo fungimur, apostolici officii munere declarare cogamur, schismaticos simul esse tam eos, qui confirmant, quam eos, qui confirmantur, nulliusque roboris futuros illos actus omnes ab utrisque prodituros. § 11. His peractis, quae supremi pastoralis officii Nostri ratio postulabat, resumendum per Nos fuit responsionis opus, quod iam laboriosius, ac diu­ turnius evaserat propter multiplices, quae se mutuo subinde exceperant, novi­ tates: illudque, Deo adiuvante, absolvere ita valuimus, ut omnibus articulis ad examen revocatis, neminem prorsus lateret, novam cleri constitutionem ex Nostro, et apostolicae huius Sedis iudicio, quod Gallicani episcopi a Nobis exquisierant, quodque Galliarum catholici peroptabant, ex principiis coale­ scere ab haeresi profectis, adeoque in pluribus decretis haereticam esse, et catholico dogmati adversantem, in aliis vero sacrilegam, schismaticam, iura primatus, et Ecclesiae evertentem, disciplinae, cum veteri tum novae con­ trariam, non alio denique consilio excogitatam atque vulgatam, nisi ad catho­ licam religionem prorsus abolendam. Ad hanc enim unam profitendam libertas omnis adimitur, legitimi pastores submoventur, bona occupantur; dum reli­ quarum sectarum homines in sua libertate, bonorumque possessione con­ quiescunt. Quamvis haec omnia luculenter demonstravimus, a mansuetudinis tamen via minime recedentes declaravimus, Nos hactenus continuisse, ne abscissos ab Ecclesia catholica auctores male ominatae constitutionis civilis cleri declararemus, sed una simul illud repetere debuimus, quod nisi quisque errores, a Nobis iam patefactos, detestetur, (quemadmodum haec sancta Sedes in huiusmodi casibus peragere semper consuevit) cogeremur inviti eos omnes schismaticos declarare, qui vel essent huiusce constitutionis auctores, vel eidem iuramento adhaererent, qui in novos pastores praeficerentur, qui electos consecrarent, et qui ab illis consecrarentur: illi enim, quicumque essent, legi­ tima missione, et Ecclesiae communione carerent. § 12. Quemadmodum autem, salvo dogmate, et salva universali Ecclesiae disciplina, ita animo comparati sumus, ut inclytae Galliarum nationi, quoad­ usque licet, obsecundemus, sic cardinalium, hac de causa advocatorum con­ silium secuti, et ea repetentes, quae christianissimo regi per Nostras literas iam significaveramus, hortati sumus episcopos, ut ii, quorum oculis res ipsae obversantur, Nobis desuper agendi rationem quamdam exhiberent, si inveniri fortasse poterit, a catholico dogmate, disciplinaque universali minime dis1 Sess. XXIII, de ordine, can. 8; sess. XXIV, de ref, c. 1. 676 Ro/nani Pontifices sentaneam, in Nostram deliberationem, atque examen adducendam. Hos ipsos animi Nostri sensus significavimus carissimo in Christo filio Nostro regi christanissimo, ad quem misimus etiam Nostrae ad episcopos responsionis exemplum, eumque hortati in Domino sumus, ut in consilium adhibitis sapientioribus episcopis, magis aptam medicinam afferret morbo, qui e regia etiam auctoritate profluxit, et eum denique certiorem effecimus, Nos in illos, qui errori pervicaces, haerebunt, ex debito pastorali officio ea praestituros, quae in eadem necessitate positi decessores Nostri praestiterunt. § 13. Utraeque literae Nostrae ad regem, et ad episcopos datae dic lOmartii extraordinario cursori traditae sunt, qui insequenli mox die discessit. Iterum die 15 eiusdem mensis, adveniente huc ex Gallia cursore ordinario, allatum ad Nos undique est, die 24 februarii Lutetiae Parisiorum fuisse schi­ smati culmen impositum. Illa enim die Augustodunensis episcopus, iam periurii crimine infectus, et reus defectionis ob dimissam auctoritate propria, et coram laicis ecclesiam, capituloque suo, omni commendationum laude digno, longe absimilis coniunctus est Babylonis, et Liddae episcopis; quorum primus a Nobis pallii decoratus honore, et vitae quoque auctus subsidiis, dignum se successorem exhibuit alterius Babylonis episcopi, scilicet Dominici Variet, hominis propter schisma Ultraiectensis ecclesiae satis noti; alter vero periurii item reus, in odium iam, et detestationem bonorum inciderat, eo quod a recta episcopi, capitulique Basileensis ecclesiae, cuius ille est suffraganeus, doctrina dissideret. Illa igitur die episcopus Augustodunensis, cooperantibus duobus hisce episcopis, ausus est in ecclesia presbyterorum Oratorii, irrequisito ordinario, sacrilegas manus imponere Aloisio Alexandro Expilly, et Claudio Eustachio Francisco Marolles sine ullo apostolicae Sedis mandato, omisso iurarnento obedientiae pontifici debitae, posthabito examine, et fidei confes, sione praescripta in pontificali Romano, in omnibus universi orbis ecclesiis servando, cunctisque praeterea legibus neglectis, violatis, pessumdatis; licet ignorare non posset, horum primum minus rite electum fuisse episcopum Corisopitensem contra Corisopitensis capituli iteratas, et graves obtestationes, et alterum multo minus rite fuisse episcopum ecclesiae Suessionensi datum, quae legitimum pastorem suum vivurn atque incolumem habet ven. Fratrem Henricum losephum Claudium de Bourdeilles, qui proinde officii sui partes esse putavit, acriter in actum tantae profanationis invehere, promptaque allata ope suae dioecesi consulere, quemadmodum eiusdem literae insequenti mox die 25 in vulgus editae ipsum fecisse testantur. § 14. Allatum etiam eodem tempore ad Nos est, nominatum Liddae epi­ scopum primum crimen novo crimine cumulasse. Die enim 27 eiusdem mensis februarii, sibi novis pseudo episcopis Expilly, et Marolles in socios adiunctis, ausus fuerat in eadem ecclesia sacrilege consecrare in episcopum Aquensem parochum Saurine, quamvis haec etiam ecclesia optimo suo pastore ven. fratre Carolo Augusto Lequien laeta gaudeat, et perfruatur. Ex quo evenit fortasse, ut idem Liddae episcopus loannes foseph Gobel ad ecclesiam Parisiensem, vivo adhuc archiepiscopo, electus fuerit exemplo Ischyrae, qui ad compen­ sationem sceleris obsequiique praestiti in accusando, et e sua sede exturbando s. Athanasio, fuit in conciliabulo Tyri episcopus eiusdem civitatis renunciatus. Romani Pontifices 677 § 15. Molesti hi quidem tristesque nuncii incredibili animum Nostrum dolore, ac moerore oppresserunt. Sed spe in Deum erecti cogi iterum iussimus die 17 mensis martii eamdem cardinalium congregationem, quae Nobis, sicut alias, in re tam gravis momenti suam sententiam expromeret. Dumque in eo versabamur, ut deliberationem exequeremur cum consilio cardinalium susceptam, ecce alius istius regni tabellarius die 21 dicti mensis ad Nos defert, Liddae episcopum, nequiorem etiam effectum, ab pseudo-episcopis Expilly, et Saurine sociatum die 6 eiusdem mensis in eadem ecclesia, eademque sacrilega manu consecrasse parochum Massieu, unum ex deputatis Gallicani conventus in episcopum Bellovacensem, parochum Lindet alterum item ex deputatis in episcopum Ebroicensem, parochum Laurent alterum pariter ex deputatis in episcopum Molinensem, et parochum Heraudin in episcopum Castri Rufi; idque praestare ausum fuisse, tametsi duae priores ex his ecclesiis suos habeant pastores legitimos, et reliquae duae nondum fuerint apostolica auctoritate in sedes episcopales erectae. Quale autem iudicium fieri de iis debeat, qui eligi se consecrarique permittunt ad illas ecclesias, quae a suis adhuc reguntur, atque administrantur episcopis, inultis ante Nos annis a s. Leone egregie declaratum est: scribens enim luliano episcopo Coensi adversus Theodosium quemdam, qui in sedem Juvenalis episcopi viventis invaserat, Qualis autem sit (inquit cap. IV), qui in lôcum episcopi viventis obrepsit, ex ipsa qualitate facti non potest dubitari ; nec ambigendum est, eum esse perversum, quem impugnatores fidei dilexerunt. § 16. Et re quidem vera quam merito abhorruerit semper Ecclesia ab illis, qui a laicorum turba, et colluvione eliguntur, quique eodem, atque eli­ gentes, falsarum opinionum morbo laborant, satis superque demonstrat delata per euindein tabellarium ad Nos pastoralis epistola, quam pseudo-episcopus Expilly ad imperitiorum deceptionem die 25 februarii edendam curavit, non alio sane consilio, nisi ut inconsutilem Christi vestem abscinderet. Hic enim primo juramentis, periuriis scilicet, quibus se adstrinxit, commemoratis, omnia complectitur fundamenta Gallicae constitutionis, quam fere de verbo ad ver­ bum excribit, et sententiis ipsius conventus inhaerens ad probandum aggre­ ditur, per constitutionem huiusmodi nihil de dogmate detrahi: sed disciplinae tantum meliorem formam induci, eamque ad priorum saeculorum puritatem converti in ea praesertim parte, in qua populo electiones, amoto clero, et métropolitains institutiones, consecrationesque redduntur, solis hoc loco prio­ ribus Gallici conventus decretis in medium adductis. Utque melius fortasse fucum imperitioribus faciat, literas memoratas die 18 novembris 1790 ad Nos datas, perinde ac si cum apostolica hac Sede communione teneatur; deindeque ad singulos dioecesis ordines sermonem convertens hortatur, monetque omnes, ut se tamquam legitimum pastorem excipiant et constitutionem ultro amplectantur. § 17. Vae misero! Missis per Nos consulto iis, quae ad civile regimen pertinent, qua ille temeritate defendendam suscipit constitutionem, super ecclesiasticis rebus versantem, quam omnes fere Gallicanae Ecclesiae episcopi, aliique plures ecclesiastici viri improbarunt, ac refutarunt, uti dogmati adver­ santem, et a communi disciplina abhorrentem, praesertim in electionibus, et 678 Homan i Pontifices consecrationibus episcoporum ? Hanc sane veritatem, quae incurrit in oculos, ne ipse quidem dissimulare potuisset aut obtegere, nisi data opera praeleriisset silentio, quae postremo in conventu Gallicano absurdiora decreta pro­ dierunt; ista enim praeter alias improbitates eo progressa etiam sunt, ut ius instituendi, confirmandique tribuerent cuicumque episcopo pro directorii arbitrio, ac voluntate. § 18. Perlegat infelix iste, qui adeo longe in via perditionis processit, Nostram ad episcopos Galliarurn responsionem, qua omnium suae epistolae errorum monstra praevia confutatione prostravimus, et, quam odit veritatem, in singulis articulis manifeste elucentem deprehendet Sciat interea, sc sibi sententiam dixisse. Si enim verum est, iuxta veterem disciplinam, ex canone Nicaeno, quem is in medium adducit, profluentem, opus omnino esse, ut electus ad legitimum titulum nanciscendum per metropolitanum suum confirmaretur; quod quidem metropolitanorum ius a Sedis apostolicae iure manabat, qui fieri poterit, ut canonice, et legitime immissum se putet Expilly, dum con­ secrationem suam non archiepiscopo Turonensi, cuius suffraganea est Corisopitensis ecclesia, sed aliis episcopis referre debet acceptam ? Hi enim cum ad alienas provincias pertineant, si sacrilego ausu ordinem potuerunt eidem conferre, nequiverunt profecto jurisdictionem, qua ipsi quoque iuxta omnium aetatum disciplinam destituuntur omnino. Haec porro iurisdictionis confe­ rendae potestas ex nova disciplina a pluribus saeculis iam recepta, a con­ ciliis generalibus, et ab ipsis concordatis confirmata, ne ad metropolitanos quidem potest ullo modo attinere, utpote quae illuc reversa, unde discesserat, unice residet penes apostolicam Sedem; ita ut hodie Romanus Pontifex ex muneris sui officio pastores singulis ecclesiis praeficiat, ut verbis utamur Concilii Tridentini, sess. 24, cap. I, de reformat., adeoque legitima conse­ cratio nulla fiat in Ecclesia catholica universa, nisi ex apostolicae Sedis mandato. ■ . § 19. Tantum vero abest, ut literae ad Nos datae eum adiuvent, ut magis reum efficiant, et nequeant schisrnaticam notam effugere, illae enim nonnisi simulatam quamdam imaginem praeseferentes communionis Nobiscum ineundae, ne verbum quidem faciunt de confirmatione per Nos obti­ nenda, et illegitimam tantum Nobis electionem significant, ut Gallicanorum decretorum verba iubebant. Hinc Nos decessorum Nostrorum exempla secuti minime illis duximus rescribendum, sed serio illum commonefieri manda­ vimus, ne ulterius progredi niteretur, quemadmodum sperabamus futurum. Etenim fuit etiam hac de re ab Rhedonensi episcopo sponte monitus, dum is, quam sibi enixe flagitabat, institutionem, confirmationemque negavit. Quapropter loco illum suscipiendi tamquam pastorem, debet populus cum horrore tamquam invasorem reiicere: invasorem inquimus, qui quam verita­ tem agnoscere debebat, profiteri neglexit, qui mentito abuti coepit pastoris officio, qui denique eo arrogantiae devenit, ut in fine pastoralis epistolae quadragesimale ecclesiastici praecepti vinculum laxare non dubitaverit, ita ut imitator diaboli fuerit, et in veritate non steterit, male utens specie pervasi honoris, et nominis ; quemadmodum de simili invasore a s. Leone Magno dictum est scribente ad quosdam Aegypti episcopos. Romani Pontifices 679 § 20. Videntes itaque Nos cx multiplici tot criminum sene, per Galliarurn regnum tam bene de religione meritum, et adeo Nobis carum, magis magisque schisma invehi atque amplificari, videntesque hanc ipsam ob causam novos in dies tam primi, quam secundi ordinis pastores undique eligi, et ministros legitimos de suo loco deiici, atque exturbari, eorumque vice rapaces lupos subrogari, non possumus equidem tam lacrimabili rerum aspectu non com­ moveri. Ut igitur gliscenti schismati primo quoque tempore obicem oppo­ namus, ut ad officia revocentur errantes, ut boni perstent in proposito, utque religio in florentissimo isto regno servetur, Nos consiliis inhaerentes vene­ rabilium fratrum Nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalium, et votis obsecundantes totius episcopalis coetus ecclesiae Gallicanae, Nostrorumque praedecessorum exempla imitantes, apostolica, qua utimur, potestate tenore praesentium in primis edicimus, ut quotquot sunt Sanctae Romanae Ecclesiae cardinales, archiepiscopi, episcopi, abbates, vicarii, canonici, parochi, presby­ teri, cunctique ecclesiasticae militiae adscript!, sive saeculares, sive regulares, qui civicum juramentum pure, et simpliciter, prout a conventu national! prae­ scriptum fuit, emiserunt, errorum omnium venenatum fontem, et originem, catholicaeque Gallicanae ecclesiae moeroris praecipuam causam, nisi intra quadraginta dies, ab hac die numerandos, huiusmodi iuramentum retracta­ verint, a cuiuscunque ordinis exercitio sint suspensi, et irregularitati obnoxii, si ordines exercuerint. § 21. Insuper peculiariter declaramus, electiones praedictorum Expilly, Marolles, Saurine, Massieu, Lindet, Laurent, Heraudin, et Gobel in episcopos Corisopitensem,Suessionensem, Aquensem, Bellovacensem, Ebroicensem, Molinensem, Castri Rufi, et Parisiensem illegitimas, sacrilegas, et prorsus nullas fuisse, et esse, prout eas rescindimus, delemus, abrogamus una cum asser­ torum episcopatuum Molinensis, Castri Rufi, et aliorum nova erectione. § 22. Declaramus item ac decernimus, nefarias eorumdem consecrationes fuisse, et esse omnino illicitas, illegitimas, sacrilegas, ac factas contra sacrorum canonum sanctiones; ac proinde eosdem temere, nulloque iure electos omni ecclesiastica, et spirituali jurisdictione pro animarum regimine carere, atque illicite consecratos ab omni exercitio episcopalis ordinis esse suspensos. § 23. Pariter declaramus, etiam suspensos esse ab omni exercitio epi­ scopalis ordinis Carolum episcopum Augustodunensem, loannem Baptistam episcopum Babylonis, et loannem losephum episcopum Liddae sacrilegos consecratores, seu adsistentes; et suspensos, pariter esse ab exercitio sacer­ dotalis, seu cuiuscumque alterius ordinis eos omnes, qui in exeerandis huius­ modi consecrationibus opem, operam, consensum, et consilium praestiterunt. § 24. Mandamus propterea, districteque interdicimus memorato Expilly, aliisque perperam electis, et illicite consecratis sub eadem suspensionis poena, ne audeant episcopalem jurisdictionem, aliamve ullam pro animarum regimine auctoritatem, quam numquam sunt consequuti, sibi arrogare, vel pro susci­ piendis ordinibus dimissorias literas dare, pastores, vicarios, missionaries, deservitores, functionaries, ministros, aut alios, quocumque nomine nuncu­ pentur, ad animarum curam, et sacramentorum administrationem, quovis etiam necessitatis praetextu constituere, deputare, ac confirmare, nec non alia agere, 680 'If Romani Pontifices decernere, et constituere, sive seorsim, sive coniunctim in modum conciliabull in rebus ad ecclesiasticam jurisdictionem pertinentibus; declarantes,ac palam edicentes, tam literas dimissoriales, et deputationes, seu confirmatio­ nes, si quae datae factaeque sint, aut in posterum dari fierique confingat, quam alia acta omnia, quae temerario ausu fierent, cum omnibus inde secutis, irrita prorsus esse ac nullius roboris, et momenti. § 25. Aeque mandamus, ct sub simili suspensionis poena inhibemus tam consecratis, quam consecratoribus praedictis, ne audeant illicite sacramen­ tum confirmationis, aut ordinis conferre, aut quocumque modo ordinem epi­ scopalem, a quo suspensi sunt, exercere, ac proinde qui ab ipsis fuerint ecclesiasticis ordinibus initiati, noverint suspensionis vinculo se obstrictos, et si susceptos ordines exercuerint, irregularitati etiam fore obnoxios. § 26. Ad praecavenda autem maiora mala tenore, et auctoritate paribus decernimus, et declaramus, alias omnes electiones ad Galliarum ecclesias cathédrales, et parochiales cum vacuas, tum multo magis plenas, cum veteris, tum fortius novae, et illegitimae erectionis ad formam memoratae constitu­ tionis cleri a municipalium districtuum electoribus usquemodo peractas, quas volumus pro expressis haberi, et quotquot peragentur, irritas, illegitimas, sacrilegas, ct prorsus nullas fuisse, esse, et fore, easque per praesentes, et nunc pro tunc rescindimus, delemus, abrogamus: declarantes idcirco, eosdem perperam, nulloque iure electos, aliosque simili modo eligendos ad ecclesias tam cathédrales, quam parochiales omni ecclesiastica, et spirituali jurisdi­ ctione pro animarum regimine carere, atque episcopos illicite hactenus con­ secratos, quos pariter pro nominatis haberi volumus, et imposterum conse­ crandos ab omni exercitio episcopalis ordinis, et parochos nulliter institutos, et instituendos a sacerdotali ministerio esse, et fore suspensos; adeoque districte interdicimus, tam electis, et forsan eligendis in episcopos, ne a quo­ cumque sive metropolitan©, sive episcopo ordinem, seu consecrationem epi­ scopalem suscipere audeant, quam ipsis pseudo-episcopis, corumque sacrilegis consecratoribus, et aliis omnibus archiepiscopis, et episcopis, ne eosdem I frustra electos, et eligendos consecrare quovis sub praetextu, et colore prae­ sumant; praecipientes insuper dictis electis, et eligendis, sive in episcopos, sive in parochos, ne ullo modo se pro archiepiscopis, sive episcopis, sive parochis, seu vicariis gerant, aut cuiusvis cathedralis, sive parochialis eccle­ siae titulo se nominent, et ne jurisdictionem ullam, proque animarum regi­ mine auctoritatem, facultatemque sibi arrogent sub poena suspensionis, et nullitatis, a qua quidem suspensionis poena nemo ex hactenus nominatis poterit umquam liberari, nisi per Nos ipsos, aut per eos, quos apostolica Sedes delegant. § 27. Qua maiori uti Nobis licuit benignitate, declaravimus huc usque canonicas poenas inflictas, ut mala hactenus perpetrata emendentur, utque imposterum ne latius dimanent, impediatur. Nos in Domino confidimus futu­ rum, ut consecrantes, ut tam cathedralium, quam parochialium ecclesiarum invasores, ut auctores, fautoresque omnes editae constitutionis suum agno­ scant errorem, ac poenitentia ducti ad ovile regrediantur, unde non sine machinatione, et insidiis avulsi sunt. Eos itaque Nos paternis verbis compel· Romani Pontifices 681 lantes horiamur etiam atque etiam, et obsecramus in Domino, ut a ministerio se abdicent, ut a perditionis via, in quam se dederunt praecipites pedem referant, et ut nunquam committant, per homines philosophia saeculi huius imbutos ea m vulgus diffundi doctrinarum monstra, quae Christi institutioni, traditionique patrum, et Ecclesiae regulis adversantur. Quandoquidem si fiet umquam, ut Noster hic mitis agendi modus, et Nostrae paternae monitiones, quod Deus avertat, in irritum sint recasurae, sciant Nostrae mentis non esse, illos a gravioribus iis poenis liberare, quibus per canones subjiciuntur; sibique certo persuadeant se per Nos anathemati subiectum iri, Nosque illos ana­ themate perculsos Ecclesiae universae denunciaturos, tanquam schismaticos, a communione Ecclesiae, Nostraque segregatos. Maxime enim conveniens est < ut quisque in insipientiae suae luto iacere delegerit, statuta permaneant, «et cum eis habeat sortem, quorum est secutus errorem; ita nos edocente « Magno Leone praedecessore Nostro in epistola ad lulianum episcopum • Coensem ». § 28. Vos nunc alloquimur, venerabiles fratres, qui, paucis exceptis, vestrorum erga gregem officiorum munera probe agnovistis, eaque, humanis rationibus sepositis, palam professi estis, ibique curas, ac labores maiores impendi oportere existimastis, ubi maiora pericula ingruebant; vobisque apta­ mus elogium, quo laudatus Leo Magnus cumulavit episcopos ex Aegypto Catholicos apud Constantinopolim constitutos: « Licet laboribus dilectionis «vestrae, quos pro-observantia catholicae fidei suscepistis, toto corde com« patiar, et ea, quae vobis ab haereticis illata sunt, non aliter accipiam, quam • si ipse pertulerim, intelligo tamen magis esse gaudii, quam moeroris, quod, « confortante vos Domino lesu Christo, in evangelica apostolicaque doctrina « insuperabiles perstitistis. Et cum vos inimici fidei Christianae ab ecclesiarum « sede divellerent, maluistis peregrinationis iniuriam pati, quam ulla impietatis « ipsorum contagione violari ». Equidem vos intuentes, non possumus con­ solatione non affici, vosque, ut in proposito perstetis, non vehementer hortari. Ad memoriam itaque vestram revocamus spiritualis illius conjugii nexum, quo ecclesiis vestris adstricti estis, quodque nonnisi morte, aut apostolica Nostra potest auctoritate iuxta canonicam formam dissolvi; iis ergo adhae­ rescite, neque illas unquam derelinquite luporum rapacium arbitrio, adver­ sus quorum insidias vos iam sancto ardore aestuantes, et vocem extulistis, et legitimae auctoritatis munia obire non dubitastis. § 29. Ad vos deinde sermonem convertimus, dilecti filii, spectabilium capitulorum canonici, qui vestris archiepiscopis, et episcopis ita, ut decet, subiecti, quique tanquam plura membra cum capite colligata unum eccle­ siasticorum corpus efficitis, quod a civili nequit potestate solvi, aut everti. Vos itidem, qui tanta cum laude estis egregia vestrorum praesulum exempla secuti, e recta, in qua inceditis, via nunquam deflectite; nec unquam item committite, ut quisquam mentitis exuviis episcoporum, aut vicariorum indutus regimen vestrarum ecclesiarum arripiat. Illae enim, si suo pastore viduatae remaneant, ad vos unice pertinebunt, quidquid contra vos frustra novae quaedam molitiones effecerint. Una ergo animorum, et consiliorum conjun­ ctione omnem a vobis invasionem, et schisma,quam longissime potestis, arcete. 682 Romani Pontifices Romani Pontifices § 30. Vos etiam affamur, dilecti filii, parochi, et pastores secundi ordini;, qui et plurimi numero, et virtute constantes vestro munere estis perfuncti illorum ex vestris collegis omnino dissimiles, qui aut infirmitate devicti, aut ambitionis aestu correpti se manciparunt errori, quique per Nos moniti, mature, ut speramus, ad officia convolabunt: fortes incoepto operi insistite, ac mementote, quam a vestris legitimis episcopis institutionem accepistis,eam nonnisi ab iisdem adimi vobis posse, ita ut licet per civilem potestatem e gradu vestro deiecti, et expulsi, semper futuri sitis pastores legitimi, vestro munere adstricti, quantum in vobis erit, ad fures arcendos, qui in vestrum locum subingredi enituntur non alio consilio, nisi ut animas perdant vestrae curae concreditas, et de quarum salute eritis rationem reddituri. § 31. Vos item alloquimur, dilecti filii, sacerdotes, aliique Gallicani cleri ministri, qui in sortem Domini vocati debetis vestris legitimis pastoribus adhaerere, et esse in fide, ac doctrina constantes, quibus nihil esse debet antiquius, quam ut sacrilegos invasores vitetis, ac reprobetis. § 32. Vos tandem in Domino obtestamur, dilecti filii catholici, qui in regno Galliarum, estis universi, vobisque religionem, ac fidem patrum vestro­ rum commemorantes intimo cordis affectu suademus, ne ab illa secedatis, quippe quae una est, ac vera religio, quae et vitam aeternam largitur, et civiles etiam societates sospitat, atque fortunat. Cavete diligenter, ne aures praebeatis insidiosis vocibus philosophiae saeculi huius, quae mortem parant; et invasores omnes, sive archiepiscopi, sive episcopi, sive parochi appellen­ tur, ita devitate, ut nihil cum illis sit vobis commune, praesertim in divinis, auscultantes assidue legitimorum voces pastorum, qui vivunt adhuc, quique vobis canonice praeficientur imposterum ; uno denique verbo Nobisadhaerete: nemo enim in Ecclesia Christi potest esse, nisi capiti ipsius visibili uniatur, et in cathedra Petri solidetur. Utque omnes vehementius ad sua munera obeunda excitentur, Nos a Patre coelesti spiritum consilii, veritatis, et constantiae in vos implorantes, in paternae dilectionis pignus vobis, dilecti filii Nostri, venerabiles fratres, ac dilecti filii, apostolicam benedictionem peraman ter impertim u r. [Bull. Rom. Cont., tom. 9, p. 11-19]. 475. Pius VI, const. Auctorem fidei, 28 aug. 1794, prop. Synodi Pistoricn., damn. § 1. Auctorem fidei, et consummatorem lesum aspicientes nos iubet apo­ stolus 1 sedulo recogitare qualem, quantamque ille substinuit a peccatoribus adversum semetipsum contradictionem, ut ne laboribus, et periculis defati­ gati deficiamus aliquando animis nostris, peneque concidamus. Hac saluber» rima cogitatione muniri nos, ac refici tum maxime necessum est, cum ad ver­ 1 Ad Hebr., 12. 683 sus corpus ipsummet Christi, quod est Ecclesia, 1 dirae istius, nec umquam desiturae coniurationis aestus acrius exardescit: ut a Domino confortati, et in potentia virtutis eius, scuto fidei protecti resistere possimus in die malo, et omnia tela iniquissimi ignea extinguere. 2 In hoc sane motu temporum, in hac rerum perturbatissima conversione gravis est quidem bonis omnibus contra omnes cuiusque generis Christiani nominis hostes colluctatio subeunda: gravior Nobis quibus pro credita pastorali Nostrae sollicitudini gregis totius cura, et moderatione, maior cunctis, Christianae religionis zelus incumbit. 3 Verum in hac ipsa oneris gravitate, quae humeris nostris imposita est, por­ tandi onera omnium, qui gravantur, quo magis conscii Nobis sumus infir­ mitatis Nostrae, eo firmiorem in spem erigit Nos, et sublevat apostolici huiusce muneris in persona beati Petri divinitus instituta ratio, ut qui semel tradita sibi a Christo ecclesiae gubernacula numquam derelictus erat, ipse apostolicae gubernationis onera in illis portare non desineret, quos ei Deus protegendos perpetua successione, ac tuendos haeredes dedisset. § 2. Et in hisce quidem aerumnis quae undique circumstant, ad caeterarum molestiarum velut cumulum accessit, ut unde oportuerat Nos gau­ dere, maiorem inde tristitiam hauriremus. Quippe cum aliquis sacrosanctae Ecclesiae Dei praepositus sub sacerdotis nomine ipsum Christi populum a tramite veritatis in praeceps deviae persuasionis avertit, et hoc in amplis­ sima urbe, tam plane est geminanda lamentatio, et maior sollicitudo adhi­ benda. 4 § 3. Fuit sane non in ultimis terris, verum in media luce Italiae, sub oculis urbis, et prope apostolorum limina; fuit episcopus duplicis sedis honore insignis (Scipio de Riccis antea episcopus Pistoriensis et Pratensis), quem ad Nos pro pastorali munere suscipiendo accedentem paterna chari­ tate complexi sumus: qui vicissim Nobis, atque huic apostolicae Sedi in ipso sacrae suae ordinationis ritu debitam fidem, et obedientiam solemnis iurisiurandi religione obstrinxit. Atque is ipse non longo intervallo posteaquam a complexu Nostro cum osculo pacis dimissus ad commissas sibi plebes accessit, coacervatorum perversae sapientiae magistrorum fraudibus circumventus eo coepit intendere, ut quam superiores antistites ex ecclesia­ stica regula laudabilem, et pacatam Christianae institutionis formam iam pridem invexerant, ac pene defixerant, non ille pro eo ac debebat, tueretur, coleret, perficeret, sed contra per speciem fictae reformationis importunis inducendis novitatibus perturbaret, convelleret, funditus everteret. § 4. Quin etiam cum et hortatu Nostro ad synodum dioecesanam ani­ mum adiunxisset, praefracta cius in suo sensu pertinacia effectum est, ut unde remedium aliquod vulnerum petendum erat, inde gravior pernicies enasceretur. Sane postquam synodus haec Pistoriensis e latebris erupit, in quibus aliquandiu abdita delituit, nemo fuit de summa religione pie, sapien1 ’ ’ 4 Ad Coloss., I. Ad Ephes., 6. S. Siricius ad Himerium Tarrac., epist. 1, apud Coust. - Cf. N. 15. S. Coelest. I, ep. 12, apud Coust. 6^4 Romani Pontifices terque sentiens, qui non continuo adverterit, hoc fuisse auctorum consilium, ut quae antea per multiplices libellos pravarum doctrinarum semina span *' rant, ea in unum velut corpus compingerent, proscriptos dudum errores exsuscitarent, apostolicis, quibus proscripti sunt, decretis fidem, auctoritatem· que derogarent. § 5. Quae cum cerneremus, quo graviora sunt per se se, tanto impensius pastoralis Nostrae sollicitudinis opem efflagitare, mentem convertere non distulimus ad ea capienda consilia, quae surgenti malo vel sanando, vel com primendo accommodatiora viderentur. Atque in primis sapientis moniti me­ mores Praedecessoris Nostri beati Zosimi, 1 ea quae magna sunt, magwn pondus examinis desiderare, synodum ab episcopo editam primum quatuor episcopis, aliisque adiunctis e clero saeculari theologis examinandam com· misimus, tum et plurium S. R. E. cardinalium, aliorumque episcoporum con­ gregationem deputavimus, qui totam actorum seriem diligenter perpenderent, loca inter se dissita conferrent, excerptas sententias discuterent, quorum suifragia coram Nobis voce, et scripto edita excepimus: qui et synodum unii verse reprobandam, et plurimas inde collectas propositiones, alias quidem per se se, alias attenta sententiarum connexione plus minusve acribus censu­ ris perstringendas censuerunt: quorum auditis perpensisque animadversioni­ bus, illud quoque Nobis curae fuit, ut selecta ex tota synodo praecipui quaedam pravarum doctrinarum capita, ad quae potissimum fusae per syno­ dum reprobandae sententiae directe vel indirecte referuntur, in certum dcin ceps ordinem redigerentur, eisdemque sua cuique peculiaris censura subji­ ceretur. § 6. Ne vero ex hac ipsa tametsi accuratissime peracta sive locorum collatione, sive sententiarum disquisitione, pervicaces homines obtrectandi occasionem arriperent, ut huic forte iam paratae calumniae obviam iretur, sapienti consilio uti statuimus, quod in emergentibus huiusmodi periculosis, noxiisve novitatibus reprimendis plures Nostri sanctissimi Praedecessores, tum et gravissimi antistites, ac generales etiam synodi rite, cauteque adhi­ bitum, illustribus exemplis testatum, commendatumque reliquissent. Norant illi versutam novatorum fallendi artem, qui catholicarum aurium offensionem veriti, captionum suarum laqueos persaepe student subdolis verborum invo­ lucris obtegere, ut inter discrimina sensuum 2 latens error lenius influat in animos, fiatque ut corrupta per brevissimam adjectionem, aut commutatio­ nem veritate sententiae, confessio quae salutem operabatur, subtili quodam transitu vergat in mortem. Atque haec quidem involuta, fallax disserendi ratio, cum in omni orationis genere vitiosa est, tum in synodo minime ferenda, cuius est haec laus praecipua, eam in docendo dilucidam conse­ ctari dicendi rationem, quae nullum offensionis periculum relinquat. Quo in genere proinde si quid peccatum sit, hac nequeat, quae afferri solet, sub­ dola excusatione defendi, quod quae alicubi durius dicta exciderint, ca locis aliis planius explicata, aut etiam correcta reperiantur, quasi procax isthaec 1 S. Zosimus, ep. 2, ap. Coust. 1 S. Leo M., ep. 129, edit. Beller. Romani Pontiflets 685 affirmandi, et negandi, ac securn pro libito pugnandi licentia, quae fraudu­ lenta semper fuit novatorum astutia ad circumventionem erroris, non potius ad prodendum, quam ad excusandum errorem valeret: aut quasi rudibus praesertim, qui in hanc ve! illam forte inciderint partem synodi vulgari lin­ gua omnibus expositae, praesto semper essent alia, quae inspicienda forent, dispersa loca, aut his etiam inspectis satis cuique facultatis suppeteret ad ea sic per se se componenda, ut, quemadmodum perperam isti effutiunt, erroris omne periculum effugere valerent. Exitiosissimum profecto insinuandi erroris artificium, quod in Constantinopolitani antistitis Nestorii literis iam olim sapienter detectum gravissima reprehensione Praedecessor Noster Coelestinus1 coarguit; quibus nempe in literis vestigatus veterator ille, deprehensus, et tentus, suo se multiloquio labefaciens, dum vera involvens obscuris, rursus utraque confundens vel confiteretur negata, vel niteretur negare confessa. Ad quas depellendas insidias nimium saepe omni aetate renovatas non alia potior via inita est, quam ut iis exponendis sententiis, quae sub latibulo ambiguitatis periculosam,suspiciosamque involvunt discrepantiam sensuum, perversa signi­ ficatio notaretur, cui subesset error, quem catholica sententia reprobaret. § 7. Quam et Nos moderationis plenam rationem eo libentius amplexi sumus, quo magis ad reconciliandos animos, et ad unitatem spiritus, in vinculo pacis adducendos (quod favente Deo in pluribus gaudemus iam feliciter evenisse), magno fore adiumento prospeximus, providere primum, ne pertinacibus, si qui supererunt, quod Deus avertat, synodi sectatoribus integrum sit posthac ad novas turbas ciendas, iustae suae damnationis con­ sortes veluti ac socias sibi adsciscere scholas catholicas, quas invitas plane ac repugnantes, per detortam quamdam affinium vocabulorum similitudinem in expressa, quam illae testantur sententiarum dissimilitudine, in partes suas pertrahere nituntur. Deinde si quos imprudentes aliqua fefellit adhuc ppaeconcepta mitior opinio de synodo, his etiam omnis conquerendi locus prae­ cludatur, qui si recte sapiunt, ut videri volunt, aegre ferre nequeant doctri­ nas damnari sic denotatas, quae errores praeseferant, a quibus ipsi profi­ tentur se longissime abesse. § 8. Nec dum tamen satis ex animo lenitati nostrae factum putavimus, seu verius charitati, quae urget Nos erga fratrem nostrum, cui omni ope volumus, si adhuc possumus, subvenire.2 Charitas nempe illa urget Nos, qua inductus Praedecessor Noster Coelestinus 3 etiam contra fas. seu maiori quam fas esse videretur, patientia sacerdotes corrigendos expectare non abnuebat. Magis enim cum Augustino, Milevitanisque patribus volumus, et optamus homines prava docentes pastorali cura in Ecclesia sanari, quam desperata salute ex illa resecari, si necessitas nulla compellat. 4 § 9. Quam ad rem, ne quod genus officii ad lucrandum fratrem prae­ termissum videretur, praefatum episcopum, antequam ad ulteriora progrede- * » ’ ♦ S. Coelestinus, ep. 13, n. 2, ap. Coust. S. Coelest., ep. 12, ad populum C. P., n. 8, ap. Coust. Ep. 13, ad Nestor., n. 9. Ep. 176, n. 4, 178, n 2, edit. Maur. 686 remur, amantissimis literis ad eum iussu Nostro datis ad Nos acciendum duximus, polliciti fore, ut benevolo animo a Nobis exciperetur, nec vetare­ tur, quin, quae in rem suam facere sibi viderentur, libere, aperteque expro­ meret. Nec vero spes Nos omnis deseruerat fieri posse, ut siquidem animum illum docibilem afferret, quem ex apostoli sententia in episcopo maxime Augustinus 1 requirebat, cum simpliciter, et candide, omni remota concerta­ tione, et acerbitate recognoscenda ei proponerentur praecipua doctrinarum capita, quae visa essent maiori animadversione digna, tum facile sese colli­ gens non dubitaret, quae ambigue posita essent, in saniorem sensum expo nere, quaeve manifestam pravitatem praeseferrent, aperte repudiare: atque ita magna cum sui nominis existimatione, tum laetissima bonorum omnium gratulatione, pacatissima, qua fieri posset ratione orti in Ecclesia strepitus optatissima correctione comprimerentur. 2 § 10. Nunc vero cum ille oblato beneficio incommodae valetudinis nomine minus utendum sibi esse censuerit, differre iam non possumus, quin apostolico Nostro muneri satisfaciamus. Non unius tantummodo, alte riusve dioecesis periculum agitur: universalis Ecclesia quacumque novitati pulsatur.3 Undique iam pridem non expectatur modo, verum assiduis repe titis precibus efflagitatur supremae apostolicae Sedis iudicium. Absit, ut vox Petri in illa umquam Sede sua conticescat, in qua perpetuo vivens ille ac praesidens praestat quaerentibus fidei veritatem. 4 Tuta non est in talibus longior conniventia, quia tantumdem pene criminis est connivere in talibus, quanti est tam irreligiosa praedicare. 5* Abscidendum igitur tale vulnus, quo non unum membrum laeditur, sed totum corpus Ecclesiae sauciatur? Atque divina opitulante pietate providendum, ut amputatis dissensionibus fides catholica inviolata servetur, et his, qui prava defendunt, ab errore revocatis, Nostra auctoritate, quorum fides probata fuerit, muniantur. 7 § II. Implorato itaque cum assiduis nostris, tum et piorum Christifidelium privatis publicisque precibus, Spiritus Sancti lumine, omnibus plene et mature consideratis, complures ex actis et decretis memoratae synodi propo­ sitiones, doctrinas, sententias, sive expresse traditas, sive per ambiguitatem insinuatas, suis, ut praefatum est, cuique appositis notis, et censuris dam­ nandas, et reprobandas censuimus, prout hac Nostra perpetuo valitura con­ stitutione damnamus et reprobamus: Sunt autem quae sequuntur. 1 2 1 4 ’ * ’ Roman i Pontifices Romani Pontifices L 4, De Rapt. cant. Donat., c. 5, et I. 5, c. 26. S. Coelcst., ep. 16, num. 2, ap. Coust. Idem, ep. 21, ad episcopos Galliarum. S. Chrys., ep. ad Eutychem. S. Coelest., ep. 12, n. 2. Idem. ep. 11, Cyrillo, n 3. S. Leo M., ep. 23. Flaviano C. P., n. 2. 687 De obscuratione veritatum in Ecclesia. Ex decr. De grat., § 1. I. § 12. Propositio, quae asserit postremis hisce saeculis sparsam esse gene­ ralem obscurationem super veritates gravioris momenti, spectantes ad religio­ nem, et quae sunt basis fidei, et moralis doctrinae lesu Christi, Haeretica. De potestate communitati Ecclesiae attributa, ut per hanc pastoribus com­ municetur. Epist. Convoc. II. § 13. Propositio, quae statuit potestatem a Deo datam Ecclesiae, ut com­ municaretur pastoribus, qui sunt eius ministri pro salute animarum ; Sic intellecta, ut a communitate fidelium in pastores derivetur ecclesia­ stici ministerii, ac regiminis potestas, Haeretica. De capitis ministerialis denominatione Romano Pontifici at‘ributa. Decr. De fide, § 8. III. § 14. Insuper quae statuit Romanum Pontificem esset caput ministeriale; Sic explicata, ut Romanus Pontifex non a Christo in persona beati Petri, sed ab Ecclesia potestatem ministerii accipiat, qua velut Petri successor, verus Christi vicarius, ac totius Ecclesiae caput pollet in universa Ecclesia, Haeretica. De potestate Ecclesiae quo ad constituendam et sanciendam exteriorem disciplinam. Decr. De fide, §§ 13, 14. IV. § 15. Propositio affirmans, abusum fore auctoritatis Ecclesiae transfe­ rendo illam ultra limites doctrinae, ac morum, et eam extendendo ad res exteriores, et per vim exigendo id quoque pendet a persuasione, et corde, tum etiam, multo minus ad eam pertinere, exigere per vim exteriorem sublectionem suis decretis; Quatenus indeterminatis illis verbis extendendo ad res exteriores notet velut abusum auctoritatis Ecclesiae, usum eius potestatis acceptae a Deo, qua usi sunt et ipsimet apostoli in disciplina exteriore constituenda, et san­ cienda, Haeretica. 688 Romani Pontifices Romani Pontifices V. Qua parte insinuat, Ecclesiam non habere auctoritatem sublectionis suis decretis exigendae aliter quam per media, quae pendent a persuasione; Quatenus intendat Ecclesiam non habere collatam sibi a Deo potestatem non solum dirigendi per consilia, et suasiones, sed etiam iubendi per leges, ac devios, contumacesque exteriore iudicio, ac salubribus poenis coercendi, atque cogendi, Ex Bened. XIV. In Brevi Ad assiduas, anni 1755, primati, archiepiscopis, et episcopis regni Poloniae. 1 Inducens in systema alias damnatum ut haereticum. lura episcopis praeter fas attributa. Decr. De Ord., § 25. Ius perperam tributum inferioris ordinis sacerdotibus in decretis fidei, et disciplinae. Epist. convoc. IX. § 17. Doctrina, quae statuit, reformationem abusuum circa ecclesiasticam disciplinam in synodis dioecesanis ab episcopo, et parochis aequaliter pendere, ac stabiliri debere: ac sine libertate decisionis indebitam fore sublectionem suggestionibus, et iussionibus episcoporum, Falsa, temeraria, episcopalis auctoritatis laesiva, regiminis hierarchici subversiva, favens haeresi Arianae a Calvino innovatae. Ex ep. convoc., ex ep. ad vic. for., ex orat, ad syn., § 8, ex sess. 3. VI. § 16. Doctrina synodi, qua profitetur persuasum sibi esse, episcopum accepisse a Christo omnia iura necessaria pro bono regimine suae dioecesis; Perinde ac si ad bonum regimen cuiusque dioecesis necessariae non sint superiores ordinationes spectantes sive ad fidem, et mores, sive ad genera­ lem disciplinam, quarum ius est penes Summos Pontifices, et Concilia gene­ ralia pro universa Ecclesia, Schismatica, ad minus erronea. VII. t·. Item in eo quod hortatur episcopum ad prosequendam naviter perfectio­ rem ecclesiasticae disciplinae constitutionem, idque, contra omnes contrarias consuetudines, exemptiones, reservationes, quae adversantur bono ordini dioe­ cesis, maiori gloriae Dei, et maiori aedificationi fidelium; Per id quod supponit episcopo fas esse proprio suo iudicio, et arbitratu statuere, et decernere contra consuetudines, exemptiones, reservationes,sive quae in universa Ecclesia, sive etiam in unaquaque provincia locum habent, sine venia, et interventu superioris hierarchicae potestatis, a qua inductae sunt, aut probatae, et vim legis obtinent, Inducens in schisma, et subversionem hierarchici regiminis, erronea. VIII. Item quod et sibi persuasum esse ait, iura episcopi a /esu Christo acce­ pta pro gubernanda Ecclesia, nec alterari, nec impediri posse; et ubi conti­ gerit horum iurium exercitium quavis de causa fuisse interruptum, posse sem­ per episcopum, ac debere in originaria sua iura regredi, quotiescumque id exigit maius bonum suae ecclesiae ; In eo quod innuit iurium episcopalium exercitium nulla superiori pote­ state praepediri, aut coerceri posse, quandocumque episcopus proprio iudi­ cio censuerit minus id expedire maiori bono suae ecclesiae, Inducens in schisma, et subversionem hierarchici regiminis, erronea. 1 Cf Bened. XIV Bull, tom. 4, p 266, 267 X. Item doctrina, qua parochi, aliive sacerdotes in synodo congregati pro­ nuntiantur una cum episcopo iudices fidei, et simul innuitur iudicium in causis fidei ipsis competere iure proprio, et quidem etiam per ordinationem accepto, Falsa, temeraria, ordinis hierarchici subversiva, detrahens firmitati definitio­ num, iudiciorumve dogmaticorum Ecclesiae, ad minus erronea. Orat, synod., § 8. XI. Sententia enuntians veteri maiorum instituto ab apostolicis usque tem­ poribus ducto, per meliora Ecclesiae saecula servato, receptum fuisse at decreta, aut definitiones, aut sententiae etiam maiorum sedium non accepta­ rentur, nisi recognitae fuissent, et approbatae a Synodo dioecesana, balsa, temeraria, derogans pro sua generalitate obedientiae debitae constitu­ tionibus apostolicis, tum et sententiis ab hierarchica superiore legitima potestate manantibus, schisma fovens, et haeresim. Calumniae adversus aliquas decisiones in materia fidei ab aliquot saeculis emanatas. De fide, § 12. XII. § 18. Assertiones synodi complexive acceptae circa decisiones in materia fidei ab aliquot saeculis emanatas, quas perhibet velut decreta ab una par­ ticulari ecclesia, vel paucis pastoribus profecta, nulla sufficienti auctoritate suffulta, nata corrumpendae puritati fidei, ac turbis excitandis, intrusa per vim, e quibus inflicta sunt vulnera nimium adhuc recentia, Falsae, captiosae, temerariae, scandalosae, in Romanos Pontifices et Ecclesiam iniuriosae, debitae apostolicis constitutionibus obedientiae derogantes, schismaticae, perniciosae, ad minas erroneae. 690 Romani Pontifices De pace dicta Clementis IX. Or. synod., § 2 in nota. Romani Pontifices De immortalitate spectata ut naturali conditione hominis. De bapt., § 2. XIII. § 19. Propositio relata inter acta synodi, quae innuit Clementem IX pacem Ecclesiae reddidisse per approbationem distinctionis iuris, et lacti in subscriptione formularii ab Alexandro VII praescripti, Falsa, temeraria, Clementi IX iniuriosa. XIV. Quatenus vero ei distinctioni suffragatur, eiusdem fautores laudibus extollendo, et eorum adversarios vituperando, Temeraria, perniciosa. Summis Pontificibus iniuriosa, schisma fovens, et hacresim. De coagmentatione corporis Ecclesiae. Append., n. 28. XV. § 20. Doctrina, quae proponit Ecclesiam considerandam velut unun corpus mysticum coagmentatum ex Christo capite, et fidelibus, qui sunt eius membra per unionem ineffabilem, qua mirabiliter evadimus cum ipso unus solus sacerdos, una sola victima, unus solus adorator perfectus Dei Patris in spiritu, et veritate; Intellecta hoc sensu, ut ad corpus Ecclesiae non pertineant nisi fideles, qui sunt perfecti adoratores in spiritu, et veritate, Haeretica. XVII. § 22. Propositio his verbis enuntiata : Edocti ab apostolo spectamus mor­ tem non iam ut naturalem conditionem hominis, sed revera ut iustarn poenam culpae originalis; Quatenus sub nomine apostoli subdole allegato insinuat, mortem, quae in praesenti statu inflicta est velut iusta poena peccati per iustarn subtra­ ctionem immortalitatis, non fuisse naturalem conditionem hominis, quasi immortalis non fuisset gratuitum beneficium, sed naturalis conditio; Captiosa, temeraria, apostolo iniuriosa, alia damnata. De conditione hominis in statu naturae. De grat., § 10. XVIII. § 23. Doctrina synodi enuntians post lapsum Adami Deum annuntiasse promissionem futuri liberatoris, et voluisse consolari genus humanum per spem salutis, quam /. C. allaturus erat, tamen Deum voluisse, ut genus humanum transiret per varios status, antequam veniret plenitudo temporum, ac primum ut in statu naturae homo relictus propriis luminibus disceret de sua caeca ratione diffidere, et ex suis aberrationibus moveret se ad desiderandum auxilium supe­ rioris luminis; Doctrina, ut iacet, captiosa, atque intellecta de desiderio adiutorii supe­ rioris luminis in ordine ad salutem promissam per Christum, ad quod con­ cipiendum homo relictus suis propriis luminibus supponatur se se potuisse movere ; De statu innocentiae. De grat., §§ 4, 7, de sacr. in gen., § 1, de poenit., § 4. XVI. § 21. Doctrina synodi de statu felicis innocentiae, qualem eum reprae­ sentat in Adamo ante peccatum, complectente non modo integritatem, sed et iustitiam interiorem cum impulsu in Deum per amorem charitatis, atque primaevam sanctitatem aliqua ratione post lapsum restitutam; Quatenus complexive accepta innuit statum illum sequelam fuisse crea­ tionis, debitum ex naturali exigentia, et conditione humanae naturae, non gratuitum Dei beneficium; Falsa, alias damnata in Baio, 1 ct Quesnellio, 2 erronea, favens haeresi Pelagianae. 1 S. Pius V, const. Ex omnibus afflictionibus, 1 oct. 1567; Urban. VIII, const In eminenti, 6 mart 1641, § 1-3. - Bull. Rom., tom. 6, II, p. 270-276. ’ Clemens XI, const Unigenitus, 8 sept 1713. - Bull. Rom., tom. 10, p. 340-344. Suspecta, favens haeresi Semipelagianae. De conditione hominis sub lege. Ibid. XIX. § 24. Item quae subiungit, hominem sub lege cum esset impotens ad eam observandam praevaricatorem evasisse, non quidem culpa legis, quae san­ ctissima erat, sed culpa hominis, qui sub lege sine gratia magis magisque praevaricator evasit, superadditque, legem, si non sanavit cor hominis, effe­ cisse, ut sua mala cognosceret, et de sua infirmitate convictus desideraret gra­ tiam mediatoris; Qua parte generaliter innuit hominem praevaricatorem evasisse per inobservantiam legis, quam impotens esset observare; quasi impossibile aliquid potuerit imperare qui iustus est, aut damnaturus sit hominem pro eo quod non potuit evitare, qui pius est, Ex s. Caesario, serm. 73 in append, s. Augustini. Serm. 273, edit. Maur. 692 Roman i Pontifices Romani Pontifices Ex s. Aug., de Nat. et Or., c. 43. De grat. et lib. arb., c. 16. Enar. in psal. 56, η. I. f alsa, scandalosa, impia, in Baio damnata. XX. Qua parte datur intelligi, hominem sub lege sine gratia potuisse con­ cipere desiderium gratiae mediatoris ordinatum ad salutem promissam per Christum; quasi non ipsa gratia faciat ut invocetur a nobis, Ex concil. Araus. II, can. 3. Propositio, ut iacet, captiosa, suspecta, favens haeresi Semipelagianae. De gratia illuminante, et excitante. De grat., §11. XXL § 25. Propositio, quae asserit, lumen gratiae, quando sit solum, non praestare, nisi ut cognoscamus infelicitatem nostri status, et gravitatem nostri mali: gratiam in tali casu producere eumdem effectum, quem lex producebat: ideo necesse esse, ut Deus creet in corde nostro sanctum amorem, et inspiret sanctam declarationem contrariam amori in nobis dominanti: hunc amortn sanctum, hanc sanctam declarationem esse proprie gratiam /. C., inspirationem charttatis, qua cognita sancto amore faciamus; hanc esse illam radicem, e qua germinant bona opera, hanc esse gratiam novi testamenti, quae nos Uberat a servitute peccati, et constituit filios Dei; Quatenus intendat eam solam esse proprie gratiam lesu Christi, quae creet in corde sanctum amorem, et quae facit ut faciamus, sive etiam qua homo liberatus a servitute peccati constituitur filius Dei, et non sit etiam proprie gratia Christi ea gratia, qua cor hominis tangitur per illuminatio­ nem Spiritus Sancti (Trid., sess. 6, cap. 5), nec vera detur interior gratia Christi, cui resistitur; Falsa, captiosa, inducens in errorem in secunda propositione fansenii damna­ tum, ut haereticum, ’ eumque renovans. De fide velut prima gratia. De fide, § I XXII. § 26. Propositio, quae innuit, fidem, a qua incipit series gratiarum, et per quam velut primam vocem vocamur ad salutem et Ecclesiam, esse ipsam· met excellentem virtutem fidei, qua homines fideles nominantur, et sunt; Perinde ac prior non esset gratia, illa, quae ut praevenit voluntatem, sic praevenit ct fidem; Ex s. Aug., de dono persev., c. 16, n. 41. Suspecta de haeresi, eamque sapiens, alias in Quesnellio damnata, erronea.1 1 Innocentius X, const. Cum occasione, 31 maii 1653. - Bull. Rom., tom. 6 III. p. 248, 249. 1 Clemens XI, const. Unigenitus, 8 sept. 1713. - Bull. Rom., tom. 10, p. 340-344. 693 De duplici amore. De grat., § 8. XXIII. § 27. Doctrina synodi de duplici amore dominantis cupiditatis, et cha· ritatis dominantis, enuntians hominem sine gratia esse sub servitute peccati : ipsumque in co statu per generalem cupiditatis dominantis influxum omnes suas actiones inficere, et corrumpere; Quatenus insinuat in homine, dum est sub servitute, sive in statu pec­ cati, destitutus gratia illa, qua liberatur a servitute peccati, et constituitur filius Dei, sic dominari cupiditatem, ut per generalem huius influxum omnes illius actiones in se inficiantur, ei corrumpantur: aut opera omnia, quae ante justificationem fiunt, quacumque ratione fiant, sint peccata; Quasi in omnibus suis actibus peccator serviat dominanti cupiditati, Falsa, perniciosa, inducens in errorem a Tndentino damnatum, ut haereticum, 1 iterum in Baio damnatum artic. 40. 2 § 12. XXIV. Qua vero parte inter dominantem cupiditatem, et charitatem dominantem nulli ponantur affectus medii a natura ipsa insiti, suapteque natura lauda­ biles, qui una cum amore beatitudinis, naturalique propensione ad bonum remanserunt velut extrema lineamenta, et reliquiae imaginis Dei; Ex s. August., de Spir. et Iit., c. 28. Perinde ac si inter dilectionem divinam, quae nos perducit ad regnum, et dilectionem humanam illicitam, quae damnatur, non daretur dilectio humana licita, quae non reprehenditur. Ex s. August., serm. 349, de carit., edit. Maur. Falsa, alias damnata. De timore servili. De poenit., § 3. XXV. § 28. Doctrina, quae timorem poenarum generatim perhibet dumtaxat non posse dici malum, si saltem pertingit ad cohibendam manum; Quasi timor ipse gehennae, quam fides docet peccato infligendam, non sit in se bonus, et utilis, velut donum supcrnaturale, ac motus a Deo inspi­ ratus praeparans ad amorem iustitiae; Falsa, temeraria, perniciosa, divinis donis iniuriosa, alias damnata, con­ traria doctrinae Concilii Tridentini,3 tum et communi patrum sententiae, opus esse, iuxta consuetum ordinem praeparationis ad iustitiam, ut int-'» 1 Sess. VI, de iustificationr, can. 7. 2 S. Pius V, const. Ex omnibus afflictionibus, 1 oct. 1567; Urbanus VIU, const. In eminenti, 6 mart. 1641, § 1-3. - Bull. Rom., tom. 6, II. p. 270-276. 1 Sess. VI, de iustificatione, c. 6, can. 8. 1 1 IU Romani Pontifices Romani Pontifices timor primo, per quem veniat charitas: timor medicamentum, charity sanitas. Ex s. August., in Epist. lohan., c. 4, tract. 8, n. 4, 5. In iohan. Evang., tract. 41, n. 10. Enarratione in psal. 127, n. 7. Sermone 157, de verbis apostoli, c. 13. Sermone 161, de verbis apostoli, n. 8, Sermone 349, de charitate, n. 7. De poena decedentium cum solo originali. De bapt., § 3. XXVI. § 29. Doctrina, quae velut fabulam Pelagianam explodit locum illum inferorum (quem limbi puerorum nomine fideles passim designant), in quo animae decedentium cum sola originali culpa poena damni citra poenam ignis puniantur; Perinde ac si hoc ipso quod qui poenam ignis removent, inducerent locum illum, et statum medium expertem culpae, et poenae inter regnum Dei, et damnationem aeternam, qualem fabulabuntur Pelagiani: Falsa, temeraria, in scholas catholicas iniuriosa. De sacramentis, ac primum de forma sacramentali cum adiunefa con­ ditione. De bapt., § 12. XXVII. § 30. Deliberatio synodi, qua praetextu adhaesionis ad antiquos canones in casu dubii baptismatis propositum suum declarat de omittenda formae conditionalis mentione, Temeraria, praxi, legi, auctoritati Ecclesiae contraria. De participatione victimae in sacrificio missae. De each., § 6. XXVIII. § 31. Propositio synodi, qua postquam statuit victimae participationem esse partem sacrificio essentialem, subi ungit, non tamen se damnare ut illicitas missas illas, in quibus adstantes sacrarnentalitcr non communicant, ideo quia isti participant licet minus perfecte de ipsa victima, spiritu illam recipiendo; 'ijBH Quatenus insinuat ad sacrificii essentiam deesse aliquid in eo sacrificio, quod peragatur sive nullo adstante, sive adstantibus, qui nec sacramentaliter, nec spiritualiter de victima participant; et quasi damnandae essent ut illicitae missae illae, in quibus solo sacerdote communicante, nemo adsit, qui sive sacramentaliter, sive spiritualiter communicet; .■<·'/’ Falsa, erronea, de haeresi suspecta, eamque sapiens. De ritus consecrationis efficacia. De each., § 2. XXIX. § 32. Doctrina synodi, qua parte tradere instituens fidei doctrinam de ritu consecrationis, remotis quaestionibus scholasticis circa modum, quo Christus est in Eucharistia, a quibus parochos docendi munere fungentes abstinere hortatur, duobus in tantum propositis: 1. Christum post conse­ crationem vere, realiter, substantialiter esse sub speciebus: 2. Tunc omnem panis, et vini substantiam cessare solis remanentibus speciebus, prorsus omittit ullam mentionem facere transubstantiationis, seu conversionis totius substan­ tiae panis in corpus, et totius substantiae vini in sanguinem, quam velut articulum fidei Tridentinum concilium definivit,1 et quae in solemni fidei professione continetur;2 Quatenus per inconsultam istiusmodi, suspiciosamque omissionem notitia subtrahitur tum articoli ad fidem pertinentis, tum etiam vocis ab Ecclesia consecratae ad illius tuendam professionem adversus haereses, tenditque adeo ad eius oblivionem inducendam, quasi ageretur de quaestione mere scholastica ; Perniciosa, derogans expositioni veritatis catholicae circa dogma transubstan­ tiationis, favens haereticis. De applicatione fructus sacrificii. De each., § 8. XXX. § 33. Doctrina synodi, quam dum profitetur credere sacrificii oblationem extendere se ad omnes, ita tamen ut in liturgia fieri possit specialis comme­ moratio aliquorum tam vivorum, quam defunctorum, precando Deum peculia­ riter pro ipsis: dein continuo subiicit : Non tamen’quod credamus in arbitrio esse sacerdotis applicare fructus sacrificii cui vult; immo damnamus hunc errorem velut magnopere offendentem iura Dei, qui solus distribuit fructus sacrificii cui vult, et secundum mensuram, quae ipsi placet; unde et conse­ quenter traducit velut falsam opinionem invectam in populum, quod illi, qui eleemosynam subministrant sacerdoti sub conditione, quod celebret unam mis­ sam, specialem fructum ex ea percipiant ; Sic intellecta, ut praeter peculiarem commemorationem, et orationem specialis ipsa oblatio, seu applicatio sacrificii, quae fit a sacerdote, non magis prosit, caeteris paribus, illis, pro quibus applicatur, quam aliis quibusque; quasi nullus specialis fructus proveniret ex speciali applicatione, quam pro determinatis personis, aut personarum ordinibus faciendam commendat, ac praecipit Ecclesia, speciatim a pastoribus pro suis ovibus: quod velut ex divino praecepto descendens a sacra Tridentina synodo diserte et expressum; 1 Sess. XIII, de Eucharistia, c. 4, can. 2. ’ Cf. N. 108, 146. Romani Pontifices 696 Scss. 23, cap. 1, De reform. Bened. XIV, constit. Cum semper oblatas, § 2.’ Falsa, temeraria, perniciosa, Ecclesiae iniuriosa, inducens in errorem alus damnatum in Wiclefjo.2 De convenienti ordine in cultu servando. De cuch., § 5. XXXI. § 34. Propositio synodi enuntians conveniens esse pro divinorum offi­ ciorum ordine, et antiqua consuetudine, ut in unoquoque templo unumtan tum sit altare, sibique adeo placere morem illum restituere, Temeraria, perantiquo, pio, multis abhinc saeculis in Ecclesia praesertim latina vigenti, et probato mori iniuriosa. Ibid. XXXII. Item praescriptio vetans, ne super altaria sacrarum reliquiarum thecae, floresvc apponantur, Temeraria, pio, ac probato Ecclesiae mori iniuriosa. Ibid., § 6. XXXIII. Propositio synodi qua cupere se ostendit, ut causae tollerentur, per quas ex parte inducta est oblivio principiorum ad liturgiae ordinem spectantium, revocando illam ad maiorem rituum simplicitatem, eam vulgari lingua expo­ nendo, ct elata voce proferendo; Quasi vigens ordo liturgiae ab Ecclesia receptus, et probatus aliqua ex parte manasset ex oblivione principiorum, quibus illa regi debet; Temeraria, piarum aurium offensiva, in Ecclesiam contumeliosa, favens hae­ reticorum in eam conviciis. De ordine poenitentiae. De poenit., § 7. XXXIV. § 35. Declaratio synodi, qua postquam praemisit ordinem poenitentiae canonicae sic ad apostolorum exemplum ab ecclesia statutum fuisse, ut esset communis omnibus, nec tantum pro punitione culpae, sed praecipue pro dispositione ad gratiam, subdit, se in ordine illo mirabili, et augusto totum agnoscere dignitatem sacramenti adeo necessarii, liberam a subtilitatibus, quue ipsi decursu temporis adiunctae sunt; Quasi per ordinem, quo sine peracto canonicae poenitentiae cursu hoc sacramentum per totam Ecclesiam administrari consuevit, illius fuisset dignitas imminuta; ' Cf. N. 345. ’ Cf. N. 43. Romani Pontifices 697 Temeraria, scandalosa, inducens in contemptum dignitatis sacramenti, prout per Ecclesiam totam consuevit administrari, Ecclesiae ipsi iniuriosa. De poenit., § 10, n. 4. XXXV. ( Depositio his verbis concepta: Si charitas in principio semper debilis est, de via ordinaria ad obtinendum augmentum huius charitatis, oportet at sacerdos praecedere faciat eos actus humiliationis, et poenitentiae, qui fuerunt omni aetate ab Ecclesia commendati: redigere hos actus ad paucas orationes, aut ad aliquod ieiunium post iam collatam obsolutionem videtur potias mate­ riale desiderium conservandi huic sacramento nudum nomen poenitentiae, quam medium illuminatum, ct aptum ad augendum illam fervorem charitatis, qui debet procedere absolutionem, longe quidern absumus ab improbanda praxi imponendi poenitentias etiam post absolutionem adimplendas : si omnia nostra bona opera semper adiunctos habent nostros defectas, quanto magis vereri debemus, ne plurimas imperfectiones admiserimus in difficillima, et magni momenti opere nostrae reconciliationis ; Quatenus innuit poenitentias, quae imponuntur adimplendae post abso­ lutionem, spectandas potius esse velut supplementum pro defectibus admissis in opere nostrae reconciliationis, quam ut poenitentias vere sacramentales, et satisfactorias pro peccatis confessis: quasi ut vera ratio sacramenti non nudum nomen servetur, oporteat de via ordinaria, ut actus humiliationis, et poenitentiae, qui imponuntur per modum satisfactionis sacramentalis prae­ cedere debeat absolutionem; Falsa, temeraria, communi praxi Ecclesiae iniuriosa, inducens in errorem haereticali nota in Petro de Osma confixum.1 De praevia necessaria dispositione pro admittendis poenitentibus ad recon­ ciliationem. De grat-> § 15. XXXVI. § 36. Doctrina synodi, qua postquam praemisit: Quando habebuntur signa non aequivoca auctoris Dei dominantis in corde hominis, posse illum merito indicari dignum, qui admittatur ad participationem sanguinis lesu Christi, quae fit in sacramentis, subdit, supposititias conversiones, quae fiant per attritionem, nec efficaces esse solere, nec durabiles: consequenter pastorem animarum debere insistere signis non aequivocis charitatis dominantis, ante­ quam admittat suos poenitentes ad sacramenta, qui signa, ut deinde tradit (§ 17) Pastor deducere poterit ex stabili cessatione a peccato, et fervore in operibus bonis, quem insuper fervorem charitatis perhibet (de poenit., § 10) velut dispositionem, quae debet praecedere absolutionem ; 1 Cf. N. 58. 698 Romani Pontifices I Sic intellecta, ut non solum contritio imperfecta, quae passim attritionis nomine donatur, etiam quae iuncta sit cum dilectione, qua homo incipit diligere Deum tamquam omnis iustitiae fontem, nec modo contritio chari tate formata, sed et fervor charitatis dominantis, et ille quidem diuturno experimento per fervorem in operibus bonis probatus, generaliter, et abso­ lute requiratur, ut homo ad sacramenta, et speciatim poenitentes ad abso­ lutionis beneficium admittantur; Falsa, temeraria, quietis animarum perturbativa, tutae, ac probatae in Ecclesia praxi contraria, sacramenti efficaciae detrahens, et iniuriosa. De auctoritate absolvendi. De poenit., § 10, n. 6. XXXVII. 9 § 37. Doctrina synodi, quae de auctoritate absolvendi accepta ordina­ tionem enuntiat, post institutionem dioecesium, et parochiarum conveniens esse, ut quisque indicium hoc exerceat super personas sibi subditas sive ratione ter­ ritorii, sive iure quodam personali, propterea quod aliter confusio induceretur, et perturbatio; Quatenus, post institutas dioeceses, et parochias enuntiat tantummodo, conveniens esse ad praecavendam confusionem, ut absolvendi potestas exerceatur super subditos; sic intellecta tamquam ad validum usum huius potestatis non sit necessaria ordinaria, vel subdelegata illa iurisdictio, sine qua Tridentinum declarat nullius momenti esse absolutionem a sacerdote prolatam;1 Falsa, temeraria, perniciosa, Tridentino contraria, et iniuriosa, erronea. Ibid., § II. XXXVIII. Item doctrina, qua postquam synodus professa est, se non posse non admirari illam adeo venerabilem disciplinam antiquitatis, quae, ut ait, ad poenitentiam non ita facile, et forte nunquam eum admittebat, qui post primum peccatum, et primam reconciliationem relapsus esset in culpam, subiungit, per timorem perpetuae exclusionis a communione, et pace, etiam in articulo mortis magnum fraenum illis iniectum iri, qui parum considerant malum peccati, et minus illud timent; Contraria can. 13 concilii Nicaeni I, 2 decretali Innocentii l ad Exaperiam Tholos.,3 tum et decretali Coelestini i ad episcopos Viennen. et Narbonem provinciae, redolens pravitatem, quam in ea decretali sanctus pontifex exhorret.4 1 » » ‘ Sess. XIV, de poenitentia, c. 7. Cf. N. 1. Cf. N. 17. C. 13, G XXVI, q. 6. Romani Pontifices 699 De peccatorum venialium confessione. De poenit., § 12. XXXIX. § 38. Declaratio synodi de peccatorum venialium confessione, quam optare se ait non tantopere frequentari, ne nimium contemptibiles reddantur eiusmodi confessiones, Temeraria, perniciosa, sanctorum, ac piorum praxi a s. Cone. Trid. probatae 1* contraria. De indulgentiis. De poenit., § 16. XL. § 39. Propositio asserens, indulgentiam secundum suam praecisam notio­ nem aliud non esse quam remissionem partis eius poenitentiae, quae per canones statuta erat peccanti; Quasi indulgentia praeter nudam remissionem poenae canonicae non etiam valeat ad remissionem poenae temporalis pro peccatis actualibus debitae apud divinam justitiam, Falsa, temeraria, Christi meritis iniuriosa, dudum in art. 19 Lutheri damnata.1 Ibid. XLI. Item in eo quod subditur, scholasticos suis subtilitatibus inflatos inve­ xisse thesaurum male intellectum meritorum Christi, et sanctorum, et clarae notioni absolutionis a poena canonica substituisse confusam, et falsam appli­ cationis meritorum; Quasi thesauri Ecclesiae, unde Papa dat indulgentias, non sint merita Christi, ct sanctorum, Falsa, temeraria, Christi, et sanctorum meritis iniuriosa, dudum in artic. 17 Lutheri damnata.3 Ibid. XL». Item in eo quod superaddit, luctuosius adhuc esse quod chimerea isthaec applicatio transferri volita sit in defunctos; Falsa, temeraria, piarum aurium offensiva, in Romanos Pontifices, et in praxim, et sensum universalis Ecclesiae iniuriosa, inducens in errorem haereticali nota in Petro de Osma confixum,4 iterum damnatum in artic. 22 Lutheri.5 Ibid. 1 1 1 ‘ 5 Sess. XIV, de poenitentia, c. 5, can. 7. Cf. N. 76. Cf. N. 76. Cf. N. 58. Cf. N. 76. '.θ'* Romani Pontifices ' XL11I. I In eo demum quod impudentissime invehitur in tabellas indulgents rum altaria privilegiata etc., Romani Pontifices personale, atque adeo sententias dictas ipso facto, non aliam vim habere, nisi seriae comminationis sine ullo actuali effectu, I Temeraria, piarum aurium offensiva, scandalosa, in Summos Pontifices, alt/u in praxim tota Ecclesia frequentatam contumeliosa. ' De reservatione casuum. De poenit., § 19. XLIV. § 40. Propositio synodi asserens, reservationem casuum nunc temporis aliud non esse quam improvidum ligamen pro inferioribus sacerdohbas, it sonum sensu vacuum pro poenitentibus assuetis non admodum curort hau reservationem ; Falsa, temeraria, male sonans, perniciosa, Concilio Tridentino contraria, ’ supe­ rioris hierarchicae potestatis laesiva. Ibid. / Falsa, temeraria, perniciosa, Ecclesiae potestati iniuriosa, erronea. §21. XLVIll. Item quae pronuntiat, inutilem, ac vanam esse formulam nonnullis abhinc saeculis inductam absolvendi generaliter ab excommunicationibus, in quas fidelis incidere potuisset, Falsa, temeraria, praxi Ecclesiae iniuriosa. §24. XLIX. Item quae damnat ut nullas, et invalidas suspensiones ex informata con­ scientia, Falsa, perniciosa, in Tridentinum iniuriosa. ’ Ibid. L. XLV. Item de spe quam ostendit fore, ut reformato rituali, et ordine poeni­ tentiae, nullum amplius locum habiturae sint huiusmodi reservationes ; Prout attenta generalitate verborum innuit per reformationem ritualis, et ordinis poenitentiae factam ab episcopo, vel synodo aboleri posse casus, quos Tridentina synodus (sess. 14, c. 7) declarat pontifices maximos potuisse pro suprema potestate sibi in universa Ecclesia tradita peculiari suo iudicio reservare, Propositio falsa, temeraria, Concilio Tridentino, et Summorum Pontificur. auctoritati derogans, et iniuriosa. De censuris. De poenit., §§ 20, 22. XLVI. § 41. Propositio asserens, effectum excommunicationis exteriorem dum­ taxat esse, quia tantummodo natura sua excludit ab exteriore communicatione Ecclesiae ; Quasi excommunicatio non sit poena spiritualis, ligans in coelo, animis obligans. Ex s. Aug., ep. 250 Auxilio episcopo; tract. 50 in lohan., n. 12. Falsa, perniciosa, in art. 23 Lutheri damnata,"1 ad minus erronea. §§ 21, 23. R XL VII. Hem quae tradit, necessarium esse iuxta leges naturales, et divinas, ut sive ad excommunicationem, sive ad suspensionem praecedere debeat examen 1 Sess. XIV, de poenitentia, c. 7, can ’ Cf. N. 76. 11 701 Item in eo quod insinuat soli episcopo fas non esse uti potestate, quam tamen ei defert Tridentinum (sess. 14, c. 1, de ref.) suspensionis ex informata conscientia legitime infligendae, lurisdictionis praelatorum Ecclesiae laesiva. De ordine. De ordine, § 4. Ll. § 42. Doctrina synodi, quae perhibet, in promovendis ad ordines hanc de more, et instituto veteris disciplinae rationem servari consuevisse, at siquis clericorum distinguebatur sanctitate vitae, et dignus aestimabatur, qui ad ordi­ nes sacros ascenderet, ille solitus erat promoveri ad diaconatum, vel sacerdo­ tium, etiamsi inferiores ordines non suscepisset: neque tum talis ordinatio dicebatur per saltum, ut postea dictum est; §5. LII. Item quae innuit non alium titulum ordinationum fuisse, quam deputationem ad aliquod speciale ministerium, qualis praescripta est in concilio Calcedonensi : subiungens (§ 6), quamdiu Ecclesia sese his principiis in delectu sacrorum ministrorum confirmavit, ecclesiasticum ordinem floruisse, verum beatos illos dies transiisse, novaque principia subinde introducta, quibus corrupta fuit disciplina in delectu ministrorum sanctuarii, §7. LUI. Item quod inter haec ipsa corruptionis principia refert, quod recessum sit a vetere instituto, quo, ut ait (§ 3), Ecclesia insistens apostoli vestigiis, ' Sess. XIV, de ref., c. 1. 702 Romani Pontifices Romani Pontifices scriptive sunt (Concil. prov. IV Mediol.): idque ad mentem Tridentini (Sess. 23, c. 17), ut sanctorum ordinum a diaconatu ad ostiariatum functiones ab apo­ stolicis temporibus in Ecclesia laudabiliter receptae, et in pluribus locis aliquandiu intermissae iuxta sacros canones revocentur, nec ab haereticis tanquam otiosae traducantur, Suggestio temeraria, piarum aurium offensiva, ecclesiastici ministerii pertarbaliva, servandae, quoad fieri potest, in celebrandis mysteriis decentiae imminutiva, in minorum ordinum munera, et functiones, tam in disci­ plinam per canones, et speciatim per Trid. probatam iniuriosa, favens haereticorum in eam conviciis, et calumniis. neminem ad sacerdotium admittendum statuerat, nisi qui conservasset inno­ centiam baptismalem; Quatenus innuit corruptam fuisse disciplinam per decreta, et instituta, 1. Sive quibus ordinationes per saltum vetitae sunt; 2. Sive quibus pro ecclesiarum necessitate, et commoditate probatae sunt ordinationes sine titulo specialis officii, velut speciatim a Tridentino ordinatio ad titulum patrimonii:1 salva obedientia, qua sic ordinati ecclesiarum neces­ sitatibus deservire debent iis obeundis officiis, quibus pro loco, ac tempore ab episcopo admoti fuerint, quemadmodum ab apostolicis temporibus in primitiva Ecclesia fieri consuevit; 3. Sive quibus iure canonico facta est criminum distinctio, quae delin­ quentes reddunt irregulares: quasi per hanc distinctionem Ecclesia recessent a spiritu apostoli, non excludendo generaliter, et indistincte ab ecclesiastico ministerio omnes quoscumque, qui baptismalem innocentiam non conser­ vassent ; ff !.. '· § 18. LVI. Doctrina, quae statuit conveniens videri in impedimentis canonicis, quae proveniunt ex delictis in iure expressis ullam umquam nec concedendam, nec admittendam esse dispensationem, Doctrina singulis suis partibus falsa, temeraria, ordinis pro ecclesiarum nunsitate, et commoditate inducti perturbativa, in disciplinam per canona, et speciatim per Trid. decreta probatam iniuriosa.2 Aequitatis, et moderationis canonicae a sacro Concilio Tridentino probatae laesiva,1 auctoritati, et iuribus Ecclesiae derogans. Ibid., § 22. § 23. LIV. Item quae velut turpem abusum notat umquam praetendere eleemosynam pro celebrandis missis, et sacramentis administrandis, sicuti et accipere quem­ libet proventum dictum stolae, et generarim quodeumque stipendium, et honorarium, quod suffragiorum, aut cuiuslibet parochialis functionis occa­ sione offeretur; . Quasi turpis abusus crimine notandi essent ministri Ecclesiae, dum secun­ dum receptum, et probatum Ecclesiae morem et institutum utuntur iure promulgato ab apostolo accipiendi temporalia ab his, quibus spiritualia mini­ strantur, Falsa, temeraria, ecclesiastici, ac pastoralis iuris lacsiva, in Ecclesiam, eiusque ministros iniuriosa. § 14. LV. Item qua vehementer optare se profitetur, ut aliqua ratio inveniretur minutuli cleri (quo nomine inferiorum ordinum clericos designat) a cathedralibus, et collegiatis submovendi, providendo aliter, nempe per probos, et provectioris aetatis laicos, congruo assignato stipendio, ministerio inser­ viendi missis, et aliis officiis velut accolythi etc., ut olim, inquit, fieri solebat, quando eius generis officia, non ad meram speciem pro maioribus ordinibus suscipiendis redacta erant; Quatenus reprehendit institutum, quo cavetur, ut minorum ordinum fun­ ctiones per eos tantum praestentur, exerceanturve, qui in illis constituti, ad‘ Sess. XXI, sess. XXIV, de c. 2. Λ C* 7: scss XXI’ de ref ' c 2; iCSS· XXH’ de "Z, c. 14; ref., c. 6. J de ref., 703 LVII. Praescriptio synodi, quae generaliter, et indiscriminatim velut abusum reiicit quamcumque dispensationem, ut plus quam unum residentiale bene­ ficium uni, eidemque conferatur: item in eo quod subiungit, certum sibi esse iuxta Ecclesiae spiritum plus quam uno beneficio tametsi simplici nemi­ nem frui posse. Pro sua generahtate derogans moderationi Tridentini, sess. 7, cap. 5 et sess. 24, cap. 17. I De sponsalibus, et matrimonio. Libel, memor, circa sponsalia etc., § 2. LVIII. § 43. Propositio, quae statuit sponsalia proprie dicta actum mere civilem continere, qui ad matrimonium celebrandum disponit, eademque civilium legum praescripto omnino subiacere; Quasi actus disponens ad sacramentum non subiaceat sub hac ratione iuri Ecclesiae, Falsa, iuris Ecclesiae quoad effectus etiam e sponsalibus vi canonicarum san­ ctionum profluentes laesiva disciplinae ab Ecclesia constitutae derogans. De matrim., §§ 7, 11, 12. LIX. Doctrina synodi asserens, ad supremam civilem potestatem dumtaxat ori­ ginarie spectare contractui matrimonii apponere impedimenta eius generis, quae • Sess. XXIV, de ref. matrim., c. 704 ipsum nullum reddunt, dicunturque dirimentia, quod ius originarium prae­ terea dicitur cum iure dispensandi essentialiter connexum, subiungens, up posito assensu, vel conniventia principum potuisse Ecclesiam iuste conslilurt impedimenta dirimentia ipsum contractum matrimonii; Quasi Ecclesia non semper potuerit, ac possit in Christianorum matri­ moniis iure proprio impedimenta constituere, quae matrimonium non solum impediant, sed et nullum reddant quoad vinculum, quibus Christiani obstricti teneantur etiam in terris infidelium, eisdemque dispensare, Canonum 3, 4, 9, 12, sess. 24 Cone. Trid. eversiva, haeretica. Cit. libel, memor, circa sponsal., § 10. LX. U’ Item rogatio synodi ad potestatem civilem, ut e numero impedimentorum tollat cognationem spiritualem, atque illud quod dicitur publicae honestatis, quorum origo reperitur in collectione lustiniani, tum ut restringat impedimur tum affinitatis, et cognationis ex quacumque licita, aut illicita coniunctioni provenientis ad quartum gradum iuxta civilem computationem per lineam late­ ralem, et obliquam, ita tamen ut spes nulla relinquatur dispensationis obli­ nendae ; Quatenus civili potestati ius attribuit sive abolendi, sive restringendi impedimenta Ecclesiae auctoritate constituta, vel comprobata: item qua parte supponit Ecclesiam per potestatem civilem spoliari posse iure dispensandi super impedimentis ab ipsa constitutis, vel comprobatis, Libertatis, ac potestatis Ecclesiae subversiva, Tridentino contraria, ex/taerelicali supra damnato principio profecta. De officiis, exercitationibus, institutionibus ad religiosum cultum pertinen­ tibus, Et primum de adoranda humanitate Christi. De fide, § 3. LXI. § 44. Propositio, quae asserit, adorare directe humanitatem Christi, magis vero aliquam eius partem fore semper honorem divinum datum creaturae; Quatenus per hoc verbum directe intendat reprobare adorationis cultum, quem fideles dirigunt ad humanitatem Christi, perinde ac si talis adoratio, qua humanitas, ipsaque caro vivifica Christi adoratur non quidem propter se, et tanquam nuda caro, sed prout unita divinitati, foret honor divinus impertitus creaturae, et non potius una, eademque adoratio, qua Verbum incarnatum cum propria ipsius carne adoratur. Ex concil. C. P. V. gen. can. 9. Falsa, captiosa, pio, ac debito cultui humanitati Christi a fidelibus praestito, ac praestando detrahens, et iniuriosa. 705 Romani Pontifices Romani Pontifices De orat., § 10, LXII. Doctrina, quae devotionem erga sacratissimum cor lesu reiicit inter devo­ tiones, quas notat velut novas, erroneas, aut saltem periculosas; Intellecta de hac devotione, qualis est ab apostolica Sede probata, Falsa, temeraria, pevniciosa. piarum aurium offensiva, in apostolicam Sedem iniuriosa. De orat., § 10, append., n. 32. LXIII. Item in eo quod cultores cordis lesu hoc etiam nomine arguit, quod non advertant sanctissimam carnem Christi, aut eius partem aliquam, aut etiam humanitatem totam cum separatione, aut praecisione a divinitate ado­ rari non posse cultu latriae; Quasi fideles cor lesu adorarent, cum separatione, vel praecisione a divi­ nitate, dum illud adorant, ut est cor lesu, cor nempe personae Verbi, cui inseparabiliter unitum est, ad eum modum, quo exangue corpus Christi in triduo mortis sine separatione, aut praecisione a divinitate adorabile fuit in sepulchro, Captiosa, in fideles cordis Christi cultores iniuriosa. De ordine praescripto in piis exercitationibus obeundis. De orat., § 14, append., n. 34. LXIV. § 45. Doctrina, quae velut superstitiosam universe notat quamcumque efficaciam, quae ponatur in determinato numero precum, et piaram saluta­ tionum ; Tanquam superstitiosa censenda esset efficacia, quae sumitur non ex numero in se spectato, sed ex praescripto Ecclesiae certum numerum precum, vel externarum actionum praefinientis pro indulgentiis consequendis, pro adimplendis poenitentiis, et generatim pro sacro, et religioso cultu rite, et ex ordine peragendo, Falsa, temeraria, scandalosa, perniciosa, pietati fidelium iniuriosa, Ecclesiae auctoritati derogans, erronea. De poenit., § 10. LXV. Propositio enuntians, irregularem strepitum novarum institutionum, quae dictae sunt exercitia, vel missiones........ forte nunquam, aut saltem perraro eo pertingere, ut absolutam conversionem operentur, et exteriores illos commo­ tionis actus, qui apparuere, nil aliud fuisse, quam transeuntia naturalis con­ cussionis fulgura; Temeraria, male sonans, perniciosa, mori pie, salutariter per Ecclesiam fre­ quentato, et in verbo Dei fundato iniuriosa. 45 706 Romani Pontifices Romani Pontifices De modo iungendae vocis populi cum voce Ecclesiae in precibus publicis. De orat., § 24. LXX. Item doctrina, et prascriptio generatim reprobans omnem specialem cultum, quem alicui speciatim imagini solent fideles impendere, et ad ipsam potius quam ad aliam confugere, Temeraria, perniciosa, pio per Ecclesiam frequentato mori, tam et illi provi­ dentiae ordini iniuriosa, quo ita Deus nec in omnibus memoriis sancto­ rum ista fieri voluit, qui dividit propria unicuique, prout vult Ex S. Aug. ep. 78 clero, senioribus, et universae plebi Ecclesiae Hipponen. LXVI. § 46. Propositio asserens, fore contra apostolicam praxim, el Dei consilia, nisi populo faciliores viae pararentur vocem suam iungendi cum voci totius Ecclesiae ; Intellecta de usu vulgaris linguae in liturgicas preces inducendae, Falsa, temeraria, ordinis pro mysteriorum celebratione praescripti perturbaiiva, plurium malorum facile productrix. LXXI. Item quae vetat ne imagines praesertim B. Virginis ullis titulis distin­ guantur praeterquam demonstrationibus, quae sint analogae mysteriis, de quibus in sacra scriptura expressa fit mentio ; Quasi nec adseribi possent imaginibus piae aliae denominationes, quas vel in ipsismet publicis precibus Ecclesia probat, et commendat, Toneraria, piarum aurium offensiva, venerationi B. praesertim Virgini debitae iniuriosa. De lectione sacrae scripturae. Ex nota in fine decr. de gratia. ·* h LXVII. * § 47. Doctrina perhibens a lectione sacrarum scripturarum nonnisi veram impotentiam excusare, subiungens ultro se prodere obscurationem, quae ex huiusce praecepti neglectu orta est super primarias veritates religionis, Falsa, temeraria, quietis animarum oerturbativa, alias in Quesniello damnata.1 LXXII. Item quae velut abusum extirpari vult morem, quo velatae asservantur certae imagines, Temeraria, frequentato in Ecclesia, et ad fidelium pietatem fovendam inducto 'mori contraria. De proscriptis libris in Ecclesiis publice legendis. De orat., § 29. LXV11I. §48. Laudatio, qua summopere synodus commendat Quesnellii commcn tationes in novum testamentum, aliaque aliorum Quesnellianis erroribus faven­ tium opera, licet proscripta, eademque parochis proponit, ut ea tanquam solidis religionis principiis referta in suis quisque paroeciis populo post reli­ quas functiones perlegant, De Festis. Libell. memorial, pro fest, reform., § 3. LXXIII. § 50. Propositio enuntians novorum festorum institutionem ex neglectu in veteribus observandis, et ex falsis notionibus naturae, et finis earumdem solemnitatum originem duxisse, Falsa, temeraria, scandalosa, Ecclesiae iniuriosa, favens haereticorum in dies festos per Ecclesiam celebratos conviciis. Ibid., § 8. Falsa, scandalosa, temeraria, seditiosa, Ecclesiae iniuriosa, schisma fovens, ct haeresim. De sacris imaginibus. De. Orat., § 17. LX1X. § 49. Praescriptio, quae generaliter, et indistincte inter imagines ab Ecclesia auferendas, velut rudibus erroris occasionem praebentes, notat imagines Tri­ nitatis incomprehensibilis, Propter sui generalitatem temeraria, ac pio per Ecclesiam frequentato mori contraria, quasi nullae extent imagines sanctissimae Trinitatis communiter approbatae, ac tuto permittendae. J Ex brevi Sollicitudinis nostrae, Bene­ dicti XIV, anni 1745.2 1 Clemens XI, const Unigenitus, 8 sept 1713,- Bull. Rom., tom. 10, p. 340 344 2 Cf. N, 362. 707 I LXX1V. Deliberatio synodi de transferendis in diem Dominicum festis per annum institutis: idque pro iure, quod persuasum sibi esse ait episcopo competere super disciplinam ecclesiasticam in ordine ad res mere spirituales; ideoque et praeceptum missae audiendae abrogandi diebus, in quibus ex pristina Ecclesiae lege viget etiamnum id praeceptum : tum etiam in eo, quod super­ addit de transferendis in adventum episcopali auctoritate ieiuniis per annum ex Ecclesiae praecepto servandis; Quatenus adstruit episcopo fas esse iure proprio transferre dies ab Ecclesia praescriptos pro festis, ieiuniisve celebrandis: aut inductum missae audiendae praeceptum abrogare, Romani Pon tijices 703 II ■ ■ Romani Pontifices _____________________ Propositio falsa, iuris conciliorum generalium, et Summorum Pontificum lotsiva, scandalosa, schismati favens. De iu ramentis. Libell. memorial, pro iuram. reform., § 5. LXXV. § 51. Doctrina, quae perhibet beatis temporibus nascentis Ecclesiae iura· menta visa esse a documentis divini Praeceptoris, atque ab aurea evangelica simplicitate adeo aliena, ut ipsummet iurare sine extrema, et ineluctabili ntus sita te reputatus fuisset actus irreligiosus, homine Christiano indignus: insuper continuatam patrum seriem demonstrare iuramenta communi sensu pro velitis habita fuisse: indeque progreditur ad improbanda iuramenta, quae curia ecclesiastica, jurisprudentiae feudalis, ut ait, normam secuta in investituris, et in sacris ipsis episcoporum ordinationibus adoptavit: statuitque adeo implo­ randam a saeculari potestate legem pro abolendis juramentis, quae in curiis etiam ecclesiasticis exiguntur pro suspiciendis muniis, et officiis, et generatim pro omni actu curiali, Falsa, Ecclesiae iniuriosa, iuris ecclesiastici lacsiva, disciplinae per canones inductae, et probatae subversiva. De collationibus ecclesiasticis. De collât, ecclesiast., § 1. LXXVI. § 52. Insectatio, qua synodus scholasticam exagitat, velut earn, quae viam aperuit inveniendis novis, et inter se discordantibus systematibus, quoad veri­ tates maioris pretii, ac demum adduxit ad probabilismum, et laxismum; Quatenus in scholasticam reiicit privatorum vitia, qui abuti ea potue­ runt, aut abusi sunt, ’ Falsa, temeraria, in sanctissimos viros, et doctores, qui magno catholicae reli­ gionis bono scholasticam excoluere, iniuriosa, favens infestis in eam hae­ reticorum conviciis. ‘ Ibid. X-· LXXVII. Item in eo quod subdit, mutationem formae regiminis ecclesiastici, qua factum esi, ut ministri Ecclesiae in oblivionem venirent suorum iurium, quae simul sunt eorum obligationes, eo demum rem adduxisse, ut obliterari faceret primitivas notiones ministerii ecclesiastici, et sollicitudinis pastoralis; Quasi per mutationem regiminis congruentem disciplinae in Ecclesia con­ stitutae, et probatae obliterari umquam potuerit, et amitti primitiva notio ecclesiastici ministerii, pastoralisve sollicitudinis, Propositio falsa, temeraria, erronea. LXXVIII. Praescriptio synodi de ordine rerum tractandarum in collationibus, qua posteaquam praemisit, in quolibet articulo distinguendum id quod pertinet 709 ad fidem, et ad essentiam religionis ab eo quod est proprium disciplinae, subiungit, in hac ipsa (disciplina) distinguendum quod est necessariam, aut utile ad retinendos in spiritu fideles ab eo quod est inutile, aut onerosius, quam libertas filiorum novi foederis patiatur, magis vero ab eo, quod est peri­ culosum aut noxium, utpote inducens ad superstitionem, et materialismum ; Quatenus pro generalitate verborum comprehendat, et praescripto exa­ mini subiiciat etiam disciplinam ab Ecclesia constitutam, et probatam, quasi Ecclesia, quae spiritu Dei regitur, disciplinam constituere posset non solum inutilem, et onerosiorem, quam libertas Christiana patiatur, sed et periculo­ sam, noxiam, inducentem in superstitionem, et materialismum, Falsa, temeraria, scandalosa, perniciosa, piarum aurium offensiva, Ecclesiae, ac spiritui Dei, quo ipsa regitur, iniuriosa, ad minus erronea. Convicia adversus aliquas sententias in scholis catholicis usque adhuc agitatas. Orat, ad synod., § 2. LXXIX. § 53. Assertio, quae conviciis, et contumeliis insectatur sententias in scholis catholicis agitatas, et de quibus apostolica Sedes nihil adhuc defi­ niendum, aut pronunciandum censuit, Falsa, temeraria, in scholas catholicas iniuriosa, debitae apostolicis constitu­ tionibus obedientiae derogans. De tribus regulis fundamenti loco a synodo positis pro reformatione regu­ larium. Libell. memorial, pro reform, regularium, § 9. LXXX. § 51. Regula 1, quae statuit universe, et indiscriminatim statum regu­ larem, aut monasticum natura sua componi non posse cum animarum cura, cumque vitae pastoralis muneribus, nec adeo in partem venire posse ecclesia­ sticae hierarchiae, quin ex adverso pugnet cum ipsiusmet vitae monasticae prin­ cipiis, Falsa, perniciosa, in sanctissimos Ecclesiae patres, et praesules, qui regularis vitae instituta cum clericalis ordinis muneribus consociarunt, iniuriosa, pio, vetusto, probato Ecclesiae mori, Summorumque Pontificum sanctionibus con­ traria: quasi monachi quos morum gravitas, et vitae, ac fidei institutio sancta commendat, non rite, nec modo sine religionis offensione, sed et cum multa utilitate Ecclesiae clericorum officiis aggregentur. Ex s. Siricio epist. decret, ad Himerium Tarracon., c. 13.’ LXXXI. Item in eo quod subiungit, Sanctos Thomam, et Bonaventuram sic in tuendis adversus summos homines mendicantium institutis versatos esse, ut in eorum defensionibus minor aestus, accuratio maior desideranda fuisset, ' Cf. 29, C XVI, q. 1. 710 Romani Pontifices Scandalosa, in sanctissimos doctores iniuriosa, impiis damnatorum auclorun contumeliis favens. LXXXII. Regula 2 multiplicationem ordinum, ac diversitatem naturaliter inftrrt perturbationem, et confusionem: item in eo quod praemittit § 4, regularium fundatores qui post monastica instituta prodierunt, ordines superaddentes ordinibus, reformationes reformationibus nil aliud effecisse, quam primariam mali causam magis magisque dilatare ; Intellecta de ordinibus et institutis a sancta Sede probatis, quasi distincta piorum munerum varietas, quibus distincti ordines addicti sunt, natura sua perturbationem, et confusionem parere debeat, Falsa, calumniosa, in sanctos fundatores, eorumque fideles alumnos, tum et in ipsos Summos Pontifices iniuriosa. LXXXllI. Regula 3, qua postquam praemisit, parvum corpus degens intra civilem societatem, quin fere sit pars eiusdem, parvamque monarchiam figit in stata, semper esse periculosum, subinde hoc nomine criminatur privata monasteria, communis instituti vinculo sub uno praesertim capite consociata, velut spe­ ciales totidem monarchias civili reipublicae periculosas, et noxias, Falsa, temeraria, regularibus institutis a sancta Sede ad religionis profedtm approbatis iniuriosa, favens hereticorum in eadem instituta insectationibus, et calumniis. De systemate, seu ordinationum complexione ducta ex allatis regulis, et octo sequentibus articulis comprehensa pro reformatione regularium. § 10. LXXXIV. § 55. Art. 1. De uno dumtaxat ordine in Ecclesia retinendo, ac de seli genda prae caeteris regula sancti Benedicti, cum ob sui praestantiam, tum ob praeclara illius ordinis merita : sic tamen ut in his, quae forte occurrent tem­ porum conditioni minus congrua, instituta vitae ratio apud Portum-regiun lucem praeferat ad explorandum quid addere, quid detrahere conveniat. 2. Ne compotes fiant ecclesiasticae hierarchiae, qui se huic ordini adiunxerint, nec ad sacros ordines promoveantur, praeterquam ad summum unus, vel duo, initiandi tamquam curati, vel capellani monasterii, reliquis in sim­ plici laicorum ordine remanentibus. 3. Unum in unaquaque civitate admittendum monasterium, idque extra moenia civitatis in locis abditioribus, et remotioribus collocandum. 4. Inter occupationes vitae monasticae pars sua labori manuum inviolate servanda, relicto tamen congruo tempore psalmodiae impendendo, aut etiam, si cui libuerit, literarum studio. Psalmodia deberet esse moderata, quia nimia eius prolixitas parit praecipitantiam, molestiam, evagationem. Quo plus auctae sunt psalmodiae, orationes, preces, tantumdem peraequa proportione omni tem­ pore imminutus fervor est, sanctifasque regularium. Romani Pontifices 5. Nulla foret admittenda distinctio monachos inter sive choro, sive mini steriis addictos; inaequalitas isthaec gravissimas omni tempore lites excitavit, ac discordias, et a communitatibus regularium spiritum charitatis expulit. 6. Votum perpetuae stabilitatis nunquam tolerandum. Non illud norant veteres monachi, qui tamen Ecclesiae consolatio, et christianismi ornamentum extiterunt. Vota castitatis, paupertatis, et obedientiae non admittentur instar communis, et stabilis regulae. Si quis ea vota, aut omnia, aut aliqua facere voluerit, consilium, et veniam ab episcopo postulabit, qui tamen nunquam per­ mittet, ut perpetua sint, nec anni fines excedent. Tantummodo facultas dabitur ea renovandi sub iisdem conditionibus. 7. Omnem episcopus habebit inspectionem in eorum vitam, studia, pro­ gressum in pietate: ad ipsum pertinebit monachos admittere, et expellere, semper tamen accepto contubernalium consilio. 8. Regulares ordinum, qui adhuc remanent, licet sacerdotes in hoc mona­ sterium admitti etiam possent, modo in silentio, et solitudine propriae san­ ctificationi vacare cuperent: quo casu dispensationi locus fieret in generali regula num. 2 statuta, sic tamen ne vitae institutionem sequantur ab aliis discrepantem, adeo ut non plus quam una, aut ad summum duae in diem missae celebrentur, satisque ceteris sacerdotibus esse debeat una cum commu­ nitate concelebrare. Item pro reformatione monialium. Vota perpetua usque ad annum 40 aut 45 non admittenda. Moniales solidis exercitationibus, speciatim labori addicendae: a carnali spiritualitate, qua pleraeque distinentur, avocandae : expendendum, utrum, quod ad ipsas attinet, satius foret monasterium in civitate relinqui; Systema vigentis, atque iam antiquitus probatae, ac receptae disciplinae sub· versivum, perniciosum, constitutionibus apostolicis, et plurium conciliorum etiam generalium, tum speciatim Tridentini' sanctionibus oppositum, et iniariosum, favens haereticorum in monastica vota, et regularia instituta sta­ biliori consiliorum evangelicorum professioni addicta conviciis, et calumniis. De national! concilio convocando. Libell. memorial, pro convoc. concil. national., § 1. LXXXV. § 56. Propositio enuntians qualerncumque cognitionem ecclesiasticae historiae sufficere, ut fateri quisque debeat convocationem concilii nationalis unam esse ex viis canonicis, qua finiantur in Ecclesia respectivarum nationum controversiae spectantes ad religionem ; Sic intellecta, ut controversiae ad fidem, et mores spectantes in ecclesia quacumque subortae, per nationale concilium irrefragabili iudicio finiri 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 1, 9, 11,20. 712 Romani Pontifices valeant: quasi inerrantia in fidei, et morum quaestionibus national! concilio competeret, Schismatica, haeretica. ‘X x X * λ § 57. Mandamus igitur omnibus utriusque sexus Christifidelibus, ne de dictis propositionibus, et doctrinis sentire, docere, praedicare praesumant, contra quam in hac Nostra constitutione declaratur, ita ut quicumque illas, vel earum aliquam coniunctim, vel divisim docuerit, defenderit, ediderit, aut de eis etiam disputando publice, vel privatim tractaverit, nisi forsitan impu­ gnando, ecclesiasticis censuris, aliisque contra similia perpetrantes a iure sta­ tutis poenis, Ipso facto, absque alia declaratione subiaceat. § 58. Ceterum per hanc expressam praefatarum propositionum, et doctri­ narum reprobationem, alia in eodem libro contenta nullatenus approbare intendimus; cum praesertim in eo complures deprehensae fuerint proposi­ tiones, et doctrinae sive illis, quae supra damnatae sunt, affines, sive quae communis ac probatae cum doctrinae, et disciplinae temerarium contemptum, tum maxime infensum in Romanos Pontifices, et Apostolicam Sedem animum praeseferunt. § 59. Duo vero speciatim notanda censemus, quae de augustissimo san­ ctissimae Trinitatis mysterio, § 2 decreti de fide, si non pravo animo, impru­ dentius certe synodo exciderunt, quae facile rudes praesertim et incautos in fraudem impellere valeant. Primum, dum posteaquam rite praemisit Deum in suo esse unum, et simplicissimum permanere, continuo subiungens, ipsum Deum in tribus personis distingui, perperam discedit a communi, et pro­ bata in Christianae doctrinae institutionibus formula, qua Deus unus quidem in tribus personis distinctis dicitur, non in tribus personis distinctus: cuius formulae commutatione hoc vi verborum subrepit erroris periculum, ut essentia divina distincta in personis putetur, quam fides catholica sic unam in personis distinctis confitetur, ut eam simul profiteatur in se prorsus indi­ stinctam. § 60. Alterum, quod de ipsismet tribus divinis personis tradit, eas secun­ dum earum proprietates personales, et incommunicabiles exactius loquendo exprimi, seu appellari Patrem, Verbum, et Spiritum Sanctum, quasi minus propria, et exacta foret appellatio Filii tot scripturae locis consecrata, voce ipsa Patris e coelis, et e nube delapsa, tum formula baptismi a Christo prae scripta, tum et praeclara illa confessione, qua beatus ab ipsomet Christo Petrus est pronuntiatus; ac non potius retinendum esset quod edoctus ab Augustino Angelicus praeceptor1 vicissim ipse docuit innomine Verbi eamdtm proprietatem importari, quae in nomine Filii, dicente nimirum Augustino,2 to dicitur Verbum quo Filius. §61. Neque silentio praetereunda insignis ea fraudis plena synodi teme­ ritas, quae pridem improbatam ab apostolica Sede conventus Gallicani decla­ rationem an. 1632 ausa sit non amplissimis modo laudibus exornare, sed 1 Th., 1 p., q. 34, art. 2, ad 3. 2 Aug., De Trinit., I. 7, c. 2. Romani Pontifices 713 quo maiorem illi auctoritatem conciliaret, eam in decretum de fide inscri­ ptum insidiose includere, articulos in illa contentos palam adoptare, et quae sparsim per hoc ipsum decretum tradita sunt, horum articulorum publica, el solemni professione obsignare. Quo sane non gravior longe se Nobis offert de synodo, quam praedecessoribus Nostris fuerit de comitiis illis expo­ stulandi ratio, sed et ipsimet Gallicanae Ecclesiae non levis iniuria irrogatur, quam dignam synodus existimaverit, cuius auctoritas in patrocinium voca­ retur errorum, quibus illud est contaminatum decretum. § 62. Quamobrem quae acta conventus Gallicani, mox ut prodierunt, praedecessor Noster ven. Innocentius XI per literas in forma Brevis die xi aprilis anni mdclxxxii, * post autem expressius Alexander VIII Constit. Inter multiplices, die 4 augusti anni 1690,2 pro apostolici sui muneris ratione improbarunt, resciderunt, nulla, et irrita declararunt, multo fortius exigit a Nobis pastoralis sollicitudo recentem horum factam in synodo tot vitiis affe­ ctam adoptionem, velut temerariam, scandalosam, ac praesertim post edita praedecessorum Nostrorum decreta, huic apostolicae Sedi summopere iniuriosam reprobare, ac damnare, prout eam praesenti hac Nostra constitu­ tione reprobamus, et damnamus, ac pro reprobata, et damnata haberi volumus. § 63. Ad id genus fraudis pertinet, quod synodus in hoc ipso decreto de fide quamplures articulos complexa, quos Lovaniensis facultatis theologi ad Innocentii XI iudicium detulerunt, tum et alios duodecim a card, de Noailles Benedicto XIII oblatos, non dubitaverit ex reprobato secundo Ultraiectensi concilio vanum, vetusque commentum exsuscitare, temereque his verbis iactare in vulgus, nempe universae Europae notissimum esse, eos articulos Romae severissimo examini subiectos fuisse, et non solum a qua licumque censura immunes exiisse, sed etiam a laudatis Romanis Pontificibus fuisse commendatos: cuius tamen assertae commendationis non modo nullum extat authenticum documentum, quin potius eidem refragantur acta examinis, quae in Nostrae supremae inquisitionis tabulis asservantur, e quibus id tantum apparet, nullum super iis prolatum fuisse iudicium. § 64. Hisce propterea de causis librum hunc ipsum, cui titulus: Alti, e decreti dei concilio diocesano di Pistoia dell’anno MDCCLXXXVI. In Pistoia per Atto Bracali stampatore vescovilc. Con approvazione; sive prae­ misso, sive quovis alio titulo inscriptum, ubicumque, et quocumque idiomate, quavis editione, aut versione hactenus impressum, aut imprimendum, auctoritate apostolica tenore praesentium prohibemus, et damnamus, quem­ admodum etiam alios omnes libros in eius, sive eius doctrinae defensionem, tam scripto, quam typis forsan iam editos, seu, quod Deus avertat, edendos, eorumque lectionem, descriptionem, retentionem, et usum omnibus, et sin­ gulis Christifidelibus sub poena excommunicationis per contrafacientes ipso facto incurrendae, prohibemus pariter, et interdicimus. § 65. Praecipimus insuper venerabilibus fratribus patriarchis, archiepiscopis, et episcopis, aliisque locorum ordinariis, nec non haereticae pravi1 Cf. N. 251. ’ Cf. N. 253. 714 Romani Pontifices tatis inquisitoribus, ut contradictores, et rebelles quoscumquc per censuris, et poenas praefatas, aliaque iuris, et facti remedia, invocato etiam ad hoc', si opus fuerit, brachii saecularis auxilio, omnino coerceant, et compellant § 66. Volumus autem, ut earumdem praesentium transumptis, etiam impressis, manu alicuius notarii publici subscriptis, et sigillo personae in dignitate ecclesiastica constitutae munitis, eadem fides prorsus adhibeatur, quae ipsis originalibus literis adhiberetur, si forent exhibitae, vel ostensae. § 67. Nulli ergo hominum liceat hanc paginam Nostrae declarationis, damnationis, mandati, prohibitionis, et interdictionis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignatio­ nem omnipotentis Dei, ac beatorum Petri, et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. [Bull. Rom. Cont., tom. 9, p. 395-418). 476. Pius VII, const. Ecclesia Christi, 15 aug. 1801. § 1. Ecclesia Christi, quam ut civitatem sanctam, Hierusalem novam, descendentem de coelo a Deo vidit loannes, inde potissimum suam repetit firmitatem, caeteraque ornamenta, quibus praedita consurgit, quod nedum sancta, catholica, et apostolica, sed et una sit, super unius soliditate petrae fundata. Ex firma et constanti membrorum Ecclesiae omnium unione in eadem fide, in iisdem sacramentis, in iisdem vinculis charitatis, in subiectione atque obsequio legitimo capiti, tota vis illa, ac pulchritudo est, qua huius mysticum corpus nobilitatur, ac praestat. Quod decus eius praecipuum ac singulare Redemptor Noster cum et eius proprium esse, et conservari usque ad con­ summationem saeculi maxime voluerit, in eadem Ecclesia, quam acquisivit sanguine suo, antequam ad Patrem ascenderet memorandis illis verbis sic pro ea oravit: « Pater sancte, serva eos quos dedisti mihi, ut sint sicut et nos... ut omnes unum sint, sicut tu Pater in me, et ego in te, ut et ipsi in nobis unum sint ». MM § 2. Haec Nos animo cogitantes simul ac inscrutabili divinae providen­ tiae consilio ad supremum apostolatus apicem, licet indigni, vocati fuimus, statim convertimus oculos Nostros ad populum acquisitionis, solliciti servare unitatem in vinculo pacis, üalliasquc potissimum intuentes, magnitudine regio­ num, populorum frequentia, ac religionis gloria multis iam saeculis commen­ datissimas, maximo dolore affecti sumus cum animadverterimus regiones ipsas, quae tamdiu Ecclesiae decus ac deliciae extitissent, postremis hisce temporibus intestinis perturbationibus adeo exagitatas fuisse, ut maximum religio detrimentum exinde acceperit, cuius causa recolendae memoriae Pius VI decessor Noster tot, tantasque curas impendit. Nolumus Nos hic commemo­ ratione malorum ea vulnera refricare, quae divina providentia nunc sanare properat. Quibus Nos divina ope adiuti cum opportuna remedia adhibere maxime cuperemus, illud iampridem apostolicis Nostris literis die decima quinta maii superioris anni ad universos episcopos datis professi sumus, « nihil 3 I Romani Pontifices 715 optatius contingere Nobis posse, quam vitam pro filiis Nostris, qui sunt Galliae populi, profundere, si eorum salus posset interitu Nostro repraesentari ». 1 § 3. Ad ea a Patre misericordiarum impetranda cum indesinenter preces Nostrae, lacrimaeque in maxima animi aegritudine profunderentur. Deus totius consolationis, qui consolatur Nos in omni tribulatione Nostra, recordatus misericordiae suae respicere dignatus est dolorem Nostrum, ac admirando providentiae suae consilio nec opinantibus Nobis aditum aperuit, quo Nos et tantis malis occurrere, et Ecclesiae unitatem, et charitatem, quam « anti­ quus humani generis hostis superseminans zizania super mysticum Ecclesiae agrum » dissolvere, atque extinguere conatus erat, constabilire iterum, ac revocare possemus. § 4. Siquidem ille Dominus « qui dives est in misericordia, cogitat con­ silia pacis et non afflictionis », illustrem virum, penes quem summa nunc Gallicanae reipublicae est administratio, eadem cupiditate finem tot malis imponendi inflammavit, ut eius ope in abundantia pacis, religione restituta, bellicosissima illa natio ad unicum fidei centrum revocaretur. § 5. Vix carissimus in Christo filius Noster Naupoleon Bonaparte consul primus reipublicae Gallicanae sibi gratum fore testificatus est, ut tractatio iniretur, vi cuius religionis cultus in Gallia, Deo adiuvante, feliciter restitue­ retur, gratias egimus Deo, cuius misericordiae hoc Nos beneficium acceptum referebamus. Itaque ne Nostro muneri, ac studiis eiusdem primi consulis deessemus, statim venerabilem fratrem archiepiscopum Corinthi ad ineundam tanti huius negotii tractationem misimus. Qui cum Parisios venisset, multis hinc inde discussis atque animadversis, tandem misit ad Nos articulos quos­ dam sibi propositos. § 6. Ad quos diligenter expendendos Nos omni studio animum adiicientes, sententiam etiam audire voluimus congregationis venerabilium fra­ trum Nostrorum S. R. E. Cardinalium, qui ad mentem suam de tota hac causa Nobis aperiendam saepe coram Nobis congregati, et voce et scripto quid sentirent Nobis significaverunt. § 7. Cum autem in re tanti momenti illud praecipue, ut decebat, curan­ dum existimaverimus, ut vestigia pontificum praedecessorum Nostrorum seque­ remur, propterea repetentes memoria ea, quae ab iisdem facta fuerant in extraordinariis temporum difficillimorum casibus, cum gravissimae populo­ rum perturbationes exortae intestinis motibus maximas nationes agitarunt, plura, gravia, et luctuosa accidisse compcrimus, quae ante oculos Nostros posita, qua agendi ratione uti possemus Nobis aliquomodo indicarent. § 8. Igitur antedictae congregationis venerabilium fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium sententia cognita, post sedulam considerationem pro­ positae conventioni, qua ratione potuimus, duximus annuendum, atque apo­ stolicam potestatem ad ea omnia proferre, quae extraordinariae temporum rationes, atque bonum pacis et unitatis Ecclesiae a Nobis postulaverunt. § 9. Quin imo adeo ingenti exarsimus desiderio Galliae ad unitatem unctae Sedis feliciter revocandae, ut cum allatum atl Nos esset nonnullas • Bull. Rom. Cont., torn. 11, p. 21 25. 716 Romani Pontifices formas propositae conventionis, quam ad ven. fratrem archiepiscopum Co­ rinthi remisimus, ea interpretatione explicari, ut Gallicae reipublicae cir­ cumstantiis non aptae viderentur, atque exoptatae unioni moram aliquam possent inferre, molestissime animo Nostro id ferentes, Lutetias mittere sta­ tuimus delictum in Christo filium Nostrum Herculem s. Agathae ad Suburram diaconum cardinalem Consalvi, atque a secretis Nostri status, qui (ufpote unus ex eorum numero, quos ad hanc rem congregatos in consilium adhi­ buimus, quique lateri Nostro continuo in suo munere adhaeret) optime omnium et expositarum rerum intelligentiam, et veros animi Nostri sensus poterat explicare, eam etiam illi facultatem impertientes, ut ubi necessitas postularet, in antedictis formis eas mutationes induceret, quae definitarum a Nobis rerum substantiam integram retinentes, illarum exeeutioneni quam celerrimam redderent, et faciliorem viam sternerent conventioni. § 10. Quae cum a Nobis commissa feliciter Deo favente sint peracta, indeque ab eo una cum ven. fratre Nostro archiepiscopo Corinthi, ac dilecto filio fr. Carolo Caselli ordinis Servorum Mariae ex-generali ex Nostra parte, et dilectis in Christo filiis losepho Bonaparte, et Emmanuele Cretet consiliariis status, nec non dilecto in Christo filio presbytero Stephano Bernier parocho s. Laudi Andegavensis ex parte Gallicani regiminis, conventio inter Nos, ipsumque Galliarum regimen Parisiis signata sit, haec a Nobis adhibitis in consilium venerabilibus fratribus S. R. E. Cardinalibus, perscrutata diligenter, atque examini supposita cum talis reperta sit, ut Nostra approbatione con­ firmari possit, Nos nulla amplius mora interposita per apostolicas has literas nota facimus ea omnia, quae a Nobis constituta, concessaque sunt ad reli­ gionis bonum, internaeque Galliarum tranquillitatis conservationem conse­ quendam, atque ad properandam illam tamdiu optatam pacem, ac unitatem, qua Ecclesia sancta in Domino gaudeat, atque laetetur. § II. Atque illa in primis a Gallicano regimine solemnis facta est decla­ ratio, nimirum recognoscere se religionem catholicam, apostolicam, Roma­ nam eam esse religionem, quam longe maxima Gallorum civium pars pro­ fitetur. Neque vero haud dissimili modo Nos ipsi recognovimus ex catholico cultu in Gallia constituto, nec non ex particulari eius professione, quam faciunt reipublicae consules, eamdem religionem maximam utilitatem, maximumque decus percepisse, et hoc quoque tempore praestolari. § 22. Cum vero tum clericorum institutioni, tum episcoporum consilio, suaeque ecclesiae administration! consulere necesse sit, illud non omisimus, ut iidem episcopi unum habeant in cathedrali ecclesia capitulum, unumque seminarium in sua quisque dioecesi, quamvis gubernium ad dotationis obli­ gationem non esse adstringat. § 23. Quamvis maxime desideraretur a Nobis, ut templa omnia iterum sacris ministeriis exercendis catholicis redderentur, cum tamen id perfici non posse videamus, satis habuimus, quod omnia templa metropolitana, cathedralta, parochialia, aliaque non alienata cultui necessaria episcoporum dispo­ sitioni tradantur. ■ § 82. Decernentes, etc. (Bull. Rom. Cont., tom. 11, p. 208-212]. - I Romani Pontifices Ί\Ί 477 Pius VII, breve ad Archiep. Moguntin., 8 oct. 1803. I I 1. Etsi Fraternitatis tuae literas die 16 Aprilis proxime elapsi ad Nos scriptas iam pridem acceperimus, tamen iis hactenus respondere minime licuit tum propter multas casque gravissimas Apostolatus Nostri curas, qua­ rum pondere in his praesertim temporum perturbationibus undique premi­ mur, tum etiam propter magnitudinem gravitatemque rerum, quas in iisdem contineri perspeximus. Quum enim exortas isthic quasdam non leves de matrimoniis referas quaestiones, ac de iis Nostrum exquiras Apostolicum indi­ cium, quo certam ac tutam regulam omnes unanimi sensu teneant, ut maturius in re tanti momenti deliberare possemus, adhibitis in consilium nonnullis Ven. Fratribus S. R. E. Cardinalibus, eorumque non minus, quam aliquorum theologica scientia praestantium virorum exquisitis suffragiis easdem coram Nobis examinandas curavimus. Ceterum religionem zelumque Tuum impri­ mis, Tuamque in hanc S. Sedem observantiam effusis ac plane debitis pro­ sequimur laudibus, quod ex veteri more, institutoque maiorum hanc Petri cathedram consulendam esse censueris, non ignarus, antiquis regulis san­ citum fuisse, ut quidquid, quamvis in remotis et longinquo positis ageretur provinciis, non prius tractandum vel accipiendum esset, nisi ad notitiam almae sedis nostrae fuisset deductum, ut huius auctoritate, iuxta quam fuisset pronunciatio, firmaretur, indeque sumerent ceterae ecclesiae velut de naturali suo fonte praedicationis exordium, et per diversas mundi regiones puritatis incorruptae manarent fidei sacramenta salutis. 2. Atque ut ad rem accedamus, illud primo Nobis in praedictis Tuis literis significasti Electorem Palatinum die 8 Novemb. anni proxime elapsi Monachii pro tota sua ditione dedisse mandatum, quo protestantium matri­ moniorum dissolutionem, acatholicorum conventuum sententia decretam, ubi­ que tamquam validam habendam esse, nullumque impedimentum parti ita solutae, si Catholico vel Catholicae nubere velit, interponendum esse; tum vero a Marchionc Badensi idem quoque mandatum decreto diei 31 lanuarii currentis anni adoptatum fuisse tam pro terris Palatinatus inferioris ad tra­ ctum Rheni, quam pro reliqua tota sua provincia et ditione, ea tamen appo­ sita conditione, Parochum Catholicum, ut secundis his nuptiis intersit, si suae religionis principiis id sibi vetitum iudicaverit, ncutiquam esse cogen­ dum, sed illas inire cupientibus liberum esse, sibi per acatholicum ministrum copulationem procurandi, atque ita coniunctos potestate civili, quin eorum conscientiae foro sese ullo modo immisceat, quantum ad effectus civiles foven­ dos tuendosque esse perinde, ac si coram parocho catholico copulati fuissent; tum denique in eadem Badensi ditione ad istam Wormatiensem dioecesim pertinente exinde iam iterato contigisse, ut attentata per sententiam protestantici Consistorii matrimonialis vinculi solutione partibusque in libertatem ad alia transeundi vota dimissis harum una, vivente adhuc altera, novum matrimonium cum catholica parte inire contenderit, atque sacerdotalem bene- •t 1 dictionem desuper expetierit. Porro, ut addebas, parochi anxio animo hae rentes postulant opportune instrui a Te atque edoceri, quomodo in relatis similibusque casibus se gerere debeant. 3. Quaerunt propterea primo : an tuta conscientia secundis illis nuptiis interesse possint? Secundo: an si hae coram ministro acatholico contrahantur, partem catholicam ad poenitentiae sacramentum accedentem absolvere, ad S. Eucharistiam admittere, prolemqne inde nascituram etiam quantum ad ecclesiasticos effectus ut legitimam habere licite possint? De his autem con­ cludebas ad Nos scribere voluisse, ut controversiae omnes facilius et tutius iudicio Nostro praeciderentur tum in ista dioecesi, tum in aliis quoque dioe­ cesibus, atque ditionibus ad quas memoratas leges extendi contingeret, atque ut norma seu regula quaedam generalis praefigeretur, cuius ope Episcopi uniformi congruoque sensu de secundi matrimonii valore iudicium ferre, et parochi confessariique omnem hac super re conscientiarum perturbationem amovere et privatam publicamque quietem tueri possint ac valeant. 4. Ut ergo super praedictis ex Nostro Apostolicae sollicitudinis mini­ sterio Tibi opportune et cumulate respondeamus, duo hic praemittenda esse duximus, quae sane totius rei sunt veluti prima capita, quaeque ubi prae­ sertim agitur de matrimoniis tum Catholicorum cum haereticis, tum haere­ ticorum inter se vel ineundis vel dissolvendis, semper prae oculis haberi debent. 1 5. Atque horum primum est, Catholicorum cuin haereticis connubia Ecclesiam Catholicam tamquam illicita, perniciosa et detestabilia perpetuo interdixisse et reprobasse, quod innumeris possemus Conciliorum, Summo­ rumque Pontificum decretis demonstrare, nisi abunde sufficerent ea, quae hac de re immortalis memoriae Pontifex Benedictus XIV praedecessor Noster scripsit tum in encyclicis literis ad Poloniae regni Primatem, Archiepiscopos ei Episcopos,1 tum in praeclaro suo opere de Synodo Dioecesana. Et licet in quibusdam regionibus propter locorum et temporum difficultatem eadem connubia tolerari contingat, id quidem ad eam referendum est aequanimi­ tatem, quae nulla ratione approbationis et consensus cuiuspiam loco habenda sit, sed merae patientiae, quam ad maiora vitanda mala affert necessitas, non voluntas, quemadmodum liaud ita pridem fel. rec. Pontifex Pius VI Episcopis Vratislaviensi, Rosnaviensi,2 et Sccpusiano rescripserat. 6. Alterum vero est, sententiam laicorum tribunalium et acatholicorum conventuum, a quibus praesertim matrimoniorum nullitas declaratur, eorumque vinculi attentatur dissolutio nullum robur vimque prorsus nullam penes Ecclesiam consequi posse... Quaerebas, quid agendum sit a parochis catho­ licis, cum aliquis ex coniugibus per sententiam Consistorii acatholici solutus a priori matrimonio ac suae libertati restitutus, si velit cum catholico aut catholica nubere, possitne parochus his nuptiis assistere ct benedictionem nuptialem impertiri, quod bis tentatum fuisse in ipsa dioecesi narrabas? At • Cf. N. 387. 1 S. C. C., Rosnavien., 20 aug. 1780. - Roskovâny, De Matrimoniis mixtis, toni. II, p. 539-542. ίΊ . Romani Pontifices I 719 Tu ipse ea, qua praestas, sapientia vides, Ven. Frater, gravissimum commis­ suros scelus, suumque sacrum ministerium prodituros esse eos parochos, qui has nuptias sua praesentia probarent suaque benedictione firmarent. Neque enim illae nuptiae dicendae sunt, sed potius adulterina connubia. Perstat enim immotumque manet impedimentum ligaminis ex vinculo prioris matri­ monii, quod per sententiam acatholici consistorii relaxare ac dissolvi non poluit, quo durante ac persistente impedimento, si vir foeminae coniungitur, adulterium est. Quapropter suavibus verbis ac blandis et efficaci sermone potius a parocho adhortandus est coniux ille, ne tantum facinus committat, ac ne contra Dei legem peccet, quam Idem ab ipso mundi primordio tulit inquiens: « quod Deus coniunxit, homo non separet». Quodsi propositi tenax morigerum se parochi monitis praebere renuat, et turpi adulterio cum coniuge acatholica copuletur, sitque aleae ac periculi plenum ipsique religioni fortasse noxium ulterius obsistere et contra niti: silere quidem et tolerare Iam immane facinus parochus poterit, nunquam vero vel copulationi intér­ essé, multo minus benedictionem impertiri. lubeat, increpet, minetur laica potestas: < obedire magis Deo oportet, quam hominibus ». Sacerdos Dei (verbis utimur divi Cypriani) Evangelium tenens et Christi praecepta custo­ diens occidi potest, vinci non potest... 7. Ad plenam propositae abs Te quaestionis explanationem restat nunc declarandum, an ii coniuges catholicae religionis cultores, qui sola acatholici consistorii authoritate excusso prioris matrimonii vinculo ad secunuas nuptias coram ministro acatholico properaverint, deinde admissi sceleris poenitentes veniam humiliter petant, possint ad Sacramentorum participationem admitti? Sed nulla in hac re potest esse dubitatio, siquidem veros poenitentiae fructus faciant, quorum primum illum esse oportet, ut a secundo coniuge separentur, si prior vivat adhuc; sin vero decesserit et uterque coniux sit catholicus, Episcopus statuat, quid factu opus fuerit, ut rite sancteque matrimonium contrahi possit; sed si catholicus alter ex coniugibus fuerit, qui cum aca­ tholico velit nuptias inire, vel in eo casu, quo vinculum prioris sui matri­ monii per duplicem sententiam iudicis ecclesiastici rite ac legitime dissolutum fuerit, vel in altero, quod per mortem alterius coniugis primum matrimonium suapte natura disruptum ac discissum: tunc caute et maxima adhibita dili­ gentia se gerant Episcopi. Huiusmodi enim matrimonia inter unam partem haereticam et alteram catholicam cum Ecclesia semper detestata fuerit, et severissimis legibus interdixerit eo vel maxime, quod plerumque subest grave periculum pervertendi et abstrahendi a fide coniugem catholicum, et anceps ac dubia sit educatio prolis utriusque sexus in religione catholica, Christiana caritate ac suavitate quantum fieri poterit, avertant Episcopi ac reiiciant talia coniugia. Quodsi periculum perversionis coniugis removeatur, et prolis edu­ catio catholica in tuto sit, iis adhibitis conditionibus, quas Benedicius XIV in supra memoratis literis ad Primatem et Episcopos Poloniae diligenter servari praescripsit, Tuque, Ven. Frater, aut Episcopi Tui suffraganei a Nobis petierint aliquo in casu ex urgentissima causa dispensari, non recusabimus vestris precibus assentiri, si id religionis bonum et animarum salus postulare videatur. IRoskovâny, De Matrimoniis mixtis, tom. II, p. 86-90]. 720 Romani Pontifices 478. Pius Vil, const, lamdiu, 19 apr. 1816.1 ·· t Pii I îC1 £ r. § 1. lamdiu ad Nos perlatum fuerat complures Presbyteros, in Neapo­ litano praesertim regno degentes, id sibi arrogare voluisse, ut Altare portatile, seu Oratorium privatum in aedibus suae habitationis erigerent, non ex aliquo speciali Apostolico induito sibi personaliter concesso, sed dumtaxat ex eo quod nomen ipsi dederint Confratemitati in Cappella Sanctae Mariae Virginis Campi Sancti de Urbe erectae, asserentes tale privilegium Contratribus huius Confraternitatis, qui Praelati aut Presbyteri essent, ac etiam Cappellanis a rec. mem. Leone PP. X Praedecessore Nostro concessum fuisse. Hoc quoque addunt, quod licet per successivam Sacri Concilii Tri­ dentini talia privilegia abrogantis adprobationem a memorato Leone facium idem privilegium abrogatum remanserit, hoc tamen revixisse ex eo tempore, quo rec. mem. Pius PP. IV Praedecessor itidem Noster, ut Confratres Eccle­ siasticos ad Cappellam praedictam frequentandam et socialia pia opera ibi exercenda alacriores redderet, idem privilegium confirmavit. Quamquam vero patet nihil horum operum a praedictis Ecclesiasticis domicilium extra Urbem habentibus expleri minime posse, idem tamen privilegium sibi postulant, non alia de causa, nisi qtria ipsorum nomina in Confratrum Catalogo fuerint abnotata; quasi id non solis iis, qui re ipsa Confratres essent, sed etiam pro aliis, qui a longe nomen dedissent, sit concessum. Quamobrem iure quidem optimo Fraternitates et Discretiones Vestrae horum postulationibus obstiterunt- et obstant. Haec iamdiu, ut diximus, ad Nos fuerant perlata; verum ob temporum iniquitatem et superventam rerum omnium eversionem, abusum huiusmodi radicitus tollere nequivimus. Nunc autem, pace divinitus restituta, eo citius illum eruendum arbitramur, quo callidius nonnulli ad superandam vestram repugnantiam, per publica etiam scripta contenderunt, ut accepimus, abusum eumdem ex diuturniore Nostro silentio adprobalum remanere. § 2. Nos igitur dictorum Praedecessorum Literas Apostolicas desuper expeditas praesentibus pro insertis habentes, privilegium huiusmodi Altaris portatilis, seu Oratorii privati, licet pro Ecclesiasticis Confratribus tantum, non autem pro simpliciter adseriptis concessum, et respective confirmatum Auctoritate Apostolica, tenore praesentium abolemus et abrogamus; et Ora­ toria privata (si quae ubique fuerint taliter erecta) supprimimus. Ne autem hinc perantiquam Confraternitatem, in qua haud obscuri nominis Viri flo­ ruerunt, minoris facere videamur, neque Ecclesiasticorum Confratrum zelus quidquam ibi detrimenti capiat, imo potius augeatur, eisdem Ecclesiasticis, nempe Curiae Nostrae Romanae Praelatis, Presbyteris et Cappellanis nunc, ' Venerabilibus fratribus archiepiscopis, et episcopis, ac dilectis filiis abbatibus, et prioribus iurisdictionem quasi episcopalem in Italia, et adjacentibus insulis exercentibus. Romani Pontifices 721 el pro lempore existentibus Confratribus eiusdem Confraternitatis (minime vero in eorum Catalogo simpliciter adscriptis) ut ipsi, postquam ex iurato suorum Guardianorum testimonio constare fecerint Dilecto Filio Nostro in Alma Urbe Vicario in spiritualibus Generali, se per quinquennium aut saliem per triennium Functionibus Socialibus iuxta Confraternitatis Statuta fieri consuetis assidue adfuisse, in privato domus suae habitationis in eadem dumtaxat Urbe Nostra existente Oratorio ad hoc decenter muro extructo et ornato, seu extruendo et ornando, ab omnibus domesticis usibus libero, per ipsum Vicarium prius visitando et approbando, ac de eiusdem Vicarii licentia eius arbitrio duratura, unam Missam pro un juoque die, dummodo in eadem domo celebrandi licentia, quae adhuc duret, alteri concessa non fuerit, per se ipsos celebrare, seu per quemcumque Sacerdotem approbatum Saccularem, seu de Superiorum suorum licentia Regularem, sine tamen quo­ rumcumque iurium parochialium praeiudicio, ac Paschatis Resurrectionis, ct Pentecostes, ac Nativitatis Domini Nostri lesu Christi, aliisque solemnioribus anni Festis diebus exceptis, in sua, consanguineorum, et affinium secum insimul in eadem domo habitantium praesentia (ita tamen, ut hi consanguinei el affines Missam huiusmodi dumtaxat audire, numquam vero celebrari facere valeant), celebrari facere libere et licite possint, auctoritate, et tenore prae­ dictis concedimus, et indulgemus. § 3. Non obstantibus, etc. [Bull. Rom. Cont., tom. 14, p. 20, 21]. 479. Pius VII, const. Ecclesiam, 13 sept. 1821. § 1. Ecclesiam a lesu Christo Servatore Nostro super firmam petram fundatam, et adversus quam ipsemet Christus promisit numquam portas inferi praevalituras, tot saepe, ac tam formidolosi hostes aggressi sunt, ut nisi divina illa, et quae transire non potest promissio intercessisset, metuendum videretur, ne ipsa illorum aut vi, aut artibus, aut calliditate circumventa, penitus interiret. Quod vero superioribus temporibus evenit, etiam et prae­ cipue quidem luctuosa hac nostra aetate factum est, quae novissimum illud tempus esse videtur tanto ante ab apostolis praenuntiatum, quo 1 venient illusores secundum desideria sua ambulantes in impietatibus. Nec enim quem­ quam latet quanta scelestorum hominum multitudo difficillimis hisce tem­ poribus convenerit in unum adversus Dominum, et adversus Christum eius, qui id praecipue curant, ut deceptis per philosophiam, et inanem fallaciam2 fidelibus, ct ab Ecclesiae doctrina avulsis, ipsam Ecclesiam, irrito licet conatu, labefactent, et evertant. Quod ut facilius assequerentur eorum plerique oc­ cultos coctus clandcstinasquc sectas coegerunt, ex quibus futurum spera1 In epist. b. ludae ap., v. 18. 2 Coloss., cap. 2, v. 8. 46 722 •· I Romani Pontifices bant, ut plurimos in suae coniurationis et sceleris societatem liberius per­ traherent. . § 2. lampridem sancta haec Sedes, his sectis detectis, magna liberaque voce contra eas clamavit, et consilia, quae clam ab iis essent inita contra religionem, imo et contra civilem societatem, patefecit, lampridem omnium excitavit diligentiam ut caverent ne his sectis id conari liceret quod nefarie meditabantur. Verum dolendum est his Sedis apostolicae studiis non eum exitum respondisse quem ipsa spectabat, et scelestos homines nunquam a suscepto consilio destitisse, unde consequuta tandem ea mala sunt, quae Nosmetipsi perspeximus. Imo homines quorum superbia ascendit semper, novas etiam secretas societates inire ausi sunt. § 3. Commemorari hoc loco debet societas nuper orta, et longe lateque in Italia aliisque in regionibus propagata, quae licet in plures sectas divisa sit, ac pro earum varietate diversa ac distincta inter se nomina aliquando assumat, re tamen, sententiarum et facinorum communione, et foedere quodam inito una est, et Carbonariorum plerumque solet appellari. Simulant illi quidem singularem observantiam, et mirificum quoddam studium in Catho­ licam religionem, ct in lesu Christi Servatoris Nostri personam, et doctrinam, quem etiam societatis suae rectorem, et magnum magistrum nefarie aliquando audent appellare. Verum sermones hi, qui super oleum molliti videntur, nihil aliud sunt quam iacula ad tutius vulnerandos minus cautos a callidis hominibus adhibita, qui veniunt in vestimentis ovium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. § 4. Sane severissimum illud iusiurandum quo veteres Priscillianistas magna ex parte imitantes pollicentur se nullo unquam tempore, nullove casu vel patefacturos hominibus in societatem non adscriptis quidquam quod eam societatem respiciat, vel communicaturos cum iis qui in gradibus infe­ rioribus versantur aliquid quod ad gradus pertinent superiores; clandestina illa praeterea, et illegitima conventicula, quae more a pluribus haereticis usur­ pato ipsi habent, et cooptatio hominum cuiuscumque religionis, et sectae in suam societatem, etsi caetera deessent, satis persuadent nullam memoratis eorum dictis fidem haberi oportere. § 5. Verum coniecturis et argumentis opus non est, ut ita de eorum dictis iudicetur, quemadmodum superius indicatum est. Libri ab ipsis typis editi, quibus ratio describitur quae in conventibus superiorum praesertim graduum adhiberi solet, eorum cathechismi, et statuta, aliaque authentica et ad fidem faciendam gravissima documenta, nec non eorum testimonia, qui cum eam societatem deseruissent cui antea adheserant, eius errores ct fraudes legi­ timis iudicibus patefecerunt, aperte declarant, Carbonarios id praecipue spe­ ctare, ut magnam licentiam cuique dent religionem, quam colat, proprio ingenio, et ex suis opinionibus sibi fingendi, indifferentia in religionem inducta, qua vix quidquam excogitari potest perniciosius; ut lesu Christi pas­ sionem per nefarias quasdam suas caeremonias profanent ac polluant; ut Ecclesiae sacramenta (quibus nova alia a se per summum scelus inventa substituere videntur), ct ipsa religionis catholicae mysteria contemnant, atque Sedem hanc apostolicam evertant, in quam, quoniam in ea apostolicae cathe- Romani Pontifices 72 drae semper viguit principatus, 1 singulari quodam odio afficiuntur, et pesti­ fera quaeque, ac perniciosa moliuntur. § 6. Nec minus, ut ex iisdem constat monumentis, scelesta sunt quae Carbonariorum societas tradit de moribus praecepta, quamvis confidenter lactet se a suis sectatoribus exigere, ut charitatem ac omne virtutum genus excolant et exerceant, ac diligentissime ab omni vitio abstineant. Itaque libi­ dinosis voluptatibus impudentissime ea favet: docet licere eos interficere qui datam de secreto, quod superius memoratum est, fidem non servaverint; et licet apostolorum princeps Petrus praecipiat, ut Christiani * omni humanae erraturae propter Deum sublecti sint, sive regi quasi praecellenti, sive ducibus tamquam ab eo missis, etc., iubeatque Paulus Apostolus, 3 ut omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit, ea tamen societas docet integrum esse seditionibus excitatis reges, caeterosque imperantes, quos per summam iniuriam tyrannos passim appellare audet, sua potestate expoliare. § 7. Haec aliaque huius societatis dogmata et praecepta sunt; ex quibus ea extiterunt in Italia facinora nuper a Carbonariis commissa, quae adeo gravem honestis piisque hominibus moerorem attulerunt. Nos igitur qui speculatores domus Israel, quae est sancta Ecclesia, constituti sumus, et qui pro pastorali Nostro munere cavere debemus ne Dominicus grex Nobis divi­ nitus creditus ullum damnum patiatur, existimamus in causa tam gravi non posse ab impuris horum hominum conatibus cohibendis abstinere. Exemplo etiam commovemur felicis recordationis Clementis XII et Benedicti XIV praedecessorum Nostrorum, quorum alter quarto Kalendas maias anni mil­ lesimi septingentesimi tricesimi octavi constitutione !n eminenti, 4 alter decimo quinto kalendas iunias anni millesimi septingentesimi quinquagesimi primi, constitutione Providas5 damnarunt et prohibuerunt societates dei liberi Muratori, seu Francs Maçons, aut alio quocumque nomine pro regionum et idiomatum varietate appellatas, quarum societatum fortasse propago, vel certe imitatio haec Carbonariorum societas existimanda est. Et quamvis iam duobus edictis per Nostram status secretariam propositis hanc societatem graviter Nos prohibuerimus, memoratos tamen praedecessores Nostros sequentes, graves poenas in hanc societatem solemniori quidem ratione decernendas putamus, praesertim cum Carbonarii passim contendant se duabus illis Cle­ mentis XII et Benedicti XIV constitutionibus non comprehendi, nec senten­ tiis et poenis in illis latis subiici. § B. Audita igitur selecta congregatione venerabilium fratrum Nostro­ rum S. R. E. cardinalium ct de eius consilio, ac etiam motu proprio, et ex certa scientia, ac matura deliberatione Nostris, deque apostolicae potestatis plenitudine praedictam societatem Carbonariorum, aut alio quocumque nomine appellatam, eius coetus, conventus, collectiones, aggregationes, conventicula ' S. Aug., ep. 43 * Ep. 1, cap. 2, v. 13. ’ Rom., cap. 3, v. 14. 4 Cf. N. 299. » Cf. N. 412. 7 24 Romani Pontifices damnanda ct prohibenda esse statuimus, et decrevimus, prout praesenb Nostra perpetuo valitura constitutione damnamus, et prohibemus. § 9. Quocirca omnibus et singulis Christifidelibus cuiuscumque status, gradus, conditionis, ordinis, dignitatis, ac praeeminentiae, sive laicis, sive cleri­ cis tam saecularibus, quam regularibus, etiam specifica et individua menliont et expressione dignis, districte et in virtute sanctae obedientiae praecipimus, ne quis sub quovis praetextu, aut quaesito colore audeat vel praesumat praedictam societatem Carbonariorum, aut alias nuncupatam, inire, vel pro­ pagare, confovere, ac in suis aedibus seu domibus, vel alibi receptare atque occultare, illi et cuicumque eius gradui adseribi, aggregari, aut interesse, vel potestatem, seu commoditatem facere ut alicubi convocetur, eidem aliquid ministrare, seu alias consilium, auxilium, vel favorem palam, aut in occulto, directe aut indirecte, per se, vel per alios quoquo modo praestare, nec non alios hortari, inducere, provocare, ac suadere, ut huiusmodi societati, aut cuicumque eiusdem gradui adseribantur, annumerentur, aut intersint, vel ipsam quomodolibet invent, ac foveant, sed omnino ab eadem societate, eiusque coetibus, conventibus, aggregationibus, seu conventiculis prorsus abstinere se debeant sub poena excommunicationis per omnes, ut supra, contrafacientes ipso facto absque ulla declaratione incurrenda, a qua nemo per quemquam, nisi per Nos, seu Romanum Pontificem pro tempore exi· stentem, praeterquam in articulo mortis constitutus, absolutionis beneficium valeat obtinere. § 10. Praecipimus praeterea omnibus sub eadem excommunicationis poena Nobis et Romanis Pontificibus successoribus Nostris reservata, ut teneantur denunciare episcopis, vel caeteris ad quos spectat, eos omnes, quos noverint huic societati nomen dedisse, vel aliquo ex iis criminibus quae com­ memorata sunt, se inquinasse. § 11. Postremo ut omne erroris periculum efficacius arceatur, damna­ mus et proscribimus omnes Carbonariorum, ut aiunt, catechismos, et libros, quibus a Carbonariis describuntur quae in eorum conventibus geri solent; eorum etiam statuta, codices ac libros omnes ad eorum defensionem exa­ ratos, sive typis editos sive manuscriptos; et quibuscumque fidelibus, sub eadem poena maioris excommunicationis eodem modo reservatae, prohibe­ mus memoratos libros, vel eorum aliquos legere aut retinere, ac mandamus ut illos vel locorum Ordinariis, vel aliis, ad quos eosdem recipiendi ius per­ tinet, omnino tradant. § 12. Volumus autem, etc. § 13. Nulli ergo hominum, etc. [Bull. Rom. Cont., tom. 15, p. 446-448], Romani Pontifices 725 480. Pius VII, litt. ap. Non sine magno, 24 aug. 1822.1 § 1. Non sine magno animi nostri moerore intelleximus, Philadelphiensem Ecclesiam assiduis iamdiu dissidiis et contentionibus ita agitari, ut schis­ mata orta sint, pravae diffusae doctrinae, ac tota ipsa ecclesia in summa remm omnium perturbatione versetur; idque duabus praesertim ex causis, nempe ex insana presbyteri Guilelmi Hogan arrogantia nefariisque ausis, tum etiam ex potestatis abusu quorumdam, qui temporalia ecclesiae bona administrant. Pervenit enim ad aures nostras perditissimum istum presby­ terum Hogan, spretis atque subversis ecclesiae legibus, in iudicem se erexisse Praesulis sui, nec dubitasse illius famam pluribus famosisque libellis dila­ cerare, fideles a legitimo suo Pastore avertere, Episcoporum concilium ad deponendum eumdem Antistitem advocare per literas. in quibus ipse tam­ quam supereminens apostolicam iis benedictionem audet impertiri, denique in possessionem cathedralis ecclesiae, expulso Episcopo, sese intrudere. Nun illum bonorum querelae, non destitutio facultatum, non excommunicationis poena eidem iuste ab Episcopo illata ab incepto cursu deterrere potuerunt, sed spretis omnibus, sacramenta ministrare, parochialia omnia munia exer­ cere, et sacrosancta mysteria sacrilego ac nefario scelere quotidie celebrare non erubescit, reus palam effectus Corporis et Sanguinis Domini. Execrabilia sane sunt haec’ § 2. Quod vero et Nos et universam Ecclesiam summa non modo admi ratione sed etiam indignatione afficit, illud profecto est, quod presbyter iste in tam manifesto legum omnium contemptu invenire potuerit non paucos sectatores, superbiae et contumaciae suae vindices et fautores, qui ei potius (posthabita ac spreta Episcopi auctoritate) quam legitimo suo Pastori adhae­ rere maluerint, cui etiam subsidia ad vitae sustentationem denegare non dubitarunt. Gravissima quidem haec est iniuria non modo Episcopo, sed etiam nobis et Apostolicae huic Sedi illata, ac signum defectionis ab Ecclesiae catholicae unitate, dum datum iis a S. Sede Pastorem ignominiose reiiciunt, et improbum hominem, qui ab ipsius Ecclesiae communione rescissus est impie sequuntur, minime intelligentes, non eos tantum reos esse qui mala ope rantur, sed etiam eos, qui eisdem assensum suum praebent, quique vel per se vel per alios auxilium, consilium vel favorem iisdem praestare minime refor­ midant. Ignorant ne ii,quod Spiritus Sanctus posuit Episcopos regere Ecclesiam Dei, ex quo consequitur, Episcopos esse gregis Christi pastores? Satis autem perspectum est, quod non grex pastorem ducit, sed pastor gregem. Igno­ rant ne, hierarchicum ordinem ita in Ecclesia esse institutum, ut presbyteri Episcopis, Episcopi supremo Christi Vicario subesse debeant, ita ut presbyter 1 Venerabilibus fratribus Ambrosio Maréchal Archiepiscopo Baltimorensi, eiusque suflraganeis Episcopis, ac dilectis filiis temporalibus ecclesiarum administratoribus, ac fidelibus universis foederatarum Americae provinciarum. 126 Romani Pontifices ab Episcopo, non Episcopus a presbytero sit iudicandus? Quod si fieret, totius Ecclesiae inverteretur ordo ac disciplina. Ignorant ne, non laicorum esse in ecclesiasticis iudiciis sese immiscere, quae Episcopis reservata sunt; propte reaque illos nullam in causa presbyteri Hogan habere partem, sed tantum . I Episcopo obtemperare debuisse? Ignorant ne denique acta omnia, quae ille | sacrilege ac temere exercet, nulla prorsus atque irrita esse? Hisce autem perspectis omnibus probe, divina opitulante gratia, futurum speramus, ut, qui inscitia vel errore eidem adhaeserant, et malis illius artibus seducti sunt, agnita veritate ad rectam semitam redire festinent, et ab impio homine in posterum diligenter cavere, ne, illum sectantes, participes fiant delictorum eius, ac non effugiant iustum indicium Dei. § 3. Alterum est quod assiduam praebet dissidiis et contentionibus cau­ sam, non solum Philadelphiae, sed etiam in pluribus aliis foederatis Arnericae provinciis, immodicum scilicet atque effraenatum ius, quod aeditui sive temporalium Ecclesiae bonorum administratores sibi vindicare praesumunt independenter omnino ab Episcopis. Id quidem nisi moderatione aliqua limi­ tetur, perpetua esse poterit abusuum et discordiarum origo. Itaque memorare debent aeditui, bona quae ad divinum cultum, nec non ad Ecclesiae eiusque ministrorum sustentationem oblata sunt, in Ecclesiae potestatem transire; sicut autem Episcopi ex ordinatione divina sunt qui praesunt Ecclesiae, ita ipsi non possunt ab eorumdem bonorum cura, dispositione ac vigilantia excludi. Quare Sacra Tridentina Synodus expresse mandavit, administratores fabricae cuiusvis ecclesiae, etiam cathedralis, et quorumcumque piorum loco­ rum singulis annis ad reddendam Ordinario rationem administrationis teneri, addens (Sess. 22, Cap. 9, De Reform.} quod, etiamsi ex praecipua aliqua loci constitutione administrationis ratio reddenda sit aliis ad id deputatis, tamen cum iis adhibendus etiam sit Ordinarius. Quare si aeditui concordi animo cum Episcopo temporalia Ecclesiae administraverint, omnia pacifice et secun­ dum ordinem fient. § 4. Novum autem ac plane inauditum est in Ecclesia illud quod ali­ quando istic accidisse accepimus, nempe aedituos et laicos sibi ius arrogasse constituendi pastores legitimis facultatibus destitutos, saepe etiam censuris obnoxios, ut nuper cum Hogan factum fuisse patet, illos etiam pro arbitrio amovendi atque subsidia praestandi cui ipsi maluerint. Si ita acta sunt, uti fuit nobis nunciatum, quo pacto tolerari posset tam magna legum non eccle­ siasticarum modo, sed divinarum etiam subversio? Ita enim non Episcopi praeessent Ecclesiae, sed laici; pastor subditus gregi suo effectus esset, et laici homines potestatem illam, quae Episcopis divinitus data est, sibi usur­ pare conarentur. At qui volunt in sinu s. matris Ecclesiae manere et sempi­ ternae suae saluti consulere, universalis Ecclesiae leges religiose servare tenen­ tur, et, sicuti civili potestati in iis quae temporalia sunt obtemperandum est, ita etiam in iis quae spiritualia sunt Ecclesiae leges a fidelibus servari debent; neque spiritualia cum temporalibus confundenda. § 5. Quare ad vitanda dissidia ac perturbationes, quae ex incircumscripta aedituorum auctoritate saepe exoriuntur, regulas et instructiones quasdam vobis, ven. Fratres, pro aedituorum delectu ac moderamine transmittendas cu- Romani Pontifices 727 ravimus,1 quibus non dubitamus aedituos se plane conformaturos, quibusque servatis merito fore confidimus, ut omnia rite componantur, et pristina pax et tranquillitas in istis regionibus reflorescat. Hortamur itaque et obsecramus in Domino primum satis perspectam pastorum sollicitudinem, ut ipsi omni studio dent operam evellendis abusibus et stabiliendae ecclesiasticae disci­ plinae, opportune importune instantes, arguendo, obsecrando, increpando in omni patientia et doctrina; deinde monemus etiam et adhortamur per viscera Salvatoris nostri lesu Christi ecclesiarum aedituos ceterosque fideles, ut tra­ ditos sibi a S. Sede pastores eo quo decet obsequio, honote et obedientia prosequantur, illos tamquam patres atque animarum suarum directores agno­ scere, illorum monitis facile praebere aures, iis necessaria vitae subsidia sup­ peditare, non alios sanctuarii ministros excipere, nisi qui ab iisdem probati sint, quidquid denique illi ad rectum ordinem ac disciplinam instaurandam, quidquid ad restituendam pacem conferre posse judicaverint, aequo promptoque animo amplecti velint, ut non sint schismata et omnes idem sapiant, eandem caritatem habentes, unanimes idipsum sentientes, nihil per conten­ tionem neque per inanem gloriam, sed in humilitate superiores sibi invicem arbitrantes (Philipp., 2, 2). Et quoniam sub florentissimo isto faustoque regi­ mine catholicis datum est, sanctae suae religionis cultum libere posse exer­ cere, luceat vestra fides ac pietas coram omnibus, ita ut non modo fidelibus, sed etiam iis, qui foris sunt, aedificationi et exemplo esse possitis, Deo ac patriae fideliter servientes. Quod dum divinae gratiae auxilio sedulo libenterque vos praestituros esse confidimus, apostolicam vobis omnibus benedictionem peramanter in Domino impertimur. [Ius Pontif. de Prop. Fide, pars. 1, vol. IV, p. 620-622). 481. Leo XII, const. Quo graviora, 13 mart. 1825. * i § 1. Quo graviora mala Christi Dei, et servatoris nostri gregi imminent, eo maiorem sollicitudinem in iis arcendis adhibere debent Romani Pontifices, quibus in beato Petro apostolorum principe illius pascendi et regendi potestas ct cura commissa est. Pertinet enim ad eos, quippe qui in suprema Ecclesiae specula positi sint, longius prospicere insidias, quas Chri­ stiani nominis hostes moliuntur ad Christi Ecclesiam (quod tamen nunquam assequentur) exterminandam, easque tum fidelibus indicare et aperire, ut ab iis caveant, tum auctoritate sua avertere, et amoliri. Gravissimum hoc munus sibi impositum intelligentes Romani Pontifices praedecessores Nostri vigilias boni pastoris perpetuo vigilarunt, et adhortationibus, doctrinis, decretis, ipsaque anima data pro ovibus suis sectas extremum Ecclesiae exitium mini­ tantes prohibendas et penitus delendas curarunt. Nec ex annalium ecclesia- ' S. C. de Prop. Fide, Htt. 27 iul. 1822. - Ius. Pontif. de Prop. Fide, pars I, vol. IV, p. 621, 622, nota (1). 728 Romani Pontifices sticorum vetustate tantum erui potest pontificiae huius sollicitudinis memoria. Quae Nostra et patrum Nostrorum aetate gesta sunt a Romanis Pontificibus ut clandestinis hominum adversus Christum malignantium sectis se obiktrent, id perspicue evincunt. Ubi enim Clemens Xll praedecessor Noster vidit in dies invalescere, novamque firmitatem acquirere sectam de * Liberi Mantori sive des Francs Maçons, sive aliter appellatam, quam non modo suspt ctam, verum etiam omnino Catholicae Ecclesiae inimicam multis arguments certo noverat, eam damnavit luculenta constitutione cui initium In emirunti edita quarto kalendas maias anno millesimo septingentesimo trigesimo octavo, cuius tenor is est, qui subiicitur. Omittitur insertio huius constitutionis, quia eam habes supra, in N. 299. § 3. Haec tamen recolendae memoriae Benedicto XIV itidem praedeces sori Nostro satis non fuerunt. Percrebuerat enim sermonibus permultorum latam in Clementis dudum mortui literis cxcommuAicationis poenam iam evanuisse, quod Benedictus eas literas diserte non confirmasset. Erat pro­ fecto absurdum contendere superiorum pontificum leges obsolescere, nisi a successoribus expresse approbentur, et praeterea manifeste patebat a Bene­ dicto saepius Clementis constitutionem ratam habitam fuisse. Attamen hanc etiam cavillationem de sectariorum manibus extorquendam iudicavit Bene­ dictus edita nova constitutione cuius initium Providas, decimo quinto kalendas aprilis anno millesimo septingentesimo quinquagesimo primo, qua Clementis constitutionem totidem verbis relatam in forma, ut aiunt specifica, quae omnium amplissima et efficacissima habetur, confirmavit. Talis vero est Bene­ dicti constitutio. Omittitur insertio huius constitutionis, quia habetur supra, in N. 4/2. § 5. Utinam qui rerum tunc potiebantur, tanti haec decreta fecissent, quanti tum Ecclesiae tum reipublicae salus postulabat. Utinam sibi persua­ sissent in Romanis Pontificibus beati Petri successoribus non modo Eccle­ siae universae pastores, et magistros, sed etiam strenuos eorum dignitatis defensores, et diligentissimos periculorum, quae imminent, indices suscipere se debere. Utinam potestate illa sua usi essent ad sectas convellendas, qua­ rum pestifera consilia iis a Sede apostolica fuerant patefacta, iam ab eo tem pore rem plane confecissent. At cum, sive sectariorum fraude res suas cal­ lide occultantium, sive imprudentibus nonnullorum suasionibus, causam hanc negligendam vel saltem levissime tractandam iudicaverint, ex veteribus illis Massonicis sectis, quae nunquam friguerunt, aliae complures exortae sunt multo illis deteriores et audaciores. Has omnes veluti sinu suo complecti visa est Carbonariorum secta, quae caetcrarum princeps in Italia, aliisque nonnullis in regionibus habebatur, et in varios veluti ramos divisa nomine tenus diversos, acerrime Catholicam religionem, et supremam quamque civilem legitimam potestatem impugnandam suscepit. Qua calamitate ut Italiam, aliasque regiones, imo et ipsam Pontificiam ditionem (in quam, impedito tan­ tisper Pontificio regimine, illa irrepserat una cum exteris hominibus eius invasoribus) liberaret felicis recordationis Pius septimus, cui Nos suffecti sumus, Carbonariorum sectam, quocumque tandem nomine pro locorum idiomatum, et hominum diversitate appellaretur, gravissimis poenis damnavit Romani Pontifices 729 edita idibus septembribus anno millesimo octingentesimo vicesimo primo constitutione, cuius initium Ecclesiam a lesu Christo. Huius etiam exemplum Nostris hisce literis inserendum esse censuimus, quod est eiusmodi. Omittitur insertio istius constitutionis, quia habetur supra, in N. 479. § 7. Non nullo post editam hanc a Pio VII constitutionem ad supremam beati Petri cathedram nullis Nostris meritis evecti Nos fuimus; et continuo omnem Nostram operam convertimus ad detegendum, quis esset clandesti­ narum sectarum status, quis numerus, quae potentia. Haec inquirentes facile intelleximus crevisse illarum insolentiam praecipue ob earum multitudinem novis sectis auctam. Ex quibus ea praesertim memoranda est, quae Universilaria dicitur, quod sedem et domicilium in pluribus studiorum universi­ tatibus habeat, in quibus iuvenes a nonnullis magistris, qui eos non docere, sed pervertere student, eiusdem mysteriis, quae iniquitatis mysteria verissime appellari debent, initiantur, et ad omne scelus informantur. § 8. Inde vero existit, quod tanto etiam post tempore, quo primum per­ duellionis faces in Europa a sectis clandestinis per consentaneos suos inflam­ matae, et elatae sunt, et post reportatas a potentissimis Europae principibus praeclarissimas victorias, quibus illae comprimendae sperabantur, nondum tamen nefarii earum conatus finem habuerunt. In illis enim ipsis regionibus, in quibus pristinae tempestates conquievisse videntur, qui metus est novarum turbarum, et seditionum, quas illae sectae perpetuo moliuntur? Quae impia­ rum formido sicarum, quas in eorum corporibus clam defigunt quos ad mortem designarunt? Quot, et quam gravia non raro decernere, vel inviti cogun­ tur, qui iisdem cum potestate praesunt, ut publicam tranquillitatem tueantur? § 9. Inde etiam existunt acerbissimae calamitates, quibus Ecclesia fere ubique vexatur, et quas sine dolore, imo sine moerore commemorare non possumus. Impugnantur impudentissime sanctissima eius dogmata, et prae­ cepta; eius dignitas extenuatur; et pax illa, et felicitas qua suo quodam iure frui deberet, non perturbatur modo, sed omnino evertitur. § 10. Nec putandum est, omnia haec mala, aliaque, quae praetermissa a Nobis sunt clandestinis his sectis perperam et per calumniam adseribi. Libris, quos de religione et republica scribere non dubitarunt, qui his sectis nomen dederunt, quibus dominationem spernunt, maiestatem blasphemant, Christum autem vel scandalum, vel stultitiam dictitant; imo non raro nullum esse Deum, et hominis animam una cum corpore interire docent: codices et statuta quibus sua consilia, et instituta explicant, aperte declarant cuncta, quae iam memoravimus, et quae ad legitimos principatus labefactandos, et Ecclesiam funditus delendam spectant, ab iis proficisci. Atque hoc veluti certum, cxploratumque habendum est, has sectas licet nomine diversas, nefario tamen impurissimorum consiliorum vinculo esse inter se coniunctas. § II, Quae cum ita sint, Nos muneris Nostri esse censemus iterum clandestinas has sectas condemnare, atque ita quidem ut nulla ex iis iactare possit se apostolica sententia Nostra non comprehendi, atque hoc praetextu homines incautos et minus acutos in errorem inducat. Itaque de consilio venerabilium fratrum Nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalium, et etiam motu proprio, et certa scientia, ac matura deliberatione Nostris socie- ο 730 Romani Pontifices fates occultas omnes tam quae nunc sunt, tam quae fortasse deinceps erum­ pent, et quae ea sibi adversus Ecclesiam et supremas civiles potestates propo­ nunt quae superius commemoravimus, quocumque tandem nomine appellentur, Nos perpetuo prohibemus sub eisdem poenis, quae continentur in praede­ cessorum Nostrorum literis in hac Nostra constitutione iam allatis, quas expresse confirmamus. § 12. Quocirca omnibus et singulis christifidelibus cuiuscumque status, gradus, conditionis, ordinis, dignitatis, ac praeeminentiae sive laicis, sive cle­ ricis, tam saecularibus, quam regularibus etiam specifica, et individua men­ tione, et expressione dignis districte, et in virtute sanctae obedientiae prae­ cipimus, ne quis sub quovis praetextu, aut quaesito colore audeat vel prae­ sumat praedictas societates, quocumque nomine appellentur, inire, vel pro­ pagare, confovere, ac in suis aedibus seu domibus vel alibi receptare, atque occultare, illis, et cuicumque earumdem gradui adseribi, aggregari, aut intér­ esse, vel potestatem, seu commoditatem facere, ut alicubi convocentur, iisdem aliquid ministrare, seu alias consilium, auxilium, vel favorem palam, aut in occulto, directe, aut indirecte, per se, vel per alios quoquomodo praestare, nec non alios hortari, inducere, provocare, ac suadere, ut huiusmodi socie­ tatibus, aut cuicumque earumdem gradui adseribantur, annumerentur, aut intersint, vel ipsas quomodolibet invent ac foveant, sed omnino ab iisdem societatibus, earum coetibus, conventibus, aggregationibus, seu conventiculis prorsus abstinere se debeat sub poena excommunicationis per omnes ut supra contrafacientes eo ipso absque ulla declaratione incurrenda, a qua nemo per quernquarn, nisi per Nos, seu Romanum Pontificem pro tempore existentem, praeterquam in articulo mortis constitutus, absolutionis benefi­ cium valeat obtinere. § 13. Praecipimus praeterea omnibus sub eadem excommunicationis poena Nobis et Romanis Pontificibus successoribus Nostris reservata, ul teneantur denunciare episcopis, vel caeteris, ad quos spectat, eos omnes, quos noverint his societatibus nomen dedisse, vel aliquo ex iis criminibus, quae modo commemorata sunt, se inquinasse. § 14. Praecipue vero iusiurandum illud impium plane, ac scelestum, quo se obstringunt, qui in has sectas cooptantur nemini patefacturos, quae ad illas sectas pertinent, et morte mulctaturos eos omnes sodales, qui ea superioribus sive ecclesiasticis, sive laicis patefaciunt, omnino damnamus, et plane irritum declaramus. Quid enim ? Nonne nefas est iusiurandum quod in iustitia pronunciandum est, veluti vinculum habere, quo quis se ad iniustam caedem obliget, et ad eorum contemnendam auctoritatem, qui cum vel Ecclesiam, vel legitimam civilem societatem moderantur ius habent ea cogno­ scendi, quibus illarum salus continetur? Nonne iniquissimum, et indignis­ simum est Deum ipsum veluti scelerum testem et fideiussorem appellare? Rectissime patres concilii Lateranensis III inquiunt can. 3: «Non enim dicenda sunt iuramenta, sed potius periuria, quae contra utilitatem ecclesiasticam, et Ssrfiorum patrum veniunt instituta ». > Et intoleranda est eorum ex his horni1 C 1, X, de his, quae fiunt a maiori parte capituli, 111, 11 Romani Pontifices 731 nibus impudentia, sive amentia, qui cum non modo in corde suo, sed etiam palam et in publicis scriptis dicant, non est Deus, audeant tamen iusiurandum exigere ab iis omnibus, quos suas in sectas deligunt. § 15. Haec a Nobis constituta sunt ad furiosas et scelestas has omnes sectas comprimendas et damnandas. Nunc vero vestram, venerabiles fratres catholici patriarchae, primates, archiepiscopi, et episcopi, operam non postula­ mus modo sed etiam flagitamus. Attendite vobis, et universo gregi, in quo vos Spiritus Sanctus posuit episcopos regere Ecclesiam Dei. Invadent quidem lupi rapaces in vos non parcentes gregi: sed nolite metuere, nec facite animam ve­ stram pretiosiorem quam vos. Illud tenete a vobis maxima ex parte pendere hominum vobis commissorum in religione, et recte factis constantiam. Quam­ vis enim iis vivamus diebus, «qui mali sunt», eoque tempore, quo plures <- non sustinent sanam doctrinam », perdurat tamen permultorum fidelium in pasto­ res suos observantia, quos iure suscipiunt veluti Christi ministros et dispen­ satores mysteriorum eius. Utimini igitur in ovium vestrarum commodum hac auctoritate, quam in earum animis immortali Dei beneficio retinetis. Cogno­ scant per vos sectariorum dolos, et quanta diligentia eos, eorumque con­ suetudinem cavere debeant. Horreant vobis auctoribus et magistris pravam eorum doctrinam, qui sanctissima religionis nostrae mysteria, et purissima Christi praecepta irrident, omnemque legitimam potestatem impugnant. Ac ut vos verbis alloquamur praedecessoris Nostri Clementis XIII, in sua epistola encyclica ad patriarchas, primates, archiepiscopos, episcopos universos Eccle­ siae Catholicae diei decimae quartae septembris anni millesimi septingentesimi quinquagesimi octavi: « Repleti simus, obsecro, fortitudine spiritus Domini iudicio et virtute, ne tamquam canes muti non valentes latrare greges Nostros patiamur fieri in rapinam, et oves Nostras in devorationem omnium bestia­ rum agri. Neque Nos quidquam deterreat, quominus pro Dei gloria, et salute animarum ad omnes dimicationes nosmetipsos obiiciamus. Recogitemus eum, qui talem sustinuit a peccatoribus adversus semetipsum contradictionem. Quod si nequissimorum timeamus audaciam, actum est de episcopatus vigore; et dc Ecclesiae gubernandae sublimi ac divina potestate: nec Christiani ultra aut durare, aut esse iam possumus, si ad hoc ventum est, ut perditorum minas, aut insidias pertimescamus ». 1 § 16. Summo etiam studio vestrum flagitamus praesidium, carissimi in Christo filii Nostri catholici principes, quos singulari et prorsus paterno amore diligimus. Revocamus propterea vobis in memoriam verba, quibus Leo Magnus, cuius in dignitate successores, et nominis licet indigni haeredes sumus, ad Leonem imperatorem scribens usus est: «Debeo incunctanter advertere regiam potestatem tibi non solum ad mundi regimen, sed maxime ad Ecclesiae praesidium esse collatam, ut ausus nefarios comprimendo, quae sunt bona statuta defendas, et veram pacem his, quae sunt turbata resti­ tuas ». Quamquam in eo discrimine res hoc tempore versetur, ut non modo ad Catholicam religionem defendendam, sed ad tuendam etiam vestram, et populorum vestro imperio subiectorum incolumitatem, sectae illae a vobis ' A quo die, § 18. - Cf. Bull. Rom. Cont., tom. 1, p. 27-33. 732 Romani Pontifices coercendae sint. Religionis enim causa hoc praesertim tempore, cum socie­ tatis salute ita coniuncta est, ut nullo quidem modo altera ab altera dividi possit. Nam, qui sectas illas sequuntur, non minus religionis, quam vestrae potestatis sunt hostes. Utramque aggrediuntur, utramque penitus labefactare | i I moliuntur. Neque certe paterentur, si possent, aut religionem, aut regiam ullam potestatem superesse. § 17. Ac tanta est hominum callidissimorum astutia, ut cum maxime videntur vestrae potestatis amplificationi studere, tum eius eversionem prae­ cipue spectent. Docent illi quidem permulta ut suadeant Nostram, et episcoporum potestatem ab iis, qui rerum potiuntur imminuendam et debilitandam , I esse, et ad eos plura transferenda iura, tum ex iis, quae propria sunt apo­ stolicae huius cathedrae et « Ecclesiae principalis», tum ex iis, quae ad epi­ scopos pertinent, qui in Nostrae sollicitudinis partem sunt vocati. Verum haec illi non modo ex teterrimo quo inflammantur in religionem odio, sed eo etiam consilio docent, quod sperent fore ut gentes, quae nostro imperio subiiciuntur, si forte perspiciant everti terminos quos de rebus sacris Christus i et Ecclesia ab eo instituta constituerunt, facile hoc exemplo adducuntur ad politici etiam regiminis formam immutandam et destruendam. § 18. Vos etiam omnes, o dilecti filii, qui Catholicam religionem profi­ temini, peculiari oratione et hortationibus Nostris respicimus. Homines, qui ponunt lucem tenebras, et tenebras lucem omnino evitate. Quae enim veri nominis utilitas exoriri vobis poterit ex coniunctione cum hominibus qui nullam Dei, nullam sublimiorum quarumque potestatum rationem habendam putant, qui per insidias et clancularios conventus bellum illis afferre conantur, quique etsi in foro, et ubique clament se publici Ecclesiae et societatis boni amantissimos esse, tamen universis suis gestis iam declararunt omnia perturbare, omnia evertere velle. Sunt ii quidem iis hominibus similes, quibus nec hospi­ tium dandum, nec dicendum ave iubet Joannes in secunda sua epistola, cap. 10, et quos primogenitos diaboli appellare maiores Nostri non dubita­ runt. Cavete igitur ab eorum blanditiis, et mellitis sermonibus, quibus vobis suadebunt, ut nomen illis sectis detis, quibus ipsi adscript· sunt. Pro certo habete neminem earum participem sectarum esse posse, quin gravissimi flagitii reus sit, eorumque verba ab auribus vestris repellite, qui, ut vestrae in gradus suarum sectarum inferiores cooptationi assentiamini, vehementer affir­ mant, nihil in gradibus illis admitti, quod rationi, nihil quod religioni adver­ setur, imo nihil vel praedicari, vel perfici, quod non sanctum, quod non rectum, quod non incontaminatum sit. Etenim iusiurandum illud nefarium, quod iam memoratum est, quodque in illa etiam inferiori cooptatione iurari debet, satis per se est, ut intelligatis nefas etiam esse levioribus illis gradibus adseribi, atque in iis versari. Deinde quamvis quae graviora, et scelestiora sunt, iis mandari non soleant, qui superiores gradus assequuti non sunt, perspicue tamen patet perniciosissimarum harum societatum vim, et audaciam ex omnium qui iis nomen dederunt consensione et multitudine coalescere. Itaque ii etiam, qui inferiores illos gradus non sunt praetergressi, scelerum illorum participes ha­ beri debent. Et in eos cadit illud apostoli ad Rom.,cap. 1: < qui talia agunt, digni sunt morte, et non solum qui ea faciunt, sed etiam qui consentiunt facientibus». . 1 Romani Pontijices 733 § 19. Postremo eos, qui cum iam essent illuminati, et gustavissent donum coeleste, et participes facti essent Spiritus Sancti, deinde tamen miserrime prolapsi sunt, et sectas illas sequuntur, sive in inferioribus, sive in superioribus earum gradibus versentur, peramanter ad Nos vocamus. Eius enim vice fun­ gentes, qui professus est, non venisse se vocare iustos, sed peccatores, et se pastori aequiparavit, qui, relicto reliquo grege, sollicite ovem quaerit, quam perdidit, eos hortamur et obsecramus, ut ad Christum revertantur. Quamvis enim maximo se polluerint crimine, non debent tamen de Dei, et lesu Christi filii eius misericordia et clementia desperare. Recipiant igitur sese tandem aliquando, et iterum ad lesum Christum pro iis etiam passum confugiant, qui eorum resipiscentiam non modo non despiciet, sed imo ad instar amantissimi patris, qui filios prodigos iamdudum expectat, libentissime accipiet. Nos vero ut quantum in Nobis est eos excitemus, et faciliorem iis sternamus viam ad poenitentiam, suspendimus ad integrum anni spatium post publi­ catas Nostras has apostolicas literas in regione, in quam morantur, tum obli­ gationem denunciandi suos in sectis illis socios, tum etiam reservationem censurarum, in quos sectis illis nomen dantes inciderunt, eosque, etiam non denunciatis complicibus, absolvi ab iis censuris posse declaramus a quocum­ que confessario, modo sit ex eorum numero qui a locorum, in quibus degunt ordinariis approbati sunt. Quam etiam facilitatem in eos, qui forte in urbe morentur, adhibendam constituimus. Quod si quispiam ex iis, quos nunc allo­ quimur, ita pertinax sit, (quod Deus misericordiarum pater avertat) ut com­ mittat, illud temporis spatium quod designavimus, labi, quin sectas illas dese­ rat, et vero resipiscat, eo elapso continuo et obligatio denunciandi complices, et censurarum reservatio in eum reviviscet, nec absolutionem deinceps impe­ trare poterit, nisi denunciatis antea complicibus, vel saltem iuramento emisso de iis quamprimum denunciandis, nec ab alio poterit iis censuris solvi, quam a Nobis, vel a Nostris successoribus, aut ab iis, qui a Sede apostolica ab iisdem absolvendi impetraverint facultatem. § 20. Volumus autem, etc. § 21. Nulli ergo hominum, etc. [Bull. Rom. Cont., tom. 16, p. 345-355]. 482. Pius VIII, litt. ap. Litteris altero, 25 mart. 1830. 1 Litteris altero abhinc anno ad Leonem XII gl. me. Praedecessorem No­ strum datis, diligenter, Venerabiles Fratres, exposuistis arduum, in quo versa­ mini, discrimen, propterea quod civili lege isthic ante paucos annos lata praescriptum est, ut in matrimoniis mixtis liberi utriusque sexus in religione patris, aut certe ad eius arbitrium educentur: simulque Sacerdotibus inter1 Ad Archiepiscopum Coloniensem, et Episcopos Trevirensem, Monastericnsem et Paderbornensetn. 734 Romani Pontifices dictum, ne a personis matrimonia huiusmodi contracturis ullam exigant super religiosa nasciturae prolis institutione sponsionem. Et ipsi quidem vel ex eo tempore participes fuimus summi moeroris, quo idem optimus Pontifex affectus est ob angustias has vestras, quas eae literae plenius expli­ cabant. Sed graviori adhuc molestia nunc angimur, quum humilitati Nostrae inscrutabili Deo iudicio reservatum est ea Vobis responsa reddere, quae Prae­ decessor Noster praebere, morte praeventus, non potuit. Siquidem Sanctae huic Sedi prorsus non licet illa omnia praetermittere, quae in istis regionibus ad eius legis exeeutionem postulari significastis. Verum duo sunt, quae haud parum Nos recreant, videlicet Vestrum pariter et Sacerdotum, qui sub Vobis sunt, pro doctrina Ecclesiae tuenda servandisque illius regulis stu­ dium, quod praedictis quoque ad Leonem XII literis demonstrastis, ac Sere­ nissimi Borussiae Regis indulgentia, qui, ut pariter innuistis, ipse auctor quodammodo Vobis fuit, ut Apostolicae huic Sedi integrum rerum statum ingenue explicantes, illam super anxietatibus Vestris consuleretis. Hinc enim merito confidimus, non modo Vos rescriptis hisce Nostris plane obsequuturos, sed ipsam quoque Serenissimi Regis Maiestatem Vobis non succensuram,si eidem in rebus civilibus ex animo obsecundantes, in iis tamen, quae non civiles matrimonii effectus, sed ipsam attingunt matrimonii eiusdem sanctitatem, et religiosa coniugum officia respiciunt, sacras religionis catholicae regulas custo­ diatis. Itaque ad rem propius venientes, haud Nobis opus est, ut Fraternitates Vestras sacra omni doctrina peritissimas edoceamus, quaenam adversus mixtas, de quibus agitur, nuptias Ecclesiae ratio sit. Ergo ignotum Vobis non est,Eccle­ siam ipsam a connubiis huiusmodi, quae non parum deformitatis,et spiritualis periculi praeseferunt, abhorrere, atque idcirco Apostolicam hanc Sedem summo semper constantique studio curasse ut canonicae leges matrimonia eadem prohibentes religiose custodirentur. Quodsi Romani Pontifices a sanctis­ simo illo canonum interdicto nonnunquam dispensasse inveniuntur, id pro­ fecto graves ob causas, et aegre admodum fecerunt, suisque dispensationibus adiicere consueverunt conditionem expressam de praemittendis matrimonio opportunis cautionibus, non modo ut coniux catholicus ab acatholico per­ verti non posset, quin potius ille teneri se sciret ad hunc pro viribus ab errore retrahendum, sed etiam, ut proles utriusque sexus ex eodem matri­ monio procreanda in catholicae religionis sanctitate omnino educaretur. Nostis autem, Venerabiles Fratres, ipsas omnes cautiones eo spectare, ut hac in re naturales divinaeque leges sartae tectae habeantur, quandoquidem exploratum est, catholicas personas seu viros, seu mulieres, quae nuptias cum acatholicis ita contrahunt, ut se aut futuram sobolem periculo perver­ sionis temere committant, non modo canonicas violare sanctiones, sed directe etiam, gravissimeque in naturalem ac divinam legem peccare. Atque exinde iam intelligitis, Nos quoque gravissimi coram Deo et Ecclesia cri­ minis reos fore, si circa nuptias huiusmodi istis in regionibus contrahendas, illa a Vobis aut a parochis Vestrarum dioecesium fieri assentiremur per quae, si non verbis, factis tamen ipsae indiscriminatim approbarentur. Quare Nos summopere commendantes zelum illum Vestrum, quo catholicos Vestrae curae commissos a connubiis mixtis avertere hactenus adlaborastis, enixe Vos in Do- Romani Pontifices 735 mino exhortamur, ut posthac pariter in id ipsum sedulo incumbatis in omni pa­ tientia et doctrina: horum deinde laborum copiosam in coelis mercedem accepturi. Iuxta haec igitur, quoties praesertim catholica aliqua mulier viro □catholico nubere velit, diligenter ab Episcopo seu a parocho edocenda erit, quacnam circa huiusmodi nuptias canonum sententia sit, serioque admo­ nenda de gravi scelere, quo apud Deum rea fiet, si eos violare praesumat; et maxime opportunum erit eamdem adhortari, ut meminerit firmissimum illud nostrae religionis dogma, quod extra veram catholicam fidem nemo salvus esse potest : proindeque agnoscat se in filios, quos a Deo expectat, iam nunc crudelissime acturam, si tales contraxerit nuptias, in quibus sciat illorum educationem in viri acatholici arbitrio futuram. Quae quidem salu­ bria monita erunt etiam, prout prudentia suggesserit, iteranda, eo praesertim tempore, quo nuptiarum dies instare videatur, dumque consuetis proclamationibus disquiritur, utrum alia sint, quae illis obstent, impedimenta canonica. Quodsi nonnullis in casibus paterna huiusmodi sacrorum pastorum studia in irritum cadere contingat, tum sane abstinendum erit a catholica eadem persona, censuris in illam nominatim expressis, corripienda, ne tumultus aliquis excitetur, et graviora rei catholicae mala obveniant: sed alia ex parte abstinere etiam catholicus pastor debebit non solum a nuptiis, quae deinde fiant, sacro quocumque ritu honestandis, sed etiam a quovis actu, quo approbare illas videatur. Quam circa rem illud solummodo in nonnullis locis toleratum est, ut parochi, qui ad graviora rei catholicae incommoda avertenda, praesentiam suam contrahendis his nuptiis praestare cogebantur, paterentur quidem eas ipsis praesentibus confici (si scilicet nullum aliud obstaret canonicum impedimentum) ut, audito utriusque partis consensu, deinceps pro suo officio, actum valide gestum in matrimoniorum librum referrent, sed caverent semper ab illicitis huiusmodi matrimoniis ullo suo actu approbandis, multoque magis a sacris precibus, et ab ecclesiastico quovis ritu eisdem admiscendo. Sequitur iam, ut de illorum causa respon­ deamus, qui matrimonia mixta inire ausi fuerint catholico pastore non praesente. Et hac quidem super re ita Nobis censuimus statuendum, ut avertantur, quoad fieri poterit, scandala, quae ex huiusmodi nuptiis oriri dcnunciastis; itemque, ut catholici illi, qui in conjunctione vivant eo modo inita, facilius induci possint ad peccatum suum salutaribus poenitentiae lacrymis expiandum ; denique ut in posterum certa omnibus regula sit, qua dc vi matrimoniorum ea ratione contrahendorum diiudicent. Iam vero ad coniunctiones quod attinet, quae isthic usque ad praesens tempus sine parochi praesentia initae sunt, Nos brevi delegabimus Fraternitatibus Vestris necessarias facultates, quarum vi, malis exinde ortis magna saltem ex parte mederi valeatis. Nunc autem per Nostras has literas volumus et mandamus, ut matrimonia mixta, quae posthac (a die videlicet 25 Martii 1830) in Vestris dioecesibus contrahi contingat non servata forma a Tridentino Concilio praescripta, 1 si eisdem nullum aliud obstet canonicum dirimens impedimen­ tum, pro ratis ac veris connubiis habeantur, prout Nos auctoritate Nostra Apo- R i ‘■t t ' < · 1 Scss, XXIV, dc rcL matrim.. c. 1. 736 Romani Pontifices stolica, matrimonia ea vera ac rata fore declaramus atque decernimus, con trariis non obstantibus quibuscumque. Quocirca catholicae personae, quae in posterum matrimonia hoc modo contraxerint, dum nullum aliud iis obstaret dirimens canonicum impedimentum, a sacris pastoribus edocendae erunt, ipsas verum et ratum coniugium inivisse. Insuper pastorum officium erit, catholicos quoslibet, praesertim vero catholicas mulieres, quae cum acatholicis validas quidem, sed tamen illicitas nuptias contraxerint, opportuno tempore admonere in charitate Dei et patientia Christi, ut de gravi patrato scelere poenitentiam agant, suisque satisfaciant obligationibus, ei praesertim, qua erga suos filios ipsae semper tenebuntur, ad catholicam videlicet illorum omnium educationem pro viribus seduloque curandam. Post haec superva­ caneum ducimus, Venerabiles Fratres, Vos excitare, ut attendatis, quanta prudentia hisce in casibus agendum sit, ne catholicae religioni creetur invi­ dia, quandoquidem Fraternitates Vestras id probe nosse compertum Nobis exploratumque est. Sic agite igitur, sicque a Vobis admoniti agant parochi, ut omnes videant catholicos Sacerdotes non alio, quam officii sui adimplendi spiritu animari, ut in iis, quae religionis sunt, Ecclesiae regulas servent, ipsosque eodem spiritu duci, ut in iis, quae civilis sunt ordinis, regias leges non pro­ pter servilem quemdam metum, sed propter conscientiam custodiant. Nobis quidem vehementer dolet, quod Vos ab his, in quibus estis, angustiis penitus eximere non potuerimus. Sed nolite deficere animo. Ipse Serenissimus Rex, qui propensam in catholicos sibi subditos voluntatem solemniter patefecit, factoque ipso aliis occasionibus comprobavit, non patietur (ut plane confi­ dimus) in hoc negotio, quod religiosa vestra officia directe afficit, Vos diutius exagitari, sed anxietatibus Vestris pro sua clementia commotus, et Nostris pariter votis obsecundans, Vobis remittet, ut Religionis Catholicae regulas hac etiam in re servare ac exequi libere valeatis. Quod ut feliciter eveniat, a Deo, in cuius manibus corda sunt regum, suppliciter implorandum est: quemadmodum assiduis precibus Nos facimus, et Vos pariter enixe facturos non dubitamus. Interea praecipuae, qua Vos amplectimur, caritatis testem esse volumus apostolicam benedictionem, quam Fraternitatibus Vestris, nec non omni Clero ac fideli populo Vestris curis concredito peramanter imper­ timur. (Roskovâny, De Matrimoniis mixtis, tom. II, p. 234-239]. 483. Gregorius XVI, ep. encycl. Inter gravissimas, 3 febr. 1832.’ § 1. Inter gravissimas quibus undique premimur sollicitudines in suprema Ecclesiae specula positi infirmitatis Nostrae memores saepe ad te Nostros con­ vertimus oculos, ut tibi, novaeque isti archiepiscopali sedi in omnibus • Venerabili Fratri Antonio Nurigian archiepiscopo primati Armeno ConsUntinopolitano. Romani Pontifices 737 praesto simus, quibus Armeni catholici nuper summi imperantis benignitate ab inimicorum suorum manibus erepti in puritate fidei, et Christianae charitatis exercitio constantes ita in salutis viam dirigantur, ut bona eorum conversatio decus Ecclesiae sit et ornamentum, et errantes vereantur nihil habentes malum dicere de nobis. Non te latet hoc tantum bonum, Dei opitulante gratia, episcoporum exemplo, vigilantia et laboribus promoveri, horum enim est doctrina, opportunitate et veritate infirma confirmare, dis­ rupts consolidare, depravata convertere, et verbum vitae in aeternitatis cibum alendae familiae dispendere, et speramus, te his omnibus implendis non defuturum. Sed non una est eademque omnium opinio, quapropter, quamvis delationibus, quae ad Nos pervenerunt, faciles aures minime praebuerimus, opportunum tamen censemus et benevolentiae, qua te etiam in minoribus constituti prosequuti sumus, et paterni amoris quo catholicas omnes eccle­ sias amplectimur, nova tibi hodie documenta praebere. § 2. Hinc est, quod apostolico, quo fungimur officio, zelum tuum exci­ tamus, ut cures ne inter oves tibi commissas abusus introducantur, conten­ tiones, oriantur, aut displicentiae causae interveniant, quibus si locus fiat partium exardescunt studia, et Christiana frigescit chantas, ac propterea per­ suasum tibi etiam esse debet in praesentibus tuae novae sedis adiunctis malignos homines fortasse inter catholicos quoque non defuturos, qui inde occasionem possent arripere te criminandi, fovendique suis clamoribus insi­ dias haereticorum, de quibus dubitari non potest, quin studia omnia con­ vertant, ut in summo imperante eos destruant erga te, lacobum Valle, et catholicos Armenos, clementiae sensus, ex quibus tot tantaque in vos bona derivarunt. His quidem incommodis difficilior fiet aditus, donec summus imperans, perspectas habeat virtutes tuas, et sacerdotis lacobi Valle, in quem omnem contulit praefecturae nationalis honorem, cum te ut nationis Armenae catholicae archiepiscopum primatem agnoscere recusavit, animum Nostrum recreat ac reficit audire vos apud eum magnam nominis existimationem esse consequutos. Ut hanc autem uterque vestrum conservet omnis adhi­ benda cura est, ne exterioris apparatus magnificentia videamini ea quae, rere quae mundi sunt, non sine magno ovium tibi commissarum incom­ modo. § 3. Memineritis hoc archiepiscopi maximum onus esse, ut spirituali suarum ovium saluti prospiciat, quare ne quaeras ut magnum apud te habeas ecclesiasticorum numerum, quorum honori detraheretur si vilioribus mancipentur officiis, aut in criminalibus praesertim iudiciis eae committe­ rentur partes gerendae, quae ecclesiasticae lenitati minime conveniunt, sed iis utere pro uniuscuiusque idoneitate, ut nulla ex paroeciis quae a tua jurisdictione pendent suo careat pastore. Quousque autem tua iurisdictio extendatur, non ignoras; scis enim te minime posse aut exercere, aut lacobo Valle alias communicare facultates praeter eas quibus gaudes sacrorum cano­ num, et Apostolicae Sedis auctoritate. § 4. Prae oculis habe quibus limitibus tua iurisdictio circumscripta fuerit a fel. rec. Pio VIII praedecessore Nostro literis apostolicis datis die sexta iulii anno millesimo octingentesimo trigesimo pro erectione novi archie- 738 Romani Pontifices piscopatus metropolitan! primatialis Constantinopolitani pro Armenis catho­ licis, 1 aliisque literis datis eadem die pro tua in archiepiscopum electione, et perspicies iurisdictionem tuam ad eos tantum Armenos catholicos extendi, qui tui archiepiscopatus erectionis tempore ad provincias Othomanico im­ perio subiectas pertinebant, quique destituti pastore Armeno catholico vene­ rabilis fratris archiepiscopi Sardiensis, et vicarii apostohci patriarchalis latini ritus iurisdictioni suberant. Inter hos autem neutiquam recensendi sunt Armeni catholici, qui iam a catholicis sui ritus episcopis regebantur, neque ii, qui cum exterarum nationum sint, Constantinopoli francorum nomine appellantur, multoque minus ii, qui incolunt provincias ab Othomanico imperio disiunctas, inter quos recensendi sunt Armeni Georgiani, atque hi omnes etiam nunc sunt sub eius ordinarii iurisdictione, a quo regebantur antequam nova institueretur archiepiscopalis cathedra Armena, cui nulla prorsus tradita potestas est in eos, qui ad alias quascumque Catholicorum nationes ab Armena diversas pertineant. § 5. His omnibus exceptis copiosus tibi remanet grex pascendus opere et sermone, et quoniam in Christiana Ecclesia nihil sanctius, nihil sublimius sit missae sacrificio, summas mereris laudes, quoties adniteris, ut in eo pera­ gendo is ritus adhibeatur, qui tantae rei niaiestati respondeat, ille scilicet ritus, qui ab hac Sancta Sede iam probatus est, et in liturgia typis Con­ gregationis fidei propagandae praepositae praescriptus, qua omnia quae ad solemnem missarum celebrationem pertinent ordinantur. Attamen si solemni missarum celebratione vi persequutionum inter Armenos catholicos impe­ dita quaedam laudabiles consuetudines iamdiu sint invectae prout illae sunt, quarum vi sacerdotes Armeni catholici sacrum celebrantes initium ducere solent a crucis signo, et post consecrationis verba sacrosanctum lesu Christi corpus, et sanguinem sub speciebus panis, et vini genibus innixi adorare, minime expedire censemus eas e medio tollere, nam qui id agere conaretur, scandali potius quam aedificationis causam praeberet. Quare ea regula omnino servanda est, qua statuitur inconsulta Sede Apostolica in sacrae liturgiae ritibus nihil esse innovandum etiam nomine instaurandi caeremo­ nias, quae liturgiis ab eadem Sede probatis, magis conformes esse videntur, nisi ex gravissimis causis, et accedente Sedis Apostolicae auctoritate. Hoc autem apud Armenos catholicos accurate servandum peculiaris quoque ratio suadet, cum enim in veteri Armena sacrorum disciplina solemnis tantum missae celebratio permitteretur pro ea dumtaxat caeremoniae praescriptae reperiuntur. § 6. Armeni autem catholici persecutionibus exagitati aliquantulum ab ea disciplina recesserunt, et solemni missarum celebratione persecutionibus impedita, sacrum in aedibus etiam privatis peragere consueverunt. Haec vero consuetudo celebrandi nempe sacrum in privatis aedibus, etsi certis legibus circumscribenda videatur, ne id sine iusta et gravi causa fiat, tamen tolerari poterit, quousque pro Armenis catholicis publicae adstructae fuerint ecclesiae, in quibus proprio ritu sacra fiant a sacerdotibus Armenis catho­ 1 Bull. Rom. Cont., tom. 18, p. 113, 114. Romani Pontifices 739 licis, nec his adimenda est libertas divinum opus peragendi in ecclesiis latinis sacrarum vestium apparatu proprium ad ritum accomm lato (nisi forte ob urgentem necessitatem et vestium proprii ritus defectum ad tempus, et in peculiaribus causis legis huius rigorem relaxari contingat) ne quis foris sunt arbitrentur, Armenos catholicos ab ea fidei unitate recedere, quam nuper tam strenue professi sunt in rerum omnium, et vitae ipsius discrimine. Una est Christi Ecclesia, una catholicorum omnium fides, unum baptismum, unum est omnium Nostrum caput Christus lesus, qui beatissimo Petro apo­ stolo, cui Nos, quamvis indigni, successimus plenam tradidit potestatem universam Ecclesiam regendi et gubernandi. Aequum igitur est, ut sacer­ dotibus Armenis haec via pateat, qua facilius catholicorum Armenorum animos in sancta religione profitenda, et in beatissimi Petri devotione con­ firment. § 7. Haec quae pietatem fovent nemini possunt occasionem praebere transeundi a proprio ritu ad alium quemcumque, quamvis ab Apostolica Sede probatum, norunt enim omnes id vetitum apostolicis constitutionibus, nisi forte cuidam facultas fiat ex Apostolicae Sedis induito. Paterno amore complecti volentes orphanos qui a patre Armeno, et matre graeco-latina nati ob excitatam in Armenos persecutionem latinis hominibus educandi traditi fuere, eos simili gratia dignos iudicamus, quare illos in latini ritus exercitio manere posse decernimus, nullamque molestiam eis inferendam esse praecipimus. Praeterea quum pastoralis sollicitudo in recta praesertim sacramentorum administratione procuranda, Nos magnopere premat, non mediocri animi Nostri acritudine accepimus, isthic Poenitentiae, et Eucha­ ristiae sacramenta privatis in domibus crebro ministrari; ad arcendos ita­ que abusus omnes, qui inde oriri facile possunt, tuum zelum vel maxime excitamus ut hanc rem maturo examine perpendas, collatisque cum vene­ rabili fratre archiepiscopo Sardiensi vicario apostolico patriarchal! consiliis, provideas, diligenterque caveas, ne id unicuique indiscriminatim permittatur, sed facultates huiusmodi iis tantum sacerdotibus concedantur, qui ea prae­ diti sint pietate, quae omnem abigat suspicionem, et in favorem eorum laicorum qui non solum bene morati sint, sed etiam locum habeant ad sacra mysteria rite obeunda aptum, et a profanis disiunctum usibus, ubi sacrum ministerium absque ullo profanationis periculo possit exerceri. § 8. Tuam etiam pastoralem vigilantiam adhibe, ne in baptismatis admi­ nistratione, aut in matrimonii benedictione ritus aliquis indecens, aut con­ trarius ecclesiasticis legibus inducatur; haec ei.im Apostolica Sedes nunquam perferet et patietur, ut ex abusu in sacramentis administrandis ii habeantur mores, qui haereticam pravitatem aut corruptionem redoleant, vel Christianae modestiae, aut ecclesiasticae dignitati repugnent. § 9. Dolemus quoque et angimur haereticorum exemplo taxas fuisse impositas a catholicis persolvendas cum infantes lustralibus aquis sunt abluendi, et matrimonia sunt benedicenda, quod cum Ecclesiae Catholicae disciplinae et praxi omnino adversetur, tuam in mentem revocamus id nequa­ quam fas esse, et tantum permitti modicam taxam in funeribus iuxta diversas hominum conditiones praefiniendam, semper tamen chantati consentaneam, 740 R&mani Pontifices quae postulat, ut vere pauperes, sine ullo emolumento humentur ct precibus catholico rituali praescriptis iuventur. Hac ratione non solum clerus Armenus catholicus ab omni avaritiae labe, quae servitus est idolorum, erit immu­ nis, verum etiam haereticos, ad Catholicam complectendam religionem ho­ lius alliciet. § 10. Demum quum te, venerabilis frater, paterno sane amore prose­ quamur, vehementer hortamur, et in ista ecclesia tuae fidei concredita ordinanda fidente animo Nos consulas, sciasque Nos in re tanti momenti, et quae Nostram auget sollicitudinem, tibi non defuturos, ac propterea pro certo habe, Nos praedecessorum Nostrorum vestigiis insistere, qui etsi cui­ libet ad hanc Apostolicam Sedem aditum patere voluerint, gravissi masque poenas contra eos decreverint id impedientes, semper tamen omni diligentia usi sunt, ne faciles delationibus praeberent aures, probe noscentes, has ple­ rumque originem ducere a malitia criminosorum hominum legum severita­ tem fastidientium. Quare positum est in more Romanorum Pontificum, ut si coercenda facinora ad eos deducantur, nihil omittant eorum, quae ad verita­ tem detegendam pertinent, eosdemque accusatos episcopos, aut superiores ecclesiasticos viros interrogent, quo facilius ac tutius ipsi per se significare possint, quae ad verum rerum statum cognoscendum conducunt. Hisce animi Nostri sensibus, de consilio venerabilium fratrum Nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalium, negotiis Propagandae Fidei praepositorum, tibi pate­ factis, tibi, venerabilis frater, gregique tuae curae concredito apostolicam benedictionem peramanter impertimur. (Acta Greg. XVI, vol. I, p. 107-109]. 484. Gregorius XVI, ep. encycl. Summo iugiter, 27 maii 1832.’ § 1. Summo iugiter studio advigilavit Apostolica Sedes, ut Ecclesiae canones, qui nuptias catholicorum cum haereticis severe prohibent, religiose custodirentur. Et quamvis ad graviora evitanda scandala quandoque in ali­ quibus locis necesse fuerit illicita huiusmodi matrimonia tolerare, non tamen praetermiserunt Romani Pontifices, omni qua possent, ratione providere, ut tunc etiam iis in locis fidelis populus edoceretur, quantum deformitatis et spiritualis periculi nuptiae illae praeseferant, quantique propterea sceleris reus si catholicus vir aut mulier, qui canonicas ea de re sanctiones violare praesumpserit. Quodsi interdum Romani ipsi Pontifices sanctissimum idem canonicum interdictum relaxarunt in peculiaribus casibus, id sane graves ob causas et aegre admodum fecerunt, suisque dispensationibus consueverunt adiicere conditionem expressam de praemittendis matrimonio debitis cautio­ nibus, non modo ut coniux catholicus ab acatholico perverti non posset, ' Ad episcopos Bavariae. Romani Pontificis 741 quin potius ille teneri se sciret ad hunc pro viribus ab errore retrahendum, sed etiam ut proles utriusque sexus in sanctitate religionis catholicae omnino educaretur. § 2. Itaque Nos, qui licet immerentes, supremam Petri cathedram, Deo ita disponente, tenemus, prae oculis habentes rationem illam a praedecessoribus nostris sanctissime initam, non potuimus, venerabiles fratres, non contri­ stari vehementer ob allatos e vestris dioecesibus (uti ex aliis diversis locis) plures certosque nuncios, ex quibus intelleximus, inveniri isthic nonnullos, qui apud populum curis vestris concreditum fovere omni ope nituntur omni­ modam mixtarum nuptiarum libertatem, atque ad eam facilius promovendam opiniones disseminant catholicae veritati contrarias, scilicet ipsi, ut accepimus, affirmare audent, catholicos posse libere ac licite matrimonia cum heterodcxis contrahere, non modo non impetrata Ecclesiae dispensatione (quae iuxta notas regulas in singulis casibus ab hac Apostolica Sede imploranda est), sed praetermissis etiam debitis, quas supra memoravimus, cautelis, illa praesertim, quae est de prole universa catholice educanda; quin imo eo res devenit, ut iidem mixta illa connubia tunc etiam probanda esse contendant, cum haeretica pars habeat priorem alium coniugem adhuc viventem, a quo divortio discesserit; ad haec et graves poenarum minas adhiberi curarunt, quibus inducantur animarum pastores, ut mixtas nuptias in Ecclesia coram catholico populo proclament et postea assistant actui, quo illae contrahantur, vel saltem contracturis dimissoriales, quemadmodum appellant, literas con­ cedant; denique nec desunt ex ipsorum illorum numero, qui sibi aliisque persuadere conantur, non in catholica solum religione salvari hominem, sed eos quoque, qui haeretici sint atque in haeresi moriantur, ad aeternam vitam posse pertingere. § 3. Nonnulla tamen sunt, venerabiles fratres, quae moerorem levant a Nobis inde conceptum; constantia videlicet maximae partis Bavarici populi in retinenda puritate catholicae fidei atque in sincero erga ecclesiasticam auctoritatem obsequio; itemque firmitas istius cleri fere universi in sui mini­ sterii partibus ad canonum normam obeundis; praesertim vero eximium pastoralis muneris implendi studium, quo vos, venerabiles fratres, animari novimus, ut quamvis circa rationem, in hoc mixtarum nuptiarum negotio seu in quibusdam eius rei capitibus, tenendam non eadem omnium vestrum sen­ tentia sit, cunctis tamen deliberatum fixumque est, observare Apostolicam hanc Sedem, eiusque ductu custodire concreditos vobis greges, nec reformi­ dare pericula, si qua pro salute ovium adeunda fuerint. § 4. Adsumus itaque Nostris hisce litteris, venerabiles fratres, ad con­ firmandas pro munere apostolici Nostri ministerii fraternitates vestras, ut in re, de qua agitur, irreformabiles praedicare doctrinas fidei et tueri custodiam canonum maiori usque alacritate pergatis, atque ut, Nostra vobis patefacta sententia, perfectior deinde inter vos omnes et cum Sancta hac Sede con­ sensio sit. Sed antea abstinere non possumus quin communicemus vobiscum praeconceptam a Nobis spem, ut carissimus in Christo filius Noster Ludovicus Bavariae rex illustris, intelligens ex concordi Nostra vestrumque omnium voce veram praesentis causae indolem, pro avito, quod cum sanguine hausit, 742 Romani Pontifices catholicae religionis studio adesse Nobis vobisque velit praevalido patrocinio suo, ut mala, quae ex ipsa illa causa rei catholicae imminent, avertantur, atque adeo sanctissima Nostra religio in toto Bavariae regno sarta tectaque habeatur, catholicique antistites ac sacrorum ministri in suis gerendis muneri­ bus plena libertate fruantur, quemadmodum et in conventione cum hac Sede Apostolica anno millesimo octingentesimo decimo septimo inita cautum est.' § 5. Porro ad rem venientes, initium, ut par est, faciamus ab iis quae fidem spectant, sine qua impossibile est placere Deo, et quam, ut supra monui­ mus, nonnulli in discrimen adducere conantur ad libertatem matrimonii mixti latius inducendam. Ignotum vobis non est, venerabiles fratres, quam impenso constantique studio maiores Nostri inculcaverint eum ipsum, quem illi negare audent, fidei articulum, qui est de catholicae fidei atque unitatis necessitate ad consequendam salutem. Quo spectant verba illa celeberrimi apostolorum discipuli S. Ignatii martyris in epistola ad Phtladelphtos : Romani Pontifices 747 piendos ab ipsis esse, monet Hieronymus:1 nec unquam obliviscantur, se vetustis etiam canonibus vetari, quidpiam in suscepto ministerio agere, ac docendi et condonandi munus sibi sumere sine sententia episcopi, cuius fidei populus est creditus, et a quo pro animabas ratio exigetur.2 Certum denique firmumque sit, eos omnes, qui adversus praestitutum hunc ordinem aliquid moliantur, statum Ecclesiae, quantum in ipsis est, perturbare. § 9. Nefas porro esset, atque abeo venerationis studio prorsus alienum, qua Ecclesiae leges sunt excipiendae, sancitam ab ipsa disciplinam, qua et sacrorum procuratio, et morum norma, et iurium Ecclesiae, ministrorumque eius ratio continetur, vesana opinandi libidine improbari, vel ut certis iuris naturae principiis infestam notari, vel mancam dici atque imperfectam, civilique auctoritati subiectam. § 10. Cum autem, ut Tridentinorum patrum verbis utamur, constet Ecclesiam eruditam fuisse a Christo lesu, eiusque apostolis, atque a Spiritu Sancto illi omnem veritatem in dies suggerente edoceri,34absurdum plane est, ac maxime in eam iniuriosum, restaurationem ac regenerationem quamdam obtrudi, quasi necessariam, ut eius incolumitati, et incremento consulatur, perinde ac si censeri ipsa possit vel defectui, vel obscurationi, vel aliis huiuscemodi incommodis obnoxia; quo quidem molimine eo spectant novatores, ut recentis humanae institutionis iaciantur fundamenta, illudque ipsum eve­ niat, quod detestatur Cyprianus, ut quae divina res est, humana fiat Eccle­ * sia. Perpendant vero, qui consilia id genus machinantur, uni Romano Pontificiex sancti Leonis testimonio canonum dispensationem esse creditam, ipsiusque dumtaxat esse, non vero privati hominis, de paternarum regulis sanctionum quidpiam decernere, atque ita, quemadmodum scribit sanctus Gelasius,5 decreta canonum librare, decessorumque praecepta metiri, ut quae necessitas temporum restaurandis Ecclesiis relaxanda deposcit, adhibita consideratione diligenti, temperentur. § 11. Hic autem vestram volumus excitatam pro religione constantiam adversus foedissimam in clericalem coelibatum coniurationem, quam nostis effervescere in dies latius, connitentibus cum perditissimis Nostri aevi phi­ losophis nonnullis etiam ex ipso ecclesiastico ordine, qui personae obliti munerisque sui, ac blanditiis abrepti voluptatum, eo licentiae proruperunt, ut publicas etiam atque iteratas aliquibus in locis ausi sint adhibere princi­ pibus postulationes ad disciplinam illam sanctissimam perfringendam. Sed piget dc turpissimis hisce conatibus longo vos sermone distinere, vestraeque potius religioni fidentes committimus, ut legem maximi momenti, in quam lascivientium tela undique sunt intenta, sartam tectam custodiri, vindicari, defendi, ex sacrorum canonum praescripto, omni ope contendatis. 1 ’ ’ 4 1 S. Hieron., ep. ad Nepot., a. 1, 24. Ex can. ap. 38, apud Labb., toni. 1, pag. 38, edit. Mansi. Cone. Trid., sess. 13, dec. de Eucharist., in prooeni. S. Cypr., ep. 52, edit. Baluz. S. Gelasius PP., in ep. ad episcop. Lucaniae. 743 Romani Pontifices § 12. Honorabile deinde Christianorum connubium, quod sacramentum magnum nuncupavit Paulus in Christo et Ecclesia,1 communes Nostras curas efflagitat, ne quid adversus ipsius sanctitatem, ac de indissolubili eiusdem vinculo minus recte sentiatur, vel tentetur induci. Impense id iam commendarat suis ad vos litteris felicis recordationis praedecessor Noster PiusVIlL3 Adhuc tamen infesta eidem molimina succrescunt. Docendi itaque sunt sedulo populi, matrimonium semel rite initum dirimi amplius non posse, nexisq ut connubio Deum indidisse perpetuam vitae societatem, nodumque necessitu­ dinis, qui exsolvi, nisi morte, non possit. Memores, sacris illud rebus adnumerari, et Ecclesiae proinde subiici, praestitutas de ipso eiusdem Ecclesiae leges habeant ob oculos, iisque pareant sancte accurateque, ex quarum exequutione omnino pendet eiusdem connubii vis, robur, ac iusta consociatio. Caveant, ne quod sacrorum canonum placitis, conciliorumque decretis offi­ ciat, ulla ratione admittant, probe gnari, exitus infelices illa habitura esse coniugia, quae vel adversus Ecclesiae disciplinam, vel non propitiato prius Deo, vel solo aestu libidinis iungantur, quin de sacramento, ac de mysteriis, quae illo significantur, ulla teneat sponsos cogitatio. § 13. Alteram nunc persequimur causam malorum uberrimam, quibus afflictari in praesens comploramus Ecclesiam, indifferentismum scilicet, seu pravam illam opinionem, quae improborum fraude ex omni parte percrebuit, qualibet fidei professione aeternam posse animae salutem comparari, si mores ad recti honestique normam exigantur. At facili sane negotio in re perspicua planeque evidenti, errorem exitiosissimum a populis vestrae curae concreditis propelletis. Admonente apostolo,3 unum esse Deum, unam, fidem, unum baptisma, extimescant, qui e religione qualibet patere ad portum beatitudinis aditum comminiscuntur, reputentque animo ex ipsius Servatoris testimonio, esse se contra Christum, quia cum Christo non sunt,* seque infe. liciter dispergere, qui cum ipso non colligunt, ideoque absque dubio in aeter­ num esse perituros, nisi teneant Catholicam fidem, eamque integram, inviolatamque servaverint * Hieronymum audiant; qui, cum in tres partes schis­ mate scissa esset Ecclesia, narrat, se tenacem propositi, quando aliquis rapere ipsum ad se nitebatur, constanter clamitasse: Si quis Cathedrae Petri iungitur, meus est.6 Falso autem sibi quis blandiretur, quod et ipse in aqua sit regeneratus. Opportune enim responderet Augustinus:7 Ipsam formam habet etiam sarmentum, quod praecisum est de vite: sed quid illi prodest forma, si non vivit de radice? § 14. Atque ex hoc putidissimo indifferentismi fonte absurda illa fluit ac erronea sententia, seu potius deliramentum, asserendam esse ac vindi­ candam cuilibet libertatem conscientiae. Cui quidem pestilentissimo errori ‘ Ad Hebr., 13, 4. ’ Cf. N. 482. ’ Ad Ephes., 4, 5. 4 Luc., Il, 23. • Symbol, s. Athanasii. • S. Hier., ep. 57. ’ S. Aug., in psal. contra part. Donat. Romani Pontifices 749 viam sternit plena illa, atque immoderata libertas opinionum, quae in sacrae, et civilis rei labem late grassatur, dictantibus per summam impudentiam nonnullis, aliquid ex ea commodi in religionem promanare. At quae peior mors animae, quam libertas erroris! inquiebat Augustinus. 1 Freno quippe omni adempto, quo homines contineantur in semitis veritatis, proruente iam in praeceps ipsorum natura ad malum inclinata, vere apertum dicimus puteum abyssi,1 e quo vidit loannes ascendere fumum, quo obscuratus est sol, locu­ stis ex eo prodeuntibus in vastitatem terrae. Inde enim animorum immuta­ tiones, inde adolescentium in deteriora corruptio, inde in populo sacrorum, rerui.ique, ac legum sanctissimarum contemptus, inde uno verbo pestis rei publicae prae qualibet capitalior, cum experientia teste vel a prima anti­ quitate notum sit, civitates, quae opibus, imperio, gloria floruere, hoc uno malo concidisse, libertate immoderata opinionum, licentia concionum, rerum novandarum cupiditate. § 15. Huc spectat deterrima illa, ac numquam satis exsecranda et dete­ stabilis libertas artis librariae ad scripta quaelibet edenda in vulgus, quam tanto convicio audent nonnulli efflagitare ac promovere. Perhorrescimus, venerabiles fratres, intuentes, quibus monstris doctrinarum, seu potius quibus errorum portentis obruamur, quae longe ac late ubique disseminantur ingenti librorum multitudine, libellisque, et scriptis mole quidem exiguis, malitia tamen permagnis, et quibus maledictionem egressam illacrymamur super faciem terrae. Sunt tamen, proh dolor! qui eo impudentiae abripiantur, ut asserant pugnaciter, hanc errorum colluviem inde prorumpentem satis cumulate com­ pensari ex libro aliquo, qui in hac tanta pravitatum tempestate ad religionem ac veritatem propugnandam edatur. Nefas profecto est, omnique iure impro­ batum, patrari data opera malum certum ac maius, quia spes sit, inde boni aliquid habitum iri. Numquid venena libere spargi, ac publice vendi, comportarique, imo et obbibi debere, sanus quis dixerit, quod remedii quidpiam habeatur, quo qui utuntur, eripi eos ex interitu identidem contingat? § 16. Verum longe alia fuit Ecclesiae disciplina in exscindenda malorum librorum peste vel ab apostolorum aetate, quos legimus grandem librorum vim publice combussisse.3 Satis sit, leges in concilio Lateranensi V in eam rem datas perlegere, et constitutionem, quae deinceps a Leone X fel. rec. praedecessore Nostro fuit edita, ne id quod ad fidei aagmentum, ac bonarum artium propagationem salubriter est inventum, in contrariam convertatur, ac Christi fidelium saluti detrimentum pariat.4 Id quidem et Tridentinis patribus maximae curae fuit, qui remedium tanto huic malo adhibuere, edito salu­ berrimo decreto de indice librorum, quibus impura doctrina contineretur, conficiendo.5 Pugnandum est acriter, inquit Clemens Xlll fel. rec. praede- 1 S. Aug., ep. 166. 2 Apocalyps., 9, 3. ’ Act. apost., 19. ‘ Act. conc. Lateranens. V, sess. 10, ubi refertur const. Leonis X (Cf. N. 68). Legenda est anterior constitutio Alexandri VI, Inter multiplices, in qua multa ad rem. ’ Conci). Trid., sess. 18 ct 25. 750 Romani Pontifices Romani Pontifices cessor Noster in suis de noxiorum librorum proscriptione encydicis literis,1 pugnandum est acriter, quantum res ipsa efflagitat, et pro viribus tot librorum mortifera exterminanda pernicies : nunquam enim materia subtrahetur erroris, nisi pravitatis facinorosa elementa in flammis combusta depereant. Ex hic itaque constanti omnium aetatum sollicitudine, qua semper sancta haecapo stolica Sede suspectos et noxios libros damnare, et de hominum manibus extorquere enisa est, patet luculentissime, quantopere falsa, temeraria, eidemque apostolicae Sedi iniuriosa, et fecunda malorum in Christiano populo ingen­ tium sit illorum doctrina, qui nedum censuram librorum veluti gravem nimis, et onerosam reiiciunt, sed eo etiam improbitatis progrediuntur, ut eam prae­ dicent a recti iuris principiis abhorrere, iusque illius decernendae habendaeque audeant Ecclesiae denegare. § 17. Cum autem circumlatis in vulgus scriptis doctrinas quasdam pro­ mulgari acceperimus, quibus debita erga principes fides atque submissio labefactatur, facesque perduellionis ubique incenduntur: cavendum maxime erit, ne populi inde decepti a recti semita abducantur. Animadvertant omnes, non esse, iuxta apostoli monitum, potestatem nisi a Deo: quae autem sunl a Deo ordinata sunt. Itaque qui resistit potestati, Dei ordinationi resistit, et qui resistunt, ipsi sibi damnationem acquirunt.2 Quocirca et divina et humana iura in eos clamant, qui turpissimis perduellionis seditionumque machina­ tionibus a fide in principes desciscere, ipsosque ab imperio deturbare connituntur. § 18. Atque hac plane ex causa, ne tanta se turpitudine foedarent veteres Christiani, saevientibus licet persecutionibus, optime tamen eos de impera­ toribus, ac de imperii incolumitate meritos fuisse constat, idque nedum fide in iis, quae sibi mandabantur religioni non contraria, accurate prompteque perficiendis, sed et constantia, et effuso etiam in praeliis sanguine luculentis­ sime comprobasse. Milites Christiani, ait sanctus Augustinus3 servierunt impe­ ratori infideli; ubi veniebatur ad causam Christi, non agnoscebant, nisi illam, qui in coelis erat. Distinguebant Dominum aeternum a Domino temporali, ei tamen subditi erant propter Dominum aeternum etiam Domino temporali. Haec quidem sibi ob oculos proposuerat sanctus Mauritius martyr invictus, legionis Thebanae primicerius, quando, uti sanctus Eucherius refert, haec respondit imperatori:4 M ilites sumus, imperator, tui, sed tamen servi, quod libere con­ fitemur, Dei... Et nunc non nos haec ultima vitae necessitas in rebellionem coegit: tenemus ecce arma, et non resistimus, quia mori, quam occidi satius volumus. Quae quidem veterum Christianorum in principes fides eo etiam illustrior effulget, si perpendatur cum Tertulliano,5 tunc temporis Christianis non defuisse vim numerorum, et copiarum, si hostes exertos agere voluis * sent. Externi sumus, inquit ipse, et vestra omnia implevimus, urbes, insulas, ' Lit. Clcrn. Xiil, Christianae, 25 nov. 1766. — Cf N 461 ’ Ad Rom., 13, 2. ' 1 S. Aujî., in psalt., 124, n. 7. 4 S Eucher. apud Ruinart, Act. SS. MM., de Ss. Maurit. et soe., 4. ’ Tcrtull., m Apologet., cap. 37. I 751 castella, municipia, conciliabula, castra ipsa, tribus, decurias, palatium, sena­ tum, forum... Cui bello non idonei, non prompti fuissemus, etiam impares copiis, qui tamen libenter trucidamur, si non apud istam disciplinam magis occidi liceret, quam occidere? Si tanta vis hominum in aliquem orbis remoti sinum abrupissemus a vobis, suffudisset utique pudore dominationem vestram tot qualimeumque amissio civium, immo et ipsa destitutione punisset. Procul dubio expavissetis ad solitudinem vestram... quaesissetis, quibus imperaretis: plurcs hostes, quam cives vobis remansissent : nunc autem pauciores hostes habetis prae multitudine Christianorum. § 19. Praeclara haec immobilis sublectionis in principes exempla, quae ex sanctissimis Christianae religionis praeceptis necessario proficiscebantur, detestandam illorum insolentiam, et improbitatem condemnant, qui proiecta, elfrenataque procacis libertatis cupiditate aestuantes, toti in eo sunt, ut iura quaeque principatuum labefactent, atque convellant, servitutem sub libertatis specie populis illaturi. Huc sane scelestissima deliramenta, consiliaque con­ spirarunt Waldensium, Beguardorum, Wiclefistarum, aliorumque huiusmodi filiorum Belial, qui humani generis sordes, ac dedecora fuere, merito idcirco ab apostolica hac Sede toties anathemate confixi. Nec alia profecto ex causa omnes vires intendunt veteratores isti, nisi ut cum Luthero ovantes gratulari sibi possint, liberos se esse ab omnibus, quod ut facilius celeriusque asse­ quantur, flagitiosiora quaelibet audacissime aggrediuntur. § 20. Neque laetiora et religioni, et principatui ominari possemus ex eorum votis, qui Ecclesiam a regno separari, mutuamque imperii cum sacer­ dotio concordiam abrumpi discupiunt. Constat quippe, pertimesci ab impudentissimae libertatis amatoribus concordiam illam, quae semper rei et sacrae et civili fausta extitit ac salutaris. § 21. At ad caeteras acerbissimas causas, quibus solliciti sumus, et in communi discrimine dolore quodam praecipuo angimur, accessere consocia­ tiones quaedam, statique coetus, quibus, quasi agmine facto cum cuius­ cumque etiam falsae religionis ac cultus sectatoribus, simulata quidem in religionem pietate, vere tamen novitatis, seditionumque ubique promoven­ darum cupidine, libertas omnis generis praedicatur, perturbationes in sacram et civilem rem excitantur, sanctior quaelibet auctoritas discerpitur. § 22. Haec perdolenti sane animo, fidentes tamen in eo, qui imperat ventis et facit tranquillitatem, scribimus ad vos, venerabiles fratres, ut induti scutum fidei contendatis praeliari strenue praelia Domini. Ad vos potis­ simum pertinet, stare pro muro contra omnem altitudinem extollentem se adversus scientiam Dei. Exerite gladium spiritus, quod est verbum Dei, habeantque a vobis panem, qui esuriunt justitiam. Adsciti, ut sitis cultores navi in vinea Domini, id unum agite, in hoc simul laborate, ut radix quae­ libet amaritudinis ex agro vobis commisso evellatur, omnique enecato se­ mine vitiorum convalescat ibi seges laeta virtutum. Eos in primis affectu paterno complexi, qui ad sacras praesertim disciplinas, et ad philosophicas quaestiones animum appulere, hortatores, auctoresque iisdem sitis, ne solius ingenii sui viribus freti imprudenter a veritatis semita in viam abeant im­ piorum. Meminerint, Deum esse sapientiae ducem, emendatoremque sapien- 752 Romani Pontifices Romani Pontifices Hum,1 ac fieri non posse, ut sine Deo Deum discamus, qui per verbum docet homines scire Deum. 2 Superbi, seu potius insipientis hominis est, fidei mysteria, quae exsuperant omnem sensum, humanis examinare pon­ deribus, nostraeque mentis ratione confidere, quae naturae humanae con­ ditione debilis est, et infirma. § 23. Ceterum communibus hisce votis pro rei et sacrae, et publicae incolumitate carissimi in Christo filii Nostri viri principes sua faveant ope, et auctoritate, quam sibi collatam considerent non solum ad mundi regimen, sed maxime ad Ecclesiae praesidium. Animadvertant sedulo, pro illorum imperio et quiete geri, quidquid pro Ecclesiae salute laboratur; imo pluris sibi suadeant fidei causam esse debere, quam regni, magnumque sibi esse perpendant, dicimus cum S. Leone Pontifice, si ipsorum diademati de mana Domini etiam fidei addatur corona. Positi quasi parentes, et tutores popu­ lorum, veram, constantem, opulentam iis quietem parient, et tranquillitatem, si in eam potissimum curam incumbant, ut incolumis sit religio et pietas in Deum, qui habet scriptum in femore: rex regnum, et Dominus dominantium. § 24. Sed ut omnia haec prospere ac feliciter eveniant, levemus oculos manusque ad sanctissimam Virginem Mariam, quae sola universas haereses interemit, Nostraque maxima fiducia, imo tota ratio est spei Nostrae.3 Suo ipsa patrocinio in tanta Dominici gregis necessitate studiis, consiliis, actio­ nibusque Nostris exitus secundissimos imploret. Id et ab apostolorum prin­ cipe Petro, et ab eius coapostolo Paulo humili prece efflagitemus, ut stetis omnes pro muro, ne fundamentum aliud ponatur praeter id, quod positum est. Hac iucunda spe freti, confidimus, auctorem consummatoremque fidei lesum Christum consolaturum tandem fore Nos omnes in tribulationibus, quae invenerunt Nos nimis, coelestisque auxilii auspicem apostolicam bene­ dictionem, vobis, venerabiles fratres, et ovibus vestrae curae traditis pera­ manter impertimur. [Acta Greg. XVI, vol. I, p. 169-174]. 486. Gregorius XVI, ep. Quo ex tuis litteris, 24 iul. 1833·4 Quo ex tuis litteris, die quarta proximi mensis iunii ad Nos datis, fue­ rimus dolore affecti, satis verbis complecti non possumus. Siquidem nos omnino non latebant tum novitates quas in istis regionibus incauti quidam deceptique tuae dioecesis ecclesiastici viri, contra vigentem disciplinam sunt moliti, et conventus eum in finem, te licet interdicente, ab ipsis celebrati; tum erroneae pravaeque doctrinae a parocho Aloysio Fuchs in suo sermone quem primum ad populum habuit, deinde auctum typis edidit, traditae pro1 1 • « Sap., 7, 15. S. Irenaeus, lib. 14, cap. 10. Ex s. Bernardo, Serm. de Nat. B. Μ. V. § 7. Venerabili fratri Episcopo Curiensi et Sangallensi. ■'* 753 pugnataeque; tum demum patrocinium praefati parochi ac pessimae eius causae a capitulo rurali Uznacensi, cuius ille est membrum, palam impu * denterque susceptum. Haec omnia acerbissima quidem Nobis iam ex parte innotuerant. At ea opinione quam de tuae pastoralis sollicitudinis vi et effi­ cacia semel mente concepimus, quaeque maxima est, iure optimo freti ac simul pro certo habentes, nihil studii nihilque industriae in re tam gravi pro tua voluntate omissum iri, facile te consecuturum fore speravimus, ut infelix parochus eiusque fautores et asseclae, ad saniora consilia adducti, errores suos prorsus exprobrarent, omnem perniciosae novitatis spiritum exuerent seque tuae legitimae auctoritati ultro libenterque subiicerent. Verum frustratam fuisse spem Nostram persuasum iam inviti summopere ac plane moerentes habemus. Tuis enim supra memoratis literis aperte Nobis decla­ ratum est, non modo parochum Aloysium Fuchs paternis tuis admonitio­ nibus, quibus in rectam viam revocare illum studuisti, haudquaquam paruisse, teque pro gravissimo officii tui munere adductum fuisse, sive ad eius falsam perversamque doctrinam lato decreto damnandam, sive ad eum ordinaria tua auctoritate, ea, quam sacri canones praescribunt, ratione coercendum, verum etiam tam parochum ipsum quam Uznacense capitulum a tua sen­ tentia ad tribunal illegitimum omnino et improprium ausos fuisse provocare, ac tandem qua factis, qua novis evulgatis libellis eo rem perduxisse, ut tu cunctandum amplius non esse existimans, gliscenti in dies adversus fidei puritatem disciplinaeque sanctitatem malo avertendo sedulo intentus, uni­ versum negotium ad Nos deferendum deque eo supremum apostolicae Nostrae auctoritatis iudicium expostulandum censueris. Hoc tu, venerabilis frater, consilium capiens illud profecto egisti quod et ratio primatus honoris ac iurisdictionis, Romanis Pontificibus divinitus concessi exigit, et univer­ salis Ecclesiae disciplina ac perpetua praxis statuit. Sane maiores causas ceu illae maximae sunt, quae ad fidem, disciplinam rectamque gubernationem et statum universae Ecclesiae pertinent a primis usque saeculis ab Aposto­ licam Sedem deferri consuevisse omnis qua late patet ecclesiastica historia demonstrat. Atque ut antiquiora caque certissima hanc in rem monumenta praetermittamus, praeclarissimum certe est testimonium, quod sanctae huic Sedi inferioribus temporibus dedit clerus Gallicanus. Is namque ad Inno­ centium X praedecessorem Nostrum scribens, ita literas suas est exorsus: Maiores causas ad Sedem Apostolicam referri solemnis Ecclesiae mos est, quem fides Petri nunquam deficiens perpetuo retineri pro iure suo postulat. Aequissimae huic legi obsequentes, de gravissimo religionis negotio Sanctitati Tuae scribendum esse censuimus. Nos itaque, qui Deo volente in hac Petri Cathedra, meritis omnino imparibus constituti, centrumque catholicae unitatis effecti, alacriter ad salutem dominici gregis vigilemus atque in id omni ope ac studio contendamus oportet, ut sacrum fidei depositum ab omni religionis hostium nefario ausu sartum intemeratumque sit, utque nihil universali Ecclesiae disciplinae eiusque divinae constitutioni adversum inducatur, nedum pastoralem sollicitudinem animique constantiam, qua tu, venerabilis frater, temerariis parochi Fuchs atque ipsius fautorum machinationibus obstitisti vehementer commendamus omnemque tuam in eiusmodi negotio rationem 48 Romani Pontifices ratam habemus ac probamus, sed etiam iis, quae te ad eiusdem parochi cohibendam puniendamque in errore pertinaciam acta sancitatque sunt, robur Nostrae apostolicae auctoritatis adiungimus. Caeterum, absoluto libelli » Fuchsio editi aliorumque nonnullorum eiusdem generis examine, peritis in theologicis disciplinis viris demandato et per Nos ipsos instituendo, supre­ mum de eius doctrina iudicium, quod a Nobis expectas aliorumque similium proferendum reservamus. Quamquam cum eo falsitatem pravitatemque suam sponte prodat, longiori non sit opus disquisitione, ut Nostra etiam huiusque Sanctae Sedis solemni sententia damnetur. Interea quo ardentiori zelo in religionis commissique tibi gregis bonum polles et quo maior est tua erga Nos atque hanc Apostolicam Sedem observantia, eo te fidentius adhortamur ut optime coeptis inhaerens praelium Domini, fortiter praeliari adversus miseros istos Ecclesiae catholicae filios non desinas, quos amantissimae matris utero errare et falsa in eam ipsam loqui non pudet. Nos quidem homines hos infeliciter deceptos dolemus; futurum tamen non desperamus ut conscientiae stimulis vexati divinaque voce, quae in eorum cordibus cla­ mare haud cessat, perculsi, ad bonam frugem revertantur damnaque exempli perversitate populo ac reliquo tuae dioeceseos clero illata quanto ocius sata­ gant reparare; atque in id te quoque, venerabilis frater, omnem operam industriamque tuam collaturum confidimus. Hic autem non possumus, quin te moneamus ut horum hominum considerata pervicacia pravaque volun­ tate nullis ipsorum conatibus ad dioecesanam synodum cogendam flecti fraternitatem tuam sinas eamque ad aliud tempus consulto differas. Quod enim ecclesiastica lege sancte sapienterque constitutum est, id ob praesentem istarum rerum ac personarum conditionem posset in perniciem et in gra­ vioris seditionis occasionem converti. Nec dissimili ratione expedire putamus, ut his in circumstantiis eorum votis de novo rituali libro omnibus istis ecclesiis concedendo facilem te praebeas. Si quid hac in re optimum factu existimamus ac vehementer cupimus, illud profecto est, ut eum ordinem eumque ritualem librum inducendum isthuc cures, quem Romana haec Ecclesia caeterarum omnium magistra adhibet. At si hoc opportunum non esse arbi­ treris, eum librum eumque ordinem servari volumus, quo tua hactenus dioe­ cesis usa est, nihilque novi Nobis saltem inconsultis statui. Fiducia iure freti studii tui in his Nostris monitis suasionibusque perficiendis, apostolicam benedictionem tibi, venerabilis frater, gregique tuo peramanter impertimur. (Acta Greg. XVI, vol. 1, p. 277-279J. 487. Gregorius XVI, litt. ap. Cum in Ecclesia, 17 sept. 1833. § 1. Cum in Ecclesia, Paulo apostolo monente, oporteat haereses esse, ut qui probati sunt, manifesti fiant; ab eius usque primordiis surrexerunt viri loquentes perversa, qui se e Christianis haud esse inde demonstrantes, quod cum iis non permanserint, ac in id omnino intenti, ut abducerent Romani Pontifices Ί55 discipulos post se, falsas doctrinas evulgare, sanctorum dogmatum veritatem imminuere, fidei integritatem corrumpere non dubitarunt. Atque adeo infen­ sum fuit bellum tum a primis iis, tum a novis, qui semper in dies erupe­ runt, hostibus, eidem Ecclesiae illatum, ut nisi dexter ille adfuisset, qui adversus eam superbas inferorum portas minime praevalituras promisit, supremum prope exitium ipsa pertimescere debuisset. Verum quod omni aetate ab Ecclesia condita, et longe lateque inter nefarios adversariorum impetus diffusa, id maxime factum est Nostra, quae miserrimum illud tempus esse videtur, quo plures sanam doctrinam non sustinentes, et a veritate audi­ tum avertentes, ad fabulas turpiter se fore conversuros laudatus apostolus Timotheo discipulo suo iam pridem praedixit. Profecto quibus errorum com­ mentis, quibus opinionum monstris, quibus perversae philosophiae institu­ tionibus, non unum vel alterum dogma, sed integram fere Catholicam fidem vaferrimi homines oppugnent, et quo pacto, qua virium contentione, qua impudentia palam, aperteque in eam signa conferant, nemo est, qui ignoret. Et quoniam falsarum omnium, quas ipsi temere tuendas suscipiunt, propo­ sitionum putidissimi rivuli possent, uti inquiebat Hieronymus, uno Ecclesiae sole siccari; hinc tanto lumini rebelles effecti, infallibilem eiusdem Ecclesiae auctoritatem quaqua versus aggrediuntur, ac huius praecipue apostolicae cathedrae, in qua veneranda ecclesiasticae unitatis firmitas viget, divina iura infringere omni ope, ac studio adnituntur. § 3. Ex horum numero permulti sunt maxime in vastissimis Germaniae regionibus, qui in quamdam veluti societatem coacti, et conventus agere, consultationes habere, deque Ecclesia pro temporum ratione, ut ipsi aiunt, reformanda pertractare haud veriti, ex eo etiam perniciosiores existant, quod religionis zelum simulantes, pietatis studium praeseferentes, Ecclesiae rege­ nerationem, restaurationemque confingentes, incautis illudant. Ea autem est caeca huiuscemodi hominum temeritas, ut pravissimis suarum opinionum documentis errores, tot Romanorum Pontificum, concihorumque notissimis decretis iam ante damnatos instaurare non reformident. Sane ii non clancu­ lum, et occulte, neque per multas ambages, sed manifeste omnino, qua voce, qua scriptis, atque etiam e suggestu passim tradunt, audacterque defendunt. < Omnes episcopos, utpote apostolorum successores, parem, ac supremam Ecclesiae regendae potestatem a Christo accepisse, eamque non in solo Romano Pontifice, sed in toto episcopatu residere: voluisse imo Christum Ecclesiam reipublicae more administrari, ita ut omnes, ne dum inferioris ordinis clerici, sed etiam laici iure gaudeant suffragii: omnem ideo potestatem universo fidelium coetui in episcopos, atque in ipsum Romanum Pontificem derivan­ dam, immediate fuisse concessam: in praesenti Ecclesiae disciplina multa esse tum inutilia, tum periculosa, et noxia, quae pro temporum indole oportet immutari. Indulgentias nil aliud esse, nisi partis eius poenitentiae, quae per canones statuta erat peccanti, remissionem: eas ad poenas temporarias divi­ nae justitiae debitas, et in hac, vel altera vita luendas referri posse, aut defunctis prodesse, neque ex Scriptura, neque ex traditione demonstrari: illarum usum veram poenitentiam retardare, et evertere, ac spiritualibus fide­ lium commodis prorsus adversari ; thesaurum ex Christi meritis, Sanctonimque 756 ¥ Romani Pontifices satisfactionibus conflatum, antiquis incognitum, nuperis temporibus fuisse invectum: hodiernam Ecclesiae in sacramento poenitentiae administrando disciplinam, nedum frustraneam, sed et perniciosam esse, tamque salutaris instituti virtuti, et efficaciae detrahere: legem caelibatus in ignominiam,dede­ cus, et detrimentum cleri vergere, ipsique naturae esse contrariam: characte­ rem, qui in ordinatione imprimitur, inter scholasticorum placita esse adnumerandum; atque eum, qui semel fuit sacerdos, rursus laicum fieri posse, saltem auctoritate Ecclesiae, cuius nomine peculiares episcopos intelligunl: alia demum multa de stipendiis missarum, de quotidiana earum celebratione, de pluribus pro uno, eodemque defuncto sacrificiis, de privata synaxi, de sacris ritibus, de cultu beatae Mariae Virginis, de piis sodalitatibus, de publicis supplicationibus asserunt, quae singillatim pudet percensere ». § 3. Porro impios hosce adversus sanam doctrinam hostium conatus nihil omnino facit Catholica Christi Ecclesia, nequidquam sibi obesse posse iure optimo rata : Ea quippe, ut ait Augustinus, contra omnes haereses pugnans, pugnare potest, expugnari non potest, tamque firmum habet robur, tam inexpugnabili muro circumdatur, ut quisquis contra illum arietet, ipse con­ fringatur, quemadmodum penes hunc murum Ecclesiae ictibus perculsi vete­ res, rccentesque haeretici fractis viribus ceciderunt. Atque haec Nobis fuit causa, cur a falsis hodiernorum reformatorum doctrinis, quas mox indica­ vimus, merita censura notandis hactenus abstinuerimus; praesertim cum nil novi afferrent, erroresque tamdiu protritos, ac pluries proscriptos obtrude­ rent, atque adeo earum pravitas esset manifesta, ut sponte sua se prodens cuiusquam catholici hominis contemptum subire, et vel ipsam indignationem concitare deberet. Ast cum novatores seditionis materiam summo studio quae­ rentes, in id omnes fraudis, fallaciaeque nervos intendere acceperimus, ut editis, evulgatisque undique libellis, qui ipsa molis levitate, et procaci, qua conscripti sunt, licentia ad legendum alliciunt, imperitos, incautosque deci­ piant, et in pravas suas opiniones abducant: cumque perniciosos eos libellos late per universam Germaniam circumferri, eorumque numerum in dies suc­ crescere noverimus, Nos, quorum proprium officium est, vineam Domini infestis huiusmodi vepribus in ea nascentibus purgare, fideique unitatem, et integritatem, quantum in Nobis est, Deo semper opitulante, tueri, ac servare, cunctandum amplius non esse censentes, eoque spectantes, ut fideles curae Nostrae concrediti profanas novitates devitent, et huic Cathedrae, in qua Christus, ut s. Augustinus loquitur, doctrinam posuit veritatis, firmius adhae­ reant, nonnullos ex praedictis libellis, qui communiores sunt, et prae indo­ ctorum manibus facilius possunt versari, primum accuratissimo examini subji­ ciendos, dein apostolica censura perstringendos, damnandosque decrevimus, li vero sunt, qui sequuntur. § 4. « Ohne Christus kein Heil fur die Menschheit in Kirche und StaaL Eine Rede, gehalten zu Rappertsvill, die 3-ten Sonntag nach Ostem, 1832. Von Professor Aloys Fuchs. Mit Beilagen und dem Suspensionsact. St. Gal­ len, 1833. Gedruckt und zu haben im Bureau des Freimuthigen ». Romani Pontifices 757 II. « Sind Reformen in der Katholischen Kirche nothwendig? Auf welchem Wegesind dieselben zu bewirken, und welche Hindernisse stehen etwa entgegeo? Beantwortet in der Pastoral-conferenz zu Offenburg, am 24 ten juli 1832. Offenburg, in der Friedrich Braunschen Buchhandlung 1832 ». < Zweite Auflage, vermehrt durch eine bescheidene, aber freimûthige Belcuchtung, etc., und einige Beilagen. Herausgegeben von F. L. Mersy. Offenburg bei Friedrich Braun, 1833 ». 111. < Die katholische Kirche im neunzehnten Jahrhunderte und die zeitgemisse Umgestaltung ihrer âusseren Verfassung, etc. Herausgegeben von G. L. C. Kopp, Mainz, bei Florian Kupferberg, 1830 ». IV. < Der Kampf zwischen Papstthum und Katholicismus in fûnfzehnten Jahr­ hunderte. Zurich, gedruckt bei David Burkli, 1832 ». Dissertatio iam inde ab anno 1816 inserta libro, cui titulus: « Schwizerisches Museum. Jahrgang 1816. Erstes Heft. Aarau. Heinrich, Remigius Sauertaender, pag. 75=125 ». V. « Die stellung des Rümischen Stuhls gegenüber dem Geiste des neunxehnten Jahrhunderts, oder, Betrachtungen über seine neuesten Hirtcnbriefe. Dum caput aegrotat, caetera membra dolent Zurich, bei Orell Fufsli und Comp., 1833, I und II Auflage ». § 5. Auditis itaque consultationibus acceptisque suffragiis plunum in facultate theologica magistrorum, deque consilio, et sententia venerabilium fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium, ex congregatione Ecclesiasticis Negotiis curandis praeposita, nec non re omni per Nos ipsos serio, et mature perpensa motu-proprio, et ex certa scientia, deque apostolicae potestatis ple­ nitudine, praedictos omnes libellos tamquam continentes propositiones respe­ ctive falsas, temerarias, scandaiosas, erroneas, in Sanctam Sedem iniuriosas, eiusdem iunbus derogantes, ecclesiasticum regimen, ac divinam Ecclesiae constitutionem evertentes, schismati faventes, in hacresim inducentes, schismaticas, haereticas, iamdiu in Luthcro, Baio, Richerio, Eybelio, Pistoriensi­ bus, aliisque ab Ecclesia damnatas,1 reprobamus, damnamus, ac pro reprobatis, et damnatis perpetuo haberi volumus, et mandamus. § 6. Praecipimus propterea, ne quisquam ex fidelibus cuiuscumque gra­ dus, conditionis, et dignitatis sit, libellos praefatos sive typis impressos, sive manu conscriptos, vel in Germanico originali idiomate, vel in quamcumque • Cf. N. 76, 124, 472, 473, 475. 7 58 sil Romani Pontifices aliam linguam translatos legere, retinere, aut denuo imprimere, seu imprimi facere audeat, sub poena suspensionis a divinis quoad clericos, quoad vero laicoj sub poena excommunicationis maioris ipso facto, absque alia declaratione incurrendis, quarum absolutionem, ac respective relaxationem Nobis, et suc­ cessoribus Nostris Romanis Pontificibus reservamus, excepto dumtaxat, quoad excommunicationem supradictam, mortis articulo, quo nimirum cuilibet confessario ab huiusmodi censura, ut praefertur, incursa fas erit absolvere. § 7. Mandamus quoque bibliopolis, ac typographie, caeterisque omnibus, et singulis cuiuscumque gradus, conditionis, et dignitatis, qua clericis, qua laicis, ut quatenus praedicti libelli, vel in originali, vel in alio quocumque idiomate impressi, aut etiam manuscript! ad eorum manus pervenerint, statin deferre illos teneantur ordinariis, sub iisdem suspensionis a divinis ac respe­ ctive excommunicationis superius comminatis poenis. § 8. Non modo autem memoratos libellos, sed alios quoscumque sive scripto exaratos, sive typis editos, vel forsan exarandos, et edendos, in quibus eadem erronea doctrina aut integre, aut ex parte renovetur, ac defendatur, sub eisdem poenis eademque apostolica auctoritate, harum litterarum tenore proscribimus, ac damnamus, illosque legi, imprimi, et retineri omnino pro­ hibemus. § 9. Atque ut eaedem praesentes literae ad omnium notitiam facilius perducantur, etc. [Acta Greg. XVI, vol. I, p. 299-301]. 488. Gregorius XVI, ep. Maiori certo, 13 dec. 1833·1 Maiori certo solatio affici non possumus, quam cum eos qui in partem sollicitudinis Nostrae sunt vocati, pastorali zelo flagrare acriterque ad spiri­ tuale commissarum sibi ovium bonum novimus vigilare. Licet pono prae­ cipuam fraternitatum vestrarum virtutem satis iam multa déclarassent eaque de causa iure Nobis laetari liceret, conceptam tamen animo Nostro opi­ nionem confirmarunt Nostrumque gaudium abunde auxerunt obsequentissimae literae, quas die decima quarta proxime elapsi mensis ad Nos dedistis et quibus nedum vestrum de catholica in Belgio constituenda et a vobis tantum regenda studiorum universitate consilium significastis, sed etiam expo­ sitis commodis, quae tum animarum salus, tum religio ipsa inde possunt accipere, apostolica Nostra auctoritate probare illud voluistis. Hanc vos ratio­ nem sequuli, id egistis, quod ab antiquis temporibus consuetudo induxit quodque debita huic Sanctae Sedi reverentia et observantia merito exigit. Cum enim ad Romanos Pontifices pro concredito ipsis apostolici officii munere maxime pertineat catholicam fidem tueri sanctaeque eius doctrinae 1 Venerabilibus fratribus Engelberto archiepiscopo Mechliniensi eiusque suffraganeis in Belgio, episcopis. Romani Pontifices 759 depositum integrum ac intemeratum custodire: eorum quoque esse debet sacrarum disciplinarum, quae publice in universitatibus traduntur, institutio­ nem moderari. Atque haec causa fuit, cur catholici etiam principes, cum de eiusdem academiis seu universitatibus studiorum statuendis cogitarunt, Aposlolicam Sedem consulendam eiusque auctoritatem exquirendam duxerint. Hinc celebriores illustrioresque Europae universitates nonnisi ex sententia et assensu Romanorum Pontificum fuisse constitutas, gravissimae illarum historiae amplissimae testantur. Nobis itaque, quibus persuasum est ex recte comparatis studiorum universitatibus plurimum emolumenti in Christianam rempublicam dimanare, iucundius nihil accidere potest quam ut vobis gra­ tificemur et ad litterarum praesertim sacrarum praesidium et incrementum supremae Nostrae auctoritatis robur adiiciamus; atque hinc sapientissimum, quod una simul inivistis consilium, adprobamus vestramque ea de re solli­ citudinem summa laude ac commendatione prosequimur. Eo autem libentius vestris votis annuimus, quo certius vestra industria, opera et cura futurum confidimus, ut quotquot ad istam universitatem convenient bene morati iuvenes, non scientia quae inflat, sed scientia quae cum caritate aedificat, non sapientia huius saeculi, sed sapientia, cuius initium timor Domini est, imbuan­ tur. At illud probe intelligitis, venerabiles fratres, memoratam mox univer­ sitatem ita quidem constitui oportere, ut nihil prorsus derogetur iuribus, quae singulis episcopis circa clericorum in suis dioecesanis seminariis insti­ tutionem eorumque in litteris et disciplinis maxime theologicis eruditionem Tridentini patres adjudicarunt. Agite igitur, et ille a quo omne datum opti­ mum ac omne donum perfectum est, dexter vobis propitiusque adsit, ut quae salubriter cogitatis, feliciter possitis implere. Interim apostolicam benedictio­ nem paternae Nostrae charitatis et benevolentiae testimonium erga fraterni­ tates vestras peramanter vobis impertimur. [Acta Greg. XVI, vol. I, p. 327]. 489. Gregorius XVI, allocut. Cum pro pastorali, 1 aug. 1834. 1. Cum pro pastorali Nostra sollicitudine gravissime illa ferremus, quae vobis ex hoc ipso loco die trigesima septembris anni proximi facta Olyssipone per gubernium illic mense iulio eiusdem anni exeunte constitutum dolentes exposuimus; ’ nihil magis optabamus, quam ut aliquid tandem nun­ tiare in coctu vestro Nobis liceret, quod ad Nostrum vestrosque animos doloris Nostri participes aliqua saltem ex parte consolandos pertineret. Neque vero temere sperare posse Nobis videbamur, non plane irritum futurum optatum Nostrum, qui facta illa tantopere questi eramus, tamque diuturna patientia bonum aliquem expostulationum Nostrarum exitum expectavimus. At quantum absit, ut aliquid huc afferre possimus spei votisque Nostris con­ sentaneum, ex iis probe intelligitis, quae per idem illud gubernium, aucta 1 Grave admodum. - Acta Qreg. XVI, vol. I, p. 303, 304. 760 Romani Pontifices in dies improborum audacia et conscelerato impetu Catholicae religioni» penitus delendae, patrata deinceps fuisse et assidue patrari notum est iam nimium et apud omnes pervulgatum. Itaque vos iterum, venerabiles fratres, in partem cogimur vocare doloris Nostri eo etiam maioris, quo maiores in dies dolendi causae extiterunt. Dici enim vix potest quam vehementer angimur, cernentes animo Ecclesiam illam deplorantem res sacras maxime veren­ das, bonaque sua vel attributa aerario, vel publice divendita, templa popu­ lorum frequentia et pietate insignia qua clausa, qua hostiliter occupat», praeclarissimos quosque ministros suos iniuriosissime tractatos, ac partim expulsos, partim in oras asperrimas amandatos, sanctissima ac saluberrima instituta inique sublata, aliaque eius generis vix credibilia planeque teterrima: quae dum patitur eo etiam caret solatio, ut aliquem habeat qui sibi tantis in aerumnis Nostro nomine, vel consilio, vel auctoritate praesto esse possit; ilio quoque, ut scitis, e Lusitaniae finibus violenter expulso, cui pro­ nuntias Noster et ipse inde per vim migraturus vices suas agendas com­ miserat. 2. Verum etsi miserrima haec sunt, et Nobis una cum afflicta Lusitana Ecclesia iure meritoque lamentanda; illa tamen praesertim Nos cogunt uberius lacrymari, quae nedum rerum et personarum sacrarum contemptum, atque iniuriam habent in Sedem apostolicam: sed eo referuntur, ut lura veneranda unius propria potestatis ecclesiasticae invadantur, divina ipsa Ecclesiae labe­ factetur constitutio, nihilque tam sanctum sit ac religiosum, quod profanis manibus non violatum subversumque relinquatur. Huc profecto spectat ille­ gitima illa novi tribunalis institutio, cuius sit generalem, ut vocant, rerum ecclesiasticarum reformationem inducere; huc beneficiorum etiam parochialium concessiones laicae auctoritatis nomine passim factae, nulla necessitatis ratione habita canonicae institutionis; huc censurae per idem illud tribunal iis nequiter inflictae, qui collata ab laicis jurisdictione ecclesiastica uti recu­ saverint; huc indictum experimentum ad episcopalem sedem Portugallensem assequendam ; huc profana lex, qua ecclesiarum praepositis iniunctum est, ne quem nisi a gubernio probatum, factaque ipsi ab eo facultate, sacros ordi­ nes exercere sinant et sacramenta administrare; huc alia illa lex, qua amplis­ sima Ecclesia Olyssiponensis titulo insignis beatae Mariae virginis in coelum Assumptae e patriarchatus honore deiicitur, ad quem eam Ssifius praedecessor Noster Clemens XI, Regi loanni V, de Christiana republica optime merito gratificaturus evexerat; huc demum illa, qua omnia indiscriminatim coenobia, collegia, hospitia regularium supprimuntur, bonaque eorum nationi adjudi­ cantur: quae quidem lex eo etiam iniquior est acriusque reprehendenda, quod ad incautos decipiendos fallacissimo simulatarum causarum obtentu fuerit obvoluta. Loquimur nempe, venerabiles fratres, de relatione eidem legi praemissa, quae talia habet falso criminoseque dicta, quibus nihil religiosis familiis contumeliosius, nihil magis erroneum, et minime dubiis ecclesiasticae historiae monumentis magis adversum ab homine quovis pessime in reli­ gionem et sacra instituta animato proferri potuisse videatur. 3. Porro in tanta tamque atroci rei Catholicae clade, quo simus animo, quantisque premamur angustiis, satis explicare verbis non possumus. Ex anu À Romani Pontifices 761 enim parte admodum durum Nobis est severe agere, et gravius quidpiam in aliquem decernere; ex altera vero parte statum intuentes religionis, frustra bonis pastoribus contra obnitentibus, iam prorsus in eo ipso regno defor­ matum, ubi olim pietas, sanctitas disciplinae, devota beati Petri cathedrae fides, et in eius successores observantia in exemplum florebant; eo iam rem adductam intelligimus, ut satis non sit illata Ecclesiae mala deplorare; nisi ad ea penitus tollenda curam omnem operamque impendamus. Absit vero, ut affectio aut ratio aliqua humana magis apud Nos valeat, quam officium; absit, ut proditae Ecclesiae libertatis, desertaeque turpiter Dei et religionis causae crimine arguamur; absit, ut alicuius licet gravissimae dimicationis aut instantis periculi metus ab iis Nos consiliis deterreat, quae et Sanctae huius Sedis dignitati, et Ecclesiae defensioni magis consentanea iudicemus. Immo vero sanctissime profitemur, beatos Nos cum apostolis existimaturos, si quid pati propter iustitiam oportebit. Hac ex alto virtute, ut confidimus, induti, vocem pastoralem rursus tollimus, partesque Nostras apostolica libertate insta­ mus implere. Itaque nedum decreta omnia a praedicto gubernio in religionis, Ecclesiae, ac Sedis Apostolicae iurium et auctoritatis detrimentum prolata iterum reprobamus, damnamus, irrita prorsus et nulla declaramus; sed eos omnes, quorum nomine, opera, aut iussu edita illa fuerunt, gravissime admo­ nemus, ut etiam atque etiam reputent poenas et censuras, quae ab aposto­ licis constitutionibus sacrorumque conciliorum canonibus ma.xime Tridentini (Sess. 22, cap. II) adversus rerum sacrarum praedatores et profanatores, eccle­ siasticae potestatis ac libertatis violatores, et Ecclesiae Sanctaeque Sedis iurium usurpatores sunt constitutae. 4. Caeterum nisi post haec ab ausis in ecclesiasticam potestatem atque immunitatem cessetur, damnaque innumera Ecclesiae et orbi Catholico uni­ verso exempli pravitate illata reparentur; illud palam edicimus, Nos muneri non defuturos officii Nostri, minimeque dubitaturos, quin severius in tan­ torum malorum auctores agamus, armisque in eos animadvertamus, quae sacro ministerio Nostro fuerunt divinitus attributa. Utinam vero asperrima animo Nostro his utendi armis necessitas avertatur! Utinam Domini, cuius legatione fungimur vocibus dociles illi praebeant aures, quorum opera tot tantisque oppressa malis ingemiscit Ecclesia, neque expectent dum experian­ tur, quam iratus ex patre factus iudex in eos insurgat, qui templum sanctum suum ausi sint polluere. Meminerint, ut est praeclare dictum a s. Cypriano, non posse Deum habere patrem, qui Ecclesiam noluerint habere matrem; se autem nihil minus habere, quam Ecclesiam matrem, quae gremium suum tot ipsorum ictibus vulneratum dolenter ostendit. Moveat eos, si quis pie­ tatis sensus reliquus in ipsis sit, parentis moestissimae aspectus, quae tamen adhuc ulnas tendit filios exceptura, quorum una eam potest poenitentia con­ solari, unae eius vulneribus lacrimae mederi possunt. Nos autem simul, vene­ rabiles fratres, patrem misericordiarum et Deum totius consolationis suppli­ cibus vobis obtestemur, ut illos in viam veritatis et iustitiae, a qua tam longe aberrarunt, dignetur reducere; aut quidquid ipsis iusto sapientiae suae iudicio fieri velit, ut ostendat faciem suam super sanctuarium suum, quod desertum est. Adiuvet patrocinio sua vota haec Nostra beatissimus apostolorum prin- 762 Romani Pontifices ceps, ut idem benignissimus Deus, quemadmodum ipsum vinculis mirabiliter solvit, atque ab omni ereptum hostium expectatione liberum dedit abire; cuius rei memoriae sacrum diem celebramus; ita et Nos, licet indignos tantae auctoritatis haeredes, Ecclesiamque suam, nexibus abruptis, quibus nefaria impiorum hominum conspiratione constringimur, eorumque consiliis penitus disiectis, in eam plane vindicet libertatem, qua ipse nos liberavit. [Acta Greg. XVI, vol. I, p. 445, 446]. 490. Gregorius XVI, ep. encycl. Commissum divinitus, 17 maii 1835.1 § 1. Commissum divinitus humilitati Nostrae apostolici officii munus omnino postulat, ut assidue ad custodiam gregis Domini vigilantes, illuc praesertim studia et cogitationes omnes intendamus, opem quoad possumus allaturi, ubi aeterna ovium salus, ac ipsa catholica religio periclitari videa­ tur. Multa autem inimicos homines callide, neque irrito conatu in istis regio­ nibus moliri, quae in apertam christiani gregis perniciem, reique catholicae detrimentum vergant, nos minime ignoramus atque adeo vehementissime dolemus. Quem quidem dolorem illud etiam exasperat, quod ii, ad incautos decipiendos, haud quaquam se fidei integritati detrahere velle profiteantur, idque unum sibi propositum esse simulent, ut scilicet iurium ad potestatem laicam pertinentium, indemnitati consulant: hoc tamen fallacissimo rationis publicae obtentu erroneas ac pravas, quas sequuntur doctrinas, qua insinuare lateque propagare, qua constabilire et quodammodo sancire enitantur: hinc conventus indicere, consultationes habere, certamque normam audent con­ flare, qua saecularis potestatis in ecclesiasticis negotiis partes temere decla­ rentur ac definiantur. Intelligitis iam venerabiles fratres, dilecti filii, de iis nos loqui, quae mense ianuario elapsi anni in urbe Bada Pagi Argoviensis nefarie gesta vel potius perpetrata sunt; quaeque vos ipsos acerbissimo con­ fecerunt moerore, anxiosque adhuc et sollicitos habent. Dissimulare quidem non possumus adduci non initio nequivisse, ut crederemus laicos homines non alia mente simul in statum locum convenisse nisi ut res, quae religio­ nem respiciunt, pertractarent, eoque progredi voluisse, ut non solum de pluribus ecclesiasticae unius potestatis propriis iure veluti suo deliberarent, sed suscepta insuper consilia confirmanda, et vi legis munienda, iis offerrent, qui in foederatis istis ditionibus civilium rerum summam administrant. At rem certam nimis exploratamque Nobis fecerunt ipsa memorati conventus acta, quae nuper Gynopedii (Frawenfeld) typis edita sunt, quaeque tum nomina virorum, qui delecti conventui adfuerunt, tum sermones ab nonnul­ lis ex iis in pluribus sessionibus prolatos, tum demum confectos ibidem articulos integre exhibent. Perhorruimus vero sive sermones sive articulos hosce perlegentes, et eiusmodi in iis contineri principia, easque inde in 1 Ad Episcopos ct universum Clerum Helvetiae. Romani Pontifices 763 catholicam Ecclesiam induci novitates intelleximus, quae utpote illius doctri­ nae ac disciplinae repugnantes, aperteque ad perniciem animarum pertinen­ tes, ferri nullo modo possunt. § 2. Profecto qui omnia sapientissime fecit, ac providentissima ordina­ tione disposuit, is voluit ut multo magis in ecclesia sua vigeret ordo et alii quidem praeessent atque imperarent, alii subessent et parerent. Habet pro­ pterea Ecclesia ipsa ex divina institutione potestatem non magisterii solum, ut res fidei et morum doceat ac definiat, sacrasque literas absque ullo erro­ ris periculo interpretetur; verum etiam regiminis, ut quos semel gremio suo excepit filios, in tradita doctrina contineat et confirmet, legesque ferat de iis omnibus, quae ad animarum salutem, sacri ministerii exercitium ac Dei cultum attinent: quibus legibus quisquis obsistat, gravissimi se reum criminis faciat. Atque haec docendi iubendique potestas in iis quae religionis sunt a Christo Sponsae suae tributa non modo ita eius pastorum ac praesulum propria est, ut ad civilis reipublicae magistratus nullo pacto possit pertinere, sed insuper libera omnino et terrenae cuiquam dominationi minime obno­ xia. Neque enim saeculi principibus, bene vero apostolis eorumque in officio successoribus revelatae doctrinae depositum commisit Christus, hisque tan­ tum dixit qui vos audit me audit, qui vos spernit me spernit. Neque ex pla­ cito laicae potestatis, sed, ea etiam invita, evangelium annuntiaverunt, eccle­ siam propagarunt, disciplinam statuerunt iidem apostoli: quin imo cum principes synagogae silentium ipsis ausi fuissent indicere, Petrus et loannes, evangelica usi libertate, responderunt: Si iustum est in conspectu Dei vos potius audire quam Deum, indicate. Nonnisi igitur laesa fide, planeque per­ turbata divina Ecclesiae constitutione, naturaque regiminis, fieri potest ut ulla in eam saeculi dominetur potestas, aut eius doctrinam moderetur, vel impediat quominus leges ad sacrum ministerium, divinum cultum, et spiri­ tuale fidelium commodum spectantes ferat ac promulget. Firma haec sunt, immobilia et veterum, quoquot fuerunt, patrum auctoritate ac traditione suf­ fulta. Ne te rebus misceas ecclesiasticis, ad imperatorem Constantinum scri­ bebat Osius Cordubensis episcopus, nec nobis his de rebus praecepta mandes, sed a nobis potius haec ediscas: Tibi Deus imperium tradidit, nobis eccle­ siastica concredidit. Ac quemadmodum qui tibi imperium subripit, Deo ordi­ nanti repugnat; ita metue, ne si ad te ecclesiastica pertrahas, magni criminis reus fias. Norunt id etiam ac palam fateri gloriosum sibi duxerunt christiani principes, inter quos magnus ille Basilius imperator ita in octava synodo loquutus est: De vobis autem laicis, tam qui in dignitatibus, quam qui abso­ lute conversamini, quid amplius dicam, non habeo, quam quia nullo modo vobis licet de ecclesiasticis causis sermonem movere. Hoc investigare et quae­ rere Patriarcharum, Pontificum et sacerdotum est, qui regiminis officium sor­ titi sunt, qui sanctificandi, qui ligandi et solvendi potestatem habent, qui ecclesiasticas et coelestes adepti sunt claves: non nostrum qui pasci debernus, qui sanctificari, qui ligari, vel a ligamento solvi egemus. § 3. Atqui tamen longe aliter in Badensi conventu deliberatum est, qui­ que inde prodierunt articuli sanam de potestate ecclesiastica doctrinam labe­ factant, Ecclesiamque ipsam in probrosam adducunt iniustamque servitutem: 764 Romani Pontifices ea siquidem vel in dogmaticis decretis evulgandis potestatis laicae arbitrio subiicitur, et quas de disciplina tulerit leges, omni vi effectuque canturas edicitur, nisi ex saecularis auctoritatis consensu fuerint promulgatae: addito etiam proposito de poenis adversus eos qui secus fecerint statuendis. Quid? eidem civili potestati libera datur facultas synodorum, quas dioecesanas dicimus, celebrationi singulis vicibus vel annuendi, vel adversandi, in ipsasque synodos inspiciendi; seminariis praesidendi, rationemque interni eorum regiminis a sacris praesulibus statutam confirmandi; clericos, facto scientiae periculo, ecclesiasticis muneribus deputandi; religiosam ac moralem populi institutionem regendi; omnia demum quae externam, ut aiunt, Ecclesiae disci plinam respiciunt, quamquam spiritualis indolis ac naturae sint, atque ad Dei cultum et animarum salutem referantur, moderandi. § 4. Nihil vero est quod magis Ecclesiae proprium, eiusque pastoribus arctius reservatum voluerit Christus, quam sacramentorum abs se instituto­ rum dispensatio, cuius quae sit ratio servanda, ad eos solummodo pertinet iudicare, quos ille operis sui administros in terris constituit. Nefas proinde, si in sanctissimo eo munere aliquid sibi civilis potestas vindicet; nefas si circa illud quidpiam statuat, aut sacrorum ministris praecipiat; nefas si quid legibus suis adnitatur adversus regulas de divinis mysteriis Christiano populo impertiendis sive scripto consignatas, sive voce traditas et ad nos usque ab Ecclesiae primordiis transmissas. Nosti, inquiebat S. Gelasius Praedecessor Noster, in sua ad Anastasium imperatorem epistola, nosti, fili clementissime, quod licet praesideas humano generi dignitate, rerum tamen praesulibus divi­ narum devotus colla submittis, atque ab. eis causas tuae salutis expetis: inqut sumendis coelestibus sacramentis, ‘eisque ut competit disponendis, subdi te debere cognoscis religionis ordine potius quam praeesse. Nosti itaque inter haec ex illorum te pendere iudicio, non illos ad tuam velle redigi potestatem. Attamen, quod incredibile prorsus ac portenti loco esse videtur, eo usque in Badensi conventu progressum est, ut vel in ipsam sacramenta dispen­ sandi rationem saeculari auctoritati ius et officium fuerit attributum. Huc sane spectant, qui ibidem de magno in Christo et Ecclesia matrimonii sacra­ mento temerario ausu conscripti sunt, articuli: huc favor apertissime decre­ tus mixtis nuptiis contrahendis: huc necessitas parochis catholicis impositi iisdem nuptiis benedicendi, omni religionis inter coniuges discrimine pror­ sus neglecto; huc demum severae poenarum comminationes adversus eos adhibitae, qui id facere detrectaverint. Quae quidem omnia non ea tantum de causa sunt merito exprobranda, quod civilis potestas de sacramenti divi­ nitus instituti celebratione leges ferat, sacrisque pastoribus tanta in re audeat imperare; sed ex eo etiam acrius sunt reprehendenda, quod absurdissimam impiamque indifferentismi, ut vocant, opinionem foveant, immo illi neces­ sario innitantur; ac praeterea catholicae veritati doctrinaeque Ecclesiae mani­ festissime adversentur, quae mixta connubia tum ob flagitiosam in rebus sacris communionem, tum ob grave catholici confugis perversionis pericu­ lum, pravamque nasciturae sobolis institutionem, detestata perpetuo est semperque interdixit; nec unquam ea ineundi liberam tribuit facultatem, nisi adiectis conditionibus, quae deformitatis et periculi causas ab ipsis arcerent. Romani Pontifices 765 § 5. Quam autem Christus Ecclesiae suae contulit administrandae reli­ gionis, christianaeque societatis regendae summam et civili minime obno­ xiam potestatem, eam, ut apostolus, ad Ephesios scribens, disertissime docet, in bonum unitatis instituit. At quae esset hac unitas nisi unus toti Ecclesiae fuisset praepositus, qui illam tueretur et custodiret, quique omnia eiusdem Ecclesiae membra una fidei professione coniungeret, uno caritatis et communionis vinculo copularet? Illud omnino divini sapientia legislatoris postulabat ut visibili corpori visibile caput praeficeret, quo scilicet constituto, schismatis tolleretur occasio. Quamobrem licet Episcopis omnibus, quos Spi­ ritus Sanctus posuit regere Ecclesiam Dei, communis sit dignitas, et in his quae sunt ordinis, aequa potestas, non est tamen omnium unus in hierarchia gradus, aut par iurisdictionis amplitudo. Siquidem et inter beatissimos Apostolos, verbis utimur S. Leonis Magni, in similitudine honoris fuit quae­ dam discretio potestatis, et cum omnium par esset electio, uni tamen datum esi ut ceteris praeemineret... quia ita evangelici muneris sacramentum voluit Dominus ad apostolorum officium pertinere, ut in beato Petro omnium Apo­ stolorum summo principaliter collocarit. Quod ergo uni ex omnibus apo­ stolis Petro concessit, cum claves Regni Coelorum illi promisit, et agnos ac oves pascendi, confirmandique fratres munus demandavit, id in commodum Ecclesiae suae usque ad consummationem saeculi permansurae patere voluit ad successores Petri, quos aequali iure eidem Ecclesiae praeposuit. Haec semper fuit catholicorum omnium concors et firma sententia; hoc fidei dogma est, Romanum Pontificem beati Petri apostolorum principis succes­ sorem primatum non solum honoris sed auctoritatis etiam ac iurisdictionis in universa Ecclesia obtinere, atque adeo ipsos episcopos illi esse subiectos. Sanctae idcirco Petri Sedi, Romanae nempe Ecclesiae, ut idem S. Lee pergit, ita omnem per orbem Ecclesiam necesse est consociari, et tamquam ad catho­ licae unitatis et communionis ecclesiasticae centrum concurrere, ut exsortem se mysterii intelligat esse divini, qui ausus fuerit a Petri soliditate recedere. Quicumque, subdit S. Hieronymus, extra hanc domum agnum comederit, pro­ fanus est; si quis in hac Noe Arca non fuerit, perivit regnante diluvio: et sicut qui cum Christo non colligit, ita quisquis non colligit cum eius Vicario plane dispergit. Quomodo autem cum Christi Vicario colligat is, qui sacram illius auctoritatem pessumdet, iuraque infringat, quibus propterea ipse potitur quod caput Ecclesiae centrumque unitatis est, quod primatum obtinet ordi­ nis ac iurisdictionis, quod plenam pascendi, regendi et gubernandi univer­ salem Ecclesiam divinitus traditam habet potestatem? At, illacrymantes qui­ dem dicimus, id quoque ausum in Badensi conventu est. Romanus Pontifex tantum, non quilibet episcopus, potest proprio ac nativo iure dies ab Eccle­ sia festis celebrandis, servandisque ieiuniis constitutos transferre, sacrique audiendi praeceptum abrogare: quemadmodum et in Constitutione Auctorem fidei, a Pio VI sa. me. praedecessore Nostro die vigesima octava augusti anni millesimi septingentesimi nonagesimi quarti, edita, fuit adversus Pisto­ rienses aperte definitum.1 Contraria tamen sunt, quae in Badensibus articu- * Prop. 74, damn. - Cf. N. 475. 766 Romani Pontifices lis continentur, quaeque ex eo etiam sunt perniciosiora, quod circa eiusmod caput, utpote disciplinam attingens ius civili potestati fuerit indiscriminate assertum atque expresse reservatum. Nec minus Romanis Pontificibus pecu liare ius inest, regulares familias ab episcoporum jurisdictione eximendi, sibique subiiciendi: quo iure ab antiquissimis temporibus ut illi certissime sunt. Atqui huic etiam juri manifestissime detrahunt Badensis convente articuli. Sane, nec facta mentione veniae ab Apostolica Sede necessario impio, randae et obtinendae, statutum est, ut ab saeculari potestate ea suscipiantur consilia, quibus, abolita Coenobiorum quae sunt in Helvetia, exemptione, ordinariae episcoporum auctoritati regulares familiae subdantur. Quibus et illa sunt adiungenda quae de iuribus episcoporum, qua latissime patent, exercendis sancita sunt, quaeque si penitus considerentur et ad principia referantur ex quibus confecti in eodem conventu articuli dimanant, innuere videntur, episcoporum jurisdictionem iustis licet de causis, non posse aut non debere suprema Romani Pontificis auctoritate coerceri, ac quibusdam limitibus quandoque circumscribi. Nec praetereunda quae sive de metropolitanae sedis erectione, sive de nonnullis ex istis dioecesibus alteri cathedrali ecclesiae extra fines Helveticos positae coniungendis, tractata ac propo· posita sunt. Quamquam enim ea in re Apostolicae Sedis iurium aliqua fuerit habita ratio, non ea tamen haec esse intelligitur, quam vis et natura divini primatus postulabat: ibi namque perinde actum est ac si liberum omnino esset civili potestati de gravissimis iis capitibus, ea, iure suo, constituere, quae spiritualibus populi necessitatibus censeat expedire. Mittimus alia multa, quae taedet singillatim recensere: quae tamen non leviorem inferunt sanctae huic Petri Cathedrae iniuriam,eiusque dignitatem auctoritatemque imminuunt, violant, contemnunt. § 6. Haec cum ita sint, in tanta et tam aperta sanae doctrinae iurisque ecclesiastici perturbatione, in tanto et tam gravi rei catholicae in istis regio­ nibus discrimine, Nostrarum partium fuisset, habito vix Badensi conventu, vocem de monte hoc sancto tollere, quique in illo concinnati sunt, articulos palam arguere, reprehendere, damnare. Nec alia profecto de causa Nostrum de ipsorum pravitate iudicium hactenus distulimus, nisi quod futurum spe­ rabamus, ut non modo rati non haberentur, sed reiicerentur prorsus ac improbarentur ab iis, qui civilibus administrandis negotiis istic praesunt. At cum res maxima ex parte ad votum non successerit, quin imo dolentes summopere acceperimus latas alicubi fuisse leges, quibus iidem articuli con­ firmantur ac publica sanctione muniuntur: cumque magistri et doctoris universalis personam, meritis licet imparibus, gerentes, illud sedulo cavere debeamus, ne quis ex ratione Nostra in errorem misere inducatur, saepiusque memoratos Badensis conventus articulos Ecclesiae doctrinae ac disciplinae minime repugnantes existimet; cunctari et silere diutius non posse probe intelleximus. Ut autem ex Sanctae huius Sedis instituto res gravissimi mo­ menti quam consultissime ageretur, eos ipsos articulos accuratissimo examini subtici voluimus. Auditis itaque consiliis, acceptisque suffragiis venerabilium fratrum Nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalium ex Congregationis Ecclesiasticis Negotiis curandis praeposita, nec non re omni per Nos serio Romani Pontifices 767 ac mature perpensa, Motu Proprio et certa scientia, deque apostolicae pote­ statis plenitudine, praedictos Badensis conventus articulos ceu continentes assertiones, attenta praesertim sententiarum complexione, falsas, temerarias, erroneas, Sanctae Sedis iuribus derogantes, Ecclesiae regimen ac divinam eius constitutionem evertentes, ecclesiasticum ministerium saeculari domina­ tioni subiicientes, ex damnatis principiis dimanantes, haeresim sapientes, schismaticos, reprobamus, damnamus et tamquam reprobatos ac damnatos perpetuo habendos decernimus. §7. Quod quidem dum pro apostolici officii munere palam ducimus signi­ ficandum, id reliquum esse videtur, ut vos paterno affectu alloquamur, qui in partem illius procurationis estis adseiti, cuius plenitudinem Nobis omnino immerentibus pastorum princeps tradidit. Quantis, venerabiles fratres, tot inter mala quibus catholica ecclesia, miserrimis hisce temporibus, fere ubique oppressa ingemiscit, cor Nostrum prematur angustiis; quantamque potissi­ mum ex iis, quae recens istic in eius perniciem tentata audacissime sunt, ceperimus tristitiam, satis vobis coniicere licet, nec adeo necesse est ut plu­ ribus explicemus. Haud sane dissimulamus dolori Nostro non exiguum levamen attulisse, quae de vestra in catholica re tuenda, gregisque fidei vestrae concrediti salute curanda nuntiata identidem fuerunt. Idcirco Patri misericordiarum, et Deo totius consolationis, qui Nos eiusmodi tribulationi obnoxios consolatur in vobis, benedicimus ex animo. Verum non quod opus esse arbitremur, sed quod periculi gravitas id exposcit, non possumus quin vestri in religionem zeli constantiam excitemus, atque ut quo acriores sunt hostium impetus, eo impensiori studio Dei et Ecclesiae causam agatis, vehementissime adhortemur. Ad vos maxime pertinet stare pro muro, ne fundamentum aliud ponatur praeter id quod positum est, sanctissimumque fidei depositum intemeratum custodire ac tueri. Sed est et aliud depositum, quod firmissime defendere et integrum servare debetis, sacrarum scilicet Ecclesiae legum, quibus disciplinam suam ipsa constituit, eiusque praeterea ac huius Apostolicae Sedis iurium, quibus Christi Sponsa terribilis ut castro­ rum acies ordinata consurgit. Agite ergo, venerabiles fratres, pro loco, quem tenetis, pro dignitate qua insigniti estis, pro potestate quam accepistis, pro sacramento quo in solemni inauguratione vos ipsos obligastis. Exerite gla­ dium spiritus, quod est verbum Dei; arguite, obsecrate, increpate in omni patientia et doctrina; atque ita demum pro catholica religione, pro divina Ecclesiae potestate ac legibus, pro Petri cathedra, eiusque dignitate ac iuribus laborate atque contendite, ut non solum qui recti sunt incolumes perseverent, sed etiam ut qui seductione decepti sunt, ab errore revocentur. § 8. Atque ut huiusmodi curis ac laboribus per venerabiles fratres Nostros suscipiendis, optatissimus exitus respondeat, vos etiam compellamus, quotquot sub illis estis sacrorum ministri, animarum curatores, verbi divini praecones. Vestrum omnino est una cum iis voluntate coniungi, uno eodemque studio inflammari, una animorum consensione in id conspirare, ut fidelis populus ab omni ingruentium malorum contagione errorisque periculo sit prorsus immunis. Satagite, dilecti filii, ut omnes unum et idem sentiant, doctrinis variis et peregrinis nullo modo sc sinant abduci, profanas novitates devitent. Romani Pontifices 768 fidem catholicam quam cautissime teneant, Ecclesiae potestati et auctoritati perpetuo subsint, atque huic Cathedrae, quam Redemptor fortis lacob posuit in columnam ferream et in murum aeneum adversus religionis hostes, firmius in dies adhaereant et consocientur. Quos autem in Christi et Ecclesiae lege erudiendos susceperitis, illo simul gravissimo praecepto imbuendos curate, secuti etiam potestati esse parendum, latisque ab ipsa legibus de his, quae ad civilis reipublicae bonum spectant, non solum propter iram, sed et propter conscientiam esse obsequendum, nec licere unquam ab fide illi debita tur­ piter deficere. Cum ita populorum animi fuerint opera vestra instituti, tura optime et civium tranquillitati et Ecclesiae utilitati, quae separari invicem nequeunt, consuletis. § 9. Perficiat vota haec Nostra benignissimus Deus, a quo omne datura optimum et omne donum perfectum; idemque bonorum, quae isti catholici gregis parti cupidissime expectamus, auspicem velit esse apostolicam bene­ dictionem Nostram, quam vobis venerabilibus fratribus et dominis fratribus cum fideli populo communicandam amantissime impertimur. [Acta Greg. XVI, vol. II, p. 32-36]. 9 491. Gregorius XVI, ep. Accepimus, 8 febr. 1836.1 1. Accepimus benevolo plane animo, ven. frater, literas tuas die vige­ sima decembris proximi ad Nos datas, quibus significasti, supremum pagi Solodurensis consilium articulos Badensis conventus ab hac Apostolica Sede semel et iterum damnatos 2 prorsus reprobasse ac reiecisse. Quantam ex hoc ceperimus laetitiam, satis per te poteris coniicere. Atque eo iucundius inde fuimus, affecti, quo firmius, ex tuo iudicio, sperare licet, eiusmodi exemplo excitatum Bernense gubernium non absimili ratione se fore gesturum. Quod quidem ut et ipse, quantum industria et auctoritate vales, impense cures etiam atque etiam commendamus. Hanc porro occasionem nacti, non pos­ sumus, ve'n. frater, quin alia sane gravissima tractemus. 2. In ea namque expositione quam, post collatiônes tecum habitas pro componendis dissidiis cum Argoviensi gubernio, publici iuris fecerunt viri ad id per Lucernense consilium deputati, illud additur: factam a te parocho Filisbacensi facultatem proclamandi, dimissa stola, matrimonium inter homi­ nes diversae religionis contrahendum, licet pars acatholica alteri coniugi, utcumque divisa ab ipso, foret alligata. Equidem non dissimulamus, ven. frater, persuasum Nobis esse, non omnia, quae tibi in praedicta expositione adjudicantur, ita se habere quemadmodum in ea reservantur, pluraque ex iis alio prorsus sensu a te prolata censere. At cum in epistola, quam die trigesima praeteriti mensis octobris ad memoratos viros per Lucernense * Ad Episcopum Basileensem. 1 Cf. N. 490. Romani Pontifices 769 consilium delectos misisti, quaeque ab ipsis edita est, promptum te paratumque exhibeas ad conventionem ineundam cum iis, qui in pagis intra tuae dioeceseos fines existentibus civiles res administrant, quo scilicet dissi­ diis inter laicam et ecclesiasticam potestatem omnis in posterum via prae­ cludatur; hinc supervacaneum non erit mentem Nostram circa istiusmodi negotium tibi declarare. 3. Notum itaque fraternitati tuae sit ratam a Nobis haberi non posse facultatem, si forte per te parocho Filisbacensi concessa fuisset, proclamandi matrimonium inter homines diversae religionis, licet pars acatholica alteri coniugi, utcumque divisa ab ipso, foret alligata. Cum enim matrimonium, si semel valide contractum et consummatum fuerit, iuxta evangelicam et apostolicam doctrinam, quam synodus Trident, sess. XXIV, can. 7, confir­ mavit, solvi inter Christianos, quoad vinculum, omnino nequeat: non modo illicitum sed et invalidum quoque foret matrimonium, quod catholicus vir aut mulier cum acatholico, altero huius coniuge adhuc sospite, iniret. Nefas autem esse matrimonio illicito atque invalido operam praestare, nemo unus ignorat. Atque id per proclamationes fieri declaravit pluries Apostolica haec Sedes ac praesertim fel. rec. praedecessor Noster Pius VI in suis literis ad card, archiepiscopum Mechliniensem die decima tertia iulii millesimo septin­ gentesimo octuagesimo secundo datis.1 Nec vero res inde potest honestari quod parochus stolam dimittat in matrimonio proclamando: natura siquidem actus satis aliunde constituitur per loci, temporis, personae ac finis circum­ stantias. Mittimus matrimonio superius memorato obstitisse impedimentum mixtae religionis, atque adeo sine venia Sedis Apostolicae et conditionibus, quae ab ea solent praescribi, contrahi nullo pacto potuisse. 4. Habes in his, ven. frater, quae sit super negotiis huiusmodi mens Nostra; a qua te nullatenus discessurum fore confidimus. Atque hac de te ipso fiducia freti apostolicam benedictionem tibi gregique pastorali sollici­ tudini tuae commisso peramanter impertimur. [Acta Oreg. XVI, vol. 11, p. 97, 98]. 492. Gregorius XVI, allocut. Officii memores, 5 iul. 1839. Offici memores tuendorum Ecclesiae iurium, quod Nobis, licet imme­ rentibus, divinitus cum supremo pontificatu impositum est, reclamavimus hoc ipso in loco, quarto idus decembris anni millesimi octingentesimi tri­ gesimi septimi,2 contra vim illatam venerabili fratri Clementi Augusto archie­ piscopo Coloniensi, qui scilicet Borussici gubernii iussu, sub custodia militis procul a dilecto grege non aliam ob causam relegatus fuit, nisi quod in mixtarum nuptiarum negotio Ecclesiae catholicae regulas, quae cum ipsa 1 Ci. N. 471. Allocut. Dum intima. - Cf. Acta üreg. XVI, vol. Il, p. 237, 238. 49 I 770 à ii I Romani Pontifices eius doctrina coniunctae sunt, perfringere recusaverat. Rursus deinde Idibus Septembris anni proximi, apostolicam vocem in consessu vestro attollere coacti fuimus 1 ob alia, quae in eodem Borussiae regno contra iura et libertatem Ecclesiae gesta fuerant, occasione praesertim ven. fratris Martini archiep. Gnesnensis et Posnaniensis, qui in ipsa mixtorum connubiorum causa sacer­ dotibus suarum dioecesium in memoriam revocaverat catholicam doctrinam, et cohaerentis canonum disciplinae custodiam inculcaverat. Interea vero non praetermisimus agere, prout antea, cum regio gubernio, et missis ad illud per eius administrum seu negotiorum gestorem iteratis expostulationibus, Ecclesiae causam tueri. Sperabamus equidem serenissimum regem melioribus utentem consiliis denique permissurum, ut praedictus Coloniensis archiepiscopus rediret ad ecclesiam suam, atque ut idem ipse, nec non et memo­ ratus archiepiscopus Gnesnensis ac Posnaniensis ceterique catholici antistites illius regni, in omnibus quae religionis sunt, pastorali auctoritate sua, Apo­ stolicae Sedis ductu, libere fruerentur. Sed contra accidit; factum est enim ut ecclesiasticae libertatis oppressio novis subinde actibus urgeretur, et in negotio illo archiepiscopi Gnesnensis et Posnaniensis res eo porro devenit, ut idem ven. frater, ob suam in disciplina doctrinaque Ecclesiae catholicae servanda constantiam, a laicis magistratibus, nullum in eiusmodi personam et causam ius habentibus, iudiciali sententia condemnaretur. Decreverunt regii iudices ea de re inde a postremis diebus mensis februarii huius anni; verum reclamare antehac noluimus, quia sententia eadem nondum archiepiscopo denunciata fuerat, atque hinc tota illa causa in suspenso adhuc esse vide­ batur, Nosque ipsi non satis noveramus quidnam a indicibus pronunciatum fuisset. Sed facta est tandem ea denunciatio sub finem mensis aprilis, post­ quam idem archiepiscopus regis literis accersitus, Berolinum se contulisset; ac re subinde evulgata, Nos integram quoque ipsius sententiae vim ex cer­ tissimis nuntiis huc allatis rescivimus. Intelleximus scilicet, archiepiscopum trium omnino delictorum apud memoratos iudices accusatum, in illa ipsa sententia liberatum prorsus fuisse, tum a crimine laesae maiestatis, tum a crimine excitati ad seditionem populi; de quo quidem utroque vix credibile est, ut prudentissiinus ille ac mansuetus antistes in suspicionem venire potuerit. Ita ex tribus delictis eidem imputatis non aliud supererat, nisi quod in mixtorum connubiorum causa, civiles status Borussici leges (leges nimirum regulis Ecclesiae contrarias) violasse arguebatur. Atque huius delicti nomine iidem iudices archiepiscopum ipsum non modo ad solvendas processus expensas atque ut detineretur per sex menses in munito aliquo castro con­ demnarunt, sed etiam inhabilem declararunt ad munia et officia quaelibet in regno Borussiae obeunda, et infando praeterea ausu eumdem a pastorali et metropotitano munere deposuerunt. Verba desunt, venerabiles fratres, quibus explicare satis valeamus moerorem acerbissimum, quem ex eius rei cognitione hausimus; sed vobis difficile non erit vim Nostri doloris ex ea, quam ipsi vos experimini, molestia coniicere. Enimvero non agitur tantum de sacra episcopi persona per traductionem ad laicos iudices utcumque vio· ' Allocut. Cuncta provide. - Cf. Acta Greg. XVI, vol. Π, p. 277-279. Romani Pontifices 771 lata; verum et causa ob quam judicatus, et poena quae irrogata illi est, longe graviorem divini Ecclesiae iuris invasionem demonstrat. Nimirum si poenam illam spectetis, archiepiscopus non temporalibus tantum incommodis mul­ tatus, sed de suo etiam in utraque dioecesi et circa Culmensem suffraganeam ecclesiam officio depositus legitur, quasi scilicet sacra potestas, quam episcopi a Spiritu Sancto per ministerium Nostrum accipiunt, auctoritate possit saecularis magistratus auferri. Si autem ad poenae causam respiciatis, violatio illa civilium de mixto matrimonio legum, ob quam archiepiscopum condemnare voluerunt, non spectabat ullo modo ad civiles nuptiarum eiusmodi effectus, quos ille minime attigerat, quin et se nihil prorsus de iis edicere velle declaraverat; sed tantum ut gravissimis pastoralis muneris obli­ gationibus satisfaceret; atque adeo iustis compulsus conscientiae stimulis, clerum suae utriusque dioeceseos, datis ad eos literis, allocutus fuerat de sanctitate matrimonii et de religiosis obligationibus catholicorum coniugum, imprimis de prole universa ex divinae legis praescripto ad veram fidem edu­ canda, et de cautionibus ab Ecclesia statutis, ut obligationes eaedem ser­ ventur; atque hinc sacerdotes, indicta etiam a sacro ministerio suspensione, graviter admonuerat officii sui, ut catholicis suae quisque paroeciae, eadem illa Dei et Ecclesiae praecepta, opportune inculcarent; et quoties catholicus aliquis matrimonium mixtum absque memoratis cautionibus, in suam scilicet futuraeque prolis spiritualem perniciem, inire nihilominus vellet, ut caverent saltem, sacerdotes ipsi, ne tales nuptias catholico ritu coniungerent. aut illis assensum suum quoquo modo praeberent. Iam vero si catholico anti­ stiti liberum in Borussia non sit tueri sanctitatem matrimonii, quod magnum in Christo et in Ecclesia sacramentum est, nec sacerdotes districte admo­ nere de ratione, quam tenere illos oportet, ut sacrilegum facinus catholi­ corum illicitas coram Deo et Ecclesia nuptias inire volentium paternis instru­ ctionibus ct adhortationibus impediant, aut certe ut illorum peccatum suo ipsi facto non approbent; si haec igitur quae (ut repetere iterum iuvat) non civiles ullos matrimonii effectus, sed tantum catholicam hoc in genere doctri­ nam fidei ac morum, et cohaerentes canonum sanctiones respiciunt, libera episcopis in eodem regno non sint, quae tandem erit libertas illa, quam serenis­ simus rex catholicae religioni in ditione sua diversis occasionibus repromisit? Haec Nos ut primum cognovimus, statim subiit animum cogitatio gravissimae obligationis, qua violatum adeo hac in causa catholicae religionis Ecclesiaeque sanctae ius defendere obstringimur. Quare post fusas ad Deum supplices preces et rem universam coram eo mature perpensam, nonnullis etiam ex vestro amplissimo ordine sapientibus et prudentibus viris ad deliberationem adhibitis, hodie tandem exequimur, quae ex unanimi eorumdem consilio facienda censuimus. Et primo quidem expostulationes, quas supra memora­ vimus, a Nobis hoc ipso in loco factas, ac subinde in publicum editas, enixius nunc in frequenti huius diei consessu iterantes, reclamamus pariter contra reliqua omnia, quae sive in causa illa archiepiscopi Gnesnensis et Posnanien­ sis, sive aliis quibusque occasionibus in catholicae religionis detrimentum et contra Ecclesiae Sanctaeque huius Sedis iura, in Borussiae regno quomodolibet gesta sunt. Deinde querimur nominatim ac vehementer expostulamus de 772 Romani Pontifices sententia illa, qua praedicti laid indices sacram memorati archiepiscopi personam, in religionis praesertim causa iudicare et ecclesiastica etiam depositionis poena multare ausi sunt; et auctoritate Nostra apostolica declaramus,atque decernimus, eumdem venerabilem fratrem Martinum esse adhuc verum uni- Romani Pontifices ' cumque archiepiscopum ecclesiarum Onesnae ac Posnaniae, et ex ea sententia, utpote canonico ac divino ipso iure irrita, nullum ius amisisse; atque hinc ab ecclesia quidem Culmensi in iis quae metropolitanae iurisdictionis sunt; in cun­ ctis vero quae ad religionem et episcopalem auctoritatem pertinent, ab utroque grege suarum dioecesium omnimodam illi, prout antea, obedientiam deberi. Immo antistitem ipsum ob suum religionis studium et invidam episcopalis animi constantiam plurimis merito prosequimur laudibus, eique impense gratulamur, quod dignus habitus est pro nomine lesu contumeliam pati. Iam vero mens Nobis erat hanc reclamationem aliquo etiam novo improbationis Nostrae documento confirmare, quod ipsa rei gravitas exposcere videbatur; quum praesertim irritum usque modo cesserint praecedentes aliae expostu­ lationes tum in causa illa Coloniensis archiepiscopi, qui procul adhucasedt sua detinetur, tum in ipso hoc negocio archiepiscopi Gnesnensis et Posnaniensis. Verum ne in festinatione potius ducti quam longanimitate pacatoque consilio usi videamur; et ex iustitia ipsa causae Nostrae adhuc sperantes, ulteriore illa improbantis animi significatione supersedemus. Atque hanc nacti occasionem, profitemur etiam ac palam edicimus, Nos ad ipsam huius diei expostulationem, uti et ad alias, quas antea fecimus, aegre admodum ac reluctante pene animo devenisse, sola scilicet religionis causa et Nostri implendi muneris necessitate compulsos, itaque nihil optamus magis, quam ut, reditu ad ecclesias suas antistiti utrique permisso, et impedimentis, quibus exercitium ecclesiasticae potestatis constrictum nunc est, tandem in toto Bonissiae regno cessantibus, omnis in posterum dissensionis causa tollatur. Et bona equidem, ut supra innuimus, spe sustentamur fore, ut felix huiusmodi eventus diu expectandus non sit. Enimvero si rex serenissimus, excelsa qua est mente, totam rei causam penitius attenderit, facile recognoscet in iis, quae ab utroqie archiepiscopo gesta sunt, nihil haberi quod ad religionis negotia non per­ tineat; ac probe insuper intelliget quam periculosum civili etiam ordini futu­ rum esset, si catholici suae ditionis magno numero inducerentur ad S. Matris Ecclesiae regulas maxime in tam gravi re contemnendas; nam iidem ipsi ad con­ tumaciam assuescentes, subinde maiori admodum facilitate civiles leges viola­ rent. Ceterum ad civilia ipsa negotia quod attinet, et si nemo iam nisi per manifestam iniuriam dc mente Nostra dubitare posset, tamen palam rursus hic protestamur et declaramus, nos in solemni hoc actu non aliud habuisse propositum quam religionis Ecclesiaeque iura tueri, non autem ut de rebus civilibus, quae regii iuris sunt, quidquam vel minime attingeremus. Hinc etiam cunctos in Borussico regno Ecclesiae filios apostolica auctoritate admo­ nemus et obtestamur in Domino vehementer, ut in his quidem quae supra de matrimonio et de consequentibus coniugum obligationibus diximus, ac generatim in omnibus quae ad fidem et mores pertinent, quaeve sacrorum canonum disciplina statuuntur, obedienter adhaereant S. Matri Ecclesiae; neque ullius unquam temporalis emolumenti spe aut detrimenti metu, ab ' * 773 eiusdem communione et obsequio abduci se sinant; verum aliis in rebus, quae civilis sunt ordinis, obtemperent fideliter iussionibus serenissimi regis, et avertant omnino aures suas a fallaciis turbulentorum hominum seditiosa docentium, atque adeo maiestati suae iuxta Pauli apostoli monitum subditi sint, non solum propter iram, sed etiam propter conscientiam. Ita praeceptis obedient Divini pastorum Principis, qui reddenda docuit, quae sunt Caesaris, Caesari: et quae sunt Dei, Deo; et obmutescere illos facient qui de catholi eorum fidelitate apud regiam maiestatem detrahere audeant. Haec sunt, quae in gravissimo quod explicavimus negotio, vobiscum, venerabiles fratres, hunc in locum congregatis communicanda censuimus. De reliquo ne intermittamus, venn. fratres, misericordiarum Patrem in gemitu et lacrymis per merita lesu Christi suppliciter obsecrare, ut memoratis archiepiscopis, nec non praesu­ libus ceteris et omni Borussiae clero fidelique populo perseverantem tribuat in voluntate sua famulatum, atque ut serenissimum regem ad praestandam subditis suis plenam catholicae religionis libertatem inclinet; denique ut quae inibi adversus Ecclesiae ius cogitata gestaque sunt, in eiusdem bonum convertat. (Acta Greg. XVI, vol. II, p. 341-343]. 493. Gregorius XVI, ep. Dolorem, 30 nov. 1839.1 1. Dolorem, quo iamdiu afficimur ob viros quosdam ecclesiasticos istius regionis amatores novarum rerum, et in salutaris disciplinae subversionem conspirantes, levaverunt aliquantulum, ven. frater, tuae illae literae, quas die decima ianuarii huius anni ad Nos dederas. In his enim, aliis respondens praecedentibus literis Nostris, certiores Nos fecisti pastoralis zeli, quo impe­ dire nitebaris, ne ullum haberent effectum quae iidem illi machinati fuerant, sive in coetu Bondorfiensi, sive in frequentiori conventu, una cum aliis qui­ busdam vicinarum dioecesium eiusdem indolis clericis Schafusiae habito; atque adeo professus es, te officii tui memorem ita esse animo compara­ tum, ut velles, si opus foret, vitam ipsam pro Ecclesia et pro animarum salute profundere. Hinc praestolabamur subinde alios a te nuntios, ex quibus pleniorem tuarum curarum exitum cognosceremus. Sed ecce recens alia supervenit acerbissimae molestiae causa, quum perlatum ad Nos fuerit dc nonnullis canonicis pluribusque parochis et sacerdotibus, qui pompam acatholicorum novum templum in urbe ista inaugurantium longo agmine pro­ secuti sunt. Haud sane agebatur, ven. frater, de civili aliqua celebritate, nullo modo ad religionem spectante, in quam catholicus clerus in obsequium prin­ cipis ac testandae ceteris civilis concordiae causa conveniret. Sed dicata est acatholico cultui amplior aedes, quam protestantes ex demolitione antiqui catholicorum templi magnifico opere construxerunt, ut porro in ea prote- • Venerabili fratri Antonio Ignatio archiepiscopo Friburgensi. 774 Romani Pontifices ' stantium ministri acatholicos ritus splendidius exerceant, et maiore populi frequentia haeresim doceant, catholicam veritatem impugnent; ac proinde tota illa solemnitas pertinuisse conspicitur ad novum erroris triumphum celebrandum. Haec eo minus expectanda Nobis erant, quod te, ven. Irata, nosse arbitramur, qualibus olim literis Pius Papa VIII glor. mem. praecessor Noster antistitem reprehenderit decessorem tuum, qui praestantibus eiusdem templi auspicalem lapidem figentibus adstare cum suo clero non recusaverat Scimus fraternitatem tuam, huic nunc absoluti templi celebritati non adfuisse, nec suspicari nullo modo volumus factum esse tuo iussu, ut tam conspicuus cleri tui numerus ad illam accederet, sed tamen ex iis, quae relata ad Nos sunt, dubitare vix possumus quin aliqui saltem illorum, te antea consulto, id egerint. Omnino autem tuum erat praecavere, ne fieret, aut certe corripere pro tuo munere qui talia egerant, factumque ipsum in reparationem scandali palam improbare. Maximum enim ea-ex re scandalum proficisci debuit, quum sacerdotes catholici, acatholicum cultum, peculiari huiusmodi honore, pro· sequentes, eundem una cum erroribus, quibus innititur, facto ipso approbasse videantur. Profecto non aliud volunt protestantium ministri, nisi ut catholico clero, ad hanc agendi rationem adducto, extenuetur inde in populo fideli, memoria illius dogmatis, quod est de catholicae fidei et unitatis necessitate, ad obtinendam salutem; atque hinc ipsis facilius contingat plures allicere, ut ab angusta semita catholicae veritatis ad latam erroris et perditionis viam misere declinent. Nunc igitur grave tibi non sit, ven. frater, ut in memoriam tuam revocemus quae in libro Apocalypsis (cap. Il, vers. 14 et seqq.) scripta leguntur Christi nomine ad Episcopum Pergami. Nam si is reprehensus ct poenitentiam agere iussus est, eo quod non obstiterat ita uti debuerat, in dioecesi sua, haereticis Nicolaitis, facile hinc intelliges quid de antistite dicendum sit qui vel catholicum suum clerum ad protestantium pompam solemnemque novi eorum templi dedicationem convenire aut permiserit, aut quemadmodum oportebat non prohibuerit. Haec autem quae pro supremi apostolatus officio ad te scribimus, non ita velimus accipias, quasi indicium aliquod abalienati a te animi Nostri ; quum imo diligamus fraternitatem tuam intimo caritatis affectu, et nihil optemus magis quam, ut animum sumis catholico archiepiscopo dignum, vigilesque impensius et labores in omnibus sicut bonus miles Christi lesu, atque ita de catholica fide ac de gregis salute bene semper merearis, ut cum venerit deinde divinus pastorum Princeps, immarcescibilem percipias gloriae coronam. 2. lamvero Nostrae eiusdem in te benevolentiae novum documentum habebis in adiuncto heic rescripto Nostrae Poenitentiariae, ex cuius scilicet lectione cognosces quemadmodum a Nobis obsecundatum est tuis precibus, quibus facultatem postulaveras nedum sanandi matrimonia illa quae istic viduatae ecclesiae tempore inter propinquos perperam 1 suspicaris, sed etiam dispensandi ad certum casuum numerum, super proximis propinquitatis gra­ dibus, pro nuptiis in posterum contrahendis. Quam facultatem ut tibi, ven. frater, concederemus, id Nos potissimum induxit, quod memoratis in pre· ' Videtur aliquid deesse: forsan verbum inita. Romani Pontifices 775 cibus indicare visus, facilius inde luturum ut catholicos tuae dioeceseos aver­ tere valeas a nuptiarum foedere in suam ac nasciturae prolis spiritualem per­ niciem cum acatholicis coniungendo. Ac bonam equidem spe sustentamur fore ut circa mixta eadem connubia sanam doctrinam et custodiam canonum et institutorum Sanctae huius Sedis firmiter tuearis. Praesertim vero si quis vir aut mulier catholica nuptias huiusmodi contrahere velit, non impetrata Eccle­ siae venia, aut non adhibitis antea idoneis cautionibus, quibus observatio religiosarum suarum obligationum, ac nominatim educatio catholica omnium filiorum utriusque sexus in tuto ponatur; hoc in casu tuum omnino esse memineris, ut eidem matrimonio totis viribus te opponas, et nihil prorsus vel ipse facias, vel a clero tuo fieri permittas, quo illud probare videamini. Sed plura de his ediximus tum in aliis Nostris literis, maxime autem in literis datis ad archicpiscopos et Episcopos Bavariac,1 tum etiam in allocutionibus tertia iam vice ad cardinales in consistorio habitis,2 quae postea in publicum editae sunt. 3. Insuper hanc scribendi ad te occasionem nacti, temperare Nobis non possumus, quin alia quaedam indicemus, quae peculiarem a fraternitate tua vigilantiam exposcunt; scilicet ipsi illi, quos supra memoravimus, presbyteri, novarum rerum studiosi, parvipendere sacros ritus, et laudabiles Ecclesiae consuetudines reprehendere non verentur, ac nihil intentatum relinquunt, quo te, ven. frater, adducant ad novum edendum ritualem librum, qui eorum placitis satisfaciat. Tu igitur officii tui memor, tuere constanter instituta maiorum, nec permittas unquam ut clerus iste recedat ulla ex parte ab iis quae statuta sunt in rituali libro S. Romanae Ecclesiae, aut a ceteris quae addita forsan illis fuerint in alio, si apud vos vigeat, rituali qui antiquus sit et canonica auctoritate approbatus. Confidimus equidem, ven. frater, ut Nostris hisce monitis obedienter attendas; et quoniam aliquid iam hoc in genere immutatum intelleximus, hortamur atque obtestamur te in Domino vehementer, ut inolescentem novitatem coercere atque emendare non differas. Ex ipsa illa, qua nonnulli e tuo clero agitantur novandi libidine, metuendum profecto est, ne in suis etiam ad populum instructionibus, et in pueris ad Christianam doctrinam informandis, novum aliquem suspectae notae librum adhibeant. Itaque ad eiusmodi periculum avertendum, cave ne cesses, ven. frater, commendare lectionem catechismi Romani, qui ad parochorum prae­ sertim usum ex Cone. Trid. decreto conscriptus, ac subinde S. Pii V deces­ soris Nostri iussu editus fuit, et in quo, ut verbis utamur Clementis XIII praecessoris Nostri, encycl. In dominico agro, 14 iun. 1761,3 ad pravarum opinionum fraudes removendas, ct veram sanamque doctrinam propagandam stabiliendamque opportunissimum subsidium habetur. ' Cf. N. 484. ’ Cf. Allocut. Dum intima, 10 dec. 1837. - Acta Oreg. XIV, vol. II, p. 237, 238. - Allocut. Cuncta provide, 13 sept. 1838. - Acta Oreg. XVI, vol. II, p. 277-279. - Allocut. Officii memores, 5 iul 1839. - Cf. N. 492. * Cf. Bull. Rom. Cont, tom. 2, p. 134-136. 776 b Romani Pontifices 4. Omni pariter nisu providere te oportet, ut sive in maioribus sive in minoribus puerorum scholis fidei iuventuti nihil tradatur quod veritati catholicae non conveniat. Imprimis vero summae tibi erit curae ut clericorum institutio viris commendetur morum integritate ac sanioris doctrinae laude praestantibus; quorum scilicet opera iunior idem clerus, te iugiter invigi­ lante, ad pietatem et litteras ita informetur, ut sperare merito liceat futuros eo ex numero sacerdotes, qui verbo populis exemploque praeluceant. 5. Ad extremum, nota tibi esse non dubitamus quae de aliis etiam gra­ vissimi momenti rebus scripta fuerunt a Pio Vlll fel. rec. decessore Nostro litteris ad archiepiscopum praecessorem tuum et suffraganeos episcopos datis die trigesima iun. millesimo octingentesimo trigesimo, ac fusius postea a Nobis ipsis in aliis ad eosdem litteris die quarta octobris millesimo octin­ gentesimo trigesimo tertio, nec non in pluribus epistolis, quas sive eadem die, sive aliis temporibus dedimus ad ipsum praecessorem tuum speciatim. Nunc igitur dum Nostrae huic ad te epistolae celerem praestolamur respon­ sum, exposcimus simul a fraternitate tua ut de praesenti sacrarum istic renim statu, in ceteris etiam quae praecedentibus illis litteris significata fuerant, atque in omnibus universim quae ad divinarum et ecclesiasticarum legum custodiam pertinent, facias Nos certiores. 6. Interea Deum humillime oramus, ut te creditumque fidei tuae gregem, uberrimis augeat suae clementiae donis; quorum auspicem apostolicam bene­ dictionem tibi ipsi, ven. frater, atque illi peramanter impertimur. [Acta Greg. XVI, vol. II, p. 385, 386]. 494. Gregorius XVI, litt. ap. In supremo, 3 dec. 1839. In supremo apostolatus fastigio constituti, et nullis licet suffragantibus meritis gerentes vicem lesu Christi Dei Filii, qui propter nimiam charitatem suam homo factus, mori etiam pro mundi redemptione dignatus est, ad Nostram pastoralem sollicitudinem pertinere animadvertimus, ut fideles ab inhumano nigri tarum seu aliorum quorumcumque hominum mercatu aver· tere penitus studeamus. Sane cum primum diffundi coepit Evangelii lux, senserunt alleviari pri­ mum apud Christianos conditionem suam miseri illi, qui tanto tunc numero, bellorum praesertim occasione, in servitutem durissimam deveniebant. Inspi­ rati enim a Divino Spiritu Apostoli, servos quidem ipsos docebant obedire dominis carnalibus sicut Christo, et facere voluntatem Dei ex animo; dominis vero praecipiebant ut bene erga servos agerent, ut quod iustum est et aequum, eis praestarent ac remitterent minas, scientes quia illorum et ipsorum Dominus et in coelis, et personarum acceptio non est apud eum.1 Universim vero cum sincera erga omnes chantas Evangelii lege summopere commendaretur, ' Ad Ephes., VI, 5 seqq.; ad Coloss., Ill, 22 seqq., IV, 1. Romani Pontifices 777 et Christus Dominus declarasset habiturum se tamquam factum aut dene­ gatum sibi ipsi, quidquid benignitatis et misericordiae minimis et indigentibus praestitum aut negatum fuisset,1 facile inde contigit nedum ut Christiani servos suos praesertim Christianos veluti fratrum loco haberent,2 sed etiam ut proniores essent ad illos, qui mererentur libertate donandos; quod quidem occasione imprimis paschalium solemnium fieri consuevisse indicat Gregorius Nyssenus.3 Nec defuerunt qui ardentiore charitate excitati se ipsos in vincula cenitarunt, ut alios redimerent, quorum multos se novisse testatur apostolicus vir idemque sanctissimae recordationis praecessor noster Clemens L4 Igitur progressu temporis ethnicarum superstitionum caligine plenius dissi­ pata, et rudiorum quoque populorum moribus fidei per charitatem operantis beneficio mitigatis, res eo tandem devenit ut iam a pluribus saeculis nulli apud plurimas Christianorum gentes servi habeantur. Verum, dolentes admo­ dum dicimus, fuerunt subinde ex ipso fidelium numero, qui sordidioris lucri cupidine turpiter obcaecati, in dissitis remotisque terris indos, nigritas, miserosve alios in servitutem redigere, seu instituto ampliatoque commercio eorum qui captivi facti ab aliis fuerant, indignum horum facinus iuvare non dubi­ tarent. Haud sane praetermiserunt plures glor. mem. Romani Pontifices prae­ cessores nostri reprehendere graviter pro suo munere illorum rationem utpote spirituali ipsorum saluti noxiam, et Christiano nomini probrosam; ex qua etiam illud consequi pervidebant, ut infidelium gentes ad veram Nostram religionem odio habendam magis magisque obfirmarentur. Quo spectant apostolicae literae Pauli III die vigesima nona maii millesimo quingentesimo trigesimo septimo sub piscatoris annulo datae ad cardinalem archiepiscopum Toletanum, et aliae deinceps eisdem ampliores ab Urbano VIH datae die vigesima secunda apr. millesimo sexcentesimo trigesimo nono ad collectorem iurium Camerae Apostolicae in Portugallia; quibus in litteris ii nominatim gravissime coercentur, qui occidentales Indos in servitutem redigere, vendere, emere, commutare vel donare, ab uxoribus et filiis suis separare, rebus et bonis suis spoliare, ad alia loca deducere et transmittere,, aut quoquo modo libertate privare, in servitute retinere, nec non praedicta agentibus consilium, auxilium, favorem et operam, quocumque praetextu et quaesito colore praestare, aut id licitum praedicare seu docere, ac alias quomodolibet praemissis coope­ rari auderent seu praesumerent.5 Has memoratorum Pontificum sanctiones confirmavit postmodum et renovavit Benedictus XIV novis Apostolicis Lit­ teris ad Antistites Brasiliac et aliarum quarumdam regionum datis die vige­ sima decembris millesimo septingentesimo quadragesimo primo, quibus ' Matth., XXV, 35 seqq. 1 Lactantius, Divin. Institution. Lib. V, c. 16, tom. VI, Bibi, veterum patrum Venetiis a Oallandio edit., pag. 318. » De Resurrect. Domini orat III, tom. Ill, pag. 420 operum edit. Parisiensis, anni 1638. ♦ Ad Corinth., ep. I, cap. 55, tom. I, bibl. Oallandii, pag. 35. ’ Commissum Nobis. - Cf. Bull. Rom., tom. 6, 11, p. 183, 184. 778 Romani Pontifices eumdem in finem ipsorum Praesulum sollicitudinem excitavit.1 Antea quo­ que alius his antiquior praecessor Noster Pius II, quum sua aetate Lusita­ norum imperium in Guineam nigritarum regionem proferretur, litteras dedit die septima octobris millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo ad Episcopum Rubicensem eo profecturum ; in quibus nedum Antistiti ipsi oppor­ tunas ad sacrum ministerium inibi cum maiori fructu exercendum facultates impertitus fuit, sed eadem occasione graviter in Christianos illos animadvertit, qui neophytos in servitutem abstrahebant.2 Et nostris etiam temporibus Pius VII eodem quo sui decessores religionis et charitatis spiritu inductus, officia sua apud potentes viros sedulo interposuit, ut nigritarum commercium tandem inter Christianos omnino cessaret. Hae quidem Praedecessorum Nostrorum sanctiones et curae profuerunt, Deo bene iuvante, non parum indis aliisque praedictis a crudelitate invaden­ tium seu mercatorum Christianorum cupiditate tutandis, non ita tamen, ut Sancta haec Sedes de pleno suorum in id studiorum exitu laetari posset; quum immo commercium nigritarum, etsi nonnulla ex parte imminutum, adhuc tamen a Christianis pluribus exerceatur. Quare nos tantum huiusmodi probrum a cunctis Christianorum finibus avertere cupientes, ac re universa, nonnullis etiam venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus in consilium adhibitis, mature perpensa, Praedecessorum Nostrorum insistentes vestigiis, auctoritate Apostolica, omnes cuiuscumque conditionis christifideles admonemus et obtestamur in Domino vehementer, ne quis audeat in poste­ rum vexare aut spoliare suis bonis aut in servitutem redigere, vel aliis talia in eos patrantibus auxilium aut favorem praestare, seu exercere inhumanum illud commercium quo nigritate, tamquam si non homines sed pura putaque animantia forent, in servitutem utcumque redacti, sine ullo discrimine contra iustitiae et humanitatis iura emuntur, venduntur, ac durissimis interdum laboribus exantlandis devoventur, et insuper lucri spe primis nigritarum occupatoribus per commercium idem proposita, dissidia etiam et perpetua quodammodo in illorum regionibus praelia foventur. Enimvero Nos praedicta omnia tamquam christiano nomine prorsus indigna, auctoritate Apostolica reprobamus; eademque auctoritate districte prohibemus atque interdicimus, ne quis ecclesiasticus aut laicus ipsum illud nigritarum commercium veluti licitum sub quovis obtentu aut quaesito colore tueri, aut aliter contra ea quae Nostris hisce Apostolicis literis monuimus praedicare seu quomodolibet publice vel privatim docere praesumat. Ut autem eaedem hae Nostrae literae omnibus facilius innotescant, etc. [Acta Greg. XVI, vol. II. p. 387, 388]. ' Cf. N. 321. ’ Apud Raynaldum in Annalibus ecclesiasticis ad ann. 1462, n. 42. Romani Pontifices 779 495. Gregorius XVI, ep. encycl. Probe nostis, i8 sept. 1840. 1 1. Probe nostis, venerabiles fratres, quantis undique calamitatibus tri­ stissimo hoc tempore urgeatur, et quam miserandum in modum catholica vexetur Ecclesia; nec ignoratis quanta omnis generis errorum colluvione effrenataque errantium audacia religio sancta oppugnetur, et quali astutia quibusque fraudibus haeretici atque increduli homines connitantur fidelium corda mentesque pervertere. Nostis uno verbo, nullum prope esse laboris ac moliminum genus, quod ad inconcussum sanctae civitatis aedificium ex imis, si fieri posset, sedibus evellendum non insumatur. Enimvero, ut cae­ tera praetereamus, nonne, proh dolor! videre cogimur longe lateque vafer­ rimos veritatis hostes impune diffundi, eosque nedum religionem irrisionibus, Ecclesiam contumeliis catholicosque insultationibus et contumeliis lacessere, verum et urbes atque oppida invadere, erroris et impietatis scholas insti­ tuere, ac venena doctrinarum suarum, pravo etiam scientiarum naturalium recentiumque inventorum usu ad occultiorem fallaciam comparata, typis evulgare; imo et in pauperum penetrare tuguria, rura percurrere et se se in infimae plebis agricolarumque familiaritatem insinuare? Ita scilicet nihil inten­ tatum relinquunt, quo tum vernaculis corruptisque bibliis, tum pestiferis ephe­ meridibus, aliisque parvae molis libellis, tum captiosis alloquiis, tum simu­ lata charitate, tum denique pecuniarum largitione vel ipsum rudem popu­ lum, maxime iuventutem ad suas sectas alliciant, atque ad deserendam inducant catholicam fidem. 2. Facta innuimus, venerabiles fratres, quae non modo vobis comperta sunt, sed quorum testes vos ipsi estis; qui dolentes quidem et pro pastorali officio minime silentes, tolerare cogimini in vestris dioecesibus memoratos haeresum et incredulitatis propagatores procacesque praecones, qui gradientes interdum sub vestimentis ovium, intrinsecus autem lupi rapaces, gregi insi­ diari eumdemque dilacerare non cessant. Quid plura? Nulla pene iam extat in universo orbe vel barbara regio, ad quam notissimae haereticorum et incre­ dulorum centrales societates, nullis parcentes sumptibus, suos non mittant excursores et emissarios, qui aut per insidias, aut palam coacto agmine ac perfricata fronte, catholicae religioni eiusque pastoribus et ministris indicen­ tes bellum, fideles ab Ecclesiae gremio divellant, eiusque aditum infidelibus intercludant. 3. Coniici hinc facile potest, quantis Nos propterea in angustiis diu noctuque versemur, qui cura totius Christi ovilis et omnium ecclesiarum sollici­ tudine onerati, divino pastorum Principi de cunctis rationem reddere debe­ mus. Easdem vero communium nobis vobisque molestiarum causas idcirco nostris hisce litteris commemorandas censuimus, venerabiles fratres, ut animo » Ad omnes Patriarchas, etc. 780 Romani Pontifices intentius recogitetis, quantum Ecclesiae intersit, sacros antistites universos, geminatis studii iunctisque laboribus atque omni contentione adniti, ut tot frementium religionis hostium reprimantur impetus telaque retundantur, et contra callidas, quibus persaepe utuntur, blanditias praemoneantur munian turque fideles. Quod Nos, ut scitis, praestare quavis opportunitate curavimus, nec desistemus: sicut et vos hactenus praestitisse non ignoramus, et impen­ siori usque studio praestituros confidimus. 4. Ceterum ut in mediis quoque difficultatibus non deficiamus animo, « cavere nos oportet, venerabiles fratres, ne illas umquam extimescamus, quasi propriis viribus superandas; cum et consilium nostrum et fortitudo sit Chri­ stus, ac, si sine quo nihil possumus, per ipsum cuncta pessimus: qui confir­ mans praedicatores evangelii et sacramentorum ministros, Ecu ego, inquit, vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi; et iterum: Haec locutus sum vobis, ut in me pacem habeatis: in mundo pressuram habe­ bitis; sed confidite; ego vici mundum. Quae pollicitationes quia sine dubio manifestae sunt, nullis debemus scandalis infirmari, ne electioni Dei videa­ mur ingrati, cuius tam potentia sunt adiutoria, quam vera promissa».1 5. Divinae autem promissionis fructus, qui numquam in Ecclesiae defue­ runt, nec defuturi sunt, quis non videt nostra etiam hac aetate manifestis­ simos? lidem profecto evidenter apparent in insuperabili Ecclesiae firmitate inter tot inimicorum aggressiones, in religionis inter tot perturbationes ac pericula dilatatione, et in consolatione, qua propterea Pater misericordia­ rum et Deus totius consolationis consolatur nos in omni tribulatione nostra. Dum enim ex parte plorandum Nobis est super iactura quam aliquibus in regionibus passa est et patitur religio catholica, Nobis laetandum est ex alia de crebris triumphis, quos etiam inibi, ob invictam catholicorum Pasto­ rumque constantiam passim reportasse noscitur et reportare: quemadmodum et magno gaudio perfruimur ob felices illius inter tot obstacula mirosque profectus, ut ii etiam, qui ex adverso sunt, perspiciant oppressiones et vexa­ tiones, quibus exagitatur Ecclesia, non raro eius gloriae, ac tidelibus in catho­ lica religione magis magisque confirmandis inservire. 6. Verum ut de apostolicis missionibus loquamur: quam laetandi causam Nobis ηόη praebent et universae Ecclesiae uberes earumdem missionum fructus fideique progressus in America, in Indiis atque in aliis infidelium praesertim terris? Haud enim ignoratis, venerabiles fratres, nostris quoque temporibus late illis in partibus diffundi virorum apostolicorum numerum indefessumque zelum, qui non pecuniarum copia, non armorum apparatu suffulti, sed fidei tantum clypeo muniti, nedum voce et scriptis, privatim et publice praelia Domini contra haereses ct incredulitatem, et quidem prospero successu proeliari non reformidant; verum etiam charitatis ardore incensi nullaque deterriti itinerum asperitate aut gravitate laborum, terra manque conquirunt sedentes in tenebris et umbra mortis, ut eos ad lumen et vitam evocent catholicae religionis. Hinc ad quaecumque discrimina intrepidi per barbarorum sylvas cavernasque magno animo permeant, illosque Christiana ‘ Ita iisdem fere verbis S. Leo M. in epistola ad Rusticum Narbonensem. Romani Pontifias 781 paulatim suavitate delinitos, ad veram fidem veramque virtutem informant, ac tandem per lavacrum regenerationis a diaboli servitute eripiunt atque in libertatem vindicant filiorum adoptionis Dei. 7. Non possumus autem sine lacrymis tum doloris, immanitatem exé­ crantes persecutorum et carnificum, tum consolationis heroicam suspicien­ tes confessorum fidei constantiam, gloriosa hic commemorare recentium martyrum gesta in remotissimis Orientis plagis, quorum equidem laudes consistoriali haud ita pridem allocutione celebravimus. Fumant adhuc Tunquini et Cocincinae regiones plurium sacrorum antistitum et presbyterorum fideliumque incolarum sanguine, qui Christianorum martyrum, quibus prisca praesertim aetas inclaruit, exempla renovantes, impavido in tormentis animo mortem crudelissimam pro Christo in fidei testimonium oppetierunt. Qui itaque praeclarior Ecclesiae ac religionis triumphus; quae maior eam perse­ quentium confusio, quam facto comprobatas videre nostris etiam hisce die­ bus, divinas perpetuae protectionis et adiutorii promissiones, unde fit quod nullo, ut verbis utamur S. Leonis, crudelitatis genere destrui possit sacramento crucis Christi fundata religio ? 1 8. Hactenus memorata consolatoria quidem sunt, venerabiles fratres, et gloriosa catholicae religioni; sed et alia non desunt, quae in tantis quibus premitur tribulationibus solantur Ecclesiam : piae nempe Institutiones, quae in bonum religionis et Christianae societatis succrescunt, quarum nonnullae adiumento sunt et subsidio sacris ipsis missionibus apostolicis. Sane quis vere catholicus non laetetur omnipotentis Dei providentiam considerans, qui Ecclesiae suae, iuxta promissiones, perpetuo protector assistens, novas pro opportunitate temporum ac locorum aliarumque circumstantiarum in ea suscitat societates, quae sub eiusdem Ecclesiae auctoritate, suo unaquaeque modo in charitatis officia, in instructionem fidelium atque in dilatationem fidei suum conjunctis viribus studium atque operam conferunt? 9. lucundum inter alias catholico orbi, ipsis stupentibus acatholicis, spe­ ctaculum offerunt tot illae ac tam late diffusae piarum foeminarum sodali­ tates, quae sub regulis S. Vincentii a Paulo, vel probatis aliis institutis con­ sociatae christianarumque virtutum splendore, conspicuae, totas se alacresque devovent aut mulieribus a perditionis via retrahendis, aut puellis ad religio­ nem solidamque pietatem atque ad labores conditionis suae proprios infor­ mandis, aut proximorum aerumnis omni ope sublevandis, quin vel naturali sexus infirmitate, vel cuiusvis periculi metu retardentur. 10. Nec minori Nos bonosque omnes gaudio perfundunt alii illi fide­ lium coetus, qui in multis praesertim illustrioribus civitatibus novi identidem coalescunt; et quorum scopus ac studium est perversis libris vel sua vel aliorum utilia opera, errorum monstris puritatem doctrinae, iniuriis convi­ ciisque Christianam opponere mansuetudinem et caritatem. 11. Quid denique, nisi magna cum laude, dicendum de celebri illa socie­ tate, quae non solum in catholicis regionibus, sed etiam in acatholicorum et infidelium terris nova semper obtinet incrementa, quaeque fidelibus omnibus 1 In Natali Apostolorum Petri et Pauli Serm. 82, al. 80. 782 Romani Pontifices Romani Pontifices cuiuscumque conditionis facilem viam modumque aperit, ut de apostolicis missionibus bene mereantur ac de spiritualibus illarum bonis participes et ipsi fiant? Iam intelligitis sermonem hic esse de notissima societate sub titulo Propagationis Fidei. 12. Communicatis modo vobiscum, venerabiles fratres, et angoribus quibus ob iacturas conficimur, et consolationibus quibus sustentamur ob catholicae religionis triumphos, restat nunc, ut pariter Vobis communicemus sollicitudinem, quae Nos urget pro maiori societatum tam bene de religione merentium prosperitate; Vos igitur impense hortamur in Domino, ut eas in vestrarum dioecesium finibus fovere, tueri, atque augere studeatis. 13. Imprimis autem vobis summopere commendamus memoratam Socie­ tatem Propagationis Fidei, quae inde ab anno millesimo octingentesimo vigesimo secundo in perantiqua ac nobilissima Lugdunensi urbe, primum instituta mirabili subinde celeritate ac prosperitate longe lateque diffusa est. Nec minori profecto commendatione reliquas huiuscemodi Sodalitates pro­ sequimur, quae Vindobonae aut alibi conflatae, diverso licet nomine distin­ guantur, in idem tamen opus Propagationis Fidei, religiosissimo etiam catho­ licorum principum favore sustentatum, aequa animorum contentione con­ spirant. Magnum sane opus et sanctissimum, quod modicis oblationibus et quotidianis precibus a quolibet sodalium ad Deum effusis sustinetur, auge­ tur, invalescit; quodque apostolicis operariis sustentandis, christianaeque caritatis operibus erga neophytos exercendis, necnon fidelibus ab impetu persecutionum liberandis inductum, bonorum omnium admiratione atque amore dignissimum existimamus. Nec sine peculiari divinae providentiae consilio tantum commodi atque utilitatis Ecclesiae nuperrimis hisce temporibus obve­ nisse censendum est. Dum enim omnigena inferni hostis machinamenta dilectam Christi sponsam lacessunt, nihil illi opportunius contingere poterat, quam ut desiderio propagandae catholicae veritatis Christifideles inflammati iunctis studiis collataque ope omnes Christo lucrifacere conniterentur. 14. Quare Nos in suprema, licet indigni, Ecclesiae specula constituti, nullam praetermisimus opportunitatem, quominus Praedecessorum Nostrorum vestigiis inhaerentes et pronam Nostram in tam praeclarum opus voluntatem disertissime testaremur, et fidelium in id caritatem congruis acueremus inci­ tamentis. Et vos igitur, venerabiles fratres, qui in partem vocati estis solli­ citudinis Nostrae, sedulo agite, ut tantum illud opus ampliora quotidie penes commissum cuique gregem incrementa accipiat. Canite tuba in Sion, paternisque monitis et suasionibus curate, ut qui pientissimae societati nondum sese comites adiunxerunt, illam perlibenter ingrediantur; qui vero eidem sese addixerint, in proposito perseverent. 15. Hoc sane tempus est, « quo per totum mundum saeviente diabolo acies debet Christiana confligere»;1 atque adeo tempus hoc est omni studio pro­ videndi, ut plorantibus, orantibus, ac pro fide laborantibus sacerdotibus sancta hac sese coniungant conspiratione fideles. In spem aufem firmissimam erigimur fore, ut Deus qui Ecclesiam suam in tanto religionis discri· 1 Ex verbis S. Leonis M., Serm. 49, al. 48, cap. HI. 783 mine et in tam duro ac diuturno cum hostibus certamine omnipotentiae suae dextera sustentare non desinit, fideliumque constantia, caritate ac devo­ tione laetificat, multiplicatis pastorum atque ovium precibus piisque operibus propitiatus eidem tandem optatam tranquillitatem ac pacem misericorditer largiatur. 16. Interea vobis, venerabiles fratres, et creditis vestrae curae clericis laicisque fidelibus universis apostolicam benedictionem peramanter imper­ timur. [Acta Greg. XVI, vol. Ill, p. 83-86]. 496. Gregorius XVI, allocut. Afflictas, i mart. 1841. 1. Afflictas in Hispania religionis res, et plura contra Ecclesiae ius de­ creta inibi ac gesta lamentati fuimus in consessu vestro,1 quinque ante annos, venerabiles fratres; et Nostram illam orationem publici iuris fecimus, ut Matritense gubernium excitare ad saniora consilia conniteremur; aut certe, ut Nostrae super iis quae contigerant, apostolicae improbationis solemne aliquod documentum extaret. Abstinuimus post id temporis a severioribus aliis publicisque expostulationibus; non quod cessatum in Hispania fuerit ab Ecclesia novis iniuriis afficienda, sed videbamus reclama­ tiones venerabilium fratrum eius regni antistitum, bonum identidem aliqua ex parte habuisse exitum ; atque ideo Nos pariter Ecclesiae causam, mitio­ ribus quibusque modis, tueri perreximus, ea interim spe sustentati, ut pro­ gressu temporis, ex longanimitate hac Nostra, facilior Nobis aperiretur via ad sanandas illic contritiones Israel, sacrasque res, sin minus in splendorem pristinum, ast saltem in satis honestam conditionem restituendas. Sed contra omnino accidit ac Nobis pollicebamur, venerabiles fratres; quum Matritense gubernium post provincias, quae nuper ei non parebant, in suam ditionem receptas, ex pacatiore ipso suarum rerum statu, maiores sumpsisse animos videatur ad sacra ecclesiarum Hispaniae Sanctaeque huius Sedis iura con­ culcanda. Eo inter alia spectat, quod laicis magistratibus nuper mandatum est, ut caveant, ne suo unquam frustrentur effectu decreta illa, quibus epi­ scopi inde ab anno millesimo octingentesimo trigesimo quinto prohibiti fuerant, ne quemquam, nisi raris quibusdam in casibus, ad sacros ordines promoverent.2 Item decretum aliud,3’quo praecedentes sanctiones de coe­ nobiis virorum pene universis cum suo patrimonio occupandis, ad ea etiam pertinere declarantur, quae in memoratis provinciis modo ad suam domina­ tionem adiectis salva perstiterant. Ac ne ipsis quidem parcitur sacris aedi­ bus: cum alio decreto4 statutum sit, ut sine mora ad hastam vendantur ' ’ ’ 4 Allocut Sextus iam, 1 febr. 1836. - Cf. Acta Greg. XVI, vol. II, p. 93, 94. Decret. 10 decembris 1840. 6 ct 13 decembris 1840. 9 decembris 1840. 784 Romani Pontifices templa omnia coenobiis adiuncta; iis tantum exceptis in quibus divina adhuc officia celebrentur; quae sane vix in aliquo celebrari possunt, postquam sacne ipsae aedes, una cum coenobiis, tota sua dote spoliatae sunt. Accessit his decretum novissime editum 1 de lege proximis comitiis proponenda, ut saecu­ laris item clerus, qui iamdiu permagna suorum proventuum parte privatus fuerat, ab omni tandem ecclesiasticorum bonorum possessione deiiciatur, atque una cum religiosis viris ad mercenariam veluti conditionem adductus, precario vivat stipendio, quod ipsis a gubernio promittitur. 2. Ceterum quibus oculis gubernii praesides clerum respiciant, apparuit insuper ex edicto illo,2 quo haud ita pridem in patriam redire permissi sunt, qui civilis belli occasione exulaverant. Scilicet in eo edicto ecclesiastici homi­ nes universim leguntur excepit. Et tamen explorata res est, multos eorum virtute ac sana doctrina spectatos ex Hispaniae finibus per id temporis pulsos fuisse, non quod revera in contentione illa alterius partis causam iuvarent, sed quod Ecclesiae causam contra gubernii ausus strenue tuebantur. 3. Verum, dolentes dicimus, non deest in Hispania parvus quidam sacer­ dotum numerus, qui benevolentiam sibi a Matritensi gubernio conciliarunt; ii nimirum, qui obliti ordinis officiique sui, conspirare cum illo in oppres­ sionem Ecclesiae non dubitarunt; quive ad nutum gubernii eiusdem, dioe­ ceses regunt, quorum episcopi defuncti sunt, aut exulare coacti. Eo in numero fuit presbyter quidam e metropolitano capitulo Hispalensi, qui iamdiu in Malacensem episcopum a gubernio nominatus fuerat, atque ad eius volunta­ tem in vicarium capitularem electus. Is porro ob pravas quasdam doctrinas, quae ex publicis suis sermonibus scriptisve innotuerant, cum in gravem venisset suspicionem haereseos, a Malacensi eodem capitulo ad tribunal Hispalensis archiepiscopi delatus est; et primum quidem gubernio ipso ad postulationem eius tribunalis annuente, in urbem Hispalim amandatus. Sed postea cum laicos provinciae iudices appellasset, tantum non modo ab bis, sed a supremis gubernii praesidibus iniit gratiam, ut eum a memorato tribunali ecclesiastico sub illatae violentiae ac iurisdictionis non competentis obtentu subtraxerint, atque ad Malacensis ecclesiae regimen restituerint; ea, in decreto in id facto, apposita pene irrisoria clausula, ut praecipue de haeresi causae nihil inde praéiudicatum haberetur. Adversus hanc sacri iuris in doctrinali re immanem adeo violationem reclamavit literis ad gubernium missis die vigesima mensis novembris proximi dilectus filius loseph Ramirez de Arellano, nun­ tiaturae Nostrae Hispaniarum in spiritualibus vicesgerens; quemadmodum et literis aliis datis die quinta et die decima septima mensis eiusdem recla­ maverat, tum ob nonnullos iudices tribunalis eiusdem nuntiaturae seu rotae ecclesiasticae, quos laicus urbis magistratus a suo gerendo officio suspen­ derat; tum ob venerabilem fratrem episcopum Cacerensem et plures eccle­ siasticos viros huc illuc vexatos, pulsos aut ab officio deiectos, aliis etiam in eorum locum saecularium magistratuum violentia suffectis; tum ob novam Matriti parochiarum circumscriptionem, quam laica item potestas usurpare 1 21 ianuarii 1841. 1 30 novembris 1840. Romani Pontifices 785 sibi visa fuerat. At vero tantum abfuit, venerabiles fratres, ut gubernium a suscepta ecclesiastici iuris invasione dimoveretur, quin potius iisdem recla­ mationibus, ac postrema praesertim quae de Hispalensis presbyteri negotio erat, indignatum contra ipsum nuntiaturae Nostrae vicesgerentem desaevire institit. Rem nostis iam plurimis nunciis divulgatam, cuius et documenta extant a gubernio ipso edita; ut satis sit illam hoc loco paucis detestari. 4. Ut primum gubernii praesides novissimam illam reclamationem acce­ perunt, statim de re universa sententiam rogarunt supremi laicorum tribu­ nalis; idque ipsum vicesgerenti Ramirez renunciantes significarunt, ut interim ab alia quavis cum ipsis communicatione abstineret Deinceps vero sub decem­ bris finem ex tribunalis consilio decreverunt, ut idem dilectus filius loseph Ramirez a vicesgerentis nuntiaturae munere cessaret, cessaretque pariter apostolicum rotae tribunal; insuper ut praedictum supremum laicorum tribunal nova quamcitius consolatione referret de ratione, quam porro teneri opor­ teat ab Hispanis civibus ad negotia persequenda, de quibus rota illa cogno­ scebat; nec non ad gratias, quae a nuntiatura concedebantur, posthac pariter obtinendas, quin pro his preces Romam mittere opus sit: denique ut ipse Ramirez quasi gubernii dignitatem iniustis, inobsequentibus, nec permissis sibi reclamationibus offendisset, occupatione multaretur redituum quorumcumque ei aut ab aerario, aut ab Ecclesia obvenientium et statim extra fines Hispaniarum deduceretur. Omnia hinc, ut mandata fuerant, mili­ tari manu consummata sunt; ac tota rei series kalendis ianuar. ab ipso, uti diximus, gubernio, in publicum edita bonorum catholicorum animos con­ tristavit. 5. Supervacaneum arbitramur ea hic perstringere, quae contra Ecclesiae ius, perperam affirmata leguntur in sententia illa seu consultatione supremi tribunalis a gubernio approbata. Ex ipsa vero manifestum est, tribunal gubemiique praesides in dilectum filium Ramirez eo consilio severius egisse, ut alios a similibus reclamationibus deterrerent. Atque hinc probe perspi­ citis, venerabiles fratres, qualis futura sit Ecclesiae conditio in Hispaniae regno, si ne literis quidem ad gubernium datis liberum fuerit contra ea reclamare, quae adversus Ecclesiae ius a laica ipsa potestate perpetrantur. Vae autem Nobis, si in tanta inibi commotione sacrarum rerum et oppres­ sione ecclesiasticae libertatis non opponamus murum pro domo Israel, sed gemitus Nostros intra secretae expostulationis limites ulterius contineamus. Urget Nos etiam studium quo tenemur, paternae caritatis erga catholicam Hispanorum gentem de Ecclesia et de Sancta hac Sede bene admodum meritam, quam ex memorata rerum ecclesiasticarum perturbatione in reli­ gionis periculum adductam conspicimus. 6. Igitur attollimus iterum in hoc consessu vestro apostolicam vocem, venerabiles fratres, et testes invocando coelum et terram, de omnibus quae in Hispania contra Ecclesiae ius gesta sunt, hodiequc geruntur, etiam atque etiam vehementer expostulamus. Querimur norninatim de usurpato a laicis qualicumque iudicio in rebus quomodolibet respicientibus fidei doctrinam, quam ex mandato Christi lesu Domini dominorum et Regis regum, et potestate saeculi frustra contradicente, ipso apostolorum aevo in Hispaniis 50 786 &IÎ Um Romani Pontifices annuntiatam postmodum sacri pastores inibi sub auctoritate ac ductu Apostolicae huius Sedis dilatarunt ulterius strenueque in magna publicarum rerum varietate tutati sunt, atque ad Nostra haec tempora incorruptam custo­ dierunt. Querimur violatam supremi Nostri apostolatus dignitatem in per­ sona vicesgerentis nuntiaturae Nostrae, necnon in tribunali rotae illic Sanctae huius Sedis indulgentia constituto, ecclesiasticis causis, in quibus ad Sedem ipsam appellatum fuerit, cognoscendis: quarum quidem appellationum ius suo primatui cohaerens Romanus Pontifex vel primis Ecclesiae saeculis in Hispania exercuit,1 quarum etiam cognitionem legatis suis in Hispaniam euntibus identidem in peculiaribus causis delegavit.2 Querimur de pluribus venn. fratribus a suo cuiusque grege divulsis, in quo eos Spiritus Sanctus posuerat episcopos regere Ecclesiam Dei, ac de illorum vicariis a deman­ data sibi procuratione saepius prohibitis; nec non de canonicis vacantium ecclesiarum temere inductis, aut aperta etiam vi adactis, ut munus vicarii capitularis viro a gubernio in episcopum nominato deferrent, contra san­ ctio.res concilii Lugdunensis II,3 aliis subinde constitutionibus, et recenti memoria notissimis Pii VII decessoris Nostri literis4 confirmatas. Querimur religiosos viros e coenobiis depulsos, in quae evangelicae perfectionis consilia sequuturi sese receperant; et saecularem pariter clerum multimodis afflictum, in rebus quoque ad sacrum munus suum pertinentibus divexatum. Querimur Ecclesiae patrimonium maxima iam ex parte usurpatum ; perinde ac si perti­ nuerit illud ad publicam nationis potestatem, et immaculata Christi Sponsa non habeat ex nativo iure suo facultatem acquirendi possidendique bona temporalia; atque adeo uti invasores alieni iuris reprehendendi fuerint maiores Nostri, qui bona eiusmodi sub ethnicis etiam principibus posse­ derunt, et ubi decretis ab his editis ablata Ecclesiae fuerant, illorum resti­ tutionem tamquam ex justitiae lege sibi debitam a succedentibus impera­ toribus acceperunt.5 Querimur decreta actusque ceteros, quibus Ecclesiae et personarum ecclesiasticarum immunitas, Dei ordinatione et canonicis sanctionibus constituta6 contemnitur; et infando ausu impetitur sacra potestas ad religionis negotia pertinens, quam Ecclesia a divino suo con­ ditore plenam accepit, et in media etiam saecularium principum contradi­ ctione libero prorsus iure exercendam. Querimur templa Domini Sabaoth, 1 Ita S. Slephanus PP. appellationem suscepit Basilidis Asturicensis et Mar­ tialis Emeritensis de qua S. Cyprianus epist. 68 iuxta edit. Balutii et Maurin. 1 Ita in causa presbyteri cuiusdam et duorum episcoporum, de qua extit S. Gregorii Magni epist. 45, libri 13 ad loannem defensorem. ’ C. 5, de electione ct electi potestate, 1, 6, in VI. .* 4 5 novembris 1810 ad cardinalem Maury, 2 decembris 1810 ad Averardum Corboli, ecclesiae Florentinae vicarium capitularem, et 18 decembris 1810 ad Paulum d’Astros, vicarium capitularem ecclesiae Parisiensis. 1 Ex constitutione imperatoris Constantini apud Eusebium lib. 10, H. E., cap. 5 et apud Lactantium seu Lucium Caecilium de Mortib. persec. cap. 48. Vide etiam constitutionem eiusdem Constantini apud Eusebium de vita Constantini lib 2 cap. 39. ’ ' ’ • Concilium Tridentin., sess. 25, c. 20, de Reform. I ; Homan i Pontifices 787 sanctorum imagines, supellectilem, ornamenta et sacratiora ipsa tremendi sacrificii instrumenta, in profanum usum conversa. Querimur denique nefa­ rios libros huc illuc in catholico regno magistratibus haud semper ignaris disseminatos, et ipsos interdum haereticae pravitatis magistros, a simplicium fide corrumpenda non interdictos; atque hinc crescente improborum licentia, functiones divini cultus nonnunquam derisione, tumultu, blasphemiis et sacerdotum caedibus impune foedatos. 7. Iuxta haec igitur pro sollicitudine omnium ecclesiarum, qua Deo auctore distringimur, omnia et singula, quae sive in his, sive aliis in rebus ad Ecclesiae ius pertinentibus a Matritensi gubernio, seu ab inferioribus quibusque magistratibus, decreta, gesta, seu quomodolibet attentata sunt, auctoritate Nostra apostolica, reprobamus, et decreta ipsa cum omnibus inde consecutis, eadem auctoritate, cassamus, abrogamus, et irrita prorsus nulliusque roboris fuisse ac fore declaramus. Ipsos autem illorum auctores, qui filiorum Ecclesiae catholicae nomine gloriantur, obtestamur atque obse­ cramus in Domino, ut aperiant tandem aliquando oculos super vulnera eidem beneficentissimae Matri illata; insuper et meminerint censurarum poenarumque spiritualium, quas apostolicae constitutionis et oecumenicorum conciliorum decreta contra invasores iurium Ecclesiae facto ipso incurrendas infligunt, atque adeo misereantur suae quisque animae huiusmodi vinealis invisibilibus constrictae,1 ac recogitantes quoniam indicium durissimum his, qui praesunt, fiet,2 serio considerent summum futuri eiusdem iudicii praeiu· dicium esse, si quis ita deliquerit, at a communicatione orationis et conventus tt omnes sancti commercii relegetur.3 8. Interea venerabilibus fratribus archiepiscopis et episcopis Hispaniarum vehementer in Domino gratulamur pastorale studium, quo sive permanerent in suis dioecesibus, sive inde discedere compulsi, omnes ferme sollicitam dedere operam tuendae, quoad per eos fieri potuit, Ecclesiae causae, nec destiterunt seu voce seu literis, tum per seipsos tum saltem per alios admo­ nere gregem officii sui, eumdemque adversus circumstantia religionis peri­ cula praemunire. Debito etiam laudum praeconio prosequimur reliquum fidelem clerum, quod labores in id suos conferre pro viribus non praeter­ miserit. Collaudamus pariter catholicum ipsum populum, cuius pars longe maxima in veteri sua erga episcopos et inferiores pastores canonice insti­ tutos reverentia perseverat. Hinc vero firmiorem erigimur in spem fore, ut dives in misericordia Dominus nuper vineam illam suam propitiatus respiciat. Vos interim pergite ut certe facitis, venu, fratres, una Nobiscum assi­ duas pro illis orationes et supplicationes Deo per lesum Christum offerre, atque invocare clementissimum interventum Immaculatae Deiparae Virginis Hispaniarum patronae, nec non beatos Coelites, qui in ea regione vixerunt, ut quemadmodum ipsi olim virtute, doctrina, laboribus aut fuso etiam in 1 Ex S. Oregorio Nysseno in oratione adversus eos qui castigat, aegre fuerunt, torn. 3, opp. edit. MoreJIi, pag. 314. ’ Sapientiae, VII, 6. ’ Ex Tertulliano, Apologetici, cap. 39. 788 Romani Pontifices fidei testimonium sanguine, patriam illam suam sanctificarunt et illustrirunt, ita nunc praesidio adsint et pia ad Dominum deprecatione implorent popularibus suis misericordiam et gratiam in auxilio opportuno, et omnes quibus premuntur, calamitates et pericula potenter avertant. (Acta Oreg. XVI, vol. Ill, p. 109-112). 497. Gregorius XVI, litt. ap. Quas vestro, 30 apr. 1841.1 ■ :>t' 1. Quas vestro et communi istius Regni Antistitum nomine ad Nos per ven. Fratrem losephum Episcopum Csanadiensem misistis, obsequentissimae literae partim moeroris, partim laetitiae causa Nobis extiterunt. Et sane, cum pro Apostolici muneris officio sacrae doctrinae et disciplinae integritati cavere studiosissime debeamus, non possumus non moleste ferre quidquid in earum discrimen induci fortasse contingat. Exploratum porro satis superque esi, quid Ecclesia de matrimoniis catholicos inter et acatholicos perpetuo senserit. Ipsa nimirum tamquam illicitas planeque perniciosas semper habuit eiusmodi nuptias tum ob flagitiosam in divinis rebus communionem, tum ob impen­ dens catholico coniugi perversionis periculum, pravamque sobolis institutio­ nem. Atque huc omnino pertinent antiquissimi canones illas severe interdi­ centes, et recentiores Summorum Pontificum sanctiones, a quibus speciatim recensendis iuvat abstinere, cum ea abunde sufficiant, quae in rem disseruit insignis memoriae Praedecessor Noster Benedictus XIV in Encyclicis Literis ad Poloniae Regni Episcopos,2 atque in celebratissimo opere quod de Synodo Dioecesana inscriptum est. Quod si alicubi propter locorum ac temporum dif­ ficultatem talia connubia tolerentur, id profecto ad eam referendum est aequa­ nimitatem, quae nulla ratione adprobationis vel consensus cuiuspiam loco habenda sit, sed merae patientiae, quam ad maiora vitanda mala affert neces­ sitas, non voluntas; quemadmodum in data ad Archiep. Moguntinum die 8 Octobris 1803 epistola fel. rec. Pius VII, Decessoris sui ad Episcopos Vratislaviensem, Rosnaviensem, Scepusiensem responsiones commemorans, sapien­ ter animadvertit. 3 2. Hinc etiam accidit, ut, si aliquid de canonum severitate remittens haec Apostolica Sedes mixta istiusmodi matrimonia quandoque permisit, id gravibus dumtaxat de causis, aegreque admodum fecerit, et nonnisi expressa sub conditione de praemittendis opportunis cautionibus, non modo ut coniux catholicus ab acatholico perverti non posset, quin potius ille teneri se sciret ad hunc pro viribus ab errore retrahendum, sed insuper ut proles utriusque sexus ex his coniugiis procreanda in catholicae religionis sanctitate omnino educaretur. Quae certe cautiones in ipsa divina et naturali lege fundantur, 1 Venerabilibus fratribus praesulibus Hungariae. ’ Cf. N. 387. » Cf. N. 477. 1 I Romani Pontificis 789 in quam procul dubio gravissime peccat quisquis se vel futuram sobolem perversionis periculo temere committit. 3. Iam vero cx praedictis vestris literis comperimus, per istius Regni dioeceses abusum communiter inolevisse, ut matrimonia catholicos inter et acatholicos, nulla licet accedente Ecclesiae dispensatione, nec praeviis neces­ sariis cautionibus, per catholicos parochos benedictione sacrisque ritibus honestarentur. Ac propterea intelligitis, Vener. Fratres, quam graviter exinde affici debuerimus, maxime cum invectam ita lateque propagatam perspice­ remus omnimodam mixtarum nuptiarum libertatem, atque adeo magis in dies promotum funestissimum, uti vocant, indifferentismum in religionis negotio intra vastissimi illius Regni fines, quod antea catholicae fidei gloria tantopere praestabat. Nec sane dissimulamus, Nos sanctissimi, quo fungimur, muneris partes minime fuisse praetermissuros, si scilicet res pridem inno­ tuisset. Hanc autem silentii Nostri causam ex eo etiam vobis pronum est coniicere, quod vel nuperis temporibus nulla prorsus ad promiscuas nuptias isthic ineundas Apostolica dispensatio fuerit concessa, nisi praescriptis neces­ sariis conditionibus, iniunctisque regulis, quae ex Sanctae huius Sedis insti­ tuto servari consueverunt. 4. Inter haec tamen non parum solatii Nobis allatum est, quod uno tempore de ingruenti malo certiores facti, didicerimus pariter adhibita per vos collegasque vestros studia ad illud opportune medendum. Et superabundavit quidem gaudio cor Nostrum, cum noverimus, quo coniunctim zelo inflammemini, ut catholicae fidei puritas illaesa usque permaneat; quaque unanimiter hanc Apostolicam Sedem, veritatis ducem et magistram, obser­ vantia ac devotione prosequamini, ad illius nutum crediti vobis pastoralis officii rationem sedulo dirigentes. Ubi enim docti Nostris in rem ipsam decla­ rationibus ad alias regiones spectantibus, perpendistis, praxim, quae isthic invaluerat, Ecclesiae principiis ac legibus penitus adversari, ac proinde sine gravi periculo tolerari per vos diutius non posse: minime dubitastis com­ muni consilio atque opera eidem tollendae, ut par erat, insistere, parati etiam fortiter sustinere pericula, si quae forent, pro aeterna vestra gregisque salute obeunda. Ad Nostram autem laetitiam complendam accesserunt uberes fructus, qui ex vestris curis illico dimanarunt. Neque etiam ignoramus, quam fideliter parochi, et reliquus clerus vestris ea de re monitis praeceptisque fuerint obsequuli, ita ut, illegitima consuetudine iam passim sublata, primaevae Sacrorum Canonum disciplinae consultum sit. Itaque gratulamur Vobis maiorem in modum, vener. fratres, et gratias agentes Deo, qui vosmetipsos in fidei suae ac doctrinae tutelam fortitudine induit ex alto, hortari ac vehementius etiam excitare non desistimus, ut pari firmitate atque constantia pergatis catholicae Ecclesiae causam propugnare, ne pravus usus uspiam reviviscat, et si quod adhuc superest, illius germen funditus eradicetur. 5. Interim vero non potuimus non attente respicere ad ea omnia, quae in memoratis vestris literis addebatis, exponentes nimirum gravissimas cir­ cumstantiarum difficultates, unde permoti ac propemodum coacti tolerandum censuistis, ut siquando catholicus vir aut mulier, conantibus licet contra per debitas suasiones hortationesque sacris Pastoribus, in contrahendis mixtis ma- 790 « Romani Pontifices trimoniis citra necessarias cautiones sententia persistat, nec aliunde res absque maiori catholicae religionis discrimine valeat impediri : tum parochi mainmonio ipsi passive tantum intersint, ab omni religioso ritu et a quovis approbationis indicio prorsus abstinendo. Qua quidem providentiae lorma, djim propositum Vobis erat praesenti necessitati prudenter occurrere, arduum huiusmodi negotium ad Nos quamprimum deferendum statuistis, assensum in id Nostrum impetraturi, quem ex urgenti causarum concursu praesumi tunc quodammodo posse arbitrabamini. Et reapse Nos, qui, ceteroquin san­ ctissimis catholicae doctrinae institutis integre retinendis iugiter intenti,nequa­ quam omittimus calamitosis istarum regionum circumstantiis, ortisque inde vestris angustiis pro tradita Nobis potestate subvenire, quin susceptam per vos consilii rationem improbemus, petitioni vestrae ducimus indulgendum. Idque facimus congruenter ad ea, quae et Nos ipsi, Praedecessorum Nostro­ rum exemplo, circa aliarum ditionum loca haud ita pridem tolerantes admi­ simus; et iam ante alter illorum, sanctae nempe memoriae Pius VI pro aliqua ipsiusmet Hungarici Regni dioecesi pluries declaraverat. Is namque in respon­ sione, quam tum an. 1782 Vindobonae degens, tum subsequent! post suum in Urbem reditum dandam mandavit Episcopo Scepusiensi, quamque huius successori an. 1795 iterari iussit, ita de mixtis connubiis in iis temporum adiunctis agens mentem suam aperuit: « Quaecumque scilicet de hac re « latae essent leges, oportere, ut Episcopus et parochi studiose et prudenter < curent, ne huiusmodi matrimonia fiant, et, si contrahantur, ut proles uni«versa in catholica religione educetur : quoties vero, ipsis invitis, secus fuerit « factum, abstineant semper a nuptiali benedictione impertienda, eorumque < praesentia, si necessitas urgeat, sit tantummodo materialis, neque actibus « et declarationibus coniungatur, quae confirment vel adprobent prolem aliter < quam in religione catholica posse educari ». 6. Si quidem igitur, Venerabiles Fratres, in regni istius dioecesibus ex temporum, locorum, ac personarum conditione quandoque contingat, ut matrimonium acatholici viri cum catholica muliere, et vicissim, deficientibus licet cautionibus ab Ecclesia praescriptis, absque maioris mali scandalique periculo, in religionis perniciem interverti omnino non possit, simulque (verbis utimur gloriosae memoriae Pii VII in supranunciata epistola âd Archiepiscopum Moguntinum) in Ecclesiae utilitatem et commune bonum vergere posse digno­ scatur, si huiusmodi nuptiae, quantumlibet vetitae et illicitae, coram catholico parocho potius quam coram ministro haeretico, ad quem partes facile con­ fugerent, celebrentur: tunc parochus catholicus aliusve sacerdos eius vice fungens poterit iisdem nuptiis materiali tantum praesentia, excluso quovis ecclesiastico ritu, adesse, perinde ac si partes unice ageret meri testis, ut aiunt, qualificati seu auctorizabilis, ita scilicet, ut utriusque coniugis audito consensu, deinceps pro suo officio actum valide gestum in matrimonio­ rum librum referre queat. >' 7. His tamen in circumstantiis, uti idem Decessor Noster apposite com­ mendabat, haud impari, jmo maiori etiam conatu et studio per Episcopos el parochos elaborandum est, ut a catholica parte perversionis periculum quoad fieri poterit, amoveatur, ut prolis utriusque sexus educationi in reli­ Romani Pontifices 791 gione catholica, quo meliori modo fas erit, cautum sit, atque ut coniux catholicae fidei adhaerens serio admoneatur de obligatione, qua tenetur, curandi pro viribus acatholici coniugis conversionem, quod ad veniam patra­ torum criminum facilius a Deo obtinendam erit opportunissimum. 8. Ceterum intime dolentes, quod haec tolerantiae ratio erga Regnum, professione catholicae religionis insigne, fuerit ineunda, sincerissime coram Deo profitemur, Nos ad ipsam unica de causa adduci, seu verius pertrahi, ne graviora Ecclesiae catholicae incommoda obveniant. Idcirco vos, Venera­ biles Fratres, cunctosque collegas vestros per viscera lesu Christi, cuius per­ sonam, immerentes utique, gerimus in terris, tota animi contentione obte­ stamur, ut id demum in tam gravi negotio agere studeatis, quod implorato Spiritus Sancti lumine, istiusmodi fini revera censueritis respondere. Atque illud una simul satagite, ne tali tolerantiae ratione erga homines mixta connubia illicite contracturos fiat, ut in catholico populo extenuetur memoria canonum ea matrimonia detestantium, et constantissimae curae, qua sancta mater Ecclesia filios suos avertere studet ab illis in suarum animarum iacturam contrahendis. His vestrum aliorumque sodalium antistitum et parochorum erit, in erudiendis sive privatim sive publice fidelibus, flagrantiori in posterum zelo doctrinam et leges, ad connubia eadem pertinentes, commemorare, accuratamque earum custodiam iniungere. Haec omnia ex spectata vestra religione, fide et in hanc b. Petri Cathedram reverentia, Nobis certissime pollicentes, caelestis auxilii auspicem et paternae Nostrae caritatis testem apostolicam benedictionem vobis universisque collegis vestris, cum proprio cuiusque grege communicandam, peramanter impertimur. (Acta Greg. XVI, vol. Ill, p. 122-124]. 498. Gregorius XVI, ep. Dudum, 22 aug. 1841. 1 1. Dudum Nos sollicitos habent, quae istic contra Ecclesiae ius atque in tuam, ven. frater, tuaeque dignitatis iniuriam gesta comperimus. Quae quidem eo acerbiora cordi Nostro acciderunt, quod in sacrae rei detrimentum con­ spirasse intelleximus, nonnullos e catholico populo, qui ob munia sibi deman­ data antecellere aliis in officio debuissent. Scilicet laici quidam viri, cum non aliud unquam ius habuerint, quam quod ex concessione antistitis ad ecclesiae aedituos pertineret, insurgere ausi sunt adversus auctoritatem tuam, et decretum contemnere a te postea editum, dc pecuniis ob sacramentorum administrationem non exigendis; atque adeo contra sanctiones canonum, immo contra ipsam Christi Domini ordinationem usurpare sibi rerum divi­ narum regimen contenderunt. Qui enim cum Nostram Propagandae Fidei congregationem contra te frustra sollicitassent, huius quoque auctoritate con­ tempta, non sunt veriti appellare per summum nefas ad laicos eosdemque 1 Venerabili fratri Henrico episcopo Heliopolitano Oibraltariae vicario apoJtolico 792 Romani Pontifices acatholicos magistratus; quorum porro interventu, tu ipse, ven. frater, in carcerem coniectus fuisti, et ad initia usque mensis proximi ibidem detentus. 2, Haec cum ita contigerint, illud sollicitudini omnium ecclesiarum et supremo, quo fungimur, apostolatus officio Nos debere sentimus, ut e fastigio S. huius Sedis vocem attollentes, illatam sacro ordini ac rei catholicae con­ tumeliam, Nostris hisce literis, palam reclamemus. Quare auctoritate Nostra apostolica solemniter declaramus, memoratos aedituos violasse et conculcasse libertatem sacrae potestatis, ct in sanctissima eius iura invasisse. Itaque illos utpote manifestae reos audaciae, dignissimos se exhibuisse decernimus, in quos ad canonum normam graviter animadvertatur. Interim admonemus ipsos atque obtestamur in Domino, ut meminerint censurarum poenarumque spi­ ritualium, quae apostolicis constitutionibus et conciliorum oecumenicorum decretis in omnes, qui talia audent, statutae ita sunt, ut facto ipso contra­ hantur. Et quoniam eius in terris viceni gerimus qui venit quaerere et salvum facere quod perierat, nihil equidem optamus magis, quam ut iidem peccatum suum détestantes, ad obsequium et obedientiam fraternitatis tuae sincero animo redeant. 3. Iam vero ad eorum munus quod attinet, neminem ignorare volumus, illud pendere omnino ex auctoritate episcopi, nihilque ab aedituis ecclesiae geri unquam posse, nisi quod eis fuerit ab antistite demandatum. Quod vero pertinet ad sacramentorum administrationem, erit tibi curae, ut fideles, qui sub te sunt, sedulo admoneas, divina eiusmodi munera nullam omnino tem­ poralis pretii aestimationem recipere; sed a Dei ministris, qui ea gratis acce­ perunt, gratis pariter esse dispensanda: nec posse istic ullam ad tramites canonum (cap. Ad apostolicam, 42, de simonia) probabilem consuetudinem obtendi, ad pecuniae quidpiam alicuius sacramenti occasione, alio titulo postu­ landum, quando id a te atque a congregatione Propagandae Fidei ex accepta a Nobis potestate, ad tuendam sacramentorum sanctitatem iure meritoque vetitum est. 4. Ceterum ea Nos cogitatio consolatur, quod sub inclyto gubernio sere­ nissimae ac potentissimae Anglorum reginae haud certe metuendum est, nc ulterior tibi molestia inferatur, frausque fiat sancitae iamdiu Ultraiectino foe­ dere catholicae religionis apud vos libertati : quum praesertim in florentissimo etiam Britannico regno pro aequitate maiestatis suae catholici eorumque anti­ stites libero sanctissimae Nostrae religionis exercitio fruantur. 5. Denique, ven. frater, tuam istam vigilantiam, zelum et eximiam animi firmitatem meritissimis laudibus honestamus, hortamurque in Domino, ul posthac pariter religionis causam non minori sedulitate constantiaque susti­ nere pergas. Nos autem, licet indigni, non desistimus Deo per lesum Christum humillime supplicare, ut adsit tibi semper propitius in abundantia gratiae, atque in parte ista suae vineae, tuis rigata sudoribus, adaugeat iustitiae fruges et tranquilla omnia faciat. Ac Nostrae in te et fidelem, cui praees, clerum et populum studiosissimae caritatis pignus adiungimus apostolicam benedi­ ctionem, quam ex intimo corde depromptam tibi, ven. frater, atque illis pera­ manter impertimur. (Acta Greg. XVI, vol. Ill, p. 169, 170). Romani Pontifices 793 499. Gregorius XVI, cp. Officium, i6 febr. 1842.' Officium perlibenter accepimus, quod natalitiis sollemniis recurrentibus, novoque exordiente anno, tuae ad Nos literae detulerunt. Grati autem piis votis, quae pro incolumitate Nostra, prosperoque apostolicae Nostrae solli­ citudinis cursu suscepisti, et Nos vicissim oramus atque obsecramus Domi­ num, ut te, venerabilis frater, uberioribus cumulet caelestis gratiae donis, quae in traditas quoque curae tuae oves copiosa descendat. Aequi autem bonique facias, ven. frater, si ut Nostro satisfaciamus muneri, hac ipsa familiari epi­ stola graviter querimur de iis, quae in tua dioecesi acta sunt, cum nuper acatholica princeps serenissima regina vidua ab hominibus demigravit. Aequum sane erat ut Bavari defunctam reginam civilibus, eiusque dignitati congruis honoribus prosequerentur. Sed Nobis sermo hic est de catholicis ritibus in eius funere adhibitis: habemusque ob oculos tuas literas, quas die decima nona novembris ea de re ad parochos dederas. Vix autem possumus expli­ care verbis, quantum concepimus animo dolorem cum ex earundem lectione cognosceremus, iussisse te, ut publicae illae supplicationes, quae pro omnibus in Christiana et catholica societate defunctis,1 institutae ab Ecclesia sunt, habe­ rentur istic pro muliere principe quae in haeresi, ut manifestissime vixerat, ita ct diem obiit supremum. Nec quidquam ad id refert, si potuerit eadem in extremis vitae momentis, occulto Dei miserantis beneficio, illuminari ad poenitentiam. Etenim secretiora haec divinae gratiae mysteria ad exterius ecclesiasticae potestatis iudicium minime pertinent: atque hinc veteri iuxta3 ac nova4 Ecclesiae disciplina interdictum est, ne homines, in externa notoriaque haeresum professione defuncti catholicis ritibus honorentur. Atqui satis tibi non fuit catholicos ritus hac occasione praescribere; sed iussisti etiam ut in funebri defunctae laudatione sacer orator eam commendaret speciatim piis fidelium precibus, ac vetuisti ne quidquam porro adiiceret ad differentiam inter illud funus et catholicorum funera explicandam. Immo in tuarum literarum exordio non es veritus de illius morte ita loqui, ut ipsam a Deo evo­ catam diceres ex hoc saeculo in vitam aeternam. Non videmus equidem quo- 1 Venerabili fratri Petro episcopo Augustano (Augustam Vindelicorum). 1 Ex Augustino, lib. de cura pro mortuis, cap. 4, seu n. 6 (tom. VI, edit Mauri n.). 2 V. Oreg. Ill in cap. 3, epist. I ad Bonifacium Germanorum apostolum (apud Gratianum can. Pro obeuntibus 21, C. XIII, q. 2); accuratius autem apud Hartzheim, Concilior. Germaniae, tom. I, pag. 39; cap. Sicut 8, de Hereticis, ex cone. Later. Ill, Alexand. IV, cap. 2, eod. tit. in sexto. ‘ Martinus V cum Concilio Constantiensi in constitutione Inter cunctas, 22 februa­ rii 1418, vers, et si tales, tom. V, Concilior. German , pag. 82 (Cf. N. 43, § 8) Synodus Augustana anni 1567, part. 3, cap. 15, tom. VII, Concil. Germ., pag. 195 concilium Salisbungense an. 1569, const. 51, cap. 9 (ibidem, pag. 358); Rituale Rom., tit de Exequiis, cap. 2, n. 2. 794 Romani Pontifices modo id a te fidenter adeo nullaque adiuncta decUratione affirmatum componi possit cum catholico dogmate de necessitate verae catholicae fidei ad obti­ nendam salutem; cum eo, inquimus, dogmate, quod inter praecipuos articulos in formulas professionis fidei relatum 1 Nos quoque in encyclica epistola ad Bavariae antistites tuendum commendavimus2 tanquam antidotum contra grassantem indifferentismi pestem, hoc praesertim tempore necessarium. Haec non ideo scribimus, ven. frater, quasi eamdem Ecclesiae doctrinam igno­ rari a te vel minimum suspicemur ; sed episcopum, ut probe nosti, ea semper et loqui et iubere et agere opus est, quae gregi suo in aedificationem futura sint non in destructionem. Plane autem non dubitamus, quin hac adhortatione Nostra excitatus, scandalum, quod fidelibus ex tua epistola et funere illo obvenit, idoneis deinde occasionibus, prout res retulerit, et prudentia suggesserit, reparare adnitaris; tuasque fideles oves pro loco ac tempore opportunis modis praemunire non negligas adversus inanem fallaciam magistrorum auribus prurientium, qui hominem a vera fide et unitate catholica alienum, ad aeternam vitam, etsi ita obierit, pervenire posse commiscuntur. Hunc in finem, atque ad pericula similium funerum deinceps avertendum, erit quoque tui muneris, ut Nostram hanc epistolam caute deponas in tabulario tuo episcopali, atque ibidem asservandam cures in memoriam posteritatis. Praestolamur ex animo occasionem aliquam ut te, ven. frater, jucundioribus literis loquamur. Interim cave, ne dubites de Nostra in te ardentissima caritate; cuius immo non aliud nunc praebere potuimus luculentius documentum, quam ut Nostra de facto illo tuo significata sententia hortaremur, te ad pastorale munus in salutem tuam gregisque tui, maiori in dies cautione ac sedulitate gerendum. Denique Nostrae eiusdem in te benevolentiae pignus adiungimus apostolicam bene­ dictionem, quam ex intimo corde depromptam, et cum vere omnis prospe­ ritatis voto coniunctam tipi ipsi, ven. frater, et omnibus quibus praees, cle­ ricis laicisque fidelibus peramanter impertimur. [Acta Greg. XVI, vol. Ill, p. 194, 2 Cl 500. Gregorius XVI, ep. Litteras accepimus, 9 iul. 1842.3 Litteras accepimus, quibus, dilecte fili, certiores Nos facis, in coenobio isto regia dudum pietate instaurato servari fideliter, quoad fieri potest, con­ stitutiones congregationis Benedictino-Bavaricae, approbatas ab Innocentio XI 1 V. Professionem Fidei, qua Latinae Ecclesiae utuntur (Cf. N. 108); nec non eam qua utuntur Oraeci Catholici ex formula praescripta a Gregorio XIII (constit. Sanctissimus 51, Bullarii Rom., nov. edit., torn. IV, part 3, p.312. - Cf. N. 146); eam denique qua utuntur alii Catholici Orientales ex constit. Urbani VIII (ap. Bened.XIV, constit. Nuper 78, Bullar. eiusd. Pontif., torn. 1. - Cf. N. 335). 2 Haec epistola ad archiepiscopos et episcopos regni Bavariae data est die 27 maii 1832. - Cf. N. 484. 2 Dilecto filio religioso viro Ruperto Leiss praesidi monachorum Schyrensium Ord. S. Benedicti. 7 Romani Pontifices 795 gl. mem. decessore Nostro inde ab anno Domini millesimo sexcentesimo octuagesimo sexto; atque hinc a Nobis supplex exposcis, ut illas iterum con­ firmare velimus. Significas insuper carissimum in Christo filium Nostrum Bavariae regem in restituendo vobis coenobium apposuisse conditionem, ut monachi in sua ecclesia funus celebrare tenerentur pro rege ipso, cum moriretur, et in anniversariis porro diebus in perpetuum, itemque pro regina contugc, ac pro futuris deinde seu regibus seu reginis, tum in cuiusque obitu, tum in diebus anniversariis qui usque ad subsequentis mortem intercedent. Addis autem, te quidem, dilecte fili, iam tum praesensisse difficultatem ex eo facile obventuram, quod serenissima regis uxor a catholicis sacris aliena est; sed nihilominus ex cuiusdam prudentis, ut putabas, viri consilio, induxisse ani­ mum, ut conditionem illam acciperes ea mente, ut si deinceps eadem regina extra communionem catholicam moriatur, sacrificium missae in ipsius funere ct anniversariis diebus offeratur pro regia catholica familia universim. Verum cum nuper in morte acatbolicae item mulieris serenissimae reginae viduae non leves circa eius funus in toto regno dissensiones extiterint, tum esse duxisti referre ad Nos de conditione illa ac de ratione a te monachisque tuis eo in casu tenenda sententiam Nostram exposcere. Nos igitur sanctis­ simis insistentes Ecclesiae regulis respondemus intentionem illam offerendi divinum sacrificium seu alias preces pro defunctis e catholica regia familia universis, haudquaquam satis esse ad cohonestandam publici funeris causam, quod pro acatholica persona nominatim postulatum est et in eius obitus aut annua die celebratur; atque hinc Nos ipsi etsi te, dilecte fili, tuosque mona­ chos paterna caritate prosequamur, ea tamen quae ad coenobium istud eius­ que res pertinent non antea probaturi et confirmaturi erimus, quam conditio illa incaute a vobis suscepta, ad sola catholicorum principum funera restrin­ gatur. Nec enim permittere possumus, ut ullo modo fraus fiat prohibitioni illi, quae in catholica ipsa doctrina innititur, de sacro funere pro defunctis acatholicis non celebrando. Age igitur, dilecte fili, impende tuam omnem industriam atque operam, quo serenissimus rex pro pietate sua id omnino annuat; ac subinde Nos paratissimos invenies, ut quantum cum Domino poterimus, auctoritate Nostra apostolica, vobis rebusque vestris faveamus. Interea si ante rem cum sua maiestate compositam contingat, quod Deus avertat, reginam serenissimam extra veram catholicam fidem supremum diem obire; multa tibi monachisque tuis firmitate animi prudentiaque opus est, ut vos quidem gravissimum illud Ecclesiae Sanctae interdictum minime vio­ letis, et pius rex intelligat haudquaquam fieri posse, ut salvis religionis offi­ ciis, eidem ea in re morem geratis. Ceterum perge, ut certe facis, dilecte fili, attendere cum Dei gratia tibi et monachis tuis, quo vigeat in coenobio isto floreatque in dies magis religionis studium, sanctitas morum, disciplinae custodia. Ita Deo semper placebitis, cui vos probastis, et exemplo labori­ busque vestris bene istic de re catholica merebimini, ac maiorem vobis con­ ciliabitis a rege clementissimo benevolentiam, denique reviviscentis in Bavaria Benedictini instituti nomen apud catholicum populum amplificabitis, et qui etiam ex adverso sunt verebuntur, nihil habentes modum dicere de vobis. Nos autem non praetermittimus Patri misericordiarum per lesum Christum 796 Romani Pontifices unigenitum suum humillime supplicare, ut fausta vobis et salutaria eunda largiatur. Ac superni huius praesidii auspicem, Nostraeque testem studiosis­ simae voluntatis apostolicam benedictionem tibi, dilecte fili, religiose vir monachisque sodalibus intimo cordis affectu impertimur. (Acta Greg. XVI, vol. Ill, p. 222, 223]. Gregorius XVI, ep. Allatum isthinc, 12 oct. 1843.1 Allatum isthinc ad Nos est exemplum mandati, die nona septembris a fraternitate tua editi, super presbyteris Societatis lesu, ad excipiendas con­ fessiones in metropolitana tua Urbe sacramentales fidelium approbatis; quod quidem intimo perlegentes doloris sensu, vix Nobismetipsis persua­ dere poteramus, te dixisse ac statuisse quae inibi habentur, quaeque licet aliter ipse putaveris, et congrua minime sunt canonicis sanctionibus, et hoc praesertim tempore cessura erunt in sacrae rei detrimentum. Cave tamen existimes, ven. frater, Nos hinc minori te prosequi caritatis studio, cuius imo non aliud nunc praebere tibi possemus luculentius documentum, quam ut Nostris hisce literis ea de re tecum loquamur. Ac primum fraternitatem tuam considerare volumus, decretum Concilii Tridentini sess. 23, c. 15, de ref., de confessionibus saecularium personarum a nullo vel regulari presby­ tero nisi post acceptam episcopi approbationem excipiendis, et recentiores in eamdem sententiam Romanorum Pontificum constitutiones non eo spe­ ctare, ut episcopus datum inde sibi putet arbitrium adjiciendi approbationi suae limites inutiles, aut etiam regularium confessariorum ordini iniuriosos, qualis sane praefinitio illa est, qua iidem confessarii audire prohibeantur in ecclesia sua. Deinde ad poenitentium causam quod attinet, legimus in mandato tuo discrimen positum inter homines ecclesiasticos et laicos, et circa hos solummodo, sive feminae sint sive viri statutum, ne presbyteri Soc. lesu extra destinatam unicuique parochialem ecclesiam et alia quaedam definita loca sacramentales eorum confessiones auscultent. Atqui Nostra hac aetate atque in urbe ista praesertim magnus est laicorum imprimis virorum numerus, quos nimius pudor vel derisionum metus a sacramentorum usu retrahit adhuc in praesens, aut alias retraxit. Hi autem, si iustam non habeant libertatem seu confessarii, cui plane confidunt, seu loci et temporis, quo illum adeant, eligendi, longe inde difficilius adduci poterunt ad eluendas per sacramentum Poenitentiae animi sordes, divinamque subinde commu­ nionem salubriter accipiendam, aut ab assumpto iam more utriusque sacra­ menti rite ac saepius suscipiendi, facile admodum recedent. Ita igitur ex inconsultissima eadem praescriptione mandati tui non leve animarum peri culum consequetur. Tuum vero est, ven. frater, videre, qualem eius rei excusationem habiturus sis apud divinum iudicem, qui rationem ab episcopis ' Dilecto filio Nostro Dionysio D’Affre archiepiscopo Parisiens!. Romani Pontifices 797 reposcet vel unius creditarum cuique ovium, si non propria tantum sed pastoris etiam culpa perierit. Post haec fatemur, ignorare Nos quare illud nominatim statueris circa solos confessarios e Soc. lesu; et qua porro aucto­ ritate, quave ex causa iisdem insuper interdixeris, ne recedant ab urbe ista aut in eam veniant, nisi te ante mensem consulto. Novimus tamen, hanc societatem, utpote de catholica re bene merentem, apud prudentiores et ferventiores catholicos, atque adeo apud hanc S. Sedem magno in pretio esse; ipsam vero male audisse apud homines aut incredulos, aut sacrae Ecclesiae auctoritati parum amicos, qui posthac nomine fraternitatis tuae gloriari poterunt, ut suis contra illam calumniis fidem concilient. De reliquo, persuasum habemus, te, ven. frater, mandatum illud haud mala edidisse mente, sed aliqua potius utilitatis specie deceptum, non perspexisse animo, quanta inde damna consequerentur. Firmam igitur erigimur in spem fore, ut hac accepta epistola, Nostraque de mandato eodem sententia perspecta, revocare illud festines. Ita et scandalum tolles quod exinde iam venerat, et insigne Nobis documentum praebebis sincerae tuae erga Romanum Ponti­ ficem reverentiae germanaeque humilitatis, qua nihil potius esse debet Chri­ stiano antistiti suas omnes spes in eo collocanti, qui superbis resistit, humi­ libus autem dat gratiam. Nec vero timendum est, ut ea propter quidquam amittas apud prudentes quosque bonosque viros, qui norunt sapientis esse mutare consilium, et eo vel magis observabunt personam ac dignitatem tuam, quo te promptiorem viderint in tua omni ratione, ad gloriam divini nominis atque ad spiritualem gregis utilitatem accommodanda. Interea Nostrae in te voluntatis pignus adiungimus apostolicam benedictionem. (Acta Oreg. XVI, vol. Ill, p. 293, 294}. 502. Gregorius XVI, ep. encycl. Inter praecipuas, 5 maii 1844.1 1. Inter praecipuas machinationes, quibus nostra hac aetate acatholici diversorum nominum insidiari cultoribus catholicae veritatis, eorumque animos a sanctitate fidei avertere connituntur, haud ultimum tenent locum societates biblicae, quas in Anglia primum institutas, ac longe hinc lateque diffusas, facto veluti agmine, in id conspirare conspicimus, ut divinarum Scripturarum libros vulgaribus quibusque linguis interpretatos permagno edant exemplarium numero, eosque inter Christianos iuxta atque infideles nullo delectu disseminent, et horum quemlibet ad illos nullo duce legendos alliciant. Ita igitur, quod suo iam tempore lamentabatur Hieronymus,2 et gar­ rulae anui, et deliro seni, et sophistae verboso, et universis, si modo legere ' Venerabilibus fratribus patriarchis, primatibus, archicpiscopis et episcopis. ’ Epist. ad Paulinum, § VII, quae est epistola Lili, tom. I, Op. S. Hieron., edit. Vallarsii. 798 Romani Pontifices norint, cuiusque conditionis hominibus communem faciunt artem Scriptura­ rum sine magistro intelligendarum : immo quod longe absurdissimum, peneque inauditum est, ne ipsas quidem infidelium plebes ab eiusmodi intelh gentiae communione excludunt. 2. Sed vos quidem minime latet, venerabiles fratres, quorsum haec socie­ tatum earumdem molimina pertineant. Probe enim nostis consignatum in sacris ipsis literis monitum Petri Apostolorum principis, qui post laudatas Pauli epistolas, esse ait in illis quaedam difficilia intellectu, quae indocti et instabiles depravant, sicut et ceteras Scripturas, ad suam ipsorum perditionem: statimque adiicit: vos igitur fratres, praescientes custodite; ne insipientium errore traducti excidatis a propria firmitate.1 Hinc et perspectum vobis est vel a prima Christiani nominis aetate hanc fuisse propriam haereticorum artem, ut repudiato verbo Dei tradito, et Ecclesiae catholicae auctoritate reiecta, Scripturas aut manu interpolarent, aut sensus expositione interverte­ rent. 2 Nec denique ignoratis, quanta vel diligentia, vel sapientia opus sit ad transferenda fideliter in aliam linguam eloquia Domini; ut nihil proinde facilius contingat, quam ut in eorumdern versionibus per societates biblicas multiplicatis gravissimi ex tot interpretum vel imprudentia, vel fraude inse­ rantur errores; quos ipsa porro illarum multitudo et varietas diu occultat in perniciem multorum. Ipsarum tamen societatum parum aut nihil omnino interest, si homines biblia illa vulgaribus sermonibus interpretata lecturi in alios potius quam alios errores dilabantur: dummodo assuescant paullatim ad liberum deScripturarum sensu indicium subimetipsis vindicandum, atque ad contemnendas traditiones divinas ex Patrum doctrina in Ecclesia catho­ lica custoditas, ipsumque Ecclesiae magisterium repudiandum. 3. Hunc in finem biblici iidem socii Ecclesiam Sanctamque hanc Petri Sedem calumniari non cessant, quasi a pluribus iam sacculis fidelem populum a sacrarum Scripturarum cognitione arcere conetur; quum tamen plurima extent eademque luculentissima documenta singularis studii, quo recentioribus ipsis temporibus Summi Pontifices, ceterique illorum ductu catholici antistites usi sunt, ut catholicorum gentes ad Dei eloquia scripta et tradita impensius erudirentur. Quo in primis pertinent decreta Tridcnlinae Synodi, quibus nedum Episcopis mandatum est, ut sacras Scripturas divinamque legem frequentius per dioecesim annuntiandam curarent,3 sed ampliata insuper Lateranensis Concilii 4 institutione, provisum, ut in singulis eccle­ siis seu cathedralibus seu collegiatis urbium insigniorumque oppidorum non deesset theologalis praebenda, eademque conferretur omnino personis ido­ neis sacrae Scripturae exponendae et interpretandae.5 De ipsa postmodum theologali praebenda ad Tridentinae illius sanctionis normam constituenda, et de lectionibus a canonico theologo ad clerum, atque etiam ad populum 1 II Petri, 111, 16, 17. ..»«·. Tertullianus, lib. De praescriptionibus adversus haereticos, cap. 37 38. ’ Sess. 24, c. 4, de ref. 4 Cone. Later, anni 1215 sub l.inocentio III, cap. XI, quod in corpus iuris relatum est cap. 4, de magistris. ’ Trid., sess. 5, c. 1, de ref. Romani Pontifices publice habendis actum est in plurimis Synodis provincialibus,1 nccnon in Romano Concilio anni 1725,2 in quod Benedictus XIII tel. ree. praecessor Noster nedum sacros antistites Romanae provinciae, sed plurcs etiam ex Archiepiscopis, ceterisque locorum Ordinariis Sanctae huic sedi nullo medio subditis convocaverat.3 Idem praeterea Summus Pontifex eumdem in finem nonnulla constituit in Apostolicis literis, quas pro Italia nominatim insu­ lisque adjacentibus dedit.4 Vobis denique, venerabiles fratres, qui de con­ ditione sacrarum rerum in cuiusque dioecesi ad Sedem Apostolicam statis temporibus referre5 consuevistis, ex responsis per Nostram Congregationem Concilii ad decessores vestros, aut ad vos ipsos iterum iterumque datis, perspectum est, quemadmodum Sancta eadem Sedes et gratulari Episcopis soleat si praebendatos theologos habeant in publicis sacrarum litterarum lectionibus munere suo bene fungentes, ct numquam intermittat excitare atque adiuvare pastorales illorum curas, si alicubi res adhuc ex sententia non successerit. 4. Ceterum ad translata in vulgares linguas biblia quod attinet, multis iam abhinc saeculis contigerat, ut diversis in locis sacri antistites maiore inter­ dum vigilantia uti debuerint, ubi versiones huiusmodi aut in occultis lecti­ tari conventiculis, aut per haereticos impensius diffundi animadverterent. Atque huc spectant monita et cautiones adhibitae ab Innoccntio III gl. me. decessore Nostro circa laicorutn mulierumque coetus sub pietatis obtentu, et legendarum Scripturarum causa secreto habitos in Metensi dioecesi :6 necnon et peculiares vulgarium bibliorum interdictiones, quas sive in Galliis paulo post,7 sive in Hispania ante saeculum xvr 8 latas invenimus. Sed ampliore postmodum providentia opus fuit, cum lutherani calvinianique acatholici, incommutabilem fidei doctrinam incredibili prope errorum varie­ tate oppugnare ausi, nihil intentatum relinquebant, ut fidelium mentes deci­ perent perversis explicationibus sacrarum literarum, editisque per suos asse­ clas novis illarum in popularem sermonem interpretationibus, quarum quidem exemplis multiplicandis, et citissime divulgandis inventae nuper typographicae 1 In Cone. Mediol. an. 1565, part. I, tit. 5, De praeb. theol., Mediol. V, an. 1579, part. Ill, tit. 5, quae ad beneficior. collât, attin . Aquensi, a. 1585, tit. De canonicis, et aliii plurib. 1 TIL I, cep. 6 seqq. ’ In literis indictionis Cone. 24 decembris 1724. * Const. Pastoralis officii, XIV kal. iunii an. 1725. - Cf. N. 2894 Ex constit. Sixti V, Romanus Pontifex, XIII kal. lanuarii an. 1585 (Cf. N. 156), et const. Bened. XIV, Quod sancta Sardicensis synodus, IX kal. Decembris an. 1740 (Cl. N. 303), tom. I, Bullar. eiusdem Pont., et ex instructione, quae extat in Ap­ pend. ad diet. tom. I. • In tribus literis datis ad Metcnses, atque ad illorum Episcopum et Capitulum, necnon ad Abbates Cisterciensem, Morimundensem, et de Crista, quae sunt epi­ stolae 141, 142, lib. II ; et epist. 235, lib. Ill, in edit. Balutii. ’ In Cone. Tolosano an. 1229, can. 14. 1 Ex testimonio cardinalis Pacecco in Cone. Tridentino (apud Pallavicinum, Storia dei Concilio di Trento, Hb. VI, cap. 12). Romani Pontifices artis praesidio iuvabantur. Itaque iis in regulis, quae a patribus a Tridentini Synodo delectis conscriptae, et a Pio IV fel. mem. praedecessore nostro1 approbatae, Indicique librorum prohibitorum praemissae sunt, generali san­ ctione statutum legitur, ut bibiià vulgari sermone edita non aliis permitte­ rentur, nisi quibus illorum lectio ad fidei atque pietatis augmentum profutura iudicaretur.2 Huic eidem regulae, nova subinde propter perseverantes hae­ reticorum fraudes cautione constrictae, ea demum auctoritate Benedicti XIV adiecta declaratio est, ut permissa porro habeatur lectio vulgarium versionum, quae ab Apostolica Sede approbatae, aut cum annotationibus desumptu ex sanctis Ecclesiae patribus vel ex doctis catholicisque viris editae fuerint.3 5. Non defuere interim novi ex lansenii schola sectarii, qui hanc Eccle­ siae Sedisque Apostolicae prudentissimam oeconomiam mutuato a lufheranis calvinianisque stilo reprehendere non sunt veriti, quasi Scripturarum lectio unicuique fidelium generi omni tempore, atque ubique locorum utilis et necessaria esset, atque ideo nemini posset auctoritate ulla interdici. Hanc vero lansenianorum audaciam graviori censura reprehensam habemus in solemnibus iudiciis, quae toto plaudente catholico orbe contra illorum doctri­ nas tulerunt bini rec. mem. Summi Pontifices, nimirum Clemens XI in con­ stitutione Unigenitus anni 1713,4 et Pius VI in constitutione Auctorem fidei anni 1794.5 6. Ita igitur antequam instituerentur societates biblicae, iamdudum in commemoratis Ecclesiae decretis fideles praemuniti fuerant adversus haere­ ticorum fraudem in specioso illo divinas litteras ad communem usum dif­ fundendi studio latentem. Pius autem VII glor. rec. praecessor noster, qui societates ipsas suo tempore ortas magnis invalescere auctibus comperit, haud sane abstinuit opponere se illarum conatibus tum per Apostolicos suos nuntios, tum per epistolas et per decreta a diversis Cardinalium S. R. E Congregationibus edita,6 tum suis duabus pontificiis litteris quas ad Ones- 1 In const. Dominici gregis, 24 martii 1564. — Cf. N. 105, 426. 2 In regulis Indicis III et IV. 3 In addition, ad dictam regulam tV ex decreto S. Congregationis Indicis, 17 iunii 1757. • In proscriptione propositionum Quesnelli a n. 79 ad 85. — Cf. N. 270. 8 In damnatione propos. Pseudo-Synodi Pistoriensis n. 67. — Cf. N. 475. " Imprimis per epistolam Congregationis Propagandae Fidei ad Vicarios Apo­ stolicos Persiae, Armeniae, aliarutnque Orientis regionum datam 3 augusti 1816 et per decretiim de omnibus huiusmodi versionibus editum a Congregatione Indicis, 23 iunii 1817. Hoc decreto generali prohibitum fuit opus cui titulus: « Historia saccinta delle operazioni della Compagnia biblica britannica e straniere, coll'indice delle materie concernenti la medesima: “ Chi è da Dio le parole di Dio ascolta „ (Oiov., VII, 12), Napoli, presso Agnello Nobile, libraio-stampatore, strada'Santabrigida n. 27, 1817. Decreto eodem (23 iunii 1817), et versiones omnes bibliorum quavis vulgari lingua, nisi fuerint ab apostolica Sede approbatae, aut editae cum annotationibus desumptis ex SS. Ecclesiae Patribus vel ex doctis catholicisque viris iuxta decretum S. Congr. Indicis, 17 iunii 1757 . Datum Romae, die 12 iulii 1817 Romani Pontifices 801 nensem,1 atque ad Mohiloviensem 2 Archiepiscopos dedit. Subinde Leo ΧΠ fel. mem. decessor Noster ipsa illa biblicorum sociorum molimina persecu­ tus est in encyclicis litteris ad omnes catholici orbis antistites datis die 5 maii anni 1824,3 idque ipsum denuo fecit novissimus fel. item record, prae­ cessor noster Pius VII in encyclica epistola edita die 24 maii anni 1829.4 Nos tandem, qui ineritis longe imparibus in huius locum successimus, haud sane praetermisimus eumdem in finem Apostolicam sollicitudinem Nostram impendere, atque inter alia curavimus, ut sancitae olim de vulgaribus Scri­ pturarum translationibus regulae in fidelium memoriam revocarentur. 5 7. Est autem cur vobis summopere gratulemur, venerabiles fratres, quod excitati pietate prudentiaque vestra, et supradictis decessorum Nostrorum literis confirmati haudquaquam neglexistis commonere, ubi opus fuit, catho­ licas oves, ut ab insidiis caverent, quae sibi a biblicis sociis struebantur. Ex hisce autem episcoporum studiis cum Supremae huius Petri Sedis solli­ citudine conspirantibus, benedicente Domino factum est, ut incauti quidam catholici homines, qui biblicis societatibus imprudenter favebant, perspecta subinde fraude, ab eisdem recesserint, et reliquus fidelium populus immunis ferme a contagione permanserit, quae inde illi imminebat. 8. Ea interim spe tenebantur sectarii biblici, ut magnam se consequuturos laudem non ambigerent ex infidelibus ad Christiani nominis profes­ sionem utcumque inducendis, per lectionem sacrorum codicum vulgari ipso­ rum lingua editorum, quos ingenti plane exemplarium copia missionariis, seu excursoribus a se destinatis per illorum regiones distribui, ac vel nolen­ tibus obtrudi curabant. Sèd hominibus Christianum nomen praeter regulas a Christo ipso institutas propagare conantibus nihil pene ex sententia con­ tigit, nisi quod potuere interdum nova creare impedimenta catholicis sacer­ dotibus, qui ad gentes ipsas ex Sanctae huius Sedis missione pergentes, nullis parcebant laboribus, ut praedicatione verbi Dei sacramentorumque administratione novos Ecclesiae filios parerent, parati etiam pro illorum salute I Die 29 iunii 1816.—Cf. lus Pontif.de Prop. Fide, pars I, vol. IV, p. 544, 545a 1 Die 4 septembris 1817. Ubi primum. — Cf. Bull. Rom. Cont., tom. 16, p. 45-49. Traditi. — Cf. Bull. Rom. Cont., tom. 18, p. 17-20. Quae regulae prostant in monito adiecto ad decretum Congregationis Indi­ cis, 7 ianuarii 1836, quod hic tradimus: < Cum ad S. Congregationem certo rela­ tum fuerit sacratissimos Bibliorum libros vulgari sermone nonnullis in locis typis edi quin saluberrimae de ea re leges serventur; cumque inde pertimescendum sit ne, quae hominum nequam hisce praesertim temporibus conspiratio est, errores sanctiori divini eloquii apparatu obvoluti perperam insinuentur, censuit eadem S. Congregatio revocanda iterum esse in omnium memoriam, quae alias decreta sunt: vernaculas nimirum bibliorum versiones non esse permittendas, nisi quae fuerint ab apostolica Sede approbatae aut editae cum adnotationibus desumptis ex SS. Ecclesiae Patribus, vel ex doctis catholicisque viris (ex decreto S. Congrega­ tionis Indicis, 17 iunii 1757, in addit, ad rcg. Ind.), iis praeterea omnino insisten­ dum quae per regulam quartam Indicis et deinceps ex mandato s. m. Clementis VII in cam causam praestituta fuerunt ». 51 802 pri irA » : P. ••Μ Romani Pontifices atque in testimonium fidei sanguinem suum inter exquisita quaeque tor­ menta profundere. 9. Iam vero inter sectarios illos sua ita expectatione frustratos, et per­ dolenti recogitantes animo ingentem pecuniae vim hactenus erogatam suis bibliis edendis nulloque fructu divulgandis, inventi nuper aliqui sunt, qui machinationes suas novo quodam ordine disposuerunt ad Italorum potissi­ mum, Nostraeque ipsius Urbis civium animos prima veluti aggressione appe­ tendos. Scilicet ex acceptis modo nuntiis documentisque compertum habe­ mus, plures homines diversarum sectarum Neo-Eboraci in America proximo anno convenisse, pridieque idus iunias inivisse novam societatem Fotdiris Christiani nomine nuncupatam, et aliis porro atque aliis ex omni gente soda­ libus, seu constitutis in eiusdem auxilium sodalitiis amplificandam; quorum commune cum ipsis consilium sit, ut religiosam libertatem, seu potius vesa­ num indifferentiae super religione studium Romanis Italisque ceteris infun­ dant. Fatentur enimvero a pluribus retro saeculis tantum ubique ponderis habuisse Romanae Italaeque gentis instituta, ut nil magnum in orbe proces­ serit, quin factum fuerit ab Alma hac Urbe principium; quod quidem non ex constituta heic disponente Domino, suprema Petri Sede, sed ex quibus­ dam antiquae Romanorum dominationis reliquiis, in usurpata, ut dictitant,! decessoribus Nostris potestate permanentibus, derivatum volunt. Quare cum statutum illis sit, populos universos conscientiae seu potius erroris libertate donare, ex qua, veluti e suo fonte politica etiam libertas cum publicae ad ipsorum sensum prosperitatis incremento dimanet; nihil tamen sibi posse videntur, nisi primum apud Italos Romanosque cives aliquid profecerint, eorum deinceps auctoritate atque studiis penes reliquas gentes magnopere usuri. Atque id facile se assecuturos confidunt, cum tot ubique terrarum Itali sint diversis in locis degentes, indeque in patriam haud levi numero remeantes; quorum non paucos vel novarum rerum studio sua iam sponte incensos, vel corruptos moribus, aut inopia afflictos nullo fere negotio ad nomen societati dandum, vel saltem ad suam operam pretio illi vendendam alliciant. Eo igitur curas suas converterunt, ut horum manibus undique con­ quisitis vulgaria corruptaque biblia huc advehantur et in manus fidelium clanculum ingerantur: itemque ut distribuantur una simul pessimi alii libri, libellique, ad mentem legentium ab Ecclesiae Sanctaeque huius Sedis obse­ quio abalienandam, Italorum eorumdem ope compositi, aut in patrium ser­ monem translati ex aliis auctoribus; inter quos Historiam reformationis i Merle d'Aubigné conscriptam, et Memorabilia super reformatione apud Italos loannis Cric praecipue designant. Ceterum de toto hoc librorum genere, quale futurum sit, vel ex eo intelligi potest, quod societatis statuto praescri­ ptum fertur circa peculiares sodalium quorumdam coetus librorum delectui destinatos, videlicet ut nunquam in hos ne duo quidem unius eiusdem reli­ giosae sectae viri conveniant. * 10. Haec ut primum relata ad Nos sunt, non potuimus equidem non contristari graviter in consideratione periculi, quod nedum per remota ab Urbe loca, sed prope ipsum catholicae unitatis centrum, incolumitati reli­ gionis sanctissimae a sectariis parari cognovimus. Quamvis enim timendum Romani Pontifices 803 minime sit, ne deficiat umquam Petri Sedes, in qua inexpugnabile Ecclesiae suae fundamentum a Christo Domino positum est, non ideo tamen cessare Nos licet ab illius auctoritate tuenda; et ipso insuper supremi Apostolatus officio admonemur severissimae rationis, quam reposcet a Nobis divinus pastorum Princeps ob succrescentia in Dominico agro zizania, si quae, ab inimico homine Nobis dormientibus superseminata fuerint, atque ob credi­ tarum ovium sanguinem quae Nostra hinc culpa perierint. 11. Itaque nonnullis S. R. E. Cardinalibus in consilium adhibitis, ac tota rei causa graviter matureque perpensa, ex eorum quoque sententia delibe­ ravimus hanc ad vos omnes dare epistolam, venerabiles fratres, qua et cun­ ctas supradictas societates biblicas dudum a nostris decessoribus reprobatas Apostolica rursus auctoritate condemnamus; et Nostri pariter supremi Apo­ stolatus indicio reprobamus nominatim et condemnamus memoratam novam societatem Christiani Foederis superiore anno Neo-Eboraci constitutam, et alia eiusdem generis sodalitia, si quae iam ei accesserint aut in posterum accedent. Hinc notum omnibus sit, gravissimi coram Deo et Ecclesia crimi­ nis reos fore illos omnes, qui alicui earumdem societatum dare nomen, aut operam suam commodare seu quomodocumque favere praesumpserint. Con­ firmamus insuper et innovamus auctoritate Apostolica super memoratas praescriptiones iamdiu editas super editione, divulgatione, lectione et reten­ tione librorum Sacrae Scripturae in vulgares linguas translatorum: de aliis vero cuiusque scriptoris operibus in communem notitiam revocatum volu­ mus, standum esse generalibus regulis et decessorum Nostrorum decretis, quae Indici prohibitorum librorum praeposita habentur; atque adeo non ab iis tantum libris cavendum esse qui nominatim in eumdem Indicem relati sunt, sed ab aliis etiam, de quibus in commemoratis generalibus praescri­ ptionibus agitur. 12. Vobis autem, venerabiles fratres, utpote in Nostrae sollicitudinis partem vocatis, commendamus in Domino vehementer, ut Apostolicum iudicium, et mandata haec Nostra concreditis pastorali procurationi vestrae po­ pulis annuntietis et explicetis pro loco et tempore, fidelesque oves a prae­ dicta societate Foederis Christiani, ceterisque eidem auxiliantibus, nec non ab aliis biblicis societatibus, atque ab omni cum illis communicatione aver­ tere connitamini. Iuxta haec vestrum quoque erit tum biblia in vulgarem linguam conversa, quae contra supradictas Romanorum Pontificum sanctio­ nes edita fuerint, tum alios quoscumque proscriptos damnatosve libros e fidelium manibus evellere, atque adeo providere, ut fideles ipsi monitis et auctoritate vestra edoceantur quod pabuli genus sibi salutare, quod noxium ac mortiferum ducere debeant. 1 Interim instate quotidie magis, venerabiles fratres, praedicationi verbi Dei tum per vos ipsos, tum per singulos in cuiusque dioecesi animarum curatores, aliosque viros ecclesiasticos ei mu­ neri idoneos; atque advigilate impensius super illos praesertim, qui desti­ nati sunt lectionibus Sacrae Scripturae publice habendis, ut officio suo ad audientium captum diligenter fungantur, et sub nullo umquam obtentu divi­ • Ex mandato Leonis XII edito a Congr. Indicis, 26 mart» 1825. I Romani Pontifices at*. nas ipsas litteras contra Patrum traditionem aut praeter Ecclesiae catholicae sensum interpretari et explicare audeant. Denique sicut boni pastoris pro­ prium est non modo tueri ac enutrire adhaerentes sibi oves, sed eas etiam, quae in longinqua recesserint, quaerere ac revocare ad ovile; ita et vestri Nostrique muneris erit omnes pastoralis studii nervos eo item intendere, ut quicumque ab huiusmodi sectariis, noxiorumque librorum propagatoribus seduci se passi sint, gravitatem peccati sui per Dei gratiam agnoscant, et salutaris poenitentiae remediis expiare satagant: nec vero abiiciendi sunt ab eodem sacerdotalis sollicitudinis studio seductores illorum, praecipuique ipsi impietatis magistri; quorum etsi maior iniquitas sit, non tamen abstinere debemus ab eorum salute, quibus poterimus viis et modis, impensius pro­ curanda. 13. Ceterum, venerabiles fratres, contra insidias et molimina sociorum Foederis Christiani peculiarem et acriorem in primis vigilantiam exposcimus ab iis ex vestro ordine, qui ecclesias regunt in Italia sitas, aut aliis in locis, ubi Itali saepius versantur, maxime autem in Italiae confiniis, aut ubicum­ que emporia portusque extant, unde frequentior in Italiam commeatus est. Cum enim sectariis ipsis propositum sit inibi ad effectum adducere consilia sua, hinc et episcopos potissimum eorumdem locorum alacri constanliquc studio Nobiscum allaborare oportet illorum machinationibus, adiuvante Do­ minio, dissipandis. 14. Has autem Nostras vestrasque curas adiutum iri non dubitamus praesidio civilium potestatum imprimis potentissimorum Italiae principum tum pro singulari suo studio religionis catholicae conservandae, tum quod ipsorum prudentiam minime fugit publicae etiam rei interesse plurimum,ut supradicta sectariorum molimina in irritum cadant. Constat enim, diuturnoque superiorum temporum experimento comprobatum est, populis a fideli­ tate atque obedientia erga suos principes retrahendis non aliam esse planio­ rem viam, quam indifferentiam in religionis negotio a sectariis sub religio­ sae libertatis nomine propagatam. Atque id ne dissimulant quidem novi illi sodales Foederis Christiani : qui licet sese alienos profiteantur a civilibus seditionibus concitandis; ex vindicato tamen unicuique de plebe bibliorum interpretandorum arbitrio, diffusaque ita in Italorum gentem omnimoda quam vocant libertate conscientiae, politicam pariter Italiae libertatem sua veluti sponte consequuturam fatentur. 15. Quod vero primum et maximum est, levemus una simul manus nostras ad Deum, venerabiles fratres, eique nostram, totiusque gregis, et Ecclesiae suae causam omni, qua possumus, fervidarum pecum humilitate commendemus; invocata etiam deprecatione piissima Petri Apostolorum Principis, aliorumque Sanctorum, ac praesertim Beatissimae Virginis Mariae, cui datum est cunctas haereses interimere in universo mundo. 16. Ad extremum, Nostrae pignus ardentissimae caritatis, Apostoli­ cam benedictionem vobis omnibus, venerabiles fratres, et concreditis curae vestrae clericis, laicisque fidelibus effuso cordis affectu peramanter imper­ timur. (Acta Oreg. XVI, vol. Ill, p. 332-336). Romani Pontifices 805 503. Gregorius XVI, ep. Non sine gravi, 23 niaii 1846. 1 I. Non sine gravi animi Nostri moerore iam noscebamus, ven. frater, quae tuis literis die quarta proximi mensis martii ad Nos datis dolenter significas, de deploranda in istis regionibus catholicos inter et acatholicos matrimoniorum frequentia, deque civilis potestatis in eiusmodi nuptiis agendi ratione. Compertum enim exploratumque est, catholicos, seu viros seu mu­ lieres, qui mixtis nuptiis temere contrahendis, se ac prolem inde suscipiendam in perversionis periculum iniiciunt, contra naturalem divinamque legem pec­ care. Quam sane legem sartam tectamque tueri contendit Ecclesia et haec Apostolica Sedes, seu in generali ipsarum nuptiarum prohibitione, seu in cautionibus, quas iure suo exigit, cum ob graves aliquas causas ea coniugia aegre admodum sinit, ut scilicet non solum catholicus coniux ab acatholico perverti non possit, quin potius ille teneri se sciat ad hunc pro viribus ab errore retrahendum, verum etiam ut proles utriusque sexus ex hisce matrimoniis procreanda in catholicae religionis sanctitate omnino educari debeat. Quamobrem, ven. frater, meritis te in Domino laudibus summopere prosequimur, quod, pro episcopalis tui ministerii officio, in tanti momenti rem curas cogitationesque merito converteris, Ecclesiae de mixtis matrimo­ niis doctrinam, ius libertatemque tueri, vindicare studueris, ac pastorali robore et constantia exortos abusus de medio tollere, tuisque praesertim parochis saepius praecipere, mandare non destiteris, ut in huiusmodi nuptiis Ecclesiae regulas a Nobis et praedecessoribus Nostris tanto studio inculcatas, religiosissime servent. 2. Et quidem, quod ad benedictionem attinet, eam, veluti optime noscis, haec Apostolica Sedes prohibere consuevit in illis quoque matrimoniis, quae inter catholicos et acatholicos ineuntur, impetrata eiusdem Sedis venia atque adhibitis cautionibus ab illa praescriptis. Atque etsi deinde tolerari potuerit, ut mos in nonnullis regionibus inductus servaretur, benedicendi matrimo­ niis mixtis initis cum Ecclesiae venia et praedictis cautionibus, numquam tamen toleranda est eadem benedictio in iis casibus, in quibus, nulla acce­ dente Ecclesiae venia, nec praeviis necessariis cautionibus, manifestum idemque gravissimum admittitur crimen in ipso matrimonii foedere ineundo. Nunquam enim tolerari debet, ut sacrilegis hisce contractibus sacri ritus admisceantur, et sacerdotes Dei videantur suo facto probare, quod ore illi­ citum esse edocent et praedicant. Atque id probe sentiunt adversarii nostri, qui certe in huiusmodi nuptiis de catholici sacerdotis benedictione minime laborarent, nisi intelligerent illam conducere ad extenuandam, atque adeo ad obliterandam sensim in catholici populi animis memoriam canonum, qui haec detestantur connubia, et constantissimi studii, quo sancta mater Ecclesia 1 Venerabili fratri episcopo Friburgensi. 806 Romani Pontifices filios suos avertere consuevit ab iisdem coniugiis in eorum futuraeque prolis perniciem contrahendis. Nostri scilicet contradictores cognoscunt, si res ex eorum votis succederet, facile inde futurum, ut catholicae potissimum loe· minae aut licita aut non tam graviter illicita existimarent ea coniugia, quae sacris Ecclesiae ritibus et sacerdotali benedictione honestari viderent. 3. Atque haec consona sunt praeceptionibus et monitis, quae sive in decessoris Nostri Pii VIII ad diversos archiepiscopos et episcopos literis sive instructionibus, aut eius aut Nostro iussu editis, 1 consignata fuisse cognoscis, ven. frater. Nec vero refert, si ad nonnullos tantum antistites, qui hanc Apostolicam Sedem consuluerant, illae instructiones datae sunt, quasi aliis liberum sit, illarum non sequi sententiam. Enim vero non agitur hic de aliqua nova lege a Nostro praedecessore aut a Nobis inducta, quum uterque Nostrum eo potius spectaverit, ut, pro locorum adiunctis, emolli­ remus, quoad fieri potest, disciplinae severitatem, et ea simul inculcaremus, quae pravis usibus tollendis, sanae doctrinae deposito custodiendo, ac ma­ trimonii sanctitati, catholicae religionis incolumitati et animarum saluti tuen­ dae necessaria indicavimus. Itaque, etiamsi literae et instructiones illae, in qua parte aliquid novi indulgent vel tolerant, ad ea tantum referuntur loca, pro quibus datae sunt, nullis tamen limitibus illarum circumscribitur ratio, quatenus incommutabilem annunciant Ecclesiae doctrinam, canonumque inculcant sententiam, et pravos, qui alicubi invalescebant, usus proscribunt. Atque huc pertinet quae hac de re a Nobis indicata fuerunt in pluribus allocutionibus ad venn. fratres Nostros S. R. E. cardinales in consistorio quarto id. decembris millesimo octingentesimo trigesimo septimo,2 idibus septembres millesimo octingentesimo trigesimo octavo 3 et postridie nonis iulii millesimo octingentesimo trigesimo nono 4 habitis, quas statim typis in vulgus edi iussimus. 4. Haec tuis commemoratis literis rescribenda censuimus, ven. frater, ut alacriori usque studio et firmitate omnes boni pastoris partes implere, atque in tanti momenti negotio Ecclesiae causam propugnare pergas, nihilque intentatum relinquas, quod ad tui gregis salutem procurandam per­ tinere posse cognoveris. Nos quidem pro officii Nostri munere, quantum cum Domino poterimus, haud omittemus omnem operam adhibere, ut sacrae istic res, Deo bene iuvante, in meliorem conditionem adducantur. Interim vero, dum tibi de pastorali tua sollicitudine vehementer gratulamur, Nostrae in te praecipue benevolentiae testem ac caelestium omnium mu­ nerum auspicem, apostolicam benedictionem cx intimo corde depromptam, ' Cf. N. 482 ; 484 , 490 ; 493; 497; Secret. Status, instr. 27 mart. 1830.- Cf. Col­ lectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, p. 473, nota (1); instr. 12 sept. 1834; instr. 30 apr. 1841; 22 maii 1841. - Cf. Acta Oreg. XVI, vol. I, p. 459461; vol. Ill, p. 125. 126; p. 132-134. N 1 Allocut. Dum intima. - Cf. Acta Oreg. XVI, vol. II, p. 237, 238. 1 Allocut. Cuncta provide. - Cf. Acta Oreg. XVI, vol. II, p. 277-279 « Cf. N. 492. Romani Pontifices 807 libi ipsi, venerabilis frater, et omnibus tuae ecclesiae clericis laicisque fide­ libus peramanter impertimur. [Acta Oreg. XVI, vol. Ill, p. 537, 538). 504. Pius IX, ep. cncycl. Qui pluribus, 9 nov. 1846. 1 I. Qui pluribus iam abhinc annis una Vobiscum, Venerabiles Fratres, episcopale munus plenum laboris, plenum sollicitudinis pro viribus obire, ac Dominici gregis partem curae Nostrae commissam pascere nitebamur in montibus Israel, in rivis, et pascuis uberrimis, ecce ob mortem clarissimi Praedecessoris Nostri Gregorii XVI, cuius certe memoriam, atque illustria, et gloriosa facta aureis notis inscripta in Ecclesiae fastis semper admirabitur posteritas, praeter omnem opinionem, cogitationemque Nostram, arcano divinae Providentiae consilio, ad Summum Pontificatum non sine maxima animi Nostri perturbatione evecti fuimus. Etenim si semper grave admodum et pericu­ losum Apostolici ministerii onus merito est habitum, atque habendum, hisce quidem difficillimis Christianae reipublicae temporibus vel maxime formidan­ dum. Itaque infirmitatis Nostrae probe conscii, et gravissima supremi .Apostolatus officia in tanta praesertim rerum vicissitudine considerantes, tristi­ tiae et lacrimis Nos plane tradidissemus, nisi omnem spem poneremus in Deo salutari Nostro, qui numquam derelinquit sperantes in Eo, quique, ut potentiae suae virtutem ostendat, ad suam regendam Ecclesiam infirmiora identidem adhibet, quo magis magisque omnes cognoscant Deum ipsum esse, qui Ecclesiam admirabili sua providentia gubernat, atque tuetur. Illa etiam consolatio Nos vehementer sustentat, quod in animarum salute pro­ curanda Vos socios et adiutores habeamus, Venerabiles Fratres, qui in sol­ licitudinis Nostrae partem vocati, omni cura et studio ministerium vestrum implere, ac bonum certamen certare contenditis. Hinc ubi primum in sublimi hac Principis Apostolorum Cathedra, licet immerentes, collocati in persona Beati Petri'gravissimum munus ab ipso aeterno Pastorum Principe divinitus tributum accepimus pascendi, ac regendi non solum agnos, universum sci­ licet Christianum populum, verum etiam oves, hoc est Antistites, nihil certe Nobis potius, nihil optabilius fuit, quam ut intimo caritatis affectu Vos omnes alloqueremur. Quamobrem vix dum ex more institutoque Decesso­ rum Nostrorum in nostra Lateranensi Basilica Summi pontificatus posses­ sionem suscepimus, nulla interposita mora has ad Vos Litteras damus, ut eximiam vestram excitemus pietatem, quo maiore usque alacritate, vigilantia, contentione custodientes vigilias noctis super gregem curae vestrae com missum, atque episcopali robore et constantia adversus teterrimum humani generis hostem dimicantes, veluti boni milites Christi lesu, strenue oppo­ natis murum pro Domo Israel. 1 Ad omnes Patriarchas Primates Archiepiscopos et Episcopos. 808 Romani Pontifices 2. Neminem vestrum latet, Venerabiles Fratres, hac nostra deploranda aetate acerrimum ac formidolosissimum contra catholicam rem universam bellum ab iis hominibus conflari, qui nefaria inter se societate coniuncti sanam non sustinentes doctrinam, atque a veritate auditum avertentes, omni gena opinionum portenta a tenebris eruere, eaque totis viribus exaggerare, atque in vulgus prodere, et disseminare contendunt. Horrescimus quidem animo, et acerbissimo dolore conficimur, cum omnia errorum monstra, et varias multiplicesque nocendi artes, insidias, machinationes mente recogi­ tamus, quibus hi veritatis et lucis osores, et peritissimi fraudis artifices omne pietatis, iustitiae, honestatis studium in omnium animis restinguere, mores corrumpere, iura quaeque divina et humana perturbare, catholicam religionem, civilemque societatem convellere, labefactare, immo, si fieri umquam posset, funditus evertere commoliuntur. Noscitis enim, Venerabiles Fratres, hos infensissimos Christiani nominis hostes, caeco quodam insa­ nientis impietatis impetu misere raptos, eo opinandi temeritate progredi, ut inaudita prorsus audacia aperientes os suum in blasphemias ad Deum1 palam publiceque edocere non erubescant, commentitia esse, et hominum inventa sacrosancta nostrae religionis mysteria, catholicae Ecclesiae doctri­ nam humanae societatis bono et commodis adversari, ac vel ipsum Chri­ stum et Deum eiurare non extimescant. Et quo facilius populis illudant, atque incautos praesertim et imperitos decipiant, et in errores securo abri­ piant, sibi unis prosperitatis vias notas esse comminiscuntur, sibique phi­ losophorum nomen arrogare non dubitant, perinde quasi philosophia, quae tota in naturae veritate investiganda versatur, ea respuere debeat, quae supremus et clementissimus ipse totius naturae auctor Deus singulari bene­ ficio et misericordia hominibus manifestare est dignatus, ut veram ipsi feli­ citatem et salutem assequantur. Hinc praepostero sane et fallacissimo argu­ mentandi genere numquam desinunt humanae rationis vim et excellentiam appellare, extollere contra sanctissimam Christi fidem, atque audacissimc blaterant, eam humanae refragari rationi. Quo certe nihil dementius, nihil magis impium, nihil contra ipsam rationem magis repugnans fingi, vel excogitari potest. Etsi enim fides sit supra rationem, nulla tamen vera dis­ sensio, nullumque dissidium inter ipsas inveniri umquam potest, cum ambae ab uno eodemque immutabilis aeternaeque veritatis fonte Deo Optimo Maximo oriantur, atque ita sibi mutuam opem ferant, ut recta ratio fidei veritatem demonstret, tueatur, defendat; fides vero rationem ab omnibus erroribus liberet, eamque divinarum rerum cognitione mirifice illustret,con­ firmet atque perficiat. Neque minori certe fallacia, Venerabiles Fratres, isti divinae revelationis inimici humanum progressum summis laudibus efferentes, in catholicam religionem temerario plane, ac sacrilego ausu illum inducere vellent, perinde ac si ipsa religio non Dei, sed hominum opus esset, aut philosophicum aliquod inventum, quod humanis modis perfici queat. In istos tam misere delirantes percommode quidem cadit, quod Tertullianus sui temporis philosophis merito exprobrabat, qui Stoicum, et Platonicum, d 1 Apocalyps., Xlll, 6. Romani Pontifices 809 Dialecticum Christianismum protulerunt. * Et sane cum sanctissima nostra religio non ab humana ratione fuerit inventa, sed a Deo hominibus cle­ mentissime patefacta, tum quisque vel facile intelligit, religionem ipsam ex eiusdem Dei loquentis auctoritate omnem suam vim acquirere, neque ab humana ratione deduci, aut perfici umquam posse. Humana quidem ratio, ne in tanti momenti negotio decipiatur et erret, divinae revelationis factum diligenter inquirat oportet, ut certo sibi constet Deum esse loquutum, ac Eidem quemadmodum sapientissime docet Apostolus, rationabile obsequium exhibeat2 Quis enim ignorat vel ignorare potest, omnem Deo loquenti fidem esse habendam, nihilque rationi ipsi magis consentaneum esse, quam iis acquiescere, firmiterque adhaerere, quae a Deo, qui nec falli nec fallere potest, revelata esse constiterit? 3. Sed quam multa, quam mira, quam splendida praesto sunt argumenta, quibus humana ratio luculentissime evinci omnino debet, divinam esse Christi religionem, et omne dogmatum nostrorum principium radicem desuper ex caelorum Domino accepisse,3 ac propterea nihil fide nostra certius, nihil securius, nihil sanctius exstare, et quod firmioribus innitatur principiis. Haec scilicet fides vitae magistra, salutis index, vitiorum omnium expultrix, ac virtutum fecunda parens et altrix, divini sui auctoris et consummatoris Christi lesu nativitate, vita, morte, resurrectione, sapientia, prodigiis, vati­ cinationibus confirmata, supernae doctrinae luce undique refulgens, ac coe­ lestium divitiarum ditata thesauris, tot Prophetarum praedictionibus, tot miraculorum splendore, tot Martyrum constantia, tot Sanctorum gloria vel maxime clara et insignis salutares proferens Christi leges, ac maiores in dies ex crudelissimis ipsis persecutionibus vires acquirens, universum orbem terra marique, a solis ortu usque ad occasum, uno Crucis vexillo pervasit, atque idolorum profligata fallacia, errorum depulsa caligine, triumphatisque cuiusque generis hostibus omnes populos, gentes, nationes utcumque imma­ nitate barbaras, ac indole, moribus, legibus, institutis diversas divinae cogni­ tionis lumine illustravit, atque suavissimo ipsius Christi iugo subiecit, annun­ tians omnibus pacem, annuntians bona. Quae certe omnia tanto divinae sapientiae, ac potentiae fulgore undique collucent, ut cuiusque mens et cogitatio vel facile intelligat Christianam fidem Dei opus esse. Itaque humana ratio ex splendidissimis hisce, aeque ac firmissimis argumentis clare aperteque cognoscens Deum eiusdem fidei auctorem existere, ulterius progredi nequii, sed quavis difficultate ac dubitatione penitus abiecta, atque remota, omne eidem fidei obsequium praebeat oportet, cum pro certo habeat a Deo tra­ ditum esse quidquid fides ipsa hominibus credendum, et agendum proponit. 4. Atque hinc plane apparet in quanto errore illi etiam versentur, qui ratione abutentes, ac Dei eloquia tamquam humanum opus existimantes, pro­ prio arbitrio illa explicare, interpretari temere audeant, cum Deus ipse vivam constituerit auctoritatem, quae verum legitimumque coelestis suae revelationis ‘ Tertull., de Praescript., cap. VIII. ’ Ad Rom., XIII, 1. ’ S. Ioann. Chrysos!., Homil. I, in Isai- * λ* I* sensum doceret, constabiliret, omnesque controversias in rebus fidei, et morum infallibili iudicio dirimeret, ne fideles circumferantur omni vento doctrinae in nequitia hominum ad circumventionem erroris. Quae quidem viva, et infal­ libilis auctoritas in ea tantum viget Ecclesia, quae a Christo Domino supra Petrum totius Ecclesiae Caput, Principem et Pastorem, cuius fidem numquam defecturam promisit, aedificata suos legitimos semper habet Pontifices sine intermissione ab ipso Petro ducentes originem in eius Cathedra collocatos, et eiusdem etiam doctrinae, dignitatis, honoris ac potestatis heredes et vin­ dices. Et quoniam ubi Petrus ibi Ecclesia, ’ ac Petrus per Romanum Pon­ tificem loquitur, 1 2 et semper in suis successoribus vivit, et iudicium exer­ cet,3 ac praestat quaerentibus fidei veritatem,4 idcirco divina eloquia eo plane sensu sunt accipienda, quem tenuit ac tenet haec Romana Beatissimi Petri Cathedra, quae omnium Ecclesiarum mater et magistra 5* fidem a Christo Domino traditam, integram inviolatamque semper servavit, eamque fideles edocuit, omnibus ostendens salutis semitam, et incorruptae veritatis doctri­ nam. Haec siquidem principalis Ecclesia, unde unitas Sacerdotalis exorta, · haec pietatis metropolis, in qua est integra Christianae religionis ac perfecta soliditas,7 in qua semper Apostolicae Cathedrae viguit Principatus,8 ad quam propter potiorem principalitatem necesse est omnem convenire Ecclesiam, hoc est qui sunt undique fideles, 9 cum qua quicumque non colligit, spar­ git. 10 Nos igitur, qui inscrutabili Dei iudicio in hac veritatis Cathedra col­ locati sumus, egregiam vestram pietatem vehementer in Domino excitamus, Venerabiles Fratres, ut omni sollicitudine et studio fideles curae vestrae con­ creditos assidue monere, exhortari connitamini, ut hisce principiis firmiter adhaerentes numquam se ab iis decipi, et in errorem induci patiantur, qui abominabiles facti in studiis suis humani progressus obtentu fidem destruere, eamque rationi impie subiicere ac Dei eloquia invertere contendunt, summamque Deo ipsi iniuriam inferre non reformidant, qui caelesti sua religione hominum bono atque saluti clementissime consulere est dignatus. 5. Iam vero probe noscitis, Venerabiles Fratres, alia errorum monstra et fraudes, quibus huius saeculi filii catholicam religionem, et divinam Ecclesiae auctoritatem, eiusque leges acerrime oppugnare, ct tum sacrae, tum civilis potestatis iura conculcare conantur. Huc spectant nefariae molitiones contra hanc Romanam Beatissimi Petri Cathedram, in qua Christus posuit inexpu­ gnabile Ecclesiae suae fundamentum. Huc clandestinae illae sectae c tene1 S. Ambros., in Psal. 40. 2 Concil. Chalced., Act. 2. ... * Synod. Ephes., Act. 3. tj ‘ S. Pet. Chryso!., Epist. ad Eutich. 3 Concil. Tnd., Sess. VII, de Baptis. * S. Cyprian., Epist. 55, ad Cornei. Pontif. ‘ ’ Litter. Synod. Ioan. Constantinop. ad Hormisd. Pontif. et Sozom Histor Lib. 3, Cap. 8. ? ‘ " S. August., Epist. 162. S. Irenaeus, Lib. 3, contra haereses, cap. 3. 10 S. Hieronym., Epist. ad Damas. Pontif. Romani Pontifices 811 bris ad rei turn sacrae, tum publicae exitium et vastitatem emersae, atque a Romanis Pontificibus Decessoribus Nostris iterato anathemate damnatae suis Apostolicis Litteris, 1 quas Nos Apostolicae Nostrae potestatis plenitu­ dine confirmamus, et diligentissime servari mandamus. Hoc volunt vaferrimae Biblicae Societates, quae veterem haereticorum artem renovantes, divinarum Scripturarum libros contra sanctissimas Ecclesiae regulas vulgaribus quibusque linguis translatos, ac perversis saepe explicationibus interpretatos, maximo exemplarium numero, ingentique expensa omnibus cuiusque gener „ homi­ nibus etiam rudioribus gratuito impertiri, obtrudere non cessant, ut divina traditione, Patrum doctrina, et catholicae Ecclesiae auctoritate reiecta, omnes eloquia Domini privato suo iudicio interpretentur, eorumque sensum per­ vertant, atque ita in maximos elabantur errores. Quas Societates Suorum Decessorum exempla aemulans recol. mem. Gregorius XVI, in cuius locum meritis licet imparibus suffecti sumus, suis Apostolicis Litteris reprobavit,2 et Nos pariter damnatas esse volumus. Huc spectat horrendum, ac vel ipsi naturali rationis lumini maxime repugnans de cuiuslibet religionis indiffe­ rentia systema, quo isti veteratores, omni virtutis et vitii, veritatis et erroris, honestatis et turpitudinis sublato discrimine, homines in cuiusvis religionis cultu aeternam salutem assequi posse comminiscuntur, perinde ac si ulla umquam esse posset participatio iustitiae cum iniquitate, aut societas lucis ad tenebras, et conventio Christi ad Belial. Huc spectat foedissima contra sacrum clericorum caelibatum conspiratio, quae a nonnullis etiam, proh dolor! ecclesiasticis viris fovetur, qui * propriae dignitatis misere obliti, se voluptatum blanditiis et illecebris vinci et deliniri patiuntur; huc perversa in philosophicis praesertim disciplinis docendi ratio, quae improvidam juven­ tutem miserandum in modum decipit, corrumpit, eique fel draconis in calice Babylonis propinat; huc infanda, ac vel ipsi naturali iuri maxime adversa de Communismo, uti vocant, doctrina, qua semel admissa, omnium iura, res, proprietates, ac vel ipsa humana societas funditus everterentur; huc tene­ bricosissimae eorum insidiae, qui in vestitu ovium, cum intus sint lupi rapaces, mentita ac fraudulenta purioris pietatis, et severioris virtutis, ac disciplinae specie humiliter irrepunt, blande capiunt, molliter ligant, latenter occidunt, hominesque ab omni religionis cultu absterrent, et dominicas oves mactant atque discerpunt. Huc denique, ut cetera, quae Vobis apprime nota ac perspecta sunt, omittamus, teterrima tot undique volantium, et peccare docentium voluminum ac libellorum contagio, qui apte compositi, ac falla­ ciae et artificii pleni, immanibusque sumptibus per omnia loca in Christianae plebis interitum dissipati, pestiferas doctrinas ubique disseminant, incautorum potissimum mentes, animosque depravant, et maxima religioni inferunt detri­ menta. Ex hac undique serpentium errorum colluvie, atque effrenata cogi­ tandi, loquendi, scribendique licentia mores in deterius prolapsi, sanctissima 1 Clemens XII, Const, tn eminenti, Bcned. XIV, Const. Providas, Pius VII, Const· Ecclesiam a lesu Christo, Leo XII, Const. Quo graviora. - Cf. N 299, 412, 479, 481. » Oregon XVI, in Litteris Eucyclicis ad omnes Episcopos, quarum initium Inter praecipuas machinationes· - Cf. N. 502. 1 812 Romani Pontifices Christi spreta religio, divini cultus improbata maiestas, huius Apostolicae I Sedis divexata potestas, Ecclesiae oppugnata atque in turpem servitutem i redacta auctoritas, Episcoporum iura conculcata, matrimonii sanctitas violati, cuiusque potestatis regimen labefactatum, ac tot alia tum Christianae, tum civilis reipublicae damna, quae communibus lacrimis una Vobiscum flere cogimur, Venerabiles Fratres. 6. In tanta igitur religionis, rerum ac temporum vicissitudine de uni­ versi Dominici gregis salute Nobis divinitus commissa vehementer solliciti, pro Apostolici Nostri ministerii officio nihil certe inausum, nihilque inten­ tatum relinquemus, quo cunctae Christianae familiae bono totis viribus con­ sulamus. Verum praeclaram quoque vestram pietatem, virtutem, prudentiam summopere in Domino excitamus, Venerabiles Fratres, ut caelesti ope freti una Nobiscum Dei, Eiusque Sanctae Ecclesiae causam pro loco, quem tenetis, pro dignitate, qua insigniti estis, impavide defendatis. Vobis acriter pugnan­ dum esse intelligitis, cum minime ignoretis quibus quantisque intemerata Christi lesu Sponsa vulneribus afficiatur, quantoque acerrimorum hostium impetu divexetur. Atque in primis optime noscitis, vestri muneris esse catho­ licam fidem episcopali robore tueri, defendere, ac summa cura vigilare, ut grex Vobis commissus in ea stabilis et immotus persistat, quam nisi quisque integram, inviolatamque servaverit, absque dubio in aeternum peribit.1 In hanc igitur fidem tuendam, atque servanda pro pastorali vestra sollicitudine diligenter incumbite, neque umquam desinite omnes in ea instruere, confir­ mare nutantes, contradicentes arguere, infirmos in fide corroborare, nihil umquam omnino dissimulantes ac ferentes, quod eiusdem fidei puritatem vel minimum violare posse videatur. Neque minori animi firmitate in omnibus fovete unionem cum Catholica Ecclesia, extra quam nulla est salus, et obe­ dientiam erga hanc Petri Cathedram, cui tamquam firmissimo fundamento tota sanctissimae nostrae religionis moles innititur. Pari vero constantia san­ ctissimas Ecclesiae leges custodiendas curate, quibus profecto virtus, religio, pietas summopere vigent et florent. Cum autem magna sit pietas prodere latebras impiorum, et ipsum in eis, cui serviunt, diabolum debellare,2 illud obsecrantes monemus, ut omni ope et opera multiformes inimicorum homi­ num insidias, fallacias, errores, fraudes, machinationes fideli populo dete­ gere, eumque a pestiferis libris diligenter avertere, atque assidue exhortari velitis, ut impiorum sectas, et societates fugiens tamquam a facie colubri, ea omnia studiosissime devitet, quae fidei, religionis, morumque integritati adversantur. Qua de re numquam omnino sit, ut cessetis praedicare Evange­ lium, quo Christiana plebs magis in dies sanctissimis Christianae legis prae­ ceptionibus erudita crescat in scientia Dei, declinet a malo, et faciat bonum, atque ambulet in viis Domini. Et quoniam nostis Vos pro Christo legatione fungi, qui se mitem et humilem corde est professus, quique non venit vocare iustos, sed peccatores, relinquens nobis exemplum, ut sequamur vestigia eius; quos in mandatis Domini delinquentes, atque a veritatis et iustitiae Romani Pontifices semita aberrantes inveneritis, haud omittite eos in spiritu lenitatis et mansuetudinis paternis monitis, et consiliis corripere atque arguere, obsecrare, increpare in omni bonitate, patientia et doctrina, cum saepe plus erga corri­ gendos agat benevolentia, quam austeritas, plus exhortatio, quam comminatio, plus caritas, quam potestas.1 Illud etiam totis viribus praestare contendite, Venerabiles Fratres, ut fideles caritatem sectentur, pacem inquirant, et quae caritatis et pacis sunt sedulo exequantur, quo cunctis dissensionibus, ini­ micitiis, aemulationibus, simultatibus penitus extinctis, omnes se mutua cari­ tate diligant, atque in eodem sensu, in eadem sententia perfecti sint, et idem unanimes sentiant, idem dicant, idem sapiant in Christo lesu Domino Nostro. Debitam erga Principes, et potestates obedientiam ac subiectionem Christiano populo inculcare satagite, edocentes iuxta Apostoli monitum2 non esse pote­ statem nisi a Deo, eosque Dei ordinationi resistere, adeoque sibi damna­ tionem acquirere, qui potestati resistunt, atque idcirco praeceptum potestati ipsi obediendi a nemine umquam citra piaculum posse violari, nisi forte ali­ quid imperetur, quod Dei et Ecclesiae legibus adversetur. 7. Verum cum nihil sit, quod alios magis ad pietatem, et Dei cultum assidue instruat, quam eorum vita et exemplum, qui se divino ministerio dedi­ carunt,3 et cuiusmodi sunt Sacerdotes, eiusmodi plerumque esse soleat et populus, pro vestra singulari sapientia perspicitis, Venerabiles Fratres, summa cura et studio Vobis esse elaborandum, ut in Clero morum gravitas, vitae integritas, sanctitas, atque doctrina eluceat, et ecclesiastica disciplina ex Sacro­ rum Canonum praescripto diligentissime servetur, et ubi collapsa fuerit, in pristinum splendorem restituatur. Quapropter, veluti praeclare scitis, Vobis summopere cavendum, ne cuipiam, iuxta Apostoli praeceptum, cito manus imponatis, sed eos tantum sacris initietis ordinibus, ac sanctis tractandis admoveatis mysteriis, qui accurate exquisiteque explorati, ac virtutum omnium omatu, et sapientiae laude spectati, vestris dioecesibus usui et ornamento esse possint, atque ab iis omnibus declinantes, quae Clericis vetita, et attendentes lectioni, exhortationi, doctrinae, exemplum sint fidelium in verbo, in conver­ satione, in caritate, in fide, in castitate,4 cunctisque afferant venerationem, et populum ad Christianae religionis institutionem fingant, excitent, atque inllamtnent. Melius enim profecto est, ut sapientissime monet immortalis memoriae Benedictus XIV Decessor Noster, pauciores habere ministros, sed probos, sed idoneos, atque utiles, quam plures qui in aedificationem Corporis Christi, quod est Ecclesia, nequidquam sint valituri.3 Neque vero ignoratis, maiori diligentia Vobis in illorum praecipue mores, et scientiam esse inqui­ rendum, quibus animarum cura et regimen committitur, ut ipsi tamquam fideles multiformis gratiae Dei dispensatores plebem sibi concreditam sacraConcil. Trident., Sess. XIII, Cap. 1, de Reform. 3 1 Ex symbolo Quicumque. 2 S. Leo, Serm. VIII, cap 4. 813 Ad Roman., XII, 1, 2. Concil. Trid., Sess. XXII, Cap. 1, de Reform. Ad Timoth., IV, 12. Bened. XIV in Epist. Encycl. ad omnes Episcopos cuius initium Ubi primum. -Ci. N. 304. S14 Romani Pontifias mentorum administratione, divini verbi praedicatione ac bonorum operum exemplo continenter pascere, iuvare, eamque ad omnia religionis instituta, ac documenta informare, atque ad salutis semitam perducere studeant. Intel ligitis nimirum Parochis officii sui ignaris, vel negligentibus, continuo el populorum mores prolabi, et Christianam laxari disciplinam, et religionis cultum exsolvi, atque convelli, ac vitia omnia et corruptelas in Ecclesiam facile invehi. Ne autem Dei sermo, qui vivus, et efficax, et penetrabilior omni gladio ancipitix ad animarum salutem est institutus, ministrorum vitio infructuosus evadat, eiusdem divini verbi praeconibus inculcare, praecipere numquam desinite, Venerabiles Fratres, ut gravissimum sui muneris officium animo reputantes, evangelicum ministerium non in persuasibilibus humanae sapientiae verbis, non in profano inanis et ambitiosae eloquentiae apparatu el lenocinio, sed in ostensione spiritus et virtutis religiosissime exerceant, ut recte tractantes verbum veritatis, et non semefipsos, sed Christum Crucifixum praedicantes, sanctissimae nostrae religionis dogmata, praecepta iuxta catholicae Ecclesiae et Patrum doctrinam gravi ac splendido orationis genere populis clare aperteque annuncient, peculiaria singulorum officia accurate explicent, omnesque a flagitiis deterreant, ad pietatem inflamment, quo fideles Dei verbo salubriter imbuti atque refecti vitia omnia declinent, virtutes secten­ tur, atque ita aeternas poenas evadere, et caelestem gloriam consequi valeant. Universos ecclesiasticos viros pro pastorali vestra sollicitudine et prudentia assidue monete, excitate, ut serio cogitantes ministerium, quod acceperunt in Domino, omnes proprii muneris partes diligentissime impleant, domus Dei decorem summopere diligant, atque intimo pietatis sensu sine intermis­ sione instent obsecrationibus et precibus, et Canonicas horas ex Ecclesiae praecepto persolvant, quo et divina sibi auxilia ad gravissima officii sui munera obeunda impetrare, et Deum christiano populo placatum ac propi­ tium reddere possint. 8. Cum autem, Venerabiles Fratres, vestram sapientiam minime fugiat, idoneos Ecclesiae ministros nonnisi ex optime institutis clericis fieri posse, magnainque vim in recta horum institutione ad reliquum vitae cursum inesse, pergite omnes episcopalis vestri zeli nervos in id potissimum intendere, ut adolescentes clerici vel a teneris annis tum ad pietatem solidamque virtutem, tum ad litteras severioresque disciplinas, praesertim sacras, rite informentur. Quare Vobis nihil antiquius, nihil potius esse debet, quam omni opera, sol­ lertia, industria clericorum Seminaria ex Tridentinorum Patrum praescripto’ instituere, si nondum existunt, atque instituta, si opus fuerit, amplificare, eaque optimis moderatoribus, et magistris instruere, ac intentissimo studio continenter advigilare, ut inibi iuniores clerici in timore Domini, et ecde siastica disciplina sancte, religioseque educentur, et sacris potissimum scien­ tiis iuxta catholicam doctrinam ab omni prorsus cuiusque erroris periculo alienis, et Ecclesiae traditionibus, et sanctorum Patrum scriptis, sacrisque eae- ' Ad Hebr., IV, 12. ’ Concil. Trid , Sess. XXIII, Cap. 18, de Reform. Komani Pontifices 815 remoniis, ritibus sedulo, ac penitus excolantur, quo habere possitis navos atque industrios operarios, qui ecclesiastico spiritu praediti, ac studiis recte instituti valeant in tempore dominicum agrum diligenter excolere, ac strenue proeliari proelia Domini. Porro cum Vobis compertum sit ad ecclesiastici ordinis dignitatem, et sanctimoniam retinendam et conservandam pium spi­ ritualium exercitiorum institutum vel maxime conducere, pro episcopali vestro zelo tam salutare opus urgere, omnesque in sortem Domini vocatos monere, hortari ne intermittatis, ut saepe in opportunum aliquem locum iisdem pera­ gendis exercitiis secedant, quo, exterioribus curis sepositis, ac vehementiori studio aeternarum divinarumque rerum meditationi vacantes, et contractas de mundano pulvere sordes detergere, et ecclesiasticum spiritum renovare possint, atque expoliantes veterem hominem cum actibus suis, novum induant, qui creatus est in iustitia, et sanctitate. Neque Vos pigeat si in Cleri insti­ tutione et disciplina paulo diutius immorati sumus. Etenim minime igno­ ratis multos existere, qui errorum varietatem, inconstantiam, mutabilitatem­ que pertaesi, ac sanctissimam nostram religionem profitendi necessitatem sentientes, ad ipsius religionis doctrinam, praecepta, instituta eo facilius, Deo bene iuvante, amplectenda colenda adducentur, quo maiori Clerum pietatis, integritatis, sapientiae laude, ac virtutum omnium exemplo, et splendore ceteris antecellere conspexerint. 9. Ceterum, Fratres Carissimi, non dubitamus, quin Vos omnes ardenti erga Deum et homines caritate incensi, summo in Ecclesiam amore inflam­ mati, angelicis pene virtutibus instructi, episcopali fortitudine, prudentia muniti, uno eodemque sanctae voluntatis desiderio animati, Apostolorum vestigia sectantes, et Christum lesum Pastorum omnium exemplar, pro quo legatione fungimini, imitantes, quemadmodum decet Episcopos, concordis­ simis studiis facti forma gregis ex animo, sanctitatis vestrae splendore cle­ rum populumque fidelem illuminantes, atque induti viscera misericordiae, et condolentes iis, qui ignorant et errant, devias ac pereuntes oves evangelici Pastoris exemplo amanter quaerere, persequi, ac paterno affectu vestris hu­ meris imponere, ad ovile reducere, ac nullis neque curis, neque consiliis, neque laboribus parcere umquam velitis, quo omnia pastoralis muneris offi­ cia religiosissime obire, ac omnes dilectas Nobis oves pretiosissimo Christi sanguine redemptas, et curae vestrae commissas a rapacium luporum rabie, impetu, insidiis defendere, casque ab venenatis pascuis arcere, ad salutaria propellere, et qua opere, qua verbo, qua exemplo ad aeternae salutis por­ tum deducere valeatis. In maiori igitur Dei et Ecclesiae gloria procuranda viriliter agite, Venerabiles Fratres, et omni alacritate, sollicitudine, vigilantia in hoc simul elaborate, ut omnibus erroribus penitus depulsis, vitiisque radi­ citus evulsis, fides, religio, pictas, virtus maiora in dies ubique incrementa suscipiant, cunctique fideles abiicicntcs opera tenebrarum, sicut filii lucis ambulent digne Deo per omnia placentes, et in omni opere bono fructifi­ cantes. Atque inter maximas angustias, difficultates, pericula, quae a gravis­ simo episcopali vestro ministerio hisce praesertim temporibus abesse non possunt, nolite umquam terreri, sed confortamini in Domino, et in potentia virtutis Eius, qui nos in congressione nominis sui constitutos desuper spectans, 816 Romani Pontifices Rornani Pontifices volentes comprobat, adiuvat dimicantes, vincentes coronat.1 Cum autem Nobis nihil gratius, nihil iucundius, nihil optabilius quam Vos omnes, quos dili­ gimus in visceribus Christi lesu, omni affectu, consilio, opera iuvare, atque una Vobiscum in Dei gloriam et catholicam fidem tuendam, propagandam toto pectore incumbere, et animas salvas facere, pro quibus vitam ipsam, si opus fuerit, profundere parati sumus, venite, Fratres, obtestamur, et obse­ cramus, venite magno animo, magnaque fiducia ad hanc Beatissimi Aposto­ lorum Principis Sedem, Catholicae unitatis centrum, atque Episcopatus api­ cem, unde ipse Episcopatus, ac tota eiusdem nominis auctoritas emersit, venite ad Nos quotiescumque Nostrae, et eiusdem Sedis auctoritatis ope, auxilio, praesidio Vos indigere noveritis. 10. In eam porro spem erigimur fore, ut Carissimi in Christo Filii Nostri Viri Principes eorum pietate, et religione in memoriam revocan­ tes regiam potestatem sibi non solum ad mundi regimen, sed maxime ad Ecclesiae praesidium esse collatam,2 et Nos cum Ecclesiae causam, tum eorum regni agere, et salutis, ut provinciarum suarum quieto iure potiantur,3 communibus nostris votis, consiliis, studiis sua ope et auctoritate faveant, atque ipsius Ecclesiae libertatem incolumitatemque defendant, ut et Christi dextera eorum defendatur imperium.4 11. Quae omnia ut prospere, feliciterque ex sententia succedant, adea­ mus cum fiducia, Venerabiles Fratres, ad thronum gratiae, atque unanimes in humilitate cordis nostri Patrem misericordiarum, et Deum totius consolationis enixis precibus sine intermissione obsecremus, ut per merita Unigeniti Filii Sui infirmitatem nostram omnium caelestium Charismatum copia cumulare dignetur, atque omnipotenti sua virtute expugnet impugnantes nos, et ubique augeat fidem, pietatem, devotionem, pacem, quo Ecclesia sua sancta, omni­ bus adversitatibus et erroribus penitus sublatis, optatissima tranquillitate fruatur, ac fiat unum ovile, et unus pastor. Ut autem clementissimus Domi­ nus facilius inclinet aurem suam in preces nostras, et nostris annuat votis, deprecatricem apud Ipsum semper adhibeamus sanctissimam Dei Genitricem Immaculatam Virginem Mariam, quae nostrum omnium dulcissima mater, mediatrix, advocata, et spes fidissima ac maxima fiducia est, cuius patroci­ nio nihil apud Deum validius, nihil praesentius. Invocemus quoque Aposto­ lorum Principem, cui Christus ipse tradidit claves regni caelorum, quemque Ecclesiae suae petram constituit, adversus quam portae inferi praevalere numquam poterunt, et Coapostolum eius Paulum, atque omnes Sanctos coelites, qui iam coronati possident palmam, ut desideratam divinae propi­ tiationis abundantiam universo Christiano populo impetrent. 12. Denique coelestium omnium munerum auspicem, et potissimae Nostrae in Vos caritatis testem, accipite Apostolicam Benedictionem, quam ex intimo corde depromptam Vobis ipsis, Venerabiles Fratres, et omnibus 1 S. Cyprian., Epist. 77 ad Nemesianum et ceteros martyres. S. Leo, Epist. 156 alias 125 ad Leonem Augustum. S. Leo, Epist. 43 alias 34 ad Theodosium Augustum. 4 Idem ibid. 817 Clericis, Laicisque Fidelibus curae vestrae concreditis amantissime imper­ timur. [Acta Pii IX, vol. 1, p. 4-24]; 505. Pius IX, litt. ap. Quum illud, i iun. 1847.1 Quum illud plurimi referat, ut in Apostolicis concessionibus nullus detur dubitationi locus, quae animos torqueat ac controversias excitet, idcirco si quam existere ambiguitatem noverimus, ad eam avertendam curas Nostras libenter intendimus. Iam vero praeter Indultum testandi de propriis bonis, quod Venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus Sancta haec Sedes tribuere solet per Apostolicas Literas in forma Brevis incipientis, De benignitate Sedis Apostolicae, iisdem per alias similes Literas in forma Bre­ vis, quarum initium, Cum fel. rec. Urbanus VIII, facultas conceditur dispo­ nendi de sacris utensilibus favore alicuius Ecclesiae seu Cappellae vel Loci Pii, non obstatite Constitutione Urbani VIII, Aequum est, edita die 19 lulii anno 1642,2 qua sacra Cardinalium utensilia Pontificio Sacrario attribuuntur. Verum quum in memorato postremo Brevi, etiam quando agitur de Cardi­ nalibus, Archiepiscopis, Episcopis et Abbatibus ex quodam invecto usu addi consueverit clausula, < quoad Ecclesias Cathédrales, Metropolitanas, aut Patriar­ chates, quibus praefueris, seu quas alias ex concessione vel dispensatione Apo­ stolica in titulum, administrationem, seu Commendam obtinueris, dispositione Constitutionis fel. rec. Pii PP. V anno 1567, tertio Kalendas Septembris anno secundo »,3 saepe saepius dubia exorta sint circa interpretationem et vim huius­ modi reservationis, eo vel magis quod in superius memorato Brevi De beni­ gnitate Sedis Apostolicae, praefatae S. Pii V Constitutioni in ea parte, quae sacra utensilia respicit, aperte derogetur. Si namque Romani Pontifices Car dinalibus quoque Archiepiscopis, Episcopis et Abbatibus privilegium dispo­ nendi de sacris utensilibus concedere solent, illud frustraneum et illusorium foret, quatenus adiecta clausula eam vim haberet, quam verba praeseferunt. His quoque accedebat quod nonnulli Sacrorum Canonum Interpretes doceant, Cardinales utpote qui in memorata S. Pii V Constitutione speciatim nomi­ nati non sint, ea lege minime teneri, etsi alii contrariam sententiam tuean­ tur. Quae cum ita essent, Ven. Frater Noster Petrus Cardinalis Ostini nunc Episcopus Albanensis, qui tunc temporis Episcopalem Ecclesiam Aesinam regebat, enixe postulavit a fel. rec. Gregorio XVI Praedecessore Nostro, ut rem certo definiret atque expresse declararet, an Cardinales Episcopi seu Abbates Nullius in Apostolicis memoratis Literis S. Pii V Praedecessoris ’ Quibus aliqua dubia circa sacra S. R. E. Cardinalium et Episcoporum uten­ silia declarantur ’ Cf. N. 225. * Romani Pontificis. - Cf. N. 123. 62 818 -* Romani Pontifices Nostri comprehendantur, ac statueret, quaenam sacra ornamenta et supel lectiles, et utensilia S. R. E. Cardinalium ad Sacrarium Pontificium ex me- I morata Constitutione Urbani VIII, et quaenam Patriarcharum, Archiepiscopo- i rum, Episcoporum et Abbatum Nullius sive Cardinalitia dignitate fulgeant, ' sive illa careant, ad Ecclesias Cathédrales ex superius citata S. Pii V Con stitutione revera spectent, et quomodo facienda sit divisio sacrarum supellectilium et utensilium, quando Episcopus sive successive sive simultanée plures Ecclesias, gubernaverit. Nos igitur, qui in memorati Decessoris Nostri bo. me. Gregorii XVI locum, licet immerentes, suffecti sumus, ad praeci­ dendas omnes hac super re dubitationis ac controversiae causas, de consilio Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium negociis et consulta­ tionibus Episcoporum et Regularium praepositorum, haec quae sequuntur auctoritate Nostra Apostolica decernimus et mandamus. 1° Cardinales Episcopos teneri quoad sacra utensilia lege lata in Consti­ tutione S. Pii V incipiente Romani Pontificis, exceptis tamen Cardinalibus Episcopis Suburbicariis, necnon exceptis pariter Cardinalibus Abbatibus Nul­ lius, qui in Romana Curia morantur, quorum sacra utensilia, attenta citata Constitutione Aequum est Urbani VIII Praedecessoris Nostri, ad Pontificium Sacrarium spectabunt. 2° Firmis remanentibus clausulis derogatoriis Constitutioni S. Pii V cuius initium Romani Pontificis Providentia, in Literis in forma Brevis inci­ pientibus De benignitate Sedis Apostolicae, apponi solitis, in altero Brevi quod incipit Cum fel. rec. Urbanus V!H, auferatur clausula, qua salva edi citur eadem Piana Constitutio, eiusque loco substituantur ea, quae sequun­ tur: < Quod si Ecclesiis Abbatialibus, Cathedralibus, Metropolitanis, Patnarchalibus praefueris, seu quas alias ex concessione et dispensatione Apostolica in titulum, administrationem, seu commendam obtinueris, Te vehementer hortamur, prout iam Benedictus XIV Praedecessor Noster in sua Consiilotione incipiente " Inter arduas „ 1 Cardinales hortabatur, ut in praedictis rebus disponendis eas Ecclesias prae oculis habeas, ceterisque praeferas ». Quae vero hoc in articulo praescripsimus ea ad singulos Cardinales extendimus, qui ante praesentium Literarum publicationem enunciatam testandi ac dispo­ nendi facultatem obtinuerunt, perinde ac si in respectivis Induitis expressa essent. 3° Sacra utensilia quae vigore Constitutionis S. Pii V incipientis Romani Pontificis, Ecclesiis Cathedralibus debentur, haec esse edicimus: Mitras sci­ licet, Planetas, Pluvialia, Tunicellas, Dalmaticas, Sandalia, Chirothecas, Albas cum cingulis, lineos Amictus et his similia; item Missalia, Gradualia, Libros cantus firmi et musicae, Libros pontificales, alterum cui titulus Canon Mis­ sae; item Calices, Patenas, Pixides, Ostensoria, Thuribula, Vas aquae bene­ dictae cum Aspersorio, Pelvim cum Urceo, Vasa sacrorum Oleorum et urceolos una cum pelvibus et tintinnabulo, Palrnatorias, Icones pacis, Cru­ ces Archiépiscopales, Candelabra cum Cruce pro Altaris usu, Baculum Pasto­ ralem, Faldistorium, aliasque res sacras sive paramenta, sive ornamenta, 1 Cf. N. 396. Romani Pontifices 819 sive vasa, si quae sunt etiam ex eorum natura usui profano congrua; dum­ modo non per accidens, sed permanenter divino cultui, sacrisque functio­ nibus fuerint destinata; exceptis Annulis et Crucibus pectoralibus etiam cum acris Reliquiis, et iis omnibus utensilibus cuiusvis generis, quae legitime probentur ab Episcopis defunctis comparata fuisse bonis ad Ecclesiam non pertinentibus, neque constet Ecclesiae fuisse donata. Volumus propterea teneri ac debere Episcopos conficere in forma authentica Inventarium sacro­ rum utensilium, in quo pro rei veritate exprimant quando acquisita fuerint ct speciali nota describant, quae ex Ecclesiae reditibus ac proventibus sibi compararunt, ne alias praesumi debeat ea omnia reditibus Ecclesiae compa­ rata fuisse. Quod vero pertinet ad utensilia sacra S. R. E. Cardinalium ad Sacrarium Sacelli Pontificis spectantia, nullam haberi volumus rationem qua1 litatis et naturae redituum, quibus comparata fuerit, et praeter ea quae in Constitutione Urbani VIII incipiente Aequum est in specie enumerata sunt, alia verbis generalibus tantum expressa intelligi volumus, Sandalia, Chirothecas, Lineos Amictus, Albas cum cingulis, item Pixides, Ostensoria, Vas aquae benedictae cum aspersorio, Vasa sacrorum Oleorum, ut urceolos cum pelvibus ac tintinnabulo, tandem Baculum Pastoralem, Faldistorium, Palmatorias, Icones pacis, Thuribulum et his similia, exceptis Annulis et Crucibus pectoralibus, etiam cum sacris Reliquiis. 4n Quando Episcopus duas vel plures Ecclesias successive rexerit, sacra utensilia dividi volumus proportionaliter inter Ecclesias Cathédrales, habita ratione fructuum ac temporis, iuxta Constitutionem S. Pii V incipientem Romani Pontificis. 5° Ubi vero aliquis Episcopus simul praefuerit duabus vel pluribus Ecclesiis unitis vel in perpetuam administrationem concessis, quae habeant Capitulum et Cathedralem Ecclesiam propriam ac distinctam, sacrorum uten­ silium divisionem faciendam esse edicimus aequis partibus singulis Ecclesiis Cathedralibus, quatenus earumdem Ecclesiarum unitarum, seu in perpetuam administrationem concessarum reditus non sint divisi, sed unam Episcopa­ lem Mensam perpetuo constituant; si vero reditus divisi fuerint ac separati, divisionem fieri volumus singulis Ecclesiis Cathedralibus proportionaliter ratione fructuum. 6° Quod si constet, Episcopum, qui per translationem duabus Ecclesiis successive praefuerit, comparasse sibi omnia sacra utensilia reditibus tantum unius Ecclesiae, nulli divisioni locus erit, sed eadem sacra utensilia ad Ecclesiam Cathedralem tantum spectabunt illius Dioecesis, ex cuius Episco­ palis Mensae proventibus fuerint acquisita. - Haec volumus et mandamus, decernentes has literas firmas, validas atque efficaces esse et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri ac obtinere, eisque ad quos spectant seu spectabunt, plenissime suffragari; sicque in praemissis per quoscumque Iudices ordinarios et extraordinarios iudicari ac definiri debere, irritumque et inane quidquid secus super his a quoquam, quavis auctoritate, scienter vel ignoranter contigerit attentari. Non obstantibus, si opus fuerit, Nostra et Cancellariac Apostolicae regula de iure quaesito non tollendo, aliisque Apostolicis atque in universalibus provincialibusque et synodalibus Conciliis editis generalibus, vel specialibus Constitutionibus et Ordinationibus cete· risque etiam speciali et individua mentione ac derogatione dignis In contra­ rium facientibus quibuscumque. [Acta Pii IX, vol. I, p. 637-642]. 506. Pius IX, allocut. Ubi primum, 17 dec. 1847. & ** I t Λ Ô·'; U * ■ Ubi primum nullis certe Nostris meritis, sed inscrutabili Dei iudicio in hac principis Apostolorum Cathedra collocati catholicae Ecclesiae gubernacula tractanda suscepimus, Apostolicae Nostrae sollicitudinis curas in Hispaniam convertimus, quemadmodum optime noscitis, Venerabiles Fratres. Hinc intimo Nostri cordis dolore considerantes gravissima damna, quibus ob tristes rerum vicissitudines magna illa et inclyta Dominici gregis portio premebatur, divitem in misericordia Deum assiduis enixisque precibus humiliter obsecrare num­ quam destitimus, ut afflictis illis Ecclesiis opem afferre, easque a misero in quo versabantur statu revocare dignaretur. Atque pro Apostolici Nostri mini­ sterii debito, et singulari paternae caritatis affectu, quo illustrem illam natio­ nem prosequimur, nihil certe Nobis potius fuit, quam ut sanctissimae nostrae Religionis negotia ibi componere studeremus. Cum autem felicis recordationis Gregorius XVI Praedecessor Noster incepisset suis instruere Pastoribus non­ nullas illius Regni Dioeceses in dissitis transmarinis regionibus sitas, in id peculiares Nostras curas intendimus, ut aliis pluribus ipsius Regni vacanti­ bus Ecclesiis in continenti etiam positis novos valeremus dare Antistites eo munere dignos, atque ita perficere quod idem Decessor Noster morte prae­ ventus absolvere minime potuerat. Quamobrem Venerabilem Fratrem loannem Archiepiscopum Tessalonicensem virum integritate, doctrina, prudentia, ac rerum gerendarum peritia praestantem cum Nostris ad Carissimam in Christo Filiam Nostram Mariam Elisabeth Reginam Catholicam Litteris, atque oppor­ tunis facultatibus et instructionibus in Hispaniam misimus, ut quidquid ad sanandas inibi contritiones Israel, atque ad catholicae Religionis bonum pro­ movendum conduceret, omni studio curaret, atque inter alia efficeret ut viduatas illic Ecclesias idoneis Pastoribus concrederemus. Itaque clementissimo misericordiarum Patre votis studiisque Nostris opitulante evenit, ut summa animi Nostri consolatione nonnullos, veluti nostis, in illis regionibus Antistites iam constituere potuerimus, atque in praesentia multas alias Hispa­ niarum Cathédrales et Metropolitanas Ecclesias diu vacantes canonico suorum Pastorum regimini et procurationi tradere, atque ita divini Nominis gloriae, catholicae Religionis bono, ac spirituali illarum dilectarum ovium saluti con­ sulere valeamus. Quod quidem futurum confidimus, cum ex relatione com­ memorati Venerabilis Fratris Delegati Nostri, atque ex actis maturo examine ab ipso confectis agnoverimus, viros ipsis Dioecesibus regendis ac moderandis destinatos eas habere dotes, quae ad pastorale munus rite utiliterque obeun­ dum requiruntur. In eam autem spem erigimur fore, ut quamprimum aliarum Romani Pontifices 821 illius Regni Ecclesiarum viduitati prospicere possimus, utque rebus iam nunc in meliorem conditionem vergentibus, et favente etiam Catholica Maiestale Sua in aliis porro atque aliis religionis negotiis, in quae idem Venera­ bilis Frater Delegatus Noster studiosissime incumbit, vota et consilia Nostra felicem dante Domino exitum assequantur. Alia etiam longe amplissima sub alio magno Principe regio est, in qua catholicae Religionis res diuturnis gravioribusque calamitatibus afflictae ipsum recolendae memoriae Decessorem Nostrum multos per annos sollicitum habuerant, et praecipuas Nostras curas sibi pariter vindicarunt. Equidem optavissemus hoc ipso die Vos certiores facere de bono exitu, quem aliqua ex parte Nostras ipsas curas habuisse confidebamus. Non defuere autem quidam ephemeridum scriptores, qui id ipsum feliciter evenisse affirmarint. Nos tamen nihil adhuc annuntiare Vobis possumus nisi firmam spem, qua sustentamur fore, ut omnipotens et misericors Deus propitius respiciat super Ecclesiae suae filios tantis inibi tribulationibus conflictatos, et sollicitudini benedicat, qua. statum catholicae Religionis in meliorem illic conditionem adducere connitimur. I Nunc porro Vobiscum communicamus, Venerabiles Fratres, summam admirationem, qua intime affecti fuimus, ubi scriptum a quodam viro eccle­ siastica Dignitate insignito elucubratum, typisque editum ad Nos pervenit. Namque idem vir in huiusmodi scripto de quibusdam loquens doctrinis, quas Ecclesiarum regionis suae traditiones appellat, et quibus huius Apo­ stolicae Sedis tura coarctare intenditur, haud erubuit asserere, traditiones ipsas a Nobis in pretio haberi. Absit enimvero, Venerabiles Fratres, ut mens aut cogitatio Nobis unquam fuerit vel minimum declinare a Maiorum insti­ tutis, aut abstinere ab huius Sanctae Sedis auctoritate sarta tecta conservanda, atque tuenda. Habemus equidem in pretio peculiares traditiones; sed eas tantum, quae a Catholicae Ecclesiae sensu non discrepent, praesertim vero illas reveremur ac firmissime tuemur, quae cum aliarum Ecclesiarum traditione, atque in primis cum hac sancta Romana Ecclesia plane congruant, ad quam, ut S. Irenaei verbis utamur, propter potiorem principalitatem necesse I est omnem convenire Ecclesiam, hoc est eos, qui sunt undique fideles, in qua semper ab his, qui sunt undique, conservata est ea, quae est ab Apostolis traditio.1 At aliud insuper est, quod animum Nostrum vehementer angit et urget. Ignotum certe Vobis non est, Venerabiles Fratres, multos huiusmodi Catho1 licae veritatis in id praesertim nostris temporibus conatus suos intendere, I ut monstruosa quaeque opinionum portenta aequiparare doctrinae Christi, aut cum ea commiscere vellent, atque ita impium illud de cuiuslibet religioInis indifferentia systema magis magisque propagare commoliuntur. Novis­ sime autem, horrendum dictu! inventi aliqui sunt qui eam nomini, et Apo­ stolicae dignitati Nostrae contumeliam imposuerunt, uti Nos veluti participes stultitiae suae, et memorati nequissimi systematis fautores traducere non dubitarint. Hi nimirum ex consiliis, a Religionis Catholicae sanctitate haud certe 1 S. Iren., Contra hacreses lib. 3, cap. 3. $22 Romani Pontifices Romani Pontifices alienis, quae in negotiis quibusdam ad civilem pontificiae Ditionis procura tionem spectantibus benigne ineunda duximus publicae commoditati ei pro­ speritati ampliandae, atque ex venia nonnullis eiusdem Ditionis hominibus initio ipso Pontificatus Nostri clementer impertita, conficere voluerant,Nos Ita benevole sentire de quocumque hominum genere, ut nedum Ecclesiae filios, sed ceteros etiam utut a Catholica unitate alieni permaneant, esse pariter in salutis via, atque ad aeternam vitam pervenire posse arbitremur. Desunt Nobis prae horrore verba ad novam hanc contra Nos, et tam atrocem iniuriam detestandam. Amamus equidem intimo cordis affectu homines universos, non aliter tamen quam in caritate Dei, et Domini Nostri lesu Christi, qui venit quaerere, et salvum facere quod perierat, qui pro omnibus mortuus est, qui omnes homines vult salvos fieri, et ad agnitionem veritatis venire; qui misit proinde discipulos suos in mundum universum praedicare evangelium omni creaturae, denuntians eos, qui crediderint et baptizati fuerint, salvos fore, qui vero non crediderint condemnatum iri. Veniant igitur qui salvi fieri volunt ad columnam et firmamentum veritatis, quod Ecclesia est, veniant scilicet ad veram Christi Ecclesiam, quae in suis Episcopis summoque omnium capite Romano Pontifice successionem habet Apostolicae auctori­ tatis nullo tempore interruptam, quae nihil unquam potius habuit quam ut praedicaret, atque omni ope custodiret ac tueretur doctrinam ex Christi man­ dato ab Apostolis annunciatam ; quae inde ab Apostolorum aetate in mediis omne genus difficultatibus crevit, et per totum orbem miraculorum splen­ dore inclyta, martyrum sanguine amplificata, Confessorum et Virginum nobi­ litata virtutibus, Patrum testimoniis scriptisque sapientissimis corroborata viguit, vigetque in cunctis terrae plagis, et perfecta fidei, sacramentorum, sacrique regiminis unitate refulget. Nos qui licet indigni, praesidemus in suprema hac Petri Apostoli Cathedra, in qua Christus Dominus eiusdem Ecclesiae suae fundamentum posuit, nullis ullo unquam tempore curis labo­ ribusque abstinebimus, ut per ipsius Christi gratiam eos qui ignorant, et errant ad unicam hanc veritatis et salutis viam adducamus. Meminerint autem quicumque ex adverso sunt, transiturum quidem coelum et terram, sed nihil praeterire unquam posse ex verbis Christi, neque in doctrina commutari, quam | a Christo Ecclesia Catholica custodiendam, tuendam et praedicandam accepit. Post haec haud possumus, quin Vobis, Venerabiles Fratres, loquamur de doloris acerbitate, qua confecti fuimus, propterea quod paucis ante diebus in hac alma Urbe Nostra catholicae religionis arce et centro nonnulli pau­ cissimi illi quidem homines prope delirantes reperiri potuerint, qui vel ipsum humanitatis sensum subjicientes cum maximo aliorum ipsius Urbis civium Ire mitu et indignatione minime exhorruerunt palam publiceque triumphare in luctuosissimo intestino bello nuper inter Helvetios excitato. Quod fatale sane bellum Nos intimo corde ingemiscimus, tum ob effusum illius nationis san­ guinem, fraternamque caedem, et atroces, diuturnas, funestasque discordias, odia, dissidia, quae ex civilibus potissimum bellis in populo redundare solent, tum ob detrimenta, quae inde catholicae rei obvenisse accepimus, et obven­ tura adhuc timemus, tum denique ob deploranda sacrilegia in primo con­ flictu commissa, quae commemorare animus refugit. '· > 823 Ceterum dum haec lamentamur, humillimas Deo totius consolationis agimus gratias, qui in multitudine misericordiae suae non desinit Nos con­ solari in omni tribulatione Nostra. Etenim inter tantas angustias non leve certe Nobis solatium afferunt et prosperi sacrarum Missionum eventus, et strenui evangelicorum Ministrorum labores, qui apostolico zelo incensi, gra­ vissima quaeque pericula atque discrimina invicte despicientes, in remotis­ simis regionibus populos ab errorum tenebris, morumque feritate ad catho­ licae veritatis lumen, omnemque virtutis et humanitatis cultum traducere, ac pro Dei gloria et animarum salute fortiter pugnare non desinunt, et pientissima ac plane eximia catholicorum populorum studia, qui Nostris desideriis mirifice obsecundantes non levia afflictae pauperum Hibernorum genti sub­ sidia praebere haud intermiserunt, quique tum largitionibus ad Nos etiam missis, tum assiduis ad Deum precibus omnem opem conferre non cessant, ut sanctissima Christi fides atque doctrina longe lateque ubique gentium, ubique terrarum felici faustoque progressu magis magisque propagetur. Quae praeclara opera omni certe laudum praeconio digna dum peculiari gratissimi animi Nostri testificatione prosequimur, a clementissimo bonorum omnium largitore Deo humiliter poscimus, ut fidelibus suis uberem pro illis retribuat in aeternitate mercedem. Habetis, Venerabiles Fratres, quae Vobis hodierno die significanda judica­ vimus. Cum autem hanc Nostram Allocutionem in publicum emittere censuerimus, hac occasione sermonem Nostrum ad alios quoque Venerabiles Fratres, universi catholici Orbis Patriarchas, Archiepiscopos, Episcopos, toto cordis affectu convertimus, eosque omnes et singulos obsecramus, atque hortamur in Domino ut stabili inter se concordia et caritate coniuncti, atque arctissimo fidei et observantiae vinculo Nobis et huic Petri Cathedrae obstricti, perfecti sint in eodem sensu et in eadem sententia, atque humanis quibusque sepositis rationibus, et solum Deum ob oculos habentes, Eiusque auxilium iugibus, fervidisque precibus implorantes, nihil vigilantiae, nihil laboris unquam prae­ termittant, ut episcopali fortitudine, constantia, prudentia praelientur praelia Domini, et maiori usque alacritate dilectas oves eorum curae commissas ab venenatis pascuis avertant, ad salutaria propellant, easque nunquam patiantur decipi doctrinis variis et peregrinis, sed strenue a rapacium luporum insidiis, et impetu defendant, itemque errantes in omni bonitate, patientia, ct doctrina ad veritatis et iustitiae semitam reducere contendant, ut et illi divina auxi· liante gratia occurrant in unitatem fidei, et agnitionem Filii Dei, atque ita fiant nobiscum unum ovile et unus pastor. [Acta Pii IX, vol. I, p. 70-77]. 507. Pius IX, allocut. Quibus quantisque, 20 apr. 1849. 1. Quibus quantisque malorum procellis summo cum animi Nostri dolore Pontificia Nostra ditio, omnisque fere Italia miserandum in modum iactetur ac perturbetur, nemo certe ignorat, Venerabiles Fratres. Atque utinam horni- 824 Λιΐ u.. I i K. Romani Pontifices Romani Pontifias nes tristissimis hisce rerum vicibus edocti aliquando intelligent, nihil ipsis perniciosius esse posse, quam a veritatis, iustitiae, honestatis et religionis semitis deflectere, ac nequissimis impiorum consiliis acquiescere, eorumque insidiis, fraudibus et erroribus decipi atque irretiri! Equidem universus 1er· rarum orbis probe noscit, atque testatur, quae quantaque fuerit patemi atque amantissimi animi Nostri cura sollicitudo in vera solidaque Pontificiae Nostrae ditionis populorum utilitate, tranquillitate, prosperitate procuranda, et quis tantae Nostrae indulgentiae et amoris fructus extiterit. Quibus quidem verbis callidissimos tantorum malorum artifices dumtaxat damnamus, quin ullam maximae populorum parti culpam tribuere velimus. Verumtamen deplorare cogimur, multos etiam e populo ita misere fuisse deceptos, ut aures suas a Nostris vocibus ac monitis avertentes, illas fallacibus quorumdam magistro­ rum doctrinis praebuerint, qui relinquentes iter rectum, et per vias tene­ brosas ambulantes 1 eo unice spectabant, ut imperitorum praesertim animos mentesque magnificis falsisque promissis in fraudem et in errorem induce­ rent, ac plane compellerent. Omnes profecto norunt, quibus laudum praeco­ niis fuerit ubique concelebrata memoranda illa et amplissima venia a Nobis ad familiarum pacem, tranquillitatem, felicitatemque procurandam concessa. Ac neminem latet, plures ea venia donatos non solum suam mentem vel minimum haud immutasse, quemadmodum sperabamus, verum etiam eorum consiliis et molitionibus acrius in dies insistentes nihil unquam inausum nihilque intentatum reliquisse, ut civilem Romani Pontificis Principatum, eiusque regimen, uti iamdiu machinabantur, labefactarent et funditus ever­ terent, ac simul acerrimum sanctissimae nostrae religioni bellum inferrent. Ut autem id facilius consequi possent, nihil antiquius habuere, quam multitu­ dines in primis convocare, inflammare, easque assiduis magnisque motibus agitare, quos vel Nostrarum concessionum praetextu continenter fovere, et in dies augere summopere studebant. Hinc concessiones in ipso Nostri Pon­ tificatus initio a Nobis ultro ac libenter datae non solum optatos fructus haud emittere, sed ne radices quidem agere unquam potuere, cum peritissimi fraudum architecti iisdem concessionibus ad novas concitandas agita­ tiones abuterentur. Atque in hoc vestro consessu, Venerabiles Fratres, facta ipsa vèl leviter attingere, ac raptim commemorare ea sane mente censuimus, ut omnes bonae voluntatis homines clare aperteque cognoscant, quid Dei et humani generis hostes velint, quid optent, quidque ipsis in animo semper fixum destinaturnque sit. 2. Pro singulari Nostro in subditos affectu dolebamus, ac vehementer angebamur, Venerabiles Fratres, cum assiduos illos populares motus Ium publicae tranquillitati et ordini, tum privatae familiarum quieti ac paci tan­ topere adversos videremus, nec proferre poteramus crebras illas pecuniarias collectas, quae variis nominibus non sine levi civium incommodo et dispendio postulabantur. Itaque mense Aprili anno 1847 per publicum Edictum Nostri Cardinalis a publicis negotiis omnes monere haud omisimus, ut ab eiusmodi popularibus conventibus et largitionibus sese abstinerent, atque ad propria 1 Prov., c. 2, v. 13. ZIMjM 825 pertractanda negotia animum mentemque denuo converterent, omnemque in Nobis fiduciam collocarent, ac pro certo haberent, paternas Nostras curas cogitationesque ad publica commoda comparanda unice esse conversas, quemadmodum iam pluribus ac luculentissimis argumentis ostenderamus. Verum salutaria haec Nostra monita, quibus tantos populares motus com­ pescere, et populos ipsos ad quietis et tranquillitatis studia revocare niteba­ mur, pravis quorumdam hominum desideriis et machinationibus vehementer adversabantur. Itaque indefessi agitationum auctores, qui iam alteri ordina­ tioni iussu Nostro ab eodem Cardinali ad rectam utilemque populi educa­ tionem promovendam editae obstiterant, vix dum monita illa Nostra nove­ runt, haud destitere contra ipsa ubique inclamare, et acriori usque studio incautas multitudines commovere, eisque callidissime insinuare ac persuadere, ne illi tranquillitati a Nobis tantopere exoptatae se unquam dare vellent, cum insidiosum in ea lateret consilium, ut populi quodammodo indormirent, atque ita in posterum duro servitutis iugo facilius opprimi possent Atque ex eo tempore plurima scripta typis quoque edita, atque acerbissimis qui­ busque contumeliis, conviciis minisque plenissima ad Nos missa fuere, quae oblivione sempiterna obruimus, flammisque tradidimus. Ut autem inimici homines fidem aliquam facerent falsis periculis, quae in populum impendere clamitabant, haud reformidarunt mentitae cuiusdam conjurationis, ab ipsis apposite excogitatae, rumorem ac metum in vulgus spargere, ac turpissimo mendacio vociferari, eiusmodi coniurationem initam esse ad urbem Romam civili bello, caedibus ac funeribus funestandam, ut novis institutionibus penitus sublatis atque deletis, pristina gubernandi forma iterum revivisceret. Sed huius falsissimae coniurationis praetextu inimici homines eo spectabant, ut populi contemptum, invidiam, furorem contra quosdam lectissimos quo­ que viros virtute, religione praestantes, et ecclesiastica etiam dignitate insi­ gnes nefarie commoverent atque excitarent. Probe nostis, in hoc rerum aestu civicam militiam fuisse propositam, ac tanta celeritate collectam, ut rectae illius istitutioni et disciplinae consuli minime potuerit. 3. Ubi primum ad publicae administrationis prosperitatem magis magis­ que procurandam opportunum fore censuimus Status Consultationem insti­ tuere, inimici homines occasionem exinde statim arripuere, ut nova Gubernio vulnera imponerent ac simul efficerent, ut huiusmodi institutio, quae publicis populorum rationibus magnae utilitati esse poterat, in damnum ac perniciem cederet. Et quoniam eorum opinio impune iam invaluerat, ea institutione et Pontificii regiminis indolem ac naturam immutari, et Nostram auctoritatem Consultorum iudicio subiici, idcirco eo ipso die quo illa Status Consultatio inaugurata fuit, haud omisimus turbulentos quosdam homines, qui Consul­ tores comitabantur, gravibus severisque verbis serio monere, eisque verum huius institutionis finem clare aperteque manifestare. Verum perturbatores nunquam desinebant deceptam populi partem maiore usque impetu sollici­ tare, et quo facilius asseclarum numerum habere et augere possent, tum in Pontificia Nostra ditione, tum apud exteras quoque gentes insigni prorsus impudentia atque audacia evulgabant, eorum opinionibus et consiliis Nos plane assentire. Memineritis, Venerabiles Fratres, quibus verbis in Nostra * là I 826 Romani Pontifices Consistoriali Allocutione die 4 mensis Octobris anno 1847 ad Vos habita' uri- 4 I versos populos serio commonere et exhortari haud omiserimus, ut ab eiusmodi veteratorum fraude studiosissime caverent. Interim vero pervicaces insidiarum et agitationum auctores, ut turbas metusque continenter alerent et excitarent, mense lanuario superioris anni incautorum animos inani externi belli rumore territabant, atque in vulgus spargebant, bellum idem internis conspirationibus et malitiosa Gubernantium inertia foveri ac susten­ tatum iri. Nos ad tranquillandos animos, et insidiantium fallacias refellendas, nulla quidem interposita mora, die 10 Februarii ipsius anni voces eiusmodi omnino falsas et absurdas esse declaravimus illis Nostris verbis, quae omnes probe cognoscunt. Atque in eo tempore carissimis Nostris subditis, quod nunc Deo bene iuvante eveniet, praenuntiavimus, futurum scilicet, ut innu­ merabiles filii ad communis omnium fidelium Patris domum, ad Ecclesiae nempe Statum propugnandum convolarent, si arctissima illa grati animi vincula, quibus Italiae Principes, populique intime inter se obstringi debe­ bant, dissoluta fuissent, ac populi ipsi suorum Principum sapientiam, eorum­ que iuriuin sanctitatem vereri, ac totis viribus tueri et defendere neglexis­ sent. 4. Etsi vero Nostra illa verba nuper commemorata tranquillitatem brevi quidem temporis spatio iis omnibus attulere, quorum voluntas continuae adversabatur perturbationi, nihil tamen valuere apud infensissimos Ecclesiae, et humanae societatis hostes, qui novas iam turbas, novos tumultus conci­ taverant. Siquidem calumniis insistentes, quae ab ipsis eorumve similibus contra Religiosos Viros divino ministerio addictos, et bene de Ecclesia meri­ tos disseminatae fuerant, populares iras omni impetu adversus illos excitarunt atque inflammarunt. Neque ignoratis, Venerabiles Fratres, nihil valuisse Nostra verba ad populum die 10 Martii superioris anni habita, quibus Reli­ giosam illam familiam ab exilio et dispersione eripere magnopere stude­ bamus. 5. Cum inter haec notissimae illae rerum publicarum conversiones in Italia et Europa evenirent, Nos iterum Apostolicam Nostram attollentes vocem die 30 Martii eiusdem anni haud omisimus universos populos etiam atque etiam monere hortari, ut et catholicae Ecclesiae libertatem vereri, et civilis societatis ordinem tegere, et omnium iura tueri, et sanctissimae nostrae Religionis praecepta exequi, et in primis Christianam in omnes caritatem exercere omnino studerent, quandoquidem si haec ipsi agere neglexissent, pro certo haberent, quod Deus ostenderet.se populorum dominatorem esse. 6. Iam vero quisque vestrum plane noscit quomodo in Italiam Constitutionarii regiminis forma fuerit invecta, et quomodo Statutum a Nobis die 14 Martii superioris anni Nostris subditis concessum in lucem prodierit. Cum autem implacabiles publicae tranquillitatis et ordinis hostes nihil anti­ quius haberent, quam omnia contra Pontificium Gubernium conari, et popu­ lum assiduis motibus, suspicionibus exagitare, tum qua scriptis in lucem editis, qua Circulis, qua Societatibus et aliis quibusque artibus nunquam ' Quisque vestrum. - Cf. Acta Pii IX, vol. I, p. 64-69. Romani Pontifices 827 intermittebant Gubernium atrociter calumniari, eique inertiae, doli et fraudis notam inurere, licet Gubernium ipsum omni cura et studio in id incumberet, ut Statutum tantopere exoptatum maiore, qua fieri posset, vulgaretur cele­ ritate. Atque in universo terrarum orbi manifestare volumus eo ipso tem­ pore homines illos in suo constantes proposito subvertendi Pontificiam ditio­ nem, totamque Italiam, Nobis proposuisse non iam Constitutionis, sed Reipublicae proclamationem, veluti unicum tum Nostrae, tum Ecclesiae Status incolumitatis perfugium atque praesidium. Subit adhuc nocturna illa hora, et versantur Nobis ante oculos quidam homines, qui a fraudum architectis misere illusi ac decepti illorum ea in re causam agere, atque eamdem reipublicae proclamationem Nobis proponere non dubitabant. Quod quidem, praeter innumera alia et gravissima argumenta, magis magisque demonstrat, novarum institutionum petitiones et progressum ab huiusmodi hominibus tantopere praedicatum eo unice spectare, ut assiduae foveantur agitationes, ut omnia iustitiae, virtutis, honestatis, religionis principia usquequaque penitus tollantur, atque horrendum et luctuosissimum, ac vel ipsi naturali rationi et iuri maxime adversum, Socialismi, vel etiam Communismi, uti appellant, systema cum maximo totius humanae societatis detrimento et exitio quaqua­ versus inducatur, propagetur, ac longe lateque dominetur. 7. Sed quamvis haec teterrima conspiratio, vel potius haec diuturna con­ spirationum series clara esset et manifesta, tamen, Deo sic permittente, multis illorum fuit ignota, quibus communis tranquillitas tot sane de causis cordi summopere esse debeat. Atque etsi indefessi turbarum moderatores gravissimam de se suspicionem darent, tamen non defuere quidam bonae voluntatis homines, qui amicam illis manum praebuere, ea forsitan spe freti fore, ut eos ad moderationis et iustitiae semitam reducere possent. 8. Interim belli clamor per universam Italiam extemplo pervasit, quo Pontificiae Nostrae ditionis subditorum pars commota atque abrepta ad arma convolavit, ac Nostrae voluntati obsistens eiusdem Pontificiae ditionis fines praetergredi voluit. Nostis, Venerabiles Fratres, quomodo debitas tum Summi Pontificis, tum Supremi Principis partes obeuntes iniustis illorum desideriis obstiterimus, qui Nos ad illud bellum gerendum pertrahere volebant, quique postulabant, ut inexpertam iuventutem subitario modo collectam, ac militaris artis peritia et disciplina nunquam excultam, et idoneis ductoribus bellicisque subsidiis destitutam ad pugnam, id est ad certam caedem compelleremus. Atque id a Nobis expetebatur qui licet immerentes inscrutabili Divinae pro­ videntiae consilio ad Apostolicae Dignitatis fastigium evecti, ac vicariam Christi lesu hic in terris operam gerentes a Deo, qui est auctor pacis, et amator caritatis, missionem accepimus, ut omnes populos, gentes, nationes pari paterni amoris studio prosequentes, omnium saluti totis viribus consu­ lamus, et non iam ut homines ad clades mortemque impellamus. Quod si quicumque Princeps nonnisi iustis de causis bellum aggredi nunquam potest, ecquis tam consilii, ct rationis expers unquam erit, qui plane non videat, catholicum orbem merito atque optimo iure longe maiorem iustitiam, gravioresque causas a Romano Pontifice requirere, si Pontificem ipsum alicui bel­ lum indicere et inferre conspiciat? Quamobrem Nostra Allocutione die 29 828 Romani Pontifices Aprilis superiori anno ad Vos habita 1 palam publiceque declaravimus, Nos ab illo bello omnino esse alienos. Atque eodem tempore insidiosissimum profecto munus tum voce, tum scripto Nobis oblatum, ac non solum Per­ sonae Nostrae vel maxime iniuriosum, verum etiam Italiae perniciosissimum repudiavimus, reiecimus, ut scilicet Italicae cuiusdam Reipublicac regimine praesidere vellemus. Equidem singulari Dei miseratione gravissimum loquendi, monendi, hortandique munus a Deo ipso Nobis impositum implendum cura­ vimus, atque adeo confidimus, Nobis illud Isaiae improperari non posse: Vat mihi quia tacui. Utinam vero paternis Nostris vocibus, monitis, hortationibus suas Nostri omnes filii praebuissent aures! 9. Memineritis, Venerabiles Fratres, qui clamores, quique tumultus a turbulentissimae factionis hominibus excitati fuere post Allocutionem a Nobis nunc commemoratam, et quomodo civile Ministerium Nobis fuerit impositum Nostris quidem consiliis, ac principiis, et Apostolicae Sedis iuribus summo­ pere adversum. Nos quidem iam inde infelicem Italici belli exitum futurum animo prospeximus, dum unus ex illis Ministris asserere non dubitabat, bel­ lum idem, Nobis licet invitis ac reluctantibus, et absque Pontificia benedi­ ctione, esse duraturum. Qui quidem Minister gravissimam Apostolicae Sedi inferens iniuriam haud extimuit proponere civilem Romani Pontificis Princi­ patum a spirituali eiusdem potestate omnino esse separandum. Atque idem ipse haud multo post ea de Nobis palam asserere non dubitavit, quibus Summum Pontificem ab humani generis consortio eiiceret quodammodo et dissociaret. lustus et misericors Dominus voluit Nos humiliare sub potenti manu Eius, cum permiserit, ut plures per menses veritas ex una parte, men­ dacium ex altera acerrimo inter se dimicarent certamine, cui attulit finem novi Ministerii electio, quod postea alteri locum cessit, in quo ingenii laus cum peculiari tum publici Ordinis tutandi, tum legum observandarum studio erat coniuncta. Verum effraenata pravarum cupiditatum licentia et audacia in dies caput altius extollens longe grassabatur, ac Dei hominumque hostes diuturna ac saeva dominandi, diripiendi ac destruendi siti incensi nihil iam aliud optabant, quam iura quaeque divina et humana subvertere, ut eorum desideria possent explere. Hinc machinationes iamdiu comparatae palam publiceque emicuere, et viae humano sanguine respersae, et sacrilegia nun­ quam satis deploranda commissa, et inaudita prorsus violentia in Nostris ipsis Quirinalibus Aedibus infando ausu Nobis illata. Quocirca tantis oppressi angustiis cum ne dum Principis, sed ne Pontificis quidem partes libere obire possemus, non sine maxima animi Nostri amaritudine a Sede Nostra disce­ dere debuimus. Quae luctuosissima facta in publicis Nostris protestationibus enarrata hoc loco iterum recensere praeterimus, ne funesta illorum recor­ datione communis noster recrudescat dolor. Ubi vero seditiosi homines Nostras illas noverunt protestationes, maiore furentes audacia, et omnia omnibus minitantes nulli neque fraudis, neque doli, neque violentiae generi perpecerunt, ut bonis omnibus iam pavore prostratis maiorem usque terro­ rem inficerent. Ac postquam novam illam Gubernii formam ab ipsis Qiunta * Non kernel. - Cf. Acta Pii IX, vol. I, p. 92-98. Romani Pontifices di; Sialo appellatam invexere, ac penitus sustulerunt duo Consilia a Nobis instituta, totis viribus elaborarunt, ut novum cogeretur Consilium, quod Constituentis Romanae nomine nuncupare voluerunt. Refugit quidem animus, ic dicere reformidat quibus quantisque fraudibus ipsi usi fuerint, ut eiusmodi rem ad exitum perducerent. Hic vero haud possumus, quin meritas maiori Pontificiae ditionis Magistratuum parti laudes tribuamus, qui proprii honoris et officiis memores munere se abdicare maluerunt, quam ullo modo manum operi admovere, quo eorum Princeps et amantissimus Pater legitimo suo civili Principatu spoliabatur. Illud tamdem consilium fuit coactum, et quidam Romanus Advocatus vel in ipso suae primae orationis exordio ad congre­ gatos habitae, omnibus clare aperteque declaravit, quid ipse cunctique alii sui socii horribili agitationis auctores sentirent, quid vellent et quo specta­ rent. Lex, ut ille inquiebat, moralis progressus est imperiosa et inexorabilis, ac simul addebat, sibi, ceterisque iamdiu in animo fixum esse, temporale SB bus eorum desideriis a Nobis fuisset obsecundatum. Quam declarationem in hoc vestro consessu commemorare voluimus, ut omnes intelligant pravam huiusmodi voluntatem non conjectura, aut suspicione aliqua a Nobis tur­ barum auctoribus fuisse attributam, sed eam universo terrarum orbi palam publiceque ab illis ipsis manifestam, quos vel ipse pudor ab eadem profe­ renda declaratione revocare debuisset. Non liberiores igitur institutiones, non utiliorem publicae administrationis procurationem, non providas cuiusque generis ordinationes huiusmodi homines cupiebant, sed civilem Apostolicae Sedis principatum, potestatemque impetere, convellere ac destruere omnino volebant. Ac eiusmodi consilium, quantum in ipsis fuit, ad exitum deduxe­ runt illo Romanae, uti vocant, Constituentis decreto die 9 Februarii huius anni edito, quo nescimus, an maiori iniustitia contra iura Romanae Ecclesiae, adiunctamque illis Apostolici obeundi muneris libertatem, vel maiori subdi­ torum Pontificiae ditionis damno et calamitate, Romanos Pontifices a tempo­ rali Gubernio tum iure tum facto decidisse declararunt. Non levi quidem moerore ob tam tristia facta confecti fuimus, Venerabiles Fratres, atque illud in primis vel maxime dolemus, quod Urbs Roma Catholicae veritatis et uni­ tatis centrlim, virtutis ac sanctitatis magistra per impiorum ad eam quotidie confluentium hominum operam, omnibus gentibus, populis, nationibus tan­ torum malorum auctrix appareat. Verumtamen in tanto animi Nostri dolore pergratum Nobis est, posse affirmare, longe maximam tum Romani Populi, tum aliorum Pontificiae Nostrae ditionis populorum partem Nobis, et Apo­ stolicae Sedi, constanter addictam a nefariis illis machinationibus abhorruisse, licet tot tristium eventuum spectatrix extiterit. Summae quoque consolationi Nobis fuit Episcoporum, et Cleri Pontificiae Nostrae ditionis sollicitudo, qui in mediis periculis, et omne genus difficultatibus ministerii et officii sui partes obire non destiterunt, ut populos ipsos qua voce, qua exemplo a motibus illis, nefariisque factionis consiliis averterent. 10. Nos certe in tanto rerum certamine atque discrimine nihil intentatum reliquimus, ut publicae tranquillitati et ordini consuleremus. Multo enim tempore antequam tristissima illa Novembris facta evenirent, omni studio 830 Romani Pontifices curavimus, ut Helvetiorum copiae Apostolicae Sedis servitio addictae, atque in Nostris Provinciis degentes in urbem deducerentur, quae tamen res conto Nostram voluntatem ad exitum minime fuit perducta eorum opera, qui mense Maio Ministrorum munere fungebantur. Neque id solum, verum etiam ante illud tempus, nec non et postea tum publico praesertim Romae ordini tuendo, tum inimicorum hominum audaciae comprimendae curas Nostras convertimus ad alia militum praesidia comparanda, quae, Deo ita permit­ tente, ob rerum ac tem rum vicissitudines Nobis defuere. Tandem post ipsa luctuosissima Novembris facta haud omisimus Nostris Litteris die quinta lanuarii datis omnibus indigenis Nostris militibus etiam atque etiam incul­ care, ut religionis et militaris honoris memores iuratam suo Principi fidem custodirent, ac sedulam impenderent operam, quo ubique tum publica tran­ quillitas, tum debita erga legitimum Gubernium obedientia ac devotio ser­ varetur. Neque id tantum, verum etiam Helvetiorum copias Romam petere iussimus, quae huic Nostrae voluntati haudquaquam obsequutae sunt, cum praesertim supremus illarum Ductor in hac re haud recte atque honorifice se gesserit. 11. Atque interim factionis moderatores maiore in dies audacia et impetu opus urgentes tum Nostram Personam, tum alios qui Nostro adhaerent lateri horrendis cuiusque generis calumniis et contumeliis lacerare non inter­ mittebant; ac vel ipsis Sacrosancti Evangelii verbis et sententiis nefarie abuti non dubitabant, ut in vestimentis ovium, cum intrinsecus sint lupi rapaces, imperitam multitudinem ad prava quaeque eorum consilia et molimina per­ traherent, atque incautorum mentes falsis doctrinis imbuerent. Subditi vero temporali Apostolicae Sedis ditioni, et Nobis immobili fide addicti merito atque optimo iure a Nobis exposcebant, ut eos a tot gravissimis, quibus undique premebantur, angustiis, periculis, calamitatibus et iacturis eripere­ mus. Et quoniam nonnulli ex ipsis reperiuntur qui Nos veluti causam (inno­ cuam licet) tantarum perturbationum suspiciunt, idcirco isti animadvertant velimus, Nos quidem ut primum ad Supremam Apostolicam Sedem evecti fuimus, paternas Nostras curas et consilia, quemadmodum supra declara­ vimus, eo certe intendisse, ut Pontificiae Nostrae ditionis populos omni studio, in meliorem conditionem adduceremus, sed inimicorum ac turbulen­ torum hominum opera factum esse, ut consilia illa Nostra in irritum cede­ rent, contra vero factiosis ipsis, Deo permittente, contigisse, ut ad exitum perducere possent quae a longo ante tempore moliri ac tentare omnibus quibusque malitiae artibus nunquam destiterant. Itaque id ipsum, quod iam alias ediximus, hic iterum repetimus, in tam gravi scilicet ac luctuosa tem­ pestate, qua universus fere terrarum orbis tantopere iactatur, Dei manum esse agnoscendam, Eiusque vocem audiendam, qui eiusmodi flagellis homi­ num peccata et iniquitates punire solet, ut ipsi ad iustitiae semitas redire festinent. Hanc igitur vocem audiant qui erraverunt a veritate, et derelin­ quentes vias suas convertantur ad Dominum; audiant etiam illi, qui in hoc tristissimo rerum statu magis de privatis propriis commodis quam de Eccle­ siae bono, et rei catholicae prosperitate solliciti sunt, ac meminerint nihil prodesse homini si mundum universum lucretur, animae vero suae detrimen- Romani Pontifices 1 831 tum patiatur; audiant ct pii Ecclesiae filii, ac praestolantes in patientia salu­ tare Dei, et maiore usque studio emundantes conscientias suas ab omni inquinamento peccati, miserationes Domini implorare, Eique magis magisque placere, ac iugiter famulari contendant. 12. Atque inter haec Nostra ardentissima desideria haud possumus eos non monere speciatim, et redarguere, qui decreto illi, quo Romanus Pontifex omni civilis sui imperii honore ac dignitate est spoliatus, plaudunt, ac decretum idem ad ipsius Ecclesiae libertatem felicitatemque procurandam vel maxime conducere asserunt. Hic autem palam publiceque profitemur, nulla Nos dominandi cupiditate, nullo temporalis Principatus desiderio haec loqui, quandoquidem Nostra indoles et ingenium a quavis dominatione profecto est alienum. Verumtamen officii Nostri ratio postulat, ut in civili Aposto­ licae Sedis Principatu tuendo iura possessionesque Sanctae Romanae Eccle­ siae, atque eiusdem Sedis libertatem, quae cum totius Ecclesiae libertate et utilitate est coniuncta, totis viribus defendamus. Et quidem homines, qui commemorato plaudentes decreto tam falsa et absurda affirmant, vel igno­ rant, vel ignorare simulant, singulari prorsus Divinae providentiae consilio factum esse, ut Romano Imperio in plura regna, variasque ditiones diviso, Romanus Pontifex, cui a Christo Domino totius Ecclesiae regimen et cura fuit commissa, civilem Principatum hac sane de causa haberet, ut ad ipsam Ecclesiam regendam, eiusque unitatem tuendam plena illa potiretur liber­ tate, quae ad Supremi Apostolici ministerii munus obeundum requiritur. Namque omnibus compertum est, fideles populos, gentes, regna nunquam plenam fiduciam, et observantiam esse praestitura Romano Pontifici, si illum alicuius Principis, vel Gubernii dominio subiectum, ac minime liberum esse conspicerent. Siquidem fideles populi, et regna vehementer suspicari, ac vereri nunquam desinerent, nc Pontifex idem sua acta ad illius Principis, vel Gubernii, in cuius ditione versaretur, voluntatem conformaret, atque idcirco actis illis hoc praetextu saepius refragari non dubitarent. Et quidem dicant vel ipsi hostes civilis Principatus Apostolicae Sedis, qui nunc Romae dominantur, quanam fiducia, et observantia ipsi essent excepturi hortatio­ nes, monita, mandata, constitutiones Summi Pontificis, cum illum cuiusvis Principis, aut Gubernii imperio subditum esse cognoscerent, praesertim vero si cui subesset Principi, inter quem et Romanam Ditionem diuturnum aliquod ageretur bellum? 13. Interea nemo non videt quibus quantisque vulneribus in ipsis Pon­ tificiae ditionis regionibus immaculata Christi Sponsa nunc afficiatur, quibus vinculis, qua turpissima servitute magis magisque opprimatur, quantisque angustiis visibile illius Caput obruatur. Ecquis enim ignorat, Nobis commu­ nicationem cum Urbe Roma, iliiusque Nobis carissimo Clero, et universo Pontificiae ditionis Episcopatu, caeterisque fidelibus ita esse praepeditam, ut ne epistolas quidem, de ecclesiasticis licet ac spiritualibus negotiis agentes, vel mittere, vel accipere libere possimus? Quis nescit, Urbem Romam priucipem catholicae Ecclesiae Sedem in praesentia proh dolor! silvam fremen­ tium bestiarum esse factam, cum ea omnium nationum hominibus redundet, qui vel apostatae, vel haeretici, vel Communismi, uti dicunt, aut Socialisrni 1 i I f 832 Romani Pontifices magistri, ac summo contra catholicam veritatem odio animati tum voce, tum scriptis, tum aliis quibusque modis omnigenos .pestiferos errores docere, disseminare, omniumque mentes et animos pervertere conantur, ut in Urbe ipsa, si fieri unquam posset, catholicae religionis sanctitas et irreformabilis fidei regula depravetur? Cui iam notum, auditumque non est, in Pontificia ditione Ecclesiae bona, reditus, possessiones ausu temerario et sacrilego occupatas, augustissima templa suis ornamentis nudata, religiosa Coenobia in· profanos usus conversa, Virgines Deo sacras vexatas, lectissimos, atque integerrimos Ecclesiasticos, Religiososque viros crudeliter insectatos, in vincula coniectos, et occisos, sacros clarissimos Antistites vel ipsa Cardinalitia dignitate insignes a propriis gregibus dire avulsos, et in carcerem abre­ ptos? Atque haec tanta facinora contra Ecclesiam, eiusque iura, libertatem admittuntur tum in Pontificiae ditionis locis, tum alibi, ubi homines illi, vel eorum similes dominantur, eo scilicet tempore, quo iidem ipsi libertatem ubi­ que proclamant, ac sibi in votis esse confingunt, ut suprema Summi Pon­ tificis potestas a quovis prorsus vinculo expedita omni libertate fruatur. 14. Iam porro neminem latet in qua tristissima ac deploranda conditione carissimi Nostri versentur Subditi eorumdem hominum opera, qui tanta adversus Ecclesiam flagitia committunt. Publicum enim aerarium dissipatum exhaustum, commercium intermissum ac pene extinctum, ingentes pecuniae summae optimatibus viris aliisque impositae, privatorum bona ab illis, qui se populorum rectores et effraenatarum cohortium ductores appellant, dire­ pta, bonorum omnium tremefacta libertas, eorumque tranquillitas in sum­ mum discrimen adducta, ac vita ipsa sicarii pugioni subiecta, et alia maxima et gravissima mala ac damna, quibus continenter cives tantopere affliguntur atque terrentur. Haec scilicet sunt illius prosperitatis initia, quam Summi Pontificatus osores Pontificiae Ditionis populis annunciant atque promittunt. 15. in magno igitur et incredibili dolore, quo ob tantas tum Ecclesiae, tum Pontificiae Nostrae ditionis populorum calamitates intime excruciaba­ mur, probe noscentes officii Nostri rationem omnino postulare, ut ad cala­ mitates ipsas amovendas ac propulsandas omnia conaremur, iam inde a die quarta Decembris proximi superioris anni omnium Principum, et Nationum opem, auxiliumque implorare, et exposcere haud omisimus. Ac Nobis tem­ perare non possumus, quin Vobiscum, Venerabiles Fratres, nunc communi­ cemus singularem illam consolationem, qua affecti fuimus, cum iidem Prin­ cipes et populi, etiam illi qui catholicae unitatis vinculo ’ Nobis voluntatem luculentis sane modis testari ac declarare studuerint. Quod quidem dum acerbissimum animi Nostri dolorem mirifice lenit atque solatur, magis ma­ gisque demonstrat quomodo Deus Ecclesiae suae Sanctae semper propitius adsistat. Atque in eam spem erigimur fore, ut omnes intelligant, gravissima illa mala, quibus in hac tanta temporum asperitate populi, ac regna vexan­ tur, ex sanctissimae nostrae religionis contemptu suam duxisse originem, nec aliunde solatium ac remedium habere posse, quam ex divina Christi doctrina, Eiusque Sancta Ecclesia, quae virtutum omnium foecunda parens et altrix 1 Addenda videntur quaedam verba, forsitan : destituti sunt. Romani Pontifices 833 atque expultrix vitiorum, dum homines ad omnem veritatem ac iustitiam instituit, eosque mutua caritate constringit, publico civili societatis bono, et ordini mirandum in modum consulit ac prospicit. 16. Postquam vero omnium Principum opem imploravimus, ab Austria, quae Pontificiae Nostrae ditioni ad Septentrionem finitima est, auxilium eo sane libentius efflagitavimus, quod ipsa non solum temporali Apostolicae Sedis dominio tuendo egregiam suam semper operam navaverit, verum etiam quod nunc ea profecto spes affulgeat fore, ut ab illo Imperio iuxta ardenlissima Nostra desideria, iustissimasque Nostras postulationes notissima quaedam eliminentur principia ab Apostolica Sede perpetuo improbata, ac propterea inibi Ecclesia in suam restituatur libertatem cum maximo illorum fidelium bono atque utilitate. Quod quidem dum non mediocri animi Nostri consolatione significamus, plane non dubitamus, quin id Vobis non leve afferat gaudium. 17. Idem auxilium a Gallica Natione expostulavimus, quam singulari paterni animi Nostri benevolentia et affectu prosequimur, cum illius Nationis Clerus Populusque fidelis omnibus quibusque filialis devotionis et observan­ tiae significationibus Nostras calamitates et angustias lenire ac solari stu­ duerit. 18. Hispaniae quoque opem invocavimus, quae de Nostris angustiis vehementer anxia atque sollicita alias catholicas Nationes primum excitavit, ut filiali quodam foedere inter se initio communem fidelium Patrem ac Supremum Ecclesiae Pastorem in propriam Sedem reducere contenderent. 19. Hanc denique opem ab utriusque Siciliae Regno efflagitavimus, in quo hospitamur apud illius Regem, qui in veram solidamque suorum popu­ lorum felicitatem promovendam totis viribus incumbens tanta religione ac pietate refulget, ut suis ipsis populis exemplo esse possit. Etsi vero nullis verbis exprimere possimus, quanta cura et studio idem Princeps eximiam suam filialem in Nos devotionem omnium officiorum genere, et egregiis factis assidue testari, et confirmare laetatur, tamen praeclara eiusdem Prin­ cipis in Nos merita nulla unquam delebit oblivio. Neque taciti ullo modo praeterire possumus pietatis, amoris et obsequii significationes, quibus eius­ dem Regni Clerus et Populus Nos prosequi nunquam destitit, ex quo Regnum ipsum attigimus. 20. Quamobrem in eam spem erigimur fore, ut, Deo bene iuvante, catholicae illae gentes Ecclesiae, eiusque Summi Pontificis communis omnium fidelium Patris causam prae oculis habentes ad civilem Apostolicae Sedis Principatum vindicandum, ad pacem et tranquillitatem subditis Nostris restituendam quamprimum accurrere properent, ac futurum confidimus, ut Sanctissimae Nostrae religionis et civilis societatis hostes ab Urbe Roma, totoque Ecclesiae Statu amoveantur. Atque id ubi contigerit, omni certe vigi­ lantia, studio, contentione a Nobis erit curandum, ut illi omnes errores, et gravissima propulsentur scandala, quae cum bonis omnibus tam vehementer dolere debuimus. Atque in primis vel maxime allaborandum, ut hominum mentes ac voluntates impiorum fallaciis, insidiis et fraudibus miserandum in modum deceptae collustrentur sempiternae veritatis lumine, quo homines ι· U ■ 834 Romani Pontifices ipsi funestissimos errorum et vitiorum fructus agnoscant, atque ad virtutis, iustitiae et religionis semitas amplectendas excitentur et inflammentur. Optime enim noscitis, Venerabiles Fratres, horrenda illa omnigena opinionum mon­ stra, quae cx abyssi puteo ad exitium et vastitatem emersa longe iam lateque cum maximo religionis, civilisque societatis detrimento invaluere, ac debacchantur. Quas perversas pestiferasque doctrinas inimici homines seu voce, seu scriptis, seu publicis spectaculis in vulgus disseminare nunquam intermittunt, ut effraenata cuiusque impietatis, cupiditatis, libidinis licentia magis in dies augeatur et propagetur. Hinc porro illae omnes calamitates, exitia et luctus, quibus humanum genus, ac universus fere terrarum orbis tantopere est funestatus et funestatur. Neque ignoratis cuiusmodi bellum contra sactissimam Nostram religionem in ipsa quoque Italia nunc geratur, quibusque fraudibus et machinationibus teterrimi ipsius religionis, et civilis societatis hostes imperitorum praesertim animos a fidei sanctitate, sanaque doctrina avertere, eosque aestuantibus incredulitatis fluctibus demergere, atque ad gravissima quaeque peragenda facinora compellere conentur. Atque ut facilius eorum consilia ad exitum perducere, et horribiles cuiusque sedi­ tionis et perturbationis motus excitare ac fovere possint haereticorum homi­ num vestigiis inhaerentes, suprema Ecclesiae auctoritate omnino despecta, plane non dubitant Sacrarum Scripturarum verba, testimonia, sententias pri­ vato proprio, pravoque sensu invocare, interpretari, invertere, detorquere, ac per summam impietatem sanctissimo Christi nomine nefarie abuti non reformidant. Neque eos pudet palam publiceque asserere, tum cuiusque san­ ctissimi iuramenti violationem, tum quamlibet scelestam flagitiosamque actio­ nem sempiternae legi repugnantem non solum haud esse, improbandamverum etiam omnino licitam, summisque laudibus efferendam, quando id pro patriae amore, ut ipsi dicunt, agatur. Quo impio ac praepostero argu, mentandi genere ab eiusmodi hominibus omnis prorsus honestas, virtus, iustitia penitus tollitur, atque nefanda ipsius latronis et sicarii agendi ratio per inauditam impudentiam defenditur et commendatur. 21. Ad ceteras innumeras fraudes, quibus catholicae Ecclesiae inimici continenter utuntur, ut incautos praesertim et imperitos ab ipsius Ecclesiae sinu avellant et abripiant, acerrimae etiam, ac turpissimae accedunt calum­ niae, quas in personam Nostram intendere et comminisci non erubescunt. Nos quidem nullis licet Nostris meritis Illius hic in terris vicariam gerentes operam, qui cum malediceretur non maledicebat, cum pateretur non commina­ batur, acerbissima quaeque convicia in omni patientia, ac silentio perferre, et pro persequentibus, et calumniantibus Nos orare numquam omisimus. Verum cum debitores simus sapientibus, et insipientibus, omniumque saluti consulere debeamus, haud possumus, quin ad praecavendam praesertim infir­ morum offensionem, in hoc vestro Consessu a Nobis reiiciamus falsissimam illam, et omnium teterrima calumniam, quae contra Personam humilitatis Nostrae per recentissimas quasdam ephemerides est evulgata. Etsi vero incre­ dibili horrore affecti fuimus ubi illud commentum legimus, quo inimici homines Nobis, et Apostolicae Sedi grave vulnus inferre commoliuntur, tamen nullo modo vereri possumus, ne eiusmodi turpissima mendacia vel Romani Pontifices 835 leviter offendere queant supremam illam veritatis Cathedram, et Nos, qui nullo meritorum suffragio in ea collocati surnus. Et quidem singulari Dei misericordia divinis illis Nostri Redemptoris verbis uti possemus Ego palam gaulus sum mundo... et in occulto loquutus sum nihil. Atque hic, Venera­ biles Fratres, opportunum ducimus ea ipsa iterum dicere et inculcare, quae in Nostra praesertim Allocutione ad vos die 17 Decembris anno 1847 habita' declaravimus, inimicos scilicet homines, quo facilius veram germanamque catholicae religionis doctrinam corrumpere, aliosque decipere, et in erro­ rem inducere queant, omnia comminisci, omnia moliri, omnia conari, ut vel ipsa Apostolica Sedes eorum stultitiae particeps et fautrix quodammodo appareat. Nemini autem ignotum est, quae tenebricosissimae, aeque ac per­ niciosissimae societates, et sectae a fabricatoribus mendacii, et perversorum dogmatum cultoribus fuerint variis temporibus coactae, et institutae, ac oriis nominibus appellatae, quo eorum deliramenta, systemata, molimina in iliorum animos totius instillarent, incautorum corda corrumperent, ac latis­ simam quibusque sceleribus impune patrandis viam munirent. Quas abomi­ nabiles perditionis sectas non solum animarum saluti, verum etiam civilis societatis bono et tranquillitati vel maxime infestas, atque a Romanis Ponti­ ficibus Decessoribus Nostris damnatas Nos ipsi iugiter detestati sumus, ac Nostris Encyclicis Litteris die 9 Novembris anno 1846 ad universos Catho­ licae Ecclesiae Antistites datis2 condemnavimus, et nunc pariter suprema Nostra Apostolica auctoritate iterum damnamus, prohibemus, atque proscribimus. 22. At hac Nostra Allocutione haud sane voluimus vel omnes errores enumerare, quibus populi misere decepti ad tantas impelluntur ruinas, vel singulas percensere machinationes, quibus inimici homines, et catholicae religionis perniciem moliri, et arcem Sion usquequaque impetere, et inva­ dere contendunt. Quae hactenus dolenter commemoravimus satis superque ostendunt ex perversis grassantibus doctrinis, atque ex iustitiae et religionis contemptu eas oriri calamitates et exitia, quibus nationes, et gentes tanto­ pere iactantur. Ut igitur tanta amoveantur damna, nullis neque curis, neque consiliis, neque laboribus, neque vigiliis est parcendum, quo tot perversis doctrinis radicitus evulsis, omnes intelligant, veram solidamque felicitatem virtutis, iustitiae, ac religionis exercitio inniti. Itaque et Nobis, et Vobis, itque aliis Venerabilibus Fratribus totius catholici orbis Episcopis summa cura, studio, contentione in primis est allaborandum, ut fideles populi ab venenatis pascuis amoti, atque ad salutaria deducti, ac magis in dies enu­ triti verbis fidei et insidiantium hominum fraudes et fallacias agnoscant, devitent, ac plane intelligentes, timorem Domini bonorum omnium esse fontem, et peccata atque iniquitates provocare Dei flagella, studeant omni cura declinare a malo, et facere bonum. Quocirca inter tantas angustias non levi certe laetitia perfundimur, cum noscamus quanta animi firmitate et constantia Venerabiles Fratres catholici orbis Antistites Nobis, et Petr' Cathedrae firmiter addicti una cum obsequente sibi Clero ad Ecclesiae ' Cf. N. 506. 1 Cf. N. 504. Romani Pontifices 836 causam tuendam, eiusque libertatem propugnandam strenue connitantur, et qua Sacerdotali cura et studio omnem impendant operam, qua et bonos magis magisque in bonitate confirment, et errantes ad iustitiae semitas redu­ cant, et pervicaces religionis hostes tum voce, tum scriptis redarguant atque refellant. Dum autem has meritas debitasque laudes ipsis Venerabilibus Fra­ tribus tribuere laetamur, eisdem animos addimus, ut divino auxilio freti pergant alacriori usque zelo ministerium suum implere, ac praeliari praelia Domini, et exaltare vocem in sapientia et fortitudine ad evangelizandam lerusalem, ad sanandas contritiones Israel. Iuxta haec non desinant adire cum fiducia ad thronum gratiae, ac publicis privatisque precibus insistere, et fidelibus populis sedulo inculcare, ut omnes ubique poenitentiam agant, quo misericordiam a Deo consequantur, et gratiam inveniant in auxilio opportuno. Nec vero intermittant viros ingenio, sanaque doctrina praestantes hortari, ut ipsi quoque sub eorum, et Apostolicae Sedis ductu populorum mentes illustrare, et serpentium errorum tenebras dissipare studeant. 23. Hic etiam Carissimos in Christo Filios Nostros Po'pulorum Prin­ cipes, et Rectores obtestamur in Domino, atque ab ipsis exposcimus, ut serio ac sedulo considerantes quae et quanta damna et tot errorum ac vitiorum colluvie in civilem societatem redundent, omni cura, studio, con­ silio in id potissimum incumbere velint, ut virtus, iustitia, religio ubique dominentur, ac maiora in dies incrementa suscipiant. Atque universi populi, gentes, nationes earumque Moderatores assidue ac diligenter cogitent et meditentur, omnia bona in iustitiae exercitio consistere, omnia vero mala ex iniquitate prodire. Siquidem iustitia elevat gentem, miseros autem facit populos peccatum.1 24. Antequam autem dicendi finem faciamus, haud possumus, quin gratissimi animi Nostri sensus illis omnibus carissimis atque amantissimis filiis palam publiceque testemur, qui de Nostris calamitatibus vehementer solliciti singulari prorsus erga Nos pietatis affectu suas Nobis oblationes mittere voluerunt. Etsi vero piae huius largitiones non leve Nobis afferant solatium, tamen fateri debemus, paternum cor Nostrum non mediocri angi angustia, summopere timeamus, ne in tristissima hac rerum publicarum conditione iidem carissimi filii suae in Nos caritati nimium indulgentes, largitiones ipsas proprio etiam incommodo ac detrimento facere velint. 25. Denique, Venerabiles Fratres, Nos quidem investigabilibus sapientiae Dei consiliis, quibus gloriam suam operatur, plane acquiescentes; dum in humilitate cordis Nostri maximas Deo agimus gratias, quod Nos dignos habuerit pro nomine lesu contumeliam pati, et aliqua ex parte conformes fieri imagini Passionis Eius, parati sumus in omni fide, spe, patientia, et mansuetudine acerbissimos quosque labores, aerumnas perferre, atque ipsam animam Nostram pro Ecclesia ponere, si per Nostrum sanguinem ipsius Ecclesiae calamitatibus consulere possemus. Interim vero, Venerabiles Fra­ tres, ne intermittamus dies noctesque assiduis fervidisque precibus divitem in misericordia Deum humiliter orare et obsecrare, ut per merita Unigeniti 1 Prov.» c. 14, v. 34. Romani Pontifices 837 Filii sui omnipotenti sua dextera Ecclesiam suam sanctam a tantis, quibus betatur procellis, eripiat, utque divinae suae gratiae lumine omnium erran­ tium mentes illustret, et in multitudine misericordiae suae omnium praeva­ ricantium corda expugnet, quo cunctis ubique erroribus depulsis, cunctisque amotis adversitatibus, omnes veritatis, et iustitiae lucem adspiciant, agno­ scant, atque occurrant in unitatem fidei, et agnitionis Domini Nostri lesu Christi. Atque ab Ipso, qui facit pacem in sublimibus, quique est pax Nostra, suppliciter etiam exposcere nunquam desinamus, ut malis omnibus, quibus Christiana respublica vexatur, penitus avulsis, optatissimam ubique pacem et tranquillitatem facere velit. Ut vero facilius annuat Deus precibus nostris suffragatores apud Eum adhibeamus, atque in primis Sanctissimam imma­ culatam Virginem Mariam, quae Dei mater et nostra, quaeque mater mise­ ricordiae, quod quaerit invenit, et frustrari non potest Suffragia quoque imploremus Beati Petri Apostolorum Principis, et Coapostoli eius Pauli, omniumque Sanctorum coelitum, qui iam facti amici Dei cum ipso regnant in coelis, ut clementissimus Dominus, eorum intervenientibus meritis ac precibus, fidelem populum ab iracundiae suae terroribus liberet, semperque protegat, ac divinae suae propitiationis abundantia laetificet. [Acta Pii IX, vol. 1, p. 167-194]. 508. Pius IX, ep. Nostis et Nobiscum, 5 dec. 1849.’ 1. Nostis et Nobiscum una conspicitis, Venerabiles Fratres, quanta nuper perversitate invaluerint perditi quidam veritatis, iustitiae et honestatis cuiusque inimici, qui sive per fraudem, omnisque generis insidias, sive palam et tan­ quam fluctus feri maris despumantes confusiones suas, effraenatam cogi­ tandi, loquendi et impia quaeque audiendi licentiam quaquaversus diffun­ dere contendunt inter fideles Italiae populos, et catholicam Religionem in Italia ipsa labefactare, ac si fieri unquam posset, funditus evertere commo­ liuntur. Apparuit tota diabolici eorum consilii ratio tum aliis nonnullis in locis, tum in alma praesertim Urbe, Supremi Pontificatus Nostri Sede, in qua, Nobis abire inde coactis, liberius, paucis licet mensibus, debacchati sunt; ubi divinis humanisque rebus nefario ausu commiscendis, eo tandem illorum furor pervenit, ut spectatissimi Urbani Cleri, et Praesulum sacra inibi iussu Nostro impavide curantium turbata opera et auctoritate despecta, vel ipsi interdum miseri aegroti cum morte colluctantes, cunctis destituti religionis subsidiis, animam inter procacis alicuius meretricis illecebras emittere cogebantur. 2. Iam vero etsi deinceps Romana eadem Urbs, et aliae Pontificiae Ditionis provinciae, Deo miserante, per Catholicarum Nationum arma civili Nostro regimini restitutae fuerint, ac bellorum tumultus in aliis pariter 1 Ad Archiepiscopos et Episcopos Italiae. 838 Romani Pontifices regionibus Italiae cessaverit, non destitere tamen nec sane desistunt improbi illi Dei hominumque hostes a nefando suo opere, sin miftus per apertam vim, aliis certe fraudulentis nec semper occultis modis urgendo. Verum infirmitati Nostrae supremam totius Dominici gregis curam in tanta temporum difficultate sustinenti, et peculiaribus huiusmodi Ecclesiarum Italiae periculis vehementer afflictae, non levis inter aerumnas consolatio est ex pastorali Vestro studio, Venerabiles Fratres, cuius multa Nobis documenta, et in medio praeteritae tempestatis turbine non defuerant, et nova in dies clarioraque obveniunt. Ipsa autem rei gravitas urget Nos, ut pro debito apostolici officii Fraternitatibus Vestris, in Nostrae sollicitudinis partem vocatis, acriores sermone atque hortationibus Nostris addamus stimulos ad praelianda constanter una Nobiscum praelia Domini, atque ad ea omnia concordibus animis providenda ac praestanda, quibus, Deo benedicente, et damna reparentur quaecumque Religioni sanctissimae per Italiam illata iam sint, et imminentia in posterum pericula propulsentur. 3. Inter multiplices fraudes, quibus praedicti Ecclesiae hostes uti con­ sueverunt ad Italorum animos a Fide catholica abalienandos, asserere etiam, et quaquaversus clamitare non erubescunt, catholicam Religionem Italae Gentis gloriae, magnitudini et prosperitati adversari ac propterea opus esse, ut illius loco Protestantium placita et conventicula inducantur, constituantur et propagentur, quo Italia pristinum veterum temporum, scilicet ethnicorum, splendorem iterum acquirere possit. In quo sane illorum commento haud facile quis existimaverit, num detestanda magis et vesanae impietatis malitia, vel impudentia mentientis improbitatis. 4. Etenim spirituale emolumentum ut de potestate tenebrarum in Dei lumen translati et iustificati Gratia Christi heredes simus secundum spem vitae aeternae, hoc scilicet animarum emolumentum, a catholicae Religionis sanctitate dimanans, eius profecto est pretii, ut quaecumque huius mundi gloria et faustitas in comparatione illius plane in nihilum esset computanda. < Quid enim prodest homini si mundum universum lucretur, animae vero x suae detrimentum patiatur? aut quam dabit homo commutationem pro « anima sua? * 1 At vero tantum porro abest, ut temporalia illa detrimenta Italorum Genti ob verae Fidei professionem acciderint, ut immo Religioni catholicae in acceptis referre illa debeat si Romano labante Imperio non in eam conditionem deciderit, in quam Assyrii et Chaldaei, Medi, Persaeque et Macedones Populi, multos antea dominati per annos commutata deinceps temporum vice, dilapsi fuerant. Etenim nemo prudens ignorat, per sanctissimam Christi Religionem effectum esse, ut Italia non solum a tot ac tantis, quibus obruebatur, errorum tenebris fuerit erepta, verum etiam ut inter antiqui illius imperii ruinas, et barbarorum tota Europa grassantium incursiones, ad eam nihilominus gloriam et magnitudinem prae caeteris totius mundi nationibus se provectam conspiceret, ut per sacram I ctri cathedram singulari Dei beneficio in ipsa collocatam latius atque soli­ dius praesideret religione divina, quam praefuerat olim dominatione terrena. • Matthaei, XVI, 26. Romani Pontifices I 839 5. Atque ex ipso hoc Apostolicae habendae Sedis singulari privilegio, el ex Religione catholica firmiores exinde in Italiae Populis radices obtinente alii porro permulta, eademque insignia beneficia profecta sunt. Siquidem sanctissima Christi Religio verae sapientiae magistra, humanitatis vindex, ac virtutum omnium foecunda parens, avertit quidem Italorum ab infelicis illius gloriae splendore, quam illorum maiores in perpetuo bellorum tumultu, in exterorum oppressione, atque in longe maximo hominum numero, ex eo quod vigebat iure belli, ad durissimam captivitatem redigendo posue­ rant, sed una simul Italos ipsos Catholicae veritatis luce collustratos ad sectandam iustitiam et misericordiam, atque adeo ad praeclara etiam pie­ tatis in Deum, et beneficentiae erga homines aemulanda opera excitavit. Hinc in praecipuis Italiae urbibus admirari est, sacra templa, et alia Chri­ stianorum temporum monumenta, haudquaquam per cruentos labores homi­ num sub captivitate gementium, sed ingenuo vivificae caritatis studio con­ fecta, et pia cuiusque generis instituta, quae sive ad Religionis exercitia, sive ad educationem iuventutis, et litteras, artes, disciplinas rite excolendas, sive ad miserorum aegritudines et indigentias sublevandas comparata sunt. Haec igitur divina Religio, in qua tot quidem nominibus Italiae salus, feli­ citas et gloria continetur, haec scilicet Religio illa est; quam ab Italiae populis reiiciendam inclamant? Lacrimas cohibere non possumus. Vene­ rabiles Fratres, dum conspicimus aliquos nunc Italos reperiri, improbos adeo, misereque illusos, ut pravis impiorum hominum plaudentes doctrinis in tantam Italiae perniciem conspirare cum ipsis non reformidant. 6. Sed vero ignotum vobis non est, Venerabiles Fratres, praecipuos illos huius scelestissimae machinationis architectos eo tandem spectare, ut populos omni perversarum doctrinarum vento agitatos, ad subversionem impellant totius ordinis humanarum rerum, atque ad nefaria novi Socialisms ct Communismi systemata traducant. Norunt autem et longo multorum sae­ culorum experimento comprobatum vident, nullam sibi consensionem spe­ rari posse cum Ecclesia catholica, quae scilicet in custodiendo divinae reve­ lationis deposito nihil unquam detrahi patitur propositis Fidei veritatibus, nihil illis per nova hominum commenta admisceri. Idcirco consilium inie­ runt de Italis populis traducendis ad protestantium placita et conventicula; in quibus ut illos decipiant, non aliud esse dictitant, quam diversam verae eiusdem Christianae Religionis formam, in qua, aeque ac in Ecclesia catho­ lica, Deo placere datum sit. Interea minime ignorant, profuturum summo­ pere impiae suae causae principium illud quod in protestantium placitis praecipuum est, de Sacris scilicet Scripturis privato uniuscuiusque iudicio intelligendis. Exinde enim facilius sibi fore confidunt, ut primo quidem Sacris ipsis Litteris perperam interpretatis abutantur ad errores suos, quasi Dei nomine, diffundendos; subinde autem ut homines superbissima illa de divinis rebus iudicandi licentia inflatos propellant ad communia ipsa fusti, honestique principia in dubium revocanda. 7. Absit tamen, Venerabiles Fratres, ut Italia, ex qua, ob Sedem Apostolici Magisterii Romae constitutam, nationes aliae incorruptos salutaris doctrinae latices haurire solitae sunt, fiat illis in posterum lapis offensionis 840 Romani Pontifices et petra scandali; absit, ut dilecta haec Dominicae Vineae pars in direptio­ nem cedat omnium bestiarum agri; absit ut Itali Populi, venefico Babylo­ nici calicis haustu demendati, parricidalia contra matrem Ecclesiam arma suscipiant. Nobis quidem, uti et Vobis, in haec tanti periculi tempora occulto Dei iudicio reservatis, cavendum omnino est, ne fraudes atque impetus hominum contra Italiae Fidem conspirantium extimescamus, nostris quasi viribus superandos; cum nostrum consilium et fortitudo sit Christus, et sine quo nihil possumus, per ipsum cuncta possimus.1 Agite igitur, Venerabiles Fratres, advigilate impensius super creditum gregem, eumque a rapacium luporum insidiis et aggressionibus tueri contendite. Communicate invicem consilia, pergite, ut iam instituistis, coetus habere inter Vos, ut malorum initiis, et praecipuis pro locorum diversitate periculorum fontibus communi investigatione perspectis, sub auctoritate ac ductu Sanctae huius Sedis promptiora illis remedia comparare valeatis, atque ita una Nobiscum con­ cordissimis animis, totoque pastoralis studii robore curas laboresque Vestros, Deo adiuvante, in id conferatis, ut omnes hostium Ecclesiae impetus, artes, insidiae, molimina irrita fiant. 8. Ea vero ut in irritum cadant, satagendum omnino est, ne populus de Christiana Doctrina, ac de Lege Domini parum instructus, et diuturna in multis grassantium vitiorum licentia hebetatus, paratas sibi insidias, et propositorum errorum pravitatem agnoscere vix possit. A vestra igitur pasto­ rali sollicitudine vehementer exposcimus, Venerabiles Fratres, ut nunquam intermittatis omnem adhibere operam, quo crediti Vobis fideles sanctissima Religionis nostrae dogmata ac praecepta, pro cuiusque captu, diligenter edoceantur, simulque moneantur, et excitentur omnimodis ad vitam moresque suos ad illorum normam componendos. Inflammate in eum finem Eccle­ siasticorum hominum zelum, illorum praesertim, quibus animarum cura demandata est, ut serio méditantes ministerium, quod acceperunt in Domino, et habentes ob oculos Tridentini Concilii praescripta 2 maiori usque alacri­ tate, prout temporum ratio postulat, in christianae plebis instructionem incum­ bant, et sacra eloquia, ac salutis monita in omnium cordibus inserere studeant, annunciando ipsis cum brevitate, et facilitate sermonis vitia, quae eos declinare, et virtutes, quas sectari oporteat, ut poenam aeternam evadere, et coelestem gloriam consequi valeant. 9. Speciatim vero procurandum est, ut fideles ipsi impressum in animis habeant, alteque defixum dogma illud sanctissimae nostrae Religionis, quod est de necessitate catholicae Fidei ad obtinendam salutem.3 Hunc in finem summopere conducet, ut in publicis orationibus fideles laici una cum Clero agant identidem peculiares Deo gratias pro inaestimabili catholicae Religionis 1 Ex S. Leone Magno, Epist. ad Rusticum Narbonensem. 1 Sess. V, cap. 2; Sess. XXIV, cap. 4 et 7, de Ref. ’ Hoc dogma a Christo acceptum, ct inculcatum a Patribus atque habetur etiam in Formulis Professionis Fidei, tum in ea scilicet, quae nos, tum in ea, quae apud Graecos, tum in alia, quae apud ceteros Catholicos in usu est. - Cf. N. 108, 146, 335. a Conciliis apud Lati' Orientales orientales Romani Pontifices 841 beneficio, quo ipsos omnes clementissime donavit, atque ab eodem Miseri­ cordiarum Patre suppliciter petant, ut eiusdem Religionis professionem in regionibus nostris tueri, et inviolatam conservare dignetur. 10. Interea Vobis certe peculiaris erit cura, ut fideles omnes tempestive a Fraternitatibus Vestris suscipiant Sacramentum Confirmationis, per quod summo Dei beneficio specialis gratiae robur confertur ad Fidem catholicam in gravioribus etiam periculis constanter profitendam. Nec porro ignoratis, eumdem in finem prodesse, ut ipsi a peccatorum sordibus, per sinceram illorum detestationem, et Sacramentum Poenitentiae expiati, saepius devote percipiant sanctissimum Eucharistiae Sacramentum, in quo spiritualem esse constat animarum cibum et antidotum, quo liberemur a culpis quotidianis, et a peccatis mortalibus praeservemur, atque adeo symbolum unius illius corporis, cuius Christus caput existit, cuique nos, tanquam membra, arctis­ sima fidei, spei et charitatis connexione adstrictos esse voluit, ut idipsum omnes diceremus, nec essent in nobis schismata.1 11. Equidem non dubitamus, quin Parochi, eorumque adiutores et Sacer­ dotes alii, qui certis diebus, ieiuniorum praesertim tempore, ad praedica­ tionis ministerium destinari consueverunt, auxiliarem Vobis operam sedulo in his omnibus sint praestituri. Attamen illorum operae adiungere interdum oportet extraordinaria subsidia Spiritualium Exercitiorum, et Sacrarum Mis­ sionum, quas, ubi operariis idoneis commissae fuerint, valde utiles benedi­ cente Domino esse constat tum fovendae bonorum pietati, tum peccato­ ribus, et longo etiam vitiorum habitu depravatis hominibus ad salutarem poenitentiam excitandis, atque adeo ut fidelis populus crescat in scientia Dei, et in omni opere bono fructificet, et uberioribus coelestis gratiae auxi­ liis munitus a perversis inimicorum Ecclesiae doctrinis constantius abhorreat. 12. Ceterum in his omnibus Vestrae, ac Sacerdotibus Vobis auxiliantium curae eo inter alia spectabunt, ut fideles maiorem horrorem concipiant illo­ rum scelerum, quae cum aliorum scandalo patrantur. Nostis enim, quantum diversis in locis excreverit eorum numerus, qui Sanctos Caelites, vel ipsum quoque Sacramentum Dei Nomen palam blasphemare audent, aut in con­ cubinatu vivere dignoscuntur cum incestu interdum coniuncto, aut Festis diebus servilia opera apertis etiam officinis exercent, aut Ecclesiae praecepta de ieiuniis ciborumque delectu pluribus quoque adstantibus contemnunt, aut alia diversa crimina simili modo committere non erubescunt. Meminerit igitur, Vobis instantibus, fidelis populus, et serio consideret magnam pec­ catorum huiusmodi gravitatem et severissimas poenas, quibus illorum auctores plectendi erunt tum pro reatu cuiusque criminis proprio tum pro spirituali periculo, in quod fratres suos pravi sui exempli contagione induxerunt. Scri­ ptum est enim: Vae mundo a scandalis... Vae homini illi per quem scan­ dalum venii.2 13. Inter diversa insidiarum genera, quibus vaferrimi Ecclesiae humanaeque Societatis inimici populos seducere annituntur, illud certe in prae· ' Ex Trid., Sess. XIII, Decr. ’ Matthaei XVIII. de SS. Euchar. Sacramento, Cap. 2. 842 Romani Pontifices cipuis est, quod nefariis consiliis suis iamdiu paratum in novae Artis librariae pravo usu invenerunt. Itaque in eo toti sunt, ut impios libellos et Ephemerides ac Pagellas mendacii, calumniarum, et seductionis plenas edere in vulgus, ac multiplicare quotidie non intermittant. Immo et praesidio usi Societatum Biblicarum, quae a Sancta hac Sede iamdudum damnatae sunt,1 Sacra etiam Biblia praeter Ecclesiae regulas2 in vulgarem linguam translata, atque adeo corrupta, et in pravum sensum infando ausu detorta diffundere, illorumque lectionem sub Religionis obtentu fideli plebi commendare non verentur. Hinc pro sapientia Vestra optime intelligitis, Venerabiles Fratres, quanta Vobis vigilantia, et sollicitudine adlaborandum sit, ut fideles oves a pestifera illorum lectione prorsus abhorreant; atque ut de divinis nominatim Litteris meminerint, neminem hominum id sibi arrogare posse, ut suae pru­ dentiae innixus illas ad suos sensus contorquere praesumat contra eum sensum, quem tenuit, et tenet S. Mater Ecclesia; cui quidem soli a Christo Domino mandatum est, ut Fidei depositum custodiat, ac de vero divinorum eloquiorum sensu, et interpretatione indicet.3* 14. Ad ipsam vero pravorum Librorum contagionem comprimendam perutile erit, Venerabiles Fratres, ut quicumque penes Vos sint insignis, sanaeque doctrinae Viri alia parva item molis scripta, a Vobis scilicet antea probata, edant in aedificationem Fidei, ac salutarem populi instructionem. Ac Vestrae hinc curae erit, ut eadem scripta, ubi et alii incorruptae pariter doctrinae, probataeque utilitatis libri ab aliis conscripti, prout locorum ac personarum ratio suggesserit, inter fideles diffundantur. 15. Omnes autem, qui una Vobiscum in defensionem Fidei allaborant, eo speciatim spectabunt, ut pietatem, venerationem, atque observantiam erga supremam hanc Petri Sedem, qua Vos, Venerabiles Fratres, tantopere excel­ litis, in vestrorum fidelium animis insinuent, tueantur, alteque defigant. Memi­ nerint scilicet fideles populi, vivere hic, et praesidere in Successoribus suis Petrum Apostolorum Principem, < cuius dignitas in indigno etiam eius herede non deficit.3 Meminerint, Christum Dominum posuisse in hac Petri Cathedra inexpugnabile Ecclesiae suae fundamentum,6 et Petro ipsi claves dedisse Regni Caelorum,7 ac propterea orasse, ut non deficeret fides eius, eidemque 1 Extant ea super re, praeter alia praecedentia Decreta, Encyclicae Litterae Oregorii XVI, datae postridie Nonas Maii MDCCCXUV, quae incipiunt: Inter prae­ cipuas machinationes (Cf. N. 502), cuius sanctiones Nos quoque inculcavimus in Encycl. Epist., data 9 Novembris 1846. - Cf. N. 504. 1 Vid. Reg. 5 ex iis, quae a Patribus in Concil. Tridentino delectis conscriptae, et a Pio IV approbatae fuerunt in Const. Dominici gregis, 24 Mart. 1564 (Cf. N. 105, 426); et additionem eidem factam a Congr. Indicis, auctoritate Ben. XIV, 17 Iun. 1757 (quae praemitti solent Indici Libr. prohibitor.). ' Vid. Tridentinum, Sess. IV, in Decret. De editione et usu Sacrorum Librorum • Ex Actis Ephesini Concilii, Act. Ill et S. Petro Chrysologo, Epist. ad Eutychen » Leo M., Serm. in Anniv. Assumpt. suae. • V. Matthaei XVI, 18. ’ Matthaei XVI, 19. Roma ni Pontifices 843 mandasse, ut confirmaret in illa fratres;1 ut proinde Petri Successor Roma­ nus Pontifex in universum Orbem teneat primatum, et verus Christi Vica­ rius, totiusque Ecclesiae Caput, et omnium Christianorum Pater et Doctor existât.2 16. In qua sane erga Romanum Pontificem populorum communione, et obedientia tuenda, brevis et compendiosa via est ad illos in Catholicae veri­ tatis professione conservandos. Neque enim fieri potest, ut quis a Catholica Fide ulla unquam ex parte rebellet, nisi et auctoritatem abiiciat Romanae Ecclesiae, in qua extat eiusdem Fidei irreformabile Magisterium a Divino Redemptore fundatum, et in qua propterea semper conservata fuit ea, quae est ab Apostolis traditio. Hinc non modo antiquis haereticis, sed etiam recentioribus Protestantibus, quorum ceteroquin tanta in reliquis suis placitis discordia est, illud commune semper fuit, ut auctoritatem impugnarent Apo­ stolicae Sedis, quam nullo prorsus tempore, nullaque arte aut molimine, ne id unum quidem ex suis erroribus tolerandum inducere potuerunt. Idcirco hodierni etiam Dei et humanae Societatis hostes nihil inausum relinquunt, ut Italos populos a Nostro Sanctaeque eiusdem Sedis obsequio divellant; rati nimirum tum demum posse sibi contingere, ut Italiam Ipsam impietate doctrinae suae, novorumque systematum peste contaminent. 17. Atque ad pravam hanc doctrinam, et systemata quod attinet, notum iam omnibus est, illos eo potissimum spectare, ut libertatis et aequalitatis nominibus abutentes, exitiosa Communismi et Socialisms commenta in vulgus insinuent. Constat autem, ipsis seu Communismi, seu Socialisms magistris, diversa licet via ac methodo agentibus, illud demum commune esse propo­ situm, ut operarios atque alios inferioris praesertim status homines suis deceptos fallaciis, et faustioris conditionis promissione illusos, continuis com­ motionibus exagitent, atque ad graviora paullatim facinora exerceant; ut postmodum illorum opera uti possint ad superioris cuiusque Auctoritatis regimen oppugnandum, ad expilandas, diripiendas vel invadendas Ecclesiae primum, ac deinde aliorum quorumcumque proprietates, ad omnia tandem violanda divina humanaque iura, in divini cultus destructionem atque in sub­ versionem totius ordinis civilium Societatum. In tanto autem Italiae discrimine Vestrum murius est, Venerabiles Fratres, omnes pastoralis studii nervos inten­ dere, ut fidelis populus agnoscat perversa huiusmodi placita et systemata, si ab illis decipi se patiatur, in aeternam pariter ac temporalem eius perniciem fore cessura. 13. Moneantur itaque fideles curae Vestrae concrediti, pertinere omnino ad naturam ipsam humanae societatis, ut omnes Auctoritati obtemperare debeant legitime in illa constitutae; nec quidquam commutari posse in prae­ ceptis Domini, quae in Sacris Litteris ea super re annuntiata sunt. Scriptum est enim: « Subiecti estote omni humanae creaturae propter Deum sive regi, < quasi praecellenti, sive ducibus, tanquam ab eo missis ad vindictam male­ factorum, laudem vero bonorum; quia sic est voluntas Dei, ut benefa' Lucae XXII, 31, 32. 2 Ex Concilio Oecumenico Florentino in Definit, seu Decr. Unionis.-Cf. N. 51. 844 Romani Pontifices « cientes obmutescere faciatis imprudentium hominum ignorantiam: quasi « liberi, et non quasi velamen habentes malitiae libertatem, sed sicut servi < Dei».1 Et rursus: « Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit: « non est enim potestas nisi a Deo: quae autem sunt, a Deo ordinatae sunt « Itaque qui resistit potestati, Dei ordinationi resistit. Qui autem resistunt, « ipsi sibi damnationem acquirunt».2 19. Sciant praeterea, esse pariter naturalis atque adeo incommutabilis conditionis humanarum rerum, ut inter eos etiam, qui in sublimiori aucto­ ritate non sunt, alii tamen aliis, sive ob diversas animi, aut corporis dotes, sive ob divitias, et externa huiusmodi bona praevaleant: nec ullo libertatis, et aequalitatis, obtentu fieri unquam posse, ut aliena bona, vel iura invadere, aut quomodolibet violare licitum sit. Perspicua hoc quoque in genere, et passim inculcata extant in Sacris Litteris divina praecepta, quibus nedum ab occupatione alienarum rerum, sed ab ipso etiam eius desiderio districte prohibemur.3 20. Sed meminerint insuper pauperes, et miseri quicumque homines quan­ tum ipsi debeant Catholicae Religioni, in qua intemerata viget, et palam prae­ dicatur Christi doctrina; qui beneficia in pauperes, vel miseros collata perinde haberi a se declaravit, ac si facta sibi ipsi fuissent:4 atque omnibus prae­ nuntiatam voluit peculiarem rationem, quam in die ludicii habiturus est de iisdem misericordiae operibus, sive scilicet ad praemia aeternae vitae fidelibus tribuenda, qui illis vacaverint, sive ad illos, qui ea neglexerint, aeterni ignis poena multandos.5 21. Ex qua Christi Domini praenuntiatione, aliisque Illius circa divi­ tiarum usum, earumque pericula severissimis monitis,6 in Ecclesia Catho­ lica inviolate custoditis, factum porro est, ut pauperes et miseri apud Catho­ licas gentes in longe mitiore, quam apud alias quaslibet, conditione versentur. Atque hi quidem in regionibus nostris uberiora adhuc subsidia obtinerent, nisi plura instituta, quae Maiorum pietate comparata fuerant ad ipsorum levamen, extincta nuper repetitis publicarum rerum commotionibus, aut direpta fuissent. De reliquo pauperes nostri, Christo ipso docent, meminerint, non esse cur tristes sint de conditione sua : quandoquidem in paupertate ipsa facilior eis parata via est ad obtinendam salutem, dummodo scilicet suam indigentiam patienter sustineant, et non re tantum, sed spiritu pauperes sint. Ait enim: «Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum Coe­ lorum ».7 22. Sciat etiam fidelis populus universus, veteres Reges ethnicarum Gen­ tium, aliosque in illis publicarum rerum Praesides multo gravius frequen1 S. Petri Epist. 1, Cap. II, 13 seq. ·■ ’ S. Pauli Epist. ad Romanos, XIII, 1 seq. ’ Exodi XX, 15, 17; Deuteronomii V, 19, 21. « Matthaei XVIII, 15; XXV, 40, 45. 5 Matthaei XXV, 34 seq. ■ - • Matthaei XIX, 23 seq - Lucae VI, 4; XVIII, 22 seq.; Epist. lacobi V, 1 seq ' Matthaei V, 3. 1 Romani Pontifices 845 busqué abusos fuisse potestate sua: atque hinc Religioni nostrae sanctissimae in acceptis referendum esse cognoscat, si Principes Christianorum temporum reformidantes, Religione admonente, iudicium durissimum, quod his, qui praesuit, fiet, et destinatum peccantibus supplicium sempiternum, in quo potentespotenter, tormenta patientur,1 Justiori erga subiectos populos et clementiori regimine utuntur. 23. Agnoscant denique crediti Vestris Nostrisque curis fideles, veram perfectamque hominum libertatem, et aequalitatem in Christianae Legis custodia positam esse; quandoquidem Deus Omnipotens, qui fecit pusillum et magnum, et cui aequaliter cura est de omnibus,2 non subtrahet personam cuiusquam, nec verebitur magnitudinem cuiusquam, 3 ac diem statuit in qua indicaturus est Orbem in aequitate,4 in suo unigenito Christo lesu, qui ven­ turus est in gloria Patris sui cum Angelis suis, et tunc reddet unicuique secun­ dum opera eius.5 24. Quod si fideles iidem paterna suorum Pastorum monita, et comme­ morata superius Christianae Legis mandata despicientes, a supradictis hodier­ narum machinationum promotoribus decipi se patiantur, et in perversa Socialismiet Communismi systemata conspirare cum illis voluerint, sciant serioque considerent, thesaurizare se sibimetipsis apud Divinum ludicem thesauros vindictae in die irae; nec quidquam interea ex conspiratione illa temporalis in populum utilitatis, sed nova potius miseriarum et calamitatum incrementa obventura. Non enim datum hominibus est, novas stabilire societates et com­ muniones naturali humanarum rerum conditioni adversantes; atque idcirco conspirationum huiusmodi, si per Italiam dilatarentur, non alius esse exitus posset, nisi ut hodierno publicarum rerum statu per mutuas civium contra cives aggressiones, usurpationes, caedes labefactato funditusque convulso, pauci tandem aliqui, multorum spoliis locupletati, summum in communi ruina dominatum arriperent. 25. Iam vero ad fidelem populum avertendum ab impiorum insidiis, et in professione custodiendum Catholicae Religionis, atque ad vera virtutis opera excitandum, magna, ut probe scitis, vis est in illorum vita et exemplo, qui divinis se ministeriis manciparunt. Verum, proh dolor! non defuere per Italiam aliqui, pauci illi quidem, viri Ecclesiastici, qui ad Ecclesiae hostes transfugae non minimo illis ad fideles decipiendos adiumento fuerunt. Sed Vobis certe, Venerabiles Fratres, novo illorum lapsus stimulo fuit, ut acriori in dies studio in Cleri disciplinam advigiletis. Atque hic in futurum quoque tempus, pro eo ac debemus, prospicere cupientes, temperare Nobis non pos­ sumus, quin commendemus denuo quod in prima nostra ad totius Orbis Episcopos Encyclica Epistola inculcavimus, 6 nempe ut nemini cito manus 1 5 Sapientiae VI, 6, 7. Sapientiae VI, 8. Ibidem. Actorum XVII, 31. Matthaei XVI, 27. 9 Novembris 1846. - Cf. N. 504. ri 846 Romani Pontifices imponatis,1 sed in Ecclesiasticae Militiae delectu maiorem usque diligentiam adhibeatis. De iis praesertim, qui sacris Ordinibus initiari desiderent, inquirere et diu multumque investigare opus est, num ea doctrina, gravitate morum, et divini cultus studio commendentur, ut certa spes affulgeat fore, ut tanquam lucernae ardentes in Domo Domini, eorum vivendi ratione, atque opera aedificationem et spiritualem Vestro gregi utilitatem afferre queant. 26. Quoniam vero ex Monasteriis recte administratis ingens in Ecclesia Dei splendor atque utilitas dimanat, et Regularis etiam Clerus adiutricem Vobis in procuranda animarum salute operam navat, Vobis ipsis, Venera­ biles Fratres, in mandatis damus, primum quidem ut religiosas familias cuius­ que Dioecesis Nostro nomine certiores faciatis, Nobis peculiares aerumnas ingemiscentibus, quas multae illarum in recenti calamitoso tempore perpessae sunt, non levi interea consolationi fuisse animorum patientiam, atque in vir­ tutis, et Religionis studio constantiam, quibus plurimi ex religiosis homi­ nibus ad exemplum se commendarunt; etsi aliqui non defuerint, qui suae professionis obliti cum magno bonorum scandalo, et Nostro fratrumque suorum dolore turpissime praevaricati sunt: deinde vero, ut Praesides earumdem Familiarum, et superiores, ubi opus fuerit, illarum Moderatores Nostris verbis adhortemini, ut pro sui officii debito, nulli parcant curae atque indu­ striae, quo Regularis Disciplina, ubi servatur, magis in dies vigeat et floreat, ubi vero detrimentum aliquod passa fuerit, omnino reviviscat, et redinte­ gretur. Moneant instanter iidem Praesides, arguant, increpent religiosos illa­ rum Alumnos, ut serio considerantes quibus se votis Deo obstrinxerunt, illa diligenter reddere studeant, suique Instituti regulas inviolate custodiant, et mortificationem lesu in suo corpore circumferentes ab iis omnibus absti­ neant, quae propriae vocationi adversantur, et operibus instent, quae cari­ tatem Dei ac proximi, perfcctaeque virtutis studium praeseferant. Caveant praesertim supradicti Ordinum Moderatores, ne ulli ad religiosa Instituta aditum faciant, nisi cuius antea vitam, mores atque indolem accuratissime expenderint; ac deinde illos tantum ad religiosam professionem admittant, qui tyrocinio rite posito ea dederint verae vocationis signa, ut iudicari merito possit, ipsos non alia de causa religiosam vitam amplecti, nisi ut Deo unice vivant, et suam atque aliorum salutem pro cuiusque Instituti ratione procu­ rare possint. Super his autem deliberatum fixumque Nobis est, ut ea omnino serventur, quae ad Religiosarum Familiarum bonum statuta praescriptaque sunt in Decretis a Nostra Congregatione super Statu Regularium die 25 Ja­ nuarii superiori anno editis, et Apostolica Nostra Auctoritate sancitis.2 27. Post haec ad Saecularis Cleri delectum revocato sermone, commen­ datam in primis volumus Fraternitatibus Vestris instructionem, et educa­ tionem minorum Clericorum ; quandoquidem idonei Ecclesiae Ministri vix aliter haberi possunt, quam ex illis, qui ab adolescentia et prima ipsa aetate ad sacra eadem officia rite informati fuerint. Pergite igitur, Venerabiles Fra’ 1 ad Timoth., V, 22. 1 Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 831-839. Romani Pontifices 847 1res, omnem impendere industriam atque operam, quo sacrae militiae Tyrones a teneris annis, quoad eius fieri poterit, in Ecclesiastica Seminaria recipiantur, atque inibi, tanquam novellae plantationes succrescentes in circuitu Taber­ naculi Domini, ad vitae innocentiam, religionem, modestiam et ecclesiasticum spiritum conformentur, simulque litteras et minores maioresque disciplinas, praesertim sacras addiscant a selectissimis magistris, qui scilicet doctrinam sectentur ab omni cuiusque erroris periculo alienam. 28. Quoniam vero haud facile Vobis continget Minorum omnium Cle­ ricorum eruditionem in Seminariis perficere, et ceteros etiam ex laicorum ordine adolescentes ad pastoralem Vestram sollicitudinem pertinere non est dubium, excubate insuper, Venerabiles Fratres, aliis omnibus publicis priva­ tisque scholis, et quantum in Vobis est omni ope atque industria adnitimini, ut tota in illis studiorum ratio ad Catholicae doctrinae normam exigatur, et conveniens in illas iuventus ab idoneis et probitate ac religione spectatis Magistris ad veram virtutem, bonasque artes et disciplinas instituta, oppor­ tunis muniatur praesidiis, quibus structas sibi ab impiis insidias agnoscat, et exitiales eorumdem errores devitet, atque ita sibi et Christianae, ac civili reipublicae ornamento et utilitati esse possit. 29. Eo autem in genere praecipuam Vobis, planeque liberam auctorita­ tem et curam vindicabitis super Professoribus Sacrarum Disciplinarum, et in reliquis omnibus quae Religionis sunt, aut Religionem proxime attingunt. Advigilate, ut in tota quidem scholarum ratione, sed in his maxime, quae Religionis sunt, libri adhibeantur ab erroris cuiusque suspicione immunes. Commonete Animarum Curatores, ut seduli Vobis adiutores sint in iis, quae scholas respiciunt infantium et iuvenum primae aetatis; quo destinentur ad illas Magistri, et Magistrae probatissimae honestatis, et in pueris aut puellis ad Christianae Fidei rudimenta instituendis libri adhibeantur a Sancta hac Sede probati. Qua in re dubitare non possumus, quin Parochi ipsi exemplo illis sint, et Vobis sedulo instantibus, in pueros ad Christianae Doctrinae primordia instruendos quotidie magis incumbant, eamque instructionem ad graviores sui muneris partes omnino pertinere meminerint. 1 lidem vero admonendi erunt, ut in suis sive ad pueros, sive ad reliquam Plebem instru­ ctionibus habere ob oculos non omittant Catechismum Romanum, quem ex Decreto Tridentini Concilii, et S. Pii V immortalis memoriae Decessoris Nostri iussu editum, alii porro Summi Pontifices, ac nominatim fel. record. Clemens XIII cunctis animarum Pastoribus denuo commendatum voluit, tan­ quam ad pravarum opinionum fraudes removendas, et veram, sanamque doctri­ nam propagandam, stabiliendamque opportunissimum subsidium.2 30. Haud sane mirabimini, Venerabiles Fratres, si de his fusiori aliquan­ tulum calamo scripsimus. Enimvero prudentiam Vestram minime fugit, peri­ culoso hoc tempore Vobis Nobisque ipsis omni industria atque opera, ac ' Tridentinum, Sess. XXIV, 4; Bened. XIV, Const. Etsi minime, 7 febr. 1742. - Cf. N. 324. ’ In Encyclicis Litteris ea de rc ad omnes Episcopos datis 14 a Bull. Rom. Cont., tom. 2, p. 134-136. iunii 1761. - 848 Romani Pontifices magna animi firmitate connitendum et invigilandum esse in illis omnibus, quae Scholas, et puerorum ac iuvenum utriusque sexus instructionem et educationem attingunt. Nostis enim, hodiernos Religionis, humanaeque Socie­ tatis inimicos, diabolico plane spiritu, in id suas omnes artes conferre, ut iuveniles mentes et corda a prima ipsa aetate pervertant. Idcirco etiam nihil intentatum, nihil prorsus inausum relinquunt, ut Scholas et Instituta quaelibet iuventutis educationi destinata, ab Ecclesiae auctoritate, et a Sacrorum Pasto­ rum vigilantia omni ex parte subducant. 31. Iuxta haec firma spe sustentamur fore, ut carissimi in Christo Filii Nostri omnes Italiae Principes Fraternitatibus Vestris potenti patrocinio suo adfuturi sint, quo in supradictis omnibus muneri Vestro uberius satisfacere valeatis; nec dubitamus, quin iidem ipsi Ecclesiam, et omnia tam spiritualia quam temporalia eius iura tueri velint. Id quidem religioni congruum est, avitaeque pietati, qua se in exemplum animatos ostendunt. Illorum quoque sapientiam non latet, initia malorum omnium, quibus tantopere affligimur, a detrimentis repetenda esse, quae Religioni Ecclesiaeque Catholicae iamdiu, praesertim vero a Protestantium aetate, irrogata fuerant. Perspiciunt scilicet, ex depressa saepius sacrorum Antistitum auctoritate, et ex crescente in dies multorum in divinis et Ecclesiasticis praeceptis impune violandis, factum fuisse, ut minueretur pariter populi obsequium erga Civilem Potestatem, et hodiernis publicae tranquillitatis inimicis planior inde pateret via ad seditio­ nes contra Principem commovendas. Perspiciunt etiam, ex occupatis non raro direptisque, ac palam divenditis temporalibus bonis ad Ecclesiam legi­ timo proprietatis iure spectantibus, contigisse, ut decrescente in populis reve­ rentia erga proprietates religionis destinatione consecratas, multi hinc facilio­ res praeberent aures audacissimis novi Socialismi et Communismi assertoribus, qui alias pariter aliorum proprietates occupari ac dispertiri, aut alia quavis ratione in omnium usum converti posse comminiscuntur. Perspiciunt insuper recidisse paullatim in civilem Potestatem impedimenta illa, quae iamdiu mul­ tiplici fraude comparata fuerant ad cohibendos Ecclesiae Pastores, ne sacra sua Auctoritate uti libere possent. Perspiciunt denique calamitatum, quibus urgemur, nullum aliud invenire posse promptius et maioris virtutis reme­ dium, quam ut refloreat in tota Italia splendor Religionis Ecclesiaeque Catho­ licae, in qua diversis hominum conditionibus, et indigentiis opportunissima praesto esse praesidia non est dubium. 32. Siquidem (verbis utimur S. Augustini) « Catholica Ecclesia non solum ipsum Deum, sed etiam proximi dilectionem atque caritatem ita complectitur, ut omnium morborum, quibus pro peccatis suis animae aegrotant, omnis apud illam medicina praepolleat. In ipsa pueriliter pueros, fortiter iuvenes, quiete senes, prout cuiusque non corporis tantum, sed et animi aetas est, exercet et docet. Ipsa feminas viris suis non ad explendam libidinem, sed ad propagandam sobolem, et ad rei familiaris societatem casta, et fideli obedientia subiicit; et viros coniugibus non ad illudendum imbecilliorem sexum, sed sinceri amoris legibus praeficit. Ipsa parentibus filios libera quadam ser­ vitute subiungit, parentes filiis pia dominatione praeponit. Ipsa fratribus fratres Religionis vinculo firmiore, atque arctiore, quam sanguinis, nectit, 849 Romani Pontifices omnemque generis propinquitatem et affinitatis necessitudinem, servatis natu­ rae, voluntatisque nexibus, mutua caritate constringit. Ipsa dominis servos non tam conditionis necessitate, quam officii delectatione docet adhaerere; et dominos servis, summi Dei communis Domini consideratione placabiles, et ad consulendum magis, quam coercendum propensiores facit Ipsa cives civibus, gentes gentibus, et prorsus homines primorum parentum recorda­ tione non societate tantum, sed quadam etiam fraternitate coniungit. Docet reges prospicere populis, monet populos se subdere regibus. Quibus honor debeatur, quibus affectus, quibus reverentia, quibus timor, quibus consolatio, quibus admonitio, quibus exhortatio, quibus disciplina, quibus obiurgatio, quibus supplicium, sedulo docet, ostendens quemadmodum et non omnibus omnia, et omnibus caritas, et nulli debeatur iniuria ».1 33. Nostrum igitur Vestrumque est, Venerabiles Fratres, ut nulli parcentes labori, nulla unquam difficultate deterriti, toto pastoralis studii robore tuea­ mur in Italis populis cultum catholicae Religionis, et non solum obsistamus alacriter impiorum conatibus, qui Italiam ipsam ab Ecclesiae sinu avellere commoliuntur, sed etiam degeneres illos Italiae filios, qui iam eorumdem artibus seduci se passi fuerint, ad salutis viam revocare annitamur. 34. Verumtamen cum omne datum optirnum et omne donum perfectum desursum descendat, adeamus cum fiducia ad thronum gratiae, Venerabiles Fratres, et coelestem luminum et misericordiarum Patrem publicis privatisque precibus orare suppliciter atque obsecrare non intermittamus, ut per merita Unigeniti Filii sui Domini Nostri lesu Christi, avertens faciem suam a peccatis nostris, omnium mentes et corda virtute gratiae suae propitius illustret, ac rebel­ les quoque ad se compellens voluntates, Ecclesiam Sanctam novis victoriis et triumphis amplificet; quo in tota Italia, immo et ubique terrarum, merito pariter ac numero populus ei serviens augeatur. Invocemus etiam Sanctissi­ mam Dei Genitricem Immaculatam Virginem Mariam, quae praevalido apud Deum patrocinio suo quod quaerit invenit, et frustrari non potest, atque una Petrum Apostolorum Principem, et Coapostolum eius Paulum omnesque Sanctos Coelites, ut Clementissimus Dominus, eorum intervenientibus pre­ cibus, flagella iracundiae suae a fidelibus populis avertat; et cunctis, qui Christiana professione censentur, tribuat propitius per gratiam suam et illa respuere, quae huic inimica sunt nomini, et ea quae sunt apta sectari. 35. Demum, Venerabiles Fratres, Nostrae in Vos studiosissimae voluntatis testem accipite Apostolicam Benedictionem, quam intimo cordis affectu, Vobis ipsis et Clericis, Laicisque fidelibus vigilantiae Vestrae concreditis peramanter impertimur. [Acta Pii IX, vol. I, p. 198-223]. 1 S. Augustini dc Moribus Cathol. Ecclesiae, Lib. I. t- 850 Romani Pontifices 509. Pius IX, allocut. In consistorial!, i nov. 1850. 1. In consistoriali Oratione, qua Vos alloquuti fuimus XIII Kalendas lunii huius anni, 1 haud praetermisimus, Venerabiles Fratres, commemorare paucis verbis ac dolere Vobiscum, quae in Carissimi in Christo Filii Nostri Sardiniae Regis Ditione contra Ecclesiae ius gesta nuper statutaque fuerant, atque una significavimus consilium Nobis esse, ut super his accuratiorem in Consessu Vestro sermonem opportuno alio tempore institueremus. Ea vero spe susten­ tabamur fore, ut iniuriis illic Ecclesiae illatis aliquod interea remedium affer­ retur, quod annuntiare Vobis possemus. Sed quoniam longe admodum abfuit ut res ex sententia succederet, nostri tandem officii esse duximus, ut ratione in hoc negotio a Nobis adhibita ab ipsis eius rei exordiis brevissime repetita, queramur et graviori oratione reclamemus contra ea omnia, quae tum in continentibus, tum etiam in transmarinis supradictae Ditionis regionibus decreta in Ecclesiae iniuriam aut facta sunt. 2. Nostis, venerabiles fratres, solemnem Conventionem, quae die 27 Martii anni 1841 inter Pontificium et Regium Legatum inita fuit,2 et quam sine mora tum Gregorius XVI recol. mem. Decessor Noster, tum Carolus Albertus fel. rec. Sardiniae Rex ratam habuerunt et confirmarunt ; nostis scilicet hanc Conventionem eo prorsus spectasse, ut Ecclesiasticae immunitates, quae in Ditione illa ex sanctione Sacrorum Canonum diuturno multorum saeculorum decursu viguerant, quaeque recentiori tempore pactis conventis, et Romano­ rum Pontificum benignitate, aliqua ex parte relaxatae fuerunt, novis adhuc ac multo arctioribus limitibus continerentur. Atque hinc non defuere in Subalpinis provinciis qui de indulgentia Decessoris Nostri ea in re, quasi de nimis ampla concessione mirarentur; et Regium quoque Gubernium non­ nullos annos abstinuit ab eiusdem Conventionis legibus in transmarinum suum Sardiniae Regnum inducendis. Iam vero idem Gubernium anno 1848 novam a Nobis conventionem postulavit, et die 14 Septembris eius anni Regius Legatus Legato a Nobis deputato Literas tradidit eiusmodi conven­ tionis formulam proponentes, paucis distinctam articulis, quos prooemium quoddarn haud levis sane momenti praecederet. Pervidit facile Legatus Noster postulationem ea, qua explicabatur amplitudine ac verbis admitti prorsus non posse; immo nec agi in postulatione ipsa de mutua aliqua concessione paciscenda; quandoquidem nihil in ea proponebatur, in quo Gubernium ullam, ne levissimam quidem, obligationem erga Ecclesiam contrahere vide­ retur. Itaque Noster idem Legatus novos proposuit articulos Gubernii votis meliori, qua fieri posse censuit, ratione consentaneos, quibus et alios adiunxit in id spectantes, ut Ecclesia omni pene civilis immunitatis usu cantura hanc ‘ Si semper antea. - Cf. Acta Pii IX, vol. I, p. 224-234. ’ Cf. Raccolta di Concordati, p. 736-738. Romani Pontifices 851 saltem jacturam liberiore in reliquis suae auctoritatis exercitio compensaret. Declaravit tum Regius Legatus, postulaturum se novas a suo Gubernio instru­ ctiones, ut plene ad proposita respondere posset. Ignoramus equidem an instructiones illae Romam unquam advenerint; sed coniicere licet Regium Gubernium rem distulisse propter notissimas calamitates, quae Italiam pene universam subinde afflixerunt, quaeque Nos ipsos a tota Nostra civili Ditione discedere coegerunt. Postea, tranquillatis rebus, dum prope Neapolim tempus praestolaremur, quo in Urbem redire opportunum foret, novus illuc ad Nos missus est Extraordinarius Legatus, cui mandatum inter alia erat, ut inter­ missam de conventione tractationem repeteret. Attamen postquam de aliis negotiis egisset, revocatum se declaravit a Regio Gubernio, ac re necdum inchoata discessit. Itaque sperare licuit, Regiis Ministris opportunius visum fuisse ut tractatio illa in tempus magis idoneum, post Nostrum scilicet in Urbem reditum, remitteretur. 3. Attamen paucos post menses accepimus, Regium ipsum Ministerium detulisse ad Regni Comitia novam Legem de Clericorum et Ecclesiarum immunitate penitus abolenda, de iudicio etiam super Patronorum nomina­ tionibus ad Beneficia Ecclesiastica Tribunalibus Laicis attribuendo, necnon de aliis nonnullis sive eodem sive posteriori tempore, contra Ecclesiae ius, aut non sine Religionis periculo statuendis. 4. Ut primum de huiusmodi Legis propositione significatum Nobis est, reclamari contra illam iussimus tum a Cardinali Nostro Pro-Secretario Status, tum etiam a Nostro Apostolico Nuntio tunc Augustae Taurinorum degente. Sed utraque reclamatione cadente in irritum, expostulare paulo post oportuit contra ipsas, quas memoravimus, novitates ab utroque legibus ferendis Con­ silio approbatas, et Regia statim auctoritate sancitas. In quo eius rei pro­ gressu atque exitu non illud modo dolendum, quod Sanctissima Ecclesiae iura, quae ex Canonum sanctionibus in tot saeculorum diuturnitate viguerant, facto ipso violata et proculcata fuerint, sed etiam quod plures ex Deputatis ac Senatoribus Regni, qui in publica utriusque Consilii deliberatione verba fecerunt et quorum sententia vicit, eam sibimetipsis, seu Laicae Potestati auctoritatem asserere non dubitaverint, ut solemnes Conventiones super usu illorum eorumdem iurium cum Sede Apostolica initas, sine huius consensu, immo et ea reclamante rescindere et declarare ac facere irritas valeant. 5. Videtis qualia et quam gravis momenti haec sint, Venerabiles Fratres: perspicitis cuiusmodi futura esset sacrarum rerum conditio, si suus Ecclesiae iuribus honor non sit, si despiciantur illius Canones, si nulla diuturnae pos­ sessionis ratio habeatur, si tandem neque sua stet fides pactis inter Sanctam hanc Sedem et Civilem Potestatem rite conventis. Nec porro ignoratis non solum Religionis, sed etiam Civilis Ordinis, ac publicae privataeque rei omnino interesse, ut Ecclesiasticae eaedem Conventiones sanctae atque intemeratae habeantur; quandoquidem earum vi ac iure contempto et labefactato, aliorum quoque publicorum privatorumque pactorum ratio concideret. 6. Iniuriis per memoratas novas sanctiones Ecclesiae et Sanctae huic Sedi illatis aliae insuper brevi intervallo additae sunt, cum scilicet Regii Admi­ nistri et Iudices Laici duos praesertim sacros Antistites Nostros venerabiles 852 Romani Pontifices fratres Archiepiscopum Turritanum et Archiepiscopum Taurinensem in ius vocarunt; et illum quidem domi suae carceris loco detinuerunt, hunc vero deduxerunt militari manu in Castrum Regiae Urbis, ac tandem utrumque eorum civili poena multarunt; non aliam quidem ob causam, nisi quod pro suo pastorali munere instructiones ad Parochos dederant de ratione, qua in novae Legis conspectu suae et suarum ovium Deum timentium conscientiae consulere valerent. Ita igitur id sibi arrogavit Civilis Auctoritas ut de instru­ ctionibus iudicaret, quas Ecclesiae Pastores ad conscientiarum normam pro suo munere ediderant. 7. Postmodum alia his eademque gravior accessit iniuria, postquam Nobi­ lis quidam Vir, quem inter praecipuos supradictae iniustissimae Legis sua­ sores extitisse omnes noverant, quique abnuebat a facto illo suo palam impro­ bando, indignus Archiepiscopi Taurinensis auctoritate iudicatus est, cui extrema morientium Sacramenta administrari possent. Hac scilicet occasione et Archiepiscopus idem militari manu a sua Ecclesia avulsus atque in seve­ rioris custodiae Castrum detrusus est, et Parochus e Religiosa Familia Ser­ vorum B. Μ. V., qui ei pro officio paruerat, una cum Religiosis Sodalibus suis e Taurinensi Coenobio per vim expulsi, atque in alia asportati sunt: quasi vero ad Laicam Potestatem pertinere possit, ut de divinorum Sacra­ mentorum administratione et dispositionibus ad ea suscipienda necessariis decernat. 8. Nec satis. Ipsa haec de Sacramentorum ministerio causa, et alia insuper de novis pro conscientiarum regula instructionibus antea iam a memorato Archiepiscopo, ex mandato etiam Nostro datis, delatae sunt ad Taurinense Appellationis Tribunal; a quo statim die 25 mensis Septembris decretum est, ut Archiepiscopus amandaretur extra fines Regiae Ditionis, atque ut omnia Archiepiscopatus bona sequestro retinerentur. Eodem fere tempore, die vide­ licet 21 eiusdem mensis. Tribunal Appellationum Regni Sardiniae similia decrevit contra venerabilem fratrem Archiepiscopum Calaritanum; cui crimini datum est, quod generalibus verbis (nullius scilicet expresso nomine) decla­ raverat Censuras Ecclesiasticas ab iis facto ipso contractas, qui Episcopalium Aedium immunitatem violando partem quandam Episcopalis Tabularii intrare per vim 'ausi fuerant. Horum igitur Decretorum vi iidem Antistites a pos­ sessione ac procuratione deiecti sunt temporalium bonorum reddituumque ad Sacerdotia sua pertinentium, et alter quidem in Oallias, alter vero in Nostram hanc Almam Urbem venire coactus. 9. Verum alia quoque sunt, ac non levia illa quidem, quae Subalpinum Gubernium contra Ecclesiae iura vel in Religionis detrimentum, statuit ac gessit. Inter quae non possumus non lamentari vehementer de funestissima Lege, qua inde a die 4 Octobris anni 1848 super publica institutione, et publicis privatisque seu maiorum seu minorum disciplinarum scholis editam fuisse cognovimus. Totum illarum regimen, Episcopalibus Seminariis aliqua ratione exceptis, attributum ea in Lege habetur Regio Ministro, atque aucto­ ritatibus eidem subditis; et ita quidem attributum ut in Articulo 58 Legis eiusdem statuatur ac declaretur, nullum alii cuicumque auctoritati fore ius immiscendi se in disciplina scholarum, in regimine studiorum, in graduum Romani Pontifices 853 collatione, in delectu aut approbatione Magistrorum. Hinc in catholica illa Ditione scholae cuiusque generis, atque adeo cathedrae etiam sacrarum disci­ plinarum, quarum ea in Lege mentio fit; necnon puerorum institutio ad ele­ menta Christianae Fidei, quam eadem Lex inter minorum Ludimagtstrorum officia annumerat, ab Episcoporum auctoritate subtrahuntur. Ac ne quis ea de re dubitare valeat, in memorato Articulo ipsi etiam Directores spiritus inter eos recensentur, qui a Regio Ministerio sive ab auctoritatibus ei subditis, absque ullo alterius cuiuscumque auctoritatis interventu, deligi atque appro­ bari possunt. Igitur sacri Pastores nedum privati iniustissime sunt praecipua illa auctoritate, quam a multis retro saeculis in plurima saltem studiorum instituta ex Pontificiis Regiisque Constitutionibus, atque ex primaevae funda­ tionis lege potiebantur, sed nec liberum ipsis est in ea advigilare, quae in scholarum regimine doctrinam Fidei, Christianos mores, aut divini cultus causam attingunt. 10. Equidem sperare iuvat fore, ut saltem in exeeutione illius Legis, aliqua Episcopalis Auctoritatis ratio habeatur. Ipsam tamen perniciosos fru­ ctus iam peperisse dignoscitur ex pestiferis opinionibus, et placitis irrefor­ mabili Ecclesiae doctrinae contrariis, quae non in liberioris tantum editio­ nis libellis pagellisque sparguntur quotidie in vulgus, sed ab aliquo etiam in publicis scholis Doctore instillantur in mentes adolescentium et publice propugnantur. Verba desunt, Venerabiles Fratres, quibus dolorem explice­ mus longe acerbissimum, quem ex notitia huius rei, haud ita pridem ad Nos perlata, concepimus. Nulla quidem interposita mora providimus, ut eadem de re accuratius cognosceremus; et nihil porro a Nobis desiderari patiemur, quod ad officium pertineat custodiendae Fidei, et confirmandi in illa fratres infirmitati Nostrae divinitus attributum. 11. Novissime *ut scitis, missus a Subalpino Gubernio ad Nos fuerat unus ex Primoribus spectatus Vii, ut tractationes instauraret Ecclesiasticis rebus cum Sancta hac Sede componendis. Illum tamen haudquaquam admit­ tere potuimus ad literas Legationis suae testes consueto solemni more Nobis reddendas. Ipse epim sive cum privatim ad Nos adiit, sive in sermonibus cum Cardinali Nostro Pro-Secretario Status iterum iterumque habitis, de supradicta'de Immunitatibus Lege ita loquutus est, ut Laicam Potestatem in ea contra sanctiones Canonum, et contra initarum cum Sede Apostolica Conventionum fidem promulganda suo prorsus iure usam fuisse contenderet. Hinc eorum, quae deinde contigerant, culparn transferebat in Clerum Sacrosque Antistites, maxime autem in Venerabilem Fratrem Archiepiscopum Taurinensem, ob suam in pastoralibus officiis constantiam in severiori tunc custodia retentum. De hoc scilicet praestantissimo Praesule gravius quere­ batur, quasi de homine quietis ac tranquillitatis populi parum studioso; atque idcirco id se a Regio Gubernio in praecipuis mandatis habuisse decla­ rabat, ut Nos induceret ad eumdem Antistitem in aliud extra Regiam Ditio nem munus transferendum. Post haec opus non est ut alia explicemus, quae deinceps inter illum et Cardinalem praedictum mutuo sermone incassum tentata sunt ad aliquam rerum componendarum viam reperiendam. Interim vero tantum abfuit, ut Gubernium a sua agendi ratione cessaret; quin potius 854 Romani Pontifices illo ipso tempore prodierint, atque ad effectum perductae fuerint supradictae Tribunalium saecularium in ecclesiasticis causis novissimae Sententiae tum contra memoratum Archiepiscopum, tum contra Archiepiscopum Calaritanum. 12. Ceterum de supradictis Ecclesiarum Clericorumque immunitatibus notum omnibus esse volumus, Nos, qui tractationes alterum ante annum a Subalpino Gubernio propositas minime recusavimus, hodie pariter non abhorrere a Canonum sanctionibus circa immunitates ipsas pro loco ac tempore moderandis, prout scilicet opportunum in Domino visum luerit,ac dummodo Ecclesia aliis in rebus liberiori suorum iurium exercitio potia­ tur. Non enim defecit in Nobis studium paternae benevolentiae, quo Roma­ nos Pontifices Decessores Nostros inclytam Sabaudiae Domum prosequutos fuisse compertum est, dolemus insuper calamitates et aerumnas, quibus in eius ditione Fratres Filiique Nostri in his rerum adiunctis haud leviter anguntur; ideoque et prompti sumus ad opportuna in eorum levamen adhi­ benda remedia; ex constanti nimirum instituto Sanctae huius Romanae Ecclesiae, quae veluti amantissima mater filiis succurrere in angustia ac tri­ bulatione positis, et Apostolica auctoritate sua ad sanandas contritiones Israel uti iugiter consuevit. Hac tamen auctoritate, quae Nobis in aedificationem non in destructionem data est, haudquaquam uti possumus, ubi non de alio agatur, nisi ut quae in Ecclesiae iniuriam; quae in contemptum Sacrorum Canonum; quae contra solemnes Conventiones, immo et ad ipsam quarum­ cumque Conventionum rationem labefactandam; quae tandem contra Sacer­ dotes et praecipuos ipsos Ecclesiae Praesules pastorali suo munere circa conscientiarum moderationem, Sacramentorumque administrationem fungen­ tes deliberata, decreta, aut facta illic doluimus, patientia, conniventia et con­ cessionibus Nostris approbare quodammodo videamur. 13. Absit, Venerabiles Fratres, ut auctoritate Nostra in Ecclesiae et catholicae rei detrimentum abuti unquam velimus. Immo divino praesidio nixi omnem industriam atque operam in id constanti animo collocabimus, ut Religionis utilitati prospiciamus, et sanctissima Ecclesiae iura sarta tecta habeamus. Iuxta haec igitur attollentes hodie in solemni hoc Conventu Nostram apostolicam vocem, reclamamus maiorem in modum contra ca, quae superius enarravimus, et contra alia omnia, quae sive in Continente sive in Transmarinis regionibus Summo Taurinensi Principi subditis contra Ecclesiae ius, aut in Religionis damnum gesta quomodolibet aut tentata sunt; et ab omnibus, ad quos pertinet, gravissime exposcimus, ut desistant a vexandis Ecclesiae Pastoribus sacrorumque Ministris, et illata illic Sacrae Rei damna reparare festinent. 14. Interea ne intermittamus, Venerabiles Fratres, Deo Misericordiarum Patri humiles orationes et obsecrationes offerre, et invocato etiam piissimo interventu Immaculatae Deiparae Virginis, et SS. Apostolorum Petri et Pauli, ab Eo suppliciter poscere, ut dilectam illam Dominicae Vineae partem dextera sua tegat et brachio sancto suo defendat. [Acta Pii IX, vol. I, p. 251-261]. Romani Pontifices 855 510. Pius IX, litt. ap. Multiplices inter, io iun. 1851. 1 1. Multiplices inter gravissimasque, quibus undique premimur, officii Nostri curas, et maximas huius temporis calamitates, quae in gliscenti rerum omnium novitate animum Nostrum sollicitant anguntque vehementer, illud accedit magnopere dolendum, quod Libri perniciosissimi e latebris lansenislarum aliorumque huius generis hominum in diem erumpant, quibus huius saeculi filii in persuasibilibus humanae sapientiae verbis loquuntur perversa,ut abducant discipulos post se. Apostolici itaque Nostri Ministerii ratio postu­ lat, ut Libros istiusmodi solemniorem in modum ad Catholicae Religionis puritatem ac venerandam Ecclesiae disciplinam tuendam conservandamque proscribamus, et damnemus, ac Dominicum gregem a Pastorum Principe lesu Christo humilitati Nostrae commissum ab exitiosa illorum lectione et retentione tamquam a venenatis pascuis omni sollicitudine praeservare, et avertere non praetermittamus. 2. Iam vero cum in lucem prodiisse acceperimus Librum seu Opus, sex tomis constans, hispanico idiomate exaratum, cui titulus Defensa de la autoridad de los Gobernios y de los Obispos contra las pretenciones de la Curia Romana por Francisco de Paula G. Vigil. Lima, 1848, atque ex ipsa Operis inscriptione satis intellexerimus, auctorem esse hominem in hanc Apostoli­ cam Sedem malevolo animo affectum, haud omisimus illud persolvere, ac facili negotio, quamvis non sine maximo cordis Nostri moerore, eumdem Librum plures Pistoriensis Synodi errores dogmatica Bulla Auctorem Fidei, fel. rec. Pii VI Decessoris Nostri iam confixos 2 renovantem, aliisque pravis doctrinis ct propositionibus iterum iterumque damnatis undique redundan­ tem novimus atque perspeximus. 3. Auctor enim, licet Catholicus, ac divino Ministerio, ceu fertur, man­ cipatus, ut indifferentismum ac rationalismum, quo se infectum prodit, secu­ rius, ac impune sequatur, denegat, Ecclesiae inesse potestatem dogmatice definiendi, Religionem Ecclesiae Catholicae esse unice veram Religionem, docetquc cuique liberum esse eam amplecti ac profiteri Religionem, quam rationis lumine quis ductus veram putaverit: legem caelibatus impudenter aggreditur, et Novatorum more statum coniugalem anteponit statui virgini­ tatis: potestatem, qua Ecclesia donata est a suo Divino Institutore, stabi­ liendi impedimenta Matrimonium dirimentia a principibus terrae dimanare tuetur, eamque Christi Ecclesiam sibi arrogasse impie affirmat: Ecclesiae et personarum immunitatem, Dei ordinatione et canonicis sanctionibus consti 1 Damnatio et prohibitio operis in sex tomis hispanico idiomate editi sub titulo: Defensa de ta autoridad de los Oobiernos y de los Obispos contra las preten­ ciones de la Curia Romana por Francisco de Paula O. Vigil. Lima, 1848. » Cf. N. 475. ®56 Romani Pontifices tutam, a iure civili ortum habuisse asserit, nec illum pudet defendere, maiori aestimatione et obsequio prosequendam esse domum Oratoris ali' cuius Nationis quam templum Dei viventis: Gubernio laico attribuit ius deponendi ab exercitio pastoralis ministerii Episcopos, quos Spiritus Sanctus posuit regere Ecclesiam Dei : suadere nititur iis, qui clavum tenent publica­ rum rerum, ne obediant Romano Pontifici in iis, quae Episcopatuum, tt Episcoporum respiciunt institutionem : Reges aliosque principes, qui per Baptismum facti sunt membra Ecclesiae, subtrahit ab eiusdem Ecclesiae iurisdictione non secus ac Reges paganos, quasi Principes Christiani m rebus spiritualibus et ecclesiasticis non essent filii ac subditi Ecclesiae: imo coelestia terrenis, sacra profanis, summa imis monstruose permiscens, docere non veretur, terrenam potestatem in quaestionibus iurisdictionis dirimendis superiorem esse Ecclesia, quae columna est et firmamentum veritatis: tan­ dem ut alios quamplures omittamus errores, eo audaciae, et impietatis pro­ greditur, ut Romanos Pontifices et Concilia Oecumenica a limitibus suae potestatis recessisse, iura Principum usurpasse, atque etiam in rebus fidei, et morum definiendis errasse infando ausu contendat. 4. Quamquam vero tot ac tanta in eodem Opere contineri errorum capita cuique facile innotescat; attamen Praedecessorum Nostrorum vestigiis inhaerentes mandavimus, ut in Nostra Universalis Inquisitionis Congrega­ tione praefatum Opus in examen adduceretur, ac postea eiusdem Congre­ gationis iudicium Nobis referretur. Porro Venerabiles Fratres Nostri Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales Inquisitores Generales, praevia eiusdem Ope­ ris censura, et perpensis Consultorum suffragiis, memoratum Opus tamquam continens doctrinas et propositiones, respective scandalosas, temerarias, falsas, schismaticos, Romanis Pontificibus et Conciliis Oecumenicis iniuriosas, Eccle­ siae potestatis, libertatis, et iurisdictionis eversivas, erroneas, impias, el hae­ reticas, damnandum, atque prohibendum ccnsuerunt. 5. Hinc Nos, audita praedictorum relatione, et cunctis plene ac mature consideratis, de consilio praefatorum Cardinalium, atque etiam motu proprio, ex certa scientia, deque Apostolicae potestatis plenitudine memoratum Opus, in quo doctrinae, ac propositiones, ut supra notatae, continentur, ubicumque, et quocumque alio idiomate, seu quavis editione, aut versione huc usque impressum, vel in posterum, quod absit, imprimendum, tenore praesentium damnamus, et reprobamus, atque legi, ac retineri prohibemus, eiusdemque Operis impressionem, descriptionem, lectionem, retentionem, et usum omni­ bus et singulis Christifidelibus, etiam specifica et individua mentione, et expressione dignis, sub poena excommunicationis per contrafacientes ipso facto, absque alia declaratione, incurrenda, a qua nemo a quoquam, praeter­ quam a Nobis, seu Romano Pontifice pro tempore existente, nisi in mortis arti culo constitutus, absolutionis beneficium obtinere queat, omnino interdicimus. 6. Volentes, et auctoritate Apostolica mandantes, ut quicumque Librum, seu Opus praedictum penes se habuerint, illud statim atque praesentes Lit­ terae innotuerint, locorum Ordinariis, vel haereticae pravitatis Inquisitoribus tradere, atque consignare teneantur. In contrarium facientibus non obstan­ tibus quibuscumque. Romani Pontifices 857 7. Ut autem eaedem praesentes Litterae ad omnium notitiam facilius perducantur, nec quisquam illarum ignorantiam allegare queat, volumus, et auctoritate praefata decernimus, illas ad valvas Basilicae Principis Apostolo­ rum, et Cancellariae Apostolicae, nec non Curiae Generalis in Monte Cita­ torio, et in Acie Campi Florae in Urbe per aliquem ex Cursoribus Nostris, ut moris est, publicari, illarumque exempla ibidem affixa relinqui: sic vero publicatas, omnes et singulos, quos concernunt, perinde afficere, et arctare, ac si unicuique illorum personaliter notificatae, et intimatae fuissent; ipsa­ rum autem praesentium Litterarum transumptis, seu exemplis, etiam impres­ sis, manu alicuius Notarii publici subscriptis, et sigillo personae in Eccle­ siastica dignitate constitutae munitis, eamdem prorsus fidem tam in iudicio, quam extra illud ubique locorum haberi, quae haberetur eisdem praesen­ tibus, si exhibitae forent, vel ostensae. [Acta Pii IX, vol. I, p. 280-284]. 511. Pius IX, litt. ap. Ad Apostolicae, 22 aug. 1851.’ 1. Ad Apostolicae Sedis fastigium sola miserentis Dei clementia, nullo suffragio meritorum evecti, atque a caelesti Patrefamilias vineae suae custo­ diendae praepositi, omnino officii Nostri, ac muneris esse ducimus, si qua noxia germina excrevisse noscamus, ea succidere, atque evellere stirpitus, ne in Dominici agri perniciem altius radices agant, ac diffundantur. Et sane quum iam inde ab Ecclesiae surgentis exordio, tamquam in igne aurum, probari oportuerit electorum fidem, idcirco Apostolus vas electionis monitos iam tum fideles voluit surrexisse quosdam, qui convertunt, et conturbant Evangelium Christi (ad Gal., 1), quibus falsas doctrinas disseminantibus, Fideique deposito detrahentibus, etiamsi Angelus evangelizet, praeterquam quod evangclizatum est, anathema diceretur. Et quamquam infensissimi veri­ tatis hostes profligati semper victique ceciderint, nunquam tamen destiterunt assurgere, acriusque exerere vires, quibus universam, si fieri posset, Eccle­ siam labefactare niterentur. Hinc profanas manus iniicientes in Sancta, Apo­ stolicae huius Sedis praerogativas, et iura invadere, Ecclesiae constitutionem pervertere, atque integrum Fidei depositum pessumdare ausu impio conten­ derunt. Porro etsi Nobis magno solatio sit Christi Servatoris promissio, qua portas inferi nunquam contra Ecclesiam praevalituras edicit, non possumus tamen non intimo cruciari animi angore, gravissimam animarum perniciem considerantes, quam ex effraeni pravos libros edendi licentia, perversaque impudentia, ac scelere quidlibet contra divina, ac sacra audendi latius in dies manare comperimus. 1 Damnatio ct prohibitio Operis cui titulus: luris Ecclesiastici Institutiones loannis Nepomuceni Nuytz in Regio Taurinensi Athenaeo Professoris. - Itemque In Ius Ecclesiasticum universum Tractationes - Auctoris eiusdem. 858 Romani Pontifices 2. Iam vero in hac librorum undique grassantium peste, locum sibi vindicat opus sic inscriptum: luris Ecclesiastici Institutiones loannisNeponuceni Nuytz in Regio Taurinensi Athenaeo Professoris itemque In lus Ecclesia­ sticum universum Tractationes Auctoris eiusdem, cuius nefarii Operis doctrina ex una illius Athenaei Cathedra sic diffusa est, ut selectae ex eo acatholicae theses ad disputandum propositae sint prolytis ephebis, qui lauream, seu doctoris gradum consequi adspirarent. In his vero libris, ac thesibus in spe­ ciem adserendi iura Sacerdotii, atque Imperii ii traduntur errores, ut pro salutaris doctrinae praeceptis venenata omnino pocula iuventuti porrigantur. Auctor siquidem pravis suis propositionibus, earumque commentis, illa omnia, quae a Romanis Pontificibus Praedecessoribus Nostris, praesertim loanneXXII, Benedicto XIV, Pio VI, ac Gregorio XVI, atque a tot Conciliorum decretis, praesertim a Lateranensi IV, Florentinq ac Tridentino damnata iamdiu, ac reiecta sunt, quodam fuco novitatis adspersa, atque illita Auditoribus pro­ ponere suis, ac typis edere non erubuit. Quandoquidem palam, et aperte in editis dicti Auctoris libris asseritur, « Ecclesiam vis inferendae potestatem non habere, neque potestatem ullam temporalem directam, vel indirectam. Divisioni Ecclesiae in Orientalem, atque Occidentalem nimia Romanorum Pontificum arbitria contulisse; praeter potestatem Episcopatui inhaerentem, aliam esse attributam temporalem a civili imperio vel expresse, vel tacite concessam, revocandam propterea cum libuerit a civili imperio: civili pote­ stati vel ab infideli imperante exercitae competere potestatem indirectam negativam in sacra: civilem potestatem, ab Ecclesiastica, si damno afficiatur, sibi consulere per potestatem indirectam negativam in Sacra; illi competere nedum ius, quod vocant, exequatur, sed vero etiam appellationem ab abusu; in conflictu legum utriusque potestatis, ius Civile praevalere; nihil vetare alicuius Concilii generalis sententiq, aut universorum populorum facto, Sum­ mum Pontificatum ab Romano Episcopo, atque Urbe ad alium Episcopum, aliamque Civitatem transferri; nationalis Concilii definitionem nullam aliam admittere disputationem, et civilem administrationem, rem ad hosce terminos exigere posse: doctrinam comparantium libero Principi Romanum Pontificem, et agendi in universa Ecclesia, doctrinam esse, quae medio aevo praevaluit, effectusque adhuc manere: de temporalis regni cum spirituali compatibilitate disputare inter se Christianae, et Catholicae Ecclesiae filios ». Plura quoque de Matrimonio falsa asseruntur: « Nulla ratione ferri posse Christum evexisse Matrimonium ad dignitatem Sacramenti; matrimonii Sacramentum non esse nisi quid contractui accessorium, ab eoque separabile, ipsumque Sacramentum in una tantum nuptiali benedictione situm esse: iure naturae Matrimortti vinculum non esse indissolubile: Ecclesiam non habere potestatem impedi­ menta matrimonium dirimentia inducendi, sed eam civili potestati competere a qua impedimenta existentia tollenda sint: causas Matrimoniales, ct Spon­ salia suapte natura ad forum civile pertinere; Ecclesiam sequioribus saeculis dirimentia impedimenta inducere coepisse, non iure proprio sed illo iure usam, quod a civili potestate mutuata erat: Tridentinos Canones (Sess. 24, de matrim., c. 4), qui anathematis censuram illis inferunt, qui facultatem impedimenta dirimentia inducendi Ecclesiae negare audeant, vel non esse Romani Pontifices 859 dogmaticos, vel de hac mutuata potestate intelligendos ». Quin addit, « Tridentinam formam sub infirmitatis poena non obligare ubi lex civilis aliam formam praestituat, et velit hac nova forma interveniente matrimonium valere: Bonifacium VIII votum castitatis in Ordinatione emissum nuptias nullas reddere primum asseruisse ». Plura denique de potestate Episcopali, de poenis haereticorum, et schismaticorum, de Romani Pontificis infallibilitate, de Conciliis temere atque audacter in hisce libris proposita occurrunt, quae persequi singillatim, ac referre in tanta errorum colluvie omnino tae­ deat. 3. Quapropter compertum est, Auctorem per huiusmodi doctrinam, ac sententias eo intendere, ut Ecclesiae constitutionem, ac regimen pervertat, et Catholicam fidem plane destruat; siquidem ne errantes in viam possint redire Justitiae, externo iudicio, et potestate coercitiva Ecclesiam privat, de matrimonii natura, ac vinculo falsa sentit, ac docet, et ius statuendi, vel relaxandi impedimenta dirimentia Ecclesiae denegat, et civili addicit pote­ stati; denique sic Ecclesiam eidem civili imperio subditam esse per summum nefas asserit, ut ad potestatem civilem directe, vel indirecte conferat quid­ quid de Ecclesiae regimine, de personis, rebusque Sacris, de judiciali Eccle­ siae foro Divina est institutione, vel Ecclesiasticis legibus sancitum, atque adeo impium renovat Protestantium systema, quo fidelium Societas in ser­ vitutem redigitur civilis imperii. Quamquam vero nemo est qui non intelligat perniciosum huiusmodi, pravumque systema errores instaurare iamdiu Ecclesiae iudicio profligatos, tamen ne simplices, atque imperiti decipiantur, admonere omnes de pravae doctrinae insidiis ad Nostrum pertinet Apostolatum; expedit siquidem « ut ibi damna fidei sarciantur, ubi non potest fides sentire defectum » (S. Bern., Ep. 190). Propterea de unitate, atque integritate Catholicae fidei ex Apostolici ministerii officio solliciti, ut fideles omnes perversam auctoris doctrinam devitent, fidemque a Patribus per hanc Apo­ stolicam Sedem columnam, et firmamentum veritatis, acceptam constanter teneant, memoratos libros in quibus recensitae nefariae opiniones continentur, ac defenduntur, accurato primum examini subiecimus, ac deinde Apostolicae censurae gladio percellere, ac damnare decrevimus. 4. Itaque acceptis consultationibus in Theologica et Sacrorum Canonum facultatibus Magistrorum, acceptisque suffragiis VV. FF. NN. S. R. E. Car­ dinalium Congregationis Supremae et universalis Inquisitionis, motu proprio ex certa scientia ac matura deliberatione Nostra, deque apostolicae potestatis plenitudine praedictos libros, tamquam continentes propositiones et doctrinas respective falsas, temerarias scandalosas, erroneas, in S. Sedem iniuriosas, eiusdem iuribus derogantes, Ecclesiae regimen, et divinam eius Constitu­ tionem subvertentes, schismaticas. haereticas, Protestantisme, eiusque propa­ gationi faventes, et in haeresim et in systema iamdiu ut haereticum damna­ tum in Luthero, Baio, Marsilio Patavino, Janduno, Marco Antonio De-Dominis, Richerio, Labordc et Pistoriensibus, 1 aliisque ab Ecclesia pariter damnatis inducentes, necnon ct Canonum Concilii Tridentini eversivas, reprobamus, ' Cf. N. 38, 76, 124, 475. 860 Romani Pontifices damnamus ac pro reprobatis et damnatis ab omnibus haberi volumus et mandamus. Praecipimus idcirco, ne quisquam fidelium cuiuscumque condi­ tionis, et gradus etiamsi specifica et individua mentione dignus esset, audeat praefatos libros ac theses apud se retinere, aut legere sub poenis suspen­ sionis a divinis quoad Clericos, et quoad laicos excommunicationis maioris ipso facto incurrendis, quarum absolutionem et relaxationem Nobis, et suc­ cessoribus Nostris Romanis Pontificibus reservamus, excepto tantum quoad excommunicationem mortis articulo. Mandamus quoque Typographis ac Bibliopolis, cunctisque et singulis cuiuscumque gradus et dignitatis, ut quo­ ties praedicti libri ac theses ad eorum manus pervenerint, deferre teneantur Ordinariis sub iisdem respective poenis, nempe quoad Clericos suspensionis a divinis, quoad laicos excommunicationis maioris superius comminatis. Neque tantum memoratos libros ac theses, sed alios, aliasque quoscumque sive scriptis, sive typis exaratos libros, vel forte exarandos et imprimendos, in quibus eadem nefaria doctrina renovetur ex integro, aut in parte, sub iisdem poenis superius expressis damnamus, reprobamus atque legi, imprimi, retineri omnino prohibemus. 5. Hortamur tandem in Domino, et obsecramus, Venerabiles Fratres, quos Nobiscum pastoralis zelus et Sacerdotalis constantia coniungit, ut pro sibi commisso docendi ministerio omni sollicitudine vigilantes in custodia gregis Christi, oves suas a tam venenatis pascuis, hoc est ab horum libro­ rum lectione avertere satagant; et quoniam « veritas cum minime defenditur opprimitur ■> (S. Felix III, dist. 83) murum aeneum, et columnam ferream sese constituant pro domo Dei contra vaniloquos et seductores, qui divina atque humana iura sus deque miscentes neque Caesari quae sunt Caesaris, neque quae Dei sunt, Deo ipsi reddentes, Sacerdotium et imperium commit­ tunt inter se, atque adeo impetere utrumque, atque evertere connituntur. 6. Ut autem praesentes Litterae omnibus innotescant nec quisquam illa­ rum ignorantiam praetexere et allegare valeat, volumus ac iubemus ipsas ad valvas Basilicae Apostolorum Principis, et Cancellariae Apostolicae, necnon Curiae Generalis in Monte Citatorio, et in acie Campi Florae de Urbe per aliquem ex Cursoribus Nostris, ut mons est, publicari, illarumque exempla ibi affixa relinqui; sic vero affixas ac publicatas perinde omnes afficere, ad quos spectant, ac si unicuique illorum personaliter notificatae, atque intimatae fuissent. Praesentium quoque Litterarum transumptis etiam impressis, manu alicuius publici Notarii subscriptis et Sigillo personae in Ecclesiastica digni­ tate constitutae munitis, eamdem fidem in iudicio et extra haberi volumus, quae eisdem his haberetur, si forent exhibitae vel ostensae. [Acta Pii IX, vol. 1, p. 285-2921. Romani Pontifices 861 512 Pius IX, allocut. Quibus luctuosissimis, 5 sept. 1851· 1. Quibus luctuosissimis perturbationibus et calamitatibus ob tristissimas rerum conversiones multos per annos inclyta Hispana Natio de catholica Ecclesia, et hac S. Sede tot illustribus, gloriosissimisque factis optime merita, miserandum in modum fuerit exagitata, quaeque gravissima, et numquam satis deploranda mala amplissimi illius Regni Ecclesiis, Episcopatibus, Capi­ tulis, Monasteriis, cunctoque Clero, Populoque fideli incubuerint, et quae saeva deinde clades catholicam Religionem, Sacrorum Antistites, ecclesiasti­ cosque viros afflixerit, divexarit quaeque adversus sacratiora Ecclesiae iura, eiusque bona, libertates et adversus huius Apostolicae Sedis dignitatem, auctoritatemque ibidem fuerint perpetrata, universo, qua late patet terrarum orbi ac Vobis multo magis compertum, exploratumque est, Venerabiles Fra­ tres. Atque optime scitis quanta cura et studio rec. me. Gregorius XVI Prae­ decessor Noster expostulationes, querimonias, preces adhibuerit, nihilque intentatum reliquerit ut afflictis illic ac prostratis religionis rebus succurreret, mederetur et consuleret. Neque ignoratis, qua sollicitudine Nos, vix dum, licet immerentes, inscrutabili Dei iudicio in eiusdem Decessoris Nostri locum suffecti, et in hac sublimi Principis Apostolorum Cathedra collocati fuimus, praecipuas paterni Animi curas, cogitationesque ad clarissimam illam Natio­ nem convertimus, quo ecclesiasticas ibi res quantum fieri posset ad Sacrorum Canonum normam componere, et inflicta Ecclesiae vulnera sanare possemus. Quamobrem postquam certiores facti fuimus, praecipuas quasdam ac potiores conditiones et cautiones a Nobis antea praescriptas fuisse admissas ac in tuto positas, Carissimae in Christo Filiae Nostrae Mariae Elisabeth postula­ tionibus alacri ac libentissimo animo obsecundantes ad Eam, ut probe nostis, misimus Venerabilem Fratrem loannem Archiepiscopum Thessalonicensem opportunis facultatibus et instructionibus munitum, qui apud ipsam Catho­ licam Maiestattm Apostolici Delegati, ac deinde suo tempore Nostri et huius S. Sedis Nuntii munus obiret, omnemque suam operam ecclesiasticis ibi negotiis tractandis, ordinandis, sedulo ac sollicite impenderet. Ac meministis, Venerabiles Fratres, nihil Nobis potius, nihil antiquius fuisse, quam illius Regni Ecclesias legitimo pastore a longo iam tempore pene omnes misere viduatas idoneis Antistitibus in primis committere, Nostrasque in id curas, Deo bene iuvante, et Ipsius Carissimae in Christo Filiae Nostrae opera, non levi certe animi Nostri consolatione optatum exitum habuisse. 2. Iam vero Vobis significamus, Nostras sollicitudines pro aliis sacris, ecclesiasticisque illius Regni rebus componendis susceptas, ob propensam praesertim eiusdem Carissimae in Christo Filiae Nostrae in religionis bonum voluntatem haud cecidisse irritas. Siquidem post diuturnam operosamque tractationem Conventio inter Nos, et Reginam Catholicam est inita, quam delecti ex utraque parte Plenipotentiarii subscripserunt, Nomine quidem 1 862 I Romani Pontifices Nostro idem Venerabilis Frater Archiepiscopus Thessalonicensis, Nomine autem Reginae Dilectus Filius Nobilis Vir Eques Emmanuel Berlran de Lis a publicis Maiestatis Suae negotiis. Quam Conventionem ab eadem Regini et a Nobis ipsis, audito consilio VV. FF. NN. S. R. E. Cardinalium Congre­ gationis negotiis ecclesiasticis extraordinariis praepositae, iam ratam habitam, Vobis exhiberi mandavimus una cum Apostolicis Nostris Litteris, quibus Conventionem ipsam confirmavimus, ut omnia clarius et plenius agnoscere possitis. * 3. Illud quidem Nobis vel maxime cordi fuit ut sanctissimae nostrae religionis incolumitati, et spiritualibus Ecclesiae rebus studiosissime cons'u· leremus. Itaque constitutum perspicietis, catholicam Religionem cum omnibus suis iuribus quibus ex divina sua institutione et Sacrorum Canonum sanctione potitur, ita unice in eo Regno, veluti antea vigere ac dominari debere, ut omnis alius cultus plane sit amotus et interdictus. Hinc cautum quoque est, ut instituendi ac docendi ratio in cunctis tum Universitatibus, tum Collegiis, tum Seminariis, tum publicis, privatisque scholis cum eiusdem catholicae religionis doctrina plane congruat atque Episcopi, aliique Dioecesani Anti­ stites, qui ex proprii ministerii officio in catholicae doctrinae puritatem tuendam, propagandam et in Christianam iuventutis educationem procuran­ dam totis viribus incumbere debent, nullo prorsus unquam praepediantur impedimento, quominus publicis etiam scholis sedulo advigilare, et in illas pastoralis sui muneris partes libere exercere possint. Ac pari studio ecclesia­ sticae auctoritatis libertatem, dignitatemque asserendam curavimus. Etenim non solum statutum est, Sacrorum praesertim Antistites ad Episcopalem eorum iurisdictionem exercendam plenam libertate pollere, quo catholicam Fidem et ecclesiasticam disciplinam tueri, et morum honestatem in chrisftiano populo tutari et optimam iuvenum, eorum potissimum, qui in sortem Domini vocantur, institutionem procurare, et alia omnia proprii ministerii munera explere valeant; verum etiam decretum est, omnes Regni Magistratus eorum operam praestare debere, quo ab omnibus ecclesiasticae auctoritati et digni­ tati debitus exhibeatur honor, observantia et obedientia. Accedit etiam, ut praestantissima Regina, eiusque Gubernium iisdem Episcopis valido suo patrocinio et praesidio omnem opem ferre profiteantur, cum ab ipsis pro pastorali munere illorum potissimum hominum improbitas est cohibenda et coercenda audacia, qui fidelium mentes pervertere, moresque corrumpere nefarie commoliuntur et a proprio grege detestabilis ac dira perversorum librorum pestis, atque pernicies est avertenda ac profliganda. Et quoniam relatum ad Nos est, ex nova Dioecesium divisione maiora spiritualia bona in illius Regni fideles redundare, idcirco novam huiusmodi circumscriptionem Nostra Auctoritate et ipsius Reginae consensu peragendam statuimus, atque Apostolicas de hac re suo tempore proferemus Litteras postquam ea omnia fuerint perspecta et statuta, quae ad rem ipsam perficiendam sunt necessaria. Cum autem Religiosae Familiae pie institutae ac recte administratae maximo 1 Litt. ap. Ad vicariam, 5 sept. 1851. - Acta Pii IX, vol. I, p. 303-341.-Cf. etiam Raccolta di Concordati, p. 770-796. Romani Pontifices I 863 sint Ecclesiae et civili societati usui et ornamento, quantum in Nobis fuit haud omisimus eniti, ut illic Regulares Ordines conserventur, restituantur, augeantur. Atque in eam profecto spem erigimur fore, ut propter avitam eiusdem Carissimae in Christo Filiae Nostrae pietatem et eximiam Hispanae Nationis religionem ipsi Regulares Ordines ibi pristina dignitate ac splendore fruantur. Ne quid autem Religionis bono quavis ratione officere possit, non solum constitutum est Leges, Ordinationes et Decreta quaecumque Conven­ tioni adversantia de medio sublata omnino esse ac penitus abrogata, verum etiam sancitum ut cetera omnia, quae ad ecclesiasticas res et personas per­ tinent, de quibus in Conventione nulla est habita mentio, iuxta canonicam et vigentem Ecclesiae disciplinam exigi et administrari plane debeant. 4. Nec vero ea praetermisimus, quae ad temporale Ecclesiae bonum pos­ sunt pertinere. Omni enim studio et contentione vindicandum ac tuendum curavimus ius, quo Ecclesia pollet, acquirendi scilicet et possidendi quae­ cumque bona stabilia et frugifera, veluti innumera prope Conciliorum acta et Sanctorum Patrum sententiae et exempla, Praedecessorum Nostrorum Con­ stitutiones apertissime loquuntur, sapientissime docent ac demonstrant. Atque utinam ubique gentium, ubique terrarum possessiones Deo, eiusque Sanctae Ecclesiae dicatae semper inviolatae fuissent, et homines debita illas reverentia I essent prosequuti! Equidem haud cogeremur deflere plurima, omnibusque notissima mala et damna in civilem ipsam societatem derivata ex iniusta prorsus, et sacrilega ecclesiasticarum rerum ac bonorum spoliatione et direp­ tione, quod ad funestissimos quoque ac perniciosissimos Socialismi et Com­ munism errores fovendos magna ex parte viam munivit. Iam porro in Conventione constabilitum firmatumque conspicietis Ecclesiae ius novas acqui­ rendi possessiones ac simul sancitum, ut proprietas bonorum omnium, quae vel in praesentia possidet, vel in posterum acquiret, integra et inviolabilis omnino habeatur atque persistat. Hinc constitutum etiam fuit, ut nulla inter­ posita mora, Ecclesiae illa omnia statim restituantur bona, quae nondum divendita fuere. Verum cum ex gravibus ac fide dignis testimoniis accepe­ rimus, nonnulla ex iisdem bonis nondum alienatis ita in deterius esse pro­ lapsa, et administrationis incommodis obnoxia, ut evidens constet Ecclesiae utilitas, si illorum pretium in publici aeris alieni reditus nunquam quavis alia ratione transferendos convertatur, eiusmodi permutationi indulgendum esse censuimus, postquam vero bona ipsa fuerint Ecclesiae restituta. 5. Omnem quidem dedimus operam ut Episcopi, Capitula, Seminaria, Parochi congruis ac stabilibus potiantur reditibus, qui Ecclesiae perpetuo addicti, ab ea libere erunt administrandi. Et si vero hi reditus cum antiqua Hispani Cleri dote conferri non possint, et ob temporum asperitatem minores, quam Nos optavissemus existant; tamen probe noscentes, qua singulari reli­ gione et pietate idem Hispaniarum Clerus summopere praestet, plane non dubitamus, quin ipse divina in voluntate conquiescens, et omni virtutum genere magis in dies undique refulgens in vineam Domini naviter, scienterque excolendam alacriori usque solertia et studio incumbat, cum praesertim per ecclesiasticam libertatem in Conventione sancitam iis omnibus expeditus sit impedimentis, quae antea libero sacri ministerii exercitio adversabantur atque 864 Romani Pontifices ita Populorum obsequium, amorem et venerationem sibi magis magisque conciliet et devinciat. Ceterum cum plenum ac liberum acquirendi ac pos­ sidendi ius fuerit sancitum ac servatum, patet Hispanis Ecclesiis aditus ad ampliores obtinendos reditus, quibus et maiori divini cultus splendori el decentiori Cleri sustentationi facilius et commodius consulatur. Atque id felicioribus temporibus ex regia Carissimae in Christo Filiae Nostrae muni­ ficentia, eiusque Gubernii studio et ex egregia ac perspecta Hispanae Nationis religione futurum Nobis pollicemur. Ex iis quae raptim, cursimque comme­ moravimus, intelligitis, Venerabiles Fratres, quo studio Nostras omnes curas in ecclesiasticis Hispaniae rebus instaurandis posuerimus ac futurum confidimus, ut divina adspirante gratia, in amplissimo illo Regno catholica Ecclesia, eiusque salutaris doctrina quotidie magis latissime dominetur vigeat et efflorescat. 6. Nunc vero noscatis velimus, Dilectissimum in Christo Filium Nostrum Leopoldum II Magnum Etruriae Ducem, et Lucensium Ducem pro egregia sua pietate vehementer optasse, ut vigentes in Etruria leges quodammodo ordinari, et componi possent cum iis omnibus, quae ecclesiasticas leges respi­ ciunt. Itaque enixis precibus a Nobis efflagitavit, ut nonnulla interea tem­ poris conciliare vellemus, cum eidem religiosissimo Principi in animo fixum, destinatumque sit, plenam cum hac Apostolica Sede in posterum inire Con­ ventionem, qua in regionibus ei subiectis ecclesiasticarum rerum regimini et rationibus prospere consulatur. Quocirca firma ac certa spe freti fore, ut idem Dilectissimus in Christo Filius Noster eiusmodi Conventionem iuxta Nostra desideria maiori qua fieri potest celeritate sit initurus, illius votis obsecundantes aliqua capita a VV. FF. NN. S. R. E. Cardinalibus eiusdem Congregationis Negotiis ecclesiasticis extraordinariis praepositae perpensa, interim constituta fuere, quae a Nobis et ab ipso Principe rata habita sunt. Quibus quidem capitibus, seu articulis inter cetera constitutum est, ut Epi­ scopi omnem habeant libertatem in iis omnibus peragendis quae ad sacrum pertinent ministerium ac in scripta et opera, quae de rebus ad religionem spectantibus tractant, censuram ferant ut propriam eorum episcopalem aucto­ ritatem libere adhibeant ad fideles a prava quavis lectione tum religioni tum moribus perniciosa arcendos ac simul cautum, ut omnes cum hac B. Petri Cathedra catholicae veritatis et unitatis centro libere communicare valeant, et causae omnes spirituales et ecclesiasticae ad sacrae potestatis iudicium unice et omnino spectare debeant ex sacrorum Canonum praescripto. Non levi autem jucunditate affecti fuimus, propterca quod idem Dilectissimus in Christo Filius Noster haud omisit Nobis polliceri et profiteri, se omnem suam opem et operam esse collaturum ad sanctissimam nostram religionem tutandam ad divinum cultum tuendum, et ad publicam morum honestatem fovendam, ac valido suo auxilio praesto futurum, quo sacrorum Antistites episcopalem eorum auctoritatem libere exerceant. Quocirca confidimus, ut Deo bene iuvante, earum, quar indulsimus, rerum usus in Ecclesiae utilita­ tem cedat, iis insuper difficultatibus penitus amotis, quae hucusque eiusdem libertati obstiterunt. 7. Denique certiores Vos facimus, Nostras iam convertisse curas ad catho­ licae religionis res in longinqua regione componendas, ac Nos magna spe Romani Pontifices sustentari fore ut Conventio possit iniri, quae iuxta Nostra et vestra desideria Ecclesiae iuribus, rationibus ac prosperitati respondeat. Ac vel maxime opta­ remus, ut huiusmodi exemplum omnes earum dissitarum partium regiones, quarum populos praecipuo caritatis affectu in Domino prosequimur, imitari properarent, quo penitus everterentur plurima et maxima damna, quibus in nonnullis praesertim earumdem partium regionibus immaculata Christi Sponsa cum summo animi Nostri dolore affligitur ac divexatur. Atque hic haud possumus quin illis Venerabilibus Fratribus vehementer gratulemur, eisque meritas, debitasque tribuamus laudes, qui in tristissima licet conditione ibi constituti, tamen haud omittunt episcopali eorum zelo et firmitate Ecclesiae causam strenue tueri, eiusque iura impavide defendere ac dilectarum ovium saluti sollicite prospicere. 8. Haec erant, Venerabiles Fratres, quae Vobis hodierno die significanda existimavimus. Reliquum est, ut nunquam desinamus dies, noctesque in humi­ litate cordis Nostri, et in sinceritate fidei, firmitate spei et caritatis ardore assiduas dementissimo misericordiarum Patri adhibere preces, ut omnipotenti sua dextera, quae mari et ventis imperat, Ecclesiam suam sanctam a tantis, quibus iactatur, procellis eripiat, eamque a solis ortu, usque ad occasum novis ac splendidioribus triumphis exornet et augeat. [Acta Pii IX, vol. I, p. 293-302]. 513. Pius IX, ep. encycl. Nemo certe ignorat, 25 mart. 1852.1 Nemo certe ignorat, Venerabiles Fratres, qua egregia et immobili erg? hinc Petri Cathedram universorum Christifidelium matrem, et magistram 2 fide, et observantia, et qua singulari animorum consensione et constantia in re catholica tuenda, et episcopali munere obeundo Hiberniae Antistites prae­ stare semper studuerint. Hinc porro evenit, ut ipsi inter gravissimas licet procellas summa cum sui nominis laude, et huius Apostolicae Sedis conso­ latione ministerium suum coniunctis studiis strenue implentes, de Ecclesia praeclare sint meriti, cum nihil antiquius habuerint, quam concordissimis animis illustris Hiberniae populos sibi commissos ab erroris contagione sol­ licite avertere, atque in illis sanctissimae fidei nostrae, et catholicae veritatis depositum perdiligenter tueri, defendere, et custodire. Quae quidem dum non mediocri animi Nostri facunditate, et insigni vestri ordinis honore com memorare laetamur, Venerabiles Fratres, non parum dolemus, et angimur, cum acceperimus quibus molitionibus antiquus inimicus vestram animorun concordiam labefactare, infirmare, ac dissensionem excitare in praesentia conetur. Itaque etsi ea Nobis de vestra religione insit opinio, ut plane non dubi­ temus, Vos inimici insidiis fortiter obsistentes maiori usque alacritate pro Dei, ' Venerabilibus Fratribus Archiepiscopis, ct Episcopis Hiberniae. 2 Concil. Latcranen. IV, cap. 5. 866 ~~ , Romani Pontifices ' "■■■ ----------- — - ____ eiusque Sanctae Ecclesiae causa in castris Domini constanter prudenterque esse dimicaturos, tamen pro apostolici Nostri ministerii munere, et summa illa, qua Vos et istos fideles caritate prosequimur, haud possumus, quin mutuae concordiae sensus Vobis etiam atque etiam inculcemus. < Etenim scimus, et « constat (ut ipsissimis s. Gregorii Magni Decessoris Nostri verbis utamur) quia < castrorum acies tunc hostibus terribilis ostenditur, quando ita fuerit con· « stipata, atque densata, ut in nullo loco interrupta videatur. Nam si ita dispo« nitur, ut locus vacuus per quem hostis possit ingredi dimittatur, profecto < iam suis hostibus terribilis non est. Et nos ergo cum contra malignos spi« ritus spiritalis certaminis aciem ponimus, summopere necesse est, ut per « caritatem semper uniti, atque constricti, et numquam interrupti per discor« diam inveniamur, qui quaelibet bona in nobis opera fuerint, si caritas « desiζ per malum discordiae locus aperitur in acie, unde ad feriendos nos < valeat hostis intrare ».1 Quamobrem os Nostrum ad Vos patet, Venerabiles Fratres, atque intimo Nostri cordis affectu Vos alloquimur, monemus, horta­ mur, et obsecramus, ut arctissimo inter Vos caritatis foedere quotidie magis devincti, atque obstricti in Dei gloria amplificanda, in catholicae Ecclesiae doctrina tuenda, eiusque iuribus propugnandis, in gregis Vobis traditi inco­ lumitate tutanda, in hostium insidiis et erroribus profligandis, aliisque gra­ vissimis vestri episcopalis muneris officiis implendis magis in dies sitis una­ nimes, ac perfecti in eodem sensu, et in eadem sententia, et solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis. Et quoniam pro vestra sapientis optime noscitis quantopere haec sacerdotalis, et fida animorum, voluntatum, et sen­ tentiarum consensio ad Ecclesiae bonum et fidelium utilitatem sit necessaria, atque proficiat, idcirco ob eximiam vestram pietatem, et virtutem Nobis persuasissimum est, Vos nihil potius unquam habituros, quam usque magis eius­ modi concordiam non solum inter Vos fovere, verum etiam cum aliis Vene­ rabilibus Fratribus Angliae praesertim, et Scotiae Antistitibus maiorem in modum tueri, atque augere. Nam probe scitis, Vobis atque illis uno eodemque religionis studio, ac mutuae caritatis praesidio summopere esse allaboran­ dum, et excubandum ad consummationem sanctorum, in opus ministerii, in aedificationem corporis Christi, nihilque màgis curandum, quam sub huius Apostolicae Sedis ductu ea omnia coniunctis viribus peragere quae ad Dei gloriam et sempiternam hominum salutem promovendam pertinent. Nos qui­ dem, Venerabiles Fratres, eo magis fore confidimus, Vos huiusmodi concor­ diae studiosissimos semper futuros, cum non levi certe animi Nostri gaudio recordemur, quae fuerit vestra unanimitas in subscribendis Actis Synodi a Vobis omnibus apud Thurles anno 1850 habitae ad catholicae Ecclesiae res in Hibernia tuendas. Atque hic aliquid ad eamdem Synodum pertinens raptim attingere volentes memineritis, Venerabiles Fratres, litteras a duodecim ex Vobis post illam Synodum concelebratam ad Nos die 11 mensis Septembris anni 1850 datas, atque etiam a venerabili fratre Daniele Archiepiscopo Dubiinensi, quem nuper extinctum dolemus, subscriptas, in quibus de istis Regi­ nae, uti appellant, collegiis praesertim agebatur, nec ignoratis Decreta quae ’ S. Qrcgor. M. in Ezechiel., lib. I, Homil. 8. § 6. Romani Pontifices I 1 867 rebus omnibus mature perpensis edita a Nobis fuerunt per Nostram Con­ gregationem Fidei propagandae praepositam. Cum autem opportunum esse existimemus, ac vehementer cupiamus, a Vobis omnibus cognosci quomodo de hac gravissima sane re scripserimus eidem Archiepiscopo Dublinensi in Nostra familiari epistola die 17 mensis Novembris superiori anno data, hisce Nostris litteris eadem, quibus usi sumus, verba Vobis significare censuimus, quaesunt uti sequuntur. « Quod autem attinet ad Reginae Collegia, de quibus « in commemoratis tuis litteris loqueris, pro certo habe, Nobis pergratum < fuisse scire, Te, Venerabilis Frater, post decreta ab hac Apostolica Sede < de tanti momenti negotio edita promptissimo animo decretis ipsis parere «declarasse. Ac persuasum habemus, Te non solum Decreta ipsa sollicite « esse exequuturum, verum etiam omni opera, contentione et zelo curatu«rum, ut illi antistites, quorum litteras die 11 septembfls superiori anno κχς <ντν hkïkovs . svllxmîsj’vλ » mus, ut quoad modum in eorumdem articulorum exsecutione unam eam· demque certam viam atque rationem habere velitis, ea tamen circumspectione sedulo prudenterque adhibita, quam varia diversarum latissimi Auslriaci Impe­ rii Provinciarum adiuncta postulare poterunt. Si quae autem de alicuius articuli sensu dubitatio, vel difficultas oriatur, quod non fore arbitramur, gra­ tissimum Nobis erit, illam a Vobis ad Nos deferri, ut, collatis inter Nos, et Caesaream Apostolicam Majestatem consiliis, veluti in tricesimoquintoeiusdem Conventionis articulo cautum est, opportunas declarationes dare possimus. 2. Iam vero ardentissima illa caritas, qua universum Dominicum gregem Nobis ab ipso Christo Domino divinitus commissum complectimur, ct gra­ vissimum Apostolici Nostri ministerii munus, quo omnium nationum, et populorum salutem totis viribus procurare debemus, urget Nos, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, ut eximiam vestram pietatem, virtutem, et episcopalem vigilantiam maiore, qua possumus, contentione etiam atque etiam excitemus, ut alacriori usque zelo pergatis omnes episcopalis vestri muneris partes diligentissime implere, ac nullis neque curis, neque consiliis, neque laboribus unquam parcere, quibus sanctissimae fidei nostrae depositum in vestris Dioecesibus integrum inviolatumque custodiatis, et vestri gregis inco­ lumitati consulentes, illum ab omnibus defendatis inimicorum hominum frau­ dibus et insidiis. Namque probe noscitis nefarias, multiplicesque artes ac molitiones, et monstrosa omnis generis opinionum portenta, quibus calli­ dissimi perversorum dogmatum architecti improvidos praesertim et impe­ ritos a veritatis et iustitiae tramite avertere, atque in errorem exitiumque inducere connituntur. Neque ignoratis, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, inter plurima, et nunquam satis lugenda mala, quae ecclesiasticam et civilem societatem vel maxime perturbant, atque divexant, duo potissimum nunc eminere, quae aliorum omnium quaedam veluti origo non immerito videantur. Vobis enim apprime nota sunt innumera, et funestissima sane damna, quae in Christianam, et civilem rempublicam ex putidissimo indifftrentismi errore redundant. Hinc enim omnia erga Deum, in quo vivimus, movemur, et sumus, officia penitus neglecta, hinc sanctissima religio plane posthabita, hinc omnis iuris, iustitiae, virtutisque fundamenta concussa, ac propemodum eversa. A qua turpissima sane indifferentismi forma haud admo­ dum distat illud de religionum indifferentia systema e tenebris eruptum, quo homines a veritate alienati, veraeque confessionis adversarii, suaeque salutis immemores, et inter se pugnantia docentes, et nunquam stabilitam senten­ tiam habentes, nullum inter diversas fidei professiones discrimen admittunt, ct pacem passim cum omnibus miscent, omnibusque aeternae vitae portum ex qualibet religione patere contendunt. Nihil enim interest illis, licet diversa tractantibus, dum ad unius veritatis expugnationem conspirent. 1 Videtis pro­ fecto, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, qua vigilantia Vobis sit excu­ bandum, ne tam dirae contagia pestis vestras oves misere inficiant, ac perdant. Itaque ne desinatis populos Vobis traditos ab hisce perniciosissimis erroribus sedulo defendere eosque catholicae veritatis doctrina magis in dies accurate 1 Tertul!., dc praescnpt., cap, 4L 903 imbuere, et illos docere, quod sicut unus est Deus Pater, unus Christus Eius, unus Spiritus Sanctus, ita una est divinitus revelata veritas, una divina fides humanae salutis initium, omnisque iustificationis fundamentum, qua iustus vivit, et sine qua impossibile est placere Deo, et ad filiorum eius consortium pervenire;1 et una est vera, sancta, catholica, Apostolica Romana Ecclesia, el Cathedra una super Petrum Domini voce fundata,2 extra quam nec vera fides, nec aeterna invenitur salus, cum habere non possit Deum Patrem, qui Ecclesiam non habet matrem, et falso confidat, se esse in Ecclesia, qui Petri Cathedram deserat, super quam fundata est Ecclesia.3 Nullum vero maius potest esse delictum, et nulla macula deformior, quam adversus Christum stetisse, quam Ecclesiam divino Eius sanguine partam, et acquisitam dissi­ passe, quam evangelicae dilectionis oblitum contra unanimem, et concordem Dei populum hostilis discordiae furore pugnasse. * 3. Cum autem ratio divini cultus ex hisce duobus constet, piis dogma­ tibus, et actionibus bonis, neque doctrina sine operibus bonis accepta sit Deo, neque opera recipiat Deus a religiosis dogmatibus seiuncta, neque in solo opere virtutum, aut in sola observantia mandatorum, sed etiam in tramite fidei angusta et ardua sit via, quae ducit ad vitam, 5 tum ne intermittatis fideles vestros populos continenter monere, et excitare, ut non solum in catho­ licae religionis professione magis in dies stabiles et immoti persistant, verum etiam per bona opera certam suam vocationem, et electionem facere satagant. Dum autem in vestri gregis salutem procurandam incumbitis, ne omittatis in omni bonitate, patientia, et doctrina miseros errantes ad unicum Christi ovile, atque ad catholicam unitatem revocare illis praesertim Augustini verbis: venite, fratres, si vultis, ut inseramini in vite: dolor est, cum vos videamus praecisos ita iacere; numerate sacerdotes vel ab ipsa Petri Sede, et in ordine illo patrum quis cui successit, videte; ipsa est petra, quam non vin­ cunt superbae inferorum portae.6 Quicumque extra hanc domum agnum comederit, profanus est; si quis in arca Noe non fuerit, peribit regnante diluvio.7 4. Verum non minori sane pernicie alter nunc grassatur morbus, cui ab elatione, et quodam veluti rationis fastu, rationalismi nomen est indi­ tum. Non improbat certe Ecclesia8 eorum studium, qui veritatem scire voluerunt, quia Deus hominis naturam veri adipiscendi cupientissimam fecit, neque improbat rectae sanaeque rationis studia, quibus animus excolitur, natura investigatur, et abditissima quaeque eiusdem arcana in apertam pro­ feruntur lucem. Siquidem novit, ac probe tenet pientissima mater, inter col- I 1 1 Ad Rom., cap. 1; ad Hcbr., cap. 11; Trid., Sess. 6, cap. 8. ’ 1 4 5 β S S. S. S. Cyprian., Epist. 43. Cyprian., de imitat. Eccl. Cyprian., Epist. 72. Cyrill. Hierosol. Cath. IV. Illuminand., n. 2; S. Leo, Serm. 5, de Nativ. Dom- In psalm, contr. part. Donat. S. Hieronym., epist. 14, al. 57, ad Damas. Lactant., Divin, institut., lib. 3, cap. 1. i 904 Romani Pontifices lata caelitus munera0 illud esse praeclarum, quod ratione continetur,et quo ea omnia, quae sensibus obnoxia sunt, praetergressi, insignem quamdam Dei imaginem in nobis ipsis praeferimus. Novit quaerendum esse donec invenias, et credendum quod credidisti, dum hoc insuper credas aliud non esse credendum, ideoque nec requirendum, cum id inveneris, et credideris quo ad a Christo institutum est, qui non aliud tibi mandat inquirendum,quam quod instituit.2 Ecquid igitur est, quod ipsa non patitur, non sinit, et quod pro iniuncto sibi officio tuendi depositi omnino reprehendit, ac damnat? Illorum nimirum morem vehementer reprehendit, ac semper damnavit, et damnat Ecclesia, qui ratione abutentes, eam Dei ipsius loquentia auctoritati impie et stulte opponere ac praeferre non erubescunt, neque reformidant, et dum insolenter se extollunt, propria superbia, suoquc tumore caecati veritatis lumen amittunt, fidem, de qua scriptum est, qui non crediderit condemna­ bitur,3 superbissime aspernantur, sibique praefidentes4 diffitentur Ipsi Deo de se credendum esse, et iis, quae cognitioni nostrae de se tribuit, obse­ quendum. Hi sunt, quibus constantissime opponit, aequum esse,5 ut de cogni­ tione Dei ipsi Deo credamus, cuius scilicet totum est, quod de eo credi­ mus, quia utique ab homine Deus, uti oportet, cognosci non potuit, nisi salutarem sui cognitionem ipse tribuisset. Hi sunt, quos ad mentis sanita­ tem hisce verbis revocare contendit: quid magis contra rationem, quam ratione rationem conari transcendere? et quid magis contra fidem, quam credere nolle quidquid non possis ratione attingere?6 Atque his inculcare non desinit, fidem non rationi, sed auctoritati inniti,7 nec enim decebat, ut cum Deus ad hominem loqueretur, argumentis assereret suas voces, tamquam fides ei non haberetur, sed ut oportuit, est loquutus, quasi rerum omnium maximus iudex, cuius non est argumentari, sed pronuntiare.8 His apertis­ sime denuntiat unam hominis spem, unamque salutem positam esse in Chri­ stiana fide, quae veritatem docens, ac divina sua luce humanae ignorantiae tenebras discutiens per caritatem operatur, et in catholica Ecclesia, quae verum retinens cultum est stabile ipsius fidei domicilium, et Dei templum extra quod, citra invincibilis ignorantiae excusationem, quisquis fuerit, est a spe vitae, et salutis alienus. Et hos gravissime monet, ac docet, quod humanae artis peritia si quando tractandis sacris eloquiis adhibetur, non debet ius magisterii sibi arroganter arripere, sed veluti ancilla Dominae quodam famulatus obsequio subservire, ne si praecedit oberret, et dum exteriorum verborum sequitur consequentias, intimae virtutis lumen amittat 1 Clemens Alex., Stromat, lib. I, cap. 3; lib. 2, cap. 2; et Gregor. Thaumaturg., Orat, panegyr., cap. 7, 13. * Tertull., De praescript, cap. 9. ’ Marc., XVI, v. 16. ‘ S. Hilar., De Trinit., lib. 4. " ’ Cassian., De Incarnat., lib. 4, cap. 2. * S. Bernard., Epist. 190. ’ S. Bernard., De Considerat., lib. 5, cap. 3. * Lactant., Divin. Institut., lib. 3, cap. 1. : . Romani Pontifices 905 et rectum veritatis tramitem perdat.1 Neque existimari iccirco debet, nullum in Ecclesia Christi profectum haberi religionis. Habetur namque, idemque maximus, dummodo tamen vere profectus sit fidei, non permutatio. Crescat igitur oportet, et multum vehementerque proficiat tam singulorum, quam omnium, unius hominis, quam totius Ecclesiae aetatum, ac saeculorum gra­ dibus intelligentia, scientia, sapientia, qua intelligatur illustrius quod antea credebatur obscurius, qua posteritas intellectum gratuletur, quod vetustas non intellectum venerabatur, qua pretiosae divini dogmatis gemmae exscul­ pantur, fideliter coaptentur, adornentur sapienter, et splendore, gratia, venu­ state ditescant in eodem tamen genere, in eodem scilicet dogmate, eodem sensu, eademque sententia, ut cum dicantur nove, non dicantur nova.2 5. Neminem Vestrum mirari arbitramur, Dilecti Filii Nostri, ac Vene­ rabiles Fratres, si pro nostro fidei primatu, et principatu3 de luctuosissimis hisce, ac rei cum sacrae, tum publicae perniciosissimis erroribus denuo loquuti simus, eximiamque vestram episcopalem vigilantiam ad illos profli­ gandos excitare censuerimus. Cum enim inimicus homo non cesset super­ seminare zizania in medio tritici, tum Nos, qui divina disponente Provi­ dentia dominico agro excolendo praesumus, atque uti servi fideles, et pru­ dentes super Domini familiam constituti sumus,4 ab iis partibus explendis desistere non debeamus, quae ab Apostolico Nostro munere separari non possunt. 6. Nunc vero a singulari vestra pietate et prudentia exposcimus, ut in hoc congressu ea potissimum inter Vos consilia provide sapienterque inire studeatis, quae in amplissimi istius imperii regionibus ad maiorem Dei glo­ riam promovendam, ac sempiternam hominum salutem procurandam condu­ cere existimaveritis. Etsi enim vehementer in Domino laetemur, cum nosca­ mus multos existere tum ecclesiasticos, tum laicos homines, qui Christianae fidei et charitatis spiritu egregie animati bonum Christi diffundunt odorem, tamen non mediocri afficimur dolore, cum haud ignoremus, in aliquibus locis nonnullos ex Clero suae dignitatis, et officii oblitos minime ambulare pro ea vocatione, qua vocati sunt, et Christianum populum sanctissimis divi­ nae nostrae religionis praeceptionibus parum instructum, gravibusque obno­ xium periculis a pietatis operibus, et Sacramentorum frequentia infeliciter abstinere, atque a morum honestate, christianaequc vitae disciplina defle­ ctere, et ad interitum ruere. Persuasissimum Nobis est, Vos pro spectata vestra episcopali sollicitudine omnes curas, cogitationesque esse collaturos, ut commemorata damna omnino eliminentur. Et quoniam optime scitis, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, quantam ad ecclesiastici Ordinis disciplinam instaurandam, populorum mores corrigendos, corumque damna avertenda vim habeant Provincialia Concilia a canonicis sanctionibus sapien1 S. Petr. Dam., Opuscul. 36, cap. 5. 1 Vine. Lirin., Commonitor. 1 S. Ambrosius, De Incarnatione, cap. 4, num. 32; Cassian., Dc Incarnatione, ib. 3, cap. 12. ‘ S. Ambrosius, De fide ad Oratian. Imperat., lib. 5, in proloK. 906 Romani Pontifices tissime praescripta, et a sanctis Antistitibus maximo semper Ecclesiae bono frequentata, iccirco vel maxime optamus, ut Provinciales Synodos ad sacro­ rum canonum normam rite concelebretis, quo communibus cuiusque eccle­ siasticae istius Imperii Provinciae malis opportuna ac salutaria adhibeatis remedia. Cum autem multa et gravia in hisce Provincialibus Synodis a Vobis sint agenda, Nostris in votis est, ut pro vestra sapientia in isto Vindobonensi conventu concordissimis animis ca inter Vos suscipiatis consilia, qui­ bus unanimes esse possitis tum circa potiores praesertim res, quae in Pro­ vincialibus Synodis erunt tractandae, ac statuendae, tum circa illa, quae uno eodemque studio a Vobis erunt praestanda, ut in omnibus istius Imperii Provinciis divina nostra religio, eiusque salutaris doctrina magis in dies vigeat, floreat, dominetur, et fideles populi declinantes a malo, ct facientes bonum ambulent ut filii lucis in omni bonitate, iustitia, ac veritate. Et cum nihil sit, quod alios magis ad virtutem, pietatem, ac Dei cultum assidue instruat, quam eorum vita, et exemplum, qui se divino ministerio dedicarunt, ne praetermittatis omni industria inter Vos ea statuere, quibus Cleri discipli­ nam, ubi prolapsa est, instauretis, et accuratam illius institutionem, ubi opus fuerit, promoveatis. Quocirca Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, collatis inter Vos consiliis coniunctisque studiis diligentissime prospicite, ut ecclesiastici viri propriae dignitatis et officii semper memores ab iis omni­ bus declinent, quae Clericis vetita, quaeque eos nequaquam decent, ac vir­ tutum omnium ornatu praefulgentes exemplum sint fidelium in verbo, in conversatione, in caritate, in fide, in castitate, ut diurnas canonicas horas, qua decet, attentione, ac pietatis affectu recitent, ac sancta oratione se exer­ ceant, et rerum caelestium meditationi instent, decorem Domus Dei diligant, sacras functiones et caeremonias iuxta Pontificale, et Rituale Romanum per­ agant, et proprii ministerii munia naviter, scienter, ac sancte obeant, et sacrarum praesertim disciplinarum studia numquam intermittant, et sempi­ ternae hominum saluti quaerendae assiduam navent operam. Ac pari cura consulite, ut omnes cuiusque Metropolitani, Cathedralis, et Collegiatis Templi Canonici, aliique Beneficiarii choro addicti morum gravitate, vitae integritate, ac pietatis studio undique praefulgere studeant tamquam lucernae ardentes positae super candelabrum in templo Domini, et omnes suscepti muneris partes diligenter expleant, residendi legem servent, divini cultus splendorem curent, atque alacres in excubiis Domini divinas laudes studiose, rite, pie, religiose, non vero mente vaga, non vagis oculis, non indecoro corporis statu concelebrent, memoria semper repetentes, quod ipsi ad chorum acce­ dunt, non modo, ut sanctissimum Deo cultum, venerationemque tribuant, verum etiam, ut a Deo ipso et sibi, et aliis omne bonum deprecentur. 7. Sed quam vehementer ad ecclesiasticum spiritum tuendum, et foven­ dum, atque ad salutarem constantiam retinendam conferant spiritualia Exer­ citia, innumeris iccirco per Romanos Pontifices Praedecessores Nostros ditata Indulgentiis, quisque Vestrum optime noscit. Ea proinde cunctis eccle­ siasticis vestris viris etiam atque etiam commendare, et inculcare ne desi­ natis, quo ipsi certo dierum spatio in opportunum aliquem locum saepe secedant, ubi quavis humanarum rerum cura abiecta, omnia sua facta, dicta, Romani Pontifices 907 cogitala coram Deo quam diligentissime reputantes, et annos aeternos assi­ dua meditatione habentes in mente, ac maxima beneficia sibi a Deo collata recolentes, studeant contractas de mundano pulvere sordes abluere, ct resu­ scitare gratiam, quae ipsis data est per impositionem manuum, et expolian­ tes veterem hominem cum actibus suis novum induant, qui creatus est in justitia et sanctitate. 8. Quoniam vero Sacerdotum labia custodire debent scientiam, qua et respondere possint iis, qui legem requirunt dc ore ipsorum, ct contradicentes revincere, iccirco, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, in rectam, accuratamque Cleri institutionem omnes vestras curas convertatis oportet. Summa igitur contentione omnia conamini, ut in vestris praecipue Seminariis optima ac plane catholica vigeat studiorum ratio, qua adolescentes Cleri vel a prima pueritia per probatissimos magistros ad pietatem, omnemque virtutem, at ecclesiasticum spiritum mature fingantur, ac latinae linguae cognitione, et humanioribus litteris, philosophicisque disciplinis ab omni prorsus cuiusque erroris periculo alienis sedulo imbuantur. Atque in primis omnem adhibete vigilantiam, ut cum dogmaticam, tum moralem Theologiam ex divinis libris, sanctorumque Patrum traditione, et infallibili Ecclesiae auctoritate haustam ac depromptam, ac simul solidam divinarum litterarum, sacrorum Canonum· ecdesiasticaeque historiae, rerumque liturgicarum scientiam congruo neces­ sarii temporis spatio diligentissime addiscant. Ac Vobis summopere caven­ dum in librorum delectu, ne in tanta grassandum errorum colluvie a sanae doctrinae semita ecclesiastici adolescentes temere abducantur, cum praeser­ tim haud ignoretis, viros eruditos a Nobis in religione dissidentes, et ab Ecclesia praecisos, in vulgus edere tam divinos libros, quam Sanctorum Patnim opera, concinna illa quidem elegantia, sed saepe, quod maxime est dolendum, vitiata, ac praeposteris commentariis a veritate detorta. Neminem Vestrum latet quantopere Ecclesiae hisce praesertim temporibus intersit ido­ neos habere ministros, qui vitae sanctitate, et salutaris doctrinae laude prae­ stantes, ac potentes in opere et sermone valeant Dei, eiusque sanctae Eccle­ siae causam strenue tueri, et aedificare Domino domum fidelem. Nihil itaque intentatum est relinquendum, ut iuniores Clerici vel a teneris annis sancte ac docte educentur, quandoquidem nonnisi ex ipsis rite institutis utiles Ecclesiae ministri fieri possunt. Quo vero facilius pro eximia vestra religione, ac pasto­ rali sollicitudine accuratam Cleri institutionem, ex qua Ecclesiae bonum, ac populorum salus tantopere pendet, quotidie magis promovere valeatis, ne Vos pigeat exhortari, rogare egregios vestrarum Dioecesium ecclesiasticos, laicosque viros divitiis pollentes, et in rem catholicam praeclare animatos, ut vestrum sectantes exemplum aliquam pecuniae vim perlibenter tribuere velint, quo nova etiam Seminaria erigere, et congrua dote instruere pos­ sitis, in quibus adolescentuli Clerici vel ab incunte aetate rite instituantur. 9. Nec minori studio, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, ea omnia consilia suscipienda curate, quibus vestrarum Dioecesium iuventus cuiusque conditionis, et sexus magis in dies catholico plane modo educetur. Quapropter episcopalis vestrae vigilantiae nervos intendite, ut iuventus ante omnia spiritu timoris Dei mature imbuta, ac pietatis lacte enutrita nedum Romani Pontifices fidei elementis, sed pleniori sanctissimae nostrae religionis cognitione sedulo excolatur, atque ad virtutem, morumque honestatem, christianaeque vitae rationem conformetur, et ab omnibus perversionis, et corruptionis illecebris, et scopulis arceatur. Pari autem sollicitudine ne desinatis unquam fideles populos Vobis commissos opportunis quibusque modis ad religionem et pietatem etiam atque etiam excitare. Itaque ea omnia peragite, quibus ipsi fideles populi magis in dies salutari catholicae veritatis ac doctrinae pabulo enutriti Deum ex toto corde diligant, eiusque mandata apprime senent, San­ ctuarium eius frequenter, ac religiose adeant, Sabbata eius sanctificent, ac saepe qua par est veneratione et pietate tum divini Sacrificii celebrationi intersint, tum ad sanctissima Poenitentiae et Eucharistiae Sacramenta acce­ dant, et singulari devotione Sanctissimam Dei Genitricem Immaculatam Vir ginem Mariam prosequantur, et colant, ac mutuam inter se continuam cari tatem habentes, et precibus instantes ambulent digne Deo per omnia pla­ centes, et in omni opere bono fructificantes. Cum autem sacrae Missiones ab idoneis operariis peractae summopere conducant ad fidei, religionisque spiritum in populis excitandum, eosque ad virtutis ac salutis semitam revo­ candos, vehementer optamus, ut illas identidem in vestris Dioecesibus agen­ das curetis. Ac meritas summasque laudes iis omnibus deferimus, qui e vestro ordine in suas Dioeceses tam salutare sacrarum Missionum opus iam invexere, ex quo divina adspirante gratia uberes fructus perceptos fuisse «1 t- F gaudemus. 10. Haec potissimum in isto vestro conventu prae oculis habeatis opor­ tet, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, ut communibus malis com­ munibus studiis provide mederi possitis. Etenim ad praecipua cuiusque vestrae Dioecesis damna reparanda, eiusque prosperitatem promovendam, nihil frequenti eiusdem Dioeceseos lustratione, et Dioecesanae Synodi cele­ bratione validius esse probe intelligitis. Quae duo quantopere a Concilio praesertim Tridentino sint praescripta et inculcata 1 neminem Vestrum fugit. Quamobrem pro spectata vestra in gregem Vobis commissum sollicitudine, et caritate, nihil antiquius habere velitis, quam ex canonicis sanctionibus vestras Dioeceses impensissimo studio invisere, et ea omnia accurate perfi­ cere, quae ad ipsam visitationem fructuose peragendam omnino pertinent. Quo in munere obeundo Vobis summopere cordi sit summa cura, ac pater­ nis praesertim monitis, et frugiferis concionibus, aliisque opportunissimis modis errores, corruptelas, et vitia, si quae irrepserint, radicitus evellere, omnibus salutis documenta praebere, cleri disciplinam sartam tectamquc tueri, et fideles spiritualibus praesertim quibusque subsidiis iuvare, munire, et omnes Christo lucrifacere. Nec dissimilem diligentiam impendite in Dioccesanis Synodis iuxta sacrorum Canonum normam celebrandis ea praecipue statuentes, quae ad maius cuiusque vestrae Dioecesis bonum spectare pro vestra prudentia duxeritis. Ne vero in Sacerdotibus, qui doctrinae et lectioni attendere debent, quique obstricti sunt officio docendi populum ea, quae 1 Sess. XXIV, de reform., c. 2, 3. Romani Pontifices 909 scire omnibus necessarium est ad salutem, et ministrandi Sacramenta, 1 sicrarum disciplinarum studium unquam restinguatur aut languescat indu­ stria, optatissimum Nobis est, ut a Vobis, ubi fieri possit, in omnibus vestra­ rum Dioecesium regionibus, instituantur opportunis regulis congressus de morum praesertim Theologia, ac de sacris Ritibus, ad quos singuli potissi­ mum Presbyteri teneantur accedere, et afferre scripto consignatam propo­ sitae a Vobis quaestionis explicationem, et aliquo temporis spatio a Vobis praefiniendo inter se disserere de morali Theologia, deque sacrorum Rituum disciplina, postquam aliquis ex ipsis Presbyteris sermonem de sacerdotalibus praecipue officiis habuerit. Cum autem in vestro grege procurando operam prae ceteris, manum, auxiliumque Vobis praestent Parochi, quos in sollici­ tudinis partem adseitos, et in arte omnium maxima obeunda adiutores habe­ tis, eorum zelum, omni studio inflammare ne intermittatis, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, ut proprio munere ea qua par est diligentia, ac reli­ gione fungantur. Illis iccirco inculcate, ut nunquam cessent Christianam ple­ bem sibi traditam sedulo pascere divini verbi praeconio, ac Sacramentorum et multiformis gratiae Dei dispensatione, et rudes homines, ac maxime pue­ rulos Christianae fidei mysteriis, nostraeque religionis documentis amanter, patienterque erudire, et errantes ad salutis iter adducere, ut summopere studeant odia, simultates, inimicitias, discordias, scandala tollere, et confor­ tare pusillanimes, et visitare infirmos, eosque omni praesertim spirituali ope iuvare; et miseros afflictos, atque aerumnosos consolari, omnesque exhortari in doctrina sana, et monere, ut religiosissime reddant quae sunt Dei Deo, et quae sunt Caesaris Caesari, docentes quod omnes non solum propter iram, sed etiam propter conscientiam Principibus et potestatibus subditi esse et obedire debent in iis omnibus, quae Dei, et Ecclesiae legibus minime adversantur. Pergite vero, ut facitis, cum summa vestri nominis laude, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, accuratam vestrarum Dioecesium rela­ tionem statutis temporibus ad Nostram Concilii Congregationem mittere, ac Nos de rebus ad ipsas Dioeceses pertinentibus diligenter certiores facere, ut maiori cum vestrae, tum earumdem Dioecesium utilitati providere pos­ simus. Nobis autem innotuit in quibusdam germanici territorii Dioecesibus aliquas circa parochiarum potissimum collationem invaluisse consuetudines, et nonnullos ex Vobis optare, ut huiusmodi consuetudines serventur. Nos quidem propensi sumus ad adhibendam indulgentiam, postquam tamen eas­ dem consuetudines ab unoquoque Vestrum speciatim, ac perdiligenter expo­ sitas debito examine perpenderimus, ut eas intra illos permittamus limites, quos necessitas, et praecipua locorum adiuncta suadere poterunt, cum pro Apostolici Nostri ministerii munere curare omnino debeamus, ut Canonicae praescriptiones generatim sedulo observentur. 11. Antequam finem huic Nostrae Epistolae faciamus, qua Vos omnes Auctriaci Imperii Sacrorum Antistites alloqui summopere gaudemus, Nostrum ad Vos sermonem praesertim convertimus, Venerabiles Fratres Archiepiscopi et Episcopi, qui in eodem nobilissimo Imperio morantes, ac Nobiscum in * Concil. Trident., sess. 23, cap. 14, de reform. 910 Romani Pontifices vera fide, et catholica unitate coniuncti, et huic Petri Cathedrae adhaerentes Orientalis Ecclesiae ritus et laudabiles consuetudines ab hac Sancta Sede probatas, seu permissas colitis. Compertum exploratumque Vobis est quo in pretio haec Apostolica Sedes vestros semper habuerit ritus, quorum observantiam tantopere inculcavit, quemadmodum luculenter testantur tot Romanorum Pontificum Decessorum Nostrorum decreta et Constitutiones, inter quas commemorare satis est Litteras Benedicti XIV Praedecessoris pariter Nostri die 26 lulii anno 1755 editas, quarum initium Allatae1 et No­ stras die 6 lanuarii anno 1848 omnibus Orientalibus missas, quae incipiunt In suprema Petri Apostoli Sede. - Itaque Vos etiam summopere excitamus, ut pro eximia vestra religione et episcopali sollicitudine ministerium vestrum implentes, atque ante oculos habentes ea omnia, de quibus loquuti sumus, vestram omnem curam, industriam et vigilantiam continenter impendatis, ut vester Clerus virtutibus omnibus ornatus, et optimis disciplinis potissimum sacris accurate excultus in sempiternam fidelium salutem quaerendam inten­ tissimo studio incumbat, ut fideles populi instent viam, quae ducit ad vitam, ut quotidie magis sancta augeatur, et amplificetur catholicae religionis unio, ut sacramenta administrentur, ac divina celebrentur officia iuxta vestram disciplinam, iis tamen liturgicis libris adhibitis, qui ab hac Sancta Sede pro­ bati fuerunt. Et cum nihil Nobis optatius, quam vestris et vestrorum fide­ lium indigentiis quam libentissime occurrere, ne omittatis ad Nos confugere, Nobisque exponere vestrarum Dioecesium res, et illarum relationem ad Nostram Congregationem Fidei propagandae praepositam quarto quoque anno mittere. 12. Denique, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, Vos obtesta­ mur, ut intentissimo studio connitamini magis in dies conservare, fovere, et augere pacem et concordiam inter universum istarum omnium Dioece­ sium Clerum tum latini, tum graeci catholici ritus, ut omnes, qui militant in castris Domini, mutuo fraternae caritatis affectu se invicem honore prae­ venientes, Dei gloriae, et animarum saluti unanimiter, ac studiosissime inser­ viant. 13. Habetis quae pro impensissima Nostra erga Vos, et fideles istius vastissimi Imperii populos caritate Vobis, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, nunc potissimum significanda censuimus, ac pro certo *habemus Vos pro egregia vestra virtute, religione, pietate, ac perspecta in Nos, et hanc Petri Cathedram fide et observantia hisce paternis Nostris desideriis, monitisque quam libentissime, et cumulatissime esse obsequuturos. Ac plane non dubitamus, quin vos omnes, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres Pastorum Principem Christum lesum continenter intuentes, qui se humilem et mitem corde est professus, quique dedit animam suam pro ovibus suis relinquens nobis exemplum, ut sequamur vestigia Eius, contendatis totis viribus illius exempla sectari, documenta obsequi, et gregi curae vestrae commisso assidue advigilare, in omnibus laborare, ministerium vestrum ‘ Cf. N. 434. • Cf. Acta Pii IX, vol. I, p. 78-91. Romani Pontifices 911 implere, et quaerere non quae vestra sunt, sed quae Christi lesu, neque an» ut dominantes in Cleris, sed uti Pastores, immo Patres amantissimi, et ixti forma gregis ex animo nihil tam molestum, tam impeditum, tam arduum unquam fore putetis, quod in omni patientia, mansuetudine, lenitate, pru­ dentia ferendum, expediendum ac providendum pro vestrarum ovium salute non curetis. Nos interim in humilitate cordis Nostri haud omittimus assi­ duas fervidasque clementissimo luminum, et misericordiarum Patri Deo totius consolationis adhibere preces, ut uberrima quaeque suae Bonitatis dona super Vos propitius semper effundat, quae in dilectas quoque oves Vobis concreditas copiose descendant. Cuius divini praesidii auspicem et propen­ sissimae aeque ac studiosissimae Nostrae in Vos voluntatis testem Apostolicam Benedictionem ex imo corde depromptam Vobis singulis, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres, cunctisque istarum Ecclesiarum Clericis, Laicisque fidelibus peramanter impertimur. [Acta Pii IX, vol. II, p. 510-530]. 522. Pius IX, allocut. Nunquam fore, 15 dec. 1856. I. Nunquam fore putavissemus, Venerabiles Fratres, ut magno cum animi Nostri dolore afflictas ac prostratas etiam in Mexicana Republica catholicae Ecclesiae res lamentari, ac deplorare compelleremur. Illud enim Gubernium, postquam iam inde ab anno millesimo octingentesimo quinqua­ gesimo tertio significaverat, suis in votis esse Conventionem inire cum hac Apostolica Sede, idipsum insequente anno per suum Ministrum Dilectum Filium Emmanuelem Larrainzar hac in urbe morantem ac debita potestate munitum enixe efflagitavit. Nos itaque spirituali illorum fidelium bono con­ sulere et ecclesiastica illius Reipublicae negotia componere vel maxime optantes, huiusmodi postulationi perlibenter obsecundavimus, et opportunas cum eodem Mexicano Ministro tractationes suscipiendas esse constituimus. Quae quidem tractationes inchoatae fuerunt, sed absolvi et ad optatum exi­ tum perduci minime potuere, proptereaquod congruae retardabantur expli­ cationes, quas a suo Gubernio commemoratus Plenipotentiarius Minister Romae degens postulabat, qui deinde in Mexicum fuit revocatus ob notis­ simam rerum conversionem et Gubernii immutationem, cui Mexicana Res­ publica misere fuit obnoxia. 2. Ubi autem novum extitit Gubernium, statim acerrimum Ecclesiae, eiusque sacris rebus, iuribus, Ministris bellum indixit. Postquam enim Cle­ rum in popularibus electionibus utroque suffragio privavit, legem die vige­ simo tertio mensis Novembris superiore anno condidit, qua ecclesiasticum forum de medio sustulit, quod in universa Mexicana Republica semper viguerat. Etsi vero Venerabilis Frater Lazarus Archiepiscopus Mexicanus tum suo, tum omnium illius Reipublicae Sacrorum Antistitum et Cleri nomine contra hanc legem protestari haud omiserit, tamen irrita fuit eiusmodi recla- 912 Romani Pontifices matio, et Gubernium minime extimuit declarare, se nunquam sua acta supre­ mae huius Apostolicae Sedis auctoritati esse subiecturum. Atque idem Guber­ nium molestissime ferens indignationem, quam fidelis praesertim Angelopolitanus populus ostenderat ob eamdem legem, duo edidit decreta, quorum altero omnia Angelopolitanae Ecclesiae bona civilis auctoritatis potestati et arbitrio subiecit, adiudicavit, altero normam praescripsit, qua bona ipsa essent administranda. Cum autem Venerabilis Frater Pelagius Episcopus Angelopolitanus suo munere egregie fungens contra tam iniusta aeque ac sacrilega decreta episcopalem extulerit vocem, tum Gubernium eumdem Antistitem vexare, insectari, eumque militari manu comprehendere, et in exilium pellere minime reformidavit. Ac nihil valuere expostulationes Venerabilis Fratris Aloisii Archiepiscopi Damasceni Nostri ibi Delegati Apostolici, et Venera­ bilium Fratrum tum Petri Episcopi Guadalaxarensis, tum Petri Episcopi S. Aloisii Potosiensis, qui omni studio apud idem Gubernium agere non destiterunt, ut illa abrogarentur decreta. Mexicanum enim Gubernium his quoque justissimis reclamationibus plane despectis, ulterius progrediens, et bona omnia, quae Ecclesia in tota illa Republica possidet, sibi ausu prorsus temerario, et sacrilego vindicare cupiens, aliud die vigesimoquinto lunii huius anni edidit decretum, illudque die vigesimo octavo eiusdem mensis vulgavit, quo Ecclesiam suis omnibus in eadem Republica bonis ac proprietatibus omnino spoliare non exhorruit. Contra tam iniustum decretum suam vocem attollere haud omiserunt Venerabiles Fratres Lazarus Archiepiscopus Mexicanus, Clemens Episcopus Mecoacanus, et Petrus Episcopus Guadalaxarensis, qui suis expostulationibus eidem obsistentes decreto, Ecclesiae causam strenue propugnarunt. Mexicanum vero Gubernium huiusmodi Sacrorum Antistitum reclamationes non solum contempsit, reiecit, verum etiam decrevit, Episcopum Quadalaxarensem exilio esse mulctandum, et legem promulgatam celeriter, ac severe exsequendam. Et quo facilius ac citius sacrilega haec bonorum Ecclesiae spoliatio conficeretur, haud extimuit varias stipulari alienationes, et ecclesiasticis Coetibus permittere, ut fundos distraherent, quin adhaererent normae ab ipso Gubernio praescriptae, dummodo tamen solveretur quod sibi Gubernium arrogat ob titulum translati dominii, et aliae servarentur conditiones in eadem lege statutae. 3. Atque hic, Venerabiles Fratres, illud vel maxime dolendum quod nonnulli ex Religiosis Familiis reperti sint viri, qui propriae vocationis, officii, cl instituti prorsus obliti, ac regularem disciplinam perosi non erubuere cum maximo fidelium scandalo, et bonorum omnium luctu Apostolicae Visitationi a Nobis in ipsos Regulares constitutae, et Venerabili Fratri Episcopo Mecoacano commissae impudenter resistere, adversari, et nefariis Ecclesiae hostium consiliis favere, et commemoratam legem amplecti, ac proprii Coenobii fundos divendere, gravissimis quibusque canonicis san­ ctionibus et poenis omnino despectis, et contemptis. Ac pari dolore dicere cogimur, aliquos etiam e Clero Saeculari fuisse viros, qui suae digni­ tatis, muneris, Sacrorumque Canonum immemores, et Ecclesiae causam deserere, et eadem miustissima lege uti, et Gubernii voluntati obsequi haud venti sunt. Romani Pontifices 913 1 Sed Mexicanum Gubernium, ecclesiasticis bonis direptis, alia fecit décréta, quorum uno legem de quadam Religiosa Familia in Mexicum revo­ canda abolevit, altero vero declaravit, se omnem opem et operam praebere is omnibus utriusque sexus Regularium Ordinum Sodalibus, qui a suscepta religiosa vita desciscere, claustra deserere, seque a debita propriis Modera­ toribus obedientia eximere vellent. Neque id satis. Namque Nationals ille Conventus Deputatorum Consilio inter plurima contra sanctissimam nostram religionem, eiusque sacros Ministros, Pastores, et Christi hic in terris Vica­ num maledicta, et convicia novam proposuit Constitutionem multis conflatam articulis, quorum plures divinae ipsi religioni, eiusque salutari doctrinae, sinctissimisque institutis et iuribus plane adversantur. Hac enim nova pro­ posita Constitutione praeter alia, et omne ecclesiastici fori privilegium tollitur; et statuitur, neminem ullo prorsus emolumento perfrui posse, quod grave sit societati ; et cuique interdicitur, ut aliqua se obligatione obstringat seu contractus, seu promissionis, seu religiosi voti causa; et ad populorum mores animosque facilius corrumpendos, ac detestabilem, teterrimamque indijfertniismi pestem propagandam, ac sanctissimam nostram religionem convel­ lendam admittitur liberum cuiusque cultus exercitium, et omnibus qualisbet opiniones cogitationesque palam publiceque manifestandi plena tribuitur potestas. Et quoniam Angelopolitanus praecipue Clerus, eiusque Vicarius Generalis illum Deputatorum Congressum impensissime rogarunt, et obse­ crarunt, ut saltem articulus de libertate cuiusque religionis exercendae numquam sanciretur, iccirco plures spectatissimi, tum ecclesiastici, tum laici Angelopoli tan i viri, idemque Vicarius Generalis senectute licet confectus pulsi sunt in exilium, et alii etiam egregii Mexicanae civitatis sacerdotes compre­ hensi et in oppidum Verae Crucis exportati, ut in exteras traducerentur regiones. Ne autem ad fideles illos populos suorum Antistitum voces, et salutaria monita perveniant, qui pro pastoralis muneris officio in tanta contra Ecclesiam violentia, tantaque insectatione silere non possunt, Mexicanum Gubernium omnibus illarum regionum Gubernatoribus severissime praecepit, ut assidue speculentur, et omni adhibita ratione impediant, quominus ullo modo Pastorales Episcoporum Litterae vel vulgentur, vel circumferantur, vel in sacris aedibus legantur. Ac simul gravissimas in ecclesiasticos potissimum tiros constituit poenas, qui huic iniusto non obsequentes mandato, erunt etiam a loco ubi morantur expellendi, et alio asportandi, vel in Mexicanam civitatem deducendi. Ad haec Gubernium idem iam penitus extinxit Reli­ giosam Familiam Ordinis S. Francisci in eadem Mexicana civitate sitam, eiusque reditus ad pia legata pertinentes national! aerario attribuit, Coenobii aedificium magna ex parte destruxit, et nonnullos eiusdem Familiae religiosos Sodales in carcerem coniecit. Atque ipsius Gubernii iussu Venerabilis Frater Clemens Episcopus Mecoacanus comprehensus, et a sua Dioecesi crudeliter divulsus in ipsam Mexicanam civitatem interim fuit relegatus. Utinam ne alii egregii Sacrorum Antistites, et ecclesiastici, laicique viri eadem exagitentur procella ! 5. Ex quibus luctuosissimis sane factis, quae dolenter commemoravimus, plane perspicitis, Venerabiles Fratres, quomodo a Mexicano Gubernio san­ sa 914 Romani Pontifices ctissima nostra religio fuerit perculsa et afflicta, et quantae ab ipso catho­ licae Ecclesiae, eiusque sacris iuribus, Ministris, Pastoribus, ac supremae Nostrae, et huius Sanctae Sedis auctoritati iniuriae fuerint inlatae. Absit vero, ut Nos in tanta sacrarum rerum perturbatione, et Ecclesiae, eiusque pote­ statis, ac libertatis oppressione Apostolici Nostri ministerii munus obire unquam praetermittamus. Quapropter, ut fideles ibi degentes sciant, et uni­ versus Catholicus Orbis cognoscat, a Nobis vehementer improbari ea omnia, quae a Mexicanae Reipublicae Moderatoribus contra catholicam Religionem, Ecclesiam, eiusque sacros Ministros, Pastores, leges, iura, proprietates, et contra huius Sanctae Sedis auctoritatem gesta sunt, Pontificiam Nostram in hoc amplissimo vestro consessu apostolica libertate vocem attollimus, et praedicta omnia decreta, ac cetera, quae ibi a civili potestate cum tanto ecclesiasticae auctoritatis, et huius Apostolicae Sedis contemptu, ac tanta Religionis et Sacrorum Antistitum et ecclesiasticorum praesertim hominum iactura, ac detrimento sancita sunt, damnamus, reprobamus, et irrita prorsus, ac nulla declaramus. Insuper eos omnes, quorum opera, consilio, iussu ilia patrata sunt, gravissime monemus, ut serio reputent poenas et censuras, quae adversus sacrarum personarum et rerum, atque ecclesiasticae libertatis ct potestatis violatores, profanatores, et huius Sanctae Sedis iurium usurpa­ tores ab Apostolicis Constitutionibus, sacrisque Conciliorum Canonibus sunt constitutae. 6. Nunc autem haud possumus, quin ex animo gratulemur, et maximas meritasque laudes tribuamus Venerabilibus Fratribus illius Reipublicae Sacro­ rum Antistitibus, qui proprii episcopalis muneris optime memores singulari firmitate, et constantia Ecclesiae causam impavide propugnarunt, et invicto animo dura quaeque et aspera pro ipsius Ecclesiae defensione perpeti sunt gloriati. Debito quoque laudum praeconio illos omnes tum ecclesiasticos, tum laicos viros prosequimur, qui catholicis sensibus vere animati, et illustria suorum Antistitum exempla sectantes in idipsum suos etiam labores pro viribus conferre haud omiserunt, gravissima omnia subeuntes pericula et discrimina. Atque etiam summopere collaudamus fidelem Mexicanae Reipu­ blicae populum, qui ex parte longe maxima vehementer dolens, ct indignans tam tristia et iniqua contra suam religionem, suosque Pastores facta, nihil antiquius habet, quam et catholicam profiteri fidem, et suos Episcopos omni amore et obsequio prosequi, ac Nobis, et huic Petri Cathedrae firmiter constanterque adhaerere. Quocirca iu eam spem erigimur fore, ut dives in mise­ ricordia Deus super illam vineam suam propitiatus respiciat, et eam ab omnibus, quibus tantopere affligitur, malis eripiat. 7. Iam vero non minori moerore conficimur, Venerabiles Fratres, ob gravissima sane damna, quibus Ecclesia in plerisque meridionalis etiam Amcncae regionibus Hispaniarum Regno olim subiectis a civili potestate mise­ randum in modum premitur ac divexatur. In illis enim regionibus laica pote­ stas, inter alia, sibi temere arrogat ius praesentandi Episcopos, et ab illis exigit ut ineant Dioecesium procurationem, antequam ipsi canonicam ab hac Sanet- Sede institutionem, et Apostolicas Litteras accipiant. Atque in iisdem regionibus prohibentur Episcopi libere damnare acatholica scripta, nec fas Romani Pontifices 915 el eis sine Gubernii venia vel ipsas Apostolicas Litteras promulgare. Insuper raaretatur Ecclesiae libertas in acquirendis proprietatibus, et impeditur exseratio gratiarum huius Apostolicae Sedis, et studiorum methodus in Clerieorum Seminariis adhibenda civili auctoritati subiicitur, et ab ipsa laica poteititc ecclesiasticae decimae vel penitus sublatae, vel publico aerario adiudicatae fuere, et iniuncta est Episcopis, ecclesiasticisque viris obligatio iurandi plures res Ecclesiae iuribus adversas, quae in civili Constitutione continentur. In una autem ex ipsis regionibus non solum haec omnia contra Ecclesiae potestatem et iura geruntur, verum etiam civile Gubernium novam de Epi­ scopis eligendis normam praescripsit, qua disciplina ab Ecclesia statuta labe­ factatur, et legem sancivit, qua ecclesiastici fori privilegium, decimae, et parochorum emolumenta de medio sublata sunt. Praeterea in hac eadem regione et nativum Ecclesiae ius omnino oppugnatur, acquirendi scilicet proprietates, et non omnia admittuntur matrimonialia impedimenta ab Eccle­ sia statuta; et nullae prorsus declarantur gratiae a Romano Pontifice con­ cessae,nisi per Gubernium fuerint imploratae; et proprio arbitrio immutata est aetas ab Ecclesia praescripta pro religiosa tam mulierum, quam virorum professione, et omnes Religiosae Familiae neminem sine Gubernii permissu ad sollemnia vota nuncupanda admittere possunt. Atque in aliis eiusdem Aniericae meridionalis regionibus laica potestas eo temeritatis devenit, ut etiam res vel maxime sacras, et spirituales, quae ab Episcoporum voluntate unice pendent, suae auctoritati subiicere audeat. 8. Quae sane omnia incredibili animi Nostri aegritudine a Nobis breviter cursimque enunciata quam vehementer improbare ac detestari debeamus, probe intelligitis, Venerabiles Fratres, cum civilis potestas nefariis hisce moli­ tionibus divinam Ecclesiae institutionem, eiusque sanctissimam doctrinam ic venerandam auctoritatem, disciplinam, ornniaque ipsius Ecclesiae iura, ac supremam huius Apostolicae Sedis dignitatem, potestatemque impetere, con­ vellere, ct conculcare connitatur. In tanta vero acerbitate mirifice Nos recreat, et consolatur eximia Venerabilium Fratrum earumdem meridionalis Americae regionum Sacrorum Antistitum virtus, religio, pietas, qui divino auxilio freti, K proprii muneris partes implentes cum immortali sui nominis, et ordinis laude non desistunt hisce saecularis potestatis conatibus fortiter obsistere, el qua voce, qua scriptis Ecclesiae libertatem, ac iura tam iniuste occupata lucri, repetere, et confidenter profiteri paratissimi ad omnia subeunda pericula. 9. At vero minime ignoratis, Venerabiles Fratres, quam vehementer anxii, el solliciti simus de tristissima conditione, ad quam sanctissima nostra Reli­ gio redacta est in Helvetia, ac profecto memineritis, Nos in Concistoriali oratione die vigesimo sexto mensis Iulii superiore anno habita 1 raptim per strinxisse innumera fere damna ibi a laica potestate Ecclesiae, eiusque sacrae auctoritati, iuribus, rebus, Episcopis, et ministris allata. Equidem Nobis in animo est, cum id opportunum existimabimus, peculiarem de hoc molestis­ simo sane argumento habere sermonem, cum praesertim in illis regionibus multiplices, et omnino detestandi contra Ecclesiam ausus magis in dies inva- * Nemo vestrum ignorat. - Cf. Acta Pii IX, vol. II, p. 441 446. Romani Pontifices 016 Romani Pontifices luerint, et excreverint, interim vero etiamsi non levi animi Nostri solalio, et consolatione noscamus, fidelem illarum regionum Clerum ex parte longe maxima inter plurimas difficultates sui ministerii munia sedulo obire, et pro viribus praeliari bella Domini, tamen Nobis temperare non possumus quin summopere doleamus, improbemus, damnemus perversam paucorum eccle­ siasticorum hominum agendi rationem, qui nefariis laicae potestatis conatibus favere, et in Ticinensi praesertim pago maximum bonis omnibus Catholicis scandalum afferre, ac Dei indignationem in se concitare non horrent. Ea porro spe sustentamur fore, ut illarum regionum Moderatores tandem ali­ quando velint saniora inire consilia, et cognoscere, veram populorum feli­ citatem, prosperitatemque sine divina nostra Religione, eiusque salutari doctrina, ac debito erga veneranda Ecclesiae iura obsequio, et reverentia non posse consistere. In quam spem eo magis inducimur, quod audivimus, Episcopum ab exilio quamprimum revocatum iri. Faxit Deus, ut huiusmodi Nostrae spes minime sint fallaces. 10. Nos certe Deo auxiliante nunquam officio Nostro deerimus, et nun­ quam desinemus omnes perferre labores, omnes suscipere curas, omnia adhibere studia, ut Ecclesiae causam Nobis divinitus commissam pro Apo­ stolici Nostri muneris debito viriliter tueamur ac propugnemus. Interea vero una Vobiscum, Venerabiles Fratres, levantes cor et oculos Nostros in mon­ tem excelsum et sanctum, unde omne Nobis auxilium affuturum confidimus, nunquam intermittemus dies noctesque assiduis precibus gemitibusque mise­ ricordiarum Patrem, et Deum totius consolationis orare, et obsecrare, ut omnipotenti sua virtute Ecclesiam suam sanctam a tantis, quibus tum in illis, tum in aliis regionibus afflictatur, calamitatibus defendat, eripiat, ac simul dignetur caelesti sua gratia ipsius Ecclesiae inimicorum animos, mentesque illustrare, expugnare, eosque de impietatis ct perditionis via ad iustitiae ac salutis semitas reducere. |Acta Pii IX, vol. II, p. 538-549]. - 917 523. Pius IX, ep. encycl. Cum nuper, 20 ian. 1858.1 1. Cum nuper annua festiva celebritate sacratissimum, et ad recordationem multo jucundissimus dies rediret, quo Unigenitus Dei Filius propter nimiam, qua Nos dilexit, caritatem de caelesti sede descendens, et paterna gloria non recedens, in similitudinem hominum factus, ex immaculata beatissimaque Virgine Maria nasci voluit, vestras humanissimas accepimus Litteras quibus, Venerabiles Fratres, singularem vestram erga Nos et hanc Petri Cathedram pietatem, amorem et observantiam denuo luculenter profitentcs significatis, nihil Vobis potius esse, quam assiduis fervidisque precibus Deum Optimum ‘ Venerabilibus Fratribus Archiepiscopis ct Episcopis aliisque locorum Ordi­ nariis utriusque Siciliae Regni. toimum orare, ut humilitatis Nostrae Personam gravissima omnium Eccleànjm sollicitudine laborantem omnipotenti sua virtute adiuvef, roboret, confirmet, ac salvam incolumemque diutissime servet, omnique cumulet protperilale ad maiorem sancti sui nominis gloriam, et animarum salutem. Qui cfegii religiosissimae vestrae mentis sensus, semper Nobis gratissimi, ita paternum animum Nostrum affecerunt, ut Vobis omnibus in isto utriusque Siciliae Regno pastorale munus obeuntibus hanc Encyclicam Epistolam prae­ cipuae Nostrae in Vos caritatis testem uno eodemque tempore scribere volue­ rimus, ut magis magisque intelligatis quanta Vos caritate in Domino pro­ sequamur, et quantopere de Vobis, deque fidelibus curae vestrae commissis solliciti simus. Equidem, Venerabiles Fratres, verbis exprimere haud possu­ mus acerbissimum sane dolorem, quo affecti fuimus vix dum novimus, supe­ riori mense Decembri plura istius Regni oppida maximis terraemotibus adeo fuisse conquassata, ut quamplurimi cadentium moenium ruinis miserandum in modum obruti, extincti ac sepulti fuerint cum summo Carissimi in Christo filii Nostri Ferdinand! II Regis moerore, qui pro egregia sua Christiana cari­ tote, et in subditos sibi populos affectu nullis curis, consiliis ac sumptibus par­ cens omnem statim opem auxiliumque afflictis ac prostratis eorumdem oppiJorum populis afferre, eorumque deplorandam conditionem sublevare non destitit. Ubi primum tristissimi de tanta calamitate nuncii ad Nos pervene­ rint, nulla interposita mora levavimus oculos nostros ad Dominum divinam Eius misericordiam pro miseris illis populis in humilitate cordis Nostri impensissime implorantes, et obsecrantes, ut sanaret contritiones terrae, cuius fun­ damenta tam terribili modo commota et conturbata fuerunt. 2. Sed cum notissima Vobis sint divina sacrarum litterarum eloquia, quae clare aperteque docent, eiusmodi Dei flagella culpis hominum provo­ cari, tum pro officii Nostri munere episcopalem vestram sollicitudinem etiam atque etiam in Domino excitamus, Venerabiles Fratres, ut omnes ministerii vestri partes sedulo ac strenue implentes nihil antiquius habere velitis, quam omni studio ac zelo fideles curae vestrae commissos a vitiis et peccatis deter­ rere, eosque ad virtutis, iustitiae ac religionis semitas adducere. Et quoniam cum maximo Nostro, vestroque luctu nonnulli in isto Regno reperiuntur ecclesiastici viri, qui propriae vocationis plane obliti improbanda, ac vitupera­ bili eorum vivendi ratione, Dei indignationem concitant, et Christiano populo causa mortis existunt, cui duces ad vitam esse deberent, iccirco invectas in Cleri mores corruptelas, abusionesque convellere, eiusque disciplinam ad sacrorum canonum normam sartam tectamque tueri ac fovere studiosissime contendite. Nihil unquam intentatum relinquite, ut iuniores Clerici vel a teneris annis ad pietatem, religionem et ecclesiasticum spiritum mature insti­ tuantur, atque ad optimas artes, et severiores disciplinas ac praesertim ad solidam incorruptamque theologicarum rerum, sacrorumque Canonum scien­ tiam informentur. Atque in primis Apostoli praeceptum prae oculis semper habentes, diligentissime cavete, ne cito manus cuipiam unquam imponatis, ct in sacris conferendis Ordinibus summam curam, cautionemque impendite. Absit Venerabiles Fratres, ut in tanti momenti re aliquis ex Vobis sit, qui alienis officiis, studiis, gratiae, humanisque rahombus Indulgens velit unquam 918 i· * T i Romani Pontifices illos in Clerum cooptare, et ad ecclesiasticos gradus, et Ordines promovere, qui minime pollentes dotibus per sacros Canones praescriptis sunt omnino a sacro ministeriio reiiciendi. Etenim probe nostis quam gravem culpam com­ mittat, quantum Ecclesiae damnum afferat, et quam districtam, ac plane tre­ mendam Christo Domino rationem reddere debeat, qui indignos sacris Ordi­ nibus initiare non pavet. Quocirca, Venerabiles Fratres, pro egregia vestra religione in admittendis, adprobandisque Clericis nihil Vobis potius sit quam sapientissimas ac providentissimas Sacrorum Canonum praescriptiones stu­ diosissime servare, et accurata investigatione, et examine noscere ac perpen­ dere cuiusque Clerici originem, institutionem, indolem, ingenium, doctrinam, atque eos dumtaxat sacris Ordinibus decorare, divinisque mysteriis tractandis admovere, qui sedulo diligenterque probati, virtutum omnium ornatu, ac salutaris doctrinae laude, et vero ecclesiastico spiritu spectati vestris Dioe­ cesibus usui et ornamento esse possint, quique sedulo declinantes ab iis omnibus, quae Clericis vetita, quaeque eos nequaquam decent, exemplum sint fidelium in verbo, in conversatione, in caritate, in fide, in castitate. In illorum autem praecipue mores, probitatem, integritatem, pietatem, scientiam ac prudentiam inquirite, quibus animarum cura, ac regimen est committen­ dum. Ac semper advigilate, ut Parochi proprio munere naviter, scienter saneteque fungentes nunquam intermittant Christianam plebem sibi traditam sedulo pascere divini verbi praeconio, Sacramentorum administratione, et multiformis gratiae Dei dispensatione, ac pueros praesertim rudesque homines sanctis­ simis divinae nostrae religionis mysteriis, ac praeceptionibus diligenter imbuere, eosque ad pietatem, omnemque virtutem fingere. Cognoscitis enim quomodo cum maximo rei sacrae et publicae damno mores omnino prolabantur, et Christiana laxetur disciplina, et religionis cultus convellatur, et vitia omnia in populos invehantur, si Parochi vel proprium officium agere nesciant, vel illud exercere negligant. Cum autem singulari quoque vigilantia Vobis excu­ bandum sit, ut utriusque sexus iuventus in timore ac lege Domini educetur, atque ad honestatem formetur, tum summopere Vobis cordi sit publicas privatasque scholas diligenter inspicere, et intentissimo studio curare, ut iuventus ipsa ab omni periculo amota sanam ac prorsus catholicam habeat institu­ tionem. In id omnes pastoralis vestrae sollicitudinis nervos intendite, cum haud ignoretis, ex recta juventutis educatione Christianae et civilis reipublicae prosperitatem maxime pendere, ac simul noscatis, nefarias multiplicesque artes, quibus, in hac -tanta temporum iniquitate, Dei hominumque hostes improvidam potissimum iuventutem pervertere et corrumpere connitantur. Ne omittatis pari sedulitate fideles Vobis commissos catholicae veritatis doctrina quotidie magis tum voce, tum scriptis erudire, eosque a tot serpentium erro­ rum contagione defendere, ac monere, ut in sanctissimae nostrae fidei pro­ fessione stabiles et immoti persistant, Dei, eiusque sanctae Ecclesiae leges diligentissime observent, et nunquam se decipi, et in errorem induci patiantur a perversorum dogmatum cultoribus. Cum autem pestilentissimi libri e tene­ bris emersi undique erumpant, quibus peritissimi fabricatores mendacii per­ versis pravisque cuiusque generis opinionibus omnium animos mentesque depravare, ac divina et humana permiscere, et Christianae civilisque reipu- Romani Pontifices 919 ______________________________________ publicae fundamenta labefactare adnituntur, tum, Venerabiles Fratres, episco­ pali vestro zelo viriliter pugnate, ut hanc exitialem, teterrimamque librorum pestem a vestro grege quam longissime arceatis, ac propulsetis. Et quo faci­ lius ac tutius sanam doctrinam, bonosque mores tueri, omnemque errori et corruptioni aditum obstruere possitis, ne praetermittatis accurate inspicere libros omnes, et illos praesertim, qui de philosophicis, theologicis sacrisque rebus, ac dc iure tum canonico, tum civili agunt. Nostis autem episcopalis quoque vestri muneris esse veneranda Ecclesiae iura constanter tutari et vin­ dicare, eiusque bona tueri, ac rectae illorum administration! sedulo consu­ lere, ac summopere cavere, ut pia Missarum praesertim legata, et onera accu­ rate serventur, ac religiose impleantur, quavis fraude, turpique lucro penitus amoto. Neque Vos praeterit qua solertia ac sagacitate prospicere debetis, ut in episcopali cuiusque vestrum Curia negotia omni iustitia, aequitate et hone­ state tractentur. Itaque, Venerabiles Fratres, sedulo curate, et in episcopalibus vestris Curiis ii tantum versentur viri, qui vitae integritate, rerumque geren­ darum peritia probati demandata sibi a Vobis munera scite, honesteque obire possint. Atque hic a Vobis vehementer exposcimus, ut ecclesiasticas causas ad vestra Tribunalia ex Sacrorum Canonum praescripto et Conventionis vi pertinentes cum maxima diligentia et examine noscatis, iudicetis, ac simul contendatis, ut sententiae debitam exeeutionem omnino habeant, et in hunc finem, quoties opus fuerit, civilis potestatis opem auxiliumque imploretis. Iam vero cum Regulares viri Episcopis dati sint adiutores in Dominicae vineae cultura, veluti monet immortalis memoriae Benedictus XIV Decessor Noster,1 tum quantum in Vobis est, ne intermittatis Religiosos ipsos viros monere, et exhortari, ut illustria Patrum suorum vestigia sectantes, exempla aemulantes, quae Deo voverunt, religiosissime reddere studeant, vitamque sanctissime agant, ex proprii Instituti legibus, ac Vobis, vestroque gregi, qua verbo, qua exemplo, qua precibus utilem operam navent. 3. Praecipuo etiam pastoralis vestrae sollicitudinis et caritatis studio Vir­ gines Deo sacras respicite, quae sunt selecta pars gregis, flos ecclesiastici germinis, decus et ornamentum gratiae spiritualis, omnemque illis operam ctadiumenta praebete, ut memores sanctae vocationis qua ipsas Deus vocavit, ab humanis oculos plane avertant, ad caelestia semper attollant, et quotidie magis euntes de virtute in virtutem contendant bonum Christi undique dif­ fundere odorem. Atque ab egregia vestra religione enixe postulamus, ut semper prae oculis habere, serio considerare, et omnino exequi velitis, quae idem Benedictus XIV Praedecessor Noster provide sapienterque monet, edocet ac statuit in sua Constitutione de designandis Confessariis extraordinariis pro Monialibus.2 . 4. Denique, Venerabiles Fratres, ut sanctissimae nostrae religionis bono et commendatarum Vobis ovium saluti magis ac magis consulere valeatis, summopere optamus ut Provincialia Concilia ex Sacrorum Canonum prae­ scripto concelebranda curetis. Etenim probe infelligitis, hoc sane pacto Vos, 1 Constit. Imposuit Nobis, III Kal. Martii 1747, § 14. - Cf. N. 376. 3 Constit. Pastoralis curae, Nonis Angusti an. 1748. - Cf. N. 388. 920 V Μ Romani Pontifices et collatis inter Vos consiliis, et rebus omnibus mature perpensis, posse facilius et consultius opportuna malis adhibere remedia, et vestrarum Dioe­ cesium prosperitati providere, et Dioecesanas deinde cogere Synodos, quae ex Canonicis Sanctionibus a Vobis sunt habendae. Et cum in isto Regno nonnulli existant Archiepiscopi, qui suffraganeis carent, et aliqui adsint Episcopi, qui istic Metropolitanum non habent, atque iccirco Provinciale Concilium agere haud possunt, eorumdem Sacrorum Antistitum prudentiae erit omnia locorum, rerum ac temporum adiuncta diligenter ponderare, et cum illis Episcopis ad huiusmodi Concilium habendum una simul conveniant, cum quibus magis in Domino expedire censuerint, sine tamen vel minima immuta­ tione quoad Ecclesiarum statum, ac sine ullo prorsus detrimento iurium ac privilegiorum, quibus ipsi Sacrorum Antistites legitime gaudent ac potiuntur. 5. Habetis, Venerabiles Fratres, quae pro singulari Nostra erga Vos, et fideles curae vestrae traditos benevolentia Vobis nunc prae ceteris signifi­ canda existimavimus. Ac plane non dubitamus, quin ob perspectam vestram religionem hisce Nostris paternis votis monitisque omni sedulitate eo liben­ tius satisfacere velitis, quod Vobis Carissimus in Christo Filius Noster Ferdinandus II utriusque Siciliae Rex Illustris adiutricem suam manum nunc porrigit, qui, uti confidimus, pro spectata sua pietate efficiet, ut secundum Nostra desideria in suo Regno Ecclesia omni fruatur libertate, et omnia sua exerceat iura, quibus Ecclesia ipsa ex Dei ordinatione, et Sacrorum Canonum sanctione pollere omnino debet. Intérim vero divitem in misericordia Deum humiliter, enixeque oramus et obsecramus, ut uberrima quaeque suae boni­ tatis dona super Vos propitius semper effundat, vestrisque pastoralibus curis, consiliis, laboribus benedicat, quo fideles Vobis concrediti quotidie magis fortes in fide declinent a malo, et faciant bonum, et crescentes in scientia Dei ct cognitione Domini Nostri lesu Christi ambulent digne Deo per omnia placentes, et in omni opere bono fructificantes. Atque horum auspicem, et certissimum studiosissimae Nostrae in Vos voluntatis pignus accipite Apostolicam Benedictionem, quam ex intimo corde profectam Vobis ipsis, Venera­ biles Fratres, cunctisque istarum Ecclesiarum Clericis, Laicisque fidelibus peramanter impertimur. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 8-16]. 524. Pius IX, ep. encycl. Amantissimi Redemptoris, 3 maii 1858. 1 1. Amantissimi Redemptoris Nostri Christi lesu Unigeniti Filii Dei tanta fuit erga homines benignitas et caritas, ut, veluti optime nostis, Venerabiles Fratres, humana indutus natura non solum saevissimos pro nostra salute ' Venerabilibus Fratribus Patriarchis, Primatibus, Archiepiscopis, Episcopis, aliisque locorum Ordinariis gratiam et communionem cum Apostolica Sede haben­ tibus. Romani Pontifices 921 cruciatus, atrocissimamquc crucis mortem perpeti, verum etiam in augustis­ simo sui corporis, sanguinisque sacramento nobiscum semper morari, ac nos peramanter pascere et nutrire voluerit, quo ipse in caelum rediens ad dexte­ ram Patris nos et sui numinis praesentia, et tutissimo spiritualis vitae prae­ sidio communiret. Neque contentus nos tam insigni, ac plane divina dilexisse caritate, beneficia beneficiis cumulans, suique in nos amoris divitias profundens effecit, ut probe intelligeremus, quod cum dilexisset suos in finem dilexit eos. Namque se aeternum Sacerdotem esse declarans secun­ dum ordinem Melchisedech, suum in Catholica Ecclesia Sacerdotium per­ petuo instituit, et illud idem Sacrificium, quod ipse ad universum humanum genus a peccati iugo, ac daemonis captivitate vindicandum et redimendum in ara crucis, pretiosissimo suo sanguine effuso, semel peregit, pacificans sive quae in caelis sunt, sive quae in terra, usque ad consummationem saeculi permanere decrevit, et quotidie fieri, ac renovari iussit per Sacerdotum mini­ sterium, sola offerendi ratione diversa, ut salutares uberrimique suae pas­ sionis fructus in homines semper redundarent. Siquidem in incruento Missae sacrificio, quod conspicuo Sacerdotum ministerio peragitur, illa ipsa vivifica litatur victima, quae Deo Patri nos reconciliavit, quaeque omnem merendi, placandi, impetrandi, ac satisfaciendi vim habens « illam nobis mortem Uni­ geniti per mysterium reparat, qui licet resurgens a mortuis iam non moritur, et mors ei ultra non dominabitur, tamen in semetipso immor.aliter atque incorruptibiliter vivens pro nobis iterum in hoc mysterio sacrae oblationis immolatur ».1 Atque haec est munda illa oblatio, quam nulla offerentium indignitas ac malitia inquinare unquam potest, et quam Dominus per Malachiam nomini suo, quod magnum futurum esset in gentibus, a solis ortu usque ad occasum in omni loco mundam offerendam esse praedixit.2 Quae quidem oblatio ineffabili prorsus fructuum ubertate redundans praesentem aeque ac futuram vitam complectitur. Ea enim oblatione placatus Deus gra­ tiam, donumque poenitentiae concedens, crimina ct peccata etiam ingentia dimittit, ac licet peccatis nostris graviter offensus ab ira ad misericordiam, a iustae animadversionis severitate ad clementiam traducitur; ea tempora­ lium poenarum reatus et obligatio dissolvitur; ea defunctorum in Christo animae nondum ad plenum purgatae sublevantur; ea obtinentur quoque temporaria bona, si tamen potioribus non officiant; ea Sanctis, et in primis Immaculatae Sanctissimaeque Dei Genitrici Virgini Mariae eximius quidam honor, cultusque conciliatur. Quocirca ex Apostolorum traditione divinum Missae sacrificium offerimus « pro communi Ecclesiarum pace, pro recta mundi compositione, pro imperatoribus, militibus, sociis, pro iis, qni infir­ mitatibus laborant, qui afflictionibus premuntur, et universim pro omnibus, qui opis indigent, et pro defunctis in purgatorio degentibus, maximum hoc credentes adiumentum illis animabus fore, pro quibus oratio defertur, dum sancta et perquam tremenda coram iacet victima ».3 1 S. Greg. M., Dialog., lib. 4, cap. 58. 2 Malach., cap. 1. ’ S. Cyril. Hicrosol., Cateches. 23, Mystag, 5, de sacra Liiurg. 922 Romani Pontifices 2. Cum igitur nihil sit maius, nihil salutarius, nihil sanctius, nihil divi­ nius incruento Missae sacrificio, quo idem corpus, idem sanguis, idem Deus et Dominus Noster lesus Christus Deo pro omnium salute in altari per Sacerdotes offertur, et immolatur, iccirco Sancta Ecclesia tanto divini sui Sponsi ditata thesauro nunquam destitit omnem curam, operam, diligen­ tiamque in id conferre, ut tam tremendum mysterium a Sacerdotibus, quanta maxima fieri posset, interiore cordis munditia ac puritate perageretur, debi­ toque sacrarum caeremoniarum, ac rituum apparatu, cultuque celebraretur, ut ipsius mysterii magnitudo et maiestas vel externa quoque specie magis eluceat, et fideles ad rerum divinarum, quae in tam admirabili ac venerando Sacrificio occultae continentur, contemplationem excitentur. Ac pari sollicitu­ dine, studioque ipsa, pientissima Mater nunquam cessavit suos fideles filios commonere, hortari, et inflammare, ut ea, qua oportet, pietate, veneratione, devotione ad hoc divinum Sacrificium frequentissime convenirent, praeci­ piens, ut eidem omnibus de praecepto festis diebus ipsi intéressé omnino deberent, animis ad illud oculisque religiosissime intenti, quo divinam exinde misericordiam, omniumque bonorum copiam sibi felicissime comparare pos­ sent. 3. Iam vero cum omnis Pontifex ex hominibus assumptus, pro homi­ nibus constituatur in iis, quae sunt ad Deum, ut offerat dona et sacrificia pro peccatis, turn pro egregia vestra sapientia apprime cognoscitis, Venera­ biles Fratres, sacrosanctum Missae sacrificium ab animarum pastoribus esse applicandum pro populo eorum curae commisso, et eiusmodi obligationem ex Divino praecepto descendere iuxta Concilii Tridentini doctrinam, cum idem Concilium disertissimis, gravissimisque verbis edoceat praecepto divino mandatum esse omnibus, quibus animarum cura commissa est, oves suas agno­ scere, pro his sacrificium offerre.1 Notissimae quoque Vobis sunt felicis recor­ dationis Benedicti XIV Decessoris Nostri Litterae die 19 Augusti anni 1744 datae,2 quibus de hac obligatione copiose, sapienterque loquens, ad Tridentinorum Patrum mentem uberius explicans et confirmans, ad omnes con­ troversias, quaestiones dubitationesque amovendas, clare aperteque decla­ ravit et constituit, parochos, aliosque omnes animarum curam actu habentes debere Missae sacrificium pro populo sibi concredito peragere omnibus Domi­ nicis aliisque de praecepto festis diebus, et illis etiam, quibus ipse in non­ nullis Dioecesibus dierum de praecepto festorum numerum imminuens per­ miserat populis in servilia opera incumbere, sed caverat tamen, ut ipsi populi obligatione de Sacro audiendo satisfacere deberent. Non mediocri certe jucun­ ditate perfundimur, Venerabiles Fratres; cum ex relationibus, quas de vestra­ rum Dioecesium statu cum summa vestri nominis laude, ac pari animi nostri gaudio ad Nos, et hanc Apostolicam Sedem, veluti officii vestri ratio postulat, mittendas curatis, agnoscamus, animarum curatores huiusmodi sui muneris obligationem diligenter implere Dominicis et aliis, qui adhuc ex praecepto servantur, diebus, quibus Missae sacrificium pro populo sibi tradito cele' Concil. Trid., Sess. 23, Cap. 1, Dc Reformat. 1 Bened XIV, Liti. Encycl. Cum semper oblatas, die 19 Augusti 1744. - Cf. N.345. Romani Pontifices 923 brare haud omittunt. Sed minime ignoramus, pluribus in focis id a parochis iamdiu praetermitti solere aliis illis diebus, qui antea veluti festi de prae­ cepto erant colendi iuxta Constitutionem felicis memoriae Urbani Vili Deces­ soris pariter Nostri,1 et quibus haec Apostolica Sedes annuens variis Sacro­ rum Antistitum postulationibus, ac prae oculis habens causas, rationesque ab ipsis expositas, dum imminuit festos de praecepto dies, non solum per­ misit, ut populi servilibus operibus vacare possent, verum etiam induisit, ut ipsi ab obligatione audiendi Sacrum essent exempti. Ubi enim haec benigna Sanctae Sedis Indulta in lucem prodierunt, statim plurium regionum parochi existimantes, se hisce diebus ita reductis solutos esse ab obligatione pera­ gendi Sacrum pro populo, obligationem ipsam implere plane neglexerunt. Hinc porro invaluit consuetudo, ut earumdem regionum parochi comme­ moratis diebus sacrosanctum Missae sacrificium pro populo applicare ces­ saverint, nec defuere qui eiusmodi consuetudinem tueri ac defendere non dubitarunt. 4. Nos igitur de spirituali universi Dominici gregis Nobis divinitus com­ missi bono vel maxime solliciti, ac non parum dolentes, ex huiusmodi prae­ termissione fideles illorum locorum populos maximis spiritualibus fructibus privari, tanti momenti negotio occurrere statuimus, cum praesertim nosca­ mus, hanc Apostolicam Sedem docuisse, parochos diebus festis etiam redu­ ctis debere Sacrum pro populo celebrare. Et sane quamvis Romani Pontifices Decessores Nostri enixis Sacrorum Antistitum petitionibus, ac variis pluri­ busque fidelium populorum indigentiis, et gravibus rerum, temporum ac locorum rationibus permoti festos de praecepto dies imminuendos censuerint, ac simul benigne concesserint ut populi hisce diebus servilia opera libere exercerent, quin Sacrum audire deberent, tamen iidem Praedecessores Nostri m hisce Induitis tribuendis integram inviolatamque legem esse voluerunt ut scilicet praedictis diebus nihil in Ecclesiis unquam innovaretur quoad con­ suetum divinorum officiorum ordinem et ritum, utque omnia eo prorsus modo peragerentur, quo antea peragi solebant, cum enunciata Urbani VIII Constitutio plene vigeret, qua festi de praecepto dies servandi fuerant prae­ scripti. Ex quo parochi vel facile intelligcre poterant, se illis diebus minime expeditos esse ab obligatione applicandi pro populo Missam, quae potissima ritus pars est, animo praesertim reputantes Pontificia Rescripta eo plane, quem prae se ferunt, sensu esse omnino accipienda, et illa strictissimae esse interpretationis. Accedit etiam, ut haec Sancta Sedes in plurimis peculiaribus casibus de huiusmodi parochorum onere consulta haud omiserit per suas praesertim Congregationes sive Concilii, sive Fidei Propagandae, sive Sa­ crorum Rituum, sive etiam per Sacram Poenitentiariam saepissime respon­ dere, et edicere, parochos eidem oneri esse obnoxios applicandi pro populo .Missam illis etiam diebus, qui dc festorum ex praecepto dierum numero fue­ rant sublati. 5. Itaque rebus omnibus maturo examine perpensis, atque in consilium adhibitis nonnullis Venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus 1 Urban. VIII, Constit. Universa per orbem, idib. Septemb. 1642. - Cf. N. 226. 924 Romani Pontifices Nostrae Congregationis Tridentinis Decretis tuendis interpretandisque prae­ positae, hanc Vobis, Venerabiles Fratres, Encyclicam Epistolam scribendam esse censuimus, ut certam et constantem normam legemque constituamus ab omnibus parochis sedulo diligenterque observandam. Quamobrem hisce Litteris declaramus, statuimus atque decernimus, parochos aliosque omnes animarum curam actu gerentes sacrosanctum Missae sacrificium pro populo sibi commisso celebrare, et applicare debere tum omnibus Dominicis, aliis­ que diebus, qui ex praecepto adhuc servantur, tum illis etiam, qui ex huius Apostolicae Sedis indulgentia ex dierum de praecepto festorum numero sublati, ac translati sunt, quemadmodum ipsi animarum curatores debebant, dum memorata Urbani VIII Constitutio in pleno suo robore vigebat, ante­ quam festivi de praecepto dies imminuerentur, et transferrentur. Quod vero attinet ad festos translatos dies id unum excipimus, ut scilicet quando una cum solemnitate divinum officium translatum fuerit in Dominicum diem, una tantum Missa pro populo sit a parochis applicanda, quandoquidem Missa, quae praecipua divini officii pars est, una simul cum ipso officio translata existimari debet. 6. Nunc vero paterni animi Nostri caritate illorum parochorum tran­ quillitati prospicere volentes, qui ob assertam consuetudinem memoratis diebus Missam pro populo applicare omiserunt, eosdem parochos ab omni­ bus quibusque praeteritis omissionibus Auctoritate Nostra Apostolica ple­ nissime absolvimus. Et quoniam non desunt animarum curatores, qui pecu­ liare aliquod reductionis, uti dicunt, Indultum ab hac Apostolica Sede obti­ nuere, concedimus, ut ipsi huiusce Indulti beneficio perfrui pergant iuxta tamen conditiones in Induito expressas, et donec parochorum officium exer­ cuerint in paroeciis, quas in praesentiarum regunt et administrant. 7. Dum autem haec statuimus, et indulgemus, in eam profecto spem erigi­ mur fore, Venerabiles Fratres, ut parochi maiore usque animarum studio ct amore incensi huic obligationi applicandi Missam pro populo diligentissime ac religiosissime satisfacere glorientur serio considerantes uberrimam caele­ stium praesertim munerum, ac bonorum copiam, quae ex hac incruenti, divi­ nique Sacrificii applicatione in Christianam plebem eorum curae commissam abunde redundat. Cum vero Nos minime lateat, peculiares casus contingere posse, in quibus pro re ac tempore aliqua huius obligationis remissio parochis sit tribuenda, sciatis velimus, ab omnibus Nostram Concilii Congregationem unice esse adeundam ad huiusmodi obtinenda Indulta, illis dumtaxat exce­ ptis, qui a Nostra Congregatione fidei propagandae praeposita pendent, cum opportunas utrique Congregationi contulerimus facultates. 8. Nihil plane dubitamus, Venerabiles Fratres, quin pro eximia vestra episcopali sollicitudine omnibus et singulis vestrarum Dioecesium parochis, nulla interposita mora, sedulo manifestare velitis quae in hisce Nostris Lit­ teris de eorum obligatione applicandi pro populo sibi commisso sacrosan­ ctum Missae sacrificium suprema Nostra auctoritate confirmamus, ac denuo constituimus, volumus, oraecipimus, et mandamus. Ac persuasissimum quoque Nobis est. Vos maximam adhibituros esse vigilantiam, ut animarum cura­ tores hanc etiam sui muneris partem diligenter impleant, ac studiose obser- Romani Pontifices 925 veni quae a Nobis in hisce Litteris statuta atque sancita sunt. Optamus autem ut harum Litterarum exemplar in Tabulario episcopalis cuiusque vestrum Curiae perpetuo asservetur. 9. Cum autem, Venerabiles Fratres, probe noscatis, sacrosancto Missae sacrificio magnam fidelis populi contineri eruditionem, ne intermittatis un­ quam, parochos praesertim, aliosque divini verbi praecones, et eos quibus demandatum est munus erudiendi Christianum populum, monere, hortari ut fidelibus populis tam sancti tamquc admirabilis Sacrificii necessitatem, prae­ stantiam, magnitudinem, finem, fructus studiosissime et accuratissime expo­ nant explicent, ac simul fideles ipsos excitent, inflamment, quo eidem Sacri­ ficio ea qua par est fide, religione ac pietate frequentissime intersint, ut divinam misericordiam, et omne, quo indigent, beneficiorum genus sibi comparare queant. Neque desinatis omnem operam et industriam impen­ dere, ut vestrarum Dioecesium Sacerdotes ea inorum integritate, gravitate, eaque totius vitae innocentia, sanctitate emineant, quae illos omnino decet, quibus unis datum est divinam consecrare Hostiam, ac tam sanctum, tamque tremendum perficere Sacrificium. Quocirca omnes sanctissimo Sacerdotio initiatos etiam atque etiam monete, urgete, ut serio méditantes ministerium, quod acceperunt in Domino, illud impleant, et continenter memores digni­ tatis, ac caelestis potestatis, qua praediti sunt, virtutum omnium splendore, ac salutaris doctrinae laude refulgeant, summaque animi contentione in divi­ num cultum, divinasque res et animarum salutem incumbant, ac seipsos hostiam vivam et sanctam Domino exhibentes, et mortificationem lesu in suo corpore semper circumferentes puris manibus, et mundo corde placa­ tionis Hostiam rite offerant Deo pro sua ac totius mundi salute. 10. Denique nihil Nobis gratius, Venerabiles Fratres, quam hac etiam uti occasione, ut iterum testemur, et confirmemus praecipuam, qua Vos omnes iu Domino prosequimur, benevolentiam, ac simul Vobis addamus animos, ut maiore usque alacritate pergatis omnes gravissimi pastoralis vestri muneris partes strenue ac sedulo obire, et intentissimo studio dilectarum ovium saluti incolumitatique consulere. 11. Pro certo habete, Nos paratissimos esse ad ea omnia libentissime agenda, quae ad maiorem Vestram ac Dioecesium vestrarum utilitatem pro­ curandam concedere posse noverimus. Interim vero caelestium omnium mune­ rum auspicem, ac studiosissimae Nostrae in Vos voluntatis testem accipite Apostolicam Benedictionem, quam intimo cordis affectu Vobis ipsis, Vene­ rabiles Fratres, cunctisque Clericis, Laicisque fidelibus cuiusque vestrum vigilantiae commissis amantissime impertimur. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 17-271. 926 Romani Pontifices 525. Pius IX, allocut, Ad gravissimum, 20 iun. 1859. Ad gravissimum, quo cum bonis omnibus propter bellum inter catho­ licas nationes excitatum premimur, dolorem maximus accessit moeror ob luctuosam rerum conversionem ac perturbationem, quae in nonnullis Pon­ tificiae Nostrae ditionis Provinciis nefaria impiorum hominum opera ac sacri­ lego prorsus ausu nuper evenit. Probe intelligitis, Venerabiles Fratres, Nos dolenter loqui de scelesta sane perduellium contra sacrum legitimumque Nostrum, et huius Sanctae Sedi civilem principatum coniuratione et rebel­ lione, quam vaferrimi homines in eisdem Nostris provinciis commorantes tum clandestinis pravisque coetibus, tum turpissimis consiliis cum finitima­ rum regionum hominibus initis, tum fraudolentis calumniosisque editis libellis, tum exteris armis comparatis et invectis, tum perversis quibusque aliis frau­ dibus, et artibus moliri, fovere, et efficere minime reformidarunt. Nec pos­ sumus non vehementer dolere, infestam huiusmodi coniurationem primum erupisse in civitate Nostra Bononiensi, quae paternae Nostrae benevolentiae ac liberalitatis ornata beneficiis duos fere ab hinc annos, cum ibi diversali sumus, suam erga Nos et hanc Apostolicam Sedem venerationem ostendere, ac testari haud omiserat. Bononiae enim die duodecima huius mensis, post­ quam Austriacae inopinato discesserunt copiae nulla interposita mora con­ jurati homines audacia insignes, omnibus divinis, humanisque proculcatis iuribus, laxatisque improbitatis habenis, haud exhorruerunt tumultuari, atque urbanam cohortem, aliosque armare, cogere, educere, atque Cardinalis Nostri Legati aedes adire, ibique ablatis Pontificiis Insignibus eorum loco rebel­ lionis vexillum attollere et collocare cum summa honestiorum civium indi­ gnatione ac fremitu, qui tantum facinus improbare, ac Nobis ct Pontificio Nostro Gubernio plaudere haud extimescebant. Hinc ab ipsis perduellibus eidem Cardinali Nostro Legato profectio fuit denunciata, qui pro sui muneris officio tot scelestis ausibus obsistere, ac Nostram, et huius Sanctae Sedis dignitatem et iura asserere ac tueri minime praetermittebat. Atque eo sce­ leris et impudentiae rebelles devenerunt, ut minime veriti sint gubernium immutare, et Sardiniae Regis Dictaturam petere, et ob hanc causam suos ad eumdem Regem deputatos mittere. Cum igitur Noster Legatus haud posset tantas impedire improbitates, easque diutius ferre et intueri, solemnem tum voce tum scripto edidit protestationem contra omnia quae a factiosis hominibus adversus Nostra ct huius Sanctae Sedis iura fuerunt patrata, ac Bononia decedere coactus Ferrariam se contulit. Quae Bononiae tamen nefarie peracta sunt, eadem similibus criminosis modis Ravennae, Perusiae, et alibi flagitiosi homines communi bonorum omnium luctu agere minime dubitarunt, haud timentes posse suos impetus a Pontificiis Nostris copiis reprimi ac refringi, cum illae numero paucae eorum furori et audaciae resistere minime possent. Quocirca in eisdem civi- Romani Pontifices 927 titibus a perduellibus omnium divinarum, humanarumque legum conculcata «cloutas, et suprema civilis Nostra atque huius Sanctae Sedis oppugnata potestas, et defectionis erecta vexilla, et legitimum Pontificium Gubernium de medio sublatum et Sardiniae Regis Dictatura petita, et Nostri Delegati publica emissa protestatione ad profectionem vel impulsi, vel coacti, et alia multa rebellionis admissa facinora. Nemo vero ignorat quo isti civilis Apostolicae Sedis principatus osores semper potissimum spectent, et quid ipsi velint, quid cupiant, quid exoptent. Omnes quidem norunt singulari Divinae Providentiae consilio factum esse, utin tanta temporalium Principum multitudine et varietate Romana quoque Ecclesia temporalem dominationem nemini prorsus obnoxiam haberet, quo Romanus Pontifex summus totius Ecclesiae Pastor nulli unquam Principi subiectus supremam universi Dominici gregis pascendi, regendique pote­ statem auctoritatemque ab ipso Christo Domino acceptam per universum, qua late patet, orbem plenissima libertate exercere, ac simul facilius divinam religionem magis in dies propagare, et varii^ fidelium indigentiis occurrere, et opportuna flagitantibus auxilia ferre, et alia omnia bona peragere posset, quae pro re ac tempore ad maiorem totius Christianae reipublicae utilitatem pertinere ipse cognosceret. Infestissimi igitur Romanae Ecclesiae temporalis dominii hostes civilem eiusdem Ecclesiae, Romanique Pontificis principatum caelesti quadam rerum dispensatione, et vetusta per tot iam continentia saecula possessione, ac iustissimo quovis alio optimoque iure comparatum, et communi omnium populorum et Principum vel acatholicorum consen­ sione uti sacrum inviolatumquc Beati Petri patrimonium semper habitum ac defensum invadere, labefactare, ac destruere connituntur, ut, Romana Ecclesia suo spoliata patrimonio, Apostolicae Sedis, Romanique Pontificis dignitatem inaiestatcmquc deprimant, pessundent, et liberius sanctissimae religioni ma­ xima quaeque damna, ac teterrimum bellum inferant, ipsamque religionem, si fieri unquam posset, funditus evertant. Huc sane semper spectarunt ac spectant nequissima illorum hominum consilia, molitiones et fraudes, qui temporalem Romanae Ecclesiae dominationem convellere exoptant veluti diu­ turna ac tristissima experientia omnibus clare aperteque demonstrat. Quamobrem cum Nos Apostolici Nostri muneris officio, solemnique juramento adstricti debeamus religionis incolumitati summa vigilantia pro­ spicere, ac iura et possessiones Romanae Ecclesiae omnino integras inviolalasquc tueri, et huius Sanctae Sedis libertatem, quae cum universae Eccle­ siae utilitate est plane coniuncta, asserere et vindicare, ac proinde ipsius Principatum defendere, quo ad liberam rei sacrae in toto terrarum orbe procurationem exercendam Divina Providentia Romanos Pontifices donavit, illuinquc integrum et inviolatum Nostris Successoribus transmittere, iccirco non possumus non vehementer damnare, detestari impios nefariosque per­ duellium subditorum ausus, conatus, iliisque fortiter obsistere. Itaque postquam per reclamationem Nostri Cardinalis Secretarii Status missam, ad omnes Oratores, Ministros et negotiorum Gestores exterarum nationum apud Nos, et hanc S. Sedem nefarios huiusmodi rebellium ausus reprobavimus ac detestati sumus, nunc in amplissimo hoc Vestro Consessu, Romani Pontifices Venerabiles Fratres, Nostram attollentes vocem, maiori qua possumus animi Nostri contentione, protestamur contra ea omnia, quae perduelles in com memoratis locis agere ausi sunt, et suprema Nostra auctoritate damnamus, reprobamus, rescindimus, abolemus omnes et singulos actus tum Bononiae, tum Ravennae, tum Perusiae, tum alibi ab ipsis perduellibus contra sacrum legitimumque Nostrum, et huius S. Sedis Principatum quovis modo factos et appellatos, et eosdem actus irritos omnino, illegitimos, et sacrilegos esse declaramus, atque decernimus. Insuper in omnium memoriam revocamus maiorem excommunicationem, aliasque ecclesiasticas poenas et censuras a sacris Canonibus, apostolicis Constitutionibus, et Generalium Conciliorum, Tridentini praesertim (Sess. 22, cap. 11, De Reform.) decretis inflictas, et ulla absque declaratione incurrendas ab iis omnibus, qui quovis modo tempo­ ralem Romani Pontificis potestatem impetere audeant: in quas proinde eos omnes misere incidisse declaramus qui Bononiae, Ravennae, Perusiae, et alibi civilem Nostram, et huius Sanctae Sedis potestatem, et iurisdictionem, ac Beati Petri patrimonium opera, consilio, assensu et alia quacumque ratione violare, perturbare, et usurpare ausi sunt. Dum vero officii Nostri ratione compulsi haec non leVi certe animi Nostri dolore declarare, et edicere cogimur, miserrimam tot filiorum caecitatem illa­ crimantes a clementissimo misericordiarum Patre humiliter enixeque expo­ scere non desistimus, ut omnipotenti sua virtute efficiat, ut quamprimum optatissimus illucescat dies, quo et ipsos filios resipiscentes, atque ad offi­ cium reductos iterum paterno sinu cum gaudio excipere, et omni perturba­ tione sublata ordinem tranquillitatemque in tota Pontificia Nostra ditione restitutam videre possimus. Hac autem in Deo fiducia suffulti ea quoque spe sustentamur fore, et Europae Principes, uti antea, ita hoc etiam tem­ pore suam omnem operam in temporali Nostro, sanctaeque huius Sedis principatu tuendo, et integre servando consociatis studiis consiliisque impen­ dant, cum eorum cuiusque vel maxime intersit, Romanum Pontificem ple­ nissima frui libertate, quo catholicorum conscientiae in eorumdem Principum ditionibus commorantium tranquillitati rite consultum sit. Quae quidem spes augetur, proptereaquod Gallicae copiae in Italia degentes, iuxta ea quae Caris­ simus in Christo Filius Noster Gallorum Imperator declaravit, non modo nihil contra temporalem Nostram et huius S. Sedis dominationem agent, immo vero eamdem tuebuntur atque servabunt. [Acta Pii IX, vol. HI, p. 84-89). 526. Pius IX, ep. Verbis exprimere, 15 aug. 1859.’ Verbis exprimere vix possumus, Venerabiles Fratres, quantae consola­ tionis Nobis fuerint et vestrae obsequentissimae Litterae die 15 septembris superiore anno datae, et ea quae de Vobis ad Nos detulit Venerabilis Fra‘ Venerabilibus Fratribus Alexandro Archiepiscopo Fogarasiensi, et Alba-luliensi et Episcopis eius Suffraganeis. 929 Romani Pontifices ;er Antoninus Archiepiscopus Tarensis Noster, et huius Apostolicae Sedis apud Caesaream et Apostolicam Maiestatem Nuntius a Nobis eodem superiore anno jd Vos missus. Namque ex iis omnibus magis magisque novimus qua sin­ gulari fide, amore, et observantia firmiter constanterque Nobis, et huic Petri Cathedrae adhaerere gloriemini, quae, Domino disponente, super omnes Ecclesiae ordinariae potestatis obtinet principatum, utpote universorum Chri«tifidelium mater et magistra, et in qua est integra Christianae religionis ac perfecta soliditas, et Petrus in suis successoribus semper vivit, et praesidet, ac praestat quaerentibus fidei veritatem, et iudicium exercet. Intelleximus quoque maiorem in modum, Venerabiles Fratres, quomodo Vobis cordi sit ulularem catholicae Ecclesiae doctrinam omni cura studioque integram inviolatamque tueri, defendere, eamque magis in dies propagare, et omnes gra­ tissimi vestri ministerii partes strenue diligenterque implere. Summo quidem gaudio, laetitiaque Nos affecerunt huiusmodi egregii vestri sensus catholicis Antistitibus plane digni, etiamsi iidem nec novi, nec inexpectati Nobis extiIerint. Itaque dum de hisce praeclaris eximiisque vestris sensibus vehementer atque ex animo gratulamur, Venerabiles Fratres, a Vobis maiore, qua pos­ sumus, animi Nostri contentione exposcimus, ut pro perspecta vestra reli­ gione ac pietate omnem vestram curam, operam, industriam, vigilantiam adhibeatis, quemadmodum pastoralis vestri muneris officium omnino postulat, ut omnes fideles curae vestrae commissi, et eisdem vestris sensibus ani­ mentur, et in omnibus rebus veram germanamque catholicae Ecclesiae doctri­ nam profiteantur. Ne desinatis unquam in id potissimum episcopalem vestram sollicitudinem ac zelum intendere, Venerabiles Fratres, nullisque unquam con­ siliis et laboribus parcite quo vestrarum Dioecesium fideles catholica doctrina magis in dies eruditi constantissime credant ac teneant quidquid catholica docet Ecclesia, et diligentissime aversentur quidquid ab ipsa reprobatur ac damnatur Ecclesia. Atque inter alia ne omittatis fidelibus vestrae vigilantiae concreditis assidue et accurate traderc, atque inculcare catholicae Ecclesiae de Matrimonii Sacramento, deque indissolubili Matrimonii vinculo doctrinam. Neminem enim Vestrum latet iuxta catholicae Ecclesiae doctrinam fidelium matrimonium ratum ante consummationem posse dissolvi per solemnem alterutrius coniugis in aliqua probata Religione professionem, vel per cano­ nicam dispensationem, quae a Romano tantum Pontifice concedi potest, quae­ que nonnisi ex gravissimis causis rarissime indulgetur. Atque etiam optime nostis, eamdem Ecclesiam iuxta Evangelicam et Apostolicam doctrinam lucu­ lenter docere, matrimonii vinculum propter alterius coniugum adulterium, vel propter haeresim, aut molestam cohabitationem, aut affectatam absentiam a coniuge nunquam posse dissolvi, sed perpetuo firmum, et indissolubile permanere ex notissima inspirati Adae sententia, et Christi Domini oraculo, atque Apostoli verbis, et Ecclesiae traditione, quae omnia Vos apprime scitis. Quae quidem perpetua, atque indissolubilis matrimonialis vinculi firmitas, non ex ecclesiastica disciplina profluens, tanta est in matrimonio consum­ mato, tum ex divino, tum ex naturali iure, ut nullam ob causam ne ab ipso ouidem Romano Pontifice dissolvi unquam possit, etiamsi ab alterutro coniu?um fides coniugalis adulterio frangatur. Quocirca, Venerabiles Fratres, pro b 59 930 Romani Pontifices sacerdotali vestra virtute, et episcopali vestro in catholica doctrina tuenda ac propugnanda studio nihil Vobis potius sit, quam studiosissime curare, ut fideles Vobis traditi haec recte addiscant, ac sedulo profiteantur, et servent. Quod si in vestris Dioecesibus aliqui existant, qui perperam arbitrentur, matrimonii vinculum adulterii causa posse dissolvi, omnis a Vobis cura, vigi­ lantia, auctoritas prudenter, constanterque est adhibenda, ut tam perniciosus, et catholicae doctrinae vel maxime contrarius error ex illorum animis radi­ citus evellatur, et penitus eliminetur. Ac pro vestra sapientia probe intelligitis, Venerabiles Fratres, in tanti momenti re omnes cuiusque generis dif­ ficultates, si forte obiiciantur, esse omnino in omni patientia et doctrina vincendas, cum agatur de catholica veritate divinitus revelata, quam omnes catholicae Ecclesiae filii firmiter profiteri, ac servare tenentur. Quare iis omnibus, qui huiusmodi difficultates Vobis forsitan afferre voluerint pro episcopali vestra sollicitudine, zelo, ac scientia catholicae Ecclesiae de hac re doctrinam clare aperteque exponite, explicate, inculcate, ac simul osten­ dite, difficultates ipsas nullo modo contra catholicam hanc veritatem admitti, et opponi unquam posse. Insuper in illorum memoriam sedulo revocate, eorum maiores cum huius Romanae Ecclesiae unionem sincere amplexi sunt, non solum admisisse quatuor notissima puncta in Concilio Florentino defi­ nita, verum etiam declaravisse, se admittere, profiteri, ac credere quae eadem Romana Catholica Ecclesia admittit, profitetur et credit.1 Nec cessetis unquam, Venerabiles Fratres, omni studio ecclesiasticos vestrarum Dioecesium homines, ac praesertim Parochos monere et exhortari, ut hanc Catholicae Ecclesiae de matrimonio doctrinam fidelibus assidue diligenterque explicent, evolvant, et in illorum animis alte defigant. Atque eorumdem ecclesiasticorum hominum zelum magis in dies excitate, inflammate, ut propriae vocationis semper memores, atque rationi, exhortationi, doctrinaeque instantes virtutum omnium exempla Christiano populo praebeant, proprii ministerii munia naviter, scienter, sancteque obeant, et maiore usque alacritate, atque industria Christianam plebem sanctissimis divinae nostrae religionis praeceptionibus imbuant, eru­ diant, atque in sanctam catholicam unionem servandam, promovendam, et sempiternam hominum salutem procurandam totis viribus sub vestro ductu incumbant. Plane non dubitamus, Venerabiles Fratres, quin pro perspecta vestra pietate, ac singulari erga Nos, et hanc Petri Cathedram observantia Nostris hisce monitis quam libentissime ac studiosissime obsequi velitis. Persuasissimum autem Vobis sit, nihil Nobis gratius, nihil optatius unquam fore, quam ea omnia peragere, quae in maiorem vestram ac vestrarum Dioe­ cesium utilitatem cedere posse noverimus. Interim vero haud omittimus in humilitate cordis Nostri assiduas, fervidasque Deo Optimo Maximo adhi­ bere preces, ut in abundantia divinae suae gratiae Vobis semper propitius adsit, quo pergatis unanimes, et idipsum sentientes stare in uno spiritu, et custodire depositum, et loqui quae decent sanam doctrinam, et certare bonum certamen fidei. Atque superni huius praesidii auspicem et certissi­ mum studiosissimae Nostrae in Vos voluntatis pignus Apostolicam Benedi- » Cf. N. 51, 52. Romani Pontifices 931 edonem Vobis ipsis, Venerabiles Fratres, et gregibus curae vestrae commissis inantissime impertimur.1 [Acta Pii IX, vol. HI, p. 98-102]. 527. Pius IX, allocut. Maximo animi, 26 sept. 1859. Maximo animi Nostri dolore in Allocutione ad Vos die vicesimo pro­ ximi mensis2 lunii habita, Venerabiles Fratres, lamentati sumus ea omnia, quae ab huius Apostolicae Sedis hostibus tum Bononiae, tum Ravennae tum alibi contra civilem legitimumque Nostrum, et eiusdem Sedis principatum patrata sunt. Insuper eadem Allocutione illos omnes in ecclesiasticas censu­ ras et poenas a Sacris Canonibus inflictas incidisse declaravimus, et omnes eorum actus nullos et irritos esse decrevimus. Ea porro spe sustentabamur fore, ut rebelles isti filii Nostris hisce voci­ bus excitati ac permoti ad officium redire vellent, cum omnes praesertim noscant quanta mansuetudine ac lenitate, vel ab ipso supremi Nostri Pon­ tificatus initio semper usi simus, et quanta alacritate studioque inter gravis­ simas temporum difficultates numquam intermiserimus curas omnes cogita­ tionesque ad temporariam quoque Nostrorum populorum utilitatem tranquillitatemque promovendam convertere. Sed Nostra haec spes prorsus evanuit. Etenim ipsi externis potissimum consiliis, instigationibus et omnibus cuius­ que generis auxiliis freti, atque iccirco audentiores facti nihil inausum nihil· que intentatum reliquerunt, ut omnes Aemiliae provincias Pontificiae Nostrae ditioni subtectas perturbarent, easque a civili Nostro et huius Sanctae Sedis principatu distraherent. Hinc in iisdem provinciis, rebellionis ac defectionis erecto vexillo, et Pontificio sublato Gubernio primum Subalpini Regni Dicta­ tores constituti fuerunt, qui postea Commissarii extraordinarii dicti, ac deinde Gubernatores generales appellati, quique Supremi Nostri Principatus iura sibi temere arrogantes a publicis obeundis muneribus illos amoverunt, quos ob spectatam erga legitimum Principem fidem cum pravis eorum consiliis minime consentire suspicabantur. Non dubitarunt autem huiusmodi homines in ecclesiasticam quoque invadere potestatem cum novas de Nosocomiis, Orphanotrophiis aliisque Piis Legatis, Locis, et Institutis leges ediderint. Neque timuerunt aliquos ecclesiasticos viros vexare, eosque vel expellere, vel etiam in carcerem coniicere. Apertissimo vero in hanc Apostolicam Sedem odio perciti minime reformidarunt dic sexta huius mensis conventum Bono­ niae agere ab ipsis nationalem Aemiliae populorum appellatum, atque in illo promulgare decretum falsis criminationibus et praetextis refertum, quo populorum unanimitatem mendaciter asserentes, contra Romanae Ecclesiae ‘ Haec eadem Epistola scripta fuit ad Basilium Episcopum Magno-Varadinenlem, ad Alexandrum Episcopum Lugosiensem, et ad loannem Episcopum Armenopolitanum, graecocatholicos. » Cf. N. 525. 932 Romani Pontifices iura declararunt, se nolle amplius Pontificio civili Gubernio subesse. Atque insequenti die declararunt item, veluti in more nunc est, se velle Sardiniae Regis ditioni et imperio adhaerere. Hos inter lamentabiles ausus non desinunt factionis moderatores omnem eorum artem in corrumpendis populorum moribus impendere per libros praesertim atque ephemerides tum Bononiae, tum alibi editas, quibus fove­ tur quidlibet audendi licentia, et Christi hic in terris Vicarius iniuriis laceratur,ac religionis pietatisque exercitationes ludibrio habentur, precesque ad Immacu­ latam Sanctissimamque Dei Genitricem Virginem Mariam colendam, eiusque potentissimum patrocinium implorandum adhibitae irridentur. In scenicis vero spectaculis publica morum honestas, pudor virtusque offenditur, et per sonae Deo sacrae communi omnium contemptioni et irrisioni exponuntur. Haec autem ab illis aguntur, qui se catholicos esse, et supremam Ro­ mani Pontificis spiritualem potestatem auctoritatemque colere ac venerari affirmant. Omnes profecto vident, quam fallax sit huiusmodi declaratio: ipsi namque talia agentes cum illis omnibus conspirant, qui teterrimum adversus Romanum Pontificem et Catholicam Ecclesiam bellum gerunt, qui­ que omnia conantur, ut, si fieri unquam posset, divina nostra religio, eius­ que salutaris doctrina ex omnium animis evellatur et extirpetur. Quamobrem Vos praesertim, Venerabiles Fratres, qui Nostrorum labo­ rum et molestiarum estis participes, vel facile inteliigitis quo in moerore versemur, et quo una cum Vobis bonisque omnibus luctu et indignatione afficiamur. In tanta autem acerbitate hoc solatio utimur, quod Aemiliae provincia­ rum populi ex parte longe maxima dolentes huiusmodi molitiones, atque ab illis summopere abhorrentes suam erga legitimum Principem fidem ser­ vent, ac civili Nostrae et huius Sanctae Sedis dominationi constanter adhae­ reant; et quod universus carumdem provinciarum Clerus summis certe lau­ dibus dignus nihil antiquius habuit, quam in hoc rerum motu et perturba­ tione sui officii partes sedulo explere, ac luculenter ostendere qua singulari fide et observantia Nos et hanc Apostolicam Sedem prosequatur, asperrima quaeque contemnens ac despiciens pericula. iam vero cum Nos gravissimi officii Nostri ratione, solemnique iuramento adstricti debeamus sanctissimae nostrae Religionis causam impavide propugnare, et iura possessionesque Romanae Ecclesiae ab omni violatione fortiter tueri, civilemque Nostrum et huius Apostolicae Sedis principatum constanter defendere, illumque Nostris Successoribus, veluti Beati Petri patri­ monium, integrum transmittere, haud possumus quin iterum Apostolicam Nostram attollamus vocem, ut universus praesertim catholicus orbis, atque in primis omnes Venerabiles Fratres Sacrorum Antistites, a quibus inter maximas angustias tot eximia et illustria immobilis eorum erga Nos et hanc Sanctam Sedem, ac Beati Petri patrimonium fidei, amoris studiique testi­ monia cum summa animi Nostri consolatione accepimus, cognoscant quam vehementer a Nobis improbentur, quae eiusmodi homines in Aemiliae pro­ vinciis Pontificiae Nostrae ditionis patrare ausi sunt. Itaque in hoc amplis­ simo vestro consessu tum commemoratos, tum alios omnes quoscumque Romani Pontifices 933 rebellium actus contra ecclesiasticam potestatem et immunitatem, et contra supremam Nostram huiusque Sanctae Sedis civilem dominationem, princi­ patum, potestatem iurisdictionemque, quovis nomine actus ipsi appellentur, omnino reprobamus, illosque plane irritos et nullos esse decernimus. Nemo autem ignorat, eos omnes, qui in praedictis provinciis suam ope­ ram, consilium, assensum memoratis actibus praestiterunt, vel alia quavis ratione illis faverunt, incidisse in ecclesiasticas censuras et poenas, quas in praedicta Nostra Allocutione commemoravimus. Ceterum, Venerabiles Fratres, adeamus cum fiducia ad thronum gratiae, ut divini auxilii ope solatium et fortitudinem in rebus tam adversis asse­ quamur: nec desistamus divitem in misericordia Deum assiduis fervidisque precibus humiliter enixeque orare et obsecrare, ut omnipotenti sua virtute onuns aberrantes, quorum forsitan aliqui misere decepti nesciunt quid laciunt, ad meliora consilia, atque ad iustitiae, religionis salutisque semitas reducat * ■ [Acta Pii IX, vol. Ul, p. 124-128]. 528. Pius IX, litt. ap. Cum Catholica Ecclesia, 26 mart. i860. 1. Cum Catholica Ecclesia a Christo Domino fundata et instituta, ad sempiternam hominum salutem curandam, perfectae societatis formam vi divinae suae institutionis obtinuerit, ea proinde libertate pollere debet, ut in sacro suo ministerio obeundo nulli civili potestati subiaceat. Et quoniam ad libere, ut par erat, agendum iis indigebat praesidiis quae temporum con­ ditioni ac necessitati congruerent, iccirco singulari prorsus divinae providen­ tiae consilio factum est, ut cum Romanum corruit Imperium et in plura fuit regna divisum, Romanus Pontifex, quem Christus totius Ecclesiae suae caput centrumque constituit, civilem assequeretur principatum. Quo sane a Deo ipso sapientissime consultum est, ut in tanta temporalium Principum mul­ titudine ac varietate Summus Pontifex illa frueretur politica libertate, quae tantopere necessaria est ad spiritualem suam potestatem, auctoritatem et jurisdictionem toto orbe absque ullo impedimento exercendam. Atque ita plane decebat, ne catholico orbi ulla oriretur occasio dubitandi, impulsu fortasse civilium potestatum, vel partium studio duci quandoque posse in universali procuratione gerenda Sedem illam, ad quam propter potiorem principalitatem necesse est omnem Ecclesiam convenire. 2. Facile autem intelligitur quemadmodum eiusmodi Romanae Ecclesiae Principatus, licet suapte natura temporalem rem sapiat, spiritualem tamen induat indolem vi sacrae, quam habet, destinationis, et arctissimi illius vinculi quo cum maximis Rei Christianae rationibus conjungitur. Quod tamen nil impedit quominus ea omnia, quae ad temporalem quoque popu­ lorum felicitatem conducunt, perfici queant, quemadmodum gesti a Romanis Pontificibus per tot saecula civilis regiminis historia luculentissime testatur. 934 Romani Pontifices 3. Cum porro ad Ecclesiae bonum et utilitatem respiciat Principatus de quo loquimur, mirum non est quod Ecclesiae ipsius hostes persaepe illum convellere et labefactare multiplici insidiarum et conatuum genere conten­ derint: in quo tamen nefaria illorum molimina, Deo Ecclesiam suam iugiter adiuvante, in irritum serius ocius ceciderunt. Iam vero novit universus orbis quomodo luctuosis hisce temporibus infestissimi Catholicae Ecclesiae et huius Apostolicae Sedis osores abominabiles facti in studiis suis, ac loquentes in hypocrisi mendacium hanc ipsam Sedem proculcatis divinis humanisque iuribus, civili, quo potitur, Principatu spoliare nequiter adnitantur, idque assequi studeant non manifesta quidem, uti alias, aggressione, armorumque vis, sed falsis aeque ac perniciosis principiis callide inductis, ac popularibus motibus malitiose excitatis. Neque enim erubescunt nefandam populis suadere rebellionem contra legitimos principes, quae ab Apostolo clare aperteque dam­ natur ita docente: Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit. Non est enim potestas nisi a Deo : quae autem sunt, a Deo ordinatae sunt, itaque qui resistit potestati, Dei ordinationi resistit. Qui autem resistunt ipsi sibi damnatio­ nem acquirunt.1 Dum vero pessimi istiusmodi veteratores temporalem Eccle­ siae dominationem aggrediuntur, eiusque venerandam auctoritatem despiciunt, eo impudentiae deveniunt, ut suam Ecclesiam ipsam reverentiam et obse­ quium palam iactare non desinant. Atque illud vel maxime dolendum, quod tam prava agendi ratione sese polluerit non nemo etiam ex iis, qui, uti Catho­ licae Ecclesiae filii, in ipsius tutelam atque praesidium impendere debent auctoritatem, qua in subiectos sibi populos potiuntur. 4. In subdolis ac perversis, quas lamentamur, machinationibus praeci­ puam habet partem Subalpinum Gubernium, a quo pridem omnes norunt quanta et quam deploranda eo in Regno damna ac detrimenta Ecclesiae eiusque iuribus, sacrisque Ministris fuerint inlata, de quibus in Consistoriali potissimum Allocutione die xxn lanuarii mdccclv habita vehementer doluimus.2 Post despectas hactenus Nostras ea de re iustissimas reclamationes Gubernium ipsum eo temeritatis modo progressum est, ut ab irroganda universali Ecclesiae iniuria minime abstinuerit, civilem impetens Principa­ tum, quo Deus hanc B. Petri Sedem instructam voluit ad apostolici mini­ sterii libertatem, uti animadvertimus, tuendam atque servandam. Primum sane ex manifestis aggressionis indiciis prodiit quum in Parisiensi Conventu, anno 1856 acto, ex parte eiusdem Subalpini Gubernii inter hostiles nonnul­ las expositiones speciosa quaedam ratio proposita fuit ad civile Romani Pon­ tificis dominium infirmandum, et ad Ipsius Sanctaeque huius Sedis auctori­ tatem imminuendam. Ubi vero superiore anno Italicum exarsit bellum inter Austriae Imperatorem, et foederatos invicem Imperatorem Galliarum ac Sar­ diniae Regem, nihil fraudis nihil sceleris praetermissum est, ut Pontificiae Nostrae Ditionis populi ad nefariam defectionem modis omnibus impelle­ rentur. Hinc instigatores missi, pecunia largiter effusa, arma suppeditata, incitamenta pravis scriptis et ephemeridibus admota, et omne fraudum genus • S. Paul., Ep. ad Rom., c. ΧΙΠ, v. 1 et seq. ’ Cf. N. 519. Romani Pontifices 935 adhibitum vel ab illis, qui eiusdem Gubernii legatione Romae fungentes, nulla habita gentium iuris honestatisque ratione, proprio munere perperam abutebantur ad tenebricosas molitiones in Pontificii Nostri Gubernii perni­ ciem agendas. 5. Oborta deinde in nonnullis Ditionis Nostrae Provinciis, quae dudum occulte comparata fuerat, seditione, illico per fautores Regia Dictatura pro­ clamata est, statimque a Subalpino Gubernio Commissarii adlecti, qui, alio etiam nomine postea appellati, provincias illas regendas sumerent. Dum haec agerentur, Nos gravissimi officii Nostri memores non praetermisimus binis Nostris Allocutionibus diexx lunii et xxvi Septembris superiore anno habitis 1 de violato civili huiusce S. Sedis principatu altissime conqueri, simulque violatores serio monere de censuris ac poenis per canonicas sanctiones infli­ ctis, in quas ipsi proinde misere inciderant. Existimandum porro erat, patra­ tae violationis auctores per iteratas Nostras monitiones ac querelas ab iniquo proposito destituros; praesertim cum universi Catholici Orbis sacrorum Anti­ stites, et fideles cuiusque ordinis, dignitatis, et conditionis eorum curae commissi suas nostris expostulationibus adiungentes unanimi alacritate Nobiscum huius Apostolicae Sedis, et universalis Ecclesiae iustitiaeque causam propugnandam susceperint, cum optime intelligerent, quantopere civilis, de quo agitur, principatus ad liberam supremi Pontificatus iurisdictionem inter­ sit. Verum (horrescentes dicimus!) Subalpinum Gubernium non solum Nostra monita, querelas, et ecclesiasticas poenas contempsit, sed etiam in sua persi­ stens improbitate, populari suffragio pecuniis, minis, terrore aliisque callidis artibus contra omne ius extorto, minime dubitavit commemoratas Nostras Provincias invadere, occupare, et in suam potestatem dominationemque redi­ gere. Verba quidem desunt ad tantum improbandum facinus, in quo plura et maxima habentur facinora. Grave namque admittitur sacrilegium, quo una simul aliena iura contra naturalem divinamque legem usurpantur, omnis iustitiae ratio subvertitur, et cuiusque civilis Principatus ac totius humanae Societatis fundamenta penitus evertuntur. 6. Cum igitur ex una parte non sine maximo animi Nostri dolore intelligamus, irritas futuras novas expostulationes apud eos qui velut aspides sardae obturantes aures suas nihil hucusque monitis ac questubus Nostris commoti sunt; ex altera vero parte intime sentiamus quid a Nobis in tanta rerum iniquitate omnino postulet Ecclesiae huiusque Apostolicae Sedis ac totius Catholici Orbis causa, improborum hominum opera tam vehementer oppugnata, iccirco cavendum Nobis est ne diutius cunctando gravissimi officii Nostri muneri deesse videamur. Eo nempe adducta res est ut illustri­ bus Praedecessorum Nostrorum vestigiis inhaerentes suprema illa auctoritate utamur, qua cum solvere, tum etiam ligare Nobis divinitus datum est; ut nimirum debita in sontes adhibeatur severitas, eaque salutari ceteris exem­ plo sit. . À. . , 7 Itaque post Divini Spiritus lumen privatis publicisque precibus implo­ ratum, post adhibitum selectae Venerabilium Fratrum Nostrorum Sanctae ' Cf. N. 525, 527. Romani Pontifices 936 Romani Pontifices Romanae Ecclesiae Cardinalium Congregationis consilium, auctoritati Omni­ potentis Dei et Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra denuo declaramus, eos omnes, qui nefariam in praedictis Pontificiae Nostrae Ditionis Provinciis rebellionem et earum usurpationem, occupationem, invasionem el alia huiusmodi, de quibus in memoratis Nostris Allocutionibus die xx lunii et xxvi Septembris superioris anni conquesti sumus, vel eorum aliqua per­ petrarunt, itemque ipsorum mandantes, fautores, adiutores, consiliarios, adhae­ rentes, vel alios quoscumque praedictarum rerum exequutionem quolibet praetextu et quovis modo procurantes, vel per se ipsos exequentes, Maio­ rem Excommunicationem, aliasque censuras ac poenas ecclesiasticas a Sacris Canonibus, Apostolicis Constitutionibus et Generalium Conciliorum, Triden­ tini praesertim (sess. XX, cap. XI, De reform.) Decretis inflictas incurrisse; et si opus est, de novo excommunicamus, et anathematizamus, item decla­ rantes, ipsos omnium et quorumcumque privilegiorum, gratiarum, et indul­ torum sibi a Nobis, seu Romanis Pontificibus Praedecessoribus Nostris, quomodolibet concessorum amissionis poenas eo ipso pariter incurrisse; neca censuris huiusmodi a quoquam, nisi a Nobis, seu Romano Pontifice pro tempore existente (praeterquam in mortis articulo, et tunc cum reincidenlia in easdem censuras eo ipso quo convaluerint) absolvi ac liberari posse; ac insuper inhabiles et incapaces esse qui absolutionis beneficium consequan­ tur, donec omnia quomodolibet attentata publice retractaverint, revocaverint, cassaverint, et aboleverint, ac omnia in pristinum statum plenarie et cum effectu redintegraverint, vel alias debitam et condignam Ecclesiae, ac Nobis, et huic Sanctae Sedi satisfactionem in praemissis praestiterint. Iccirco illos omnes, etiam specialissima mentione dignos, nec non illorum successores in officiis a retractatione, revocatione, cassatione, et abolitione omnium ut supra attentatorum per se ipsos facienda, vel alias debita et condigna Eccle­ siae, ac Nobis, et dictae S. Sedi satisfactione realiter et cum effectu in eis­ dem praemissis exhibenda, praesentium Litterarum, seu alio quocumque praetextu, minime liberos et exemptos, sed semper ad haec obligatos fore et esse, ut absolutionis beneficium obtinere valeant, eorumdem tenore prae­ sentium decernimus et pariter declaramus. 8. Dum autem hanc muneris Nostri partem, tristi Nos urgente necessi­ tate, moerentes implemus, minime obliviscimur, Nosmetipsos Illius hic in terris vicariam operam agere, qui non vult mortem peccatoris, sed ut conver­ tatur et vivat, quique in mundum venit quaerere, et salvum facere quod perierat. Quapropter in humilitate cordis Nostri ferventissimis precibus Ipsius misericordiam sine intermissione imploramus et exposcimus, ut eos omnes, in quos ecclesiasticarum poenarum severitatem adhibere coacti sumus, divi­ nae suae gratiae lumine propitius illustret, atque omnipotenti sua virtute de perditionis via ad salutis tramitem reducat. 9. Decernentes, etc. (Acta Pii IX, vol. Ill, p. 137-147]. 937 · 529. Pius IX, allocut. Multis gravibusque, 17 dec. i860. 1. Multis gravibusque vel ab ipso sui exordio iactata procellis Ecclesia miserrima hac nostra aetate tot tantisque hostium aggressionibus petita est, ut conceptum iampridem ab ipsis odium omnisque furoris maturitas in Nostri Pontificatus tempus erupisse videatur. Neque vero persequamur singula necesse est, venerabiles Fratres, quae haud ita longo annorum intervallo acerba et gravia contigerunt, quorum memoria Nostrum aeque Vestrumque animum non levi moerore perfundat. IHud vero dissimulare non possumus, pro arcano Dei iudicio nullum adhuc fuisse impositum tam multis calamitatibus modum; novas quippe dolemus ingruere tum ex fautoribus perversae doctrinae, quae a funestissimae Reformationis principiis orta publici veluti iuris robur alicubi obtinuit, tum ex impiorum hominum pravitate qui Catholicae Ecclesiae se filios praedicant, appellandi vero sunt filii tenebrarum, tum denique ex ethni­ corum furore qui per Orientis regiones in caedem exitiumque fidelium vehe­ mentius efferbuit. 2. Et sane maxime est deplorandum, in quampluribus Europae partibus de Ecclesiae potestate ac iuribus perniciosissimos errores invaluisse : hinc adhibitum assidue studium ad vim omnem abiudicandam initis cum Aposlolica Sede de re sacra conventionibus, hinc omnis impensa cura, ut ne conventiones aliae contrahantur in posterum ad componenda Ecclesiae negotia, ufque iis componendis moderandisque civilis dumtaxat accedat auctoritas. Quod quidem non sine gravi animi Nostri molestia experti nuper sumus, Venerabiles Fratres. Pro Apostolici enim muneris officio ad relevandas in -Magno Badarum Ducatu Catholicae Ecclesiae res, et extinguenda illic exorta cum civili potestate dissidia, superiore, ut scitis, anno cum Celsissimo illo Duce conventionem inivimus 1 quae quum rata fuisset habita, et vero etiam in vulgus emissa, eiusdem exeeutionem, ut par erat, praestolabamur. Verumtamen, refragante huic rei publico illius Ditionis Consilio, a magno Duce decretum fuit editum, quo conventioni vis omnis adimitur, in eiusquelocum rogata lex est Ecclesiae libertati vel maxime adversa. Id porro ex falsa protestantium doctrina derivatum intelligimus, qui autumant Ecclesiam in civili Imperio quoddam veluti Collegium existere, nullisque proinde pollere iuribus, praeter ea quae concessa illi sint atque attributa a civili potestate. Id autem quantopere abhorreat a veritate ecquis non intelligat? Ecclesia namque ut vera et perfecta societas a divino auctore suo fuit instituta, quae nullis cir­ cumscripta regionum finibus, nulli etiam civili subdatur imperio, suamque potestatem ac iura ubique terrarum in hominum salutem libere exerceat. Nec sane aliter indicant solemnia illa Christi Domini ad Apostolos verba: < Data est mihi omnis potestas in caelo et in terra, ite docete omnes gentes ... - docentes eas servare omnia quaecumque mandavi vobis ». Quibus excitati ' Cf. Raccolta di Concordati, p. 880-920. 938 Romani Pontifices vocibus Evangelii praecones Apostoli, repugnantibus et regibus et principi­ bus, nullisque seu minis seu suppliciis deterriti demandatum sibi ministerium alacriter sunt executi. Nos itaque de salutaribus Ecclesiae iuribus tutandis vehementer solliciti, vix dum cogitari atque agi audivimus de eadem con­ ventione infirmanda Nostras continuo Magno Duci dedimus litteras ad malum hoc avertendum, atque adeo per Cardinalem publicis negotiis praepositum apud Gubernium illud instandum curavimus, ut debitae execution! conventio mandaretur. Sed enim quum impensa omnia studia curaeque in irritum ces­ serint, quod Nostri officii est, abrogatam contra omnes iustitiae regulas sine alterius partis consensu solemnem conventionem Vestro in coetu, Venera­ biles Fratres, palam conquerimur, et Catholicae Ecclesiae Sanctaeque Sedis iura violata pessumdata vehementiori quo possumus studio redamamus. Quae Nostrae expostulationes ut ad Badense Gubernium transmittamur mandavi­ mus, simulque declaretur Archiepiscopo Friburgensi agendi ratio tantis in difficultatibus adhibenda; cuius praeclari Antistitis eiusque etiam Cleri com­ mendare satis non possumus in Ecclesiae libertate tuenda constantiam, a qua nunquam ipsos vel in summo rerum discrimine discessuros plane confi­ dimus. 3. Iam vero quum ob turbatas iterum in Magno Badarum Ducatu sacras res, cxpositamque illic novis jactationibus Ecclesiam doleremus, alia Nobis accessit molestiae causa ex nequissimo libello nuper Parisiis edito, in quem tam multa prorsus a veritate aliena, tam multa etiam absurda atque inter sc pugnantia auctor congessit, ut respuendus potius atque aspernandus, quam refutandus videatur. Illuc tamen non est ferendum, quod eo audaciae atque impietatis devenerit, ut postcaquam sacrum civilemque Ecclesiae Romanae principatum impetere non sit veritus, peculiarem quamdam novique generis sibi fingat Ecclesiam in Galliarum Imperio ex illius sententia excitandam, quae ab auctoritate Romani Pontificis subducta sit planequc divisa. Id porro quid est aliud quam distrahere ac proscindere Catholicae Ecclesiae unitatem? De qua quidem necessaria unitate ita Christus Dominus ad Patrem: < Non pro eis rogo tantum, sed pro eis etiam, qui credituri sunt per verbum eorum in me, ut omnes unum sint, sicut tu Pater in me es et ego in te ». Atqui huius unitatis vis et ratio omnino postulat, ut tamquam membra cum capite, sic uni­ versi per orbem fideles cum Romano Pontifice, qui Christi in terris Vicarius est, coniungatur et coalescant. Quamobrem ad Praedecessorem Nostrum san­ ctae memoriae Damasum scribebat Ecclesiae doctor Hieronymus Beatitudini tuae hoc est Petri Cathedrae communione consocior, supra illam Petram aedi­ ficatam Ecclesiam scio, quicumque extra hanc domum agnum comederit pro­ fanus est >. Quantam vero memorati libelli auctor infert iniuriam perillustri Galliarum genti, utpote quam Catholicae unitatis retinentissimam schismaticis putat erroribus posse implicari! Quanta illius temeritas est, quod ab obsequio ac fide erga Apostolicam Sedem abstrahendum fore confidat Clerum illum et spectatissimos praesertim Antistites, qui praedecessores inter suos Irenaeum recenseant Lugdunensis Ecclesiae Pastorem praeclara ista scribentem Ad Romanam Ecclesiam propter potiorem principalitatem necessc est omnem convenire Ecclesiam, hoc est eos, qui sunt undique fideles » : qui nullo [{orna n i Pontifices 939 fncti metu, nullo retardati periculo, tum voce tum scriptis Nostra Sanctaeque Sedis iura vindicare certaverint, Nobisque exhibere nunquam intermiserint certissima devotionis argumenta! Quorum Nos, aliorumque per orbem Anti­ stitum dum meritis ornamus praeconiis pastoralem curam, vigilantiam, firmi­ tatem, ipsos licet sponte sua incensos erectosque ad Catholicae fidei defen­ sionem, hortari tamen atque excitare pro hac temporum iniquitate non praetermittimus, ut quo validiores quotidie hostiles impetus fiant, eo firmiori animo sustinendos ac frangendos curent, atque adeo commissos suae curae fideles de fallaciis insidiisque admonere non desinant, quibus avellere ipsos a Matris Ecclesiae gremio vaferrimi homines connitantur. Iam vero ex dam­ nando illo libello quaenam tandem sint auctoris et ceterorum omnium con­ silia, qui civilem Sanctae Sedi principatum extorquere conantur, detracta veluti larva manifeste deprehendimus. Scilicet nihil aliud intendunt ac moliun­ tur, quam ut sactissimae Religionis fundamenta subvertant. Id sane per provincias a civili Nostra dominatione iniuste subreptas, id per reliquas Italiae regiones perfidissimis quibusque artibus studiose curari et videmus et inge­ miscimus. Huc spectant disseminatae quaquaversus perversae sacrorum libro­ rum interpretationes ad fidem corrumpendam, diffusa ad contaminandos juventutis mores turpissimorum libellorum colluvies, invecta quocumque elfraenis vivendi licentia, despecta proculcata Ecclesiae potestas, sacra immu­ nitas violata, subducta ab auctoritate et vigilantia Episcoporum publica juven­ tutis institutio, omnisque doctrinae morumque disciplina, praepositi docendo homines de religione prave sentientes, evulgatum in Umbria decretum de cunctis ferme religiosis familiis e claustro exturbandis, de extinguendis Col­ legiatis Capitulis, delendisque simplicibus cuiusvis generis Beneficiis, piisque Sodalitiis eorumque bonis per summam iniuriam occupandis; huc spectant coniecti in vincula ecclesiastici viri, ipsique sacri Antistites, quos inter Vene­ rabilis Frater Archiepiscopus Urbinas nuper septus armis in custodiam tra­ ditus, et Cardinalitia etiam dignitate fulgens Venerabilis Frater Firmanus Antistes per vim abreptus a Sede sua, alioque relegatus, et ab omni com­ missi gregis curatione prohibitus, ac plures etiam Antistites et Sacerdotes e Regno Neapolitano vel in carcerem missi, vel ad fugam coacti : huc spectant (nec sine acerbissimo doloris sensu memoramus) paiefacta per nonnullas Italiae civitates protestantibus templa, et publicae etiam scholae institutae, ubi in perniciem Catholicae Religionis quaelibet impune tradatur doctrinae perversitas; denique promulgatum in Umbria decretum, quo matrimonium nuncupatum ab Apostolo magnum Sacramentum peculiaribus civilibus disci­ plinis illigatur, ac ferme subtrahitur ab Ecclesiae potestate, eo fortasse con­ silio ut postea civilibus dumtaxat subdatur legibus, eaque ratione, quod Deus avertat, legalis invehatur concubinatus cum extremo animarum detri­ mento. Atque hic, uti Apostolici Nostri muneris ratio postulat, quidquid contra Ecclesiae iura et patrimonium, contra religiosas personas eanimque bona actum huc usque est, vel peragatur in posterum, damnamus, reproba­ mus ac nullius vis et roboris, ac prorsus irritum palam edicimus. Quanta vero ubique sit rerum omnium tum publicarum tum privatarum perturbatio, quantus in Europa motus, quantis dissidiis flagret Italia ecquis non videat, 940 Romani Pontifices a Nobiscum non maxime doleat? Tam multa tamque gravia rei sacrae et civili inflicta vulnera considerantes exclamare cogimur cum Propheta < infecta est terra ab habitatoribus suis, quia transgressi sunt leges, mutaverunt ius, dissipaverunt foedus sempiternum ». Haec autem malorum congeries ab iis maxime repetenda, qui ut suam per Italiae fines ditionem extendant humana quaeque iura ac divina audacter pervertunt, qui publicae se felicitatis aucto­ res iactant ac praedicant, quocumque tamen pervaserint, ibidem saevissimae veluti tempestates impressa relinquunt furoris excidiique vestigia. Utinam aliquando redeant insipientes ad cor, nimirum intelligent, Religione sublata, nullum humanae societati superesse praesidium tum ad stabilitatem tum ad quietem ; utinam sibi aliquando persuadeant unam esse Catholicam Religio­ nem veritatis magistram, virtutum omnium altricem, in qua civitatum, regno­ rum incolumitas salusque nitatur: meminerint aliquando, Apostolicam hanc Sedem nedum adversatam unquam fuisse verae ac solidae populorum felici­ tati, quin etiam quovis tempore de universo hominum genere fuisse egregie promeritam; per illam namque traductae ad humanitatem barbarae gentes, veraeque religionis praeceptis institutae, sedati bellorum tumultus, provectae modis omnibus bonae artes ac disciplinae, calamitosis aegrisque recreandis publica charitatis excitata domicilia, asserta promulgata et principibus et populis vel in maximis perturbationibus iustitiae atque honestatis principia. Haec atque alia quamplura per Apostolicam Sedem in bonum humanae socie­ tatis provide sapienterque peracta, multis eximiisque testata monumentis, ad omnis praedicationem temporis celebrabit historia. 4. Sed iam paternum animum Nostrum ad se revocat plurimis afflicta malis per Orientem Ecclesia, quae tamen cruentis martyrum palmis nobilitari ornarique non desinit. Loquimur nempe, Venerabiles Fratres, de regno Cho­ reae, de Sinensium Imperio regnisque finitimis, ubi neque atrocissimis cru­ ciatibus nec dirissimo quovis mortis genere debilitata aut victa est Christia­ norum in fide constantia: loquimur de Conchinchinae, ac Tonchini regionibus, in quibus ad extinctionem prorsus Christiani nominis acerbissime recruduit ethnicorum immanitas. Quid enim memorabimus collegia, coenobia, templa, publicas privatasque aedes vel solo eversas, vel flammis absumptas? Quid Christifideles referemus cuiusque aetatis, conditionis, ordinis partim saevis­ sime exagitatos, nudatosque rebus omnibus hac illae errantes vitam trahere coactos quovis supplicio acerbiorem, partim in carcerem detrusos, omnique tormentorum genere excruciatos? qui tamen in ferendis pro Christo sup­ pliciis ac morte obeunda veterum Ecclesiae Martyrum fortitudinem retulerunt. Neque minus Nos tangit ac movet miserrima Christianorum per Syriam con­ ditio, qui licet a crudelissimae caedis perpessione quieverint, assiduo tur­ bantur metu nc compressus tantisper militaribus Europae copiis infidelium impetus in rapinas iterum caedesque furentius erumpat. Illorum Nos rele­ vandis infortuniis, sin minus paternis desideriis parem, aliquam tamen pro angustis Nostris rebus pecuniae partem transmittendam curavimus, quam offerre Nobis nunquam intermisit pia Catholicarum gentium liberalitas. Qua­ rum etiam non sine laude commemoratum volumus egregium charitatis exem­ plum in recreandis subsidiorum largitate afflictis per Syriam fidelibus ; atque Romani Pontifites 941 adeo maximopere laetamur, nunquam languescere in Ecclesia virtutem illam, quam divinus Reparator praecipuum esse signum voluit Christianae Reli­ gionis. 5. Hic, quem hactenus exposuimus, sacrarum rerum publicarum status, deplorandus quidem ac luctuosus, Nos vehementer angit atque perturbat, et gravi etiam moerore complet, Venerabiles Fratres; Vosque in partem vocatos procurationis Nostrae, in partem etiam doloris venire non dubitamus. Sed tamen non concidamus animo, atque iteratis quotidie precibus levemus oculos nostros in montem, unde in tantis rerum asperitatibus opportunum expectemus auxilium. Aderit Ecclesiae suae Deus, aderit humilitati Nostrae, Eiusque Nos virtute roboratos ab officio et constantia Apostolici Ministerii nullus plane periculi metus, nulla deterrebit adversitas. Innocens Christianorum san­ guis, quo perfusa Orientalis terra est, in odorem suavitatis ascendat ad Domi­ num, illoque salutari velut sacrificio placatus gravissimas, quibus premimur, quaeque impendent, calamitates propitius avertat; atque accedente Sanctis­ simae Genitricis Dei ab origine immaculatae patrocinio, et beatissimis Apo­ stolis Petro et Paulo suffragantibus, concedat Ecclesiae suae de acerbissimis inimicis referre victoriam. Exsurgat aliquando in iudicium Deus, hostesque sui nominis Religionis excidium anhelantes, multa et nefaria in Ecclesiam molientes in fortitudine brachii sui disperdat et conterat, vel, quod potius et optamus et poscimus, divinae gratiae lumine collustratos in viam iustitiae et veritatis dives in misericordia clementissime traducat. {Acta Pii IX, vol. Ill, p. 206-215). 530. Pius IX, allocut. lamdudum cernimus, i8 mart. i86i. 1. lamdudum cernimus, Venerabiles Fratres, quo misero sane conflictu ob invicem pugnantia inter veritatem et errorem, inter virtutem et vitium, inter lucem et tenebras principia, hac miserrima nostra praesertim aetate civilis exagitetur societas. Namque alii ex una parte tuentur quaedam moder­ nae, uti appellant, civilitatis placita, alii ex altera iustitiae sanctissimaeque nostrae religionis iura propugnant. Ac primi postulant, ut Romanus Pon­ tifex cum Progressu, cum Liberalismo, uti vocant, ac recenti civilitate se reconciliet et componat. Alteri vero merito efflagitant, ut immobilia et incon­ cussa aeternae iustitiae principia integra et inviolata custodiantur, et salu­ berrima divinae nostrae religionis vis omnino servetur, quae et Dei gloriam amplificat, et opportuna tot malis, quibus humanum genus affligitur, affert remedia, quaeque est unica veraque norma, qua filii hominum in hac mortali vita omni virtute instituti ad beatae aeternitatis portum perducuntur. Sed hodiernae civilitatis patroni huiusmodi discrimini haud acquiescunt, quan­ doquidem sese veros et sinceros religionis amicos affirmant. Ac Nos fidem eis adhibere vellemus, nisi tristissima sane facta, quae ante omnium oculos quotidie versantur, contrarium prorsus ostenderent. Et quidem una est vera 942 Romani Pontifices ac sancta super terram Religio ab ipso Christo Domino fundata et instituta, quae virtutum omnium fecunda parens et altrix, ac vitiorum expultrix, et animorum liberatrix, veraeque felicitatis index, appellatur Catholica Apostolica Romana. Quid autem sentiendum de iis, qui extra hanc salutis arcam vivunt, iam alias declaravimus in Consistoriali Nostra Allocutione diei 9 Decembris anni millesimi octingentesimi quinquagesimi quarti,1 atque hic eamdem doctri­ nam confirmamus. Iam vero ab iis, qui pro religionis bono Nos ad hodiernae civilitati dexteram porrigendam invitant, quaerimus utrum facta talia sint, quae Christi hic in terris Vicarium ab Ipso ad caelestis suae doctrinae puri­ tatem tuendam, atque ad agnos ovesque eadem doctrina pascendas et con­ firmandas divinitus constitutum possint inducere, ut sine gravissimo con­ scientiae piaculo, et maximo omnium scandalo se cum hodierna civilitate consociet, cuius opera tot nunquam satis deploranda eveniunt mala, tot teterrimae opiniones, errores et principia promulgantur, quae catholicae religioni eiusque doctrinae omnino adversantur. Atque inter haec facta nemo ignorat quomodo vel ipsae solemnes Conventiones inter hanc Apostolicam Sedem et Regios Principes rite initae penitus destruantur, veluti nuper Neapoli accidit. Qua quidem de re in hoc amplissimo vestro consessu etiam atque etiam querimur, Venerabiles Fratres, et summopere reclamamus eo prorsus modo, quo contra similes ausus et violationes alias protestati sumus.2 2. Haec autem moderna civilitas dum cuique acatholico cultui favel, ipsosque infideles a publicis muneribus obeundis minime prohibet, et catho­ licas scholas illorum filiis recludit, irascitur adversus Religiosas Familias, adversus Instituta catholicis scholis moderandis fundata, adversus quamplurimos cuiusque gradus ecclesiasticos Viros amplissima etiam dignitate insi­ gnitos, quorum non pauci vitam in exilii incerto aut in vinculis misere agunt, et adversus etiam spectatos laicos viros, qui Nobis et huic Sanctae Sedi addicti religionis iustitiaeque causam alacriter defendunt. Haec civilitas dum acatholicis institutis ac personis subsidia largitur, catholicam Ecclesiam iustismis suis possessionibus spoliat, et omnia adhibet consilia ac studia ad salutarem ipsius Ecclesiae efficaciam imminuendam. Insuper dum omnem tribuit libertatem quibusvis verbis et scriptis, quae Ecclesiam omnesque ipsi ex corde devotos aversantur, ac dum licentiam animat, alit et fovet, eodem tempore se omnino cautam moderatamque exhibet in reprehendenda violenta et immiti interdum agendi ratione contra eos adhibita, qui optima vulgant scripta; et omnem in puniendo exercet severitatem, si ab his moderationis fines vel leviter praeteriri arbitretur. 3. Huiusmodi igitur civilitati posset ne unquam Romanus Pontifex ami­ cam protendere dexteram, et cum ea foedus concordiamque ex animo inire? Vera rebus vocabula restituantur, et haec Sancta Sedes sibi semper constabit. Siquidem ipsa verae civilitatis continenter fuit patrona et altrix; atque histo­ riae monumenta eloquentissime testantur ac probant, omnibus ab eadem Sancta Sede in disjunctissimas quasque et barbaras terrarum orbis regiones • Cf. N. 518. ’ Cf. N. 509, 519, 529. Romani Pontifices 943 veram rectamque fuisse invectam morum humanitatem, disciplinam, sapien­ tiam. At cum civilitatis romine velit intelligi systema apposite comparatum ad debilitandam ac fortasse etiam delendam Christi Ecclesiam, numquam certe quidem haec Sancta Sedes et Romanus Pontifex poterunt cum huius­ modi civilitate convenire. Quae enim, uti sapientissime clamat Apostolus, participatio iustitiae cum iniquitate, aut quae societas luci ad tenebras? Quae autem conventio Christi ad Belial? 12 4. Qua igitur probitate perturbatores, et seditionis patroni suam vocem attollunt ad exaggerandos conatus frustra ab ipsis adhibitos, ut se cum Romano Pontifice componant? Hic enim, qui suam omnem vim haurit ex aeternae iustitiae principiis, quonam pacto posset illa unquam deserere, ut sanctissima debilitetur fides, atque adeo Italia in discrimen adducatur amit­ tendi maximum suum splendorem et gloriam, qua undeviginti ab hinc saeculis refulget ob centrum et sedem, qua praestat, catholicae veritatis? Neque obiici potest, hanc apostolicam Sedem in rebus civilis principatus clausas habuisse aures illorum postulationibus, qui liberiorem administrationem exoptare signi­ ficarunt Ut vetera omittamus exempla, de hac nostra infelici aetate loquemur. Ubi enim Italia a legitimis suis Principibus liberiores institutiones obtinuit, Nos paternum animum gerentes filiorum partem Pontificiae Nostrae ditionis in civilem administrationem cooptavimus, et opportunas dedimus concessio­ nes, propriis tamen prudentiae modis ordinatas, ne munus paterno animo concessum per malorum hominum operam veneno inficeretur. At vero quid inde factum est? Effrena licentia innocua Nostra largitate potita est, et Aulae, quo publici Ministri ac Deputati convenerant, limina sanguine respersa, et impia manus in eum sacrilege conversa qui beneficium concesserat. Quod si recentissimis hisce temporibus consilia circa civilem procurationem Nobis data fuerunt, haud ignoratis. Venerabiles Fratres, illa a Nobis admissa fuisse, co tamen excepto ac reiecto, quod non ad civilem administrationem respi­ ciebat, sed eo spectabat, ut spoliationis parti iam patratae assentiremur. Nihil vero est cur de consiliis bene acceptis, deque Nostris sinceris ad illa exse­ quenda promissis loquamur, cum usurpationum moderatores alta voce pro­ fiterentur, se non quidem reformationes, sed absolutam rebellionem, omnem­ que a legitimo Principe sejunctionem omnino velle. Atque ipsi erant gravis­ simi facinoris auctores et antesignani, qui suis clamoribus omnia replebant, non vero populos, ut de illis merito dici possit quod Venerabilis Beda de Pharisaeis et Scribis Christi inimicis aiebat: - Non haec aliqui de turba sed Pharisaei calumniabantur et Scribae, sicut Evangelistae testantur. 5. Sed Romani Pontificatus oppugnatio non solum eo spectat, ut haec Sancta Sedes et Romanus Pontifex legitimo suo civili principatu omnino privetur, sed eo etiam tendit, ut infirmetur, et, si fieri unquam posset plane tollatur salutaris catholicae religionis virtus: ac propterea impetit Dei ipsius opus, redemptionis fructum, et sanctissimam illam fidem, quae pretiosissima est haereditas in nos derivata ex ineffabili sacrificio, quod in Golgotha con­ 1 Epist. II, ad Corinth., c. VI, v. 14, 15 2 Lib. 1, c. 48, in c. 11 Lucae. 944 Romani Pontifices summatum est. Atque ita se rem habere satis superque demonstrant tum commemorata iam facta, tum ea quae in dies evenire videmus. Quod enim in Italia Dioeceses ob illata impedimenta suis Episcopis orbatae, plaudentibus modernae civilitatis patronis, qui tot Christianos populos sine pastoribus dere­ linquunt, et illorum bonis potiuntur, ut ea in pravos etiam usus convertant! Quot sacrorum Antistites in exilio versantur! Quot (cum incredibili animi Nostri dolore dicimus) apostatae, qui non Dei sed Satanae nomine loquentes, ac impunitate ipsis a fatali regiminis systemate concessa fidentes, et con­ scientias exagitant, et infirmos ad praevaricandum impellunt, et misere lapsos in turpissimis quibusque doctrinis obfirmant, et Christi vestem lacerare con­ tendunt, cum minime reformident Nationales, uti dicunt, Ecclesias, aliasque id genus impietates proponere ac suadere! Postquam vero ita religioni insul­ taverint, quam per hypocrisim invitant ut cum hodierna civilitate conveniat, non dubitant pari cum hypocrisi Nos excitare ut cum Italia reconciliemur. Scilicet, cum omni fere civili Nostro principatu spoliati gravissima Pontificis et Principis onera sustineamus piis Catholicae Ecclesiae filiorum largitionibus quotidie amantissime ad Nos missis, cumque gratis invidiae et odii signum facti simus eorum ipsorum opera, qui conciliationem a Nobis postulant; id vellent praeterea, ut palam declararemus, usurpatas Pontificiae Nostrae ditio nis Provincias in liberam usurpatorum proprietatem cedere. Qua sane audaci et hactenus inaudita postulatione quaererent, ut ab Apostolica Sede, quae semper fuit et erit veritatis iustitiaeque propugnaculum, sanciretur, rem iniuste violenterque direptam posse tranquille honesteque possideri ab iniquo aggres­ sore ; utque ita falsum constitueretur principium, fortunatam nempe facti iniustitiam nullum iuris sanctitati detrimentum afferre. Quae postulatio iis etiam repugnat solemnibus verbis, quibus in magno et illustri Senatu nuperrimis hisce diebus declaratum est, Romanum Pontificem esse Repraesentato­ rem praecipuae vis moralis in humana societate. Ex quo illud consequitur, eum nullo modo posse vandalicae spoliationi consentire, quin fundamentum violet illius moralis disciplinae, cuius ipse veluti prima forma et imago digno­ scitur. 6. Iam vero quicumque vel errore deceptus vel timore proculsus prae­ bere velit consilia iniustis perturbatorum civilis societatis votis consentanea, necesse est ut hisce potissimum temporibus sibi omnino persuadeat, illos nunquam contentos fore, nisi viderint omne auctoritatis principium, omne religionis frenum, omnemque iuris iustitiaeque regulam de medio tolli. Atque huiusmodi subversores in civilis societatis calamitatem illud iam tum voce tum scriptis assequuti sunt, ut humanas mentes perverterint, moralem sensum debilitaverint, et iniustitiae horrorem eripuerint; atque omnia conantur ut cunctis persuadeant, ius ab honestis gentibus invocatum nihil aliud esse, nisi iniustam voluntatem quae debeat omnino contemni. Heu! vere luxit et defluxit terra et infirmata est, defluxit orbis, infirmata est altitudo populi terrae. Et terra infecta est ab habitatoribus suis: quia transgressi sunt leges, mutaverunt ius, dissipaverunt foedus sempiternum.1 1 Is, cap. 24, V. 4, 5. Romani Pontifices 945 7. Verum in tanta tenebrarum obscuritate, qua Deus inscrutabili suo iudicio gentes sinit offundi, Nos omnem Nostram spem fiduciamque plane collocamus in ipso clementissimo misericordiarum Patre et Deo totius con­ solationis, qui Nos consolatur in omni tribulatione Nostra. Ipse namque est, qui Vobis, Venerabiles Fratres, concordiae et unanimitatis inter Vos spiritum ingerit, et quotidie magis ingeret, ut Nobiscum arctissime aeque ac concor­ dissime coniuncti parati sitis una Nobiscum sortem illam subire, quae arcano divinae suae providentiae consilio cuique nostrum reservata sit. Ipse est, qui caritatis vinculo inter se et cum hoc catholicae veritatis et unitatis centro coniungit sacrorum Christiani orbis Antistites, qui fideles sibi commissos evangelicae veritatis doctrina instituunt, eisque iter in tanta caligine tuto sequendum monstrant, nuntiantes virtute prudentiae populis sanctissima verba. Ipse super omnes catholicas gentes effundit spiritum precum, et acatholicis haequitatis sensum inspirat, ut rectum de hodiernis eventibus ferant iudicium. Haec autem tam mira in universo catholico orbe precum consensio, tamque unanimes erga Nos amoris significationes, tot sane variisque modis expressae (quod in anteactis aetatibus haud facile queat inveniri) manifestissimi osten­ dunt, quemadmodum hominibus recte animatis opus omnino sit tendere ad hanc Beatissimi Principis Apostolorum Cathedram, lucem terrarum orbis, quae magistra veritatis et nuntia salutis semper docuit, et usque ad consum­ mationem saeculi immutabiles aeternae iustitiae leges doces nunquam desinet. Tantum vero abest, ut Italiae populi ab hisce luculentissimis filialis erga Apostolicam hanc Sedem amoris et observantiae testimoniis abstinuerint, ut immo quamplura centena ipsorum millia Nos amantissimis litteris adiverint non eo quidem consilio ut conclamatam a veteratoribus reconciliationem peterent, sed ut Nostras molestias, poenas, angores summopere dolerent, suumque erga Nos affectum omnimode confirmarent, et nefariam sacrilegamque civilis Nostri eiusdemque Sedis principatus spoliationem etiam atque etiam detestarentur. 8. Cum porro ita se res habeant, antequam loquendi finem faciamus, coram Deo et hominibus clare aperteque declaramus, nullam prorsus adesse causam quare cum quopiam Nos reconciliari debeamus. Quoniam vero, licet immerentes. Illius hic in terris vice fungimur, qui pro transgressoribus rogavit veniamque petiit, probe sentimus a Nobis parcendum iis qui Nos oderunt, ac pro ipsis orandum ut divinae gratiae auxilio resipiscant, atque ita illius, qui Christi hic in terris vicarium gerit operam, benedictionem promereantur. Libenter utique pro illis oramus, iisque, statim ac resipuerint, ignoscere ac benedicere parati sumus. Interim tamen non possumus inertes haerere, veluti qui nullam de humanis calamitatibus curam capiunt; non possumus non vehementer commoveri et angi, ac uti Nostra non reputare maxima damna et mala iis nequiter illata qui persecutionem patiuntur propter iustitiam. Quo­ circa dum intimo moerore conficimur, Deumque obsecramus, gravissimum supremi Nostri Apostolatus munus implemus loquendi, docendi et damnandi quaccumque Deus eiusque Ecclesia docet et damnat, ut ita cursum Nostrum consummemus, et ministerium verbi, quod accepimus a Domino lesu, testi­ ficari Evangelium gratiae Dei. 946 Romani Pontifices 9. Itaque si iniusta a Nobis petantur, praestare non possumus: si vero postuletur venia, illam ultro libenterque, uti nuper declaravimus, impertiemur. Ut autem huiusce veniae verbum eo proferamus modo, qui Pontificiae Nostrae dignitatis sanctitatem omnino decet, flectimus ante Deum genua, et trium­ phale nostrae redemptionis amplectentes vexillum, Christum lesum humillime deprecamur, ut Nos eadem sua repleat caritate, et eo prorsus modo igno­ scamus quo Ipse suis pepercit inimicis, antequam sanctissimum suum spiritum in aeterni Patris Sui traderet manus. Atque ab Ipso impensissime exposcimus, ut quemadmodum post veniam ab Eo tributam, inter densas tenebras, quibus universa terra fuit obducta, inimicorum suorum mentes illustravit, qui hor· rendi facinoris poenitentes revertebantur percutientes pectora sua, ita in hac tanta nostrae aetatis caligine velit ex inexaustis infinitae suae misericordiae thesauris caelestis ac triumphatricis suae gratiae effundere dona, quibus omnes errantes ad unicum suum ovile redeant. Quaecumque autem futura sint inve­ stigabilia divinae suae providentiae consilia, ipsum Christum lesum Ecclesiae suae nomine rogamus, ut Vicarii sui causam, quae Ecclesiae suae causa est, iudicet, camque contra hostium suorum conatus defendat, ac gloriosa victoria exornet et augeat. Ipsum item exoramus ut perturbatae societati ordinem tranquillitatemque restituat, et optatissimam pacem tribuat ad iustitiae trium­ phum, quem ab Eo unice expectamus. In tanta enim trepidatione Europae totiusque terrarum orbis, et eorum, qui arduo funguntur munere moderandi populorum sortes, Deus unus est, qui Nobiscum et pro Nobis pugnare possit: Indica nos Deus, et discerne causam nostram de gente non sancta: da pacem Domine in diebus nostris, quia non est alius qui pugnet pro nobis, nisi Iu Deus Noster. (Acta Pii IX, vol. Ill, p. 220-230]. 531. Pius IX, const. Romani Pontifices, 6 ian. 1862. Romani Pontifices, quibus ab ipso Christo Domino in persona Beatissimi Apostolorum Principis fuit commissa suprema cura et potestas universam regendi ac moderandi Ecclesiam, nunquam intermiserunt indefessis consiliis et laboribus sanctissimam Christi fidem, religionemque diffundere per omnes terras, et secundum Domini praeceptum confirmare Fratres, et homines nutantes sustinere, et imperitos docere, et laborantes erigere, et devios revo­ care, et incertos ducere, ac vel haeresis, vel schismatis contagione infectos ad catholicae unitatis centrum reducere, et spirituali omnium populorum bono consulere, et omnia peragere, quae maiori Ecclesiae utilitati quovis modo conducere possent. Cum autem Ecclesia a Christo Domino fundata una omnino sit, eaque ex Occidentis ct Orientis populis constet, tum iidem Romani Pontifices suas omnes paternas curas cogitationesque in Orientalis quoque Ecclesiae gentes assidue contulerunt, quae tot habuit viros ingenio, consilio, sacraque praesertim doctrina, eruditione, eloquentia, ac sapientissimis scriptis magnorumque recte factorum et sanctitatis gloria insignes. Romani Pontifices 947 Et sane ut in Oriente integrum inviolatumque catholicae fidei servaretur depositum, utque Ecclesiastica disciplina prospere procederet, et sacra liturgia omni sanctitate ac splendore fulgeret iidem Pontifices, ubi primum Eccle­ siae pax fuit donata et plura convocarunt Concilia, et varias edidere Con­ stitutiones, decreta, nihilque intentatum reliquere, ut Orientalium utilitatem promoverent. Quod quidem singulare Romanorum Pontificum, et huius San­ ctae Sedis erga orientales populos studium et amor semper viguit, ac vel maxime enituit, cum aliqua praesertim oborta est haeresis aut schisma exci­ tatum, quandoquidem iidem Pontifices nullis sibi curis parcendum esse duxe­ runt, ut in Oriente catholica servaretur, et magis in dies propagaretur unitas. Atque haec fidei unitas cum legitimorum rituum varietate optime consistit, ex quibus immo maior in Ecclesiam ipsam splendor et maiestas mirifice redundat. Hinc ipsi Decessores Nostri non solum in animo numquam habuere orientales gentes ad ritum latinum ducere, verum etiam, quoties opportunum esse existimarunt, luculentissimis verbis clare aperteque decla­ rarunt, se nolle proprios orientalium Ecclesiarum ritus, utpote venerabili suae originis antiquitate, et Sanctorum Patrum auctoritate commendatos destruere vel immutare, sed unice velle ne quid in ritus ipsos forsitan indu­ ceretur, quod fidei catholicae adversetur, vel periculum generet animarum: vel ecclesiasticae deroget honestati, quemadmodum immortalis memoriae Benedictus XIV Decessor Noster copiose demonstravit suis Encyclicis Litteris ad orientales Missionaries die 26 Iulii anno 1755 datis, quarum initium Alla­ tae sunt.1 Quod si orientales ritus alicuius arbitrio aliquando immutati fue­ rint, id numquam Apostolicae huic Sedi est tribuendum. Maiores vero, ac potissimae post funestissimum, et nunquam satis lugen­ dum Photii schisma curae et sollicitudines pro Orientalibus a Romanis Pon. tificibus, et ab hac Apostolica Sede adhibitae fuere, quae optatissimum in Florentino Concilio assequutae sunt exitum cum in eodem Concilio sancta catholica unio iamdiu tam vehementer expetita fuerit restituta. 2 Cum vero Marcus Archiepiscopus Ephesinus tamquam novus Photius huiusmodi unio­ nem insigni prorsus audacia convellere et labefactare est conatus, Romani Pontifices omnem dederunt operam, ut Graecos ad catholicam unitatem redu­ cerent, ac spiritualibus omnium Orientalium necessitatibus studiosissime occurrerent. Quocirca eorumdem Pontificum cura ct Missionarii ad Orientales gentes missi, et orientalium rituum libri recogniti, et peculiaria S. R. E. Car­ dinalium Consilia instituta, quae eorum negotia sedulo examinarent ac defi­ nirent. Et quidem pluribus annis ante Clementis VIII Pontificatum specialis instituta fuit Congregatio de rebus Graecorum, ac alia deinde sub eodem Pontifice erecta super negotiis fidei et religionis catholicae, paulo post appel­ lata de Propaganda Fide, quae tum Graecorum, aliorumque Orientalium negotia, tum fidei propagationem in occidentalibus regionibus curaret Atque haec Congregatio eumdem habebat finem, quem deinde habuit, et in prae­ sentia habet Congregatio generalis eodem titulo Propagandae fidei insignita ' Cf. N. 434. ’ Cf. N. 51, 52, 54. 948 Romani Pontifices » vx-f et a Gregorio XV Apostolicis Litteris die 22 iun. anno 1622 datis et inci­ pientibus Inscrutabili erecta 1 cum munere praesidenti Missionibus omnibus ad praedicandum et docendum Evangelium et catholicam doctrinam. At vero, inspecta Orientalium cum ritus tum disciplinae varietate, vel facile fuit statim agnoscere, etiam post praedictae Congregationis generalis de Propaganda Fide institutionem, necesse esse ut quemadmodum Occiden­ talium ita et Orientalium graviora negotia, quae maiori examine et studio indigerent, peculiariter a nonnullis eiusdem Congregationis generalis Cardi­ nalibus tractarentur. Quocirca, Urbano VIII Pontifice, qui in locum Gregorii XV fuit suffectus, duae speciales ex ipsius generalis Congregationis de Propaganda Fide gremio Congregationes constitutae fuere, quarum altera appellata super dubiis Orientalium, altera super correctione Euchologii Grae­ corum. Ut vero opus ab hac postrema Congregatione inceptum ad finem perduceretur, et studia pro Euchologio Graecorum commissa omnes Orien­ talium libros complecterentur, nova Congregatio uti stabilis et distincta a Congregatione de Propaganda Fide erecta fuit a Clemente XI super corre­ ctione librorum Orientalium proprium habens Praefectum et Secretarium, et constans ex quinque Cardinalibus, pluribus theologis virisque orientalium rituum et linguarum peritis. Ex ipsius autem Congregationis Christianae Fidei Propagandae actis apparet quomodo fere semper, ubi de aliquibus summi momenti Orientalium negotiis erat peragendum, eorum cura et examen fuerit demandatum peculiaribus Consiliis, seu Congregationibus S. R. E. Cardina­ lium eiusdem Congregationis de Propaganda Fide, quemadmodum praesti­ tum fuit de rebus, quae Graecos Melchitas, Armenios, Cophtos, Maronitas, Ruthenos, aliasque orientales nationes respiciebant. Haec autem agendi ratio, quam ipsa rerum natura et indoles exposcit, Nobis viam munivit ad ea deliberanda, quae Nostris hisce Litteris constituere existimavimus. Cui enim arcano Divinae Providentiae consilio in hac Petri Cathedra licet immerentes collocati pastoralis Nostrae vigilantiae, sollicitu­ dinis et caritatis curas cogitationesque ad universum humanum genus inde­ sinenter debeamus extendere, ac simul omni contentione eniti et efficere, ut omnes cognoscant solum Deum verum, et quem misit lesum Christum, et omnes occurrentes in unitatem fidei, et agnitionis Filii Dei vitam habeant, et abundantius habeant, iccirco vel ab ipso Nostri Pontificatus exordio curas Nostras ad Orientales studiosissime aeque ac amantissime convertimus, ciemeritissimum misericordiarum Patrem sine intermissione orantes ct obse­ crantes, ut qui in fidei unitate cum hac veritatis Cathedra sunt consociati magis in dies stabiles et immoti persistant, et crescentes in scientia Dei, et cognitione Domini Nostri lesu Christi per bona opera certam eorum voca­ tionem et electionem faciant, qui vero ab unico Christi ovili, extra quod salus esse non potest, misere aberrant, ad illud redire properent, atque festinent. Ea porro spe sustentamur fore, ut dives in misericordia Deus hisce Nostris humillimis et ferventissimis precibus propitius annuere velit. Interim vero prae oculis habentes praesentem Orientalium conditionem, et noscentes, in ali- Romani Pontifices 949 quibus locis quaedam impedimenta, Deo auxiliante, ita fuisse remota, ut orientalis ritus gentes possint cum hac Apostolica Sede libere communicare, tl iccirco facilius Nobis sit gravibus illarum indigentiis occurrere, Apostolici Nostri ministerii esse duximus, Nostras paternas curas et sollicitudines inge­ minatis studiis adhibere, ut spirituali eorumdem Orientalium bono et neces­ sitatibus maiorem in modum prospicere valeamus. Itaque selectae S. R. E. de Propaganda Fide Cardinalium et Romanae Curiae Praesulum Congrega­ tioni commisimus, ut, rebus sedulo perpensis, Nobis proponeret quae potiora essent suscipienda consilia ad Orientalium utilitatem magis magisque pro­ curandam. Qui quidem Cardinales et Praesules ex una parte apprime noscen­ tes quam multiplices gravesque sint Orientalium indigentiae, et quam necesse sil, ut illorum negotia propter linguae, ritus, disciplinaeque varietatem pecu­ liari ratione quotidie magis dirigantur, ex altera vero animadvertentes quae quantaeque sint curae et occupationes eiusdem Congregationis Fidei Propa­ gandae ob mirum sanctissimae nostrae religionis progressum, hoc potissimum ineunte saeculo, divina adspirante gratia, in America septentrionali, in Indiis orientalibus, in Sinis, in Oceania, aliisque Europae locis singulari eiusdem Congregationis opera studioque effectum, et ob auctum Sedium Episcopalium et Apostolicorum Vicariatuum, et sacrarum expeditionum seu Missionum numerum, vel facile sibi persuaserunt, eamdem Congregationem novis indi­ gere auxiliis, ut sine gravibus difficultatibus Orientalium negotiis speciali modo providere queat. Quamobrem sensere opportunum omnino esse ad huiusmodi assequendum finem, ut ex ipsius Congregationis Fidei Propa­ gandae more, formandi scilicet speciales Congregationes pro rerum ac tem­ porum gravitate, institueretur peculiaris Congregatio, quae stabili modo omnia tum ritus, tum disciplinae orientalium Ecclesiarum negotia tractanda ac dirigenda, unice curaret. Quamobrem Nobis proposuere consilium for­ mandi ex ipsa Congregatione Fidei Propagandae specialem et stabilem Con­ gregationem, quae Orientalium libris corrigendis, omnibusque et singulis cuiusque generis Orientalium negotiis tractandis unice operam navet, quaeque constet ex nonnullis eiusdem Congregationis Fidei Propagandae Cardinalibus, atque a Generalis ipsius Congregationis Cardinali Praefecto pendeat, et pro­ prium habeat Secretarium, proprios Consultores, ac proprios Officiales. Nos igitur dc maiori Orientalium bono summopere solliciti, et ea omnia peragere vehementer cupientes, quae spirituali eorumdem prosperitati magis in dies conducere queant, de eorumdem Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium consilio ac sententia hisce Litteris auctoritate Nostra Apostolica praedictam specialem Congregationem pro omnibus Orientalium Ecclesiarum negotiis unice tractandis ac dirigendis perpetuum in modum erigimus et constituimus, iis tamen legibus et conditionibus, quas hisce Nostris Litteris statuimus, et quas perpetuo servandas esse praecipimus. Omnia itaque negotia, quae ex commemoratis Decessoris Nostri Gre· gorii XV Litteris Inscrutabili aliorumque Romanorum Pontificum Constitu­ tionibus ad eamdem Congregationem de Propaganda Fide pertinent, erunt in posterum in duas plane distinctas classes divisa, nempe in negotia latini ritus et negotia orientalis ritus. Nova Congregatio a Nobis instituta omnia Romani Pontifices 950 951 Romani Pontifices Orientalium negotia, etiamsi mixta, quae scilicet sive rei, sive personarum ratione Latinos attingant, tractare debebit, nisi eadem Congregatio negotia ipsa ad generalem Propagandae Fidei Congregationem deferenda esse inter­ dum existimaverit. Atque haec Congregatio pro negotiis Ecclesiarum ritus orientalis, cui praeerit Cardinalis Praefectus Congregationis Propagandae Fidei, constabit ex sufficienti numero Cardinalium ipsius Congregationis Fidei Propagandae, et proprios habebit Consultores, ac distinctum Secreta­ rium, et Secretariam cum suis propriis Officialibus. Ut autem huic Congre­ gationi a Nobis statutae praesto sint viri, qui Ecclesiarum orientalium linguas, ritum ac disciplinam calleant, in hanc almam urbem Nostram nonnullos arcessivimus ecclesiasticos viros doctrina, et orientalium rerum peritia spe­ ctatos, qui suis studiis, et scientia eidem Congregationi a Nobis erectae auxilio sint in iis praesertim, quae orientalium Ecclesiarum ritus ac disci­ plinam, et orientalium librorum emendationem respiciunt. Haec autem Congregatio retinebit titulum De Propaganda Fide cum hac tantum accessione Pro negotiis ritus orientalis, et eodem utetur sigillo, quo Congregatio Fidei Propagandae utitur. Cum autem inter omnia orientalia negotia huic Congregationi a Nobis commissa contineatur etiam quidquid ad eiusdem ritus librorum emendationem spectat, iccirco declaramus iam nunc extinctam Congregationem hac de causa a Clemente XI institutam, veluti per has Litteras auctoritate Nostra Apostolica plane supprimimus et abolemus. Volumus tamen, ut in eadem Congregatione hisce Nostris Lit­ teris constituta existât Cardinalis Ponens a Nobis, et a Nostris Successori­ bus stabili modo semper eligendus, qui munere fungatur sedulo dirigendi studia, quae necessaria sunt ad colligendos Ecclesiae orientalis canones et ad examinandos, ubi opus fuerit, omnes orientales libros cuiusque generis sint, sive huiusmodi libri respiciant Sacrorum Bibliorum versiones, sive catechesim, sive disciplinam. Praeterea volumus, ut Cardinales huiusve novae Congregationis a Nobis hisce Litteris delecti in primo conventu dividant inter se propria cuiusque orientalis nationis negotia. Atque huiusmodi divisio ita efficiatur, ut unus­ quisque Cardinalis stabili modo penes se habeat negotia unius vel plurium orientalium nationum, prout ei in divisione contigerit. Cum vero eveniat, ul aliquis Cardinalis suscepto munere perfungi non amplius queat, volumus, ut huius novae Congregationis Cardinales in ipsius Congregationis conventu praesentes optionis iure potiantur, ita ut ultimus ex praedictis Cardinalibus post peractam optionem, illius orientalis nationis negotia procuranda susci­ piat, quae Cardinalis curatione vacaverint, quo omnes orientales nationes suum semper habeant Cardinalem Relatorem, qui Congregationem accuratis­ sime certiorem faciat de iis negotiis, in quae ipse incumbit. Iam vero cum haec Congregatio praescripto modo a Nobis excitata pars sit Congregationis Fidei Propagandae, tum eidem novae Congregationi, eius­ que omnibus Officialibus concedimus et impertimur omnes facultates et pri­ vilegia Congregationi Fidei Propagandae a Romanis Pontificibus Praedeces­ soribus Nostris attributa ea plane ratione, qua eadem privilegia et facultates in praesentia vigent. Huius autem Congregationis, cui praeerit pro munere, quo fungitur, Praefecti generalis Congregationis de Propaganda Fide, Dile­ ctus Filius Noster Alexander Presbyter Cardinalis Barnabô, Cardinales eligi­ mus et nominamus Venerabiles Fratres Nostros Constantinum Patrizi Episco­ pum Portuensem et S. Rufinae, ac Ludovicum Altieri Episcopum Albanensem, itemque Dilectos Filios Nostros Camillum Di Pietro S. loannis ante Portam Latinam, Carolum Reisach S. Caeciliae, et Antonium Mariam Panebianco SS. XII Apostolorum Presbyteros Cardinales, nec non Dilectos Filios Nostros Petrum Marini S. Nicolai in Carcere Tulliano, lacobum Antonelli S. Agathae ad Suburram, et Prosperum Caterini S. Mariae de Scala Diaconos Cardinales, ex quibus destinamus Ponentem pro cognoscendis orientalium Ecclesiarum libris, earumque canonibus colligendis, veluti supra constituimus, Cardinalem Carolum Reisach. Quod si quaelibet ecclesiastica Congregatio semper habuit Consultores doctrina praestantes, qui graviora ac' difficiliora negotia sedulo perpende­ rent, eaque prudenti sapientique Cardinalium examini, consilio iudicioque exponerent, ac subiicerent, id vel maxime memoratae Congregationi a Nobis pro Orientalium negotiis institutae est necessarium ob idiomatum praesertim, ac rituum varietatem, sine quarum rerum cognitione nec accuratum iudicium, nec opportuna consilia suscipi possunt. Atque iccirco volumus, ut huic Congregationi semper praesto sint sufficienti numero Consultores non solum theologica scientia, verum etiam rerum orientalium peritia instructi, aliisque dotibus ornati, quibus eidem Congregationi utilitati et auxilio esse valeant. Cum vero inter negotia Congregationi latini ritus, et illa orientalis ntus mutua communicatio, et vinculum intercedere interdum possit, tum sta­ tuimus ac decernimus, ut alterius Congregationis Secretarius sit alterius Con­ gregationis Consultor. Ut autem praedictae Congregationi nunquam desint viri, qui orientalium linguarum rerumque scientia praediti Consultoris munus exerceant, cidemquc Congregationi quovis modo utilem operam praebeant, Cardinalis Praefectus Congregationis Fidei Propagandae Nobis, Nostrisque Successoribus proponet eo, quo fieri potest, numero ecclesiasticos viros dele­ ctos, seu ex illis, qui Urbaniani Collegii fuerunt alumni, sive ex variis Reli­ giosis Familiis, ut Romam venientes omnia eorum studia commemoratum in finem sedulo conferant. Interim vero huius novae Congregationis Con­ sultores nominamus Venerabiles Fratres Alexandrum Franchi Archiepiscopum Thessalonicensem S. Congregationis Negotiis Ecclesiasticis Extraordi­ nariis praepositae Secretarium, losephum Cardoni Episcopum Cariatensem, ac Dilectos Filios Aloisium Ferrari Pontificiarum caeremoniarum Praefectum, Dominicum Bartolini SS. Rituum Congregationis Secretarium, losephum Fessler iuris Canonici in Universitate Vindobonensi Professorem Antistites Domesticos, et Bonifacium Haneberg Ordinis S. Benedicti Abbatem Mona­ sterii S. Bonifacii ac Professorem S. Scripturae in Universitate Monacensi, Aloisium Vincenzi linguae Hebraicae, Paulum Scapaticci linguae Siro-Chaldaicae, Philippum De Angelis iuris canonici in hac Romana Universitate Professores, Carolum Vercellone Procuratorem Generalem Congregationis CC RR SS. Pauli et Barnabae Apostolorum, I. Baptistam Franzelin S. I. Sacrae Theologiae in Collegio Romano Professorem, Augustinum Theiner Presby- 952 3 * 9.U· Rornani Pontifices terum Oratorii S. Philippi Nerii, I. Baptistam Pitra, Pium Zingerlc, Bcrnardum Smith sodales Ordinis S. Benedicti. Volumus etiam, ut nonnulli ex Romano Clero iuvenes, qui eorum ingenio, et studiorum curriculo cum laude exacto maiorem felicis exitus spem ostendunt, in ecclesiasticarum orien­ talium rerum studia, aliquo Consultore duce, naviter incumbant, quo ipsi Consultoris munus in tempore sustinere possint; itemque volumus, ut qui ex eisdem ecclesiasticis cum progressu huiusmodi studiis vacaverint, praefe­ rantur, dum ecclesiastica beneficia erunt conferenda. In eadem Congregatione, uti constituimus, proprius Secretarius existere debet, qui omnia eiusdem Congregationis munia exerceat eo prorsus modo, quo alter Secretarius Congregationis latini ritus exercet, et eadem omnino tum in tractandis orientalis ritus negotiis, tum in novae Congregationis conventibus habendis, methodo servata, quae in praesentia a Congrega­ tione Fidei Propagandae adhibetur. Ad hoc autem Secretarii officium deli­ gimus et nominamus Dilectum Filium foannem Simeoni Protonotarium Apostolicum. Ut autem uterque Secretarius probe noscat omnia tum latini, tum orientalis ritus negotia, iubemus, ambos Secretaries interesse Conventibus utriusque Congregationis, ita tamen, ut Secretarius Congregationis gene­ ralis Fidei Propagandae alterum Congregationis pro negotiis ritus orientalis ratione officii praecedat, et Protonotarius Apostolicus post utrumque Secre­ tarium sedeat. Quod autem attinet ad novae Secretariae Officiales volumus, ut in ea sufficienti numero Officiales existant, prout opus fuerit temporis decursu. Ambae Congregationes eodem Tabulario, eademque Typographia omnino utentur. Cum vero ex huius novae Congregationis institutione impendia augeantur Congregationis Fidei Propagandae, iccirco congruos assignavimus fundos. Atque hic levantes oculos Nostros ad miserationum Dominum, ab Ipso humiliter enixeque exposcimus, ut divinae suae gratiae divitias super orien­ tales nationes copiose effundens, efficiat, ut tot olim illustres in Oriente Episcopales Cathedrae Apostolorum auctoritate constitutae, quae nunc, heu miserum! a petra, cui Ecclesiae innititur, seiunctae et collapsae iacent, denuo pristino exornatae splendore reviviscant, atque uti antea vigeant, floreant fide­ liter custodientes fidei depositum, morumque disciplinam. In eam profecto spem erigimur fore, ut bonorum omnium auctor et largitor Deus Nostris hisce curis propitius benedicere velit, utque omnes orientales qui catholicam veritatem profiteri gloriantur, hisce paternis Nostris studiis magis in dies respondeant, nihilque antiquius habeant, quam ut arctiori usque amoris et obsequii vinculo huic Petri Cathedrae firmiter constanterque adhaereant, ac miseros errantes ad catholicam unitatem reducere contendant. Haec volumus, statuimus, praecipimus et mandamus decernentes has Nostras Litteras, et in eis contenta quaccumque etiam ex eo quod quilibet intéresse habentes vel habere praetendentes vocati ct auditi non fuerint, ac praemissis non consenserint, nullo unquam tempore de subreptionis, vel obreptionis aut nullitatis vitio, seu intentionis Nostrae, vel alio quolibet etiam substantiali defectu notari impugnari, aut alias infringi, suspendi, restringi, Romani Pontifices 953 limitari, vel in controversiam vocari, seu adversus ea restitutionis in inte­ grum, aperitionis oris, aut aliud quodeumque turis vel facti, aut iustitiae remedium impetrari posse, sed semper et perpetuo validas et efficaces exi­ stere et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, et ab omnibus, ad quos spectat, et spectabit quomodolibet in futurum inviolabi­ liter observari, ac praedictae novae Congregationi pro negotiis ritus orien­ talis, nec non personis, quarum favorem praesentes Nostrae Litterae con­ cernunt, perpetuis futuris temporibus plenissime suffragari debere, neque ad probationem seu verificationem quorumcumque in iisdem praesentibus narratorum unquam teneri, nec ad id in iudicio, vel extra cogi, seu com­ pelli posse, et si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum ac inane esse ac fore volumus et declaramus. Non obstantibus commemoratis Apostolicis Litteris Gregorii XV inci­ pientibus Inscrutabili, itemque Clementis XI aliisque omnibus Romanorum Pontificum Praedecessorum Nostrorum Constitutionibus, nec non de iure quaesito non tollendo, aliisque Nostris, et Cancellariae Apostolicae Regulis, itemque Congregationis Propagandae Fidei etiam confirmatione Apostolica, vel quavis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus, privilegiis quoque, induitis et concessionibus, quamvis expressa, specifica et individua mentione dignis; quibus omnibus et singulis, eorum totis tenoribus et formis, praesentibus pro insertis habentes, ad praemissorum dumtaxat effectum latis­ sime et plenissime, ac specialiter et expresse derogamus, ceterisque contra­ riis quibuscumque. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 402-416J. 532. Pius IX, const. Ad universalis, "j febr. 1862. Ad universalis Ecclesiae regimen, Deo sic disponente, vocati, pro pasto­ rali, qua urgemur, sollicitudine haud praetermisimus ad religiosas quoque familias mentis aciem, anirnique curas intendere, ut eae, de Christiana et civili republica optime meritae, ad pristinum splendorem revocarentur, et incre­ mentum acciperent. Probe autem agnovimus tristissimis hisce temporibus, quibus inimici Crucis Christi humana divinaque omnia pessundare, ac mores pervertere student, maximam adhibendam esse curam, sollicitudinem, dili­ gentiam ad eorum spiritum, uti par est, probandum, qui vota solemnia Deo nuncupare postulant, ne quis admittatur, qui saeculi contagione pollutus electum Christi gregem inficiat; vel verae vocationis expers, susceptique Insti­ tuti pertaesus gravem sodalibus molestiam inferat cum disciplinae perturba­ tione, et regularis observantiae discrimine. Iccirco, audito voto VV. FF. NN, S. R. E. Cardinalium Congregationis super statu Regularium nonnulla hac super re mandavimus edi decreta, inter quae illud praesertim in praesens commemorandum est, quod per Litteras encyclicas die xix Martii mdccclvii HI 954 ,4 et alia fere innumera ex luculentissimis testibus deprompta, quae clare aperteque edo­ cent, ac declarant quanta fide, religione, observantia et obedientia hanc Apostolicam Sedem, Romanumque Pontificem ii omnes prosequi omnino debent, qui ad veram, unicam, sanctamque Christi Ecclesiam pertinere vo­ lunt, ut aeternam assequantur salutem. 2. Iam vero catholicae Ecclesiae unitati nihil plane adversatur multiplex sacrorum, legitimorumque rituum varietas, quin immo ad ipsius Ecclesiae dignitatem, maiestatem, decus ac splendorem augendum maxime conducit. Neminem autem Vestrum latet, Venerabiles Fratres, quomodo nonnulli incautos praesertim et imperitos decipere, et in errorem inducere nitantur hanc Sanctam calumniantes Sedem, perinde ac si ipsa dissidentes Orien­ tales ad catholicam fidem excipiens velit, ut ii proprium deserant ritum, ac illum latine Ecclesiae amplectantur. Quod quidem quam falsum sit, et a veritate alienum evidentissime ostendunt, ac testantur tot Decessorum Nostrorum Constitutiones et Apostolicae Litterae ad ecclesiastica Orienta­ lium negotia spectantes, quibus iidem Praedecessores Nostri non solum constanter declararunt, id sibi in animo numquam fuisse, verum etiam professi sunt, se omnino velle, ut Orientalium Ecclesiarum ritus, in quos nullus circa catholicam fidem, vel morum honestatem irrepsisset error, sarti ac tecti haberentur. Quibus repetitis clarissimisque Decessorum Nostrorum declarationibus plane respondent tum vetera, tum recentia facta, cum dici nunquam possit, hanc Apostolicam Sedem, vel sacrorum Antistitibus, vel ecclesiasticis viris, vel populis Orientalibus ad catholicam unitatem reversis praecepisse, et suum legitimum ritum mutarent. Atque universa Constantinopolitana civitas nuper vidit, quomodo Venerabilis Frater Meletius Archiepiscopus Dramensis, qui cum summa animi Nostri consolatione, et omnium bonorum gaudio ad catholicae Ecclesiae gremium rediit, proprio ritu, ac solemnibus caeremoniis et pompa rem divinam magna populi frequentia peregerit. Itaque, Venerabiles Fratres, pro eximia vestra episcopali sollici­ tudine ne desinatis vestrarum Dioecesium Clero etiam atque etiam inculcare, ut opportunis quibusque modis detegere ac refellere studeat calumniam, qua malevoli homines imperitorum animos in errorem inducere, et invidiam odium­ que contra hanc Apostolicam Sedem excitare conantur. 3. Nos porro cum in hac Petri Cathedra arcano divinae providentiae consilio collocati ad supremum universae Christi Ecclesiae regimen evecti * 2 ’ * S. Petrus Chrysol., Epist. ad Eufich. Synod. Ephes., Act. 3. Synod. Chalced., Act. 2. Cone. Florent., in Decreto union. Graecorum. - Cf. N. 51. 958 Romani Pontifices simus Nostram omnem spem et fiduciam in Christo Jesu habentes Aposto­ lici Nostri ministerii partes implere contendimus, veluti a Nobis postulat instantia quotidiana, et sollicitudo omnium Ecclesiarum. Siquidem divino Illius auxilio freti, cuius vicariam hic in terris licet immerentes gerimus operam, et qui dixit « ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi », et confirmavit, inferi portas contra Ecclesiam suam nunquam esse praevalituras, nihil metuimus tot nefarias sacrilegasque molitiones, conatus et impetus, quibus in hac tanta temporum iniquitate inimici homines catholicam religionem, si fieri unquam posset, funditus evertere connituntur, sed spirituali omnium gentium bono et saluti consu­ lere non desistimus. Etenim charitas Christi urget Nos, ac nihil Nobis potius esse potest, quam ut omnes curas, labores, consilia libentissime suscipiamus, quo omnes populi occurrant in unitatem fidei, et crescant in scientia Dei, et cognitione Domini Nostri lesu Christi, - qui est via et veritas et vita; « via scilicet conversationis sanctae, veritas doctrinae divinae, et vita beati« tudinis sempiternae».1 Neque vero Vos ignoratis, Venerabiles Fratres, quo singulari amore, et assiduo studio paternas Nostras curas ad istam electam Dominici gregis partem vestrae vigilantiae commissam, vel ab ipso supremi Nostri Pontificatus initio contulerimus, atque ex recentissimis Nostris Litteris Annulo Piscatoris obsignatis, et VII Idus proximi mensis lanuarii * editis magis magisque intelligere potuistis, quam vehementer Nobis cordi sit istarum Orientalium Ecclesiarum bonum, utilitas ac prosperitas. Namque iisdem Litteris peculiarem ex Congregatione Fidei propagandae conflatam Congregationem constituimus, quae eidem Congregationi Fidei propagandae tot assiduis gravissimisque occupationibus pene obrutae maiori sit auxilio, quaeque operam ab ipsa Fidei propagandae Congregatione hactenus omni studio, ac summa cum laude praestitam ita exerceat, ut omnia Orientalium Ecclesiarum negotia unice tractanda et expedienda curet. Ea profecto spe sustentamur fore, ut, Deo bene iuvante, ex huiusmodi Nostro consilio et sollicitudine in omnes Orientales nationes spiritualis utilitas quotidie magis redundet. Etenim plane confidimus, hac novam specialem Congregationem nuper a Nobis institutam nihil unquam iuxta Nostra desideria intentatum esse relicturam, quod in vestris tractandis negotiis ad catholicam unionem magis in dies promovendam, ad vestrarum Ecclesiarum felicitatem augendam, ac vestrorum legitimorum rituum integritatem tuendam, atque ad maiorem fidelium spiritualem utilitatem procurandam quovis modo possit pertinere. 4. Verum ut haec Congregatio omni cura ct industria demandatum sibi a Nobis munus exercere, suosque labores ct studia in maiorem istarum Ecclesiarum prosperitatem conferre possit, opus omnino est, ut optime noscat spirituales Orientalium nationum indigentias, quibus opportune ac provide sit consulendum. Et quoniam Vobis, Venerabiles Fratres, apprime nota est conditio et status gregis curae vestrae traditi, iccirco pro vestra sapientia probe nostis, maxime oportere, ut de rebus omnibus, quae vestras 1 S. Leo, Scrm. II, de Resurrect. Domini. 1 Cl. N. 531 Romani Pontifices 959 Ecclesias, vestrumque gregem respiciunt, maiore, qua fieri potest, celeritate Nos diligentissime certiores facere velitis, et accuratam de vestrarum Dioe­ cesium statu relationem mittatis, in qua sedulo exponatur quidquid ad ipsas Dioeceses spectet, quo fidelium in eisdem Dioecesibus degentium necessi­ tatibus omni cura prospicere possimus. Summa certe erit Nostra consolatio, si quisque Vestrum, Venerabiles Fratres, omnes suae propriae Dioecesis res sedulo ad Nos referens significaverit, quot fideles in ipsa versentur Dioecesi, quot sint ecclesiastici viri, qui proprii ministerii munia obeuntes ipsis fidelibus adsistant, quae eorumdem fidelium agendi ratio, tum quoad fidem, tum quoad morum honestatem, qua doctrina clerus sit praeditus, quaeque ipsius cleri educatio, et quomodo populus ad sanctissimam nostram religionem, morumque disciplinam instituatur, et qua ratione populus idem ad pietatem morumque probitatem quotidie magis conformari et excitari queat. Optamus etiam summopere agnoscere qualis sit vestrarum scholarum conditio, et qua frequentia illas iuventus adire soleat. Cum vero probe sciatis, Venerabiles Fratres, omnes rei cum sacrae, tum publicae spes positas esse in recta, salutari ac religiosa puerorum educatione, iccirco maxime interest, ipsos vel a teneris annis catholicas celebrare scholas, quo divinae nostrae reli­ gionis veritatem, ac praeceptiones sedulo discentes a periculo amoveantur, ne tenerae eorum mentes pravis imbuantur principiis. Neque omittatis Nobis manifestare si libris indigeatis, ac simul exponere qui potissimum libri ex vestra sententia et cleri doctrinae curandae, et populi institutioni promo­ vendae, et acatholicorum placitis confutandis, et fidelium pietati fovendae magis opportuni esse possirri. Insuper cum acceperimus, in aliquibus locis lifurgicos, ac rituales adhiberi libros, in quos vel aliquis irrepsit error, vel aliqua ab arbitrium invecta immutatio, Vestrum erit Nobis patefacere qui libri apud Vos adhibeantur, itemque dicere, si huiusmodi libri aliquo tem­ pore fuerint ab hac Sancta Sede approbati, vel si ex vestro indicio errores corrigendos contineant, atque etiam si quae dubia dirimenda habeatis, vel adsint abusiones tollendae. Atque etiam praecipue expetimus a Vobis acci­ pere quos in vestris Dioecesibus progressus habeat sancta catholica unio, quae impedimenta eidem obstent, quibusque opportunioribus modis huius­ modi impedimenta amoveri possint, ut ipsa unio magis in dies promoveatur et augeatur. 5. Videtis profecto, Venerabiles Fratres, quanto amore, quantoque studio istas orientales prosequamur Ecclesias, et quam vehementer optemus, ut in orientalibus populis sanctissima nostra fides, religio, pietas maiora in dies incrementa suscipiat, ac vigeat efflorescat. Ac certi sumus, Vos pro epi­ scopalis vestri ministerii munere, et pastorali zelo vestras omnes curas cogi­ tationesque in divina nostra religione tuenda et propaganda, atque in vestri gregis salute curanda studiosissime impendere. Cum vero inimicus homo hisce praesertim luctuosissimis temporibus non cesset in Dominico agro superseminare zizania tum pestiferis libris et ephemeridibus, tum monstrosis quibusque opinionum portentis, quae catholicae fidei ac doctrinae plane adversantur, iccirco probe intelligitis quanta sollicitudine, vigilantia, et con­ stantia Vobis sit allaborandum et excubandum, ut fideles Vobis commissos 960 Romani Pontifices ab hisce venenatis pascuis arceatis, et ad alia salutaria propellatis, eosque catholicae Ecclesiae doctrina maiorem in modum imbuatis. Ut autem id facilius assequi valeatis, animarum Curatorum praesertim zelum assidue excitare ne intermittatis, Venerabiles Fratres, ut ipsi suo munere diligenter fungentes nunquam desinant evangelizare Dei evangelium sapientibus et insipientibus, et omni sacrorum ope Christianam plebem sibi commendatam iuvare, ac pueros praesertim, et rudes homines catholicae fidei documenta, morumque disciplinam patienter, amanterque docere, omnesque continenter exhortari iu doctrina sana, ne circumferantur omni vento doctrinae. Omnes quoque vestrarum Dioecesium Presbyteros semper monete, ut animo serio reputantes ministerium, quod acceperunt in Domino, illud sedulo implendum curent, ut virtutum omnium exempla Christiano populo praebeant, orationi instent, ac sacras praesertim disciplinas assidue excolant, ei in sempiternam fidelium salutem procurandam totis viribus incumbant. Atque ut facilius navos et industrios operarios habere possitis, qui in vinea Domini exco­ lenda auxiliariam Vobis operam in tempore exhibere valeant, nullis parcite curis, nuilisque consiliis, Venerabiles Fratres, ut adolescentes clerici vel ab ineunte aetate per lectissimos magistros ad pietatem, verumque ecclesiasti­ cum spiritum mature fingantur, ac litteris et disciplinis praecipue sacris ab omni cuiusque erroris periculo omnino alienis diligentissime erudiantur. Equidem haud ignoramus, Venerabiles Fratres, quae quantaeque sint diffi­ cultates, quibus in episcopali vestro ministerio exercendo obnoxii estis. Sed confortamini in Domino, et in potentia virtutis eius memoria repetentes, Vos pro Christo legatione fungi, qui tradidit animam suam pro ovibus suis, relinquens nobis exemplum, ut sequamur vestigia eius. 6. Nemo vero ignorat quanto usui et ornamento catholicae Ecclesiae in Oriente fuerint Religiosae Monachorum Familiae. Namque ipsae vitae integritate, morumque gravitate, ac religiosae disciplinae laude spectatae, et bonorum operum exempla fidelibus exhibere, et juventutem instituere, et litteras ac disciplinas excolere, et auxiliariam utilemque Sacrorum Anti­ stitibus operam navare studebant. Tristissimis autem rerum ac temporum vicibus hae sacrae Familiae de Christiana et civili republica egregie meritae in aliquibus locis vel a proprii Ordinis disciplina declinarunt, vel omnino extinctae fuerunt. Cum autem magnum emolumentum sanctissimae nostrae afferretur religioni, si hae Sacrae Familiae, ubi praesertim interierunt, denuo reviviscerent, et inter orientales nationes pristino fulgerent splendore, iccirco a Vobis exposcimus, ut Nobis significetis quid de hac re sentiatis, et qua ratione huiusmodi Sacrarum Familiarum instauratio effici possit. 7. Persuasissimum Nobis est, Vos, Venerabiles Fratres, non solum hisce Nostris desideriis ac postulationibus alacri ac libentissimo animo esse satis­ facturos, verum etiam singulari diligentia exposituros alia omnia, quae ex vestra ad maiorem in istis regionibus sanctissimae nostrae religionis ac tum cleri, tum populi fidelis utilitatem procurandam sint peragenda. Cum autem ex Encyclica Cardinalis Praefecti Nostrae Concilii Congregationis epistola noveritis, gratissimum Nobis fere Venerabilium Fratrum Sacrorum Anti­ stitum praesentia frui in solemni plurium Sanctorum Canonizatione, quam 961 Romani Pontifices proximo Pentecostes die, Deo favente, celebraturi sumus, tum ea spe niti­ mur fore, ut hac occasione, si vestrarum Dioecesium rationes permittant, vos praesentes intueri, amanterque complecti, et a Vobis ipsis earumdem Dioecesium relationes accipere possimus. Interim vero pro eximia vestra pietate, et episcopali zelo pergite, Venerabiles Fratres, maiore usque alacri­ tate et contentione ministerium, vestrum implere, et omni studio vestrorum fidelium saluti prospicere, eosque etiam monere et exhortari, ut in catho­ licae religionis professione magis in dies stabiles et immoti persistant, et omnia Dei, eiusque Sanctae Ecclesiae mandata religiose custodiant, et ambu­ lent digne Deo per omnia placentes, et in omni opere bono fructificantes. Consueta autem vestra benignitate eos paterno affectu excipite, qui cum ingenti animi Nostri laetitia ad catholicae Ecclesiae gremium redeunt, et omnem impendite curam, ut illi magis in dies amanter enutriti verbis fidei, et per gratiarum charismata confirmati in sancta vocatione immobiles per­ maneant, et alacriori usque pede incedant per semitas Domini, atque instent viam, quae ducit ad vitam. Ac pro egregia vestra religione nunquam desi­ nite omnia conari, ut in omni bonitate, patientia, doctrina, mansuetudine, lenitate miseros errantes Christo lucrifacere, atque ad unicum eius ovile reducere, et in spem aeternae haereditatis restituere possitis. Inter angustias vero et difficultates, quae hisce potissimum asperrimis temporibus ab epi­ scopali vestro munere abesse non possunt, confidite in gratia Domini Nostri lesu Christi prae oculis habentes, quod qui ad iustitiam erudiunt multos fulgebunt quasi stellae in perpetuas aeternitates. Denique, Venerabiles Fra­ tres, pro certo habeatis velimus, praecipuam esse, qua Vos in Domino pro­ sequimur, benevolentiam. Atque interim haud omittimus in omni oratione et obsecratione cum gratiarum actione a Deo Optimo Maximo humiliter enixeque petere, ut uberrima quaeque suae bonitatis dona super Vos pro­ pitius semper effundat, quae in dilectas quoque oves vigilantiae vestrae commissas copiose descendant. Atque horum auspicem, et propensissimae Nostrae in Vos voluntatis pignus Apostolicam Benedictionem ex intimo corde profectam Vobis ipsis, Venerabiles Fratres, cunctisque fidelibus cuius­ que Vestrum curae concreditis peramanter impertimus. {Acta Pii IX, vol. Ill, p. 424-436). 534. Pius IX, allocut. Alexim a quidem, 9 iun. 1862. 1. Maxima quidem laetitia affecti fuimus, Venerabiles Fratres, cum San­ ctorum honores et cultum, Deo bene iuvante, septem et viginti invictissimis divinae nostrae religionis heroibus hesterno die decernere potuerimus,1 Vobis lateri Nostro adstantibus, qui egregia pietate ac virtute praediti, et in solli­ citudinis Nostrae partem vocati in hac tanta temporum asperitate strenue « Cf. Acta Pii IX, vol. Ill, ρ· 445 450 ei Romani Pontifices 962 963 Romani Pontifices hlhcia ac dolo in vulgus proferre, sacros Ecclesiae ministros, Romanumque Pontificem ab omni rerum temporalium iure ac dominio esse omnino exclu­ dimicantes pro Domo Israel summo Nobis solatio et consolationi estis. Uti­ nam vero dum huiusmodi perfundimur gaudio, nulla moeroris, luctusque dendos. causa Nos aliunde contristaret. Non possumus enim non vehementer dolere 3. Summa praeterea impudentia asserere non dubitant, divinam revela­ et angi, cum videamus tristissima, et nunquam satis deploranda mala ac tionem non solum nihil prodesse, verum etiam nocere hominis perfectioni, damna, quibus cum permagno animarum detrimento catholica nunc Ecclesia, ipamque divinam revelationem esse imperfectam, et iccirco subtectam conet ipsa civilis societas miserandum in modum premitur ac divexatur. Optime ϋηαοet indefinito progressui, qui humanae rationis progressioni respondeat. enim noscitis, Venerabiles Fratres, teterrimum sane bellum contra rem catho­ Nec verentur proinde iactare, prophetias et miracula in sacris Litteris expo­ licam universam ab iis hominibus conflatum, qui inimici Crucis Christi sanam sita et narrata esse poetarum commenta, et sacrosancta divinae fidei nostrae non sustinentes doctrinam, ac nefaria inter se societate coniuncti quaecumque mysteria philosophicarum investigationum summam, ac divinis utriusque ignorant, blasphemant, ac pravis cuiusque generis artibus sanctissimae nostrae Testamenti libris mythica contineri inventa, et ipsum Dominum Nostrum religionis, et humanae societatis fundamenta labefactare, immo, si fieri unquam lesum Christum, horribile dictu ! mythicam esse fictionem. Quare hi turbu­ posset, penitus evertere, omniumque animos mentesque perniciosissimis qui­ lentissimi perversorum dogmatum cultores blaterant, morum leges divina busque erroribus imbuere, corrumpere et a catholica religione avellere moliun­ haud egere sanctione, et minime opus esse, ut humanae leges ad naturae tur. Nimirum callidissimi isti fraudum artifices, et fabricatores mendacii non ius conformentur, aut obligandi vim a Deo accipiant, ac propterea asserunt, cessant monstrosa quaeque veterum errorum portenta iam sapientissimis nullam divinam existere legem. Insuper inficiari audent omnem Dei in homi­ scriptis toties profligata ac depulsa, gravissimoque Ecclesiae iudicio damnata nes mundumque actionem, ac temere affirmant, humanam rationem, nullo e tenebris excitare, aeque novis, variis ac fallacissimis formis verbisque expressa prorsus Dei respectu habito, unicum esse veri et falsi, boni et mali arbitrum, exaggerare, et modis omnibus usquequaque disseminare. Hac funestissima ac eamdemque humanam rationem sibi ipsi esse legem, ac naturalibus suis diabolica prorsus arte rerum omnium scientiam contaminant, deturpant, mor­ viribus ad hominum ac populorum bonum curandum sufficere. Cum autem tiferum ad animarum perniciem virus diffundunt, effrenatam vivendi licen­ omnes religionis veritates ex nativa humanae rationis vi perverse derivare tiam, et pravas quasque cupiditates fovent, religiosum ac socialem ordinem audeant, tum cuique homini quoddam veluti primarium ius tribuunt, ex quo invertunt, et omnem iustitiae, veritatis, iuris, honestatis et religionis ideam possit libere de religione cogitare et loqui, eumque Deo honorem et cultum extinguere conantur, et sanctissima Christi dogmata, doctrinam irrident, con­ exhibere, quem pro suo libito meliorem existimat. temnunt, oppugnant. Horret quidem refugitque animus, ac reformidat vel 4. At vero eo impietatis et impudentiae deveniunt, ut caelum petere, ac leviter attingere praecipuos tantum pestiferosque errores, quibus huiusmodi Deurn ipsum de medio tollere conentur. Insigni enim improbitate ac pari homines miserrimis hisce temporibus divina et humana cuncta permiscent. stultitia haud timent asserere, nullum supremum sapientissimum providen2. Nemo Vestrum ignorat, Venerabiles Fratres, ab huiusmodi hominibus tissimumque Numen divinum existere ab hac rerum universitate distinctum, plane destrui necessariam illam cohaerentiam, quae Dei voluntate intercedit ac Deum idem esse ac rerum naturam, et iccirco immutationibus obnoxium, inter utrumque ordinem, qui tum in natura, tum supra naturam est, itemque Deumque reapse fieri in homine et mundo, atque omnia Deum esse, et ipsis­ ab ipsis omnino immutari, subverti, deleri propriam, veram germanamque simam Dei habere substantiam, ac unam eamdernque rem esse Deum cum divinae revelationis indolem, auctoritatem, Ecclesiaeque constitutionem et pote­ mundo, ac proinde spiritum cum materia, necessitatem cum libertate, verum statem. Atque eo opinandi temeritate progrediuntur, ut omnem veritatem, cum falso, bonum cum malo, et iustum cum iniusto. Quo certe nihil demen­ omnemque legem, potestatem et ius divinae originis audacissime denegare tius, nihil magis impium, nihil contra ipsam rationem magis repugnans fingi non metuant. Siquidem haud erubescunt asserere, philosophicarum rerum, et excogitari unquam potest. De auctoritate autem et iure ita temere effutiunt, morumque scientiam, itemque civiles leges posse et debere a divina revela­ ut impudenter dicant, auctoritatem nihil aliud esse, nisi numeri, et materia­ tione, et Ecclesiae auctoritate declinare, et Ecclesiam non esse veram perlium virium summam ac ius in materiali facto consistere, et omnia hominum fectamque societatem plane liberam, nec pollere suis propriis et constantibus officia esse nomen inane, et omnia humana facta iuris vim habere. iuribus sibi a divino suo Fundatore collatis, sed civilis potestatis esse definire, 5. Iam porro commenta commentis, deliramenta deliramentis cumulan­ quae sint Ecclesiae iura et limites, intra quos eadem iura exercere queat. tes, et omnem legitimam auctoritatem, atque omnia legitima iura, obligatio­ Hinc perverse comminiscuntur, civilem potestatem posse se immiscere rebus, nes, officia conculcantes nihil dubitant in veri legitimique iuris locum sub­ quae ad religionem, mores et regimen spirituale pertinent, atque etiam impe­ stituere falsa ac mentita virium iura, ac morum ordinem rerum materialium dire, quominus Sacrorum Antistites et fideles populi cum Romano Pontifice ordini subiicere. Neque alias vires agnoscunt, nisi illas quae in materia positae supremo totius Ecclesiae Pastore divinitus constituto libere ac mutuo com­ sunt et omnem morum disciplinam honestatemque collocant in cumulandis municent, ut plane dissolvatur necessaria ct arctissima illa coniunctio, quae et augendis quovis modo divitiis, et pravis quibusque voluptatibus explendis. inter membra mystici corporis Christi, et adspectabilc suum Caput ex divina Atque hisce nefariis abominandisque principiis reprobum camis spiritui rebellis ips;u~ r'Hr»st» Domini institutione esse omnino debet. Nihil vero timent omni 964 Romani Pontifices sensum tuentur, fovent, extollunt, illique naturales dotes ac iura tribuunt, quae per catholicam doctrinam conculcari dicunt, omnino despicientes moni­ tum Apostoli clamantis < si secundum carnem vixeritis, moriemini, si autem spiritu facta carnis mortificaveritis, vivetis ». 1 Omnia praeterea legitimae cuiusque proprietatis iura invadere, destruere contendunt, ac perperam animo et cogitatione confingunt et imaginantur ius quoddam nullis circumscriptum limitibus, quo reipublicae Statum pollere existimant, quem omnium iurium originem et fontem esse temere arbitrantur. 6. Dum vero hos praecipuos infelicissimae nostrae aetatis errores dolenter ac raptim perstringimus, recensere omittimus, Venerabiles Fratres, tot alias fere innumerabiles falsitates et fraudes Vobis apprime notas ac perspectas, quibus Dei hominumque hostes rem tum sacram tum publicam perturbare et convellere connituntur. Ac silentio praetermittimus multiplices gravissimasque iniurias, calumnias, convicia, quibus sacros Ecclesiae ministros, et hanc Apostolicam Sedem dilacerare et insectari non desinunt. Nihil loqui­ mur de iniqua sane hypocrisi, qua funestissimae in Italia praesertim pertur­ bationis ac rebellionis duces et satellites dictitant, se velle, Ecclesiam sua gaudere libertate, dum sacrilego prorsus ausu omnia ipsius Ecclesiae iura et leges quotidie magis proculcant, eiusque bona diripiunt, et Sacrorum Antistites, ecclesiasticosque viros suos munere praeclare fungentes quoquo modo divexant, et in carcerem detrudunt, et Religiosorum Ordinum Alumnos, ac Virgines Deo sacras e suis coenobiis violenter exturbant, suisque propriis bonis spoliant, nihilque intentatum relinquunt, ut ipsam Ecclesiam in tur­ pissimam redigant servitutem, et opprimant. Ac dum singularem certe ex optatissima Vestra praesentia voluptatem percipimus, Vos ipsi videtis, quam libertatem nunc habeant Venerabiles Fratres Sacrorum in Italia Antistites, qui strenue constanterque praeliantes praelia Domini minime potuerunt cum summo animi Nostri dolore, adversantium opera, ad Nos venire, et inter Vos versari, atque huic adesse conventui, quod summopere optavissent, quem­ admodum infelicis Italiae Archiepiscopi et Episcopi suis Litteris summi erga Nos, et hanc Sanctam Sedem amoris et obsequii plenissimis significa­ runt. Neminem etiam ex Sacrorum in Lusitania Antistitibus hic adesse cer­ nitis, ac non parum dolemus, inspecta difficultatum natura, quae obstiterunt, quominus ipsi romanum inter aggredi possent. Recensere autem omittimus tot alia sane tristia et horrenda, quae ab hisce perversarum doctrinarum cul­ toribus cum incredibili Nostro ac vestro, et omnium bonorum luctu patrantur. Nihil item dicimus de impia conspiratione, et pravis cuiusque generis moli­ tionibus ac fallaciis, quibus civilem huius Apostolicae Sedis principatum omnino evertere ac destruere volunt, luvat potius hac de re commemorare miram prorsus consensionem, qua Vos ipsi una cum aliis Venerabilibus Fra­ tribus universi catholici orbis Sacrorum Antistitibus nunquam intermisistis et epistolis ad Nos datis, et pastoralibus litteris ad fideles scriptis huiusmodi fallacias detegere, refutare, ac simul docere, hunc civilem Sanctae Sedis prin­ cipatum Romano Pontifici fuisse singulari divinae providentiae consilio datum, 1 Ad Rom., c. 8, v. 13. F Romani Pontifices 965 illumque necessarium esse, ut idem Romanus Pontifex nulli unquam Principi aut civili potestati subiectus supremam universi Dominici gregis pascendi regendique potestatem auctoritatemque ab ipso Christo Domino divinitus acceptam per universam Ecclesiam plenissima libertate exercere, ac maiori eiusdem Ecclesiae, et fidelium bono, utilitati et indigentiis consulere possit. 7. Quae hactenus lamentati sumus, Venerabiles Fratres, luctuosum plane exhibent spectaculum. Quis enim non videt tot pravorum dogmatum iniqui­ tate, ac tot nequissimis deliramentis et machinationibus magis in dies Chri­ stianum populum misere corrumpi, et ad exitium impelli, et catholicam Ecclesiam, eiusque salutarem doctrinam ac veneranda iura et leges, sacrosque ministros oppugnari, et iccirco omnia vitia et scelera invalescere ac propagari, et ipsam civilem societatem exagitari? 8. Nos itaque Apostolici Nostri ministerii probe memores, ac de spiri­ tuali omnium populorum bono et salute Nobis divinitus commissa vel maxime solliciti, cum < aliter > ut sanctissimi decessoris Nostri Leonis verbis utamur < Nobis commissos regere non possimus, nisi hos, qui sunt perditores et perditi, zelo fidei Dominicae persequamur, et a sanis mentibus, ne pestis haec latius divulgetur, severitate, qua possumus, abscindamus », * in hoc amplissimo Vestro consessu Apostolicam Nostram attollentes vocem omnes commemoratos praesertim errores non solum catholicae fidei ac doctrinae, divinis ecclesiasticisque legibus, verum etiam ipsi sempiternae ac naturali legi et iustitiae, rectaeque rationi omnino repugnantes et summopere adversos reprobamus, proscribimus atque damnamus. 9. Vos autem, Venerabiles Fratres, qui estis sal terrae, et Dominici gregis custodes, ac pastores, etiam atque etiam excitamus et obtestamur, ut pro eximia Vestra religione et episcopali zelo pergatis, *veluti adhuc cum summa Vestri Ordinis laude fecistis, omni cura, sedulitate et studio fideles Vobis traditos ab hisce venenatis pascuis arcere, et qua voce, qua opportunis scriptis tot per­ versarum opinionum monstra refellere et profligare. Optime enim scitis de summa re agi, cum agatur de sanctissimae fidei nostrae, ac de catholicae Ecclesiae, eiusque doctrinae causa, de populorum salute, et humanae societatis bono ac tranquillitate. Itaque, quantum in Vobis est, ne desinatis unquam a fidelibus avertere tam dirae pestis contagia, idest ab eorum oculis manibusque perniciosos libros et ephemerides eripere, ipsosque fideles sanctissimis augu­ stae nostrae religionis praeceptionibus assidue imbuere et erudire, ac monere et exhortari, ut ab hisce iniquitatis magistris, tamquam a facie colubri effu­ giant. Pergite Vestras omnes curas cogitationesque in id potissimum conferre, ut Clerus sancte scienterque instituatur, omnibusque virtutibus fulgeat, ut utriusque sexus iuventus ad morum honestatem, pietatem, omnemque virtu­ tem sedulo formetur, ut salutaris sit studiorum ratio. Ac diligentissime advi­ gilate et prospicite, ne in humaniores litteras, severioresque disciplinas tra­ dendas aliquid unquam irrepat quod fidei, religioni, bonisque moribus adver­ setur. Viriliter agite, Venerabiles Fratres, et ne animo unquam concidatis in hac tanta temporum perturbatione et iniquitate, sed divino auxilio omnino 1 Epist. VII ad Episc. per liai., c. 2, Edit. Baller. 966 Romani Pontifices freti, ac sumentes in omnibus scutum inexpugnabile aequitatis et fidei, atque assumentes gladium spiritus, quod est verbum Dei, ne intermittatis omnium catholicae Ecclesiae, ut huius Apostolicae Sedis hostium conatibus obsistere, eorumque tela retundere et impetus frangere. 10. Interim vero dies noctesque, sublatis ad caelum oculis, non desista­ mus, Venerabiles Fratres, clementissimum misericordiarum Patrem, et Deum totius consolationis, qui de tenebris facit lucem splendescere, quique potens est de lapidibus suscitare filios Abrahae, in humilitate cordis nostri ferventissimis precibus indesinenter orare et obsecrare, ut per merita Unigeniti Filii sui Domini Nostri lesu Christi velit Christianae et civili reipublicae auxi­ liariam porrigere dexteram, omnesque disperdere errores et impietates, ac divinae suae gratiae lumine omnium errantium mentes illustrare, illosque ad se convertere et revocare, quo Ecclesia sua sancta optatissimam assequatur pacem, et ubique terrarum maiora in dies incrementa suscipiat, ac prospere vigeat et efflorescat. Ut autem quae petimus et quaerimus, facilius consequi possimus, ne .cessemus adhibere primum deprecatricem apud Deum Imma­ culatam Sanctissimamque Deiparam Virginem Mariam, quae misericordissime et amantissima nostrum omnium mater cunctas semper interemit haereses, et cuius nullum apud Deum praesentius patrocinium. Petamus quoque suf­ fragia tum sancti eiusdem Virginis Sponsi losephi, tum sanctorum Aposto­ lorum Petri et Paulli, omniumque caelitum, et illorum praesertim, quos nuper Sanctorum fastis adseriptos colimus et veneramur. 11. Antequam vero dicendi finem faciamus Nobis temperare non pos­ sumus, quin iterum testemur et confirmemus, summa Nos uti consolatione, dum jucundissimo Vestrum omnium conspectu fruimur, Venerabiles Fratres, qui tanta fide, pietate et observantia Nobis et huic Petri Cathedrae firmiter obstricti, ac ministerium. Vestrum implentes maiorem Dei gloriam, et anima­ rum salutem omni studio procurare gloriamini, quippe concordissimis animis, atque admirabili sane cura et amore una cum aliis Venerabilibus Fratribus totius catholici orbis Episcopis et fidelibus Vestrae et illorum curae com­ missis gravissimas Nostras angustias et acerbitates modis omnibus lenire et sublevare non desinitis. Quocirca hac etiam occasione amantissimi aeque ac gratissimi animi Nostri sensus erga Vos, et alios omnes Venerabiles Fratres, et ipsos fideles amplissimis verbis palam publiceque profitemur. A Vobis autem exposcimus, ut cum ad Vestras redieritis Dioeceses velitis eisdem fide­ libus Vestrae vigilantiae concreditis hos animi Nostri sensus Nostro nomine nuntiare, illosque certiores facere de paterna Nostra in illos caritate, deque Apostolica Benedictione, quam ex intimo corde profectam, et cum omnis verae felicitatis voto coniunctam Vobis ipsis, Venerabiles Fratres, et eisdem fidelibus impertire vehementer laetamur. *· j»·'.· [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 451-461J. Romani Pontifices 967 535. Pius IX, ep. Quo graviora, 8 iul. 1862. 1 Quo graviora ex nefariis adversariorum machinationibus sanctissimae nostrae religioni, et fidelium incolumitati imminent mala, eo alacriorem in iis propulsandis operam impendere debent Episcopi, a quibus omni studio ipsa religio est propugnanda, et fidelium salus procuranda. Itaque inter maximas, quibus premimur, acerbitates summo certe afficimur dolore noscen­ tes, Dilecte Fili Noster ac Venerabiles Fratres, in qua deploranda sane con­ ditione catholicae Religionis et Ecclesiae res in isto regno versentur, quin pateat, eam a Vobis in gravissimo episcopali munere obeundo adhiberi vigi­ lantiam et fortitudinem, quam si semper, in hac praesertim tanta temporum iniquitate, et ipsius vestri muneris officium, et catholicae Ecclesiae causa, et fidelium Vobis commissorum salus omnino exposcunt. Quocirca de spirituali istorum fidelium bono vehementer anxii ac solliciti pro Apostolici Nostri ministerii debito non possumus, quin Vos etiam atque etiam excitemus et hortemur, ut summa cura et constantia omnes episcopalis vestri muneris partes studiosissime implere velitis. Ad Vos enim, qui in partem sollicitudinis, cuius plenitudo Nobis commissa fuit, adsciti estis, maxime pertinet sanctis­ simae fidei, sacraeque doctrinae depositum integrum, inviolatumque custo­ dire, et catholicae Ecclesiae, atque huius Apostolicae Sedis causam iura ac leges strenue tueri, defendere, ac toto animo illis fortiter obsistere, qui ipsam Ecclesiam et Sedem, earumque iura legesque oppugnare conantur. Vestrum est assidue advigilare, ut Cleri disciplina sarta tecta servetur, et omnes eccle­ siastici viri ab iis declinantes, quae Clericis vetita, quaeque ipsos nequaquam decent, exemplum sint fidelium in verbo, in conversatione, in caritate, in fide, in castitate, ac proprii ministerii munia naviter, scienter sancteque obeant, et in animarum salutem curandam totis viribus incumbant, et sacras praesertim disciplinas sedulo excolant, quo possint omnes exhortari in doctrina sana, et eos, qui contradicunt, revincere. Ignorare autem minime potestis, Dilecte Fili Noster ac Venerabiles Fratres, quam vehementer Eccle­ siae intersit hisce potissimum luctuosissimis temporibus idoneos habere ministros, qui nonnisi ex Clericis optime institutis fieri possunt. Atque iccirco vestras omnes curas, cogitationesque in id praecipue intendatis oportet, ut adolescentes Clerici in vestris Seminariis vel ab ineunte aetate per magistros pietatis, sanaeque doctrinae laude spectatos ad ecclesiasticum spiritum mature fingantur, ac litteris et disciplinis praesertim sacris ab omni cuiusque pro­ fanae novitatis et erroris periculo alienis diligentissime erudiantur. Ac sum­ mopere cavete, ne in theologicarum praesertim rerum, et iuris canonici 1 Dilecto Filio Nostro Emmanueli Benedicto S. R. E. Presbytero Cardinali Rodrigues Patriarchae Lisbonensi, ct Venerabilibus Fratribus losepho loachimo Archiepiscopo Bracarensi, losepho Antonio Archiepiscopo Eborensi eorumque Suffraganeis in Lusitania Episcopis. Romani Pontifices 968 Romani Pontifices scientia tradenda ii adhibeantur libri, quibus falsae opiniones, et errores verae germanaeque catholicae Ecclesiae, et huius Apostolicae Sedis doctrinae repu­ gnantes et adversi continentur. Summa etiam vigilantia et sollicitudine Vobis omnino est curandum, ut religiosae vitae disciplina in monasteriis accuratis­ sime servetur, et, ubi prolapsa fuerit, restituatur, utque ecclesiasticae de Monialium clausura leges nunquam violentur, sed perdiligenter custodiantur. Pari autem contentione a Vobis est allaborandum, ut utriusque sexus fuventus, qua omnis Christianae, civilisque reipublicae spes continetur, et sanctis­ simis divinae nostrae religionis praeceptionibus sedulo imbuatur, atque ad morum honestatem, pietatem, omnemque virtutem instituatur. Neminem autem Vestrum latet quo teterrimo sane bello nunc catholica divexetur Ecclesia, quibusque pravis omnis generis artibus, insidiis, pestiferisque scri­ ptis Dei hominumque hostes omnium animos rnentesque corrumpere et a sanctissima nostra religione avellere connituntur. Nullis igitur curis, nullis consiliis nullisque laboribus parcere debetis, ne dilectae oves Vobis commissae vestra incuria fiant in devorationem omnium bestiarum agri. Itaque, Dilecte Fili Noster ac Venerabiles Fratres, ne sitis canes muti non valentes latrare, sed qua voce, qua salutaribus opportunisque scriptis ne cessetis inimicorum hominum insidias detegere, errores refellere, eorum impiis conatibus impavide obsistere. Ac nunquam desinite perniciosos, obscenos, impiosque libros et ephemerides de vestrorum fidelium manibus eripere, et ipsos fideles monere et exhortari, ut in catholicae religionis professione quotidie magis stabiles et immoti persistant, ac nunquam se decipi, et in errorem induci patiantur a fabricatoribus mendacii et perversorum dogmatum cultoribus. Et quoniam miseros facit populos peccatum, omnem episcopalem vestram sollicitudinem et zelum in vitiis flagitiisque radicitus extirpandis impendite, et nunquam intermittite singularem adhibere vigilantiam, ut fideles Vobis concrediti quo­ tidie magis enutriti verbis fidei, et per gratiarum charismata confirmati rece­ dant a malo et faciant bonum, et alacriori usque pede incedant per semitas Domini, et omnia Dei, eiusque sanctae Ecclesiae mandata religiosissime observent iisque omnibus instent operibus, quae caritatem vel in Deum, vel in proximum praeseferant. Quantum autem industria, consilio, auctoritate eniti et efficere potestis, nihil unquam intentatum relinquite, ut miseros erran­ tes ad salutis tramitem reducere, et Christo lucrifacere valeatis. Ac Parocho­ rum praesertim zelum indesinenter excitate et inflammate, ut proprio munere diligentissime fungentes nunquam cessent Christianam plebem sibi commis­ sam ab venenatis pascuis avertere, atque ad salutaria deducere, eamque con­ tinenter pascere divini verbi praeconio, et Sacramentorum, ac multiformis gratiae Dei dispensatione, et nunquam eos pigeat aegrotos visitare, illosque omni sacrorum ope sedulo iuvare, et omnes sana doctrina erudire; et quod caput est, ac vel maxime interest, documenta fidei, morumque disciplinam leniter admodum patienterque puerulos, rudesque homines docere, ne quando in ipsos Parochos exprobratio illa cadat: Parvuli petierunt panem, et non erat qui frangeret eis.1 Cum autem ad spirituale Dioecesium bonum procurandum, 1 lerem., Thr. IV, v. 4. 969 earumque mala avertenda Pastorum oculi magnam vim habere soleant, iccirco, dilecte Fili Noster ac Venerabiles Fratres, ne omittatis vestras Dioeceses accurate invisere et Cleri populique mores sedulo agnoscere, atque omni diligentia et studio quae corrigenda sunt emendare et convellere, et flagitia, si quae sint, eliminare pravasque amputare consuetudines, peccandique occa­ siones tollere, et ubique locorum Christianam institutionem, et sacramentorum usum, quo nihil christiano populo est salubrius, promovere, et dierum festo­ rum cultum, ac templorum reverentiam inculcare, et Clerum ad propria offi­ cia sedulo obeunda excitare, et populum ad omnes Christianas exercendas virtutes inflammare. Atque episcopali, uti par est, fortitudine, iis omnibus resistite quae contra Ecclesiam, eiusque veneranda iura et leges istic impune patrantur. Etenim haud ignoratis, debitam civili potestati obedientiam prae­ stari oportere in iis tantum omnibus, quae Dei, eiusque Sanctae Ecclesiae egibus minime adversantur. Nihil praetermittite, Dilecte Fili Noster ac Vene­ rabiles Fratres, quod ad ministerium vestrum diligenter implendum quovis modo pertinet, ne quando gravissimis illis verbis Vos Dominus exprobret «quod infirmum fuit non consolidastis, quod aegrotum non sanatis, quod «confractum non alligastis, et quod abiecturn est non reduxistis, et quod «perierat non quaesistis>.1 Quocirca omni virtute et constantia exerite gla­ dium spiritus, quod est verbum Dei, praedicate, ut in persona Timothei discipuli sui tantopere Vobis inculcat Apostolus Paulus, instate opportune, importune, arguite, obsecrate, increpate in omni patientia et doctrina. Neque Vos quidquam unquam deterreat, quominus pro Dei gloria, pro Ecclesiae tutela, pro animarum Vobis commissarum salute Vosmetipsos in omnes obiiciatis dimicationes. Recogitate Eum, qui talem sustinuit a peccatoribus adversus semetipsum contradictionem. Quod si nequissimorum timeatis auda­ ciam actum iam est de Episcopatus vigore, et fortitudine, ac de sublimi, et divina Ecclesiae gubernandae potestate. Iam vero hac occasione dissimulare non possumus, Dilecte Fili Noster ac Venerabiles Fratres, non parum Nos doluisse, proptereaquod neminem Vestrum videre potuerimus in solemni plurium Sanctorum Canonizatione a Nobis VI Idus proximi mensis lunii celebrata,2 ad quam tot universi catholici orbis Sacrorum Antistites ex disiunctissimis etiam regionibus cum summo animi Nostri gaudio confluere glo­ riati sunt. Atque etiamsi aliquae extiterint difficultates, ob quas ad Nos venire minime potueritis, tamen nemo impedire Vos potuit, quominus vestras ad Nos scriberetis Litteras quibus vestram erga Nos, et hanc Petri Cathedram catholicae unitatis centrum fidem, pietatem et observantiam declararetis, quemadmodum cum summa sui nominis laude, et Nostra consolatione fece­ runt tum Italiae, tum aliarum Ecclesiarum Sacrorum Antistites, quibus romanum iter suscipere minime licuit Ea porro spe sustentamur fore, Dilecte Fili Noster ac Venerabiles Fratres, ut Vos serio considerantes in conspectu Domini gravissima officii vestri munera, durissimumque iudicium, quod omnibus quidem, qui praesunt, sed maxime speculatoribus Domus Israel 1 Ezech., c. XXXIV, v. 4. » Cf. Acta Pii IX. vo>· in> P’ 445-450· 970 Romani Pontifices est subeundum, hisce Nostris monitis, hortationibus, votis ac postulationibus aures alacri libentique animo praebentes velitis episcopali zelo incensi catho­ licam religionem pro viribus tueri, eamque ab impiis hostium insidiis et molitionibus impavide defendere, vestri gregis saluti studiosissime consulere, et maiora etiam iis, quae scripsimus, praestare. Hac spe admodum erecti caelestium omnium munerum auspicem, et praecipuae Nostrae in Vos cari­ tatis pignus Apostolicam Benedictionem toto cordis affectu Vobis ipsis, Dilecte Fili Noster ac Venerabiles Fratres vestraeque fidei concreditis Clericis Laicisque fidelibus peramanter impertimus. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 463-469], 536. Pius IX, ep. encycl. Quanto conficiamur moerore, io aug. 1863.1 1. Quanto conficiamur moerore ob saevissimum sacrilegumque bellum in omnibus fere terrarum orbis regionibus catholicae Ecclesiae hisce asper­ rimis temporibus allatum, ac praesertim in infelici Italia ante Nostros oculos a Subalpino Gubernio plures abhinc annos indictum, et magis in dies exci­ tatum, quisque Vestrum vel facile cogitatione assequi potest, Dilecti Filii Nostri, ac Venerabiles Fratres. Verum inter gravissimas Nostras angustias, dum Vos intuemur, maximo afficimur solatio et consolatione. Siquidem Vos quamvis omnibus iniustissimis, violentisque modis miserandum in modum vexati, et a proprio grege avulsi, in exilium eiecti, atque etiam in carcerem detrusi, tamen virtute ex alto induti nunquam intermisistis qua voce, qua salutaribus scriptis Dei, eiusque Ecclesiae, et Apostolicae huius Sedis causam, iura, doctrinam strenue tueri, vestrique gregis incolumitati consulere. Itaque Vobis ex animo gratulamur, quod vehementer laetamini pro nomine lesu contumeliam pati, ac meritis Vos laudibus efferimus utentes Sanctissimi Nostri Decessoris Leonis verbis: « Licet laboribus dilectionis vestrae, quos « pro observantia catholicae fidei suscepistis toto corde compatiar, et ea quae < Vobis... illata sunt, non aliter accipiam, quam si ipse pertulerim, intelligo tamen magis esse gaudii, quam moeroris, quod, confortante Vos Domino lesu Christo, in evangelica apostolicaque doctrina insuperabiles perstitistis... < Et cum Vos inimici fidei Christianae ab Ecclesiarum vestrarum sede divel­ lerent, maluistis peregrinationis iniuriam pati, quam ulla impietatis ipsoruin « contagione violari ».2 2. Atque utinam Vobis tantarum Ecclesiae calamitatum finem nuntiare possemus! Sed nunquam satis lugenda morum corruptela undique ingra vescens, et irreligiosis, nefandis obscocnisque scriptis, ac scenicis spectaculis, et meretriciis domibus fere ubique constitutis, ac aliis pravis artibus promota, et monstrosa omnium errorum portenta quaquaversus disseminata, et abo­ 1 Dilectis Filiis Nostris S. R. E. Cardinalibus ac Venerabilibus Fratribus Archiepiscopis ct Episcopis Italiae. ’ S. Leo, Epist. 154, ad Episcopos Aegyptios, edit. Baller. Romani Pontifices 971 minanda vitiorum omniumque scelerum increscens colluvio, et mortiferum incredulitatis ac indifferentismi virus longe lateque diffusum, et ecclesiasticae potestatis, ac sacrarum rerum, legumque contemptio, despicientia, et iniusta ac violenta bonorum Ecclesiae depopulatio, et acerrima, ac continua contra sacros Ministros, ac Religiosarum Familiarum Alumnos, Virginesque Deo devotas insectatio, ac diabolicum prorsus adversus Christum, eiusque Eccle­ siam, doctrinam, et hanc Apostolicam Sedem odium, et innumera fere alia> quae ab infensissimis rei catholicae hostibus patrantur, et quotidie lamentari cogimur, videntur optatissimum illud protrahere ac differre tempus, quo plenum sanctissimae nostrae religionis, iustitiae, ac veritatis triumphum videre possimus. Qui quidem triumphus deesse non poterit, etiamsi Nobis datum non sit noscere tempus eidem triumpho ab omnipotenti Deo destinatum, qui omnia admirabili divina sua providentia regit ac moderatur, et ad nostram dirigit utilitaten. Etsi vero caelestis Pater Ecclesiam suam sanctam in hac miserrima et mortali peregrinatione militantem, variis aerumnis et calamita­ tibus affligi et vexari permittit, tamen cum ipsa a Christo Domino supra immobilem et firmissimam petram sit fundata, non solum nulla vi, nulloque impetu convelli, et labefactari unquam potest, verum etiam ipsis « persecu< tionibus non minuitur, sed augetur, et semper dominicus ager segete ditiori < vestitur, dum grana, quae singula cadunt, multiplicata nascuntur >. ' Quod, Dilecti Filii Nostri et Venerabiles Fratres, luctuosissimis etiam hisce tempo­ ribus singulari Dei beneficio evenire conspicimus. Nam quamvis immaculata Christi Sponsa impiorum hominum opera in praesentia vehementer afflicte­ tur, tamen de suis hostibus agit triumphum. Enimvero ipsa suos triumphat hostes, et mirifice splendescit tum singulari vestra, et aliorum Venerabilium Fratrum totius catholici orbis Sacrorum Antistitum erga Nos, et hanc Petrj Cathedram fide, amore, observantia, et eximia constantia in catholica unitate tuenda, tum tot pientissimis religionis, et Christianae caritatis operibus, quae, Deo auxlliante, magis in dies multiplicantur in catholico orbe, tum sanctis­ simae fidei lumine, quo magis in dies tot illustrantur regiones, tum egregio Catholicorum erga ipsam Ecclesiam, ac Nos, et hanc Sanctam Sedem amore ct studio, tum insigni et immortali martyrii gloria. Nostis enim quomodo in Tunkini, et Cocinchinae praesertim regionibus Episcopi, Sacerdotes, laici’ que viri, ac vel ipsae imbelles mulieres, ac teneri adolescentuli et adolescentulae veterum martyrum exempla aemulantes animo invicto, et heroica virtute crudelissimos quosque cruciatus despicere, et exultantes pro Christo vitam profundere vehementer laetantur. Quae sane omnia non levi Nobis, Vobisque consolationi esse debent inter maximas, quibus premimur, acerbitates. 3. Verum cum Apostolici Nostri ministerii officium omnino postulet, ut Ecclesiae causam Nobis ab ipso Christo Domino commissam omni cura studioque defendamus, illosque omnes reprobemus, qui Ecclesiam ipsam, eiusque sacra iura, Ministros, et hanc Apostolicam Sedem oppugnare et con­ culcare non dubitant, iccirco hisce Nostris Litteris denuo ea omnia et sin­ gula confirmamus, declaramus, ac damnamus, quae in pluribus consistoria• S. Leo, Serni. 82, in natal. Apost. Petri et Pauli. 972 Romani Pontifices libus Allocutionibus, aliisque Nostris Litteris cum ingenti animi Nostri mole­ stia lamentari, declarare, et damnare coacti fuimus.1 4. Atque hic, Dilecti Filii Nostri et Venerabiles Fratres, iterum comme­ morare et reprehendere oportet gravissimum errorem, in quo nonnulli catho­ lici misere versantur, qui homines in erroribus viventes, et a vera fide, atque a catholica unitate alienos ad aeternam vitam pervenire posse opinantur. Quod quidem catholicae doctrinae vel maxime adversatur. Notum Nobis, Vobisque est, eos, qui invincibili circa sanctissimam nostram religionem ignorantia labo­ rant, quique naturalem legem, eiusque praecepta in omnium cordibus a Deo insculpta sedulo servantes, ac Deo obedire parati, honestam rectamque vitam agunt, posse, divinae lucis, et gratiae operante virtute, aeternam consequi vitam, cum Deus, qui omnium mentes, animos, cogitationes, habitusque plane intue­ tur, scrutatur et noscit, pro summa sua bonitate, et clementia minime patiatur quempiam aeternis puniri suppliciis qui voluntariae culpae reatum non habeat. Sed notissimum quoque est catholicum dogma, neminem scilicet extra catho­ licam Ecclesiam posse salvari, et contumaces adversus eiusdem Ecclesiae aucto­ ritatem, definitiones, et ab ipsius Ecclesiae unitate, atque a Petri Successore Romano Pontifice, cui vineae castodia a Salvatore est commissas,2 pertinaciter divisos, aeternam non posse obtinere salutem. Clarissima enim sunt Christi Domini verba: < Si Ecclesiam non audierit, sit tibi sicut ethnicus, et publi« canus * : 3 « Qui vos audit, me audit, et qui vos spernit, me spernit, qui < autem me spernit, spernit eum, qui misit me»:1 < Qui non crediderit con< demnabitur > :5 « Qui non credit, iam iudicatus est »:6 * Qui non est mecum, « contra me est, qui non colligit mecum, dispergit ».7 Hinc Apostolus huius­ modi homines dicit subversos, et proprio iudicio condemnatos, 8 et Apostolo­ rum Princeps illos appellat < magistros mendaces, qui introducunt sectas per­ ditionis, Dominum negant, superducentes sibi celerem perditionem».9 5. Absit vero, ut catholicae Ecclesiae filii ullo unquam modo inimici sint iis, qui eisdem fidei caritatisque vinculis, Nobiscum minime sunt coniuncti, quin immo illos sive pauperes, sive aegrotantes, sive aliis quibusque aerum­ nis afflictos omnibus Christianae caritatis officiis prosequi adiuvare semper studeant, et in primis ab errorum tenebris, in quibus misere iacent. eripere ' Allocut. 20 lunii 1859 (cf. N. 525); 26 Septemb. 1859 (cf. N. 527); 13 lulii I860 (cf. Acta Pii IX, vol. Ill, p. 165-171); 28 Septemb. I860 (cf. Acta Pii IX, vol. Ill, p. 180-I89); 17 Decemb. I860 (cf N. 529); 18 Mart. 1861 (cf. N. 530); 30 Sep­ temb. 1861 (cf. Ac’a Pii IX, vol. Ill, p. 281-287); 9 lunii 1862 (cf. N. 534). - Epist. Encycl. 18 lunii 1859 (cf. Acta Pii IX, vol. Ill, p. 82-83); 19 Ian. 1860 (cf. Acta Pii IX, vol. Ill, p. 129-136). - Apostol. Litt. 26 Mart. 1860 (cf. N. 528). 1 Concil. Oecum. Chalcedonen., in Relat. ad Leonem Papam. ’ Matth., c. 18, v. 17. "3iSnr· 4 Luc., 10, v. 16. * Marc , c. ult, v. 16. * loan., c. 3, v. 18. ’ Luc., c. 11, v. 23. * Ad Tit., c. 3, v. II. * Epist. 2, c. 2, v. 1. Romani Pontifices 973 atque ad catholicam veritatem, et ad amantissimam matrem Ecclesiam redu­ cere contendant, quae maternas suas manus ad illos amanter tendere, eosque ad suum sinum revocare nunquam desinit, ut in fide, spe, et caritate fun­ dati, ac stabiles, et in omni opere bono fructificantes, aeternam assequantur salutem. 6. Nunc autem, Dilecti Filii Nostri ac Venerabiles Fratres, silentio prae­ terire non possumus alium perniciosissimum errorem, et malum, quo hac nostra infelicissima aetate hominum mentes animique misere abripiuntur, ac perturbantur. Loquimur nempe de effraenato ac damnoso illo proprio amore et studio, quo non pauci homines, nulla plane proximi sui ratione habita, proprias utilitates, et commoda unice spectant et quaerunt; loquimur de insa­ tiabili illa dominandi et acquirendi cupiditate, qua, honestatis iustitiaeque regulis omnino posthabitis, divitias quovis modo cupidissime congerere, et cumulare non desinunt, ac terrenis tantum rebus assidue intenti, et Dei, religionis, animaeque suae immemores suam omnem felicitatem in compa­ randis divitiis et pecuniae thesauris perperam collocant. Meminerint huius­ modi homines, ac serio meditentur gravissima illa Christi- Domini verba: « Quid prodest homini si mundum universum lucretur, animae vero suae «detrimentum patiatur?»1 et animo sedulo reputent quae Apostolus Paulus docet: «Qui volunt divites fieri, incidunt in tentationem, et in laqueum dia< boli, et desideria multa inutilia, et nociva, quae mergunt homines in inter. itum et perditionem. Radix enim omnium malorum est cupiditas, quam « quidam appetentes, erraverunt a fide, et inseruerunt se doloribus multis ».2 7. Equidem homines iuxta propriam ac diversam cuiusque conditionem suis laboribus necessaria vitae praesidia sibi comparare debent seu in litteris, ac scientiis excolendis, seu in artibus tum ingenuis, tum vulgaribus exer­ cendis, seu in publicis, privatisque muneribus obeundis, seu in rerum com­ mercio habendo, sed omnino oportet, ut omnia cum honestate, iustitia, inte­ gritate et caritate agant, et Deum prae oculis semper habeant, eiusque mandata, ac praecepta diligentissime observent. 8. Iam vero dissimulare non possumus, acerbissimo Nos angi dolore, cum in Italia nonnulli ex utroque Clero reperiantur viri, qui adeo sanctae suae vocationis sunt obliti, ut minime erubescant exitialibus etiam scriptis falsas disseminare doctrinas ac populorum animos contra Nos, et hanc Apo­ stolicam Sedem excitare, ac civilem Nostrum et ipsius Sedis principatum oppugnare, et nequissimis catholicae Ecclesiae, eiusdemque Sedis hostibus omni opera studioque impudenter favere. Qui ecclesiastici viri a suis Anti­ stitibus, et a Nobis, atque ab ac Sancta Sede desciscentes, et Subalpini Gu­ bernii, eiusque Magistratuum favore, et auxilio freti eo temeritatis devene­ runt, ut ecclesiasticis censuris ct poenis plane spretis, minime extimuerint, quasdam omnino improbandas Societates Clerico-liberali, Di mutuo soccorso, Emancipatrice del Clero italiano vulgo appellatas, aliasque eodem pravo spi­ ritu animatas constituere, et quamvis a propriis Antistitibus merito inter' Matth., c. 16, v. 26. ’ Epist. I ad Timoth., c. 6, v. 9, 10. 974 t 'X Romani Pontifices dicti a sacro ministerio obeundo, tamen minime pavent illud, veluti intrusi, in pluribus Templis perperam et illicite exercere. Quapropter et commemo­ ratas detestandas societates, et improbam eorumdem ecclesiasticorum homi­ num agendi rationem reprobamus, damnamus. Atque eodem tempore hos infelices ecclesiasticos viros etiam atque etiam monemus, hortamur, ut resi­ piscant, et redeant ad cor, propriaeque saluti consulant, serio considerantes, quod < nullum ab aliis magis praeiudicium, quam a Sacerdotibus tolerat « Deus, quando eos, quos ad aliorum correctionem posuit, dare de se exempla < pravitatis cernit »,1 ac diligenter méditantes, districtam ante tribunal Christi rationem aliquando esse reddendam. Faxit Deus, ut hi miseri ecclesiastici homines paternis Nostris monitis obtemperantes velint Nobis eam adhibere consolationem, quam Nobis afferunt illi utriusque Cleri viri, qui misere decepti, et in errorem inducti ad Nos in singulos dies confugiunt, poeni­ tentes, ac supplici prece errati veniam, et a censuris ecclesiasticis absolutio­ nem humiliter enixeque implorantes. 9. Optime autem noscitis, Dilecti Filii Nostri ac Venerabiles Fratres, impia omnis generis scripta e tenebris emissa, ac dolis, mendaciis, calumniis, et blasphemiis plena, et scholas acatholicis magistris traditas, et templa acatholico cultui destinata, ac multiplices alias diabolicas sane insidias, artes, conatus, quibus Dei hominumque hostes in misera Italia catholicam Eccle­ siam, si fieri unquam posset, funditus evertere, ac populos, et improvidam praesertim iuventutem quotidie magis depravare, corrumpere, et ex omnium animis sanctissimam nostram fidem religionemque radicitus extirpare connituntur. Itaque nihil dubitamus, quin Vos, Dilecti Filii Nostri ac Venerabiles Fratres, confortati in gratia Domini Nostri lesu Christi pro egregio vestro episcopali zelo pergatis, ut adhuc cum maxima vestri nominis laude fecistis, concordissimis animis et ingeminatis studiis constanter opponere murum pro Domo Israel, et certare bonum certamen fidei, et ab adversariorum insi­ diis fideles curae vestrae commissos defendere, illosque assidue monere, et exhortari, ut sanctissimam fidem, sine qua impossibile est placere Deo, et quam a Christo Domino per Apostolos tenet ac docet catholica Ecclesia, constantissime teneant, ac stabiles et immoti permaneant in divina nostra religione, quae una est vera, aeternamque parat salutem, ac civilem etiam societatem vel maxime sospitat atque fortunat. Quapropter ne desinatis per parochos praesertim, aliosque ecclesiasticos viros vitae integritate, morum gravitate, ac sana solidaque doctrina spectatos tum divini verbi praedica­ tione, tum catechesi populos curae vestrae traditos veneranda augustae nostrae religionis mysteria, doctrinam, praecepta, disciplinam continenter et accurate docere. Etenim apprime scitis, ingentem malorum partem ex divinarum rerum, quae ad salutem necessariae sunt, inscitia plerumque oriri, ac propterea probe intelligitis, omnem curam industriamque esse adhibendam, ut huiusmodi malum a populis depellatur. 10. Antequam vero huic Nostrae Epistolae finem faciamus, Nobis tem­ perare non possumus, quin meritas Italiae Clero laudes tribuamus, qui ex ' S. Gregor. M, Homil. 17, in Evangel. Romani Pontifices 975 parte longe maxima Nobis et huic Petri Cathedrae, ac suis Antistitibus ex animo adhaerens a recta via minime declinavit, sed illustria suorum Anti, stilum exempla sequens, et asperrima quaeque patientissime perferens mu­ nere suo egregie perfungitur. Ea profecto spe nitimur fore, ut Clerus idem, divina auxiliante gratia, digne ambulans vocatione, qua vocatus est, splendidiora suae pietatis, ac virtutis specimina exhibere semper contendat. 11. Debito quoque laudum praeconio prosequimur tot Virgines Deo sieras, quae a propriis Monasteriis violenter exturbatae, ac suis redditibus spoliatae, et ad mendicitatem redactae haud tamen fregerunt fidem, quam Sponso dederunt, sed omni constantia tristissimam suam conditionem tole­ rantes non cessant diurnis nocturnisque precibus levare manus suas in sancta, Deurn pro omnium et suorum etiam persecutorum salute obsecrantes, et mise­ ricordiam a Domino patienter expectantes. 12. Meritis etiam laudibus Italiae populos ornare gaudemus, qui catho­ licis sensibus egregie animati tot impias contra Ecclesiam molitiones dete­ stantur, et filiali Nos, et hanc Sanctam Sedem, ac suos Antistites pietate, observantia, ct obedientia prosequi vehementer gloriantur, quique gravissimis licet difficultatibus, ac periculis praepediti singularis sui erga Nos amoris, stu­ diique significationes modis omnibus quotidie exhibere, et maximas Nostras, et Apostolicae huius Sedis angustias tum collatitia pecunia, tum aliis largi­ tionibus sublevare non desistunt. 18. In tantis autem acerbitatibus, tantaque contra Ecclesiam excitata tempestate, ne despondeamus unquam animum, Dilecti Filii Nostri ac Vene­ rabiles Fratres, cum « consilium nostrum, et fortitudo sit Christus, ac sine ' quo nihil possumus, per ipsum cuncta possimus, qui confirmans praedi * < cato res Evangelii, et Sacramentorum ministros, ecce ego, inquit, vobiscum < sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi »,1 et cum certo sciamus, inferi portas nunquam esse praevalituras adversus Ecclesiam, quae semper stetit, stabitque immota, custode et vindice Christo lesu Domino Nostro, qui eam aedificavit, et qui fuit heri, et hodie, ipse et in saecula.2 14. Ne desinamus autem, Dilecti Filii Nostri ac Venerabiles Fratres, ardentiorc usque studio in humilitate cordis nostri orationes et postulationes Deo per lesum Christum dies noctesque offerre, ut, hac turbulentissima tempostate depulsa, Ecclesia sua sancta a tantis calamitatibus respiret, et ubique terrarum optatissima pace ac libertate fruatur, et novos ac splendidiores de suis inimicis agat triumphos, utque omnes errantes divinae suae gratiae lumine perfusi ab erroris via ad veritatis, iustitiaeque iter revertantur, ac dignum poenitentiae fructum facientes perpetuum sancti sui nominis amorem ct timorem habeant. Ut autem dives in misericordia Deus ferventissimis nostris precibus facilius annuat, invocemus potentissimum Immaculatae Sanctissimaeque Dei Genitricis Virginis Mariae patrocinium, ac suffragia petamus Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, omniumque Beatorum Caelitum, ut validis suis apud Deum deprecationibus implorent omnibus misericordiam , s LcOi Epist. 167, ad Rustic. Narbon. Episcop. » S. Paul-, Epist· ftd Ffebr , c. 13, v. 8. Romani Pontifices 976 Romani Pontifices et gratiam in auxilio opportuno, et omnes calamitates et pericula, quibus Ecclesia ubique, ac potissimum in Italia affligitur, potenter avertant. 15. Denique certissimum singularis Nostrae in Vos benevolentiae pignus Apostolicam Benedictionem ex intimo corde profectam Vobis ipsis, Dilecti Filii Nostri ac Venerabiles Fratres, et gregi curae vestrae commisso pera­ manter impertimus. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 609-621]. 537. Pius IX, ep. encycl. Incredibili, 17 sept. 1863.1 1. Incredibili afflictamur dolore, et una Vobiscum ingemiscimus, Venera­ biles Fratres, cum noscamus quibus nefariis, dirisque modis a Neogranatensis Reipublicae Gubernio catholica impetitur, perturbatur, ac dilaceratur Ecclesia. Equidem verbis satis exprimere haud possumus multiplices sacrilegosque ausus, quibus Gubernium idem gravissimas Nobis, et huic Apostolicae Sedi iniurias afferens sanctissimam nostram religionem, eiusque veneranda iura, doctri­ nam, cultum, sacrosque Ministros conculcare ac destruere contendit. Namque idem Gubernium duos praesertim ab hinc annos infandas edidit leges et decreta, quae catholicae Ecclesiae, eiusque doctrinae, auctoritati, iuribus que vel maxime adversantur.2 Hisce enim iniquissimis legibus ac decretis inter alia, sacri Ministri prohibiti sunt ecclesiasticum ministerium exercere sine civilis potestatis venia, et omnia Ecclesiae bona usurpata, divendita, ac propterea parochiae, et Religiosae utriusque sexus Familiae, et Clerus, ac Valetudinaria, Domusque refugii, piaeque Sodalitates, Beneficia, et Cappellaniae etiam iuris patronatus suis redditibus spoliatae. Atque per easdem iniustissimas leges, et decreta legitimum Ecclesiae acquirendi, ac possidendi ius omnino oppugnatum, et cuiusque acatholici cultus libertas sancita, et omnes utriusque sexus Religiosae Familiae in Neogranatensi territorio moran­ tes de medio sublatae, earumque existentia plane interdicta, et vetita etiam omnium Litterarum, et cuiusque Apostolicae huius Sedis Rescripti promul­ gatio, et exilii poena ecclesiasticis viris, laicis vero multae et carceris indicta, si huic ordinationi obedire recusaverint. Insuper eisdem detestandis legibus ac decretis statuitur, ut utriusque Cleri viri exilii poena afficiantur, qui legi circa bonorum Ecclesiae spoliationem obtemperare detractaverint, utque omnes ecclesiastici homines sacri ministerii munia obire minime queant, nisi primum iuraverint, se Neogranatensis Reipublicae constitutioni, cunctisque illius legi­ bus Ecclesiae tantopere adversis iam editis, et in posterum edendis obsequi, ac simul exilii poena iis omnibus infligitur, qui huiusmodi impium *illicitum 1 Venerabilibus Fratribus Antonio Archiepiscopo S. Fidei de Bogota, et Epi­ scopis eius Suffraganeis in Neogranatensi Rcpublica. 1 Cf. Pius IX, allocut. Meminit unusquisque, 20 sept. 1861. - Acta Pii IX, vol. Ill, p. 281-287. 977 qui iusiurandum praestare minime voluerint. Haec et alia multa omnino iniusta et impia, quae singillatim commemorare taedet, contra Ecclesiam a Neogra­ natensis Reipublicae Gubernio, proculcatis omnibus divinis, humanisque iuri­ bus, sunt constituta. 2. Cum autem vos, Venerabiles Fratres, pro egregia vestra religione, et virtute haud omiseritis tum voce, tum scriptis constanter obsistere tot ini­ quis sacrilegisque eiusdem Gubernii ausibus, et decretis, atque Ecclesiae causam et iura impavide propugnare, tum eiusdem Gubernii furor in Vos, omnesque ecclesiasticos viros Vobis addictos, ac proprii officii, et vocationis memores, et in omnia, quae ad Ecclesiam pertinent, saevire non destitit. Qua­ propter Vos fere omnes miserandum in modum afflicti, ac militari manu com­ prehensi a vestro grege violenter distracti, in vincula coniecti, in exilium pulsi, et in pestiferi aeris regiones amandati, et ecclesiastici viri, ac Religiosarum Familiarum alumni pravis Gubernii ordinationibus merito obstantes vel in carcerem detrusi, vel exilio multati mortem occubuere, vel in silvis vitam agere coacti sunt. Cum vero omnes Virgines Deo devotae ab ipso Gubernio furenter, crudeliterque a propriis Monasteriis expulsae, et ad rerum omnium inopiam redactae, fuerint a piis fidelibus tristissima illarum conditione vehementer commotis humaniter in proprias domos receptae et admissae, id aegerrime ferens Gubernium minitatur, velle illas ex eorundem fidelium domibus expellere ac disperdere. Hinc sacra Templa et Coenobia nudata, spoliata, polluta, et in militarium stationum usum commutata, eorumque sacra su­ pellex, et ornamenta direpta, hinc sacrorum cultus sublatus, et Christianus populus legitimis suis pastoribus orbatus, omnibusque divinae nostrae reli­ gionis praesidiis misere destitutus, cum summa Nostra, Vestraque aegritu­ dine in maximo aeternae salutis discrimine versatur. Ecquis catholicis, humanisque sensibus animatus non vehementer ingemiscet, cum videat a Neogranatensi Gubernio tam gravi, tamquam crudeli persecutione catho­ licam Ecclesiam, eiusque doctrinam, auctoritatem, sacrasque personas oppu­ gnari, ac tantas ab ipso supremae Nostrae, et Apostolicae huius Sedis aucto­ ritati iniurias et contumelias inferri? 3. Atque illud vel maxime dolendum, Venerabiles Fratres, quod nonnulli ecclesiastici homines existere potuerint, qui pravis ipsius Gubernii legibus et consiliis obsequi, favere, et commemoratum illicitum obedientiae iura­ mentum praestare non dubitarunt cum maximo Nostro, vestroque moerore, et bonorum omnium admiratione ac luctu. 4. In hac igitur tanta rei catholicae clade, tantaque animarum pernicie Apostolici Nostri officii probe memores, ac de omnium Ecclesiarum bono vel maxime solliciti, et Nobis, uti olim Prophetae, indictum existimantes < Clama ne cessas, quasi tuba exalta vocem tuam, et annuntia populo meo « scelera eorum, et domui lacob peccata eorum »,1 hisce Litteris Aposto­ licam Nostram attollentes vocem, omnia gravissima damna et iniurias a Neogranatensi Gubernio Ecclesiae, eiusque sacris personis ac rebus, et huic Sanctae Sedi illatas incessanter querimur, et gravissime exprobramus. Atque « Isaias, c. 58, v. 1. Romani Pontifices 978 omnia et singula, quae sive in his, sive in aliis rebus ad Ecclesiam, eiusque ius spectantibus ab eodem Neogranatensi Gubernio, et ab inferioribus qui­ busque illius Magistratibus decreta, gesta seu quomodolibet attentata sunt, auctoritate Nostra Apostolica reprobamus, damnamus, et leges ac decreta ipsa cum omnibus inde sequutis eadem Nostra auctoritate abrogamus, et irrita prorsus, ac nullius roboris fuisse, et fore declaramus. Ipsos autem illorum auctores etiam atque etiam in Domino obtestamur, ut tandem ali quando suos oculos aperiant super gravissima vulnera Ecclesiae imposita, ac simul recordentur, serioque considerent censuras et poenas, quas Apo­ stolicae Constitutiones, et Generalium Conciliorum Decreta contra Eccle­ siae iurium invasores facto ipso incurrendas infligunt, et iccirco animae suae misereantur prae oculis habentes « quoniam durissimum iis, qui prae­ sunt, fiet iudicium ».1 Atque etiam omni studio illos ecclesiasticos viros, qui Gubernio faventes a proprio officio misere declinarunt, monemus, et exhortamur, ut sanctam suam vocationem animo reputantes in iustitiae, veri­ tatisque viam redire properent, et illorum ecclesiasticorum hominum exempla aemulentur, qui etiamsi infeliciter lapsi praescriptum a Gubernio obedientiae iuramentum praestiterunt, tamen cum ingenti Nostro, ac suorum Anti­ stitum gaudio idem iusiurandum retractare, ac damnare gloriati sunt. 5. Interim vero amplissimas meritasque Vobis tribuimus laudes, Vene­ rabiles Fratres, qui laborantes sicut boni milites Christi lesu, ac strenue in agone certantes singulari constantia et fortitudine, quoad per Vos fieri potuit, seu voce, seu Litteris Ecclesiae causam, eiusque doctrinam, iura, libertatem defendere, vestrique gregis saluti accurate consulere, eumque contra impias inimicorum hominum molitiones, et circumstantia religionis pericula praemunire haud omiseritis, gravissimas omnes iniurias, molestias, et asperrima quaeque episcopali robore tolerantes. Itaque dubitare non pos­ sumus, quin pari studio et contentione, quantum in Vobis est, pergatis, ut adhuc cum maxima vestri nominis laude fecistis, divinae nostrae Religionis causam propugnare, et fidelium saluti prospicere. 6. Debitas quoque laudes deferimus fideli Neogranatensi Reipublicae Clero, qui suae vocationis servantissimus, et Nobis, atque huic Petri Cathe­ drae, suisque Antistitibus addictus propter Ecclesiam, veritatem et iustitiam tam vehementer exagitatus immanem omnis generis insectationem patientis­ sime est perpessus et patitur. 7. Non possumus quin admiremur et laudemus tot Virgines Deo sacras, quae etiamsi a suis monasteriis violenter expulsae, et ad tristem egestatem redactae, tamen caelesti Sponso firmiter adhaerentes, ac miserrimam, in qua versantur, conditionem Christiana virtute perferentes, non cessant dies noctesque effundere corda sua coram Deo, Eumque humiliter enixeque pro omnium, ac suorum etiam persecutorum salute exorare. Collaudamus item catholicum Neogranatensis Reipublicae populum, qui ex parte longe maxima in veteri suo erga catholicam Ecclesiam, ac Nos, et hanc Apostolicam Sedem, et erga suos Antistites amore, fide reverentia et obedientia perseverat. 1 Sap., 8. Romani Pontifices 979 8. Ne cessemus autem, Venerabiles Fratres, adire cum fiducia ad thro­ num gratiae, et humillimis ac ferventissimis precibus misericordiarum Patrem ac Deum totius consolationis sine intermissione orare et obsecrare, ut exurgat et iudicet causam suam, et Ecclesiam suam sanctam a tantis, quibus istic, et ubique fere orbis premitur, calamitatibus eripiat, eamque opportuno auxilio soletur, et optatissimam diu in tot tantisque adversis serenitatem, et pacem clementissime largiatur, omniumque misereatur secundum magnam misericordiam suam, atque omnipotenti sua virtute efficiat, ut omnes populi, gentes, nationes Ipsum, et Unigenitum Filium suum Dominum Nostrum lesum Christum una cum Sancto Spiritu agnoscant, adorent, timeant, ac ex toto corde, anima ac mente diligant, et omnia divina mandata ac prae­ cepta religiose observantes, ut filii lucis ambulent in omni bonitate, iustitia, et veritate. 9. Demum omnium caelestium munerum auspicem, et certissimum prae­ cipuae Nostrae in Vos benevolentiae pignus Apostolicam Benedictionem ex imo corde depromptam Vobis ipsis, Venerabiles Fratres, et gregi vestrae vigilantiae concredito peramanter impertimus. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 622-628]. 538. Pius IX, ep. Tuas libenter, 21 dec. 1863. * Tuas libenter accepimus Litteras, die 7 proxime elapsi mensis Octobris datas, ut Nos certiores faceres de Conventu in ista Monacensi civitate pro­ ximo mense Septembri a nonnullis Germaniae Theologis, doctisque catho­ licis viris habito de variis argumentis, quae ad theologicas praesertim ac philosophicas tradendas disciplinas pertinent. Ex Litteris Tibi Nostro iussu scriptis a Venerabili Fratre Matthaeo Archiepiscopo Neocaesariensi Nostro, et Apostolicae huius Sedis apud istam Regiam Aulam Nuntio vel facile noscere potuisti, Venerabilis Frater, quibus Nos sensibus affecti fuerimus, ubi primum de hoc proposito Conventu nuntium accepimus, et postquam agno­ vimus quomodo commemorati Theologi, et viri ad huiusmodi Conventum invitati et congregati fuere. Nihil certe dubitare volebamus de laudabili fine, quo huius Conventus auctores, fautoresque permoti fuere, ut scilicet omnes catholici viri doctrina praestantes, collatis consiliis, coniunctisque viribus, germanam catholicae Ecclesia scientiam promoverent, eamque a nefariis, ac perniciosissimis tot adversariorum opinionibus conatibusque vindicarent, et defenderent. Sed in hac sublimi Principis Apostolorum Cathedra licet imme­ rentes collocati asperrimis hisce temporibus, quibus Sacrorum Antistitum auctoritas, si unquam alias, ad unitatem et integritatem catholicae doctrinae custodiendam vel maxime est necessaria, et ab omnibus sarta tecta servari debet, non potuimus non vehementer mirari videntes memorati Conventus ' Venerabili Fratri Oregorio Archiepiscopo Monacensi et Frisingensi. Romani Pontifices 980 Romani Pontifices invitationem privato nomine factam et promulgatam, qui ullo modo inter­ cederet impulsus, auctoritas, et missio ecclesiasticae potestatis, ad quam proprio, ac nativo iure unice pertinet advigilare ac dirigere theologicarum praesertim rerum doctrinam. Quae sane res, ut optime noscis, omnino nova, ac prorsus inusitata in Ecclesia est. Atque iccirco voluimus, Te, Venerabilis Frater, noscere hanc Nostram fuisse sententiam, ut cum a Te, tum ab aliis Venerabilibus Fratribus Sacrorum in Germania Antistitibus probe iudicari posset de scopo per Conventus programma enuntiato, si nempe talis esset, ut veram Ecclesiae utilitatem afferret Eodem autem tempore certi eramus, Te, Venerabilis Frater, pro pastorali Tua sollicitudine ac zelo omnia consilia et studia esse adhibiturum, ne in eodem Conventu tum catholicae fidei ac doctrinae integritas, tum obedientia, quam omnes cuiusque classis et con­ ditionis catholici homines Ecclesiae auctoritati ac magisterio praestare omnino debent, vel minimum detrimentum caperent. Ac dissimulare non possumus, non levibus Nos angustiis affectos fuisse, quandoquidem verebamur, ne huiusmodi Conventu, sine ecclesiastica auctoritate congregato exemplum praeberetur sensim usurpandi aliquid ex iure ecclesiastici regiminis, et authen­ tici magisterii, quod divina institutione proprium est Romano Pontifici, et Episcopis in unione et consensione cum ipso S. Petri Successore, atque ita, ecclesiastico ordine perturbato, aliquando unitas, et obedientia fidei apud aliquos labefactaretur. Atque etiam timebamus, ne in ipso Conventu quaedam enunciarentur, ac tenerentur opiniones et placita, quae in vulgus praesertim emissa et catholicae doctrinae puritatem, et debitam sublectionem in pericu­ lum ac discrimen vocarent. Summo enim animi Nostri dolore recordaba­ mur, Venerabilis Frater, hanc Apostolicam Sedem pro gravissimi sui muneris officio debuisse ultimis hisce temporibus censura notare, ac prohibere non­ nullorum Germaniae scriptorum opera, qui cum nescirent decedere ab aliquo principio, seu methodo falsae scientiae, aut hodiernae fallacis philosophiae, praeter voluntatem, uti confidimus, inducti fuere ad docendas doctrinas dis­ sentientes a vero nonnullorum sanctissimae fidei nostrae dogmatum sensu et interpretatione, quique errores ab Ecclesia iam damnatos e tenebris exci­ tarunt, et propriam divinae revelationis et fidei indolem et naturam in alienum omnino sensum explicaverunt. Noscebamus etiam, Venerabilis Frater, non­ nullos ex catholicis, qui severioribus disciplinis excolendis operam navant, humani ingenii viribus nimium fidentes errorum periculis haud fuisse abster­ ritos, ne in asserenda fallaci, et minime sincera scientiae libertate abri, perentur ultra limites, quos praetergredi non sinit obedientia debita erga magisterium Ecclesiae ad totius revelatae veritatis integritatem servandam divinitus institutum. Ex quo evenit, ut huiusmodi catholici misere decepti et iis saepe consentiant, qui contra huius Apostolicae Sedis, ac Nostrarum Con­ gregationum decreta declamant, ac blaterant, ea liberum scientiae progres­ sum impedire, et periculo se exponunt sacra illa frangendi obedienfiae vincula, quibus ex Dei voluntate eidem Apostolicae huic obstringuntur Sedi, quae a Deo ipso veritatis magistra, et vindex fuit constituta. Neque ignorabamus, in Germania etiam falsam invaluisse opinionem adversus veterem scholam, et adversus doctrinam summorum illorum Doctorum, quos propter admira- 981 bilem eorum sapientiam, et vitae sanctitatem universalis veneratur Ecclesia. Qua falsa opinione ipsius Ecclesiae auctoritas in discrimen vocatur, quan­ doquidem ipsa Ecclesia non solum per tot continentia saecula permisit, ut ex eorumdem Doctorum methodo, et ex principiis communi omnium catho­ licarum scholarum consensu sancitis theologica excoleretur scientia, verum etiam saepissime summis laudibus theologicam eorum doctrinam extulit, illamque veluti fortissimum fidei propugnaculum et formidanda contra suos inimicos arma vehementer commendavit. Haec sane omnia pro gravissimi supremi Nostri Apostolici ministerii munere, ac pro singulari illo amore, quo omnes Germaniae catholicos, carissimam Dominici gregis partem, prosequi­ mur, Nostrum sollicitabant, et angebant animum tot aliis pressum angustiis ubi, accepto memorati Conventus nuntio, res supra expositas Tibi signifi­ candas curavimus. Postquam vero per brevissimum nuntium ad Nos relatum fuit, Te, Venerabilis Frater, huiusce Conventus auctorum precibus annuen­ tem tribuisse veniam celebrandi eumdem Conventum, ac sacrum solemni ritu peregisse, et consultationes in eodem Conventu iuxta catholicae Ecclesiae doctrinam habitas fuisse, et postquam ipsius Conventus viri per eumdem nuntium Apostolicam Nostram imploraverunt Benedictionem, nulla interposita mora, piis illorum votis obsecundavimus. Summa vero anxietate Tuas expectabamus Litteras, ut a Te, Venerabilis Frater, accuratissime noscere posse­ mus, ea omnia, quae ad eumdem Conventum quovis modo possent perti­ nere. Nunc autem cum a Te acceperimus, quae scire vel maxime cupiebamus, ea spe nitimur fore, ut huiusmodi negotium, quemadmodum asseris, Deo auxiliante, in maiorem catholicae in Germania Ecclesiae utilitatem cedat. Equidem cum omnes eiusdem Conventus viri, veluti scribis, asseruerint, scientiarum progressum, et felicem exitum in devitandis ac refutandis miser­ rimae nostrae aetatis erroribus omnino pendere ab intima erga veritates reve­ latas adhaesione, quas catholica docet Ecclesia, ipsi noverunt, ac professi sunt illam veritatem, quam veri catholici scientiis excolendis et evolvendis dediti semper tenuere, ac tradiderunt. Atque hac veritate innixi potuerunt ipsi sapientes, ac veri catholici viri scientias easdem tuto excolere, explanare, easque utiles certasque reddere. Quod quidem obtineri non potest, si huma­ nae rationis lumen finibus circumscriptum eas quoque veritates investigando, quas propriis viribus et facultatibus assequi potest, non veneretur maxime, ut par est, infallibile et increatum Divini intellectus lumen, quod in Chri­ stiana revelatione undique mirifice elucet. Quamvis enim naturales illae disci­ plinae suis propriis ratione cognitis principiis nitantur, catholici tamen earum cultores divinam revelationem veluti rectricem stellam prae oculis habeant oportet, qua praelucente sibi a syrtibus et erroribus caveant, ubi in suis investigationibus, et commentationibus animadvertant, posse se illis adduci, ut saepissime accidit, ad ea proferenda, quae plus minusve adversentur infal­ libili rerum veritati, quae a Deo revelatae fuere. Hinc dubitare nolumus, quin ipsius Conventus viri commemoratam veritatem noscentes, ac profitentes uno eodemque tempore plane reiicere ac reprobare voluerint recentem illam ac praeposteram philosophandi rationem, quae etiamsi divinam reve­ lationem veluti historicum factum admittat, tamen ineffabiles veritates ab 982 Romani Pontifices ipsa divina revelatione propositas humanae rationis investigationibus sup­ ponit, perinde ac si illae veritates rationi subiectae essent, vel ratio suis viribus et principiis posset consequi intelligentiam et scientiam omnium supernarum sanctissimae fidei nostrae veritatum, et mysteriorum, quae ita supra humanam rationem sunt, ut haec nunquam effici possit idonea ad illa suis viribus, et ex naturalibus suis principiis intelligenda, aut demonstranda. Eiusdem vero Conventus viros debitis prosequimur laudibus, proptereaquod reiicientes, uti existimamus, falsam inter philosophorum et philosophiam distin­ ctionem, de qua in aliis Nostris Litteris ad Te scriptis1 loquuti sumus, noverunt, et asseruerunt, omnes catholicos in doctis suis commentationibus debere ex conscientia dogmaticis infallibilis catholicae Ecclesiae obedire decretis. Dum vero debitas illis deferimus laudes, quod professi sint veritatem, qua ex catholicae fidei obligatione necessario oritur, persuadere Nobis volumus, noluisse obligationem, qua catholici Magistri, ac Scriptores omnino adstringuntur, coarctare in iis tantum, quae ab infallibili Ecclesiae iudicio, veluti fidei dogmata ab omnibus credenda proponuntur. Atque etiam Nobis per­ suademus, ipsos noluisse declarare, perfectam illam erga revelatas veritates adhaesionem, quam agnoverunt necessariam omnino esse ad verum scien­ tiarum progressum assequendum, et ad errores confutandos, obtineri posse, si dumtaxat Dogmatibus ab Ecclesia expresse definitis fides, et obsequium adhibeatur. Namque etiamsi ageretur de illa subiectione, quae fidei divinae actu est praestanda, limitanda tamen non esset ad ea, quae expressis oecumenicorum Conciliorum, aut Romanorum Pontificum, huiusque Apostolicae Sedis decretis definita sunt, sed ad ea quoque extendenda quae ordinario totius Ecclesiae per orbem dispersae magisterio tamquam divinitus revelata traduntur, ideoque universali et constanti consensu a catholicis Theologis ad fidem pertinere retinentur. Sed cum agatur de illa subiectione, qua ex conscientia ii omnes catholici obstringuntur, qui in contemplatrices scientias incumbunt, ut novas suis scriptis Ecclesiae afferant utilitates, iccirco eiusdem Conventus viri recognoscere debent, sapientibus catholicis haud satis esse, ut praefata Ecclesiae dogmata recipiant ac venerentur, verum etiam opus esse, ut se subiiciant tum decisionibus, quae ad doctrinam pertinentes a Pontificiis Congregationibus proferentur, tum iis doctrinae capitibus, quae communi et constanti Catholicorum consensu retinentur ut theologicae veri­ tates et conclusiones ita certae, ut opiniones eisdem doctrinae capitibus adver­ sae, quamquam haereticae dici nequeant, tamen aliam theologicam merentur censuram. Itaque haud existimamus viros, qui commemorato Monacensi inter­ fuere Conventui, ullo modo potuisse, aut voluisse abstare doctrinae nuper expositae, quae ex verae theologiae principiis in Ecclesia retinetur, quin iinmo ea fiducia sustentamur fore, ut ipsi severioribus excolendis disciplinis velint ad enunciatae doctrinae normam se diligenter conformare. Quae Nostra fiducia praesertim nititur iis Litteris, quas per Te, Venerabilis Frater, Nobis miserunt. Siquidem eisdem Litteris cum summa animi Nostri consolatione ipsi profitentur, sibi in cogendo Conventu mentem nunquam fuisse vel mini· 1 Gravissimas inter, 11 dec. 1862. - Cf. Acta Pii IX, vol. Ill, p. 548-556. Romani Pontifices 983 mam sibi arrogare auctoritatem, quae ad Ecclesiam omnino pertinet, ac simul testantur, noluisse eumdem dimittere Conventum, quin primum declararent summam observantiam, obedientiam, ac filialem pietatem, qua Nos et hanc Petri cathedram catholicae unitatis centrum posequuntur. Cum igitur hisce sensibus supremam Nostram, et Apostolicae huius Sedis potestatem, auctoritatemque ipsi recognoscant, ac simul intelligant, gravissimum officium Nobis ab ipso Christo Domino commissum regendi, ac moderandi universam suam Ecclesiam, ac pascendi omnem suum gregem salutaris doctrinae pascuis, et continenter advigilandi, ne sanctissima fides, eiusque doctrina ullum unquam detrimentum patiatur, dubitare non possumus, quin ipsi severioribus disci­ plinis excolendis, tradendis, sanaeque doctrinae tuendae operam navantes uno eodemque tempore agnoscant, se debere et religiose exsequi regulas ab Ecclesia semper servatas, et obedire omnibus decretis, quae circa doctrinam a suprema Nostra Pontificia auctoritate eduntur. Haec autem omnia Tibi communicamus, ac summopere optamus, ut ea iis omnibus significes viris, qui in memorato Conventu fuere, dum, si opportunum esse censuerimus, haud omittemus alia Tibi, et Venerabilibus Fratribus Germaniae Sacrorum Antistitibus hac super re significare, postquam Tuam, et eorumdem Anti­ stitum sententiam intellexerimus de huiusmodi Conventuum opportunitate. Demum pastoralem Tuam sollicitudinem, ac vigilantiam iterum vehementer excitamus, ut una cum aliis Venerabilibus Fratribus Sacrorum in Germania, Antistitibus curas omnes, cogitationesque in tuendam et propagandam sanam doctrinam assidue conferas. Neque omittas omnibus inculcare, et profanas omnes novitates diligenter devitent, neque ab illis se decipi unquam patiantur, qui falsam scientiae libertatem, eiusque non solum verum profectum, sed etiam errores tamquam progressus impudenter iactant. Atque pari studio et contentione ne desinas omnes hortari, ut maxima cura, et industria in veram Christianam et catholicam sapientiam incumbant, atque, uti par est, in summo pretio habeant veros solidosque scientiae progressus, qui, sanctissima ac divina fide duce, et magistra, in catholicis scholis habiti fuerunt, utque theo­ logicas praesertim disciplinas excolant secundum principia, et constantes doctrinas, quibus unanimiter innixi sapientissimi Doctores immortales sibi nominis laudem, et maximam Ecclesiae, et scientiae utilitatem, ac splendorem pepererunt. Hoc sane modo catholici viri in scientiis excolendis poterunt, Deo auxiliante, magis in dies, quantum homini fas est, noscere, evolvere, et expla­ nare veritatum thesaurum, quas in naturae et gratiae operibus Deus posuit, ut homo postquam illas rationis fidei lumine notaverit, suamque vitam ad eas sedulo conformaverit, possit in aeternae gloriae claritate summam veritatem, Deum scilicet, sine ullo velamine intueri, Eoque felicissime in aeternum perfrui et gaudere. Hanc autem occasionem libentissimo animo amplectimur, ut denuo testemur et confirmemus praecipuam Nostram in Te caritatem. Cuius quoque pignus esse volumus Apostolicam Benedictionem, quam effuso cordis affectu Tibi ipsi. Venerabilis Frater, et gregi Tuae curae commisso peramanter impertimus. [Acta Pii IX. vol. Ill, p. 636-645). 984 Romani Pontifices 539. Pius IX, ep. Quum non sine, 14 iul. 1864.’ 1. Quum non sine maxima animi Nostri aegritudine ex pluribus nunciis accepimus, in magno isto Badensi Ducatu de novo popularium scholarum regimine parari ordinationes, quae variis modis Christianam juventutis insti­ tutionem, et educationem in magnum adducunt discrimen, proptereaquod illas a salutari catholicae Ecclesiae magisterio ac vigilantia quotidie magis amovent, nihil dubitavimus, quin Tu, Venerabilis Frater, pro eximio Tuo in animarum salute curanda studio, ac pro perspecta Tua in Ecclesiae liber­ tate, eiusque iuribus tuendis constantia fortiter iis omnibus obsisteres, quae vel minimum animarum saluti damnum afferre, vel quovis modo episcopalis Tui ministerii liberam auctoritatem coarctare possent. Quod autem pro certo habebamus, id luculenter confirmarunt Tuae Litterae super hoc tanti momenti negotio ad Nos datae, et commentarius eidem adiectus. Ac vehementer lae­ tamur, cum videamus, Te, Venerabilis Frater, licet aetate gravem, pro Ecclesia strenue pugnare eadem illa fortitudine, qua in episcopalis Tui ministerii decursu summopere praestitisti, ac Nostras, et huius Sanctae Sedis laudes merito, optimoque iure Tibi comparasti. Equidem inter maximas, quibus affligimur, acerbitates, summa utimur consolatione, noscentes quomodo dives in misericordia Deus Sacrorum Antistites eo maiore divinae suae gratiae auxilio roboret ad Christi lesu gregem tuendum, quo graviora in ipsum gregem luctuosissimis hisce temporibus damna inimicorum hominum opera irruunt et invadun * 2. Nemo certe ignorare potest, tristissimam ac deplorandam conditionem, in quam hodierna societas magis in dies prolabitur, derivare ex tot fune­ stissimis machinationibus, quae adhibentur, ut a publicis Institutionibus, ac domesticis familiis quotidie magis sanctissima Christi fides, religio, eiusque salutaris doctrina amoveatur, et saluberrima eius vis coangustetur, ac prae­ pediatur. Quae perniciosissimae machinationes ex tot pravis doctrinis neces­ sario originem habent, quas hac miserrima nostra aetate cum maximo Chri­ stianae civilisque reipublicae damno undique maiorem in modum invalescere, et caput altius extollere vehementer dolemus. Et sane cum veritates a Deo revelatae impudenter denegentur, vel humanae rationis examini subiiciantur, evenit, ut illa naturalium rerum plane tollatur subiectio, quae supernatural) ordini omnino debetur, utque homines ab aeterno suo fine arceantur, eorumque cogitationes actionesque ad materialium, fugaciumquc huius mundi rerum limites redigantur. Et quoniam Ecclesia quae columna et firmamentum veri­ tatis a Divino suo Auctore fuit constituta, ut omnes homines divinam edo­ ceat fidem, eiusque depositum sibi traditum integrum inviolatumque custo­ diat, ac homines, eonitnque consortia et actiones ad morum honestatem, vitaeque integritatem iuxta revelatae doctrinae normam dirigat et fingat, 1 Venerabili Fratri Hermanno Archiepiscopo Friburgensi in Brisgovia. Komani Pontifices 985 iccirco pravarum doctrinarum fautores et propagatores omnia conantur, ut ecclesiasticam potestatem sua erga humanam societatem auctoritate spolient Quamobrem nihil intentatum, nihilque inexpertum relinquunt, ut omnem Ecclesiae potestatem, eiusque salutarem vim, quam ipsa Ecclesia ex divina sua institutione semper exercuit, et in humanae societatis instituta exercere debet vel magis in dies coarctent, vel ab eisdem Institutis arceant, et ipsa Instituta pleno civilis, politicaeque auctoritatis arbitrio subiiciant ad imperan­ tium placita, et ad volubilium aetatis opinionum rationem. 3. Nihil vero mirum si huiusmodi funestissimi sane conatus in publicam iuventutis institutionem educationemque in primis comparentur, nihilque dubitandum, quin humana societas gravissimis repleatur et vexetur damnis, ubi a publica et privata inveniatis institutione, qua rei cum sacrae, tum publicae felicitas tantopere continetur, fuerit moderatrix Ecclesiae auctoritas, eiusque salutifera vis amota. Hoc enim modo humana societas vero illo Christiano spiritu sensim privatur, qui unus potest et publici ordinis, tran­ quillitatisque fundamenta stabiliter servare, ac verum utilemque civilitatis pro­ gressum efficere ac moderari, et ea omnia hominibus praebere subsidia, quae ad ultimum suum post mortalis huiusce vitae stationem finem asse­ quendum, scilicet ad aeternam salutem obtinendam sunt necessaria. Et sane institutio, quae· non solum rerum dumtaxat naturalium scientiam, ac ter­ renae socialis vitae fines spectat, verum etiam a veritatibus a Deo revelatis decedit, in erroris, mendaciique spiritum prolabatur oportet, et educatio, quae sine Christianae doctrinae, morumque disciplinae auxilio teneras ado­ lescentium mentes, eorumque cerea in vitium flecti corda informat, non potest non parere progeniem, quae pravis cupiditatibus propriisque ratio­ nibus tantum permota, et impulsa maximas tum privatis familiis, tum reipu­ blicae affert calamitates. 4. At vero cum huiusmodi perniciosissima docendi ratio seiuncta a catholica fide, et ab Ecclesiae potestate maximo sit hominibus, et societati damno, dum agitur de litteris severioribusque disciplinis tradendis, ac de educatione curanda in scholis publicisque Institutis, quae honestioribus socie­ tatis classibus sunt destinata, ecquis non videt, multo graviora mala et damna ex hac methodo derivare, si eadem in populares inducatur scholas? Etenim in hisce potissimum scholis omnes cuiusque e populo classis pueri vel a teneris annis sanctissimae nostrae religionis mysteriis, ac praeceptionibus sedulo sunt erudiendi, et ad pietatem, morumque honestatem, ct ad reli­ gionem, civilemque vivendi rationem accurate formandi. Atque in eisdem scholis religiosa praesertim doctrina ita primarium in institutione, et educa­ tione locum habere, ac dominari debet, ut aliarum cognitiones, quibus iuventus ibi imbuitur, veluti adventiciae appareant. Quapropter iuventus maximis expo­ nitur periculis, nisi eius in memoratis scholis institutio arctissimo cum reli­ giosa doctrina vinculo consocietur. Cum igitur populares scholae ad populum religiose formandum, eiusque pietatem, et Christianam morum disciplinam fovendam sint praesertim statutae, iccirco omnem Ecclesiae curam, sollici­ tudinem, et vigilantiam prae ceteris educationis Institutis sibi merito, atque optimo iure semper vindicarunt. Ac propterea consilia, conatusque arcendi Romani Pontifices 986 987 Romani Pontifices a popularibus scholis Ecclesiae potestatem proficiscuntur ex animo eidem Ecclesiae summopere adverso, atque ex studio extinguendi in populis divi­ num sanctissimae fidei nostrae lumen. Quocirca Ecclesia, quae easdem fun­ davit scholas summa cura studioque eas semper est prosequuta, illasque veluti potiorern ecclesiasticae suae auctoritatis ac regiminis partem conside­ ravit, et quaecumque earum ab Ecclesia seiunctio maximum eidem Ecclesiae, ipsisque scholis affert detrimentum. Ii autem omnes, qui perperam conten­ dunt, Ecclesiam debere salutarem suam moderatricem vim erga populares scholas deponere, aut intermittere, iidem nihil aliud profecto vellent, quam ut Ecclesia contra divini sui Auctoris mandata ageret, et gravissimo officio curandi omnium hominum salutem, sibi divinitus commisso, deesset. Certe quidem ubi in quibusque locis, segionibusque perniciosissimum huiusmodi vel susciperetur, vel ad exitum perduceretur consilium expellendi a scholis Ecclesiae auctorita­ tem, et iuventus misere exponeretur damno circa fidem, tum Ecclesia non solum deberet intentissimo studio omnia conari, nullisque curis unquam parcere, ut eadem iuventus necessariam Christianam institutionem, et educationem habeat, verum etiam cogeretur omnes fideles monere, eisque declarare, eiusmodi scholas catholicae Ecclesiae adversas haud posse in conscientia frequentari. 5. Tibi autem, Venerabilis Frater, summopere gratulamur, quod catho­ licae Ecclesiae doctrinae quod iuventutis institutionem educationemque fir­ miter inhaerens, Tuo commentario omnibus opinionibus ordinationibusque sapienter et constanter obstitisti, quae ab isto Magno Badarum Ducatu pro­ positae fuere circa popularium scholarum reformationem, quaeque maximam Christianae educationi perniciem afferunt, et veneranda Ecclesiae in tanto negotio iura omnino destruunt. Ac persuasissimum Nobis est, Te nihil unquam inexpertum esse relicturum, ut eiusdem Ecclesiae iura impavide defendas, utque ab adolescentium institutione, et educatione diligentissime removeas quidquid fidei firmitatem vel leviter turbare, labefactare, aut reli­ giosam eorumdem conscientiam corrumpere, morumque honestatem conta­ minare possit, quae unice a fide nostra sanctissima producitur, alitur, et augetur. Summa vero afficimur consolatione, cum istius Tuae Dioecesis Clerus suae vocationis et officii probe memor una Tecum suam omnem in Ecclesiae, eiusque catholici populi iuribus tutandis operam impendat. Nec minori gaudio perfundimur, proptereaquod iste fidelis populus optime sen­ tiens de catholica suae prolis educatione, nihil antiquius habeat, quam ut eadem proles omnino instituatur in scholis, quae a catholica dirigantur Ecclesia. Iam vero levantes oculos Nostros ad Dominum Deum Nostrum, ab Ipso humiliter enixeque exposcimus, ut in abundantiam divinae suae gratiae Tibi, Venerabilis Frater, et isti Clero populoque fideli semper pro­ pitius adesse velit, quo omnes caelesti ope roborati pro Ecclesiae sue san­ ctae causa Tuo doctu strenue dimicare pergant. Atque superni huius prae­ sidii auspicem, et peculiaris, qua Te in Domino complectimur, benevolentiae pignus Apostolicam Benedictionem ex intimo corde profectam Tibi ipsi, Venerabilis Frater, cunctisque Clericis laicisque fidelibus Tuae vigilantiae concreditis peramanter impertimus. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 650-656). 540. Pius IX, litt. Ap. Ubi Urbaniano, 30 iul. 1864.1 Ubi Urbaniano in Collegio Christianae fidei propagandae huius almae Nostrae urbis die 24 proximi mensis Aprilis invicto Christi martyri S. Fideli a Sigmaringa sacro vehementer lamentati sumus, Venerabiles Fratres, mise­ ram, et numquam satis deplorandam Poloniae Regni conditionem, et male consultum motum ibi contra Potentissimum Principem excitatum, significa­ vimus etiam, Nos in publicis ephemeridibus legisse severissima sane con­ silia a Russico Gubernio suscepta non solum ad eumdem motum compri­ mendum, verum etiam ad catholicam religionem eodem in Regno sensim extirpandam. Atque eodem tempore manifestavimus, oportere huiusmodi tri­ stissimo nuncios indubitato modo, ac maiore auctoritate comprobari, quan­ doquidem publicis ephemeridibus plena fides adhiberi semper nequit. Nunc vero ex pluribus variisque fide dignis testimoniis ad Nos perlatis cum incre­ dibili animi Nostri dolore agnovimus, Venerabiles Fratres, verissimas esse acerbitates, quibus a Russico Gubernio catholica Ecclesia eiusque ministri, et cultores magis in dies divexantur ac lacerantur. Etenim certo scivimus, idem Gubernium iamdiu catholicae Ecclesiae summopere infensum, omnesque ad funestissimum schisma pertrahere exoptans, excitatae perturbationis praetextu sanctissimam nostram religionem, omnesque catholicos quibusque modis acriter insectari. Hinc, Conventione cum Nobis, et hac S. Sede .inita numquam plenae executioni mandata, ac publicis pactis de catholica reli­ gione in Poloniae Regno tuenda plane despectis, plurimisque editis legibus et decretis rei catholicae maxime adversis, Gubernium idem nunquam inter­ misit catholica scripta interdicere, et libros, ephemeridesque catholicae doctri­ nae omnino repugnantes, et in Christi hic in terris Vicarium, et Apostoli­ cam hanc Sedem summopere iniuriosas, atque ad Polonum praesertim populum depravandum accommodatas disseminare, et communicationem cum Nobis, et hac Apostolica Sede praepedire, et juramentum divinis legi­ bus contrarium praescribere, et populum contra catholicos sacerdotes exci­ tare, et prohibere, ne praedicari ac doceri queat discrimen, quod inter catholi­ cam veritatem et schisma intercedit, et gravissimis constitutis poenis impedire, quominus aliquis ex infelici schismate emergere, et ad catholicae Ecclesiae sinum redire possit. Hinc religiosi viri ex suis Coenobiis deturbati, eorumque monasteria militaribus stationibus destinata, et catholici Episcopi a sua Dioecesi abrepti, et exilio multati, et innumeri fere catholici graeci ritus sub­ dolis quibusque machinationibus iamdiu in schisma violenter tracti, et impe­ diti ad redeundum in catholicae Ecclesiae gremium; veluti exoptarent, ac innumerabiles etiam latini ritus catholici per mixta praesertim matrimonia 1 Venerabilibus Fratribus Archiepiscopis et Episcopis aliisque locorum Ordi­ nariis in Poloniae Regno, et Russie! Imperii regionibus morantibus gratiam et communionem cum Apostolica Sede habentibus. 988 Romani Pontifices catholicae Ecclesiae erepti, et pueri catholicis parentibus orbati, sub tutelae praetextu, in longinquas regiones amandati, a catholico cultu avulsi, et in schismatis discrimen adducti. Hinc innumeri cuiusque generis, aetatis, sexus et conditionis catholici summopere afflicti, et in remotissimas terras transducti, et catholicorum templa direpta, polluta, ac in cultum acatholicum, vel in militares stationes conversa, et catholici sacerdotes miserandum in modum vexati, suisque bonis spoliati ad tristem paupertatem redacti, ac vel in exilium pulsi, vel in carcerem detrusi vel etiam necati, propterea quod in acie vulne­ ratis, morientibusque sacri ministerii opem, auxiliumque ferre haud omise­ runt. Accedit etiam, ut cum Presbyteri, tum laici in exilium missi omni san­ ctissimae nostrae religionis solatio, praesidioque carere debeant, utque Lithuaniae catholicis optio dat fuerit vel exsules abeundi in disiunctissimas regiones, vel deficiendi a catholica religione. Haec et alia sane lugenda a Russico Guber­ nio contra catholicam Ecclesiam indesinenter patrantur. Equidem Nos immenso moerore confecti lacrimas continere non possumus, cum videamus, Vos, Vene­ rabiles Fratres, ac dilectos filios fideles catholicos omnibus illis gravissimis insectationibus obnoxios, quibus commemoratum Gubernium catholicam fidem et religionem tum in Poloniae Regno, tum in aliis praesertim illius Imperii regionibus ad ultimum discrimen adducere conatur. At etiam in hoc acerrimo bello a Russico Gubernio catholicae Eccle­ siae, eiusque sacris iuribus, ministris, rebusque illato, alium novum prorsus in Ecclesiae fastis, et ante hunc diem inauditum ausum lamentari, et expro­ brare cogimur, Venerabiles Fratres. Siquidem Gubernium idem non solum Venerabilem Fratrem Sigismundum egregium, omnique laude dignum Varsaviensem Archiepiscopum a suo grege divulsum in longinquas regiones amandavit, verum etiam non dubitavit decernere, eumdem Venerabilem Fra­ trem episcopali in Varsaviensem Dioecesim auctoritate et iurisdictione esse privatum, et neminem e sua Dioecesi cum ipso posse communicare, et in eius locum sufficere, veluti Dioecesis administratorem Dilectum Filium Pau­ lum Rzewuski eius Vicarium Generalem, et Episcopum Prusensem in parti­ bus Infidelium iam a Nobis electum a Suffraganeum eiusdem Varsaviensis Antistitis designatum. Verba quidem desunt, Venerabiles Fratres, ad huius­ modi factum reprobandum ac detestandum. Ecquis enim non vehementis­ sime mirabitur, cum sciat eo devenisse Russicum Gubernium, ut perperam autumet et audeat, Episcopos, quos Spiritus Sanctus posuit regere Ecclesiam Dei, sacra eorum auctoritate ipsis a Deo tradita, et nullo prorsus modo laicae potestati unquam obnoxia privare, cosque a propriae Dioecesis regimine et pro­ curatione amovere? Dum autem haec reprobamus et damnamus, eodem tempore ciare aperteque declaramus, neminem memoratae ordinationi posse obedire, omnesque Varsaviensis Dioeceseos fideles debere eidem Venerabili Fratri Sigismundo sedulo obtemperare, qui verus, legitimusque est Varsaviensis Antistes. Nihil vero dubitamus, quin idem Dilectus Filius Paulus Rzewuski sui officii probe memor huiusmodi Russici Gubernii mandato minime obsequens pergat Vicarii Generalis munere fungi sibi commisso a Venerabili Fratre Sigismundo Archiepiscopo Varsaviensi suo legitimo Antistite, eique in omnibus diligentissime obedire. Romani Pontifices 989 lam vero, Venerabiles Fratres, dum caelum ac terram testes invocando, de omnibus, quae in Poloniae regno, aliisque Russici Imperii regionibus contra catholicam Ecclesiam, eiusque sacrorum Antistites, ministros, iura, patrimonium, ac dilectos ipsius Ecclesiae filios gesta sunt et geruntur, vehe­ menter expostulamus, et etiam atque etiam querimur persecutionem, quam Russicum Gubernium contra Ecclesiam gerere non desinit, absit, ut ullo modo probare velimus male consultos motus in Polonia misere excitatos. Omnes enim norunt quanto studio catholica Ecclesia semper inculcaverit, ac docuerit, omnem animam subditam esse potestatibus sublimioribus, omnes­ que civili auctoritati subiectos esse, debitamque obedientiam praestare omnino debere in iis omnibus, quae Dei, eiusque Ecclesiae legibus non adversantur. Equidem summopere dolendum, huiuscemodi motus Russico Gubernio ansam dedisse ad catholicam quotidie magis divexandam, et opprimendam Eccle­ siam. Dum autem eiusmodi Christianae, civilique reipublicae funestissimos motus reprobamus ac damnamus, haud possumus, quin omnibus summis populorum Principibus vehementer inculcemus, ut quantum in ipsis est, omnia conentur, ne in eos gravissima illa cadant divinae sapientiae ad reges verba: « Quoniam data est a Domino potestas vobis, et virtus ab Altissimo, « qui interrogabit opera vestra, et cogitationes scrutabitur; quoniam cum < essetis ministri regni illius, non recte iudicastis, nec custodistis legem < iustitiae, neque secundum voluntatem Dei ambulastis; horrende et cito < apparebit vobis, quoniam iudicium durissimum his, qui praesunt, fiet, < exiguo enim conceditur misericordia, potentes autem potenter tormenta < patientur >.1 Atque etiam omnes summos Principes maiore, qua possumus, animi Nostri contentione hortamur et rogamus, ut aliquando intelligere, ani­ madvertere, ac noscere velint quod populi, cum a sanctissima nostra reli­ gione, eiusque salutari doctrina, atque a debita erga Deum, eiusque Eccle­ siam, et leges obedientia, et a libera cum hac Sancta Sede communicatione amoti fuerint, tum perniciosissimis quibusque erroribus vitiisque depravan­ tur, et iccirco evenit, ut iidem populi, timore et pietate erga Deum sublata, suavique religionis iugo exuto, et plane abiecta obedientia, quae Deo, eius­ que Ecclesiae et legibus omnino debetur, in effrenatam vivendi, agendique licentiam misere prolabantur, et ambulantes secundum sua desideria in impie­ tatibus dominationem spernant, maiestatem blasphement, et contra Principes insurgant eisque obedire recusent. In summa vero animi Nostri moestitia ob tantam malorum congeriem, quae Vos, Venerabiles Fratres, et fideles curae vestrae commissos premit, non parum certe Nos reficit et consolatur egregia vestra in Ecclesia tuenda, tan­ tisque in laboribus, aerumnisque propter catholicam fidem perferendis virtus et constantia. Et quoniam optime nostis, beatos esse, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, ac pulcherrimum et gloriosissimum esse pro nomine lesu contumeliam pati, eumque salvum fieri, qui perseveravit usque in finem, iccirco nihil dubitamus, quin Vos, Venerabiles Fratres, confortati » Sap., c. 6, v 4, 5, 6, 7. Romani Pontifices 990 ■ ~ ΊΓ β rP •t Romani Pontifices in Domino, et in potentia virtutis eius pergatis animo invicto pro Dei, eius­ que sanctae Ecclesiae defensione, animarumque salute fortiter dimicare, me­ moria repetentes « quod non sunt condignae passiones huius temporis ad < futuram gloriam, quae revelabitur in nobis ».1 Atque iccirco has Vobis scribimus Litteras, quibus Episcopalem vestram in tantis tolerandis angustiis fortitudinem, et in grege vestrae curae concredito vigilantiam magis magis­ que in Domino excitamus, ut nullis curis, nullis consiliis, nullisque labori­ bus parcere unquam velitis, quo fideles Vobis commissi abstinentes se ab omni specie mali nullisque deterriti periculis in catholicae fidei et religionis professione quotidie magis stabiles et immoti permaneant, et nunquam ab eiusdem fidei, religionisque hostibus se decipi, et in errorem induci patian­ tur. Ac ipsos fideles Vobis concreditos, Nobisque carissimos omni paterni animi Nostri affectu et studio monemus, exhortamur, et obtestamur, ut catho­ licam fidem, religionem ac doctrinam, quam singulari Dei beneficio acce­ perunt, constantissime profitentes, et cetera omnia posteriora existimantes per semitas mandatorum Dei sedulo ambulent, iisque omnibus instent ope­ ribus, quae caritatem vel in Deum, vel in proximum praeseferunt, quaeque catholicae Ecclesiae filios omnino decent. Persuasissimum autem Vobis sit, Nos in humilitate cordis Nostri ferventissimas diu noctuque sine intermissione clementissimo misericordiarum Patri et Deo totius consolationis offerre preces, ut Vos induat virtute ex alto, ac divina sua dextera protegat, custodiat, defendat, et exurgens iudicet causam suam, et Ecclesiam suam sanctam a tantis, quibus istic divexatur, calamitatibus eripiat, et inimicorum suorum superbiam elidat, eorumque con­ tumaciam omnipotenti sua virtute prosternat, et uberrima quaeque suae Bonicatis dona super Vos et fideles Vobis traditos propitius semper effun­ dat. Atque horum auspicem, et certissimum peculiaris, qua Vos in Domino complectimur, benevolentiae pignus Apostolicam Benedictionem ex intimo corde depromptam Vobis ipsis, Venerabiles Fratres, cunctisque Clericis laicisque fidelibus vestrae vigilantiae concreditis peramanter impertimus. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 657-664]. 541. Pius IX, ep. encycl. Maximae quidem, i8 aug. 1864.2 Maximae quidem consolationi Nobis fuerunt inter gravissimas, quibus affli­ gimur, curas et angustias, vestrae gratissimae Litterae quas xm Kalendas huius mensis ad Nos dedistis, Venerabiles Fratres, in congressu a Vobis Bambergae habito, ut collatis inter Vos consiliis; ea statueretis, quae hisce praesertim asper­ rimis temporalibus ad Catholicae Ecclesiae causam, doctrinam, iura tuenda, et * Rom., c. 8, v. 18. 2 Venerabilibus Fratribus Gregorio Archiepiscopo Monacensi et Frisingensi, Michaeli Archiepiscopo Barnbergensi, ct Episcopis eorum Suffraganeis in Bavaria. 991 ad istorum fidelium salutem procurandam quotidie magis conducere possint. In eisdem enim Litteris undique enitet egregia et explorata Vestra erga Nos, et hanc Petri Cathedram fides, amor et observantia, ac mirum sane studium, quo incensi istis ad omnia peragenda, ut fideles vestrae potissimum vigilantiae com­ missi summa ac debita reverentia, et obedientia Nos et eamdem Petri Cathe­ dram prosequantur, quae catholicae unitatis est centrum, omniumque Eccle­ siarum non modo caput, sed mater et magistra, quaeque erroris tenebras undique dispellit, et omnium fluctuantium tutissimus est portus. Itaque hac eximia vestra episcopali virtute et sollicitudine vehementer gaudemus, Vobisque maiorem in modum gratulamur, Venerabiles Fratres, quod vestro facto, vestris­ que pastoralibus ad istos fideles cuiusque vestrum curae concreditos datis Litteris haud omiseritis debitis, meritisque laudibus efferre arctissimam illam et admirabilem omnium totius catholici orbis Sacrorum Antistitum coniunctionem, quae luctuosissimis hisce temporibus cum Christi hic in terris Vicario, et hac Apostolica Sede singulari Dei beneficio tantopere viget ac tot splendidis­ simis factis magis in dies refulget. Ac vel maxime laetamur de conventu, quem Bambergae habuistis, in quo, Vos omnes, Venerabiles Fratres, concordissimis animis pro gravissimi episcopalis vestri ministerii officio ea suscepistis con­ silia, quae hisce potissimum temporibus magis opportuna esse existimastis ad Ecclesiae causam tutandam, eiusque rationes curandas, atque ad nefarios inimicorum hominum reprimendos conatus, qui unanimi constantique Epi­ scoporum studio ac vigilantia sunt profligandi. Et sane, si unquam alias, hac praecipue nostra tristissima aetate Episcoporum est, veluti apprime intelligitis, contra sanctissimae nostrae religionis hostes strenuissime pugnare. Quocirca Sacrorum Antistites divino auxilio freti debent intentissimo studio episcopalem suam attollere vocem, et omnibus praedicare evangelium ac sapientibus et insipientibus aeternas divinae fidei nostrae veritates, et augu­ stae religionis dogmata, doctrinam, praeceptiones nuntiare, tradere, explicare, et inculcare. Ac pari contentione iidetn Sacrorum Antistites tenentur expo­ nere, et ostendere tum Summis Principibus, tum Gubernii funestissima et nunquam satis deploranda mala et damna, quae in populos et in ipsos Principes redundant ex hodierno religionis contemptu, et incredulitatis spi­ ritu, qui sub fallaci socialis progressus specie e tenebris emissus, cum maximo Christianae, civilisque reipublicae detrimento ubique magis in dies invalescit ac dominatur, et hominum mentes animosque miserandum in modum per­ vertit et corrumpit. Atque iccirco gratissimum Nobis fuit agnoscere Vos, Vene­ rabiles Fratres, isti Carissimo in Christo Filio Nostro Bavariae Regi Illustri vestras pro sanctissimae nostrae Religionis eiusque iurium defensione misisse Litteras, et ea spe nitimur fore, ut idem Serenissimus Princeps pro animi Sui pietate, iustitia, aequitate justissimis vestris desideriis, postulationibusque perlibenter obsecundare studeat. Neque vero ignoratis, Venerabiles Fratres, esse praeterea aliud, quod Sacri Pastores omnibus studiis et contentionibus agere debent. Siquidem oportet, ipsos summa constantia et fortitudine defen­ dere catholicae Ecclesiae libertatem, quae ei Suo Sanguine peperit Unigenitus Dei Filius ipsius Ecclesiae sponsus, ac viriliter propugnare omnia veneranda ipsius Ecclesiae iura ei divinitus tributa. Opus quoque est, ut Episcopi nun­ Romani Pontifices 992 993 Roma,ni Pontifices quam cessent qua voce qua scriptis ad omnium memoriam revocare, Eccle­ siam ipsam semper fuisse, et esse salutari sua doctrina et vi ac sapientissimis suis legibus et institutis non solum virtutum omnium matrem et magistram, omniumque vitiorum expultricem, verum etiam verae omnium gentium huma­ nitatis, honestatis, civilitatis, libertatis, progressus, prosperitatis, tranquillitatis­ que conditricem ac moderatricem, et ipsam solam posse firmiter constabilire et servare publicum humanae societatis ordinem, qui impietate et rebellione hisce diebus ubique tam vehementer perturbatur. Debitas autem meritasque laudes Vobis tribuimus, Venerabiles Fratres, quod vestris Litteris ad istud Gu­ bernium scriptis de popularium scholarum bono et regimine maxime solliciti catholicae Ecclesiae hac super re doctrinam, auctoritatem et iura omni ratio­ num genere scite ac strenue propugnastis eo sensu, quo Nos in Nostra Epistola ad Venerabilem Fratrem Hermannum Archiepiscopum Friburgensem in Brisgoviadie 14 iulii huius anni missa’ coacti fuimus eiusdem Ecclesiae iura in tanti momenti negotio sarta tecta tueri et vindicare contra Ecclesiae hostium conatus, et molitiones, qui in Magno Badensi Ducatu eo iam per­ venerunt, ut leges propbnerentur, quae Christianam scholarum indolem plane destruunt, ac delent. Etsi vero in pretio habeamus causas, quibus, Venera­ biles Fratres, Ecclesiae iura quoad populares tantum scholas nunc propu­ gnanda curastis, tamen haud possumus, quin hac occasione egregiam vestram episcopalem sollicitudinem etiam atque etiam excitemus, ut sedulam stre· nuamque operam detis quo eadem Ecclesiae iura recognoscantur quoque ac serventur circa superiores litterarum, severiorumque disciplinarum scholas. Etenim pro vestra sapientia optime nostis, ex eisdem scholis ab Ecclesiae doctrina, auctoritate, et vigilantia amotis graviora oriri damna et mala, quan­ doquidem erroribus falsisque doctrinis ii praesertim honestioris classis homi­ nes inficiuntur qui ad publica gubernii munera obeunda destinantur, quique ad communem civilis societatis spiritum formandum tantopere valere solent. Atque hic, Venerabiles Fratres, a Vobis exposcimus, ut prae oculis habere velitis quae Nos isti Venerabili Fratri Gregorio Archiepiscopo Monacensi per Nostram Epistolam die 21 Decembris anno superiore significavimus de philosophicis ac theologicis disciplinis tradendis,2 ac Vos impensissime horta­ mur, ut vestras omnes curas cogitationesque in accuratam Cleri institutionem educationemque quotidie magis promovendam indesinenter conferatis, nihilquc intentatum relinquatis, ut vester Clerus plenam illam, solidamque habeat insti­ tutionem, quae ex puris incontaminatisque fontibus hausta, et communi Catho­ licae Ecclesiae docendi ratione innixa illa omnia removeat pericula, quibus nova hodierna docendi systemata super scientiae libertatem vel potius licentiam fundata, ac tantopere iactata sunt necessario obnoxia. Quamobrem vel maxime optamus, Venerabiles Fratres, ut memoria repetere, et exsequi velitis ea omnia, quae iam alias vel omnibus, vel singulis vestri Episcopalis Ordinis significavimus vehementerque commendavimus quoad Clericorum Seminaria ex providentissimis Concilii Tridentini praescriptis erigenda et moderanda.3 1 Cf. N. 539. • Cf. N. 538. * Sess. XXIII, de ref., c. 18. Persuasissimum autem Nobis est, Vos, Venerabiles Fratres, pro spectata vestra religione, et episcopali zelo naviter esse defensuros alia Ecclesiae iura, quae nondum in Bavaria plene sunt recognita, et pro quibus Bavariae Sacrorum Antistites in Frisingensi praecipue conventu suas protestationes emittere haud omiserunt. Ac propterea summopere probamus consilium a Vobis susceptum habendi quotannis inter Vos congressus. Id vero nullo modo impedire debet, quominus, Venerabiles Fratres, omnia conemini, ut quamprimum, veluti Nostris in votis est, Provinciales Synodos ex Sacrorum Canonum praescripto conce­ lebrare possitis, quemadmodum alii in Germania Sacrorum Antistites in suis ecclesiasticis provinciis com summo animi Nostri gaudio, et suorum fidelium utilitate egerunt. Nihil certe Nobis gratius erit quam in hac re omnem Vobis opem auxiliumque ferre. Denique pro certo habeatis velimus, peculiarem esse, qua Vos prosequimur, benevolentiam. Cuius quoque certissimum pignus acci­ pite Apostolicam Benedictionem, quam ex intimo corde profectam Vobis ipsis, Venerabiles Fratres, cunctisque Clericis, Laicisque Fidelibus, cuiusque Vestrum curae commissis peramanter impertimus. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 674-679). 542. Pius IX, ep. encycl. Quanta cura, 8 dec. 1864. 1 1. Quanta cura ac pastorali vigilantia Romani Pontifices Praedecessores Nostri exsequentes demandatum sibi ab ipso Christo Domino in persona Beatissimi Petri Apostolorum Principis officium, munusque pascendi agnos et oves nunquam intermiserint universum Dominicum gregem sedulo enutrire verbis fidei, ac salutari doctrina imbuere, eumque ab venenatis pascuis arcere, omnibus quidem ac Vobis praesertim compertum, exploratumque est, Vene­ rabiles Fratres. Et sane iidem Decessores Nostri augustae catholicae religio­ nis, veritatis ac iustitiae assertores et vindices, de animarum salute maxime solliciti nihil potius unquam habuere, quam sapientissimis suis Litteris, et Constitutionibus retegere et damnare omnes haereser et errores, qui Divinae Fidei nostrae, catholicae Ecclesiae doctrinae, morum honestati, ac sempi­ ternae hominum saluti adversi, graves frequenter excitarunt tempestates, et Christianam civilemque rempublicam miserandum in modum funestarunt. Quocirca iidem Decessores Nostri Apostolica fortitudine continenter obsti­ terunt nefariis iniquorum hominum molitionibus, qui despumantes tamquam fluctus feri maris confusiones suas, ac libertatem promittentes, cum servi sint corruptionis, fallacibus suis opinionibus, et perniciosissimis scriptis catholicae religionis civilisque societatis fundamenta convellere, omnemque virtutem ac iustitiam de medio tollere, omniumque animos mentesque depra­ vare, et incautos imperitamque praesertim iuventutem a recta morum disci- 1 Venerabilibus Fratribus Patriarchis, Primatibus, Archiepiscopis, et Episcopis universis gratiam et communionem Apostolicae Sedis habentibus. 63 Romani Pontifices 994 plina avertere, eamque miserabiliter corrumpere, in erroris laqueos inducere, ac tandem ab Ecclesiae catholicae sinu avellere conati sunt. 2. Iam vero, uti Vobis, Venerabiles Fratres, apprime notum est, Nos vix dum arcano divinae providentiae consilio nullis certe Nostris meritis ad hanc Petri Cathedram evecti fuimus, cum videremus summo animi Nostri dolore horribilem sane procellam tot pravis opinionibus excitatam, et gravissima, ac nunquam satis lugenda damna, quae in Christianum populum ex tot erro­ ribus redundant, pro Apostolici Nostri Ministerii officio illustria Praedeces­ sorum Nostrorum vestigia sectantes Nostram extulimus vocem, ac pluribus in vulgus editis encyclicis Epistolis et Allocutionibus in Consistorio habitis, aliisque Apostolicis Litteris praecipuos tristissimae nostrae aetatis errores damnavimus, eximiamque vestram episcopalem vigilantiam excitavimus, et universos catholicae Ecclesiae Nobis carissimos filios etiam atque etiam monuimus et exhortati sumus, ut tam dirae contagia pestis omnino horre­ rent et devitarent. Ac praesertim Nostra prima encyclica Epistola die 9 novembris anno 1846 Vobis scripta,1 binisque Allocutionibus, quarum altera die 9 decembris anno 1854, 2 altera vero 9 iunii 1862 3 in Consistorio a Nobis habita fuit, monstrosa opinionum portenta damnavimus, quae hac potissimum aetate cum maximo animarum damno, et civilis ipsius societatis detrimento dominantur, quaeque non solum catholicae Ecclesiae, eiusque salutari doctri­ nae ac venerandis iuribus, verum etiam sempiternae naturali legi a Deo in omnium cordibus insculptae, rectaeque rationi maxime adversantur, et ex quibus alii prope omnes originem habent errores. 8. Etsi autem haud omiserimus potissimos huiusmodi errores saepe proscribere et reprobare, tamen catholicae Ecclesiae causa, animarumque salus Nobis divinitus commissa, atque ipsius humanae societatis bonum omnino postulant, ut iterum pastoralem vestram sollicitudinem excitemus ad alias pravas profligandas opiniones, quae ex eisdem erroribus, veluti ex fontibus erumpunt. Quae falsae ac perversae opiniones eo magis detestandae sunt, quod eo potissimum spectant, ut impediatur et amoveatur salutaris illa vis, quam catholica Ecclesia ex divini sui Auctoris institutione, ct mandato libere exercere debet usque ad consummationem saeculi non minus erga sin­ gulos homines, quam erga nationes, populos summosque eorum Principes, utque de medio tollatur mutua illa inter Sacerdotium et Imperium consi­ liorum societas et concordia, quae rei cum sacrae tum civili fausta semper extitit ac salutaris.4 Etenim probe noscitis, Venerabiles Fratres, hoc tempore noti paucos reperiri, qui civili consortio impium absurdumque naturalismi, uti vocant, principium applicantes audent docere « optimam societatis publi­ cae rationem, civilemque progressum omnino requirere, ut humana societas constituatur et gubernetur, nullo habito ad religionem respectu, ac si ea non existeret, vel saltem nullo facto veram inter falsasque religiones discrimine >. ' 2 » 4 Cf. N. 504. Cf. N. 518. Cf. N. 534. Gregor XIV, Epist. Encycl. Mirari, 15 aug. 1332. - Cf. N. 485. Romani Pontifices 995 Atque contra sacrarum Litterarum, Ecclesiae, sanctorumque Patrum doctri­ nam asserere non dubitant, « optimam esse conditionem societatis, in qua Imperio non agnoscitur officium coercendi sancitis poenis violatores catho­ licae religionis, nisi quatenus pax publica postulet ». Ex qua omnino falsa socialis regiminis idea haud timent erroneam illam fovere opinionem catho­ licae Ecclesiae, animarumque saluti maxime exitialem a rec. mem. Grego­ rio XVI Praedecessore Nostro deliramentum appellatam,1 nimirum « liber­ tatem conscientiae, et cultuum esse proprium cuiuscumque hominis ius, quod lege proclamari, et asseri debet in omni recte constituta societate, et ius civibus inesse ad omnimodam libertatem nulla vel ecclesiastica, vel civili auctoritate coarctandam, quo suos conceptus quoscumque sive voce, sive typis, sive alia ratione palam publiceque manifestare, ac declarare valeant ». Dum vero id temere affirmant, haud cogitant et considerant, quod libertatem perditionis'1· praedicant, et quod < si humanis persuasionibus semper disce« ptare sit liberum, nunquam deesse poterunt, qui veritati audeant resultare < et de humanae sapientiae loquacitate confidere, cum hanc nocentissimam « vanitatem quantum debeat fides et sapientia Christiana vitare, ex ipsa < Domini Nostri lesu Christi institutione cognoscat ».3 4. Et quoniam ubi a civili societate fuit amota religio, ac repudiata divinae revelationis doctrina et auctoritas, vel ipsa germana iustitiae huma­ nique iuris notio tenebris obscuratur et amittitur, atque in verae iustitiae legitimique iuris locum materialis substituitur vis, inde liquet cur nonnulli, certissimis sanae rationis principiis penitus neglectis posthabitisque, audeant conclamare, « voluntatem populi, publica, quam dicunt, opinione, vel alia ratione manifestatam constituere supremam legem ab omni divino huma­ noque iure solutam, et in ordine politico facta consummata, eo ipso quod consummata sunt, vim iuris habere ». Verum ecquis non videt, planeque sentit hominum societatem religionis ac verae iustitiae vinculis solutam nullum aliud profecto propositum habere posse, nisi scopum comparandi, cumulandique opes, nullamque aliam in suis actionibus legem sequi, nisi indomitam animi cupiditatem inserviendi propriis voluptatibus et commodis? Eapropter huiusmodi homines acerbo sane odio insectantur Religiosas Familias quamvis de re Christiana, civili, ac litteraria summopere meritas, et blaterant easdem nullam habere legitimam existendi rationem, atque ita haereticorum commentis plaudunt. Nam, ut sapientissime rec. mem. Pius VI Decessor Noster docebat, « regularium abolitio laedit statum publicae professionis consiliorum evan< gelicorum, laedit vivendi rationem in Ecclesia commendatam tamquam « Apostolicae doctrinae consentaneam, laedit ipsos insignes fundatores, quos < super altaribus veneramur, qui nonnisi a Deo inspirati eas constituerunt « societates ».4 Atque etiam impie pronunciant, auferendam esse civibus ct Ecclesiae facultatem « qua eleemosynas Christianae caritatis causa palam ’ 2 ’ 4 Eadem Encycl. Mirari. - Cf. N. 485. S. Aug., Epist. 105, al. 166. S. Leo, Epist. 14, al. 133 §2, edit Ball. Epist. ad Card. De la Rochefoucauld 10 martii 1791. 996 Romani Pontifices Romani Pontifices erogare valeant », ac de medio tollendam legem « qua certis aliquibus die­ bus opera servilia propter Dei cultum prohibentur », fallacissime praetexentes, commemoratam facultatem et legem optimae publicae oeconomiae principiis obsistere. Neque contenti amovere religionem a publica societate, volunt religionem ipsam a privatis etiam arcere familiis. Etenim funestissimum Commanismi et Socialisms docentes ac profitentes errorem asserunt « socie­ tatem domesticam seu familiam totam suae existentiae rationem a iure dum­ taxat civili mutuari; proindeque ex lege tantum civili dimanare ac pendere iura omnia parentum in filios, cum primis vero ius institutionis, educatio­ nisque curandae ». Quibus impiis opinionibus, machinationibusque in id praecipue intendunt fallacissimi isti homines, ut salutifera catholicae Eccle­ siae doctrina ac vis a iuventutis institutione et educatione prorsus eliminetur, ac teneri flexibilesque iuvenum animi perniciosis quibusque erroribus, vitiis­ que misere inficiantur ac depraventur. Siquidem omnes, qui rem tum sacram tum publicam perturbare, ac rectum societatis ordinem evertere, et iura omnia divina et humana delere sunt conati, omnia nefaria sua consilia, studia et operam in improvidam praesertim iuventutem decipiendam ac depravan­ dam, ut supra innuimus, semper contulerunt, omnemque spem in ipsius iuventutis corruptela collocarunt. Quocirca nunquam cessant utrumque Cle­ rum, ex quo, veluti certissima historiae monumenta splendide testantur, tot magna in Christianam, civilem, et litterariam rempublicam commoda redundarunt, quibuscumque infandis modis divexare, et edicere, ipsum Clerum « utpote vero, utilique scientiae et civilitatis progressui inimicum ab omni iuventutis instituendae educandaeque cura et officio esse amo­ vendum ». 5. At vero alii instaurantes prava ac toties damnata novatorum commenta, insigni impudentia audent Ecclesiae et huius Apostolicae Sedis supremam auctoritatem a Christo Domino ei tributam civilis auctoritatis arbitrio subiicere, et omnia eiusdem Ecclesiae et Sedis iura denegare circa ea quae ad exteriorem ordinem pertinent. Namque ipsos minime pudet affirmare < Eccle­ siae leges non obligare in conscientia, nisi cum promulgantur a civili pote­ state; acta et decreta Romanorum Pontificum ad religionem et Ecclesiam spe­ ctantia indigere sanctione et approbatione vel minimum assensu potestatis civilis; constitutiones Apostolicas,1 quibus damnantur clandestinae societates, sive in eis exigatur, sive non exigatur iuramentum de secreto servando, earumque asseclae et fautores anathemate mulctantur, nullam habere vim in illis orbis regionibus ubi eiusmodi aggregationes tolerantur a civili gubernio; excommunicationem a Concilio Tridentino et Romanis Pontificibus latam in eos, qui iura possessionesque Ecclesiae invadunt, et usurpant, niti confusione ordinis spiritualis, ordinisque civilis ac politici ad mundanum dumtaxat bonum prosequendum; Ecclesiam nihil debere decernere, quod obstringere possit fidelium conscientias in ordine ad usum rerum temporalium; Ecclesiae ius non competere violatores legum suarum poenis temporalibus coercendi; ' Clement. XII, In eminenti (cf. N. 299); Benedict XIV, Providas Romanorum (cf. N. 412), Pii VII, Ecclesiam (cf. N. 479); Leonis XII, Quo graviora (cf. N. 481). 997 conforme esse sacrae theologiae, iurisque publici principiis, bonorum pro­ prietatem, quae ab Ecclesiis, ac Familiis Religiosis, aliisque locis piis possi­ dentur, civili gubernio asserere, et vindicare ». Neque erubescunt palam publiceque profiteri haereticorum effatum et principium, ex quo tot perversie oriuntur sententiae, atque errores. Dictitant enim < Ecclesiasticam pote­ statem non iure divino distinctam et independentem a potestate civili, neque eiusmodi distinctionem, et independentiam servari posse, quin ab Ecclesia invadantur et usurpentur essentialia iura potestatis civilis ». Atque silentio praeterire non possumus eorum audaciam, qui sanam non sustinentes doctri­ nam contendunt < illis Apostolicae Sedis iudiciis, et decretis, quorum obiectum ad bonum generale Ecclesiae, eiusdemque iura, ac disciplinam spectare declaratur, dummodo fidei morumque dogmata non attingat, posse assensum et obedientiam detrectari et absque peccato, et absque ulla catholicae pro­ fessionis iactura ». Quod quidem quantopere adversetur catholico dogmati plenae potestatis Romano Pontifici ab ipso Christo Domino divinitus collatae universalem pascendi, regendi, et gubernandi Ecclesiam, nemo est qui non clare aperteque videat et intelligat. 6. In tanta igitur depravatarum opinionum perversitate, Nos Apostolici nostri officii probe memores, ac de sanctissima nostra religione, de sana doctrina, et animarum salute Nobis divinitus commissa, ac de ipsius humanae societatis bono maxime solliciti,Apostolicam Nostram vocem iterum extol­ lere existimavimus. Itaque omnes et singulas pravas opiniones ac doctrinas singillatim hisce Litteris commemoratas auctoritate Nostra Apostolica repro­ bamus, proscribimus atque damnamus, easque ab omnibus catholicae Eccle­ siae filiis, veluti reprobatas, proscriptas atque damnatas omnino haberi volu­ mus et mandamus. 7. Ac praeter ea, optime scitis, Venerabiles Fratres, hisce temporibus omnis veritatis iustitiaeque osores, et acerrimos nostrae religionis hostes, per pestife­ ros libros, libellos, et ephemerides toto terrarum orbe dispesas populis illu­ dentes, ac malitiose mentientes alias impias quasque disseminare doctrinas. Neque ignoratis, hac etiam nostra aetate, nonnullos reperiri, qui Satanae spiritu permoti, et incitati eo impietatis devenerunt, ut Dominatorem Dominum Nostrum lesum Christum negare, eiusque divinitatem scelerata procacitate oppugnare non paveant. Hic vero haud possumus, quin maximis meritisque laudibus Vos efferamus, Venerabiles Fratres, qui episcopalem vestram vocem contra tantam impietatem omni zelo attollere minime omisistis. 8. Itaque hisce Nostris Litteris Vos iterum amantissime alloquimur, qui in sollicitudinis Nostrae partem vocati summo Nobis inter maximas Nostras acerbitates solatio, laetitiae, et consolationi estis propter egregiam, qua prae­ statis, religionem, pietatem, ac propter mirum illum amorem, fidem, et obser­ vantiam, qua Nobis et huic Apostolicae Sedi concordissimis animis obstricti gravissimum episcopale vestrum ministerium strenue ac sedulo implere con­ tenditis. Etenim ab eximio vestro pastorali zelo expectamus, ut assumentes gladium spiritus, quod est verbum Dei, et confortati in gratia Domini Nostri lesu Christi velitis ingeminatis studiis quotidie magis prospicere, ut fideles curae vestrae concrediti < abstineant ab herbis noxiis, quas lesus Christus 998 Romani Pontifices < non colit, quia non sunt plantatio Patris >.’ Atque eisdem fidelibus incul­ care nunquam desinite, omnem veram felicitatem in homines ex augusta nostra religione eiusque doctrina et exercitio redundare, ac beatum esse populum, cuius Dominus Deus eius.1 2 Docete « catholicae Fidei fundamento < regna subsistere,3 et nihil tam mortiferum, tam praeceps ad casum, tam « expositum ad omnia pericula, si hoc solum nobis putantes posse sufficere « quod liberum arbitrium, cum nasceremur, accepimus, ultra iam a Domino « nihil quaeramus, idest, auctoris nostri obliti, eius potentiam, ut nos osten« damus liberos, abiuremus.4 Atque etiam ne omittatis docere regiam pote« statem non ad solum mundi regimen, sed maxime ad Ecclesiae praesidium < esse collatam,5 et nihil esse quod civitatum Principibus, et Regibus maiori « fructui, gloriaeque esse possit, quam si, ut sapientissimus fortissimusque « alter Praedecessor Noster s. Felix Zenoni Imperatori perscribebat, Eccle< siam catholicam.... sinant ut legibus suis, nec libertati eius quemquam « permittant obsistere.... Certum est enim, hoc rebus suis esse salutare, « ut, cum de causis Dei agatur, iuxta ipsius constitutum regiam voluntatem « Sacerdotibus Christi studeant subdere, non praeferre ».6 9. Sed si semper, Venerabiles Fratres, nunc potissimum in tantis Eccle­ siae, civilisque societatis calamitatibus, in tanta adversariorum contra rem catholicam, et hanc Apostolicam Sedem conspiratione tantaque errorum con­ gerie, necesse omnino est, ut adeamus cum fiducia ad thronum gratiae, ut misericordiam consequamur, et gratiam inveniamus in auxilio opportuno. Quo circa omnium fidelium pietatem excitare existimavimus, ut una Nobiscum Vobisque clementissimum luminum et misericordiarum Patrem ferventissimis humillimisque precibus sine intermissione orent, et obsecrent, et plenitudine fidei semper confugiant ad Dominum nostrum fesum Christum, qui redemit nos Deo in sanguine suo, Eiusque dulcissimum Cor flagrantissimae erga nos caritatis victimam enixe iugiterque exorent, ut amoris sui vinculis omnia ad seipsum trahat, utque omnes homines sanctissimo suo amore inflammati secundum Cor Eius ambulent, digne Deo per omnia pla­ centes, in omni bono opere fructificantes. Cum autem sine dubio gratiores sint Deo hominum preces, si animis ab omni labe puris ad ipsum acce­ dant, iccirco caelestes Ecclesiae thesauros dispensationi Nostrae commissos Christifidelibus Apostolica liberalitate reserare censuimus, ut iidem fideles ad veram pietatem vehementius incensi, ac per Poenitentiae Sacramentum a peccatorum maculis expiati fidentius suas preces ad Deum effundant, eiusque misericordiam et gratiam consequantur. 10. Hisce igitur Litteris auctoritate Nostra Apostolica omnibus et sin- 1 S. Ignatius M. ad Philadclph. 3. 1 Psal. 143. • S. Caelest., epist. 22 ad Synod. Ephes., apud Coust., p. 1200. 4 S. Innocent. 1, epist. 39 ad Episc. conc. Carthag. apud Coust., pag. 891. • S. Leo, Epist 156, ai. 124. • Pius VII, Epist. Encycl. Diu satis, 15 maii 1800 (cf. Bull. Rom. Cont., tom. 11, p- 21-25. Romani Pontifices gulis utriusque sexus catholici orbis fidelibus Plenariam Indulgentiam ad instar Jubilaei concedimus intra unius tantum mensis spatium usque ad totum futurum annum 1865 et non ultra, a Vobis, Venerabiles Fratres, aliisque legitimis locorum Ordinariis statuendiim, eodem prorsus modo et forma, qua ab initio supremi Nostri Pontificatus concessimus per Apostolicas Nostras Litteras in forma Brevis die 20 mensis Novembris anno 1846 datas, et ad universum episcopalem vestrum Ordinem missas, quarum ini­ tium < Arcano Divinae Providentiae consilio >, 1 et cum omnibus eisdem facultatibus, quae per ipsas Litteras a Nobis datae fuerunt. Volumus tamen, ut ea omnia serventur, quae in commemoratis Litteris praescripta sunt, et ea excipiantur, quae excepta esse declaravimus. Atque id concedimus, non obstantibus in contrarium facientibus quibuscumque, etiam speciali et indi­ vidua mentione, ac derogatione dignis. Lit autem omnis dubitatio et diffi­ cultas amoveatur, eorumdem Litterarum exemplar ad Vos perferri iussimus. 11. < Rogemus, Venerabiles Fratres, de intimo corde et de tota mente misericordiam Dei, quia et ipse addidit dicens: misericordiam autem meam non dispergam ab eis. Petamus et accipiemus, et si accipiendi mora et tarditas fuerit, quoniam graviter offendimus, pulsemus, quia et pulsanti aperietur, si modo pulsent ostium preces, gemitus, et lacrymae nostrae, quibus insistere et immorari oportet, et si sit unanimis oratio... unusquisque oret Deum non pro se tantum, sed pro omnibus fratribus, sicut Dominus orare nos docuit », 2 Quo vero facilius Deus Nostris, Vestrisque, et omnium fidelium precibus, votisque annuat, cum omni fiducia deprecatricem apud Eum adhibeamus Immaculatam sanctissimamque Deiparam Virginem Mariam, quae cunctas haereses interemit in universo mundo, quaeque omnium no­ strum amantissima Mater < tota suavis est..... ac plena misericordiae,.... < omnibus sese exhorabilem, omnibus clementissimam praebet, omnium < necessitates amplissimo quodam miseratur affectu >,3 atque utpote Regina adstans a dextris Unigeniti Filii Sui Domini Nostri lesu Christi in vestitu deaurato circumamicta varietate nihil est, quod ab eo impetrare non valeat. Suffragia quoque petamus Beatissimi Petri Apostolorum Principis, et Coapostoli eius Pauli, omniumque Sanctorum Caelitum, qui facti iam amici Dei pervenerunt ad caelestia regna, et coronati possident palmam, ac de sua immortalitate securi, de nostra sunt salute solliciti. 12. Denique caelestium omnium donorum copiam Vobis a Deo ex animo adprecantes singularis Nostrae in Vos caritatis pignus Apostolicam Bene­ dictionem ex intimo corde profectam Vobis ipsis, Venerabiles Fratres, cunctisque Clericis, Laicisque fidelibus curae vestrae commissis peramanter impertimus. [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 687-700]. • Cf. Acta Pii IX, vol. I, p. 25-31. ’ S. Cyprian., Epist. 11. ’ S. Bernard., Serm. de duodecim praerogativis B. Μ. V. ex Verbis Apocalyp. 1000 Komani Pontifices 543. Pius IX, Syllabus errorum (a. 1864).’ Propositiones. §. 1. - Pantheismus, Naturalismus et Rationalismus absolutus. 1. Nullum supremum, sapientissimum, providentissimumque Numen divinum exsistit ab hac rerum universitate distinctum, et Deus idem est ac rerum natura, et iccirco immutationibus obnoxius, Deusque reapse fit in homine et mundo, atque omnia Deus sunt et ipsissimam Dei habent sub­ stantiam; ac una eademque res est Deus cum mundo, et proinde spiritus cum materia, necessitas cum libertate, verum cum falso, bonum cum malo, et iustum cum iniusto. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 2. Neganda est omnis Dei actio in homines et mundum. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 3. Humana ratio, nullo prorsus Dei respectu habito, unicus est veri et falsi, boni et mali arbiter, sibi ipsi est lex et naturalibus suis viribus ad hominum ac populorum bonum curandum sufficit. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 4. Omnes religionis veritates ex nativa humanae rationis vi derivant; hinc ratio est princeps norma qua homo cognitionem omnium cuiuscumque generis veritatum assequi possit ac debeat. Epist. cncycl. Qui pluribus, 9 novembris 1846 (Cf. N. 504). Epist. Encycl. Singulari quidem, 17 martii 1856 (Cf. N. 521). AIIoc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 5. Divina revelatio est imperfecta, et iccirco subiecta continuo et inde­ finito progressui qui humanae rationis progressioni respondeat. Epist. encycl. Quz pluribus, 9 novembris 1846 (Cf. N. 504). Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 6. Christi fides humanae refragatur rationi; divinaque revelatio non solum nihil prodest, verum etiam nocet hominis perfectioni. Epist. encycl. Qui pluribus, 9 novembris 1846 (Cf. N. 504). Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. 534). 1 Complectens praecipuos nostrae aetatis errores qui notantur in allocutionibus consistorialibus, in encyclicis aliisque apostolicis litteris Sanctissimi Domini Nostri Pii Papae IX. Romani Pontifices 1001 7. Prophetiae, et miracula in sacris Litteris exposita et narrata, sunt poetarum commenta, et Christianae fidei mysteria philosophicarum investi­ gationum summa; et utriusque Testamenti libris mythica continentur in­ venta; ipseque lesu Christus est mythica fictio. Epist. encycl. Qui pluribus, 9 novembris 1846 (Cf. N. 504). Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). § II. - Rationalismus moderatus. 8. Quum ratio humana ipsi religioni aequiparetur, iccirco theologicae disciplinae perinde ac philosophicae tractandae sunt. Alloc. Singulari quadam perfusi, 9 decembris 1854 (Cf. N. 518). 9. Omnia indiscriminatim dogmata religionis Christianae suntobiectum naturalis scientiae seu philosophiae; et humana ratio historice tantum exculta potest ex suis naturalibus viribus et principiis ad veram de omnibus etiam reconditioribus dogmatibus scientiam pervenire, modo haec dogmata ipsi rationi tamquam obiectum proposita fuerint. Epist. ad Archiep. Frising. Gravissimas, 11 decembris 1862.1 Epist. ad eumdem Tuas libenter, 21 decembris 1863 (Cf. N. 538). 10. Quum aliud sit philosophus, aliud philosophia, ille ius et officium habet se submittendi auctoritati, quam veram ipse probaverit; at philosophia neque potest, neque debet ulli sese submittere auctoritati. Epist. ad Archiep. Frising. Gravissimas, 11 decembris 1862.2 Epist. ad eumdem Tuas libenter, 21 decembris 1863 (Cf. N. 538). 11. Ecclesia non solum non debet in philosophiam unquam animadver­ tere, verum etiam debet ipsius philosophiae tolerare errores, eique relinquere ut ipsa se corrigat. 12. Apostolicae Sedis, romanarumque Congregationum decreta liberum scientiae progressum impediunt. Epist. ad Archiep. Frising. Tuas libenter, 21 decembris 1863 (Cf.N. 538). 13. Methodus et principia, quibus antiqui Doctores scholastici Theologiam excoluerunt, temporum nostrorum necessitatibus scientiarumque progressui minime congruunt. Epist. ad Archiep. Frising. Tuas libenter, 21 decembris 1863 (Cf. N. 538). 14. Philosophia tractanda est, nulla supernaturalis revelationis habita ratione. Epist. ad Archiep. Frising. Tuas libenter, 21 decembris 1863 (Cf. N. 538). ΛΛ B. - Cum rationalism! systemate cohaerent maximam partem errores Antonii Gunther, qui damnantur in· Epist. ad Card. Archiep. Coloniensem 1 Cf. Acta Pii IX, vol. Ill, P- 548-556. 2 Cf. Acta Pii IX, vol. Ill, Ρ· 548-556. Romani Pontifices Eximiam tuam, 15 iunii 1847,1 et in epist. ad Episc. Wratislaviensem Dolore haud mediocri, 30 aprilis 1860. 2 § III. - Indifferentismus, Latitudinarisrnus. 15. Liberum cuique homini est eam amplecti ac profiteri religionem, quam rationis lumine quis ductus veram putaverit. Litt. Apost.· Multiplices inter, 10 iunii 1851 (Cf. N. 510). Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 16. Homines in cuiusvis religionis cultu viam aeternae salutis reperire, aeternamque salutem assequi possunt. Epist. encycl. Qui pluribus, 9 novembris 1846 (Cf. N. 504). Alloc. Ubi primum, 17 decembris 1847 (Cf. N. 506). Epist. encycl. Singulari quidem, 17 martii 1856 (Cf. N. 521). 17. Saltem bene sperandum est de aeterna illorum omnium salute, qui in vera Christi Ecclesia nequaquam versantur. Alloc. Singulari quadam, 9 decembris 1854 (Cf. N. 518). Epist. encycl. Quanto conficiamur moerore, 10 augusti 1863 (Cf. N. 536). 18. Protestantismus non aliud est quam diversa verae eiusdem Chri­ stianae religionis forma, in qua aeque ac in Ecclesia catholica Deo placere datum est. Epist. encycl. Nostis et Nobiscum, 8 decembris 1849 (Cf. N. 508). § IV. - Socialismi, Communismus, Societates clandestinae, Societates biblicae, Societates clerico-liberales. Eiusmodi pestes saepe gravissimisque verborum formulis reprobantur in Epist. encycl. Qui pluribus, 9 novemb. 1846 (Cf. N. 504); in Alloc. Quibus quantisque, 20 april. 1849 (Cf. N. 507); in Epist. encycl. Nostis et Nobis­ cum, 8 decembr. 1849 (Cf. N. 508); in Allocut. Singulari quadam, 9 decem­ bris 1854 (Cf. N. 518); in Epist. encycl. Quanto conficiamur moerore, 10 augu­ sti 1863 (Cf. N. 536). § V. - Errores de Ecclesia eiusque iuribus. 19. Ecclesia non est vera perfectaque societas plane libera, nec pollet suis propriis et constantibus iuribus sibi a divino suo fundatore collatis, sed civilis potestatis est definire quae sint Ecclesiae iura ac limites, intra quos eadem iura exercere queat. Alloc. Singulari quadam, 9 decembris 1854 (Cf. N. 518). Alloc. Multis gravibusque, 17 decembris 1860 (Cf. N. 529). Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). ' Cf. Acta S. Sedis, vol. Vlll. p. 445-443. ’ Cf. Acta S. Sedis, vol. Vlll, p. 443-444. Romani Pontifices 20. Ecclesiastica potestas suam auctoritatem exercere non debet absque civilis gubernii venia et assensu. Alloc. Meminit unusquisque, 30 septembres 1861.· 21. Ecclesia non habet potestatem dogmatice definiendi, religionem Catho­ licae Ecclesiae esse unice veram Religionem. Litt. Ap. Multiplices inter, 10 iunii 1851 (Cf. N. 510). 22. Obligatio, qua catholici magistri et scriptores omnino adstringuntur, coarctatur in iis tantum, quae ab infallibili Ecclesiae iudicio veluti fidei dog­ mata ab omnibus credenda proponuntur. Epist. Ad Archiep. Frising. Tuas libenter, 21 decembris 1863 (Cf. N. 538). 23. Romani Pontifices et Concilia oecumenica a limitibus suae potestatis recesserunt, iura principum usurparunt, atque etiam in rebus fidei et morum definiendis errarunt. Litt. Apost. Multiplices inter, 10 iunii 1851 (Cf. N. 510). 24. Ecclesia vis inferendae potestatem non habet, neque potestatem ullam temporalem directam vel’indirectam. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 25. Praeter poralis potestas propterea, cum Litt. Apost. potestatem episcopatui inhaerentem, alia est attributa tem­ a civili imperio vel expresse vel tacite concessa, revocanda libuerit, a civili imperio. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 26. Ecclesia non habet nativum ac legitimum ius acquirendi ac possi­ dendi. Alloc. Nunquam fore, 15 decembris 1856 (Cf. N. 522). Epist. Encycl. Incredibili, 17 septembris 1863 (Cf. N. 537). 27. Sacri Ecclesiae ministri Romanusque Pontifex ab omni rerum tem­ poralium cura ac dominio sunt omnino excludendi. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 28. Episcopis, sine Oubernii venia, fas non est vel ipsas apostolicas Lit­ teras promulgare. Alloc. Nunquam fore, 15 decembris 1856 (Cf. N. 522). 29. Gratiae a Romano Pontifice concessae existimari debent tamquam irritae, nisi per Gubernium fuerint imploratae. Alloc. Nunquam fore, 15 decembris 1856 (Cf. N. 522). 30. Ecclesiae et personarum ecclesiasticarum immunitas a iure civili ortum habuit. Litt. Apost. Multiplices inter, 10 iunii 1851 (Cf. N. 510). ' Cf. Acta Pii IX, vol. HI, p. 281 287. 1004 Romani Pontifices 31. Ecclesiasticum forum pro temporalibus clericorum causis sive civi­ libus sive criminalibus omnino de medio tollendum est, etiam inconsulta et reclamante Apostolica Sede. Alloc. Acerbissimum, 27 Septembris 1852 (Cf. N. 515). Alloc. Nunquam fore, 15 decembris 1856 (Cf. N. 522). 32. Absque ulla naturalis iuris et aequitatis violatione potest abrogari personalis immunitas, qua clerici ab onere subeundae exercendaeque militiae eximuntur; hanc vero abrogationem postulat civilis progressus, maxime in societate ad formam liberioris regiminis constituta. Epist. ad Episc. Montisregal. Singularis Nobisque, 29 sept. 1864. 33. Non pertinet unice ad ecclesiasticam jurisdictionis potestatem pro­ prio ac nativo iure dirigere theologicarum rerum doctrinam. Epist. ad Archiep. Prising. Tuas libenter, 21 decembris 1863 (Cf. N. 538). 34. Doctrina comparantium Romanum Pontificem Principi libero et agenti in universa Ecclesia, doctrina est quae medio aevo praevaluit. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 ÇCf. N. 511). 35. Nihil vetat, alicuius Concilii generalis sententia aut universorum popu­ lorum facto, summum Pontificatum ab romano Episcopo atque Urbe ad alium Episcopum aliamque civitatem transferri. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 521). 31. Nationalis concilii definitio nullam aliam admittit disputationem, civilisque administratio rem ad hosce terminos exigere potest. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 37. Institui possunt nationales Ecclesiae ab auctoritate Romani Ponti­ ficis subductae planeque divisae. Alloc. Multis gravibusque, 17 decembris 1860 (Cf. N. 529). Alloc, lamdudum cernimus, 18 martii 1861 (Cf. N. 530). 38. Divisioni Ecclesiae in orientalem atque occidentalem nimia Roma­ norum Pontificum arbitria contulerunt. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). § VI. - Errores de societate civili tum in se, tum in suis ad Ecclesiam rela­ tionibus spectata. 39. Reipublicae status, utpote omnium iurium origo et fons, iure quo­ dam pollet nullis circumscripto limitibus. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 40. Catholicae Ecclesiae doctrina humanae societatis bono et commodis adversatur. Epist. Encycl. Qui pluribus, 9 novembres 1846 (Cf. N. 504). Alloc. Quibus quantisque, 20 aprilis 1849 (Cf. N. 507). Romani Pontifices 1005 41. Civili potestati vel ab infideli imperante exercitae competit potestas indirecta negativa in sacra; eidem proinde competit nedum ius quod vocant exequatur, sed etiam ius appellationis, quam nuncupant, ab abusu. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 42. In conflictu legum utriusque potestatis, ius civile praevalet. Lilt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1841 (Cf. N. 511). 43. Laica potestas auctoritatem habet rescindendi, declarandi ac faciendi irritas solemnes Conventiones (vulgo Concordata) super usu iurium ad eccle­ siasticam immunitatem pertinentium cum Sede Apostolica initas, sine huius consensu, immo et ea reclamante. Alloc. In Consistoriali, 1 novembris 1850 (Cf. N. 509). Alloc. Multis gravibusque, 17 decembris 1860 (Cf. N. 529). 44. Civilis auctoritas potest se immiscere rebus quae ad religionem, mores et regimen spirituale pertinent. Hinc potest de instructionibus iudicare, quas Ecclesiae pastores ad conscientiarum normam pro suo munere edunt, quin etiam potest de divinorum sacramentorum administratione et dispositionibus ad ea suscipienda necessariis decernere. Alloc. In Consistoriali, 1 novembris 1850 (Cf. N. 509). Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 45. Totum scholarum publicarum regimen, in quibus iuventus Christianae alicuius Reipublicae instituitur, episcopalibus dumtaxat seminariis aliqua ratione exceptis, potest ac debet attribui auctoritati civili, et ita quidem attribui, ut nullum alii cuicumque auctoritati recognoscatur ius immiscendi se in disci­ plina scholarum, in regimine studiorum, in graduum collatione, in delectu aut approbatione magistrorum. Alloc. In Consistoriali, 1 novembris 1850 (Cf. N. 509). Alloc. Quibus luctuosissimis, 5 septembres 1851 (Cf. N. 512). 46. Immo in ipsis clericorum seminariis methodus studiorum adhibenda civili auctoritati subiicitur. Alloc. Nunquam fore, 15 decembris 1856 (Cf. N. 522). 47. Postulat optima civilis societatis ratio, ut populares scholae, quae patent omnibus cuiusque e populo classis pueris, ac publica universim Insti­ tuta, quae litteris severioribusque disciplinis tradendis et educationi iuventutis curandae sunt destinata, eximantur ab omni Ecclesiae auctoritate, mode­ ratrice vi et ingerentia, plenoque civilis ac politicae auctoritatis arbitrio subiiciantur ad imperantium placita et ad communium aetatis opinionum amussim. Epist. ad Archiep. Friburg. Quum non sine, 14 iulii 1864 (Cf. N. 539). 48. Catholicis viris probari potest ea iuventutis instituendae ratio, quae sit a catholica fide et ab Ecclesiae potestate seiuncta, quaeque rerum dum­ taxat naturalium scientiam ac terrenae socialis vitae fines tantummodo, vel saltem primario spectet Epist. ad Archiep. Friburg. Quum non sine, 14 iulii 1864 (Cf. N. 539) 1006 Romani Pontifices 49. Civilis auctoritas potest impedire quominus sacrorum Antistites et fideles populi cum Romano Pontifice libere ac mutuo communicent. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 50. Laica auctoritas habet per se ius praesentandi episcopos et potest ab illis exigere ut ineant dioecesium procurationem antequam ipsi canoni­ cam a S. Sede institutionem et apostolicas litteras accipiant. Alloc. Nunquam fore, 15 decembris 1856 (Cf. N. 522). 51. Immo laicum Gubernium habet ius deponendi ab exercitio pasto­ ralis ministerii episcopos, neque tenetur obedire Romano Pontifici in iis quae episcopatuum et episcoporum respiciunt institutionem. Litt. Apost. Multiplices inter, 10 iunii 1851 (Cf. N. 510). Alloc. Acerbissimum, 27 septembris 1852 (Cf. N. 515). 52. Gubernium potest suo iure immutare aetatem ab Ecclesia praescri­ ptam pro religiosa tam mulierum quam virorum professione, omnibusque religiosis familiis indicere, ut neminem sine suo permissu ad solemnia vota nuncupanda admittant. Alloc. Nunquam fore, 15 decembris 1856 (Cf. N. 522/ 53. Abrogandae sunt leges quae ad religiosarum familiarum statum tutan­ dum, earumque iura et officia pertinent; immo potest civile gubernium iis omnibus auxilium praestare, qui a suscepto religiosae vitae instituto deficere ac solemnia vota frangere velint; pariterque potest religiosas easdem fami­ lias perinde ac collegiatas Ecclesias et beneficia simplicia etiam iuris patro­ natus penitus extinguere, iliorumque bona et reditus civilis potestatis admi­ nistration· et arbitrio subiicere et vindicare. Alloc. Acerbissimum, 27 septembris 1852 (Cf. N. 515). Alloc. Probe memineritis, 22 ianuarii 1855 (Cf. N. 519). Alloc. Cum saepe, 26 iulii 1855 (Cf. N. 520). 54. Reges et Principes non solum ab Ecclesiae iurisdictione eximuntur, verum etiam in quaestionibus iurisdictionis dirimendis superiores sunt Ecclesia. Litt. Apost. Multiplices inter, 10 iunii 1851 (Cf. N. 510). 55. Ecclesia a statu, Statusque ab Ecclesia seiungendus est. Alloc. Acerbissimum, 27 septembris 1852 (Cf. N. 515). § VII. - Errores de Ethica naturali et Christiana. 56. Morum leges divina haud egent sanctione, minimeque opus est ut humanae leges ad naturae ius conformentur aut obligandi vim a Deo acci­ piant. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 57. Philosophicarum rerum morumque scientia, itemque civiles leges possunt et debent a divina et ecclesiastica auctoritate declinare. Alloc Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). Romani Pontifices 1007 58. Aliae vires non sunt agnoscendae nisi illae quae in materia positae sunt, et omnis morum disciplina honestasque collocari debet in cumulandis ct augendis quovis modo divitiis ac in voluptatibus explendis. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). Epist encycl. Quanto conficiamur moerore, 10 augusti 1863 Cf..N. 536). 59. Ius in materiali facto consistit, et omnia hominum officia sunt nomen inane, et omnia humana facta iuris vim habent. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 60. Auctoritas nihil aliud est nisi numeri et materialium virium summa. Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). 61. Fortunata facti iniustitia nullum iuris sanctitati detrimentum affert. Alloc, lamdudum cernimus, 18 martii 1861 (Cf. N. 530). 62. Proclamandum est et observandum principium quod vocant de non· interventu. Alloc. Novos ct ante, 28 septembris 1860.1 63. Legitimis principibus obedientiam detrectare, immo et rebellare licet. Epist. encycl. Qui pluribus, 9 novembris 1846 (Cf. N. 504). Alloc. Quisque vestrum, 4 octobris 1847. 2 Epist. encycl. Nostis ct Nobiscum, 8 decembris 1849 (Cf. N. 508). Litt. Apost. Cum catholica Ecclesia, 26 martii I860 (Cf. N. 538). 64. Tum cuiusque sanctissimi iuramenti violatio, tum quaelibet scelesta flagitiosaque actio sempiternae legi repugnans non solum haud est impro­ banda, verum etiam omnino licita, summisque laudibus efferenda, quando id pro patriae amore agatur. Alloc. Quibus quantisque, 20 aprilis 1849 (Cf. N. 507). § VIII. - Errores de matrimonio Christiano. 65. Nulla ratione ferri potest, Christum evexisse matrimonium ad digni­ tatem sacramenti. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 66. Matrimonii sacramentum non est nisi quid contractui accessorium ab eoque separabile, ipsumque sacramentum in una tantum nuptiali bene­ dictione situm est. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 67. Iure naturae matrimonii vinculum non est indissolubile, et in variis casibus divortium proprie dictum auctoritate civili sanciri potest. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). Alloc. Acerbissimum, 27 septembris 1852 (Cf. N. 515). » Cf. Acta Pii IX, vol. Ill, p. 180-189. 2 Cf. Acta Pii IX, vol. 1, p. 64-69. 1008 Romani Pontifices 68. Ecclesia non habet potestatem impedimenta matrimonium dirimentia inducendi, sed ea potestas civili auctoritati competit, a qua impedimenta existentia tollenda sunt Litt. Apost. Multiplices inter, 10 iunii 1851 (Cf. N. 510). 69. Ecclesia sequioribus saeculis dirimentia impedimenta inducere coe­ pit, non iure proprio, sed illo iure usa, quod a civili potestate mutuata erat. Litt Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 70. Tridentini canones qui anathematis censuram illis inferunt qui facul­ tatem impedimenta dirimentia inducendi Ecclesiae negare audeant, vel non sunt dogmatici vel de hac mutuata potestate intelligendi sunt. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 71. Tridentini forma sub infirmitatis poena non obligat, ubi lex civilis aliam formam praestituat, et velit hac nova forma interveniente matrimo­ nium valere. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 72. Bonifacius VIII votum castitatis in ordinatione emissum nuptias nullas reddere primus asseruit. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 73. Vi contractus mere civilis potest inter Christianos constare veri nomi­ nis matrimonium; falsumque est, aut contractum matrimonii inter Christia­ nos semper esse sacramentum, aut nullum esse contractum, si sacramentum excludatur. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). Lettera di S. S. Pio IX al Re di Sardegna 9 settembre 1852 (Cf. N. 514). Alloc. Acerbissimum, 27 septembres 1852 (Cf. N. 515). Alloc. Multis gravibusque, 17 decembris 1860 (Cf. N. 529). 74. Causae matrimoniales et sponsalia suapte natura ad forum civile pertinent. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). Alloc. Acerbissimum, 27 septembres 1852 (Cf. N. 515). N. B. - Huc facere possunt duo alii errores de clericorum coelibatu abolendo et de statu matrimonii statui virginitatis anteferendo. Confodiun­ tur, prior in epist. encycl. Qui pluribus, 9 novembres 1846 (Cf. N. 504), poste­ rior in litt apost. Multiplices inter, 10 iunii 1851 (Cf. N. 510). '§ IX. - Errores de civili Romani Pontificis principatu. 75. De temporalis regni cum spirituali compatibilitate disputant inter se Christianae et catholicae Ecclesiae filii. Litt. Apost. Ad Apostolicae, 22 augusti 1851 (Cf. N. 511). 76. Abrogatio civilis imperii, quo Apostolica Sedes potitur, ad Ecclesiae libertatem felicitatemque vel maxime conduceret. Alloc. Quibus quantisque, 20 aprilis 1849 (Cf. N. 507). 1009 Romani Pontifias N. B. - Praeter hos errores explicite notatos, alii complures implicite reprobantur, proposita et asserta doctrina, quam catholici omnes firmissime retinere debeant, de civili Romani Pontificis principatu. Eiusmodi doctrina luculenter traditur in Alloc. Quibus qaantisque, 20 aprilis 1849 (Cf. N. 507); in Alloc. Si semper antea, 20 maii 1850;1 in Litt apost Cum Catholica Eccle­ sia, 26 mart. 1860 (Cf. N. 528); in Alloc. Novos et ante, 28 sept. I860;2 in Alloc, lamdudum cernimus, 18 mart. 1861 (Cf. N. 530); in Alloc. Maxima quidem, 9 iunii 1862 (Cf. N. 534). § X. - Errores qui ad liberalismum hodiernam referuntur. 77. Aetate hac nostra non amplius expedit, religionem catholicam haberi tamquam unicam Status religionem, ceteris quibuscumque cultibus exclusis. Alloc. Nemo vestrum, 26 iulii 1855.3 78. Hinc laudabiliter in quibusdam catholici nominis regionibus lege cautum est, ut hominibus illuc immigrantibus liceat publicum proprii cuius­ que cultus exercitium habere. Alloc. Acerbissimum, 27 septembris 1852 (Cf. N. 515). 79. Enimvero falsum est, civilem cuiusque cultus libertatem, itemque plenam potestatem omnibus attributam quaslibet opiniones cogitationesque palam publiceque manifestandi conducere ad populorum mores animosque facilius corrumpendos ac indifferentismi pestem propagandam. Alloc. Nunquam jore, 15 decembris 1856 (Cf. N. 522). 80. Romanus Pontifex potest ac debet cum progressu, cum liberalismo et cum recenti civilitate sese reconciliari et componere. Alloc. lamdudum cernimus, 18 martii 1861 (Cf. N. 530). [Acta Pii IX, vol. Ill, p. 701-717]. 544. Pius IX, allocut. Multiplices inter, 25 sept 1865. Multiplices inter machinationes artesque, quibus Christiani nominis hostes adoriri Ecclesiam Dei, eamque irrito licet conatu labefactare, atque excindere ausi sunt, recensenda procul dubio est, Venerabiles Fratres, perversa illa homi­ num societas, quae Massonica vulgo nuncupatur, quaeque in latebris primum, tenebrisque coacta in communem exinde perniciem religionis, humanaeque societatis erupit. Cuius insidias ac fraudes ubi primum detexerunt Praede­ cessores Nostri Romani Pontifices, pastoralis officii memores, nihil morae interponendum existimarunt, quominus sectam illam scelus anhelantem, multa Cf. Acta Pii IX, vol. I, p. 224-234. 2 Cf. Acta Pii IX, vol. HI. p. 180-189. ’ Cf. Acta Pii IX, vol. II, p. 441-446. * Romani Pontifices 1010 ac nefaria rei sacrae et publicae molientem auctoritate sua coercerent, ac damnationis sententia tamquam iaculo confoderent et profligarent. Enimvero Clemens XII Praedecessor Noster Apostolicis suis Litteris 1 eamdem sectam proscripsit reprobavit, ac fideles universos ab illa nedum ineunda, sed vero etiam quovis modo promovenda iuvandaque deterruit, indicta excommuni­ cationis poena ipso facto incurrenda, et per Romanum dumtaxat Pontificem relaxanda. Quam porro iustam ac debitam damnationis sententiam Benedi­ ctus XIV edita Constitutione2 confirmavit, summosque Catholicos Principes haud excitare praetermisit, ut ad convellendam perditissimam sectam, et a communi periculo propulsandam vires omnes curasque conferrent. Atque utinam supremi iidem Principes Decessoris Nostri vocibus aures praebuis­ sent; utinam in causa tam gravi non remissius egissent, numquam certe fuissent deplorandi nostra patrumque memoria tanti seditionum motus» tanta bellorum incendia, quibus Europa universa conflagravit, tanta denique malo­ rum acerbitas, quibus afflictata est, atque adhuc afflictatur Ecclesia, lamvero quum improborum furor minime conquiesceret, recens ortam Carbonariorum sectam in Italia praesertim longe lateque propagatam Pius VII Praedecessor Noster anathemate perculit,3 parique incensus animarum studio Leo XII tum superiores, quas memoravimus clandestinas societates, tum quascumque alias quovis tandem nomine appellatas, quae contra Ecclesiam, civilemque pote­ statem conspirarent, Apostolicis suis Litteris4 condemnavit, atque universis fidelibus sub gravissima excommunicationis poena prohibuit. Attamen impensa haec Apostolicae Sedis studia haud illum habuerunt exitum, qui fuisset expectandus. Neque enim domita, et cohibita umquam est Massonica haec, de qua loquimur, secta, verum ita longe lateque diffusa, ut difficillimo hoc tem­ pore ubicumque gentium impune se iactet, atque audacius efferatur. Quam rem inde Nos repetendam magna ex parte existimavimus, quod plerisque ignorantia fortasse iniquorum consiliorum, quae in clandestinis iis coetibus agitantur, falsa insederit opinio innoxium hoc esse societatis genus, atque institutum, quod in adiuvandis hominibus, eorumque relevandis aerumnis unice versetur; nihil proinde contra Ecclesiam Dei ex illo esse pertimescen­ dum. Id vero quantopere abhorreat a veritate ecquis non intelligat? Quid enim sibi vult illa hominum cooptatio cuiuscumque tandem religionis et fidei sint? Quid illa sibi volunt clandestina conventicula, quid severissimum iusiurandum ab iis prolatum, qui huic sectae initiantur, numquam se quidquam patefacturos, quod pertinere ad illam possit? Quo tandem spectat inaudita poenarum atrocitas, quibus se devovent, si forte a iuramenti fide desciscant? Impia certe quidem ac nefaria ea societas sit oportet, quae diem lucemque tanto­ pere reformidat; qui enim male agit, ut scripsit Apostolus, odit lucem. lamvero quam longe dissimiles ab hac dicendae sunt piae fidelium Societates, quae in Catholica Ecclesia florescunt. Nihil in eis retrusum atque aditum, patent omni • Cf. N. 299. » Cf. N. 412. ’ Cf. N. 479. ‘ Cf. N. 481. Romani Pontifices 1011 bus leges, quibus reguntur, patent quae iuxta Evangelii doctrinam exercentur opera caritatis. Atqui Catholicas huiusmodi Sodalitates tam salutares, tam exci­ tandae pietati, recreandisque pauperibus opportunas oppugnari alicubi, et vero etiam deleri non sine dolore videmus, dum contra fovetur, vel saltem toleratur tenebricosa Massonica societas tam Ecclesiae Dei inimica, tam peri­ culosa etiam securitati regnorum? Illud vero graviter Nos et acerbe ferimus, Venerabiles Fratres, quod in huiusmodi reprobanda secta iuxta Decessorum Nostrorum Constitutiones, segnes nonnullos esse, et quasi indormientes videa­ mus, quos in re tam gravi commissi muneris et officii ratio excitatissimos poscit. Quod si qui in hac opinione versantur, Apostolicas Constitutiones contra occultas sectas, earumque asseclas et fautores sub poena anathematis editas, nullam habere vim iis in regionibus, ubi a civili potestate memo­ ratae sectae tolerantur, ii certe vehementer errant, ac Nos pravae huius doctri­ nae commentum alias, ut scitis, Venerabiles Fratres, reprobavimus,1 iterumque hodierno die reprobamus et condemnamus. Numquid enim suprema illa pascendi regendique universi dominici gregis potestas, quam in persona Bea­ tissimi Petri a Christo Domino acceperunt Romani Pontifices, ac supremum inde quod exercere in Ecclesia debent magisterium, a civili pendeat potestate, aut aliqua ratione coerceri ab illa possit et coarctari? Quae cum ita sint, ne minus cauti homines, iuvenesque in primis decipiantur, ac ne ex Nostro silentio aliqua tuendi erroris arripiatur occasio, Apostolicam attollere vocem decrevimus, Venerabiles Fratres; atque hic in consessu Vestro memoratas Praedecessorum Nostrorum Constitutiones confirmantes, Massonicam illam, aliasque eiusdem generis Societates quae specie tenus diversae in dies coa­ lescunt, quaeque contra Ecclesiam vel legitimas potestates seu palam, seu clandestine machinentur auctoritate Nostra Apostolica reprobamus et con­ demnamus, atque ab omnibus Christifidelibus cuiuscumque conditionis, gra­ dus ac dignitatis, et ubicumque terrarum sint, tamquam per Nos proscriptas et reprobatas haberi volumus sub iisdem poenis, quae in memoratis Prae­ decessorum Nostrorum Constitutionibus continentur. Nunc, quod reliquum est, pro paterni animi Nostri studio monemus, et excitamus fideles, qui forte eiusmodi sectis nomen dederint, ut ad saniora se consilia recipiant, funestosque illos coetus et conventicula deserant, ne in sempiternae ruinae baratrum prolabantur; reliquos vero fideles omnes, pro sollicita qua urgemur animarum cura, vehementer hortamur, ut a dolosis sectariorum labiis caveant, qui quamdam honesti speciem praeseferentes contra Christi religionem et legitimos principatus inflammato odio feruntur, idque unum spectant atque agunt, ut iura quaeque tam divina quam humana pessumdent. Noverint, hos sectarum gregales tamquam lupos esse quos ovium pelle contectos ad exitium gregis venturos praedixit Christus Dominus; noverint in eorum numero esse habendos a quorum consuetudine, congressuque sic Nobis inter­ dixit Apostolus, ut nec ave illis dicere diserte praeceperit. Faxit nostrum omnium precibus exoratus dives in misericordia Deus, ut auxiliante gratia sua redeant insipientes ad cor, errantesque in viam iustitiae reducantur; faxit ' Cf. N. 542, 543. 1012 Romani Pontifices ut compresso perditorum hominum furore, qui per supra memoratos coetus impia, ac nefaria moliuntur, a tam multis, tamque inveteratis malis recreari aliquando tum Ecclesia tum humana societas possint. Quae ut Nobis ex votis succedant deprecatricem apud clementissimum Deum adhibeamus Sanctissi­ mam Virginem Dei ipsius matrem ab origine immaculatam, cui datum est Ecclesiae hostes, atque errorum monstra confringere; nec non patrocinium imploremus Beatorum Apostolorum Petri et Pauli, quorum glorioso cruore Alma haec Urbs consecrata est. Horum ope atque auxilio, quod a divina bonitate flagitamus, facilius Nos assecuturos confidimus. [Acta Pii IX, vol. IV, p. 23-28].