LUAiHiHliill I CODICIS IURIS CANONICI FONTES CURA CURIA ROMANA REG TVPIS POLYOLOTTIS VATICANIS MC.MI.I Ethus Petrus Card. Oasparrl sibi reservat lus proprietatis in haec Collectanea sicut In Codicis Praefationem, Fontium Annotationes et Indices Analytlco-Alphabeticos. ELENCHUS OPERUM AD QUAE PRO REPERIENDIS FONTIBUS IN HOC VOLUMINE RELATIS VIRI STUDIOSI REMITTUNTUR. Bullarum, Privilegiorum ac Diplomatum Romanorum Pontificum Amplissima Collectio, opera et studio Caroli Cocquelines, Romae (i739744)· * Sumptibus Hieronymi Mainardi. Benedicti Papae XIV, Bullarium, Romae (1746-1757).'Typis S. C. de Propaganda Fide. Bullarii Romani Continuatio, Romae (1835-1858). Typographie Rev. Camerae Aposto- licac. Acta Gregorii Papae XVI, Romae (1901-1904). Typographie Poliglotta S. C de Prop. Fide. Pli IX Pontificis Maximi Acta, Pars prima, Romae (1854, sq.). Typographia Bonarum Artium. Typographie Vaticana. Leonis XIII Pontificis Maximi Acta, Romae (1881-1905). Ex Typographie Vaticana. X Pli Pontificis Maximi Acta, Romae (1905-1914). Ex Typographie Ex Vaticana. Typographia Polyglotta Vaticana. Acta Sanctae Sedis, Romae (1865, sq.). Acta Apostolicae Sedis, Romae (1909, sq.). Typis Polyglotti· Vaticanis. Analecta Ecclesiastica, Rome (1893, sq.). 'Tip. Editrice Romana. A. BlZZARRl, Collectanea i,i usum S. Polyglotta S. C. Collectanea Polyglotta S. Ro­ S. C. de Prop. Fide. mae (1885). Typographia Polyglotta Collectanea Secretoriae S. C. Episcoporum et Regularium, Congregationis de Propaganda Fide, Romae (1893). Ex Typographie de Prop. Fide. Congregationis S. C. de Prop. de Propaganda Romae (1907). Fide, Typographia Fide. Ioannes Dominicus Mansi, Sacrorum Conciliorum nova et Amplissima Collectio, Flo­ rentiae (1759, sq.). Expensis Antonii Zatta Veneti. Decreta Authentica Sacrae Congregationis Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae, edita iussu et auctoritate SS. D. N. Leonis PP. XIH, Rutisbonae, etc. (1883). Pustet Decreta Authentica Congregationis Sacrorum Rituum ex actis eiusdem collecta eiusque auctoritate promulgata, Romae (1898-1912). Typographia Polyglotta S. C. de Prop. Fide. Typis Polyglottis H. Vaticanis. Denzingfr - C. Bannwart, Enchiridion Symbolorum Definitionum et Declarationum de rebus fidei et morum, Friburgi Brisgoviae (1913). B. Herder. lus Pontificium de Propaganda Fide, Romae (1888-1897). Typographia Polyglotta. Nouvelle Revue Thêologique, Tournai (1890). H. et L. Castermann. Thesaurus Resolutionum Sacrae Congregationis Concilii, h. 1718, sq. Acta S. C. Ep. et Reg. - Acta Saevae Congregationis Episcoporum et Regularium. B. - busta. Fuse - fascicolo. Reg. - Regesta Regularium Reg. Ep, - Regesta Episcoporum. Ep. - Mon. - Regesta - Mon. - Regesta Episcoporum Moninlium Monialium. Reg. S. C. super Statu Regularium larium. et - Regesta Sacrae Congregationis super Statu Regu% INDEX FONTIUM QUI IN HOC VOLUMINE REFERUNTUR ill - CURIA ROMANA 1. - S. C. S. Officii. N. 7«4- PAG. S. C. S. Off., 12 oct. 1600............................................................ i • dccr. 6 sept. 1601...................................................... ■ deelar. 20 iun. 1602................................................... • decr. 13 ian. 1611...................................................... ■ 8 febr. 1624............................................................ • dccr. 13 mart. 1625................................................... 3 ■ 21 1627.................... .e...................................... 5 721. ■ (Mission. Tuneti), 25 iul. 1630..................................... 5 722. « 8 sept. 1633............................................................. 6 723· « 19 apr. 1635............................................................. 6 724. « 28 ian. 1637............................................................. 6 725. « 3 ............................................................ 7 726. • (Mission. Archipeiagi), 3 aug. 1639................................. 7 727. « 3 ............................................................ 7 728. • deçr. 24 ian. 1647...................................................... 8 729. « 11 aug. 1649............................................................. 8 730. « 23 .............................. ........................... 8 731. < 27 aug. 1658............................................................ 13 732. « decr. 8 iul. 1660...................................................... 14 733. ■ 28 febr. 1663............................................................ 16 734. • dccr. 24 sept. 1665................................................... 16 735. ■ dccr. 18 mart. 1666................................................... X9 736. • 26 sept. 1668............................................................ 20 737. < 28 nov. 1668............................................................ 21 738. « 5 dec. 1668............................................................... 21 739. ■ 13 ......................................................... 21 740. « (Mesopotamiae), 28 aug. 1669........................................ 21 741. « 13 nov. 1669............................................................ 22 742. ■ instr. 2i 1670........... . ...................................... 22 743. • 27 maii ................................................................... 25 744. 27 maii ................................................................... 25 745. 23 iun. 1671 746. 20 aug. 1671 ............................................................ 715· 716. 7x7· 718. 719. 720. 747. ian. aug. ian. 1639 1640 mart. mart. 1656 1669 aug. ............................................................ ■ 3 sept. • 17 sept. ................................................................... 1671 ............................................................ 748. 749. i 2 2 3 26 27 28 28 (Albaniae), 19 sept. .................................................... 28 Index Fontium V! PAG. 750. S. C. S. Off, 28 sept 1672 28 (Hiberniae), 29 nov. 1672......... 29 751· 752. 753. 754755. 20 mart. 167s .................... 14 oct. ............................. deer. 4 mart. 1679.............. (Bosniae), 2 dec. 1680............ 756. 14 mnii ............................. 757. 17 sept. ............................ 758. deer. 18 nov. 1682 .·.·.······· 759. 20 mart. ........................... 760. deer. 7 dcc 761. (Mission. Capuccin.), 23 iul. 1698 762. 29 iul. 1699...................... 763. 28 apr. ............................. 764. (Quebec), 2$ ian. 1703............ 765. (Quebec), 10 maii 1703......... 766. (Quebec). 14 iun. 1703............ 767. (Quebec), 24 * ug. 768. (Aethiopiae), 14 irbr. 1704...... 97 * (Aethiopiae), 10 apr. 1704...... 770. 7 au«. 771. deer. 20 nov. 1704.............. 167°3......... 59 15 mail 1709 59 59 13 iun. 1710 5 apr. 45 46 60 5 mart. 1712 60 1713 778. 60 22 mail 1713 770- 60 25 iun. 1715 780. 781. 45 1706 776. 777. 44 45 21 nov. 1709 775. 44 1704...................... (Aethiopiae), 22 iul. 773. 42 27 iun. 1715 61 (Graeco-Melchit.), 2 iun. 1718 61 5 ian. 1724...................... 62 (Sutchucn.), 28 sept. 1724 .... 62 28 nov. 1725 .................... 62 29 nov. 1725.................... 63 .................... 63 22 ian. 1727.................... 65 29 nov. .......................... 65 782. 783. 784. 78s. 786. 7 iun. 1726 787 788 789. litt. 13 mart. 1736.............. 65 790, (Tunkin. Orient.), 5 sept. 1736 69 79: 5 * ept. 792. 1736................... litt. 6 apr. 1741............ 793. 14 iun. 1741.................... 794. 795. 70 70 71 12 ·ΡΓ· 1742.................... deer. 5 tug. I745 .......... 71 18 nov,1745 ...... 74 796797 798. 9 dec. 1745 ................. (Miuion. Aegypti), q dec. 1745 74 75 76 76 Index Fontium vn PAG. N. S. C. s. Off., 799· 14 nov. 1748............................................ 79 • 12 dec. 1748............................................ « instr, (ad Ep. Scodren.), χ1 dec. 1749............... 80 a Q iul. I75O............................................... 82 « litt. (ad Vic. Ap. Algeriae), 21 ian. 1751............ 82 ■ (Mission. Tenos in Peloponneso), 10 maii 1753 .... 83 « (Algeriae), xx iul. 1754................................ 85 • 26 sept. X754 ...................................... . '. - 85 < (Ind. Orient.), 13 ian. 1757........................... 88 808. • 30 iun. 1757............................................ 89 809. ·* (Archiep. Antibaren.), 1 dec. 1757.................. 89 810. a (Cochinchin.), 1 aug. 1759........................... 90 8n. < instr, (ad Superior. Mission. Peguan.), 11 iun. 1760 * 9 instr, (ad Pracf. Mission. Tripol.), mense ian. 1763 92 800. 801. 802. 803. 804. 805. 806. 807. 812. 79 813. < 22 sept. 1763............................................ 94 814. < deer. 9 febr. 1764...................................... 94 815. a 29 nov. 1764............................................. 94 816. a (Mission. Hu-quang), 30 ian. 1765............... 94 817. • (Sutchuen.), 30 ian. 1765.............................. 95 818. < 19 sept. 1765............................................ 96 819. « (Siam), 21 ian. 1767................................ . 96 820. 9 (Scopiae), 1768.............................. 98 ■ 15 dec. 1768 ............................................ 99 «22. < 12 ian. 1769............................................ 99 823. • instr, (ad Vic. Ap. Sutchuen.), 13 iul. 1769....... IOI 824. « 825. « 826. « 827. I. 11 aug. (Sutchuen.), 16 nov. 1769............................ 102 (Chen-si et Chan-si), 23 nov. 1769.................. 103 (Sutchuen.), 15 dec. 1769............................ 104 « (Mission. Loang ct Kacong), 8 mart. 1770.......... 105 828. • (Smyrnen.), to maii 1770 .,........................... 105 829. < (Vic Ap. Fokien.), 12 iul. 1770........................ 106 830. « (Mission. Loang ct Kacong), 8 nov. 1770.......... 106 831. • instr, (ad Ep. Geneven.), 3 sept. 1772............... 107 832. « (Tunkin. Orient.), 25 febr. 1773..................... 109 833. « (Cochinchin.), 12 sept. 1776........................ X 10 834. « (Sutchuen.), 10 apr. 1777............................... X IO 835. « (Sutchuen.), 20 aug. 1778............................ 1X2 836. « (Sutchuen.), 20 aug. 1778............................ IB 837. • (Sutchuen.), 9 iul. 1779.............................. I Μ 8.38. < (Sutchuen.), 27 ian. 1780............................ 5 * i 839. « (Sutchuen.), 15 febr. 1780............................ 116 840. • (Sutchuen.), 15 febr. 1780............................ i 16 84!. < instr, (ad Vic. Ap. Constantinop.), 28 aug. 1780 ... xx7 • (Algeriae), 14 sept. 1780.......... .............. · · · · X 18 • instr, (ad Ep. Scepusicn.), 16 aug. 1781............ X2O 844. instr, (ad Ep. Scepusicn.), a. 1782.................. X2X 845. (Constantinop.), 18 mart. 1782..................... X2X 846. (Sutchuen.),’ 15 ian. 1784............................. X22 instr, (ad Vic. Ap. Constantinop.), 18 mart. 1784 *23 842. 843· 847. • Index Fontium VIII PAG. 848. S. C. S. Off.. (Sutchuen.), 21 i»n. 1802 (Chan-si et Chen-si), 29 ian. 1805..................... 849· 850. 30 iul. .................................................... instr, (ad Ep. Cataren.), 12 mart. 1809............... 851. (Saxoniae), 29 ian. 1817................................ 852. 853. 29 ian. 18x7............................................. instr, (ad Praef. Ap. Moldaviae), 20 mart. 1817....... 854. instr, (ad Praef. Mission. Martinicae etc.), 6 iul. 1817 855. 856. 857. (Kentuky), 13 ian. x8x8............................... instr. (Surinam), mensc aug. 18x9..................... 858. (Quebec), 23 febr. 1820............................... 859. (Quebec, 10 sept. 1820............................... 860. (Kentuky), 9 maii 1821................................ 86x. (Kentuky), 9 maii 1821.................................. 862. (Kentuky), 9 maii 1821 863. i 864. 12 dec. 182X............................................. 865. litt. 7 maii 866. instr, (ad Archicp. Quebecen.), x6 sept. 1824....... 867. 23 aug. 1826 ............................................. 868. 12 maii 1830.................................... . ....... 869. 870. aug. ............................... ............................................. x82X X822....................................... 17 nov. 1830............................................. 144 r<6 152 152 152 16 iun. 1831............................................ 153 87t. instr, (ad Custodem Terme Sanctae), 30 ian. 1833 .. 153 872. (Quebec), 17 nov. 1835............................... «73· 26 nov. 1835............. . . ......... «74· 8 iun. «75- (Tunkin. Occident.), 19 apr. 1837.................... 156 159 1836 ......................... >59 160 876. 19 apr. 1837......................... 160 27 iun. 1838.................. 878. 879. bSo. 88x. 882. 883. 884. 160 6 mart. 1839.............. 161 (Pondichéry), 17 apr. ^39.......................... 161 27 maii 1840........................ (Cochinchin.), 23 iun. 1840.............. *.......... 162 162 (Promont. Bonae Spei), 22 iul. 1840................ (Promont. Bonae Spei), 22 iul. χ8ιο......... 2 dec. 1840 ..... 162 . 885. tnstr.(adEp.Sanctoricn.), 12 maii 1841 8S6. 887. 888. 889. 890. I sept. 1841 .................. ........... 164 (Angliae), 2 mart. 1842 165 29 apr. 1842............... ’......................... 165 litt. 20 maii 1842 166 ......... 30 iun, 1842 ... ...................... x66 891. dccr· 14 sept. 1842...... ........................... 167 (Chan-si), 21 sept. ,3^...... 168 892. 893. >4 dec. 1842............ .................... .......................... 168 •n«r. (ad V,c. Ap. OceanueX 6 apr.’ i843........... 170 Amencae Septentrion.), 6 matt. i844 nghae et H.bemiae), 2 iul. t84S .......... ........... 170 173 Index Fontium IX PAO. N. 897. 898. s. C. S. Off., * 10 iun. 1846............................................................ (MarianopoL), 8 iul. 1846.......................................... 5 899. aug. 173 »74 ........................................................... 177 24 fcbr. 1847............................................................ X77 (Siam), 17 mart. 1847................................................ 179 (Tche-Kiang et Kiang-si), 21 apr. 1847............................ 180 (Vic. Ap. Yunnan.), 23 iun. 1847.................................. 181 (MarianopoL), 28 iul. 1847.......................................... 182 (Malaccn.), 26 iul. 1848............................................. 182 (Siam), 17 sept. 1848................................................ X&3 (Oceaniae Occident.), 27 sept. 1848............................... 185 (Tunkin. Occident.), 14 dec. 1848.................................. 185 (Siam Orient.), 21 febr. 1850........................................ 185 (Cochinchin. Occident.), 12 iun. 1850............... .......... 186 (Siam), 17 iul. 1850................................................... 187 (Perth.), 18 sept. 1850................................................ 187 (Vic. Ap. Sandwic.), it dec. 1850.................................. 188 (Tunkin. Occident.), 8 ian. 192 1846 900. · 901. 1 902. · 903. « 904. · 905· 1 906. · 907· 1 908. * 909. 1 910. « 911. « 912. « 913· · 914. · 915· · (Coreae), ............................................. 193 916. « (Melanesiac ac Micronesiac), 14 maii 1851......................... 194 917. · (Cochinchin.), 19 aug. 1851.......................................... IQS 918. ■ (Nankin.), 5 mart. 1852............................................. 195 919· « (Hu-nan), 920. « (Coimbatur.), 23 iun. 1852.......................................... 196 921. « 16 mart. 1853............................................................ X97 922. < 13 apr. 1853............................................................ x97 923· « (Sutchuen.), 4 maii 1853............................................. 197 924· « 5 iul. 1853.............................................................. 198 925. ■ (Bulgariac), 5 iul. 1853................................................ X99 926. · (Coreae), 5 iul. 1854................................................... X99 927. · (Yunnan), 20 sept. 1854 ............................................ 201 928. « (Yunnan), 20 sept. 1854............................................. 201 929. « (Tunkin. Occident.), 27 iun. 1855.................................. 202 930· ■ (Tunkin. Orient.), 4 iul. 1855....................................... 203 931. · (Siam), 4 iul. 1855................................................... 203 932. ■ (Portus Aloisii), x aug. 1855.......................................... 206 · 935- 936. « 937. 938. 31 1851 mart. 1852 ............................... . ........................................... 5 sept. 1855............................................................ 933· 934· 12 febr. 1851 « 939- 196 2x2 (Coreae), 12 sept. 1855................................................ 2X2 (Tunkin.Occident.), 9 apr. 1856..................................... 213 18 iun. 1856 ............................................................ 213 litt. cncycl. 4 aug. 1856................................................ 2I4 (Oregon), 6 aug. 1856....... . ....................................... SIS (Cochinchin. Orient.), 6 aug. 1856.................................. 215 216 940. « (Zacynt.), 1 apr. 1857............... ................................ 941· « (Coreae), 22 iul. ....................................................... 942. « (Cambodiae), 22 iul. 1857.......................................... 216 943· « (Myssur.), 22 iul. 1857..................... ........................... 2X7 944· « (Succiae), 29 iul. ....................................................... 2X0 945· · (Tahiti), 19 aug. 1857................................................ 2x9 216 Index Fontium Index Fontium N. 946. PAO. 220 (Cambodiae), 3 febr. 1859 .... 223 997· 223 998. 999· (Tchely Orient.), 13 apr. 1859................. 225 1000. instr. 22 iun. 1859............................... 225 1001. 20 iul. 1859.................................... 226 xx aug. 1859.................................... 229 1002. (Cincinnat.), 13 sept. 1859.................... 229 1003. (Hong-Kong), 14 mart, i860................. 230 1004. 230 1005. 950. 954955· 956. 957- cp. 15 febr. 1867...................................................... instr (ad Vic. Ap. Gallas) 28 mart, i860 .... 959- (Hong-Kong), 7 maii i860.................... 960. (Coreac), 20 iun. i860........................ 961. (Coreae), 26 iun. i860......................... 962. (Briocen.), 18 iul. 1860......................... instr, (ad Vie. Ap. Tchc-Kiang), x aug. x86o 964. 22 aug. i860.................................... 965. (Tchely Meridio-Oriental.), 10 apr. 1861 966. 19 iun. 1861.................................... ... 233 234 234 234 235 969 1009. 1010. x868 a. ...................................... . ................. (laponiac), xx mart. 1868..................... ..................... (laponiac), xx mart. x868 instr, (ad Vie. Ap. Hun-nan), a. 1863 976. (Helvetiae), 21 ian. 1863...................... 18 mart. 1863 .......................................... 3X0 (laponiac), 11 mart. 1868............................................. 3xx 1868.......................................... 3’2 (laponiae), 9 sept. x868 ............................................. 312 instr, (ad Delcg. Ap. Aegypti), 13 ian. 1869..................... 3X3 decr. 17 mart. x86ç................................................... 314 (laponiae), 11 mart. litt. 18 maii 1869...................................................... 3X7 instr, (ad Vie. Ap. Myssuricn.), 1 febr. 1871.................... 319 (Vic. Ap. Myssuricn.), 1 febr. 187X............................... 321 1016. litt. xo febr. 1871...................................................... 322 1017. 4 ............................................................ 322 1018. (Marianopol. et Marquette), 2 aug. 1871......................... 322 1019. (Siam), 22 nov. ..... . ......................................... 323 1020. 17 ian. 1872............................................................ 325 1021 litt. ................................................... 326 1022. (Aretin.), 17 apr. 1872................................... . ........... 326 248 X023. 4 ............................................................ 327 248 1024. instr, (ad Vic. Ap. Occaniac Central.), 18 dec. 1872.............. 327 1025. (Constantinop.), 2 apr. 1873........................................ 336 1026. (S. Bonifacii), 23 apr. 1873.......................................... 337 1027. litt. 26 nov. 1873...................................................... 338 1028. (Columbi), 14 ian. 1874............................................. 339 I02Q. 17 ......................................................... 339 256 IO3O. instr, (ad Vic. Ap. Sutchucn. Orient.), 3 iun. 1874.............. 340 256 XO31. litt. 4 iul. 1874......................................................... 34X XO32 (Firman.), 8 iul. 1874...... . .......................................... 34X 10x3. (Hierosolymae), 13 ian. 1864................. 10x4. 1015. 979- 980. apr. 1871 (Smyrnen.), 30 iun., 7 iul. 1864.............. 249 litt. enuycl. (ad Ep. Angliae), 16 sept. 1864 250 x febr. 1865...... 252 x febr. 1865...... 254 (Nankin.), 22 mart. 1865.......... 255 983. 3î maii 1865............... 984. 98s· 986. 987 (Pondichéry), 28 iun. 1865 U iul. 1865.............. 1874 260 XO33· 25 nov.1874 ............................................................ 342 6 sept. 186$............. 261 XO34. (Vallisprat.), 2 dec. 1874............................................. 343 .......... 261 XO35. 2 ............................................................ 343 ............ 262 IO36. instr, (ad Ep. S. Alberti), 9 dec. 1874............................... 343 " 266 XO37. X3 ian. 1875............................................................ 354 20 ian. 1875............................................................ 355 x®39- litt. (S. Germani), 17 febr. 1875..................................... 355 X040, (Cochinchin. Orient.), 17 febr. 1875......................... .’.... 355 1865 .. (Southwark), 22 nov. 1865 993. mart. decr. 13 iul. ,86$.............................. ................ 989. 992 1872 259 litt. 8 nov. 991. deç. 1872 mart. ............... 988. 990 16 1871 1864................... 981. 982 247 (ad Ep. Osnabrugcn.), 17 febr. 1864......... (Sanctorien.), 22 iun. 978 244 247 ........... 309 instr, (ad Archiep. Corcyren.), 3 ian. 1871...................... 238 ................................. 972. 306 316 12 febr. 1862.................................... litt. (ad Vie. Ap. Myssuricn.), 26 nov. 1862 .. 975- 302 decr. 12 ian. 1870...................................................... 10x2. 240 1862 1008. 238 ...................... 97X. 974- 302 303 24X 973- JOI 3X5 239 17 sept. IC07. 235 241 970. 301 instr, (ad Administr. Ap. Perthcn.), 15 sept. 1869.............. (Marysville), 21 aug. 1861..................... (Mytsur.), 28 aug. x86i 1006. 1011. 239 968. tentrion.), 7 iun. 1867.......................................... instr, 18 apr. i860.................................... 967. (Lcodjen.), 30 ian. 1867............................................. 298 litt. cncycl. (ad Ep. Angliae et Statuum Foeder. Amcricac Sep­ 958. 9.63. nov. x866 ...................... 13 febr. 1867............................................................ litt. (ad Ep. Harlemen.), 6 apr. 1859......... 951. 1866................................................... 298 (Natal), X τ iul. 1866 ................................................... (Tchely Mcridio-Occidcnt.), 21 949· 953· 996. 222 ............ 27 iun. 995 (Pondichéry)» 20 iun. 1858.................... - (Vienn.), 30 mart. 1859....................... 952. PAC. N. S. C. S. Off., dccr. S. C. S. Off., instr, a. 1858 947948. XI instr. 2o febr. 1866 ......... 28 febr. t866 ........... instr. 21 mart. 1866 .............. .............. 267 272 (Constantmop.), 16 maii 1866................. IO38. dec. 1874 994■nnr.fproVic.Ap adGalla.s),·^^·;-· 276 277 7 X 042. apr. (S. 1875 ......................................................... . Ludovici), 15 iun. 1875 ............................ · * 357 358 Index Fontium XII PAG. N. 358 s. C. S. Off., 15 ’un' ................ 1043 iui. ..... ............................................................ 7 1044. ’«45· instr. 16 sept. 1875.................................................. mstr (ad Ep. Stat. Foeder. Americae Septentrion.), 24 nov. 1875 358 359 362 1046. 28 iun. 1876................................ ·........................ Î047· 365 (Novac Aureliae), 2 aug. 1876....................................... 365 (Tulancingo), 9 au8· ’876.......................................... 366 instr, (ad Ep. Nesquallien.), 24 ian. 1877.......................... 366 1048. 1049· 1050. 1051. 1052. 1877......................................................... 374 lilt. 23 aug. 1877.................................................... 374 instr, (nd Archiep. Portus Principis), 5 sept. 1877................. 375 19 sept. 1877.......................................................... 376 15 mail 1878.......................................................... 377 instr, (nd Ordinarios Imperii Brasil.), 2 iul. 1878................. 377 2 maii ’°53· ’°5410551056. 1057. (Coreae), it sept. 1878............................................ 379 1058. 20 nov.1878 .......................................................... 380 1059. (Tunkin Central.), 29 mart. 1879.................................. 380 1060. 2 apr. 1879............................................................ 381 1061. (Nottingham.), 2 apr. 1879.......................................... 382 1062. 7 mail 1879......................................................... 382 1063. litt. (ad Archicp. Parisien.), 19 maii 1879......................... 382 1064. (ad Ep. Aureliancn.), 6 iun. 1879................................. 383 1065. (laponiac), 14 iul. 1880............................................ 383 1066. (Bengal.), 21 iul. 1880............................................... 384 1067. (Tchely Septentrion, etc.), 25 aug. x88o......................... 385 1068. (Ratisboncn.), 22 dec. 1880......................................... 1069. (Vic. Ap lamaicae), 12 ian. 1881................................. 1070. 9 iul. 1881.......................................... 1071. 3’ aug. 1881......... ................................. 1072. 385 387 388 388 Il ian. 1882............ *.................... 389 ’073. litt. 8 mart. 1882.................. 389 1074. instr, (ad Archicp. Scopicn.), 15 nov. 1882...................... ’075. (Mongoliae), 29 nov. 1882................ 1076. instr, (ad Ep. Rituum Orient.), a. 1883 ’077. «7 ian. 1883...................... ........................... 1078. (Bombay), 21 febr. 1883............. ............................ »079. (Bombay), 21 febr. 1883............. ............................ 1080. 1081. 1082. ’083. 20 iun. 1883............ 395 4” ......................... 4 ’2 ............................ 4 ’2 ..................................... (Savannah), 1 aug. 1883....... ................................... (Petrocoricen.), 5 dec. 1883 1085. 39’ (S. Hyacinthi), 7 mart. 1883.......... litt. 17 mart. 1883............. 390 4’3 ................................. instr. 10 maii 1884 ..................................... 4’5 to86. ............................... (Pictavien.), 31 maii 1884 1087. 1088. 1089. 1090. 1091. litt- 16 iun. 1884 ................................... (Portland), 18 iun. 1884 .......................................... 2 iul. 1884........... 4 ’5 4’9 420 ........................................ 420 derosolym.), 14 ian. l88s , ................................ 42’ «5 apr. 1885......... ....................................... 421 422 Index Fontium ΧΙΠ PAG. N. S. C. S. Off., litt. encyd. 25 iun. 1885.............................................. 422 1092. t 25 iun. 1885............................................................ « (Rosen.), 16 iul. 1885................................................. « 26 aug. 1885............................................................. 1093· 1094· 423 424 1095· 1096. « « (Kiang-si), 9 sept. 1885.............................................. 10 dec. 1885 ............................................................. 1097. 1098. 20 ian. 1886.......................................... .................. < litt. cncycl. 23 ian. 1886.............................................. e instr. « decr. 27 maii 1886....................................................... • 23 iun.1886 • 15 dec. 1886 ............................................................ 430 c (Carcassonae), 4 maii 1887........................................... 4SI « dccr. 14 dec. 1887, prop. Antonii Rosmini Serbati, damn....... • (Victoriae Nyanzac), 22 dec. 1887.................................. 43» < 4 433 < (Vizagapatam), < litt. encvcl. 20 febr « 22 febr. 1888............................................................ 435 decr. 7 mart. 1888, prop. Antonii Rosmini Serbati, damn..... 435 instr, (ad omnes Ep. Ritus Orient.), 12 dec. 1888.............. 44° litt. encycl. 1 mart. 1889.............................................. 444 (Ep. Waync-Castren.), 20 mart. 444 1886.................................................... 19 maii 1100. I IOI. ............................................................ 1102. ΠΟ4. ΠΟ5. 1106. 1107. I 108. 1109. 1110. I 11 I. I I 12. ÎII3· III4. HIS· 427 β 1099. 1103. 425 ian. 1888 ............................................................ 11 ian. 1888....... .............................. 18S8.............................................. 1889............................ (Victoriae Nyanzac), 3 apr. 1889................. . ................. 1889 ............................................................ 427 427 428 429 429 431 43 3 434 445 446 1116. i 1117. (Bucarest), 8 maii 1118. decr. 5 iun. 1889...................................................... 447 1119. (ad Vic. Ap. Malacen.), 5 iun. 1889............................... 447 28 aug. 1889.................. * . .......... ♦........................... 44S II 21. 23 apr. 1890.......................................................... -. 448 1122. (Chan-si), 7 maii 1890................................................. 449 1123. instr. 20 iul. 1890....................................................... 450 1124. (Quebec), 23 iul. 1890............................................ .. 452 1125. (Massiliae), 30 iul. 1890.............................................. 452 1126. (Chan-tong Merid.), 30 iul. 1890.................................. 453 II27 instr. (Myssur ), 6 aug. 1890........................................ 453 1128. instr, (at! Ep. Orient.), 22 aug. 1S90............................... 454 1129. 4 456 1130. (ad Vic. Ap. laponiae Merid.). 1131. 6 1120. maii dec. 1890 18S9.............................................. ............................................................ 446 febr. 1891...................... 457 mart. 1891............................................................ 458 1132. (Lcopolicn.), iS mart. 1891........................................... 459 ”33- 15 apr. 1891 459 «134. (Pekin ). 29 apr. 1891 <135. 8 Π36. decr. 30 maii ”37- 17 iun. 1891 »138. maii 1891 4 ........................ . .................................. ................................................. 460 ............................................................ 461 .................. . ............................... 463 .......................................... .................. 464 (Tchcly Meridio-Orient.), 25 iun. 1891............................ 465 1891 ”39. i 1140. (Victoriae Nyonzae), 8 iul. 1891.................................. iul. 1891 ............................................................ 466 466 Index Fontium XIV PAG. N. J141. S. C. S. Off., 29 iul. 1891 467 htt. 7 aug. 1891............. 467 litt. 19 tug. 1891 468 Π42. ......................... “43· · 469 instr, (ad Vic. Ap. Nankin.), 26 aug. 1891 469 (Mission. Abissin.), 26 aug. 1891 469 19 aug. ................................... 1145. 1146. 1147. 114S. 1149 1150. 13 ian. 1892................. ....... ........... 470 (Victoriae Nyaniae), 27 ian. 1892........ 471 (Pondicher.), 3 febr. 1892............... 10 febr. ..................................... 1892............................ 30 mart. 1152. (Mission. Trichinopol.), 2 apr. 1892 .... > «S3. 4 mail 1892............................... 1154. 11 maii 1892............................... 1155. (Siouxormen.), 18 maii 1892............ 1156. 18 maii 1892............................... 472 473 473 474 475 476 476 477 1157· 30 iun. 1892.............................. 1158, 27 iul. 1892............................... 1159. deer. 24 aug. 1892...................... 478 478 479 !16o. (Angliac), 7 sept. 1892.................... 1161. (Algcrue), 1 dec 479 1162. 1163. 1892.................... 19 apr. 1893................. 3 man ........... 1893.............................. 480 480 481 1164. (Mission. Novi Mexici), 22 iun, 1893 .... 1165. 5 iul. 1893................................. 481 481 1166. 1167. 1168 1 i6q. 2 aug. .............................. 1893 482 (Norvegiac), 9 aug. 1893................ 482 14 fob:. 1894 ............................... 483 26 apr. 1894.............................. 483 1170. (Kishnagur), 18 iul. 1894................. « «7«. instr. 20 aug. 1894...................... 1172. deer. 5 dec. 1894......................... 1 «73. 24 iul. ”74 (W est monaster icn.), 31 ”75 (Cenomancn), 11 mart. 1896 ... 1176 '«77. 484 1895.............................. 18 mart. iul. 1895...... 484 485 48b 486 ..... 487 1896............... 487 18 mart. 1896................ ii78.| 4 88 22 apr. 1896 1* 79· 13 nuii 1S96 ................ 488 (Albanen. in America), 10 iun. 1896 480 6 iul. 1896........... . 480 11 Sx. 1182 (Brasiltae). 5 aug. 1896.............. 4QO 1 »83. O’arraconen.), 5 nUg 1896 ............. 490 1184. < 185. to sept. 1896 . 491 (N’gcr). 17 febr. 1897 492 1186. ÎI87. 25 man 1897.......... 492 >6 iun. 1897 493 1188. 16 tun 1897 493 1189. 3 "UR i897 .......... J 404 494 Index Fontium N. 1190. « 1191. xv PAG. S. C. S. Off., instr. 6 aug. 1897...................................................... 495 18 aug. 1897....................................................... ,., 496 7 sept. 1897............................................................ I 192. 24 nov. 1897........................................................... 1x93· 9 dee. ........................................................... 1897 1X94· • 26 ian. 1898............................................................ Π95· 1196. « « 3 febr. 1898............................................................. mart. 30 1898 ............................... . ........................ π 97· deer. 20 apr. ! IQS. 4 1898 mnii 1898 ................................................... ............................................................ 1199. 1200. 1201. 1202. 1203. • 6 iul. 1898.............................................................. e 6 iul. 1898............................................................... « 6 λ 20 iul. 3 1204. 1205. Î2CÔ. 1209. 1210. ............................................................ 1898............................................................ aug. 498 498 499 499 500 501 501 5°2 503 503 ........................................................... 504 17 aug. 1898................................................ 505 1898 (Niger), < 7 sept. 1898............................................................ 506 9 nov. 1898 ............................................................ 506 • 9 nov. 1898............................................................ 5θ7 • 9 nov. ............................................................ 508 • 30 ......................................................... 509 14 dee. 1898 ............................................................ 5θ9 dccr. 14 dee. 1898...................................................... 510 121 !. 1212. 1898 497 ■ 12C7. 1208. iul. 497 • 1898 1898 nov. 1899.................... 1213. 11 ian. ........................ . ........... 510 1214. 11 ian. 1899............................. . ............................... 510 1215. « 11 ian. 1216. « 22 febr. 1217. • 8 mart. 1899........... 1218. « 23 1219. ■ 12 apr. 1220. « 1221. « 1222. 1899...................................................... 1899........................................................... mart. ................................ .......... 5tt SU 5x2 1899......................................................... 5x2 1899............................................................ 5X3 19 apr. 1899................ . .................. . ...................... 5X3 apr. 1899............................................................ 5X4 • 26 apr. 1899............................................................ 515 1223. • 3 5>5 1224. « 7 iun. 1899........................... . .................................. 5X0 1225. « 5 ml. 1899 ... 516 1226. « 21 maii 19 iul. 1899............................................................ ......................................................... 1899............................................................. 5»7 26 iul. 1899............................................................ 518 6 sept. 1899............................................................ 518 1229. 6 sept. 1899................................................ . ......... 5x8 1230. 29 nov.1899 ............................................................ 520 13 dee. 1899 ............................................................ 520 20 dee. 1899....................... . ........... ........................ 521 20 dee. 1899................... ....................................... 521 1900............................................................ 521 17 ian. 1900....................... . ................................... 522 «236. 8 mart, 1900...................................... · ................... 522 ’237. 28 mart. 1900.................................................... · · · · · 523 dccr. 9 apr. ............................................................. 524 1227. 1228. 1231. • • 1232. »233. • >234. I235, »238. 17 ian. fl Index Fontium _ xvi PAG. 1239. S. C. S. Off., litt. (ad Ep. Tergestin.), 8 iun. 1900............................... 524 1240. ■ 28 iun. ................................................................ 525 1241. * 4 tui. .................................................................. 525 526 instr, i aug. ............... « 1243. « 8 aug. ................................................................ 526 U44. · 22 aug. ................................................................ 527 .,. ; « instr, (ad Ep. lassien ), 22 aug. 1900............................... 527 528 1246. 5 sept. ................................................................ 1247· 5 sept. ................................................................ 1248, 28 nov. ................................................................ 529 19 dec. 1900 ......................................................... 530 instr, (ad Ep. Albaniae), 15 febr. 1901............................ 530 Î251. 27 mart. .................................... 532 1252. 1 ....................................... 533 1253. 8 mail 1901........................................ 533 1254. deer. 15 maii 1901................................. 534 22 maii 190:....................................... 534 1256. 21 aug. 1901....................................... 535 1257. litt. encycl. 30 aug. 1901......................... 536 1258. 13 dec. 1901....................................... 536 1259. (Vic. Ap. Hong-Kong), 7 maii 1902............ 1260. (Chen-ai Mend.), 27 aug. 1902................. 1249, 1250, «255- 1261. 1262. 1263. 1264. . maii 1901 1901 1902 3 dec. ....................................... 10 dec. 1902...................................... 4 mart. 1903................................ ...... 528 537 537 537 538 539 (Africae), 18 mart. 1903......................... 539 1265. 24 mart. .................................. 1903 540 1266. (Colonicn.), 23 iun. 1903................. 1267. 8 iul. .................................. 1268. 15 iul. 1903 1269. litt. (ad Archiep. S. lacobi de Chile), 3 aug. 1903 1270. 2 mart. .......................... 1271. 14 apr. 1904................... 1272. I 1273. 1274. 1275. 1276. «277. 540 54« ...................................... 54« 542 542 1904 iun. 542 ............................. 543 cp. it aug. ................................ 543 « sept 1904 . _____ . 1906.......... 24 ian. 544 1905..... . ...... deer. 23 aug. 544 . 544 25 apr. 1906.......... ........... 1278. 545 22 aug. 1906..................... «279 1280. 1281. 1282. 1283. 1284 iiSS. 12I6. 5 1906 dec. 545 ................ litt. 11 dec. 1906......... «3 1906........... dec. 8 maii 547 547 548 1907 deer. Lamcntobih, 4 1U1 1907 548 deer, i aug. 1907.......... 26 nov. 190R t 548 .................... (Sect, dr IndulR ). t4 jan. ÎQO<’................. 1287. de Indu'K.)_ deer, r !lpt \ ‘ ’ 553 553 55 I 554 Index Fontium XVII PAG. N. χ288. s. C. s. Off.» 6 sept. 1909............................................................ 555 (Sect, de Indulg.), dccr. 15 dec. 1910............................... « 555 1289. « (Sect, de Indulg.), 26 ian. 191 x..................................... 556 r (Sect, de Indulg.), dccr. 13 iun. 1912............................ 556 < decr. 21 iun. 1912...................................................... 9 dccr. 1290. 1291J292. 21 iun. ................................................... 1912 557 558 1293· « (Sect, de Indulg.), decr. 20 febr. 1913............................. « (Sect, de Indulg.), dccr. 23 apr. 1914............................. « (Sect, de Indulg.), dccr. 23 apr. 1914............................. 560 < (Sect, de Indulg.), dccr. 28 maii 1914............................. 560 « (Sect, de Indulg.), decr. scu deelar. 25 iun. X914.............. 561 c deelar. ................................................ 561 • dccr. 8 apr. 1916...................................................... 562 « dccr. 22 iun. 19x6 ................................................... 562 < instr. 13 iul. 1916 ................................................... 562 c (Sect, de Indulg.), dccr. 14 dec. 1916....... r.................... 565 Ι3°4· < 9 mart. 19x7............................................................ 565 1305· « 27 apr. 19x7............................................................ 566 558 1294· 1295· 1296. 1297· 1298. 19 febr. 19x6 1299. 1300. 1301. 1302. 13Ο3· 559 2. - S. C. Episcoporum et Regularium. 1306. S. C. Ep. et Rcg., Perusina, 10 apr. X573.......................................... 567 1307· · 25 iul. 1573...................................................... 567 1308. « Ravennatcn., 5 aug. 1573...................................... 567 1309· · Ravennatcn., 5 oct. 1573...................................... 568 1310· ° Assisinaten., y oct. X573....................................... 568 1311· « Nucerina, 3 apr. 1574.......................................... 569 13x2. · Parmen., 18 iun. 1574.......................................... 569 13x3- « Spoletana, 13x4· · Arianen., 29 oct. X574.......................................... 570 Χ3Χ5· « Amerina, 8 nov. 1574.......................................... 57 x 13x6. « Squillaeen., 2 mart. 1575....................................... 57 x 13x7. « Maceraten., η oct. 1575........................................ 572 1318. « Camerinen., 14 oct. 1575....................................... 572 13x9. · ad Card. S. Praxedis, 18 nov. 1575............................ 572 X32O. e Camerinen., 2 dcc. 1575....................................... 573 Amerina, 25 ian. 1576.......................................... 573 • Sencn., 20 mart. 1576.......................................... 573 · Sencn., 8 maii 1576............................................. 574 Placentina, 25 maii 1576....................................... 575 Région., 30 maii 1576.......................................... 575 Callien., 12 ian. 1577.......................................... 576 Civitatis Pennen., 8 febr. x <577............................... 576 X.!!!. ri rt Γ-» ’323. 1324. 1325. c >326. , ’327· . 17 iul. 1574........................................ 570 «328. Pafnen., 9 febr. '320. Narnien., , *330. « ‘331. ‘332. , ‘333- , 21 1577.......................................... apr. 1577 ....................................... 577 577 Montis Cassini, 21 oct. 1577.................................. 577 Reatina, () nov. 57S ................................................. 578 Region., 15 Veronen., Mantuana, Brixicn. et Senogallten., febr. 1578................... . ............................ 570 Index Fontium XVIII PAC. N. Ep. et Reg., Fulginaten., 6 iun. I578............ 579 1334· S· C* iul. 1578............ 580 « Aquilana, 4 aug. 1578............... 580 « Oxomen., 4 aug. 1578............... 581 . Senoqallien., 19 au«· >578 ......... 581 . Vercellen., 2 oct. 1578............... 581 < 1335· Vercellen., 21 1336. 1337· 1338. 1339« Suessana, 15 oct. 1578.............. « 582 • Ariminen., 20 oct. 1578........... 582 « Assisien., 3 nov. 1578............... 582 « Fanen., 3 nov. 1578................. 583 • Spoletana, 11 nov. 1578........... 583 • Comen., 2 dec. 1578................ 583 « Theanen., 2 dec. 1578.............. 584 « Neritonen., 22 dec. 1578........... 584 • Ariminen., η ian. 1579............. 585 « Cassanen., 20 ian. 1579........... 585 Cusentina, 20 ian. 1579.......... 586 1351· Lucana, 10 febr. 1579............. 586 <1352. Pistorien., 3 mart. 1579.......... 587 1353· Macrraten., η mart. 1579.......... 587 1340. 1341· 1342. 1343. 1344· 1345· 1346. 1347. 1348. 1349· 1350· 1354' • Ariminen., 11 mart. 1579........... 587 1355. r Ferranen., ix mart. 1579........ 588 1356. • Clusina, ii apr. /579............. 588 1357. « Papien., 28 apr. 1579.............. 5S9 Nullius Mercatelli, 24 iun. 1579 ... 589 Lucana, 1 iul. 1579......... . . . . . 589 1358. 1359· • 1360. 1361. Mileten., 4 aug. 1579............. Fundana, 11 • 1362. aug. 1579......... 590 59θ Cremonen., 3 nov. 1579......... 590 1363. Nepesina, lu nov. 1579......... 591 1364. Ariminen., 1 dec. 1579............ 591 »365. Pacten., 22 dec. 1579............ • 591 1366. Asculana, 1 mart. 1580......... 592 1367. • Rossanen., 15 mart. 1368. • Caputaquen., 27 mart. 1580...... 1369. • Soanen. - Pitilianen., 8 apr. 1580 1370. • Novarien., 10 maii 1580......... 1371. • Salernitana, 7 iun. 1580......... 1372. K Novarien., 26 iul 1580...... 593 593 594 594 1373. 1580 ......... Hvdruntina, 22 nov. 1580...... 1374. • Seno%alhen., 22 nov. 1580..... 1375. • Thelesina, 29 nov. 1580....... 1376. 1377. 1378. ’379 * 1380. 1381. Cremonen., 20 dec. 1580 ..... 594 595 595 595 596 596 • hermen., 29 dec. 1580.......... • Card. S. Praxedis, 3 ian. 1581 597 Uxentina, 24 ian. 1581 ...... 597 ......... 598 Papien., 31 ian. 1581 Casertana, 9 fcbr. 1581 ....... 598 1382. Caitiana, 14 fcbr. r$8i ...... 599 599 Index Fontium XIX PAG. N. S. C. Ep. ct Reg., Spoletana, 14 fcbr. 1581............. 599 1383. « Pennen., 23 maii 1581................ 599 1384· « Canterintn., 13 iun. 1581............. « Spoletana, ............. 600 « S. Angell, 2 aug. 1581................ 600 • Regien., 22 aug. 1581................ 601 1385· 1386. 1387· 1388. 1389. 18 iul. 1581 « Fiorentina, 24 oct. 1581............. 60 x « Alexanen., 8 nov. 1581................ 6ox 0 Salernitana, 8 nov. 1581............. 602 « Assisien., 14 nov. 1581 ................ 603 ΐ39θ- »39»· 1392· « 13 mart. 1582......................... 603 « Ordinis Praedicatorum, 24 apr. 1582 603 1393· 1394· < Gravinen., 8 maii 1582............. 604 « S. Anqeli Bisacien., 12 iun. 1582 .... 604 « Caputaquen., 26 iun. 1582.......... 604 14 aug. 1582................ 605 »3951396. »397· 1398. »399· 1400. 1401. 600 « Paptcn., « Aquen., • « 3 nov. Arianen., 17 1582................ maii 1583 ............. Cassanen., 24 maii 1583............. 605 605 606 ■ Panormitana, 8 ian. 1585............. 606 • Amalphitana, 6 aug. 1585.......... 607 1404. • Mutinen., 4 fcbr. 1586............... »4°5· ■ Ragusina, 25 mart. 1586............. 609 1406. ■ Caputaquen., 29 apr. 1586.......... 610 »407- • Lannen., 6x1 1408. « »4°9· • 1402. 1403. 30 maii 1586............. Derthonen., 9 sept. 1586............. 611 14 oct. 1586.......... 6x2 Caputaquen., a. 6x2 1587 1410. Pistorien., H»». Hieracen., 28 apr. 1587 .... 612 14x2. Ventimilien., 9 iun. x587 .... 6x3 »4»3· Ostunen., 28 iul. 1587....... 6x3 1414. Mutinen., 9 sept. 1587....... 6x3 1415· Caietana, 20 oct. 1587....... 6x4 1416. Tarentina, 30 dec. 1587 .... 614 »4X7. Tiburtina, 9 apr. 1588....... 614 1418. Lauden., 19 iul. 1588....... 615 »419. luvenacen., 8 nov. 1588 .... 6x5 1420. Caietana, 20 dec. 1588 .... 6x6 1421. Ordinis S. Dominici, a. 1589 616 X422. Aquilana, 6x6 »423. Jntcramnen., X589 6x7 »424. Lucana, 29 mart. 1580....... 6x7 ’425. lanuen., 23 man 1589....... 617 Castellancten., 13 iun. 1589 .. 618 Caven., 28 aug. 1589....... 619 Yucatanen., 26 sept. 1589 .. 619 Derthonen., 18 dec. 1589 ... , 6x9 .. 620 1426. »427. »428. »429. »430. 21 Salernitana, mart. 2X 1589 mart. 30 ian. 1590 .. »43». Fanen., 6 fcbr. 1590 ...... 620 Index Fontium XX PAG. N. 1432. S. C. Ep . et Reg., Feltren., 6 febr. ι$9°...... 620 Caesenaten., 15 maii 1590 .. 621 Castellaneten., 15 maii 1590 622 Montis Pelusti, 15 maii 1590 622 Lycien., 17 nov. 1590...... 623 Aversana, 22 ian. ···· 623 ian. 1591 .. 624 «433· ’434· ’435’436. 159’ ’437Hispaniarum, 22 ’438. Theanen., 5 febr. 1591...... 625 Comen.. 4 mart. 1591...... 625 Aliphana, 12 mart. 1591 .... 626 Faventina, 25 mart. 1591 .... 626 Marsorum, 25 mart. 1591 .< 627 1591 .... 627 ’439’440. ’44’· ’44«· Ariminen., 14 maii ’444· Mantuana, 9 iun. 1591 ’445· .... Feretrana, 9 iul. 1591..... Agrigentina, 24 sept. 1591 ’447. 628 . Nolana, 30 sept. 1591..... 1448. 628 628 629 ... 629 1592 . 629 ’449· Pistorien., 21 nov. 1591 «450. Bisinianen., 25 febr. 145’· Calven., 25 febr. 1592..... 630 ’45«. Avenionen., 10 mart. 1592 . 630 ’453· Mazarien., to mart. 1592 . 630 ’454- Tricaricen., 7 apr. 1592 ... 631 ’455- Vicentina, 19 mail 1592 ... ’456. Sipontina, 26 maii 1592 ... ’457- Trcvici, 2 iun. 1592....... ’458. Fulginaten., 9 iun. 1592 ... 631 632 632 633 ’459- Lucana, 16 iun. 1592..... 633 1460. Turritana, 17 aug. 1592 ... 634 1461. Clusina, 31 aug. 1592..... 634 1462. Tranen., 31 aug. 1592..... 635 ’463. Pistorien., 14 sept. ’464. I tcentina, 22 sept, 1465. ’59« .. 635 ’592 .. 635 ’592 .. 636 ’592 636 Sulmonen., 12 oct. ’466. Eug11 bina, 26 oct. ’467. .. Casalen., 9 nov. ’592 .... Senogallicn., r 9 nov. 1592 Tolosana, 9 nov. 1592 1468. ’469. ’470. 637 638 Tranen., 22 dec. ’592 .... ’471. 637 Medtolanen. 638 4 ’«n. 1593 -- ’473. • * «474 A retina, ;21 ian. 1593 .... 638 Castellanetcn., ; “ ‘ . 3 febr. 1593 639 Fundana, iS febr. 639 ’593 .. ’475- S. Marci, 15 febr. ’593 .. ’476. 1 «477. 640 Teronen., ’5 febr. 1593 640 Marerafen., 9 mar, 641 Spalaten., 9 mart. IJ93 64I Comen., 16 mart. 1593 641 ’478. ’479. 1480. Albema, 5 apr IJ93.... 642 643 Index Fontium XXI PAG. N. S. C. Ep. et Reg., Arianen., 5 apr. 1593 .......................................... 643 • Pisauren., 3 maii ................................................. 643 « Comen., « Tarentina. « Ferrarien., 6 iul. ................................................. • Terrarinen.. 9 Aliphana, 9 aug. 1593.......................................... • Marianen., 9 aug. ............................................... • Lisbonen., 23 aug. .......................................... , 646 • Mileten., 23 aug. 1593.......................................... 646 ■ Florentina, 6 sept. 1593........................................ 647 • Fulginaten.. 6 sept. 1593....................................... 647 « Pharen., 13 sept. 1593.......................................... 647 « Cameracen., 20 sept. 1593..................................... 648 « Ferra rien., 13 oct. 1593........................................ 648 a Comen., 27 oct. 1593........................................... 649 .......................................... 649 1481. 1482. 2 iun. 1593 .......................................... 1483· 8 iun 1593 ........................................ 1484· 1485· 1486. 1487. 148S. 14S9. 26 iul. 1593 ..................................... 1490. 1491. 1492. • 1493· 1494· 1495· 1496. 1497. 1498. 1499. 1500. 1501. 644 644 644 645 645 «>45 • Collen.. 3 < Caputaquen.. 17 nov. 1593..................................... 649 • Squillacen., 3 ian. 1594.......................................... 650 « Bononien., 650 « Castellanctrn., 10 ian· 1594..................................... nov. 1593 10 ian. 1594....................................... 651 « Urbina ten., 2 mart. 1594........................................ 651 1503· • Aquilana, 15 mart. 1594....................................... 65: 1504. • Pientina, 15 mart. 1594....................................... 652 1505. Venetiarum. 15 mart. 1594..................................... 652 1506. Patavina. 21 mart. 1594....................................... 653 1507. 'Turritana, 21 mart. 1594....................................... 653 1508. Vestana. 25 maii 1594.......................................... 654 Ι5θ9. Ferrarien., 13 iun. 1594....................................... 654 1510. Ragusina, 22 iun. 1594.......................................... 654 ISII· Lisbonen., 4 iul. 1594.......................................... 655 15x2. Aversana, 11 iul. 1594 .. ...................................... 655 1513. Bracharen., 26 iul. 1594....................................... 656 1514. Bracharen.. 2 aug. 1594....................................... 656 ISIS- Collen., 2 aug. 1594............................................. 657 15x6. Nucerina Paganorum, 9 aug. 1594............................ 657 1517. Conchen., 1518. Neocastren.. 16 aug. * 1519 Compsana, 30 aug. .............................................. 659 1520. Carmclitarum Hispaniae, 20 sept. 1594...................... 659 1521. Perusina, 20 sept. 1594....................................... 660 1522. Camerinen., 26 oct. .............................................. 66t Veronen., 8 nov. ................................................. 661 »524. Casertana, 6 dec. ................................................. 661 1525. Taurinen., 20 dec .............................................. 662 Rapollen., 20 dec. 1594....................................... 662 1502. 1523. 1526. 1527. 16 aug. 1594....................................... 1594..................................... Tarentina, 2 ian. ....................................... . ........ 1528. »529. 658 658 663 Capuana, 2 ian. ................................................. 663 Capuana, 9 ian. 663 ............................................... ·· Index Fontium XXII PAG. N. . et Reg.» Mediolanen., 24 ian. «595.................. 1530. S. C. Ep Favenlina. 24 ian. 1595..................... 664 Feltren.. 15 febr. 1595........................ 665 Caven., 22 febr. 1595........................ 665 Mestanen.. 1 mart. 1595..................... 666 Taurinen.. 1 mart. 1595..................... 667 Baren ., l$ mart. (595....................... 667 Acheruntina, 26 apr. 1595.................. 668 MUeten., 8 maii 1595....................... 668 Sulmonen.. 23 mail 1595..................... 668 Ferrarien.. 14 iun. 1595..................... 669 Caputaquen.. 14 iun. 1595.................. 669 1595....................... 669 1531· X53*· 1533· 1534· 1535· 1536. 1537· 1538. «5391540. «54«· 1542. Aretina, η aug. Policattren. - Salernitana. η aug. 1595 .... S70 «544. Tiratonen.. 6 nov. 1595.................... 671 «545· S. loannit Evang, Lusitaniae. 29 nov. 1595 671 1546. Eugubina. 16 ian. 673 «547- Lisbonen.. 22 ian. 1596......... . ............ «548. Comen., 31 «549. Lauden,, 6 mart. 1596....................... 674 «550. Toletana, 22 apr. 1596................... . 674 «55«· Eugubina. 15 mail 1596.................... 675 1552. 21 ............................... 675 «553- Comen., 25 iun. 1596....................... 675 1554. Ferra rien. 9 2 iul. 1596....................... 676 «555. lanuen.. 22 iul. 1596...................... «556. Tropien.. 22 iul. 1596....... %............. «543· «557· maii 1596.................... ian. 1596............ . ......... 1596 676 676 Cassanen., 6 aug. 1596............. 677 1558. Melphien,. 20 aug. 1596.................. 677 «5591560. 1561. 1562. 1563. 1564. «565. 1566. 1567 1568. 1569. Aretina. 4 sept. 1596..................... 678 Nolana, 5 nov. 1596..................... 678 Bononien», 5 nov. 1596.............. 678 Castellaneten., 15 nov. 1596............. 679 Cremonen.. 3 febr. 1597 679 lanuen. tt Parmen., 12 febr. 1597 679 Lucana, 12 febr. «597 ........ 680 Saraanen., 3 iun. 680 Laurctana, 18 iun. 1597 680 Bmen., 18 iun. 1597 Granaten.. 25^.1597 ............ 681 <570. Euçubina, n aug. ............. 681 «57«. Camennm., 24 nov. ^97 ......... 681 Patavina, 27 mail 15q8 ” «572. «573· «574«575. «576. «577. «57». ......... Derlhonen., 7 sepe. 1598 Dn-tAonen.. 7 sept. , $y8 Bonomen., 682 682 " ‘ ‘ 3 febr. 1599 w Landanrn » 24 mart, 1 599 e Cammnrn., 28 ·’ aPr. i$99..... Tirasonen.. 1 1 • « « m.in 159· 1592. 1593· 5 dcc. 1594· 15951596- ian. 1601 1597- 1598. 1599- ι6οο. 16 iul. x6ox x6ox ..................................... 696 698 • Neritoncn.. 20 aug. 1601........................................ 1608. 698 1609. Syracusana, 20 aug. 1601 1610. Balneoregien.. i6ix. Alben., 1612. Campien., 20 nov. x6ox ... . ................................... 699 16x3. Castellaneten.. 20 aug. x6o2.................................. 700 1614. Neapolitana, 26 nov. 1602..................................... 702 1615. litt. 26 nov. ....................................................... 702 1616. 26 nov. x6o2 ...................................................... 704 16x7. Anagnina, 28 ian. 1603........................................ 706 16x8. Novarien., 4 mart. 1603........................................ 706 1619. Ananen., X603...................................... . 706 Î02O. I621. 1022. 1623 ..................................... .................................. 698 x$ oct. x6ox............................................ 699 13 17 sep·. mail 1601 Sutrina. 10 iun. 1603.......................................... 707 Acheruntina, 23 iul. ........................... . ........ 707 1603..................................... 707 Neapolitana. 1 Castellaneten., sept. 1603 14 nov. 1603.................................. >624. 708 Reatina, it nov. 1603.......................................... 708 B obi en., 28 nov. 1603 . 708 J625. ........................................ 1626. Nepesina, 15 dcc. 1603........................... *............. 709 dccr. gen. 12 ian. ................................................. 709 1627. XXIV Index Fontium PAC. N. Rcg., Neapolitana, 12 ian. 1604.................. 710 N ovarien., 12 ian. 1604..................... 710 1628. S. C. Ep. et 1629. Ordinis B. Μ. V. de Merced * , 10 febr. 1604 1630. TU Clodien., 12 iul. 1604....................... 7n Aeheruntina, 10 ian. 1605.................. 711 Lyaen., 22 ian. 1605....................... 712 Capuccinorum, i8apr. 1605.................. 712 Tirasonen., a. 1606.......................... 713 Salernitana, 28 ian. 1606.................. 713 Messanen., 1 mart. 1606.................... 7U Notarial., 15 mart. 1606..................... 7H 1639. Collen., 8 apr. 1606.......................... 7U 1640. Arben., 3 iun. 1606.......................... 715 1641. Panormitana, 28 nov. 1606.................. 715 1642. Bobien., 12 mart. 1607....................... 715 1643· Carmeli tarum, 9 ian. 1608.................. 716 1644. Vitabien,, 30 ian. 1608.................... 716 1645. Messanen., 4 iul. 1609...................... 716 1646. Ordinis SS. Trinitatis, 13 ian., 1610..... 717 1647. Aquen., 3 febr. 1610........................ 717 1648. Conventualium Nucerinorum, 21 ian. 1611 1649. Anminen., 13 maii 1611................... 7i8 1650. Mutinen., 12 aug. 1611..................... 718 1651. Placentina, 3 oct. 1611 1652. Caputaquen., 4 nov. 1611................... 1631. 1632. 1633. 1634· 1635· 1636. 1637. 1638. 1653· 1654. ................... Polinianen., 25 nov. 1611................... 717 718 719 719 Nullius, 10 febr. 1612..................... 720 1655. Ordinis Olivetani, 6 mart. 1613.......... 720 1636. Lamacen., 17 apr. 1613................. 721 1657. Imolcn., 18 iun. 1613..................... 721 1658. Lyaen., 13 aug. ιό$9. Nullius Piscien., 20 dec. 1613............. i 66ο. ι66ι. 1602. 1613..................... 722 722 Papien., 21 febr. 1614......... ........... 723 Aretina, 8 aug, 1614 ...... 724 Parmen., 8 aug. 1614 724 >663. Theatina, 16 ian. .................... 1664. Vicenlina, xo apr. 1615 ι66$. De Guamanga, 23 maii 1615......... 1666. 1667. 1668. Portugallien., 6 iun. 16:5......... decr. 20 nov. 1615..... 724 724 /25 725 726 Aiboren., 20 nov. 101 5 i66ç. Nepesina, xi dec. 1615....... 727 1670. Theatina, n dec. 16x5.......... ........ 727 167t. 1672. 1673. Mtstanen., 11 jan. ^16...... Cavallicen , 29 ian. 1616....... ........ 728 728 Cracotien., 23 apr. x6x6 729 »674. Theramen., 29 apr. 16x6....... ........ 729 1675. Neapolitana, 10 iun. 16x6 730 Reatina, 10 iun. 1616 73° 1676. 73° Index Fontium XXV PAG. N. S C. Ep. et Rcg., Minimorum, 12 aug. 1616.................................. . 1677· 1678. a Gravinen., 26 aug. 1616........................................ « Cassanen., 15 nov. 1616.................................. ■ Chien., 6 dcc. 16î6............................................. « dccr. 20 dec. 1 Nucerina et Tadinen., a. 16x7.................................. a Panormitana, a. ■ dccr. 7 ian. 1617................................................ ,.. 1679. 1680. 1616............................................. 1681 · 1682. 1617..................... .................... 1683. 1684. 731 731 732 732 732 733 733 733 1685. a Messancn., 10 ian. 1617........................................ 734 1686. a Sulmonen., 14 mart. 1617........................................ 735 1687. 168S. < t Assisien., 4 apr. 1617.......... .............................. Cracovien., x8 apr. 1617........................................ 735 735 x8 apr. 16x7.......................................... 736 ...................................................... 736 • Lycicn., 1690. • 9 iun. 1691 • Salernitana, 21 iul. 1617........................................ 736 1692. • Bovinen., x 1 aug. 16x7.......................................... 736 1693- • Nullius Altamur at, 1694. • Mediolanen., 15 dec. 1617..................................... 1695. • Hispalen., 25 dcc. 16x7........................................ 738 1696. « 16x8........................................ 738 1697. • Mutinen., 20 mart. x6x8........................................ 738 1698. • Chien., 4 maii 1618............................................. 1699. « Naxien., 8 iun. 161S.............................................. 1700. • 1701. « Mediolanen., 9 mart. 16x9..................................... 1702. « Minorum Observantium, 26 apr. 161 ο......................... 1703· « 1704. • Nicoteren., 7 sept. 16x9........................................ 740 1705. • Panormitana, xx oct. 1619..................................... 741 1706. • Bononien., 29 nov. x6xy........................................ 74» 1707. • Isclana, 6 dcc. 1619....... ..................................... 742 170S. « Minorum Provinciae Baeticae, 14 febr. 1620................. 742 1709. ■ Cathacen., 20 iul. X02X ....................................... 742 1710. • Tomacen., 19 oct. 1621 ........................................ 743 171X. ■ Papien., 15 febr. 1622.......................................... 743 1712. • Balneoreqien., 6 apr. 1622..................................... 743 1713. • Alediolanen., x8 maii 1622..................................... 744 1689. *714· »715. 1716. «717. 1718. «719. >720. >721. >722. 16x7 Gebennen., 19 ian. lanuen., 14 dcc. 1618 Observantium, 5 iul. Aquitana, 18 nov. 16x7........................... .......................................... 1619..................................... iul. 1622............ 737 737 739 739 739 739 740 74° ........................... 744 • X7 aug. 1622...................................................... 745 • Asturiecn., 13 ian. 1623........................................ 746 • Hydruntina, 19 maii 1623..................................... 746 • Potentina, 7 maii 1624.......................... * . .............. 747 • Spolctana, 26 nov. 1624....................................... 747 • 14 dcc. 1624...................................................... 747 ' S. Severim, 12 febr. 1625..................................... 748 lercellen., 5 apr. 1625..... .................................. 748 ................................................... 748 Florentina, 30 maii .............................................. 749 Caietana, ς febr. 1627.......................................... 749 xq 1723. >8 nov. 1625 ’724. >725. Index Fontium XXVI PAG. N. C. Ep. et Reg.. Avertana, 30 apr. 1627.................. 750 . Sarrinaten., 29 maii 1627............... 750 « Lrtx/îen., «8 iun. 1627..................... 750 t Clericorum Regularium, 2 iul. < Monopolitana, 16 oct. v Fulginaten., 26 maii 1628................ 75« v Aquilana, 22 sept. 1628.................. 752 « Augustana, 22 sept. 752 « Lycien., 22 sept. 1628..................... 753 1 Lycien., 22 dec. 1628..................... 753 < Nullius, 22 dec. 1628..................... 753 « Nucerina, 4 maii 1629..................... 754 « Lycien., 22 iun. 1629..................... 754 « Neapolitana, x6 nov. 1629............... 754 • 30 nov. 1629............................... 756 « Perusina, 14 febr. 1631 .................. 756 • Clericos um Regularium, 16 iul. 1632 .... 756 «743· t Mechlinien., xo mart. 1634............. 757 «744· « Tropien., 19 maii 1745. 1726. S. 1737· 1728. 1627 .... 75« 1729· 1627 ............ 75« * 1730 «73«· 1732. 1628............... 1733· 1734. «7351736. 17371738. «739· 1740· «74«· «742. . 1634.................. 758 • Cistercien., 2 mart. 1635................. 758 1746. • Lycien., xi maii 1635.................... 758 «747- • Convert tualium, »748. • Cisterciensium, 1 iun. 1635............... «749· • Ganrfaven., 13 iun. X636................. «750. • Caietana, 22 aug. «75«· • Bituntina, 3 iul. 1637.................... 1752. • Aliphana, 31 iul. X637.................... «753· • Senogallien., 15 ian. 1638.............. 1754. • Minorum Observantium, x 1 iun. 1638 .... x iun. 1635 ............ 1636................. 759 759 760 760 760 761 762 762 Observantium Anconifanorum, 4 oct. X638 1755. 762 1756. Casalen., 3 dec. 1638.................... ' 763 «757. .8. Severim, 25 nov. 1639............ 763 «758. Ra g usina, 16 dec. X639.......... 763 «759· « Cassanen., 25 maii 1640.................. 1760. • luvenacen., η sept. 1640................. 1761. • Squillaren., 21 sept. 1640............ 764 764 1762. «763. 1764. 1765 1766. «7<>7 Sutrina, 16 nov. 1640....... ' Barm., x8 • Potentina, 30 aug. 1641........... • «3 • Naulert., 27 sept. 1641........... ' «768. ’ept. ian. 1641 1641 ............. ............... Nannetm., 18 iul. 1642 764 765 7^5 766 766 767 Carmelitarum, 1 iul. 1644 767 Panormitana, 25 nov. ^44 768 «770. Salutiarum, 23 dec. 1644 768 1771 Calantana, 27 ian. 1645 768 769 1769. • «772. • Senen.; 17 febr «773 • Oerthonen., 28 apr. 1645 . >774 1645 Pitauren., 22 sept. 1645 770 770 77° Index Fontium XXVII PAG. N. S. C. Ep. et Reg., Poloniae, 10 nov. ........................................ 1645 1775· 1776· a Feretrana, 1 dec. 1645........................................... c Monopolitana, 26 ian. < Poloniae, 20 apr. 1646.......................................... « Capuccinorum, 5 oct. 1646..................................... « Conventualim, 5 oct. 1646...................................... 1646................................... 1777. 17781779· 17S0· • Neapolitana, 7 « Acernen., 22 febr. 1647........................................ « Mechlinien., « Neapolitana, « Accrnen., a Augustinianorum, 29 ian. dec. 1646 ..................................... 1781. 1782. iun. 1647.................. . ................. 19 iul. 1647..................................... 15 1783. 1784. 1785· 1786. 1787· 1788. 1789· a a « 13 sept. 1647........................................ »793»794· »795· 1796. »797 1798. a « 772 773 774 774 775 776 777 777 1649......................................... 778 Perusina, 23 iul. 1649 ........................................... 778 1649......................................... 778 Capuccinorum, 10 mart. 1650.................................. 779 27 iul. 1655....................................................... 779 14 maii Euqubina, Pisauren., 19 nov. ................................................... 782 29 nov. 1657....................................................... 782 31 1657 aug. r ladren., 17 sept. 1660........................................... 783 « Placentina, 16 dec. 1661........................................ 783 < Placentina, 23 mart. 1662..................................... 784 « Aquilana, η iul. 1662................ « lanuen., 22 nov. 1662........................ ........................ ................ 24 nov.1662 ...................................................... »799· 1800. 772 ' 777 »79»· 1792. 772 1649............................... 1790· « 77» • Elnen., 11 maii 1663 ........................................... 784 785 785 785 1801. Derthonen., 12 nov. 1666 ..................................... 780 1802. Velitemen., 22 aug. 1670....................................... 786 1803. declar. 1670.......................................... 786 1804. deer. 8 oct. 1670................................................ 787 1805. Samen., 24 apr. 1671.......................................... 7S8 1806. Fulginaten., 1807. dcclai. 1808. Minorum Observantium, 27 nov. 1671 1809 Pagabnen., 14 dec. 1674........................................ 790 ίδιο. Tropien., 6 mart. 1681............................... ........... 793 1811. dccr. ............................................. 793 1812. encycl. (ad Ep. Italiae), 9 oct. 1682............................ 793 18’3. Minorum Capuccinorum, 20 iun. 1686...................... 794 »814. Capuano, 30 aug. ..................................... 794 1815. Ordinis Carmelitarum, 19 sept. 1686............ . ........... 794 1816. 1817. 1818. 1819. »820 1821, 11 19 15 sept. 1671 19 iun. nov. ian 1671 1682 ..................................... .......................................... 1686 . ...................... Snun., 23 iul. .................................................... 788 789 790 796 cncvcl. 16 mart. ................................................. 796 Lusitana, Il apr. 1698.......................................... 797 Parmen., 797 11 aug. 1702 ....................................... Ihppuregien., 25 mail ........................................... Vallisolctana, 4 apr. ............................................ »822 Tallisfdetana, 12 mart. ......................................... 1823 Squillacen.,· 5 tebr. 1706 ................. ·.................. 798 798 799 800 Index Fontium XX VH I PAC. N. 1824 S. C. Ep. et Reg. , 4 iun. I7°7 .......... . ............................... Castellana, 22 iun. 1708.............................. 8co litt. circulares 28 iul. I7°S........................... Soi Minorum Observantium Reformatorum, 5 sept. 1710 803 Montis Politiam, mense mart. ... ................... 804 ........................... 805 Tranen., 26 ian. ....................................... 805 1825. 1826. 1827. 1828 Placentina, 1829. 1830. 24 1713 nov. 9 maii .................................................. 1831. 806 Castri Maris, 8 maii 1716........................... 1832. Alben., 30 apr· ............................... 80S »833. 1834. Faventina, 18 iun. 17’7............................. 808 <835· 8 febr. .................................................. 809 1836. Alben., 2 sept. 1718................................... 810 1837· Avenionen., 20 sepi. 1720........................... 810 1838. Oritana, 28 nov. 1721................................ 811 1839. Monopoliiana, ........................ 811 1840. Ordinis Minorum Observantium, 15 maii 1723 .... 813 184t. Nucerina Paganorum, y iul. 1724.................. 814 1842. Nucerina Paganorum, 28 sept. 1725........... Sis 1843. Anglonen., 22 aug. 1727............................. Sis «844· Luceorien., 29 apr. 1729............................. 815 «845. Pi en tina, 5 aug. 1729................................ 816 1846. Ordinis Carmelitarum, 16 dec. 1729............... S17 >847. Ordinis Eremitarum Camaldulensium, 13 iul. 1730 .. S17 1848. Ordinis Augustin. Excalceatorum, 12 ian. 1731 .... 818 «849. Sulmoncn., 8 iun. ........................... . 819 »850. Caitren., 18 iul. 1732............................... Rio 1851. Ordinis Capucanorum, 19 sept. 1732.............. 820 1852. Minorum Observantium, 28 nov. 1732............ '853· ’7’7 16 apr. 1723 1731 .. Montis Pelusii, 23 sept. 1735...................... 1854 Algaren., 20 iul. 1736....................... 1855. 822 822 Conventualium, 20 mart, 1739......... 1856. 820 823 Tranen, 29 apr. 1740.............................. 824 *857. Amalphitana, 15 iul. 1740 ....... 824 «858. Camennen., 9 dec. 1740......... 825 1859. Ferranen,, 10 maii 1743...... 82s 1860. I uharanen., 13 mart. 1744 826 i86x. Nicoteren., 30 sept. 1746.................. ........ 828 1862. Augustana, mense iul. 828 1863. 1864. 1865. Almerien., 6 sept. 1748 « Aprutina, 24 ian. 1749 I 1866. 1869. 1870. 1871. 1872. 829 · Montis Ptlusii, 28 febr i7w Venafrana, 18 iul. 1749 1867. 186M. 1748 ................ ................. ep. encycl. 9 febr 8 nov. 1752 ... t75X 830 S3’ Limana, 19 ian. 1751 I 830 . .7/7/........... 832 833 ■ Tumtana, 9 fcbr 835 753 Fabrianm., 1 *4 dec. I753 . 836 °™;™ S' '■'«W ' W 837 S3 7 Index Fontium N. 1873 XXIX PAG. . . s. C. Ep. et Reg., Ordinis S. Augustini, aug. 1758 11 «37 Comen , 1 dec. 1758.............................. 838 Picntina, 8 aug. 1760............................ 838 30 maii 1766..................... 840 1874· 1875· Brictinorien., 1876. Mindonien., η apr. 1769....... .............. 84η Nudius Nonantulae, 18 ian. 1779............ 840 1877· 1878. ian. ........................ 84: iun. 1784........................... 842 Nucerina, 23 1784 1879. Firmana, 18 1880. Caesenaten., mense maio 1788............... 843 Pontis Curvi, 14 iun. 1788..................... 843 1S81. 1882. Aquinatcn. et Pontis Curvi, 3 sept. 1788 .... 1883. 1884. 1885. Carmelitarum, Aesina, 5 dec. 11 1791 febr. 1789.................. ........................... Cis terciensium Montis Soractis, 845 17 aug. 179I 846 Congregationis Olivetanae, 12 iul. 1793....... 847 1888. Aquaependen., 2 sept. 1793..................... 847 1889. Fulginaten., mense mart. 1796............... 848 1890. Eugubina, 1805........................ 848 1891. S. Miniati, 19 iun. 1806........................ 851 1892. Nucerina Paganorum, mense mart. 1809 .... IS93. decr. 22 aug. 1814.............................. 852 1894. ep. 20 sept. 1815................................ 855 1895. Gandaven., 24 sept. 1896. Calaguritana, 20 nov. 1897. Amerina, 1898. Assisien., 4 oct. ......................... S59 1899. Messanen., 15 dec. 1826...................... 859 1900. 26 iun. 1829..................................... 860 19OX. Forolivien., 7 inaii 1830...................... 861 ÎÇO2. Camcrinen., 862 «903. Tiburtina, 20 iun. 1904· VentiniHien., .......... S63 1905· decr. 18 mart. 1C35............................ 864 1906. ep. 18 nov. 1835 ............................... 865 1907. cp. 1908. decr. 1835............................ 867 1909. dccr. ii mart. 1836........ . .................. 868 1910. decr. 6 iun. 1836............................... 869 1911. Panormitana seu Romana, 23 sept. 1836 ... 871 1912. Romana, a. 1837............................... 872 1913. Ariminen., 3 mart. 1837...................... S72 1914. Pmcrolien., 28 iul. 1837...................... 873 »915. Ordinis Minorum, 30 mart. 1838........... 876 Bonam en., 21 sept. 1838.......... »........... 877 Aquinatcn. et Pontis Curvi, 28 sept. 1838 ... S78 Neapolitana, 6 dec. 1838...................... 879 Novarien., 20 dec. 1838...................... 8S0 Taurinen., S81 18S6. 1887. 1916. >9171918. 1919. »9-o. <021. ii mart. 1 12 febr. dec. 15 1818................. 1819...................... . 1823 iun. 18 1816.................... 1830.................... 1831 iul. ...................... 1834....... 1835............................... 18 dec. 15 mart. 1839.................... Nicien., 8 apr. 1839............................ 856 858 858 863 866 882 Index Fontium XXX FAC. N. . et Reg.» Pinero lien., 3 maii 1839................... 1922. S. C. Ep 885 Parisien., 1 aug. 1839...................... 887 Faventina, 30 aug. 1839................... 887 Baiocen., 1 oct. 1839...................... 888 Romana, 12 mart. 1840................... 889 Troiana, 28 aug. 1840...................... 889 Viennen. et S. Hippolyti, 20 sept. 1840 ... 891 Romana, 26 mart. 1841 ................... 893 Ripana, 14 maii 1841...................... 895 Firmana, x6 iul. 1841...................... 897 Viennen., 10 dec. ................... 901 ................ 901 Lucana, 11 febr. 1842...................... 902 Camerinen., 18 febr. 1842................ 904 1936. litt. circulares 2 oct. 1842................ 905 «937- Arimineq., x8 aug. 1843................... 907 1938. Cenomanen., X9 apr. 1844............... . 908 1939. l'eronen., 20 dec. 1844................. . 9x0 1940. Nepesina, 14 febr. 1845................... «94«· Florentina, 14 et 21 febr. 1845.......... . 1942· decr. 15 iul. 1845......................... . 1943· Albanen., 30 ian. «944· Spoletana, »945· Aesina, 29 maii 1846.................... 1946. Nolana, 13 iun. 1846.................... «923· «924- 1925· 1926. 1927. 1928. 1929. 1930. «93«· 1932. Camerinen., «933· »934· «935- 1841 xo dec. 1841 1846 6 mart. 1846................. Convertanen., 19 sept. «947· ................... 912 9«4 916 917 9x8 919 920 1846............ 922 »948. Sarsinaten., 19 dec. 1846................. 923 »949- Spoletana, 19 dec. 1846................. 1950. Tridentina, 29 ian. 1847................. »95». Venctiarum, 3 dec. 1847................. 924 925 »952. Amalphitana, η apr. 1848.............. «953· Spoletana, 9 iun. 1848.................... 926 927 928 «954- Parmen., 21 iul. 1848.............. »955- Aesina, 31 maii 1850............... ’ ’ 932 1956. Senogallien., 30 aug. 1850 «957· 935 Romana, 29 nov. 1850 938 1958. Spoletana, 29 nov. 1850 »959· 196c. decr. 22 apr. 1851........ 939 Sorana, 20 iun. 1851 94« encyd. x aug. 1851 94« Pitauren., 6 febr. 1852 944 »961. 1962. »963. ”··· ·· „ Mmtu • «964. 27 «965. 929 aug. 1852 ... Conchen., 3 sept. 1852 946 947 5 ..... 949 1966. 95° >967. 95» Ut brrena, 27 iun. 1853 1968. 1969. »970. Faventina, 12 aug. jg^ ...... ··· Herbtpolen,, 9 iun. 1854 . Urbevetana, x sept. 1854 95» 952 ......... 954 954 Index Fontium XXXI N. 1971. S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 9 mart. 1855..................................... 1972. 1 1973· f 1974· e 1975· * 1976. · 1977· 1 1978. 1 1979· 1 1980. · 1981. . PAC. 955 Nullius Montis Virginis, 30 mart. 1855...................... 956 Ferrarien., 27 apr. 1855........................................ 95-7 Montisvidd, 22 febr. 1856..................................... 9^7 Tranen., 30 maii 1856.......................................... 953 decr. 19 mart. 1857............................................. 960 Tranen., 17 sept. 1858........................................... 961 Tarvisina, 962 8 apr. 1859...................................... Aurelian en., 20 dec. 1859..................................... 964 Eugubma, 2 mart, i860........................................ 965 Anagnina, 13 sept. 1861........................................ 966 967 1982. « Trappensium, 20 dec. 1861..................................... 1983. · Burdigalen., 1984. apr. ix 1862..................................... 967 « decr. 3 maii 1862................................................ 968 1985. · 4 1986. · Linden., 19 sept. 1862......................................... iul. Rhedonen., 1987. ...................................................... 1862 27 febr. 1863 969 969 ..................................... 971 1988. « Pisauren. seu Minorum Conventualium, 26 febr. 1864..... 972 1989. « Ordinis Eremitarum S. Augustini seu Bonomen., 4 mart. 1864 974 1990. · Alexien., 6 maii 1864........................................... 976 1991. · 1864........................................ 983 1992. « Pisden. seu Ordinis Eremitarum S. Augustini, 3 iun. 1864 ... 983 >993· ■ Congregationis Presbyterorum Saecularium, 16 sept. 1864 ... 985 >994· « Romana, ........................................ 99° >995- « litt. ............................................. 994 1996. « Ordinis Praedicatorum, 2 mart, i860 ......................... 995 >997- · Ordinis Hierosolymitani, 27 apr. 1866...................... 998 1998. · Rhemen., >999· · Romana seu Minorum Observantium, 2 sept. 1870........ 1009 2000. Atrebaten., 22 apr. 1872........................................ >OI> 2001. litt. 14 maii 1872................................................ >OI3 2002. Anagnina, 6 febr. 1874.......................................... 10 >3 2003. 20 iul. 1875...................................................... 1020 2004. Spalaten., 14 mart. 1879........................................ >02> 2005. instr, 1880............................................. 1022 2006. Caven. et Samen., 17 sept. 1880.............................. >O26 2007. Romana seu Venetiorum, 24 mart. 1S82................... . · >026 2008. litt. 30 dec. 1882 ................................................. >°3° 2009. Bambergen., 1883..................................... >°3> 2010. Hispaniarum, 16 iul. 1884..................................... >°34 2011. 16 sept. 1885...................................................... IO35 2012. Asculana-Picena seu Firmana, 27 iul. 1888................. >°35 2013. litt. 4 aug. IO3^ Tarvisina, 6 maii 16 sept. 30 sept. ii 3 1864 iul. iun. 1864 1868........................................... 17 aug. 1888................................................ 2014. Asculana-Picena seu Firmana, 2015. Regien., 2016. 2017. 2018. 2019. 15 mart. 15 mart. 1889....... 1889........................................ 1000 1036 >°44 Apamien., 14 apr. 1890.......................................... >°5° decr. Quemadmodum, 17 dec. 1890............................ 1050 Maladtana, i febr. 14 aug. 1891 ..................................... ............................................................. >°52 1O53 Index Fontium XXXII FAC. N. Rcg., dccr. Auctis admodum, 4 nov. 2020. S. C. Ep. et 1892............ to54 instr. 27 nov. 1892............................................. 1056 dccr. 16 sept. 1893............................................. 1058 instr. 29 nov. 1893............................................. 1060 instr. 31 1061 2021. 2022. · 2023. 1 iul. 1894............................................. 2024. Canarien., g apr. 2025· « 2026. « 2027. · 2028. · 2029. « 2030. « 2031. · instr. 21 2032. « Zamorcn., 1895 ........................................ 1067 Abulen., 20 nov. 1895.......................................... 1067 Romana, 13 mart. 1068 1896....................................... S. Deodati, 13 mart. 1896..................................... dccr. Singulari, 27 mart. 1896............................... instr, (ad Ep. Hungahac), 28 maii 1896.................... iul. 1070 1071 X073 ..................................... ........ 1078 1897....................................... 1082 2033. Romana, 4 mart. 1898.......................................... 1083 iO34· Lublinen., 8 mart. 1898....................................... 1083 a°35- Aquen. et Lucianen., 11 mart. 1898......................... 1084 2036. 31 ian. 1899..................................................... 1087 2037. 21 1899.................................................. 1087 2038. 6 apr. 1900.................................................... 1087 2039. dccr. Perpensis, 3 maii 1902.................................... 10S8 2040. Bonoiaen., 28 iul. 2041. 21 nov. 1902......... . .......................................... 2042. Meliten., 12 dec. 1902.......................................... 2043. 15 ian. 1903......................... 2044. febr. 1S96 15 ian. Bellavacen., 21 J902....................................... apr. 1090 X092 1092 1092 1903.................................... 1093 2045. 2046. »5 ®ug. .................................................. 1903 1094 Ordinis Carmeli larum Excalceatorum, 26 mart. 1904..... 1094 2047. 2048. Sancti Hippolyti, 11 maii 1904............................... 1095 Ordinis S. Benedicti, 13 maii 1904......................... 1096 2049. 5 2050. 2051. aug. 2 iun. 1904 1905 .......................... ............. 1098 18 aug. 1905........... 2052. dccr. x6 iul. 1906.............. 2O53· Mazenw. et Ciutat,, I>l(bis', 7'dec.‘i9o6 ao54· 2°55· 109S 1099 1099 x 106 Romana, 18 ian. 1907 Pinerolien., 19 apr. 1907 IUI IUS I III. - CURIA ROMANA 1. - S. C. S. OFFICII. 714. S. C. S. Off., 12 oct. 1600. An filii mulierum Christianarum et patris tureae... sint baptizandi, in­ stante patre vel matre, cum pater progressu aetatis illos instruat in secta mahumetana, et filii timeant profiteri se esse christianos. R. Baptizentur. - Moneatur Episcopus, ut diligenter curam educationis habeat, et exprimat, si certum sit quod omnes efficiantur tureae, apostatent a fide et labantur in mahumetanismum: si non adsit certitudo aposta­ siae, baptizentur; si adest certitudo, iterum proponatur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, p. 6, nota i. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 247]. 715. S. C. S. Off., decr. 6 sept. 1601. Sanctissimus Dominus noster Clemens Papa VIII, quoniam multi hoc tempore, privati etiam homines praetextu alendae devotionis, novas quoti­ die Litanias evulgant, ut iam prope innumerabiles formae Litaniarum cir­ cumferantur, et in nonnullis ineptae sententiae, in aliis (quod gravius est) periculosae, et errorem sapientes inveniantur, pro solicitudine sua pastorali providere volens, ut animarum devotio. Deique, ac Sanctorum invocatio, sine ullius detrimenti spiritualis periculo foveatur : § i. Praecipit, et mandat, ut retentis antiquissimis, et communibus Lita­ niis, quae in Breviariis, Missalibus, Pontificalibus, ac Ritualibus continentur, necnon Litaniis de B. Virgine, quae in Sacra Aede Lauretanea decantari so­ lent, quicumque alias Litanias edere, vel iam editis in Ecclesiis, sive Oratoriis, sive Processionibus, uti voluerint, eas ad Congregationem Sacrorum Rituum recognoscendas, et si opus fuerit, corrigendas mittere teneantur, neque sine licentia et approbatione praedictae Congregationis, eas in publicum edere aut publice recitare praesumant, sub poenis (ultra peccatum) arbitrio Ordi­ narii, et Inquisitoris severe infligendis. § 2. Praesens Decretum factum fuit in generali Congregatione Sanctae Romanae et Universalis Inquisitionis habita in Palatio Apostolico in Monte 1 Curia Romana S. C. S. Officii Quirinali, coram praedicto Sanctissimo Domino Nostro, ac Illustrissimis et Reverendissimis Dominis S.R.E. Cardinalibus, adversus haereticam pra­ vitatem generalibus Inquisitoribus. [Bull. Rom., tom. 5, III, p. 129]. 718. 2 716. S. C. S. Off., declar. 20 iun. 1Ô02. E Sanctissimus D. N. D. Clemens Papa VIII etc. Auditis votis Patrum Theologorum, et re cum Illustriss. et Reverendiss. Dominis Cardin, contra haereticam pravitatem generalibus Inquisitoribus, mature ac diligenter con­ siderata: § i. Hanc propositionem, scilicet licere per literas, seu internuntium Confessario absenti, peccata sacramentaliter, confiteri et ab eodem absente absolutionem obtinere, ad minus uti falsam, temerariam et scandalosam damnavit ac prohibuit. § 2. Praccepitque ne deinceps ista propositio publicis, privatisve lectio­ nibus, concionibus et congressibus doceatur, neve unquam tanquam aliquo casu probabilis defendatur, imprimatur, aut ad praxim quovis modo dedu­ catur. Quod si quis illam docuerit, defenderit, imprimi fecerit, aut de ea etiam disputative tractaverit (nisi forsan impugnando) vel ad praxim directe seu indirecte deduxerit, praeter excommunicationem latae sententiae, quam ipso facto incurrat, et a qua non possit (praeterquam in articulo mortis) ab alio quacumque etiam dignitate fulgente, etiam S. R. E. Maiori Poenitentiario, nisi a pro tempore existenti Romano Pontifice absolvi, aliis etiam poenis arbitrio infligendis, subiaceat. In Generali Congregatione Sanctae Romanae Universalis Inquisitionis habita in Palatio Apostol. in Monte Quirinali. [Bull. Rom., tom. 5, II, p. 460]. 717 S. C. S. Off., decr. 13 ian. 1611. Sanctissimus (Paulus V), in Congregatione Generali coram sc habita, praevio maturo examine et censura propositionis sequentis, quod nempe Sacramentum Extremae Unctionis oleo episcopali benedictione non consecrato ministrari valide possit, auditis DD. Cardinalium suffragiis, declaravit dictam propositionem esse temerariam et errori proximam. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, p. 528, nota 2. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 574]. 3 S. C. S. Off., 8 febr. 1624. Filii infantes mulieris, quae fuit apostata a fide, et illos genuit cum patre turea, post absolutionem matris, si ipsa instat, baptizentur.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 9. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 247]. 719. S. C. S. Off., decr. 13 mart. 1625. Sanctissimus D. N. (Urbanus VIII) sollicite animadvertens abusus, qui irrepserunt, et quotidie irrepere non cessant in colendis quibusdam cum San­ ctitatis, aut Martyrii fama, vel opinione defunctis, qui, etsi neque Canonizationis, neque Beatificationis honore insigniti sint ab Apostolica Sede, eorum tamen Imagines in Oratoriis, atque Ecclesiis, aliisque locis publicis, ac etiam privatis, cum laureolis aut radiis, seu splendoribus proponuntur, miracula, et revelationes aliaque beneficia a Deo per eorum intercessiones accepta, in libris rerum ab ipsis gestarum enarrantur, et ad illorum sepulchra tabellae, imagines, et res aliae ad beneficia accepta testificanda, et lam­ pades, et alia lumina apponuntur. § i. Volensque proinde huiusmodi abusibus, pro debito officii pastoralis, occurrere, re etiam cum Illustriss. et Reverendiss. DD. Cardinalibus contra haereticam pravitatem in universa Republica Christiana generalibus Inqui­ sitoribus communicata, et mature considerata, ac discussa, declaravit, statuit, et decrevit, ne quorumvis hominum, cum sanctitatis, seu martyrii fama(quantacumque illa sit) defunctorum Imagines, aliaque praedicta, et quodeumque aliud, venerationem, et cultum pracseferens.et indicans, in Oratoriis, aut locis publicis, seu privatis, vel Ecclesiis tam saecularibus, quam regularibus cuius­ cumque Religionis, Ordinis, Instituti, Congregationis, aut Societatis appo­ nantur, antequam ab Apostolica Sede canonizentur, aut Beati declarentur, etsi quae appositae sunt, amoveantur, prout cas statim amoveri mandavit. § 2. Ac pariter imprimi de caetero inhibuit libros eorundem hominum, qui Sanctitatis, sive Martyrii fama, vel opinione, ut praefertur, celebres e vita migraverint, gesta, miracula, vel revelationes, seu quaecumque benefi­ cia tanquam eorum intercessionibus a Deo accepta continentes, sine reco­ gnitione, atque approbatione Ordinarii, qui in iis recognoscendis Theolo­ gos,aliosque pios, ac doctos viros in consilium adhibeat, et ne deinceps fraus, aut error, aut aliquid novum, ac inordinatum in re tam gravi committatur, negotium instructum ad Sedem Apostolicam transmittat, eiusque responsum expectet. Revelationes vero, ct miracula, aliaque beneficia supradicta, quae > Cf. N. 714. 4 Curia Romana in libris horum hominum vitam, et gesta continentibus, hactenus sine reco­ gnitione, atque approbatione huiusmodi impressa sunt, nullo modo appro­ bata censeri vult, mandatque Sua Sanctitas. § 3. Ad horum hominum sepulchra, vetuit etiam, ac inhibuit, Tabellas, atque imagines, ex cera aut argento, seu ex alia quacumque materia, tam pictas, quam fictas, atque exsculptas appendi, aut affigi, et lampades, sive alia quaecumque lumina accendi sine recognitione ab Ordinario omnino, prout supra, facienda, Sedique Apostolicae referenda, ac probanda. § 4. Declarans, quod per suprascripta, praeiudicare in aliquo non vult neque intendit iis, qui aut per communem Ecclesiae consensum, vel imme­ morabilem temporis cursum, aut per Patrum, virorumque Sanctorum scri­ pta, vel longissimi temporis scientia, ac tolerantia Sedis /Xpostolicae, vel Ordinarii, coluntur. § 5. Ut autem praemissa diligentius observentur, universis, ac singulis, tam Ordinariis, quam haereticae pravitatis Inquisitoribus districte praecipit, ut in sua quisque Dioecesi, vel Provincia sedulo pervigilent, ne sine appro­ bationibus praedictis, Imagines cum memoratis signis exponantur, aut mira­ cula, revelationes, ac beneficia praedicta publicentur, aliave contra superius disposita fiant. § 6. Transgressores vero, si Regulares fuerint, privationis suorum offi­ ciorum, ac vocis activae, et passivae, necnon et suspensionis a divinis: si vero Clerici saeculares, privationis pariter suorum officiorum, suspensionis a divinis, et ab administratione Sacramentorum, exeeutioneque suorum ordi­ num respective, aliisque arbitrio praedictorum Ordinariorum, seu Inquisi­ torum pro modo culpae infligendis poenis plectendo. § 7. Qui autem libros impresserint, aut Imagines pinxerint, sculpserint, seu quoquomodo effinxerint, vel formaverint, caeterique Artifices circa praemissa qualitercumque delinquentes praedicta omnia amittant, et insuper pecuniariis aliisque etiam corporalibus poenis, iuxta criminis gravitatem, eorumdem Ordinariorum, seu Inquisitorum arbitrio afficiantur. § 8. Contrariis quibuscumque non obstantibus. § 9. Et ne praemissorum ignorantia possit ab aliquo praetendi, voluit, ut Decretum huiusmodi, seu illius exemplum ad valvas Basilicae Principis Apostolorum Urbis, ac in acie Campi Florae affixum omnes perinde arctet, atque afficiat, ac si unicuique personaliter intimatum fuisset. § 10. Quodque praesentium transumptis, etiam impressis, manu Notarii publici subscriptis, ac sigillo alicuius personae in dignitate Ecclesiastica con­ stitutae munitis, eadem prorsus fides habeatur, quae praesentibus adhibere­ tur, si forent exhibitae, vel ostensae. Sequitur declaratio praeinsertae prohibitionis. Postmodum vero idem Sanctissimus D. N. a quibusdam revocari in du­ bium accepit, an Tabellas, et Imagines, quas in posterum offerri contigerit, recipere, et antea oblatas conservare liceret, Sanctitas Sua, quae tantummodo voluit occurrendo abusibus qui irrepere videbantur, certiorem parare viam ad eorum in terris gloriam, quorum sanctimoniam divinae clementiae pia- S. C. S. Officii 5 merit admirandis operibus illustrare; re prius cum Illustriss. et Reverendiss. DI). Cardinalibus contra haereticam pravitatem generalibus Inquisitoribus communicata, praesenti Decreto declaravit, quod sicut nunquam prohibuit, nec suae intentionis fuit prohibere oblationem, receptionemque Tabellarum, et Imaginum huiusmodi, ita, ut nulli deinceps haesitationi locus relinqua­ tur, statuit in praesentiarum, et decernit, ut quoties ad aliquam Ecclesiam, aut Oratorium, locumve alium publicum saecularem, seu regularem Tabel­ las, Imagines, aliudve simile quisquam detulerit, ac intercessione hominum inter Sanctos, vel Beatos non adseriptorum, quamvis cum martyrii, vel sanctitatis fama demortuorum, optata se impetravisse dixerit, liceat Eccle­ siasticis personis, Ecclesiarum, locorumve praedictorum curae Praepositis, Tabellas, ct Imagines sive pictas, sive cx quavis materia fictas, atque alia quaecumque collatae gratiae fidem facientia simul cum deferentis, aliorum­ que, qui conscii fuerint,attestationibus accipere, atque approbantibus Ordi­ nariis ad quos referre statim omnia teneantur, in secreto aliquo, seorsum ab Ecclesia, loco custodire, ibidemque tam amota collocare, et asservare, ut si quando Dominus talium virorum merita Beatificationis, seu Canonizationis honore in terris decorare voluerit, extent huiusmodi sanctitatis qualescumquc probationes, Apostolicae Sedis iudicio tunc examinandae, con­ trariis quibuscumque non obstantibus. [Bull. Rom., tom. 5, V, p. 318, 319]. 720. S. C. S. Off., 21 ian. 1627. S. C. declaravit: Omnes, quibus absolvendi ab haeresi facultas concessa est, posse absol­ vere relapsos, qui non fuerint iudicialiter de haeresi vel relapsu accusati. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1, n. 31]. 721. S. C. S. Off. (Mission. Tuneti), 25 iul. 1630. Quomodo se gerere debeat confessarius erga apostatas poenitentes in articulo mortis constitutos, cum ab illis secreto arcessitur ut secreto absol­ vat. Ratio difficultatis est quia in illo articulo solent ab infideli familia vel sacerdotibus falsis induci ad actus falsae religionis, nec possunt abnuere sine periculo mortis. R. SSmus censuit confessarium debere absolvere apostatam poenitentem in articulo mortis constitutum, abiurata prius apostasia in foro con­ scientiae; et si per aliquod temporis spatium supervixerit, et si poterit, abiuret in balneo coram fidelibus; quod si non poterit, relinquat chirogra­ phum suae abiurationis, saltem signo crucis subscriptum; quod si neque 6 Curia Romana hoc possit, committat confessario ut suam abiurationem fidelibus manife­ stet. Non tamen teneri apostatam poenitentem tunc in periculo vitae con­ stitutum, etiam suadentibus tureis, cum periculo vitae, fidem catholicam, quam tunc abiurata infidelitate amplexus est, confiteri, sed eorum suasio­ nes eludere vel non respondendo, vel aequivocis verbis utendo. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 57. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVI, p. 641, 642]. 722. S. C. S. Off., 8 sept. 1633. Relata forma Baptismi armenorum schismaticorum, quae in eorum Ritua­ libus habetur ut infra, videlicet: Baptizat nunc manus mea in nomine Palm et Filii et Spiritus Sancti; vel: Baptizet nunc manus mea in nomine Patris, baptizet nunc manus mea in nomine Fili, baptizet nunc manus mea in nomine Spiritus Sancti; S. C. declaravit dictam formam Baptismi esse veram ac legitimam. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 74]. 723. S. C. S. Off., 19 apr. 1635. N unci i Ap. apud Helvetios lectis litteris datis Lucernae 30 lanuarii, quibus instat dispensari cum Ginacio rheto duce militum haeretico con­ verso ad fidem catholicam, ut cibis a Romana Ecclesia vetitis quotidie indif­ ferenter vesci possit, ne propaletur talis rhetis haereticis, SSmus noluit concedere, cum sit actus protestativus religionis, sed mandavit ei rescribi ut curet eumdem Ginacium bene instrui in rebus fidei catholicae ab aliqua persona pia, quae illi suadeat ut se quamprimum liberet ab occasione per­ versionis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 83]. 724. S. C. S. Off., 28 ian. 1637. Circa dubia: î De filiis mahumetanorum qui baptizantur ab eorum ancillis Christia­ nis dum infirmi sunt. 2. De filiis apostatarum a fide qui petunt eorum filios baptizari. R. Ad i. Baptismum posse conferri infantibus in articulo mortis moraliter certo constitutis, si tamen id fiat sine scandalo. Ad 2. Baptismum posse conferri dutnmodo adsit spes iusta et rationa­ bilis separationis dictorum infantium a parentibus, ac transmissionis ad catholicos, et christianae educationis, de qua baptizaturus diligenter inquirat. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 90. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 247]. S. C. S. Officii 725. S. C. S. Off., 3 aug. 1639. Se possono (i missionari dell’Arcipelago greco) assolvere quelli di rito latino che sono passati al rito greco, e vivono in quello mangiando carne il sabato, e facendo tutti gli altri esercizi come gli altri greci. E quid dicen­ dum di quelli di loro che, per essere accasati coti altri di rito greco, o per altra cagione, hanno difficoltà di ritornare al rito latino? R. Quoad primum, posse absolvi si non intendant perseverare sine dispensatione. Quoad secundum, petendam dispensationem; interim absti­ nendum nisi iusta causa excuset. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 96]. 726. S. C. S. Off. (Mission. Archipelagi), 3 aug. 1639. 1. Se i sacerdoti greci, massime cattolici, godano i privilegi che si godono dai latini e particolarmente dei canone Si quis suadente etc. 2. Se i latini che li percuotono, o li tirano al foro laicale turchese si abbiano a schivare come scomunicati. 3. Come si abbiano (i missionari) a governare con i preti greci che sone incorsi in irregolarità ex delicto, et maxime ex homicidio voluntario, e con quelli che hanno procurato 1’aborto ad evitandam infamiam. R. Ad i. Quoad privilegium Canonis, affirmative. Idem de similibus, sed posse excusari ex aliquo capite v. g. ignorantiae. Ad 2. Quoad primum: affirmative, loquendo de iis qui sunt notorii per­ cussores vel denunciati. Idem de aliis, si citra rationabilem causam id faciant ct sint denunciati. Ad 3. Cum iis qui irregulares sunt agendum ut cum latinis irregulari­ bus, videlicet dispensando, si adsit facultas et causa, vel remittendo ad haben­ tem facultatem. [Collectanea S. C de Prop. Fide, vol. I, n. 97. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXIV, p. 516]. 727. S. C. S. Off., 3 ian. 1640. Litteris Inquisitoris Meliten, rescribatur: Missionarios deputatos a S. C. de Prop. Fide non habere facultatem absolvendi apostatas a fide Christiana nisi in foro conscientiae, et absolutos a missionariis debere comparere sponte in Tribunali S. Off. vel Ordinarii, et denuo abiurare apostasiam et recipere fidem absolutionis, si velint esse tuti in foro exteriori; alias si denunciabunturin S. Officio, Inquisitores vel Ordinarii locorum possunt in eos animad­ vertere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 98]. Curia Romana 8 728. S. C. S. Off., dccr. 24 ian. 1647. Sanctissimus (Innocentius X).. propositionem hanc: « S. Petrus et S. Pau­ lus sunt duo Ecclesiae principes, qui unicum efficiunt », vel: « sunt duo Eccle­ siae catholicae coryphaei ac supremi duces summa inter se unitate coniuncti », vel: « sunt geminus universalis Ecclesiae vertex, qui in unum divinis­ sime coaluerunt », vel: « sunt duo Ecclesiae summi pastores ac praesides, qui unicum caput constituunt », ita explicatam, ut ponat omnimodam aequa­ litatem inter S. Petrum et S. Paulum sine subordinatione et subiectione S. Pauli ad S. Petrum in potestate suprema et regimine universalis Eccle­ siae, haereticam censuit et declaravit. [Denzinger-Bannwart, Enchiridion, n. 1091]. 729. S. C. S. Off., ii aug. 1649. Emi PP. mandarunt intimari Superioribus Religionum quod mandent suis subditis monasteriorum et conventuum Superioribus ne admittant ad celebrandum in eorum ecclesiis, eorum vel alterius Religionis ceteros, vagos, seu peregrinos, nisi examinatis diligenter litteris obedientiae seu assignatio­ nis eorum Superiorum, et testimonialibus promotionis ad sacerdotium; quo vero ad sacerdotes saeculares, nisi visis litteris testimonialibus subscriptis a Vicario generali, seu foraneo Episcopi loci. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 118. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXIV, p. 701]. 730. S. C. S. Off., 23 mart. 1656. Ab aliquibus in regno Sinarum missionariis proposita fuerunt, anno 1645, Sacrae Congregationi de Propaganda Fide infrascripta et alia quamplurima quesita,1 quae Sacrae Congregationi Supremae et Universalis Inquisitionis de mandato Sanctissimi transmissa, singula fuerunt a theologis qualificatoribus qualificata et unicuique suum responsum adaptatum in hunc qui sequitur modum: Et primo. Utrum christiani chinenscs sint obligati ad observantiam luris positivi, quantum ad iciunia, confiteri semel in anno, et communicare, festa servare eo modo, quo obligantur Indi in nova Hispania et in Insulis Philippinarum, iuxta dispositionem Papae Pauli 111 pro Indis occidentalibus et meridionalibus. • Cf. Collectanea S. C de Ptop. t ide, vol. 1, η 114. S. C. S. Officii 9 Censuerunt, ius positivum ecclesiasticum de ieiuniis absolute obligare chinenses christianos et a missionariis hoc esse illis enunciandum. Attenta vero regionum et personarum qualitate, locum esse (si Sanctissimo placue­ rit) dispensationi, quae fuit alias a fel. rec. Paulo III Indis concessa; qua obtenta satagant missionarii Sanctae Matris Ecclesiae pietatem illis patefa­ cere quibus ea, quae in universum indixit, magna ex parte benigne remit­ tit et indulgct. Censuerunt etiam praefatos chinenses obligari ad sacramentalem con­ fessionem semel in anno et missionarios huiusmodi obligationem debere eis notificare. Idem prorsus censuerunt quoad sacram communionem semel in anno sumendam. Quo vero ad exeeutionem tempore statuto, hoc est, in Paschate, id esse intelligcndum, nisi legitimum adsit impedimentum, aut grave peri­ culum immineat. Curandum tamen ut infra duos, vel tres menses, ante vel post Paschati proximos, quatenus sine discrimine fieri possit, sin minus alio quovis tempore infra decursum unius anni a Paschate inchoandi omnino communicent. Demum censuerunt chinenses ad fidem conversos teneri omnino festa servare, missionarios etiam teneri hoc cis notificare: locum tamen esse (si Sanctissimus annuat) limitandi eis numerum dierum festorum iuxta for­ mam privilegii a Paulo III Indis concessi. Secundo. Utrum in praedicto Regno ministri evangelici pro nunc saltem in Sacramento Baptismi possint abstinere ab imponendo mulieribus Oleum Sanctum catechumenorum, sputum in auribus et sal in ore. Insuper et non administrare eisdem mulieribus Sacramentum Extremae Unctionis. Et ratio dubitandi est, quia chinenses magno zelo ducuntur erga uxores, filias et alias mulieres, et scandalum sument ex huiusmodi actionibus. Censuerunt et sacrainentalia in Baptismo mulierum esse adhibenda, et Extremam Unctionem esse mulieribus conferendam; nec sufficere motivum in dubitatione expressum, ut missionarii (quantum in se est) ab his abstineant. Curandum ergo ut tam salubres ritus et caeremoniae introdu­ cantur et observentur, ac missionarii tali circumspectione illa administrent, hominesque talibus instruant documentis, ut ab omni suspicione inhonesta­ tis liberentur. Octavo. In praedicto Regno habent chinenses quemdam magistrum in philosophia morali litterarum, qui olim discessit a vita, vocatum Kùnt fti citi, qui ob doctrinam, regulas et documenta, adeo in toto regno acceptus est, ut tam reges, quam omnes alii cuiuscumque conditionis et gradus sint, sibi proponunt imitandum et sequendum, saltem quoad speculativum et tam­ quam sanctum venerantur et laudant, in omnique civitate et villa, praefato magistro templa sunt erecta: Gubernatores vero bis in anno tenentur in eius templo solemne sacrificium offerre, sacerdotis ipsimet gerentes officium; et sine solemnitate, in anni decursu, bis in mense, concurruntque cum illo aliqui ex litteratis pro administratione eorum, quae in tali sacrificio offe­ runt, quae quidem sunt, sus unus integer mortuus, capra una integra, can­ delae, vinum, flores, odores etc. Item omnes litterati, quando accipiunt ΙΟ Curia Romana gradum, debent ingredi templum istius magistri et facere genuflexiones et offerre ante eius altare ex candelis et odoribus. Totus iste cultus, sacrifi­ cium et reverentia secundum omnium illarum gentium formalem intentio­ nem, dirigitur in gratiarum actionem pro bonae ipsius relictis doctrinae documentis, atque ut ab eo impetrent ex ipsius meritis, optimi ingenii, felicitatem sapientiae et intellectus. Quaeritur, utrum gubernatores, qui christiani sunt, vel fuerint et litte­ rati, vocati et coacti possint ingredi praefatum templum, facere tale sacri­ ficium, vel assistere huiusmodi sacrificio, vel facere genuflexiones ante altare illud, vel accipere aliquid de idolothytis et oblationibus illis, maxime, quia putant illi infideles, quod quicumque manducaverit ex talibus idolothytis, habebit progressum magnum in suis litteris et gradibus et si portantes cru­ cem in manibus, possint licite hoc facere, eo modo, quo dubitationi supe­ riori dictum est, quia si hoc illis prohibetur, erit tumultus in populo, ministri Evangelii in exilium mittentur et conversio animarum impedietur et extinguetur. Censuerunt, non licere, nec posse aliquo praetextu contento in dubio Christianis permitti. Nono. Inviolabilis observantiae mos est apud chinenses tamquam doc­ trina a supradicto magistro Kùm fû ciù tradita, quod in omnibus Chinae populis, templa constructa habeant, avis, et progenitoribus suis defunctis dicata et in unoquoque eorum, omnes qui eiusmodi familiae sunt, bis in anno congregantur ut praefatis suis progenitoribus solemnia sacrificia faciant magno caeremoniarum apparatu et in altari multis candelis, floribus et odo­ ribus adornato, imaginem, sive effigiem parentis, vel avi defuncti collocant, in quo sacrificio invenitur et qui facit sacerdotis officium et ministri illius, offeruntque carnes, vinum, candelas, odoramenta, capita caprarum, etc. Hoc autem sacrificium ex communi illarum gentium intentione, dirigitur, ut praefatis eorum progenitoribus gratias reddant, honorem et reverentiam exhibeant ob beneficia ab eis accepta et ob illa, quae ab eis accipere sperant: unde ante altare prostrati deprecationes multas faciunt, postulantes sanita­ tem, longam vitam, abundantiam fructuum, filiorum multiplicationem, pro­ speritatem magnam et ut ab omnibus adversitatibus liberentur: quod qui­ dem sacrificium in domibus suis et in sepulchris mortuorum etiam fit, minore tamen solemnitate. Quaeritur, utrum christiani ficte et exterius tantum, ut supra dictum est, possint assistere huiusmodi sacrificio, vel exercere aliquod ministerium in illo cum infidelibus commixti, sive in tem­ plo, sive in domo, vel sepulchro, publice, vel privatim, vel quonam modo hoc poterit permitti christianis illis, ne si omnino prohibeantur hoc facere, fidem perdant, vel ut melius dicam, avertant se ab actionibus exterioribus chnstianorum. Censuerunt, christianis chinensibus nullatenus licere, ficte vel exterius assistere sacrificiis, in honorem progenitorum, neque eorum deprecationibus, aut quibuscumque ritibus superstitiosis gentilium erga ipsos; multo minus licere circa praefata ministerium aliquod exercere Coeterum aim missionarii Societatis lesu in praedicto regno tunc tem­ S. C. S. Officii ii poris auditi non fuerint, anno elapso 1.655 c>dem Sacrae Congregationi de Propaganda Fide praedicta quatuor quaesita proposuere, cum facti diversi­ tate, quae unicuique quaesito est apposita etc. Re ad eandem Sacram Con­ gregationem Supremae et Universalis Inquisitionis, iubente Sanctissimo Domino nostro, remisfe, eadem Sacra Congregatio, auditis Qualificqtorum votis, in sequentem sententiam respondit. Primo quaeritur: Utrum missionarii novis christianis, quamprimum baptizantur, debeant intimare ius positivum tamquam obligatorium sub peccato mortali, quantum ad ieiunia, festa servare, et confiteri semel in anno, ac communicare. Dubitandi ratio circa ieiunium est, quia sinenses inde ab infantia ter comedere consueverunt, ad quod levitas cibi cogit. Praefecti vero ieiuni tribunalia adire deberent, quae frequentant ab octava hora matutina ad secundam post meridianam, quod illis esset omnino impossibile. Circa festa, Confessionem et Communionem dubitandi ratio est, quia maxima Christianorum pars laborare debet, ut victum lucretur et saepe coguntur christiani ab infidelibus praefectis, festis diebus subire varios labores. Ipsi praefecti christiani tribunalia frequentare debent etiam diebus, qui apud nos festi sunt, sub poena privationis officii. Missionarii sunt pauci numero, Regnum est vastissimum; ideo quamplures christiani Missam audire diebus festis, confiteri semel in anno et communicare non possunt. Sacra Congregatio iuxta ea, quae superius proposita sunt, censuit: Ius positivum ecclesiasticum quoad ieiunia, observationem festorum, sacramentalem confessionem et Communionem semel in anno esse a missionariis sinensibus christianis notificandum ut obligatorium sub peccato mortali; posse tamen simul explicare causas, propter quas excusantur fideles ab observatione praeceptorum. Si Sanctissimo placuerit, posse concedi missio­ nariis facultatem dispensandi in casibus particularibus tantum, eorum arbi­ trio. Secundo quaeritur: Utrum omnia sacramentalia in Baptismate foeminarum adultarum adhibenda sint. Quaeritur iterum: utrum sufficiat focminis, petentibus tantum, Extremae Unctionis Sacramentum conferre. Quaeritur iterum: Num etiam petentibus negandum cum incommoda ct pericula christianitatis totius prudenter futura praevidentur. Ratio dubitandi est, incredibilis apud Sinas foeminarum modestia, zelus ct laudabilis carum ab omni virorum, non solum congressu, sed et aspectu fuga; qua in re, nisi magna adhibeatur a missionariis cautela, scandalum ingens Sinis datur, totaque christianitas evidentissimo periculo posset exponi. Sacra Congregatio, iuxta ea quae superius proposita sunt, ccnsuit: Ex gravi necessitate proportionata posse omitti quaedam sacramentalia in Bap­ tismate foeminarum, ac etiam posse omitti ipsum Sacramentum Extremae Unctionis. Tertio quaeritur: Num accipiendorum graduum caeremoniam, quae fit in aula Confucii, christiani litterati licite agere valeant. Nam nullus ntervenit sacrificulus, vel ex idololatrica secta mi nistellus, nihil omnino fit 12 Curia Romana S. C. S. Officii ab idololatris institutum, sed soli studiosi et philosophi conveniunt, Confucium tamquam magistrum suum agnoscentes, civilibus, ac politicis ritibus ex sua prima institutione ad merum cultum civilem institutis. Omnes enim graduandi simul aulam Confucii ingrediuntur, in qua eos expectant cancellarii, doctores et examinatores, ibi simul omnes ante nomen philosophi, nihil omnino offerendo, illas faciunt caeremonias ct inclinationes more sinico, quas omnes discipuli faciunt suis magistris vivis, atque ita cognito philosopho Confucio pro magistro, gradus accipiunt a cancellariis, ac discedunt. Praeterea aula illa Confucii gymnasium est et non templum proprie dictum, nam clausa omnibus est praeterquam studiosis. Sacra Congregatio iuxta ea, quae superius proposita sunt, censuit petmittendas sinensibus Christianis praenominatas caeremonias, quia videtur cultus esse mere civilis ct politicus. Quarto quaeritur: Num caeremoniae, quae sunt ex philosophorum piacitis circa defunctos,christianis permitti possint prohibendo quidquid super­ stitiosum accessit. Quaeritur iterum, num christiani simul cum infidelibus consanguineis easdem licitas caeremonias facere possint. Quaeritur iterum, num adesse possint christiani, praecipue tacta fidei protestatione, quando infideles etiam superstitiosa peragunt, non cooperando, aut auctorizando, sed quia valde notaretur si consanguinei tunc abessent, et essent inimicitiae causa ac odii. Sinenses nullam divinitatem animabus defunctorum concedunt, nihil ab illis sperant, aut petunt. Triplex est modus, quibus defunctos suos honorant: Primus est, cum aliquis moritur, sive christianus sit, sive gentilis, pro inviolabili more habe­ tur in domo defuncti quoddam altare praeparare, in eodemque imaginem defuncti, seu tabellam collocare, in qua eius nomen scriptum est, cum ornatu odorum, florum et candelarum, retroque cadaver pherctro inclusum ponere. Omnes autem qui ad condolendum domos illas ingrediuntur coram prae­ parata tabula ct defuncti imagine ter vel quater genuflectunt, humi sese prosternentes capitibus usque ad terram demissis, aliquas secum candelas asportantes et odoramenta, ut in praeparato illo altari, seu potius tabula coram defuncti imagine consumentur et comburantur. Secundus modus est, qui fit bis in anno, in avorum et primogenitorum suorum aulis, ita sinenses vocant, et non templa, hoc enim Tsutang sonat, quae vere familiarum memoriae, vel monumenta sunt, has soli habent magnates, aut ditiores consanguinitates, in eis nullus sepelitur mortuus, sed in montibus. Sola ergo intus nobilioris proavi imago, deinde supra gradus alios aliis altiorcs dispositae sunt tabellae ad palmi altitudinem, in quibus omnium in illa familia defunctorum nomina, qualitas, dignitas, sexus, ac aetas inscripta sunt, diesque mortis etiam infantium et puellarum. In hac ergo aula bis in anno consanguinei omnes conveniunt, ex quibus ditio­ res offerunt carnes, vinum, candelas, odoramenta. Pauperiores autem, qui has aulas habere non possunt, defunctorum suorum tabellas domi servanti vel in loco particulari, vel etiam supra altare, ubi sanctorum imagines, qui ob loci, ac domus parvitatem alium locum non habent, quas tamen nec ' j 1 I I i 13 venerantur, nec illis offerunt quidquam, sed ex defectu alterius loci ibi sunt: caeremoniae enim illae supradictae a sinensibus non fiunt, nisi in aula defunctorum, quam si non habent, etiam caeremonias omittunt. Tertius modus est, qui fit ad mortuorum sepulchra, quae omnia in mon­ tibus sunt extra moenia iuxta Regni leges. Ad haec filii, aut affines accedunt, semel saltem in anno circa initium Maii, herbas ac gramina circa sepultu­ ras nata eradicant, purgant; plorant, deinde eiulantur, genuflexiones, ut in primo modo dictum est, faciunt, cibos coctos, vinumque disponunt. Mox finitis lacrymis edunt, ac bibunt. Sacra Congregatio iuxta ea, quae superius proposita sunt, censuit, posse tolerari sinenses conversos adhibere dictas caeremonias erga suos defunctos etiam cum gentilibus, sublatis tamen superstitiosis. Posse etiam assistere tantum cum gentilibus, quando agunt superstitiosa, praesertim facta fidei protestatione et cessante periculo subversionis, et quando aliter odia et inimicitia vitari non possint. Facta relatione suprascriptorum quaesitorum, una cum responsis et resolutionibus Sacrae Congregationis, Sanctiss. D. N. Alexander Papa VII praefata responsa, et resolutiones approbavit. ‘ [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 126]. 731. S. C. S. Off., 27 aug. 1658. i I | I | [ Cum in praedictarum (Belgii) Provinciarum aliquibus politica iubeant statuta, ut catholici omnes qui matrimonia inire volunt, in templis haereti­ cis coram praedicante et populo calvinistis contrahant sub hac formula sponsorum reciproca: accipio N. N. in coniugcm meam coram hac sancta communitate, quaeritur: 1. An id possit permitti.-2. An possint a parocho catholico coniungi in matrimonium immediate postquam contraxerint coram praedicante et populo calvinistis cum illa verborum formula coram hac sancta communitate antequam de tali synagoga haeretica pro sancta agnita poeniteant. R. Ad i. Negative. - Ad 2. Qui contraxerunt coram tali communitate pro sancta cognita, ac denuo petunt coniungi coram parocho catholico, posse ct debere coniungi antequam poeniteant. Ex charitate tamen esse monendos ut interius poeniteant, et, si fieri potest, prius confiteantur, et imponatur illis aliqua suavis poenitentia salutaris. Qui vero prius contraxerunt coram parocho catholico, monendos esse ne compareant ad contrahendum coram praedicante et populo haeretico cum illa formula coram hac sancta commu­ nitate. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I. n. 134. Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVI, p. 511]. 1 Cf. N. 741, 771. Curia Romana 732. S. C. S. Off., decr. 8 iul. 1660. Licet alias per Constitutionem folie. recordationis Pauli V emanatam sub die i Septembris 1606, quae incipit, Romanus Pontifex,1 fuerit districte prohibitum Superioribus Regularium, ne quovis titulo, vel praetextu praeventionis, aut consuetudinis, et praescriptionis, etiam immemorabilis, aut alio n causis ad Sanctum Officium spectantibus se quoquo modo intromittere, aut immiscere, denunciationes recipere, testes examinare, processus confi­ cere, causas cognoscere, aut terminare audeant; imo ex eiusdem Constitu­ tionis dispositione eisdem fuerit graviter iniunctum, ut suos subditos, ac Religiosos, quos haeresis labe infectos, vel de haeresi suspectos noverint, absque alia consultatione cum propriis suae Religionis Superioribus, vel alia quavis persona facienda, sine mora Inquisitoribus, vel locorum Ordina­ riis vicinioribus denuncient. § i. Nihilominus animadvertens Sanctissimus D. N. Alexander \11 ab aliquibus Regularibus in dubium revocari praedictam denunciandi obli­ gationem, adeo ut nedum suos subditos non denuncient, verum etiam fide­ les ad ipsos pro consilio recurrentes, an debeant Sancto Officio denunciare, quae audierunt, aut viderunt ad ipsum Sanctum Officium spectantia, ad id faciendum, ut deberent, non obligent, imo aliquando eosdem perperam instruant, non teneri, nec sub obligatione Constitutionum Apostolicarum comprehendi; et hanc opinionem erroneis aliquot Doctorum sententiis con­ firmare tentantes, eosdem in maximum fidei discrimen ab onere denun­ ciandi retrahere conentur. § 2. Volens proinde Sanctitas Sua abusum huiusmodi ex sui pastoralis officii debito coercere, post maturam facti discussionem, auditis votis Emi· nentissimorum, et Reverendissimorum Dominorum Cardinalium adversus haereticam pravitatem generalium Inquisitorum, innovat Constitutionem praedictam a Ici. record. Paulo V emanatam, et quatenus opus sit, eam declarans, hoc praesenti Decreto districte praecipit, et mandat omnibus, et singulis Regularium Generalibus, Provincialibus, Abbatibus, Prioribus, Guardianis, Rectoribus, Praepositis, aliisque eiusmodi quocumque nomine nuncupatis Superioribus cuiuscumque Ordinis, et Instituti, sive Mendican­ tium, sive non Mendicantium, necnon Congregationis, ct Societatis Cleri­ corum Regularium quorumcumque, etiam Societatis lesu, aliorumque quo­ modocumque exemptorum, vel non exemptorum, etiamsi essent specialiter, et nominarim exprimendi, ut omnino dictae Constitutioni in omnibus pa­ reant, et omnes et quoscumque Religiosos, tam sibi ipsis subditos, quam non subditos, cuiuscumque dignitatis, gradus, et conditionis existant, hae­ reticos, vel de haeresi quomodocumque etiam leviter suspectos, deferant, et iudicialitcr denuncient Inquisitoribus, vel locorum Ordinariis, et nullatenus * Cf. N. 194 S. C. S. Officii in causis ad Sanctum Officium spectantibus audeant se intromittere, neque suos subditos ad Sanctum Officium recurrentes, vel recurrere, aut accedere volentes, molestare, vexare, vel alio quovis modo, sive directe, sive indirecte avertere, retrahere, dissuadere; imo praedictos suos subditos monere debeant, ut ipsi quoque eidem decreto omnino pareant, et alios Christi fideles etiam Confratres suos ad parendum pariter hortentur, et suadeant, reiectis penitus huiusmodi opinionibus, atque interpretationibus, quas Sanctitas Sua cum voto dictorum Eminentissimorum DD. Cardinalium, tanquam perniciosas, temerarias, et non consistentes, et a mente Sanctitatis Suae prorsus alienas reprobavit, et reprobat. § 3. Et quia quandoque etiam eorum subditi deficiunt in eo, quod ipsis implendum incumbit cum Religiosis eiusdem, alteriusve Ordinis, aliisve quibuscunque personis de fide suspectis, caeterisque petentibus consilium in materiis ad Sanctum Officium spectantibus, ita ut nedum ipsimet denun­ ciationes differant, vel ab illis prorsus abstineant; verum etiam multoties ab eisdem alios a se consilium petentes retrahant malis artibus, vel mendi­ catis Doctorum opinionibus, vel sub fraternae correctionis factae, vel facien­ dae, aliove praetextu. § 4. Propterea idem Sanctissimus declaravit praefatos subditos absque ulla participatione, etiamsi nulla sit petita venia a Superioribus, etiamsi nulla fraterna correctio, vel alia monitio praemissa fuerit, omnino teneri, et obligatos esse accedere ad dcnunciandum Ordinariis, vel Inquisitoribus locorum quoscunque etiam Confratres, ac Superiores etiam primarios suos eiusdem Ordinis, et Religionis, quos noverint esse de fide quomodolibet etiam leviter suspectos. Ac propterea eosdem debere omnes, et quoscunque etiam alios a se consilium, ut supra, petentes monere, et obligare ad denunciandum, nec posse illos a dcnunciando sub dictae fraternae correctionis, vel alio quovis praetextu retrahere, aut retardare, et praefatos omnes, tam Superiores, quam subditos contrafacientes Sanctitas Sua voluit, et declaravit subiacere omnibus censuris in dicta Constitutione Pauli V expressis, necnon privatio­ nis quarumcumque Dignitatum, seu Praelaturarum, seu officiorum suorum Ordinum, ac vocis activae, et passivae, perpetuaeque inhabilitatis ad easdem ipso facto, ct absque alia declaratione incurrendis, aliisque Sanctitatis Suae, ac Successorum arbitrio infligendis poenis, quarum relaxationem, suspensio­ nem, absolutionem, vel dispensationem Sanctitas Sua sibi ipsi, et Successo­ ribus suis Romanis Pontificibus tantum expresse reservavit. § 5. Et ne praemissorum praetendi possit ignorantia, idem Sanctissimus mandavit sub eisdem poenis, ipso pariter facto incurrendis, ut supra reser­ vatis, ut Superiores omnes praefati in quocumque loco, Conventu, vel Col­ legio sui Ordinis Decretum hoc semel saltem singulis annis Kalendis Mar­ tii in publica mensa, vel alias in Capitulo ad hoc specialiter convocato, legi curent una cum aliis Decretis, et Constitutionibus Apost. ad Sanctum Officium Inquisitionis adversus haereticam pravitatem pertinentibus, quotan­ nis legi solitis, iuxta Decretum felic. record. Urbani VIII. Et insuper iidem Superiores teneantur curare, et efficere, ut huius Decreti exempla aliquo in loco apud eos publico affigantur, et affixa conserventur, ita ut ab eisdem 16 S. C, S. Officii Curia Romana subditis Religiosis omnibus videri, ac legi commode queant. Deque huiusmodi lectione, et commonitione publico documento ab iisdem Superioribus Conventus, vel domus subscripto, unaque ab aliis duobus Religiosis eius­ dem Domus, vel Conventus statim certiorem facere Congregationem.San­ ctissimae Inquisitionis in Urbe, vel locorum Inquisitores, ubi sunt. Statuitquc praeterea Decretum hoc, seu illius exemplum ad valvas Basilicae Principis Apostolorum de Urbe, et in acie Campi Morae affixum, omnes ubique existentes arctare ct afficere, ac si unicuique personaliter fuisset inti­ matum. [Bull. Rom., tom. 6, V, p. 80-82]. 733, S. C. S. Off., 28 febr. 1663. An in locis ubi non adest ecclesia parochialis neque fons baptismatis, conferri possit Baptisma cum omnibus solemnitatibus et caeremoniis Eccle­ siae consuetis. R. Posse, imo teneri uti illis caeremoniis quibus possint uti. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 151]. 734 S. C. S. Off., decr. 24 sept. 1665. In Congregatione generali Sanctae Romanae et Universalis Inquisitionis habita in Palatio Apostolico Montis Quirinalis coram Sanctiss. D. N. D Alexandro Divina Providentia Papa VII, ac Eminentissimis, et Reverendissimis DD. S. R. E. Cardinalibus in tota Republica Christiana adversus hae­ reticam pravitatem Generalibus Inquisitoribus a Sancta Sede Apostolica specialiter deputatis. § 1. Sanctissimus D. N. audivit non sine magno animi sui moerore, complures opiniones Christianae Disciplinae relaxativas, et Animarum perni­ ciem inferentes, partim antiquatas iterum suscitari, partim noviter prodire, ct summam illam luxuriantium ingeniorum licentiam in dies magis excre­ scere, per quam in rebus ad conscientiam pertinentibus modus opinandi irrepsit alienus omnino ab Evangelica simplicitate, Sanctorumque Patrum doctrina ; et quem si pro recta regula fideles in praxi sequerentur, ingens eruptura esset Christianae vitae corruptela. Quare, ne ullo unquam tempore viam salutis, quam suprema veritas Deus, cuius verba in aeternum permanent, arctam esse definivit, in animarum perniciem dilatari, seu verius perverti contingeret, idem Sanctissimus D. X. ut oves sibi creditas ab eiusmodi spatiosa, lataque, per quam itur ad perditionem, via, pro pastorali solicitudine in rectam semitam revocaret, earumdem opinionum examen pluribus in Sacra Theologia Magistris, et deinde Eminentissimis, ct Reve- I ( I I I rendissimis DD. Cardinalibus contra haereticam pravitatem Generalibus Inquisitoribus serio commisit. Qui tantum negotium strenue aggressi, eique sedulo incumbentes, et mature discussis usque ad hanc diem infrascriptis propositionibus, super unaquaque ipsarum sua suffragia Sanctitati Suae singillatim exposuerunt. Propositio prima. Homo nullo unquam vitae suae tempore tenetur eli­ cere actum fidei, spei, et charitatis ex vi praeceptorum divinorum ad eas virtutes pertinentium. 2. Vir equestris ad duellum provocatus potest illud acceptare, ne timi­ ditatis notam apud alios incurrat. 3. Sententia asserens, Bullam Coenae solum prohibere absolutionem haeresis, et aliorum criminum, quando publica sunt, et id non derogare facultati Tridentini, in qua de occultis criminibus sermo est, anno 1626, 18 iulii in Consistorio Sacrae Congregationis Eminentiss. Cardinalium visa, et tolerata est. 4. Praelati Regulares possunt in foro conscientiae absolvere quoscum­ que saeculares ab haeresi occulta, et ab ex communicatione propter eam incursa. 5. Quamvis evidenter tibi constet Petrum esse haereticum, non teneris denunciare, si probare non possis. 6. Confessarius, qui in sacramentali Confessione tribuit Poenitenti chartam postea legendam, in qua ad venerem incitat, non censetur solici­ tasse in Confessione; ac proinde non est denunciandus. 7. Modus evadendi obligationem denunciandae solicitationis est, si solicitatus confiteatur cum solicitante, hic potest ipsum absolvere absque onere denunciandi. 8. Duplicatum stipendium potest Sacerdos pro eadem Missa licite acci­ pere, applicando petenti partem etiam specialissimam fructus ipsimet Cele­ branti correspondentem, idque post Decretum Urbani VIII.1 9. Post Decretum Urbani potest Sacerdos, cui Missae celebrandae tra­ duntur, per alium satisfacere, collato illi minori stipendio, alia parte sti­ pendii sibi retenta. 10. Non est contra iustitiam pro pluribus sacrificiis stipendium accipere, et sacrificium unum offerre. Neque etiam est contra fidelitatem, etiamsi pro­ mittam promissione etiam iuramento firmata, danti stipendium, quod pro nullo alio offeram. n. Peccata in Confessione omissa, seu oblita ob instans periculum vitae, aut ob aliam causam, non tenemur in sequenti confessione exprimere. 12. Mendicantes possunt absolvere a casibus Ivpiscopis reservaris, non obtenta ad id Episcoporum facultate. 13. Satisfacit praecepto annuae Confessionis, qui confitetur Regulari Episcopo praesentato, sed ab eo iniuste reprobato. 14. Qui facit Confessionem voluntarie nullam, satisfacit praecepto Eccle­ siae. 1 S. C. C., 21 iun. 1625. - Cf. Bull. Rom., tom. s, V, p. 335-338. à 18 Curia Romana ----- ---------------------------------------------- -------------------------------- -- ------- _ I 15. Poenitens propria auctoritate substituere sibi alium potest, qui loco ipsius poenitentiam adimpleat. 16. Qui Beneficium curatum habent, possunt sibi eligere in Confessa· ! rium simplicem Sacerdotem non approbatum ab Ordinario. 17. Est licitum Religioso, vel Clerico calumniatorem gravia crimina de 1 se, vel de sua Religione spargere minantem occidere, quando alius modus defendendi non suppetit, uti suppatere non videtur, si calumniator sit ' paratus vel ipsi Religioso, vel eius Religioni publice, et coram gravissi- j mis Viris praedicta impingere, nisi occidatur. [ 18. Licet interficere falsum Accusatorem, falsos Testes, ac etiam ludi- ; cem, a quo iniqua certo imminet sententia, si alia via non potest innocens | damnum evitare. 19. Non peccat Maritus occidens propria auctoritate Uxorem in adul- 1 terio deprehensam. I 20. Restitutio a Pio V imposita Beneficiatis non recitantibus,1 non debetur in conscientia ante sententiam declaratoriam ludicis, eo quod sit poena. 21. Habens Capellaniam collativam, aut quodvis aliud Beneficium Ec­ clesiasticum, si studio literarum vacet, satisfacit suae obligationi, si Offi­ cium per alium recitet. 22. Non est contra iustitiam Beneficia Ecclesiastica non conferre gratis, quia collator conferens illa beneficia Ecclesiastica pecunia interveniente, non exigit illam pro collatione Beneficii, sed veluti pro emolumento tem­ porali, quod tibi conferre non tenebatur. 23. Frangens ieiunium Ecclesiae, ad quod tenetur, non peccat morta­ liter, nisi ex contemptu, vel inobedientia hoc faciat, puta quia non vult se subiicere praecepto. 24. Mollities, sodomia, et bestialitas sunt peccata eiusdem speciei infi­ mae, ideoque sufficit dicere in Confessione, se procurasse pollutionem. 25. Qui habuit copulam cum soluta, satisfacit Confessionis praecepto, dicens: Commisi cum soluta grave peccatum contra castitatem, non expli­ cando copulam. 26. Quando litigantes habent pro se opiniones aeque probabiles, potest ludex pecuniam accipere pro ferenda sententia in favorem unius prae alio. 27. Si liber sit alicuius iunioris, et moderni, debet opinio censeri proba­ bilis, dum non constet, reiectam esse a Sede Apostolica tanquam impro­ babilem. 28. Populus non peccat, etiamsi absque ulla causa non recipiat legem I a Principe promulgatam. § 2. Quibus peractis, dum similium Propositionum examini cura, et stu­ dium impenditur, interea idem Sanctissimus re mature considerata statuit, et decrevit, praedictas Propositiones, et unamquamque ipsarum, ut minimum tanquam scandalosas, esse damnandas, et prohibendas, sicut eas damnat, ac i prohibet: ita ut auicumque illas, aut coniunctim, aut divisim docuerit, I I I I I I » Cf. N. 140. 5. C. S. Officii 19 defenderit, ediderit, aut de eis etiam disputative, publice, aut privatim tractaverit, nisi forsan impugnando, ipso facto incidat in excommunicatio­ nem, a qua non possit (praeterquam in articulo mortis) ab alio quacumque etiam dignitate fulgente, nisi a pro tempore existente Romano Pontifice absolvi. § 3. Insuper districte in virtute sanctae obedientiae, sub interminatione Divini ludicii prohibet omnibus Christi fidelibus cuiuscumque conditionis, dignitatis, ac status, etiam speciali, et specialissima nota dignis, ne praedi­ ctas opiniones, aut aliquam ipsarum ad praxim deducant. [Bull. Rom., tom. 6, VI, p. 84-86]. * 735. S. C. S. Off., decr. 18 mart. 1666. In Congregatione generali Sanctae Romanae, et Universalis Inquisitionis habita in Palatio Apostolico Montis Quirinalis coram Sanctiss. D. N. D. Alexandro Divina Providentia Papa VII, ac Eminentissimis, et Reverendissi­ mis DD. S. R. E. Cardinalibus in tota Republica Christiana adversus haere­ ticam pravitatem Generalibus Inquisitoribus a Sancta Sede Apostolica spe­ cialiter deputatis. § i. Sanctissimus Dominus Noster post latum Decretum die 24 Sep­ tembris proxime elapsi, 1 quo vigintiocto Propositiones damnatae fuerunt, examinatis sedulo, et accurate usque ad hac diem infrascriptis aliis quadragesimumquintum numerum implentibus, per plures in Sacra Theologia Magistros, ac per Eminentissimos, et Reverendissimos DD. Cardinales adversus haereticam pravitatem Generales Inquisitores, eorum suffragia singillatim super unaquaque ipsarum audivit. Propositio 29. In dic ieiunii, qui saepius modicum quid comedit, etsi notabilem quantitatem iri fine comederit, non frangit ieiunium. 30. Omnes officiales, qui in Republica corporaliter laborant, sunt excu­ sati ab obligatione ieiunii,· nec debent se certificate, an labor sit compati­ bles cum ieiunio. 31. Excusantur absolute a praecepto ieiunii omnes illi, qui iter agunt equitando, utcumque iter agant, etiamsi iter necessarium non sit, et etiamsi iter unius diei conficiant. 32. Non est evidens, quod consuetudo non comedendi ova, et lacticinia in Quadragesima obliget. 33. Restitutio fructuum ob omissionem horarum suppleri potest per quascumque eleemosynas, quas antea Beneficiarius de fructibus sui bene­ ficii fecerit. 34. In die Palmarum recitans officium Paschale, satisfacit praecepto. 35. Unico ofticio potest quis satisfacere duplici praecepto pro die prae­ senti, et crastino. I « Cf. N. 734. 20 Curia Romana 5. C. S. Officii 36. Regulares possunt in foro conscientiae uti privilegiis suis, quaesunt expresse revocata per Concilium Tridentinum. 37. Indulgentiae concessae Regularibus, et revocatae a Paulo V,1 hodie sunt revalidatae. 38. Mandatum Tridentini 2 factum Sacerdoti sacrificanti ex necessitate· cum peccato mortali confitendi quamprimum, est consilium, non praeceptum. 39. Illa particula quamprimum, intelligitur, cum Sacerdos suo tempore confitebitur. 40. Est probabilis opinio, quae dicit, esse tantum veniale osculum habi­ tum ob delectationem carnalem, et sensibilem, quae ex osculo oritur, secluso periculo consensus ulterioris, et pollutionis. 41. Non est obligandus concubinarius ad eiiciendam concubinam, si haec nimis utilis esset ad oblectamentum concubinarii, vulgo regain, dum deficiente illo, nimis aegre ageret vitam, et aliae epulae taedio magno concubinarium afficerent, et alia famula nimis difficile inveniretur. 42. Licitum est mutuanti aliquid ultra sortem exigere, si se obliget ad non repetendam sortem usque ad certum tempus. 43. Annuum legatum pro Anima relictum, non durat plus quam per decem annos. 44. Quoad forum conscientiae, reo correcto, eiusque contumacia ces­ sante, cessant censurae. 45. Libri prohibiti donec expurgentur, possunt retineri, usquedum adhi­ bita diligentia corrigantur. § 2. Quibus mature pensatis, idem Sanctissimus statuit, ac decrevit, praedictas Propositiones, et unamquamque ipsarum, ut minimum, tanquam scandalosas esse damnandas, et prohibendas, sicut eas damnat, ac prohibet: ita ut quicumque illas, aut coniunctim, aut divisim docuerit, defenderit, ediderit, aut de cis etiam disputative, publice, aut privatim tractaverit, nisi forsan impugnando, ipso facto incidat in excommunicationem, a qua non possit (praeterquam in articulo mortis) ab alio quacumque etiam dignitate fulgente, nisi a pro tempore existente Romano Pontifice, absolvi. § 3. Insuper districte in virtute sanctae obedientiae, ct sub interminatione Divini ludicii prohibet omnibus Christi fidelibus cuiuscumque conditionis, dignitatis, ac status, etiam speciali, et specialissima nota dignis, ne praedictas opiniones, aut aliquam ipsarum ad praxim deducant. [Bull. Rom tom. 6, VI, p. no], 736. S. C. S. Off., 26 sept. 1668. An catholicis (in Ilollandia) liceat proles suas haeretico baptizandas offerre, ne cogantur mulcts 25 florenorum solvere. R. Non licere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide. vol. I, n. 169]. • ConiL 1 Scsi Æomunuf Pontifex, 23 man 1606. - Bull. Rom., tom. 5. Ht, p. ;o7.io„ 21 737. S. C. S. Off., 28 nov. 1668. An alumni collegiorum pontificiorum qui vel ab haeresi sunt conversi, vel sunt haereticorum filii, et ideo irregulares, qua irregularitate (quod apparet) non sublata, ad Ordines etiam sacros promoti fuerunt et promo­ ventur, num rite et canonice promoti fuerint et promoveantur; an vero indiguerint et indigeant dispensatione ab irregularitate iam dicta. R. Alumnos praedictos indiguisse et in posterum indigere dispensatione quoad praedictam irregularitatem. Petentibus vero relaxandam dispensatio­ nem. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 170. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 578]. 738. S. C. S. Off., 5 dec. 1668. Episcopus Tribuniensis mandet catholicis sibi subiectis ne accedant ad Missas et alia officia divina in ecclesiis schismaticorum eosdemque moneat, in casu carentiae Missae catholicorum non teneri praeceptum Missam audiendi. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 171. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 449]. 739. S. C. S. Off., 13 mart. 1669. 1. An Episcopus ritus graeci consecratus ab Episcopo schismatico et haeretico simul, sit valide consecratus. 2. An ab uno tantum Episcopo consecratus sit valide consecratus. 3. An in utroque casu denuo consecrari debeat sine conditione, vel debeat sub conditione consecrari. R. Ad i. Esse valide sed illicite consecratum, et ideo indigere relaxa­ tione quoad suspensionem, et dispensatione quoad irregularitatem. Ad 2. et 3. Non esse iterum sub conditione consecrandum, sed sequen­ dum praescriptum Brevis sa: me: Pii IV dat. 11 Augusti 1562.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 177. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 580]. 740. S. C. S. Off. (Mesopotamiae), 28 aug. 1669. 1. Se possa permettersi o tollerarsi ai sacerdoti nestoriani che si fanno cattolici di confessare coll’autorità del loro Ordinario i loro nazionali cd in specie quelli che sono eretici o scismatici, ponendo in considcrazione XIII, de EucharitM» c. 7. > Cf. N. 103. Curia Romana che, quando facessero i! contrario, oltre che verrebbero a manifestarsi per cattolici, sarebbero sottoposti ad avanie, e pcrderebbero tutte le contribuzioni che sono ii loro sostentamento. 2. Sc possa permettersi ai diaconi di proferire ad alta voce nell’Officic divino in chiesa i nomi di Dioscoro, Nestorio, Barsuma cd altri eresiarchi con intenzione d’invocare i santi dei medesimo nome, o pronunciandoli come nomi indifferenti, detestandoli pero nell’interno assicurando non esser possibile che facciano di vantaggio. In caso che si rispondesse per Ia negativa, assolutamente ne seguirebbero degl’inconvenienti. R. Negative, facto verbo cum SSmo. Et Sanctitas Sua approbavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 185]. 741. S. C. S. Off., 13 nov. 1669. An in suo robore permaneat praeceptum et mandatum ... dc observantia responsorum et resolutionum factarum, die 12 Septembris 1645, in S. C. de Prop. F. et a s. m. Innocentio X approbatarum, et an iuxta exposita in iisdem dubiis, ab omnibus et singulis missionariis cuiuscumque Ordinis, Religionis et Instituti, etiam Soc. lesu, in Regnis Sinarum aut Chinae pro tempore existentibus, seu extituris, in praxi diligenter observanda sint donec Sanctitas Sua, vel S. Sedes Apostolica aliud ordinaverit; non obstante alio decreto a S. C. emanato sub die 23 martii 1656, super aliquibus quae­ sitis propositis a PP. Societatis lesu apud Sinas missionariis diversimode et cum aliis circumstantiis conceptis. R. Decretum S. C. de Prop. F. datum sub die 12 Septembris 1645’ secundum tunc exposita in dubiis, esse in suo robore, neque per decre­ tum S. C. S. Off. latum sub dic 23 Martii 1656 2 fuisse circumscriptum, sed omnino, secundum quaesita, circumstantias et omnia in dictis dubiis expressa, esse servandum ut iacet ; quaemadmodum servandum declaravit decretum S. C. S. Officii latum, ut supra, die 23 Martii 1656 iuxta quae­ sita, circumstantias et omnia in eis expressa. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 189]. 742. S. C. S. Off., instr. 21 aug. 1670. Cum alias per S. C. S. Off. iteratis Instructionibus ab eadem emanatis de anno 1658 ct 1665 locorumque Ordinariis transmissis, provisum fuerit ut praescriptis interrogatoriis faciendis testibus, qui ad probandum statum liberum contrahentium matrimonium inducuntur, omnis prorsus secludatur 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 114· » Cf. N. 730. S. C. S. Officii 23 aditus iis, qui adhuc vivente altero coniuge, aut alias impediti, ad secunda illicita vota transire satagebant; videns nihilominus SSmus D. N. quamplures locorum Ordinarios, vel eorum vicarios et deputatos ad excipiendas testium depositiones, necnon parochos et notarios in casibus expressis, aut omittere, aut non observare earumdem Instructionum tenorem, ct, licet aliquando plene observent, non tamen interrogare testes super aliis impe­ dimentis dirimentibus: ideo volens Sanctitas Sua praedictis malis occurrere, re mature considerata cum Emis et Rihis DD. Cardinalibus Generalibus Inquisitoribus, praesenti decreto perpetuis futuris temporibus duraturo ite­ rum iniungit omnibus vicariis seu deputatis pro examinandis testibus ad probandum statum liberum contrahentium matrimonium, necnon parochis, notariis et quibuscumque aliis respective, sub poenis etiam gravibus corpo­ ralibus arbitrio S. C., ut Instructionem infrascriptam ad unguem observent. Instructio, i. Imprimis testis moneatur de gravitate iuramenti, in hoc praesertim negotio pertimescendi, in quo divina simul et humana maiestas laeditur ob rei de qua tractatur importandam ct gravitatem, et quod immi­ net poena triremium et fustigationis deponenti falsum. 2. Interrogetur de nomine, cognomine, patria, aetate, exercitio et habi­ tatione. 3. An sit civis vel exterus, et, quatenus sit exterus, a quanto tempore est in loco in quo testis ipse deponit. 4. An ad examen accesserit sponte, vel requisitus: si dixerit accessisse sponte, a nemine requisitum, dimittatur, quia praesumitur mendax: si vero dixerit accessisse requisitum, interrogetur a quo vel a quibus, ubi, quando, quomodo, coram quibus et quoties fuerit requisitus, et an sciat adesse aliquod impedimentum inter contrahere volentes. 5. Interrogetur, an sibi pro hoc testimonio ferendo fuerit aliquid datum, promissum, remissum vel ablatum a contrahere volentibus, vel ab alio ipsorum nomine. 6. Interrogetur, an cognoscat ipsos contrahere volentes, et a quanto tempore, in quo loco, qua occasione, et cuius qualitatis vel condition’s existant. Si responderit negative, testis dimittatur; si vero affirmative: 7. Interrogetur, an contrahere volentes sint cives vel exteri. Si respon­ derit esse exteros, supersedeatur in licentia contrahendi, donec per litteras Ordinarii ipsorum contrahere volentium doceatur de eorum libero statu, de eo tempore quo permanserunt in sua civitate vel dioecesi. Ad proban­ dum vero eorumdem contrahere volentium statum liberum pro reliquo temporis spatio, scilicet usque ad tempus quo volunt contrahere, admittan­ tur testes idonei qui legitime et concludenter deponant statum liberum contrahere volentium, et reddant sufficientem rationem causae eorum scien­ tiae, absque eo quod teneantur deferre attestationes Ordinariorum locorum in quibus contrahere volentes moram traxerunt. Si vero responderit con­ trahere volentes esse cives : 8. Interrogetur sub qua parochia hactenus contrahere volentes habita­ runt, vel habitent dc praesenti. Item an ipse testis sciat aliquem ex praedi­ ctis contrahere volentibus quandoque habuisse uxorem vel maritum, aut Curia Romana professum fuisse in aliqua Religione approbata, vel suscepisse aliquem ex Ordinibus sacris, Subdiaconatum scilicet, Diaconatum vel Presbyteratum vel habere aliud impedimentum, ex quo non possit contrahi matrimonium. Si vero testis responderit non habuisse uxorem vel maritum, neque aliud impedimentum ut supra: 9. Interrogetur de causa scientiae, et an sit possibile quod aliquis ex illis habuerit uxorem vel maritum vel aliud impedimentum etc., et quod ipse testis nesciat. Si responderit affirmative, supersedeatur, nisi ex aliis testibus probetur concludenter non habuisse uxorem vel maritum, neque ullum aliud impedimentum etc. Si vero responderit negative : 10. Interrogetur de causa scientiae, ex qua deinde index colligere pote­ rit an testi sit danda fides. Si responderit contrahere volentes habuisse uxorem vel maritum, sed esse mortuos : 11. Interrogetur de loco et tempore quo sunt mortui, et quomodo ipse testis sciat fuisse coniugcs, et nunc esse mortuos. Et si respondeat mor­ tuos fuisse in aliquo hospitali, vel vidisse sepeliri in certa ecclesia, vel occasione militiae sepultos fuisse a militibus, non detur licentia contrahendi nisi prius recepto testimonio authentico a rectore hospitalis in quo prae­ dicti decesserunt, vel a rectore ecclesiae in qua humata fuerunt eorum cadavera, vel, si fieri potest, a duce illius cohortis in qua descriptus erat miles. Si tamen huiusmodi testimonia haberi non possunt, Sacra Congre­ gatio non intendit excludere alias probationes, quae de iure communi pos­ sunt admitti, dummodo sint legitimae et sufficientes. 12. Interrogetur, an post mortem dicti coniugis defuncti, aliquis ex praedictis contrahere volentibus transierit ad secunda vota. Si responderit negative: 13. Interrogetur, an esse possit quod aliquis ex illis transierit ad secunda vota absque eo quod ipse testis sciat. Si responderit affirmative, superse­ deatur in licentia donec producantur testes, per quos negativa coarctetur concludenter. Si vero negative: 14. Interrogetur de causa scientiae, qua perpensa, iudex poterit iudicare, an sit concedenda licentia vel non. Si contrahentes sunt vagi non proceda­ tur ad licentiam contrahendi, nisi doceant per fides Ordinariorum suorum se esse liberos; et in aliis servata forma Concilii Tridcntini in cap. Multi, Sess. 24. 1 Fides, aliaque documenta quae producuntur de partibus, non admittan­ tur nisi sint inunita sigillo et legalitate Episcopi Ordinarii, et recognita sal­ tem per testes qui habeant notam manum et sigillum, et attente conside­ retur quod fides seu testimonia bene et concludenter idcntificent personas de quibus agitur. Pro testibus in hac materia recipiantur magis consaguinei quam extranei, quia praesumuntur inclius informati, et cives magis quam exteri; nec admit­ tantur vagi et milites, nisi data causa et maturo consilio: et notarius exa­ cte describat personam testis, quem st cognoscit, utatur clausula mihi bent 1 De rtf. miltrim., C. 7- S. C. S. Officii 25 cognitus; sin minus examen non recipiat, nisi, una cum persona testis, ali­ qua alia compareat cognita notario, ct qui attestetur de nomine et cogno­ mine ipsius testis, necnon de idoneitate eiusdem ad testimonium ferendum. Et huiusmodi examinibus debet intéressé in Urbe, ultra notarium, officia­ lis specialiter deputandus ab Emo Vicario; si extra Urbem, vel Vicanus Episcopi vel aliqua alia persona insignis et idonea ab Episcopo specialiter deputanda: alias puniatur notarius arbitrio Sacrae Congregationis, et Ordi­ narius non permittat fieri publicationes. Ordinarii praecipiant omnibus et singulis parochis in eorum dioecesibus existentibus ut pro matrimoniis cum exteris contrahendis non faciant publi­ cationes in eorum ecclesiis nisi certiorato Ordinario, a quo, vel eius Gene­ rali Vicario prius teneantur authenticam reportare, quod pro tali matrimo­ nio fuerunt examinati testes in eorum tribunali, qui probant statum libe­ rum contrahere volentium etc. Contravenientes autem severe punientur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 192. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. VI, p. 442-446]. 743. S. C. S. Off., 27 maii 1671. Ministri haeretici, prolem fasciis suis involutam baptizaturi, aquam a suggestu ita communiter effundunt, ut fascias, raro autem ullum infantis membrum contingat: quo casu Baptismus est nullus. Quaeritur proinde, an non monendi sint catholici ministri ut sub conditione sempei rebapti­ zent ab haereticis baptizatos. R. Si sit certum quqd quis sic fuerit baptizatus ut aqua nullo modo partem corporis principalem, sed vestes tantum tetigerit, is est absolute baptizandus; si vero sit dubium probabile quod tetigerit, est sub condi­ tione iterum baptizandus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 194. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 256]. 744. S. C. S. Off., 27 maii 1671. 1. In dioecesi Sylvaeducensi plerique rustici et mecanici tenuioris for­ tunae (sunt), et tamen ad gravium onerum solutionem compelluntur. Hinc ut media acquirant oneribus istis et victui opportuna, multa millia utriusque sexus quotannis in Hollandiam, Angi ia m aliaque loca proficiscuntur, et ope­ ram suam locant talibus etiam dominis et heris qui diebus iciunii Veneris et Sabbati sollummodo vetitos cibos apponi sinunt, iisque operarii catholici in defectu aliorum vescuntur. Quaeritur an licite. 2. Qui officio aliquo funguntur saepe nequeunt sua stipendia obtinere nisi probent a se subinde frequentatas conciones haereticas; et ideo iis ali­ quando intersunt sine scandalo, ut aiunt, cum satis superque constet tam 26 Curia Romana orthodoxis quam hétérodoxie se esse catholicos, et solummodo pro forma sese in concionibus ostendant; ac insuper sine erroris aut haeresis periculo, i cum non attendant ad verba concionantis, vel aures gossypio obturent. Quae­ ritur an tales dum ad Sacram. Poenitentiae accedunt, et conciones evitare non proponunt, sacramentaliter valeant absolvi R. Ad i. Si domini seu heri cibos illos parant servis catholicis eosque adigunt ad illos comedendos in contemptum catholicismi, neque cum prote­ statione est licitum de illis comedere. Si vero non in contemptum catho­ licismi, sed ratione oeconomiae domini id faciant, et alii cibi non suppetant, in ea necessitate possunt servi de vetitis cum protestatione comedere; et hoc dummodo non inveniant alios dominos qui sinant illos servare Ecclesiae praecepta. Ad 2. Non licere, neque testimonium frequentationis concionum haereticalium exhibere, neque ritus illos observare: et nisi ab iis abstineant, non sunt dispositi ad Sacram. Poenitentiae. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 195]. 745. S. C. S. Off., 23 iun. 1671. Vicanus Apostolicus Transylvaniae scribit quod cum inulti coniugati fuerint in captivitatem ab hostibus abducti, coniuges qui remanserunt, non habentes a captivis responsum, transierunt ad secundas nuptias, qua dc causa haec contigerunt: 1. Quod fuit indicatum a clero permitti debere, ut tales, si nullum respon­ sum habuerunt de vita aut morte coniugum captivorum, transeant ad secun­ das nuptias, potius quam per ministros haereticos copulentur, ac pervertan­ tur, quod plerique facere tentarunt. At cum hac conditione clerus id per­ misit, ut si isti secundo copulati aliquid resciant de priorum coniugum vita, recedant a secundis coniugibus sub poena ducentorum Horenorum. 2. Significat (Vic. Ap.) quod ex his nullis matrimoniis multa separavit, et refert numerum eorum et loca in quibus acciderunt separationes, et quod aliquos ex his coniugibus ad virgas damnavit, et quod 389 sunt sic invalide coniugati; 45 separati; qui ad priscos coniuges redierunt, novem: ad virgas et catastas damnati quatuordecim. 3. Dicit quod uno redeunte a captivitate, et repetente uxorem, secundus vir noluit restituere, paratus potius calvinista effici quam mulierem illam dimittere, in quo casu ipse Vicarius cum clero videntes quod praefatus delinquens cum adhaerentibus, si cogantur uxores illas dimittere, introdu­ cent haeresim, quae numquam in eam regionem penetravit, iudicarunt potius patiendum illum dominum cum muliere illa perire, quam tot millia animarum naufragari, et idem pariter faciendum cum aliis sic male copu­ latis, qui separati, postea ad praefatum coniugiuin redierunt; ipse tamen apud clerum protestatus est se nolle aliter sentire, nisi ut Ecclesia Romana et Pontifices decreverunt. S. C. 5. Officii 1 I1 I 27 4. Quod circa matrimonia isti alii casus occurrunt: Quidam qui per annos plurcs cum suis coniugibus habitarunt, postea separati, ad secundas nuptias transierunt eo praetextu quod numquam ex amore cohabitassent cum primis; quidam habitaverant per annos 27 alii per 20 alii per 16 cum magno Regni scandalo. 5. Consilium petit de hoc casu. In praedictis casibus, et difficultatibus eorum, qui nec de morte, nec de vita possunt quidquam certi de suis coniu­ gibus audire, nec est modus quaerendi inter barbaros, nec volunt vidui vivere, et est periculum ne transeant ad haereticos, quid facto opus sit, consilium Sacrae Congregationis expetit Vicarius Apostolicus. R. Ad i. Non potuit clerus decretum illud positivae permissionis talium coniugiorum efficere, cum et ipse et clerus hoc facto ad polygamiae et adul­ terii peccatum concurrant, et quoniam iniquum est, S. Cong. illud abole­ vit et pro abolito habere decrevit, et hoc populis omnibus significari man­ dat, et monendos esse sic invalide copulatos esse in statu peccati, eisque cohabitationem omnimode prohibendam. Ad 2. Laudandus est Vicarius Apostolicus de zelo, diligentia, pietate ac iustitia. Ad 3. Licet clerus ad evitandum maius malum iudicavcrit connivendum, non puniendo transgressores, debuit tamen omnino abstinere ab iniquo illo decreto quod S. Congr. abolevit; ideo Vicarius Ap. curet, ut supra, per parochos moneri populum quod eiusmodi copulati sunt in statu peccati mortalis, et copulatis prohibeat cohabitationem, et nisi timeat probabi­ liter malum perversionis populi, deveniat etiam ad punitionem. Ad 4. Sicuti in 3; si timetur probabiliter perversio populi, et haeresis introductio, abstinere possunt a punitione, non vero a prohibitione cohabitationis. Ad 5. Non potest dari aliud responsum, nisi ut servetur id quod praescribitur in Cap. In praesentia, De sponsalibus, et matrim. atque in Capite 2, De secundis nuptiis, cum non sit in mundo potestas dispensandi super polygamia et adulterio. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 196]. 746 S. C. S. Off., 20 aug. 1671. I I ! Se, assente il parroco, possono i monaci scismatici battezzare i figi’ de’ cattolici. R. Non permittat (Episcopus) schismaticis administrare Sacram. Bap­ tismatis nisi in casu necessitatis, et deficiente quacumque alia persona catholica. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 198]. 28 Curia Romana S. C. S. Officii 747. 751. S. C. S. Off., 3 sept. 1671. S. C. declaravit : Juste per Episcopum Beryti (Vicarium Ap. Concincinae) damnatam fuisse propositionem: « Omnes religiosos et sanctimoniales posse sine causa, sine Superiorum suorum aut Ordinariorum licentia esse in Confirmatione patrinos ». [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 199]. 748. S. C. S. Off., 17 sept. 1671. 1. Si pub dare il Battesimo ai figliuoli dei turchi allorchè il padre rinnegato e la madré cristiana domandano il Battesimo per il loro figliuolo, ma si dubita che il padre non voglia educarlo nella religione turca? 2. Si pub dare il Battesimo ai figliuoli di padre tureo e di madre cri­ stiana, qualora questa voglia che il suo figlio sia battezzato, bcnchè non vi conscnta il genitore? R. Ad i. In casu proposito debere baptizari. Ad 2. Posse. * [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 200]. 749. S. C. S. Off. (Albaniae), 19 sept. 1Ô71. 1. Coniuges christiani cum infidelibus coniuncti, et cum iisdem perma­ nere volentes, non sunt admittendi ad Sacramenta si matrimonium contra­ ctum sit in statu impedimenti disparitatis cultus, et lex huiusmodi impedi­ mentum inducens non fuit invincibiliter ignorata. Si vero agatur de matri­ monio contracto ante conversionem alterius coniugis, possunt absolvi, nec cogendus est christianus deserere infidelem, nisi adsit periculum perversionis. 2. Coniuges catholici possunt permanere cum infideli apostata, vel se ab ipso separare, prout periculum perversionis et contumelia Creatoris, iudicio prudentis confessarii, exegerint; ct his possunt Sacramenta admini­ strari. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 202]. 750. S. C. S. Off., 28 sept. 1672. .Missionarii in foro conscientiae tantum possunt iuxta suas facultates, ct in locis suarum Missionum absolvere haereticos. In foro vero exteriori post instructionem debent conversos pro absolutione remittere ad Episco­ pos locorum, vel ad Inquisitores et corumdem vicarios. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n.204]. Λ r 29 S. C. S. Off. (Hiberniae), 29 nov. 1672. 1. An liceat parocho in istis haereticorum partibus infantem coniugum, quorum alter fidem catholicam profitetur, baptizare de consensu alterutrius, etiamsi sciat alterum coniugem, videlicet haereticum, postea curaturum ut infans baptizetur a ministro haeretico. 2. Uxor catholica privatim curat baptizari infantem per parochum suum, qui infans postea in templo baptizatur per ministrum haereticum, paren­ tibus in id consentientibus ad evitandam gravem mulctam pecuniariam; forsan enim unica vice auferetur tota parva substantia quam habent. Peccantne et quo peccato parentes sic assentientes? 3. Catholici qui matrimonio iuncti sunt coram parocho ac testibus ca­ tholicis, in pluribus locis (ita invaluit consuetudo) solent coram ministro haeretico seu protestante rursus coniungi ad evitanda gravia damna, neque potest consuetudo haec a clero corrigi. Peccantne, et quo peccato catholici sic denuo coniuncti coram ministro haeretico, et quomodo se gerere debeat erga illos Ordinarius loci? R. Ad i Licere, sed coniux catholicus tenetur coniugem haereticum monere, filium iam esse legitime baptizatum. Ad 2. Non licere, et peccare mortaliter parentes consentientes, ideoque monendos. Ad 3. Quatenus minister assistat matrimoniis catholicorum uti minister politicus, non peccare contrahentes; si vero assistat uti minister addictus sacris, non licere, et tunc contrahentes peccare mortaliter et esse monendos. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 205]. 752. S. C. S. Off., 20 mart. 1675. Il Prcfetto dclle Missioni de’Cappuccini in Mesopotamia espone: 1. Che uno dei coniugati, v. g. il marito, apostatando dalla nostra s. fede, ed abbracciando la setta di Maometto, la moglie continua ad abitare con esso, e ne nascono dei figli i quali per forza dicono essere maomettani ; cib dice (ii d. Prcfetto) parergli ingiuria al Creatore e disonore della fede, mentre la moglie aneor cristiana non dubita di accostarsi al Sagramento dell’Eucaristia; tanto più che non viene cib proibito dai sacerdoti orientali, e trovandosi poi in punto di morte, domandano tali donne cristiane 1’assoluzione ai missionari. 2. Che una moglie non conscntendo di abitare coi marito apostata, si marita con un altro cristiano. R. Ad i. Non esse admittendas ad absolutionem nisi in articulo mortis cum vera poenitentia. Curia Romana 3° S. C. S. Officit Ad 2. Non esse licita aec valida huiusmodi matrimonia, et sic contra­ hentes non esse capaces Sacramentorum nisi poenitentes dimittant, etiamsi convaluerint, secundam praetensam uxorem, et nisi in articulo mortis cum vera poenitentia. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 208]. 753. S. C. S. Off., 14 oct. 1676. 1. Ad debeant (in Bosnia) schismatici haeretici qui catholicorum sunt hostes infensissimi ratione alicuius particularis amicitiae et familiaritatis permitti ut patrini fiant catholicis, in Sacramento Baptismi et Confirma­ tionis, et catholici vicissim illis. 2. Quaedam feminae (fidem catholicam interne ac secreto profitentes) proles quas ex marito turea generant, praecipue eas quas singulari amore prosequuntur, clam ad baptismum deferunt, quod nedum contra intentionem mariti faciunt, sed si is hoc resciret, ecclesiam ob id everteret, et Chri­ stianos ac Religiosos in innumera suorum bonorum discrimina et in eiusdem suae vitae periculum impelleret. Praeterquam quod ipsaemet proles, postquam creverint, turcice vivent, et vix christiane, etiam secreto, uti mater, quamvis illis ab ea revelaretur quod fuerint baptizatae. An igitur ad matris intentionem et preces, quae reprobari non possunt sine eius, et adstantium gravi scandalo, sint hae suae proles baptizandae, committendo earum vitae et mortis eventum divinae providentiae. R. Ad i. Non posse. Ad 2. Remittendum conscientiae Episcopi. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 211]. I I j | I I I I I I 754. S. C. S. Off., decr. 4 mart. 1679. Sanctissimus Dominus Noster Innocentius PP. XI praedictus, ovium sibi a Deo creditarum saluti sedulo incumbens, et salubre opus in segregandis noxiis doctrinarum pascuis ab innoxiis a felic. record. Alexandro VII Praedecessore suo inchoatum1 prosequi volens, plurimas propositiones partim cx diversis, vel Libris, vel thesibus, seu scriptis excerptas, et partim noviter adinventas, Theologorum plurium examini, et deinde EE. et RR. DD. Cardinalibus contra haereticam pravitatem Generalibus Inquisitoribus subiecit. Quibus propositionibus sedulo, et accurate saepius discussis eorumdem EE. Cardinalium, et Theologorum votis per Sanctitatem Suam auditis, idem SS. D. N. re postea mature considerata, statuit, et declaravit pro nunc sequentes propositiones et unamquamque ipsarum, sicut tacent, ut minimum tam­ quam scandalosas, et in praxi perniciosas, esse damnandas, et prohibendas, sicut » Cf. N. 734. 735· I I I l I f | I 31 tas damnat et prohibet. Non intendens tamen Sanctitas Sua per hoc Decre­ tum alias propositiones in ipso non expressas, et Sanctitati Suae quomodolibet, et ex quacumque parte exhibitas, vel exhibendas ullatenus appro­ bare. Primo. Non est illicitum in Sacramentis conferendis sequi opinionem probabilem de valore Sacramenti, relicta tutiore, nisi id vetet lex, conventio aut periculum gravis damni incurrendi. Hinc sententia probabili tantum utendum non est in collatione Baptismi, Ordinis Sacerdotalis, aut Episco­ palis. Secundo. Probabiliter existimo, ludicem posse iudicare iuxta opinionem etiam minus probabilem. Tertio. Generarim dum probabilitate, sive intrinseca, sive extrinseca quantumvis tenui, modo a probabilitatis finibus non exeatur, confisi aliquid agimus, semper prudenter agimus. Quarto. Ab infidelitate excusabitur Infidelis non credens ductus opi­ nione minus probabili. Quinto. An peccet mortaliter, qui actum dilectionis Dei semel tantum in vita eliceret, condemnare non audemus. Sexto. Probabile est, ne singulis quidem rigorose quinquenniis per se obligare praeceptum charitatis erga Deum. Septimo. Tunc solum obligat, quando tenemur iustificari, et non habe­ mus aliam viam, qua iustificari possumus. Octavo. Comedere, bibere usque ad satietatem ob solam voluptatem, non est peccatum, modo non obsit valetudini, quia licite potest appetitus naturalis suis actibus frui. Nono. Opus Coniugii ob solam voluptatem exercitum omni penitus caret culpa ac defectu veniali. Decimo. Non tenemur proximum diligere actu interno formali. Undecimo. Praecepto proximum diligendi satisfacere possumus per solos actus externos. Duodecimo. Vix in Saecularibus invenies etiam in Regibus superfluum statui. Et ita vix aliquis tenetur ad eleemosynam, quando tenetur tantum ex superfluo statui. \ Decimo tertio. Si cum debita moderatione facias, potes absque peccato mortali de vita alicuius tristari, et de illius morte naturali gaudere, illam inefficaci affectu petere, et desiderare; non quidem ex displicentia per­ sonae, sed ob aliquod temporale emolumentum. Decimo quarto. Licitum est absoluto desiderio cupere mortem Patris, non quidem, ut malum Patris, sed ut bonum cupientis, quia nimirum ei obventura est pinguis haereditas. Decimo quinto. Licitum est filio gaudere de parricidio Parentis a se in ebrietate perpetrato propter ingentes divitias inde ex haereditate con­ secutas. Decimo sexto. Fides non censetur cadere sub praeceptum speciale, et secundum se. Decimo septimo. Satis est actum fidei semel in vita elicere. 32 Curia Romana Decimo octavo. Si a potestate publica quis interrogetur, fidem ingenue confiteri, ut Deo, et fidei gloriosum consulo, tacere, ut peccaminosum per se non damno. Decimo nono. Voluntas non potest efficere, ut assensus fidei in se ipso sit magis firmus, quam mereatur pondus rationum ad assensum impel­ lentium. Vigesimo. Hinc potest quis prudenter repudiare assensum, quem habe­ bat supernaturalem. Vigesimo primo. Assensus fidei supernaturalis, et utilis ad salutem stat cum notitia solum probabili revelationis; immo cum formidine, qua quis formidet, ne non sit locutus Deus. Vigesimo secundo. Nonnisi fides unius Dei necessaria videtur necessi­ tate medii non autem explicita Remuneratoris. Vigesimo tertio. Fides late dicta ex testimonio Creaturarum, similive motive ad iustificationem sufficit. Vigesimo quarto. Vocare Deum in Testem mendacii levis non est tanta irreverentia, propter quam velit, aut possit damnare hominem. Vigesimo quinto. Cum causa licitum est iurare sine animo iurandi, sive res sit levis, sive gravis. Vigesimo sexto. Si quis vel solus, vel coram aliis, sive interrogatus, sive propria sponte, sive recreationis causa, sive quocumque alio fine iuret, se non fecisse aliquid, quod revera fecit, intelligendo intra se aliquid aliud, quod non fecit, vel aliam viam ab ea, in qua fecit, vel quodvis additum verum, revera non mentitur, nec est periurus. Vigesimo septimo. Causa iusta utendi his amphibologiis est, quoties id necessarium, aut utile est ad salutem corporis, honorem, res familiares tuendas, vel ad quemlibet alium virtutis actum, ita ut veritatis occultatio censeatur tunc expediens, et studiosa. Vigesimo octavo. Qui mediante commendatione, vel munere ad Magi­ stratum, vel Officium publicum promotus est, poterit cum restrictione men­ tali praestare iuramentum, quod de mandato Regis a similibus solet exigi, non habito respectu ad intentionem exigentis, quia non tenetur fateri cri­ men occultum. Vigesimo nono. Urgens metus gravis est causa iusta Sacramentorum administrationem simulandi. Trigesimo Fas est viro honorato occidere invasorem, qui nititur calum­ niam inferre, si aliter haec ignominia vitari nequit; idem quoque dicendum, si quis impingat alapam, vel fuste percutiat, et post impactam alapam, vel ictum fustis fugiat. Trigesimo primo. Regulariter occidere possum furem pro conservatione unius aurei. Trigesimo secundo. Non solum licitum est defendere defensione occi­ si va, quae actu possidemus, sed etiam ad quae ius inchoatum habemus, et quae nos possessuros speramus. Trigesimo tertio Licitum est tam haeredi, quam Legatario contra inju­ ste impedientem, ne vel hacreditas adeatur, vel legata solvantur, se taliter 5. C. S. Officii 33 defendere, sicut, et ius habenti in Cathedram, vel Praebendam contra eorum possessionem iniuste impedientem. Trigesimo quarto. Licet procurare abortum ante animationem foetus, ne Puella deprehensa gravida occidatur, aut infametur. Trigesimo quinto. Videtur probabile omnem foetum, quandiu in utero est, carere anima rationali, et tunc primum incipere eamdem habere, cum paritur.ac consequenter dicendum erit in nullo abortu homicidium committi. Trigesimo sexto. Permissum est furari, non solum in extrema necessi­ tate, sed etiam in gravi. Trigesimo septimo. Famuli, et Famulae domesticae possunt occulte heris suis surripere ad compensandam operam suam, quam maiorem indicant salario, quod recipiunt. Trigesimo octavo. Non tenetur quis sub poena peccati mortalis resti­ tuere, quod ablatum est per pauca furta, quantumcumque sit magna summa totalis. Trigesimo nono. Qui alium movet, aut inducit ad inferendum grave damnum tertio, non tenetur ad restitutionem istius damni illati. Quadragesimo. Contractus Mohatra licitus est, etiam respectu eiusdem Personae, et cum contractu retrovenditionis praevie inito, cum intentione lucri. Quadragesimo primo. Cum numerata pecunia pretiosior sit numeranda et nullus sit, qui non maioris faciat pecuniam praesentem, quam futuram, potest Creditor aliquid ultra sortem a Mutuatario exigere, et eo titulo ab usura excusari. Quadragesimo secundo. Usura non est dum ultra sortem aliquid exigi­ tur tamquam ex benevolentia, et gratitudine debitum, sed solum, si exi­ gatur tamquam ex iustitia debitum. Quadragesimo tertio. Quid ni nonnisi veniale sit detrahentis auctorita­ tem magnam sibi noxiam falso crimine elidere? Quadragesimo quarto. Probabile est non peccare mortaliter, qui impo­ nit falsum crimen alicui, ut suam iustitiam, et honorem defendat. Etsi hoc non sit probabile, vix ulla erit opinio probabilis in Theologia. Quadragesimo quinto. Dare temporale pro spirituali non est simonia quando temporale non datur tamquam pretium, sed dumtaxat tamquam motivum conferendi vel efficiendi spirituale, vel etiam quando temporale sit solum gratuita compensatio pro spirituali, aut e contra. Quadragesimo sexto. Et id quoque locum habet, etiamsi temporale sit principale motivum dandi spirituale immo etiamsi sit finis ipsius rei spiri­ tualis, sic ut illud pluris aestimetur, quam res spiritualis. Quadragesimo septimo. Cum dixit Concilium Tridentinum 1 eos alienis peccatis communicantes mortaliter peccare, qui nisi quos digniores, et Ec­ clesiae magis utiles, ipsi judicaverint ad Ecclesias promovent, Concilium, vel primo videtur per hos digniores non aliud significare velle, nisi dignita­ tem eligendomm sumpto comparativo pro positivo, vel secundo locutione 1 Sets. XXIV, Je rcf.t c. 18. Curia Romana minus propria ponit digniores, ut excludat indignos, non vero dignos, vel tandem loquitur tertio quando sit concursus. Quadragesimo octavo. Tam clarum videtur, fornicationem secundum se nullam involvere malitiam, et solum esse malam, quia interdicta, ut con­ trarium omnino rationi dissonum videatur. Quadragesimo nono. Mollities iure naturae prohibita non est. Unde si Deus eam non interdixisset saepe esset bona, et aliquando obligatoria sub mortali. Quinquagesimo. Copula cum coniugata, consentiente Marito, non est adulterium; adeoque sufficit in confessione dicere, se esse fornicatum. Quinquagesimo primo. Famulus, qui submissis humeris scienter adiuvat her m suum ascendere per fenestras ad stuprandam Virginem et multoties eidem subservit deferendo scalam, aperiendo ianuam, aut quid simile coo­ perando, non peccat mortaliter, si id faciat metu notabilis detrimenti, puu ne a Domino male tractetur, ne torvis oculis aspiciatur, ne domo expellatur. Quinquagesimo secundo. Praeceptum servandi festa non obligat sub mortali, seposito scandalo, si absit contemptus. Quinquagesimo tertio. Satisfacit praecepto Ecclesiae de audiendo Sacro qui duas eius partes, immo quatuor simul a diversis Celebrantibus audit. Quinquagesimo quarto. Qui non potest recitare Matutinuih, et Laudes, potest autem reliquas Horas, ad nihil tenetur, quia maior pars trahit ad se minorem. Quinquagesimo quinto. Praecepto Communionis annuae satisfit per sacrilegam Domini manducationem. Quinquagesimo sexto. Frequens confessio, et Communio, etiam in his, qui gentiliter vivunt, est nota praedestinationis. Quinquagesimo septimo. Probabile est, sufficere attritionem naturalem, modo honestam. Quinquagesimo octavo. Non tenemur Confessario interroganti fateri peccati alicuius consuetudinem. Quinquagesimo nono. Licet sacramentaliter absolvere dimidiate tantum confessos ratione magni concursus Poenitentium, qualis v. g. potest con­ tingere in die magnae alicuius festivitatis, aut Indulgentiae. Sexagesimo. Poenitenti habenti consuetudinem peccandi contra legem Dei, Naturae, aut Ecclesiae, etsi emendationis spes nulla appareat, nec est neganda, nec differenda absolutio: dummodo ore proferat, se dolere, et pro­ ponere emendationem. Sexagesimo primo. Potest aliquando absolvi, qui in proxima occasione peccandi versatur, quam potest, et non vult omittere, quinimmo directe, ex proposito quaerit, aut ei se ingerit. Sexagesimo secundo. Proxima occasio peccandi non est fugienda, quando causa aliqua utilis, aut honesta non fugiendi occurrit. Sexagesimo tertio. Licitum est quaerere directe occasionem proximam peccandi pro bono spirituali, vel temporali nostro, vel proximi. Sexagesimo quarto. Absolutionis capax est homo quantumvis laboret ignorantia mysteriorum Fidei, et etiamsi per negligentiam, etiam culpabilem S. C. S. Officii 35 nesciat Mysterium Sanctissimae Trinitatis, et Incarnationis Domini Nostri lesu Christi. Sexagesimo quinto. Sufficit illa mysteria semel credidisse. Quicumque autem cuiusvis conditionis, status, et dignitatis illas, vel illa­ rum aliquam coniunctim, vel divisim defenderit, vel ediderit, vel de eis disputative, publice, aut privatim tractaverit, vel praedicaverit, nisi forsan impugnando, ipso facto incidat in excommunicationem latae sententiae, a qua non possit (praeterquam in articulo mortis) ab alio quacumque etiam dignitate fulgente, nisi pro tempore existente Romano Pontifice absolvi. Insuper districte in virtute sanctae Obedicntiae, et sub interminatione divini ludicii prohibet omnibus Cbristifidelibus cuiuscumque conditionis, digni­ tatis, et status, etiam speciali, et specialissima nota dignis, ne praedictas opi­ niones, aut aliquam ipsarum ad praxim deducant. Tandem ut ab iniuriosis contentionibus Doctores, seu Scholastici, aut alii quicumque in posterum se abstineant, et ut paci, ct charitati consulatur; idem Sanctissimus in virtute Sanctae Obedicntiae eis praecipit, ut tam in libris imprimendis, ac manuscriptis, quam in Thesibus, Disputationibus, ac Praedicationibus caveant ab omni censura, et nota, necnon a quibuscumque conviciis contra eas pro· positinnes, quae adhuc inter Catholicos hinc inde controvertuntur, donec a S. Sede recognita super iisdem propositionibus iudicium proferatur. [Bull. Rom., tom. 8, p. 80-82]. •ί 755. S. C. S. Off. (Bosniae), 2 dec, 1680. An sit validum matrimonium contractum inter catholicum et schisma­ ticum haereticum cum intentione foedandi vel solvendi matrimonium. R. Si ista sint deducta in pactum, seu cum ista conditione sint contra­ cta, matrimonia sunt nulla; sin aliter, sunt valida [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 221]. 756. S. C. S. Off., 14 maii 1681. An ex ardesia seu lavagna, ut dicitur, fieri possint altaria portatilia, ut in iis celebretur. R. Posse fieri. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 224]. 757. S. C. S. Off., 17 sept. 1681. Saepe accidit in Regno Scotiae ut daemon aut obsideat aut possideat nonnullos haereticos eosque vexet molestiisque variis affligat. Hi plerumque ad sacerdotes catholicos aut amandantur ab haereticis ipsis, aut sponte j6 Curia Romana S. C. S. Officii 37 accedunt. Sacerdotes porro antequam super eos exorcismos solitos Eccle- ! S. C. S. Off., decr. 18 nov. 1682. De propositione: « Scientia ex confessione acquisita uti licet, modo fiat sine directa aut indirecta revelatione ct gravamine pocnitentis, nisi aliud multo granus ex non usu sequatur, in cuius comparatione prius merito contemnatur », addita deinde explicatione sive limitatione, qnod sit intelli- ; 1 j 759. S. C. S. Off., 20 mart. 1686. Propositiones: 1. Licitum est nigros aliosque sylvestres nemini infensos vi aut dolo captivare. 2. Licet nigros aliosque sylvestres, nemini infensos, vi aut dolo capti­ vatos emere, vendere, et de illis alios contractus facere. 3. Cum nigri aliique sylvestres, iniuste captivati, sunt permixti aliis juste vendibilibus, licet omnes emere, sive, ut dicunt, bonos et malos. 4. Emptores nigrorum aliorumve sylvestrium non tenentur inquirere de titulo eorum servitutis, sintne iuste vel iniuste mancipia, licet sciant pluri­ mos eorum esse iniuste captivatos. 5. Possessores nigrorum aliorumve sylvestrium nemini infensorum, vi aut dolo captorum, ad eos manumittendos non tenentur. 6. Captores nigrorum et aliorum sylvestrium, nemini infensorum, vi aut dolo captorum, emptores, possessores, non tenentur ad eorum damna com­ pensanda. 7. Licet possessoribus nigrorum aliorumque mancipiorum ex privata auctoritate manifesto mortis periculo exponere, vulnerare, cremare, occidere. 8. Licet nigros aliosque infideles, doctrinae fidei capaces, absque instru­ ctione mysteriorum fidei ad salutem necessaria baptizare, item eosdem bap­ tizatos absque ea relinquere. · 9. Domini nigrorum et aliorum mancipiorum non tenentur impedire ne vivant in concubinatu. 10. Licitum est captivos post Baptismum m servitute retinere, sint vel non sint iuste mancipia. 11. Licitum est ab haereticis emere nigros mediate vel immediate, et post emptionem seu donationem, aut quemlibet alium contractum ipsorum, mancipia remanere, ct similiter vendere illis. R. Ad i, 2, et 3. Non licere. Ad 4, 5 ct 6. Tenentur. Ad 7. Non licere. Ad 8. Non licere, praeterquam in articulo mortis. Ad 9. Teneri. Ad 10. Negative, si iniuste. Ad n. Negative, existente mala fide. [Collectanea S. C. de Prop Fide, vol. I, n. 230. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis. vol. XXVII1, p. 453]. BTBLIOTHEC A 758. I j I genda de usu scientiae ex confessione acquisitae cum gravamine poenitentis, seclusa quacumque revelatione, atque in casu, quo multo maius gravamen eiusdem poenitentis ex non usu sequeretur. Statutum est: « Dictam propositionem, quatenus admittit usum dictae scientiae cum gravamine poenitentis, omnino prohibendam esse, etiam cum dicta explicatione sive limitatione ». [Denzinger-Bannwart, Enchiridion, n. 1220]. NITAS SACESDOTAUS SANCIl siae recitent, eos in fide instruunt, et in gremium Ecclesiae rite admittunt; tum exorcismos ad eos liberandum adhibent, et dignatur saepe divina boni· tas eos a daemonibus liberare, ita ut non sentiant posthac praefatas mole· stias. Nonnunquam tamen non liberantur, etiam adhibitis et recitatis exor· cismis post instructionem in fide et receptionem in numerum fidelium ritis­ sime factam. Quod cum evenit, solent sacerdotes missionarii supplere Caere· montas solitas fieri in Ecclesia tum cum confertur Sacramentum Baptismi, sed non baptizare, nam haereticorum baptisma validum agnoscunt, nec aliud supplent quam solitos tali occasione Ecclesiae catholicae ritus ct cae­ remonias. Quibus suppletis, saepe dicti obsessi et possessi a molestiis et vexationibus dictis liberantur et remanent immunes, et magna quiete reli­ quum vitae degere solent, magno cum haereticorum stupore, et plurium etiam conversione ad fidem, et catholicorum solatio et gloria. — Quando vero neque exorcismis, neque suppletione caeremoniarum Baptismatis libe­ rantur a dictis daemonis molestiis, dubitare incipiunt sacerdotes an taliter molestati fuerint valide baptizati, et pro quantulocumque indicio quod habeant sacerdotes dictae invaliditatis praefatae collationis Baptismi, sub conditione conferunt dictum Sacramentum vexatis ut supra a daemone, adhibentque eodem tempore omnes caeremonias solitas Ecclesiae tali occa­ sione consuetas usurpari. Neque hucusque est ullum exemplum taliter baptizatos amplius vexari ullo pacto a daemone. Quaeritur: 1. An dicti sacerdotes et missionarii possint et debeant continuare prae­ dictas praxes in talibus saltem occasionibus. 2. Generaliter an dicti sacerdotes possint supplere defectum caeremo­ niarum Baptismi toties quoties haeretici ad fidem convertuntur; quas cae­ remonias haeretici nunquam adhibent inter baptizandum. 3. An saltem dicti sacerdotes supplere possint dictas baptismi caaemonias quoties dicti haeretici post suam ad fidem conversionem illas sup­ pleri postulant, etiamsi ccteroqui non vexentur aut molestentur ullo pacto a daemone. R. Ad i. Missionaries et sacerdotes posse adhibere praefatas praxes circa obsessos, excepta illa praxi iterandi Baptismum sub conditione quan­ tulocumque indicio quod possessi non fuerint valide baptizati. Ad 2. et 3. Posse supplere defectum caeremoniarum Baptismi in utro­ que casu. 3 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 225]. S. C. S. Officii Curia Romana 760. S. C. S. Off., deer. 7 dec. 1690. Sanctissimus D. N. Alexander Divina Providentia PP. VIII praedictus: pro Pastorali cura ovium a Christo Domino sibi commissa de earum salute solicitus, ut inoffenso gradu per rectas semitas possint incedere, ct pascui nimium perniciosa in pravis doctrinis exhibita vitare·, unius supra triginta Propositionum examen pluribus in Sacra Theologia Magistris, et deinde Emis, ac Rmis Dominis Cardinalibus contra haereticam pravitatem Gene­ I ralibus Inquisitoribus commisit, qui tantum ncgocium diligenter aggressi, eique sedulo, ac pluries incumbentes, super unaquaque ipsarum sua suf­ fragia Sanctitati Suae singillatim detulerunt. Propositiones autem sunt infrascriptae videlicet: 1. In statu naturae lapsae ad peccatum formale et demeritum sufficit illa libertas, qua voluntarium ac liberum fuit in causa sua, peccato origi­ nali et voluntate Adami peccantis. IB 2. Tametsi detur ignorantia invincibilis iuris naturae, haec in statu naturae lapsae operantem ex ipsa non excusat a peccato formali. 3. Non licet sequi opinionem vel inter probabiles probabilissimam. 4. Dedit semetipsum (Christus) pro nobis oblationem Deo, non pro solis electis, sed pro omnibus et solis fidelibus. 5. Pagani, Judaei, haeretici aliique huius generis nullum omnino acci­ piunt a lesu Christo influxum: adeoque hinc recte inferes, in illis esse voluntatem nudam et inermem sine omni gratia sufficienti. 6. Gratia sufficiens statui nostro non tam utilis, quam perniciosa est, sic, ut proinde merito possimus petere: A gratia sufficienti libera nos, Domini 7. Omnis humana actio deliberata est Dei dilectio vel mundi: si Dei, Charitas Patris est; si mundi, concupiscentia carnis, hoc est, mala est. 8. Necesse est, infidelem in omni opere peccare. 9. Revera peccat, qui odio habet peccatum mere ob eius turpitudinem et disconvenientiam cum natura rationali, sine ullo ad Deum offensum respectu. 10. Intentio, qua quis detestatur malum et prosequitur bonum, mere, ut coelestem obtineat gloriam, non est recta, nec Deo placens. n. Omne, quod non est ex fide Christiana supernaturali, quae per dile­ ctionem operatur, peccatum est. 12. Quando in magnis peccatoribus deficit omnis amor, deficit etiam fides: et etiamsi videantur credere, non est fides divina, sed humana. 13. Quisquis etiam aeternae mercedis intuitu Deo famulatur, charitate si caruerit, vitio non caret, quoties intuitu licet bcatitudinis operatur. 14. Timor gehennae non est supernaturalis. 15 Attritio, quae gehennae et poenarum metu concipitur, sine dile­ ctione benevolentiae Dei propter se. non est bonus motus ac supematuralis. 39 16. Ordinem praemittendi satisfactionem absolutioni, induxit non poli­ tia aut institutio Ecclesiae, sed ipsa Christi lex et praescriptio, natura rei id ipsum quodammodo dictante. 17. Per illam praxim mox absolvendi, ordo poenitentiae est inversus. 18. Consuetudo moderna quoad administrationem sacramenti Poeniten­ tiae, etiamsi eam plurimorum hominum sustentet auctoritas et multi tem­ poris diuturnitas confirmet, nihilominus ab Ecclesia non habetur pro usu, sed abusu. 19. Homo debet agere tota vita poenitentiam pro peccato originali. 20. Confessiones apud religiosos factae pleraeque vel sacrilegae sunt, vel invalidae. 21. Parochianus potest suspicari de Mendicantibus, qui eleemosynis communibus vivunt, de imponenda nimis levi et incongrua poenitentia seu satisfactione, ob quaestum seu lucrum subsidii temporalis. 22. Sacrilegi sunt iudicandi, qui ius ad Communionem percipiendam praetendunt, antequam condignam de delictis suis poenitentiam egerint. 23. Similiter arcendi sunt a Sacra Communione, quibus nondum inest amor Dei purissimus et omnis mixtionis expers. 24. Oblatio in templo, quae fiebat a beata \;irgine Maria in die Purifi­ cationis suae per duos pullos columbarum, unum in holocaustum et alte­ rum pro peccatis, sufficienter testatur, quod indiguerit purificatione, et quod filius, (qui offerebatur), etiam macula matris maculatus esset, secundum verba legis. 25. Dei Patris sedentis simulacrum nefas est christiano in templo collo­ care. 26. Laus, quae defertur. Mariae, ut Mariae, vana est. 27. Valuit aliquando Baptismus sub hac forma collatus: In nomine Patris etc., praetermissis illis: Ego te baptizo. 28. Valet Baptismus collatus a ministro, qui omnem ritum externum formamque baptizandi observat, intus vero in corde suo apud se resolvit: Non intendo facere, quod facit Ecclesia. 29. Futilis, et toties convulsa est assertio de Pontificis Romani supra Concilium Oecumenicum auctoritate, atque in fidei quaestionibus decernen­ dis infallibilitate. 30. Ubi quis invenerit doctrinam in Augustino clare fundatam, illam absolute potest tenere et docere, non respiciendo ad ullam Pontificis bullam. 31. Bulla Urbani VIII, In eminenti,1 est subreptitia. Quibus mature consideratis idem Sanctissimus statuit, et decrevit 31 Pro­ positiones tamquam temerarias, scandalosas, male sonantes, iniuriosas, haeresi proximas, hacresim sapientes, erroneas, schismaticas, et haereticas respe­ ctive, esse damnandas, ct prohibendas, sicut eas damnat, et prohibet, ita ut quicumque illas, aut coniunctim, aut divisim docuerit, defenderit, edi­ derit, aut dc cis etiam disputative, publice, aut. privatim tractaverit, nisi forsan impugnando, ipso facto incidat in excommunicationem, a qua non ' Cf. N. 211. 40 Curia Romana possit (praeterquam in articulo mortis) ab alio quacumque etiam dignitate fulgente, nisi a pro tempore existence Romano Pontifice absolvi. Insuper districte in virtute sanctae obedientiae, et sub interminatione Divini ludicii prohibet omnibus Christitidclibus, cuiuscumque conditionis, dignitatis, et status, etiam speciali, et specialissima nota dignis, ne praedi­ ctas opiniones, aut aliquam ipsarum ad praxim deducant. Non intendit tamen Sanctitas Su.i per hoc decretum alias Propositiones in maiori numero ultra supradictas 31 iam exhibitas, et in hoc decreto non expressas approbare. [Bull. Rom., tom. 9, p. 96, 97]. 761. S. C. S. Off. (Mission. Capuccin.), 23 iul. 1698. 1. An matrimonium inter apostatas a fide, et antea rite baptizatos, post apostasiam, publice more gentilium vel mahumetanorum initum, sit vere matrimonium et sacramentum. 2. An post matrimonium sic initum, si tales duo coniuges iterum ad fidem convertantur ct disiungi postulent, possint cum alio vel alia nubere, maxime si contendant quod hoc matrimonium fuerit nullum. 3. An post supradictum matrimonium, si repudium ante conversionem fecerint, et alteruter coniugum secundum matriin., sicut in usu est, cum alio item baptizato vel baptizata inierit, et si ambo in secundo matrimonio revertantur ad fidem, altero in infidelitate permanente: an, inquam, primum vel secundum matrimonium valeat, ct separari debeant qui convertuntur. 4. An, supposito quod matrimonium, ut supra, post apostasiam initum sit, si tamen coniugum alter convertatur, possimus cum illo dispensare, sicut possumus cum infidelibus conversis. 5. An si duo coniuges non baptizati convertantur, et simul habitare renuant, possit cum illis dispensari ut simul nubant. R. Ad i. Si adsit pactum dissolubilitatis, non esse matrimonium neque sacramentum; si vero non adsit, esse matrimonium et sacramentum. Ad 2. Hoc pendet a resolutione ct distinctione primi dubii, scilicet negative, si in contractu matrimonii pactum dissolubilitatis non fuerit. Ad 3. Ut ad proximum, nempe si est validum primum matrimonium iuxta distinctionem praedictam, separandum esse secundum matrimonium. Ad 4. Negative, supposita validitate primi matrimonii iuxta distinctio­ nem ut supra. Ad 5. Si dicti simul nubant intelligitur quod possint ambo novum matri­ monium inire cum aliis, respondendum negative, supposita validitate, ut supra. Si vero intelligitur quod possint continuare in matrimonio, affirma­ tive etiam sine novo consensu, neque indigere dispensatione. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 243]. S. C. S. Oflicii 762. S. C. S. Off., 29 iul. 1699. Vir primae nobilitatis in Anglia ab infantia educatus in haeresi calviniana, agnito nuper errore, catholicam fidem amplecti decrevit. Gravissimis vero de causis etiam religionem et statum in isto Regno vere et summo­ pere concernentibus vellet conversionem suam manere secretam. In his autem circumstantiis versatur: numerosam habet familiam, totam haereti­ cam; ministrum quoque haereticum, de more magnatum istius gentis, domi alit, et, cum sit viduus, liberos habet sub haereticis tutoribus constitutos. Igitur ne prodatur eius conversio, quousque saltem occasio affulgeat secure disponendi res suas, quaeritur: 1. An familia sua haeretica conveniente ad preces domesticas haereti­ cas, quas praelegit dictus minister, possit nobilis ille herus in eumdem locum convenire, legendo privarim preces catholicas. 2. An possit tuta conscientia liberos suos relinquere sub tutoribus hae­ reticis, dum eos retrahendo proderet fidem suam. R. Ad i. et 2. Non posse. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1, n. 24.6. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVI, p. 642]. 763. S. C. S. Off., 28 apr. 1700. 1. Se per le parole simulantes confessiones audire (in Bulla contra solli­ citantes) 1 si riccrchi copulativamente la sollecitazione e la confessione vera 0 simulata a segno che, non concorrendovi queste due circostanze, non vi sia 1’obbligo di denunziarc. 2. Se quando il confessionario dei monasteri serve anche di collocutorio al confessore, in caso che seguano ivi sollecitazioni, vi sia obbligo di denunziare. R. Ad i. Sufficere concursum alterutrius. Ad 2. Affirmative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 248. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 449, 450]. 764. S. C. S. Off. (Quebec), 25 ian. 1703. 1. Quid faciendum incumbat missionario qui imprudenter et inconsi­ derate baptizasset omnes Missionis suae infantes, quorum patres et matres adhuc infideles essent. 1 Grcgoriun XV, const. Univerri, 30 aug. 1622, § 4 - Cf. N. 201. 42 Curia Romana 2. Quaeritur utrum antequam adulto conferatur Baptisma, minister teneatur ei explicare omnia fidei nostrae mysteria, praesertim si est mori­ bundus, quia hoc perturbaret mentem illius. An non sufficeret si moribun­ dus promitteret fore, ut ubi e morbo convalescet, instruendum se curet, ut in praxim redigat quod ei praescriptum fuerit. R. Ad i. Teneri per se vel per alios, quantum fieri potest, instruere filios infidelium imprudenter et inconsiderate baptizatos, cum ad usum rationis pervenerint, monitis etiam ceteris missionariis, imo et Episcopo, quatenus opus fuerit. Ad 2. Non sufficere promissionem, sed missionarium teneri adulto etiam moribundo, qui incapax omnino non sit, explicare mysteria fidei quae sunt necessaria necessitate medii, ut sunt praecipue mysteria Trini­ tatis et Incarnationis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 254]. 765. S. C. S. Off. (Quebec), 10 maii 1703. 1. Quaeritur an missionarius possit conferre Baptisma, aliaque Sacra­ menta infirmo barbaro cui explicata sunt religionis mysteria, quique polli­ citus est observaturum se mandata; missionarius autem certus est quod non promiserit ea servaturum nisi hoc tantum motivo, scilicet, quod nolit ei contradicere. Multae ipsi supersunt rationes dubitandi, num moribundus sit bene instructus, quia missionarius, linguae barbarae rudis fere atque imperitus, non potuit nisi obiter explicare mysteria sublimia excedentia captum barbarorum, et quamvis moribundus affirmet se omnia capere, exteriora tamen et exiguitas devotionis persuadent id moribundum dicere ex complacentia, ita ut si alius ad eum accederet qui diceret, quod omnia quae dicta sunt ei nihil sint nisi merae fabulae, etiam, sunt fabulae, respon­ deret barbarus complacendi gratia. Hoc autem oriri potest ex duobus prin­ cipiis: Primum quia non capit, quae ei dicuntur; ex. gr. animi levitate, iu ut eo ipso momento, quo dicit: credo et faciam, credat revera, et exequi velit, sed minima ratione contraria sententiam mutabit; quod tamen con­ stat quod barbarus nollet uri in inferno, et sic affirmatio eius possit esse vera et ex intimo cordis, difficultas est, utrum credat esse unum Deum et utrum credat esse infernum, an vero audiat quae dicta sunt ei tamquam historiam sibi narratam, quae vera et falsa esse potest. 2. An possit baptizari adultus rudis et stupidus, ut contigit in barbaro, si ei detur sola Dei cognitio, et aliquorum eius attributorum praesertim iustitiae remunerativae et vindicativae, iuxta hunc Apostoli locum acceden­ tem ad Deum oportet credere quia est et remunerator sil, ex quo infertur adultum barbarum in certo casu urgentis necessitatis posse baptizari quam­ vis non credat explicite in lesum Christum. 3. Utrum missionarius teneatur barbaris adultis baptizatis aut baptizan­ dis omnia praecepta legis positivae divinae intimare, praesertim ea omnia 5. C. S. Officii 43 quibus scsc submittere difficultatem haberent, ut eiusmodi barbari securi­ tate conscientiae fruantur, licet ea praecepta non observent quae ignorant, eo nitentes iuris axiomate: Lex non obligat nisi fuerit promulgata. 4. An sit necessarium ut adulto baptizando explicetur Eucharistiae mysterium. * 5. Utrum missionarius ita teneatur baptizandum adulturn ad contritio­ nis vel attritionis actum impellere, ut omisso contritionis vel attritionis actu, lure illum baptizare non possit, etiamsi missionarius instrueret eum tam ad eliciendum actum amoris Dei, quam actum resolutionis seu propositi non reiterare peccata commissa. Multo facilius est missionario, qui discit linguam barbarorum, instruere barbaros ut duos postremos actus eliciant quam primos; difficilius enim est facere illos exprimere motivum doloris de peccatis commissis, quia Deo displicent infinite, et quia infinite bonus est, et quia peccatum meretur infernum. 6. Utrum baptizari possit barbarus adultus morti proximus, qui plures secum habens mulieres, pollicetur se nonnisi unam servaturum, si pristi­ nae sanitati restituatur, sed qui dimittere non vult alias; an teneatur mis­ sionarius compellere, et insistere ut barbarus dicat quam ex omnibus foeminam electurus sit in coniugem, vel utrum sufficiat barbarum promittere se nonnisi unam habiturum. 7. An possit baptizari barbarus adultus, qui permittit, imo qui deside­ rat ut medici et parentes adhibeant certas caeremonias superstitiosas ad sanitatem procurandam quae ad minimum vanae sunt et inutiles, sed adhuc ignoratur utrum absolute sint contra religionem catholicam; quaeritur autem utrum missionarius illum baptizare possit, antequam certo sciat quid signi­ ficent tales caeremoniae et cui dirigantur. 8. Utrum conferendum sit Viaticum aut Extrema Unctio moribundis adultis, quos aliquando Baptismi capaces credimus, non autem Communio­ nis aliorumque Sacramentorum. R. Ad i. Non licere, si missionarius sit moraliter certus, prout in dubio asseritur, barbarum infirmum non sufficienter iuxta proprii captus mensu­ ram intellexisse mysteria religionis Christianae sibi explicata, aut ea suffi­ cienter non credere, et ex solo motivo non contradicendi promittere se servaturum mandata eiusdem re'igionis. Si vero missionarius prudenter credat infirmum barbarum, quando dicit: credo et faciam, revera tunc sufficienter credere serioque promittere se servaturum, ut supra, debere baptizari. Si autem de praedictis missionarius dubitet, et tempus non suppetat illum melius instruendi, immineatque periculum mortis, debere itidem baptizari sub conditione. Ad 2. Missionarium non posse baptizare non credentem explicite in Dominum Icsum Christum, sed teneri illum instruere de omnibus iis quae sunt necessaria necessitate medii iuxta captum baptizandi. Ad 3. Teneri omnia praecepta legis positivae divinae intimare. Ad 4. Quoad adultum extra mortis periculum, per se loquendo, teneri, nisi tale in contrarium urgeat motivum ut expediens prudenti missionario 44 Curia Romana S. C. S. Officii judicetur dilatio post baptismum. Quoad moribundum, pariter teneri,nisi vel tempus non suppetat, vel tanta praevideatur in eo animi perturbatio, ut a susceptione Baptismi distrahere valeat. Ad 5. Teneri missionarium inducere baptizandum adultum ad elicien­ dum actum contritionis vel attritionis. Ad 6. Non licere, si ex illis mulieribus una sit uxor legitima et ceterae concubinae, nisi prius eiectis concubinis; si vero habuerit omnes tamquam legitimas uxores, pariter non licere, nisi eiectis omnibus praeter primam, si cum ea valide contraxit, et velit secum cohabitare absque Creatoris iniuria. Si tandem vel omnes simul et unico actu acceperit in umores vel omnes habeat ut concubinas, non licere, nisi eiectis omnibus ante susceptionem Baptismi. I Ad 7. Stante certitudine quod caeremoniae illae ad minimum sint vanae ct inutiles, et sub dubio an sint contra religionem catholicam, non licere. 1 Ad 8. Non esse administrandum Viaticum neophyto moribundo, nisi saltem discernat cibum spiritualem a corporali, cognoscendo et credendo in Sacra hostia praesentiam Christi Domini. Non esse pariter conferendum Sacramentum Extremae Unctionis neophyto moribundo, quem missionsrius capacem Baptismi credidit, nisi saltem idem habeat aliquam intentio­ nem recipiendi Sacram Unctionem in beneficium animae, pro mortis tem­ pore, ordinatam. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 256]. adfuturos ministros evangelicos qui in hoc parentum commode supplere possint defectum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 259. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 250J. 768. S. C. S. Off. (Aethiopiae), 14 febr. 1704. Se il missionario, non avendo commodità dei nuovi oli santi.possa usare Ii vecchi c per quanto tempo. R. Factis debitis diligentiis, si nova olea non suppetant, posse missio­ narium ex privilegio Clementis VIII uti veteribus oleis per quatuor annos et ultra. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 263. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 137]. 769. S. C. S. Off. (Aethiopiae), 10 apr. 1704. Se almeno nelle feste principali dell’anno possano i convertit!, per evi­ tare le pcrsecuzioni alie quali soccomberebbe, come altre volte, la religione cattolica, comparire nelle chiese degli scismatici, e trattenersi poco tempo, quando specialmente gli scismatici celebrano, e rccitano i divini offici, senza venina cooperazione e consenso al rito eretico ma solamente baciare la porta della chieSa, fare tre adorazioni alla SS. Trinité, venerare le sacre imagini, c recitare privatamente qualche salmo, Pater, Ave o altre simili orazioni. R. SSmus decrevit: Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 264]. 766. S. C. S. Off. (Quebec), 14 iun. 1703. Utrum barbaris danda sit dispensatio generalis a proclamationibus matnmonii. R. Negative. [Collectanea S. C. de Prop, Fide, vol. I, n. 257]. 770. S. C. S. Off., 7 aug. 1704. 767. S. C. S. Off. (Quebec), 24 aug. 1703. Quaeritur utrum baptizare liceat infidelium seu barbarorum liberos qui rationis usum nondum attigerunt, praesertim parvulos alkonkinorum aliorumque barbarorum qui, licet baptizati, nullum fere nostrae religionis actum exercent, sed per nemora vagantur, superstitiones pristinas sequun­ tur, quorumque liberi, cum adoleverint, imitatores fiunt. R. Non licere si sint filii infidelium et in potestate eorum relinquendi, secluso tamen mortis imminentis periculo; licere vero si sint filii barbaro­ rum baptizatorum. Curandum tamen per missionarios ac per ipsosmet paren­ tes ut. cum ad annos discretionis pervenerint, a se vel ab aliis instruantur, praesertim si in illis regionibus non praevideatur in promptu suo tempore 45 I | 1. An decretum quo prohibetur catholicis schismaticorum Missis et eorum orationibus intéressé,1 intclligatur etiam pro locis in quibus non reperiuntur sacerdotes catholici, et de orationibus in quibus nihil contra fidem et ritum catholicum habetur. 2. An sacerdos armenus schismaticus factus catholicus aliquo modo pos­ sit in celebratione Missae dispensari ab aqua in calicem publice effundenda, dummodo in sacristia eam secreto infundat. R. Ad i. SSmus censuit: Affirmative. Ad 2. Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 267]. 1 Cf. N. 738. Curia Romana 46 ΊΤ\. S. C. S. Off., dccr. 20 nov. 1704. Controversiis in Imperio Sinico subortis inter Missionaries Apostolicos, iisque ad Sanctam Sedem delatis sub Innocentio Decimo, Alexandro Sep­ timo, et Clemente Nono, num quaedam, quae a Sinis Gentilibus peraguntur, praesertim erga Confucium antiquum Philosophum et Progenitores defun­ ctos permitti possint iis, qui ad Christianam Fidem conversi fuerint; propterca, quod alii cx Missionariis affirmarent actiones illas superstitiosas, vel idololatricas esse, alii e contra civiles tantum, et politicas. Die 12 Septembris 1045 quaesita quaedam in Sacra Congregatione de Propaganda Fide proposita, examinata, et resoluta fuerunt, approbante sa. me. Innocentio X.1 Alia quoque in Sac. Congregatione Sancti Officii pariter discussa, et resoluta die 23 Martii 1656 sa. me. Alexander VII approbavit.2 Et deinde die 13 Novembris 1669 sa. me. Clemens IX utraque vim habere pro diversa facti, et circumstantiarum expositione declaravit.3 At vero, cum ciusmodi controversiae Missionariorum non adhuc quiesce­ rent, D. Carolus Maigrot Vicarius Apostolicus Fokiensis, nunc Episcopus Cononensis, in toto suo Vicariatu quaedam observanda praecepit, donec aliter ab Apostolica Sede decretum fuerit, Edicto promulgato die 26 Mar­ tii 1693, et in septem articulos distributo. Tenor Edicti est, qui sequitur: Carolus Maigrot Sacerdos, Vicarius Apostolicus Fokiensis, Sacrae Facul­ tatis Parisiensis Doctor, Sociusque Sorbonicus omnibus Vicariatus nostri Con­ sacerdotibus salutem in eo, qui est omnium vera salus. Ex quo in Sinarum Imperium, Deo favente, appulimus, Nobis semper haec Vicariorum Apostolieorum solicitudinis praecipua pars visa est, ut diversis quaestionibus, de qui­ bus inter Missionarios lamdiu controvertitur, finem, si jieri posset, afferrent: sin minus, regulam Missionariis traderent, quae donec Apostolica Sedes con­ troversiam duudicaret, aequali ab omnibus usu, et ratione servaretur. Neque enim, quod saepius gementes conspeximus, sine magno Ecclesiarum istarum detrimento accidit, ut Evangehi Ministri m rebus, quae ad Dei cultum, et Idololatriae extirpolionem attinent, inter se non consentiant; ut quod alii sine Idololatriae labe fieri posse non putent, hoc alii Christianos facere permittant, aut etiam adfacien­ dum adhortentur, utque illi ipsi, qui certos usus superstitiosos esse arbitrantur, eosdem pro bono pacis tnterdum tolerent. E qua mali tolerantia malum radias agere, atque in dies incrementum accipere, diuturna experientia cognovimus. Et quidem plerique Vicariatus nostri Missionarii hanc m quaestionibus tanti momenti non sententiarum modo discrepantiam, sed praxis, et usus dissimilitude 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. « Cf. N. 730. » Cf. N. 741. 1, n. 114. 5. C. S. Officii 47 nem tolli magnopere cupientes nostram pro eo, quo indigni fungimur, Vicarii Apostolici munere sententiam sciscitati sunt: ac ne continuis conscientiae scru­ pulis, et angoribus premerentur, aliquid saltem per interim a nobis decerni saepius instarunt. Rerum autem gravitas fecit, ut non ita cito responderimus, atque illi exoptabant. Etsi enim iam a multo tempore bo: mem: Episcopi Ileliopolitani, olim Vicani Apostolici Fokiensis, et Sinarum Missionum generalis Ad­ ministratoris iussu, cum suas nobis vices demandaret, his rebus incumberemus, nova tamen, et acrior diligentia, postquam ad Apostolicum Vicariatum a S. Sede electi fuimus, adhibenda esse visa est. Qua in re, id vere affirmare possumus, nihil a nobis sponte praetermissum fuisse, ut sive ex Sintas fontibus, sive ex Commentariis hoc in genere Europaeo idiomate conscriptis, quoscumque habere potuerimus, sive ex eruditorum Virorum consortio, veritatem indagaremus. Et quod omnium maxime necessarium est, Deum iugi Sacrificio, et assiduis precibus obsecravimus, ut tenebras nostras illuminaret, semitas suas, quodque placitum et acceptum est in oculis suis, edoceret. Cum itaque Decretis, et Constitutionibus Apostolicis sancitum sit ad Apostoli­ cos Vicarios spectare ut iis, quae ad Cultum Divinum, et bonos mores pertinent, intra suorum Vicariatuum fines provideant, ut hac in parte Officio nostro facia­ mus satis, omnibus, et singulis Vicariatus nostri Missionariis observanda prae­ cipimus, quae sequuntur, donec aliter ab Apostolica Sede decretum fuerit. Quarto. Missionarii nullatenus, nullaque de causa Christianis permittant solemnibus, quae semel, et iterum singulis annis Confucio, et Progenitoribus offerri solent, Sacrifiais, seu oblationibus praeesse, ministrare, aut interesse; quas oblationes superstitione imbutas esse declaramus. Quinto. Missionarios, qui in locis, ubi Evangelio operam navant, Tabella­ rum in Defunctorum honorem privatis in domibus erectarum usum abolere studuerunt, magnopere laudamus, atque, ut eo, quo coeperunt, pede in posterum pergant, adhortamur. Ubi vero hunc usum tollere difficilius erit, ad hoc sal­ tem res temperamentum revocetur, ut sublatis literis Xin Chu, Xin Goei, Ling Goei, solummodo defuncti nomen Tabellae inscribatur, aut ad summum litera Goei superaddatur : ac ne huiusmodi Tabella, quam m praedicta forma, donec Apostolica Sedes de re ipsa iudicaverit, non omnino reprobamus, superstitiose accipiatur, in loco, ubi Tabellae privatis in domibus erigi solent, scripta maio­ ribus characteribus declaratio apponatur, in qua, ct quae sit Christianorum de dejunctis fides, et qualis filiorum, ac nepotum in Progenitores pietas esse debeat, enuntietur. Cuius declarationis formam ad huius Mandati calcem tradidimus, neque tamen prohibemus aliam eiusdem sensus apponi, si modo prius a nobis approbata fuerit. Sunt et aliae quaestiones, quas hac vice nondum attigimus, quia cum memo­ ratis capitibus, quae praecipua sunt, et e quibus alia magna ex parte depen­ dent, provisum fuerit, facilius erit, quid in caeleris tenendum sit, praescribere, et in usum inducere. Si quis autem Missionarios, quod absit, nulla habita huius declarationis, et Mandati ratione, intra duos menses, memoratas Tabellas, et versus ab Ecclesiis nis, aut domibus non auferat, aut intra praefatum tempus manum operi non 48 Curia Romana adhibeat, ut quas praescribimus regulas, in usum, et morem inducat, conceuai ei a nobis, et a quocumque alio Vicario et Provicario Apostolico facultates /w praesentes revocamus, ac pro tempore praefato revocatas esse declaramus. Neque tamen hac praesenti declaratione, et Mandato eos culpare intendimur qui aliter antea censuerunt, aliamque praxim secuti sunt ab ea, quam in postirum sequendam esse statuimus. Mirum enim videri non debet, si in rebus huius­ modi Missionarii omnes unius, eiusdemque sententiae non fuerint, et eam unus­ quisque praxim amplexus sit, quae sibi in Domino magis veritati consona vide­ batur. Nunc vero in hoc omnes studia nostra conferamus, ut idem sapiamus, ut unanimes uno ore exhibeamus istam Ecclesiam non habentem maculam, aut rugam, sed ut sit Sancta, et immaculata, ac Deus pacis, et dilectionis erit nobiscum. Porro petente eodem D. Maigrot sui Mandati confirmationem, sa. mero. Innocentius XII rem ad Sacram Congregationem Sancti Officii diligentis­ sime discutiendam remisit, deputatis ad id quatuor Theologis Qualificatoiibus, videlicet Patre D. loannc Maria Gabriellio Abbate Generali Reforma­ torum Sancti Bernardi, nunc S. R. E. Cardinale, Patre Nicolao Serrano Priore Generali Fratrum Eremitarum Sancti Augustini, Patre Philippo a Sancto Nicolao Exgenerali Carmelitarum Discalceatorum, et Patre Carolo Francisco Varesio olim Commissario Generali Ordinis Fratrum Minorum de Observantia Reformatorum. Utque opportuna Quaesita proponerentur, et de facti circumstantiis probe constaret, Sanctitas Sua iussit adesse Patrem loannem Franciscum a Leonissa Ordinis Minorum de Observantia Reformatorum Episcopum Beritensem,et Vicarium Apostolicum Uti Quang, qui post longam plurium annorum in Imperio Sinico moram, huc redux advenit, rerum, quae in illis Regioni­ bus peraguntur, oculatae fidei testis, Sinorumque Rituum apprime instru­ ctus. Igitur solerti cura, et omnibus serio, exacteque perpensis, et addita facti circumstantiarum plena enarratione, infrascripta efformata fuerunt quaesita super unoquoque ex septem articulis Edicti D. Maigrot Vicarii Apostolici Fokiensis, videlicet : Quaesita. Super quarto articulo. Primo. Quaeritur, an superstitione imbuta sint solemnia, quae semel, et iterum singulis annis Confucio, et Progenitoribus offerri solent sacrificia, seu oblationes, ita ut iis praeesse, ministrare, aut interesse Christianis nulla­ tenus, nullaque de causa permitti possit. Ratio dubitandi est, respectu Confucii, quia Secta Literaria, quae pri­ mas obtinet in illo Imperio, Confucium non solum uti Magistrum, verum etiam uti Sanctum colere videtur. Videri possunt: Semedo, Relazione della Gran Monarchia della China, par. I, cap to, pag. 63. ' Kircher, China Illustrata, par. 3, cap. 1, fol. 132, et pag. 137, col. 1. De Mann., Hist, de fel. succ., lib. 1, c. 8, pag. 104, qui tamen loquitur de Tunchinensibus. S. C. S. Officii 49 Rhodes, in Catechis., pag. 113.4?/ in Relatione Historica de Tunchino, pag. 60. Bartol., la Cina, lib. 1, pag. 74, vers. 12. Praeterea in quadam oblatione facienda Confucio, quae describitur in Libro, seu Rituali Sinico, Ta Ming Hoey Tien, nonnullae orationes, seu offertoria praescripta sunt, in quibus Confucii virtus Coelo, Terraeque aequiparatur. Doctrina antiquis, modernisque praefertur; imo, ex quo homines esse coeperunt, nemo illum aequasse dicitur, et quod eius Spiritus praeteri­ tos Xing, seu Sanctos excellit. Quod autem haec dictio King Sanctitatem potius, quam Sapientiam, vel Sapientiam simul, et Sanctitatem significet, infertur ex hoc, quod inter illos, qui Confucium praecesserunt, et Xing supe­ rius appellantur, comprehenduntur saltem nonnulli, de quibus expressis verbis in classicis Sinarum libris dicitui, quod post mortem in Coelum evolarunt, et in Coelis potestatem habent favendi hominibus, eosque etiam Sinenses antiquitus, ut Sanctos venerati sunt, et hactenus celebrant, ut tales. Insuper alibi in libris Sinicis haec habentur. Xing Jin Chy Chy Ye: ju lao, Xun, Ven Vang, Cheu Kung, Kung chu: id est Sanctorum Virorum sum­ mitas: ut verbi gratia, Antiquissimi Imperatores lao, et Xun, Rex Ven Vang, Princeps Cheu Kung, et Kung chu, seu Confucius. Quod vero hoc etiam in loco dictio Xing, Sanctitatem potius, quam Sapientiam significet, inferri videtur cx eo, quod omnes ante Confucium hoc nomine apud Sinas in suprema Sanctorum serie ab antiquis temporibus referantur, et ut tales ab iisdem Sinensibus semper habiti fuerint, ut constat ex libris eorum classi­ cis; licet apud Sinenses atheos praefata dictio Xing in allatis textibus per­ fectissimum, et sapientissimum Virum, vel summum perfectionis gradum, ad quem homines Coelo, seu Natura favente pertingere possunt, significare videatur. Ipse Confucius in singulis Civitatibus Aedes habet ei dedicatas, quae Gymnasia non sunt, nec Aulae tantum esse videntur, sed potius Capellae, eo quod Sinicc vocentur Miao, quo vocabulo Idolorum Templa designantur, et a nonnullis Authoribus Aedes praedictae Templa, seu Fana dicantur. Vi­ deri possunt: Trigantius, et Riccius, de Christian, expeditione, lib. 1, pag. 118. Semedo, par. prima, cap. 10, pag. 63. Kircher, China Illustrata, par. 3, cap. 1, pag. 132, coi. 1. In quibus Aedibus extat effigies Confucii, vel saltem Tabella cum hac inscriptione « Sedes Spiritus Sanctissimi, vel Sapientissinii Protomagistri Confucii >, quae verbis Sinicis est huiusmodi: Chi Xing Sien Su Kung chu Xin Goey, ut testatur Pater a Lconissa, qui asserit dictionem Sinicam Xing non significare tantummodo Sanctum, sed aliquando etiam Sapientem. Alii praefatam inscriptionem sic latine vertunt Sanctissimi, et Super-Excellentissimi. Mandarini, seu Gubernatores, ac Magistratus Urbium una cum Literatorum Praefectis, necnon Graduatis, seu Ductoribus Literatis bis in anno, nempe circa Aequinoctium Veris, ct Autumni ibidem solemnem oblationem, scu sacrificium peragunt, in quo a Ministro, et /Xssistcntibus cum variis genu4 50 Cuna Romana S. C. S. Officii flexionibus, et inclinationibus, dirigente Caeremoniarum Magistro, ante Τι- I bellam Confucii supra mensam, seu Altare expositam, candelis accensis, cum odorum suffitu, immolati, seu immolandi animalis sanguis, ac pili offeren- ' tur, ac deinde terrae infodiuntur, itemque panni serici, qui postea extn Templum, seu Aedem in proximo atrio, accenso igne, comburuntur. Item vinum libatur, occisorum animalium, suis videlicet, caprae, seu cervi, et s'-.iilium carnes immolantur, quae inter Assistentes, et alios, peracta oblatione, seu sacrificio distribuuntur, et ab omnibus magni fiunt, et comedun­ tur. Ante omnia autem iam a principio Confucii Spiritus invitatur, ut adsit, | immolatisque fruatur, veniensque ad oblationem certis caeremoniis recipitur, | eique, quidquid in sacrificio geritur, tanquam praesenti, in Tabella signifi­ catur. Ministris nonnullorum ante sacrificium dierum ieiunia, et a thoro coniugali abstinentia, publico ritu praescripta sunt. Hostias immolandas, fuso in earum auriculis probandi causa liquore quodam, seu vino calido, seligunt. Oblatio incipit post primum, aut secundum galli cantum, et summo mane terminatur. Spiritum Confucii, finita oblatione, abeuntem grato animo, ac certis verborum formulis prosequuntur, et adstantibus omnibus, antequam dimittantur, ob sacrificium bene peractum, felicitates plurimae promittun­ tur, prout in Rituali Ta Ming Hoei Tien, tomo, seu tractatu 91 in descri­ ptione oblationis faciendae Confucio apud Patrem a Leonissa. Videri pos­ sunt respective Bartol., China, par. 3, lib. 1, pag. 71. I Kircher, in China Illustrata, par. 3, cap. 10, p. 132. Le Tellier, tom. 2, pag. 274, § Vous direz. Lopez, c. 5, de Confucio, n. 60, circa med. pag. 64. | Praeter praedictas binas solemnes oblationes, aliae minus solemnes eodem in loco, seu quidam alii ritus, et caeremoniae in eiusdem Confucii honorem statutis temporibus peraguntur, tum a Magistratibus, seu Guber- I natoribus Urbium, tum a reliquis Literatis, de quibus etsi speciatim a I Vicario Apostolico Maigrot mentio facta non fuerit, nihilominus quia in quaesitis Patris Martinii Societatis lesu aliqua saltem exposita fuerunt, hic aliud quaesitum ad rem clarius elucidandam instituitur. Secundo. Igitur quaeritur, an caeremoniae, ritus, et oblationes minus I solemnes, quae fiunt in honorem eiusdem Confucii, a Christianis licite | exerceri, et peragi possint in loco praefato. I Ratio dubitandi, praeter dicta in praecedenti ratione ad primum, est, quia bis singulis mensibus in novilunio scilicet, et plenilunio cuiuscumque Urbis Mandarinus, seu primarius Magistratus, aliique Officiales, et Literati summo mane Aedem, seu Templum Confucii magna cum pompa adeunt, I et ante eius Effigiem, seu Tabellam accensis cereis, cum thuris, atque odo- I rum suffitu, repetitis vicibus genuflectunt, toto corpore prostrati, ac terram fronte percutientes. item quandoque praesertim in novilunio ab aliquibus I vinum, et olera quaedam, ac fructus offerri solent. Mandarini, seu Guberna- I tores Urbium, ac Magistratus, antequam dignitatem adeant, seu statim post I aditam dignitatem, seu dignitatis possessionem, ad Templum, seu Aedem Confucii pergunt, ibique ante eius Effigiem, seu 1 abellana, eadem peragunt, I I I I 51 quae fieri ab eis in novilunio, ac plenilunio modo dictum est; non tamen vinum, olera, nec fructus offerunt. Videri possunt: Bartol., China, par. 3, lib. 1, pag. 71. Kircher, in China Illustrata, par. 3, cap. 10, pag. 132. Le Tellier, tom. 2, pag. 274, § Vous direz. Lopes, c. 5, de Confucio, n. 60, circa med. pag. 64. Praeterea Literati, postquam in amplissimo Gymnasio, seu Palatio, ubi per aliquos dies probantur, gradus literarios adepti sunt, statim ad Aedem, seu Templum Confucii se confenint, ibique coram praedicta Tabella cereis accensis, cum thuris, atque odorum suffitu, iteratis vicibus genuflectunt toto corpore ad terram prostrati, prout in aliis proxime relatis ritibus, seu obla­ tionibus minus solemnibus. Hae vero in honorem Confucii oblationes tum solemniores, tum minus solemnes, seu ritus praefati ita Sinensium Impera­ torem Legibus, publicoque Regni usu stabiliti sunt, ut non liceat eos omit­ tere, saltem absque gravi periculo respective amissionis Mandarinatus, gra­ duum, aut dignitatum. Videri possunt: Lopes, in Prol. dicti tractatus, § Dubia quoque circa finem. Pater a Leonissa, in suis respons. ad quaesita. Respectu vero Progenitorum, ratio dubitandi circa solemnes oblationes, quae in primo quaesito proponuntur est, quia Sinae defunctos Parentes, seu Progenitores, saltem usque ad quartum gradum, publico, ac singulari cultu prosequuntur, Aedes eis dedicant quae potius Capellae, et Templa, quam simplices Aulae videntur esse, tum ex his, quae in eis geruntur, tum ex nomine Miao, quo Imperialium, aliorumque Imperii Procerum, Proge­ nitorum defunctorum Aedes ex antiquissima institutione vocantur; quo pariter nomine etiam Idolorum Templa communiter designantur, ut supra dictum est, et animalium quoque sanguine ex antiquissimo ritu in Rituali Ly Ki praescripto, uti etiam oblationum, seu sacrificiorum vasa, quae nulli usui extra Templa praedicta applicari licet, dedicari solent. Vestes vero, quibus Proceres, ac praesertim Imperatores uti solebant, aut solent in prae­ fatis oblationibus, speciali ritu in eodem Ly Ki praescripto fieri debent, ac consumptae, obsoletaequc cremari, ne prophanis usibus inserviant. Cactcrorum autem Progenitorum defunctorum Aedes, licet non Miao, aedChuTang appellentur, in re id ipsum significare, et ad eosdem cultus erga defunctorum praefatorum Spiritus exhibendo destinari videntur, quia tam in Aedibus Chung Miao dictis, quam in Chu Tang nuncupatis, Imagines, seu Statuae Primariorum Progenitorum reperiuntur, aut saltem, et commu­ niter ubique Tabellae Progenitorum asservantur supra mensam, vel altare cum hac inscriptione : Sedes Spiritus N. defuncti Progenitoris. Quae quidem Tabellae saltem his temporibus, ideo fieri videntur, ut non tantummodo loco Spirituum, seu Defunctorum adhibeantur, sed etiam, ut iidem Spiritus, seu Defunctorum Animae quodammodo in cis resideant, quia co tempore, quo Defuncti Progenitores sepeliuntur, quo etiam earundem Tabellarum incipit usus, in ipsomet sepulturae loco, ut ex Rituali Sinico Kia Ly nuncupato constat, ad dictas Tabellas, flexis genibus, et expres­ sis verbis, Spiritus, seu Animae praefatae invitantur, ut in illis resideant, et S. C. S. Officii Cuna Romana 52 — ■ ■■■■ 1 ■ — ■ domum revertantur, quo facto eaedem Tabellae solemniter domum deferun­ tur, ac statuto tempore in Aedibus praefatis, etiam solemniter collocantur Dicitur etiam in dicto Rituali, quod quando in praefatis Tabellis aliqua | literae mutandae, vel addendae sunt (quod quidem fit, quando in Aed« | praefatas novae Tabellae introducuntur, et antiquae, seu priores ad gradum superiorem transeunt iuxta ordinem consanguinitatis, vel quando ab Impe­ ratore nova dignitas, seu dignitatis titulus aliquibus Progenitoribus Defun­ ctis iuxta Regni morem confertur, qui Tabellis inscribendus est), aqua madefiant, ut abradi possint, et abrasis, lotisque, lotionis aqua in Aedis,set | Templi parietem proficiatur, quae caeremonia summam Sinensium reve­ rentiam erga easdem Tabellas indicare videtur. Item in eodem Ritual, dicitur, quod transacto quarto consanguinitatis gradu, quando scilicet ir Aedibus, seu Templis praefatis dictas Tabellas asservari amplius non lice! huiusmodi Tabellae terrae infodi debent respective, vel in propriis sepul­ turis eorundem Progenitorum, vel in parte anteriori Aedis, seu prope ianuanv antiquitus autem ab Aedibus Chung Miao nuncupatis ad alias Aedes trans­ ferri solebant, ibique asservari, et recondi, et in Rituali Kia Ly dicitur, quod Imperator, et Imperii Proceres id faciunt. Ad easdem Tabellas, vel ad loci, et sedilia, seu mensas, in quibus dictae Tabellae e suis tabernaculis cum spe­ ciali reverentia extractae, expositae iam sunt, si adhiberi debeant, eorun­ dem Progenitorum Spiritus, seu Animae, praesertim solemnium oblationun. tempore, invitantur, ut descendant, et in eis maneant, quod quidem fit,ve! expressis verbis, ut constat ex formula descripta in Rituali Kia Ly, ubi de oblationibus faciendis primis familiarum Progenitoribus Xy chu, et Sien chu nuncupatis, qui iam quartum gradum ascendendae praecesserunt, fit sermo, quae formula in medio Aedis, seu Templi ante vas ibidem cum carboni­ bus accensis positum, flexis genibus a Primario oblationis Ministro reci­ tari debet, eaque recitata, super eisdem carbonibus cum speciali caeremonii animalis, seu Victimae pinguedo ponitur, seu effunditur, ut vapor ascen­ dat, vel saltem, et semper cum caeremonia effundendi vinum super palea­ rum manipulis, quae Kiang Xin, idest descensus Spirituum in eodem Rituali appellatur, quaeque pariter cum solemnitate, et reverentia magna ordinarie fieri debet in medio Templi, seu Aedis ante mensam, seu Altare, ubi odo­ res cremantur, quae Hiang Cho, idest odorum mensa vocatur, ibique postea fit alia similis caeremonia, effundendi vinum quae vocatur Chy, idest obla­ tio, quae loco Spirituum fit (ficrique dicitur antiquis Vini Institutoribus, seu Inventoribus). Itemquc Progenitores, seu Progenitorum Spiritus imitan­ tur, ut oblatis fruantur, seu frui velint, ut in eodem Rituali praescribitur de eodem descensu, seu adventu spirituum, etiam Primogenitorum defuncto­ rum, et de fruitione, seu acceptatione oblatorum pluries fit mentio in libris antiquis, ct aliis Ritualibus Sinicis; unde multi Sinenses eosdem Progenitoruir. spiritus caeremoniis supradictis invitatos venire, et frui putant, aut credunt Non pauci tamen ad imaginariam, vel dubiam potius, quam realem Spiri­ tuum praesentiam, adventum, et fruitionem haec omnia, ut etiam ex Libris. Ritualibus Sinicis colligitur, reducere videntur. Confucius vero in lun Yu ait: chi ju chay: chi Xin ju Xin chay, idest offerendum, seu sacrificandum 53 ______________________________ est, veluti adessent, (scilicet illis, quibus offertur:) offerendum, seu sacri­ ficandum est Spiritibus, veluti Spiritus adessent, seu existèrent. Statutis autem anni temporibus in eisdem locis, seu Templis praefatorum Progeni­ torum defunctorum Spiritibus solemnes oblationes, seu sacrificia offerun­ tur, ad quae tantummodo cuiusque familiae Viri, ac Mulieres respective conveniunt, ac earumdem familiarum Primogeniti ex lege debent primaria officia in dictis oblationibus exercere, qui etiam propriis manibus anima­ lia offerenda occidunt in locis, ac cum caeremoniis in Ritualibus pro perso­ narum qualitate respective praescriptis, omniaque peraguntur eodem fere ritu, mutatis mutandis, qui supra in oblationibus solemnibus Confucio exhibitus descriptus est. In l'emplis, seu Aedibus Chu Tang nuncupatis iuxta Rituale Kia Ly serica non offeruntur, nec in eodem fit mentio illius Papyraceae monetae, quae nunc temporis in omnibus oblationibus, quae Progenitoribus Defunctis a Gentilibus fieri solent, crematur, eo quod haec caeremonia non sit propria Sectae Literariae, neque in fine oblationis illa verborum formula praescribitur, qua in superioribus oblationibus abeuntes Spiritus prosequuntur, sed tantum ad id quaedam inclinationes, et prostratio­ nes faciendae referuntur, quibus peractis Tabellae, si adhibitae, et expositae fuerint, in locum suum reportantur, et in Tabernaculis reponuntur, necnon Progenitorum nomine, seu de mandato eorundem, ut in Rituali Kia Ly dicitur,a Magistro Caeremoniarum Ministris Primariis, et implicite adstantibus omnibus plurimae felicitates promittuntur, et antequam fiant nonnul­ lae ex praedictis solemnibus oblationibus, sortibus cum speciali caeremonia ante ianuam Aedis, seu Templi, Chu Tang eligitur dies, et de felici electione monentur pariter speciali ritu in eadem Aede, seu Templo Progenitores Defuncti, seu eorundem Spiritus, ut videre est in dicto Rituali, in quo etiam dicitur, quod omnes oblationes Chi consistunt tantummodo, seu principa­ liter in totali sodalitate, ct perfectione amoris, et reverentiae, et ideo pau­ peres iuxta paupertatem suam, infirmi iuxta vires suas, in illis faciendis se gerant, qui vero divitiis, et viribus abundant, iuxta praescriptos ritus eas peragant. Preces vero, licet ex antiquissimo ritu in Libro, seu Rituali Ly Ki tantummodo certis temporibus, seu pro publicis Imperii necessitatibus in Templis Progenitorum Defunctorum Chung Miao nuncupatis peragendae praescribantur, et non pro privatis necessitatibus, seu indigentiis, vel ad pri­ vatas felicitates postulandas; cum e contra hoc ipsum ex eodem antiquis­ simo ritu in oblationibus etiam solemnibus ordinarie offerendis interdictum videatur; nihilominus etiam ad privatas felicitates ab eisdem Progenitoribus Defunctis petendas, deprecationes, praesertim nunc temporis a Sinensibus quandoque fieri referuntur, ct probantur ex alio Rituali Sinico in quatuor Tomos diviso, et Kia Ly pariter dicto, quo Gentiles passim utuntur in Sinis, licet huiusmodi deprecationes, non fuerint auctoritate publica, sed potius tacita permissione in eodem Rituali, et alibi a privatis Doctoribus insertae. Communiter autem eo magis felices, ac fortunatos se fore putant, aut spe­ rant, quo maiori pietate, ac diligentia solitis officiis erga praefatos Defun­ ctos functi fuerint. Ex Classico Rituali etiam habetur, quod in alendis ani- 54 Curia Romana malibus ad usum sacrificiorum tum Xang Ti, tum Spiritibus omnibus etiarr. Progenitorum in Templis, et locis eisdem respective dicatis offerendorur. destinatis Imperii Urbium Praefectis de mandato Regio iniunctum sit,.: omnem curam adhibeant, Populisque id ipsum suadeant, eo quod ad feli­ citates pro eisdem Populis petendas in dictis oblationibus offerri debear,: Item ex Classicis Ritualibus plura referuntur, unde deduci videtur, Si­ nenses non tantum a Xang Ti, aliisque Spiritibus, Montium scilicet, Flu­ minum etc., verum etiam a Spiritibus Defunctorum felicitates plurimis concedi ob praefatas oblationes bene peractas docuisse, credidisse ab anti­ quo tempore, aut saltem finxisse. Qui vero atheisticam doctrinam profitentur, et sequuntur, licet eorundte Spirituum existentiam negent, tamen quadam motione sympathica per dispo­ sitionem Ministris ad sacrificandum, vel offerendum praescriptam, C«.. aerem tenuissimum, in quem Defunctorum Spiritus resolvi asserunt, con­ citari, ac moveri, quodammodo attrahi ad oblationem insinuant, unde bene­ ficos influxus erga offerentes, adstantesque promanare docent. Quod infer­ tur etiam ex iis, quae habentur in Extractis ex libro, cui titulus: Conjucw Sinarum Philosophus, et per Patres Societatis iterum impressis, ac in pano li­ bello Sac. Congregationi oblatis. Tandem praefati athei, prout antiqui omr.es sub nomine Quey Xin Spiritus omnes etiam Defunctorum, dum generia eos designare, vel nominare volunt, comprehendunt, et de praefatis Quej Xin generice multa praeclara referunt, sicque populis erga illos timoreir pariter, et honorem suadent. Maffeus, hist. Indic., pag. too. Semed., par. i, cap. 118, pag. ιοί, ubi tamen negat esse proprie Sacrificii Alexand. de Rhodes, lib. t,cap. 27, pag. 88, 89, qui loquitur de Tunchir. De Marin., lib. 1, cap. 14, fol. 155, qui pariter loquitur de Tunchino. Praeter praedictas solemnes oblationes, quae fiunt in honorem Defun­ ctorum Progenitorum, aliae etiam minus solemnes oblationes, necnon alo rittis, ac caeremoniae eisdem in Aedibus, seu Templis diversis anni tem­ poribus, praesertim prima die anni Sinici, in Solstitiis, ac singulis mensibus, in novilunio scilicet, et plenilunio, in honorem corumdem Defunctorum fieri solent. De quibus licet Vicarius Apostolicus Maigrot specificam mentio­ nem non fecerit, expedire videtur, ob rationem supra allatam, ubi de obla­ tionibus minus solemnibus Confucio fieri solitis agitur, ut etiam speciale quaesitum hic instituatur, unde Tertio. Quaeritur an Christianis liceat in praefatis Aedibus, seu Templis supradictas oblationes minus solemnes offerre, in eis ministrare, seu quomodolibet inservire, necnon alios ritus, et caeremonias peragere. Ratio dubitandi, praeter ea, quae dicta sunt in superiori ratione ad Quae­ situm respectu praefatorum Defunctorum, est, quia supradictis temporibu? uniuscuiusque familiae personae utriusque sexus, ad quas luxta praescrip­ tum in Ritualibus Sinicis, ac praecipue in Rituali Kia Ly, ex officio spectat, summo mane debitis, ac speciosis vestibus indutae, Aedes Progenitoribus dicatas, ac pridie pro more ornatas respective adeunt, m eis coram Tabellis eorundem Progenitorum post ablutionem manuum, cum variis inclinationi­ S. C. S. Officii 55 bus, et genuflexionibus, e Tabernaculis per Ministros designatos extractis, et super mensam, seu Altare collocatis, cereis accensis, odores, ac thura cre­ mantur, vinum libatur, et super palearum manipulum effunditur (quae cae­ remonia indicat descensum Spirituum), fructus varii, ac potio Cha dicta offertur, seu apponitur coram qualibet ex eisdem Tabellis, ac tandem cum aliis genuflexionibus, et inclinationibus, Spiritibus abeuntibus quodammodo vale dicitur. In plenilunio vero iuxta ea, quae habentur in Rituali Kia Ly, caeremo­ nia extrahendi Tabellas e Tabernaculis non fit, vinum non apponitur, sed fructus, et potio Cha, caetera, ut in novilunio, peraguntur. Insuper diebus quasi singulis, et in certis casibus coram Tabellis praefatis ab his, ad quos spectat, inclinationes, et prostrationes variae fiunt, odo­ resque quandoque cremantur cereis accensis. Tandem, qui sunt tenuioris fortunae, ut non habeant Aedes, seu Tem­ pla Progenitoribus defunctis dicata, in domibus privatis coram Tabellis eorundem in supradictis anni temporibus respective accensis candelis cum thuris,seu odorum suffitu,seu apponunt carnes, vinum, potionem Cha, fruc­ tus, et alia huiusmodi genuflexionibus, seu inclinationibus etiam adhibitis, minori tamen cum solemnitate. Sinae enim domi communiter habent locum aliquem, tanquam lararium, ubi dictas Tabellas cum solita inscriptione asservant, casque singulis diebus saepe salutant, ac certis temporibus, uti dictum est, coram eisdem ritus, ac caeremonias praefatas peragunt. Item Sinenses fere omnes sepulchra eorundem Progenitorum, quae in montibus, seu locis praealtis extra moenia sunt, semel in anno adeunt, ibi oblationem faciunt apponendo scilicet carnes, vinum, fructus, potionem Cha, ct alia huiusmodi cum solitis genuflexionibus, et inclinationibus: aliquando autem solemnius haec omnia peragunt iuxta ritus, ac vires; adhibita etiam caeremonia effundendi vinum, quae, ut supra, Kiang Xin vocatur, herbas etiam, et gramina circa sepulturas nata eradicant, purgant, plorant, mox finitis lacrymis, oblatis vescuntur. Alias insuper oblationes tum solemnes tum minus solemnes Sinenses facere solent mortuis Progenitoribus, praesertim a dic obitus, usquequo sepulturae tradantur, quae excepta circumstantia Templi, seu Aedis, nec­ non vestium speciosarum, quia lugubribus vestimentis eo tempore utuntur, in caeleris cum supradictis respective concordant. Et ideo Quarto. Quaeritur, an Christianis liceat praefatas oblationes, ritus, ac caeremonias coram supradictis Progenitorum Tabellis in privatis domibus, vel etiam in eorundem Progenitorum sepulchris, aut antequam Defuncti praedicti sepulturae tradantur, in eorum honorem fieri consuetos, una cum Gentilibus, vel scorsim peragere, eisque ministrare, aut intéressé. Quinto. Quaeritur, an Christianis liceat praefatas omnes oblationes, tum solemniores, tum minus solemnes, necnon alios ritus, ac caeremonias, tam in Aedibus, seu Templis Defunctorum, quam domi, et in sepulchris, prout supra relatae sunt, peragere, aut eis simul cum Gentilibus intéressé, vel · in eis ministrare, saltem praemissa publica, vel secreta protestatione eos non religioso, sed civili tantum, ac publico cultu erga Defunctos Curia Romana Progenitores haec omnia praestare, nec ab eis quidquam petere, aut sperare. Sexto. Quaeritur, an liceat, seu permitti possit Christianis easdem omne oblationes respective in locis supradictis, vel saltem domi, ac Defuncto­ rum sepulchris seorsim, vel etiam cum Gentilibus offerre, aliosque ritus, ac caeremonias peragere, sublatis omnino superstitiosis, vel superstitionis speciem praeseferentibus, hoc est ea tantummodo offerendo, quae iuxta Re­ gni morem vivis offerri solent, et cum caeremoniis, ac ritibus erga vivos fieri, vel adhiberi solitis. Et an hoc saltem liceat praemissa, seu adhibita supradicta protestatione. Ratio est, quia nisi haec saltem Sinensibus Christianis permittantur, valde timendum est, ne qui Christiani iam sunt, Christianam Religionem penitus abiiciant, et qui nondum illam suscepere, in posterum nullatenus amplectentur. Imo in Christianos, tanquam in patriorum rituum erga defunctos Progenitores desertores ac destructores insurgant, eosque u Missionarios omnes minis, ac persecutionibus exagitent, et a Regno peni­ tus excludant. Ita quoad factum pertinet, testatur Pater loannes Franciscus de Nico­ lais a Leonissa Vicarius Apostolicus Hu Quang Episcopus Beritensis, apud quem sunt Ritualia, aut Textus allegati, eaque exhibuit, et interpretatus est. Super quinto Articulo. . 3· Quaeritur primo, an Christianis permitti possit dictas Tabellas Proge­ nitorum in privatis domibus retinere cum Inscriptione Xin Chu, Xin Goei, Ling Goei, idest: Thronus, seu sedes Spiritus, seu Animae N. defuncti. Et quatenus negative. Secundo. Quaeritur, an saltem abrasa ea Inscriptione, solummodo defun­ cti nomine inscripto, aut ad summum superaddita litera Goei, Sedes, seu Thronus. H Et quatenus negative. Tertio. Quaeritur, an saltem cum declaratione, qua declaretur, quae sit Christianorum de defunctis fides, et qualis filiorum, ac nepotum in Pro­ genitores pietas esse debeat. Hinc quaeritur quid decernendum sit circa tertium Articulum supra omissum, tenoris sequentis Quaesita super capitibus inter huiusce Missionis Operarios controversis, Summo Pontifici Alexandro VII proposita, multis in rebus non esse veri­ dica declaramus: ac proinde Missionarios, responsis ab .Apostolica Sede, recte quidem, et sapienter, at iuxta circumstantias in dubiis expressas datis, inniti non posse, ad usitatum apud Sinas Confucii, et Progenitorum cul­ tum permittendum. I Responsa. I Quae ad Quaesita superius relata, praevio diuturno, maturo, ac diligentissimo examine, de mandato san. mem. Innocentii XII prius inchoato, ac deinde iussu Sanctissimi D. N. D. Clementis PP. XI per plures annos S. C. S. Officii 57 continuato a Sacra Congregatione Eminentissimorum ac Reverendissimorum DD. S. R. Ecclesiae Cardinalium in tota Republica Christiana adversus haereticam pravitatem Generalium Inquisitorum a Sede Apostolica spe­ cialiter deputatorum, auditis partibus, necnon Theologorum, et Qualificatorum ad id deputatorum votis, data fuerunt, ac postmodum ab eodem San­ ctissimo Dom. Nostro approbata, et confirmata. ! Super quarto Articulo. I I I Ad sex Quaesita huius articuli Sacra Congregatio respondit: Christianis nullatenus, nullaque de causa esse permittendum praeesse, ministrare, aut interesse solemnibus sacrificiis, seu oblationibus, quae in utroque Aequino­ ctio cuiusque anni Confucio, et Progenitoribus defunctis fieri solent, tam­ quam superstitione imbutis. Similiter nec esse permittendum in Aedibus Confucii, quae eo ap­ pellari dicuntur vocabulo, quo apud Sinas Idolorum templum designari dicitur, exerceri, ac peragi a Christianis caeremonias, ritus, et oblationes, quae in honorem eiusdem Confucii fieri dicuntur tum singulis mensibus innovilunio, et plenilunio a Mandarinis, seu Primariis Magistratibus, aliis­ que Officialibus, et Literatis, tum ab iisdem Mandarinis, seu Guberna­ toribus, ac Magistratibus, antequam dignitatem adeant, seu saltem post eiusdem possessionem adeptam: tum denique a Literatis, qui postquam ad gradus sunt admisi, e vestigio ad Templum, seu Aedem Confucii se confenmt. Item non esse permittendum Christianis in Templis, seu Aedibus Pro­ genitoribus dicatis oblationes minus solemnes eisdem facere, nec in illis ministrare, aut quomodolibet inservire vel alios ritus, et caeremonias peragere. Demum, nec esse permittendum Christianis praefatas oblationes, ritus, ac caeremonias, prout in Quaesitis relatae sunt, coram Progenitorum Tabel­ lis, in privatis domibus, nec in eorumdem Progenitorum sepulchris, aut antequam Defuncti sepulturae tradantur, in eorum honorem fieri consuetas, una cum Gentilibus, vel seorsim peragere, eisque ministrare, aut intéressé; imo praedicta omnia, tanquam a superstitione inseparabilia, iuxta ea, quae in Quaesitis proposita sunt, ne quidem esse permittenda Christianis, prae­ missa publica, vel secreta protestatione, se non religioso, sed civili, ac poli­ tico tantum cultu erga Defunctos illa praestare, nec ab eis quidquam petere, aut sperare. Caeterum per Responsa huiusmodi non censendam esse damnatam praesentiam illam, seu assistentiam mere materialem, quam cum Gentili­ bus superstitiosa peragentibus, citra ullam sive expressam, sive tacitam gestorum approbationem, ac quovis ministerio penitus secluso, eisdem superstitiosis actibus quandoque praestari contingat a Christianis, cum aliter odia, et inimicitiae vitari non possunt, facta tamen Fidei protesta­ tione, et cessante periculo subversionis. Similiter nec per eadem Responsa vetari, quo minus erga Defunctos peragi possint alia, si quae sint iuxta earum gentium mores, quae vere 58 Curia Romana superstitiosa non sint, nec superstitionis speciem praeseferant, sed intra limites civilium, ac politicorum rituum contineantur. Porro quaenam hi« sint, et quibus adhibitis cautelis tolerari valeant, tum Domini Patriarch * Antiocheni Commissarii, et Visitatoris Generalis in Imperio Sinarum, tuEpiscoporum, ac Vicariorum Apostolicorum illarum partium iudicio relin­ quendum esse; qui tamen interea omni, quo poterunt, studio, ac diligenta curare debebunt, ut Gentium caeremoniis penitus sublatis, illi sensim a Christianis, et pro Christianis hac in re usu recipiantur ritus, quos Catho­ lica Ecclesia pro Defunctis pie praescripsit. Super quinto Articulo. Ad tria Quaesita huius Articuli Sac. Congregatio respondit: Christiane non posse permitti Tabellas Progenitorum, iuxta Sinensium morem, in privatis domibus retinere, cum inscriptione, qua Thronus, seu Sedes Spi­ ritus, vel Animae N. defuncti, adeoque qua Spiritum, seu Animam illius defuncti ibidem aliquando sisti, vel residere significetur; imo nec cum alia, qua Sedes, seu Thronus, adeoque idem ac priori, licet magis contracta, inscriptione designari videatur. Quo vero ad Tabellas solo Defuncti nomine inscriptas, tolerari posse illarum usum secluso scandalo, hoc est, dummodo qui Christiani non sunt, arbitrari non possint Tabellas huiusmodi a Christianis retineri ea mente, qua ipsi illas retinent, ct adiecta insuper declaratione ad latus ipsarum Tabellarum apponenda, et qua quae sit Christianorum de defunctis fides, et qualis filiorum, ac nepotum in Progenitores pietas esse debeat, enuncietur Ad Quaesitum tertii Articuli huc remissum, Sacr. Congregatio satius duxit nihil respondere; ne alias Apostolica Sedes ab eo, quem in eiusmodi con­ troversiis Sinicis hactenus tenuit, antiquo more recedere cogatur; quo nimirum ad ea quae sibi pro tempore tametsi diversimode exposita fuerunt, responsa quidem veritatis semper dare, nunquam vero super expositorum huiusmodi veritate, seu falsitate pronunciare consuevit. Decretum SS. D. N. Clementis XI quo confirmantur relata Responsa, post diligens examen editum. In Congregatione Generali Sanctae Rom., et Universalis Inquisitionis habita in Palatio Apostolico Quirinali coram Sanctiss. Dom. N. D. Clemente divina Providentia Papa XI, ac Eminentissimis, et Reverendissimis DD. S. R. Eccl. Cardinalibus in tota Republica Christiana contra haereticam pravitatem Generalibus Inquisitoribus a Sancta Sede Apostolica specialiter deputatis. 'W Sanctitas Sua, postquam in pluribus Congregationibus coram se habi­ tis, ab ipso Pontificatus sui primordio, super praemissis Quaesitis, seu Dubiis Theologorum, et Qualificatorum ad id a sa. mem. Innocentio XII deputa­ torum sententias exceperat; postquam itidem pluries de iis egerat cum DD. Episcopis Beritensi, et Rosaliensi Vicariis Apostolicis in Regno Sinarum, Romae nunc commorantibus; ac postquam demum quicquid in eiusmodi S. C. S. Officii 59 controversiis Patres Franciscus Noel, et Gaspar Castner Societatis lesu Pro­ curatores, et Missionarii Apostolici eiusdem Regni deducere potuerunt, seu voluerunt, audiverat: Responsa supradicta, quae in aliis praecedentibus Congregationibus similiter coram Sanctitate Sua habitis diu, multumque discussa, ac mature examinata fuerant, confirmavit, et approbavit, iliaque D. Carolo Thomae de Tournon Patriarchae Antiocheno Commissario, et Visitatori Apostolico in praefato Sinarum, et aliis Indiarum Orientalium Regnis transmitti mandavit, una cum congrua, et opportuna Instructione desuper facienda, ad hoc, ut tam ipse, quam reliqui Archiepiscopi, Episcopi seu alii, qui in illis partibus, Visitatoris, Delegati, seu Vicarii Apostolici munus exercent, vel in posterum exercebunt, Responsa huiusmodi ab omni­ bus, et singulis nunc, et pro tempore ibidem existentibus Missionariis cuius­ cumque Ordinis, Religionis, et Instituti, etiam Soc. lesu, necnon ab uni­ versis Christifidelibus earumdem partium sub poenis canonicis, qua decet, obedientia observari curent, et faciant; suspensa tamen interea, iustis, et rationalibus ex causis animum Sanctitatis Suae moventibus, eorumdem Responsorum publicatione, seu quavis evulgatione tam in Urbe, quam in aliis Europae partibus. In contrarium facientibus non obstantibus quibus­ cumque. [Bull. Rom., tom. io, p. 129-138]. 772. S. C. S. Off. (Aethiopiae), 22 iul. 1706. Utrum liceat celebrare cum vino facto ex uvis passis. R. Licere, dummodo liquor ex colore et gustu dignoscatur esse vere vinum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 270. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 441]. 773. S. C. S. Off., 15 maii 1709. S. C. respondit: licere catholicis communicare cum haereticis et schismaticis, et ÎNon eorum confessiones audire, nec coram illis emittere, nec iis sacram Euchari­ stiam conferre. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 276]. 774. I I S. C. S. Off., 21 nov. 1709. Bisognando qualche ministro per servigio dclle chiese degli armeni cattolici, tanto in Aspaan quanto in Giulfa, per non csservi vescovi armeni cattolici, si mandano ad ordinare ed a prender gli ordini sacri da qualcuno dei vescovi scismatici ed erotici. 6o Curia Romana R. Nullo modo licere; et ordinati ab huiusmodi Episcopis sunt irregu­ lares, ac suspensi ab exercitio Ordinum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol I, n. 278]. S. C. S. Officii 61 779. S. C. S. Off., 25 iun. 1715. 775. S. C. S. Off., 13 iun. 1710. Le Costituzioni pontificie emanate contra sollicitantes comprcndono tuttc le nazioni, ed in conseguenza cosi obbligano i greci come gli armeni. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 279]. 776. S. C. S. Off., 5 mart. 1712. An Episcopus in Hibernia, cogente temporum necessitate, possit omnes sacros Ordines conferre die Dominica, et duobus festis duplicibus in eadem vel sequenti hebdomada occurrentibus, cum collatio Ordinum sacrorum tali modo facta possit fieri sine periculo, ac maiori cum securitate. R. Affirmative in tribus festis de praecepto non continuis sed interpo­ latis, iuxta formam Constitutionis s. m. Innocentii XII.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 280]. 777. S. C. S. Off., 5 apr. 1713· In casibus propositis (nempe de baptismo foetus abortivi) si suppetat rationabile fundamentum dubitandi •an foetus ille sit animatus anima rationali, tunc potest et debet baptizari sub conditione; si vero non suppetat rationabile fundamentum, nullatenus potest baptizari. Ad videndum autem an sit rationabile fundamentum talis dubii, consulendi sunt medici et theo­ logi in facti contingentia, sive in casibus particularibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 282]. 778. S. C. S. Off., 22 maii 1713. Se i missionarî viaggiando possano conferire il santo Battesimo agli adulti, se si presentano per domandarlo, senza precedente istruzione, se non quanto in quell’angustia di tempo si puo loro suggerire, dei misteri di nostra fede, e deUcssenza di quel Sacramento, essendovi persone che si obblighino di pienamente istruirli secondo la loro capacità. R. Negative. H [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 283]. » Cf. N. 25»· Episcopus Constanticn. obtinuit ab hac Sacra Congr. S. O. facultatem absolvendi haereticos poenitentes, id est : 1. Recipiendi haereticos illosque absolvendi dummodo sincere coram notario et testibus abiuraverint, et iuramentum praestiterint a similibus in posterum abstinere: et haec facultas in solidum conceditur Episcopo et eius Vicario in spiritualibus generali: et quidem absolvendi in utroque foro. 2. Pariter in utroque foro absolvendi legentes libros prohibitos haere­ ticorum. 3. Dispensandi super irregularitate cum haereticis poenitentibus in utroque foro. 4. Ut, cum singulares casus occurrerint, vel expedire videbitur, possit Episcopus 18 sacerdotes subdelegare, qui haereticos, abiuratis prius verbo in ipso Sacramento Poenitentiae haeresibus, praestitoque iuramento in illas amplius non incidendi, in foro dumtaxat conscientiae, citra ullam habi­ litatem et dispensationem, valeant absolvere. 5. Deputandi alios 18 sacerdotes, qui valeant absolvere poenitentes (in foro dumtaxat conscientiae) ab omnibus casibus reservatis etiam m bulla Coenae, de praeterito et usque in diem datae praesentium tantum incursis. Ultimo, quod talis facultas valeat ad quinquennium, ab infra data pro­ xime futurum. Circa talem facultatem proponit Episcopus quaedam quaesita, et petit: 1. An haeretici poenitentes de necessitate coram notario et testibus abiurare debeant. 2. Utrum ubi impune grassatur haeresis, non sufficiat eos abiurare coram Poenitentiario in foro interiori. 3. An iurare debeant de necessitate, quod a similibus abstinere velint. 4. Utrum propter periculum periurii non expediat remittere tale iura­ mentum. R. Ad i. Affirmative. Ad 2. Non sufficere, si velint absolvi in foro externo: sufficere autem, si tamen in foro interno absolvant, dummodo Poenitentiarius sit delegatus ab Episcopo iuxta formulam facultatis. Ad 3. Affirmative. Ad 4. Non expedire, nec licere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 287]. 780. S. C. S. Off., 27 iun. 1715. An plena fides sit adhibenda Carolo Wipperman de Rostock in ducatu Mecklenburg praedicanti, et lectori theologiae lutheranae quietisticae, super­ intendenti, et doctori primario sectae lutheranorum quietistarum, S. Fidei 62 Curia Romana Catholicae reconciliato in S. O. Pannae, et circa nonnullos errores detectus in eius Baptismo: an ipsi credendum sit circa ea quae enarrat. Et quatenus affirmative: tum ut ipsius saluti, tum etiam ut caeterorum illius sectae seu religionis, praesertim si fuerint ignorantes, saluti pariter consulatur, quae­ ritur: an dictus Wippcrman sit rebaptizandus; et quatenus affirmative: an absolute vel sub conditione; et quatenus affirmative: an teneatur confiteri omnia peccata praeteritae vitae; et quatenus affirmative: an confessio prae­ ponenda sit vel postponenda Baptismo conferendo sub conditione. R. Carolum Ferdinandum esse rebaptizandum sub conditione, et collato Baptismo, eius praeteritae vitae peccata confiteatur, et ab iis sub con­ ditione absolvatur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 286. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. IV, p. 322]. 781. S. C. S. Off. (Graeco-Melchit.), 2 iun. 1718. S. C. resp.: Non esse admittendos bigamos ad sacros Ordines, praeterquam in casu dispensationis concessae a S. Sede Apostolica, seu ab eius delegatis ad id specialem facultatem habentibus [Collectanea S C. de Prop. Fide, vol. I, n. 293]. 782. S. C. S. Off., 5 ian. 1724. Si testimonium (de Baptismo collato) sit ab homine incerto, in re adeo gravi, ignoto testimonio deferri non potest: quare tunc rebaptizandus est infans sub conditione, etiamsi schedulam de suscepto Baptismate a collo suspensam ferat, ut pro expositis utitur in locis quibusdam. [Collectdnca S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 299]. 783. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 28 sept. 1724. 1. An (Vic. Ap.) debeat desistere ab usu et institutione quatuor graduum catechumenatus qui recensentur a Cardd. Bellarmino et Bona antiquitus in primitiva Ecclesia usitati, antequam adultos baptizet. 2. Quatenus negative, num exorcismi et caeremoniae praescriptae in Baptismo adultorum in fine quando baptizandus est catechumenus debeant repeti, vel sufficiat eas semel et divisim administrare sine alia repetitione. R. Sanctitas Sua decrevit quod praevia necessaria sufficienti instructione catechumenorum pro tempore necessario et opportuno iuxta qualitatem et capacitatem personarum, omnes caeremoniae et exorcismi iuxta ordinem praescriptum a Rituali Romano serventur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 301]. S. C. S Officii 63 784. S. C. S. Off., 28 nov. 1725. Relato folio a S. C. de Prop. Fide ad S. Off. remisso, continente ordina­ tiones fadas a defuncto R. P. D. Episcopo Larandensi, Vicario Ap. Missio­ nis Occidentalis in regno Tunkinensi, tenoris sequentis, videlicet: i. Quicumque.. 6. Si Minister petat ab alio Ministro, ut ipsum adiuvet in administratione Sacramentorum, tunc facultatem tali Ministro concedimus, ut illum adiuvet, et e converso. 7. Si aliquis Minister huius Vicariatus ad alium Vicariatum se confe­ rat ad confitendum sua peccata, et Minister alterius Vicariatus cum ipso confiteri voluerit, talem Ministrum absolvere non poterit, et idem e con­ verso. 8. Denique mandamus omnibus Ministris huius Vicariatus, ut quoties Confessiones mulierum audiunt, habeant cratem ex cannis indicis bene con­ tiguis compactam: si autem illas sine crate audierint, mulier poenitens abso­ luta non manet, et confessarius sacrilegium committit, quia in tali casu tali confessario facultatem absolvendi non damus. Excipitur tamen casus in quo mulier infirma sit ». EE. PP.... decreverunt: Abolendam reservationem sub numeris 1,... et 7... Quoad 6 casum, seu ordinationem sub dicto numero positam, appro­ bandum. Quoad decretum positum sub numero 8, reformandum, et prohi­ bendum tantum sacerdotibus, ne confessiones sacramentales feminarum audiant sine crate spissa, ubi commode fieri potest, deletis omnibus poenis et signanter nullitatis Confessionis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide (1893), n. 986]. 785. S. C. S. Off., 29 nov. 1725. Relato folio a S. Congr. de Prop. Fide remisso, in quo continentur infrascriptae ordinationes factae a defuncto R. P. D. Episcopo Laranden., Vicario Apostolico in Regno Tunkini, tenoris sequentis, videlicet: Ordina­ tions tempore persecutionis: 1. Omnes ministri huius Vicariatus poterunt absolvere illos Christianos qui chirographum abiurandi fidem non fecerunt, neque aliquid ad religio­ nem peninens gentilibus tradiderunt, nec imaginem percusserunt, nec idola adoraverunt, neque legem Dei negaverunt. 2. Omnes illi qui tale chirographum fecerunt hoc modo, scilicet: Omnes not usque modo legem servavimus ct cultum Deo coeli tribuimus; nunc autem ■culemus edictum regium quo lex lusitanorum prohibetur; illi obedientiam prae­ stamus, dicentes quod nos legem lusitanorum non observamus, vel nos quid sit Itx lusitanorum nescimus. Hoc modo chirographum conficientes, si alias res 64 Curia Romana ad religionem pertinentes mandarinis non tradiderint, nec imaginem con­ culcaverint, vel reverentiam idolis non fecerint, tales ad Confessionem admitti poterunt. 3. Omnes illi qui chirographum fecerunt fidem abnegando, vel illud fecerunt, nullam mentionem facientes de cultu ab ipsis vero Deo praestito, sed absolute legem lusitanorum se habere negaverunt, et simul illi qui rc licet minimas, ad religionem pertinentes tradiderunt, vel imaginem concul­ caverunt, vel reverentiam idolis praestiterunt, tales ad Confessionem non­ dum admitti debent; debent tamen a ministris admoneri ut totis viribib procurent lacrymis et suspiriis ad suorum peccatorum magnum dolorem et contritionem se excitare; quo supposito, ipsis de remedio providebitur; et interim moneant tales peccatores ut interim haec observent: I. Per trium mensium spatium, quatuor diebus ieiunent in quolibet mense. Si autem sint officiales, qui gravi labore occupantur, ita ut ieiunare non possint, in tali casu illis concedetur ut ad satietatem manducent, sed orizam tantum cum sale adhibito. II. Tribuant aliquam eleemosynam pecuniariam, quae servetur, distnbuenda postea pauperibus temporibus calamitatis. III. Insuper intra spatium sex mensium, tales peccatores debent singu­ lis diebus recitare quinquies Pater et Ave, quolibet illo tunc debent se in terram prosternere, illamque osculari, enixe Deum deprecantes ut ipsis peccata sua condonare dignetur. IV. Quando fideles in ecclesia congregantur, tales poenitentes debent adesse, et prostrati ante altare, toto corde totisque viribus Deum exorare ut sibi peccata condonare dignetur, in veritate promittentes se non pecca­ turos de caetero. Haec omnia supradicta promittentes ad Confessionem denique admitti poterunt, quinque tamen vel sex mensibus ad minus transactis. Haec omnia supradicta intelligantur in foro exteriori, quibus non obstantibus in foro interiori confessarii aliam salutarem poenitentiam ipsis imponant. Si forte intra tempus praefatae poenitentiae, aliquis praedictorum infirmetur et con­ fiteri velit, debet illi imponi poenitentia pecuniaria iuxta suum posse, et coram christianis verbalem sui peccati detestationem faciat; quibus peractis, ad Confessionem admittatur. Si autem convaluerit, ad omnes illas poeni­ tentias adimplendas cogatur. R. SSmus D. N. auditis votis EE. et RR. S. R. E. CC., decrevit quod neophyti tunkinenses pro publica apostasia teneantur tantum semel abiurare coram christifidclibus, et abiuratione peracta, admittantur ad confes­ siones sacramentales, iniunctis poenitentiis salutaribus arbitrio confessarii. et servetur Decretum ab hac S. C. editum die 18 Iulii 1630, tenoris sequen­ tis: 5. C. censuit apostatas a fide redeuntes ad poenitentiam, non teneri ad abiurandam apostasiam publice coram infidelibus, sed sufficere ut eam abiurent tn balneo coram fidelibus, abstinendo ab actibus infidelitatis, ac deponendo habitum infidelium, quatenus sit protestativus fabae religionis; si vero sit aequivocus, posse illum deferre; quod si ex illa delatione, ratione personae aliqua oriretur suspicio, teneri aufugere quamprimum potuerint. Λ’. C. S. Officii Instructio. — Essendo slate esaminate le ordinazioni dei defunto Monsignore Vescovo Laradense Vic. /Xp. della parte occidentale dei regno di Tunkino fatte per osservarsi nel tempo delle persecuzioni, si è stimato espediente ordinare che si osservi 1’accluso decreto conforme ad altro decreto sino dall’anno 1630 emanato. Si avverte pero che dovranno eseguire detto decreto, ed abiurare 1’apostasia non solo quelli che faranno quanto si con­ vene sotto il num. 3. di dette ordinazioni, ma ancora quelli che faranno i Ichirografo nclla forma descritta sotto il n. 2, mentre vertgono a negare anche questi di continuare nella professione della fede cattolica, dicendo: Omnes nos usque modo legem servavimus, et cultum Deo coeli tribuimus; nunc autem videmus edictum regium quo lex lusitanorum prohibetur; illi obeditntiam praestamus dicentes quod legem lusitanorum non observamus ; perche in quelle parti per legem lusitanorum s’intende legem Christianam, ed il senso chiaro che protestano di recedere dalla legge che usque modo servavimus, t dal culto che Deo coeli tribuimus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 304]. 786. S. C. S. Off., 7 iun. 1726. Se sia lecito ai sacerdoti latini di celebrare secondo il loro rito, ma senza 1’altare portatile di pietra, nelle chiesc ed altari dei greci uniti, che sono di tela consagrata dal Vescovo greco con unzioni e con reliquie, mentre dai greci si celebra liberamente nelle chiese ed altari di pietra dei latini. R. Non licere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 306]. 787. S. C. S. Off., 22 ian. 1727. S. C. resp.: Mulieres sollicitatas non teneri ad dcnunciationem, si mini­ stri Inquisitionis et Vicarii Episcopi in longinquis regionibus degentes, sine gravi incommodo adiri nequeunt. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 308]. 788. S. C. S. Off., 29 nov. 1729. Dalle rclazioni de’Veccovi, e de’ missionari capitate dall’Albania si ha che alcuni di quei cristiani affine di sottrarsi da moite angarie, e special­ mate da pagare il tributo ai turchi, fra i quali essi cristiani vivono, al qual pagamento sono obbligati tutti coloro, che essendo d’altra religione si iro­ nt» ira i turchi, hanno per costume d’imporsi un nome tureo, come Asan, l'u®i, ecc. Ond e che coprendo con tal nome la religione cristiana, che 66 Curia Romana essi professant), evitano per lo più le angarie, ed il pagamento del tributo Presupposto tal fatto, si domanda dai Vescovi, e dai missionari dell’Albanù se possa permettersi ai cattolici l’uso del nome turco per lo fine suddctto, o se debbano ncgarsi, owero concedersi i Sagramenti a coloro che dû prati cassero. La Sacra Congregazione è stata sempre, è presentemente, e sari in awenire costantissima non solamente a non permettere mai ai cattolici azione alcuna, owero uso di qualunque segno (consista questo in fatti, o in parole) che sia protestativo del maomettismo, o d’altra falsa religione, ma anche in proibir loro assolutamente quei segni, owero usi, che si dicono equivoci, sempre che vi sia alcuna delle seguenti circostanze: i. che valendosi di tali segni, o usi equivoci, si costituisca la persona cattolica in péri· colo prossimo di negare la vera fede benchè solo estemamente; 2. quando dai valersi di tali segni, o usi equivoci ne siegue grave scandalo del prossimo; 3. quando chi pratica tali segni, o usi equivoci, lo fa con animo e con posi­ tiva intenzione di persuadere ai circostanti, ch’egli sia veramente turco, 0 d’altra falsa religione; 4. finalmente in quei rincontri, nei quali obbliga il precetto affermativo di confessare la vera fede. In tutte e quattro questt circostanze, siccome comunemente i dottori insegano, ed ha più volte h S. C. deciso, non è lecito in modo alcuno di valersi di segni ed usi equi­ voci; onde il valersene in qualunque di queste quattro circostanze sarebbe gravissimo peccato, quantunque si conservasse nel cuore la vera eredenza. Presupposta questa vera dottrina, ne siegue, che per lo più non sari lecito a cristiani cattolici il servirai del nome turco per lo fine sopradetto; poichc par cosa difficile il pratticarlo senza mettersi in pericolo di negar la fede, e senza scandalo de’fedeli, e senza aver positiva intenzione di impri­ mere la falsa opinione di esser turco, ed in circostanze, in cui non corrc 1’obbligo di confessare la fede. Sicchè quando i Vescovi e missionari, ben esaminate le circostanze de’fatti particolari, conoscano che effettivamente non possono schivarsi da quei cristiani, che s’impongono il nome turco ρσ lo fine mentovato, tutti e quattro li suddetti incontri, non debbono in modo alcuno permette;- loro tal pratica, e son tenuti per conseguenza di negir ad essi i Sagramenti, tuttavolta che i medesimi a qualunque costo anche della vita lasciarla non vogliono. V ;. Ma perche poi, assolutamente pariando, potrebbero le suddette quattro circostanze in nguardo d'alcuni tutte cessare, ed il valersi del nome turco non paia per se stesso segno protestativo del maomettismo, ma si bene segno equivoco, poichè i nomi propri di sua natura sono bensi ordinati a significare gl’individui, ed a distinguere una persona dall’altra, come si costuma, ed è necessarissimo in tutte 1c nazioni per la società e per lo commcrdo civile, ma non sono propriamente ordinati a distinguere le sette, e pcro il valersi dei nomi turchi è lo stesso come vestire alla turchesca, usar navi­ gando bandicre turchesche, c simili; percio a fine di sapere come i Vescovi, ed i missionari debbano in tal congiuntura condursi, quattro casi fa di mestieri distinguere nella presente materia. •S'. C. S. Officii Il primo è di quei cristiani, che hanno già usato il nome turco, e se ne sono altre volte valuti nelle fiere, e quando sono stati richiesti dei tributo per pagarlo; ed in questo caso puô domandarsi se, quando non vi concorra niuna delle quattro circostanze, possano i detti cristiani continuare tal pratica, non solo per esimersi dai tributo, ma per sottrarsi da gravissimi maii, a cui certamente soggiacerebbero, se manifestassero ai turchi il passato inganno. A questo primo caso si risponde, che potranno i Vescovi, e missionarî tollerare in tali cristiani la continuazione, di che si tratta, senza escluderli dai Sagramenti, poichè supponendosi gravissimo il male, a cui soggiacerebbero manifestandosi cristiani quali sono, rendesi loro lecito per questa cagione il segno equivoco di nome turco. E benchè i turchi prendano tal nome per segno protestativo della loro setta, quando i cristiani non abbiano tal posi­ tiva intenzione d’ingannare i turchi, ma solo di nascondere la religione cristiana, l’inganno è dei turchi che se lo prendono per esserc poco avveduti, siccome accade quando da cristiani si alzano bandiere turche solo a fine di sottrarsi da pericoli, i quali temono. Devono bensi dai Vescovi e dai missionarî essere awertiti tali cristiani di non praticare altri segni equivoci assolutamente non necessarî a sottrarsi dai mentovati gravi pericoli, corne è particolarmente il mangiar carne coi turchi nei giomi proibiti dalla S. Chiesa, poichè, anche presupposto che l’astinenza dalla came in essi giorni non debba usarsi per precetto divino, il quale obblighi a professare con siffatta astinenza la fede cattolica, il solo precetto ecclesiastico circa tal materia nè tampoco puô trasgredirsi per il solo motivo di scansare il pagamento dei tributo. E perciocchè il contenersi nei suddetti limiti riuscirà diffi­ cile nella pratica, dovranno i medesimi Vescovi, e missionarî, ed altri sagri ministri esortar caldamente simili cristiani ad andarsene in luoghi ove non siano astretti da tal nécessita, per essere cosa molto facile ad incorrersi, in progresso di tempo, in alcuna delle quattro notate circostanze. 11 seconde caso, che puô accadere è, quando vi siano dei cristiani, i quali non abbiano ancora assunto il nome turco, ma vivono con animo di assumcrlo per sottrarsi dal pagamento del tributo, e si domanda se possa loro ciô permettersi. Ed a questo secondo caso si risponde assolutamente, che non possa permettersi; non ostante che possa tollerarsi, colle condizioni prescritte, il continuar l’uso del nome turchesco in coloro che già l’assunsero, poichè a quelli, che già l’assunsero, sovrasterebbero mali gravissimi dai turchi, quando dalla deposizione del nome turchesco scorgessero essi turchi il passato inganno; il che puô renderc scusabile il ritenerlo. Ma per assumerlo non resta altro motivo, che il voler esimersi dai tributo, e questo non è bastante a rendere scusabile l’assunzione di simili nomi, quando infatti sono nell’Albania moltissimi cristiani anche poveri, i quali anche senza quest’uso di nomi turchi vivono tra i turchi medesimi, e soggiacciono di buon grado al pagamento del tributo. Onde i Vescovi, i parrochi, ed i missionari, i confessori ed altri, a cui spetti, dovranno nelle prediche, nelle confercnze e nei catechismi insegnare, e persuadere ai popoli non esser — 68 I Curia Romana lecito in alcun modo d’imporsi tali nomi in avvenire, cd esserc obbligati ad astenerscne onninamente. Il terzo caso pub essere di quei cristiani, i quali avendo apostatato dalla fedc cattolica, ed abbracciato il maomettismo, sono poi pentiti ritomati alia fede cattolica, e si domanda se questi possano continuare a valersi del nomt turco, che assunsero apostatando, per esimersi non solo dal pagamento del tributo, ma da altri gravissimi maii, a cui scoperti soggiacerebbero. E a questo terzo caso si risponde, che avendo tali cristiani con atti veramente protestativi della setta maomettana dato fondamento ai turchi di credere con prudenza, che essi veramente siano della setta di Maometto, continuando a viver tra turchi co’nomi medesimi, che assunsero apostatando, pub dirai che il nome turco, benchè di sua natura equivoco, dagli atti prote­ stativi procedenti resti quasi che affatto determinato a significare, che dun ancora la professione del maomettismo; quindi è che tali cristiani se non hanno coraggio di manifestare a’ turchi la loro conversione, sono tenuti certamentc di allontanarsi dal vivere tra i turchi con portarsi ad altri paesi, ove sotto nome Cristiano possano sicuramente vivere. Nè basta che la loro conversione sia nota ai soli fedeli, ma di più è necessario, che almeno in progresso di tempo sia notificata o da essi, o da altri ai turchi medesimi, siccome detcrminb questa S. Congregazione ai 18 Luglio 1630, presso l’Albizzi, 1. Parte, Cap. 8, n. 29.1 Sicchè a’cristiani di questo terzo caso non pub permettersi, se non per qualche tempo, che nelle occasioni si valgano del nome turco; siccome non pub loro permettersi, se non parimente per qualche tempo, che non manifestino a’ turchi il ritorno che hanno fatto alla religione cattolica. Il quarto caso, che pub accadere in tal materia si è di coloro, che essendo stati per lo passato sempre turchi, e professori della setta di Maometto, essa di poi abiurata, si sono fatti cristiani cattolici, e si domanda se tali cristiani che irremissibilmentc sarebbero fatti morire, se si scoprissero, possono continuare a valersi del nome turco che avevano, per esentarsi, non che dal tributo, ma dalla morte. A questo quarto caso si risponde chc simili cristiani siano di tutti gli altri più tollerabili ritenendo il nome turchesco nel tempo che trattano c vivono coi turchi. Imperocchc tal ritenzione di nome, il quale, corne s’é detto, è mcramente equivoco, ma non già di sua natura protestativo, non è che una mera industria, con cui nascondono ai turchi la conversione loro al cattolicismo, nè essi, corne gli apostati, hanno dato, con alcun atto volontario, fondamento a’turchi di poter giudicarc prudentemente che tuttavia siano turchi. E perb se questa, e somiglianti industrie furono anche praticatt dai primi cristiani convertit! dal gentilesimo per sottrarsi dalle persccuzioni dei tiranni, senza che fossero in esso loro dagli antichi Padri condannatc, nè tampoco saranno esse condannevoli nei cristiani, di cui si tratta, che le usano per evitare la morte. Vero è si bcnc, chc non riconoscendosi * sacri Pastori in questa sorte di cristiani coraggio bastevole a tollcrare il da • Cf. N. 785. S. C. S. Officii 69 martirio in caso che fosscro scoperti, dovrebbero altrcsi caldamente tarli a fuggire il commercio dc’turchi, con andarsenc ne’ luoghi dei cri­ stiani. Sicchè a ridurre le risposte di sopra date in compendio, si dice che il chiamarsi col nome turchesco non è mai lecito ai cristiani quando cio da loro si prattichi con intenzione positiva di persuadere ai turchi, che essi eziandio siano turchi, poichè l’intenzione di dare a credere il falso, e non già di nascondere solamente il vero, sarebbe in questa materia un voler simulare falsa setta, il chc è sempre grave peccato. Non è parimente lecito quando che ne riceve il prossi mo grave scandalo, come sarebbe, quando i fedeli ne prendessero occasione o di mancare, o di vacillare nella credenza, essendo comune semimento de’dottori che in congiuntura di grave scandalo si pecchi gravemente con dissimulare la vera religione. Inoltre non è lecito in circostanzc. in cui corra l’obbligo di professare estemamente la nostra fede, intomo al quai obbligo si suppone essere bene istruiti i Vescovi, ed i missionarî dell’Albania. Di più non è lecito (com’è chiaro) c si pecca gravemente in valersi dei nome turchesco, quando vi sia pericolo di negare, benchè solo estemamente, la fede. E finalmente de’quattro casi addotti non è tollerabile una tal prattica di valcrsi del nome turchesco, che in tre, cioë in quei cristiani, che già si trovano indotti nell’uso di essersene valuti, e tcmono prudentemente di maii assai gravi scoprcndosi; in coloro, che da cristiani fattisi turchi, e da turchi cristiani, possono per qualche tempo in tal maniera tencrsi nascosti; ed in coloro per ultimo, che da turchi fatti cristiani sono moralmente certi di perder la vita quando che i turchi ciô risapessero. Resta pertanto che i Vescovi, i missionarî ed i confessori dell’Albania, i quali soli possono ben sapere le circostanze de’fatti particolari circa la présente materia, in conformità di esse circostanze, e di ciô che di sopra si è detto, ad altri vieti no costantemente l’uso introdotto dei nomi turcheschi, escludendoli dai sagramenti quando non vogliano obbedire; in altri direttamente lo tollcrino, ammettendoli ai sagramenti, e tutti esortino con vero zelo a trovar modo di evitare la necessità di valersi del nome turche­ sco, ed awertano a procedere in ciô senza impegno di partito, senza pregiudizi di proprio sentimcnto, e senza spirito di contenzione, riflettendo che non meno il sovcrchio rigore, che la troppa indulgenza, sarebbero in tal materia di notabilissimo pregiudizio aile povere anime. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, η. 313]. 789. S. C. S. Off., litt. 13 mart. 1736. Dovcrsi rispondere per istruzione di Monsignor Arcivescovo di Corfu che in virtù delle parole (Form. II, n. 6) dispensandi in 2° et in 40 consan­ guinitatis et affinitatis gradu simplici et mixto tantum, et in 2°, 30 et 40 mixtis, 7° Curia Romana non tamen in 2° solo, quoad futura matrimonia 1 ριιύ esso dispensare con tutti i suoi diocesani. Quanto pot all’altra parte del detto n.6 contenuta in quelle parole quo vero ad praeterita (matrimonia) etiam in 2° solo, dummodo nullo modo attingat primum gradum, puô ii suddetto Monsig. Arcivescovo dispen­ sare solamente con quelli che dall’eresia o infedeltà si convertono alia fede cattolica, awertendo inoltre il soprannominato Mons. Arcivescovo che ir pratica lo scisma è congiunto all’eresia. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 317]. 790. S. C. S. Oft. (Timkin. Orient.), 5 sept. 1736. 1. Utrum per haec verba gravibus tamen de causis (in concessione facul­ tatis dispensandi in impedimento disparitatis cultus) intelligi possit, tam­ quam causa gravis et sufficiens, salus animae illorum qui in tali matrimo­ nio iamdiu contracto absque contumelia Creatoris vixerunt, praesertim si filios genuerint, vel iisdem difficillimum sit ab infideli coniuge separari. 2. Cum sub die 29 novembris 1725 decretum fuerit a S. Congr. S. Offi­ cii2 quod neophyti tunkinenses pro publica apostasia teneantur tantum senii abiurare coram christifidelibus, et, abiurattone peracta, admittantur ad confes­ siones sacramentales, iniunctis poenitentiis salutaribus arbitrio confessorii: modo quaeritur utrum per illa verba ad confessiones sacramentales intelligatur confessio prout est pars Sacramenti tantum, vel intelligatur integrum Sacramentum complectens etiam absolutionem. R. Ad i. Causam expositam in quaesito esse gravem et sufficientem ad impertiendam dispensationem dc qua agitur. Ad 2. Per illa verba admittantur ad confessiones, intelligendum esse de confessionibus sacramentalibus complectentibus absolutionem. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 319]. 791. S. C. S. Off., 5 sept. 1736. Mos est in Regno Tunkini ut ad aedificationem templi idolorum alis­ que superstitiosa concurrere debeat tota communitas, sicut etiam ad alu opera publtca, pecuniam vel alia contribuendo; quod si quis recuset, incvitabiliter ct violenter de bonis eius communitas multo plus accipiet quam sit summa illi praefixa, vel ei mulctam multo graviorem imponet, vel etiam 1 Art 6. Form. I et II ita ne habet: « Dispensandi in 30 et 40 consanguinitati* rt affinitatis simplici et mixto tantum, et in i°, 30 et 4« mixtis, non tamen in a’ »ol> quoad futura matrimonia ; quod vero ad praeterita etiam in 1° solo, dummodo nulk modo attingat primum gradum, cum iis qui ab haereai vel infidelitate convertuntu; ad fidem catholicam, et in praedictis casibus prolem declarandi legitimam ». • Cf. N. 785- S. C. S. Officii 71 accusabit apud magistratus cum periculo quoad christifideles abnegandae fidei, careens, aliorumque pergravium damnorum. Quaeritur: 1. An id sit licitum. 2. An saltern id sit licitum praemissa protestatione qua fidelis declaret se contribuere tantummodo ad evitandum grave damnum imminens etc. 3. An licitum sit fidelibus quando coguntur ligna caedere in sylvis, aut etiam ea ad locum templi aedificationi destinatum deferre, ea peragere. 4. An sit licitum fidelibus, quando coguntur cibos coquere, aut orizam contribuere pro substentatione opificum, ea peragere. R. Ad i, 2, 3, 4. Non licere, sive praemissa sive non praemissa prote­ statione. Item mos est ut aliquoties in anno comestibilia sacrificentur, seu offe­ rantur idolis, et tota communitas congregetur ad comedendum; coguntur autem aliquando christiani pecuniam contribuere pro emptione victimae, aliquando vero talium eduliorum partem praeparare, eamque ad locum sacrificii, ubi etiam ordinarie epulantur, deferre; hinc queritur: 1. An licitum sit praedicta peragere, praemissa protestatione quod solum­ modo intendant fideles concurrere ad convivium laetitiamque communem, vel reddere vicem iis, quorum impensis antea epulati sunt. 2. An licitum sit praedicta peragere in casibus in quibus talia edulia offeruntur, sed non ibidem in communi comeduntur, praemissa protesta­ tione quod talem pecuniam contribuant, vel talia edulia illuc deferant tan­ tummodo ad evitandum grave damnum inevitabiliter imminens, vel consi­ mili alia protestatione emissa. Ad i. Non licere, sive praemissa protestatione, sive non praemissa. Ad 2. Ut ad proximum (1. e. proxime anteced.). [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 320. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 194, 195]. 792. S. C. S. Off., litt. 6 apr. 1741. Intomo al dubbio esposto dal missionario cappuccino nella diocesi di Trebigne, rimesso dalla S. C. di Prop. Fide a questa del S. Officio, se sia conferito lecitamente il battesimo coll’uso dell’acqua benedetta, questa Suprema Inquisizione è stata di sentimento che sia conferito validamente, ma che in deficienza dei Fonte dell’acqua preparata al battesimo, debba far uso dell’acqua naturale. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 325]. 793. S. C. S. Off., 14 iun. 1741. Dal P. Remigio da Trento Min. Rif. missionario nell’Egitto e Prési­ dente nellOspizio di Achmim sono stati proposti alcuni dubbi attinenti al rito dei copti, quali lo tengono in molta agitazione. Curia Romana Venendo praticato il dare la Comunione del Sangue ai bambini nati di fresco di otto giomi in circa, pare al detto Religioso un tal uso assai disconvenevole, non solo perché i detti fanciulli sono esposti alla facilita del vomito, ma perché, ciô seguendo, e cadendo il vomito sopra le vesti di chi sostiene il bambino, le medesime si lavano poi senza verun riguardo come gli altri panni usuali, gettandosi l’acqua in luoghi immondi. Oltre di che avendo esso ed altri missionarî dei suo Ordine conferito in Achmim il Battesimo senza la dctta Comunione, e senza che dai parenti del bambino, o da altri fosse loro fatta istanza di comunicarli come sopra, crede che un tal uso potrebbe togliersi, a tenore della dottrina di diversi autori i quali, approvando per una parte la dctta Comunione, vi aggiungono la clausola nisi aliter cum prudentia introduci possit latinus usus. R. Emi DD. decreverunt quod nihil innovetur, iuxta Instructionem Rmi P. Commissarii. Instructio. — Rappresenta il P. Remigio esser uso e pratica dei copti in Egitto di dare la Comunione dei Sangue ai bambini nati di fresco di otto giomi in circa, il che dà causa al seguente inconveniente, poichè essendo questi bambini esposti aile facilita del vomito, non di rado succede che, cadendo il vomito sopra le vesti dei padrini, che li sostengono, si lavano poi queste cogli altri panni usuali, gettandosi L’acqua in luoghi immondi, 1 laddove non usandosi tal cerimonia dai missionarî lati ni, non ne risulta 1 alcuna irriverenza al Sagramcnto, e niuno di quel paese si lagna, e nemmeno fa istanza che sia a’ loro bambini amministrato il Sagramento suddetto, come I viene usato dai copti: dal che pub presumersi che facilmente potrebbe la I S. C. togliere quest'uso ed ordinare che s’introducesse 1’uso latino, cioè I che anchc i copti lasciassero di dare la Comunione dei Sangue prezioso alii bambini dopo celebrato il Battesimo. Sopra la rappresentanza di tale inconveniente, deve esser ben noto al P. Remigio ricorrente che tale cerimonia di comunicare i bambini dopo il Battesimo, e nella stessa funzione del Battesimo, è antichissima nella chiesa greca, ed è registrata nel Rituale chiamato Euchologium di cui ancora si serve la Chiesa dei copti, come membro della Chiesa greca, tanto che deve dirai rito, e non semplice uso di quella Chiesa. E notissimo che la S. Sede in varie occorrenze si è dichiarata di permettere, ed approvare tutti i riti e consuetudini della Chiesa greca quat animae periculum non parerent, nec honestati Ecclesiae derogarent; anzi ha sempre voluto che se ne mantenesse l’osservanza coi comandare ed impone a tutti i greci orientali ed occidentali di osservame 1’uso e la pratica come si pub vederc nell’Epistola prima di Papa Leone IX ad Michaelem Patriar­ cham Constantinopolitanum, et Leonem Archidiaconum;1 e cosi successivamente da Alessandro IV, da Innocenzo IV, e da tutti i successori Sommi Pontcfici, inerendo al Canone dei Concilio generale Lateranense (al Can. 4 riferito in cap. Licet, De Baptismo) adunato da Innocenzo III, de’ quali tutti si possono vedere li scritti e costituzioni stampaxe da Leone Allazio nel • ------ — S. C. S. Officii 73 suo opuscolo De interstitiis, et aetate Ordinandorum, dove se ne vede la raccolu più piena ed csatta. Anzi Innocenzo IV nclla sua Costituzione Sub catholicae trasmessa al Legato di Cipro per dar rimedio ad alcuni abusi, non voile pero derogare ai riti e consuetudini della Chiesa greca, benchè, nussime ncll’occasione del Battesimo dei bambini, occorressc qualche disordine, onde rescrisse nel 2. e 3. articolo come segue: Quod mos ungendi per totum baptizandorum corpus, si tolli absque scandalo non possit, toleretur. Xon re/ert sive in aqua frigida, sive calida baptizent.1 Anche Clemente VIII fece rispondere all’Arcivescovo di Monreale in Sicilia, per gl’Italo-greci di quel Regno, colle seguenti parole riportate dai Card. Albizi,/0/. 310, in risposta al scsto quesito: ·■ Ad sextum. È bene istruire i greci che farebbero meglio se non dessero la S. Comunione ai fanciulli che non hanno 1’uso di ragione: ma se non si acquietano, si puô tollerare il rito loro, massime che il S. Concilio di Trento nel Cap. IV e nel Can. IV della Scss. XXI non riprova 1’uso degli antichi, ma insegna non esser necessario ». Da tutto ciô puô comprendere il P. Remigio da Trento non essere intenzione della S. Sede di toglicre, o molestare i greci nei loro riti, ma solo istruirli, quando occorre, perche siano esercitati colla dora ta decenza e riverenza, e con quelle cautelc che sono proprie per pre­ venire qualunquc inconveniente o disordine; e ciô massime in Egitto dove lamaggior parte de’copti sono scismatici, e che malamente intenderebbero ogni innovazione che si facesse contro il loro rito antico; onde solo dovrà il P. Remigio opportunamente esortare i copti cattolici perché usino le dorate cautele nella Comunione del Sangue ai bambini, e nella lavanda dei panni per la dovuta riverenza al Sagramento. Inoltre il P. Remigio rappresenta essere rito dei greci c dei copti conferire il Battesimo con immergere tre volte i bambini totalmente nell’acqua fredda. Da ciô ne segue che le madri per non esporre i proprî parti al pericolo di morte, corne aile volte è accaduto, differiscono due o tre mesi a farli battczzare, con pericolo di farli morire senza il Battesimo, e benchè si trovi scritto nei libri copti, che in caso di pericolo il sacerdote debba prendere tre volte l’acqua colle mani c porla sopra il capo del battezzando, con tutto ciô il dctto P. Remigio asserisce non essere in uso tal rimedio, onde dimanda quid agendum. Sopra tal richiesta deve esser noto al P. Remigio, che anche questo rito c antichissimo nella chiesa greca, e trovasi descritto nel rituale grcco Euchologion, che la S. Sede non ha voluto sino ad ora mutilare. Ed il rito di dare il Battesimo per immersionem non solo c rito antico della Chiesa Greca, come dimostra il Card. Cozza nellc sue vindicte delle opere di S. Dionigio Areopagita, ma ancora è uso e consuetudine di alcune chiesc latine occidentali. Che poi ncll’Egitto di clima cosi caldo possa l’acqua portar pericolo di morte alii bambini, puô essere che venga dalle indisposizioni dei medesimi più che dai freddo dell’acqua, potendo ciô accadere anche nel bagno del' Cf. N. 34. Curia Romana 74 l’acqua tiepida: nondimeno dovendosi anche rimediare al disordine che si procrastini dalle madri il Battesimo ai bambini col pericolo che questi muoiano senza Battesimo, dovrà il P. Remigio, senza pretendere di atterrare il rito dei copti, per le ragioni di sopra dette, esortare i ministri del Bat­ tesimo a servirsi della cautela posta nei loro libri stessi, cioè di dare il Battesimo o coll’uso dell’acqua tiepida, o per trinam aspersionem almeno ntl caso, che siano portati li bambini d’infermiccia complessione, e nello stcsso tempo dovrà predicate, ed esortare le madri a non differirc il Battesimo de’loro bambini, dimostrandogli la crudeltà verso dei medesimi, se per timore della morte temporale espongono i loro parti a maggior pericolo di perdere in etemo l’anima. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, η. 326]. 794. S. C. S. Off., 12 apr. 1742. Praefectus S. Dominici (5. Domingo) supplicat pro declaratione an positu quod attentis rationibus etc. iudicetur dispensandum (in ieiuniis et absti­ nentiis) cum aliis fidelibus, ipse et sui commissionarii ea dispensatione uu possint, quia etsi corporaliter minus fatigent, non firmiori quam ceteri utuntur valetudine. R. Negative, et orator recurrat ad sui Ordinis superiores. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 337]. 795. S. C. S. Off., dccr. 5 aug. 1745· I In Generali Congregatione Sanctae Romanae, et Universalis Inquisitio­ nis habita in Palatio Apostolico Quirinali coram Sanctissimo Domino Nostro Domino Benedicto Divina Providentia Papa XIV, et Eminentias., ac Reverendiss. DD. S. R. E. Cardinalibus adversus haereticam pravitatem In­ quisitoribus Generalibus a Sancta Sede Apostolica specialiter deputatis. Sanctissimus Dominus Noster sollicite animadvertens, quam grave sit delictum illorum perditorum hominum, qui Sacrosancto Missae Sacrificio, ac salutaris Poenitentiae Sacramento, ad Animarum reparationem a Christo Domino institutis, in illarum perniciem, et damnationem abutuntur, decre­ vit, quod in posterum Sacerdotes tam Sacculares, quam Regulares cuiuscumque Ordinis, Instituti, Congregationis, et Societatis etiam de necessitate exprimendae, vel in actu Sacramentalis Confessionis, sive illius occasione, aut praetextu, ad turpia sollicitantes, vel Sacrificio Missae abutentes ad sortilegia, praeter poenas a lure, et Apostolicis Constitutionibus, ac signanter san. mem. Sixti V 1 et Grcgorii XV 2 contra eosdem inflictas, perpetuam ‘ Cf. N. iS7 ’ Cf. N 201 S. C. S. Officii 75 etiam inhabilitationem incurrant ad praefati Sacrificii celebrationem; quod­ que eiusmodi Decretum significetur singulis cuiuscumque Ordinis Superio­ ribus, ac Praepositis, ad hoc ut de illo, sicuti et de praedictis, aliisque Summorum Pontificum Constitutionibus, iuxta praescriptum in generali Decreto Supremae Inquisitionis diei 15 Decembris 1633, semel saltem in Anno, Feria sexu post Octavam Assumptionis B. Mariae Virginis in publica Mensa, vel in Capitulo ad hoc specialiter convocato, ac insuper in quocum­ que Generali, vel Provinciali Capitulo, vel alio quovis nomine nuncupato Capitulari Congressu suos Subditos, ac Religiosos commonendos curent, eiusdemque commonitionis coram Suprema Congregatione iuratum Testi­ monium exhibeant. [Bened. XIV Bull., tom. 2, p. XLVI], 796. S. C. S. Off., 18 nov. 1745. 1. An proles ex matre Christiana et patre gentili et viceversa, matre vel patre gentili invito aut inscio, licite a missionario baptizari possint. Contin­ git enim plerumque quod similes proles baptizatac adolescentiorcs factae patrem aut matrem infidelem sequantur, et superstitiosa ac idololatrica quae­ cumque more gentilium exercendo, nec audire volunt pia monita partis fidelis, patris scilicet aut matris, etsi saepius iterata. 2. An, patre vel matre gentili in baptimum consentiente, proles a patre vel matre Christiana natae licite baptizari valeant. Accidit enim fre­ quentissime quod tempore baptismi pater vel mater gentilis consentiat, et postea videndo proles adolescere, eas ad superstitiosa agenda inducat ac ita, universaliter loquendo, ex centum similibus prolibus adolescentioribus factis, si pater aut mater infidelis remaneat, vix decem religionem sanctam sequantur. R. Ad i. Prolem ex matre Christiana ct patre gentili et viceversa, patre vd matre gentili invito aut inscio, regulariter loquendo licite baptizari posse iuxta responsum Gregorii XI in cap. Ex litteris, De conversione infidelium et communem doctorum sententiam, sed cum plerumque, uti exponitur, contingat proles, uti supra, baptizatas patrem aut matrem infidelem sequi, servandam esse constitutionem SSmi D. N. quae incipit Inter omnigenas, editam die 2 Februarii anno 1744 pro clero et populo regni Scrviae, in qua haec habentur:1 « Istarum vero filios quos parochis baptizandos exhibent ubi eorum vitae periculum imminere videatur, sacro lavacro abluere prae­ dicti parochi minime dubitent, admonitis matribus ut, si convaluerint, ipsos in Christiana religione educare sedulo curent. De iis vero qui validam ac vivacem corporis constitutionem praeseferunt et nullo superstitioso fine sed unico salutis obtinendae voto ab baptismum a supradictis matribus offe­ rantur, quoniam impossibile est singulas rerum circumstantias expendere 1 Cf. Ν’. 339. jf> Curia Romana quae suadere possunt vel eos in evangclico legis et fidei cultu persevera­ turos, vel Christiana educatione ab huiusmodi matribus fraudatos nuhumetani patris impietatem secuturos esse, perpensis etiam infantilis aetatii periculis ob quae tertiam plerumque hominum partem ante completur, decennium extingui ferunt, nihil expresse iubendum censemus, Ecclesiacque ministros dumtaxat hortamur, ut invocato cum gemitibus lumine Spi­ ritus Sancti iuxta illius ductum et prudentiae suae dictamina se gerant Quod si eos ad baptismum admitti posse crediderint, ne omittant matribus inculcare districtam obligationem qua tenentur huiusmodi Ecclesiae filus si ad rationis usum pervenerint, notam facere veritatem Dei, eosdemque in disciplina et correctione Domini educare ». Ad 2. Licite baptizari posse prolem a patre vel matre Christiana natam, si pater vel mater gentiles in baptismum consentiant. Sed quia, uti in casu exponitur, frequenter contingit quod gentilis qui consensit in baptismum, prolem deinde inducat ad superstitiosa, servandam esse et prae oculis habendam Constitutionem, de qua in responsione ad primum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 353. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 251, 252]. 797. S. C. S. Off., 9 dec. 1745. An liceat catholicis una cum missionariis associare cadavera haeretico­ rum quae ad ipsorum templa deferentur, et eorum funeri intéressé cum candelis accensis. R. Non licere, id enim esset se commiscere ritibus haereticorum. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 354]. 798. S. C. S. Off. (Mission. Aegypti), 9 dec. 1745. ; ■ An liceat catholicis haereticos advocare ut patrini sint in baptismate quod filii eorumdem catholicorum suscipere debent; et an catholici ab haereticis invitati possint esse patrini in baptismate quod ipsorum filiis confertur. R. Sanctitas Sua (Bened. XIV) iussit responderi sequenti Instructioni « Officium parochi est, antequam ad Baptismum conferendum accedat « diligenter ab iis, ad quos spectat, sciscitari quem vel quos elegerint, ut « baptizatum de Sacro Fonte suscipiant; debet enim eorum nomina in libro ■ describere, et insimul animadvertere, ut unus tantum, sive vir, sive mulier, • vel ad summum unus et una baptizatum de baptismo suscipiant: uti con• ceptis verbis statutum fuit a Concilio Tridentino, Sess. 24, de Refor« matione .Matrimonii, Cap. 2. « Ex vetustissima Ecclesiae consuetudine ad sacram et salutarem ablu« tionem celebrandam patrini adhibentur, qui etiam sponsores, susceptores «S. C. S. Officii ηη «seu fideiussores a scriptoribus rerum divinarum vocantur, iuxta adno«tata in Cathechismo Concilii Tridentini ad Tit. de Baptismi Sacramento, < paragr. 25; et si fides praestanda est scriptori satis erudito, loseph videI «licet Vicecomiti in suo tractatu, de Baptismi ritibus et caeremoniis, Lib. 1, « Cap. 30, mos hic adhibendi patrinos in Baptismo initium habuit a tem« poribus Apostolorum, et eorum munus est spirituales filios perpetuo com­ mendatos habere; atque in iis, quae ad Christianae vitae institutionem • spectant, curare diligenter ut illi tales se in omni vita praebeant, quales . eos futuros esse patrini ipsi solemni caeremonia spoponderunt. < Spiritualis quoque regeneratio, quae fit per Baptismum, quodammodo j «similis est generationi carnali, et quemadmodum in generatione carnali «parvulus nuper natus indiget nutrice, et paedagogo, ita quoque in regene. ratione spirituali oportet, ut aliquis sit, qui fungatur vice nutricis, et «paedagogi, filium suum spiritualem instruendo in iis, quae pertinent ad «Fidem, et vitam christianam, iuxta claram D. Thomae doctrinam 3. part., «quaest. 67, Art. 7. ' «Ex quibus omnibus nemo est qui non videat, haereticum non posse I fungi officio patrini in Baptismate, quod confertur filio catholicorum; et • quando solus haereticus esset, qui id praestare posset, conferendum potius « esse Baptisma sine patrino, cum patrinus non sit de necessitate Sacramenti, «uti prosequitur D. Thomas loco citato in responsione ad 2. Et quis enim «sibiumquam suadere poterit, haereticum velle puerum instruere in Fide «catholica cui ipse adversatur? «Communis haec est scribentium opinio: sic enim docent Thomas a « lesu, De Conversione Gentium, lib. 8, paragr. 4, in fine pag. 557; Verricell., I Brevetti poi che si scrivono a portarsi seco sono: « Potentia Dei Patrisfy, ■ Sapientia Dei Filii φ, Virtus Dei Spiritus Sancti φ, intercedente beata Vir­ gine Maria, liberet te ab omni febri tertiana, quartana, continua, maligna. « Arnen. " Ecce Crucem Domini nostri lesu Christi, fugite partes adversae, vicit a leo de tribu luda, radix David, Alleluia. " Super aegros manus imponent, et bene habebunt; lesus Mariae Filius, « mundi salus, et dominus, meritis ct intercessione sanctorum Apostolorum suo« rum Petri et Pauli et omnium sanctorum, sil tibi propitius et clemens. Arnen. « Moltissimi si cristiani come turchi, con arte magica dai maligni invi< diosi vengono spessissime volte ad esscr legati, i maritati, a non poter fare " 1’uso loro. In tali bisogni pure ricorrono a tali brevetti ; onde in simili «occasioni si scrive il brevetto seguente: Potentia Dei Patris Sapientia • Dei Filii φ, Firiur Dei Spiritus Sancti φ, intercedente beata Virgine Maria, liberet te ab omni vinculo maleficiorum. Arnen. — Ecce Crucem Domini nostri « lesu Christi, fugite partes adversae, vicit leo de tribu luda, radix David, « Alleluia. « Per i dolori del capo, ii seguente: Per spineam coronam I. C. D. N. liberet te Potentia DA Patris. Sapientia etc. come sopra, a dolore capitis. Arnen. ■■ Questo uso è introdotto antiebissimamente onde non si pub da cio « esimere veruno. Intanto 1’Emincnzc Vostre, non approvando il sopraccen» Tit. V, c. 4- 5. C. S. Officii 8î BIBLÏOTHEC Λ SACEKDOIAUS &ANCI1 ΡΕΙΚΙ o W re W L iS «nato, supplico caldamente ad assegnare altre orazioni per poterci servire 'interno ai cristiani, e intorno agl’infedeli; altrimenti rigettando questi, seguirebbero molti guai, corne ΙΈΕ. VV. possono immaginarsi ». SSmus D. N. Papa praedictus, auditis votis subscriptorum Emorum decrevit, transmittendam esse dicto R. P. D. Episcopo Scutarcn. sequen­ tem instructionem, nempe: Quando i missionarii, o altri sacerdoti sono chiamati a benedire gli ammalati infedeli, o vengono cercati accio loro concedano gl’indicati bre­ vetti da portar seco, dovranno primieramente awertir quelli che benedicono, o ai quali danno detti brevetti, che con ciô non ρυό loro promettersi infallibilmente Ia salute, o 1’effetto desiderato, e specialmente dovranno ciô awertire alie persone legate per 1’uso dei matrimonio, ma che pregheranno, o pregano il Signore accio le voglia consolare. Inoltre dovranno awertirle, che non pongano fiducia in alcuna cosa vana, come sarebbe, nel numero delle parole, se siano o non siano scritte in carta vergine, nel portarii alia tale ora, nel legarii con tali e tanti fili, nella tale o tale figura o piegatura, nel portarii in tale o tale maniera, e simili vanità, che non sono di alcun valore. Dovranno di più avere intenzione, che nei detti brevetti non siano mescolati, colle parole sagre e segno di croce, altri segni o caratteri vani, incogniti, e superstiziosi, e che gl’infedeli di essi non si abusino, ne vi sia pericolo alcuno di disprezzo, o superstizione, che gli infedeli fossero per fame. Finalmente per li supposti legati, o impediti all’uso del matrimonio potranno servirai dell'infrascritta benedizione: T. Adiutorium nostrum in nomine Domini. R’. Qui fecit coelum et terram. -J. Dominus vobiscum. R'. Et cum spiritu tuo. — Oremus: Domine lesu Christe, Dei et beatae Mariae Virginis filius, qui in paradiso terrestri matri­ monium instituisti in officium, conservationem, et multiplicationem humanae naturae, et ipsutn matrimonium mirabiliter honorasti in adventu tuo, et pri­ mordia miraculorum tuorum: Tu per merita et preces beatissimae Virginis ariae matris tuae, beatorum Apostolorum tuorum Petri et Pauli, vel san­ ctorum tuorum N. N. et omnium Sanctorum et Sanctarum tuarum, digneris hos quos matrimonialiter coniunxisti, benedicere φ et plene liberare ab omni ligatura, fascinatione, et maleficiis sanatae, et dare eis foecunditatem, et gra­ tiam, ut libere possint uti matrimonio suo ad generandas, concipiendas, por­ tandas, pariendas ac nutriendas proles Deo et hominibus gratas. In nomine Patniipet Filii φ et Spirutus Sancti φ Arnen. -Psalmus: Domine, quid multiplicati sunt. — Qui habitat in adiutorio Altissimi. — Beati omnes qui timent Dominum. — Kyrie eleison, Christe eleison, Kyrie eleison. — Pater nosta etc. Et ne nos etc. Sed libera etc. — y. Mitte cis Domine auxilium de Sancto. R. Et de Sion tuere eos. — y. Nihil proficiat inimicus in eis. R’. Et filius iniquitatis non apponat nocere eis. — V Esto eis, Domine, turris fortitu­ dinis. R. A facie inimici. - y. Domine exaudi orationem meam. R’. Et clamor mtus ad te veniat. — y. Dominus vobiscum. β’. Et cum spiritu tuo. — Oremus: Domine lesu Christe Fili Dei vivi, qui uterum beatissimae Mariae semper Virginis mirabiliter foecundasti, ut de Spiritu Sancto conciperet, portaret, 82 Curia Romana portnt et nutrtret. te Deum et hominem Salvatorem humant generis, iniocsmus per clementiam tuam, ut his N. N. sublato omni daemonis impedimento, a maleficio, liberum coniugii usum donare digneris, ut generare, concipere, portait, parere et nutrire, tibi valeant prolem tn vitam aeternam. Arnen Psalmus: Beatus vir, qui non abut etc. usque ad quartum versiculum inclusive; Gloria Patri, et Filio etc. Deinde sacerdos imponens manus super capita, primo viri, postea mulie­ ris, dicat: In nomine Patris φ et Filii φ et Spiritus Sancti φ Arnen. — Ite in paa, et Dominus sit vobiscum. Arnen. Le seguenti orazioni potranno dirsi anche sopra gli ammalati: Omnipotens sempiterne Deus, qui non mortem peccatorum, sed vitam sem­ per inquiris, suscipe propitius orationem nostram, et libera istos a mahumetaw pravitate, et aggrega Ecclesiae tuae sanctae ad laudem et gloriam nominis tui. Omnipotens sempiterne Deus, moestorum consolatio, perveniant ad te pri­ ces de quacumque tribulatione clamantium, ut omnes sibi in necessitatibus suis misericordiam tuam gaudeant adfuisse. Per Dominum etc. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 374]. 802. S. C. S. Off., 9 iul. ΐ75θ· ; • t » < 1 Relata instantia R. P. D. Pauli Campsi Episcopi Scutarensis in Alba­ nia supplicantis pro permissione admittendi ad sacramenta plures mulieres in matrimonio conjunctas cum mahumetanis, sicuti quoque eorum consan­ guineos et fautores talium matrimoniorum; relato voto Rmi P. Commni huius S. 0. in scriptis exarato, SSmus auditis votis Emorum PP., decrevit • iuxta votum praedicti P. Commissarii, nempe, quoad fautores et consan­ guineos habere locum resolutionem captam simili casu ab hac S. Congie die 18 Nov. 1745, videlicet: « Graviter esse reprehendendos christianos, qui « citra ullam dispensationem filias suas collocant in matrimonium cum « gentilibus; nihil esse omittendum ut gravitatem criminis percipiant; impo« sitas pro crimine poenitentias debere esse graves et non leves; nec eorum « poenitentiae aut resipiscentiae statim esse fidendum ita ut ad sacramenu « admittantur. Esse tamen ad sacramenta admittendos, postquam praemissis « praemittendis iam supra expositis, satis clare apparent doloris, poeniten« tiae et resipiscentiae signa ». Respectu vero ad mulieres non habere locum permissionem a praefato Episcopo petitam. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 377]. 803. S. C. S. Off., litt. (ad Vic. Ap. Algcriae), 21 ian. 1751. Essendosi esaminato nella S. C. del S. Offizio fra gli altri dubbi ancht quello che concerne 1’invito, ed accompagnamento scambievole, che fanno i cattolici ed eretici, nel portare i loro defunti alia sepoltura, c fattasi matun S. C. S. Officii 83 riflessione su quanto V. S. ha rapprcsentato relativamcnte ai quesiti fattile, cioè che l’accompagnamento dei cadavere si fa solamcntc sino al cimitero; che ivi giunti si allontanano gli cretici dai cattolici, o li cattolici dagli eretici, ntl mentre che gli uni o gli altri cclebrano secondo il loro rito l’esequie e le preci; che questo è un uso da lungo tempo introdotto, il quale sarebbe molto difficile anzi impossibile a togliersi senza grave danno dei cattolici; e finalmente che il tutto si riduce a cosa civile e politica; questi Emi Sig. Card, coll’approvazione di N. Signore hanno creduto che possa permettersi la detta prattica, e che, restando le cose in quello stato che ha esposto, Ella possa astenersi dall’inquietare i suoi cattolici, se la continuano, riconosccndosi non eccedere lo stato presente la civiltà, nè portar seco veruna comunicazione in divinis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 379]. 804. S. C. S. Off. (Mission. Tenos in Peloponneso), 10 maii 1753. 1. An liceat catholicis latinis concedere vel permittere ut in eorum eccle­ siis Missam celebrent presbyteri graeci ritus schismatici et haeretici, atque hos admittere in funeribus catholicorum defunctorum. 2. An liceat catholicis graeci ritus non habentibus catholicam ecclesiam eiusdem ritus communicare in divinis cum graecis schismaticis et hae­ reticis. 3. An liceat confessariis vel sacerdotibus latinis administrare Sacramen­ tum Poenitentiae graecis catholicis communicantibus in divinis cum grae­ cis schismaticis. R. Ad i. Ad primam partem dubii: Non licere: maxime cum Patriar­ chae Constantinopolitani commemorationem faciant, et festum celebrent infamis Palamas. Id enim perinde est ac consentire eorum haereticis ritibus, et communicare cum eis in eorum sacris, schismatico et haeretico furfure pollutis; aut saltem occasionem praebere catholicis, ad latinas intervenien­ tibus ecclesias, communicandi cum haereticis in divinis rebus, aut ad minus scandalum concipiendi. Quo vero ad secundam partem eiusdem dubii, qua­ tenus schismatici comitantes funera catholicorum meram praesentiam mate­ rial™ exhibeant, causa honoris civilis erga defunctos, non se immiscentes precibus ac ritibus catholicis, quibus mos est funera efferre, et defunctos ad sepulchrum deducere: tolerari posse ; quatenus vero in illa functione proprios ritus adhibeant, vel nostris se immisceant: non licere, nec esse per­ mittendum. Ad 2. Non licere, quia in casu proposito confugere possunt ad eccle­ siam catholicam latinorum, et in defectu sacerdotis catholici ritus graeci, a sacerdotibus latinis Sacramenta suscipere. Ad 3. Non licere extra casum extremae necessitatis. Pro maiori vero instructione eiusdem missionarii, aliorumquc missionariorum transcribi mandavit (S. C.) id quod SSmus ad materiam docuit $4 Curia Romana in eius Tractatu de Synodo Dioccesana, lib. 5,1 cap. 5, ibi: « Et nihilominus < ea est misera nostrorum temporum conditio, ut multis in provinciis, in I ■ quibus haereses aut dominantur, aut grassantur impune, duram catholia I subeant necessitatem cum haereticis conversandi et familiariter agendi.’ ! « Verum quamvis iuxta praesentem disciplinam inductam a Martino V in 1 «celebri Extravagant. Ad evitanda,3 de qua nonnulla inferius, liceat catho- | « licis cum haereticis, modo non sint expresse et nominarim denunciati, ! « libere conversari, et cum iisdem communicare in rebus mere profanis et | «civilibus; non idcirco tamen arbitrari debent catholici, fas quoque sibi I « esse cum iisdem haereticis consortium habere etiam in rebus sacris d i « divinis. Siquidem Paulus V post maturam rei discussionem, neutiquam 1 « licere definivit catholicis Regni Angliae haereticorum templa adire ritibus· j « que interesse, quos inibi exercent, uti legere est in duobus decretis ab | « eodem Pontifice editis, uno scilicet anni 1606, altero anni 1607, quae refe- . «runtur a Cardinali Lauraea in 3 Sententiar., part. 2, tom. 3, disput. 11, ί « artic. 9, § 4> num· 292· Haud equidem ignoramus, non deesse theologos < ab omni culpa absolventes catholicos, qui cum haereticis et schismaticis « nominarim non denunciatis, communicant in divinis, atque etiam Sacra­ li menta ab iisdem recipiunt, dummodo hae simul concurrant rerum circum« standae: primo scilicet, ut ad praedictam communicationem catholicos « adigat gravissima et urgentissima causa; secundo, ut haeretici aut schisma« tici, a quibus Sacramenta exposcunt, sint valide ordinati, et sacra admi« nistrent ritu catholico absque ulla admixtione ritus damnati; tertio, ut « communicatio cum iisdem in divinis non sit externa protestatio falsi dog' matis, qualis erat ingressus in protestantium ecclesias, cum catholicis • Angliae illud inhibuit Paulus V, ideo quippe regis edicta omnes adire « iusserant haereticorum templa, ut tali pacto se cum protestantibus sentire « faterentur; quarto demum, ut catholicorum cum haereticis communicatio « in divinis nulli scandalum ingerat. Verum in primis praedicta theologo1 rum sententia suos habet adversarios, neque ab omnibus admittitur tam« quam in praxi secura: deinde, ea etiam admissa, cum omnes enumeratae «circumstantiae simul et coniunctim adesse debeant, ut catholicorum cum « heterodoxis in rebus sacris societas omni vacet culpa, quemadmodum • docent Silvius in part. 3 Sancti Thomae, torn. 4, quaest. 24, art. 6, quaest. 3, «conci. 3, Cardinalis De Lugo, De Fide, disput. 22, sect. 1, num. 11, Tho« mas a lesu, Tractatus de omnium gentium salute procuranda, lib. 8, part. 2, « § 4, vers.: Sed maior est difficultas (pag. 556), Cardinalis Albitius, Dt 6 in altera editione, in qua nonnulla ipse Pontifex auctor variavit. * Quae immediate sequuntur nonnihil immutata m praedicta nova editione prostant» ibi: . Quamvis autem per Canonem Concilii Constnnticnsis a Martino V approbatum, qui « incipit Ad evitanda. quique in suo semper vigore permansit, non obstantibus contranit < iubsequentibus constitutionibus Conciliorum Dasilaeensis et Lateranensis, nonnihil réh· « xata fuerit disciplina in eo quod pertinet ad conversandum, atque etiam in divinis commu• meandum cum haereticis, qui tolerantur ct expresse denuntiati non sunt tamquam vitandi, • ut fuse Cabassut. in Theoria et Praxi furit Canon., lib. 5, c. n, n. 3 et ieq.> non idcirco « tamen arbitrari d« bent catholici etc. » ’ Cf N. 45. 1 Lib S. C. S. Officii 85 inconstantia in Fide, cap. 18, num. 30, et seqq., Cardinalis Gottus in 2. 2. 'Sancti Thomae, quaest. 4, dub. 6, § 3, num. 2, et quaest. 3, De infidelibus i comparate ad fideles, dub. 3, § 2; idcirco fere impossibile est usuvenire, «ut a flagitio excusari valeant catholici sese in rebus sacris cum haereticis ■ et schismaticis admiscentes. Quamobrem Sacrae Urbis Congregationes, «Sancti Officii videlicet et de Propaganda Fide, illicitam semper reputarunt « communionem, de qua est sermo, doctamque concinnarunt Instructionem, «Nobis in minoribus tunc degentibus, qualemcumque nostram operam «navantibus, ad missionarios, cum opus fuerit, transmittendam, ubi ratio. [Collectanea S.C. de Prop. Fide, vol. I, n. 389.-Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 452-454]. 805. S. C. S. Off. (Algeriae), 11 iul. 1754. 1. Utrum grassante peste SSmum Eucharistiae Sacramentum adminiI strari possit lue infectis non immediate manuum porrectione, sed oblonga aliqua virga in cuius extremitate adsit lunecula aurata ex argento quae, post infusam in os infirmi particulam, igne purificetur. 2. Utrum infirmis peste detentis administrari possit Extrema Unctio media aliqua virga, in cuius extremitate adsit modicum bombicis. 3. Utrum hoc Sacramentum, peste grassante, licite et absque scrupulo omitti valeat. 4. Utrum, in hypothesi quod non possit omitti, administrari valeat per unicam unctionem; an vero de necessitate perficiendae sint singulae illae unctiones quae in Rituali Romano praescribuntur. R. Sua Santità si degno ordinare che in risposta si raccomandasse alia Irigilanza e zelo dei Vie. Ap. il procurare con tutto lo studio 1’amministrarione della SS. Eucaristia, e della Estrema Unzione, anche in tempo di peste, perché quei miseri appestati nelle estremc loro angustie non restino privi di si grande aiuto e conforto per la salute delle loro anime, e che circa il modo di amministrarli potranno i missionari regolarsi nelle manière ed usi altre volte praticatisi nelle occasioni di peste, in quei paesi tanto I frequente, purchè si faccia con la dovuta decenza, e si cerchi scansare ogni inconveniente che potessc in qualsivoglia modo esporre alia irriverenza un’azione si sacrosanta. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, p. 370, nota 1]. 806. S. C. S. Off., 26 sept. 1754. i. Henricus Maria de Fleury Archiepiscopus Turonensis in Gallia nulbm dispensationem circa impedimenta matrimonium dirimentia conce­ dere potest, nisi ex speciali Sedis Apostolicae induito, quo ipsi potestas 86 •t Curia Romana data est dispensandi cum pauperibus tantum ; quaerit an cum iis soh> pauperibus dispensare valeat, qui adeo miserabiles existunt, ut labore ma­ nuum, et industria tantum vivant. 2. Ex hypothesi, quod cum iis dumtaxat pauperibus dispensare possit quaeritur an dispensationes huiusmodi ipsis concedere queat pro causis dumtaxat infamantibus, seu inhonestis, etiamsi alii plures Episcopi iisdem circumstantiis easdem dispensationes pro causa qualibet honesta largiantur Ratio dubitandi, quod Summus ipse Pontifex, a quo specialem hanc facul­ tatem obtinent, nonnisi pro causa inhonesta cum talibus pauperibus ordi­ nario saltem dispensat. 3. Si praefatus Archiepiscopus dispensare valeat pro causa etiam hone­ sta, potestne dispensare pro iis dumtaxat causis honestis pro quibus ipsa dispensat Apostolica Sedes, an pro aliis quoque similibus? Sic exempli causa Summus Pontifex super impedimento consanguinitatis, seu affinita­ tis, dispensat cum puella quae alii viro propter angustiam loci, vel ob defe­ ctum dotis nubere non posset; possetne etiam dictus Archiepiscopus super eodem affinitatis, aut cognationis, sive carnalis sive spiritualis impedimento dispensare cum puella, quae alii viro nonnisi difficulter nubere queat sive ob causas memoratas, sive quia gibbosa est, clauda, vel alias deformis, sive etiam quia aliquis ex ipsis consanguineis in 1, 2 et 3 aut 4 gradu publica infamia per sententiam iudicis notatus fuisset, aut capitali poena damnatus'· 4. Debetne Archiepiscopus ab iis quibuscum dispensat pro causa sive turpi, sive honesta exigere non solum easdem causas, sed easdem etiam circumstantias, aut conditiones, quas in similium dispensationum largitione Summus Pontifex exigere solet. 5. Pontificio induito quod dictus Archiepiscopus obtinuit, datur ipsi facultas dispensandi in 3 et 4 consanguinitatis vel affinitatis gradu simplici et mixto; potestne vi huius facultatis dispensare in secundo gradu ad ter­ tium. R. Placuit SSfno Dâo N., auditis Consultorum et Cardinalium suffra­ giis, ad quintum dubium rescribere: Negative; ad quatuor vero priora iubtrt ut significaretur quomodo Sedes ipsa Apostolica se gerere soleat in dispensando cum pauperibus circa impedimenta matrimonium dirimentia. Tuum enim erit, ut ipse SSmus D. N. addidit, his iisdem uti regulis, quum delegatus a delegantis moribus ct consuetudine, vel tantisper recedere, nec possit, nec debeat. Deinde subiunxit : - Sedi Apostolicae ab antiquissimo tempore in more esse non dispensandi in forma pauperum circa tertium et quartum simplicem consanguinitatis, vel affinitatis gradum, nisi vera concurrat pau­ pertas, et aliqua ex causis inferius recensendis. '.jB| Vere autem pauperes non utique alii existimantur, quam qui adeo mise­ rabiles sunt, ut labore manuum, et industria tantum vivant; quo fit ut dispensatio in forma pauperum non aliter a Sede Apostolica concedatur quam si de paupertate dispensandorum constet ex proprii Episcopi atte­ statione, ct ea quidem quae exarata est iuxta Decretum Urbani VIII, quod nimirum oratores ita pauperes et miserabiles existant, ut ex suis laboribus et industria tantum vivant. S. C. S. Officii 87 Quia tamen illi etiam ita pauperes merito dici possunt, qui aliqua possi­ dent bona, hinc non denegatur a S. Sede dispensatio in forma pauperum, etiamsi oratores bona in capitali possideant valoris scutorum 300 monetae romanae, si ipsi citra montes degunt; vel, si ultra montes, valoris ducatorum aun de Camera 300 summam attingentium scutorum 525 dictae monetae. Quod si bona habent ad quantitatem usque scutorum, vel respective duca­ torum mille auri de Camera, dispensatio nihilominus in forma pauperum conceditur, soluta tamen eleemosyna, quae vulgo dicitur componenda, scuto­ rum quatuor pro quolibet centenario ; quam SSmus memorat et vult vel erogandam esse in subsidium pauperum, vel ipsis dispensandis eleemosynae titulo remittendam, si nihilominus eorum conditione inspecta pauperes esse videantur. Amplius vero possidentibus dispensatio in forma pauperum non conceditur, sed sub altera forma Ex honestis quae tamen in facultatibus concessis minime comprehenditur. Ad causas vero quod pertinet, ob quas huiusmodi dispensatio in forma pauperum a Sede Apostolica conceditur hae sunt quae sequuntur: 1. Scilicet ob copulam sequutam inter matrimonium contrahere vo­ lentes. 2. Ob infamiam, videlicet quia vir et mulier insimul conversati sunt, carnali tamen copula inter eos minime subsequuta; et nihilominus orta est suspicio, licet falsa, quod se carnaliter cognoverint. 3. Pro muliere vigintt quatuor annorum et ultra, quae hactenus virum paris conditionis cui nubere posset non invenit. 4. Ob angustiam loci, seu locorum, quia nempe vir et mulier in loco, in quo orti sunt seu in locis, in quibus ipsi orti sunt, etiam de uno ad alium se transferendo, propter illorum angustiam, virum sibi non consanguineum vel affinem paris conditionis cui nubere possit invenire (mulier) nequeat. 5. Pro indotata: ex quo mulier indotata existât, nec habeat rationem unde dotari possit, et vir illam sic indotatam in uxorem ducere, ac usque ad quantitatem secundum dictae mulieris qualitatem competenter ex integro dotare intendat; apponitur tamen decreto: Et postquam dicta mulier compe­ tenter ex integro dotata fuit, ut praefertur. 6. Ob inimicitias: explicatur haec causa sequentibus verbis: quod cum inter viri ct mulieris parentes, consanguineos, vel affines, graves inimici­ tiae ortae iam sint, et ad praesens vigeant, aliunde tamen quam ex causa matrimonii inter ipsos contrahendi provenientes, et ante illius tractatum exortae; et certum sit, quod si vir et mulier praefati invicem matrimonialiter copularentur, inimicitiae huiusmodi omnino componerentur, pro illis igitur componendis ac pro bono pacis cupiunt invicem matrimonialiter copulari. 7. Pro confirmatione pacis: Causa haec ita explicatur; quod cum inter virum, et mulierem, nec non eorum parentes, consanguineos vel affines, graves inimicitiae viguerint, aliunde tamen quam ex causa matrimonii inter virum et mulierem praefatos contrahendi provenientes et ante illius tracta­ tum exortae, et licet pax de recenti inita fuerit, nihilominus pro illius con­ firmatione cupiunt matrimonialiter copulari. 88 Curia Romana 8. Ob lites: quia nempe cum inter virum et mulierem, seu eorum parentes graves lites super rebus magni momenti ortae iam sint, et ad pracscn» vigeant, aliunde tamen quam ex causa matrimonii inter ipsos contrahendi provenientes, ante illius tractatum exortae, et certum sit quod si vir et mulier praefati invicem copularentur, lites huiusmodi omnino componeren­ tur; pro illis igitur componendis, ac pro bono pacis cupiunt etc. Hac tamen expressa conditione (dispensatio conceditur): et facta prius litium huiusmodi hinc inde cessione, seu illarum compositione. 9. Ob haeresim: Quod ipsi qui orthodoxae fidei cultores vere existant, et sub obedientia S. R. E. vivunt, et vivere et mori intendunt, et in illis partibus, in quibus multi adsunt haeretici, non possint singulorum animos explorare, et qui catholicam religionem vere profitentur internoscere; ac propterea ne contingat eos cum haereticis matrimonium contrahere, cupiunt etc., addita tamen calusula: Et dummodo vir et multer praefati orthodoxae fida cultores vere existant, et sub obedientia S. R. E. vivant, vivereque et mon intendant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 393. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVI, p. 388-390]. I | i | 807. S. C. S. Off. (Ind. Orient.), 13 ‘an. 1757· j ; t ; Iuxta Bullam Gregorii XIII, quae incipit: Populis ac nationibus, dat. die 25 ianuarii 15851 potest dispensari in matrimonio ante Baptismum contracto, dummodo constet coniugem absentem moneri legitime non posse. Quomodo intelligenda sunt haec ultima verba? An de impossibilitate mere physica, an vero simul de morali? Occurrit casus in quo plena erat facultas monendi maritum gentilem, cuius uxor indecore aufugerat in aliam regionem, sed non poterat moneri absque gravissimo periculo istius, quae contractis in alia regione secundis nuptiis illegitimis, volebat ad Baptismum venire cum secundo marito a quo nolebat separari. Primus maritus alteri pariter nupserat, sed ultione stimulante, primam uxorem investigasset, forte ad illam occidendam, si loci in ήυο latebat minima oborta esset suspicio. Inde aliud oritur dubium, scilicet: Cum maritus gentilis post fugam uxoris aliam duxit, et illum primam coniugem iterum non recepturum manifestum sit tum ex lege gentilitia tum ex voluntate mariti bene per­ specta, an nihilominus monendus sit. Saepe religionis interest ut non monea­ tur. Huc usque tamen usum monendi missionarii sequuti sunt. R. Quoad casum in concreto, Dilata; et pro nunc rescribendum per organum S. Congregationis de Prop. Fide: 1. Quod mulier separetur a secundo viro omnino et cum effectu. 2. Quod ambo de more instruantur, notificando praecipue mulieri, suscepto Baptismo, non dispensari ab obligatione quam habet redeundi ad primum virum. ‘ Cf. N. 155.-Cf etiam Codicis luris Canonici Docum. VIII. j S. C. S. Officii 89 3. Quod quatenus post debitam instructionem constet utrosque moveri ad recipiendum Baptismum ex vero religionis motivo, et non intuitu obti­ nendi facultatem contrahendi inter ipsos matrimonium, admittantur ad Baptismum. 4. Quo illis tradito, significetur primo viro quod eius mulier amplexa est fidem catholicam, et Baptismum suscepit, quodque ex corde dolens de fuga et defectione sua, parata est ad illum redire, eique debita obsequia matrimonialia praestare; id vero fiat per medium tertiae et probae personae; cum opportuna circumspectione, ne vir veniat in notitiam loci ubi mulier iam baptizata reperitur, quatenus ista grave aliquod sibi malum ab illo vereatur. 5. Eodem autem tempore interrogetur pnmus vir utrum velit etiam ipse fidem catholicam amplecti, vel saltem sine contumelia Creatoris cum praefata muliere vitam traducere. Quod si annuat, caveatur ne id subdole et vocetenus tantum affirmet, animum de cetero in illam infensum adhuc retinens. Si vero aperte renuat, interrogetur qua de causa, nempe utrum religionis odio, vel ob iniuriam adulterii ab ea sibi illatam, aut ob has binas rationes simul coniunctas, et de omnibus resultantibus (missionarius) certio­ ret, et deinde providebitur. 6. Interea vero sciat mulier quod tenetur innupta manere, et vitam coelibcm ducere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 400]. 808. S- C. S. Off., 30 iun. 1757. Utrum in Regno Tunkinensi permitti possint reverentiae coram solo fercti0 et genuflexiones coram defuncto, cum conditione tamen quod exclusa sit quaecumque res quae redoleat superstitionem, id est, quando non est ciborum oblatio, nec tabella adhuc correcta ante vel coram tumulo; necnon utrum concedi possint acccnsiones candelarum et thuris coram feretro et tumulo, exclusa pariter omni re superstitionem redolente? R. Bene provisum per decretum factum a S. C. de Prop. Fide sub anno 1753,1 ideoque ritus, de quibus agitur in proposito dubio, non licere, et missionarii eidem decreto omnino parcant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I. n. 406]. 809. S. C. S. Off. (Archiep. Antibarcn.), 1 dec. 1757. An toleranda sit praxis quam habent parochi catholici castri Lastruae S. Missae sacrificium celebrandi in ecclesiis catholicis, a graecis schismati­ cis usurpatis atque ab iisdem officiatis, seu etiam in illis quae pure ad ipsos schismaticos pertinent. 1 Cf. Collectanea S. C , de Prop. Fide, vol. I, n. 386. 90 Curia Romana R. Haberi pro regula universe accepta et servata, non licere catholicis communicare in divinis cum haereticis et schismaticis; verum in quibus­ dam casibus particularibus regula haec aliquas patitur exceptiones, nempe si in eadem ecclesia habeantur cappellae et altaria separata, quorum aliqua tantum catholicis, alia schismaticis inserviant; si eiusdem ecclesiae panes sint separatae, et in una celebrent solum catholici, in altera tantum schis­ matici: tum promiscuus ecclesiae usus tolerari poterit. Quatenus vero haec deficiant, R. P. D. Archiepiscopus mandare poterit suae dioecesis parochis ut altanbus portatilibus utantur iuxta facultates illis in Formula impertitas, quasque Sanctitas Sua rursus dare et renovare intendit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 408. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 454]. 810. S. C. S. Off. (Cochinchin.), i aug. 1759. » » Saepe contingit ut ex duobus infidelibus, alter convertatur ad fidem, alter converti quidem tunc nolit, consentiat tamen cohabitare cum fideli sine contumelia Creatoris, et quin eum pertrahat ad mortale peccatum, imo promittat se quoque fidem postea amplexaturum, quod ob aliquam specialem rationem aliquandiu differre necessarium ducit. Quare fidelis infidelem non dimittit, sed cohabitare pergunt ut coniuges, idque ad Ion- I gum tempus et aliquos etiam annos: at postea infidelis, mutata voluntate, I non solum converti non vult, sed tentât fidelem pertrahere ad idolorum cultum, vel discedit, nec iam consentit habitare cum illo, imo ad alias nuptias ipse transit. Quaeritur: 1. An in hoc casu possit etiam fidelis derelictus discedere, et ad alias nuptias transire, habeatque hic locum privilegium ab Apostolo promulga­ tum: St infidelis discedit, discedat. 2. An id solum habeat locum quando infidelis discedit odio fidei, an etiam quando discedit propter discordias, vel aliam causam a fide di­ versam. 3. An etiam possit fidelis transire ad alias nuptias quando infidelis qua­ cumque de causa ab eo discessit, nec sciri potest vivat adhuc necne. 4. An fidelis, qui ex dispensatione valide contraxit matrimonium cum infideli, transire possit ad alias nuptias, si infidelis discedat, vel cohabitare nolit, vel cum pertrahat ad mortale peccatum. 5. An aliquo, et quanto tempore possit fidelis post conversionem coha­ bitare cum infideli, quin privetur potestate transeundi ad alias nuptias R. Ad i. In casu de quo agitur, affirmative. * T Ad 2. Cum militet ex parte coniugis conversi favor fidei, eo potest uti quacumque cx causa, dummodo iusta sit, nimirum si non dederit iustum ac rationabile motivum alteri coniugi discedendi, ita tamen ut tunc solum intelligatur solutum iugum vinculi matrimonialis cum infideli, quando coniux conversus (renuente altero post interpellationem converti) transit ad alia vota cum fideli. S. C. S. Officii 91 Ad 3. Praemittendam esse interpellationem qua intimetur coniugi infi­ deli an velit converti, a qua interpellatione Apostolica Sedes iustis de cau­ sis dispensat. Ad 4. Si fidelis, praevia dispensatione, contraxit matrimonium cum infi­ deli, censetur illud contraxisse cum explicita conditione, dummodo nimi­ rum infidelis secum cohabitare velit absque contumelia Creatoris: quare, si infidelis non servat supradictam conditionem, adhibenda sunt turis reme­ dia ad hoc ut eam servet: alias separari debent quoad torum et cohabitationem, non tamen quoad vinculum; quocirca in casu de quo agitur, coniuge infideli superstite, non potest fidelis ad alia vota transire. Ad 5. Conversus ad fidem in ipso conversionis momento non intelligitur solutus a vinculo matrimonii cum infideli adhuc superstite contracti, sed tunc acquirit tantummodo ius transeundi ad alias nuptias, cum coniuge tamen fideli, idque si coniux infidelis renuat post interpellationem converti. Caeterum tunc solum coniugii vinculum dissolvitur, quando coniux conver­ sus transit cum effectu ad alias nuptias. Si autem coniux conversus ante susceptionem Baptismi habeat plures uxores, et prima recusat amplecti fidem: tunc legitime potest quamlibet ex illis retinere dummodo fidelis fiat, sed in hoc casu contrahentes mutuum consensum coram parocho et testibus renovare debent. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 421. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVI, p. 65, 66]. 811. S. C. S. Off., instr, (ad Superior. Mission. Peguan.), j i iun. 1760. La facoltà che si chiede di dispensare i gentili convertit!, che vogliono contrarre matrimonio, dall’interpellazione del coniuge infedele, si concede a V. P. come capo e superiore di cotesta Missione, con che Ella non debba servirsi di essa che rarissime volte, ed in caso di urgente necessità, potendo peraltro eila comunicare la medesima facoltà ad aJtri suoi correligiosi colla medesima condizione, cioè nel caso di urgente necessità, e ciô a tenore dei Breve pontificio nel quale non si concede la facoltà di dispensare dalla interpellazione dei coniuge infedele se non con la seguente clausola che trovasi inserita nel Breve di Gregorio XIII in data dei 25 gennaio 1585 1 e confermata da altri Pontefici per le parti dell’Indic e dcgl’infedeli, cioè: « Quoniam saepe contingit etc. ».2 Questo Breve pontificio Le serva di norma nel présenté caso, e benchè nel foglio delle facoltà che si conccdono dalla S. Sede per mezzo di questa Suprema Inquisizione alii Vescovi, λ icari e missionari apostolici in partibus infidelium leggasi la seguente: « Dispensandi • cum gentilibus, et infidelibus plures habentibus uxores, ut post conver«sionem et baptismum, quam ex illis maluerint, si etiam ipsa fidelis fiat, • retinere possint, nisi prima voluerit converti », contuttociô s’incarica la 1 Ci. N. 155.-Cf etiam Codicis funs Canonici Docum. VIII, J Cf N. 807, 810. Curta Romana coscienza di V. P. c de’suoi correligiosi che non debbano servirai di simili facoltà, se non a norma e tenore dei suddetto Breve gregoriano e della risoluzione di questa Suprema Inquisizione, che anncssa se le trasmette insieme con la présente istruzione, cioè che non si dispensi dall’interpellazionc del coniuge infedele, se non quando la parte infedele sia assente, ed o non si sappia ove essa si trovi, o per la lontananza si renda troppo difficile h interpellazione, ed anche per urgenti motivi, ed in caso di nécessité, e rare volte. Osservi pero diligentemente e con tutta la possibile cautela il Padre Superiore della Missione, che in ognuno di questi casi nei quali crederi necessario di dispensare dall’interpellazione, non basterà che egli ne sii intemamente persuaso, ma dovrà fare un processetto sommario da cui pet ogni futuro tempo apparisca questa nécessita, o perché l’interpellato non risponde, o perché non si sa ove egli sia, o perché ha dato prove col fatto dei suo aperto dissenso; e sarà bene in tal caso, che per non mancare di cautela, si facciano anche, le citazioni ad valvas et per edictum coll’assegnazione di congruo tempo ad con ’ ' ’ Λ processetto sommario nasce dal indicato nelle seguenti parole: « » dicialiter, coniugem absenten « intra tempus in eadem monit « ficasse ». Nostro Signore fel vuole questa prova sommaria da altri a cui delegheré le fac [Collectanea S. C. de Pro] S. C. S. Off., instr, (ad Pn Scbbene possa tollerarsi, loro volonté aile sacre funzic ed anche nella solenne amm Battesimo, non devono pero venirvi, cooperando coll’invit gono lo spirito c le leggi d fatte note al gregge cattolic recato pertanto amarezza il « fino al presente si sono fai « senza di più sigg. Conso « alla nostra chiesa, quando < In quanto poi al conferi nità prescritte dal Rituale l· è creduto che, generalme manza, comechè opposta a nella Clementina Unica, t .Λ ·a « · S. C. S. Officii 93 Nondimeno quando sulla faccia del luogo si conosca dai missionarî chc i genitori non si possano indurre a portarc i loro figliuoli al sagro Fonte, e vi sia pericolo moralmente certo di qualche maggiore inconvenicnte, o di morte della creatura; in tal caso, e non altrimenti, prevalendo la necessità alla disciplina, potranno i missionarî, facendo uso di un prudente arbitrio, conferire il Battesimo ai ragazzi nati da genitori cattolici, nelle case dei Consoli parimenti cattolici, mentre questa limitazionc coerente alla nécessité, viene ammessa dalla Clementina con quelle parole: aut talis necessitas emerserit, propter quam nequeat ad ecclesiam absque periculo propter hoc accessus haberi. Il punto d’ogni altro più sostanziale, ricavato dalla di Lei relazione, consiste in vcdere se si debba dai missionarî amministrare il Battesimo ritu catholico ai figli dei protestant!, i quali, sc sopravivono, rimangono sotto 1’educazione dei genitori cretici, come denotano le parole della di Lci relazione: Credo aver ben fatto, ancorchè sopravivano quelle creature, benchè educate poi etc. In che non puô la S. Congregazione non disapprovare ladi Lei condotta, mentre oltre il non potersi tollerare, che un missionario apostolico vada a celebrare solennementc il Battesimo in casa di un eretico, quando anche si traitasse di Battesimo privato, ove non si tema che la creatura pericoli, milita sempre la regola contraria alla collazione del Battesimo in veduta di una quasi morale certezza, che i figliuoli seguano gli errori de’loro parenti, a cagione della educazione, o della cura, che sono per ricevere dai medesimi, potendosi, c dovendosi ragionevolmente, e con sodo fondamento temere che adulti, profanino il sagramento, e chc cadano con aboininevole apostasia da quella fede che nel Battesimo hanno profes­ sai, essendo tanto il padre, quanto la madré cretici, e cooperando ambe­ dite all’educazione. Tutto cio premesso, è inutile esaminare se nel Battesimo di un figlio di protestante possa un eretico far da patrino unitamente con un cattolico. Ma siccome puô accadere chc nel Battesimo di un figliuolo nato da genitori cattolici intervenga qualche crctico in qualité di padrino unitamente con un cattolico: anche in tal caso non dovrà Ella permetterlo, non solo perche la pluralité de’padrini è victata espressamente dai Tridentino.’ma perché dai Rituale2 e dai Catechismo Romano è espressamente interdetto un talc officio agli eretici per la ragione che i padrini spirituales filios suos quos de Baptismi fonte susceperunt opportune docere tenentur ». Essi oltre questa obbligazione, fanno anche Ia figura di offerenti e di fideiussori promettendo che il rigenerato osserveré nella ctà adulta quella fede che ha professato. Questi fini della Chiesa non solo non si adempiono dall’eretico, ma egli stesso vienc tacitamente ad irridere colle sue risposte vari di queili articoli, che come cretico non ammette, benchc per parte sua gli ammetta il padrino cattolico. II missionario pertanto quando non possa schivarc l’intervento dell’eretico; dovrà prima dichiarare con esplicita designazione che il cattolico fa unicamente 1’ufficio di padrino, onde 1’altro venga ad esser présente tamquam testis non tamquam patrinus; c procured 1 Seu. XXIV, de 1 Tit. II, c. 1, de ref. matrim., c. 2. tacramenlo baptismi rite administrando, n. 25. Curia Romana che nei registri dei battezzati si noti in coerenza Ia sola persona dei padrin. cattolico. Chescpoi tant’oltre giungesse 1’eretico che volesse espressamentt esercitarc quest’officio, dovrà allora astenersi dall’amnnnistrazione delSagnmento, senza mettersi in pena della profanazione, che potrebbe commettera, amministrandosi da un sacerdote scismatico o da un protestante, perche « questo non vi coopéra ii ministro cattolico, laddove ammettendosi per padrino un eretico non si evita la profanazione dei Sagramento, e si vient a concorrere ed a cooperare all’altrui peccato, il che non è mai permeso [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 447]. 813. S. C. S. Off., 22 sept. 1763. An graeci schismatici adire possint catholicorum ecclesias, ibique mate­ rialiter tantum assistere eorum sacris et divinis. R. Accessum graecorum non unitorum ad ecclesias catholicorum posse permitti, dummodo iis non administrentur Sacramenta, nec quoquo modo communicent m divinis, nec ad huiusmodi adventum fuerint invitati. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 450. - Cf. etiam Acta S.Se­ dis, vol. XXVII, p. 455]. S. C. S. Off, [Tenor decreti refertur in Pi § 2, 3.-CÎ. N. 469]. S. C. s. c An presbyteri catholici licite acatholicorum filios a patrinis c: geat spes illos de catholica rclig R. Negative; sed minister c ne patrini aut parentes pueri 0 [Collectanea S. C. de Prop S. C. S. Off. (Miss Necessarium videtur, ut carnium abstinentia pro die duabus primis novi anni sub in Quadragesimam, vel sexta S. C. S. Officii g$ obtinenda has afferunt rationes, nempe, quod praedictae dies solemniores sunt apud Sinas, quod iis recurrentibus non magis facile est abstinere a carnibus quam apud nos feria III ante diem Cinerum, et quod si Chri­ stiani soli, tanto infidelium numero immixti, ab esu carnium abstineant, magnum sibi odium ac molestiam sint comparaturi. R. Negative, et detur decretum anni 1760.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide (1893), n. 2056. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVIII, p. 321]. 817. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 30 ian. 1765. Dignentur (EE. VV.) nobis permittere ut in collatione Baptismi possi­ mus uti aqua benedicta quidem iuxta ritum In Rituali Romano mandatum, sed tamen absque sacris oleis intra mixtis. Contingit enim saepe ut non tantum deferri nequeat aquae copia sufficiens numero baptizandorum, sed quoque desint sacra olea quibus adhibitis possit aqua nova benedici. R. Negative, excepto casu necessitatis; et missionarii se gerant iuxta Instructionem S. Caroli Borromaei (in parte 2 quinti Synodi dioecesani), id est: « Quod si intra annum prae temporis diuturnitate aliaque causa illam • aquam corrumpi contigerit, in sacrarium prope Fontem parochus proii« ciet, statimque Fontem purgabit; et vero, si in urbe est, ad Metropoli­ tanam, si in dioecesi, ad plebanam ecclesiam veniet, unde proprio vasculo «nitido aquam baptismalem accipiat, in parochialemque ecclesiam secreto « ferat, ubi quamprimum in Fontem effundat, baptismalique aquae allatae « tantum etiam aquae purae, nitidae et recentis addet, quantum satis erit. Hoc ipsum quoque praestabit si etiam aqua baptismalis per annum ali• quo modo defecerit ». [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1, n. 459. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 242]. 1 S. C. S. Off., 28 febr. 1760. - In Regno Tunkini antiqua ab omni retro memoria traditio est, privilegium his neophytis ab Apostolica Sede pro tribus primis anni novi diebus, in quamcumquc diem, sive abstinentiae, sive ieiunii inciderint, fuisse concessum ut carnibus vesci possent, ne caderent in offensam eorum quos his diebus, reverendae iul urbanitatis gratia, visitare tenentur, si oblatis cibis uti recusarent. Huius quidem con- cewionis nullum nunc in hac Missione transumptum repentur, sed immemorialis possesno tituli sufficientis locum tenere videtur.... Humillime recurrimus ad S. C. supplicantes edoceri an revera extet supradictum privilegium hisce neophytis pro tribus primis anni novi diebus a S. Sede concessum; casu vero quo non extet, enixissime supplicamus pro impetratione talis privilegii, ad vitandum periculum violandi praecepti ecclesiastici, cui ineluctabili 1er exponuntur Christiani in toto hoc Regno, exceptis forte aliquot pagis qui, Deo miserante, toti fidem chnstianam sunt amplexati. R. Privilegium (de quo quaeritur) non extare, nec esse generaliter concedendum; sed quoad abstinentiam a carnibus, servandum esse decretum an. 1663 oratoribus prout iacet transmittendum (Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 155); quo vero ad leiu- nium citra abstinentiam a carnibus, teneri neophytos, si primi dies anni annamitici incide­ rint in feriam sextam, vel aliam diem qua nullo privilegio apostoheo a ieiunii lege eximun­ tur. (Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 425). 96 Curia Romana 818. S. C. S. Off., 19 sept. 1765. Emi resp.: Non esse prohibendos sacerdotes catholicos ne baptizent privatim infantes natos a parentibus catholicis, tametsi certo praevideant eosdem infantes fore iterum per ministros schismaticos sacrilege baptizan­ dos; quantum tamen Christiana prudentia permittere potest, monendos et instruendos eosdem infantium parentes de illicita eorum cooperatione ad iterationem praedictam baptismi. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 460]. 819. S. C. S. Off. (Siam), 21 ian. 1767 i. Circa baptismum infantium, quem pro filiis suis aliquando petunt haeretici, iam definitum est eos non esse domi baptizandos sine necessi­ tate: haec adhuc difficultas remanet, an sola voluntas parentum pro necessi­ tate haberi debeat: sunt etenim hac haeresi imbuti, Baptisma non esse sim­ pliciter necessarium ad salutem animae, maluntque filios suos exponere periculo moriendi sine Baptismo, quam consentire ut deferantur in templum catholicorum. Quaeritur a Religiosis lusitanis, an praeter mortis periculum non possit accipi pro vera necessitate obstinata parentum haereticorum voluntas non permittendi ut filii sui in ecclesiam deferantur. 2. Solent confratrcs Rosarii in campo lusitanorum dare pecuniam Confraternitatis mutuo, retento pignore superabundant!, et ex ea pecunia lucrum quindecim pro centum accipere quotannis. Volui (ego Vic. Ap.) hunc abusum impedire, (at) nondum potui quia dominicanus praetendit hanc pecu­ niam non oppignorari nisi Christianis, qui omnes sponte solvunt usuram ad sustinenda Confraternitatis opera. R. In Congr. Generali Sanctae Romanae et Universalis Inquisitionis habita in Palatio Apostolico Quirinali coram SSmo Domino Nostro Cle­ mente PP. XIII, et coram Emis et Rfhis Dfiis S. R. E. Cardinalibus in tota Republica Christiana contr. ’-----------------------------------bus a S. Sede Apostolica si stolico Siami propositis S: eadem ad S. Officium rer auditis EE. DD. Cardinali quod detur super utroque tate Sua benigne probata Instructio. — Dubiu natis ex haereticis progen tantum baptizare non lici si ad eam pro Baptismi s S. C. S. Officii if] BIBLIOTHECA K Ih i 7 NEAS SACEJÜXEaus SANCIi persuasione periculum imminet graviter delinquendi nedum adversus eccle­ siasticam, sed etiam divinam legem, qua subiectum praescribitur, cui non licet administrare Baptismum; idcirco praesentem Instructionem exarari iussit (Ssmus) praefato R. P. D. Vicario Apostolico transmittendam, qua­ tenus, eadem missionariis isthic degentibus communicata, singuli veram causam addiscant, propter quam pluries ab Apostolica Sede definitum est, non licere filiis ex haereticis parentibus natis Baptismi sacramentum extra periculum mortis, administrare atque in posterum caveant a sollicitandis parentibus haereticis ut filios suos ad ecclesiam baptismo initiandos defe­ rant. Prohibet quidem Ecclesia, Clementina unica, de Baptismo, ne, articulo necessitatis excepto, propter quam nequeat ad ecclesiam absque periculo pro­ pter hoc accessus haberi, domi baptizentur infantes nisi sint magnorum principum filii; verum hac lege, qua locus indicitur administrandi Baptismum, nihil statuitur de filiis ex haereticis parentibus natis, quod aliunde constat neque domi, neque in ecclesia, si bene valeant, posse a catholicis baptizari, scilicet, cum a divino ac naturali praecepto interdictum sit sancta dare canibus et proiicere margaritas ante porcos, atque inter catholicae religionis mysteria maxime sancta sint ac utilia Sacramenta, per quae merita passio­ nis D. X. lesu Christi communicantur, et omnis vera iustitia in nobis vel incipit, vel coepta augetur, vel amissa reparatur, non licet ista dare cani­ bus, idest profanis, qui cum primum per aetatem poterunt, ea contempturi sint suoque vitio corrupturi. Atqui nemo non videt filios ex haereticis paren­ tibus genitos, qui suomm genitorum curae ac educationi permittendi sunt, cum primum ad discretionis aetatem pervenerint, in quo suorum actuum compotes esse possint, paternis erroribus fore imbuendos; et fidem catho­ licam, quam per sponsores in Baptismo profiteri debent, sacrilege eiuraturos ad maiorem sui condemnationem, et catholicae Ecclesiae in qua rege­ nerati sunt graviorem contemptum. Hac itaque de causa non licet eos in infantili aetate extra mortis periculum baptizare, et ministri catholici con­ tra fidelis dispensatoris officium peccant, qui eosdem ad suscipiendum Baptismum admittunt. Nullatenus ergo moveantur missionarii ad procu­ randum praedictis filiis Baptisma, quamvis futurum sit, ut hoc Sacramento perpetuo careant errore parentum, quo illud minime necessarium arbitran­ tur ad aeternam salutem consequendam. Equidem nec illis prodesse potest Baptismus, apostatis a catholica fide, usu rationis accepto, mox futuris, nec sanctitas Sacramenti patitur, ut cum manifesto profanationis periculo eisdem conferatur. Instante vero mortis periculo, aut quolibet valetudinis vitio infe­ cti praedicti parvuli, quo prudenter decessuri credantur antequam annos discretionis attingant, non modo licet, sed sollicite curare debent missio­ narii, ut sacramento Baptismi tempestive regenerentur, non solum in eccle­ sia sed etiam domi, si parentes obfirmata voluntate nolint eos ad ecclesiam deferri; tunc enim cessat proximum perversionis periculum, atque aeternae saluti infantis necessario remedio, citra culpam, imo etiam cum merito ministri, prospicitur. Quotiescumque tamen in domibus haereticorum Bap­ tismum eorum infantibus, ut supra periclitantibus, administrare contingat, Curia Romana 98 solemnitates omittant, quae ad Sacramenti substantiam non pertinent; nam ecclesiastica regula cautum est ne coram haereticis in eorum domibus adhi­ beantur. Ad alterum dubium quod spectat de mutuo sub certa usura dato a Confratribus SSmi Rosarii: Sacra Congreg. moleste accepit esse isthic ali­ quem ex religiosis missionariis, qui hanc opinionem foveat, licere scilicet Confratemitati praedictae mutuam dare pecuniam pacto lucro 15 pro quo­ libet centenario in annos singulos, donec integra restitutio fiat sortis prin­ cipalis, ex ea ratione quod pecunia non oppignoratur nisi solis christianis qui usuram sponte solvunt ad sustentanda onera Confratemitatis. Quan­ tum enim infirma sit haec ratio et inepta ad purgandum ab usurae labe lucrum, quod exigitur, nemo non sentit qui de usurae vitio aliquid cogno­ vit: equidem quod pecunia solis Christianis oppignoretur, usurae culpam non tollit, sed aggravat, cum adversus domesticos fidei exerceatur, ad quos maxime, Apostolo docente, tenemur operari bonum. Quod vero isti usuram sponte solvant, temere, ac verius, falso asseritur, quoties in ipsa stipula­ tione mutui pactum intercedat de lucro solvendo, vel scripto vel oretenus conventum. Denique non excusat quod lucrum perceptum ad sustentanda Confratemitatis onera impendatur: sicut enim non licet furari ad erogan­ dam eleemosynam, ita neque usuras exercere ad Confratemitatis onera sustentanda. Neglecta proinde ratione quam dominicanus adduxit, S. Con­ gregatio mandat Praefecto Missionum, ut diligenter inquirat utrum in sti­ pulatione contractus mutui a Confraternitatc praedicta huc usque adhibita, pactum vel conventio, scripto aut oretenus a mutuatario facta intercessent de quolibet lucro propter mutuum pendendo; vel etiamsi nihil in stipula­ tione conventum fuerit, vigeat tamen consuetudo aliquam usuram solvendi propter mutuum, quae obligationem importet; in his omnibus casibus, si nullus alius titulus concurrat mutuo extrinsecus, ex quo iusta ac legitima causa consurgat aliquid supra sortem exigendi, omnino prohibeat, ac usu­ rarium esse declaret lucrum inde perceptum, adeoque etiam restitutioni obnoxium. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 465]. 820. S. C. S. Off. (Scopiae), 11 aug. 1768. Se sia lecito dare e portare ai turchi le rcliquie de’Santi. R. Respondendum iuxta Instruet. 11 decembris 1749.1 In hac autem exponitur licitum esse presbyteris catholicis adire domos turearum, ibique benedicere infirmos et orare super eos pro sanitate corporis et pro illumi­ natione mentis. Non autem esse licitum relinquere in eorum manibus, ut dicitur, brevia Italice (brevetti) quando adest periculum ut irreverenter tra­ ctentur et eiiciantur; secus vero si missionarii credant non adesse contem‘ Cf. N 801. S. C. S. Offuit ptum, et reverenter uti eisdem. Advertantur tamen missionarii ne in huius­ modi brevibus contineantur reliquiae sanctorum, res intinctae sacro chris­ mate, et multo minus si contineant vel immixta sint verba, signa crucis vel characteres quae inducere possint infideles ad actus superstitiosos. In­ super: che le oraztont, benedizioni od allre divozioni, che si daranno dai preti cattolici ai turchi, si diano sempre gratis senza il minimo emolumento. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 468. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVIII, p. 66]. 821. Cum christiani (in Sinis), numero pauci, non possint quin saepe utan­ tur gentilium consortio, reperiunt se quotidie ad mensas eorum, et convi­ via; quia autem pagani habent pro more, ut cibos non solum directe ad cultum idolorum, sed et ad comestionem ordinariam familiae praeparatos idolis offerant, apponantque indifferenter super mensam: christiani qui ibi sedent timidi indifferenter quoque comedunt, quia esset sibi rubor, et gen­ tilibus iniuria si cibis appositis uti recusarent. Quaeritur ergo: 1. An possint isti christiani de istis comedere quando non est datum scandalum. 2. An possint et christianae uxores gentilium quae, nisi comedant, male­ dictis, iniuriis, et interdum ictibus impetuntur. 3. An possint et ipsaemet uxores, partu aliisque infirmitatibus praepe­ ditae, in quo casu necessarius est usus carnium, nihil enim aliud offertur quam cames idolis oblatae. 4. An possint operarii christiani, qui ut familiam suam sustentare valeant, tenentur saepe pro gentilibus laborare, eisque nonnisi semel intra hebdo­ madam offeruntur carnes, aut alii cibi, sed idolis oblati. Si autem isti omnes denominati prae debilitate, et timiditate prohibitioni cibis istis utendi non obediant, dcbentne a Sacramentis arceri? R. Relato praemisso dubio ex Sinarum Imperio Sacrae Congr. dc Pro­ paganda Fide proposito ct ab eadem ad S. Off. pro resolutione remisso SSmus D. N. auditis Emorum DD. Cardd. Gen. Inq. suffragiis decernit licitum esse comedere epulas indifferenter appositas, quamvis idolis obla­ tas, dummodo non in templo neque in loco idolis sacro, et dummodo omnis absit species cultus aut venerationis idolis, ac superstitionis, nullum­ que adsit periculum scandalizandi fideles vel infideles. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 470. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 195, 196]. 822. S. C. S. Off., 12 ian. 1769. SSmus (Clemens XIII) decrevit transmittendam esse Vicario Ap. Sutchuensi postulanti sequentem Instructionem: — Ut dubiis quae a Sinensi provincia Sutchuensi transmissa fuerunt ad S. C. de Prop. F. clara ac distin- wsa ilws snviotranvs S. C. S. Off., 15 dec. 1768. Curia Romana 100 cta dari possit responsio, necessarium duxit S. C. S. Off., ad quam remisi fuerunt, postulata circa facultatem dispensandi super impedimento disparitatis cultus ad nonnulla capita redigere. I. Circa loca in quibus eadem dispensandi facultate uti debet, non du­ bium est quod in locis, ubi sunt plures infideles quam christiani, iure optimo tlhT dispensatio concedi possit; animadvertendum tamen est quod, cum missionarius habeat etiam facultatem dispensandi super impedimentis consangui­ nitatis et affinitatis, faciliorem se praebere debeat in huiusmodi dispensa­ tionibus concedendis, si hac ratione matrimonia inter catholicos iungi pos­ sunt, potius quam in dandis dispensationibus super disparitate cultus, ad effectum ut catholici cum infidelibus matrimonia contrahant. II. Si matrimonia iam inita fuerint inter catholicos et infideles sint praevia dispensatione impedimenti disparitatis cultus, tunc missionarius sequenti modo se gerat; curet nempe: 1. Ut eae dispensationes non nisi vere catholicis indulgeantur, et ubi coniux in infidelitate remanens baptizari renuit. 2. Ut tunc solum concedantur, cum ex separatione gravia praevidentur incommoda secutura. 3. Et eaedem dispensationes gratis omnino et absque ulla prorsus mucede impertiantur. 4. Ut in concessione, coniugi catholico commendetur atque iniungatur catholica quoque prolis educatio, et quod curare debeat, modo quo fieri poterit, coniugis infidelis conversionem. j 5. Ut easdem dispensationes impetrantes instruantur super necessaria renovatione consensus, quae ad persecutiones et ad scandala declinanda, sat erit ut inter solos coniuges privatim habeatur, patefacta tamen, quoad fieri poterit, etiam parti infideli prioris matrimonii nullitate. 6. Ut hac eadem sibi indulta facultate missionario extra suae Missio­ nis fines uti minime liceat. III. Si vero matrimonia contrahenda sint, distinguendum est, num dispensationem praefati impedimenti petant qui iam adulti sunt, et in hoc casu missionarius sese conformet omnino iuxta tenorem facultatum sibi concessarum ct iuxta Instructionem Sacrae Congregationis de Propaganda Fide. Si vero dispensationem petant parentes pro filiis vel filiabus impu­ beribus, ut eos desponsent filiis infidelium, iuxta morem regionis, abstineat omnino missionarius a concedenda dispensatione; sed tunc solum illam largiatur, cum ambo sponsi ad annos pubertatis pervenerint, et mutuum consensum praestiterint, servatis semper conditionibus in praefata instru­ ctione contentis. Quo vero ad aliud dubium (Vicarii Apost. Sutchuen.) circa parentes Christianos qui citra ullam dispensationem filias suas collocant in matrimo­ nium cum gentilibus, (SSmus) decrevit ut servetur decretum S. Congr. datum die 18 Nov. 1745, quod hisce terminis concipitur: Graviter, esu reprehendendos...1 Missionarius instruatur ut, adimpletis exacte omnibus i Ci. N 802. S. C. S. Officii ιοί quae in eodem decreto praescribuntur, poenitentes ad sacramenta admittere non differat, praesertim si praevideat Milationem futuram cum periculo pereundi absque sacramentis. Quoad particularem casum puellae viginti annorum (pagano olim a parentibus desponsatae) quae petit Baptismum: si puella adhuc baptizari cupiat, si probe fuerit edocta de mysteriis christianae fidei, si parata a pactis sponsalibus cum gentili resilire, quatenus dispensationem super disparitate cultus obtinere nequeat, baptizari poterit a missionario. Dispensatio­ nem autem super disparitate cultus pro contrahendo matrimonio cum gen­ tili cui fuih desponsata, tunc largietur missionarius cum illae conditiones concurrent quas exigit Instructio S. Congregationis de Propaganda Fide ad Vicarium Apost. Sutchuensem (seu Fokicn.).1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 472]. 823. S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Sutchuen.), 13 iul. 1769. Essendo stati riferiti avanti la Santità di N. S... i dubbi da V. S. pro­ posa alla S. C. di Prop. Fede sull’osservanza delle feste,2 la Santità Sua ha risoluto che fra i cattolici della Provincia di Sutchuen dee aver luogo ΓΙηdulto di Paolo III dato per le Indie Occidentali 1’anno 1537, giacchè ne fu fatta l’estensione anche alla Cina con decreto della medesima S. C. di Prop, dei 20 Marzo 1685. 3 Commiserando inoltrc la Santità di Nostro Signore le circostanze, e la situazione di queste cristiane popolazioni, la povertà della maggior parte delle medesime, pur degni quei fedeli riconoscendo di tutta la più pietosa pitema sua benevolenza, come germi novelli della cattolica Chiesa, bisognosi ancora di esser nutriti di latte alia sue mammelle, e finalmentc avendo anche riguardo alla consuetudine introdotta, concede la facoltà, per dodici anni, a V. S. come Vicario Apostolico di codesta provincia di Sutchuen, 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 435. 1 Vicarius Apost. SutcHUensis Sacrae Congrcg. de Propaganda Fide haec exposuerat: «Inter decern Dei praecepta adverti esse tertium ad quod observandum minus proclives ■ rant sinenses debiles in fide. Statim ac perveni in Su-Tchuen nihil certe omisi quo sinen« 1« christiani huic mandato obtemperarent; at comparata magis ac magis experientia, probe « non quod ut intentum haberem, hoc opus ct labor esset. Praeterea advertens ubique plu­ it» debitis onustos, plurcsque multo pauperes quam divites intra multitudinem gentium • conversantes gemensque amare quod in tanta messe tam pauci adessent operani qui • christifideles in occupationibus spiritualibus diebus Dominicis et festivis retinerent, ludi1 ovi ob eius mod i rationes consultius tolerare ut ordinariis praedictis diebus isti Christian» • rudet et pauperes in maiori parte vacarent laboribus servilibus a meridie usque ad noc- «tem, eoque ad observantiam dici nonnisi a mane ad meridiem usque, eos dumtaxat .iditringere: exceptis tamen diebus Natalis Domini, Resurrectionis, Pentecostes, et Assum- • pôonii B. Μ. V. quorum festorum observantia totius diei ita praescripta est ut denegen- • tur quidem sacramenta refragantibus. Hanc agendi rationem fideliter expono ut, siquis 1 enor irrepserit, emendationi promptae, si mandetur, cito consulam». 1 CÎ. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 229. 102 Curia Romana e suoi successori, communicabile a tutti i missionari dei suo distretto, di dispensare tutti i cristiani a loro subordinati, a potere applicarsi in optre servili anche nci giorni di Domenica, e nelle altre feste di tutto l’anno, quando l’agricoltura, o la mercatura cosi esigessero, secondo 1’arbitrio e coscienza de’medesimi missionari, che ne rimane incaricata: ben intesopero che debbano osservarsi le condizioni dallo stesso rnissionario postulante pro· poste, cioc la mattina delle Domeniche ed altre feste debba esser esente dall’opere servili; e che soltanto dal mezzogiorno fino alia notte possano i cristiani incombere alie medesime. Che nelle quattro solennité di Natale, Pasqua, Pentecoste, e dell’Assunzione della SS. Vergine non possa aver luogo veruna dispensa pel lavoro, neppure nelle ore dopo il mezzogiorno. Finalmente che si esortino i fedeli a compensar questa condiscendenza della Chicsa che mostrasi verso di coloro cosi pietosa ed indulgente, con qualche pia meditazione, od orazione, o altro spirituale esercizio in quei giomi in cui saranno dispensati.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 473]. 824. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 16 nov. 1769. Expertus fui (ego missionarius N.) pluries difficultatem quam christiani superandam habeant, ne scilicet conferant ullatenus superstitiosis. Modo enim prodit diploma praetoris quo mandatur ut quisque de plebe conferat aliquid argenti, vel ad construendum aut reficiendum templum, vel ad sacrificia idolis facienda. Quisque autem refragans, alligatus percutietur,el, si sit Christianus, post ictus ad apostasiam compelletur. Modo septem vel octo superstitionibus a communitate praepositi veniunt exactum paululum argenti a christianis, qui, si recusent, vestibus exuuntur, aut res vi rapiun­ tur, aut ictibus impetuntur. Quoad praetoris exactionem, quidam Ulmus Episcopus et Vicarius Apostolicus Provinciae Fokien. in Sinis, consultus olim, respondit Christia­ nos posse conferre non quidem ratione superstitionis, sed potius ratione iuris quod habet praetor exigendi tributa. Quod autem spectat exactores a communitate constitutos, probe non missionarios antiquos permisisse christianis conferre modicam summam, ea tamen conditione, ut non inscriberentur nomina eorum in catalogo confe­ rentium et fieret insuper protestatio a christianis, se nimirum non conferre pro superstitiosis, sed potius se conferre quasi munus exactoribus, ut pos• 1 Inter facultates extraordinarias quae modo concedi solent Vicariis App. Sini· rum ct Regnorum adiaccntium, quaeque recensentur m Formula 6, est sequens.» Di• «pensandi cum catholicis pauperibus qui opera sua valde indigent, ut serviliter labo­ rarc sileant diebus Dominicis et festis, post tamen S. Missae auditionem, si possit • audiri; si vero non possit, recitatis precibus supplctivis; exceptis diebus Paschtc, Pentecostes. Nativitatis D. lesu. Assumptionis B Μ. V. Cum iis vero qui opera sui • non indigent, dispensandi ut serviliter laborare possint post meridiem iisdem diebus, • exceptis quatuor solemnitatibus suprndictis . S. C. S. Officii «03 sint inter se convivari, ut tandem hoc modo christiani debiles se possint a vexationibus ct molestiis redimere... Non obstantibus tamen eiusmodi decisionibus, fateor me semper anxiam habuisse conscientiam; ideo ut securius agere valeam, tutius censui consu­ lendum circa eiusmodi casus etc. R. In proposito casu non licere. Scribendum esse missionario postu­ lanti, quod secundum ea quae in casu proponuntur, tam praetor in edicto, quam superstitiosis a communitate praepositi, pecuniam a christianis exi­ gunt, vel ad construendum aut reficiendum templum, vel ad sacrificia ido­ lis facienda, et christiani praeterea sciunt quidquid ab eis solvitur in eam causam esse erogandum. Itaque minime laudandum illum Vicarium Apostolicum provinciae Fokien. qui olim respondit christianos posse conferre, non quidem ratione superstitionis, sed potius ratione iuris quod habet prae­ tor exigendi tributa; neque antiquorum missionariorum sententiam sectan­ dam, qui permittebant christianis conferre modicam summam, ea tamen conditione ut non inscriberentur nomina eorum in catalogo conferentium, et fieret insuper protestatio a christianis se nimirum non conferre pro superstitiosis, sed potius conferre quasi munus exactoribus, ut possint inter se convivari. In utroque enim casu, quidquid solvitur, pro superstitiosis solvitur; haec causa proponitur in praetoris diplomate; ad eumdem finem, suique etiam ratione muneris exigunt imperatam pecuniam viri illi qui a communitate sunt praepositi superstitiosis. Qualiscumque igitur esset sol­ ventis animus, quaecumque etiam oris protestatio, si quis praetori, si viris illis pecuniam penderet, iam facto demonstraret se aliquo modo supersti­ tiosis cooperari, quod christianis nefas est et summum scelus, nec etiam pro vitae incolumitate perpetrandum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 474. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVII, p. 196, 197]. 825. S. C. S. Off. (Chen-si et Chan-si), 23 nov. 1769. 1. An sub nomine legitimi impedimenti, per quod dispensatur coniux fidelis ab interpellatione coniugis infidelis, veniat sola praesumptio impuden­ tiae viri, qui, sicut prima vice uxorem vendidit, timendum videtur ne, eadem recuperata, secundo etiam vendere audeat. 2. An veniat sola praesumptio quod pars infidelis nolit redire, quia scilicet in praecedenti cohabitatione, vel ob diversitatem temperamentorum, vel aliis ex causis,ambo inter se discrepabant, continuisque agitabantur dissensionibus. 3. An veniat sola praesumptio quod maritus infidelis, ex eo quia iam transiit ad alias nuptias, nolit reiicere secundam uxorem ut primae rursus adhaereat; vel, si forte velit rursus suscipere primam, nolit tamen reiicere secundam sed ambas simul retinere. 4. An veniat solus timor Christianorum ne scilicet pars infidelis, ob interpellationem illi factam intelligens tali in loco haberi christianos, possit exinde christianae religioni molestiam afferre. 104 Curta Romana R. Ad i. 2. et 3. Negative. Ad 4. In huiusmodi casu consulatur Sedes Apostolica. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 475]. 826. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 15 dcc. 1769. Pagani, 1 et 15 die mensis cuiusque, in fine et initio anni sinici, in anni­ versariis defunctorum, aliquando semel aut ter in anno, offerunt, directe vel indrecte, sacrificia aut idolis aut defunctis: mulieres autem Christianae uxores eorum, quorum officium est culinae gerendae, iubentur ut cibos ad hoc necessarios praeparent. Istae vero mulieres metu ictuum, maledictorum et iniuriarum obediunt... In responsione S. C. ad Vicarium Ap. Provinciae Chen-si consulentem, legi tolerari posse in istis mulierculis praeparare cibos ad comestionem familiae destinatos, cum protestatione se agere pro come­ stione familiae, non autem pro idolo: S. autem C. nihil decrevit circa cibos qui primario et directe ad idolum diriguntur. Occurrit mihi (Vic. Apost.) aliquando talis mulier confitenda; a me vero prius interrogata circa dictos modo cibos, respondit se non posse quin indifferenter praeparet, cum esset domi sola et unica mulier cuius maritus gentilis esset superstitiosus valde et iracundus. Advertens igitur ego huius mulieris debilitatem, absque Con­ fessione cito remisi illam flentem amare eo quod in tanta ex utraque parte pressura esset constituta. Quaeritur ergo an istae mulieres, tantis oppressae angustiis, possent se salvare a superstitione quocumque modo in praepa­ randis cibis indifferenter, si faciant protestationem se non intendere pro idolis laborare, debeantque absolute sacramentis privari in casu quo prae­ parent cibos quos non possunt praeparare. R. In proposito casu non licere christianis mulieribus, ad vitandam iram superstitiosi atque iracundi mariti, praeparare carnes quas sciant esse ido­ lis progenitorumque spiritibus offerendas. Moneantur autem Vicarii Ap. et missionarii, quibus ab Apostolica Sede conceditur facultas dispensandi in matrimoniis super disparitate cultus, ipsis non licere ea uti quando pericu­ lum adsit perversionis coniugis fidelis. Quapropter caveant ut omnino et adamussim servent conditiones in formula indulti ipsis praescriptas, necnon declarationes et decreta hac de.re a S. C. S. Officii alias edita, atque Epi­ scopis et Vicariis Apostolicis in Regno Sinarum a S. C. de Prop. Fide superioribus annis transmissa. Cum vero, inter eas conditiones, ea praeser­ tim servanda sit, quod omne absit periculum perversionis coniugis fidelis, si, quemadmodum in proposito casu, vir infidelis fidelem uxorem cogit ad praeparandos idolis cibos, iam illam ad peccatum mortale patrandum indu­ xit. Itaque, antequam matrimonium contrahatur, si huiusmodi casus prae­ videri poterit vel ob nimiam superstitionem aut iram viri infidelis, dispen­ sationes in hoc casu non sunt elargiendae. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol I, n. 476. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 197, 198]. C. S. Officii »°5 827. S. C. S. Off. (Mission. Loang et Kacong), 8 mart. 1770. 1. Se in qualunque Regno, o la Religione vi si eserciti liberamente, o no, si possano battezzare gli adulti, che cssendo in pericolo di morte non hanno tempo di essere istruiti, sebbene ne abbiano buona volontà, e pos­ sano solamente rispondere con un si ad ognuno degli articoli di Fede, che vien loro proposto da credere come assolutamente necessario per esser battezzati, ovvero possono soltanto fare de'segni i quali indicano che credono quanto loro si dice, e che oltre la Fede hanno un gran dolore di aver offeso Iddio e un gran desiderio del Battesimo. 2. Se si puô amministrare il Battesimo ai vecchi, che non sono moribondi, nè malati, quando lo desiderano, sebbene non possono ritenere a memoria le cose necessarie a sapersi, ma che per altro dopo averle intese assicurano che le credono, e le confessano corne quelli che inutilmente si sforzano di loro farle imparare. 3. Se i mentecatti di nascita, o divenuti tali avanti l’uso di ragione possano essere battezzati, sebbene materialmcnte essi vadano ora aile chiese dei cattolici, ora ai tempi ed idoli e facciano esteriormente tutte le ceremo­ nie dell'idolatria corne fanno quelle della Religione Cristiana. R. SSmus auditis etc. decrevit: Affirmative in omnibus, et praeterea iussit ut quoad primum et secundum dubium moneantur missionarii ut caveant ne baptismus ab infirmis petatur potius ex superstitiosa concepta spe obtinendi per salutare lavacrum salutem corporis, quam spiritualem animae regenerationem. Pariter animadvertant, quod si adulti, de quibus quaeritur, a mortali infirmitate post susceptum Baptismum convalescant, tenentur missionarii pro virili parte in Fidei rudimentis imperitos instruere, et si senes tardiores memoria fuerint, iteratis instructionibus eorum succur­ rant imbecillitati. Quoad 3. dubium addidit, a missionariis curandum esse quantum fieri poterit, ne dementes de quibus in eodem dubio, ingredian­ tur templa idolorum, et ab idololatrarum caeremoniis se abstineant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 477. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 254, 255]. 828 S. C. S. Off. (Smyrnen.). 10 maii. 1770. An liceat catholicis, baptismis protestantium et eorum concionibus interesse, nec non matrimoniis et baptismis graecorum, in quibus per se, vel per alios aliquando etiam officio patrini funguntur. R. Catholicis regulariter non licere haereticorum aut schismaticorum concionibus, baptismis et matrimoniis interesse. Absolute autem non licere nec per se nec per alios, fungi officio patrini in baptismis qui haereticorum filiis ab haereticis ministrantur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I. n. 478. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 455]. ■k 106 Curia Romana 829. S. C. S. Off. (Vic. Ap. Fokien.), 12 iul. 1770. i Ii Cum sequenti anno secunda dies lunae primae sinensis incidat in diem Cinerum, ortum est dubium inter istos Patres missionarios, et ab ipsa interrogatus sum: An sinenses illo die teneantur ieiunare et a carnibus absti­ nere? Cum autem videam in kalendario perpetuo, facto et characteribus sinensibus impressioni mandato a missionariis antiquis, hanc notam: Quod si prima luna sinensis inciderit intra Quadragesimam, non obligantur sinmti a carnibus abstinere, nec ieiunare ultima die ultimae lunae, et duobus prim diebus primae lunae, infero hanc consuetudinem esse in hoc Imperio appro­ batam et publicatam a missionariis antiquis; quod quidem kalendarium multi sinenses prae manibus habent, ut sciant qualibet die de quo Sancto celebrat s. Mater Ecclesia. Non ausus sum contra hanc consuetudinem respondere. Pro sequentibus annis supplico ut S. C. dignetur respondere, an reprobanda et eradicanda sit talis consuetudo vel toleranda; et si repro­ banda est, dignetur ad nos mittere reprobationis decretum. R. Dentur decreta alias edita, et scribatur Vicariis Apostolicis utriusque Tunkini, necnon Vicario Apostolico Fokiensi, ut incumbant execution! eorumdem decretorum, et certiorem reddant S. C. an in eadem exeeutione procuranda proficiant. Curent praeterea ut a kalendario deleatur nota quae in eo legitur, videlicet primis tribus diebus novi anni dispensatos esse christifideles ab abstinentia a carnibus, si iidem dies in Quadragesimam inci­ dant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 479. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVIII, p. 321]. j V I l J I ,1 t ’ Ab aevo cambodicnses Christiani in sui famulatum emunt laossenses aliosque ex populis confinibus, idque agunt etiamsi dubium fundatum sit, immo etiamsi aliquando certo sciant, quod illa mancipia fuerint in patria sua furto ablata. R. Instructio Pii PP. VI; In primis distinguendum est, num captivi laossenses qui a plagiariis veneunt, sublati fuerint legitimo eorum domtno, vel potius liberi ac proprii iuris in plagiariorum iniustam servitutem deve­ nerint. In primo casu non licet eos emere ; etsi enim iniuste a plagiariis detineantur, nefas tamen est alienas res furto ablatas emere invito domino. In secundo casu iterum pariter distinguendum est, num laossenses se Chri­ stianis venum ire detrectent, vel consentiant: si detrectant, emi nequaquam possunt, ipsi enim captivi domini sunt propriae libertatis, quamvis iniuste iis per furtum a plagiariis ereptae. Si vero postquam plene edocti fuerint iure sibi libertatem competere, a qua nonnisi aliorum iniuria exciderunt, ultro et sponte sua, et ex libera et propria voluntate, tamquam rerum sua­ rum domini, se exhibeant christianis ut ab eis recipiantur et detineantur in servitutem eo prudenti consilio ut a graviori et dura plagiariorum servitute soluti, a qua ipsis datum non fuerit alio modo se emancipare, mitiorem apud emptores christianos servitutem sortiantur, penes quos etiam facile sibi persuadere poterunt, venire posse in agnitionem veri Dei cultus, eumque inaestimabili animarum suarum compendio profiteri; in his sane circumstantiis permitti poterit christianis, habito etiam respectu ad favorem fidei, ut possint eiusmodi captivos iusto pretio sibi comparare, et in pro· priam servitutem redigere et retinere, dummodo eo animo sint, ut eos tractent secundum praecepta caritatis christianae, ct curent etiam rudimentis fidei illos imbuere, adeo ut, si fieri poterit, in libertatem filiorum Dei, quae in sola Catholica Ecclesia est, nulla tamen coactione facta, sed tantummodo opportunis suasionibus et hortationibus, libere ct feliciter traducantur per eorum conversionem ad veram fidem. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 515. — Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVIII, p. 454]. 834. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 10 apr. 1777. i. Num liceat prostrationes sinicas, vulgo Koteou, tanquam purae civi­ lis observantiae signa erga progenitores defunctos aliquo in casu, gravium nempe inimicitiarum, vel persecutionis, permittere, non obstante prohibi­ tione Sedis Apostolicae. HI 2 Cum difficile admodum sit christianos avertere a prostrationum praxi, an probandum sit missionariorum quorundam consilium ut ante omnes S. C. S. Officii ni orationes ct caeremonias defunctus sepeliatur, nec nisi illo terrae demandato, fiant preces cum luminaribus et aliis caeremoniis, quae nullam cum genti­ libus uniformitatem habent, aut superstitionis speciem habere videntur. 3. An opportunum sit prohibere usum thuris et cereorum in exequiis defunctorum, preces quoque flexis genibus ad mortuorum sepulchra; ex iis quippe ritibus uniformitatem habentibus cum caeremoniis gentilium, et Christiani parum tuti in fide facile revocantur ad pristinos errores, et infi­ deles scandalizantur, putantes, christianos eumdem, quem ipsi, cultum defunctis praebere. R. Ad i. Mirata est plurimum Sanctitas Sua, post editas a Romanis Pontificibus praedecessoribus suis Clemente XI et Benedicto XIV novissi­ mas Constitutiones 1 postque Instructionem anno 1753 ab hac Sac. C. de Prop. F. Orientali primum Tunkinensi Vicario Apostolico datam, 2 ad alias deinde Missiones extensam, qua cultus civilis defunctorum, quos intra limites contineatur, exprimitur, sinicas rursus prostrationes obtendi tam­ quam civilem et politicum dumtaxat cultum prae se ferentes, cum ex praefatis Constitutionibus, praedictaque Instructione, liquido constet pro­ strationes hasce a superstitione liberari nullatenus posse, quamlibet etiam gerant mentem, vel protestationem edant earum actores, aut a re quavis alia superstitionem olente easdem separent ; sunt enim de se illicitae et superstitiosae, neque ideo malae quia prohibitae, sed prohibitae quia malae. Confidit nihilominus Sanctitas Sua nullam in posterum super his prostra­ tionibus motum iri quaestionem, et, intrinseca earum pravitate inspecta, cunctes in Sinarum Imperio, aliisque finitimis Regnis et Provinciis, evangelicos operarios non modo in eumdem sensum, pro suo religionis studio ac puritate, suaque huic Sanctae Sedi debita reverentia, uniformiter con­ sensuros, sed omnem praeterea operam daturos, ut opinio mere civilis obsequii in hac caeremonia quomodolibct implenda a suis quoque neophy­ tis penitus eliminetur, eiusque praxis omnino arceatur, qualiscumque fuerit casus. Ad 2. Improbavit Sanctitas Sua huiusmodi consilium; et sacras caere­ monias ac ritus, quibus catholica Mater Ecclesia saluberrime utitur in filiorum suorum exequiis, sedulo servari praecipiens, mandavit consueta suffragia ct Missam, praesente quantum fieri potest corpore defuncti, cele­ brari, antequam sepulturae tradatur. Quod si casus aliquando occurrat ut, retento super humum cadavere, certo praevideat missionarius futurum pro­ strationum periculum, nec illud valeat possibili quovis conatu praecavere, tum dumtaxat ante omnes orationes et quascumque caeremonias defun­ ctum sepeliri benigne indulget Sanctitas Sua. Potius est enim ut laudabi­ lis aliqua consuetudo quandoque immutetur vel nonnullo spirituali bono privetur defunctus, quam certus relinquatur idololatriae locus. Caeterum rideant attente missionarii ne casum huiusmodi passim confingant, neve tunc urgere sibi arbitrentur, cum efficacibus monitis ac persuasionibus 1 Cf. N. 275, 329. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Eide. vol. I, n. 386. 112 Curia Romana superstitionis posset periculum amoveri: super quo missionariorum, « eorum qui praesunt graviter oneratur conscientia. Eosdem praeterea cavere iubet Sanctitas Sua ne, revera instante necessitate, ullum corpus human permittant, nisi post debitum temporis intervallum quo nulla de mone supersit dubitatio. Ad 3. Antiquissimi ac piissimi moris ecclesiastici cum sit, cereos accen­ sos in excquiis et funeribus defunctorum deferre, eosque feretrum iuxta corpusvc defuncti circumponere, ac thus adhibere suis loco ac tempore, praecepit Sanctitas Sua ritum hunc omnimcdis retinere. Nec facile pertime­ scendum fidelium vel infidelium scandalum, cum caeremoniae a caeremo­ niis differant, et aliter accendi lumina incensumque aduri a gentilibus quis­ que noverit, aliter cereos ac thus adhiberi ab Ecclesia Catholica: nec rei eiusdem usus, si modus diversus est, sufficiat inferendae institutioni eidem Missionariorum praeterea est insipientes ac debiles, cum fert opus, instruere, et rituum diversitatem, diversumque Ecclesiae sensum suos praesertim neophytos edocere; casus propterea iustae timendae offensionis difficillimus est, quo caeteroquin occurrente, et insuperabili viso (nec enim praevideri omnia possunt quae a temporis locique circumstantia, vel personarum pen­ dent) tunc solummodo permittit Sanctitas Sua a praedictis ritibus abstinere. Verum, ut superius dictum est ad 2, caveant omnino missionarii, ne casum effingant aut amplient, inconsiderata praesumptione, cuius districtam ratio­ nem Deo suisque Praelatis sint reddituri. Genuflexiones autem fidelium quod spectat, cum orant ad mortuorum sepulcra, siquidem nulla ecclesia­ stica lege praescriptae inveniuntur, has voluit Sanctitas Sua posse a Missio­ num Praefectis, aliisque Ordinariis, ac debere interdici, quoties affinitatcm habeant cum gentilium prostrationibus, vel aliam quamlibet mali occa­ sionem vel speciem prae se ferant. I [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 521. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 325-327]. 835. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 20 aug. 1778. Quaedam sunt territoria olim a christianis Ecclesiae ex voto vel absque voto tradita: urgentibus gravibus causis, licctne Vicariis App. huiusmodi territoria vendere aut dimittere, absque eo quod rei fiant criminis propter alienationem bonorum suae ecclesiae? Quandoque enim fit ut apostatae haec terntoria sibi vindicent, nullusque datur recursus ad auctoritatem civilem; vel etiam posteri eorum qui tradiderunt haec bona, pauperes facti, illa postulant et exigunt; vel pars territoriis praedictis vicina gentilibus venditur, ita ut periculosa sit in locis mansio. R. SSfnus concedit ad decennium Vicario Apost. Sutchuensi faculta­ tem vendendi ac alienandi bona ecclesiarum suae iurisdictionis, in casu quo vel grave periculum religioni immineat ni vendantur, vel moralitcr praevideri possit quod bona praedicta ab apostatis, aut a successoribus donatorum, aut a vicinis paganis auferentur et diripientur, sublata omni S. C. S. Officii „3 spe, ut in facto exponitur, illa servandi per recursum ad potestatem saecu­ larem; cum consilio tamen missionariorum, eorum videlicet qui commode in consilium adhiberi possint, et cum onere adiuncto pretium ex huiusmodi venditionibus retractum in Ecclesiae utilitatem impendendi, vel emendo alia bona, vel aliter erogando, prout magis expedire visum fuerit onerata super his Vicarii Ap. conscientia, additaque praeterea obligatione certiorem fa­ ciendi Sacram Congreg. de Prop. Fide de omni quacumque peracta alie­ natione. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 529]. 836. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 20 aug. 1778. Est mos apud gentiles cum magna veneratione domi servare tabellam progenitorum, in qua scilicet legitur: Sedes animae talis... Coram ista tabella duplici vice in anno offerunt vinum, carnem, thymiamata. Porro saepissime evenit ut dicate tabellae reponantur in loco honorabili domus unius de familia, qui nomine familiae totius tenetur illas conservare; secus enim accusatur a parentibus coram Praefectis de impietate erga progenitores, atque graves propter hoc poenas patitur. Nunc quando gentiles, qui tabu­ las praedictas domi servant, ad fidem convertuntur, quomodo cum ipsis circa hanc causam agendum est? 1. Possuntne licite illas e domo tollere et tradere parentibus paganis ad quos pertinent ? 2. Si non liceat tradere, saltem possuntne monere parentes ut illas tollant e domo sua? 3. Si non liceat monere, possuntne abscondere, et deinceps tradere Praefectis, aut parentibus, si ab ipsis ad id cogantur? Profecto si cogantur illas comburere sicuti propria sua idola, tremore imminentis sibi poenae, et adhuc in fide debiles, paucissimi erunt, si tamen unicus sit, qui man­ datis obtemperent. 4. Pariter proselyti, qui apud se habent idola aliorum paganorum, quae per modum depositi acceperunt, ad quid tenentur? 5. Denique christiani qui emunt territoria supra quae idola sunt, aut parva idolorum oratoria, possuntne monere gentiles, quorum prius erat territorium, e territorio tollere; ipsisque recusantibus, tenentume confrin­ gere illa et destruere? R. Ad i, 2 et 3. Ut his dubiis opportuna atque apta detur responsio, distinguendum est num superstitiosae tabellae, de quibus agitur, speciali dominio spectent ad gentilem conversum, vel potius ad alios de familia in solidum, quemadmodum erui videtur ex ipsa facti expositione, ubi narra­ tur nomine totius familiae eas conservari in aliquo loco honorabili domus unius It familia. Si primum, tum certe conversi ad fidem, neque eas domi servare neque aliis paganis de familia tradere possunt, sed imo conterere, igni tradere atque disperdere debent; atque ita a missionariis docendum atque 8 Curia Romana 114 I r iniungendum est. Si vero praefatae tabellae ad alterius dominium et pro­ prietatem pertineant, tunc ad 1, 2 et 3 dubium responsum est, teneri qui­ dem christianos nuper a gentilitate conversos easdem superstitiosas proge­ nitorum tabellas a propria domo tollere, sed licite posse eas tradere aliis de familia ad quos pertinent, vel illos monere ut illas tollant ac sibi sumant. Quemadmodum enim nefas esset ut Christianus huiusmodi tabellas, si sui iuris ac potestatis essent, sibi retineret, aut aliis traderet colendas ac vene­ randas, quod vel occultationem verae susceptae fidei redoleret, vel partici­ pationem superstitiosi cultus; ita e converso, si tabellae ad alios pertineant, recens christianus eas a sua domo removens ac domino reddens, tum novam a se suceptam fidem testatur, abdicans ac reficiens superstitiosum illarum cultum, tum iustitiae praecepto satisfacit quod iubet ut quod nostrum non est domino restituatur. Ad 4. Pari iure idola, quae proselytus iure depositi servat, suis dominia sunt restituenda. Ad 5. Cum territoria venduntur, videtur quod cum fundi dominio in emptorem transferatur etiam ius et proprietas idolorum aut oratoriorum idolis dedicatorum, quae in fundo sita sunt. Si res ita se habet, tenetur christianus idola tollere ac oratoria destruere, vel in aliam formam ac usum ita redigere, ut nulla amplius species appareat oratorii idolis consecrati, et omnis superstitiosi cultus removeatur occasio. Monere autem gentiles ut ipsi idola tollant ac oratoria destruant, nec turbarum excitandarum periculo vacat, nec iustum est ut, quae idola per se potest christianus evertere, permittat paganis alio transferre ac profano cultu adorare. Si vero idoli ac oratoria huiusmodi, quamvis in privatorum territoriis constituta, publia iuris ac sub principis potestate sunt, tunc non licet christianis ea tollere ac destruere; et potius abstineant ab iis territoriis emendis in quibus pro­ fana haec simulacra ac oratoria reperiuntur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I. n. 530. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 444, 445]. 837. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 9 iul. 1779. Christiani sunt qui, metu paganorum, praesertim moribundos infantes baptizant, tergendo manu, aqua naturali intincta, frontem infantis; vel digito, aut panno similiter madefacto eum in frontem signant, simulque verba formae proferunt, absque eo quod aqua fluat aut decurrat. Baptismus 1 huiusmodi estne validus? R. Se gerat (Vic. Ap.) iuxta regulas et consentanee ad Instructionem de an. 1770 (8 Nov.) transmissam Missionariis Africae. 1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 536. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 245]. » Cf. N. 830. 5. C. 5. Officii "5 838. 1 Th. V, c. 6, Ritus benedictionis apottolicae in artiesdo mortis. & iio n a ia vx i. Iuxta Indultum a S. Sede concessum, missionahi omnes habent per communicationem facultatem elargiendi Indulgentiam plenariam in articulo mortis constitutis. Verum cum raro inveniant fideles praecise in articulo mortis constitutos, inde fit ut alii dictam Indulgentiam elargiantur ubi tantum est mortis periculum, licet proxime admodum non videatur imminere; alii vero iuxta rigorem verborum non applicant nisi quo tem­ pore agonia videtur proxima; et tunc, quando non observant tam proximum mortis periculum, sive ope medalliorum quibus, auctoritate S. Sedis, huiusmodi Indulgentiae adnexae sunt, quaeque fidelibus dant, sive inv ·Ι·Κ done SS. Nominis lesu, prout concessum est a pluribus Summis Pontifi­ cibus, monent fideles ut conditiones apponant quibus tantum beneficium consequi mereantur. Si S. C. determinare censeat cui pacto potius adhae­ rendum, omnes quotquot sumus praesto erimus S. Sedis iudicio. 2. Saepe in hac provincia gentiles exigunt contributiones pro supersti­ tiosis; plerumque christiani recusant: tunc gentiles ab ipsorum domibus vi auferunt, quasi in compensationem, plura utensilia quorum pretium longe superat valorem rei quam pro superstitiosis postulaverant. Ad vitan­ dum istud damnum possuntne christiani haec utensilia ab ipsis redimere data pecunia, quae postulatur? Atque, si possint, tenentume expectare, ut gentiles auferant dicta utensilia, quando praesertim sciunt ad hoc venisse, vel ut postulata recipiant, vel ut in compensationem depraedentur? R. Ad i. Ad id quod inter missionaries controvertitur de tempore imper­ tiendae Indulgentiae plenariae constitutis in mortis articulo, S. C. censuit eam temporis circumstantiam satis esse ut rite conferatur, quae sufficit Extremae ipsi Unctioni conferendae, cum nempe infirmus vi morbi cerni­ tur ad interitum vergere. Neque proximius agoni tempus expectandum esse, quo aegrotus vix sui compos, ad eos plane animi motus edendos impar est, quos Rituale Romanum efflagitat1 ut tanti beneficii, sicut Extremae Unctio­ nis, fructus uberius percipiatur. Quamobrem c missionariorum debito fore, post adhibitam infirmo sacramentalem Unctionem, cumdem excitare ad ea animo concipienda quae in eodem Rituali libro leguntur, mox vero tam insigni beneficio plenariae remissionis cumdem communire; idque tunc potissimum praestare cum se haud reversuros praevident. Ad 2. Neutrum licere: non utensilibus praecavere, antequam diripian­ tur; non ea redimere postquam direpta sunt, illa, quae petebatur, pecunia contributa. Certum est enim contributionem huiusmodi externam saltem praeseferre consensionem cum superstitiosa gentilium voluntate, cui adhae­ rere ne cum vitae quidem discrimine licet. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 540]. W3H tOWS SnVIOGWYS SVîWEJiKt S. C. S. Off. (Sutchuen.), 27 ian. 1780. Curia Romana ιι6 839 S. C. S. Off. (Sutchuen.), 15 febr. 1780. > r I J I · Ubi de baptizandis parvulis Rituale Romanum hoc praescribit scilicet: Si mater praegnans mortua fuerit, foetus quamprimum caute extrahatur,1 h\ic usque inter Christianos casus occurrit, sed regula praescripta nunquam observata est, neque unquam promulgata. Rationes sunt: summa repugnan­ tia quam sinenses habent ad eiusmodi sectionem, absoluta apud ipsos artis anatomicae imperitia, gravissimum periculum atroces calumnias contra religionem excitandi, gravesque persecutiones sustinendi cum discrimine salutis et vitae saltem pro iis qui sectionem tentare auderent, si factum ad notitiam gentilium perveniret, quod admodum facile est. Causae prae­ dictae possuntne silentium excusare? R. Etsi caute prudenterque agendum sit, ne, cum paucos quaerimus, multos amittamus, agendum esse tamen, et sectionis a Rituali praescriptae notitia ingerenda, ne oblivisci videamur eos, quos abundantiori caritate manifestum est indigere. Erit proinde e missionariorum debito, paulatim et opportune commonere sutchuenses de miserrima parvulorum perditione in uteris matrum decedentium, quibus opitulari nihilominus, quoad huma­ nae possunt vires, postulat christiana charitas, postulat ecclesiastica sollici­ tudo. Neque improbum videri debere sutchuensibus, aut ullis fidelibus, secare matrem mortuam, cum et Dominicum latus dissectum sit pro nostra redemptione. Illud potius rationi absonum atque ab omni pietate remotum pro inani quadam integritate pudoreque sc vando defunctae genitrici, viven­ tem natum aeternae morti addicere. Certe non modestia, non virtus, unde tantum profluit malum. Haec autem foetus extractio de praegnantis defunctaeque alvo matris, quamvis patefacienda, ut dicimus, ac persuadenda sit, expresse tamen cavet, prohibetque Sanctitas Sua, ne missionarii in casibus particularibus se ingerant in demandanda sectione, multoque minus in ea peragenda. Sat proinde missionariis fuerit illius notitiam edidisse, curasseque ut eius perficiendae rationem perdiscant, qui chirurgicis intendunt, laici homines, tum vero, cum casus tulerit, eiusdem praxim ipsorum oneri ac muneri reliquisse. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 541]. 840. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 15 febr. 1780. Raro dispensatur mulier fidelis ad effectum nubendi cum viro gentili; sed difficultas longe minor est Christianum fidelem dispensandi, ut matri­ monium cum infideli muliere contrahat. Atque eo processum est ut aliqui inter nos non dubitent anticipativam et communem dispensationem ad hunc l Tit. II, c. 1, de tacramento baptiimi rite admimitrando, n. 17. S. C. S. Officii 117 effectum dare. Ratio ipsis est, quia probabile non videtur Sanctam Sedem exigere ut decem, et aliquando amplius, dierum iter suscipiant, ut, occur­ rente casu, dispensationem postulent. Praeterea observarunt quod cx cen­ tum mulieribus paganis quae viris fidelibus nubunt, nonaginta sint quae fiunt Christianae; unde generaliter et anticipative, habita ratione numeri Christianorum loci alicuius determinati, horum determinatum numerum, non nominatis personis, a disparitatis cultus impedimento dispensant. Num excedant isti missionarii in praedictae facultatis usu, non audeo determinare. R. Excessisse missionarios et excedere in concedendis dispensationibus antidpativis et communibus absque nominatione personae, eisdemque iniungendum ut deinceps se abstineant ab hisce dispensationibus concedendis, sub nullitatis poena; alienum quippe a more ac mente huius Sanctae Sedis prorsus est cuipiam facultates delegare velle, quae execution! mandentur, non prius visa diligenter causa, nec positis per eumdem exeeutorem in tuto conditionibus quae apponuntur. Erit proinde e munere ipsius Vicarii Ap. facultatem, quae sibi adesse ac perdurare supponitur, dispensandi super disparitate cultus, iis tantum prudentibus ac piis in sua Missione laborantibus sacerdotibus subdelegare, qui neminem fidelium permittant matrimonium contrahere cum infideli, ni viderint antea graves illas causas concurrere in singulis plane casibus expetendas, quas accurate inspici iubet Apostolica Sedes, atque illud maxime caverint quod pars infidelis, nisi spem suae conversionis praebuerit, saltem sine contumelia Creatoris et chnstiani nominis iniuria sit cum parte fideli cohabitatur?, nec ullatenus impeditura educationem prolis utriusque sexus in sancta religione. Ne vero super indebitis hucusque concessis dispensationibus angatur Vicarius Ap., clementissime induisit Sanctitas Sua ne turbarentur qui contraxere, sanatis in radice, ut dicitur, ipsorum matrimoniis, atque a novi consensus obliga­ tione absolutis coniugibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 542]. 841, S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Constantinop.), 28 aug. 1780. Postulasti a Sacra Congr. de Propaganda Fide, num Tibi liceret Sacra­ mentum Confirmationis, num aliis sacerdotibus alia Sacramenta admini­ strare cuidam huius urbis adolescenti catholico, qui quamvis catholice vivat, sacris tamen lutheranorum functionibus, festis ad minus diebus, interesse cogitur a patre haeretico, nolente sui nominis iacturam facere, quam perti­ mescit, apud conluthcranos suos, nisi filium ad suae sectae imitationem perstringat. Esse autem id omne ab huiusce S. Sedis Apostolicae regulis ilienum prorsus, atque adversum, etiamsi adolescens obtestetur, malo se prorsus invitoque animo praedictis functionibus exhibere, atque ad ea unice avertenda, quae domi gravissima orirentur incommoda, cum suae praeterea de hac re exheredationis et eiectionis periculo : et quamvis adolescens, adiens haereticorum sacra, non se immisceat illorum precibus, non coenam 118 , Curia Romana sumat, non aliud quidquam operetur: sed immobilis vere sicut lapis mate­ rialem solummodo praesentiam impendat, et denique licet iuvenis pollicea­ tur, cum primo a patria potestate fuerit liber, eiusve actuali imperio, nusquam se haereticorum sacra haec aditurum: dignoscere poteris ex ea potis­ simum instructione quam typis edidit Sacra Congregatio de Prop. Fide super communicatione in divinis,1 exque decreto diei 19 februarii 1774’ ibique laudatis Benedicti XIV Constitutionibus,3 quae tibi praesidio quo­ que erunt in consimilibus aliis casibus expediendis: interim adnotando, praeter periculum propriae perversionis, praeter scandalum quod fidelibus aeque ac infidelibus praesenti in casu ingeneratur, simulationem quoque aliquam externam saltem falsae religionis adesse, quae cum puritate fidei catholicae componi nullatenus potest. Sed cum haec a nobis Tibi rescribenda veritas commendat doctrinae, illud etiam fervor charitatis a Te suggerit, esse procurandum ut pericli­ tantem, et in tentatione positum adolescentulum, eiusdemque optimam matrem, flebiles forte refoveas, pusillanimes confortes: patris sponsique comminationibus perterritos, proposito eis futurae retributionis gaudio, ad praesens sustinendum certamen enixe adhorteris: doceas insuper nisi qui utrumque oderit, cum sibi in scandalum factus est, non posse Christi esse discipulum, eosdemque demum tuis monitis instruas, ut (illum), ne se ab iis tamquam despectum erubescat, coeteris quibuscumque obedientiae, atque venerationis significationibus obsequentissime prosequantur. Nisi haec vero iuverint, superest, ut pro eo, quo fungeris, Apostolici N icarii ministerio, eorum incolumitati omnimodis satagas providere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 546]. 842. S. C. S. Off. (Algeriae), 14 sept. 1780. Le azioni seguenti relative specialmente alie moschcc destinate alie istruzioni o preghiere pubblichc, owero ai marabuti, luoghi ove si conservano i corpi dei pretesi santi maomettani, non sono riguardate dagl’infedeli come un abbandono dei cristianesimo, nè come una finzione dei maomettismo, ma unicamente come un effetto della schiavitù che sottomette quegli sventurati all’assoluta volontà dei padroni sotto pena dclle bastonate, della grande catena, dclla carrctta, e talora della morte. 1. Spesse volte nella costruzione delle moschee, o dei marabuti, si chiamano gli schiavi cristiani per servire da manovali, c anche da inuratori per lavorare insieme coi tnori. 2. Altre volte viene ordinato a qualcuno dei medesimi schiavi di riittare o rilevare le mura di tali edifizi, o di aprire delle nuove finestre. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol l, n. 31t. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop Fide, vol I, n. 501. 1 Cf. N. 339» 431. S. C. S. Officii »’9 3. In certe feste alcuni sono mandati ad imbiancare con calcina i detti edifizi specialmente nella parte interna. 4. Nelle principali solennité lavano le porte delle prime moschec con le iscrizioni che sono al di sopra della facciata. 5. Talvolta è accaduto, benchè rarissimamente, che qualchc schiavo fosse incaricato di accendere la lucerna di un marabuto. 6. Nelle disgrazie pubbliche dai cristiani si preparano le aste delle bandiere che gl’infedeli pongono sopra le moschee, o li marabuti, per annunziar le ore della preghiera, ed altri cristiani salgono a piantarle e a fermarle con corde, e poi un maomettano attacca il panno della bandiera. 7. Alcune volte s’inviano schiavi per dare calcina ai cimiterî degl’infedeli. 8. Altri sono deputati per intagliare sopra i cannoni la figura della luna, 0 iscrizioni in lingua turea significanti che quei cannoni furono fabbricati sotto il governo di tale Bey di cui Dio conservi l'anima. 9. È accaduto ancora che qualche cristiano abbia dovuto scolpire in pietra la detta figura della luna crescente, da riporsi sopra edifizi profani. 10. Quando li schiavi coloriscono 1’esteriore dei bastimenti corsari, tengono ordine di colorire anche la luna che vi è rappresentata, e se nol facesscro, vi sarebbero costretti. 11. Gli schiavi dei Bey, c dei grandi dei governo, alcune fiate gettano aequa sopra le mani e piedi dei loro padroni allorchè questi si preparano per le abluzioni 0 purificazioni legali, e dopo le medesime purificazioni o abluzioni gli stessi schiavi presentano un tovaglino ai padroni loro per limpiare il luogo umido. 12. Frequentissimamente gli schiavi si valgono dell’asilo dei marabuti, entrandovi a fine di evitare la morte giustamente o ingiustamente immi­ nente; di obbligare un padrone crudele a migliori trattamenti; d impedire vive perseeuzioni contro la carità, e di sottrarsi generalmente a qualsivoglia pericolo urgente. . f R. Quoad priora quatuor dubia, christianos captivos relinquendos esse in bona fide, dummodo actiones in illis contentae fiant sine contemptu religionis, et sine intentione cooperandi superstitioni. Ad 5. Non licere. Ad 6. et 7. Licere. Ad 8. Licere dummodo enunciata verba non intelligantur a Christianis pravo sensu. Ad 9. et 10. Licere. Ad n. et 12. Christianos captivos esse relinquendos in bona fide, ut ad quatuor priora dubia. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 547]. Curta Romana 120 843. S. C. S. Off., instr, (ad Ep. Scepusien.), 16 aug. 1781. Non passim et pro cuiusque Episcopi merito facultates ab Apostolia Sede conceduntur, sed iuxta antiquam praestitutam praxim, prout regionum distantia ab Urbe, et dioccesum utilitas postulat, cuiuslibet regni aut pro­ vinciae Episcopis distribuuntur, ita ut minores iis, qui intra Europam, ampliores autem iis, qui in aliis mundi partibus commorantur, largiri con­ sueverit. Ratio etiam habetur eorum, qui sub potestate vivunt Principum infidelium, eorumve qui in felici catholicorum Principum ditione degunt. Animarum salus, observantia canonum, custodia disciplinae, ac demum sobria quaedam legum retinendarum severitas moderatrix est omnium facul­ tatum, quas Apostolica Sedes Episcopis indulget pro dispensationibus elar­ giendis. Si ab isto more, ac usu iamdiu recepto ac probato paullulum rece­ datur, iam vides perturbari omnia, atque misceri, atque invidiam inter eiusdem provinciae Episcopos creari, si unus prae altero amplioribus facul­ tatibus augeatur. At vero universis illas indulgere, cum omnis dispensandi facultas, nihil aliud sit, quam iuris relaxatio, verendum maxime, ne iuris ac legum rigor, salubrisque severitas obsolescat atque labefactetur. Modo de sepultura, et funeribus haereticorum paucioribus agendum est; quamcumque enim in divinis communicationem cum haereticis sive vivis, sive defunctis, catholico viro esse prohibitam, tam notum est ac pervul­ gatum, ut nihil magis. Sed ad rem pressius, et primo quoad sepulturam: Cap. Sacrii, De sepulturis: u Sacris est canonibus institutum ut quibus non « communicavimus vivis non communicemus defunctis: et ut careant ecde< siastica sepultura qui prius erant ab ecclesiastica unitate praecisi ». Et Dt haereticis in 6, Cap. Quicumque: * Quicumque ecclesiasticae sepulturae hae* ticos tradere scienter praesumpserint, absolutionis beneficium non mereanα tur nisi propriis manibus publice extumulent, et proficiant eiusmodi cor« pora damnatorum ». In Rituali autem Romano Pauli V, De exequiis, Tit. 6, cap. 2, negatur ecclesiastica sepultura paganis, iudaeis, et omnibus infideli­ bus, haereticis, ct eorum fautoribus; quin et Martinus V, cuius Constitu­ tionem Ad evitanda1 nonnulli in favorem haereticorum nimium extendunt, in altera posteriori Inter cunctas 1 sic decernit: « Si tales haeretici publia «et manifesti, licet nondum per Ecclesiam declarati, in hoc tamen gravi « crimine decesserint, ecclesiastica careant sepultura ». Neque ut hoc ecclesiasticae sepulturae beneficio haeretici quidam fruantur, quidquam illis suffragan potent, vel quod (ut inquis) non per ianuas, sed per ecclesiae cryptas eorum corpora inferantur, vel quod eo iure iamdiu illorum familiae ponantur, vel demum quod ecclesiae tectum, ac fabri­ cam strvarc promittunt. Vides enim fucum fieri Ecclesiae legibus, si haere­ tici communi sepultura cum catholicis socientur, quamquam diverso utan* Cf. N. 45» Cf. N. 43. S. C. S. Officii lai tur ad sepulchrum ingressu. Ius autem familiarum quale esse poterit, si qui a fide desciverunt, omni etiam iuxta sacros canones, iure ac privilegio, quod Ecclesiae beneficio consequuti sunt, privatos ac spoliatos esse oporteat? Tan­ dem nec sumptus pro restaurandis ecclesiis ab haereticis promissi movere Te debent, ut pecunia existimes eosdem communi posse cum catholicis sociari tumulo. At valde timendum refers, ne quod ab Episcopo haereticis denegatur, id a saeculari potestate impetraverint. Catholicorum Principum pietas haud ita futurum esse suadet; attamen quidquid absque tuo consensu ac nutu factum fuerit, si quidem absque turbarum et discordiarum periculo prohibere nequeas, moerens ac tacitus patienter feres, ita tamen ut sis de Christiana aequanimitate ac tolerantia laudandus, nunquam vero de consensu et approbatione culpandus. Quamquam non tam de ecclesiis modo quam de coemeteriis quaeris, quae haereticis ac catholicis communia sunt; quod cum omnino sine offen­ sione tolli non possit, « Episcopus, inquis, disposuit, ut occasione sepultu­ rarum, secundum recentiora regia toto Regno decreta, extra urbes, oppida, • pagos ab ecclesiae areis ttansferendarum, nova constituenda coemeteria, remotis arbitris, in proportionata sui parte pro catholicis humandis bene­ dicantur; in reliqua vero intra eamdem coemeterii cincturam parte cor«pora acatholicorum tumulentur o. Optime quidem haec a Te disposita ac constituta sunt pro ea, qua Episcopus in hac temporum iniuria uti patien­ tia ac tolerantia debet. Videat tamen Amplitudo Tua, ut, quantum sublatis contentionum ac dissidiorum periculis fieri poterit, in humandis catholico­ rum corporibus tam quoad locum, quam quoad alias Ecclesiae caeremo­ nias, omnia ad normam sacrorum Canonum, quos optime calles, confor­ mentur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 549]. 844. S. C. S. Off., instr, (ad Ep. Scepusien.), a. 1782. Egregie actum est quod parochis ruthenis omnino prohibueris ne, si quandoque contingat latinorum infantes ab ipsis baptizari, Sacramentum quoque Confirmationis graecorum more post Baptismum administrent. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 552]. 845. S. C. S. Off. (Constantinop.), 18 mart. 1782. Utrum sacerdotes ad titulum missionis ordinati, possint conferre pecu­ nias in societatem negotiationis, et ita accipere partem lucri ex negotiatione procedentem vel determinatam, vel eventualem. Ratio dubitandi est quia, cum beneficio vel patrimonio careant, non sunt sufficienter provisi pro sua sustentatione; vel pro casibus infirmitatis, pestis, incendii, senectutis, in quibus eleemosynis Missarum non multum vel nihil sibi providere possunt. 122 i Curia Romana R. SSmus iussit per Instructionem responderi. Instructio. —Tota quaestio in eo versatur: an sacerdotibus ad titulum missionis ordinatis, qui patrimonio ac beneficio carent, atque Missarum elee­ mosynis parum aut nihil comparare sibi possunt, permitti queat ut licita atque honesta aliqua negotiatione suae consulant sustentationi. Distinguere autem oportet, utrum sacerdotes isti ea nunc inopia premantur, cui ni consulatur, cum sui characteris dedecore victum sibi mendicare cogantur; an potius, providentes futuris casibus infirmitatis, senectutis, atque etiam pestis, incendiorum, ac terrraemotus, quibus urbs ista frequenter obnoxia est, lucrum aliquod sibi ex negotiatione comparare velint, ut opportuna hac cautione futuram egestatem devitent. Quoad sacerdotes praesenti ino­ pia laborantes, in promptu est Decretum S. C. de Prop. Fide, die 23 no­ vembres anno 1665;1 quoad alios vero, futuris sed tamen probabilibus, suis necessitatibus providere cupientes, prostat etiam Epistola Encyclica s. m. Clementis XIII, diei 17 septembris anni 1759, quae incipit: Cum primum,1 in qua, et praesertim in §§ Si autem Ecclesiasticorum quispiam etc. Deindt pro eo etc. Caeterum facultates etc., quidquid ad rem opportunum es:, sanctissime decernitur. Ex his autem Apostolicae Sedis sanctionibus, si regulas atque instituta, atque etiam indulgentiam in iis expressam, Via­ rius Apostolicus Constantinopolitanus exacte ac diligenter exequatur, facile ipsi erit omne dubium dissolvere, et pauperum sacerdotum indigentiis, vel statim consulere, vel in posterum occurreres Nam si urgeat praesens inopia, cx laudato Decreto anni 1665, poterit tolerare negotiationem aliquam a sacerdotibus fieri, iis tamen sub conditionibus quae in eodem Decreto adiiciuntur, si vero futuris necessitatibus dumtaxat est providendum, ei facultate utatur quam Clemens PP. XIII Episcopis extra Italiam concessit, et dispensationem sacerdotibus indulgeat, ut sua industria possint sibi sub­ sidia quaerere ad vitandam egestatem, iuxta tamen eas conditiones et regulas quas idem Pontifex in ea Epistola praescripsit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 553. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXIV, p. 699, 700]. 846. S. C. S. Off. (Sutchucn.-), 15 ian. 1784. Quando fideles baptizati matrimonium inire volunt, ct missionanus prae­ sens est. tunc coram ipso contrahunt, et benedictionem solemnem recipiunt. Si vero longe absens sit, vel non detur loci aut temporis opportunitas, cum ConciliumTridcntinum3 his in partibus publicatum non fuerit, indifferenter omnibus permittitur, modo alias non sit impedimentum, coram christianis praesentibus inter se contrahere. Missionario autem reduce, nec renovatur 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 163. « Cf. N. 452. 1 Ses». XXIV, de rtf. matnm , c. t. rr·- iS. C. S. Officii 123 consensus, saltem sub conditione, nec ordinarie ipsis impertitur bene­ dictio. R. Non esse inquietandos fideles qui, missionario longe absente, matri­ monia ineunt in Sinis coram christianis tantum, cum neque Tridentini lex publicata ibidem fuerit; hinc vera esse matrimonia, ideoque indissolubilia, quae in locis Sinarum contrahuntur solo contrahentium mutuo consensu, ab anno usque 1665 declaratum est; et, etiamsi promulgate ea lex foret, valere tamen matrimonia in praesentia duorum testium tentum, quoties in loco ubi matrimonium contrahitur, vel in vicino, ad quem sine periculo accedi possit, parochus vel alius sacerdos saecularis vel regularis non exi­ stât ab Episcopo deputatus, haec pariter Apostolica Sedes pluries interro­ gata respondit. Caeterum, ne Sacramenti dignitas vilescat, voluit Sanctitas Sua adhortandos fideles ut missionario reduci sese sistent, ab eoque bene­ dictionem petant, praevia tamen facta declaratione a missionario benedi­ ctionem huiusmodi ad validitatem matrimonii nequaquam pertinere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 566]. S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Constantinop.), 18 mart. 1784. SAŒ2D0TAUS SANCTI PCTHl R. P. D. loseph Antonius Frachia Archiepiscopus Theodosiopolitanus et Vicarius Apostolicus Constantinopolitanus multas exposuit S. Congrega­ tioni de Propaganda Fide corruptelas circa contractus quosdam in eadem Constantinopolitana urbe celebratos, quos ab usurae labe excusari posse minime arbitratur. Cum itaque eiusdem Vicarii expositio a S. Congregatione de Propaganda Fide ad alteram S. Officii transmissa fuerit, ut melius atque sincerius quaestionibus a Vicario praedicto propositis satisfieret, sequentia dubia excerpta sunt. 1. Utrum propter deficientiam publicorum Montium, vel propter diffi­ cultatem creandi census, aliosque licitos contractus ineundi, aut etiam ad removendum detrimentum artificibus et mercatoribus obventurum, liceat cuique dare pecuniam suam mutuo cum actuario cuilibet, etiamsi nullus adsit damni emergentis et lucri cessantis titulus. 2. Utrum propter idem motivum absque iusto titulo liceat praedictum mutuum saltem viduis, pupillis, patribus-familias, aliisque personis, quae mutuo dant pecunias, non ad augendas proprias substantias, sed ad consu­ lendum suis egestatibus, ad providendum familiae indigentiis propter varios eventus occurrentibus; quoniam si a mutuo abstinerent, vel familiae desunt honesta, aut necessaria, vel coguntur capitale consumere, et ad egestatem reduci. 3. An capsae nationum, vel communitatis mercatorum possint in urbe Constantinopolitana considerari pro Montibus publicis, ite ut licite illis munio pecuniae dari possint, cum pacto actuarii septem vel octo pro cen­ tum, ut fert consuetudo, et quamvis deficiat titulus lucri cessantis, aut damni emergentis? BIBLIOTHEÇ x 847. 124 Curia Romana 4. Cum Constantinopoli non infrequentes sint casus incendiorum, pestis, calumniarum, vulgo avanie, quae aliquando a mutuatariis patiuntur cum gravi eorum damno, quaeritur: Utrum propter periculum, cui in praedictis casibus sors mutuorum exponitur, licitum sit propter pecuniam mutuo datam aliquid ultra sortem exigere? 5. Utrum actuarium ex mutuo, propter exposita pericula a mutuante pactum, exigi licite possit, quando mutuatarius, in assecurationem sortis mutui, pignus aequivalens vel excedens mutuanti tradit. Ratio dubitandi est, quia non restituente mutuatario sortem mutui tempore praefinito, pignus vendi non potest a mutuante, ut suam ex ipso pecuniam recuperet. I deoque vel mutuans expectarc debet restitutionem sortis, quando mutuatario pla­ cuerit, vel cum gravibus expensis debet mutuans ante tribunalia regionis cogere mutuatarium ad pignus vendendum, ut sibi sors mutui restituatur. Aliquando etiam accidit, raro tamen, quod pignus a mutuante ad securi­ tatem sortis acceptum penitus amittatur, quia tertia persona ante tribuna­ lia constare facit, quod pignus a mutuante detentum non erat mutuatarii, sed suum, illudque sibi per iudicem vindicet. 6. Utrum licitum sit absque titulo damni emergentis, et lucri cessantis mutuum dare cum actuario quatuor vel quinque pro centum Communita­ tibus Religiosorum, quae, exceptis periculis pestis, terraemotus, et aliqua ex parte incendiorum, ab aliis periculis sunt fere immunes, et sors mutui securior apparet apud easdem Communitates, quam penes alios incolas eiusdem civitatis. 7. Utrum Communitati Religiosae, quae mutuum accipit cum actuario quatuor vel quinque pro cent alicui alteri personae mutuare 8. Utrum sacerdotes ad til\ nias in societatem negotiation tione procedentem, vel detern quia cum beneficio, vel patri pro sua substentationc, vel pi ctutis, in quibus eleemosynis dere possunt. Itaque cum haec omnia su tationibus in Congregationib coram SSmo diebus 4, n examinata fuerint: Sanctitas fragiis, decrevit respondend Quoad i et 2 dubium, n familias ad consulendum it aut attenta difficultate crea aut intuitu detrimenti obv aliunde adsit iustus titulus dare pecuniam adiecto paci Ad 3. Quamvis secundi quam quod capsae nationi S. C. S. Officii j 25 sent pro montibus publicis ita ut pro pecunia in illis mutuo collocata absque iusto titulo damni emergentis, vel lucri cessantis, aliquid ultra sortem recipi posset; attamen nihil hac de re sancire voluit Sanctitas Sua, sed prius a Vicario Apost.'lico exquiri iussit: 1. An aliquo, et que potissimum contractus titulo pecunia iisdem capsis nationum aut communitatis mercatorum mutuo tradatur. —2. An illae habeant certos reditus, quos in huiusmodi contra­ ctibus vendant in commodum eorum, qui pecuniam mutuarunt. — 3. An aliqua publica auctoritate hae capsae nationum seu communitatum merca­ torum constitutae sint. Cum his postulatis a Vicario Ap. dilucide satisfa­ ctum fuerit, tunc dabitur proposito dubio aptior, et certa resolutio. Ad 4, 5 et 6 dubium, quamvis distincte proponebantur, una tamen omnibus danda est responsio, quae ut magis pateat, sequenti instructione comprehenditur: «Atque illud in primis est exploratum etc. (Γ. Instruct. S. C. de Prop. Fide an. 1873. De lucro ex mutuo, n. Ii).1 Ex his autem unusquisque videt, quanto minus liceat a Communitati­ bus Regularium aliquid recipere ultra sortem absque iusto titulo damni emergentis et lucri cessantis, ob solum periculum obventurum ex publicis infortuniis, pestis, incendiorum, et terraemotus, cum iuxta facti speciem in dubio 6 propositam, immunes illae plerumque sint ab aliis supra recen­ sitis periculis, et tutius apud ipsas, quam apud alios istius urbis incolas pecunia mutuo collocetur. Ad 7. Non licere Communitatibus Regularium pecuniam receptam cum onere persolvendi quatuor aut quinque in singula centena, maiori conventa usura, aliis dare. Ad 8. Huic etiam dubio iussit Sanctitas Sua per Instructionem respondi debere. (Omittitur Instructio, quia refertur supra, in N.845). [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 568. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVIII, p. 704-707]. 0 848. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 21 ian. 1802. Antiqua consuetudo hic est fere in omnibus huius Imperii provinciis, apud Christianos etiam recepta, assistendi nimirum conviviis gentilium quae fiunt occasione celebrationis memoriae eonimdem defunctonim. Convivia autem huiusmodi vel fiunt die sepulturae defuncti, vel adhuc non raro pluribus mensibus, atque etiam annis, post sepulturam, prout superstitiosa temporum inspectio diem aptum ad sacrificia determinavit; die assignato vel alicubi pridie illius diei quo dicta convivia fiunt, qui curant funus, porcum ct capram coram tabella animae defuncti offerunt, postea transfe­ runt ad culinam ut ibi coquantur, indeque tractentur hospites: porro saepe fit, ut caro sic oblata prae numero invitatorum non sufficiat, tuneque addunt alias carnes non oblatas, quas simul cum sacrificatis coquunt, et permixtim ac indifferenter mensis apponunt in loco prorsus indifferenti. 1 Cf. Collectines S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1393. 126 Curia Romana lam a quindecim annis inter missionarios huius Vicariatus agitata fuit praesens quaestio occasione Decreti huius S. Congregationis pro Tunkico dati 14 ianuarii 1753, cuius tunc indirectam notitiam habuimus, per quod illius partis Christianis prohibetur assistere conviviis quibus gentiles hono­ rant memorias suorum defunctorum; quamvis autem, re inter nos discussa, casus prout hic observatur dissimilis apparuit, nihilominus ad maiorem cautelam Ulmus Agathopolitanus scripsit ad duos Vicarios Ap., nimirum Fokiensem et Chansinensem, necnon ad Episcopum Nankinenscm, eos rogans ut de praxi suarum Missionum circa propositum casum vellent ipsum edocere. Respondit primus (R. P. Calvo, tunc Provicarius pro Ulmo Sinopolitano e vivis iam tum excesso) praxim Vicariatus esse prohibere Christianis ne huiusmodi conviviis assisterent, ea de causa quod decretum S. C. de Prop. F. existebat id aperte prohibens; et citabat praefatum decretum pro tunkinensibus datum; alii duo Praesules unanimiter responderunt assistendam hanc esse prorsus licitam, nec ullum circa hoc posse dubium moveri. Unde videns Ulmus Agathopolitanus missionarios huius partis circa hoc perfecte concordes, simul et auctoritate fretus duorum memorato­ rum Praesulum, qui eamdem sententiam tenebant, prudens non indicavit antiquam huius Vicariatus consuetudinem mutare propter decretum quod nunquam ad Missiones sinicas fuerat extensum, cuiusque obiectum vide­ batur prorsus dissimile ab eo de quo agebatur in Sinis: unde statuit non esse inquietandos christianos. Rationes autem discriminis, quas tunc animadvertimus, quaeque etiam pro nunc eaedem apparent, sunt: 1. Quod in Tunkino, iuxta expositionem dicti Decreti, convivia huiusmodi immediate fiebant post oblationes et sa­ crificia, ita ut quasi unam eamdemque actionem cum dictis oblationibus seu sacrificiis constituebant, quorum ideo videbantur veluti totidem com­ muniones seu participationes; in Sinis vero convivia huiusmodi longe diu post sacrificia fiunt, ita ut saepissime oblationes spatio 4, 5, atque etiam aliquando 6 horarum a se invicem dividantur, imo, ut superius notavi, non raro plus quam dimidia parte integrae diei separentur, quando nimirum pridie conviviorum gentiles sacrificia sua defunctis offerunt. 2. Discrimen in eo pariter est, quod in Tunkino convivia huiusmodi necessario referantur ad oblationes superstitiosas; in Sinis vero, in dictis oblationibus separabilia sunt, ut saepe eveniat quod gentiles, praesertim divites, qui in his circumstantiis ingentem convivarum turbam invitant, prius cibos non oblatos invitatis ministrent, ct nonnisi hospitum improviso numero victi, aliis deficientibus cibis, tandem iisdem apponunt sacrificatos, mos est enim inter eos carnes oblatas sibi reservare ut, absolutis omnino caeremoniis, altera dic inde intimos amicos, eosque qui tum in sacrifiais, »um in conviviis curandis, laboriose ministrarunt, lautius tractent; unde consequens videtur quod si minus divites dictas carnes oblatas non sibi reservent, sed invitatis apponant, id non fiat praecise ratione sacrificii, sed potius ad parcendum expensis. 3. In Tunkino convivia in memoria defunctorum a gentilibus celebrata, propter eorumdem solemnitatem et affinitatem quam habent cum sacrificiis, S. C. S. Officii 127 videntur quasi pars caeremoniae quam in cultum defunctorum peragunt; apud Sinas vero, in schedula invitationis, quam scribunt quando de paren­ tandis defunctis agitur, ne minima quidem mentio est dictorum convivio­ rum, dum tamen ubi de matrimoniis celebrandis, aliisque civilibus causis, eorumdem expressam mentionem faciant: ibidem igitur unice assignant diem et horam quibus sacrificia defuncto debent offerri, simul diem et horam quibus denuo defunctus debet in fortunato loco, ut scribunt, ter­ rae mandari, rogantes consanguineos, affines et amicos, ut dignentur prae­ sentia sua honorare invitantes, et mos invaluit ut sic epulis invitatos hono­ rarent. 4. Ratio propter quam S. haec Congregatio tunkinensibus prohibuit ne dictis conviviis assisterent, est, ne ex Christianorum praesentia, infideles confirmentur in suis erroribus et in observantia superstitiosorum rituum erga defunctos: porro cum christiani tunc, contra infidelium morem, neque sacrificiis assistant, neque iisdem ullo modo ministrent, neque tabellam animae salutent, neque feretrum, neque candelas et papyros ad comburen­ dum offerant, neque illud omne, praeter denaria cum inscriptione valde diversa ab ea qua gentiles utuntur (nam isti ordinarie involucrum denaria continens inscribunt munus ad sacrificia, illudque deponunt prope aut coram tabella animae quam prius prostrati salutant; christiani vero inscribunt munus ad condolendum, et, quaesita aut expectata opportuna occasione, illud in alio loco tradunt simpliciter in manibus eorum qui specialiter curant funus, et hoc faciunt partim ad restituendum id quod a defuncti familia in simili occasione prius receperunt, partim ad iuvandas expensas et con­ vivii, quod quidem aliqui, in inscriptione sui muneris, minus urbaniter iuxta morem sinicum significant): cumque praeterea gentiles id generis convivia tanquam sacra nullo modo habeant, nec comedendo distinguant oblata a non oblatis, sed praecipue, si non unice, de bene epulando cogi­ tent, probabile non est, his in locis, quod assistentia Christianorum dictis conviviis infideles confirmare valeat in suis erroribus, praesertim cum in iis circumstantiis christiani non raro dicteria et obiurgationes eorumdem infidelium contra se provocent, eo quod iisdem in supra memoratis super­ stitionibus nolint communicare. Propter modo expositas rationes, usque huc censuimus Christianos, non esse inquietandos quanquam plurimum iisdem consulamus abstinere quan­ tum poterunt ab iisdem conviviis, ne forte ab infidelibus coacti, prout aliquando factum est, salutent tabellam animae vel feretrum aut aliis super­ stitionibus occurrant. Nunc autem quaestio haec rursus in controversiam vocatur. Sunt qui censent absolute prohibendum esse Christianis dictis conviviis assistere, et id de facto in suo districtu prohibuerunt, non alia ratione nisi quia timuenmt ne huiusmodi convivia totidem fuerint sacrifi­ ciorum participationes; alii distinguunt, ccnsentque quod si agatur de con­ viviis quae fiunt die sepulturae, licet eodem pariter die offerantur sacrifi­ cia, et de sacrificatis ibidem comedatu *·, tunc non prohibendum sit Chri­ stianis iisdem assistere et denariorum munus ad condolendum offerre, ut supra, utpote quod convivium tunc non videatur paratum nisi in gratia- 128 Curia Romana rum actionem erga eos qui funeribus assistunt, et munus oblatum obte­ ctum habeat pium, neque expensas pro funeribus, quas sic iuvant. Si vero agatur de diebus in quibus unice fiunt sacrificia, censent absolute prohi­ bendum esse Christianis ne invitati tunc ad dicta convivia se conferant, aut munus offerant supradictum, quanquam iidem facile concedant, caeremonia omnino absoluta, licere post aliquot dies denaria offerre in compensationem denariorum quae forsan a defuncti familia in iisdem circumstantiis pro exequiis propriorum defunctorum receperunt; ratio autem ipsis est quod, cum in schedula invitationis nulla tunc alia causa assignetur praeter sacri­ ficia, gentiles censeantur tunc christianos unice ad sacrificia invitare; porro indecens videtur ut christiani ad sacrificia invitati eadem die ad sacrificii locum se conferant; quod autem hac die christiani non debeant praedictum munus denariorum offerre, id probant eo quod munus istud non aliam probabilem causam habere videatur praeter contributionem ad sacrificia, siquidem in invitationis scripto unice de sacrificiis fit mentio. Non diffiteor ergo quod satis inclinatum me sentiam in ultimam hanc sententiam abire; verum cum hic agatur de graviter ligandis Christianorum conscientiis contra antiquam huius Missionis praxim, quae non minima auctoritate fundatur, nam praeter plurimos Praesules qui eam sapienter tamdiu gubernarunt, duo Episcopi superius appellati huius distinctionis notitiam etiam habuerunt, censueruntque eam parvipendendam: cumque rationes, quae hic opponuntur, non ita validae sint ut probabile dubium in contrarium excludant: nam quamvis unica causa, quae in schedula invi­ tationis scripta tunc expresse proponitur, sit causa sacrificiorum, tamen iuxta morem sinicum publice receptum, qui eam recipiunt, de facto censen­ tur hoc modo ad convivium simul invitati; cum igitur convivia huiusmodi honesta sint, et a sacrificiis independentia, ut ipsi fatentur, siquidem per­ mittunt christianis iisdem assistere, ubi gentilium funera concurrunt cum die ad sacrificia destinato, quamvis convivae de sacrificatis ibidem eodemque modo epulentur, restaret ut, si christiani omnino se abstinerent ab assi­ stendo huiusmodi sacrificiis, et conviviis tantum assisterent, cum aliunde munus denariorum, quod tunc offerunt, obiectum habeat longe distinctum a sacrificiis, nimirum parentum defuncti aliqualis consolatio, adiumentum pro expensis convivii, atque etiam pannorum seu vestimentorum luctus quae hac occasione large distribuuntur, restaret, inquam, quod christiani non essent saltem tam cito inquietandi, praecipue, si graves haberent cau­ sas ad dicta convivia eundi, et aliter non possent rixas, odia et inimicitias vitare, unde satius iudicavi causam relinquere in statu quo a bo. me. Ulmo Francisco Episcopo Agathopolitano decisa fuit, et declaravi non esse inquie­ tandos fideles usque dum haec S. C., de his omnibus a me monita, postmodum aliter definiat; igitur humiliter supplico ut, si abusus fuerit in hac agendi ratione, id S. Congregatio declarare dignetur, ut quam citissime huic eradicando pro viribus enitamur. K 9· R. Respondendum esse iuxta adnexam Instructionem. Instructio. — Dubium S. C. de Prop. Fide aliquot abhinc annis a D. V. Illma propositi m, et nondum ob superiorum temporum vices reso- S. C. S. Officii 129 lutum, utrum scilicet, post eiusdem decretum dici 14 ianuarii 1753 1 pre Tunkino latum, retineri in isto Vicariatu aut tolerari adhuc possit consue­ tudo a christianis recepta, assistendi conviviis gentilium quae fiunt occasione celebrationis memoriae defunctorum, cum nuper ad S. C. S. Off. transmissum fuerit, haec in primis id perpendendum sibi esse statuit: An et quatenus consuetudo sinensium, de qua agitur, differret a consuetudine tunkinensiurn, quae tamquam superstitiosa iam fuit merito reprobata atque pro­ hibita. Ex hac quippe comparatione deliberationis summa pendebat; absur­ dum enim fuisset, in re tanti momenti, id declarari sinensibus christianis licere quod non licere tunkinensibus declaratum fuit. Nam, cum in omni­ bus rebus optandum est, aut exigendum potius, ut christiani idipsum discant omnes, sintque perfecti in eodem sensu et in eadem sententia, tum prae­ sertim in iis quae ad ius naturale ac divinum pertinent, in quo nimirum sicut nulla auctoritas est quae dispenset, nulla conniventia quae excuset, ita nulla consuetudo, quamvis inveterata, quae deroget atque praescribat. Agitur autem hic, non de instituto, aut ritu aliquo ecclesiastico, sed de primo Decalogi praecepto quo omnis, non exhibitio solum, sed etiam participatio superstitiosi ac profani cultus interdicitur. Iam vero diligenter inter se invicem comparatis utroque casu, tum qui olim pro tunkinensibus propo­ situs fuit, tum qui modo pro sinensibus proponitur, S. C. nullum inter utrumque casum deprehendit alicuius momenti discrimen: eaedem quippe et numero et re circumstantiae concurrunt utrobique; aeque convivia gen­ tilium sinensium atque tunkinensium fiunt occasione memoriae defuncto­ rum celebrandae, aut potius religiose colendae; fiunt post sacrificia et obla­ tiones coram tabella; fiunt ex cibis oblatis. Quod si sinenses, ab obeundis sacrificiis, atque oblationibus ipsis, aliisque caeremoniis alias a Sancta Sede vetitis, se abstinent, abstinebant se pariter tunkinenses: quid ergo unum uni tam par est, tam simile, quam hae duae sunt inter se consuetudines? Quas vero discriminis rationes studiose colligit D. V. eae visae sunt partim prodesse parum sinensium causae, partim verius obesse. Parum prodest horarum aliquot spatium, quod sacrificia inter et convivia inter­ poni a tunkinensibus etiam necessario debet; neque enim ad haec ab illis separanda interponitur, sed ad immolatas porci et caprae carnes coquen­ das; ea igitur functio superstitiosa et prorsus idololatrica, si minus physice, at moraliter certe continuatur, non interrumpitur; maxime cum vel ipsa ciborum praeparatio apud gentiles omnes pars caeremoniae funebris, atque adeo religiosae, habita semper sit, et haberi pariter apud sinenses videatur, qui proptcrca iisdem coquis utuntur, qui sunt funerum curatores atque oblationum ministri. Parum prodest mos divitum aliquot sibi suisque inti­ mioribus amicis ac funeris curatoribus oblatos cibos servandi: qui mos, utpotc privatus et arbitrarius, neque constans, neque universalis, nihil pro­ fecto probat contra primariam huiusmodi conviviorum institutionem, contraque dispositionem publicam quae in externis religionis actibus est potistimum attendenda. Parum prodest denique quod a sinensibus permixtim 1 Cf Collectanea S. C. de Prop. Eide, vol. I. n. 386. i* 130 « I I I I I Curia Romana apponantur cibi immolati cum indifferentibus: quippe permixtio haec, et est ipsamet superstitiosa, cum ex instituto religioso fiat, et est cum caete· ris gentilibus tum tunkinensibus communis; reprehensi enim christiani tunkinenses fuerunt, non quod unice sed quod etiam oblatos cibos in his conviviis manducarent. Utraque vero illa formula, tum qua christiani sinenses ad funebria infidelium convivia vocantur, tum qua seu ad condolendum, seu ad convi­ vii expensas iuvandas, symbolum conferunt, tantum abest ut superstitionis labem detcrgant, ut augeant potius. Fieretne a gentilibus in schedula invi­ tationis unius sacrificii ct non convivii mentio, si unum separarent ab altero, nisi hoc illo, tamquam partem toto contineri censerent? Christiani igitur qui huiusmodi invitationi obsequuntur, nonne ad convivia accedere videntur, tamquam ad sacrificii partem et una sacrificii causa? Dum vero hi pecuniam tradunt ad condolendum, nonne se declaiant illius esse velle luctus participes, quem esse superstitiosum norunt ? Dum tradunt ad iuvan­ das expensas et convivii, nonne et sacrificii expensas scientes iuvant? Quibus entm tradunt? Nempe sacrificii ministris. Cur tradunt? Ad emendas carnes, quae, antequam apponantur mensae, defuncti animae coram tabella offe­ runtur? Quid tandem de ratione dicendum est qua gentiles sinenses diem convivii huiusmodi celebrandi constituunt? Non scilicet commodo, non arbitrio, non respectu aliquo civili et politico, sed ut superstitiosa tempo­ rum inspectio diem aptum ad sacrificia determinavit. Res ipsa loquitur perse. Itaque, si monente summo hac in re auctore Tertulliano, omnes affla­ tus idololatriae vice pestis devitandi sunt, non in directis modo atque intrin­ secis actibus cultus idololatrici, sed in universa serie humanae superstitionis, sive diis, sive defunctis mancipatae, ut ad eosdem spiritus immundos per­ tinentes: quomodo non erunt christianis devitanda huiusmodi convivia defunctis gentilium mancipata, quae non uno vel altero, sed tot afflatibus superstitiosis quot fere sunt eorum circumstantiae inficiuntur? Eadem est atque una conviviorum, causa ac sacrificiorum; idem atque unus finis, nempe cultus erga defunctos, quos sinenses, perinde ac divos manes romani vete­ res, venerantur, quosque nisi conviviis delectari et rite coli arbitrarentur, non antea animalia eis sisterent atque offerrent, quam eorum carnes appo­ nant mensis; eadem est atque una occasio, eadem atque una invitationis formula, iidem sunt ministri, iidem dies eademque vanissima observantia constituti. Quomodo igitur non ad eosdem spiritus immundos pertinere convivia dicenda sunt, ad quos sacrificia pertinent, et iis poterunt chri­ stiani intéresse et accumbere, quin violent Baptismi fidem in quo satanae abrenuntiaverunt et omnibus operibus eius? Est quidem generatim et speculative indifferens ad convivia ire infide­ lium, idque propterea Corinthiis minime Apostolus prohibuit, neque Sacra Congregatio prohibet sinensibus, si qua alia occasione mere civili et poli­ tica vocentur, et velint ire, tuneque omne quod sibi apponitur manducent, nihil interrogantes propter conscientiam; sed convivia occasione celebrationis memoriae defunctorum gentilium isthic celebrari solita, si speciatim et practice spectentur, tres illas simul omnes circumstantias adnexas habere S. C. S. Officii 131 deprehenduntur, quarum vel una illicitam cum infidelibus communicatio­ nem efficeret. Hac enim occasione, cum convivia pars sint superstitiosae functionis, eis nequeunt assistere quin primo superstitionis participes fiant tum de aliis causis quae superius memoratae sunt, tum illa imprimis quam affert Doctor gentium: Nonne qui edunt hostias, participes sunt altaris? Quin secundo edendis cibis, quos, quamvis nemo indicet, iam sciunt et scire debent ex instituto oblatos fuisse, occasionem scandali infidelibus facile praebeant se in nefariam opinionem confirmandi, talibus mensis defuncto­ rum inanes et delectari et placari, et honorari oportere, quo in casu idem Apostolus vetuit Corinthiis immolatum manducare, propter conscientiam, non propriam, sed alterius; quin demum christiani ipsimet sibi subversionis periculum creent, et iam non alterius solum, sed etiam propriam conscien­ tiam laedant, cum scilicet non raro dicteria et obiurgationes infidelium contra se provocent, eo quod aliis superstitionibus (iam ab Apostolica Sede toties damnatis) nolint communicare; et cum aliquando reipsa fiat ut periculo, in quod se coniecerunt, succumbant, lapsu sane luctuosissimo. His omnibus maturo examine perpensis, atque SSmo D. N. expositis in generali Congregatione habita feria V, die 20 ianuarii, an. 1802, doluit vehementer Sua Sanctitas, pro ferventi suo christianae fidei ct animarum illutis studio, hac superstitionis labe dilectae istius Ecclesiae faciem detur­ pari; cupiensque eam coelesti Sponso, cuius Sua Sanctitas ipsa vices gerit in terris, exhibere non habentem maculam aut aliquid huiusmodi, iussit decretum anni 1753 pro Tunkino latum, ad Sinas extendi, deque ea re ad D. V. Instructionem mitti. Quod dum facit Sacra Congregatio, iussui Sanctitatis Suae obtemperans, facile sibi persuadet, freta et tua et aliorum Antistitum ac missionariorum perspecta pietate et prudentia, omnes et singulos, se confortantes in Domino et in potentia virtutis eius, controver­ siis omnibus et dissidiis sublatis, in id unum consilia ac studia collaturos, ut laudatum decretum, cuius proinde exemplar transmittitur, pnmo quoque tempore execution! mandetur et inviolate servetur in posterum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 663]. 849. S. C. S. Off. (Chan-si ct Chen-si), 29 ian. 1805. Audito Dei verbo a quodam gentili qui, post venditam legitimam uxo­ rem, alteram duxit, nunc cum sua ficta uxore petit Baptisma. Missionarius eum docuit necessario esse faciendam venditae uxori interpellationem; qua facta, legitima uxor respondit quod vehementissime peroptat redire ad suum primum coniugem; ipsa namque, cognita religionis christianae veri­ tate, Christo nomen dare intendit, eo vel maxime quia Christiana fieri pro­ hibita fuit a suo emptore, qui eam in uxorem duxit, et ex quo procreati sunt varii filii, qui neque permittit ei observare legem Dei, nec in ea edu­ care filios; et, quod peius est, illicitum illegitimumque contractum matri­ monialem scindere recusat, eoque renuente, nec a iudice cogi potest, proin- *32 t i t r' I i I I I d t ( ? J ,i I Curia Romana deque nullus est modus, absque dictae mulieris emptoris consensu, ut ad legitimum consortem a quo fuit vendita, redire queat. 1. Quaeritur num venditor uxoris baptizari possit, ita ut cum sua uxore post Baptisma matrimonium revalidari possit, ut habetur in folio I. facul­ tatum, n. n, cui repugnat illa clausula: nisi prima voluerit converti. 2. Item quaeritur utrum baptizari possit uxor vendita quae nullo modo discedere potest e domo sui emptoris, si ab eodem obtineat separationem tori, ct post clanculum observet legem Dei, licet in ea educare nequeat pro­ prios filios. Difficultas maxima circa primum quaesitum est, quia venditor, nisi recuperare potest legitimam uxorem, non vult dimittere aliam. Circa secundum quaesitum, obtenta tori separatione, annon infidelis poterit mutare consilium? Posito etiam quod non mutet consilium, quomodo reparari poterit scandalum? Crcdentne infideles aeque ac christiani, quod inter huiusmodi fictitios coniuges adsit praedicta tori separatio? R. Ad 1. luxta ea quae proponuntur, negative quoad revalidationem matrimonii, et item quoad Baptisma, nisi ah adulterino concubitu desistat: monendus interim erit de obligatione, quam habet, redimendi, si possit, et cum primum poterit, venditam uxorem. Ad 2. Praehabita separatione tori ab illegitimo coniuge, affirmative; dummodo se abstineat etiam ab omni actu idololatriae et christianae fidei quomodolibet adverso. Quod si videat in praxi id praestare non posse, et proximum adsit periculum relapsus vel scandali, moneatur de obligatione, quam habet, confugiendi ad alias regiones cum primum poterit, et redeundi ad suum legitimum coniugem, iuxta adnexam Instructionem. Instructio.— Merito dubitantes an non timendum sit ne muliervendita, quamdiu versabitur in potestate emptoris qui ea hactenus abusus est, in proposito non perseveret abstinendi cum a carnali commercio tum ab omni opere vel sermone idololatriam exprimente, vel quolibet modo christianae fidei opposito, ac proinde ad statum infidelitatis relabatur: Emi DD. A. Tuae commendant ut antequam venditae huic mulieri petitum ab ea baptismum conferat, omnem suum zelum adhibeat ad tentanda media opportuna, per quae prout ferre poterunt locorum circumstantiae, mulier illa redimi queat, sive legitimum ipsius consortem, qui et ipse christianam cupit amplecti religionem, exhortando ad id praestandum, sive alio quo­ vis modo, sive venditae mulieri insinuando, ut omnes inquirat vias tentandi fugam a domo emptoris quandocumque poterit. Si autem neque his neque aliis quibusdam modis e manibus emptoris liberari queat ista mulier, tuum erit examinare utrum firma persistat in proposito fidem christianam ample­ ctendi et baptismum suscipiendi; atque in primis an prompta sit ad refi­ ciendam quamcumque inhonestam emptoris invitationem, ct omne cum eo carnale commercium, et ad renunciandum cuilibet actui vel idololatriae, vel quavis alia ratione christianae religioni contrario; si stantibus iisdem loca­ libus circumstantiis, A. Tua spem ac securitatem moraliter certam habere queat praefatam mulierem in tali esse proposito atque in eo perseveratu­ ram esse, (quod quidem sapientiae ac prudentiae tuae discernendum relin- 5. (λ S. Officii >33 quitur) tunc optatum ci baptismum conferre poteris, cui certe vis inerit ad firmandum roboranduir.quc sincerum ipsius atque efficax propositum. Deficiente autem praedicta spe ac securitate moraliter certa, tum A.T. cum eodem suo notissimo zelo in ea muliere fovere nitatur iam conceptum desi­ derium christianae fidei amplectendae, ac proinde baptismi suscipiendi, ubi primum, mutatis specialibus in quibus versatur circumstantiis, id exequi poterit sine contumelia Creatoris et reatu peccati; quo nimirum, in casu saltem gravis infirmitatis, aut mortis periculo, privata non maneat medio ad aeternam salutem tam necessario. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 680. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVI, p. 66-68). 850. S. C. S. Off., 30 iul. 1806. PETRA 1 Ex Decr. 24 ianuarii 1662, apud Albidum, Dc ineunti. in Fidt% lib. I, cap. 25-33. 1 Albit., loc. cit. ’ Cf. N 45· / MMtWffTAS SACERDOTALIS SANCTI • Propositis duabus quaestionibus ex relatione status ecclesiae R. P. D. Episcopi Murani excerptis et a S. C. Concilii transmissis, videlicet: i° Quid agendum cum haereticis occultis qui resipiscunt, nec Romam adire patiun­ tur adigi. 2° Quid cum ruthenis vel albanensibus militibus qui sacris se immiscent catholicis, quosque non reputatum est adhuc interrogare de fide ad scandala vitanda, Emi Dni decreverunt respondendum : Quoad haereti­ cos occultos poenitentes qui Romam adire recusant pro absolutione, si petant absolvi in foro poenitentiali, adeundam esse Sacram Poenitentiariam.1 Si vero sponte compareant in foro externo, audiendos esse iudicialiter ab Episcopo, vel ab officiali ab eodem delegando, et praevia secreta abiuratione et poenitentiis salutaribus, absolvendos esse ab excommunicatione propter haeresim incursa, eaque absolutio pro utroque foro valebit.2 Quo vero ad ruthenos ct albanenses milites qui se immiscent catholicis, haben­ dos esse uti catholicos, nisi aliunde constet, vel rationabile dubium adsit quod hacresi vel schismati adhaereant; quo in casu tolerari quidem potest si catholicas ecclesias ingrediantur et sacris ministeriis assistant, cum non sint uti haeretici vel schismatici publice et notorie excommunicat! ad for­ mam decretalis Martini V, Ad evitanda·, 3 verumtamen admittendos non esse ad Sacramentorum participationem nisi postquam vel sufficientia signa dede­ rint se a catholica fide ct unitate non defecisse, vel, emissa congrua abiurationc haeresis, ct relicto schismate, iterum ad Ecclesiae gremium et unita­ tem redierint. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 688]. Curia Romana 851. S. C. S. Off., instr, (ad Ep. Cataren.), 12 mart. 1809. Per quanto sia vero che convenga (generalmente pariando) di sostenere con costanza i nostri altari, e i diritti che abbiamo nelle chiese dei greci, cio per altro, com’Ella stessa colla sua saviezza potrà conoscere, soggiace a moite eccczioni, specialmentc ove si tratta d’introdurre, o mantenere senza urgentissima causa una mescolanza di altari o di riti per se stessa indecente, nociva spesse volte alla purità di nostra s. religione, poco con­ veniente alla santità dei divini misteri, e percio appena talvolta tollerata dalla S. Sede rispetto a qualche luogo donde non abbia potuto estirparsi senza eccitare turbolenze dannosissime, e senza pregiudizio gravissimo dei fedeli, e coll’awertcnza inoltre che non concorresse nel caso alcun pericolo di scandalo o altra circostanza viziosa, essendo sempre prevalsa la massinu (ed è quella che dovrà sempre prevalere presso di Lei) che a preferenza d’ogni diritto deve onninamente procurarsi di mantenere la purità di nostra santa fede, 1’osservanza delle regole canoniche, 1’edificazione dei popoli, e la salute eterna delle anime. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1, n. 697]. 852. S. C. S. Off. (Saxoniae), 29 ian. 1817. An licitum sit catholico petere vel accipere benedictionem nuptialem a ministro acatholico, licet pars acatholica illud exigat. R. Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 717. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 455]. . Æy' 853. S. C. S. Off., 29 ian. 1817. 1. An licitum sit legere vel retinere libros contra religionem, v. g. It dictionnaire encyclopédique, licet bona intentione legantur. 2. An laico tales libros legenti vel possidenti possit dari absolutio. R. Negative quoad utramque partem. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 718]. 854. S. C. S. Off., instr, (ad Praef. Ap. Moldaviae), 20 mart. 1817. Non puo mettersi in dubbio che i matrimonî contratti avanti il parroco cattolico, fra veri o finti cattolici, purchè battezzati, siano validi e percio indissolubili, quando non vi concorra alcun altro canonico impedimento S. C. S. Officii 135 dirimente. Impcrocchè la simulazionc di religione è bensi illccita e crimi­ nosa al cospetto di Dio, ma non involve nullità in ordine al matrimonio, nè l’apostasia dalla fede discioglie il vincolo matrimoniale già da prima validamente c legittimamente contratto, checchè in contrario pensino nei loro vaneggiamenti gli scismatici eterodossi. Quindi è che un cattolico congiunto nel modo suddetto in matrimonio, o con chi ha simulato reli­ gione, 0 con chi dipoi 1’abbandona e abbraccia lo scisma o I’eresia, non puo in alcun modo, durante la vita di costui, passare ad altre nozze ancorche venga da lui abbandonato, o attenti egli altro coniugio, e perciô dovrà essere efficacemente esortato ed ammonito a sopportare con virtuosa pazienza I’infelicissimo suo stato, e a non demeritare la divina grazia e la partecipazione de'santi Sacramenti con abbandonarsi vanamente, vivente il coniuge, ad altro sacrilego adulterino congiungimento. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1, n. 721]. 855. S. C. S. Off., instr, (ad Praef. Mission. Martinicae etc.), 6 iul. 1817. In medium afferemus (circa clandestinitatis impedimentum) concordem theologorum, canonistarumque opinionem, multiplices S. C. Concilii reso­ lutiones, recentem denique Pii f. r. Papae VI decisionem, in eius epistola in forma Brevis, Episcopo Lucionensi in Galliis directa die 28 maii 1793 quae incipit Perlatae sunt, § 3,1 in quibus ponitur legem tridentinam, quoad suum effectum, suspensam remanere etiam quoad illa loca, in quibus fuit publicata, atque in observantia servata, quoties aut non amplius observari potest, aut non potest observari quia pericula et obstacula insuperabilia, aut superatu difficilia offendantur: idque accidit quando aut parochi desunt, aut facilis ad eosdem, et tutus non patet accessus. Hisce tamen in casibus coniugatorum dispositio se praesentandi, cum primum licuerit, proprio parocho, seu vices eius obtinenti, ut nuptialem benedictionem consequantur, laudari meretur, non quidem ea de causa, quod haec pro validitate ipsorum matrimonii, iam valide in eius absentia contracti, necessaria sit, sed potius, ut gratias et peculiaria auxilia sacro huic ritui adnexa, consequantur, atque, statim ac valent, eoque modo quo valent, satisfaciant Ecclesiae praecepto, implorandi a proprio sacerdote earum nuptiarum benedictionem quae sine ipso iam antea initae valide luerunt. Neque supervacaneum erit hic memorare etiam ante Tridentini irrita matrimonia clandestina reddentis Decretum, matrimoniorum sine parocho et testibus celebrationem illicitam atque peccato obnoxiam fuisse. Id enim perspicue non soluin ex ipso Tridentini Decreto (de reform. Matrim., Sess. XXIV) colligitur, verum etiam a quamplurimis piorum Patrum Ecclc1 Cf. Bull. Rom. Cont., tom. 9, p. 314-316. Curia Romana 136 I I > siaeque Doctorum testimoniis, a quibusdam Conciliorum generalium, pro­ vincialiumque sanctionibus, atque ab illis praesertim Conciliorum Latera­ nensium III et IV,1 nec non Londinensis.et Toletani;1 2 a responsis Nicolail ad consulta Rulgaroium3*etc. Quamobrem illis in locis, ad quae Tridentini lex haud extenditur, seu quia minime publicata fuerit, aut in desuetu­ dinem abierit, vel quod observatu impossibilis aut difficilis fuerit, matri­ monium quidem, non servata conciliari forma, irritum et nullum non est, illicitum tamen atque culpabile erit ob actualem Ecclesiae legis (quando haec facile servari potest) violationem, aut ob actualem ad eam violandam comparationem, respectu ad cos, qui ipsius observandae, ubi opportunitas aderit, animum minime habent. Hinc factum est, ut S.haec Congregatio in Instructione quam anno 1784 * ad Vicarium Apostolicum Sutchucnsem transmisit, dum consensus reno­ vationem ante proprium sacerdotem haud necessarium esse declaravit, quoties matrimonium extra eius praesentiam valide contractum fuisset, simul tamen adiecerit « voluisse Sanctitatem Suam adhortandos esse fideles ut missionario reduci se sistant, ab eoque benedictionem petant, praevii « tamen declaratione a missionario facienda, benedictionem huiusmodi ad « matrimonii validitatem neutiquam pertinere ». Non itaque fundamento caret opinio P. Francisci a Brenno,5 qui eos haud absolutionis capaces esse propugnat qui nuptias coram parocho, ad accipiendam ab ipso nuptialem benedictionem, inire recusant, licet sine illo, illiusque benedictione valide contrahere valeant, adeoque tali pacto se prave ad recipiendam sacramentalem absolutionem dispositos ostendunt ob eam, quam gerunt, minime obtemperandi Ecclesiae voluntati, et quidem, ut ille ait, in re gravissima; unde concludit: » Nolentes autem Ecclesiae ■ obtemperare, nedum sacramentali absolutione incapaces sunt, utpote prava « affecti voluntate, verum etiam, ut ethnici et publicani ab Ecclesia mereni tur omnino repelli, iuxta Christi Domini oraculum, Matth. 18». Atque de his satis. Catholica nunc super divortio, super legis illud inducentis auctore, ac super iudicibus illud exequentibus, vel exequi facientibus, principia con­ stituere necesse est. Divortium omne, dissolutionem coniugalis vinculi legitime contracti et confirmati, inter christianus adhuc viventes, importans, aliud non est quam ingens attentatio, sin contra ius naturale (de quo scholastici inter se dispu­ tant), ast profecto contra ius divinum positivum scriptum, sicuti perspicue S. Tndentinum Concilium ostendit, (sess. 24, Doctr. de Sacr. Matr.) atque fuse evincit Benedictus XIV, de Synodo Dioec., lib. XIII, cap. 22, § 3, et seqq. Quapropter legum latio omnis, talem confirmans, ac dirigens atten­ tationem, irrita et nulla suapte natura est, violentia potius quam lex est 1 1 3 < * C. 3. X, de clandeitina deiponjatione, IV, 3. Apud Droucn. De re lacramentuna, C. 3» C. XXX. q. 5 Cf. N. 846. Manual. Miti., lib. 13, cap. V, quacM. iq, § 4. S. C. S. Officii »37 ([). Th. !-2d'', quaest. 46, a. 4), immo corruptio legis est, cum supra rem divin,i institutione mere sacram, adeoque superiorem, uti talem, et ab omni terrena potestate evadentem versetur: quae insuper manifesto divinae opponitur legi, cut omnis humana potestas flecti, atque cedere debet; quo fit, ut non minus legislator, a quo huiusmodi corruptio procedit, quam ludex, qui udem famulatur, eamque ad peculiares casus applicat, atque eius promovet executionem, rei auctoritatis praeter fas usurpatae primo existant; quod idem est ac mortaliter peccare, priorem quidem usurpatione potestatis, alterum vero usurpatione iudicii : (Leonard. Lcssius, de lust, et lur. Duben, /.ιό. 2, Cap. 29, ρ. 288). Uterque pariter gravissimi scandali noxam incurnt. dum pharisaeorum exemplo, atque "in re maioris longe momenti, irritum faciunt praeceptum Dei, ut traditionem eorum servent » (Marc. VII, 9; Matth. XV, 3). Immo id etiam sibi sumunt, ut divino effato: Quod Deus comunxit homo non separet, contrarium substituant statutum: «Quos homo separavit, neque Deus, neque Ecclesia reconiungat » uti ab articulo 295 codicis superius citati habetur. Uterque denique exitiosorum omnium consectariorum particeps reperitur, quae ab huiusmodi nefaria legum latione necessario fluunt. lam vero dum criminationes istas omnes a se removere contendunt abusu tritissimae distinctionis contractus matrimonii, et sacramenti Matrimonii, perinde ac si valor, consistentia, et duratio illius, e contra ac istius, sacculari potestati per modum regulae, atque pleno iure subdatur, augent protecto, non auferunt culpam, dum haeresim in subsidium impietatis advocant. Dogma fidei est, in Tridentino Concilio contra lutheranos definitum, Matrimonium vere et proprie unum esse e septem legis evangelicac sacramentis a D. N lesu Christo institutum: «Si quis (Sess. XXIV, - Can. 1) dixerit Matrimonium non esse vere et proprie unum ex septem legis Evangelicae sacramentis a Christo Domino institutum, anathema sit . Haeresis igitur est, sacramentum Matrimonii a matrimonii contractu pr modum regulae, et absolute seiungere, perinde ac si contractus essentum atque substantiam Sacramenti minime divinae institutionis vi ingrediatur, neque aliud Matrimonii sacramentum esse repenatur, nisi qualitas contractui supernatans, aut corona pictam tabulam, cui extranea est, circum ornans. Quapropter D. Thomas pluribus in locis, modo se digno, catholicam doctrinam hac de re declarans concludit: « Matrimonium igitur secundum quod consistit in coniunctione maris et foeminae, intendentium prolem ad Dei cultum procreare et educare, est Ecclesiae sacramentum» (Lib. 1\ contra gent., c 78). Alibi autem affirmat, quod ex coniunctione mans et foeminae, expheito ipsorum mediante consensu « efficitur vinculum, ■ •tu nexus quidam qui est sacramentum Matrimonii » (/n 4 Sent., dist. 28, i. j, ad 2). Matrimonium igitur ideo sacramentum est, quia contractus et ad substantiam pertinet, et definitionem ingreditur sacramenti: atque hoc dogma catholicum est. Quamvis autem quispiam ponere velit, aliquod inter fideles matrimonium sacramentum non esse posse, semper tamen erit de fide, minime inter fideles Matrimonii sacramentum reperin, quod super contractu essentialiter haud aedificetur; nempe in lege evangelic:) matrimo-  i l'Hl'Ii’ ' ,l ΠμΪΒμΙ'ΪΪ *·' 'Ι|Ι^Β·ΗΒΧψ' ' I' W|||n 'I fflj:’f· ffllffr ·. ί B| Ο"'' 1 ; H q',‘ < , M| flifjc τ'.’ ; *.·, : î ., 'o.. r , ‘ ■ M ‘t t JJ- 1*3» £1 |H STtatfl M. £*♦ |j| Q i . C2 t.T ' S S? CmI SH t J ii I —jjT fiM H ■ *** f-rj ‘ i BH*. j ; ! Bfigyv ; Jf k ■ Æ vfl kIw], ,< I ΙκΕβΒβ ίί L<'sSkÎB· |fï£ , ' ; i *38 Curia Romana nii contractum esse posse, quod non sit sacramentum; Matrimonii tamen sacramentum esse non posse, in quo contractus ipse non sit sacramentum. Atque hoc dogma est, in citato Tridentini contentum canone: «Si quis • dixerit Matrimonium non esse vere ct proprie unum ex septem legis « evangelicae sacramentis etc ». Haeresis igitur, ut iterum dicam, est, asse­ rere in lege evangelica contractum matrimonii regulariter et essentialita e matrimonii sacramento secerni, et sacramentum non aliud esse, nisi con­ tractus ornatum, qui ad valorem ipsius atque consistentiam indifferens sit seu extraneus. Fidei pariter dogma est aeque in Tridentino Concilio definitum Eccle­ siam, ultra consanguinitatis et affinitatis gradus in Levitico expressos, vi­ luisse alios gradus matrimonium contrahendum impedientes, et contractum dirimentes constituere; alia impedimenta matrimonium dirimentia consti­ tuere valuisse, in iisque constituendis non erravisse; causas denique matnmoniales ad iudices ecclesiasticos spectare: « Si quis dixerit, ait S. Conci« lium (sees. XXIV, Can. Ill, IV, et XII) eos tantum consanguinitatis et « affinitatis gradus, qui in Levitico exprimuntur posse impedire matrimo« nium contrahendum, et dirimere contractum, nec posse Ecclesiam in « nonnullis eorum dispensare, nec constituere ut plures impediant, et diri« mant, anathema sit. — Si quis dixerit, Ecclesiam non potuisse constituere « impedimenta matrimonium dirimentia, vel in iis constituendis errasse, « anathema sit. — Si quis dixerit, causas matrimoniales non spectare ad « iudices ecclesiasticos, anathema sit ». In hisce porro tribus Canonibus, qui dogmatici sunt, cognoscitur in Ecclesia vera et propria super matrimonii contractu potestas. Constituen­ dorum enim impedimentorum dirimentium, eorumque dispensandorum potestas potestatem suapte natura importat sive auferendi, sive impartiendi matrimoniali contractui vim, atque valorem; item contrahentes sive habiles, sive inhabiles ad illud valide ineundum reddendi. lurisdictio autem in cau­ sis matrimonialibus facultatem importat de contractu ipso iudicandi, de ipsius nempe valore, consistentia, duratione; cum causae et sententiae matri­ moniales in hisce potissimum versentur. De fide igitur est, Ecclesiam divini institutione super fidelium matrimoniali contractu veram et propriam pote­ statem habere, non vero tantummodo super sacramento, seu super sola sacra caeremonia, qua contractui benedicit, eumdemque sanctificat, uti neoterici quidam contendunt, qui propterea in novam haeresim incidunt Addemus postremo, ex huiusmodi quorumdam modernorum legumla­ torum systemate semel admisso, atque ex constituto, tamquam aequo ac legitimo, duplici contractus et sacramenti Matrimonii respectu, ut prior saeculari, alter vero ecclesiasticae potestati subdatur: ex huiusmodi, inquam, systemate id consequi, ut evangelicae legis matrimonium, gratia a lesu Christo per suam passionem acquisita sancti ficatum, perfectum, atque ad magni sacramenti Ecclesiae dignitatem evectum, eodem simul tempore, divina dispositione, contradictoriis legum lationibus obiiceretur, atque per­ petuo inter duas diversas potestates bello conflictaretur, dum id alteri tuetur, quod ab altera irritum redditur; illa contemptui habet ac punit id 5. C. S. Officii »39 cui ista benedicit, atque sanctificationem adhibet; illa civiles concedit effe­ ctus ei, quem ista ad civiles atque spirituales effectus inhabilem reddit; quae hinc inde iure meritoque fierent atque congruenter nativis, divinis, humanisque iuribus, quibus praescribi nequit; quae quidem omnia simul sumpta immane haeresum blasphemiarumque cumulum conficiunt. Quaeris quomodo tam pro externo, quam pro interno te gerere debeas etiam respectu ad iudices officialesque civiles, qui suismet sententiis, seu declarationibus matrimonia legitime contracta dissolvunt. — Haec una praesentibus in circumstantiis, quousque vi coactiva destituaris, quoad forum externum, tibi regula praescribetur, ut prudentia atque zelo utaris pro opportunitate, atque, nisi maiorum maiorum pericula praevideri debeant, ut arguas, obsecres, increpes in omni patientia et doctrina. Quoad forum vero internum hosce iudices, eorumque complices ab incursis censuris absolvere poteris, ubi ad tuos pedes se sistant in poenitentiae tribunali, atque admissarum culparum, et scandalorum, quibus offendiculo fuerunt, vere compunctionem cordis praeseferant. Nisi autem prius serio promittant se officia huiusmodi dimissuros, qftiae impiae legumlationi innituntur, iuxta quam iusle atoue recte iudicare haud possibile est, eos omnino absolutionis indignos debebis iudicare. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 725]. 856. S. C. S. Off. (Kentuky), 13 ian. 1818. 1. An liceat interesse haereticorum funeralibus et sepulturae. 2. An liceat Catholicis adire templa haereticorum. R. Ad i. Licere quotiescumque agatur de assistentia materiali praestita dvilis officii causa a qua eximi nequeant catholici sine gravi damno vel periculo, dummodo nullo modo communicent in eorum ritibus et sacris caeremoniis quibuscumque. Ne autem in praxi temere permittatur periculosa consuetudo adsistendi haereticorum funeralibus et sepulturae, inspiciat Episcopus serioque perpen­ dat num facile ea tolli possit quin exinde oriantur odia et inimicitiae hae­ reticos inter et catholicos, unde aliquod grave damnum catholicis sit per­ timescendum. Quod si pacifice ea tolli nequeat, sedulo instruendi sunt catholici quibus conditionibus, quibuscumque in circumstantiis permittatur. Nimirum permittitur ut dictum est: 1. sola praesentia materialis praestita civilis officii causa: ea igitur conditione ut catholici nullum se actum reli­ gionis ac religiosi cultus et ritus praestare intendant. — Permittitur 2. in casu quo ab ca eximi nequeant sine gravi damno vel periculo; quae circum­ stantia non adest ubi quis nullum sibi damnum vel periculum alias immi­ nere sciens, proprio lubitu et electione interesset, nullo adstrictus civilis officii debito. — 3. Permittitur denique ea conditione ut nullo modo com­ municent in sacris cum haereticis; igitur nec simul orare, neque se in eorum ritibus immiscere debent, nec luminaria deferre, neque pro defuncti anima suffragia persolvere. 140 'i ll ’ I 1 t j l j j' t ; < Curia Romana Ad 2. Licere, si adeant merae curiositatis causa, absque ulla communi­ catione in sacris, in qua talis aditus communiter habeatur pro actu protestativo falsae religionis; quandoquidem sicuti profana aedificia, sic et tem­ pla haereticorum adire, est actus per se indifferens; qui non nisi a pravo fine, vel ex circumstantiis efficitur malus. Malus nimirum efficitur: — 1. St quis ca adeat animo adsistendi sacris haereticorum functionibus; — 2. Vel etiam absque tali animo, si ingressus ipse in haereticorum ecclesias aliquam inferat vel inferre videatur cum eisdem haereticis in divinis communicatio­ nem, hinc et scandali occasionem praebeat; —3. Aut si talis aditus indi­ ctus sit ab haeretico gubernio, tamquam protestatio eiusdem fidei ac religio­ nis catholicos inter et acatholicos; — 4. Vel utrumque communiter habeatur veluti tessera unius eiusdemque communionis catholicorum et acatholicorum. — In his igitur casibus numquam licet catholicis adire haereticorum templa, quia numquam licet haereticorum sacris participare, nec propriam simulare fidem. Ubi vero haec omnia absint, et sola curiositate templi videndi moveantur, inculpate ea adire possunt. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 727. — Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 455, 456]. 857. S. C. S. Off., instr. (Surinam}, mense aug. 1819. Unam ex facultatibus sibi a S. Sede concessis, aiebat Praelectus, cs« facultatem dispensandi super impedimento disparitatis cultus in matrimonia contractis. Stante hac restrictione facultatis ad matrimonia contracta, dubi­ tabat:— i. An ea uti posset quando inter baptizatos et infideles matrimo­ nia ita erant contracta ut mulieres contraherent quidem pro semper, non autem viri; sed postmodum vellent isti cum iliis perpetuo contrahere.— 2. An quando neophytus mulierem infidelem quam, iam baptizatus, ideoque nulliter duxerat, deseruerit, et alteri infideli nupserit, renuente prima converti, altera vero etiam baptismum suscipiente, possit dispensare ut cum hac secunda permaneat. Matrimonia ex expositione casuum recensita, quamvis de ture non sint matrimonia legitima, de facto tamen matrimonia contracta dicuntur, ad quae extenditur concessa facultas dispensandi. Hinc S. Congregatio respon- I dit propositis dubiis: Affirmative. — Quoniam vero probe novit, dispensa­ tionem sine legitimis causis dilatam non dispensationem esse, sed dissipa­ tionem, et citra culpam sine causa dispensare non posse cognoscit, vult ut dispensaturus consideret utrum ex matrimonio de quo agitur sperari pro­ babiliter possit religionis bonum, Christiana educatio sobolis nasciturae, et partis infidelis conversio; an potius probabiliter timendum de subversione in Fide partis fidelis, de prava prolis educatione, et de iniuria in Creatorem, ut inde licite concessa dispensandi facultate uti possit. j Exponebat etiam esse in illis partibus plures baptizatas mulieres quae sunt servae et mancipia hebracorum. Has plerumque in talibus circumstan­ tiis esse aiebat, ut nequeant se subducere e dominorum potestate: subde- S. C. S. Officii 141 bit inde, dominos velle eas in uxores ducere, et ad intentum ipsis clam perpetuam fidem in coniugio se servaturos promittere. Hac narratione praemissa, sciscitabatur utrum in his casibus super impe­ dimento disparitatis cultus possit dispensare. Ex simplici casus expositione apparet matrimonia, de quibus loquitur, non esse ullo modo contracta sed contrahenda: quare ad dispensandum in ipsis super disparitate cultus supra recensita facultas non extenditur. Nec ob impossibilitatem se subducendi e potestate dominorum, in qua sunt senae, nec ob firmas promissiones dominorum de nunquam servis dese­ rendis putare debet facultatem sibi factam dispensandi in matrimoniis con­ tractis extendi posse et ad ea de quibus loquitur: nam nec impossibilitas, in qua sunt servae, nec promissiones quas faciunt domini, potestatem con­ cessam ampliant, et ultra statutos limites extendunt. In hisce itaque et con­ similibus casibus necessaria est facultas dispensandi etiam in matrimoniis contrahendis a S. Sede impetranda. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 736]. 858. S. C. S. Off. (Quebec), 23 febr. 1820. t. Ad Missam solemnem ecclesiarum dioecesis Quebeccnsis cantatur pro rege Angliae Domine salvum fac regem, et tum in ecclesiarum parochialium pronao (gallice le prône) tum in benedictionibus SSmi Sacramenti, ubi pro Papa et pro Episcopo, pro rege nominalitcr oratur. Quaeritur an talis consuetudo arguenda sit communicationis vetitae cum haereticis. 2. Cum protestantes officiarii dominentur omnibus tribunalibus, curiis, doganis, publicisque gubernii tum civilibus tum militaribus officiis (gallice lu bureaux) modusque iurandi apud eos sit tactus et osculum Bibliorum; ubique biblia haeretica praebentur tangenda et osculanda, solique clero concessum est ut iuret admovendo manum ad pectus. Hoc posito, quaeri­ tur an fideles inquietandi sint de modo qui invaluit tangendi et osculandi huiusmodi biblia. 3. Deficiente catholico viro ad pulsandum organum in ecclesia quadam catholica, potestne temporarie ad istam functionem admitti musicus acatholicus? R. Ad i. In casu et circumstantiis de quibus agitur, esse locum dissi­ mulationi et tolerantiae. f ‘ Ad 2. In casu et circumstantiis expositis respondendum esse negative, nempe non esse inquietandos. Ad 3. Remoto scandalo, vel scandali periculo, affirmative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 739]. Curia Romana !42 859. S. C. S. Off. (Quebec), io sept. 1820. 4 4 Expeditae ut missionariis quintae partis dioeceseos Quebecensis, illius scilicet extremae quae irrigatur per amnes ad Sinum Hudsonium et ha», binianum currentes, concedatur facultas accipiendi mutuum consensuri sive haereticorum inter se, sive eorumdem cum catholicis matrimonium con­ trahentium. R. In casu proposito praesentiam missionarii non requiri pro validitate matrimoniorum, adeoque non esse locum concessioni facultatum; atque respondendum esse per Instructionem. En Instructio: Praemittere opus est de regionibus agi, in quibus parochi, seu missio­ narii praesentia ad valorem matrimonialis contractus, haud est neccssan.·, ubi nempe tridentinum decretum1 non viget; praxim autem, quae asseritur, in Statuum Unitorum Americae dioecesibus invaluisse, ut sacerdos catholi­ cus matrimoniis catholicorum cum haereticis publice nuptialem benedictio­ nem impertiatur, nulli S. Sedis conniventiae inniti. Haec enim ab huiuimodi nuptiis se abhorrere perpetuo professa est. Quod si aliquando easdem iniri permittit, cum nempe graves intercedunt causae, atque perversione periculum remotum iri in coniuge catholico prudenter pervidetur, univasaeque prolis educationi catholicae cautum fuit: numquam tamen sinit, eas aut in ecclesia, aut sacerdotis benedictione sacrove ullo ritu celebran. Ast, omni omisso sacro ritu indulgeri-ne decet, ut catholici missionani nuptiali contractui tam haereticorum inter se, quam inter alteram partem catholicam, alteram vero haereticam, adsint, et mutuum eorum conscnsur recipiant? Observant autem in illis amplissimis terrarum tractibus pauas reperiri protestantium familias, easque cultus sui religiosi ministro carentes, quae tali obsequio ad catholicam fidem brevi adducendae sperentur, quae e contra ex huius denegatione timeri debeat ne haereticum ministrum sibi ' constituant. Ast haec, aliaque huiusmodi momenta, quae etiam urgention viderentur, alias variis temporibus, a variisque regionibus proposita fuere, quibus tamen Sancta Apostolica Sedes permoveri non potuit, ut tali adsistentiac assentiretur. Neque pro adverso exemplo afferri valeret, ipsam Sanctam Sedem cum ob graves causas, debitisque cautelis matrimonium parti catholicae cum acatholica ex dispensatione inire sinit in locis, ubi Tridentinum viget Decretum, expresse simul concedere ut parochus cum duobus testibus eius adsit celebrationi. Nam omnes tunc circumstantiae id in obsequium Tridentini decreti, matrimonium sine parochi praesentia celt’ bratum irritantis, peragi demonstrant; ecclesiasticae auctoritatis venia inter­ venit: parochus vero nullo pacto, aut ministri religiosi haereticorum vices gerere, aut particeps falsi ipsorum cultus fieri, aut illi aliquam afferre adprobationem, aut religioso indifferentismo aliqua ratione accedere appartt Quae tamen omnia in casu proposito, aliisque huiusmodi non satis remove ’ XXIV, dr rrf. tnatnm., c. i. S. C. .S. Officii 143 manifestum est, eo vel magis quod haeretici non quemcumquc testem, sed religionis ministrum, ante quem nuptialis contractus fiat, requirere, in pro­ priis ipsorum moribus atque institutis habere soleant. Quae profecto ab Apostolica Sede dissimulari religionis iactura non sinit; ut proinde huius­ modi petitionibus suum denegare debeat assensum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 749]. 860. S. C. S. Off. (Kentuky), 9 maii 1821. S. C. S. Off. (Kentuky), 9 maii 1821. Passim ad Matrimonium se afferunt, qui nedum communicant; licetne hoc sacramentum dare antequam communicent? Communiter accidit quod, post contractum matrimonium, ad vomitum redeant cunctaque negligant. R. Animarum pastores totis viribus in id incumbere debent ut nupturi rite in catholicae doctrinae rudimentis sint instructi, peccata sacramentaliter confiteri, sacraeque mensae accedere consueverint, atque curare ut matri­ monii celebrationi Sacram Communionem, purificatis animis perceptam, adiungant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 758. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVI, p. 511, 512]. 862. S. C. S. Off. (Kentuky), 9 maii 1821. 1. Estne usura omni iuri, etiam naturae, contraria? 2. Quomodo se geret confessarius qui.... usuras (quasdam) putans pro­ hibitas, mandatum acciperet ab Episcopo nullam in publico mentionem faciendi eius materiae? R. Ad 1. Affirmative. bibliotheca 861. -PHTCaNITAS SAŒtDOTALlS SANCTI PETbJ Qui consuetudinarii sunt, recidivi, salutis incurii, Sacramenta per annos relinquentes etc. morbo correpti sacerdotem advocant, datis signis quibus­ dam infirmis quidem et valde suspectis; quae Sacramenta ipsis ministar i absolute debent, supposito mortis periculo? quae negari? Quid si talis infir­ mus necdum primam Communionem fecerit? R. Consulat (missionarius) probatos auctores. Meminerit tamen in mortis articulo quemlibet fidelium, qui signa dat resipiscentiae, a quolibet sacerdote absolvi de quibusvis peccatis et censuris posse, et neminem tunc repelli a participatione Sacramentorum, nempe Extremae Unctionis, si aegrotent, ct SSmi Viatici, nisi quoad Viaticum obiiciatur consuetudo, qua iis qui extremo supplicio mox punientur denegatur, de qua quidem consuetudine nihil hic pronunciatur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 757. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 442]. Curia Romana Ad 2. Quoad doctrinam Ecclesiae quod ex mutuo vi mutui non potest percipi usura aliqua illam silentio praeteriri non posse. Quoad decisionem casuum particularium in quibus vel ex alio titulo diverso a mutuo, velu contractus alterius indolis proventus legitime percipi asseritur, parere Epi­ scopo posse et debere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 759. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXIX, p. 129]. 863. S. C. S. Off., i aug. 1821. Quo ritu assistet sacerdos matrimoniis in quibus pars una est acatholica? Licetne proferre formam, dicere preces, benedicere annulum sponsae haere­ ticae? — R. Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 762]. 864. S. C. S. Off- 12 dec. 1821. SSrhus benigne concessit Patriarchae Ciliciae lacultatcm dispensandi armenos catholicos Diarbekirii commorantes, ut, deficientibus omnino sacerdotibus armeno-catholicis in azymo communicantibus pro adimplendo paschali praecepto, et pro Viatico sumendo, recipere possint S. Synaxim in fermentato a sacerdotibus catholico-chaldaeis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, p. 502, nota 1]. 865. S. C. S. Off., litt. 7 maii 1822. Dubia quae S. Congni de Prop. Fide proponuntur a F. Maurilio M. Sta· bellini: < Inter facultates a SS. D. N. Papa Vicariis App. in locis Misso« num concessas, hae duae leguntur sub num. 15 et 16, videlicet: N. ij: « Absolvendi ab haeresi, et apostasia a fide, et a schismate quoscumque etiam « ecclesiasticos tam saeculares quam regulares, non tainen eos qui ex locis fut« rint ubi Sanctum Officium exercetur, nisi in locis Missionum in quibus impuni » grassantur haereses, deliquerint; nec illos qui mdicialiter abiuraverint, nisi « isti nati sint ubi impune grassantur haereses, et post itidicialem abiurationm • illuc reversi, in haeresim fuerint relapsi; et hos in foro conscientiae tantum.« N. autem 16: Absolvendi ab omnibus casibus Sedi Apostolicae reservatis, « etiam in Bulla Coenae Domini contentis. Quaeritur 1. Utrum harum facul• tatum vigore, ab haeresi externa occulta, Vicariis Apostolicis quoscumque « delinquentes eorum jurisdictioni subtectos, etiam ecclesiasticos tam sac« culares quam regulares, absolvere fas sit. Ratio dubitandi quoad primam S. C. S. Officii HS < facultatem sub num. 15 est quia ibi fit sermo de S. Officio, et de iudii ciali abiuratione, quod certe nisi in haeresi externa publica locum non • habet, et insuper in hac facultate exceptio datur locorum in quibus haeresis «crimen fuerit commissum, cuius exceptionis quoad haeresim externam t occultam nulla videtur rationabilis causa, nisi forte circa eos delinquentes «qui ad loca Vicariis Apostolicis subiecta, ad absolutionem obtinendam in «fraudem reservationis, transirent. Neque dicendum videtur: cui maius «concessum est et minus esse concessum; nam si in ceteris hoc admitti « posse censetur, certe non in casu nostro. Quamvis enim, uti Benedictus XIV «aperte docet in sua Dioecesana Synodo, tam Episcopus T|uam Inquisitor «haereticum ad forum iudiciale deductum, sive sponte suum delictum ad «idem forum deferentem, pro utroque foro absolvere valeat, non autem « hoc valeat circa haereticum occultum, quem neque Episcopus neque In- quisitor potest absolvere a vinculo excommunicationis qua coram Deo et ■ in foro conscientiae est innodatus. — Ratio dubitandi quoad alteram fa­ cultatem signatam sub N. 16, nempe: Absolvendi ab omnibus casibus Sedi Apostolicae reservatis etiam in Bulla Coenae Dni contentis, est quia ex com«muni scientia, concessa facultate absolvendi a casibus Bullae Coenae, «non intelligitur concessa facultas absolvendi ab haeresi, nisi de ea spe­ cialis mentio fiat, quia haeresis habet strictissimam et specialissimam reservationem.— Quaeritur 2. Si per neutram hanc facultatem valeant Vi« carii App. ab haeresi externa occulta absolvere, possuntne ab hoc occulto crimine quoscumque, etiam ecclesiasticos tam saeculares quam regulares, 1 absolvere ex alio capite, ob enormem nempe locorum distantiam, quae merito inter impedimenta admitti potest Sedem Apostolicam adeundi? «Sic autem absoluti tenenturne item data occasione se praesentare coram • habente facultatem directam ab hoc occulto crimine absolvendi? — Ratio dubitandi quoad primam partem huius quaesiti est quia huiusmodi fa­ cultas Episcopis tantum ordinariis videtur competere ex vi sui muneris pastoralis. Vicarii autem Apostolici sunt tantum delegati; delegatus autem limites transgredi non potest suae delegationis. Et Sacra Congregatio de Prop. Fide die 22 martii anni 1664 declaravit Vicarios App. non posse omnia facere quae faciunt Episcopi in suis dioecesibus. — Ratio dubi­ tandi quoad secundam partem, quia enormis locorum distantia videtur «enumerari posse inter impedimenta Sedem Apostolicam adeundi >. R. Responsum ad quesita atque difficultates Fr. Maurilii Mariae Stabellini continetur in ipso § 15 facultatum, ubi in fine habetur: et hos in joro conscientiae tantum. Circa quam clausulam die 26 Septembris 1696 fuit dictum a S. C. ea verba: et hos in foro conscientiae comprehendere omnes m prima facultatis parte nominatos. Manifestum ergo est in ista facultate sermonem non esse de absolutione in foro fori seu in foro iudiciali, sed de absolutione in foro conscientiae, adeoque hamm facultatum vigorem exerceri praecise et taxative super haeresi externa occulta seu non deducta ad forum externum iudiciale. E contra Episcopi et Inquisitores non possunt absolvere haereticum nisi judicialiter in ipsorum foro exteriori comparentem, ct ibi suum crimen confitentcm. .Absolutus autem sic in foro 10 Curia Montana exteriori potest deinde absolvi a quolibet confcssario in foro conscientiae absolutione sacramentali. Absolutio data vigore facultatum de quibus loqui­ mur pro foro conscientiae tantum immunes non reddit sic absolutos a poe­ nis fori exterioris. Quapropter (sic decretum die 3 ianuarii 1640)1 si velint esse tuti in foro exteriori, debent sponte comparere in tribunali S. Officii vel Ordinarii, et denuo abiurare; alias, si denunciabuntur, Inquisitores, vei Ordinarii in eos animadvertere possunt. Item 15 maii 1669. Serio tamen monendi sunt apostatae reconciliati in foro conscientiae tantum quod si re­ dierint ad loca ubi exercetur S. Officium, remanent obnoxii poenis contra apostatas a foro externo comminatas. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 771]. 866. S. C. S. Off.t instr, (ad Archiep. Quebecen.), 16 sept. 1824. I i Dubia proposita: 1. Vir ct mulier infideles plures annos vixere simul tamquam coniuges. Contendit mulier se a viro acceptam fuisse in uxorem cum promissione perpetuae cohabitationis. In huiusmodi porro promissione (accedente copula) consistit totum matrimonium inter istos infideles iuxta morem regionis. At vir negat quod talem promissionem unquam emiserit, seseque liberum existimans, eamdem dimisit cum filiis ex mutua eorum cohabitatione procreatis. Dimissa mulier Christianam religionem amplecti­ tur, licetque cum priore viro remanere possit absque perversionis periculo, si ille de suis promissis admonitus eisdem stare vellet, quaeritur an, eo renuente, ipsa matrimonium cum viro christiano inire possit. Et quatenus affirmative, an prior quoque vir, si postea ad fidem convertitur, possit etiam aliam christianam uxorem ducere. 2. Paulus viduus Christianus Balbinam infidelem duxit in uxorem, quae in numero Christianorum cooptari cupit, ut cum ipso matrimonium chri­ stiano more contrahat. Interim Demetrius Pauli filius ex priore uxore pro­ veniens declarat se rem habuisse cum Balbina. Quaeritur an ex huiusmodi copula cum muliere infideli resultet impedimentum affinitatis in primo gradu. 3. Mulier quaedam infidelis coniugem aeque infidelem duxerat, quem sine causa reliquit adhaesitque viro christiano, quem ipsa facta chnstiana in coniugem accipere vult. Quaeritur an cum eo iungi possit, spreto primo coniuge infideli, qui ad alias terras transivit nec verisimiliter in patriam reversurus est. 4. Vir fidelis in matrimonium duxit mulierem infidelem cuius consan­ guineam in secundo gradu infidelem quoque antea cognoverat. Quaeritur an postquam uxor eius christianam fidem amplexa fuerit, indigeat dispen­ satione super secundo affinitatis gradu ut cum ipso sacramentaliter contra­ here possit. 5. Mulier infidelis viro haeretico nupta ad Baptismum admitti postulat. 1 Cf. N. 7«7. S. C. S. Officii »47 Nun obstat maritus quominus illum recipiat, et catholicam religionem pro­ fiteatur, at ipso catholicum fieri nolente. Quaeritur quomodo se gerere debeat missionarius catholicus. An baptizando mulierem, permittere ut cum viro isto haeretico coram ministro acatholico matrimonium contrahat? An ci denegando baptismum, ansam dare ut illum ab haeretico ministro reci­ piat? An ipsam baptizare et matrimonio iungerc cum viro haeretico, quod evidenter implicat communicationem in divinis? 6. In facultatibus extraordinariis, quas Summus Pontifex concedere solet missionariis vel Episcopis in longinqua agentibus, dicitur· Dispensandi quoad matrimonia praeterita etiam in secundo solo (gradu affinitatis et consan­ guinitatis), dummodo nullo modo attingat primum gradum, cum iis qui ab hatrtsi vel infidelitate convertuntur ad fidem catholicam. De quo quaeritur, an per matrimonium praeteritum (Form. /, n. 6) intelligenda sit coniunctio quae obtinuisset inter virum catholicum et mulierem haereticam, vel inter virum fidelem et mulierem infidelem, vel viceversa, ita ut praedicta facul­ tate uti liceat quando alterutra tantum pars contrahens ab haeresi vel infi­ delitate redit ad fidem catholicam. R. Ad i. Nihil propositi dubii species praeseferre dignoscitur quod ex traditis quod ex traditis a Benedicto XIV (De Syn. Dioec., I. 13, c. 21) facilis non sit solutionis. Duo enim ibi Pontifex ponit principia: 1. Matri­ monia infidelium dissolvi posse si coniugum alter ad catholicam conver­ tatur fidem, remanente altero in infidelitate ac renuente cum coniugc con­ verso cohabitare; vel si voluerit, non tamen absque contumelia Creatoris; tdcoque partem conveisam posse inter catholicos ad alia vota transire. 2. Constare tamen debere dc infidelis coniugis renuentia, non ex sola prae­ sumptione, sed per iudicialem eiusdem interpellationem, nisi interveniat Apostolica dispensatio. >·. ■- > Jam vero quoad primam dubii partem: Renuit, ut exponitur, vir infi­ delis stare promissis de perpetua cum praefata muliere cohabitatione, imo negat se huiusmodi emisisse promissa, ac proinde se verum iuxta morem regionis contraxisse cum ea matrimonium; negat igitur se illam habuisse, et habere velle in uxorem. Quod, ut quisque videt, plus est quam simpliciter declarare « se cum ipsa cohabitare nolle ■>: sufficeret autem haec declaratio: eo ergo magis sufficere dicendae sunt recensitae casus circumstantiae ad hoc ut liberum sit conversae mulieri aliud matrimonium inire. Neque obstat quod mulier remanere posset cum infideli coniuge absque perver­ tis periculo, si ipse admonitus de promissis cum ea cohabitare vellet: nam ct admonitus iam supponitur, et renuere asseritur. Animadvertendum tamen est haud satis esse extraiudicialem notitiam renuentiae viri infidelis ante mulieris conversionem, praesertim si nullo comprobetur authentico aut publico documento. Non enim tuto in tam gravi negotio adhiberetur fides unius dimissae uxoris assertionibus. Opor­ tet igitur iudicialiter virum interpellare, antequam facultas fiat mulieri novum ineundi matrimonium, nisi concurrant circumstantiae ab eodem Benedi­ cto XIV indicatae, ob quas utendum sit Apostolica dispensatione, ut fusius dicetur ad dubium tertium. Curia Romana 148 Quo vero ad secundam partem dubii: Disputant equidem inter se theo­ logi ct canonistae, quaestionemque se intactam relinquere declarat laudatus Pontifex in sua Constitutione Apostolici ministerii (super abusu libelli repu­ dii conversorum a iudaismo ad fidem catholicam): ’ an scilicet qui ex coniugibus in infidelitate perseverat, in poenam suae perfidiae illigatus remaneat, vel ubi contux conversus ad alias iam transit nuptias, liber et infidelis cen­ sendus sit. Ast longe dispar est praesens casus et extra quaestionem; non enim hic agitur de libertate viri in infidelitate adhuc perseverantis sed de eius libertate postquam catholicam et ipse amplexatus est fidem, ac mulier aliud iam iniit matrimonium. Quo in casu quod favore fidei concessum est mulieri, fidei quoque favore concedendum est viro, ne alioquin ansa ei praebeatur catholicam aversandi religionem, aliisque infidelibus coniugibus in infidelitate permanendi. Praecisa itaque quaestione de ligamine poenali, quae in praesentiarum locum non habet, res est ex communis iuris princi­ piis deducenda. Principium autem iuris communis est: soluta a vinculo coniugali muliere, solutum remanere et virum. Quippe vinculum est inter duo, seu duorum in unum, idcirco libertas unius libertatem infert alterius. Nec refert inquirere an vir revera emiserit, vel non, assertam promissio­ nem, scilicet an venim constiterit ipsum inter et dictam mulierem matri­ monium. Quandoquidem non matrimonii dubietas in causa est eius solu­ tionis, sed renuentia cohabitandi, quin imo solutio verum matrimonium supponit. Ad 2. Duo sunt distinguenda: t° Vel Paulus duxit in uxorem Balbinam infidelem praevia dispensatione Apostolica super cultus disparitate, vel absque Apostolica dispensatione. 20 Vel Demetrius rem habuit cum Balbina antequam Paulus eam sibi acciperet in uxorem, vel post. Si praevia Apostolica dispensatione Paulus Balbinam duxit, etiamsi praecessisset Deme­ trii copula cum eadem Balbina, iam pro valido habendum est matrimonium; quippe impedimentum affinitatis, praesertim ex copula illicita, ut in casu, cum non habeatur ut iuris divini, aut naturalis, sed tantum ecclesiastici, infideles ex mente Ecclesiae non afficit, quia Ecclesiae non subditos: ct Ecclesia dispensando cum parte catholica super disparitate cultus ut cum infideli contrahat, dispensare intelligitur ab iis etiam impedimentis a qui­ bus exempta est pars infidelis, ut inde huius exemptio, propter contractus individuitatem, communicata remaneat et alteri. Fit inde consequens huius­ modi matrimonium iterari non posse post Balbinae conversionem ad fulcin; semel enim validum, semper in sua perseverat validitate, neque infirmare­ tur per subsequentem copulam quam Demetrius cum Balbina habuisset, quia non inde solveretur vinculum coniugale quod est indissolubile. In hoc ergo primo casu animadvertant missionarii ne huiusmodi coniuges chnstiano more contrahere postulantes admittant ad novam consensus prae­ stationem, imo eos admoneant dc validitate praecedentis matrimonii, ut sciant per sacras nuptialis benedictionis caeremonias non novum se inire matrimonium, sed tantummodo quod iam inierunt, firmumque consistit, sanctificari. • Cf N ihi - Γ ’~ .- - S. C. S. Officii -- -- - - 149 _ Contrarium autem dicendum est in secundo casu, nempe si Paulus contraxit cum Balbina absque Apostolica dispensatione super disparitate cultus; tunc enim nullum et irritum fuit matrimonium, ac si contractum non fuisset, ct ipsa Balbina post baptismum impedimento ligaretur affinita­ tis. Nec refert quod Balbina, cum carnaliter cognita fuit a Demetrio, adhuc in infidelitate versaretur, atque idcirco ecclesiastico non subiiceretur impe­ dimento; distingui namque debet affinitas, in se ac physice spectata, ab impedimento affinitatis. Porro affinitas etiam ab infidelibus contrahitur, quia etiam inter infideles verum est quod vir et mulier per carnalem copu­ lam una caro efficiuntur. Itaque ut habetur in Cap. Fraternitatis^, quaest. ic: • si una caro fuerint, quomodo poterit aliquis eorum propinquus uni perti­ mere, nisi pertineat alteri? " Igitur quia Paulus pater pertinet ad Deme­ trium filium, pertinere dicendus est et ad Balbinam, ac Balbina quia una caro effecta est cum Demetrio, pertinere Paulo. Id tantum est discriminis, quod affinitas ecclesiasticum non parit infidelibus impedimentum; fidelibus autem parit. Quapropter cum per baptismum non tollatur a Balbina eius iam physice contracta cum Paulo affinitas, haec ipsa affinitas radicaliter in ea inhaerens, quae eidem infideli impedimento non erat ad contrahendum, impedimentum evadit post baptismum quo subdita fit Ecclesiae, eiusque proinde legibus subiecta; impedimentum autem utique in primo gradu, et quidem in linea recta, quia in tali se gradu et linea Paulus pater et Deme­ trius filius, et affinitatis gradus a gradibus desumuntur consanguinitatis. Ad 3. Duo in hoc dubio asseruntur unde eius auctor videtur rationem sumere dubitandi: nempe viri per mulierem facta derelictio, et eiusdem viri in alias terras transmigratio, in patriam verisimiliter non reversuri. Sed exploratum est horum neutrum valere ad hoc ut mulier facta Chri­ stiana possit absque dispensatione Apostolica alteri nubere, spreto, idest non interpellato altero coniuge. Et sane: Non valet primum quia cum matri­ monium infidelium, cui nullum obstet impedimentum iuris divini aut natu­ ralis, validum sit et indissolubile, nedum arbitraria alterutrius derelictione non solvitur, sed neque mutuo amborum coniugum consensu nec volun­ tate dirimi potest. Subsistit igitur coniugale vinculum, nec potest solvi omissa viri interpellatione. Neque valet secundum, ut hinc dici queat, cessare in casu obligationem interpellationis faciendae: missionarios enim latere non debet Benedictum XIV (de Syn. Dioec., lib. 6, cap. 4; et lib. 13, rap. 21) i. non satis tutam in praxi appellare opinionem illam, quae ponit judicialem interpellationem licite omitti posse quoties aut fieri reipsa nequit, aut, si fieret, nullius utilitatis fore reputatur; 2. ipsumque in ea esse senten­ tia, quam et fuisse memorat sententiam S. C. Concilii in quadam Floren­ tina (17 lanuarii 1722),1 nimirum: etiam in casu quod coniux infidelis in longinquas abierit regiones, aut ita latitet ut interpellari nequeat, adhuc opus tsse dispensatione Summi Pontificis, cuius est declarare in quibusnam cir­ cumstantiis desinat obligare praeceptum divinum quo praedicta interpellatio ridetur miuncta. ludicio autem remittitur Episcoporum in illis Missionibus * Cf. Thesaurus Rcsol. S. C. C., tom. 2, p. 116-118 2Ï Curia Romana versantium, quibus facta sit facultas huiusmodi concedendae dispensationis, decernere in casibus particularibus, an concurrant urgentes eae circum­ stantiae ob quas dispensandum sit ab interpellationis obligatione. Ad 4. Ex his quae dicta sunt in responsione ad 2 dubium, patet respon­ sio ad 4. In utroque enim agitur de impedimento affinitatis ex copula illicita, nisi quod ibi sermo erat de affinitate quodammodo passiva Pauli fide­ lis, quam nempe contraxerat cum Balbina non ex proprio sed ex facto alterius, scilicet Demetrii, hic autem de affinitate agitur activa, cuius vide­ licet auctor est ipse vir catholicus qui contrahere vult mulierem cuius con­ sanguineam in secundo gradu camaliter cognovit. Eo ergo magis resultare dicendum est ex parte viri impedimentum, et quidem in secundo, quia consanguinitas et affinitas pari procedunt et computantur gradu, eodemqut similiter detineri etiam mulierem, quum catholicam amplexata fuerit fidem. Itaque si matrimonium a viro fideli cum infideli contractum Apostolica prae­ cesserit dispensatio super cultus disparitate, pro valido habendum est, ideoque non iterandum, post mulieris baptismum, novi consensus praestatione; si vero absque huiusmodi dispensatione initum fuerit, quia nullum tunc fuisset et irritum, praeexistentis affinitatis impedimentum afficeret, post baptismi susceptionem, etiam mulierem, ut ipsa quoque indigeret dispensa­ tione ad valide et sacramentaliter contrahendum. Ad 5. Missionarius in proposito casu edocere debet mulierem de nullitate prioris matrimonii in infidelitate initi cum viro haeretico, qui utpote per Baptismum Ecclesiae legibus subiectus, impedimento detinebatur disparitatis cultus, et si recte dispositam reperit, eam potest ad baptismum admittere, cum qua etiam ab habente facultatem dispensari potest, ad hoc ut, post baptismum, cum eodem haeretico viro, si nihil aliud obstet, licite nubere valeat. Nam quoad matrimonii validitatem, valide iam illud contra­ heret in provinciis Quebecensi et Canadensi ob extensionem Benedictinae declarationis (4 Novembris 1741)1 factam a Clemente XIII. Nihil autem impedire dignoscitur quominus praefatae mulieri baptismum licite conferri queat, cum, ut exponitur, catholicam ipsa profiteri velit, ipsomet viro id ei annuente, religionem. Sicuti nec urgens deesset causa cum ea dispen­ sandi, ut viro haeretico nubat, quotiescumque foret ex denegata dispensa­ tione prudenter pertimescendum ne ea vel a suscipiendo baptismate aver­ teretur, vel illud reciperet a ministro acatholico, coram quo et matrimonium pariter iniret; quod nullo pacto permitti debet. Vetitum autem non esset catholico parocho huiusmodi assistere matrimonio. Vi enim concessionis dispensationis Apostolicae licitum illud evaderet, ideoque et licita parochi praesentia. Verum, ut monet Benedictus XIV (De Syn. Dioec., lib. 6, cap. 5, § 4), iis in locis atque regionibus ubi huiusmodi matrimonia (catholicorum scilicet cum haereticis) aliquando contrahi permittuntur, expedit omnino ut Episcopus ad tuendum Ecclesiae decorem, ritus in eoiumdem connubiorum celebratione servandos opportune prudenterque praescribat. Atque in primis prae oculis habeat Episcopus, ac, prouti fieri potest, servari curet 1 Cf. Bened. XIV Bull., tom. 1, p. 87-89. S. C. S. Officii »5» praxim S. Sedis, rcgulasque ab ea praescribi solitas cum ob graves causas in huiusmodi matrimoniis dispensat, nimirum: ut matrimonium coram parocho et testibus celebretur extra ecclesiam, ct omissa nuptiali benedi­ ctione, omnique ritu sacro; ut pars catholica gravissime moneatur de obliga­ tione quam habet, quaeque nunquam ei cessat, curandi conversionem coniugis et educationem prolis utriusque sexus in catholica religione; ac demum ut catholica prolis educatio etiam in pactum iuramento firmatum deducatur. Ad 6. Manifestum est per matrimonia praeterita, in quibus uti possunt Episcopi vel missionarii facultate sibi ab Apostolica Sede delegata dispen­ sandi ut in dubio, intelligi non conjunctiones quascumque etiam fornica­ rias, sed eas tantummodo, quae, iuxta mores regionum vel infidelium vel haereticorum, formam habent ct figuram matrimonii, habenturque pro legi­ timis matrimoniis, quae tamen irrita sunt ob ecclesiasticum impedimentum secundi gradus affinitatis et consanguinitatis. Intelliguntur itaque matrimonia hoc obstante impedimento nulliter con­ tracta ab iis qui legibus subduntur Ecclesiae. Huiusmodi porro sunt matri­ monia: i. fidelium cum infidelibus inita absque Apostolica dispensatione super cultus disparitate; 2. catholicorum cum haereticis; 3. denique haere­ ticorum pariter cum infidelibus, vel etiam inter se, quippe et ipsi Eccle­ siae legibus tenentur. Non intelligenda veniunt matrimonia inter utramque partem infidelem. Qui enim Ecclesiae legibus non ligati, ut infideles, valide iam contraxerunt, opus non habent, neque postquam ad fidem conversi fuerint, dispensatione ut in contracto matrimonio remanere possint, quia quod validum initio fuit, revalidatione non indiget. Primum autem, et secundum dumtaxat casum ponit auctor dubii, ter­ tium nec attingit; atque in illis duobus casibus, quia una pars iam catholi­ cam profitetur religionem, ac idcirco, per alterius conversionem, ambo coniugcs iam sunt catholici, cum his dispensare licite posse non ambigit, sed tantum quaerit an ad huiusmodi solummodo casus extendatur dispen­ sandi facultas. Hinc patet quod ad quaestionis elucidationem, etiam de tertio casu habenda est ratio, quaerendo nimirum an ad hunc quoque casum facultas extendatur, ita ut ea uti liceat, tam si una tantum, quam si utraque pars convertatur ad fidem. Respondetur autem, extendi. Et re quidem vera, si convertitur vel infidelis vel haeretica, remanente altera in sua haeresi, habetur casus dubii praecedentis scilicet matrimonii mixti catholicos inter et haereticos. Sicuti igitur S. Sedes interdum dispensat etiam in huiusmodi matrimoniis ab impedimento affinitatis et consanguinitatis, sic et illi dispensare possunt, quibus concessa est facultas dispensandi cum iis qui ab haeresi vel infide­ litate convertuntur ad fidem catholicam. Quod si convertitur pars haeretica, perseverante altera in infidelitate, iam est casus matrimonii catholicorum cum infidelibus, ac tunc quae graves adessent causae dispensandi super disparitate cultus, eadem ct gravia evaderent motiva dispensandi quoque super affinitatis impedimento; si vero convertitur uterque coniux, iam nec locus remanet dubitandi de facultatis extensione, ad effectum ut cum iis licite dispensari possit. Curia Romana >52 Atque haec quidem sunt quae pro Episcoporum et missionariorum instructione super propositis dubiis respondere praecipit Summus Pontifei. Ea igitur veluti certam regulam et normam in expositis, aliisque similibus casibus prae oculis iidem Episcopi et missionarii teneant, ac pro opportu­ nitate servari curent. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 784]. 867. S. C. S. Off., 23 aug. 1826. A 1. Utrum pueri expositi in xenodochiis, qui baptizantur sub conditione, debeant inde Confirmationem recipere. 2. Utrum persona adulta et confirmata, si de collatione Baptismi inde oritur rationabile dubium, ex quo sub conditione postea baptizatur, debeat iterum confirmari. 3. Quomodo se gerere debeat in hoc secundo casu circa confessionem praemittendam Eucharistiae. R. Ad i. Affirmative. Ad 2. Negative. Ad 3. Si agatur de peccatis mortalibus rite antea in confessione sacramentali absolutis, ex baptismate noviter sub conditione collato non impor­ tari ullum sacramentalis confessionis onus ante sacrae Communionis susce­ ptionem; secus praen [Collectanea S. C S. C. resp.: Non tione, ct absque aliis rationis usus capace [Collectanea S. ( An degentes in quam infideles habe impedimentum dir R. 1. Quoad ha Baptismi absque n minari casus partie zant valide, validu S. C. S. Officii 153 etiam in primo casu, censendum est validum Baptisma in ordine ad validi­ tatem matrimonii. — 3. Si autem certo cognoscatur nullum baptisma ex consuetudine actuali illius sectae, nullum est matrimonium. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1. n. 821. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 258]. 870. S. C. S. Off., 16 iun. 1831. An Episcopus cophtus catholicus consecrare possit ss. lapides et eccle­ sias latinonim. 2. An latini uti valeant ss. oleis benedictis ab Episcopo ritus cophti catholici. R. Non expedire. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 822]. 871. S. C. S. Off., instr, (ad Custodem Terrae Sanctae), 30 ian. 1833. Propositum fuit dubium a P. Tua ad S. C. de Prop. Fide trahsmissum ex parte alicuius ex istis missionariis apostolicis pro persona catholica quae de validitate suscepti olim baptismatis valde dubitat, quia praesumit debi­ tam in ministro intentionem dum illam baptizabat, defuisse: huius autem praesumptionis fundamentum, ut exponitur, totum consistit in confessione seu declaratione cuiusdam Episcopi olim schismatici, postea, Dei succur­ rente gratia, ad veritatem catholicam conversi, qui nimirum declaravit, se, dum in schismate versaretur, vesano in religionem catholicam odio, nun­ quam habuisse intentionem vere baptizandi, quando catholicorum Hlios baptizabat. Et quamvis persona de qua in casu non ab Episcopo qui talem declarationem emisit baptizata fuerit, tamen cum putet, eadem ratione ceteros pariter ministros haereticos, et schismaticos egisse, vel in posterum acturos: hinc baptismatis a se suscepti validitatem in dubium revocat. Diligenti igitur discussione super huiusmodi dubio praemissa, S. Congreg. Paternitati Tuae peculiari hac instructione respondendum decrevit, ut niminim, quid de casu praesenti ipsa sentiat, quidque de aliis similibus sentiendum sit, probe intelligas. Porro ad validitatem baptismi praeter materiam et formam a Christo Domino praescriptam, debitam insuper in ministro intentionem requiri certissimum est. Ad valorem tamen Sacramenti necessariam non esse eam intentionem quam vocant expressam seu determinatam, sed sufficere inten­ tionem tantum genericam nimirum faaendt quod facit Ecclesia seu faciendi quod Christus instituit vel quod christiani faciunt, theologi passim docent. ' • j. Quaeritur sitne validum matrimonium a duobus catholicis natu mino­ ribus secundum formas ab Ecclesia praescriptas contractum, sed tamen invitis parentibus. 2. Quaeritur utrum matrimonium partis catholicae et partis protestantis, utriusquc natu minoris, invitis parentibus unius ex partibus contractum coram magistratu vel ministro protestante et duobus testibus, validum cen­ seri debeat necne. 3. Estne validum matrimonium a duobus protestantibus absque ullo teste contractum? 4. Matrimonium partis catholicae et partis haereticae contractum inter utramque partem nullo adstante teste validumne censeri debet? 5. Matrimonium duorum catholicorum inter se solos contractum absque ullo teste, vel coram duobus testibus in loco ubi non possunt recurrere ad ministerium alicuius sacerdotis approbati estne validum? 6. Cum pars una catholica et pars altera haeretica desponsantur coram magistratu, ct uno tantum teste, vel coram ministro protestant!, et uno itidem teste, potestne magistratus vel minister ut alter testis censeri? Et matrimonium istud estne validum? 7. Matrimonium duorum catholicorum inter se, adstantibus duobus testibus contractum coram parocho invito et reluctante estne validum? 8. Cum catholicus se simulat protestantem aut apostatam, eo consilio ut matrimonium ineat cum muliere catholica coram ministro protestante et duobus testibus, eiusmodi matrimonium estne validum? 9. Duo catholici dioecesis Qucbecensis nonnihil impedimenti obesse animadvertentes ne matrimonium contrahant, in fraudem legis ad illud ineundum coram magistratu pergunt ad Foederatae Americac Septentrionalis ditiones quibus in regionibus facta numquam est tridentini decreti Tametsi1 promulgatio. Ratumne habendum est matrimonium huiusmodi? R. Ad i. Affirmative; nec enim dissensus parentum aut aetas minor inter impedimenta matrimonium dirimentia ullo possunt modo nostris hisce temporibus recenseri. Leges caesareas et iussa Principum huic adversi sententiae non moramur; illa namque aut de civilibus tantum effectibus sunt intelligenda, sicut de edicto Hcnrici 111 Regis Christianissimi a Ludo­ vico XIII confirmato sentiunt praestantes viri Loretus in parisiensi senatu Consiliarius, Hubertus Episcopus Vabriensis, Cabassutius, Gcrbasius, Nau­ lis Alexander aliique; aut, quum id statuant quod limites praetergreditur saccularis potestatis, sunt omnino reficienda. Circa ea quae ad rationem pertinent Sacramentorum non Principibus saecularibus, sed soli Ecclesiae plena est definiendi potestas. Ea vero non solum in cap. Licet et in cap. Tua, De sponsa duorum eiusmodi matrimonia rata habuit et declaravit, verum et • Se»». XXIV, de rej. malnm., c. 1. S. C. S. Officii 157 Tridenti in Spiritu Sancto legitime congregata 1 eos anathemate percussit qui falso affirmant matrimonia a filiisfamilias sine consensu parentum con­ tracta irrita esse, et parentes ea rata vel irrita facere posse. Nullus igitur dubio reliquus locus est super validitate praedicti matrimonii. Ad 2. Affirmative pro Canadae regionibus ad quas extensa est Bénédi­ ctins Declaratio.2 lam enim supra monuimus neque aetatem minorem, neque parentum dissensum dirimere matrimonium, quod nec de catholicis solum, sed de ipsis etiam protestantibus volumus intellectum, cum haeretici quo­ que sacris Ecclesiae legibus teneantur, nec, in iis praesertim quae attinent ad Sacramenta, saeculares leges Ecclesiae sanctionibus ullo possint esse detrimento. Deficientia tandem parochi in casu expresso nonnisi clandestinitatem parit, quae in illis locis in quibus vim habet Benedictina declaratio haud irritat matrimonia haereticorum. Cum vero ut idem fert Benedi­ ctus XIV in Opere de Syn. Dioec., in matrimoniis mixtis pars libera et immunis a lege, eamdem immunitatem cum altera parte communicare cen­ seatur, sequitur profecto clandestinitatem non obstare mixtis matrimoniis in Canadae regionibus contractis. Ad 3. Est validum pro Canadae regionibus : inibi enim viget Bene­ dictina Declaratio, quae valida declarat ea matrimonia quae clandestine ab haereticis contrahuntur. Ad 4. Validum pro Canadae regionibus ob saepius laudatam Benedictinam Declarationem ad ea loca extensam. Hoc patet ex dictis in solu­ tione ad dubium 2. Praestat vero hic pro maiori claritate verba referre eius­ dem Benedicti XIV (Lib. 6, Cap. 6, de Syn Dioeces.') sic exarata: « Cum coniugum alter cum ratione loci in quo habitat, tum ratione societatis in ■. Quae verba, ut videre est, tam sunt clara et aperta ut nullum relinquant dubitationi locum super validitate istiusmodi matrimonii. Ad 5. Primum matrimonium est validum pro iis dioecesis Quebecensis incolis qui missionariis tantum utuntur, Sacra enim Congr. de Prop. Fide anno 1820 decrevit: < Pro incolis dioecesis Quebecensis, qui missionariis •tantum et donec utuntur, non esse locum Decreto Concilii Tridentini < Tametd, nullo habito respectu maioris vel minoris distantiae; et missionarii curent referre matrimonia celebrata in eorum regestu, Ordinario respe­ ctive tradendo: quibus ex verbis patet incolas praedictos matrimonia mire posse, nec parocho nec testibus ullis (pra.sentibus), quum utraque obligatio ex eodem perveniat Tridentino Decreto Tametsi, cui locum non esse declaravit praclaudata Congregatio. Secus vero de iis incolis affirman­ dum est, qui in locis habitant ubi sunt paroeciae constitutae; illi enim nullo modo a lege Tridentini Decreti immunes haberi possunt; ut proinde 1 Sets. XXIV, Je rtf matriin., C. I, 1 Bencd. XIV Bull , tom i, p. 87-87. 158 1Î Ii * ' 1 1 I j j d I f J f i ‘ ’ I Curia Romana ipsorum matrimonia irrita fiant si nullo teste praesente contrahantur. Seeundum matrimonium, de quo in dubio fit mentio, validum quoque ha­ bendum est: Sacra enim Congregatio Concilii dic 30 Martii anno 1669 declaravit, quod sicubi catholicus parochus aliusve sacerdos vel omnino non adsit, vel illius adeundi libera potestas non sit, matrimonia 1 tiam nullo adstante sacerdote contracta valida censeantur, dummodo coram duobus testibus contrahantur. Pius etiam VI huic inhaerens declarationi rau habuit matrimonia in Galliis tempore revolutionis contracta, cum ecclesiae legitimis pastoribus destituebantur. Ad 6. Matrimonium est validum pro partibus Canadae ob declaratio­ nem inibi extensam. Repetendum hic est quod iam satis superque monui­ mus, matrimonia huiusmodi valida semper esse, etiam si nullo adstante teste contrahantur. Superfluum itaque videtur percontari utrum magistratus aut minister haereticus velut alter testis possit existimari. Cur tanta de altero teste sollicitudo, cum in casu de quo agitur, ex collato induito, nullius testis praesentia ad matrimonii validitatem exigatur? Leges autem saeculares, si quae in Canadae regione vigent, matnmonia clandestina rescindentes, coram Ecclesia vi nulla pollere, meritoque explodendas esse iam monuimus in responsione ad dubium 1. Diligenter itaque commonendi sunt qui in Canadae regionibus matrimonia praedicu sic contrahunt, se in foro conscientiae saecularibus illis legibus non teneri, idcoque coram Deo coniunctos esse, ut nulla possint hominum potestate divelli. Ad 7. Validum. Sic decrevit S. Congregatio Concilii anno 1581 respon« dens 3 quaesito Episcopi Gienn. sic expresso: « Si invitus et compulsus » per vim adsit sacerdos dum contrahitur matrimonium, utrum tale matri« monium subsistat? » Responsum fuit: « subsistere ». Ad 8. Negative: cum enim alter coniugum haeresim simulat aut apostasiam, non ideo catholicam fidem ex animo deserit. Quocirca cum ambo coniuges sint reapse catholici, clandestinitatis impedimento tenentur. Quod si coniugum alter non haec simularet solum, sed vere animo a catholica fide deficeret, ad haereticam transiens pravitatem, tunc profecto mixtum exurgeret matrimonium, quod ratum habendum esse ex superius dictis manifeste apparet. Ad 9. Ratum, si coniuges transferant etiam domicilium: irritum, si primum domicilium retineant. Lubet hic resolutiones a S. C. Concilii tribus dubiis datas afferre, ex quibus patet apertissime quaenam sit Eccle­ siae mens circa hunc similesve casus. Quaesitum itaque fuit: « x. An inco­ lae tam masculi quam focminae loci, in quo Concilium Tridentinum in puncto matrimonii est promulgatum, transeuntes per locum in quo di« ctum Concilium non est promulgatum, retinentes idem domicilium, valide « possent in isto loco matrimonium sine parocho et testibus contrahere. — « 2. Quid si eo praedicti incolae tam masculi quam foeminae solo animo " Sine parocho et testibus contrahendi se transferant, habitationem non * mutantes? — 3. Quid si transferant habitationem illo solo animo, ut absqut parocho et testibus contrahant? » - S. Congregatio respondit ad 1 et 2: non S. C. S. Officii *59 esse legitimum matrimonium inter se sic transferentes et transeuntes cum fraude; ad 3: si domicilium vere transferatur, matrimonium esse validum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 842. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVI, p. 379-382]. 873. S. C. S. Off., 26 nov. 1835. Se nei matrimoni misti il sacerdote debba anche astenersi dai pronun­ tiare le parole: Ego vos coniungo in matrimonium. R. Parochus assistens matrimonio mixtae religionis se abstineat. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 843. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVI, p. 382]. 874. S. C. S. Off., 8 iun. 1836. In S. C. Generali Universalis Inquisitionis actum est de quaestione ab R. P. D. Archiepiscopo Quebecensi proposita, quae his verbis contine­ batur: · Ex illis difficultatibus quae in America obstant conversioni barba­ rorum, inter quos viget polygamia, ea prae caeteris, ut longa experientia constat, praecipue valet, scilicet quod usque nunc, iuxta XI ex XXIX ani­ culis, quibus constat Indultum extraordinarium Episcopis communicatum, infideles plures habentes uxores tenentur, post conversionem et Baptismum primam retinere, si ipsa voluerit converti. Iam vero gravibus missionariorum rationibus permotus, et ut istorum infidelium saluti efficacius consula­ tur, enixe desidero novam erogari concessionem, cuius tenore eisdem infi­ delibus plures uxores habentibus, et converti desiderantibus, permittatur ut quam ex illis maluerint (quae ordinarie inter alias iunior est) eligant, id illam, etiam converti volentem, in matrimonium iuxta regulas Ecclesiae ducendam, sine obligatione primae eligendae. Haec autem desiderata con­ cessio refertur ad decretum S. Pii V, 2 Augusti 1571 datum quo declara­ tur; Indi... in futurum baptizandi cum uxore quae cum ipsis fuerit baptizata remanere valeant, tanquam cum uxore legitima, aliis dimissis.1 In hoc enim Decreto nulla fit mentio de prima in legitimam uxorem suscipienda, sed tantum de ca quae cum illis fuerit baptizata. At in casu submisso nulla nascitur difficultas Baptismi suscipiendi a parte illius uxoris, qualiscumquc sit, quam infideles prae caeteris eligunt ». Rebus omnibus circa controversiam hanc mature perpensis, EE. ac RR. DD. Cardinales Supremi Inquisitores distinguendum esse censuerunt utrum matrimonium haberi possit ut validum necne. In primo quidem casu, videlicet quando agitur de vero ma rimonio inito, dubium esse non posse S. Cong. existimavit, infideles plures uxores habentes, post conver­ sionem suam debere primam uxorem retinere, si et ipsa Baptismum susci­ 1 Cf. N. 138.— Cf. etiam Codicis luris Canonici Docum. VII. 160 Curia Romana piat, vel saltem habitare cum illo assentiatur absque iniuria Creatoris, In altero vero casu, scilicet quando non subsistit validitas nec primi nec subsequentium matrimoniorum, ita ut serio dubitari possit matrimonia huius· modi ad insta bclluarum censenda esse, posse infidelem qui ad fidem con­ vertitur eligere quamcumque velit ex suis mulieribus, dummodo et ea ad Christianam religionem convertatur, ac renovetur consensus· vel etiam posse quamcumque aliam eligere mulierem eadem servata conditione. Gregorius XVI suffragia EE. S. R. E. Cardinalium Universalium Inqui­ sitorum probavit, renovato tamen consensu, si matrimonium in prima hypothesi contrahitur cum secundo vel tertio etc. coniuge, proptereaque primus in infidelitate permanens erit; et addita facultate dispensandi ab interpella­ tione coniugis primi, quoties aut fieri reipsa nequeat, aut, si fieret, nullius utilitatis fore reputetur, iuxta ea quae a s. in. Benedicto XIV (lib. 13, Dt Synod., cap. 21) traduntur, ubi agatur de matrimonio valido. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 848]. I rf t 875. S. C. S. Off. (Tunkin. Occident.), 19 apr. 1837. Matrimonium ratum non consummatum paganorum producitnc hone­ statem publicam, vel censeturne impedimentum dirimens post eorum con­ versionem? Verbi gr. Titius paganus duxit Maeviam paganam sed non con­ summavit; post mortem Maeviae Titius fit christianus: potestne ducere Bertham sororem vel consobrinam Maeviae e pagana factam Christianam: Idemque estne de sponsalibus paganorum ac de matrimonio rato? R. Impedimentum non subsistere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 857]. 876. S. C. S. Off., 19 apr. 1837. Utrum possit aut debeat celebrari Missa, ac percipi eleemosyna pro graeco schismatico, qui enixe oret atque instet ut Missa applicetur pro ipso sive in ecclesia adstante, sive extra ecclesiam manente. R. Iuxta exposita non licere, nisi constet expresse eleemosynam 3 schis­ matico praeberi ad impetrandam conversionem ad veram fidem. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 858. - Cf. etiam Acta S. Sc- 877. S. C. S. Off., 27 iun. 1838. Poenae ecclesiasticae a plurimis Romanis Pontificibus in cos statutae sunt, qui societati, quam Liberorum Muratorum» dicunt, nomen dedis­ sent, atque iuramentum de arcano servando in eorum conventiculis orni- 5. C. S. Officii ι6ι sissent. Dubium exoritur, utrum ii quos licet emissi iuramenti poeniteat, communicando tamen cum caeteris eidem sectae adhaerentibus, vel eorum conventicula adeundo, vel alio quolibet modo veros eiusmodi societatis cul­ tores se palam exhibere perseverent, ad Poenitentiae aut Eucharistiae Sacra­ menti participationem legitime per confcssarium possint admitti. Sacerdotes inveniuntur nonnulli qui huiusmodi homines reapse admittunt. Ut igitur certa confessariis norma praebeatur, quaeritur, utrum in quacumque orbis regione hominibus liberorum muratorum societati aggregatis, qui iuramenti de secreto servando vinculis invicem consociati, in unum corpus coalescunt, iuramenti exigendi more apud eamdem sectam adhuc vigente, sacramentalem absolutionem licite aut valide confessarius impertiatur, priusquam ipsi absolute et positive praedictam damnatam societatem in perpetuum relinquant. Quaeritur quomodo se gerere debeat confessarius. Huic petitioni Sacra C. S. Officii sub die 5 Iulii 1837 respondit: « Iuxta exposita non licere ». Cum autem ortum sit dubium, utrum verba illa non licere includant, in casu exposito, etiam invaliditatem absolutionis, exoratur S. C. ut digne­ tur id declarare. R. Affirmative iuxta Constitutiones Apostolicas. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 868]. 878. S. C. S. Off., 6 mart. 1839. Se debba farsi la denunzia (di sollecitazione) ancorchc il sollecitante sia defunto. . ,* > R. Negative, dummodo sollicitatio cum certa ac formali haeresi non conjungatur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 882]. 879. S. C. S. Off. (Pondichéry), 17 apr. 1839. Cum in his calidis regionibus aqua baptismatis facile corrumpatur, quae­ ritur: i. Utrum valide baptizetur cum aqua quae, etsi suam liquiditatem omnino servet, magnum tamen et valde iniucundum foetorem exhalat. — 2. Utrum posita validitate baptismi cum tali aqua, et altera bona, sacro Chrismate foecundata, non habeatur, melius sit uti ista aqua putida, quam aqua pura ct naturali, Chrismate non foecundata. R. Baptismos collates cum aqua corrupta fuisse validos, quamvis illici­ tos extra casum necessitatis; et in casu necessitatis praeferendam aquam naturalem; sed providendum renovatione aquae Fontis Baptismatis iuxta Rituale Romanum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 885]. 11 162 Curia Romana 880. S. C. S. Off., 27 maii 1840. I In Congregatione Generali Sanctae Romanae et Universalis Inquisitio­ nis habita in Conventu Sanctae Mariae supra Minervam coram Eminentissimis et Reverendissimis Dominis Cardinalibus Inquisitoribus Generalibus, propositis precibus Dominicanorum Bononiae, quibus exponebant eius Religiosum N. N., dum Ordinationem Presbyteri recipiebat, a R. P. D. Episcopo monitum fuisse ipsum perturbavisse formam adnexam postremae manuum impositioni, dicendo: Quorum remiseris peccata retenta sunt, d quorum retinueris remissa sunt: propositis item Actis Curiae Episcopalis ad stabiliendam veritatem expositorum una cum voto unius ex Dominis Con­ sultoribus, quod distributum fuerat per manus; propositis item Dominorum Consultorum suffragiis, Eminentissimi et Reverendissimi Domini dixerunt: Sub conditione in privato Oratorio, quovis anni tempore, suppleatur a quovis Episcopo induto de more tertia manuum impositio, et forma respectiva: Accipe Spiritum Sanctum, non tamen repetendo Caeremonias acciden­ tales antea adhibitas. Quibus eadem die ac Feria in solita Audientia relatis per Reverendissimum Patrem Commissarium Sancti Officii, Sanctissimus Dominus Noster Gregorius Papa XVI resolutionem Eminentissimorum approbavit. [S. R. C. Decr. Authent., n. 2836]. 881. S. C. S. Off. (Cochinchin.), 23 iun. 1840. Quaedam mulier quatuor genuit liberos quos et ipsa baptizavit dicens in lingua vernacula: Ego volo ministrare tibi Sacramentum Baptismi peccato­ rum in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Arnen. Quaero ergo an Bap­ tismus sic collatus valeat, vel an debeat sub conditione reiterari tanquam dubius, vel tandem an sit nullus, ideoque absolute denuo conferendus ? R. Baptismum fuisse invalidum, ideoque absolute esse baptizandum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 901. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 246]. 882. S. C. S. Off. (Promont. Bonae Spei), 22 iul. 1840. Pater vel mater infidelis postulat Baptismum pro suis infantibus, illo vel illa vel utroque in infidelitate permanente: tutum erit illum conferre cum periculum sit filios in infidelitate educandos futuros esse, licet detur promissio filios, cum adolescent, de suscepto Baptismo certiores faciendi, cisdemque permittendi se Christianos profiteri? 5. C. S. Officii 163 R. Utroque parente in infidelitate permanente, non licere (secluso tamen mortis periculo) quando sint filii in eorum potestate relinquendi, etiamsi de­ tur promissio filios, cum adoleverint, de suscepto baptismo certiores faciendi cisque permittendi exercitium religionis christianae. Quando vero eorum unus sit infidelis et altcr christianus, et ambo concordes postulant baptismum pro filiis, licere in casu quo vitae periculum imminere videatur Monendum tamen parentem christianum ut filium vel filios in religione Christiana edu­ care sedulo curet, si convaluerint. Vicarius Apostolicus prae oculis habeat Instnictionem Clementis IX quae incipit Apoitolico Spiritu, eamque rnissionariis proponat. Et duo decreta Supremae S. Congregationis adnectuntur nempe: (Dii 7 Maii 1675) Qu<> vero ad Baptismum, licere, si infans sit in articulo mortis moraliter constitutus, vel infans non remaneat in pote­ state infidelium ·. (Anno 1703): 1 non licere si sint filii infidelium et in • potestate eorum relinquendi, secluso tamen mortis imminentis periculo; licere vero si sint filii barbarorum baptizatorum. Curandum tamen per missionarios ac per ipsosmet eorum parentes ut, cum ad annos discretio­ nis pervenerint, a se vel ab aliis instruantur, praesertim in illis regionibus, si non praevideatur in promptu adfuturos ministros evangelicos qui in hoc parentum commode supplere possint defectum ». (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 902]. 883. S. C. S. Off. (Promont. Bonae Spei), 22 iul. 1840. Definitum est in Congregatione Generali S. Off. die 20 Maii 1754 invalidum esse matrimonium coram ministro calvinists initum eo quod soleat uti formula perpetuitati matrimonii contraria; quaeritur: 1. Quid sentiendum de matrimonio catholicorum sic celebrato, si, non obstante formula ista, intendant bona fide contrahere in sensu Ecclesiae? 2. Quid de matrimonio mixto cum pars catholica intendit ut supra contrahere in sensu Ecclesiae? R. Ad i. In casu, prout exponitur, Affirmative, seu matrimonium inter duos catholicos qui in sensu Ecclesiae contrahunt, interveniente declara­ tione contrahentium, esse validum ct indissolubile. Ad 2. Matrimonium mixtum esse nullum, scilicet parte acatholica ex­ presse declarante se contrahere matrimonium de praesenti iuxta formulam perpetuitati matrimonii contrariam. Quod si pars catholica expresse decla­ ret se intendere contrahere in sensu Ecclesiae, et pars haeretica ei assentiatur, adhuc validum haberi debet. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 903]. 1 Ci. N. 767. 164 Curia Romana 884. S. C. S. Off., 2 dec. 1840. An liceat celebrare parentalia et ecclesiasticam sepulturam concedere iis qui ante exitum receperunt Sacramenta, attamen sectae massonicae nomen dederunt, et in feretro tenent sectae eiusdem emblemata. R. Affirmative, servata forma Innocenti III Cap. A nobis, De seni excom., ablatis insigniis sectae ab Ecclesia damnatae, et dummodo appositio emblematum demandata non fuerit a defuncto post receptionem Sacramen­ torum, vel ab eodem fuerit revocata; et amoveantur statim cognita eorum appositione, et omnino ante associationem cadaveris. Moneantur confessarii loci de obligatione exigendi retractationem ante sacramentalem absolu­ tionem. [Collectanea S. C. de Prop. Eide, vol. I, n. 915. - Cf. etiam Acta S.Se­ dis, vol. XXVI, p. 641]. 885. S· C. S. Off., instr, (ad Ep. Sanctoricn.), 12 maii 1841. 1. Non sarà lecito a verun Vescovo cattolico sebbcne invitato dal go· verno greco scismatico, nelle feste di detta corte, di unirsi al governatore, per intervenire alla chiesa greca scismatica a cantare la doxologia quasi che come superiore dei cattolici vi prendesse parte al pari delle altre auto· rità civili cd ecclesiastiche scismatichc. 2. I cattolici, i quali, come impiegati civili del governo, sono invitati ed obbligati dal governo greco d’intervenire allé funzioni, che per feste di corte si fanno nelle chiese grechc scismatiche, non celebrandosi la Messa, non si avranno ad inquietare, se per tali loro personali circostanze, intervengano alla doxologia purchè non prendano parte nella medesima, d mt· ram praesentiam materialem exhibeant causa honoris civilis. 3. I Vescovi cattolici invitati dal governatore locale per 1c feste di corte a solennizarle nelle loro chiese, si limitino al solo canto delEnino ambiosiano, e alia benedizione del Sagramento, dopo la quale siavi la solita trina acclamazione u Viva il Re ■. Puô qui aversi in memoria l’awiso datogii in altra istruzione in occasione di pubbliche preghiere ordinate da un Principe acattolico, che cioè Vindirizzassero non pel solo bene temporale del sovrano c del governo, ma bensi per la vera félicita, che è il prezioso dono della fede, e Vessere nel seno della vera Chiesa. 4. Essi Vescovi in tali circostanze mai facciano pontificale, o facciano da altri cantare Messa, onde cost evitare che, intervenendovi il governatore scismatico coi suoi officiali, si dia loro / incenso e la pace, non essendo di lecito per verun pretesto. 5. Si ometta percio Γ invito del governatore scismatico alia Messa solenne nelle feste del S. Protettore, affinchc non siavi occasione di deve­ nire a questi atti, che non possono permettersi. S. C. S. Officii 165 6. A questa istruzione attengasi ogni volta che si volcsse dal governo per istraordinarie circostanze qualche ecclesiastica funzione. 7. Si procuri di evitare il reciproco intervento dei cattolici aile chiese sdsmatiche, e degli scismatici aile cattolichc, potendo piuttosto ciascuno nclle respettive chiese escguirle secondo la propria professione. 8. Col mezzo dei confessori, e con quelle cautele che suggeriranno le circostanze locali e personali, colla maggior riserva 1 Vescovi istruiranno nei casi occorrenti quei cattolici, che si trovino nelle occasioni considerate in questa istruzione. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 921]. 886. S. C. S. Off., i sept. 1841. S. C. resp.: 1. Licite matrimonium contractum coram parocho benedici ib alio sacerdote de consensu parochi vel Ordinarii. — 2. Quoad Missam celebrandam de sponsis vel de sancto standum decreto S. R. C. die 3 Mar­ tii 1818.1 — 3. Sacerdotem non teneri Missam applicare pro sponsis nisi ab iisdem eleemosynam accipiat. — 4. In eadem Missa posse sacerdotem plures sponsos benedicere. — 5. Ab eodem sacerdote celebrante aspergendos esse aqua benedicta sponsos ante altare genuflexos, non autem ab alio sacerdote. — 6. Non licere sponsos benedicere in Missa defunctorum, sed potius trans­ ferendam esse benedictionem ad aliam diem. — 7. Quando plures simul copulantur, accepto primum singulorum consensu, et rite celebratis singu­ lis matrimoniis, dictaquc pro singulis a parocho forma Ego vos contango in matrimonium, etc., nihil obstat quominus benedictiones annulorum et reli­ quae benedictiones fiant in communi per verba generalia. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 938. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVI, p. 635]. 887. S. C. S. Off. (Angliae), 2 mart. 1842. Titius, dum Episcopus confert ei Ordinem Subdiaconatus, interna men­ ti» intentione renuit, nec vult vere acceptare Ordinem illum, nec contra­ here obligationem perpetuae castitatis; deinde eodem prorsus modo ordi­ natur diaconus; denique Ordinem Presbyteratus accipit cum debita interna intentione, eumque Ordinem vere et sincere acceptat. Quid agendum! R. Ad Emum Maiorem Poenitentiarium, ut Titium promotum ad Presbyteratum per saltum dispenset a suspensione et irregularitate, ct man­ det ut omissos Ordines Subdiaconatus ct Diaconatus secrete recipiat a quocumque catholico Antistite extra tempora, non servatis interstitiis, et absque dimissoriis proprii Episcopi, in quibuscumque diebus festis, etiam 1 Cf. S. R (’. Dccr. Authcnt., n. 25S2. ι66 Cuna Romana continuis, et postea possit rite Alissam in posterum celebrare, aliaque sacer· dotalia munia valide et licite exercere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 946]. 888. S. C. S. Off., 29 apr. 1842. I 1. Utrum possessio publica nominis christiani, publicaquc opinio qua quis creditur Christianus sive quia ortum habuit ex parentibus christianis, sive quia constanter Christianae alicui comunioni fuit annumeratus, christianumque se profitetur, sufficiat ad validitatem matrimonii in casu, in quo dictus homo revera non fuisset, aut invalide fuisset baptizatus, et matrimo­ nium iniissct cum baptizata, non petita dispensatione disparitatis cukus: Si praedictum matrimonium declaretur invalidum propter disparitatem cultus. 2. Utrum intendat Sancta Sedes dispensare etiam super impedimento disparitatis cultus quando dispensat partem catholicam ad contrahendum cum parte acatholica. Si intendat S. Sedes talem dispensationem concedere, quae validitati matrimonii sufficiat, quando dispensat super mixtae religio­ nis impedimento, ita ut valeat matrimonium partis catholicae cum parte haeretica aut schismatica, etiamsi haec forte non fuerit, aut rite non fuerit baptizata. 3. Utrum Ordinarius dispensando virtute Indulti Apostolici super impe­ dimento mixtae religionis, talem dispensationem concedat quae sufficiat ad validitatem matrimonii, etiamsi forte non fuerit, aut rite non fuerit baptizata pars acatholica. R. A i. Iuxta exposita, Negative. ·- · R B Ad 2. Negative; Sedes enim Apostolica super impedimento disparitatis cultus nonnisi expresse, et gravissima de causa dispensat. In reliquis detur decretum feriae IV, 17 Nov. 1830 super precibus R. P. D. Episcopi Anicien.1 Ad 3. Provisum in secundo. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 948]. 889, S. C. S. Off., litt. 20 maii 1842. Il P. Provinciale dellOrdine Agostiniano d’Irlanda ha inoltrato un’istanza .. per esserc accertato dell’esistenza dei decreto della S. C. del S. 0. sull’obbligo di denunziare i sollecitanti riportato nella Nota alia Bolla di Benedetto XIV, Sacramentum Poenitentiae2 nella Teologia Morale dei P.An‘ Cf. N. 869. * Cf. N. 309. - Cf. eti«m Codici» luri» Canonici Docum. V. S. C. S. Officit 167 toinc. Questa Suprema ha risposto: « essere genuino il Decreto >·. Praedicta Nota est quae sequitur: « Qui in partibus schismaticorum, haereticorum et mahumetanorum degunt, licet subiecti sunt Constitutionibus contra solli­ citantes, tamen in iis locorum circumstantiis, in quibus nulla spes adsit «punitionis denunciati, atque mulieres sine periculo et infamia denunciare « nequeunt, denunciatos vero facile poenam declinare posse credatur, recur­ rendo ad episcopos schismaticos, vel ad laicos iudices infideles, ex decreto S. C. S. Officii dic 21 Februarii 1630, attentis supradictis causis, absolvendi sunt, et liberandi ab huiusmodi onere denunciandi; moneri tamen debent, < ut cessantibus narratis periculis et impedimentis, teneantur denunciare «·. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 949]. 890. S. C. S. Off., 30 iun. 1842. 1. Utrum matrimonia mixta, si vir est acatholicus, benedici licite possint a parocho, etiamsi coniuges promittant se educaturos proles in religione catholica, cum haec promissio irrita declaretur a lege civili, et pueri insti­ tuendi debeant tradi ministellis protestantibus. 2. Quibusnam censuris ecclesiasticis pars catholica subiicienda sit, si ipsius culpa promissio parocho facta de liberis catholice educandis non adimpleatur? 3. Quidnam Episcopis ct parochis faciendum, si forte pars catholica ante annum 14 aetatis liberorum moriatur, et proinde promissis suis stare non potuit? 4. Quid de matrimonio iudicandum, quod sponsi mixtae religionis, quod parochus catholicus propter defectum cautionis opportunae de catho­ lica educatione prolis illud benedicere (aut litteras dimissoriales dare) recu­ savit, coram ministello protestantico contraxerunt? Numquid mulier haec, ubi ConciI. Trident.1 est acceptum, concubina erit habenda? Et si ita, qui­ bus sub conditionibus Ecclesiae poterit conciliari, eiusque matrimonium reconvalidari? 5. Quid accurate et strictissime sumpta significat cautio opportuna? R. Ad i. Negative. Ad 2. Prudentiae Episcopi id esse commissum qui habita ratione adiunctorum omnium poterit urgere exccutionem meliori modo quo expedire ei videatur. Ad 3. Episcopis et parochis huiusmodi filios remanere commendatos, qui satagere debent pro viribus, ut catholica doctrina imbuantur. Ad 4. Quoad utramque partem recurrat in casibus particularibus. Ad 5. Talem promissionem, quae in pactum deducta praebeat morale fundamentum de veritate exeeutionis, ita ut prudenter eiusmodi exeeutio expectari possit. — SSmus approbavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 951]. 1 Scsi. XXIV. dr rcf. ma trim., c. i. Curta Romana 891. S. C. S. Off., decr. 14 sept. 1842. An in casu necessitatis parochus ad validitatem sacramenti Extremae Unctionis uti possit oleo a se benedicto. R. Negative, ad formam decreti Fer. V, coram SSmo die 13 Ian. 1611.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 956. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. I, p. 41]. 892. S. C. S. Off. (Chan-si), 21 sept. 1842. I. Qui (in Chan-si) quando si comprano muli, cavalli, maiali ecc. bisogna che il compratore paghi un certo dazio secondo è stato il prezzo p. e. il tre per cento: io (Vic. Ap.) sempre obbligai in coscienza i defraudatori di tali dazi. Adesso avendo csaminato questa cosa più sottilmente ho trovato che’ tutti i cristiani quando comprano da cristiani detti animali non pagano il dazio, c che tanto i cristiani, quanto i gentili, se possono sfuggire i gabellieri, partono anche dalle here senza aver pagato tal dazio. La ragione, mi dicono i cristiani, è che noi siamo obbligati al tributo, cioè fondiario, cd ai vettigali quando paghiamo le gabelle; questi dazi non appartengono al Govcrno, ma sono imbrogli de’ministri subalterni, i quali vendono, o affittano un tale officio di gabelliere degli animali, sicchè cooperiamo negativamente al danno dei gabelliere, a procurare il cui lucro non siamo obbligati, ma non dcfraudiamo il govcrno. Avverto che chi paga quei dazio è libero da vessazioni, poichè trovandosi il legittimo padrone dell'animale, il compratore non è tenuto a restituirlo, se non dopo che avrà ricevuto il suo denaro dal venditore, e cotesto dovrà pagare le spese della causa nel tribunale; se poi non si è pagato tal dazio, il legittimo padrone ha l’azione dircttamente contro il compratore. Pagandosi tal dazio si riceve una carta d’assicurazione, c segnasi in un libro il nome del compratore, dei venditore, il giorno. I cristiani dunque dicono: quando compriamo da cristiani non vi è alcun timore di accusa, o vessazione, e se vi fosse qualche vessazione, non diremmo d’averlo comprato, ma d’averlo avuto in prestito dal taie, il quale ha la carta d’assicurazione: e se comprando da gentili e non pagando il dazio, lo venisse a scoprire il gabelliere, siamo pronti non solo a pagare tal dazio, ma anche la pena che c’imporrà. Aggiungono ftnalmente che per­ sone di coraggio niente temono, e che se sono state condotte davanti al giudice, questo le ha rimandate libere temendo che se le condannasse per non aver pagato il dazio, e fosse portato l’appello al tribunale superiore, cgli il giudice sarebbe o ripreso, o punito. Posto ciô, domando umilmente alla S. C. sc debbano obbligarsi in coscienza tali defraudatori alla restitu» Cf. N. 717. 5. C. S. Officii 169 zione, ed a chi debba farsi, non essendo conveniente, che si presentino a'gabcllieri gentili per restituire. Un sacerdote indigeno mi ha proposto lo stessocaso; gli ho risposto, che tacessc fino alia risposta di cotesta S. Congr. II. i. Un cristiano se avvertitamente rovinasse le mura, o le porte, ο altri utensili di un pagode, e fosse ritenuto dai gentili, deve o puo resti­ tuire il prezzo dei danno almeno sotto altro titolo? 2. Se non fosse stato scoperto, cd in confessione se ne accusasse? 3. Se ubbriaco, o inavvertitamente avesse cagionato danno, come si dee regolare essendo ritenuto, e come essendo occulto, e come se non usô tutta la diligenza, o non previde? 4. Se un cristiano avesse rubato le offerte agli idoli o le rendite d’un pagode sia obbligato alla restitùzione, cd a chi, e come? Se non si ricordasse del luogo, 0 non conoscesse gli offerenti, o collocato in gran distanza, come dovrebbe regolarsi? 5. Come debba risolvere un sacerdote il caso d’un gentile, che desidera battezzarsi, e narra aver commcssi tali danni. o ingiustizie, o pure si accusa di tali cose nelia confessione dopo il battesimo crcdendosi obbligato a restituire ? Ill. Come debba regolursi un missionario trovando nelle Chiese, e nelle case le immagini dei Salvatore colla barba alia cinese, e colle scarpe? Finora nessuno ha detto ai cristiani cio esser proibito dalla Chiesa, ossia da Urb. VIII.» R. Ad 1. Christianos fraudantes vectigalia emptoribus animalium Chansi in regno Sinensi imposita non obligari in conscientia ad restitutionem, dummodo, iuxta exposita, saltem prudenter constiterit illa non esse a legi­ tima auctoritate praecepta. Monendos tamen ut solvant quoties non valeant in illo infidelium Regno absque periculo iacturae nostrae sanctae religionis se eximere, dummodo se abstineant a mendacio. Ad II. Quoad 1. partem: Teneri ad restitutionem titulo iustitiae. Quoad 2. partem: Teneri ad restitutionem secreto faciendam. Quoad 3. partem: Consulat probatos auctores. Quoad 4. partem: Teneri ad restitutionem faciendam vel sacerdotibus, vel iis ad quos pertinere noverint, vel etiam teneri vergere in pauperum beneficium, aliosque pios usus, si suis dominis directe restituere moraliter impossibile redderetur; et detur decretum diei 16 Februarii 1795. 2 Quoad 5. partem: Teneri si possit, et cognoscat personas, et detur Bulla Pauli III.2 Ad III. Missionarii eo meliori modo, quo possint, curent, ut imagines, de quibus agitur, conformcntui illis quas ubique terrarum adhibet Ecclesia catholica. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 957]. 1 Ct N. 223. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Eide, vol. I, n. 621. ’ Cf. N. 81. Curia Romana 170 893. S. C. S. Off., 14 dec. 1842. Cum quaereretur de modo subveniendi conscientiae plurimorum arti­ ficum, structorum, famulorum etc, qui artis suae vel indigentiae au?: vivunt inter reformatos, et malos catholicos in Anglia vel Hollandia, vel alibi, et continuo exponuntur periculo violandi legem abstinentiae, Elii DD. dixerunt: Si operam locant catholicis, serventur leges ecclesiasticae, si operam locant dominis acatholicis, detur decretum diei 27 Maii 1671 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 960]. 894. S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Oceaniae), 6 apr. 1843. A 4 I I lam a die 28 Maii 1835 V. Amplitudo ad S. C. de Prop Fide recurre­ rat, exponens difficultates circa valorem matrimoniorum in illis Oceania locis initorum; atque iterum die 20 lunii anni 1840 eidem S. C. alia dubi.i circa idem obiectum proposuerat, quod videlicet, legibus loci non solum non obstantibus sed faventibus, ibidem permittantur iniri alia matrimonia post triennium absentiae alterius partis, et quaerebat quid in hisce casibus esset agendum: 1. Si uterque sit infidelis, et alteruter aut uterque voluerit converti'!1 2. Si uterque sit baptizatus, et alteruter, aut uterque voluerit converti! 3. Si utriusque, aut alterius baptismus sit dubius? S. C. de Prop. Fide supradicta dubia ad S. Officium transmisit, ubi diligentissime discussa fuerunt tum illa dubia, tum cetera omnia quae hac­ tenus ex Oceania circa hanc materiam ad S. Sedem missa fuerant, et qui­ dem in consessu Emorum Inq. Generalium fer. II, die 21 Novembris 1842, et i Decembris eiusdem anni, coram SSmo autem fer. V, die 6 Aprilis 1843 SSmus vero D. N. D. Gregorius Papa XVI, re coram se diligenter discussa, ad i, nempe: Cum agatur de matrimoniis in infidelitate contractis et uterqui coniugum, vel unus ex ipsis converti voluerit, an possint alias nuptias inire relicto priore coniuge, rescribi mandavit: « Cum in casu posito, attentis etiam • particularibus circumstantiis, non una interveniat ratio iuste dubitandi dt i· valore huiusmodi matrimoniorum, provisum per communicationem iatn facta * a S. Congregatione de Propaganda Fide Vice-Praefecto Oceaniae Meridior,α­ ν lis Decreti Sanctitatis Suae sub feria IV, 8 lunii 1836, una cum instru­ ctione adnexa Eminentissimorum Inquisitorum Generalium, ideo Vicario Af>ostolico recurrenti utraque transmittatur >. Sacra autem Congregatio, ut supre­ mis mandatis Suae Sanctitatis obtemperet, utrumque respective, Decretum et Instructionem Eminentissimorum ad Vicarium Apostolicum transmittit.’ » N. 744* Cf. N. 874. ' ‘ 5. C. S. Officii νμ Duo alia dubia versantur circa baptizatos, sive eorum baptismus sit validus, sive de eius valore iuste dubitaretur, et circa hos S. Sanctitas iussit imprimis Vicario Apostolico communicari Instructionem Erhorum datam fer. IV, 17 Nov. 1830, prout S. C. de facto transmittit.1 Adverten­ dum est tamen, quamvis baptismus in casibus in decreto expressis, validus censendus sit in ordine ad matrimonium, tamen partem conversam, de cuius baptismi valore prudenter dubitaretur, rebaptizandam fore sub condi­ tione quia Baptismus est Sacramentum necessitatis. Atque sic confidit S. C. satisfactum fore plerisque difficultatibus, quae ex baptismo oriri poterunt. Sed quoad matrimonia post baptismum contracta, praecipua attentio Vica­ rii Apostolici in ipsum valorem matrimonii dirigenda est. Certum est matri­ monium contractum cum conditione ipsius substantiae, et nominatim ipsius indissolubilitati repugnante, nullum esse, ut habetur ex Can. Si conditiones, Dt conditionibus appositis. lam vero non paucae formulae a protestantibus adhibitae illa conditione irritante contaminatae sunt in quibus expressis verbis inhaeret haec conditio: contraho tecum donec in fidelitate permanseris; immo etiam voluntas aliquando satis aperte factis exprimitur, vel verbis simul et factis, dum verba, vel facta interpretantur ipse usus et consuetudo illorum locorum, ita ut abfuisse intelligatur consensus m contractum per­ petuum et indissolubilem. Tametsi autem dubitandum non sit, quin validum matrimonium con­ trahi possit cum errore mere concomitante circa eius indissolubilitatem, quia tunc praevalet generalis voluntas contrahendi matrimonium iuxta institutionem Christi, et generalis illa voluntas privatum errorem quodam­ modo absorbet, attamen ubi adhibetur formula cum explicita vel implicita illa conditione, iam fieri nequit, ut particularis error absorptus maneat a ge­ nerali voluntate contrahendi iuxta institutionem Christi. Inter formulas con­ ditione irritante vitiatas, non postremum locum tenet ea quae transylvanica dicitur, quaque calvinistae in Transylvania et in pluribus aliis locis utun­ tur. Substantia huius formulae (tametsi quoad accidentalia nonnihil variare possit) in eo consistit: Minister protestans ad contracturos dicit: Audite S. Evangelium; deinde praelegit eis Matth. 19, v. 9. Dico autem vobis quia quicumque dimiserit uxorem suam, nisi ob fornicationem etc. quo textu ipsi abutuntur ad stabiliendos suos errores, et contracturi, qui eisdem erroribus participant, admonentur de restringendo consensu. Post consensum utrim­ que editum, perdurante eodem ritu, ab ipsis iuramentum exigitur, in quo sibi mutuo promittunt fidelitatem quoadusque altera pars in honestate per­ stiterit. Pariter vitiata esset formula si minister pro textu Matth. 19.. adhibe­ ret alium, v. gr. Matth. 5, 32. Ego autem dico vobis quia omnis, qui dimi­ serit uxorem suam etc. vel Hcbr. 13, 4, honorabile connubium etc. quibus pariter illi abutuntur ad cumdem finem, maxime si tunc, prout apud illos fieri solet, minister instructionem vel sermonem ad contracturos habeat de mutuis coniugum officiis, inter quae illud etiam numerant de unione ser­ vanda donec altera pars in adulterium labatur; ac denique solum iuramen' Cf. N. 869. i I I Curia Romana »72 it ’ •j r* V i’ I I i 1 I ■ < ; I ' tum, ut supra emissum in ipso ritu contractus sufficit ad matrimonium irritandum. Circa alias formulas ita pariter statuendum, si vel implicite, vel explicite conditionem contineant matrimonii substantiae repugnantem. Praeterea cum vel ex precibus, vel ex adhortatione, quae aliquando praemittitur, aliquando postponitur formulae, vel ex mutuis promissionibus contrahentium aliquod vitium irritans emergere possit, etiam ad caeremonias huiusmodi attenden­ dum est: nam plerumque et formula iuramenti, et promissiones mutuae aequivalent apud ipsos pactioni huiusmodi, quod scilicet violatio illorum inducat respective cessationem et iurium et obligationum inter coniugts, proindeque rescissionem matrimonialis vinculi. Ex hisce omnibus, et etiam ex adiunctis loci circumstantiis, ab eo qui in iis praesens sit facile dignosci poterit quaenam sit prava coniugum intentio. Quia vero contingere posset, ut duo baptizati (de his enim nunc agitur) contraherent coram ministro protestantico, vel coram Principe, declarando se contrahere iuxta leges, vel consuetudinem regionis, ubi etiam levibus ex causis dissolvi solent, talia matrimonia irrita essent. In omnibus igitur supra expositis casibus possunt talia matrimonia a Vicario Apostolico irrita declarari, ac facultas tribui parti (vel partibus) conversae ad alias nuptias, nullo alio interveniente canonico impedimento, convolandi. Hic vero nonnulla pro diversitate casuum, et circumstantiarum sunt diligenter adnotanda ut omnia inserviant ad maiorem catholicae religionis profectum: i. Si ambo venirent ad catholicam fidem, et vellent secum uniti renu· nere, in casu nullitatis eorumdem matrimonii, renovent consensum. Quia vero evenire potest in hoc et sequentibus casibus, ut interveniat aliquod aliud canonicum impedimentum, SSmus D. N. Vicario Apostolico conce­ dit ad decennium facultatem dispensandi in omnibus impedimentis iuris mere ecclesiastici, exceptis his in quibus ipse Pontifex dispensare non solet etiam in terris infidelium, et tunc recurratur in casibus particularibus; porro hanc facultatem Vicarius Apostolicus possit subdelegare missionariis sui districtus, vel in eo cum eius facultate commorantibus. 2. Si una tantum pars vellet fieri catholica, altera vero renueret, vellet tamen in matrimonio manere, Vicarius Apostolicus possit dispensare in matrimoniis mixtis, cum solitis conditionibus ab Ecclesia requisitis, nisi aliter prudentia requirat, transmisso Brevi Apostolico Pii VIII (25 Mar­ tii 1830)1 cum instructione Emi Albani,2 ad Vicarium Apostoiicum prout S. Congregatio ad cumdem transmittit, ut iudicium ferre possit quid, ct quousque prudentia permittat. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 965. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 705-708]. « er n. 4«2. m * Secret. Statu», instr. 27 mart. 1830.-Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide,vol.I, P- 473. not» «· S. C. S. Officii »73 895. S. C. S. Off. (Americae Septentrion.), 6 mart. 1844. 1. Se sia lecito ai sacerdoti cattolici assistere come magistrat! civili ai matrimonii degli cretici. 2. Se sia lecito battezzare i bambini degli eretici esibiti al battesimo dai genitori, parenti, ed amici benchè non vi sia probabilità nella parte de’genitori, che saranno istruiti nella religione cattolica? R. Ad i. Detur decretum Fer. IV, 20 Decembris 1837 nempe: « Si «agatur de matrimonio inter duas partes haereticas, respondendum ad men« tern: Che sebbene non si condanni tale intervento, in modo che non possa mat esser lecito, pure comunemente si deve dissuadere. Si altera pars sit catholica,· «obtenta dispensatione ab impedimento mixtae religionis, et servatis soli che si dice dei denaro di questi legati pii che per maggior commodo suol darsi ad intéresse ai mercanti, ad evitare qualunque pericolo di usura, dee V. S. procurare, per quanto pu<>, di fare «osservare gli ordini piii volte dati da questa S. C. i quali portano che il ■denarodei legati pii non si dia ad intéressé a persone particolari, nè s'impieghi in commerci eventual!, ma che se ne comprino beni stabili, o che sopra heni stabili si metta a frutto formandone cioè regolari e legittimi ecnsi. Che sc nonostante Ic sue premure vedrà che il danaro già dato ad intéresse ai mercanti si continuera a lasciarc nelle loro mani, o ben anche se ne dà loro del nuovo, formando altri simili contratti, non deve Ella mettersi in pena neppure per questo, nè deve inquietare chi diede Ό riccvè il denaro in tal modo, poichè prescindendo anche dai titoli di lucro cessante o di danno emergente, è chiaro da quanto Ella espone Curia Romana 176 « che questo denaro dato cosi c senza cauzione ai mercanti corrc un gn • rischio di perdersi. In fatti Ella aggiunge che una grande quantità di . Se non sono esse fedi documenti muniti dei sigillo dcllOrdinario, ma del sigillo e firma dei solo parroco, e tal firma e tal sigillo, sia di parroco della diocesi, sia di parroco estraneo, è ben conosciuta da uno 0 più ufficiali della Cuna, come dai cancelliere o sostituito, possono ammettersi? Ed in caso negativo, a conoscersi se il sigillo o firma sia dei parroco scrivente, basta la testimonianza del padre o madre dello sposo o sposa, 0 di altri della di lui 0 di lei famiglia? 2. Nei terzo ultimo § dei Decreto si prescrive: <■ Pro testibus in hac «materia recipiantur magis consanguinei quam exteri, quia praesumuntur «melius informati». Sotto la parole consanguinei possono intendersi i propri genitori, abbenchè si scorgano talvolta interessati al disbrigo del matri­ monio, per cui si esibiscono essi stessi, o si fanno indicare dagli sposi mede­ simi ad attestare sulla loro liberté di stato ? E se in mancanza dei genitori iacessero le loro parti o fratelli, o zii, potranno questi nella conoscenza o supposto di tale interessamento sentirsi in qualiti di testimoni? 3. Nei predetto § verso la metà si aggiunge: « Et notarius exacte descri« bat personam testis, quem si cognoscat, utatur clausula: mihi bene cogni• tus; sin minus, examen non recipiat, nisi cum persona testis aliqua alia 1 Cf. N. 7J4. ’ Cf. N. 742. i78 Cuna Romana « compareat cognita notario, et duae attestentur de nomine ct cognonuiz « ipsius testis ». Awenendo che in una diocesi siano diversi e lontani pies e siavi 1’uso che gli sposi mandino o portino seco loro due testimoni per k più incogniti al cancelliere, ed anche incogniti spessissime volte nelladtu di vescovile residenza, non ritrovandosi persona che li conosca, a scans? di gravi incomodi per le popolazioni per la perdita del tempo e dei damro, che vi spendono inutilmente, se dovessero rimandarsi indietro, ed a scan» anchc di forti lagnanze che ne nascerebbero, possono prendersi le loro testimonianze sui legale assioma che Nemo praesumitur malus nisi probttà 4. Succedendo anche bene spesso il caso che in seguito dei fatto stato libero, per qualche contraria circostanza datasi agli sposi, non ha piuluop per allora il matrimonio: passato uno due o tre mesi senza effetto, dovranno essi tornare a fare lo stato libero per detti uno due o tre mesi, trattandosi specialmcnte di basso ceto e di persone non cognite alia Curia per essere di diversi paesi? 5. Essendo in moite diocesi invalso Tuso che nell’esame degli stati liberi si ricevano le deposizioni dei soli uomini, e dicendosi nel sullodato Decreto testes senza eccepime le donne, possono sentirai anche le donne ' 6. Non rare volte suol pure awenire che un uomo o donna si trovi domiciliata in altro paese da quello d’origine perfino a dieci e più anni, tuttochè partita dalla sua patria, o altra città o paese, già adulta. Basteri che provi la libertà di detti dieci e più anni passati nel paese del suo ultimo domicilio, o converrà pure (null’ostante un si lungo tempo di assenza dalli sua patria, o suo primo paese) avere anche le fedi di stato libero di quesu o questo per mari tarai? 7. Finalmente nel penultimo § del suddetto Decreto si prescrive: Et « huiusmodi examininibus debet interesse.... extra Urbem vel Vicarius Epi· < scopi, vel aliqua alia persona insignis et idonea ab Episcopo specialiter I « deputanda ». Per le parole persona insignis et idonea possono intendersi i Vicarii Foranei coi loro cancellieri, benchè questi non abbiano la facolti I di rogare, accordata solo al cancelliere vescovile? Ed in caso negativo puô attendersi la consuetudine in contrario? R. Ad i. Quoad primam partem, Affirmative; quo tamen in casu appona­ tur legalitasa Curia Episcopali. Quoad secundam partem: Provisum in prinu Ad 2. Affirmative. Ad 3. Servetur Instructio. Ad 4. Generarim affirmative; in casibus vero particularibus, prudenti arbitno Episcopi. Ad 5. Affirmative. Ad 6. Quoad primam partem, Negative. Quoad secundam partem. Affirmative. Ad 7. Quoad primam partem, Affirmative; Vicarii tamen Foranei trans­ mittant acta ad Curiam Episcopalem, cuius est expedire fidem status liberi Quoad secundam partem, Provisum in prima. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. ion.— Cf. etiam ActaS.Se­ dis, vol. XXII, p. 631-635]. •S'. C. S. Officit 179 901. S. C. S. Off. (Siam), 17 mart. 1847. Fide, vol. I, n. 720. KM 1 Ci. Collectanea S. C. de Prop. wntSNITAS SACŒXHÀL1S SANtli Est apud siamcnses consuetudo radendi pueros et puellas a tenerrima aetate, conservando cirrum in vertice capitis; quando vero pervenerunt ad octo annos ct supra (aliquando differunt usque ad sexdecim annos), tunc parentes vocant bonzios ad orandum et aspergendum aquam superstitiosam super puerum vel puellam; postea radunt cirrum, vacantque conviviis et comoediis, parentesque colligunt pecuniam a suis notis et amicis. Omnes siamenses quos consului mihi dixerunt aspersionem hanc eo fine fieri ne puer vel puella insaniat, et ut a morbis aut daemonibus praeservetur. Talis consuetudo nullo modo per falsam eorum religionem praescripta videtur, et a multis non observatur; videtur ergo esse caeremonia civilis, cui admi­ sceri quasdam superstitiones apud paganos necesse est. Sed nunc quaeritur: 1. Quando bonzii iam abierunt venitque tempus vacandi conviviis, christiani (praesertim si a magnatibus invitantur) possuntne participare istis conviviis? Usque modo non prohibuimus quando sine comoediis lusi­ busque inhonestis fiunt. 2. Apud quosdam christianos, et praecipue neophytos, observatur etiam consuetudo radendi pueros et puellas, servando ipsis cirrum in vertice, quem suo tempore radunt, sed modo sequenti: Mane cum comitatu addu­ cunt ad ecclesiam puerum vel puellam, pro quo vel pro qua parentes petie­ rant Missam; qua finita, sacerdos benedicit ipsi secundum formulam Ritua­ lis Romani, et postquam ad domum reduces fuerint, dignior inter notos et amicos cirrum sine ulla caeremonia radit; deinde parato vacant convivio, parentesque colligunt pecuniam quam ipsi conviviis in simili circumstantia expenderant. Vicarii Ap. praedecessores mei illud permiserunt, sed cum quadam repugnantia, et quia inter confratres sunt quidam qui illam caere­ moniam reprobare videntur propter quamdam similitudinem cum illa quam exercent pagani, ideo consulendum esse duximus, et si, ut puto, tolerari possit tuta conscientia, illam christianis permissam esse declarabimus. R. Ad i. Detur decretum Congr. Particul. de Prop. Fide mensis Mar­ tii 1817, hoc est: Non licere adesse tonsioni capillorum; et quoad eleemosynam tt mensam, non licere, si haec habeantur ut partes religiosae caeremoniae; si autem habeantur pro laetitia familiae, licere.1 Ad 2. Monendos ut se abstineant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1013. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 198, 199]. ι8ο Curta Romana 902. S. C. S. Off. (Tche-Kiang et Kiang-si), 21 apr. 1847. I. Sinenses, etsi innumeros, non esse tamen in tota Imperii extensiuw partitos nisi in trecentum et aliquot cognomina variis familiis communii de quibus multum gloriantur, quae scrupulose servant, quaeque superbe transmittunt, forte veluti aliquod signum distinctivum inter se et cives alio­ rum regnorum. Vere ubique et in unoquoque pago, quamvis non magno mos invaluit pro variis familiis eiusdem cognominis habendi unam aedem communem Tsu Tong nuncupatam, in qua asservant unam vel plures tabel­ las in avorum honorem erectas, et cum eorum nominibus inscriptas, coram quibus superstitiones et sacrificia peragunt; pariter in eadem aede convivii agunt in uno, vel in utroque aequinoctio sive de rebus comestibilibus antei progenitoribus oblatis, sicut et de aliis non oblatis. Variae eiusdem cogno­ minis familiae habent adhuc pro variis eiusmodi aedibus unum codicem communem, in quo inveniuntur scripta omnia nomina hominum eiusdem cognominis, quem ordinarie renovant et imprimunt quolibet quindennio Quando renovatur codex, oapani varias faciunt suoerstitiones. et. ouando est renovatus, bonzios ad bris, quae in illis ultimis lus, parentes, ut illius r duin principalis renoveti aliquas sapecas ad illud bibetur in aede superstiti quando inter se conviva ex terris templo progei praenotatis quaeritur: 1. An christiani po cognominis aedem, de nere et possidere. 2. An christiani po; locum habent in uno progenitoribus oblatas. 3. An fideles deinc quem habent communi II. In omnibus fer anno comoedias, vel ii genitorum, vel in plai officinarum praepositi solvere recusat cogatu nam. Istae comoedia, fine superstitioso, nih orbis partibus, nemp numero pauciores no rere, quaeritur: S. C. S. Officii ι8ι 4. Utrum christiani, gravibus urgentibus causis, possint solvere aliquid, non ratione superstitionis, sed tantum ratione tributi quod solvunt ad emendum ius faciendi commercium, unice intendendo laetitiam publicam, exprcssisque verbis finem superstitiosum reficiendo. Ill, In uno pago, cuius tertia pars incolarum est Christiana, sunt duae aedes progenitoribus dicatae: prima pertinet ad infideles in qua ipsi soli quolibet anno faciunt quatuor comoedias; alia vero partim pertinet ad alios gentiles, partim ad christianos. In illa ultima aede ab omni tempore mos invaluit ut gentiles faciant etiam quolibet anno duas comoedias, et christiani pariter duas alias. A pluribus annis christiani, urgentibus missionanis, usi sunt, sed frustra, pluribus mediis ad se liberandum a tali servitute. Infi­ deles, licet sint eiusdem cognominis, per vim, persecutionem aliam illis minando, cogunt illos ut saltem praebeant, si nolunt ipsi eas duas comoe­ dias facere, pecuniam ad hoc necessariam, dicentes se nolle cogere illos ad solvendum pro superstitionibus, siquidem ipsi non credunt, sed illos debere solvere sicut alii, pro laetitia publica. Quaeritur igitur: 5. Utrum in tali casu, urgentibus gravissimis causis, liceat Christianis facere illas duas comoedias, eligendo comoediae argumentum non directe superstitiosum, et omittendo, sicut usque nunc, consentientibus gentilibus omiserunt, actus superstitiosos qui comoedias a solis paganis factas ante­ cedere vel comitari solent: vel utrum saltem liceat Christianis, urgente per­ secutione, praebere auxilium seu pecuniam ad faciendas dictas comoedias. R. Ad i. Quoad proprietatem non esse inquietandos; quoad interven­ tum, licere in negotiis tantum mere civilibus, ita tamen ut ista negotia nullo actu superstitioso vitientur. Ad 2. Non licere; et detur Instructio anni 1753.1 Ad 3. Inscriptio taxative civilis et politica, et disiunctive sumpta ab omni scandalo et ab omni actu superstitioso, licita est, ideoque permit­ tenda; secus negative; et consulat Constitutionem Bened. XIV, Ex quo sin­ gulari, diei n lulii 1742. 2 Ad 4. Christiani praemittant protestationem se solvere pecuniam taxa­ tive tanquam mere tributum, dummodo non adsistant ritibus superstitiosis; et, si a nemine reclametur contra, non esse inquietandos. Ad 5. Non licere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1016]. 903. S. C. S. Off. (Vic. Ap. Yunnan.), 23 iun. 1847. Quaedam mulier pagana derelicta est a suo viro qui amplius non vult de illa. Tandem, post aliquot annos praefata mulier nupsit alteri pagano; deinde facta est Christiana. Secundus vir non vult converti, et primus, qui 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 386. 1 Cf. N. 329. i82 Curia Romana est legitimus maritus et etiam paganus, adhuc vivit. Unde humiliter quaero: 1. Utrum illa mulier, si esset in bona fide circa nullitatem posteriori» sui matrimonii, posset in eo tolerari, et post sufficientem instructions baptizari. 2. An satius esset ei differre Baptismum, quia tandem posterior eia vir convertetur, vel saltem consentiet ab ea separari? Sed etiam in hoc ultimo casu, quid et quomodo agendum si illa mulier graviter aegrotaret? Anu separationem essetne baptizanda? R. Ad i. Mulier certior facta de nullitate secundi matrimonii, separati a secundo viro et sufficienter instructa, baptizetur; deinde interpelletur pri­ mus vir utrum velit converti, vel cohabitare cum muliere absque iniuria Creatoris; quatenus in infidelitate remanens, vel nolit absolute cohabitare vel etiam nolit cohabitare absque contumelia Creatoris, mulier nubere pos­ sit alteri viro catholico. Ad 2. Provisum in primo. Quod si mulier graviter aegrotaret, si ipsa, quantum est in se serio promittat simul ac convaluerit- separari, baptizetur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2269]. 904. S. C. S. Off. (MarianopoL), 28 iul. 1847. i r L’art du magnétisme s’exerce dans le dit diocèse. Est-il criminel quand on prétend savoir ce qui se passe dans les lieux fort éloignés, ou ce qui est tout à fait intérieur ct caché dans le cœur? Quand on s’en sert pour découvrir des voleurs ou malfaiteurs? Quand on en fait usage pour assou­ pir les personnes à qui il faut faire l’amputation de quelques membres, afin de les rendre insensibles à la douleur? R. Pro nunc detur Decretum fer. Ill loco IV, 23 lunii 1840 prout sequitur: « Remoto omni errore, sortilegio, explicita aut implicita daemo« nis invocatione, usus magnetismi, nempe merus actus adhibendi medii « physica aliunde licita, non est moraliter vetitus, dummodo non tendat ad « finem illicitum aut quomodolibet pravum. Applicatio autem principiorum « et mediorum pure physicorum ad res et effectus vere supernaturales, ul » physice explicentur, non est nisi deceptio omnino illicta ct hacreticalis [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1018]. S. C. S. Off. (Malacen.), 26 iul. 1848. Inter varios libros qui birmano vel cariano sermone passim in his regio­ nibus disseminantur ab anabaptistis, cum quibusdam plus minusve erroneis, reperiuntur Novi Testamenti translationes, quarum quidam loci adulterati, quidam vero, licet orthodoxi, non ad normam vulgatae editionis translati Τ'— 5. C. S. Officii 183 sunt; alii tandem propter defectum verborum, aut accurati sermonis igno­ rantiam, ambiguitatem praeseferunt, vel saltem non adaequate ad genuinum sensum translati sunt. Hi libri et translationes difficile possent auferri a neophytorum praesertim anabaptistarum conversorum manibus, quatenus illorum lectioni sint assueti, et missionarii catholici meliores (libros) legen­ dos illis praebere nondum valeant. Unde quaeritur: 1. An libri de quibus agitur possint relinqui in manibus conversorum, sub praetextu quod errores in illis inserti non intelligantur, vel saltem non credantur. 2. An possint absolvi missionarii, qui, sub iisdem praetextibus vel aliis huiusmodi, nollent auferre supradictos libros e manibus Christianorum. 3. Utrum saltem, postquam errores reperti, correcti vel suppressi fue­ rint, possint supradicti libri relinqui fidelibus usquedum habeantur libri accurate scripti vel translati. R. Ad singula dubia, negative. Curandum omnino ab operariis’evangelicis ut libri, de quibus agitur, flammis comburantur, et omnem dent ope­ ram perficiendae catholicae emendataeque versioni biblicae, typis dein eden­ dae, praevio S. Congregationis de Prop. Fide examine et approbatione. [Collectanea S. C de Prop. Fide, vol. 1, n. 1030. - Cf. etiam Acu S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 701, 702]. 906. S. C. S. Off. (Siam), 17 sept. 1848. 1. Circa profectionem exercitus est consuetudo quod magi regis, ex superstitiosa suppuUtione, definiant diem, horam et momentum profectio­ nis; tunc dux iubet explodere tormenta ad dandum signum. Possuntne chri­ stiani milites in tali casu explodere tormenta ad iussum regis vel ducis ? Usque modo christiani milites exploderunt tormenta, et timenda sunt gra­ via incommoda si renuant obtemperare. 2. Elephas albus pluris aestimatur in Siam utpote animal curiosum, pulchrum, et boni ominis pro felicitate Regni. Porro, quando adducunt eum in ratibus ad regiam civitatem, magnates aliquando assumunt Chri­ stianos, ut adiuvent ad trahendam ratem in qua insidet animal, quod cum comitatu plurimo et signis laetitiae excipiunt in civitate. Licetne christia­ nis trahere ratem elephantis albi? Ratio dubitandi videtur esse quod siamenses aliquam superstitiosam opinionem habeant circa elephantes albos. 3. In media civitate est platea vacua, in qua, quoties comburendum est cadaver regis vel principis, aedificant magnum mausoleum sub quo fit ca­ daveris combustio. Circa mausoleum construunt septum intra quod versan­ tur talapuini ad funera invitati. Praeterea disponunt tentoria extra septum pro rege et magnatibus, faciuntque stratum in tota platea, partim ex tabu­ lis, partim ex arundinibus. Nunc quaeritur: — a) Christiani possuntne, si ad id iubentur, adiuvare in construendo mausoleo, exceptis quibusdam figuris et emblematibus superstitiosis? — b) Possuntne caedere, vel adducere aut trahere ad terram ligna aut tabulas ad confectionem dicti mausolci Curia Romana 184 destinatas? — c) Possuntne texere stratum ex arundinibus, sive intra, si»t extra septa? — d) Possuntne tenere arundines in suis domibus, ea tradet ducibus paganis, qui exigunt opus huiusmodi pro dicto mausoleo? Istud mausoleum videtur esse quasi tentorium momentaneum, siquidem stalin’ post combustionem penitus destruitur. 4. In funeribus principum, omnes eorum clientes adiuvant, sive iper. sua, sive pecunia, pannis albis, aut comestibilibus. Ista comestibilia noo sunt oblata idolis, sed communia, et cedunt partim talapuinis, partim ma­ gnatibus, qui assistunt funeribus, et partim operariis et sends principum. Nunc quaeritur: — a) An christiani clientes principum possint occasion» funerum deferre ad palatium regis vel principis domini sui quaedam munu­ scula comestibilia, ipsa die funerum, saltem praevia protestatione ut saepe fit, quod ipsa munuscula offeruntur ipsi principi, non autem pro talapui­ nis neque ad suffragium defuncti? — b) Possuntne offerre ista munusculi saltem aliquot dies ante funera? Si vero nihil offerunt, valde timendum est ne incurrant odium aut vindictam domini sui. 5. In Siam pueri et puellae servant cirrum supra verticem capitis ad aetatem circiter duodecim annorum; tunc abradunt cirrum, adhibendo quasdam caeremonias superstitiosas. Censent enim quod, si non radunt cirrum, pueri variis calamitatibus erunt obnoxii. Aliquando rex filium aut filiam ad unum sacellum tit magno cum apparatu talapuinonim antequam ros variarum nationum ii nis brahamani procedunt Porro, si rex iubeat ut as possuntne christiani trad peragant superstitionem : Iste casus raro accidit; 1 tiente Vicario Ap. non acciderit, satellites per v enixe rogo E. V. ut sen quam primum transmitt R. Ad i. Nisi public; tur tamquam actus sup< tum anni 1817 S. Congi Ad 2. Non esse inq superstitiosus. Et detur Ad 3. Detur Instru dubiis propositis a Vic Ad 4. Iuxta exposi tum 1645 S. Congregi 1 Collectanea S. C. di 1 Collectanea S. C d ’ Collectanea S. C. d S. C. S. Officii 185 Ad 5. Detur decretum an. 1817 1 et Instructio S. C. de Prop. Fide, ut supra, anni 1827. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, η. 1031]. 907. S. C. S. Off. (Oceaniae Occident.), 27 sept. 1848. Utrum pars fidelis matrimonii initi aut confirmati coram proprio missionario, promissione de cohabitatione pacifica a parte non baptizata prius data, possit disiungi non solum quoad habitationem sed etiam quoad torum et quoad vinculum a parte infideli, quae deinceps non vult amplius pacifice cohabitare propter partis fidelis religionem. Quaeritur utrum haec pars fidelis possit valide et licite convolare ad alias nuptias. R. Affirmative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1032]. 908. S. C. S. Off. (Tunkin. Occident.), 14 dec. 1848. 1. An (in casu matrimonii in infidelitate contracti, et conversionis unius coniugis) si non daretur talis dispensatio (disparitatis cultus), pars conversa non posset nec licite nec valide remanere cum sua comparte infideli, sine contumelia Creatoris cohabitare consentiente? 2. Quid si pars infidelis, equidem sine contumelia Creatoris cohabitare consentiret, sed recusaret sinere ut proles nata vel nascitura in religione instituatur? R. Ad i. Quando pars infidelis consentit habitare cum fideli absque contumelia Creatoris matrimonium consistere iuxta D. Paulum, atque ad huiusmodi effectum nullam in casu necessariam esse dispensationem. Ad 2. Posse in casu partem fidelem transire ad alias nuptias cum alia parte catholica; recusatio enim educationis prolis in religione catholica aequivalet contumeliae Creatoris. R. P. D. autem Vicarius Ap. efficaciter insi­ nuet parti fideli ut curet, eo meliori modo quo potest, pertrahere prolem, si quam habuit, ad catholicam religionem. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I. n. 1036]. 909. S. C. S. Off. (Siam Orient.), 21 febr. 1850. lam a pluribus annis rex Siam, praeter animalia quae sunt in horto regio, alit varia animalia, elephantes, equos, boves, oves vt capras, anseres, porcos, anates, gallinas, etc., vel in stabulis, vel in septis intra hortos; 1 Collectanea S. C. de Prop, Eide, vol. J, n. 720. ι86 Curia Romana aluntur expensis regiis, et per servos numerosos. Quoties moritur aliquod animal, illud statim deferre debent ad Rong viset (culinas ragias), ubi co­ quitur et partim comeditur a famulis, operariis et ancillis palatii, partim mittitur ad Rong than (domum eleemosynae) pro alendis pauperibus. Qui­ dam etiam dicunt optimam partem offerri talapuinis. Porro, si rex exigat a ducibus christianis quaedam animalia ad alendum in septis vel stabu­ lis suis, protestando quod non intendit Kum. id est superstitionem, nequ·. laxabit illa intra fines fanorum, sed mandabit alere illa ob solum benepla­ citum suum, duces christiani possuntne, tuta conscientia, illa animalia, regi offerre? — Ratio dubitandi est quia, ex una parte, quamvis rex utatur qui­ dem his animalibus ad alendos servos et ancillas, operarios et pauperes, sup­ ponitur tamen in animo regis quaedam intentio superstitiosa, v. g., susten­ tando vitam animalium, intendit suam propriam vitam conservare. Sed, ex alia parte quando rex non solum non manifestat intentionem superstitio­ sam, sed coram tota aula sua saepe saepius protestatur quod ob merum beneplacitum, et non ob ullam causam superstitionis, intendat alere ani­ malia, videtur loquelae regiae fidem adhibendam esse, quia vox regis ubi­ que ut sacra et veridica habetur. Alioquin omnes qui verbo regio non cre­ dent (secundum ingenium huius nationis) ut rebelles reputabuntur, et maximis poenis cum tota sua cognatione affligentur. R. Christiani catholici de quibus agitur, si vera sunt exposita, praemit­ tant protestationem se dare animalia, de quibus agitur in quaesito, taxative in merum tributum. Sciat Vicarius Ap. eosdem christianos non esse ob id inquietandos. Monendus autem per S. C. de Prop. F. Vicarius Ap. prae­ fatus, simplices sacerdotes, in vera Christi Ecclesia, in rebus ad fidem moresve spectantibus, non habere suffragium decisivum, sed solummodo consultivum. Atque hinc acriter moneantur etiam praedicti siamenses missionarii ut in posterum abstineant se a similibus, nimirum ne audeant ferre suffragium decisivum in rebus fidei et morum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1041.-Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 199. 200]. 910. S. C. S. Off. (Cochinchin. Occident.), 12 iun. 1850. 1. Quidam ad fidem nuper conversi interpellant coniugcm infidelem an velit converti vel saltem habitare pacifice. Respondet illa se quidem velle, sed detineri a secundo marito, vel a creditore qui illam abire non sinunt Quaeritur utrum in hoc casu coniux conversus possit ad alias transire nuptias. 2. Ex S. Sedis induito nobis dispensare licet cum gentilibus plures uxores habentibus, ut, post conversionem et baptismum, quam cx illis ma­ luerint, si etiam ipsa fidelis fiat, retinere possint, nisi prima voluerit con­ verti; sed saepius evenit ut mulier quae habuerit plures successive maritos convertatur. Quaeritur ergo utrum locus esse possit dispensationi, quatenus illa retineat quem maluerit ex istis, modo fidelis fiat, si primus noluerit converti. Et utrum post baptismum partis infidelis requiratur consensus «S. C. S. Officii i8“j renovatio explicita, vel an sufficiat implicita, scilicet per copulam subsequentem cum affectu maritali. R. Ad i. Affirmative: nempe conversum de quo agitur, si non est legi­ time ab Apostolica Sede dispensatus, teneri ex divino praecepto ad facien­ dam in praesenti casu una vice interpellationem alteri coniugi; posse autem eam facere pluries ex mera charitate. Expleta autem a converso hac divi­ nitus iniuncta conditione, si pagana uxor ad ipsum non redierit intra iustum aliquod et rationabile temporis spatium, posse praefatum conversum, licite et valide alias inire nuptias cum muliere tamen Christiana, dummodo vir non sit causa impedimenti quo mulier detineatur. Ad 2. Locum esse dispensationi tam pro hominibus quam pro feminis. Post baptismum vero partis infidelis necessariam esse consensus renovatio­ nem explicitam, neque implicitam sufficere per copulam subsequentem cum affectu maritali. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1044]. 911. 912. S. C. S. Off. (Perth.), 18 sept. 1850. 1. Se gli adulti selvaggi, i quali dopo esserc sufficientemente istruiti nella cattolica fede domandano essere rigenerati nel sacro lavacro, ma incontrano invincibile difficoltà nell’abbandonare Ia loro maniera di vivere sel- BIBLIOTHECA Brutus conversus ad fidem Christi duas acceperat uxores quarum prima ab ipso remissa nupsit cum alio viro; qui Brutus iam baptizatus interpella­ nt primam uxorem ut converteretur, aut saltem rediret cum ipso; sed illa renuit cum eo habitare, seu redire ad Brutum, tum convertere se ad fidem; secunda vero consentit habitare sine contumelia Creatoris cum Bruto, sed non vult converti. Humilllime petitur utrum Bruto iam baptizato concedi possit dispensatio disparitatis cultus ut nubat cum secunda illa muliere pagana, vivente, ut semper supponitur, prima et legitima uxore quam olim in paganismo ipse acceperat. Saepius quidem adsunt rationes gravissimae. Secunda uxor, quae melius dicitur concubina, dedit viro liberos, et sepa­ ratio ut plurimum difficillima. R. Posito quod interpellata prima uxor renuat vel converti, vel coha­ bitare sine contumelia Creatoris, si conversus gravibus de causis mulierem catholicam ducere nequeat, supplicandum Sanctissimo pro facultate dispen­ sandi ad decennium ab impedimento disparitatis cultus, remittenda prudenti arbitrio et conscientiae R. 1’. D. Vicarii Ap. Siamensis qui, tam in casu Bruti quam in aliis similibus casibus, prius easdem graves causas recogno­ scere debeat. —SSmus annuit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1045]. SITAS SÀCESDÛÏÀUS SANCH S. C. S. Off. (Siam), 17 iul. 1850. 188 Curta Romana vatica, debbono per questa sola ragione cssere dal sacro fonte alientanati. 2. Se un adulto selvaggio in articulo mortis per la brevità del tempo, per mancanza di idee e per ignoranza della lingua, non solo non ρυό esscre istruito nelle cose necessarie necessitate medii ma neppur formare un atto di contrizione o d’attrizione dei personali peccati possa essere battezzato. R. Ad I. Si verba ilia «la loro maniera di vivere selvatica indicant tantum usus indifferentes qui nec religioni nec morali opponuntur, baptizari debere; aliter differatur baptismus donec amoveantur obstacula. Ad 2. Si antea dederit signa velle baptizari, vel in praesenti statu nutu aut alio modo eamdem dispositionem ostenderit, baptizari posse sub con­ ditione, quatenus tamen missionarius, cunctis rerum adiunctis inspectis iu prudenter iudicaverit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1050]. 913. S. C. S. Off. (Vic. Ap. Sandwic.), 11 dcc. 1850. 1. Nous avons baptisé quelques sourd-muets, aux quels nous voyons faire quelques signes de religion, sans être bien certains, qu’ils sachent les principaux mystères de la foi. 2. Nous avons également baptisé des vieillards en danger de mort, et souvent sans connaissance, lorsque nous avons cru, que ce n était pas sans raison que la divine providence nous conduisait auprès d’eux; et que d'ail­ leurs nous avions la certitude qu’ils avaient renoncé à l’idolâtrie, et qu’ils n’étaient point ennemis de la vérité, quoique par ignorance ils ne l’eussent point embrassée d’une manière bien explicite. 3. Nous baptisons des hommes qui ont des femmes calvinistes, ct viceversa, lorsque nous croyons qu’il n’y a point de danger de perversion. 4. Nous baptisons les enfants des personnes non baptisées lorsqu’elles memes désirent d’être baptisées plus tard: ce qui arrive presque toujours. 5. Nous ne sommes pas si faciles à l’égard des enfants bien portants, qui appartiennent à des parents membres dc l’église calviniste. Nous ne les baptisons pas. Nous l'avions fait quelque fois, et nous nous en sommes repentis. 6. Nos chrétiens en baptisent souvent en danger de mort, soit publi­ quement, soit en cachette, et nous connaissons un grand nombre des cal­ vinistes, dont les enfants ont eu le bonheur d’être marqués ainsi du sceau des élus, et de mourir avec la robe de l'innocence. Puissent-ils obtenir pour leurs parents les faveurs de la miséricorde divine. 7. Lisant dans la rubrique qui précède la manière de suppléer les céré­ monies du Baptême: Si vero ob multitudinem baptizatorum, ut in India « et novo orbe, quandoque contigit, in singulorum baptismo praescripti « ritus adhiberi non possunt, tunc vel pluribus simul adhibeantur, vel, si « urget necessitas, omittantur ; nous avons cru pouvoir adopter la conduite S. C. S. Officii 189 BIBLIOTHECA STAS SMWJTAUS SANCIi KIki qui suit:.... 1. Pour le cierge qui n’est pas toujours dc cire et qui n’est pas non plus toujours allumé, nous disons au pluriel: Accipite lampadem etc. 8. Avant de commencer la cérémonie du Baptême nous faisons mettre les catéchumènes à la porte de l’église sur deux rangs, les hommes à droite, les femmes à gauche. Dans certaines localités, soit à cause des hérétiques, soit à cause de la pluie, ou de toute autre raison, nous faisons dans l’église même les cérémonies que d’après les rubriques nous devrions faire dehors. 9. Quand nous n’avons que quelques personnes à baptiser, nous suivons le Rituel aussi exactement que nous est possible. 10. Comme nous n’avons point des Fonts, ct qu’il ne nous est pas possible de conserver partout de l’eau baptismale, nous en avons fait toutes les fois que nous en avons eu besoin, et nous la faisons encore. L’année 1842 et 1843 nos missionnaires de la grande île, croyant de manquer de saintes huiles, se sont contentés quelques fois de baptiser avec de l’eau bénite. 11. Nous baptisons sous condition exprimée ou purement intentionelle tous ceux qui se disent avoir été baptises par les calvinistes. 12. Nous confirmons les enfants sans attendre qu’ils aient atteint l’âge de la raison. 13. Jusqu’à présent nous n’avons point donné des parrains, ou si quel­ quefois nous en avons donné, nous n’âvons point observé la rubrique: Adulti vero seu alii maiores ponant pedem suum super pedem dexterum patrini sui. 14. Nous ne faisons point usage de bandelette. Il serait très difficile, pour ne pas dire impossible, de s’en procurer. Nous contentons d’essuyer le front avec un linge ou avec du coton. 15. Nous avons soin que les adultes se confessent avant de recevoir cet auguste Sacrement. 16. Nous (ob poenitentium multitudinem) omettons quelques fois Misertûtur etc. Dnus noster etc. Passio Dût etc. 17. Nous donnons l’Extrcme Onction à tous les malades que nous croyons en danger, et nous suivons le Rituel. 18. Nous ne craignons point de donner ce Sacrement en présence des hérétiques. C’est une occasion pour nous de leur montrer le chapitre V de Saint Jacques, v. 14. 19. Nous n’avons quelques fois, en donnant ce Sacrement, ni surplis, ni ctole. 20. D’après la loi du pays nous pouvons marier et nous marions en effet des catholiques avec des catholiques, des catholiques avec des héré­ tiques, des catholiques avec des infidèles, des hérétiques avec des héréti­ ques, des hérétiques avec des infidèles, des infidèles avec des infidèles. 21. Pour les catholiques avec des catholiques nous suivons exactement le Rituel, et nous avons toujours soin de les confesser auparavant. 22. Pour les catholiques avec des hérétiques ou des infidèles nous con­ fessons auparavant, pour plus grande sûreté, la partie catholique et nous nous contentons dc demander ensuite le consentement des deux parties. 23. Pour les autres nous ne demandons que le consentement. Curta R otna na 190 24. Nul doute que nous puissions, en vertu de nos pouvoirs, mantr des catholiques avec des catholiques, des catholiques avec des hérétique» ou des infidèles: mais pouvons-nous, en sûreté de conscience, comme sim­ ples officiers civils, recevoir le consentement d’un hérétique avec un héré­ tique, d’un hérétique avec un infidèle, d’un infidèle avec un infidèle qu ne prétendent se marier que d’après les sens et les termes de la loi civile qui admet le divorce? 25. Lorsque les deux parties que nous avons mariées ne sont pas toutesdem catholiques, pouvons-nous remarier celle qui obtient un billet de divorce'· 26. Si (ce qu’à Dieu ne plaise) deux catholiques allaient se faire many par les ministres calvinistes avec l’intention de ne se marier que d’après les sens et les termes de la loi civile, qui admet le divorce, pourrions-noui remarier la partie qui obtiendrait du gouvernement la permission de se marier à un autre? 27. Notre conduite, dans ce cas, est de marier indistinctement, et même de remarier tous ceux, qui obtiennent du gouvernement la permission de se marier. Nous ne sommes inexorables qu’envers les catholiques, que nous aurions validement mariés, et qui voudraient en vertu de la loi du divorce se marier de nouveau. 28. Aux Messes qui ne sont pas chantées nos chrétiens recitent tous ensemble les prières que nous avons traduites, et qu’on sait par cœur dans toutes les peuplades. R. Ad i. Surdos mutos qui dant aliqua religionis signa posse licite baptizari. Curent autem missionarii eo meliori modo quo possunt, ut eos postea mysteria saltem principalia edoceant sanctae nostrae Fidei atque excitent ad Deum adamandum. Ad 2. Senes de quibus agitur posse licite baptizari, constito prius quod sint constituti in proximo et moraliter certo articulo mortis, et quod antecedenter abrenuntiaverint idololatriae. Ad 3. Omnes de quibus hic agitur licite baptizari, dummodo revera constet, ut dicitur, de nullo perversionis periculo. Ad 4. Infantes, de quibus agitur, posse licite baptizari, dummodo missionarius fundatum motivum habeat credendi fore ut eorum parentes bap­ tismum vel ipsimet petant. Sin minus, habeat prae oculis missionarius non exponere sacramentum periculo profanationis. Et communicentur decreta quae sequuntur: Decreta super dubiis sequentibus: « An licitum sit conferrre baptismum pueris a parentibus infidelibus oblatis, cum periculum sit filios « in infidelitate educandos fore ». R. (anno 1703): < Non licere si sint filii ■ infidelium » etc.1 Ad 5. Bene se gerere. Ad 6. Infantes de quibus agitur posse licite baptizari, dummodo revera constet de proximo et moraliter certo eorum mortis periculo. Ad 7. Stent Rituali Romano. Quoad pluralitatem, affirmative; quoad cereos, sint accensi, et curent, si fieri potest, ut sint ex cera. * Cf. N. 767. S»2. S. C. S. Officii ’91 Ad 8. Gravibus de causis posse fieri caeremonias, de quibus agitur, intra ecclesiam, sed Vicarius Ap. diligenter advertat ne inter causas graves facile adnumeret contemptum haereticorum. Ad 9. Commendari praxim de qua agitur; hinc regula generalis esto: semper inhaerendum caeremoniis in Rituali contentis; quod si impediente causa gravi non possunt omnes, adhibeantur saltem illae quae possunt in casu adhiberi. Ad 10. Si adsit gravis necessitas, et si nequeat conservari aqua baptismalis, et si olei sancti defectus habeatur, posse conferri Baptisma licite etiam cum sola aqua benedicta. Caveant tamen missionarii ne id peragant nisi existcnte vera et gravi causa dignoscenda, ut par omnino est, ab Ordi­ nario loci. Ad n. Missionarii, qui ita se gerunt, non esse inquietandos, sed expri­ mant formam conditionatam. Ad 12. Neminem confirmandum nisi saltem septimum attigerit suae aetatis annum; neque ab hac latinae Ecclesiae praxi recedendum nisi ob causas omnino graves, ex. gr. si infantes periculose decumbant, aut, ob distantiam locorum, amissa praesente occasione, aliam vix essent habituri. Ad 13. Dandos in Confirmatione patrinos et observandas Romani Pon­ tificalis rubricas quae neque variandae neque omittendae sunt, nisi ob cau­ sam gravem; et ad mentem: Mens est ut loco pedis ponant patrini manum dexteram super dexterum humerum confirmandi. Ad 14. Si, ut dicitur, vittae comparari difficillime possunt, tolerandam praxim de qua hic agitur. Ad 15. Hanc praxim esse apprime conformem praxi imperatae § 4 Romani Pontificalis De Confirmatione, ideoque laudandam. Ad 16. Bene se gerere, et ad mentem: Mens est ut si, urgente casu, missionarius breviorem formulam adhibere velit, dicat: Ego te absolvo ab omnibus censuris et peccatis, in nomine etc. Ad 17. Bene se gerere. Ad 18. Tolerandam hanc praxim, dummodo contemptui haereticorum ritus nostri non exponantur. Ad 19. Curent habere, ct induant utramque in collatione huius sacra­ menti. Ad 20. Providebitur in sequentibus. Ad 21. Bene et rite se gerere. Ad 22. Rationem sive modum ibi descriptum conjungendi contrahen­ tes, de quibus agitur, minime vetari, dummodo detur consensus extra eccle­ siam, sine ulla omnino benedictione, quemadmodum recte de more iubet Benedictus PP. XIV, De synod, dioeces., lib. 5, c. 5, § 5, ct serventur con­ ditiones de quibus infra. Ad 23. Providebitur in sequentibus. Ad 24. Quoad quaesiti partem primam, viderit S. C. de Prop, utrum Orator cum suis missionaries fruatur revera facultate dispensandi super mixtae religionis impedimentis et disparitatis cultus. In mentem tamen eiusdem Vicarii Apostolici hic opportune revocetur, matrimonia huius Curia Romana i I generis semper esse detestanda, nunquam a sacerdote catholico benedi­ cenda, et contrahenda extra fores ecclesiae, praemissis prius tribus solitis conditionibus, quae sunt nimirum educatio totius prolis in catholica ven­ tate, liberum exercitium religionis catholicae, et studium catholicae par­ tis pertrahendi scilicet alteram ad verae fidei professionem. Quoad secundam quaesiti partem, missionariis, de quibus agitur, sub quocumque respectu consideratis, vetitum esse recipere consensum tam haereticorum cum haereticis, quam infidelium cum infidelibus inter se contrahentium. Quod si Vicarius Apostolicus praevideat superventura damna gravissima catholicae religioni ex recusata hac missionariorum assistentia, sciat ipse missionarios, in tali hypothesi, non esse pro interim ob id inquie­ tandos. Sed ipse quam citissime deferat omnia ad hanc S. Sedem, enunciando eidem diligenter et accurate quae et quanta forent damna quae in casu imminerent; referendo insuper exactissime omnes locorum, temporum, personarumve circumstantias; referendo tandem utrum nostri catholici, sive alii quicumque scandalum patiantur ob memoratam sacerdotum catholico­ rum adsistentiam, ut S. Sedes matura deliberatione definire valeat utrum illius regionis missionariis possit licite permitti ut intersint praefatis connubiis tamquam officiales, ut aiunt, civiles, sive tamquam testes qualificati et auctorizabiles, sola nimirum exhibita praesentia materiali et passiva, sine ullo approbationis signo, ct sine ulla benedictione. Ad 25 et 26. Non licere, nisi constet primum matrimonium fuisse nul­ lum sive ob legem divortii in pactum deductam, sive ob aliquod aliud dirimens canonicum impedimentum. ' Ad 27. Praxim de qua agitur omnino esse vetandam, praesertim si agatur de mixtis matrimoniis fidelium cum haereticis et infidelibus. Quoad assistentiam vero quam missionai ii nostri praestant haereticis, inter se con­ trahentibus, et infidelibus, missionarios praedictos non posse licite iisdem assistere, prout responsum fuit supra ad partem secundam quaesiti quinti 1 Ad 28. Praxim, de qua agitur, laudandam verbis amplissimis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1054]. 914. S. C. S. Off. (Tunkin. Occident.), 8 ian. 1851. Sunt christianitates, quae iam a mandarinis coactae sunt fanum publi­ cum idolis erigere, et in posterum certe aliae ad hoc cogentur. Porro, stante crudelissimo tyranno qui hoc miserrimum Regnum gubernat, difficillime erit haec fana publica destruere ob mandarinorum et paganorum rabiem, qui civili potestate freti eadem destrui non patientur, vel destructa reaedi­ ficari urgebunt; sed facilius erit christianis intra pagum suum sese a super­ stitionibus faciendis abstinere. Quaeritur: ‘In hac redactions ad 24. S. C. S. Officii '93 1. An, attentis supramemoratis, christianitates quae fana huiusmodi erexerunt, censeri vere possint a superstitionibus immunes, modo nullos superstitionis actus in istis fanis peragant? 2. Vel, ut illae christianitates a superstitionibus vere liberae sint, estne absolute necessarium ut illa fana destruant, quaecumque sint vexationes et mala quae exinde illis accidere poterunt? Et in quantum affirmative: 3. Tota christianitas debetne censeri superstitionibus implicata, quamdiu fanum ah eadem erectum adhuc stabit, vel tantum istius christianitatis primores? R. Ad 1. Non licere christianis templa idolis fabricare aut eorum fabri­ cae cooperari, et detur decretum pro laponia, dic 7 Decembris 1626,1 vide­ licet· Non possunt iaponti fideles, ut periculum mortis vel exilii evitent, altaria vel idolis fabricare aut eorum fabricae cooperari. Ad 2. Negative, et detur decretum Sutchuen. feriae V, 20 Augusti 1778, * nempe: Christiani qui emunt territoria, supra quae idola sunt aut parva idolo­ rum oratoria, possuntne monere gentiles, quorum prius erat territorium, e ter­ ritorio tollere, ipsisque recusantibus, tenenturne confringere illa et destruere? — Cum territoria venduntur, videtur quod cum fundi dominio in emptorem trans­ feratur etiam ius ac proprietas idolorum aut oratoriorum idolis dedicatorum, quae in fundo sita sunt. Si res ita se habet, tenetur christianus idola tollere ac oratoria destruere, vel in aliam formam ac usum ita redigere, ut nulla am­ plius species appareat oratorii idolis consecrati, et omnis superstitiosi cultus removeatur occasio. Monere autem gentiles ut ipsi idola tollant ac oratoria destruant, nec turbarum excitandarum periculo vacat, nec iustum est ut, quae idola per se potest christianus evertere, permittat paganis alio transferre ac profano cultu adorare. Si vero idola ac oratoria huiusmodi, quamvis in prtvatorum territoriis constituta, publici iuris ac sub principis potestate sunt, tunc non licet christianis ea tollere ac destruere; et potius abstineant ab iis territo­ riis emendis in quibus profana haec simulacra ac oratoria reperiuntur. Ad 3. Provisum in secundo. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1055. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 200, 201]. 915. S. C. S. Off. (Coreae), 12 febr. 1851. 1. Tuguria coreanorum sunt parva valde, et tam paVum alta ut homo in iis vix stare possit: usque modo saepissime non potui administrare sacra­ menta cum baculo ct mitra. Hoc licitum sit mihi in posterum absque scru­ pulo. 2. Aliquando patresfamilias pagani veniunt ad nos baptismum petentes et adhuc mortuorum tabellam domi retinentes. Equidem illi non curant de tabella, sed filii. Iuxta morem Regni quando quis habet filium satis grandie1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Eide, vol. 1, n. 30. ’ Cf. N. 836. Γ1 194 Curia Romana vum, pater illi tradit omnia vasa et administrationem familiae, et non am­ plius de eis curam gerit. Illi patresfamilias possuntne admitti ad baptis­ mum, absque eo quod auferant tabellam de domo? Et, si auferre vellent, non possunt, quia filius domi magister illos impediret. 3. Licitum sit mihi in posterum absque scrupulo dare baptismum adul­ tis, utendo, propter defectum temporis et nimiam defatigationem, caeremo­ niis pro pueris assignatis, sive sint pauci sive multi. 4. Inter alumnos qui modo edocentur, unus est triginta sex annos natus, matrimonio coniunctus, sed a multis annis una cum uxore in continenta vivens, uterque cum voto simplici castitatis; liberos non habet. Cum lacrymis a me petiit ut se daret Missioni: illum incunctanter admisi. Rogo ut, postquam sufficienter edoctus fuerit, licitum sit, vivente uxore, et, cum nul­ lum sit in Corea monasterium, in saeculo remanente cum simplici voto castitatis, virum ad presbyteratum promovere. Homo ille est probatus in fide, et, si fieret sacerdos, maximae utilitatis esset. 5. Inter fideles sunt qui, tempore famis vel persecutionis separati ib uxoribus, illas amiserunt, et post plurium annorum perquisitionem minime invenerunt, nec ullam quidem notitiam utrum eae vivant an mortuae sint habere quiverunt: possuntne alias uxores accipere? 6. Impossibile est habere in Corea viaticum nostrum totum in solidum: liceat illud mutare in merces, sive lucrum sit, sive iactura. R. Ad i. Adstante causa, posse privarim confirmare absque mitrati baculo pastorali, adhibita stola. Ad 2. Si petunt baptismum priusquam tradiderint filiis vasa omnia et administrationem familiae, non posse baptizari nisi destruxerint tabellas quarum habent dominium; si vero petunt baptismum postquam tradiderint filiis vasa omnia et administrationem familiae, posse baptizari, quia iam tradiderunt tabellas aliis de familia ad quos pertinent in solidum. Ad 3. Stet Rituali Romano. Ad 4. Non expedire. Ad 5. Non posse ad alias nuptias transire, et detur Instructio anni 1791 de Prop. Fide, nempe: Te non latere arbitror.1 Ad 6. Detur Decretum 13 augusti 1834 S. C. de Prop. Fide. * [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1057]. 916. S. C. S. Off. (Melanesiae ac Micronesiac), 14 maii 1851. Utrum suspicio vaga erga indigenas, qui multis ordinarie inficiuntur superstitionibus, (cos) mortem infantium in extremo agone baptizatorum ipsi baptismo tributuros esse, si specialem videant aquam adhiberi, suffi­ ciat, donec indoles indigenarum melius agnoscatur, ad adhibendam aquam non consecratam. 1 Cf. Collectanei S. C. de Propaganda Fide, vol. 1, n. 606. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1. n. 836. S. C. S. Officii 195 R. Posse ut in casu. [Collectanea S, C. de Prop. Fide, vol. I, η. ιο6ο. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 245]. 917. S. C. S. Off. (Cochinchin.), 19 aug. 1851. 918. S. C. S. Off. (Nankin.), 5 mart. 1852. Petrus christianus, obtenta prius legitima dispensatione, matrimonium iniit cum muliere pagana, quae post tres menses habitationis et tori unio­ nis aufugit ad alium maritum paganum, quocum nunc pacifice vivit, absque ulla spe conversionis, ne redeundi quidem ad virum fidelem. Quaeritur an revera Petrus teneatur innupte vivere, vel potius praevia interpellatione ad alias nuptias transire possit. R. Non posse Petrum transire ad alias nuptias. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1070]. PWOffTAS SACtSDOTALls SANCÎ1 FETfij Iuxta ius canonicum, in Ordinatione presbyteri et diaconi, impositio manuum fieri debet tactu corporali; quod si omissum fuisset, caute supplen­ dum esset quod per errorem omissum esset; sed dubitatur: 1. Utrum si facta fuerit impositio manuum sine tactu corporali, suppleri debeat imposi­ tio manuum tactu corporali. 2. In quantum affirmative, an rumor publicus, et mala fama quae inde eveniret Ordinanti, praesertim in his regionibus, esset ratio sufficiens ad abstinendum ab huiusmodi impositione manuum iterata cum tactu corporali? 3. Si suppleri debeat tactus corporalis, an iteranda sint verba quae si­ mul ab Episcopo proferuntur cum impositione manuum, praesertim in Ordinatione diaconi, in qua verba Accipe Spiritum Sanctum, etc., videntur multis esse forma Sacramenti? 4. Utrum possit suppleri tactus ille corporalis privatim, quando huius­ modi Ordines non conferuntur? R. Ad i. Affirmative. Ad 2. Negative. Ad 3. Affirmative. Ad 4. Affirmative, et secreto in actione Missae, atque etiam extra tempora generalis Ordinationis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1066. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 579, 580]. 196 Curia Romana 919. S. C. S. Off. (Hu-nan), 31 mart. 1852. 1. An liceat comitari processionem draconis, explodere tormenta co transeunte, dare candelas pro draconis laterna, vinum et pecuniam pro hac superstitione. 2. An liceat Christianis conducere domum cum obligatione deferendi vel per se vel per alium laternam in processione cum dracone. 3. An liceat saltem aliquid contribuere cum protestatione dicendo: hoc est non pro dracone sed pro te qui colligis contributiones. 4. An occasione defuncti liceat, dum occiditur sus ut paretur convi­ vium, facere explosiones. 5. An liceat filiis et nepotibus comitando cadaver patris et matris telae albae longum frustum deferre ad ostendendum esse posteros qui possint vocare bonzios ad rumpendum infernum. R. Ad i. et 2. Non licere. Ad 3. Non licere, et detur decretum fer. V, 16 Nov. 1769, ut sequitur: Decretum: « Quaeritur an sit licitum contribuere candelas pro draconis « laterna, vinum et pecuniam, ct explodere tormenta pro hac superstitione.« Respondetur: In proposito casu non licere ». Ad 4. Negative. Ad 5. Non licere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1074. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 318]. 920. S. C. S. Off. (Coimbatur.), 23 iun. 1852. In hac regione difficillimum est conficere panes eucharisticos farina proprie dicta; unde consuetudo orta est (exceptis forsitan locis in quibus facile haberi potest farina ex Europa) panem conficiendi ex granis contri­ tis ct per aliquas horas in aqua infusis, non tamen usque ad corruptionem. Quae grana manibus comprimunt, et cx materia alba adveniente, panes conficiunt ferro calido, modo in Europa consueto. Aliquod habeo scru­ pulum de tali confectione. Nam 1. si panem conficientes maximam atten­ tionem non adhibeant, triticum relinquere possunt in aqua usque ad cor­ ruptionem, saltem inceptam. 2. Tota substantia tritici non mihi ridetur in tali pane contineri. 3. Talis materia mihi videtur appropinquare amidum, ex quo practice panis eucharisticu.s confici non debet. Aliunde de farina cx Europa adveniente valde dubitandum est utrum pura sit vel non, cum omnibus notum sit mercatores mixturas innumerabiles facere. Unde humiliter quaero: 1. Utrum licita sit supradicta confectio panis pro Missa. 2. Si non liceat, quid debeam facere, praesertim co n illa consuetudo vigeat in diversis partibus Indiae. S. C. S. Officii *97 R. Affirmative; curet tamen, si fieri possit, Vic. Ap. ut frumentum ex quo panis eucharisticus conficitur, non contundatur solummodo, sed apto instrumento in farinam redigatur, quae deinde cribro exacte purgetur, et panis ex eadem conficiatur, modo in Europa usitato. — SSmus D. N. Pius d. p. PP. IX resolutionem Emorum approbavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1076. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 441]. 921. S. C. S. Off., 16 mart. 1853. Missionarii satagant omni meliori et prudentiori modo quo possunt ut catholici sonatores vel cantores ad festa vel solemnitates paganorum ab ecclesia expellantur. Quatenus reapse impossibile evadat physice vel moraliter eos amovere, tunc eosdem catholicos sonatores vel cantores opportunis monitionibus, obsecrationibus vel obiurgationibus ab huiusmodi daemonio­ rum cultu deterreant, etiam denegatione ad tempus Sacramentorum, et ita eos ad bonam frugem revocare (studeant). [Collectanea S. C. de Prop. Fide (1893), n. 1750]. 922. S. C. S. Off., 13 apr. 1853. È in uso in Mossul che ogni famiglia abbja il privato scpolcro, camera sotterranea che serve a quell’effetto. Da più anni la nazione giacobita si è divisa, avendone una parte considerevole abbracciato la fede cattolica; contuttociô perseverano i membri della stessa famiglia eretici e non eretici id esser sepolti nello stesso sepolcro. Deesi togliere un tale abuso? R. Affirmative, et detur Decretum feriae V, 16 Augusti 1781—quod ut: « SSmus auditis Emorum votis mandavit respondi per instructionem • qua insinuetur Episcopo Scepusiensi quod pro sua prudentia et zelo curet • ut cuncta fiant ad normam sacrorum canonum; quatenus vero absque • scandalo id obtineri non possit, tolerari posse quae Episcopus exponit • in sua relatione ».1 (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1, n. 1089]. 923. S. C. S. Off. (Sutchuen.), 4 maii 1853. En Chine et en d’autres royaumes où les pauvres sont très-nombreux, les deux tiers presque des enfants, plus de la moitié certainement, meurent avant d’avoir commis un péché mortel. Les pauvres petits mal logés, mal * Cf. N. 843. 198 Curia Romana nourris, ma! vêtus, exposés à toutes les influences d’une température trèsmalsaine, sont attaqués, durant sept ou huit ans, par de nombreuses mala­ dies qui les font mourir en nombre prodigieux. Ce sont surtout ces mil­ lions de pauvres infidèles qui présentent à nos baptiseurs une si grande quantité d’enfants malades sans danger prochain de mort pour qu’ils les guérissent. Tous les enfants malades qui seraient baptisés par millions cha­ que année, et qui mourraient en si grand nombre avant d’avoir commis un péché grave, seraient sauvés; ceux qui échapperaient à la mort, en plus petit nombre, devenus grands, profaneraient leur baptême. Je demande la permission, si elle est conforme à l’enseignement du Saint-Siège, défaire baptiser ces enfants malades sans danger prochain de mort, qu'on présente en si grand nombre à nos baptiseurs pour les guérir. R. Non licere, si filii in potestate infidelium sint relinquendi, secluso mortis periculo. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1090]. 924. S. C. S. Off., 5 iul. 1853. 1. Se qualcuno degli scismatici ritomasse all’unità della Chiesa, e non avendo con chi potere esercitarsi nei rito greco, abbracciasse il rito latino (s'intende essendo semplice laico e non sacerdote), puô il Vescovo di rito latino confermarlo sub conditione? 2. Se i figli dei cattolici siano battezzati dagli scismatici1 puô ii Vescovo loro latino riconfermarli sub conditione? R. Ad i. et 2. Non expedire quod confirmati a sacerdotibus schismati­ cis denuo liniantur post reditum ad unitatem; ct ad mentem. — La mente è che nei casi particolari s’informi il Vescovo del luogo preciso ove i con­ vertit! furono cresimati. Che se fosse in Bulgaria od in Cipro, in Italia 0 nell’isole adiacenti, o presso i maroniti libanesi, o in altro luogo ove espressamente sia revocata tal facoltà, debba riconfermarli absolute. Se in Valachia e Moldavia, nell’Asia o in altri luoghi in cui non fu espressamente rivocata, acquiescat. Che se si dubitasse del luogo, del modo, 0 di altra ragionevole circostanza, recurrat in casibus particularibus, et consulat Bene­ dictum XIV, De Syn. Dioec., hb. η, c. 7 et seqq. Sedulo autem curet idem Episcopus Vicarius Apostolicus admonere catholicos sibi subditos licitum ipsis non esse extra casum extremae necessitatis petere pro filiis suis Bap­ tismum a schismaticis vel haereticis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1095]. * Notum est graecos Confirmationem una cum Baptismo conferre. 5. C. S. Officii 199 925. S. C. S. Off. (Bulgariae), 5 iul. 1853. 1. Se si converte un unitario alla religione cattolica, deve ribattezzarsi almeno sub conditione? 2. Se si convertono i luterani e calvinisti, si debbono ribattezzare sub conditione? 3. Se si converte un unitario alla religione cattolica, è tenuto a ritener la moglie della sua setta, se essa non vuole abbracciare il cattolicismo? R. Ad i. Quando unitarii ad fidem catholicam convertuntur, in primis Episcopus diligenter investiget an eorum ministri in collatione baptismi cum necessaria intentione materiam tum remotam tum proximam, et for­ mam iuxta divinam institutionem adhibeant, et si, facta inquisitione, error substantialis certe inveniatur, absolute sunt baptizandi; si autem remaneat prudens dubium circa validitatem, secreto et sub conditione baptizentur. Ad 2. Dum lutherani et calvinistae ad Ecclesiae sinum redire petunt, Episcopus diligenter inquirat an in locis in quibus baptizati fuerunt a mi­ nistris haereticis, in collatione huius sacramenti omnia essentialia circa vali­ ditatem rite fuerint servata, et si facta inquisitione meliori modo quo potuit, adhuc prudens dubium de validitate baptismi perseveret, secreto et sub conditione sunt baptizandi. Ad 3. Si omnibus perspectis, dubium persistat de valore baptismatis, validum censendum esse in ordine ad validitatem matrimonii, ideoque unitarium ad catholicam religionem conversum non posse dimittere uxorem suae sectae. Si autem certe dignoscatur invalidum esse eorum baptisma ex consuetudine actuali eiusdem sectae, matrimonium inter eos non esse ratum, et ut infideles esse habendos. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1096]. 926. S. C. S. Off. (Coreae), 5 iul. 1854. 1. Sunt in carcere aliquot fideles, et apud viros paganos aliquae mulie­ res christianae, qui exire non possunt ad Eucharistiam suscipiendam: expe­ ditae ut illis deferatur secreto, sive in carcerem, sive ad domum gentilium, modo magnum absit periculum? 2. Illi qui occasione data remote contribuunt superstitioni, v. g. qui foro emunt cibos ad sacrificium ordinatos, qui submittunt igni aliquot ligna ad eos coquendos, qui tradunt vel commodant vas, mattam sternunt ad genuflectendum, ct alia huiusmodi faciunt, suntne arcendi a sacramentis usquedum corrigantur, ideoque eorum actio estne peccatum mortale? R. Ad i. Affirmative, dummodo tamen aliunde sint rite dispositi, ac ieiuni (excepta gravi infirmitate), ct remoto quovis sive irreverentiae sive Cuna Romana 200 contemptus periculo; idque fiat eo meliori quo fieri poterit modo, ipsiui Vicarii Ap. prudentia determinando. Ad 2. Detur Instructio Sacrae C. de Prop. Fide diei 5 Aprilis 1785.1 Consulat Synodum Sutchuensem in Cap. X, § 30.2 Dentur responsi S. Officii sub fer. IV, 5 Septembris 1736. 3 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1099]. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 576. ’ Haec ibi: < Serio moneantur fideles, atque instruantur de gravitate peccati, quod « committunt ii, qui contribuunt, aut concurrunt, ad superstitiosa. Modis omnibus a tar.to • delicto deterreantur, quod fidei labem, religioni dedecus, fidelibusque maximum infert • scandalum. Et quoniam in plurimis locis frequentissima est occasio sic contribuendi, nec « desunt, qui vexationibus, et exactionibus debilitati, vel timore, aut humana consider!· • tione ducti cadunt, ideo m omni patientia, et doctrina missionary frequenter tum per κ, • tum per catéchistes edoceant, et adhortentur fideles, ut huiusmodi tentationibus fortitr, « ct constanter, postposito omni humano timore, resistant, id persuasi, quod Dominus non • patietur ipsos lentari supra id, quod possunt. • Ne autem in tam gravi materia sibi variis praetextibus illudant fideles, sciant nullo « modo, nullaque causa licitum esse sive ad praecavendam direptionem bonorum, aut aliud • grave damnum, sive ad ea redimenda, postquam direpta sunt, sive ad vitandas penecuuo- « nes, sive etiam ad servandam vitam, vel minimum pro superstitiosis contribuere sive pecu· • niae, sive orizae, sive alterius cuiuscumquc rei, nec mutuo aliquid dare, nec operam, vel • officium impendere, a quocumque etiam praefecto publico postuletur, vel exigatur, live I • apponatur conditio, ut non inscribantur eorum nomina in catalogo conferentium, she • fiat protestatio se nimirum non conferre pro superstitiosis, sed potius ad redimendum κ < ab iniusta vexatione, se conferre quasi munus exactoribus, ut possint inter se conviviri, « aut alia quaevis declaratio. • Hinc non licet contribuere pro comoediis, aliisque spectaculis, ct ludis, quae fiunt, « ut solet, in honorem idolorum, aut in alium finem superstitiosum, vel ante templa idolis, % vel progenitoribus defunctis dicata, vel contra bonos mores, ncc quidem iis omnibui inter- « es c licet. Non licet contribuere pro aedificatione, reparatione, conservatione, et omitu < cuius cumque templi idolorum ne quidem Confucii ct avorum, nec pro emptione unius- • eunuque rei etiam eduliorum illuc deferendorum, nec pro sustentatione eorum, qui in < his omnibus operam, ct laborem impendunt. Nec licet contribuere pro sacrificiis, iut • aliis ritibus, seu caeremoniis, quae intra domos privatas, vel ad sepulchra fiunt coram defunctonun tabella, aut feretro etc. Si mos tamen alicubi invaluerit, quod nos latet, • imponendi quasdam contributiones, sed simul etiam ad populi laetitiam, aut aliud quid differens referantur, ac destinentur, tunc, urgente gravissima • causa, liceret fidelibui mtnbuere pecunias, dummodo per huiusmodi contnbutioncm non intendant ad ictus I « superstitiosos concurrere, praesertim praemissa, si commode fieri potest, protestatione, « quod imposita tributa praestant in ordine tantum ad populi laetitiam, et ad actus mdif- • ferente», vel saltem cultui religionis Christianae non repugnantes. hem nemini ex fidelibus licet, sive in novi aut plenilunio, sive in anniversariis, sut • dip. diebus cultui defunctorum, vel idolorum consecratis, etiam praemissa quavis protestacibos emere, vel coquere, mensas aptare, vel edulia quovis modo praeparare, vd •r re, vel apponere, quae fiunt pro idolis, progenitorumque spiritibus specialiter prie- • d \ < paranda, ct eis offerenda. Si vero extraordinaria huiusmodi convivia pro laetitia fimi· « liat, pro hospitibus ahisque occasionibus minime superstitiosis primario fiant, quamvis • non ignoretur aliquam eorum partem idolis offerendam fore, si dapes non distinguantur, • ut diquoe fiant pro oblatione superstitiosa, aliaquc pro cibo convivarum, sed destinatio pendeat ex arbitrio patrisfamilias, si nulla dapes sit specialiter directa, et praeparata pro ■ idolo iri hoc casu si agatur de ordinariis servis, ct culinariis, qui toto anni tempore huiui- udi ministerio sunt addicti, cibos coquere, et praeparare licet, praemissa, si • i commode oCent, protestatione, se agere pro comestione familiae, non pro superstitiosis; at istis n nunquam licere potest disponere mensas ad locum oblationis, cibos dividere, nec • apponere, nec quovis alio modo superstitiosis cooperari >. 791. S. C. S. Officii 201 927. S. C. S. Off. (Yunnan), 20 sept. 1854. 1. Novi Dei cultores, qui pie vivunt, et iam doctrinam ad Baptismum absolute necessariam callent, dcbentne statim baptizari, etiamsi nondum Sacra Eucharistia refici possint? In istis enim infidelium regionibus utilitas maioris doctrinae non videtur praevalere necessitati ct etiam Baptismi uti­ litati, propter periculum ne praedicti catechumeni sine Baptismo moriantur, vel ab imperito christiano forsan baptizentur. Post baptismum suum doctri­ nam de aliis sacramentis addiscere poterunt. Aliunde multi sunt ita tardi ingenii, ut statim non possint integram sacramentorum callere doctrinam. 2. Qui fumigant opium et illud statim derelinquere non possunt, pro­ pter fumigandi consuetudinem, quin subeant grave penculum mortis, vel saltem morbi gravissimi, modo tamen sese pro viribus emendare conentur, si aliunde dispositi, possuntne ad Baptismum admitti? R. Ad i. Novos Dei cultores qui pie vivunt, et iam sunt bene insti­ tuti, et necessitas postulabit, posse baptizari, etiamsi S. Eucharistia nondum refici possint. Et Vicarius Ap. consulat Rituale Rom., tit. De Baptismo adultorum, et Synodum Sutchuens., cap. 2 § 3. Ad 2. Dummodo pro viribus, ante Baptismi susceptionem, id impleant quod a se iure exigitur, et eorum constantia probata extitit, ac etiam vita, possunt admitti ad Baptismum, si aliunde sint dispositi. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1103]. 928. S. C. S. Off. (Yunnan), 20 sept. 1854. In istis missionibus saepe evenit ut minor fratris sui maioris defuncti uxorem ducat, et postea convertatur. Difficillime separari possunt propter prolem iam susceptam vel periculum ne avertantur a fide. Ipsorum matri­ monium invalidum esse videtur utpote omnino a lege civili prohibitum, etiam sub poena mortis. Verum post baptismum ad convalidandum eorum matrimonium satisnc est ut tantummodo suum renovent consensum? R. Praevia dispensatione ab impedimentis disparitatis cultus et primi affinitatis gradus per facultates quibus missionarii gaudent, consensum esse renovandum. Quod si superventura mala deprehendantur, relinquendos in bona fide. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1104. — Ct. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 586]. Curia Romana 202 929. S. C. S. Off. (Tunkin. Occident.), 27 iun. 1855. 1. Possuntne fideles contribuere cum pago vel cum parentela ad emen­ dum bubalum, vel bovem, aut porcum, qui dividendus est inter omnes habitatores pagi, aut inter parentes? Ex sua carnium parte, christiani prae­ parabunt suas mensas quae nulla superstitionis labe inficiuntur, et infideleex sua parte conficient suas idolo aut progenitoribus offerendas. Si christiani non contribuant, exponentur rixis, iurgiis et inimicitiis personarum quan­ doque litibus et apostasiae. 2. Possuntne absolvi illi quorum nomina inscribuntur in catalogo pagi vel in catalogo sui magistri, et non possunt illa delere? Iuxta hos catalogos infideles pagi vel condiscipuli cogent illos ad sacrificia superstitiosa; illi tamen promittunt se nihil facturos esse, sed propter pusillanimitatem valde timendum est ne violent suam promissionem. S. C. iam resolvit hoc du­ bium in responsis ad Episcopum Wratislaviensem, sed hoc responsum non habemus. 3. Iuxta consuetudinem Regni, domus primogeniti cuiusque familiae est locus in quo tota familia congregatur, offert progenitoribus et mandu­ cat immolata· uxor, filiae, domesticique debent verrere sordes, sternere mattas, parare locum ad immolandum. Quando primogeniti convertuntur ad Deum, familia non vult illis parcere haec opera; saltem exigit locum ad immolandum; si recusent, parentes non raro intentant lites pro fide periculosas et dispendiosas: christiani possuntne sc habere modo passho erga haec omnia, et relinquere illos facere haec superstitiosa in domo sui? 4. Cum infideles congregantur in suis aedibus vel ad dividenda inter se onera pagi, vel ad sacrificia, peragenda, vel ad festa in honorem idoli celebranda, qui prope transeunt, debent descendere de palanchino.aut incli­ nare pileum in signum reverentiae: fideles, nc afficiantur duris aut iniuriosis ictibus, possuntne descendere de sella gestatoria, aut pileum inclinare cum protestatione ista: Saluto primores tantum, non revereor idolum? 5. Infideles in honorem idoli sui prohibent nomen eius pronuntian in toto pago, et indicant alterum verbum ad significandam rem quam expri­ mit nomen hoc. Christiani possuntne se abstinere a pronuntiatione nominis idoli, non reverentia, sed tantum metu paganorum, qui afficerent illos vir­ gis et poenis infamantibus? Ratio dubitandi est ne videantur honorare ido­ lum. R. Ad i. Iuxta exposita, dummodo christiani non intendant ad actus superstitiosos, nec sic in publica existimatione habeantur, non esse inquie­ tandos. Nihilominus S. C. censuit pro varietate rerum et circumstantiarum dandam esse resolutionem feriae IV, 5 Septembris 1736, nempe: Mos est in Regno Tunkini...1 1 Cf. N. 791. S. C. S. Officii 203 Ad 2. Detur Decretum sub die 21 Aprilis 1847, nempe: Sinenses etsi innumeros...1 Ad 3. Simplicem tantum patientiam, citra ullam sive expressam sive tacitam approbationem aut quovis ministerio penitus excluso eisdem super­ stitiosis actibus (si quandoque contingat a christianis), posse permitti, cum aliter odia, inimicitiae vitari non possunt, facta tamen fidei protestatione, ac cessante periculo subversionis. Ad 4. Non licere. Ad 5. Non esse inquietandos. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1112]. 930. S. C. S. Off. (Tunkin. Orient.), 4 iul. 1855. Si quando evenerit ut polygamus ad fidem conversus, facta iuxta Apostolicas sanctiones interpellatione, sub spe conversionis coniugaliter habi­ taverit cum prima uxore (quippe quae sola fuit et est legitima eius uxor), quae interim conversionem ac baptismi susceptionem diutius differt, fas erit Episcopo, rei veritate bene perpensa, declarare integrum esse coniugi fideli ac baptizato ad alia vota, cum persona tamen fideli, convolare, sive cum secunda, si ad fidem convertatur, sive cum quacumque alia persona fideli. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1113]. 931. S. C. S. Off. (Siam), 4 iul. 1855. I. Cum sinenses interdum emigrantes discedant, et in regno Siamensi permanenter maneant, hinc fit ut per distantiam locorum interpellatio ad coniugem infidelem pervenire nequeat, vel est multum difficilis. Quaeritur: An possit dispensari ab interpellatione contugis, attentis facultatibus Synodi Sutchuensis, cap. IX, § 8, quae id permittit pro difficultate exquirendi partem interpellandam, vel quia in tanta est distantia ut interpellatio ad illam pervenire nequeat, vel saltem res est multum difficilis. Quod dedu­ citur ex Brevi Grcgorii XIII, die 25 lanuarii 1585. 2 II. Leges in illis regionibus admittunt divortium et sinenses successive plures recipiunt uxores, et, relicta prima, habent aliquando filios a secunda muliere. ·' * ..■ Quaeritur: 1. Si prima recusat redire cum viro, facta interpellatione, neophytus potestne, praevia dispensatione disparitatis cultus, contrahere cum secunda infideli, quae tantum vult cohabitare, a qua habuit filios? 1 Cf. N. yoj 1 Ci. N. 155. Cf. etiam Codicis luris Canonici Docum. V! II. 204 i -· Curia Romana Quaeritur 2. Si secunda mulier infidelis det spem futurae conversionu licet filios non habeat, potestne similiter neophytus coniungi cum illa, prae­ via dispensatione ut supra? Quaer. 3. In casu quod secunda mulier converti velit, satis erit tantum interpellari prima an converti velit, omissa alia interrogatione an con­ sentiat habitare pacifice? III. Evenit aliquando quod prima mulier vendita maneat in servitute, ipsa vero ad obtinendam libertatem consentit tantum habitare pacifice. Quaeritur: 1. An primus vir eiusdem teneatur (eam) redimere a senitute, licet non ab ipso vendita fuerit, sed a parentibus vel a secundo viro, qui postea eam repudiavit? Quaer. 2. Si neophytus habeat secundam uxorem in infidelitate, a qua filios habuit, et haec consentit converti ad fidem, vel cohabitare in pace, potestne illam retinere, renovato consensu, et data dispensatione, si neces­ saria? Quaer. 3. In casu quod prima mulier, ut a servitute liberetur, simulet se velle converti ad fidem, postea converti recuset et cohabitare pacifice, potestne coniux denuo vendere infidelibus ad recuperandam pecuniam, et cum altera in matrimonio coniungi? IV. Si neophytus in infidelitate plures uxores habuit successive, qui> repudiavit, illa autem, quam in actu conversionis retinet, consentit converti ad fidem, neophytus potestne coniungi cum ipsa, quin prima interpelletur iuxta decretum latum a Pio V pro Indis sub die 2 Augusti 1571?1 V. Si vir infidelis habens uxorem mulierem christianam, retineat con­ cubinas, potestne dici hoc esse iniuriam Creatoris, ita ut in hoc casu mulier Christiana possit uti privilegio in favorem fidei ad contrahendas alteras nup­ tias? VI. Titius, relicta prima uxore infideli, transit ad alias regiones, ubi edoctus et baptizatus, cum Anna Christiana nupsit coram parocho sine inter­ pellatione, celato primo matrimonio: postea ad meliora reversus culpam confitetur, et petit dispensationem ab interpellatione primae uxoris ut reno­ vet consensum cum Anna: potestne dispensari, si adsint conditiones ad dis­ pensandum necessariae? Titius bona fide contraxit matrimonium cum Anni et ignorabat illud esse impedimentum. R. Respondendum esse per S. Congregat, de Prop. Fide R. P. D. Vit Ap. Siamensi iuxta adnexam instructionem. Instructio. Propositis dubiis et quaesitis Episcopi Maliensis, Vic. Ap. Siamcnsis, fena 4, dic 4 Iulii 1855, S. C. S. Officii respondendum censui! sequenti Instructione, cum fere omnia quaesita, utpote respicientia inter­ pellationem coniugis infidelis, faciliorem solutionem admittant si attendatur verbis et praescriptionibus Synodi Sutchuensis, quae, approbante S. Sede, extensa fuit etiam ad regna Sinis adiacentia, inter quae comprehenditur etiam regnum Siamensc; siquidem in cap. IX, § 8 eiusdem Synodi perspi­ cue declaratur quando ab interpellatione dispensari possit, ct quibus modis * Cf N 138.-Cf. etiam Codicis luris Canonici Docum. VII. S. C. S. Officii 205 ad normam Brevis Gregorii XIII sit procedendum, et insuper praescribitur de quibus facienda sit: ibidemque reperitur quando et quomodo, prima legitima uxore renuente vel converti ad fidem, vel saltem cohabitare sine contumelia Creatoris, possit fidelis secundam ducere. At, si etiam secunda renuat converti, declarans tantum habitare pacifice, minime licitum est viro fideli. Si vero agatur de particulari casu, et gravia subsequantui mala, cer­ tior faciendus est Romanus Pontifex, ad quem recurrendum semper est in casibus extraordinariis, cum adnotatione omnium circumstantiarum. Inte­ rim standum erit praescriptionibus Synodi Sutchuensis et facultatibus a S. C. de Prop. Fide eidem Vic. Ap. impertitis. Cumque, ex eis quae habet Vie. Ap. in tertia secundi dubii quaestione, videatur inniti Apostolicis facul­ tatibus dispensandi cum infidelibus plures uxores habentibus, ut post bap­ tismum, quam ex illis maluerint, si etiam ipsa fidelis fiat, retinere possint, nisi prima legitima uxor voluerit converti, atque in hoc casu sufficere, ut interpelletur num velit converti, S. Congr., antequam propositae quaestioni quidquam respondeat, eidem Vic. Ap. scribendum censuit, ut afferat rationem dubitandi circa usum earumdem facultatum. Si vero agatur de legitima uxore in captivitate detenta, etsi repudiata ab altero viro, instru­ endus erit neophytus, ac monendus, ut debitam interpellationem jion omit­ tat, a qua tantum dispensetur si adsint supradictae iustae causae, servatis semper servandis. Aliunde, respondente captiva muliere (supponitur legi­ tima) se velle aut convert' aut cohabitare sine contumelia Creatoris, eam a quocumque venditam redimere non negligat, si ei suppetunt media. Nun­ quam vero coniugi converso licebit eam vendere, etsi mendax in suis polli­ citationibus reperta fuerit. Verumtamen, si pars infidelis, etiam post longam cohabitationem cum viro converso, nedum converti recuset, sed insuper tentet fidelem pertrahere ad peccatum, vel a viro iniuste divertat, aut alias ineat nuptias, poterit conversus uti privilegio in favorem fidei concesso, ac matrimonium cum alia muliere fideli licite et valide contrahere. Praeterea vetitum omnino est christianam nubere pagano; quod si, prae­ via dispensatione disparitatis cultus a S. Sede obtenta, quandoque eiusmodi matrimonium fieri contingat, notum est illud indissolubile futurum quoad vinculum, et solum aliquando quoad torum posse dissolvi, si motiva cano­ nica adsint a iudice ecclesiastico agnoscenda. Nunquam proinde, vivente viro illo infideli, licet concubinario, poterit Christiana mulier secundas inire nuptias. Si vero agatur de uxore pagana alicuius pagani concubinarii, quae convertitur, tunc facta interpellatione (ut supra), si renuat converti aut cohabitare absque iniuria Creatoris, ac proinde desinere a concubinatu (qui sine iniuria Creatoris certe haberi nequit), poterit uti privilegio in favorem fidei concesso. Generatim, si coniugis conversio praecesserit matrimonium cum infideli, praevia dispensatione Apostolica initum, nullo modo illo frui potest privi­ legio in favorem fidei concesso; si vero matrimonium praecesserit conver­ sionem, tunc pars conversa poterit uti eo privilegio, servatis servandis, prout dictum est. Animadvertendum est etiam, quoad impedimenta dirimentia, ignoran- 2θ6 Curia Romana tiam invincibilem aut bonam fidem haud sufficere ut valide contrahatw matrimonium. Etsi quandoque (quod tamen raro credendum est in prati] illa ignorantia et bona fides excusare valeat a peccato, tamen nunquia efficere potest matrimonium validum quod obice dirimente fuerit initure Hinc si quis transeat ad alias regiones, et ibi edoctus et baptizatus uxorea duxerit christianam, omissa debita interpellatione primae legitimae uxorii, eam facere tenetur, nisi adsint illae causae dispensandi prout in Synodo Sutchucnsi cautum legitur. Itaque ad enodationem propositorum casuum attente et fideliter perpen­ denda est laudata Synodus, expendendae sunt facultates Apostolicae, « consulendi probati auctores. Quod si nihilominus difficultates ac dubii suboriantur, tunc recurrat ad S. Sedem, enucleatis omnibus circumstantiis, prout dictum est. I [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1114. - Cf. etiam Acta S.Se­ dis, vol. XXVI, p. 70-73]. 932. i S. C. S. Off. (Portus Aloisii), 1 aug. 1855. e Nous sommes dans ce moment en lutte avec les francs-maçons.. Voici les instructions que j’ai données à mes ecclésiastiques: je les soumets respectueusement à V. E. et je désire qu’Elle puisse les approuver. J’ai I ordonné ce qui suit: I 1. Que toute personne qui aurait été assistée d’un prêtre, ou qui aurait demandé l’assistance d’un prêtre à l’heure de la mort, reçoive la sépulture ecclésiastique. Voilà la première règle: et je crois qu’il est impossible dans 1 ce pays-ci d’agir autrement. Le fait d’avoir cherché à se réconcilier à l’Eglise, même à l’heure de la mort, doit être regardé comme une réparation suffi­ sante pour autoriser la sépulture ecclésiastique, et je n’oserais pas faire autrement. J’espère donc que V. E. approuvera cette première règle. 2. Que si le corps d’un maçon défunt était porté à la loge massonique, on ne le reçoive pas à l’église, mais au contraire, qu'on doive lui refusu rigoureusement toute prière et cérémonie ecclésiastique. 3. Que pour admettre à la sainte Communion un franc-maçon le clergé doive exiger rigoureusement qu’il abandonne à jamais la société maçoniqut, ce que le maçon peut faire sans bruit en cessant de fréquenter leurs loge et de les aider à se maintenir. 4. Que quant au sacrement de mariage, le clergé doive agir avec Its maçons, qui ne veulent pas abandonner leur fraternité criminelle, comme il agit avec les protestants dans le cas de mariages mixtes. Je ne vois pas la possibilité de faire autrement, et j’espère que V. E approuvera toutes ces instructions que j’ai données à mon clergé. V. E sait qu’il existe dans ce diocèse des lois qui rendent le mariage valide aux gens de l’état, et, si nous mettons trop d’entraves au mariage ecclésiastique, les époux se contenteront du mariage civil tout seul, et vivront ainsi dans le concubinage. Mais voici une question bien sérieuse que je soumets . S. C. S. Officii 207 au Saint Siège, le priant humblement de m’accorder une réponse pour la direction de ma conscience. Il s’agit toujours de francs-maçons. Les Bulles de SS. PP. qui excommunient les francs-maçons n’ont jamais été promul­ guées ici d’une manière solennelle pas plus qu’en Angleterre; mais comme règle générale, mon clergé a exigé, quand un maçon se présentait au tri­ bunal de la Pénitence (chose excessivement rare), qu’il abandonât la francmaçonnerie. Cependant un de mes prêtres affirme qu’en France les confes­ seurs admettent à la sainte Table les francs-maçons sans leur demander ce qu’ils sont, pourvu qu’ils soient de la bonne foi: et ce prêtre a agi ainsi à Maurice dans quelques cas. Maintenant le Saint Siège a répondu le 5 Juillet 1837, et le 27 Juin 1838 aux Vicaires Apostoliques d’Angleterre,1 que l’absolution donné aux maçons dans quelque partie du monde que ce soit, est illicite et invalide. Un de nos maçons de Maurice qui faisait la Communion paschale depuis quelques années, et qui était, je le suppose, dans l’ignorance et la bonne foi, ayant appris que les maçons sont excom­ muniés, et qu’il devait les quitter, s’il voulait recevoir la S. Eucharistie, a préféré la maçonnerie à la religion, et cette année il n’a pas fait la Com­ munion paschale. L’absolution donnée à celui-ci lorsque il ignorait le mal de la maçonnerie, est-elle valide ou invalide? Il y a quelques autres person­ nes, mais pas beaucoup, qui se trouvent dans la même position. Je supplie V. E. de vouloir bien me donner une décision, et une solution de ce cas. R. Eminentissimi DD. mandarunt respondi per S. C. de Propaganda Fide iuxta adnexam Instructionem, et dentur decreta: Feria IV, 2 Dec. 1840. 2 — « Ad dubium: An liceat celebrare parentalia et ecclesiasticam sepulturam concedere iis qui ante exitum receperunt • sacramenta, attamen sectae massonicae nomen dederunt, et in feretro retinent sectae eiusdem emblemata : Emi decreverunt respondendum : Affirmative, servata forma decreti Innocentii III, Cap. A nobis, de sent, excom., et dummodo appositio emblematum demandata non fuerit a defun« cto post receptionem Sacramentorum, vel ab eodem fuerit revocata, et amoveantur statim cognita eorum appositione, et omnino ante associatio<· nem cadaveris. Moneantur confcssarii loci de obligatione exigendi retra« ctationem ante sacramentalem absolutionem ». Feria V. die 5 Iulii 1837. — Proposito dubio : « Utrum in quacum­ que orbis regione hominibus liberorum muratorum societati aggregatis, licet emissi iuramenti eos poeniteat, sacramentalem absolutionem licite • aut valide confessai ius impertiatur, priusquam ipsi absolute et positive praedictam damnatam societatem in perpetuum relinquant »; Sacra Con­ gregatio S. Officii respondit : Iuxta exposita non licere. Cum autem natum sit dubium: «Utrum verba illa non licere includant in casu exposito etiam invaliditatem absolutionis»; Feria IV, 27 lunii 1838 Eriii DD. di­ xerunt respondendum esse : Affirmative iuxta Constitutiones Apostolicas. 3 ' Cf. N. 877· • Cf. N. 884. • Cf X. 877. Curia Romana 2o8 Quoad dubium de validitate absolutionis impertitae rcctario addicto societati massonicae ignoranti pravitatem huius sectae, Feria IV,21ulii 1845 E.mi decreverunt: «Vicarii Apostolici privatim vel per se vel per alios sibi " benevisos, nomine S. Sedis etc..1 Instructio — Ulme ac Rme DomintEx epistola quam superiori anno ad S. C. de Prop. Fide misisti satis clare liquet quo studio ac pastorali zelo flagras tam in procuranda gregis Tibi commissi salute, tam in tuenda SS. Canonum observantia ac integritate Principio siquidem spirituali tuae dioecesis incremento merito laetaris; qua de re haec suprema Congregatio plurimum in Domino gratulatur; deinde de temporum difficultate graviter conquereris, deque hominibus qui clan­ destinis societatibus ab Apostolica Sede toties damnatis tenaciter addicti perturbationes et scandala ciere, atque salutares Ecclesiae leges infringere moliuntur. At cum ea sit militantis Ecclesiae perpetua vicissitudo ut veluti Petri navicula nunc tranquillitate fruatur, nunc urgentibus fluctibus veluti iactata periclitetur, praeclara passim occasio suppetit his qui praesunt Chri­ sti ovibus proferendi pastoralem zelum quo et ea possint amplecti quat licere et expedire prudentia dictaverit, et in dubiis rebusque arduis auxi- I lium valeant efflagitare ab Apostolica Sede quae poscentibus praebet veri- I tatem. Optimo itaque consilio dubia isthic nuper exorta tum dc ecclesiastica sepultura sive danda vel deneganda iis qui proscriptis societatibus sunt addi­ cti, turn praesertim de sacramentorum participatione, ad hanc S. C. delata I sunt. Quamvis autem ex responsionibus eiusdem S. C. alias datis, atque ex Apostolicis Constitutionibus super hac re sapientissime editis late pateat qua ratione enunciata dubia enucleari possint, lubet nihilominus aliqua directe adiungere tum pro maiori eorumdem enodatione, tum insuper ut ceteri, qui in excolendo dominico agro tecum adlaborant, normam habeant quam inoffenso prorsus pede sequi possint et debeant. Norunt profecto omnes gravissima damna quae ex clandestinis societa­ tibus nedum temporali rei publicae tranquillitati, verum etiam spirituali animarum saluti a multis retro annis inferuntur. « Inde enim (ut loquitur « Leo XII)2 existunt acerbissimae calamitates, quibus Ecclesia fere ubique « vexatur, et quas sine dolore, imo sine moerore commemorare non possuα mus. Impugnantur impudentissime sanctissima eius dogmata et praccc« pta, cius dignitas extenuatur, et pax illa et felicitas, qua suo quodam iure « frui deberet, non perturbatur modo, sed omnino evertitur ». Quamobrem, ut probe nosti, \postolica Sedes qua Encyclicis doctrina ac pastorali unctione refertis, qua exhortationibus, nunquam destitit ab huiusmodi societatibus Christi oves avertere, atque sectas extremum exitium Ecclesiae minitan­ tes, suprema sua auctoritate damnare, inflictis insuper gravissimis poenis, ac in primis maiori excommunicatione reservata, ipso facto absque alia de­ claratione incurrenda, a qua 3 nemo per quemquam nisi per Romanum Pon» · 1 Bulla Quo grrrviora (13 Marin 1825).-Cf. N. 481 » Ita Clei > XII, Bulla In eminenti (Cf. N. 299); Benedictus XIV, Procidat (Cf N. 412); l‘iu ■ VII, Errl, (Cf. N 479): Leo ΧΠ, Qun graviora (Cf. N. 481); P,us IX, Encycl., Qui phmbvt (Cf. N. 504)· S. C. S. Officii 209 tificem praeterquam in articulo mortis constitutus, absolutionis beneficium valeat obtinere. Quae cum ita sint, nemini dubium esse potest quin transgressores in hanc gravissimam poenam inciderint. Qui enim post habitam harum con­ stitutionum notitiam, vel proscriptis societatibus nomen dare praesumunt, vd ab iis omnino recedere detrectant, hi profecto in re gravissima Eccle­ siam non audiunt, eiusque auctoritatem contemnunt; merito igitur plectun­ tur, cum, supremi Pastoris Christi iudicio, tamquam ethnici censeri debeant. Praeclare S. Cyprianus gravissimam hanc poenam spiritualem gladium appellat,1 quo superbi et contumaces necantur. Quo etiam fit ut nedum bonorum spiritualium communione, sed, si contumaces ac obstinati deces­ serint, etiam ecclesiastica sepultura priventur. Verum cum Christi Ecclesia divini fundatoris spiritu instructa nihil magis exoptet quam ut devii, deposita contumacia, tandem aliquando ad ipsius sinum redeant, ideo, quemadmodum etiam in articulo mortis pos­ sunt per contritionem in Dei gratiam redire, ac internam cum membris mystici corporis Christi communicationem adipisci, ita, si clara dederint resipiscentiae signa (quae passim a doctoribus enumerantur), * possunt etiam post mortem ab ecclesiastica censura absolvi, ac subinde (si casus excipiantur a iure praescripti)3 etiam ecclesiastica sepultura donari. Id luculenter declarat Innocentius III, cap. A Nobis est saepe quaesitum, de sent, excom., ubi statuit insuper quo ritu sint absolvendi qui obtenta, prout CTcditur, gratia apud Deum per contritionem, per externa resipiscentiae signa excommunicationis vinculo exsolvuntur. Haec autem locum etiam sibi vindicant, si quando defuncti corpus m aulam massonum (vulgo Log­ gia,Loge) delatum fuerit. Etenim, si extrema defuncti voluntate id accidit, procul dubio ecclesiastica sepultura carere debet, cum. ut praefertur, obdu­ ratus obierit. Si vero perversa aliorum opera contra defuncti votum, quippe qui cum veris resipiscentiae signis decessit, neque absolutionis beneficio privari debet, nec ecclesiastica sepultura, prout ex doctrina nuper exposita, et ex decreto 1 huius S. C. clarissime eruitur. Quamvis vero ex his quae hactenus dicta sunt ultro profluat solutio ad ea quae sacramentorum participationem respiciunt, atque in primis num liberi muratores ceterique huius generis sectarii ad absolutionem in sacra­ mento Poenitentiae, atque ad S. Synaxim admitti possint, nihilominus uti­ litatis expers non erit aliqua pressius adiungere. Ut autem silentio praetereantur ea quae a sacris canonibus generali regula praescribuntur, Romani Pontifices qui Christi vices gerunt in terris, in memoratis constitutionibus, quanim iam notitia ubilibet propagata est, conceptis verbis docent, et cre­ bro declarant eos beneficium absolutionis a lata censura obtinere haud posse, nisi vel in articulo mortis, vel ex Apostolicae Sedis benignitate; atque in utroque casu cautum est, ne confcssarius absolutionem conferat, nisi prius 1 1 1 1 S. Cyprianus, Epist. 62. Fagnanus, tit. 28, De Sepultura, n. 12, 13. Ferraris, V° Excom. Cap. Ad audientiam, tit De torneomeniis. Bened. XIV. De Syn., lib · 3. c. 18, n 10. Decretum fer. IV. 2 Decembris 1840. ~ Cf. N. 884 II 210 Curia Romana retractationem emiserint, ac certa dederint resipiscentiae signa.1 Accedi: gravissima ratio ex iuramento a massonibus praestito deprompta, quod nedum ecclesiastica lege, sed divina prorsus ac naturali damnatur: «Quid «enim? inquit Leo XII,2 nonne nefas est iusiurandum, quod in iustitii « pronunciandum est, veluti vinculum habere quo quis se ad iniustar. « caedem obliget, et ad eorum contemnendam auctoritatem, qui, cum ve! « Ecclesiam, vel legitimam civilem societatem moderentur, ius habent g « cognoscendi, quibus illarum salus continetur? Nonne iniquissimum et indi­ ci gnissimum est, Deum ipsum veluti scelerum testem et fideiussorem appelilare? Rectissime Patres Concilii Lateran. III inquiunt Can. 3: Non am « dicenda sunt iuramenta, sed potius periuria, quae contra utilitatem ecclata« sticam et Sanctorum Patrum veniunt instituta. Et intoleranda est eonin « ex his hominibus impudentia sive amentia, qui cum non modo in corde 0 suo, sed etiam palam dicant Non est Deus, audeant tamen iusiurandum « exigere ab iis omnibus quos suas in sectas deligunt ». Quamobrem ubi primum confessariis Hiberniae et Angliae ex Apostolica indulgentia per Episcopos facta fuit potestas absolvendi poenitentes qui damnatis societatibus adhaeserant, haec tria sapienter praescripta fuere 1. Ut confessarii serio monerent suos poenitentes ne clandestinis aggrega­ tionibus nomen dare, earum conventicula adire aut favere praesumerent;2. Ut pertinacibus sacramentalem absolutionem denegarent; — 3. Ut vere resipiscentes ab incursa excommunicatione absolverent. Atque in hoc tantur. casu tributa fuit opportuna potestas, 3 quemadmodum confessariis tuae dioe­ cesis non aliter ab Apostolica Sede tribuitur. Quae cum ita sint, facile quis­ que intelliget neminem ex massonibus absolutionem, de qua agitur, posse consequi nisi deposita contumacia, atque clandestinis societatibus omnin? relictis: neminem insuper ex confessariis posse nisi vere resipiscentes absol­ vere, idque vel in articulo mortis, vel extra ex Apostolicae Sedis benignitate ac indulgentia. Neque hic immorandum super dubio, si forte, nimirum, possit aliquis tali bona fide ac ignorantia laborare, ut quamvis proscriptis societatibus adseriptus, tamen a lata censura reservata immunis ac proinde valide abso­ lutus censeri valeat, tametsi nullam retractationem emiserit, utpote qui. bona fide relictus, ne cogitaverit quidem de periculis erroribusque quibus sa­ tent clandestinae societates. Vix enim generalis regula super hac re tradi potest; peculiares enim facti circumstantias oportet sedulo perpendere, atque pro earum varietate ab auctoribus probatae doctrinae iudicandi nor­ mam sumere, dummodo tamen prae oculis habeantur ea quae, tanta sen­ tentiarum gravitate, in Constitutionibus Apostolicis decernuntur. Id insu­ per accidere deinceps non poterit, cum confessarii Apostolicae Sedis prae­ cepto teneantur serio monere poenitentes ne clandestinis aggregation^1? nomen dare vel favere praesumant, atque debeant ante absolutionem exigere retractationem, prout in decretis, quae tibi transmittuntur, apertissime tn1 Constit. Apott. ct dccrctn. 1 Quo gratiora. - Cf. N. 481. 3 Decretum an. 1840. - Cf. N. 884. 5. C. S. Officit 211 ditur. Quod si, nisi resipiscant, indigni prorsus censeri debeant qui absol­ vantur in sacramento Poenitentiae, potiori iurc ab Eucharistica .Mensa sunt arcendi: qua enim ratione ad Sacramentum unionis et pacis admitti pote­ runt hi qui nunc clanculo, nunc scriptis et aperta vi, Christo eiusque Ec­ clesiae bellum indicere, eiusque dogmata ct tranquillitatem evertere fundi­ tus moliuntur? Pro externa vero agendi ratione, haec locum habent, dum agitur de his qui notorie damnatis societatibus sunt adseripti: occulti enim, ut probe nosti, si publice Eucharistiam peterent, non essent arcendi, cum ct ipse Christus Pastorum Princeps Sacramentum sui corporis in suprema coena proditori haud negaverit. Quod attinet denique ad matrimonium, in quo una contrahentium pars clandestinis aggregationibus adhaeret, cum usque adhuc Apostolica Sedes nullum generale decretum super hac re tulerit, oportet ut pastores caute ac prudenter se gerant, et debent potius in casibus particularibus ea statuere quae magis expedire in Domino judi­ caverint, quam generali regula aliquid decernere. Certe boni pastoris par­ tes erunt, quantum sine clamoribus ac scandalis fieri poterit, huiusmodi connubia impedire. 1 Confessarii praesertim in sacramento Poenitentiae qua instructione ac consiliis, qua adhortatione, debent poenitentes graviter ad­ monere ne tali periculi se ac futuram sobolem temere exponant, cum ni! boni faustique expectari possit ab eo qui Dei eiusque Ecclesiae leges tam inique contemnit. Quoniam vero, ut exponis, denegata facultate contrahendi huiusmodi matrimonia, nonnulli passione forsan abrepti, parochi ac testium praesentiam negligerent, initoque tantum contractu civili, vitam in concubi­ natu degerent (quod ubi viget decretum Tametsi Concilii Trid. * veris .imum est), ideo urgente necessitate, pro casibus, ut dictum est, particularibus poteris ea decernere quae magis in Domino expedire indicaveris. Oportet denique ut nunquam ab oculis excidant Apostolicae Sedis sapientissima instituta, quae prout cunctis Ecclesiae Pastoribus est regula veritatis, cun­ ctis identidem praeclara praebet pastoralis mansuetudinis ac prudentiae cuinpla. Et ne remota proferantur, praestat animum adiicere ad ea quae superioribus annis super hac re gesta fuere: idque eo vel magis quoniam dubia, dc quibus hactenus actum est, eadem ferme sunt ac illa pro quibus in Anglia, Hibernia, et alibi acriter disceptabatur, quaeque tandem ad hanc supremam Congregationem fuerunt deducta. Post sedulam itaque investiga­ tionem, resolutiones seu decreta prodiere, tum ad enucleanda dubia tum ad sedandas animorum perturbationes aptissima. Transmissis vero huiusmodi decretis, iniunctum fuit Episcopis ac Vicariis Apostolicis ut privatim, no­ mine S. Sedis, eorumdem exccutionem confessariis praeciperent; quando­ que insuper, nc perturbationes in Ecclesiae perniciem suscitarentur, adiecta fuit clausula ut a publicatione omnino abstinerent. Quapropter, ea qua * Praestat audire verba Leonis XII, Bulla Quo graviora (Cf. N. 481 ); sic porro Ponti­ fex Episcopos catholicos alloquitur: « Cognoscant (fideles) per vos sectariorum dolos, et 1 quinta diligentia eoa, eorumque consuetudinem cavere debeant. Horreant vobis auctoribus et msgiitris pravam eorum doctrinam, qui sanctissima religionis nostrae mysteria, et puria- limi Christi praecepta irrident, omnemque legitimam potestatem impugnant ». * Sets. XXIV, de ref. matrim., c. 1. 212 Curia Romana polles pastorali prudentia, privatim nomine S. Sedis confessants tuae dioe­ cesis praecipies ut sedulo obtemperent, ac omnino adhaereant his qua tum in memoratis decretis, tum in hac epistola continentur, quin tunc publicentur. Plurimum haec suprema Congregatio in Domino confidit ut , tali prudenti oeconomia, ac insigni tua, Ulme et Rme Domine, mansue­ tudine devicti, etiam devii, relictisque damnatis aggregationibus, valear,! tandem aliquando Ecclesiae ac Pastorum vocem submisse ac salubriter audire. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1116. - Cf. etiam Acta S.Sedis, vol. XXVII, p. 576-582]. 933, S C. S. Off., 5 sept. 1855. J •Ï Ij L* Γ L 1 1 1 1 1 ' Cum in Thibetensis Imperii quibusdam provinciis frequens sit simulanea polyandria, enixe Ap. Sedem rogat (Praefectus Ap.) ut illi indulge;: communicabilem inissionariis facultatem dispensandi cum muliere religionem Christianam profitent!, ut cum viro, qui vult fidem profiteri, nubert possit. R. SSmus, audita relatione suprascriptae instantiae unacumEE.acRR, DD. Cardd. Generalium Inquisitorum suffragiis, interpellato viro legitimo (si quis adsit) an velit converti, quatenus renuat, benigne annuit pro gratia extensionis facultatis in polygamia etiam quoad polyandriam, nempe mulier baptizata ducere valeat alium virum benevisum post susceptum I baptismum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1117]. 934. S. C. S. Off. (Coreae), 12 sept. 1855. i. Sequens casus hic occurrit: mulier pagana viro pagano nupta, pro­ pter morum dissensionem ab illo discessit, alterique nupsit (quod in ista regione frequens est inter paganos); primus quoque maritus aliam uxorem sibi copulavit. Nunc dicta mulier, audita religione Christiana, Baptismum enixe petit, sed nec potest ad primum maritum redire, qui nec vult illam, neque iuxta regionis morem recipere posset; nec facile potest secundum mantum relinquere a quo plures filios generavit. Humillime postulat dicta mulier, quae via salutis ipsi maneat, vel quo pacto in articulo mortis bap­ tizari posset. 2. Mancipia apud infideles non proprie dictum matrimonium contra­ hunt, sed herus, servam nubilem habens, volentem virum advocat, qui maritaliter cum serva vivit, nullo feminae interrogato consensu; filii qui nascuntur ad herum pertinent; masculus vero advocatus nullo ligamine detinetur, et ad libitum discedit, ita ut femina pluribus successive eodem S. C. S. Officii 213 modo iungatur. Porro huiusmodi fornicarias coniunctiones nullam veri matrimonii rationem habere sine tergiversatione pronuntiavi, et, iuxta deci­ sionem hanc, aliqua iam matrimonia ad fidem conversorum rite fuerunt contracta. Nunc vero, propter aliquorum dubium, humiliter rogo ut perem­ ptorium responsum detur, et quae contracta fuerunt matrimonia, si quod supersit dubium, quod mihi non videtur, in radice sanentur. R. Ad i. Iuxta exposita mulierem esse baptizandam, et praevia inter­ pellatione primi viri, prout de iure, si renuat, data dispensatione disparitatis cultus, matrimonio copuletur secundo viro pagano, servatis servandis, praesertim circa educationem filiorum. Ad 2. Iuxta exposita, dummodo in singulis matrimoniis praecedentibus baptismum non interfuerit reciprocus matrimonialis consensus, acquiescat. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1118]. 935 S. C. S. Off. (Tunkin. Occident.), 9 apr. 1856. Plurimi christiani superstitionibus implicati satis facile enixis suis preci­ bus apud paganos a superstitionibus agendis se servant immunes, sed diffi­ cillime a pecunia secundum ratam suam partem solvenda pro superstitio­ nibus agendis sese liberare possunt. Omne quod a paganis obtinere possunt est ut non illis tradant suae pecuniae contributionem, nisi elapso aliquo tempore post actas omnes superstitiones. Sic agendo illi miserrimi christiani multum lactantur quod eorum pecunia ad superstitiones agendas non assum­ pta fuit, nonnisique ad usus indifferentes expendenda est, et sic a supersti­ tionis peccato omnino mundos esse se putant. Num horum Christianorum tolis agendi ratio tolerari potest? Num in eorum bona fide relinquendi sunt, et ad sacramenta admitti possunt? Ut ita fieri possit multum optamus; secus enim multi aliunde satis boni christiani a sacramentis arcendi, in peccato relinquendi et aeternae damnationi exponendi erunt. R. Si tributum, de quo agitur, constet recipi et persolvi a christianis non pro superstitionibus, sed uti impendendum in alios usus indifferentes, Christianos ipsos ita persolventes, emissa etiam protestatione sc nolle con­ tribuere pro superstitiosis, non esse inquietandos. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1120]. 936. S. C. S. Off., 18 iun 1856. Cum matrimonium infidelium cui nullum obstet impedimentum iuris divini, aut naturalis, sit validum, ideo quotiescumque moraliter constet fuisse valide initum, nulla adest necessitas renovandi consensum (in casu conversionis unius coniugis), neque coniux ad fidem conversus cogendus Curia Romana est ut infidelem coniugem pacifice ac sine contumelia Creatoris cohabitare volentem deserat, nisi revera adsit perversionis periculum sive respective coniugis fidelis, sive prolis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1124]. 937 S. C. S. Off., litt. encycl. 4 aug. 1856. i In Congregatione Generali S. R. et Universalis Inquisitionis habita in Conventu S. M. supra Minervam (fer. IV, 30 Iulii 1856) Emi ac Rmi DD. Cardinales in tota rcpublica Christiana adversus haereticam pravitatem Generales Inquisitores, mature perpensis iis quae circa magnetismi experi­ menta a viris fide dignis undequaque relata sunt, decreverunt edi praesentes literas cncyclicas ad omnes Episcopos ad magnetismi abusus compescendos Etenim compertum est, novum quoddam superstitionis genus invehi ei phaenomenis magncticis, quibus haud scientiis physicis enucleandis, ut par esset, sed decipiendis ac seducendis hominibus student neoterici plures, rati posse occulta, remota, ac futura detegi magnetismi arte, vel praestigio, prae­ sertim ope muliercularum, quae unice a magnetizatoris nutu pendent. Non­ nullae iam hac de re a S. Sede datae sunt responsiones ad peculiares casu», quibus reprobantur tanquam illicita illa experimenta, quae ad finem non naturalem, non honestum, non debitis mediis adhibitis assequendum, ordi­ nantur; unde in similibus casibus decretum est Feria IV, 21 Aprilis 1841: Usum magnetismi, prout exponitur, non licere. Similiter quosdam libros eiusmodi errores pervicaciter disseminantes prohibendos censuit S. Congrega­ tio. Verum quia praeter particulares casus de usu magnetismi generatim agendum erat, hinc per modum regulae sic statutum fuit Feria IV, 28 lo­ lii 1847: Remoto omni errore etc. 1 Quamquam generali hoc decreto satis explicetur licitudo, aut illicitudo in usu, aut abusu magnetismi, tamen adeo crevit hominum malitia, ut neglecto licito studio scientiae, potius curiosa sectantes magna cum animarum iactura ipsiusque civilis societatis detri­ mento, ariolandi divinandive principium quoddam se nactos glorientur. Hinc somnambulismi, et clarae intuitionis, uti vocant, praestigiis mulicrcuht illae gesticulationibus non semper verecundis abreptae, se invisibilia quaeque conspicere effutiunt, ac de ipsa religione sermones instituere, animas mor­ tuorum evocare, responsa accipere, ignota ac longinqua detegere, aliaque id genus superstitiosa exercere ausu temerario praesumunt, magnum quae­ stum sibi ac dominis suis divinando certo consecuturae. In hisce omnibw quacumque demum utantur arte, vel illusione, cum ordinentur media phy­ sica ad effectus non naturales, reperitur deceptio omnino illicita, et scanda­ lum contra honestatem morum. Igitur ad tantum nefas, et religioni, ct ci­ vili societati infestissimum efficaciter cohibendum, excitari quam maxime debet pastoralis sollicitudo, vigilantia ac zelus Episcoporum omnium. Qua’ Cf. N. 904. S. C. S. Officii 2*5 propter quantum, divina adiutrice gratia, poterunt locorum Ordinarii, qua paternae charitatis monitis, qua severis obiurgationibus, qua demum iuris remediis adhibitis, prout attentis locorum, personarum, temporumque adjun­ ctis, expedire in Domino judicaverint, omnem impendant operam ad huius­ modi magnetismi abusus reprimendos et avellendos, ut dominicus grex defendatur ab inimico homine, depositum fidei sartum tectumque custodia­ tur, et fideles sibi crediti a morum corruptione praeserventur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1128. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. 1, p. 177-179]. 938. S. C. S. Off. (Oregon), 6 aug. 1856. 1. Sc un libraio cattolico possa vendere con sicura coscienza in un paese protestante i libri eterodossi, come p. c. Ia bibbia anglicana, i libri immorali, come 1'ebreo errante ecc. 2. Se debbano considerarsi come validi i matrimoni dei protestanti, contratti sotto una legge la quale permette il divorzio, essendo disposte le parti a giovarsenc, qualora in seguito non si trovino scambievolmente soddisfatte. R. Ad i. Scribatur a S. Congregatione de Prop. Fide ad mentem.— La mente c che la Propaganda faccia conoscere a Mr. Vescovo di Oregon con quale delicatezza la S. Sede si diporta nel concedere una qualche licenza nel vendere i libri proibiti, escludendo sempre quelli che sono di sua natura immorali, e che trattano ex proposito contra religionem; che non ostante, attesc Ic peculiari circostanze del luogo e del tempo a cui acccnna, rimette alia sua coscicnza e prudenza il concedere all’oratore libraio quelle facoltà che crcderà strettamente indispensabili. Ad 2. Consulat Benedictum XIV, De Synodo Dioeces., lib. XIII, Cap. 22. Quod si dubium oriatur, recurrat in casibus particularibus, expositis omni­ bus facti circumstantiis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1129]. 939. S. C. S. Off. (Cochinchin. Orient.), 6 aug. 1856. Aliquoties evenit ut occurramus gentilibus qui volunt converti ad fidem, sed quia, dimissa prima uxore, secundum matrimoniu'm contraxerunt cum alia, tenentur interpellare primam illam uxorem quae non raro peroptat redire cum illis, ct ex toto corde consentit ad fidem amplectendam ut in gratiam recipiatur a marito. Gentiles autem nolunt illas recipere, nec con­ sentiunt secundam uxorem dimittere, quae aliunde est etiam parata ad fi­ dem amplectendam. Unde fit ut aliquoties numerosae familiae remaneant in infidelitate. Habeo quidem ex concessione Apostolica facultatem dispen- 216 Curia Romana sandi super interpellatione; sed haec facultas non se extendit ad casum supramemoratum. Si igitur E. V. iudicat hoc expedire, suppliciter ab ej peto ut dignetur mihi impetrare a SS.mo D. N. facultatem dispensandi 1: interpellatione etiam in casu supramemorato, quando scilicet una pars nullo modo adduci potest ut cum altera redeat. R. Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1, n. 1130]. 940. S. C. S. Off. (Zacynt.), 1 apr. 1857. I Se sia permesso ai cattolici emettere il giuramento nelle mani dei prete greco (scismatico) per obbligo imposto dal governo, qualora si presti in maniera che il solo giudice lo imponga, ed il prete greco senza stola e sena candele accese dinanzi al Crocifisso, e senza minimamente dettarlo, sene stia silenzioso; nè csiggasi che la sola e pura sua presenza, mentre il testi­ monio lo pronunzia da sè ponendo la mano sui Vangelo. R. Quatenus minister schismaticus assistat iuramento catholicorum praesentia mere passiva et politica, sine stola aliisque signis ministerii, seu tamquam non addictus sacris, sic jurantes non peccare; secus non licere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1133]. I 941. S. C. S. Off. (Coreae), 22 iul. 1857. Mulier pagana, a viro suo pagano expulsa, alteri viro gentili, qui suam uxorem etiam repudiaverat, ante quadraginta annos se coniunxit, a quo plures habuit filios. Dicta autem illa mulier, cum de sancta Religione audivit, a tribus annis Baptismum cum lacrymis expostulat. Vir paganus cui se adiunxit, nec illam dimittere, nec priorem uxorem revocare con­ sentit: maritus legitimus iam mortuus est. S. V. rogo ut, quomodo mulieris illius saluti providendum sit, mihi indicare dignetur. R. Iuxta exposita mulierem esse liberam, et, prudenter separata a viro concubinario, nihil obstat quominus baptizetur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1143.- Cf. etiam Acta S.Se­ dis, vol. XXV, p. 708]. 942. S. C. S. Off. (Cambodiaé), 22 iul. 1857. Est alia caeremonia quae haud minus superstitionem redolet quam prae­ cedens. Adveniente tempore messis, rex accersit praefectos suos qui cum suis subditis in regiam conveniunt, ubi ordinatur processio circum moenia 5. C. S. Officii 2i- urbis, cum intentione obtinendi abundantiam frugum. Diversae tribus qui­ bus constat populus Regni Cambodiae huic processioni assistere debent, umbodienses scilicet, christiani, qui ob religionem quam profitentur vo­ cantur europaei, malacccnses et sinenses. Sic ordinatur processio «licta: Quinque cumuli frugum recens demissarum in effigiem monticulorum extra moenia civitatis extruuntur Tunc fit processio, quae urbem ter cir­ cuit, transiens coram rege qui sedet in tentorio imita viam adornato. Christiani suum locum habent in hac processione Hc meae nuncupata, et armis instructi suum ducem sequuntur. Cum vero processio pervenit ad quamdam portam civitatis, quidam bonzii, in strato elevato stantes, aqua lustrali transeuntes aspergunt. Sed christiani eos inclamant dicentes: Si­ nite ab ista aqua; nos sumus christiani camquc in horrorem habemus. Post tertium circuitum comburuntur frugum cumuli, ct tunc unusquisque do­ mum suam revertitur. Quidquid hucusque dixerimus vel fecerimus, nun­ quam potuimus avertere imbelles neophytos nostros ab ista processione; adeo regiam iram formidant. — Quaeritur ergo utrum, facta protestatione ut supra, vel aliter, licite possint milites christiani dictae processioni intér­ essé, praesertim cum sit locus timendi ne rex graviter in absentes ani­ madvertat. R. Ad primum dubium super explosione tormenti vulgo morturi,1 EE. PP. decreverunt: Iuxta ea quae proponuntur, non licere; et detur R. P. D. Vicario Ap. instructio P. Consultoris Nerini sub fer. IV. 13 Nov. 1777 a suprema S. C. communicata Sacrae Congr. de Prop F.: Secundum quod scribis esi huius modi: duas isthic bellicorum tormentorum explosiones fieri. 2 Ad secundum dubium: An christiani assistere possint processioni quae fit, prout exponitur, ad obtinendam abundantiam messis, EE. rescripserunt: Non licere, et R. P. D. Vic. Ap. consulat Bullam Bened. XIV, Omnium sollicitudinum.3 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1144]. 943. S. C. S. Off. (Myssur.), 22 iul. 1857. Sciendum est in Indiis, in quibus sive civiles sive religiosae celebrandae sunt solemnitates, in facie domorum quaedam construi umbracula (tamulicc pandel). Matrimoniale pandel dextrae manus Indi duodecim habere debet columnas, sinistrae manus Indi undecim tantum habere potest; pul­ cherrimum et maxime necessarium pro coetu parentum amicorumque con­ gregato. Quot caeremonias observant gentiles, quot deos deasque invocant, quibus columnas dedicant diis, narrare prolixius foret. Multa nostri chri­ stiani dereliquerunt; attamen in tali pandet unam columnam fere sicut gen‘ Cf. N. 948 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vul. I, n. 526 ’ Cf X 348. 2l8 Curia Homana tiles erigunt et habent. Et quia essentialis et praecipua inter tamulcnv. habeatur, illam abolere timui; attamen propter rationes subséquentes illam tolerare reformido: 1. Materia designata totius columnae; siquidem vel bambou, vel alii specialis arbor requiritur, dum e contra materia aliarum columnarum es indifferens. 2. Dies plantationis est peculiaris; siquidem ab erectione illius usque ad caeremoniam matrimonii essentialem, impar dierum numerus semper esse debet (3 vel 5), dum pro erectione pandel parvi refert quot et qui numerantur dies. 3. Momentum erectionis ominosum est; siquidem gentiles ct christiani multi astrologos et brahmanos consulunt, dum pro aliis columnis nullum inquirunt momentum. 4. Nomen illius columnae; nam astrologi coniunctione vel disiunctione planetarum et siderum observata, momentum propitium monhourtam decla­ rant, tunc nomen monhourtocombou id est columna propitia dicitur, sed nullum nomen sic attribuitur aliis columnis. 5. Locus erectionis determinatur; siquidem versus ecclesiam stare de­ bet... sponsus et sponsa semper in faciem illius sedere et indesinenter in faciem illius remanere debent. 6. Caeremoniae et preces in plantatione usitatae. Gentiles suas habent, sed christiani catechistam adducunt recitantem litanias, et Salve Regina cantant. Multi novem granorum seminant species, lacte et aqua irrigant ut germinent intra matrimonii dies, in signum abundantiae, quidam dicunt, sed in honorem novem planetarum vel constellationum frequentissime talis operatur seminatio; certe, si talis columna esset indifferens, tales non adhi­ berentur precationes. 7. Ornamenta quibus illam ornant; nam illam pannis rubns et fulvis cooperiunt, sandalico liniunt pulvere, pretiosos lapides, variaque monilia appendunt, floribus circumcingunt. Arboris motiguo dictae foliis illam coro­ nant. Tandem christiani vel depingunt imaginem crucis vel crucem appen­ dunt huic columnae. Sed, quos adorant vel quibus in honorem quorum­ dam deorum utuntur, ramos aut arbores semper eodem modo gentiles ornare sciendum est. 8. Processiones vel circuitus cum inclinationibus venerationis tali colum­ nae faciunt. Quando sponsi primo sub dicto pandel intrant, ambo colum­ nam circumeunt, ct inclinatione capitis illam venerantur; in pluribus aliis circumstantiis talem faciunt processionem: christiani dicunt tales inclinatio­ nes crucem respicere; sed quis credit inter gentiles, quando crux non est patens et apparens? 9. In multis locis... huic columnae alligant ramum arboris cuiusdam. Sed in tali caeremonia cuiuscumque arboris ramus sacer semper habetur... Tamulenses, saltem quos cognosco, talem videntur alligare ramum (sicut canarenses), rnoungo arboris folia tantum in extremitate alligant. His consideratis, tali columnae quamdam significationem, vel gentilem, vel superstitiosam, Indos attribuere evidenter apparet... S. C. S. Officii 219 R. Non licere, et prudentiori modo curandum per R. P. D. Vie. Ap. Maissurii ut huiusmodi abusus aboleatur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, η. 1145]. 944. S. C. S. Off. (Sueciae), 29 iul. 1857. Potestne (diebus ieiunii) ratione quacumque v. g. studiorum, hora pran­ dii et collationis interverti ut, more gallico, collatio sumatur hora undecima, prandium vero hora quinta post meridiem? R. Inverti posse rationabili de causa; et consulat probatos auctores. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1146]. S. C. S. Off. (Tahiti), 19 aug. 1857. Mulier tahitiana matrimonium init secundum legem suae regionis quae admittit divortium. Mulier illa intendit se uti velle divortii a lege permissi facultate, si circumstantiae id ipsi suadeant. Revera repudiato primo illo viro voluntarie, sive coacta, mulier ad secundas, et quoque tertias nuptias transit coram publico officiali ac ministro... Hodierna die vult ipsa mulier catholicam fidem amplecti; impossibile ipsi est ad primum virum reverti, qui pari exemplo ad alias item transiit nuptias, qui non vult catholicam fidem sequi, quique mulierem, cui postremo nupsit, nullimode relinquere vult. Ex altera vero parte sperare haud fas est, mulierem, de qua supra, in con­ tinentia vivere paratam fore. Casus expositus ita ordinarius est in quibus­ dam locis, quemadmodum alter de coniugibus quorum nuptiae ad obitum usque perdurent. His positis, quaeritur: 1. Quid sentiendum de huiusmodi coniugiis initis cum intentione non expressa pro libitu divortii? 2. Possuntne huiusmodi coniuges in bona fide relinqui, moniti tamen quod si catholici evadant nequeunt uti lege divortii, prout antea fecerint? 3. Ad augendam eamdem bonam fidem, potestne ab eis peti renovatio consensus, cum fidem catholicam amplectuntur, ct conim coniugium bene­ dictione nuptiali ditari? 4. Quae tenenda est praxis ac ratio agendi ad tramites misericordiae, ut saluti animarum illorum prospiciatur? 5. Extraneus catholicus non vult vivere nisi in concubinatu cum muliere tahitiana protestante, sed spe movetur temporalis utilitatis, quae ipsi pro­ veniet contractum iniens coram officiali civili, et ministro, ac propterea ad eiusmodi contractum ineundum procedit, quemadmodum in casu praece­ denti sermo fit. Omnes exteri norunt huiusmodi contrahentium intentiones, ac notum palamque est extraneum virum, de quo supra, tandem relictu- MtWSTAS SACE2DOÏAL1S SANCTI fEhii 945. Curia Romana 220 U £ ·> ij rum mulierem cui nupsit, et quam uti concubinam tenet, ut vel in sta patria, vel etiam in regione Tahiti serio ad alias nuptias duraturas transat. R. Ad i. Quoties in foro externo rite constet coniuges animo ac volun­ tate solvendi vinculum contraxisse, aut cum expressa repudii conditione in pactum deducta, matrimonium est nullum. Si vero expressa illa conditio, de matrimonio pro aliquo casu dissolvendo, apposita minime fuerit, tt aliunde nullum praecesserit impedimentum, standum pro valorc conta­ ctus: exceptio enim intentionis in foro externo non admittitur nisi probe­ tur, et probari nequit nisi per externam declarationem. Consulat insuper Benedictum XIV, De Synodo, lib. ij, cap. 22, n. y. Ad 2. Negative, adhuc vivente priori coniuge, nisi de nullitate matrimo­ nii antea contracti rite constet. Ad 3. Provisum in secundo. Ad 4. Consulat probatos auctores, qui data opera de apostolicis missionibus, ac de procuranda infidelium et haereticorum salute scripserunt. Ad 5. Matrimonium esse nullum, si constet in foro externo huiusmodi coniuges contraxisse ficte; vel nonnisi dissolubiliter etc. prout in primo. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. 1, n. 1147]. J ' ■ 946. S. C. S. Off., instr, a. 1858. I i li Z I I L C J '' (Pro conficiendo processu super viri impotentia, et non secuta matrimonii consummatione, accedente Pontificis dispensatione ab accurata obsenantu praescriptionum Bullae Benedicti XIV, «Dei Miseratione «).1 ludex ad hoc deputatus prae oculis habeat quod examina, quaecunque illa erunt, fieri debent sub juramenti fide; et cancellarius curiae episcopa­ lis, vel altera persona deleganda, interrogationes, responsa, et quaelibet acta scripto tradet, facta prius adnotatione mensis, diei, anni, loci, ct personae iudicis coram quo conficiuntur acta, nec non cuiuslibet testis examinandi. Testes singillatim audiantur, et in fine examinis se subscribant proprio nomine, vel cum signo crucis quatenus sint illiterate. Primus ille coniux audiatur qui actor est in causa. Interrogationes ludicis arbitrio, prudentiae, ct sagacitati relinquuntur: attamen pro cius com­ moditate sequentes traduntur, quibus alterae addantur prout melius in Domino iudicaverit ad factorum veritatem magis magisque eruendam, nimi­ rum: — A quanto tempore sese cognoverint sponsi ante matrimonium; an parentum consensu, sponte, ct mutua voluntate illud inierint; an in sequenti nocte in eadem domo, eodemque cubiculo, et toro cubaverint, officiisque coniugalibus ultro libenterque operam dederint; an matrimonium consum­ maverint; an ipse examinatus cognoscat, vel suspicetur causas propter quas consummare nequiverint, licet iteratis vicibus etiam in sequentibus noeri. 1 Cf. N. 318. S. C. S. Officii 221 bus ausi fuerint; an id contigerit ob nimiam angustiam cunei mulieris, vel ob immodicam sui penis crassitudinem, aut propter debilitatem, ita ut nulla, vel parvi momenti fuerit erectio; an, quae, et quanto tempore adhibita fuerint medicamenta, et quinam fuerint effectus; quamdiu simul vixerint et condormierint; quis primus alterum coniugem deseruit, et an etiam aliae causae accesserint; an et quibus parentibus, amicis, vel vicinis secreto mani­ festaverint quod matrimonium non fuerit consummatum, eosque singillatim nominet. Haec vel similia etiam ab altero coniuge requirantur, ut an inter se apprime conveniant dignoscatur. Deinde testes qui ab ipsis coniugibus fuerint recensiti, seorsim examini subiiciantur. Prius vero eorumdem parentes audiantur, uti praesumptive nugis informati; postea vero famuli, et viciniores. Si quis illorum obierit, vel longinquas regiones petierit, in actis innuendum cnt. Interrogationes autem sequentes proponuntur, sed immutandae pro rerum adiunctis. — An cognoscat coniuges de quibus sermo; an sciat utrum libenter mutuoque affectu sese copulaverint, condormierint, et matrimonium consummaverint; an sit instructus quibus de causis consummare nequiverint, et an, et quid ad illas amovendas experti fuerint; utrum et quae conquestio inter ipsos extiterit; quaenam sit fama tam apud se, quam apud alios de hac praetensa non consummatione. Singulorum testium absoluto examine, duo saltem ex celebrioribus civi­ tatis physici medicinam et chirurgiam callentes seligantur, corpus viri inspe­ cturi super eius potentia ad coeundum cum muliere, maxime virgine, nec ille physicus praetereundus qui forsan antea fuerit adhibitus ad viri incom­ moda medenda. Animadvertendum autem, ut mediis utantur licitis et hone­ stis, ct perscrutandum praecipue utrum illius virilia sint iuxta naturae leges accurate conformata: nimirum an penis naturalem habeat dimensionem, promptamque erectionem ad coeundum necessario duraturam; an aliquo morbo fuerit affectus, a quanto tempore, et cuiusnam characteris; an fi­ brae compactae et consistentes, seu potius flaccidae lassaeque sint; an testes sani, naturalisquc magnitudinis, et utrum aliquo vitio laboraverint, vel adhuc laborent; quo in casu morbi characterem, et causas investigabunt; an vetus, vel recens, naturalis, vel acquisitus, et an curabilis, nec absque salutis periculo. — Quibus omnibus diligenter inspectis, singula sub iuramento scripto tradent, et quid ipsi sentiant de viri impotentia, an acqui­ sita, vel ingenita; absoluta, vel relativa tantum, ingenue fateantur nullaque relicta ambigendi ratione. Corpus insuper mulieris, sed maxime illius genitalia membra a duabus saltem obstetricibus in arte ct praxi peritioribus ac bonis moribus imbutis inspiciantur, adhibito prius mulieris balneo, si necessario praemittendum physici ct ipsae indicaverint. Accurate observabunt signa integritatem mulie­ ris constituentia, nimirum conformationem partium, iuncturam, duritiem, rugositatem, et colorem; an hymen sit integrum, vel confractum in totum vel in parte; hoc in casu an et qua naturali causa, seu potius e congressu extranei corporis contigerit; an myrtiformes carunculae inveniantur, e irum­ que magnitudinem, numerum, et conformationem, aliaque signa ab arte 222 Curia Romana tradita integritatem aut corruptionem mulieris constituentia sedulo injpjciant. Deinde unaquaeque seorsim singula, quae repererint, sub sacrament' iudici, et a cancellario scripto fideliter tradenda, distincte exponat, et qud ipsae sentiant de illius integritate declarent. Earumdem depositiones prae­ dictis physicis examinandae tradantur, ut decernant num mulier adhuc integra habenda sit, atque matrimonium non consummatum judicandum Verum si aliquod dubium adhuc explicandum supersit, opportunis ab ipsi physicis concinnatis interrogationibus, iterum obstetrices examinentur,ets nihilominus anceps peritorum iudicium permanserit, corpus mulieris ab ipsis inspiciatur, adstante vero matrona antiquae virtutis, nullique excep­ tioni obnoxia, et ab Ordinario designanda. Expleta inspectione, iudiciurt dabunt physici singulasque proferent rationes quibus ipsorum sententia innititur. Praetereunda tamen non erit investigatio super qualitate testium audito eorumdem parocho vel alia proba et apprime instructa persona, utrum ipsi sint bonis moribus imbuti, ac plenam merantur fidem illorum depositione Omnibus superius recensitis diligenter ab Ordinario collectis, illa ad S. Congregationem mittere festinabit, decretorio eius iudicio subiicienda. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1153]. 947. S. C. S. Off. (Pondichéry), 20 iun. 1858. Unus gentilis non coniugatus, propter annonae deficientiam suum pagum relinquens, alterius provinciae pagum circiter 30 leucis distantem | petiit, inibique iuxta morem suae tribus cum puella gentili undecim aut duodecim annos nata matrimonium contraxit. At, licet dicta puella apud maritum maneret, priusquam illa fuerit iuxta regionis existimationem nubi­ lis, supradictus gentilis, propter causam nobis ignotam, suam uxorem coram magnatibus tribus dimisit, suum natalem pagum repetiit, et post reditum suum in pago vicino, commercium vitae habens cum Christianis, Baptismum recepit, de matrimonio supra relato nihil dicens. Anno post Baptismi recep­ tionem secundo, ille cum puella chnstiana matrimonium contraxit, sed nihil dixit de matnmonio in gentilitate contracto, neque interpellationem fecit. lamiam tres liberos nunc habet ex muliere Christiana. Anno autem praeterito puella, quam ipse in matrimonium duxit quando erat gentilis, Baptismum recepit et nunc cum christiano vult nubere. Sed missionarius, in investigatione quam ante matrimonium fecit, primum coniugmm in gen­ tilitate ab ea, ut supra, contractum fuisse detegit, et ex eis quae sive n investigatione memorata dicta fuerunt, sive ex inquisitione facta apud neo­ phyti parentes, ad nostram notitiam pervenit agendi ratio illius supra memo­ rata; nihil vero ei diximus de validitate aut mvaliditate secundi matrimonii, ut illius bona fides non tollatur. Interea permissio nubendi puellae recenter baptizatac denegata fuit usquedum responsum habeamus. Cum res ita sint, quaero: 1. Quid sentiendum est de matrimonio dicti hominis cum puella S. C. S. Officii 223 Christiana absque interpellatione et dispensatione contracto, et quid nunc agendum? 2. Quid faciendum ut puella recenter baptizata licite et valide cum homine christiano alio contrahere possit? R. Ex deductis subsistere primum matrimonium; ideoque R. P. D. Vica­ rius Ap. orator curet, prudentiori modo quo fieri potest, partes ad se vocare ad deducenda sua iura et, si nihil in contrarium repererit, redire obliget ad primum coniugium. — Insuper idem Vicarius Ap. suos missionarios hortetur ut opportune instruantur sive cathecumeni, sive neophyti, de obli­ gatione quam habent interpellandi coniugem in infidelitate relictum, ante­ quam ad alia vota transeant, neque ad illa ineunda admittantur nisi pro­ priam libertatem prius comprobaverint. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1162. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXV, p. 709). 948. S. C. S. Off. (Cambodiae), 3 febr. 1859. In Cambodia officium est Christianorum tormenta bellica explodere, sive in bello, sive in caeremoniis civilibus, et arma deferre in aliis solemnitatibus a rege assignatis. Porro in regia quotannis fit caeremonia super­ stitiosa quam vocant Penharac, id est expulsio diaboli, et christiani iubentur ad statutas horas per totam noctem tormenta bellica explodere ad expel­ lendum diabolum. In hac circumstantia quidam infideles vestibus ridiculis induti, et indumentis subsistentes ipsos diabolos repraesentant, et ad fra­ gorem tormentorum pavorem fingentes huc illuc discurrunt et tremebundi aufugiunt. Porro, anno praecedenti, christiani accersiti a rege ut praedicto officio fungerentur, a missionario aversi sunt ne huius caeremoniae partici­ pes fierent; quo audito, rex inflammatus adstantibus dixit: Ergo nunc sunt duo reges in Cambodia, missionarius et ego? Istis verbis timore perculsi, dicti fideles ad regiam se contulerunt ad tormenta explodenda ne verberi­ bus caederentur. — Quaeritur utrum in tali casu christiani possint dicto regis obtemperare, et tormenta explodere, saltem praemissa protestatione quod talem caeremoniam habeant ut vanam, ridiculam et omnino ineffica­ cem ad depellendum diabolum. R. Ut in N. 942: Ad primum dubium. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, n. 1170]. 949. S. C. S. Off. (Vienn.), 30 mart. 1859. Utrum acatholici ratione vinculi consanguinitatis, seu matrimonii, in­ ferri licite possint in sepulchro gentilitio familiarum catholicarum. R. Curent Episcopi totis viribus ut cuncta fiant ad normam sacrorum 224 Curia Romana canonum; quatenus vero absque scandalo et periculo id obtineri non po> sit, tolerari posse. 1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1173]. 950. S. C. S. Off., litt. (ad Ep, Harlemen.), 6 apr. 1859. Primum dubium circa matrimonia mixta volvebatur, nimirum an p: intelligentia celebris Declarationis Benedicti XIV pro Hollandia 2 compre­ hendi possint sub nomine haeretici quinque sequentes classes: 1. Illi qe catholice baptizati a pueritia nondum septennali, in haeresi educantur, i haeresim profitentur; — 2. Qui non tam in haeresi, quam ab haereticis du­ cantur, nulla scilicet, vel vix nulla haereticae doctrinae instructione accepi et cultu non frequentato, licet aliquoties participato; — 3. Qui adhuc puen in manus haereticorum incidentes, haereticae sectae adiunguntur; —4. Apo­ statae ab Ecclesia catholica ad haereticam sectam transeuntes; — 5. Qui nat et baptizati ab haereticis, adoleverunt quin ullam solemnem hacrcseos pro­ fessionem emiserint, ac vehiti nullius religionis. — Igitur quid sentiendus sciscitatur Episcopus de istorum matrimoniis cum parte catholica initis Addit vero illic praxim vigere partem catholicam non inquietandi. — S. Con­ gregatio respondit: ad effectum rhatrimonii supranominatos comprehend: in laudata Benedicti XIV Declaratione, adeoque acquiescere debet, uti iam se fecisse affirmat ipsemet Episcopus. Secundum dubium de haereticorum baptismate cietur: 1. An baptizati ab haereticis promiscue sint sub conditione baptizandi; — 2. An saltem illi quos non constat in particulari valide baptizatos luisse. — Ad utrum­ que ac alia similia fit satis per resolutionem S. Congregationis Concilii, cui obsequendum esse probat Bencd. XIV {De Synod., lib. 17, c. 6, n.;): — Die 29 Mariti 1683. An et in quibus casibus baptizati ab haereticis debeat! sub conditione rebaptizari si ad fidem catholicam convertuntur. Respondit non esse rebaptizandos nisi adsit dubium invaliditatis baptismi. Itaque lucu­ lenter patet non praeceps, ncc temere baptismum iterandum esse, sed in singulis casibus diligenter instituto examine a testibus fide dignis si reper­ tum fuerit eo loci valide baptizari consuevisse, acquiescendum erit; si vero adhuc probabile dubitandi motivum supererit, tunc conversus rebaptizabi­ tur sub conditione. Ast huius negotii iudicium cuinam committendum’ Ad hoc quod tertio loco proponebatur dicendum est: posse Episcopum, regulariter loquendo, in casibus ubi non urgeat necessitas, et alias iurenon 1 Eadem S. C S. Officii die 4 lanuarii 1888 declaravit nonnisi iuxta huiusmodi ten­ sione' esse intelligendum decretum 389 Concilii II Plenarii Baltimorcnsis it» se habet» Ex mente Sedi» Apostolicae toleratui ut m scpulchris gentilitiis, quae privata et particu­ laria pro catholicis lucorum familiis aedificantur, cognatorum et affinium etiam tcatho’. • eorum corpora tumulentur adeo ut tolerantia de qua agitur sit tolerantia mere paiiiu 'd praecavenda maiora mala. 1 Cf. Bened XIV Bull., tom. 1, p. 87-89. 5. C. S. Officii 22S definitis, sibi reservare tale iudicium; quin imo quandoque, ob graviores difficultates, ad S. Sedem tum in quaestionibus de Baptismo, cum in quo­ libet alio catholicae doctrinae themate recurrendum esse iura ipsa decer­ nunt. Tertium quaesitum de baptismo infantium cietur, domi ab obstetricibus aliisque conlato. Quoad hoc plura verba congerere supervacaneum foret, cum a Summo Pont. Bened. XIV copiosam solidamque pro more erudi­ tionem regulamque practicam expositam reperire poterit A. Tua De Synod., lib. VU, cap. 6 ct Instit. 8 ac 84. Demum ex pastorali sollicitudine A. T. inquirit: « Utrum concedi possit «benedictio nuptialis privatim extra Missam, et praesertim annuli, quando «post contractum matrimonium pars acatholica ad fidem convertitur, et «utrique contrahentium gratissimum foret benedictionem acciperes. S. C. respondit: « Facta declaratione super validitate matrimonii, iuxta decretum «superius allatum,1 remittitur arbitrio Episcopi, et, si fieri potest, benedi«ctio illa detur in Missa ». Ex quibus probe colligitur hanc benedictionem unice in favorem fidei pietatisque impertiendam esse, minime ex necessi­ tate aut ex praecepto. Immo declaratio de validitate matrimonii praemitti­ tur ne scandali, aut dissidii, aut dubii exoriatur occasio. Quapropter pru­ dentiae Episcopi committitur ut, pensitatis rerum adiunctis, hac facultate utatur, prout magis ad bonum gregis christiani ordinari in Domino iudicaverit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1174]. 951. S. C. S. Off. (Tchely Orient.), 13 apr. 1859. S. C. resp.: Interpellationem faciendam esse post baptismum; et in casibus difficilioribus recurrat (Vic. Ap.) ad S. Sedem cum omnibus facti circumstantiis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1175]. 952. S. C. S. Off., instr. 22 iun. 1859. Communicatio cum haereticis esse potest vel in reproba doctrina ve in ritibus aliisvc signis falsae sectae protestativis cum scandalo fidelium, quibus ideo ab Ecclesia communio interdicitur cum illis, ne fides aut amitti aut periclitari intelligatur. Unde S. loannes Evangelista sic severe prae1 Id est decretum 4 Maii 1809 quo statutum est: « lansenislas non esse inquietandos «obtentu matrimonii bona fide contracti, non servata forma Concilii Tridentini; ct pasto«res catholicos monendos ut abstineant a movenda disputatione super validitate vel nullitate « matrimoniorum dc quibus agitur >. 15 Curia Romana 226 I' cipit: Si quis venit ad vos et hanc doctrinam non affert, nolite recipere or. in domum, nec ave dixeritis ei, qui enim dicit illi ave communicat opérât eius malignis (Ioan. 2, 10). Evidentissime ex his verbis prohibitum iri infer­ tur quidquid huiusmodi ave exprimit, prout sunt actiones liturgicac qu * ad ecclesiasticam unitatem significandam institutae fuere. Quapropter i PP. Concilii Carthaginensis sancitum legimus cum haereticis nec orandus nec psallendum, prout refert Benedictus XIV (de Synod., c. V, lib. Vl.j Illicitum est ergo in sacris functionibus haereticos in chorum invitare, alta­ nis psallere, dare iis pacem, sacros cineres, candelas et palmas benedicta aliaque id genus externi cultus, quae interioris vinculi ac consensionis indi­ cia iure meritoque existimantur, tam in sensu activo, nimirum similia eis dando, quam passivo, ab iis in eorum sacris accipiendo. Idem enim in utra­ que hypothesi esset ac ave illis dicere, eorumque operibus malignis commu­ nicare. Sed quaedam (nunc) proponuntur quae ex se, prout ieiune ac nude exhibentur, communicationem in sacris haud praeseferre videntur. Nam quae circa patrinos in matrimoniis, et circa iurantes in ecclesiis nostri obiiciuntur, nullam declarant cooperationem prohibitam quoad catholicos. Patrini siquidem dicuntur ii qui solummodo desponsati lateri adstant, nihil agentes aut dicentes quod vetitae participationis signum referre iudicetur, et ita, si in ista materiali praesentia nullum pertimescendum sit scandalum, non erit cur anceps fluctuet missionarii animus. Multo minus angi debe si, nemine catholicorum invitante aut coopérante, haeretici templa nostra cuilibet patentia ingrediantur sua iuramenta pronunciaturi. Quid ad no> si tota actio haereticorum sit fidelium cooperationi remota? Quoad funera demum iam feria V, die vigesima Maii 1755 responsum fuisse noverint missionarii, tolerandos esse haereticos vel schismaticos, qua­ tenus meram praesentiam materialem exhibeant, causa honoris civilis erga defunctos, non se immiscentes precibus ac ritibus catholicis. In hoc enim nulla est proprie dicta participatio in sacris ex parte catholicorum, qua ex­ clusa, in reliquis sese gerant ad tramitem Constitutionis Martini V, Jd evitanda. 1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1176. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVII, p. 447,448]. V I 953. S. C. S. Off., 20 iul. 1859. Proposito dubio R. P. D. Episcopi Philadelphiae circa professionem fidei ac absolutionem haereticorum dum convertuntur, feria IV, dic 20 Iulii 1859, Emi DD. decreverunt dandam esse instructionem prout sequitur; In conversione haereticorum inquirendum est 1. de validitate Baptismi in hacresi suscepti. Instituto igitur diligenti examine, si compertum fuent aut nullum aut nulliter collatum fuisse, baptizandi erunt absolute. Si autem investigatione peracta adhuc probabile dubium de Baptismi validitate super» Cf. N. 45- _ 5. C. S. Officii __ ___ _ ______ 1^— 227 sit, tunc sub conditione iteratur. Demum si constiterit validum fuisse, reci­ piendi erunt tantummodo ad abiurationem seu professionem fidei. Triplex igitur in conciliandis haereticis distinguitur procedendi methodus: 1. Si Baptismus absolute conferatur, nulla requiritur abiuratio nec absolutio eo quod omnia abluit Sacramentum regenerationis. 2. Si Baptismus sit sub conditione iterandus, hoc ordine proceden­ dum erit: «) Abiuratio seu fidei professio. b) Baptismus conditionnais. c) Confessio sacramentalis cum absolutione conditionata. 3. Quando denique validum iudicatum fuerit baptisma, sola recipitur abiuratio seu fidei professio, quam absolutio a censuris sequitur. (Notandum vero abiurationem seu professionem fidei aliam esse ab ea quae habetur in Bulla Pii IV.1 Nam a Suprema S. C. S. Officii praescri­ pta fuit illa, quae adnectitur, pro conversione haereticorum). Si tamen nonnunquam ciusmodi neo-conversus valde desideret ut ritus in eius baptismo olim omissi, hac occasione suppleantur, sacerdos huic pio eius voto morem gerere utique liberum habet. Debet tamen in tali casu adhibere ordinem baptismi adultorum, et mutare mutanda ob baptismum iam valide suscep­ tum. Sacerdos supcrpellicco et stola violacei coloris indutus sedet in cornu Epistolae, si SS. Sacramentum asservetur in tabernaculo, sin minus in medio altaris, et coram illo genuflcctit neo-conversus, qui codicem Evangelii dextra manu tangens, emittit professionem fidei, prout inferius habe­ tur: vel, si nesciat legere, sacerdos praelegit eidem tarde professionem, ut conversus eamdem intelligerc, et cum sacerdote distinctis verbis pronun­ tiare possit. Professione di fede lo N. N. avendo avanti gli occhi miei i sacrosanti Evangeli che tocco colle proprie mani, e sapendo che niuno puo salvarsi fuori di quella fede, che tiene, crede, predica, cd insegna la S. Cattolica ed Apostolica Romana Chiesa, contro Ia quale mi dolgo di aver gravemente errato, perché, nato fuori di essa Chiesa, ho avute e credute dottrine contrarie all’insegnamento della medesima. Ora illuminato dalla divina grazia professo di credere che la S. Chiesa Cattolica Apostolica Romana è Tunica c vera Chiesa stabilita da Gesù Cristo su questa terra, a cui di tutto cuore mi sottometto. Credo tutti gli articoli che essa mi propone a credere; riprovo e condanno tutto cio che essa riprova e condanna, e sono pronto ad osservare tutto ciô che essa mi comanda, e specialmentc professo di credere: Un solo Iddio in tre divine persone distinte, ed uguali, cioè Padre, Figliuolo, e Spirito Santo. La dottrina cattolica sull’Incarnazione, Passione, Morte, e Risurrezione 1 Ci. N. 108 228 Curia Romana di Nostro Signor Gesù Cristo, e la unione ipostatica delle due nature,diviu ed umana; la divina maternità di Maria Santissima unita alla di Lei integc· rima verginità ed immacolata Concezione. La prcsenza vera, reale, c sostanziale del corpo insieme coll’aninut divinità di Nostro Signore Gesù Cristo nel Santissimo Sagramento dd1’Eucaristia. I sette Sacramenti istituiti da Gesù Cristo per la salute dell’uman genere, cioè Battesimo, Cresima, Eucaristia, Penitenza, Estrema Unzione, Ordine, e Matrimonio. II Purgatorio, la risurrezione dc’morti, la vita eterna. Il Primato non solo di onore, ma anche di giurisdizione del Romir.: Pontefice, successore di S. Pietro Principe degli Apostoli, e Vicario di G®. Cristo infallibile. Il culto de’ Santi, e delle loro immagini. if L’autorità delle apostoliche, ed ecclesiastiche tradizioni, e delle Sac: iScritture, da non doversi interpretare, ed intendere, se non nel senso, che ha tenuto, e tiene la S. Madre Chiesa Cattolica. f* Ed ogni altra cosa che dai SS. Canoni, e dai Concilii Ecumenici, spe· jf cialmente dal sacrosanto Concilio Tridentino (nunc additur etiam: e r Concilio Vaticano) è stata definita e dichiarata. I Quindi con cuor sincero, e fede non finta detesto, ed abiuro ogni errore, eresia, e setta contraria alla detta S. Cattolica ed Apostolica Romana Chin i Cosi Dio mi aiuti, e questi suoi santi Evangeli che tocco colle proprie num. * Postea neo-converso genuflexo manente, sacerdos sedens diat psalmum Mise· ■ rere, sive psalmum De profundis cum Gloria Patri in fine. Quo finito, sexti· i dos stans dicit: Kyrie eleison, Christe eleison, Kyrie eleison. Pater noster secreto, y. Et ne nos inducas in tentationem. R'. Sed libera nos a malo. y. Salvum fac servum tuum (vel ancillam tuam). 1 R'. Deus meus sperantem in te. V. Domine, exaudi orationem meam. '· R'. Et clamor meus ad te veniat. p y. Dominus vobiscum. « R’. Et cum spiritu tuo. OREMUS Deus, cui proprium est misereri semper et parcere, suscipe deprecatio­ nem nostram, ut hunc famulum tuum (hanc famulam tuam) quem (quam' excommunicationis catena constringit, miseratio tuae pietatis clémente absolvat. Per Dominum nostrum lesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum R. Arnen. Deinde sacerdos sedet, et ad profitentem genufiexum versus, cum ab hanc, absolvit dicens: Auctoritate Apostolica, qua fungor in hac parte, absolvo a te vine. S. C. S. Officii 229 excommunicationis quam 1 incurristi, et restituo te sacrosanctis Ecclesiae sacramentis, communioni et unitati fidelium in nomine Patris et Fi φ lii et Spiritus sancti. lÿ. Amen. Denique abiuranti aliquam poenitentiam salutarem iniungat, e. g. aliquas preces, visitare ecclesiam, aut similia. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1178]. 954. S. C. S. Off., ii aug. 1859. An praetermitti possit interpellatio facienda coniugi infideli quando adest certitudo quod infidelis nec converti, nec cohabitare velit pacifice cum coniuge ad fidem converso. R. Quoties coniugem infidelem nec Christi fidem amplecti, nec sine contumelia Creatoris cum coniuge converso velle cohabitare certo constet, Episcopi tamquam Apostolicae Sedis delegati, et Vicarii Apostolici, dispen­ sare poterunt super interpellatione, dummodo urgeat necessitas, nec tem­ pus suppetat recurrendi ad S. Sedem. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1180]. 955. S. C. S. Off. (Cincinnat.), 13 sept. 1859. 1. In quali casi possa dirsi che i penitenti siano in pericolo od in articolo di morte, sicchè possano essere assoluti sopra ogni censura e peccato da qualunque sacerdote. 2. Se i Vescovi in virtù del Capo Liceat2 possano assolvere dai casi occulti riservati alla S. Sede dopo il Concilio di Trento, e nominatamente un confessore che abbia attentato di assolvere il complice nel peccato turpe. 3. Se possa ciascun confessore assolvere il sacerdote che abbia sollecitato nell'atto 0 luogo della sacramental confessione. 4. Quando debba reputarsi reo di peccato turpe un confessore, sicchè se abbia assoluto il complice, sia incorso nelle pene e censure inflitte dalle Costituzioni di Benedetto XIV che cominciano 1’una Sacramentum Poeniten­ tiae,1 e 1’altra Apostolici muneris. 4 R. Ad i. A probatis auctoribus iudicandi normam sumat (Archiepiscopus) quibus in casibus revera dici possint poenitentes versari in articulo vel periculo mortis, adeo ut quilibet sacerdos a quibusvis peccatis et cen­ 1 In dubio gravi aut levi utrum poenitens in excommunicationem incurrerit per r»im professam, sacerdos hic inserat vocabulum forsan. ’ Cone. Trident., seas. XXIV, de ref.t c. 6. 1 Cf. N. 309. - Cf. • Cf. N. 355. etiam Codicis luns Canonici Docum. V. hac- £ 230 Curia Romana suris eos absolvere valeat, et sub quibus cautionibus, si agatur praesenrde censuris summo Pontifici reservatis, et consulat decretal. Clementis Hi relat. in Cap. 15 Cum desideres, et C. 26 Quod de his, de sententia Exeasmuni cat. Ad 2. Non posse, iuxta resolutiones S. Congregationis Concilii Tridatini decretis interpretandis praepositae, quae mense lanuario anni 1$ Archiepiscopo Mediolanensi ita respondit: Reservationes casuum de κα post Concilium non comprehenduntur in Cap. VI, Sess. 24, De reform., t: praesertim super clausura monialium; et quae item 2 Martii 1595 Episcq Nucerino respondit: Nosse debet Episcopus facultatem absolvendi sibi Inktam decreto c. VI, sess. 24 non extendi ad casus qui novis Summorum Per.· tificum Constitutionibus post Concilium Tridentinuni fuerint Apostolicae Sei reservati. Ad 3. Cum sollicitatio dummodo fuerit simplex, nullo iure S. Sei reservetur, nihil obstat quominus sacerdos sollicitans, aliunde rite dispos­ tus, a quovis confessario absolvi possit. Ad 4. Ad dignoscendum quando confessarius censeri debeat reus pec­ cati turpis externi et in genere suo gravis, ita ut si attentaverit complicec absolvere, poenis et censuris per Constitutiones Benedicti XIV inflictu innodatus censeri debeat, consulat probatos auctores et praesertim S. AI· phonsum de Ligorio. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1181]. 956. S. C. S. Off. (Hong-Kong), 14 mart. i860. Per mezzo della S. C. di Propaganda si risponda al Prefetto Apostolico, che in quanto ai matrimoni dei massoni si regoli come nel caso di pubblici peccatori. [Collectanea S. C. de Prop. Fide (1893), n. 1526]. 957. S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Gallas), 28 mart. i860. i. Cum dubia exposita praesertim circa polygamiam simukaneam vol­ vantur, et circa dispositiones ad susceptionem Baptismi, praemittenda erit doctrina Ecclesiae, ex qua, veluti corollaria, quaesita ipsa solutum iri (A.T.) facillime deducet. — Certissimum est polygamiam simultaneam iure evange­ lic© esse omnino illicitam, unde postquam Icsus Christus (Matth. 19) matnmonium ad pristinam reduxit sanctitatem, unitatem ct indissolubilitatem, addita pro baptizatis Sacramenti dignitate, nec fidelibus, nec iudaeis, nec ulli mortalium licuit plures sibi copulare uxores. Consequenter divinitus sic restituta monogamia, nonnisi unam uni legitimo validoque coniugio devinciri posse inconcussum fidei dogma habetur. 5. C. S. Officii 231 2. Quoad populos vero ubi illa vetita uxorum pluralitas reperitur, dili­ gentissime inquirendum erit an in tanta morum corruptione quidpiam matrimonialis foederis teneant. Inveniuntur siquidem adeo perditi, apud quos nulla coniux propria est, sed ut cuique libitum fuerit, pecudum more lasciviunt, ut refert S. Hieronymus (advers. lovinian., lib. 2, n.7), qua in hypothesi perperam de iure matrimonii institueretur quaestio, sed in con­ versione huiusmodi ad fidem polygami, aut eiusdem mulierum, conceditur missionariis ut in particularibus casibus pro sua prudentia ct zelo id sequan­ tur quod pro bono religionis ac partis conversae favore magis consentaneum esse iudicaverint, utpote qui vel quae nullo vero proprioque vinculo mari­ tali vinciuntur. 3. Sed etsi in particulari operabili, ob malam consuetudinem ita foe­ dari contingat humanum genus, tamen, ut ait S. Thomas (1. 2., q. 94, 1.4), quantum ad prima principia lex naturae immutabilis homines ad bonum speciei et societatis matrimonii officio consequendum, docet et or­ dinat (S. Thom. contra gent., 1. 4, c. 78); quod ex Apostolo (ad Rom. 2,14) colligitur: cum enim gentes quae legem non habent, naturaliter ea quae legis sunt faciunt, eiusmodi legem non habentes, ipsi sibi sunt lex, qui osten­ dunt opus legis scriptum in cordibus suis, ideoque bonum naturae cum non totaliter extinguatur (S. Th. 1. 2., q. 85, a. 1) apud gentes utut feroces ct corruptas, aliquid circa connubia iuris constitutum invenitur, quo fit ut veri matrimonii ratio decernatur. 4. Et ita iudicandum esse quoad Gallas plurimis indiciis demonstrat epistola A. Tuae; descripta enim miserrima ac lugenda illarum mulierum conditione, scçibis tot sibi posse quemquam copulare, quot alendis potis erit: agnoscunt ergo obligationem alendae uxoris. Traduntur filiae a paren­ tibus quandoque insciae vel renuentes: ergo ibi auctoritas paterna filiorum­ que subiectio exprimitur. Affirmas haud dubitari posse de earumdem amore ad unitatem maritalem, quo certe praetensam renuentiam deposuisse ferun­ tur. Sed insuper sacrum et solemne est apud Gallas hereditare uxorem defuncti fratris, quae idcirco ita erit fratris quod non alterius. Et quare non dicitur ius hereditandi uxores fratris, qui utique polygamus fuit, sed in singulari tantum uxorem? Quod si uxores hereditet, erit eadem ratio quae de pluribus iam dicta est. Ex hoc conficitur non solum esse apud Gallas verum matrimonium, sed praeterea innuitur esse unam inter illas mulieres polygami quae proprie uxor dicitur. Quod si constiterit apud illos populos verum contrahi matrimonium, investigandum sedulo erit quaenam habea­ tur tamquam vera uxor, utrum quae prima fuerit desponsata, an alia quae praestet ceteris aliqua dignitate. 5. Regulariter sacri canones primam non in ordine ad baptismum, sed ad tempus desponsationis legitimam denunciant (nullo interveniente natu­ rali impedimento) eo quod in primis nuptiis liber supponitur vir. Quod verum est si idem nuptiarum modus, consensus, eaedemque caeremoniae serventur in omnibus. Prima itaque tempore declarata pro legitima uxore, ceterae uti concubinae judicabuntur. Si vero esset inter illas differens de­ sponsandi genus, ordo, praestantia, supenoritas, ita ut prima dicatur non 232 Curia Romana temporis pnoritate, sed quae speciali connubii excellentia ac gentis existi­ matione aliis praecelleret, tunc A. Tua mores nuptiales ac consuetudine I nationis profundius scrutando referet, adnotatis accuratissime rerum adiunctis quo definiri posset quid iuris statuendum fuerit praesertim in particu­ laribus casibus. 6. Hisce igitur ecclesiasticae scientiae praemissis theoriis, ad applicatio­ nem descendamus per quaedam corollaria ultro fluentia. Sequitur enim in polygamia tam infidelis quam haeretici regulariter primam habendam esse pro legitima, nisi ob aliquod dirimens impedimentum vitientur nuptiae Quoad infideles pensitanda sunt impedimenta legis naturae: pro haeretico vero etiam impedimenta Ecclesiae catholicae cui subiicitur. Consideranda est etiam et forma nubendi, an in pactum redigatur matrimonii solubilitas, aliudve essentiae matrimonii contrarium. Demum si convertitur polygamus haereticus, remanere debet cum legitima uxore, dimissis reliquis, nulli facta interpellatione eo quod paulino privilegio uti nequit. Supponuntur etiam mulieres haereticae, alioquin adesset impedimentum disparitatis cul­ tus irritans matrimonium. In eo tantum casu posset ex concubinis haereti­ cis unam eligere, si nec cum priori nec cum alia legitimo vinculo uniretur, renovato consensu: curandum tamen esset ut et ipsa catholica fiat, nisi videatur concedenda dispensatio ab impedimento mixtae religionis, quae iustis de causis tribuitur. Sed in casu quod omnes verae concubinae pro­ barentur, melius eligenda sibi esset aliqua catholica. Hoc committitur zelo et prudentiae missionarii. 7. Infidelis vero si frui velit dicto privilegio post baptisma, si unam tantum camque legitimam habuerit uxorem, eam interpellare tenetur: 1. An velit converti; - 2. an saltem cohabitare pacifice absque iniuria Crea­ toris. Utrique aut alteri assentientem accipiet prout iura statuunt. Idipsura dicendum de muliere quae converti vellet; et in hoc ad paria iudicantur coniuges infideles. 8.’ Sed pro polygamis infidelibus specialis concessio facta fuit in favo­ rem fidei, nimirum quod illa interpellatio fieri debet quoad primam par­ tem, scilicet an velit converti tantum. Renuente prima uxore, poterit quam­ libet ex aliis eligere, dummodo et illa fidelis fiat, renovato consensu. Hisce enim verbis exprimitur praefata facultas missionariis elargita: « dispensandi cum gentilibus et infidelibus plures uxores habentibus ut post conversionem ti baptismum, quam ex illis maluerint, s· etiam ipsa fidelis fiat, retinere possint, nisi prima voluerit converti ». Itaque huic priori uxori tribuitur plenius ius nuptiale, quae idcirco, si convertatur, remanere poterit in legitimo coniugio dummodo absque iniuria Creatoris: at si velit frui paulino induito, interpellationem faciet prout supra notatur, nec ab hac regula possunt missionarii pro lubito deflectere, sed si quid notatu in contrarium dignum repererint, S. Congregationi fidelissime referent. 9. Ex his patet etiam responsio ad ea quae de iure hereditandi viduam fratris exponuntur. Siquidem si haec primo loco desponsata fuit in infideli­ tate, certissime pro legitima habebitur: si de concubinis fuerit, idem di­ cendum quod de illis: poterit enim si prima noluerit converti eam accipere, 233 958. S. C. S. Off., 18 apr. i860. Litaniae omnes praeter antiquissimas et communes, quae in Breviariis, Missalibus, Pontificalibus, et Ritualibus continentur, et praeter Litanias de B. Μ. V. quae in S. Aede 1 .auretana decantari solent, non edantur sine revisione et approbatione Ordinarii, nec publice in ecclesiis, publicis orato­ riis et processionibus recitentur absque licentia et approbatione S. Rituum Congregationis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1191. - Cf. etiam Acta S. Se­ dis, vol. XXVIII, p. 67]. vaamonaia si fidelis fiat renovato consensu, data illi post baptismum dispensatione super impedimento ab Ecclesia inducto quae equidem dispensatio iustis de causis concedi debet. 10. Explicatis iis quae matrimoniale vinculum respiciunt, ad dispositio­ nes pro rite suscipiendo Baptismate gradum facimus. Cum Apostolis ita Evangelium praedicandum erit {Act., cap. 2, v. 57): Pofiutcntiuni agite, ct baptizetur unusquisque vestrum. Pro adultis itaque (baptizandis) necessaria est poenitentia non quidem sacramentaliter sumpta sed virtualiter, quatenus a statu peccati omnino recedere debeat suscepturus Baptismum, ut gratiam consequatur. Si enim baptizari vellet quis cum voluntate persistendi in peccato, non est ei sacramentum Baptismi confe­ rendum, ut docet S. Thomas (3 p., q. 68, a. 4), primo quidem quia per Baptismum homines Christo incorporantur, secundum illud {Galat. 3): tquicumque in Christo baptizati estis Christum induistis ■. Quamdiu au­ tem aliquis habet voluntatem peccandi, non potest esse Christo coniunctus, secundum illud (2 Cor. 6): quae participatio iustitiae cum iniquitate? > Unde Augustinus dicit (Lib. de poenit.) quod nullus suae voluntatis arbi­ ter constitutus potest novam vitam inchoare nisi eum vitae veteris poeniteat. Ergo sive polvgamus, sive concubinae omnino a statu fornicationis recedere debent, si velint digne disponi ad baptismum, et quoad hoc fides catholica flecti nescia nemini blanditur; nec umquam lucem cum tenebris, Christumque cum bclial coniungi sinet. Haec itaque aliaque similia doctrinae catholicae dogmata missionarios docere studebit A. Tua, ne circa necessaria ad salutem quidpiam erroris in missionibus subrepat, quandoquidem non a prudentia carnis, sed a zelo secundum scientiam Dei cui omnia possibilia sunt, apostolatus fructus uberrimi oriantur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 11SS]. |« 1 M B JK B S tT i'liM æ V SS H 1Æ W 5. C. S. OJJicii Curia Romana 2J4 959. S. C. S. Off. (Hong-Kong), 7 mail i860. Se contralto un matrimonio misto alla presenza del ministro cattolico secondo le regole della Chicsa, e considerato valido dalla legge civile, su lecito alla parte cattolica di presentarsi dipoi coll’altra parte al ministro protestante. R. Negative, et detur rescriptum S. O. diei 29 Novembris 16721 et Praefectus Apostolicus consulat Benedictum XIV, De Syn. dioec., lib. VI, c. 7. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, η. 1192]. 960. S. C. S. Off. (Coreae), 20 iun. i860. I 1. Se la facoltà di celebrare due Messe nello stesso giorno possa usarsi ncllo stesso luogo od in luoghi quasi continui fra di loro. 2. Se il desiderio dei neofiti di ricevere due o tre volte all’anno la Santissima Comunione sia una causa urgentissima per usare della predetta facoltà. R. Ad r. Missam ab eodem sacerdote, facultatem S. Sedis habente bis in die celebrandi, gravissima causa urgente, in eodem vel in diverso loco et in quacumque distantia celebrari posse, dummodo eiusdem celebratio non protrahatur ultra horam post meridiem. Ad 2. Desiderium neophytorum bis aut ter in anno SSmam Commu­ nionem sumere volentium per se non esse urgentissimam causam in casu de quo agitur; sed pensatis omnibus locorum et personarum circumstantiis, relinquendum arbitrio R. P. D. Vicarii Apostolici. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1194]. 961. ! S. C. S. Off. (Coreae), 26 iun. i860. 1. Quaeritur utrum coniugibus qui, postquam in infidelitate nupserunt, ad fidem convertuntur, supplendae sint caeremoniae matrimonii. 2. Quid insuper agendum si, alterutro in paganismo perseverante, expo­ stulent ambo coniuges ut suppleantur praedictae caeremoniae? R. Ad i. Coniuges infideles, si fideles facti sint, optime facere si Eccle­ siae benedictiones recipiant; adstringi tamen ad id non debere. Ad 2. Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1195]. 1 Cf. N. 75*· S. C. S. Officii 235 962. S. C. S. Off. (Briocen.), 18 iul. i860. 1. Utrum habeat Episcopus in sua dioecesi, extra Italiam, facultatem sive per se, sive per delegatum specialem, absolvendi ab excommunicatione occulta quam confessarius contraxit absolvendo, extra articulum mortis, complicem in crimine turpi. 2. Utrum saltem habeat praefatam facultatem in casu quo, propter imminens periculum scandali, aut alterius gravis mali, recursus ad S. Sedem fieri nequit opportuno tempore. 3. Utrum in iisdem circumstantiis habeat facultatem absolvendi presby­ terum qui non esset suae dioecesis. 4. Utrum absolvendo a praefata excommunicatione propter urgentem causam, debeat imponere poenitenti onus recurrendi, cessante impedimento, ad S. Sedem, sub poena reincidentiae. 5. Utrum praefatam facultatem valeat ad tempus praefixum, vel ad prae­ fixum casuum numerum, an tantum pro casu exposito delegare. R. Ad i. Negative, et dentur decreta Sacrae Congregationis Concilii Tridentini Decret. Interpr., quorum unum sub anno 1589, videlicet: Reservationes casuum de novo post Concilium non comprehenduntur in Cap. 6, Sess. 24, de Reform., et praesertim super clausura monialium. Et alterum sub anno 1595, nempe: Nosse debet Episcopus facultatem absolvendi sibi tributam decreto C. 6, Sess. 24, non extendi ad casus qui novis Summorum Pontificum constitutionibus post Concilium Tridentinum fuerint Sedi Apostolicae reservati. Ad 2. 3. 4. et 5. Consulat Decretales Clementis III relat. c. 15 Cum desideres, et cap. 26 Quod de his, de sent, excom., et probatos auctores, inter quos S. Alphonsum de Ligorio, L. 7, c. 1, dub. 5, De censuris, a n. 84 ad 92. " ‘ ‘‘T; [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1197]. 963. S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Tche-Kiang), 1 aug. i860. In foliis ab A. Tua ad S. C. de Propaganda Fide transmissis exponeba­ tur quemdam missionarium saepius appellari ad conferendum baptismum adultis moribundis, qui licet profiteantur propositum sibi baptismum se libenter recepturos, se vere renuntiare diabolo, credere in Deum, et anteactae vitae poenitere, attamen ex circumstantiis maximum relinquunt dubium circa sinceritatem huiusmodi dispositionum: supradictum vero missionarium consulere volentem ex una parte reverentiae Sacramenti, et ex altera parte saluti aeternae infirmi iam iam morituri, conferre baptismum sub hac con­ ditione « si tu es vere dispositus » expresse intendens se non baptizare, sepo­ sitis bonis dispositionibus. Hinc quaerebatur: 1. Utrum talis modus confe­ rendi baptismum licitus sit vel non. Curia Romana 236 Exponebatur praeterea nonnullos ex illis infirmis, recepto sub huiusmodi conditione baptismo, postea supervivere, imo et aliquoties e sua infirmitate penitus convalescere, et posse rectius disponi, et quaerebatur: 2. Utrum ipsi superviventes, et rectius dispositi debeant indiscriminatim omnes rursus baptizari saltem sub hac conditione « si non fuisti baptizatus ». S. Congregatio Supremae et Universalis Inquisitionis, cuius iudicio haec dubia delata fuerunt, maturo super iisdem adhibito examine, sub feria IV i Augusti i860 respondendum mandavit praesenti instructione. Explorata res est tres in adulto requiri dispositiones ad Baptismum rite suscipiendum: fidem nempe, poenitentiam et intentionem illum percipiendi. Fides profecto necessaria est qua adultus debet esse sufficienter instructus, iuxta propriae intelligentiae mensuram, de mysteriis christianae religionis, et ea firmiter credere; et necessaria item est poenitentia qua debet peccata sua dolere, et actum elicere vel contritionis, vel attritionis; ac tertio neces­ sario requiritur intentio seu voluntas suscipiendi hoc sacramentum, eaqut deficiente, non imprimitur in adulto baptismatis character. At enim vero fides et poenitentia in adulto requiruntur, ut licite sacramentum suscipiat, et fructum sacramenti consequatur: intentio vero necessaria est ad illud valide consequendum, adeo ut qui baptizatur adultus sine fide ac poeni­ tentia, illicite quidem at valide baptizatur; et contra qui baptizatur absque voluntate sacramentum suscipiendi, nec licite nec valide baptizatur. Hisce praemissis facile erit dignoscere missionarium in proposito casu non bene se gessisse, quando Baptismum administrans adulto moribundo, eodem calculo habuit dispositiones requisitas ad baptismum licite administrandum et eas quae ad illum valide percipiendum necessario requiruntur. In dubio enim utrum adultus morti proximus sufficienter instructus sit de fidei mysteriis, et ea sufficienter crediderit, atque in dubio utrum ipsum anteactae vitae sincere poeniteat, quum mortis necessitas urgeat, sacramentum absolute administrare ei debet absque ulla conditione. In dubio vero utrum ipse vere intendat baptismum suscipere, si praevio diligenti examine de hac intentione adhuc dubitetur, baptismus conferri debet sub conditione dum­ modo sit capax baptismi. Ne tamen norma quaedam desit huiusmodi missionario, hic adnexum A. Tuae transmittitur decretum eiusdem Congrega­ tionis Supremae et Universalis Inquisitionis latum feria V coram SSmo die 24 Augusti 1703 super quaestione ab Episcopo Quebec, proposita.1 Prae­ terea nec bene se gessit missionarius quando baptismum conferens sub con­ ditione intendit sc non baptizare sepositis bonis dispositionibus in susci­ piente baptismum: nam in casu missionarius debet tantum intendere se baptizare quatenus suscipiens sit capax baptismi, idest illum sincere per­ cipere velit. 2 « Cf. N. 767· 1 Mens fuit E.morum PP. in praedicta Feria IV, i Aug. i860 ut in transmittendi hx instructione ad Vic. Ap. Sacra Congr. de Prop. Fide eum moneret etiam: s Che nell’esit minarsi coloro che furono battezzati prossimi a morte, sotto condizionc che non sareth « bero battezzati se non avessero nè lintenzione, nè la fede, nè il pentimento dei pecah, « debba investigarsi se in quell atto avevano tutte sifTatte disposizioni; cd in caso negitivo, • questi debbono battezzarsi di nuovo; ed in caso di dubbio, 'sub conditione S. C. S. Officii 237 Tandem quoad secundum dubium animadvertendum est baptismum ne sub conditione quidem passim ac temere esse iterandum, et tunc solum conditione uti licere cum prudens et probans subest dubitatio an quis fuerit valide baptizatus, quemadmodum traditur in Catechismo Romano, /’. 2, De Sacramento Baptismi, n. 57. Ceterum si praedicta dubietatibus missionariorum diluendis non suffi­ ciant, eas A. Tua S. Congregationi exponere curabit ut omnibus perpensis circumstantiis removeantur. Dubia proposita ab Episcopo Quebec tenoris videlicet. — Quaeritur an missionarius possit conferre baptisma aliaque sacramenta infirmo barbaro, cui explicata sunt religionis mysteria, quique pollicitus est se observaturum (mandata) hoc tantum motivo scilicet quod nolit ei contradicere. Multae ipsi supersunt rationes dubitandi num moribundus sit bene instructus, quia missionarius linguae barbarae rudis fere atque imperitus, non potuit nisi obiter explicare mysteria sublimia excedentia captum bar­ barorum, et quando moribundus affirmet se omnia capere, exteriora tamen, et exiguitas devotionis persuadent id moribundum dicere ex complacentia, ita ut si alius ad eum accederet qui diceret quod omnia quae dicta sunt ci nihil sint nisi merae fabulae, etiam, sunt fabulae responderet barbarus complacendi gratia. Hoc autem oriri potest ex duobus principiis: primum quia non capit quae ci dicuntur; secundum ex animi levitate, ita ut eo ipso momento quo dicit credo et faciam credat revera et exequi velit, sed minima ratione contraria sententiam mutabit. Quod tamen constat quod barbarus nollet uri in inferno, et sic affirmatio eius possit esse vera et ex intimo cor­ dis, hinc: Feria V. dic 25 lanuarii 1703 in generali conventu habito coram SSmo proposita supradicta quaestione, ct auditis suffragiis Eminentissimorum et Rmorum Cardinalium Inquisitorum generalium. SSmus rescribi mandavit: Non licere, si missionarius sit moraliter certus, prout in dubio asseritur, barbarum infirmum non sufficienter iuxta proprii captus mensuram intel­ lexisse mysteria Christianae religionis, aut ea sufficienter non credere, et ex solo motivo non contradicendi promittere se servaturum mandata eius reli­ gionis. Si vero missionarius prudenter credat infirmum barbarum, quando dicit credo ct faciam revera tunc sufficienter credere scrioque promittere se servaturum, ut supra, debere baptizari. Si autem dc praedictis missio­ narius dubitet, et tempus non suppetat illum melius instruendi, immineatque periculum mortis, debere itidem baptizari sub conditione ».1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1198.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXX, p. 473-476]. 1 Cf. N. 765. 238 Curia Romana 964. S. C. S. Off., 22 aug. 1860. S. C. resp. Matrimonium firmum ac validum consistere quoties nutus, vel caeremoniae coram testibus praestitae, iuxta communem regionis existi­ mationem, mutuum sponsorum de praesenti consensum sufficienter expri­ munt; et aliunde (si sermo sit de locis in quibus tridentina lex 1 publicati est) missionarius commode haberi nequeat. Quod si contrahentes, vel eorum alter, in caeremoniis patrio more habitis, intentionem seu voluntatem con­ trahendi de praesenti vere non habuerint, matrimonium esse nullum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1201]. 965. S. C. S. Oft. (Tchely Meridio-Oriental.), io apr. 1861. I I 1 An adultis infirmis, quando ad capellam publicam nunquam posse de­ ferri praevideatur, solemnis Baptismus conferri possit et debeat: aut, quando a christianis baptizati sunt, an iisdem baptismi caeremoniae possint et debeant suppleri domi. Duplex plerumque occurrit casus: 1. Sunt quidam adulti qui in morbo periculoso baptizari petunt: verum isti, vetulae plerum­ que atque plebeii adeo rudes sunt, et aliquando senio morboque confecti, ut nihil addiscere, nihil memoria retinere queant. Se credere, se velle ascen­ dere caelum, se timere infernum profitentur. Si mors imminere videatur, missionarius eos domi baptizat sine solemnitate; nec alia sacramenta eis conferre audet ratione huiusmodi ignorantiae, ob ipsorum sacramentorum venerationem, ct ad vitandam quamdam Christianorum admirationem,— 2. Sunt vero alii adulti bene edocti et dispositi qui periculose decumben­ tes, vel absente sacerdote, a christianis iam baptizati sunt, vel a sacerdote praesente baptizari, aut sibi baptismi caeremonias suppleri, aliaque sacra­ menta administrari petunt, quique, propter infirmitatem et periculum, ante mortem nunquam deferri posse ad templum probabilissime praevidentur. Quaeritur: 1. An in primo casu bene se gerat missionarius. 2. An, iuxta exposita in secundo casu, huiusmodi adultis infirmis domi solemnis Baptismus dari, aut caeremoniae suppleri possint et debeant. 3. An extra casum urgentissimae necessitatis alia sacramenta, etiam Poenitentiae, nondum domi vel in templo suppletis Baptismi caeremoniis, administrare liceat. 4. An in Baptismo solemni domi collato, vel in eius supplendis caere­ moniis, servandi sint omnes ritus, qui in Rituali Romano praescribuntur. R. Ad i. Adultos qui in morbo periculoso baptizari petunt, quique christianae religionis mysteriis iuxta proprii captus mensuram intellectis 1 Sess. XXIV, de ref. matrtm., c. i. 5. C. S. Officii 239 credunt, et actum contritionis vel attritionis eliciunt, serioque promittunt se servaturos mandata eiusdem religionis, baptizari debere. Et pariter licere conferre baptismum adultis in mortis periculo constitutis qui peccata sua dolentes, et baptismum suscipere cupientes, nequeunt temporis defectu in fidei mysteriis instrui, dummodo iisdem fidei mysteriis vel simplici oris affirmatione, vel nutibus saltem, ostendant se consensum praebere. In bap­ tismo autem domi conferendo ob imihinens mortis periculum, omissis cae­ remoniis quae baptismum praecedunt, iuxta rubricam Ritualis,1 illae pote­ runt adhiberi quae baptismum subsequuntur. Praeterea hisce neophytis moribundis non esse administrandum Viaticum nisi saltem discernant cibum spiritualem a corporali, cognoscendo et credendo in Sacra Hostia praesen­ tiam Christi Domini. Nec conferendum Sacramentum Confirmationis, nec Extremae Unctionis illis neophytis moribundis, quos missionarius capaces Baptismi credidit, nisi saltem habeant aliquam intentionem percipiendi Confirmationem ad robur animae suae adirciendum, et recipiendi S. Un­ ctionem in beneficium animae pro mortis tempore ordinatam. Curandum tamen ut, si huiusmodi adulti convaluerint, opportunis instructionibus circa fidei mysteria, et naturam atque effectus sacramentorum diligenter edoceantur, et omissa omnia in baptismi susceptione suppleantur. Ad 2. et 3. Affirmative. Ad 4. Posse et teneri uti illis caeremoniis quibus possunt uti. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1213]. 966. S. C. S. Off., 19 iun. 1861. SSmus D. N. Pius PP. IX de consilio Emorum ac Rmorum Patrum Generalium Inquisitorum dignatus est declarare Episcopos qui facultatibus gaudent Formulae VI, atque ideo facultate dispensandi in 3 et 4 simplici et mixto tantum in contrahendis, posse dispensare in 3 et 3, in 4 et 4, nec non in 3 mixto cum 4, sive gradus ab uno, sive a duplici stipite proveniant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1218]. 967. S. C. S. Off. (Marysville), 21 aug. 1861. 1. Anne licitum est matrimoniis eorum assistere qui non solum sint e secta protestantium, sed etiam e societate muratorum liberorum, si huiusmodi ducere velint catholicos? 2. Si petentes matrimonium fuerint equidem catholici, sed obliti omnino apertes religionis per varios annos, tandem socios se iunxerint liberis muraimbus; si huiusmodi velint matrimonium contrahere cum catholicis quin 1 Tit. II, c. 2, Ordo baptitmi parvulorum, n. 28. JJJ £ ■ B 240 Curia Romana prius liberis muratoribus renunciaverint, num licite talibus matrimoniis Si­ stendum est? R. Quoad assistentiam matrimoniis eorum qui pertinent ad societate liberorum muratorum parochi et missionarii se gerant uti cum agitur de praestanda assistentia matrimoniis eorum qui tamquam publici peccatores habentur. Cum vero usque adhuc Apostolica Sedes nullum generale decre­ tum super hac re tulerit, oportet ut Pastores caute ac prudenter se gerar.; et debent potius in casibus particularibus ea statuere quae magis expedire in Domino iudicaverint, quam generali regula aliquid decernere. Certe boni pastoris partes erunt, quantum sine clamoribus ac scandalis fieri pote­ rit, huiusmodi connubia impedire. Confessarii praesertim in sacramtn: Poenitentiae, qua instructione ac consiliis, qua adhortatione, debent poe­ nitentes graviter admonere, ne tali periculo se ac futuram sobolem temere exponant, cum nil boni faustique expectari possit ab eo qui Dei eiusque Ecclesiae leges tam inique contemnit. Quoniam vero, denegata facultate contrahendi huiusmodi matrimonia, nonnulli passione forsan abrepti, paro­ chi ac testium praesentiam negligerent, initoque tantum contractu civili, vitam in concubinatu degerent (quod ubi viget decretum Tametsi Condi:: Tridentini1 verissimum est) ideo, urgente necessitate pro casibus, ut dictum est, particularibus, poterunt ea decerni quae magis in Domino expediri fuerint Judicaturi. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1219]. 968. S. C. S. Off. (Myssur.), 28 aug. 1861. In folio facultatum Formulae I, n. 15, datur illa absolvendi ab haeresi, apostasia et schismate etc. in foro tantum conscientiae. Unde sequi videtur Episcopum non fuisse delegatum a S. Sede ad absolvendum neo-conversum ab excommunicatione in foro externo; a fortiori missionarios non voluisse subdclegarc ad hoc. Fateor (ego Vic. Ap.) huc usque circa talem restri­ ctionem me numquam expertum fuisse dubium, et talem dedisse absolu­ tionem in foro externo secundum modum excipiendi professionem fidei a neo-convcrsis qui reperitur in corpore Ritualis Romani Lugduni typis dati. Talis formula non reperitur in Rituali Propagandae typis dato; unde quaero: Potestnc Vicarius Ap. absolvere (et delegare ad hoc missionarios suos) ab haeresi, apostasia et schismate in foro externo? Si negative, pro facultate tali deprecor. R. Transmittendum R. P. D. Vicario Ap. oratori decretum latum in 1er. V, die 23 Aprilis anni 1777, ad cuius nonnam idem Vic. Ap. se gerere debeat in casibus ab ipso expositis. Decretum vero supradictum est tenoris sequentis: « Praefectus Missionum in Regno Thibetano ex Ordine Caput« cinorum dubium proposuit hac forma conceptum: Nella facoltà che dalla 1 Ses». XXIV, de ref. matrim., c. i. 241 969. S. C. S. Off., 12 febr. 1862. i. Curandum est Episcopo ut catholici coemeterium habeant a coeme­ terio acatholicorum distinctum. 2. Si id effici non possit, experiendum est utrum saltem in eodem coemeterio distinctus locus pro tumulatione catho­ licorum haberi possit. 3. Si neque id possibile sit, usquedum praedicta facultas non obtineatur, singulis vicibus, cum catholici cadaver ad sepulchrum deferatur, sepulturae locus debet benedici. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1227]. 970. S. C. S. Off., 17 sept. 1862. Proposito quaesito utrum in diebus ieiunii possit inverti tempus come­ stionis sumendo serotinam refectiunculam infra horam X et XI matutinam, prandium vero differendo ad IV vel V horam vespertinam, S. Poenitentiariadic 10 Januarii 1834 respondendum censuit: « Si inversionis supradictae ie vjiHionais ■ S. Sede si concede al n. 10 (Formola IV) si concede ai missionarii di poter assohere dall'eresia, dall'apostasia dalla fede, e dallo scisma; ma non si sa ut, occorrcndo il caso, debbano i delinquenti, seconde la forma prescritta nel Rituale assohersi cou quelli atti csteriori prescritti, oppure assolverli nel solo < foro interiore della coscienza, quantunque il loro delitto fosse stato di pubblico « scandalo agli altri. Quelle che causa il dubbio sono le ultime parole di detta < facoltà: et hos in foro conscientiae tantum, le quali parole non si sadistint guere se si riferiscano a quelle deserit te nella seconda parte dei decreto - non * tamen eos- oppure a tutti. - Super ista dubitatione Sanctitas Sua sensum ; inculcatum, non ita presse intelligenda videntur, ut nemini innotescat haec S. Sedis indulgentia, seu potius tolerantia in benedicendis mixtis nu­ ptiis. Etenim scias oportet quod Sanctitas Sua monitos esse voluit Prae­ sules ut non passim et absque delectu matrimoniis mixtis benedictio imper­ tiatur, nec per publicas instructiones, vcluti etiam per modum regulat, tali utantur facultate, sed prudenter admodum ct caute, ut oblivioni non tradantur saluberrimae Ecclesiae conditiones, quae semper implicite talibus 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. «169. S. C. S. Officii 243 dispensationibus adiunctac intclliguntur. Sane non aliam esse Summi Pon­ tificis mentem Ampl. Tuae ccterisque Apostolicis Vicar is perspectum erit, si attendas ad ca, quae in Apostolicis Litteris in forma Brevis Episcopo Trevirensi die 3 Octobris 1853 hac super re datis habentur. Summus Pon­ tifex Pius IX postquam Trevirensi Ordinario induisit ut, concurrentibus causis iam supra commemoratis, matrimoniis mixtis impertiri posset bene­ dictio, hunc in modum prosequitur: Quae sane conditiones (extra eccle­ siam ct absque parochi benedictione) eo potissimum spectant, ut in animis catholicorum nunquam oblitcretur memoria canonum, qui haec detestantur connubia, ct constantissimi illius studii, quo S. Mater Ecclesia suos filios avertere consuevit, ab iisdem nuptiis in eorum futurae prolis perniciem contrahendis ». Ex dictis igitur Tibi ceterisque Vicariis Apostolicis certa proponitur norma ad recte interpretanda et ad praxim reducenda ea quae de benedi­ ctione mixtis nuptiis danda traduntur in instructione Card. Antonelli. Ad quaestiones tandem quas veluti consectarias, solvendas etiam pro­ posuit A. Tua, ita S. Congregatio respondendum censuit. Improbandam minime esse missionariorum praxim, qua ad detegendam haereticorum fraudem, qui relicta propria uxore cum catholica muliere copulari prae­ sumerent, inter alias investigationes, banna illorum publicantur, nulla tamen facta mentione religionis illorum, qui nuptias sint contracturi. Quoad dubium autem: - Num sacramenta dari possint catholicae parti mente paratae ad ineundum coram ministro protestante sive ante sive post catholicum matrimonium? Attendendum erit, an sponsi adeant ministrum protestantem ut legi tantum civili satisfaciant, an vero ut in sacris commu­ nicent. Si hoc secundum, cum minister heterodoxus adsistat ut addictus sacris, ct pars catholica in sua prava intentione persistat, non potest admitti ad sacramentorum participationem usque dum a pravo resiliendo proposito vere resipiscat. Qua de re opportunum erit consulere Benedictum XIV, it Synod. Dioec., Lib. VI, cap. VII, § 2. — Postremo sciscitabatur: An admittenda sit pars catholica, quae matrimonium cum haeretico, ct coram ministello contraxit (valide tamen vigore extensionis Benedictinae pro Hollandia) ad renovationem mutui consensus coram parocho seu missionario catholico, qui possit etiam recitare formulam « ego vos coniungo ·>, insuper an ad eamdem consensus renovationem admitti possint coniuges ab haeresi conversi, qui id instanter petunt ? — In locis in quibus matrimonia haereti­ corum inter se, sive inter unam partem catholicam, aliamque heterodoxam contracta, etiam non servata Tridentini forma,1 sunt valida (dummodo aliud non obstiterit canonicum impedimentum), nequeunt coniuges admitti ad matrimonium (iam per se indissolubile) quasi denuo contrahendum per verba mutuum de praesenti consensum exprimentia, nec formula » ego vos coniungo in matrimonium n a sacerdote recitanda erit. Attamen si agatur de matrimoniis mixtis coram haeretico ministro iam contractis, quatenus cautiones a iurc necessariae praestitae fuerint, ct pars catholica facti poc1 Scss. XXIV, de ref. matrim., c, i. 244 Curia Romana nitens benedictionem petat, poterit ei, praevia absolutione a censuris, impo sitisque salutaribus poenitentiis, benedictio impertiri, exclusa umenstcper Missae celebratione. Pariter etiam coniugibus ab haeresi conveni dummodo petant, impertienda erit nuptialis benedictio in Missa. Paroche vero quovis in casu coniuges condocefaciat eiusmodi benedictionem fi ritum unice, non ad validitatem pertinere coniugii. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1232]. 972. S. C- S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Hun-nan), a. 1863. Delatae sunt ad S. C. quaestiones quae primum a R. D. Francisco Diet, missionario, deinde ab A. Tua propositae sunt circa difficultates in quibus versantur fideles in Hunnanensi provincia. Narrabas enim paganos region? illius actos in rabiem ob libertatem christianae religioni decretam ex publia conventione inter Gallorum ac Sinarum imperatores inita, eo procurrisse insaniae ut venerandae Crucis signum pedibus ultro citroque euntium di­ candum in publicis viis, in pontibus, in portarum urbium limine insculpse­ rint, aut quomodocumque descripserint, idque tanta alicubi frequentia « continuitate ut abstinere ab ea iniuria (modo prosequi iter firmum sit) n·. volentes quidem possint. Quod quidem ad christianos praesertim in angu­ stias conficiendos factum fuisse scribis, ut nimirum vel tota urbe caren­ dum iis sit, negotiisque omnibus plane desertis, inedia fere ac tristitia intn domos pereundum, vel, cruce calcata, indicium, ut illi arbitrantur, duratu religionis dare cogantur: qua de re addis, quosdam tibi videri ex paganis primis diebus in excubiis fuisse ut Christianorum agendi rationem taciti explorarent. Quibus expositis postulasti an liceat christianis super eiusmodi cruces incedere, non quidem contemptus, sed necessitatis causa, idque eo etiam in casu in quo adstant exploratores qui taciti christianos observant quodque inde consequitur, an qui ita se gesserunt recte egerint; sin vero male, an relinquendi sint in bona fide, an monendi, an etiam ut apostatae habendi. Quibus quaestionibus alias addidit missionarius Tien, nimirum utrum, in incedendo aliquam diligentiam, eamque mediocremne an sum­ mam adhibere debeant christiani ne super cruces vestigium ponant: an imo iis liceat etiam voluntarie eas calcare, non quidem ad religionis, sed ad eorum contemptum qui absque ulla auctoritate eas descripserunt. Ita­ que si christiani a nemine moneantur de aliquo Crucis signo quod ante pedes forte habeant, S. C. praestare ccnsuit ut libere incedant nihil exa­ minantes. Quando enim ea constant quae ab A. Tua exposita sunt, duoque illa praesertim sunt evidentia et publice nota, necessitas ita agendi ad nego­ tia propna gerenda vitamque ipsam sustentandam, ct intima Christianorum voluntas in sua religione retinenda, ct in iis omnibus quae contraria eidem sunt excludendis, facile quisque intelligit neque ex fine, neque ex obiecto, neque ex circumstantiis (quae tria sunt elementa quibus actionis moralius constituitur) eiusmodi agendi rationem posse redargui. Finis enim qui non ad S. C. S. Officii 245 religionis contemptum, sed ad consulendum necessitatibus propriis dirigitur manifeste honestus est; eiusmodi autem fine proposito, actum quoque mate­ rialem incedendi super cruces (quo in actu actionis obiectum situm heic est) si in se consideratur, nihilque pravitatis a circumstantiis accipiat, culpa omni vacare non est dubitandum. Cum enim incedere ac vestigia ponere sit aenis natura sua indifferens, necessario sequitur quod, si finis inhone­ stus excluditur, honestus autem rationique conformis proponitur, ipse quo­ que actus et honestus et rationi conformis sit habendus. Itaque nosti non modo inter scrupulos recenseri si quis religioni sibi vertat quod paleas in crucis formam connexas inter ambulandum calcavit, verum etiam passim libereque in templis super lapides sepulchrorum fideles incedere, ubi SSmum lesu nomen eiusque monogramma, et cruces saepissime insculptae sunt. Restat igitur ut a circumstantiis nihil accedat pravitatis, ex quibus una in casu proposito occurrit quae speciem aliquam difficultatis portendere vide­ tur, quod in praedictis crucibus describendis laqueum Christianis iniicerc pagani sibi proposuerunt, ut nimirum, si necessitate coacti eas calcaverint, eiurasse religionem videantur: cui alteram addit A. Tua, qua nonnihil vide­ tur commoveri, quod scilicet primis diebus etiam in excubiis pagani fuisse visi sunt, ut Christianorum agendi rationem observarent: quam tamen cir­ cumstantiam nihil momenti afferre facile perspicies. Cum enim dicas eos­ dem omnino tacitos, nihilque prorsus audentes adstitisse, plane intelligis perinde eos esse habendos, ac qui fortuito christianos transeuntes vide­ rent. Quapropter unum quaerendum heic est tum quoad eos, tum quoad alios qui fortuito adsint, tum etiam quoad ceteros qui absentes factum cognoscunt, utrum quod malo illo animo cruces pagani insculpserint, scan­ dalum apud illos merito oriatur si christiani super eas incedant, quasi nimi­ rum eiuratac religionis indicium edidisse videantur. Cum in omnium oculos duo illa quae diximus insiliant publiceque nota sint, Christianorum scilicet voluntas quae religioni suae palam firmiterque adhaeret, parique ratione ab iis quae contraria sunt abhorret, et vera ratio quae eosdem adigit ad urbis vias frequentandas, quae est necessitas sua negotia gerendi suaeque vitae sustentandae, illud sane consequitur quod si quis malitia sua voluntarie obcaecatus haec nolit videre, quod omnes vident, ut apostasiam per calum­ niam christianis attribuat, is profecto non pusillorum scandalum patitur, neque ex infirmitate natum, sed pharisaeorum et ex malitia productum. Pharisaeorum autem scandalum nosti esse spernendum, ac proinde vides neque ex fine, neque ex actionis obiecto, neque ex circumstantiis redargui posse christianos quod nihil examinantes libere per urbem incedant. Id tamen S. C. in eo tantum casu retinendum esse censuit cum nemo christianos admonet de cruce aliqua quam iuxta pedes habeant. Si enim ab aliquo ii moneantur, eadem S. C. respondit diligenter eos curare debere, ne Crucem pedibus premant, quandoquidem, si moniti eamdem libere calcarent, cum tamen vitare id possent, merito pusillis atque infirmis viderentur religionis sanctitatem violasse. Quapropter non potuerunt Emi Patres non mirari de dubio illo quod subicctum fuit, utrum nimirum christifidcles possint etiam voluntarie cruces calcare ad contemptum illorum qui fecerunt, sine contem- Curia Romana ptu autem religionis. Quis enim non videat contemptum Crucis a conter? ptu eorum qui eas descripserunt eo in casu separari non posse? eaque excu­ satio si admittatur, non absimili defensione cum quoque posse uti qa veram Crucem sub pedes proiiciat, aiens se non Christi neque istius Crue» contemptu, sed iudaeorum, qui eam Christo statuerunt, id fecisse? Quod si etiam huiusmodi abstractio fieri posset, manifestum tamen est pusillo­ rum saltem ratione qui scandalum inde caperent, eadem uti non licere. Ut enim in simili casu animadvertit Chrysostomus (Hom. XXV, n. 2, in I Cor.) de iis nimirum agens qui existimabant fas esse christianis de immolatitns, etiamsi moniti essent, absque ulla necessitate edere, dummodo iure liber­ tatis suae sc id facere profiterentur, non autem ut idololatriae consentirent, eiusmodi remedio pusillorum vulnus minime sanatur, quia nimirum cur videant vitari illud potuisse suspicionemque omnem violatae religionis α ratione removeri, neque tamen id esse factum, nunquam ait S. Doctor sibi sinunt persuaderi malum animum in ea re abfuisse, etiamsi millies id repetatur: infirmi enim sunt. Quapropter cum Germaniae Apostolus S. Bonifacius a Gregorio II postulasset « utrum de immolatitiis, si a fidelibus « superductum fuerit vivificae crucis signum, edi liceret an non? » S. Gre­ gorius (ep. XIII § 6) rescripsit: « Illud (de hac re) sufficit respondere quod « B. Paulus Apostolus dicit: si quis dixerit quia hoc immolatitium es:, «nolite edere propter cum qui indicavit, et propter conscientiam». Pari igitur ratione si christiani ab aliquo moneantur sc crucem ante pedes habere, curare omnino debent, ne illam conculcent. Quod si ita praeclusum sit iter ut nonnisi per descriptas cruces transire liceat, eo in casu cum sit manifestum non ex aliqua irreverentia, sed ex mera necessitate per illas incedi, fieri quidem id posse S. C. respondit, sed ad omnem scandali ratio­ nem amovendam, duplicem conditionem servari oportere. Prima est ut coram monente et audientibus expresse christiani profiteantur voluntatem inferendi Cruci iniuriain omnino a se abesse; altera est ut in actu ipso transeundi modum teneant, quantum fieri potest, decentem, ut aliquod reverentiae signum ex eo ipso appareat. Haec enim si fiant cum de necessitate in agendi, ct de voluntate a violanda religione aliena aperte constat, si quis scandalum id sumere velit, is pharisaeorum mores plane sequeretur, adeoque despicienda cius calumnia esset, praesertim cum, si hisce paganorum iniuriis plus aequo terreri christiani se sinant, ansa illis praeberetur ad dif­ ficiliorem in dies faciendam christianae religionis conditionem, eamque facile hisce artibus extinguendam. Summa igitur responsi quod postulatio­ nibus luis S. C. dandum censuit eiusmodi est: 1. Si a nemine christiani moneantur de aliquo Crucis signo quod ante pedes forte habeant, oportere eos libere incedere nihil examinantes iuxta monitum S. Pauli (I Cor. X, 22, 27). 2. Si moneantur, curandum ab iis esse ne vestigia supra Crucem inferant. 3. Si moniti adesse Crucem, adeo praeclusum iter reperiunt ut nonnisi per eam transire liceat, ita eos transire debere, ut primum expresse profiteantur nullam sibi esse mentem Crucis violandae, deinde, in actu ipso transeundi, modum quantum fieri potest decentem servent, ut indicium aliquod reverentiae ex eo ipso appareat. Quae quidem abunde vides suffi- S. C. S. Officii 2 47 cere ut certa norma christianis praescribatur, qua simul possint, et neces­ sitatibus suis consulere, ct religionis sanctitatem inviolatam tenere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1235]. 973. S. C. S. Off. (Helvetiae), 21 ian. 1863. 1. Nei luoghi ov’è il costume di contrarre il matrimonio innanzi al ministro eretico, i parrochi istruiscano i cattolici sui grave peccato che com- · mettono nel seguire questo costume, e suile gravi pene ecclesiastiche che sono percio comminate, e le infliggano pure alFoccorrenza i Vescovi, ove credano che cio sia espediente; e che nel darsi le dispense si ponga l’espressa condizionc che nè prima nè dopo il matrimonio i contraentivadano ivanti al ministro eretico. 2. Che per contrapporre un argine all’indifferentismo derivante dai matrimoni misti, i Vescovi insistano acciocchè i parrochi non tralascino nui d’invigilare sulla educazione dei figli nati da tali matrimoni, specialmente quando siano nati da una donna cretica. 3. Che i parrochi tutte le volte che muore la parte cattolica, invigilino attentamente perche i figli non siano pervertit!. 4. Che nei luoghi ove esistc la leggc che i figli debbano seguire la reli­ gione del padre, nel caso che questi sia eretico, non si accordi mai la di­ spensa, se non consta moralmente almeno che la parte cattolica sinceramente voglia, ed efiicacemente possa adempire le obbligazioni e cauzioni. Intanto Mons. Incaricato suggerisca in quai modo potrebbe ottenersi anche in via di diplomatica 1’abrogazione di questa legge. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1236]. I S. C. S. Off., 18 mart. 1863. 974. Esaminato sc Ia pena d’inabilitazionc alla cclebrazione della S. Messa prescritta contro i rei di sollecitazione dei Decr. di Bened. XIV sotto i 5 Agosto 1745 1 sia lafae sententiae, o soltanto jerendae: inerendo alie prece­ dent! risoluzioni di questa S. C. Suprema, ed a dichiarazioni della S. Penitenzieria, gli Emi Inquisitori Generali ritennero che la pena suddetta è soltanto ferendae sententiae. Fattasi di ciô relazione al S. P. dall’Assessore del S. Off., S. Santità si degnb confermare questa dichiarazione, ed ordi­ nare che essa sia notificata alla S. C. di Propaganda, e quindi la comunichi ai Vicari Apostolici c Superiori delle Missioni, awertendoli ad osserrarlain pratica, non ostante qualunque altra risposta contraria che sia stata dita in proposito. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1237. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 450,451]. 1 Cf. N. 795. 248 Curia Romana 975. S. C. S. Off. (Hierosolymae), 13 ian. 1864. .An sit probandus usus inductus in aliqua hospitali domo absolvent sacramentaliter sub conditione moribundos haereticos et schismaticos, idqjiuxta naturam conditionatae absolutionis, et ob praesumptam bonam fides multorum qui in haeresi vel schismate educati fuere, nulloque praevio ic. quo possint, saltem implicite, reconciliati catholicae Ecclesiae iudicar silentio super hoc servato vel ob impossibilitatem, vel ne turbetur mori­ bundi conscientia. R. Usum de quo quaeritur, prout exponitur, esse improbandum; ct 1: mentem: La mente è di accennare a .Mons. Patriarca di Gerusalemme che, qualora il moribondo eretico o scismatico avesse dato un qualche segr. su cui fondare un ragionevole dubbio che quegli aderisca alia santa Chieu cattolica, in tal caso i preti di quella delegazione dovranno seguire le nonrt dettate da accreditati autori. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1246]. 976. îM l ’JJ ΐη ιπ ίρ S. C. S. Off. (ad Ep. Osnabrugen.), 17 febr. 1864. Non latet, quibusdam in locis haereticum ministrum agere personir magistratus mere civilis, coram quo se sistere solent coniuges, aut edar debent, ob finem politicum, nempe ut habeantur civiliter honesti coniuges, prolesque censeatur legitima. Tunc vero urgentibus haereticis, aut lege civili imperante, non improbatur quod pars catholica una cum haeretis se sistant, ante vel post contractum ad formam Tridentini 1 matrimonium etiam coram ministro haeresi addicto ad actum civilem dumtaxat implen­ dum. Etenim ad dubium olim sic expressum: Utrum catholicus corin' proprio catholico parocho cum haeretica contrahens, licite possit, urgen­ tibus haereticis, matrimonium hoc ratificare coram ministro haeretico,si « nulla hinc ritus haeretici professio habeatur, aut colligatur, ct, quidquid « minister haereticus in casu peragit, civilis dumtaxat et politica gratulatio « sit et censeatur »; per S. Congregationem responsum fuit: Affirmative Verum enim vero quotiescumque minister haereticus censeatur veluti sacris addictus, et quasi parochi munere fungens, non licet catholicae parti una cum haeretica matrimonialem consensum coram tali ministello praestare, eo quia adhiberetur ad quamdam religiosam caeremoniam complendam, c! pars catholica ritui haeretico se consociaret; unde oriretur quaedam impli­ cita haeresi adhaesio, ac proinde illicita omnino haberetur cum haereticis in divinis communicatio. Ea propter etsi perniciosa haec consuetudo ino1 Scss. XXIV, de ref. matnm., c. 1. S. C. S. Officii 249 leverit ita ut a clero de facili corrigi non possit, nihilo tamen secius, omni adhibito studio ac zelo evellenda erit. Et sane Benedictus XIV aperte docet non licere contrahentibus sc sistere coram ministro haeretico, quatenus assi­ stat ut minister addictus sacris, et contrahentes peccare mortaliter ct esse monendos. Opportune itaque ab Te instructi et commoniti parochi ac mis­ sionarii, edoceant fideles, qua publicis in ecclesiis catechesibus, qua priva­ tis instructionibus, circa constantem Ecclesiae doctrinam et praxim, ita ut a mixtis contrahendis nuptiis, quoad fieri possit, salubriter avertantur; sin autem, abhorreant prorsus a celebrando matrimonio coram haeretico mini­ stro sacris addicto, id quod omnimode illicitum et sacrilegum est. Ita re­ sponsum fuit Ordinario Trevircn. sub fer. IV, die 21 Aprilis 1847. Sciant insupei parochi, si interrogentur a contrahentibus, vel st certe noverint eos adituros ministrum haereticum sacris addictum ad consensum matrimonialem praestandum, se silere non posse; sed monere eosdem debere sponsos de gravissimo peccato quod patrant, et de censuris in quas incurrunt. Verumtamen ad gravia praecavenda mala, si in aliquo peculiari casu parochus non fuerit interpellatus a sponsis, an liceat nec ne adire ministrum haereticum, et nulla fiat ab iisdem sponsis explicita declaratio de adeundo ministrum haereticum, praevideat tamen eos forsan adituros ad matrimo­ nialem renovandum consensum, ac insuper cx adiunctis in casu concurren­ tibus praevideat monitionem certo non fore profuturam, immo nocituram, indeque peccatum materiale in formalem culpam vertendum, tunc sileat, remoto tamen scandalo, et dummodo aliae ab Ecclesia requisitae conditio­ nes, atque cautiones rite positae sint, praesertim de libero religionis exer­ citio parti catholicae concedendo, nec non de universa prole in religione catholica educanda. Quod si tandem consensus coram parocho velit reno­ vari, postquam praestitus iam fuerit coram ministro haeretico, idque publice notum _it, vel ab ipsis sponsis parocho notificetur: parochus huic matrimo­ nio non intererit, nisi servatis, uti supponitur, ccteroquin servandis, pars catholica facti poenitens, praeviis salutaribus poenitentiis, absolutionem a contractis censuris rite prius obtinuerit. Sacra igitur Congregatio plurimum in Domino confidit Te, praemissis prudenter ac firmiter inhaerentem, effecturum, ut inviolabilis doctrinae sartum tectum servetur depositum, catholicorum mores fidei respondeant, damna apprehensa arceantur, et fideles doctrina atque exemplo roborati incedant per semitas iustitiae. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1247. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XVI, p. 207,208]. 977. S. C. S. Off. (Sanctorien.), 22 iun. 1864. Se possa tollerarsi che il Vescovo cd il clero cattolico accompagnino sotto il baldacchino il re acattolico della Grecia fino alia chiesa, come sogliono praticare i greet scismatici; e cio affine di evitare gravi inconve­ nienti a danno dei cattolici. 250 I Curia Romana R. Si notifichi al Vescovo ia risposta data dalla S. C. degli Affari Eccle­ siastici Straordinarii nella sessione dei 27 Luglio 1815 al seguente ques?_ di Mons, \escovo di Tournay nel Belgio: «Con quali formalità il pnneip eterodosso si debba ricevere, se voglia assistere alie cerimonie religion Fi risposto seconde l’Istruzione data dai S. O. il di 10 Maggio 1753:1 Quati­ nus meram praesentiam materialem exhibeat causa honoris civilis, nec se immsceat precibus ac ritibus catholicis, tolerari posse: quatenus vero in religion functionibus proprios ritus adhibeat vel nostris se immisceat, nec licere nec tm permittendum. Inoltre si richiami alia memoria di Mons. Vescovo di Santorino l’Istntstone data dai S. O. al predecessore di lui nella fer. IV, 25 Ag. 1841 e irasmessagli col mezzo della S. C. di Propaganda, dove specialmente sotto i nn. 3 e 4 si contengono alcune prescrizioni che fanno a proposito della présente domanda. 2 Finalrnente si faccia conoscerc a quel Vescovo che la cerimonia di cui egli paria nel suo quesito si potrà tollerare quando una vera necessità Io richiegga, e purchè il Vescovo ed il clero non usino la cotta, nè altro abito sacro, e purchè si adoperi un baldacchino di forma diversa da quella solita ad adoperarsi nelic sacre funzioni, e sia portato da secolari. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1256]. 978. I S. C. S. Off. (Smyrnen.), 30 iun., 7 iul. 1864. I 1. Si puô permetterc a cattolici di accompagnare i funerali degli eretici sino alia porta della chiesa? 2. Si possono gli eretici far cantare nelle nostre chiese ed assistere all’altare per servire Ia Messa? 3. Un cattolico puô permettere ad un eretico o scismatico di contrant matrimonio nella propria casa (facendo per lo più i greci i matrimoni in casa ove si reca il loro prete)? 4. È proibito ad un eterodosso di far da patrino ad un fanciullo cat­ tolico. Si puô permettere ad un cattolico di tenere al sacro Fonte un figliuolo scismatico eretico, amministrandosi il sacramento, s’intende già, da un ministro eretico? 5. È permesso a cattolici di mettersi in ginocchio, o almeno dare alcun segno di venerazione al SS. Sagramento recato dagli scismatici? 6. In pericolo di morte, mancando un sacerdote cattolico, si puô cercare l’assoluzione da un sacerdote scismatico? 7. I greci sogliono nei loro funerali dispensare a vicini ed amici del grano e del pane dette coiïva; c chi lo riceve debbe rispondere, intendendo 1 Cf. N. 804. ’ Cf. N. 885. (Die» 25 Aug. est dies qua huiusmodi Instructio a Sanctitate Su» est idprobata). S. C. S. Officii 251 del defunto: il Signore lo perdoni; è permesso ai cattolici di riceverlo? (I colha prima che sian distribuiti vengono posti sui sepolcri dei defunti cre­ tici, e qualche volta si offrono in onore di un santo). 8. Si puô concorrere con denaro alla fabbiica di chiesc eretiche? Si fa una qucstua all’uopo: si puô permettere che i cattolici contribuiscano allorchè sono ricercati? 9. Gli opérai cattolici, lavorando nella fabbrica di chiese eretiche, possono rimettere qualche loro giornata a benefizio dclle medesime? 10. È poi permesso di lavorarc per tali edifizi sacri? R. Ad i. Dummodo catholici comitantes funera haereticorum aut schis­ maticorum usque ad ianuam coemeterii, meram praesentiam materialem exhibeant, civilis honoris causa erga defunctos, nec se immisceant ritibus haereticorum, nec luminaria deferant, nec pro defuncti anima suffragia persolvant, tolerari posse. Ad 2. Ad utramque partem: Negative. Ad 3. Iuxta exposita non esse permittendum.1 Ad 4. Negative in omnibus, et detur decretum latum sub fer. V, die io Maii 1770, quod est huiusmodi: 2 — Proposito dubio a Vic. Apostolico Smyrnensi: An liceat catholicis intéresse baptismis graecorum, in quibus per se rd per alios aliquando etiam officio pair ini funguntur; SSmus auditis Emorum suffragiis decrevit: Catholicis absolute non licere vel per se vel per alios fungi officio patnni in baptismis qui haereticorum filiis ab haereticis ministrantur. Ad 5. Detur decretum latum die 15 Aprilis 1672 sequentis tenoris: Proposito dubio Nuncii Apostolici apud Venetos: An Eucharistiae Sacra­ mentum delatum ad infirmum a presbytero graeco schismatico adorari debeat a viro catholice; responsum fuit: Scribatur quod occasione qua non possit evi­ tare delationem Sacramenti, illud adoret, sed non prosequatur deferentem, nec ingrediatur ecclesiam graecorum. Ad 6. Licere, dummodo tamen et aliis fidelibus non praebeatur scan­ dalum, nec sit alius sacerdos catholicus, nec sit periculum ut fidelis ab haeretico pervertatur, et tandem probabiliter credatur sacerdotem haereti­ cum administraturum hoc sacramentum secundum ritus Ecclesiae. Ad 7. Prout exponitur, non licere. Ad 8. Non licere. Ad 9. Non licere. Ad 10. Detur Instructio iam data sub feria IV, die 14 lanuarii 1818 Vicario Apostolico Kentuchicnsi, cui postulanti: An permissum sit haeretico­ rum ecclesias seu synagogas aedificare; responsum fuit: Non esse inquietandos Jummodo non adsit scandalum nec sit in contemptum religionis. Curet autem Episcopus ut artifices per missionaries et confessorios opportune instruantur, quando a propria praestanda opera in ecclesiis haereticorum seu synagogis aedi­ ficandis se abstinere debeant. Tenentur scilicet ab opere se abstinere: 1. Ubi 1 Relatum tucr.it nullum adesse in casu necessitatem; sponsos schismaticos habere pintam propriam domum, posse alio modo demonstrari benevolentiam erga ipsos; adesse Kinddum catholicorum, et periculum ndsistentiae actui religioso acatholicorum. ' Cf N. «28. 25 Cm ia Romana huiusmodi opus communiter habeatur pro signo protestativo falsae religionis, 2. vel aliquid in ipso contineatur quod per se directe ac unice exprimat reprobe * ttonem catholici cultus, et approbationem damnati cultus haereticorum, j. aut constet artifices catholicos ad opus adigi vel vocari ab haereticis in conltity tum catholicae religionis. — Ceterum quamvis extra hos casus relinquendi nn/ tn bona fide, semper tamen monendi sunt ne haereticorum cultui cooperari intendant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1257]. 979. S. C. S. Off., litt. encycl. (ad Ep. Angliae), 16 sept. 1864. ! I ( Apostolicae Sedi nuntiatum est, catholicos nonnullos et ecclesiastico; quoque viros societati ad procurandam, ut aiunt, christianitatis unitatem Londini anno 1857 erectae nomen dedisse, et iam plures evulgatos esse ephemeridum articulos, qui catholicorum huic societati plaudentium nomine inscribuntur, vel ab ecclesiasticis viris eandem societatem commendantibus exarati perhibentur. Et sane quaenam sit huius societatis indoles vel quo ea spectet, nedum ex articulis ephemeridis cui titulus The union rc sed ex ipso folio quo socii invitantur et adseribuntur facile intelligitur. A protestantibus quippe efformata ct directa, eo excitata est spiritu, quem expresse profitetur, tres videlicet Christianas communiones romano-catholicam, graeco-schismaticam ct anglicam, quamvis invicem separatas ac divi­ sas, aequo tamen iure catholicum nomen sibi vindicare. Aditus igitur in illam patet omnibus ubique locorum degentibus tum catholicis, tum graecoschismaticis, tum anglicanis, ca tamen lege ut nemini liceat de variis doc­ trinae capitibus, in quibus dissentiunt, quaestionem movere, ct singulis fas sit propriae religiosae confessionis placita tranquillo animo sectari. Sociis vero omnibus preces ipsa recitandas, ct sacerdotibus sacrificia celebranda indicit iuxta suam intentionem; ut nempe tres memoratae Christianae com­ muniones, utpotc quae, prout supponitur, Ecclesiam catholicam omnes simul iam constituunt, ad unum corpus efformandum tandem aliquando coeant. I Suprema S. O. Congregatio, ad cuius examen hoc negotium de more delatum est, re mature perpensa, necessarium iudicavit sedulam ponendam esse operam, ut edoceantur fideles ne haereticorum ductu hanc cum iisdem haereticis et schismaticis societatem ineant. Non dubitant profecto Ethi Patres Cardinales praepositi Sacrae Inquisitioni, quin istius regionis Epi­ scopi pro ca, qua eminent charitatc et doctrina, omnem iam adhibeant diligentiam ad vitia demonstranda, quibus ista societas scatet, et ad propul­ sanda quae secum affert pericula: nihilominus muneri suo deesse viderentur, si pastoralem eorumdem Episcoporum zelum in re adeo gravi vehementius non inflammarent: eo enim periculosior est haec novitas, quo ad speciem pia, ct de christianae societatis unitate admodum sollicita videtur. S. C. S. Officii 253 Fundamentum cui ipsa innititur huiusmodi est, quod divinam Ecclesiae constitutionem susque deque vertit. Tota enim in eo est ut supponat veram lesu Christi Ecclesiam constare partim ex Romana Ecclesia per universum orbem diffusa ct propagata, partim vero ex schismate photiano, et ex anglicana haeresi quibus aeque ac Ecclesiae Romanae unus sit Dominus, una fides et unum baptisma. Ad removendas vero dissensiones, quibus hae tres Christia­ nae communiones cum gravi scandalo, ct cum veritatis et caritatis dispendio divexantur, preces et sacrificia indicit, ut a Deo gratia unitatis impetretur. Nihil certe viro catholico potius esse debet, quam ut inter Christianos schis­ mata ct dissensiones a radice evellantur, et christiani omnes sint solliciti ser­ vait unitatem spiritus in vinculo pacis (Ephes. 4). Quapropter Ecclesia Catho­ lica preces Deo O. M. fundit, et christifideles ad orandum excitat, ut ad veram fidem convertantur, et in gratiam cum Sancta Romana Ecclesia, extra quam non est salus, eiuratis erroribus, restituantur quicumque omnes ab ea­ dem Ecclesia recesserunt: iinmo ut omnes ad agnitionem veritatis, Deo bene iuvante, perveniant. At quod christifideles ct ecclesiastici viri, haereticorum ductu, et quod peius est, iuxta intentionem haeresi quam maxime pollutam ct infectam, pro Christiana unitate orent, tolerari nullo modo potest. Vera lesu Christi Ecclesia quadruplici nota, quam in symbolo credendam asseri­ mus, auctoritate divina constituitur et dignoscitur: et quaelibet ex hisce notis ita cum aliis cohaeret, ut ab iis nequeat seiungi; hinc fit, ut quae vere est et dicitur catholica, unitatis simul, sanctitatis et apostolicae succes­ sionis praerogativa debeat effulgere. Ecclesia igitur catholica una est uni­ tate conspicua pcrfcctaque orbis terrae ct omnium gentium, ea profecto unitate, cuius principium radix et origo indefectibilis est beati Petri Apo­ stolorum Principis, eiusque in Cathedra Romana successorum suprema auctoritas et potior principalitas. Nec alia est Ecclesia catholica nisi quae super unum Petrum aedificata in unum connexum corpus atque compa­ ctum unitate fidei et caritatis assurgit: quod beatus Cyprianus in ep. 45 sincere professus est, dum Cornelium Papam in hunc modum alloqueba­ tur: ut Te collegae nostri et communionem tuam, idest catholicae Ecclesiae unitatem pariter et caritatem probarent firmiter ac tenerent. Et id ipsum quo­ que Hormisdas Pontifex ab Episcopis acacianum schisma eiurantibus asser­ tum voluit in formula totius christianac antiquitatis suffragio comprobata, ubi sequestrati a communione Ecclesiae catholicae ii dicuntur, qui sunt non consentientes in omnibus Sedi Apostolicae. Et tantum abest quin commu­ niones a Romana Sede separatae iure suo catholicae nominari et haberi possint, ut potius ex hac ipsa separatione et discordia dignoscatur quae­ nam societates et quinam christiani nec veram fidem teneant nec veram Christi doctrinam; quemadmodum iarn inde a secundo Ecclesiae sacculo luculentissime demonstrabat S. Irenaeus, lib. 3 contra haeres., cap. 3. Ca­ veant igitur summo studio christifideles ne hisce societatibus conjungantur, quibus salva fidei integritate nequeunt adhaerere; et audiant Sanctum Augu­ stinum docentem, nec veritatem nec pietatem esse posse ubi Christiana uni­ tas et Sancti Spiritus charitas deest. Praeterea inde quoque a Londinensi Societate fideles abhorrere summo- < 254 Curia Komana pcre debent, quod conspirantes in eam et indiffcrentismo favent et scandiIum ingerunt. Societas illa, vel saltem eiusdem conditores ct rectores pro­ fitentur photianismum et anglicanismum duas esse eiusdem verae christu nae religionis formas, in quibus aeque ac in Ecclesia catholica Deo placere datum sit: et dissensionibus utique Christianas huiusmodi communione invicem urgeri, sed citra fidei violationem, propterea quia una eademqu; manet earumdem fides. Haec tamen est summa pestilentissimae indifferen­ tiae in negotio religionis, quae hac potissimum aetate in maximam serpit animarum perniciem. Quare non est cur demonstretur catholicos huic socie­ tati adhaerentes spiritualis ruinae catholicis iuxta atque acatholicis occasio­ nem praebere, praesertim quum ex vana expectatione ut tres memorata: communiones integrae et in sua quaeque persuasione persistentes simul is unum coeant, societas illa, acatholicorum conversiones ad fidem aversetu.·, et per ephemerides a se evulgatas impedire conetur. Maxima igitur sollicitudine curandum est, ne catholici vel spede pie­ tatis, vel mala sententia decepti, societati, de qua hic habitus est serme. aliisque similibus adseribantur, vel quoquomodo faveant, et ne fallaci novi: christianae unitatis desiderio abrepti, ab ea desciscant unitate perfecu. quae mirabili munere gratiae Dei in Petri soliditate consistit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1262. — Cf. etiam Acu S. Sedis, vol. II, p. 657-660]. 980. S. C. S. Off., i febr. 1865. 1. Se il Vescovo sia obbligato di accertare la liberté degli sposi, cht contraggono matrimonio nella sua diocesi, prima delle pubblicazioni, co! I c 9 I ♦ PC S. C. S. Officii 255 ed i militi, e sc per gli uni e per gli altri tuttavia oltre il giuramento supp]· 985. I S. C. S. Off., 12 iul. 1865. » Utrum liceat sacerdotibus Missam celebrare pro turearum aliorumque infidelium intentione, et ab iis eleemosynam pro Missae applicatione acci­ pere. · R. Affirmative, dummodo non adsit scandalum, ac nihil in Missa spe­ cialiter addatur, et, quoad intentionem, constet nihil mali, aut erroris aut superstitionis in infidelibus eleemosynam offerentibus subesse. Instructio — Puo dirsi coi Bellarmino (De Missa, lib. VI, Cap. 17): certum est, etiam ex natura rei, si nulla sit prohibitio Ecclesiae, licere offem pro eiusmodi hominibus (qui extra Ecclesiam sunt). Ora questa proibizionccsiste pro excommunicatis, et consequenter pro haereticis qui sunt omnes excom­ munica ti, ma non per gl’infedeli e conseguentcmente puo per essi offerira il s. Sacrificio della Messa, nam haec traditio, imo et Apostolica constitutu est...., neque extat, quod sciam, ulla Ecclesiae manifesta prohibitio; e sebbene a questi infedeli come osserva il Tamburino (Method, celebr. Miss., lib. 2. Cap. 2, § 2) « non prosit Missa quoad meritum, siquidem infidelis qui « propter privationem gratiae est Dei inimicus, non est in statu meriti; (( neque prosit quoad satisfactionem, quia satisfacere poenae quis non potest, α dum est in peccato mortali, neque poena ulla remittitur ei, cui actu debe­ tf tur poena aeterna: prodest tamen quoad impetrationem... quatenus ei α impetrari possunt mediante Sacrificio aliqua bona temporalia, immo et α spiritualia, ut sunt aliquae bonae inspirationes, ct auxilia »; ne percio fassi ingiuria aU’offerentc la elemosina, poichè si presume velle interpretative quid rationabiliter potest. Vuolsi peraltro qui cautamente awertire che, siccome sogliono talora questi infedeli richiedere speciali preghierc da inscrirai nelb sacra liturgia, o vengono mossi a ciô da false idee o da superstizione: ove 1 Haec Instructio, quae incipiebat Ingentes bellorum clades, subrogata fuit amphon Instr. S. C. S. OfT., a. 1868 (Cf. N. tooa). 5. C. S. Officii 261 certamente constassc, o si avesse, dallo assieme delle circostanze, fondato dubbio aliquid mali, aut erroris, aut superstitionis subesse, owero si esigesse apertamente ut aliquid in Missa addatur contro le canoniche prescrizioni, non si potrebbe offerire la Messa per tali richiedenti, nè accettame la elemosina, perché si farebbe cosa illecita, e si terrebbe mano a simili pregiudizi ed errori, ed in questo senso appunto si trovano date più volte dal S. Offizio rispostc negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1274]. 986. S. C. S. Off., decr. 13 iul. 1865.1 Plura ad Sanctam Sedem delata sunt circa Societatem quae appellatur Fratrum Fenorum, aut Fenianorum, eaque Supremae Congregationi Uni­ versalis Inquisitionis submissa fuere, ut quid de illis sentiendum foret decer­ neretur. Porro Sanctissimus Dnus Noster Pius PP. IX, audito Emorum Inquisitorum suffragio, Amplitudini Tuae notificandum mandavit Decre­ tum Fer. IV, 5 Augusti 1846 2 quod sic se habet: Societates occultae de juibus in Pontificiis Constitutionibus sermo est, eae omnes intelliguntur quae adversus Ecclesiam vel Gubernium sibi aliquid proponunt, exigant vel non exi­ gant a suis asseclis iuramentum de secreto servando. Voluit praeterea San­ ctitas Sua, ut Tibi subiungeretur, recurrendum esse ad Sanctam Sedem, et quidem omnibus adamussim expositis rerum adiunctis, si quae forte dif­ ficultates in applicatione praedicti Decreti inveniantur. Quoniam vero recenter assertum est in quibusdam foliis periodicis, ac signanter in The Connaught Patriot, declarationem prodiisse a Sede Apostolica, iuxta quam Feniani inquietandi non essent, idcirco Suprema Congre­ gatio S. Officii Amplitudini Tuae significandum decrevit praedictam asser­ tionem omnino falsam fuisse. [Acta S. Sedis, vol. I, p. 290. — Cf. etiam Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, p. 33, nota 2]. 987. S. C. S. Off., 6 sept. 1865. S. C. declaravit: Sacerdotes confessarios orientales in excipiendis sacramentalibus confessionibus fidelium latini ritus uti debere forma et lingua proprii adprobati ritus, nisi aliter ab Apostolica Sede indultum vel decre­ tum fuerit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1275]. 1 Archiepiscopis Baltimorensi, Cincinnatcnsi, ac Neo-Eboracensi, nec non Episcopia Albinenii, Bostoniensi, Brooklynensi, Buffalcnsi, Burlingtoncnsi, Hortfordiensi, Newarcenai ic Portlandensi. > Cf. N. 899. 202 Curia Romana 988. S. C. S. Off., litt. 8 nov. 1865.1 U i I I i I I : Quod vos litteris datis, corde sincero et voce non ficta hoc tantum optari profiteamini, ut secundum Domini lesu Christi verba, unum ovile fiat, tt unus pastor, id spem affert huic Sacrae Congregationi jucundissimam, vtandem divina eiusdem lesu Christi gratia ad veram unitatem esse perven­ turos. Cavendum tamen vobis est, ne ipsam quaerentes deflectatis a via. Id porro Sacra Congregatio vobis contigisse vehementer dolet existimanti­ bus, ad veram lesu Christi Ecclesiam pertinere, tamquam partes, Christia­ nos illos coctus, qui sacerdotii et catholici nominis hereditatem habere se iictant, licet sint ab Apostolica Petri Sede divisi ac separati. Qua opinione nihil est, quod magis a genuina catholicae Ecclesiae notione abhorreat. Ca­ tholica enim Ecclesia, ut in meis ad Episcopos Angliac litteris monetur,ea ts: quae super unum Petrum aedificata, in unum connexum corpus atque com­ pactum unitate fidei et caritatis assurgit.2 Equidem hanc fidei et caritatis seu communionis unitatem cx irreformabili Christi institutione, non modo prae­ cipuam esse ac fundamentalem verae Ecclesiae proprietatem, sed certissimam quoque semperque visibilem notam, qua ipsa Ecclesia ab omnibus sectis tuto ac facile distinguatur, evidentissime vobis, si rem sedulo inspicere pacatoque animo considerare volueritis, demonstrabunt tum Sacrarum Scripturarum diserta testimonia insignesque metaphorae, parabolae ct imagines, quibus delineatur ac veluti repraesentatur Ecclesia, tum praeclarissima sanctorum Pa­ trum antiquissimarumque synodorum documenta, tum constans agendi ratio, quam Ecclesia a suis usque primordiis sequi consuevit adversus cuiusque generis haereticos et schismaticos, tametsi ex iis complures sacerdotii tt catholici nominis hereditatem sibi arrogarent. Quemadmodum igitur Eccle­ sia Christi propter summam, quam per omnes gentes et in omne tempus diffusa firmissime retinet, fidei communionisque unitatem catholica est et dicitur, ita propter unitatem eamdem sancta et apostolica praedicatur; et quemadmodum absque tali unitate desineret et iure et facto esse catholica, ita sanctitatis etiam et apostolicac successionis insignibus continuo privaretur. At Christi Ecclesia suam unitatem nunquam amisit, nunquam ne bre­ vissimo quidem temporis intervallo amittet; quippe quae perenniter, iuxti divina oracula, duratura sit. Quomodo vero Ecclesia perenniter duratur» credatur, si in essentialem eius statum aetas aetati succedens non secus atque fit in mundanarum rerum mutabilitate, novam induceret speciem et formam, et ipsa adeo Ecclesia ab illa fidei et communionis unitate desci­ scere aliquando posset, qua et a lesu Christo fundata est, et ab Apostolis deinde propagata? Ideo enim, ait s. Ambrosius, regnum Ecclesiae manebit in aeternum, quia individua fides, corpus est unum. 3 Quod si Ecclesia 1 Ad quosdam PuteisUa Anglicos. 1 S. Ambrosius. De offic. ministr., lib. Ill, cap. 3, num. 19. 3 In Luc., lib. VII, n. çî. S. C. S. Officii 263 Christi indefectibilis prorsus est, sponte sequitur, eam infallibilem quoque dici et credi debere in evangelica doctrina tradenda; quam infallibilitatis praerogativam Christum Dominum Ecclesiae suae, cuius ipse est caput, sponsus ct lapis angularis, mirabili munere contulisse, inconcussum est catholicae fidei dogma. Et profecto quis sanus sibi persuadeat, errorem subesse posse publico ac solemni Ecclesiae magisterio, quod Christus eo consilio instituit, ut iam non simus parvuli fluctuantes et circumferamur omni vento doctrinae in nequitia hominum, in astutia ad circumventionem erroris;1 quod sui praesentia nunquam deserendum, atque a Spiritu Sancto de omni veritate edocendum pollicitus est; a quo voluit universas gentes ad obedientiam fidei vocari, et rerum credendarum agendarumque doctrinam ita accipere, ut qui Apostolis legitimisque eorum successoribus praedican­ tibus non credidisset, condemnaretur; cui munus auctoritatemque attribuit sanorum verborum formae praescribendae, in qua omnes docibiles Dei convenirent? Hinc Paulus Ecclesiam appellat columnam et firmamentum veritatis.1 Sed quo pacto Ecclesia esset firmamentum veritatis, nisi tuto ab ea veritas peteretur? Sanctissimi quoque Patres una voce loquuntur ac praedicant, in unitate Ecclesiae unitatem fidei ac doctrinae Christi sic defi­ xam esse, ut una disiungi ab alia non valeat; quo spectat aurea illa s. Cy­ priani sententia, Ecclesiam esse unitatis ac veritatis domicilium. 3 Neque catholica Ecclesia dubitavit unquam de hac praerogativa sibi promissa, et per iugem Christi praesentiam Sanctique Spiritus afflatum communicata, quoties subortas fidei controversias dirimere, sacrarum Scripturarum sensum interpretari, erroresque commisso revelationis deposito adversos profligare aggressa est; suas enim dogmaticas definitiones edidit semper ac proposuit tamquam certam et immutabilem fidei regulam: quibus, ut fidei regulae, intimum quisque assensum sine ulla dubitatione, suspicione, haesitatione praestare deberet; qui vero iisdem definitionibus contumaciter obsisterent, hoc ipso circa fidem saluti consequendae necessariam naufragavisse, nec amplius ad Christi ovile pertinere censerentur. Atque haec magis magisque absurditatem produnt illius commenti de catholica Ecclesia ex tribus com­ munionibus coalescente, cuius commenti fautores infallibilitatem Ecclesiae necessario inficiari coguntur. Iam non minus certum atque exploratum est, Christum lesum, ut fidei communionisque unitas in Ecclesia gigneretur ac perpetuo servaretur, utque capite constituto schismatis tolleretur occasio, 4 beatissimum Petrum prae ceteris Apostolis, tamquam illorum principem et eiusdem unitatis centrum et vinculum conspicuum, singulari providentia elegisse; super quem Eccle­ siam suam aedificavit, et cui totius gregis pascendi, fratres confirmandi, totoque orbe ligandi ac solvendi summam curam auctoritatemque contulit in successores omni aevo prorogandam. Catholicum dogma hoc est quod 1 Ephes., IV, 14. ’ I Timoth., III, 15. ’ Epiit. VIII ad Corn., ap. Coustant, num. * S. Hieronym., lib. I, adv. lovin., n. 26. 1. 264 < r Curia Romana ore Christi acceptum, perenni Patrum praedicatione traditum ac defense Ecclesia universa omni aetate sanctissime retinuit, saepiusque adversus novitorum errores Summorum Pontificum Conciliorumque decretis confirmant. Quare catholica Ecclesia illa solum semper credita est, quae fide et commu­ nione cum Sede Romanorum Pontificum Petri successorum cohaeret, quar. , ropterea Sedem s. Cyprianus nuncupat catholicae Ecclesiae radicem ct nu­ tricem; 1 quam unam Patres et Concilia per antonomasticam appellations. Apostolicae Sedis nomine designant, e qua sacerdotalis unitas exorta est’ et in omnes venerandae communionis iura dimanant; 3 in qua Petrus iugiter vivit et praesidet et praestat quaerentibus fidei veritatem.4 Certe s. Au­ gustinus, ut schismatis convictos Donatistas ad radicem et vitem, unde discesserant, revocaret, argumento utitur ab antiquioribus Patribus frequen­ tato: « Venite, fratres, si vultis ut inseramini in vite. Dolor est, cum vos videmus praecisos ita iacere. Numerate sacerdotes vel ab ipsa Petri Sede, et in ordine illo patrum, quis cui successit, videte. Ipsa est petra, quam non vincunt superbae inferorum portae ».6 Quo uno satis ostendit, in catho­ lica Ecclesia eum non esse qui non inhaereat illi petrae, in qua fundamen­ tum positum est unitatis catholicae. Neque aliter sensit s. Hieronymus, cui profanus erat quisquis non Cathedrae Petri et Pontifici in ea sedenti com­ munione consociaretur: « Nullum primum (sic ille ad Damasum) nisi Chri­ stum sequens, Beatitudini tuae, idest cathedrae Petri communione conso­ cior; super illam petram aedificatam esse Ecclesiam scio. Quicumque extra hanc domum agnum comederit, profanus est. Si quis in Noe arca non fuerit, peribit regnante diluvio. Quicumque tecum non colligit, spargit, hoc est, qui Christi non est, antichrist! est ».6 Neque aliter s. Optatus Mile· vitanus, qui singularem illam cathedram celebrat, omnibus notam, Romae constitutam, in qua unitas ab omnibus ita servari debet ut schismaticus et haereticus sit qui contra illam singularem cathedram alium collocet. ' Et merito quidem; in Romanorum enim Pontificum ordinatione et successione, uti denunciat aperte omnibus s. Irenaeus, ea quae est ab .Apostolis in Eccle­ sia traditio et veritatis praeconatio pervenit usque ad nos; et est plenissimi haec ostensio, unam et eamdem vivificatricem fidem esse quae in Ecclesia ab Apostolis usque nunc sit conservata et tradita in veritate. 8 Itaque si proprium est ac perpetuum verae Christi Ecclesiae insigne, ut summa fidei caritatisque socialis unitate contineatur, efflorescat ac veluti civitas supra montem posita omnibus hominibus omni tempore patefiat; et si, alia ex parte eiusdem unitatis originem, centrum ac vinculum Christus esse voluit Apostolicam Petri Sedem, consequens fit, coetus prorsus omnes 1 Epist. IV, ad Cornelium, ap. Coustant, num. 3. * S. Cypr., epist. XII, ad Com., ap. Coustant, num. 14. ’ Epist. Concilii Aquileiensis ad Gratianum Imp. an. 381, inter epistolas s. Ambrosii • S. Petrus Chrysol., epist. ad Eutych., Act. Ill, Concilii Ephes.,ap. Harduin. 1, 1478 ‘ Psalm, in part. Donati. ♦ Epist. 14, al. 57, au Damas., n. 2. ’ De Schism. Donatiat., hb. II, n. 2. • Lib. III, contra haeres., cap. 3, n. 3, ex vet. interpr. S. C. S. Officii 1 265 ab externa visibilique communione et obedientia Romani Pontificis separa­ tos, esse non posse Ecclesiam Christi, neque ad Ecclesiam Christi quomodolibet pertinere, ad illam scilicet Ecclesiam, quae in symbolo post Trini­ tatis commendationem credenda proponitur Ecclesia sancta, Ecclesia una, Ecclesia vera, Ecclesia catholica;1 quae catholica nominatur non solum a a suis, verum etiam ab omnibus inimicis, 2 sicque ipsum catholicae nomen sola obtinuit, ut cum omnes haeretici se catholicos dici velint, quaerenti tamen peregrino alicui, ubi ad catholicam conveniatur, nullus haereticorum vel basilicam suam vel domum audeat ostendere; 3 per quam Christus veluti per corpus sibi penitissime coniunctum beneficia redemptionis impertit, et a qua quisque fuerit separatus, quantumlibet laudabiliter se vivere existi­ met, hoc solo scelere quod a Christi unitate disiunctus est, non habebit vitam, sed ira Dei manet super eum: 4 eiusmodi proinde coetibus catholi­ cum nomen tum iure minime competere, tum facto attribui nullatenus posse citra manifestam haeresim. Inde autem perspicietis, honorabiles ac dilectissimi Domini, quare sacra haec Congregatio tanta sollicitudine caverit, ne Christifideles societati a vobis recens institutae ad promovendam, ut dicitis, christianitatis unitatem cooptari paterentur aut quoquomodo fave­ rent. Perspicietis etiam in irritum necessario cadere quamcumque conci­ liandae concordiae molitionem, nisi ad ea principia exigatur, quibus Eccle­ sia et ab initio est a Christo stabilita et deinceps omni consequenti aetate per Apostolos eorumque successores una eademque in universum orbem propagata; quaeque in celeberrima Hormisdae formula, quam certum est a tota catholica Ecclesia comprobatam esse, dilucide exponuntur. Perspicietis denique, oecumenicam illam, quam memoratis, intercommunionem ante schisma photianum, ideo viguisse quia orientales ecclesiae nondum a de­ bito Apostolicae Cathedrae obsequio desciverant; neque ad optatissimam hanc intercommunionem restaurandam satis esse, simultates et odia in Ro­ manam Ecclesiam deponere, sed omnino, ex praecepto et instituto Christi, oportere Romanae Ecclesiae fidem ac communionem amplecti; quandoqui­ dem, ut ait venerabilis Beda, splendidissimum vestrae gentis ornamentum: «Quicumque ab unitate fidei vel societate illius (beati Petri) quolibet modo semetipsos segregant, tales nec vinculis peccatorum absolvi, nec ianuam possint regni caelestis ingredi ». 6 Atque utinam, honorabiles et dilectissimi domini, quoniam Ecclesia ca­ tholica una esse nec scindi nec dividi posse monstrata est,4 non amplius dubi­ tetis, vos eiusdem Ecclesiae condere gremio quae usque ad confessionem generis humani ab Apostolica Sede per successiones episcoporum, frustra haereticis circumlatrantibus, culmen auctoritatis obtinuit. 7 Utinam quod in 1 S. Aug., de Symb. ad catech., cap. VI. ’ S. Aug., de vera Relig., cap. VII. • S. Aug., contr. epist. fundam., cap. IV, n. 5. ‘ S. Aug , ep. 141, al. 15a, n. 5. 1 Hom. m natali se. Petri et Pauli. ' S. Cypr., ep. VIII, ad Com., apud Coustant, num. a. ’ S. Aug., de util. credendi, c. XVII, n. 35. 266 Curia Romana vobis per inditam benevolentiam erga hanc Ecclesiam Spiritus Sanctus ca­ pit, complere et perfice sine mora dignetur. Id vobis una cum hac Sica Congregatione toto ominatur animo, et a Deo misericordiarum et luminum Patre enixe adprecatur Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa IX, utv« tandem omnes ab exheredata praecisione fugientes in hereditatem Christi, in veram catholicam Ecclesiam, ad quam certe spectarunt maiores veetn ante lugendam saeculi sextidecimi separationem, accipere feliciter mereamiru radicem caritatis in vinculo pacis et in societate unitatis.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1276. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. II, p. 662-668]. 989, S. C. S. Off. (Southwark), 22 nov. 1865. ·· 1. In Form. II (facultatum) edicitur ut Episcopus, qui his a Pontifia facultatibus donatus est, nullo modo iis uti possit extra fines suae dioeetsis. sed idem alias facultates solet a Sancta Sede obtinere quibus haec non apponitur limitatio, v. g., ut possit in matrimoniis mixtis contrahendis dispensare. Mihi videtur, quoties alicuius rei facultatem Romanus Pontifex rogatus cuilibet facit, haec limitatio implicite apponi, ita ut duobus South· warcensis dioecesis subditis, qui forte Plymuthi commorantur, ut ibi mixtum matrimonium inire queant concedere per dispensationem non possim. Quaeso Te, S. Pater, ut edisseras utrum haec sententia vera sit: id est, quoties In­ dultum ea verba nullo modo uti etc., minime praefert, haec semper in eadem subaudienda esse. 2. Cum, in dispensando super matrimoniis mixtis, Ecclesia catholico viro aut mulieri cum anglicana muliere aut viro (in quo directe cadere Eccle­ siae beneficia non debent) inire nuptias permittere soleat, a quonam Episcopo concedi dispensatio potest, cum catholicus vel catholica venit ad matrimo­ nium extra suam dioecesim ineundum? R. Ad i. Clausulam nullo modo uti possit extra fines suae dioecesis ita intelligi debere ut facultates sub ipsa comprehensae exerceri tantummodo possint cum propriis subditis in dioecesi existentibus actu quo conceditur gratia. Eamdem tamen clausulam non subintelligi in facultatibus quae Episcopis ab Apostolica Sede conceduntur, nisi fuerit expressa, vel aliter constet de mentt Summi Pontificis, vel nisi subiecta materia eam requirat. Facultatem vero dispensandi super impedimento mixtae Religionis concedi cum clausula dispensare valeat intra fines suae dioecesis; eam proinde exerceri non posse nisi cum subditis actu existentibus intra fines propriae dioecesis, servatis caeteroquin iis quae traduntur in responsione ad 2. Ad 2. Catholicos viros vel mulieres dispensari posse, iustis accedenti­ bus causis, super impedimento mixtae religionis ab Episcopo hanc facul­ tatem habente, cuius sunt subditi ob domicilium vel quasi-domicilium in eius dioecesi acquisitum, dummodo in eadem dioecesi actu existant quando 1 S. Aug., ep. 61, at. 223, n. 2; ep. 69, al. 238, num. 1. S. C. S. OJJicii 267 dispensationem recipiunt; dispensationem vero ita obtentam execution! tradi posse ubicumque mixta connubia contrahi permittuntur, nisi aliquid aliud obstet, iudicio Ordinarii loci in quo contrahitur matrimonium: secus, pro dispensatione ad Apostolicam Sedem recurrendum esse. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1277. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. II, p. 670, 671]. 990. S. C. S. Off., instr. 20 febr. 1866. Quae supremus Pontifex gl. mem. Bened. XIV in Constitutione die i lunii anno 1741 edita cuius initium est: Sacramentum Poenitentiae,1 con­ firmavit ac decrevit, ea ad haec quatuor maxime capita reducuntur. In primis, quemadmodum iam antea sancitum fuerat, praesertim a Gregorio XV Constitutione quae, sub die 30 Augusti anno 1622 data, incipit: Universi,1 omnes locorum Ordinarii aeque ac Inquisitores deputantur iudices ad inqui­ rendum et procedendum et condignis poenis animadvertendum contra sol­ licitantes ad turpia in Confessione, quamvis ab ordinaria iurisdictione quomodolibet exemptos. Itidem omnes sacerdotes ad audiendas sacras confes­ siones constituti, sicut antea quoque praescriptum erat, obligantur monere suos poenitentes, ut sollicitantes huiusmodi, quamprimum poterunt, Inqui­ sitoribus aut locorum Ordinariis deferant; eosdemque poenitentes non ab­ solvere, qui huic adimplendo muneri parere recusent. Praeterea tertio loco Apostolicae Sedi reservatur, excepto mortis articulo, eorum casus qui inno­ xios sacerdotes apud ecclesiasticos iudices falso sollicitationis insimulant, vel sceleste procurant ut id ab aliis fiat. Quarto denique sacerdoti cuilibet omnis facultas et iurisdictio ad sacramentales confessiones personae com­ plicis in peccato turpi contra sextum decalogi praeceptum commisso exci­ piendas adimitur, nisi extrema prorsus urgeat necessitas, nimirum si in ipsius mortis articulo alter sacerdos desit, qui confessarii munere fungatur, vel sine gravi aliqua exoritura infamia vel scandalo vocari aut accedere nequeat.3 Et Apostolicae Sedi reservatur eorum confessariorum casus, qui complicem in peccato turpi absolvere ausi fuerint. Nullum sane dubium est, quin hae praescriptiones, prohibitiones, reservationes omnes et singulae in cunctas nationes universim vires suas exten­ dant, et ubique terrarum inconcusse ac inviolabiliter observandae sint. Quod quidem vel legenti Gregorii XV et Benedicti XIV Constitutiones eviden­ tissime patet; ct idipsum consequentium Pontificum suffragio, prout se dedit occasio, ad hanc usque diem confirmatum est. Et re quidem vera Vicario Apostolico Cocincinac sciscitanti: 1. An Constitutio Bened. XIV adversus sollicitantes obliget etiam missionaries franciscanos, qui ministerium 1 Cf. N. 309.- Cf. etiam Codicis luris Canonici Docum. V. ’ -J •Cf. N. 201. ’ Const, eiusdem S. P. Bened. XIV, Apostolici muneris, die 8 Februarii N. 355. 1745.-Cf. 268 Curia Romana exercent in Cocinana. 2. An eadem Constitutio restringi possit ac modttcr, in aliquo casu ob magnam confessoriorum penuriam in eodem regno Comonae; iussu Pii VI anno 1775 opportuna instructione responsum fuit: Ai i. affirmative. Ad 2. negative.1 Et proxime SSmus D. N. Pius Papa IX decreto huius supremae Inquisitionis sub feria IV, die 27 iunii anno 1866’ edixit, in facultatibus quibus Episcopi aliique locorum Ordinarii ex conctuvu Apostolica pollent absolvendi ab omnibus casibus Apostolicae Sedi ταατΰχ excipiendos semper in posterum et exceptos habendos esse casus reservati» a bulla BenedictiXIV, quae incipit: « Sacramentum Poenitentiae ». Hocdecretur. vero omnibus ubique terrarum Ordinariis praedicta absolvendi faculté donatis absque ulla exceptione significandum mandavit. Quamobrem omnibus locorum Ordinariis enitendum summopere est, ne eorum vigor, quae in praedicta Constitutione salubriter providentur, paulatim uspiam elangueat. At Emi PP. Cardinales supremi Inquisitores nuper cognoverunt, eamdem Constitutionem non ubique, sicuti par essrt execution! tradi, atque in aliquibus locis nonnullos tum in denuntiationis onere adimplendo, tum in iudicio contra sollicitantes instituendo, irrepsisse abusus, qui sine iustitiae ac providae severitatis discrimine tolerari minita possent. Itaque neque inopportunum, neque ipsis locorum Ordinariis ingra­ tum fore iudicarunt, si quae contra eosdem abusus ab hac suprema Con­ gregatione ad tramites sacrorum canonum decreta fuerunt, in unum colle­ cta prae oculis habeantur. Ad quem effectum praesentem instructionem eâ mandarunt. 1. Personae sive mares sive feminae, quaecumque illae sint, ad turpia sollicitatae in Confessione vel occasione aut praetextu Confessionis, quem­ admodum enucleate in memorata Constitutione praecipitur, rem ad Sanctam Sedem vel ad loci Ordinarium deferre debent. 2. Denunciare oportet quemcumque sacerdotem etiam jurisdictione carentem, sollicitantem in confessione, vel etiam poenitentis sollicitation consentientem, quamvis statim dissentientem de turpi materia loqui, illiucomplementum ad aliud tempus differentem, et non praebentem absolutio­ nem poenitenti.3 3. Huiusmodi denunciationes a nemine absque culpa letali omitti pos­ sunt. Qua de re poenitentes debent admoneri, neque ab iis admonenis instruendisque eorum bona fides excusat. 4. Sacerdotes ad sacras audiendas confessiones constituti, qui de hic obligatione poenitentes suos non admonent, debent puniri. * 5 Poenitentes admoniti, et omnino renuentes nequeunt absolvi; qui vero ob iustam causam denunciationem differre debent, eamque quo citius poterunt faciendam spondent serioque promittunt, possunt absolvi. Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 509. Cf. N. 995. Ex declar. diei 11 I-ebruar. 1661 confirmata in Const. Sacramentum Poemltntu' Ex dedar, sub diebus 20 Martii 1624 et 1 Octobris 1626 penes Albit., D< iar. Ex quo enim constat gravissima ac plane extrema iuventuti catholicae in eiusmodi scholis versanti instare pericula, neque profecto cuipiam dubitare licet in extremo gregis periculo teneri vi muneris proprii Episcopos in subsidium accurrere, et sacerdotes ab eo evocatos, ac praesertim parochos, omni stu­ dio opem suam conferre, cui tandem veniat in mentem infelices illos adolescentulos in mortis faucibus haerentes negligi ac deseri posse? Qui sane, si culpa propria eo devenissent, eripiendi tamen essent; nunc autem cum non sua sed aliorum culpa eo fuerint perducti, quanto magis aequum est ut sacerdotali cura suscipiantur? Neque vero quidquam movit Emos PP. aut obiecta desperatio fructus, aut concepta spes ex desertione eorum qui eas scholas adeunt ceteros ab iis deterrendi, aut formidata scandali species, ne si populus videat docendi munus in eisdem scholis a sacerdotibus suscipi, eas ab Ecclesia approbari, liciteque ac libere adiri posse existimet. Cum enim agatur de obligatione quae officio sacerdotali inest, palam est non in ea exequenda scandalum timendum esse, quod sane pharisaicum foret, sed potius in eadem negligenda, neque bonum quodvis (pro quo obtinendo facienda mala non sunt) ex eius violatione esse quaerendum, neque deni­ que ob desperationem fructus, quem divinae bonitati committere decet, de­ seri illum debere. Quicumque enim speculatores domui Israel dati sunt, retinere non sine metu in auribus debent quae Dominus per Ezechielem monuit, nimirum: Si loquuti ipsi non fuerint, ut se custodiat impius a via sua, fore ut impius in iniquitate sua moriatur: at simul sanguis eius de manu eorum requiratur; quod si, curantibus illis impii salutem, nullus ex eorum labore fructus succedat, impium quidem in iniquitate sua periturum, sed illos animam suam omnino liberasse. Itaque praedicto dubio: An liceat sacer­ doti in praedictis scholis fidei christianae documenta tradere aut capellani munere fungi: respondendum censuerunt: <« Affirmative, et ad mentem: mens est ut non modo fidei christianae tradendae, verum etiam aliarum disciplinarum scholis quotquot fieri potest praefici sacerdotes, aut honestos pcrspectacque religionis laicos curandum sit; quo vero omnis cesset scandali formido, monendum esse populum id fieri ut mala quae ex huiusmodi scholis dima­ nant, quantum fieri potest avertantur; idque proinde nemini excusationi Curia Romana « esse debere, quominus liberos suos mittant ad scholas mere catholic ■ in quibus eorum fides ac mores nullo modo periclitentur >. Restat tertium dubium quod pertinet ad incolas Montis lurae Bcrnttu reipublicae addictos quodque ita propositum fuit: Etiamsi illae (jrkoL mixtae) utcumque possint tolerari, an catholicis iurassensibus liceat matiur. remittere turi suo pactis publicis innixo, vi cuius nefas est quemquam in pus­ cis eorum scholis docendi munus obire, qui religionem catholicam non profiltalw. Cui dubio absque ulla haesitatione Emi Patres respondendum esse censurunt: « Negative, sive agatur de expressa, sive etiam de tacita cessione « « silentio, ac tolerantia culpabili ». — Itaque licet cavendum sit, ne quid imprudenter agatur quo ad graviora mala inferenda adversariorum excite­ tur ferocitas, nihil tamen de industria deque constantia remittendum est, quo minus media omnia legitima, quae in catholicorum potestate sint, adhi­ beantur, ad praedictum ius una cum foederis sanctitate et catholicae reli­ gionis indemnitate recuperandum. Qua in re cum de zelo sive Antistitis, cuius iurisdictioni regio illa subiecta est, sive utriusque ordinis, clericalis scilicet et laicalis, Emi Patres minime dubitent, quippe qui praeclara de eodem monumenta habent, tum illud commendare non desinunt ut mutua concordia quam maxime retineatur, quae nisi vigeat, nihil unquam succe­ dere feliciter poterit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1286. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 132-137]. 993. S. C. S. Off. (Constantinop.), 16 maii 1866. Se sia lecito di dare sepoltura ecclesiastica, e celebrare solenni esequie e Messa pei suicidi. R. Moneantur parochi et missionarii ut in singulis casibus, quibus prae­ sens dubium refertur, recurrant, quoad fieri potest, ad Ordinarium. Rcguh (autem) est, non licere dare ecclesiasticam sepulturam seipsos occidentibus ob desperationem vel iracundiam (non tamen si ex insania id accidat) nisi ante mortem signa dederint poenitentiae. Propterea quando certo consta' de iracundia vel desperatione, negari debet ecclesiastica sepultura, ct vitari debent pompae et solemnitates exequiarum. Quando autem certo constet de insania, detur ecclesiastica sepultura cum solemnitatibus exequiarum. Quando tandem dubium superest utrum mortem quis sibi dederit ob despe­ rationem vel ob insaniam, dari potest ecclesiastica sepultura, vitatis tamen pompis et solemnitatibus exequiarum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 1290. — Cf. etiam Acu S. Sedis, vol. XXVI, p. 641]. S. C. S. Officii 2τι 994. Delata sunt ad hanc S. C. Supremae Inquisitionis plurima dubia quae proposuit R. P. D. Guillelmus Massaia Vicarius Apostolicus apud Gallas in Africa, quaeque in octo diversas classes distingui commode possunt. Prima classis respicit polygamiam simultaneam tam ex parte viri, quam ex parte uxorum; altera modum quo filiaefamilias nuptui traduntur; tertia baptismum eorum qui perversionis periculo praevidentur obnoxii; quarta emptionem, venditionem, fugam, coercitionem, matrimonia servorum; quinta inimicitias, communis vindictae nomine, inter Gallarum independentium tribus exerceri solitas; sexu rationem agendi missionariorum cum homini­ bus e casta mangiô sive vojto; septima ritus complures de superstitione suspectos, qui vigent in regione Gallarum; octava tandem nonnulla decreta ab ipso Vic. Ap. lata, quae nunc S. Sedis iudicio subiiciuntur. Quibus omnibus dubiis mature perpensis, Emi Inquisitores Generales per sequen­ tem instructionem respondendum esse censuerunt. I. Prima dubiorum classis. — « 1. Utrum viro polygamo se ad fidem con­ vertere volenti concedi possit libera electio inter plures uxores quas habet, quasque omnes iisdem solemnitatibus duxit: an vero obligationem habeat «retinendi primam plerumque aetate provectiorem, minusque ab eo dile< ctam. » 2. Quatenus vir polygamus obligetur ad retinendam primam uxorem, reliquis aliis dimissis, nec tamen huic obligationi satisfacere velit, an hac una de causa negandus ei sit absolute baptismus, quem ipse sincere desi«derat, etiam eo casu quo ex eius conversione sperari probabiliter posset «multorum aliorum conversio. 13. An saltem locum habere queat antiqua ecclesiastica disciplina admit« tendi hos polygamos in numerum catechumenorum, ut tempus habeant ad considerandum, et expectentur in articulo mortis quando omnes cessabunt difficultates. ' 4. Utrum quaecumque cx uxoribus polygami in sua infidelitate obsti­ nati, quae baptizari desideret, frui valeat privilegio quod Apostolus Paulus concedit mulieri fideli manendi cum viro infideli pacificae cohabitation! consentiente; an vero eiusmodi privilegium pertineat dumtaxat ad primam «omnium uxorum cum caeterarum exclusione. » 5. Quatenus impossibilis sit pacifica cohabitatio cum marito in sua • infidelitate obstinato, an missionarius debeat exigere separationem, etiamsi adsit periculum mortis, et mulier nondum fuerit baptizata. 6. Quatenus privilegium Pauli Apostoli ad primam uxorem tantum­ modo spectet cum exclusione reliquarum posteriorum, utrum si qua cx ■ his uxoribus posterioribus cupiat fieri Christiana, possit baptizari remanens passiva in sua uxoris vel potius veri mancipii conditione, et praeseferens dispositionem cedendi dumtaxat violentiae, sed nunquam quaerendi debi- J er S. C. S. Off., instr, (pro Vic. Ap. ad Gallas), 20 iun. 1866. 21 S. C. S. Officii Curia Romana « tum coniugale ; an exigi omnino debeat separatio etiam cum probabili « mortis periculo ». Porro in hisce omnibus nullum vero dubio locum dari Emis PP. visum est. Exploratissimum principium est, matrimonium infidelitatis tempore i viro cum femina celebratum, vivente alia cum qua anteriori se coniugio obstrinxerat, nullum et irritum esse tum lege divina tum naturali. Hin: ubi constet virum infidelem voluisse verum matrimonium, non simplex contubernium inire cum prima, quam accepit, muliere, nec ullum huic nutrimonio obstitisse iuris naturalis impedimentum, prima illa mulier habenda est pro iusta ac legitima uxore; omnes autem aliae quibus, illa non adhuc morte sublata, vir postea nupserit, pro adulteris et concubinis. Debet igi­ tur polygamus uxorem tempore priorem, quae sola iusta ac legitima uxor est, retinere; ceterasque tamquam adulteras et concubinas dimittere. Atque haec obligatio a lege divina et naturali dimanans, nedum per polyganu conversionem relaxetur, magis e contrario magisque urget; ita ut nullo modo liceat baptizare polygamum qui ad praedictam obligationem implen­ dam minime promptum ac paratum se exhibeat. Uno tantum casu cessat haec obligatio, et liberum fit polygamo ad christianam religionem convene vinculum coniugale dissolvere prioris soiiusque legitimae uxoris, et aliis contrahere nuptias cum femina Christiana quam ipse maluerit, quando nimirum locus esse potest privilegio in favorem fidei a Christo Domino concesso et a Paulo Apostolo promulgato. Ea vero est privilegii Paulini vis ut matrimonium ab infidelibus in statu infidelitatis initum et consum­ matum solvatur cum, altero coniugum ad fidem converso, alter neque converti vult, neque sine contumelia Creatoris cohabitare consentit. Paît! proinde i. hoc privilegium competere dumtaxat vero legitimoque marito erga veram legitimamque uxorem, et viccversa; patet 2. non posse coniugem conversum hoc privilegio frui nisi post susceptum baptisma, et post inter­ pellationem alteri coniugi rite factam de evangelica veritate amplectenda, et pacifica cohabitatione permittenda; patet 3. nullum huic privilegio esse posse locum, si ambo simul legitimi coniuges ad fidem convertentur. Quod autem pertinet ad interpellationem, duo praeterea adnotanda sunt: primum, polygamis infidelibus christianam religionem amplectentibus simul cum una ex concubinis suis concedi ab Apostolica Sede ut tantummodo circa conver­ sionis propositum interpellare teneantur; alterum, cum infidelibus quibus­ cumque ad fidem conversis posse ex eiusdem Apostolicae Sedis auctori­ tate dispensari ut interpellationem utramque omittant, quoties haec aut fieri reipsa nequeat, aut, si fieret, nullius utilitatis fore reputetur, iuxta quae a s. Bened. XIV, lib. 13, cap. 21, de Synodo dioecesana traduntur. Ex doctrinis hactenus declaratis aperte fluit responsio ad proposita dubia. Etenim in primo duhio plures illae mulieres, quas habet polygamus, uxoris nomine omnes indicantur omnesque ductae fuisse dicuntur iisdem solemnitatibus. Cum igitur regulariter loquendo prima tantum ex eis sit iusta et legitima uxor, hanc polygamus post conversionem suam retinere certis­ sime debet, si et ipsa converti velit, vel saltem pacifice cohabitare. Quod si nolit converti, tunc sane poterit vir uti privilegio paulino, et eligere inter 279 alias quam maluerit, dummodo ct ipsa fidelis fiat, et renovetur consensus per verba de praesenti. Sed in hypothesi secundo dubio expressa, quod nimirum vir debeat retinere priorem uxorem, et tamen id exequi obsti­ nate recuset, omnino arcendus est a baptismo, quem perperam sincero animo desiderare asseritur, quandoquidem voluntas persistendi in peccato conciliari nequeat cum sincero conversionis ct baptismi desiderio. Absur­ dum autem est quaerere an saltem ob speratam multorum aliorum conver­ sionem baptizari possit, monente per /Apostolum Paulum Spiritu Sancto non esse facienda mala ut eveniant bona. Proptcrea nec in catechumeno­ rum numerum (quod tertio dubio postulatur) pertinax huiusmodi polygamus recipiendus est; id enim et christiano nomini, baptizatis atque catechumenis olim communi, dedecusa spergeret, et refragaretur sanctissimae disciplinae Ecclesiae, quae abusum differendi baptismatis usque ad exitum vitae gravis­ sime semper improbavit ct detestata est. Non tamen missionarii desistere de­ bent a miseris hisce hominibus in omni patientia et doctrina instruendis, et maiori qua poterunt, efficacia ad perfectam conversionem excitandis: neque vttitum est quominus iidem possint in articulo mortis baptizari, si vere dispositi fuerint. Quartum dubium oritur ex falsa privilegii paulini interpre­ tatione, quod profecto non servandi, sed contra dissolvendi vinculi coniugalis facultatem impertit, nec cuicumque ex polygami uxoribus competit, sed uni dumtaxat legitimae, quae prima esse solet. Reliquae autem utpote in turpi concubinatu versantes, debent omnino, etiam cum periculo mortis adulterinum commercium abrumpere. Quoad quintum dubium examinari accurate debent casus particulares, et investigari dispositiones animi mulie­ ris baptismum petentis, et si qua gravis occurrat difficultas ad S. Sedem recurrendum erit. Neque ad baptismum concubinae regulariter admitten­ dae sunt, quemadmodum petitur in sexto dubio, nisi prius sese reipsa a polygamo separaverint; quod plenius et enucleatius in instructione diei 28 Martii anni i860 declaratur.1 II. Secunda dubiorum classis. — « Filiaefamilias in regione tam Galla« rum quam Sidamarum traduntur in matrimonium inconsultae, saepe etiam «invitae, aliquando iussu principis sine ullo ipsorum parentum consensu, «plerumque nulla habita ratione diversae religionis, quam vir et mulier - profitentur. Quaeritur proinde: 17. An filiafamilias sic data in matrimonium debet esse disposita potius «ad moriendum quam ad consentiendum, etiamsi solum passive, ut tradatur «marito musulmano, aut idololatrae, aut polygamo. «8. Quatenus tradita sit per vim marito adhuc libero, quem tamen «absolute ipsa non amat ct non vult, utrum missionarius possit eam exhor«tari ut faciat de necessitate virtutem, suumque praestet assensum ad Icgitimandum et convalidandum matrimonium vi contractum; an satius sit «eamdem relinquere in statu concubinatus passivi, expectando possibilem «eius libertatem futuram. • 9. Utrum dum infelix haec puella in statu passivo continuae violentiae » Cf N. 957- 280 Curia Romana ’ tsai -ia 3«ΛΜΐ»υιλί'ό SANCTI PEikl e detinetur, possint ci administrari sacramenta, an debeant negari sicut ilh « qui versantur in occasione peccati ». Certum est unumquemque hominem sic animo comparatum esse debere, ut potius eligat mori, quam vel uno peccato foedari. Certum quoque est gravissimum committi peccatum si matrimonium contrahatur scienter cum impedimento aliquo dirimente. Certum tandem est matrimonio inter puel­ lam Christianam et virum musulmanum aut idololatram aut polygamum obstare impedimentum dirimens ligaminis, vel disparitatis cultus, vel utrum­ que simul. Quapropter ambigi nullatenus potest, quin filiafamilias, de qua sermo fit in dubio 7, quaeque supponitur Christiana, debeat esse disposita •Σ·’ potius ad moriendum quam ad consentiendum quomodocumque ut tra­ datur in matrimonium viro musulmano, aut idololatrae, aut polygamo. Poterunt tamen missionarii providere per legitimam dispensationem, iuxu facultates, si quas habent, dummodo concurrant debitae conditiones. Sed praecipue assiduam atque indefessam curam impendant, ut iniquis­ simam consuetudinem, qua filiaefamilias christianae, non inconsultae modo et invitae, verum etiam polygamis et infidelibus viris nubere coguntur, e radicibus evellant, docendo, admonendo, et a sacramentorum etiam parti­ cipatione repellendo Christianos illos parentes qui divinam, naturalem et ecclesiasticam legem tam enormiter tamque ingenti filiarum suarum iniurii ac discrimine proculcare nequaquam horrescunt. In casu autem, qui octavo et nono dubio exponitur, potest certe femina suaderi ut consensum suum adiungat, ubi nihil desideretur aliud ad matrimonium convalidandum, sed cogi nequaquam potest, quia matrimonium iure naturali liberum esse debet. At si consensum praestare detrectet, Vicarius Apostolicus et missionarii « gerant iuxta regulas apud probatos auctores traditas. III. Tertia dubiorum classis. — a 10. Utrum propter periculum ne filii « tradatur in matrimonium viro musulmano, vel ethnico, vel simplici poly* gamo christiano, possit sine imprudentiae nota administrari baptismus puellis sive infantibus sive adultis, quando ceteroquin necessarias habeant dispositiones ad eum suscipiendum, antequam determinetur vir, cui tra« dentur in matrimonium; an expectandum sit donec stabilitum fuerit matri­ ci monium. "ii. An propter periculum ne servi heris musulmanis vel ethnicis cum « fidei discrimine vendantur, possit illis conferri baptismus in infantia aut ■· etiam in aetate adulta, quamdiu eiusmodi periculum perseverat, eorumque « dominus non iurat contrarium ». ySB Ad 10. dubium quod attinet distinguendum est inter puellas infante et puellas adultas. Illae, ubi nihil aliud obstet praeter futurarum nuptia­ rum periculum, admitti tutissime possunt ac debent ad baptismum, non enim aequum est ut pro incerto multumque adhuc remoto eventu a certo consequendae baptismatis gratiae beneficio repellantur. Puellae vero adul­ tae, vel nondum nubiles sunt, vel iam quidem nubiles sed nondum in ma­ trimonium promissae, vel iam desponsatae viris infidelibus aut polygamis. In primo et in altero casu non est cur denegetur aut differatur baptismus, modo puellae supradictae necessarias habeant dispositiones; quandoquidem S.C.S. Officii 281 periculum ineundi irritas cum infidelibus nuptias, in iisque postea violen­ ter permanendi, certo proximeque non imminet, et potest aliunde pluribus modis amoveri. At in tertio casu nullatenus expedit eas ante matrimonium baptizare, tum propter difficultatem non minimam legitimae dispensationis obtinendae, tum ob gravissimum periculum ne transeant ad nuptias, etiam non dato dispensationi loco, quae certe indulgeri nequit super impedimen­ tis iuris naturalis. Satius igitur erit baptismum differre, quam proximae profanationi exponere. Si qua autem ob peculiares circumstantias gravesque ausas baptizanda iudicetur, omnino requiritur talis eius animi dispositio, ut, si dispensari nequeat, potius mori velit, quam sacrilegium irritumque matrimonium contrahere. 1 Undecimum dubium maiorem continet difficultatem circa infantes, quam arca adultos. Nam praevisum perversionis periculum eatenus baptismus ne conferatur impedit, quatenus per opportunas instructiones removeri nullo modo potest. Quo constituto principio, sequitur servos utriusque sexus adultos, qui rite dispositi sunt, et Christiana instructione praemuniri queunt, baptizandos esse, etiamsi eorum dominus promittere neget se nunquam id comissurum ut eos infidelibus divendat. De servis adhuc infantibus consi­ derare oportet num ipsi obnoxii sint periculo transeundi in potestatem infi­ delium post adeptam adolescendam, vel ante superatam infantiae aetatem. In priori hypothesi, quoties nihil aliud eorum baptismo obstet praeter supradictum periculum, et spes aliqua effulgeat christianae eorum educatio­ nis, sacro lavacro licite abluuntur; quod item licite eis administratur in posteriori hypothesi, si vel a parentibus Christianis offerantur, vel morti proximi reperiantur. Ceteris vero in casibus consulant missionarii, et fide­ liter observent sapientissimas praeceptiones quas s. m. Benedictus XIV tradit super hoc argumento in sua ad Archicpiscopum Tarsensem epistola quae hic adiungitur. 2 IV. Quarta dubiorum classis, de servorum emptione et venditione. — Ser­ vitutis proprie dictae conditio apud Gallas et Sidamas tam stricte cohae­ ret cum sociali eorum statu, ut impossibile fere sit domum inter eos ■ sine mancipiis figere et retinere. Illic enim reperire non est senos condu• cticios, et quilibet paterfamilias omnia prorsus sibi suacque domui com­ parare debet, sive quae e terra gignuntur, sive quae hominum industria «fiunt. Praeterea mancipia habentur veluti principalis commercii materia, immo valent quadamtenus pro numerata pecunia, eademque saepe ad 'solutionem debiti vel principis iussu, vel legum ipsarum praescripto cre­ ditores acceptare tenentur. Quae cum ita se habeant, quaeritur: 12. An liceat christianis apud Gallas et Sidamas mancipia emere, et in debiti solutionem, aut in donum recipere, quotiescumque id agant propter domus vel familiae suae necessitates, sine”animo eadem mancipia «revendendi. 13. An familia aliqua Christiana non lucri faciendi consilio, sed tan1 Synodus Sutchuensis, Cap ’ Cf. N. 377. 11, de Baptismi Sacramento, n. 7. 282 Curia Romana rsuusav.·© mvjîinimjs SANCTI ?£Ikl « tum ob gravem victus comparandi, vel debitorum solvendorum necessi« tatem, possit licite aut tradere in pretium, aut vendere servum quempot« sidet. « 14. An liceat admittere ad sacramentorum participationem Christianum « quemdam negotiatorem, qui a servis quaestus causa emendis et vendendis < abhorrere quidem solet, sed ne detrimentum rei familiaris patiatur, ser· « vos aliquos revendere vult, quos olim nobilium emptorum praepotentu « recipere coactus est pro mercium suarum pretio. « 15. An christiani, ipsique adeo missionarii licite possint interesse tam« quam testes, vel sequestres, vel alio nomine contractibus, judiciis, aut « aliis id genus publicis actibus, qui secundum gentium illarum leges fium a circa servos ». Etsi Romani Pontifices nihil intentatum reliquerint quo servitutem ubi­ que gentium abolerent, iisdemque praecipue acceptum referri debeat quod iam a pluribus saeculis nulli apud plurimas Christianorum gentes stm habeantur; tamen servitus ipsa per se et absolute considerata iuri naturali et divino minime repugnat, pluresque adesse possunt iusti servitutis tituli quos videre est apud probatos theologos sacrorumque canonum interpretes Dominium enim illud, quod domino in servum competit non aliud esse intelligitur quam ius perpetuum de seni operis in proprium commodum disponendi, quas quidem homini ab homine praestari fas est. Inde autem consequitur turi naturali et divino non repugnare quod servus vendatur, ematur, commutetur, donetur, modo in hac venditione, emptione, commu­ tatione, donatione, debitae conditiones accurate senentur quas itidem pro­ bati auctores late persequuntur et explicant. Quas inter conditiones illa praecipuum sibi vindicat locum, ut emptor diligenter examinet, num servus qui venum exponitur iuste an iniuste libertate sua privatus fuerit, et ven­ ditor nihil committat, quo servi ad alium possessorem transferendi vita, honestas, aut catholica fides in discrimen adducatur. Christiani igitur, de quibus in dubio primo sermo fit, licite possunt servos emere atque in debiti solutionem, vel in donum recipere, quoties moraliter certi sint servos illos neque legitimo eorum domino sublatos, neque iniuste in servitutem fuisse abstractos. Si enim servi qui ad emendum offeruntur, legitimo eorum domino ablati fuerunt, non licet eos emere, quia nefas est alienas res furto ablatas emere invito domino. Si autem iniuste in servitutem redacti fuerunt, distin­ guendum est num se Christianis venum ire aut donari detrectent, vel con­ sentiant. Si detrectant, emi aut recipi nequaquam possunt, ipsi enim captivi domini sunt propriae libertatis, quamvis iniuste iis ereptae. Si vero post­ quam plene edocti fuerint iure sibi libertatem competere, a qua nonnisi aliorum iniuria exciderunt, ultro et sponte sua, et ex libera et propna voluntate tamquam rerum suarum domini se exhibeant christianis ut ab eis recipiantur et detineantur in servitutem, eo prudenti consilio ut a dura servitute praesenti, a qua ipsis datum non fuerit alio modo se emancipare, mitiorem apud dominos christianos servitutem sortiantur, penes quos etiam facile sibi persuadere poterunt, venire posse in cognitionem veri Dei cul­ tus eumque inaestimabili animarum suarum compendio profiteri, in his 5. C. S. Officii 283 sane circumstantiis permitti poterit christianis, habito etiam respectu ad favorem fidei, ut possint eiusmodi captivos iusto pretio aut alio iusto titulo acquirere, et in propriam servitutem redigere et retinere, dummodo eo animo sint ut cos tractent secundum praecepta charitatis christianae, et curent etiam rudimentis fidei illos imbuere, adeo ut, si fieri poterit, in libertatem filiorum Dei, quae in sola catholica ecclesia est, nulla tamen coactione facta, sed tantummodo opportunis suasionibus et hortationibus, libere et feliciter traducantur per eorum conversionem ad veram fidem. Et hac de re prae oculis habeatur instructio s. m. Pii VI (12 Sept. 1776),1 quae adnectitur. Quemadmodum vero servi licite emi, ita licite quoque vendi possunt, sed necessarium omnino est ut qui vendit legitimus sit servi possessor, nihilque in venditione committat quo servi alienandi vitae, honestati, aut catholicae fidei noceatur. Quare illicitum est servum vendere, aut quomo­ documque in proprietatem cedere alicui domino, qui certo aut probabili iudicio praevideatur servum euindem inhumaniter habiturus, vel ad pec­ catum pertracturus vel eodem abusurus ad iniquissimum illud commercium exercendum, quod Apostolicis Romanorum Pontificum, ac praesertim s. m. GregoriiXVIconstitutionibus reprobatur districteque prohibetur.2 Illicitum pariter est servum alienare, nulla prorsus habita ratione iurium et officio­ rum matrimonialium ipsius servi. Multo magis illicitum est servum Chri­ stianum vendere domino infideli, aut etiam, ubi perversionis periculum prudenter timendum sit, domino haeretico vel schismatico. Haec si Vica­ rius Ap. probe teneat, aperte videbit, quid respondendum sit ad 13, 14 et 15 dubium. Nihil enim impedit quominus familia Christiana, de qua agitur in dubio 13, servos suos vendere tuta conscientia queat, si ipsos legitime possideat, et cautiones supra descriptas in venditione· observet. Sic etiam negotiator in dubio 14 memoratus poterit ad sacramenta admitti, si constet, servos, qui ci pro mercium pretio obtigerunt, neque per furtum legitimo eorum domino subductos, neque iniuste in captivitatem redactos fuisse, ac praeterea spondeat, se eos honestis conditionibus ita venditurum esse, ut nihil ex eiusmodi venditione laedantur vel periclitentur iura et officia, quae illis tamquam hominibus, et, si Christianam fidem amplexi fuerint, tamquam fidelibus competunt. Tandem de dubio 15 statuendum est christianos ipsos, etiam missionaries, intéressé posse ut testes et seque­ stres aliove nomine per sacros canones non prohibito, contractibus, iudiciis, aliisque id genus publicis actibus servorum causa fieri solitis, qui ta­ men ct in sc liciti sint, et nulla prava circumstantia vitientur. V. Sequitur quarta dubiorum classis, de servis fugitivis. — « Mancipium «iuxta leges Gallarum et Sidamaruin in rerum utilium numero censetur, de «quibus verum propriumque dominium habetur, ct fiunt contractus, quae­ que deperditae conquiruntur, raptae aut usurpatae apud iudices repetun­ tur. Hinc quaeritur: « 16. An liceat christianis ipsisque missionariis servos suos fugitivos * Cf. N. 833. » Cf. N. 494 284 I Curia Romana «persequi, atque ad redeundum cogere, vel saltem permittere ut eosdem « persequantur, et vi etiam adhibita reducant publicus magistratus autamia « 17. An servi ius habeant ad fugam, et an debeant resarcire damna ei « eorum fuga domino illata. « 18. An ad damnorum restitutionem teneantur servi illi qui in henh « domo nati sunt vel educati, quique fugam arripuerunt antequam $ub ■ laboribus vel alia ratione compensaverint domino expensas in eorum in« fantia factas. « 19. An fructus omnes ex servorum laboribus et industria provenitn« tes ita ad dominum pertineant, ut tamquam fures existimari debeant seni «qui invito domino illos sibi attribuunt, de iisque pro libito disponunt). Quemadmodum adnotatum est in responsione ad postulata proxime superiora, sunt iusti aliqui tituli seu causae, ex quibus potest servus liber­ tate sua legitime privari, legitimeque a domino retineri. Porro cum mani­ feste repugnet, hinc quidem ius domino competere possidendi ac retinendi servum, inde autem ius servo inesse ne a domino possideatur ac retineatur, nemo non videt Christianos et missionarios de quibus agitur in dubio 16, posse tuta conscientia servos suos fugitivos persequi, et ad redeundum cogere, siquidem eos iuste in servitutem redactos iusto ex titulo possideant. Non ita expedita est ad 17 et 18 dubium responsio. Regulariter fugere iure suo possunt servi qui iniuste fuerint in servitutem redacti; non possunt servi qui iustam subeant servitutem, nisi forte a domino sollicitentur ad aliquod peccatum, vel inhumaniter tractentur. Ex hac distinctione pendet solutio alterius quaestionis, an scilicet servi fugitivi teneantur resarcire damna cx fuga sua domino illata. Cum enim ad inducendam restituendi damni obligationem tria haec simul et coniunctim requirantur, culpa theo­ logica, damnum secutum, et causa efficax, patet profecto ad reficienda damni ex fuga sua domino illata, tenere servos illos quorum fuga fuit illicita, non teneri servos illos quorum fuga omni caruit culpa; sed de liceitate fugae, deque obligatione resarciendi damna ex fuga illata consulat Vic. Ap. proba­ tos auctores et cum illis distinguat varios casus, variosque servitutis titulos. Latissime similiter patet dubium 19 ac proinde, uti conceptum est, nonnisi generalem responsionem admittit, pluribus tamen exceptionibus obnoxiam, quas Vicarius Ap. ex probatis auctoribus discere curabit. Itaque regulariter quando servitus iusta est, servusque iuste et legitime a domino possidetur, atque ex aequitatis praescripto sustentatur, omnia lucra et emo­ lumenta ex servi ipsius laboribus et industria provenientia domino acqui­ runtur, ideoque furti reus est servus qui eadem lucra et emolumenta sibi attribuit, de iisque inscio ct rationabiliter invito domino disponit. VI. Sequitur quarta dubiorum classis, de servorum coercitione. — » Lege « Gallarum statutum est ut quidquid committit servus fugitivus vel expul« sus, domino suo imputetur, qui proinde nulla alia ratione potest se ab « improbo perniciosoque mancipio expedire, quam vel illud adoptando qua« damtenus in filium, assignata eidem ex herilibus bonis congrua dotatione, « vel per venditionem aut donationem transferendo in alterius dominium, vel « tandem morti tradendo; quippe dominus apud Gallas independentes poti- r ■α 5. C. S. Officii 285 tur iure vitae et necis in proprios servos. Hinc relative ad dominos chri< stianos quaeritur: 20. An domini christiani, ipsique adeo missionarii, possint, herili iure utentes, mancipium improbum, sibique perniciosum ad mortem propria • auctoritate damnare. Ratio dubitandi est quia ex una parte non potest • dominus tale mancipium simpliciter expellere, vel per adoptionem in • filium emancipare, ex alia vero parte quaecumque servorum venditio aut • donatio dominis Christianis prohibetur. 21. Quatenus dominus christianus mediis destituatur ad improbum, • noxiumque servum coercendum necessariis, an saltem possit illum dona• tionis titulo transferre in alium dominum, licet cum periculo ne ab eodem • postea divendatur ». Duo haec dubia 20 et 21 inde nascuntur quod Vicarius Apostolicus existimet venditionem mancipii esse quocumque casu illicitam. Sed ex iis quae superius explicata sunt comperiet idem Vic. Ap. non esse inquietan­ dos dominos Christianos, qui servos suos, iustae servituti addictos, vendi­ tione, donatione aut permutatione distrahere volunt dummodo praescriptae conditiones serventur, eaque praesertim, ut mancipium, si baptizatum sit, non indatur hero infideli. Possunt igitur domini christiani hoc pacto sese liberare ab improbo perniciosoque mancipio quin illud capitali poena afficiant, quod nefas omnino est dominis christianis. Quod autem pertinet ad missionarios, minim profecto est hoc in mentem venire potuisse, ut poena mortis in servos utut criminosos decerni ab iisdem queat, adversus notissimos cano­ nes, qui etiam irregularitate mulctant quicumque ex clericis iudicio sangui­ nis sese immiscuerint. VII. Sequitur quarta dubiorum classis, de servorum coniugiis. —· Manci­ pia penes Gallas concubinis utuntur, rarissime uxoribus certa aliqua solem< nitate nuptis, unde veri nominis matrimonium arguatur; quia cum in tota • sua existentia domino subiiciantur, possintque adeo quolibet die divendi, nullum inter ea perpetuum matrimonialis societatis vinculum supponitur • esse. Idcirco postulatur: 22. Utrum dominus christianus tolerare possit ut duo servi adhuc • infideles, qui, cum primum eius sub potestatem venerunt, iam in eiusmodi concubinatu vivebant, pergant ita vivere; an vero illos se­ parare teneatur, donec fiant christiani, et legitimo matrimonio coniun< gantur. 23. An dominus christianus qui plures possidet servos sic viventes in ■ vero concubinatu, etsi matrimonii appellatione honestato, quique ad regu• Iam exigere desiderat eiusmodi matrimonia, simul ac praedicti servi sese • dispositos exhibeant ad baptismum recipiendum, et matrimonium legitime ineundum, possit in nova, quam meditatur, matrimonii christiani ordina­ tione illos ex utroque sexu seligere qui plus christiani spiritus demon­ strent, maioremque spem faciant unitatis atque indissolubilitatis custodien• dae, nulla habita ratione priorum vinculorum matrimonii, sive (ut magis • nuncupare placeat) concubinatus, dummodo tamen novi contrahentes mutua afficiantur sympathia; an possit proinde tuta conscientia eosdem vi 286 Curia Romana auaa ùftLœjuiÀLfô Sk\U l KIRI « separare a suis concubinis, nisi forte concubinarii ipsi malint secum inn« cem contrahere matrimonium Christianum. « 24. An saltem violenta concubinariorum separatio locum habere queat, «quando alter ex ipsis, sive masculus sive foemina probe dispositus est td « fidem amplectendam, et matrimonium christiane celebrandum. Hoc du· « bium idcirco movetur quia violenta illa separatio posset excitare adnu<·■ rationem, et querimonias apud homines parum instructos, perinde ac s « quaedam fieret iniuria parti renitenti, quae christianam religionem ample· « cti detrectat. « 25. Matrimonium sive servorum sive liberorum, iuxta Gallarum morem. « dissolubile est saltem ex parte viri. Si igitur convertantur duo coniuges « sive servi, sive liberi, qui eiusmodi matrimonium in infidelitate contraxe« runt, debentne ante baptismum edoceri de indissolubilitate matrimonii « statimque christiano matrimonio iterum coniungi ipso baptismatis die, « an vero possunt etiam post baptismum relinqui in suo statu saltem per I " aliquod tempus, donec pares effecti fuerint intelligendo, sicut oportet, ■ ■ evangelico praecepto super indissolubilitattf matrimonii? » Arbitratur Vic. Ap. omnes generatim coniunctiones servorum infidelium apud Gallas non veri propriique nominis matrimonia, sed meros esse con- | cubinatus. Persuasionem hanc ex triplici potissimum ratione hausisse vide­ tur, quia nimirum eiusmodi coniunctiones, quamquam patrio more permis­ sae, nulla adhibita solemnitate ineuntur; deinde quia cum servi toto vitae suae tempore sint in domini potestate, haud supponuntur esse inter eos perpetua matrimonialis societatis vincula; tandem quia matrimonium ser­ vorum omniumque universim Gallarum patrio item more dissolubile est, saltem ex parte viri. Sed ipse facile perspiciet quam infirmae sint hae ratio­ nes: solemnitates enim per se, maxime apud barbaros et infideles, ad essen­ tiam non pertinent matrimonii, quod, una naturali lege inspecta, etiam sint illis consistere potest. Neque hypothesibus et praesumptionibus, sed certis evidentibusque probationum momentis inniti debet indicium, quo nullum fuisse pronuncictur matrimonium, cuius validitati minime obstat ipsum divortium quoad vinculum lege vel moribus permissum, nisi in pactum con­ ditionemque expresse deducatur. Caveat igitur Vic. Ap. ne vera matrimonia pro contuberniis imprudenter traducat, praesertim cum eaedem servorum infidelium coniunctiones, quas ipse concubinarias existimat, vulgo matrimo­ nii nomine honestentur, et violenta partium separatio, eodem Vicario Ap. fatente, quamdam iniuriae speciem habere apud homines illos videatur. Meminerit, matrimonium verum inter infideles existerc, nec proinde requiri ut infideles Christiana religione initientur, quo verum legitimumque matri­ monium contrahere valeant. Meminerit etiam admonere dominos christia­ nos, ne in servorum matrimoniis ineundis aliquam vim adhibeant, vel coniugem iisdem invisum obtrudant: matrimonia enim libera esse debent, ct coactiones quae in iis forte adhibeantur, difficiles solent exitus frequenter habere. Nunc ut dubiis 22, 23 et 24 satisfiat, nefas profecto est domino christiano tolerare servorum suorum, licet infidelium, concubinatum; ete­ nim concubinatus lege naturali prohibetur, qua non tantum fideles, verum 5. C. S. Officii 287 etiam infideles obstringuntur, et cuius observantiam dominus, utpote dome­ sticae societatis ordinator, a suis subditis exigere tenetur. Sed primum diligentissime investigare debet num illicito revera contubernio, an legitimo coniugio servi utantur. Quod si de illicito contubernio constiterit, neque fieri possit legitimum matrimonium inter concubinarios ipsos (quod quidem semper optandum est, maxime si prolem ex fornicario commercio susce­ ptam haberent), tunc demum eosdem, vi etiam adhibita, separet, non im­ pediendo tamen quominus se cum aliis legitimo matrimonio coniungant, etiamsi christianam fidem profiteri detrectent, nullasque ad eam amplecten­ dam dispositiones praeseferant. Ceterum quam viam rationemque dominos christianos sequi oporteat in permittendis vel inhibendis servorum infide­ lium coniugiis, comperict Vic. Ap. ex alia instructione quae huic adnexa ad eum transmittitur.1 Reliquum est dubium 25 quo supponitur matrimonia Gallarum, utpote secundum patrias leges dissolubilia saltem ex parte viri, minime valere, ac proinde esse renovanda si coniuges convertantur; tum postulatur an liceat hos coniuges etiam post baptismum relinquere, saltem per aliquod tempo­ ris spatium, in suo errore circa dissolubilitatem matrimonii. De supposi­ tione sive hypothesi supra dictum est, pravam contrahentium opinionem, licet patriis legibus sive moribus confirmatam, quod nimirum matrimonii vinculum dissolvi possit, nequaquam per se officere matrimonii validitati, nisi haec opinio deducatur in pactum tamquam conditio in actu ineundi matrimonii; tunc enim matrimonium nullum irritumque evadit, uti sem­ per accidit cum matrimonio est apposita conditio substantiae ipsius repu­ gnans. Quod vero ad postulatum attinet, non tantum nefas est coniuges in illo errore post eorum baptismum relinquere, sed ne ad baptismum qui­ dem admitti debent, nisi antea probe instruantur de matrimonii indissolubilitate, et parati sint divinum hoc praeceptum observare. VIII. Quinta dubiorum classis. — <1 Mos est apud Gallas independentes, «ut si quis occidatur, aut gravi vulnere laedatur, ab eo ipso temporis mo• mento omnes et singuli eius propinqui et contribules teneantur mortale • odium iurare adversus omnes et singulos interfectoris propinquos et con• tribules, eosque ad internecionem persequi, nemoque se possit hac obli• gatione eximere quin iura socialia in propria tribu amittat, ab eaque tam• quam hostis expellatur. Hoc autem ulciscendi sanguinis ius et officium • tamdiu durat, donec certa pecuniae summa, arbitrorum iudicio definienda, • luatur homicidium, et sic tribus, ad quam pertinebat interfectus, satisfa• ctionem recipiat. Quae satisfactio frustra speraretur, sublata eiusmodi • obligatione suscipiendi praedictam inimicitiam sive vindictam, quoniam «apud Gallas independentes omnino desiderantur publici magistratus qui criminibus puniendis iuribusque tutandis invigilent. Quocirca postu• latur: 26. An inimicitiae praedicto modo exercitae haberi possint veluti iu'Stum bellum unius tribus adversus alteram. ' Cf. N. 983. 288 ι ► Curia Romana « 27. An possit admitti ad sacramenta qui ex una parte protestatur κ « nullum prorsus odium vel simultatem animo fovere adversus homine « inimicae tribus, quin imo paratum se esse cupidumque exhibendi eis cor.· « sueta amicitiae signa, statim ac iuri suo fuerit satisfactum: ex altera vero « parte promittit se nunquam quaesiturum occasionem rixandi cum hosti * « bus, sed eorum occursum declinaturum, ne in discrimen conjiciatur, aut «acceptandae pugnae, aut, si recuset, incurrendi in suorum offensionem· Ex tribus quae ad iustitiam belli requiruntur conditionibus, légitima nimirum auctoritate, iusta causa, et convenienti modo, manifestum est ter­ tiam omnino desiderari in facti specie quam dubium 26 attingit. Modus enim conveniens id maxime postulat ut bellum non ulciscendi crudelitate, neque nocendi cupiditate geratur, sed recta intentione obtinendi debitam satisfactionem, utque innocentibus quantum fieri potest nequaquam nocea­ tur. At Gallae simul ac aliquis ex eorum familia vel tribu fuerit interfe­ ctus, mortale iurant odium adversus omnes et singulos interfectoris agnatos, eosdemque sine delectu, si obvios habeant, aggrediuntur, feriunt, trucidant, id unum spectantes ut barbaro ritu sanguinem sanguine expient, donec consueta inter eos satisfactio praestetur. Neque vindictam sumunt publicae auctoritatis ductu, cuius tantum est denunciare ac dirigere bellum, sed privati in privatos ferarum more insurgunt; neque in antecessum examinant, utrum casu, vel licitae defensionis necessitate, nec culpabiliter admissum fuerit homicidium; neque priusquam ruant ad arma, vias omnes sive perse, sive per communes amicos pertentant, quibus debitam sibi satisfactionem pacifice valeant obtinere, sed ut refert in alia epistola idem Vic. Ap. ab eo ipso temporis momento quo homicidium aliquod aut lethalis vulneratio acci­ dit, cuncti interfectoris interfcctique agnati ita statim se separant, ut non modo quodeumque locutionis vitaeque commercium secum invicem abrum­ pere, verum etiam, si fiant obvii, ad internecionem usque confligere tenean­ tur. Quae omnia quantum a convenienti belli gerendi modo, imo ab ipsa veri belli notione abhorreant nemo profecto non intelligit. Curet igitur Vicarius Ap., curent missionarii omnes in regionibus illis commorantes, ut tam barbaram et perniciosam consuetudinem ex qua incredibiles hominum strages ac bonorum devastationes oriuntur, de medio radicitus tollant. Sed interea admittine poterit ad sacramentorum participationem qui ita animo sit comparatus, ut in dubio 27 exponitur? Responsio pendet a notissimis theo­ logiae moralis principiis circa dilectionem inimicorum, restitutionem ex causa homicidii, ct dispositiones ad suscipiendum Poenitentiae sacramentum necessarias. Quibus principiis minime refragatur regula illa quam Vic. Ap. tradidisse se narrat missionariis sibi subditis, ut nimirum sacramenta ei non denegentur qui protestatur se nullum odium personale in animo habere, et nihil aliud velle per externam inimicitiam nisi quod de iure sibi compe­ tit iuxta patrias leges, simulque promittit se omni pacto effecturum ut a caede cuiusque ex inimicis abstineat. Hanc igitur regulam sequi poterunt missionarii quoad eos qui pertinent ad familiam vel tribum interfecti. At si agatur de iis qui sunt a familia vel tribu iniusti interfectoris, requiritur praeterea ut quantum in ipsis est, prompti ac parati sint debitam satisfy 5. C. S. Officii 289 ctionem praestare, atque subire potius suae ipsius tribus offensionem, quam aggredi et laedere quempiam ex adversa tribu si forte obvium habeant, excepto iure propriae defensionis cum moderamine inculpatae tutelae. IX. Sexta dubiorum classis. — « Sunt in oppido Kafa quidam abiectissisimae sortis seu castae homines vulgo mangiô, in /Vbyssinia vojto nun­ cupati. Hi censentur non tantum ipsi esse immundi, verum etiam im­ munditiam communicare personis quibuscum agunt, et rebus quas forte contrectant. Nondum coeptum est eosdem de Christiana religione instruere, quia si missionarius cum iis conversaretur, evaderet et ipse immundus, «ipsumque nemo amplius alloqueretur; praeter quamquod st vel semel • aliquis mangiô ecclesiam intraret, haec illico pro immunda haberetur. '■ Quapropter postulatur: « 28. An memoratae difficultates praebeant sufficiens motivum, ne mis«sionarius hanc castam instruere quaerat. « 29. An eo casu quo aliquis huius castae homo instructionem sponte sua petat a missionario, is possit tali se ministerio denegare. «30. Quaedam huius castae familia est sub dominio Missionis, eidemque inservit. Peccaretne missionarius si ob praedictas difficultates omitteret illam familiam instruere? » Catholica Ecclesia in mysteriorum Dei dispensatione non modo nihil unquam discrevit inter divites et pauperes, inter nobiles et abiectos, verum etiam quadam veluti peculiari charitate ac materna sollicitudine pauperes et abiectos semper complexa est, qui, sicut luculenta experientia testatur, facilius ad fidem accedere solent prae mundi nobilibus et divitibus. Imi­ tatur enim Ecclesia lesum Christum D. N. apud quem nulla est persona­ rum acceptio, quique se ad evangelizandum pauperibus missum esse dice­ bat, et cum publicanis et peccatoribus manducabat, licet iniquissimum inde scandalum sumerent pharisaei. Quod igitur spectat ad tria postulata 28, 29 et 30 nullatenus ambigendum est quin missionarii pro suo munere debeant hominum quoque mangiô nuncupatorum instructioni et conversioni solertissime, quantum poterunt, adlaborare, multoque magis si ipsi mangiô divina gratia permoti instrui petant, vel iustam subeuntes missionariorum servitutem, eorumdem domestici effecti fuerint. Neque tantum propter adductas rationes illicitum est ab instruendis mangiô prorsus abstinere, sed etiam ne missionarii auctoritate sua confirmare videantur superstitiosam consuetudinem a iudaicis traditiopibus probabiliter profectam, refugiendi nimirum contactum hominum mangiô imo cum eos tangentibus nullam habendi communicationem; quam quidem consuetudinem christianae charitali perinde ac rectae rationi tantopere adversantem missionarii penitus extirpate omni diligentia studeant. Interea tamen, ut aeternae saluti mangiô quam citissime provideatur, censuerunt Emi PP. unum e missionariis depu­ tandum esse absque mora ad spiritualem eorum curam. Christiani vero qui illam consuetudinem servant admitti poterunt ad Sacramenta, dummodo id unice faciant ne a commercio aliorum civium segregentur, non autcin sponte sua, atque ex erronea opinione quod homines mangiô sint immundi labemque ct immunditiem vel solo tactu affricent personis quibuscum agunt t» Iu« Pontif de Prop. Fide, pars II, p. 291 tione Quid enim aliud significant pertinacissima observantia circumcisionis umquam unius e principalibus fidei christianae tesseris, contemptus europieorum incircumcisorum, opinio tandem quod ecclesia per solum incircumcisi ingressum polluatur, ct quod Baptismus administrari nequaquam debeat nisi circumcisio praecesserit? Nec sane contrarium evincit quod circumcisio adhibeatur in privatis domibus, nullo interveniente Ecclesiae ministro; nam et apud hebraeos circumcisio a quocumque fiebat etiam in privatis domi­ bus. Quare Emi PP. communicari mandarunt Apostolico Gallarum Vicario decretum die 28 Augusti an. 1637, adiccta monitione ut missionarii id praestent adhibita omni Christiana prudentia. Quamvis autem iuxta hoc decretum contumaces arcendi sint a Communione, caveant tamen missio­ narii ne denegent baptismum infantibus circumcisis, quippe qui non sua, sed parentum culpa iniuriam istam patiuntur. Praeterea quoniam Vic. Ap. meminit in suis litteris de quibusdam aliis vanis observantiis quae apud eosdem Gallas sunt in usu, et iudaismum redolent, qualis est observantia sabbati et distinctio inter munda et immunda animalia, idcirco iusserunt Emi PP. ut Vic. Ap. et reliqui missionarii omnem operam ponant ad vanas eiusmodi observantias prudenter eradicandas, nam sacrosancta Romana Ecclesia, ut in Oecumenico Concilio Florentino ab Eugenio IV declaratum est, omnes, post promulgatum Evangelium, circumcisionis, et sabbati, reli­ quorumque legalium observatores alienos a Christi fide denunciat, et salu­ tis aeternae minime posse esse participes, nisi aliquando ab iis erroribus resipiscant.1 XI. Sequitur septima dubiorum classis, de religiosis Kafinorum ritibus. — Incolae regionis Kafae, licet christiano nomine glorientur, et servent eccle­ siastica ieiunia, amentque a presbyteris obviam factis benedicta aqua aspergi, • longissime tamen absunt a professione Christiana, et plerumque ne sunt ■quidem baptizati. Colunt praesertim SS. Georgium, Michaelem, et Gabrielem, eisque vota etiam nuncupare solent. Qui votum alicui ex his sanctis per annum voverunt, festo eiusdem die ad ecclesiam pergentes •offerunt presbytero candelam, thus et vaccam vel ovem. Presbyter haec • omnia nomine Sancti acceptat, candelas quidem accendendo super altari, • et thus adolendo, vaccam autem, vel ovem manu tangendo. Deinde vaccae, •vel oves sic oblatae trahuntur ad locum ecclesiae proximum, ibique in hono­ rem Sancti coram populi multitudine immolantur. Immolari autem debent ■permanus diaconorum qui caclibes sint. Adeps animalium immolatorum 1 totus plerumque ad quandam holocausti speciem comburitur. Carnes con­ vivio apponuntur, cui accumbunt offerentes, curatores fabricae ecclesiae ■et presbyteri. Tantam vero virtutem et efficaciam huic candelae, thuris •et animalium oblationi attribuunt, ut sese hac una oblatione lustifieari et •sanctificari firmissime persuasum habeant, quidquid contra declamet ca­ tholicus missionarius. Quando eorum aliquis moritur, propinqui, die ut plurimum duodecimo ab obitu, presbyterum adeunt eique candelam ct •cenidam offerunt, rogantes ut exequias defuncto persolvat. Cui postula- 79. 1 Cf. N. 54- - bibliothe aut conversantur, rebus quas adhibent, et ipsis ecclesiis in quas ingrediun­ tur. Haec enim opinio nullatenus toleranda est in viro catholico, postquam Deus Beato Petro ostendit neminem communem aut immundum dicere hominem (Act. X, 28). X. Septima dubiorum classis, de circumcisione — Viget apud Galla « usus circumcisionis, quae infantibus adhiberi solet priusquam deferant·:· « ad Baptismum. Hunc ritum pertinacissime Gallae observant velut unum « e primis fidei christianae signaculis ; pollutam existimant ecclesiam quam forte incircumcisus aliquis fuerit ingressus; Christianos europaeos, eo quod « circumcisi non sint, despicatui habent, neque ullo pacto filios suos bapt··< zari sinunt nisi antea circumcidantur, adeo ut gravis olim in quodam Gallarum oppido exarserit seditio quia missionarius iusserat sibi ad bapti­ zandum deferri pueros etiam incircumcisos. Presbyteri indigenae etiam « catholici usum circumcisionis tolerant, innixi, ut ipsi dictitant, antiqui' « decisionibus Sanctae Sedis quae circumcisionem ab Abissinis frequenta­ tam minime reprobavit, utpote civilem regionis illius praxim. Vicarius Ap. opinatur (licet id certo affirmare non audeat) circumcisionem etiam pene Gallas habendam esse potius pro ritu mere civili, quam pro ritu sacro et religioso, maxime quia in privatis domibus fit, neque per manus eccle­ siastici ministri; tamen cum videat ex illa pusillorum scandalum oriri, « quaerit: «31. An tolerari possit usus circumcisionis vigens apud Christianos « Gallas ». Monendus in primis est Vic. Ap. falsum esse quod presbyteri indige­ nae asserunt circumcisionem in Abissinia fuisse antiquitus ab Ap. Sede permissam aut toleratam veluti civilem quamdam gentis illius praxim. Ca­ tholico enim Abissinorum Patriarchae Alfonso Mendez, qui iam inde ab ineunte saeculo decimo septimo postulaverat, an tolerari posset in Abissi­ nis circumcisio, S. C. de Prop. Fide, approbante Pontifice, respondit die 28 Augusti anno 1637 non esse quocumque praetextu tolerandam circum­ cisionem; Pastores debere corrigere subditos quantum possunt, contumacesque arcendos esse a Communione.1 Cumque anno 1839 idem postulatum instaurassct quidam Abissiniae missionarius, Emi Inquisitores Generales die 17 lunii eiusdem anni ita censuerunt: « Detur decretum die 28 Augu­ sti anni 1637; tamen missionarii id praestent adhibita omni christiani prudentia ». Tantum igitur abest ut Apostolica Sedes circumcisionem in Abissinis permiserit unquam aut toleraverit, quin potius eamdem expresse improbavit districteque inhibuit. Et iure quidem atque merito; nam licet Abissini modo hanc, modo illam adhibendae circumcisionis causam praetexe­ rent, constabat tamen tum ex laudati Patriarchae accuratissima relatione tum ex indubiis aliis argumentis circumcisionem ab Abissinis servari tamquam ritum sacrum ac religiosum. Porro ca quae nunc de populis Gallis exponit Vic Ap. luculenter ostendunt atque persuadent hos quoque populas cir­ cumcisione uti ex aliqua sive explicita, sive saltem implicita cultus inter,· 1 Cf. S. C. S. Officii Curia Romana 2Ç0 W ùê 1DKYS ST O ÇVBWUurô 292 S. C. S. Officii Curia Romana « tioni antequam presbyter consentiat, quoddam a propinquis tribute ■ pro sui muneris functione paciscitur cautionemque exigit. Tum candelr. « accendit, certas aliquas preces e libro recitat, cervisiam bibit. Simili w α instaurantur exequiae die vigesimo, trigesimo ac quadragesimo. Quo p« stremo dic habetur solemne convivium funebre quod appellant ' Presbyter nimirum accedit ad domum defuncti, factisque super ipso r« pulchro exequiis, benedicit convivio, solidam diem laetissime cum defur« cti propinquis transigit, suique laboris satis amplam mercedem, aliqua « nempe vaccas, quodam veluti decimarum iure reportat. Convivium take a tam abissinis, quam kafinis summopere cordi est. Kafini illud habent pr « eximio religionis officio, in eoque magnam collocant fiduciam; abissini, ·. α convivium hoc omitterent, arbitrarentur se in paradisum ingredi no: « posse. Neque pretercundum est kafinos addictissimos esse magicae super« stitioni. Et sane magi apud eos opibus ct potentia plurimum valent, co»· « lescentes in quoddam veluti sodalitium cui rex ipse praeest. Spiritum vero • magiae quo se magi pervasos existimant, appellant deocce, quod vocabi« Ium e lusitano idiomate derivatum esse videtur. Porro tanta est kafinorur « observantia erga spiritum magiae deocce ut ipsi christiani obtestari et iurarc « teneantur per eundem deocce idque non tantum vi consuetudinis, sed qua­ < dam etiam necessitate legali. Quibus praemissis, quaeritur: . R. Ad 32. Difficultas quae Vicarium Apostolicum movit ad proponen­ dum dubium 32 duplici ex capite orta esse videtur, tum ex communica­ tione in sacris cum hominibus minime baptizatis soloque nomine Christianis, tum multo magis ex pluribus superstitionibus quas homines iidem secun­ dum maiorum suorum traditionem functioni supra descriptae intermiscent. Haec enim sunt ipsissima Vicarii Apostolici verba: « Se il prete cattolico... possa ricevere le candele, bruciare 1’incenso come funzione religiosa fatta da gente che non è cristiana se non di nome, tanto più che anche in que­ sto non mancano di avere moite superstizioni miste nellc loro idee tradi­ tional! Verum cum eiusmodi superstitiones locum quidem habere dican­ tur, sed minime explicentur, idcirco Emi Patres dilata praesentis dubii resolutione iusserunt, ut laudatus Vicarius Apostolicus clare distincteque referat, in quo consistant multae illae superstitiones candelarum, thurisque oblationem comitantes, et quae sint ideae traditionales, unde multae illae superstitiones emanant. Ad 33. Quoad functionem in dubio 33 memoratam, qua scilicet anima­ lia quaedam in honorem SS. Georgii, Michaelis aut Gabrielis offeruntur, Sancti nomine a presbyteris acceptantur, et postea a diacono caelibe prope ecclesiam immolantur, ea certe, prout exponitur, non licet, neque ullo pacto in christifidclibus toleranda est, nisi removeantur omnia superstitiosa vel superstitionis speciem praeseferentia, potissimum vero quaecumque sacrindi intentio, mactatio per diaconum caelibem, et adipis combustio ad in­ star holocausti. Quod enim animalium mactatio nulli alii demandetur quam diacono eidemque caelibi, et quod totus adeps holocausti instar combura­ tur, id manifestam continet superstitionem; ad quam proinde quomodocum­ que concurrere nefas est presbytero catholico. .Atqui concurreret si animalia sacrificiis destinata acceptaret. Neque eum excusat aut protestatio adver­ sus impia animalium oblatorum sacrificia, aut quaesita opportunitas prae­ dicandi in has superstitiones. Nam et talis protestatio nihil prodest utpote contraria facto, quum presbyter sponte sua, nulla cogente necessitate, cooperetur ; et absurdissimum est communicare quempiam posse in ritu su­ perstitioso, ut nanciscatur occasionem improbandi ritum eumdem coram populi multitudine; siquidem, monente S. Augustino, ea quae constant esse peccata nullo bonae causae obtentu, nullo quasi bono fine, nulla velut bona intentione facienda sunt (Lib. contr. mendae., Cap. Ι'/Γ). Ad 34. Negative pariter respondendum est ad dubium 34, si aspersio vel petatur cum intentione superstitiosa, vel afferat periculum confirmandi aut fovendi vanam pemiciosamque fiduciam ex eadem aspersione concep­ tam. At si constet illam intentionem ct hoc periculum prorsus abesse, neque scandalum timeatur, nihil vetat quominus lustrari possint aqua benedicta homines solo licet nomine christiani: quandoquidem ipsae irrationales et inanimae creaturae simili modo lustrantur. Ad 35. Sed responsionem absolute negativum efflagitat dubium 35. Cum enim agatur de hominibus solo nomine Christianis, qui ab hac vita ’ Wl SAIPWS < k uw iiv» 294 Curia Romana sine baptismo decesserunt, omnino non licet ecclesiasticas quascum;.· I exequias pro iisdem celebrare; quod vel ex ipso Rituali Romano apt * colligitur. Et sane exequiarum ceremoniae et ritus adhibentur tamquam ir. religionis mysteria, Christianae pietatis signa, et fidelium mortuorum u. berrima suffragia. His igitur ceremoniis et ritibus, veluti candelarum ince· sione, et precum recitatione, honestare funus hominum absque baptism I ideoque extra catholicam Ecclesiam mortuorum, perinde est ac ipso fie I profiteri quod homines isti possint esse in loco salutis. Alio insuper t capite improbantur eiusmodi exequiae a presbytero catholico celebrauquia nimirum important communicationem in divinis cum infidelibus ve haereticis manifestis. Cum vero convivium, quod nuncupant taW, habeitur tamquam pars exequiarum ipsarum, sequitur nequaquam licere intér­ esse, multoque minus benedicere eidem convivio, si celebretur pro defun­ cto notorie haeretico, vel non baptizato, vel alias indigno ecclesiastis exequiis. Ad 36. Quod si illicitum est sacras exequias hominum extra catholic·.-. Ecclesiam demortuorum celebrare, illicitum quoque est praestationem il!ar. quocumque nomine exigere vel recipere, de qua instituitur dubium 36, Pro­ fecto vetat naturalis ipsa iustitia, ne presbyter catholicus stipendium exigat, vel tamquam sibi debitum recipiat pro religiosa functione, cui se denegavit, quamque proinde minime exequutus est. Sed praeterea graviter peccaret ratione scandali cum, recipiendo stipendium, censeatur ex vulgi opinione persolvisse exequias, tametsi eas revera non persolverit. Ad 37. Non minus illicitum est Christianis obtestari et iurare per non.. deocce, de quo iuramento dubium 37 movetur. Quodcumquc enim sit ety­ mon vocabuli deocce, certum atque exploratum est vocabulum hoc in com­ muni loquendi usu significare spiritum magiae, nempe diabolum mendacii patrem. Unde consequens fit illos qui per nomen deocce iurant, cultum latriae diabolo adhibere. Nam ut ait Angelicus Doctor, cultus latriae adhi­ betur ei cuius testimonium iurando invocatur. Et ideo praecipitur Exodi 2: i Per nomen externorum deorum non iurabitis n. Intentio autem qua chnstiani hoc vocabulum ad Deum verum forte referrent, eos a peccato nulla­ tenus eximere potest. In primis enim indecens prorsus est eo nomine Deum verum nuncupare, quo ab impiissimis magis spiritus magiae seu diabolus adoratur. Deinde cum iusiurandum praestetur respectu habito ad intentio­ nem exigentis, christiani per nomen deocce iurantes censebuntur, publica hominum opinione, illum ipsum magiae spiritum invocare, et sic actum ponent falsae religionis protestativum, et magos etiam atque etiam in sui superstitione confirmabunt. Quaecumque igitur sit interna Christianorum intentio, nefas prorsus est illos per nomen dcocce iurare. XII. Sequitur septima dubiorum classis, de esu animalium a musulmans vel ethnicis occisorum deque caeremonia buttà. — « In Abissinia musulmani • animalia pro hominum victu caedunt, quamdam suae superstitionis for­ ti mulam pronunciando, christiani vero caedunt dicentes: in nomine Patris ° et Filii ct Spiritus Sancti. Hinc si quis Christianus comederet carnes 1 musulmanis mactatas, persuasum ipse haberet se eiusmodi facto abnegasse 5. C S. Offtcii 295 christianam fidem, et pro apostata reputaretur apud omnes tam Christia­ nos quam musulmanes. Item si quis musulmanus carnes ederet a Chri­ stianis mactatas, sua et aliorum sive musulmanorum sive Christianorum opinione existimaretur transisse a musulmana superstitione ad religionem christianam. Persuasio haec communis est omnibus catholicis etiam in regione Gallarum, ubi christiani omnino abstinent ab edendis carnibus ani­ malium quae occiderint musulmani vel ethnici Gallae. Verum ethnici vero «Gallae indifferenter comedunt carnes tam a christianis, quam a musulma­ nis mactatas. Eadem consuetudo viget in regione Sidamarum: christiani « enim carnes a musulmanis et ab ethnicis Sidamis mactatas nequaquam ■· comedunt licet ethnici Sidamae recusent quidem vesci carnibus musulma­ norum, sed absque ulla difficultate comedant carnes a christianis macta­ tas. Praemissa huius consuetudinis notitia, dicendum nunc est de ritibus < sive caeremoniis quas adhibent Gallae, quoties extraneum quempiam civi« tate sua donare volunt cum iure acquirendi fundorum dominium, et publi< cum magistratum obtinendi. Tres sunt eiusmodi caeremoniae. Prima dicitur •M, et consistit in mactatione caprae certo die facienda; qui macta< runt debent se invicem visitare, et comedere ex caprae ipsius carnibus, qua comestione censentur profiteri quadamtenus fidem Gallarum, penes 'quos edere carnes ab aliquo alio mactatas tantumdem valet ac religiosam eiusdem fidem profiteri. Aliae superstitiones, saltem alicuius momenti, in praedicta mactatione locum habere non videntur. Succedit altera caeremo­ nia daggagà nuncupata, certoque item die peragenda; qui nimirum macta­ runt sabbà mactare debent et daggagà, quo nomine compellant vaccam «comibus reduncis sive deorsum inflexis, et sic certum aliquem honoris ; gradum in populo consequuntur. Tertia caeremonia est buttà quem qui «mactant inter nobiles Gallas cooptantur, et potiuntur iure percipiendi vectigalia ab alienigenis, stipulandi contractus, fungendi iudicis officio in «sua tribu, poiiticosquc conventus adeundi. Itaque postulatur; «38. An liceat christianis comedere ex carnibus animalium a musulma«nis et ab ethnicis occisorum. «39. An caeremoniae sabbà, daggagà et buttà permitti possint christianis «saltem si ipsi polliceantur, nullis se superstitionibus usuros, veluti invo«catione diaboli atque id genus aliis; an vero prohibendae sint, propterea Martii 1758 ad Archiep. Goanum datis, quae incipiunt: Pautittbhtt hebdomadii. — Cf. N. 447 «S. C. S. Officii 305 ilincrantis commoretur, non autem vere propriequc habitantis, quemadmo­ dum scilicet ceteri soient qui in eodem loco verum propricquc dictum domi­ cilium habent. Huiusmodi canonicae praescriptiones, praesertim in quantum exigunt ut habeatur animus permanendi maiore anni parte, eludi solent in matri­ moniis, quorum incommodis occurrendum nunc est, minimeque servantur. Opportune hisce malis remedium afferretur, si eaedem canonicae praescri­ ptiones, salva matrimoniorum libertate, efficaciori, et quantum humana patiuntur, haud facile eludenda sanctione communirentur. Ad hunc effectum Sanctitas Sua suffragio adhaerens Emorum Patrum Cardinalium una mecum Inquisitorum Generalium a te peculiari modo exquirendum mandavit, utrum expediat declarare, Ecclesiam praesumere, neutrum ex illis qui e loco disce­ dunt ubi tridentina lex viget, habuisse voluntatem permanendi ad maiorem inni partem, ideoque nec quasi domicilium acquisiisse in loco ubi ea lex non viget; ct quam voluntatem forte iactant esse simulatam, et matrimo­ nium quod contraxerint esse invalidum; nisi ipsi vel alteruter eorum, Ordi­ nario loci ubi matrimonium contrahitur, vel eius delegato se stiterint, et comprobata sicuti par est sui status libertate, animum ibidem commorandi ad maiorem anni partem concludenter demonstraverint; ut si quis ex. gr. concludenter probet se ad sex menses vel domum conduxisse vel operam suam apud aliquem locasse, in eaque re nullam esse fraudem duo probi homines, sive viri illi sint sive foeminae, testentur; vel si sola etiam huius­ modi testium fides adducatur, qui scilicet curiae episcopali, vel eius dele­ gato probe cogniti sint; quique profiteantur, scientiae causam afferentes, sibi notum esse, eum, de quo agitur, vere sincereque fixum habere, sex saltem mensibus in eodem loco commorari, vel denique alia hisce similia afferantur, quae pro concludenti probatione in iudiciis admitti solent. Quod si gravibus forte rationibus id futurum observatu difficile, vel utcumque minus opportunum tibi persuadeas, tunc considerandum quo­ que proponitur, utrum expediat, ut locis ubi contrahi solent matrimonia, quae tot tantaque pariunt incommoda, et nominatim in Anglia rite publi­ cetur decretum Concilii Tridentini Tametsi 1, sess. 24, de reform, matr., ita tamen ut obliget catholicos dumtaxat inter se contrahentes, quemadmo­ dum servatur in iis locis ad quae ab Apostolica Sede extensa fuit declara­ tio edita anno 1741 a Summo Pontifice Benedicto XIV pro Hollandia. 1 Fac igitur, ut adhibita quoque, si lubet, praestantium virorum opera, hac in re sane gravissima studiose indaganda sedulo verseris, et sententiam deinde tuam scripto tradas mihique communices. Nec te pigeat simul enu­ cleate rationum momenta exponere quibus ad ea quae hic tibi proponun­ tur sive admittenda sive excludenda fueris adductus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1305]. ' Cf. Bcned. XIV Bull., tom. i, p. 87-89. Curia Romana 306 1002. S. C. S. Off., instr, a. 1868. » tv 1 Matrimonii vinculo duos tantummodo, Christo ita docente, copul­ et coniungi posse; alterutro vero coniuge vita functo, secundas, imo ·. ulteriores nuptias licitas esse, dogmatica Ecclesiae catholicae doctrina c Verum ad secundas et ulteriores nuptias quod attinet, cum de reagz · quae difficultatibus ac fraudibus haud raro est obnoxia, hinc Sancta Se sedulo curavit, modo constitutionibus generalibus, saepius autem respori. in casibus particularibus datis, ut libertas novas nuptias ineundi ita cui,, salva esset, ut praedicta matrimonii unitas in discrimen non adducere:.· Inde constituta sacrorum Canonum quibus, ut quis possit licite ad:., vota transire, exigitur quod de morte coniugis certo constet, uti cap./bnus, De secundis nuptiis, vel quod de ipsa morte recipiatur certum nunnr uti cap. In praesentia, De sponsalibus et matrimoniis. Inde etiam ea φ·:· explanatius traduntur in Instructione « Cum alias », 2\ Augusti 1670,1. Clemente X sancita, et in Bullario Romano inserta super examine testum pro matrimoniis contrahendis in Curia Emi Vicarii Urbis ct caeteron * Ordinariorum. Maxime vero quae propius ad rem facientia ibi haben:.· nn. 12 et 13 Et haec quidem abunde sufficerent si in eiusmodi causis peragcacLomnimoda et absoluta certitudo de alterius coniugis obitu haberi semp·.· posset; sed cum id non sinant casuum propemodum infinitae vices (qusapienter animadversum est in laudata Instructione his verbis: Si tone huiusmodi testimonia haberi non possunt, Sacra Congregatio non intendit ab­ dere alias probationes, quae de iure communi possunt admitti, dummodo /-,· tiniae sint et sufficientes) sequitur, quod stantibus licet principiis generalib praestitutis, haud raro casus eveniunt, in quibus ecclesiasticorum praesideindicia haerere solent in vera iustaque probatione dignoscenda ac statuendi imo pro summa illa facilitate quae aetate nostra facta est, remotissimi! quasque regiones adeundi, ita ut in omnes fere orbis partes homines dili­ gentur, eiusmodi casuum multitudo adeo succrevit, ut frequentissimi h;. de re ad Supremam hanc Congr. habeantur recursus non sine porro par­ tium incommodo, quibus inter informationes atque instructiones, quas pre nata, ut aiunt, peti mittique necessc est, plurimum defluit temporis qu: possint ad optata vota convolare. ' Quapropter Sacra eadem Congr. huiusmodi necessitatibus occurre:-1 percupiens, simulque perpendens in dissitis praesertim Missionum Iodi ecclesiasticos praesides opportunis destitui subsidiis, quibus ex gnvibu> difficultatibus extricare se valeant, e re esse censuit, uberiorem edere Instru­ ctionem in qua, iis, quae iam tradita sunt, nullo pacto abrogatis, regulx indigitentur, quas in eiusmodi casibus haec ipsa S. Congr. sequi solet, i' 1 Cf. N. 742. S. C. S. Officii 307 illarum ope, vel absque necessitate recursus ad Sanctam Sedem, possint iudicia ferri: vel certe, si recurrendum sit, status quaestionis ita dilucide exponatur, ut impediri longiori mora sententia non debeat. Itaque: 1. Cum de coniugis morte quaestio instituitur, notandum primo loco quod argumentum a sola ipsius absentia quantacumque (licet a legibus civi­ libus fere ubique admittatur) a sacris canonibus minirne sufficiens ad iustam probationem habetur. Unde sa. me. Pius VI ad Archiep. Pragensem die 11 Iulii 1789 rescripsit solam coniugis absentiam atque omnimodum eius­ dem silentium satis argumentum non esse ad mortem comprobandam, ne tum quidem cum edicto regio coniux absens evocatus (idemque porro dicendum est, si per publicas ephemerides id factum sit) nullum suimet indicium dederit. Quod enim non comparuerit, idem ait Pontifex, non magis mors in causa esse potuit, quam eius contumacia. 2. Hinc ad praescriptum eorumdem sacrorum Canonum, documentum authenticum obitus diligenti studio exquiri omnino debet; exaratum scili­ cet ex regestis paroeciae, vel xenodochii, vel militiae, vel etiam, si haberi nequeat ab auctoritate ecclesiastica, a gubernio civili loci in quo, ut sup­ ponitur, persona obierit. 3. Porro quandoque hoc documentum haberi nequit; quo casu testium depositionibus supplendum erit. Testes vero duo saltem esse debent, iurati, fide digni, et qui de facto proprio deponant, defunctum cognoverint, ac sint inter se concordes quoad locum, et causam obitus aliasque substantia­ les circumstantias. Qui insuper, si defuncti propinqui sint, aut socii itine­ ris, industriae, vel etiam militiae, eo magis plurimi faciendum erit illorum testimonium. 4. Interdum unus tantum testis examinandus repetitur, et licet ab omni iure testimonium unius ad plene probandum non admittatur, attamen ne coniux alias nuptias inire peroptans vitam coclibem agere cogatur, etiam unius testimonium absolute non respuit Suprema Cong, in dirimendis huiusmodi casibus, dummodo ille testis, recensitis conditionibus sit prae­ dictus, nulli exceptioni obnoxius, ac praeterea eius depositio aliis gravibusque adminiculis fulciatur; sique alia extrinseca adminicula colligi omnino nequeant, hoc tamen certum sit, nihil in eius testimonio reperiri quod non sit congruum atque omnino verisimile. 5. Contigit etiam ut testes omnimoda fide digni testificentur se tem­ pore non suspecto mortem coniugis ex aliorum attestatione audivisse, isti autem vel quia absentes, vel quia obierint vel aliam ob quamcumque rationabilem causam examinari nequeunt; tunc dicta ex alieno ore, quate­ nus omnibus aliis in casu concurrentibus circumstantiis, aut saltem urgen­ tibus respondeant, satis esse censentur pro sequutae mortis prudenti iudicio. 6. Verum, haud semel experientia compertum habetur, quod nec unus quidem reperiatur testis qualis supra adstruitur. Hoc in casu probatio obitus cx coniecturis, praesumptionibus, indiciis ct adiunctis quibuscumque, sedula certe et admodum cauta investigatione curanda erit, ita nimirum ut pluribus hinc inde collectis, eorumque natura perpensa, prout scilicet urgentiora vel leviora sunt, seu propiore vel remotiore nexu cum veritate mortis coniunguntur, inde prudentis viri iudiciuin ad eaindem mortem affinr.r.dam probabilitate maxima, seu morali certitudine promoveri possit. Q . propter quandonam in singulis casibus habeatur ex huiusmodi coniee: . simul coniunctis iusta probatio, id prudenti relinquendum est judicis art trio; heic tamen non abs re erit plures indicare fontes ex quibus illae·.. urgentiores, sive etiam leviores colligi et haberi possint. 7. Itaque in primis illae praesumptiones investigandae erunt quae per­ sonam ipsius asserti defuncti respiciunt, quaeque profecto facile hier poterunt a coniunctis, amicis, vicinis, et quoquo modo notis utriusq.i coniugis. In quorum examine requiratur ex gr.:— An ille, de cuius obit, est sermo, bonis moribus imbutus esset, pie religioseque viveret, uxorerque diligeret; nullam sese occultandi causam haberet; utrum bona stabi. possideret, vel alia a suis propinquis aut aliunde sperare posset. — As discesserit, annuentibus uxore et coniunctis; quae tunc cius aetas, ct valetudo esset. — An aliquando ct quo loco scripserit, et num suam v? luntatem quamprimum redeundi aperuerit, aliaque huius generis indici colligantur. Alia ex rerum adiunctis pro varia absentiae causa colligi indicia sic pote­ runt:— Si ob militiam abierit, a duce militum requiratur quiddeeoscui utrum alicui pugnae interfuerit; utrum ab hostibus fuerit captus; numcastn deseruerit, aut destinationes periculosas habuerit etc. — Si negotiationis cav. iter susceperit, inquiratur, utrum tempore itineris gravia pericula fuerint ip> superanda; num solus profectus fuerit, vel pluribus comitatus; utrum r regionem ad quam sc contulit supervenerint seditiones, bella, fames et pesti­ lentiae etc. — Si maritimum iter fuerit aggressus, sedula investigatio fiat i quo portu discesserit; quinam fuerint itineris socii; quo se contulerit; que: nomen navis quam conscendit; quis eiusdem navis gubernator; an naufra­ gium fecerit; an societas, quae navis cautionem forsan dedit, pretium eiu« solverit; aliaeque circumstantiae, si quae sint, diligenter perpendantur. 8. Fama quoque aliis adiuta adminiculis argumentum de obitu consti­ tuit, hisce tamen conditionibus, nimirum: quod a duobus saltem testibufide dignis et iuratis comprobetur, qui deponant de rationabili causa ipsius famae: an eam acceperint a maiori et saniori parte populi, et an ipsi ά eadem fama recte sentiant; nec sit dubium illam fuisse concitatam ab illis in quorum commodum inquiritur. 9. Tandem, si opus fuerit, praetereunda non erit investigatio per publi­ cas ephemerides, datis directori omnibus necessariis personae indiciis, nis ob speciales circumstantias saniori ac prudentiori consilio aliter censeatur 10. Haec omnia pro opportunitate casuum Sacra haec Congr. diligen­ ter expendere solet; cumque dc re gravissima agatur, cunctis aequa lana libratis, atque insuper auditis plurium theologorum et iurisprudentum suf­ fragiis, denique suum iudicium pronunciat an de tali obitu satis constet, et nihil obstet quominus petenti transitus ad alias nuptias concedi possit n. Ex his omnibus ecclesiastici praesides certam desumere possunt normam quam in huiusmodi ludiciis sequantur. Quod si non obstantibus regulis hucusque notatis, res adhuc incerta et implexa illis videatur, ad V S. C. S Officii 309 S. Sedem recurrere debebunt, actis omnibus cum ipso recursu transmissis, aut saltem diligenter expositis. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1321,-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. VI, p. 436-441]. 1003. S. C. S. Off. (laponiae), 11 mart. 1868. Inter traditiones quarum pretiosum depositum laponensis Imperii fideles, urgente et durante persecutione, fideliter ac firmiter servaverunt, praeapua fuit traditio de natura et necessitate Baptismi, necnon de eiusdem usu. In quocumque vico erat Baptizator cuius ministerium erat ad exclusionem aliorum fidelium, Baptismum recenter natis conferre; dum alius pariter ad illud ministerium designatus preces praesertim Orationem Dominicam, Salutationem Angelicam et Symbolum Apostolorum recitabat. Quisque baptizator discipulum educabat, cui simul et ministerium et modum baptizandi in hereditatem transmittebat. Currentibus vero annis, saeviente semper persecutione, traditionis monumentis pereuntibus, multae in doctrinam Baptismi irrepsere truncationes quae tamen circa formam Baptismi fere exclusive versantur; nihilominus Baptismum vel invalidum vel dubium reddiderunt. De his quae certe Baptismum invalidum faciunt hic non agitur, sed tantum dc his quae dubium de valore Baptismi parere videntur. 1. In aliquibus locis sequenti formula utebantur: Togo te paterizo in nomine Pater et Hirio et Spirito Santo. 2. In aliis: Togo te baotizo mono in nomine baotizmo et Hirio et Spirito Santo (Vox iaponica mono individuum significat). 3. In aliis: Togo te pax mono (individuum) vel buzmono in nomine Pater it Hirio et Spiritu Santo. 4. In aliis: Togo te baotinzo mono midz in nomine Pater et Hirio et Spirito Santo. (Vox iaponica midz aquam designat). 5. In aliis: Togo te baotizo mono in nomine Pater et Christito naron (filii qui Christus est) Hirio et Seu Santo. Amen. 6. In aliis: Ego te Pater in nomine Pater et Hirio et Spiritu Sancto. Amen. 7· In aliis: Togo te baotizo mono in nomidz Pater et Hirto et Spirito Sancto. Amen. 8. In aliis: Togo te Pater tn nomine Pater et Hirio et Ibiriseu San. 9. In aliis baptizator prima vice dicebat: Ego te tali nomine appello (quod in idiomate iaponico exprimebatur) baotin nomine Paiter et Hirio et Sora Sepirito Santo, quo dicto, immediate baptizati caput digito in aquam misso signo crucis signabat; secunda vice, eamdem ac supra formulam repetebat; Undem tertia vice, eadem formula ac supra recitata, immediate post, baptizati caput vera effusione aquae abluebat. Eorum qui cum formis praccitatis, saltem dubiis, baptizati erant, missionarii Baptismum sub conditione reiterare non dubitant. 10. Quando recenter, mirabili misericordia Dei, pretiosa Ecclesiae laponensis reperta fuere vestigia, missionarii baptizatores veram Baptismi for- BKKWB ni-'?· ! ’ I* βν t i-RniO . lA Î. ' 3 tBKÏ ΙΜμΛβ iHjdWJ·. | Ç5 , I | | * t" ’ ' 7 1' J > Rgjffiy.ï 'I Uq IB ,)'·3§·Ι4Ί I 11 *· .· H IflEfi Ë 3fo Curia Romana mam docere curaverunt, sed vel ex oblivione, vel ex difficultate bene p: nuntiandi nonnulli baptizatores hanc veram formam truncaverunt mod, ··?.· sequenti: Ego te baotizo in nomine Patiris et Pirii (vel Birii) et Spiritu Sancti. Arnen. De ista truncatione missionarii dubii sunt. ii. Hi baotinz in nomine Pater et Htrio et Spiritos Tchandji Deùa. Mana. Cum de valore Baptismi dubiorum solutio maximi momenti sit, ut ά statu dubie baptizatorum, et de innumeris difficultatibus, praesertim cira matrimonium versantibus cognoscatur, et bene judicetur, ideo quaeritr Utrum et quaenam formae praecitatae Baptismum vere invalidum ita· rint vel non? Et ideo utrum missionarii Baptismum cum talibus fornis collatum, sub conditione, vel non, in posterum reiterare teneantur? Notandum est quod iaponensibus ordinarie valde difficilis est plurimi· rum latini idiomatis vocum, v. gr. f, tri, pti, spi, etc. pronuntiatio. Uni pro Filius dicent Hirius, pro Patris dicent Pateris, pro baptizo dicent leatizo, pro Spiritus dicent Sepiritus. R. Formae quae referuntur secundo, quinto, sexto et octavo loco inn· lidum reddunt Baptisma; quod ideo erit absolute iterandum. Reliquae vero formae, saltem practice, dubiae sunt, et Baptisma hisce collatum, est sub conditione iterandum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1323]. 1004. S. C. S. Off. (laponiac), 11 mart. 1868. Christiani iaponenses, de impedimentis matrimonium dirimentibus ab Ecclesia institutis omnino inscii, saepe matrimonia his impedimentis vitiata bona fide contraxerunt, nihil de consanguinitate vel affinitate vel aliis impe­ dimentis attendentes. Hic non agitur de impedimentis ad ius divinum per­ tinentibus, sed tantum de ecclesiasticis; unde quaeritur: 1. Utrum in laponensi Imperio, perdurante saeculari persecutione, necnon Pastorum et doctrinae privatione perseverante, impedimenta ab Ecclesia instituta totam matrimonia dirimendi vim obtinuerint. Inde, utrum omnia matrimonia cum talibus impedimentis dirimentibus contracta inva­ lida sint. Ratio dubii in eo est quod, cum ignorantia de matrimonii natura ct impedimentis omnino universalis et invincibilis esset, forsan praesumitur Ecclesia de talibus impedimentis dispensasse, necnon suas leges circa matri­ monium in hoc casu totam vim obtinere noluisse. 2. In casu affirmativo suppliciter ac humillime imploro ut SSmus di­ spensationem a radice, qua omnia matrimonia nulla ob impedimenta iun Ecclesiae dirimentia revalidentur, benigne concedere dignetur. R Ad i. Providebitur m sequenti. Ad 2. Quoad eos qui sunt in bona fide, R. P. D. Vicarius Ap. sileat omnino Quoad eos qui in bona fide non sunt, curet ut consensus renere­ tur, dispensationem concedendo iuxta facultates iam ipsi factas a S. C. de S. C. S. Officii 3" Prop. Fide. Quod si consensus renovari non possit, vel obstinate nolit, dum­ modo certo constet de eius morali perseverantia, supplicandum SSmo pro gratia qua idem D. Vicarius Apostolicus possit in radice sanare, inspectis circumstantiis cuiusque casus particularis, matrimonia iam contracta usque ad receptionem praesentis concessionis. In casibus vero difficilioribus, recur­ rat, expositis omnibus cuiusque casus adiunctis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1326]. 1005. S. C. S. Off. (laponiac), 11 mart. 18Ô8. Mos divortii in Imperio laponensi ita universalis praevaluit ut sub levissimo praetextu coniux socium deserat, et ad novas nuptias convolet. Hanc luctuosam consuetudinem non effugerunt christiani inter quos casus divortii frequentissimi reperiuntur. Ignorantia legum sanctissimarum de matrimonio adeo vigebat, ut bona fide nullius mali sed tantum minus per­ fecti divortium suspicari viderentur. Inter christianos, vel sub tali nomine designatos, alii invalidum, alii dubium, alii tandem validum suscepere bap­ tismum. His positis, quaeritur: 1. Quoad invalide baptizatos: Utrum coniux qui divortium tentavit et perfecit, antequam ad sacramenta admittatur, secundum ac illegitimum coniugem dimittere, et ad primum ac legitimum coniugem redire teneatur. Ratio dubii praesertim in eo videtur esse quod: 1. Uterque coniux, scilicet dimittens et dimissus, ad suscipiendum baptismum disponuntur. 2. Con­ iux qui divortium tentavit, de dispositione, in qua inest coniux dimissus baptismum suscipiendi, non dubitat. Unde videtur quod illi qui divortium fecit, tempore susceptionis baptismi, dispensatio divina in favorem fidei de qua loquitur Apostolus (I Corinth. λ’ΙΙ) non potest applicari: quae si ita sunt, nempe si non est locus applicandi dispensationem divinam in favorem fidei concessam, interpellatione ad primum coniugem facta, vel ex dispensa­ tione omissa per gravissima inconvenientia quae ex tot ac tantis in fami­ liis mutationibus oriri videntur, unicum medium vitandi forsan remanet, scilicet, ita si Sanctitati Suae placet, utendi hac facultate a S. Alphonse indicata et agnita (Theol. moral., De matrim., n. 256), in Syn. Dioec. BcnedicliXIV tamen controversa (lib. 13, c. 21, nn. 4, 5; et lib. 6, c. 4, n. 5), matrimonium primum ct verum, necnon ante baptismum consummatum, dissolvendi, et secundum matrimonium antea invalidum validandi. Quod si res opportuna et possibilis a S. S. benevisa est, S. S. suppli­ citer ac humillime rogo et obtestor ut pretiosae, necnon persecutionibus, martyrum numero et fortitudine, tandem mira conservatione illustratae laponensis Ecclesiae saluti misericorditer consulens, facultate praedicta matrimonia ante Baptismum consummata solvendi uti, ac secundam et illegitimam unionem validare dignetur. 2. Quoad valide baptizatos: Utrum horum valide baptizatorum, ct genuatim omnium etiam gentilium matrimonium, iuxta divortii morem 312 Curia Romana in Imperio universalem, contractum, validum sit et ideo indissolubile. Hdubii sistit in universalitate huius luctuosi moris, in ignorantia in quafidt: de indissolubilitate matrimonii versabantur, vi cuius matrimonium ineur: ut fit in patria, id est modo dissolubili contrahendi intentionem salte praesumptam habuisse videntur. R. Ad dubium primum, prout proponitur, Affirmative; et ad dispensa­ tionem prout petitur, non concedi. Ad dubium secundum, matrimonia inita cum solo contrahentium errat quod matrimonii consummati vinculum in casu adulterii vel ob alias cau­ sas dissolvi possit, valida sunt. Si vero sub hac expressa conditione iniu sint, uti invalida habenda sunt. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1327]. 1006. S. C. S. Off. (laponiae), 11 mart. i868. In casu obitus, a magistratibus civilibus delegati ut de morte iudicen:. domum defuncti veniunt; quo facto, sacerdotem idolorum mittunt ut su­ perstitiones consuetas perficiat. Christiani vero, metu persecutionis, no: audentes vi vel denegatione formali domus ostium sacerdoti idolorum prae­ cludere, sese tamen ut patientes habent; peractis vero superstitiosis, proiectoque idolorum sacerdote, christiani omnia superstitionum vestigia igne destruere festinant. Unde quaeritur: Utrum haec tolerantia sit professo externa superstitionis vel non, et ideo an toleranda sit vel non? R. Dummodo revera passive se habeant, nullo modo ritui superstitioso cooperando, neque, si fieri potest, interessendo, tolerari posse prout in casu exponitur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1328. — Cf. etiam Ara S. Sedis, vol. XXVII, p. 327, 328]. 1007. S. C. S. Off. (laponiae), 9 sept. 1868. 1. Utrum, in casu dubii de valore baptismi, qui ita baptismum dubium acceperunt, in iudicando de aliis difficultatibus, v. g. circa matrimonium, iaponenses ut christiani, vel adhuc ut infideles considerandi sint. 2. Utrum si dubium de valore baptismi remaneat, et S. Congregation solvere dubium non visum sit opportunum, de his qui sic dubie bapti­ zari sunt, in rebus quae ad matrimonium spectant, ac si vere et valide baptizari fuissent iudicandum sit, vel non. R. \d i. Generarim loquendo, ut christiani habendi sunt ii de quibu< dubitatur an valide baptizati fuerint. S. C. S. Officii 3x3 Ad 2. Censendum est validum baptisma in ordine ad validitatem matri­ monii. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1334. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXIV, p. 574, 575; itemque vol. XXV, p. 260]. 1008. S. C. S. Off., instr, (ad Deleg. Ap. Aegypti), 13 ian. 1869. Sacrosancta Tridentina Synodus, Sess. 24, Cap. 7, de Ref. matrim., statuit haud facile ad matrimonium ineundum admmittendas esse personas, quae vagas incertasque sedes habuerunt, nisi prius diligens praecesserit inquisi­ tio super earumdem libertate status. Saepe hac de re interrogata Supremae Inquisitionis Congregatio, vel generales, vel particulares tradidit regulas pro casuum opportunitate, accurate tamen, et practice evolvendas, et applican­ das prudenti Ordinariorum indicio. Aliquando contingit ut haec investigatio fiat super libertate status per­ sonae, quae vidua putatur, sed de illius comparus obitu legitimae non habentur probationes. Hoc in casu nuper aliam edidit Sacra Congr. instru­ ctionem typis editam, cuius exemplar adiunctum accipiet Delegatus Ap. Aegypti ct Arabiae ’. Aliquando autem investigatio est instituenda super libertate status per­ sonae quae prima vice matrimonium inire cupit, sed diu et fere toto suae vitae cursu in dissitas, variasque abiit regiones: hoc in casu, inhaerendo regulis traditis in Instructione de anno 1670,2 ab Ordinariis locorum in quorum civitate, vel dioecesi permanserit persona ipsa, documentum eius libertatis requirendum foret. Verum cum hoc difficile sit, et plerumque vel etiam impossibile ob locorum distantiam, vel ob populorum imperitiam, sicuti in missionum locis ut plurimum contingit, supplendum erit deposi­ tionibus iuratis testium qui sint idonei, et concludenter deponant de liber­ tate personae matrimonium contrahere cupientis, vel quia aliquando fue­ rint socii itineris, vel negotiationis, vel frequens epistolare commercium cum eadem absente habuerint, ct praesertim si sanguine sint iuncti: hoc enim in casu vehemens oritur praesumptio quod testes ipsi, licet absentes fuerint, sint nihilominus de illius libertate instructi. Praeterea S. Congr. non respuit etiam depositiones iuratas testium qui de relato alterius personae deponunt, dummodo aliquo modo constet de illius idoneitate, probitate et scientiae causa. Hisce quoque deficientibus probationum argumentis, praetereunda non est investigatio super vitae ratione personae nubere volentis, habita in patria non solum antequam discederet sed etiam post eius reditum; nam si laude digna probetur, tunc fidentius ad iuramentum supplctorium admitti poterit 1 Cf. N. 1002. • Cf. N. 742. 3!4 Curia Romana pro eius libertate status comprobantia, monita tamen prius dc actus enat tendi sanctitate deque poenis in periuros a ss. canonibus comminatis. Porro animadvertat Delegatus Apostolicus orator hoc probationis rem» dium adhibendum esse in defectu omnium aliarum probationum, sicut jpu verborum significatio satis superque innuit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1342]. 1009. S. C. S. Off., decr. 17 mart. 1869. » i I >1 Quum identidem inter theologos fuerit disceptatum super facultate, qu ab Ordinariis locorum donari solent sacerdotes iter maritimum arripientes, excipiendi nimirum fidelium eiusdem itineris comitum Confessiones, ner una cademque ea super re fuerit doctorum, vel etiam Sacrarum Urbis Con­ gregationum sententia, nuper vero pro parte Rmi Episcopi Nannetenrii eadem quaestio proposita fuerit Supremae S. O. Congregationis iudicio, sr dubii formula: An sacerdotes iter transmarinum suscepturi, facultate ab 0di­ nario loci, unde naves solvunt, donari possent ad excipiendas fidelium confi­ siones tempore navigationis; Emi PP. Cardinales in universa Christiana reptiblica Inquisitores Generales, ut in re satis gravi, quae animarum bonum respicit, omnis in posterum dubitandi ratio, ac anxietatibus occasio remo­ veatur, articulo formiter discusso, Feria IV, die 17 Martii 1869 decree runt: Posse sacerdotes iter arripientes, ab Ordinariis locorum, unde natu solvunt, adprobari, ita ut, itinere perdurante, fidelium secuni navigantium Cvfessiones valide ac licite excipere valeant, usquedum perveniant ad locum, tibi altus superior ecclesiasticus iiirisdictione pollens constitutus sit. Cavendum to­ men ab ipsis Ordinariis ne eiusmodi facultatem tribuant sacerdotibus, qui ido­ nei non fuerint recogniti ad tramites Cone. Trid., Sess. 23, de Ref., cap. 15. Quam resolutionem, referente R. P. D. Adsessore S. O. in ordinaria au­ dientia eiusdem feriae ac diei, SS. D. N. Pius d. p. Papa IX plene adprobare ac confirmare dignatus est. Atque ita Rmo Episcopo Nannetensi aliisque Ordinariis petentibus iidem Emi PP. respondendum esse mandarunt[Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1343. — Cf. etiam Am S. Sedis, vol. XXV, p. 449J. ■· ‘^[7 fl > ♦ 1010. S. C. S. Off., litt. 18 maii 1869. Riticnsi per massima incontestabile che l’uso di più facoltà non pub cumularsi sullo stesso caso, per la rcgola generale che vieta in materia di dispense I’accumulamcnto, e perché le dette facoltà sono di stretto diritto, come le dispense stesse, c quindi debbono strettamente interpretarsi, nè estendersi al di là di quello che suonano, cioè della espressa volontà dd concedente. Laonde non faccndosi nelle varie facoltà di dispensa pei van S. C. S. Officii 315 gradi parola alcuna che accenni a cumulative, ne dériva che chi è di quelle munito non puô farne uso simultaneamente nello stesso caso. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1344]. 1011. S.C. S. Off., instr, (ad Administr. Ap. Perthen.), 15 sept. 1869. Supremae S. O. Congregationis examini subiecta sunt dubia, anno supe­ riori ab A. T. Emo S. Congregationis Prop. Fidei Praefecto transmissa, relate ad Sacramenti Baptismatis administrationem; quorum pruno quaere­ batur, num in casu necessitatis, nimirum deficientibus omnino extraneis patrinis, liceat parentibus propriam sobolem in solemni baptismo materia­ liter tenere, seu potius, eo in casu, solemni privatus Baptismus sit subro­ gandus. Porro quaestionis ratio postulat, ut praenotetur discrimen solemnis a privato Baptismate: ex eo enim facile inferri poterit, an solus patrini defe­ ctus postulet quod solemni privatus subrogetur. Privatus igitur Baptismus, ut probe noscis, ille dicitur, in quo nulla alia caeremonia a Rituali prae­ scripta adhibetur nisi ablutio baptizandi, verbis formae prolatis, iis videli­ cet quae Baptismo ture divino necessaria sunt. Solemnis vero censetur quando ii quoque adhibentur ritus ac caeremoniae, quas Rituale Romanum memorat acceptas et approbatas ab apostolica et antiquissima traditione fuisse, et ad eius solemnitatem pertinere. Iam vero relate ad usum rituum istorum Rituale ipsum admonet eos haud licere omittere, nisi causa neces­ sitatis; 1 quod quidem eadem S.C.oraculo suo confirmavit. Cum enim quae­ situm fuerit anno 1663: An in locis ubi non adest ecclesia parochialis, neque fons baptismalis, conferri possit baptisma cum omnibus solemnitatibus et caere­ moniis Ecclesiae consuetis, decreto feriae IV, 28 Febr. praedicti anni prae­ scriptum fuit quod possint, immo teneantur uti illis caeremoniis, quibus possint uti.J Quare liquet illico privatum solemni Baptismo substituendum non esse, eo quod aliqua fieri nequeat caeremonia, nam, hac omissa, caeterae adimplendae sunt. Hisce positis, quamvis vix concipi posset, quomodo desertis in locis, in quibus nullus alius occurrit praeter baptizandorum parentes, caeremoniae in Baptismo adhiberi queant; tamen admisso quod earum aliquae servari possint, defectus patrini non efficiet, ut cacieri ritus omitti debeant vel possint, ct sic Baptismus fiat privatus; sed missionarii tenentur illis uti, quibus possunt. Immo Sacer Ordo censet hoc in casu praesentiam extra­ nei patrini per baptizandorum parentes quodammodo suppleri. Quandoqui­ dem nil impedit quominus ipsi patrinorum vices gerant, suos infantes materialiter tenendo, et pro iis baptizanti respondendo, citra tamen veri ac proprie sumpti patrinatus praerogativam, videlicet citra necessitatem 1 Tit. II, c. 1, ’ Cf. N. 733. de sacramento baptismi rile administrando, * n. a. " ?.■ 'j? ■ Curia Romana fflBê OKS obeundi onera, quae eiusmodi munus secumfert, contrahendi impedire tum cognationis spiritualis, usum matrimonii prohibens. Ita fiet, ut : solemnitate Baptismi omnes quadam ratione serventur ritus, et paratuc materiali praesentia formalis patrinorum suppleatur. Caetennn pet ha intelliges minime quempiam eximi ab onere curandi pro posse, ut in lemni Baptismo unus saltem patrinus proprie dictus adhibeatur. Patrinonr, siquidem praesentia in Baptismate ex vetustissima traditione semper ta· quam praecipua caeremonia in Ecclesia Christi habita est, ut spiritui^ generationis significatio per patrinos servaretur, et ipsorum sponsione h tuto religiosa pueri educatio poneretur. Quaerebat praeterea A. Tua, utrum aliquibus in casibus, parentes licii: possint tamquam patrinum designare personam aliquam absentem, quut vis illius assensus habeatur post collatum Baptismum. Indubium profec est, posse per interpositam personam, seu per procuratorem, patrini munuobiri; verumtamen hoc in casu iura exigunt, ut persona absens acceptet tempore habili munus patrini, ac mandatum edat favore eius, qui debe’ eum in tali caeremonia repraesentare. Ratio est, quia patrinus fomulr habere debet voluntatem acceptandi et exercendi pro viribus onera patrinatui inhaerentia. Quapropter probe intelliges ratione a Te proposita patrinos designare haud posse. Tandem Sacer Ordo una tecum est in improbanda parentum incurii» qui munus patrini non selectis idoneis .personis, sed cuicumque qui os cum Baptismus conferri debet, occurrit, committunt, licet pro certo habeant ipsum suum filium spiritualem non amplius esse revisurum. Quare Tibi summopere commendat, ut etiam in hac re Ritualis Romani praescriptum fideliter servetur, quod obtinebitur si parentes de officii gravitate moniti inducantur ad idoneos patrinos, cum commode possint, eligendos. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1347]· 1012. S. C. S. Off., decr. 12 ian. 1870. Cum dubitatum fuerit a nonnullis an societas l· entanorum comprehensa censeatur inter societates damnatas in Pontificiis Constitutionibus, SSftw Dominus Noster Pius divina Providentia PP. IX, exquisito prius suffragio Eminentissimorum PP. Cardinalium contra haereticam pravitatem in uni­ versa christiana republica Inquisitorum generalium, ne fidelium praesertim simplicium corda cum evidenti animae discrimine pervertantur, inhaerens decretis alias a Sacra Congregatione Universalis Inquisitionis in similibus editis, praesertim decreto Fer. IV, die 5 Iulii 1865, 2 decrevit ac dechra1 Tit. II, c. i, de sacramento baptismi rite administrando, n. 22-26. 1 Ex decr. 5 Iulii 1865. « Contra fraternitatem seu societatem femarum seu /«wv rum, deque societate alia sub nomme S. Patritii Emi dd.: Detur Episcopis Amnua « Septentrionalis decretum diei 5 Augusti 1846 », - Cf. N. S99, 9^6. S. C. S. Officii 317 vit societatem americanam scu hibernicam Fenianorum appellatam compre­ hendi inter societates vetitas ac damnatas in Constitutionibus Summorum Pontificum, et praesertim in nuperrima eiusdem Sanctitatis Suae edita quarto Idus Octobris 1869 incipente Apostolicae Sedis ’ qua, sub n. 4, excommunicationi latae sententiae Romano Pontifici reservatae obnoxii de­ clarantur < nomen dantes sectae massonicae, aut carbonariae, aut aliis eius­ dem generis sectis, quae contra Ecclesiam, vel legitimas potestates seu • palam seu clandestine machinantur; nccnon iisdem sectis favorem qua< lemcumque praestantes; carumve occultos coriphaeos ac duces non denunciantes, donec non denuntiaverint ■ Atque ita Episcopis quibuscumque petentibus respondere mandavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1350.— Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. V, p. 389]. 1013. S. C. S. Off., instr, (ad Archiep. Corcyren.), 3 ian. 1871. 1. In collatione Sacramentorum Baptismi et Confirmationis haeretici vel schismatici neque per se, neque per catholicum procuratorem, neque soli, neque una cum catholicis, patrini munere fungi licite possunt: neque catholicis eodem munere fungi licet in iisdem sacramentis acatholico ritu administratis: ita enim constanter tenuit haec Apostolica Sedes. Quapropter tuum erit, opere potissimum parochorum adiaborare, ut abusus hac super re isthic vigentes diligenter aeque ac prudenter, sensim sine sensu, ut iam speras, emendentur. 2. Si quando necessitas cogat catholicos ad acatholicorum funera comi­ tanda, sedulo advertendum est id solum licere, quotiescumque agatur de praesentia materiali praestanda civilis officii causa, a qua eximi nequeant catholici sine gravi damno vel periculo; et dummodo nullo modo commu­ nicent in eorum ritibus ac sacris caeremoniis quibuscumque. Hisce itaque adhibitis conditionibus, consuetudo adsistendi acatholicorum funeribus ct sepulturis, si quando nec facile tolli posset, quin exinde oriantur odia et inimicitiae catholicos inter et acatholicos, tolerari potest. 3. Neminem latet quantopere sancta Mater Ecclesia semper abhorruerit 1 mixtis nuptiis inter unam partem catholicam et alteram vel haereticam vel schismaticam: quod ex fere omnibus Apostolicac Sedis documentis ad hanc rem spectantibus manifestissime patet. Nihilominus iustis quan­ doque et gravibus dc causis huiusmodi matrimonia licita fieri possunt. Ad quem effectum tria potissimum requiruntur: ct primo quidem ut dispen­ satio impetretur ab .Apostolica Sede, ad quam unice spectat facultas dispen­ sandi super mixtae religionis impedimento: secundo ut mixta coniugia extra Ecclesiam et absque parochi benedictione ulloque alio ecclesiastico ritu celebrari debeant: et tertio ut in tuto positae omnino sint conditiones, quae in iisdem connubiis iure naturali ac divino requi' mtur, nempe ut exclu1 Cf. N. 553. Curia Romana 3*8 •^.WiTAS SACERDOTALIS SASCIl PETR! sum sit a parte fideli quodlibct perversionis periculum, et universa proltt utriusque sexus in sancta religione educetur, et suscipiatur a parte atklica onus curandi ut alteram acatholicam partem ad veram fidem unitatra· que catholicam perducat. 4. Quamobrem etsi iamdiu, uti affirmas, opinio isthic inoleverit, fe posse mixtas iniri nuptias absque Sanctae Sedis dispensatione, haec tamer opinio, qualibet non obstante consuetudine, tolerari nequit: ita eadem upresse docet s. m. Benedictus XIV, de Syn. Dioeces., lib, 9, c. 2. Inte­ rim ad omnem removendam difficultatem, quae in aliquibus casibus font obiici posset, SSmus Dominus Noster Pius PP. IX Ampl. Tuae facit fac.!· tatem dispensandi super hoc impedimento pro triginta casibus urgentionbus ad normam rescripti, quod heic adiectum reperies. Caeterum nihil en: omittendum, ut in aliis casibus, quocumque remoto perturbationis et spi­ ritualis detrimenti periculo, Apostolica Sedes pro dispensatione adeatur 5. Ex tua relatione deprehenditur morem quoque in ista Archidioeo»; invaluisse, quo mixta connubia aeque ac catholica in Ecclesia benedicun­ tur. Quid hac super re Apostolica Sedes indulserit, notum tibi profato erit ex instructione ad omnes locorum Ordinarios iussu Sanctitatis Sua ab Emo Cardinali lacobo Antonelli dic 15 Novembris anno 1858 transmissa1 Mos enim iste, exclusa semper Missae celebratione, ibi solum toleran potest, ubi revera invaluit, et ubi de medio tolli haud potest, quin graviori exinde oriantur damna ac mala. Non dubitatur ergo quin pro Tua spe­ ctata prudentia omnia ad tramites huius instructionis componas. 6. Conditiones omnino necessariae, quae ideo in promiscuis nuptiis requiruntur, quia in naturali ac divino iure fundantur, huiusmodi sunt, quae remitti seu dispensari nunquam possunt. Iure igitur meritoque factura est, ut mixtae nuptiae in ista dioecesi nunquam sint permissae, uti referquin hisce conditionibus cautum prorsus fuerit. lamvero si qua mulier catholica viro schismatico nubere, aut vir catholicus mulierem schismaticam ducere, haud praemissis hisce conditionibus obstinate velit, omni aptiori atque opportuniori, quo poterit, modo ab sacrilego huiusmodi proposito per parochum catholicum deterreri debet, atque instrui de aeternae saluti» discrimine, cui se suamque prolem committeret. Neque ab huiusmodi fa­ ciendis admonitionibus et instructionibus propterea se excusare posset paro­ chus, quia pars catholica in bona fide versatur, ct quia cavendum est re peccatum materiale fiat formale. In gravissimo enim scelere permittendi educationem prolis in schismate, bona fides in parte catholica esse non potest. Neque sine scandalo populus fidelis conspiceret eos ad sacramento­ rum participationem admitti, qui tam immane facinus patrare praesumunt. 7. Parochus igitur nihil intentatum relinquat quominus catholici viri ic | mulieres a mixtis ineundis nuptiis se abstineant, vel saltem ipsas nunquim I contrahant, nisi impetrata Apostolica dispensatione, et praemissis necessa­ riis cautionibus. Eos vero qui secus fecerint, in omni patientia et doctrina, quoties opportuna sese offert occasio, et praesertim in administrando sacn1 Cf. Acta Pii IX, vol. Ill, p S. C. S. Officii mento Poenitentiae, admoneat et instruat tum de peccato commisso, tum vero etiam de districta, qua tenentur, obligatione universam prolem, quoad poterunt, catholice instituendi, quin contrariis promissionibus, utpote iniustis, quantumvis iureiurando firmatis, obligentur. Quod si docibiles facti, et vere poenitentes revertantur ad cor, admitti utique poterunt ad sacra­ mentorum participationem, dummodo nullum validitati matrimonii obstet canonicum impedimentum dirimens: impositis quidem poenitentiis salu­ taribus, et sanctissima addita lege, ut quantum in ipsis est, conditionibus in iure naturali ac divino fundatis satisfaciant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1362]. 1014. S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Myssurien.), 1 febr. 1871. 1. Anxium te exhibebas circa magistratus catholicos et gubernii servos qui immunitatem asyli ecclesiastici violant, veritus nimirum ne omnes excom­ municationi subiaceant, quae in Constitut. Apostolicae Sedis, 12 Oct. 1869 1 est quinta inter excommunicationes latae sententiae Romano Pontifici reser­ vatas, eaque est tenoris sequentis: Immunitatem asyli ecclesiastici violare lubcntes aut ausu terne, ario violantes. Qua te anxietate ut eximerent Emi PP., audito etiam SSmi oraculo, monitum te voluerunt in ea formula verba ausu temerario utrumque membrum complecti. Ex quo intelliges eum tan­ tum excommunicationem incurrere qui ab aliis minime coactus, prudens ac sciens, immunitatem asyli ecclesiastici aut violare iubet, aut excquendo violat; quem porro utpote omnis excusationis expertem excommunicationi subiacerc mirum esse non debet. — Deinde similem aperiebas sollicitudi­ nem quo?.d eosdem magistratus ct gubernii servos trahentes clericos ad suum tribunal propter violationem legis civilis, sive alio modo, quos omnes timebas excommunicatione esse irretitos, que in dicta Constitut. Apostohcat Sedis est septima inter excommunicationes latae sententiae Romano Pontifici speciali modo reservatas. Sed in ea formula attendere debes ver­ bum cogentes quod sane indicat excommunicationem eos non attingere qui subordinati sint, etiamsi iudices fuerint, sed in cos tantum esse latam qui a nemine coacti vel talia agunt, vel alios ad agendum cogunt, quos etiam indulgentiam nullam mereri facile perspicis. 2. Quaerebas insuper an ii qui praedictas (Constitutionis Apostolicae Sedis) censuras incurrerunt admonendi sint; quod porro minime constabat utrum de interno an de externo foro quaereres. Sed si de interno res est, licet theologi doceant aliquando (hoc est debitis factis exceptionibus, de quibus iidem agunt) dissimulari cum poenitente posse cum duo haec simul concurrunt, bona fides ct indubia praevisio nullum ex admonitione fructum perceptum iri; hic tamen.... sive ob personarum qualitatem quae excommu­ nicationi subliduntur, sive oh qualitatem Constitutionis eaindem censuram 28-33. • Cf. N. 552 320 Curia Romana inferentis, quae reccntissima est ac plane notoria, difficile dari potest Im, fides quae admonitionem omitti posse suadeat. Quod si de externo fon sermo sit, distinguendum erit inter pastoralem admonitionem, ac tudicu­ lem sententiam qua reum, de quo agitur, excommunicationem incurris.·: declaratur. Sententiam hanc declaratoriam utrum ferri expediat définir, gencratim non potest, sed facti personarumque circumstantiis sedulo expcsis dignosci debet. Ad pastoralem vero admonitionem quod attinet, quid theologi doceant probe nosti, qui, si deficiente probabili spe cmendationu ac fructus, prudentique metu gravioris cuiuspiam mali concurrente, differri admonendi officium, quod ex proprio munere pastorem urget, posse con­ sentiunt, nihilominus monent, si scandalum a pastoris silentio oriatur, inter­ mitti illud non licere. Quod denique addebas utrum habeas facultatem abi­ tendi a praedictis excommunicationibus, ccnsuerunt Emi PP. id a Te quaeri ob clausulas derogatorias, quae in Constitut. Apostolicae Sedis, leguntw, nam ceteroqui quid facultatum tibi datum sit, nosse ipse debes. Itaque decreverunt ut declaratio circa praedictas clausulas de mandato Sanctitate Suae ab hac Suprema Congregatione edita Tibi communicetur, scilicet SSmus per dictam Constitutionem haudquaquam in animo habuit quid« quam innovare quoad facultates cuiuscumque generis ante eiusdem pro1 mulgationem a S. Sede elargitas, sive eae sint quinquennales sic dictae, sive extraordinariae, sive occasione praesentis lubilaei editae, quas omnes mandat ac declarat in suo pleno robore manere debere, durante tempore in respectivis concessionibus aut induitis praefinito ». 3. Non satis te intelligere indicas, cur in Constit. Apostolicae Sedis sub num. 4 excommunicationum latae sententiae, quae Pontifici Romano reser­ vantur, ea quoque censeatur, quae est contra non denunciantes occultos coriphaeos ac duces sectae massonicae, aut carbonariae, aliorumque eiusdem generis sectarum, quae contra Ecclesiam, vel legitimas potestates, seu palam, seu clandestine machinantur: eaque dubii ratio a Te proponitur, quod nomina praesidentium, et membra cuiusque logiae publice typis dantur. Sed ne in re tam gravi, quaeque tanti interest incolumitatis Ecclesiae, salu­ tis animarum, publicacque tranquillitatis, quempiam indormire sinas, per­ suadere 'Tibi debes non sine gravissimis causis, Romanum Pontificem a sua specula, ex qua totam Ecclesiam, omnesque simul circumstantias circum­ spicit, excommunicationem illam iampridem latam multo mitioribus termi­ nis cohibitam retinuisse. Quamquam haud difficile cuique erit aliquam per se causam videre iniunctae demandationis, licet, ut ais, praesidentium ac membrorum nomina, saltem in secta massonica et carbonaria, publice typis dentur. Ceteris enim praetermissis, quis sane dicere aut nosse valeat, utrum qui in publicis ephemeridis appareant, specie tantum ac nomine tenus coriphaei ac duces sint, veri autem machinationum artifices directoresque deli­ tescant? Aut quis etiam divinet, utrum perpetuo et constanter ducum nomini evulgare velint? Vides igitur non inutiliter, neque sine causa praeceptum esse ut coriphaei saltem qui occulti sint dcnuncientur. At quaeris cui et a quibus fieri denunciationes in Missionibus debeant. Obscurum esse minime potest a quibus faciendae sint; generale quippe est praeceptum, omnibus S. C. S. Officii 321 fidelibus iniunctum. Cui vero sint faciendae manifestum quoque est, ei nimirum, qui pro pastorali officio vigilare et cavere debet ne oves sibi con­ creditae in lupos incurrant, neve peste inficiantur, cuiusmodi est quicum­ que episcopale vel quasi episcopale munus in Missionibus gerit, Vicarius videlicet vel Praefectus Ap., vel ab eis ad hunc effectum deputatus. Narras (insuper) in tuo Vicariatu Te iussisse scripta, diplomata admissionis in sectas, aliaque earum instrumenta, cum ad sacerdotem deferuntur, comburi, quandoquidem ea servari periculosum valde esse ais. In hac re S. Congre­ gatio deferendum prudentiae tuae satis cognitae ac perspectae existimavit; nihilominus si quando scripta occurrant, quae cognoscere Ecclesiae rcipublicaeve haud leviter intersit, quantum fieri poterit curandum erit ut tuto prudentique modo ad eos, ad quos spectat, mittantur, iuxta dispositionem s. m. Pii VII in Constitutione Ecclesiam, 13 Septembris 1821 § PostremoA 4. Quaeris de nonnullis sectis quae massonicae societatis praeseferunt ac logins instar illius habent, inter quas memoras societatem, (S. Congrega­ tioni satis cognitam) Old Fellows. De his eadem Congr. respondit: Iuxta exposita societates de quibus quaeritur in proposito dubio, esse illicitas. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1364. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. VI, p. 433-436]. 1015. S. C. S. Off. (Vic. Ap. Myssurien.), 1 febr. 1871. 1. Utrum gentiles mulieres nuptae, vel viduae, vel notorie corruptae, quae ex gentilitate conversae christianum recipiunt matrimonium, possint recipere benedictionem nuptialem intra Missam. 2. An sponsi christiani qui pridie in pomeridiana matrimonium in Eccle­ sia receperunt, et crastina sequenti die ad Missam ambo veniunt, benedi­ ctionem intra Missam recipere possint, illis non interrogatis de continentia in nocte servata. R. Ad i. Affirmative. Ad 2. Affirmative; neque ullo modo faciendam esse interrogationem de qua in dubio mentio fit: ct ad mentem. Mens est quod in illis matrimo­ nio iungendis admonitio praetermittenda non sit, Sacrosanctum Concilium Tridentinum hortari (Sess. XXIV, cap. I, De Reform. Ma trim.) ut coniu­ ges ante benedictionem sacerdotalem in templo accipiendam in eadem domo non cohabitent. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2274. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVI, p. 636]. 1 Cf. N. 479. Curia Romana 322 1016. S. C. S. Off., litt. 10 febr. 1871. Nella redazione dell’art. 5 delle scomuniche latae sententiae Romt Pontifici reservatae con la Costituzione Apostolica Apostolicae Sedis dti 12 Ottobre iSôçiessendo occorso un equivoco coi proporre ed applicare le parole ausu temerario ai soli violanti l’immunità, laddove secondo b mente pontificia dovea quella qualifica investire anche Ia prima catégorie dei violanti, cioè violare iubentes; dietro proposta della Suprema il S. Padrt neirUd. di Feria IV, 15 Giugno dello seorso anno si degnd ordinare d.: quell’articolo fosse restituito al suo genuino senso e valore, cosicchè debte in seguito leggersi: Immunitatem asyli ecclesiastici ausu temerario violat iubentes, aut violantes. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1366. — Cf. etiam Ac· S. Sedis, vol. XXV, p. 457, 458]. 1017. S. C. S. Off., 4 apr. 1871. Se dopo la pubblicazione della Costituzione Apostolicae Sedis modera­ tioni 2 le parole ab omnibus casibus etiam in Bulla Coenae reservatis contenute in una delle Formole delle facoltà a stampa della S. C. di Propaganda, comprendano ancora i casi speciali modo riservati alla S. Sede. R. Attento quod censurae speciali modo reservatae Romano Pontifia, eaedem sint quae continebantur in Bulla Coenae, .Affirmative. Et formuli facultatis ita reformetur: Absolvendi ab omnibus censuris, etiam speciali mod; in Bulla Apostolicae Sedis moderationi die 12 Octobris 1869 Romano Pon­ tifici reservatis, excepta absolutione complicis in peccato turpi. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1368J. 1018. S. C. S. Off. (Marianopol. et Marquette), 2 aug. 1871. Mons. Vescovo implora un provvedimcnto sui modo di condursi coi suoi diocesani riguardo all’osservanza delle feste per esserc essi quasi tute lavoranti di metalli, e costretti dai loro padroni a lavorare anche nelle teste di precetto. R. Episcopus reha agat cum proprietariis officinarum ut indulgeant ope­ rariis saltem alternative Sacrum audire diebus festis. Curet autem ipse Epi­ scopus ut Sacrum celebretur ante horam septimam. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1372]. ’ Cf. N. 552. 1 Cf. N. 552· S. C. S. Officii 323 1019. S. C. S. Off. (Siam), 22 nov. 1871. Titius paganus primam duxit uxorem Lolam paganam; post aliquot annos ista Lola discessit e domo mariti cum Bruto pagano et cum illo vixit. Titius aliam duxit uxorem Fotillam etiam paganam, et cum illa pacifice vixit per multos annos et ab illa habuit liberos. Nunc vero Titius et Fotilla venerunt ad amplectendam fidem christianam. Attamen Lola, prima uxor Titii nunc est in servitute, vendita a secundo marito Bruto. Titius interrogavit illam an vellet redire cum ipso et converti. Ipsa Lola respondit se libenter redituram et etiam fidem amplexuram, modo primus maritus liberet eam servitute a secundo marito. Nunc vero difficultates sunt: i. Titius est omnino pauper et non potest liberare illam a servi­ tute. 2. Insuper Lola non potest redire ad Titium, quia secundus mari­ tus non vult dimittere illam. Lola per tres annos pacifice habitavit cum Bruto, non reclamante primo marito: inde ex lege civili facta est uxor legitima Bruti et Titius iam non habet ius ad illam. 3. Ipse Titius non vult dimittere Fotillam quia fidelitatem servavit, et quia, baptizata cum liberis hac secunda uxore, et cum illo renovato consensu, iam cum illo vixit.— Potestne sic remanere conjunctus? R. Ad propositum casum matrimonialem responsum est ut sequitur: Iuxta exposita, in casu de quo agitur, quatenus prima uxor adhuc in infidelitate permaneat, permitti posse Titio ut legitimo matrimonio cum secunda muliere coniungatur. Quaesitum primum. — An potestate a S. Pio λ7 universe concessa per Breve quod incipit: Romani Pontificis' uti possint missionarii in tota sua latitudine. Responsum. — Breve s.m. Pii V spectare ad casum in quo prima uxor legitima nota non sit simulque sit difficillimum eam reperire; in eius vero usu servandam esse regulam ab eiusdem successore Gregorio XIII prae­ scriptam,1 hoc est ut, antequam neophytus cum alia muliere quae simul cum eo baptizata est matrimonio iungatur, per summarium et extraiudicialem processum constare debeat difficillimum reapse esse primam uxorem reperire. Quaesitum secundum. — An liceat dare dispensationem disparitatis cul­ tus quando data fuit antea dispensatio de interpellatione, vel quando inter­ pellatio facta fuit in vanum. Responsum. — Negative, et detur decretum feriae IV, 29 Augusti 1S66, 3 tenoris sequentis: In casibus de quibus agitur R. P. D. Vicarius Apostolicus, aieoqut missionarii ab eo deputati non possunt dispensare super disparitate Canonici Docum. VII. 1 Cf. N. 138. · Cf. etiam Codicis luris 1 Cf. N. 155.- Cf. etiam Codicis luris Canonici Docum. VIII. ’ Cf. Collectanea S. C. de Fide, vol. Prop. I, n. 1297. 324 Curia Romana cultus vi facultatis III Formulae b. Et quoad matrimonia, si quae contra­ cta iam sint cum huiusmodi dispensatione, sileant, et coniuges relinquantur in bona fide. Quoad futurum vero ipse Vicarius Apostolicus recurrat in casibus particularibus, expositis omnibus cuiusque casus adiunctis. Idem responsum datum fuit sequentibus dubiis signatis sub litteris B. C. D nempe: B. — Uxor quaedam in adulterio deprehensa, a marito fuit in servitro vendita ipsi complici viro. Per decursum temporis ista femina in mortu articulo baptizata ad sanitatem rediit. Interpellatus primus maritus venditer an velit christianus fieri vel saltem cohabitare sine contumelia Creatori· respondit: Negative ct amplius. Vir complex autem, quamvis nolit converti consentit tamen cohabitare pacifice. /\n, hoc casu, per dispensationem disparitatis cultus permitti possit isti feminae ut remaneat cum viro complice, novo consensu dato? C. — Sinensis quidam divortio cum legitinxa seu legali, a pluribus ann.s facto, alteram duxit uxorem cum qua nunc vivit, quaeque ei quatuor filios edidit. Nunc vero Christo nomen dare vellet iste sinensis; sed ponit con­ ditionem ut cum ista secunda uxore remanere possit quae consentit id cohabitationem pacificam, quamvis pro nunc nolit converti. Prima autem uxor nec vult converti, nec pacifice cohabitare. Quaero igitur an sit licitum dispensationem disparitatis cultus dare in isto casu, et in casibus similibus, qui saepe eveniunt. D. — Idem casus, sed magis intricatus. Maritus quidam vendidit suam uxorem habitam, more Regni, ut legitimam, et abiit. Post plures annos autem contigit ut ista mulier fuerit baptizata in articulo mortis. Praesumi­ tur quod si venditor interpellaretur, libentissime redimeret suam uxorem, et cum ea redempta pacifice habitaret. Sed hic nodus difficultatis: Emptor, vir dives et potens in Regno, non permitteret unquam ut ista mulier e domo sua egrediatur quia ei iam dedit plures filios, et cum primo manto redeat. Quid iuris? An possit dari isti mulieri tum dispensatio de interpel­ latione primo marito facienda, tum de disparitate cultus ut remaneat cum secundo nolente quidem converti, sed consentiente pacifice cohabitare? Supponitur fugam, in casu, esse impossibilem isti mulieri. Ad reliqua dubia relata a Vicario Apostolico sub numero I usque ad 6 nempe: ·■" ■*»&'! 1. Maritus quidam pro nunc habitat cum secunda uxore libera;prima vero uxor a pluribus annis in servitute languet. Vir autem inopia laborans maxima, redimere istam nequit, quae sub hac conditione redemptionis $1 interpellaretur, in convertendo se ad Christum consensura esse praesumitur 2. Uxor quaedam coniugem habet in servitute venditum et omni vitio­ rum genere disperditum. Mulier ad fidem conversa ct baptizata petit ut dispensetur de interpellatione facienda isti suo coniugi qui, si interpellare­ tur, per amorem libertatis recuperandae, se velle christianum fieri respon­ surus praesumitur. 3. Maritus quidam duas habet uxores: prima, more Regni, reputata ut legitima, turpi morbo laborans, si interpellaretur, responderet se christianam S. C. S. Officii 325 fieri velle; secunda autem toto corde nomen Christo dare consentit: illam vero servare vellet maritus, relicta prima. 4. Siamensis quidam duas habet uxores; prima sterilitate laborat, secunda viro iam dedit plures filios. Prima, quamvis non de officio quaesita, dicit se velle converti; maritus vero petens Baptismqm vult secundam servare uxorem, dispensatione data de interpellatione de officio facienda primae uxori. 5. Alter etiam habet duas uxores: prima aleae et vino dedita vult con­ verti, quamvis non sit spes ut a vitiis abstineat. Petit iste homo Baptismum recepturus ut sibi licentia fiat remanendi cum secunda uxore quae cum eo Baptismum recipiet. Supponitur, sicut in casu praecedenti, quod interpel­ latio non fuit facta de officio primae uxori. 6. Siamensis uxorem habet vino ct aleae deditam et per plures vices in adulterio deprehensam. Recipit Baptismum iste homo, et remanet cum ista vitiosa uxore adhuc pagana. An ista vitia reputanda sint contumelia Creatoris, ita ut possit concedi illi viro facultas novum ineundi matrimo­ nium. Quaero igitur an in his et similibus casibus adsit illud grave damnum de quo mentio fit in facultatibus pro dispensatione dc interpellatione facienda, ct an dari possit dispensatio. Responsum fuit: Recurrat in casibus particularibus. Ad postremum dubium expositum ut sequitur: Saepe evenit ut siamenses et sinenses in regno Siami degentes, occasione data, ducant uxorem, nulla caeremonia de more patrio habita, ita ut, pro primo tempore, ista connubia habeantur ut concubinaria. Sed, rebus prosperis, istiusmodi coniuges fide­ liter cohabitant, ac post quatuor annos secundum leges Regni reputantur ut coniuges legitimi. Quaeritur igitur utrum ista connubia habenda sint, post tempus legale, ut legitima, adeo ut, si alter coniugum convertatur, et velit novum inire matrimonium cum femina Christiana, debeat primum suum coniugem interpellare. — R. Affirmative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1377]. 1020. S. C. S. Off., 17 ian. 1872. I. Utrum vigore clausulae ·■. exclusa tamen semper Missae celebratione » quae apponitur in rescriptis de matrimoniis mixtis prohibeatur tantum Missa pro sponsis cum orationibus et benedictionibus uti in Missali Romano, an quaelibet Missa etiam privata quae celebretur coram sponsis ct comiti­ bus, post matrimonium, licet sponsis non detur distincta sedes. II. Quoad clausulam appositam in induitis dispensationum ab impedi­ mento mixtae religionis concessis Episcopis ■> dummodo sponsi neque ante ntque post matrimonium initum coram parocho catholico, ministrum adeant tacatholicum », quaeritur: 1' Utrum Episcopus antequam concedat dispensationem inquirere de- 326 S. C. S. Officii Curia Romana beat dispositiones sponsorum, eosque monere de prohibitione adeunt parochum acatholicum; vel potius possit abstinere a quacumque inquiritione. 2. Episcopus, cum sciat vel probabiliter putet sponsos intentioner habere adeundi ministrum acatholicum, teneatur exigere retractatione: huius pravi propositi sub poena negandi dispensationem. R. Ad I. Affirmative respondendum esse ad utramque partem quant Missa celebretur cum omnibus expositis circumstantiis, ita ut ea habear_r tamquam complementum caeremoniae matrimonii. Ad II. Quoad clausulam dummodo etc.: Ad 1. generatim loquendo mo­ nitionem esse faciendam, et detur Instructio anni 1864 pro R. P. D. Epi­ copo Osnabrucensi.1 Ad 2. Provisum in 1. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1379]. 1021. S. C. S. Off., litt. 16 mart. 1872. Nella feria IV, 6 corrente è stato preso ad esamc il dubbio elevato di Monsig. Patriarca di Gurusalemme 2 intorno al valore delle Cresimedt dai preti scismatici si conferiscono ai neo-convertiti dallo scisma alia reli­ gione cattolica simultaneamente al Battesimo che reiterano sacrilegamente, cioè, se la Crcsima amministrata nelle condizioni espresse dal prelodato Monsignor Patriarca debba considerarsi, come valida, oppure se il fanciulln debba o possa almeno essere nuovamente confermato sub conditioni. Que­ sti Emi Inquisitori Generali dopo matura considerazione hanno giudicato di rispondere: Iuxta exposita non expedire ut confirmati de quibus in can iterum ab Episcopo inungantur, nisi ad Tonsuram et Ordines promovendi ml, vel ipsi vel eorum parentes id petant: quo in casu Confirmationis sacramenta secreto conferatur ct sub conditione. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1381]. 1022. S. C. S. Off. (Aretin.), 17 apr. 1872. Saepe accidit in Chrismate infantium, praesertim in multitudine eorum ut furtiin aliquis immisceatur qui tamen praesens non fuit in prima manuum extensione Episcopi. An dicti infantes relinquendi sint confirmati absque prima manuum extensione. > Cf. N. 976. Patriarcha lerowtym. in suis litteris retulerat de filiis graccorum n schisnute comttsorum, qui l itinum ritum sequebantur, quibus, cum a missionariis baptizati fuissent, ite­ rum a presbyteris schismaticis Baptismus conferebatur una cum Confirmatione. 327 R. Affirmative. Curandum tamen ut omnes confirmandi adsint etiam prunae manuum impositioni. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1383]. 1023. S. C. S. Off., 4 dec’ Ϊθ72· Cum Supremae S. Inquisitionis Congregationi dubium fuerit expositum an post Constitutionem Apostolicae Sedis editam a SSmo D. N. Pio div. prov. PP. IX, quarto idus Octobris 1869‘adhuc vigeant censurae latae sententiae contra ecclesiasticos et missionaries mercaturae in Indiis Orien­ talibus operam dantes, in Constitutionibus Urbani VIII, Ex debito, die 22 Fe­ bruarii 1633,2 etClem. IX, Sollicitudo, die 17 lunii 1669 ’ editis comminatae, EE. PP. Inquisitores generales in Congregatione habita Fer. IV, 4 Decem­ bris 1872 cum considérassent reservationem aut exceptionem factam ad paragraphum Quae vero censurae praedictae Constitutionis posse quaestio­ nibus ansam praebere, censuerunt supplicandum eidem SSmo Domino Nostro ut declarare dignaretur Constitutiones Summorum Pontificum Ur­ bani VIII et Clementis IX superius memoratas adhuc vigere, et declara­ tionem notificandam esse a S. C. de Prop. Fide per litteras circulares. Porro Sanctitas Sua eidem sententiae in omnibus adnuendum censuit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1398. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. VII, p. 342, 343]. 1024·. S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Oceaniae Central.), 18 dec. 1872. Dubia, quae A. Tua detulit ad hanc S. C. in quatuor classes distri­ buta, proposita sunt die 8 Maii labentis anni 1872 iisque Emi Patres ita respondendum censuerunt: Quod attinet ad primam classem, quae est de matrimoniis inter infideles, primum animadverterunt ex verbis relationis tuae apparere, non bene fuisse intellectam instructionem ad Archiep. Quebecen. diei 8 lunii 1836,4 quae pro norma ad istam quoque missionem Oceaniae centralis iampridem missa fuit. Videntur enim missionarii ita illam intellexisse, ut tamquam ex regula generali, et nulla in casibus particularibus inquisitione praemissa, matrimo­ nia infidelium istius regionis haberi debeant veluti mera contubernia, vel saltem valde dubia, adeoque in conversione alterutrius coniugis ad catho1 1 ’ ‘ Cf Cf. Cf. Cf. N N. N. N 552. 211. 243. 874. 328 Curia Romana Beam religionem matrimonium semper esse renovandum, data faculta:t parti conversae (ut habetur praedicta instructione) eligendi quamcumqut cdf ex mulieribus tam sibi contundis, vel etiam matrimonium ineundi cum quaJiSt', catholica muliere. Unde ipse animadvertis, id commode accidere, si sit vir, qui ad fidem prius convertatur; sed valde incommodum esse, si prior con­ vertatur mulier, cuius scilicet magnopere interest manere cum viro, curri o”.o copulata est. Non hic tamen est germanus sensus instructionis data·. Archiep. Quebecensi. Nulla regula generalis ibi statuitur circa validitater eiusmodi matrimoniorum, quae a priori, ut aiunt, teneri possit absque ulh necessitate faciendi debitas inquisitiones in casibus particularibus; imo, quando aliud non obstet, iuxta ea, quae mox dicentur in responsis ad dubu proposita, aperte ibidem innuitur, faciendam esse in singulis casibus diligen­ tem ac seriam inquisitionem per ea verba « quando agitur de matrimoniis, de quibus serio dubitari potest etc. ». Cum enim dictum est « quando agitur aperte indicatum est, habendam esse particularem rationem in singulis casibus particularibus; et cum dictum est « serio dubitari potest > per­ spicue declaratum est, non quamlibet formidinem, nec quaelibet dubu esse admittenda, sed ea tantum, quae seria sint, hoc est vere prudentia: quae si talia non futrint, de validitate matrimonii ambigendum nonenl Insuper Emi Patres animadverterunt, missionaries quoad matrimonia infidelium istius regionis videri in hanc etiam opinionem devenisse, « dubio standum esse pro invaliditate matrimonii, id que adeo, ut pars quae petit baptismum, repelli debeat a baptismo, nisi aut se separet ab altera parte, aut matrimonium cum eadem renovet, etiamsi ea, quae baptismum petit, sit in bona fide, neque per eam stet, quominus matrimonium reno­ vari nequeat: quae sane probari haud facile possunt. Nosti enim in matrimoniis contrarium vigere principium, hoc est: in dubio standum «m pro validitate matrimonii. Licet autem ab hoc principio aliquando rece­ dere aequum sit, quando nimirum (ut plerumque contingit in matri­ moniis infidelium) quaestio agitur de facto, utrum scilicet matrimo­ nium fuerit unquam contractum, necne; nihilominus hoc etiam in casu non est continuo properandum ad principium contrarium. In primis enim videndum est, utrum matrimonium, de cuius existentia missionarius dubi­ tat, possessionem pro se obtendere merito possit. Hoc enim si contingat, perperam a missionario iudicaretur standum ei esse pro invaliditate, cum iura possessionis servanda sint, donec de contrario perspicue constet Id autem Emi PP. eo magis adimadverti voluerunt, quod cx iis, quae narras, apparet, eiusmodi casus esse valde frequentes. Ais enim id saepe evenire, quod mulier, quae baptismum petit in bona fide sit, adeoque censeat, se veram ac legitimam uxorem esse, itemque ceteros cx eius cum viro suo coniunctione nullum scandalum pati, adeoque ipsos etiam censere, eam in iusto esse coniugio, virum autem infidelem, etsi nihil aperte dicat, nihilo­ minus neque mulieris, neque populi opinioni contradicere, cumque ipsa agere tamquam cum vera uxore: quae porro eiusmodi sunt, ut eorum con­ junctioni matrimonii nomen et possessionem vindicare videantur. In hoc igitur statu regulare principium, quod in dubio standum est pro matrimonio. S. C. S. Officii 329 reviviscat necesse est; adeoque etsi indoles barbarorum ad concubinatum magis, quam ad matrimonium proclivium, formidinem, ac dubium de con­ trario non immerito ingerat, non debet tamen missionarius ita durus, atque imo iniustus esse, ut si circumstantiae matrimonium renovari, omnique ex parte certum fieri non sinant, neque stet per mulierem, quae baptismum petit, ut illud non renovetur, eam a baptismo removeat, atque ab omni aditu salutis reiiciat: sed ita se gerere debet, quemadmodum iuxta sanae doctrinae regulas in ipsis matrimoniis Christianorum fieri solet. Novit sci­ licet A. Tua, quod, si dubium aliquod deprehendatur in alicuius matri­ monio circa validitatem, atque ille in bona fide sit, et communi judicio verus coniux existimetur, non possit autem idem moneri absque gravi ali­ quo periculo, communis doctrina est, silendum esse iliumque in bona fide relinquendum, neque proinde a sacramentis esse removendum. Multo igi­ tur minus in paribus circumstantiis removenda erit a baptismate mulier, quae illud postulat, cum multo maior sit baptismatis necessitas, quam cete­ rorum sacramentorum, sed in sua bona fide relinquenda erit, donec oppor­ tuna oriatur occasio, sive ex cessatione periculorum, quae timebantur, sive ex conversione ipsius viri ad catholicam religionem, matrimonium illud per renovationem omnino certum faciendi. Denique hoc etiam ab Emis PP. animadversum est, missionarios ita in praeconcepta opinione defixos videri, quod maritales omnes coniunctiones infidelium istarum partium meri con­ cubinatus dicendae sint, ut sollicitudinem omnem gerentes de modo, quo ea mulier, quae baptismum petit, in vitae consuetudinem a viro recepta est, nullam curam videantur habere inquirendi, utrum eius vir cum alia muliere adhuc vivente iustas nuptias ante illam inierit. Itaque de hac etiam remonendos illos voluerunt, in hisce casibus prudentem primum, ac sedu­ lam, quantum fieri potest, inquisitionem, necessario praemittendam esse, utrum vir infidelis ante nuptias cum muliere, quae baptismum petit, vero proprieque dicto matrimonio cum alia, quae adhuc vivat, coniunctus fue­ rit. Quod si ita esse constiterit, praedicta mulier non erit ad baptismum admittenda, nisi relicto viri infidelis conturbemio. Si vero id plane non constiterit, inspecta praesertim eiusdem bona fide, iisque omnibus, quae hactenus dicta sunt, in possessione sui matrimonii, prout exigent circum­ stantiae casus, relinquenda erit. Quibus praemissis, en ipsa responsa supre­ mae huius Congregationis ad dubia, quae in hac prima classe proposuisti. Dicebas, saepe evenire, ut vir, qui plures aut successive, aut simultanée habuit uxores, unam tandem iuniorem et nobilioris familiae assumat. Spes fundata habetur, quod ipse illam perpetuo servabit; quamvis tamen non se existimet districtiori vinculo cum illa ligari, quam cum ceteris, quas ipse tam dimisit, aut quae eum dereliquerunt. Saepe tunc evenit, ut mulier illa, quae unica remanet, convertatur, et postulet baptizari. Ipsa equidem ab illo viro itiam infideli remanente recedere non vellet, et pro sua parte promittit, se nunquam ab illo viro discessuram fore. Mulier est in bona fide, et credit nihil obstare, quin ipsa baptizetur. Vir baptismo mulieris consentit, et imo saepe dium gratum habet. Sperat vero missionarius, illum virum ab ea uxore ad conationem sinceram, et baptismi receptionem adducendum fore. Difficile est 33° 4 i Curia Romana tamen eum adducere, ut coram missionario, aut coram testibus consensum expn· mat tn unionem perpetuam; pertculumque adest, ne, recusato ab illo consar,, non ampltus remaneat illius uxor tn bona fide ; et ex altera parte mulier it· consentiet ab illo viro separari, ut ipsa baptizari possit, aut, si consentiat, n proximo periculo perversionis erit propter iuniorem aetatem, et ceteras circimstantias. Denique nullum scandalum orietur, si ambae partes in bona fidertlv.· quantur, et baptizetur pars conversa. Super quo themate sex dubia proponebas, quorum primum hoc fuit: « Utrum mulier praedicta baptizari possit, postquam ipsa renovaverit suur. consensum m unionem perpetuam, sed sine renovatione eiusdem consensus n parte viri, et sic in bona fide cum illo cohabitare post baptisma, etsi aliqui dubium extet circa validitatem matrimonii ». S. Congregatio respondit: >< Ad primum: quatenus nullum ex viri indoli immineat periculum, missionarius in casu proposito insinuet mulieri, caute tone., ne eius bona fides quidquam detrimenti patiatur, ut, opportunitate capta ali­ cuius momenti effusioris benevolentiae, excitet virum ad ei declarandum, fieri potest, praesentibus propinquis, sive domesticis, sin minus inter se, α·. habere ipsam uti veram uxorem; quod cum fecerit, et ipsa continuo idem pro­ fiteatur erga eum, se scilicet habere eum tamquam verum maritum. Quod n missionarius videat, non sine aliquo discrimine haec fieri posse, tum, attentu expositis, ac praesertim bona fide mulieris, et absentia cuiuslibet scandali, sileat, eamque in bona fide relinquat, et ad baptismum admittat, eique iniungat, u! curet pro viribus conversionem viri: quod si Dei gratia adiuvante evenerit, tum libere poterunt, nisi aliud obstet, occasione, benedictionis nuptialis, ad renovan­ dum consensum adduci ». Secundum dubium ab Λ. Tua propositum fuit: « Si necessario exigi debe­ ret renovatio consensus ex parte viri, utrum sufficiat, ut ille consensus ab ambo­ bus coniunctis renovetur, haneque renovationem missionario testetur pars con­ versa, quae postea baptizaretur ». S. C. respondit: « Ad secundum, Proviswn in primo ». Tertium dubium hoc fuit: « Utrum sufficiat, ut renovatio consensus mutui locum habeat ante baptismum partis conversae, sive coram testibus, sive coran parentibus ·>. S. C. respondit: « Affirmative iuxta modum expositum in respon­ sione primo dubio data ». Quartum dubium hoc fuit: « Si renovatione consensus non certioratum fuerit matrimonium, illudque remanserit dubium post baptisma partis conver­ sae; et pars infidelis post quondam cohabitationem discesserit; ipsa autem posteo convertatur, et postulet baptizari, quin tamen consentiat ad partem fidelem <1 se derelictam redire, haec vero nondum usa fuerit suo privilegio alteri nubendi, utrum propter dubium de priori matrimonio concedi possit, ut baptizetur pars infidelis, et novum matrimonium ineat ». S. C. respondit: n Ad quartum- dili­ genter examinandum esse virum, utrum primam mulierem, quae iam baptùata est, et aim qua etiam post baptismum cius cohabitavit, acceperit tamquam uxo­ rem; et quatenus dicat, se accepisse eam tamquam concubinam, interrogandur. esse de probationibus huius assertionis; tum opponendas ei esse omnes coniccturas, quae contrarium suadent, sive quod mulieris nobilitas non sinit concubina­ S. C. S. Officii tum praesumere; sive quod, dimissis ceteris, eam solam retinuerit; sive quod post eius baptismum consenserit pacifice cum ea cohabitare, cum tamen igno­ rare non potuerit, concubinatum in Christiana religione non tolerari; sive quod firmae eius opinioni, qua semper se habuit tamquam uxorem, nunquam contradi­ xerit; sive quod apud familiares et vicinos uxor legitima semper habita fuerit : tum examinandam esse ipsam mulierem, nec non vicinos et familiares circa pro­ bationes, quibus opinio eorum innititur, quod ipsa vera uxor fuerit; et eas quoque tiro asserenti, se tamquam concubinam eam habuisse, opponendas esse. Quod ii ipse hisce omnibus argumentis plane satisfecerit, ita ut omnino constet, eam quoque, non secus ac alias mulieres, quas, ea retenta, dimisit, fuisse apud eum m concubinae statu et qualitate, tum concedi ei posse, ut baptizetur, et novum matrimonium ineat. At si argumenta eidem opposita aliquatenus quidem ipse tnirvaverit, sed non omnino sustulerit, ita ut m statu dubii res adhuc perma­ nent, turn res tota ad Ap. Sedem deferatur, et una cum ceteris omnibus cir­ cumstantiis, et fideli et distincta relatione de iis, quae in ea controversia acta sunt, exponatur quae sit de eo casu fama loci ». Quintum dubium hoc fuit: « In hypothesi matrimonii dubii inter infideles, n ambo conversi fuerint, missionarius vero non cogitans de dubio circa validi­ tatem matrimonii impertitus fuerit benedictionem nuptialem duobus coniunctis post utriusque partis baptisma, ipse autem neglexerit procurare renovationem mutui consensus in unionem perpetuam ; deinde vero cohabitaverint ambo coniuges in bona fide: utrum in eo casu existât vinculum matrimonii certum, lice quia partes non cogitantes de dubio persuasum habent suam unionem ab Ecclesia ratam habitam fuisse, sive propter cohabitationem cum illa persuasione habitam . S. C. respondit: « Ad quintum: Iuxta exposita regulariter tenendum fise, matrimonium factum esse certum ». Sextum dubium hoc fuit: « In eadem hypothesi matrimonii dubii inter infideles, mulier primum baptizata fuit sed absque renovatione consensus ex parte viri. Quodam elapso tempore, vir in gravem morbum incidit, et in gravi periculo mortis baptizatus fuit a missionario, vel a catechista laico, qui renova­ tionem consensus circa matrimonium procurare neglexit. I 'ir autem non est mor­ tuus, et postquam ad perfectam sanitatem reductus fuit, ipse recusavit suum consensum in matrimonium renovare, et' tamen cohabitare perrexit cum mu­ line, quae est remansa (sic I) in sua bona fide. Postea vir ille discessit. Utrum pronuntiari possit, nullum fuisse matrimonium ». S. C. respondit: Ad sextum, Negative; sed facienda esse acta opportuna, prout dictum est in quarto; iisque peractis, deferenda res erit ad Sedem Ap. cum fideli ac plena relatione singu­ larum circumstantiarum, necnon actorum, quae facta sunt; et tn specie exporendum erit, quae sit ac fuerit fama publica circa eiusmodi coniunctionem, sive matrimonium ». Post haec A. Tua proposuit aliam seriem dubiorum arca matrimonium inter haereticos dubie baptizatos, quibus dubits eadem A. Tua haec praemo­ nenda esse ccnsuit: « Quoad matrimonia inter baptizatos, aut dubie baptizatos, qualia fiunt apud haereticos in quibusdam Oceaniae insulis, et qualia fue­ runt exposita a R. P. D. Vic. Ap. Oceaniae Centralis anno 1857, responsum tit (anno sequenti 1858), illa matrimonia a Vic. Ap. irrita declarari posse, Curia Romana 332 et facultatem tribui parti (vel partibus) conversae ad alias nuptias, nullo ώ. interveniente canonico impedimento, convolandi. Adnotatum vero fuit: 1. & ambo venerint ad catholicam fidem, et velint uniti remanere, renovent comer.· sum, sed in unionem perpetuam; 2. Si una tantum pars vellet fieri cathoba altera vero in haeresi remaneret, vellet tamen in matrimonio manere, Vic. Ap. possit dispensare in matrimoniis mixtis cum solitis conditionibus requisitis, na. aliter prudentia requirat ». Hoc vero praemonitum Emi PP. attente conside­ rantes animadverterunt, non fuisse bene intellectum praedictum responsum datum R. P. D. Vicario Ap. Oceaniac Centralis. Porro ille retulerat, methodistas sive concionibus, sive etiam praxi docere barbaros iuxta suae sectae placita, matrimonium solvi posse sive ex causa adulterii, sive aliis de cau­ sis: item dubiam aliquando esse validitatem baptismi, qui ab iis confertur. Quibus positis, quaesivit, utrum in regionibus, in quibus methodistae prae­ dicaverant, haberi possent tamquam invalida 1. matrimonia barbarorum, qui dubie baptizati fuissent, ob ipsum dubium baptismi; 2. ceterorum quo­ que matrimonia, sive dubie, sive valide baptizati fuerint, ob errorem a methodistis praedicatum circa matrimonii indissolubilitatem. Quoad haec dubia hoc primum ais, S. Congregationem respondisse, matrimonia illa omnia a Vic. Ap. irrita declarari posse. At hoc a germano sensu responsi longissime abest. Nam quod attinet ad matrimonia, de quibus Vic. Ap. dubitabat ob dubium ipsum baptismi, S. C. ad eum transmitti iussit decre­ tum Feriae IV, 17 Nov. 1830,1 quod scilicet docet, baptismum dubium in ordine ad matrimonium habendum esse tamquam validum: ex quo appa­ ret respondisse barbarorum matrimonia ratione baptismi dubii nullo pacto habenda esse irrita, sed imo valida. Quod vero pertinet ad matrimonia, de quorum validitate Vic. Ap. anxium se exhibebat ob praedicationem methodistarum contrariam matrimonii indissolubilitati, decrevit, ut instru­ ctio transmitteretur, quam anno 1843 Vicario Ap. Oceaniae orientalis dede­ rat. 2 Iam vero in ea instructione primum diserte proponitur regula genera­ lis, quod validum matrimonium contrahi potest aim errore mere concomitanti circa eius indissolubilitatem, quia tunc praevalet generalis voluntas contrahendi matrimonium iuxta institutionem Christi; tum additur, quod, ubi adhibetur formula cum implicita, vel explicita illa conditione (ut matrimonium, quod actu contrahitur, solvi possit ex causa adulterii, vel aliis dc causis), iam fieri nequit, ut particularis error absorptus maneat a generali voluntate con­ trahendi iuxta institutionem Christi. Ex quo apparet, hoc traditum esse: erro­ rem menti inhaerentem, qui tamen non sit deductus in pactum sive condi­ tionem, validitati matrimonii non officere, coque tantum in casu invalidum reddere, cum, consideratis formulis, quae in actu contractus adhibitae sunt, merito dici possit fuisse in pactum deductum. Ut autem in re tam gravi facilior via praeberetur missionariis ad recte iudicandum, nonnullae for­ mulae adductae fuerunt in exemplum, quae eiusmodi pactum sive condi­ tionem continent, quaeque a methodistis adhiberi solent: ac tum denique » Cf. N. 869. • Cf. N. 894. S. C. S. Officii 333 îdiecta sunt verba illa, quae ab A. Tua citantur, nimirum: In omnibus ï^itur supra expositis casibus possent talia matrimonia irrita declarari, ac fa­ tuitas tribui parti (vel partibus) conversae ad alias nuptias, nullo alio interve­ niente canonico impedimento, convolandi: ita ut manifestum sit, non de omni­ bus matrimoniis, quae in illis regionibus fiunt ab haereticis, haec dicta esse, sed tantum de matrimoniis, quae contracta fuerint sub illis for­ mulis, vel fortasse aliis eiusdem valoris, in quibus scilicet deducta fuerit in pactum, sive conditionem, matrimonii dissolubilitas. Hinc Emi PP. animadverterunt alium errorem, qui videtur irrepsisse inter missiona­ rios in interpretatione praedictae instructionis. Scribis enim indistincte de quibuslibet, qui ad catholicam fidem veniant, in illa instructione adnotaium fuisse, adduci debere ad renovandum consensum; sique una tantum pars velit fieri catholica, atque altera in haeresi remaneat, Vicarium Ap. posse dispensare super matrimonio mixto cum solitis conditionibus ab Ecclesia requisitis, nisi aliter prudentia requirat. Atqui haec ibidem non sunt adnotata de quibuslibet, qui ex haeresi ad fidem catholicam conver­ tantur, sed tantum de illis qui matrimonium inierint sub illis formulis, quae ibi adnotantur, vel fortasse sub aliis eiusdem valoris, quae facultatem dissolvendi matrimonii sive ex causa adulterii, sive aliis de causis, in pa­ ctum adduxisse merito videantur; adeoque matrimonium vel certe nullum, vel merito dubium effecerint. Itaque adnotationes illae appositae sunt imme­ diate post formulas recitatas, et cum iis colligatae sunt per adverbium hic, id est in hoc loco, in his casibus. In ceteris enim matrimoniis, in quibus error de matrimonii dissolubiiitate nullo modo fuit in pactum deductus, cum iuxta regulam in eadem illa instructione traditam omnino valida haberi debeant, consequens est, ut neque renovatio consensus, neque dispensatio super matrimonio mixto locum iam habeat, sed tantum agi debeat cum ea parte, quae remanet in haeresi, ut consuetas conditiones adimplere polli­ ceatur, quas Ecclesia in matrimoniis mixtis requirit, interposita, si fieri potest, iuramenti fide; ea vero pars quae ad catholicam religionem venit, monenda sit, ut earumdem adimplementum, quantum in se est, omni stu­ dio curet; idque se perfecturam, necnon conversionem coniugis sui curatu­ ram iureiurando promittat. Hisce animadversis, ad dubia, quae in hac altera classe A. Tua proposuit, ita respondendum censuerunt: Ad dubium primum, quod huius tenoris est: « In casu, quo ambo coniuges sut dubie tantum baptizati, et dubium est vinculum matrimonii, si una pars concertatur, utrum sufficeret, ut renovatio consensus in unionem perpetuam a duobus coniunctis praestaretur, antequam iterum baptizetur pars conversa ». S. Congregatio respondit: « Negative, hoc est non debere praemitti renovatio­ nem consensus matrimonialis collationi baptismi sub conditione: et ad mentem. Mens est, quod in casu proposito, cum nullum adsit periculum in examinandis rite partibus tum circa baptisma, quod adsdta aetate suscepisse supponuntur, tum circa matrimonium, quod redintegrare dicuntur esse parati, cumque eius­ modi dubia diluere facillimum sit, quippe quae versantur in facto proprio eo­ rundem partium, missionarii non negligant examen partium rite ac diligenter peragere, et nonnisi eo praemisso, et quatenus dubium permaneat, ad collatio­ 334 Curia Romana S 'I ® . & SSMZSSIXnWS « PETRI nem baptismi sub conditione, et ad recipiendam matrimonialis consensus no­ vationem procedant η. Ad dubium secundum, quod fuit ita propositum: Si facta fuerit reno­ vatio consensus mutui, antequam baptizaretur pars conversa, pars vero m conversa discesserit post quoddam tempus cohabitationis, aut nolit amplius cu­ bitare, nisi cum tniuna Creatoris, utrum pars conversa propter gravissmw dubium de baptismo in haeresi recepto aequiparari possit parti ab infidelitate conversae, et propter Paulinum privilegium ad alias nuptias transire S. C. respondit: o Negative ». Ad tertium dubium, huius tenoris: « Utrum baptismus dubius censendu sit validus in ordine ad matrimonium diam in eo sensu, quod invalidum nt matrimonium inter haereticum dubie baptiza tum, et infidelem propter inpd·.mentum disparitatis cultus ». S. C. respondit: <- Affirmative ». Hisce dubiis A. Tua alia adiccit circa applicationem dispensationum matri­ monii, quorum primum hoc fuit: Quidam neophytus ex infideli insula ont'.· dus revertens in suam patriam, ubi forsan viam fidei praeparabit, postulat utrum ipse possit matrimonium inire in illa insula valde distanti, ubi nullus est missionarius, nullusquc recursus ad missionarium erit possibilis per unur.. vel duos, vel tres annos. Neophytus continere non posset, praesertim inta dis­ solutos mores paganorum, et longe a sacramentis. Ibi vero nulla invenitur pueli: baptizata, aut, si qua sit, haec illi forsan non convenit. Quaeritur, utrum validi, utrum licite in eo casu particulari, et pro uno, aut altero tantum dari posui illi neophyto dispensatio anticipation super impedimento disparitatis cultus absque nominatione personae, quae est ipsi unienda, quae quidem nondum est detannata. Si negative, utrum pronuntiari possit impedimentum disparitatis cultus, quod est ecclesiasticum, in eo casu non existerc? » S. C. respondit: · Ad pri­ mum: Quoad primam partem, Negative, et ad mentem. Mens est, ut consuli­ tur SSrno, ut provideat per opportunas facultates Vicario Ap. concedenda pro duobus vel tribus casibus dispensandi neophytum sive per se, sive per suum adiutorern anticipatim absque nominatione personae super impedimento cogna­ tionis spiritualis, quatenus mulier convertatur, et deficiente alia persona catho­ lica, ab ipso baptizata fuerit; quatenus vero converti renuat, ab impediment disparitatis cultus, sub hisce tamen in hoc altero casu conditionibus eidem neo­ phyto imponendis, ut omni studio curet conversionem mulieris a se electae, it interim promissionem iuratam ab ea exigat, se curaturam, ut proles educetur vt religione catholica, neque ullum unquam illaturam esse impedimentum sive sibi, hoc est ipsi neophyto, sive proli in religionis christianae exercitio. Quoad alte­ ram partem, Provisum in prima ». Praedictas vero facultates Sanctitas Sui benigne impertiri dignata est pro tribus casibus. Alterum dubium hoc fuit: Quidam missionarius concessit dispensationem super impedimento quin cogitaverit de absolutione a censuris facienda: censura autem innodatus erat coniungendus. Utrum valida sit illa dispensatio, si confesso­ rius ipse illam concesserit. Utrum valida etiam sit, si dispensaverit alius sacerdos, qui non cognovit censuram ·>. S. C. respondit: « Ad secundum: Quoad confesso­ rium, qut dispensaverit in actu confessionis post impertitam absolutionem, affir­ mative; Quoad sacerdotem, qut dispensaverit extra confessionem, Negatkt •S. C. S. Officii 335 Denique A. Tua quartam adiecit classem dubiorum circa baptismum, quae haec fuere: < In quibusdam locis nonnulli (haeretici) baptizant cum materia et forma debitis, simultanée applicatis, sed expresse monent baptizandos, nt aidant baptismum habere ullum effectum in animam: dicunt enim ipsum tsst signum mere externum aggregationis illorum sectae. Itaque illi saepe ca­ tholicos in derisum vertunt circa eorum fidem de effectibus baptismi, quam vo­ cant quidem superstitiosam. Quaeritur: i. Utrum baptismus ab illis haereticis administratus sit dubius propter defectum intentionis faciendi quod voluit Chri­ stus, si expresse declaratum fuerit a ministro, antequam baptizet, baptismum nullum habere effectum in animam. — 2. Utrum dubius sit baptismus sic col­ latus, si praedicta declaratio non expresse facta fuerit immediate, antequam baptismus conferretur, sed illa saepe pronuntiata fuerit a ministro, et illa do­ ctrina aperte praedicetur in illa secta ». Porro haec dubia iampridem agitata fuisse, ac pro validitate baptismi fuisse responsum, videre potes apud Bene­ dictum XIV, De Syn. Dioec.,Lib. VII, Cap. VI, num. 9, ubi haec haben­ tur: Caveat Episcopus, ne incertam et dubiam pronunciet baptismi validita­ tem hoc tantum nomine, quod haereticus minister, a quo fuit collatus, cum non credat per regenerationis lavacrum deleri peccata, illud non contulerit in remis­ sionem peccatorum, atque ideo non habuerit intentionem illud conficiendi, prout a Christo Domino fuerit constitutum : siquidem cum in Gallia disputatum olim fuait, an ob praedictam rationem rebaptizandi essent baptizati a calvinistis, S. Pius F, ad quem controversia delata est, minime rebaptizandos definivit ». Cuius rei ratio perspicue traditur a Card. Bellarmino, De Sacram, in genere, Lib. I, Cap. XXVII, num. 13, ubi, exposito errore Tilmanni, et Chemnitii asserentium Concilium Tridcntinum in canone XI, sess. VII, De Sacramen­ tis in genere, definivisse, non esse ratum sacramentum, nisi minister intendat non solum actum, sed etiam finem sacramenti, id est intendat illud, propter quod sacramentum est institutum, haec subdit: « Sed hoc nvrum mendacium est. Concilium enim in toto canone XI non nominat finem sacramenti, neque dicit oportere ministrum intendere quod Ecclesia intendit, sed quod Ecclesia facit. Porro, quod Ecclesia facit, non finem, sed actionem significat. Denique tx praxi id constat; nam neque vetus Ecclesia rebaptizabat baptizatos parvu­ los a pelagianis, nec nos rebaptizamus baptizatos a zxringlianis, et calvinistis; tt tamen scimus, omnes istos baptizare sine intentione veri finis, qui est tollere peccatum originale ». Ex quo est, quod Innocentius IV, in Cap. II, De Bapt., num. 9, ait, validum esse baptisma collatum a saraceno, de quo notum est, non aedere per immersionem aliquid fieri, nisi madefactionem, dummodo intenderit facere, quod ceteri baptizantes faciunt. Itaque ad praefata dubia S. C. respondit: « Ad primum, Negative: quia, non obstante errore quoad effectus baptismi, non excluditur intentio faciendi quod facit Ecclesia. — Ad se­ cundum, Provisum in primo ». [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1392I. Curia Romana 336 1025. S. C. S. Off. (Constantinop.), 2 apr. 1873.1 W B TdS r® Mfi SASCT1 PEïkl 1. Gli acattolici sono da reputarsi testimony idonei, e possono essai ammessi a deporre sullo stato libero di quelli che vogliono contraire nutnmonio, specialmente quando non si trovano cattolici? E quatenus affirmatu potrebbesi con costoro prescindere dal giuramento? 2. La quinta interrogazione da farsi al testimone è an sibi pro hoc testi­ monio ferendo fuerit aliquid datum, promissum etc. Questa interrogazione·: potrebbe omettere quando il testimonio è persona distinta 0 pel suo carat· tere, come i sacerdoti, o per la carica che sostiene, come p. e. gl’interpreti delle legazioni ed altri impiegati? 3. Nella settima interrogazione si dice si responderit (il testimonio) esse extraneos (i contracnti) supersedeatur in licentia contrahendi donec per litu­ ras Ordinarii ipsorum contrahere volentium doceatur de eorum statu libero L’esperienza ci ha dimostrato che è impossibile avere detti certificat! dai Vescovi che trovansi nell’impero russo, e più particolarmente da quelli della Polonia. È ugualmente noto che gli scismatici orientali non rilasciano mai atte­ stati di stato libero in favore di quelle persone, le quali appartenendo alii loro comunione vogliono nientedimeno unirsi in matrimonio con un cattolico innanzi alia Chiesa cattolica. Come deve diportarsi la Cancelleria dei Vicariato Apostolico si nel primo caso che nel secondo? 4. Si domanda di più quai caso si deve fare dei certificat! di stato libero rilasciati dall’autorità civile. Che se in generale i certificat! dell’autorità civile si devono respingere, si potrebbe fare una eccezione pci protestant!, pci quali la rispettiva Can­ celleria è la sola competente autorità in simili casi? 5. Per ultimo persone degnissime di fede anche ecclesiastichc assicurano che in Francia è moralmente impossibile che un matrimonio si celebri in Chiesa, se prima non abbia avuto luogo il matrimonio civile innanzi al maire del luogo. Pei francesi adunque basterebbe 1’attestato dei maire, oppure si richiederebbe ugualmente quello dell’autorità ecclesiastica? 6. Proposto al S. OIT. il dubbio: An requiratur dicta attestatio (Ordina­ rii loci) pro illis exteris qui unicam vel plures duxerunt; et e contra si mortuas fuerint in loco ubi iterum matrimonium contrahere desiderant, ac amplius post mortem a dicto loco non discesserunt. La S. C. rispose: Requiritur parita. Si domanda se ciô debba intendersi del solo caso che si dubitasse se Ii morta 0 il morto fosse legitimo coniuge dei superstite, ovvero anche quando consti tale legittimità. R. Ad i. Quoad primam dubii partem, quatenus constet acatholicos testes, de quibus in singulis casibus agitur, esse fide dignos, nihil obstare 1 Haec dubia respiciunt praescriptiones S. C. S. Officii in instr. 2t Aug. 1670. - CfΝ'. 74*· 5. C. S. Officii . 337 quominus corum testimonium recipiatur. — Ad secundam partem, generatim loquendo non expedire. Ad 2. Generatim loquendo, negative, et ad mentem. Mens est quod si attenta conspicua qualitate et honestate testis prudenter timeatur ne ipse ex huiusmodi interrogatione offensionem accipiat, posse idem interrogato­ rium omitti. Ad 3. et 4. cumulative: Curandum est ut habeantur documenta prout de iure, et quatenus ea obtineri nequeant, supplendum eo meliori modo quo fieri potest, habita ratione instructionis anni 1869^. P. D. Vicario Apostolico transmittendae. Ceterum generatim vitanda esse matrimonia exterorum qui sint destituti requisitis documentis. In iis vero casibus urgentioribus, in quibus vetari sine periculo haud possit, quin matrimonium ineant, qui ab eius adeptione repulsi turpissimis vitiis non sine publica offensione sordescere, et quod ipsis imminet aeternae salutis amittendae periculum in dies augere pergerent, dummodo constet de domicilio alteru­ trius sponsi, ct factis interrogatoriis iuxta formulam (de qua in expositis dubiis), supplicandum SSmo pro gratia remittenda prudenti arbitrio et con­ scientiae eiusdem R. P. D. Vicarii Apostolici ut praefati sponsi admitti possint ad juramentum suppletorium, idque ad quinquennium, durantibus circumstantiis. Ad 5. Ad i. partem, negative; ad 2. partem, affirmative. Ad 6. Affirmative. Factaque de praemissis fideli relatione Sanctissimo D. N. in ordinaria audientia eiusdem diei ac feriae ab Assessore S. Off., Sanctitas Sua resolu­ tiones supra relatas approbare, ac facultatem, de qua in resp. ad 3 et 4 dubium, impertiri dignata est. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1399]. 1026. S. C. S. Off. (S. Bonifacii), 23 apr. 1873. Come rcgolarsi qualora un ascritto alia setta dei franco-massoni ricusi di ripudiarla, e si unisca in matrimonio con una cattolica? Pud benedirsi un tal matrimonio? e R. Si dia il decreto emanato già per consimile caso il 28 Giugno 1865, che è del tenore seguente: « Quoad matrimonia in quibus una contrahen­ tium pars clandestinis aggregationibus per pontificias Constitutiones dami natis adhaeret, dummodo absit scandalum, Ordinarius, habita circumstan■ tiarum ratione pro casibus particularibus, ea decernat quae magis expedire iudicaverit, excluso tamen omni ecclesiastico ritu ». [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1401]. 1 Cf. N. 1008. fi 33« Curia Romana S. C. S. Officii 339 ogni due cresimandi, non dovrà pcrmcttcrc che due soli patrini facciano k veci per tutti. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1408]. 1027. S. C. S. Off., litt. 26 nov. 1873. » » I i Nel prendersi ad esame dagli Emi inquisitori Generali il quesito A Λ Tonsig. Vescovo (di Burlington) sulle Cresimc,1 hanno dovuto convince, che le difficoltà elevate dal proponente riflettono tutte al caso pratico, ci all’imbarazzo derivante da mancanza di assistenti a poter conoscere concertezza quale dei due patrini designati contragga la cognazione spirituale col cresimando. E quantunque rilevassero che Monsig. Vescovo stesso 0 con un metodo 0 con I’altro pratico avrebbe potuto provvedere al I’i neon veniente, pur tuttavia non hanno i prelodati Emi incontrato difficoltà da suggenre al medesimo il seguente partito, cioè quello di disporre in chiesa i aesimandi per sessione, attribuendo a ciascuna uno dei due patrini come p? maschi, cosl per le femmine. Ogni sessione si schierercbbe in chiesa a se­ conda della capienza in due ali hinc inde con un numero determinato di cresimandi, puta di 50, 60 ed anche più; e prima dell'azione sacramenti': il Vescovo 0 da sè o per mezzo di qualche sacerdote assistente dovrebbe rendere awertiti gli astanti che per quella sessione il patrino dei cresimandi è Tizio, la matrina è Caia, i quali esclusivamente debbono toccare la spall: del cresimando. Per la seconda sessione da disporsi collo stesso metod dovrebbe annunziarsi che il patrino è Caio, la matrina Sempronia, e cos: altemativamente per le altre sessioni quante ne occorrono ad esaurirc il numero dei cresimandi. A questa operazionc basterebbe l’assistenza di un solo individuo che in difetto di ecclesiastici, potrebbe essere anche un laio> probo, il quale, a seconda che ritira il biglietto dei parroco dal genitore dei cresimando, dovrebbe solamente notare in ciascuno di essi il nome Jd patrino designato in ciascuna sessione. O questo, od altro metodo valevok a stabilire un ordine potrà senza meno provvedere al temuto inconveniente. Qucllo perô su cui vuolc il S. Consesso che sia richiamata 1'attenzionc di Monsig. Vescovo, si è che I’uso dei duc patrini per tutti i cresimandi di cui si fa parola nel Concilio di Baltimora non potrebbe adottarsi in prassi come rcgola generale, ma solamente pu<’> tollerarsi nei casi di précisa necessità giudicata tale dal prudente arbitrio dei Vescovo, come apparisce dal!) stesso Concilio, c più chiaramente dalla rubrica dei Pontificale Romano : dai decreti della S. Sede emanati in proposito. Cosicchè dovri esser egli awertito che potendosi avere comodamente un patrino per ciascuno 0 per 1028 S. C. S. Off. (Columbi), 14 ian. 1874. 1. An invitari possint haeretici, schismatici nec non infideles ad nuptias inter catholicos, vel mixtas quae licite contrahuntur. 2. Possuntne catholici intéressé quovis modo nuptiis haereticorum, schis­ maticorum, ct infidelium ; vel etiam iis nuptiis quae illicite contrahuntur, dide aut invalide, ab uno ex istis cum parte catholica. 3. Quibus cautelis et conditionibus tolerari potest quod catholici adsint heterodoxorum funeribus? 4. An haeretici, schismatici et infideles invitari admittique possint ad catholicorum funera. R. Ad i. Tolerari posse, accedente rationabili causa, et dummodo nulla interveniat communicatio in sacris, et scandalum non sit pertimescendum. Ad 2. De regula, Negative. Tolerari tamen posse ut catholici huiusmodi nuptiis civilis officii causa tantum adsint, semoto scandalo, et quovis per­ versionis periculo, et ecclesiasticae auctoritatis contemptu. Ad 3. Dandum responsum sicut responsum fuit ad 1. dubium Vicarii Ap. Kentuchicnsi sub fer. IV, die 13 Ian. 1818,1 additis tamen post verbum pibuscumque eiusdem responsi quae sequuntur: et non agatur de exequiis wri civilibus a quibus ad incredulitatis ostentationem, et in religionis contern­ em, quilibet sacer ritus et minister consulto excluditur. Ad 4. Satis provisum per responsum redditum fer. V, 10 Maii 1753. 2 Vicario Ap. per epistolam significetur: 1. Improbandos esse et, uti par est, prudenter adhibitis etiam ecclesiasticis censuris, reprehendendos esse fauto­ res ct promotores mixtarum nuptiarum, quae spretis, vel insuper habitis autionibus, absque Apostolica dispensatione contrahuntur. — 2. Urgen­ dum ne haeretici, aut infideles, in cadaverum fidelium humatione, cum catholicis ct praesertim clericis quoquo modo se immisceant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide. vol. II, n. 1410]. 1029. S. C. S. Off., 17 mart. 1874. 1 En quaesitum: Quomodo se gerere debent duo saltein patrini qui pro puera t: ■ duae saltem matrinae quae pro puellis sunt adhibendae in ndministratione Mcrunen' • Confirmationis, tempore quo Episcopus confirmandorum frontem inungit? (Cone. Biltm. ■ n. 153). Difficultas in eo est quod propter magnum confimandorum numerum, et sbsen· < tiam clericorum, vel aliarum personarum qui Pastorem possunt adiuvare, impoMibilc tt « res ita ordinare, ut unus e patrinis tales designatos pueros tangat, et alter alios dmeru- .« tos; unde cognosci non poterit qui sint qui intra se cognationem spiritualem contraxerun: · In seguito di una communicazione fatta dall’Emo Penitenziere Maggiore per ordine del S. Padre di doversi prendere nuovamente ad esame da que­ sti Suprema l’articolo, sc cioè nei rescritti per dispensa dalPimpedimento 1 Cf. N. 856. ' Cf. N. 804. Curia Romana 34° di mista religione dovcssc omettersi o conservarsi nella formola 1’assoluzi ·· dalle censure quando trattasi di matrimonio contralto già innanzi almi:: stro eretico o scismatico uti sacris addicto, gli Emi PP. nel Décembre fc' decorso anno risolvettero che fino a tanto che non sia 1’articolo risolu'. abbia a conservarsi nella formola I’assoluzione dclla censura; con che rimare paralizzata fino a nuove disposizioni la risoluzione presa in antecedent Inquanto poi alla riserva dclla dctta censura essa è attribuita in fatt alla S. Sede, osservandosi che, anche quando si danno le facoltà abitui: ai Vescovi di dispensare nei matrimoni misti, si pone sempre la clausula praevia semper absolutione a censuris, et impositis poenitentiis salutaribus, r. matrimonium contractum fuerit coram ministro haeretico, il che importa delegazione ad assolvere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1412]. S. C. S. Officii 34’ distantiam nimis incerta ac nimis difficilis evaderet interpellatio. Unde in tali necessitatis casu, ac rarissime, exarato prius processu summario, quo pro omni futuro tempore appareat illa necessitas, concessa dispensatio ab eo qui tab’ pollet facultate, atque baptizato catechumeno, permittas ut etiam is transire valeat ad alias nuptias cum persona tamen catholica. Igitur, relatis omnibus supramemoratis SS. D. N. Pio PP. IX, eadem Sanctitas Sua quoad matrimonia hucusque inita, in quibus ante baptismum facta fuit interpellatio, vel ab ea dispensatum absque praevia et expressa S. Sedis facultate, benigne declarare dignata est quod coniuges de quibus agitur non sunt inquietandi. Quoad futurum vero, Sanctitas Sua pariter clementer annuit pro gratia, qua interpellatio fieri valeat ante baptismum, vel ab eadem interpellatione, in gravissimis expositis adiunctis, dispensari pro quindecim casibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1415]. 1030. 1031. S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Sutchuen. Orient.), 3 iun. 1874. Difficultatibus atque angustiis in quibus saepius A. T. versari exponit, tunc cum urgentibus gravissimis adiunctis compellitur infidelem coniugem interpellare priusquam altera pars iam catechumena Baptismo sanctificetur, ab Emis PP. Inquisitoribus Generalibus mature perpensis, per praesente Litteras iidem EE. PP. mandarunt tibi responderi: Regulariter servanda? esse instructiones hac super re alias latas, praesertim resolutionem ab hac Suprema S. C. feria IV, 13 Aprilis 1859 editam, scilicet: Interpellations faciendam esse post baptismum. 2 Attamen Emi Cardinales, serio animadversis, quae ab A. T. locorum, temporis ac personarum adiunctis enarrantur, scilicet quod ad catechume­ norum ad fidem conversionem aliorumque spiritualem obtinendam salutem, nullum aliud suppetat medium, neque alia pateat via, quam excquendo interpellationem, vel etiam ab ea dispensando, antequam catechumenus cum effectu baptizetur: saluti eorum qui in tam gravi versantur discrimine prospicere cupientes, censuerunt tibi impertiendam esse facultatem qua, iisdem positus in adiunctis atque angustiis, interpellationem exequi permit­ tas ante Baptismum: adeo ut, suscepto Baptismate, ct infideli in suo discessu perseverante, pars fidelis licite ac valide ad alia vota transire possit. Itcmque PP. EE. indulgendum esse censuerunt, ut A. T., iisdem urgentibus causis, dispensare valeat ab interpellatione ante catechumenorum baptismum, tunc cum pars infidelis absens ignoratur omnino ubi degat, vel ob magnam 1 In fer. Ill, loco IV, 4 Apr. 1871 ad dub. < Se sia rcgolare la prassi tenuta lin qui « nei rescritti di dispensa nei casi in cui siasi contratto il matrimonio avanti il msgistnto S. C. S. Off., litt. 4 iul. 1874. II dubbio proposto da Mons. Vescovo di Nesqually: Se, cioè, come nei matrimoni misti cosl nei matrimoni tra cattolici ed infedeli siano permessi i banni 0 proclamazioni è stato risoluto da questi Emi Inquisitori Generali nella Fer. IV, 1. corr. coi seg. decreto: Posse fieri proclamations in matri­ moniis de quibus agitur, quatenus Apostolica dispensatione contrahantur ; sup­ pressa tamen mentione religionis contrahentium. È mente pero dei prelodati Emi che questa risposta venga accompagnata a Mons. Vescovo con una letters nella quale gli si dica che potendosi dalla Curia, o da chi per essa, accertarc la liberté dello stato dei contraenti, osservando le norme prescritte dalla s. m. di Clemente X colla Istruzione dei 21 Agosto 1670,1 sarebbe più espediente, almeno in alcuni casi e circostanze, dispensare dai detti banni per evitare il pericolo di ammirazione e scandalo, il che pero vuolsi nmesso al di lui prudente arbitrio. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1417]. 1032. S. C. S. Off. (Firman.), 8 iul. 1874. i. Qua parte Tridentinae censurae a Piana Constitutione (Apostolicae Sedis) ’ confirmatae adhuc vigeant; quod idem est ac quaerere an peccans in materia quam ct Constitutio Apostolicae Sedis, et Concilium Trid. attin­ gunt, in duplicem incidat excommunicationem, alteram Romano Pontifici < civile o il ministro protestante, di assolvere le parti contraenti dalle censure inconc*· S. C. S. Officii responsum fuerat: Omittendam esse absolutionem a censuris. * Cf. N. 95t. » Cf. N. 742. * Cf. N. 552. Curia Romana 342 specialiter reservatam vi supradictae Constitutionis, alteram simplici» reservatam vi Concilii Tridentini, ct proinde an bonorum ecclesiasticor. usurpatores duplici innodentur excommunicatione. 2. An qui emunt ecclesiastica bona usurpata ab usurpatoribus incidi:.: in excommunicationem speciali modo reservatam in Art. XI Constitutio Pianae. 3. An saltem incurrant excommunicationem simpliciter Romano Po:.· tifici reservatam a Concilio Trid., Scss. XXII, de Reform., cap. XI. R. Ad i. Negative, sed subiici censurae speciali modo reservatae RonuPontifici in Const. Apostolicae Sedis, Art. n. Ad 2. Detur ea pars instructionis datae R. P. D. Episcopo Augustir. explicativa (23 Apr. 1873) prout reperitur in § La S. Penitensieria etc.1 Ad 3. Provisum in praecedenti. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1420. — Cf. etiam Acu S. Sedis, vol. IX, p. 330, 331]. 1033. S. C. S. Off., 25 nov. 1874. t. \n loca in quibus excipi solent confessiones monialium habenda sint ut loca destinata ad audiendas confessiones, vel ut vera confessionalia. 2. An idem dicendum sit de locis constructis ad formam eorum in qui­ bus excipi solent confessiones monialium claustralium, in quibus excipiun­ tur confessiones mulierum degentium in locis quae vulgo dicuntur carvervatorii, ritiri. 3. Quatenus habenda sint ut vera confessionalia, utrum talia censendi sint solum quoad moniales, ct alias degentes in praedictis locis, an etiam quoad alias mulieres extraneas. R. Ad tria dubia prout exponuntur: Affirmative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1424. — Cf. etiam Acti S. Sedis, vol. XXIV, p. 708]. 1 Episcopus Augustanus quaesiverat: « An excommunicationem incurrant qui line de- bita licentia acquirunt bona ecclesiastica a primis emptoribus qui illa acceperunt a guber­ nio, sive obtinuerint licentiam a S. Sede, sive non». S. C. S. Officii respondit Affimatnc In citata instructione haec habentur: - La S. Pcnitenzicria... farh rilevare che h pnnu • parte del quesito, in quanto cioè alTincorrersi la scomunica riservata alla S. Sede da coloro « i quali senza la debita liccnza acquistano per contrntto i beni ecclesiastici dai primi com· « pratori che li comprarono dal governo usurpatore, non poteva essere risoluta in setae < diverso. Imperocchù prescindendo dalTindagarc se in qualche modo il caso di che jittau • cadu ioito la censura num XI di quelle speciali modo riservate al Romano Pontifia perb cader dubbio che euo moderationi, non pub 1 sia comprcso nclla chiars disposizione del Cap, XI, Sets. 22, de Ref. del Conalio di ·· dalla Costituzionc Apostolicae Sedis ’Trento, e per conscgucnza venga colpito dalla censura in detto luogo inflitta, la quale c m pieno vigore in forza della stessa menzionata Costituzionc che col § Praeter hos vuole • consen ate tutte le scomunichc imposte dallo st es so Concilio, c sono egualmente al Romino Ponteficc riservate·. S. C. S. Officii 343 1034. S. C. S. Off. (Vallisprat.), 2 dec. 1874. Se per ragione di scandalo o di ammirazione si possa giammai celebrare h seconda Messa dopo la prima quando già è stato infranto il digiuno. R. Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, η. 1425]· 1035. S. C. S. Off., 2 dec. 1874. An catechumeni confiteri possint sacramentaliter antequam baptizentur sive absolute sive conditionaliter. R. Quoad confessionem ante baptismum absolute conferendum, nega­ tive; quod si nihilominus catechumenus velit sese confiteri, instruatur id nullatenus haberi posse sub ratione sacramenti, cum nequeat absolutio impertiri, nec teneri missionarium ad secretum servandum. Si vero agatur de iis qui debent baptizari sub conditione, tunc poterunt ad maiorem fun­ ctionis ecclesiasticae facilitatem prius audiri sacramentaliter quoad eorum culparum accusationem; deinde post collationem baptismi sub conditione confessarius, iterum reassumptis per summa capita cum poenitente iis de quibus iam accusationem fecerit, absolvat sacramentaliter pariter sub con­ ditione. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1426. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 454]. 1036. S. C. S. Off., instr, (ad Ep. S. Alberti), 9 dec. 1874. Delata sunt ad hanc S. C. dubia de re matrimoniali ab A. T. proposita, quibus mature perpensis Emi PP. Cardd. Inq. Generales per sequentem Instructionem respondendum esse censuerunt: Dicebas: <« Barbari infideles, quibus Evangelium praedicamus, nullum ineunt matrimonium; copulantur, ita dixerim, ad experimentum, et hoc ■ experimentum est quodammodo perpetuum, neuter enim solutorum huius­ modi coniugum habet se alteri obligatum. Vir nullo adhibito ritu femi• nam suscipit, verius emit, dato enim dono patri, vel, si hic desit, primo­ genito aut proprietario puellae, haec, velit nolit, evadit concubina, man■ cipium novi sui domini. Si ipsa est morosa, pigra, infirma valetudine, societas durat solum tamdiu donec vir melius nanciscatur. Si vero se pro­ dit laboriosam et amabilem, specimen protrahitur: at duobus vel tribus < annis transactis in sterilitate, vel reficietur, vel torum cum alia communem 344 I I Curia Romana « habebit. Cohabitationis perpetuitas non efficitur prope certa nisi a « timo vel octavo anno convictus, susceptis pluribus filiis. Nihilomin.i «eorum contractum alium non esse ab herili, satis apparet ex respo-.· « mihi dato a catechumeno, quem de muliere permutata reprehendenn. « Quare interdicis mihi ea quae facis tu ipse? Servum quem habebas suflenori « mense hodie non habes: cum tibi non satisfaceret, eum missum fecisti: r.:· « est igitur cur mihi vitio vertas eamdem agendi rationem. Ergo indubia re « est apud istos barbaros non inveniri matrimonium, saltem contractur « matrimonii vel naturalem. Nihilo tamen minus occurrunt coniuges qu «vitae consuetudinem retinent ab annis juvenilibus, et quoad vixerint in α «manebunt, quippe inter se amentur, filios habeant, ct ex separatione gn« via caperent incommoda. Sed dicam iterum, neuter praedictorum coniu« gum se habet matrimonio iunctum eo sensu quo a nobis haec vox accipitur 1. Hoc praemonitum Emi Patres considerantes, tum alia quae leguntur in dubiis proxime insequentibus, nonnulla in antecessum animadvertendi esse censuerunt; ac primum, cum apud istas gentes eiusmodi sint matnmonii idea et status quales A. T. describit, puellae quandoque etiam invi­ tae nuptui tradantur, polygamia vigeat, ac potissimum tanta sit fadlits disrumpendi connubia, nullo negotio intelligitur certo certius perplurts isthic esse coniunctiones contubernales, vel peius, adulterinas, et proindt graves subesse causas cur non omnes indiscriminatim coniugati, qui sacra­ menta petunt, voti compotes fiant. Hinc Emi PP. tantam miserati anima­ rum perniciem, et in primis gementes huiusmodi turpitudine ac libidini commaculari, perinde ac infideles, animas quoque sacro Baptismate ablu­ tas, etsi probe cognitum habeant missionariorum zelum, facere tamen non possunt, quin eos magis magisque excitent ad inculcandam in multa solli­ citudine matrimonii sanctitatem, praecipue vero naturale et divinum prttceptum « Quod Deus coniunxit homo non separet » (Matth. XIV, 6). 2. Ceterum haud certum compertumque est apud istas gentes nullum constare matrimonium secundum ius naturae, omnes et singulas indiscriminatim coniunctiones esse concubinatus, immo quamlibet ut confusam nuptiarum notionem earumque discriminis a concubinatu a barbarorum mentibus penitus excidisse. Re quidem vera iudicium quo alienae genti legitimus torus denegetur, proferri nequit, nisi praehabita diligenti morum investigatione, et innitatur oportet gravibus argumentis in facto positis, secus attendenda est praesumptio iuris; illis enim deficientibus, pro perdito quovis populo clamat natura, quae in omnium cordibus primas cxculpsit nuptiales tabulas: ait enim Apostolus: « Cum gentes quae legem non habent, « naturaliter ea quae legis sunt faciunt, eiusmodi legem non habentes, ipsi « sibi sunt lex. Qui ostendunt opus legis scriptum in cordibus suis (Rom. II, 14). Quid, quod apud ipsas nationes quae ad extremam corru­ ptionem adductae connubii iura penitus obliterarunt, semper reperire lia: aliquot in quibus non est adeo obscuratum lumen intellectus neque usque adeo diminuta naturalis inclinatio ad virtutem? 3. Praeterea si collectim sumantur ea quae ex parte data opera attuli­ sti, et ex parte tetigisti obiter, satis abundeque patet aliquam matrimonii S. C. S. Officii 345 notitiam cos habere, nam quadantenus norunt coniugii naturam, causas, legesque. Et de natura, omnia quae de eorum coniunctione habet relatio, quamdam praeseferunt maris et foeminae maritalem conjunctionem vitae consuetudinem retinentem. Sic cum dicas a barbaris coniugium eodem plane loco haberi ac contractum herilem, hoc ipso aperte profiteris ex eorum mente nuptiis vim inesse cuiusdam contractus naturalis, easque naturalem quamdam praeseferre obligationem et vinculum; pactio enim inter dominum et servum pertinet ad naturam. 4. De causis vero, prout docet Catechismus Rom. prima (matrimonii) «ratio est, haec ipsa diversi sexus naturae instinctu expetita societas, mutui auxilii spe conciliata, ut alter alterius ope adiutus vitae incommoda faci­ lius ferre, et senectutis imbecillitatem sustentare queat (P. II, c. VIII, n. 13). Atqui, ut nihil dicamus de adiutorio mulieris quod ab istis adulte­ ratum versum est in servitutem, licet miserrima sit foeminarum conditio, attamen relatio pluries testatur uxori a marito alimenta praeberi; narrat mulierem sterilem non semper missam fieri; a polygamo sustentari quoque uxorem vel concubinam aetate provectam et infirma valetudine, ac idcirco plerumque a toro reiectam; exponit viri et foeminae mutuum amorem, et hunc dicit separationem difficilem efficere, et indicium esse societatis per­ petuae. Ex quibus proclive est intelligere, eos agnoscere obligationem alendae uxoris, neque omnino oblivioni tradidisse naturae dictatum, nemo unquam carnem suam odio habuit, sed nutrit et fovet eam f Ephes. V, 29). 5. Quoad alteram causam, neminem latet prolem alterum esse matri­ monii finem, et e contrario in contubernio de filiis procreandis plerum­ que nullatenus cogitari, atque eo unice spectari, ut vacetur libidini Bonum «prolisest principalis matrimonii finis » ait S. Thomas (tn IV Sent., d. 23. q, i, a. i, ad 7); inde Angelicus idem Doctor colligit discrimen inter con­ cubinatum et matrimonium : « Quia res a fine plerumque nominantur tam­ quam ab optimo, sicut coniunctio matrimonii a prolis bono nomen accepit, «quod per matrimonium principaliter quaeritur, ita concubinae nomen illam «conjunctionem exprimit, qua solus concubinatus propter seipsum quaeriscere quid haec secta circa adininistrationem sacramenti Baptismi sanciverit, ex inspectione librorum ritualium quibus in istis regionibus tales haeretici utuntur; quoad secundam vero necessariae erunt accuratae ct pru­ dentes investigationes in singulis casibus, per quas tam de facto, seu de collato baptismo, quam dc modo administrationis cognitio obtineatur, iuxta quam iudicium dc singulis casibus erit pronunciandum. Quod si praedictis investigationibus abhibitis, certo cognoscatur baptismum collatum non fui swt rite non fuisse administratum, tum quidem absolute, hoc est absque ulla conditione, valide eos baptizare poteris et debebis qui se praesentas erint ut in sinum Ecclesiae recipiantur; si vero e.x iisdem in vestigationi bu· nihil certi deducatur, et adhuc prudens dubium supersit, tunc secreto . ; 'ub conditione cos baptizare debebis. Ut autem etiam in hoc postici 10 casu ute ct prudenter procedatur, prae oculis habenda erunt quae . I ic.u ididit Benedictus XIV, videlicet: Tunc solum ea (forma conditu'>11) uti licebit, cum prudens ct probabilis subest dubitatio, an quis Icerit ntc baptizatos, nec, diligenti praetermissa indagatione, potuit rei 'e»;as innotescere, quemadmodum scite perpendit Sôtus in L 4, dist. 3. qtiaestion. unie., art. 9, § Circa hanc igitur solutionem, ubi a sacrilegio non excusat, neque ab irregularitate absolvit sacerdotem, rebaptizantem, quem scit domi baptizatum, et nihil est quod collatum ei baptisma rationabiliter ii Curia Romana « suspectum reddat.... Aures praebendae sunt Estio in 4, dist. 2, § 15 ha~ a ad rem adnotanti: Sciendum est non quamcumque levem in contrarius « suspicionem, vel scrupulum debere sufficere ad hoc, ut sub conditio^ « quis hoc pacto baptizetur: sed requiri dubitationem probabilem... Ea auteo « probabilis dubitatio est, quae, facta etiam diligenti indagine, discuti r.r « potest, ita ut nec moralis certitudo facti haberi queat. Immo verius obtoperandum est Catcchismo Romano, Part. 2, De Sacr. Bapt., n. 51 u: « de forma conditionata ait: ea baptismi forma ex Alexandri Papae auctm« tate in illis tantum permittitur, de quibus, re diligenter perquisita, ihibna « relinquitur, an baptismum rite susceperint: aliter vero nunquam fas est, etiw i' cum adiunctione, baptismum alicui iterum administrare ». — Quoad matrimo­ nia eorum coram ministris eiusdem sectae methodistarum contracta, refen eosdem ministros matrimonium tamquam sacramentum minime habere, neque recognoscere matrimonialis vinculi perpetuitatem et indissolubilité· tem, et hanc doctrinam eos publice praedicare: unde fit, ut, tam ipsi mini­ stri, quam qui ad eosdem accedunt, contractum matrimonialem habeant ir. negotium nullius momenti, circa quod proinde negligentissime se gerunt, nullam investigationem praemittunt circa statum personarum, quas ip» coniungunt: et saepe etiam personas alias vinculo ligatas cum aliis person:.· copulant. Ex tali agendi ratione, addis, inter neophytos istius tuae dioece­ sis ortam esse communem persuasionem, matrimonia apud tales ministro contracta non esse perpetua, et indissolubilia: imo quibusdam missionary persuasum esse dicis plures non alia de causa praedictis ministris sese prae­ sentare ad matrimonium contrahendum, nisi quia credunt tali modo evi­ tare posse perpetuitatem vinculi quod contrahunt. Ex his infers valde dubi­ tandum esse de istorum matrimoniorum validitate, et adeo examini Sacrae Congregationis proporiis: Utrum in dubio quocumque matrimonia ab illis haereticis celebrata nullius roboris practice possint haberi. Ut itaque A. Tua in re tam gravi tuto procedere possit, ante omni: necessarium est, ut sub oculis habeas sequentia generalia principia, a qui­ bus normam certam pro casibus particularibus facile poteris derivare. Et i. pro certo retinendum est inter haereticos vera et valida matrimonia sub­ sistere posse, dummodo nullum dirimens impedimentum interponatur. Ete­ nim Benedictus XIV in Fer. V, die 13 Aprilis 1752 aperte hoc docuit sequen­ tibus verbis : « Non est amplius hodie in discrimen revocanda validitas « matrimoniorum inter haereticos, quia iuxta communem theologorum senu tentiam matrimonia haereticorum post baptismum, in quo uterque coniui <> veluti in radice christianitatis copulantur; et hinc est quod haereticus a« tholicam religionem amplcctens, prima uxore vivente, nequit alteram «i ducere». Idipsum confirmavit Pius VII in celeberrimo suo Brevi ad Ar­ chiepiscopum Moguntinum, quod incipit Etsi Fraternitatis Tuae,1 sive quando iussit, ut causae matrimoniales ad haereticos pertinentes iudicari de­ berent iuxta canonicas sanctiones, sive quando docuit vinculum matrimo­ niale etiam inter haereticos perpetuum et indissolubile omnino esse. ’ Cf. N. 477- S. C. S. Officii 2. Ex hoc immediate ct necessario consequitur haereticorum matrimo­ niis applicabile esse principium, quod etiam infidelium matrimoniis apta­ tur, scilicet: In dubio standum esse pro validitate matrimonii, praesertim quando constat matrimonium fuisse contractum. Imo etiam si hoc non constaret, sed matrimonium possessionem pro se ostendere posset, quod verificatur quando coniuncti bona fide putant se in vero et legitimo coniugio vivere, et ceteri nullum ex illa coniunctione scandalum patiuntur, quia arbi­ trantur eam esse legitimam: etiam in hoc casu praedictum principium vale­ ret, et ab eodem recedere non liceret. Hoc S. Congregatio saepe docuit, ct inculcavit, praecipue vero in Instructione ad Vicarium Apostolicum Oceaniae Centralis missa ex decreto Feriae IV, 18 Decembris 1872.1 3. Quamvis autem certum sit ex Canone Si conditiones, De Condition. conditionem contrariam perpetuitati, et indissolubilitati coniugalis vinculi ipsum matrimonium omnino nullum atque irritum reddere: tamen ad hoc oportet ut talis conditio aliquo modo a contrahentibus in pactum fuerit deducta. Etenim Benedictus XIV ita ad rem docuit: « Credendum est eos » (haereticos) generali voluntate contrahere voluisse matrimonium validum, «iuxta Christi legem, ideoque etiam adulterii causa non dissolvendum. «Privatus enim error nec anteponi, nec praeiudicium afferre potest gene­ rali, quam diximus, voluntati, ex qua contracti matrimonii validitas, et perpetuitas pendet». (De Synod. Dioeces., 1. 13, c. 22, n. 3). Hoc idem tradit Pius VII in supracitato Brevi ad Archiepiscopum Moguntinum: nam agens de causis, ob quas etiam haereticorum matrimonia nulla ct invalida possunt declarari, post impedimentorum dirimentium mentionem subdit, vel ob conditiones, quae inter dirimentia impedimenta recenseri adhuc « possunt, quaeque in pactum a coniugibus deductae ipsius matrimonii substantiae opponuntur, quemdamodum eas in calvinistarum praesertim matrimoniis interponi solere plurimi affirmant ». Hanc doctrinam semper et constanter sequuta est S. Congregatio, quoties examinare debuit utrum valida habenda essent matrimonia contracta vel ab haereticis inter se, vel etiam inter unam partem haereticam, ct alteram catholicam, prout videri potest apud Benedictum XIV, qui pluries huiusmodi resolutiones refert (De Synod. Dioeces., 1. 13, c. 22, n. 8), nec non in Instructione pro Vicario Apostolico Occaniae Orientalis, * in qua haec leguntur: α Tametsi autem dubitandum non sit quin validum matrimonium contrahi possit cum errore ■ mere concomitante circa eius indissolubilitatem, quia tunc praevalet gene­ ralis voluntas contrahendi matrimonium iuxta institutionem Christi, et generalis illa voluntas privatum errorem quodammodo absorbet: attamen «ubi adhibetur formula cum explicita, vel implicita illa conditione, iam • fieri nequit ut particularis error absorptus maneat a generali voluntate «contrahendi iuxta institutionem Christi». Ex nunc relatis principiis A. Tua facile intclliget admitti nullimode posse ut ex praesumptionibus, quantumvis gravissimis, quis sibi valeat 1 Cf. N. 1024. * Cf. N. 894. Curia Romana 372 cfformare practica quaedam generalia criteria, quorum ope in quocumq.-. dubio dc validitate matrimoniorum coram haereticis istis ministellis conta­ ctorum, pro corumdem nullitate et invalidante sit indicandum: sed iuiu mentem et praxim huius S. Sedis Apostolicac oportere serio et prudente examinare et perpendere singulos casus occurrentes, et nonnisi iuxta legi­ timas deductiones ex tali examine resultantes iudicari debere. Et quoniam, prout refers, dubia circa validitatem talium matrimoniorum triplici ex capite oriuntur, videlicet: 1. Ex eo quod haereticorum istorum ministri nullimodc inquirere soleant circa existentiam impedimentorum inter personas coram ipsis contrahere volentes; 2. Ex eo quod uti dubius habetur baptismus a talibus ministris admini­ stratus, unde dubium exurgit utrum valida possint esse matrimonia inter catholicum et haereticum; 3. Denique ex eo, quod praesumptio habeatur contrahentes coram tali­ bus ministris non intendere consensum praestare in vinculum perpetuum et indissolubile; ideo manifestum est iuxta casuum diversitatem inquisitione praescriptas vel circa singula recensita capita esse faciendas, vel circa illud praesertim, unde peculiaris exurgit ratio dubitandi. Primum itaque, iuxta regulas A. Tuae notas inquirendum erit de statu, et conditione personarum, quae in haeresi vel coram haereticis contraxe­ runt, ad dignoscendum, utrum aliquod extiterit inter eas dirimens impedi­ mentum quod earum matrimonium nullum et invalidum redderet. Praeser­ tim inquirendum erit, utrum qui coram ministro haeretico matrimonium contraxerunt, ligati fuerint alio vinculo in infidelitate contracto. Porro pro hoc examine, et pro iudicio in hoc casu proferendo, A. Tua prae oculis habere debebit resolutiones, et instructiones, ab hac S. Congregatione iam editas, praesertim illas datas Vicario Apostolico Occaniae Meridionalis anno 1836,1 et Vicario Apostolico Occaniae Centralis anno 1872 quas insi­ mul accipiet. 2 Quoad alterum vero caput, unde dubia etiam exoriuntur, attendenda erit resolutio huius S. C. edita in feria IV, die 17 Novembris 1830,’ quae sic se habet: Proposito dubio: An calvinistae et lutherani in illis partibus (Galliarum) degentes quorum baptisma dubium et suspectum est, infide­ les habendi sint, ita ut inter eos ct catholicos disparitatis cultus impedi­ mentum dirimens adesse censeatur? Respondit: Quoad haereticos, quorum sectae ritualia praescribunt collationem baptismi absque necessario usu materiae et formae essentialis, debet examinari casus particularis. Quoad alios, qui iuxta eorum ritualia baptizant valide, validum censendum est « baptisma; quod si dubium persistat etiam in primo casu, censendum est validum baptisma in ordine ad validitatem matrimonii. Si autem certo cognoscatur nullum baptisma ex consuetudine acutalis illius sectae, nullum > Cf N. «74. *01’ Ci. N. 1034. ’ Cf. N. 869. S. C. S. Officii WS SfRW Œ N S SVilïXÀi'ràà 386 I I I » I 1 I » » I I I I Curia Romana rebus in genere ad religionem pertinentibus tractantes, ea censura compe­ llendi. Quaeritur utri sententiae sit adhaerendum. III. Moniales e clausura exeuntes extra casus et formam a S. l’io PP . V, in Constitut. Decori1 praescriptam, excommunicationi latae sententiae R mano Pontifici reservatae subjiciuntur. Sed in hac dioecesi, ut etiam >· pluribus aliis, omnino ab immemorabili conceditur iisdem egressus ex ausis gravibus, ab Episcopo recognitis ct probatis, iuxta Concilium Trid.1 et nulla ratione habita Constitutionis Pianae. Quaeritur ergo utrum parti­ cularis ea et immemorabilis consuetudo per dictam novam Constitutionem abrogata censeri debeat, an continuari possit. IV. In eadem Const, excommunicatione Romano Pontifici reservau plectuntur n immunitatem asyli ecclesiastici ausu temerario violare iuben« tes aut violantes ». Hisce vero in regionibus lex asyli ecclesiastici, secun­ dum omnem suam rationem a longissimo tempore in desuetudinem abii:, ita ut vix quisquam, nisi casu ad petendum eius patrocinium animum inten­ dat. Nihilominus movetur quaestio, utrum, abrogata contraria consuetudine lex asyli denuo statuta, in his quoque regionibus, sit saltem quoad sub­ stantiam servanda necnon. V. Tandem excommunicationi subiacere declarantur alienantes et reci­ pere praesumentes bona ecclesiastica absque beneplacito Apostolico ad for­ mam Extravagantis Ambitiosae, de rebus ecclesiasticis non alienandis. Ei infaustis vero casibus quibus ab initio huius saeculi bona ecclesiastici affligebantur, aliasque ob causas, subortae sunt vel praetenduntur consuetu­ dines sacro iuri contrariae quae nonnumquam privilegiis sat vetustis firmi·; videntur. Circa haec igitur sequentia dubia proferri liceat: 1. An ipsa lex beneplaciti Apostolici, per memoratam Constitutionem, licet haec ad limitandas censuras latae sententiae potissimum spectant, quasi de novo promulgata sit. ut sua vi generaliter omnes liget, atque etiam ligaret si Constitutio illa Ambitiosae (quam ceteroquin ratam fimumqut declarat) vel alia similis non praecessisset. 2. An vi clausulae declaratoriae, vi novae Constitutionis appositae, revo­ cari censeri debeant privilegia antiqua ab ipsa Apostolica Sede rite obtenti, alienandi, scilicet, absque beneplacito Apostolico. 3. An derogatio haec extendi etiam debeat ad consuetudines particula­ res legi de beneplacito Apostolico latae contrarias quamvis immemorabile 4. Utrum cadat lex fundationis alicuius loci pii vel instituti ecclesiastici, in quantum circa bona legata beneplacitum Apostolicum una cum consens Episcopi seu Ordinarii excludit, vel permittit eorum bonorum alienationem absque tali consensu et beneplacito (ita quod Monacclli, in suo formulirio, ex Cap. Tua Nos deduxit); an vero ista lex fundationis stare possit, saltem respectu Institutorum quae sub immediata regum protectione sunt (Trid., Sess. 22, cap. 8, de Reform.) regio titulo insignita, libertate legih vel facultate a regibus fundatoribus donata fuerit, faciendi de suis bonis ‘ Cf. N. 133. 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 5. S. C. s. Officii 387 quidquid sibi pro suis et Instituti totius necessitatibus decreto communi libuerit. R. Ad I. Clericos in sacris constitutos, vel regulares aut moniales post missum solemnc castitatis votum, praesumentes contrahere matrimonium sc dictum civile in locis ubi lex Tridentina de clandestinitate viget, incur­ rere excommunicationem latae sententiae Episcopis seu Ordinariis reserntam. Ad II. Censuram nemini reservatam inflictam iis qui libros de rebus sieris tractantes sine Ordinarii approbatione imprimunt aut imprimi faciunt, rrstnngendam esse ad libros Sacrarum Scripturarum, nec non ad eorumdem adnotationes et commentarios, minime vero extendendam ad libros quoscumque de rebus sacris in genere, id est ad religionem pertinentibus metantes. Ad III. Affirmative ad primam partem; Negative ad secundam: nempe quoad egressum monialium a clausura servandam esse Constitutionem S. Pii V, Decori, contraria consuetudine non obstante. Ad IV. Affirmative, et detur particula Instructionis fer. IV, 1 Febr. 1871.1 Ad V. Ad i. Affirmative. — Ad 2. Quatenus privilegia de quibus agitur generalia sint, Affirmative; quatenus sint specialia et personalia, Negative. — Ad 3. Affirmative. — Ad 4. Per recentem Constitutionem nihil immuta­ tum esse quoad fundationes locorum piorum aliarumque ecclesiasticarum institutionum, de quibus proinde indicandum esse prout iudicabatur ante promulgationem huius Constitutionis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1544.'—Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XV, p. 536-539]. 1069. S. C. S. Off. (Vic. Ap. Jamaicac), 12 ian. 1881. La nuova proposta di leggc sopra i matrimoni per la Giammaica non ha per anche forza di legge; quando l’avrà, le leggi della Chiesa ne saranno dette in certi punti. (È da notare che il decreto tridentino rispetto ai matritnoni clandestini 2 non è stato promulgato nella Giammaica). Quaeritur : 1. Dobbiamo noi osservare la clausola 4 (di delta legge) che proibisce i matrimoni celebrati altrimenti che sotto questa nuova legge? 2. La clausola 18 richiede al matrimonio delle persone sotto i ventun innoil consenso dei genitori, o dei legittimi tutori. Che deve fare il sacer­ dote dove giudichi che tai consenso sia negato irragionevolmente? 3. Secondo la clausola 17 (della nuova legge proposta) si richiede che il ministro religioso deputato officiale in ordine ai matrimoni faccia la pubblicazione in tre volte ossia Domeniche successive durante gli offici dei mattino e della sera. Ora fuori di Kingston vi è appena nell’isola una cap­ pella in cui si celebrino gli uffici domYnicali più di una volta al mese. Pos1 Cf. N. 1014. 1 Ses». XXIV, de ref. matrim., c. 1. jS8 S. C. S. Officii Curia Romana 389 toverunt: — Benedictionem nuptialem quam exhibet Missalc Romanum is Jfwa pro sponso et sponsa semper impertiendam esse in matrimoniis atholicorum, infra tamen Missae celebrationem iuxta rubricas, ct extra :«npus feriatum, omnibus illis coniugibus, qui eam in contrahendo matriaxiio quacumque ex causa non obtinuerint; etiamsi petant post quam diu pm in matrimonio vixerint, dummodo mulier, si vidua, benedictionem ipym in aliis nuptiis non acceperit. Insuper hortandos esse eosdem coniup catholicos, qui benedictionem sui matrimonii non obtinuerunt, ut eam primo quoque tempore petant. Significandum vero illis, maxime si neophyti tint, vel ante conversionem ab haeresi valide contraxerint, benedictionem ipsam ad ritum et solemnitatem, non vero ad substantiam et validitatem pertinere coniugii. Contrariis quibuscumque non obstantibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1557. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XIV, p. 513]. sono i fedcli fuori di Kingston procurarsi un attestato delle pubblicazioni dell’officiale civile? E puô il sacerdote valersi di tale attestato in luogo delle pubblicazioni fatte in chiesa? 4. Possono i missionari dimandare di essere deputati dal Govcrno offi­ ciali in ordine ai matrimonî? R. Ad i. Curandum a missionariis ut matrimonium contracturi obser­ vent praescriptiones etiam civiles, quae ad ordinem moralem, quoad effe­ ctus civiles matrimonii, conservandum conducant. Quod si contingat ut missionariorum monita nihil proficiant, vel specialis occurrat difficultas, res est ad Vic. Ap. deferenda, cuius erit iudicare utrum huiusmodi sit casus ut matrimonium permitti debeat, non obstantibus civilibus praescri­ ptionibus. Ad 2. Provisum in praecedenti. Ad 3. Nihil obstare quominus fideles postulent testimonium ab officiali civili; sed huiusmodi testimonium per se non sufficere ut ad matrimonii celebrationem fideles admittantur a missionariis qui quoad publicationes se 1072. gerant iuxta leges Ecclesiae. S. C. S. Off., II ian. 1882. Ad 4. Tolerari possé pro matrimoniis catholicorum inter se, et pro mixtis iuxta Dei et Ecclesiae leges ineundis, remoto tamen quovis scandali Se sia valido il battesimo amministrato dagli eretici colla seguente forma: periculo. Ejote baptizo in nomine Patris, Ego te baptizo in nomine Filii, Ego te baptizo [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1545]. n nmine Spiritus Sancti. R. Baptismum exposita forma collatum esse validum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1561]. 1070. S. C. S. Off., 9 iul. 1881 1073. Gli Emi Inquisitori Generali nclla Congr. di fer. V, loco IV, 7. com si sono occupati di un csposto di Mons. Vicario Gen. della diocesi di Orleans con cui richiamava 1’attenzione della S. Sede sulla quasi generale falsificazione ed adulterazione che suole farsi dell’olio di oliva; ed essendo noto che ciô accade pure dei vino, c fin anche del pane azimo, in modo da compromettere la validité di quei sagramenti che richicggono tali generi per materia; hanno disposto che da cotesta S. Congr. (di Propag.) nelle risposte che si dànno ai Vescovi sullc relazioni dello stato delle chiese, capta opportunitate, s’insinui loro che adoperino le maggiori possibili cautele nell’acquisto dei medesimi generi per 1‘uso dei Sagramenti. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1556. — Cf. etiam Acta S. Scdis, vol. XXIX, p. 571]· *.· * S. C. S. Off., litt. 8 mart. 1882. Gli Emi e Rmi Cardinali Inquisitori Generali nella Congregazione tenu­ ari nella Feria IV, 8 Marzo dei corr. ann. esaminarono e discussero il caso gnvissimo proposto a cotcsta S. C. da Monsig. Laurano Rettore dei piccolo Seminario Greco-Rumeno di G.. V..., e dietro matura discussione emisero b seguente risoluzione, che nella Udienza della stessa feria e giomo fu ipprovata e confirmata da Sua Santità. «Quanto al piccolo Seminario decisero: Pro nunc... tolerari posse, che •ri ricevano cterodossi, purchè in numero discreto, ed osservate mutatis 'ntandis le regole date per Leopoli nclla fer. VI loco IV, 11 Giugno 18661 dicendo di più notare 1. le regole dell’Albizi1 circa l’abiura, secondo le 1071. 1 Cf. Collectanea S. S. C. S. Off., 31 aug. 1881. 1292. 1 La regola proposta dall’Albizi nell’oper», De tncorumntia in Fide, Part. I, Cap. XIV, 77. * 1» In Congregatione Generali S. R. ct Universalis Inquisitionis habita coram Emis ac Rmis DD. S. R. E. Cardinalibus in rebus fidei Inquisitori­ bus Generalibus, prachabito voto DD. Consultorum iidem Erni ac Rmi DD. C. de Prop. Fide, vol. I, n. seguente: « Prius cognoscitur an sufficienter sint instructi, sin minus mittuntur ad aliquem vi- <ητη doctum ut instruantur. Demum instructi, si minores sint quatuordecim annorum, • professione fidei facta, reconciliantur Ecclesiae: ut fuit observatum de anno 1613 Curia Romana 39° i quali si dcbba esigere dai giovani avanti l’età di 14 anni la sola profw« sione della fede cattolica, prima di ammctterli ai ss. sacramenti; da qucth « poi che hanno passato l’età di 14 anni, Ia formale abiura dclla setta illa quale appartcnncro; — 2. che occorre apprestare un antidoto alla istruâont « scismatica e protestante, dando agli alunni una speciale istruzione contrj « quella ricevuta, e ciô senza che di questa nuova pratica si faccia strepito « o rumore all’esterno ». [Collectanea S. C. de Prop. Fide. vol. II, η. 1566I. 1074. S. C. S. Off., instr, (ad Archiep. Scopien.), 15 nov. 1882. A S. Congregatione de Propaganda Fide litterae Ampl. Tuae sub die 21 lanuarii labentis anni datae ad Supremam hanc Congregationem discu­ tiendae remissae fuerunt. Enunciatis itaque litteris exponebas, Praesul amplis­ sime, istis in regionibus, tot inter catholicorum fidelium millia, versari adhuc permultos quos pudet publice haberi, et sese veluti catholicae religionis asseclas manifestari. Nihilo tamen secius istiusmodi christiani ecclesiastics ieiunia, pietatis officia, preces, diesque festos observare curant, licet nuometicae superstitionis fana ad christianae religionis nomen occultandum ingredi aliquoties non erubescant. Mulieres vero pietatis ac christianae reli­ gionis opera manifeste profitentur, atque ad sacramenta ut admittantur pre­ cibus gemendo instantissime petunt. Quare istorum occultorum fidelium matrimoniis sacerdotes adsistere nequeunt, eorumquc natis Baptismi sacra­ mentum tantum administratur. Cum autem plurimi ex occultis christianis frequenter a Te enixe exquisiverint qua via, quove modo valeant absque periculo et libere christianam religionem publice asserere, eiusdcmque tot frui beneficiis, praesertim vero cum eorum mulieribus lubenti animo quas­ cumque religionis observantias atque pietatis officia praestare sinant: edoceri exoptas a Sacra hac Congregatione num: 1. Matrimonia talium occulto­ rum Christianorum censenda sint veluti mixta connubia inter unam par­ tem catholicam, hcterodoxamque alteram; ac proinde num tales uxores, quae publice christianam religionem profitentur, admitti possint ad sacra­ menta Confirmationis, Poenitentiae ct Eucharistiae. — 2. Num viri qui * sub die 20 lunii cum puero haeretico anglo annor, decem, et fuit scriptum Nuncio Co!o- « nine dic 20 Augusti 1614 quod ita observaret. « Si vero sint maiores annor, quatuordecim, sed minores vigintiquinque admittuntur « ad reconciliationem cum abiurationc de formali, sed cum clausula citra poenam rrlap· < ms etc. ■ Advertendum tamen est, clausulam apponi solummodo in abiurationc facti a mino· « ribus sponte comparentibus, non autem in minoribus denunciatis et praeventis, etc. « ... Nihilominus quoad abiurationem nulla est differentia inter maiorem et minorem « vigintiquinque annorum, sed utnsquc aequaliter imponitur, cum non agatur de pocra « corporali, sed de expurgatione delicti quoad suspicionem haeresis, culus purgatio omni· « bus communis est·. S. C. S. Officii 39] occulti vocantur, qui abstinent a quavis superstitionis mahumetisimulatione, imo catholicis vacant pietatis operibus, et quorum uxores sanifesta catholicae religionis professione gloriantur, possint ne coniungi ■ matrimonio iuxta ritum S. R. E. indeque admitti ad sacramentorum prticipationem, — Emi PP. Cardd. Inquisitores Gen. omnibus ab Amplitad. Tua, ut supra, expositis mature perpensis, in Congregatione Gen. Ftf. IV, dic 15 Novembris 1882 Tibi respondendum censuerunt hisce christiani at iteris. In primis matrimonia occultorum Christianorum, iuxta exposita, non ure censenda uti mixta, sed potius nulla, utpote clandestinitatis vitio irre­ tita. Eiusmodi autem praetensi coniuges admittendos esse ad contrahendum .mta ritum S. M. Ecclesiae, hac tamen lege, ut renovetur matrimonialis consensus coram parocho ct testibus, omissis solemnitatibus. Insuper vir, christianus occultus, sub sanctitate iuramenti praestare tenetur necessarias autiones de universa prole educanda in exclusiva et publica professione catholicae religionis. Vir autem, dum se ipsum sinit mahumelanum reputari, non admittatur ad sacramentorum participationem. Tandem si vir catholicus occultus renuat omnino matrimonialem renovare consensum, et autiones superius recensitas praestare, tunc recurrendum erit ad S. Sedem, expositis omnibus adiunctis in casu concurrentibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1579]. 1075. S. C. S. Off. (Mongoliae), 29 nov. 1882. Missionarii nostri in nova praesertim Missione in regionibus Ortons et ducentibus locis ab aliquibus annis feliciter incoepta, multas et graves aperiuntur difficultates quoad matrimonia a neophytis in infidelitate con­ tracta, et nova post conversionem ineunda. Praecipuae rationes harum difficultatum ex eo proveniunt quod isti populi vitam nomadem agentes, nullam stabilem teneant habitationem. Dein apud istos infideles consuetudo habet, quod etiam ob leves rationes, et quasi ad libitum, a matrimonio resilire liceat. Ex quo non raro evenit, mulieres a primo marito dimissas, aut ab eo fugientes, iam cum secundo, tertio aut quarto viro, primo adhuc probabiliter vivente, cohabitare, quando ri fidem converti desiderant; ct sic pari in casu saepissime versantur viri iese convertentes ad fidem. Ob istam nimiam matrimonii dissolvendi faci­ litatem missionarii dubitarunt de validitate praedictorum matrimoniorum, utpote contra indissolubilitatem ct firmitatem coniugalis vinculi contracto­ rum; ex hoc tamen ut certo principio procedere non audemus. Quamvis missionariis nostris in his Missionibus, ducentis ct amplius leucis'a nobis distantibus, facultatem nobis a S. Sede pro casibus ordinariis delegabilem (ictam communicaverimus, propter speciales rerum circumstantias super memoratas, ista facultas cos ab anxietatibus ct difficultatibus vix liberare 392 Curia Romana valet. Etenim haec exigit, ut ante dispensationem in interpellatione omnu adhibeantur media et diligentiae ut pars in infidelitate relicta repcrutur et interpellari possit. Quomodo in his regionibus desertis, ubi nulla sunt domicilia inscripta, nuntia et ephemerides publicae ignorantur, ista investi­ gatio cum aliquo successu fundato adhiberi potest? eo magis quod missionarius non per se ipsum sed per homines, quibus vix satis fidei in re tanti momenti adhiberi potest, dictam inquisitionem et interpellationem peragere teneatur. Quare omnino optandum foret, tam pro tranquillitate missioniriorum quam pro validitate matrimonii post conversionem contrahendi, ut concederetur facultas dispensandi in interpellatione non tantum in casibus ordinariis sed etiam in casibus extraordinariis pro quibus Vicarius Apostoli­ cus ipse pro viginti tantum casibus facultate nunc gaudet. Quare suppli­ citer rogamus Sanctam Sedem ut nobis hanc ultimam facultatem dispen­ sandi scilicet in casibus extraordinariis indeterminato numero delegabilem concedere dignetur. Ut facilius missionarii nostri intelligant quandonamad dispensationem in interpellatione recurrere valeant, sequentes quaestiones subiicimus: 1. Qualis distantia in praedictis regionibus ubi viae sunt tam difficiles et periculosae incolarumque loca tam incerta, censetur sufficiens ut inter­ pellatio habeatur impossibilis, cum pro ipsa facienda missionarius expensis etiam cum dubio effectu suppeditare teneatur? An, verbi gratia, iter septem vel octo dierum in aditu et reditu censeatur sufficiens ratio ut interpellatio iudicetur impossibilis? 2. Quid censendum de responso affirmativo partis infidelis, scilicet se velle pacifice cohabitare sine contumelia Creatoris, si fundate timetur, ne sic respondeat, ut uxorem conversam aliis vendat aut tradat? 3. Quid censendum de responso partis infidelis interrogatae utrum velit converti, et respondet: « habeo aliquam intentionem, sed hic et nunc non possum me determinare, postea videbo etc. »? An in casu pars conversi tenetur expectare suae partis infidelis futuram resolutionem cum proprio periculo? 4. Quid censendum de responso negativo a parte infideli obtento, scilicet non velle converti aut pacifice cohabitare cum sua parte conversa, si istud responsum non quidem cordate sed quasi oblique obtentum fue­ rit? Verbi gratia si ille qui ad interpellationem missus fuit, infideli dicat: « scisne? ista uxor a te antea dimissa, aut fugiens, nunc intravit in istam novam religionem curopaeorum, et quaerit alium virum ; an, si ad te redi­ ret, adhuc reciperes pro uxore tua, et cum ea pacifice cohabitares, et quam nunc habes uxorem dimitteres? » Pars infidelis tali modo interrogata sae­ pissime respondet negative, sed missionarius de eo non raro angitur. 5. Ex concessione S. Sedis datur missionariis facultas dispensandi,ut si quis infidelis plures uxores habeat, cum una quam ex illis elegerit, post conversionem manere possit, si prima converti noluerit, ct selecta fidelis fiat. Quaeritur si iste infidelis qui bona fide non habitet cum prima sed cum una ex secundariis, ab ea separandus sit ante baptismum, et admonendus de necessitate interpellandae primae uxoris; vel utrum haec admonitio tt S. C. S Officii 393 separatio differri possint usque post baptismum? Ratio dilationis admonitio­ nis esset quia in tali casu si statim imponeretur obligatio separationis, pari­ ter spes conversionis evanesceret; quod si in bona fide relinqui possent, forsan utraque anima salvari posset. 6. An ille infidelis censendus est plures uxores habere, qui non colle­ ctive cum pluribus habitat, sed prima dimissa, secunda vendita, cum tertia iunctus est ? Item an infidelis qui suam uxorem in infidelitate dimiserit, tt nunc vult converti, sed durante catechumenatu assumit aliam uxorem, praedicta electione uxorum frui licite possit; seu potius talis catechumenus omnino monendus est, ut secundam dimittat, et si renuat, c numero cate­ chumenorum utpote indispositus removendus est? Has preces Emi ac Rmi Patres in rebus Fidei Inquisitores Generales serio et mature expendentes Feria IV, die 29 Novembris 1882 censuerunt supplicandum SSmo ut facultas dispensandi ab interpellatione in casibus extraordinariis favore Ainpl. Tuae extendatur ad quinquaginta casus. Pecu­ liariter vero animadverti a Te volunt iidem Emi Patres difficultatem illam ct anxietatem qua missionarii premuntur quando agitur de usu facultatis dispensandi ab interpellatione, quaeque Tibi causa fuit cur ampliorem pro casibus extraordinariis facultatem peteres, vel penitus tollendam, vel magna saltem ex parte imminuendam esse, si attente inspiciatur qui ordinarius quive extraordinarius casus sit habendus; primus quidem, ut ex verbis ipsis indulti patet, tunc evenit quando scilicet adhibitis antea omnibus diligentiis, etiam per publicas ephemerides, ad reperiendum locum ubi coniux infidelis habitet, iisque in irritum cessis, constet saltem summarie ct extraiudicialiter coniugem absentem moneri legitime non posse, aut monitum infra ternpus in monitione praefixum, suam voluntatem non signi­ ficasse;'alter quando adiri quidem potest coniux infidelis, sed de compacte ficta Christiana interpellari nequit sine evidenti gravis damni ei vel chri­ stianis inferendi periculo. Iam vero ex iis quae narras, facile conficitur casus qui isthic eveniunt inter ordinarios ut plurimum recensendos esse; ac proinde non esse huiusmodi, qui adeo graves difficultates facessant. Verum sive agatur de ordinariis sive de extraordinariis casibus, investi­ gationes et diligentiae antequam ab interpellatione dispensetur semper erunt adhibendae, in primis quidem ut saltem summarie ct extraiudicialiter con­ stet, coniugem absentem moneri legitime non posse aut monitum infra tempus in monitione praefixum suam voluntatem non significasse; in alte­ ris, ut constet de evidenti periculo gravis damni, quod ex interpellatione vel incompartcm christianam vel in alios christifidcles obventurum esset. Sed neque ex huiusmodi investigationibus difficultates admodum graves oriri posse videntur, cum, omissa plenaria ac iudiciali forma, summaria ct extraiudicialis adhibenda permittatur. Insuper alio etiam ex capite huiusmodi difficultates imminui poterunt. Nim cum incolentibus regiones Ortons aliasque adiaccntcs mos sit, ab ini­ tis matrimoniis ob leves rationes et quasi pro habitu resilire, merito a misiionariis dubitatur, utrum ea inter mera contubernia seu concubinatus idnumcranda sint. Curia Romana W134 O W S SW IW ïj NSsvüSfèiwi \T Y 4 U 1 iX in ro ia 394 Id ut dignoscatur, sedulo investigandum erit iuxta doctrinam traditam, a Benedicto XIV, de Synod. Dioeces., lib. XIII, cap. 22, utrum iisdem coniunctiombus adiecta sit aliqua conditio matrimonii substantiae, et prae­ sertim perpetuitati seu indissolubilitati contraria. Si adhibitis huiusmodi investigationibus certo constiterit dc tali condi­ tione, matrimonia erunt omnino nulla, et difficultates interpellationis facien­ dae evanescent, quia pars ad fidem conversa, nulla tunc compartis inter­ pellandae lege tenebitur: imo si ambo in maritali coniunctione permanere velint, novum consensum mutuo edere debebunt. At si, peractis diligenti­ bus investigationibus, adhuc serio et prudenter dubitetur, utrum huiusmodi connubia inter contubernia seu veros concubinatus sint recensenda tunc etiam difficultatibus levandis magno Tibi adiumento erit decretum, quod, Archiepiscopo Quebecensi postulante, Suprema haec S. Rom. et Univers. Inquisitionis Congregatio die 8 Iulii (lunii) 1836 tulit,1 cuius exemplar una cum hisce litteris ad Te mittitur. Ad dubia vero ab Ampl. Tua proposita Emi Patres ita respondendum mandarunt: Ad i. Iuxta statuta Synodi Sutchuensis, Cap. IX, η. VIII, illam longi­ tudinem sufficere, quae perpensis omnibus locorum et rerum adiunctis magnam affert difficultatem. Ad 2. Si ante interpellationem faciendam satis constet de voluntate hominis vendendi aut aliis tradendi suam uxorem, Vicarius Apostolicus, vi suarum facultatum pro casibus extraordinariis datis, dispenset ab interpel­ lationibus. Si vero post interpellationem factam responsio affirmativa habita fuerit, ct per processum extraiudicialem constet certis argumentis de mala viri dispositione vendendi aut aliis tradendi mulierem, Vicarius Apostolicus affirmativam responsionem pro negativa retinere poterit, et permittere trans­ itum mulieris conversae ad alias nuptias, facto de hac resolutione verbo cum SSmo. In casibus particularibus, in quibus haec certa argumenta desint, recurrat ad S. Sedem. Ad 3. Stet praescriptioni Synodi Limanae Tertiae, Act. 2, Cap. 10 a Sixto V adprobatae, quae ita statuit: « Si infidelis spem suae conversionis maturam ostendat, christianus nullo modo ad alias nuptias transeat, quem­ admodum est sacris canonibus definitum ; sed coniugis lucrum in Christo expectet. Si vero differat conversionem suam, neque tamen iam baptizato coniugi perniciosus existât, eum a fide avertendo, aut ad mortale peccatum pertrahendo (etenim id cum fit, sacri canones eos necessario separandos volunt, et christiano novi coniugii ineundi potestatem tribuunt), tunc et expectandum adhuc esse per semestre tempus, et assidue de sua interim conversione admonendum. Sed quoniam tum periculum recens conversi cavendum est, ne si diu permanserit in toro infidelis, fidem Christi fortassis amittat, dum vult servare homini: tum vero libertati illius consulendum est, ne caelebs vivere cogatur qui forsan uritur, idcirco decernimus ut, trans­ acto sex mensium spatio, res ad Episcopum deferatur, qui bene perspe» Cf. N. 874· S. C. S. Officii 395 eu causa, fideli declaret, copiam esse aliud matrimonium ineundi propter fidei aut caritatis scandalum, quod patiatur. Quod si nullum esse pericu­ lum in cohabitatione viderit, iubeat cxpcctare infidelem, vel etiam consulat cohabitare, si prodesse intelligit iuxta Pauli Apostoli consilium. Neque enim potest omnibus conversis eamdem regulam praefigi, cum occurrant profecto variae circumstantiae neque sit omnium infidelium eadem ratio. Ad 4. Quoad praeteritum acquiescat, facto verbo cum SSmo: sed in posterum interpellationes esse omnino faciendas iuxta formas ab Ecclesia praescriptas. Ad 5. Affirmative ad 1. partem; Negative ad 2. Ad 6. Catechumenum esse omnino separandum a muliere de qua in dubio: si nolit separari, non posse admitti ad Baptismum; peracta separa­ tione, necessaria instructione, et post baptismum, positis ponendis, liberum esse hanc mulierem ducere. In Audientia porro diei 6 Decembris 1882 Sanctissimus D. N. Leo div. prov. PP. XIII resolutiones Eminentissimorum Patrum ratas habuit tt confirmavit, et extraordinarias facultates inibi expressas Amplit. Tuae benigne concessit, servatis servandis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1581]. 1076. S. C. S. Off., instr, (ad Ep. Rituum Orient.), a. 1883. Quemadmodum matrimonii foedus tamquam officium naturae proli edu­ candae, aliisque maximi momenti bonis consequendis perpetuam et indi­ viduam vitae consuetudinem inter coniuges exigit, et eo sanctius tamquam Ecclesiae sacramentum indissolubile sit oportet, aiente Domino: quod Deus ccmunxit, homo non separet; ita non minus quando cum aliquo ex impedi­ mentis, quae dirimentia nuncupantur, initum, atque idcirco verum matri­ monium non fuerit, a legitima Ecclesiae potestate, ad quam causae matri­ moniales unice spectant, irritum ac nullum ut iudicetur seu declaretur, ipsa sacramenti dignitas, ratio iustitiae, et animarum salus postulat. 1. Verum quanto studio quantaque solertia opus sit, ut in singulis casi­ bus alicuius impedimenti dirimentis existentia solide comprobetur, expe­ rientia quotidiana testatur. Nam et nonnulla impedimenta sunt ipsa per sese probatu difficillima, et saepe contingit ut facta, ex quibus probatio­ nes erui debent, ita sint implexa, iisque circumstantiis involuta, ut diffi­ cillime eadem explicari, et de iisdem iudicium proferri queat. Hinc est, quod Sancta Sedes pro ea sollicitudine, qua tanti sacramenti dignitati, ad­ ministration! iustitiae, ct animarum saluti cautum semper voluit, numquam omisit, editis opportune sive Constitutionibus Apostolicis, sive Instructioni­ bus, regulas praescribere, quarum ope in casibus etiam difficilioribus veri­ tas tuto detegi, et iudicium recte ferri possit. 2. Experientia tamen compertum est, Patriarchas, Archiepiscopos, ct Epi­ scopos diversorum rituum orientalium ob speciales conditiones, in quibus 396 Curia Romana eorum dioeceses versantur, non semper posse iisdem Apostolicis Constitu­ tionibus atque Instructionibus quoad omnia sese conformare, nec proinde semper consequi plenam illam processuum et iudiciorum legalitatem, quae tantopere desideranda esset in huiusmodi causis definiendis. Quare ut, quantum fieri potest, ss. canonum praescriptiones in re tanti momenti religiose serventur, ct simul consulatur specialibus conditionibus, in quibus versantur tribunalia ecclesiastica penes orientales, Summus Pon­ tifex specialem Instructionem pro praedictis tribunalibus iussit exarari, quae ab iis omnibus, ad quos spectat, accurate exeeutioni .mandetur. Pars I. — Tit I. De accusatione matrimonii. 3. Ut in tribunali ecclesiastico causa aliqua matrimonialis tractanda suscipiatur, necesse est ut contra matrimonium regularis et iuridica accu­ satio praecesserit; quae nunquam erit admittenda, nisi proficiscatur a ρσ· sona vel personis, quae communi iure habiles ad accusandum habeantur. Etenim in quibusdam impedimentis ipsi coniuges tantum uti accusatores admittuntur; in aliis, qui sunt iisdem sanguine propinqui, vel etiam quili­ bet de populo; ac tandem cx officio etiam inquisitio fieri potest, et quan­ doque debet, quando praesertim contra alicuius matrimonii validitatem simplex denuntiatio facta fuerit, aut fama fundamentum veritatis praeseferens de alicuius impedimenti existentia divulgata sit. 4. Ista accusatio coram legitimo Ordinario ecclesiastico fieri debet, et quidem in scripto: si oretenus facta fuerit, iudicialis reddenda erit iuxta regulas communi iure traditas, scilicet efficiendo ut accusator eam repetat coram tribunali, et a cancellario in actis redigatur. 5. In ea, praeter accuratam facti expositionem, enarranda erunt omnia adiuncta necessaria, et omnia indicia concurrentia; indicandi et nominandi testes de re instructi, ut hoc modo fundamenta accusationis cognoscantur, et via tribunali sternatur veritati detegendae. Tit. II. De tribunali constituendo. 6. Accusatione sic recepta, munus moderatoris actorum Episcopus vel ipse sibi assumet, vel suum Vicarium generalem aut alium probum ct expertum virum e clero ad illud delegabit. Similiter alium virum designa­ bit, qui cancellarii officio fungens quidquid ad caussam pertinet in acta referat, ac nominatim interrogationes examinandis faciendas, eorumque responsiones scripto consignet. 7. Praeterea ipse Ordinarius omnino tenetur deputare alium virum ecclesiasticum iuris scientia et vitae probitate praeditum, qui matrimonii defensor existât. Eum vero suspendere vel removere, si iusta causa adfue­ rit, et alium substituere iis qualitatibus ornatum Ordinario semper fas ent. 8. Praedictae deputationes et delegationes in scriptis ab Ordinario fiant, et earum authentica documenta, vel saltem mentio in actis prostent. 9. Moderatoris actorum erit tribunal convocare, partes et testes citare ut in iudicium comparcant; terminos dilationis concedere, quoties rations- S. C. S. Officii 397 Miter ab iis qui ius habent petantur; edere decreta et ordinationes pro regulari ct recta actorum compilatione. Quae omnia scripto erunt exaranda rt in actis ipsis recensenda. 10. Defensor matrimonii antequam munus sibi commissum suscipiat, coram actorum moderatore juramentum praestabit, tactis sanctis Evangeliis, ώ munere suo diligenter et incorrupte adimplendo, spondens se omnia loce et scripto deducturum quae ad validitatem matrimonii sustinendam conferre indicaverit. Hic matrimonii defensor a moderatore actorum citan­ dus erit ad quaelibet acta, ne vitio nullitatis concidant; eidem semper et quindocumquc acta processus, etsi nondum publicati, erunt communicanda, <«nper et quandocumquc eius scripta recipienda, atque novi termini, eo fugitante, prorogandi, ut ea scripta perficiat atque exhibeat. 11. Quod si ob peculiares circumstantias matrimonii defensor singulis ictis intéressé nequiverit, absoluto processu eadem ipsi tradantur, ut eas curare queat animadversiones quas tuendae matrimonii validitati necessa­ rias indicaverit; si alia acta suggesserit, haec conficienda omnino erunt; si α iam confectis deprehenderit alias adesse personas testimonio ferendo idoneas ct opportunas nondum examinatas, has examini subiiciendas proI ponet. Tit. III. De methodo sequenda in actis conficiendis. 12. Constituto tribunali, haec actorum conficiendorum ratio tenenda trit: Ab omnibus et singulis testimonium dicturis moderator actorum ante omnia iuramentum exiget de veritate dicenda, et si ita res postulet, etiam I de secreto servando, praemissa congrua monitione de luramenti sanctitate, I praesertim si examinandi rudes sint et ignari. Iuramentum praestandum I erit tactis sanctis Evangeliis, ct in singulis examinibus eodem modo repetenI dum. ij. Qui examini subiiciendi sunt, seorsum semper audiantur. Porro cancellarius adnotabit diem, mensem, et annum cuiuslibet examinis, nec non singulorum nomen, cognomen, aetatem, conditionem, statum, ct pa­ triam, et etiam quod iuramentum revera praestiterint. 14. Post quodlibet examen, etiamsi eadem persona pluries illi subiiatnda sit, cancellarius clara et intelligibili voce coram eadem legat interroI ptiones et responsiones, facta eidem facultate variandi aut declarandi quid­ quid ei visuin fuerit: deinde ipse examinatus subscribat, et si fuerit illite­ rate, faciet hoc signum Cru|J(cis; ac denique moderator actorum et defen­ sor validitatis matrimonii apponent suam subscriptionem, et cancellarius de actu rogabit. 15. Si aliquando contingat examinandos apud exteras et forsan longin­ quas regiones versari, nec tribunali se sistere posse, a moderatore actorum accurata factorum et circumstantiarum, quarum cognitio et confirmatio requiritur, expositio erit facienda, quae concinnatis opportunis interrogatio­ nibus, dc sententia quoque defensoris matrimonii, et indicatis examinando­ rum nominibus, ad Ordinarium loci, in quo commorantur, mittatur, et ille rive per se, sive per suum vicarium generalem, sive per alium virum pro- 398 » Curia Romana bum et expertum e clero eligendum, eos examini subiiciat iuxta datas inter­ rogationes, requisito prius iuramento de veritate dicenda, et caeteris serva­ tis quae supra praescripta sunt. Si vero contigerit aliquem examini subiiciendum e vita migrasse, morti * documentum inter acta recenseatur. 16. Quoad singulos in iudicium vocatos vel vocandos actorum modera­ tor inquirere debebit probitatem et credibilitatcm, et ad hoc curabit ut ab eorum parochis, sin minus a personis fide dignis, litterae testimoniales exhi­ beantur, quae etiam in actis erunt referendae. 17. Inter examinandos primo loco venit ille qui accusationem contra matrimonium movit. Ab isto exquirendum erit, ut clare distincteque expo­ nat accusationis titulum, facta omnia fideliter et religiose enarret, eorutnque probationes afferat; circumstantias omnes et indicia exponat quae vel ex propria scientia cognoverit, vel ex aliorum relatione didicerit; et deni­ que nominet testes quos de re instructos sciverit, vel saltem reputaverit. 18. Secundo loco veniunt coniuges ipsi, qui semper, et seorsum audiri debent, ut unusquisque sua iura tueri, et rationes, deductiones, ac facta allata aut reticere, aut explicare queat. Quaelibet pars examini subiecta poterit vel illico post examen, vel etiam deinceps, antequam processus clau­ datur, proponere, si velit, articulos, super quibus alter coniux sit examinan­ dus; et quatenus etiam ab hoc articuli proponantur, erit iterum citandus coniux qui primus fuerat examinatus, ut super articulis ab altero proposi­ tis audiatur. Iuxta casuum diversitatem a coniugibus inquirendum erit ut, si qua documenta habeant ad suum matrimonium, vel ad coniugalem vitae consuetudinem spectantia, ea exhibeant, in acta recensenda. Quae documenta cuiuscumque generis sint, et a quocumque exhibeantur, semper erunt reci­ pienda; et cancellarius adnotare debebit diem, mensem, et annum, nec non nomen illius a quo exhibita fuerunt. 19. Si ambo coniuges concordes in depositionibus fuerint, moderator actorum et defensor matrimonii sedulo inspiciant utrum inter eosdem col­ lusio intercesserit. Hoc in casu singula argumenta contra eorum depositio­ nes ex processu resultantia distincte iisdem obiiciantur, ut fraude, si qua fuerit, detecta, veritas, quoad fieri possit, dilucide appareat. 20. Post coniuges citandi erunt testes inducti, servata eorum examinatidorum ratione superius descripta, et exquisitis ab iisdem iis notitiis, de quibus instructi existimantur. Interrogationes singulis faciendae, prout accusationis titulus, aut allata factorum et circumstantiarum congeries, vel ipsa testium indoles atque capacitas requirere videatur, sagacitati atque prudentiae moderatoris actorum et defensoris vinculi relinquuntur, qui illas concinnare, augere aut imminuere poterunt, dummodo tamen semper ea omnia inquirantur quae ad rectum proferendum iudicium aut necessa­ ria aut opportuna censeantur. 21. Quae in actis continentur, nemini, ne ipsis quidem coniugibus eorumque defensoribus, erunt communicanda ante processus publicationem, uno excepto matrimonii defensore, cui liberum erit semper ct quandocumqut acta inspicere ct examinare S. C. S. Oflicii 399 22 Quatenus vero actorum moderatori aut defensori matrimonii nulla jlu probatio requirenda videatur, finis imponatur probationum collectioni, et processus publicetur, edito hac super re decreto ab ipso moderatore, i defensore matrimonii, et a cancellario subscribendo. 2;. Publicato processu, locus fiet defensionibus quas partes ad sua iura tuenda voluerint allegare, facta iisdem facultate adhibendi eos defensores quos maluerint; imo praemonendae erunt de hoc iure, ut lata sententia, iniustae contra cam incusationi aut reclamationi aditus praecludatur. Alle­ gationes autem si ab iisdem oblatae fuerint, comunicandae erunt defensori vinculi matrimonialis, ut eas expendere, et, quatenus matrimonii validita­ tem inpugnent, refutare valeat. Tit. IV. De sententiae prolatione et publicatione. 24. Omnibus ut supra peractis, ad sententiam pronunciandam venien­ dum erit. Quod ut ab Ordinario seu eius delegato rite fiat, in primis a defensore matrimonii exquiri debet declaratio, sibi nihil amplius deducen­ dum aut inquirendum superesse; deinde integra causa duobus aut tribus viris peritis, si haberi possint, examinanda subiiciatur, et "Onnisi audito eorum voto sententia proferatur. Haec in scriptis erit exaranda, in eaque rationum momenta, quibus innititur, ex processu deprompta exponantur, succincte quidem, sed ita tamen, ne quidpiain essentiale omittatur. Sententia subscriptione iudicis et secretarii, nec non sigillo curiae episcopalis munita partibus ent notificanda per curiae apparitorem, relicto iisdem illius exemplari, de quo in scripto fides erit facienda. 25. ludex, si pro validitate matrimonii sententiam dixerit, et nemo ex coniugibus contra eam appellaverit, neque defensor matrimonii appellabit, et causa finita censeatur. E contra si matrimonium nullum fuisse decreve­ rit, quamvis coniuges iudicio Praelati acquieverint, defensor matrimonii ppellationcm facere debebit, et novam sententiam ab alio tribunali postu­ lare; quam appellationem primus iudex impedire nulla unquam ratione poterit. Interim nullatenus permittetur partibus novas nuptias inire. Quamris appellationi interponendae nulli fatales dies vinculi defensori statuti sint, curandum tamen ut quantocius id fiat. Quod si defensor ipse hoc munus neglexerit, compelli ad id poterit vel a suo Episcopo, vel etiam ab illo, apud quem de iure appellatio esset facienda. 26. Inspecta speciali conditione dioecesium orientalium, ordo appellatio­ nis erit prout sequitur. Si prima sententia a curia episcopali lata fuerit, appel­ latio fiet ad curiam patriarchalem; si vero a curia patriarchal! ea prodierit, appellabitur ad S. Sedem. Item ad eamdem S. Sedem appellatio erit sem­ per facienda, quoties primae duae sententiae inter se conformes non fue­ rint, nisi partibus placuerit causam ad ipsam S. Sedem ab initio et immediate deferre. 400 Curia Romana Tit. V. De secunda instantia. 27. Facta appellatione, Episcopus seu Ordinarius qui prinum senten­ tiam protulit, eam remittere debebit una cum integro processu, caeterisque omnibus ad caussam iterum indicandam pertinentibus, ad tribunal ad quod appellatum est. 28. Hoc autem omnia a primo tribunali peracta diligenter examinabit, atque ea omnia peraget quae necessaria videbuntur, ut defectus suppleantur, dubia elucidentur, et errores corrigantur. Hunc in finem praesente semper vinculi defensore in curia constituto vel specialiter delegato, coniuges exami­ nabit, investigationes instituet circa documenta priori tribunali exhibita, testes, a quibus novae informationes hauriri possint, iterum audiet. Imo poterit etiam praescribere, ut novus processus ex integro conficiatur. Verum quatenus validae desint rationes novum processum exigendi, consultius erit, praesertim si personarum et locorum circumstantiae id suaserint, ut processu iam expleto utatur, indictis tamen ulterioribus inve­ stigationibus quas necessarias indicaverit. Quod si novum processum faciendum esse censuerit, methodus supra descripta servanda erit. Si vero aliqua tantum nova acta adiungenda, vel novi aliquid investigandum censuerit, semper tamen defensor matrimonii adesse debebit, vel saltem nova haec eidem communicanda erunt, ut pro munere suo ea expendere, et quatenus opus esse duxerit, proprias animad­ versiones illis apponere valeat. 29. Expleto examine primi processus, et imposito fine novis investiga­ tionibus,· iudex appellationis debebit exquirere a defensore matrimonii, utrum aliquid adhuc habeat deducendum aut inquirendum; et quatenus se nil amplius habere dixerit, auditis prius, modo quo supra declaratum est, aliquibus viris in scientia iuris peritis, sententiam pronunciabit, omnia ser­ vando quae pro tribunali primae instantiae praescripta fuerunt. 30. Quando utraque sententia conformis pro validitate coniugii pronun­ tiata sit, sciat tamen pars impugnans matrimonium, sibi adhuc omnino patere appellationem ad Apostolicam Sedem. Si porro in secunda aeque ac in prima sententia nullum ac irritum matrimonium iudicatum fuerit, ct ab ea pars vel defensor pro sua conscientia non crediderit appellandum, in potestate et arbitrio coniugum sit novas nuptias contrahere, dummodo alicui eorum ob aliquod impedimentum vel legitimam causam id vetitum non sit. Potestas tamen post alteram sententiam conformem, ut supra, coniugibus facta intclligatur, salvo semper et firmo remanente iure seu pri­ vilegio caussarum matrimonialium, quae ob cuiuscumquc temporis lapsum numquam transeunt in rem judicatam; sed si nova res, quae non deducta vel ignorata fuerit, detegatur, resumi possunt et rursus in iudicialem con­ troversiam revocari. Quod si a secunda sententia super nullitatc vel altera pars appellaverit, vel defensor matrimonii ei salva conscientia acquiescen­ dum non putet, quia sibi vel manifeste iniusta vel aliunde invalida videa­ tur, re tota ad S. Sedem delata, interim firma remaneat utrique coniugi prohibitio ad alias transeundi nuptias. S. C. S. Officii 401 Pars II. — Tit. VI. De regulis servandis in tractandis caussis matrimoniaÜU5 in specie. Praeter hactenus recensitas regulas in omnibus causis matrimonialibus çtneratim servandas ut iuridica illis stet validitas, quaedam etiam specia­ ls prae oculis habendae sunt iuxta peculiarem impedimentorum naturam et dolem quae iudicio occasionem praebuerunt. Quare de his singulis, sal­ tan quae frequentius occurrere solent, aliqua speciatim animadvertenda I sunt. Art. i. De impedimentis cognationis carnalis, vel spiritualis, et affinitatis. 31. Si matrimonium impugnetur ob assertum impedimentum cognatio­ nis carnalis aut spiritualis, vel affinitatis, facile erit eiusdem existentiam detegere ope authenticorum documentorum. Etenim cognatio carnalis, et etiam affinitas, quae ex praecedenti matrimonio processerit, dignoscuntur α arbore genealogica utriusque familiae, conficienda ex regestis matrimo­ niorum, et ex libris etiam baptizatorum, in quibus notata esse debent I nomina non modo coniugum, et eorum qui baptizati sunt, sed horum etiam parentum. Similiter ex libris baptizatorum et confirmatorum aperte eruitur cognatio spiritualis, quia in illis una cum eorum qui baptizati vel anfirmati fuerunt, nomina quoque recensita esse debent sive patrinorum ave matrinarum. Talia documenta in forma authentica ex dictis libris erunt haurienda opera parochorum vel curiae, una cum testimonio de eorum identitate cum respectivis particulis in libris extantibus; imo si a parocho testimonium datum fuerit, opus erit ut eiusdem parochi obsignatio a curia Episcopali authentica declaretur. 32. Quod si aliquod oriatur dubium circa documenta praedicta vel circa eomm veritatem, in iudicium vocandi erunt et iuridice examinandi consan1 guinei, affines, propinqui, quibus origo eorum de quibus agitur nota sit ait nota esse possit, ut ex horum depositionibus gradus consanguinitatis vel affinitatis clarius valeat determinari. Non levi fundamento huic rei esse potest etiam publica fama, dc qua ratio erit habenda; cius tamen sedulo consideranda erit origo ct rationes quibus innititur. Caeterum iudex sem­ per prae oculis habeat, his quaestionibus dirimendis praecipuum fundamen­ tum praebere documenta authentica, ct numquam licere contra eadem iudiore, nisi ex certis ct evidentibus argumentis constiterit ipsa vitiosa aut falsa esse. Ac proinde locorum Ordinarii sedulo curabunt ut libri baptizatomm, confirmatorum, ct matrimonio copulatorum, nec non defunctorum 2 parochis diligentissime exarentur ct accurate custodiantur. Art. 2. Dc impedimento publicae honestatis. 33. Quoties aliquod matrimonium impugnatur ob impedimentum, quod publicae honestatis nominatur, in primis accurate statuendum erit, utrum illud originem duxerit ex matrimonio simpliciter rato, an ex sponsalibus. In priori casu ad impedimentum adstruendum proferantur documenta rarw U3!WS s n v i m im Υ Ύ Λ Π Τ ίλ η α ΐί» SViiS&iVM 402 Curia Romana matrimonii praecedentis celebrationem comprobantia, quae documenti facile suppeditabunt vel libri matrimoniorum a parocho servandi, si nutrimonium coram Ecclesia fuerit celebratum, vel regesta existentia ρσ,κ ministros haereticos, si apud eos matrimonium contractum affirmetur. Quamvis documenta vel a sola civili potestate, vel ab haereticis manantia, vira habere possint aliquando ad factum de matrimonio celebrato extraiudidaliter confirmandum, tamen iudex catholicus, qui de existentia impediment; sententiam laturus erit, curabit ut in indicium compareant partes, teste qui matrimonii celebrationi interfuerunt, propinqui eorum qui contraxe­ runt, nec non omnes quos sciverit de re instructos, ut omnia possint cogno­ sci quae ad factum rite iudicandum conducere poterunt. 34. Quod si praedictum impedimentum ortum asseratur ex sponsalibus cum persona alteri parti consanguinea in gradu impedimentum constituent contractis, ad indicium proferendum duo erunt inquirenda, videlicet utrum revera asserta sponsalia locum habuerint, et utrum valida in sensu canonicv haberi possint. Primum deducendum erit ex partium confessione, dummodo hae exceptiones minime patiantur, ex documentis si habeantur, ex testium fidem merentium depositionibus, nec non ex indiciis quae iudex peritus et expertus deducere poterit ex circumstantiis quae facta exposita aut prae­ cesserunt aut subsecutae sunt. Ad secundum probandum, utrum videlicet asserta sponsalia valida fuerint in sensu canonico, pluri erunt sedulo per­ pendenda. Ante omnia iudex prae oculis habeat, quod ex usu et consuetu­ dine fere in singulis locis speciales aliquae formae pro solemni sponsalium celebratione inductae reperiuntur, quae communiter et regulariter ab omni­ bus servari solent. Itaque inquirendum erit, utrum istae formae fuenn: nec ne, servatae; si primum, praesumptio pro sponsalium valorc aderit, contra quam nunquam erit iudicandum, nisi ex certis et evidentibus argu­ mentis sponsalia nulliter contracta fuisse constiterit; si secundum, inquiren­ dum erit, qua de causa consuetae formae fuerint omissae, et utrum pm personarum, locorum, et consuetudinum circumstantiis sponsalia nihilomi­ nus valide fuerint contracta, eo quod utrimque voluntas sese obligandi vere intercesserit, atque ita ut ex iure impedimentum constituant. In hunc finem praeter alia quaerendum est, quibus verbis, vel factis sibi futurum matri­ monium promiserint; utrum promissio ab utraque parte processerit; et, si ab una tantum, utrum alia eam acceptaverit sive verbis, sive factis, sive signis aequivalentibus; utrum post datam promissionem practensi sponreputaverint sese matrimonio contrahendo obligatos, an liberos. Erit quo­ que inquirendum de sponsorum conditione, utrum scilicet ea talis sit ut praesumi non possit veram in ipsis voluntatem sese mutuo obligandi adfuisse 35. Quatenus casus exigat, inquirendum etiam erit, qua aetate praetensi sponsi sibi invicem matrimonium promiserint. Etenim sponsalia ab infanti­ bus, vel a maiori cum infante contracta, ipso iure nulla sunt, et impedimen­ tum publicae honestatis gignere non valent. Quare in hoc casu inquirendum erit de aetate legitima eorum, a quibus sponsalia fuerunt contracta, quod facile fiet petitis documentis ex libris baptizatorum atque ex testimonio parentum, sive aliorum, qui personas, de quibus agitur cognoscunt Si S. C. S. Officii 403 constiterit in aetate adhuc infantili sponsalia inita fuisse, investigandum erit utrum post septennium fuerint renovata, aut saltem ratificata. Art. 3. De impedimento vis et meius. 36. Circa impedimentum quod vis et metus, ante omnia advertendum occurrit, neminem a iure admitti ad matrimonium ex hoc capite impugnan­ dum nisi qui violentiam et coactionem passus dicitur: reiici vero eum qui per longum tempus in matrimonio vixerit, dummodo eidem libertas et opportu­ nius reclamandi non defuerit; ita ut si liber iam a metu sua sponte in conjugali domo perstiterit, matrimonialia officia non detrectaverit, audiri amplius non debeat. Etenim qui liber a coactione metuve, facultate ct opportunitate reclamandi non utitur, censetur consentire, et ratificare quod antea invitus atque adverso animo fecerat. Unde in primis erit inquiren­ dum. utrum accusatio tempore, uti dicitur, utili facta sit; et si hoc iam duxerit, quaerendum erit quanam de causa hoc acciderit, ut iudicari possit utrum accusatio admittenda an reiicienda sit. Secundo prae oculis haben­ dum erit, solummodo metum gravem, qui nempe in virum constantem adat, matrimonium dirimere, ct consequenter ad hunc metum exquiren­ dum omnes sive moderatoris actorum sive defensoris matrimonii investiga­ tiones esse dirigendas. Porro gravitas timoris oritur ex natura minarum, ex qualitate tum eorum, a quibus illae proficiscuntur, tum eorum qui eas passi dicuntur. Ista tria itaque erunt praesertim investiganda. 37. Circa primum sedulo inquirendum, utrum qui de adhibita coactione accusantur, ita consueverint agere cum persona quae coacta dicitur, ut gra­ vem atque molestam eidem redderent domesticam et familiarem cohabita­ ionem; quaenam fuerint in specie molestiae eidem illatae; utrum verba gravi indignatione plena adhibita, intentata haereditatis privatio, eiectio e paterna domo an addita etiam verbera. Circa secundum considerandum est, utrum qui de illata vi metuve accu­ satur, patria potestate et auctoritate pollerent, an qui vim metumvc passi sunt, nullatenus iisdem subiecti fuerint; quae ratio vis inferendae; magna ne ex matrimonio propriae domui utilitas, aut decus obventurum; quae indoles vim inferentium, quae conditio, qui mores; qua ratione familiam regere consueverint; utrum ad iracundiam et violentiam ita essent procli­ ves, ut facile quod minabantur perficerent, et animo ita essent duro atque obstinato, ut a nemine sibi contradici aut consiliis suis impedimenta obiici paterentur. Quoad tertium ratio habenda erit primum sexus personae quae violen­ tiam passa dicitur; facilius enim animus puellae commovetur, quam viri; deinde aetatis, educationis, indolis, utrum nempe mitis ac timida fuerit, an fortis ct constans; qua ratione in familia vivere consueverit, utrum sub custodia ct vigilantia parentum, ita ut ab eorum imperio semper et in omni­ bus penderet, an aliqua libertate frueretur ut et propria sensa exponere, et iuxta propriam voluntatem operari potuerit: an parentes ita eam segrega­ rim. ut omnis consilii expetendi facultas eidem adempta fuerit, nec cui- raiM ttJW S W I W J B SsüSSSJM V "Y >ÏV ï X ίΧ ϊΠ ία τ ίΐ 404 Curia Romana quam eiusdem alloquendae copiam tribuerint, nisi quos de matrimonio ineundo consilia praebere posse indicaverint. 38. Praeter ista inquirendum erit, utrum qui de illata vi conqueritur, aliquando relationem habuerit cum eo cum quo postea contraxit; et utrum aliquando propositum habuerit cum eodem contrahendi. In casu affirnutivo inquirendum, quas' ob causas voluntatis mutatio contigerit; a quo tempore consilium fuerit mutatum, utrum nempe antequam parentes pro­ priam voluntatem ostenderent, an postea; ct utrum ex praecedenti relatione aliqua exorta sit suspicio contra decorem vel ipsius personae, vel familiae, a qua parentes moveri potuerint ad matrimonium exigendum tamquam remedium bonae famae recuperandae. Etiam investigandum, quid haec persona fecerit ut a coactione parentum sese liberaret: utrum preces adhi­ buerit, utrum usa fuerit opera aliorum ad parentes a proposito dimoven­ dos, utrum ct quomodo propriam aversionem et contrarietatem in illud matrimonium significaverit, utrum ct quomodo altera pars operam dederit ut matrimonium revera concluderetur. Considerandum erit, utrum quando contractus matrimonialis erat signandus, libenter et sine ulla protestatione id praestiterit, utrum aliqua fraus adhibita ad talem obsignationem obtinen­ dam; quomodo sesc gesserit, sive quando necessaria pro matrimonio para­ bantur, sive quando ad consensum promendum adducta fuit, sive quando post datum consensum festum nuptiale celebrabatur, utrum nempe his omnibus hilaris, prompte, et laeta adstiterit, an secus. Consideranda quo­ que eius agendi ratio erga alteram partem, et erga eiusdem familiam; utrum nempe benevola et affectuosa, utrum libenter et sine oppositione ad offi­ cia matrimonialia sesc exhibuerit, an eisdem obstiterit, ea praesertim de caussa quia matrimonium nullum putaverit, atque ut melius tueri posset propriam libertatem. Ad hoc postremum factum probandum considerari debet, utrum hac de caussa inter coniuges ipsos ortae sint lites ct conten­ tiones, utrum hoc factum manifestaverint, et quibus; a quo tempore post matrimonium istae querimoniae inceperint, ct ex qua caussa vel ratione, utrum ad tales lites et dissensiones tollendas adhibita fuerint consilia, hor­ tationes, et, in casu affirmativo, a quibus et quo exitu. 39. Ad praedicta cognoscenda in iudicium vocandi erunt ambo coniu­ ges, eorumque parentes, illi praesertim qui de coactione adhibita accusan­ tur, ct opportune interrogandi de facto ipso, de modo, de animo, ct de fine ob quem ad vim adhibendam ducti fuerint. Item vocandi propinqui et familiares violentiam accusantis, et interrogandi de omnibus quae vel ad parentes, vel ad filios referuntur; utrum quidquam eorum quae in actis habentur viderint aut audiverint, quidvc norint accidisse ad rem pertinens, sive antequam matrimonium celebraretur, sive tempore cohabitationis, sive post coniugum separationem, si haec locum habuerit. In hisce examinan­ dis iudex diligenter invigilet, utrum aliqua collusionis suspicandae caussa subsit, et curet, ut quoad singulas personas parochorum testimonium obti­ neat de ipsarum probitate atque credibilitatc. Post istos vocandi parochus vel alius sacerdos, qui matrimonio adstitit; illi qui eiusdem celebrationi et festo nuptiali interfuerunt, ut referant praesertim de modo quo persona S. C. S. Officii 405 contra matrimonium reclamans in illis circumstantiis se gesserit; aliae per­ sonae inductae, illae speciatim quae adhibitae fuerunt vel ut consiliis et hortationibus reclamantem ad matrimonium inducerent, vel ut excitarent id officia matrimonialia praestanda, ab iisquc quaerendum, quid egerint, quibus argumentis usae, quidve consecutae fuerint. 40. Caeterum in hac re iudcx sciat, matrimonium esse per se factum quoddam solemne ct publicum, quod semper validum censeri debet, nisi evidentes rationes eiusdem nullitatem demonstraverint. Ideo curandum quidem omni studio atque diligentia, ut rationes istae colligantur, sed iudicium contra matrimonium nunquam erit pronunciandum, nisi earum complexio omne prudens dubium de existentia impedimenti excludat. Art. 4. De impedimento ligaminis. 41. Vinculum praecedentis matrimonii, quod ad posterius connubium impugnandum adducitur, repetendum asseritur vel ex matrimonio, catholico modo a catholicis celebrato; vel ex connubio ab haereticis aut schismaticis iuxta diversarum sectarum instituta contracto, et postea per sententiam ulium tribunalium dissoluto; vel ex contractu inter infideles, qui postea rescissus, aut nullus fuerit declaratus. Diversorum istorum casuum possibi­ litas, aut etiam frequentia manifesta est, cum in regionibus orientalibus catholici commixti vivere cogantur cum haereticis, et infidelibus. Quaedam pro singulis casibus adnotanda sunt, quia diversis legibus reguntur. 42. Ad primum casum quod attinet, doctrina catholica est matrimonium baptizatorum rite celebratum et consummatum aliter solvi non posse, nisi per mortem unius coniugis; et ideo locum non esse eiusdem dissolutioni declarandae in iudicio, nisi de morte alterutrius coniugis constiterit. Ut autem de hac constare dicatur, non sufficit rumor aut fama quaecumque, neque solae praesumptiones, sed requiritur certus de ea nuntius, aut sal­ tem concursus talium rationum, quae certo nuntio acquipollentes omne de illa dubium excludant. Ideo in hoc casu iudex ante omnia exigere debebit, ut prioris matrimonii documentum authenticum proferatur, atque, si opus fuerit, alias probationes colliget, quae praedicti prioris matrimonii existentiam demonstrent; similiter exquiret documenta vel probationes de secundo matrimonio contracto; quae omnia documenta facile haberi poterunt ex libris matrimoniorum in parochiis asservatis. Post haec exigenda erunt a competentibus parochis authentica documenta de praetensa morte alterius coniugis, ct in defectu poterunt eadem requiri ab auctoritate civili, si suos libros habuerit, in quibus adnotentui. Quae comparari debebunt cum docu­ mento secundum matrimonium comprobante, ut cognoscatur, utrum secun­ dum hoc matrimonium contractum fuerit ante, vel post prioris coniugis mortem; atque ita judicetur utrum secundum matrimonium validum, an nullum fuerit. 43. Quando ad mortem prioris coniugis probandam praesto non sunt neque esse possunt haec authentica documenta, aliis argumentis et aliis probationibus opus est, quae a iudice sedulo erunt colligendae. In primis 406 Curia Romana argumentum desumi potest ex depositione testium fidem merentium, n ipsi de visu mortem illius, de quo agitur, revera accidisse affirmaverit!, aut idem asseruerint ex auditu, dummodo non ex vaga aliqua relatione, sed a personis minime suspectis proprias informationes se hausisse testentur. Isti testes erunt interrogandi, utrum bene cognoverint quem mortuum asserunt; quo tempore, quo loco mors acciderit; qua de caussa; ubi cadaver sepultum; utrum adsint et ubi commorentur alii qui de hoc facto instru­ cti sint aut esse possint. Ab illis vero qui ex aliorum relatione deponunt, erit quoque inquirendum, a quibus tales hauserint notitias; a quo tempore fama de morte vulgari coeperit, et quid ipsi sentiant de probitate et credibilitate eorum qui primitus de re ista sunt loquuti; utrum isti peculiarem aliquam rationem habuerint aut habere potuerint ut talem notitiam evul­ garent. His cognitis, in indicium vocandi erunt testes inducti, et eodem modo examini subiiciendi, ut tandem aliquando vel ad testes dc visu,vel ad certa documenta obtinenda perveniatur. Animadvertat iudex, ne admittit eos qui sponte ad examen accesserint, quia mendaces praesumuntur; et s requisiti fuerint, quaerat ab eis, a quibusnam, ubi, quando, quomodo, coram quibus, et quoties fuerint requisiti; utrum pro hoc testimonio fe­ rendo fuerit ipsis aliquid datum, promissum, remissum, vel oblatum 2 personis intéresse habentibus, vel ab aliis eorum nomine. Similiter adver­ tat, non esse admittendos testes qui personas, de quibus agitur, plene non cognoscant; et consequenter extraneos non esse testes idoneos, nisi a longo tempore in loco fuerint, aut ex peculiaribus circumstantiis appareat eos cognitionem habere potuisse de iis quae enarrant. Quod si testes sive de visu, sive de auditu haberi non poterunt, considerandae erunt circumstan­ tiae omnes in facto concurrentes, et diligenter ponderandae, ut videatur, utrum ex illarum complexu exsurgere possit moralis illa certitudo quae necessaria est ut iudicium proferatur. Porro circumstantiae istae praecipue sunt: aetas personae quae mortua dicitur, utrum senior, an iunior fuerit; tempus eiusdem discessus a patria ct familia, utrum longius an brevius; locus vel loca, ad quae se contulerit, utrum valitudini corporali noxia, an et quibus vicissitudinibus subiecta fuerint, ex. gr. num ibidem bella, vel pestilentiae saevierint; eiusdem personae physica constitutio, utrum sana I et robusta, an debilis et infirma. Erit similiter perpendenda causa quare e propria discesserit domo, utrum nempe ad negotium vel ad artem ali- I quam exercendam, an potius ut coniugcm derelinqueret. Haec cognosci vel deduci poterunt ex benevolis, aut contrariis relationibus, quas vel coniuges habuerunt inter se, durante eorum contubernio, vel ille qui discessit con­ tinuavit cum altero coniuge sive per litteras sive per nuncios; si enim con­ stiterit, ad tempus talem epistolarum sive relationum consuetudinem ad­ fuisse, et postea cessasse, quin cessationis causa aut ratio appareat, gravis I de morte obita praesumptio habebitur; si c contra constiterit eum qui discessit nunquam epistolarum commercium habuisse cum sua familia, aut cum propinquis et amicis, indicium mere negativum nullam probatio­ nem facere poterit. Ponderandum quoque erit genus vitae, quod discedens in aliena regione amplexus fuerit; si vitam et artem militarem exercendam S. C. S. Officii degerit, vel arti nauticae aut servitio alicuius navis sese addixerit, et co­ gnoscatur in quo exercitu militaverit, aut in qua navi servierit, inquisitio­ nes erunt faciendae penes duces exercitus illius, et penes gubernatores vel officiales navis. Si cognita fuerint loca, in quibus commoratus est, in sin­ gulis locis et praesertim in illo in quo commorabatur, quando eius indicia perdita fuerunt, investigationes erunt faciendae. Ad has tribunal adhibebit idoneas personas, si praesto sint, vel etiam civiles auctoritates, ab iisdem postulando ut, quibus pollent modis, de illo opportunas investigationes faciant, atque etiam in subsidium vocentur publica diaria cum indicatione nominis, cognominis, patriae, professionis, et conditionis illius, de quo quaeritur. Item si fieri possit, tribunal curabit, ut in locis in quibus idem commoratus fuerit publica edicta affigantur, et singuli excitentur, ut noti­ tias, si quas habent, velint suppeditare. Si omnibus istis adiumentis adhi­ bitis nihil omnino poterit reperiri, et si omnes circumstantiae ad mortem prioris coniugis ante secundas nuptias, de quarum valore agitur, adstruendam conspiraverint, iudex sententiam proferre contra secundum matrimo­ nium non poterit; non enim constaret de eius nullitate. Quod si de matri­ monio contrahendo agatur, hoc permitti numquam poterit, donec de morte prioris coniugis certo constiterit. 44. At si non cx isto capite, sed potius quia primum matrimonium in haresi contractum, rescissum fuerit ob aliam caussam, specialia quaedam erunt observanda. Et primo advertendum est, evangelicam et apostolicam doctrinam esse matrimonium valide celebratum solvi non posse propter adulterium, vel propter molestam cohabitationem, aut longam et affectatam coniugis unius absentiam, aut propter aliud quodeumque motivum ab haereticis confictum. Quare si constiterit, a trib nalibus haereticorum ob aliquam ex istis rationibus praecedens matrimo dum dissolutum fuisse, aussa in favorem secundi matrimonii a tribunali catholico ne admittenda quidem seu introducenda erit. Si vero eiusdem dissolutio fuerit decreta oh alium titulum a iure canonico recognitum, sc endum est, acta a tribu­ nali haeretico confecta valore iuridico carere, et ex ipsis solummodo iudi­ cium proferre catholico iudici minime licere. Quare tunc caussa ex integro erit instituenda, et iuxta ss. canones pertractanda. Vetitum tamen non est, imo aliquando expediet, ut acta tribunalis haeretici requirantur, quo ple­ nior factorum et circumstantiarum cognitio attingatur. Imo si huiusmodi documenta a partibus fuerint exhibita, dummodo nihil aliud obstet, pote­ runt adhiberi, atque ex illis indicia colligi. Partes tamen erunt semper audiendae, nec non, quatenus fieri poterit, etiam testes singuli iterum in iudicium vocandi, et interrogandi ad nonnam hanim regularum. Neque omittenda aliarum personarum iuridica depositio, si adesse cognoscantur; sicut neque alia acta, quae vel moderator vel defensor matrimonii neces­ saria reputaverint. Si perpensis omnibus iudex censuerit, sententiam edi­ cendam esse conformem sententiae a tribunali haeretico prolatae, numquam tamen istam sententiam tamquam sui iudicii motivum invocare debebit; neque ullo modo post eam existimandum erit duas adesse sententias con­ formes, a quibus nccesse non sit appellare. 4 o8 Curia Romana 45. Quoad matrimonia in infidelitate contracta, si haec dissoluta dican­ tur per sententiam editam vel ab auctoritate civili, vel a quovis tribum', haeretico, eadem erunt servanda quae dicta sunt de matrimoniis *baptiz torum resolutis per sententiam tribunalis saccularis, nempe caussam admit­ tendam non esse, si rescissio proclamata fuerit ex titulo ab Ecclesia nor. agnito, vel servatis servandis esse ex integro instituendam, si contrarium contigerit. Si vero coniugum separatio acciderit absque ullo iudicio, obser­ vandum utrum pars quae coram tribunali catholico agere intendit, secun­ dum matrimonium contraxerit post baptismi susceptionem, an ante. Si matrimonium acciderit cum parte catholica post baptismi susceptionem,erit inquirendum, utrum praecesserit coniugis adhuc infidelis canonica interpel­ latio, aut saltem a legitima potestate fuerit super eadem interpellatione dispensatum. Quatenus constiterit de facta interpellatione aut de illius di­ spensatione, primum matrimonium nequit amplius constituere vinculum secundum connubium irritans; quatenus vero neque interpellatio neque eiusdem dispensatio praecesserit, primum matrimonium obstabit quidem secundo, sed Ordinarius iudicium suspendere debebit, et casum cum omni­ bus suis circumstantiis ad S. Sedem remittere, quae ipsi Ordinario quid faciendum sit, indicabit. Ad probandum vero, utrum interpellatio vel eius dispensatio intercesserit, consulendi erunt libri matrimoniorum, vel etiam regesta curiae, in quibus haec accurate erunt semper recensenda. Quod à secundum matrimonium contractum fuerit etiam in infidelitate, praesumen­ dum quidem erit quod, antequam persona, de qua agitur, ad baptismum admitteretur, servata fuerint omnia quae sacri canones pro his casibus sta­ tuunt; sed si institutis opportunis investigationibus adhuc dubium subsit, ad S. Sedem erit recurrendum. Art. 5. De impedimento impotentiae. Ad impugnandum ex capite impotentiae matrimonium solummodo coniuges admittuntur, quia ipsis solummodo hoc factum cognitum esse potest, et ipsi tantummodo de hac re solliciti esse debent. Ut autem impotentia matrimonium contractum irritet, necesse est, ut sit antecedens atque per­ petua, quae scilicet naturalibus atque licitis remediis tolli non possit. Ista impotentia si fuerit absoluta, seu talis ut omnino impossibilem reddat conju­ galem copulam, matrimonium dirimit semper, et cum qualibet persona con­ tractum; si vero relativa tantum, matrimonium dirimit solummodo cum illi, ad quam impotentia ipsa refertur. Ita igitur in causis huius generis inve­ stigationes erunt dirigendae, ut tandem deveniatur ad adstruendam vel exclu­ dendam assertam impotentiam antecedentem et perpetuam, sive absolutam sive saltem relativam. . -jsSjp Hunc in finem in primis audiendi erunt coniuges ipsi, prius ille, qui in causa actor fuerit. Isti erunt opportune interrogandi, a quo tempore sese cognoverint; an parentum consensu, sponte, et mutua voluntate matri­ monium inierint, an eodem cubiculo et toro usi fuerint, officiisque conju­ galibus ultro libenterque operam dederint ; an matrimonium consumnu- S'. C. S. Officii 409 vennt; an ipse examinatus cognoscat, vel suspicetur causas, propter quas consummare nequiverit, licet iteratis vicibus id conatus fuerit; an id con­ tigerit ob causam vel defectum physicum ex parte mulieris, an vero ex parte viri; an, quae et quanto tempore adhibita fuerint medicamenta, vd alia remedia, et quinam fuerint eorum effectus; quanto tempore simul convixerint, ct condormierint; quis primus alterum coniugem deseruerit; quaenam aliae causae accesserint ad separationem producendam; an et qui­ bus parentibus, amicis, vel propinquis manifestaverint matrimonium conummatum non fuisse, eosque singillatim nominent. Quatenus ambo coniu­ ges in responsionibus conveniant, attente consideretur, utrum suspicio adsit alicuius collusionis, et tunc omnia et singula iisdem obiiciantur, ut fraus, si adsit, detegatur. Partibus ipsis auditis, examini subiiciantur testes inducti ab iisdem coniugibus, ac primo eorum parentes, quia melius informati praesumuntur, postea «ropropinqui, famuli, amici, vicini, et quotquot de re instructi reputantur. Si quis ex testibus mortuus fuerit, fides mortis requiratur, inter acu recen­ senda; si vero alio abierit, curetur ut per Ordinarium loci, ubi commoratur, ruminetur. Interrogandi autem erunt testes praesertim: an cognoscant coniuges, de quibus est sermo; an sciant, utrum libenter mutuoque affectu sese copulaverint, condormierint, matrimonium consummaverint; quibus de causis consummare nequiverint; an ad causas illas amovendas aliquid, et quid experti fuerint; utrum et cuius generis conquestus inter eos exorti, tt quaenam eorum causa: unde sciverint quae deponunt; et si ab extraneis ea compererint, quomodo vo.centur, et ubinam commorentur. Interrogandi quoque de fama tam apud ipsos quam apud alios circa assertam non con­ summationem, et impotentiam. Si partes ipsae aut testes deposuerint, pharmaca vel remedia adhibita fuisse, inquiratur de medico vel medicis, qui illa praescripserunt, in iudi­ cium vocentur, et interrogentur de natura ct qualitate morbi, quo coniu­ ges laborare compererint, dc symptomatibus, ex quibus ipsi naturam morbi deduxerint; de physica constitutione illius, cui assistentiam praebuerunt; de natura medicamentorum adhibitorum, nec non de effectu ab iisdem pro­ ducto. Similiter interrogentur, utrum qui curae medicae subicctus fuit, vel aliquis alius ipsis manifestaverit, matrimonium aut non consummatum fuisse aut non potuisse consummari; quid ipsi sentiant de tali asserta non consum­ matione, quid alii. Singulorum testium expleto examine, duo saltem ex celebrioribus medi­ cinae et chirurgiae peritis seligantur, qui corpus viri inspiciant, si de ipsius impotentia agitur, et iuxta probata suae artis praecepta examinent, utrum id coeundum potens sit. Antequam opus sibi commissum implere incipiant, iuramentum praestent de munere adimplendo cum omni diligentia et de iudicio proferendo absque ullo partium studio. Quidquid ex facta inspec­ tione detexerint, scripto narrabunt, et ingenue dicent, quid ipsi sentiant de illius viri impotentia; utrum eam putent acquisitam, an ingenitam; abso­ lutam, an relativam. Haec scripto ab ipsis iuramento firmata cancellario tra­ dentur, ut inter acta recenseantur. ’ raiM IL W OTi UMKj Ss V 'T -iU X *\ν χ α χ « 410 Curia Romana Similiter duae eligantur obstetrices in arte et praxi peritiores ac bonae famae, quibus post emissum iuramentum dc munere fideliter adimplendo committatur inspectio corporis mulieris. Istae obstetrices a duobus salter, peritis, uno medico, altero chirurgo erunt instruendae de recognoscenda statu physico mulieris, prout medicinae legalis praecepta ferunt. Deinde unaquaeque earum seorsum, quae repererit, sub iuramenti fide in scriptis aut saltem oretenus apud tribunal exponet, et quid ipsa sentiat de talis mulieris integritate, et de eius aptitudine ad actus conjugales, si haec impu­ gnata sit, declaret aperte. Hae relationes medicorum iudicio subiiciantur, qui sua vice referant, utrum inspectio regulariter sit facta; utrum ex ipsa habeantur sufficientia elementa ad iudicium proferendum de conditione talis mulieris; et utrum ex illis deduci possit pro diversa dubiorum ratione eiusdem vel integritas, vel etiam impotentia. Quod si in aliquibus locis obstetrices peritae non habeantur, et inspe­ ctio corporis mulieris omnino necessaria iudicetur, haec medicis peritis e! honestate atque aetate gravibus committatur, sicut iisdem esset commit­ tenda, si observationes ab obstetricibus factae concludentes non reperirentur. In his autem casibus matrona honesta iureiurando ad secretum obli­ gata ipsi inspectioni semper assistat. Facile porro patet, quam sancte in omnibus huiusmodi inspectionibus cavendum sit, ne quidquam agatur, quod divinae legi et castitatis virtuti adversetur. Quod si ob singulares locorum circumstantias impossibile aut valde dif­ ficile aliquando fuerit, ut duo medici periti, et duae obstetrices item peri­ tae reperiantur, tolerari poterit, ut unus tantum medicus ct una obstetrix adhibeatur. Curandum tamen in hoc casu, ut relationes utriusque exami­ nandae subiiciantur duobus aliis medica et chirurgica scientia doctis ibidem vel alibi commorantibus, ut fide iurata iudicium suum super eas proferant, num scilicet iisdem sit fidendum, et num ipsae exhibeant motiva, quae sententiae ferendae solido fundamento sint. Haec mulieris inspectio omittenda erit, si ea vidua sit, aut constiterit, post separationem a coniuge, cum quo lis est, aut etiam ante, cum alio viro commercium habuisse. Medici et obstetrices, quantum fieri poterit, inter catholicos eligantur, si vero ex his haberi nequeant, tolerari poterit, ut acatholici adhibeantur, dummodo tamen aliunde constet, eos esse probos et honestos, neque a spiritu catholicae religioni infenso duci. His omnibus accurate peractis, si omnia ad assertam impotentiam pro­ bandam conspiraverint, Ordinarius pro matrimonii nullitate indicabit; sin adhuc dubium aliquod supererit, a sententia proferenda abstinebit, et novas ulterioresque investigationes instituendas praecipiet; quas si inire impossibile fuerit, aut si his non obstantibus dubium semper remanserit, aut si de matrimonio non consummato dumtaxat, minime vero de alterutrius impotentia constiterit, nec coniuges reconciliari queant, integra causa ad S. Sedem transmittatur, cuius erit opportune providere. S. C. S. OJficii 4" Adnotatio specialis de impedimento voti solemnis et Ordinis sacri. — Quoties tractanda occurrerit causa matrimonialis, in qua de impedimento solem­ nis voti castitatis vel Ordinis sacri cum adnexa castitatis lege agatur, ea integra, post processum informatorium, ad necessaria documenta et motiva colligenda institutum, a Rmis Patriarchis aliisve Ordinariis ad Sedem Apo«olicam deferatur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1588. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XVIII, p. 344-368]. 1077. S. C. S. Off., 17 ian. 1883. Utrum declaratio SSmi die 4 Dec. 18721 complectatur etiam missiona­ ries sinenses. R. Affirmative; et ad mentem. Mens est: 1. Ut illis verbis simpliciter tornatae Pontifici substituantur alia verba Clementis IX, nempe: A qua (communicatione latae sententiae ipso Jacto incurrenda nemo absolvi potest, paetaquam in mortis articulo constitutus, nisi lucris huiusmodi prius restitutis (Clemens IX, in Constitue Sollicitudo pastoralis, 17 lunii 1669, § 4).’ — i. Ut eadem prohibitio ac poena ad mentem eiusdem Clementis IX, non solum afficiat missionarios curopaeos, sed etiam quoscumque ecclesiasticos viros, qui sub nomine missionariorum, aut quovis alio titulo, pro tempore missi fuerint aut in illis partibus quomodolibet morabuntur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1589. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXIV, p. 707]. 1078. S. C. S. Off. (Bombay), 21 febr. 1883. Utrum, quando post diligentem indagationem de valore baptismi a mini­ stro haeretico collati nihil constiterit nisi ministellum baptizantem pertinuisse ad sectam anglicanam, cuius Rituale validam praescribit materiam et for­ num, hoc factum sufficiat ad praesumendam baptismi validitatem, ita ut id licite conferendum baptisma conditionatum speciali argumento probari debeat cius invaliditas; an vero praesumi debeat invaliditas baptismi a tali ministello collati, ita ut sacerdos in tali casu conditionate rebaptizans irre­ gularitatem non incurrat. R. Detur decretum fer. IV, 20 Nov. 1878.3 Quoad irregularitatem vero, iuxta exposita non fuisse incursam. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1590. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XVI, p. 415, 416]. * Cf. N. 1023. • Cf. N. 243. ’ Cf. N. 1058. 412 Curia Romana WJS. S. C. S. Off. (Bombay), 21 febr. 1883. Utrum iuramentum massonicum non retractatum considerari et tracun possit vel debeat ad instar impedimenti matrimonium impedientis aut etiam dirimentis; et quae cautelae exigi debeant ut matrimonium puellae catholi­ cae cum viro franco-muratore iurato licite aut etiam valide a parocho bene­ dici possit. R. Quod attinet ad matrimonium, in quo una contrahentium pars clan­ destinis aggregationibus notorie adhaeret, donec Apostolica Sedes gencrak decretum hac in re non ediderit, oportet ut Pastores caute et prudenter se gerant, et debent potius in casibus particularibus ea statuere, quae maga in Domino expedire judicaverint, quam generali regula aliquid decernere. Omnino vero excludatur celebratio Sacrificii Missae nisi quando gravii adiuncta aliter exigant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1591. — Cf. etiam Acu S. Sedis, vol. XXVI, p. 512]. 1080. S. C. S. Off. (S. Hyacinthi), 7 mart. 1883. Se possono ammettersi alia partecipazione dei sagramenti quei che solo per fine di evitare danni temporali si ascrissero a società segrete, intendendo di rimanere cattolici. R. Iuxta exposita catholicos, de quibus agitur, admitti posse ad sacra­ menta, praevia absolutione a censuris, quatenus opus sit (pro qua dantur Episcopo opportunae facultates) dummodo: 1. reapse sese omnino separa­ verint a societatibus praedictis; - 2. promittant nunquam amplius fore ut sese immisceant alicui actui societatum ipsarum tum secreto tum publico, et praesertim numquam amplius se soluturos requisitam contributionem; 3. removeatur scandalum eo meliori modo quo fieri potest; - 4. animo sint dispositi ad suum nomen revocandum, si et quando id facere absque grati damno poterunt. - SSmus approbavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1593. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVII, p. 701]. 1081. S. C. S. Off., litt. 17 mart. 1883. Gli Emi Inquisitori Generali nella Congregazione di fer. IV, 24 passato Gennaro, in occassione di un dubbio promosso da Monsignor Vescovo di Ratisbona, sulla facoltà di concedere 1’indulto quaresimale, che i Vescon presumono di avere in forza délie facoltà quinquennali concesse dalla Pro- S. C. S. Officii 4U pjçinda, decretarono chc si riassumesscro le formole delle facoltà suddette, cade vcdere quale modificazione declaratoria potessero esse meritare in anformità della enciclica di Benedetto XIV, Libentissime quidem, 1 e del utaeto di questa Suprema di feria V, 12 Aprile 1742, in cui innanzi dio stesso sullodato Pontefice proposto il dubbio: « An ob facultatem, quae Praefectis Apostolicis delegatur, Praefectus S. Dominici Americae merititutionis Apostolicae Sedis 1 designantur, quaeque contra Ecclesiam vel demum ex curis suis uberes fructus sperandos esse, cum in rem tanti momenti omnium Ecclesiae Pastorum, opera, consilia, labores unanimi ni» legitimas potestates machinantur, sive id clam sive palam fecerint, sive «egerint sive non, a suis asseclis, secreti servandi juramentum. conferantur, mandavit huic S. C. S. Rom. et Univ. Inquisitionis, ut qiut 4. Praeter istas sunt et aliae sectae prohibitae atque sub gravis culpae agenda ipsis Pastoribus potissimum essent, apte eisdem proponeret. Quibus Summi Pontificis mandatis, uti par est, Emi PP..... morem gerentes, omni­ mtu vitandae, inter quas praecipue recensendae illae omnes, quae a secta­ bus Episcopis aliisque locorum Ordinariis hanc Instructionem dandam es» toribus secretum nemini pandendum, et omnimodam obedientiam occultis ducibus praestandam iureiurando exigunt. Animadvertendum insuper est, censuerunt. i. Imprimis peroptans clementissimus Pontifex animarum saluti pro­ dosse nonnullas societates, quae, licet certo statui nequeat, pertineant necne spicere, vestigia sequutus Salvatoris lesu Christi qui non venit vocare iustos id has quas memoravimus, dubiae tamen et periculi plenae sunt, tum ob doctrinas quas profitentur, tum ob agendi rationem quam sequuntur ii. sed peccatores ad poenitentiam, paterna voce eos omnes, qui massoniat quibus ducibus ipsae coaluerunt et reguntur. Ab his etiam sacrorum Anti­ aliisque damnatis sectis nomen dedere, ad detergendas animae sordes, et stites, quibus germana Christi fides et morum integritas maximae curae ad divinae misericordiae sinum peramanter invitat. In hunc finem eadem esse debet, noverint oves suas deterrendas et arcendas esse, et eo quidem usus benignitate, quae eius decessor Leo XII,1 ad integrum anni spatium diligentius, quod ob servatam ab iisdem quandam honestatis speciem, cor­ post rite vulgatas supra memoratas Apostolicas Litteras in unaquaque dioe­ ruptelae periculum, quod in ipsis latet, difficilius a simplicibus praesertim cesi, suspendit tum obligationem denunciandi earumdem sectarum occul­ hominibus ct adolescentibus persentiri et praecaveri poterit. tos coryphaeos et duces, tum etiam reservationem censurarum, peculiarem 5. Rem proinde facient sacri Pastores suis ovibus apprime utilem, et facultatem concedendo omnibus confessariis ab Ordinariis locorum adproSanctitati Suae periucundam, si praeter commune et usitatum concionandi batis, ut eos qui vere resipuerint, et sectas deseruerint, ab iisdem censuris genus, quod omnino retinendum est, illud adiungent, quod defendendis absolvere, et Ecclesiae reconciliare valeant. — Erit igitur sacrorum Praesu­ catholicis veritatibus adhiberi solet, et aptissimum est profligandis errori­ lum hanc Pontificis Maximi benignitatem fidelibus suae fidei concreditis bus, quos latius et maximo cum animarum detrimento hodie disseminari nuntiare. Facerent autem rem pastorali sua sedulitate dignam, si hoc ver­ Apostolicae Litterae Humanum genus deplorant. Quod quidem concionandi tente anno, quem clementiae peculiari modo addictum vult Pontifex, sacris genus tum erit christianae plebi saluberrimum, cum, refutatis erroribus, exercitationibus, missionum in morem, oves suas ad aeternas veritates medi­ christianae doctrinae vim, praestantiam et utilitatem dilucide et ordine tandas, et spiritum rectum innovandum excitarent. explanabit, et amorem erga catholicam Ecclesiam, quae eandem doctrinam 2. Mens porro est eiusdem Sanctitatis Suae ut cncyclicae litterae quam integram incorruptamque servat, in animis auditorum excitabit. diligentissime evulgentur, quo facilius omnes christifideles intelligant, quam 6. Cum vero vaferrimis sectarum artibus fraudibusque adolescentes, dirum inter eos venenum serpat quantaque eos eorumque prolem pernicies pauperes artifices et operarii facilius allici et capi soleant, ad hos etiam maneat, nisi tempestive sibi caveant. Tum sollertissima et impensissima peculiares curae sunt convertendae. Atque ad iuventutem quod attinet, opera danda erit, ut remedia tam quae a Pontifice proponuntur quam quae dnitendum summopere est, ut a teneris annis tam intra domesticos parie­ propria cuiusque prudentia suaserit, adhibeantur. — Primum omnium exci­ te, quam in templis ct in scholis ad christianam fidem christianosque mores tare in hanc rem oportet industriam scdulitatemque parochorum; deinde accurate informetur, et mature doceatur qua ratione sibi ab insidiis tene­ adsciscenda generatim eorum opera est, quibus a bonorum omnium largi­ bricosarum sectarum cavere debeat, ne, si in earum laqueos inciderit, sit tore Deo facultas dicendi aut scribendi tributa est, vel quibus divini verbi ipriimposterum tam iniquis dominis maximo cum aeternae salutis et huma­ annuntiandi, vel christianae plebis a culpis expiandae, vel etiam juventutis tae dignitatis detrimento turpissime serviendum. luvenum incolumitati instituendae cura demandata fuerit, ut et ipsi labores suos conferant ad perbene consultum erit, si ex iis conflatae fuerint societates, quae a Beatis­ detegenda massonum aliarumque damnatarum societatum impia placita et sima Virgine aliovc caelesti Patrono nomen sumpserint. In his coetibus, infanda molimina, et ad reducendos in viam salutis eos, qui sive temere vduti in palaestris, si praesertim iis praeficiantur sacerdotes laicique homi1 Const. Quo graviora, 13 mart. 1825, § 19.— Cf. N. 481. ' Cf. N. 552. < 418 Curia Romana I PETRI nes sapientia ct dexteritate praestantes, adolescentes animum sument virtu­ tibus colendis, et religioni aperto ore, contemptis impiorum irrisioni!» profitendae, simulque assuescent horrere quidquid a catholica veritate : sanctitate alienum sit. 7. Perutile etiam est, hinc patres, illinc matresfamilias fraterno foedat coniungere eum in finem, ut viribus unitis aeternae propriae sobolis sate rectaeque institutioni aptius studere, et efficacius consulere possint. Plures huius generis consociationes huc illuc inductae sunt, sive de viris, siv de feminis agatur, quae Caelitis alicuius tutelae sese commiserunt, et lit­ tissimos religionis ac pietatis fructus edunt. 8. De artificibus autem et operariis, inter quos potissimum delectihaberi solet ab iis, quibus vel ipsa religionis ct societatis fundamenta con­ vellere propositum est, ponant sibi ante oculos sacrorum Antistites pnw illa collegia fabrum, vel artificum universitates aut sodalitates, quae adseitj sibi coelesti Patrono anteactis temporibus praeclaro fuerunt civitatibus ornamento, et artibus sive politioribus sive humilioribus incremento. Hos aliosque coetus ex iis etiam hominibus qui mercaturae negotiis vel humanio­ ribus disciplinis sese dediderunt, iterum excitabunt, in quos qui coiverint, religionis officia sedulo edocebuntur et obibunt, et una simul in humanb necessitatibus, quas ferre aut corporis aegritudo aut senium aut pauperti' solet, mutuo sibi sint auxilio. Qui his coetibus praesunt, sedulo advigi­ labunt, ut socii morum probitate, operum affabre effingendorum peritn. laborum ferendorum docilitate et assiduitate maxime commendentur, quo facilius, quae ad vitam sunt necessaria, sibi parare queant. Nec detrecta­ bunt iidem Antistites huiusmodi societatibus advigilare, leges proponere aut adprobare, gratiam divitum conciliare, patrocinio suo eas prosequi ope iuvare. 9. Neque peculiarem eorum curam fugiet mirabilis illa precum tl ope­ rum societas, quae nonnullis in locis nata, in aliis iam adolescere coepit Curandum summo studio est, ut in hanc adseribantur quotquot recte de religione sentiunt. Nam cum ei propositum sit, generali quadam animorum consensione in universa qua late patet catholica Ecclesia, religionis ac pie­ tatis opera fovere et amplificare, divinaeque indignationi placandae assidue studere, facile intelligitur quantae ea miseris hisce temporibus futura s:; utilitati. Ex precandi autem formulis eam Episcopi commendabunt maxime, quae a Deiparae Rosario nomen habet, quamque tamquam praestantissinum amplissimis laudibus haud ita pridem Sanctissimus Dominus Noster prosequutus est et impensissime inculcavit.1 Inter operavero pietatis ea eligant, quae obiri ab iis solent qui tertium S. Francisci Ordinem profitentur, inter quos sicut et inter sodales S. Vincentii a Paulo vel Marianos, quo plures fieri poterit conscribendos curabunt, ut praeclarissima opera, quae tanto cum catholici orbis plausu et animarum fructu ab iisdem peraguntur, latius in dies manent. 1 Ep. encycl. p. 280-289. Supremi Apottolatus, t sept. 1883.— Cf. Leonis XIII Act», vol 111 S. C. S. Officii denique factu esset, si ubi id locorum et personarum jdiuncü siverint, catholicae scientiarum Academiae excitarentur, illique perutiles conventus seu Congressus, uti vocant, haberentur, ad quos unius rei plurium regionum lectissimi homines deputarentur, eosque praesentia sui sacrorum Antistites honestare non dedignarentur, ut simul consilia rei catholicae provehendae sub eorum auspiciis iniri, et quae tum huic tum publicae utilitati magis conferunt, statui possent. — Neque abs re esset si, qui sibi provinciam depoposcerunt assiduis scriptis et lucubrationibus defen­ dendi Dei et Ecclesiae iura, et recidendi novos qui in dies subolescunt erro­ res et cavillationes, sociato agmine, Episcopis ducibus, dimicarent. Fieri enim non potest quin, si vires omnes, quae vividae adhuc, Deo opitulante, h Ecclesia vigent valentque, in idem consenserint, uberrimi referantur fructus ad hodiernam hominum societatem ab exitiali iniquarum sectarum contagione vindicandam, et in Christi libertatem asserendam. n. Quae hactenus proposita sunt, haud ita facile optatum finem assequentur, nisi vires uniantur, ac proinde nisi Archiepiscopi cum suis suffriganeis una consuluerint et statuerint quid facto opus sit, ut Supremi Patoris desideriis obsecundetur. Cuius, sicut et S. huiusce Congregationis, in votis est, ut eorum singuli quantocius renuntient, et imposterum quoties Satum describent dioeceseon, referre ne praetermittant, quid quisque vel sngillatim vel una cum suis in Episcopatu collegis egerint, et quem exitum rorum studia sortita fuerint. [Collectanea S.C. de Prop. Fide, vol. II,n. 1615. — Cf.etiam Leonis XIII Acta, vol. IV, p. 79-86; — item Acta S. Sedis, vol XVII, p. 43-47]· 10. Optimum 1086. S. C. S. Off. (Pictavien.), 31 maii 1884. 1. Potestne medicus rogatus a duellantibus duello assistere cum inten­ tione citius finem pugnae imponendi, vel simpliciter vulnera ligandi ac curandi, quin incurrat excommunicationem Summo Pontifici simpliciter reservatam? 2. Potestne saltem, quin duello sit praesens, in domo vicina vel in loco sistere, proximus ac paratus ad praebendum suum ministerium, ii duellantibus opus fuerit? 3. Quid de confcssario in iisdem conditionibus? R. Ad i. Non posse, et excommunicationem incurri. Ad 2 et 3. Quatenus ex condicto fiat, item non posse et excommunica­ tionem incurri. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1617.— Cf. etiam Acta propinquo S. Sedis, vol. XVII, p. 601]. 1 420 Curia Romana 1087. S. C. S. Off., litt. i6 iun. 1884. II Vicario Ap. di Verapoly premettendo di avere ordinato che nell'amministrazione della Cresima siavi un solo patrino pei maschi, ed una soù matrina per le femmine, dimanda sc poteva proseguire in quest’uso, ecctt· tuando solo quei casi nei quali i parenti propongono pel cresitnando 0 atsimanda un patrino od una matrina in particolare. Ora gli Emi Sigg. Car­ dinali Inquisitori Generali, preso ad esame tale csposto nella Congregaziont di fer. IV, n corrente, hanno decretato che si risponda al sullodato Mons. Vicario Ap. che 1’ordine da lui dato non si rawisa conforme aile dispos:· zioni dei Pontificale Romano: Nullus praesentet nisi unum aut duoi, r/.r. plures, nisi aliter necessitas suadeat arbitrio Episcopi. II senso della qualt disposizione è che non possa, per regola, darsi un solo patrino 0 una sola matrina ad una moltitudine collettiva di cresimandi o cresimande, nu che anzi generalmcnte un solo patrino o matrina non possa tenere nei tempo stesso più di due candidati e candidate, salvo il caso di nécessita, che cioè non sia possibile di avere un numero sufficiente di abili persone per quest’officio. Ed allora il Vescovo, vista la necessità, puô decampirt da questa norma, e permettere in via d’eccezione che i patrini e matrine tengano un maggior numero di cresimandi o cresimande. Donde è chiaro che nell’ordinanza di Mons. Vicario Ap. di Verapoly hawi un malinteso e una inversione di termini, avendo egli adottato per regola ordinaria do che costituisce un’eccezione speciale pel solo caso di necessità; al che potrà egli praticamente rimediarc nella sua prudenza secondo la contingenza de casi, attenendosi alla norma del Pontificale. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, η. 1619]. 1088. S. C. S. Off. (Portland), 18 iun. 1884. Ubi agitur de dissolutione matrimonii in infidelitate contracti, nempe fir ex. gr. conversus ad fidem, alias nuptias inire vult cum muliere catholica, asserunt auctores interpellationem partis infidelis omnino necessariam esse. Et ubi pars infidelis adhuc innupta manet, interpellatio sine incommodo fieri potest. Sed ubi pars infidelis, divortio legali a viro soluta, ad ab nuptias convolavit, interpellatio maxima secumfert incommoda; nam 1. Mu­ lier infidelis interpellationem ut sibi iniuriosam reputat. 2. Vir eius novus indignatus audit interpellationem, et, si viva voce interpellatio fit, nuntius aliquando non sine periculo munere suo fungetur. 3. Ubi vir aut mulier divortio solutus, ad aliud (ut aiunt) matrimonium iam transivit, non pos­ set ad priorem sponsum redire. Obstat enim lex civilis. Novum divortium a secundo, ct novum matrimonium cum primo necessarium foret. — Quae- S. C. S. Officii 421 ♦ ritur ergo utrum in casu interpellatio omnino necessaria esset, et semper cum tanto ac tali incommodo facienda sit. R. Ad mentem. La mente è che nè il divorzio, nè il secondo matriDonio civile sono sufficienti per csimere dall’obbligo dell’interpellazione.— Quatenus vero saltem summarie et extraiudicialiter constet interpellationem vel impossibilem vel inutilem fore, utetur (Episcopus) facultate dispensandi, si ea polleat: sin minus supplicandum SSmo pro facultate pro decem casi­ bus. — SSmus approbavit et facultatem concessit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1620]. 1089. S. C. S. Off., 2 iul. 1884. i. Facultatum Formula I sub n. 1 tribuitur (Episcopis Americae Septentnonalis) potestas conferendi Ordines extra tempora. Ad dubium vero ib Archiepiscopo Quebecensi propositum: An quum conferuntur Ordines uni extra tempora omnino legendum sit Breve Apostolicum facultatem hanc tribuens? S. Rituum Congregatio die 23 Maii 1835, respondit: Affirmative iuxta Pontificale Romanum. Pontificale Romanum autem, iuxta quod affir­ mativum dubio datur responsum, haec habet: « Legitur mandatum Apostohi;i valere dispensationes, quae sive directe ab Apostolica Sede, sive ex ■ modo 35 Γ5 S. C. S. Officii XV. Tertia operatio esse absoluti mundum creantis est divina synthe­ huiusmodi tamen ut per ipsa, veritas illa ad philosophicas disciplinas revo­ sis, idest unio duorum elementorum: quae sunt esse initiale commune om­ cetur, atque fiat propositio scientifica sicut ceterae: si enim ipsa negaretur, nium finitorum entium initium, atque reale finitum, seu potius diversa doctrina theosophica purae rationis non modo incompleta maneret, sed etiam rcalia finita, termini diversi eiusdem esse initialis. Qua unione creantur omni ex parte absurditatibus scatens annihilaretur. (Teosof., Vol. I, nn. 191, entia finita. (Ibidem). 193,194, pp. 155-158). XVI. Esse initiale per divinam synthesini ab intelligentia relatum,no: XXVI. Tres supremae formae esse, nempe subicctivitas, sanctitas, seu ut intelligibile, sed mere ut essentia, ad terminos finitos reales, efficit ut ceilitas, idealitas, moralitas, si transferantur ad esse absolutum, non pos­ existant entia finita subjective ct rcaliter. (Teosof., Vol. I, n. 464, p. 410) sunt aliter concipi nisi ut personae subsistentes et viventes. (Teosof., Vol. I XVII. Id unum efficit Deus creando, quod totum actum esse creatura­ nn. 190, 19b, pp. 154, 159). rum integre ponit: hic igitur actus proprie non est factus, sed positu,Verbum, quatenus obiectum amatum, et non quatenus Verbum idest (Teosof., Vol. I, n. 412, p. 350). obiectum in se subsistens per se cognitum, est persona Spiritus Sancti. XVIII. Amor, quo Deus se diligit etiam in creaturis, et qui est ratio, (Introd, dei Vang. secondo Giov., lez. 63, p. 200). qua se determinat ad creandum, moralem necessitatem constituit, quae in XXVII. In humanitate Christi humana voluntas fuit ita rapta a Sp. ente perfectissimo semper inducit effectum: huiusmodi enim necessitas Sancto ad adhaerendum Esse obiectivo, idest Verbo, ut illa Ipsi integre tantummodo in pluribus entibus imperfectis integram relinquit libertatem tradiderit regimen hominis, et Verbum illud personaliter assumpserit, ita bilateralem. (Teosof., Vol. I, n. 51, pp. 49-50). sibi uniens naturam humanam. Hinc voluntas humana desiit esse persona­ XIX. Verbum est materia illa invisa, cx qua, ut dicitur Sap. XI, 18 lis in homine, et cum sit persona in aliis hominibus, in Christo remansit creatae fuerunt res-omnes universi. (Introd, dei Vangelo secondo Giov., natura. (Introd, dei Vang. secondo Giov., lez. 85, p. 281). lez. 37, p. 109). XXVIII. In Christiana doctrina, Verbum, character et facies Dei, impri­ XX. Non iepugnat ut anima generatione multiplicetur (Psicol., 1.4, mitur in animo eorum quixum fide suscipiunt baptismum Christi. (Introd. n. 656); ita ut concipiatur eam ab imperfecto, nempe a gradu sensitivo, alia Filosof., n. 92). ad perfectum, nempe ad gradum intellectivum, procedere. (Teosof., Vol. I, Verbum, idest character in anima impressum, in doctrina Christiana, n. 646, p. 619). est Esse reale (infinitum) per se manifestum, quod deinde novimus esse XXI. Cum sensitivo principio intuibile fit esse, hoc solo tactu, hac sui secundam personam Sanctissimae Trinitatis. (Ibidem, Nota). unione, principium illud antea solum sentiens, nunc simul intelligens, ad XXIX. A catholica doctrina, quae sola est veritas, minime alienam puta­ nobiliorem statum evehitur, naturam mutat, ac fit intelligens, subsistens mus hanc contecturam: In eucharistico Sacramento substantia panis et vini atque immortale. (Antropol., 1. 4, c. 5,· n. 819; Teosof., Vol. I, n. 646, fit vera cato et verus sanguis Christi, quando Christus eam facit terminum p. 619). sui principii sentientis, ipsamque sua vita vivificat: eo ferme modo quo XXII. Non est cogitatu impossibile, divina potentia fieri posse, ut a panis et vinum vere transubstantiantur in nostram carnem et sanguinem, corpore animato dividatur anima intellectiva, et ipsum adhuc maneat ani­ quia fiunt terminus nostri principii sentientis. (Introd. dei Vang. secondo male: maneret nempe in ipso, tamquam basis puri animalis, principium Giov., lez. 87, pp. 285-286). animale, quod antea in eo erat veluti appendix. (Teosof., Vol. I, n. 621, XXX. Peracta transubstantiationc, intelligi potest, corpori Christi glo­ rioso partem aliquam adiungi in ipso incorporatam, indivisam pariterque p· 591)· XXIII. In statu naturali, anima defuncti existit perinde ac non existerct I gloriosam. (Ibidem). (Teodicea, Appendice, art 10, p. 638): cum non possit ullam super seipsam XXXI. In Sacramento eucharistiae, vi verborum corpus et sanguis Chrireflexionem exercere, aut ullam habere sui conscientiam, ipsius conditio I sti est tantum ea mensura quae respondet quantitati (a quel tanto) substan­ similis dici potest statui tenebrarum perpetuarum et somni sempiterni. tiae panis et vini quae transubstantiantur: rèliquum corporis Christi ibi (Introd, del Vang. secondo Giov., lez. 69, p. 217). est per concomitantiam. (Ibidem, p. 286, scq.). XXIV. Forma substantialis corporis est potius effectus animae, atque XXXII. Quoniam qui non manducat carnem Filii hominis et bibit eius interior terminus operationis ipsius: propterea forma substantialis corporis sanguinem, non habet vitam in se; et nihilominus qui moriuntur cum bap­ non est ipsa anima. (Psicol., Par. II, 1. 1, c. 11, n. 849). tismate aquae, sanguinis aut desiderii certo consequuntur vitam aeternam: di­ Unio animae et corporis proprie consistit in immanenti perceptione, qua cendum est, his, qui in hac vita non comederunt corpus ct sanguinem Christi, subiectum intuens ideam affirmat sensibile, postquam in hac eius essentiam subministrari hunc coelestem cibum in futura vita, ipso mortis instanti. intuitum fuerit. (Teosof., Vol. V, Cap. LUI, art. II, § 5, V. 40, p. 377). Hinc etiam Sanctis V. T. potuit Christus descendens ad inferos scipsum XXV. Revelato mysterio SSmae Trinitatis, potest ipsius existentia de­ communicare sub speciebus panis ct vini, ut aptos cos redderet ad visionem monstrari argumentis mere speculativis, negativis quidem et indirectis, Dei. (Introd. del Vang. secondo Giov., lez. 74, p. 238). 440 S. C. S. Officii Curia Romana XXXIII. Cum daemones fructum possederint, putarunt se ingressuros in hominem, si de illo ederet; converso enim cibo in corpus hominis ani» matum, ipsi poterant libere ingredi animalitatem, idest in vitam subiectivim huius entis, atque ita de eo disponere sicut proposuerant. (Introd, dei Vsng, secondo Giov., lez. 63, p. 191). XXXIV. Ad praeservandam B. V. Mariam a labe originis, satis erat ut incorrruptum maneret minimum semen in homine, neglectum forte ab ipso daemone; e quo incorrupto semine de generatione in generationem transfuso, suo tempore oriretur Virgo Maria. (Ibidem, lez. 64, p. 193) XXXV. Quo magis attenditur ordo justificationis in homine, eo aptior apparet modus dicendi scripturalis, quod Deus peccata quaedam tegit aut non imputat. — Iuxta Psalmistam discrimen est inter iniquitates quae remit­ tuntur, et peccata quae teguntur: illae, ut videtur, sunt culpae actuales et liberae, haec vero sunt peccata non libera eorum qui pertinent ad popu­ lum Dei, quibus propterea nullum afferunt nocumentum. (Trattato della coscienza morale, 1. I, c. 6, a. 2). XXXVI. Ordo supernaturalis constituitur manifestatione esse in pleni­ tudine suae formae realis; cuius communicationis seu manifestationis effe­ ctus est sensus (sentimento) deiformis, qui inchoatus in hac vita constituit lumen fidei et gratiae, completus in altera vita constituit lumen gloriae. (Filosof. del Dritto, Par. II, nn. 674, 676, 677). XXXVII. Primum lumen reddens animam intelligentem est esse ideale; alterum primum lumen est etiam esse, non tamen mere ideale sed subsi­ stens ac vivens: illud abscondens suam personalitatem ostendit solum suam obiectivitatem: at qui videt alterum (quod est Ve. bum), etiamsi per speculum et in aenigmate, videt Deum. (Introd. alia Filosofia, n. 85). XXXVIII. Deus est obiectum visionis beatificae, in quantum est auctor operum ad extra. (Teodicea, n. 672). I XXXIX. Vestigia sapientiae ac bonitatis, quae in creaturis relucent, sunt comprehensoribus necessaria; ipsa enim in aeterno exemplari collecta sunt ea Ipsius pars quae ab illis videri possit (che è loro accessibile), ipsaque argumentum praebent laudibus, quas in aeternum Deo Beati concinunt. (Ibidem, n. 674). XL. Cum Deus non possit, nec per lumen gloriae, totaliter se communi­ care entibus finitis, non potuit essentiam suam comprehensoribus revelare et communicare, nisi eo modo, qui finitis intelligentiis sit accommodatus; 1 scilicet Deus se illis manifestat quatenus cum ipsis relationem habet, ut j eorum creator, provisor, redemptor, sanctificator. (Ibidem, n. 677). | [Acta S. Sedis, vol. XX, p. 397-410]. : ■ I 1112. S. C. S. Off., instr, (ad omnes Ep. Ritus Orient.), 12 dec. 1888. Cum Christianorum coniugium unionem inter Christum et Ecclesiam exprimat, monente Apostolo Paulo - Sacramentum hoc magnum est, efo autem dico in Christo et in Ecclesia - (ad Eph., V, 32) aperte patet sanctum 441 prorsus esse vinculum maritale, quo inter se ipsi copulantur. Cum autem •des sit omnis sanctitatis radix atque fundamentum, pariter nemo non videt, I coniuges ut mutua sese unione sanctificent, sicut in reliquis, ita et potis­ simum fide cohaerere debere. Mirum proinde non est, si inter cetera quae mitrimonium impediunt, etiam illud accensetur quod mixtae communionis impedimentum proprio nomine appellatur. Iam vero, cum in orientalibus quibusdam regionibus nonnullae hac super re difficultates ortae sint, atque anxietatibus non paucis viam aperueI rint, Sanctissimus Dominus Noster Leo divina providentia PP. XIII pro « quo erga orientales gentes zelo inflammatur, Supremae Congregationi S. Romanae et Universalis Inquisitionis mandavit, ut ad huiusmodi difficul□tes et anxietates amoliendas opportunam Instructionem elaboraret. Quibus jussionibus obsecundans S. Congregatio, ea quae sequuntur statuenda censuir. i Huius impedimenti natura, quemadmodum omnes norunt, ea est, ut matrimonii foedus inter eos qui baptizati sunt iniri nequeat, quando altera eorum pars haeretica vel schismatica sit. At catholicorum cum haereticis, et contra, nuptiae illicitae sunt quidem, sed nihilominus valent. Ingens propterea discrimen intercedit inter impedimentum mixtae communionis seu religionis, et alterum quod propria appellatione dicitur disparitatis cul­ tus. Primum enim locum habet inter christianos ; secundum afficit matri­ monia Christianorum cum non baptizatis, sive iudaei sint sive infideles cuius­ cumque sectae, sive etiam catechumeni. Coniugia itaque inter personas cultu dispares sunt prorsus irrita; mixta vero valida, sed graviter illicta. 2. Facili porro negotio perspicitur cur connubia catholicorum cum heterodoxis antiquissimi canones, quemadmodum recentiores Conciliorum ac Summorum Pontificum sanctiones, omnino reprobarunt ac reprobant, dam­ narunt ac damnant. Reprobanda enim sunt sive ob vetitam, quam secumferunt, in divinis rebus communionem, et exinde derivans scandalum, sive ob impendens catholico coniugi perversionis periculum, sive ob pravam -obolis institutionem. Accedit etiam huiusmodi coniuncrionibus facile pro­ moveri funestissimum in religionis negotio, uti vocant, indifferentismum. Sed alia etiam perniciosa consectaria ex huiusmodi conjunctionibus dima­ nant, cum catholicos inter et acatholicos vix ac ne vix quidem ea invenia­ tur animorum concordia, quae inter coniuges necessaria prorsus est. >·. Quo­ modo enim » ait S. Ambrosius 1 « potest congruere charitas ubi discrepat fides? » Hinc vel ipse Zonaras iure animadvertit, 2 matrimonialem societa­ tem catholicos inter et acatholicos eo etiam ex capite esse reprobandam quod miscenda non sunt quae naturam ut inter se misceri possint non habent: « Nam qui simul ita vivunt, et eorum animi in iis, quae ad fidem ■ pertinent, contrario modo affecti sunt, quo pacto eos in aliis rebus conve­ nire posse quispiam arbitrabitur? quorumque sensus in iis quae sunt fidei, quorum prima est atque praecipua ratio, minime congruunt, quo pacto ■ inter se aequis animis in reliqua vitae societate communicabunt?" 1 L. II. cap. 9. 1 In not. ad Can. Abrah. M Cone. Chalc. apud Bevereg. ν*'ΊJ Μ Τ Ι I ίΜ ^ α τ ίΐ j w i A H 1ΟΛΛ1 wi3a idkvs srm oow N S snüsgivm S. C. S. Officii Curia Romana 442 3. Quare minim non est, si antiqua Concilia vetant catholicis ne nup­ tias cum haereticis sicut et cum infidelibus concilient, nisi hi orthodoxa fidem amplectantur. Sic Cone. Laodiccnum 1 de haereticis, praescribit: non oportet cum omni haeretico matrimonium contrahere vel dare filios a: filias: sed magis accipere, si se christianos futuros profiteantur. Consonat Ag<· thense:12 Quoniam non oportet cum omnibus haereticis miscere connubia, etfilia vel filias dare, sed potius accipere, si tamen profitentur christianos futuros c se et catholicos. Et Chalcedonense in superius memorato canone: Sednqu haeretico vel pagano vel iudaco matrimonio coniungere, nisi utique persors quae orthodoxae coniungitur se ad orthodoxam fidem convertendam spondii 4. Ex iis, ut alia silentio praetereamus, satis 'quidem apparet matrimo­ nia mixta esse prorsus illicita: qua de caussa S. Mater Ecclesia merito α semper detestata est, ac fideles ab illis contrahendis absterrere studuit. Ad amovenda tamen pericula quae ex mixtis nuptiis provenire possunt, concur­ rere debent circumstantiae, ceu scribit s. m. Benedict. XIV,3 quae cum ab eo, qui facultatem dispensandi habet, expensae fuerint, aditum aperiant con­ cessioni legitimae dispensationis cuius vi marimonium inter partes, haereti­ cam unam alteramque catholicam, licitum reddatur. Hae circumstantiae, eiusmodi est Ecclesiae utilitas, bonum publicum, gravissimum malum vitan­ dum, et aliae, quae canonicas caussas ad elargiendas matrimoniales dispen­ sationes generatim necessarias constituunt, praerequiruntur ad impedimen­ tum mixtae communionis aliquo in casu relaxandum, sed, quod sedulo est animadvertendum, minime sufficiunt. 5. Exigendae enim praeterea sunt opportunae a contrahentibus cautiones de amovendo a coniuge catholico perversionis periculo, de conversione coniugis acatholici ab illo pro viribus curanda, ac de universa prole utriusque sexus in catholicae religionis sanctitate omnino educanda. Has autem cautiones ius naturale ac divinum cum postulet, nulla unquam humani auctoritate mixtae nuptiae sine ipsis permitti possunt. 6. Positis igitur canonicis caussis, ac prachabitis memoratis cautionibus, quibus arcentur quae legi naturali aut divinae adversantur, ab ecclesiastici competente auctoritate dispensatio in lege mixta connubia prohibente impe­ tranda est, ut absque piaculo celebrari possint; ea deficiente, numquam gravi culpa vacant. 7. Illicitum porro ac sacrilegum est se sistere coram haeretico seu schis­ matico ministro ante vel post contractas mixtas nuptias, quoties ipse ut minister sacris addictus adsistat, et quasi parochi munere fungens; nam pars catholica ritui haeretico aut schismatico se consociaret, ex quo vetita omnibus haberetur cum haereticis in eorum sacris communicatio. Quare ita contra­ hentes mortaliter peccarent, ac monendi sunt. Si vero, ut in nonnullis locis evWTit, haereticus seu schismaticus personam agat magistratus mere civilis, et quidquid ipse praestat, civilis dumtaxat et politicus actus sit, ac civiles 1 Can XXXI. ttfectus respiciat, ct nulla prorsus acatholici ritus professio habeatur, aut ode colligi possit, non improbatur quod pars catholica, urgentibus schisma­ tics seu haereticis, aut civili lege imperante, eumdem ante vel post initum ffi-trimonium adeat. 8. Sciant insuper animarum pastores, si interrogentur a contrahentibus, rd si certe noverint eos adituros fore ministrum haereticum sacris addictum d nuptialem consensum praestandum, silere se non posse, sed monere eosdem debere sponsos de gravissimo peccato quod patrant. Verumtamen, id gravia praecavenda mala, si in aliquo peculiari casu sacerdos seu paro­ chus non fuerit interpellatus a sponsis, an liceat nec ne adire ministrum haeRticum vel schismaticum, et nulla fiat ab iisdem sponsis explicita declaratio de eodem adeundo, praevideat tamen eos forsan adituros ad matrimonia­ lem praestandum vel renovandum consensum, atque insuper ex adiunctis ia casu concurrentibus praevideat monitionem certo haud esse profutu­ ram, imo nocituram, indeque peccatum materiale in formalem culpam vertendum: tunc sileat, remoto tamen scandalo, et dummodo aliae ab Ecclest requisitae conditiones atque cautiones rite positae sint, praesertim de libero religionis exercitio parti catholicae concedendo, nec non de universa prole in religione catholica educanda. Quod st sponsi ad parochum, seu sacerdotem catholicum pro benedicendis nuptiis accedant postquam eas coram ministro haeretico seu schismatico celebraverint, idque publice notum sit, vel ab ipsis sponsis notificetur, catholicus sacerdos huic matrimonio non intererit nisi, servatis, uti supponitur, ceteroquin servandis, pars catholica facti poenitens praeviis salutaribus poenitentiis a patrata culpa absolutio­ nem rite prius obtinuerit. 9. Pauca dc sponsalibus addenda supersunt. Sponsalia inter unam par­ tem catholicam et alteram schismaticam seu haereticam illicita sunt atque ideo invalida, nisi praevia legitima dispensatione celebrentur. 10. Itaque pro ea sollicitudine qua erga commissas sibi oves gerunt, enixe curabunt locorum Antistites, ut eas a mixtis nuptiis, quoad fieri possit, deterreant, aut saltem nonnisi observatis adamussim debitis cautelis, legibrneque impetrata dispensatione illas permittant, eisdem impense inculcan­ tes catholicum dogma, quod nempe, extra catholicam Ecclesiam salus obti! neri non possit. Insistant celebris Apostolorum discipuli S. Ignatii verbis:1 Ne erretis fratres mei: si quis schisma facientem sectatur, regni Dei hereditatem non consequitur. Excitandus tum a Vobis ipsis, tum a reliquis animarum pastoribus, Christianus populus ad catholicam fidem ct unitatem ardcntiori usque studio custodiendam, atque ideo ad omne illius deserendae periculum I vitandum, ut praefixus finis’circa matrimonia mixta obtineatur. n. Erit pariter corumdem Praesulum efficere, ut ex fidelium memoria nunquam excidat notissimum naturalis divinaeque legis praeceptum, quo non solum peccata, sed et pericula ad peccatum proxime inducentia fugere iubemur; uti etiam aliud praeceptum, quo parentibus iniungitur filios edu­ care in disciplina et correptione Domini, ac propterea ipsos erudire ad » Can. LXVII. 3 De Syn. Dioec., Lib. VI, Cap. V, η. IV. ' 'f 443 1 Epist. ad Philaddph. 5. C. S. Officii Curia Romana verum cultum qui Deo unice in catholica Ecclesia exhibetur. Hinc oportet animarum curatores monere, ut gregi suo solertes invigilando, simul ac compererint adesse iuvenes vel virgines coniugale foedus cum heterodoxy inire volentes, ipsos eorumque parentes salutaribus imbuant doctrinis, nikque omittant, quo cos a transgrediendis Dei et Ecclesiae mandatis are· tant. Edocendi denique fideles qua publicis catechesibus, qua privatis instr.ctionibus circa constantem hac in re Ecclesiae doctrinam, ne unquam ecapiat oblivio canonum mixta connubia detestantium. 12. Et quoniam in gravissimo hoc negotio solius presbyteri arbitrio r. est relinquendum, ipsis iniungendum erit, ut de quolibet mixto matrin nio contrahendo quantocius Episcopum certiorem reddant, accuratissime delatis omnibus rerum, locorum, et personarum circumstantiis. Tam Epi­ scopi quam parochi sedulo invigilent ut coniuges datas cautiones fideliter adimpleant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1696. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXII, p. 636-640]. 445 dum matrimonium inierunt, vel inire intendunt. Certe prima quaestio sol­ venda est. Eratne primum matrimonium validum tamquam contractus vel tamquam Sacramentum? Posito tamen quod ex documentis et probationibus certis a curia episcopali et a defensore matrimonii admissis, constet primum matrimonium vel propter bigamiam alterius partis, vel propter cultus disparitatem fuisse certe nullum, requiriturne appellatio defensoris et iudicium in secunda instantia a Bened. XIV praescriptum1 in casu de nullitate matri­ monii in facie Ecclesiae initi? An sufficit certe constare primum matrimo­ nium fuisse absolute nullum, ita ut nulla requiratur secunda instantia et iudicium? R. Dummodo per processum saltem extraiudicialem certo constet de nullitate matrimonii ob praeexistens dirimens impedimentum evidenter comprobatum: Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide (1893), n. 1574. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVI, p. 638]. 1115. 1113. S. C. S. Off., litt. encycl. 1 mart. 1889. Supremae huic Congregationi Sancti Officii propositum fuit dubium; « Utrum Ordinarii in casibus extremae necessitatis facultatem dispensandi ■ super impedimentis publicis matrimonialibus in mortis periculo, litens Supremae Congregationis diei 20 Februarii 1888 1 concessam, parochis, et universim confessariis adprobatis modo generali subdelegare valeant an non ». Quo dubio mature perpenso Eminentissimi Patres... Generales In­ quisitores feria IV, die 9 lanuarii 1889 dixerunt: « Supplicandum Sanctis» simo ut decernere et declarare dignetur. Ordinarios, quibus memorati « facultas praecitatis literis diei 20 Februarii 1888 data fuit, posse illam sub­ delegare habitualiter parochis tantum, sed pro casibus, in quibus desit tern­ it pus ad ipsos Ordinarios recurrendi, ct periculum sit in mora ». Eadem feria ac die Sanctissimus D. N. Leo divina providentia PP. XIII, insolita audientia R. P. D. Adsessori S. O. impertita, benigne annuere dignatusest iuxta Eminentissimorum PP. suffragium. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1698. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXI, p. 696]. j 1114. S. C. S. Off. (Ep. Wayne-Castren.), 20 mart. 1889. In foederatis Americae Sept, provinciis non raro evenit aliquos ad fidem catholicam converti, qui antea matrimonio civili cum aliqua uniti erant, et postea divortium civile obtinuerunt. Ί empore conversionis vel iam secun­ 1 Cf. N. 1109. S. C. S. Off. (Victoriae Nyanzae), 3 apr. 1889. t. In regno Buganda, ne nova adversus christianos excitetur persecutio, fideles religionem publice profiteri nequeunt, et quasi incogniti inter infi­ deles vitam degunt. Hinc maxima pro missionariis infirmos visitandi dif­ ficultas; nam ex missionarii praesentia exoriretur pro infirmo periculum, et pro iis apud quos degit, quin imo pro omnibus christianis, qui non tole1 rantur, eorum numero a rege cognito. Quaeritur ergo utrum, ad hoc peri1 culum praecavendum, missionarii possint ac debeant infirmos non visitare in, spreto quolibet periculo sive privatorum sive communitatis christianae, aegrotos in gravi moriendi periculo constitutos visitare possint, aut debeant ut illos Ecclesiae sacramentis reficiant. 2. In his regionibus Buganda duplex est unio maris et foeminae inter infideles. Alia est in qua mulier a parentibus vel propinquis viro traditur praecise ad effectum matrimonii, servatis quibusdam caeremoniis, et ple­ rumque ipsa consentiente, vel etiam expresse, admissa tamen possibilitate divortii vel polygamiae. Et haec videtur verum matrimonium, posito mutuo consensu. — Alia vero est unio quae ita fit: Vir mulierem acquirit mera emptione vel donatione, non praecise ad effectum matrimonii, sed ut vera res possessa et emptitia quae vendi potest ut vera merces (in his enim regionibus servae ut res possessionis et mercatus considerantur) : vir autem cum ea muliere, casu dato, rem habet cum ea cohabitando vel per plures dies, vel per plures menses, vel plures annos, vel etiam tempore indetermi­ nato, aut perpetuo, prout ei placuerit, utendo et fruendo re sua, nullum tamen ius in re ei conferre intendens, nec ullum consensum ab ea petens, cum eam velut plene possessam, iuris et consensus incapacem existimet. Xec mulier ullum consensum dare videtur, cum seipsam incapacem con­ 1 Const. Dei miieratione, 3 nov. 1741.-Cf. N. 318. voAHionm W 1 3 d I D K V S S n W T K W SS N ü K S liv ü i 446 S. C. S. Officii Curia Romana sensus vel dissensus existimet. Quaeritur: haec unio ultima estnc verum e indissolubile matrimonium? 3. luvenis infidelis, cum in principem vel magnatem eligitur, plures accipit uxores, quae ei vel diversis diebus, vel etiam eadem die et moment: in unum traduntur; nullam vero accipit prae aliis cum speciali titulo ct dignitate uxoris. Quaeritur an detur vera uxor. R. Ad i. Ad mentem; mens autem est a missionariis fideles monendoj ut, attenta difficultate habendi missionarii adsistentiam in mortis articulo, omni studio satagant peccata vitare, et in mortis periculo mutuam sibi adsistentiam praestent. Ad 2. Quoad primum contrahendi modum, matrimonium esse validum, dummodo contractum non fuerit sub expressa conditione divortii. — Quoad vero secundum contrahendi modum, matrimonium esse nullum. Ad 3. Non adesse verum matrimonium. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1700]. 1116. S. C. S. Off., i maii 1889. Se 1 ’espressione: condimenti di grasso usata negl’indulti per la Quaresima, e pei condimenti fra 1’anno, debba intendersi dei grasso di qualunque ani­ male. R. Affirmative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1704]. 1117. S. C. S. Off. (Bucarest), 8 maii 1889. Se, attesi gravissimi inconvenienti, si possa lecitamente accordare ai pro­ testant! nella scpoltura dei loro defunti 1’accompagnamento dei sacerdote cattolico. R. Negative; et ad mentem. La mente è che si risponda a 11’Arcivescovo di Bukarest che, quando 1’intervento degli ecclesiastici ai funerali e alie sepolture degli eterodossi rivestc in qualche modo i caratteri di azione sacra, come nei casi esposti, la S. Sede ha costantemente dichiarato tale inter­ vento non essere lecito; e per sua norma gli si communichi il decreto di fer. IV, 30 .Marzo 1859 partecipato già all’Arcivescovo di Vienna, che è del tenore seguente: « Parochum, uti parochum funeribus acatholicorum « adesse non posse: si vero tantum civiliter assistat, absque vestibus sacris α ct absque ulla communicatione in ritu sacro cum haereticis, tolerari « dummodo notorio constet dc vinculo cognationis sive amicitiae inter paro» chum et defunctum acatholicum ». Perche poi i suoi parrochi in awenire non abbiano ad incontrare molcstic, il Vescovo ricorrente li esorti a bene 447 istruire i loro sudditi intorno a ciô che c loro permesso o proibito nelle dette circostanze, e il Vescovo stesso, data occasione, e specialmente in tempo di sacra Visita aggiunga a quelli dei parrochi i suoi autorevoli insegnamenti. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1705]. 1118. S. C. S. Off., dccr. 5 iun. 1889. Quando agitur de impedimento disparitatis cultus, et evidenter constat mum partem esse baptiz.atam, et alteram non fuisse baptizatam; quando igitur de impedimento ligaminis, ct certo constat primum coniugem esse legitimum et adhuc vivere ; quando denique agitur de consanguinitate aut affinitate ex copula licita, aut etiam dc cognatione spirituali, vel de impedi­ mento clandestini tatis in locis ubi decretum Trident. Tametsi1 publicatum est, vel uti tale diu observatur, dummodo ex certo et authentico documento, vel, in huius defectu, ex certis argumentis evidenter constet de exist entia huiusmodi impedimentorum super quibus Ecclesiae auctoritate dispensatum non fuerit; hisce in casibus, praetermissis solemnitatibus in Constitutione Apostolica Dei miseratione 2 requisitis, matrimonium poterit ab Ordinariis declarari nullum, cum interventu tamen defensoris vinculi matrimonialis, quin opus sit secunda sententia. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1706. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVI, p. 639]. S. C. S. Off. (ad Vic. Λρ. Malacca.), 5 iun. 1889. Per i soldati dclla guarnigione inglese il governo britannico ha già da lungo tempo cdificato una cappella unica, ove alternativamente ad ore diverse hanno luogo nella Domenica le funzioni religiose per i soldati cat­ tolici e protestanti. Esistono aile due estremità della cappella due altari, destinato ciascuno csclusivamente ad un culto; e durante il servizio religioso 0cattolico o protestante, rimane celato da una cortina l’altare dell’altro culto. II Vicario Ap. attesa la difficoltà di ottencre dai governo la erezione di un’altra cappella, domanda se puô tollerarsi l’uso attuale. R. Attentis expositis, usum, dc quo quaeritur, tolerari posse, dummodo scandalum absit, et nulla alia habeatur ecclesia in qua catholici milites reli­ gionis officiis satisfacere valeant; et ad mentem. Mens est ut Vicarius Ap. sollicite curet ut a gubernio britannico erectionem capellae obtineat, quae soli catholicorum usui sit destinata; et si quidem gubernium recuset, stu» Sess XXIV, « Cf. N. 318. dc rc/. matrim., c. Curia Romana 448 deat cappellam huiusmodi, quo citius fieri potest, aedificari, conrogatis unde cumque eleemosynis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1707]. 1120. S. C. S. Off., 28 aug. 1889. Unctio renum (in Extrema Unctione) nunquam praetermitti potest, nisi, in casibus particularibus, adhibitis cautelis, decentiae satis consuli alita nequeat. 1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1718]. 1121. S. C. S. Off., 23 apr. 1890. I ■ •1 E Vicarius Generalis N... sequentium dubiorum solutionem perhumiliter expostulat, nempe: — Litteris S. Officii datis die 20 Februarii anno 18881 concessa est locorum Ordinariis facultas dispensandi, sive per se sive per ecclesiasticam personam sibi benevisam, aegrotos in gravissimo mortis pe­ riculo constitutos, quando non suppetit tempus recurrendi ad S. Sedem, super impedimentis quantumvis publicis matrimonium iure ecclesiastico dirimentibus, excepto sacro Presbyteratus Ordine, et affinitate lineae rectae ex copula licita proveniente. Decreto vero lato fer. IV, die 9 lanuarii 1889’ declaratum est Ordinarios quibus memorata facultas praecitatis litteris die 20 Februarii 1888 data fuit, posse illam subdelegare habitualiter parochis tantum, sed pro casibus in quibus desit tempus ad ipsos Ordinarios recur­ rendi, et periculum sit in mora. Iam igitur quaeritur: 1. Utrum S. Congregatio, per verba stiper impedimentis quantumvis publi­ cis, confirmare intenderit communem theologorum, et praesertim S. Alphonsi sententiam, quae habet, posse Episcopos in casibus urgentis necessitatis dispensare super impedimentis occultis, eamque facultatem veluti ordina­ riam probabiliter delegare etiam generaliter, ita ut mens Congregationis fuerit significare, Episcopos a fortiori ab impedimentis occultis in praedictis adiunctis dispensare posse. 2. Utrum in gravissimo mortis periculo coadiutores parochi, quando ob ingentem parochiarum illius dioecesis amplitudinem ad eum recurrere non possunt, nomine parochi ab impedimentis publicis dispensare valeant. 3. Utrum in decreto dici 9 lanuarii 1889 nomine parochorum veniant etiam vicarii temporales, qui post obitum parochorum, vel in eorum absen­ tia sufficiuntur. ‘ Cf. N. 730. ’ Cf. N. 1109 ’ Cf. N. 1113. ’ **·^· : S. C. S. Officii 449 4< Utrum voce parochorum quibus Ordinarii possunt subdelegare faculutem dispensandi in casibus extremae necessitatis super impedimentis publi­ cis matrimonialibus in mortis periculo, ex Induito Supremae Congregationis i Martii 1889,1 intelligi possint et debeant missionarii curam animarum ha­ bentes, quamvis parochi stricte dici non valeant. R. Ad i. Ex vi decreti, affirmative pro mortis articulo. Ad 2. et 3. Detur responsum hac eadem feria datum R. P. D. Abbati SSmae Trinitatis Caven., quod est sequens, scilicet: — « Propositis a R. P. D. < Abbate supra laudato sequentibus dubiis: I. An sub nomine parochorum in isubdelegatione facultatis, de qua in precibus, intelligendi sint etiam vice-paroίΜ vel oeconomi-curati ad nutum amovibiles, in quibus paroeciis parochi stricte sumpti ac veri nominis non sunt creatil —Et quatenus negative: — II. Utrum < saltem in dioecesibus, in quibus, sicut et in Abbatia Nullius SSmae Trinita­ tis Caven. ex privilegio vel ex antiquissima ac immemorabili consuetudine, non­ nullae sunt paroeciae, quarum curati tamquam vicarii Abbatis sunt instituti ■ sub nomine oeconomi vel archipresbyteri curati, ad nutum amovibiles, pracheta facultas ad hos quoque possit extendi. — Emi DD.Cardd.in rebus fidei n. ludar < qui christianos 28, quaest. I. Eadem tamen expresse permittitur Cap. Quanto, et Cip < Gaudemus, Dc divortiis, quae multo tempore post Toletanum canonem edita fuisse constat < Non desunt tamen theologi clari nominis qui, gravi spectato periculo cui ex socictite < cum infideli coniux fidelis exponitur, etiamsi ille sine Creatoris contumelia se cohabi« taturum polliceatur, adhuc tamen societatem huiusmodi illicitam esse contendant. Videri < hac de rc possunt Pontius, de Matrim., lib. 7, cap. 48, n. 8, seq.; a Breno, in Manual < missionarior. oriental., tom. 2, lib. J, cap. 5» quaest. r, η. χό. At satis recte sentire tide- 1 tur Cabassutius, qui in Theor. ct Prax. lur. Can., lib. 3, cap. 23, η. ίο et η, huius < dubii resolutionem pendere affirmat a casuum circumstantiis, ct moribus regionum 1 Cf. N. 552. • Cf. N. 1102. E S. C. S. Officii 469 Ad 2. Obligationem Standi mandatis Ecclesiae importare onus sive per $e, sive per confessarium, recurrendi ad S. Pontificem, eiusque mandatis obediendi, vel novam absolutionem petendi ab habente facultatem absolvendi «censuris S. Pontifici speciali modo reservatis. Ad 3. Affirmative ad primam; negative ad secundam partem. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1764. — Cf. etiam Acu S. Sedis, vol. XXIV, p. 746, 747]. 1144. S. C. S. Off., 19 aug. 1891. Se sia lecito assumere gli eterodossi a testimoni nel matrimonio dei cattolici. R. Non esse adhibendos; posse tamen ab Ordinario tolerari ex gravi causa, dummodo non adsit scandalum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1765]. 1145. S. C. S. Off., instr, (ad Vic. Ap. Nankin.), 26 aug. 1891. Caius adhuc in infidelitate vivens fornicarium commercium habet cum femina; deinde facti pocnitens et idololatriae renuntians, rite instructus baptizatur. Accepto baptismo, Caius potestne sibi in legitimam uxorem ducere sororem germanam illius feminae cum qua, in infidelitate vivens, peccavit? R. Affinitatem quae in infidelitate naturaliter contrahitur ex copula tum licita tum illicita, non esse impedimentum pro matrimoniis quae in infide­ litate incuntur: evadere tamen impedimentum pro matrimoniis quae ineuntur post baptismum, quo suscepto, infideles fiunt subditi Ecclesiae, eiusque proinde legibus subiecti. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1766. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXV, p. 704]. 1146. S. C. S. Off. (Mission. Abissin.), 26 aug. 1891. i. Se le imrnagini del SS. Cuore di Gesù rappresentanti il solo cuore senza il resto dei corpo possono sicuramente dispensarsi; 2. Se a Roma sono approvate; 3. Se devono ritirarsi dalle case dei fedeli, ove sono oggetto di venerazione. R. Ad i. 2. et 3. Imaginem SSmi Cordis D. N. C., de qua agitur, pri­ vata ex devotione permitti, dummodo in altaribus publicae venerationi colenda non exponatur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1767]. S. C. S. Officii Curia Romana 470 1147. 1148. S. C. S. Off., 13 ian. 1892. S. C. S. Off. (Victoriae Nyanzae), 27 ian. 1892. 471 1. Utrum scienter legentes publicationes periodicas in fasciculos ligatas, Infidelis qui nomen dedit haereticae sectae protestandum, notionem alihabentes auctorem haereticum et haeresim propugnantes, excommunicatio­ I quam mysteriorum SS. Trinitatis, Incarnationis et Redemptionis adeptus nem incurrant, de qua Bulla Apost. Sedis, 12 Octobris 1869,1 in Excommu­ est: quoad fidem vero catholicam in bona fide versari videtur, vel ex eo nicat. Rom. Pontifici speciali modo reservatis, Art. 2. quod nihil de ea audivit, vel quod nondum satis discernit veritatem ab 2. Utrum per acta a S. Sede Apostolica profecta designentur tantur errore, quum hinc et inde Christus annuntietur. In articulum vero mortis acta quae immediate a S. Pontifice proficiscuntur, an etiam quae mediate perventus, ab haereticis non baptizatur, quum de hoc isti minime curant, a SS. RR. Congregationibus proveniunt. vel, si forte baptizent, invalidam formam dhibere videntur; sic enim in 3. Utrum absolventes complicem in re turpi cum ignorantia crassa seu suis libris lingua vernacula baptizare docent; « Te baptizo in nomine Patris supina hanc excommunicationem incurrant an non. nostri, et Filii, et Spiritus Sancti ».1 — Quaeritur: 4. Utrum colligentes eleemosynas maioris pretii pro Missis, si eas cele­ 1. An talis a catholico fideli possit vel etiam debeat baptizari, quum brari faciunt in eodem loco ubi collegerunt, pro minori pretio, hanc censu­ moribundus de dogmate catholico instrui non possit. ram incurrant, nec ne. 2. An etiamsi aliquo modo instrui (valeat), quatenus in bona fide positus, 5. Utrum clericus in sacris constitutus vel regularis, aut monialis, si possit baptizari quin de dogmate catholico instruatur, si tanta timeatur animi praeter impedimentum voti solemnis castitatis alia habeat impedimenta ex, perturbatio ut a susceptione baptismi distrahatur, et an bona fides excuset. gr. affinitatis, consanguinitatis, hanc censuram incurrant, an non. R. Ad i. et 2. partem: Affirmative, dummodo certo constet de volun­ 6. Quoad absolutionem censurarum specialiter reservatarum in articulo tate suscipiendi baptismum, et dummodo ipse catechumenus adhaereat, si mortis dubitatur: utrum infirmus si convalescit et onus non adimplet se tempus suppetat, symbolo apostolico quod ante baptismi collationem coram praesentandi Superiori, in eamdem excommunicationem reincidat, an non. « recitetur; et detur instructio fer. IV, 1 Augusti i860 2 ad R. P. D. Vica­ R. Ad i. Affirmative. rium Apostolicum Tchc-Kiang: « Explorata res est etc. » addito quod, si Ad 2. Negative ad primam partem; affirmative ad secundam. Ad 3. In casu incurrere. 1 Unde dubium de validitate huiusmodi formulae? Superior Societatis MissionarioAd 4. Affirmative ad primam partem; negative ad secundam. rum Algeriae in suis litteris 15 Martii 1892 haec exponebat: « Trois questions sont posées Ad 5. Incurrere. i ce sujet... Ad 6. Detur decretum fer. IV, 19 Augusti 1891 2 super dubiis quae < i. Pourquoi les anglicans ont-ils employé cette expression? sequuntur: « 1. An obligatio standi mandatis Ecclesiae a Bulla Apostolicae « Parce que dans la langue luganda il n’y a pas de mot pour traduire le mot pater <<ùnsle sens général. Le mot Kita qu’ils emploient, doit toujours être suivi d’un possessif: Sedis, imposita sit sub poena rcincidcntiac, vel non? — 2. An obligatio ■ Kita-nge, père de moi; Kita-o, père de toi; Kita-wc, père dc lui; Kiu-fe, père de nous; standi mandatis Ecclesiae in sensu Bullae Apostolicae Sedis idem sonet ac ■ Kita-mwe, père de vous; Kita-bwe, père d’eux. — Employé seul le mot Kita signifie obligatio se sistendi coram S. Pontifice, vel an ab illa debeat distingui. — iCilabesse (cucurbita) et la formule du Baptême où il se trouverait sans possessif, devrait Resp. Ad i. Affirmative ad primam partem; negative ad secundam.—Ad isir entre plusieurs. Cette femme est généralement donnée « Kiva kupika chakula (préparer la nourriture et tenir la case), cela principalement ou tout premièrement. Mais les relations maritales sont impliquées dans ce rôle à un titre au moins égal, bien qu’il n’en soit point fait mention particulière. La femme est d’ailleurs esclave, et d’ordinaire plus ou moins classée dans les nebhts. Une séparation suit habituellement ces sortes d’union, soit que l’homme s’en aille ailleurs, soit que le chef reprenne la femme concédée d’abord. 3. Les gens plus attachés au sol et au pays, et généralement libres, choi­ sissent dès l’enfance les femmes qu’ils épouseront à l’âge voulu. Les filles grandissent chez leurs parents tenues à l’écart ou même renfermées jusqu’à ce qu’elles soient reconnues nubiles. — Bientôt l’union projetée se con­ tracte avec des cérémonies particulières — Le fait principal est le payement au père (si la fille est libre) ou au maître (si elle est esclave) d’une dot dé­ terminée. L’union ainsi faite peut durer toujours. Il est universellement admis qu’elle peut être rompue; le fait de la rupture quand il se produit est toujours accepté et ratifié; on n’en examine que les motifs pour déci­ der si la dot doit ou non faire retour au mari. Si la cause de la rupture est posée par la femme, le père ou le maître rendent la dot; si elle est posée par le mari, il n’a droit à aucune restitu­ tion. De part et d’autre chacun se retire et peut convoler à de nouvelles 478 S. C. S. Officii Curia Romana noces. — Dans le cas où ce premier mariage dure, l’épouse peut se voir adjoindre d’autres femmes. Ce sont des suria (concubines); elle reste femme principale. R. Ad r. In decisis fer. IV, 29 lulii 1885, nempe cum praestitui non possit generalis regula ex qua matrimonia infidelium istius regionis haberi debeant veluti mera contubernia, instituendum est in singulis casibus peticularibus examen circumstantiarum et modi, quo coniugium primitus initum fuerit, tum eius diuturnitatis aliorumque adiunctorum quae acces­ serint. Si una ex duabus partibus ad fidem convertatur, altera remanente in infidelitate, supplie. SSmo pro facultate qua R. P. D. Vicarius Ap. illam ab interpellatione dispensare valeat. Si vero pars una convertatur post con­ versionem alterius, et examinato casu particulari supersit dubium, stet pro nullitate matrimonii, in favorem fidei. Ad 2. Ut in praecedenti. Ad 3. Matrimonia contracta, ut exponitur, generatim esse habenda ut legitima, nisi aliud obstet impedimentum iuris naturalis aut divini. — SSmus resolutionem Emorum PP. approbavit, et benigne annuit pro facultate, dt qua supra. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1797]. 479 inservientibus; ct utrum hoc liceat saltem si fiat ex quadam necessitate, aut ad evitandum magnum damnum. 4. Utrum liceat taliter cooperantibus ministrare sacramenta, si ab hac cooperatione desistere nolunt, aut desistere non posse affirmant. R. Ad i. Si moniti renuant, Negative. Ut vero fiat aut omittatur moni­ tio, serventur regulae a probatis auctoribus traditae, habita praesertim ratione scandali vitandi. Ad 2. Circa publicam Missae applicationem, Negative; circa privatam, .Affirmative. Ad 3. Numquam licere formaliter cooperari mandato vel consilio. Tole­ rari autem aliquando posse materialem cooperationem, dummodo: r. Cre­ matio non habeatur pro signo protestativo massonicae sectae; 2. nec aliquid in ipsa contineatur quod per se, directe atque unice exprimat reprobatio­ nem catholicae doctrinae et approbationem sectae; 3. neque constet officia­ les et operarios catholicos ad opus adigi vel vocari in contemptum catholi­ cae religionis. Ceterum quamvis in hisce casibus relinquendi sint in bona fide, semper tamen monendi sunt ne cremationi cooperari intendant. Ad 4. Provisum in praecedenti ; et detur decretum feriae IV, 15 Decem­ bris 1886.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1808]. 1157. 1159. S. C. S. Off., 30 iun. 1892. Quis sit Ordinarius coram quo processus in causis matrimonialibus mixtae religionis instituendus sit. R. Coniuges in causis mixtarum nuptiarum subsunt Episcopo in cuius dioecesi pars catholica domicilium habet; et quando ambo sunt catholici quia pars haeretica in Ecclesiae sinum reversa est, subsunt Episcopo in cuius dioecesi domicilium habet maritus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1799.— Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVI, p. 753J. S. C. S. Off., decr. 24 aug. 1892. Se sia valida una dispensa matrimoniale eseguita dall’Ordinario dietro I’awiso telegrafico, prima di avere ricevuto il documento autentico della grazia concessa. R. Negative, nisi notitia telegraphica transmissa fuerit ex officio, aucto­ ritate S. Sedis. — SSmus approbavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol, II, n. 1810. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXIX, p. 642]. 1160. 1158. S. C. S. Off., 27 iul. 1892. 1. Utrum liceat sacramenta morientium ministrare fidelibus qui mas­ sonicae quidem sectae non adhaerent, nec eius ducti principiis, sed aliis rationibus moti, corpora sua post mortem cremanda mandarunt, si hoc mandatum retractare nolunt. ; ‘ 2. Utrum liceat pro fidelibus, quorum corpora non sine ipsorum culpa cremata sunt, Missae sacrificium publice offerre, vel etiam private appli­ care, itemque fundationes ad hunc finem acceptare. 3. Utrum liceat cadaverum cremationi cooperari, sive mandato ac con­ silio, sive praestita opera, ut medicis, officialibus, operariis in crematorio S. C. S. Off. (Angliae), 7 sept. 1892. N. nunc Sacerdos, quando adhuc in Seminario degebat, ct res ad Ordi­ nationem cuiusdam presbyteri necessarias praeparare debuit, ex incuria, in calice qui ordinando tradendus erat, tantam aquae vim vino immiscuit (aequalem scilicet vel forsitan etiam plus) ut vinum certo corrumpi videre­ tur, atque ineptum redderetur ad Missae celebrationem. Postea autem tra­ ctatum De Ordine meditans, invenit, materiam ordinandis tradendam talem esse debere quae sit apta ad sacrificium Missae. Unde valde turbatus est, 1 Cf. N. Ï1°3· 480 S. C. S. Officii Curia Romana 481 BIBLIOTHECA W-TERNFFAS SACERDOTALIS SANCTI PETRI nec mentis agitatio, ut videtur, sedari potest nisi authenticum habeat respon­ 1163. sum quid de illius ordinatione putandum sit. R. Posita facti certitudine, tota Ordinatio iteretur secreto et sub condi­ S. C. S. Off., 3 maii 1893. tione ad cautelam; ac supplicandum SSmo ut suppleat de thesauro Ecctsiae quoad Missas a sacerdote sic ordinato celebratas. — SSmus approbavi In aliqua paroecia Uungariae accidit, ut mater a fide catholica apostata[Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1811]. rerit, quia parochus in baptizanda eiusdem prole patrinum haereticum, inhaerendo legibus Ecclesiae, reiccerit: quum vero ex declaratione Sacrae Poenitentiariae die 10 dec. i860,1 notorie censuratus ad munus patrini 1161. admitti possit, si ex eius reiectione gravia damna imminere videantur, inde quaeritur: Utrum haec declaratio etiam ad patrinos haereticos extendi possit; S. C. S. Off. (Algeriae), 1 dcc. 1892. ■ m vero praestet, sicut nonnulli volunt, in huiusmodicasibus difficilibus baptismum Un enfant, né de parents musulmans n’ayant pas encore l’âge de rai­ 1 sine patrino administrare. R. Negative, et praestare ut baptismus conferatur sine patrino, si ali­ son, est baptisé, secrètement, in articulo mortis, par les missionnaires, qui sont censés avoir versé sur sa tête un remède quelconque, mais non l’eau ter fieri non possit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1831. — Cf. etiam Acta baptismale, pendant une de ces tournées qu’ils ont l’habitude de faire auprès des malades musulmans. Bientôt l’enfant revient à la santé. Elevé et in­ S. Sedis, vol. XXVI, p. 448]. struit par les missionnaires eux-mêmes, il leur demande le saint baptême. Mais il y a de très grands inconvénients à faire savoir que les missionnaire.· 1164. baptisent secrètement les enfants in articulo mortis, quand ils vont soigner S. C. S. Off. (Mission. Novi Mexici), 22 iun. 1893. les malades à domicile. Que faut il faire? Faut-il simplement déclarer à l’enfant, qu’il est déjà Episcopus quidam ex iis, qui Sacrae Congregationi de Prop. Fide subja­ baptisé, et découvrir ainsi la manière d’agir des missionnaires dans leurs cent, et ordinarias dispensandi facultates habent, dispensationes matrimo­ tournées medicales? et s’exposer ainsi à de grands inconvénients? Ou bien, niales ab impedimento sive consanguinitatis aut affinitatis, sive mixtae aut peut-on, sans rien dire à l’enfant, suppléer les cérémonies du baptême,ct diversae religionis, ita concedere solet, ut simul imponat eleemosynam a lui laisser entendre et croire qu’il vient de le recevoir? contrahentibus exigendam sub poena invaliditatis dispensationis. Quaeritur : R. Caute et prudenter suppleantur caeremoniae. — SSmus adprobavit. 1. An obtenta dispensatione, matrimonia valida censenda sint, etiamsi [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1820]. nulla offeratur eleemosyna. 2. Et quatenus affirmative, an teneatur missionarius ad exigendam elee­ mosynam, quam Episcopus requirit. 1162. 3. Et quatenus negative, quomodo gerere se debeat cum Episcopo, eleemosynam imponente. S. C. S. Off., 19 apr. 1893. R. Ad i. et 2. Affirmative per modum hortationis et admonitionis, iuxta instructionem S. Congregationis de Prop. Fide, 8 Septembris 1869, § 52· 2 1. An occulti sectae massonicae coryphaei ac duces sint denuntiandi Ad 3. Provisum in 2. iuxta Const. Apostolicae Sedis,1 quando sunt publice noti ut liberimuratori, [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1838]. sed non sunt publice noti ut coryphaei vel duces huius sectae massonicae 2. An denuntiationis obligatio cesset apud eas regiones, in quibus liberi muratori, et ideo ipsorum coryphaei a gubernio civili tolerantur, et ab 1165. ecclesiastica potestate puniri non possunt, nec ullo modo cohiberi. S. C. S. Off., 5 iul. 1893. R. Ad i. Affirmative. — Ad 2. Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1830. — Cf. etiam Acta S. R.Un. Inquisitio iampridem, nempe decreto feriae IV, 13 Ian. 1875,3 S. Sedis, vol. XXV, p. 749]. generatim consuluit, ne insueti cultus tituli promoverentur, speciatim vero I de titulo pocnitcntis, Drio N. I. C. tributo. Quum igitur ad supremae huius » Cf. N. 552. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide. vol. I, n. 1205. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. ’ Cf. N. 11, n. 1346. 1037. 31 482 S. C. S. Officii Curia Romana Congregationis notitiam pervenerit, quod Loigny adhuc pertinaciternw. quod vocant — Opus S. Cordis /esu poenitentis, — atque eius auctores faute resque, licet pluries a Sumino Pontifice damnati, non desistunt sacriltp audacia confingere atque in publicum edere visiones ac revelationes Cordu lesu poenitentis, S. R. U. I., re mature perpensa, omnino prohibet eidam: titulos. — Cor /esu Poenitens, — Cor lesu poenitens pro nobis, —laus pu­ nitens, — /esus poenitens pro nobis. — Praecipit vero Ordinariis locorum, ubi societa&s sub huiusmodi titulis sunt erectae, ut damnato titulo alium sub­ stituant, in Ecclesia probatum, neque eas consistere patiantur, nisi omnia ad iuris regulas exacta fuerint. Postremo, omnibus in mentem revocat decre­ tum feriae IV, rj Januarii 1875, quod hic transcribitur: — « Fer. IV, « 13 Ian. 1875. SSmus D. N. Pius, div. prov. PP. IX, in solita audientia « R. P. D. Adsessori S. O. impertita.... mandavit.... monendos esse.,., sen<< ptores, qui ingenia sua acuunt super.... argumentis, quae novitatem sa« piunt ac, sub pietatis specie, insuetos cultus titulos etiam per epheme« rides promovere student, ut ab eorum proposito desistant, ac perpendant « periculum, quod subest, pertrahendi fideles in errorem etiam circa Fidei u dogmata, et ansam praebendi religionis osoribus ad detrahendum puritati « fidei, doctrinae catholicae ac verae pietati ». [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1840. — Cf. etiam Acu S. Sedis, vol. XXVI, p. 319J. 483 1168. S. C. S. Off., 14 febr. 1894· An decretum S. O., 5 lunii 1889,1 quo in nonnullis causis matrimonia­ libus derogatur solemnitatibus Constitutionis Benedictinae, 2 sit generale nec ne. R. Affirmative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, p. 237, nota 1]. 1169. S. C. S. Off., 20 apr. 1894. Non semel ad hanc S. Sedem relatum est in nonnullis imperii russiaci provinciis infeliciter accidere, ut publicorum gymnasiorum scholarumque discipuli catholici aliquoties per annum templa acatholicorum adire, una cum discipulis acatholicis sacris eorum functionibus interesse, atque riti­ bus acatholicis participare, crucem a ministro acatholico porrectam oscu­ lari, genuflectere, panes benedictos accipere aliasque caeremonias peragere idigantur. Ex qua re non solum ipsi adolescentes eorumque parentes in grave salutis periculum conficiuntur, sed etiam cappellani scholarum, prae­ ceptores religionis, confessariique puerorum magnas in angustias atque 1166. discrimina incidunt. Quamobrem iterum iterumque a Sede Apostolica S. C. S. Off., 2 aug. 1893. postulatum est, ut conscientiis fidelium subvenire atque circa rationem, qua sive scholares praedicti eorumque parentes, sive confessarii atque ma­ Utrum, ablata excommunicatione minori contra eos. qui communicant gistri in difficillimis adiunctis se gerere debeant, opportunas regulas consti­ cum excommunicatis nominatim a Summo Pontifice, censeatur etiam ablata tuere ac praescribere velit. Cui postulationi debitoque custodiendae fidei prohibitio. I satisfacere cupiens, S. C. Supr. et Univ. Inquistionis auctoritate Aposto­ R. Negative. — Smus adprobavit. lica decrevit quae sequuntur: [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1844.— Cf. etiam Acu 1. Discipulorum praesentiam in expositis circumstantiis pro civili tan­ S. Sedis, vol. XXXI, p. 401]. tum caeremonia haberi non posse, sed continere vetitam omnino communi­ cationem in sacris acatholicorum, atque ideo prorsus illicitam esse. 1167. | 2. Magistros religionis in praedictis scholis teneri,si a discipulis eorumve parentibus interrogentur, cos monere, communicationem de qua agitur, S. C. S. Off. (Norvegiac), 9 aug. 1893. tolerari non posse divinisque atque ecclesiasticis legibus contrariam esse. 3. Quod si interrogati semel discipulos monuerint, vel praedictae com­ 1. An societas independent Order of Good Templars excommunicationi | municationi licet frustra obstiterint, non teneri protestationes seu monitio­ subiaceat latae contra societates secretas in Const. Apostolicae Sedis.1 nes iterare, nisi fundata adsit spes, iterationem utilem et efficacem fore, Et quatenus affirmative: aqua etiam tum abstinere possint cum ex protestatione seu monitione ite­ 2. An prohibitum sit sub gravi nomen dare isti societati. R. Ad i. Dilata.—Ad 2. Affirmative, seu deterrendi fideles a dando rata graviora mala timentur. 4. Quod si magistri religionis a discipulis non interrogentur, attentis nomine huic societati gravissimis rerum circumstantiis, remoto scandalo, dissimulare posse, si [Collectanea S. C. de Prop Fide, vol. II, n. 1845· Cf. etiam Acti S. Sedis, vol. XXVI, p. 752, 753]. 1 Cf. N. 552. 1 Ci. N. 11182 Const. Dei miseratione, j nov. 1741.-Cf. N. 31S. 484 Curia Romana BIBLIOTHECA WRSNHNS SkCÇKMHMÀS SANCTI ΡΕΙΚΙ pueri in bona fide sint. In qua tota re magistri praedicti iudicio Episc.;, stare poterunt. 5. Confessarii ad quorum iudicium huius generis casus in tributi poenitentiae deferri contigerit, tenentur pueros, qui licet non ignari gan­ ter illicitam esse communicationem in sacris, de qua agitur, eam nihilomir.> imminentium malorum metu admiserint: similiter parentes qui filii culf> committendae auctores fuerint, diligenter instruere, corrigere et exhortai nec eos absolvere poterunt, nisi serio promiserint, se in posterum a vetiti communicatione in divinis sive committenda sive praecipienda abstenture-: esse. — Quod si tamen adolescentes vel parentes in bona fide sint, pote­ runt confessarii, attentis gravissimis renim circumstantiis, dissimulare, ec.in hac bona fide relinquere, atque ab eisdem monendis abstinere. 6. Quod si alicubi mos sit, ut non omnes, discipuli scholarum sacro acatholicorum intersint, sed pars tantum a ceteris electa omnium nomint adsistat, declarat haec S. Congregatio, hanc sive electionem sive interven­ tionem illicitam esse: posse tamen, si pueri in bona fide sint, dissimulari, remoto scandalo. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1868]. 1170. S. C. S. Off. (Kishnagur), 18 iul. 1894. 1. An possint baptizari filii infidelium in periculo, non vero in articula mortis constituti. 2. An iidem possint saltem baptizari, quando non est spes eos denuc revisendi. 3. Quid si valde prudenter dubitetur, quod ex infirmitate, qua actu ac­ ciuntur, non vivant, sed moriantur ante aetatem discretionis? 4. An baptizari possint filii infidelium in periculo vel articulo mortis constituti, de quibus dubitatur an attigerint aetatem discretionis, et non adest opportunitas eos docendi in rebus fidei. R. Ad i. 2 et 3. Affirmative. Ad 4. Concntur missionarii eos instruere eo meliori modo, quo fieri possit; secus baptizentur sub conditione. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1877. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXIX, p. 563, 564]. ; 1171. S. C. S. Off., instr. 20 aug. 1894.1 Amplitudinem tuam profecto non latet, reverendissimos Archiepiscopos in ecclesiasticis provinciis istius foederatae Reipublicae constitutos, in suis conventibus egisse de tribus, quae istic coaluerunt, societatibus, Sociorum 1 Ad Delegatum Apostolicum in Foedeiatis Americas Civitatibus. 5. C. S. Officii 485 nempe singularium (Odd Fellows), Filiorum Temperantiae (Sons of Tem­ perance) et Equitum Pythiae (Knights of Pythia), atque unanimi consensu rem totam iudicio Sedis Apostolicae detulisse. Porro Sanctissimus Domi­ nus Noster quaestionem examinandam tradidit Eminentissimis Dominis S. R. E. Cardinalibus una mecum Generalibus Inquisitoribus. Hi vero generali Congregatione fer. IV, die xx lunii mdcccxciv, confirmantes iudi­ cium de aliquibus ipsismet societatibus alias latum, decreverunt : ■ Cunctis per istas regiones Ordinariis esse omnino connitendum ut fideles a tribus societatibus praedictis et ab unaquaque earum arceantur, eaque de re ipsos fideles esse monendos; et si monitione insuper habita velint adhuc eisdem Societatibus adhaerere nec ab illis cum effectu separari, a perceptione Sacra­ mentorum esse arcendos ». Sanctissimus Dominus Noster sententiam hanc plene confirmavit et ratam habuit. Quae, idcirco, per praesentes Amplitudini tuae significatur, ut per te nota fiat cunctis istarum regionum Archiepiscopis, Episcopis aliis­ que locorum Ordinariis, et pro bono animarum regimine ad effectum dedu­ citur. — R. Card. Monaco. I [Leonis XIII Acta, vol. XIV, p. 292,293. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVIII, p. 569, 570]. 1172. S. C. S. Off., decr. 5 dec. 1894. Cum recenter ad hanc S. Congr. S. R. et U. Inquisitionis a compluri­ bus Episcopis pervenerint petitiones, quarum omnium una mens erat, absti­ nentiae legem de qua valde solliciti sunt, magnis in populorum concursi­ bus, aegre admodum ac difficulter variis de causis posse servari, et damno potius animarum quam saluti praebere occasionem, Emi ac Rrîii DD. S. R. E. Cardinales contra haereticam pravitatem in universa Christiana republics Generales Inquisitores, in plenario comitio dictae feriae IV, die 5 Decem­ bris 1894, re integre proposita ac mature perpensa, decreverunt ut infra, scilicet: — Supplicandum SSmo ut Episcopis aliisque locorum Ordinariis concedere dignetur facultatem anticipandi die sibi benevisa atque ob gra­ vissimas causas etiam dispensandi super lege ieiunii et abstinentiae, quando festum sub utroque praecepto servandum Patroni principalis aut Titularis, velsolcmne aliquod festum item magno populorum concursu celebrandum, inciderit in ferias sextas aut sabbata per annum, excepto tempore quadra­ gesimae, diebus quatuor temporum ct vigiliis per annum ieiunio consecra­ tis; atque ut eddem anticipandi seu etiam gravissimis de causis dispensandi potestate uti possint pro diebus, quibus nundinae extraordinariae, magno item populorum concursu, habeantur. — SSmus Dnus praesens decretum ratum habuit et confirmavit ac omnibus ct singulis locorum Ordinariis facultatem, de qua agitur, perpetuis futuris temporibus concessit ac attri­ buit, facta tamen in singulis casibus mentione apostolicae dispensationis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1884. — Cf. etiam Leo­ nis XIII Acta, vol. XIV, p-376r 377; ‘tem Acta S. Sedis, vol. XXVII, p. 512]. 486 Curia Romana K· IJetur responsum ui 111 hiiivvl lUAid CApusiiu^ nium in casu non esse impediendum.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1907]. 1173. γπ3ιγιγτϊο· . S. C. S. Off., 24 iul. 1895. Titius medicus cum ad praegnantem graviter decumbentem vocabatur, passim animadvertebat lethalis morbi causam aliam non subesse praeter ipsam praegnationem, hoc est, foetus in utero praesentiam. Una igitur, ut matrem a certa atque imminenti morte salvaret, praesto ipsi erat via, pro­ curandi scilicet abortum seu foetus eiectionem. Viam hanc consueto ipsr inibat, adhibitis tamen mediis et operationibus, per se atque immediate non quidem ad id tendentibus ut in materno sinu foetum occiderent, sed solum­ modo ut exinde amoverent, atque foetus, si fieri posset, vivus ad lucem ede­ retur, utique mox moriturus, cum adhuc immaturus omnino supponatur lamvero lectis quae dic 19 Augusti 1888 Sancta Sedes ad Cameraccnscn Archiepiscopum rescripsit: «tuto doceri non posse licitam esse quamcum" que operationem directe occisivam foetus; etiamsi hoc necessarium foret «ad matrem salvandam», dubius haeret Titius circa liceitatem operationum chirurgicarum quibus non raro ipse abortum hucusque procurabat, ut prae­ gnantes graviter aegrotantes salvaret. Quare, ut conscientiae suae consulat, supplex Titius petit utmm enuntiatas operationes in repetitis dictis cir­ cumstantiis instaurare tuto possit. R. Negative, iuxta alia decreta, dici scilicet 28 Maii 1884 1 et 19 Augu­ sti 1888. 1 23— SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1906. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVIII, p. 383,384]. 1175. S. C. S. Off. (Cenomanen.), ii mart. 1896. In casu stipitis intermedii (secundi gradus) ex duobus inter se iterum fin secundo gradu) consanguineis constitutis, utrum unicum existât, et declarari debeat in libello supplici dispensationis, impedimentum consan­ guinitatis, videlicet illud solum, quod ex hoc proximiori stipite intermedio procedit, —An insuper duo alia habeantur, et declaranda sint impedimenta, provenientia ab remotiori stipite communi (quarti gradus) per lineas in sti­ pite intermedio coniunctas. R. Negative ad primum; Affirmative ad secundum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1920. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 635-637]. 1176. S. C. S. Off., 18 mart. 1896. Post latum fer. Iλ', die 5 Dec. 1894 Sacrae huius Congr. S. Off. decre­ tura, quod incipit: Cum recenter,2 quo facultas fit locorum Ordinariis antici­ pandi in alium diem vel etiam, gravissimis dc causis, dispensandi super ieiunii et abstinentiae lege, occasione solemnitatum, in vetitum aliquem diem incidentium, a pluribus locis, circa eiusdem decreti genuinum sensum, 1174. dubia proposita fuere, quae sequuntpr: 1. Utrum ad hoc ut Episcopus dispensare valeat ad tramitem dicti de­ S. C. S. Off. (Westnionastericn.), 31 iul. 1895. creti, necesse sit ut festum celebretur semper magno populorum concursu. 2. Utrum Episcopus dispensare possit quando agitur tantum de festis Utrum puella N. cui ovaria per operationem chirurgicam ablata sunt, ' quaeque proinde, licet ceteroquin perfecta sit, prolem concipere nequit, I duplicis praecepti; an etiam quando agitur dc alio festo vel dc alia catholica solemnitate, cx. gr. de centenariis, de peregrinationibus et similibus. matrimonium valide ct legitime contrahere possit. 3. Quomodo sit intelligendus magnus populorum concursus, an populorum extraneorum, vel etiam eiusdem civitatis aut loci. 1 /\n tuto doceri possit in scholis catholicis licitam esse operationem chirurgicam qum 4. Utrum inter causas gravissimas ob quas Episcopus non solum antici­ craniotomiam appellant, quando scilicet, ca omisso, mater ct infans perituri sunt: ea contn pare, sed ctiain dispensare potest, assignor· valeat grave periculum quod admissa, salvanda si mater, infarte pereunto. abstinentia anticipanda non observetur. R. Tuto doceri non posse. — Cf. Collectanea S. C. Prop. Fide, vol. II, n. 161S 3 In Litt. eiusdem S, Officii 19 Aug. 1S8S ad Archicp. Camcraccn. haec habentur 5. Utrum in diebus exceptis ieiunio consecratis vetitum sit Episcopis • Anno 18S6 Ampl Tuae Praedecessor dubia nonnulla huic supremae Congregationi pn> tantum dispensare super abstinentia; vel etiam illam anticipare. < posuit circa liceitatem quarumdam operationum chirurgicarum craniotomiac ad finium Qui• • bus sedulo perpensis,. Emi ac Rmi PP. Cardd. Inquisitores Generales foria IV, die 14 « cuftcntis mensis respondendum censuerunt : //; scholis catholicis tuto doceri non Nnr 1 Eadem S C. Supremae Inquisit. declaravit (16 Januarii /£95) in huiusmodi casibus licitam esse operationem chirurgicam quam craniotomiam appellant, sicut declaratum fuit rsc in singulis recurrendum, cum hucusque responsum non fuerit, nisi pro casibus par­ 28 Maii 1S84, et quamcumque chirurgicam operationem directe occisivam foetus vel nutrii ticularibus. qestantis·. — Cf Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, p. 201, nota 1. 1 Cf. N, 1172· Curia Romana 488 "BIBLIOTHECA PWVSNu.AS SkœffiOTAUS SANCTI PETRI 6. Utrum ex rationabili causa possit Episcopus committere parochis ut ipsi assignent diem in quo anticipari debeat abstinentia. Quibus dubiis ad examen sedulo vocatis, Emi ac Rmi Dni Cardinale Inquisitores Generales, prachabito voto DD. Consultorum respondendum mandarunt: R. Ad i. Affirmative. Ad 2. Negative ad primam partem; affirmative ad secundam, modo adsit magnus populorum concursus. Ad 3. Attentis omnibus, intelligi potest etiam de concursu civitatis aut loci, facto verbo cum SSmo. Ad 4. Affirmative, modo periculum sit generale. Ad 5. Affirmative, scilicet utrumque vetitum est Episcopis. Ad 6. Affirmative. SSmus (die 20 Martii) Emorum PP. resolutiones benigne adprobare et confirmare dignatus est. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1922. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXVIII, p. 572, 573]. 1177. S. C. S. Off., 18 mart. 1896. i. An collato baptismo necessitatis causa ab obstetrice vel laico, iterari possit generatim baptisma absque praevio diligenti examine de eius valore. 2 Utrum conferri debeat baptismus sub conditione haereticis, qui ad catholicam fidem convertantur a quocumque loco proveniant, et ad quamcumque sectam pertineant. R. Ad i. Negative in omnibus et ad mentem. Mens est quod ad proba­ tionem faciendam sufficit attestatio etiam unius personae fide dignae, et etiam extraiudicialis. Ad 2. Detur decretum fer. IV, 20 Nov. 1878, quod ita se habet: * Ne­ gative, sed in conversione haereticorum etc. 1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide. vol. II, n. 1923]. 1178. S. C. S. Off., 22 apr. 1896. II tacito privilegio, di cui per tolleranza della S. Sede godono i sacerdoti di alcuni riti orientali, di amministrare contcmporaneamente i sacramenti dei Bàttesimo c della Cresima, vale soltanto per i fedeli del rito del mini­ stro, owero anche per quelli di altri riti orientali, nei quali vige Io stesso privilegio ? R. Affirmative. 2 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1926]. 1 Cf. N. 1058. 2 Hoc est (ut eadem S. C S. Off. declaravit Litt. zg Maii rS^Ô): < Un sacerdote otiea- • tale avente la facoltà di amministrare la Cresima insieme col Bnttesimo, pud esercitirh S. C. S. Officii 489 1179. S. C. S. Off., 13 maii 1896. Utrum diebus iciunio consecratis, in quibus Apostolica venia usus con­ dimentorum ex adipe indulgetur, butyro quoque per modum condimenti uti liceat, R. Supplicandum SSfho pro gratia. — Die 15 eiusdem mensis SSmus benigne annuere dignatus est pro gratia iuxta Emorum PP. suffragia. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1928. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXIX, p. 247]. 1180, S. C. S. Off. (Albanen. *in America), 10 iun. 1896. An in detegendo impedimento disparitatis cultus procedi possit non solum summarie, sed etiam extraiudicialiter; ex. gr. si in uno alterove casu veritas de suscepto vel non suscepto baptismo (etiam ab haereticis collato) aliter haberi non possit, an tunc valeat inquisitio a sacerdote vel etiam liico (ceteroquin habili et non suspecto) privatim instituta, id est sine dele­ gatione ab Ordinario facta. Accidit huiusmodi casus nuperrime ut miles qui­ dam, rogatu alterius partis, nulla munitus delegatione legitima, de baptismo collato vel non collato investigaret, quia parochus loci illius non audebat in­ gredi domum testium. R. Quatenus agatur de investigando impedimento disparitatis cultus, quando contrahere volentes nullo praecedenti ligamine sunt innodati, si inquisitio respicit catholicos vel catholice educatos, etiam in defectu authen­ tici documenti, ex quo constet fuisse revera baptizatos, uti baptizati habendi sunt in ordine ad matrimonium, nisi certo constet baptizatos non fuisse. Si agatur de haereticis vel ab haereticis baptizatis, dummodo constet de facto collationis baptismatis, et ipsius baptismatis invaliditas certo non con­ stet, pariter uti baptizati habendi sunt in ordine ad matrimonium. Huius­ modi investigatio diligenter quidem sed etiam extraiudicialiter et absque speciali delegatione fieri poterit. — Si vero agatur de investigando impedi­ mento disparitatis cultus ad effectum declarandi nullitatem vinculi praeexi­ stentis, quo contrahere volentes sunt innodati, licet, uti iam ab anno 1889 sub die 20 Martii,1 et iterum sub die 5 lunii2 statuit haec ipsa S. Officii Congre­ gatio, procedi possit praetermissis solemnitatibus in Constitutione Dei mise­ ratione 9 requisitis, modo summario ct extraiudiciali; semper tamen forma ■ non solo pei fedeli dei proprio nto, ma ancora pei fedeli di rito diverso, in mnncJnsa ■ di sacerdoti di questo nto, ne) quale perô vige il privilegio di amministrare insieme i duc ■ aeramenti ». * Cf. N. ÏÎ14· « Cf. N. 1118. 1 Cf. N. 318. S. C. S. Officii Curia Romana 49° 49' AS SkCÜUXjTAUS SANCTI PETRI iudicialis quoad substantialia servari debet, cum interventu defensoris vinculi matrimonialis; et, si evidenter de impedimenti existentia constet, Ordina­ 1183. rius procedere potest ad proferendam nuditatis sententiam. Planum esta S. C. S. Off. (Tarraconen.), 5 aug. 1896. iis deducere quod in hoc secundo casu semper requiritur forma iudicii, quoad substantialia, nec non interventus defensoris vinculi matrimonialis Archiepiscopus Tarraconensis humiliter exponit tarraconensem regioquod profecto praestari a nemine poterit, nisi prius habita speciali ac regulari 1 nem optimis vineis abundare, ex quo fit ut vinorum commercium ad exteras delegatione. nationes protrahatur et quamplurimi populi, Americae praesertim, a nostris [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1940]. ' vimcolis et mercatoribus vinum ad S. Missae Sacrificium conficiendum emere soleant. /\t dubium hac super re a R. P. D. Episcopo Massiliensi dudum propositum, et lata a S. Rom. et Univ. Inquisitione feria IV, die 1181. , 30 luhi 18901 relativa responsio vinicolas ipsos et mercatores curis et anxie­ tatibus affecerunt. Vina enim dulcia, quae hac in regione conficiuntur quae­ S. C. S. Off., 6 iul. 1896. que magnopere a sacerdotibus pro Missae celebratione desiderantur, post Quid agendum, curn Archiepiscopus Colonien. et Ordinarius Pennen.et primam fermentationem iam duodecim vis alcoolicae gradus exsuperant, ad Atrien, rescriptum recepissent dispensationis mixtae religionis cum clausula quos massiliensia nec permissa succi alcoolici additione pertingunt. Nihilo­ intra fines dioecesis, et nupturientes exeeutionis tempore in aliam dioecesin minus ut haec generosa ct dulcia vina, licet maiori, qua massiliensia, virtute discesserint? praedita, ad exteras nationes tuto exportari queant, decem et octo vis alcoo­ R. Clausula vetus intra fines dioecesis quae solet apponi in rescriptis licae gradibus polleant oportet; secus enim propter ipsam eorum dulcedinem mixtae religionis, habeatur pro abolita tam pro praeterito quam pro futuro. novis fermentationibus sunt obnoxia, et in maris transmissione utplurimum (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1945]. acescunt. Quam ob rem vinarii nostri mercatores, eosque inter maxime Augustinus Mulier, vir de religione catholica optime meritus, gratiam implorant ei similem quae Episcopi Massiliensis supra laudati votis con­ cessa fuit, facultatem videlicet roborandi spiritu seu alcool, ex genimine 1182. quidem vitis extracto, vina praesertim dulcia, ita ut ea quae naturaliter plus S. C. S. Off. (Brasiliac), 5 aug. 1896. minusve ad quindecim vis alcoolicae gradus pertingunt, ad octodecim incre­ scant. Ita enim eorum impeditur corruptio, quam iteratis fermentationibus in Brasilia difficillimum est verum vinum habere ad S. Missae sacrifi­ subire solent, tutiusque evehi possunt ad exteras nationes quae apto vino cium conficiendum, et fere impossibile illud ab adulterino distinguere, nisi carent ad decorose litandum. Praeterea, ut aiunt, in nonnulis Hispaniae in ipsa eadem regione confectum. lamvero uva his in locis adeo debilis regionibus viget perantiqua consuetudo, qua plures Sacerdotes vinum pro et aquosa est ut, ad tolerabile vinum habendum, aliquid sacchari e planta, S. Missae Sacrificio sibi conficiunt praemissa vel ignea musti evaporatione quam vulgo canna de assucar appellamus, musto admisceri debeat; et hoc vel uvarum ad solis radios exsiccatione; qui mos cohonestari videtur decla­ quidem modo fabricatum quoque est vinum, quo sacerdotes in S. Missae ratione S. Officii de die 22 Iulii 170ό2 circa vinum ex acinis uvae passae Sacrificio passim utuntur. Nunc vero, cognita responsione S. Rom. et Un. confectum. Inquisitionis feria V, loco IV, diei 25 lunii 1891 1 lata, dubitationes et con­ Hisce praehabitis, quaeritur: scientiae anxietates ortae sunt. Quapropter quaeritur·. Utrum sic confectum t. Utrum praelaudatis vinis, praesertim dulcibus, pro eorumdem con­ vinum pro S. Missae Sacrificio tuto adhiberi valeat nec ne. servatione tantum spiritus seu alcool ex uva deprompti addi queat, ut ad R. Loco sacchari extracti e canna saccharina vulgo canna de assucar septemdecim circiter vel octodecim vis alcoolicae gradus increscant, quin addendum potius esse spiritum seu alcool, dummodo ex genimine vitis cessent exinde esse materia apta pro S. Missae Sacrificio. extractus fuerit, et cuius quantitas, addita cum ea quam vinum, de quo 2. Utrum licitum sit ad S. Missae Sacrificium conficiendum uti vino agitur, naturaliter continet, haud excedat proportionem duodecim pro cen­ ex musto obtento, quod ante fermentationem vinosam per evaporationem tum; huiusmodi vero admixtio fiat quando fermentatio tumultuosa, ut aiunt, igneam condensatum est. defervescere inceperit. — SSmus adprobavit. Ad i. Attentis noviter deductis, dummodo in casu proposito spiritus [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1949. — Cf. etiam Acta extractus fuerit ex genimine vitis, et quantitas alcoolica adiungenda, una S. Sedis, vol. XXIX, p. 316, 317]. ‘ Cf. N. ii38- ' 1 Cf. N. 1125. « Cf. N. 772· 492 S. C. S. Officii Curia Romana cum ea quam vinum, de quo agitur, naturaliter continet, non excedat pro­ portionem septemdecim vel octodecim pro centum, et admixtio fiat quando fermentatio tumultuosa, ut aiunt, defervescere inceperit; nihil obstare quo­ minus idem vinum in Missae Sacrificio adhibeatur. .Ad 2. Licere; dummodo decoctio huiusmodi fennentationem alcoolicam haud excludat, ipsaque fermentatio naturaliter obtineri possit, et de facto obtineatur. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1950. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXIX, P· 317-319]· 493 Ad 3. Affirmative. Ad 4. Formam esse dubiam, ideoque iterandum sub conditione baptis­ mum. Ad 5. Uti exponitur, non expedire: sed dicendum vel vocem quae ver­ titur lavo, vel vocem graecam baptizo, monitis ministris et populo de signi­ ficatione huius postremae vocis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1959]. 1186. S. C. S. Off., 25 maii 1897. 1184. S. C. S. Off., 10 sept. 1896. 1. Utrum Episcopi in Concilio sive plenario sive provinciali legitime coadunati, vera potestate legislativa potin censeantur. 2. Utrum decreta Conciliorum sive plenariorum sive provincialium a S. Sede in forma communi sive specifica confirmata, vel adprobata, vel sal­ tem recognita omnimoda vi careant, nisi in statuta dioecesana iam fuerint incorporata; et quidem tantum valeant, in quantum sic fuerint incorporata. R. Ad 1. Affirmative. Ad 2. Negative. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1952. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXIX, p. 446, 447]. His in regionibus (Mexicanis) frequenter occurrit ut viri impii, vulgo liberi pensatores, matrimonium inire cupientes cum mulieribus catholicis, praeviam confessionem facere renuant, eo quod, ut explicite fatentur, fidem sacramenti Poenitentiae corde incredulo reiccerunt, et totam fidem nega­ verunt. Peto an hi, infidelibus deteriores, debeant aut possint admitti ad contrahendum matrimonium, cum magno mulieris catholicae et familiae detrimento et periculo. R. Supplicandum SSmo ut in decreto fer. IV, die 30 lanuarii 1867.1 — SSmus benigne annuit pro gratia. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1969. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXX, p. 628, 629]. 1187. 1185. S. C. S. Off., 16 iun. 1897. S. C. S. Off. (Niger), 17 febr. 1897. r. Estne valida haec fonna sacramentalis (Baptismi) quae sonat: anuma nna-i-aru nafa Nna n’Okpara na No Nso, quae vertitur ego te lato (vel potius ego sum lavans te) in nomine Patris et Primogeniti (?) et Spiritus San­ cti? Intentio baptizantis fuit nominandi tres personas SSriiae Trinitatis. 2. Prout negative, qua forma iterandus est baptismus? 3. Estne valida forma baptismi quae sonat: anuma ntou nna-i-aru n'aja n’afa Nna nu Nwa na Mo Nso, quae vertitur ego te lavo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti? 4. Estne valida forma quae sonat : anuma tinye-i miri Ciuka nafa Nna Nwa na Μό Nso, quae vertitur ego pono tibi (vel super te) aquam Dei in etc. 5. Quid si hac lingua Ibo adhiberetur ipsa vox graeca dicens: anuma baptizi-ngi n’afa Nna nu Nwa na Μό Nso, quae verteretur ego baptizo te etc. (Dixi baptizi-ngi, ct non baptizongi quatenus prima locutio magis accom­ modatur pronunciation! horum indigenarum). R. Ad i. Negative, ct baptismum cum dicta forma esse iterandum. Ad 2. Omissis ritibus non essentialibus, 'adhibeatur materia et forma tantum. Ex decreto S. Inquis. 23 lunii 1886 a cuilibet confessario directe absolvere licet a censuris etiam speciali modo S. Pontifici reservatis in casi­ bus vere urgentioribus, in quibus absolutio differri nequit absque periculo gravis scandali vel infamiae, iniunctis de iure iniungendis, sub poena tamen reincidentiac in easdem censuras, nisi saltem infra mensem per epistolam et per medium confessarii absolutus recurrat ad S. Sedem. Dubium tamen oritur pro casu, quo nec scandalum nec infamia est in absolutionis dila­ tione, sed pocnitens censuris papalibus innodatus in mortali diu permanere debet, nempe per tempus requisitum ad petitionem et concessionem facul­ tatis absolvendi a reservatis; praesertim quum theologi cum S. Alphonse de Ligorio ut quid durissimum habeant pro aliquo per unam vel alteram diem in mortali culpa permanere. Hinc post decretum 23 lunii 1886, defi­ ciente hac in quaestione theologorum solutione, quaeritur: i. Utrum in casu quo nec infamia, nec scandalum est in absolutionis dilatione, sed durum valde est pro pocnitente in gravi peccato permanere » Cf. N. 998. » Cf. N. 1102. 494 S. C. S. Officii Curia Romana per tempus necessarium ad petitionem et concessionem facultatis absolvent a reservatis, simplici confessario liceat a censuris S. Pontifici reservatis dire­ cte absolvere, iniunctis de iure iniungendis, sub poena tamen rcincidentnt in easdem censuras, nisi saltem infra mensem per epistolam ct per medium confessarii absolutus recurrat ad S. Sedem: 2. Et quatenus negative, utrum simplex confessarius eumdem poenitentem indirecte absolvere debeat, eum monens ut a censuris directe in posterum a Superiore absolvi curet, vel apud ipsum revertatur, postquam obtinuerit facultatem a reservatis absolvendi. R. Ad i. Affirmative, facto verbo cum SSmo. Ad 2. Provisum in primo. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1971. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXX, p. 123-125]. 495 bus curent ut in loco sacro sepeliantur. Sin vero graves obstant difficultates quominus in loco sacro condi possint, circa praxim hucusque servatam non sunt inquietandae. Quoad membrorum combustionem praecipientibus medi­ cis, prudenter dissimulent et obediant. Et ad mentem: Mens est quod, si fieri potest, in proprio horto domui adnexo, deputetur aliquod parvum ter­ rae spatium, ad sepelienda membra catholicorum amputata, postquam fue­ rit benedictum. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1975.-6!. etiam Acta S. Sedis, vol. XXX, p. 630, 631]. 1190. S. C. S. Off., instr. 6 aug. 1897. 1. Instructionis S. Rom. et Univers. Inquisit. circa observantiam Apo­ stolicae Constitutionis Sacramentum Poenitentiae 1 num. 10 praecipitur ut 1188. antequam contra denunciatum procedatur, perspectum exploratumque iudici S. C. S. Off., 16 iun. 1897. esse debeat, quod mulieres vel viri denunciantes sint boni nominis, neque ad accusandum vel inimicitia vel alio humano affectu adducti fuerint. In Const, s. m. Pii IX, quae incipit, Apostolicae Sedis,1 excommunica­ 2. Praeceptum huiusmodi, uti omnia quae ad huius Supremi Tribunalis tione Rom. Pontifici simpliciter reservata innodantur communicantes cum procedendi rationem spectant, strictissimi iuris censendum est, ita ut, eo excommunicato nominatim a Papa in crimine criminoso, ei scilicet impendendo neglecto, ad ulteriora procedi nequeat. auxilium vel favorem. Quaeritur utrum his verbis comprehendantur etiam 3. Nec sufficit ut id utcumque, sed omnino necesse est ut certa iudiciali excommunicati a Romanis Congregationibus, saltem quando eorum decre­ forma iudici innotescat; quod propria dictione: « diligentias arca denuncia­ tis accedit approbatio Summi Pontificis. R. Negative. . ‘-'iv' 1 tum etusque denunciantes peragere » significari in foro S. Officii usus obtinuit. 4. lamvero cum non semper nec ab omnibus vel tantum post longum [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1972]. tempus, cum nempe testimoniorum receptio difficilis et quandoque impos­ sibilis est, Supremum hoc Tribunal id servari perspexerit, hanc ad rem Instructionem, pro Rmorum Ordinariorum norma, edendam mandavit. 1189. 5. Ordinarius igitur toties quoties aliquam de infando sollicitationis S. C. S. Off., 3 aug. 1897. cnmine denunciationem acceperit, illico ad diligentias peragendas proce­ det. Ad quem finem vel per se vel per sacerdotem a se specialiter delegatum Superiorissa generalis Sororum a Matre Dolorosa, quarum domus matn.x advocabit (separation scilicet, et qua decet circumspectione) duos testes, Romae extat, devotissime exponit, in hospitalibus Congregationis, quae in quantum fieri poterit, ex coetu ecclesiastico, utcumque vero omni excepAmerica Septentrionali extant, singulis hebdomadibus evenire ut unius vel ptione maiores, qui bene noverint tum denunciatum, tum omnes et singu­ alterius aegroti brachium seu crus amputetur. Sorores adhuc bona fide los denunciantes, eosque, sub sanctitate iuramenti de veritate dicenda et eiusmodi membra recisa sive in terra profana sepelierunt, sive, suadente de secreto S. Officii servando, iudicialiter interrogabit, testimonium scripto medico, igne combusserunt. Quum vero humilis oratrix anxia naereat, num referens, iuxta insequentem formulam; utriusque vero testimonii atque una sorores in hac parte recte egerint, devotissime quaerit, utrum eiusmodi simul respectivae denunciationis authenticum exemplum directe tutaque via agendi ratio etiam in futuro prosequi possit, vel non: sive agatur de aegro­ ad hanc Supremam Congregationem quamprimum transmittet. tis catholicis, sive de acatholicis seu infidelibus. luvat forsan adnotare eius· 6. Dictum est: « vel per se vel per sacerdotem a se specialiter delegatum »; modi membrorum sepulturam in aliquo coemeterio saepissime moraliter, nihil enim prohibet quominus, rationabili ex causa, pio alicui docto ac pru­ ct haud semel physice impossibilem evadere. 1 denti sacerdoti id muneris Ordinarius demandare valeat; speciali tamen ei R. Quoad membra amputata acatholicorum, sorores praxim suam tuto in singulis casibus delegatione impertita, cique antea delato iureiurando de servare possunt. Quoad membra amputata fidelium baptizatorum, pro virimunere fideliter obeundo ct de secreto S. Officii servando. » Cf. N. 552. » Cf. N. 990- S. C. S. Officii Curia Romana 496 497 1. Utrum, concurrente aliquo impedimento dirimente secreto, seu fori 7. Quod si inveniri nequeant duo tantum testes qui noverint una simul denunciatum ct omnes et singulos denunciantcs, plures vocari debent. Toi t interni, cum alio impedimento item dirimente, sed publico, necessaria sit id dispensationem specialis cumulandi facultas. nempe hoc in casu testes, ut supra, vocandi erunt, quot oportebit ut dupla 2. Utrum, concurrentibus duobus impedimentis, quorum unus sit diri­ quoad denunciatum et unumquemque denunciantem habeatur testimonium mens, et alterum impediens tantum, eo excepto quod mixtae religionis dicunt, 8. Quoties autem luramentum de secreto servando et, pro diversis casi­ pariter necesse sit, ad dispensationem, specialis cumulandi facultas. bus, de veritate dicenda vel de munere fideliter obeundo deferendum .st. R. Ad i. Negative, et detur decretum diei 31 Martii 1872 in Coimbaiuramentum ipsum semper et ab omnibus, etiam sacerdotibus, tactis Ss.Dr. turen.1 Evangeliis et non aliter, praestandum erit. In Ordinarii vero potestate erit, Ad 2. Affirmative quoad impedimenta impedientia quorum dispensatio siquidem pro rcrum, locorum aut personarum adiunctis necessarium stl reservatur S. Sedi, ea nempe quae oriuntur ex mixta religione, ut aiunt, expediens iudicaverit, excommunicationem ipso facto incurrendam et ! atque ex sponsalibus, et ex voto simplici perpetuae castitatis. Secus in reli­ Rom. Pont, speciali modo reservatam violatoribus comminari. quis, circa quae Episcopus uti poterit iure suo. — SSmus adprobavit. 9. Sequitur interrogationis formula.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1979. - Cf. etiam Acta [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1977.-6!. etiam Acu S. Sedis, vol. XXX, p. 284, 285]. S. Sedis, vol. XXX, p. 249-251]. 1191. 1192. S. C. S. Off., 18 aug. 1897. S. C. S. Off., 7 sept. 1897. SACESDÜIAUS SANCTI PETRI W bKYÎHECA Ep. Mysurien. humiliter exponit sc interdum ancipitem haerere in usu facultatis cumulandi, ut aiunt, qua in tribuendis dispensationibus matrimo­ nialibus pollet. Hinc quaeritur: 1 « Dic... mense.... anno.... < Vocatus personaliter comparait « dioecesis. Delegatus autem dicat: cotam coram mc mc infrascripto Episcopo... (notetur nomti infrascripto a R. P. D. Episcopo... ad buoc ■ actum tantum specialiter delegato) sistente in... (notetur locus ubi negotium geritur), « N .. N... (nomen, cognomen et qualitates testis conventi) qui, delato ei iuramento ven· < tatis dicendae, quod praestitit tactis Ss. Dei Evangeliis, fuit per me... « i. Interrogatus: Utrum noverit sacerdotem N.... N....? (nomen, cognomen et quak· ■ tales denunciati), « Respondit:... (exscribitur lingua qua utitur testis, eius responsio), < 2, Interrogatus: Quaenam sit huiuscc sacerdotis vitae ratio, quinam mores, quie· < nam penes populum existimatio? N. N. espone che egli ottenne a causa di cronica malattia la facoltà di prendere qualche ristoro per modum potus prima della Comunione. Aggra­ vates! vie più il suo male, e non bastandogli solo delle bevande, supplica h S. V. che si degni permettergli anche qualche cosa di solido per sostentirsi. R. Respondeatur ad mentem, ut in Abellinen., 4 lunii 1893: « La mente è chc quando si dice per modum potus s’intende bensi che si possa prendere brodo, caffè, od altro cibo liquido, in cui sia mescolata qualche sostanza, corne p. e. semmolino, pangrattato ecc., purchè l’insieme non venga a perdere la natura di cibo liquido ». — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, η. 1983· - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXX, p. 629, 630]. 4 Respondit:... < 3. Interrogatus: Utrum noverit viros vel, ut plurimum, mulieres NN... NN...? (no­ men, cognomen et qualitates uniuscuiusque 1193. denunciantis). < Respondit :... S. C. S. Off., 24 nov. 1897. «4. Interrogatus: Quaenam sit uniuscuiusque eorum vitae ratio, quinam mores, quae· < nam penes populum existimatio? < Respondit :... • 5. Interrogatus: Utrum cos censeat fide dignos, vel contra mentiendi, calumniandi « in ludicio, ct etiam peierandi capaces cos existimet? « Respondit:... < 6. Interrogatus: Utrum sciat, num « unquam extiterit odii vel inimicitiarum forte inter cos et praefatum sacerdotem ulh causa? e Respondit:... « Tunc, delato ei iuramento de secreto S. Officii servando, quod praestitit ut supra, « dimissus fuit, ct antequam discederet, m confirmationem praemissorum se subscripsit. In Congreg. Gen. S. R. et U. Inq. habita ab Emis ac Rmis DD. Cardd. in rebus fidei et morum Gen. Inquisitoribus, iidem Emi PP., rerum temporum­ que adiunctis mature perpensis, decernendum censuerunt·. — Supplicandum SSmo ut declarare seu statuere dignetur facultates omnes speciales habituaI liter a S. Sede Episcopis aliorumque locorum Ordinariis concessas non sus­ pendi vel desinere ob eorum mortem vel muneris cessationem, sed ad suc­ cessores Ordinarios transire ad formam ct in terminis decreti a Sup. hac Congr. editi die 20 Februarii 1888 quoad dispensationes matrimoniales. 2 « Subscriptio autographa testis vel eius signum φ crucis, < Acta sunt haec per mc N.... N.... < delegati qui testimonium recepit) (nomen cognomen et qualitates Episcopi vel eius 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1382. » Cf. N. 1100. Curia Romana 498 Insequenti vero feria VI, die 26 Novembris 1897, in solita audiœtu R. P. D. yVdsessori S. O. impertita, facta de his omnibus SSmo Domifc Nostro Leoni Div. Prov. Pp. XIII relatione, Sanctitas Sua Emorum Patrurr. resolutionem adprobavit, atque ita perpetuis futuris temporibus servandr. mandavit, contrariis non obstantibus quibuscumque. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1985. — Cf. etiam Acu S. Sedis, vol. XXX, p. 627]. 1194. S. C. S. Off., 9 dec. 1897. Quid agendum sit cuidam clerico, in cuius Ordinatione presbyterali Episcopus inadvertcnter ita corrupit formulam ut dixerit: Accipe Spiriiwa Sanctum, quorum retinueris peccata, remissa sunt; et quorum retinueris, retenti sunt. R. Secreto et sub conditione quovis anni tempore suppleatur ad caute­ lam a quovis Episcopo cum S. Sede communionem habente, induto dt more, tertia manuum impositio et forma respectiva: Accipe Spiritum S. etc.1 et quoad praetentum acquiescat. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C de Prop. Fide, vol. II, n. 1987]. 1195. S. C. S. Off., 26 ian. 1898. N. espone che egli, due anni or sono, fu ammesso all Ordinazione del diaconato. Oggi pero ha dei dubbi su quella Ordinazione. Egli ricorda bent che il Vescovo nello imporgli le mani non lo tocco fisicamente; ne visse inquieto per qualche tempo; ma pensando che il tatto fisico non c esscfr ziale, si lascio poco dopo promuoverc al sacerdozio. Se non chc, avendo non guari appreso che la imposizione delle mani senza contatto corporale rendeva dubbia POrdinazione, agitato da novello timore, chiede sc la sua Ordinazione a diacono debba essere rciterata sotto condizione. R. Detur decretum fer IV, 20 lanuarii 1875;2 scilicet iteretur sub con­ ditione Ordinatio Diaconatus, quae iteratio fieri potest a quocumque catho­ lico Episcopo, secreto, quocumque anni tempore, etiam in sacello privato, facto verbo cum SSmo. - SSmus resolutionem Emorum PP. confirmavit, ac facultates omnes necessarias ct opportunas impertiri dignatus est. [Collectanea S C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1989. - Cf. etiam Aci' S. Sedis, vol. XXX, p. 476, 477]. 1 Suppleri autem d'-bet tertia manuum impositio ab Episcopo Sacrum faciente, in iu privato oratorio ct aditante prcsb\ tero sacerdotalibus vestimentis induto, quin repeti debeant caeremoniae accidentales ]uae antea adhibitae fuerunt (S Cf. S R C. Decr. Authent., n. 2836 s Cf. N. 1038. R. C., Vivaricn,, 22 Man 1841 S. c. S. Officii 499 1196. S. C. S. Off., 3 febr. 1898. 1. Se 1’esserc nati nell’eresia, o lavere genitori, zii, fratelli o eugini cretici, 0 maritati ad cretici, sia per legge cqmune un impedimento che esclude dalla professione religiosa. 2. Se sia esatto il dire che pel fatto delTaltrui eresia incorrono Ia irregolarità solamento coloro che hanno eretico il nonno, o il padre, o la madré. 3. Se possa seguirsi la dottrina di coloro che insegnano, talc irregolarità non incorrersi nella Germania pel fatto che ivi parentes nulla laborant infa­ mia; e se talc dottrina possa estendersi a tutte quelle regioni ove la reli­ gione dominante è eterodossa, 0 protestante. 4. Se i legittimamente dispensati dalla irregolarità in rispetto alla sacra Ordinazione, possano pel fatto della professione religiosa venir promossi aile prelature dell'Ordine; ovvero possano essore a ciè autorizzati dai loro Superiori, quando questi abbiano, per antica concessione diretta e poste­ riore al Concilio di Trento, facoltà di potere · ex quocumque capite vel causa, praeterquam homicidii voluntarii, bigamiac ac membrorum mutila< donis, irregularitatem incurrentes, Apostolica auctoritate, in foro conscien■ tiae tantum absolvere, nec non cum eis, etiam cum rchabilitatione, et abstersione inhabilitatis et infamiae maculae, dispensare ». R. Ad r. Negative, salvis constitutionibus cuiusque Religiosae Familiae propriis. Ad 2. et 3. Detur decretum fer. IV, 4 Decembris 1890, id est: «Filios haereticorum etc. ». 1 Ad 4. Prout exponitur, negative. - Ssmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1990. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXX, p. 561, 562]. 1197. S. C. S. Off., 30 mart. 1898. Utrum missionarius conferre possit Baptismum in articulo mortis mahumedano adulto, qui in suis erroribus supponitur in bona fide: 1. Si habeat adhuc plenam advertentiam, tantum illum adhortando ad dolorem et ad confidentiam, minime loquendo de nostris mysteriis; 2. Quamcumque habeat advertentiam, nihil ei dicendo, cum ex una parte supponitur illi non deesse contritionem, ex alia vero prudens non esse loqui cum eo de nostris mysteriis. 3. Si iam advertentiam amiserit, nihil prorsus ei dicendo. R. Ad 1. et 2. Negative, i. e. non licere huiusmodi mahumedanis, de quibus in primo et secundo quaesito agitur, sive absolute sive conditionate Curia Romana 500 administrare baptismum; ct dentur decreta S. O. ad Episcopum Qucbttttsem sub die 25 lanuarii et 10 Maii 1703, ’ et Instructio S. Officii subie 6 lunii i860 ad Vicarium Apostolicum Tche-Kiang.2 Ad 3. De mahumedanis moribundis et sensibus iam destitutis respon­ dendum ut in decr. S. Officii 18 septembris 1850 ad Episc. Perthensem;1 idest: « Si antea dederint signa velle baptizari, vel in praesenti sutu « nutu aut alio modo eamdem dispositionem ostenderint, baptizari pose «sub conditione, quatenus tamen missionarius, cunctis rerum adiuncts « inspectis, ita prudenter judicaverit ». — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1993. — Cf. etiamAcu S. Sedis, vol. XXX, p. 699-701]. 1198. S. C. S. Off., decr. 20 apr. 1898. Postquam per Decretum huius Supremae Sacrae Congr. in Fer. I\, 24 Novembris 18974 declaratum fuit facultates omnes speciales, habitualitcr a S. Sede Episcopis aliisque locorum Ordinariis concessas, non suspend eorum morte vel cessatione a munere, sed ad successores Ordinarios extendi, ad formam decreti S. Officii Fer. IV, dici 20 Februarii 18885 pro dispensa­ tionibus matrimonialibus; propositum fuit eidem huic S. Cong. dubium, utrum expediat in posterum eliminare facultates durante munere, quae, ut plurimum, Vicariis Capitularibus conceduntur. — Porro in Cong. Generali S. R. et U. Inquisitionis habita ab Emis ct Rmis DD. in rebus fidei et morum Inquisitoribus Generalibus, praefato dubio diligenter expenso, prae· habitoque RR. DD. Consultorum voto, iidem Emi ac Rriri PP.rescribendur. mandarunt: Clausulam durante munere esse supprimendam, ct in ceteris slotdum formae Decreti iam lati die 20 Februarii Ig88> n- 1 · et 2 · at iuxta : idest : « i. Facultates omnes habituales in posterum committendas esse Ordi­ nariis locorum. — 2. Appellatione Ordinariorum venire Episcopos, Admini« stratores seu Vicarios Apostolicos, Praelatos seu Praefectos habentes iurisdi« ctionem cum territorio separato, eorumque Officiales seu Vicarios in spi« ritualibus generales, et sede vacante Vicarium Capitularein vel legitimum « Administratorem ». ! Subsequent! vero Fer. VI, dic 22 eiusdem mensis Aprilis 1898, in solita audientia, R. P. D. Assessori impertita, facta de his omnibus SSmo D. N. Leoni d. p. PP. XIII relatione, SSmus resolutionem Emorum PP. adproba­ vit, contrariis non obstantibus quibuscuinquc. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1996. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXX, p. 702, 703]. « Cf. N. 764. 765. » Cf. N. 963. » Cf. N. 912· * Cf. N. H93 » Cf. N. 1109. S. C. S. Officii 50’ 1199, S. C. S. Off., 4 maii 1898. i. Eritne licita partus acceleratio, quoties ex mulieris arctitudine impos­ sibilis evaderet foetus egressio suo naturali tempore? i 2. Et si mulieris arctitudo talis sit, ut neque partus praematurus possi­ bilis censeatur, licebitne abortum provocare, aut cacsaream suo tempore perficere operationem? 3. Estne licita laparatomia, quando agitur de praegnatione extra-uterina, seu de ectopicis conceptibus? R. Ad i. Partus accelerationem per se illicitam non esse, dummodo per­ ficiatur iustis de causis et eo tempore ac modis, quibus ex ordinariis contin­ gentibus matris et foetus vitae consulatur. Ad 2. Quoad primam partem, negative, iuxta decretum fer. IV, 24 lulii 1895,1 de abortus illiceitate. — Ad secundam vero quod spectat: Nihil obstare, quominus mulier, de qua agitur, caesareae operationi suo tempore subjiciatur. Ad 3. Necessitate cogente, licitam esse laparatomiam ad extrahendos c sinu matris ectopicos conceptus, dummodo et foetus et matris vitae, quan­ tum fieri potest, serio et opportune provideatur. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1997.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXX, p. 703, 704]. 1200. S. C. S. Off., 6 iul. 1898. 1. Quomodo se gerere debeat parochus vel sacerdos, qui, vocatus a viro (vel muliere catholica) in articulo mortis constituto et cum infideli iam vinculo civili coniuncto, illum invenit sensibus pene destitutum? Quando parochus illum ad contritionem excitaverit ac sub conditione absolverit, potest etiam ad sepulturam admittere ecclesiasticam? 2. Quomodo in praedicto casu parochus vel sacerdos se gerere debeat, si moribundus sensibus sit penitus destitutus? 3. Quid, si iste moribundus sit compos sui et adsint filii baptizati, quos lex civilis retinet uti legitimos? 4. Quid, si filii non fuerint baptizati? 5. An, ct quibus cautelis, sint baptizandi filii orti ex matre hebraea, post obitum patris catholici, si filii durante civili contubernio baptizati fuerint? Ad i. Detur responsum S. Pocnitentiariae, idest: >< Venendo a morte uno scomunicato notorio od un pubblico peccatore senza essersi riconciliato con la S. Chiesa, se pero avesse desiderato 1’opera del sacerdote, • dai quale fu trovato o già morto o destituito dei sensi, c se avesse dato 1 Cf. N 1173· 502 S. C. S. Officii Curia Romana W U O TH ECA W.TfSKuKS SkCEBDOtAUS SANCTI PETRI «segni di pentimento, o baciando il Crocifisso o facendo altri atti di pied, < dovrà il parroco negargli la sepoltura? — Rcsp. : In hisce casibus, evulg:· « tis resispicentiac signis, dari posse sepulturam ecclesiasticam, vetitis tair.c * « ecclesiasticis pompis et solemnitatibus exequiarum. Quod si in aliquot?·. « circumstantiae extraordinariae concurrant, parochus consulat Ordinariun « et stet eius mandatis ». Ad 2. Consulat probatos auctores, ac praesertim S. Alphonsum M. Di Ligorio, Lib. 6, n. 483. Ad 3. Episcopus vel parochus in casu uti poterit facultate Ordinan.concessa sub die 20 Febr. 1888, 1 renovato consensu ct datis cautionik Ad 4. Si possibilis spes affulgeat fore ut huiusmodi pueri possint sui tempore in vera religione institui, tunc, datis cautionibus, baptizentur Quod si nulla via possit huiusmodi spes moralis haberi, tunc, nisi puer in mortis articulo inveniantur, ab iis baptizandis abstineatur; ct ad men­ tem: Mens est, quod parochus curare non omittat, ut, datis cautionibus, liberi baptizari, et in catholica religione educari possint, cum Ecclesia in iis hoc ius iam habeat. — A moribundo catholico vero, si iam est compos sui, cautiones exquirantur ut praedicta valeant obtineri. Ad 5. Si filii nondum baptizati sunt, provisum in praecedenti. — Si vera sint baptizati, tunc curandum ut in catholica religione instituantur ct edu­ centur. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2007. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. rzx, 122]. 503 1202. S. C. S. Off., 6 iul. 1898. Pluribus abhinc annis, antequam Episcopus N. dioecesis regimen et iJministrationcm nactus esset, contigit ut statuto tempore generales Ordi­ nationes celebrarentur; cumque, ceteris Ordinibus collatis, perventum fuisset ad ordinationem presbyterorum, loco extensionis dexterae manus super capita ordinandorum cum oratione Oremus fratres carissimi etc., quae in Pontificali habentur, Pontifex involuntarie distractus, eamdem ora­ tionem recitabat manibus ante pectus iunctis; quod advertens unus ex adstantibus clericis, timens ne hoc officeret validitati ordinationis, cito accurrens reverenter disiunxit manus Pontificis, qui, manibus sic disiunctis ante pectus, praefatam orationem usque ad finem prosequutus est. Hoc supposito, dubitatur: Utrum per extensionem manuum Episcopi ante pectus suppleri potuerit mcasu extensio dexterae manus super capita ordinandorum, ac consequen­ ter pro valida habenda sit ordinatio illorum candidatorum. R. Attentis expositis, sacerdotes, de quibus agitur, iterum ordinentur «integro sub conditione et secreto, quocumque die, facto verbo cum SSmo, ut suppleat etiam de thesauro Ecclesiae pro Missis a sacerdotibus celebra­ tis.—SSmus adprobavit et gratiam concessit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2009. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 124, 125]. 1201. S. C. S. Off., 6 iul. 1898. 1203. 9 II parroco N. prostrato ai piedi della S. V. umilissimamente domanda che, per quiete di sua coscienza, venga autorevolmente risoluto un dubbio che da lungo tempo lo agita circa la validité della sua ordinazione sacer­ dotale. — Nel consegnargli il Vescovo ordinante il calice c la patenacon l’ostia, l’ostia cadde a terra prima di toccarla e prima che si pronunziasse la formola Accipe potestatem etc. Il sacerdote ordinando si accorse della caduta dell’ostia. che non era più nella patena prima della prolazionc della formola, e ne avvcrti il ceremoniere che, o per non inquietare il Vescovo, o perche credessc diversamente, lascio correrc la cosa. — Che etc. R. Attenta asserta evolutione hostiae in terram in porrectione instru­ mentorum ante tactum instrumentorum eorumdem, prout exponitur ab oratore, Ordinationem esse iterandam ex integro, sub conditione et secreto, quocumque die, facto verbo cum SSmo, ut suppleat de thesauro Eccle­ siae, quatenus opus sit, pro Missis a sacerdote oratore celebratis. — SSmus resolutionem Emorum PP. adprobavit ac gratiam concessit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2008. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 123]. 1 Cf. N. 1109. S. C. S. Off., 20 iul. 1898. Bonifacius, in partibus schismaticorum orientalium arduam missionarii apostolici vitam agens, quadam die in tribunali poenitentiae sedens, inter alias Agatham invenit, quae generalem, anteactae vitae confessionem apud ipsum instituendam humiliter et enixe petit. Agathae petitioni Bonifacius annuens, eam maxima patientia et caritate audit et adiuvat. Sed ecce, dum bona mulier ordine et praecisione admirabili, nec non fervida fide, humili­ tate ac lacrymaruin copia sordes confitetur, hoc deinde subiungit: se nun­ quam suis sacerdotibus, utpotc pravis moribus imbutis ac sacramentalis sigilli minime curantibus, conscientiam suam ita fideliter aperuisse, ac deni­ que confessarium exorat, ut ci det veniam se apud ipsum Confessionem semper in posterum peracturam ut Eucharistiae Sacramentum in sua pro­ pria ecclesia recipere digne valeat. Quibus auditis, confessarius compcrit illam non esse de gremio, saltem dc corpore, Ecclesiae catholicae, et anxius non parum factus, secum quaerit, quomodo cum spirituali poenitentis bono haud facile iudicium componat. Ac primo quidem de praecipuis fidei arti­ culis illam interrogat, quam satis instructam reperit; dehinc prudenter sci­ scitatur ab ea quid dc schismate sentiat, quidque de necessaria fide ac subie- “VU'V 504 Curia Romana ctione in Ecclesiam catholicam atque in eius visibile Caput. Quibus illa.Christiana sum, respondit, schisma nescio quid sit; ego unam ubique terram veram Christi Religionem agnosco, in qua vivere et mori cupio: mea certe m refert de quaestionibus iudicare, quae sicut a sacerdotibus exortae sunt, ita et ab ipsismet Christiana inter se caritate concilientur. Quare, sequitur devoti mulier, cum crastina die sit apud nos, ob peculiare festum, magnus in comnunione altaris populi concursus, obsecro te, pater sancte, ut sicut meam plenam confessionem iam audivisti, ita nunc et absolvas me pauperculam a peccatu, quibus maxime doleo, ut et ego exultanti animo ad sacram Synaxim accedett possim. — Mulieris constantiam admiratus, cum ex sua parte de illius boni fide certus sit, ex altera serio timens ne amplior disquisitio obfutura ei magis, quam profutura esset, autumans se bonum facere, Bonifacius Agatham, cete· roquin confessam et contritam absolvit. Nec eamdem impedit, quominus S. Eucharistiam per ministrum schismaticum accipiat, silentio concedens quod per se concedere non posset, eo vel magis quod ipse optime noscat sacramenta, ritus et preces, apud schismaticos, nihil in se continere, quod catholicum non sit. Hinc quaeritur: 1. An aliquando absolvi possint schismatici materiales, qui in bona fide versantur. 2. An eisdem concedi possit saltem tacite, ut in propriis ecclesiis ali­ quando sacramenta recipiant, atque sacris functionibus assistant. 3. An Bonifacius bene revera egit, et quid ei consulendum. R. Ad Ί. Cum scandalum nequeat vitari, Negative: praeterquam in mortis articulo; et tunc efficaciter remoto scandalo. Ad 2. Negative. Ad 3. Negative: et consulendum confessario ut, praehabita licentia a I poenitente, ipsam opportune et caute moneat. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2012. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 253, 254]. 1204. S. C. S. Off., 3 aug. 1898. Il Vescovo N. espone, che non di rado si presentano ai confessori gli aggregati alie sette massoniche per essere asso luti. Or il sottoscritto chiede umilmente, se in forza delle facoltà concesse con la solita pagella della S. Penitenzieria, si possano assolvere tanto i framassoni occulti quanto i pubblici, c se, prescrivendosi nella detta pagella ut eiurent, debba da tutti richiedersi formale e notoria abiura, da conservarsi in Curia. R. Episcopus utatur facultatibus, quae Ordinariis a S. Poenitentiaria concedi solent, quarum vi et ipse et alii ab ipso delegati, confessarii absol­ vere possunt eos, qui sectis vetitis nomen dederunt, sive notorii sint, sive non, dummodo a respective secta omnino se separent, eamque saltem coram confessario, eiurent seu detestentur, reparato scandalo eo meliori modo, quo S. C. S. Officii 5°5 fieri potest, et aliis iniunctis de iure iniungendis, iuxta praefatas litteras S. Poenitentiariae. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2014. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 251]. 1205. S. C. S. Off. (Niger), 17 aug. 1898. Haud levis momenti difficultas his in locis obiicitur, quando designare oportet quaenam sit prima polygami uxor. Etenim, iuxta patrios mores, illa dicitur ct reipsa habetur ut prima, quam polygamus ante alias (ut hic dicitur) in via allocutus est. Saepe autem accidit quod vir, dum expectat illam convivendi aetatem attigisse, aliam sibi uxorem petat, cum eaque maritaliter vivat, quin exinde intendat hanc primae uxoris locum tenere; imo eam certiorem faciendo, sui ipsius primam uxorem esse in via. Et revera quando illa, aetate permittente, domum mariti ingreditur, primum locum ibi patrio iure tenet, recurrentibus, verbi gratia, religiosis caeremoniis, eius erit epulas parare easque idolis apponere ac, si maritus quadam praeditus sit dignitate, ipsa sola, inter eius uxores huius dignitatis iure particeps fiet. Allocutio, de qua in casu, talibus aliquando comitatur caeremoniis, notio­ nem ligaminis imo et irritabilitatis cuiuscumque subsequentis unionis sccum ferentibus, quod facile erui potest verum inter partes contractum fuisse matrimonium, dum puella adhuc esset in via. At saepe ita absque caeremoniis, absque testibus, absque indissolubilitatis notione, eadem allocutio fit, quod pluries minime constat utrum fuerit vel transierit in verum matri­ monium ante viri adhaesionem ei, quae more patrio habetur ut secunda uxor, an potius fuerit et manserit, eo usque, mera de futuro desponsatio. His positis, humiliter quaerit (Praef. Ap.) utrum in casu, quo omni adhi­ bita in investigando diligentia, tamen non constet matrimonium contractum fuisse cum puella in via ante alterius uxoris domum ingressum, illa haberi debeat ut polygami legitima uxor, quae ab indigenis ut talis et designatur et habetur; vel potius utrum locorum moribus minime perpensis, pro illa stan­ dum sit, quae prima maritalitcr viro adhaeserit. R. Standum esse pro matrimonio sive consummato sive non consum­ mato, prioritate temporis celebrato, illis quidem caeremoniis patrio more adhibitis, quae iuxta communem regionis existimationem mutuum sponso­ rum de praesenti consensum sufficienter exprimunt. Quod si, factis oppor­ tunis investigationibus, non constet contrahentes vel puellas, de quibus agitur, verum consensum matrimonialem de praesenti praestitisse, ideoque de valorc matrimonii prioritate temporis celebrati prudenter dubitetur, pro­ visum per decretum latum die 18 Maii 1892, ad 2, quod sic sc habet: · Si, < instituto diligenti examine, matrimonium cum prima, quae iam baptizata «fuerit, validum inveniatur, ad illam redire (pagani, dc quibus in casu) « omnino teneantur. Si autem non fuerit baptizata, vi articuli 2 Formu- Curia Romana jo6 ■ I■■ ■ ■ ——■ I- » —^—■ ■ ■ » I— ■ » ■ ■ — « Jae 1,1 satis crit cam interpellare utrum velit converti. Ubi vero converti « nolit, vel serio dubitetur de validitate matrimonii cum prima, poterunt « quamlibet ducere, dummodo sit baptizata renovato consensu ·>.2 — SSmu.< adp roba vit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2017. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 254-256]. 1206. S. C. S. Off., 7 sept. 1898. Provicarius Gen. Utinensis declarari petit an post Constitutionem Pii IX, Apostolicae Seclis, 3 qua censurae latae sententiae limitantur, adhuc vigeant sequentes duae censurae, scilicet: 1. Excommunicatio Summo Pontifici reservata, lata a Benedicto XIV per Const. Emanarunt nobis, 30 Aug. 1746 et a Pio VL Constitutione Inter caetera, 31 Iulii 1778 4 in eos, qui pecuniarum summas ex fidelium elee­ mosynis collectas pro locis Terrae Sanctae, et ad eadem sacra loca spectan­ tes, apud se retinere audent vel praesumunt. 2. Excommunicatio latae sententiae nemini reservata, lata a ClementeXl per Breve dici 21 Augusti 1711 in eos, qui absque praevia tunc Patriarchae Aquilcien. nunc vero Archiepiscopi Utinen. licentia extrahere, asportare, commodare, etc. libros, quinterna, folia existentes in bibliotheca tunc patriar­ chal! nunc vero archiepiscopali Utinensi, audent seu praesumunt. R. Ad i. Detur decretum fer. IV, 28 lunii 1876,5 quod sic se habet: « Constitutiones Summorum Pontificum contra occupantes et detinentes « eleemosynas ct bona ad loca Terrae Sanctae spectantia omnino vigere: « non tamen censuras latae sententiae, nisi cas quae comprehenduntur in « cap. n, Sess. 22, de ref., Concilii Tridentini ». Ad 2. Affirmative. — SSfnus resolutionem EE. Patrum ratam habuit ct confirmavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2021. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 318, 319]. 1207. S. C. S. Off., 9 nov. 1898. i. Utrum decretum S. R. et U. Inquisitionis, datum sub dic 23 lu­ nii 1886, ° intelligendum sit tantum de iis, qui corporaliter S. Sedem adire nequeunt; vel etiam de iis, qui ne per litteras quidem per se, neque confessarium, ad S. Sedem recurrere valent. 1 Ibi datur facultas < Dispensandi cum gentilibus ct infidelibus plurcs uxores haben­ tibus, ut post conversionem ct baptismum, quam ex illis maluerint, si ctiatn ipss fidelu * fiat, retinere possint, nisi prima voluerit converti ». > Cf. N. TI5S. ’ Cf. N. 552. . 1 Cf. Bull. Rom. Cont., tom. 6, p. 23-27. n. » er. « Cf. N. 1047. 1x02. Λ S. C. S. Officit I I I I 2. Et quatenus decretum praedictum extendi debeat etiam ad cos, qui ne per litteras quidem ad S. Sedem recurrere valent, quomodo se gerere debeat confessarius. Ad i. et 2. Quando neque confessarius neque poenitens epistolam ad S. Poenitentiariam mittere possunt, et durum sit poenitenti adire alium confessarium, in hoc casu liceat confessario poenitentem absolvere, etiam a casibus S. Sedi reservatis, absque onere mittendi epistolam, facto verbo tum SSmo. — SSmus adprobavit et confirmavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2023. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 402]. 1208. S. C. S. Off., 9 nov. 1898. 1. An Ordinarius parochis licentiam concedere possit assistendi matri­ moniis eorum, qui diu in dioecesi versati sunt, sed in nulla paroecia fmagnae civitatis N. quo undique concurrunt homines variae conditionis) domicilium, vel quasi-domicilium acquisierunt? 2. An licentiam (praedictam) generaliter Ordinarius concedere possit, tum parocho actualis domicilii contrahentium, tum parocho anterioris, per tres menses a die discessus eorum? R. Ad i. Negative; nisi diligenti inquisitione facta, constet eos, de qui­ bus est quaestio, neque in civitate N., neque alibi, in nulla paroecia verum vel quasi-domicilium canonicum habere; sed esse vagos. Ad 2. Archiepiscopus N. utatur iure suo, prae oculis habita responsione S. C. Concilii in causa Coloniensi de die 18 Martii 1893.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2024. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 402-404]. 1 Archiep. Colomcnsis haec exposuerat: · In civitate hac Coloniensi, in qua 19 exi« itunt parochiae catholicae ct circa 150,000 numerantur catholicorum, non raro accidit «quod sponsa, v. gr. ancilla, proclamationibus expeditis, parochiam in qua domicilium «habebat, inscio parocho proprio, derelinquit, ct tamen coram hoc parocho dolose matn- « monium contrahit, fingens se in huius parochia in qua proci amatio nes factae sunt, adhuc « habitare. Quare ad praecavenda invalida matrimonia, parochi huius civitatis multis abhinc «annis, se mutuo delegaverunt in hunc modum, ut parochus, qui tempore quo procla- «mationes expetebantur, parochus proprius sponsae erat, inde per tres menses matrimo· «nio eius assistere valeat, etiamsi sponsa, hac parochia derelicta, in alia parochia huius «civitatis tempore matrimonii habitet. Quam quidem conventionem adhibita facultate sub- • delegandi praedecessor meus... postea, anno scii. 1866, confirmaverat, caque confirmatio «delegationem Ordinani exhibere vjdetur. Quamvis vero, postquam gubernationem huius « archidioeccsis suscepi, similis a me confirmatio seu approbatio istius praxis statim expc« tita non sit, parochi Colonienses tamen eam sunt secuti ». Hinc dubia Sacrae Congr. Concilii proposita: r. « An constet de nullitatc matrimoniorum quae contrahuntur iuxta pratxim dc qua in casu, ab Eriïo Archiep, Coloniensi propositam; et quatenus negative:— 2 An supplicandum sit SSmo pro conoalidatione eiusdem praxis quoad futurum in catu ·. Et S. C. respondit: « Ad 1. Negative, et ad mentem : - Mens autem est ut eidem Emo Archiep. < Colonien. scribatur quod ad vitanda incommoda ex enunciatn praxi utcumque oritura, «opportunum foret in ea servari modum a consultore theologo traditum; scilicet ut mutua « illa generalis delegatio parochis non sit permissa nisi accedente Ordinarii approbatione ct 508 Curia Romana 1209. S. C. S. Off., 9 nov. 1898. bibliotheca WRWïA S S A O T Ü û O T A U S SANCTI PETRI Officialis dioecesis N., ad quietem conscientiae suae, et ad normam haben­ dam in casibus similibus, dubium sequens proponit S. Congregationi: Anno proxime elapso, vir acatholicus et puella catholica, uterque oriun­ dus ex Roumania, ubi domicilium habent, postquam per duos vel tres annos varia itinera susceperint, quin domum reversi sint, in civitatem N. venerunt. Proposuerant ibi commorari per tres menses, ct domum ad habitandum per spatium trimestre pretio locaverant. Elapso autem trimestre, cogitaverunt de matrimonio inter se contra­ hendo. Vir erat liber ad matrimonium contrahendum, puella stabat cum matre vidua et erat pariter libera. Quum vero lex civilis praescribat, ut quis per sex menses commoretur in loco ubi vult matrimonium contrahere, habi­ tationem in civitate praedicta prorogarunt iterum ad tres menses, et, mensr Novembri, quum iam per sex menses ibi commorati fuerint, officialem adie­ runt, et dispensationem super impedimento mixtae religionis et licentiam matrimonii celebrandi petierunt. Praedictus officialis haesit, quaerendo utrum praefati sponsi acquisiverint quasi domicilium sufficiens ad matri­ monium. Equidem per sex menses in dicta civitate commorati fuerant; sed quando illam ingressi erant non sibi proposuerant habitare per maiorem partem anni. Elapsis tribus mensibus, cogitaverant de matrimonio ineundo et iterum proposuerant habitare per tres alios menses tantum, ut comple­ retur spatium semestre requisitum ad matrimonium a lege civili. Deficiente intentione habitandi per maiorem anni partem, officialis, « consulto peritorum canonistarum existimavit sponsos non acquisivisse quasi domicilium in illa civitate, ac proinde se non habere facultatem dispensandi nec licentiam concedendi ad matrimonium contrahendum. Sponsi vero, cum omnia paraverint ad nuptias, contractum civilem iniverunt et ad aliam regionem profecti sunt. Petit igitur officialis, an non severius egerit in deneganda dispensatione ct licentia matrimonii contrahendi, et, grato animi sensu accipiet responsum, quo in futurum ut norma pro casibus similibus uti possit. R. Orator acquiescat; et addatur: Se conferentes in civitatem N. ex alio loco vel paroecia, dummodo ibi commorati fuerint in aliqua paroecia per sex menses, censendos esse ibidem habere quasi-domicilium in ordine ad matrimonium, quin inquisitio facienda sit dc animo ibi permanendi per « delegatione una cum facultate etiam subdelcgandi; insuper mutua generalis delegatio limi· « tanda sit ad casum quo res, per petitionem proclamationum factam, non iam est integra, < idest restringenda ad solos parochos domicilii a sponsis relicti, et quoad durationem iu < determinanda sit ut rxpiret si a die ultimae proclamationis (exclusive) elapsi sint duo < menses sive 60 dies completi, vel tot dies completi quot iuxta dioecesana statuta requi« runtur ut denuo Kent proclamationes, si intra illud tempus matrimonium non fuerit • celebratum; optandum vero ut Emus Archiep. utatur huiusmodi facultate tantummodo < pro maioribus suae archidioccesi? civitatibus. - Ad 2. Provisum in primo a. S. C. S. Officii 509 nuiorcm anni partem, facto verbo cum SSmo. — SSmus approbavit et con­ firmavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, η. 2025. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 404-406]. 1210. S. C. S. Off., 30 nov. 1898. II Vescovo N. spesso incontra difficoltà per completare la prova dello stato libero per il matrimonio, poichè awiene che alcuni senza essere nè vaghi, nè soldati, pure sono assenti dai loro paesi, nè possono ottenere il relativo certificato di stato libero, per quel tempo di assenza. È perciô che implora la facoltà di poter ammettere anche costoro al giuramento suppletorio, come si fa con i vaghi e militari. Dimanda tale facoltà nei casi nei quali non si puô ottenere il certificato della Cresima ricevuta. R. Quoad documentum libertatis, transmittatur Instructio in Adrien., diei i Febr. 1865.1 — Quoad documentum Confirmationis Episcopus uta­ tur iure suo. [Collectanea S C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2027. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p, 407,408]. 1211. S. C. S. Off., 14 dec. 1898. Post mortem recentem parochi loci N. certis testimoniis detectum fuit illum a pluribus annis baptismum pueris contulisse non per ablutionem sed per modum unctionis in fronte cum pollice in aqua baptismati madefacto. Impossibile dictu quot pueri et a quonam tempore sic fuerint baptizati: multi iam adulti ad alias regiones profecti: multi iam mortui. Quid putandum de validitate huius baptismatis, et quid agendum in praxi cum sic baptizatis? R. Curandum ut iterum baptizentur privatim, sub conditione, adhibita sola materia cum forma absque caeremoniis, et ad mentem. — « La mente 1 è che si richiami in modo speciale 1’attcnzione dei Vescovo sopra i battez« zati nei modo csposto, i quali fossero stati poi promossi agli Ordini sacri u. — SSfhus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2028. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 5I0> 5“]· 1 Cf. N. 980· 510 S. C. S. Officii Curia Romana 1212. S. C. S. Off., decr. 14 dec. 1898. . w teskîîns sacqwjtaus sancti pétri Proposito dubio: « An possit Episcopus dioecesanus subdelegare, absque speciali concessione, suis Vicariis Generalibus aut aliis ecclesiasticis viris modo generali, vel saltem pro casu particulari, facultates ab Apostolica Sede sibi ad tempus delegatas »: Emi PP. (fer. IV, 14 Dec.) respondendum censuerunt: Affirmative, dummodo id in facultatibus non prohibeatur, neque subdelegandi ius pro aliquibus tantum coarctetur; in hoc enim casu servanda erit adamussim forma Rescripti. Insequenti vero feria VI, die 16 Decembris 1898, in solita Audientia, R. P. D. Adsessori S. O. impertita, facta de iis omnibus SSmo D. N.Leoni, Div. Prov. PP. XIII, relatione, Sanctitas Sua Emorum Patrum resolutionem adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2029. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 384J. W U O TH ECA 1213. Posto cid, chiede se Ia levatricc quando prevede che il battesimo abbia a differirsi considerevolmente, possa amministrarlo subito in aequa al neo­ nato, benchè questi trovisi in buonc condizioni di salute, anchc ad insaputa di uno 0 di entrambi i genitori, tenendone solo awisato il parroco. R. Urgendum ut baptismus quam citius administretur: tunc vero per­ mitti poterit ut obstetrix illum conferat, quando periculum positive timea­ tur ne puer dilationis tempore sit moriturus. [Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 690, 691. - Cf. etiam Collectanea S. C. de * Prop. Fide, vol. II, n. 2033]. 1215. S. C. S. Off., ii ian. 1899. An verba decreti S. Off. Fer. IV, die 30 ïanuarii 1867, ad 1: rem defe­ rendam esse ad R. P. D. Episcopum, qui sicut ei opportuna nunc facultas tri­ buitur, 1 extendi possit ad omnes Episcopos. R. Affirmative, facto verbo cum SSmo. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, p. 1, nota 1. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 689,690]. S. C. S. Off., ii ian. 1899. .Accidit in collatione generali Ordinum sabbato Q. T. Adventus ut pres­ byteris ordinandis traditus sit, una cum patena et hostia, calix absque vino, ex mera caeremoniariorum inadvertentia. Res processit omnibus nesciis, nec nisi vespere nota fuit, quum iam recessissent omnes ordinati, qui nec hodie defectum suspicantur. Quaerit Episcopus N.:—1. An possit acquiescere. Et quatenus negative: — 2. Quid agendum in praxi. R. ad i. et 2. Ordinationem esse iterandam ex integro sub conditionect secreto, facto verbo cum SSmo, ut suppleat de thesauro Ecclesiae, quatenus opus sit, pro Missis celebratis a sacerdotibus ordinatis ut in casu. — SSmus adprobavit et gratiam concessit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2032. - Cf. etiam Acu S. Sedis, vol. XXXI, p. 640]. 1214. S. C. S. Off., ii ian. 1899. Il Vescovo N. N. ha trovato nella sua diocesi il deplorevolissimo abuso, che taluni genitori per futili pretesti, massime perché il padrino 0 la madrina non sono pronti o devono giungere da iontano, diffcriscono ai neonati il battesimo per settimane non solo c per mesi, ma ancora per anni, corne si è dovuto convincere nella sua visita pastorale. Ad ovviare a siffatto abuso egli si è adoperato con ogni mezzo, perd terne assai, che non si facilmente gli verrà fatto di eliminarlo. ’^ 2 * 1216. S. C. S. Off., 22 febr. 1899. i. Quando duo sponsi constituuntur in secundo aequali consanguinitatis gradu, et eorum avus ct avia ipsi in secundo consanguinitatis gradu matri­ monium contraxerant, ita ut devinciantur etiam quarto gradu consanguinita­ tis, utrum necessario petenda et obtinenda sit dispensatio super triplici impedimento, nempe in secundo ct in duplici quarto, an valida sit dispen­ satio forsan petita et obtenta, super duplici tantum impedimento, nempe secundi aequalis et quarti item aequalis? — Et quatenus negative ad secun­ dam partem : 2. Quid agendum quoad pratr.monia in dioecesi N. cum simili dispen­ satione contracta, nempe super duplici tantum impedimento in secundo ct quarto ? 3. Dum duo fratres duas sorores duxerunt, num eorum sobolcs devin­ ciatur duplici vel quadruplici vinculo consanguinitatis in secundo aequali? — Et quatenus quadruplici: 4. Num invalida sint matrimonia inter huiusmodi contracta cum dispen­ satione super duplici tantum consanguinitatis impedimento in secundo aequali? — Et quatenus invalida: 5. Quid faciendum quoad matrimonia in hac dioecesi sic contracta? R. Ad i. Quoad primam partem, affirmative ut in fer. IV, dic 11 Mar» Cf. N. 998· S. C. S. Officii Curia Romana 512 tii 1896 in Cenomanen.1— Quoad secundam partem pariter affirmative; dummodo exponatur casus uti est, non obstante errore materiali in com· putatione impedimentorum. Ad 2. Provisum in praecedenti. Ad 3. Devinciri duplici tantum consanguinitatis impedimento in se­ cundo gradu aequali. Ad 4. et 5. Provisum in praecedenti. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2040. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 637-639]. 1217. S. C. S. Off., 8 mart. 1899. Amalia protestante non battezzata sposo Giovanni protestante battezzato: durante ii matrimonio, Amalia fu battezzata nel protestantesimo e visse col marito per qualche tempo. In seguito Amalia conobbe che Giovanni aveva rapporti illeciti con una donna; percio lo abbandonô, e dopo qualche tempo ottenne dal tribunale civile il divorzio ex capite adulterii da parte del marito. Ora Amalia domanda il permesso di contrarre seconde nozze con un cat­ tolico. Si noti che i protestanti non conoscono che il matrimonio tra battez­ zato e non battezzato sia nullo. Ciô posto l’Arcivcscovo N. chiedc: Stante l’ignoranza della nullité del matrimonio ex capite disparitatis cultus, Ia vita maritale di Amalia con Giovanni rivalidô il matrimonio dopo il battesimo di Amalia ? R. Praevio iuramento ab Amalia in Curia N. praestando, quo declaret matrimonium contractum cum loanne post baptismum ipsius Amaliae, ab iisdem, scientibus illius nullitatem, ratificatum non fuisse in loco ubi matri­ monia clandestina vel mixta valida habentur, et dummodo R. P. D. Archiepiscopus moraliter certus sit de asserta ignorantia sponsorum circa impedi­ mentum disparitatis cultus, detur mulieri documentum libertatis ex capite ipsius disparitatis cultus. — SSriius adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2041. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 691, 692]. 1218. 1219. S. C. S. Off., 12 apr. 1899. II Vescovo N. cspone che nella sua diocesi insieme ai cattolici trovasi frammisto grande numero di eretici, il cui battesimo dà molto a dubitare I della validité. Chiede pcrciô, per coloro che trovansi in articolo di morte I ed in concubinato con tali eretici........ la facolté (delegabile anche ai parrochi) di dispensare dagl’impedimenti di religione mista o di disparité di j culto se esistono, quando amenduc i contraenti, o almeno la parte cattolica promette di allevare la prole nella religione cattolica 0 almeno Ia nascitura, quando la nata oltrepassi i sette anni. R. Quoad dispensationem super impedimento disparitatis cultus, cum agatur de impedimento dirimente, provisum per Decretum 20 Februa­ rii 1888.1 Quoad dispensationem super impedimento mixtae religionis, pro casibus in quibus omnes dentur cautiones, et Episcopus moraliter certus sit easdem impletum iri, supplicandum SSfho pro facultate dispensandi ad trien­ nium. Pro casibus vero, in quibus vel praehabito actu mere civili, vel con­ tractu coram ministro haeretico, vel utroque simul, non omnes praestantur I cautiones, vel Episcopus moraliter certus non sit easdem impletum iri, suppli­ candum pariter SSino pro facultate sanandi in radice matrimonia itidem ad triennium, constito in huiusmodi casibus de perseverantia consensus utriusque partis, facta ab Episcopo singulis vicibus expressa S. Sedis delegationis mentione, praevia absolutione a censuris, si opus sit, et monito morituro de gravissimo patrato scelere, eoque certiorato, ob talem dispensationis gratiam ab ipso acceptatam, matrimonium validum ac legitimum et prolem susceptam utriusque sexus legitimam habendam esse, cuius in religione catholica edu­ cationem, nec non prolis pariter utriusque sexus forsan suscipiendae, una cum viri ad catholicam fidem conversione si moriens convaluerit, pro viri­ bus curare, gravissima ac continua obligatione tenebitur, descripto tandem in Regestis matrimonio, simulquc adservato in Curia documento huiusmodi concessionis, communicationis, acceptationis, absolutionis et declarationis morituri, servatis de cetero decretis. Contrariis quibuscumque non obstan­ tibus. — SSriius adprobavit, et petitas facultates benigne concessit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2042. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 692, 693]. S. C. S. Off., 23 mart. 1899. 1220. Quum dubitatum fuerit, an quod decretum S. O., 14 Dec. 1898 (Cf. N. 1212) statuit de Episcopo dioeccsano, intelligendum etiam sit de Vica­ riis, Praefectis et Administratoribus Apostolicis jurisdictionem ordinariam cum territorio separato habentibus, SSriius D. N. in .Audientia feriae V, diei 23 Martii 1899, referente R. P. D. Adscssore S. O. respondit; Affirmative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, p. 381, nota ij. 1 Cf. N. 1175· 513 S. C. S. Oft\ 19 apr. 1899. Aemilius van Hcnexthoven, Superior missionis Kwangensis in Africa Societatis lesu Patribus demandatae, ad S. V. pedes provolutus humiliter exponit quae sequuntur: Non semel S. Sedes declaravit adulterium et alia delicta ante baptismum j ’ Cf. N. 1109. 33 SKŒÜDOTAUS SANCTI PETRI BIBLIOTHECA W ttS K ïU S commissa, ita per baptismum condonari, ut pars infidelis, quae ideo decli­ naret cohabitationem, permitteret alteri parti baptizatae usum privilegii Paulini. Quid autem si post baptismum adulterium vel delictum fuerit itera­ tum, ita tamen, ut moraliter constet, quia v. g. iam magnis spatiis separati erant coniuges, haec facta posteriora nullatenus causam esse discessus partis infidelis, quae nec de baptismo, nec de moribus post baptismum inductis sollicita aeque etiam secuta emendatione detrectasset cohabitationem. Hinc duo dubia : r. An delicta quae post baptismum sunt commissa, sed nullatenus atten­ duntur a parte infideli, vel etiam quandoque penitus ignorantur, obstent quominus pars baptizata uti possit privilegio Apostoli. 2. An illo casu licitus sit usus facultatis Apostolicae, vi cuius in dicta missione dispensari potest a faciendis interpellationibus requisitis. R. Dentur oratori decretum S. Officii, 1 Augusti 1759,1 et Instructio S. C. de Prop. Fide, 16 lanuarii 1797;2 et ad mentem: Mens est ut in dubiis, iudicium sit in fidei favorem. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2043.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 694, 695]. 1221. S. C. S. Off., 21 apr. 1899. L’Abate Benedetto Bonazzi Ordinario dell’Abadia Nullius della SS. Trinità di Cava, prostrato ai piedi della S. V., umilmente espone che per con­ suetudine generalmente invalsa, non solo i \zescovi, ma ancora gli Abbati Nullius, che ne hanno dalla S. Sede facoltà, conferiscono il Sacramento della Crcsima nel territorio della propria giurisdizione non solo ai sudditi proprii, ma ancora a quelli di altre diocesi che loro si presentano, presumendo il permesso dei rispettivi Ordinarii. Or, poichè da qualcuno è stata rivocata in dubbio la legittimità di taie consuetudine, chiedc umilmente: I. Se tal consuetudine possa mantenersi. II. Nel caso negativo, stante l’uso generalmente invalso di presentarsi a ricevere tal sacramento sudditi proprii e non proprii, si avanza a suppli­ care che venga a lui concessa la facoltà di amministrarlo anche ai sudditi non proprii che lo chicggono nei confini della propria giurisdizione. Feria IV, die 19 Aprilis 1899. In Congregatione Generali ab EEmis ac RRmis DD. Cardinalibus in rebus fidei et morum Inquisitoribus Generalibus habita, proposito suprascripto supplici libello, praehabitoque RR. DD. Consultorum voto, iidem EEmi ac RRmi Patres respondendum mandarunt: Ad I. Affirmative in casu, iuxta Decretum S. Congr. Episcoporum et Regu­ larium in Nullius Montis Virginis, 30 Martii 1855, facto verbo cum SSmo.1 Ad II. Provisum in primo. Sequenti vero feria VI, die 21 eiusdem mensis et anni, in audientia a SS. D. N.Leone Div. Prov. PP. XIII R. P. D. Assessori impertita, SS. D. N. resolutionem EE. ac RR. Patrum, contrariis non obstantibus quibuscumque approbavit et confirmavit, iussitque addi ad mentem. Mens est ut si forte orator certo sciat aliquem Episcopum nolle ut proprii subditi ab aliis con­ firmentur, ab iis confirmandis se abstineat. [Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 695-697J. 1222. S. C. S. Off., 26 apr. 1899. Vir aliquis, cum nondum baptizatus erat, iunctus est matrimonio cum muliere et ipsa gentili. Postea vir baptizatus est. At propter rixas continuas dereliquerunt cohabitationem. Vir Christianus asserit se numquam mulierem hinc voluisse sibi sumere in voluntate uxorem. Haec adhuc gentilis, at bap­ tizari desiderans, ad virum redire non vult. An licet in his adiunctis, dum muiier baptizata nondum est, viro nubere aliam? R. Curet Superior Missionis totis viribus, ut compositis iurgiis ac dis­ sensionibus, coniuges iterum uniantur et pars infidelis convertatur. Si autem ipsa renuat culpa viri converti, hunc adigat, etiam, si opus sit, per poenas canonicas, ad satisfaciendum parti laesae. Si vero vir conversus nullum ei dederit iustum ac rationabile motivum discedendi, aut parti laesae iam sa­ tisfecerit, ac in periculo versetur damnationis aeternae, tunc hic, post for­ malem interpellationem, poterit ad alia vota transire; et ad mentem. — Mens est ut in dubio iudicium sit in favorem fidei. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2044. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 697, 698]. 1223. S. C. S. Off., 3 maii 1899. Decreto S. R. et U. Inquisitionis die 24 Novembris 1897 2 statuitur: : facultates omnes speciales habitualiter a Sancta Sede Episcopis aliorumque « locorum Ordinariis concessas, non suspendi vel desinere ob eorum mor• tem vel a munere cessationem, sed ad successores Ordinarios transire ad c formam et in terminis decreti a Suprema hac Congregatione editi die „ 20 Februarii 1888 3 quoad dispensationes matrimoniales». Quaeritur: i Utrum sub illis verbis facultates omnes speciales habitualiter a Sancta 1 Cf. Acta S. Sedis, vol. XXXI, p. 696, nom 1. » Cf. N. 810. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, η. 634. * Cf. N. 1193· N. 1109· ’ Cf. Curia Romana 5ι& Sede Episcopis aliorumque locorum Ordinariis concessas comprehendantur facultates omnes speciales a Sancta Sede Ordinariis concessae, quibus utun­ I tur quoties voluerint, licet ad praefinitum tempus; cuiusmodi sunt facultates I de Poenttentiaria dictae, reductionis Missarum, etc. 2. Utrum facultas benedicendi et delegandi ad sacra paramenta benedi­ cenda, quae Episcopis fuerit concessa, transeat etiam ob eorum mortem vel a munere cessationem ad successorem Vicarium Capitularem, quamvis Epi­ scopali dignitate non insignitum. 3. Utrum sub iisdem verbis facultates omnes speciales habitualiter a Sancta Sede Episcopis..... concessas comprehendantur etiam facultates, quibus dumtaxat uti valent pro determinato casuum numero, ut sunt facul­ I tates dispensandi a sacrae Ordinationis titulo, pro definito ordinandorum I numero. 4. Et quatenus ad aliquid horum negative, quacnam sit interpretatio illius adverbii habitualiter. R. Ad i. 2. 3. Affirmative. Ad 4. Provisum in praecedentibus. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2045. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXII, p. 60, 61]. S. C. S. Officii 517 mentales excipiant confessiones. Ex quo quanta incommoda, immo quot gravia mala oboriri possint, nemo qui in sacris ministeriis vel mediocriter sit versatus pro comperto non habet. Ex una enim parte minuitur alumnorum peccata confitendi libertas, ipsaque confessionis integritas periclitatur; ex alia vero Superiores minus liberi esse possent in regimine communitatis, ac suspicioni exponuntur aut se notitiis in confessione habitis uti, aut bene­ volentiores se praebere erga alumnos, quorum confessiones excipiunt. Quapropter ut hisce aliisque malis, quae ex huiusmodi abusu facile oriri queunt, occurratur, Suprema haec S. Officii Congregatio, de expresso Sanctissimi D. N. Leonis PP. XIII mandato, districte prohibet, ne ullus cuiusquam Religiosae Communitatis aut Seminarii aut Collegii Superior, sive maior sive minor, in hac Alma Urbe, (excepto aliquo raro necessitatis casu, de quo eius conscientia oneratur) suorum alumnorum in eadem domo manentium sacramentales Confessiones audire ullo pacto audeat. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2057. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXII, p. 64]. 1226. S. C. S. Off., 19 iul. 1899. 1224. S. C. S. Off., 7 iun. 1899. Sacerdos Titius in regionem extraneam sc contulit ad confitendum pec­ catum Summo Pontifici reservatum. Porro confessori declaravit: 1. nec opera ministerii sui nec substantiam facultatum sibi permittere iterum aggrediendi iter ad recipiendam responsionem S. Poenitcntiariac ; 2. nimis onerosum sibi fore ad alium confessarium se praesentare in propria regione, quod signanter voluit devitare iter adsumens. Hisce expositis, Episcopus N. pro sua norma humiliter a Sanctitate Vestra petit utrum supradictus casus, etiamsi agatur de absolutione complicis, inter eos annumerari debeat praevisos in decreto S. Officii diei 9 Novem­ bris 1898,1 et confessarius niti possit praelaudato decreto ad absolutionem impertiendam sine recursu ad S. Poenitent., nec ne. R. Non comprehendi. [Collectanea S. C. dc Prop. Fide, vol. II, n. 2052. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXII, p. 128J. · 1225. S. C. S. Off., 5 iul. 1899· Huic S. Cong. S. R. et U. Inquisitionis relatum est, quod in hac Alma Urbe nonnulli Religiosarum Communitatum, necnon Seminariorum et Col­ legiorum Superiores, suorum alumnorum in eadem domo degentium sacra1 Cf. N. 1207. Episcopus N. exponit sequens dubium circa validitatem Ordinationis presbyterorum ab Episcopo huius dioeccseos, uno ex decessoribus suis, plu­ ribus abhinc annis celebratae. Videlicet Episcopus ordinans, postquam ambas manus singulis ordinan­ dis imposuerat, ex involuntaria distractione, iam non extendit dexteram supra ordinandos universos (vel ad summum per momentum aliquatenus extendit prout se vidisse unus ex ordinatis affirmavit, sed nunc certo non recordatur), at mox dextera sua ordinavit librum Pontificalem, et dum exhor­ tationem Oremus fratres etc, recitabat, eumdem librum ambabus manibus tenuit, ita ut, quamvis brachia et manus haberet materialiter extensa, minime tamen haberet speciem viri super illos dexteram extendentis. Defectum illum animadvertere plures, nemo tamen de illo Episcopum monuit. Peracta autem Ordinatione, utrum haec certo valeret, dubium a nonnullis fuit motum. Quapropter Episcopus orator humillime S. V. supplicat ut quid ipsi in casu sit praestandum indicare dignetur. R. Quum non constet de extensione manuum saltem per momentum, sacram Ordinationem privatim repetendam esse sub conditione, etiam extra tempora; ct consulendum SSmo ut actus forsan invalide positos et praeser­ tim Missarum defectum ex Ecclesiae thesauro sanare et supplere dignetur, contrariis non obstantibus quibuscumque. — SSmus adprobavit, ac sana­ tionem benigne concessit. [Collectanea S. C. dc Prop. Fide, vol. II, n. 2058. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXII, p. 188, 189]. 519 1 -------------- ----------■ ■ · I ritorio relative parvo permanet ex quo haud exire solent; unde efformant quasi pagos ambulantes ut pascua inveniant sufficientia. Porro in commercio 1227. cum civibus seu cum incolis hispano-amcricanis nonnullas catholicae religio­ nis notiones acquisierunt, ct magnam sacramenti Baptismi parvulis praeserS. C. S. Off., 26 iul. 1899. I tim conferendi aestimationem et desiderium retinuerunt. Ad quod indubi­ N. dottore in medicina chiede se puô prender parte a dispute che ora tanter inducti fuere etiam ex commodo quod ex baptismo non raro reportant. si fanno dalla Société delle Scienze Medichc di N. suile suggestioni ipnoEtenim cives hispano-americani libenter patrini munus suscipiunt, et genito­ tiche nelle cure di fanciulli infermi. Si tratta non solo di discutere su fatti ribus baptizandi hisce in adiunctis aliquid donare solent. Nonnumquam accigià compiuti, ma ancora di fare esperienze nuove, sia che possano spiegarsi I dit quod parvuli ita baptizati pattern habent virum civilem et matremgoajicon ragioni naturali, sia che no. ram. Indi enim goajiri ab omni impudicitia extra legitimum torum abhor­ R. Quoad experimenta iam facta, permitti posse, modo absit periculum rent, et violatores legis castitatis severissime punire solent: sed haec lex sola superstitionis et scandali; et insuper orator paratus sit stare mandatis S. Sedis j illicita commercia inter goajiros interdicit, non autem carnales relationes et partes theologi non agat. — Quoad nova experimenta, si agatur de factis inter feminam goajiram et virum civilem qui illam pretio conducit ad utili­ quae certo naturae vires praetergrediantur, non licere; sin vero de hoc dubi­ tatem familiae goajirae soluto. Et hoc in casu nec vir curam habere vult tetur, praemissa protestatione nullam partem haberi velle in factis praeterprolis huiusmodi et forsan etiamsi vellet, non posset, prohibentibus indis naturalibus, tolerandum, modo absit periculum scandali. goajiris: potest tamen facillime prolem videre, et de baptismo ipsi confe­ [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2061.-Cf. etiam Acta rendo efficaciter providere. Porro in praxi, parvuli huiusmodi si ad annos S. Sedis, vol. XXXII, p. 189, 190]. discretionis pervenerint, vitam quasi silvestrem ducunt et a praxi christia­ nae religionis alienam. Adulti autem, qui aliqualiter instructi, baptismum postulant et accipiunt, amore vitae silvestris et errantis, ut dictum est, 1228. capti, in regione goajira permanent et mores infidelium imitantur; vix ali­ quoties in vita, facilius tamen in mortis articulo, si sacerdotis copiam habe­ S. C. S. Off., 6 sept. 1899. ant, religionis auxilia libenter suscipiunt. In talibus adiunctis iam antequam An liceat uti margarina (butyro quodam artificiali) per modum cibi aut Missio nostra condita fuisset, multi parvuli et non pauci adulti baptizati sunt condimenti illis diebus, quibus usus carnium aut adipis ex came illicitus a sacerdotibus praesertim viciniorum civitatum, ad quas quotidie accedunt est, licito manente usu butyri? indi-goajiri. Et huiusmodi praxim, de consilio tum defuncti, tum hodierni R. Affirmative, facto verbo cum Ssmo. - Ssmus resolutionem Emorum Episcopi, in cuius territorio sita est regiogoajira, et nos sequuti fuimus. No­ PP. ratam habuit et confirmavit. vissime tamen de liceitate huius agendi rationis maxime dubii, severiores fui­ [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2067. - Cf. etiam Acta mus circa hanc materiam. Sed ex inveterata consuetudine in regione vigenti, S. Sedis, vol. XXXII, p. 254]. et indi in Goajira commorantes, et christiani in civitatibus vicinioribus degen­ tes, imo et ipse R. P. D. Episcopus plus minusve improbarunt mutationem a nobis factam illamque infaustum rigorismum iudicarunt. Imo parochus 1229. cuiusdam civitatis vicinioris hodie baptizat indorum parvulos quos nos bap­ S. C. S. Off., 6 sept. 1899. tizare non audemus, et in hoc sequitur exemplum hodierni Episcopi S. Marthae, qui idipsum faciebat dum parochi munus in civitate Riohacha gerebat. Moderator missionariorum regionis Goajira in Columbia ad pedes S. V. Quaeritur igitur: humillime provolutus exponit: ’ 1 1. An in expositis circumstantiis indi-goajiri licite baptizari possint. Indi goajiri numerantur circiter 40,000 solo fere nomine gubernio Co2. An tuta conscientia stare possimus iudicio dignissimi Episcopi S. Marlumbiae subiecti. Vitam agunt quasi silvestrem, ab omni fere urbanitatis thae liceitatem expositae praxis omnino sustinentis. seu civilitatis influxu alienam. Cum civibus Columbiae et Venezuelae com­ R. In expositis conditionibus ct circumstantiis posse licite goajiros bap­ mercium habent continuum, et viciniores civitates quotidie accedunt, emp­ tizari; remittendum tamen prudentiae et conscientiae missionariorum in tiones et venditiones in dictis civitatibus peragunt, sed vitae civilis vincula singulis casibus adultos vel pueros goajiros baptizare. Et detur decretum et commoda omnino reficiunt. Principium omnis mali in quod fere unice S. Officii anni 1867 ad Praef. Ap. Nossi-bè.1 — SSmus adprobavit. credunt, et quod pervalde timent, superstitiose colere seu potius placare [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2068. - Cf. etiam Acta solent, et vix aliquam de Deo Summo Bono notionem conservant. Vitam S. Sedis, vol. XXXII, P- 254"25^1errantem, seu nomadem, gerunt, sed lato quodam sensu talem; siquidem 1 Cf. N. 999· unaquaeque parva tribus seu grupo de familias ducem habet fixum, in terβ 18 Curia Romana S. C. S. Officii S. C. S. Officii Curia Romana ζ2Ο 1232. 1230. S. C. S. Off., 29 nov. 1899. i. Se nei matrimonii misti puô bastare che la parte cattolica promeiu senza giurare a voce od in iscritto dinanzi a due testi di adopcrarsi illi conversione della parte acattolica, senza Ja costui presenza. 2. Se possa continuarsi Fuso ivi introdotto di celebrare i matrimonii misti in chiesa senza Messa e senza benedizione nuziale per evitare il pencolo di contrarii presso i ministri eretici che sogliono celebrare nella chiesa i matrimonii misti. R. Ad 1. Affirmative. Ad 2. Detur Instructio Antonelliana diei 15 Novembris 1858. * — SSmus adprobavit. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2069. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 371]. S. C. S. Off., 20 dec. 1899. Utrum resolutio S. R. et U. Inquisitionis die 3 Maii 1899, 1 qua decla­ ratum fuit omnes facultates speciales a Sancta Sede habitualiter concessas Episcopis aliorumque locorum Ordinariis, licet ad praefinitum tempus, ob eorum mortem vel a munere cessationem ad successores transire, se exten­ dat ad omnes Superiores. R. Supplicandum SSmo pro extensione decreti fer. IV, 3 Maii 1899 ad Superiores generales Ordinum religiosorum. — SSmus adprobavit, ac exten­ sionem praedictam benigne concessit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2074. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXII, p. 503, 504]. 1233. S. C. S. Off., 20 dec. 1899. 1231. S. C. S. Off., 13 dec. 1899. Per decreta S. R. et U. Inquisitionis dierum 20 februarii 18882 et 1 mar­ di 1889, 3 S. V. benigne facultatem fecit locorum Ordinariis, parochis communicabilem, etiam per habitualem subdelegationem, qua, urgente mortis periculo, dispensare valeant cum iis, qui iuxta leges civiles sunt coniuncti, aut alias in concubinatu vivunt, super impedimentis, quantumvis publicis, matrimonium iure ecclesiastico dirimentibus, excepto S. Presbyteratus Ordine et affinitate lineae rectae cx copula licita proveniente, ut morituri in tanta temporis angustia in faciem Ecclesiae rite copulari et propriae con­ scientiae consulere valeant. Quaeritur: Utrum in citatis decretis vere comprehendatur etiam facultas dispen­ sandi ab impedimento clandestinitatis; adeo ut ex. gr. parochus, ab Episcopo habitualiter delegatus, possit in sua paroecia vel coniungerc non suos sed extraneos inibi casu existentes, dispensando a praesentia parochi proprii, ad quem nullimode valeat haberi recursus; vel etiam coniungere suos, sed sine testibus, pariter dispensando ab eorum praesentia, cum omnino non sint qui testium munere fungi possint. R. Affirmative. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2072. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXII, p. 500,501]. 1 Cf. Acta Pii 1 Cf. N. 1109. > Cf. N. 1113. IX, vol. II Superiore generale della Congregazione dei SS. Cuori propone un dubbio circa il decreto dei S. O. f. IV, 23 Agosto 1899,2 (con il quale non fu derogato ai decreti di Clemente VIII suile confessioni dei regolari)3 in questi termini: Essendo stato dichiarato che coi sopracitato decreto non si è ! derogato ai decreti di Clemente VIII quoad Ordines Religiosos, si domanda I te tale dtchiarazione valga anche per le Congregazioni Regolari che hanno voti perpetui, vivono in vita comune e sono approvate dalla S. Sede ». — R. Negative. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, p. 398, nota 2. — Cf. etiam Acta I S. Sedis, vol. XXXII, p. 504, 505]. 1234. S. C. S. Off., 17 ian. 1900. Sacerdos N. humiliter exponit quod, cum die 22 Decembris 1894 ordi­ natus fuerit simul cum alio ab Episcopo iam vita functo, in ipsa Ordina­ tione defuisse hostiain super patenam vidit absque ullo dubio. Responsum vero datum a Supremo Sacrae Inquisitionis Tribunali die 11 lanuarii 1899,4 ob defectum vini in calice, lectum in ephemeride II Monitore Ecclesiastico mense Maio, intulit ei dubium dc validitate suae Ordinationis. Quapropter orator humiliter quaerit quid agendum in praxi : 1. Quoad Ordinationem. Ill, p. 28-33. «· Cf. N. 1223. 1 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2064. - Cf. etiam Acta vol. XXXII, p. 253. ’ Cf. N. 177, 189. * Cf. N. 1213. S Sedis, 522 Curia Romana 2. Quoad Missas celebratas et beneficium coadiutorale cum animarum cura ab ipso exercitum. 3. Quoad matrimonia coram ipso celebrata. R. Ordinationem esse iterandam ex integro sub conditione et secreto quocumque die et a quocumque catholico Episcopo, facto verbo cum SSmo ut suppleat de thesauro Ecclesiae, quatenus opus sit, pro Missis a sacerdoti­ bus celebratis ut in casu. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, η. 2075· - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXII, Ρ· 556, 557]· 1235. S. C. S. Off., 17 ian. 1900. I 1 ! S £ S. C. S. Officii 523 habeantur. Cum per sanationem saluti animae resipiscentis et legitimitati prolis superstitis provideatur, denegata vero sanatione separatio minime fieri posset et gravissima scandala pertimescenda forent; ideo preces mulie­ ris catholicae pro obtinenda gratia enixe commendamus. R. In casu exposito sanationem in radice concedi non posse; et ad men­ tem: .Mens est, quod cum matrimonium revalidari nequeat, putati coniuges illico separari deberent. Si vero hoc moraliter impossibile sit, dummodo absit periculum incontinentiae, adhibitis cautelis, sub eodem tecto cohabi­ tent uti frater et soror. Quod vero ad canonicam prolis legitimationem, eam per rescriptum Principis rite expediendum concedi posse. — SSmus adpro­ bavit. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2078. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXII, p. 639, 640]. An tolerari possit ut Sacrificium Missae celebretur super lapides alta­ rium etiam ecclesiarum parochialium, praecedenti saeculo, vel etiam saeculo decimosexto consecratos sine sepulcro et sacris Reliquiis Sanctorum a mis­ 1237. sionariis vel antiquioribus Episcopis. Sunt qui affirmant antiquis illis tem­ S. C. S. Off., 28 mart. 1900. poribus habuisse missionarios Americae Meridionalis privilegium conse­ crandi altaria portatilia seu lapides ad Sacrificium sine Ss. Reliquiis. . Per responsum S. Congregationis datum Episcopo Bituntino die 2 laR. Curet Episcopus, ut ritu praescripto in altaribus collocentur Sancto­ nuarii 1669 (quod decretum iuxta responsum a S. Officio die 21 Dec. 1895 rum Reliquiae: et interim, in casu, tolerari potest usus celebrandi in prae­ Episcopis Borussiae datum adhuc viget) declaratum est: posse Episcopos dictis altaribus. auctoritate ordinaria haereticos sponte comparentes in exteriore foro absol­ [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2076. - Cf. etiam Acta vere « post abiurationem iuridice factam ». S. Sedis, vol. XXXII, p. 558, 559]. Diversae ultimis annis erant in hisce regionibus (Germaniae) opiniones de huiusce clausulae vigore. Nam alii opinabantur praedictam Episcoporum ordinariam facultatem tunc tantum exeeutioni posse mandari, quando modo 1236. iudiciali Episcopus procedit; sic ex. gr. unus ex Germaniae Ordinariis, vir S. C. S. Off., 8 mart. 1900. in iure canonico peritissimus, litteris ad hanc Curiam N. missis sententiam suam esse exposuit, quod Episcopus hac ordinaria facultate uti volens debeat Bertha catholica archidioeceseos N. soluta, cum Titio acatholico pariter haereticum inducere ad abiurationem coram notario et duobus testibus pro­ soluto, ex quinque circiter annis in concubinatu fide praestita et cum affe­ nuntiandam. Quae opinio habet aliquod fundamentum in citato S. Officii de­ ctu maritali vivens, novissime, nempe die 1 mensis Septembris anni 1898, creto, quippe quod poscit praecedere absolutioni abiurationem iuridice factam. cum eo matrimonium, quod vocant civile, coram magistratu civili iniit. Ex Sed eiusmodi iudicialis aut iuridica abiuratio nusquam in Germania in ista coniunctione duae proles exortae sunt, quarum altera die 29 m. Sep­ usu est. In regionibus acatholicis, ubi conversiones ad fidem saepius fiunt, tembris 1894 nata catholice et baptizata est et educata, altera, die 29 m..Mar­ nulla est copia notariorum catholicorum. Accedit quod valde consultum est tii 1896 nata, paucis hebdomadibus post nativitatem decessit. ut haereticis conversis modus abiurandi facilis et commodus reddatur, et ut Parocho dictae Berthae vehementer allaborante ut ad validum et licitum conversiones nullum strepitum vel admirationem excitent, quod fieret, si matrimonium adducatur, tandem res in eo est ut dispensationi super reli­ iudiciales aut iuridicac formae adhiberentur. gionis mixtae impedimentum, praemissis debitis cautionibus, iam locus per Hinc ubique locorum usus est, ut abiuratio erroris et fidei catholicae se esse posset, nisi impedimentum perpetuae impotentiae intercessisset, e.\ professio perficiatur coram parocho et uno teste, vel, si necessitas ita expo­ eo proveniens, quod dictus Titius mense lunio 1896(1' c. duobus annis ante stulat, coram solo parocho, sed semper ita, ut abiuratio in exteriori foro celebrationem matrimonii civilis) operatione chirurgica utroque teste priva­ comparcat et probari valeat. Idcirco abiuratio non tam actus iudicialis aut tus existit. Restare solum videtur, ut ad dispensationem in radice coniuniuridicus, sed magis actus pastoralis officii censeri debet, sed semper validus ctionis petendam confugiatur. Revera intentio, seu consensus matrimonialis etiam pro exteriori foro. non defuit, nec saltem post contractum civile matrimonium extrinseca spe­ Quae cum ita sint, Ep. N., ut sensus citati decreti non ansam praebeat cies matrimonii deest, adeo ut dictae partes pro coniugibus communiter dubiis, a Sacra Inquisitionis Congr. humillime petit, ut declaretur num S. C. S. Officii Curia Romana 524 (il Vescovo) far uso délia facoltà del η. ίο.1 In fine chi è stato assoluto in (on esterno puô nel foro interno essere assoluto da qualunque confessore. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2084J. possit Episcopus ordinaria sua facultate absolvendi haereticos etiam tunc uti, si non fiat abiuratio in stricto sensu iuridica, sed coram solo sacerdote ab Episcopo delegato, aut coram tali sacerdote et teste. R. Respondendum Episcopo ad mentem: Mens est quod abiuratio fieri potest coram quopiam ab Episcopo delegato ut notario, et aliquibus perso­ nis uti testibus; et detur instructio 8 Aprilis 1786 ad Episcopum Limencensem. 1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2079. “ Cf. etiarn ^ai S. Sedis, vol. XXXII, p. 695, 696]. 1238. S. C. S. Off., decr. 9 apr. 1900. 525 1240. S. C. S. Off., 28 iun. 1900. L’Arcivescovo N. N., prostrato ai piedi della S. V., umilmente chiede je possa permettere ad un protestante che faccia da padrino nel battesimo cattolico di una figlia di coniugi di mista religione, sposati solo innanzi al ministro cretico. Ferta IV, die 27 Iunii 1900. — In Congregatione Generali ab Emis ac Rmis DD. Cardinalibus Generalibus Inquisitoribus habita, proposito suprai scripto dubio, prachabitoque RR. DD. Consultorum voto, iidem EE. ac RR. Patres respondendum mandarunt: Permitti non posse. Sequenti vero feria V, loco VI, die 28 eiusdem mensis et anni, in solita audientia SS. D. N. Leonis Div. Prov. Pp. XIII a R. P. D. Adsessore ; S. Officii habita, SSmus D.N. resolutionem EE. ac RR. Patrum approbavit. I [Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 372]. In Congregatione Generali S. Romanae et Universalis Inquisitionis habita fer. IV, die 4 Aprilis 1900, cum disceptatum fuisset super facultate sacerdotum iter transmarinum facientium excipiendi fidelium eiusdem iti­ neris comitum sacramentales confessiones, E.mi ac R.mi DD. Cardinales in universa Christiana republica Inquisitores Generales, ad omnem in poste­ rum hac super re dubitandi rationem atque anxietatibus occasionem remo­ vendam decreverunt ac declararunt * Sacerdotes quoscumque transmarinum iter arripientes, dummodo a proprio Ordinario Confessiones excipiendi facultatem habeant, posse in navi toto itinere durante fidelium secum navigantium Confessiones excipere, 1241. quamvis forte, inter ipsum iter, transeundum vel etiam aliquandiu consisten­ S. C. S. Off., 4 iul. 1900. dum sit diversis in locis diversorum Ordinariorum iurisdictioni subiectis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2082. - Cf. etiam Acta I Nella Ordinazione di un sacerdote, avuta luogo nel Luglio 1897, fu fatta S. Sedis, vol. XXXII, p. 760). [ Ia prima imposizione delle mani ma senza il tatto fisico sui capo dell’ordinando da parte dei Vescovo c dei preti assistenti. Benchè a taluni sia parsa valida tale ordinazione, secondo 1’insegnamento del Perrone che ripone nella 1239. J seconda imposizione delle mani la materia essenziale del presbiterato, non S. C. S. Off., litt. (ad Ep. Tergestin.), 8 iun. 1900. ' venendo la prima da nessuna forma di parole determinata; nondimeno per maggior sicurezza in cosa cost rilevante umilmente chiede (il Vescovo N.) In quanto al foro esterno i Vescovi hanno dai diritto la facoltà di ammetche cosa debba fare per la detta Ordinazione. tere gli eretici e gli apostati alFabiura, e il n. 1. della Formola III * riguarda R. Ordinationem esse iterandam ex integro sub conditione et secreto, sopratutto i Vicari Apostolici. In quanto al foro interno puo benissimo quocumque die, facto verbo cum SSino ut suppleat de thesauro Ecclesiae, quatenus opus sit, pro Missis celebratis ut in casu. — SSmus adprobavit, 1 Episcopo Limericen. hacc declaravit S. C. de Prop. F. (8 Apr. 1786): « Non es! et gratiam benigne concessit. ncccsse ut qui a catholica fide defecerunt, ad c.imque, postmodum reverti cupiunt, publi[Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2086. - Cf. etiam Acta « eam abiurationcnt praemittant, sed satis est ut privatim coram paucis abiurent, dum· « modo tamen promissa servent, ac revera abstineant communicare cum haereticis in spi­ S. Sedis, vol. XXXIII, p. 128]. ritualibus, aut quidqu.un facere quod haeresis protestativuin sit. iis qui hacresim. in qua usque ab initio educati 2 In num. apostasia a fide 1. Formulae et a III schismate facultatum quoscumquc hacc fuere, privatim abiurent >. habentur: etiam Idem sentiendum de «Absolvendi ab haeresi tt ecclesiasticos, tam sacculares quam régulai es, non tamen cos, qui ex locis fuerint ubi sanctum Officium exercetur, nisi in locis Missionum in quibus impune grassantur hacreses, et post iudicialem ubiurationcm, illuc reversi, in hacresim fuerint relapsi; ct hos in foro conscientiae tantum ». 1 Id est· . .Absolvendi ab omnibus censuris etiam speciali modo in Bulla Apostolicae Sedis moderationi, dici 12 Octobris 1869 Romano Pontifici reservetis (Cf. N. 552), excepta tbso'utionc complicis in peccato turpi». 5*6 S. C. S. Officii Curia Romana 1244. 1242. S. C. S. Off., 22 aug. 1900. S. C. S. Off., instr. 1 aug. 1900. b ib lio th ec a w.TÉSNnxs sxcüffiotMjs sancîi pétri Coerentemente alla dottrina e prassi della Chiesa cattolica, la partedpazione esteriorc fdei cattolici) alie onoranze funebri nei caso (della mone del proprio sovrano acattolico) dovrà limitant] a quegli atli di civile osscquio che nelle circostanze dei caso 1 Ordinario del luogo puô ritenere indispensabili per la deferenza dovuta al Principe ed al Governo, senza offendere il sentimento cattolico del paese, ed esclusa qualsiasi partecipazione di carattere rituale e religioso. In simili condizioni e con siffatte cautele si è talvolta dovuto tollerare il suono delle campane in segno estemo di pubblico lutto, owero 1’assistenza dei membri del clero cattolico ai funerali del sovrano protestante, od anche la loro assistenza in corpo, fuori della propria chiesa, al passaggio del corteggio, sempre pero civilis honoris causa, cioè senza indumenti sacri nè cerei nè preci, e quando non siavi, o possa rimuoversi lo scandalo dei fedeli. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2089]. 1243. S. C. S. Off., 8 aug. 1900. II Vescovo N. espone che gravi ragioni, non esclusa quella della lontananza dei luoghi, spesso non permettono che a ricevere il giuramento sup· pletorio pei matrimonii dei vaghi siano suddelcgati i Vicarii foranei, tor­ nando assai più opportuno che tale suddelegazione sia data al parroco 0 al vice-parroco del luogo. Supplica percio che gli sia concessa tale facoltA non ostante che i parroci o i vice-parroci non possano forse riputarsi personae insignes et idoneae, a tenore della Istruzione dei S. Officio dei 21 Agosto 1670, * e come furono ritenuti i Vicarii foranei con risposta del S. Officio dei 24 Febbraio 1847, al dubbio VII. 2 —E poichè il Vescovo supplicante si accinge a celebrare il Sinodo diocesano, ossequiosamcnte chiede se in detto Sinodo possa delegare abitualmente i parroci c i rcggcnti le parrochic vacanti a ricevere siffatti giuramcnti suppletorii. R. Ad mentem: Mens est quod non expedit in Synodo dioecesana inser­ tio, de qua in precibus. Ceterum Episcopus, utatur facultate biennali, quam habet ab hac Suprema Congregatione, vi cuius quemcumque parochum subdelegare potest ad iuramentum suppletorium recipiendum. — SSmus adprobavit. ' j* [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2090. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 373]. 1 Cf. N. 742. 2 Cf. N. 900. 5*1 Nella Ordinazione dei 9 Giugno 1900, in cui Tizio fu promosso al sacerdozio, fu omessa dai Vescovo ordinante e dai sacerdoti assistenti cosi b prima come la seconda imposizionc delle mani bcnchè si fosse recitata laorazione Oremus, fratres carissimi etc. — Quando poi si giunse al Communicantes dei Canone della Messa, il cerimoniere avverti Ia omissione, ed il Vescovo, awisatone, credette opportuno differire le accennate imposizioni a dopo la Comunione. Allora, e precisamente prima delle parole del Ponti­ ficale lam non dicam vos servos etc. furono supplite tanto dai Vescovo ordi­ nante quanto dai sacerdoti assistenti amendue le imposizioni delle mani, ripetendosi nei tempo stesso tutta e solamente l’orazione Oremus, fratres carissimi etc. Dopo ciô si riprese il rito aile parole lam non dicam vos servos fino al termine. Si chiede se sia valida taie Ordinazione; e nei caso negativo die cosa debba farsi per rimanere tranquilli. R. Ordinationem esse iterandam ex integro sub conditione et secreto, quocumque die, facto verbo cum SSmo, ut suppleat de thesauro Ecclesiae, quatenus opus sit, pro Missis celebratis ut in casu. — SSmus adprobavit, et gratiam benigne concessit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2092. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 224, 225]. 1245. S. C. S. Off., instr, (ad Ep. lassien.), 22 aug. 1900. Cum ob peculiares loci circumstantias impediri non expediat alumno­ rum schismaticorum ad scholas catholicas concursum, id eatenus tolerari posse memineris, quatenus ex huiusmodi promiscuitate et consortio nec schola desinat esse catholica, nec naturalis divinaeve legis iura pessumdari, aut catholicorum alumnorum mores et maxime fidem periclitari ullimode contingat. Quare, in primis, nullo pacto sinendum erit ut pro religiosa alumnorum schismaticorum institutione cathechista schismaticus a catholi­ cis scholarum moderatoribus deputetur, quamvis forte id sub tacita vel etiam expressa conditione fiat ut catechista schismaticus (quod multo minus a catechista catholico exigi posset) ca tantum tradat quae catholicae et schismaticac doctrinae sunt communia. Ne autem exinde schismaticorum querimoniis ansa praebeatur, poterunt catholici moderatores hac super re passive se habere, tolerare nimirum ut alumni schismatici a catechistis schis­ maticis, propriis eorum expensis atque in loco, quantum fieri potest, a scho­ lis catholicis separato instruantur, vel ut una cum catholicis doctrinam ca­ tholicam doceantur. Pariter permitti non potest, propter manifestum peri­ culum cui catholici adolescentes exponerentur ut metaphvsices vel ethices » Curia Romana aliaeve his similes scientiae aut disciplinae a magistris non catholicis tradantur: « auctoritas quippe praeceptorum, quae maxime in adolescentium « animis valet (ut alias haec eadem S. C. adnotabat) ad ea omnia adproα banda quae in iis vident ex iisve audiunt, naturali quadam vi eos rapit, « quo fit ut illorum erga religionem indifferentia, errores ipsi haereticales, « catholicaeque religionis contemptus, venenato quodam halitu tenella « pectora inficiat, extinctoque calore omni pietatis, penitus corrumpat »? E contra ad idiomata vel scientias naturales aut mathematicas aliasque, quae materiam a religione omnino distinctam habent, tradendas, acatholicos praeceptores sub catholicorum moderatonim vigilantia adhibere per se illi­ citum non est: siquidem igitur ob peculiares loci circumstantias vera id necessitas exigat, tolerari poterit ut, adhibitis debitis cautionibus ad omnia pericula a catholicis adolescentibus propulsanda, eorum opera uti valeas. — Quod demum spectat ad libros, de re scilicet profana, ab acatholicis con­ scriptos, urgente necessitate, iis uti per se non est prohibitum, dummodo tamen nullum contineant errorem, vel, si continebant, emendati fuerint. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2093]. 1246. S. C. S. Off., 5 sept. 1900. Con decreto del di 20 Aprile 1898 2 il S. Officio dichiarô che d’ora in poi tutte le facoltà abituali della S. Sede debbano dirigersi agli Ordinarii dei luoghi; e per Ordinarii vogliono intendersi i Vescovi, gli Amministratori, i Vicarii generali e capitolari ecc.Con altro decreto poi dei 23 Giugno 18983 lo stesso S. Officio concesse che anche le facoltà, date ai Vescovi antccedentemente al citato decreto del 20 Aprile 1898, si debbano intendere nei senso di quel decreto. Or si chiede di sapere se postcriormcnte al prefato decreto dei 20 Aprile 1898 le facoltà concedute non ali Ordinario, ma nominatamente al Vescovo, debbano pure intendersi nei senso di detto decreto. R. Affirmative.— SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2094. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 225]. 1247. S. C. S. Off., 5 sept. 1900. Relate ad censurarum absolutionem Summo Pontifici reservatarum, S. C. R. et U. Inquisitionis, die 9 Novembris 1898 4 sequentia decrevit : — « Quando neque confessarius neque poenitens epistolam ad S. Poenitentiariam -i mittere possunt, et durum sit poenitenti adire alium confessarium, in hoc ‘ Cf. N. 992. 1 Cf. N. iig8. 1 Cf. Acta S. Sedis, vol. XXXI, * Cf. N. 1207. p. 120. C. S. Officii 529 .casu liceat confessario poenitentem absolvere etiam a casibus S. Sedi resert vatis absque onere mittendi epistolam ». His statutis, Episcopus N. ad pedes S. V. provolutus, humiliter expostulat: An ut onus epistolam mittendi cesset, scribendi impedimentum adstringere debet confessarium simul et poenitentem; vel sufficiat, sicuti aliqui interpretati sunt, quod poenitens scri­ bendi impar, eidem confessario a quo vi decret. 1886 1 et 1897 2 absolutus fuerit, se praesentare nequeat, et ipsi durum sit alium confessarium adire; licet confessarius absolvens, pro poenitente, epistolam ad S. Sedem mittere posset. R. Negative ad primam partem; Affirmative ad secundam. — SSfrius adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2095.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 226]. 1248 S. C. S. Off., 28 nov. 1900. L’Arcivescovo N. espone che un prete buonissimo della propria diocesi, m tormentato da scrupoli, dubitando della propria fede nell’atto della Ordinazione presbiterale, ricuso il suo consenso a ciascuna parte dellOrdinazione, proponendo cosl: — a Affinchè io più tardi non abbia dubbio alcuno sulla invalidité di questa mia Ordinazione, dichiaro di non voler essere ordinato: la mia Ordinazione avrà luogo un’altra volta: non osando uscir di chiesa, ora farô solo che sembri ai miei compagni di essere ordinato ». Coerentemente a questa intenzione, non proferi le parole della consacrazione credendole essenziali alla validità dellOrdinazione: non intese ricevere la potestà di rimettere i peccati: avendo solo subita la materiale imposizione delle mani del Vescovo ordinante; neppure intese di promettere obbedienza al Vescovo, volcndolo poi fare un’altra volta, quando sarebbe di nuovo ordinato. Da fededegne informazioni intanto si ha che questi serbo condotta lodevolissima in tutto il tempo trascorso in seminario ed ardentemente desiderava il sacerdozio; che il di dellOrdinazione, vi andô di sua piena volonté, e che il di seguente alia ordinazione confortato dai con­ fessore a disprezzare lo scrupolo, celebrô la sua prima Messa. Stante tutto ciù 1’umilc oratore chiede se puô considerarsi valida la detta Ordinazione. R. Ordinationem esse iterandam cx integro sub conditione et secreto quocumque die, facto verbo cum SSmo ut suppleat de thesauro Ecclesiae, quatenus opus sit, pro Missis celebratis ut in casu. — SSmus approbavit, ac gratiam benigne concessit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2096. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 373. 374]· 1 Cf. N. H02. ’ Cf. N. J1S7. 34 Curia Romana 53° 1249. S. C. S. Off., 19 dec. 1900. B IB IA O T H E C A TTRNiTAS SACERDOTALIS SANCTI PETRI In casibus urgentioribus... (Decret. S. Officii 23 lunii 1886)1 dari potest absolutio a reservatis S. Sedi, sub poena tamen reincidentiae nisi absolutus infra mensem ad Sanctam Sedem recurrat, eius mandata suscepturus. Ubi tamen Episcopi facultatem habent delegatam absolvendi a praedictis reser­ vatis, qualis solet ipsis concedi per quinquennale folium S. Congr. de Propa­ ganda Fide (Form. X, sub n. 10) dubitatur de necessitate recursus imme­ diati ad S. Sedem. Quaerit igitur Episcopus N. N., ad pedes Sanctitatis Vestrae humiliter provolutus: 1. Utrum sufficiat in casu absolutionis, ut supra, concessae recursus ad Episcopum facultate absolvendi instructum; et quatenus affirmative: 2. Utrum sufficiat etiam in casu eodem recursus ad Vicarium generalem Episcopi, tamquam ad Ordinarium facultatum episcopalium absolvendi de iure participem. 3. Utrum generarim sufficiat recursus ad quemlibet sacerdotem habitualiter subdelegatum ab Ordinario ad absolvendum ab his papalibus reser­ vatis, a quibus poenitens fuerit accidentaliter, ut supra, vi decreti S. Of­ ficii 1886 absolutus. R. Ad i. et 2. Affirmative, facto verbo cum Sanctissimo. Ad 3. Negative. - SSmus resolutionem E morum ac Rfnorum Patrum ratam habuit et confirmavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2098. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 419, 420]. 1250. S. C. S. Off., instr, (ad Ep. Albaniae), 15 febr. 1901. lam inde ab anno 1895 a S. Congregatione de Propaganda Fide ad Supremum hoc Tribunal S. Officii remissae fuere preces Amplitudinum Vestrarum, in III Provincialem Synodum Scodrae congregatarum, quibus votum exprimebatur ut, ex benigna cap. VI, sess. XXIV, Ss. Concilii Tridentini interpretatione, authentice declararetur sufficere ad matrimonii inter raptam raptoremque validitatem, si mulier abducta, quamvis non omnino a raptore separata nec in loco tuto ac libero constituta, iuramento affirmat se libere illum in virum habere consentire. Res iterum iterumque ad Eminentissimorum DD. Cardinalium Inquisi­ torum Generalium iudicium delata est, qui, omnibus quo par erat studio ac maturitate perpensis, in eam semper atque unanimiter sententiam iverunt, imploratam Tridentinac legis modo generali et absoluto relaxationem (huc » Cf. N. 1102. S. C. S. Officit 531 enim res recidit et non in simplicem, quantumvis latam, interpretationem) non expedire. Quam Emorum Patrum resolutionem Amplitudines Vestrae facile intelli­ gent, siquidem paullisper in animum revocaverint duplex, ut plurimum, in nolentibus huiusmodi mulierum abductionibus impedimentum distinguen­ dum esse, alterum scilicet ex capite vis et metus, quod reapse consensum afficit quodque proinde in ipso iure naturali fundamentum habet: alterum ex iure positivo Tridentino seu raptus simpliciter, quod matrimonium irritat, tum ex praesumptione non consensus, cum in odium tanti facinoris. lamvero cum super priore, quoties adsit, nullus dispensationi sit locus, totus in eo quaestionis cardo vertitur num, ob peculiares istorum locorum circumstantias, Tridentinam legem relaxari expediat, quatenus absit; quandocumque scilicet, ut in precibus exprimitur, mulier abducta, etsi loco haud reddita tuto, de proprio libero consensu per iuramentum fidem faciat. Et vere equidem lectu horribilia sunt quae de raptuum istis in regioninibus frequentia, de atrocibus eorum consummationis circumstantiis, deque gravissimis incommodis immo et proximo vitae discrimine, in quo infelix rapta eiusque propinqui quam saepissime incidunt, ni in matrimonium cum raptore, adhuc sub immediata vel mediata eius potestate constituta, ipsa consentiat, Amplitudines Vestrae retulerunt. Verumtamen haec omnia, si res subtilius inspiciatur, potiusquam legis Tridentinae relaxationem, eius confirmationem suadent. Ad hos enim praecise convellendos abusus et bar­ baros mores extirpandos Ss. Concilium eiusmodi impedimentum invexisse constat. Quare ipsi modo impedimento pro istis regionibus generatim derogare idem esset ac qui deplorantur abusus indirectim quodammodo confirmare, ampliorem eis viam sternere et recognitam a Sanctis Tridentinis Patribus huius remedii efficaciam in dubium revocare. Quod autem remedium a Vestris Amplitudinibus proponitur iuramenti ex parte mulieris raptae adhuc sub raptoris potestate constitutae, aliquibus in casibus haud indubium de absentia vis et metus deque ipsius mulieris vere libero consensu praeberet argumentum. Siquidem enim vim et metum abductam mulierem ad exprimendum exterius suum in matrimonium cum raptore consensum, refragante interius voluntate, inducere posse rationabi­ liter timetur; cur et non aeque rationabiliter timeatur ne eam ad propriam assertionem etiam iuramento firmandam compellat? Dum igitur, cx una parte, manifesto mulier exponeretur peierandi periculo; certum, ex altera, legi Tridentinae vulnus inferretur. Haec tamen omnia de normali atque ut ita dicam, theoretica legi Tri­ dentinae derogatione dicta intelligantur; quod enim ad casus practices atti­ net, nihil prohibet quominus, si et dc raptae vere libero consensu quomo­ documque certo constet, et sufficientia ad dispensandum motiva praesto sint, eidem per dispensationem succurratur. At in re tanti momenti, praesertim ne ex nimia huiusmodi dispensationis obtinendae facilitate sanctissima lex Tridentina vilescat, iudicium S. Sedi omnino reservari convenit; ad quam proinde toties, quoties, omnibus expositis casus adiunctis, Amplitudines Vestrae recursum habere non dedignabuntur. Interim vero S. Sedes plane 53 2 Curia Romana T IIB L IO T H K C A TERNTTXS SACERDOTALIS SANCTI PETRI confidit Amplitudines Vestras, pro ea qua praestant pastorali sollicitudine atque animarum zelo, omne studium omnemque curam adhibituras fore, ut, sive in catccheticis collationibus, sive in concionibus ad populum haben­ dis, sive etiam per extraordinarias sacras missiones aliovc quovis opportu­ niori modo, de infandi huius criminis nedum morali sed materiali quoque foeditate, deque gravissimis aeque ac iustissimis tam ab ecclesiasticis quam a civilibus in sontes latis poenis fideles edoceantur. Quod enim et parentes proprias filias, haud requisito ipsarum consensu, immo non raro ipsis con­ tradicentibus ac, veluti de vilibus ageretur iumentis, pacta mcrcede, sub barbaris sanctionibus despondeant, et raptores in imbelles puellulas omni humano auxilio destitutas propria vi abutantur, non solum coram Deo tur­ pissimum, sed etiam coram humana societate quam maxime indecorum esse nemo sanae mentis non videt. Ad quem finem valde etiam opportunum ducitur ut publicum in singulis paroeciis feratur edictum, quo ct parentum turpis mercatus et raptorum effrenis audacia digno stigmate inuratur, ac decretae in hos poenae, publica excommunicatione non excepta, solemniter edicantur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2101.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIIÏ, p. 547-549]. 1251. S. C. S. Off., 27 mart. 1901. 1. Quoad matrimonia quae in Galliis, seu in locis ubi promulgatum est decretum « Tametsi »,1 contrahuntur coram parocho et duobus testibus, (quaeritur) num liceat appellationem ex officio omittere, quum ex actis evidenter concludi potest parochum non fuisse proprium, et nullam delega­ tionem datam fuisse ab Ordinario vel parocho proprio alterutrius contrahen­ tium. 2. Quoad matrimonia quae a catholicis, domicilium retinentibus in loco ubi decretum « Tametsi » observatur, contrahuntur in loco ubi idem decre­ tum non viget, quin ibi acquisierint domicilium vel quasi-domicilium, num solemnitates processus matrimonialis stricte servandae sint quando evidenter constat eos contraxisse in fraudem legis et praesertim in fraudem legis civilis. 3. Num saltem habito processu cum requisitis solemnitatibus, dataque nullitatis evidentia, defensor matrimonii possit abstinere ab appellatione ex officio. 4. Tandem num sufficiat processus summarius, et omitti possit appel­ latio, quoties matrimonium contractum est coram ministello acatholico, vel coram uno magistratu civili. R. Provisum per decretum S. R. et U. Inquisitionis 5 lunii 1889,1 quod intelligendum est tantum de causis, in quibus certo et evidenter con­ 1 Cone. Trident., sess. XXIV, de ref. matrim., c. 1 Cf. N. 1118. i. S. C. S. Officii 533 stet dc impedimentis, de quibus agitur; quae certitudo si desit, a defensore vinculi matrimonialis ad secundam instantiam procedendum erit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2105. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 756"758]. 1252. S. C. S. Off., i maii 1901. Delatis ad Supremam Congregationem S. Officii supplicibus litteris, una cum nonnullis precandi formulis, pro adprobatione devotionis erga SSmam Animam D. N. I. C. Emi DD. Cardinales Inquisitores Generales decre­ verunt: « Publicentur decreta condemnatoria devotionis, de qua sermo . Haec decreta sunt sequentia: 1. Cum a S. Rituum Congregatione nonnulla ad S. Officium remissa fuissent circa devotionem erga SSmam Animam D. N. I. C., fer. IV, die 10 Martii 1875 decretum fuit: « Providendum ne in publico Ecclesiae cultu, praetextu devotionis erga SSmam Animam Christi, improbandae novitates in imaginibus et precationum formulis aliisque rebus sacris irrepant aut, inconsulta S. Sede, quidquam novi inducatur, maxime si deriventur ex reve­ lationibus aut visionibus nec examinatis nec adprobatis. In scriptis vero ad S. Rituum Congregationem missis nonnulla reperiri minime probanda, sine quorum emendatione permittendum non esse ut illa in vulgus edantur ··. 2. Anno 1883, exhibitis precibus pro fundatione Instituti pro adoratione ■Animae SSmae D. N. I. C., fer. IV, die 10 Maii eiusdem anni, iidem Emi Patres decretum tulere: a S. Congregatio precibus respondet: Negative. Idque scribendum Episcopo, qui retrahat indulgentias adfixas orationibus et cui­ libet earum verbo, fidemque non adhibeat revelationibus, de quibus agitur; et communicetur Episcopo decretum latum anno 1875 ». 3. Tandem eodem anno eademque fer. IV ad examen vocata quadam pre­ candi formula Animae lesu Christi, Emi Patres eam emendandam mandarunt, et communicandum Episcopo, qui eam probaverat, decretum supra relatum. Quae omnia in solita audientia a SSmo D. Leone Pp. XIII adprobata et confirmata fuere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2107. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIII, p. 758, 759]. 1253. S. C. S. Off., 8 maii 1901. i. Se dopo la Costituzionc Apostolica Ubi primum dei 2 Ottobre 1898 > c la dcclaratoria di essa, riportata in Augustana dei 10 Agosto 1S99 !, possa continuarsi dalla 5. C. de Prop. Fide a concedere, come per lo innanzi, « Cf. Leonis XIII Acta, vol. XVIII, p. 161-172. « Cf. Acta S. Sedis, vol. XXXII, p. 185-188. 534 Curia Romana agli Ordinari delle Missioni da essa dipendcnti le facoltà di erigere le Con­ fraternité o Pie Unioni del SS. Rosario colle rispettive indulgenze accordate dai Somrni Pontefici. Et quatenus affirmative: 2. Se agli Ordinari che ne vengono rivestiti sia pur necessaria per usame validamente, una speciale autorizzazione del P. Generate dei Domenicani. R. Ad t. Negative; seu soli Magistro Generali Ordinis Praedicatorum vel eius vicesgerenti competere erectionem Confratemitatum, vel etiam Piarum Unionum a SS. Rosario nuncupatarum; ideoque a nullo alio valide erigi posse, etiam cum solis indulgentiis Confraternitatibus et Piis Unioni­ bus in genere a S. Sede concessis, vel concedi solitis. Et corrigantur For­ mulae. Ad 2. Provisum in i. — SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2109. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXV, p. 574]. 1254. & C· S. Officii 535 quidam vir ex uvis nostrae regionis vinum parare coepit. Sed, cum haec uva egentissima sit materia saccharina, et consequenter vinum inde prove­ niens non multum alcool contineat, curatione aliqua opus est, ut vinum ele­ vetur ad illum gradum alcoohcitatis, quem eius conservatio requirit. Hunc in finem laudatus vir methodum evaporationis musti adhibere proponit ad vinum pro SSmo Sacrificio parandum, ea quidem ratione ut liquor ex uvis expressus, ad dimidium decoctus, vinum producat quod 14 vel 16 gradus alcool habeat. Quaer.: — Utrum licitum sit ad Sanctissimum Missae Sacri­ ficium offerendum huiusmodi vino uti? R. Detur Decretum diei 5 Augusti 1896,1 quod sonat: 0 Utrum licitum r sit ad S. Missae Sacrificium conficiendum uti vino ex musto obtento, quod < ante fermentationem vinosam per evaporationem igneam condensatum est? « — Resp.: Licere, dummodo decoctio huiusmodi fermentationem alcoolicam chaud excludat ipsaque fermentatio naturaliter obtineri possit et de facto < obtineatur ». [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2113. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIV, p. 256]. S. C. S. Off., decr. 15 maii 1901. Uti pluries a Summis Pontificibus sancitum est, in rebus ad S. Officium spectantibus nullo modo ad Superiores Regulares pertinere subditorum suo­ rum causas agnoscere, nulloque proinde titulo aut praetextu posse eos vel debere, nisi de expresso S. Congregationis mandato, de his inquirere, denunciationes recipere, testes interrogare, reos excutere, iudicium instituere, sen­ tentiam ferre, aut alia quavis ratione vel modo in eis sese immiscere vel manus apponere: sed quos Religiosi viri ex suis subditis vel confratribus vel etiam superioribus huiusmodi criminum (praesertim quod ad abusum sacramentalis Confessionis spectat) reos vel suspectos noverint, strictim teneri, absque ulla cum aliis quibv ~umquc communicatione, nulla petita venia, nullaque fraterna correptione aut monitione premissa, eos S. Officio aut locorum Ordinariis incunctanter denuntiare. Ne vero sanctissimae hae leges ex ignorantia, vel malitia (quod Deus avertat) negligi aut infringi con­ tingat, Superioribus grave onus incumbere eas, quo opportuniori putaverint modo, ad subditorum suorum certam et distinctam identidem deferre noti­ tiam, eorumque ab eis plenam observantiam urgere. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2112.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIV, p. 383, 384J. 1255. 1256. S. C. S. Off., 21 aug. 1901. Archiepiscopus Ultraiectensis exponit quae sequuntur: Plures medici in nosocomiis aut alibi, casu necessitatis, infantes, praecipue in utero matris, baptizare solent aqua cum hydrargyro bichlorato corrosivo (gallice: chloride de mercure) permixta. Componitur fere haec aqua solutione unius partis huius chlorati hydrargyrici in mille partibus aquae; eaque solutione aquae potio venefica est. Ratio autem cur hac mixtura utantur, est, ne matris uterus morbo afficiatur. Quaeritur: 1. Estne baptisma, cum huiusmodi aqua administratum, certo an dubie validum? 2. Estne licitum, ad omne morbi periculum vitandum, huiusmodi aqua sacramentum Baptismatis administrare? 3. Licetne etiam tum hac aqua uti, quando sine ullo morbi periculo aqua pura adhiberi potest? R. Ad i. Providebitur in 2. Ad 2. Licere, ubi verum adest morbi periculum. Ad 3. Negative. — SSmus approbavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2121.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIV, p. 319, 320]. S. C. S. Off., 22 maii 1901. » Cf. N. 1183. Archiepiscopus N. exponit: In regionibus nostris admodum difficile est verum et genuinum vinum pro SSmo Missae Sacrificio mihi comparare. Fidi namque debeo mercatoribus extraneis et ignotis, qui aliquando iam non genuina merce defraudarunt. Nunc ab aliquo tempore in ipsa civitate N. 1 Curia Romana 536 1257. S. C. S. Off., litt. encycl. 30 aug. 1901. ■ R T B IA O T H K C A ternitxs sxœrdotalis sancti pétri Pluries et variis ex locis Supremae huic Congregationi S. Officii dubia proposita sunt circa materiam (panem et vinum) SSmi Eucharistici Sacra­ menti. Cum enim inhonestorum quorumdam mercatorum eo iam malitia pervenerit, ut farinas triticeas aliarum tum vegctalium tum etiam minera­ lium substantiarum admixtione adulterare, vinaque vel ex toto vel ex parte haud ex genimine vitis conficere passim non vereantur, cumque non raro difficile admodum sit, vel ipsis chimices peritis, huiusmodi fraudes agnoscere; non immerito dubitatum est, num ad licitam, imo et validam consecrationem, farinae vel hostiae vinaque quae sunt in commercio, tuto adhiberi valeant. Cum res, ut patet, maximi sit momenti et, ceterum, de farinarum vino­ rumque frequentibus adulterationibus dubitari nequeat; Emi DD. Cardinales Inquisitores Generales pastoralem Reverendissimorum DD. Ordinariorum sollicitudinem excitandam censuerunt ut, accuratis institutis investigationi­ bus, si quos abusus irrepsisse compererint, funditus convellere satagant, ac diligenter caveant ne quid in posterum in propriis ditionibus fiat quod a latis nedum circa naturam sed et circa conservationem Sacrarum Specierum dispositionibus, quae a probatis auctoribus traduntur, quaeque praesertim in Rubricis Missali Romano praepositis continentur, quomodocumque sit absonum. Quoties vero de venalium farinarum vel hostiarum vinorumque genuinitate rationabile adsit dubium, sacerdotes sibi subditos ab eorum usu in conficiendo SSmo Altaris Sacramento omnino prohibeant, eosque praefi­ cam rationem doceant genuinam materiam sibi comparandi. Quod demum spectat ad Missas dubia materia antehac forte celebratas, ad S. Congrega­ tionem recurrant. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2122. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIV, p. 318, 319]. 1258. S. C. S. Off., 13 dec. 1901. Se nel decreto in data 9 Aprile 1900 1 intorno alla facoltà di ascoltarc in marc le confessioni dei naviganti per parte dei sacerdoti connaviganti autorizzati a confessare dai propri Ordinari, si dovesscro intendere compresi anche i sacerdoti autorizzati ad ascoltarc le confessioni dai Superiori dclle Caroline, i quali non hanno il titolo di Prefetti, benchè abbiano pcraltro giurisdizionc con territorio separato. R. In casu comprehendi. - SSmus adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2127], ' Cf X 123S S. C. S. Officii 537 1259. S. C. S. Off. (Vic. Ap. Hong-Kong), 7 maii 1902. NellOrdinazione di due preti, nella prima imposizione delle mani del Vescovo su! capo dcgli ordinandi, per dimenticanza, non vi fu tatto cor­ porale; questa dimenticanza fu awertita da uno dei preti assistenti che ne fece awertito il Vescovo solo dopo l’Ordinazione... (Si demanda): Se l’Ordinazione si deve ripetere dai principio come sta nel Pontificale, o se basta incoininciare dall’imposizione delle mani. R. Sacram Ordinationem, de qua sermo, iterandam esse secreto sub conditione quocumque anni tempore, et supplicandum SSmo ut supplere dignetur de thesauro Ecclesiae pro Missis hucusque celebratis, quatenus opus sit. — SSmus approbavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. ΙΙ.,η. 2140]. 1260. S. C. S. Off. (Chen-si Merid.), 27 aug. 1902. Nell’accusa fatta contro i rei e fautori dei massacre awenuto nel Vica­ riate Chen-si Merid. prima tra le condizioni per 1’accomodamento di quella lite venne imposta ed inculcata per esemplare punizione la pena di morte di sette fra i rei riconosciuti come primari istigatori ed esecutori dei doloroso massacre. Sei sono stati già dccapitati; il settimo è fuggito, perciô si continua la causa verso di lui. Dietro questo fatto venne agitata tra i missionari la questione: 1. Se si fosse da loro incorsa o no l’irregolarità, se non proprio ex deli­ cto almeno ex defectu lenitatis. 2. Sc si potesse da loro continuare la lite contro il settimo fuggitivo. 3. Se nel caso di éventualité (peraltro facile a ripetersi) awenisse qualche fatto somigliantc, si dovesse avere per lecito il procedere o no in tali cause come sopra. II Vic. Ap. domanda che debba in caso farsi ed opinarsi. R. Ad i. Negative quoad utramque partem. — Ad 2. Tantum si fuerit necessarium ad resarcienda damna, aut ad alios compescendos ne similia audeant, Affirmative; secus, Negative. — Ad 3. Affirmative in iisdem adiunctis. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2150]. 1261. S. C. S. Off., 3 dec. 1902. In C. Generali S. R. ct Univ. Inquisitionis proposito dubio: Utrum in formulis, quibus concedi solet facultas dispensandi super impedimento cognationis spiritualis, comprehendatur casus cognationis spiritualis inter 538 Curia Romana baptizantem et baptizatum, in iisdem formulis non praevisus »: Emi ac Rmi DD. Cardinales Inquisitores Generales respondendum decreverunt: Nega­ tive; seu non posse qui concessa per praedictas formulas facultate gaudent, super impedimento cognationis spiritualis inter baptizantem et baptizatum dispensare; idque communicandum cum omnibus quorum intéressé queat, atque in posterum expresse in formulis edicendum. Si quae vero matrimo­ nia cum huiusmodi dispensatione, vi earumdem formularum concessa forte hucusque contracta fuerint: ad omnem circa eorum valorem quaestionem dirimendam, supplicandum SSmo, ut eadem in radice sanata declarare digne­ tur. BIBLIO TH EC A WMTTRKTTXS SA Œ M X H A L IS SANCTI PETRI Et sequenti feria VI, die 5 eiusdem mensis in solita audientia R. P. D. Adsessori S. Officii impertita, Ssmus D. N. D. Leo divina providentia PP. XIII relatam Sibi Emorum Patrum resolutionem adprobare, et pro sanatione in radice iuxta eorum Emorum Patrum suffragia benigne annuere dignatus est. Contrariis quibuscumque non obstantibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2152. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXV, p. 573, 574]. 1262. S. C. S. Off., 10 dec. 1902. Cautionibus ab Ecclesia requisitis de conditionibus implendis (in matri­ moniis mixtis) ad hunc usque diem scriptis satisfactum est. Attamen magna oritur difficultas pro obtinendis hisce cautionibus, quando mulier catholica matrimonium inire intendit cum milite acatholico in gradu saltem maiore constituto. Viget enim in N... regionibus decretum regium sub gravibus poenis prohibens quominus milites ullas cautiones praestent per litteras reversâtes, sive iuramentum, sive per simplicem promissionem. Quare ad pedes Sanctitatis Vestrae provolutus Ordinarius N. directionem certam hisce in casibus expostulat, ct quidem quaerit: 1. An ab impedimento mixtae religionis dispensari possit, si pars acatholica (quaecumque est) cautiones requisitas per litteras reversâtes, sive per iuramentum, sive per promissionem saltem omnimode recuset. 2. An sufficiat assertio partis catholicae sub iuramento data, partem acatholicam de conditionibus implendis sibi fidem praestitisse. 3. An permitti possit, ut ante vel post matrimonium pars catholica etiam coram ministello acatholico ad praestandum consensum matrimonia­ lem se sistat, si pars catholica in scriptis declaraverit mere passive se gerere et nullo modo ritui protestantico adhaerere velle. R. Ad 1. Negative, ct detur Instructio 15 Novembris 1858. 1 Ad 2. Per se ct generatim negative, ct ad mentem. Mens est: Quod’si in aliquo casu extraordinario talia concurrant adiuncta, ut Episcopus vateat sibi comparare moralem certitudinem tam de huiusmodi cautionum sinceri­ tate pro praesenti, quam de earum adimplemcnto pro futuro, specialesque » Cf. Acu Pu IX, vol. Ill, p. 2S-33. S. C. S. Officii 539 omnino adsint rationes impedientes ne consueto modo cautiones praesten­ tur, ipsius conscientiae et prudentiae. Caeteroquin non obstante decreto regio, opportunae exhibeantur in scriptis cautiones, sicut hucusque factum est; neque detur dispensatio nisi Episcopus moraliter certus sit eas imple­ tum iri. Ad 3. Negative, et detur Instructio 17 Februarii 1864.1 — SSmus ap­ probavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2155.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXVI, p. 164, 165]. 1263. S. C. S. Off., 4 mart. 1903. Episcopus SSmae Conceptionis de Chile ad pedes S. V. provolutus expo­ nit, quod in sua dioecesi, in qua decies centena millia hominum numeran­ tur, non potest ipse administrare omnibus christifidelibus sacramentum Confirmationis; quapropter S. V. orat, ut sibi concedat facultatem benevisum sacerdotem delegandi, qui intra limites suae dioecesis dictum sacramen­ tum conferre valeat. R. Iuxta decretum 9 Maii 1888, quod ita se habet: « Supplicandum SSmo pro facultate subdelegandi unum vel alterum presbyterum, conce­ denda per Sacram Congr. Negotiis Ecclesiasticis Extraordinariis praepo■ sitam non solum Episcopis petentibus, sed etiam aliis qui in similibus t circumstantiis reperiantur, durante eorum munere ». Sequenti vero Fer. V, die 5 eiusdem mensis ct anni, SSmus D. N. Leo Pp. XIII, per facultates Emo Card, huius S. C. Secretario impertitas, resolutionem EE. ac RR. Patrum adprobare dignatus est. [Collectanea JS. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2161.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXVI, p. 115]. 1264. S. C. S. Off. (Africae), 18 mart. 1903. 1. An quando ignoratur aetas iuvenculae quae matrimonium inire cupit, possit ct debeat parochus vel missionarius confidere illius exteriori­ bus signis, praesertim quoad conformationem pectoris etc? 2. In casu vero quo praedicta pubertatis signa deficiant, ct aetas igno­ ratur, matrimonium iam initum considerarine potest et debet ut invalidum, aut ad minus uti dubium? R. Ad i. Affirmative, ct ad mentem. — Mens est quod missionarii puel­ las, de quibus in casu, ad matrimonium non admittant, nisi postquam Ordi­ narius vel Vicarius /\p. ex prudenti iudicio compertum habeat eas nubiles existere, ac proinde malitiam in illis aetatem supplere declaret. ‘ Cf. N. 976. Curia Romana 54° Ad 2. Ut proponitur, negative; ideoque si aliquis huius generis matrimo­ nii casus missionariis occurrerit, illud nullum nequaquam declaretur, nisi prius a Vicario Ap. confecto processu, indubiis probationibus puellam, de qua agitatur quaestio, ante duodecimum aetatis suae annum, iugali vinculo fuisse sociatam, et in ea, tempore quo nuptui data fuit, revera malitiam non supplevisse aetatem certo constet. Aut si de matrimonio ageretur quod a puella, antequam .christianae religioni nomen daret, fuit celebratum, nullum non pronuncietur, nisi prius missionarii, iisdem supranotatis probationibus, certiores fiant, puellam illam, dum huiusmodi nuptias contraxit, non fuisse capacem. — Et detur decretum de die io Decembris 1885, * relatum in Collectanea S. Cong, de Prop. Fide. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2165.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXVI, p. 116,117). 1265. S. C. S. Off., 24 mart. 1903. Sulla domanda del Pref. Ap. dei Niger Superiore diretta ad avere istruzioni circa la linea di condotta da tenersi dai missionarî di fronte ad una nuova legge, sancita nel 1900 dal governo inglese per quella regione, nella quale si dispone che nessun ministro di religione possa congiungerc i sudditi in matrimonio senza liccnza in iscritto del commissario dei governo. R. Detur responsum iam datum ad Vic. Ap. lamaicae die 12 Ian. 1881. * (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2166]. 1266. S. C. S. Off. (Colonien.), 23 iun. 1903. 1. Num in omnibus causis matrimonialibus, in quibus de validitate matrimonii agitur, praeter forum domicilii mariti, etiam forum contractus et forum connexionis continentiae tanquam sufficiens sit habendum; et quatenus affirmative: 2. Num aliquis ordo sit servandus, ita ut prae ceteris Ordinariis, qui­ bus ratione contractus vel continentiae procedere fas sit, is Episcopus sit competens et processum instruere debeat, in cuius dioecesi maritus domi­ cilium habeat. R. Standum Instructioni pro Statibus Foederatis Americae anno 1883 editae 3 et decreto S. O. anno 1891 ad dioeceses Regni Borussici extensae, ac responsioni ad I. in decreto S. O. lato fer. V,loco IV,die 30 lunii 1892/ 1 Cf N. 1097. 1 Cf. N. 1069 1 Cf. Collectanea S. C. de « Cf N. XI57. Prop. Fide, vol. II, n. 1587. 5. C. S. Officii 541 quae ita se habet: — « Coniuges in causis mixtarum nuptiarum subsunt Epi­ scopo, in cuius dioecesi pars catholica domicilium habet; ct quando ambo ■ sint catholici, quia pars haeretica in Ecclesiae sinum reversa sit, subsunt Episcopo, in cuius dioecesi domicilium habet maritus ». Quando vero agitur de matrimonio mixto contrahendo cum haeretico separato per di­ vortii sententiam tribunalis civilis ab haeretica, erit Episcopus domicilii partis catholicae, ad quem spectat iudicare an contrahentes gaudeant sta­ tus libertate. SSmus per facultates Emo Card. Secretario largitas, resolutionem Emo­ tum adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2170. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXVI, p. 165, 166]. 1267. S. C. S. Off., 8 iul. 1903. Utrum per litteras diei 20 Februarii 1888,1 quibus locorum Ordinariis facultas conceditur dispensandi aegrotos in gravissimo mortis periculo con­ stitutos super impedimentis matrimonium iure ecclesiastico dirimentibus, firmis conditionibus et exceptionibus in iisdem litteris expressis, ac per posteriores litteras diei 1 Martii 1889,2 quibus declaratur huiusmodi facul­ tatem parochis subdelegari posse, intelligatur concessa etiam facultas decla­ randi ac nunciandi legitimam prolem spuriam, forsitan a concubinariis, vigore dictae facultatis dispensandis, susceptam, prout a S. Sede in singulis casibus particularibus dispensationum matrimonialium concedi solet; — an contra pro susceptae prolis legitimatione necesse sit novam gratiam a S. Sede postea impetrare. R. Affirmative quoad primam partem, excepta prole adulterina et prole proveniente a personis Ordine sacro aut solemni professione religiosa ligatis, facto verbo cum SSmo. — Quoad secundam partem, provisum in prima. SSmus per facultates Emo Cardinali huius S. C. Secretario impertitas, resolutionem EE. ac RR. Patrum adprobarc dignatus est. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2171.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXVI, p. 118J. 1268. S. C. S. Off., 15 iul. 1903. Prior quidam Ordinis Cisterciensium, Abbas titularis, tonsuram ct Ordi­ nes minores contulit cuidam fratri in suo monasterio degenti, obtenta in casu ab Archicpiscopo oratore opportuna delegatione. Nunc vero sibi inno1 Cf. N. 1109. 1 Cf. N. n 13. Curia Romana tuit non posse Abbatem titularem gaudere praedicta facultate, et proinde implorat benignam sanationem. R. Repetendam in casu Ordinationem ex integro a collatione sacrae Tonsurae inclusive. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2172. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXVI, p. 167). 1269. S. C. S. Off., litt. (ad Archiep. S. lacobi de Chile), 3 aug. 1903. Quaerebat Ampl. Tua num pro licito habendum esset parvas imagines chartaceas B. Μ. V. in aqua liquefactas vel ad modum pillulae involutas, ad sanitatem impetrandam, deglutire. — Re ad examen vocata, in conventu habito die 29 Iulii p. p., Sacra haec Suprema Congregatio S. Officii, du­ rante vacatione S. Sedis Apostolicae specialiter delegata, respondendum decrevit: « Dummodo vana omnis observantia, et periculum i.'i ipsam in­ cidendi removeatur, licere ». [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2173. — Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXVII, p. 237). 1270. S. C. S. Off., 2 mart. 1904. S. C. declaravit: Matrimonium contractum cum impedimento iuris natu­ ralis vel divini non posse sanari in radice. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol, II, n. 2188]. 1271. S. C. S. Off., 14 apr. 1904. Vicarius Apostolicus Insularum Gilberts in Oceania, ad Pedes S. V. provolutus, quaedam dubia solvenda proponit circa validitatem duarum formarum Baptismatis in lingua vernacula illarum Insularum. Tota diffi­ cultas in eo sita est, quod cum lingua Gilbertana nullum verbum habeat ad exprimendam ideam sanctitatis, verbum aliquod accommodari debuit ad designandum Spiritum Sanctum in forma vernacula, qua utuntur catechistae in collatione Baptismatis. In prima formula Spiritus Sanctus exprimitur per Tamnei-ave-Navirvi, litcraliter Spiritus Bonus. In secunda vero per TamneiTapu, litcraliter Spiritus Sacer seu potius Sacratus. Hisce positis quaeritur: I. Quaenam ex his duabus formulis in futuro adhibenda erit a catechistis in collatione Baptismatis? II. Et quatenus invalidae reperiantur, an his formulis baptizati re­ baptizandi sint absolute aut sub conditione? S. C. S. Officii 543 Feria IV, die 13 Aprilis 2904. In Congregatione Generali S. R. et U. Inquisitionis coram Emis ac Rmis Dnis Cardinalibus Generalibus Inquisitoribus habita, propositis praedictis dubiis, praehabitoque Rmorum DD. Consultorum voto, iidem Emi ac Rmi Patres respondendum mandarunt: Ad I. Baptizatos cum alterutra ex subtectis formulis non esse inquietandos. Ad II. Catechistas rite instruendos esse ut, seposita quacumque altera for­ mula, in collatione baptismatis sola utantur formula pag. 50: « I papetitoiko n avan te Tama, ao te Rati, ao te Tamnei - ave-Ravi-roi », in catechismo ipsis tradita, circa quam nihil innovetur. Missionarii vero in collatione baptismi forma latina semper utantur, nunquam vernacula. Sequenti vero feria V, die 14 eiusdem mensis et anni, in solita Audientia SSmi D. N. Pii divina providentia PP. X a R. P. D. Adsessore habita, SSmus resolutionem Emorum ac Rmorum Patrum adprobavit. [Acta S. Sedis, vol. XXXVII, p. 162, 163]. 1272. S. C. S. Off., i iun. 1904. Emi ac Rmi Patres respondendum mandarunt: Dispensationes in casibus particularibus Ordinario commissas, et de eius speciali mandato, absque tamen auctorizationc S. Sedis, ab aliis exe­ cution! demandatas, non sustineri. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2194. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXVII, p. 163-165]. 1273. S. C. S. Off., ep. ii aug. 1904.» Con lettera de’22 Febbraio di quest’anno, diretta all’Emo e Rmo Signor Card. Scgretario di questa Suprema, la S. V. domandava se sia lecito usare nel S. Sacrificio della Messa aeque naturali potabili, ma acidule, gassose od alcaline. Per sua quiete mi aflrctto risponderle che non vi sono serie ragioni di dubitare in contrario. Le auguro da Dio ogni bene etc. Giambattista Lugar», Assessore del S. Ο. [Acta S. Sedis, vol. XXXVII, p. 238]. 1 Airilimo e Rmo Mons. Vescovo di Anglona e Tursi. Curia Romana 544 1274. S. C. S. Off., i sept. 1904. ■ B T B IA O T H K C A W-TTONïTAS SACERDOTALIS SANCTI PETRI Supremae huic S. R. et U. Inquisitionis Congregationi propositum fuit enodandum sequens dubium: An dispositiones, quibus cavetur ne clerici servitio militari subiecti pro­ moveantur ad Ordines Maiores ante expletum ipsum servitium militare, sint praeceptivae, vel tantum directivae? Porro in Congregatione generali coram Emis ct Rmis Dili’s Cardinali­ bus Generalibus Inquisitoribus habita, ad praedictum dubium, praehabito Rmorum Dfiorum Consultorum voto, iidem Emi ac Rriii Patres responden­ dum mandarunt: Affirmative ad primam partem: Negative ml secundam. Sequenti vero feria V, die 1 Septembris 1904, in solita Audientia SSmi D. N. Pii Div. Prov. PP. X a R. P. D. Adsessore habita, SSmus resolutio­ nem Emorum ac Rmorum Patrum adprobavit. [Acta S. Sedis, vol. XXXVII, p. 238, 239]. * • 1275. S. C. S. Off., dccr. 23 aug. 1905. In Congregatione generali S. R. et U. Inquisitionis Emi ac Rmi Dni decreverunt: Sacerdotes quoscumque maritimum iter arripientes, dummodo vel a proprio Ordinario, ex cuius dioecesi discedunt, vel ab Ordinario portus, in quo in navim conscendunt, vel etiam ab Ordinario portus cuiuslibet inter­ medii, per quem in itinere transeunt, sacramentales confessiones excipiendi, quia digni scilicet, atque idonei recogniti ad tramitem Cone. Trident., sets. XXIII, cap. XV, de Ref., facultatem habeant vel obtineant; posse toto itinere maritimo durante, sed in navi tantum, quorumcumque fidelium sccum navigantium confessiones excipere, quamvis inter ipsum iter navis transeat, vel etiam aliquandiu consistat diversis in locis diversorum Ordina­ riorum iurisdictioni subtectis. — SSmus adprobavit [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, p. 476 nota 1. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XL, p. 24]. 1276. S. C. S. Off., 24 ian. 1906. Vicarius Ap. Sophiae et Philippopolis in Bulgaria ad pedes Sanctitatis Tuae provolutus humillime exponit quae sequuntur; Sophiae Sorores quae­ dam religiosae Institutum puellarum (Pensionat) dirigunt, in quo cum catho­ licis etiam schismaticae admittuntur. Mos invaluit ut in functionibus eccle- S. C. S. Officii 545 siasticis ac praesertim in expositione ac benedictione cum Sanctissimo, uti etiam ante et post illam, puellae schismaticae una cum catholicis in ecclesia parochiali canant. Unde petit orator an hic usus tolerari possit, habitis sub oculis sequentibus animadversionibus: 1. Agitur de loco in quo numerus catholicorum, relate ad schismaticos, est valde exiguus. 2. Nullum adest periculum scandali, namque idem usus servatur in fere omnibus Orientis regionibus. 3. Adest contra spes conversionis acatholicorum. 4. Durum esset Sororibus, quae Institutum dirigunt, puellis schismati­ cis sponte ac lubenter in ecclesia cum catholicis cantantibus silentium impo­ nere. 5. Denique eaedem puellae schismaticae, utpote bona fide in schismate viventes, non videntur uti excommunicatae esse habendae. R. Emi Patres, attentis peculiaribus circumstantiis in casu concurrenti­ bus, respondendum mandarunt: — Prout exponitur a Vicario Ap. Sophiae et Philippopolis, tolerari posse. — In sequenti vero fer. V eiusdem mensis et anni, in solita audientia R. P. D. Adsessori S. O. impertita facta de his SSmo D. N. Pio Pp. X relatione, Sanctitas Sua resolutionem Einorum Pa­ trum adprobavit et confirmavit. Contrariis quibuscumque non obstantibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, η. 2227. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XL, p. 269, 270]. 1277. S. C. S. Off., 25 apr. 1906. Cum huic Supremae S. Congr. quaesitum fuerit, ut unica determinare­ tur formula brevis in administratione sacramenti Extremae Unctionis in casu mortis imminentis, Emi ac Rmi Patres Generales Inquisitores, matur­ rime re expensa, praehabitoque RR. DD. Consultorum voto, decreverunt: In casu verae necessitatis sufficere formam: Per istam sanctam unctionem indulgeat tibi Dominus quidquid deliquisti. Arnen. — SSmus adprobavit. (Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2233.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIX, p. 273, 274]. 1278. S. C. S. Off., 22 aug. 1906. Inter facultates apostolicas Ordinariis Statuum Foed. Amer. Sept, ad quinquennium nunc concedi solitas, repentur etiam (Forni. D. art. VF) sequens: Sanandi in radice matrimonia contracta quando comperitur adfuisse impedimentum dirimens super quo, ex Apostolicae Sedis induito, dispensare ipse possit magnumque fore incommodum requirendi a parte innoxia renovationem consensus, monita tamen parte conscia impedimenti de effectu huius sanationis. Cum autem pluribus iisque gravis momenti controversiis quoad rectam cius 3S 546 Curia Romana S. C. S. Officii interpretationem, dicta facultas ansam praebuerit et adhuc praebeat, sequen­ tia dubia pro opportuna enodatione proponuntur: i. Quomodo intclligi debet expressio: « Super quo, ex Apostolicae Sedis induito, dispensare possit? » Utnim nempe solos casus indultorum quinquen­ nalium (seu particularium) contineat, an etiam omnes casus indulti gene­ ralis a Rom. Pont. Leone XIII omnibus Ordinariis concessi die 20 Febr. an. 1888 1 quoad concubinarios, quorum unus versatur in periculo mortis, adeo ut, vi praedictae facultatis Episcopi sanare valeant in radice omnia matrimonia pro quibus reliqui Ordinarii facultatem habent simplicem con­ cedendi dispensationem.supposito utique quod adsit species seu figura quae­ dam matrimonii. 2. Quid exacte intelligendum est per voces: « pars innoxia et pars conscia impedimenti d Facile quidem usus intelligitur facultatis pro casu quo matri­ monium quoddam nullum et irritum existât ob impedimentum affinitatis ex copula illicita soli parti reae (non innoxiae et simul consciae) cognitum. At praeter hunc casum alios etiam reperiri in quibus, ex mente huius Supr. Congr. locus sit usui facultatis, vel cx eo solo patet quod S. V. rescribere dignata est Ulmo et Rmo D. Q. Elder Archiepiscopo Cincinnatensi, d. 20 lunii 1892 pro impedimento disparitatis cultus: unde, ulterius quae­ ritur: 3. Utrum sit adhuc locus usui facultatis si ambae quidem partes cogno­ scunt nullitatem matrimonii sed una earum adduci non potest ad renovan­ dum consensum; item, si ambae hic et nunc eam ignorant, dummodo postea una pars moneatur de sanatione obtenta eiusque effectu. 4. Utnim valeat adhuc Ordinarius sanare in radice matrimonium nul­ lum ob disparitatem cultus, quando impedimentum quidem evanuit, sed gravis adest difficultas expetendi renovationem consensus prouti in casu sequenti nuper contigit: Maria non baptizata sed ut catholica ab omnibus reputata matrimonium in forma Tridentina iniit cum iuvene catholico. Postea vero sacerdotem secreto adiit eique omnem varitatem patefacit, enixe efflagitans, ut statim baptizaretur et insuper orans ut altum servetur silentium coram marito ob gravia dissidia probabiliter oritura ex manifestatione veritatis. Sacerdos votis eius obsecundans eam baptizavit. An locus est sanationi in radice, vi indulti? 5. An Vicarius Gen. gaudeat omnibus facultatibus habitualiter a S. Sede Episcopo concessis. Ex repetitis S. Inquisitionis decretis et responsis, notanter ann. 1898,2 1899, 3 1900 ‘ emanatis, constat omnes facultates habituales a Sede Aposto­ lica Episcopis concessas et concedendas intelligi debere datas Ordinariis locorum, sub quo nomine, praeter Episcopum, veniunt Vicarii in spirituali­ bus generales, Vicarii Capitulares etc. Quo posito, petit utrum recte sen1 Cf. N. IICQ. 3 Cf. N. 1198. 547 tiant D. D. qui affirmant limitationes quascumque olim appositas facultati­ bus delegandi Vicarium Generalem iam evanuisse, ipsumque Vicarium absque ulla delegatione vel communicatione facta ab Episcopo gaudere praedictis facultatibus, eisque, servatis servandis, semper valide uti. R. Ad i. Facultatem art. VI Formulae D. extendi posse ad casus indulti diei 20 Febr. 1888, servatis eiusdem indulti clausulis: « facto verbo cum SSriio ». Ad 2. Providebitur in sequenti. Ad 3. Quoad ia,n partem, Negative nisi constet verum datum fuisse con­ sensum sub specie matrimonii et eundem ex utraque parte perseverare: ad 2e®, prout exponitur, Negative. Ad 4. In casu exposito, Affirmative. Ad 5. Affirmative, quoad facultates de quibus in dubio proposito, ser­ vato tamen, quoad licitum usum, debito subordinationis officio erga pro­ prium Episcopum. SS. D. N.... resolutionem Emorum Patrum adprobavit et benigne annue­ re dignatus est. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol, II, n. 2239. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XL, p. 138-140]. 1279. S. C. S. Off., 5 dec. 1906. Emi ac Rriii Dni decreverunt: Dispensationem super irregularitate ex de­ fectu natalium ob haeresim parentum semel concessam ad suscipiendam tonsuram et Ordines minores, valere etiam ad suscipiendos Ordines maio­ res. — SSriius adprobavit. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2241.-Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XL, p. 25]. 1280. S. C. S. Off., litt. ii dec. 1906. Nella concessione d’indulti generali per dispense dagli impedimenti dirimenti s’intendc concessa anche la facoltà di legittimare la prole spuria, excepta prole adulterina et prole proveniente a personis Ordine sacro aut solemni professione religiosa ligatis, c non già negli indulti particulari nei quali bisogna domandare espressamente la gra’zia di dichiarare legittima la prole. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, p. 568 (Addendum)J. H I C-rv/ I * Cf. N. I22J. < cf. n. 1246. er vavtxxrw 54-S 5. C. S. Officii Curia Romana 549 Ne vero huius generis errores, qui quotidie inter fideles sparguntur, in eorum animis radices figant ac fidei sinceritatem corrumpant, placuit SSmo 1281. D. N. Pio divina providentia PP. X ut per hoc Sacrae Romanae et Univer­ salis Inquisitionis Officium ii qui inter cos praecipui essent, notarentur et S. C. S. Off., 13 dec. 1906. reprobarentur. Emi ac Rriii Dni decreverunt: Supplicandum SSmo ut concedere digne­ Quare, instituto diligentissime examine, praehabitoque RR. DD. Con­ tur sacerdotes navigantes, de qujbus supra,1 quoties, durante itinere, sultorum voto, Emi ac Rmi Dni Cardinales, in rebus fidei et morum Inqui­ navis consistat, confessiones excipere posse tum fidelium qui quavis ex sitores Generales, propositiones quae sequuntur reprobandas ac proscri­ causa ad navem accedant, tum eorum qui, ipsis forte in terram obiter de­ bendas esse iudicarunt, prouti hoc generali Decreto reprobantur ac pro­ scendentibus confiteri petant, eosque valide ac licite absolvere posse etiain a scribuntur: casibus Ordinario loci forte reservatis, dummodo tamen, quod ad secundum 1. Ecclesiastica lex quae praescribit subiicere praeviae censurae libros casum spectat, nullus in loco vel unicus tantum sit sacerdos adprobatus, et Divinas respicientes Scripturas, ad cultores critices aut exegeseos scientifacile loci Ordinarius adiri nequeat. ncae librorum Veteris et Novi Testamenti non extenditur. SSrîïus annuit iuxta Emorum PP. suffragia. 2. Ecclesiae interpretatio Sacrorum Librorum non est quidem spernenda, [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2244. - Cf. etiam Acta subiacet tamen accuratiori exegetarum iudicio et correctioni. S. Sedis, vol. XL, p. 25]. 3. Ex iudiciis et censuris ecclesiasticis contra liberam et cultiorem exegesim latis colligi potest fidem ab Ecclesia propositam contradicere historiae, 1282. et dogmata catholica cum verioribus christianae religionis originibus com­ poni reipsa non posse. S. C. S. Off., 8 maii 1907. 4. Magisterium Ecclesiae ne per dogmaticas quidem definitiones genui­ Utrum catholici, qui cum acatholicis coram haeretico ministro qua tali num Sacrarum Scripturarum sensum determinare potest. nuptias contraxerunt, et in eiusmodi nuptiis vel expresse consenserunt acat5. Quum in deposito fidei veritates tantum revelatae contineantur, nullo holicae prolium educationi, vel eas de facto in haeresi educari fecerunt, sub respectu ad Ecclesiam pertinet iudicium ferre de assertionibus discipli­ adeoque censuram incurrisse dicendi sunt, si apoplexia tacti et sensibus narum humanarum. destituti aut statim aut brevi post discesserint. Ecclesiae minime reconci­ 6. In definiendis veritatibus ita collaborant discens ct docens Ecclesia, liati ct quin resipiscientiae signa unquam dedissent, donari possint sepul­ ut docenti Ecclesiae nihil supersit, nisi communes discentis opinationes tura ecclesiastica et exequiis nec ne. sancire. Eminentissimi DD. Cardinales Inquisitores Generales, re in generali 7. Ecclesia, cum proscribit errores, nequit a fidelibus exigere ullum inter­ conventu huius Supremae Congregationis habito feria IV, die 8 mensis num assensum, quo iudicia a se edita complectantur. Maii 1907 mature discussa, respondendum decreverunt: Negative. 8. Ab omni culpa immunes existimandi sunt qui reprobationes a Sacra [Acta S. Sedis, vol. XLI, p. 583]. Congregatione Indicis aliisve Sacris Romanis Congregationibus latas nihili pendunt. 9. Nimiam simplicitatem aut ignorantiam prae se ferunt qui Deum cre­ 1283. dunt vere esse Scripturae Sacrae auctorem. S. C. S. Off., decr. Lamentabili, 4 iul. 1907. 10. Inspiratio librorum Veteris Testamenti in eo constitit quod scrip­ tores israelitae religiosas doctrinas sub peculiari quodam aspectu, gentibus Lamentabili sane exitu aetas nostra freni impatiens in rerum summis parum noto aut ignoto, tradiderunt. rationibus indagandis ita nova non raro sequitur ut, dimissa humani gene­ n. Inspiratio divina non ita ad totam Scripturam Sacram extenditur, ris quasi hereditate, in errores incidat gravissimos. Qui errores longe erunt ut omnes et singulas cius partes ab omni errore praemuniat. perniciosiores, si de disciplinis agitur sacris, si de Sacra Scriptura interpre­ 12. Excgeta, si velit utiliter studiis biblicis incumbere, in primis quam­ tanda, si de Fidei praecipuis mysteriis. Dolendum autem vehementer inve­ libet pracconceptam opinionem de supernatural! origine Scripturae Sacrae niri etiam inter Catholicos non ita paucos scriptores qui, praetergressi fines seponere debet, eamque non aliter interpretari quam cetera documenta a Patribus ac ab ipsa Sancta Ecclesia statutos, altioris intelligentiae specie mei e humana. ct historicae considerationis nomine, eum dogmatum progressum quaerunt 13. Parabolas evangelicas ipsimet Evangelistae ac christiani secundae et qui, reipsa, eorum corruptela est. tertiae generationis artificiose digesserunt, atque ita rationem dederunt exigui fructus praedicationis Christi apud ludaeos. 1 Cf. N. 1275. ~ mM* V2.-V.-itVA 55° Curia Rornana 14. In pluribus narrationibus non tarn quae vera sunt Evangelistae retulerunt, quam quae lectoribus, etsi falsa, censuerunt magis proficua. 15. Evangelia usque ad definitum constitutumque canonem continuis additionibus et correctionibus aucta fuerunt; in ipsis proinde doctrinae Christi non remansit nisi tenue et incertum vestigium. r6. Narrationes loannis non sunt proprie historia, sed mystica Evangelii contemplatio; sermones, in eius evangelio contenti, sunt meditationes theolo­ gicae circa mysterium salutis historica veritate destitutae. 17. Quartum evangelium miracula exaggeravit non tantum ut extraordi­ naria magis apparerent, sed etiam ut aptiora fierent ad significandum opus et gloriam Verbi Incarnati. 18. loannes sibi vindicat quidem rationem testis de Christo; re tamen vera non est nisi eximius testis vitae christianae, seu vitae Christi in Ecclesia, exeunte primo saeculo. 19. Heterodox! exegetae fidelius expresserunt sensum verum Scriptura­ rum quam exegetae catholici. 20. Revelatio nihil aliud esse potuit quam acquisita ab homine suae ad Deum relationis conscientia. 21. Revelatio, obiectum fidei catholicae constituens, non fuit cum Apo­ stolis completa. 22. Dogmata quae Ecclesia perhibet tamquam revelata, non sunt verita­ tes e caelo delapsae, sed sunt interpretatio quaedam factorum religiosorum quam humana mens laborioso conatu sibi comparavit. 23. Exsistere potest ct reipsa exsistit oppositio inter facta quae in Sacra Scriptura narrantur eisque innixa Ecclesiae dogmata; ita ut criticus tamquam falsa reiicere possit facta quae Ecclesia tamquam certissima credit. 24. Reprobandus non est exegeta qui praemissas adstruit, ex quibus sequitur dogmata historice falsa aut dubia esse, dummodo dogmata ipsa directe non neget. 25. Assensus fidei ultimo innititur in congerie probabilitatum. 26. Dogmata fidei retinenda sunt tantummodo iuxta sensum practicum, idest tanquam norma praeceptiva agendi, non vero tamquam norma cre­ dendi. i 27. Divinitas lesu Christi ex Evangeliis non probatur; sed est dogma quod conscientia Christiana e notione Messiae deduxit. 28. lesus, quum ministerium suum exercebat, non in cum finem loque­ batur ut doceret se esse Messiam, neque eius miracula co spectabant ut id demonstraret. 29. Concedere licet Christum quem exhibet historia, multo inferiorem esse Christo qui est obiectum Fidei. 30. In omnibus textibus evangelicis nomen Filius Dei acquivalet tantum nomini Messias, minime vero significat Christum esse verum et naturalem Dei Filium. 31. Doctrina de Christo quam tradunt Paulus, loannes ct Concilia Nicae­ num, Ephcsinum, Chalccdoncnse, non est ca quam lesus docuit, sed quam de lesu concepit conscientia Christiana. S. C. S. Officii 32. Conciliari nequit sensus naturalis textuum evangelicorum cum eo quod nostri theologi docent de conscientia et scientia infallibili lesu Christi. 33. Evidens est cuique qui pracconceptis non ducitur opinionibus, lesum aut errorem de proximo messianico adventu fuisse professum, aut maiorem partem ipsius doctrinae in evangeliis synopticis contentae authenticitate carere. 34. Criticus nequit asserere Christo scientiam nullo circumscriptam limite, nisi facta hypothesi, quae historice haud concipi potest quaeque sensui morali repugnat, nempe Christum uti hominem habuisse scientiam Dei et nihilominus noluisse notitiam tot rerum communicare cum discipulis ac posteritate. 35. Christus non semper habuit conscientiam suae dignitatis messianicae. 36. Resurrectio Salvatoris non est proprie factum ordinis historici, sed factum ordinis mere supernaturalis, nec demonstratum nec demonstrabile, quod conscientia Christiana sensim ex aliis derivavit 37. Fides in resurrectionem Christi ab initio fuit non tam de facto ipso resurrectionis, quam de vita Christi immortali apud Deum. 38. Doctrina de morte piaculari Christi non est evangelica, sed tantum paulina. 39. Opiniones de origine sacramentorum, quibus Patres Tridentini imbuti erant quaeque in eorum canones dogmaticos procul dubio influxum habuerunt, longe distant ab iis quae nunc penes historicos rei christianae indagatores merito obtinent. 40. Sacramenta ortum habuerunt ex eo quod Apostoli eorumque succes­ sores ideam aliquam et intentionem Christi, suadentibus et moventibus cir­ cumstantiis et eventibus, interpretati sunt. 41. Sacramenta eo tantum spectant ut in mentem hominis revocent praesentiam Creatoris semper beneficam. 42. Communitas christiana necessitatem baptismi induxit, adoptans illum tamquam ritum necessarium, cique professionis christianae obligatio­ nes adnectens. 43. Usus conferendi baptismum infantibus evolutio fuit disciplinaris, quae una ex causis extitit ut sacramentum resolveretur in duo, in baptismum scilicet et poenitentiam. 44. Nihil probat ritum sacramenti confirmationis usurpatum fuisse ab Apostolis: formalis autem distinctio duorum sacramentorum, baptismi sci­ licet et confirmationis, haud spectat ad historiam christianismi primitivi. 45. Non omnia, quae narrat Paulus de institutione Eucharistiae (I. Cor., XI, 23-25), historice sunt sumenda. 46. Non adfuit in primitiva Ecclesia conceptus de christiano peccatore auctoritate Ecclesiae reconciliato; sed Ecclesia nonnisi admodum lente huius­ modi conceptui assuevit. Imo etiam postquam poenitentia tanquam Ecclesiae institutio agnita fuit, non appellabatur sacramenti nomine, eo qaod habere­ tur uti sacramentum probrosum. 47. Verba Domini: Accipite Spiritum Sanctum; quorum remiseritis peccata, remittuntur eis, et quorum retinueritis, retenta sunt (Ιο. XX, 22 et 23) minime 552 Curia Romana referuntur ad sacramentum poenitentiae, quidquid Patribus Tridentinis as­ serere placuit. 48. lacobus in sua epistola (w. 14 et 15) non intendit promulgare aliquod sacramentum Christi, sed commendare pium aliquem morem, et si in hoc more forte cernit medium aliquod gratiae, id non accipit eo rigore, quo acceperunt theologi qui notionem et numerum sacramentorum statuerunt. 49. Coena Christiana paullatim indolem actionis liturgicae assumente, hi, qui-Coenae praeesse consueverant, characterem sacerdotalem acquisiverunt. 50. Seniores qui in Christianorum coetibus invigilandi munere fungeban­ tur, instituti sunt ab Apostolis presbyteri aut episcopi ad providendum neces­ sariae crescentium communitatum ordinationi, non proprie ad perpetuandam missionem et potestatem apostolicam. 51. Matrimonium non potuit evadere sacramentum novae legis nisi serius in Ecclesia; siquidem ut matrimonium pro sacramento haberetur necesse erat ut praecederet plena doctrinae de gratia et sacramentis theologica explicatio. 52. Alienum fuit a mente Christi Ecclesiam constituere veluti societa­ tem super terram per longam saeculorum seriem duraturam; quin imo in mente Christi regnum coeli una cum fine mundi iamiam adventurum erat. 53. Constitutio organica Ecclesiae non est immutabilis; sed societas Christiana perpetuae evolutioni aeque ac societas humana est obnoxia. 54. Dogmata, sacramenta, hierarchia, tum quod ad notionem tum quod ad realitatem attinet, non sunt nisi intelligentiae christianae interpretationes evolutionesque, quae exiguum germen in Evangelio latens externis incre­ mentis auxerunt perfeceruntque. 55. Simon Petrus ne suspicatus quidem unquam est sibi a Christo demandatum esse primatum in Ecclesia. 56. Ecclesia Romana non ex divinae providentiae ordinatione, sed cx mere politicis conditionibus caput omnium Ecclesiarum effecta est. 57. Ecclesia sese praebet scientiarum naturalium et theologicarum pro­ gressibus infensam. 58. Veritas non est immutabilis plusquam ipse homo, quippe quae cum ipso, in ipso et per ipsum evolvitur. 59. Christus determinatum doctrinae corpus omnibus temporibus cunctisque hominibus applicabile non docuit, sed potius inchoavit motum quemdam religiosum diversis temporibus ac locis adaptatum vel adaptandum. 60. Doctrina Christiana in suis exordiis fuit iudaica, sed facta est per successivas evolutiones primum paulina, tum ioannica, demum hellenica et universalis. r 61. Dici potest absque paradoxo nullum Scripturae caput, a primo Genesis ad postremum Apocalypsis, continere doctrinam prorsus idcnticam illi quam supet eadem re tradit Ecclesia, et idcirco nullum Scripturae caput habere eumdem sensum pro critico ac pro theologo. 62. Praecipui articuli Symboli Apostolici non camdem pro christianis primorum temporum significationem habebant quam habent pro christianis nostri temporis. S. C. S. Officii 553 63. Ecclesia sese praebet imparem ethicae evangelicae efficaciter tuen­ dae, quia obstinate adhaeret immutabilibus doctrinis quae cum hodiernis progressibus componi nequeunt. 64. Progressus scientiarum postulat ut reformentur conceptus doctrinae christianae de Deo, de Creatione, de Revelatione, de Personâ Verbi Incarnati, dc Redemptione. 65. Catholicismus hodiernus cum vera scientia componi nequit nisi transformetur in quemdam christianismum non dogmaticum, id est in protestantismum latum et liberalem. Sequenti vero feria V,die 4 eiusdem mensis et anni, facta de his omnibus SSmo D. N. Pio PP. X accurata relatione, Sanctitas Sua Decretum Erhorum Patrum adprobavit et confirmavit, ac omnes et singulas supra recensitas pro­ positiones ceu reprobatas ac proscriptas ab omnibus haberi mandavit. [Pii X Acta, vol. V, p. 76-84. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XL, p. 47θ-478]. 1284. S. C. S. Off., decr. 1 aug. 1907. Sanctissimus D. N. D. Pius divina providentia PP. X, in solita audientia R. P. D. Adsessori S. Officii impertita, ad fovendam fidelium pietatem eorumque grati animi sensus excitandos pro ineffabili divini Verbi Incarnationis mysterio, motu proprio, benigne indulgere dignatus est ut in omnibus et singulis sacrarum virginum monasteriis clausurae legi subiectis aliisque reli­ giosis institutis, piis domibus et clericorum seminariis, publicum aut pri­ vatum Oratorium habentibus cum facultate Sacras Species habitualiter ibi­ dem asservandi, sacra nocte Nativitatis D. N. I. C. tres rituales Missae vel etiam, pro rerum opportunitate, una tantum, servatis servandis, posthac in perpetuum quotannis celebrari Sanctaque Communio omnibus pie petenti­ bus ministrari queat. Devotam vero huius vel harum Missarum auditionem omnibus adstantibus ad praecepti satisfactionem valere eadem Sanctitas Sua expresse declarari mandavit. Contrariis quibuscumque non obstantibus. [Pii X Acta, vol. IV, p. 39. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XL, p. 478, 479]. 1285. S. C. S. Off., 26 nov. 1908. Decreto S. O. 1 aug. 1907 evulgato, » quae sequuntur dubia fuerunt proposita: I. An indultum importet facultatem tres missas, vel unam tantum pro rerum opportunitate celebrandi etiam apertis Oratoriorum ianuis? > Cf. N. 12S4. Curia Romana 554 S. C. S. Officii II. An indultum Oratoriis concessum extendi possit ad Ecclesias Reli­ giosorum, quae publico fidelis populi usui inserviunt. SSmus D. N. Pius Papa X in audientia R. P. D. Adsessori S! Officii die 26 mensis Novembris anno 1908 concessa respondit: Ad I. Negative. Ad II. Negative, salvo tamen Religiosorum privilegio in media nocte missam celebrandi. [Acta Ap. Sedis, vol. I, p. 146. - Cf. etiam Pii X Acta, vol. V, p. 329]. 1286. S. C. S. Off. (Sect, de Indulg.), 14 ian. 1909. SSmus Dominus Noster Pius divina providentia PP. X, in audientia R. P. D. Adsessori S. Officii impertita, benigne induisit, ut fideles utrius­ que sexus, qui perfectionis studio vel institutionis seu educationis, aut etiam valetudinis causa in domibus ecclesia vel publico sacello carentibus, de con­ sensu vero Ordinariorum constitutis, vitam communem agunt, nec non per­ sonae omnes ad illis ministrandum ibidem commorantes, quoties ad lucran­ das indulgentias praescribatur visitatio alicuius ecclesiae in genere, id est non determinatae, vel indeterminati alicuius publici oratorii, visitare valeant propriae domus sacellum, in quo obligationi audiendi Sacrum iure satisfacere possunt, dummodo cetera opera iniuncta rite praestiterint. Praesenti in per­ petuum valituro. Contrariis quibuscumque non obstantibus. [Acta Ap. Sedis, vol. I, p. 2to|. 1288. S. C. S. Off., 6 sept. 1909. lam ex decreto supremae huius Congregationis, lato die 23 lunii 1886,1 cuique confessario concessa fuit facultas absolvendi a censuris etiam spe­ ciali modo Summo Pontifici reservatis, in casibus vere urgentioribus, in quibus absolutio differri nequeat absque periculo gravis damni vel infamiae, super quo confessariorum conscientia oneratur, iniunctis de iure injungendis, et sub poena reincidentiae in easdem censuras, nisi saltem infra mensem per epistolam et per medium confessarii absolutus recurrat ad S. Sedem. Cum vero nuper eidem huic, Congregationi preces oblatae sint, quibus petitur, an liceat confessario in iisdem circumstantiis atque conditionibus dispen­ sare ab irregularitate, quae ipsas censuras sequitur, Emi ac Rmi DD. Cardina­ les, in rebus fidei ac morum generales Inquisitores, in congregatione habita feria IV, die 1 Septembris labentis anni 1909, decreverunt: Publicetur decre­ tum latum feria IV, die 2S Martii 1906. Decretum vero feriae IV, diei 28 Martii 1906, ita se habuit: Supplican­ dum Sanctissimo pro facultate dispensandi super irregularitate occulta 1 quando occurrat in casibus comprehensis in decreto S. Officii dato die 23 lunii 18S6 ”. Et insequenti feria V, die 29 Martii, Sanctissimus annuit pro gratia iuxta Emorum Patrum suffragia. [Acta Ap. Sedis, vol. I, p. 677, 678]. 1287. 1289. S. C. S. Off. (Sect, de Indulg.), decr. 1 apr. 1909. Quum religiosis mulieribus ad instituta votorum tum solemnium tum simplicium pertinentibus benedictionem apostolicam in articulo mortis impertiri nonnisi ordinarius earum confessarius, iuxta vigentem in praesens disciplinam, regulariter permittatur; ne forte, hoc quavis ex causa impedito, supremo huiusmodi spirituali solatio illae destituantur, Sanctissimus D. N. D. Pius PP. X, oblatis sibi ad rem precibus cx animo annuens, in solita audien­ tia R. P. D. Adsessori S. Officii concessa, benigne indulgere dignatus est, ut, quandocumque alius quilibet sacerdos ad extrema sacramenta religiosis mulieribus votorum tum solemnium tum simplicium ministranda rite voce­ tur, eisdem animam agentibus apostolicam etiam benedictionem, etsi aliunde hac facultate non polleat, impertiri valeat, ad normam, cctcroquin, apostolicae Constitutionis s. m. Benedicti XIV, quae incipit Pia mater,1 et servata forma in Rituali romano praescripta. 2 Contrariis quibuscumque, etiam spe­ ciali mentione dignis, non obstantibus. [Acta Ap. Sedis vol. I, p. 490]. > Cf. N. 380. * Cf. ’’Iit. V, c. 6, Ritus benedtettonis Apostolicae in articulo mortis. 555 S. C. S. Off. (Sect, de Indulg.), decr. 15 dec. 1910. SSmus D. N. Pius divina Providentia PP. X, in Audientia R. P D. Adsessori S. Officii impertita, preces a nonnullis Tertiariorum Sodalitatum Moderatoribus pluries porrectas, benigne excipiens, quo facilius Tertiarii ex utroque sexu, cuiuscumque Ordinis, iis non exceptis, qui vitam commu­ nem agunt, diebus statutis generalem Absolutionem seu Papalem Benedictio­ nem recipere valeant, clementer induisit, ut, quoties ipsi ad hunc finem una simul convenerint, et Sacerdos, cuius est illam impertiri, quacumque ex causa, abfuerit, eamdem Absolutionem seu Benedictionem accipere possint a quolibet Sacerdote, sive saeculari, sive regulari, qui ad sacramentales con­ fessiones audiendas sit approbatus. Praesenti in perpetuum valituro. Contra­ riis quibuscumque non obstantibus. [Acta Ap. Sedis, vol. Ill, p. 22]. 1 Cf. N. 1102. 556 Curia Romana 1290. S. C. S. Off. (Sect, de indulg.), 26 ian. 1911. ■ B T B V IO T H K C A T aw rraiN n X S SACERDOTALIS SANCTI PETRI SSmus Dfius noster D. Pius divina Providentia Pp. X, in audientia R. P. D. Adsessori S. O. impertita, ut dubiis, difficultatibus ct controversiis occurratur, quae saepe exorta sunt, ac forsitan et deinceps oriri possent, circa temporis determinationem, quo ecclesiae vel oratorii visitatio institui valet, quum haec requiritur ad Indulgentias lucrandas alicui diei adnexas, benigne concessit, ut utile ad id tempus habeatur et sit, non modo a media ad mediam noctem constituti diei, verum etiam a meridie diei praecedentis. Hoc autem declaravit fore valiturum, tam pro Indulgentiis plenariis quam pro partialibus, semel in die aut toties quoties adquirendis, usque ad hunc diem concessis vel in posterum concedendis, quacumque demum sub loquutione tempus sive dies designetur. Sartis tectis manentibus de cetero clau­ sulis et conditionibus, in singulis quibuslibet concessionibus appositis. Con­ trariis quibuscumque, etiam specialissima et singulari mentione dignis, non obstantibus. [Acta Ap. Sedis, vol. Ill, p. 64]. 1291. S. C. S. Officii 557 V. An Tertiarii, si eorum sodalitas erecta est in ecclesiis franciscanis quae festa Beatorum impedita in aliam perpetuo diem translata celebrant, in die tantum translationis indulgentiam plenariam consequi valeant? VI. An Tertiarii, qui ecclesiam ubi sodalitas erecta sit non habere possunt, ideoque valent indulgentiam eiusmodi in qualibet ecclesia franciscali pro­ mereri, possint pluries eandem indulgentiam adquirere, si festa in diversis ecclesiis diverso die fixe recolantur? Quibus dubiis mature perpensis. Emi Patres una mecum generales Inqui­ sitores, feria IV, die 12 iunii 1912, dixerunt: Ad I. Affirmative ad primam partem; negative ad secundam. Ad II. Servetur Decretum S. C. Indulgentiarum, lar.uen., 12 ianuarii 1878.1 Ad III. Negative, iuxta Decretum S. C. Indulgentiarum, Urbis et Orbis, 9 augusti 1852. 2 Ad IV. Poterunt Tertiarii, pro lubito, eam lucrari die in summario designato, vel die quo festum recolitur ab ea familia cui ipsi subsunt: ita tamen, ut semel tantum a singulis indulgentia adquiri possit. Ad V. Provisum in praecedenti. Ad VI. Negative. Et feria V, die 13 iisdem mense et anno, Ssmus D. N. D. Pius divina providentia Pp. X, in solita audientia R. P. D. Adsessori S. Officii impertita, supra relatas resolutiones Emorum Patrum benigne approbare dignatus est. [Acta Ap. Sedis, vol. IV, p. 624, 625]. S. C. S. Off. (Sect, de Indulg.), deer. 13 iun. 1912. Supremae sacrae Congregationi S. Officii sequentia proposita sunt dubia, quae versantur circa indulgentias in festis Beatorum concessas, quando haec transferuntur, nimirum: I. An, translato in perpetuum festo alicuius Beati quod externa solemnitate non gaudet, transferatur quoque indulgentia concessa ecclesiis Ordi­ nis regularis in casu tantum quo huiusmodi indulgentia concessa sit intuitu Beati eiusque expresso nomine, an etiam in casu quo non fuerint concessa intuitu Beati, id est non eius expresso nomine, sed tantum affixa diei qua eius festum celebratur? II. Et quatenus affirmative ad primam partem: Num translatio locum habere debeat, tam si festum pro universo Ordine, quam si pro aliqua tan­ tum regulari provincia vel singulari conventu peragatur? III. Num translatio indulgentiae locum habeat, si reposito in aliam diem fixe festo Beatorum, eorum solemnitas externa in antiquo die, ut ante offi­ cii repositionem perpetuam, affixa perseveret in populo? IV. An quando festum Beatorum ordinis S. Francisci celebratur a variis familiis franciscalibus, non tamen eodem die sed diverso, Tertiarii saeculares lucrari valeant indulgentiam eidem festo adnexam, die quo festum illud celebratur ab ea familia cui ipsi subsunt, etiam si in proprio indulgentiarum summario alio die adquirenda designetur? 1292. S. C. S. Off., decr. 21 iun. 1912. In plenario conventu supremae sacrae Congregationis sancti Officii habito feria IV, die 16 aprilis 1890, proposita quaestione: « An in conceden« dis ab habente a Sancta Sede potestatem dispensationibus super impedi« mento disparitatis cultus praescriptae cautiones semper sint exigendae ', Emi ac Rfhi DD. Cardinales in rebus fidei et morum Inquisitores generales, re perdiligenti examine discussa, respondendum decreverunt: « Dispensatio« nem super impedimento disparitatis cultus nunquam concedi, nisi expres« sis omnibus conditionibus seu cautionibus ». Eademque die ac feria Ssmus D. Leo PP.XIII,in solita audientia R. P. D. Adsessori eiusdem supremae sacrae Congregationis impertita Emorum Pa­ trum resolutionem benigne adprobare et confirmare dignatus est. Contrariis quibuscumque non obstantibus. Datum Romae, ex aedibus S. Officii, die 21 iunii 1912. [Acta Ap. Sedis, vol. IV, p. 442]. 1 Cf. Decreta Authentica S. C. Indulg., n. 435. 1 Cf. Decreta Authentica S. C. Indulg.. n. 360. S. C. S. Officii Curia Romana 1293. S. C. S. Off., dccr. 2i iun. 1912. tW IH A O T H H C A WOt.kNVTAS SACERbOTALIS SANCTI In plenario conventu supremae sacrae Congregationis sancti Officii habito fena IV, die 12 iunii 1912, propositis dubiis: 1. Utrum dispensatio super impedimento disparitatis cultus, ab habente a Sancta Sede potestatem, non requisitis ve! denegatis praescriptis cautioni­ bus impertita, valida habenda sit an non? Et quatenus negative: 2. Utrum hisce in casibus, cum scilicet dc dispensatione sic invalide concessa evidenter constat, matrimonii ex hoc capite nullitatem per se ipse Ordinarius declarare valeat, vel opus sit, singulis vicibus, ad Sanctam Sedem pro sententia definitiva recurrere? Emi ac Rmi DD. Cardinales in rebus fidei et morum Inquisitores ge­ nerales, omnibus mature perpensis, respondendum decreverunt: Ad i1» Dispensationem prout exponitur impertitam esse nullam. Ad 2ni Affirmative ad primam; negative ad secundam partem. Et sequenti feria V, die 13 eiusdem mensis Ssmus D. N. D. Pius divina providentia PP. X in solita audientia R. P. D. Adsessori eiusdem supremae sacrae Congregationis impertita Efnorum Patrum resolutionem benigne adprobare et confirmare dignatus est. Contrariis non obstantibus quibuscumque. Datum Romae, ex aedibus S. Officii, die 21 iunii 1912. [Acta Ap. Sedis, vol. IV, p. 443J. 1294. S. C. S. Off. (Sect, de Indulg.), decr. 20 febr. 1913. P t THI Augescentibus in diem concessionibus sive localibus sive personalibus altaris, quod vocant, privilégiât!, nec non Missarum cum privilegio ex parte fidelium petitionibus, ne facilis neglectus conditionis, sub poena nullitatis in praesens requisitae, legendi, cum liceat, Missam de Requie aut adjiciendi ad Missam de feria vel vigilia Orationem defunctorum propriam, in grave purgantium animarum detrimentum vergat, supremae huic sacrae Congre­ gationi sancti Officii, cui res universa de Indulgentiis demandata est, pluri­ bus ex locis oblatae sunt preces pro eiusmodi conditionis relaxatione. Quibus mature perpensis, Emi ac Rriii DD. Cardinales Inquisitores generales, in plenario conventu habito feria IV, die 19 februarii anni 1913, supplicandum Sanctissimo censucrunt, ut sequens Decretum pro universa Ecclesia adpro­ bare, ac de plenitudine Suae potestatis firmum ratumque habere dignaretur: Ad Altaris privilégiât!, quod vocant, Indulgentiam lucrandam, non am­ plius in posterum sub poena nullitatis requiri, Missam de requie aut de « feria vel vigilia cum Oratione defuncti propria celebrari; id tamen lauda« biliter fieri, cum licet ac decet, pietatis gratia erga defunctum». 559 Et sequenti feria V,die 20 eiusdem mensis, Sanctissimus Dominus noster Dominus Pius divina providentia Papa X, in solita audientia R.P.D. Adses­ sori supremae huius sacrae Congregationis impertita, benigne annuere digna­ tus est iuxta Emorum Patrum suffragia. Contrariis quibuscumque non ob­ stantibus. [Acta Ap. Sedis, vol. V, p. 122J. 1295. S. C. S. Off. (Sect, de Indulg.), decr. 23 apr. 1914. Cum S. Congregatio Indulgentiis sacrisque Reliquiis praeposita, die x6iulii, anno 1887,1 declaraverit, inscriptionem nominum christifidelium, qui in Confraternitates proprie dictas cooptantur, esse omnino ad lucrandas indul­ gentias necessariam; et ex decreto eiusdem S. Congregationis, d.d. 18 augu­ sti 1868,2 sacerdotes alicuius ex relativis Confratemitatibus rectoris munere carentes, quamprimum commode possunt, transmittere teneantur ad Supe­ riores rcspectivae Sodalitatis vicinioris canonice erectae nomina receptorum, ut in album ipsius Sodalitatis referantur; dubitari coeptum est, an fideles ex ipso die inscriptionis, ad indulgentias lucrandas ius haberent, etsi eorum nomina nondum ad Sodalitatem pervenerint. Et S. eadem Congregatio, die­ bus 12 decembris 1892 3 et 15 novembris 1893, affirmativam responsionem protulit. Si tamen, sive ex negligentia, sive ex alia causa, fidelium nomina numquam ad Sodalitatem transmittantur, novum exoritur dubium, an ali­ quando, et quonam tandem tempore, fideles indulgentiarum beneficio cen­ sendi sint decidisse. Qua de re supplicatum est apud Ssmum D. X. Pium div. prov. Pp. X, ut mentem suam vellet aperire, et defectus cx hoc capite hucusque per quoscumque sacerdotes forte admissos benigne sanare. Et Sanctitas Sua, in solita audientia, die 23 aprilis 1914, R. P. D. Adsessori S. Officii impertita, praena sanatione omnium defectuum hucusque admis­ sorum in inscriptione et transmissione nominum christifidelium, qui ad quamcumquc piam Sodalitatem cooptati fuerint, declaravit, firma remanente in conscientia obligatione inscribendi et transmittendi nomina, iuxta de­ creta aliasque S. Sedis praescriptiones, fideles, co ipso quod a legitime de­ putato admittuntur, rite adseriptos censeri, ad effectum tantummodo ut indulgentias lucrari aliarumque gratiarum spiritualium participes fieri va­ leant, etiamsi eorum nomina, quacumque ex causa, in album Sodalitatis relata non fuerint. Contrariis quibuscuinquc non obstantibus. [Acta Ap. Sedis, vol. VI, p. 307, 308]. 1 Cf. Acta S 3 Cf. Decreta 3 Sedis, vol. XX, p. Authentica S. C. toS-iii. Indulg., n. 421. Cf. Collectanea S. C. tie Prop. Fide, vol. II, n. 1822. ζ(κ> Curia Romana 1296. S. C. S. Off. (Sect, de Indtilg.), deer. 23 apr. 1914. Ssmus D. N. D. Pius div. prov. Pp. X, in audientia R.P. D.Adsessori S. Officii impertita, crebriorem cupiens facilioremque usum reddere Eucharisticac Communionis, et nihilominus aliquando obstare noscens praescri­ ptam eodem die, vel aliquo ex antecedentibus, iuxta peculiaria vel genera­ lia S. Sedis indulta, praesertim vero data die 9 decembris 1763 1 et 11 mar­ di 1908 2 per S. Congregationem Indulgentiarum, sacramentalem confessio­ nem; firmis remanentibus amplioribus iam factis concessionibus, ac nomina­ tin'! sub die 14 februarii 1906, 3 per supra dictam sacram Indulgentiarum Congregationem, relate ad eos qui quotidie vel fere Angelorum Pane refi­ ciuntur; benigne concedere dignatus est, ut ad quaslibet lucrandas indulgen­ tias sufficiens habeatur confessio sacramentalis ultimo octiduo ante diem pro lucranda indulgentia designatum peracta; dummodo tamen non oporteat, ut, secundum prudens confessarh iudicium, aliquis ex christifidelibus aliter se gerat. Praesenti in perpetuum valituro, absque ulla Brevis expeditione. Contra­ riis quibuscumque non obstantibus. (Acta Ap. Sedis, vol. VI, p. 30S, 309]. 1297. S. C. S. Off. (Sect, de Indulg.), deer. 28 maii 1914. Ad supremam hanc Congregationem S. Officii sequens dubium pro opportuna solutione propositum fuit: « Cum penes Superiores Regulares sit facultas delegandi sacerdotem ad Absolutionem generalem et Bencdictioα nem papalcm impertiendam Tertiariis saecularibus, quaeritur, utrum supe« riores illi possint delegare sacerdotem non approbatum ad confessiones « audiendas, saltem si ille sacerdos sit ex suis subditis, et hoc fiat in propriis « ecclesiis ». Emi ct Rmi Patres Cardinales Inquisitores generales, feria IV, die 27 maii, anno 1914, in ordinaria Congregatione adunati, respondendum esse censuerunt: « Superiores Regulares posse ad Absolutionem generalem et e Benedictionem papalcm impertiendam Tertiariis saecularibus in propriis « ecclesiis delegare sacerdotes sui Ordinis, etiam non approbatos ad confcs« siones audiendas ». Et Ssmus Dominus noster D. Pius div. prov. Pp. X, in audientia R. P. D. Commissario S. Officii impertita, feria V, dic 28, iisdem ac supra mense et 1 Cf. Decreta Authentica S. C. Induit;., n 231. 2 Cf. Acta S. Sedis, vol. XLl, p. 359, 360. 3 Cf. Acta S. Sedis, voL XXXIX, p 62, 63. S. c. S. Offiâi 561 anno, sententiam Emorum Patrum benigne approbare dignatus est. Contra­ riis quibuscumque non obstantibus. [Acu Ap. Sedis, vol. VI, p. 347]. 1298. S. C. S. Off. (Sect, de Indulg.), decr. seu declar. 25 iun. 1914. Ssmus D. N. Pius div. prov. Pp. X, in audientia R. P. D. Adsessori S. Officii impertita, proposito dubio, an toties lucrifieri valeant indulgentiae partiales, quoties iniunctae preces vel opera iterentur, si nulla fiat in ipsa­ rum concessionibus declaratio de iis pluries in die vel semel tantum acqui­ rendis; praehabito voto Eminentissimorum Patrum Cardinalium Inquisito­ rum generalium, feria IV, die 24 iunii 1914, in ordinaria Congregatione enunciato, benigne respondere dignatus est: « Affirmative, seu posse, in casu, «eiusmodi partiales Indulgentiae toties acquiri, quoties preces vel pia opera « in concessionibus indicata reiterentur ». Contrariis quibuscumque non obstantibus. [Acta Ap. Sedis, vol. VI, p. 379]. 1299. S. C. S. Off., declar. 19 febr. 1916. Cum nonnulli Episcopi supplices preces Supremae Sancti Officii Con­ gregationi exhibeant ad facultates pro haereticorum vel apostatarum recon­ ciliatione obtinendas, Emi ac Rmi D.ni Cardinales Inquisitores Generales, in consessu habito feria IV, die 16 febr. 1916,3d omne dubium hac super re amovendum, haec declaranda mandarunt: 1. Absolutio ab excommunicatione, qua quis ob haeresim vel apostasiam sit irretitus, in foro conscientiae impertienda, est speciali modo, secundum praescripta in Constitutione Apostolicae Sedis,1 Summo Pontifici reservata. 2. Si tamen crimen hacresis vel apostasiae ad forum externum episcopi aut praelati episcopalem vel quasi-episcopalem auctoritatem habentis, aut per spontaneam confessionem vel alio quovis modo deductum fuerit, episco­ pus vel praelatus sua auctoritate ordinaria resipiscentem haereticum vel apo­ statam, praevia abiurationc iuridice peracta, aliisque servatis de iure servan­ dis, in foro exteriori absolvere poterit. Absolutus autem in foro exteriori potest deinde absolvi a quolibet confessario in foro conscientiae absolutione sacramentali. Abiuratio vero iuridice peracta habetur cum fit coram ipso episcopo vel praelato, aut eorum delegato, et saltem duobus testibus. Datum Romae, ex aedibus Sancti Officii, 19 febr. 1916. [Acta Ap. Sedis, vol. VIII, p. 61]. i Cf. N. 552. 30 562 S. C. S. Officii Curia Romana 1300. S. C. S. Off., decr. 8 apr. 19ιό. Cum recentioribus praesertim temporibus pingi atque diffundi coepis­ sent imagines exhibentes Beatissimam Virginem Mariam indutam vestibus sacerdotalibus, Emi ac Rmi DD. Cardinales Inquisitores Generales, re dili­ genter perpensa, fer. IV, die 15 ianuarii 1913, decreverunt: « imaginem B. M. Virginis vestibus sacerdotalibus indutae esse reprobandam ». Feria vero IV, die 29 martii 1916, huiusmodi Decretum publicandum mandarunt. Datum Romae, ex aedibus S. Officii, die 8 aprilis 1916. [Acta Ap. Sedis, vol. VIII, p. 146J. 1301. B TB L1O TH E C A W W ÏAS SACERDOTALIS SANCTI PETRI S. C. S. Off., decr. 22 iun. 191Ô. Ab hac Suprema Sacra Congregatione S. Officii petitum fuit: « An for« mulae precum, ob aliquam immutationem in eis introductam, Indulgentias « eisdem a Sancta Sede adnexas amittant? ». Porro cum huiusmodi formulae Indulgentiis ditatae, antea accuratae revisioni subiici soleant, ac eis proinde quidquam demere, superaddere, vel in alios sensus inflectere, irreverentia et periculo non careat, et abusibus ansam praebere queat, Emi ac Rmi DD. Cardinales Inquisitores Generales, in plenario conventu habito feria IV, die 21 iunii 1916, declarandum consuerunt: « Formulas quascumque precum, « laudum, invocationum, et cetera, a Sancta Sede Indulgentiis ditatas, per « quamlibet additionem, detractionem, interpolationem, concessis Indul<< gentiis plane destitui ». Et sequenti feria V, die 22, Ssmus D. N. D. Benedictus div. prov. Pp. XV, in solita audientia R. P. D. Adsessori Supremae S. Congregationis S. Officii impertita, relatam sibi Emorum Patrum resolutionem benigne adprobare ac confirmare dignatus est. j Contrariis quibuscumque, etiam speciali atque individua recordatione dignis, non obstantibus. [Acta Ap. Sedis, vol. VIII, p. 265]. 1302. S. C. S. Off., instr. 13 iul. 1916. Cum experientia comprobatum sit casuum, quos vocant, conscientiae reservationes, si debitam mensuram et modum excedant, in animarum perni­ ciem potius quam in earum utilitatem vergere posse; Suprema haec Sacra Congregatio Sancti Officii, praecedentibus ad rem dispositionibus novas, 563 pro opportunitate temporum, superaddens, de expresso mandato SSmi D. N. Benedicti divina providentia PP. XV, haec cum omnibus et singulis Rmis locorum Ordinariis decretorie omnino ac praeceptive communicanda statuit: 1. Meminerint ante omnia Rfhi Ordinarii casuum conscientiae reservationes ad destructionem munitionum, iuxta dictum Apostoli (2 Cor., X, 4), ad removenda scilicet obstacula quae saluti animarum non communi impedi­ mento sunt, esse dirigendas; ideoque, generatim loquendo, extraordinario huic remedio manus ne velint apponere nisi, rc in synodo dioecesana discussa, vel, extra synodum, auditis Capitulo Cathedrali et aliquot ex probatioribus ac prudentioribus suae dioecesis animarum curatoribus, de vera reservationis necessitate aut utilitate in Domino convincantur. 2. Utcumque, casus reservandi sint pauci omnino, tres vel, ad summum, quatuor, atque ex gravioribus tantum et atrocioribus criminibus specifice determinandis; ipsa vero reservatio non ultra in vagore maneat quam necesse sit ad publicum aliquod inolitum vitium extirpandum aut collapsam forte christianam disciplinam instaurandam. 3. Reservation!, generatim, ne submittantur sive peccata mere interna, quippe quae, ut docet Benedictus XIV (De syn. dioec., V, 5, 5), non est in praxi receptum ut unquam reserventur, propter animarum periculum; sive quae ex humana fragilitate derivantia aliam non habeant specialem sibi coniunctam malitiam, propter humanam infirmitatem. 4. Prorsus autem ab iis peccatis sibi reservandis Ordinarii abstineant, quae iam sint Sedi Apostolicae reservata, ne scilicet absque necessitate mul­ tiplicentur leges; et, regulariter, ab iis quoque quibus censura, etsi nemini reservata, a iure imposita sit; hoc enim expresse prohibet vetus Instructio S. Congregationis Episcoporum et Regularium diei 26 novembris 1602, 1 quae ita se habet: « Praesertim vero haec monenda censet Sacra Congrega­ tio, ut videant ipsi Ordinarii ne illos casus promiscue reservent quibus 1 adnexa est excommunicatio maior a iure imposita, cuius absolutio nemini ■< reservata sil, nisi forte propter frequens scandalum aut aliam necessariam « causam aliqui huiusmodi casus nominatim reservandi viderentur ». 5. Cauti insuper omnino sint et quam maxime parci quod ad poenales sanctiones, excommunicationes praesertim, quibus forte suas reservationes communire velint; nam, ut sapienter admonet Sacrosancta Tridentina Syno­ dus (Sess. 25, de Ref., c. 3): « Quamvis excommunicationis gladius nervus « sit ecclesiasticae disciplinae et ad continendos in officio populos valde salu« taris; sobrie tamen magnaque circumspectione exercendus est, cum expe« rientia doceat, si temere aut levibus ex rebus incutiatur, magis contemni « quam formidari ct perniciem potius parere quam salutem ». 6. Vcrumtamcn, statutis semel reservationibus quas vere utiles aut necessarias iudicavcrint, curent omnino ut ad certam fidelium notitiam, quo meliori cis videbitur modo, eaedem deducantur - nam quaenam earum vis si lateant? casque, quamdiu necessitas aut utilitas perduraverit, firmas teneant, seu facultatem a reservatis absolvendi ne cuivis et passim imper» Cf. N. «615. 564 Curia Romana tiant. Mens tamen est S. Congregationis ut huiusmodi absolvendi facultas habitualiter impertiatur saltem Canonico Poenitentiario, etiam Ecclesiae Collegiatae, et Vicariis Foraneis eorumve vices gerentibus, addita his ulti­ mis, praesertim in locis dioecesis a sede episcopali remotioribus, etiam facul­ tate subdelegandi toties quoties confessarios sui districtus, si et quando pro urgentiori aliquo determinato casu ad eos recurrant. 7. Ad evitanda demum gravia inconvenientia quae ex reservationibus utilibus quoque ac necessariis in peculiaribus quibusdam rerum adiunctis facile oriri possent, eadem S. Congregatio, nomine et auctoritate Sanctissimi, sequentia decernit: a) Quaevis Ordinariorum reservatio ipso iure cessat sive cum aegrotis qui domo excedere non valent, confiteri cupientibus; sive cum sponsis confitentibus matrimonii ineundi causa; sive tandem quoties, prudenti confes­ sarii indicio, absolvendi facultas a legitimo Superiore peti nequeat absque gravi poenitentis incommodo aut sine periculo violationis sigilli sacramentalis. b) Cessat pariter reservatio si, petita pro aliquo determinato casu a legitimo Superiore absolvendi facultate, haec forte denegata fuerit: cessat tamen pro ea vice tantum. c) Toto tempore ad praeceptum paschale adimplendum utili, a casi­ bus quos quomodolibet sibi Ordinarii reservaverint, absolvere possunt, absque alius facultatis ope, parochi quive parochorum nomine iure cen­ sentur. d) Quo tempore Sacras Missiones ad aliquem populum haberi con­ tingat, eadem absolvendi facultate gaudent singuli Missionarii. e) Postremo, a peccatis in aliqua dioecesi reservatis absolvi possunt poenitentes in alia dioecesi, ubi reservata non sunt, a quovis confessario sive saeculari sive regulari, etiamsi praecise ad absolutionem obtinendam eo accesserint. 8. Sed, denique, studeant potissimum Ordinarii doctos, pios ac pruden­ tes confessarios in tota dioecesi efformare, eisque opportuniora ad inolita vitia convellenda remedia suggerant quae ipsimet, si poenitentes ad se remit­ terentur, adhibituri forent. Quo, dum et confessariis ct poenitentibus ine­ vitabiles reservationum molestias vitabunt, optatum effectum suavius simul ac certius, Deo adiuvante, consequi poterunt. Interim vero casuum reserva­ torum, si qui in propria dioecesi constituti sint, disciplinam ad haec prae­ scripta quamprimum reducere, servato modo art. i° statuto, et haec omnia suos confessarios apprime edoceri satagant. Datum Romae, ex Aedibus S. Officii, die 13 iulii 1916. [Acta Ap. Sedis, vol. VIII, p. 313-315]- S. C. S. Officii 565 1303. S. C. S. Off. (Sect, de indulg.), decr. 14 dec. 1916. Huic Supremae Congregationi S. R. et U. Inquisitionis, ex parte R. P. D. loannis Bapt. Fallize, Episcopi tit. Elusan., Vicarii Apostolici Norvegiae, dubium exhibitum fuit: « Utrum decretum Supremae S. C. S. Officii, d. d. « 25 iunii 1914,1 respiciens Indulgentiam plenariam toties quoties, lucrandam « quotannis die 2 novembris, in favorem animarum in Purgatorio degentium, « ita intclligi debeat, ut eadem Indulgentia sit perenniter affixa enunciato « diei, an vero Commemorationi omnium fidelium defunctorum, quae iuxta « Rubricas contingat etiam alia die celebrari? ». Eminentissimi Domini Cardinales Inquisitores Generales, in consuetis comitiis, habitis feria IV, die 13 decembris anno 1916, responderunt: « Negative ad primam partem; Affirmative ad secundam ». Quam resolutionem SSmus D. N. D. Benedictus divina providentia Pp. XV, in audientia Rmo P. Commissario Generali S. O. impertita feria V, die 14, iisdem mense et anno, benigne approbavit ac publici iuris fieri man­ davit. Contrariis non obstantibus quibuscumque. [Acta Ap. Sedis, vol. IX, p. 179]. 1304. S. C. S. Off., 9 mart. 1917. In plenario conventu Supremae Sacrae Congregationis Sancti Officii, habito feria IV, die 31 ianuarii 1917, proposito dubio: «An administrato « Sacramento Extremae Unctionis in casu necessitatis unica Unctione in « fronte adhibita, per verba: Per istam sanctam Unctionem indulgeat tibi Dominus quidquid deliquisti. Arnen », cessante periculo, singulae Unctiones, ad tenorem Decreti diei 31 ianuarii 1907 supplendae, sub conditione adhi­ bendae sint vel non? Emi ac Rmi D.ni Cardinales in rebus fidei et morum Inquisitores Generales, omnibus mature perpensis, praehabitoque RR. DD. Consultorum voto, respondendum decreverunt: Negative ad iam partem: Affirmative ad 2*™. Et sequenti feria V, die 1 februarii eiusdem anni, SSmus D. N. D. Benedictus divina providentia Pp. XV, in solita audientia R. P. D. Adsessori eiusdem SujJremae Sacrae Congregationis impertita, Emorum Patrum resolutionem adprobavit et confirmavit. Contrariis non obstantibus quibus­ cumque. Datum Romae, ex Aedibus S. Officii, die 9 martii 1917. [Acta Ap. Sedis, vol. IX, p. 178J. 1 Cf. Acta Ap. Sedis, vol. VI, p. 378. 566 Curia Romana 1305. S. C. S. Off., 27 apr. 1917. In plenario conventu habito ab Emis ac Rmis D.nis Cardinalibus in rebus fidei et morum Inquisitoribus Generalibus, proposito dubio: « An liceat per « Medium, ut vocant, vel sine Medio, adhibito vel non hypnotismo.locutioni« bus aut manifestationibus spiritisticis quibuscumque adsistere, etiam spe­ ci cicm honestatis vel pietatis praeseferentibus, sive interrogando animas aut « spiritus, sive audiendo responsa, sive tantum aspiciendo, etiam cum prote« statione tacita vel expressa nullam cum malignis spiritibus partem se habere « velle ». - lidem Emi ac Rmi Patres respondendum decreverunt: « Negative « in omnibus ». Et Feria V, die 26 eiusdem mensis, Ssmus D. N. D. Benedictus Div. Prov. PP. XV relatam sibi Emorum Patrum resolutionem adprobavit. Datum Romae, ex aedibus Sancti Officii, die 27 aprilis 1917. [Acta Ap. Sedis, vol. IX, p. 2681. 2. - S. C. EPISCOPORUM ET REGULARIUM. 1306. S. C. Ep. et Reg., Perusina, 10 apr. 1573·1 Le monache dei monasterio delle povere desiderano perseverare in cambiar monache ogni tre anni nel monasterio della fratta, membro loro o annesso, come dicono, ma diocesi d’Agubbio, et perche questo non si puô eseguire senza violare la clausura contravenendo al Concilio di Trento2 et alie Bolle di Pontefici, è parso a questi S.ri Ulmi non bastar solo 1’haverli negato loro gratia ma avisarne V. S. Illma sup.la, che in niun modo permetta questa muttatione, ma inviolabilmente faccia servar la clausura che il med.o si è scritto al Vescovo di Eugubbio. 3 [Reg. 1573/76, p. 17, 18J. 1307. S. C. Ep. et Reg., 25 iul. 1573·4 Ne la Cong, del Cone, hano determinato che chi ha canonicato et parrochia, debba résider nella parrochia et in quella servir in quello a che è obbligato; et pur se potrà alevolte servire nella cathédrale o dove haverà il canonicato, che possi percipere le distributioni quotidiane conforme al servitio che in essa farà, risolutione, che a questi S.ri della Cong, pare che V. S. R.ma faccia osservare et nel fatto dei Pasio et d’ogni altro. [Reg. 1573/76, P- 65]. 1308. S. C. Ep. et Reg., Ravennaten., 5 aug. 1573.5 Se l’Arcidiaconato è la prima dignità doppo la pontificale, come si puo credere dall’ordine che altra mentione non se ne fa, sarà incompatibile con Ia parrochia, se non haverà havuto dispensatione ancora inanzi al Concilio di Trento. 1 Al Cardinale di Perugia. 2 Sess. XXV, de regularibus, c. 5. * Eugubina, 10 apr. 1573. - Perché s’intendc che le monache del monasterio delle povere di Perugia solevano mandar in quello della fratta, loro membro o annesso, come dicono, diocese di V. S. ogni tre anni nove monache et repigliar le vecchie in quello di Perugia, violando la clausura et contravenendo manifestamente al Concilio et alie Bolle Ponteficie et per chè per prohibire a tal disordine si è scritto a Mons. IILmo di Perugia che non permetta in nessun modo tal muttatione, se ne ancora vo­ luto avvertire V. S. a fine che lei provegga il med.mo per quello della fratta non permettendo che quelle che vi sono, sotto tal colore rieschino, ma stiano come si conviene in perpetua clausura. - Cf. Reg. iSTillb, p. 18. 1 A Mons. Marchesino Visitatore. s Al Vescovo di Famagosta, Visitatore. - Ravenna. 568 Curia Romana Pare più espediente che la rinovatione dei SSmo Sacramento si faccia ogni Domenica et non diferirla alii 14 giomi, al che (V. S.) sarà contenta 1’ordinar che si faccia, dove vegga esservi il contrario. (Questi S.ri della Cong.) Non approvano 1’absentia delli curati dalle loro parrochie per cagione che servino per vicarii foranei o ad altri altrove che dove hano la parrochia, quando 1’absentia è di più di 3 mesi. (Reg. 1573/76, p. 71 sq.J. 1309. S. C. Ep. et Reg., Ravennaten., 5 oct. 1573.1 Per chè nella visita di cotesta chiesa et sua diocesi si è trovato, che alcuni curati sono absenti dalle loro parrocchie per longo tempo sotto pretesto, che servino chi per Vicario Foraneo, altri per maestro di coro et altri per Vicarii in chiese catedrali et alcuno per confessore di monache, cause non approvate dal Concilio, perù oltre l’avertimento datone a Mons. Visita­ tore in generale è parso aneor bene a questi S.ri Ulmi fame moto a V. S. perché possa lei sopra le cui spale riposa hora il governo di quella chiesa in absentia di Mons. Ulmo procurar d’interrompere questa tolerantia, che con longo tempo sarebbe ricevuta per consuetudine o possesso (se cosi si pud dire) approvata in quella metropoli dalla quale li suffraganei pigliarebbono essempio in preiudicio dei buon governo delle chiese et in dano particolare delle anime comesse a quelli tali, provissione che senza dubbio sarà grata a Mons. Ulmo pel zelo che ha della salute di esse. lReg. 1$Ί3ΐ7^ P· 100. 101]. 1310. S. C. Ep. et Reg., Assisinaten., η oct. 1573.2 La facoltà concessa alii monasterii delle tertiarie di poter uscire a questuare in certo numero, è contro il Concilio3 et bolle et pero senza espresso ordine di S. S. non si pué dar loro tal licentia. Si desidera che V. S. nel visitare li monasterii oltre le altre provi­ sioni buone che fa, determini ancora il numero di esse monache che con le entrate et elemosine solite si potrano sustentare nel monastero et non lassarle alia determinatione de Vescovi quali se ne potriano passar senza farlo come hano fatto sino a quest’hora pariando di quelli che non 1’hano già determinato, con spetial prohibitione a tutti li Ordinarii di non ametteme altre sino che l’numero non sia ridotto; et perché con questa via non si levi Toccasione di monacarsi, si mandera l’ordine fatto del modo con che ne haverano bisogno et lo ricercherano. (Reg. 1573/76, P· 1 Al Vicario di Ravenna. 1 Al Vescovo d‘Ascol> Visitatore in Assisi. ’ Se * 1* XXV de regularibus, c 5. S. C. Episcoporum ct Regularium 569 1311. S. C. Ep. et Reg., Nucerina, 3 apr. 1574.1 Dal i capo annotato da lei sopra detta visita, pare a questi Rmi Signori, che in ogni modo si debbano astringer li parochi a provedersi di casa et habitatione nelli luoghi dove hano le parocchie et non potendo far soli per la tenuità de i redditi de beneficii tener modo che i parochiani li sovenghino et aiutino, et se non potrano de denari, per esser ancora essi poveri, di opere et di legnami et pietre che per aventura potrano haver sul loco senza comprarne, non si dovendo in nessum modo tolerar 1’absentia dei parochi delle anime sotoposte alia loro cura a ragione del gran dano che manifestamente ne seguita constringendo omninamente li medesmi parochi fra tanto che si provedano di habbitatione ad andarvi ogni giorno et starvi non ostante che siano canonici o bénéficiât! nella cathédrale o altra chiesa conforme alla Bolla di Pio V. S. M. 1 2 [Reg. 1573/76, p. 214]. 1312. S. C. Ep. et Reg., Parmen., 18 iun. 1574.3 Troppa indecente cosa è et contra i canoni come V. S. sa veder che le monache professe vadino per le ville et castela et sotto colore di questuare pemotino nelle case di seculari; perô questi Signori non sano come poter sodisfar alla domanda di V. S. ne compiacere alie monache in questo magiormente domandando la licentia in quale come ella fa et me la fano pregar esser contenta a procurargli altro remedio et far che si consentino dei questuar delle converse senza pemottar fuori dei monasterio. Il Cone, di Trento4 concede che tutti li monasterii di monache possino posséder beni inmobili et questi Signori giudicano ancora espediente che si osservi et si facia che le doti s’impieghino in beni stabili come haverà veduto nelle ordinationi mandate congiunto al particolare dei monasterio dello quale desiderano saper minutamente qual sia questa institutione loro et prohibitione che hano particolare o generale per che non siano comprese nel decreto dei Concilio sudetto. [Peg. 1573/76, p. 268. 269]. 1 2 8 4 AI Vescovo di Nocera. Cf. N. 127. AI Vescovo di Parma. Sess. XXV, de regularibus, c. 3. 57° Curia Romana 1313. S. C. Ep. ct Rcg., Spoletana, 17 iul. 1574·1 Li religiosi quali hanno cura di monache non possono vestire nessuna monacha se prima il vescovo non Ia esamina ne da poi si admetta alia pro­ fessione se medesmamente il vescovo non la esamina, che cosi comanda il Concilio di Trento.1 2 Prima di vestir la monacha, deve 1 Ordinario assicurarsi che la quantité della dote sia conforme agl’ordini datti, la quale dote non si ha da dare prima della professione che si ha da fare. Et perche non si habbia a litigare nel tempo della professione, lOrdinario ha da vedere, che dovendo venir alla professione si sia certo del pagamento della elemosina, la quale elemosina si doverà impiegar nel medesmo tempo della professione. Dal tempo dcll’ingresso et vestir della monacha fin al tempo della pro­ fessione li parenti hanno da pagare il vitto et vestito. Se V. S. conoscerà che si possa esser fatto errore nella prima prefission dei numero per cagione forse che le entrate non furono giustamente date, pare a questi Signori Illfni, che lei stesso sia quello che la rivega awertendo che non sia fraude in acrescer le entrate e sminuir le bocche et quando lei habbia impedimento, che non possa attendere principalmente a questa, potni farlo fare dal suo vicario non convenendo dar licentia a laici che per tal causa possino andare a Monasterii et esaminar monache sendo aneor ncgocio assai patente da se et facile a sapersi trattandosi di possessioni entrate et redditi che è quanto occorre in risposta delle due di V. S. in materia delle monache, che per la terza in materia dei Vicario foraneo di Noreia si doverà contentare della risposta fatta altra volta. iReg. Ï573/76» P· 29b 2921· 1314. S. C. Ep. ct Reg., Arianen., 29 oct. 1574. 3 Si sogliono tolerare le parochiali in persona de Canonici quale chiese et li parochiam di esse sono nella citté nella quale tengano il canonicato, ma si deveno ben astringere a far la residentia principale nella parochiale il che saté cura di V. S. mentre che starà costi, si come sarà aneor 1’officio suo di procurar modo di far instruir quelli sacerdoti che hano cura d’anime tacendoli legere et declarare ii catechismo Romano et fargli convenire una o due volte la settimana con persona atta a legerli ancora li casi di conscientia per quanto porta la capacité loro facendoli destramente esercitar in questo 1 AI Vescovo di Spolcto. ’ Sot. XXVt dc regularibus, C 17 3 Al Comnumno d'Anano. S. C. Episcoporum et Regularium 571 et trattarne fra loro per levargli almeno da tanta ignoranza, nella quale dice che si trovano. [Reg. 1573/76, p. 378]· 1315. S. C. Ep. et Reg., Amerina, 8 nov. 1574.1 Questi Signori Ulmi a quali ho fatto comune la lettera di V. S. del nuovo monastero delle monache che scrive volersi cominciare nella terra di Lugnano, desiderano saper et haver più minuta informatione di quella che ha data per potersi risolvere et in particolare la grandezza dei mona­ stero et capacità per numero di monache, se ha chiesa, choro, dormitorio, refettorio et altri necessarii luochi da potervisi stabilire numero di monache conveniente a far monastero, dove si possa servare la disciplina regolare, il che non sucederebbe quando non fusse capace di più di dieci o dodici monache, che entrata ha di certo, dovendo haver in consideratione che non bisogna pensare solo al vitto delle monache ma al vestire, alie infermità, alla spesa del capellano, del confessore, del fattore; che comodità haverà poi quel luoco o di regolari o sacerdoti secolari che ne possino haver cura con­ tinua per le confessioni, per le prediche et simii altri cibi spirituali, quali non doverano esser meno frequenti delli corporali, maggiormente in mona­ sterio novamente eretto et con quello di più che V. S. potrà conoscere dovendosi considerare et avisare per chiara informatione di simii fatti. [Reg. 1573/76, P-383, 384]· 1316. S. C. Ep. et Reg., Squillacen., 2 mart. 1575.2 Perche in nome di V. S. si è fatto sapere a S. B. del pericolo, in che sariano le monache d’alcuni monasterii di quella sua diocesi venendo armata Turchesca (Chel Sr. non permetta per sua misericordia) s’elle non potessero, si come fano tutte le altre persone et popolo di quei contorni, ridursi in loco più sicuro al che pare che non possino senza correre h pena impostagli per la bolla di Pio V di S. M.,3 non essendo questo pericolo uno dei tre casi eccettuati in detta bolla, et havendo S. S. consideratione, che in questo caso milita la medesima ragione che milita nelli tre casi della bolla, si è contentato che V. S. possi lei in tal caso et nécessita (soprastandogli veramente il pericolo dei che se ne grava la conscienza di V. S.) dargli la licentia di poter uscire da quei monasterii et ritirarsi in altro luoco sicuro honesto perù et decente accertendo che nell’andare et tornare non possi sucedere scandalo o desordine alcuno ma che tutto si faccia con quella decentia et honesta che si conviene. [Reg· 1573/76, P· 464, 465]· 1 Al Vescovo d’Amelia. 1 Al Vescovo di Squillacc. * Cf. N. 133· Curia Romana 57* 1317. S. C. Ep. et Reg., Maceraten., 7 oct. 1575.1 Qua si presupone che quella dona della Compagnia dei Rosario si havesse eletto la sepoltura et dicano che-vi ne sono testimonii esaminati, nel quai caso si attenda alia dispositione del Cap. Cum quis e Si quis, de Sepul., in 6°, et non quella del Cap. Fraternitatis. Et il mede.mo si dice nella elettione fatta della sepoltura dal Padre di quel fanciullo presuponendosi che vi sia la consuetudine et che come novo habitante in quella patria, non havendovi sepoltura delli suoi antiqui, habbia potuto elegersi la sepoltura nella chiesa delli Padri et che in quella dovesse essere sepolto il figlio il che tutto si dice a V. S. hora non per riandar le cose già passate ma perche provegga che nell’awenire li suoi ministri procedino con matura cognitione et col riguardo che si deve havere di non preiudicar alii privilegii et essentioni de regolari confirmatigli da questa Santa Sede. [Reg. i573/76> P· 662, 663]. 1318. S. C. Ep. et Reg., Camerinen., 14 oct. 1575.2 Non vedeno questi S.ri Illmi come V. S. possi voler in man sua il depo­ sito della dote della figlia et nipote del Sr. Vincentio Ottuni, dovendosi fare in mano de banchiere o mercadante o altre persone talmente habili chc al tempo della professione possino sborsare il deposito al monastero conforme al Concilio di Trento, sopra di che vederà l’instantia fatta dal sudetto Sr. Vincentio con il memoriale che vederà con questa. [Reg- 1573/76, P- 671]. 1319. S. C. Ep. et Reg., ad Card. S. Praxedis, 18 nov. 1575. La Congrcgazione è di parere che non si lassino godere le distributioni della residentia a quello o prcvosto o canonici de quali V. S. Illma si serve ne la visita fuori della sua diocesi, si come ancora non le devono godere li dui canonici che possino tener li vescovi presso di loro et a N. S. al quale se n’è detto una parola è ancor lui di questo medemo parere. (Reg. 1573/76. P- 698]. ' Al Veacovo dt Macerata. 1 Al Vicario di Camerino. S. C. Episcoporum et Regularium 573 1320. S. C. Ep. et Reg., Camerinen., 2 dec. 1575.1 V. S. vederà quello che si dici nel primo capo dei memoriale circa il deposito da farsi per le elemosine, che si dano alii Monasterii da figliuole, che se vogliano far monache, parendo loro che se gli faccia gravio se oltre il vitto et vestito della novitia sarano astretti durante il tempo del novitiato tenere in deposito li denari per le dette elemosine et a questi S.ri Illmi parebbe bene quando potesse con una sicurtà bancaria o in forma di depo­ sito da mercante o da altra persona ben sicura asicurarsi che al tempo della professione la elemosina si havesse a sborsare subito che potrebbe mancare di astringerli al deposito reale. [Reg. 'snhb, p. 704]· 1321. S. C. Ep. et Reg., Amerina, 25 ian. 1576.1 2 V. S. doverà haver già inteso 1’ordine dato che li vescovi et altri inferiori collatori per la collation de beneficii non possino pigliar tassa ne quai si voglia altra recognitione il che doverà osservare ancor lei, et per che dice haver privilegio particolare della Sede Apostolica, sarà bene che lo esebisca accio si possa vedere. Gli racorda ancora osservare il Concilio nel far li deputati dei Capitolo et clero per la revisione della administratione et conti dei Seminario, 34nel mettere in concorso li parochiali vacanti,1 ne la facilita de le scomunicationi,5 et del riscotere la procuratione senza far la visita,0 il che corne lei sa non gli è permesso et per chè dice che la esationc che ta è per conto del cathedrica sarà bene ne dia alcuna chiarezza. [Reg· I573/76, P· 779]· 1322. S. C. Ep. et Reg., Senen., 20 mart. 1576.7 È tanto necessaria la residenza delli Parochi nelle loro proprie chiese per la cura delle Anime, che hanno, e cosi strettamente è comandata dalli Canoni antichi, e ultimamente dal Concilio di Trento,8 che questa Congregazione non ha mai tollerato, che chi ha cura delle Anime possa servire 1 1 3 1 s 4 ’ ' Al Vescovo di Camerino in absentia al Vicario. Al Vcscovo d’Amelia. Sess. XXIII, de ref., c. 18. Sess. XXIV, de ref., c. 18. Sess. XXV, de ref., c. 3. Sess. XXIV, de ref., c. 3. Al Vicario di Siena. Sess. XXIII, de ref., c 1. 574 Curia Romana altrove, nc aneor nella medesima Diocesi per Vicario dei Vescovo. Di qui è, che avendo inteso, che V. S. ha una Parocchiale con cura di Anime, scrive a VIonsig. di Rimini gl’intimi la Residenza, e perché metta minor tempo in mezzo all’esecutione, e sappia, che questa è risolutione fatta, me gli fa serivere questa, alla ricevuta della quale non mancherà di andare a soddisfare all’obbligo, che ha di pascer il Popolo datogli in custodia. [Reg. 1573/76, p. 792.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 209, 210]. 1323. S. C. Ep. et Reg., Senen., 8 maii 1576.1 Che la clausura si osservi inviolabilmente da tutte le monache. Che le cose ordinate da Mons. Visitatore in far parlatorii, porte, muri et simii altre cose materiali, si faccino omninamente eseguire ma con tempo conveniente rispetto alia spesa che vi andaria et al poco modo che hanno li Monasterii cominciando da le cose più necessarie rimettendo questo dei tempo et delle cose che prima si deveno fare all’arbitrio di V. S. Se li Monasterii sono in tal stato che veramente conosca, che con haver faite tutte quelle provisioni che comanda la bolla di Pio V di S. M.sottoil...2 le quali non havendo aneor misse in prova, doverà mettere; che manchi loro il vivere si da facoltà a V. S. di poterii concedere licentia di mandare alia cerca per elemosina ne la città le converse fin al numero di otto se tante ne sarano bisogno et delle più vecchie et non di minor età di 36 anni, et se non vi sarano converse, le monache che si chiamano del capo bianco et non essendo ancora di queste, delle monache stessc ordinarie delle più vecchie habili et atte a poter far tal fatica et non di minor età di 36 anni le quali habino perù da tornare la sera alii Monasterii, ne possino pernottarein casa di persona alcuna sotto quai si voglia pretesto. Che la deputatione delle converse 0 del capo bianco o delle monache istesse sia fatta da V. S. Che queste non si possano muttar mai salvo che per morte di alcuna di loro in luoco della quale ne potrà poi deputare un’altra con le medesme con­ ditioni et qualità, si conoscerà continuar il bisogno. Che la licentia non sia perpetua ma temporale et per quanto lei cono­ scerà esser la necessità del monastero. Non permetta che possino andar fuora tutte in una volta se non conoscerà che cosi sia veramente il bisogno ma delle otto quel numero solo che lei giudicherà. Non permetta che sotto pretesto di andar per elemosina vadino in visita dc parenti de infermi de spese o di simii altre sorte de visite ne a banchetti, giardini, o a simii altn ritrovi et conversationi ma puramente a cercar ele­ mosina et senza dimorare ne le case de particolari, tomarsene quanto presto al loro monastero. 1 Resolutioni fatte ct mandate al Coadiutore di Siena. 1 Cf. N 112. S. C. Episcoporum et Regularium 0 ~ Et se con tutte queste diligentie conoscerà che non si suplisca alli bisogni necessarii loro del vitto et sia necessario permettergli il poter andar questuando fuori della città, in tempo di raccolti potrà dargli licentia che vadino et che ancora possino pernoctare alogiando in Monasterii se ne troverano del loro, o altro ordine et non trovandone, in casa de parenti o di altre persone di buona fama et dove non si possa temere di scandalo. Stando li Monasterii in questo stato non permetterà che si accettino più monache senza particolar licentia di questa Congregazione. [Reg- I573/76» P· 834, 835]. 1324. S. C. Ep. et Reg., Placentina, 25 maii 1576.1 Difficilmente la Congregazione si puô persuadere che li Monasterii delle monache per mano delle quali passino tutte le entrate certe et incerte habbino quel governo ch’è loro necessario et ha per l’ordinario approvato la diligentia di quelli Prelati che prevedendo 1’inconvenienti che da simii go­ verno potevano nascere gli hano procurati alcune persone di vita esemplare et di honeste conditioni che per honor dei S.r si sono pigliati a cura il governo delle cose loro temporali con la superintendentia, per la revisione dell’administrazione de Prelati et Superiori loro, di che ha voluto la Congre­ gazione ch’io ne dia avviso a V. S. Illrha et Revma a fine che possi aneor lei restandone cosi servita procurar alli Monasterii della sua città et diocesi il mede.mo aiuto et governo chiamandone ancora li Superiori di quelli Monaste­ rii che non sarano sottoposti a lei, a fine che con 1’aiuto et consiglio loro et multiplicité delle persone che in giù di essi si troverano più facilmente possi introdurvi questa cosi necessaria provisione, con che ecc. [Reg- Σ573/76» P· 864> 865l· 1325. S. C. Ep. et Reg., Regien., 30 maii 1576.1 2 Questa Congregazione è concorsa nei parer di V. S. che si possano compiacere li Canonici delli tre mesi delle vacantie dai servitio nei modo che scrive con avertenza pero che tal vacanza non sia nei medesimo tempo di tutti per non lassar la Chiesa Cathédrale destituta et che durante 1’absentia non possano godere delle distributioni conforme al Concilio di Trento3 coi quale V. S. si doverà conformare. lReg· 1573/76, P- 867]. 1 Al Cardinale di Piacenza. 2 Al Vescovo di Reggio. 3 Sess. XXIV, de ref., c. 12. 576 Curia Romana 1326. S. C. Ep. et Reg., Callien., 12 ian. 1577. 1 Con la di V. S. di 6 d’Ottobre passato s’hebbero anco le Scritture, che ha mandato in risposta, et giustificatione sua alie pretensioni del Rev. Capitolo, le quali sono state viste et intese nella Nostra Congregazione, che percio ha risoluto, che quanto all’applicazione delle distribuzioni quotidiane V. S. habbi da servare il Decreto fatto già a instanza di lei fin dall’anno 1571 dall’Illmi Deputati della Congregazione dei Concilio, cioè, che il cap. 3 della Sess. 21, portiones absentium, quod iubet dividi proportionaliter inter interessentes, non applicari pro loco, et procede quando la terza parte di tutte le dignità, Canonicati, e altri corpi d’entrate ivi enumerate fusse stata pigliata ct convertita in quotidiane distribuzioni per quella sola ragione, che in Eccle­ sia vel nullae essent distributiones quotidianae, vel ita tenues, ut verisimiliter negligerentur, ma il cap. 3, Sess. 22. che dà facoltà allOrdinario d’applicare le portioni dell’absenti alii luoghi pii procede solamente in trecorpi d’entrate, cioè Dignità, personati,et Officii,et cosi non comprende Canonicati, nè altra sorta di portioni simili, et ha luogo ancora, che non adesset illa ratio quod nullae, vel tenues distributiones essent, et cosi si riducono a concordia quelli due cap. 3, Sess. 21., et Sess. 22., quali primo aspectu parevano diversi circa 1’applicatione delle portioni delli absenti, et il cap. 7, del Concilio Provin-, ciale d’Urbino, mentre che dispone che si faccia 1’applicatione alia Fabrica^ o alia Sacristia arbitrio Ordinarii s’ha da intendere come anco pare veramentc che parli secondo li termini del cap. 3, Sess. 22, e quando altrimenti havessc disposto massimamente circa il particolare dei Canonicati nulla habenda esset eius ratio tamquam contra dispositionem iuris communis quo distri­ butiones quotidianae debent dari praesentibus, qui Divinis intersunt, et inserviunt. Cap. i, de cler. non resid., in VI. [Reg. 1576/77, p. 52-54. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 210, 2ii|. 1327. S. C. Ep. et Reg., Civitatis Pennen., 8 febr. 1577. 2 Se li frati zoccolanti superiori dei monasterio di Santa Chiara d’Atri, accettano contra la prohibitione di V. S. monache con minor dote di quella che lei ha tassata, non doverà permettere che 1’accettate in questo modo siano vestite monache, il che potrà fare col non esplorare la voluntà loro secondo la forma del Concilio 3 et se questo non bastasse, potrà procedere con li debiti modi alie pene nelle quale secondo gli ordini dati a tutti li vescovi incorrono simili inobedienti, dando aviso qui di quel che le parera ' Al Vescovo di Cagli. 1 Al Vescovo di Civit à di Penna. 3 Scis. XXV, de regularibus, c. 17. S. C. Episcoporum et Regularium ch’importi, che sempre sarà aiutata a far servare gli ordini corne conviene. Che è quanto m’occorre dire a V. S. per ordine della Congregazione in risposta del memoriale che ha fatto dare et stia sano che N. S. Dio la consoli. [Rcg. 1576/77, p. 64]. 1328. S. C. Ep. et Reg., Papien., 9 febr. 1577.1 Perche V. S. fa istanza d’essere risoluta se puô astringere alla contribuzione della Visita alcuni Commendatarii della sua Diocesi, si risponde in generale, che tutti quelli, che possono essere visitati, e che in fatto sono stato visitati, devono anche contribuire per la sua rata aile spese della Visita, che cosi ha anco risoluto la Congregazione del Concilio, e cosi potrà eseguirc, eccettuati quei casi nei quali ha avuto ordine particolare, il quale dovrà servare, e a V. S. mi raccommando, e offero, pregandole dal Signore Dio ogni prosperità. [Reg. 1576/77, p. 203. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 211]. 1329. S. C. Ep. et Reg., Narnien., 21 apr. 1577·2 La Congregazione si contenta di dare facoltà a V. S. che commetta a chi le parerà meglio che possa assolvere a cautela quelle donne, che personalmente accompagnando il Santissimo Sacramento sono passate per la clausura del monasterio di Santo Francesco de’Conventual! nella terra di San Gemini, ancorchè ciô fosse accaduto più volte. [Reg. 1576/77, p. 155]. 1330. S. C. Ep. et Reg., Montis Cassini, 21 oct. 1577·3 Essendo questi giorni adietro morto in Tagliacozzo il D. Gio. Colonna senza far testamento ne disponer della sua sepultura, è stato sepolto nella medesima terra in una chiesa di codesta abbatia: per il che li frati di S. Fran­ cesco del medesimo luogose ne sono doluti, et sono ricorsi a questa Congre­ gazione, la quale (verificatosi corne si narra nell’incluso memoriale) che li maggiori del Morto siano stati sepelliti nella chiesa di S. Francesco, ha voluto che le scriva che faccia in modo che detti frati restino sodisfatti etiam che volessero il corpo del morto che cosi vuole la giustitia. [Reg· I577/78» P- *51· 1 Al Vescovo di Pavia. 1 Al Vescovo di Narni. 3 Α1ΓAbate di Monte Cassino. 37 57* Curia Romana 1331. S. C. Ep. et Reg., Reatina, 6 nov. 1577·1 Se è vero che un m. Galiotto Fabri di codesta Città faccia una fabrica tanta alta che scuopre il monastero di Santa Chiara in modo che le monache siano vedute per il lor claustro, et in molti altri luoghi, questi SS.ri Ulmi non vogliono che in alcun modo si comporti, et perô dicono à V. S. che provegga che non si vadi più innanzi con la fabrica la quale se già fosse tanto alta chc scuopra il monastero si butti à terra, o si accomodi di maniera che convenga alia liberta, et honesta di Monasteri. (Keg. 1577/78, p. 30 b]. 1332. S. C. Ep. et Reg., Perusina, 11 ian. 1578. 2 Non esscndosi avuta risposta la Jettera scritta a V. S. sopra gli aggravi, che il Cav. Guevara pretendeva ricevere in una sua Commenda,che ha costi, per non trattener più in lungo questo negozio, s’è risoluto spedire nei modo infrascritto del quale ambe le Parti doveranno restar soddisfatte, perché ognuno saperù quello che è suo, massime, che questa risoluzione si è fatta rnaturatamente coi parere dei Sig. Cardinale Alciato, che è informatissimo di cosl fatte materie. Le Chiese dunque curate sottoposte in qualsivoglia modo alia Religione I licrosolimitana in cotesta Diocesi ponno essere visitate da V. S. come Ordi­ nario in nr, quae pertinent ad curam, et exercitium animarum, come vuole il moto proprio di Pio V sa. me.3 le quali parole s’hanno da intendere, che non solo puô visitare il Curato circa alla sufficienza in administrare li SSmi Sagramenti, quale trovato inabile puô levare, ma anche li Sacramenti stessi, e vedere se sono tenuti con quella decenza, c nei luogo, che si conviene. Puô anche V. S. far ristorare la Chiesa vedendo, che non sia decente, e commoda per ladministrazionc suddetta, e 1’altre cose, che hanno corrispondenza con questa administrazione, come parimenti dei Sacerdote quando ministra, Baldacchino per portare la Santa Eucaristia agl’Infermi, e altre cosc simili a questo fine. Occurrendo la vacanza delle dette Chiese il Cav. deve presentare un Sacerdote idoneo a lei, che lo istituisca, e montre egli provvede a questo V S. vi mettent un Vicario, chc eserciti la cura dell’anime e assegnerà un breve termine al Cav. di presentare detlo Sacerdote idoneo, passato il qual termina ella prowederà al Bcnefizio seconde la natura di quello in titolo perpetuo, 0 amovibile. ’ Al Vtscovo di Ruti. 1 Al Vescovo di Perugia. ' Γνρηιαί, zi sept 1571. — Ct. Bull Rom., tom 4, III, p. 1S0, 1S1. 5. C. Episcoporum et Regularium S79 Nei resto V. S. averà da osservare li privilegi concessi ncl detto motu proprio come sono ad literam chiaramente, e sia contenta far in modo, che per tal causa non venghino più lamenti a questi Sig. Ulmi. [Reg. 1577/78, p. 47 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 212]. 1333. S. C. Ep. et Reg., Regien., Veronen., Mantuana, Brixien. et Senogallien., 15 febr. 1578.1 In alcuni luoghi ove sono certi Eremiti di Santa Maria di Gonzaga, che vivono in commune ma senza li voti ordinari, s’è trovato, che alcuni di loro si sono ordinati senza titolo, che è contro il Decreto dei Concilio, sess. 21, cap. 2, esteso da Pio V. con una sua Bolla alii Regolari non professi,12 aggiungendovi moite pene contra gli Ordinanti ed Ordinandi, come V. S. averà veduto un pezzo fà, essendo stampata nei Bollario di quel Papa. Ora perché s’è inteso, che di quelli Eremiti ne sono ancora nella Diocesi di V. S. e territorio di Mantova a S. Maria di Gonzaga, chc è capo di quest’Ordine, ed a Rivoli in S. Maria della Pace, s’è voluto awertirla, che vegga se ve n’è alcuno di questi, che sia ordinato agli Ordini Sacri dopo la detta Bolla, o da lei pro­ pria, 0 da altri, e colla medesima Bolla in mano consider! V. S. se è sospeso, 0 irregolare per aver celebrato, 1’assoluzione dei quali è riservata a Nostro Signore, come potrà vedere. Pensi ancora V. S. se ella ha ordinato alcuno di simili Uomini contro la forma suddetta, e poi fra un anno abbia ordinato qualche altra persona, perché ancora lei saria incorsa in irregolarità della quale awisando si domanderà subito 1’assoluzione a Nostro Signore ed in materia di questi Eremiti V. S. vegga un’altra Costituzione di Pio V, De trium votorum professione emittenda ab iis, qui in Congregationibus sub obedientia voluntaria vivunt, quorum habitus a saecularibus Presbyteris est distinctus, dat. Romae anno ni, xv. Kal. Decembris,3 e come Pavera fatta vedere anche alii detti Eremiti, awisi quanto le occorrerà. [Reg. 1577/78, p. 57 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 213]. 1334. S. C. Ep. et Reg., Fulginaten., 6 iun. 1578.4 L’Antecessore di V. S. faceva celebrare li Matrimonii nelle Chiese pro­ prie parocchiali, il che era certo molto laudabile. Hora s’intende che V. S. concede licenza oltre alii casi urgenti, di celebrarli nelle case proprie, onde 1 1 3 * Ai Vescovi di Reggio, di Verona, di Mantova, di Brescia e di Sinigaglia. Cf. N. 129. Const. Lubricum vitae genus, 17 nov. 1568. — Cf. Bull. Rom., tom. 4, III, p. 47,48. Al Vescovo di Foligno. 580 Curia Romana questi Stg.ri Ulmi hanno voluto che se le scriva che c buono che si seni quella buona usanza, pero V. S. non manchi di farla osservare, se bene non c nécessita del matrimonio il celebrarlo in Chiesa. [Reg. 1577/78, P· 89]. 1335. S. C. Ep. ct Reg., Vercell en., 21 iul. 1578.1 La professione della fede secondo la forma della Bolla di Pio IV,2 è talmente necessaria da farsi da quelli, che la devono fare che avendola fatta dopo la pubblicazione della Bolla in altro modo la devono di nuovo reiterare secondo quella forma, e cost è stato più volte risoluto etiam fuori d’Italia, et perciô lo potrà far intendere al Vescovo, accio nella prima Sinodo Diocesana la faccia fare a tutti quelli, che la devono fare se non prima. [Reg. 1577/78, p· 107 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 213, 214]. 1336. S. C. Ep. et Reg., Aquitana, 4 aug. 1578. 3 Nostro Signore è restato molto maravigliato, che per la morte dei loro Vescovo di bo. me. essi habbino creduto, che fosse lecito far mutazione di Vicario con crearne un nuovo, et disautorizzare quello che sanno le SS. W. essere stato mandato costà da Sua Beatitudine, la quale n’ha avuto quel sentimento, che si conveniva di tal ardire, e di cost poco rispetto usato a un Ministro suo, se bene non fu deputato per Breve come si suol fare, che questo fu per non derogare alia fama dei Vescovo, perché egli non meritava, che se gli dasse Vicario contro al voler suo, ct pero hora, che essi haverano inteso, anche per lettera dei Canonico loro mandato quà, quai sia la volonté di Nostro Signore, non manchino per quanto hanno cara la gratia sua di levar subito il Vicario nuovo, e permettere, che Mons. Lancia escrciti 1’officio suo solito sino che piacerà a Sua Santità di levarlo di costà, ed avvertino, che ogni impedimento, chc gli sarit dato si atlribuirà a loro, ancorchè la cosa passasse in modo, che paresse, che venisse da altra mano. Il chc ho voluto dirli, accio siano tanto più diligenti, e pronti ad ubbedire alli commandamenti di Nostro Signore per ordine espresso del quale scrivo la presente, c scancellare con questa attione se non in tutto almeno in buona parte, quella mala opinione che per 1’addietro s’é ha vu to del loro mal pro­ cedere. [Reg. 1577/78, p. 112 b. - Cf. ctiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. ct Reg. p. 214]. 1 Al Vescovo di Vercelli Visitatore Apostolico. • CL N. 108. 1 Al Capitolo dell’Aquila 5. C. Episcoporum et Regularium 581 1337. S. C. Ep. et Reg., Auximan., 4 aug. 1578.1 La Congregazîone non puô consolare V. S., che si vaglia per Vicario del Curato d’Offagna, perché di ragione il Vescovo non ha tal facoltà, né pare alla Congregazîone, che si debba dare, essendo obbligato il Curato alla residenza perpetua, nè puô fuori di casi di nécessita valersi di un Cappellano per star egli absente, si che lauda V. S. che l’abbia già mandato alla residenza, dove lo farà stare. [Reg. 1577/78, p. 113. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 214, 215]. 1338. S. C. Ep. et Reg., Senogallien., 19 aug. 1578.1 2 Sono stati molti capi di disordini che son in cotesta diocesi sopra la quale si scriverà a V. S. per opportuni remedii, et quanto al punto nel quai si espone che molti preti vanno vagabonds senza frequentare le chiese, pare alla Congregazîone che V. S. vegga d’indurli massime le feste et che non siano obligati, a frequentar le loro parocchie aiutando cantar li divini offitii corne si fà nell’altre diocesi, ma non si devono sforzare. Et perché è stato dubitato se le Abbatie che hanno in Commenda li Cardinali siano obbligate alla contributione del Seminario, se li fa intendere, che altre volte è stato dichiarato che si, è ben vero che la quantità è incerta, perché essendo il Seminario stato eretto dopo li 11 Giugno 1567, non solo li Cardinali ma ne anche li Bénéficiât! non doveriano più, che una mezza décima secondo la tassa vecchia. Et cosi etc. [Reg. 1577/78, p. 117.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 215]. 1339. S. C. Ep. et Reg., Vercellcn., 2 oct. 1578.3 S’è pariato di nuovo in Congregazîone sopra l’abuso di Como, et sua diocesi di dire indistintamente il giorno delle feste due messe et si sono vedute le copie delle due lettere del Cardinale Alciate al \7escovo di Como in questa materia et trattatone ancora con S. S. Illma quale viene in opinione per informatione venute di costà che non consti di tale penuria di sacerdoti, et di cosi gran bisogno che sia necessario di venir à questo rimedio di 1 Al Vescovo d’Osimo, 2 Al Vescovo di Sinigaglia, 3 Al Vescovo di VerccUi. Curia Romana 582 celcbrar due volte il giorno, perô V. S. provegga in ogni modo per auto­ rité di Nostro Signore che non si dichino più, nel modo che già se le scrisse un’altra volta d’ordine di Nostro Signore. [Reg. 1577/78, p. 132 b|. 1340. S. C. Ep. et Reg., Suessana, 15 oct. 1578.1 S’è inteso, che costi si trova per Maestro d’Atti nel foro secolare quel Bernardo, che già esercitava il medesimo Officio in Isernia, che fu scommunicato dal Vescovo, et pubblicato per tale secondo che li mali portamenti suoi meritavano; et perche è ragionevole, che un Prelato sempre aiuti 1’altro nell’occurrcnze per servitio di Dio, et mantenimento della iurisdictione ecclesiastica: Perô V. S., che sà, che colui è scommunicato sara bene, che lo faccia evitar anche costi, acciô tanto più presto s’aweda del suo mal stato, et ritorni alla Santa Chiesa con la debita penitenza per servitio suo, et per esempio d’altri, che non s’impaccino in cose, che offendino la liberté Ecclesiastica. [Reg. 1577/78, p. 138.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 215, 216]. 1341. S. C. Ep. et Reg., Ariminen., 20 oct. 1578. 2 Se Mr. Ascanio Massano Canonico in cotesta Chiesa è stato veramente ammalato per quel tempo, che egli pretende, che se gli debbano dare le distribuzioni quotidiane, la Congregazione sente in ogni modo, che se gli diano, non ostante, che le costituzioni antiche della Chiesa di Rimini paiano essere in contrario. E perche s’intende, che è il Capitolo, che fa questa difficoltà V. S. facci intendere a quei Canonici, che si acquietino a questa deliberazione, il che dovranno far tanto più facilmente, se fosse vero come si presuppone dal Massano, che quelle Costituzioni non sono in osservanza in questa materia. [Reg. 1577/78, p. 140. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 216J. 1342. S. C. Ep. et Reg., Assisiem, 3 nov. 1578. 3 L’abbadessa della Benedetta hà tatto supplicar più volte alia Congrega­ zione per la licenza di poter mandar una sua nipote monaca di detto mona­ stère a Perugia in casa del padre per curarsi dell infirmité che patisce negli 1 Al Vescovo di Sessa» : Al Vescovo di Rimini. 1 Al Vescovo di Assisi. 5. C. Episcoporum ei Regularium 583 occhi, de quali ne ha perso già uno, et l’altro è pericoloso: et se bene il male è grave, et compassionevole, non di meno non è tale che faccia lecito secondo li sacri canoni, et holla di Pio V 1 l’uscir dal monastero, et perô V. S. faccia intendere all’Abbadessa che s’acquieti et consoli nel Signore perche è grande honor della religiosa morire nella religione come del soldato alia guerra. [Reg. 1578/79, p. 1]. 1343. S. C. Ep. et Reg., Fanen., 3 nov. 1578.2 L’Abbadessa del monasterio di S. Filippo hà supplicato alla Congregazione per la licenza di valersi di qualche dote delle zitelle che sono già vestite, per comprar oglio, vino, e legni, atteso che la grandine d’Agosto passato li portô via tutti li frutti, et la Congregazione non ha risoluto altro che scriver à V. S. che si contenti informarsi bene della qualità di detto monasterio intorno alla povertà d’esso, et avisar il parer suo, et massime se vi fosse altro remedio di proveder alla necessità di quelle monache, che spender il denaro delle doti, che si doveriano impiegar in beni stabili secondo gl’ordini di questa Congregazione. ’ [Reg· 1578/79, P· 2ί· 1344. S. C. Ep. et Reg., Spoletana, 11 nov. 1578.3 Se il dubio che V. S. hà mandato di quella zitella che fece professione infra annum probationis contra la forma dei Concilio,4 stà semplicemente come V. S. scrivc con la sua delle 8 di questo, si deve restituire al padre la sua dote, detrahendosi perô le spese fatte per la zitella dal monasterio, et cosi V. S. farà esseguire. [Reg· 1578/79, P· 4l· 1345. S. C. Ep. et Reg., Comen,, 2 dec. 1578.5 Si è letta in Congregazione la lettera di V. S. delli 18 del passato, e dopo essersi lungamentc discorso, se servata la decenza se li potria lassar il fratello per Vicario, che non è Dottore, se bene si ha di lui da altra parte buone relazioni, oltre a quclla, che Ella ne scrive, finalmente questi Sig. Illmi si sono risoluti, che non si debba permettere si per essere cosa insolita, e che ha poca convenienza, corne perché è male intesa massime non essendo questo suo fratello Dottore, come pare che converria in cotesto Tribunale, > 2 3 4 4 Cf. N. 133· Al Vescovo di Fano. Al Vescovo di Spoleto. Sess. XXV, de regularibus, c. 15. Al Vescovo di Como. Curia Romana 5S4 ove si sà, che concorrono cause assai; il che tanto meno si deve tollerare, perché in Como vi sono uomini molto atti a servirla in quellOffizio, nè le ragioni, ed autorité, che ella allega di S. Tomaso fanno al nostro proposito, perché se bene nella giustizia distributiva si pub in pari termini tener più conto delli parenti, che d’altri, non è pero tale il caso nostro, che c di cose giurisdizionali, nelle quali si tratta dell’interessi del terzo, e poi sono costi Uomini più sufficienti, ed abili di lui. Quanto al sindico la Congregazione si contenta bene di consolarla, poichè 1’Offizio suo non è d’altro, che di tener conto dell’entrate della Chiesa, come Ella afferma: sicchè contentisi V. S. di obbedire volentieri, e di creder, che il tutto si fa per maggior onor di Dio, ed insieme per servizio di lei, la quale niuna cosa deve cercare più che il servizio della Maesta SSma con la buona volonté delli Popoli. [Reg. 1578/79, p. 15.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Rcg., p. 217]. 1346. S. C. Ep. et Reg., Theanen., 2 dec. 1578.1 Essendo vero, che D. Antonio Colomba fosse ordinato ancorchè fosse cicco dell’occhio sinistro, come ha presupposto a questa Congregazione e che il Vescovo che l’ordinô gli diede quel Benefizio, che egli ora tiene, Nostro Signore al quale si è dato conto d’ogni cosa si contenta di dispensar seco che possi ritenere il benefizio, e celebrare come ha fatto per lo addictro, e con questa se ne dé la facolté che bisogna a V. S. di commissione di S. Beatitudinc, e siccome ella prudentemente giudicô, che per celebrare questo Prete avesse bisogno di dispensa Apostolica cosi sarà ben ora, che si è ottenuta acciù se ne vaglia con quella maggiore dccenza, che conviene, che V. S. lo metta in obligo di tenere il Canone, mentre dice Messa non dal lato o dinario, ma nel mezzo dell’Altare ove suole stare la Tavoletta dclle Segrete. [Reg. 1578/79, p. 14. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 217, 218]. 1347. S. C. Ep. et Reg., Neritonen., 22 dec. 1578. 2 S’c veduto in Congregazione quanto m’ha scritto V. S. con la sua delli 23 dei passato circa quelli Preti, che ha ritrovati, che 30 o 40 anni fa furono ordinati da altri Preti alia prima Tonsura, e quattro minori; ed essendosi dato conto a Nostro Signore d’ogni cosa, e dei parere del Dottor Navarro, c veduto ancora il Cap: Presbyteri, 68 distinet, non allegato da lui, S. Bcatitudine ad abundantiorem cautelam ha commesso, che io scrivi a V. S., che a nome suo li assolva tutti da ogni irregolarité, ed altre Censure nelle quali per questa causa potessero essere incorsi, con lasciarli tutti li benefizi che legittimamente averanno a vu to dopo che turono veramente ordinati ad Ordine Sacro dal Vescovo, ed absolverli insieme dalli frutti mal percetti, e ’ Al Vescovo di Teano; Al Vescovo di Nardo. S. C. Episcoporum et Regularium 585 doverà V. S. secondo la forma del detto Capitolo Presbyteri, e parere del Navarro conferire alli detti Preti gli Ordini inferiori, che gli mancano. [Reg. 1578/79, p. 22. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 218, 219]. 1348. S. C. Ep. et Reg., Ariminen., 7 ian. 1579.1 Sono tanti li disordini di cotesta Chiesa, che questi Sig. Illfhi restano sopra modo maravigliati et oltre i quelli che sin’hora è scritto à V. S. di com.e, loro hanno voluto che di più se le dica che intendendosi che costi si sono faite alienationi perpetue di Cemiterî et altri béni ecclesiastici in grossa somma senza l’autorità che bisogna, V. S. vi provegga in ogni modo corne ricorda l’giusto si per il passato corne anche in dar’ buon’ordine che per l’avenire non si faccino più senza l’autorità di questa Santa Sede. Et perché cotesti Cappellani del Duomo obligati al choro ove hanno le loro distributioni quotidiane credono di non esser compresi nel decreto dell’incompatibilità et cosi di poter pigliar ogni altro beneficio di residenza, et di tener la cappellania senza dispensa di N. S., li disinganni, et provegga corne è necessario riccordandosi di quello, che si fece à Pisa per li Cappellani li quali par’ ch’havessero le medesime pretensioni. Vegga ancora V. S. se per giustitia si possino ricuperare quelle case Parrocchiali alienate malamente dalli vescovi per haver scusa di non far resi­ denza alla quale ogni curato deve in ogni maniera stare, et quando non si puo recuperare, V. S. li faccia risedere in un’altra casa che sia nella Parrocchia, et più vicina alla chiesa che si potrà comodamente, et à questo capo ella non manchi di attendent diligentemente, et massime li curati di quali s’intende che costi sono molli che non risiedono sotto pretesto ancora d’inimicitic, la quale scusa V. S. non deve far’ buona se non ottengono licenza da Sua Santità per mezzo della Congregazione del Concilio, la quale suole molto bene essaminare le circonstanze etspecialmente per quai causa si siano contratte l’inimicitie, se vi è stata colpa del curato, con altre diligenze, prima che si venga alla resolutione di concedere che un curato posse star’ fuori della sua Parrocchia, et quando pur’ si concede c per breve tempo, et fra le altre conditioni particolari è che stia più vicino alla sua cura che puô sicuramentc. [Reg. 1578/79, p. 28 b]. 1349. S. C. Ep. et Reg., Cassanen., 20 ian. 1579. 1 2 Poichè V. S., né li suoi Antecessori sin ora mai hanno, secondo l’ordine dd Sacro Concilio Tridentino,3 eletto alcuno Metropolitano vicino per poter andare alli suoi Concilii Provinciali, ed osscrvarli, né essendoci altro Me1 Al Vescovo di Rimini. 2 Al Vescovo di Cassano. 3 Scss. XXIV, de ref„ c. 2. 586 Curia Romana tropolitano vicino, il quale ancora non abbia fatto la Sua Sinodo Provinciale, eccetto quello di Cosenza, Nostro Signore m’ha commesso, che da parte Sua io scrivi a V. S. che voglia senz’altra replica eleggere ii suddetto di Cosenza per non perdere il frutto copioso, che si suole cavare dalli detti Concilii, e comincerà V. S. ad andar a quello, che farà la Pentecoste prossima, ed osservare, e fare, che lisuoi sudditi osservino li Decreti, che quivi si faranno; e nel resto V. S. si osservi in quella esenzione, che ha, che non se li vuol fare pregiudizio alcuno. [Reg. 1578/79, p. 35.- Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 219, 220]. 1350. S. C. Ep. et Reg., Cusentina, 20 ian. 1579.1 Nostro Signore si è contentato ordinarmi che io scrivi alii Vescovi di Cassano, S. Marco, e Bisignano, che essendosi fatti quivi intomo per tutto li Concilii Provinciali, eccetto in Cosenza, e non avendo essi mai eletto Metropolitano alcuno secondo che ordina il Concilio Tridentino,12 elegghino ora cotesta Metropoli per venir poi al Concilio, che V. S. è per fare alia Pentecoste che viene, e con questa s’inviano a V. S. le dette Lettere, accio le faccia capitare sicuramente a quelli Prelati ec. [Reg. 1578/79, p. 35.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 220]. 1351. S. C. Ep. et Reg., Lucana, 10 febr. 1579. 3 Essendo questi miei Sig. Illfhi della Congregazione risoluti, che il Santissimo Sacramento non stia bene sopra 1’Altare Maggiore, quando si pub riponere altrove deccntemente, hanno voluto, che si scrivi a V. S., che si contenti di far rimetter subito il detto SSmo Sacramento all’Altare solito della Compagnia di Camaiore conforme a quello, che già se le scrissc con farsi perô prima sicuramente promettere, che fra sei mesi accommodera la detta Cappella nel modo, che parera a V. S. con ridurla in forma tale, che il SSmo Sacramento ci stia con quella maggior decenza etiam che bisognasse alzare, abbassarc, slargare, o qualche altra fattura nel che sarà nondimeno buono andarvi con modestia, accio non si facesse spesa soverchia, e di pagare cento scudi da spendersi in quella Chiesa ad arbitrio di V. S. pagandone ogni mese dieci scudi sino alla compiuta satisfazione, il che dice questo \gente, che quei Confrati faranno volentieri, essendo che non si curano della spesa, poichè dicono, che non fanno far la Sacrestia, perche non v’è 1 Α1ΓArcivescovo di Cosenza. 1 Sets. XXIV, de c. 2. 3 Al Vescovo di Lucca. 5. C. Episcoporum et Regularium 587 luogo commodo, e riceveranno questo, ed ogn’altro ordine da V. S. con l’umiltà, e riverenza che si deve. [Reg. 1578/79, p. 49. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C.Ep.et Reg., p. 220, 221]. 1352. S. C. Ep. et Reg., Pistorien., 3 mart. 1579.1 Si è proposto in Congregazione il dubbio delle tasse che V. S. riscuote dalli Beneficii ch’Ella conferisce, e s’è avuta considerazione alia consuetudine antica di riscuoterle, cd anche alii usi pii, alii quali erano deputate, ed al Decreto del Concilio,2 ch’Ella riccordù, e d’ogni cosa insieme coi voto della Congregazione s’è dato conto a Sua Beatitudine, la quale m’ha ordinato, che io scrivi a V. S. a non le fare riscuotere più in alcun modo, e far accommodar in modo le Scritture, che sempre appari di questa risoluzione, accio li Successori suoi non possano pretendere ignoranza, e far essi soli quello che altrove non si permette. [Reg. 1578/79, p. 54 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 221]. 1353. S. C. Ep. et Reg., Maceraten., 7 mart. 1579.3 Siccome è piaciuto alia Congregazione la risoluzione di V. S. di voler far predicate essa nella Sua Chiesa di Macerata, e dar 1’elemosina al Predicatore, cosi averia anche voluto approvare il pensiero che Elia ha di proibire, che mentre si predica nel Duomo, non vi sia Predicatore, che parti altrove, ma essendo questo contra la consuetudine di tutta la Chiesa, è parso strano, che V. S. Ia voglia introdurre costi: e pero sarà contenta di desistere da tale impresa, e permettere, che si predichi da persone approvate quanto si vuole, e specialmente nellji Chiesa di S. Francesco come la Città desidera, et in quella de’Padri Gesuiti, e se li Parochi fossero atti, Elia doveria desiderare, che tutti predicassero conforme all’obbligo loro, e contentarsi di fare in modo, che non sia necessario scrivergliene più, ed accio più lungamente non si patisca della parola di Dio, e massime in questi tempi. [Reg. 1578/79, p. 55. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 222]. 1354. S. C. Ep. et Reg., Ariminen., 11 mart. 1579. 4 Si è discorso in Congregazione lungamente del dubbio, che ha V. S. circa la residenza di quelli Curati, li quali non avevano case Parochiali, e perché di simii materia più volte s’è trattato in Congregazione dei Concilio, 1 2 3 1 Al Vescovo di Pistoia. Sess. XXIV, de ref.t c. 14. Al Vescovo di Macerata. Al Vescovo di Rimini. Curia Romana 588 si risolsero questi miei Signori Ulmi di sapeme il parere di Monsignor Illu­ strissimo Alciato; il quale ha risposto, che moite volte è stato risoluto, che li Parochi stiano nelle Case della Parocchia, se ve ne sono, e mancando dette Case, che abitino in qualche altra casa soggetta alla Parrocchia; et quando anche questo non si possi eseguire, che piglino casa più vicina si puo alia Parrocchia, e cosi farà V. S. [Reg. 1578/79, p. 58 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 223]. 1355. S. C. Ep. et Reg., Ferrarien., 11 mart. 1579·1 Avendo li Curati di cotesta Citté fatto istanza, che si declarasse, che le Confraternité dei Laid erano comprese nel Decreto dei Visitatore Apostolico, nel quale si ordinava, che per ogni Religione, che si pigliava per accompagnare li morti alla sepoltura si pigliassero ancora quattro Preti Secolari, presupponendosi, che nella parola di Religione si comprcndessero le Confra­ ternité sudette. Il che non solo non si è voluto dichiarare nel senso loro ma hanno risoluto questi miei Signori Ulmi, che si scrivi a V. S. che il predetto Decreto dei Visitatore Apostolico non piace in modo alcuno, perché impedisce quella liberta, che deve esser comune a tutti di poter chiamar quelle Religioni che più piace nei funerali senza obligo di pigliar altri Preti, che il Curato proprio contro sua volonté; il che si dice a V. S. accio lo faccia intendere ove bisogna. |Reg. 1578/79, p. 59. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 222]. 1356. S. C. Ep. et Reg., Clusina, 11 apr. 1579· 2 Essendo stato dato Pincluso memoriale a questa Congregazione nel quale (come V. S. vedré) li Confratri dell’Annuntiata di Monteleone si dogliono di quel Priore, che proibisca, che non si dichi la Messa le feste (come si soleva) nellOratorio loro, volendo, che aspettino dopo che saré celebrata nella Chiesa curata della Terra. Sopra che, coi parere della Congregazione dei Concilio questi Signon Ulmi fanno sapere a V. S. che lassi continuare a quella Confratemita di poter far d>r Messa quando li parc, purchè si fugga quanto è possibile la concorrenza con la cureta, il che seguira ordinandole V. S. che la faccia dire prima, o dopo che Priore avéré detta la sua nella Parrocchia. [Reg 1578/79, p. 66. Cf. etiam Bizzarri Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 224, 225]. ’ Al Vesco vo di Ferrara 1 Al Vescovo di Chiuii. S. C. Episcoporum et Regularium 589 1357. S. C. Ep. et Reg., Papien., 28 apr. 1579·1 Nostro Signore più volte hà risoluto che tutti quelli che senza licenza, et nécessita entrano nella clausura delli monasteri di monache siano compresi nella sua bolla, 2 et in conscguenza escommunicati. [Reg. 1578/79, p. 69]. 1358. S. C. Ep. et Reg., Nullius Mercatelli, 24 iun. 1579·3 Coteste suore di Santa Chiara hanno fatto supplicar’ à concederli che moite di loro che sin hora hanno goduto qualche cosa particolarmente, potcssero continuar’ nel medesimo modo sino alla morte, allegando che altrimente per la povertà del monastero non potriano viver’, il che non s’è voluto concéder; perché saria direttamente contra li voti loro, et il Concilio di Trento,1 s’è ben voluto provederle nel modo infrascritto, che da ciascheduna si consegni in mano della Superiora ogni cosa espropriandoseneaffatto: la quale poi haverà cura di proveder delle cose necessarie principalmente à quelle monache che havcranno data la robba, et il resto si spenderà in servitio del monastero et cosi esseguirete. [Reg. 1578/79. P· 82 b]. 1359. S. C. Ep. et Reg., Lucana, 1 iul. 1579.5 Per privilégiât» che sia la Chiesa di V. S. con le annesse a quella, non deve esser tale che debba esentuare li suoi curati d’intervcnirc alli ragionamenti che fanno li curati che convcngono nolle classe ordinate a questa fine, che V. S. sa bene quanto utili siano le confcrentie che fanno fra di loro circa li dubii che occorrono nell’cssercitio della cura dell’anime. Et se bene alcuni frati che cssercitano cura di anime, fecero diflicoltà di volervi intravenirc, niente di mono li medesimi protettori loro gl’hanno conmesso che ci intravenghino, ct per cio V. S. ancora per la sua solita pietà contentesi di dar l’ordine conforme a questo che si conviene che pcrciù non se gli togliono, o sminuiscono Ii suoi privilegii in parte alcuna, perché la Congre­ gazione non pensa ad altro che al maggior servitio di Dio, et bene dell’anime corne s’è dctto anche all’Agente suo, dal quale doverà più longamente inten­ dere quanto occorre. (Reg. 1578/79, p. 84 b]. 1 2 3 1 ' Al Vcscovo di Pavia. Cf. N. 147. All’Arcipretc di Mercatello. Scss. XXV, de regularibus, c. 2. Al Decano di S. Michèle in Lucca. Curia Romana 59° 1360. ‘ : S. C. Ep. ct Reg., Mileten., 4 aug. 1579·1 Monsignor Gio: Francesco Crispo quale fu pubblicato excommunicato per aver posto le mani violenti in un Sacerdote, ebbe ricorso a Nostro Signore per ottener 1’assoluzione, e 1’ebbe in forma per Breve Comm,, ed avendolo egli présentât© a V. S. pare che Ella non lo voglia assolvere, se il Prete offeso non gli fa la pace, il che è contra la mente dei Breve, ed ancora a quello, che si suole usare in casi simili, perché basta, che il reo sodisfi all’offeso il danno, owero componghino insieme amicabilmentc. Laonde essendosi avuto ricorso in nome suo a questi miei Signori Ulmi della Congregazione hanno risoluto etiam coi parere di Monsignor Datario di Nostro Signore che ha vcduto la supplicazione, di scrivere a V. S. che non manchi di cseguire onninamente il Breve di S. Beatitudine ancorchè il Prete offeso non voglia far la pace, purchè il Crispo sodisfi al resto che deve secondo la forma della Commissione Apostolica. [Reg. 1578/79, p. 94 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 225]. 1361. S. C. Ep. ct Reg., Fundana, 11 aug. 1579· 1 2 Essendosi proposti in Congrcgazione li dubbi che V. S. scrive con la sua dei 13 passato sopra al caso di quel Canonico inquisito, e sospeso per le cause, che si narrano in dctta lettera, dopo cssersi maturamente conside­ rato ogni cosa hanno giudicato questi miei Signori Ulmi, che le distribuzioni quotidiane non si debbino, o possino in alcun modo applicar ad altri, che alii Canonici, che servono, e cosi V. S. dovrà eseguire, e osservare in questo particolare. [Reg. 1578/79, p. 97. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 226]. 1362. S. C. Ep. ct Reg., Cremonen., 3 nov. 1579. 3 È stato proposto in Congregazione che V. S. dubitava se le parocchiali altre volte secolari et poi unite a qualche regolare siano obligate alie procu­ rationi dei vescovo quando le visita, massime non essendo in quelle Chiese alcun regolare, al qual dubbio questi Sig. Ulmi etiam di parere del S. Card. Alciato hanno risposto affirmativa mente, non apparendo ragioni in contra1 Al Vescovo dt Mileto· 1 Al Vescovo di Fondu 3 Al Vescovo di Cremona. 5. C. Episcoporum et Regularium 591 no per le quali non si debba dar la procuratione al vescovo et tanto potrà far esseguirc V. S. almeno sin tanto che cotesti frati non mostrino qualche lor privilegio in contrario. [Reg. 1578/79, p. 119 a]. 1363. S. C. Ep. et Reg., Nepesina, 10 nov. 1579.1 La Compagnia del Gonfalone di cotesta Città si duole, che non havendo essa entrata più di 120 Scudi et mantenendo l’hospitalité, V. S. la voglia far pagar ogn’anno 24 scudi al Seminario, al quale ella doverà saper, che li hospitali che fanno l’hospitalità, non sogliono contribuir; et quando que­ sto non fosse hospitale ma propriamente beneficio, la tassa è cosi eccessiva che la Congregazione ha voluto ch’io le scriva che non voglia perciô dar molestia a detta Confraternità et quando il ratto stia altrimente di quello narrato, sia contenta darne conto, et d’ogn’altra pretensione ch’ella havesse in questo negotio. [Reg. 1578/79, P· I2Il· 1364. · S. C. Ep. et Reg., Ariminen., 1 dec. 1579.2 Se bene non si deve far fondamento nè dar credenza a lettere senza sottoscrizione, tuttavia quando si puô pigliare informazione secreta, e senza scandalo delle cose esposte col mezzo delle persone prudenti, e di zelo, Nostro Signore sente, che se ne faccia qualche diligenza, et particolarmente sopra 1’inclusa lettera scritta contro Monsignor di Cesena, che si manda a V. S., che ha le qualité che bisognano, et è vicina a fine, che Ella ora che ha intesa la mente di Sua Santità vegga d’informarsi destramente delle cose, che si narrano in detta lettera, ed accio il tutto passi con ogni secretezza V. S. si pigli la commodité del.tempo, che vuole per aspettar l’occasioni, che allé volte sogliono presentarsi di pigliar simili informazioni. [Reg. 1579/80, p. 8. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 226, 227]. 1365. S. C. Ep. et Reg., Pacten., 22 dec. 1579.3 S’è discorso a longo sopra al memoriale et altre scritture, et massime quella bolla di Penitentieria date in Congregazione a nome di V. S. ct di cotesti suoi Canonici Regolari intorno all’osservanza della regola che essi professano, et massime del viver in comune, et portar le camicie di lana, et concordemente tutta la Congregazione ha risoluto, che non obstante la 1 Al Vescovo di Nepi. * Al Vescovo di Rimini. 1 Al Vescovo di Patti. 592 Curia Romana suddetta bolla siano obligati quei Canonici alia vita comune, essendo delle cose sostantiale della regola et commandate specialmcnte dal Concilio di Trento 1 che s’introduca ove era ita in dissuetudine.... etc. [Reg. 1579/80, p. 19]. 1366. S. C. Ep. et Reg., Asculana, 1 inart. 1580. 2 Con molta attentione hanno questi miei Sig. Ulmi ascoltato la lettera di V. S. dei 20 dei passato et per risposta si sono risoluti ch’io le dica che quanto allé persone che in diversi modi fino al di d’hoggi hanno violata la clausura delli monasteri di monache, et anche le medesime suore uscendo nella chiesa esteriorc e altrove, permetiendo che altri vi entrasse, V. S. le faccia assolver tutte con una penitenza salutare, che questa n’ha facoltà, avertendo ciascuno per l’avenir’ a esser più circonspetto, et le monache stesse, le quali chiarisca che non possono in modo alcuno uscir della clausura; alii offitiali dei monastero come medici, barbieri, et altri manuali entrati, se bene hanno licentia in scritto, senza caso di nécessita. Ne occorre a que­ sti tali dar’ la licenza ogni volta, dovendo bastar che una volta siano appro­ bati per entrarvi nelle occorrenze necessarie. Appresso V. S. avisera lesudette monache che non posseno uscir etiam quando admettono alia professione qualche novitia, per entrar nella chiesa esterior, ma avertisca V. S. che più presto cio non si faccia nel tempo di velar qualche monaca per osservar tutte le circostanze del Pontificale, il che quando sia, ne dia aviso, che se le risponderà più risolutamente. Quanto aile Zitelle che sono state accettate nelli monasteri 406 anni fà et più, et non hanno fatta ancora la professione, V. S. faccia che si osservi il Concilio nel cap. XVI, de regul., sess. 25 et farà assolver quelli che haveranno dato 0 ricevuto denari avanti la professione contra la forma del medesimo Concilio che vi mette l’anathema, et avertira il popolo etiam per mezzo delli Predicatori, che in niuna maniera si paghi alcuna cosa anticipatamente per le monacande eccetto il vitto, et vestito secondo che ordina il Concilio. Quelle novitie che non sanno leggere, si faccino imparar; et quelle che già sono professe, et che non sanno o non possino dir l’uffitio, supplischino all’obligo loro con altre orationi. Circa alla quantità délia dote che si deve pagare dalle Zitelle che si vogliono monacar’, non si puô prescriver’ cgualmente in ogni loco ne meno in ogni tempo, et perciô questo si rimette alla discretione, dell’ordinaiio che faccia si che quella che entrarà nel monastero essendo sopra al numero tassato, non sia grave al loco, non portando seco quanto basta. V. S. farà prefiger’ il numero delle monache che si potranno alimentar’ in ciascuno monastero etiam soggetto alii regolari conforme al decreto 30 nella sess. 25 1 S«s. XXV, de regularibus^ c. i, 1 Al Vescovo di Ascoli. 5. C. Episcoporum et Regularium 593 nel fine dei sudetto Concilio, et alia risolutione fatta da Nostro Signore come ella vedrà nell’inclusa copia che se le mando anche a Mons. Camaiano. [Reg. 1579/80, p. 57]. 1367. S. C. Ep. et Reg., Rossanen., 15 mart. 158ο.1 Viene presupposto a questa Congregazione che V. S. abbia uniti al suo Seminario alcuni benefizi semplici della terra di Corigliano, ed anche l’entrate di un Curato dividendo l’anime che gl’erano soggette ad altre Chiese vicine, e che poi quelle Chiese sono restate senza il debito ossequio secondo che ordina il Concilio 2 in simili unioni canonicamente fatte, e come V. S. puô largamente conoscere dall’incluso memoriale, e presupponendosi le cose narrate per vere hanno questi Signori Ulmi risoluto, che si scrivi a V. S., che faccia dire le solite Messe nelle Chiese delli Benefizii uniti, e quanto alio Curato lo ritomi nello stato suo solito, non avendo gli Ordinarii l’autorità di far tali unioni, che è solo di questa Santa Sede, e che si fa se non rade volte, e con gran causa, ma se il fatto sta altramente V. S. dia awiso, che si provederà. [Reg. 1579/80, p. 65. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 229]. 1368. S. C. Ep. et Reg., Caputaquen., 27 mart. 1580.3 È parso strano 1’aver prima inteso, che V. S. accettasse il Vicario Apostolico con quella obedienza che si deve, accarezzandolo in modo, che egli ne fcce buona relazione, e poi come scordatosi, che quello sia Mi­ nistro di Nostro Signore a cui è commessa la Cura della sua Chiesa di Capaccio, Ella s’ingerisca in quel governo, e anche commandi al Vica­ rio come che dipendesse da lei, e non da Sua Santità immediatamente, e perche si vuole attribuire tutto questo fatto ad ogn’altro caso più presto, che malizia, per ora non ha voluto Sua Beatitudine far altra provisione, che far scrivcre a V. S. che non s’impicci in detto govcrno, mentre vi starà il Vicario Apostolico, ma solo attendi a curarsi delle Sue infermità per le quali se le pare di andar alii Bagni di Pozzuolo, Nostro Signore si contenta, che faccia secondo, che le tornerà meglio ec. [Reg. 1579/80, p. 73.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 229]. 1 All’Arc i vescovo di Rossano. 1 Sess. XXI, de ref., c. 4. ’ AI Vescovo di Capaccio. M B 38 Curia Romana 1369. S. C. Ep. et Reg., Soanen-Pitilianen., 8 apr. 1580.1 Quanto al dubbio che havete, se vi sia permesso il far dimissione ad ordines, è cosa assai chiara, come potete veder nel Capitolo Is, cui, de elect., in 6° et nella glossa, et cosi vi governarete come vogliono li sacri canoni. [Reg. 1579/80, p. 78]. 1370. S. C. Ep. et Reg., Novarien., 10 maii 1580.1 2 S’è inteso che costi è 1’abuso che era altrove, che li esaminatori sinodali deputati all’esamini de concorsi alie parochiali pretendono che a loro spetti l’elegger il più idoneo delli concorrenti, il che è contra le espresse parole del Concilio3 che dà questa cura al vescovo, et cosi è stato qui riso· luto più volte nella Congregazione dei Concilio et perô non mancherà V. S. monirli che si astenghino da tal giuditio, dovendo lor bastar d’approvar l’idonei semplicemente, et lasciar che di quelli approvati il vescovo n’elegga il più idoneo. Quanto poi alia collatione et essamini delle parochiali che vacano nelli mesi riservati a Nostro Signore, et per lui alii Cardinali, che ne hanno 1’indulto, non m’occorre dir altro se non che la bolla di Pio V s. m. de parochialism ecclesiar. collatione * è cosi chiara, et praticata che non lascia materia alcuna da dubitar. V. S. la vegga et si govemi secondo quella, che non haverà alcun impedimento. [Reg. 1579/80, p. 96]. 1371. S. C. Ep. et Reg., Salernitana, 7 iun. 1580. s S’è dato conto a N. S. dei dubbio che V. S. haveva, se le appellationi legitime che s’interpongono a cotesto tribunale da quello di Capaccio ove hora si trova il Vicario apostolico, si deveno ricever o pur hanno da venir a questa Santa Sede immediatamente. Et Sua Santità ha ordinato che si scriva a V. S. che haveranno da andar come al Metropolitano, non obstante che il Vicario sia apostolico, perche in somma ha la medesima autorità che gl’haveria data il vescovo se dependesse da lui. (Reg. 1579/80, p. 105]. 1 Al Vicano di So vana. 1 Al Vescovo di Novara. 3 Sess. XXIV, de ref., c. 18. *Cf. N. 119. 3 Α1ΓArcivescovo di Salerno. 5. C. Episcoporum et Regularium 595 1372. S. C. Ep. et Reg., Novarien., 26 iul. 1580.1 Una suor Angela Lucretia Cesola monaca in questo monasterio di Santa Barbara ha fatto dare 1’incluso memoriale, nel quale come V. S. vederà, dimanda se le permetta che possi goder’ li frutti di una heredità, che il monastero ha guadagnata a sua contemplatione si corne ha fatto sin hora etiam in tempo dell’altri vescovi precessori di V. S. Sopra che, questi miei Signori Illmi hanno fatto quella risolutione che più volte in casi simili è stata scritta altrove, cioè che li frutti di questa heredità per fugir’ la pro­ priété tanto abhominabile nele religioni bene instituite, vadiano omninamente in mano dell’Abbadessa, la quale pero con discretione doverà prima d’ogni altra cosa sovenir’ alla necessità di detta monaca et quello che avanzerà convertirlo in uso comune dei monasterio. [Reg. 1579/80, p. 130]. 1373. S. C. Ep. et Reg., Hydruntina, 22 nov. 1580.2 Da quello che si è scritto a V. S. poche settimane sono, ella haverà veduto che senso hebbe la Cong, circa al permettere, che si faccino li mercati ordi­ narii nelli giomi di festa, perché in un memoriale di agravii dati contra a V. S. vi si metteva questo: cioè che ella non voleva permettere il mer­ cato in quei giorni et la Cong. non si volse provedere, credendo che V. S. faceva bene, et cosi la deve perseverare, et operare, che non si profanino le feste in questo modo, che è quanto mi occorre dire in risposta d’una che ci ha scritto il Vicario di V. S. li 25 del passato. [Reg. 1580/81, p. 8 b]. 1374. S. C. Ep. et Reg., Senogallien., 22 nov. 1580.3 Dopo essersi sentito il P. Procuratore di Araceli et vedutosi le scritture et privilegii prodotti da (cotesti) Padri Zocolanti di Monte Alboddo nella differenza, che hanno contra li curati di quella terra circa il sepelire dei morti, che erano tertiarii di S. Francesco, pero senza altr’habito, che il cordone, (et) vivevano nelle case loro, come fanno li altri laici, et vedutosi ancora le ragioni (contrarie), finalmente hanno risoluto questi miei Signori Ulmi in favore delle chiese curate, ordinando che simili tertiarii nelle sepolture si trattano come si fanno gli altri che non elleggano, dove vogliono esser 1 Al Vescovo di Novara. 1 All’Arcivescovo di Otranto. * Al Vescovo di Sinigaglia. Curia Romana $96 sepeliti: ma quando la compagnia di questi tertiarii havesse (una) sepoltura commune nella chiesa delli detti frati fatta aposta per loro, in questo caso la Cong, sente, che si possino sepelire in quella, et cosi farà V. S. che si essequisca in ogni maniera facendo intendere questa resoluzione alie parte interessate. [Reg. 1580/81, p. 9 b]. 1375. S. C. Ep. et Reg., Thelesina, 29 nov. 1580.1 ■ Si è veduto, quanto scrive V. S. intorno alla nova elettione dell’Abbadessa di S.ta Chiara di Cerreto. Si è anche havuto informatione di quanto passô in questo fatto, et se bene fosse vero tutto questo che (V. S.) scrive delle qualité dell’Abbadessa vecchia et dei monasterio, nondimeno non possono questi SSri Ulmi approbare che V. S. per fare questa elettione entrasse nei monasterio contra la forma dei Concilio2 et la bolla di S. S.,3 che ha messo la scommunica (riservando a se l’assolutione a chi entra nei monasterii senza urgente necessità); nè meno sen tono bene il modo che V.S. tenne nell’atto di benedir l’Abbadessa con le ceremonie del Pontificale, essendo queste monache dell’ordine di S. Francesco con le quali non si suole servare le ceremonie del Pontificale, massime non essendo perpetue, come non è questa, et percio mi hanno commesso che io dica a V. S. che la sua attione è stata nulla, nè è bene di confirmarla, havendo seco tanti att) illegitimi..si deve lasciar al Convento 1’elettione libera come vuole il Cone...1 Fece anche V. S. errore a mettere una donna inquisita nei sudetto mona­ sterio, non havendo in modo alcuno li ordinarii le facoltà et è un profanare simili luoghi a servirsene come fcce lei nei caso della donna fattugiara. Ne mono deve V. S. valersi dei monasterii per servitio alcuno temporale, si corne ella scrive di haver fatto qualche volta, perché oltre che cosi non conviene per la materia di molta distrattione che si dà aile suore, è anche causa di molta relassationc et di commertio de servi tori, che vanno inanzi et indietro. Non manchi dunque di conformarsi col parere di questi miei SSri Illmi. [Rcg. 1580/81, p. 13 a]. 1376. S. C. Ep. et Reg., Cremonen., 20 dec. 1580. 5 È dispiaciuto à N. S. d'intendere, che cotesti canonici regulari di S. Pie­ tro non vogliono più intervenire à quelle processioni generali, aile quali sole intervenire il riero seculareet regulare et tutta la città per rendere gratia a Dio del grande beneficio riccvuto della preservationc della peste, che è 1 1 • 4 3 Al Vescovo di Thilesio Ses$. XXV, dé regulanbut, c. 7. Cf. N. 147. Scsi. XXV, dé régulanbui, c. 7. Al Vescovo di Crcmoni. I S. C. Episcoporum el Regularium stata nelle città convicine; et si è vero che detti canonici per l’adietro vi siano intervenuti, S. S. vuole che faccino anche per l’avenire, massime che queste sono processioni per cause publiche,alle quali sec. la forma del Cone.1 devono intervenire, et cosi V. S. farà che esequischino in ogni maniera, certificandole, che questa è mente di S. B. et con ogni carità facendoli capire, che cosi conviene per servitio di Dio et per quei rispetti che V. S. scrive con la sua lettera. [Reg. 1580/81, p. 20 b]. 1377. S. C. Ep. et Reg., Isernien., 29 dec. 1580.2 Mons, di Gaeta fa molto bene ad ordinare, che gli altari portatili o pietre consecrate, che s’inservono nelli altari delle chiese, siano grandi almeno un palmo, perche non devono esser di minor grandezza corne si usa qui in Roma, donde ogniun doveria pigliare la norma et cosi hanno fatto osservare tanti altri Visitatori apost. valent’huomini, che N. S. ha mandato in diverse provintie et percio sarà bene, che V. S. si conformi lei ancora in questo, che forse li altri prelati convicini piglieranno l’esempio da lei di far il simile [Reg. 1580/81, p. 22 b]. X 1378. S. C. Ep. et Reg., Card. S. Praxedis, 3 ian. 1581.3 i I I I N. S. è cosi bene risoluto, che l’andare alli parlatorri et ruote 0 altra parte delli monasterii delle monache è materia pertinente alla clausura (raccomandata tanto dal Cone. Trid. alii Vescovi),4 chemi ha commesso che io scriva a V. S. Ill. che et., nelli monasterii di suore soggette alii Regu­ lari nella Città et diocesi di Milano ella tenghi la mano che non vi si vadi senza licenza di lei o di chi ella deputerà, corne si fa nelli altri, che sono sotto alla sua Jurisditione, et corne si usa qui in Roma, ove ogniun deve pigliar la norma del governo, massime in simili materie. Parimente sente S. S. che quando si visita la clausura, (in virtù del sudetto Conc.) delli monasterii governati da Regulari, che si possa interrogar le monache delle cose perti­ nenti alla clausura per essere meglio informato delli bisogni, che vi sono, per potervi poi provedere sec. che è espediente, il che si è voluto dire a V. S. Ill. di commissione di S. B. essendosi inteso, che alcuni legiermente revocavano in dubio se li ordinarii havessero tal facultà. [Reg. 1580/81, p. 24 a]. · I I I I 1 2 3 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 13. Al Vescovo d’Iscrnia. Al Cardinale di Santa Prassede. Sess. XXV, dc regularibus, c. 5. Curia Romana 598 1379, S. C. Ep. et Reg., Uxentina, 24 ian. 1581.1 Non è bene mai mcttere le mani nelli benefitii, che vacano nelli mesi di N. S. etiam che siano curati, per conferirli, et si altri 1’hanno fatto, ne renderanno conto e non si devono in modo alcuno imitare, et massimamente che nelli benefitii curati, la vacatione dei quali è più periculosa, vi è tal remedio dato dai Cone.2 ct bolle di Pio V di Sta mem. (coi deputarvi 1’economo, che administri li SS. Sacramenti sino a tanto, che vi si provegga dei titulare)3 che non ve ne dovete pigliar fastidio più che tanto se tarda a venir chi l’impctri qui; governatevi dunque nel sudetto modo nelli casi occorrenti. [Reg. 1580/81, p. 33 bj. 1380. S. C. Ep. ct Reg., Papien., 31 ian. 1581.1 Si è inteso, che li Concili provinc. di Milano hanno provisto molto bene al abuso, che era in moite città di quella provincia di adoperare le campane benedette et consacrate al culto et servitio di Dio m usi profani et anco per dinuntiare 1’esccutione della giustizia: il che havendo inteso questi SS. III. che tuttavia si osserva anche in cotesta città come quella che è obli­ gata all’osservanza delli Cone, di Milano, hanno risoluto che io ne scriva a V. S. che voglia fare intendere a chi bisogna che non è bene à tollerar più longamcnte questo abuso etiam che le campane che sono nella torre del duomo, fossero state fatte dalla communita per questo uso essendo pero esse benedette come si sogliono ordinariamente benedire quelle che stanno nelle torri delle chiese et che suonano per Ji divini offitii, come viene presuposto, che siano queste di Pavia ct quando gli uffitiali regii o la Communita pretendessero di volere onninamente adoperare per questo abuso solito, V. S. dica, che non è per permetterlo più, che tale è ordine di questa Cong. et se le campane veramente sono della Communita, se le restituischino, acciô le possa mettere in un altra torre, ma profanare anche le campane istesse le quali in modo alcuno si deve tollerare che essendo consecrate in torre di chiesa servino in usi tali dovendo queste campane servire per altri fini come V.S.puô vederc nella Glo: estravagant: ia de officio custodis, anzichè il clerico che le suonasse per Ia giustizia quando muore alcuno, o per altra occasione, per la quale ne seguitasse morte, saria irregulare; cosi dunque la non manchi di esequire, et si fosse bisogno di scriveme al S. Govern, di Milano, il che non si crede, la mene dia awiso. [Reg. 1580/81, p. 36 b]. 1 • • 1 Al Vicario di Ugenio» Sets XXIV, dt rtf.. c. 18. Cf. N. 1194 Al Vescovo di Pana. ’ I S. C. Episcoporum et Regularium 599 1381. S. C. Ep. et Reg., Casertana, 9 febr. 1581.1 Essendo vacata la parochiale di S. Simone del Casale di Sala di cot. dioc. si è inteso, che V. S. vi ha posto l’editto del concorso sec. l’ordinario et che quando si è venuto alli esamini non vi ha lasciato intervenire li esaminatori sinodali, ma in luoco loro sono stati da lei deputati alcuni altri. Il che quando fusse vero, mi hanno commesso questi miei SS. Ill. che io faccia intendere a V. S. che il concorso è nullo come sarà anche ogni collatione che si fosse fatta in vigore di quello, il tutto le sia per aviso acciô provegga al miglior modo che si conviene ad errore tanto manifesto. [Reg. 1580/81, p. 39 a]. 1382. S. C. Ep. et Reg., Caietana, 14 febr. 1581.2 * Perche pare che V. S. dubiti, che quei preti che sono stati promossi agli ordini sacri senza servar 1’interstitii, desiderano questi miei SS. Ill. sapere da lei la cagione di questo dubio, essendo, che il Cone, di Trento 3 assai chiaramente ne tratta remettendosene ali’arbitrio de \rescovi in servitio o necessità delle chiese loro. [Reg. 1580/81, p. 40 b]. 1383. S. C. Ep. et Reg., Spoletana, 14 febr. 1581.4 Si è veduto, quanto esponete con la vostra di 4 dei corr., intorno alii curati, li quali ritrovandosi in età legitima vorriano in un anno et ancora in una Quadragesima a tempi statuiti pigliare tutti gli ordini sacri etiam il presbiterato et in risposta brevemente vi si dice, che se gli puô et deve con­ cedere, quando altro impedimento non vi sia. Quanto poi alia restituzione delle doti delle monache, le quali fra annum probationis sono morte, la Cong, sente, che si debba fare et cosi in molti luochi si è fatto osservare. [Reg. 1580/81, p. 40 b]. 1384. S. C. Ep. et Reg., Pennen., 23 maii 1581.5 Don Manlio Aristo Rettore della curata di S. Giorgio vicina a un miglio da Tossoccino di çot. dioc. ha fatto dimandare a q. m. SS. Ill., se tenendo egli continuamente un Capellano alia sudetta Chiesa con andarci lui stesso 1 1 * 1 * Al Vescovo di Caserta. Al Vescovo di Gacta. Sess. XXIII, de ref., c. ii, 13, 14· Al Vicario di Spoleto. Al Vescovo di Penne et Adri. Curia Romana 600 ancora ogni giomo di festa, era obligato a risedervi continuamente 0 vero poteva in questo modo starsene in conscienza sicuro, sopra di che li med. SS. Ill. hanno giudicato, ch’io debba far sapere à V. S. ch’in ogni modo lo faccia risedere et amministrar li SS. Sacramenti non ostante qualsivoglia ragione di vicinità o del capellano. Cosi esequisca V. S. se non ha qualche causa efficace in contrario nei quai caso sia contenta d’avisare. [Reg. 1580/81, p. 75 b]. 1385. S. C. Ep. et Reg., Camerinen., 13 iun. 1581.1 Quanto al capo, se V. S. pub entrare nelli monasterii suoi, le dico, che lo pub fare ogni volta che in sua coscienza lo giudica bisogno e condurre seco quella buona compagnia che le parera necessaria et conveniente, il simile pub fare per vedere la clausura di qüelli monasterii che sono soggetti alii regulari et con quell’occasione potrà chiarirse se sono state esseguite le cose materiali ordinate dal Visitatore Apostolico. [Reg. 1580/81, p. 83 b]. 1386. S. C. Ep. et Reg., Spoletana, 18 iul. 1581.2 Questi miei SS. Ill. hanno inteso con la vostra lettera delli 4 del corr. la vana pretensione, che hanno alcuni delli parenti delle converse, che moiono in cotesti monasterii, di volere repetere la dote, che fu data al monasterio quando dette converse entrarono, le quali cssendosi veramente fatte mona­ che, sc bene non hanno fatte la professione espressa nè portano il velo negro sono nondimeno talmente incorporate nei monasterio con la elemosina, the hanno portato seco, che passato l’annoet il tempo legitimo del Cone.3 questi parenti non devono essere oditi nella sudetta repetitione et si ponno far capaci con moite ragioni et tra l’altro con dirgli, che se l’elemosina non restasse al luoco, non occorreva fargliela pagare, quando entrano et dategli insieme l’esempio di quello che si è osservato sin hora pure se non si sodisfanno delle ragioni, che li diretc, fategli intendere che mandino quà, che «·. ehiariranno d’ogni dubio. [Reg. 1580/81, p. 99 a). 1387. S. C. Ep. et Reg., S. Angeli, 2 aug. 1581.4 È necessario che V. S. si aquieti et non cerchi altra provisione intorno al prescrivere certo tempo alii frati Conventual! di S. Francesco di dir la lor’ messa cantata, perche questa saria una cosa nuova non usata altrove et J 1 3 1 Al Vescovo di Camerino. Al Vicario di Spolcto. Sess, XXV t de regularibus, c. ï6. Al Vescovo di S. Angelo. 5. C. Episcoporum et Regularium 6o i che non piace a q. m. SS. III. in modo alcuno. Ma quanto aile Confrater­ nita o Compagnie di laici, che sono nella sudetta chiesa, tutti q. m. SS. Ill. sono stati d’accordo in ordinarmi, che io scriva a V. S. che le visiti in ogni maniera sec. la forma del Cone. Trid.1 essendo assai chiara cosa che non ponno essere essenti dall’ordinario etiam che siano fondate in una chiesa regolare et esente, et cosi è anche la mente del S. Card. Caraffa a cui se ne è dato conto per rispetto dell’interpretatione del Cone. [Reg. 1580/81, p. 104 a]. 1388. S. C. Ep. et Reg., Regien., 22 aug. 1581.1 2 Essendosi inteso qui la morte del penitensiero di cotesta chiesa, molti hanno dimandato il suo canonicato et N. S. non l’ha voluto dare ad alcuno per essere prebenda affetta all’officio della penitentiaria, ha ordinato, che si metti al concorso per huomini atti ad essere penitensieri et delle qualità che ricerca il Conc.Trid.,3 il che è stato eseguito già sono 4 giorni; corne sarà finito il tempo si faranno li csamini in presenza dell’Ill. S. Card. Savello et ella puô esser sicura che non sarà approbato alcuno che non habbi le qualità convenienti. [Reg. 1580/81, p. 110 b]. 1389. S. C. Ep. et Reg., Florentina, 24 oct. 1581.4 ln tutti quei luoghi ne’ quali sono stati mandati Visitatori Apostolici, I ! è stato solito che li Vescovi contribuischino per la rata delle spese che si sono fatte per la procuratione di essi Visitatori. Il medesimo si dice hora a V. S. acciocchè con l’essempio delli altri non repugni di far il medesimo intieramente, essendo cosi di ragione. Et perché si spera che in cosa tanto chiara V. S. non replicherà altro. [Reg. 1580/81, p. 139 b]. 1390. - S. C. Ep. et Reg., Alexanen., 8 nov. 1581.5 I È stato presuposto a q. m. SS. Ill. che V. S. ricercata di fare denuntiare in una sua parrochia un matrimonio, che far si doveva fra un suo diocesano et una donna d’Ugento, habbia risposto che cio non bisogna per esser la consuetudine in contrario, bastando che le dinontie si faccino nella parochia di uno dei contraenti, et se bene li med. SS. Ill. non 1’hanno voluto credere, 1 2 3 4 5 Sess. XXII, de ref., c. 8. Al Vescovo di Reggio. Sess. XXIV, de ref., c. 8. Al Vescovo di Fiorentino. Al Vescovo di Alessano. 6o2 Curia Romana che V. S. è pur dotta e prattica habbia detto tai cosa che repugna tanto espressamente al Cone, di Trento,1 tuttavia hanno voluto, che io le ne dia aviso accio possi rispondere quello che intorno acciô le parera conveniente et fra tanto darà ordine che si denuntii il matrimonio nella parochia dello sposo ancora. [Reg. 1580/81, ρ. 141 b]. 1391. S. C. Ep. et Reg., Salernitana, 8 nov. 1581.2 Li frati di S. Domenico si dogliono grandemente, che V. S. et suo Vica­ rio li aggravano nelli infrascritti capi, li quali se bene non si sono creduto mtieramente, nondimeno se pur fossero veri se gli è fatta la resolutione, che ella vederà a ciascheduno et prima che venire a detti capi vogliono q. m. SS. Ill. che V. S. sia avertita di andar circonspetta con detti padri. se ella non si vuole illaqueare in moite censure, se già non vi fosse, perché ella sa che hanno infiniti privilegii et che non sono soggetti agli ordinarii. Primieramente dicono, che V. S. non vuole, che essi portino il capello nelle processioni, il che non se gli puô nè se gli deve vietare corne un altra volta se le scrisse. 2) Che V. S. li faccia venire'alla Cathédrale a far le 40 hore, et quello che è peggio aile 5 hore di notte, cosa se fosse vera molto inconveniente, non havendo V. S. facultà di chiamarli alla sua chiesa nè essi vi devono andare a quell’hora et cosi se gl’è ordinato et deve bastare a lei, che faccino oratione nella chiesa loro a quell’hora, che ella gli prescriverà corne si usa qui in Roma et anche altrove senza alcuna violcnza; et perché si presupone che si sia proccduto a prccetti etiam penali, V. S. le farà revocare comandando al Vicario suo che per questo non molesti nè il priore nemeno alcun frate ct se si verificheràjche il med. Vicario percio habbi posto l’interdetto alla chiesa di detti frati, sappi che forse se ne farà risentimento taie contra di lui, che imparerà ad esser più circonspetto un altra volta. 3) Si lamentano che ammettendo li confessarii per sentire le confes­ sioni, se gli fa per forza pigliar li casi riservati a V. S. stampati in una carta, con fargli insieme pagare 2 carlini, il che non si puô credere, che troppo sordidezza si mostraria in questo. 4) Che al convento loro dell’acqua della Mola nella dioc. molto povero se gli fa pagare ogni tre mesi 4 carlini per la licenza di poter andar a cercare l’clemosina, il che presuposto che fosse vero, non si puô in modo alcun fare nè essi hanno bisogno di licenza per cercare l’elemosina essendo a questo obligati per l’istituto loro di mendicanti a quali s’è detto che non dimandino più queste liccnze, si come hora si fa intendere a V. S. che dia ordine al suo Vicario o altri suoi ministri, che non se ne impiccino più, ma li lascino cer­ care liberamento, et li denan per le licenze sudette sono mal esatti. [Reg. 1580/81, p. 139, 140]. 1 Ses». XXIV, de ref. : AU’Arcivcscovo di Salerno. c. i. S. C. Episcoporum et Regularium 603 1392. S. C. Ep. et Reg., Assisien., 14 nov. 1581.’ A nome di Livia di Giov. Ant. di Canara di cotesta diocesi è stato dato l’incluso memoriale, nel quale come V. S. vederà si espone che havendo lei pagato 89 scudi in nome di parte di dote aile suore di S.to Stefano di Assisi, ove già fu accettata per monacarsi, sopravenendo il Visitatore apostolico fu levata fuori et non si potè monacare et essendosi poi maritata ha più volte dimandati li sudetti denari promessi per dote al suo marito et mai li hà possuti havere. Onde quando il fatto sia come si presupone sentono questi miei Ss.ri III.mi che in ogni maniera V. S. li faccia restituire li suoi denari poichè è cosi di ragione et più volte è stato resoluto è ben vero che se le monache havessero fatto qualche spesa per la donna mentre fu nel monastero che doveriano essere computate et cosi non manchi V. S. di fare subito esseguire. [Reg. 1580/81, p. 142 b]. 1393. S. C. Ep. et Reg., 13 mart. 1582.2 Pare che sia nata differenza della precedenza tra cot. frati di S. Francesco Conventual! et Osservanti, allegando ogniuno di loro alcune ragioni per le quali si persuadono di dovere precedere agli altri, le quali essendosi diligentemente considerate nella Cong. di q. m. SS. Ill. Cardinali preposti da N, S. sopra le cause dc Vescovi et Regolari, si è risoluto etiam coi parere delli Ill. Protettori di tutte due le religioni di far scrivere a V. S. che occorrendo più simili differenze le termini senza alcuna eccettione nell’int.o modo, che quel convento tenga il primo et più degno luogo, che è più antico nella città sec. che si è fatto sin hora per quanto si presupone, imperochè questo mezzo usato altrove è stato tale che ha finito ogni controversia, come si spera che farà anche costi per mezzo della prudenza et destrezza di V. S. alia quale non mi occorrendo altro... [Reg. Ep. 1581/82, p. 42 a]. 1394. S. C. Ep. ct Reg., Ordinis Praedicatorum, 24 apr. 1582.3 Li padri di S. Domenico di Forli hanno dimandato a q. m. SS. Ill. della Cong, se l’horto di quel convento, che hanno affittato a certo hortolano, sia talmcntc compreso nella clausura, che non vi possino entrar donne senza incorrere in scommunica papale; et essendosi inteso, che non solamente è serrato con chiave, ma diviso ancora con muraglia conveniente da quello 1 Al Vescovo d’Assisi. 1 AH’Arci vescovo di Arii. 1 Al Generale di S. Domenico. 604 Curia Romana delli stessi, si è giudicato, che non sia compreso nella clausura, et che per consequenza ogni persona vi possi entrare. [Reg. Ep. 1581/82, p. 59 b). 1395. S. C. Ep. et Reg., Gravinen., 8 maii 1582.1 Havendo N. S. mandato a questa Cong. un memoriale di Mons. Aprutino, antecessore di V. S. con ordine che si provedesse alia petitione, che egli faceva, dolendosi, che gli toglia li frutti, che erano maturi et raccoki mentre era Vescovo di Gravina; sopra di che havendo q. m. SS. Ill. discorso longamente.si sono risoluti d’ordinarmi.che io scriva a V. S. che la non manchi di permettcre, che detto Monsignore tiri tutte 1’intrate di cot. chiesa mature sino al di della sua traslatione, et la si persuada, che ciô è con avantaggio di lei imperocchè potria egli dimandarli per in fine al di della posses­ sione presa dei Vescovato di Aprutino sec. la pratica, che si è veduta usar molte volte in questa corte et contentisi parimente V. S. di far liberare tutti quelli, che stanno prigioni per tal causa, et di permettere, che li procuratori dei predetto Monsignore possino riscuotere li frutti maturati sino al tempo sudetto, nè occorrerà, che ella cerchi di difendersi per altra via, si come pareva, che se le concedesse per la lettera scrittale sotto li 24 dei pass, percio che di ragione non si puo giudicare altrimente. [Reg. Ep. 1581/82, p. 66 a]. 1396. S. C. Ep. et Reg., S. Angeli Bisacien., 12 iun. 1582. 2 Se bene fu scritto a V. S. che ella poteva et doveva visitare tutte le com­ pagnie ct confraternità di laici etiam che fossero fondate nelle chiese et monasterii di Regulari e enti, nondimeno non deve V. S. visitar le chiese stesse o vero li altari che vi sono ancora che fossero dedicate all’uso di dette confraternità, percio che altra cosa è la compagnia et altra le Chiese et altari che sono esenti. Il che ho voluto dire a V S. per commissione di q. m. SS. III. con l’occasione della querela, che hanno fatto sopra di cio li frati di S. Francesco di Bisaccio; la sia dunque contenta di conformarsi con questa resolutione, accio niuno possa giustamente dolersi di V. S. [Reg. Ep. 1581/82, p. 79 a). 1397. S. C. Ep. et Reg., Caputaquen., 26 iun. 1582. 3 Si è letta in Cong. Ia lettera vostra delli 29 del pass, sopra al fatto di quel D Horatio Vranzo, che rivelô la Confessione; et se bene il caso è gra­ vissimo et meritaria per ragione severa dimostratione, tuttavia vedendosi 1 AI Vescovo di Gravina, * Al \ eteovo di S. Angelo ct Bisaccio. 1 AI Vicario di C ipiccto I I S. C. Episcoporum et Regularium ! 605 che per mera ignoranza et leggerezza egli fece questo errore, hanno reso­ luto q. m. SS. Ill. che bastarà, che lo priviate in perpetuo della faculté d’udir confessione et lo sospenderete a divinis per quel tempo, che vi parerà conveniente sec. le circostanze del fatto et della persona. [Reg. Ep. 1581/82, p. 84 a]. 1398. S. C. Ep. et Reg., Papien., 14 aug. 1582.1 j I I Per risposta della lettera di V. S. di 24 del pass, mi occorre dire, che se bene non cade in animo di q. m. SS. Ill. che ella se fosse ingerita nella col­ latione del beneficio conferito da N. S. al Palazzuolo suo Cameriere, se non havesse creduto di poterio giustamente fare, nientedimeno, essendo vero che il morto fosse protonotaro, come presupone il Palazzuolo di haver mostrato, è cosa chiara sec. il parere di q. Cong, et di Mons. Datario, che il beneficio saria stato affetto et per consequenza riservato a N. S. in maniera tale, che a V. S. non era lecito di farne il concorso, et perciô quando veramente le consta del sudetto protonotariato, sentono li med. SS. Ill. che ella debba govemarsi con questa resolutione, che si pratica ogni giorno in questa Corte. [Reg. Ep. 1581/82, p. 109 a]. 1399. S. C. Ep. et Reg., Aquen., 30 nov. 1582.1 2 1 · S· ISI ® I I ' Di nuovo si dogliono cotesti huomini di Castel di Burmida, che il loro curato non voglia tenere un Coadiutore o Cappellano conforme all’ordine scritto più volte et decreto fatto da V. S., dal quale se bene si è appellato, nondimeno non havendo fatto commettere la causa, sarà bene, che V. S. 10 costrenga a tener il Cappellano sec. che già ha giudicato essere necessario, massime, che l’appellationi non sospendono mai simili decreti concernenti 11 culto divino, et a questo effetto potrà anche sequestrargli quella parte di frutti, che le parerà conveniente, con dirgli, che se si sente gravato, ricorra quà, che non se le mancherà di giustitia. [Reg. Ep. 1582/83, p. 10 a]. 1 1400. S. C. Ep. et Reg., Arianen., 17 maii 1583.3 Ha inteso questa Cong. che havendo Mons. Vescovo vostro eletto per suo Vicario generale M. A. Jocco, essi non hanno voluto ametterlo, se prima non mostra di essere dottore et non fa constare d’havere essercitato altri officii laudabilmente et se non da ca'utione di star al sendicato in fin del1 AI Vescovo di Pavia. 2 A! Vescovo d’Aqui. * Al Capitolo et Canonici d'Ariano. 6o6 Curia Romana l’officio. Il che è parso molto strano a q. m. SS. Ill. et incredibile, percio che non è officio loro d’impicciarsi in questo, ma di Mons. Vescovo a cui tocca di provedersi di Vicario a sua sodisfattione, et se poi egli farà cosa inconveniente, potrà ciascheduno, che si sentira gravato ricorrere alii supe­ riori; et percio si è voluto scrivere queste poche righe et dirvi, che se purè vero, che habiate simile pretensione, la deponiate in ogni maniera et sappiate che se bene il Vicario si contentasse di dar cautione di star al sindicato che non si tolleraria, imperciochè mai la Cong. ha comportar simii abuso in luoco alcuno perché si vuole che ogni hora li Vicarii stiano al sindicato del loro Vescovo o vero di altri superiori, se vi saranno délitti per qualche mancamento; non manchate donque di conformarvi con questa resolutione. [Reg. Ep. 1582/83, p. 83 b]. 1401. S. C. Ep. et Reg., Cassa/ien., 24 maii 1583.1 Fù dato in Cong. un memoriale dal procuratore generale de frati con­ ventual! di S. Francesco a nome dei suo monasterio di Castrovilari di cot. dioc., nel quale si doleva, che alcuni padri di S. Domenico, che poco fa hanno pigliato luoco nella medesima terra, pretendevano nell’attioni publi­ cise di prccedergli, non ostante, che già siano 350 anni, che quel monasterio di S. Francesco è fondato, et sapendosi, che N. S. altre volte haveva dechiarato come si doveva procedere in simii casi, q. m. SS. Ill. volsero che se ne dasse conto a S. B. Ia quale ha commesso che si scriva a V. S. che faccia haverc la prerogativa ove nascono queste novità alie religione, che sono più antiche nel luoco. (Reg. Ep. 1582/83, p. 90 b]. 1402. S. C. Ep. et Reg., Panormitana, 8 ian. 1585. 2 Nel capo dcll’accompagnare V. S. alia chiesa vogliono q. m. SS. Ill. che li canonici lo faccino in ogni modo, et che venghino a levarla di casa, quando essa vuol celebrare pontificalmente, o vero assistere con la cappa pontificale nelli giomi di festa alii divini officii; ma sentono bene ancora, che V. S. gl’honori di seggie et altre cose et che li tratti, come conviene et senza farli aspettare più del dovere, et sopra al tutto V. S. non procéda con scomuniche, nè con pene contra alcuno, che mancasse a questo ossequio, quando veramente non vi fosse contumacia, non si dovendo ella curare, che tutti li canonici vi siano, quando ne ha una buona parte. (Reg. 1585, p. 4]. 1 Al Vescovo di Cussano. 1 Ail Aravescovo di Palermo. S. C. Episcoporum et Regularium 607 1403. S. C. Ep. et Reg., Amalphitana, 6 aug. 1585.1 Sono alquanti anni, che tra Mons. Vescovo di Teano et gli Administra­ tori d’alcuni Hospidali di quella città è stata controversia sopra il render dei conti, pretendendo il Vescovo, che dovessero rendergli a lui et essi pretendono il contrario... Per il che desiderando la Cong. terminât hormai queste differenze, doppo essersi veduto, che gli Administratori prefati sono soliti per antica consuetudine render i detti conti ad alcuni deputati et successori nell’officio et non al Vescovo, è venuta in resolutione di scriver a Mons. Vescovo sud., che assolva tutti li escomunicati per questa causa con questo, che per 1’awenire i detti conti si rendano ben’sec. Ia forma solita, ma pero con l’intervento et alia presenza di esso Mons. Vescovo o dei suo Vicario generale. Et cosi si spera che la cosa si quieterà, et che quegli Administra­ tori non ci faranno difficoltà, essendo conforme all’espressa dispositione dei Cone, nella estrema parte del cap. « Administratores ». 1 2 [Reg. 1585, p. 149]. 1404. S. C. Ep. et Reg., Mutine n., 4 febr. 1586.3 Il Padre Abbate di S. Pietro di Modena dell’ordine Cassinense s’è doluto presso q. S. C. che V. S. contra il consueto et privilegii di quell’ordine habbi deputato un Capellano per la cura di quella chiesa, non nominato da detto Abbate. Et perché altre volte è stato resoluto dalla C. dei S. C. di Trento in simile caso, che la nominatione delli Capellani in chiese sottoposte à Regolari spetti alii Superiori loro et al Vescovo solamente 1’approbatione, 4 1 All’Arcivescovo d’Amalfi, Nuntio di Napoli. 1 Sess. XXII, de ref., c. 9. • Al Vescovo di Modena. 4 S. C. C., Aurien., 24 iul. 1576: Illuni et R.mi D.nil Cum Episcopus Auricnsis vigore c. 7, sess. 7, Cone. Trid. pretendat sibi licere in Ecclesiis Parochialibus monasterii S. Sal­ vatoris de Collanova O. S. B. unitis et annexis perpetuos vicarios cum assignatione congruae portionis apponere et ex hoc gravissimum damnum eidem monasterio subsequatur curaeque animarum ipsarum ecclesiarum commode et laudabiliter absque tam gravi damno alias provideri possit, si per religiosos eiusdem monasterii seu ordinis deserviatur. Ideo suppli­ catur humiliter DD. W. Ill. modernus eiusdem monasterii superior quatenus dignentur eidem Episcopo rescribere quod liceat eiusdem monasterii superiori pro tempore existenti dictis parochialibus ecclesiis et earum curae animarum per religiosos eiusdem ordinis ad eius nutum amovibiles (ab Ordinario tamen approbandos) deservire facere ad aliudquc per eundem Ordinarium minime cogendum esse nec cogi debere. Episcopo Aurien.: Rme Dne! Cum in S. C. Card. Trid. Cone. Interpretum propositus esset libellus, qui est cum his litteris et deinde ad S. D. N. relatus, S. S..Ampl. Tuae scribi iuiait, ut si in Ecclesiis illis parrochialibus unitis monasterio S. Salvatoris de Collanova 0. S. B. Superiores eiusdem monasterii nominaverint aliquos ex monacis, quos A. Tua previo examine per se aut eius vicarios faciendo idoneos ad curam animarum exercendam 6o8 Curia Romana q. m. SS. Ill. hanno voluto ch’io dichi a V. S. ch’ella cosi voglia osservare in questo caso, lasciando, che il detto Abbate nomini detto Capellano et essa li faccia 1’approbatione, quando sia della qualità di requisite. [Reg. (i) t586, p. 98]. invenerit et ita pro idoneis approbaverit, deputet cos in vicarios ad nutum eorundem Superiorum amovibiles dummodo in ca parrochiali. in qua unus monachus fuerit vicarius deputatus, habitet sccum dumtaxat unus alius monachus socius. — S. C. C., Perusina, 18 ian. 1578: Ho visto, quanto V. S. m’ha scritto in materia delle Curate costi di S. Pietro ct della provisione, che li parercbbc necessaria. In risposta di che recordandomi che nelu Cong. nostra del Cone, alcuni Regolari si dolsero delle molestie sopra cose simili dateli dalli Ordinarii sb che addussero in generale moite ragioni a favor loro ct in particolare un Monasterio di S. Salvatore dcllOrdine di S. Benedetto, nelle cui chiese pretendeva il Vescovo d’Auria mettere Vicarii perpetui, fù referito dall’IlL dell’istessa Cong. tueto il negotio a N. S il quale atteso le graveze e pagamenti de detti Regolari alia Camera apost. ct che il Concilio non astringe a questa deputatione de Vicarii perpetui nè dispone, che necessariamente si faccino ma provede solamente. che la Cura dell’Anime non sia negletta et il remedio delli Vicarii perpetui è solamente in caso che non si potesse provedere altrimente a quelle chiese come innoviscono quelle parole 4 Etiam per deputationem Vicariorum perpe­ tuorum . Et considerato ancora che forse meglio possono esscr pro vis te et servite le chiese de Regulari, essendo li Vicarii amovibili et per altri rispetti fù resoluto non solamente. che se potesscro li Regolari servire delli Preti secolari nei loro beneficii uniti per vicarii temporali et amovibili ma ancora dei monaci suoi medesimi, come potrà V. S. vedere dalle letterc scritte d ordine di S. B. al detto Vescovo d’Auria, che saranno qui annesse. Et havendomi il Procuratore dcU’ordine istesso di S. Benedetto dato memoriale per questi ancora di Peru gg ia accib fossero preservati dalla medesima molestia dell’ordinario, Io non ho voluto, che ne faccino altro motivo, sapendo, che dalle ragioni sudette V. S. se quieterà volontieri a qucllo, che già è opinione della Cong. et volontà di S. B. cosi come ancora la prego et esorto a fare assccurandomi nclla bontà et diligenza che eserciteranno detti Padri, perché quelle Chiese et l’anime loro siano meglio curate ad honor di Dio, il quale prego... Di Romaalli 18 Gennaro 1578. Card. Morone·— S. C. C.» Perusina^ 2 iun. 1578: Beatissime Pater! Abbas ct monachi ven. monasterii S. Petri de Perusia Cong. Casin. humiliter S. V. expo· nunt. quod in S. C. C. fuit superioribus diebus per illius S. C. 1. ct R. DD. deputatos statutum dc Vicariis perpetuis pro dicto monasterio S. Petri, ut scilicet serventur litterae f. r. Pii V, quoniam in grave damnum et detrimentum hoc cederet illius monasterii absque ullo augmento, quimmo detrimento cultus divini, si exccutioni mandaretur. Non dubitavit proptcrca Procurator Gen. Cong. Casin. rem ex integro ad S. V. supplici isto libello referre humiliter postulans, ut habeat rationem non solum quod beneficia illa unita sunt de mensa monachorum quodque pro cis solvuntur quindennia simulque quotannis quarta pars fru­ ctuum R. Cam. Ap. hospitahtasque, eleemosinae atque alia caritatis opera exercentur iuxta enarrata in dictis litteris. Sed multo magis, quod post carum litterarum emanationem impo­ situm fuit Congregationibus regularibus subsidium 400 scutatorum quodque beneficia ut 1 prefertur unita ipsi monasterio sunt numero 10, adeo ut si cis 2 monachi ad minus sunt 1 deputandi, ut ipsis I. et Rmis videbatur, cultus divinus m Ecclesia monasterii maximo cum ' scandalo multum minueretur, si vero deputentur vicarii perpetui ad voluntatem Rmi Epi­ scopi iuxta praedictas litteras constituenda sunt ad minus scuta 50 pro quolibet et sic de mensa monachorum detraherentur ad minus scuta 500 ct tamen onera ct solutiones non minuerentur. Petit igitur qua decet humilitate et reverentia ut supradictis de causis declarare dignetur S. V. posse dictis ecclesiis deserviri per presbyteros sccularcs vicarios ad nutum superioris amovibiles a Rmo Episcopo approbandos cum assignatione honestae portionis, quae superioribus monasterii et vicanis ipsius placuerit. — Hodie facto verbo cum SS. plicuit S S. supradictam petitionem concedere ct ita observari prout hactenus observa­ tum fuit sd ad nutum superiorum quod presbyteri sccularcs vicarii amovibiles ut supra deputentur approbati tamen ab Episcopo ordinario. I. Card. Moronus Protector. Datum 5. C. Episcoporum et Regularium 609 1405. S. C. Ep. et Reg., Ragusiiia, 25 mart. 1586.1 Acciochè la Chiesa Metropolitana di Ragusa non pata nel culto divino, ma conforme alla nobiltà sua et di quella città sia servita di ministri Ecclesia­ stici, q. m. SS. Ill. a quali è stato referto, che il numero di Canonici, quale per antico solito fù sempre di 12, è stato ridotto senza autorità apost. dalli istessi canonici a 7 et che quell’altre 5 prehende si dividono tra essi Cano­ nici, hanno voluto, ch’io dichi a V. S. ch’ella ritomata alla sua chiesa gli restituisca a quel numero di 12, volendo, che restino perpetuamente a tal numero nel modo, che erano prima, il che con i modi opportuni et necessa­ rii V. S. potrà fare in virtù di questa mia, con la quale se la dà piena facoltà, annullando ogni introdotta consuetudine o vero per dir meglio abuso et decreto fatto sopra di cio. Et perché l’esperienza insegna, quanto danno patino le chiese, nelle quali tutta l’entrata de benefici consiste in prebende et non sono in esse distri­ butioni, cosa tanto comandata a Prelati dal Cone, di Trento, cap. 3, de ref., sess. 21, piaccia a V. S. quanto prima in vigor di quel· decreto ordinare, che in detta Metropolitana et in altre collegiate insigni della città et diocesi vi si faccino dette distributioni, levando dalle prebende la 3a parte de frutti conforme a detto S. Conc. acciô tanto più facilmente li benefitiati in essa faccino l’offitio loro in quel ministerio, che devono. Il med. S. Conc. et S. Canoni vogliono, che l’Arcidiacono, quale è l’occhio del Prelato et altre Dignitati della chiesa assistano al Vescovo et perô V. S. facci che il medesimo si osservi ivi et che ciascuno complisca al debito del suo officio conforme al Pontificale, nonostante qualsivoglia consuetudine, quale è più presto abuso, che altrimente. Li Canonici parimente conforme al più comun solito et osservanza di molti paesi et particolarmente di Roma devono far li loro capitoli ne la sacrestia et V. S. li prohibisca pure, che non li faccino in choro, come sin qui s’intende, che costumano, quando perô a lei non paressi più opportuno farlo nella chiesa di S. Giovanni o altro luogo più commodo da deputarsi da V. S. Xella chiesa cathédrale doverà esser qualche numero di chierici dei semi­ nario 0 vero nelle ordinationi che si fanno ascrivere à quella chierici della % Romae trans Tiberim in Palatio Ill. Moroni dic lunae 2 iunii 1578. I. F. Sirtolus Secr. III. Card, in fidem. — S.C..C., Regien., 13 sept. 1581: Rme Dne! In S. C. Card. Trid. Conc. Interpretum proxime habita proposita fuit causa illa Cappellani ecclesiae S. Petri Regien. contra monachos Casin. ubi deducta fuerunt ea, quae tam ad nominationem eius­ dem Cappellani roborandam quam ad eam infringendam facere videbantur. Itaque illis omnibus diligenter consideratis, Cardinalium haec fuit sententia: Ad Abbatem ct conven­ tum spectare nominationem Cappellani pro exercenda cura in ecclesia monasterii S. Petri Regien. ex decreto Conc., sess. 25, c. n, de reg., talcmque cappcllanum approbandum esse ab Episcopo et ab ipso Abbate removeri posse ad nutum. — Romae 13 Sept. 1581. Ph. Boncompagnus. 1 All’Arcivescovo di Ragusa. 39 6ιο Curia Romana città sofficienti, acciô in questo modo faccino il servitio della chiesa et es? diventino pratichi nelle ceremonie ecclesiastiche et officio loro. [Reg. (i) 1586, p. 257]. I 1406. S. C. Ep. et Reg., Caputaquen., 29 apr. 1586.1 j A tutti li Vicarii apost., quando vanno alii luoghi deputati sisuoldart ’ da q. S. C. qualche instrutione particolare con la quale s’habbino da governare conforme al servitio di Dio et de popoli, a quali sono mandati. Il che non sendo stato fatto a voi, hanno voluto q. m. SS. Ill. che permaggior servitio di Dio benedetto et quiete di cot. dioc. vi faccia sapere, che sendo 1 stata visitata tante volte, non pare c’habbi bisogno, se non d’essecutione di decreti fatti; et perô non debbia visitarsi se non quella parte, che none stata visitata più d’anno fa, quando n’habbi bisogno, et in questo caso non I dovete gravare il clero con bocche superflue, ma solo d’un notaro et d’un servitore. Et che niun luogo sia gravato di più che d’una procuratione solamente una volta l’anno. In visita non dovete pigliar cosa alcuna sotto qualsivoglia pretesto, come comanda il S. Cone, di Trento, cap. 3, sess. 24.de rrf.t sendo stato resoluto anco altrevolte di quà et scritto ad altri Vicari apost. che non piglino in atto di visita nè anco presenti di sorte alcuna. avertendo, che i vostri faccino il medesimo, ma solamente il necessario vitto delle sodette bocche, dovendone particolarmente guardare anco da ogni sospetto d’avaritia. Et perché adesso si fa la tassa, la quale doverà osservarsi nella diocese, intanto doverete guardarvi di non pigliare eccessivamente per le speditioni, ma solamente quanto sia giusto et honesto non sendo conveniente, che per Bolle d’ordini o beneficii o presentations d’esse et dimissorie o qualsivoglia cosa si piglino danari. Li decreti parimente di visita si devono dare aile parti senza pagamento alcuno, come il medesimo doverà fare per la revi­ sione de conti dell’amministratione di Chiesa, Compagnia o Monte di pietà, et per licenze di questuarc, parimente per assolutione di scommunica et habilitationc o relassatione di giuramenti, come nemeno per liberatione 0 redintegratione de sospensioni et in simili et tutte le cose spirituali non si deve far pagar cosa alcuna, ma si devono dar gratis salvo per la scrittura, per la quale si deve pigliare il giusto salario conforme al S. Concilio. 2 Li sacerdoti et altri anco regolari altre volte esaminati ammessi et appro­ val all’amministrationc di Sacramenti, non devono esser di nuovo esami­ nati nè sospesi, se non per nuovi delitti commessi doppo. Nclli decreti, che si fanno sopra li benefitii o per restauratione o vero per ornamento delle chiese, doverassc sempre haver l’occhio, che non sia di maggior spesa l’obligo, che si mette sopra in questa materia, che l’entrata di esse, sendo dovere, che anco li benefitiati possino commodamente 1 Al Vicano Apostolico di Capaccio. 1 Sess. XXI, de ref., c i; sess. XXIV, de ref , c. 14. S. C. Episcoporum et Regularium 6n vivere dell’entrate; doverasse perd sempre provedere aile cose più necessa­ rie, prorogandosi anco il termine dell’esecutione à poco à poco, massime quando si vede principio di essecutione, et per tali prorogationi non si deve far pagar cosa alcuna. Che gli ecclesiastici, che sono in sacris, non faccino offitio di Corriero, di portar lettere in quà et là, nè far offitio di cursore o accompagnai- voi nè vostri con armi, cosa indecente a tali ordini, come altre volte è stato resoluto da q. S. C. Che mentre voi anderete in visita, resti un luogotenente in Diano, accio li negotii non patano et quelli, che hanno bisogno, non siano astretti con loro spesa venir a trovarvi per i luoghi della diocesi. L’intento vostro deve esser solo diretto al servitio di Dio benedetto et consolatione di questi popoli, quali tanto ne hanno bisogno et anco a dar di voi questa sodisfattione, che N. S. ricerca et q. S. C. desidera, servando nel resto le resolutioni scritte a altri Vicarii passati nelle cose concernenti al servitio di cot. diocese. Il che quando farete, conservarete la buona opinione, nella quale siete presso tutti et assicuratevi nelle cose vostre d’haver sempre ogni giusto aiuto et favore, che il Signore vi conserva. [Reg. Ep. (2) 1586, p. 354 sq.]. 9 1407. S. C. Ep. et Reg., Larinen., 30 maii 1586.1 Mons. Vescovo di cot. città se è doluto presso q. S. C. che voi havete comminciato a tener la parte de suoi aversarii, massime havendo eletto per notaro et mastro d’atti quel G. Pardo dOliviero altre volte scommunicato et D. Angelo Martino, che d’ordine suo va per la diocesi, facendo processi contra dctto Vescovo, dovendo voi sapere, che non si puô processare nè pigliar informatione contra un Vescovo senza particolar commissione di quà. [Reg. Ep. (2) 1586, p. 428 b]. 1408. S. C. Ep. et Reg., Derthonen., 9 sept. 1586. 2 I I I I I La penuria dell’anno presente richiede che q. m. SS. Ill. della Cong. compatendo aile nécessité delle claustrali, usino della loro bénignité alquanto più del solito. Perilchè sendole fatta instanza in nome delle monache di S. Chiara di Novi per la licenza di poter andare alcune di loro questuando per la terra et luoghi più convicini, si sono contentati farlene gratia con questo, che 2 solamente vadino fuori, le quali passino l’eté di 40 anni et siano meno vistose, che sia possibile, non si fermino in casa di alcuno et andando nei luoghi convicini ove habbino a pemottare allogino in mona­ sterii, se vi sono o presso parenti overo in defetto di questi in casa di per1 Al Vicario Apostolico di Larino. 1 Al Vescovo di Tortona. 6l2 Curia Romana sone da bene et honorate et non più di una o due notti sotto quelle péni­ che a V. S. parera da importe et per questo anno solamente et non più. ' [Reg. (3) 1586, p. 62 b]. 1409. 1 S. C. Ep. et Reg., Caputaquen., 14 oct. 1586.1 Con un’altra mia delli 7 del corr. haverete inteso, quanto q. m. SS. III. havevano resoluto, che voi faceste nel particolare di Mons. Ravaschiero per la tassa di cotesto seminario, che si pretende sopra il beneficio, che hà in cotesta diocese, grancia della sua Abbatia di S. Benedetto di Salerno. Questa sarâ per dirle, che ultimamente le SS. loro Ill. hanno fatto nuova resolutione che quando vi consti che detto Monsignorc sin qui habbi pagato per detta grancia al Seminario, come si presuppone, voi non lo molestarete del passato, relassando 1’esecutione o deposito fatto per questa causa; ma per l’avenire farete, che per detto beneficio, che in cot. dioc. si paghi per rate anchi a cotesto seminario conforme alla resolutione fatta sotto li 15 dei luglio passato (1. c. p. 567: Questa tassa doverassi pagare anco sopra tutti li benefitii, che sono in cot. dioc. di Capaccio, se ben sian grande o vero uniti ad altri monasterii o chiese d’altre diocesi). [Reg. Ep. (2) 1586, p. 782]. i I ' I I | 1410. S. C. Ep. et Reg., Pistorien., a. 1587. Utrum possit admitti ad professionem debitor? Resp: Prior non admittat ad professionem quousque solverit universum debitum vel concordaverit cum creditoribus. [B: P-T, fasc. 1]. 1411. S. C. Ep. et Reg., Hieracen., 28 apr. 1587. Fuit in S. C. saepe auditus R. P. D. Episcopus Hieracen. présenté quo­ que procuratore eiusdem civitatis et fuerunt lecti et in contradictorio late discussi articuli gravaminum exhibiti SS. D. N. in memoriali dato S. S. per eundem procuratorem Universitatis Hieracen. remisso per S. B. ad eandem S. C (quae respondit:) Super articulo de bannis matrimonialibus per edi­ ctum non publicandis semper servetur declaratio Cong. interpretum S. Cone. Trid. videlicet, ut, si fuerit consuetudo ante Concilium non publicandi ulla futura matrimonia sine huiusmodi edicto et licentia episcopali, non impro­ batur illa consuetudo, si non fuerit consuetudo ante Concilium, non indu­ catur nova consuetudo; nihil vero pro huiusmodi edicto et bannorum publi­ 1 Al Vicario di Capaccio· 1 Ad Superiorem Conventus S. Hieronymi. S. C. Episcoporum cl Regularium 613 cationis licentia exigatur, nisi R. P. D. Episcopus consuetudinem huiusmodi edicti proponendi probet... Super articulo de absolutione danda per capellanos societatum in casibus Episcopo reservatis servetur declaratio interpre­ tum Cone. Trid. ultima die februarii 1583 (?) facta videlicet, quod huiusmodi sacerdotes non possint absolvere sine licentia Episcopi, nihil vero solvitur uti Episcopus asseverat, nec solvatur etiam deinceps pro facultate huius­ modi absolutionis... Super articulo de canonicis et aliis personis ecclesiasti­ cis, ut nihil recipiant pro ullis funeribus, nisi quando sunt présentes in funere ducendo, videtur hoc iustum et ita observetur. Actum in S. C. Ill. et RR. DD. S. R. E. Cardinalium super negotiis et consultationibus Epi­ scoporum et Visitationibus apost. deputatorum die 28 apr. 1587. [Reg. Ep. 1587, p. 103 b]. 1412. S. C. Ep. et Reg., Ventimilien., 9 iun. 1587.1 Per risposta della di V. S. delle 6 del pass, devo dirle, che q. m. SS. Ill. non intendono in modo alcuno, che nella Canonica Preti tenghino donne anco parenti, et di qualsivoglia età et si pur vi siano al présente deve ordinar, che siano levate. Potrà pero fuor della Canonica V. S. permetter con la sua licenza in scrittis, a sacerdoti di buona vita tener donne di buona conditione et non sospette, et quai doveranno esser approvate da lei et che non siano di minor di 50 anni al manco. Et cosi ella doverà pienamente osservare. [Reg. Ep. 1587, p. 136 b]. 1413. S. C. Ep. et Reg., Ostunen., 28 iul. 1587. Più volte fù risoluto, che li Vicarii di Vcscovo devono esser dottori et atti a far giustitia et sendo possibile, che non siano della medesima città, per esser fuor di ogni interesse. [Reg. Ep. 1587, p. 168]. 1414. S. C. Ep. et Reg., Mutinen., 9 sept. 1587.1 2 Questa S. C. nella differenza pendente tra V. S. et 1’Abbate et monaci di S. Pietro di cot. città della Congregatione Cassinen. circa la deputatione dei capellano per la cura dell’anime in quella chiesa, ha risoluto et ordi­ nato, che detto capellano sia presentato dal detto Abbate a V. S. et che ella trovandolo atto alla cura l’habbi d’approvare. Et sendo questo anco in con­ formity delle solutioni altre volte fatte da q. m. SS. ΙΠ.3 hanno voluto le 1 Al Vcscovo di Ventimiglia. 2 AI Vescovo di Modena. 3 Cf. N. 1404, 614 Curia Romana SS. loro Ill. ch’io con questa mia le facci saper, assicurandomi, che cosi farà esseguire, maggiormente, havendo Mons. Odescalco a nome di V. S. et il P. Procuratore generale Cassinense a nome dei detto Abbate accettato volentieri questa risolutione. [Reg. Ep. 1587, p. 198 b]. I ■ ■ I I 1415. S. C. Ep. et Reg., Caietana, 20 oct. 1587.1 1 II capitolo sede vacante deve elegger il Vicario conforme al decreto dei S. Cone, di Trento,12 simpliciter senza restretto ct clausula alcuna di mutatione, accio egli da se stesso et senza assessoee dei medesimo Capitolo possa esercitar la giurisditione et far la giustitia come ordinario. Et perché si fa intendere a questa S. C. che le SS. VV. hanno fatto contra detta forma, havendo eletto detto Vicario con conditione espressa di poterio rivocare a beneplacito et datoli anco per assessore un dottore advocato dell’istesso capitolo, q. m. SS. Ill. m’hanno ordinato, ch’io dica loro che liberamente lo lascino esercitare la giustitia senza far mentione alcuna di mutarlo et senza assessore, si pur egli da se stesso non si contenti di pigliar assessore a suo piacere, accio di quà venendo altri riclami non facci bisogno far altra provisione. [Reg. Ep. 1587, p. 229 a]. , 1 | I 1416. S. C. Ep. et Reg., Tarentina, 30 dec. 1587. I S. C. 111. et R. R. D. D. S. R. E. Cardinalium super negotiis et consul­ tationibus Episcoporum ac Visitatione apost. instituta, non ademit Archiepiscopo Tarentino collationem beneficiorum, quia cx iustis causis iudicavit non esse ei adimendum et quando vult adimere, id expresse in Brevi apost. exprimit, et quando expressum non invenitur collatio ad Ordinarium perti­ nere censetur et ita observatur. [Reg. Ep. 1587, p. 926 b]. 1417. S. C. Ep. et Reg., Tiburtina, 9 apr. 1588. 3 D. A. Grcco di cot. città se è doluto in q. S.C. che V. S. de fatto 1’habbia privato dei beneficio di S. Antonio da lui posseduto per 20 et più anni, et applicatolo a una chiesa parochiale senza esser stato citato nè inteso in cosa alcuna et perche non si deve credere, che la cosa passi cosi, come ha esposto, essendo chiaro, che 1’unione non si poteva fare in prciudicio dei 1 Al Capitolo et Canonici di Gacta. 1 Ses*. XXIV, de ref., c. 16. 3 Al Vescovo di Tivoli. I 5. C. Episcoporum ct Regularium 615 possessore, q. rn. SS. Ill. hanno voluto, ch’io scriva a V. S. che ella non manchi quanto prima provedere debitamente, che detto D. A. non riceva danno nelle sue ragioni. [Reg. Ep. 1588, p. 60 b]. 1418. S. C. Ep. et Reg., Lauden., 19 iul. 1588.1 Nel particolare delle distributioni quotidiane hanno resoluto le SS. loro Ill. che i 2 Canonici, che han servito V. S. nelle visite, non possino godere quelle distributioni, le quali sono assegnate giomalmente per ciaschedun’hora, ma si vene fussino altre, che soglion chiamarsi la Massa grossa solite divi­ ders! in una 0 più volte fra 1’anno, che di queste devino partecipare. Intomo alie Cappellanie alie quali devono esser présentât! per loro fondatione sacerdoti, si è risoluto, che sia lecito ai Cappellani farvi celebrare per sustituto. Et circa la reduttione delle messe a minor numero per la poca elemosina lassata dai fondatori che V. S. deva farla nella sinodo diocesana, conforme al decreto del S. Cone, di Trento,2 et tra tanto far adempire 1’obbligo delle fondationi, coi quale i provisti hanno accettato i beneficii. Sopra il dubio, che manda, si le confratemità possino far satisfar dai Cappellani loro gl’anniversarii et altre messe lassate dai Testatori, havendo negl’istessi giorni obligo di celebrare per altri legati pii fatti all’istessa con­ fraternité con dire per quelli la messa dei morti et per questi la Colletta, hanno resoluto le SS. Ι01Ό Ill. che V. S. habbi da far celebrare la messa integramente per l’anima di ciaschedun testatore, quando vi sia numero soffitiente di sacerdoti et la elemosina non sia tenue, che in tal caso doverà far la reduttione conforme al decreto del Concilio sudetto. [Reg. Ep. 1588, p. 129 a]. 1419. S. C. Ep. et Reg., luvenacen., 8 nov. 1588.3 Replico, che il Metropolitano puù intromettersi nelle cause del suffraganeo in questi 3 casi: il primo, quando vi sia sententia definitiva, il 20 quando vi sia interloquutoria, che habbia forza di definitiva; il 30 quando vi sia aggravio; nelli 2 primi puô inhibir subito ad instantia deU’appellante, soprasedendo per un breve tempo, nel quale possino esser visti dal Metro­ politano; et visti gli atti deva sententiarsi, esse vel non esse illatum grava­ men, et se sarà detto affirmative, et non vi sia appellatione, la causa si devolve al Metropolitano et cosi si pratica. Sopra tutto non manchi per levare ogn’ombra a chi l’havesse dell’interesse di V. S. R.ma faccia un depo­ sitario per le pene et elemosine, che s’haveranno da distribuire ai luoghi pii, perché cosi è mente della S. C. et si è ordinato in diversi parti; et il 1 Al Vescovo di Lodi. 1 Sess. XXV, de ref., c. 4. 1 Al Vescovo di Giuvenazzo. Curia Romana 616 depositario deve pagar poi a poliza di V. S. R.ma et dar il conto ogni anno alia presentia di 2 deputati per il capitolo, exeguischilo V. S. R.ma in ogni · modo. [Reg. Ep. 1588, p. 230 a]. 1420. S. C. Ep. ct Reg., Caietana, 20 dec. 1588.1 Q. m. SS. Ill. intesero quanto ella awisava sopra le dimissorie dene- I gate a F. Papa, che si trova nel seminario di Napoli et perché il testo del ! c. 3, sess. 23 dei Cone, s’intende et cosl è stato interpretato da q. SS. 111. ' della Cong, che non devino darsi, se non a persona examinata o per 1’istessc 1 Vescovo o per altri di sua special commissione, le SS. loro Ill. hanno riso- I luto, che io deva dirle con la présente, che non ostante il detto capitolo potrà lei concéder le dimissorie sudette a questo giovane per ordinarsi, tutt’hora, che sarà ritrovato idoneo dal Pi elato ordinante, al quale commets l’examine. * I Λ [Reg. Ep. 1588, p. 290 a]. 1421. S. C. Ep. et Reg., Ordinis S. Dominici, a. 1589.2 An Confratemitates omnes saecularium personarum etiam quae in eccle­ siis regularibus etiam S. Dominici institutae reperiantur, per loci ordina­ rium, sive sint SS. Rosarii sive aliae, visitari debeant: in contrarium facien­ tibus non obstantibus quibuscunque? — S. Cong. Cone, censuit ita debere, cf. Acta S. C. C. in causa Confratern. et monachorum S. Dom. in Ato­ cha Tolet. dioc. [Acta S. C. Ep. ct Reg. 1589]. 1422. S. C. Ep. et Reg., Aquitana, 21 mart. 1589.3 Sono stati proposti in Cong. dal Vicario di V. S. 2 dubbii per occasione dei sinodo, che disegna celebrare in breve: il primo è, se devino essere chiamati et ammessi in esso 1 curati et benefitiati della diocese solamente o pure anco tutto il restante dei clero della città, l’altro, se dovendosi ammetter, potrà esso clero far deputatione di sindici per tutte le cause et negotii generalmente, che gli potranno succedere alla giornata; et essendosi maturamente trattato sopra 1’uno et altro particolare, hanno risoluto q. m. SS. 111. et cosi d’ordine loro ne do aviso a V. S. quanto al i°: che solo i curati et benefitiati devino essere chiamati et ammessi al sinodo, quando pero non sia solito, che anco il clero della città tutto vi intervenga nel qual caso doverà ’ Al Vescovo di Gaeta. 1 In Hispania J Al Vescovo d’Aquila. S. C. Episcoporum et Regularium 617 osservarsi la consuetudine; quanto all’altro, non si essendo fatti i sindici del clero nelli altri sinodi passati, nç>n si deve permettere che hora li faccia, cosi per non indurre novità, corne perché non sogliono deputare, se non per i negotii particolari, secondo che alla giornata succedono. [Reg. Ep. 1589, p. 78 a]. 1423. S. C. Ep. et Reg., interamnen., 21 mart. 1589.1 Coteste monache di S. Proculo scriveno, che nel loro monasterio si trovano 2 zitelle vestite, le quali malitiosamente per non pagar la dote dupplicata vanno differendo di far la professione. Pero stando il fatto cosi q. m. SS. Ill. ricordano a V. S. la dispositione del S. Concilio,2 il quale vuole 0 che professano a capo l’anno o siano rimandate a casa. [Reg. 1589, p. 28 b]. 1424. S. C. Ep. et Reg., Lucana, 29 mart. 1589. 3 Intendon q. Ill. m. SS. che sia stato prohibito al confessore delle mona­ che di S. Maria del Soccorso, che non possa entrare a far la raccomandatione dell’anima aile monache che stanno in articulo mortis. Et perché in quel termine non v’è diligentia, che possa agguagliare l’bisogno, che richiede l’angustia dell’anima, le SS. loro Ill. hanno ordinato, che V. S. concedi al confessore pro tempore di esso monasterio, che possa in tal caso liberamente entrarli con la stola et cotta et non altramente. [Reg. 1589, n. 30 b]. j 1425. S. C. Ep. et Reg., lanuen., 23 maii 1589.4 I È stato proposto a q. m. SS. Ill. della Cong. il motivo del dubbio, che fate sopra il particolare di M. A. di Podestà, curato di Riparolio et hanno q. m. SS. Ill. doppo matura discussione resoluto, sicome altre volte si è fatto in simii caso, che se egli uccise 1’ingressorc non potendo evitare altrimente la morte, non sia incorso in irregolarità et non habbia bisogno di dispensa see. i termini della Clem, unica, de homicid. Et cosi anche quanto alla dichiaratoria et assolutoria da darsi sopra cio, che non sia reservata a questa S. Sede, ma possa farsi anco dal Ordinario, essendo, che ii cap. 7, de ref., sess. 14 del S. Cone, di Trento per voi allegato, come è stato più volte resoluto dalla Cong. sopra il Cone, deva intendersi senza alteratione dei ius antiquo per quel che tocca al caso nostro. [Reg. Ep. 1589, p. 151 b]. 1 2 3 4 Al Vescovo di Terni. Sess. XXV, de regularibus, c. 16. Al Vescovo di Lucca. Al Vicario di Genova. 6ι 8 Curia Romana 1426. S. C. Ep. et Reg., Castellaneten., 13 iun. 1589.1 » Quanto alia parte delle distributioni capitulari della quale alcuno dei Capitolo fussi talvolta per giusta causa privato, si deva accrescere agli altri | servienti o pure sia lecito a V. S. applicarla alia fabrica o altro uso pio, doverà avertire, che tutta quella rata che si perde non servendo deve accre- ! scere agli altri capitulari, che haveranno servito, nè puô da lei in modo alcuno esser applicata alla fabrica o altro uso pio, ma lo potrà far bene di I tutto il restante, che vi sopravanzassi, havendo sempre l’occhio al gran ' bisogno della sua chiesa, alla quale sopra tutte l’altre opere pie è streta- ' mente tenuta. Ha fatto molto ben V. S. che niun clerico possa uscire della diocese senza licentia sua, ma doverà parimente awertire di non negarla a chi vera­ mente ne haverà bisogno, usando in cio quella discretione, che è conveniente all’amore, con che deve il prelato procedere con i suditti suoi et la dia in scritto et gratis in tutto et per tutto, convenendo quanto lei sa il fuggire sempre in tutte le sue attioni ogni suspettione d’avaritia; et cosi anco si è approvato la prohibitione di non poter coprirsi li sposi con palio, piuviale o altra veste dedicata al servitio del culto divino, quando dai sacerdote sono benedetti sec. Ia forma di S. Chiesa; in luogo delli quali si potrà usare un velo di seta o altro, come è costume più universale; nè percio si forzino li sposi a pagare cosa alcuna al sacerdote o alla sacristia. Occorrendo haver a profanare chiesa alcuna o havendone fin hora pro­ fanate, conforme i decreti del S. Cone, di Trento,2 doverà far transferee l’obblighi d’ese nella Matrice con erigere un altare sotto la istessa invoca­ tione impiegando tutto quello che si caverà del ritratto delle ruine et del sito, quale doverà avertire, non si convertino ad usi sordidi; et sarà bene perciô, che ella deputi un depositario in mano del quale entri il denaro et si spenda da esso ad ordine di V. S. da mostrarsene il conto a lei con la presentia di 2 deputati del capitolo, come testimonii delle sue buone attioni. Quanto alla pluralité de benefitii per la quale si dogliono alcuni esser da lei molestati, doverà avertire, che se sono legati semplici di messe senza erettione in titolo, non cadono sotto la prohibitione de S. Canoni, et pero potrà permettere in questi la pluralité, faccndo adempire gli obblighi d’essi secondo la mente dei testatori, ma se queste o simili dispositioni saranno fatte sotto titolo con erettione d’altari o capelle, in tal caso sarà prohibita senza dispensa apost. et doverà osservare quel tanto, che vien disposito in cio dal Conc. Trid.3 et S. Canoni. [Reg. Ep. 1589, p. 172]. 1 Al Vetcovo di Castellane’a. * Sess. XXI, de ref., c. 7. 1 Scss. VII, de ref., c. 4, 5; seas. XXIV, de ref., c. 17. S. C. Episcoporum et Regularium 619 1427. S. C. Ep. et Reg., Caven., 28 aug. 1589.1 Pare aile SS. loro Ill. che per provare l’elettione della sepoltura di quei che moion ab intestato, possino bastare 2 soli testimonii degni di fede senza cercame maggior numero, essendo cosi disposto dalle leggi communi. [Reg. Ep. 1589, p. 271 a]. 1428. S. C. Ep. et Reg., Yucatanen., 26 sept. 1589.1 2 I I Fratres Minores de observantia loci Merid... h. S. C. super negotiis et consultationibus Episcoporum deputatae exponi fecerunt, quod cum f. r. Gregorius XIII concesserit in eorum Ecclesia Altare privilegiatum, eo vita functo Amp. Tua in dubium revocare conatur litterarum Apost. vali­ ditatem ac effectum gratiae; et cum propterea petierint de opportuno reme­ dio providere, eadem S. C. pro dubii delucidatione his meis litteris Amp. Tuae significandum duxit, morte Pontificis gratiam, super qua fuerunt lit­ terae expeditae, non evanescere, sed suum debere sortire effectum iuxta earum tenorem, modo rasione careant et non sint in forma commissionis, tunc enim re infecta remanente morte mandantis expiret mandatum. Quod reliquum est pro munere suo negocium see. hanc S. C. sententiam libenter absolvat. [Reg. Ep. 1589, p. 302 a]. 1429. i I ' S. C. Ep. et Reg., Derthonen., 18 dec. 1589.3 È spiacciuto a q. m. SS. Ili. intendere per la lettera di V. S. 1’abuso frequentato nelle chiese di cotesti frati di esporre cosi per ogni causa privata et legiera il SS. Sacramento sopra l’altare et in più luoghi in un istesso giomo, essendo cosa manifesta et chiara, che la mente di N. S. non puô esser stata altra, che di concederli questa facoltà in casi gravi et urgenti et necessarii. Perilchè hanno ordinato, che V. S. faccia intendere ad essi religiosi, che vadino più considerati et circospetti in questa materia. Altramente concedeno a V. S. in virtù di questa facoltà di prohibircelo sotto quelle pene che le pareranno. [Reg. 1589, p. 103 b]. 1 Al Vicario di Cava. 1 Yucatanensi Episcopo. 3 Al Vescovo di Tortona. Curia Romana 620 1430. S. C. Ep. et Reg., Salernitana, 30 ian. 1590.1 B ' Il capitolo della collegiata di Forino è ricorso per haver inteso che trattiatc di far ereggere un fonte battismale nell’oratorio di S. Giovanni Batti­ sta in pregiuditio della lor collegiata matrice della terra; et per essere hoggidi ; cotesta sede Arcivescovale vacante, questi miei Signori Illmi mi hanno I ordinato che io vi dica che per modo niuno doviate innovare in questa 0 I in altra cosa essendo ciô prohibito, come sapete per i sacri canoni, con i | quali conformatevi e state sano. I [Reg. 1590/91, p. 29b]. 1431. S. C. Ep. et Reg., Fanen., 6 febr. 1590.2 ' Per le lettere del Pievano di Mondavio de’4 del passato si è inteso che i Padri conventuali di S. Francesco di quel luogo nell’occasione delle proces­ sioni recusano di convenire nella chiesa matrice, et di dovere accompagnait il dero in essa al ritomo, essendo successo, sicome egli scrive, che i detti Padri al passare vicino al convento si siano restati in esso, abbandonando la processione contra l’honesto et quelche doveriano come buoni religios ct non essendo conveniente permettere che si continui in questo abuso, d’ordinc della Sacra Congregatione vi dico che doviate rimediarvi con far sapere ai sudetti padri che sono obligati ragunarsi con il resto del clero et populo nella matrice, et parimente seguire le processioni fino al ritorno dentro di essa matrice et che cosi devono eseguire et repugnando li astrignerete con gl’opportuni rimedi senza aspettarne altro ordine. [Reg. 1590/91, p. 36 b]. 1432. S. C. Ep. et Reg., Feltren'., 6 febr. 1590. Capita proposita per R.mum Episcopum: i. Matutinum dicatur in choro quotidie, tempore vero hiemali saltem in sacristia. Statuatur de hora ct de aliqua parte distributionum illi appli­ canda. De ipsa autem recitatione in choro statuit R.mus D.nus Episcopus Paren. Visitator apostolicus, sed non fuit pene data exeeutio, quia nunc recitatur tantum per sex menses, et hoc etiam post Vresperas die’ anti­ cipati. 2 Missa conventualis in festis duplicibus et in dominicis cantatur per unum ex canonicis, aliis vero diebus per unum ex mansionariis vel sacristanis. .Ju 1 Al Vicano di Salerno. 1 Al Vicano di Fano. 5. C. Episcoporum et Regularium 621 3. Canonici tempore divinorum officiorum capitulum non habeant, alioquin ipsius horae distributione careant, neque etiam diebus festis capitu­ lum habeatur, nisi ob evidentem necessitatem. 4. Quandocumque capitulum congregatur, omnia in eo proposita, tra­ ctata, demandata vel expedita per Notarium capituli in actis redigantur, ipseque Notarius etiam capitulo recusante, teneatur dare copiam quorum­ cumque actorum cuilibet canonico petenti ad effectum habendi recursum ad superiores. 5. Episcopus, quo facilius canonicalem disciplinam tueri possit, et quae corrigenda fuerint, corrigere possit, quandocunque sibi visum fuerit, capi­ tulo interesse et insuper allocutionis capitulum de rebus vel negotiis eccle­ siae, quando expedire iudicaverit, possit ipsum capitulum invocare coram se in aedibus episcopalibus. 6. Episcopum ad celebrandam seu audiendam Missam aliave officia solemnia ad cathedralem ecclesiam venientem, saltem quatuor canonici deducant et reducant. Die VI Februarii 1590. Relatis et mature discussis in Sacra Congregatione IILmorum et R.morum Dominorum S. R. E. Cardinalium, quos S.smus D. N. super negotiis et consultationibus Episcoporum et aliorum Praelato­ rum ac visitationibus apostolicis nominatim praefecit, supra scriptis capiti­ bus R.mi D.ni Episcopi Feltrensis nomine propositis, auditoque R. Decano capituli eiusdem ecclesiae procuratore eadem S. Congregatio decrevit et respondere censuit prout infra: Ad i. Servetur decretum Visitatoris apostolici et possit de mane vel de sero anticipari hora matutini a sex canonicis et quatuor mansionariis ad minus per turnum recitandi. Ad 2. Servetur stilus et antiqua consuetudo. Ad 3. Placet et ita servetur. Ad 4. Describatur propositio et conclusio cum votis, exclusis frivolis et detur copia canonicis, si aliquod habeant particulare interesse. Ad 5. Placet in consueto loco capitulari et tantum in casu S. Concilii Trid., sess. 25, de ref., cap. 6. In reliquis servetur consuetudo et ius commune. Ad 6. Canonici recipiant et associentur Episcopum ad valvas ecclesiae, extra vero ecclesiam eorum arbitrio. [Reg. 1590/91, p. 37 sq.]. 1433. S. C. Ep. et Reg., Caesenaien., 15 maii 1590.1 Sopra i tre dubii consultati da V. S. con 1’incluso memoriale di mente dclla S. Congr. diro quanto m’occorre. Al i. Che senza dubbio ella non puo ordinare a titolo di patrimonio alcuno che non 1’habbia sufficiente per la congrua sostentatione, non ostante 1 Al Vescovo di Cescna. 622 Curia Romana quel che si sia per adietro osservato et in ciô doverà considerare lei la qualitj delle persone et del luogo, potendo in uno esser abastanza, quel che in altn per awentura non lo sarà. Al 2. che potrà V. S. liberamente commettere al Vicario suo essendo le. assente o impedita che assista agli esamini degl’ordinandi da farsi per gl’esaminatori conforme al decreto del Cone. Tridentino, cap. 7, sess. 23. Al 3. et ultimo che potrà concedere le dimissorie per gl’ordini alie per­ sone che saranno assenti, et per qualche giusto rispetto non potranno venire a ordinarsi da lei purchè gli consti delle buone qualità della persona et degl’al- J tri requisiti necessarii, et quanto alla letteratura se ne rimetta all’esaminecbt dovrà fare il Vescovo ordinante, conforme acciô potrà pratticare. 1 [Rcg. 1590/91, p. 119 a]. I 1434. ! S. C. Ep. et Reg., Castellaneten., 15 maii 1590.1 Si è visto in Congr. la nota dei casi riservati da V. S. et è parso che si potria ridurre a minor numero stregnendosi a 8 o 10 i più importanti et più frequenti. [Reg- 1590/91, p. 114 a]. 1435. S. C. Ep. et Reg., Montis Pelusii, 15 maii 1590.2 Aile vostre fino li 24 di Marzo si farà con questa risposta. Quanto aile scommuniche farete bene a essere parco, havendo l’occhio alla importantia del pregiuditio che seco portano et all’awertentie che in questa materia potrà vedere nei Cone, di Trento, cap. 3, de ref., sess. 25 et per una constitutione sopra ciô fatta da Pio V s. mem. Con i Clerici osservi il farli servire, reducendo il numero secondo il bisogno delle chiese, et awertendo che il bénéficiât© non ha altro obligo che di complire con i pesi dei suo benefitio al che dovrete astringerlo. La licentia di lavorare il giorno della festa per la nécessité del raccolto, vindemie, et semente, deve darsi senza pagamento alcuno, perô cosi osservarete inviolabilmente. Sarà bene che facciate ogni sforza di rimediare ail’abuso di Preti et frati nei patuire la mercede con li heredi del morto per la sepoltura, purchè segua con quiete, mettendoci forma con satisfatione degl’offitiali della città dei deputati dai clero et Priori dei conventi, rimettendosi alla prudenza vostra. [Rcg. 1590/91, p. 122 b]. 1 Al Vescovo di Castellanctta. * Al Vicario Apostolico di Moniepeloso. g S. C. Episcoporum et Regularium 623 1436. S. C. Ep. et Reg., Lycien., ïj nov. 159ο·1 Il Vicario Guglielmuccio ha fatto porgere al Sacro Colleggio in Conclave un memoriale nei quale si duole che V. S. R.ma gl’impedisca l’esercizio dell’officio suo, pretendendo che egli per la Sede vacante non abbia più giurisdiïione, e sapendosi che le facoltà concessegli per Breve della fel. mem. di Sisto durano a beneplacito di questa Santa Sede, e che da essa non gli sono state revocate finora, d’ordine espresso di Esso Sacro Collegio mi è stato imposto, che io faccia intendere a V. S. R.ma che non voglia per modo alcuno molestare detto Vicario nell’officio suo, ma debba lasciarlo esercitare come per il passato in quel che spetta alla amministrazione della giustizia eseguendo in tutto la mente della S. Congregazione esplicita a Lei ed agli Agenti suoi nei mesi di Luglio ed Agosto passati, e all’istesso Vica­ rio per più lettere, delle quali sarà copia con questa, e perché io desidero grandemente la quiete e bene di V. S. R.ma, ed io conoscendo quanto gli possa fare danno il volere alterare le cose in questo tempo, che gl’Illmi Signori Cardinali si trovano serrati col grave peso dell’elezione del Pontefice, con tutto l’affetto la prego che voglia astenersi dalle innovazioni assicurandola, che quest’Illmi Signori hanno buona volontà verso di Lei, della quale spero come sia fatto il Papa, vedrà gl’effetti, se ella prontamente eseguirà la mente delle Signorie Loro Ulme. Ordini dunque V. S. R.ma che il Vicario possa esercitare 1’officio Suo nelle cose che toccano alia giurisdizione, con farli pagare secondo il tenore del Breve il Suo salario, e Lei vada esercitandosi nei resto della cura pastorale con la carità e pazienza che dalla Bontà Sua deve sperarsi, e Dio ec. [Reg. 1590/91, p. 197. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 230, 231]. 1437. S. C. Ep. et Reg., Aversana, 22 ian. 1591. I I Relatis in sacra Congr. Ill.mor. et R.mor. DD. S. R. E. Card, super negotiis et consultationibus Episcoporum et aliorum Praelatorum ac Visitationibus Apostolicis deputatorum infrascriptis dubitationibus a R.mo D.no Episcopo Aversano presentatis eadem sacra Congreg. super unaquaque earum respondendum fore censuit prout infra. Ad primam: an appellationibus eorum qui de aliquo crimine de iure ad triremes, vel aliam poenam condemnantur, debeatur deferri quoad effectum suspensivum? S. Congr. affirmative respondit. Ad secundam: an debeat observari consuetudo illa antiquissima, qua, cum episcopus beneficia confert, exigi solet a provisis quid modicum ad arbitrium episcopi loco medietatis fructuum pro fabrica ecclesiae cathedralis, 1 Al Vescovo di Lccce. 624 Curia Romana I cum vere et realiter in huiusmodi usum convertantur per thesaurarium vel > magistrum fabricae, et fabrica nullum aliud emolumentum habeat et istud sit parvi valoris. Dixenint Ulmi et R.mi D.ni constitutionem fel. record. Pii Papae V, 1 quae incipit Durum nimis 1 in hoc fore servandam. Ad tertiam: an liceat episcopo, Vicariis et Notariis pro decreto, quod fit in bullis provisoriis in forma dignum super eorum approbatione et pro sigillo, quod in eis apponitur aliquid recipi iuxta taxam stante antiquissimi usu recipiendi? S. Congr. affirmative respondet quoad Notarium, dummodo taxa sit pro modo laborum moderata, quo autem ad alios negative preterquam quoad sigillum pro quo poterit quid modicum exigi iuxta provinciae consuetudinem. Ad quartam: an liceat episcopo cum novitiae visitantur, vel fiunt monia­ les a propinquis vel ab alio quocunque dona tum commestibilia tum linea parvi valoris recipere; item ab Abbatissis in ingressu officii, item ab eisdem commestibilia tantum in aliquibus solemnitatibus nomine totius monasterii, cum de omnibus fuerit antiquissima consuetudo ? Ulmi et Rmi Domini negative responderunt. Ad quintam: an penae pecuniariae Clericorum fabricae ecclesiae cathedralis possint applicari stante continua necessitate ecclesiae, ut est notorium et quod domus episcopalis in multis etiam partibus sit resarcienda, et quod episcopus pauperibus et locis piis elemosinas continuo eroget et sit multis aliis expensis satis gravatus. S. Congr. negative respondet: cum redditus ecclesiae sint satis pingues et debeant propterea huiusmodi penae aliis piis usibus applicari. [Reg. 1590/91, p. 214 a]. . J· 1438. S. C. Ep. et Reg., Hispaniarum, 22 ian. 1591.2 S’è discorso in Cong, longamente del dubio, che ha V. S. circa la resi­ denza di quelli curati, li quali non havevano case parrochiali et perche di simii materia più.volte s’è trattato in Cong, del Cone., si risolsero q. m. SS. Ill. di sapere il parere di Mons. Ill. Alciato, il quai ha risposto moite volte è stâto risoluto, che li parochi stiano nelle case della parrochia, et quando anche questo non si possi essequire, che piglino case più vicine che si puô alla parrochia. - Quanto alii decreti pertinenti aile monache et circa alla proprietà N S. vuole, che la Badessa tenga tutte le cose, che sono date alla monache particolari o che esse guadagnano per spendere primieramente in servitio di quella monaca, alla quale sarano state date et quello, che avanza si potrà spendere per commodity del monasterio et habbia cura, che alla monaca, che haverà havute le sudette cose, non segli manchi in modo alcuno. [Reg. 1591, p. 10 a]. 1 Cf. N. 134 1 Al Nuntio di Spâgna. 5. C. Episcoporum et Regularium 625 1439. S. C. Ep. et Reg., Theanen., 5 febr. 1591.1 Questi miei SS. Ill .mi della S. C. doppo d’haver discusso le cose contenute nei memoriali dati dalla città et le resposte fattevi da V. S. si sono resoluti negl’infrascritti particulari, come diro appresso. Quanto al Vicario che per ogni modo habbia V. S. da tenerlo dottore di leggi et lassarli tutta la cura di quel, che tocca al foro iudiciale. Circa le lemosine raccolte et che si raccorranno in cotesta città et dio­ cesi le SS. loro Ill.me dicono, che dovrà lei awertire, che si spendino secondo la volontà di chi le dona et che per evitare ogni inconveniente sarà bene, che ella deputi nelle occorrentie 1 depositarii secondo la qualità delle elemosine, prohibendo ai suoi il poter pigliare questo denaro, con ordine insieme, che dai depositarii si spendino a mandati di V. S. tenendo conto per introito et esito, accio non habbino i laici d’havere ombra, che egli se ne prevaglia. - Et per conto dei seminario non permetta si cerchino elemosine per essi, ma gli proveda conforme al decreto del S. Cone, di Trento. 2 Intomo alla scommunica per chi non guarda le feste I’eshorta a conti­ nuare la sua buona diligentia ma con awertentia di non usar per 1’awenire la pena della scommunica. Quanto alla lemosina, che si risquote dai ministri di V. S. per ragione di funerale, pare a questi miei SS. Ulmi che per ogni modo deva relassarla per quei che son poveri, dovendo questi tali essere seppelliti gratis et se alie volte sarà dubio, se sieno o no poveri doppo che gli havrà fatti seppellire s’informi dello stato loro et con la pietà che conviene vi faccia resolutione il che si dice anco per quei che moriranno nell’Hospitale. Dicono inoltre questi SS. Ill.mi che per niun modo devi far differire la communione a quei che per esser suoi debitori gliela trattiene per indurli, come ella dice con questa penitentia alia sodisfatione percio che non è ben sentito, et è cosa perniciosa alie anime. [Reg. 1590/91, p. 225]. ! 1440. | S. C. Ep. et Reg., Comen., 4 mart. 1591.3 I I I I In quanto poi all’abuso introdotto nelli Monasterii di cotesta Città et diocese, nei quali li confessori delle Monache durano in vita, et alcuni lo sono di 2 Monasterii, le SS. loro Ill. per remediare agl’inconvenienti, che ne possono sequire, hanno resoluto, conforme all’ordine, che io diedi li giomi passati di commissione di N. S. a Mons. Arciv. di Milano, che V. S. li faccia subito mutare tutti et deputare degli altri, quali non hab1 Al Vescovo di Teano. 1 Sess. XXIII, de ref.. c. 18. 3 Al Vescovo di Como. 40 Curia Romana 6z6 bino a durare più che 3 anni et poi mutarli di nuovo, continuando it questa mutatione triennale nel avenire, non permettendo, che alcuno Cor. fessore lo possa esser di più d’un Monasterio. Il che V. S. dovrà esequir- ( nelli Monasterii a lei soggetti et far eseguir dai regolari nelli sogettialor ί et avisarci poi del tutto. [Reg. 1591, p. 35 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. t: Reg., p. 12]. 1441. I S. C. Ep. et Reg., Aliphana, 12 mart. 1591. Fidem facio et attestor ego Secretarius infrascriptus, qualiter R.musin Christo Pater I. Henricus Cinus Ep.us Aliffinus personaliter constitumcoram Illustrissimo et R.mo D.no Nicolao de Pelve Cardinale Senon. nuo cupato Sacrae Congr. Cardinal, super negotiis episcoporum ac visitationi­ bus apostolicis deputatorum Praefecto de mandato S.mi D.ni N. Papa- | Gregorii XIV ex facultate eidem Ill.mo D.no Card, a Sanctitate Sua vivat vocis oraculo specialiter concessa a censuris et poenis per ipsum D.num episcopum ob violatam clausuram monialium S. Benedicti Oppidi PedMontis incursis, dum eas extra septa monasterii ad ecclesiam fratrum S. Do­ minici, ut ibi Abbatissa ab eodem episcopo benediceretur, processionalittr 1. egredi fecit, id humiliter flexis genibus petens imposita sibi pocnitentiz I salutari, fuit in Aula audientiae dictae S. Congregationis ab eodem Ill.mo I et R.mo D.no Cardinale absolutus in forma Ecclesiae consueta, unde u: I in futurum appareat, praesentes fieri iussi manu mea subscriptas et sigilli | prelibati 111.mi D.ni Card. Prefecti roboratas die et anno superius annotatis I (Reg. 1590/91, p. 243 a]. I 1442. S. C. Ep. et Reg., Faventina, 25 mart. 1591.1 Visto quanto V. S. scrive con la sua de 7 sopra il fatto dei frati minon conventuali, che sono entrati senza licenza del curato nella chiesa dei Sal­ vatore per ministrare come fecero il S.mo Sacramento dolia cucaristia 3 una tertiaria dei loro ordine et considerati insieme i dubbi che in tal matai i consulta V. S. per instruttionc dei suo governo d’online di- questi miti SS. Ulmi dico in resposta, che quanto al successo sudetto parendo meritevoli di buona reprensione non solo i frati per Pardirc che in cio hanno most rato ma anco il parroco per la poca cura in tener le chiavi dei tabernaculo in luogo d’onde possîno esser prese senza saputa sua; dovrà Ici fattici chiamare et questo et quelli acrcmente reprendcrli secondo la gravita del caso ncercherà awertendo il curato, che se gli occorrcrà cavare altra volta nel medesimo errore, sarà castigato severamente et senza remissione. ’ Al Vescovo di Faenza. 5. C. Episcoporum et Regularium 627 Et quanto ai dubii dico che non è stato mai prohibito ai regolari il poter dare 1’habito ai tertiarii loro, et che nemeno sono tenuti a ricercarnc licenza dell’ordinario, ma che non potranno perô alla Pasqua ministare il S.mo sacr. della eucaristia, essendo tenuti riceverlo alia propria parrochiale, dove tanto ineno è lecito ai frati entrare senza licenza dei curato in tempo alcuno per ministrare i sacramenti, aneor che fuor della pasqua nelle chiese loro possino liberamente communicare questi lor tertiarii in ogni tempo, serva a V. S. per awiso contentandosi di metter fine a questo negotio conforme al sudetto senza procedere ad altro. [Reg. 1590/91, p. 249 b]. 1443. S. C. Ep. et Reg., Marsorum, 25 mart. 1591.1 Con il ravaglio datone da V. S. con la sua de 7 et a bocca da D. Cesare suo agente, restano questi miei SS. Ill.mi sodisfatti di quanto ha esequito con D. Gio. Ant. Tosietto per conto dei monasterio di S. Cosmo di Tagliacozzi nella buona cura dei quale et per quel che tocca alia parrochia eserciti pur lei le facoltà concessali dal S. Cone, di Trento 2 che non se li dia impe­ dimento et se questi curati sono capellani amovibili et non bénéficiât! in detta chiesa, come ella scrive, dovranno essere come gl’altri preti della terra sottoposti alla iurisdittionc di V. S. alla quale non mi occorrcndo altro prego dal Sign, felicità etc. [Reg. 1590/91, p. 250 a]. 1444. S. C. Ep. et Reg., Ariminen., 14 maii 1591.3 Questa S. Congr. è informata chc D. Matteo Timiduzzi curato della chiesa di Sogliano patisca di malcaduco et che ai giorni passati essendoli sopragiunto questo accidente due volte, mentre cclebrava, ne sian al scandalo molto notabile non senza terrore deli circustanti et convenendo rimediare a cosi gravi cccessi d’ordinc di questi miei SS. Ill.mi vi dico che doviatc alla ricevuta délia présenté fare ogni diligenza per ritrovarc il vero et se vi consterà del sudetto, vogliono le SS. loro Ill.me che incontinente facciate prccetto al prefetto di Matteo, chc per l’awenire habbia da astenersi dal celebrare et poi ricevutc l'informationi perestenso in scritto, doviate mandarmenc sonurio afinchè considerato il negotio con le sue circumstantie vi si possa awisar quel che di più occorrirà per avvertenza vostra. Non mancate pero della debita sollicitudine et preservative [Reg. 1590/91, p. 273]. 1 Al Vescovo di Marsi. « Se»». XIV, de rej., c. 4. ’ Al Vicario di Rimini. Curia Romana 628 1445. S. C. Ep. et Reg., Mantuana, 9 iun. 1591.1 Questi m. SS. Ill. si sono contentati, di compiacer le monache in que­ sto, che li confessori loro per consolatione spirituale delle inferme possino entrare in detto monasterio per dire la Messa nelli giomi dei Precetto al altare in capo della infermeria et ministrare loro i SS. Sacramenti et racomandar 1’anima in caso di morte, con questo pero, che essi confessori in segno del bisogno, per il quale entrano nel monastero portino la cotta et stola et non altramente. [Reg. 1591, p. 92 a]. 1446. S. C. Ep. ct Reg., Feretrana, 9 iul. 1591.1 2 Quanto al Seminario già si haveva notitia della erettione di esso fatta da lei nella Penna de’Billi, ma quel che importa è che s’intende non vene essere altra existentia che la deputatione d’alcuni figliuoli che si nutriscono nolle case proprie et l’assignatione del salario a un Maestro di Grammatica, che gl’insegni corne fa a tutti gl’altri figliuoli della terra et pare che con questo V. S. non sodisfaccia all’obligo suo massime si è vero corne è stato referto, che il medesimo maestro fussi prima condutto et pagato dall’Università; perb riconosca il debito suo et faccia si che il denaro della tassa sia tutto speso in quest’opera ct sene tenga conto esattamente. [Reg. 1590/91, p. 307 b]. 1447. S. C. Ep. et Reg., Agrigentina, 24 sept. 1591.3 Circa le distributioni quotidiane che avvisa V. S. essersi date al detto Vie. et alii Canonici che gl’assistevano per le cose del governo et della giustitia ct cosi anco ad altri mandati da essi o dal Capitolo fuori della città, d’ordine delle SS. loro III .me Lc dico resolutamente che contro la disposi­ tione de sacri canoni ct del S. Concilio di Trento4 s’han preso questi tali lc sudette distributioni, ct cosi in pregiuditio delle lor conscientie se li ritenghino hoggi et che pero sarà officio di V. S. il provedere alia salute loro quanto prima a finchè col tacere non venga lei in dannatione. Et il mcdcsimo se li awertisce contro quelle persone, che sono andate in visita in tempo di sede vacante, facendo compositioni, extorsioni et tanti altri dclitti, come si è inteso che voglia V. S. per amor dei Signor fame prendere 1 1 3 4 Alia Priora di S. Domenico. Mantova. Al Vescovo di Montefcltro. Al Vescovo di Giorgento. Sess. XXI, dc rtf., c. 3. ! 5. C. Episcoporum et Regularium 629 l’informationi et venir poi al castigo contro chi consterà severamente secondo che le qualità dei casi ricercaranno, valendosi anco della commissione, che dalle SS. loro Ill.me se gli dà in virtù di questa mia, che l’assicuro se ne sen­ tira quà molta sodisfatione proveda nell’uno et nell’altro caso alla sicurtà délie consciende, acciô non habbia poi da dire V. S., quando renderà conto: vae mihi, quia tacui. [Reg. 1590/91, p. 357 b]. 1448. S. C. Ep. et Reg., Nolana, 30 sept. 1591.1 (Per uscire dalla clausura) Non sogliono q. m. SS. Ill. concéder licenze a Monache inferme etiam di mal contagioso, se prima non sono esaminate de Monache et Medici del monastero formalmente et medio iuramento sopra le qualità, importanza et pericolo dell’infermita della Monaca et s’è mal con­ tagioso 0 no. Perô quando V. S. haverà fatto l'istesso circa l’informatione di suor Pnidentia et ci haverà mandato l’informatione, le SS. loro Ill. faranno poi quella risolutione, che parerà loro conveniente et non altrimente. [Reg. 1591, p. 156 a]. 1449. S. C. Ep. et Reg., Pistorien., 21 nov. 1591.2 Ho visto quanto la P. V. mi scrive con la sua delli 24 di questo, et per risposta le dico ch’el Vicario di Pistoia non pub nè deve intromettersi nelli monasteri di monache a lui non soggetti in altro, che nelle cose concernenti la clausura; et tanto scrivo a lui con l’inclusa. 3 Perô V. P. non si lasciarà far torto et seguiti allegramente la visita. [Reg. - Mon. 1591, p. 14 b]. 1450. S. C. Ep. et Reg., Bisinianen., 25 febr. 1592.4 11 Procuratore e frati di S. Agostino d’Acri si lamentano che i preti di quella terra voglino occorrendo sepellirsi morti nella chiesa loro, fare et govemare l’officio, corne son soliti nelle altre chiese, che non sono di regu­ lari; et acciô non succéda per questo inconveniente, d’ordine della S. C. vi dichiaro, che mentre il corpo morto è fuori della Chiesa tocca al curato 1 Al Vescovo di Nola. 1 Al Provinciale Romano. 1 Al Vicario di Pistoia. - Hanno inteso q. m. I. S., che voi non contento della facoltà, che concede il Sacro Concilio di Trento alii ordinarii circa la clausura de monasteri di monache soggette a Regolari (Sess. XXV, de regularibus, c. 5), volete anco intromettervi m quello che tocca alii Superiori Regolari, et sendo paruto allé SS. loro IH.me cosa strana, hanno voluto, ch’io le faccia sapere, che voglia contentarsi di desistere da ciô, altrimente ci darà occasione di fare altra risolutione, che forse non le sarà di molto gusto. 1 Al Vicario di Bisignano. Curia Romana 630 di haver pensiero di esso et di governare l’officio in tutto et per tutto. ma giunto il Cadavere dentro la chiesa di Regulari, ad essi spetta la cura di seguitarlo et di finirlo, et la cera de funerali deve esser parimente loro, eccetto la quarta parrochiale, che è del Curato o del Vescovo, secondo la consuetudine del luogo. [Reg. 1592, p. 8 a]. 1451. S. C. Ep. ct Reg., Calven., 25 febr. 1592.1 Da q. m. SS. Ill. anzi dalla f. m. di Sisto V 1 2 et poi dagli altri suoi sucessori si è sempre risposto non esser conveniente dispensare per la promo­ tione agli ordini maggiori quelle persone, che non sono idonee, per defetto di dottrina, ancorchè si trovino già in sacris a carico delle conscientie dei Prelati, che gl’hanno promossi; perciochè si sa certo, che volendo questi tali durar fatica, come devono per imparare, senza dubio conseguiranno l’cfetto, che desiderano, perô proveda V. S. al bisogno della sua chiesa et diocese con far opera, che et questi ct gl’altri, che s’allevaranno per i mini­ sterii Ecclesiastici attendino alii studi et tratanto remedii meglio, che puô al mancamento. [Reg. 1592, p. 9 a]. 1452. S. C. Ep. et Reg., Avenionen., 10 mart. 1592.3 Alla consulta, che V. S. ha fatto proporre in Cong, sopra la precedentia del Vicario suo generale con il preposto et gl’altri del capitolo, d’ordme di q. m. SS. Ill. rcspondo, che il Vicario dovrà sempre precedere a detto preposto et a tutti li Capitulari tanto in absentia, come in presentia di V. S. eccetto perô se il Vicario fusse Canonico et intervenisse in alcuni atti non come Vicario ma come Canonico in habito canonicale, perciochè in quelli dovrà stare al luogo suo di Canonico, tanto in absentia come in presentia di lei salvo se vi fusse consuetudine in contrario legitimamente prescritta, che in tal caso quella s’haverà da osservarc senza limitatione alcuna. [Reg. 1592, p. 19 b]. 1453. S. C. Ep. et Reg., Mazarien., 10 mart. 1592. 4 Alla consulta che c stata proposta in Cong. a nome di V. S. sopra il dubio se doverà ammettere alia celebratione delle messe et altri divini offi­ cii quei sacerdoti, che essendo professi in alcuna religione sono stati expulsi 1 > 3 1 Al Vescovo dt Calvi. Cf. N. 166. Ali* Arcis escovo d’Avignonc. Al \cscoso di Mazara 1 S. C. Episcoporum et Regularium 631 per loro misfatti et hora in habito secolare si ritrovano in cotesta sua diocese, questi miei SS. Ill. considerando, che non possono questi tali essere se non apostati et come incorrigibili scacciati, han resoluto, che V. S.non deva in modo alcuno tollerar, che celebrino nè in altri divini offitii s’ingerischino. ma si bene essortarli et ammonirli a ritornare alie religioni loro, sottomettendosi a quelle correttioni et castighi, che ai superiori parera dargli et in caso, che vi si trovi apostasia, procéda conforme alla dispositione dei S. Ca­ noni et delle constitutioni apost. facendo anco di cio avisati gl’ordinarii vicini, afinchè sappino quel che dovran fare con questi tali. [Reg. 1592, p. 16 a]. 1454. S. C. Ep. et Reg., Trîcaricen., 7 apn 1592.1 Per il S. Conc. dû Trento non si ricerca di nécessité che il Vicario sede vacante habbia da esser dottor o licentiato, ma si bene che sia idoneo per quanto sarà possibile, come potrete vedere c. 16, de ref.,sess. 24 et perô dicono q. m. SS. Ill. che se bene D. Gio. Ger. de Abbate, Canonico di cotesta Cathédrale, non è graduato, essendo lui suffitiente, et da bene, corne s’intende haver monstrato per l’adietro, ingiustamente si tenta oggi dai suoi contrarii di volergli far preferire il Dottore Conuto prete della medesima chiesa et afinchè non nasca per questo conto qualche inconveniente, massime che in breve si provederà di Vicario da Mons. Vescovo, le SS. loro Ill. hanno risoluto, che trovandosi in possessione D. Gio. Geronimo eletto da voi, corne si è inteso, doviate tutti quietarvi sotto il suo govern©, senza permettere, che si faccia innovatione, et se il Conuto o altri pretenderà cosa in contrario, mandino quà chiarezza delle loro ragioni, che si provederà con­ forme al giusto. [Reg. 1592, p. 39 a]. 1455. S. C. Ep. ct Reg., Vicentina, 19 maii 1592.2 Si è visto l’unione fatta dalla f. m. di Paolo II al monastero di S. Maria di Cingolo dei Canonici regolari in Isola della parrochiale di S. Pietro di quella terra, dove si dà faculté a detti padri di poter far servire la chiesa e cura da preti seculari, come anco V. S. per se stessa potrà vedere. Et intendendosi, che hora si dubiti, se gli sia leceto deputarvi alcuno dei loro Reli­ giosi, essendosi fin qui tenuti preti sccolari, q. m. SS. Ill. considerato il tutto, han resoluto, che possino detti padri far servire quella chiesa et cura anco dai loro Religiosi, purchè sieno approvati ct col curato habiti nella chiesa parrochiale almcno un altro professo della medesima Religione, con­ forme alla determinatione fatta altre volte in ciô dalle SS. loro Ill. Potrà. 1 AJ Capitolo di Tricarico. 1 Al Vescovo di Vicenza. Curia Romana 632 pertanto sodisfare i superiori di quel monastero in questa parte sotto k previa approbatione degl’esaminatori si nodali, come si dispone dal S. Cone, di Trento.1 [Reg. 1592, p. 75 a]. 1456. S. C. Ep. et Reg., Sipontina, 26 maii 1592.1 2 Essendosi inteso, che cotesta Cathédrale sia della Provincia di Manfredonia, et che V. S. si renda difficile in permettere, che quell’Arcivescovo faccia portare avanti di se la Croce et benedica il popolo, quando gl’occorre passare 0 dimorare in cotesta Città et sua diocese, q. m. SS. 111. hanno resoluto, ch’io 1’avertisca a non voler perseverare se cosi è nella sua opinione, poichè è chiaro, che ii Metropolitano in tutti i Vescovadi et diocesi compresi dentro i limiti della sua provincia, etiam nei Vesco­ vadi esempti, pub andare con la Croce avanti, benedire il popolo, et fare altri atti, che potrà vedere nella Clem. Archiepiscopo, de privil. Piaceri per tanto a V. corrispondendo al debito dell’officio suo non esser più renitente circa le cose sodette. ÏReg. 1592, p. 78 b]. 1457. S. C. Ep. et Reg., Trevici, 2 iun. 1592.3 Non si pub credere, che i confratri del SS. Sacramento della Terra di Castello recusino monstrare i conti dell’amministratione dei boni della Compagnia a Mons. Vescovo et che non voglino lassar vedere et approvare gli statuti loro dal medesimo Vescovo, essendo 1’uno ct 1’altro particolare tanto fuora di ragione ct apertamente contrario ai S. Canoni et S. Cone, di Trento;4 ma poichè si è havuto quà certo aviso che cosî sia, non potendo q. m. SS. III. far di non provedere, /ni hanno ordinato, che io vi dica, che doviate voi per ogni modo astringere detti confratri a monstrar i conti et ad exhibire li statuti fatti ct da farsi per conseguirsi sopra l’approbatiope del Vescovo sotto quelle pene, chc vi pareranno convenienti, provedendo et essequendo in modo, che sene conseguisca l’effetto non lassando anco di dir loro che si resta con meraviglia della lor durezza verso l’obedienza, che devono alla autorità délia chiesa in quelle cose che tanto propriamente spettano al Prelato, et che perb si correghino. [Reg. 1592, p. 89 a]. 1 1 3 4 Ses*· XXIV, de ref.t c. iS; sess. XXV, de Al Vescovo di Veste, pr. di Manfredonia. Al Vicano di Trcvico* Sess. XXII, de ref^ c. 8, 9. regularibus, c. 11. S. C. Episcoporum et Regularium 633 1458. S. C. Ep. et Reg., Fulginaten., () iun. 1592. Essendo stato fatto il repartimento delle parrochie in Foligno conforme al S. Conc. Trid.1 è nata differenza fra la Cathédrale di detta Città et le parrochie circa i parrochiani et sepellir de’morti, pretendendo la detta Cathé­ drale tutti i forastieri et servitori dover esser lor parrochiani et sepellirsi in essa, adducendo in lor favore la quasi-possessione prescritta. (Risp:) Sono restati con maraviglia q. m. SS. Ill. d’intendere, che tuttavia duri la differenza tra i prcti della Cathédrale et i curati delle parrochie sopra la sepultura dei Forastieri sapendo lor SS. Ill. che fin dell’anno 1584 a 28 di Febr. fù abastanza scritto sopra tal controversia et desiderandosi, che non se ne habbia da sentir più altro, d’ordine delle SS. lor III. torno di nuovo a dichiarargli, che i passegieri devino senza eccettione esser sepulti nella chiesa Cathed.; quei, che non sono passegieri propriamente, ma hanno habitato costà per qualche tempo, dovianno esser portati alla parrochiale, dentro i limiti della quale haveranno habitato al tempo della morte et il simile de servitori, non ostante quel, che si è osservato in tempo, che le parrochie non erano distinte, poichè non si puô dire essersi dato stato di possesso in quella confusione, et taie è l’osservantia delle Città et luoghi che sono bene govemati. Non manchi pero V. S. provedere efficacemente, che cosi si osservi per l’innanzi, rimossa ogn’eccettione, che cosi anco è conforme alla dispositione dei S. Canoni. [Reg. 1592, p. 96 b]. 1459. S. C. Ep. et Reg., Lucana, 16 iun. 1592. Essendo stato rimesso dalla S.tà di N. S. a q. m. SS. Ill. della S. C. un memoriale di Vincentio Moccantio di S. Miniato conforme all’inclusa copia le SS. loro Ill. han resoluto se sarà vero l’esposto da lui, sia conveniente, che ella per ogni proveda di maniera, che possa vivere condecentemcnte, poichè si-trova ordinato da lei a titolb non suffitiente, et per quanto s’intende, la persona è meritevole et allevata sotto la sua protettione; potrà dunque awisare se havessi cosa in contrario, et quando no, esseguisca in suo favore quelche gli deve. [Reg. 1592, p. 101 a]. 1 Sess. XXI, de ref., c. 4; sess. XXIV, de ref., c. 13. Curia Romana 634 1460. S. C. Ep. et Reg., Turritana, 17 aug. 1592.1 Si sono ricevute le vostre de 6 et 10 del pass, et in resposta d’ordine di q. m. SS. III. della Cong, quanto alla prima sopra i particolari awisatili con altra de 14 d’Apriie passato dico circa il voler Mons. Arcivescovo con­ vocare il Capitolo et assistere in esso per se stesso o per mezzo della per­ sona del Vicario, che essendovi consuetudine immemorabile, non dovete contradirla, poichè nel cap. per voi allegato del S. Cone.di Trento2 è reser­ vata 1’osservanza di essa; et il medesimo si potria dire della precedenza tra voi et il Vicario, ma si contentano le SS. loro Ill. che in questo osserviate conforme alio scrittovi nella sudetta Jettera... Se bene siete Protonotario apost., non perd vi è lecito andar in altro habito, che nel solito degl’altri Arcipreti in choro, alie processioni et in qualsivoglia altr’atto, dove i cano­ nici intervengono nel loro habito canonicale, et che tam poco è condecente, che vi pariate all’Altare quando voleïe dir la messa essendo cosa riservata solo al Prelato superiore. [Reg. 1592, p. 152 a]. 1461. S. C. Ep. et Reg., Clusina, 31 aug. 1592. 3 Si è fatto relatione in Cong. di quanto è stato dedotto et allegato per parte di V. S. et per i Monaci Camaldulensi sopra il negotio della parrochiale di S. Vittoria di Sarthiano, et essendosi da q. m. SS. Ill. della S. C. considerato bene il tutto, han resoluto, che consti chiaramente esser questa parrochiale della Congregatione Camaldulense, et pero dovrete permettere, che la cura (volendo cosi i superiori) sia esercitata da un monaco dal supe­ riore deputato et da V. S. esaminato et approvato, purchè seco sempre habiti un compagno della istessa religione, et in caso, che i detti superiori volessino più presto, che la chicsa et cura fusse tenuta et amministrata per un prête secolarc, all’hora si debbia fare il concorso et da lei degli approvati cleggersi il più idoneo et da detto superiore farsi a esso poi la collatione conforme al decreto del S. Cone, di Trento;4 et volendo le SS. loro Ill. che quanto prima si mandi ad effetto questa resolutione, mi hanno ordinato, ch’io gli dia di essa awiso, afinchè ella la faccia intimare al P. Abbate di S. Mostiola dell’Arco di Siena, quale come superiore per i Camaldulensi è comparso, preficendoli un mese di termine da dl délia notificatione a deput il monaco col compagno, che dovia resedere, acciù esaminato et approx ato da let possa quanto prima attendere al servitio della cura, che 1 • ’ 1 AU’Arciprete di Tumtano. ς *·. XXX dt c, 6. A! Vc*kx>vo ai Chiuti. Srtb. \\ Λ de rcf·, c, 18. 5. C. Episcoporum et Regularium 635 pur troppo ha patito, et in caso, che detto Abbate non voglia deputare, passato il detto termine, farà V. S. l’editto del Concorso, essequendo poi il restante della resolutione come si è detto di sopra, con partecipare anco quest’ordine col Abbate sudetto, acciô non segua tra di loro altro contrasto, con disservitio di Dio et pregiudicio di quelle anime, dando insieme ordine quanto ai frutti esatti, maturati et che matureranno, che sieno consignati interamente alla persona, che sarà provista della cura, detratta solo la mercede da lei stabilita per il sacerdote, che haverà per il passato servito, come è di giustizia. Non manchi perb di essequire il tutto conforme alla mente della S. C. [Reg. 1592, p. 161I. ' 1462. S. C. Ep. et Reg., Tranen., 31 aug. 1592.1 Essendo vero, che G. L. Volponi, nativo d’Andria, habbia contratto domicilio in Barletta conforme alla dispositione delle leggi, potrà V. S. liberamente consolarlo nel desiderio, che ha d’esser promosso agi’ordini senza dimissorie dell’ordinario d’Andria, poichè per domicilio viene ad esser suo diocesano anco ad effetto di poter esser da lei ordinato, come potrà vedere nel c. 3, de temp. ord. in 6°. Veda perô V. S. se in esso concorrono gl’altri requisiti necessarii et conforme al honesto lo spediscacon la solita charitàsua. [Reg. 1592, p. 163 b]. 1463. S. C. Ep. et Reg., Pistorien., 14 sept. 1592.1 2 I L’essamine et approbatione seguita in persona di Prete Pagno Fortegucrci alla Curata di S. Angelo in Piuvica non è stata canonicamente fatta, poichè v’intervenne il P. Lettore di S. Domenico, che non è esaminatore sinodale, et non potendo il defetto resarcirsi se non con altro esamine, d’ordine di q. m. SS. Ill. lo farete esaminare di nuovo, et essendo approvato, l’instituirete, spedendoli le sue provisioni, come è honesto, et se gli esaminatori, che si retrovarono al primo esamine, recusassero di venire a questo secondo, gl’astrigncrete all’obbedienza d’ordine della S. C. [Reg. 1592, p. 170 b]. j 1464. i S. C. Ep. et Reg., Vicentina, 22 sept. 1592.3 i Con molta maturità è stata considerata in q. S. C. n. l’informatione che ci dà V. S. circa il memoriale delle monache di S. Pietro et l’habitatione del Confessore loro con la pianta del monastero che ci è stata mandata et dopo 1 AlTArcivescovo di Trani. 2 Al Vicario di Pistoia. 3 Al Vesco vo di Vicenza. 636 Curia Romana molti partiti proposti q. m. I. S. havendo mira di sodisfare ad ogni uno ma principalmente di owiare a quei disordini che possono offendere 1’honore di Dio che si porta sopra ogni altra cosa, hanno ordinato, parendo loro che questo basti per owiare alii inconvenienti, che ella facci levare tt remurare quelle grate et rote che sono nell’ultime stanze dei confessore et ridurre la fenestra dei andito che serve per il confessore alia forma delli altri monasteri soggetti a lei lasciando inoltre le sei stanze libere al confes­ sore per maggiore sua comodità provedendo V. S. che il confessionale per le monache si faccia in chiesa dove più conviene che sia ispediente cosi donque V. S. si contentarà d’esseguire che io frattanto, etc. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 3 a]. 1465. S. C. Ep. et Reg., Sulmonen., 12 oct. 1592. 1 Se le monache di S. Chiara alla ricevuta della présente non haveranno fatto clettione di nuova Abbadessa corne sono obbligate, essendovene entro il monastero delle idonee et habili, q. m. S. I. della Sacra Congregatione ordinano che debba V. S. assignare alie monache sudette a far detta elettione in termine di quei giorni che gli parera di prescriverli et che dopo passato il detto tempo se saranno contumaci, habbia lei da eleggere quella monaca che giudicarà atta et sofficiente per il bisogno del monasterp, purchè in essa concorrino i requisiti necessari et perché si è anco saputo che vi sono delle novitie che non fanno professione perche i padri et fratelli recusano dar al monastero la limosina statuita in luogo di dote et altre che non la vogliono fare per esser pentite et haver animo di ritornarsene aile case proprie, le S. loro I. han resoluto ch’habbia V. S. senza più indugio da remediare, con stabilir per l’ultimo un breve tempo a tutte queste tali dentro il quale debbino loro et lor padri et parenti haver complito a quanto sono tenuti et che passato detto tempo essendo contumaci aperta la porta del monastero debbia mandar via queste zitelle facendole consignare a chi deve haver cura di esse, poichè non possono esser più sopportate per servitio pubblico. Non manchi V. S. d’esseguir il tutto con diligentia et prudentia awertendo perô sc alcuna havesse tacitamente di prevalersi per l’essecutione degl’opportuni rimedii et il S. la preservi, -,'5 [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 14b]. 1466. S. C. Ep. ct Reg., Eugubina, 26 oct. 1592. 2 In nsposta della lettera de 13 dico che possono i Vescovi visitare le compagnie che sono nelle chiese istesse in quel che tocca alla cura delle , essendovi, et nel restante non hanno da intromettersi in cosa alcuna 1 Al Vescovo di Sulmona. 1 Al Priore di S· Domenico, Agvibio. ■ 5. C. Episcoporum et Regularium 637 et non sapendo se Monsignor Savello pretenda più di questo potrete chiarirvene et avisarlo, che vi si darà suffragio usando prudentia et il S. vi preservi. [Reg. Ep. - Mon. 1592/93, p. 21 a]. 1467. S. C. Ep. et Reg., Casalen., 9 nov. 1592.1 In risposta della Jettera di V. S. de 17 del passato d’ordine della S. Con­ gregatione dico che quanto ai monasteri sogetti a Regolari non puô lei ingerirsi se non in quel che concerne la clausura, et perô circa il sapere il numero dei luoghi vacanti per le monache che hanno da ammettersi alla professione et per le zitelle che vogliono entrare per educatione, le doverà bastare del primo lasciare il pensiero ai superiori del monastero et quanto al secondo ricevere la relatione della superiora et da chi govema il monaterio impor­ tando poco che sia in scritto o a voce giachè lei se la puô far notare apresso dai suoi ministri et con questa occasione dico anche a V. S. d’ordine dell’istessa Sacra Congregatione che intorno all’età delle zitelle sudette et degli altri requisiti che si ricercano senza far novità alcuna voglia attendere il decreto generale che si è fatto giachè non possono gli ordinari limitarlo nè alterarlo come alcuni hanno preteso di fare. Le serva per awiso in particolare per quel ch’hoggi gl’occorre nel monastero di S. Domenico et il S. la preservi. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 26 a]. ! I I i 1468. S. C. Ep. et Reg., Senogallien., 9 nov. 1592.2 i I I I I I I Si è inteso da q. m. SS. Ill. che il Rettore della parrochiale di S. Lucia di Montalbodo, dovendo refar la chiesa d’ordine di V. S. et in virtù del decreto della Visita apost. voglia fabricare sopra di essa stantie per sua habi­ tatione, cosa, che è in tutto contraria agl’ordini generali della reforma et acciô non s’intenti talvolta senza sua saputa, han voluto le SS. loro Ill., ch’io lo significhi a V. S. afinchè conforme alla molta sua prudcnza etiam con precetti penali lo prohibisca, remossa ogni eccettione, poichè cosi conviene et cosi è mente di q. S. C. con la quale si conformi. [Reg. 1592, p. 200 a]. 1 Al Vescovo di Casale. 1 Al Vescovo di Sinigaglia. Curia Romana 63 8 1469. S. C. Ep. et Reg., Tolosana, 9 nov. 1592.1 Ho riferto a q. m. S. I. della Sacra Congregatione quanto V. S. I. strive con la sua de 30 di settembre sopra il punto se possa lei dar licenza a mona­ che inferme di poter uscir dalla clausura ad effetto di curarsi, et mi hanno imposto le S. loro I. che io le dica com’è cosa chiara che non possa per un motu proprio della S. me. di Pio V,2 sopra il quale si dispone che pertre cause sole sia lecito il concedere simile licentia per guerra, lepra et epidemia come potrà vedere V. S. 1. per Ia stampa che se li manda con questa affinchè conforme ad essa le piaccia fare osservare poichè cosi conviene, È stata poi a gl’istessi S. m. I. pur assai grata la commemoratione che di V. S. I. si è fatta con questa occasione desiderandoseli da tutti molta salut·, a benefitio di coteste anime et io baciando con 1’afTetto a V. S. I. Ia mano humilissimamente le prego dal S. intiera félicita. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 25 b]. 1470. S. C. Ep. et Reg., Tranen., 22 dec. 1592. 3 La S. C. sopra il Cone, ha più volte resoluto, che il Capitolo sede vacante nella deputatione dei Vicario deva tra i Capitulari ceteris paribus preferire il Dottore agli altri, che non hanno questo grado; et intendendosi, che sia presto per succedere la vacantia di cotesta chiesa per risegna del Prelato, q. m. SS. Ill. hanno voluto, ch’io vene avertisca, accio quando sarà venuto il caso, non facciatc errore con disturbo ct prcgiudicio dei governo; conformatevi dunque con questa resolutione. [Reg. 1592, p. 229b]. 1471. S. C. Ep. et Reg., Mediolanen., 4 ian. 1593.4 Fu già scritto a V. S. d’ottobre 1589 che in Monsa non si doveva erigere nella chiesa maggiore Confratemità del Rosano trovandosi cretta in quella Domenico conforme a un Motuproprio di Pio V di S. me dei Padri di et perché s’intende che tuttavia prétende 1’Arciprete contravenire alia reso­ lutione di q. m. S. I. anzi alla voluntà ct legge imposta sopra questa mate na dal sudetto Somrno Pontefice, le S. loro I. hanno resoluto che io incari 1 « • 4 Al Card., di Gioiosa, Tholosa. Cf. N. 133. Ai Canonici ct Capitolo di Ί rani. AU’Arcivescovo di Milano. S. C. Episcoporum et Regularium 639 chi a V. S. di far desistere esso Arciprete dall’impresa poichè non puo havere per se cosa rilcvante et da queste contcse suol succedere scandalo et disservitio di Dio. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, P< 59 a]· 1472. S. C. Ep. et Reg., Aretina, 21 ian. 1593.1 Attento il bisogno delle monache di S. Girolamo di Castiglione et la povertà in che si ritrovano, le gran carestie dei tempi che corrono, q. m. S. I. della Sacra Congregatione si sono contentati concedergli che possino non ostante gl’ordini contrari mandar alla cerca delle limosine due 0 al più quattro Converse essendovene et quando no, monache professe d’età matura sopra i 45 anni con conditione che non pernottino fuori dei monasterio et occorrendo uscire per il contado non possino alloggiare se non in casa di parenti stretti 0 di qualche honesta persona timorata di Dio, accio non segua scandalo veruno sopra di che si incarica la coscentia vostra. Date perciô in questo 1’ordine necessario. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 76 a]. 1473. S. C. Ep. et Reg., Castellaneten., 3 febr. 1593.1 2 II Capitolo et Clero della Cathédrale di V. S. si lamenta, che i regolari pretendino, che sia lor lecito portare i corpi morti alia sepoltura nelle lor chiese senza intervento dei Curato et che inoltre accompagnandoli i detti Regolari alia chiesa di preti, voglino portare avanti di loro la Croce contro quel che si osserva quà et in ogn’altro luogo ben govcrnato; et essendosi cio riferito in Cong., q. m. SS. Ill. hanno resoluto, che io con la présente gli dichiari, come nell’uno et nell’altro particolare è parso giusta la querela; et che perô debbia V. S. d’ordine delle SS. loro Ill. in ambidui Ii capi far una buona prohibitione con pena di censure per chi contrafarà, essequendo poi per i debiti termini senza remissione, giachè la cosa è chiarissima come ella puo vedere. Non differisca adunque, acciù 1’abuso non pigli maggior piede, se pur è vero quanto è stato esposto. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p. 28 b]. 1 Al Vicario d’Arezzo. 2 Al Vescovo di Castellaneta. Curia Romana 640 * S. 1474. I C. Ep.etReg., Fundana, • 15febr. 1593.1 j i In risposta di alcunicapidi consulteproposti anome diV. S. dico di ! commissione di questi m. SS. Ill. quanto al primo, che se i puntatori mancano di puntare quei, che non servono alla Cathédrale et Collegiata, potrà V. S. eleggere una persona per ciascheduna chiesa, che faccia 1’officio di contrapuntatore, quale noti le persone, che mancheranno, et confront! ogni giornata con i puntatori ordinarii in maniera, che non si faccia fraude. Nè dovrà lei a quei, che mancheranno far pagare altra pena, che la perdita della distributione, la quale intervenendo havria guadagnato, con awertirc, che se la massa sarà tenue, potrà ben farla accrescere, con ordinare, che si mctta in distributione quotidiana la 3. parte dei frutti delle prebende con­ forme al decreto del S. Cone, di Trento. 12 Quanto al 20, che, se il Teologo leggerà casi di coscienza, potrà V. S. astringere i preti ad andare alia lettione, ma si legessi cose di Teologia o altre non intese da tutti, dovrà tollerare, che chi non intende, non vi vada, usando in questo della solita discretione. Quanto al 30, che il Capitolo non ha possuto hipotecare i béni della mensa ct havendo fatto, sono i capitolari incorsi nelle pene delle estravag. «Ambi­ tiose », de reb. eccl. non alien., et che pero dovrà lei far opera, che si disfaccia il contralto, se non si potrà havere 1’assenso apost. Quanto al 4°, et ultimo che potrà V. S. astringere gli obligati a sodisfare alie messe sopra i frutti dei benefitii, purchè consti apertamente dell’obligo et fondatione per antica consuetudine. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, P· 45 bJ- 1475. S. C. Ep. et Reg., S. Marci, 15 febr. 1593. 3 Per occasione dei negotio di F. de Gregorii et Laura di Ferdinando sopra il quale si è fatto spedire la dispensa per owiare alio scandalo q. m. SS. III. doppo d’haver concluso che tra i suddetti, non fusse contratta cognatione spirituale han risoluto, il che è stato anco approvato dalla S.tà di N. S , che debbia V. S. dichiarare et publicare et nella Città et in tutta la dioccsi come non si contrahe cognatione spirituale dalla persona, che porta al batesimo la creatura ma solo da quelle, che la tengono al fonte montre dai sacerdote è batezzata conforme al decreto del S. Cone, di Trento4 et che perd non sarà prohibito il matrimonio da questa tal persona et la creatura batezzata et il padre et la madré di essa, esplicando essere abuso 1 1 ’ 4 Al Vescovo di Fondi. Sess. XXI, de ref., c. 3; sess. XXII, Al Vescovo di S. Marco. Sess XXIV, de ref. matrim., c. 2. de ref., c. 3. 641 S. C. Episcoporum ct Regularium cio che in contrario si è tenuto et osservato per l’adietro. Essequisca per tanto V. S. questa commissione con farvi sopra editto publico, acciô i populi non stiano più in tanto errore. [Reg. Ep. - Mon. (1) 1593, p. 39 b]. 1476. S. C. Ep. et Reg., Veronen., 15 febr. 1593· Fu già risoluto da questi miei Signori Illmi della S. C., e dalla santa memoria di Papa Gregorio XIV approvato,1 che nei Monasteri di Monache si dovessero mutare i Confessori ogni triennio massime in quei luoghi, dove non è carestia di persone sufficienti, e perché è cosa chiara che in cotesta città si potrà mettere in esecuzione facilmente 1’ordine delle Signorie Loro Illme, ne dô awiso a Vostra Signoria acciô le piaccia far che cosi si osservi in tutti i Monasteri della città, e sua dioccsi non solo in quei, che sono soggetti aU’Ordinario, ma anche negli esenti e sottoposti ai Regolari ordinando ai superiori di essi che provedino ne’tempi debiti conforme alla risoluzione sopradetta, nè occorrendo altro ecc. [Reg. Ep. - Mon. (2) 1593, p. 98 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 12]. 1477. S. C. Ep. et Reg., Maceraten., 9 mart. 1593.1 2 Se per il passato è stato solito, che il predicatore ordinario, al quale la città dà la limosina, prcdichi in cotesta Cathédrale, non permetta V. S. che il P. Capuccino eletto per la Quaresima corrente predichi altrove, perciochè in questa materia si è sempre resoluto dalla S. C. che si debbia osservare il solito et massime a favore delle Matrici, dove è honesto, che il popolo concorra più, che in tutte le altre chiese. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p. 64a]. 1478. S. C. Ep. et Reg., Spalaten,, 9 mart. 1593.3 La clausura ct governo delle monache ha da stare alla cura et pensiero dell’Arcivescovo et i laici non devono intromettervisi in conto alcuno eccetuata l’elettione de procuratori, purchè vcnghino approvati dall’Arcivescovo conforme al decreto della Visita Apostolica. Circa poi all’Abbadesse, Priore et altre offitiale si hanno da eleggere secondo la regola di ciaschedun 1 Cf. N. 1440. 1 Al Vescovo di Macerata. 3 Al Nuntio di Venetia, Spalato. 41 Curia Roniana 642 monasterio senza permettere, che i laici vi s’intromettino in modo alcuno et l’entrate devono esser amministrate dalle sudette offitiale come si di­ spone in detta regola, ma spetta bene ali’Arcivescovo il vedere et saldare ogn’anno i conti al tempo della sua visita. [Reg. Ep. - Mon. (1) 1593, p. 56 bj. 1479. S. C. Ep. et Reg., Comen,, 16 mart. 1593.1 Sopra i capi delle consulte, che a nome di V. S. sono state proposte dirô quanto si è resoluto d’ordine di q. m. S. I. etc. 1. Che V. S. habbia da far che per ogni modo le porte de tutti i mona· sten di monache le quali servono per uso dei carri et delle some si tenghino sempre serrate di fuori con catenaccio, la chiave dei quale sia conservata o dai Confessore essendo vicino o da altra persona secura timorata de Dio da deputarsi per V. S. con prohibitione che le dette porte non possino mai aprirsi se non quando sarà il tempo del bisogno per introdurre dentro la clausura carri et some per servitio del monasterio. 2. Che V. S. habbia da fare parimente prohibitione generale in tutti i monasteri che non si possino introdurre per le porte ordinarie di essi quelle cose che possono entrare per le ruote et alie monache di non dover pariare aile sudette porte con persona alcuna anchorchè congionti persona di sangue poichè non è honesto e non devono dette porte aprirsi se non in caso che non se ne possi far di meno. 3. Che habbia V. S. similmente da prohibire che niuno possa pariare alie monache senza licenza in scritto di lei o del Vicario intendendo anco dei monasteri sogetti ai Regolari se la consuetudine è che 1 loro superiori non diano simili licenze awertendola di commandare insieme che niun altra monaca possa venire a raggionare con la persona che haverà havuta la licentia eccetto le nominate in essa et ai ragionamenti assista sempre uni delle ascoltatrici pigliando le chiavi della grata del parlatorio dalla Prelata la quale doverà conservarla et non consignarla mai se non havuta la licentia endetta non lasciando d’incaricarli che voglia far porre le grati doppie di ferro aile fenestre de tutti i parlatorii ed a quelle che rispondono in chiesa conforme all’ordine che in questo si è dato generale. 4. Che debbia lei per ogni modo ordinare che le Novitie siano tutte sotto la cura et govemo della Maestra loro et cosi anco le zitelle che si rice· veranno per educatione facendo dove si possa commodamente per esse depu­ tare habitatione particolarc nella quale non stia se non la Maestra et sua compagna et che sia quanto prima prescritto in ogni monasterio ove è solito riceversi zitelle per educatione il numero che vi potranno habitare avendo rispetto alla capacitA del luogo in modo che ognuna possia havere il suo letto separato. ’ Al Vescovo di Coino. S. C. Episcoporum et Regularium 643 5. Che V. S. prohibisca a tutte le monache d’introdurre figlie di qualunque età et sesso dentro la clausura ammonendo le persone che hanno contravenuto in questa parte come sono incorse in scomunica et hanno bisogno dell’assolutionc la qualc si contentano gli stessi m. S. I.che V. S. concéda a chi haven; bisogno per i casi fin hoggi scguiti purchè imponga a ciascheduna penitentia salutare secondo la qualità della sua colpa. [Reg. Ep. - Mon. 1592/93, p. 1 τ8 b]. 1480. S. C. Ep. et Reg., Alberna, 5 apr. 1593.1 Basta che gli anni présenta dai S. C. di Trento 12 per la promotione a gl’ordini fussino cominciati. [Reg. Ep. - Mon. (1) 1593, p. 93 a]. 1481. S. C. Ep. et Reg., Arianen., 5 apr. 1593·34 1 Q. m. SS. Ill. della S. C. hanno resoluto, che V. S. debbia far vedere dalsuo Vicario generale la causa criminale, che hora si tratta contra D. G. Barbiero, et che da esso habbia da esser liberamente conosciuta et termi­ nata per giustitia, poichè non è lecito delegarla a Dottore laico, corne s’intende haver lei fatto,che è incapace di Jurisditione tra persone ecclesiastiche. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, P· 92 b]. 1482. S. C. Ep. et Reg., Pisauren., 3 maii 1593.1 Essendo D. Scirpi obligato alla cura delle anime non è conveniente, che V. S. sene serva per Vicario, tenendolo fuori della sua residenza; perô non manchi d’ordine di q. m. SS. Ill. provedersi d’altra persona rirnandando il sudetto quanto prima alla sua parrochiale, poichè non puô lei dispensare nè concedere licenza alii Curati, se non per 2 sol mesi con causa légitima. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p· 102 b]. 1 1 3 4 AU’Arciprcte d’Alberna. Sess. XXIII, de ref,9 c. 12. Al Vescovo d’Anano. Al Vescovo di Pesaro. Curia Romana 644 1483. S. C. Ep. et Reg., Comen., 2 iun. 1593.1 ♦. Accio non succéda disordine a danno dei monasteri di monache della città et Diocesî di V. S. circa il vestir in essi figlie con minor elimosina della solita ct sopra il numero che in virtù del decreto-del Sacro Concilio di Trento2 deve esser prefinito in ciascuno, q. m. S. I. han voluto ch’io l’awertisca di commettere al suo Vicario et altri che di ciô havesse cura che non permettino che alcuna sia admessa all’habito sopra il numero prefisso nè dentro il numero con manco elemosina di quella che è solito darsi al présente aprendovi bene gl’occhi perché si è saputo che in ciô vi sia che rimediare particolarmente, nel monastero di Brunato et se per awentura in cotesti monasteri non fusse stato prefisso il numero come si doveva, V. S. ve lo stabilisca quanto più presto conforme al Decreto del Concilio predctto. [Reg. Ep. - Mon. 1592/93, p. 177 a]. 1484. S. C. Ep. ct Reg., Tarentina, 8 iun. 1593·3 Quanto al particolare dei questuarii delle elemosine le SS. loro Ill. hanno approvato, che ai forastieri et a chi volessi far questuationi publiche non si deva tollerar la cerca, se prima non ne haveranno havuta liccnza da V. S. o suo Vicario. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p. 141a]. 1485. S. C. Ep. et Reg., Ferrarien., 6 iul. 1593. 4 Si è dato parte a q. m. S. II. di Sacra Congregatione di quanto V. S. mi scrivc con la sua sopra le cose occorseli con li Padri di S. Giorgio Olivetaiu cosi circa la celebratione della festa nel giorno di S. Maurilio corne intomo aile processioni triduarie aile quali ella pretende che devino andare et essendosi trattato sull’uno et l’altro particolare le S. loro II. han resoluto che non possa lei nè cantar messa nella chiesa dei Regolari contro lor voglia nè astringerli aile processioni sudette giacchè non sono di quelle generali aile quali devono intervenire anchora i Monaci. Contentisi pertanto di conformarsi con questa resolutione. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 212b]. 1 1 • • Al Vescovo di Como. Sess, XXV, de regularibus, AU* Ara vescovo di Taranto. Al Vescovo di Ferrara. -Ç9BH c. 3. 5. C. Episcoporum et Regularium 645 1486. S. C. Ep. et Reg., Terracinen., 26 iul. 1593·1 Dalla S. C. sopra il Conc. fù già risoluto, che le monache non siano tenute alla contributione del Seminario, eccetto se havessino béni soggetti a tutti gl’altri pesi Episcopali. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593» P· aL 1487. S. C. Ep. et Reg., Aliphana, 9 aug. 1593·2 Q. m. SS. Ill. della S. C. non estante quel che V. S. ha scritto con le sue degl’n del pass., hanno resoluto, che ella senza dubio sia incorsa nelle pene della Constit. della f. m. di Sisto V3 per hàver lei promosso agl’ordini minori et al sudiaconato in un istesso giorno Clerici di altre diocesi con dimissorie, nelle quali non si dispensava sopra gl’interstitii del tempo, perciochè le parole del S. Conc. di Trento,4 per le quali si concede al Vescovo il poter dispensare, si devono intendere dirette al Vescovo proprio et non al Vescovo, che conferisce gli ordini, corne dall’istesse parole si raccoglie et è stato interpretato dalla S. C. sopra il Conc. predetto et perô d’ordine delle SS. loro Ill. l’awertisco che voglia guardarsi di non cader più in tal errore. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p. 205 a]. 1488. S. C. Ep. et Reg., Marianen., 9 aug. 1593·5 Se le parrochiali hanno le case loro, V. S. non deve permettere, che li parrochi habitino fuori di esse, et in caso, che non le habbino, doverà farli provedere d’habitationi convenienti dentro i limiti della parrochia più vicina alla chiesa, che sia possibile, et in evento, che non possa ciô essequirsi, dico, che potrà tollerare, che stiano i Curati, dove potranno, ma con conditione che quanto più presto si edifichi o in altro modo si proveda Casa dentro le parrochie et se sia possibile accanto aile chiese istesse perciochè, corne V. S. sà molto bene importa alla salute delle anime l’assistenza et la vicinanza del Curato alla sua chiesa parrochiale. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p. 201 b]. 1 1 ’ ‘ * Al Vescovo di Tcraci. Al Vescovo d’Aliffc. Cf. N. 166. Sens. XXIII, de ref., c. 13. Al Vescovo di Mariana. 646 Curia Romana 1489. S. C. Ep. et Reg., Lisbonen., 23 aug. 1593·1 Si è dato conto a q. m. S. I. della Sacra .Congregatione di quanto V. S. mi scrive con la sua de 10 del passato per le monache dei monasterio della Madré di Dio, che vorriano la messa dentro la clausura quando vi ha da communicare alcuna inferma, ma non con frutto perciô che se bene si desi­ dera dar ogni honesta sodisfattione a coteste buone Religiose non di meno non è parso alie S. loro I. di concedere quanto si domanda per non far pregiuditio ai Decreti generali della Sacra Congregatione con aprir una porta ad altri monasterii di ricercame del istesso. Veda perô V. S. di far capaci coteste Madri della buona yolontà che ha scoperta in q. m. S. I. et delle giuste cause per le quali non vengono sodisfatte nel desiderio loro. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 263 bj. 1490. S. C. Ep. et Reg., Mileien., 23 aug. 1593·2 Q. m. S. I. abborriscono i Conventi piccoli de Regolari per la poca osservantia che si fa in essi et per i disordini che s’odono spesso dei frati di simili luoghi ct essendosi saputo che in Rossano i Conventuali di S. Francesco habbino cominciato a fabricare con cosi poco assignamento che non potranno formarvi Convento complito con essersi inoltre avvicinati tanto ai Padri di S. Domenico che verranno a impedirsi insieme l’elimosine et il concorso dclla gente contro i privilegi concessi a tutti i mendicanti d’ordine delle S. loro I. awertisco V. S. prima a non voler concedere ad alcuna Religione luogo dove verisimilmente non possino i frati sostentarsi in numero conve­ niente nè cosi vicine ad altre d’altra Religione che si controvenga ai sudetti privilegi poi nel particolare di detta Terra che non essendo il nuovo Convento di S. Francesco cosi distante da quello di S. Domenico come si ricerca per i privilegi sudetti, voglia prowedere con prohibir la fabrica secondo Pistan­ tia che in cio le sarà fatta dai detti frati di S. Domenico per 1’interesse loro. Serva dunque tutto questo a V. S. per suo awiso acciô non si discosti in tal materia dall’osservantia degPordini di questa S. Sede. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 258 b]. 1 A Mons. Putriarca di Lisbona, Collectore in Portugallo. 1 Al Vescovo di Mileto. 5. C. Episcoporum et Regularium 647 1491. S. C. Ep. et Reg., Florentina, 6 sept. 1593·1 Con la relatione, che già ne mandaste nel particolare della Cappellania di M. R. Rondinelli doppo d’haver ben considerato il tutto, q. m. S. I. hanno resoluto, che M. R. non possa col Canonicato della Metropolitana possedere la sudetta Capellania, ricercando come si vede, che in effetto per il servitio annesso l’uno et l’altro benefic: ) residenza personale, non dovendoli suffragare, se per il passato è stato aile v< te permesso il servitio della Cappel­ lania per sustituto, poichè è successo pei tolleranza che non puô far mutar lo stato et natura del beneficio, trattandosi massimamente di Coadiutoria nella Cura delle anime. Vi piaccia. ... [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p. 224b]. 1492. S. C. Ep. et Reg., Fulginaten., 6 sept. 1593.2 Non hanno approvato q. m. S. I. i rimedii esposti da V. S. con la sua de 21 del passato per prowedere ai bisogni dei monasteri et in particolare di cotesto della Croce, non si dovendo quanto al generale concedere che si possa spendere la metà delle limosine dotali poichè si hanno da impiegare in béni stabili et supplire aile spese occorrenti con l’entrate et altre elimo$ine che si raccolgono dai fedeli et quanto al particolare di detto monasterio della Croce non si deve tollerare che essendo 47 monache dentro dieciotto celle se ne habbia da vestire delle altre per far maggior confusione non havendo manco tanti assignamenti che gli bastino per il vivere et perè dico d’ordine delle S. loro I. che quelche haverà da fare, è che non si ammettino altre zitelle all’habito dove non è luogo capace per loro ancorchè portassero lettcre per poter esser vestite con dote dupplicata, ma se gli occorrerà che qualche monasterio habbia nécessité di fabbricare et che il numéro delle monache non sia compito, con suo awiso se gli darà licentia di potersi servire del denaro d’una elimosina dotale di Novitia ricevuta dentro il numero et cosi potrà esseguire. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 274a]. 1493. S. C. Ep. et Reg., Pharer., 13 sept. 1593·3 Per le lettcre degl’ordini, che V. S. ha conferito P. G. Vallarese, si è visto, come ella l’ha promosso senza titolo, onde è necessario, che avertisca prima, qualmente è caduta nelle Const, di Sisto V di f. m.4 et è necessario, 1 1 ’ ‘ Al Vicario di Fiorenza. Al Vescovo di Fuligno. Al Vescovo di Lesina. Cf. N. 166. Curia Romana 648 che se ne liberi quanto più presto per esser troppo preiudiciali alia salute, poi, come è tenuta di provedere da viveré a questo povero huomo, finchè ; habbia conseguito benefitio o altri béni suffitienti per la sua congrua susten- j tatione et gliene do aviso d’ordine di q. m. S. I. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p. 238 a]. 1494. S. C. Ep. et Reg., Cameracen., 20 sept. 1593. Fra J. de Longaine dell’ordine di S. Francesco, essendo stato mandato dal suo generale havessi d’actendere a servitio delle povere monache di S. Chiara della Città di Monte dioc. Camerae, desidera la dichiaratione di seq. punti: 1. Si puù essere eletto Confessore estraordinario alcuno delli cornpagni del Confessore, quali assistono al servitio di dette monache, si bene sono Confessori approbati et vecchi? 2. Si quando il Confessore extraordinario viene al confessionario e comincia a confessare le monache, durante detto extraordinario il ordinario ha più authorità? 3. Si tutte le monache sono tenute a confessarsi con il extraordinario o vero sole quelle, che hanno di bisogno? 4. Si è lecito dargli per Confessore extraordinario aile monache con­ forme loro vogliono o solo quello, che il superiore li vuol assignar? S. C. censuit quoad 1. posse arbitrio superioris. 2. habere. 3. esse in arbitrio monialium. 4. esse in arbitrio superiorum. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1593]. 1495. S. C. Ep. ct Reg., Ferrarien., 13 oct. 1593·1 Abbenchè è stato resoluto da questa Sacra Congregatione che i regolari deputati alie cure delle anime nelle loro Parrochiali siano tenuti d’andarc come gli altri curati secolari alie Congregationi ordinate dai Vescovi per conferire i casi di coscientia et i dubii che gli occorrono nelle loro admini­ stra tioni. Di che do ora awiso a V. S. accio cosi faccia osservare in cotesta sua Diocesi et in particolare dal Canonico latcranense deputato da cotesta cura di S. Luca giacchè si scrive hora al suo superiore che gl’ordini che obbedisca et non doverii mancare; quanto poi alie disobedientie passatele S.lorol. vogliono che se li rimetta ogni pena et essendo incorso in irregulari AI Vescovo di Ferrara. 5. C. Episcoporum et Regularium 649 V haver celebrato doppo Ia suspensione ella dispensi seco sopra la sudetta irrégularité in virtù della presente rehabilitandolo et restituendolo in pri­ stino. Onde non manchi d’esseguire. [Reg. Ep.-Mon. 1592/93, p. 309 a]. 1496. S. C. Ep. et Reg., Comen., 27 oct. 1593.1 La S.tà del N. S. è informata, che nella Valtellina molti preti et frati siano ammessi a celebrar, predicar et tener cura di anime senza haver dai loro superiori lettere testimoniali et dimissorie, onde aile volte awiene, che persone infette seminino delle heresie tra quella gente semplice e poco disci­ plinata et havendo la S. S. ordinato, che vi si proveda, d’ordine di q. m. S. I. scrivo la présente acciô V. S. dia subito commissione con parole molto efficaci ai Curati Arcipreti et Vicarii foranei di quel paese ordinandoli sotto quelle pene che a lei parerà d’imporli, che niuno debbia ammettere prete o frate alcuno di qualsivoglia religione a dir messa, far cerca d’elemosine, predicare et insegnare, se prima non gli haveranno mostrato le lettere commendatitie et dimissorie dei loro superiori; et perô sarà contenta di spedire subito tenendovi poi sopra l’occhio, acciô si essequisca ordine cosi im­ portante. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p. 275 b]. 1497. S. C. Ep. et Reg., Collen., 3 nov. 1593·2 Quanto alla domanda che fanno le monache di cotesto monastero di poter uscir in chiesa per communicarsi è resoluta che non se li puô conce­ dere in modo alcuno per esser cosa contraria alla vera clausura et perô dica loro che si mettino l’anima in pace facendo fratanto far la fenestrella per la communione nel luogo più a proposito et provedendo che quanto prima si serri la porta per la quale dalla chiesa s’entra dentro al monasterio. [Reg. Ep. - Mon. 1592/93, p. 323 a]. 1498. S. C. Ep. et Reg., Caputaquen., 17 nov. 1593·3 Si lamentano gl’huomini della Univcrsità di lasanella, che l’Abbate di S. Angelo lor Curato, gli prohibisca il potersi eleggere la sepultura nella chiesa nuovamentc edificata per i frati dell’ordine dei minori osservanti 1 Al Vescovo di Como. 1 Al Vescovo di Colle. 1 Al Vescovo di Capaccio. 650 Curia Romana contro la forma dei privilegii concessi a tutte- le religioni dei mendicanti; et perche essendo cosi conviene, che il negotio si remedi quanto più presto, q. m. S. I. hanno determinato, che habbia V. S. da informarsi et si troveri esser vero, deva in virtù della presente far precetto a detto Abbate, che voglia desistere dall’impresa, giachè pretende cosa contro il giusto et con ?a< ­ tro la mente di q. S. Sede. Et perché si è anco trattato si potranno i padri di quella terra eleggere la sepultura fuor della chiesa parrochiale per i loro figli impuberi, sarà V. S. contenta d’awisare della consuetudine di cotesta diocesi. [Reg. Ep.-Mon. (1) 1593, p. 294a]. 1499. S. C. Ep. et Reg., Squillacen., 3 ian. 1594.1 È stato resoluto dalla Cong. sopra il Concilio che il Vicario sede vacante possi concedere le lettere dimissorie per la prima tonsura et infra annum post obitum Episcopi a quei laici che doveranno esser’presentati dai patroni a’benefitii ecclesiastici. II che vi significo ad instanza di Tiborio Vua da Stilo accib vi contentiate concederli le suddette dimissorie peri la prima tonsura tutt’hora che sia vero che dai patroni sia nominato, et presentato ad un benefitio semplice come quà ha fatto esporre. Non mancate dunque di consolarlo, concorrendo perô in lui le buone qualità che si ricercano. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 7 a]. 1500. S. C. Ep. et Reg., Bononien., io ian. 1594.2 e Si pretende ch’una figliola di Beroaldi novitia nel Monastero della Ma­ donna degli Angioli non abbi altrimenti voluntà di professare et perché 1’assedio con che di continuo la tengono le monache non possi palesare 1’aniino suo ai parenti et perché la liberta in questo particolare è cosa molto raccomandata come sa V. S. dal Sacro Concilio di Trento3 et da questa Santa Sede in diverse costitutioni, questi miei S. I. han voluto ch’io gli ne dia awiso accib si contenti di conferirsi subbito al sudetto monastero et quivi alla grata fattasi chiamare la sudetta novitia I’essamini senza assistent di monaca veruna et sopra la libera voluntà sua et sopra le arti che dicono i parenti haver le monache usato per tirarla alla religione et raguagliata bene del tutto ne informi con sua pienamente per potervi far sopra la con­ veniente provisione. Non manchi dunque di esseguire etc. [Reg. Ep. - Reg. (2) 1594, p. 1 ]. 1 Al Vicario di Squillace. 1 ΑΙΓArcivescovo di Bologna. 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 17. 5. C. Episcoporum et Regularium . 651 1501. S. C. Ep. et Reg., Castellaneten., 10 ian. 1594.1 D’ordine di questi miei SS.Ill. ad instanza dei priore, et frati di cotesto convento dell’Annuntiata awertirô V. S. che dovendosi seppellir morti aile chiese dei Regolari non possono dentro di esse far l’uffitio i preti, ma tocca agl’istessi regulari, dovendo il curato haver pensiero d’ordinare, et far tutto quello che bisogna solamente finchè il corpo arrivi dentro la porta delle chiese regulari, ai quali spetta la cera funerale, eccettuata la quarta debita alla parrochia secondo la dispositione dei Sacri Canoni, sicome par’anco ragionevole che ai medesimi regulari il sonar le campane quando et quanto le piace per la sudetta occasione, senza voler inoltre che si portino prima i morti nella catedrale et poi alla chiesa della sepultura eccetto se non fussi l’uso di tempo immemorabile per ragione di preheminenza, o devotione, nel quai caso si potrà continuare, ma circa il portar della croce prohibito loro da V. S. dirb d’ordine degl’istcssi miei SS. Ill. che se i morti si haveranno cja seppellire nelle chiese dei regulari si doverà portar la croce della chiesa della sepultura solamente, et non di altra come si usa quà, dove non si porta se non la croce della chiesa sudetta. Si contenti V. S. di far che si osservi conforme alla mente delle SS. loro Ill.me awisando se gl’occorrerà di replicare etc. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. lia]. 1502. S. C. Ep. et Reg., Urbinaten., 2 mart. 1594·1 2 Doppo d’essersi riferito in Congregatione quanto V. S. scrive con la sua di 6 dei passato, hanno resoluto questi miei SS. Ulmi che per debito dell’offitio suo ella habbi da provedere, che in ogni chiesa parrocchiale si conservi il Santissimo Sacramento della Eucharistia secondo l’instituto della Chiesa, perb non manchi di esseguire dando quelli ordini circa la custodia di un tanto Sacramento che sa lei doversi osservare dai ministri ecclesiastici etc. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 56b]. 1503. S. C. Ep. et Reg., Aquilana, 15 mart. 1594.3 Restano maravegliati q. m. SS. I. che essendo chiari i decreti del Sacro Concilio di Trento4 contra di essi, cotesti Padri Celestini nei monasteri a lor’ sogetti habbino ardire di far ammettere le novitie all’habito et poi alia 1 2 1 1 Al Vescovo di Castcllaneta. Al Coadiutorc d'Urbino. Al Vescovo di Aquila. Sess. XXV, de regularibus, c. 17. Curia Romana 652 professione senza che prima sia esplorata da V. S. la voluntà delle figliuok, Et perché non conviene ch’ella taccia in cosa cosi importante et comesi vede tanto raccomandata dal Sacro Concili’o predetto sarà contenta alla ri ce vu ta della présente ordinare aile Abbatesse et superiori di detti Monasterii et ai Padri che ne tengono il governo, che sotto quelle pene che a lei parera di specificare non ardischino per l’awenîre di dar’ l’habito ad alcuna novitia nè ammetterla poi alla professione se prima non sarà essaminatadâ V. S. conforme al Decreto del predetto Sacro Concilio; non manchi perô di esseguire assolutamente posposto ogni rispetto procedendo alia dechiaratione delle pene per i debiti termini se si contrafarà. [Reg. Ep. - Reg. (2) 1594, p. 74 a]. 1 1 j i ! , | 1504. I S. C. Ep. et Reg., Pientina, 15 mart. 1594. ! Noverint universi has literas nostras inspecturi qualiter Ulmi et Revmi DD. Cardinales Episcoporum et Regularium negociis praepositi habita informatione de et super bono statu cappellae seu oratorii constructi in aedibus quas colit in oppido Runito (?) Ulmus D. Marcellus Melchioriusloci praedicti baro ad eiusdemmet D. Marcelli petitionem, et instantiam conces­ serunt, et praesentium tenore concedunt in praedicta capppella seu oratorio missas celebrari posse his legibus, videlicet: 1. Ut cappella, et oratorium praedictum ab ordinario loci visitari possit eius arbitrio. 2. Ut missae in eo celebrentur praedicto D. Marcello barone vel eius uxore morbo vclalia causa impeditis ne ad ecclesiam accedat. 3. Ut haec concessio sine praeiudicio iurium parochialium semper facta intelligetur. 4. et ultimo. Ut qui ibidem Missas audierint non liberentur obliga­ tione accedendi diebus festis de praecepto ad ecclesiam pro missis audien­ dis praeter eos famulos, et famulas tantummodo qui servitio praefatorum coniugum fuerint necessarii. In quorum fidem praesentes exarari ac sigilli nostri munimine roborari fecimus hodie xv Martii 1594. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 80 a]. 1505. S. C. Ep. et Reg., Venetiarum, 15 mart. 1594.1 Non essendo in cotesta città luogo nel quale sia di bisogno per carestia di confessori approvare a tempo persone non assolutamente idonei, questi miei SS. Ulmi haveranno per bene che V. S. con i regolari osservi di apprevare senza prefinitione di tempo quei che ntrovera sufficienti, et rimandare 1 Al Patriarca di Venetia. 5. C. Episcoporum et Regularium 653 indietro quei, che non saranno tali, perciù che si siino lamentati alcuni d’esser poi necessitati da lei a nuovo essamine, et talor’ malagevole allegando la resolutione già fatta da questa Sacra Congregatione che chi una volta è approvato non deve più essaminarsi dal prelato medesimo.1 Faccia perù V. S. che si pratichi per l’awenire conforme al senso delle SS. loro Illme. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 73 a]. 1506. S. C. Ep. et Reg., Patavina, 21 mart. 1594·1 2 Questi miei SS. Illmi ai quali ho riferito quel che V. S. mi scrive con la sua de 18 del passato sopra l’uso che ha ritrovato di conservarsi il Santissimo Sacramento nella chiesa della Compagnia della morte di cotesta città, hanno resoluto che non convenga tollerarlo, poichè non vi è cura di anime, nonostante il privilegio che allegano i confrati; et perù con precetti penali et con i rimedi oportuni V. S. Io prohibisca ordinando che chi si sentira aggravato comparisca etc. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 84b]. 1507. S. C. Ep. et Reg., Turritana, 21 mart. 1594.3 Si è riferito in Congregatione tutto quello che per 1’Abbate Capita è stato dedutto contro i decreti fatti da Monsignor Arcivescovo nella visita della parrochiale di Codrongiano, et paiimenti la revisione di detti decreti fatta di ordine di questi miei SS. Illmi da Monsignor Arcivescovo d’Alvrea (?) et doppo la debita discussione si è resoluto dalle SS. loro Illme, che l’Abbate habbia da tener sempre almeno due sacerdoti per la cura della prefata parrochia, uno dei quali sia vicario con quaranta scudi l’anno di provisione, et l'altro coadiutore con quell’honesto salario col quale potrà l’Abbate trovar persona sufficiente, oltre gl’incerti perô da dividers! tra loro secondo il consueto con questa dichiaratione che detti curati devino essere a libera nominatione dell’Abbate, et prima di esporsi alla cura devino essere essaminati, et approvati dagl’essaminatori sinodali, et da quelli in particolare che saranno a sodisfatione dell’istcsso Abbate, giachè monstra non confidare indifferentemente di tutti, osservando la dispositione del Sacro Concilio di Trento al cap. 18, de reform., sess. 24, etc. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 87 a]. 1 Cf. N. 1406. 2 Al Vescovo di Padova. 3 Al \ricario di Turritano. Curia Romana 654 1508. S. C. Ep. ct Reg., Vestana, 25 maii 1594.1 È comparso quà Giovanni della Croce heremita quale havendo mostrato d’essere stato promosso da V. S., mentre fu vescovo di Veste, al subdiaconato a titolo di povertà come suo familiare, domandando gratia di potere ascendere agl’ordini maggiori, ha fatto grandemente maravigliare la Santità di Nostro Signore et questi miei SS. Ulmi per haver lei fatto cosa che non potevaet per la quale si trova incorsa nelle pene della constitutione di Sisto quinto di f. mcm. contra clericos male promotos bt episcopos in ordinum collatione peccantes,2 et perché tra le altre pene vi sono le censure come potrà per se stessa vedere, la Santità Sua mi ha ordinato che io gliene dia awiso, accio proveda alla sicurezza della sua conscienza sumministrando al sudetto poverc huomo gl’alimenti necessarii finchè 1’habbi provisto di suffitiente benefitio come è tenuta, non manchi perô V. S. di rimediare secondo il suo bisognoetc. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 144 b]. 1509. S. C. Ep. et Reg., Ferrarien., 13 iun. 1594.3 Per levar di senipolo coteste monache di S. Agostino et le altre di tutti i monasteri di cotcsta città et sua diocesi et per facilitar’ anche il lor servitio acciù nei bisogni non pateschino, q. m. S. I. hanno ordinato ch’io awertisca a V. S. che parcria molto a proposito ct massimamente per quei luoghi che sono più lontani dalla residenza del lor superiore ch’ella dessc licentia gene­ rate di poter’ entrare dentro la clausura non solamente al confessore ordi­ nario, al medico et ccrusico, ma anche al molinaro et al garzone che porta le legna e le altre cose grosse per la cui introduzione è conveniente ch’egli presti l’opéra sua ct parimente al tempo delle ricolte a gl’huomini che serviranno per la vittura dei grani, vini ct altre vettovaglie, awertendo che siano persone da bene, et che stiano sempre alla presentia di queste tali suore deputate delle più vecchie ct che le altre si ritirino dal luogo ove doveranno praticarc conforme agl’ordini della buona riforma,ct cio se gli significa hora. [Reg. Ep.-Reg. (2) 1594, p. 176 a]. , 1510. S. C. Ep. et Reg., Ragusina, 22 iun. 1594.4 È piaciuto a questi mici SS. Illmi Pintendere con la lettera di V. S. de’ 14 di Apnlc la buona volontà sua verso Mons. Vescovo di Marcana tenendo per certo che convenghi et al ben publico, et al servitio particolare 1 « • 4 A Mons. Vescovo di Oriola, Veste. Cf. N. 166. Al Vescovo di Ferrara. AlTArcivescovo di Rugusa. |M S. C. Episcoporum et Regularium 655 di V. S. ch’ella l’honori, et si prevagli dell’opera sua nellc cose della sua professione, et perché si è inteso che nelle funtioni canonical! non sia tenuto di esso quel conto che si deve, et che si tiene dai Vescovi nelle chiese dove sono canonici, le Signorie loro Illme mi hanno ordinato che io avvertisca lei di farli dar la procedentia da tutti li canonici et dignità, in tutte le cose poichè cosi è ragionevole, et cosi si osserva in questa chiesa di S. Pietro, dove i Vescovi canonici precedano, et quanto al luogo, et quanto aile fun­ tioni canoniche, come di cantar messe, et altre a tutti gl’altri canonici indifferentemente. Circa poi alla causa che V. S. ha con li Minori Melitensi, non si è mancato di scriverli per la speditione desiderandosi che si finisca per quiete di lei et di detti padri giachè il nutrimento delle liti causa di giorno in giorno nuovi maii effetti. Si è scritto a Monsignor d’Alessio che se ne ritiri ail sua residenza. [Reg. Ep. - Reg. (1) 1594, p. 175]. 1511. S. C. Ep. et Reg., Lisbonen., 4 iul. 1594.1 (La S. C. rispose) Che non possi esser’ prohibito nè dalla P. V. nè da altri superiori ai detti Padri il fondare et edificare conventi di nuovo nei luoghi ove saranno chiamati, purchè l’elemosine che ivi potranno raccorre siano bastanti per la congrua sustentatione di 12 frati essendosi concluso che non si deve tollerare l’erettione di nuovo convento se non vi si colloca famiglia di dodeci frati almeno. Non manchi dunque la P. V. et cosi faccino anche i suoi successori nell’uffitio di prowedere. [Reg. Ep.-Reg. (2) 1594, p. 202]. 1512, S. C. Ep. et Reg., Aversana, 11 iul. 1594.2 Non si potendo mettere in essecutione cosi presto corne si desidera l’estintione et suppressione di molti conventi piccoli, ove non è possibile che si viva con la debita osservantia regulare, per dar tratanto qualche rimedio a gl’inconvenienti che si sentono qui troppo spesso di diverse parti et hoggi in particolare nella città d’Aversa q. m. S. I. della S. C. hanno reso­ luto che non si debbino per l’awenire collocare in questi luoghi se non religiosi vecchi di buona vita et per il tempo d’un anno solamente et che sia necessario prohibire per ogni modo che di qui avanti non si debbino più ricever luoghi nè fondar nuovi conventi se non dove si potranno sostentare dodeci frati almeno. Di che dô hora awiso alla P. V. d’ordine delle SS. 1.1., acciô con sue lettere significhi il tutto al P. Generale, ai provinciali 1 Al P. Commissario Gen. di Lisbona. 3 Al P. Procuratore dell Ordine di S. Domenico, Aversa. Curia Romana 656 dcll’ordine perche esseguischino la sudetta resolutione ct prohibitione esammente et senza eccettione alcuna. Et pero non manchi di obbedire con ogni sollecitudine come da lei si spera. Una lettera simile alla precedente de verbo ad verbum al Procuratore di S. Francesco Conventuale. S. Francesco Osservante. S. Agostino. Car­ mine. [Reg. Ep. - Reg. (2) 1594, p. 212 a]. 1513. S. C. Ep. et Reg., Bracharen., 26 iul. 1594·1 Quaesitum fuit Amplitudinis tuae nomine ab hac Sacra Congregatione Cardinalium quos SS. D. N. Episcoporum ct Regularium negotiis nominatim praefecit num scilicet poenae contentae in constitutione sanctae memo­ riae Pii V quae incipit Regularium, 1 2 et in alia fel. rec. Gregorii XIII quae incipit Ubi gratiae, 3 locum habeant solummodo contra ingredientes mona­ steriorum septa sanctimonialium literis apostolicis suffultos an potius com­ prehendant etiam qui ingrediuntur monasteria praedicta non ex auctoritate apostolica sed voluntate propria et alias nulla denuo ab hac S. Sede obtenta licentia; et omnibus hesitandi rationibus mature perpensis illud Amplitudini Tuae respondendum fore Patres Ulmi censuerunt semper ita fuisse interpre­ tatas constitutiones supradictas apud eandem S. Sedem ut utrumque omnino amplectantur casum. Quapropter tuae nunc erit Amplitudinis et idem sentire et contra inobedientes ex praescripto constitutionum in utroque casu pro­ cedere. [Reg. Ep.-Reg. (2) 1594, p. 236b]. 1514. S. C. Ep. et Reg., Bracharen., 2 aug. 1594.4 II Priore dei convento di S. Gonsalo d’Amaranti dellOrdine di S. Dome­ nico della diocesi di Braga ha fatto esporre a questi miei SS. Ulmi che Mons. Arcivcscovo di Braga, et altri Prelati dei regno, voglino che i frati delPordini mendicanti rinovino ogn’anno la licentia che se gli dà per poter domandare le elemosine, et che inoltre se li facci pagare cinque scudi per ogni licentia et perche essendo cosi il negotio ha bisogno di provisione, le SS. loro Ulme mi hanno commesso che io awisi tutto questo a V. S. afinchè le piaccia di scrivere ali ’Arci vescovo sudetto et agl’altri ordinarii che gli saranno nominati, primo che per le licentie di dimandare le elemosine non devino mai essigere pagamento alcuno ancorchè minimo, nonostante qualsivoglia uso antichis1 • • 4 Ad Archiepiscopum Braccarensem. Cf. N. 115. Cf. N. 147. Al .'atnarca di Hierusalem, Collcttore, Braga. S. C. Episcoporum et Regularium 657 simo etiam di tempo immemorabile in contrario, et quanto ai frati mendi­ canti che vivono nella diocesi loro non li molestino a pigliar detta licentia poichè subito che un Prelato gli dà il luogo s’intende che gl’habbi concesso ladicentia di poter cercare, et domandare le elemosine secondo l’instituto, facci dunque sopra di questo V. S. buona provisione awisando di quanto gl’occorrerà dire sopra questo particolare, mentre prego il Signore che le concéda felicità. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 217b]. 1515. S. C. Ep. et Reg., Collen., 2 aug. 1594.1 È piaciuto a questi miei SS. Illmi l’intendere la buona cura che usa in far leggere casi di conscienza al suo clero, si corne è dispiaciuto, che i clerici che non han cura d’anime sian cosi poco volti al bene, che bisogni pensare di contringerli per forza acciô venghino aile lettioni, et congregationi che perciô si fanno; et rispondendo alla consulta proposta a nome di V. S. dico d’ordine delle SS. loro Illme, che è obligo suo di fare ogn’opera che non solo i curati, ma anco tutti gl’altri dei clero seculare venghino a essercitio cosi buono, prevalendosi più delle essortationi, et monitioni, che della forza delle pene con quoi che non hanno obligo d’ascoltare le confessioni, dovendo questi esser constretti ad intervenire aile lettioni, et congregationi in tutti quei modi che gli pareranno più opportuni. Usi dunque in questo tutta la sua solita prudenza etc. [Reg. Ep. - Reg. (1) 1594, p. 224 b]. 1516. S. C. Ep. et Reg., Nucerina Paganorum, 9 aug. 1594.1 2 M Non è conveniente che le confraternité de laici di cotesta città in alcune cose del lor governo caminino come per il passato, particolarmente in quel che tocca alla creatione degl’offitiali, essendosi inteso che si elegghino per tre anni et che i vecchi faccino riuscire gl’uffitiali nuovi con le pratiche, et con li voti aperti secondo il gusto loro; et perù d’ordine di questi miei SS. Illmi dico a V. S. esser obligo suo di provedere quando farà la visita di detta Confratemità ordinando che le elettioni si faccino per voti secreti conforme al senso del Sacro Concilio di Trento, 3 et potrà anco adoprarsi, acciô si contentino i Confrati redurre gl’offitii annuali parendo troppo il termine di 3 anni, giachè bene spesso puô esser di pregiuditio il differire la muta1 Al Vescovo di Colle. 2 Al Vescovo di Nocera de Pagani. 3 Sess. XXV, de regularibus, c. 6. 42 Curia Romana 65 8 - tione per tempo cosi longo, nel restante poi doverà lei awertire di fard» si osservino li loro statuti, rivedendo i conti agl’amministratori et prohibée^ le male spese con levar via gl'abbusi sccondo gli detterà la sua prudent senza alterargli perô gl’ordini loro contro la lor voluntà ctiamdio che ίυ per ridurli a mighor forma onde sarà obligo suo di mancggiarsi in quisti negotio conforme a quanto ho detto, etc. [Reg. Ep.-Reg. (i) 1594, p. 228a]. 1517. S. C. Ep. et Reg., Conchen., 16 aug. 1594.1 Perlatum est ad S. I). N. vos minime paruisse mandato admodum R.P.D Horatii Biragi Episcopi Vaurensis ct Apostolici delegati ultima septembri anni 1591 expedito, quo vobis fuit iniunctum ut Jo. Madricrez Praecentorem ct Canonicum vestrum dum huius S. Sedis vices in ecclesia Ruthenensi gere ret pro praesenti, ut par est, haberetis sibique de fructibus atque proventi­ bus sui canonicatus atque de distributionibus quotidianis si nulli alii sint m Ecclesia vestra proventus, integre responderetis ct respondere faceret;, sicut alteri cuilibet Canonico praesenti ct divinis intéressent!. Quod cum ita sit ut permoleste tulit Sanctitas Sua, in his meis literis vos commoniti esse voluit quod nisi debito temporis intervallo de fructibus ct proventibus seu distributionibus praedictis satisfecisse praedicto praecentori ct vicario apostolico in civitate ct ecclesia Ruthenensi perspectum sit, ad poenarum quas incurristis declarationem, ct exeeutionem procedi mandabitur primo quoque tempore; qua de re vestrum erit propriis conscientiis atque malivobis imminentibus obbedientiam remedium afferre, ct bene valete in Domi­ no quem vobis propitium precamur. [Reg. Ep. - Reg. (1) 1594, p. 229 a]. 1518. S. C. Γ.ρ. et Reg., Neocastrcn., 16 aug. 1594.2 Con altra ho rispoeto sopra diversi particulari delle sue lettere de 24 ct 28 dei pa sato, con la pr< sente diro quanto occorrc circa le cosc di detto monasterio di S Chiara et prima (pianto al particolarc della clausura le Signoric loro Ulme I’avvcrtiecono a volcr’adoprarai con i signori officiali della città ct con qu< i che vi hanno intéresse acciô quanto prima si proveda per sicurezza dell'honor’ di Dio ct dei «angue loro essendo pareo rnolto inconvcmentc che se ha sopportato fin qui chc le monache possino pariare con 1 vicini ct esser viste da essi per la vicinanza et corrispondcntia delle 1 Canonic n ct Capitulo Conchen • Al Vcwcovo di Nicastro· S. (i Episcoporum ft Regularium (>V) fincstrc ct chc si sia tcnuta la rota aperta a discretione di chi ha voluto abusare della commodità di casa nei quali due capi non manchi di provcdcr’subbito nonostantc qualsivoglia contraditionc prevalendosi ancho per Peffetto della forza delle censure, sc cosi sarà bisogno, ne pensi chc sc gli possi con­ cedere il vesti r’n ovi tic. [Reg. Ep. - Reg. i2) 1594, p. 254]. 1519. S. C. Ep. ct Reg., Compsana, 30 aug. 1594.1 (La S. C.ammonisce)... di non tener più ordinatione sc non nella cated rale conforme al decreto del Sacro Concilio di Trento,2 di non far feste et ofFitii a chicsc di monache dove non convicnc chc si tiri concorso di populo, et di non mettcr p< na di peccato mortale in ccrtc cose chc non sono di rnolta importanza. Non manchi perô... [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 246 b]. 1520. S. C. Ep. ct Reg., Carmclitarum Hispaniae, 20 sept. 1594.3 Il P. Procuratore del ordinc ha fatto propone a q. m. S. I. della S.C. sei capi di consulta. Circa al prirno sc vi sia prohibitione chc 1c monache non possino scpellirsi nella lor chicsa estcriorc domandô chc essendovi sc li dia licentia di poter ciô concedere aile Snore dell’Incarnatione di Avila, rispondo chc in questo non έ proibitionc alcuna; et perô potrà far’ osservarc sccondo l’uso ct con­ sume dci luoghi, rimettendo nondimeno alia prudentia di V. P. il sodisfarc in questa parte al desiderio della predette monache dell’Incamatione in caso chc per 1'adietro si fusse osservato altrimcntc in quel lor monasterio. Sopra il sccondo chc i monasterii possino dar’ licentia alie monache inferme etiandio di male non contagioso con Pattestatione dci medici d’uscire della clausura per andarc a i bagni, o mutare aria havendo ritrovato chc ciô sia stato fatto passim in cotesta provincia, rispondo che non possono in modo alamo et chc chi cio ha fatto c in corso nelle pene della Holla di Pio V di santa memoria * per la quale è cio prohibito sotto diverse pene etiam di censure, come potrà vedere ecccttuati tre casi solamente d’incendio, di lebra et di epidemia. Onde convcrrà ch'ella costà si facci bene intendere notificando in tutti i luoghi le pêne sopradette. 1 Al Vetcovo di Conzn. 1 Smi, XXIli, de ref., c. 8. ’ Al P. Generale dci Carmelitani in Spa^na. ‘ Ci. N. 133. Curia Romana 66o Sopra il 6° et ultimo delle pietre consacrate che non hanno sepulcro Ί nè reliquie di santi dentro di esse, essendosi referito il caso alla Santità i | Nostro Signore d’ordine di Sua Beatitudine rispondo essersi maravigliau grandemente la Santità Sua di tal cosa, poichè essendo rito antico delà I Chiesa comandato nel Pontificale che la consacratione degl’altari et altare!: I portatili s’habbi da fare con 1’inclusione in essi delle sante reliquie è par?.· I gran cosa che i Vescovi habbino havuto ardire di attentare in contrario. Et pero volendo Sua Beatitudine che il negotio si remedii, vuole che h P. V. proibisca nelle chiese dei suo ordine l’uso delle pietre consacrate nel i modo detto di sopra, facendosi mandar’costà delle reliquie dal P. Procura­ tore al quale si sono offerte per riparare all’inconvenienze quanto prima conforme al bisogno. Con che havendo sodisfatto alie consulte sopradette fo fine con offerirmi a V. P.... [Reg. Ep.-Reg. (2) 1594, p. 304]. 1521. S. C. Ep. et Reg., Perusina, 20 sept. 1594.1 La città di Racanati fà instantia di nuovo per haver’ due, o tre monache I di cotesto monasterio delle Cappuccine per instruttione et governo dei loro nuovamente eretto conforme alia resolutione fatta già et avvisata a V. S. con mie lettere di Marzo passato, et essendosene con tale occasione riferito a q. m. S. I. la resposta ch’ella ne diede con sua de 15 di Luglio doppo maturi 1 consideratione hanno lor Signorie Ulme resoluto ch’io debbia replicare come fo incaricandoli che vogli disporre coteste monache ad accettare questa buon opra, poichè non ci è modo di poter’ haver’ di altrove persone della medenu rcgola secondo il bisogno et non esseguendosi cosi buon’opra haveria da render’ conto a Iddio benedetto da chi ne fussi causa. Veda perô V. S. di sodisfare et a questa S. C. et a quella città secondo il desiderio dechiarando alie monache che quanto all’inconveniente che dà loro qualche fastidio dei1’haver in questo luogo assignamenti certi per il viver quotidiano, devono quietarsi già che è per particolare determinatione degl’istessi m. S. I. quali attese le carestie che corrono hanno resoluto et ordinato che non solamente questa nuova pianta di Racanati ma anche qualsivoglia altra etiandio della prima rcgola di Santa Chiara habbi da haver per 1’awenire beni, o assigna­ menti certi per il sustento delle monache prima che si approvi et conftrmi la loro fondatione et cosi anche che le monache debbino portare al mona­ sterio elemosina conveniente per aiuto et sostentamento dei luogo, onde non devono avere per questo scrupulo quelle che haveranno da andare, ma potranno accettare il peso voluntieri per amor del Signore. Facci dunque V. S. 1’opcra possibile acciô ne segua l’effetto, awertendo che le novitie che si ricevcranno in cotesto suo monasterio portino per 1’awenire 1’elemosina come di sopra. [Reg. Ep. - Reg. (2) 1594, p. 307 a]. 1 Al Vescovo di Perugia. 5. C. Episcoporum ct Regularium 661 1522. S. C. Ep. ct Reg., Camerinen., 26 oct. 1594.1 Per sodisfare alia consulta che a nome di V. S. è stata proposta in Con­ gregatione dico d’ordine di q. m. S. I. che ai regolari non si puô prohibire il metter’l’oratione delle quarant’hore o altra di minor tempo con esporre fuori il SSmo Sacramento nelle chiese loro, quando ai superiori dei conventi parera bene per qualche causa publica, ma sarà ben conveniente et cosi ordinano le SS. L. I., che V. S. awertisca tutti i superiori di non voler metter fuori dei tabernacolo il Sacramento SSmo se non tenendovi accesi dei continuo dodeci lumi et con ordine tale che in etfetto vi si trovino sempre present! a far’oratione quattro o sei persone almeno et se vedrà che l’avvertimento non giovi, facci loro precetto finale nella medema conformité di commissione delle SS. L. Ulme in virtù della presente. [Reg. Ep.-Reg. (2) 1594, p. 339 bJè 1523. S. C. Ep. et Reg., Veronen., 8 nov. 1594.2 Essendosi riferito in Congregatione la lettera di V. S. de 10 del passato per la quale informa sopra la poverté delle suore di S. Caterina da Siena circa il conceder’loro che per pagar debiti et altri bisogni possino valersi delle limosine dotali, questi m. S. I. hanno risoluto che io replichi a V. S. che faccia sapere alie dette suore come non si vuol concéder’ tal licentia in generale ma se ricorreranno in casi particolari esprimendo la somma che bisognaria et la quantité delle elemosine che si trovaranno pronte, non si mancarà di aiutarle et consolarle. [Reg. Ep.-Reg. (2) 1594, p. 344 b]. 1524. S. C. Ep. et Reg., Casertana, 6 dec. 1594.3 Non è conveniente che V. S. sopporti nelle chiese parocchiali che il SSmo Sacramento si tenga in altro luogo, che sopra 1’altar maggiore maravigliandosi q. m. S. I. d’intendere ch’in redurvelo habbi V. S. trovato contradittione poichè è cosa chiara che 1’altare principale è il luogo più degno et se si vede in alcuna catedrale in altra cappella separata, procede dalle funtioni episcopali, che si fanno dal Prelato in sedia con le spalle verso l’al1 Al Vescovo di Camerino. * Al Coadiutore di Verona. ’ Al Vescovo di Caserta. 662 Curia Romana tare come ben sa V. S. et pero di commissione delle SS. loro Illme ofdic alli confrati, che si acquietino a questa reforma constringendoli a sommin? strare folio per la lampada conforme al consueto facendoli poi godcretur.e le gratie concesseli come se in cio non si fussi fatto alteratione alcuna etc. [Reg. Ep.-Reg. (i) 1594, p. 3Ι7^]. ; I ! I 1525. S. C. Ep. et Reg., Taurinen.t 20 dec. 1594.1 S’intende che havendo ottenuto la confratemità dello Spirito Santo di ; cotesta città l’aggregatione a questa del Gonfalone di Roma per goder It gratie et indulgenze concesseli dai Sommi Pontcfici, hoggi si trovi nuovamente aggregata all’istessa del Gonfalone un altra confratemità di S. Croce della medesima città contro gl’ordini dati da questi miei SS. Ill. di commis­ sione di N. S. e de papi suoi predecessor!, et perché non conviene che s trapassi il negotio con silentio massime per le gare, et disordini, che sogliono nascere nei populi per simii conto, q. m. S. I. hanno resoluto che V. S. coq l’autorità che se li concede in virtu della présente debbia sospendere, essendo cosi, ogni gratia et privilegio che possino godere i confrati della confratemiù predetta della Croce per vigore della detta aggregatione prohibendo loro il far processioni, et qualsivoglia altra cosa, che gli fosse concessa percio, volendo che si reduca, et tenga per ridutto il negotio come se mai fussi stata conceduta detta aggregatione ai detti confrati della Croce, onde non manchi di esseguire eccettuato perô se questa Compagnia fussi di quelle, che dependono dai S. Offitio delflnquisitione nei quai caso dovrà V. S. soprasedere, et avvisare etc. . [Reg. Ep. - Reg. (1) 1594, p. 335 a]. 1526. S. C. Ep. et Reg., Rapollen., 20 dec. 1594. 2 Il clero di Ripa Candida pretende in tempo di sede vacante dover esser suggietto al vicario patriarcale di Melfi dicendo che cosi si è osservato per l’adietro et supplicando d’esser mantenuto nei medesimo possesso, et per­ ché se cosi è conviene che vi asteniate di procéder voi nelle cose di quei preti di quella terra lassando la cura al vicario di Melfi, d’ordine di q. m. S. I. ve ne fo awertito, acciô non si facci errore, con esplicarvi che vi doviate astenere andare alla visita di quel luogo poichè i vicari capitolari non pos­ sono visitare senza espressa commissione. Vi serva dunque la presente per vostro avvertimento etc. [Reg. Ep. - Reg. (1) 1594, p. 336 a]. 1 All’Arci vescovo d’Otranto Nuntio, I urino. 1 Al Vicario di Rapolla, Melfi. 5. C. Episcoporum et Regularium 663 1527. S. C. Ep. et Reg., Tarentina, 2 ian. 1595.1 (La S. C. risponde) awertendo che non è mente di N. S. che si violentino i Greci allosservanza del rito latino, ma si bene, che levati degli errori, nei quali sogliono stare fuor d’Italia si cultivino nei rito loro conforme al decreto del Concilio Fiorentino,2 et quei, che furono già fatti dalla buona memoria del Card. Savello nei suo Concilio provinciale di Benevento, etc. [Reg. Ep.-Reg. (1) 1594, p. 34° b]· 1528. S. C. Ep. et Reg., Capuana, 2 ian. 1595·3 Non è comparso alcuno che habbia fatto instanza per la resolutione del dubbio consultato da V. S. sopra il caso di Traiano Spartino di Caiazzo, ad instanza del quale fu dal Vicario di lei prefisso al Vescovo termine di quindeci giomi per la sua speditione et per non lassare la cosa indietro, accio non succéda controversia perciô in awenire con questo, et con altro suffraganeo, dico de mente di q. m. S. I. che quando un carcerato si aggrava di indebita carceratione, deve il Metropolitano farsi mandar la copia degli atti senza ordinar cosa alcuna circa la persona del carcerato, et dipoi quelli ben visti, precedent! le debite citationi deve pronunciare esser stato, o non esser stato fatto aggravio al prigione dai suffraganco secondo che gli parerà di giustitia, et dicendosi non esser stato fatto aggravio, S’ha da soggiungere la clausula, et propterea causam esse prosequendam per eumdem iudicem, et pronunciandosi, che sia stato aggravato il prigione, si haverà da soggiungere questa altra clausula, et propterea causam esse avocandam et remanere debere etc. delle quali interloquutorie si doverà ammettere 1’appellatione trattandosi di pregiuditio irreparabile per la sententia deffinitiva, come puô V. S. con­ siderare. Conforme a questo dunque facci V. S. che si procéda nei casi occorrenti lassando da banda la prattica di cohartare il termine della speditione, massime quando non si sono visti gli atti ne li meriti della causa etc. [Reg. Ep. - Reg. (1) 1594, p. 347]· 1529. S. C. Ep. et Reg., Capuana, 9 ian. 1595·4 Per le difficultà, che ha ritrovate Mons. Arcivescovo di Surrento in cotesti Signori del regimento della città Aon si sono rimossi q. m. S. I. dalle resolutioni già fatte intomo al particolare dei monasterii di S. Giovanni 1 ’ * 4 All’Arcivescovo di Taranto. Cf. N. 51. Α1ΓArcivescovo di Capua. Α1ΓArcivescovo di Capua. 664 Curia Romana vecchio, et nuovo, non parendo ragionevole, che per gare et passioni private si habbi da posporre, et metter da banda il ben publico, et il seni, tio di Dio benedetto, et volendo le SS. L. Illme che per la tardanza non si I abbandoni il provedere secondo il bisogno alie monache di S. Giovanni vecchio, hanno resoluto, che V. S. debbia per ogni modo far levar via h stalla, che si trova dentro la clausura di quel monasterio dove si è tenuto, et tiene la cavalcatura per il fattore, et procuratore delle monache, et parimente la paglia, fieno, strame, et biada, che si ritrova introdotta dentro la sudetta clausura per uso dei bovi, o del cavallo del fattore, et procuratore acciô si possi stare con l’animo securo dagli inconvenienti, che possono occorrere continuandosi, come per il passato, et che in oltre ella debbia aiutare la buona volontà di quelle religiose all’osservanza debita della regula, constitutioni et riforme, poichè si sono mostrate a Monsig. Arcivescovo predetto molto disposte a voler vivere con la detta osservanza, awertendo perô di non permettere in modo alcuno che alcuna persona sia ricevuta all’habito in detto monastero nè meno alla professione se vi è dentro alcuna novitia non professa. [Reg. Ep.-Reg. (2) 1594, p. 415b]. 1530. S. C. Ep. et Reg., Mediolanen., 24 ian. 1595.1 Nostro Signore è informato, che V. S. intenda, corne economo generale di molestar l’economo del capitolo intorno al possesso, et amministratione dei béni di cotesta mensa archiépiscopale pretendendola lei, mentre sarà la sede vacante, in pregiuditio della giurisditione di detto capitolo, et contro l’uso osservato per l’adictro specialmente nell’ultima vacanza successa per la morte del Cardinale Boromeo di buona memoria et non volendo Sua Beatitudine permettere, che s’introduca novità alcuna, oltre a quel che ha fatto scrivere al vicario capitolare, mi ha commandato la Santità Sua, che io avvertisca V. S. come fo per mezzo dclla présente che se è cosi, vogli desistere dalla sua pretentione, lassando che le cose caminino, corne nell’ultima vacanza sopradetta, poichè l’uso è conforme alla dispositione dei Sacri Canoni, et non si deve attentare cosa in contrario; serva percio questa mia per suo awertimento et D. N. S. etc. [Reg. Ep. - Reg. (1) 1594, p. 356 b]. 1531. S. C. Ep. et Reg., Faventina, 24 ian. 1595. 2 Si è risoluto da q. m. SS. II. che le processioni delle rogationi et altre simili non habbino da passare per i claustri dei Padri Camaldolesi e di altri religiosi di cotcsta città, non ostante quel che contra si scrisse più mesi 1 A Mons. l’Abbate Spatiano economo generale, Milano. 1 AI Vescovo di Faenza. S. C. Episcoporum et Regularium 665 sono, pcrciochè l’uso si ha da restringere solamente a quelle processioni private, et particolari che si fanno nelle chiese dei Regolari uscendo fuori senza scostarsi dalle suddette chiese. Piaccia pertanto a V. S. di provedere che si esseguisca conforme alla resolutione delle SS. L. I. poichè si è scritto al P. Generale dei Camaldolesi accio faccia aquietare i suoi monaci agli ordini da darsi per lei, et il Signore etc. [Reg. Ep.-Reg. (2) 1594, p. 429 a]. 1532. S. C. Ep. et Reg., Feltren., 15 febr. 1595.1 D’ordine di q. m. S. I. della S. C. respondero con la presente alia lettcra di V. S. de 12 del passato dicendole, che agli inconvenienti che scrive occorrere spesso nelle parrochiali di cotesta sua diocese, dove persone rego­ lari senza licenza di lei, et con pregiuditio dei curati sono ammesse a cele­ brare, potrà facilmente per se stessa occorrere con dar ordine all’arcipreti, pievani, 0 vicarii foranei, che prohibischino ai bénéficiât! inferiori il lassar celebrare persone forastiere non conosciute, et massime regolari nelle chiese sottoposte alla sua giurisdittione se non haveranno le lettere dimissoriali de loro superiori in maniera che si possi saper certo esser le persone, che vorran dir messa sacerdoti, et senza impedimento canonico, commettendo ai curati che debban fare in ciô buona diligentia ct con punirli poi se per colpa loro succédera qualche loro inconveniente senza lasciar pero di ricordare a V. S. che a quei che non haveranno eccettione non gli lasci far aggravio per il disservitio di Dio, et per lo scandalo, che si daria ai fedeli, nonostante la povertà dei preti, quali col buon esempio della vita loro potranno meritare il concorso deU’elemosine, che hoggi va ad altri sacerdoti. Quanto poi alla cerca deU’elemosine le SS. L. I. dicono che per i conventi dei luoghi, che sono in cotesta diocesi ai regolari mendicanti non si puô nè deve prohibire, et se si sentono mali officii haverà da rimediare per mezzo dei superiori con far’castigare quei tali secondo la qualité dei casi. Si governi dunque V. S. conforme alla mente della S. C. e Dio N. S. la preservi. [Reg. Ep.-Reg. (2) 1594, p. 438 b]. 1533. S. C. Ep. et Reg., Caven., 22 febr. 1595·1 2 Sopra li capi che V. S. ha proposto, questi miei Signori Ill.mi hanno risoluto che quanto al primo ella possa visitare la compagnia, et confratelli della Concettione della gloriosa Vergine, non ostante ch’essa compagnia sia istituita, et eretta nella chiesa di S. Francesco dei Minori Osservanti et 1 Al Vescovo di Feltre. 2 Al Vescovo di Cava. Curia Romana 666 che habbiano 1’oratorio loro nei claustro dei monastero d’essi Padri. E questo conforme alia dispositione dei Sacro Concilio di Trento,1 et delle dichi? rationi seguite in questo particolare. Al secondo. Che potendo la compagriper sua commodità et consolatione spirituale far celebrare la Santa Me& in chiesa, massime all’altar maggiore, dove la compagnia è stata eretta;p decentemente non doversi per 1’avvenire celebrare neH’oratorio che hanno nei claustro dei monastero ove è il dormitorio delli frati. Al terzo. Che havendo commodità i confratelli di far la processione loro dentro alia chiaa quai è grande, et capace, owero fuori intorno essa et nell’atrio et piazza che ha innanzi per non ammettere et introdurre donne non si debba per I’awenire far la processione nei claustro. Al quarto. Che mentre i fratelli dclla sudetta Compagnia non lascino per questo di sodisfare all’obligo che hanno di communicarsi almeno una volta nella Pasqua, nella propria parocchia, possano nella feria quinta in coena Domini prendere la santa commu­ nione nella sodetta chiesa di S. Francesco. Cosi V. S. potrà et doverà esseguire. [Reg. Ep. 1595, p. 3 b]. 1534. S. C. Ep. et Reg., Messanen., 1 mart. 1595.2 Perché alcune monache di cotesta città, massime Suor Dorotea monaca di S. Anna dell’ordine di S. Bernardo mostrano desiderio di potersi valer delli asscgnamenti fatteli da suoi parenti nelli bisogni et nécessita loro, a’quali il commune del monasterio non suol provedere, senza scrupolo alcuno di conscienza per il voto della povertà chc hanno fatto, Q. M. S. I. hanno resoluto ch’io dica a V. S. come faccio con la présente che il vero m •M J‘ sarebbe di far totalmente vita commune et che poi tutti li assegnamenu fatti a monache particolari si spendessero a benefitio commune et che dal1’istesso commune fosse provisto a ciascuna secondo il particolar bisogno come li Superiori con prudenza et charità giudicassero conveniente perché questo sarebbe più conforme al stato loro et forsi anche seguirebbe con maggior’ commodità temporale di ciascuna et dei sicuro con maggior quiete ct sicurezza di conscienza. Cosi V. S. vedrà di persuader loro che faccino, et in ogni caso si contentano Q. Μ. I. S. che scodcndosi li sudetti assignamenti in nome dei monasterio et conservandosi nella cassa dei commune alia dispositione della Superiora possa et debba la Superiora provedere et soccorrer prima alii bisogni di ciascuna, dove non provede il commune dei monasterio con 1’assignamento fatto per ciascuna non permettendo in modo alcuno che le monache particolari scodano, o ritengano nemeno spendano da sc senza l’autontà et particolar liccnza della Superiora sotto pretesto di qualsivoglia bisogno loro. Et il Signore per fine.. [Reg.-Mon. 1595, p. 3 b]. 1 Sets, XXII, de re/, c, 8. 1 AirArcivcscovo di Messina. S. C. Episcoporum et Regularium 667 1535. S. C. Ep. et Reg., Taurinen., 1 mart. 1595.1 Si è proposto di nuovo 1 2 in questa Sacra Congregatione nostra la domanda di cotesta confraternita dello Spirito Santo, e questi miei S. I. sono venuti in parere che V. S. faccia produre alla confraterntà di S. Croce l’aggregatione ottenuta quà dall’archiconfraternità del Gonfalone perché facilmente vi troverà la clausula dummodo similis aggregatio alteri in eadem civitate facta non fuerit: ma quando anco questa clausula non vi sia, in ogni caso dichiarano le SS. loro Ulme che sia valida la prima aggregatione dello Spi­ rito Santo, e nulla et irrita la seconda di S. Croce. Piacia a V. S. notificar questa dichiaratione alie parti, et farla inviolabilmente osservare per togliere ogni inconveniente et disordine, che da simili competenze sogliono succedere. [Reg. Ep. 1595, p. 5 b]. 1536. S. C. Ep. et Reg., Baren., 15 mart. 1595.3 Già fu fatto sapere a V. S. che informasse questi miei Signori Ulmi di quello che gl’occorreva intorno a diversi capi di quelli pretendevano li Padri Domenicani della Provincia della Puglia esser’aggravati dai suo clero et perché sin’hora non s’è h a vu to risposta essendo ricorsi di nuovo essi Padri, le SS. L. I. hanno resoluto ch’io avvisi V. S. corne sotto li 10 di-Gennaro dell’anno passa to 1594 fu scritto d’ordine di questa Sacra Congregatione a Monsignor Vescovo di Castellaneta 4 non potesse il clero secolare farne l’offitio perché questo all’hora spetta alli medemi regolari cosi nei terzo, settimo e trigesimo anniversarii et che alli preti secolari si dovesse dare la quarta dclla cera dcbbita alla parrocchia et che il restante dejla cera fune­ rale restasse alli regolari et che non s’astringessero li frati a portar li corpi dei defunti alla cathédrale prima ch’alla chiesa della sepultura eccetto se fusse cosi l’uso di tempo immemorabile per ragione di preeminenza, o divotione, nei quai caso si dovesse continuare il solito et che quanto al portar la croce dovendosi sepellire i corpi nella chiesa di Regolari, si portasse solamente la croce della Chiesa della sepoltura. Cosi non havendo ella cosa rilevante in contrario si contentarà dar’ ordine che s’osservi il medemo dalli suoi preti. Et caso che gl’occorra qualche difficoltà ne dia avviso, acciô che si possa dar l’ordine opportuno. [Reg. - Mon. 1595, p. 15 a]. 1 2 3 4 Al Noncio di 'furino. Cf. N. 1525. AJl’Arcivescovo di Bari. Cf. N. 1501. Curia Romana 668 1537. S. C. Ep. et Reg., Acheruntina, 26 apr. 1595.1 Mandano questi Ulmi miei Signori Mons. Vescovo di Venosa accioccht s’informi delle qualità del vicario da voi nuovamente eletto, e trovandoin verita che sia inquisito di delitti criminali come è stato esposto quà, et che veramente all’elettione sua non sia intravenuta la maggior parte dei Capitolo come si ricercava per le leggi di essa Chiesa, lo rimova dall’ufficio, et facia elegger in luogo suo un altro idoneo, et approvato dal detto Mons. Vescovo. Sara dunque debito vostro d’ubbidirgli. [Reg. Ep. 1595, p. 24 b]. 1538. S. C. Ep. et Reg., Mileten., 8 maii 1595·1 2 Perché la confusione delli habiti induce etiamdio confusione delli ordini la cui distïntione e varietà arecca tanto decoro alia Chiesa santa, percit) diversi Sommi Pontefici approvando 1’habito de Padri Predicatori hanno espressamente prohibito a qualsivoglia altra persona o religiosa, o secolare il servirsi dei habito loro, o simile a quello. Hora intendono questi miei SS. Ulmi che i frati Heremitani di S. Agostino di cotesta città, vestono 1’habito bianco in tal maniera, che puoca, o niuna differenza si scorge tra loro e frati Predicatori di che è parso alie Signorie loro Ulme di awisarla, ct insieme ordinarie, che circa a questo particolare faccia che in ogni modo l’osservino le gratie et privilegii de Sommi Pontefici concessi a’sudetti Padri Predicatori et Nostro Signore le doni accrescimento delle sue gratie. [Reg. -Mon. 1595, p. 35a]. I 1539. S. C. Ep. et Reg., Sulmonen., 23 maii 1595. 3 Il Sacro Concilio di Trento4 dà facoltà all’Ordinarii di poter visitare la clausura di monache, ancorchè siano sogette a’regolari et perciô Monsig. À’escovo non solamente puô visitare ogn’anno la clausura d’esso monastero di S. Caterina martire dellOrdine et sottoposto alla P. V., anzi deve farlo, ne voi nè altro, o altro superiore dell’ordine hanno ragione d’opporsi, ma permetterlo con prontezza, che è quanto m’occorre dir in’risposta delle due lettere delli 15 et 25 del passato. [Reg. -Mon. 1595, p. 47a]. ■ 1 1 1 4 Al Capitolo ct Canonici di Circnza. Al Vescovo di Mileto. Al Priore di S. Domenico, Sulmona. 6css. XXV, de regularibus, c. 5. 5. C. Episcoporum et Regularium 669 1540. S. C. Ep. et Reg., Ferrarien., 14 iun. 1595.1 Non è dubio alcuno che per qualsivoglia concessione e privilegi concessi a confraternità et compagnie d’eleggersi confessori che possano assolvere dai casi riservati alla Sede Apostolica, non s’intende data facoltà d’assolvere dai casi riservati agl’ordinari, quando di questo particolare non si legga fatto speciale e précisa mentione, come più volte ha dichiarato la Sacra Congregatione del Concilio, ancora nella Compagnia dei Rosario. Pero V. S. non permetta che nella sua città et diocesi si osservi altramente. Che cosi risolvono questi miei Signori Ulmi. [Reg. Ep. 1595, p. 39 a]. 1541. S. C. Ep. et Reg., Caputaquen., 14 iun. 1595.2 Non sanno veder questi miei Signori Il .mi, come V. S. possa por la mano a commuttar Ij pia volontà del Giardini nel legato, che ha lasciato per fabricar un monastero di Capuccine, come è stato esposto alla Santità di Nostro Signore, perché la deve pur sapere che gl’ordinarii non hanno questa facoltà, la quale è riservata a Sua Beatitudine oltrechè per la fabrica si pué lasciar a qualsivoglia religione, tanto più di monache le quali se ben mendicanti hora per decreto di questa Sacra Congregatione sono capaci aneor di qualsivoglia sorte di beni da tener in commune per il vitto, et sostentatione loro. Pero V. S. awertirà di non intromettersi in questo, se non per 1’essegutione della volontà del testatore, et quando la vegga che per qualche giusto impedimento la non si possa effettuar, faccia relatione quà del tutto, massime dell’importanza del legato col parer suo in qual altra opera pia si potrebbe commuttare, che si farà la risolutione che converrà. Col qual fine... [Reg.-Mon. 1595, p. 62 a]. 1542. S. C. Ep. et Reg., Aretina, 7 aug. 1595·3 Si sono trattati in questa Sacra Congregatione i capi proposti da V. S., con le risposte et ragioni dedutte in nome del Capitolo et Canonici, et dopo matura consideratione s’è risoluto come segue: i. Che della massa capitolare vecchia si debbano assegnare proportio­ nate distributioni a tutte et ciascuna delle hore canoniche, sminuendo la portione già assegnata al matutino, messa, vespro, e compléta, le quali assor1 Al Vescovo di Ferrara. 1 Al Vescovo di Capaccio. 1 Al Vescovo di Arezzo. 670 Curia Romana be vano tutta la somma della massa, per assegnarne la conveniente portione I alie altre hore che fino al presente non hanno havuto particolare distribu­ tione in modo che per l’avrenire si habbiano da pontare et far perdere le I distributioni realmente a tutti gli absenti da qualsivoglia hora canonica alia j rata, e questo s’intenda per 1’awenire rimettendo et condonando questa Sacra Congregatione a ciascuno quello che fin hora forse per non haver I osservato la forma sodetta hanno ricevuto indebitamente. 2. Che in ogni modo debbano al tempo, che i divini offici si recitano in choro, tener sopra l’altare almeno due candele accese, et che V. S. coi conseglio di due, o tre deputati dai Capitolo prescriva hora conveniente per recitar i divini uffici in choro, massime 1’matutino diversamente secondo la I diversa stagione dell’anno, il che si noti in una tavoletta qual resti appesa in sacrestia. 3. Quanto all’esentione et moderatione dei servitio che i Canonici et V. S. per loco ancora ha ricercato, pare che si possano contentare di quello che concede il Sacro Concilio di Trento,1 et che tanto le dignità quanto i canonici ragionevolmente non devono mancare di celebrar nella chiesa cattedrale non solo la settimana che gli tocca per circolo, ma ancora tutti i giorni di festa conforme al Sacro Concilio di Trento et insieme far le altre funtioni necessarie et in particolar dell’assistenza a V. S. et dell’andarla a levar fin'al palazzo episcopale et poi accompagnar nel ritorno almeno fin’alla porta della chiesa conforme al solito. [Reg. Ep. 1595, p. 60 b]. 1543. S. C. Ep. et Reg., Policastren.-Salernitana, 7 aug. 1595·2 S’intcnde che volendo Mons. Vescovo di Policastro procéder contro quelli che fecero violenza ad alcuni suoi anco clerici, prima che S. Signoria habbia pronunciato in detta causa, V. S. l’habbia avvocata a se. Il che non s’è creduto facilmente, sapendo ella che non puô porre la mano nelle cause pendenti avanti li vescovi della sua provincia, se non per via d’appellatione da sentenza o decreto diffinitivo, massime poichè qui si tratta della libertà ct esentione ecclesiastica, nel qual caso ella deve esser più tosto favorevole per il giusto, e protettore che apportar impedimento alcuno. Perô questi mici Signori Ill. hanno voluto ch’10 1’awisi ad awertir bene come procedor in sinui occasione, e quando la verita sia tale che Mons. Vescovo non hab­ bia ancora fatto decreto alcuno che habbia del diffinitivo, non 1’impedisca di procéder nella causa. Et in ogni caso sarà ufficio di V. S. di non rivocarc quello che haverà fatto il tribunal di Policastro nemeno di assolver quelli che forsi saranno dichiarati incorsi nella scommunica, se non chiamata la parte et conforme alii sacri canoni, come confidano le Signorie loro Ulme che V. S. farà. [Reg. Ep. 1595, p- 61 b]. ■ 1 Sess. XXIV» de ref.9 c. 12. 1 AlfArcivescovo di Salerno, Policastro, i jH 5. C. Episcoporum et Regularium 671 1544. S. C. Ep. et Reg., Tirasonen., 6 nov. 1595.1 Non placet Sacrae Congregationi regularium negotiis praefectae, ut in monasteriis monialium sub quovis titulo instituantur confraternitatcs laicorum, ad tollenda quam plurima, quae ex huiusmodi institutionibus suboriri possunt incommoda. Quocirca cum in oppido de Alfaro istius dioecesis, in quodam monasterio monialium Sancti Dominici societatem nominis Dei erectam esse resciverit, decrevit statim eadem Congregatio ut Dominationi Tuae rescriberetur, quod ego his literis praesto, ne in posterum sive supradictam Confraternitatem, sive alias similes quovis nomine in monasteriis monialium, aut institui, aut institutas exerceri permittat. Reliquum est ut D. T. certior facta de mente Illustr. Cardinalium eiusdem exeeutioni ut aequum est operam praestet, quod utique de singulari sua vigilantia ac pie­ tate licet polliceri. [Reg. - Mon. 1595, p. 144 a]. 1545. S. C. Ep. et Reg., S. loannis Evang. Lusitaniae, 29 nov. 1595. Cong. S. loannis Evang. humiliter petit solutionem infrascriptorum dubiorum quae sunt inter R. Capitulum Civitatis Portugal, et monasterium D. N. de Consolatione eiusdem Civitatis et praefatae Congregationis: 1. In die Corporis Christi, ante quam hora debita et suffitienti convenirent ad processionem Civitatis, a satis multis hinc retro annis fiebat processio per septa monasterii, qua finita ibant ad Ecclesiam Cathcdr. ante inchoa­ tionem publicae processionis. Quod non patitur R. Capitulum et nobilissi­ mus Senatus Civitatis. Petit Congregatio, quod non solum hac die praefata sed alia quacunque ei liceat processionaliter ducere SS. Eucharistiae Sacra­ mentum per septa monasterii, illudque extra Sacrarium ponere adorandum quando suis superioribus visum fuerit. 2. Moritur aliquis ab intestato et sepelitur in sua parrochia; postea hae­ redes defuncti volunt fieri officia et celebrari missas in praefato monasterio aut in aliis eiusdem Congregationis. 3. Dicit aliquis in testamento « Sepeliar in monasterio Cong. S. loannis et ibi pro mea anima dicantur v. g. 30 missae ». 4. In Civitate Portugal, fit processio in die S. Pantaleonis, patroni Civi­ tatis, et in die Angeli Custodis Regni, ad quas et alias solet R. Capitulum accedere, accepta elemosina a nobilissimo Senatu; et cum sedes vacat, dicit R. Capitulum, quod potest Canonicos Congregationis compellere ad dictas processiones, quae non sunt de numero earum, ad quas praedicti Canonici S. loannis accedunt ex decreto S. Cone. Trid.2 Supplicat Congregatio,quod 1 Episcopo Tirasonensi. 1 Sess. XXV, dc regularibus c. 13. 672 Curia Romana Rmo Episcopo et Capitulo interdicatur potestas eisque praecipiatur, ne com AL" ­ pellant eos ad has et similes processiones, cum ad hoc nec habent privilc * gium nec possessionem. 5. In alia Civitate praecepit quidam antistes rectori monasterii *dicta Congregationis quod processionaliter exirent extra suum monasterium α causa Reipublicae. Quod tanto minus eidem Congregationi erat praecipien­ dum, quanto magis (ut omnibus est notum) ipsa statim pro quacunque neces­ sitate per claustra monasteriorum facit processiones. Obediit autem rector, ut vitaret contentiones. Supplicat obnixe et humiliter Congregatio, quate­ nus stricte praecipiatur, ut nunquam sine Rmo Antistite et R. Capitulo cogantur facere processiones extra septa monasterii. Ut autem ab illis fiant per claustra, hortentur ab iisdem Rmo Episcopo et R. Capitulo sede vacante, 6. Quando in sero fit signum ad salutationem Angelicam aliquando in monasteriis Congregationis, antequam fiat in Ecclesia Cathedr. aut quia tardat in Ecclesia Cathedr. aut quia iuxta decreta Congregationis in ipsa debeat fieri certa hora, competenti tamen, hoc non accipit Capitulum Rev,, quod non videtur Congregationi interdicendum. 7. In Sabbato sancto si prius in monasterio Portug. pulsantur Cymbala ad Gloria in excelsis, conqueritur R. Capitulum de hoc. 8. In ipsamet hebdomada sancta et in aliis diebus inchoatur officium in ipso monasterio Portug. (sicut in ceteris monasteriis Congregationis) hora debita et competenti et iuxta Constitutiones religionis. R. Capitulum vult quod non incipiantur officia usque dum sit inceptum in Cathedrali Ecclesia, quod nullo pacto potest observari absque violatione Constitutio­ num Ordinis confirmatarum a Sede Ap. Lecto hoc supplici libello in Cong. habita die 29 Nov. J595 fuit ordi­ natum ut sequitur: Ad i. licere intra Ecclesjam aut septa monasterii, dummodo non eo tem­ pore, quo convenire debent ad processiones publicas, nec die festo S. Corporis Christi D. N. Item licere SS. Eucharistiae Sacramentum ea qua decet reveren­ tia ad libitum gravi tamen ex causa publice adorandum in Ecclesia exponere. Ad 2. Nihil obstare, quominus haeredes celebrari faciant ubi maluerint dummodo officia in parrochialibus fieri debita et consueta ibi prius fiant. Ad 3. servari debere defuncti dispositionem. Ad 4. non teneri nisi ad praescriptum S. Cone. Trid. nempe ex causa publica et cum simul processionaliter incedunt canonici Ecclesiae Cathedr Ad 5. ut ad 4; et si non publice sed privatim intra Ecclesiam ex causa publica processio indicatur universo clero Regulari ac Seculari, ab omnibu: uniformiter obtemperandum est. Ad 6. non teneri exspectare, sed posse ad libitum, hora tamen competent si gnum consuetum dare. Ad 7. non debere campanas pulsare nisi post signum datum in Ecclesi Cathed. campanulis tamen seu tintinabulis prius uti non erit prohibituir Ad 8. licere officium divinum hora debita et Congregationis Constitu tionibus praescripta pro arbitrio inchoare. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1595]. S. C. Episcoporum et Regularium 673 1546. S. C. Ep. et Reg., Eugubina, 16 ian. 1596.1 In nome delli canonici Gabriele et Beccoli è stato presentato memoriale nella S. Congregatione dolendosi che V. S. R. gl’habbia prohibito l’andar a caccia sotto pena della scomunica. Et perché da una parte q. I. S. hanno a caro che le persone ecclesiastiche dedicate al servitio di Dio s’astengano da simili attioni, et essercitii, dall’altra non hanno per bene che in questa nè in altre cose simili, ella si vaglia di censure, ho pensato d’ordine delle S. L. I. awisame V. S. R. afinchè in conformité dei senso loro, si contenti di levare le censure imposte, valendosi d’altre pene ad arbitrio suo, con quella prudenza et circospettione che saprà usare V. S. Revma. [Reg. Ep. (1) 1596/97, p. 6 b]. 1547. S. C. Ep. et Reg., Lisbonen., 22 ian. 1596.2 Non si pué levar alii superiori delle religioni la facolté ch’hanno molti d’essi dalla Sede Apostolica o in virtù delle loro constitutioni aprovate da essa di mandar fuori l’incorregibili, perô non potendosi dir che uno sia incorrigibile se non doppo haver commesso diversi eccessi, et gravi, de quali non habbi mai voluto emendarsi, nè far la penitenza che per essi li sia ingionta, q. m. S. I. dicono esser bene che V. S. ammonisca li superiori di coteste religioni che awertino di non licentiar alcuno se non con le debite solennité, et conditioni che si ricercano, informandosi ancora se per sorte ve ne fosse alcuno che sin hora habbi fatto senza la debita faculté, o senza la forma conveniente per poter provedere opportunamente. In oltre dicono non esser bene nè lodevole il stile che V. S. scrive usarsi in cotesto regno d’alcuni vescovi, li quali subito che li compare inanzi alcuno de sudetti regolari cacciati corne incorrigibili li danno la beretta da prete secolare, et l’impiegano nel servitio delle chiese, et ancor per la cura d’anime, perché questi tali non devono essere a’dmessi a simili funtioni senza dispensa apostolica, corne quelli che s’hanno da tener per sospesi dall’essecutione degl’ordini; perô V. S. avisi, et ammonisca li vescovi che avertano di non valersi in modo alcuno di simili per funtioni ecclesiastiche senza facolté della Sede Apostolica, che tal è la mente di questa Sacra Cong. et ci avisi dei seguito per poter dar a questo inconveniente più efficace provisione se saré bisogno. [Reg. -Mon. 1596, p. 12 b]. 1 Al Vescovo di Aggubbio. 1 Al Vice Legato di Lisbona. 43 Curia Romana 674 1548. i S. C. Ep. et Reg., Comen., 31 ian. 1596.1 Doverà V. S. visitare ia clausura delle monache sottoposte a superiori regolari con 1’intervento de suoi superiori, i quali se per avventura ricusaranno di venirvi, dicono q. m. S. I. che V. S. glielo comandi, astringen- I doli anco a questo, se sarà bisogno, per via di censure et altre pene, et stand: I loro tuttavia renitenti, ne dii aviso quà, che ne si piglierà la provisione con· j veniente. I [Reg. - Mon. 1596, p. 13 b]. I 1549. | S. C. Ep. et Reg., Lauden., 6 mart. 1596.1 2 | In nome de superiori regolari di coteste monache di S. Chiara è stato esposto a q. m. S. I. che voi pretendete d’impiegar le limosine dotali di quelle ch’entrano a gusto vostro, et che non volete lasciame la cura, tt pensiero alie monache, et agenti loro, pero le SS. loro Illme dicono,che montre 1’impiego si faccia in censi, o beni stabili sicuri, et di conveniente reddito, non dovete cercar altro, cosi dovrete far et esseguir senza dar occa­ sione ad alcuno di ricorrere di nuovo quà per tal causa. I [Reg. -Mon. 1596, p. 30a]. I 1550. S. C. Ep. et Reg., Toletana, 22 apr. 1596.3 Nulli dubium esse potest, quin confessarii omnes etiam regulares quo­ modocumque exempti etiam alias admissi et probati ad saecularium confes­ siones audiendas possint per ordinarium successorem examinari, et si minus idonei ad munus ipsum obeundum reperti fuerint, reprobari et prohiberi ne in ea deinceps se exerceant, sic enim saepius Sacra Congregatio Ulmorum Dominorum Cardinalium causis episcoporum et regularium praefecta, super hoc consulta respondit. Propterea poterit D. Tua huiusmodi confessarios etiam regulares et alias per bonae mem. Cardinalem istius ecclesiae archiepiscopum admissos et probatos examinare, et si inhabiles reperti fuerint, aut se iterum examini subiicere recusaverint, eisdem munus hoc confessione audiendi interdicere. Quod vero ad concionatores attinet, clarum pariter et neminem etiam regularem et alias probatum posse in sui ordinis ecclesiis sine ordinarii benedictione et in aliis absque eiusdem licentia concionari. [Reg. Ep. (1) 1596/97, p. 34 b]. 1 AI Vescovo di Como. 1 Al Vicario di Lodi. 3 Vicario Toletano. Ç*11 5. C. Episcoporum et Regularium 675 1551. S. C. Ep. et Reg., Eugubina, 15 maii 1596. 1 Questi miei Signori Illmi hanno considerato maturamente quello che in nome di V. S. et di cotesti notari del foro secolare è stato dedotto intomo agl’istroinenti che sogliono rogarsi per le cose de monasteri in materia delle limosine dotali, et per ovviar alii disordini che V. S. prudentemente ha ricordato esser seguiti fin’hora et insieme levar l’occasione ad essi notari di dolersi, hanno le SS. L. I. risoluto che V. S. si lasci intender et dia ordine come et in che modo habbiano da fare i sodetti depositi et impieghi sotto pena di nullité, et che nissuna sia accettata all’habito, et molto meno alla professione monacale se prima non sarà presentato nel tribunale di V. S. istromento authentico del deposito et impiego della limosina dotale dalli parenti della monacanda, perché se sarà fatto nella forma prescritta da lei, bene, altramente non ammetter la monacanda, che cosi si osserva in alcune altre città et vescovati principali d’Italia. Et con questo V. S. doverà levar la prohibitione fatta alii detti notari. [Reg. Ep. (1) 1596/97, p. 39 b]. 1552. S. C. Ep. et Reg., 21 maii 1596. 1 2 Q. M. S. I. hanno veduto quello che V. S. ha ricercato intorno al govemo dicoteste sue monache, et hanno risoluto ch’ella non debba in modo alcuno erigere novo monasterio di monache senza particolar licenza, et facoltà di Nostro Signore 0 di questa Sacra Cong., la quale non sole concederla se prima non s’assicura il reddito certo per la sostentatione almento di dodici monache, et che si perfettioni la clausura del monastero. Quanto all’admettere in monasterii figliole per educatione bene ha fatto λ7. S. a non concederlo senza licenza di quà, et cosi dovrà osservare per l’awenire, et se cotesta comunità desidera haver l’assolutione generale che V. S. scrive potrà dar ordine ad alcuno quà che la soleciti in Dataria perché le sarà concessa. [Reg. - Mon. 1596, p. 61 b]. 1553. S. C. Ep. ct Reg., Comen., 25 iun. 1596.3 Se ben fu scritto a V. S. che nel visitar la clausura de monasterii di monache sogette a regolari, la vedesse d’haver seco alcuni de superiori rego­ lari per maggior facilità della fontione,4 non hanno percié q. m. S. I. inteso 1 2 2 < Al Vescovo di Aggubbio. Al Vescovo di Scala. Al Vescovo di Como. Cf. N. 1548. Curia Romana 676 che V. S. non possa visitar da se senza la presenza et assistenza d’essi regolari, pero in occasione di simili visite faccia pur V. S. conforme aH’ordine, et dichiaratione fatta dalla congregatione dei Sacro Concilio di Trento per­ ché le SS. L. I. sentono il medesimo. [Reg.-Mon. 1596, p. 71b]. 1554. S. C. Ep. ct Reg., Ferrarien., 2 iul. 1596.1 Hanno saputo q. m. S. I. che cosi li monaci di S. Benedetto et Olivetani come li Canonici Lateranensi, et di S. Salvatore ricusano di convenir alie processioni pubbliche, et particolarmente a quella delle litanie et roga­ tioni maggiori sotto pretesto che non siino obbligati a questo. II che essendo chiaro et espressamente contro il decreto del Sacro Concilio di Trento alla sess. 25, de regul., c. 13, le Signorie loro Ulme dicono, et ordinano a V.S. che non constandoli di privilegio apostolico contrario, astringa li sudetti monaci, et canonici ad intervenire alla sudetta et altre processioni pubbliche, non ostante qualsivoglia ordine de loro superiori o consuetudine in contra­ rio et tanto doverà V. S. eseguire particolarmente. Con che le prego dal Signore etc. [Reg. - Mon. 1596, p. 77 a]. 1555. S. C. Ep. et Reg., lanuen., 22 iul. 1596.2 Costando a V. S. che le due capelle, nelle quali è provisto Giov. Batti­ sta Pugliasca in S. Maria delle vigne, siano puri legati pii e non erette in titolo, dicono q. m. S. I. che V. S. permetta che le goda liberamente non ostante che siano sub eodem tecto ogni volta che non habbia altra causa in contrario, che in tal caso potrà sopraseder, et avvisare. [Reg. Ep. (1) 1596/97, p. 6i a]. 1556. S. C. Ep. et Reg., Tropien., 22 itfl. 1596. 3 Se bene q. m.S. l.non hanno havuto perbene che V. S.habbia permesso che in occasione di benedir la monaca che scrive dal monastero di S. Chiara, tutte Paître monache siano uscite nella chiesa esteriore, contuttociô si contentano che la si faccia assolvere dal confessor suo dalla censura con penitenza salutare, et caso che poi per questa causa la fosse incorsa in qualche 1 Al Vescovo di Ferrara. 1 AU’Ardvcscovo di Genova. ’ Al Vescovo di Tropes. 5. C. Episcoporum et Regularium 677 irregolarità di dispensarla, come in virtù di questa la dispensano, et le danno la facoltà di farsi assolvere, awertendo per l’awenire di non permettere simil trasgressione. [Reg.-Mon. 1596, p. 84 a]. 1557. S. C. Ep. et Reg., Cassanen., 6 aug. 1596.1 Questi miei Signori Illmi vista la relatione, che V. S. ha fatto delle impu­ tationi date all’Archidiacono di Cassano et dello rinovare l’elettione di Vica­ rio fatta in persona di Giovanni (Erendozzo?), hanno risoluto, che V. S. deputi uno, che serva peT Vicario per modo di provisione, prohibendo al sudetto Archidiacono et all’eletto ultimamente di non intromettersi nell’uffitio in modo alcuno, con assolver a cautela ambedue dalle censure, se per questa causa si sono fulminate contro l’uno l’altro. E poi V. S. comanderà al Capitolo et Canonici, che debbano nel termine di giomi tre al più lungo farnuova elettione d’un altro per Vicario, quai sia dottore, prattico et approvato per buono a tai carico da V. S., altramente sarà mandato uno di quà. Cosi piacerà a V. S. d’esseguire dandoci awiso nel seguito. [Reg. Ep. (1) 1596/97, p. 67 a]. 1558. S. C. Ep. et Reg., Melphien.t 20 aug. 1596.2 Dall’informatione che V. S. ha mandato del seminario di Muto, si raccoglie la poca cura che fin hora ne ha tenuto il vescovo, del quale perché similmente si ha poca speranza di diligenza nell’awenire, questi miei S. I. hanno pensato di commetter tutto questo negotio a V. S. afinchè pigli tutte quelle provisioni per il buon govemo di quel seminario che le saranno dettate dalla prudenza sua. Primieramente doverà procurare che il seminario sia govemato da deputati ecclesiastici come comanda il Sacro Concilio di Trento,3 et che questi riconoscano li conti degli anni passati, et dalli disordini seguiti cavino li rimedi opportuni per il buon govemo nell’awenire. Poi non mancherà di far ordine espresso che gl’allievi del seminario non siano impiegati in altri essercitii che puramente ecclesia­ stici e concernenti lo studio delle lettere. Poi darà ordine che dentro il semi­ nario risieda persona più grave et idonea per istruire li chierici nella pietà Christiana et buoni costumi. Insomma la Sacra Congregatione rimette alia prudenza di V. S. et in virtù di questa le dà piena facoltà di stabilire tutte quelle regole et ordini che secondo lo stato et possibilité d’esso, ella giudi1 Ali'Arcivescovo di Cosenza. 1 Al Vescovo di Melfi. • Sess. XXIII, de ref., c. 18. Curia Romana 678 cherà esser ispediente per il buon governo dei seminario, a finchè se ne cavi il frutto che si pretende per servitio di quella chiesa. Non manchi V. S. dabbracciare questo negotio con ogni caldezza d’affetto. [Reg. Ep. (1) 1596/97, p. 71 a]. 1559. S. C. Ep. et Reg., Aretina, 4 sept. 1596.1 S’intende che in cotesto monastero di monache della città, et sua diocese tanto governati da V. S. quanto da Regolari si sogliono ammettere all’habito monacale più di due sorelie in un medcsimo monastero et perché questo è contro l’ordine di questa Sacra Cong., hanno risoluto q. m. S. I. di dame aviso a V. S. aciochè awerta che nell’awenire non se n’accettino più di due ncll’istesso monastero senza speciale licenza di questa Sacra Cong. Sara poi contenta V. S. d’amonir li regolari che hanno la cura, et governo di monasteri di monache che loro nè li confessori possano entrar nella clausura senza causa necessaria perochè non debbano entrarvi per aspergere il monastero et luoghi dentro la clausura il sabbato santo et altro tempo perché questa è cosa che si puô, ct deva fare dalle monache, altrimenti incorreranno nella scommunica latae sententiae. [Reg. - Mon. 1596, p. 105 a]. 1560. S. C. Ep. et Reg., Nolana, 5 nov. 1596. 2 Per risposta della lettera di V. S. delli 4 del passato in materia dell’habito aile monacande, dicono q. m. S. I. ch’ella deve servare il solito di darlo al fenestrino dove si communicano le monache, come anco nell’elettione dell’abbadesse non estante quello che la scrive. [Reg. - Mon. 1596, p. 122 a]. 1561. S. C. Ep. et Reg., Bononien., 5 nov. 1596. 3 Circa la crate grande che si è ritrovata nella chiesa di S. Agnese, la mente della Congregatione è che si chiuda come anco la ruota et confessionale ritrovato nella stanza dei confessore del monastero della Maddalena, perché li confessionali devono stare in luogo chiaro aperto et patente, et non segreto, o vcro oscuro, né dove sogliono li confessori habitare, o ritirarsi per commodità, et bisogni loro; cosi non manchi d’ordinare che s'esseguisca in tutti li monasteri tanto sogctti a lei, quanto a regolari. [Reg. -Mon. 1596, p. 124 b]. 1 Al Vescovo di Arezzo. 1 Al Vescovo di Nota. 1 Al Coadiutore di Bologna. S. C. Episcoporum et Regularium 679 1562. S. C. Ep. et Reg., Castellaneten., 15 nov. 1596.1 Ex constitutionibus in synodo dioccesana per episcopum editis Sacra Congregatio infrascriptas moderari censuit ut sequitur: I. Quoad distributiones quotidianas instituendas. Ut deductis iis quae specialiter relicta sunt pro missis, vel anniversariis, funeralibus aut aliis particularibus functionibus obeundis, reliquum in quotidianas distributiones convertatur, idemque fiat de tertia parte reddituum omnium praebendarum. Portio vero deficientium accrescat servientibus tantum pro rata servitii. XII. Capitulum non acceptet novum onus missarum, aut anniversario­ rum inconsulto Episcopo, cuius curae sit ne plus quam ferre possit, recipiat. [Reg. Ep. (1) 1596/97, p. 89 b]. 1563. S. C. Ep. et Reg., Cremonen., 3 febr. 1597.2 Al dubio ch’è stato proposto quà in nome di cotesti monasteri di mona­ che se le limosine delle converse si devono depositar prima che siino ricevute nella clausura, et se si possano le monache prevalere d’esse liberamente senza impiegarle, hanno q. m. S. I. risoluto che si debba osservar quello che si fa delle limosine delle monache votate cioè che in effetto prima si debbano depositare, et seguita la professione impiegarle, cosi non mancarete di far osservar adesso, et sempre, che tale è Ia mente delle S. L. Ulme. [Reg. Ep. (2) 1596/97, p. 20 a]. 1564. S. C. Ep. et Reg., lanuen. et Parmen., 12 febr. 1597.3 Se gli ordina far dichiarazione per decreto particolare nel prossimo Sinodo ed inculcare in visita, che a nessuno di qualsivoglia stato, o condizione sia lecito locare, investire, o in qualsivoglia altro modo concedere ad altri, beni devoluti alie Chiese, se ben soliti concedersi per il passato, se non colle debite solennité, o con quell’auinento, e vantaggio daffitto, canone, o livello maggiore, che sia possibile, avuto riguardo alio stato présente, ed a quello, che per 1’addietro se ne sia cavato, come vuole la ragione: sotto pena della nullité de’contratti ed altre imposte da’Sacri Canoni, e Constituzioni Ponti­ ficie, contro quelli, che distraono beni di Chiese, o che 1’acquistino senza 1 Al Vescovo di Castellaneta. 1 Al Vicario di Cremona. 3 All'Arcivescovo di Genova. 68ο Curia Romana le debite solennité! Anzi che potendosi senza far molto strepito, si deve procurare di ricuperare i béni già fatti migliori, e devoluti alla Chiesa, epoi concessi per l’istesso prezzo di prima, perché queste convenzioni seconde la Rota sono nulle. [Reg. Ep. 1597, p. 12 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep.et Reg., p. 240]. 1565. S. C. Ep. et Reg., Lucana, 12 febr. 1597. 1 S’intende che Guglielmo, et Emiliano Emiliani appresso de quali fu depositata la limosina dotale d’una nipote loro ri ce vu ta per monaca nel monastero di S. Nicolb Novello, ricusano di sborsar il danaro sé ben h monaca già sia professa, et V. S. gl’habbi prccettati a farlo, anzi che per differir maggiormente il pagamento habbino interposto appellatione dal decreto di V. S., perô trattandosi di deposito, et di cosa dovuta per gl’alimenti della monaca, q. m. S. I. hanno risoluto che non essendovi altra difficoltà che questa dell’appellatione la debba in ogni modo astringer non ostante l’appellatione li sudetti depositarii a sborsar la somma, che devono per taie causa, che con questa se ne dà la facoltà necessaria a V. S. [Reg. Ep. (2) 1596/97» P· 23 Ο­ Ι 566. S. C. Ep. et Reg., Sarzanen., 3 iun. I597·2 La Sacra Congregatione concede con questa a V. S. la facoltà che do­ manda d’assolver et dispensare con qualche penitenza salutare quel Berrezzi chicrico d’ordini minori che vestito da soddiacono cantô l’epistola, se perô è stato per ignoranza, com’ella scrive. [Reg. Ep. 1597, p. 42 a]. 1567. S. C. Ep. et Reg., Lauretana, 18 iun. 1597· 3 Vista la lettera di V. S. nel particolare d’Andrea Biasini, q. m. S. I. hanno havuto per bene la prohibitione fatta di non tener donne nella cano­ nica. Ma perché s’intende ch’ella ha dato licenza ad altri di teneme, vogliono le Signorie loro Illme che si revochi, et che facia osservar inviolabilmente l’ordine fatto di non tenervi donne di sorte alcuna ne anco parenti in primo grado. Cosi doverà V. S. far et esseguire et darci awiso del seguito. [Reg. Ep. 1597, p. 47 al1 Al Vescovo di Lucca. 1 Al Vescovo di Sarrana. > Al Vescovo di Loreto. S. C. Episcoporum et Regularium 681 1568. S. C. Ep. et Reg., Brixien., 18 iun. 1597.1 Hanno fatto esporre quà li Padri Domenicani che alcuni che hanno capelle di patronato nella chiesa loro, ricusano di restaurarle et omarle con­ forme aile altre in occasione della rinovatione di tutta la chiesa. Perô dicono q. m. S. I. che V. S. nel modo che le parerà più spediente costringa essi padroni a farlo prescrivendogli termine conveniente ad arbitrio di V. S. con comminatione di privarli delle ragioni loro et di concederle ad altri, come in caso di renitenza dopo havergli dato conveniente dilatione, si con­ cede a V. S. facoltà di fare. Et del seguito ci dia awiso. [Reg. Ep. 1597, p. 47 b]. 1569. S. C. Ep. et Reg., Granaten., 25 iul. 1597. Proposito suprascripto supplici libello Sacpa Congregatio respondit quo ad primum caput, posse regulares ab eodem Archiepiscopo alias non exa­ minatos nec probatos denuo examinari. Ad 2 et 3, debent, si ad confessio­ nes audiendas admitti petierunt, probari in genere vel reiici, nisi ex causa legitima aliud de consensu superiorum eorundem regularium fieri debere Archiepiscopus censuerit. [Reg. Ep. 1597, p. 59 a]. 1570. S. C. Ep. et Reg., Eugubina, 11 aug. 1597·1 2 Questi miei S. I. hanno veduto la dichiaratione che V. S. ha fatto sopra li due capi che le furono scritti, et restano sodisfatti nel particolare delli putti che hanno da servir alie messe private in mancamento et sussidio de chierici tonsurati, ma quanto al capo che ricercavano li canonici di poter servire per uno degl’altri canonici, dice la Congregatione che fuori dei reci­ tare le hore canoniche in choro, in tutte le altre fontioni che s’impongono vicendevolmente, anco di cantar messa, o di celebrarla privatamente possono li canonici servir et supplire all’obligo loro per uno degl’altri canonici. Cosi piacerà a V. S. di far et esseguire. [Reg. Ep. 1597, p. 66 a]. 1 Al Vescovo di Brescia. 2 Al Vescovo di Aggubbio. Curia Romana 68z 1571. S. C. Ep. et Reg., Camerinen., 24 nov. 1597.1 Se V. S. awisarà li casi particolari della violatione della clausura seguita nelli monasterii di,monache della sua diocesi che lei ha da visitare, se li dà la facoltà necessaria per assolvere quelle che vi saranno incorse in cen­ sura, et non è parso a q. m. S. I. spediente concederla in generale per saper meglio aplicare la penitenza secondo la diversità dei casi. [Reg. Ep. (2) 1596/97, P· I29bL 1572. S. C. Ep. ct Reg., Patavina, 27 maii 1598.2 Questi miei S. I. hanno sentito con molto loro sodisfattione et honor di V. S. che nclla città, et diocesi sua inanti li viceforanei si facciano congrega­ tioni di parochi, et curati d’anime per trattar le cose concernenti 1’offitio, et carico loro parochiale et 1’essecutionc delli decreti sinodali, et altri ordini di V. S. fatti per la medesima causa et perché le Signorie loro Ulme intendono ch’alcuni ch’hanno cura d’anime per essere regulari ricusano d’intervenire aile sudette congregationi, hanno risoluto, che in ogni modo loro ancora v’intervenghino per poter meglio, ct più fruttuosamente cssercitar 1’offitio loro. Cosi V. S. lo farà sapere a loro, et alii suoi superiori regulari et bisognando li astringa a farlo con pene, et censure corne li parerà che con questa se ne dà ampia facoltà. [Reg. Ep. 1598, p. 22 b]. 1573. S. C. Ep. ct Reg., Derthonen., y sept. 1598. 3 È chiaro, massime per la dispositione del Sac. Concilio di Trento alla sess. XXII, cap. 8 ct 9, che V. S. puô, et deve visitare tutti gli hospedali, fraternité di laici, ct altri luoghi pii di qualsivoglia sorte, ancorchè siano governati da laici, o eretti, et instituiti in chiese di regolari per riformare tutti gli altri, che possono essere introdotti, si nelle cose concernenti il culto di Dio, ct delle chiese, et oratorii loro, et altri essercitii spirituali, come nei govemo, et administratione dc’beni, et entrata temporale, et forma d’elettione di ministri, et officiali, et farci dar conto dell’cntrate, et spese, massime per vedere se siano impiegate ct faite pia et santamente conforme all’intentione de’fondatoii, ct altri che vi habbino lasciati béni, et entrate. Perô sarà debito di V. S d’attcndcrli, astringendo li renitenti con pene, et censure conforme 1 Al Vescovo di Camerino, 1 Al Vescovo dt Padova. * Al Vescovo di Torto ns - 5. C. Episcoporum et Regularium 683 alii sacri canoni, alla dovuta obedienza, e trovandosi difficoltà di momento farcene relatione che di quà non si mancarà di darii gli aiuti opportuni. [Reg. Ep. 1598, p. 44 b]. 1574. S. C. Ep. et Reg., Derthonen., 7 sept. 1598.1 Li Regolari tutti sono obligati di convenire alie processioni publiche et particolarmente a quelle delle rogationi triduane, et dei Santissimo Sacra­ mento nei giorno della sua festa, se non mostrano haver privilegio particolare ottenuto doppo la publicatione dei Sacro Concilio di Trento. Pero se nella città 0 diocesi di V. S. alcuni saranno renitenti V. S. 1’ammonisca et poi ne dia conto alla Sac. Congregatione che provederà opportunamente acciocchè non manchino di far il debito loro. Quanto all’espositione del Santissimo Sacramento non s’ha da fare se non per causa publica et grave; et se occorre qualche bisogno di persona particolare travagliata o inferma, che ricerchi per suo aiuto oratione publica al Santissimo Sacramento, non s’ha da esporre scoperto, ma con 1’usciolo dei tabernacolo aperto, o al più stando nella pisside coperta coi velo sopra, cosi oltreil conveniente numero de lumi, et assistenza de’sacerdoti doverà pro­ curare V. S. che s’osservi non solo nelle chiese secolari, ma ancora in quelle de regolari. [Reg. Ep. 1598, p. 44 b]. 1575. S. C. Ep. et Reg., Bononien., 3 febr. 1599.2 Veduti li capi proposti in nome di V. S. in questa Sacra Congregatione, s’è risoluto, che quanto al governo temporale delli monasteri di monache, V. S. possa valersi dell’opra di persone secolari pero timorate di Dio, d’età matura, et prudenti da eleggersi ad arbitrio suo, che habbino cura et pensino di consigliare et indirizzare il governo, et maneggio delli beni et entrate temporali, che riescano bene et con avantaggio possibile dando pero conto a V. S. di tutte le risoluzioni che faranno di momento. Delli confes­ sori d’esse monache sta in arbitrio di V. S. l’eleggerli, mutandoli ogni due 0 al più tre anni, et assignandoli quella provisione, che havuto riguardo al stato et possibilità delli monasteri et qualità de’confessori la giudicherà con­ veniente. [Reg. - Mon. 1599, p. 5 a]. 1 Al Vescovo di Tortona. 1 All’Arcivescovo di Bologna. 684 Curia Romana 1576. S. C. Ep. et Reg., Lancianen., 24 mart. 1599.1 S’intende, che V. S. si serve di due dei suoi Canonici per vicari et che loro con questo titolo vogliono la precedenza in Choro nelle processioni et altre fontioni et partecipare delle distributioni come Canonici; pero non potendo il Vescovo havere quindi due Vicari generali, et questo s’è Canonico, che voglia servire come Canonico dovendo stare al luogo dei suo canonicato, come più volte hanno risoluto in questa Sacra Congregatione, V. S. si con­ tenti di rimediare nell’uno e nell’altro caso. [Reg. Ep. 1599, p. 21 b]. 1577. S. C. Ep. et Reg., Camerinen., 28 apr. 1599. 2 È stato esposto quà che la Aladù et sorella di suor Innocentia Fioralla monaca in cotesto monastero di S. Elisabetta hanno animo di crearle un censo di 200 D.ti con questo che durante sua vita ne gode 1’usufrutto, et doppo morte si dà a benefitio dei monastero et intendendo che costà si dubiti se sia ciô lecito, q. m. S. I. m’hanno imposto ch’io facci sapere a V. S. come il negotio è buono et che pero ne doverà lei procurare 1’effetto con awertir, che non si stipuli a favor della monaca in particolare ma del monastero, ordinando poi che per esso si riscuotino i censi, ma che dalla superiora con essi si proweda alie cose necessarie della sudetta monaca com’è ragionevole, cosi donque esseguisca. [Reg. - Mon. 1599, p. 36 b]. 1578. S. C. Ep. et Reg., Tirasonen., 11 maii 1599 3 t II Parroco di S. Maria maggiore della città di Calateyud ha fatto esporre a q. m. S. I. della Sacra Congregatione, che vi intromettete a dar licenza a chi vi pare di poter ministrare nella detta sua Chiesa il sacramento dei matrimonio senza sua licenza o consenso, il che sebene le SS. loro I. non hanno voluto credere per esser cosa non conveniente, non dimeno m’hanno ordinato, ch’io v’avertisca come fo per mezzo di questa che non vogliate in ciô attentare cosa alcuna quando non haviate cosa rilevante in contrario, nel qual caso avisarete. [Reg. Ep. 1599, p. 45 b]. 1 Α1ΓAravescovo di Lanciano. ’ Al Vescovo di Camenno. • Al Vescovo di Tirasona. 5. C. Episcoporum et Regularium 685 1579. S. C. Ep. et Reg., lahuen., 25 maii 1599·1 Da parte di cotesto Capitolo è stato esposto a q. m. S. I. che V. S. habbi fatto editto che nessun Prête possi tener in casa donne ancorchè parenti, lamentandosi che essendo loro poveri non possono tener servienti sopra di che le SS. loro L m’hanno ordinato, ch’io commetta come fo con questa che considerata la qualità delle persone, e la penuria de’servienti in coteste parti debbia moderare il prefato editto, restringendolo aile persone sospette con usar prudenza e discretione in dar licenza a quelli nelli quali non possa cader sospetto alcuno; procéda perd V. S. con charità, e con la debita circospittione in ciô per maggiore serv. e quieti del suo govierno e N. S. [Reg. Ep. 1599, p. 58 a]. 1580. S. C. Ep. et Reg., Messanen., 17 nov. 1599.2 Non hanno per bene q. m. S. I. che li confessori delle monache s’ingeriscono nel temporale di monasterii perô intendendosi, che quello di S. Domenica di Noxia lo fa, hanno le S. loro I. risoluto che V. S. debba proibire et fare che rendi conto dell’amministratione passata, cosi la dovrà fare et esseguire et insieme prowederà di nuovi confessori in luogo di quelli che havranno servito nel medesimo monastero più di tre anni continuati, awertendo che per l’awenire non stiano più di due, o tie anni, che cosi ha ordinato et commandato questa Sacra Congregatione doversi osservare in tutti li monasteri di monache inviolabilmente. [Reg.-Mon. 1599, p. 106 a]. 1581. S. C. Ep. et Reg., lanuen., 1 dec. 1599.3 Q. m. S. I. hanno per bene che quando V. S. vorrà entrare nella clausura di monache governate da Regolari, lo faccia sapere a’superiori loro 0 al confessore, cosi la sara contenta di osservare per l’awenire awertendo che V. S. non puô entrare nella clausura d’essi monasteri se non per visitare essa clausura, et le licenze che lei concédera per altri di entrare in casi di néces­ sita et per pariare a monache, devono essere approvate et signate si vorranno farlo dalli medesimi superiori regolari ancora, conforme all’ordine generale dato, e cosi dovrà V. S. osservare et esseguire. [Reg.-Mon. 1599, p. 110 b]. 1 AU’Arcivescovo di Genova. 1 AU’Arcivescovo di Messina. ’ AU’Arcivescovo di Genova. 686 Curia Romana 1582. S. C. Ep. et Reg., Ferrarien., 2 maii 1600.1 Non possono nè devono li superiori regolari impedire che in atto de visita che V. S. vorrà et pud fare ogn’anno et più spesso se vi sarà causa necessaria et urgente, non entri nelli monasterii di monache governate da loro per visitor la clausura di dentro in tutte le parti d’essa et anco usare tutte le diligenze che li parera che la clausura sia ben custodito; cosiV.S li farà sapere et in ogni caso non lasci per oppositione et contradittioni loro d’essercitare 1’ufFicio et authorità sua conforme al Sacro Concilio di Trento,'dandoci aviso del seguito per poter, se sarà bisogno, reformare et gastigare chi havrà ardimento di contraporsi a questo ordine. [Reg.-Mon. 1600, p. 35a]. 1583. S. C. Ep. et Reg., Bisinianen., 16 maii 1600. S. C. negotiis Ep. et Reg. praeposita censuit ut infra: Vicarius Episcopi praecedit Canonicos ac Dignitates etiam in Ecclesia, sed Episcopo praesente et stante in choro inter Canonicos extra sedem Pon­ tificalem, assignatur Vicario alius locus conveniens. Vicario datur candela palma ac thus praebetur ante Canonicos ac Dignitates, exceptis iis, qui cum paramentis assistunt, Episcopo in sede Pontificiali existente. Si tamen Vica­ rius erit etiam Canonicus, non poterit participare de distributionibus nisi habitifcanonical! indutus in proprio loco et stallo Ecclesiasticis functionibus inserviat. Non potest, uti Vicarius, missas Conventuales aut Pontificales ce­ lebrare nec SS. Sacramentum aut sacras reliquias paratus in processionibus deferre nec aliis divinis officiis aut functionibus Eccles, se miscere, sed tan­ tum praeesse ut omnia suo ordine fiant. Vicarius potest Canonicos ad Capi­ tulum ex causa vocare. [Reg. Ep. 1600, p. 53 a]. 1584. S. C. Ep. et Reg., Sarzanen., 10 iul. 1600. 3 È debito di V. S. provedere chc li parochi et curati d’anime ancorchè stiano in chiese regolari, et attendino a dar 1’officio loro in ministrare li santi sacramenti; perô se il rettore di Tavanza o altri della sua città, e diocese chc hanno cura d’anime, mancaranno, V. S. procéda contra di loro conforme alii sacri canoni, non ostante 1’essentione che pretendono per dipendere da12 1 Al Vescovo di Ferrara. 2 Scs*. XXV, de regularibus, c. 5. 1 Al Vescovo di Sarzana. 5. C. Episcoporum et Regularium 687 Regolari, perché nelle cose concernenti la cura delle anime, li vescovi pospossono liberamente essercitare l’autorità et giurisditione loro. [Reg. Ep. 1600, p. 67 b]. 1585. S. C. Ep. et Reg., Cusentina, 24 iul. 1600.1 Non veggono q. m. S. I. causa per la quale V. S. volendo non possa intervenir alie congregationi che fanno le confraternité anco di laici, particolarmente nell’elettione degli offitiali acciochè le cose passino con quiete, e conforme aile costitutioni et instituti loro; massime se lei, e gli antecessori suoi sono stati soliti d’intervenirvi, perô V. S. deve mantener l’autorità e giurisdittione sua conforme a Sacri Canoni. [Reg. Ep. 1600, p. 73 a]. 1586. S. C. Ep. et Reg., decr. ιό oct. 1600. Ad tollendas ambiguitates et controversias iurisdictionales quae inter appellationem et prioris instantiae iudices, non sine partium dispendio cur­ susque iustitiae impedimento et saepe cum scandalo oriuntur, Sacra Congre­ gatio Causis Episcoporum praeposita, facta prius relatione SSfho D. N. Clementi Papae VIII, ac de Sanctitatis Suae mandato vivae vocis oraculo desuper habito, in hunc qui sequitur modum ab omnibus ad quos spectat in posterum fieri ac servari debere mandavit et mandat. 1. Metropolitani, Archiepiscopi, Primates, aut Patriarchae in suffraganeos, eorumque subditos non iudicent, nisi in casibus a iure expressis. 2. lidem nec alii superiores etiam Nuntii, vel Legati a latere specificam facultatem maiorem non habentes, Causas in Curiis Ordinariorum, vel alio­ rum inferiorum ludicum pendentes ad se non advocent, nisi per viam legi­ timae appellationis ad ipsorum tribunalia deferantur, tuneque appellantes ab inferiorum iurisdictionibus quoad alias Causas se eximere non possint. 3. Appellationes numquam recipiantur, nisi per publica documenta quae realiter exhibeantur, prius constiterit, appellationem a sententia diffinitiva, vel habente vim diffinitivae, aut a gravamine, quod per diffinitivam Senten­ tiam reparari non possit in Casibus a iure non prohibitis, per legitimam personam et intra debita tempora fuisse interpositam ac prosequutam. 4. Nec dum Causae coram inferioribus iudicibus pendent, ante diffini­ tivam sententiam, vel vim diffinitivae habentem de gravamine illato supe­ riores cognoscere valeant, licet citra praeiudicium cursus causarum se id facere contestentur, nec ad hunc effectum liceat eis inhibere, aut simplici­ ter mandare, ut ipsis copia processus transmittatur, etiam expensis appel­ lantis. 1 All’Arcivcscovo di Cosenza. 688 Curia Romana 5. Inhibitiones post appellationem, sicut praemittitur, receptam, non concedantur, nisi cum inscriptione tenoris sententiae aut decreti diffinitivi, aut vim diffinitivi habentis, vel damnum per diffinitivam irreparabile con­ tinentis, alias inhibitiones, et processus et inde sequuta quaecumque sint ipso iure nulla, eisque impune non parere liceat. 6. Si appelans asserat Sententiae aut appellationis exemplum authenti­ cum culpa iudicis a quo, vel actuarii habere non posse, non ideo recipienda erit appellatio, aut aliqua inhibitio concedenda, sed eis tantum, ad quos pertinet, iniungi poterit, ut soluta condigna mercede, actorum exemplum authenticum appellanti intra brevem aliquem competentem terminum tra­ datur. Caveat tamen ludex a quo, ne si vere appellatum fuerit in casu appellabili, interim aliquid in praeiudicium appellantis attentet, et si per actum publicum, aut per testium depositiones constiterit acta denegari appellanti, tunc mandato tradendi acta possit iudex appellationis adiicere, ne interim aliquid novi contra appellantem attentetur. 7. Ab executione decretorum S. Concilii Tridentini aut visitationis Apostolicae appellationes a Metropolitanis non· recipiantur, nec si Episcopi virtute eiusdem Sacri Concilii procedant ut Sedis Apostolicae delegati in Causis, quae sub eorum iurisdictione ordinaria non comprehenduntur, salva tamen in hoc casu Legatorum et Nuntiorum Apostolicorum authoritate. 8. In causis vero visitationis ordinariorum aut correctionis morum, quoad effectum devolutivum tantum admittantur, nisi de gravamine per diffiniti­ vam irreparabili agatur, vel cum visitator citata parte et adhibita causae cognitione iudicialiter procedit, tunc enim appellationi locus erit etiam quoad effectum suspensivum. 9. Cum a gravamine quod per diffinitivam reparari nequit, ut indebitae carcerationis vel torturae aut excommunicationis etiam comminatae appel­ latur, non nisi visis actis ex quibus evidenter appareat de gravamine, appel­ latio admittatur, aut inhibitio, vel provisio aliqua concedatur. 10. Causa appellationis pendente, appellans in eodem quo reperitur Carcere permanebit, quoad Iudex ad quem appellatum est, visis actis et causa cognita aliter decreverit, et tunc si a Iudicis ad quem decreto vim diffinitivae habente fuerit appellatum, nihil mandare aut pro sui decreti executione attentare poterit, donec per iudicem superiorem aliud fuerit ordinatum. 11 Acta originalia processuum primae instantiae ad Iudicem appellatio­ nis Notarius mittere non cogatur, nisi probabilis aliqua falsitatis causa et suspicio incidat, quae iudicialiter obiiciatur; et tunc terminata causa remit­ tenda sunt ad Ordinarium, ut in suo Archivio conserventur. 12. Censura ecclesiastica in appellantem prolata relaxari, aut nulla decla­ rari per Iudicem appellationis non possit nisi auditis partibus, et causa cogni­ ta; tuneque si constiterit eam iustam esse, ad iudicem qui excommunicant, appellans remittendus est ut ab ipso iuxta sacros Canones beneficium abso­ lutionis, si humiliter petierit, debitamque emendationem praestiterit ^obti­ neat: si v ero iniustam esse clare appareat, superior absolutionem impendat; si dubitetur, honestius est ut ad excommunicatorem intra brevem aliquem 5. C. Episcoporum et Regularium 689 competentem terminum eidem praefigendum absolvendus remittatur, licet etiam superior hoc casu idipsum per se praestare iure possit. 13. Absolutio ad cautelam nojmisi cum, parte citata, et visis actis, dubi­ tatur de nullitate excommunicationis ab homine prolatae, vel a iure si occur­ rat dubium facti vel probabile dubium iuris concedenda erit; tuncque ad tempus breve cum reincidentia, et praestita per excommunicatum cautione de stando iuri et parendo mandatis Ecclesiae tantum, et si iuxta formam a iure praescriptam apparebit, quem ob manifestam offensam excommunica­ tum fuisse, debitam etiam satisfactionem praestare, et si ob contumaciam manifestam expensas pariter satisfacere, et cavere de iudicio sisti coram excommunicatore quis tenebitur, priusquam ad cautelam absolvatur. 14. A sententia etiam diffinitiva contra verum contumacem prolata appel­ latio non recipiatur nec inhibitio, aut alia quaevis provisio, quamdiu appel­ lans in huiusmodi vera contumacia perstiterit, concedatur. [Reg. Ep. 1600, p. 109 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 18-21]. 1587. S. C. Ep. et Reg., Ceriniolen., 30 oct. 1600.1 « Veduto quello che scrivete per informationi dei contenuto nel memo­ riale che già fu sporto a nome di cotesto vostro capitolo, e clero per conto di locar béni d’esso capitolo a particolare dei clero, q. m. S. I. si sono con­ tentât! che non trovandosi altri che vogliano prendere essi béni con la pen­ sione e fitto solito, possa il Capitolo locarii anco a particolari dei clero che siano per far miglior conditione d’altri, purchè la locatione non passi li tre anni, e con che non possano li conduttori ritener parte alcuna dei fitto sotto pretesto di credito di servitio alia chiesa, o d’altro, ma pagar intieramente al camerlingo, 0 depositione commune dei capitolo, dai quale poi habbino da ricever quello che sarà dovuto; cosi potrete informarvi e poi risolvere come sopra. [Reg. Ep. 1600, p. 118 a]. 1588. S. C. Ep. et Reg., Oritana, 21 nov. ιόοο.2 Le dimissorie non expirant per mortem concedentis; quando perô V. S. non abbia altra difficoltà neH’ammettere la dimissioria fatta dai Vescovo di Oria di buo: mem: a Donato Marino per ordinarsi, questi miei Ulmi Signori hanno voluto, che io le dica, che in ciô non abbia scrupolo, ma che puô ordinario mentre nel resto abbia le qualità requisite da Sacri Canoni, e Con­ cilio di Trento. E me le offro di cuore. [Reg. Ep. 1600/01, p. 14 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 232]. 1 All'Arciprete di Cirignola. * AlTArcivescovo di Taranto. I Curia Romana 1589, S. C. Ep. et Reg., Ostien., 21 nov. 1600. Sacra Congregatio Ulmorum, et Rmorum D. D. S. R. E. Cardinal:^ super ncgociis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium in causi inter Communitatem Coranam, et Illustrissimum Cardinalem Episcopum Ostiensem vertente super praesentatione, ac nominatione Praedicatoris,cen­ suit licere Communitati Coranae praesentare, ac nominare Praedicatortiuxta solitum, dummodo eadem Communitas de suo eidem Praedicatoris; nominato subministret solitas expensas, ac solitam eleemosynam, ipsum ve? Praedicatorem sic a Communitate nominatum antequam solitas suasconc nes inchoet, tam in Collegiata Ecclesia oppidi Corani, quam in Ecclesia Sanctae Olivae impetrare debere ab Ulmo Episcopo, aut eius Vicano lectatiam praedicandi, sive is sit Regularis Ordinis Sancti Francisci, sive etiam Ordinis Sancti Augustini. Non tamen licere Ulmo Episcopo, aut eius dia­ rio Praedicatorem a Communitate nominatum sine iusta causa recusare,: ubi praedicator nominatus fuerit iusta causa recusatus licitum fore eider Communitati alium idoneum nominare. Si vero Fratres S. Augustini, aut S. Francisci voluerint ipsi absque aliqua Communitatis nominatione depu­ tare aliquando Praedicatores, ut Conciones habeant in suorum Ordinum Ecclesiis respective, censuit eadem Sac. Congregatio posse hos Praedicatores a suis Superioribus deputatos in dictis Ecclesiis suorum Ordinum praedicare, si prius ab Ulmo Episcopo, aut eius Vicario obtinuerint Benedictionem iun decretum Sacrosancti Concilii Tridentini.1 [Reg. Ep. 1600/01, p. 12 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep et Rcg., p. 231, 232]. 1590. S. C. Ep. et Reg., Abeliinen., 29 nov. 1600.2 Il Capitolo di Avellino si duole appresso questa S. Congregazione che succedendo la morte di qualche Canonico se bene li frutti de’Canonian consistono tutti in distribuzioni quotidiane, siano tuttavia molestati da sotto· collettori, chc le pretendono come frutti pendenti, e perche le distribuaoo si devono solamente a quelli, che servono, e intervengono al servizio delb Chiesa, questi miei Ulmi Signori mi hanno ordinato, che ne preghi V. S. provedere come meglio parerà alla prudenza Sua persuadendosi, ch’Ella no: sia in modo alcuno per tollerare un abuso tale in pregiudizio di quelli 1 quali in caso simile si accrescono le distribuzioni, e il Sig. le doni ogr; consolazione. [Reg. Ep. 1600/01, p. 19 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C.Ep. et Reg., p. 232]. > Sess, V, de ref.. c. 2; sess. XXIV, 1 Al Nunzio di Napoli. de ref., c. 4. S. C. Episcoporum et Regularium 691 1591. S. C. Ep. et Reg., Brundusina, 29 nov. 1600.1 Essendo stato dato l’ordine che V. S. vedrà dell’alligata copia della Jet­ tera scritta sotto li 7 d’Agosto 1594 all’Arcivescovo suo predecessore, V. S. non haveva da far difficoltà nell’esseguirlo, poichè era diretto « dignitati » et non personae; con tutto cio questi miei Illmi Sig. per maggior sua sodisfattione dichiarano in virtù di questa, ch’ella possa esseguire il medemo ordine, et sotto l’istesse conditioni contenute nella suddetta lettera, et cosi V. S. senza havervi più scrupolo potrà fare. Et Dio la contenti. [Reg. Ep. 1600/01, p. 16 b]. 1592. S. C. Ep. et Reg., Oritana, 29 nov. 1600.2 È stato più volte risoluto, che Sede vacante non sia lecito al Capitolo di far novità alcuna sopra i béni, e rendite, che appartengono al Vescovo, e intendendosi, che cotesto Capitolo, o parte di Esso tratta di affittare la Mastrod’attia, e di fare alcune altre novità in simili materie, questi miei Illmi Signori vogliono che in virtù di questa mia Voi gli lo proibiate, nè permettiate che s’innovi cosa alcuna. Cosi eseguite, e state sano. [Reg. Ep. 1600/01, p. 15 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 233]. 1593. S. C. Ep. et Reg., Abellinen., 5 dec. 1600.3 Quando il Canonico Gio. Angelo Gabasso sia stato liberato, e assoluto dalle imputazioni criminali per le quali è stato carcerato ad istanza di altri, questi miei Illmi Signori m’hanno ordinato che io vi dica, che li facciate pagare le distribuzioni quotidiane per il tempo che è stato carcerato, siccome è stato risoluto più volte in simili casi. Non mancherete dunque di cosi eseguire, e conservatevi sano. [Reg. Ep. 1600/01, p. 22 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 233]. 1594. S. C. Ep. et Reg., Messanen., 5 dec. 1600.4 Poichè il delitto del Trimarchi Laico è come V. S. scrive mixti fori, e il Giudice Laico ha prevenuto nella cattura, ella potrà lasciare, chc quel Tribunale tiri innanzi la causa come le piace, senza ingerirsene Lei, non 1 1 1 1 All’Arcivescovo di Brindisi. Al Vicario dOria. Al Vicario di Avellino. All’Arcivescovo di Messina. Curia Romana 692 dovendo manco darii il processo fabricato nel suo Foro. Cosi hanno risoluto questi miei Signori Illini, che io le dica, e Dio le doni ogni consolazione. [Reg. Ep. 1600/01, p. 23 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 233]. 1595. S. C. Ep. ct Reg., Panormitana, 12 dec. 1600.1 Non piace a q. m. S. I. che V. S. coi dar licenza alie monache di rice· vere zitelle all’habito con dote minore dei solito, bcnchè lo faccia sotto con­ ditione dei beneplacito di questa Congregatione, faciliti tanto questa strada, che dia occasione di danno alii monasterii et di prevertire gl’ordini già dati. L’avvertiscono pero a guardarsene per 1’awenire. [Reg. - Mon. 1600/01, p. 14 b]. 1596. S. C. Ep. et Reg., 9 ian. 1601. Sacra Congregatio S. R. E. Cardinalium, negotiis, et consultationibus Episcoporum ct Regularium praeposita, iustis et gravibus causis id exigenti­ bus, ac dc Sanctissimi D. N. Clementis PP. VIII speciali mandato, vivae vocis oraculo desuper habito, Sacerdotibus omnibus tam secularibus, quam Regularibus per universam Italiam extra Urbem degentibus, ad confessiones audiendas probatis quorumvis Ordinum, etiam Mendicantium, Militarium, aut Congregationum, etiam Societatis lesu, et generaliter quarumcunque aliarum, quovis nomine nuncupentur, iubet, et praecipit, ne quis eorum sub praetextu privilegiorum, indultorum, aut facultatum generaliter, vel specifice scripto, aut vivae vocis oraculo, vel per communicationem a Sede Aposto­ lica, vel eius auctoritate eorum Ordinibus, Congregationibus, Collegiis, vel Societatibus, aut Archiconfraternitatibus secularium, aut singularibus perso­ nis, seu alias quomodocumque, sub quibusvis tenoribus, formis et clausulis etiam derogatoriarum derogatoriis, ad cuiusvis etiam Imperatoris, Regum, aut aliorum Principum instantiam concessarum, seu confirmatarum, alicui cuiusvis status, gradus et conditionis, aut dignitatis, tam Ecclesiasticae, quam secubaris, etiam Regiae, vel Imperialis, ab ullo ex Casibus clare, vel dubie in Bulla dic Coenae Domini legi solita, contentis, vel aliis quomo­ documque, Sedi Apostolicae reservatis, aut· in futurum per Sanctitatem Suam, eiusve Successores pro tempore, in eadem Bulla, vel aliter reservandis, nec etiam a Casibus, quos Ordinarii locorum hactenus reservarunt, vel in posterum sibi reservabunt, nullo casu etiam necessitatis, vel impedimenti, nisi in mortis articulo, seu cum nova, et speciali Sanctitatis Suae, aut Succes­ sorum suorum, vel Ordinariorum, quoad Casus ab ipsis tantum reservatos, respective, impetrata in scriptis licentia, Ordinariis locorum exhibenda, 1 AirArcivescovo di Palermo. 5. C. Episcoporum et Regularium 693 absolutionis beneficium de caetero impendere audeat, vel praesumat: sed cum opus fuerit poenitentes ad Superiores, legitimosque ludices suos acce­ dere consulant, sub poena contrafacientibus tam Regularibus, quam secularibus excommunicationis, privationis officiorum, et dignitatum, aut bene­ ficiorum, inhabilitatis item audiendi confessiones, et ad quaecumque officia praelaturas, beneficia in posterum obtinenda, ipso facto, absque ulla alia declaratione incurrenda. Super quibus a nemine, nisi a Romano Pontefice habilitatio, dispensatiove, aut absolutio praeterquam in mortis articulo, possit impertiri: Sanctitas enim Sua (quatenus opus sit) facultates, et concessiones ipsas in hac parte uti cassas, et irritas haberi de caetero voluit, et vult, non obstantibus quibuscumque. Praetêrea noverint poenitentes, absolutionem, si quam obtinebunt con­ tra huiusmodi prohibitionem, esse nullam, nulliusque roboris, et momenti. Et ne locorum Ordinarii, quibus ius hoc reservandorum Casuum compe­ tit, plurium, quam opus sit, reservatione, subditis, aut Confessariis in ani­ marum salute procuranda cooperatoribus sint onerosi, monentur omnes, ut paucos, eosque tantum, quos ad Christianam disciplinam retinendam, ani­ marumque sibi creditarum salutem, pro cuiusvis Dioecesis statu, et quali­ tate necessario reservandos esse iudicaverint, reservent. [Reg. Ep. 1600/01, p. 57 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 15-17]. 1597. S. C. Ep. et Reg., Bovinen., 9 ian. 1601. È stato più volte ordinato, che li Capitoli Sede Vacante avessero eleggere i Vicarii Dottori, e intendendosi, che costi sia stato preferito il Decano, che non è graduato, all’Archidiacono Dottore, questi miei Ill.mi Sign, hanno risoluto, che si osservi quanto altre volte è stato dichiarato, e deputiate per­ cio Vicario 1’Archidiacono facendo capace il Decano, che a lui non tocca questo carico. Cosi eseguiretc senza altro, e Dio vi contenti. [Reg. Ep. 1600/01, p. 49. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 234, 235]. 1598. S. C. Ep. et Reg., Ordinis B. Λί. V. de Aiercede, 9 ian. 1601.1 Non è parso bene a q. I. m. S. di concéder a F. Francesco d’Escobar dell’ordine della P. V. licenza com’egli domandava di poter riceverc per sussidio della vecchiczza et infermità sua cinquanta ducati Panno assegnatili da un suo parente, ma si sono ben contentati ch’io lo raccomandi efficacemente, come facio, alla P. V. acciochè il monastero quando riceva li sodetti cinquanta scudi l'anno, li dia quella sowcntione che alla charità sua et degl’altri supe1 Al Vicario Generale di Mercede. 694 GU]ria Romana riori parerà conveniente et opportuna al suo bisogno per l’infermità ma senza assegnamento di tempo, nè di quanti tà certa, convenendo che riconosca il tutto da superiori. Nel che sapendo le S. L. I. che la P. V. lo trai­ tera con paterno affetto senza pericolo di farlo proprietario, non hanno altrr che ricordarle se non rimettersi alla pietà e prudenza sua et io per fine me le raccomando. [Reg.-Mon. 1600/01, p. 25 b]. 1599. S. C. Ep. et Reg., Oriolen., 9 ian. 1601.1 Sacrae Congregationi non videtur concedendum quod liceat mutare haec statuta cum petant ea confirmari a Sanctissimo Domino Nostro. Non enim convenit quod possint postea mutare ea quae haec Sancta Sedes con­ firmaverit. Quatenus vero petunt sibi licere nova statuta condere, addendum videtur: licita tamen, et honesta ac Sacr. Canon. Sacroque Concil. Fridentino non adversantia. Eidem Congregationi videtur corrigendum quod dicitur de solutione decem dracmarum pro ingressu, et reducendum iuxta declarationem in hac materia factam a Congregatione Concilii, ut scilicet receptus in confratemitatem intra mensem si solvendo sit, debeat elargiri eam summam in usus pios convertendam. Item videtur cassandum et tollendum quod dicitur de solutione facienda pro sepultura, quia cum symoniam sapiat, confirmari non potest. Referente Ulmo D. Card. Platto Sacrae Cong. videtur si S. D. N. pla­ cuerit suprascripta statuta correcta et emendata ut in margine confirmai posse. [Reg. - Mon. 1600/01, p. 25 b]. 1600. S. C. Ep. et Reg., Urbevetana, 29 ian. 1601.2 (Si comunica) a nome della Congregatione che non possano Ic monache nè i loro superiori disporre delle doti ordinarie, nè dupplicate senza espressa licenza della medema Congregatione et coi consenso, et saputa di V. S. Illma onde ella si compiacerà d’ordinare che cosi sia esseguito, dando poi aviso del seguito. [Reg. - Mon. 1600/01, p. 37 a]. 1 Decreto per la chiesa ct confratn dt SS. Pietro c Paolo nella cathédrale in Oriola. 1 Al Sig. Cardinal Simoncello, Orvieto S. C. Episcoporum et Regularium 695 1601. S. C. Ep. et Reg., Acheruntîna, 5 febr. 1601.1 Le commissioni, et ispeditioni, che di quà sono state dirette al Vicario senza espressione del nome particolare della persona, potranno esser esseguite ancor da voi, mentre continuarete nel medesimo ufficio di Vicario; et cosi. potrete osservare. Et state sano. [Reg. Ep. 1600/01, ρ. 71 b]. 1602. S. C. Ep. et Reg., Viglevanen., 12 mart. 1601.1 2 Avisando il Vicario di V. S. che li regolari di Vigevano pretendono di non intervenire alla processione delle rogationi sotto pretesto dei Sacro Concilio di Trento,3 dove parla delle processioni generali non comprenda queste. Et perché è stato dichiarato più volte che sotto le processioni gene­ rali vengono ancora comprese quelle delle rogationi, V. S. Io potrà far inti­ mare alii medesimi Regolari et astringerli ancora con li debiti mezzi della giustitia a intervenirci, non ostante qualsivoglia altro uso in contrario. Cosi mi hanno ordinato questi miei S. I. ch’io le seri va, et le prego ogni bene. [Reg. Ep. 1600/01, p. 96 b]. 1603. S. C. Ep. et Reg., Lauden., 20 mart. 1601.4 Pare a questi miei Illmi Signori che si debba haver consideratione, che mentre gli essaminatori di cotesta diocese sono occupati negli essamini di concorsi, e dell’ordinationi, non vengano a perdere le distributioni quoti­ diane, et intendendosi che il medesimo si osserva a Milano, V. S. ancor potrà introdurlo nella sua chiesa per il tempo perô solo che essi essaminatori serviranno attualmente in questo servigio, avvertendo perô che si facciano simili essamini a hore che non impediscano si non quanto manco si puô i divini uffitii. Et Dio le assista sempre con la sua santa gratia, et me le raccomando. [Reg. Ep. 1600/01, p. 102 b]. 1 1 1 4 Al Vicario Capitolare di Cirenza. Al Vescovo di Vigevano. Sess. XXV, de regularibus, c. 13. Al Vescovo di Lodi. I Curia Romana 696 __________________________ ____ A 1604. S. C. Ep. et Reg., Reatina, 19 iun. 1601.1 Se le zitelle che si trovano nel monasterio di Santa Lucia, non hanno volontà di farsi monache, conviene che voi stiate molto ben awertito che non siano violentate, ma che la volontà loro resti libera conforme al Sacro Concilio di Trento2 et alii Sacri Canoni. E volendo uscire,sarà conveniente che siano restituite alii loro padri le doti che havevano pagato a quest’effetto sodisfacendo pero al monasterio degl’alimenti per ii tempo ch’esse vi sono state. Et essendo prohibito dal Sacro Concilio, 3 come sapete, che queste doti non si possano pagar inanzi la professione, non hanno le monache potuto riceverle per alimentame le zitelle senz’altra provisione. Onde voi non man· cherete di provedervi, come sarà di giustitia, osservando il medesimo nel caso di Diamira Mazzatelli che chiede al monasterio di S. Scolastica li 200 scudi perché havessero a servir di dote ad una sua nipote. [Reg. - Mon. 1600/01, p. 69 b]. 1605. S. C. Ep. et Reg., Salernitana, 16 iul. 1601.4 ♦ Li Monaci Cassinensi della Cava sono ricorsi alia Sacra Congregatione per occasione della lettera che fu scritta a V. S. sotto li 2 di Maggio del presente anno intorno la chiesa parrocchiale di Santa Maria di donne dentro cotesta città, pretendendo essi, che havendo quel monastero della Cava ter­ ritorio separato, et giurisditione quasi episcopale, il Concilio di Trento, c. 7, sess. 7, de reform., et c. 11, sess. 25, de regul., non habbia luogo nelle loro parochie come totalmente essenti dallOrdinario et che perciô siano stati aggravati con la soddetta lettera facendo istanza per la rivocatione. Et essendo stato maturamente discusso il negotio nella Sacra Congregatione, questi Illmi miei Signori sono venuti in parere, che essendo questa chiesa di Santa Maria di donne fuori dei territorio dei monastero et dentro h diocese di V. S., debba restare in ogni modo soggietta alia giurisditione, visita, e correttione dellOrdinario, et che si debba deputare il capellano praevio examine, et eiusdem Ordinarii consensu conforme alii soddetti decreti dei Concilio, et in questo capo le S. L. I. non hanno voluto alterare 1’ordine, che fu dato a lei, ma li è piaciuto soltanto ch’io scriva a V. S. da parte loro, che lasci deputare alii monaci il capellano, et constituirli quella provisione, che parerà a loro, non s’ingerendo in questo, nè in altro, più oltre di quello, che le concede il Concilio, come si contentarà di esseguire, et Dio le concéda la sua santa gratia. [Reg. Ep. 1600/01, p. 173 b]. 1 1 ’ 4 Al Vicano di Ricti, Sess. XXV, de regularibus, c. 17. Sess. XXV, de regularibus, c. 3. AU'Arci vescovo di Salerno. Π vi S. C. Episcoporum et Regularium 1606. S. C. Ep. et Reg., Alerien., 6 aug. 1601.1 Si bene V. S. potesse da se stessa sapere da sacri canoni, et da Concilii la risolutione dei dubii, che ha mandato, si sono nondimeno compiaciuti q. I. m. S., ch’io le dica, che nella precedenza tra canonici eiusdem ordinis, si deve attender il tempo, che sono stati provisti dei canonicati, et non quel degli ordini... [Reg. Ep. 1600/01, p. 185 a]. 1607. S. C. Ep. et Reg., Lauden,, 20 aug. 1601.1 2 Ancorchè altre volte sieno state sopite da questa S. Congregatione moite differenze nate fra li Parochi e Confraternité di cotesta Città, non sono pero bastate le dichiarazioni fatte a proibire, che non siano nate fra di loro nuove difficoltà, e nuovi moti vi, per ii che essendosi ora trattato aneor di questi maturamente nella medesima Congregazione è stato risoluto appresso le dichiarazioni già fatte, le quali non si rivocano in dubbio, che li Parochi possino intervenire nella Sepoltura di quelli, che si seppelliscono nelle Chiese delle Confraternité, ancorchè li defonti non siano della Parochia dei Paroco del distretto dei quale è situata la Chiesa della Confratemita, e cosi si deve osservare conforme all’ordine della Congregazione sin dall’anno 1593, che il Paroco non debba condurre in sua compagnia se non li Preti, che dimandaranno quelli del morto. Ed intorno alie cere, ed altre elemosine dei mortorio si osservi quello, che secondo il solito, e consuetudine si è osservato, e si osserva. Che li Confrati debbano chiamare il Paroco a cantare le Messe solenni, e portare il SSmo Sacramento, il quai volendo andare vada, e faccia 1’ufficio gratis, e non andando lo facciano fare a loro Cappellani. E finalmente, che li Confrati avanti facciano processione o mettano fuori 1’orazione delle 40 ore debbano dimandare licenza a V. S., o al suo Vicario in assenza sua, li quali ordini, siccome si sono particolarmente intesi il Prevosto di S. Maria Maddalena, e li Confrati di S. Defendente, e della Trinità, questi miei Illmi Signori ordinano con questa mia a V. S. che li faccia osservare tra di loro, e poi generalmente a tutti gl’altri senza replica, e il Signore le concéda la sua santa grazia. [Reg. Ep. 1600/01, p. 198 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 235, 236]. 1 Al Vescovo di Aleria. 2 Al Vescovo di Lodi. Curia Romana 6çS 1608. S. C. Ep. et Reg., Neritonen., 20 aug. ιόοι.1 Pretendendo cotesto Capitolo di essere in antico possesso di adunarsi senza licenza del Vescovo, nè vostra, siccome si osserva in moite altre Chiese, la Sacra Congregazione vi ordina in virtù di questa mia, che non dobbiate in modo alcuno sopra ciô far novità, ed avendo cosa rilevante in contrario ne diate awiso, e state sano. [Reg. Ep. 1600/01, p. 198 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 235]. 1609. S. C. Ep. et Reg., Syracusana, 20 aug. ιόοι.2 Intendendosi, che nella Chiesa, e Diocesi di Siragusa, al cui govemo V. S. è destinata non è stato mai istituito Seminario conforme alii Decreti del Sacro Concilio di Trento, 3 e che percio la Disciplina Ecclesiastica ne vicne a patire grandemente, la S. Congregazione ha risoluto di commettere a V. S., che quanto prima giunto in quella Città cominci a trattare questa erezione per istituire il Seminario secondo la disposizione dei medesimo Concilio, e che ricerca particolarmente il bisogno della Diocesi, levando ogn’altro istituto fatto per modo di provisione per abuso, o per avanzar la spcsa, il che pero si desidera da questi miei Illmi Signori, che ella eseguisca con ogni destrezza, e facilità senza insistere sopra gl’errori passati, ne manco per riscuotere le tasse decorse, mentre il Seminario, non è stato in piedi, vogliono bene, che trovando, che le Case, o beni applicati al medesimo Seminario siano stati usurpati, o si trovino in mani di altri V. S. li faccia ricuperare con li termini debiti della giustizia, e restituirli al medesimo Semi­ nario, dandoscli con la présente sopra tutto questo negozio piena facoltà, e particolarmente di poter imporre tassa al Clero per sostentazione dei Semi­ nario conforme al medesimo Concilio, ed il Signore la conservi. [Reg. Ep. 1600/01, p. 190a.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 237]. 1610. S. C. Ep. et Reg^ Balneoregien., 17 sept. 1601.4 Quando cotesto luogotenente non tratti la causa matrimoniale tra Polidoro di Tirio, e Doralice figlia di Germana, ma solamente pretenda di conoscere la causa dei stupro, che è mixti fori, o non di procedere sopra la que1 1 • 1 Al Vicario di Nardo. Λ Morvic Rebano. Scsi. ΧΧΠΙ, de ref., c. iS. Al Vcscovo di Bagnorca. K S. C. Episcoporum et Regularium j • 699 rela data da essa Germana fuori della causa dei matrimonio, lo puô fare senza difficoltà, e non è obbligato di consegnare a lei Polidoro, che tiene carcerato, ne anco per la causa dei matrimonio, poichè questa si deve trattare civilmente, e non ci è bisogno di tener carcerata alcuna delle parti. Xon doverà perô molestar con censure per questa causa il luogotenente, o avendolo scommunicato si contentera di assolverlo quando il fatto stia a questo modo, ed è bene, che V. S. prima di venire a cosi fatte risoluzioni faccia vedere sempre quel che ne dispongono i Sacri Canoni, e che voglia la giustizia. [Reg. Ep. 1600/01, p. 209 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 238, 239]. 1611. S. C. Ep. et Reg., Al ben., 15 oct. 1601.1 I I 1 1 . Si è discusso maturamente in questa S. Congregazione il negozio del Curato di Calisano insieme con la relazione, che V. S. fa con la sua delli 16 di Agosto, ed essendo venuti in parere questi miei Ill.mi Signori, che non convenghi, che un Curato, quai deve essere di buon odore, e grato al suogregge, amministri li SSmi Sacramenti, e sia alla cura con disgusto, ed abborrimento del popolo per suo difetto, hanno risoluto che il medesimo Curato stia assente per sei mesi da quella Chiesa, lasciandola intanto provista di buon Cappcllano con onesta provisione, e che intanto ella lo vada disponendo a rassegnarla, affinchè con lui non si abbia da venire ad altro rimedio, come sarà necessario di fare, se egli non si risolvi, e quando esso mancasse di mettervi il Cappellano, Ella dovrà mettercelo, e farlo pagare a suo arbitrio, e cosf le piacerà di eseguire, e il Signore le dia ogni contento. [Reg. Ep. 1600/01, p. 222 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 239, 240]. 1612. S. C. Ep. et Reg., Camplen., 20 nov. 1601.2 Benchè la Congregatione habbia conosciuto il Pievano di Campli per persona che non si quieta molto facilmente, è parso nondimeno, ch’io mandi a V. S. l’allegato suo memoriale dato ultimamente a fin chè ella si compiaccia di havere consideratione, che costui non venga a ricevere torto, ne aggravio, sicome saria s’ella pretendesse di farlo comparire personalmente, dove puô per giustitia farlo per procuratorem, oltre chè dispiacerebbe, ch’ella si muovesse contro di lui per haver’egli havuto ricorso qui alla Congregatione, come dice. Dovrà dunque provedere con la prudenza sua, che non venga ntardato l’cffetto della giustitia, ma che questo sia ancora accompagnato con la dovuta carità, et in modo, che non si dia giusta causa di dolersi a lui, nè agl’altri, et il Signore Dio la contenti. [Reg. Ep. 1600/01, p. 238 b]. 1 Al Vcscovo di Alba. • Al Vescovo di Campii. Curia Romana 700 1613. S. C. Ep. et Reg., Castellaneten., 20 aug. 1602.1 Esscndosi considerato dalla S. C. Ia sinodo fatta da V. S. dell’anno 160c et discussa con le'ragioni dell’una et altra parte, si sono fatte alcune résolutioni, come vedrà nell’alligato foglio, il quale si manda a lei acciochè per la parte sua faccia osservare i decreti che vi si sono fatti, si corne dovrà fare inviolabilmente. S. C.. Examinata Sinodo diocesana ab Episcopo Castellanetae celebrati anno 1600 censuit aliqua in ea contenta declaranda, corrigenda et moderandi esse ut sequitur: Cap. 3, pag., n, vers. Sacramentorum, ubi prohibetur ne presbiteriabs­ que Episcopi licentia possint aliqua Sacramenta ministrare. Cong. decla­ ravit, quod licentia et approbatio Episcopi requiratur tantum ad sacramen­ tum poenitentiae, in reliquis vero sacramentis sufficiat licentia parochi. Cap. 4, pag. 12, vers, id quod interdicitur clericis saecularibus, ne leta! infantes de sacro fonte. Declar.: Monachis tantum de iure communi interdi­ citur levatio de s. fonte, non autem clericis saecularibus et idem in Sacra­ mento confirmationis, cap. 5. Cap. n, pag. 38, vers. Sacerdotes qui.. Procuratores capituli astringuntur ad deferendum Episcopo seu Vicario nomina deficientium in celebratione missarum in cathedrali. Deci.: Procuratores Capituli non astringantur ad delationem deficientium horis canonicis, sed sufficiat traditio libri puncta· tionum ad libitum Episcopi seu Vicarii tradendi. Cap. 13, pag. 40, vers, si quis Canonicus., interdicitur ingressus Ecclesiae Canonicis negligcntibus per se ipsos celebrare conventualem missam in eorum hebdomada sine legitimo impedimento. Deci.: Delenda poena non celebrantium, si per alium ipsi satisfacere curabunt. Cap. 14, pag. 40, vers, cum etiam.. Eodem interdicto ingressus Ecclesiae afficiuntur Canonici legitime impediti, non curantes, quod per alium missa celebretur, vel si de eorum impedimento Vicarium non certioraverint. Deci Loco privationis ingressus Ecclesiae imponatur poena amissionis distribu­ tionum ad mensem vel carcerationis ad aliquot dies. Cap. 15, pag. cit., vers. Gravioribus.. Statuitur graviori poena plecten­ dum Canonicum, cuius culpa contingat intermitti celebrationem missae conventualis. Deci.: Ut in proximo. H Cap. 16, pag. 42, vers. Sollicitudo.. Statuitur pariter quod solemnes preca­ tiones fiant in anniversariis consecrationis Episcopi Castellanet. et missa decantetur. Deci.: Servetur decretum Ill. Burghesii. Cap. 17, pag. 43, vers. Quotus.. Quod Canonici non interessentes celebra­ tioni anniversariorum Episcoporum Canonicorum et aliorum, punientur ut in ceteris aniversariis. Deci.: Servetur pariter reductio alias de anno 1596 per Congregationem facta. 1 Al Vescovo di Castellaneta. 5. C. Episcoporum et Regularium 701 Cap. 18, pag. 46, vers. 3V quis cum.. Rixantes amittant distributiones 2 dierum, et si rixa fuerit publica et laicis nota, 2 mensium. Deci.: Puniantur prout de iure. Cap. 19. pag. 46, vers. Qui sacrae.. Imponitur poena amissionis distri­ butionum diei non interessentibus concioni vel lectioni. Deci.: Restringatur ad dies quadragesimae tantum, quoad interessentiam concionum. Cap. 20, pag. 47, vers. Quoniam clericali.. Suspensio imponitur commi­ niscentibus falsas causas absentiae ad effectum obtinendi distributiones non debitas. Deci.: Minuatur poena. Cap. 22, pag. 52, vers, semel.. Statuitur Capitulum esse celebrandum quolibet mense. Deci.: Restringatur ad arbitrium Capituli, pro necessitate et opportunitate temporis. Cap. 23, pag. 53, vers, ad Cancellarii.. Quod Cancellarius Capituli quo­ libet anno deputetur. Deci.: Cancellarius Capituli non eligatur persona de eius corpore, sed notarius alias approbatus et legalis. Cap. 24, pag. 49, vers. Tabella dierum.. Praescribitur tabella Sanctorum et temporum, quibus Canonici interesse debent horis. Deci.: Serventur festa iuxta patriae consuetudinem. Cap. 26, pag. 54, vers. Litteras quoque.. Quod litterae ad Capitulum missae legantur coram interessentibus divinis officiis et postea registrentur et relegantur in Capitulo. Deci.: Litterae Capituli non in Choro sed in loco ubi Capitulum congregari solet legantur. Cap. 27, pag. 56, vers. Punctator.. Punctator praetermittens punctare absentes, si damnum Capitulo restituere neglexerit, ultra periurium ingressu Ecclesiae interdictus sit. Deci.: Loco privationis ingressus Ecclesiae impo­ natur poena carceris per triennium. Cap. 29, pag. 67, vers. Ut Ecclesia.. Administratores locorum piorum quietantias exactorum manu notarii conficiendas curent. Deci.: Unica tan­ tum quietantia et semel pro qualibet exactione mediante notario conficiatur, quae sufficit ad probandum possessionem exigendi, ne ob annuales quietan­ tias pro re minima gravetur Ecclesia expensis notarii, nisi a notario Episcopi vel Capituli gratis fiant. Cap. 30, pag. 57, vers. Quos.. Absentes sine ligitima causa et Episcopi licentia si infirmitatem incurrant, distributionibus non participent. Deci.: Infirmitas iusta causa est de iure communi ad percipiendum distributiones, dummodo in sanitate infirmus residere consueverit. Cap. 32, pag. 72, vers. Nullus.. Quod clerici discedentes a diocesi sine Episcopi et Vicarii licentia et de reditu illos non certiorantes reputentur absentes. Deci.: Restringatur ad habentes curam animarum. Cap. 34, pag. 80, vers. Universis.. Provisi ab Ordinario de beneficiis infra mensem litteras collationis expediant alias privati censeantur omni iure et alteri conferantur. Deci.: Deleatur poena. Cap. 35, pag. 89, vers. Scripturarum.. Quod comparitiones seu prote­ stationes nullum robur habeant nisi Vicario exhibitae prius fuerint. Deci.: Protestationes litigantium dentur notario curiae episcopalis iuxta stilum, non autem Episcopo nec Vicario. Curia Romana 702 Cap. 36, pag. 89, vers. Querelas circa finem.. Prohibentur clerici, ne laicum ob aliquam causam coram iudice laico trahant. Decl.: Reducatur «. terminos iuris communis. Cap. 37, pag. 89, vers. Oratorium.. Quod oratorium fiat in loco sepa­ rato. Decl.: Servetur decretum Congregationis super confectione oratom. Quas quidem declarationes, correctiones et moderationes ut supra facta eadem S. C. approbando in reliquis sinodum decrevit, mandavit observari, non obstantibus. [Reg. Ep. (1) 1602/03, p. 92 b]. 1614. S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 26 nov. 1602.1 Essendo stato ricordato a Vossignoria il buon’ordine dato altre volte da questa S. Congregazione, e confermato anche nel Sinodo di codesta città di mutare i Confessori alii Monasteri delle Monache di tre in tre anni per il meno, Sua Santità ha comandato di scrivere a Vossignoria Illma, che s compiaccia di farlo eseguire in tutti i suoi Monasteri non ostante ultro solito in contrario. Cosi è ordine espresso di Sua Beatitudine e le bac. umilissimanente le mani. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 13]. 1615. S. C. Ep. et Reg., litt. 26 nov. 1602.2 Accipiet Amplitudo Tua una cum hisce litteris exemplum Declarationis quam S. Congregatio S. R. E. Cardinalium negotiis ct consultationibus Episcoporum, et Regularium praeposita de expresso SSmi Domini Nostn mandato nuper edidit super Decreto dc prohibita absolutione a Casibus reservatis die 9 lanuarii 1601 promulgato, 3 quod in tua Dioecesi publican­ dum ac studiose observandum diligenter curabis. Cum autem locorum Ordi­ narii magna ex parte indicem seu notam singulorum casuum a se reservato­ rum huc miserint, compertum est in hoc genere varie quid a variis admissum fuisse, quod aliqua emendatione indigeret, quosdam nimirum quaedam reservasse quae iam Apostolica Sedes sibi reservarat, alios alia, quae minime expediebant, nonnullos vero ea in re ita modum excessisse, ut nullum fere superessct peccatum, quod non sibi vindicaret indifferens illa reservandi ratio, quae (ut necesse erat) res plerasque levis momenti, et alioquin Concil. Triden. aliorumque Sacrorum Canonum Sententiae parum congruentes complectebatur. Verum quia nondum satis hic explorata erat, cuiusque loci 1 Al Cani. Gesualdo. Napoli. ’ Ad omnes Episcopos. • Cf. N. 1596. S. C. Episcoporum et Regularium 703 conditio, ac necessitas, non potuit unicuique, reservationum huiusmodi singillatim modus ac temperamentum, quod res poscebat, adhiberi. Nec sane debuit una eademque regula omnibus Ecclesiis praescribi, quandoquidem alia alibi magis convenire certum est, et fieri vix potest, ut omnia omni­ bus in locis aeque probentur et prosint. Quae cum ita sint, visum est eidem S. Congreg. praeter illam declaiationem, privatas quoque literas ad singulos ordinarios mittere quibus moneantur ut simul ac eas acceperint omnes Casus sibi iam olim reservatos, adhibitis aliquibus pietate et doctrina praestanti­ bus viris, de integro discutiant, diligenterque examinent, et ad ipsius Decreti iam declarati normam accommodent, eorum multitudinem sic resecantes, ut ad quam paucissimos, eosque maxime necessarios redigantur iidem Casus, unde salutaris ille sequatur effectus, cuius causa haec reservandi atrociores quosdam casus Episcopis in sua cuique dioecesi tributa est auctoritas. Praecipue vero haec monenda censet S. Congregatio ut videant ipsi ordinarii ne illos Casus promiscue reservent, quibus annexa est excommu­ nicatio maior a iure imposita, cuius absolutio nemini reservata sit, nisi forte propter frequentiam, scandalum, aut aliam necessariam causam aliqui huius­ modi Casus nominatim reservandi viderentur, neque Casus in quibus abso­ lutio nisi cum restitutione, vel exeeutione eorum, ad quae poenitentes tenen­ tur, non confertur, neque illos, qui etsi mortale peccatum inducant circa res tamen parvi momenti versantur er frequenter inter idiotas evenire solent, uti damni dati et similium. In peccatis etiam carnalibus reservandis multa utantur circumspectione, propter periculum scandalorum, in iis maxime personis, in quas ob accessum ad confessarios extraordinarios, vel frequentem reditum ad ordinarios suspicionis aliquid cadere potest. Postremo eam potis­ simum ineant, ac sequantur rationem, quae consideratis diligenter cuiusque Provinciae, ac populorum moribus, natura ac propensione magis in Domino expedire videbitur. Postquam autem ab iis peracta, descriptaque fuerit haec moderatio, unusquisque eam primo quoque tempore ad me perferendam curet, addita insuper causa, quae cuiusque Casus reservationem potissimum suase­ rit. Hoc a S. D. Nostro deliberatum est, ut postmodum singulae huiusmodi reservationes distinctius examinentur quo perfecte tandem, adiutrice Dei gratia, opportunum iis incommodis remedium adhibeatur. Inierim de ipsius S. Suae mandato iidem ordinarii monentur, ut per totam suam Dioecesim, ac praesertim in iis locis qui a civitate et Cathedrali Sede longius remoti sunt, Poenitentiarios, aliosque Sacerdotes constituant, ac delegent, quibus facultatem absolvendi a Casibus sibi reservatis, concedant, ita ut his quoque liceat eamdem aliis Confessariis si opus sit, etiam viva voce impartiri: idque maxime in solemnioribus et praecipuis anni festivitatibus, ut peccatores, quibus obvia et facilis fuerit huiusmodi sacerdotum copia ad peragendam confessionem ailiciantur, quam alioquin plerique vel ob idipsum omittere possent, si necesse haberent poenitentiae ministros quibus indigent, longius quaerere. In eam igitur curam, quantum in se erit, sedulo incumbet Illm. Amplitudo Tua, ut haec omnia ex S. Suae et Sac. Congregationis mente, debitae execution! mandentur, ea diligentia eoque zelo ubique adhibito, quem optimus quisque Pastor erga animarum sibi creditarum salutem praese- Curia Romana 704 ferre debet. Ut autem apud Te, successoresque tuos perpetuum extet monu­ mentum, quid hic circa totam hanc reservandi rationem deliberatum sit, dabis operam, ut hae literae cum ipso Decreto, ac Declaratione in publicis tuae Curiae Episcopalis actis integre describantur. Eas vero cum primum acceperis facies nos ea 'de re certiores, missurus postea quantocius fieri poterit expetitum novae reservationis indicem ex praescripto huiusce mandati con­ fectum. Quae omnia mandante ipsa S. Congregatione, ego Tibi scripsi Deum precatus ut Amplitudinem Tuam quam diutissime incolumem tuea­ tur. Romae die 26 Novembris 1602. Dignabitur etiam Amplitudo Vestra Illma operam dare, ut Praelatis inferioris ordinis exemptis, seu Nullius Dioe­ cesis si quis sint in sua Provincia, innotescat Decretum hisce literis inclu­ sum, tum etiam haec reliqua, quae ei scribuntur super casuum reservatione. [Reg. Ep. (1) 1602/03, p. 133 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 13-15]. 1616. S. C. Ep. et Reg., 26 nov. 1602. Editum fuit alias a Sacra Congregatione S. R. E. Cardinalium, negotiis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium praeposita, Decretum super absolutione a casibus reservatis, eius qui sequitur tenoris. Omittitur tenor huius Decreti, quia eam habes supra, tn N. 159^· Cum autem dubia quaedam ac difficultates circa eiusdem Decreti inter­ pretationem atque observationem emersissent, eadem Congregatio, ne ullus deinceps obscuritati, scrupulo, ambiguitative locus relinquatur, et ut clarius appareat, in quibus casibus vigore eiusdem Decreti reservatis, intelligatur prohibita absolutio, speciali mandato eiusdem S. D. N. Clementis PP. VIII similiter vivae vocis oraculo super ea re habito, ipsum Decretum ita modera­ tur, ac declarat, videlicet sub eiusdem prohibitione, illos tantum in poste­ rum comprehendi casus, qui in Bulla die Coenae Domini legi consueta conti­ nentur. Ac praeterea: Violationis immunitatis Ecclesiasticae in terminis Constitutionis fel. rec. Gregorii XIV, quae incipit: Cum alias nonnulli,1 Violationis clausurae Monialium ad malum finem, Provocantium et pugnan­ tium in duello iuxta Decretum Sacri Concilii Tridentini, 2 et Constitutio­ nem fel. rec. Gregorii Papae XIII incipientem: Ad tollendum, 3 Inficientium violentas manus in clericos, iuxta Canonem: Si quis suadente etc. 29, C. XVII, q. 4. ad iuris dispositionem, Simoniae realis scienter contractae, atque etiam confidentiae beneficialis. Item omnes casus, quos Ordinarii locorum sibi reservarunt, vel in posterum reservabunt. In quibus omnibus iam enumera­ tis casibus dumtaxat, et sublata etiam poena inhabilitatis audiendi confessio­ nes eadem Sacra Congregatio vult, et mandat, dictum Decretum in sua firmitate et pristino robore permanere. Ac praeterea declarat eos quidem 1 Cf. N. 17a. * Se». XXV. de ref., c. 19. » Cf. N. 149- é S. C. Episcoporum ct Regularium 70S Sacerdotes, tam saeculares, quam Regulares, qui aliquo ex privilegiis, indui­ tis, et facultatibus in supradicto Decreto expressis suffulti fuerint, posse iuxta eorum privilegia, indulta, et facultates, usu ante idem Decretum rece­ ptas, et quae sub aliis revocationibus non comprehenduntur tantum, et non alias, absolvere a casibus in praesenti declaratione non comprehensis: aliis vero Sacerdotibus huiusmodi privilegia non habentibus, nihil de novo con­ cedi. Sed ne locorum Ordinarii, ad quos casuum reservatio spectat, ea in re modum excedant; eadem Sacra Congregatio illos rursus magnopere admo­ nendos censet, ut non passim, sed cum id videbitur communi bono expe­ dire, atrociorum tantum, ct graviorum criminum absolutionem sibi reservent, quorum reservatio ad Christianam disciplinam retinendam conferat in aedi­ ficationem, non autem in destructionem cedat: ne alioquin Sacramenti Poe­ nitentiae Ministrorum coarctata potestate Sanctae Matris Ecclesiae piae menti contrarius effectus subsequatur. Prohibet etiam, ne sibi superflue reservent casus in Bulla die Coenae Domini legi consueta contentos, neque alios Sedi Apostolicae specialiter reservatos. Facultatem vero et licentiam absolvendi a casibus reservatis, quam in scriptis tantum concedi permitte­ batur, etiam sola viva voce concedi posse declarat. Caeterum ne quis Sacer­ dotum saecularium, aut Regularium, sub praetextu, quod per primo dictum Decretum non fuerit sufficienter eorum specialibus privilegiis derogatum, eidem Decreto, sic ut praefertur declarato, contravenire rudeat, Sanctitas Sua Constitutionibus, et Ordinationibus Apostolicis omnibus, in favorem quorumcumque Ordinum seu institutorum Regularium, aut Sacerdotum tam saecularium, quam Regularium editis, nec non eorumdem Ordinum, seu institutorum, ac etiam Ecclesiarum, et Monasteriorum, et aliorum saecu­ larium, seu Regularium locorum quorumcumque etiam iuramento, confir­ matione Apostolica, vel quavis firmitate alia roboratis statutis, et consuetu­ dinibus, privilegiis quoque induitis, et literis Apostolicis etiam Mari magno, seu Bulla aurea, aut alias nuncupatis eisdem Ordinibus, seu institutis, ac etiam Ecclesiis, et Monasteriis, et saecularibus seu Regularibus locis, aut personis sub quibuscumque tenoribus, et formis, ac cum quibusvis etiam derogatoriarum derogatoriis, aliisque efficacioribus, et insolitis clausulis, necnon irritantibus ct aliis decretis etiam Motu proprio, et ex certa scientia, ac de Apostolicae potestatis plenitudine, aut alias quomodolibet etiam per viam communicationis, seu extensionis concessis, ac etiam iteratis vicibus approbatis, et innovatis, etiamsi pro illorum sufficienti derogatione de illis, eorumque totis tenoribus, et formis, specialis, specifica, expressa, et indivi­ dua, ac de verbo ad verbum, non autem per clausulas generales idem impor­ tantes, mentio, seu quaevis alia expressio habenda, aut alia exquisita forma servanda esset, tenores huiusmodi, ac si de verbo ad verbum, nihil penitus omisso, et forma in illis tradita observata, inserti forent praesentibus pro expressis habens, quoad ea, quae praesentibus adversantur, illis alias in suo robore permansuris, hac vice dumtaxat specialiter, et expresse derogat, contranis quibuscumque non obstantibus. [Reg. Ep. (1) 1602/03, p. 131 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 15-18]. 45 Curia Romana 7o6 1617. S. C. Ep. et Reg., Anagnina, 28 ian. 1603.1 La Sacra Congregatione dopo havere visto le bolle della provisione di Horatio Presutti di costi, et essaminato tutte le ragioni per le quali pretendeva non essere obligato a servire, nè alla residenza del chiericato, che egli ottiene nella chiesa di S. Maria di Trevi, ha dichiarato, et risoluto, ch’egli per i decreti dei Sacro Concilio di Trento12 sia obligato a servire personalmente al suo beneficio, et successivamente alia residenza, nonostante 1’allegata consuetudine in contrario, nè che nella provisione fattali dall’ordinario si dica che possa servire per se stesso, o per altri, et cosi V. S. si conten­ tam di richiamarlo alia residenza con i debiti termini della giustitia, etfarlo servire nei modo sodetto come fanno gl’altri canonici o chierici, che si domandino, et questa dichiaratione poichè è stata diligentemente essaminata in congregatione potrà servire per ogni altro che pr-tendesse 1’istesso in materia della residenza che faceva il Presutti. E Dio etc. [Reg. Ep. (2) 1602/03, p. 16 a]. 1618. S. C. Ep. et Reg., Novarien., 4 mart. 1603.3 Pare alla Sacra Congregatione, che V. S. possa fare esseguire nelle chiese de’Regolari di cotesta città, et sua diocesi il decreto altre volte fatto del seguente tenore. Non liceat Regularibus etiam in eorum propriis Ecclesiis S. Eucharistice Sacramentum publice adorandum, nisi ex causa publica, quae probata sit ab Ordinario, exponere, ex causa autem privata possint, dummodo Sanctissimum Sacramentum e Tabernaculo non extrahatur et velatum remaneat, ita ut ipsa Hostia videri non possit.4 Et per la publicatione, et essecutione se le concede con la présente la facoltà necessaria come a delegato apostolico per farlo indifferentemente osservare da tutti i Regolari della sua diocesi. E Dio etc. [Reg. Ep. (2) 1602/03, P· 25 bl· 1619. S. C. Ep. et Reg., Arianen., 13 maii 1603. 5 Rincresce alla S. Congregazione, che V. S. si vada tuttavia pigliando mala sodisfattione dclle attioni del suo coadiutore, et di quelle particolarmcnte, che dovrebbe desiderare fussero fatte da lui, come il tenere ordina1 1 3 • 5 Al Vescovo di Anagni. Scss. VI, de ref.9 c. 2; sess. XXIV, Al Vescovo di Novara. Cf N 1574. Al Vescovo di Arano. de ref^ c. 12 S. C. Episcoporum et Regularium 707 tioni, et altre cose, ch’ella non puô fare, ne esso ha bisogno, corne Ella crede di ottenere altra licenza da lei, che < assente per essercitare i pontificali, poichè li è stato dato coadiutore a questo effetto, et il fare ancora le patenti ai predicatori pare che stia meglio a lui che al Vicario; l’essortano pero q. m. S. I. a quietarsene, et sicome le SS. loro Illme sanno, che se Ella fusse pré­ sente, ne fusse impedita, sarebbe per supplire a tutte le funtioni, cosi debba consolarsi, che cio sia fatto dai suo coadiutore, che è quanto le devo dire in risposta della sua lettera in questo particolare. E Dio etc. [Reg. Ep. (2) 1602/03, p. 51 bL 1620. S. C. Ep. et Reg., Sutrina, 10 iun. 1603.1 Intendendosi che il Capitolo di Sutri non habbia eletto il Vicario Capitolare nei termine prefisso dai Sacro Concilio di Trento,12 la Sacra Congre­ gazione ha risoluto di deputare voi, chc sete stato Vicario del Vescovo morto; pigliarete pero 1’offitio del \ricariato in virtù della présenté et l’essercitarete con la medesima autorità, come se fuste stato eletto dai Capitolo. Et state sano. [Reg. Ep. (2) 1602/03, p. 62 b]. 1621. S. C. Ep. et Reg., Acheruntina, 23 iul. 1603. 3 La nuova elettione, che V. S. intende essere stata fatta da cotesto Capi­ tolo di D. Fulvio de Aiettis in Vicario Capitolare, non è stata ben intesa quà et è stato fatto molto a proposito, che fusse risoluto presto di revocarla, et lasciare continuare nei servitio il primo Vicario eletto; et acciô che nell’awenire non si faccino queste mutationi cosi facilmente, la Sacra Congrega­ tione prohibisce con la présente al Capitolo il fare altra elettione, o novità in pregiuditio della già fatta, senza espressa licenza sua. Et havendo D. Ful­ vio fatto atto alcuno come Vicario che non vi paia giusto, si dà facoltà a voi Vicario di revocarlo, et di ridurre ogni cosa ad viam iuris; cosi dovrete esseguire. E state sano. [Reg.Ep. (2) 1602/03, p. 84 b]. 1622. S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 1 sept. 1603.4 Ancorchè si habbia buona relatione del Gratiani, Vicario Capitolare in codesto Arcivescovato, et si sappia...................... che egli si porti molto bene nei suo uffitio, et si possa credere, che non sia per farsi motivo in 1 » 3 ‘ A Cirino Cirini. Sess. XXIV, de ref., c. 16. A Lelio Potenza Vicario Capitolare. ct al Capitolo di Cirenza Ai Canonici e Capitolo della Chiesa Metropolitana di Napoli. Cuna Romana 708 Capitolo per rimoverlo, è parso non di meno alia Sacra Congregazione, che io faccia sapere alie SS. W., che Ii Vicarii eletti dai Capitolo non si possono rivocare senza causa, et che questa s’ha da approvare dagli m. I. S.ri, corae altre volte è stato risoluto. Ond’elle dovranno awertire di non fare novità alcuna senza espressa licenza della med.ma Sacra Congregatione, perché altrimente s’havrà il fatto per nullo, ct elle sarebbono riprese, se dopo questo aviso contravenissero. [Reg. Ep. (2) 1602/03, p. 104 b]. 1623. S. C. Ep. et Reg., Castellaneten., 14 nov. 1603.1 Due cose contiene 1’allegato memoriale delli deputati delle Compagnie del S. Sacramento, dei Rosario et della Misericordia di cotesta città, 1’una che V. S. voglia fare distribuire et dispensare l’entrate delle Compagnie a suo modo, Paîtra che li voglia sforzare a rendere i conti dell’amministratione. In questa ultima de’conti la S. C. tiene, che V. S. Io possa fare conforme al decreto del S. Concilio di Trento,12 ma nell’altra parte Ii pare cheellanon se ne habbia da ingcrire, et che debba lasciarli fare le limosine, et distri­ buire 1’entrata secondo il loro Instituto: et cosi si contentara di esseguire. [Reg. Ep. (2) 1602/03, p. 132 b]. 1624. S. C. Ep. ct Reg., Reatina, 21 nov. 1603.3 Potrete publicare il concorso per la parrochiale di S. Angelo della Villa di Varico di cotesta diocesi coi mandare poi la relatione degli approvati alia Dataria, et negli altri casi, che appartengono allessercitio della giurisdittione, il Vicario Capitolare puô fare l’istesso che il Vescovo, dove non si trova espressamente prohibito: cosi si è ordinato nella Sacra Congregatione che vi si scriva, et voi dovrete esseguire. [Reg. Ep. (2) 1602/03, p. 134 a]. 1625. S. C. Ep. ct Reg., Bobien., 28 nov. 1603. 4 Mentre dura la lite sopra il concorso, et elcttione della chiesa parrochiale di S. Paolo di Valle di Nizza non è dubio, che il provisto da V. S. non è obligato a lasciarc la prima cura, che haveva, essendo conveniente, 1 > 1 4 .XI Vescovo di Castcllancu. Sess. XXII, de ref.> c. 9. Al Vicario Capitolare di Ricti. Al Vescovo di Bobbio. 5. C. Episcoporum et Regularium 709 che habbia prima il possesso pacifico dell’altra, ne meno se gli puô con ragione togliere i frutti, et applicarli ad altro uso. Ben si potria detratto il bisogno per mantenere un prete... [Reg. Ep. (2) 1602/03, p. 138 a]. 1626. S. C. Ep. et Reg., Nepesina, 15 dec. 1603.1 Potrete a vostro piacere ricercare et chiamare il Vescovo di Civitacastellana per ribenedire la Chiesa Parocchiale di Filaviano, che è stata pol­ luta per effusione di sangue causata per una rissa seguita nella medesima chiesa tra due giovani di quella terra, et lo potevate aneor chiamare, come Vicario deputato dai Capitolo senza pigliare altra licentia di quà. Et state sano. [Reg. Ep. (2) 1602/03, p. 145 b]. 1627. S. C. Ep. et Reg., decr. gen. 12 ian. 1604. Licet in Sacro generali Lateranensi Concilio1 2 statutum, et ordinatum fuerit, ut fratres Ordinum Mendicantium, coeterique Religiosi non possint intrare Parochias cum Cruce ad levanda funera eorum, qui apud Ecclesias domorum, et locorum eorumdem elegerint sepulturam, nisi prius praemo­ nito, et requisito, ac recusante Parocho, et tunc sine eius, et Ordinarii prae­ judicio, significatum est tamen Sacrae Congregationi S. R. E. Cardinalium, negotiis Episcoporum, et Regularium praepositae, nonnullos fratres, prae­ sertim Ordinis Minorum de Observantia cuiusdam consuetudinis praetextu, quam neque antiquitate vallari, neque observantia viridi inniti, neque pacifica, et non interrupta possessione firmatam esse constat, contendere sibi licere defunctorum funera, proprio eorum Parocho absente, eoque irrequisito levare et efferre, idque haud leves controversias, et altercationes aliquibus in locis non sine populi scandalo, et Dei offensione excitasse. Ideo volens eadem Sacra Congregatio omnem eiusmodi dissensionum, et scandalorum materiam, occasionemque praecidere, ut tam Parochi, quam fratres, ipsi unanimi inter se voluntate, et ca, qua par est charitate, ultima haec Chri­ stianae pietatis officia defunctis praestent, declarat, et eiusmodi decreti tenore statuit praedictis fratribus Ordinis Minorum de Observantia, aliisque quibusvis Regularibus quorumcumque Ordinum et Congregationum tam mendicantium, quam non mendicantium existant, nullo modo licere etiam specialis alicuius consuetudinis praetextu Parochias cum Cruce processionaliter, aut alias ad levanda, et efferenda defunctorum cadavera intrare, vel 1 Al Vicario Capitolarc di Nepi. 2 Cf. N. 72. jio Curia Romana illa levare, et efferre, nisi vocato, et expectato proprio defuncti Parocho, eoque ibidem interessente, si tamen ipse aliter fieri non consentiat et per­ mittat vel nisi requisitus venire expresse omnino recuset. Atque ita obser­ vari mandat, et districte praecipit, firmis coeteroquin, et in suo robore per­ manentibus iis omnibus, quae super quarta funerali, et canonica portione, aliisque iuribus ad sepulturam pertinentibus a Sacris Canonibus, et Conci­ liorum decretis, Summorumque Pontificum Constitutionibus hactenus san­ cita, et ordinata sunt, aut alias ex particulari consuetudine, vel alio iure observantur. [Reg. Ep. (i) 1604, p. r a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C.Ep. et Reg., p. 333]. 1C28. S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 12 ian. 1604.1 Le dimissorie per gli ordinandi si devono dare dopo I’anno della vacanza della chiesa dal Vicario Capitolare e non dal Capitolo, et se era necessario di deputare nuovo essaminatore per i medesimi ordinandi, V. S. lhapotuto fare, sebene sarebbe stato meglio pigliare uno degli essaminatori sinodali, come approvati univcrsalmente da tutto il clero, et lo doverà in ogni modo fare, senza che il canonico nominato da lei habbia occasione di restare gra­ vato, poichè queste elettioni si fanno a beneplacito et si mutano quando si vuole. E quanto al surrogare un theologo in luogo di M. Cherubino da Vcrona Agostiniano, la S. Cong. commette al Vescovo di Caserta, che veda se cio sia necessario, et ne proveda d’uno, che attenda aile medesime fontioni, che faceva quello per modo di provisione; che è quanto se le deve dire a nome di q. m. S. I. sopra questi tre particolari. Et si conservi sana. [Reg. Ep. (1) 1604, p. 4 b]. ® 1629. S. C. Ep. et Reg., Novarien., 12 ian. 1604. 2 La maggior parte delle imputationi contenute nella relatione di V. S. contro Prete Giovanni Datto sono più fondate in sospetto, che in prove legitime, et essendo state essaminate maturamente nella Sacra Congregatione, q. m. S. I. sono venuti in parere, che ella debba rimetterli le cose passate, et awertirlo, che per l’awemre si porti meglio, perché aile prime occasioni che darà, sarà castigato rigorosamente, et se pare a lei che non stia bene al servitio della curata della propria patria per il rispetto che ella scrive, lo potrà rimovere anco d’ordine delle Signorie loro Ulme et darii trattenimento col quale possa vivere in altra parte della diocesi. Cosi le piacerà di esseguire. E Dio etc. [Reg. Ep. (1) 1604, p. i b]. 1 Al Vicario Capitolare di Napoli. 1 Al Vescovo di Novara. 5. C. Episcoporum et Regularium 1630. S. C. Ep. et Reg., Ordinis B. Ai. V. de Aiercede, ίο febr. 1604.1 Sacra Congregatio etc. declaravit superiores ordinis fratnim S. Mariae de Mercede Redemptionis captivorum teneri et compellendos esse ad reci­ piendum oratorem redeuntem ad religionem, salva tamen ordinis disciplina et sub debitis poenitentiis ac alias iuxta sacros canones. Et ita huius decreti virtute exequi mandat. [Reg.-Mon. (1) 1604, p. 16 a] 1631. S. C. Ep. et Reg., Clodien., 12 iul. 1604.2 La S. Congreg. ha di nuovo inteso le pretensioni dei curato di Malamoco sopra il voler’intravenire alla sepoltura delle monache di quel luogo, et ha rissoluto, che questo carico tocchi al confessore delle monache, et non debba il curato ingerirsene, non ostante quello ch’egli allega in contrario, al quale si è sopra ciô dalla S. Congregatione imposto perpetuo silentio. Piaccia dunque a V. S. mandar in essecutione quel ch’hanno determinato q. m. I. S., come son sicuro che farà. [Reg. - Mon. (2) 1604, p. 10 a]. 1632. S. C. Ep. et Reg., Acheruntina, 10 ian. 1605.3 Si è concessa autorità al Vescovo di Veste, che quando gliene sarà fatta instantia dalli popoli di cot. città et diocesi, come delegato a questo dalla S. C., possi amministrare nella medesima città et diocesi il Sacramento della Confirmatione et anco consecrare pietre per altari portatili, dei che ho voluto avisarvi acciochè possiate ammcttere et ricevere in tali attioni quel Prelate, il quale potrà provedere ne’sudetti casi al bisogno di questi popoli et il medesimo voi potrete notificare al Capitolo et Canonici della Chiesa Metro­ politana. Quando il Vescovo sudetto si conferirà costà per .far la Cresima, dovranno quelli popoli somministrarli il vitto conveniente et la spesa de cavalli, ch’egli havrà bisogno condurre, del che voi dovrete pigliar pensiero. [Reg. Ep. 1605, p. 3 a]. 1 Per fra Giovanni Battista de Quincoces, Mercede. 1 Al Vescovo di Chioggia. ’ AJ Vicario Capitolare di Cirenza. Curia Romana 1633. S. C. Ep. et Reg., Lycien., 22 ian. 1605.1 Si dolevano li Canonici di cot. Cathédrale, che V. S. s’ingerisse nelpuntare quelli, che non servono in choro et nel distribuire i punti secondo che le pare, essendo questo carico dei Procuratore; sopra di che si è determinato da q. S. C., che la facoltà et autorità del puntare appartenga al Capitoloet t suo deputato, ma che V. S. habbia la sopraintendenza, acciochè li Canonici non commettano in questo fraude o collusione et per questo effetto possi deputare alcuno della inedesima Chiesa per contrapontatore, il quale dependa da lei et le referisca quando non si osservassero gli ordini debiti. [Reg. Ep. 1605, p. 19 a]. 1634. S. C. Ep. et Reg., Capuccinorum, 18 apr. 1605.2 Ilavendo fatto instanza il Vice Procuratore, che hora tratta quà nella corte i negotii della religione della Paternità Vostra per la risolutione d’alcuni dubii che occorrono intorno all’osservanza della clausura in materia di escludere le donne secondo la Bolla di Pio V di felice memoria,3 laS.C. ha risoluto e determinato secondo V. P. intenderà. Quanto al primo dubio delli monasterii che si fabricano di nuovo, nelli quali non è ancora formato il convento et introdotto il numero de’frati, che ci deve stare, ma solo vi habitano alcuni frati più presto per causa della fabrica che per altro si dice, come anco fu risposto dell’anno 1584, che non è clausura tale che sevi entrano le donne perciù s’incorre nelle pene della suddetta bolla. 2. Λ1 medesimo si è risoluto di quelle case che sono nelle città 0 luoghi grossi, ove si conducono li frati ammalati, le quali case per non haver chiesa, nè convento, non si possono chiamare lochi di clausura per il sudetto rispetto. ■ 3. Si è dichiarato, che in ogni modo la sacrestia sia compresa nella clau­ sura. 4. Quando è già introdotta la clausura, non possono le donne entrar den­ tro li termini di quella per servire alii muratori per lavorante, et entrandovi incorrono nelle pcne della bolla. Nelli altn casi, sopra li quali si dubitava, si è risoluto gencralmcnte che devono li Padri terminare le lor clausure et porvi li segni sin dove giongono, et niuna donna debba trapassarli, et entrarci altramente incorre nelle sudette pene. Potrà la P. V. far sapere a tutti la mente della S. C... [Reg.-Mon. 1605, p. 18 a]. 1 Al Vescovo di Lecce. 1 Al P. Generale dei Capuccini. • Cf. N. 115. I S. C. Episcoporum et Regularium 713 1635. S. C. Ep. et Reg., Tirasonen., a. 1606.1 J. Gaona Canonicus et parochus Ecclesiae S. Mariae Maioris oppidi Bilbilis, Calataiud vulgo dicti, apud hanc S. C. questus est Ampl. V. in eodem oppido Vicarium generalem pro libito facultatem et licentiam con­ cedere quibusvis presbiteris etiam non curatis ipso etiam invito et nolente in dicta Ecclesia nuptias benedicendi earumque celebrationi praesentiam prae­ standi supplicavitque super hoc de opportuno remedio provideri. Quare eadem S. C. iustis ipsius Joannis precibus annuens iuxta declarationem alias a S. C. DD. Card. Cone. Trid. Interpretum emanatam solum Episcopum eiusque Vicarium generalem non autem alios inferiores ATcarios posse ex causa permittere aliis presbiteris non curatis, ut intersint matrimoniis ipso parocho non requisito; censuit Ampl. V. Vicarium in dicto oppido Calataiud non posse absque dicti loannis parochi consensu celebrationi matrimonio­ rum interesse seu id agendi licentiam aliis presbiteris concedere ac propterea A. V. id eidem Vicario omnino interdicere debere ne deinceps in eo temere sese ingerere présumât. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1606, T]. 1636. S. C. Ep. et Reg., Salernitana, 28 ian. 1606.2 Ha narrato alia Sacra Congregatione il diacono Gio. Nicola del Pizzo di Montuori di cotesta diocese, che havendo impetrato dalla Sede Aposto­ lica la parrocchiale di S. Felice di quella terra, si ritrova percio artato ad ordinarsi al presbiterato, nè puo aspettare che passi il circolo dell’anno, et contuttociô gli è fatta da voi difficoltà in concederli per tale effetto le dimissoriali, delle quali cose non essendo informati questi miei Ulmi Signori, hanno voluto, ch’io vi scriva, che ve ne informaste, e se il fatto passa come si narra dall’oratore, avvertiate, chc secondo la dispositione dei Concilio di Trento3 voi potete come vicario capitolare concedere le dimissoriali per gli ordini a quelli, che a cio sono artati, et similmente dispone il Sacro Conci­ lio che quando la nécessita, o utilità della chiesa lo ricerca, si possi da gl’Ordinarii dispensare sopra il circolo dell’anno, secondo le quali dispositioni voi dovete governarvi in questo caso, et nelli simili, che vi occorreranno, etc. [Reg. Ep. 1606, p. 5 a]. 1 Episcopo Tirasonen. 1 Al Vicario Capitolare di Salerno. ’ Sess. VII, de ref., c, 10. 7H Curia Romana 1637. S. C. Ep. et Reg., /Messane/i., i mart. ιόοό.1 Si è inteso nella S. C., quanto ha V. S. riferito intorno all’elettione dell’Abbadessa, che cpteste monache di S. Anna han fatto, e dopo essersi intorno a ciô lungamente discorso, è parso a q. m. S. I. l’elettione fatta non esser in alcun modo d’approvarsi poichè l’eletta non solo è di altro mona­ sterio, ma professa sotto altra regola, et osservanza; perilchè hanno risoluto di scrivere a V. S., che con ogni diligenza cerchi quanto prima di far con­ gregare le monache a fare un’altra elettione procurando quando tra di esse non si trovi soggetto, et persona atta et sufficiente a tal carico, che almeno sia cletta per abbadessa monaca dell’istessa regola et ordine, se ben fosse di altro monasterio. [Reg. 1606, p. 21 b]. 1638. S. C. Ep. et Reg., Novarien., 15 mart. 1606. Al memoriale delli Curati di Borgamanero di Novara, li quali domandano che le tertiarie de Minori Osserv. possino esser sepelite nei luogo, doveelegeranno la sepoltura et non eligendola nella parochiale: S. C. proposito per Ill. D. Card. Vicecomitem praefato memoriali, requc tota mature discussa inhcrendo dispositioni S. Cone. Lateran.2 censuit statuit et decrevit, quod Bizzochae seu sorores tertii ordinis S. Francisci habitantes in propriis domi­ bus possint ubi voluerint sibi sepulturam eligere et si decedunt non electa sepultura, sint sepeliendae in sepulchris maiorum, vel illis non existentibus, in ipsarum Ecclesiis parochialibus; neque sint sepeliendae in Ecclesia fra­ trum minorum de observantia, nisi in eis sepulturam eligant vel habeant maiorum sepulchra; et ita statuit ac decrevit non obstantibus quibuscumque. [Reg. Ep. 1606, p. 26 b]. 1639. -· S. C. Ep. et Reg.,. Collen., 8 apr. 1606. 3 Ha narrato alla S. Congregatione Giuliano di Bartolomeo Clarucci da Colle, che V. S. fa difficoltà, et ricusa di ordinario in sacris ad titulum patri­ monii, perché da quattro anni in quà habita in Fiorenza, et in quella diocese ha li suoi beni, et ha supplicato di provisione opportuna, pero havendo q. m. S. I. considerato tal proposta, hanno risoluto, che quando consti a V. S., che nella diocese di Fiorenza o altrove egli habbi patrimonio a suffi1 AU’Arcivescovo di Messina • Leo X (in Cone. Lateranen V)> const. Rom., tom. 3, III, p. 447-449. - XI Vescovo di Colle. Dum intra, 19 dec. 1516, § 10. — Bull. S. C. Episcoporum et Regularium 715 cienza, ella non possi, nè debba sotto questo pretesto negarli tal gratia, perô se non havrà altro in contrario, potrà secondo la dispositione de’Canoni et dei Concilio di Trento 1 consolarlo etc. [Reg. Ep. 1606, p. 30 a]. 1640. S. C. Ep. et Reg., Arben., 3 iun. 1606.1 2 Essendosi inteso da q. m. S. I. che nelli conventi de Regolari di cotesta città et particolarmente de’conventi zoccolanti e dei terzo ordine di S. Fran­ cesco le donne entrano nelli orti di frati, presupponendo, che non vi sia clausura, et anco entrano nelli chiostri non solo quando si fanno le proces­ sioni, ma anco per tutto il tempo, che durano l’indulgenze delle loro chiese, hanno stimato necessario di provedere a tal’abuso, et mi hanno percio ordi­ nato di scrivere a V. S. che facci notificare, et publicare al suo popolo, che li orti di frati sono clausura, et perciô le donne entrandovi incorrono in scomunica. Cosi anco deve notificare, che solamente vien permesso aile donne nei tempo delle processioni passare per il primo chiostro, ma non giàmentre durano l’indulgenze, et perô che tutte le donne che oltre la sudetta permissione d’andar nei primo chiostro per le processioni entreranno nelli chiostri di detti Regolari, saranno scomunicate. [Reg. 1606, p. 49 a]. 1641. S. C. Ep. et Reg., Panormitana, 28 nov. 160ό.3 La S. C. ha voluto che io vi ordini, che di ciô v’informiate et provediate che quel governo passi secondo che convicne et non vengano dissipate l’entrate di quel luogo et che nelle spese gravi et straordinarie l’abbadessa debba ricercare il consenso del Capitolo o almeno delle discrete, quando intorno a questo non vi fusse particolare constitutione del monasterio. Non mancarete di provedere secondo che sul fatto informandovi vedrete essere ispediente, dandomi del tutto poi pieno avviso, etc. [Reg. 1606, p. 95 b]. i 1642. S. C. Ep. et Reg., Bobien., 12 mart. 1607.4 Si è inteso da N. S. che nella chiesa di Bobio nella présenté occasione della vacanza del Pastore, quelli Capitolari hanno fatto elettione di due Vicarii Capitolari, il che apporta disturbo, et scandalo in quel governo eccle1 1 1 4 Sess. XXI, de ref., c. 2. Al Vescovo di Arbe. Al Vicario di Palermo. Al Vicario di Genova. ?i6 Curia Romana siastico, et ne possono succedere multi mali effetti, alii quali desiderando Monsignore Bellino già provisto di quella chiesa, se bene peranco non ne ha preso il possesso, di rimediare, havria pensiero, che sino al suo possesso si desse il carico di quel governo, et Vicariato al Bellino Canonico di Milano, suo fratello con facoltà di surrogare altra persona secondo che a esso paresse più a proposito, et conveniente, et poichè questo negotio al presente appar· tiene a cotesto Tribunalc Archiépiscopale, ha voluto Sua Santità, ch’iovi scriva, che vediate di provedere, et rimediare sopra queste differenze nel modo che stimarete migliore, et, se potrete senza scandalo e rumore, sad bene, che vediate di dare sodisfazione al Vescovo, et provedere al più, che si puô secondo il parere di lui, il quale per la bontà, et buon zelo suo,si ha da credere, che provederà l’utile della sua chiesa, etc. [Reg. Ep. 1607 (1), p. 17 b]. 1643. S. C. Ep. et Reg., Carmelitarum, 9 ian. 1608. Sacra Congregatio etc. censuit fratres Carmelitas discalceatos non esse molestandos, neque impediri posse in quaestuatione eleemosinarum non obstante quod alii fratres mendicantes eadem die eleemosinas soleant quacstuare et ita decrevit, et ab omnibus Regularibus mendicantibus el praesertim a fratribus S. Francisci de Observantia observari mandat. [Reg. (2) 1607/08, p. 4 b]. 1644. S. C. Ep. et Reg., Viterbien., 30 ian. 1608.1 Ogni volta che in nome di Giulia Visconti Romana si consegnaranno a V. S. tante cedole bancarie fatte fare dalle compagnie qui di Roma, che arrivano alla somma di 400 scudi per sua dote, la Sacra Congregatione si contenta ch’ella permetta che sia vestita in cotesto monasterio di S. Domenico, e poi a suo tempo ammessa alia professione, se bene non facesse aItro deposito reale, parendo che dette cedole bastino per sicurezza di detta dote, cosi le piacerà esseguire. E Dio etc. [Reg. (2) 1607/08, p. 12 b]. 1645. S. C. Ep. et Reg., Aiessanen., 4 iul. 1609. 2 Essendosi stato esposto a questa S. Congregatione con 1’allegato memo­ riale che 1’elettione dei Vicario sede vacante è stata fatta dai Capitolo di Messina, senza esservi concorso il legitimo numero de voti conforme ad 1 Al Vescovo di Viterbo. 1 All’Arcivescovo di Reggio, Messina. 5. C. Episcoporum et Regularium η\η un’accordo scguito fra loro, che chi havesse più voti, benchè non arrivassero alla meta essercitasse il detto offitio il che per esser contro la forma de’Sacri Canoni, detta elettione viene ad esser nulla et invalida. [Reg. Ep. 1609, p. 78 b]. 1646. S. C. Ep. et Reg., Ordinis SS. Trinitatis, 13 ian. 1610.1 Li Frati dell’Ordine della Santissima Trinità del Riscatto del Regno d’Aragona si sono doluti appresso alla S. C. che alcuni Ordinarii di quella Provincia togliono senza causa, ed a loro arbitrio a essi Frati la facoltà di confessare, e di predicare, che altre volte hanno avuto dalli medesimi Ordi­ narii, con tutto, che non debbano, nè possino farlo, per esser contro la disposizione del Sag. Concilio,2 e non convenendo, che sia fatto alli medesimi Frati un pregiudizio taie senza loro difetto, hanno percio questi miei Signori della medesima S. C. risoluto di ordinare a V. S. che scriva alli detti Ordi­ narii, che non vogliano levargliela senza causa legitima la quale costi in actis, ed anco, che V. S. soggiunga alli detti Vescovi, che non diano occasione, che vengano quà simili richiami in pregiudizio di essi Frati, e lei si conten­ tera d’aver particolare cura, che cio sia eseguito, dando poi awiso di quello, che succédera, e Iddio ec. [Reg. Ep. 1610, p. 2 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 243]· 1647. S. C. Ep. et Reg., Aquen., 3 febr. 1610.3 S. C. declarat: Episcopus potest visitare confraternitates in ecclesiis regularium quoad statuta et quoad exeeutionem relictorum piorum indulgen­ tias et alia contenta in constitutione S. D. N. 4 [Acta S. C. Ep. et Reg. 1610, A-F]. 1648. S. C. Ep. et Reg., Conventualium Nucerinorum, 21 ian. 1611.5 La Sacra Congregatione ha resoluto altre volte che li frati mendicanti possono far la cerca delle lemosine nelle diocese dove non hanno conventi del loro ordine, con la patente pero delli loro Superiori purchè dimandino la licenza all’ord. ciel luogo, la quale deve concedre gratis. Piacerà percio 1 1 1 ‘ * Al Nunzio di Spagna. Sess. V, de ref., c. 2. Al Vescovo di Aqui. Cf. N. 192. Al Vescovo di Nocera. 7iS Curia Romana a V. S. cosi esseguire con li frati Conventual! di Prorico ct altri mendicant delle diocese vicine a cotcsta sua. [Reg.-Mon. 1611, p. 8 a]. 1649. S. C. Ep. et Reg., Ariminen., 13 maii 1611.1 Si scrisse a V. S. sotto li 28 Gennaro passato, che sarebbe stato bene, ch’Ella avesse fatto provisione d’altro Vicario nella sua Chiesa di Rimini per essere il presente penitenzicro di quella Cattedrale, acciô si levi ria ogni occasione di suspezione, che il foro esteriore possa valersi nella notizia degli eccessi del foro interiore, e perché s’intende ch’Ella non abbia ancora in ciô fatta provisione alcuna, questi miei Ulmi Signori hanno ordinato, che sc le ricordi con questa, giacchè cosi comple al servizio del buon govemo, del quai si sa quanto Ella è zelante. Cosi dunque eseguirà ec. [Reg. Ep. 1611, p. 50 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 244]. 1650. S. C. Ep. ct Reg., Mutinen., 12 aug. 1611.1 2 La Sacra Congregatione ha ordinato che si risponda alla lettera di V. S. delli 7 di giugno, che non basta che Ludovico Castelvetri vada in habito da chierico, nè meno che pigli gli ordini sacri, ma è necessario che esso et Anna Carandina sua moglie entrino in qualche Religione approvata, et tutti due facciano la professione nel medesimo tempo, corne se li scrisse già sotto li tre di giugno 1609; dovrà perciô ella far sapere tutto questo all’unoeta l’altra, et tra tanto avvertire che Anna non faccia la professione nel mona­ stero dove si trova, nè meno che il marito pigli gli ordini sacri, cosi dunque esseguirà. [Reg.-Mon. 1611, p. 90a]. 1651. S. C. Ep. et Reg., Placentina, 3 oct. 1611.3 In causa Placentina locationis inter R. P. D. episcopum Placentinum, et Rever. moniales monasterii Sancti Raimundi, ordinis Cistercensis tria deducebantur pro parte monasterii: 1 .m moniales liberam habere administrationem omnium bonorum, et consequenter posse libere locare eorum posses­ sionem cuicumque voluerint; 2.m tollendam esse suspensionem emanatam a Vicario generali Episcopi contra Abbatissam, et alias officiales; 3.® resti­ tuendum esse sacerdotem, qui quotidie celebrat in ecclesia dictarum mo1 Al Vescovo di Rimini. 5 Al Vescovo di Modena. 3 Per le Monache di S. Raimondo. S. C. Episcoporum et Regularium 719 nialium. Quod primum Sacra Congregatio ad relationem Ill.mi D. Card. Veralli censuit moniales teneri, et obbligatas esse servare constitutionem sinodalem et decreta Visitationis ab Episcopo facta circa locationes bonorum stabilium monasterii, sed non per hoc auferri monialibus liberam administrationem qua possint locare eadem bona cuicumque maluerint. Circa secundum vero tollendam esse ab Episcopo sive eius vicario suspensionem Abbatisse et officialibus irrogatam. Quo vero ad 3.™ illud reliquit in libera deliberatione et prudentia Episcopi, atque ita ab ipso et ipsis monialibus exequi, ac observari respective mandavit. [Reg.-Mon. 1611, p. 107 a]. 1652. S, C. Ep. et Reg., Caputaquen., 4 nov. 16ii.1 In nome delli clerici et Preti di cotesta Diocesi è stato fatto sapere alia Sacra Congregatione che V. S. quando va in visita, li sforza a pagar le spese in denari, percio ha ordinato che se le scriva che se ne astenga, dovendo essere in loro arbitrio o vero somministrarli il vitto o vero di darii in luogo di quello il denaro: non lasciandosi ancora di ricordarli, che vada circonspetta in non farli far grossa spesa, menando seco solamente quel numero de cavalli et di persone che farà veramente bisogno, cosi dunque esseguirà. [Reg. Ep. 1611, p. 101 a]. 1653. S. C. Ep. et Reg., Polinianen., 25 nov. 1611.2 La S. C. ha resoluto, che li Monachi dei Ord. di S. Benedetto, che stanno al presente in cotesto convento di S. Vito, debbono nelle processioni et altri atti publici secondo il solito precedere li frati minori Osservanti se bene detti Monachi siano stati sottoposti dalla f. m. difSisto V al P. Generale delli Conventuali già che nè anco per parte dei Procuratore Generale de detti Osservanti si fa in cio oppositione alcuna. (Ex B: Polginano. II Priore etMonaci de S. Vito de Polignano dei Ord. di S. Benedetto... sono pertur­ bati dai Osservanti che vorriano precedere sotto colore che quantunque gl'oratori vestino dei habito di S. Benedetto nel modo loro antico et per alcun tempo sono stati della lurisditione dei Vescovo di Polignano, non essendovi altri di quel habito, la f. m. Papa Sisto V l’essentè da detto Vescovo et li sottopose al obedienza dei Generale de minori Conv. et Guardiano de Sant’Apostoli di Roma sendo quell’Abbatia membro di esso convento). [Reg. - Mon. 1611; p. 141 a]. 1 Al Vescovo di Capaccio. 1 Al Vicario di Polignano. k 720 Curia Romana 1654. S. C. Ep. ct Reg., Nullius, io febr. 1612.1 Se bene la Sacra Congregatione bavera commesso al Vescovo dei Borgo S. Sepolcro, che conoscesse ctiandio con l’autorità di lei la causa deU’omicidio commesso da Don Michele Balduvini, Rettore di S. Chirico della giurisdittione dell’Abbate di Bagni, in persone di un altro dei medesimo luogo, ma a sua necessaria difesa, come pretende, nondimeno perché detto Abbate ha mandato giustificatione, che già poco prima haveva sententiato, et in contumacia privatolo della detta cura, et conferitola anco a Don Vincenzo suo nepote, et che per lo stesso reo era stato appellato al tribunale di V. S. Pero la Sacra Congregatione a relatione dei Signor Cardinale Conti ha ordi­ nato, che la cognitione di causa resti a lei et che il detto Balduvini venghi a costituirsi nelle suc carceri. Non mancherà dunque di procedere in essa e terminarla conforme alla raggione. Non lasciando intanto d’awisarla, che q. m. S. I. han giudicato, che la collatione fatta da detto Abbate in per­ sona di suo nepote sia nulla sia per le ragioni che resultano dall’informatione data qui al medesimo Vicario di detto Abbate, si anco per rigore della Bolla di Pio V di S. M.,2 Ia quale prohibisce che li benefitii vacanti per privatione non si possino conferire a parenti. Per il che doverà havere quel riguardo che conviene per debito della giustitia. [Reg. Ep. 1612, p. 12 a]. 1655. S. C. Ep. et Reg., Ordinis Olivetani, 6 mart. 1613.3 Essendosi visto, quanto V. S. con la sua dell’ultimo di gennaro prossimo passato ha avvisato circa il fatto dei curato di S. Ansano monaco olivetano, Ia Sacra Congregatione ha ordinato che se li risponda, che avanti ogni altra cosa faccia che li sia restituita la robba toltali quando il suo vicario accompagnato da sci sbirri andô a visitare la detta Chiesa, et che s’awisi ch’ella non poteva ingerirsi nel particolare dell’Icone del S. Rosario trasferita da detto Padre dalla Chiesa parrocchiale a quella di S. Ansano, dove al pré­ sente dice esercitarsi la cura, poichè secondo la dichiaratione délia Sacra Congregatione del Concilio di Trento, nelle Chiese parrochiali unite a Regolari, l’ordinario non ha giurisditione se non circa quello che concerne l’administratione di Sacramenti et cura d’anime et non circa S. Icone 0 demo­ litioni degl’altari che stanno in quelle, d’altre cose simili. In quanto poi pretende che detto monaco habbia delinquito nella cura dell’anime, ella doverà procedere contra di lui conforme alla dispositione della ragione e 1 Al Nuntio. Nullius Bagni. 1 Cf. N. 1 .kl Vescovo di Città della Picve. 5. C. Episcoporum et Regularium Ί21 del Sacro Concilio di Trento,1 et secondo quello punirlo trovandolo colpevole, ma in quanto dell’essere di mala vita, doverà darne conto al Signor Cardinale protettore di detta Religione perché egli vi farà la provisione che convenerà. Doverà dunque in tutti i sopradetti ponti esseguire quanto s’è detto di sopra. [Reg. - Mon. 1613, p. 27 b]. 1656. S. C. Ep. et Reg., Lamacen., 17 apr. 1613.2 Intorno alii aggravii et estorsioni, che in nome di V. S. è stato esposto chefa alie chiese, Curati et subditi di quelle sue visite A. Pineiro d’Alfonseca Archidiacono di cot. dioc., quai si asserisce esser in possesso de visitare 41 parrochiali di cot. dioc. dopo essersi visto il processo informative da lei mandato, q. m. SS. Ill. a relatione del S. Card. Caraffa hanno resoluto che se le scriva, che conforme alia dispositione del S. Cone, di Trento al c. 3, sess. 24, pué anch’ella visitare le dette chiese et provedere in quello, che bisognerà sccondo la dispositione delli S. Canoni alii detti aggravii et inconvenienti, et doppo, che avrà provisto, potrà anco procedere contro il detto Archidiacono servata pero la debita forma giuditiaria per punirlo delli detti eccessi da lui commessi et per farlo restituire le cose ingiustamente tolte, non essendo conveniente, che qui si venga contra di lui a resolutione alcuna di sospenderlo dalla visita o darii altro castigo senza sentirlo prima. [Reg. Ep. 1613, p. 36 a]. 1657. S. C. Ep. et Reg., Imolen., 18 iun. 1613. 3 Essendosi visto quello, che V. S. nella sua dei primo dei présente mese di giugno awisa nel particolare di suor Giacinta Gabrieri, quale fu già vestita in cotesto monasterio di S. Stefano per conversa con dote di lire cinquecento, et hora fa instanza di far Ia professione per velata con 1’istessa dote. La Sacra Congregatione ha giudicato ch’ella habbia fatto bene a non permetterglielo, poichè questo redundarebbe in troppo danno dei mona­ sterio, massime venendo ad esser sopra il numero, si come si presuppone, oltra che non si deve concedere che quelle che sono vestite per converse, passino fra le velate. Doverà dunque ella persistere nella risolutione. [Reg. -Mon. 1613, p. 72 b]. 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 1 Al Vescovo di Lamego. 1 Al Vescovo di Imola. ii. 46 Curia Romana 1658. S. C. Ep. et Reg., Lycien., 13 aug. 1613.1 Poichè nella sua delli 17 dei passato scritta alla S. C. per sua giustificatione per mandati carcerati a Mons. A. C. 4 clerici della sua diocese, cioé inquisiti in cotesto suo tribunale et gravatoli delli patimenti et spese, che haverà portato cosi lungo viaggio et che portarà ancora 1’haversi a vedere la sua causa altrove per il dispendio maggiore, che sarà necessario per Ia repetitione delli testimonii et altre prove, che le bisogneran.no per loro difesa, non ostante, che dal Metropolitano fusse stato ordinato in virtù d’appellatione da essi interposta, che non li movessi dalle carceri, dove stavano et li mandasse li atti: V. S. non adduce altro per sua giustificatione, se non che havendo ella proseguita la loro causa et condenati, le ha stimato, che sarebbono stati senza difficoltà liberati et assoluti dal suo Metropolitano et che perô gl’è parso di privar anco il suo proprio tribunale dalla prima instan­ tia ct rimetterla a quello di Mons. A. C., q. m. SS. Ill. si corne hanno reso­ luto, che evidentemcnte non ha fatto bene et che se ne guardi per l’avenire, poichè non ha facoltà di privar la metropoli delle sue ragioni, concesselï dalli S. Canoni, nè di fare a suo arbitrio contro la volontà delle parti, che la prima instantia sia altrove, essendo dalle ragioni et dal S. C. di Trento * statuito, che sia inanzi gl’ordinarii non solo per rispetto loro ma delle parti istesse per (facilitar?) le prove, cosi han anco ordinato, che io le scriva, che rifaccia in ogni modo le spese che haveranno fatte in detto viaggio et che faranno ancora (?), si corne è tenuto di ragione. Non manchi d’essequire cosi stando massime la povertà d’alcuni dei inquisiti. [Reg. Ep. 1613, p. 72 a]. 1659. ♦ S. C. Ep. ct Reg., Nullius Piscien., 20 dec. 1613.’ Si dà a V. S. tutta la facoltà (necessaria di applicare) alla nuovaParrochia, che si deve erigere in (S. Maria della Neve) quelle case et famiglie, che le pareranno et di smembrarle dalle Parrochie di Peseta, Uzzano et Monte Carlo, i Rettori delle quali concorrono insicme col Popolo alla dote della nova Parrochia. Et perché i detti 3 Rettori per il c. « Ad audientiam », di Eccl. aedif., rinnovato dal S. Conc. nel c. 4, sess. 21, vengono ad haver il iuspatronato in questa nova Chiesa insieme col Popolo, (sarà bene) che essendo il patronato ecclesiastico, se ne facci il concorso conforme alla dispo­ sitione del S. Conc., c 18, sess, 24, § n vero iurispatronatus, et il proposto di Peseta come Ordinario di questc Parrochie (se vuole?) far l’institutione di1*3 1 Al Vescovo di Lcccc. 1 Sess. XXIVt de ref., c. 20. 3 Al Nuntio di Fiorenza. * 5. C. Episcoporum et Regularium 723 questo nuovo Rcttore, sarà necessario (che vada) a renontiare alie ragioni, che gli competono del patronato per la sua rata, perché non puô alcuno presentare a se stesso (et insieme) instituire. Nè retardi V. S. questa risolutione sotto pretesto (che per la) pane dei popolo ii patronato sia laicale, perché (ha da) precedere la parte Ecclesiastica, etiam che fusse per la minor (portione come) dichiarano le incluse elucidationi de la S. C. dei Conc.,1 che se le mandano per maggior sua notitia. Resta, che V. S. attenda alia esecutione di questi ordini et che quanto prima si proveda al beneficio di quelle anime con questa erettione di Parrochia et con la provisione dei nuovo Rettore. [Reg. Ep. 1613, p. no b]. 1660. S. C. Ep. et Reg., Papien., 21 febr. 1614 2 Alla instanza fatta in nome di V. S. di potersi valere de’regolari per con­ fessori di monache sottoposte alla sua cura, la Sacra Congregazione ha ordi­ nato, che se le dica, che mentre vi concorra il consenso de loro superiori nè vi sia particolare prohibitione apostolica o per constitutione de’medesimi regolari ella si serva delle facoltà sue ordinarie. [Reg.-Mon. 1614, p. 12 a]. 1 Elucidationc délia S. C. C., Nullius Peseta, lurispatronatus, 20 dec. 1613, Fiorenza: Sess. 24, c. j8, § lurispatronatus Eccl. Idem in collatione ct institutione lurispatronatus mixti sci partim laici, partim Ecclesiastici. Non habet locum hoc Decretum contra institutionem et fundationem, sed servanda est Ia in ista institutione posita, sed tamen praesentatus est examinandus et approbandus ib Ordinario citra concursum, si repugnaiet institutioni sive fundationi. Episcopus instituere debet in beneficio praesentatum ab Ecclesiastico Patrono, si dignio­ rem elegerit ex approbatis a 6 examinatoribus. Quem Patronus digniorem inter approbatos, etc.: Ad eundem Patronum Ecclesiasticum spectabit, quando 2 aeque idonei ab examinatoribus fuerint iudicati. Si beneficium curatum lurispatronatus Eccles, in mensibus Ap. Sedi reservatis vacaverit, Episcopus ipse Ordina­ rius nulla habita ratione patronorum debet edicta concursus proponere et idoneum eligere K Romam mittere cum fide Ordinarii a Summo Pontifice instituendum, sicut fit in aliis Cuntis, quae non sunt de lurepatronatus. M aliquo quant ab Episcopo etc.: Etsi institutio esset facienda a Papa, quia tunc Episcopus jolus eligit, ita Congr. censuit et SS. voluit, quia Episcopus melius cognoscit personas. Si institutio istarum parochialium de lurepatronatus Eccles, ad inferiores pertineat, licet exemptos et Abbates, nihilominus Episcopus Ordinarius debet edicta concursus pro­ ponere, et inferior instituat magis idoneum approbatum ab Episcopo; quod si secus factum fuerit, collatio est nulla. § Quod si luspatronatus laicorum: Speciale est in Iure patronatu laicorum, ut non requiratur concursus. Si luspatronatus mixtum sit laicale sci. ct Ecclesiasticum quoad examen velut Eccleiiisticum censendum est. In collatione Ecclesiae Parrochialis, quae sit lurispatronatus partim Ecclesiastici par­ tim laici, servanda est forma examinis per concursum hic posita, quam Concilium praesti­ tuit in conferenda Parrochiali quae sit lurispatronatus mere Ecclesiastici. Idem dicendum ert quando patronatus pro 2 partibus pertinet ad laicumet pro una tantum ad Ecclesiasticum. [Acta S. C. Ep. ct Reg. 1613, B-F, E-F]. ’ Al Vescovo di Pavia. Curia Romana *4 7 1661. S. C. Ep. ct Reg., Aretina, 8 aug. 1614. Per il Piovano di monte S. Savino, diocese d’Arezzo, quai domanda si la sacristia de’ frati di S. Agostino di detto luogo et certe stanze della Chiesa della Madonna della Pace posseduta dai medesimi frati di S. Agostino siano compresi nella clausura, Sacra Congregatio, I limo Lancellotto referente censuit Sacristiam praedictam et habitationem Ecclesiae Pacis contiguas sub clausura minime comprehendi. [Reg. - Mon. 1614. p. 101 b]. 1662. S. C. Ep. et Reg., Parmen., 8 aug. 1614.1 Per risposta alia vostra de 18 passato m’hanno ordinato q. I. m. S. di scrivervi che voi come Vicario Generale di cotesta Chiesa potete esseguire le lettcre indrizzatevi prima come Vicario Capitolare quando sin’adesso non 1’habbiate fatto. [Reg.-Mon. 1614, p. 98b]. 1663. S. C. Ep. et Reg., Theatina, 16 ian. 1615.1 2 Non è lecito ad un Vescovo lasciar la sua Chiesa e diocese per piccola che sia, et attendere a quella degli altri, né puo esercitare i carichi Pontifi­ cali nella diocese d’altri senza licenza. Ne deve V. S. farsi scrupolo di non andare a prcdicare all’Atessa, luogo della diocese di Chieti, ancorchè ne sia stata ricercata da quelle genti, come mostra di temere con la sua dei 28 dei passato, dovendole premere più la cura delle proprie cose che di quelle d’altri. Onde q. m. S. I. hanno resoluto ch’io le risponda ch’attends a prcdicare al suo popolo nè s’allarghi nelle diocesi d’altri senza licenza dei lor Vescovi. [Reg. Ep. 1615, p. 3 b]. 7V 1664. S. C. Ep. et Reg., Vicentina, 10 apr. 1615.3 Havendo monsig. mio I. Cardinale Delfino riferito in questa Sacra Con­ gregatione le cose awisate da V. S. intorno alla nuo va erettione del mona­ sterio delle Cappuccinc, che si disegna di fare in cotesta città, e di quanto intorno ad esso si è di già attentato, hanno resoluto q. I. m. S. che io scriva 1 Al Vicano di Parma. 1 AlPArcivescovo di Chieti. 3 Al Vescovo di Vicenza. . f S. C. Episcoporum et Regularium 725 a V. S. che si come i monasterii non si possono eriggere senza particolare induito della Sede Apostolica, ne meno devono eriggersi chiese, 0 erette celebrarvi, senza licenza dellOrdinario del luogo e senza il cui consenso non si pub manco dar habito monastico a zitelle; cosi tutto quello ch’è stato fatto sin qui, è nullo e di nissuna consideratione. Ma per non impedire il progresso d’opera cosi pia, com’è cotesta, e per non ritardare la bona dispositione che si trova nelle persone divote, hanno voluto q. I. m. S. ch'io scriva a V. S. ch’ella con la prudenzae destrezza suavegga di fare capaci di queste ragioni i Protettori, e promotori di cotest’opera, e contenendoli in officio, li persuada a mandar quà per la facoltà d’erigere il detto monasterio, che quando vi conrorrano i debiti requisiti, ne resteranno consolati. Awertendola di più chc, se il monasterio deve erigersi sotto la prima Regola di S. Chiara, e che per conseguenza non habbia stabili nè entrate, sarà necessario appoggiarlo a qualche luogo pio, comodo e facultoso, che sowenga le monache ne’loro bisogni; perché dovendosi corne in ogni maniera si deve servare la clausura e cessando aile volte le limosine volontarie, se non ci fosse assegnamento certo, converrebbe di né­ cessita, che le monache violassero Ia clausura o si morissero di fame. Potrà ora V. S. operare con queste regole et awisare la Sacra Congregatione di quello che anderà facendo. [Reg. 1615, p. 41 a]. 1665. S. C. Ep. et Reg., De Guamanga, 23 maii 1615. Monsignor frat’Agostino di Caravasal già Vescovo di Panama nel Perù, il quale essendo passato al Vescovato di Guamenga nuovamente eretto tardù per diversi impedimenti a pigliarne il possesso. Dimanda perù se i frutti del detto Vescovato di Guamenga se gli devono dal giorno che fu eretta la Chiesa 0 vero dal giorno che fu proposto in Concistoro, o pure dal giorno che piglio il possesso. Sanctissimus D. N. audita Sacrae Congregationis sententia, mandavit ut fructus ei consignentur a die translationis, et praefe­ ctionis in Episcopum, et Pastorem Ecclesiae Guamenga. [Reg. Ep. 1615, p. 51 b]. 1666. S. C. Ep. et Reg., Portugallien., 6 iun. 1615. Petente rege: Primo, ut in omnibus sanctimonialium regni Portugalliae monasteriis certus monialium numerus praefigatur. Secundo, ut abusus circa propinam eorumdem monasteriorum superioribus quotiescumque ali­ cui puellae monasticus habitus conceditur, dari solitam omnino dirimatur. Tertio, ut monialium dotes in earumdem consanguineorum manibus non remaneant. Quarto denique, ut moniales absque Sedis Apostolicae licentia exeant.— S. D. N. audita Sacrae Congregationis sententia Collectori Lusita­ niae per breve sub die 6 iunii 1605 iniungi mandavit, ut iuxta normam a Curia Roniana 726 Sacro Cone. Trid.1 praescriptam in omnibus, et singulis monasteriis istius regni eum tantum numerum ab Archiepiscopis et Episcopis denuo praefigi ac in posterum conservari curet, qui ex reditibus propriis eorumdem mona­ steriorum, vel ex consuetis eleemosynis congrue possit sustentari, et iuxta dictorum monasterionim capacitatem, nec non cellarum quantitatem com­ mode ibi commorari valeat, ita tamen quod in his, quae regularibus subte­ cta sunt, iidem regulares superiores numeri praefixioni assistant, et supra numerum huiusmodi nulla deinceps admittatur monialis absque Sedis Apo­ stolicae, aut eiusdem S. Congregationis expressa licentia. Curent itidem Episcopi et Archiepiscopi, ut êae puellae, quae intra numerum praefixum nabitum monachalem suscipient, dotales eleemosynas ordinarias, solitas et consuetas persolvant. Quae autem supra numerum cum Apostolicae Sedis licentia admittentur, duplicatas persolvant. Ad secundum propinarum abu­ sus nedum tollatur, sed etiam gravissimarum poenarum, etiam censurarum comminatione prohibeatur, pro ea tamen die, qua ad habitum monachalem admittentur puellae aliquid esculenti, vel poculenti modici valons, et pro eiusdem diei usu dumtaxat elargiri vetitum non censeatur. Ad tertium dota­ les eleemosynae apud monialium consanguineos vel affines nullatenus relin­ quantur, sed antequam puellae habitum suscipiant, deponantur actualiter apud mercatorem, vel penes aliam personam fide et facultatibus idoneam, ut statim professione emissa in emptionem bonorum stabilium, aut annuo­ rum redituum illico applicentur. Quoad .ultimum observetur fel. rec. Pii I constitutio 2 et S. Concilii Tridentini decretum,3 quo Monialibus egressus huiusmodi interdicitur. [Reg. 1615, p. 65 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 334]· 1667. S. C. Ep. et Reg., decr. 20 nov. 1615. Cum Sacrae Congregationi Cardinalium negotiis Episcoporum, et Regu­ larium Praepositorum innotuerit, Confessarios Regulares graviter conqueri, quod ab Archiepiscopis, Episcopis, ct locorum Ordinariis ab audiendis confessionibus quavis de causa indiscriminatim suspendantur et propterea saepe contingere, ut ab iisdem Archiepiscopis, Episcopis, et locorum Ordi­ nariis omnibus simul unius Conventus Confessariis confessiones audiendi facultas adimatur: Illustrissimi eiusdem Sacrae Congregationis Patres, rati vix fieri posse, ut haec sine scandalo, magnaque animarum pernicie contin­ gant, re mature perpensa, ad omnem scandali materiem submovendam, et quo magis spirituali piarum mentium consolationi consulatur, statuunt, ac decernunt, Archiepiscopis, Episcopis, aliisque locorum Ordinariis, ad quos Confessarios approbandi ius spectat, Confessarios Regulares, alias ab ipsis 1 Sess XXV, « Cf. N. 133. ’ Sess. XXV, de regularibus, de regularibus. c. 3. c. 5. S. C. Episcoporum et Regularium 727 libere approbatos, ab audiendis confessionibus suspendere posthac minime licere, nisi ex nova causa, eaque ad confessiones ipsas pertinente, aut ob non servatum interdictum ab ipsis Ordinariis positum. Statuunt insuper eosdem Archiepiscopos, Episcopos, locorumque Ordinarios confessiones audiendi facultatem omnibus simul unius Conventus Regularibus Confes­ soriis, eadem Sacra Congregatione inconsulta nullo pacto adimere posse. Quod quidem Decretum, ut iidem Illustrissimi Patres opportunum, et neces­ sarium duxerunt, ita inviolabiliter iubent observari. [Reg. 1615, p. 48 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 21]. 1668. S. C. Ep. et Reg., Arboren., 20 nov. 1615.1 Cum ad Sacram hanc Congregationem perlatum fuerit in multis istius Insulae Dioecesibus improbandam consuetudinem inolevisse ut Canonici coeterique clerici Praebendarum aliorumque ecclesiasticorum Beneficiorum praediales fructus conducant eosdemque maius pretium offerentibus postea divendant; Ill. Patres has literas ad Amplitudinem aliasque eodem exemplo ad caeteros eiusdem Insulae Archiepiscopos dandas esse decreverunt quibus eis iniungunt, ut praefatos Canonicos et clericos necessitatis causa excepta vetent omnino eiuscemodi negotiis immisceri, cum in sortem Domini voca­ tos, saecularia lucra sectari, turpissimum sit. Hoc igitur Amplitudo Sua quod ad ipsam, suffraganeosque suos attinet, exsequi ne gravetur. Ego vero ei felicia quaeque exopto. [Reg. Ep. 1615, p. 115 b]. 1669. S. C. Ep. et Reg., Nepesina, 11 dec. ιό 15. Cum inter fratres Reformatos Ordinis Minoris de Observantia Sancti Francisci, necnon pro tempore existentem Archipresbyterum, seu Parochum Loci Fiani Nepesin. Dioecesis in sepeliendis eiusdem Ordinis Tertiariis, diversae, et plurimum orirentur controversiae, supplicatum fuit nomine Patris Custodis eorumdem Fratrum Provinciae Romanae ab hac Sacra Con­ gregatione Cardinalium negociis Regularium Praepositorum infrascriptas resolvi petitiones. 1. An Tertiariorum sui Ordinis cadavera in Ecclesiis pariter suae Re­ ligionis sint sepelienda? 2. An in iisdem etiam Ecclesiis sepelienda sint cadavera eorum, qui dicti Ordinis habitu induti ex hac vita migrarunt? 3. Num et illi, qui coram testibus dumtaxat, licet absque scriptura in iisdem Ecclesiis sepulturam sibi elegerint, ibidem sint sepeliendi? 4. An tam supradictorum, quam aliorum quorumcumque cadavera in alterius Parochia existentia, et in Ecclesiis eorumdem Fratrum sepelienda, 1 Archiepiscopo Arborcnsi. Curia Romana 728 prius ad Ecclesiam Parochialem ad benedictionem, ac ultimum vale a Parocho recipiendum deferri debeant, num vero ab aedibus defunctorum ad dictas Fratrum Ecclesias recto tramite sint transportanda? Illustrissimi eiusdem Sacrae Congregationis Patres, Illustrissimo de Ara· coeli referente, partibusque auditis responderunt in hunc, qui sequitur, modum. Ad primum, Tertiarios huiusmodi, si qualitatibus in Bulla fel. rec Leonis Papae X praescriptis 1 sint praediti, (videlicet, si viri Collegialiter, aut Claustraliter vivant; Mulieres vero virginalem, vel coelibem, aut castam vidualem sub expresso voto, et Tertiariorum habitu vitam ducant) posse, et debere, etiam invito, ac minime requisito Parocho, in supradictis Fratrum Ecclesiis sepeliri; secus vero si supradictis qualitatibus careant, ac nisi sub sequentis secundi capitis dispositione comprehendantur. Ad secundum, Si conditiones in Bulla Aurea fel. rec. Pii Papae I\ con­ tentas in ipsis adimpletas esse constiterit, videlicet, quod a Guardiano Domus loci, in quo tales decedere contigerit, aut ab alio Superiore, vel ab altero, cui id Superior committendum duxerit, habitum receperint, ac praedicti Guardianus, vel alius Superior habitum huiusmodi recipientes, praemonue­ rit, eorum cadavera propter habitus concessionem, ac receptionem penes ipsos Fratres, quorum habitum gestant, esse sepelienda, eo casu cum habitu Religionis decedentes in Ecclesiis pariter eiusdem Religionis Ecclesiasticae sepulturae esse tradendos. Ad tertium, In supradictis Ecclesiis esse sepeliendos, sine praeiudicio tamen iurium Parochialium. Ad quartum, Cadavera huiusmodi ad praedictorum Fratrum Ecclesias recto tramite deferri posse, ab iisdem tamen Fratribus monendum esse prius, et requirendum, ac expectandum proprium Defunctorum Parochum, quo requisito, expresse venire recusante, licere iisdem Fratribus, etiam ipso invito, supradicta cadavera ad easdem Ecclesias transportare. [Reg. 1615, p. 168 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 244> 245]. 1670. S. C. Ep. et Reg., Theatina, 11 dec. 1615. (Clericus) non ordinatur ad titulum patrimonii nisi necessitas vel utili­ tas Ecclesiae id suadeat. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1615, C-C, fasc. 2]. 1671. S. C. Ep. et Reg., /Messanen., 11 ian. 1616. Si Episcopus a Paganis, aut Schismaticis capiatur, non Archiepiscopus, sed Capitulum ac si Sedes per mortem vacaret, illam in spiritualibus, et temporalibus ministrare debebit, donec eum libertati restitui, vel per Sedem 1 Const Dum intra, 19 dcc IS1^, § *9» 10. Bull. Rom., tom. 3, III, p. 447-449. 5. C. Episcoporum et Regularium 729 Apostolicam, cuius interest Ecclesiarum providere necessitatibus, super hoc per ipsum Capitulum quam cito commode poterit consulendam aliud con­ tigerit ordinari: cap. Si Episcopus 3, de supplen. negligent. Praelator, in 6. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 609]. 1672. S. C. Ep. et Reg., Cavallicen., 29 ian. 1616.1 Cum ex parte fratrum minorum convcntualium Insulae Venaiissinae istius Dioecesis Sacrae huic Congregationi expositum fuerit iampridem in eorum Ecclesia Sanctissimi Rosarii Societatem Apostolica authoritate insti­ tutam fuisse recens vero in praedicti loci Matrice Ecclesia similem aliam Societatem erectam esse; I.mi Patres ad omnem scandali materiam summovendam has literas ad Amp. Suam dandas esse censuerunt quibus ei iniungunt, ut Societatem huiusmodi postremo erectam supprimendam atque extinguendam curet. Hoc igitur exequi placeat Amp. Tuae cui ego interim prospera quaeque ex animo precor. [Reg. 1616, p. 21 b]. 1673. S. C. Ep. et Reg., Cracovien., 23 apr. 1616.2 Cum Sanctissimus D. N. Amplitudinis Tuae literas Idib. Mart, datas ad sacram hanc Congregationem reieccrit, easque Ulmi Patres diligentissime expenderint, ad singula, quae in ipsis continentur distincte respondendum censuerunt. Quod igit. attinet ad Moniales, quae ex Monasterio Culmensi ad Monasterium in Civitate Sandomiriensi recens extructum gubernandum translatae fuerint, iidem I. Patres Amplitudini Tuae iniungere decreverunt, ut Praesbytenim in praefati monasterii Choro rem sacram facere ipsisque monialibus ibidem Sanctissimum eucharistiae Sacramentum ministrare nullo pacto permittat. De Monasteriis vero in Villis, aut parvis Oppidis sitis, ubi Medicorum ope Sanctimoniales destitutae in Civitates valetudinis causa se recipiendi facultatem petere compelluntur, in his praedictis I.mis Patribus Amp. Tuae nihil dicendum occurrit nisi ut quam primum et quantum fieri poterit clau­ surae saluberrimas leges curet observari et hoc idem circa Abbatissas quae ad rustica praedia lustranda e Monasteriorum septis egredi consueverunt Amp. Tuam exequi monent. [Reg. 1616, p. 59 a]. 1 Episcopo Cavali iccnsi. 1 Episcopo Cracoviensi. 73° Curia Romana 1674. S. C. Ep. et Reg., Theramen., 29 apr. 1616.1 r Quando l’Arcidiacono è prima dignità come egli pretende di essere, il primo luogo in choro dopo V. S. spetta a lui. [Reg. Ep. 1616, p. 48 bj. 1675. S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 10 iun. 1616.2 Si contcntano questi I. m. S. che V. S. possa dare licenza al Confessore ordinario di coteste monache di S. Stefano deli’ordine di S. Domenico che nelle sei feste principali dcll’Anno solamente possa entrare nella clausura a confessare e portare la sacra communione a quelle monache che ne haveranno bisogno, con le presenti conditioni perd e non altrimenti. Che le monache alie quali si doverà dare questa speciale consolatione, stiano sempre attualmcnte in infermaria e in maniera inferme che non possano per se stesse 0 con l’aiuto d’altre trasferirsi nella Chiesa. Che il Confessore entri solo, e nell’ingresso sia ricevuto da due monache delle più vecchie, le quali 1’accompagnino direttamente e senza dirigersi altrove all’infermaria e similmente l’accompagnino all’uscire. Che mentre si confessarà la monaca, la stanza stia in maniera aperta che le due compagne, le quali dovranno fermarsi sopra la porta della medesima stanza, possano comodamente vedere il con­ fessore e l’inferma. Che il confessore nel portare il Santissimo Sacramento sia ricevuto alla porta délia clausura da sei monache delle più vecchie, le quali con lumi accesi e con quella riverenza che si deve, l’accompagnino processionalmente per diritta via alia stanza dell’infcrma, nella quale resteranno sempre fin che sia finita quella funtione, e poi subito per la medesima via 1’accompagnaranno alia stessa porta, dove sarà poi ricevuto dai compagno e dalli altri che si trovaranno per accompagnare il Sacramento Santissimo. Che mentre il detto Confessore restarà per quest’effetto in clausura, tutte 1’altre monache stiano ritirate nella chiesa interiore, o nel luogo dei capitolo o nel refettorio o altrove in maniera che non siano vedute da lui. Potrà dunque V. S. esseguire la présente gratia nelle forme che se le prescrive. [Reg. 1616, p. 83 b]. 1676. S. C. Ep. et Reg., Reatina, io iun. 1616.3 All’informatione, che V. S. dà con la sua de 24 dei passato sopra la con­ suetudine, nella quale sono il Priore et offitiali della Confraternità della Santissima Concettionc di Montereale di cotesta diocesi d’elegere nel fine 1 Al Vescovo di Theramo. 1 Al Signor Card. Caraffa. Napoli. 1 Al SiRnor Card. Crescendo, Ricti. S. C. Episcoporum et Regularium 731 della loro amministratione i nuovi Priori et offitiali senza 1’intervento e voti delli altri Confrati, q. I. m. S. m’hanno ordinato di rispondcre, che quando sopra cio non vi siano Constitutioni confermate da questa Santa Sede, ella con la prudenza sua procuri di levare la sudetta consuetudine anzi più tosto abuso, provedendo che 1’elettione sudetta si faccia dai medesimi confrati per voti secreti. [Reg. Ep. 1616, p. 60 b]. 1677. S. C. Ep. et Reg., Minimorum, 12 aug. 1616.1 Cum frater Anton. Quer religionem ordinis S. Francisci de Paula ingres­ sus septimo vel octavo ab incepto novitiatu mense apud superiorem falso accusatus esset, idem superior inconsulto Capitulo habitu regulari eum exuit, exutusque partim in monasterio partim extra monasterium viginti horarum spatio vel circiter permansit; cum vero dictus superior errorem a se commissum agnovisset, ablatum habitum supradicto fratri Ant. restituit; is autem perfecto reliquo novitiatus tempore expletoque anno a prima suscep­ tione habitus per integrum diem professionem solemnem emittere distulit ut praemissas viginti interruptionis horas suppleret, emissa autem professione septem annos nullo reclamante in religione permansit, sed dum ad sacrum presbiteratus ordinem promovendus esset, professionis nullitas ob novitiatus interruptionem obiecta ei fuit. Unde in uno eodemque capitulo semel atque iterum licentiam ad urbem accedendi petiit, ut de professionis nullitate aut validitate certior fieret, quamobrem, cum impetrare nequisset, ipse procurata prius aliquorum supradicti capituli fratrum attestatione super iterata huiusmodi petitione, ad eamdem Urbem absque alia superiorum licentia venit sacramque hanc Congregationem consuluit, an professio huius­ modi sit valida ipseque ut fugitivus sit habendus. Quare Ill. eiusdem Sacrae Congregationis Patres Ulmo Ausculano referente professionem huiusmodi validam esse censuerunt. Generali autem vel Procuratori generali provinciali aliisque superioribus eiusdem religionis ne ipsum Oratorem uti fugitivum, vel quod ad Urbem absque licentia accesserit molestent sed eum a censuris, quibus ob praemissa incurrit absolvant vocemque activam ct passivam ei pariter restituant seu unus quisque eorum cui praesentes reddentur absol­ vat, et respective restituat, praeceperunt ac decreverunt, prout per praesentes praecipiunt et decernunt. [Reg. 1616, p. 121 b]. 1678. S. C. Ep. et Reg., Gravinen., 26 aug. 1616.2 Ha ordinato Ia Santità di N. S. di scrivere a V. S. che i promossi di Alta­ mura alii ordini Sacri havendo preso li asserti ordini minori e prima tonsura da qucll’Arcipreti dopo il Concilio, sono ordinati per salto, havendo il 1 Per frat’Antonio Quer dell’Ordine di S. Francesco di Paula dclla Provincia di Cattaiogm. * Al Vescovo di Gravina per Altamura. 732 Curia Romana medesimo Concilio levata questa facoltà a tutti li ordinari inferiori secolari, come V. S. vedrà al C. io della sess. 23, onde la Jettera di 9 di luglio con la quale per ordine della S. S. se le dava facoltà d’assolvere e dispensare con quelli di Altamura ch’erano mal promossi o con dimissorie illegittime o con facoltà surrettitie, non comprehende questo caso nel quale prima di ogni altra cosa è necessario di supplire li ordini lassati. Onde si contenta la S. S. che V. S. assolva quelli promossi per salto e poi cautamente supplisca gl’ordini che per temerità di quello Arciprete sono stati nullamentc dati e per conseguenza ommessi e poi dispensi con essi loro cosi ail’essecutione delli ordini, come aU’ottcnere qualsivoglia sorte di benefitii, facendo tutte queste cose gratis, e con semplici penitenze salutari; che con la présente per ordine dclla S. S. se le dà tutta l’autorità e facultà necessaria. [Reg. Ep. 1616, p. 105 b]. 1679. S. C. Ep. et Reg., Cassanen., 15 nov. 1616.1 Alla vostra Jettera de 12 settembre prossimo passato scritta in materia delle processioni, che pretendeva fare la Confraternité del SS.mo Sacramento posta nella Parrochiale di S. Pietro nel luogo di Castro Villere di cotesta Diocesi con uscirc de termini dclla Parrochia della detta Chiesa e circuire tutto il luogo, m’hanno q. I. m. S. a relatione del Signr Cardinale Caetano ordinato di risponderc che per nessuna maniera permettiate che la sudetta Confraternité con le sue processioni esca i confini della Parochia della sopranominata Chiesa di S. Pietro. [Reg. Ep. 1616, p. 146 a]. 1680. S. C. Ep. et Reg., Chien., 6 dec. 1616. Querente Episcopo Chien, an Clericis Societatis lesu, nec non Regula­ ribus ordinis Sancti Dominici novas Christifidelium secularium Confraternitates seu Congregationes cum usu saccorum absque ordinarii licentia eri­ gere liceret. Sacra Congregatio I. Dhilonardo referente non licuisse neque licere censuit. [Reg. 1616, p. 185 b]. 1681. S. C. Ep. ct Reg., decr. 20 dec. 1616. Sacra Congregatio Cardinalium negotiis Regularium praepositorum, quo magis Sanctimonialium quieti ac saluti consulatur, omnibus Patriarchis, Archiepiscopis, Episcopis, sive eorum in spiritualibus Vicariis, vel Officiali­ bus generalibus committendum duxit, ut in omnibus et singulis Monialium 1 Al Vicano Capitolarc di Cassano. S. C. Episcoporum et Regularium 733 Monasteriis tam Ordinariorum quam Regularium curae ct regimini subiectis vel alias quomodolibet exemptis intra fines eorum Dioecesium existentibus, bis terve in anno Confessarium extraordinarium aetate maturum vitaeque integritate conspicuum sive saecularem vel eiusdem Ordinis cuius Moniales erunt, regularem per ipsos Patriarchas, Archiepiscopos, Episcopos seu eorum Vicarios vel Officiales praedictos eligendum, eisdem Monialibus offerant, cui sic oblato omnes et singulae Moniales, quamvis etiam sacramentaliter confiteri nolint, se praesentare teneantur. Per praesentes autem facultas eisdem Regularibus similes Confessarios Monialibus eis subiectis deputandi competens nullatenus sublata censeatur. Non obstantibus contrariis quibus­ cunque. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1617, F-Y]. 1682. S. C. Ep. ct Reg., Nucerina et Tadinen., a. 1617. Una monaca supplica non ostante d’essere illegitima nata ex soluto et soluta di habilitarla che possa esser eletta Abbadessa et per gli altri officii dei suo monasterio. S. C. censuit: Obstat c. 1, de fil. presb. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1617, N]. 1683. S. C. Ep. et Reg., Panormitana, a. 1617. Dovendo monacarsi due zitelle domandano di non esser astrette di far il deposito delle loro doti in contanti (conforme ad un decreto fatto dai Sig. Cardinale loro Ordinario) nel tempo del novitiato, ma che basti la sigurtà in forma di deposito conforme agli ordini della Sac. Cong. - Resp: Depositum debet esse actuale. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1617, P]. 1684. S. C. Ep. et Reg., dccr. 7 ian. 1617. Quoniam Sacra Congregatio Cardinalium negociis Episcoporum, ac Regularium praepositorum, nuper accepit, quamplurcs Regulares tantum facultatis, seu privilegii ab Apostolica Sede sibi concessum profiteri, ut etiam a casibus locorum Ordinariis in eorum Dioecesibus reservatis, absque alia ipsorum Ordinariorum licentia, poenitentes absolvere minime dubitent, nonnullosque alios in decreto prohibitionis absolutionis a casibus Sedi Apo­ stolicae, vel locorum Ordinariis reservatis die 9 lanuarii 1601 fel. rec. Cie- Curia Romana 734 mentis Papac VIII iussu edito,1 nec non in declaratione illius eodem Clemente Pontifice iubente die XXVI Novembris 1602 promulgata,2 excommu­ nicationes Sedi, vel Ordinariis praedictis reservatas, minime comprehensas asserere; unde fit, ut metus, quo homines a peccando coercentur, absolutio­ nis facilitate exolescat. Ideo Sacra eadem Congregatio de Sanctissimi Domini Nostri Pauli Papae Quinti speciali mandato, vivae vocis oraculo desuper ha­ bito, decretum huiusmodi, illiusque declarationem, nec non censuras, et poe­ nas, in eisque contenta omnia confirmanda, atque innovanda operae pretium duxit, prout per praesentes confirmat, atque innovat, ab omnibusque Sacer­ dotibus tam secularibus, quam regularibus quorumvis Ordinum, etiam Men­ dicantium, Militarium, Congregationum, aut cuiusvis alterius instituti, etiam necessario exprimendi, quovis nomine nuncupetur, inviolabiliter obser­ vari, ac insuper ut nulli ex Sacerdotibus praedictis, quibuscumque privile­ giis, induitis, et facultatibus suffulti, ab excommunicationibus, vel a casibus eisdem Ordinariis, vel Sedi Apostolicae reservatis, tam ad forum contentio­ sum eorundem Ordinariorum deductis, quam non dèductis, praeterquam in mortis articulo, absolvere audeant, vel praesumant, vel eorum aliquis audeat, vel praesumat, sub eisdem censuris, et poenis eo ipso, et absque alia declaratione incurrendis, mandat, ac praecipit. Non obstantibus omni­ bus, quae idem Clemens VIII in decreto, et declaratione huiusmodi voluit non obstare. [Reg. 1617, p. i a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 22]. 1685. S. C. Ep. et Rcg., Messanen., 10 ian. 1617. S. C. in causa collationis parrochialis ordinat, ut transmittatur decretum S. C. C., alias factum sequentis tenoris: Mcssanen. Parrochialis. Presupponitur quod edicta pro habendo con­ cursu ab Archiepiscopo subscripta in oppido Taurominii sub die 19 lanua­ rii et postea affixa ad valvas ecclesiae Metropolitanae die 24 eiusdem mensis et quod concursus factus sub die eiusdem mensis. Et quod in concursu fuerit ab examinatoribus synodalibus magis ido­ neus approbatus D. Antonius Francavilla nulla habita mentione aliorum concurrentium et successive quod collatio dictae parrochialis ab Archiepi­ scopo facta D. Antonio de Oliverio qui fuit unus ex concurrentibus. Et presupposita fide ab uno ex examinatoribus synodalibus subscripta quod Oliverius fuit idoneus et D. Antonius Francavilla magis idoneus. Dubium: An in collatione huiusmodi parrochialis fuerit servata forma Sac. Cone. Trid., sess. 24, cap. 18. S. Congr. Cardinalium Cone. Tridentini interpretum, audita utraque parte, censuit secundum ea, quae proponuntur, minime servatam fuisse. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1617, M-N]. » Cf. N. 1596. * Cf. N. 1616. 5. C. Episcoporum et Regularium 735 1686. S. C. Ep. ct Reg., Sulmonen., 14 mart. 1617.1 S’è doluto alla S. C. G. P. Romiano, ch’essendo accettata da coteste monachc di S. Catherina sottoposte alla cura de frati di S. Domenico una nipote del detto R. per monacarsi nei loro monasterio· dentro il numero et havendo fatto il deposito della dote con participatione di V. S. et essendo dapoi entrata et vestita con licenza de medesimi frati, ella pretenda, che non habbia potuto entrarvi senza licenza sua. Onde m’hanno q. m. SS. Ill. ordinato di scrivere a V. S. che ogni volta, ch’ella habbi esplorata la volonté della zitella et si sia assccurata che il deposito per la dote sia legitimamente fatto, non ha da intromettersi in altro per l’introdutione della zitella nei monastero nè per la traditione dell’habito monastico. [Reg. 1617, p. 64 b]. 1687. a S. C. Ep. et Rcg., Assisien., 4 apr. 1617.2 Ha fatto rappresentarc alla Sacra Congregatione Monsignor Vescovo d’Assisi che essendosi trovato un prete tra quelli tre, che l’ultimo giorno di marzo prossimo passato commisero quell’eccesso in Diocesi d’Assisi e ch’essendo il prete diocesano di V. S. ella pretendeva di fare quel processo ecastigarlo, pretendendo il sudetto Monsignore che questa cognitione spetti a lui, e che il prete gli sia consegnato per essere il delitto commesso nella sua Diocese. Onde quest’I. miei S. m’hanno ordinato di scrivere a V. S. che cessi da questa pretentione, nè perciô dia più impedimento al sudetto Monsignore ma lassi liberamente ch’egli faccia e termini questa causa con­ forme alla dispositione dei sacri Canoni. [Reg. Ep. 1617, p. 58 b]. 1688. S. C. Ep. et Rcg., Cracovien., 18 apr. 1617.3 Havendo la Confraternité del S.mo Corpo di Christo in Lublin Diocesi di Cracovia fatto domandare 1’aggregatione a questa Archiconfraternité della Minerva, e restando impedita di questa gratia per non haver mandato quà l’attestatione dell’ordinario sopra la canonica erettione della sudetta Con­ fraternité, hanno quest’I. m. S. ordinato che 1’aggregatione si faccia e si mandi in mano di V. S. come viene qui alligata affinch’ella non la consegni a’sudetti Confratri sin tanto ch’essi non consegneranno in mano di lei 1’attestatione sudetta dcllOrdinario, la quai poi dovré inviarsi a questa volta per metterla ncll’archivio della sudetta confraternité conforme agl’ordini. [Rcg. Ep. 1617, p. 70 a]. 1 Al Vescovo di Sulmona. * Al Vescovo di Perugia. • Al Nuntio di Polonia, Cracovia. Curia Romana 736 1689. S. C. Ep. et Reg., Lycien., 18 apr. 1617.1 flavendo Monsignor mio I. Muti riferito nella Sacra Congregatione ic pretensioni d’Angelo dei Daco Cantore della Parrocchiale di Lequile, luogo di cotesta Diocese, e le risposte date da V. S. con la sua dei 15 dei passato per conto dcll’Arcidiaconato eretto da lei in detta Parrocchiale, quest’I. m. S. m’hanno ordinato di scriverle, che assolva il detto Angelo, revochi 1’erettione dei sudetto Arcidiaconato c restituisca ogni cosa nello stato di prima soggiungendole che quando ella stimi necessaria la Dignità Arcidiaconale in quella Chiesa Parrocchiale ne domandi 1’erettione dalla Sede Apostolica. [Reg. Ep. 1617, p. 67 a]. 1690. S. C. Ep. et Reg., 9 iun. 1617.1 2 S. C. notifient decretum S. C. C. circa visitationem altarium confraternitatum in ecclesiis regularium exsistentium sequentis tenoris: Congr. Concilii censuit Episcopum posse visitare confraternitates perso­ narum secularism in ecclesiis Regularium exemptorum existentes, non autem carum cappellas vel altaria, quae intra easdem ecclesias existunt. Dic 22. Decembris 1597. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1617» 1"T]. 1691. S. C. Ep. et Reg., Salernitana, 21 iul. 1617.3 Per risposta della lettera di V. S. dei 9 de corrente m hanno q. m. S. I. ordinato di scriverle ch’ella puo e deve visitare c rivedere i conti delle con­ fraternité dei secolari poste nellc Chiese dei rcgolari ma non per li altan loro posti nellc medesime Chiese. (Reg. 1617, p. 195 b]._ 1692. S. C. Ep. et Reg., Bovinen., 11 aug. 1617.4 L’elcttione delli offitiali délie Confraternité canonicamcnte instituite spetta a’confratri stessi, ma la confirmatione dei medesini offitiali tocca al Vescovo dei luogo o suo Vicario generale, e cosi m’hanno ordinato questi 1 1 3 4 Al Vescovo di Lecce. Al SufTragnneo, Albano. AU’Arcivcscovo di Salerno. Al Vescovo di Bovino. 737 S. C. Episcoporum et Regularium m. S. I. di risponderc al memoriale sporto a questa Saçra Congregatione per parte del promotorc fiscale della Curia di V. S. la quale potrà ordinare che cosi si osservi in cotesta città e Diocese, cccettuate perô sempre le Com­ pagnie, che sieno sotto l’immediata protettione Rcgia. [Reg. Ep. 1617, p. 159 a]. 1693. S. C. Ep. et Reg., Nullius Altamurae, 18 nov. 1617.1 Si dolse già il Capitolo della Collcgiata di S. Nicola de’Greci di cotesto luogo, che i Confratri di S. Biagio volessero lassar la Chiesa dove hora si riducono c conceduta loro dai medesimo Capitolo per edificarne un’altra e transferirvi i béni di detta Confratria, e non havendo i medesimi Confratri curato di dedurre le loro raggioni in questa Sacra Congregatione come vi sono stati avisati, non potendosi di qua arrivare, con quai fondamento di giustitia intendano di fare questa translatione, m’hanno q. I. m. S. ordinato di scrivervi che sotto severissime pene e censure prohibiate il passare più avanti nella fabrica della sudetta nuova Chiesa, non permettendosi di edificare Chiese senza dote competente, nè convenendo di spogliare un Altare per vestirne un altro, avisando poi cio che haverete esseguito. [Reg. Ep. 1617, p. 240 b]. 1694. S. C. Ep. et Reg., Mediolanen., 15 dec. 1617. Il Capitolo et Canonici dioc. di Milano ha altre volte supplicato alla S. C. si degnasse ordinare fosse nella loro Collegiata osservato il solito et antiquo uso comprobato ancora da particolare decreto del S. Arcivescovo oltre alia dispositione del Conseglio di Trento, che la terza dei frutti dei Canonicati vacanti o dei Canonici absenti accresca all’altri Canonici present! et veri residenti, come ancora supplico 1’istesso capitolo che si dovesse atten­ dere il splito de cantare una sol messa nella lor chiesa ancorchè con occa­ sione si cantasse■ / dei morti. S. C. censuit: Quoad missam conventualem iam rescriptum fuit obser­ vandum esse c. Cum creatura. Quoad 3ara partem fructuum prebendarum vacantium dictum fuit Con­ cilium super hoc non disponere et decretum S. Caroli aeque silet, quia fructus praebendarum vacantium reservantur successori. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1617, E-M]. 1 Al Vicario Apostolico, Nullius Altamura. 47 738 Curia Romana 1695. I S. C. Ep. et Reg., Hispal en., 25 dec. 1617. Le monache di S. Clara del ordine di S. Francesco di Siviglia, perché i Superiori del monasterio con modi illeciti e senza licenza di questa Santa Sede intendono di far eleggerc per Abbadessa del medesimo monasterio monache che non sono nate di legittimo matrimonio dimandano perô provedersi, che per l’avenire le illegittime non possano esser elette al carico d’Abbadessa senza speciale dispensa della sede apostolica. - S. C.25 Dec. 1617 respondit: Advertat Archiepiscopus quod patientes defectum natalium non possunt eligi in Abbatissas absque dispensatione sedis apostolicae. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1617, S-T]. 1696. S. C. Ep. et Reg., Gebennen., 19 ian. 1618.1 Ex parte Abbatissarum... Quoad secundum vero iidem Ulmi Patres Amplit. Tuae iniungunt ut superiores regulares quibus supradictae moniales subditae sunt, etiam atque etiam moneat ut extraordinarios confessarios bis aut ter in anno iuxta Sacri Concilii Tridentini praescriptum 12 eis omnino de­ putent, quod si Amp. Tua illos hac in re cunctantes seu négligentes cognove­ rit, ipsa per sc id praestare non differet et hoc pacto spirituali monialium huius­ modi consolationi consuletur. Ego vero bona omnia ei ex animo precor. [Reg. - Mon. 1618, p. 20 a]. 1697. S. C. Ep. ct Reg., Mutinen., 20 mart. 1618.3 Si scrisse già a V. S. sotto li n di agosto che non prohibisse a’Confratri della Compagnia del Corpo di Christo nella Chiesa chiamata Heremiterio di Santa Croce dei Finale di cotesta Diocese il cantare le litanie approvate, il celebrare la Santa messa in detta Chiesa ad hora competente senza pregiuditio della Parrocchiale e che nvedesse diligentemente i conti delle entrate et elemosine di detta Compagnia, ma essendosi i medesimi doluti, che V. S. nella licenza data loro per quest’effetto prohibisca il celebrare in detta Chiesa in alcuni giorni solenni, et insieme voglia che il Rettore della Parrocchiale dei Finale tenga una delle due chiavi della cassetta, dove si conservant) l’elemosine, q. m. I. S. a relatione dei Signor Cardinale Campori m’hanno ordinato di scriverle che levi la prohibitione sudetta e permetta che vi si 1 Episcopo Gebennenst. 2 Sess. XXVt de regularibus, c. 10. 3 Al Vescovo di Modena. 5. C. Episcoporum et Regularium 739 possa celebrare ancora nelle feste più solenni dopo perô che sarà finita la messa della Chiesa Parrocchiale e che i Confratelli sudetti solamente, e non altri habbiano il pensiero di custodir 1’elemosine, con questo perô che a’ tempi debiti ne diano fedel conto a V. S. alia quale prego da Dio ogni contento. [Reg. Ep. 1618, p. 52 b]. 1698. S. C. Ep. et Reg., Chien., 4 maii 1618.1 Si sono doluti a questa Sacra Congregatione i Priori et procuratori di cotesta Confraternità di S. lacomo, che facendo essi celebrare a spese della sudetta Confraternità la S. Messa in alcune di coteste Chiese che sono senza entratae quasi abandonate, V. S. pretenda d’eligere il sacerdote con tutto che i Confratri facciano 1’elemosina dei loro, onde q. I. m. S. m’hanno ordinato di scriverli che sia contenta d’approvare il sacerdote che deve ce­ lebrare le sudette messe per vedere si è idoneo ma che lassi libera 1’elettione alli sudetti Confratri i quali fanno la spesa. [Reg. Ep. 1618, p. 78 b]. 1699. S. C. Ep. et Reg., Naxien., 8 iun. 1618.1 2 Tra le altre cose le dico non essere inconveniente, nè contra raggione che uno sia descritto in più confraternité in un’istesso tempo. [Reg. - Mon. 1618, p. 182 b]. 1700. S. C. Ep. et Reg., lanuen., 14 dec. 1618.3 Alli dubii mossi da V. S. con la sua de 9 del passato intorno alie monache della prima regola di S. Chiara m’hanno questi Illmi miei Signori ordinato di rispondere, che le monache regularmente non sono tenute aile messe con­ ventual! se per sorte questo carico non fusse posto nella fondatione del monastero 0 in altra maniera canonicamente introdotto. [Reg.-Mon. 1618, p. 397 a]. 1701. S. C. Ep. et Reg., Mediolanen., 9 mart. 1619.4 Faccia notificare alli pontatori di cotesta Metropolitana e delle sue chiese collegiate, che sotto gravissime pene esseguiscano fedelmente e diligentemente 1’offitio loro, e questo oltre la pena del periurio, nella quale incorrono 1 2 • 3 4 Al Vescovo di Scio. All’Arci vescovo di Naxos. All’Arcivescovo di Genova. Al Sig. Card. Borromeo, Milano. 74° ______ Curia Romana _ ——_ ■_________ - · ipso facto, dovendo haver prestato il debito giuramento nell’assumptione dell’offitio. Et a V. S. Illma... [Reg. Ep. 1619, p. 33 a]. 1702. S. C. Ep. et Reg., Minorum Observantium, 26 apr. 1619.1 Ha fatto rappresentare alla S. Congregatione fra Martino Helez minore osservante, che havendo egli legitimamente preso l’habito di quella religione nel monasterio di S. Antonio di Siviglia, e similmente finito l’anno del nontiato, fu capitolarmente risoluto che fusse admesso alla professione, ma essendogli poi opposto che descendeva da un progenitore che havcva essercitato officio infame, e che obstandogli perciô le constitutioni della medesima reli­ gione fu rimandato al secolo, e che havendo provata la falsità dell’oppositionc gli fu restituito l’habito, supplicando hora d’essere admesso alla pro­ fessione senza fare nuovo novitiato, havendosi riguardo al primo già legiti­ mamente fatto. Onde questi Illmi miei Signori sentito prima il Padre Commissario di Corte m’hanno ordinato di scrivere a V. S. che costandole della verità dell’esposto, e che il detto fra Martino non habbia lasciato l’habito spontaneamente, ma gli sia stato levato, nè habbia altro canonico impedi­ mento, lo faccia admettere alla professione senza fare altro novitiato, quando perô i frati capitolarmente, e per voti secreti si contentino d’admetterlo, ma se per sorte egli havesse lassato l’habito spontaneamente, V. S. ordini che non sia admesso alla professione, se prima non si fa nuova accettatione di lui, et egli faccia il novitiato un’altra volta. E Nostro Signore etc. [Reg. 1619, p. 139 b]. 1703. S. C. Ep. et Reg., Observantium, 5 iul. 1619.2 La S. C. risponde avvertendola che non tutti i frati di un convento son’obbligati di venire sotto la croce aile processioni, essendo conveniente che qualcuno di loro resti alla cura della chiesa, e della casa. E Dio etc. [Reg. 1619, p. 243 a]. 1704. S. C. Ep. et Reg., Nicoteren., 7 sept. 1619.3 Sotto li 27 di Luglio prossimo passato si scrisse a V. S. per ordine di Nostro Signore che o andasse alla sua residenza o provedesse che il suo çoadiutorc vi andasse et vi cssercitasse l’officio di buono e diligente pastore dandogli comodità d’habitatione per questo effetto, ma essendosi poi dili1 Al Nunuo di Spagna, Osservanti. 1 Al Vescovo d’Umbnatico. > Al Vescovo di Nicotcra. 5. C. Episcoporum et Regularium 741 gentemente considerato che l’havere coadiutore non la libera dal peso della residenza, ha la Santità Sua voluto che se le notifichi questo, e che di pré­ sente le soggiunga che in ogni maniera vada alla sua chiesa, e sodisfaccia al debito dell’officio suo pastorale. [Reg. Ep. 1619, p. 165 b]. 1705. S. C. Ep. et Reg., Panormitana, 11 oct. 1619. 1 Alla lettera scritta da V. S. Illma a la Santità di Nostro Signore sotto li 23 del passato, nella quale dà conto della Congregatione de secolari nuovamente eretta costi senza suo consenso dalli Ministri dell’Infermi con cornmunicatione delle gratie spirituali, e dell’interdetto che perciô ella haveva posto alla chiesa, e sospese le persone loro dall’administratione delli sacra­ menti, ha la Santità Sua ordinato di rispondere che approva cio che V. S. Illma awisa d’haver fatto in questo proposito, e che dopo ch’ella haverà conosciuto qualche segno di pentimento nclli sudetti Ministri, potrà, come prima le parerà espedicnte, levare loro l’interdetto e la suspensione a fine che con questi impedimenti non vengano longamente ritardati dall’essecutione delli lor buoni instituti. Et a V. S. Illma bacio etc. [Reg. 1619, p. 349 a]. 1706. S. C. Ep. et Reg., Bononien., 29 nov. 1619.2 Ha fatto rappresentare alla S. C. Paula Rossi d’haver fatto un testamento a favore de Canonici Regolari del Salvatore di cotesta città, che de suoi beni sia amministratore D. Gio. lacomo Bcnizzi suo figliolo de’medesimi regolari dimandando a questo effetto facoltà ch’egli possa accettare, et esseguire il sudetto testamento conforme all’intentione d’essa oratrice, altrimente che lo rivocherà. Onde questi Illmi miei Signori m’hanno ordinato di scriverc a V. S. Illma, che resti servita d’informarsi sopra di questo negotio et d’interporre le parti, e la prudenza sua affinchè la prenominata Paula si contenti di non rivocare il sudetto testamento fatto a favore de medesimi Canonici Regolari facendola capace che il sudetto suo figlio, come monaco religioso non ρυύ senza nota di proprietario amministrare i sudetti beni, e che è de directo contro la sostanza dei voto, ma che se vorrà lassare qualche annuo reddito al medesimo suo figlio, gli si darà la licenza di riceverlo da mano dei suo superiore et spenderlo secondo il bisogno nelle sue religiose necessità; dando poi quà avviso di quanto V. S. Illma havrà ope­ rato. [Reg. 1619, p. 384 a]. 1 Al Sig. Card. Doria. 1 Al Sig. Card. Ludovisio. Bologna. Curia Romana 742 1707. S. C. Ep. et Reg., Isclana, 6 dec. ιό 19.1 Havendo Monsig. mio Illmo Card. Muti riferito nella S. C. ciô, che V.S. awisa intorno all’esposto nel memoriale di D. Natale Capuano, m’hanno questi Illmi miei Signori ordinato di scriverle, che la facoltà di denuntiare le feste compete al parroco, et non ad altri, che la beneditione delle barchc non si debba fare da sacerdote alcuno se non con licenza del medesimo parroco, dentro alii confini della sua parrocchia si doverà fare; nel partico­ lare della precedenza nelle processioni publiche, vogliono i sudetti Illmi miei Signori che si osservi puntualmente la dispositione della holla della s. m. di Gregorio XIII2 e che nel resto i confratri dell’oratorio di S. Maria Visita poveri non siano molestati per conto d’andare alie processioni. [Reg. Ep. 1619, p. 221 b]. 1708. S. C. Ep. et Reg., Minorum Provinciae Baeticae, 14 febr. 1620.3 Si sono doluti alla S.tà di N. S. alcuni frati Minimi pii et gravi della provincia Betica, che alcuni loro superiori contro gl’instituti di quella reli­ gione et contra il decreto della s. m. di Clemente VIII inviolabilmente osservato,4 permcttono, che li frati professi nello stato laicale passino senz’altra difficoltà alio stato clericale furtivamente et si faccino sacerdoti, et havendo la S.tà Sua remisso il memoriale a q. S. C., mi hanno q. m. SS. Ill. ordi­ nato di scrivere a V. S. che faccia precetto penale a tutti superiori della sudetta religione, che per l’avenire s’astenghino da simili eccessi, dechiari tutti li promossi nella sudetta maniera essere perpetuamente sospesi dalla cssccutione de loro ordini, che faccia di novo passare allo stato laicale, et poi s’informi diligcntemente, quali siano li superiori che hanno conceduto simili licentie et certificatosene li suspenda dall’esecutione de loro ordini per tempo ad arbitrio della med. S. C. [Reg. 1620, p. 35 b]. 1709. S. C. Ep. ct Reg., Cathacen., 20 iul. 1621.5 Si sono doiutc alla S. C. coteste monache di S. Chiara, che V. S. pré­ tende di volersi intromettere nell’elettione, che esse sono per fare della loro Abbadcssa, ct che quando i voti delle monache siano eguali, ella vuole 1 1 ’ < * Al Vescovo di Ischia. Ci N. 151. Al Nuntio di Spagna. Cf. N. 189. Al Vescovo di Catanzaro. I 5. C. Episcoporum et Regularium 743 eleggerne una a modo suo. Onde mi hanno q. m. SS. Ili. ordinato di scriverle, che awerta, che quando i voti sono pari, si fa novo scrutinio, nè l’ordinario deve intromettersi in sparegiare i voti. [Reg. 1621, p. 142 b]. 1710. S. C. Ep. et Reg., Tornacen., 19 oct. 1621. Petente Rmo Episcopo Tornacen.: 1. An appellatione per Abbatissam Monasterii Monialium de Pratis Porcinis nuncupati interposita coram Archiepiscopo Cameracen. atque eius ordinariae Jurisdictioni subiecti ab executione decretorum occasione visita­ tionis eiusdem monasterii per ipsum Episcopum factorum liteque desuper coram Episcopo Gandavcn. indecisa pendente non obstantibus praedictum monasterium, cum opus fuerit, visitare valeat? 2. An eadem Abbatissa ipso Episcopo invito eligere possit Confessarium pro se et monialibus? 3. An moniales teneantur confiteri vel saltem se praesentare confessa­ nts extraordinariis ab ipso Episcopo iuxta S. Cone. Trid. dispositionem1 offerendis? 4. Num novitiae statim elapso probationis anno ad professionem admitti vel potius e monasterio dimitti debeant? 5. C. Ep. et Reg. negotiis praepos. ad 1) affirmative ad 2) negative ad 3) et 4) affirmative pariter respondit. [Reg. 1621, p. 313 a]. 1711. S. C. Ep. et Reg., Papien., 15 febr. 1622. Cum in Civitate Papiae Episcopus per edicta poenalia soleat monere confratres laicos disciplinantes appellatos ut processionibus intersint et ii talibus edictis parere hucusque non detrectaverint, Sacra Congregatio I. Card. Bandino referente Episcopum id. petentem censuit manutenendum in quasi possessione predicta edicta poenalia promulgandi et per poenarum exalta­ tionem ac alia canonica et opportuna remedia cogendi eosdem confratres ad conventionem solitis processionibus. [Reg. Ep. 1622, p. 21 b]. 1712. S. C. Ep. et Reg., Balneoregien., 6 apr. 1622. Supplicano le SS. VV. Ill. gli Eredi di Mons. Anini Vesc. di Bagnarea a degnarsi dichiarare se le infrascritte robbe della sua Capella spettano alia Cathédrale di Bagnarea come pretendono quei Canonici in virtù della Bolla della f. m. di Pio V:2 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 10. ’ Ci. N. 123. Curia Romana 744 Un Baccino e boccale di argento servito in Capella e nella Credenzain Camera insieme con gli altri. La Croce che si tenev^i sull’altare fatta per tener anco in Camera sui tavolino, come sene è servito nelle occasioni, poichè il piede è fatto da tenervi l’acqua benedetta, la Croce pettorale, la Bugia, la Pace, Cassetta da tenervi l’ostie, il Campanello, Secchietto nel quale si teneva l’acqua benedetta coi suoi spargoli, Cappa da Capella, Rocchetti, Cotte per li Capellani, leggio di ebano da tenervi il messale, servito anco in Camera per istudiare, Breviarii, Ceremoniale, Pastorale Sacerdotale, Panni e Cussini per l’Ingenocchiatoio. serviti anco in Camera. Resp. in Reg. al Vesc. di Bagnarea. Sono state discusse a relatione dell’Ill. Sig. Card. Rivarola li dubii proposti coll’alligato memoriale degl’heredi di Mons. Anini predecessore di V. S., a chi spettino alcuni argenti et altrc robbe rimaste alla sua morte; e la S. C. ha resoluto, che la Cappa et li Rocchetti si rcstituischino a gl’heredi e Paîtra suppelletile rimanghi alla Chicsa Cathédrale; cosi si contentant ella di far eseguire, poi che esaminato diligentemente il negotio, si è determinato esser cosi1 di giustitia. [Reg. Ep. 1622, p. 43 a]. 1713. S. C. Ep. et Reg., Medîolanen., 18 maii 1622.1 Facendosi novamente querela per parte della città di Vigevano e de Confessori di essa dell’editto pubblicato da Monsignor Aescovo di detta città, col quale prohibisce che nessun secolarc o regolare possa confessare donne, se non haverà l’età di quarant’anni, et altro che V. S. I. vedrà dall’alligata copia di detto editto, è parso alla Sacra Congregatione che io scriva a V. S. I. che si compiaccia di far intendere a detto Vescovo, che pigliandone qualche bona occasione, revochi in ogni modo et quanto prima il sudetto editto essendo cosi senso della Sacra Congregatione. [Reg.-Mon. 1622, p. 103 b]. 1714. S. C. Ep. et Reg., Aquilana, 19 iul. 1622. 2 Non è parso bene a q. I. S. della Sacra Congregatione che Giuseppe Tolosa Cappellano perpetuo della Collegiata di S. Giusta di cotesta Diocese non vi faccia residenza e vi tenghi solamente il sostituto, mentre corne dite nella vostra relatione, la detta Cappellania ricerca residenza personale, et vi sono ordini che non si serva per mezzo di sostituto. Et perô vi si dice che non manchiate in ogni maniera di farlo risedere et servire a detta Cappel­ lania personalmente, et non per mezzo d’altri servendosi in caso che ricusi t 1 Al Card. Boromeo» Milano. 1 Al Vicano Capitolarc d’Aquila. S. C. Episcoporum et Regularium 745 di farlo dei rimedi, che vi porgono i Sacri Canoni e Concilio di Trento1 et l’istesso vi si commette circa gl’altri due, che avvisate pur servire per sostituto. Cosi dunque non mancherete d’esseguire. [Reg. Ep. 1622, p. 80 a]. 1715. S. C. Ep. et Reg., 17 aug. 1622. § i. Cum alias fel. rec. Clemens Papa VIII decreverit2 Ordinarios loco­ rum licentiam ad novos Conventus cuiuscunque praesertim Mendicantium Ordinis in Civitatibus, et locis eorum ordinariae lurisdictioni subiectis eri­ gendos impartiri non posse, nisi vocatis, et auditis aliorum in eisdem Civitati­ bus, et locis existentium Conventuum Prioribus, seu Procuratoribus, et aliis interesse habentibus, et causa servatis servandis cognita in eisdem Civitati­ bus, et locis novos huiusmodi erigendos Conventus, sine aliorum detrimento commode sustentari posse constiterit. Si vero ab eorum sententiis ad Sedem Apostolicam provocari, et appellari contigerit, ipsos Ordinarios tandiu ere­ ctionem novorum Conventuum suspendere debere, quandiu a dicta Sede in ea causa pronunciatum extiterit, ac alias prout in Decreto huiusmodi plenius continetur. § 2. Verum per piae mem. Paulum Papam V accepto, plerosque ex Ordi­ nariis praedictis favore, vel nimia exposcentium importunitate ad novos Conventus, seu Domus, praeter, et contra tenorem praedicti Decreti eri­ gendos plerumque adduci, quo fit, ut non habita debita eleemosynarum, seu reddituum cuiuscunque Monasterii, Conventus, seu Domus ratione, Monachi, seu Fratres, aut Religiosi ibi degentes, manuteneri nequeant, et ad tam exi­ guum numerum reducantur, ut cultus divinus in eorum Ecclesiis destituatur, ibique regularis disciplina, ut convenit conservari non valeat, Sacra Congre­ gatio Illustrissimorum DD. Cardinalium negotiis Regularium praepositorum ad quos idem Paulus Papa λ7 negotium huiusmodi reiecerat, tot incommodis obviam ire, eisque aliquod opportunum remedium adhibere cupiens, Decreti huiusmodi veriores, ac totos tenores praesentibus, ac si de verbo ad verbum insererentur pro plene, et sufficienter expressis habens, vivae vocis oraculo a S. D. N. Gregorio Papa XV habito, Decretum praedictum, quatenus opus sit, innovat, et in usum reducit. § 3. Volens, quod de caetero Monasterium, Conventus, Domus, Congre­ gatio, vel Societas Religiosorum, seu Regularium cuiuscunque etiam Men­ dicantium, Ordinis, Societatis, et instituti quocunque nomine nuncupentur, etiam si de illis particularis, expressa, et specifica mentio habenda esset, in quacunque Civitate, vel Oppido, seu quocunque alio loco non erigantur, nisi in eo saltem duodecim Fratres, aut Monachi, seu Religiosi inhabitare, ac ex redditibus, ct ex consuetis eleemosinis sustentari valeant, ac Priores, seu Procuratores aliorum Monasteriorum, Conventuum, seu Domorum aliarum 1 Sess. VI, de ref., c. 2; sess. XXIII, de ref.t c. 1. 1 Cf. N. 190, Curia Romana 740 Religionum, vel Congregationum, aut Societatum, seu Institutorum huius­ modi non solum in praedictis, sed etiam in aliis per quatuor millia passuum circumvicinis locis ad id vocati, et auditi fuerint, ac tali erectioni consense­ rint,· vel alias Ordinariis locorum constiterit, Religiosos Monasterii, Conven­ tus, seu Domus regularis sic erigendi, seu erigendae absque detrimento Reli­ giosorum in Monasteriis, seu Domibus antea in Civitatibus, seu locis huius­ modi e ctis degentium, ibi in numero duodecim commode, et congrue manuteneri, et ali posse. Si vero novi Conventus, Domus, Congregatio, vel Societas huiusmodi instituendae erunt nullique alii Regulares inibi repedan­ tur, Ordinarii locorum nihilominus diligenter inquirant, an locorum incolae et habitatores, quorum et consensum requirant, ac adhibeant huiusmodi duodecim Religiosos in Conventibus, ut praemittitur instituendis commode alere, et manutenere valeant. § 4. Si vero a Decreto, seu Decretis per Ordinarios praedictos in causis huiusmodi ferendis legitime appellari contigerit, ex nunc prout ex ea die, qua appellatio interponetur, ea ad eandem Sacram Congregationem una cum toto negotio principali devoluta conseatur, appellationeque huiusmodi pendente, nihil innovandum esse, irritumque et inane quicquid secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter, vel ignoranter contigerit attentari decernens, quibuscunque in contrarium facien. non obstantibus. [Bull. Rom., tom. 5, V, p. 47, 48]. 1716. S. C. Ep. et Reg., Asturicen., 13 ian. 1623.1 Quod moniales premonstratenses in loco de Villoria istius dioc. asserunt ex antiquissima induisse consuetudine, ut cadavera monialium in exteriori Ecclesia sepelirentur, tollerari posse placuit, ea lege ut cadavera a monialibus ad clausurae portam deferantur, ibique a clero recepta in supradicta Eccle­ sia postmodum sepeliri demandentur. Ita igitur observari, nullo vero modo Clerum ad huiusmodi officia peragenda clausuram ingredi A. T. ex praedi­ cta S. C. sententia curabit. [Reg. 1623, p. 8 a]. 1717. S. C. Ep. et Reg., Hydruntina, 19 maii 1623. Orta dissensione inter Capitulares Metropolitanae Ecclesiae Hydruntinae super nova electione vel confirmatione Vicarii capit, dicta Archiep. sede vacante, cum prima electio per eosdem solum ad 4 menses facta fuerit, S. C. Card. Ep. et Reg. negotiis praepos. negotio plene examinato Ill. Card. Zolleren referente post lapsum 4 mensium a prima deputatione liberum esse Capitulo non obstantibus quibuscumque ad novam electionem vel confir­ 1 Episcopo Asturicen. S. C. Episcoporum et Regularium 747 mationem procedere, praesentem autem Vicarium rationem suae administrationis futuro Archiepiscopo non autem Capitulo reddere voluit decrevit et ordinavit. [Reg. Ep. 1623, p. 64 b]. 1718. S. C. Ep. et Reg., Potentina, 7 maii 1624.1 Per parte dei Primicerio, Theologo et altri Canonici di cotesta Cathé­ drale è stata fatta reiterata istanza alia Sacra Congregatione, perche si venghi a nuova elettione di Vicario Capitolare,' et ciô sotto pretesto che tal’elettione sia solito di farsi ogni tre mesi in vigore d’un decreto fatto con espresso consenso giurato da tutti li capitolari di non pretendere nuova prorogatione di tal carica nè anche da questa Santa Sede, dei qual decreto essendosi q. m. S. I. molto meravigliati, m’hanno ordinato di scrivervi che conti­ nuando voi nell’offitio conforme alla facoltà et avvertimenti dativi sotto li 26 di gennaro prossimo, diate ordine che il sudetto decreto sia cassato et annullato in ogni maniera, et facciate awertiti tutti quelli che vi hanno prestato il loro consenso accid proveggano alia sicurezza delle coscienze loro, cosi dovrete esseguire. [Reg. Ep. 1624, p. 60 a]. 1719. S. C. Ep. et Reg., Spoletana, 26 nov. 1624.2 La Communita di Monteleone di cotesta diocese ha esposto alia Sacra Congregatione, che le Chiese poste dentro et fuori di quel luogo sono in tanto cattivo stato, che per la pioggia il popolo non puo starvi dentro ad ascoltare la Santa Messa, onde q. m. S. I. m’hanno ordinato di scrivere a V. S., che quando 1’esposto sia vero, non manchi di provvedervi in ogni maniera astringendo alia necessaria reparatione li titolari di esse con tutti quei rimedi che stimerà necessarii et giusti et anche mediante la sequestra­ tione di frutti di dette Chiese. Cosi dunque esseguischi. [Reg. Ep. 1624, p. 137 b]. 1720. S. C. Ep. et Reg., 14 dec. 1624. S. C. Episcoporum et Regularium, S. D. N. approbante, censuit Eccle­ siam, a qua volens transfertur, seu quam amittit Episcopus, vacare ab eo tempore, quo idem Episcopus ab illius vinculo absolvitur in Consistorio S. S. etiam ante expeditionem Litterarum Apostolicarum, vel adeptam pos­ sessionem secundae Ecclesiae. Et postquam huiusmodi absolutionis noti­ tiam Episcopus habuerit, etiam ex testimonio, seu documento Secretarii 1 Al Vicario Capitolare di Potenza. 1 Al Vescovo di Spoleto. Curia Romana 748 Sacri Collegii, illico teneri eum abstinere ab exercitio ordinariae jurisdictio­ nis, eamqùe transire in Capitulum sede vacante, et ita posse, et debere Capitulum statim ea iurisdictione uti, ac Vicarium iuxta Trident. Concilii praescriptum1 eligere, sedemque vacantem publicare. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 608, 609]. 1721. S. C. Ep. et Reg., S. Severin'!, 12 febr. 1625.1 2 Se bene, come la S. V. riferisce, li Parrocchiani della curata di S. Pietro della Valle di Biagi posseduta al presente da D. Oliviero Brunetti si contentano ch’esso Oliviero continui a risedere in cotesta città, benchè distante per due miglia dalla sua debita residenza, et ciô per la vicinanza di detta Chiesa per un quarto di miglio ad alcune altre Chiese curate, li cui Rettori si aiutano l’un l’altro, non è perô paruto bene a q. m. S. I. d’approvare tal solito 0 più tosto abuso, ma han resoluto, che io replichi, come fo a V. S., che non fruttando detto benefitio più di 35 scudi nè potendo indurre detti Parrocchiani per la povcrtà loro alla fabbrica di una casa, ove detto Oliviero possi habitare, procuri di provedere a tal necessità con l’unione d’altri benefitii. Tanto dunque dovrà ella attendere in conformità della présente risolutione. [Reg. Ep. 1625, p. 21 a’j. 1722. S. C. Ep. ct Reg., Vercellen., 5 apr. 1625.3 Si sono esaminati nella S. C. li decreti, publicati nuovamente per ordine di V. S. ct da osservarsi tanto per 1’educande quanto per le monacande nelli monasterii di cot. città et diocesi; et da q. m. SS. Ill. si c risoluto, che ella in simili ordini non comprenda li monasterii soggetti a Regolari o altrimente esenti; perô si contenti di conformarsi con il senso delle SS. loro III. [Reg. 1625, p. 86 b]. 1723. S. C. Ep. et Reg., 18 nov. 1625.4 È pervenuto a notizia della Sacra Congregatione, che in molti Capitoli di Chiese Metropolitane et anche cathedrali regni un abuso, che succedendo la morte delpropno Pastore, si procede alla creatione del Vicario Capitolare sede vacante, non per secreti suffragii, come convcrrcbbe, ma a viva et pubblica 1 1 1 4 Sess. XXIVt de ref,, c. 16. Al Vescovo di Sansevcrino. Al Vescovo di Vcrcelli. A tutti li Capitoli delle Cathedrali e Metropolitane. S. C. Episcoporum et Regularium \Qztel perche cia simii modo di eleggere non possono verisimilmente nascere se non risse, discordie, emulation! et inimicizie, in grave prcgiuditio delle anime et disservitio dei culto divino, volendo perô la medesima Sacra Con­ gregatione provvedere a si gravi disordini, ha risoluto che in nessun modo sia lecito per Fawenire procedere a simili elettioni, se non per voti secreti sotto pena della nullité et invalidité dell’elcttione, affinchè posposto ogni rispetto umano possa ciascuno liberamente far quel tanto che in propria coscienza giudicheré e per maggior servitio di Dio. Significo la présente risolutione aile S. V. corne si fa anche a tutti gli altri capitoli di metropoli­ tan et cathedrali affinchè non manchino di conformarsi con essa. [Reg. Ep. 1625, p. 134 a]· 1724. » S. C. Ep. et Reg., Florentina, 30 maii 1626.1 La S. C. viene awisata che le novitie d’alcuni monasterii di monache di cotesta citté e diocesi habitano promiscuamente con le professe et perché ciô è direttamente contro la dispositione de accreti generali della med. S. C., q. m. SS. Ill. m’hanno ordinato di scrivere a V. S. che faccia provedere di luoghi distinti et separati per esse novitie in ciascun de monasterii tanto soggetti a lei come a Regolari di qualsivoglia ordine, il che dovré ella eseguire con ogni diligenza avvisando quelche tal volta potesse havere in con­ trario. [Reg. 1626, folia soluta]. 1725. S. C. Ep. et Reg., Caietana, 5 febr. 1627.2 Per risolutione dei dubio propostone in nome vostro, se il compagno dei confessore regolare di monache, possa alie occorrenze entrare in clau­ sura con 1’istesso confessore, dicovi che la S. C. è di parere, che da ciascheduno di loro si osservi il contenuto dei decreto registrato in piè della présente. Procurate voi dunque che tanto si eseguisca. E state sano. Confessarius cum intra septa monasterii necessariam ob causam ad eius officium spectantem ingrediendum erit, superpelliceo cum stola semper indutus sit, nec vero cum aliis, quam cum socio sibi per Capitulum aut supe­ riorem deputato ingredi ei liceat, sub poena privationis officii et alia graviori etiam superioris arbitrio eidem subeunda. Illud autem generatim omnes et singuli aeque atque inviolate servent, ut nunquam ab invicem ita separentur quominus se mutuo videre et videri se facile possint. [Reg. (1) 1627, p. 41 b]. 1 All’Arcivescvo di Fiorcnza. 3 .41 Vicario di Gaeta. ~s° Curia Romana 1726. S. C. Ep. et Reg., Aversana, 30 apr. 1627.1 Questi miei SS. Ulmi della S. C. hanno havuto qualche richiamo contro la P. V. nei particolare dell’intendere ch’ella ha dalli proprii confessori li casi riservati, ne quali incorrono li suoi sudditi, per prescrivcr poi agli stessi confessori la penitenza che dovranno imporre a ciascun penitente, onde m’hanno ordinato ch’io ne 1’avertisca come faccio in virtù della presente, affinchè in questa materia procéda con tutta quella circospezione e cautela, che si richiede in negotio cosi zeloso quanto è il sigillo della confessione, et che della notitia che havrà in questo modo de casi riservati, non si serva in modo alcuno ad externam politiam, che cosi verra a conformarsi col decreto della felice memoria di Clemente ottavo2 e con la mente della S.C. N’habbia dunque la dovuta awertenza e preghi Dio per me nelle sue ora­ tioni. [Reg. (1) 1627, p. 193 b]. 1727. S. C. Ep. et Reg., Sarsinaten., 29 maii 1627. Al memoriale dei Vicario Apostolico, qui supplicat responderi an ad ipsum spectet in concursu parochialium eligere ex approbatis magis ido­ neum, cum m suo Brevi excepta sit illi facultas conferendi beneficia eccle­ siastica. Sacra etc. censuit ius eligendi magis idoneum ad Vicarium pertinere. [Reg. Ep. 1627, p. 80 a]. 1728. S. C. Ep. et Reg., Leodien., 18 iun. 1627. Al memoriale nei quale il Vicario generale dei Ser. Principe Elettore di Colonia e Vescovo di Lieggi supplica per le infrascritte dichiarationi: 1. Se sia legitima causa ad effetto di uscire di monastero la infermità, che a giudicio dei medico non si puo curare, se non con la mutatione dei luogo. 2. Se li monasteri e le monache che non professano stretta clausura, come sono quelle di Germania, siano comprese nella bolla di Pio V de clau­ sura.3 3. Se lOrdinario ne sudetti casi possa dispensare circa la clausura. S. C. censuit: ad r) non censeri legitimam causam. - ad 2) comprehendi, ad 3) non posse. [Reg. (2) 1627, p. 288 a]. 1 Ali’Abbate di S. Lorenzo d*Aversa della Congregazione Cassinese. « Cf. N. 177. » Cf. N. 133· S. C. Episcoporum et Regularium 75* 1729. S. C. Ep. et Reg., Clericorum Regularium, 2 iul. 1627. Il Generale dei Teatini supplica umilmente le Signorie Vostre Illustris­ sime a degnarsi di dichiarare s’egli possa sospendere i suoi sudditi approvati da Generali suoi Antecessori alie confessioni per delitti anco occulti, ed a lui noti, anco estragiudizialmente, corne è stato senso del Capitolo Generale, che facci per il buon governo della sua Religione, Che ec. Sacra Congregatio Cardinalium negociis Regularium praeposita censuit, Generalem posse suos subditos ex quacumque causa etiam ob occultum crimen quomodolibet etiam extraiudicialiter a Confessionibus audiendis suspendere. [Reg. (2) 1627, p. 313 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 24]. 1730. S. C. Ep. et Reg., Monopolitana, 16 oct. 1627.1 Venendo presupposto alla S. C., che V. S. faccia pigliare informationi estragiudiciali contra Defendente Brusati già Vicario Apostolico costi, que­ sti Ulmi mïei SS. m’hanno ordinato di scriverli che avvisi quà con quale auttorità in ciô procéda, e ne rimetta indietro, se ella l’haverà ricevute le lettere insieme con i memoriali aggiunti et intanto anco s’astenga dai pro­ céder più avanti nelle medesime informationi fin’ad altr’ordine delle Signo­ rie loro Ulme. Non manchi dunque di tanto esseguire e Dio etc. [Reg. Ep. 1627, p. 129 a]. 1731. S. C. Ep. et Reg., Fulginaten., 26 inaii 1628.2 Per ovviare a moite controversie che passano fra Monsignor Vescovo di Foligno e Monsignor Vescovo di Laodicea suo coadiutore, si supplica la Sacra Congregatione a degnarsi di dichiarare gl’infrascritti dubii: 1. Se Monsignor Coadiutore debba risedere ancorchè non sia oprato in cos’alcuna da Monsig. coadiuto, o pure possa in tal caso partir dalla resi­ denza anco senza il consenso di esso coadiuto o licenza della Sacra Congre­ gatione. 2. Se essendo Mons, coadiutore ricercato da Monsig. coadiuto, debba far tutte le fontioni pontificali, et altre, ancorchè lo stesso coadiuto non giustifichi alcun proprio impedimento. 3. Se Monsig. coadiutore debba assistere alie prediche, che si fanno nella cathédrale, et in che luogo, e se possi star sotto il baldacchino, almeno quando Monsig. coadiuto è absente. 1 Al Vescovo di Monopoli. 2 Al Vescovo di Foligno. Curia Romana 75* 4. Sc celebrando Monsig. coadîutore le messe e vespri in pontificale in absenza di Monsig. coadiuto, possa dare la benedittione al popolo, et assistendovi Monsig. coadiuto possa essere forzato Monsig. coadiutore a celebrare le medesime messe e vespri, o pure in tal caso debba celebrarle un canonico 0 dignità del Capitolo. 5. Se volendo Monsig. coadiuto valersi di Monsig. coadiutore nella visita della città e diocesi, debba il coadiutore andar seco, e se in tal caso si possa esiggere alcuna procuratione da visitati per la persona, e famiglia di esso coadiutore. E finalmente se Monsig. coadiutore possi nella visita commessagli da Monsig. w coadiuto ricusar 1’assistenza dei Vicario Generale con le facoltà che parrà a Monsig. coadiuto di dargli. Sacra Congregatio etc. Ulmo Card. Caietano referente ad singula capita superius in hunc qui sequitur modum respondit, videlicet: Ad primum debere coadiutorem etiam non adhibitum residere nec posse absque consensu coadiuti, aut licentia S. C. discedere. Ad 2. teneri coadiutorem quoties fuerit requisitus pontificalia, et alias functiones obire, quamvis coadiutus propria impedimenta non probet. Ad 3. teneri concioni etiam coadiuto absente interesse in loco decenti, ac separato, non tamen sub baldacchino. Ad 4. non posse coadiutorem praesente coadiuto benedictionem ponti­ ficalem impertiri, non tamen cogi posse hoc casu missas aut vesperas cele­ brare, sed debere hoc peragi a simplici canonico vel dignitate. Ad 5. coadiutorem debere quoties fuerit requisitus coadiutum in visi­ tatione comitari, expensis tamen ipsius coadiuti pro eo, ac familia, et absque ulla exactione procurationis ratione eiusdem coadiutoris. Ad ultimum, non posse assistentiam Vicarii Generalis cum facultatibus illi attributis recusare. [Reg. Ep. 1628, p. 56 b]. 1732. S. C. Ep. et Reg., Aquitana, 22 sept. 1628. Al dubio se si possano spedir le lettere apostoliche dirette al Vicario Apost. dell’Aquila sede vacante nel modo che s’indrizzano a’vicarii ordinarii de Vescovi. Sacra etc. censuit posse. Item. Se lo stesso Vicario Apostolico sede vacante possa dar le dimis­ sorie a quelli che sono veramente artati nel modo che potrebbe darie il Vic. Cap. Sacra etc. ccnsuit posse. [Reg. Ep. 1628, p. n6a]. 1733. S. C. Ep. et Reg., Augustana, 22 sept. 1628. Vtrum liceat Episcopo visitare clausuram monialium exemptarum toties quoties id iudicaverit expedire vel utrum ius visitandi clausuras ij} certis dumtaxat casibus et in quibus ipsi a Concilio1 concessum sit? • Sew. XXV, de regularibus, c. S- ΉΗ i S. C. Episcoporum et Regularium 753 Utrum Superiores monialium exemptarum v. g. Abbates O. Cist. et Provinciales O. S. F. et S. D. Episcopum a tali visitatione impedire possint, necne maxime si praetendant clausuram non esse violatam et Episcopi visi­ tationem quoad clausuram a tempore Concilii Trid. non fuisse in usum deductum in istis locis? S. C. censuit ad 1. licere; ad 2. non posse. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1628, R-M]. 1734. S. C. Ep. et Reg., Lycien,, 22 sept. 1628.1 Volendo ivi celebrare il sinodo diocesano, conforme alla facoltà et ordine datovi, dovrete farlo senza l’intervento di Monsig. Vescovo di cotesta città. Che tale è la mente della Sacra Congregatione. [Reg. Ep. 1628, p. 115 a]. 1735. S. C. Ep. et Reg., Lycien., 22 dec. 1628.2 Quando succedesse il caso che Dio chiamasse a se Mons. Vescovo di Lecce in tempo che voi ancora esercitate il carico di Vicario, la Santità di Nostro Signore per buon governo di quella Chiesa, vuole che voi inibiate il Capitolo, che non procéda altrimenti all’elezione del Vicario Capitolare, e che seguitiate a continuare nell’esercizio del Vostro Officio con le medesime facoltà, e autorità di Vicario Apostolico fino a nuovo ordine di Sua Beatitudine, la quale intende che la présente vi serva per testimonio di questa sua volontà, e state sano. [Reg. Ep. 1628, p. 152 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 248]. 1736. S. C. Ep. ct Reg., Nullius, 22 dec. 1628. Al dubio: Se il Vicario constituito in un luogo o parte della diocesi con facoltà generali per tutte le cause del medesimo luogo, o parte di dio­ cesi s’intenda esser delegato, o pur Vicario generale dei Vescovo, in modo che possa esseguire le lettere apostoliche dirette al Vicario generale per i sudditi di quella giurisditione, Sacra etc. censuit Vicarium ut proponitur deputatum esse delegatum non autem Vicarium Episcopalem generalem, ideo­ que litteras apostolicas exequi non posse. [Reg. Ep. 1628, p. 150 b]. 1 Al Vicario Apostolico di Lccce. 1 Al Vicario Apostolico di Lccoc. 48 754 Curia Romana 1737. S. C. Ep. et Reg., Nucerina, 4 maii 1629.1 Per parte di Don Francesco Felicissimi di costi viene presupposto alla Sacra Congregatione, che V. S. faccia difficoltà in promuoverlo 0 dareli la dimissoria agli ordini sacri a titolo dei suo patrimonio non per altro che per consistere una parte del patrimonio in censi e perché cio non deve ostargli poichè gli annui perpetui censi, quali si presuppone che siano costi, de quali si tratta, sono comunemente computati fra beni stabili, q. m. S. I. m’hanno ordinato di scrivere, si come fo a V. S. con la présente, che mentre nella persona dei medesimo Don Francesco concorrano gli altri requisiti conforme alia dispositione dei Sacro Concilio di Trento, e che altro non gli osti, ella si contenti di consolarlo con promuoverlo o con dargli la dimis­ soria come egli mostra di desiderare. (Rcg. Ep. 1629, p. 57 a]. 1738. S. C. Ep. et Reg., Lycien., 22 iun. 1629.1 2 Q. m. SS. 111. udito quanto V. S. ha avvisato intorno all’ellettione della Badessa di cotesto monasterio della Visitatione soggetto alia cura dei frati Domcnicani, m’hanno ordinato di rispondervi, che dichiariate nulla detta elettione et ordiniate, che si faccia di nuovo, mentre sia vero, che i superiori regulari dei medesimo monastero non habbian voluto, che il Canonico man­ dato da V. S. per assistervi, habbia potuto vedere le monache, chc davano il voto e riconoscere li medesimi voti affinchè fussero secreti e non si commettesse fraude alcuna, essendosene percio partito con protesta della nullità di detta elettione. Tanto dunque potrete esseguire che in virtù della pre­ sente vi si dà ogni autorità necessaria. . λ,-.-.· [Reg. 1629, folia soluta]. 1739. S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 16 nov. 1629.3 Havendo Monsignor mio Ill.mo Cardinale dei S. Sesto referito nella Sacra Congregatione, quanto è stato dedotto in nome di cotesta città intorno alla redutionc delle doti, e moderationi delle spese, che si fanno dalli parenti delle zitelle monacande in cotesti monasterii sogetti alla giurisditione ordi­ naria di V. S. I., e considerato anche lo stato di ciaschedun d’essi, da lei trasmessone; quest’I. m. S. sono venuti nelle seguenti moderationi et risolutioni. 1 Al Vescovo di Nocera. 2 Al Vicario dt Lcccc. ’ A Sig. Card Arcivescovo di Napoli. S. C. Episcoporum et Regularium 755 1. Che nell’avvenire l’elemosina dotale delle zitelle di riceversi al habito monastico dentro il numero in ciascheduno di detti monasteri non possa essere maggiore di scudi Mille e cinquecento di moneta di Regno con que­ sto perô, che li monasterii che fin’hora hanno pigliato minor somma s’intendano poter continuare nella loro consuetudine quando per esser poveri non paresse a V. S. I. l’accrescer le doti dentro al termine perô delli detti S. 1500 e non altrimente. 2. Che l’elemosina dotale delle monache sopranumerarie non possa esser maggiore di scudi duemila parendo a q. I. m. S. che la rendita di tal somma possi abbondantemente bastare pel vitto d’una monaca. 3. Che le doti non si paghino in modo alcuno al monastero nell’ingresso delle monacande, ma si depositano effettivamente in danaro contante prima dei detto ingresso o nei Monte della Pietà o in un Banco publico idoneo; e seguito la professione s’investano onninamente in stabili con il consenso e licenza espressa di V. S. I., la quai possa per urgenti bisogni de’monasterii e per le fabriche necessarie di questi dar licenza di spender le doti delle monache numerarie solamente. 4. Si levino le spese dell’ingresso, professione e velo permettendo sola­ mente nell’ingresso un honesta ricreatione volontaria, che non ecceda in tutto la summa di car. cinque per ciascuna monaca, che sia nei mona­ sterio. 5. Che si levino parimente del tutto le spese delle sacristane, cellerarie, refettoriere, et altre offitiali, e particolarmente si toglia onninamente il prestito che fanno le portinare con questo, che solo possino le offitiali far qualche cosa per la chiesa e servitio del monasterio ad arbitrio di V. S. I., alla cui cura si lascia anco la moderatione delle spese delle fabriche superbe e sontuose. 6. Che le sowentioni annue, che si assegnano alie monache particolari per le loro religiose nécessita, siano da principio volontarie a’parenti, e le monache poi siano obligate a tener i frutti di tali assegnamenti nei commune deposito e che si prendano dalle mani dell’Abbadessa per le loro religiose nécessita solamente, et il residuo s’impieghi negli usi comuni dei monaste­ rio, compiacendosi perô V. S. I. d’avertire che di queste soventioni si faccino far promesse ben cautelate da’parenti, e procurando, se sarà possibile, che da medesimi parenti s’assegnino in qualche entrata particolare sicura et esigibile. 7. Che le spese delle celle e mobili se moderino ad un’honesta quantità havendosi consideratione di quello che conviene alla vita religiosa, et alla nécessita di ciascuna monaca, che prô dovranno esser tassati da V. S. I. a suo arbitrio. 8. Essendo superfluo in alcuno di detti monasterii il numero de ministri e particolarmente delle serve di fuori, che deveno esser comuni a tutte e tante, quante bisognino c non più, poichè altrimente com’è notorio, ne seguono ben spesso scandali et inconvenienti gravissimi. Perciô si dovrà dar nota di tutti li detti ministri e serve a V. S. I. acciô che possa moderatio secondo la précisa nécessita dei sudetti monasterii, com’anco si corn- Curia Romana 756 piacera di moderare e prefiggere il numero delle converse in questi mona­ sterii, ch’è necessario. 9. Alie contravention! delle cose predette in quello che concerne le monache, s’impone loro la pena di scommunica, e di privatione di voce attiva e passiva da incorrersi ipso facto con questo perô che 1 ’assolutione di detta scommunica s’intenda riserbata a V. S. I. la qual dunque si compiacerà d’ordinar, che le present! risolutioni siano notificate alie monache di detti monasterii a lei soggetti e vengano esseguite con inviolabil e perpetua osservanza, con che io umilmente le bacio le mani. [Reg. Ep. 1629, Appendix]. 1740. S. C. Ep. et Reg., 30 nov. 1629. Circa sepulturas in Mocariensi dioecesi sub altaribus cxistentes, S. Con­ gregatio censuit nullatenus esse permittendum ut defunctorum corpora deinceps sub altari sepeliantur, et siqua hactenus ibidem reperiantur sepulta, alio transferri oportere, saltem extra aram; alioquin non esse interea super huiusmodi altari celebrandum, et Episcopum pro pastorali eius sollicitudine ac prudentia invigilare debere ne quid hac in re fiat aut permittatur contra sacros canones et Conciliorum decreta, et universalis Ecclesiae usum. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 53]. 1741. S. C. Ep. ct Reg., Perusina, 14 febr. 1631. Supplici libello in quo petitur declarari: an idem Confessarius regularis monialium expleto triennio possit denuo et immediate in eodem monasterio deputari per plures menses tanquam Confessarius extraordinarius ad audien­ das earundem monialium confessiones non deputando alium ordinarium. S. C. censuit secundum ea quae proponuntur non posse deputari. [Reg. 1631, p. 95 b]. 1742. S. C. Ep. et Reg., Clericorum Regularium, 16 iul. 1632.1 La Sacra Congregatione, venendo ragguagliata, che nella Religione di V. S. si ricevano alie volte novitii all’habito di età assai piccola, i quali poi si inducono a far professione più per certo rispetto umano, che di mera loro volontà e con gravi loro disturbi, et inquietudini et anco de gli altri, m’ha pero ammesso di far sapere a V. P., che nell’awenire ella e li suoi successori non permettano, che in qualsivoglia casa o monastero di detta 1 Al Generale det Theatini. S. C. Episcoporum ct Regularium 757 sua religione si riceva all’habito regolare alcun novitio che oltre li altri requi­ siti necessarii non habbia almeno cominciato il xv anno della sua età sotto pena di privatione di voce attiva e passiva nella quale incorreranno quelli che contraveranno ricevcndone prima di detto tempo. Procuri dunque V. P. che il tutto venga esseguito conforme alla mente della Sacra Congregatione, quale in virtù della présente le dà l’autorità necessaria. [Reg. 1632, p. 76 a]. 1743. S. C. Ep. et Reg., iïlechlinien., 10 mart. 1634. La S. Congregazione de’Vescovi, e Regolari essendo venuta in cognizione, che nel Monastero di Monache in Bruxelles il Confessore durava da più anni, diresse lettera in data 16 decembre 1633 al Nunzio Apostolico nel Belgio, affinchè rimovesse il Confessore nel detto Monastero, e n’eleggesse altro per la durata di un triennio a forma del decreto già emanato dalla stessa S. Congregazione. Monsig. Nunzio avendo comunicata tale determinazione, l’Abbadessa diresse una lettera alla enunciata S. Congregazione, in cui fra le altre cose dice va. « Primo igitur quod ad constitutionem de tempore mutandi Monialium «confessores attinet, tantum abest ut unquam locum in his Regionibus ■ habuerit, ut in hoc ipso Monasterio nostro unum et eumdem Confessa2 1753. S. C. Ep. et Reg., Senogallien., 15 ian. 1638.1 Le monache di Montalboddo supplicano questa Sacra Congregatione a voler ordinare al loro confessore, che quando sta una monaca moribonda, voglia assistergli, finchè renda lo spirito a Dio per raccomandarli, poicbe subito dato i sacramenti dell’estrema Untione se ne parte dicendo essere tale 1’ordine sopra di ciô dato da questa Sacra Congregatione delli 1583 che mai è stato nè ricevuto nè pratticato. Questa Sacra Congregatione, stimando la dimanda delle monache honestissima e necessaria d’essere provista, vi ordina di comandare al confessore présente, et ad altri pro tempore di assistere alia raccomandatione dell’anima etiam doppo data 1’estrema Untione finchè spiri. Tanto esseguirete. [Reg. 1638, p. 10 b]. 1754. *S. C. Ep. et Reg., Minorum Observantium, 1 1 iun. 1638. Al memoriale dei Ministro della Provincia di Aquitania che fa instanza di potersi li frati ordinare con le dimissorie de suoi superiori regolari senza le dimissorie delli Vescovi. Sacra Congregatio respondit posse superiores Regulares suis subditis itidem Regularibus, qui requisitis praediti qualitatibus ad ordines promoveri voluerint, litteras dimissorias concedere, ad Episcopum tamen Diocesanum illius monasterii, ubi Regulares ordinandi ab eis, ad quos spectat, collati fuerint, quo Diocesano absente vel ordinationes non habituro ad quemcum­ que alium episcopum, si tamen studiose et de Industria concessionem dimissori alium huiusmodi in tempus, quo Diocesanus Episcopus, vel abfutums, vel nullas esset ordinationes habiturus non distulerint, ordinandi vero ab co episcopo qui ordines contulerit, quo ad doctrinam examinentur, hoc etiam servato ut cum a Superioribus regularibus episcopo diocesano absente vel ordinationes non habente litterae dimissoriae dabuntur, in eis utique huius­ modi absentiae vel ordinationum a dicto Diocesano non habendarum causa exprimatur, quod qui facere neglexerint, officii Dignitatisque ac vocis activae et passivae privationis poenam incurrant eo ipso. [Reg. 1638, p. 206 b]. 1755. S. C. Ep. et Reg., Observantium Anconitanorum, 4 oct. 1638. * La facoltà del Vescovo nell’eleggere una Badessa o Prioressa non passa più oltre che l’intervenire e l’assistere all’elettione o per se stesso 0 per interposta persona, come si raccoglie dalla Bolla della fel. mem. di Grego1 Al Vicano di Sinigaglia. 1 Al Vescovo di Ancona. S. C. Episcoporum ct Regularium 763 no XV.1 Perché dunque il Provinciale de’minori osservanti di cotesta Pro­ vincia della Marea, ha rappresentato, che V. S. habbia pretentione di sen­ tire et ascoltare pcrsonalmente in materia elettiva le monache d’uno di cotesti monasterii soggetto al suo ordine, avanti l’atto deU’elettionc, che devono fare della Badessa, q.tcm. m. S. hanno voluto che io scriva a V. S. ch’ella in quest’affare si regoli colla dispositione e tenore della medesima Bolla. Saranno hora le le sue parti di non partirsi dalla formalità di quella. [Reg. 1638, p. 352 b]. 1756. S. C. Ep. et Reg., Casalen., 3 dec. 1638.2 Alcuni Cristiani habitanti in cotesta città e Diocese si sono lasciati inten­ dere di voler pigliare forzatamente i figliuoli degli hebrei, che sono in età tenera 0 nelle fascie, e quelli far battezzare contro la volontà dei propri genitori, e perche risolutione simile ancorchè sia diretta a buono et lodevol fine, non viene perô ammessa da Chiesa Santa, nè approvata da gravi e Santissimi Padri, che non si deve per niuna maniera tolerare. Doverà perô V. S. porre sopra di cio ordini tali che non ne segua per niun modo gli effetti servendosi delle sue ordinarie facoltà e delle pene comminate nelle faite Constitutioni che bastino per owiare a si faite azioni lasciando a lei il modo di fare, che siano esseguiti questi ordini. [Reg. 1638, p. 457 a]. 1757. S. C. Ep. et Reg., S. Severing 25 nov. 1639.3 Da questa S. C. è stato più volte risoluto, che debba essere in libertà delli heredi del defonto chiamre oltre il proprio Paroco quel numero di sacerdoti cosi secolari corne regolari, che a loro più piace, per accompagnare il cadavere alla sepoltura; perô cosi farete ancor voi che si osservi per l’avvenire nella terra di Policastro di cotesta diocese, non estante il decreto, e Ί solito, che voi allegate nella relatione trasmessa con la vostra de’17 del passato, per conformant con quel che hanno in ciù risoluto questi Eminentissimi miei Signori. E state sano. [Reg. Ep. 1639, p. 105 b]. 1758. S. C. Ep. et Reg., Ragusina, 16 dec. 1639.1 Se ben si crede, che voi andarete molto riservato in ammettere le risegne de’ beneficii curati per conformant particolarmente, come dovete, con la dispositione della Bolla di Pio V di santa memoria,5 ad ogni modo è parso 1 1 1 » ‘ Cf. N. 199· Al Vescovo di Casalc. Al Vicario di S. Severino. Al Vicario Capitolare di Ragusa. Cf. N. 125· Curia Romana 764 a questi Emin. miei Signori ch’io v’awertisca a non permetterle, mentre cotesta chiesa sarà vacante, acciô con la presenza dell’Arcivescovo le cost habbiano a caminare più giustificatamente. Cosi dunque esscguirete. Estate sano. [Reg. Ep. 1639, p; 117 a]. 1759. S. C. Ep. et Reg., Cassanen.^ 25 maii 1640.1 Mentre sia vero, come ne vien presupposto, che alcuni Regolari della Saracena di cotesta Diocesi habbiano, contro 1’antico solito ricusato d’intervenire quest’anno alia processione solenne, che vi si fa il terzo giomo di Pasqua di Resurr .itione, V. S. deve procedere contro di loro, e forzarb ad intervenirvi per l’awenire con la facoltà, che se ne dà agi’ordinarii de luoghi dal S. Concilio di Trento al cap. 13 della sess. 25, de regular., purchè non siano di quelli che vivono in perpetua clausura, o non habbiano i loro conventi lontano dal luogo suddetto per spatio di mezzo miglio. Cosi dunque V. S. potrà esseguire. E Dio etc. . [Reg. Ep. 1640, p. 55 a]. 1760. S. C. Ep. et Reg., luvenacen., 7 sept. 1640.2 A relatione di Monsig. mio Emin. Cardinale Brancaccio è stato risoluto in congregatione che il prevosto, e canonici della collegiata di S. Spirito di cotesta città ancorchè siano essenti dalla sua giurisdittione, e soggetti immediatamente alla Sede Apostolica, sono nondimeno tenuti d intervenire al sinodo diocesano di cotesta sua chiesa, et alie processioni pubbliche, che si fanno nclla medesima città, conforme viene chiaramente disposto dal S. Concilio di Trento al c. 2, sess. 24, de reform., et al c. 13 della sess. 25, de regular.; e che siano stati legitimamente da lei scommunicati per non esservi voluti intervenire; ma che facendoscle da essi istanza con humiità per l’assolutione, ella si contenti dargliela per se stessa, o per mezzo d’altro sacerdote, con impor loro qualche penitenza salutare a suo arbitrio. Lo signi­ fico perô a V. S. affinchè sappia quel che è stato sopra cib risoluto, e possa in conformità procurarnc l’essecutione. E Dio etc. [Reg. Ep. 1640, p. 101 b]. 1761. S. C. Ep. et Reg., Squillacen., 21 sept. 1640. 3 La S. C. havcndo havuto notitia che li confessori di monache di cotesta città e diocese doppo che hanno esscrcitato per un triennio il loro carico di confessore, vengono ben spesso deputati Vicarii, superiori, c forse anco 1 Al Vescovo di Cassano. * Al Vescovo di Giovinazzo. 1 Al Vescovo di Squillacc» i 5. C. Episcoporum et Regularium 765 confessori straordinarii continovi nelli medesimi monasterii, per il che ne nascono poi in essi diverse fattioni, e divisioni, m’ha ordinato di scriverle, che nonostante qualsivoglia consuetudine e pretesto, che vi fusse in contra­ rio, non permetta, che li confessori sudetti, finito il triennio, continovino sotto qualsivoglia de’sudetti pretesti ad intromettersi più nelle cose de’medesimi monasterii 0 delle monache senza espressa licenza della S. Cong. e dei seguito darà poi avviso a suo tempo. Dio etc. [Reg. 1640, p. 321 al. 1762. S. C. Ep. et Reg., Sutrina, 16 nov. 1640.1 La S. Congregazione non ha mai approvato, che glOrdinari de’ luoghi siservano di persone della Città, o Diocesi per Vicari Generali per le fazioni, parentele, ed altri rispetti, che possano ritenerli dall’amministrare rettamente la giustizia, e molto meno di quei, che hanno obligo di residenza, o cura d’anime, perché ha considerato, che per esercitar bene uno di detti carichi, conviene, che manchino necessariamente al servizio di altro. E se lo ha permesso qualche volta a Cittadini o Diocesani, è stato perché contro di loro non sono venuti richiami, né se n’è fatta altra istanza, come pur è stata fatta ultimamente contro del Vicario di V. S., supponendo, che oltre 1’esser Cittadino, e Curato di costi, abbia commesso, e commetta gl’eccessi, che vengono espressi nell’aggiunto foglio. Che pero questi Em’mi m’hanno ordi­ nato di scriverle, che senza entrare in altra giustificazione de’capi, mentre sia vero, ch’Egli sia Cittadino, ed abbia cura d’anime, ne lo rimova quanto prima, e si proveda d’altro soggetto idoneo non Diocesano, e non obbligato a tai esercizio di cura, con dar awiso a suo tempo d’averlo fatto, come si sta attendendo, e Dio etc. [Reg. Ep. 1640, p. 124 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 250]. 1763. S. C. Ep. et Reg., Baren., 18 ian. 1641.2 Le letterc apostoliche dirette alii Vicarii Capitolari in sede vacante possono esseguirsi dalli Vescovi o Arcivescovi, che sono provisti dalla S. Con­ gregazione. Potrà dunque V. S. ordinare Giacomo di Filippo di cotesta città al diaconato, e presbiterato in vigore del Breve extra tempora, ottenuto da Nostro Signore in tempo, che cotesta Sede Arcivescovile era vacante, mentre concorrano in esso i debiti requisiti, e servata nel resto la forma, e la condi­ tione presente nell’istesso Breve, che tale è il senso di questi Enun. miei Signori. E Dio etc. [Reg. Ep. 1641, p. 9 b]. 1 Al Vescovo di Sutri. 1 Α1ΓArcivescovo di Bari. γ66 Curia Romana 1764. S. C. Ep. et Reg., Potentina, 30 aug. 1641.1 Già vi fu scritto con le passate, che la S. Congregatione non approvavi 1’elettione fatta da cotesto Capitolo in persona dell’Archidiacono,il quale dovesse esercitare 1’offitio di Vicario Capitolare tre mesi solamente, ma essendosi poi havuto certa notitia, che voi haveste eletto al detto carico altre tre per­ sone, che dovessero esercitare il medesimo offitio tre mesi per ciascuno, finchè cotesta Sede episcopale stasse vacante; e che 1’ordine sopra ciô datovi non è arrivato in tempo da poterio esseguire per le ragioni addotte nella vostra delli n dei corrente, questi Em.mi miei Signori improvando 1’elettione fatta ncll’una e nell’altra maniera, m’hanno ordinato di scrivervi, che fra il termine d’otto giorni da computarsi dal di della ricevuta della présenté dobbiate in ogni modo far nuova elettione di Vicario Capitolare per tutto il tempo, che cotesta Chiesa starà vacante, avvertendo di eleggere persona idonea, e che habbia li requisiti necessarii conforme alla dispositione del S. Concilio di Trento,2 con mandare poi quà copia autentica della nuova elettione, che havrete fatta, altrimente se ne mandera uno di quà con li dispacci necessarii per governare bene la medesima Chiesa. Conformatevi perô, come dovete, coi senso della S. Congregatione. Et state sani. [Reg. Ep. 1641, p.94]. 1765. S. C. Ep. et Reg., 13 sept. 1641. Per parte de’Frati Osservanti di San Francesco, si rappresenta all’Eminenze Vostre come Monsig. Vescovo di Narni, e altri d’altri luoghi contro li Decreti di questa S. Congregazione, restringono la facoltà ai Regolari di confessare infermi secolari, e ne pongono la proibizione nelle patenti di Confessione, che danno loro montre li approvano. Si supplica pertanto d’opportuno rimedio, vertendo questo in pregiudizio de’poveri infermi penitenti, e d’essi Regolari. Che ec., quas etc. Sacra Congregatio Cardinalium negociis Regularium praeposita, inhae­ rens declarationibus alias desuper editis, consuit, Regulares praedictos a locorum Ordinariis ad audiendas personarum saecularium confessiones approbatos, non posse ab eisdem Ordinariis prohiberi, ne earumdem perso­ narum aegrotantium m propriis diarum domibus confessiones audire possint absque licentia Parochorum; dummodo relinquant schedulam, vel notificent ipsis Parochis, quod poenitentiae Sacramentum huiusmodi fuerit ab eis ministratum. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 25, 26]. 1 Al Capitolo e Canonici di Potcnza. 1 Sess. XXIV, de ref., c. 16. UJWR S. C. Episcoporum et Regularium 767 1766. S. C. Ep. et Reg., Naulen., 27 sept. 1641. Al memoriale del Vicario Generale di Monsig. Vescovo di Noli, il quale supplica, che si dichiari, se il Vicario Apostolico possa esseguire le lettere apostoliche, che sono dirette al Vescovo, o suo Vicario Generale per troncar l’occasioni de disturbi fra di loro etc. Sacra etc. censuit executionem litterarum Apostolicarum Episcopo, sive eius Vicario, ut proponitur directarum spectare ad Vicarium Apostolicum in vim facultatum sibi per Breve SS.mi Domini Nostri attributarum. Quinimo cum praedictus Vicarius Apostolicus iurisdictionem illam exerceat privative quoad Episcopum, iniungen., prout tenore praesentis Decreti iniungitur eidem Episcopo, ut Vicarium generalem praedictum omnino, et statim ab officio removeat, nec per se, vel per alium in iis quae iurisdictionis etiam voluntariae existunt, in posterum quandoque sese ingerat, et cer­ tioret Sacram Congregationem de executione. [Reg. Ep. 1641, p. 107 b]. 1767. S. C. Ep. et Reg., Nanneten., 18 iul. 1642. Al memoriale della Priora et altre monache dei monasterio de Scotiis ricino alla città Nanneten., le quali si dogliono, che non ostante che siano state dalla Sede Apost. fin dalla prima loro errettione sottoposte alia giurisditione, cura et governo della Religione dei Carmelitani, Mons. Vescovo di detta città per la instantia et ribellione fatta dalla maggior parte delle monache di esso monasterio, senza consenso o partecipatione de superiori 0 dei Capitolo voglia ingerirsi nel governo di esso et privar i frati della loro giurisditione con usar violenza a quei superiori c minacciar chi se gli 'e opposto, onde supplicano si dia ordine al detto Vescovo che non li maltratti nè usi tali violenze nemeno s’ingerisca nel governo di esso monasterio, ma le lasci godere i loro privilegii... S. C. cui praedicti D. Episcopi Nanneten. nota est integritas iustitia et in rebus agendis sollertia et temperantia, tametsi vix adduci potuit ut credat exposita vera esse, prout narrantur, eidem tamen Episcopo ad noti­ tiam deduci debere ccnsuit, ut quomodo res se habeat rescribere non gra­ vetur; et si monasterium istud, ut proponitur, Superiorum Ordinis Carmelitarum curae, regimini et gubernio per Sedem Apost. reperitur subiectum, meminerit non posse Superiores praedictos lure sibi attributo absque eiusdem Sedis Apost. auctoritate spoliari, neque Ordinarium in eius gubernio quoquo modo se ingerere, nisi in casibus a S. Canonibus. Concilii Trid. Decretis et SS. PP. Constitutionibus expressis, in quo optimi pastoris officio per ipsum Episcopum satisfactum iri confiditur sine praeiudicio iurium supplicantium. [Reg. 1642, p. 387 a]. Curia Romana 768 1768. S. C. Ep. et Reg., Carmelitarum, 1 iul. 1644. Al memoriale dei PP. Carmelitani Scalzi di Spagna etc. Sacra Congre­ gatio referente Eminentissimo D. Cardinale Franciotto censuit, si S.mo D. N. placuerit, oratoribus concedi posse confirmationem decretorum fel. recor. Clementis VIII sub data 20 augusti 1603 et Pauli V sub data 24 Septem­ bris 1605 Summor. Pontificum, modo incedant sub eadem Cruce, sin minus, servetur constitutio Gregorii XIII s. m. super praecedentia inter Regulares diversarum Religionum.1 [Reg. 1644, p. 174 b]. 1769. S. C. Ep. et Reg., Panormitana, 25 nov. 1644. Al memoriale di Suor Teresia Arcello professa vivente il marito, creduto già morto, supplica per la ratificatione della professione. Hoc supplici libello S. D. N. oblato et a S. sua ad Sacram Congregationem Regularibus praefe­ ctam remisso, eminentissimi eiusdem Congregationis Patres censuerunt com­ mittendum ordinario Panormitano, ut veris existentibus narratis, ac prestito per virum oratricis in actis Curiae Archiepiscopalis consensu ad illius Pro­ fessionem, et iuramento de perpetuo celibatu per eum servando, petitam licentiam, ac facultatem eidem oratrici suo arbitrio et prudentia concedat. [Reg. 1644, p. 275 b]. 1770. S. C. Ep. et Reg., Salutiarum, 23 dec. 1644. Il Vescovo di Saluzzo, devotissimo oratore, supplica ΓΕΕ. VV. in dichiaratione dei Sacro Concilio di Trento degnarsi dichiarare e risolvere le seguenti difficoltà: i. Se non essendovi nel monastero di monache luogo separato per il Refettorio, Dormitorio e Lavatorio delle figlie d’educatione, possa il Vescovo oratore tolerare che continuino a riceverle e tenerle come hanno fatto per il passato. 3. Se 1’elettione delle offitiali (eccettuato 1’Abbadessa e Priora quando si fa a voti) si debba fare di consenso dei Vescovo oratore, massime di quelle il cui officio concerne la clausura, oppure se 1’oratore debba accettare assoiutamente quelle che vengono proposte da essa Abbadessa. 4. Se il Vescovo oratore possa astringere le monache d’eleggere per 1’Abbadessa o Priora una di quelle che continuamente assistono agli offici divini diurni e nottumi. * Cf. N. 15t. S. C. Episcoporum et Regularium 6. Che cosa debbia fare l’oratore di quelle novitie, che già più di due anni sono vestite monache e li parenti non pagano le doti, e le dozzene, nè si sono fatti li depositi reali. 7. Se li confessori delle monache tanto ordinarii, quanto straordinarii si debbiano dare dal Vescovo oratore et accettare dalle monache, e se sia in liberta dell’istesse monache di procurarseli a loro piacere, e il Vescovo sia tenuto a concederglieli conoscendoli habili. 8. Se il Vescovo oratore sia tenuto di ricevere i voti delle monache nella creatione dell’Abbadessa e Priora, etiandio che li vedi dare a persona da lui conosciuta incapace, o pur possa rifiutare tali voti et obligare le mona­ che ad eleggerne altra idonea. 9. Se una monacha che nel suo governo Abbatiale ha consumato alcune doti senza licenza della Sacra Congregatione, nè ha dato conto dei suo maneggio, possa eleggersi Abbadessa o ad altro offitio concernente amministratione dei beni dei monastero. S. Congr. die 23 Dec. 1644 respondit: Ad i. Servetur forma licentiarum impressarum. Ad 3. ordinarius nihil habet cum electione officialium, praeterquam Abbatissae iuxta Bullam Greg.XV de exemptorum privilegiis1 sed, si imineat aliquod scandalum, consulat Sacram Congregationem. Ad 4. Adstringere non potest; adhortari potest ut eligant meliorem et magis idoneam. Ad 6. Intimetur Parentibus cum praefixione termini et interim consulat I Sacram Congregationem exprimendo casus particulares. Ad 7. Spectat ad Episcopum. Ad 8. Debet admittere orator vota. In fine porro videndum an ele­ ctio sit canonica nec ne. Ad 9. Consulat Sacram Congregationem in casibus particularibus. [Acta S. C. Ep. et Reg]. 1771. S. C. Ep. et Reg., Calaritana, 27 ian. 1645.2 Essendosi doluto alia Sacra Congregatione le monache della Concettione di cotesta città di non poter riscuotere i frutti che se gli devono dai parenti delle monache, che tengono a censo la maggior parte delle loro doti. Questi I. m. S. m’hanno ordinato di scrivere a V. S., ch’Ella interponga le parti sue con quella maggiore efficacia, chç le sani possibile per la soddisfattione delle oratrici, e che per l’avvenire assolutamente non comporti che delle doti delle monacande se ne creino censi, ma conformemente alii decreti di questa Sacra Congregatione se ne faccia l’attuale deposito per’rivestirli in tanti stabili, e quando pure se ne debbano comprare censi per nécessita e mancanza d’ogni altro impiego, avverta che non siano fondati sopra i * Cf. N. 199. 1 AITArci vescovo di Cagliari. Curia Romana 77° beni dei parenti ma altrove e con buone sicurtà da rinnovarsi in caso di morte o deterioratione di stato delle medesime. Gli notifico il tutto aedo Eli? si conformi con la mente delle EE. loro. [Reg. 1645, p. 45 a]. 1772. S. C. Ep. et Reg., Senen., 17 febr. 1645.1 Essendo stato riferito in Sacra Congregatione, che V. S. rappresenu intomo al rinvestimento di moite doti di cotesti monasteri ascendenti alia somma di diecimila scudi in circa, questi em.mi m. S. mi hanno ordinato di scrivere a V. S., che Ella procuri che dette doti si rinvestischino in sta­ bili fruttiferi e sicuri o in luoghi di monti non vacabili, ma non in censi quando se ne possa far di meno: e mancando ogni altra occasione e dovendosi per necessità accensare, ella invigili che accedano ai contratti sicurtà idonee, con 1’obbligo espresso di doverle rinovar tante volte quante verri il caso di morte o deterioration di stato delle medesime sicurtà che siano reinvestite le somme sopradette. [Reg. 1645, p. 77 b]. 1773. S. C. Ep. et Reg., Derthonen., 28 apr. 1Ô45.2 Per 1’awenire procuri che i depositi delle doti delle novitie siano veri e reali conforme alii decreti della Sacra Congregatione e non fiduciarii, come si asserisce essersi usato sin qui. [Reg. 1645, p. 156 b]. 1774. S. C. Ep. et Reg., Pisati ren., 22 sept. 1645.3 Il Decreto fatto da V. S. a tutti li Confessori della sua Diocesi, cosi Secolari, come Regolari, e le ordinazioni, che in esso si contengono circa il modo, loco, e tempo, e abito, coi quale devono amministrare il Sacramento della penitenza, è stato sentito volontieri dalla Sagra Congregazione, ed è parso buona materia: ma non potendosi generalmente adattar con tutti, e potendo venire de’easi improvisi, o di précisa necessità, o di congruenza, nei quali per non perder l’occasione di salvar l’anime, non convenga di aspettar la commodità di quell’ore, e luoghi precisi, o per altro rispetto non si possa opportunamente mettere in prattica, questi Eminentissimi miei Signori, udito quel che V S. ne scrive, e quanto è stato dedotto per parte de’ Regolari, dopo matura considerazione, hanno risoluto, ch’ella dichiari, c moderi il medesimo Decreto nella seguente forma, cioè: 1 Α1ΓArcivescovo di Sicna. 1 Al Vescovo di Torto na. 1 Al Vescovo di Pesaro. .-EHHK . 5. C. Episcoporum et Regularium 771 Che li Confessori cosi Secolari, come Regolari, volendo amministrare questo Sagramento a persone secolari di qualsivoglia sesso, o età si siano, debbano farlo in Chiesa con la stola al collo alla fenestrella del Confessionario quale abbia i forami cosi angusti, che non possa passarvi il dito auricolare, eccettuati perô i casi d’infermità, o d’altra précisa necessità o congruenza morale, ne’quali possino confessare nella Sacrestia, o altro luogo decente col solo abito regolare, e cosi anche per servizio degl’infermi nelle loro case, senza la precedente licenza del Parroco, purchè lascino in iscritto, o notifichino al medesimo Parroco d’averlo fatto. Che la visita de’ Confessionari V. S. l’incarichi a i loro Superiori Regolari e rimuova dai suo Decreto quelle parole, che specificano certo genere di persone, come ancora le pene pecuniarie, non solite a pratticarsi coi Regolari, e Mendicanti, e la pena della sospensionc ipso facto, stimata troppo rigorosamente, e facile a cagionare molti scrupoli. Cosi dunque eseguisca; c quando abbia notizia, che alcun Regolare abusi di questo Sacramento, procéda contro di esso conforme alla facoltà, che se le concede dai Sacri Canoni e dalle CostitUzioni Apostoliche. E Dio la prosperi. [Reg. 1645, p. 309 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 26, 27]. 1775. S. C. Ep. et Reg., Polo.niae, 10 nov. 1645. Al memoriale dato dai Vescovo di Smorlengo, presente in Curia, il quale esponendo che 1’Arcivescovo«di Gnesna suo metropolitano, senza appellatione, nè altra figura di giudicio, ha assoluto Adam Torembo e Matthia Stanislao condennati e scommunicati dai Alicario Generale dellOratore, per haver ferito alcune persone nei Cimiterio dei PP. Gesuiti di quella città, supplica delle provisioni opportune in conformità dei Sacri Canoni e dei Concilio di Trento, e che per la sudetta causa il suo Vicario non sia molestato, essendo stato citato d’ordine dell’Arcivescovo a comparir personalmente ancorchè sia distante più di 200 leghe. Sacra Congregatio censuit non licere Metropolitanis revocare sententias seu censuras latas a suffraganeis in subditos, neque illarum execution! impe­ dimenta obiiccre, vel molestiis afficere eorumdem suffraganeorum ludices, a quorum decretis fuerit ad Metropolitanos appellatum, nisi prius legitime transportatis actis et ad unguem servata forma cap. Romana, De appell. in 6 et Cone. Trid., sess. 22, c. 7, de reform. Ideoque monendos esse officiales Curiae Archiepiscopalis Gnesnen. ipsumque D. Archiepiscopum super observantia praemissorum. [Reg. Ep. 1645, p. 97 a]. Curia Romana 772 1776. S. C. Ep. et Reg., Feretrana, i dec. 1645.1 Non è in poter dell’Abbadessa o delle monache il diminuir le doti senza licenza della Sacra Congregatione. [Reg. 1645, p. 361 a]. 1777. S. C. Ep. et Reg., Monopolitana, 26 ian. 1646.2 Sono ricorsi alia Sacra Congregatione i fratelli della Compagnia dei Santissimo Croccfisso eretta nella Chiesa dei Minori Conventual! di cotesta città con dolersi, che essendosi congregati adi ...Novem, prossimo nel convento della mcdesima Chiesa fino al numero di 75 per la nuova elettione dei loro Priore, se bene 45 di essi concorsero nella persona di Giroll. Zara, come ne hanno prodotto fede riconosciuta per rogito di notaro; nondimeno per opera dei Guardiano di quel Convento, il quale come Présidente della Con­ gregatione prese all’orecchio et in segreto i voti degl’oratori, 1’elettione fu dal medcsimo pubblicata in persona di M. Donato Sorre, e ciô per compiacere al Canonico Sorre figlio di M. Donato, e servitor attuale di V. S. Onde q. m. S. I. m’hanno imposto di trasmettere a lei, come fo, il memoriale e Ia fede allegati affinchè ritrovando vero 1’esposto e non havendo cosa rilevante in contrario, ella faccia di nuovo congregare i fratelli dclla medesima Compagnia ordinandoli che dopo haver essi asscgnato a nominatione della maggior parte duc assistenti al Guardiano, che presiede, procedinoalla nuova elettione dei Priore sccondo le forme prescritte dalli Sacri Canoni per voti secreti, o per schedule nel bossolo per maggior liberta dcll’elettione. Cosi le piacerà d’esseguire con darne awiso a suo tempo alie EE. loro rimettendo il memoriale e la fede. [Reg. Ep. 1646, p. 2 b]. 1778. S. C. Ep. et Reg., Poloniae, 20 apr. 1646.3 Essendosi riferito alia SS. di N. S., che in cotesto Regno s’ha per con­ suetudine che le signore grandi e le fondatrici dei monasteri e Case di reli­ giosi, cosi d’uomini come di donne, v’entrino senza alcun scrupolo di clau­ sura col di più che nell’istesso proposito V. S. partccipa in una sua dei 17 di febbraro prossimo passato. Et havendo S. Beatitudine commessa la risolutione opportuna alia Sacra Congregatione, questi em. m. S. dopo matura riflessione m’hanno ordinato di scriverle, che non puo suffragare la sudetta 1 Al Vescovo di Montefekro. 1 Al Vescovo di Monopoli. • Al Nuntio di Polonia. S. C. Episcoporum et Regularium 773 pretesa consuetudine, perche il Sacro Concilio di Trento rinnovando Ia con­ stitutione di Bonifatio VIII nel Capitolo Periculoso, toglie tutte le consuetu­ dini ancorchè immemorabili e tutti i privilegii, etiam in limine fundationis, concessi in simile materia cap. 22, sess. 25, de reformatione Regularium, confermata dai Moti propri di Pio V 1 e Gregorio XIII 1 2 de clausura Monialium. Onde dalla medesima Sacra Congregatione viene approvato, che V. S. habbia ricusato di concedere, come eccedente le sue ordinarie facoltà, la licenza della quale è stata richiesta. Nondimeno, perché si tratta di Natione tanto benemerita della S. Sede e di tutta la religione Cattolica, dovrà V. S. quanto all’ingresso nei monasterii di monache, inviar quà una nota distinta di quelle signore grandi et fondatrici che sono in possesso di godere simili facoltà, affinchè con beneplacito Apostolico siano con speciale induito gratiate ad vitam, owero ad tempus, et in giorni limitati e colle solite clausule e cautele. Ma quanto alii Conventi dei frati parendo alia Sacra Congregatione, che si debba levare onninamente tale abuso per i gravi scandali che ne possono succedere, incaricano V. S. di valersi di quei mezzi che stimerà più soavi et opportuni a persuadere le medesime signore di non curarsene, et i regolari a non ammetterle non potendosi negare che ciô non sia loro di grandissimo disturbo et inquietudine. E quando non si potesse fare altrimenti (eccettuati perô sempre i Certosini a’ quali ex vi regulae è specialmente ciô prohibito) si restringa a limitare la licenza ai soli Claustri inferiori per una sol volta I’anno aile sole fondatrici, accompagnate da matrone gravi, coll’assistenza del Superiore regolare e due altri Religiosi più vecchi a cert’hora prefissa, nella quale tutti 1’altri frati o siano nel Choro o nelle proprie celle, con prohibitione di non vi prender cibo, nè trattenervisi, se non per breve tempo et con altre cautele, che a V. S. dalla sua notitia e prudenza, verranno sug­ gerite dandosele a quest’effetto dalle EE. loro la facoltà necessaria. [Reg. - Mon. 1646, p. 49 a]. 1779. S. C. Ep. et Reg., Capuccinorum, 5 oct. 164Ô.3 Havendo rappresentato il Procuratore Generale de i Cappuccini, che il Vescovo d’Orangc in Normandia, in pregiuditio dell’essentione e privile­ gii concessi dalla Sede Apostolica a regolari Mendicanti, pretenda e de fatto impedisca con le violenze espresse nell’aggiunto memoriale, che i Padri Cap­ puccini non vadino questuando in quella diocesi, e che di più si lasci inten­ dere di voler visitare le Chiese e Conventi dei medesimi. Questi em. m. S. in conformité delle dichiarationi fatte altre volte dalla Sacra Congregatione chepossino i regolari mendicanti questuar nei luoghi, dove hanno i conventi, senz’altra licenza dell’ordinario; e che dove non gli hanno, non sia lecito ai medesimi ordinarii di impedirgli, mentre mostrino la facoltà di questuar e 1 Cf. N. 112. 2 Cf. N. 143. 1 Al Nuntio di Francia. \ . r . / ‘ Curia Romana 774 datagli dai loro superiori; m’hanno ordinato di scrivere a V. S., che si con­ tenti d’interpôrsi con la solita efficacia, con chi sarà di bisogno, affinchè si rimovino gli impedimenti sudetti ç gli oratori siano conservati nelle loro esentioni e privilegii, con dar poi aviso del sucesso. [Reg. 1646, p. 133 b]. 1780. S. C. Ep. et Reg., Conventualium, 5 oct. 1646. « •Avendo rappresentato a questa S. Congregazione li Minori Conventuali di Montevarchi di cotesta diocesi, che V. S. pretenda di rivedere i conti e visitar anche 1’Altare dello Spirito Santo de’Confratri laici situato dentro la Chiesa di S. Ludovico deglOratori. Questi Em.mi mi hanno ordinato di significarle, che quandç» si tratta di Confraternita laicale esistente dentro alie Chiese, o Chiostri de’Regolari, Elia secondo i Decreti Generali della medesima S. Congregazione come Ordinario puô visitare i loro beni, ed entrate, rivedergli i conti, e 1’amministrazione, se le elemosine che si danno per adornare, e mantener le Cappelle, e supellettili, siano spese fedelmente, ed impiegate in benefizio de’medesimi Altari, e conoscere, se sono sodisfatti gl’obblighi personali spettanti ai fratelli ascritti, c che governandosi lei in questa conformité non avranno i Re­ golari occasione alcuna di richiamarsi. [Reg. 1646, p. 135 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 250, 251]. 1781. S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 7 dec. 1646.1 Questa Sacra Congregatione ha più volte dichiarato con ordini cspressi di Clemente ottavo di gennaio 1601 2 e novembre 1602, 3 di Paolo λΓ di gennaro 16174 e di Urbano ottavo S. mem. di novembre 1628 che tutte le facoltà di assolvere da casi riservati o riservandi dagli ordinarii, o vero compresi oda comprcndersi nella Bolla in Coena Domini implicite vel explicite et altri riservati solamente alia Santa Sede nel medesimo decreto di novembre 1602 concesse a’ secolari, o Regolari Congregationi, o Confraternité di qualunque prerogativa o spécialité etiam necess.o exprimenda, sono state annullate et estinte cosi dai Sacro Concilio di Trento,5 come dalle sudette Costitutioni et che in vigore delle conformationi, estensioni o communicationi ottenute doppo o da ottenersi per l’awenire, sotto qualsivoglia amplissime clausule, non s’intenda mai rinovata la sudetta facoltà, riservando solo gl’indulti con­ cessi spetialmente fuon d’Italia o dentro Roma quanto alii casi riservati 1 « • < • A Sig. Card. Arcivcscovo di Napoh. Cf. N. 1596. Cf N. 1616. Cf. N. 1684 Sess. XIV, de poenitentia, c. 7, can. xi. · -JUSF 5. C. Episcoporum et Regularium alla S. Sede non compresi nella sudetta Bolla, onde venendo rappresentato alla Santità di N. S. da V. E. con sue lettere del 4 agosto precedente, che in cotesta città e sua diocese alcuni confessori secolari e regolari senza giustificare con quali facoltà assolvono de facto dalle Censure, e casi sudetti, et in oltre disseminando opinione erronea asseriscono che per poter assol­ vere validamente dalli casi riservati all’ordinario, basti haver domandato al medesimo la facoltà ancorchè ricusi di concederla. Questi I. m. S. di com­ missione espressa di S. Beatitudine m’hanno imposto di scriverle che coll’autorità che a taie effetto se le comunica in virtù delle present! e sotto le pene che giudicherà espedienti, faccia intendere a tutti i Confessori di costi siano quanto si voglia privilégiât! et esenti, che onninamente si conformino con i sudetti decreti e non ardischino di contravenire sotto qualsiasi pretesto 0 caso etiam di précisa necessità, forchè in articolo mortis con reincidenza, si convaluerint. Dichiari similmente annullati tutti gli Oracoli et indulti apostolici ottenuti in voce da detto tempo in quà et a gli altri che pretendono di haverne Breve o Bolla in forma specifica doppo l’ultima costitutione d’Urbano, prefigga un termine perentorio di tre mesi ad esibirle a questa Sacra Congregatione, altrimente vuole e dichiara N. S. che s’intendano decaduti e privati di esse eo ipso senz’altra intimatione, e finalmente che doppo haver fatto notificar costi dove e come stimarà essere di bisogno chequelli che dommandano allOrdinario la facoltà d’assolvcre, e non l’ottengano non possono reclamare, ella dichiari incorrere nella sospensione dall’udire le Confessioni sacramentali quelli che pubblicamcnte diffenderanno la dottrina sudetta 0 vero presumeranno temerariamente di assolvere ancor­ chè loro sia stata denegata, o non concessa la facoltà da glOrdinarii. Cosi V. S. resti servita di fare che puntualmente si esseguisca con dar quà distinto awiso dell’opcrato. [Reg. Ep. 1646, p. 274 a]. 1782. S. C. Ep. et Reg., Acernen., 22 febr. 1647.1 Conquerentibus Capitulo et civibus Acernen. modernum Episcopum transtulisse sedem a sua Cathedrali ad Castrum Montis Cervini ibique per­ petuo residere etiam temporibus Adventus, ct Quadragesimae et festis solemnioribus contra mentem Sacri Concilii Tridentini, cap. 1, sess. 23, de Refor­ matione; necnon exigere procurationem a Clero Civitatis tempore visitatio­ nis sub praetextu cuiusdam concordiae initae cum Episcopis praedecessoribus. Sacra Congregatio S. R. E. Cardinalium negotiis et consultationibus Epi­ scoporum et Regularium praeposita inhaerendo decreto S. Concilii Triden., cap. p.o, sess. 23, § Eosdem iuxta declarationem S. Congregationis eiusdem Concilii Interpretum sub die 3 septembris 1622 emanatam audito saepius Episcopo in Curia praesenti, et re mature discussa, Eminentissimo Cornelio referente censuit Episcopum debere in Ecclesia sua Cathedrali temporibus 1 Al Vicario di Acerno. 776 Curia Romana in dicto Cap. praescriptis residere; nec sufficere, ut in dicta dioecesi resi­ deat, nisi causa ibidem exercendi munia Episcopalia. Quo vero ad procura­ tionem non debere. [Reg. Ep. 1647, p. 62 a]. 1783. S. C. Ep. et Reg., Mechlinien., 15 iun. 1647.1 Cum amplitudinis Tuae nomine, Sacrae huic Congregationi negociis et consultationibus Episcoporum et Regularium praefectae expositum fuerit, quod aliqui istius Diocesis Confessarii praetendant (vigore antiquorum pri­ vilegiorum ante S. Concilii Triden. ab hac Sede sibi concessorum, vel post eiusdem concilii celebrationem sive per viam confirmationis sive communi­ cationis renovatorum, tam generaliter quam specifice, sub quibuscumque clausulis etiam derogatoriarum derogatoriis ad Imperatorum, Regum alio­ rumque Principum instantiam scripto vel per summorum Pontificum vivae vocis oracula) competere sibi facultatem absolvendi a casibus comprehen­ sis in Bulla, quae die Caenae Domini legi consuevit; nec non a casibus ab ordinario loci reservatis, aut in futurum reservandis: Eminentissimi Patres, decretis aliis hac in re, a praefata Sacra Congregatione iussu S. memoriae Clementis VIII 2 et Pauli V3 atque ultimo loco etiam quoad Confessarios, qui extra Italiam exîstUQt, de mandato similis memoriae Urbani VIII,sub 17 novembris 1628 editi inhaerentes, S.mo D. N. Innocentio X approbante censuerunt, confessariis quibuscumque cuiusvis Congregationis, Collegii, Societatis, vel Instituti, qualicumque privilegio suffulti, sub clausulis irri­ tantibus, motu proprio, Mari Magno, Bulla aurea, ex certa scientia et pleni­ tudine apostolicae potestatis, etiamsi expressam et specialem requirerent mentionem de verbo ad verbum, harum facultatum virtute non licere Poe­ nitentes cuiscumque gradus et conditionis (praeterquam in mortis articulo cum reincidentia, si convaluerint) absolvere a casibus in dicta Bulla Coenae Domini, vel a locorum Ordinariis in suis Dioecesibus reservatis, nisi prius petita et obtenta licentia ab eadem S. Sede, vel ab ipsis Ordinariis respective; ac si secus fecerint, absolutiones nullas, atque irritas fuisse, et fore. Quod ego de eiusdem Sacrae Congregationis mandato Amplitudini Tuae notifico, ut 'Tuae Dioecesis Confessarios serio admonitos velit, idque ab omnibus accurate observari mandet. Simul his Amplitudini Tuae sinceram felicita­ tem apprecor. [Reg. Ep. 1647, p. 173 a]. 1 Archiepiscopo Mechliniensi. 1 Cf. N. 1596, 1616. 1 Cf. N. 1684. S. C. Episcoporum et Regularium 777 1784. S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 19 iul. 1647.1 Vien rappresentato nella Sacra Congregatione, che in alcuni monasterii di monache costi si vada introducendo l’abuso che le zitelle doppo haver compito l’anno della probatione, se ne passano dal novitiato a star con le professe ancorchè non habbiano fatto professione, e cosi restino talvolta molti mesi, ad effetto di mettere insiemc il sussidio dotale et altro che bisogna. Onde questi em. m. S. havendo piena notitia della prudenza e zelo singolare di V. E., si persuadono che basti darlene aviso rendendosi sicuri che quando sia vero l’esposto, ella provederà con ordini opportuni e con la facoltà che in quanto bisogni se le comunica dalla Sacra Congregatione per quel che tocca alii monasterii sogetti al govemo dei regolari; che prima di riceversi all’habito si faccia il deposito effettivo della dote e che all’anno compito del novitiato segua immediatamente la professione e si osservi puntualmente quanto sopra di ciô vien prescritto dai Sacro Concilio di Trento1 2 e dalli decreti generali della medesima Sacra Congregatione. [Reg.-Mon. 1647, p. 377 a]. 1785. S. C. Ep. et Reg., Acernen., 13 sept. 1647. Al memoriale dei Capitolo della cathédrale d’Acerno, quale asserendo non esser la cathédrale la Chiesa di Monte Corvino, ancorchè sia stata residenza d’alcuni Vescovi, supplica che quel Capitolo non possa in Sede vacante elegere Vicario capitolare, ma che sia tenuto ubbidire al Vicario d’rXcemo. Sacra Congregatio, auditis partibus, et Eminentissimo Franciotto refe­ rente, decrevit nullum ius competere clero, sive assertis Canonicis Montis Corvini eligendi proprium \ricarium, tempore sedis Episcopalis vacantis, sed eosdem subesse ordinariae iurisdictioni Capituli Acernen. ipsiusque Vicario Capitulari ad praescriptum SS. can. et Concilii Trident.3 [Reg. Ep. 1647, p. 233 b]. 1786. S. C. Ep. et Reg., Augustinianorum, 29 ian. 1649.4 Dolendosi alia Sacra Congregatione il Procuratore Generale degli Agostiniani di Lombardia, che il Visitatore trasmesso dai Vicario Generale di detta Congregatione al Convento di Cremona per provedere ad alcuni incon­ 1 » * 4 Al Sig. Card. Arcivescovo di Napoli. Sess. XXV, de regularibus, c. 16. Sess. XXIV, de rcf., c. 16. Al Nuntio di Venetia. Curia Romana 778 venienti, sia stato impedito da cotesto Tribunale della Nuntiatura per occa­ sione de’ ricorsi, che alia medesima han fatto i frati inquisiti. Questi em. m. S., ai quali è nota la rettitudine e pietà di V. S., siccome si 1’assicurano che ciô sia eseguito senza saputa e partecipatione di lei, cosi vogliono persuadersi, che per ogni istanza de’ medesimi Padri ella rivochera qualunque prohibitione o precetto, che dalla Sua Curia fosse stato fatto in contrario e provedere per 1’awenire che dai suoi ministri non s’impedisca ai superiori la debita corretione de’sudditi per mantenimento della disciplina rcgolare, et occorrendo cosa rilevante in contrario non mancarà di dame avviso alia Sacra Congregatione. [Reg. 1649, p. 37 a]. 1787. S. C. Ep. et Reg., Eugubina, 14 maii 1649.1 Essendosi riferita a questi em. m. S. Ia pretensione dei regolari di atte­ sta città di non intervenire alie processioni generali indette da V. S. etiam ad publicam utilitatem, se non sono chiamati in specie e non per edictum, come ella ha fatto nell’ultima processione ad serenitatem petendam, la Sacra Congregatione ha risoluto, che in tal caso è stato lecito a V. S. di intimarli unitamente al clero nei modo sudetto, senza che possano in cio valersi d’esentione 0 privilegio alcuno. [Reg. 1649, p. 152 a]. 1788. S. C. Ep. et Reg., Perusina, 23 iul. 1649.1 2 Li Popolani della Parochia di S. Silvestro di cotesto territorio hanno fatto rappresentare alia Sacra Congregatione che quel Curato nei giomi festivi celebra fuor della Chiesa Parocchiale in un oratorio assai distante, con riceversi particolare elemosina, come vedrà dai memoriale congionto. Onde questi m. S. I., ai quali è nota la vigilanza pastorale di V. S. m’hanno commesso di notificarglielo: affinchè ella con le sue ordinarie facoltà astringa il Paroco a celebrar nella Chiesa matrice et applicare il sacrificio per la salute dei suo Popolo, com’è tenuto. [Reg. Ep. 1649, p. 166 a]. 1789. S. C. Ep. et Reg., Pisauren., 19 nov. 1649.3 Alcuni Canonici di cotesta cathédrale han fatto esporre alia Sacra Con­ gregatione, che non vi osservano i decreti generali et i statuti antichi e giurati circa la puntatura dei Canonici assenti dai Choro in tempo de i divini 1 1 3 AlVescovo di Gubbio. AlVescovo di Perugia. AlVescovo di Pesaro. 5. C. Episcoporum et Regularium fl officii. Onde questi I. m. S. m’hanno commesso di scrivere a V. S., che ordini sotto gravi pene al Puntatore di ritenere in luogo pubblico il libro, edi notar le puntature nell’istesso Choro e dar commodità di veder il libro sudetto a qualsivoglia Canonico. Cosi dunque esseguisca. [Reg. Ep. 1649, p. 174 a]. 1790. S. C. Ep. et Reg., Capuccinorum, 10 mart. 165ο.1 Non poteva la P. V. sotto pretesto d’infirmità corporale, che patisce fra Feliciano Du Tanne della Provincia di Lione, licenziarlo daha Religione Capuccina, owero dar facoltà al Diffinitorio di mandarlo fuori per detta causa, essendo ciô prohibito da Sacri Canoni e Costitutfoni Apostoliche, sotto gravi pene. Onde questi m. e. S. hanno risoluto, che non ostante tale licenza, V. P. lo faccia ritornare subito a Claustri, et all’obedienza della sua religione e che io l’ammonisca seriamente a guardarsi per Tawenire di con­ cedere simili indulti senza speciale commissione di questa Santa Seçle. [Reg. 1650, p. 51 a]. 1791. S. C. Ep. et Reg., 27 iul. 1655. Posito Decreto felic. rec. Innocentii Papae Decimi2 super subiectione nonnullorum Conventuum correctioni, visitationi, et omnimodae iurisdictioni Ordinarii loci tamquam Sedis Apostolicae Delegati: contingit dubi­ tari de infrascriptis. 1. An Episcopus in Conventibus suae iurisdictioni subiectis possit Abba­ tes, Priores, Guardianos, et alios Superiores locales deputare, et familiam constituere. 2. An possit Episcopus a praedictis Conventibus Religiosos amovere. 3. An Regulares eorundem Conventuum compelli possint ab Episcopo ad exhibendos libros introitus, et exitus, et reddendas rationes admimstrationis. 4. An Episcopus in eisdem Conventibus se ingerere possit, in his, quae regularem disciplinam concernunt. 5. An Ecclesiae dictorum Conventuum, et Capellae Granciarum, in quibus degunt Conversi pro agrorum cultura, ab Episcopo visitari possint. 6. An ipsae Granciae, et Conversi in eis degentes subsint visitationi Episcopi. 7. Quid in Ecclesiis, seu Capellis Granciarum, in quibus nullus degit Conversus, an similiter subsint Episcopi visitationi. 8. An liceat Episcopo visitare Conventus tam suppressos, et postea restitutos, quam non suppressos ad effectum cognoscendi, an in illis re ipsa alantur sex Religiosi. 1 Al Generale dei -Cappuccini. 1 Const. Ut in parvis, io febr. 1654· — Bull· Rom,, tom. 6, III, p. *70, 2 271· 780 Curia Romana 9. An Episcopus visitans huiusmodi Conventus suae iurisdictioni suppo­ sitos, aut personas in eis degentes possit a visitatis procurationem exigere in victualibus, vel in pecunia. 10. An iurisdictio Ordinariis locorum tamquam Sedis Apostolicae Dele­ gatis attributa in supradicto Decreto competat Vicariis generalibus Episco­ porum, necnon Abbatibus, et aliis inferioribus Praelatis proprium Territo­ rium, ac iurisdictionem quasi Episcopalem habentibus. n. An Provinciales, et alii Superiores Regulares possint eiusmodi Con­ ventus iurisdictioni Ordinarii subiectos, et Religiosos in illis degentes visi' tare, corrigere, et punire, omnemque iurisdictionem in eos exercere sicut poterant ante dictum Decretum. 12. Si Superior Regularis in causa praevenerit contra subditum degen­ tem in aliquo ex eisdem Conventibus Ordinario subiectis fabricando pro­ cessum, vel eum carceri mancipando, an Episcopus possit huiusmodi cau­ sam reassumere, ac Superiori inhibere. 13. Si e converso Episcopus praevenerit in causa contra Religiosum in tali Conventu commorantem, an Superiori Regulari eo casu liceat illum amovere, et in alio Conventu collocare, et si de facto collocaverit, an nihi­ lominus Episcopus possit causam prosequi, ac Religiosum sic amotum revo­ care ad primum Conventum. 14. Si Provincialis, vel Superior localis voluerit aliquem ex Fratribus a tali Conventu removere, an Episcopus prohibere possit. 15. Si a Conventu primum suppresso, ac deinde Religioni restituto absint ex aliqua rationabili causa, et ad breve tempus unus, vel plures ex numero sex Religiosorum ibi degentium, an gratia restitutionis sit nulla, et Conven­ tus remaneat suppressus ut prius. 16. Quid si a Conventu non suppresso similiter ex causa rationabili,et ad modicum tempus absit aliquis e sex Religiosis ibi existentibus, an durante tali absentia, Conventus subiaceat iurisdictioni Ordinarii. 17. An Religioso illo redeunte, vel alias impleto numero sex Religioso­ rum, Conventus recuperet pristinam exemptionem. 18. Si gratia restitutionis Conventus suppressi reddatur nulla ex eo, quod in illo ad formam Decreti cum effectu non alantur sex Religiosi, et postea contingat, ut eiusmodi numerus impleatur, an gratia restitutionis Conventus reviviscat. 19. Ad hoc, ut gratia restitutionis sit nulla, et Conventus denuo rema­ neat suppressus propterea quod in eo non sustententur sex Religiosi, an debeat praecedere declaratoria Episcopi super facto praevia causae cogni­ tione. 20. An ab huiusmodi declaratoria liceat Regularibus ad Sedem Apostolicam appellare ad effectum tam devolutivum, quam suspensivum. 21. Cum ex Decreti praescripto quatuor Sacerdotes in his Conventibus degentes debeant esse maturae aetatis, quaenam dicatur ad hunc effectum aetas matura, S. C. Episcoporum et Regularium 781 Saaa Congregatio super statu Regularium ad singula dubia superius proposita hunc in modum respondit videlicet: Ad i. Non posse. Ad 2. Posse ex rationabili causa, commonito tamen prius Superiore Regulari, ad quem pertinet, ut eosdem Religiosos assignet in aliis Conventi­ bus. Ad 3. Posse compelli. Ad 4. Posse. Ad 5. Posse. Ad 6. Subesse. Ad 7. Itidem subesse. Ad 8. Minime licere antequam aliunde constet de fundamento intentio­ nis Episcopi in deficientia numeri constituto. Ad 9. Expedire, ut Sanctissimus Dominus Noster decernat, et declaret non licere Episcopo tales Conventus visitanti quicquam accipere procura­ tionis nomine. Ad 10. Competere: Ad n. Posse sicut prius, non tamen privative ad Episcopum. Ad 12. Non posse, nisi ex iusta causa, veluti cum videt Superiorem Regularem ex odio, vel amore, cupiditate, vel metu, aut ex nimia severitate, vel indulgentia quid durius, aut remissius constituere, quam causa deposcit, in quo ipsius Episcopi conscientia oneratur. Ad 13. Non licere Superiori Regulari Religiosum ab Episcopo inquisi­ tum a loco amovere, et si amotus fuerit, posse Episcopum causam prosequi et illum quibuscumque remediis revocare, etiam invocato auxilio Ordinarii, et brachio saeculari, si opus fuerit, cuiuscumque loci, in quo Religiosus ille reperiatur. Ad 14. Non posse. Ad 15. Gratiam ob id non esse nullam, cessante omni fraude, nec Con­ ventum remanere suppressum. Ad 16. Subiacere durante absentia. Ad 17. Recuperare. Ad 18. Non reviviscere. Ad 19. Debere ita praecedere, nec ante declaratoriam licere Episcopo Conventus possessionem apprehendere, aut Religiosos inde expellere. Ad 20. Licere ad effectum devolutivum tantum, non autem suspensivum. Ad 21. Aetatem maturam dici ad hunc effectum completo anno quadra­ gesimo. Declarationes suprascriptas Sanctissimus Dominus Noster ad se relatas approbavit, et ab omnibus, ad quos pertinet, observari praecepit, contrariis quibuscumque non obstantibus. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg. p. 251-254. - Cf. etiam Bull. Rom., tom. 6, IV, p. 24, 25]. 782 Curia Romana 1792. S. C. Ep. et Reg., 31 aug. 1657.1 Sacra Congregatio Eminentissimorum S. R. E. Cardinalium negotiis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium praeposita, attentis narratis, iuxta alias resoluta censuit, functiones funeralium super cadavera Defuncto­ rum, quae in Ecclesiis Regularium contingit sepeliri, postquam ad easdem Ecclesias pervenerint, ad ipsos Regulares, non ad Parochos pertinere, ic proinde ita in Oratorum Ecclesiis circa praemissa servandum esse, prout servari mandat, et praecipit, contrariis quibuscumque non obstantibus. [Bull. Rom., tom. 7, p. 162]. 1793. S. C. Ep. et Reg., 29 nov. 1657. Beatissimo Padre! — Il Procuratore Generale de’ Cappuccini rapresenta humilmente alla Santità Vostra qualmente da più Provinciali delle Provincie, massime delli Regni di Napoli, e di Sicilia viene awisato farsi ben spesso lecito alcuni Vescovi di andar alli Monasteri della Religione per indagare se vi sia il numero prefisso di Frati descritto nel Decreto ultimamente fatto dalla san. me. di Papa Innocentio X. E se a caso non vi trovano personalmente li quattro sacerdoti effettivi (benchè fossero partiti per qualche giorno per causa di Predicazione, o simili) prendono immediatamente il possesso, con fare ogn’altra fontione. E poichè cio fanno nei Conventi nei quali stanno collocati effettivamente di iamiglia nove c died frati (lo che è contra la forma dei Decreto medesimo), non senza continuato disturbo de’poveri Frati. Perciô il Procuratore sudetto supplica humilmente la Santitù Vostra degnarsi di dichiarare, che il Decreto sudetto non comprende quei Conventi, ne’quali stanno effettivamente collocati di famiglia maggior numero di Frati delli sei descritti nel medesimo Decreto. Sacra Congregatio super statu Regularium censuit Conventus numquam suppressos, in quibus actu degunt de familia plures, quam sex Religiosi, minime comprehendi in Decreto sa. me. Innocentii X, quod incipit, It in parvis.2 Ac proinde locorum Ordinarios nequaquam posse in vim dicti Decreti in huiusmodi Conventibus, aut illorum personis ullam sibi iurisdicttonem vendicare. -Om [Reg. S. C. super Statu Regularium, Decr. 1658, p. n6a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 255]. 1 Fratrum Ordinis Minorum S. Francisco de observantia Provinciae Dalmatiae. 1 Die 10 febr. 1654. — Bull. Rom., tom. 6, III, p. 270, 271. H| S. C. Episcoporum et Regularium 783 1794. S. C. Ep. et Reg., ladren., 17 sept. ιόόο. Al memoriale dell’Arcivescovo, il quale espone, che li suoi esaminatori Sinodali pretendono di pallottare gl’Ordinandi con li loro Voti, e che l’Arcivescovo sia necessitato ad ordinar gl’approvati da loro,onde supplica di pro­ visione. Sacra etc. attentis narratis censuit Archiepiscopuni non teneri uti Exa­ minatoribus Synodalibus in examine Ordinandorum, prout non teneri prae­ sentis Decreti vigore declarat, et decernit. In contrarium etc. [Reg. Ep. 1660, p. 101 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 256]. 1795. S. C. Ep. et Reg., Placentina, 16 dec. ιόόι. Per occasione de’mortorii e funerali sono nate tra i Monaci Casinensi di S. Sisto di Piacenza umilissimi Oratori dell’EE. VV. ed i Parrochi della stessa Città, alcune differenze, che in sostanza si riducono a tre. Primo, se li Monaci suddetti, quando sono invitati, e vanno a mortorii siano obligati convenire nella Chiesa Parocchiale. Secondo, se possano quei, che fanno li mortorii, ed esequie, dar maggior quantità di candele e cera a i detti Monaci, di quello, che diano al Paroco, 0 Parochi, ed al Clero secolare. Terzo, se portandosi a sepellire i morti nelle Chiese delli Monaci sia lecito ai Parochi entrare nelle dette Chiese, o pure siano obligati a lasciare i cadaveri su la porta, ed ivi dare 1’ultimum vale. Per terminazione di queste differenze è piaciuto all’EE. VV. dar per Ponente 1’Eminentissimo Pallotta, ed avendo l’Eminenza Sua riferito, e le parti informato hinc inde in facto, et in iure vengono ora ΓΕΕ. VV. umilmente supplicate a dare la risoluzionc. E tutto etc. Quas Deus etc. Sacra Congregatio Eminentissimorum S. R. E. Cardinalium negotiis, et Consultationibus Episcoporum, et Regularium praeposita attentis narra­ tis, reque, auditis partibus Eminentissimo Pallotta referente, mature discussa, et examinata, censuit, declaravit, et decrevit, quoad primum, Monachos huiusmodi accedentes ad funeralia defunctorum in aliena Parochia convenire debere in Ecclesia Parochiali cum aliis pariter accessuris, et inde omnes una cum Parocho ad domum defuncti efferendi ritualiter procedere. Circa secundum, distributionem Candelarum, quoad differentiam quan­ titatis, pendere ab arbitrio haeredum, aut aliorum distribui mandantium. Et demum circa tertium, servanda esse decreta, et declarationes alias factas, scilicet Parochis in associatione, sive occasione associationis Cadave­ rum, non licere ingredi Ecclesiam Monachorum praedictorum, sed teneri dimittere eadem Cadavera ad ianuam Ecclesiarum, ibique solum posse bene­ 784 Curia Romana dicere, et daie ultimum vale, officia vero, et alia munia, quae in huiusmodi ministeriis adhiberi solent, ab ipsis Monachis peragi debere, non autem a Parochis. Atque ita in praemissis omnino deinceps fieri, et exequi praesen­ tium vigore mandat, ac praecipit, contrariis quibuscumque non obstantibus. [Reg. 1661, p. 280 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 256, 257]· 1796. S. C. Ep. et Reg., Placentina, 23 mart. 1662. Sacra etc. vertente differentia inter Episcopum Placentinum, Archidiaconum Cathedralis eius Vicarium, et alios ex una, et quindecim Canoni­ cos eiusdem Cathedralis altera ex partibus respective. r. An excludi debeant a Capitulo Vicarius, et alii Canonici familiae Epi­ scopi quando de rebus ad ipsum spectantibus agendum est? 2. An Capitulum possit circa materialia Ecclesiae privative quoad Epi­ scopum agere, et disponere? 3. An quaedam asserta lis mota a Capitulo contra eumdem Episcopum, in S. Rituum Congregatione, contradicentibus aliquibus Capitularibus, fieri, ct agitari debeat expensis Massae communis Capitularis? Re mature, ac diligenter examinata saepius auditis partibus, sive earum Procuratoribus hinc inde informantibus Efho Pallotta referente, censuit, declaravit, ac decrevit. Quoad primum non esse excludendos Vicarium, et Canonicos familiares Episcopi ab intervenientia in Capitulo in casu supra expresso. Quoad secundum non licere Capitulo aliquod innovare in Ecclesia sine consensu Episcopi. Tertium vero adhuc ulterius discutiendum ad alium Eminentissimorum Patrum congressum differri voluit, firmo remanente Decreto eiusdem S. Con­ gregationis sub die 9 Septembris emanato, videlicet supersedendum esse in exeeutione usque ad decisionem causae, atque ita in praemissis earum prae­ sentium vigore declarat, et decernit, et conformiter servari inandat, ac prae­ cipit, in contrarium allatis non obstantibus quibuscumque. [Reg. Ep. 1662, p. 62 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 258]. 1797. S. C. Ep. et Reg., Aquilana, 7 iul. 1662.1 Benchè 1’elezione dei Vicario Capitolare fatta da cotesto Capitolo in per­ sona vostra a tempo limitato sia invalida, e contro la disposizione del S. Con­ cilio di frento,2 e Decreti Generali di questa S. Congregazione, e perô il tus eligendi per questa volta sarebbe devoluto a questa Santa Sede, nondi1 Al Vicario Capitolare di Aquila. * Scss, XXIV, de rcf,t c. 16. S. C. Episcoporum et Regularium 785 ' meno questi Emi etc. in riguardo del buon servizio, che si ripromettono dall’opera vostra, sono benignamente condiscesi a contentarsi, che liberamente proseguiate I’esercizio di tai carica senz’alcuna limitazione di tempo, con le facoltà solite di Vicario Capitolare, chc in virtù della presente vi si communicano. Ve lo significo. [Reg. Ep. 1662, p. 146 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 260]. 1798. S. C. Ep. et Reg., lanuen., 22 nov. 1662.1 Avendo io riferito alla Santità di Nostro Signore le cause del discioglimento del matrimonio rato, e non consumato di Ballilano Pallavicino, e Anna Maria Pinelli nobili di Genova, e gl’odii, e inimicizie insorte per tai causa, non solo tra di essi coniugi, ma anche tra i loro parenti, con évidente pericolo di qualche grave scandalo, e disordine, la Santità Sua è benigna­ mente condiscesa a contentarsi, che si dispensi alla dissoluzione di detto matrimonio secondo 1’istanza fattane da i medesimi di comun consenso, e chese ne spedisca il Breve a quell’Emo Arcivescovo colla facoltà necessaria, e in conformità dell’aggiunto Memoriale. lo perô lo significo a V. S. Illma, perché si compiaccia di farne eseguire la detta spedizione, e le bacio ec. [Bizzarri Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 260]. 1799. S. C. Ep. et Reg., 24 nov. 1662. Rappresentando Chiara Pizzuti Vedova di costi di aver contratto ma­ trimonio con Giacinto Diosalvi Romano, e di non poterio cffettuare, perché non sia permesso di provare la morte di Francesco Erculeo già suo marito, per esser questa seguita nel Lazzaretto dell’Isola in tempo del contaggio, e trascuratosi di annotarla al solito libro de’ Morti, ha supplicato di oppor­ tuna provisione. E questi etc. mi han comandato di scrivere a voi, che mentre non si possa avere la prova della morte del suddetto Erculeo per fedi di Parroco e secondo 1’Istruzione fatta sopra di ciô dalla S. C. del S. Uffizio a causa del difetto accennato, vi risolviate in tai caso, conforme alla comune opinione de’ Dottori circa la prova della morte. [Reg. Ep. 1662, p. 239 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 260, 261]. 1800. S. C. Ep. et Reg., Elnen., 11 maii 1663. Sacra etc. auditis partibus, Emo Carpineo referente, censuit, et decrevit, Vicarium debuisse de consilio Capituli indicere Processionem publicam, nec sine huiusmodi consilio potuisse praecipere eidem Capitulo, ut conveniret 1 A Monsignor Ugolini Vescovo di Genova. 50 Curia Romana sub poena pecuniaria, et esse restituendam, si fuit exacta. Ita harum vi­ gore decrevit, in contrarium allatis quibuscumque non obstantibus. [Reg. Ep. 1663, p. 54 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 261]. 1801. S. C. Ep. et Reg., Derlhonen., 12 nov. 1666.1 È stato più volte risoluto da questa S. C. non essere conveniente che li Vescovi si vagliano de’suoi Nipoti per \ficari Generali, ed essendo pervenuto a notizia del la medesima, che V. S. per molto tempo faccia esercitare ta! carica da Ludovico Sestola suo Nepote, Questi ecc. mi hanno comandato d’ordinarie, che conformandosi Elia coi sentiment! della stessa S. C. non manchi di prowedersi d’altro soggetto forestiero, e tanto più, che si è inteso, che detto suo Nepote sia Canonico Coadiutore nel Duomo di Milano, dove è necessario ch’egli risieda per il servizio di quella Chiesa. [Reg. Ep. 1666, p. 140 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 263]. 1802. S. C. Ep. et Reg., Veliternen., 22 aug. 1670. Sacra etc. audita super expositis relatione Suffraganei Veliterni, referente Emo Card. Vidono, censuit, in casu de quo agitur, dandam esse infrascriptam declarationem saepe alias editam, eamque observari debere. Congregatio etc. saepius respondit. Quoties Cadavera ad Ecclesias Regu­ larium deferuntur, officium, et reliqua, quae in huiusmodi Ministerio adhi­ beri solent, non a Canonicis, nec a Clero, sed ab ipsis Fratribus peragi debere. [Reg. 1670, p. 61 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 263]. 1803. S. C. Ep. et Reg., declar. 1 1 sept. 1670. Posita Constitutione fel. rec. Innocentii Decimi, quae incipit, Instauran­ dae,2 ncc non illius Decreto incipien., Ut in parvis,3 contingit dubitari de infrascriptis. Primo: An Grangiae ex dicta Constitutione Innocentii suppressae, et ad statum saecularem reductae, illarumque Ecclesiae, et publica Oratoria pos­ sint ab Ordinario visitari. <>? II. Et quatenus possint, an hoc ius Ordinario competat privative quoad Superiores, an vero cumulative cum ipsis. x M Vescovo di T ortona. * CL N. »33. 1 Die 10 Îcbt. 1654.—Bull. Rom., tora. 6, III·, p. 2.70, 2.71. - 5. C. Episcoporum et Regularium 787 Ad dirimendas controversias, quae circa Vicarios Curam Animarum exercentes in suppressis Grangiis Monasteriorum, et circa congruam ipsis Vicariis assignandam, inter Superiores Regulares, et locorum Ordinarios in dies oriuntur occasione Constitutionis fel. rec. Innocentii X, incipien. Instaurandae,2 et literarum circularium desuper emanatarum sub die 30 Maii 1653 Sacra Congregatio super statu Regularium, Sanctissimo Domino 1 Sess. XXI, de : Cf. N. 233. ref., c. 8. r t lMl S. C. Ep. ct Reg., decr. 8 oct. 1670. 3A TW V ■ 1 1804. » Ir U O H U M IV U iM A III. Et quid si praedictis Ecclesiis Cura animarum incumbat. IV. An Superiores Regulares possint in dictis Ecclesiis curam animarum habentibus nominare Vicarios ad curam animarum exercendam, eosque ad nutum amovere. V. An Grangiae, seu membra alicuius Monasterii nunquam suppressa, in quibus non degunt saltem sex Religiosi, subsint Jurisdictioni ac Visita­ tioni Ordinarii loci privative, an cumulative cum Superioribus Regularibus. Die n Septembris 1670. Sacra Congregatio super Statu Regularium ad singula dubia superius proposita in hunc modum respondit, videlicet: Ad primum. Grangias, ut praefertur, suppressas, et ad statum saecula­ rem reductas, illarumque Ecclesias, et Publica Oratoria posse ab Ordinario visitari, dummodo in iis Grangiis, quarum proprietas fuit reservata, vel restituta principalibus Monasteriis, idem Ordinarius nullo modo se ingerat in temporalibus. Ad secundum. Quoad Ecclesias, et Oratoria Publica ius visitandi com­ petere Ordinario privative; quoad Conversos autem in eis degentes cumula­ tive, Ordinario scilicet iure delegato ad formam S. Concilii Tridentini,1 Regularibus vero iure Ordinario. Ad tertium. Itidem quoad Ecclesias dictarum Grangiarum curam anima­ rum habentes ius visitandi Ordinario competere privative: sed quoad Conver­ sos in eis degentes hoc ius competere cumulative, nempe Ordinario tamquam Sedis Apostolicae delegato, Regularibus vero auctoritate Ordinaria. Ad quartum. Superiores Regulares posse huiusmodi Vicarios nominare, et illos ad nutum amovere, si Ordinarius loci ab initio illo deputaverit amovibiles. Ad quintum. Grangias, seu Membra alicuius Monasterii nunquam suppressa, in quibus non degunt saltem sex Religiosi, subesse iurisdictioni, ac Visitationi Ordinarii loci, ac Superiorum Regularium cumulative, videli­ cet Ordinario tamquam Sedis Apostolicae Delegato praedicto Decreto, Ut in parvis, Regularibus autem Jure Ordinario. [Reg. S. C. super Statu Regularium, Decr. 1672, p. 285. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 267, 268]. 788 Curia Romana Nostro approbante, praesenti Decreto statuit, ut in posterum minime liceat ipsis Ordinariis locorum ex quavis causa, vel praetextu, aut quaesito colore Vicarias perpetuas ab eis, vel eorum Praedecessoribus in praedictis suppres­ sis Grangiis constitutas facere amovibiles, nec vice versa constitutas amovibiles facere perpetuas, absque licentia ipsius Sacrae Congregationis: nec congruam portionem, quam semel Vicariis perpetuis, vel amovibilibus earundem Grangiarum, sive in quantitate, aut quota fructuum, sive in pecunia numerata, sive alia re stabili ipsi Ordinarii, vel eorum Praedecessores semel constituerint, seu adsignaverint, quoquo modo augere, vel minuere, aut immutare Sacra ipsa Congregatione inconsulta: decernens irritum, et inane si secus ab eis scienter, vel ignoranter contigerit attentari. Ac similiter Supe­ rioribus Regularibus minime fas sit cum ipsis Vicariis iam deputatis, seu deinceps deputandis publicas, aut secretas pactiones, seu conventiones inire super diminutione, aut alteratione, seu variatione dictae congruae, easque pactiones, seu conventiones, tanquam de simoniaca labe, atque avaritia suspectas, Sacra Congregatio omnino reiicit, atque interdicit, eosque, qui contra fecerint, poenis adversus Simoniacos editis teneri decernit, contrariis quibuscumque non obstantibus. [Reg. S. C. super Statu Regularium, Decr. 1671, p. 572.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 264]. 1805. S. C. Ep. et Reg., Samen., 24 apr. 1671.1 Li Frati Minori Osservanti di S. Francesco di cotesta Città hanno rappresentato in Sagra Congregazione, come da \. S. sono stati sospesi tutti i Confessori con ammirazione de’Secolari dall udire le Confessioni, onde supplicavano di qualche opportuna provisione: Questi Eminentissimi miei Signori a relazione di Monsignor Mio Emo Cybo, inerendo alie dichiarazioni altre volte fatte in tal materia, che proibiscono agli Ordinarii deLuoghi il poter sospendere tutti li Confessori Regolari di un Convento dallesercizio delle Confessioni, hanno comandato ingiungersi a V. S., che restituisca a detti Frati la facoltà di udire le Confessioni, ed avendo cosa rilevante in contrario ne dia parte alla S. Congregazione. Glielo significo, e Dio h prosperi. t. [Reg. 1671, p. 93 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 327]· 1806. S. C. Ep. et Reg., Fulginaten., 19 iun. 1671. 11 Procuratore Generale de’Minori Osservanti di S. Francesco umilmente rappresenta all’EE. VV. ch’essendo stato da questa Sac. Congregazione determinato sotto li 18 di Marzo prossimo passato sopra la pretensione del 1 Al Vescovo di Sarno. S. C. Episcoporum et Regularium 789 Vicario Generale di Foligno di condurre seco il suo Cancelliere, e di notar li voti nell’elezione dell’Abbadessa nel Monastero di detta Città governato dalla sua Religione, che in electionibus Abbatissae in Monasteriis Regularium adnotatio suffragiorum non pertinet ad Episcopum, com’appare nella publica Vacchetta dei sudetto mese, e com’è noto aU’Eminentissimo Fachenetti, che fu Ponente: il sudetto Vicario Generale, perché nel Decreto disteso, e dato all’Oratore fu solamente posto non pertinere ad Cancellarium, continua nella medesima sua pretensione di prima senz’altra ragione, che di non esser esso nominato nel sudetto Decreto: pertanto supplica umilissimamente lOratore ΓΕΕ. W. per rimuovere qualsivoglia equivocazione, far nuovo Decreto con 1’aggiunta, che detta notazione non tocca né al Vescovo, nè al suo Vicario, ne Cancelliere; ma al solo Superiore Regolare, che della grazia etc. Quas Deus etc. Sacra Congregatio Eminentissimorum S. R. E. Cardinalium negociis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium inhaerendo Declarationi alias die 18 Martii factae, iterum censuit, ac declaravit, in electionibus Abbatissarum in Monasteriis Regularibus subiectis adnotationem suffragiorum non pertinere, neque ad Episcopum, neque ad eius Vicariun, prout neque ad Cancellarium. [Reg. 1671, p. 134 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 265, 266]. 1807. S. C. Ep. et Reg., declar. 19 nov. 1671. Episcopus visitavit Conventum suae iurisdictioni subiectum in vim Decreti fel. rec. Innocentii Decimi incipien., Ut in parvis} propterea quod tunc temporis ibi non erant de familia, nec re ipsa alebantur sex Religiosi. Sed post absolutam visitationem sine ulla fraude a Superioribus Regularibus in eodem Conventu adaucta est familia, et impletus numerus sex Religioso­ rum, sicque Conventus exemptionem recuperavit iuxta declarationes Sacrae Congregationis super statu Regularium, nempe decimam sextam, et deci­ mam septimam inter impressas. 2 Hoc posito consulitur S. Congregatio de infrascriptis. I. An post exemptionem, ut praefertur, recuperatam Episcopus possit huiusmodi Conventum visitare ad effectum, ut videat an Ordinationes, et decreta ab ipso edita in visitatione praecedenti fuerint adimpleta, nec ne. II. An possit decreta non adimpleta exequi, et pro illorum exeeutione poenas adiicerc, ct aggravare. III. Et quatenus possit, an haec facultas, quae ex dicto Decreto, Ut in parvis, competit Episcopo tamquam Sedis Apostolicae delegato, expiret lapso integro anno a die publicationis decretorum. IV. An Episcopus post exemptionem a Conventu recuperatam possit condemnare, et punire etiam poena corporis afflictiva Religiosum, qui pro 1 Die 10 febr. 1654. — Bull. Rom., tom. 6, III, p. 270, 271. 1 Cf. N. 1791, 1793. 79<> Curia Romana ’ ' ' 1 · delicto in Curia Episcopali fuerat inquisitus, et carccri mancipatus eo tem­ pore, quo Conventus erat iurisdictioni Episcopi subiectus. Die 19 Novembris 1671. Sacra Congregatio super statu Regularium ad singula dubia superius proposita respondit ut sequitur, videlicet: Ad primum. Postea quam Conventus exemptionem recuperavit, Episc> pum nequaquam posse illum visitare etiam ad effectum, ut videat an decre: edita in praecedenti visitatione fuerint exeeutioni mandata. Ad secundum. Itidem non posse post huiusmodi exemptionem dccreù non adimpleta exequi, minusque poenas adiicere, et aggravare pro illoruz executionc. Ad tertium. lurisdictionem ex dicto Decreto, Ut in parvis, Episcopo attributam in Conventu non habente Religiosorum numerum ibi praescri­ ptum expirare eo ipso, quod Conventus ob familiam sine fraude adauc­ tam, et impletum numerum Religiosorum praefixum exemptionem recu­ peravit. Ad quartum. Cum contra dictum Religiosum non solum causa, sed etiam persona sit praeventa eo tempore, quo Conventus erat subiectus iurisdicu Episcopi, et exemptio superveniens non invenerit cum liberum, utique Epbc pum tanquam Sedis Apostolicae delegatum posse huiusmodi causam tempore habili inchoatam prosequi etiam post exemptionem, et cumdem Religiosum condemnare, ct punire etiam poena corporis afflictiva. [Reg. S. C. super Statu Regularium, Decr. 1671, p. 560. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 268, 269]. 1808. S. C. Ep. et Reg., Minorum Observantium, 27 nov. 1671. Sac. Congregatio Eminentissimorum S. R. E. Cardinalium negotiis, el consultationibus Episcoporum ct Regularium praeposita, censuit Oratoribus dandam esse infrascriptam declarationem, alias editam, nempe Parochis in associatione, sive occasione associationis cadaverum non licere ingredi Eccle­ sias Regularium, sed teneri dimittere eadem cadavera ad ianuam Ecclesùlum, ibique solum posse benedicere, et dare ultimum vale; Officia vero, et alia munia, quae in huiusmodi ministeriis adhiberi solent, ab ipsis Regula­ ribus peragi debere, hon autem a Parochis, atque ita in praemissis omnino deinceps fieri, et exequi, praesentium vigore mandat, et praecipit, contrarib quibuscumque non obstantibus. [Reg. 1671, p. 226. - Cf. etiam Bull. Rom., tom. 7, p. 164]. 1809. S. C. Ep. et Reg., Zagrabien., 14 dec. 1674. Cum saepe inter Parochos Dioecesis Zagrabiensis ex una, et Fratre Minores de Observantia Sancti l· rancisci, ex altera partibus ortae sint, ct in dies oriantur non leves controversiae circa administrationem Sacramento- S. C. Episcoporum et Regularium 791 rum Militibus Praesidiariis, aliisque forensibus in dicta Dioecesi commoran­ tibus; praedicationem Verbi Dei, et alia huiusmodi munia Parochialia. Epi­ scopus Zagrabiensis pacis, ct Ecclesiae suae tranquillitatis amator, ad tollen­ das ab utraque parte querimonias supplex instetit, ut sibi concedantur declarationes alias circa huiusmodi Sacramentorum administrationem ema­ natae; quare etc. Sacra Congregatio Negotiis, et Consultationibus Episcoporum, et Regu­ larium praeposita censuit dandas esse infrascriptas declarationes a Sacra Congregatione Concilii Tridentini, et ab ipsa Sacra Congregatione saepius editas, nempe: In una Senogalliensi 5 Februarii 1650. Sacra etc. auditis partibus cen­ suit Fratribus Minorum Conventualium Sancti Francisci Conventus Mon­ tis Bodii non licuisse forensi, qui ad dictam Terram se transtulerat, et in eodem Conventu commorabatur administrare Sanctissimum Eucharistiae Sacramentum, Extremae Unctionis, nec illius cadaver in eorum Ecclesia sepelire absque licentia Parochi, cui solvenda est quarta funeralis, dictosque Fratres consulere debere propriae conscientiae. In una Cremen. 17 Februarii 1649. Quaeritur: An Regulares possint laicis ratione hospitii, et similis habitantibus in eorum Conventibus, si ibi­ dem infirmentur ministrare Sanctissimum Eucharistiae Sacramentum pro λ iatico, nec non Sacramentum Extremae Unctionis; Sacra etc. respondit non posse, sed tantum illis, qui sunt continui Commensales, et de familia Conventuum. In una Camenecen. 7 Augusti 1638. Sacra etc. Respondit quoad Re­ gulares absque consensu Episcopi, seu Parochorum Sacramenta admini­ strantes (circa quod in Congregatione de Propaganda fide) cum habita fuerit informatio eos nullum habere privilegium, Sacra Congregatio mandavit responderi Episcopo, quod cessantibus privilegiis Apostolicis post idem Sacrum Concilium concessis contra dictos Regulares ad coercitionem, et punitionem procedat. - In una Firmana 17 Iulii 1655. Ordinarius Firmanus quaerit. An laicus inserviens spatio unius anni in Conventu S. Augustini potuerit tempore Paschali de manibus Prioris dicti Conventus Sacram Eucharistiam sumere, et praecepto Ecclesiae hac de re edito satisfacere. Secundo. An Prior, qui huiusmodi sacramentum ministravit, in excommunicationem latae senten­ tiae inciderit, Sacra etc. ad Primum respondit non potuisse tempore Paschali de manibus Prioris Sacram Eucharistiam sumere, et praecepto Ecclesiae hac de re edito satisfacere. Ad secundum attenta eius bona fide Priorem esse eximendum. In una Casertana 10 Septembris 1633. Ad secundum. Non posse Regu­ lares cuiusvis privilegii praetextu confessiones personarum saecularium audire extra Dioecesim Episcopi, qui illos ad confessiones audiendas appro­ bavit. Regulares N. N. 15 Octobris 1644. Instantibus aliquibus Episcopis, ac Regularibus, Sacra etc. Respondit Regulares approbatos ab Episcopo pro audiendis confessionibus saecularium si transferantur ad commorandum de Curia Romana 792 ' ' ·' 1 familia in Monasteriis sui Ordinis extra Dioecesim dicti Episcopi approban­ tis non posse ibidem audire confessionem subditorum saecularium Dioece­ sis eiusdem Episcopi approbantis, sed requiri etiam approbationem Episcopi Dioecesis, in qua ipsi de familia commorantur. In una Senonen. 28 Febr. 1654. - 5. An Regulares contradicente Archiepiscopo possint in Ecclesiis suorum Ordinum etiam non petita ab eo benedi­ ctione praedicare. 6. An Archiepiscopus ex causis occultis non concernenti­ bus praedicationem possit eisdem Regularibus prohibitionem facere. Ad quintum respondit Regulares contradicente Episcopo etiam in eorum Eccle­ siis praedicare non posse; Episcopum tamen contradicere non debere nisi ex rationabili causa, et personis tantum singularibus non autem generatim alicui Religioni, praesertim si eis licentia praedicandi fuerit concessa. Ad sextum respondit Archiepiscopum posse non tamen ex causis nullo modo concernentibus praedicationem. In una Catharen. 13 Iulii 1635. Tertio praefatis Regularibus esse per­ missum intra eorum Ecclesias, et claustra tantum processiones facere et non extra; si vero Ecclesiae claustro careant, eis licere processiones facere intra ambitum dumtaxat earundem Ecclesiarum, hoc est prope muros Ecclesiae, sive exeundo ab una ianua Ecclesiae, et intrando per aliam, sive per ean­ dem, et semper prope muros Ecclesiae, et non extra ambitum, nisi de licen­ tia, aut consensu, vel cum cruce Parochi, non obstantibus quibuscumque consuetudinibus, vel praescriptionibus etiam immemorabilibus, privilegiis tantum Apostolicis Sac. Cone. Trident, posterioribus in suo robore perma­ nentibus. In una Florentina 27 lunii 1644 supplicatur declarari. .An liceat deferre Cadavera defunctorum ab Hospitali Sanctae Mariae Novae, quod intra limites Ecclesiae Parochialis Sancti Michaelis Coelestinorumexistit, ad Eccle­ siam dictae Sanctissimae Annuntiatae absque interventu Parochi eiusdem Ecclesiae Sancti Michaelis. Sacra etc. Respondit supradictis fratribus Ordinis Sanctae Mariae Servorum non licere. In una Placentin. 18 Martii 1628. Sacra etc. censuit Regulares, ubi fue­ rint vocati, teneri ad processiones publicas, et consuetas, vel pro bono, ct honore publico indictas accedere. -.«te In una Limana 16 Aprilis 1633. Sacra etc. censuit in illis casibus in quibus Episcopis commissa est exeeutio dispositionis Regulares compre­ hendentis posse eosdem Regulares, si inobedientes extiterint, etiam per censuras ad illius observationem compellere. Quas quidem declarationes, earumque tenores, nec non in reliquis dispositionem Constitutionis Sanctissimi Domini Nostri hac de re editae1 esse inviolabiliter observandas in supradicta Dioecesi Zagrabicnsi referente Eminentissimo Gastaldo declaravit, decrevit, atque tenore praesentium man­ davit eadem Sacr. Congregatio. [Reg. Ep. 1674, p. 293 sq. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. ct Reg., p. 271-274]. » Cf. N. 246 S. C. Episcoporum et Regularium 793 1810. S. C. Ep. et Reg., Tropien., 6 mart. 1681. Ha più volte questa S. Congregazione dichiarato, che l’elezioni dei Vica­ rii Capitolari fatte con patti, e convenzioni siano valide; ma nulli, ed inva­ lidi essi patti, e convenzioni. Onde questi Emi, inerendo aile dette dichiarazioni hanno confermata l’clezione fatta di cotesto Vicariato in persona vostra, ed annullati li predetti patti, e convenzioni. Ve lo significo ec. [Reg. Ep. 1681, p. 38 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 277]· 1811. S. C. Ep. et Reg., decr. 15 ian. 1682. Cum Conventus suppressi, et postea restituti, in quibus non degunt de familia duodecim Religiosi, sint vigore Decreti, Ut in parvis fel. rec. Innocentii X subiecti visitationi, correctioni, et omnimodae iurisdictioni Ordi­ nariorum locorum,1 contigit dubitari, an Religiosi Confessores, et non Paro­ chi in huiusmodi Conventibus degentes compelli possint ab eisdem Ordina­ riis, ut accedant ad conferentiam Casuum conscientiae. Proposito hoc dubio in Sacra Congregatione super statu Regularium habita in Palatio Vaticano die 15 lanuarii 1682, Eminentissimi Patres censuerunt, Ordinarios locorum posse quidem hortari, non autem compellere praedictos Religiosos Confessores non Parochos ad accedendum ad conferentiam Casuum conscientiae. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 277, 278]. 1812. S. C. Ep. et Reg, encycl. (ad Ep. Italiae), 9 oct. 1682. La Santità di Nostro Signore, che con paterna sollecitudine riflette dei continuo a tutti quei mezzi, che possono contribuire alia maggior sicurezza della salute delle anime, conoscendo coi suo santo zelo quanto sia neces­ sario un precedente divoto raccoglirnento di spirito per degnamente prepararsi, tanto circa li promovendi al ricevimento degli ordini, quanto rispetto alie Spose di Cristo al vestir 1’Abito, e professare lo stato religioso; vuole, e comanda, che tutti li promovendi si agli ordini Minori, come Sacri, debbano per dieci giorni continui avanti l’Ordinazione ritirarsi a fare gli Esercizi Spirituali nella stessa conformità prescritta alii promovendi in Roma nella Costituzione 126 della fel. mem. Alessandro VII, che comincia Apostolica sollicitudo;2 c che parimenti tutte quelle, che vorranno farsi Monache 1 Dic 10 febr. 1654. — Bull- Rom., tom. 6, III, p. 270, 271. 1 Cf. N. 239. · 794 Can*fl Romana in qualsivoglia Monastero, anche soggetto ai Regolari, siano tenute fare i dctti esercizi spirituali per dieci giorni avanti, che ricevano l’Abito, e siano ammesse al Noviziato. E che li medesimi esercizi si debbano ripetere per 1’istesso spazio di dieci giorni avanti, che siano ammesse alia professiont. alia quale la Santità Sua comanda, che non debbano essere ricevute, se prima non averanno adempito questa santa preparazione. Desidera inoltre Sua Beatitudine, che si procuri con tutte le diligenze possibili, ma con modi soavi e discreti, che ancora tutte la Monache professe una volta Panno almeno per qualche tempo, che si stimerà opportuno, facciano li medesim esercizi per la rinnovazione dello Spirito tanto necessaria a chi con essersi rinchiusa nei Sagri Chiostri deve professare lo stato di perfezione. Restera portanto avvertita Vostra Emza di far pronta esecuzione a comando sl santo di Sua Beatitudine, mentre per fine le bacio umilmente le mani. [Reg. Ep. 1682, p. 194 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 374, 375]. 1813. S. C. Ep. et Reg., Minorum Capuccinorum, 20 iun. 1686. An Capuccini possint iudicialiter petere legatum eis pro oleo, fabrica aliarumque necessitatum causa relictum. Sacra etc. ad suprascriptum dubium respondit negative. Et insuper cen­ suit danda esse Decreta alias edita, nempe Fratres Capuccinos S. Francisa non esse capaces possidendi bona stabilia; nec propterea posse recipere legata, redditus, coetcrasque oblationes perpetuas. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. ct Reg., p. 279]. 1814. S. C. Ep. et Reg., Capuana, 30 aug. 1686. Sacra etc. censuit praefatum Vicarium Capitularem praevia absolutione a quocumque iuramento per ipsum praestito sive ante, sive post electionem de observandis suprascriptis capitulis, deque non recurrendo ad Superio­ res pro obtinenda adversus eadem dispensatione, ipsaque obtenta non utendo, nullatenus teneri ad observantiam dictorum capitulorum; ac propterea eum­ dem exercere posse, et debere munus Vicariatus independenter a Capitulo, et praedictis Conventionibus. [Reg. Ep. 1686, p. 186 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 279]. 1815. S. C. Ep. et Reg., Ordinis Carmelitarum, 19 sept. 1686. Provincialis Carmelitarum Provinciae Venetae humiliter exponit, quod a quatuor circiter annis a quodam Superiore non pauci Adolescentes ex Statu Veneto oriundi, et (ut creditur) aliqui supra numerum a Sacra Congre- 5. C.,Episcoporum et Regularium y()$ gatione concessum, fuerint vestiti habitu Ordinis, probati per annum, et professi in Conventu Dcboretensi, imo, et aliqui etiam nunc ibidem sunt in annua probatione, qui quidem Conventus est membrum istius Provin­ ciae Venetae, sed situs extra fines Italiae, et non est designatus pro Novi­ tiatu dictae Provinciae; ideoque de validitate istarum professionum dubi­ tatur, et humillime supplicat Orator, ut dignentur EE. W. declarare. 1. An Receptiones, Novitiatus, ct Professiones illorum sint validae? 2. An (si sint nullae) Provincialis possit sua authoritate illos ex Religione dimittere, vel iuxta Decretum S. Congregationis datum 5 lanuarii 1636,1 ralatum torn. 5 Bullarii post Constitutionem 146 fel. me. Urbani 'VIII de anno 1631,1 2 teneatur iura, quae pro dimissione nulliter professorum favere videantur deducere coram hac S. Congregatione? 3. An dicti professi extra locum designatum (si alias canonice recepti sint) teneantur denuo professionem emittere, absque novo probationis anno conformiter dictae Constitutioni 146 Urbani VIII? 4. An ista Constitutio extendatur ad eos, qui post illius publicationem professi sunt extra Conventum designatum? 5. Et ad eos qui professionem emiserunt post Bullam 46 fel. me. Innoc. X datam 17 Decembris 1649,3 qua prohibetur, ne Superiores quem­ piam ad habitum vel professionem admittant sine licentia S. Congregationis, alioquin receptiones tam ad habitum, quam ad professionem sint ipso iure nullae, nullamque inducant obligationem etc. ita ut illi qui absque licentia S. Congregationis seu praeter numerum ab illa concessum professi fuerunt, teneantur etiam suam professionem rursus emittere? 6. Casu quo praefata Constitutio Urbani \rIII vim modo non habeat, an isti nulliter professi (si nondum per annum a sua professione in Ordine permanserunt) possint absque novo consensu Religionis suam professionem ratificare, vel si unum annum compleverint, censendi sint tacite professi? 7. An Novitii modo existentes in dicto Conventu sint mittendi ad alium pro Novitiatu destinatum, et annus probationis computandus sit a die susce­ ptionis habitus, vel a die accessus ad legitimum novitiatum. Quas Deus etc. Sacra Congregatio super statu Regularium habita die 19 Septembris 1686 ad singula Dubia superius proposita respondit ut infra videlicet: Ad primum non esse validas, sed nullas. Ad 2. negative quoad primam partem, affirmative vero quoad secundam. Ad 3. quatenus velint remanere in Religione teneri peragere novum annum probationis, ct novam professionem emittere in loco destinato pro Novitiatu. Ad 4. Negative. Ad 5. negative quoad primam partem: et Receptiones, et Professiones emissas contra dictam Bullam Innoccntii esse nullas et invalidas. Ad 6. negative. 1 Cf. Bull. Rom., tom. 6, I, p. 272. 1 Const. Religiosos viros, 2 apr. 1631. — Bull. Rom., tom. 6, I, p. 271, 272. 3 Cf. Bull. Rom., tom. 6, III, p. 201-203. Curia Romana Ad 7. affirmative quoad primam partem, et annum probationis esse com­ putandum a die accessus ad legitimum locum Novitiatus. [Reg. S. C. super Statu Regularium, Decr. 1686, p. 277. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 279-281]. 1816. 9 S. C. Ep. et Reg., Senen., 23 iul. 1694. Questi Emi mici Signori, udita 1’istanza di V. S., che supplicava a darsele facoltà di poter mandare liberamente nelle Chiese curate dei Regolari li Missionarî a predicare, e far altre funzioni, non ostante, che dalli Parochi Regolari si pretenda d’impedirlo sotto pretesto d’esenzione, mi hanno comandato di scriverle, ch’Ella puô mandare Ii detti Missionarii nelle predette Chiese, anche coll’autorità di questa S. Congregazione. Glielo significo ec. [Reg. Ep. 1694, p. 164 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 281]. 1817. S. C. Ep. et Reg., encycl. 16 mart. 1697. Fra le più assidue sollecitudini, che occupano la mente zelantissima di Nostro Signore per il bene spirituale della Chiesa, una si è di consenare e rawivare nel suo vero decoro la Santità, e Dignità del Sacerdozio; poichè dipendcndo dagli offizi di quest’ordine l’istruzione e correzione, e la santificazione dei fedeli, conviene ancora, che l’csemplarità della vita, e gravita de’costumi sia in esso cosi distinta, e superiore ad ogn’altro, che corrisponda alla sublimità del grado, ed al fine dclla sua istituzione; quindi è, che con 1’Oracolo della Sua viva voce ha Sua Beatitudine ordinato, che si scriva a tutti i Pastori delle Diocesi la presente lettera circolare, a fine di eccitare una più esatta vigilanza in procurare 1’adempimento, ed osservanza dell’Ordinazioni dei Sacri Concili Ecumenici, e specialmente di quello di Trento, in ordine all’onestà dclla vita del Clero, e singolarmente in non permettere, e onninamente impedire, che li Sacerdoti non s’impieghino in offizi senili del Secolo, e dc’Laici, e specialmente di donne, improprii ai Ministri del1 Mtarc, ed al Carattere Sacrosanto, il quale quando venga conferito secondo le disposizioni dei Sacro Concilio di 'Frento, con 1’attual servizio di una Chiesa, cessera 1’occasione di simili scandali, e si toglierà all’oziosità, e povertà di un numero straordinario, e disapplicato ogni scusa, e compatimento per tollcrarli contro 1 sacri divicti, in impieghi ahietti, ed indecenti. Saprà V. E. coi fervente suo zelo conformarsi con 1’esecuzione a quello di Sua Beatitu­ dine, communicando questi sentiment! dclla Santità Sua ai Prelati suoi suffraganei, c le bacio per fine umilmente le mani. ! [Reg. Ep. 1697, p. 49 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg·» P- 375» 376]· IS ■ S. C. Episcoporum et Regularium 797 1818. S. C. Ep. et Reg., Lusitana, n apr. 1698. In Causa Lusitana Jurisdictionis vertente inter Archiepiscopum Bracharen., et Episcopum Lerien. ex una, necnon Regulares eiusdem Regni par­ tibus ex altera, instantibus dictis Archiepiscopo, et Episcopo declarari: An Episcopi possint in sua Dioecesi prohibere Regularibus ad Confessiones audiendis approbatis ab Antecessoribus Episcopis, vel ab Episcopis alienae Dioecesis, ne amplius Confessarii munus exerceant sine ipsorum nova appro­ batione, et licentia, non obstante Bulla Cruciatae, et contra Regulares trans­ gressores procedere valeant ad suspensionem, Censuras, et alias Canonicas poenas, Sacra Congregatio Eminentissimorum, et Reverendissimorum S. R. E. Cardinalium negociis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium praeposita, audita relatione Nuncii Apostolici apud Serenissimum Lusita­ niae Regem residentis, referente Eminentissimo Colloredo, censuit, et decla­ ravit, servandam esse omnino Constitutionem Septimam sa. me. Clemen­ tis X, quae incipit Superna,1 etc. non obstante Bulla Cruciatae, quae in hac materia nihil novi Iuris induxit, neque quoad Poenitentes, neque quoad Confessarios, prout praesentis Decreti vigore servari mandat, ac prae­ cepit. [Bull. Rom., tom. 9, p. 488]. 1819. S. C. Ep. et Reg., Parmen., 11 aug. 1702. In causa Parmen, vertente inter PP. MM. observantes S. Francisci Conventualium S. Secundi ex una, et Praepositum Ecclesiae Collegiatae eiusdem loci partibus ex altera de et supra infrascriptis dubiis nempe: 1. An in Processione S. Marci liceat Praeposito una cum Clero ingredi Ecclesiam PP. S. Francisci, ibique Missam cantatam celebrare? 2. An cadavera defunctorum sepulturam eligentium in Ecclesia PP. S. Francisci debeant relinqui per Praepositum in loco dicto li Santini, ubi praetenditur incipere sacrarium? 3. An liceat Praeposito ingredi Ecclesiam Patrum cum Cruce et stola dummodo non peragat officium funebre? 4. An cadavera Confratrum socctatis in ecclesia Patrum erectae deceden­ tium, non electa sepultura debeant sepeliri in Ecclesia parochiali, vel po­ tius in Ecclesia dictorum Patrum in qua adest sepultura Confratrum, in casu ? Partibus ipsis auditis referente Emo Gabriellio S. Congr. censuit ac declaravit dic n Augusti 1702. Ad i. Affirmative. 1 Cf. N. 246. Curia Romana 798 Ad 2. Negative. Ad 3. Affirmative, non tamen cum Cruce elevata. Ad 4. Debere sepeliri in Ecclesia Parochiali. [Reg. 1702, p. 159 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep.etReg.. p. 284, 285]. 1820. S. C. Ep. et Reg., Hipporegien., 25 maii 1703.1 Riferite in Sag. Congreg. le doglianze di questo P. Procuratore generale degl’Agostiniani Scalzi in ordine all’Editto fatto publicare da V. S., in virtù del quale si proibisce ai Religiosi Mendicanti il questuare senza la patente da lei sottoscritta, e vedutosi cio che Ella ha rappresentato in tal proposito con sua lettera in data delli 18 Decembre passato; Questi Emi miei Signori, inerendo alie risoluzioni altre volte prese sopra questa materia, e recedendo dai rescritto delli 8 Marzo seorso per 1’osservanza de’suoi Decreti, hanno ordinato, che debba osservarsi il Decreto fatto dall’EE. Loro fin sotto il 24 Settembre 1683, cioè che li Frati mendicanti non possino essere impediti dagl’Ordinari de’luoghi, che per se medesimi nella Diocesi, dove hanno li Conventi non vadino cercando le limosine, e che volendo questuare fuori de’ luoghi, dove non hanno li Conventi, sieno tenuti solamente di mostrare la licenza, che ne hanno dalli loro Superiori. Non mancherà pertanto ella di uniformarsi all’osservanza di detto Decreto ec. [Reg. 1703, p. 90 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep.et Reg., p. 285, 286]. 1821. S. C. Ep. ct Reg., Vallisoletana, 4 apr. 1704. In causa Wallisoletana vertente inter Monasterium et Moniales SSrhi D. N. lesu ct Mariae Ordinis S. Francisci dictae Civitatis ex una, et Patres Minores de Observantia eiusdem Civitatis partibus ex altera, de et super infrascriptis dubiis, nempe: 1. An Moniales teneantur ad praetensam annuam praestationem, qua tempore retroacto numquam fuerunt gravatae? 2. An licitum sit Patribus Adversariis occasione ingressus alicuius Monialis exigere donativum, seu, ut ajunt, Propinam pro se, Testibus, et Pro­ vincia? 3. An Religiosus, qui praeest gubernio Monasterii sub titulo Vicarii pos­ sit audire Confessiones Monialium, ita quod Moniales invitae teneantur illi peccata confiteri? 4. An monialibus concedi debeat Confessarius extraordinarius, et per quot vices intra singulos annos. 'W? 1 Al Vescovo d lvrea. 5. An confessarius ordinarius teneatur accedere ad audiendas Monialium confessiones toties, quoties vocatus fuerit? 6. An Patres Adversarii teneantur explere Ecclesiasticas functiones in festivitatibus a Monasterio celebrari consuetis, et in maiori hebdomada? 7. An Patres Adversarii teneantur, prout consuetum est, habere concio­ nes in festivitatibus SSmae Conceptionis B. M. Virginis, et Divi Francisci? 8. An aegrotante aliqua Moniali, et occasione commendationis animae, Patres Adversarii possint certum quid expetere sub titulo mercedis, vel solum licitum sit recipere a Monialibus sponte dantibus? 9. Demum, an redditio rationis et revisio computorum Monasterii exigi valeat per Patres Adversarios, et iidem Patres ex Causa dictae revisionis aliquod expetere valeant ab eisdem Monialibus? Sacra etc. visa relatione Nuncii Ap. Hispan. referente Emo Gabriellio ad supradicta dubia infrascriptum in modum respondendum censuit vide­ licet: Ad i. Negative; ad 2. Negative; ad 3. servandas Constitutiones et Decreta. Ad 4. Affirmative ad formam Concilii. 1 Ad 5. Affirmative. Ad 6. Affirmative iuxta solitum. Ad 7. Servandum solitum. Ad 8. Negative titulo mercedis. Ad 9. Quoad primam partem affirmative, quoad secundam partem Nega­ tive. [Acta S. C. Ep. et Reg., Sect. Monial. 1704, Apr. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 287, 288]. 1822. S. C. Ep. ct Reg., Vallisoletana, 12 mart. 1705. Die 12 Martii reproposita Causa Vallisoletana12 per Emum Gabriellium S. C. rescripsit, Patres observantes pro vestitione, professioneque Monia­ lium, et pro revisione computorum non posse aliquid recipere a Monia­ libus etiam sponte dantibus, nec ab earum Consanguineis sub poena priva­ tionis vocis activae et passivae ipso facto incurrenda, tum ab ipsis Patribus recipientibus, tum ab ipsis Monialibus dantibus; Moniales teneri recipere Confessarium, et Concinnatorem deputandos a Superioribus ordinis; Claves Sacrarii, Tabernaculi, et Olei Sancti non esse retinendas a Monialibus. [Acta S. C. Ep. et Reg., Sect. Monial. 1705, Mart. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 288]. 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 10. 2 Cf. N. 1821. j 799 r n m n n v ? *c v v ik m v v S. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana 8oo 1823. S. C. Ep. et Reg., Squillacen., 5 febr. 1706.1 Riferito in Sacra Congregatione tutto ciô, che V. S. ha rappresentato sopra il ricorso fatto in nome di cotesta città: questi E. M. S. inerendo alie determinationi altre volte fatte, che il Canonico Penitentiere non debba esercitare la carica di Vicario per non togliere Ia liberta a Penitent) nelle confessioni, sapendo che il medesimo soggetto esercitando 1’impiego di giudice spirituale e temporale puô facilmente abusarsi delle notitie havute nei sagramento della penitenza nei giudicare le cause del foro temporale, mi hanno comandato di ingiungerle, che deputi altra persona per Vicario, la quale non eserciti 1’offitio di Penitentiere, si come non è di edificatione che un Curato si impieghi nell’esercitio di canceliere, essendo 1’offitio di Pastore direttamente opposto al Ministro che esercita gli atti della giustitia, oltre che il Paroco deve sempre invigilare alia cura dell’Anime a lui commesse, e non distrarsi altrove; si che non mancarà di provedere anche in questo. [Reg. Ep. 1706, p. 22 a]. 1824. S. C. Ep. et Reg., 4 iun. 1707. 4 Potest Episcopus per scipsum vel per suum delegatum intervenire et assistere congregationibus Confratrum, etiamsi fiant in ecclesiis et oratoriis Regularium, in quibus reperiuntur societates erectae, absque eo quod possit excludi; votum tamen dare non debet. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 272]. 1825. S. C. Ep. et Reg., Castellana, 22 iun. 1708. In Causa Castellana, seu Nullius Provinciae Baren. lurisdictionis inter Monasterium S. Benedicti Conversant Ordinis Cistercensis ex una, et non­ nullos de Clero Castellanae partibus ex altera de et super infrascriptis dubiis, etc. nempe: 1 1. An supposita lurisdictione Monasterii S. Benedicti Conversani in terra Castellanae teneatur Abbatissa pro exercitio lurisdictionis eligere Vica­ rium exterum, et luris utnusque Doctorem? 2. An Vicarius possit eodem tempore exercere Curam Animarum? 3. An dictae Abbatissae liceat proponere ad Curam Animarum Personas amovibiles ad nutum, easque ad libitum amovere et quatenus affirmativi: 4. An Personae sic electae debeant approbari, et per quos examinatores synodales sint approbandae? 1 Al Vescovo di Squdlace. S. C. Episcoporum et Regularium 8οι 5. An supposita Jurisdictione Abbatissae, et consuetudine immemorabili Clerus Terrae Castellanae, quoties creatur nova abbatissa, teneatur se trans­ ferre ad Monasterium S. Benedicti Conversani, et intus habitu clericali accedere ad ianuam interiorem dicti Monasterii, ibiquc flexis genibus deo­ sculari manum ipsius Abbatissae sedentis sub Baldacchino cum Pastorali et Mitra? 6. An sit deputandus Castellanensibus ludex Secundarum Instantiarum in Civitate viciniori? 7. An constet de tumultu excitato per Clerum dictae Terrae Castellanae et an, et quomodo procedendum contra illos qui excitarunt? 8. An, a quo sint examinandi, et approbandi Sacerdotes ad audiendas Confessiones? Sacra Congregatio respondit: Ad i. Affirmative. Ad 2. Negative. Ad 3. Negative et interim per modum provisionis usque ad exitum Causae Cura exerceatur per Deputandum a Capitulo approbandum tantum a Vicario Abbatissae per examinatores sibi benevisos. Ad 4. provisum in 3. Ad 5. Negative, sed praestanda esse alia obsequia a S. C. declaranda. Ad 6. Negative. Ad 7. Satis provisum. Ad 8. Esse approbandos a Vicario Abbatissae ut ad 3. Romae 22 lunii 1708. Die vero 19 Iulii 1709 reproposita Causa ponente Emo S. Clementis Partibus iterum auditis, eadem S. C. censuit ac decrevit, Curam exercen­ dam esse per Deputatum a Capitulo singulis annis, ita tamen ut etiam exer­ ceri valeat per Sacristam maiorem, quatenus ad munus Curae fuerit ab eodem Capitulo deputatus, servata in reliquis forma praescripta in resolu­ tione dubii. Quoad ludicem recursus: lectum. - Quoad obsequia, ad men­ tem etc. - Videlicet, nihil innovandum, subrogata tamen profunda inclina­ tione loco genuflexionis, et excepto osculo manus nudae, Mitram autem, et Baculum retinenda super mensam positam a latere abbatissae. Romae etc.1 [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 290, 291). 1826. S. C. Ep. et Reg., litt. circulares 28 iul. 1708.1 2 La Santità di N. Signore, che con paterno amore, ed Apostolico zelo invigila incessantemente a togliere abusi, e promuovere il bene spirituale di tutto il Cristianesimo, non lascia di stender l’occhio della sollecita sua 1 Haec resolutio uti factum historicum refertur, cum huiusmodi iurisdictio deinceps abrogata fuerit. 2 Alli Monsignori Patriarchi, Arcivescovi, Vescovi, ed altri Ordinari dell’Italia, ed Isole adiacenti, ed anche alli Generali delle Religioni president! allé Monache. 51 8o2 Curia Romana Pastorale attenzione alia buona direzione delle persone Religiose, e specialmente delle Sacre Vergini, che con ragione si chiamano Illustrior portio Grtgis Christi, sperando da essa, non solo di conseguire la loro santificazione, ma ancora di poter ottenere per mezzo delle operazioni di queste dilette Spose del N. Signor Gesù Cristo, quando veramente attendano con tutto il loro spirito a quella religiosa perfezione, a cui si sono consecrate, specialis­ simi aiuti dal medesimo Signore nelle gravissime, e pur troppo note calamità, che di presente affliggono per ogni parte la Santa Chiesa; Che perô, avendo inteso da varie parti, che uno de’principali impedimenti al profitto spirituale delle medesime Religiose ne’Monasteri dell’Italia, ed Isole adiacenti proviene dalle spese, che sono costrette di fare le Monache particolari in occasione de’loro offizi, derivando da ciô (okre le vessazioni importune, che si danno alii Padri, Madri, ed altri Parenti, quali talvolta non possono corrispondere) necessariamente la distrazione dall’Orazione, e culto di Dio, l’inosservanza delle Regole, l’attaccamento biasimevole alli béni terreni, e tal volta anco con pregiudizio del voto della santa povertà, le continue inquietudini, li stenti, e le occasioni di trattare con troppa liberté, e frequenza con i Secolari con danno scambievole delle anime, e inconvenienti anco più gravi, de’quali giungono frequenti, e quotidiani ricorsi aile orecchie de’Superiori Ordinari, delle Sagre Congregazioni, e della stessa Santità Sua. E volendo la mede­ sima, che onninamente si ponga un efficace rimedio a’sudetti disordini, siccome ha comandato, che a quelli opportunamente si proveda rispetto alli Monasteri di quest’Alma Città di Roma con diverse ordinazioni contenute in un Editto sopra di cio pubblicato sotto il di 4 Giugno prossimo passato, cosi per curare con egual rimedio l’istesso gravissimo male anche negl’altri Monasteri d’Italia, e dell’Isole adiacenti, ha incaricato a me d’ingiungere strettamente in suo nome a V. S., e nell’istessa maniera a tutti gl’altri Ordi­ nari d’Italia, e dell’Isole sudette, come parimente alli Superiori Generali delle Religioni president! a Monasteri di Monache, che, fatti ben ponderare dalle Religiose a lei sottoposte i sopradetti disordini, e le pessime conse· guenze, che da essi provengono, e quanto all’incontro sia per conferire alla loro religiosa quiete, ed a liberarlc da infiniti fastidi, rimorsi, e scrupoli l’alienarsi affatto dai pensierc, e sollecitudine d’ogni privato interesse tem­ porale; Ella seguendo l’esempio di quel, che si è fatto in Roma, incarichi sotto precetto formale di santa obedienza, con riservare a sè la facoltà di assolveme, ed in oltre sotto pena di privazione d’officio, e della voce attiva, e passiva, e altre a suo arbitrio, a tutte le Abbadesse, Superiore, Camerlenghe, Sagrestane, Rotare, e altre Monache Officiali di tutti li Monasteri, che non facciano, nè permettano rispettivamente, che da altre si faccia spesa alcuna, ancorchè ne fosse data loro commodité da’parenti, o da altre persone, duranti li loro Offizi, nè meno quelli finiti, o prima di esercitarli, nè di dare cos’alcuna di qualsivoglia valore a titolo di celcbrazione di feste 0 di dona­ tivo, nè sotto qualunque altro titolo che abbia causa, occasione, o dipendenza dalli predctti Offici, non solo alie Superiore, Officiali, Monache, Novizie, e altre, che dimorano nel Monastero rispettivamente (quali pure non dovranno riceverla) ma nè anche alli loro Superiori benchè Regolari, Confessori, Depu- 803 tati, Fattori, e altri Officiali del Monastero, anzi ne meno alla Chiesa 0 alla Sagrestia, ma qualsivoglia spesa da farsi nelli esercizi di detti offici, o percelebrare le loro festivité, o per occasione delle medesime, quale dovrà sempre essere conveniente, e moderata, si faccia colle rendite del Monastero senza contraere debito alcuno. Al quai effetto dovrà V. S. efficacemente ingiungere tanto alie Superiore ed Officiali, quanto alli Deputati, Sindici, ed Economi di ciaschedun Monastero di procurare, che le sudette spese, corne sopra moderate, si stabilischino dentro. breve termine con li modi, che stimeranno più propri, e convenienti, da approvarsi da lei, secondo le rendite de’medesimi Monasteri. Intende in oltre espressamente la Santità Sua, che la disposizione di quanto si contiene nella présente lettera, sia universale, e comune a tutti li Monasteri di Monache, eziandio governati da regolari, e da qualunque altro Superiore, benchè privilegiatissimo, e degno di special menzione, o in qualsivoglia altro modo esenti 0 anche immediatamente soggetti alla Santa Sede, corne parimente aile Case d’Oblate, benchè non abbiano Clausura, nè Voti solenni. Cosi dunque V. S. dovrà far’osservare con tutta diligenza, e attenzione. Ed in caso che per conseguire pienamente l’effetto che si desidera, quale sommamente preme alla Santità Sua, ella abbia bisogno in qualche cosa delli oracoli, e autorité della Santa Sede, non manchi di ricorrere alla medesima, con certa fiducia di venire assistita con tutto quell’aiuto, e protezione, che si giudicherà espediente, per ottenre onninamente il compimento di cosa si necessaria alla quiete, e benefizio spirituale delle Religiose, e tanto importante al servizio del Signor Iddio, da cui le prego ogni maggior félicita. [Reg. - Mon. 1708. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 291-293]. 1827. S. C. Ep. et Reg., Minorum Observantium Reformatorum, 5 sept. 1710. In causa Nullius Atini vertente inter Conventuales, et fratres Reforma­ tos S. Francisci ex una, et Capitulum Ecclesiae Collegiatae et Parochialis eiusdem loci partibus ex altera de et super declaratione infrascripti dubii resoluti sub die 6 Septembris 1709 nempe: An possit Capitulum eiusdem Parochialis et Collegiatae Ecclesiae cum stola et cnice ingredi Ecclesiam dictorum fratrum, in eaque functiones aliquas facere circa cadavera, antequam sepulturae tradantur, seu potius debeat tantum dare ultimum Vale? Sacra Congregatio respondit, in casu de quo agitur, licere Capitulo ingredi cum Cruce et Stola, nullum tamen peragere officium in Ecclesia, et ultimum Vale dandum esse extra lanuas Ecclesiae. [Reg. 1710, p. 89. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 295]· W ? ÇVÎ 5. C. Episcoporum et Regularium 804 Curia Romana 1828. S. C. Ep. et Reg., Montis Politiani, mense mart. 1711. In causa Montis Politiani vertente inter Patres Carmelitas dictae Civi­ tatis ex una, et Sacerdotem losephum Pezzi Parochum s. Martini eiusdem Civitatis Partibus ex altera de et super infrascriptis dubiis nempe: 1. An Patres Carmelitae Montis Politiani invitati ad levandum aliquod Cadaver sepeliendum in eorum Ecclesia possint deferre propriam Crucem' 2. An ad huiusmodi effectum teneantur prius accedere ad Ecclesiam Parochialem, et deinde una simul cum Parocho se conferre ad domum de­ functi? Et quatenus negative: 3. An et in quo loco dicti Patres expectare debeant ipsum Parochum, et alios cum eo intervenientes? 4. An in Associatione Cadaverum in Ecclesia dictorum Patrum tumulan­ dorum liceat Parocho s. Martini eam ingredi cum Cruce erecta, sive debeat dictam Crucem deponere, et terminare preces associatorias ante atrium dictae ecclesiae? 5. An et ad quem spectet intonare primam Antiphonam, quando fit funus in Ecclesia dictorum Patrum, sive ad Parochum, sive ad Regularem Para­ tum? ■ 6. An ct ad quem spectat canere, seu dicere tertiam lectionem? 7. An dictis Patribus in die festivitatis B. Μ. V. de Monte Carmelo, Purificationis, Dominicae Palmarum, et in singulis tertiis Dominicis cuius­ libet mensis liceat processiones facere sine licentia Parochi usque ad locum nuncupatum, « Il Cordone di Pietro » exeundo a porta laterali, et ingrediendo per portam maiorem eorum Ecclesiae, sive potius eas facere teneantur prope muros dictae Ecclesiae? 8. An in dictis processionibus possint praedicti Patres, invito Parocho, incedere cum stola, et pluviali? 9. An Patres audientes confessiones infirmorum teneantur de ea certio­ rare Parochum ante, vel post dictam confessionem et quomodo? Et quatenus affirmative: 10. An in casu non factae certiorationis, qua poena dicti Patres mulctandi in casu? Sacra Congregatio partibus ipsis auditis, referente Emo Parraciano, ad suprascripta dubia infrascriptum in modum respondendum censuit. Ad i. Affirmative. Ad 2. Negative. Ad 3. Patres Carmelitas posse convenire in Ecclesia viciniori domui defuncti. Ad 4. Negative quoad primam, et affirmative quoad secundam partem. Ad 5. et 6. Spectare ad Patres Carmelitas. Ad 7. Servetur solitum. S. C. Episcoporum et Regularium 805 Ad 8. Affirmative. Ad 9. Affirmative ad formam constitutionis Clementis X.1 Ad 10. Provisum in 9. [Reg. 1711, p. 30 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg·, P· 297, 298]. 1829. S. C. Ep. et Reg., Placentina, 24 nov. 1713. In causa Placentina funerum vertente inter fratres conventus Castidii minoris Observantiae S. Francisci ex una, et Parochum dictae Terrae Castidii partibus ex altera de et super infrascriptis dubiis nempe: 1. An occasione funerationis Cadaverum alterius dioecesis, aut Parochiae in ecclesia S. M. Angelorum Provinciae S. Didaci minorum observantium terrae Castidii possit proprius Parochus defuncti ad effectum deferendi processionaliter Cadaver ad dictam Ecclesiam libere per eamdem Parochiam Castidii (transire cum) stola, et cruce elevata, etiam irrequisito Parocho Castidii? 2. An dictus Parochus Castidii, occasione transitus cadaveris alterius Parochiae, et Dioecesis, possit aliquam partem cerae, aut pecuniarum prae­ tendere pro quarta funerali, aut alio titulo ab haeredibus defuncti? 3. An dictus Parochus consequi possit ab haeredibus defuncti, qui sepe­ litus est in dicta ecclesia S. Didaci, duplicem quartam, nempe duos philippos, aut integram ceram, et unum philippum, seu potius debeatur unica quarta unius philippi, aut solius cerae? 4. An haeredes eiusdem defuncti in associando cadavere tam ad Eccle­ siam Parochialem, quam ad aliam Ecclesiam possint vocare maiorem nume­ rum Regularium, quam sint Sacerdotes saeculares in casu? Sacra Congregatio audita relatione Episcopi Placentini respondit: Ad i. Affirmative. Ad 2. et 3. Negative. Ad 4. Affirmative. [Reg. 1713, p. 116. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 301]· 1830. S. C. Ep. et Reg., Tranen., 26 ian. Ι7ΐ4·: Riferito in S. C. quanto voi avete rappresentato in ordine all’istanza dell’Abbadessa di Monasteri di S. Chiara, e di altri di Barletta di codesta Diocesi, che supplicavano a permettersi, che il loro Confessore possa entrare in tempo di nottc nella Clausura per assistere alie Monache inferme, che si trovano agonizzando in estremo pericolo di morte, questi Emi inerendo alie12 1 Cf. N. 246. 2 AI Vicario Capitolare di Trani. 8o6 Curia Romana risoluzioni altre volte fatte in simili materie, mi hanno commesso di significarvi, che puô il Confessore delle Monache dopo che ha portato il Santo Via­ tico a qualche Religiosa inferma, entrare colla stola e cotta, e non altrimenti. ad assisterla negli estremi di sua vita colla raccomandazione dell’anima, ecc. [Reg. - Mon. 1714, p. 4. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p- 301, 302]. 1831. S. C. Ep. et Reg., 9 maii 1715.1 Avendo la Santità di N. S., mediante il ricorso di molti Regolari, udito con non puco dispiacere dell’animo suo, che la Bolla moderatoria delle facoltà dei Sig. Cardinali Protettori publicata dalla S. M. d’Innocenzo XII suo Predecessore li 16 Febraio 1694 2 ed impressa nel suo Bollario in ordine la 25 non venga osservata colla dovuta puntualità, e che dalle Sacre Congregazioni dei Sîg. Cardinali vengano giornalmente commesse le informazioni cum voto, et sine ai medesimi Protettori sopra i ricorsi che si fanno dai Reli­ giosi nelle loro cause, ragioni, pretensioni, ed interesse particolari, che non concernano tutto l’ordine, ovvero tutto il corpo della Religione, rimettendo ancora al loro arbitrio il dispensarli dall’osservanza delle loro constituzioni, ed il fare delle grazie con darli anche facoltà di eseguire i decreti e risolu­ zioni delle stesse congregazioni, quando tuttociô, a tenore della detta Bolla moderatoria, dovrebbe farsi, ed eseguirsi dai soli Superiori Regolari come letteralmente si dispone in detta bolla, e Constituzione nei §§ Insuper, e Quia vero, e volendo la Santità Sua, che tale abuso non si avanzi maggiormente, c che la detta Bolla emanata con ogni maturità precedente il voto di una Congregazîone Particolare di più Sig. Cardinali, e Prelati di questa Corte venga onninamente, ed inviolabilmente osservata, onde le informa­ zioni, dispense, grazie, ed ogni altra eseeuzione dei rescritti delle medesime Congregazioni vengano in awenire rimesse ai soli Superiori Regolari, e non ai Sig. Cardinali Protettori, mi ha la Santità Sua comandato di dovere ingiungere a V. S lllma, ed agir altri Segretarii di queste Congregazioni, aile quali possano appartenere tali materie, il dovere publicare e leggere nella prima prossiina Congregazîone la présente mia lettera, e di farla registrare nei Registri della medesima, rîcordando inoltre la Santità Sua, e quando ve ne sia di bisogno, rinnovando i Decreti irritanti contenuti nella medesima Bolla rispetto a tutti gli atti, che si facessero in contrario, e che in fine ella come Segretario della Congregazîone richiamando a se i Procuratori Ge­ nerali di tutte le religioni debba a ciascuno di essi consegnare una copia del presente Ordine della Santità Sua, acciù non possano mai allegame ignoranza. - S. R. Card. Paolucci. [Reg. 1715, p. S3 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P 302. 3°311 Al Segretario della S C. dci Vescovi e Regolari. 5. C. Episcoporum et Regularium 807 1832. S. C. Ep. et Reg., Castri Maris, 8 maii 1716. In Causa Stabien., seu Castri Maris vertente inter Reverendissimum Episcopum, et Canonicos Cathedralis Ecclesiae Castri Maris ex una, et Ecclesiasticos, eorumque Deputatos ex altera Partibus, de, et super infrascriptis Dubiis, nempe: I. An liceat Ecclesiasticis Castri Maris proprias Causas Ecclesiarum, Pauperum, et miserabilium personarum tueri in Tribunalibus Laicorum in casu etc.: et quatenus Negative? II. An possint agere, vel comparere per se, vel per Procuratores in dictis Tribunalibus pro eorum Causis Civilibus activis contra Laicos absque licen­ tia Episcopi in casu etc.? III. An simplices Sacerdotes cogi possint ad interessendum, et assisten­ dum functionibus Ecclesiasticis, quae fiunt in Cathedrali per Episcopum, et Canonicos ad formam Edicti in casu etc.? IV. An sit tolerandus Presbyter, qui sub nomine Fiscalis assistat in Choro, Canonicis, et aliis de Cathedrali Divina peragentibus in casu etc.? V. An Clerici dictae Civitatis teneantur quotidie assistere Divinis Offi­ ciis, quae peraguntur in Cathedrali in casu etc.? VI. An ad dictam assistentiam cogi possint poena librarum trium cerae, aliisque poenis arbitrio Episcopi in casu etc.? λII. An simplices Sacerdotes non Confessarii, et Clerici cogi possint poenis pecuniariis, censuris aliisque poenis ad interessendum conferentiis casuum conscientiae, quae fiunt in Collegio Societatis lesu in casu etc.? \ III. An Sacerdotibus, et Clericis dictae Civitatis non obligatis ad Curam, neque ad residentiam, volentibus alio se transferre absque licentia Episcopi, teneatur idem Episcopus concedere litteras commendatitias in casu etc.? Sacra Congregatio Eminentissimorum, et Reverendissimorum S. R. E. Cardinalium negociis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium praepo­ sita, visis relationibus Episcopi Castri Maris, ac luribus ab utraque Parte infor­ mante deductis, referente Eminentissimo Grimaldo, ad suprascripta Dubia infrascriptum in modum respondendum censuit, videlicet. Ad primum, affirmative. Ad secundum, provisum in primo. Ad tertium, quartum, quintum et sextum, negative. Ad septimum, non esse cogendos, sed hortandos. Ad octavum, non esse denegandas, nisi cum rationabili causa. 1 [Reg. Ep. 1716, p. 121. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg-> P· 3°3> 3°4]· 8o8 Curia Romana 1833. S. C. Ep. et Reg., Albert., 30 apr. 1717. In causa Alben. funerum vertente inter Archipresbyterum Ecclesiae Cathedralis, et Patres Minores Observantes S. Bernardini eiusdem civitatis proposita fuerunt sequentia dubia, nempe: 1. An liceat Archipresbytero, seu eius substituto in associatione cada­ verum ingredi ecclesiam Patrum Reformatorum cum stola et Cruce elevata, et intra illam dare ultimum \rale in casu. 2. An dictum ultimum Vale consistat in simplici benedictione Cadave­ ris in Ecclesia Regularium, vel potius in recitatione alicuius Psalmi, vel alterius in casu. 3. An Patres Reformati, quando fuit electa Sepultura in eorum ecclesia, teneantur prius accedere ad Ecclesiam Parochialem ad levandum Parochum, seu potius illum expectare in propria Ecclesia in casu. 4. An Regulares invitati ad associandum cadaver ad alienam Ecclesiam teneantur accedere ad Parochialem, et cum Parocho se associare ad dictum effectum, seu potius valeant expectare dictum Parochum in viis? Sacra Congregatio visis relatione Episcopi Alben., ac iuribus ab utraque parte informante deductis^ referente E.mo de Abdua, ad praenarrata dubia sequenti modo respondit: Ad i. Negative. Ad 2. Affirmative quoad primam partem, Negative quoad secundam. Ad 3. Negative quoad primam partem, Affirmative quoad secundam. Ad 4. Affirmative quoad primam partem, et Negative quoad secundam. [Reg. 1717, p. 6/ b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 304. 305]· 1834. S. C. Ep. et Reg., Faventina, 18 iun. 1717.1 Proposita causa in Congregatione diei 18 lunii 1717 referente Emo Corsini sub sequentibus dubiis: 1. An donatio facta Patribus sustineatur in casu etc.? 2. An tertiarii sint subiecti gubernio spirituali PP. Reformatorum in casu etc.? 3. An Tertiarii possint alios admittere ad habitum, eorumque Professio­ nes recipere: Et quatenus Negative? 4. An admissiones ad habitum, et Professiones hactenus secutae in mani­ bus Tertiariorum sustineantur in casu? Sacra Congregatio visa relatione Vicarii Generalis Faventini, ac docu­ mentis hinc inde adhibitis mature examinatis, Partibus auditis et informan1 Inter PP. Reformatos S Francisco Civitatis Favcntinae, ct Tertiarios S. Antonii. S. C. Episcoporum et Regularium 809 tibus, referente E.mo Corsino, ad suprascripta dubia infrascriptum in modum respondendum censuit, videlicet: Ad i. Affirmative. Ad 2. Affirmative in concernentibus spiritualia in Ecclesia S. Antonii. Ad 3. Negative. Ad 4. Censuit admissiones et respective professiones esse sanandas, prout praesentis decreti vigore sanat atque revalidat. [Reg. 1717, p. 98 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 339]. 1835. S. C. Ep. et Reg., 8 febr. 1718. II seguente Biglictto fu ordinato dalla Congregazione Particolare tenuta li 17 Settembre 1717 e li 4 febraio 1718 di alcuni Cardinali circa la proibizione in awenire di concedere i privilegii ai Regolari. Ulmo, e Rmo Signore ! Essendosi moltiplicati in moite Religioni, e specialmente di Minori Osser­ vanti, e Riformati, i Regolari privilegiati per godere gli onori degli Officii, che non hanno esercitato, anco colla voce nei Capitoli provinciali, o generali, quali privilegii sono stati concessi, o in segreteria dei Brevi senza voto, o convotodelle S. Congregazioni, oppure con rescritti delle medesime Congregazioni cioè de’Vcscovi e Regolari, del S. Officio, dell’Immunità, e di Pro­ pagande fide, la Santità di Nostro Signore col suo solito zelo per owiare agl’inconvenienti, che con tali privilegii si sono indotti nelle Religioni in grave pregiudizio dei buon loro governo, deputo una Congregazione Parti­ colare dei Signori Cardinali della Congregazione dei Xrescovi e Regolari per 1'opportuna provisione tanto per 1’awenire, quanto per li concessi privilegii, giusta gli esempi della rivocazione, e di proibizione in futuro d’altri Sommi Pontefici, e specialmente della S. M. di Urbano VIII c Clemente X. La medesima Sagra Congregazione fu di sentimento, che Ia Santità di Nostro Signore senza innovare cosa alcuna per il passato, si degnasse ordinare aile dette Congregazioni, che non concedino per 1’awenire simili privilegii ai Regolari, anzichè nè pure simili istanze si proponghino senza special oracolo dei Sommi Pontefici da prendersi dai Monsignori Segretarii pro tempore, quali perô debbano nel prendere detto oracolo suggerire ai medesimi il présente provvedimento, e tutto cio si debba osservarc ancorchè i Memoriali sieno stati ri messi aile dette Congregazioni per il Canale della Segretaria de’ Brevi, o de’ Memoriali. Il quale parere della Congregazione deputata fu dal Segretario dei Vescovi riferito alla Santità di N. Signore, che si degnô approvarlo con ordinare al medesimo, che ne mandasse copia ai Segretarii dclle dette Congregazioni, acciô lo registrino ed eseguiscano, e parimente gl’impose che ne trasmettesse anco copia al Sig. Cardinale Segretario de’ Brevi, acciô non ottengano detti privilegii per questa strada. 8io Curia Romana Il suddetto Segretario de’Vescovi in esecuzione de’comandi dellaSantità Sua ne trasmette a V. S. Illma la presente notizia, e copia della resoluzione, con baciarle ec. [Reg. 1718, p. 23 a. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 3°5> 3°6]· 1836. S. C. Ep. et Reg., Alben., 2 sept. 1718. Iterum proposita causa Alben. (Cf. N. 1833), Sacra Congregatio re­ spondit: In decisis et amplius. [Reg. 1718, p. 143 b]. 1837. S. C. Ep. et Reg., Avenionen., 20 sept. 1720.1 Essendosi considerato quanto V. S. ha rappresentato in ordine a cio, che dovrà operarsi per le Monache di cotesto Monastero in caso, che Dio non voglia, vi fosse il male introdotto in cotesta Città ha la Santità di N. S. giudicato col parere della S. Congregazione de’ W. e RR. che non possa in detto caso farsi uscire dai loro Monasteri per trasferirle in Monasteri di altro luogo, e tanto meno per portarsi nelle Case de’ loro Parenti, mentre la Bolla di S. Pio V.,2 che dà la facoltà di far uscire le monache è ristretta nei soli tre casi, cioè d’Incendio, di Lepra, e di Epidemia, quale s’intende per qualche mal contagioso, che avesse alcuna Monaca, perché non s’infettino le altre; ma non già che essendovi il contagio introdotto in una Città abbiano tutte le Monache da uscire, quando che restano nella Clausura pro­ pria con maggior custodia, che in simili disgrazie, si deve procurare, quando che andando coi Parenti nelle Campagne, o altri luoghi vengano ad essere esposte ai maggiori pericoli del male e degli insulti contro la propria onestà di Spose di Gesii Cristo.... A tali riflessioni stà appoggiata la prattica, che nel contagio successo nell’anno 1656 in Napoli, e qui in Roma, non fu concessa 1’uscita dai Monasteri alie Monache dell’una e dell’altra Città. Potendo V. S. in caso di qualche disgrazia di contagio in cotesta Città colla sua prudenza, e zelo invigilare, che nei Monasteri si stia con ogni avvertenza di guardarsi da commerci con persone, e robbe sospette, e che abbiano i viveri ed i preservativi convenienti con sollevar le medesime mediante gli aiuti spirituali, accio impetrino per loro, e per la Città l’aiuto divino. In caso, che Dio non voglia, si trovassc in qualche Monastero Monaca sorpresa dai male contagioso, allora dovrà V. S. farla uscire, e portarsi in una casa, che potra servire per tutte le Monache, che potessero incorrere in tal disgrazia, con procurare che in tal caso sia nel miglior modo possi­ bile custodita.... e possa a loro servire per un lazzaretto, dovendo in tal 1 Α1ΓArcivescovo di Avignone. « Cf. N. 233. S. C. Episcoporum et Regularium 8ιι caso V. S. intendersela con Monsignor Vice Legato, a cui si scrive col mede­ simo metodo, perché egli insinui a V. S. il quartiere della casa, che stimerà Monsig. Vice Legato opportuna come Ministro Apostolico, che deve invi­ gilare per la salute di cotesta Città, convenendo percio a lui di porre le Guardie, ed altre sicurezze estrinseche per detta casa, ed a V. S. come Ordinario d’invigilare, ed assistere per ciô che riguarda il decoro intrinseco, e per sicurezza dell’onestà di esse Monache, e loro governo spirituale, e temporale con andare unitamente con esso Monsig. Vice Legato respettivamente a dette incombenze al buon servizio di Dio, e della salute di detto Monastero. Che ec. [Reg. - Mon. 1720. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 3n> 312]· 1838. S. C. Ep. et Reg., Oritana, 28 nov. 1721. Non possono gli Ordinarii de’ luoghi, secondo i Decreti Generali di questa S. Congregazione assegnare Confessori straordinarii Regolari a Monasteri di Monache, e specialmente per lungo tempo senza sua special licenza. Essendo pero giunto a notizia di questi SS. EE., che V. S. ritenga per Confessore straordinario di coteste Monache Benedettine da Gennaro passato in quà un tal G. A. Gallo Domenicano contro il prescritto in detti decreti. È mente dell’EE. LL. che V. S. proveda quanto prima le medesime Monache di confessore ordinario triennale secolare di età provetta, e di sperimentata prudenza, con dar parte dei seguito alla S. Con­ gregazione. Che ec.1 [Reg. - Mon. 1721. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 3D]· 1839. S. C. Ep. et Reg., Monopolitana, 16 apr. 1723. In causa Monopolitana vertente inter Capitulum Cathedralis ecclesiae, et Patres Ordinis Praedicatorum dictae civitatis proposita fuerunt infrascripta Dubia: 1. An Patres S. Dominici civitatis Monopoli teneantur in occasione funerum prius accedere ad ecclesiam Cathedralem ad effectum accedendi unitim cum Capitulo, et Canonicis ad levandum cadaver, sive potius expectare in ecclesia viciniori domui defuncti? et quatenus affirmative quoad primam partem, et negative quoad secundam partem: 2. An dicti Patres teneantur ingredi dictam ecclesiam Cathedialem, seu potius expectare ad lanuam eiusdem Cathedralis? 1 Hic non agitur dc Confessariis vere extraordinariis, sed de Confessario extraordina­ rio deputato loco Confessarii ordinarii. 8l2 Curia Romana 3. An dicti Patres associantes cadaver tumulandum in ecclesia Cathedrali teneantur ingredi eamdem ecclesiam Cathedralem?.... et quatenus affirmative: 4. An teneantur, itidem assistere, et in absolutione funeris stare in cir­ cuitu feretri?.... et quatenus affirmative: 5. An eisdem Patribus in casibus praedictis debeatur praecedentia supra Capitulum in dicta ecclesia Cathedrali? 12. An eidem Capitulo et Canonicis in dictis functionibus, et in aliis casibus, in quibus de iure permittitur interventus in ecclesia Patrum Praedicatorum debeatur praecedentia supra eosdem Patres in dicta eorum ecclesia ? 17. An Patres Dominicani in nocte Nativitatis Domini pulsare possint campanas pro primo signo Matutini, antequam pulsat ecclesia Cathedralis? 18. An dicti Patres in dicta nocte possint aperire lanuas eorum ecclesia­ rum, antequam aperiantur lanuae Ecclesiae Cathedralis? 19. An dicti Patres in nocte possint dispensare Rosaria Puellis? 20. An praedicti Patres praefata in nocte possint prae manibus detinere Imaginem lesu Christi ad effectum illam exhibendi ad osculandum populo? 21. An dicti Patres teneantur celebrare officium dedicationis ecclesiae Cathedralis in prima Dominica Octobris, vel saltem altera die non impedita? 22. An dicti Patres teneantur celebrare Officium S. Mercurii Titularis dictae Ecclesiae Cathedralis dic 25 Novembris, vel saltem altera die pariter non impedita? Sacra Congregatio visa relatione etc. referente Emo Corsino respondit: Ad i. Affirmative ad primam partem, negative quoad secundam. Ad 2. Affirmative quoad primam, negative quoad secundam partem. Ad 3. Affirmative. Ad 4. Affirmative. Ad 5. Negative. Ad 12. Affirmative. Ad 17. Affirmative. Ad 18. Ut supra. Ad 19. Affirmative. Ad 20. Affirmative. Ad 21. Negative quoad primam partem, affirmative quoad secundam. Ad 22. Ad Sacram Congregationem Rituum. Et amplius in omnibus huiusmodi causam non proponi mandavit. Romae 18 Februarii 1723. Supplicantibus autem Religiosis oro nova audientia super novem ex praefatis dubiis, propositaque etiam huiusmodi instantia ab ipsomet Emo Corsini Ponente. Eadem Sacra Congregatio rescripsit: Nihil dc nova Audientia.- Romae 16 Aprilis 1723. [Reg. 1723. Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 3133l6]· C. Episcoporum et Regillanum 1840. S. C. Ep. et Reg., Ordinis Minorum Observantium, 15 maii 1723. Humilibus exhibitis precibus SSmo D. N. Papac Innocentio XIII in praesenti Capitulo Ordinis Min. S. Francisci Praesidenti, Minister Genera­ lis eiusdem Ordinis frater loseph Garzia enixe supplicavit, ut Sanctitas Sua benigne sibi impertiri dignaretur facultatem subrogandi alios idoneos fratres in suffragio praestando pro electione Ministri Generalis Successoris in eodem Capitulo facienda, loco, sive vice absentium Vocalium, qui ex longinquis Regionibus ultra mare tempore congruo accedere, sive interesse non value­ runt, pluribus deductis causis, rationibusque, et praesertim quia alias Summi Pontifices, instantibus Ministris Generalibus, similibus precibus aliquando annuere dignati fuerunt, eoque facilius, cum convocationibus huiusmodi Capituli Generalis a SSmo factae notitiam in remotas illas regiones perve­ nisse tempore congruo non constet. Attamen SSrhus D. N. re mature perpensa eiusmodi supplicationi dicti Ministri Generalis erga Sedem Apostolicam, suamque Religionem optime meriti minime annuere censuit, atque confidit eo quo Minister ipse Generalis zelo flagrat fore ut libenter patiatur, quod Sanctitas Sua precibus eiusdem non annuet, sedulo perpendens a subrogationibus huiusmodi abstinere expe­ diens omnino esse, ne intrinsecus, ct extrinsecus libertatem in Capitulis Generalibus detrahendi occasio, et exemplum, vel etiam immerito desuma­ tur, sicque undequaque integra illibata Vocalibus convenientibus ad Capi­ tulum remaneat eligendi facultas, in quibus iuxta iuris, et Instituti Regulas consolidari ius eligendi debet, convenit, et expedit. Ex quibus, aliisque ratio­ nibus, subrogationes huiusmodi fieri, nedum ipsa statuta Ordinis prohibue­ runt, sed et Constitutiones Apostolicae districte interdixerunt quemadmo­ dum in Constitutione Innocentii XII Praedecessoris, incipiente Christifidelium, § Perpendentes - edita Romae 16 Februarii 16941 in qua expresse absentium vocalium vota nec Protectores, nec cuiuscumque alterius, nec etiam ipsarum Cardinalium Congregationum auctoritate suppleri, seu alios vocales corumdcm absentium loco subrogari prohibetur. Quapropter Sanctitas Sua pro suo in hunc particularem gregem, bene­ dicente Domino, sub eius oculis et praesidentia congregatum Pastorali zelo, et Apostolicae dilectionis affectu, ut sacrosancta libertas in electione omnino integre, prout iuris est, vocalibus in Capitulo congregatis conservetur, atque exemplo caeteris in posterum congregandis salubris haec provisio fiat, eas omnes prohibitiones circa subrogationes, nedum derogare noluit, sed con­ firmando, et adprobando omnino observari mandavit, ct praecipit, atque iterum, quatenus opus sit, subrogationes, et dispensationes, forsan impetran­ dae a Rom. Pontificibus in futurum subreptitiae, et obreptitiae censeantur 1 Cf. N. 257. 814 Curia Romana nisi facta de huiusmodi decreto mentione, et speciali eius derogatione. Insuper Sanctitas Sua ad maiorem cautelam omnes et singulos Iuris et facti defectus, si qui forsan intervenerint sive interveniant propter Vocalium huiusmodi absentiam ob non fortasse deductam ad aliquas remotas provincias intima­ tionis huius Capituli notitiam ex plenitudine Apostolicae Potestatis Motu proprio, ac certa scientia hoc praesenti decreto supplevit et supplet. Quod quidem Decretum provisionis seu prohibitionis idem SSmus expe­ diri per Congregationem Episcoporum et Regularium, ac in eius Regestris transcribi, publicarique in praesenti Capitulo Generali congregato, ac inter eius acta registrar! ad perpetuam rei memoriam mandavit, et indixit. [Reg. 1723. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 316, 317]· 1841. S. C. Ep. et Reg., Nucerina Paganorum, 7 iul. 1724. In Causa Nucerina Paganorum vertente inter Episcopum, et Moniales Monasterii S. Annae eiusdem Civitatis proposita fuerunt infrascripta Dubia: 1. An Episcopus in concernentibus observantiam Clausurae toties quo­ ties expedire iudicaverit, possit visitare Monasterium Monialium S. Annae subiectum Patribus Ordinis praedicti in casu? 2. An possit visitare earum Ecclesiae Communica to rium et Crates Confessarii, quoad concernentia Clausuram? 3. An possit visitare ne dum Crates et moenia exteriora Monasterii, sed etiam chonim interiorem, Dormitoria, Cellas, aliaque loca pro Clausurae custodia? 4. An possit, indutus stola supra rocchettum et Almutiam sohim cum suis Convisitatoribus ingredi, et visitare Clausuram Monialium, absque interventu Prioris et alterius cuiusvis Religiosi? 5. An Episcopus volens possit in actu Visitationis habere Sermonem spiritualem Monialibus tam intra, quam extra septa Monasterii? 6. r\n Episcopo sit per Priorissam tradenda notula omnium Monialium, Educandarum, et Ancillarum tempore visitationis? 7. An possit Episcopus occasione Visitationis singulas Moniales et unam­ quamque separation interrogare, et examinare super observantia Clausurae? 8. An tam Regulares, quibus subiectae sunt Moniales, quam etiam Sae­ culares teneantur ab Episcopo obtinere licentiam alloquendi Moniales? 9. An possit Episcopus insimul cum Superiore Regulari revidere com­ puta, ac recognoscere statum oeconomicum Monasterii? 10. An Censurae substineantur in casu? 11. An constet de attentatis, et quomodo sint purganda? 12. An sit ct quomodo providendum quoad Ingressum Conversae in locum ultimo defunctarum in casu etc.? Sacra Congregatio visa Relatione Episcopi Nuceriae Paganorum ac luribus et documentis ab utraque Parte informante deductis referente Emo S. C. Episcoporum et Regularium Corsino ad suprascripta dubia usque ad io respondit Affirmative; ad n Negative, et ad 12 rescripsit Providebitur post revisionem status oecono­ mici etc. [Reg. - Mon. 1725. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p 319» 320]. 1842. S. C. Ep. et Reg., Nucerina Paganorum, 28 sept. 1725. Reproposita Causa Nucerina Paganorum (Cf. N. 1841) ab eodem Emo Ponente ad instantiam Monialium. Eadem S. Congregatio censuit rescribendum prout rescripsit, nihil de remissoria, et in decisis, praeter duodecimum, in quo pro gratia admissio­ nis duarum Conversarum etc. [Reg. - Mon. 1725. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 320]. 1843. S. C. Ep. et Reg., Anglonen., 22 aug. 1727. Sacra etc. attenta relatione Episcopi... eidem benigne commisit, ut veris etc. et quatenus expedire censuerit in Domino, ac iterum petita per Orato­ rem venia, seu exculpatione a Parte Offensa, et non obtenta, Idem Episco­ pus taxato interesse eiusdem partis, et facto per Oratorem deposito, satisfactoque Fisco, eumdem a Censuris praefata ex causa incursis, imposita prius illi pro modo culpae aliqua poenitentia salutari, in forma Ecclesiae consueta pro suo arbitrio absolvat. [Reg. Ep. 1727. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 322]. 1844. S. C. Ep. et Reg., Luceorien., 29 apr. 1729. In Causa Luceorien. inter Moniales Bresten. Ord. S. Francisci Tertiae Regulae et Provincialem Ord. Min. S. Francisci Provinciae Russiae ex una, et Rmum Episcopum Luceorien. seu ex altera partibus proposita fuerunt infrascripta (Jubia: 1. An Episcopo Luceorien. liceat in electione Abbatissae Bresten. Ordi­ nis praefati intervenire, ac recipere vota Monialium, iliaque adnotare? Et quatenus negative: 2. An idem Episcopus possit eadem vota colligere, et adnotare, vel sal­ tem inhibere electionem in casu, quo adsit suspicio metus reverentialis erga Superiorem regularem? 3. An confirmatio Elisabethae in Abbatissam ad tertium triennium demandata a S. C. sub die 21 Martii 1726, et n Iulii 1727 substineatur in casu etc.? 8ι6 Curia Romana 4. An liceat eidem Episcopo visitare Clausuram dictarum Monialium, et SS. Eucharistiae Sacramentum, atque eisdem ordinare, ut consignent Clavem Tabernaculi Cappellano dicti Monasterii? Et quatenus affirmative: 5. Denique, an et quibus poenis idem Episcopus procedere possit con­ tra impedientes dictam visitationem, et consignationem Clavis recusantes in casu? Sacra Congregatio visis et praevio maturo examine perpensis luribus omnibus hinc inde productis referente Emo Nicolao Spinola Ponente cen­ suit rescribendum: Ad i. Affirmative, quoad primam partem, et Negative quoad Secundam. Ad 2. Recurrant in casibus particularibus. Ad 3. Ad Mentem Emi Ponentis, et est ut compleat triennium gubernii computandum ab Electione in Vicariam auctoritate S. C. facta sine praeiudicio iurium Episcopi. Ad 4. Affirmative quoad visitationem Clausurae; in reliquis dentur Decreta. Ad 5. Utatur luris remediis, etiam Censuris et amplius. [Reg. - Mon. 1729. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 323.324]· 1845. S. C. Ep. et Reg., Pientina, 5 aug. 1729. In causa Pientina iurium Parochialium vertente inter PP. Minores Conv. eiusdem civitatis ex una, et Capitulum illius Ecclesiae Cathedralis ex altera partibus proposita fuerunt infrascripta dubia: 1. An Parocho Ecclesiae Cathedralis Pientinae invitato una cum Capi­ tulo et Clero saeculari ad funus alicuius sepultuarii, seu eligentis sepultu­ ram in Ecclesia S. Francisci, et in Oratorio adnexo S. loannis Baptistae Minorum Conv. dictae civitatis liceat cadaver prius exportare ad dictam Cathedralem, ibique super eo exequias peragere, vel potius recto tramite illud funerandum associare ad Ecclesiam funerantem? 2. An idem Parochus cotta et stola indutus et cum Cruce elevata possit una cum Capitulo ingredi Ecclesias dictorum Regularium exequias supra dictum cadaver perfuncturus, vel potius debeat usque ad ianuam dictarum Ecclesiarum associare, ibique dare ultimum A^ale? Sacra Congregatio, visis, et maturo examine perpensis iuribus omnibus ab utraque parte productis, referente Emo Zondadari Ponente, censuit rescribendum: ad 1. dubium, negative ad primam partem, affirmative ad secundam. Ad secundum dubium, posse ingredi, sed exequias peragi debere a Regu­ laribus ad formam Constitutionum SSmi Domini, quae incipit: Pretiosus etc ,l [Reg. 1729. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. ct Reg., p. 339, 34°]· 1 Die 26 maii Ι727· § 45- · Bull. Rom., tom. 12, p. 201-217. S. C. Episcoporum et Regularium 817 1846. S. C. Ep. et Reg., Ordinis Carmelitarum, 16 dec. 1729. In Sacra Congregatione, facta super expositis relatione ab Emo Card, de Porzia Ponente, proposita fuerunt sequentia dubia: 1. An PP. Carmelitae possint absque scientia Parochi vocari ab haeredi­ bus ad associanda cadavera in casu etc.? 2. An vocati absque huiusmodi scientia repelli possint a Parocho a dicta associatione in casu etc.? 3. An Parochus teneatur praestare commodum dictis Carmelitis cele­ brare volentibus missas lectas in Ecclesia parochiali, praesente cadavere defuncti in casu etc.? Sacra vero ipsa Congregatio visis atque perpensis iuribus omnibus hinc inde deductis benigne respondit: ad primum Affirmative, ad secundum Negative, ad tertium Affirmative et amplius causam non proponi mandavit. [Reg. 1729. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 340]. 1847. S. C. Ep. et Reg., Ordinis Eremitarum Camaldulensium, 13 iul. 1730.1 Con speciali concessioni venne dalla S. Sede decorato l’insigne ordine Camaldolese, e con quelle precisamente, che riguardano la presentazione de’suoi Alunni alla S. Ordinazione a qualunque Vescovo Cattolico, anche senza intesa del Diocesano, fuori ai tempi prescritti non osservati gl’interstizii, e con esenzione dall’esame, o dello stesso Diocesano, 0 dei Vescovo ordinante offrono certamente una singolarità di privilegii tanto più rispettabili, quanto lungamente concessi. Non insorse sull’esercizio di favorevoli Indulti controversia alcuna, che de’medesimi si ebbero per osservanti scrupolosi gli Eremiti Camaldolesi nei Regno fino all’epoca con cui (sedendo ΓΕ. V. nei Conclave al grande affare della elezione dei Pontefice) furono presentati al Vicario Generale di cotesta Curia Arcivescovile quattro degli stessi Eremiti per essere promossi agli ordini, previo il publico esame, e per un quinto venne al mcdesimo Vicario interposita officiosa dimanda, che l’avesse sottoposto a privato esperimento, si ricusô pero egli alia inchiesta dopo essergli stati anche affacciati i privilegii dell’ordine, ed allora fu, che non dubitando di essi il Superiore de’Promovendi ne procuro, e ne ottenne l'ordinazione indipendentcmente alia giurisdizione Diocesana. Questa fu 1’operazione, che trasse seco il reclamo dei Vicario Generale alla S. Congre­ gazione de’Vescovi e Regolari, la quale voile interpellare il P. Procuratore Generale de’Monaci Camaldolesi; quindi riuniti i fogli delle respettive ragioni 1 All’E.mo Arcivescovo. 62 8i8 Curia Romana delle parti nel giorno 25 dell’andato Giugno venne posto a discussione 1'af­ fare, e ne assunsi io stesso Card. Prefetto la relazione agli Emi Padri. Conobbero essi, nè impugnarono i privilegii de’quali si ha ragione; unitamente perô considerarono, che non sono da moltissimo tempo in vigore, che il ritomarli all’osservanza ferirebbe molto la giurisdizione Vescovile, e po­ trebbe essere motivo di serii disordini, perô giudicarono che si abbia 2 rispettare l’uso attuale, e la prattica de’nostri tempi, a cui si attengonoi Monaci Camaldolesi. Dichiarando pertanto in specie il metodo da osservarsi relativamente al privilegio di essere ordinati gli eremiti Camaldolesi da qualunque Vescovo, si abbia la regola, che qualora il Vescovo Diocesano nti tempi prescritti non tenga ordinazione, il Superiore de’promovendi estraggi dalla Cancelleria Vescovile la fede, e con questa e colla di lui dimissoriaJe li dirigga a qualunque Vescovo per farli ordinare. Relativamente alla di­ spensa degl’interstizii dovrà usare con formola, Rogamus te Rme Dnt, ut dispensare digneris super Interstitia sicut et nos dispensamus ; circa l’esame dovrà questo essere sostenuto dai promovendi, qualora il Vescovo Diocesano,0 il Vescovo Ordinante voglia accertarsi della scienza di chi riceve gli Ordini, e si avrà a garanzia dei Vescovo se taluna volta venga l’esame dispensato. II privilegio poi dell’exZra tempora si ha nel suo vigore. Ad integrità di risoluzione hanno gli Emi miei signori diretto i loro riflessi sulla ordinazione seguita nell’anno seorso, origine della controversia, e consideratosi dai medesimi quanto in ciô erasi a considerare, in seguito hanno determinato di non dover prendere alcun prowedimento, essendo la stessa Ordinazione accaduta secondo il privilegio. Quanto ho di sopra partecipato, forma la risoluzione sull’affare proposto a discutersi alla S. Con­ gregazione, e ne verra in pari tempo cerziorato il P. Maggiore per suo governo, come lo reco ad intelligenza dell’E. V. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 341, 342]. 1848. S. C. Ep. et Reg., Ordinis Augustin. Excalceatorum, 12 ian. 1731. In sacra Congregatione habita sub die 22 Decembris 1730 proposita fuerunt infrascripta dubia Ordinis Augustin. Excalceatorum Congregationis Gallicanae. 1. An quando Novitii Clerici, aut laici bona fide susceperunt habitum ante tempus; ita ut finito anno et die novitiatus non attigerint aetatem a Constitutione pro professione praescriptam possit ipsis absque dispensatione et periculo nullitatis differri professio, donec praescriptam aetatem atti­ gerint? 2. Utrum absque dispensatione et periculo nullitatis possit aliquando differri professis tam Clericis quam laicis, qui finito anno et die Novitiatus attigerunt aetatem pro professione requisitam si ad prudens iudicium S. C. Episcoporum et Regularium 819 P. Vicarii Generalis aut PP. Conventualium Capituli Conventualis adsint Causae graves differendi professionem? Sacra Congregatio re mature discussa, referente Emo Card. Belluga Ponente censuit rescribendum, prout praesentis Decreti tenore benigne rescribit. Ad utrumque affirmative, et amplius etc. [Reg. 1731, p. 3 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 325]. 1849. S. C. Ep. et Reg., Sulmonen., 8 iun. 1731. In causa Sulmonen. funerum inter PP. Reformatos S. Francisci civita­ tis Sulmonae ex una, et Rev. loannem de Clemente, et alios Parochos eius­ dem civitatis ex altera partibus, proposita fuerunt infrascripta dubia: 1. An pro Infantibus, et Impuberibus liceat parentibus eligere sepultu­ ram in Ecclesiis Regularium? 2. An Impuberes, non facta electione sepulturae per eorum parentes, debeant sepeliri in Parochiali, seu potius ubi adest sepulchrum Maiorum? 3. An filii Impuberes Vincentii Mazzarae nuper sepulti iri Ecclesia PP. Minimorum restituendi sint una cum emolumentis funerum Ecclesiae PP. Reformatorum S. Nicolai, ubi adest Sepulchrum Maiorum ? 4. An in casu, quo Impuberes in Ecclesia Regularium tumulentur, Paro­ chus ultra quartam sibi debitam, aliud praetendere possit? Sacra Congregatio visis et maturo examine perpensis luribus omnibus ab utraque parte productis, referente Emo Falconerio Ponente, benigne re­ scripsit: Ad primum affirmative; ad secundum negative quoad primam par­ tem, affirmative quoad secundam. Ad 3. Dilata, et citentur PP. Minimi. Ad 4. servetur constitutio S. M. Benedicti XIII.1 [Reg. 1731. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 343]. 1850. S. C. Ep. et Reg., Castren., 18 iul. 1732. II Vescovo di Castro Umo Oratore dell’EE. VV. divotamente gli espone esser stato più volte richiesto da Regolari per esser ordinati in vigore de’loro Privilegi, e del Concilio Romano extra tempora, e quantunque ne mostrasse qualche renitenza, tuttavia dall’esempio di molti Vescovi vicini di quella Provincia si è ancora Egli indotto ad ordinare alcuni in detti tempi; pertanto ad effetto di togliersi da ogni scrupolo supplica umilmente ΓΕΕ. VV. di dargliene una più particolar legge per potere secondo il tenore della medesima regolarsi, che ecc. 4 Cf. N. 284. Curia Romana 820 Sacra etc. super expositis benigne rescripsit: Episcopum posse, sed non teneri. [Reg. Ep. 1732, p. 221 b. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep, et Reg., p. 343,344]· 1851. S. C. Ep. et Reg., Ordinis Capuccinorum, 19 sept. 1732. In causa Aquen. funeralium vertente inter R. Ippolitum Muccio Prae­ positum Ecclesiae Parochialis Ovadae ex una, et PP. Cappuccinos Conven­ tus eiusdem loci ex altera partibus, proposita fuerunt infrascripta dubia nempe: 1. An PP. Cappuccini habeant ius sepeliendi in suis Ecclesiis illorum Cadavera, qui in eis sepulturam elegerunt cum licentia eorum superioris Generalis? Et quatenus Affirmative: 2. An licentia praedicta sit ante Cadaveris asportationem legitime osten­ denda vel Episcopo, vel Parocho defuncti illam requirenti? Et quatenus Affirmative: 3. An Cadaver Sacerdotis Camilli Saravalli sit effective restituendum una cum emolumentis Ecclesiae PP. Cappuccinorum terrae Ovadae? Et quatenus Affirmative: 4. An sit locus aperitioni, et recognitioni Capsae, in qua depositum fuit dictum Cadaver. 5. An Parochus dicti loci Ovadae teneatur associare cadaver ab Ecclesia, in qua fuit sepultum ad Ecclesiam exclusive RR. PP. Cappuccinorum praedi­ ctorum? Itidem propositum fuit aliud dubium super quarta funerali, videlicet An PP. Cappuccini teneantur solvere quartam funeralem in casu etc.' S. Congregatio, referente Card. Gotti Ponente, partibus auditis, ac re undique mature discussa, censuit respondendum, prout rescripsit nempe Ad i. et 2. Affirmative. Ad 3. Negative. Ad 4. et 5. Provisum in 3. Et ad dubium super quarta funerali, Affirmative. [Reg. 1732. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 344, 345]· 1852. S. C. Ep. et Reg., Minorum Observantium, 28 nov. 1732. Sacra Congregatio Eminentissimorum, et Reverendissimorum S. R. E Cardinalium negotiis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium prae­ posita quamvis pluries, atque saepius, inhaerendo Apostolicis Constitutioni­ bus, signanter fel. rec. Clementis Papae X incipien. Superna * decreverit,et ‘ Cf. N. 246. 5. C. Episcoporum et Regularium 821 declaraverit, Ordinarios locorum non posse, nec debere facultatem audiendi Sacramentales Confessiones omnibus simul unius Conventus Regularibus adimere ipsa Sacra Congregatione inconsulta, et ademptam passim restitui iusserit: Attamen, quia experimento compertum fuit, quod huiusmodi salu­ berrimae determinationes a quamplurimis Locorum Ordinariis nuperrime violatae fuerint, in maximum quidem Communitatum Regularium praeiudicium, idcirco ad petitionem R. P. Fr. Caietani a Laurino moderni Commissarii Generalis Curiae Minorum observantium Sancti Francisci, censuit esse danda Decreta alias desuper edita tenoris sequentis videlicet: Decr. 20 nov. 1615 (Cf. N. 1667). Samen., 24 apr. 1671 (Cf. N. 1805). Ugentina, 22 aug. 1732:1 Trasmetto a V. S. per comandamento di que­ sti Emi miei Signori 1’annesso memoriale dato a nome del P. Commissario generale di Curia de’Minori Osservanti, affînchè distintamente riferisca alia Sac. Congregazione quanto occorre sopra Fesposto in esso. Vogliono pero frattanto 1ΈΕ. Loro, che quando sussista cio che viene rappresentato, Ella debba reintegrar al ministero di Confessori due. o tre Religiosi più degni in cotesto Convento di detto Ordine esistenti di famiglia. Cosi eseguirà colla dovuta prontezza, c Dio la prosperi. Cumque Cgentinus Antistes supremi huius Sacrae Congregationis man­ dati adimplementum distulisset, illius omnimoda exeeutio delegata extitit Archiepiscopo Hydruntino Metropolitano, ut liquet ex sequentibus litteris: Hydruntina, 21 nov. 1732: 2 Vedrà V. S. ncll’annesso memoriale dato a nome del P. Commissario Generale di Curia de’Minori Osservanti di S. Francesco quanto per parte dei medesimo è stato rappresentato alia Sacra Congregazione; questi Eminentissimi Signori pertanto mi hanno comandato ingiungérle come faccio, che quando veramente costi a lei della ripugnanza di Monsignor Vescovo d’Ugento in eseguire il Decreto della medesima Sacra Congregazione, significatoli con lettera de’22 dei prossimo passato Agosto, cioè di dover restituire la facoltà di confessare a due dei più provetti Religiosi, che dimorano di famiglia in quel Convento delle grazie degli Osservanti, Ella gli dia esecuzione, abilitando corne si è detto, anche a nome della stessa Sacra Congregazione due Religiosi ad udire le Confessioni. Cosi sarà contenta eseguire, e le prego da Dio prosperità. Quorum quidem Decretorum tenorem, ac aliorum plurium in subiecta materia saepissime emanatorum ab omnibus quibuscumque Archiepiscopis, Episcopis, Locorumque Ordinariis eadem S. Congregatio praecipit atque mandat adamussim servari. [Reg. 1732. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 326328]. 1 Al Vescovo d’Ugento. 2 A Monsignor Arcivescovo d’Otranto. Curia Romana 822 1853. S. C. Ep. et Reg., Montis Pelusii, 23 sept. 1735. In causa Montis Pelusii funerum vertente inter Capitulum Ecclesiae Cathedralis Montis Pelusii ex una, et PP. Minores Conventuales S. Franci­ se! eiusdem civitatis ex altera partibus, proposita fuerunt infrascripta dubii 1. An Patres Minores Conventuales teneantur accedere ad levandum Parochum, seu hebdomadarium ab Ecclesia Cathedrali pro associandis cada­ veribus eorum, qui sepulturam elegerunt in eorum Ecclesia, seu potius dictus Parochus, seu hebdomadarius debeat pro huiusmodi effectu privatim se conferre ad Ecclesiam dictorum Patrum in casu etc.? 2. An Parocho, seu hebdomadario monito, et per horam expectato, nec adveniente, liceat dictis Patribus ad domum defuncti accedere, eiusque cadaver sine Parocho ad propiam Ecclesiam exportare in casu? 3. An funebris processio, Capitulo Cathedralis Ecclesiae nec invitato, nec interveniente, ducenda sit sub Cruce dictae Ecclesiae Cathedralis tam­ quam unicae Parochialis, seu potius sub sola Cruce Ecclesiae tumulantis in casu? 4. An praedictis Parocho, seu hebdomadario Cotta et Stola indutis liceat ingredi Ecclesiam dictorum Patrum, ibique super cadaver in eo tumulandum antiphonas intonare, et exequias facere, seu potius teneantur ad eiusdem Ecclesiae fores sistere, ibique ultimum Vale defuncto dare in casu etc? Sacra Congregatio, referente Emo Domino Card. Gotti Ponente, attenta relatione Episcopi Montis Pelusii, partibus hinc inde auditis, ac re mature perpensa, ad suprascripta dubia sequentem in modum respondit nempe: Ad i. Affirmative quoad primam, et negative quoad secundam dubii partem. Ad 2. Affirmative. Ad 3. Negative ad primam, et affirmative ad secundam dubii partem. Ad 4. Negative ad primam, et affirmative ad secundam dubii partem, et amplius Causam huiusmodi non proponi mandavit. [Reg. 1735. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 346, 347]· 1854. S. C. Ep. et Reg., Algaren., 20 iul. 1736.1 Essendosi maturamente considerato da questi Emi miei Signori la let­ tera da V. S. qua trasmessa in data dei 30 Aprile, in cui domandava se gli sia lecito in awenire in occasione, che si trovano gravemente inferme le Monache terzianc di S. Francesco di cotesta Città, dare facoltà al Confes­ sore di assisterle anche in tempo di notte, ed aiutarle a bene morire, sono 1 Al Vescovo di Alghero. S. C. Episcoporum et Regularium 823 venuti nel sentimento, che possa ella liberamente accordare in qualunque tempo taie facoltà al Confessore straordinario, che debba regolarsi secondo cio che gli detterà la prudenza. Infatti oltre le Costituzioni di cotesto Monastero da V. S. accennate, che questo stesso prescrivono, oltre la consuetudine per lo passato, come ella dice conservata, ed oltre li Decreti da questa S. C. altre volte emanati su tale particolare, si è anche considerato, che parerebbe troppo duro pri­ vare le religiose nel tempo più premuroso, quale è quello in cui è imminente la morte, dell’assistenza del loro Confessore. Nè punto ha ritardato il sentimento di questi Emi Signori il Decreto di questa S. Congregazione che V. S. allega, che si suppone emanato alii 13 Settembre 1583 riferito dal Pignatelli Consult. Can., torn. 6, Consul. 8, § N. 134 perche si è fatto riflessione, che la consuetudine contraria universalmente introdotta avrebbe potuto bastare perché il suddetto Decreto non avesse il suo effetto. Si aggiunge a ciô, che Ia risoluzione citata dai Pigna­ telli pare si dura, che ragionevolmente sospetta il Pellizzari, de Mon., Cap. 7, N. 227 essere apocrifa... Procurerà dunque V. S. eseguire quanto sin qui a nome della Stessa S. Congregazione gli si risponde ec. [Reg. - Mon. 1736. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 347.348]· 1855. S. C. Ep. et Reg., Conventualium, 20 mart. 1739. In causa Nullius, seu Terrae Pontiani assertorum lurium Parochialium inter Conventum Conventualium S. Sebastiani ex una, et Rev. Bernardinum Antonium Serchristophani Archipresbyterum S. Nicolai eiusdem loci exaltera partibus, proposita fuerunt infrascripta dubia: 1. An liceat Capitulo, et Canonicis S. Nicolai in Associatione Cadaverum ad Ecclesiam S. Sebastiani elevare propriam Crucem, seu potius idem Capi­ tulum teneatur incedere sub Cruce dictae Ecclesiae S. Sebastiani tumulan­ tis?.... et quatenus affirmative quoad primani partem: 2. An liceat Archipresbytero et canonicis ingredi Ecclesiam S. Sebastiani cum Cruce et stola, et super cadaveribus defunctorum functiones peragere? 3. An Patres Conventus S. Sebastiani possint elevare propriam Crucem vocati ad associanda funera ad alias Ecclesias, seu potius debeant incedere sub Cruce Capituli? 4. An Consanguineis, et haeredibus defuncti liceat eligere sepulturam pro defuncto?... et quatenus Negative: 5. An dictus conventus teneatur restituere emolumenta percepta in tumulatione cadaverum Margheritae Guidi, et Blasii Elemosine? 6. An dictis Patribus Conventualibus liceat ducere processiones extra Claustra? S. Congregatio EE. rescripsit: Ad i. Negative quoad primam partem, et affirmative quoad secundam. Ad 2. Negative. Curia Romana Ad 3. Negative. Ad 4. Negative. Ad 5. Ad Mentem Emi Ponentis. Ad 6. Negative, nisi de licentia Ordinarii. [Reg. Ep. 1739. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 348, 349]· 1856. S. C. Ep. et Reg., Tranen., 29 apr. 1740. Esscndosi rifcrita nella S. Congr. dei W. e RR. celebrata dentro il Conclave nel giorno 12 Aprile corrente la Relazione di V. S. circa la rein· tegrazione, assoluzione e dispensa d’irregolarità conccosa alli Sacerdoti Spinazzola Tornuro ed altri, ed esposti altresi dall’Emo Pico Ponente i motivi da Lei addotti, per i quali non ha dato esecuzione al Decreto di detta Reintegrazione, assoluzione ec. emanato sotto li 15 Gennaro ultimo ed approvato dalla S. M di Papa Clemente XII cioè che gli è stato presentato detto Decreto dopo la morte dei Papa, questi Emi miei Signori sono venuti nel sentimento di rescrivere nella forma che siegue. - Archiepiscopum Tranen posse tuto procedere ad exeeutionem Resolutionis S. Congregationis captae die 15 lanuarii et approbatae a S. M. Clementis XII die 24 mensis eius­ dem. - Che le significo dunque d’ordine dell’EE. LL. per sua regolaeper il dovuto adempimento e Dio ecc. [Reg. Ep. 1740, p. 135. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 29]. J 1857. S. C. Ep. et Reg., Amalphitana, 15 iul. 1740' Nell’annesso Memoriale dato a nome di Francesco Gamma ed Anna Maria Proto di cotesta Città vedrà V. S. quanto è stato rappresentato alla S. C. per parte dei medesimi. Questi Emi miei Signori pertanto mi comandano scriverle, che la di lei curia non ha alcuna lagione di negare 1’esecuzione della dispensa matrimoniale ad essi Oratori concessa dalla S. M. di Clemente XII ultimamente defonto per il solo motivo che quando le fu presentata la dispensa suddetta era seguita la morte dei Papa perché quella ragione milita solamente, quando si tratta in rescritti di Giustizia che il Delegato per morte dei Delegante non puole più apporre Ic mani all’esecuzione, oppure quando è rescritto di grazia rimessa all’arbitrio dei Delegato. Ma perche nel caso presente si tratta di grazia non rimessa all’arbirio dell’esecutore, ma giÀ assolutamente concessa dai Sommo Pontefice ancora vivente, quando la di lei Curia avrà verificato 1’esposto in adempimento della clausula veris existentibus narratis, non deve ritardare 1’esecuzione. Si compiaccia pertanto in ricevere la présente di ordinare che gli Oratori restino pienamente consolati e le prego ec. [Reg. Ep 1740, p. 136. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg-, p· 29]. · ' Jn S. C. Episcoporum et Regularium 825 1858. S. C. Ep. et Reg., Camerinen., 9 dec. 1740. In Causa Camerinen. inter Rrîïum Episcopum Camerinen. ex una, et PP. Observantes etc. ac Moniales Monasterii S. Mariae Magdalenae Mathelicae ex altera partibus, proposita fuerunt infrascripta dubia nempe: 1. An substineatui remotio Rotae in Casu? et quatenus negative quoad primam partem: An sit locus reductionis in pristinum? 2. An suspensio, et remotio Confessarii a Rmo Episcopo in actu Visitatio­ nis demandata absque eo quod prius requisiti fuerint Superiores Regulares ad illum removendum substineatur in Casu? 3. An idem Rmus Episcopus potuerit revidere computa et rationis red­ ditiones exigere ab officialibus Monasterii absentibus Superioribus Regula­ ribus, ipsisque non vocatis neque intimatis ad interessendum in Casu? 4. An substineatur Decretum a Rmo Episcopo conditum, quo prohibe­ tur, ne amplius imposterum religioso Confessario fiat subministratio victus in specie praeparati, sed assignetur annua praestatio Scutorum quinquaginta in Casu? 5. An Episcopus teneatur in Decretis editis in Visitatione exprimere, se se talia Decreta edicere, tamquam delegatum Apostolicum adeo ut illa ab eo cum eiusmodi verbis reformanda sint, seu potius sufficiat in principio sola expressio procedere ad A^isitationem Monasterii exempti iure Delegato in Casu? Sacra Congregatio referente Erno D. Card. Rezzonico, mature perpendis omnibus rationibus ab utraque parte allatis, censuit ad praedicta Dubia respondendum prout praesentis Decreti tenore rescripsit nempe: Ad i. Affirmative. Ad 2. Suspensionem substineri. Ad 3. Negative, et servetur Constit. Grcgorii XV.1 Ad 4. Affirmative. Ad 5. Affirmative. [Reg. - Mon. 1740. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 35°]· 1859. S. C. Ep. et Reg., Ferrarien., 10 maii 1743.2 Debbo all’EE. VV. umilmente rappresentare cosa in che ho stimato di dover attendere ii loro oracolo. La mattina dei 5 cadente, giorno dedicato a S. Giorgio in questo Monastero dei titolo di esso Santo de’Monaci Oli­ vetan i fu dai Sig. Generale Pertusati, che ivi ha il suo Quartierr, standovi egli con alcuni dei suo seguito, dato un Pranzo ad una Dama, coi supposto 1 Cf. N. 199. 1 Lettera dell’Arcivescovo di Ferrara. 8ï6 Curia Romana per awentura, che in tempo, ed in luogo di Soldatesche non fosse da aversi riguardo alia Clausura, quando peraltro non siamo in questo paese nel caso di guerra guerreggiata, nè in altra contingenza, che porti la nécessita d’introdur Dame nel Monastero coll’occasione di simil pranzo, fatto nellestanze da basso del P. Abbate, si diede in quel giorno adito ad altre Dame, ead altre Donne di avanzarsi nella medesima Clausura, fattosi questi lecito, attesa l’asserzione de’Monaci, che fosse già rotta la Clausura di andar liberamente pci Chiostri, e per le stanze anco di sopra del Monastero predetto. Di cio non aveva io avuta contezza veruna, se non che venuto ad alcune lo scrupolo di aver violata la Clausura, me ne hanno fatto inteso ricercandomi l’assoluzione dell’errore. Io dunque consapevole presentemente di tutto ciô ho creduto mio preciso dovere il riferirlo puntualmente all’EE. W. perché si compiacciano in tal proposito determinare e prescrivermi, quello, che all’autorità, e prudenza loro parrà di dover risolvere, e profittando intanto dell’occasione ec. All’Arcivescovo di Ferrara. Essendosi riferito alla Santità di Nostro Signore quanto ha V. S. rapprescntato con Sua Lettera delli 27 Aprile prossimo passato in ordine alla Vio­ latione della Clausura del Monastero di S. Giorgio de’PP. Olivetani di cote­ sta Città, si è degnata Sua Beatitudine di benignamente concedere a V. S. la facoltà di assolvere dalle Censure tutte quelle persone, che sono in esse incorse per detta cagione, con ammonire perô, ed avvertire le mentovate persone dell’errore preso nel credere, che non avesse luogo la clausura per il quartiere, che vi aveva 1’Officiale Austriaco, affinchè serva ciô di disinganno allé altre. Glielo significo, e le prego da Dio prospérité. [Acta S. C. Ep. et Reg., 1743. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 361, 362]. 1860. S. C. Ep. et Reg., Vulturarien., 13 mart. 1744. In causa Vulturarien. vertente inter Patres Minores Observantes Refor­ matos S. Bartholomaei in Galdo ex una, et Capitulum, et Clerum eiusdem loci, ac Confraternitatem SSfhae Conceptionis ex altera partibus, proposita infrascripta dubia, videlicet: 1. An et quam summam Clerus Saecularis S. Bartholomaei in Galdo possit exigere pro associandis cadaveribus ad Ecclesiam Sanctae Mariae Angelorum in casu5 2. An haeredes defunctorum teneantur invitare pro associando funere ad dictam Ecclesiam totum Clerum supradicti Oppidi, seu potius sit in eorum libertate determinare numerum Sacerdotum, ac etiam solum Paro­ chum vocare in casu? 3 An accedentibus dictis Patribus ad associandum cadaver in eorum Ec­ clesiam Parochus et Clerus saecularis invitatus ab haerede incedere debeat sub propna cnice, vel potius sub Cruce Ecclesiae Regularis tumulantis in casu? 5. C. Episcoporum et Regularium 827 4. An renuente dicto Parocho associare cadaver ad eamdem Ecclesiam possint illud associare dicti PP. Reformati sub eorum Cruce in casu etc. 5. An constet de fundatione Tertii Ordinis S. Francisci in dicta Ecclesia Regulari? Et quatenus negative: 6. An praedictis PP. Reformatis liceat erigere in eorum Ecclesia dictum Ordinem absque licentia Ordinarii in casu? 7. An Confratres dicti tertii Ordinis in publicis processionibus, ac asso­ ciationibus Cadaverum incedere debeant sub Cruce PP. Reformatorum, vel etiam sub propria Cruce, ac respective praecedere caeteras Confraternitates in casu? 8. An dicti Confratres, et Sorores decedentes non electa Sepultura de­ beant sepeliri in Ecclesia Parochiali, seu potius in Ecclesia PP. Reformato­ rum in casu? 9. An Tertiariae vulgo Bizzoche cum expresso voto Castitatis sepeliri debeant in eadem Ecclesia Regularium, irrequisito Parocho, et respective an subiacere debeant iurisdictioni Ordinarii? 10. An substineatur suspensio omnium Confessariorum dicti ven. Con­ ventus, et quomodo sit imposterum providendum? n. An constet de possessione stabilium penes dictos Patres Reformatos, seu eorum Svndacum? Et quatenus affirmative: 12. An et quomodo sit providendum in casu? 13. An et cui competat Ius celebrandi festivitatem Immaculatae Conce­ ptionis, cum processione die octava Decembris in casu? Sacra Congregatio respondit: Ad i. Posse exigere aliquam maiorem summam, dummodo non excedat duplum eleemosynae solvi consuetae pro associandis Cadaveribus intra oppi­ dum. Ad 2. Negative quoad primam partem, affirmative quoad secundam. Ad 3. Negative quoad primam partem, affirmative quoad secundam. Ad 4. Affirmative. Ad 5. Negative. Ad 6. Negative. Ad 7. Provisum in superioribus. Ad 8. Affirmative quoad primam partem, negative quoad secundam. Ad 9. Negative quoad primam, affirmative quoad secundam partem. Ad 10. Suspensionem substineri in casu, de quo agitur, et Patres debere se subiicere examini. Ad n. et 12. Episcopus procedat prout de iure. Ad 13. Competere Confraternitati SSmae Conceptionis erectae in Eccle­ sia S. Bartholomaei, et amplius in omnibus causam huiusmodi non pro­ poni mandavit. [Reg. 1744· - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 363- 365]· 828 Curia Romana 1861. S. C. Ep. et Reg., Nicoteren., 30 sept. 1746. Inter Episcopum Nicoterae, et PP. MM. de Observantia eiusdem Civita­ tis, quibus Moniales subiectae erant, ex altera partibus proposita fuerunt infrascripta dubia, videlicet: 1. An substineatur reservatio facta ab Episcopo in suis Literis Patentalibus quoad casus sibi reservatos in casu? 2. An Confessarius Monasterii S. Clarae ob absolutionem datam Montait a praetensa excommunicatione Can. Si quis suadente inciderit in Censuras iuxta Clem. /, de privileg.? 3. An his stantibus potuerit removeri dictus Confessarius ab Episcopo' Sacra C., referente Emo Ricci Ponente, Partibus auditis ac re mature perpensa ad suprascripta dubia sequentem in modum respondendum cen­ suit, nempe: Ad i. Affirmative quoad casus tantum reservatos in materia clare spe­ ctante ad lurisdictionem delegatam; in reliquis negative. Ad 2. Pro absolutione Confessarii ad cautelam. Ad 3. Affirmative. [Reg. - Mon. 1746. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 365]· 1862. S. C. Ep. et Reg., Augustana, mense iul. 1748. In Congregatione particulari habita coram SSmo sub die 21 Iulii 1748 in causa Augustana circa Virgines Anglicanas, cui interfuerunt Emi et Rmi D. S. R. E. Cardinales Gentili, Cavalchini, Portocarrero, Besozzi; necnon RR. PP. DD. Argenvilliers Auditor S. S. ct Archiepiscopus Damascenus, Secretarius S. C. EE. et RR-, approbante S. Sua, edita fuerunt sequentia Decreta: 1. Adhuc vigere Constitutionem editam a Summo Pontifice Urbano VIII super suppressione lesuitissarum, nec ei unquam fuisse derogatum, nec sub­ sistere assertum a nonnullis fundamentum Pontificiae tolerantiae di^ac » * Constitutioni adversantis. *' 2. Institutum Virginum Anglicanarum non esse Institutum lesuitissa­ rum. IM| 3. Virgines Anglicanas reprobatis caeteris aliis Constitutionibus, teneri ad observantiam earum tantummodo Constitutionum, quae fuerunt confir­ matae a S. M. Clemente XI, posse tamen ad Sedem Apostolicam habere recursum, quatenus alias addendas censuerint. 4. Non posse ipsas recognoscere in Matrem, seu Fundatricem Mariam de Warth, seu della Guardia, multoque minus fas esse ipsis, et quibuscum­ que aliis eam invocare tamquam in Coelis regnantem, ipsique exhibere cui- S. C. Episcoporum et Regularium 829 M turn publicum, vel alium quemcumque actum, per quem eius asserta sancti­ tas approbari censeatur. 5. Virgines Anglicanas non esse veras religiosas; promissiones, quae ab ipsis emittuntur, non esse ad summum, nisi vota simplicia, et transmitten­ dam esse formam, et notificanda verba, quibus dictas promissiones emit­ tunt. 6. Virgines Anglicanas, earumque coetus esse iurisdictioni ordinariae Episcoporum subiectos in quorum Dioecesibus sunt, et ad Ordinarios prae­ dictos pertinere deputare Directores Spirituales, et Confessarios, qui sibi apti videbuntur, sive ex coetu Presbyterorum Saecularium, sive Regularium. 7. Nihil innovandum quoad Superiorissam; eius tamen auctoritatem esse coercendam ad visitationem, superintendentiam in materia educationis Puellarum, translationem Virginum de uno ad alium locum, accedente debita subordinatione, et dependentia etiam in praedictis ab Ordinariis locorum, prout latius explicabitur a S. Sua in Constitutione suis loco et tempore edenda.1 8. Quod facta a Virginibus Anglicanis Civitatis Mindelheimensis obli­ gatione observandi contenta in hoc Decreto, restituantur in integrum, Mis­ sae in ipsarum Ecclesia celebrentur uti prius, et SSmum Eucharistiae Sacra­ mentum in ea asservetur, pro qua asservatione S. Sua, cui id reservatum est, facultatem opportunam indulget Episcopo Augustano. [Reg. - Mon. 1748. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 37°]· 1863. S. C. Ep. et Reg., Almerien., 6 sept. 1748.1 2 Avendo la S. C. considerato maturamente 1’editto di V. S., ha riconosciuto che non solamente si annullano tutti gli atti che si facessero in appresso, ma altresi tutti gli atti fatti per il passato contro la forma dello stesso editto. E percio crede necessario, che per quietare le coscienze, Ella debba fare un nuovo Editto, in cui dichiari non esser compresi gli atti pre­ cedent!. Quanto poi a quelli si facessero in appresso, non potendo i Vescovi senza espresso induito della Santa Sede deputare in una medesima diocesi due Vicari generali, non poteva Ella, quando voleva ritenere al servizio il Vicario generale, destinare un Pro-Vicario generale, che insieme coi Alicario esercitasse nella Diocesi la giurisdizione. Ma o doveva adattarsi alie circo­ stanze del tempo con lasciare, che il Vicario eserciti la giurisdizione in quella parte di diocesi in cui il medesimo crede di poteria esercitare senza disturbo, giacchè de iure in qualunque parte della diocesi puô il Vicario generale exercitare la giurisdizione; oppure quando credeva, che il Vicario generale non potesse dal luogo della sua dimora prowedere agli altri della diocesi, attesi i disturbi dei Regno da lei enunciati, doveva ricorrere alia Santa Sede 1 Vide Bened. XIV, const. 2 Al Vescovo di Almeria. Quamvis iusto, 30 apr. 1749. - Cf. N. 398. 830 Curia Romana per implorame il rimedio. In somma la S. C. non puo approvare che vi sia in un luogo il Vicario generale ed in un altro il Pro-Vicario generale, ambedue esercenti la giurisdizione, molto meno che gli atti dei Vicario generale da lei voluto, e riconosciuto per tale sieno nulli, perché non v’intervenga ii Cancelliere, e sigillo, che V. S. vuole che risiedano presso il ProVicario: quando poi Ella creda, che il présente Vicario generale non possa rendere il dovuto servizio, è in sua libertà di deputarne un altro, che abbia i requisiti canonici di dottorato, o licenziato in una université [Reg. Ep. 1748, p. 166. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg-> p. 376, 377]. 1864. S. C. Ep. et Reg., Aprutina, 24 ian. 1749.1 Essendo stata resa consapevole questa S. C. che codesto Capitolo voglia procedere all’elezione di un Vicario Capitolare attesa la morte di Monsig. De Rossi, Vescovo di codesta Città, in pregiudizio delle facoltà che vi com· petono come Vicario Apostolico, questi Emi mi hanno comandato scriveni come eseguisco, che dobbiate intimare a quei Canonici che a tenore dei Decreti emanati più volte da questa S. C. le facoltà dei Vicarii Apostolici non spirano colla morte dei Vescovo, ma unicamente dopo che il nuovo Vescovo avrà preso il possesso legittimo della sua Chiesa, perlochè li dovrete ammonire di astenersi di venire a tale elezione. [Reg. Ep. 1749, p. 3.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 31]. 1865. S. C. Ep. et Reg., Montis Pelusii, 28 febr. 1749· Causa Montis Pelusii sub die 23 Septembris 1735 relata fuerat.2 Pro­ posita iterum causa super declaratione suprascriptae resolutionis, eadem S. Congregatio, referente Emo Ricci Ponente, audito Episcopo Montis Pelusii, ac re mature perpensa, decrevit, et declaravit, Parocho monito ante horam, eoque post accessum regularium ad ecclesiam parochialem per qua­ drantem horae expectato, et non adveniente, licitum esse iisdem regularibus deferre cadaver sine Parocho. — 9 Augusti 1748. Instantibus demum praefatis PP. Minoribus Conventualibus pro decla­ ratione, quod enunciata monitio fieri deberet per haeredes defuncti, Ipsamet S. Congregatio, referente ibidem Emo Ricci Ponente, decrevit ac decla­ ravit, Parochum esse monendum per Regulares, et expectandum per qua­ drantem, ultra horam monitionis, et in reliquis in decisis, et amplius causam huiusmodi non proponi mandavit. [Reg. 1749 - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg.,p. 370]. 1 Al Vicario Apostolico di Ter amo. « Ci N. 1853· wBI 5. C. Episcoporum et Regularium 83 r 1866. S. C. Ep. et Reg., Venafrana, 18 iul. 1749.1 Essendosi riferite in S. Congregazione dall’Emo Ricci Ponente le note pendenze circa cotesto Monastero, e Monache di S. Chiara, questi Emi, ai quali da Sua Beatitudine è stato rimesso 1’affare, dopo avere maturatamente esaminato il tutto, hanno partitamente risoluto secondo i seguenti punti.cioe: 1. Pro approbatione confirmationis Abbatissae. 2. Quoad deputationem Discretarum arbitrio Episcopi ad formam Con­ stitutionum Monasterii. 3. Quoad Grascias introducendas pro usu Monasterii adhibitis necessa­ riis cautelis servetur solitum. 4. Quod vero ad alias excedentes usum Monasterii, et vendendas scriba­ tur Episcopo iuxta instructionem Emi Ponentis. 5. Quoad indumentum famularum servetur solitum. 6. Quoad Confessarium, et reliqua scribatur Episcopo iuxta instructio­ nem Emi Ponentis. E primieramente quanto all’istruzione sopra il quarto punto debbo dirle che rispetto alie Grascie, che dalle Religiose si raccolgono nei loro beni, e che essendo superflue al loro mantenimento si sogliono vendere, la S. Con­ gregazione è stata di sentimento, che rispetto a tutto Panno corrente non si faccia alcuna innovazione, e si le pcrmctta Pintroduzione nel Monastero in tutto e per tutto secondo il solito, e quanto agli anni futuri si procuri, che dalle medesime Religiose, unitamente con chi soprintende alia direzione dei loro temporale governo, siano destinate fuori dei Monastero quelle opportune abitazioni, o Magazzeni, che possono essere sufficienti per la loro conservazione, usando in ciô tutte le cautele, e diligenze possibili, perché il tutto si eseguisca colle dovute sicurezze, e coi minore dispendio, che sarà possibile, affinchè Palterazione dell’antica consuetudine non sia loro di nota­ bile pregiudizio, cd aggravio. Per rapporto poi al sesto punto debbo significarle essere mente della S. Congregazione che si rimandi al medesimo Monastero di S. Chiara per Confessore ordinario il Canonico D. Biagio Morra ad effetto di terminare il triennio della deputazione già fattagli, con che perô non gli siano in alcun modo ristrette le facoltà dategli nella sua prima destinazione, e possa liberamente, come già faceva, portarsi all’esercizio dei suo minister© ogni qual volta secondo la sua prudenza lo crederà necessario per la quiete, e consolazione spirituale delle Religiose, e quantunque dal detto Canonico siasi volontariamente dimessa la detta incombenza crede ciô non ostante la S. Congre­ gazione che potrà V. S. indurlo facilmente a ripigliare tal peso, e a posporre la privata sua quiete al bisogno spirituale delle Religiose, che ne hanno sperimentato per lo passato molto profitto. Debbo inoltre insinuarle di porre inprattica nella destinazione dei Confessori straordinari per lo stesso Mona1 Al Vescovo di Venafro. Curia Romana 832 stero tutte le provvidenze, che dal Regnante Sommo Pontefice vengono distintamente prescritte nella sua Bolla emanata li 5 agosto 1748 che prin­ cipia Pastoralis curae nobis impositae munus etc.1 uniformandosi in tutto e per tutto ai sentimenti caritativi, con i quali vuole la Santità Sua siano riguardate le Religiose Claustral!, e proweduto nel miglior modo possibile alia quiete delle loro coscienze. Percio che riguarda l’esposto dell’essere ristretta ultimamente la Grata delle Comunione in maniera, che con difficoltà, e pericolo di qualche inconveniente puô il Sacerdote amministrar loro il Sagramento dell’Eucaristia, si rimette alia prudenza, ed arbitrio di V. S. l’osservare, se ciô abbia sussistenza, nel quai caso, dovrà opportunamente provvedervi ec. [Reg. - Mon. 1749. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 371-373]· 1867. S. C. Ep. et Reg., Limana, 19 ian. 1751. 2 Ex adiuncto supplici libello fratris Thomae de Cancis Ministri Provin­ cialis Provinciae Duodecim Apostolorum Ordinis S. Francisci istius Regni SSmo D. N. Benedicto PP. XIV oblato, et a Sanctitate Sua ad hanc S. Con­ gregationem S. R. E. Card. Negotiis et consultationibus Episcoporum et Regularium praepositam remisso perspicere poterit Amplitudo tua gravissi­ mos abusus, qui in Sanctimonialium Monasteria istarum partium, summo regularis disciplinae detrimento, ut asseritur, irrepsere, ut nequaquam intelligere potest, quanto cum animi moerore E.mi Patres acceperint leges pro Sacris Virginibus conditas, et praesertin ad earumdem Clausuram pertinen­ tes impune violari. Hinc ut expositis abusibus, atque absurdis nullatenus tollerandis quamprimum occurratur iidem EE. PP. censuerunt Amplitudini Tuae praecipiendum, prout praesentium virtute praecipiunt, ut in Sanctimo­ nialium Monasteriis quorum cura tibi commissa est, Constitutiones proprii Ordinis, seu Instituti quoad fieri potest religiose serventur, atque eliminen­ tur consuetudines, quae recto eorum regimini adversantur. Tum Pastoralis vigilantiae tuae ac officii erit a Sacra Clausura arcere quascumque foeminas, ac potissimum eas, quae male olent, nec inhonestatis supicione prorsus carere censentur, adhibitis Censuris contra illas, quae in Monasteria quocum­ que obtentu, seu titulo, contra Sacrorum Canonum, ac Summorum Ponti­ ficum sanctiones ingredi ausae fuerint, ac praesumpserint. Demum Ampli­ tudini Tuae munus erit sub gravibus poenis etiam Censurarum interdicere, ac prohibere admissionem famularum, quae non pro Communitate, sed pro aliqua, seu aliquibus Monialibus absque Sedis Apostolicae Induito omnino necessario, temere admitti intra Claustra consueverunt. Et si quae Monia­ lium Communitates iustis Amplitudinis Tuae mandatis obtemperare detre­ ctent, quia huic Sanctae Sedi Apostolicae immediate subiectae existunt, vel * Cf. N. 388. 1 Archicpiscopo, -’’-ζ 833 S. C. Episcoporum et Regularium Religiosorum Virorum alicuius Ordinis regularis iurisdictioni subsunt, vel subesse contendunt, contra easdem, et earumdem singulas procedere poterit Amplitudo Tua cum facultatibus Sacrae huius Congregationis, quae idcirco tibi ab eadem S. Congregatione tenore praesentium tribuuntur. Et interim Amplitudini Tuae omnia fausta ex corde precamur a Domino. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 373, 374]. 1868. S. C. Ep. et Reg., ep. encycl. 9 febr. 1751. Per owiare all’esecrabile ardimento di certi figli di perdizione, che oltrepassando i termini d’ogni impietà stendono eziandio le temerarie e sacrileghe mani al Santo dei Santi, all’augustissimo Sacramento dell’Eucaristia, ed ai sagri preziosi vasi in cui l’ostia consagrata, o le Sagre Particole si conservano, 1’apostolico zelo dei Sommi Pontefici Romani, non solo stabili che i rei di un si orrendo misfatto consegnar si dovessero al braccio Secolare, onde si punissero anche coll’ultimo supplizio, ma considerando, che talvolta ad un simile eccesso purtroppo ardito si 'porge dalla negligenza, e colpevole disattenzione dei Custodi de’Sagri Tabernacoli, aneor contro di questi prescrisse le dovute pene. Cio nondimeno pero 1’esperienza ha fatto conoscere, che alcun de’ medesimi Custodi senza pensare che I’accennato delitto non di rado prowiene dalla loro poca fedeltà e vigilanza trascurano impunemente una parte cosi essenziale de’loro do veri. Quindi è che la S. di N. S. attenendosi all’esempio d’Innocenzo XIII, suo Prodecessore di felice ricordanza ha espressamente ordinato e comandato che per la présente lettera circolare di questa S. Congregazione de’Vescovi e Regolari essere mente précisa della S. Sua che ognuno di loro nella propria diocesi, Territorio e distretto rispettivamente ingiunga e coll’espressioni più urgenti ed efficaci inculchi ai Parrochi, Rettori, Sagrestani 0 a qualunque altro, cui la Custodia de’Sagri Tabernacoli appartiene di non mancare ad una cura tanto gelosa e di ritenere presso di se le Chiavi, o di riporle in luogo sicuro sotto altra Chiave in guisa che i sagri vasi della SS.ma Eucaristia non restino mai esposti al pericolo di essere involati o toccati. Che se per negligenza, trascuratezza o altro difetto colpevole della fedele ed esatta attenzione de’suddetti Parrochi, Rettori, Sagrestani 0 altri incaricati della mentovata Custodia accaderà alcun furto sacrilego senza vio'enta frattura dei Sagri Tabernacoli, e particolarmente se gli avessero lasciati aperti 0 le Chiavi di essi all’usciolo o in altro luogo, onde i scellerati delin­ quenti li avessero tolti con facilita, e commcsso avessero 1 ’orribile misfatto, in questi 0 somiglianti casi vuole e comanda S. B. che dai rispettivi Arcivescovi, 0 Ordinari e Superiori Generali degli Ordini Regolari si procéda anche in virtù del Capitolo de Custodia Eucharistiae contro i Parrochi, Ret­ tori, Sagrestani, 0 altri obligati, per ragioni delle cariche loro a custodire 63 834 Curia Romana i Sagri Tabernacoli, irremissibilmente e senz’akro Processo alia pena delle Carceri, o di altre ancora ad arbitrio giusta la qualità della negligenza, e della colpa, oltre la perpetua privazione dell’uffizio de’Sagrestani edinquanto ai Regolari anche alla pena della privazione deH’una e 1’altra voce. Qualora poi si omettcsse la ben dovuta diligenza in custodire come di sopra si è motivate, la SS.ma Eucaristia, ancorchè furto e sacrilegio alcuno non seguisse, la S. di N. S. vuole e comanda che ciô non ostante i nominati Parrochi, Rettori, Sagrestani, o altri come sopra siano sottoposti alia pena della sospensione dall’uffizio per tre mesi, come prowidamente dispose Innocenzo III nel citato Cap. de Custodia Eucharistiae. - Nè dovrà suffragare ai Parrochi, Rettori, Sagrestani o altri tante volte commemorati ad oggetto di sottrarsi dalle pene enunciate che da altro Sacerdote o Ministro Sagro si lascino i Santi Tabernacoli aperti o le Chiavi di essi in luogo non sicuro, poichè ai detti Parochi ec.... si spetta la diligente ed esatta Cura de Sagri Vasi e dei SS.mo Sacramento Eucaristico ed essi sono strettamente obbligati e tenuti a vegliare fedelmente, accio terminati i Divini Uffizii, il Sagrosanto Deposito, ed i Sacri Tabernacoli non soggiaciono adalcun insulto, o sacrilego rapimento. Dovrà bensi contro il detto Sacerdote o qualsivoglia altro procéderai alie medesime pene, come che avrà anche ei data occasione ad un tanto eccesso. E perché gli Ordinarii dei luoghi possano procedere giusta le riferite Disposizioni Pontificie ancora contro i Regolari, o altre persone esenti sopra la materia di cui trattasi si concedono agli Ordinari medesimi in virtù delle prcsenti dalla S. Congregazione le facoltà necessarie ed opportune cumulativamente perd coi loro Superiori Regolari, ai quali parimenti S. Beatitudine vuole che s’imponga il medesimo peso. Sarà poi parte indispensabile della Pastoral sollecitudine degli Ordinari il ragguagliare la stessa Congregazione delle Processure che seguîranno per le accennate rilevantissime Cause. Dovrà pertanto V. S. affine di esiggere la più esatta osscrvanza de’Superiori Commandamenti della Santità Sua per di lei nuovo editto o Notificazione da affiggersi nelle Sagrestie ordinare c comandare colle formole più stringenti, che le detterà ii noto suo zelo a tutti i Parrochi, Rettori, Sagre­ stani o altri Custodi dei Sagri Taberfiacoli a Ici soggetti tuttociô, che nella presente si contiene c fu già espresso in altra lettera circolarc della stessa S. Congegazione spedita a tutti gli Ordinari de’luoghi sotte il di 8 Gennaro dell’anno 1724, per comandamento del lodato Sommo Pontefice Inno­ cenzo XIII. Confida Sua Beatitudine che da lei verranno eseguiti fedelmente gli ordini Pontificii e che conseguentemente non vi sarà più a temere alcuna irriverenza, o empio disprezzo nell’ineffabil Mistero Eucaristico, e Dio la prosperi [Reg. Ep. 1751, p. 35. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 31-33]. 5. C. Episcoporum et Regularium 835 1869. S. C. Ep. et Reg., 8 nov. 1752. § i. Altre volte è stata esaminata nelle Sagre Congregazioni 1’Istanzadi alcuni Vescovi, di potere astringere i Confessori Regolari, non Curati, a dovere intervenire nella Conferenza de’Casi Morali, da detti Vescovi in certi giorni della Settiinana destinata; e varie furono le Risoluzioni, secondo la diversità dei Casi, i quali nelle medesime furono proposti. Essendosi poi conosciuto il pregiudizio, chc recava all’Osservanza della Disciplina Regolare il dovere assistere alia detta Conferenza in quel tempo, in cui dovevano i Regolari adempire i di loro Offici Claustrali, e 1’abuso, che si era introdotto tra i Confessori sudetti, i quali coi pretesto di dovere assistere alia detta Confe­ renza, non volevano indi intervenire all’altra stabilita dalla sa. me. di Cle­ mente VIII,1 e dalle loro Costituzioni dentro i Chiostri; per potersi in tanto dare l’opportuno rimedio a questi inconvenienti, molti Procuratori Generali, specialmente quello dei Minori Conventuali, hanno stimato cosa necessaria didover far ricorso in questa S. C. della Disciplina, per poterne sentire la finale risoluzionc, colla quale si pdtessero in awenire togliere tutti i contra­ st!. Riferitasi percio questa Causa in essa S. C. dall’Eminentissimo Signor Cardinal Guadagni Prefetto della medesima sotto il seguente Dubbio: Seli Confessori Regolari, non Curati, siano, o non, obbligati ad inter­ venire alie Conferenze de i Casi di Coscienza dai Vescovi nelle di loroChiese * Secolari stabilite? § 2. Et essendosi, prima di dare la risposta al Dubbio suddetto, consi­ derato, che questa materia era stata già magistralmente esaminata, e risoluta a favore delli Regolari nella S. C. dei Concilio, nel tempo, in cui la Santità di Nostro Signore PP. Benedetto XIV era Segretario della medesima, in una Causa d’Acquapendente «Visitationis Sacrorum Liminum, 12 Mar­ tii 1718, inserita nella Notificazione 15» al § De i Confessori Regolari, nel tom. 5 delle Notificazioni, et Editti delle Santità Sua, quando era Arcivescovo di Bologna. Fu di commun consenso risposto al Dubbio suddetto nel di 29 Maggio del corrente Anno 1752: Negative, et dentur Decreta alias in re hac emanata. Scilicet, a S.C. Con­ cilii in una Aquipendii Visitationis Sacrorum Liminum, 12 Martii 1718 et in Forosempronien., 12 Maii 1685, riferita nel Foglio della citata Causa d’Acquapendente.2 Et ex S. C. super statu Regularium, in una Maceraten., 15 lanuarii 1682.3 Quali tutte si danno per extensum nel fine della présente Lettera. § 3. Passo poi essa S. C. nel dare l’opportuno Provedimento sopra 1’abuso introdotto in alcuni Conventi, ne i quali o per negligenza, o per ignoranza dei Decreti sudetti, non vi si tiene la lezione della Morale, nè visi fanno 1 Cf. N. 187. » Cf. Bened. XIV Bull., tom. 4, p. xxxvi, XXXVII. » Cf. N. 1811. 836 i 1 ■ ■ > ' ,! Curia Romana le Conferenze de i Casi giusta il Decreto di Clemente VIII, e delle di loro Costituzioni Regolari, con ordinare, siccome colla présenté ordina a tutti Superiori Religiosi d’Italia, c delle Isole adiaccnti, l’esatta, e puntuale osservanza del citato Decreto di Clemente VIII, e delle di loro Costi­ tuzioni circa la Lczione della Morale, e la Conferenza de i Casi di Co· scicnza, da farsi impreteribilmente in tutti i Conventi dei di loro Or­ dine, tanto in quelli, nelli quali vi è la sufficiente Famiglia di Religiosi, quanto ne i piccioli Conventi, dove pero vi sono Confessori Regolari ap­ proval da i Vescovi per ascoltare le Confessioni dei Secolari. E coll’espressa condizione, che qual’ora dentro i Cbiostri non venissero eseguiti ad un­ guem i Decreti di Clemente VIII, e le Costituzioni dei loro Ordine, le quali prescrivpno la Lezione della Morale, e la Conferenza dei Casi di Coscicnza, da farsi dentro 5 loro Conventi, o Monasteri, in detto caso siano tenuti, ed obligati i Confessori suddetti Regolari d’assistere et inter­ venire alia Conferenza dei Casi stabilita dai Vescovi. S’incarica intanto a’ detti Superiori Regolari, di fare eseguire quanto nella présente Lettera si contione, acciô con elfetto restassent adempiti i Decreti di Clemente VIII, c le Costituzioni dei loro respettivi Ordini, le quali hanno prescritta, e sta­ bilita la detta Lezione di Morale, c Conferenza di Casi, come un Punto principale dell’osservanza della Regolare disciplina dentro i Chiostri: e di dover trasmettere la présenté Lettera in tutti i loro Conventi, e Monasteri, con farla ivi leggere due volte ΓΑηηο, tcnerla affissa nel luogo solito, c registraria nolle loro Segretarie, accio non si possa allegare causa d’ignoranza in contrario. Per essere cosi, e non altrimentc, 1’intcnzione di Nostro Signore a cui essendo stata fatta· da Monsignor Segrctano la Rclazione di tutto il contenuto nella présenté Lettera, si è benignamente degnato di approvarlo, e di confcrmarlo. [Bened. XIV Bull., tom. 4, p. XXXV, xxxvi]. I I* 1870. S. C. Ep. et Reg., Turritana, 9 febr. 1753. ’ In Causa Turritana pro P. Provinciali Min. Observ. Provinciae Sardi­ niae, et Abbatissa Monasterii S. Clarae Sacri circa retentionem duorum Confessariorum pro Monialibus, et pro R.mo Archiepiscopo circa explorationem puellarum admittendarum ad habitum, et professionem, Sacra Con­ gregatio referente E.mo Cavalchini Praefecto, ac Ponente, visis videndis, et consideratis considerandis, decrevit, ac declaravit, quoad binos Confessarios servandam esse veterem consuetudinem; quo vero ad explorationem puellarum licere Ordinario eas explorare, tam ante susceptionem habitus, quam ante professionem, unica tamen recepta sportula. [Reg. - Mon. 1753. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 374]· '«R 5. C. Episcoporum et Regularium 837 1871. S. C. Ep. et Reg., Fabrianen., 14 dec. 1753. In Causa Fabrianen. luriuin Paroch. vertente inter Parochum, et Eccle­ siam parochialem S. Blasii Camaldulensium Fabriani ex una, et Monaste­ rium, ac Moniales S. Honuphrii Fabriani eiusque P. Confessarium, et PP. Minores Observantes S. Francisci, ac Innocentium Cinotti ex altera partibus proposita fuerunt infrascripta Dubia, videlicet: 1. An ius aspergendi, et benedicendi Cadaver Puellae Mariae Luciae Cinotti defunctae in Monasterio S. Honuphrii Fabriani spectaverit ad Confessariuiti Monialium dicti Monasterii, seu potius ad Parochum S. Blasii dictae Civitatis in casu etc.? 2. An dicto Parocho S. Blasii spectent omnia et singula emolumenta Parochialia, et praesertim cerae adhibitae in funere dictae Puellae, seu potius simplex quarta funeralis, ita ut substineatur cessio facta ab Abbatissa supradicti Monasterii favore Innocentii Cinotti in casu etc. Sacra Congregatio referente E.mo de licio Ponente, Partibus auditis, acre mature discussa ad suprascripta dubia sequentem in modum respondit, nempe: Ad i. Negative quoad primam partem, et affirmative quoad secundam. Ad 2. Affirmative quoad primam partem, et negative quoad secundam. [Reg. - Mon. 1753. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 379]· 1872. S. C. Ep. et Reg., Limana seu Congregationis Oratorii S. Philippi Nerii, 9 ian. 1758. Hic omittitur insertio huius causae, quia eam habes supra, in Bened. XIV, const. Emanavit nuper, 21 ian. 1758. - Cf. N. 446. 1873. S. C. Ep. et Reg., Ordinis S. Augustini, 11 aug. 1758. Regulares unius Religionis confugientes ad Ecclesias, et Monasteria alterius Religionis restitui deberi Superioribus propriae Religionis a Prae­ latis alterius Religionis, ad quorum Ecclesias, et Monasteria confugiunt, praestito tamen ab iisdem Superioribus confugientium iuramento, et facta obligatione de servanda Immunitate Ecclesiastica, et de restituendo con­ fugientes praefatos Ecclesiis, vel Monasteriis, ad quae confugiunt, casu quo procedendum sit ad poenas' corporales carceris perpetui, mortis, et tri­ remium propter delicta ab ipsis confugientibus commissa; secus, si ipsi 8 38 Curia Romana Superiores procedere deberent ad poenas ordinarias, et ad correctionem Regularium per Constitutiones ordinis praescriptas, cuius rei declaratio ad Definitorium Provinciale, vel ubi illud non fuerit, ad Consilium Con­ ventus spectabit. Quod si constito Regulares confugientes poenas dum­ taxat ordinarias, et per Constitutiones Ordinis ad correctionem praescri­ ptas promereri, Praelati alterius Religionis renuant eos propriis Superiori­ bus restituere, vel ipsi Regulares ad proprias Religiosas Domos redire recu­ sent, Sacra eadem Congregatio utrosque ad instar Apostatarum, vel Aposta­ tas recipientium, in excommunicationem Summo Pontifici reservatam incursos declaravit. [Reg. 1758. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 330]. 1874. S. C. Ep. ct Reg., Comen., 1 dec. 1758. Sacra .Congregatio referente De Ileis Ponente, attentis relationibus Episcopi Comensis, ac Nuncii Apostolici Helveticorum, censuit, si SS.ir.o D. N. placuerit, rescribi posse iuxta votum Episcopi, et Xuntii Helve­ ticorum, hoc est: quod Collegium S. Ursulae non teneatur illas (virgines egressas) recipere, nec illae obligentur redire ad Collegium: quod teneantur dimittere habitum Collegii, et dispensentur a tribus Votis simplicibus, quae emiserunt. Collegium teneatur Dotes ab eis perceptas, nec non Mo­ bilia existentia in earum cubiculis restituere. - Romae 1 Decembris 1758. Et facta de praemissis relatione SS.mo D. N. ab Infrascripto D. Se­ cretario sub die 16 eiusdem mensis et anni, S. Sua benigne annuit, et suprascriptum S. Congregationis Decretum approbavit. [Reg. - Mon. 1758. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. ct Reg., P- 386]· 1875. S. C. Ep. ct Reg., Pientina, 8 aug. 1760. In causa Pientina functionum Ecclesiasticarum vertente inter promotorem fiscalem Curiae Episcopalis Pientinae ex una, et PP. Conventus S. Bernardini Ordinis Minorum Reformatorum Terrae Sinalongae, parti­ bus ex altera, proposita fuerunt infrascripta dubia, videlicet: 1. An PP. Reformati Conventus S. Bernardini ibi extra Monasteria Terrae Sinalongae teneantur intervenire Processionibus Litaniarum Ma­ iorum, et Rogationum? 2. An iisdem PP. possint benedicere mulieres post partum, easque ad purificationem admittere in eorum Ecclesia? 3. An liceat dictis PP. extra propriam ecclesiam permixtim cum clero saeculari in choro funeribus, aliisque ecclesiasticis functionibus incedere? Et quatenus affirmative: 4. An teneantur induere superptlliceum, seu cottam? 5. C. Episcoporum et Regularium 839 . 5. An dicti PP. concionantcs tempore expositionis SS.mi Sacramenti in Ecclesiis saecularibus, nec non benedicentes domos, et vineas, possint uti solo habitu Religioso, seu potius debeant esse cotta induti? 6. An iisdem PP. pro obtinenda aliqua gratia, et in publicis necessita­ tibus ad instantiam populi dictae Terrae, vel aliorum liceat imaginem Dei­ parae Virginis discooperire, et publicae venerationi exponere in propria ecdesia, eamque processionaliter circumferre, publicasque indicere, et reci­ tare preces, et collectas absque licentia Episcopi? 8. An liceat haeredibus defunctorum affatos Religiosos ad funeralia invitare, et pro associatione Cadaverum, et pro celebrandis Missis? Et quatenus affirmative: 9. An ad Episcopum pertineat Eleemosynam funerum taxare vel ad eosdem haeredes illa in summa sibi benevisa contribuere? 10. An dicti PP. invitati ad celebrandum et officiandum in Ecclesiis saecularibus possint praetendere elemosynam ultra ratam servitii praestiti ? n. An et quomodo dicti PP. nominati a Communitatibus ad concionandum sint approbandi ab Episcopo? 12. An dicti PP. in Ecclesiis ruralibus missam celebrantes, et etiam in eis, in quibus vice funguntur Presbyterorum saecularium teneantur reci­ tare cum Populo rudimenta Doctrinae Christianae iuxta disposita in Conci­ lio Romano in casu? S. Congregatio, referente E.mo Columna de Sciarra Ponente partibus auditis, ac re mature perpensa ad suprascripta dubia sequentem in modum respondit, nempe: Ad i. Affirmative, et amplius causam huiusmodi non proponi mandavit. Ad 2. Negative. Ad 3. Quoad Chorum affirmative, in reliquis negative, et amplius. Ad 4. Negative, et amplius etc. Ad 5. Negative ad primam partem, affirmative ad secundam, et amplius. Ad 6. Quoad expositionem imaginis publicae venerationi affirmative, in reliquis negative, extra tamen Clausuram, et amplius. Ad 8. Affirmative, et amplius. Ad 9. Negative ad primam partem, affirmative ad secundam. Ad 10. Negative, et amplius. Ad n. Affirmative ad formam Constitutionis Superna Clementis X,1 et amplius. Ad 12. Affirmative, et amplius. [Reg. 1760. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 387, 388]. 1 Cf. N. 246· 840 Curia Romana 1876. S. C. Ep. et Reg., Brictinorien., 30 maii 1766. Ex audientia SS.mi habita ab infrascripto Domino Secretario Sacrae Congregationis Episcoporum et Regularium sub die 30 Maii 1766. Sancti­ tas Sua, attenta relatione Episcopi Brictinorien., benigne annuit, et propterea commisit eidem Episcopo, ut veris etc. oratricum precibus pro suo arbitrio et conscientia indulgeat pro facultate recipiendi bona stabilia, de quibus agitur, pro rata scutorum tercentum in causa dotis monasticae puellae Conti, et alienandi aequi valentem ratam Loci Montis pro solutione residua­ lis pretii eorumdem stabilium; ita tamen ut praemittatur assumptioni habi­ tus monastici assignatio fundorum, et non percipiantur a monasterio eorum fructus correspondentes dotis nisi a die professionis, et ad hoc tempus diffe­ ratur alienatio dictae ratae Loci Montis, et solutio residualis pretii, solutis interim alimentis per patrem puellae durante novitiatu, sub poenis etc. [Acta S. C. Ep. et Reg. 1766/67. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 389]. 1877. S. C. Ep. et Reg., Mindonien., 7 apr. 1769.1 Recursum habuerunt ad hanc Sac. Congreg. Ep. et Regularium Vincentius Luazes y Cancio et Raphael de Parga y Presno istius Dioecesis expo­ nendo, quod, attento obitu S. M. Clem. XIII haesitetur pro parte tua an devenire possis ad exequutionem Dispensationis Matrimonialis, quae a praelaudato Summo Pontifice favore eorumdem tibi commissa fuit. Verumtamen, cum agatur de gratia, non remissa absoluto arbitrio tuo, sed de qua constitutus es necessarius exequutor quia illius exequutio tibi praeceptive committitur, quatenus veritas expositorum subsistat. Ideo hi E.mi Patres ad id praesentes Literas dandas esse mandarunt, in eum finem, ut nullam habeas haesitationem in exequendo tuam commissionem quae tali casu non expirât ob mortem superventam Summi Pontificis. Hoc tibi notum facimus ac diu valeas in Domino. [Rcg. Ep. 1769. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. ct Reg., P· 35» 36]. 1878. S. C. Ep. et Rcg., Nullius Nonaniulae, 18 ian. 1779.2 La Copia degli Atti, e le Carte da voi mandate riguardanti il concorso alla Parrocchiale vacante di S. Gio. Battista delle Rochette di codesta giurisdizione Nonnantola, tutt’altro contengono che quello che era necessario 1 Officiali Mindonien. 1 Al Vicario Apostolico di Nonantola. S. C. Episcoporum et Regularium 841 per formare giudizio della maggiore idoneità de’ Concorrenti in quanto allé scienze ed in quanto ai costumi ed altri requisiti a tenore della Costituzione: Cum illud della S. M. di Bened. XIV, § r6, t. ι,Ν. 68.1 Nel presentarsi ciascun Concorrente ha espressa la sua età e gl’impieghi esercitati, ma nella Copia degli atti da voi mandata non si legge che ne présentassent alcun documento e molto meno che il Cancelliere del Concorso ne formasse l’Epitome per dario a Voi, che presiedevate, e agli Esaminatori come si prescrive nella suddetta Costituzione. Non si legge neppure in detta Copia d’Atti la Conciuncula fatta dai Concorrenti sopra il testo del Vangelo, nè la risposta da loro data ai Casi morali proposti dagli Esaminatori, che pure dovevano essere ridotte in scritto e non verbali, secondo la suddetta Costituzione Bencdettina. Tutte queste cose sono necessarie a vedersi perche tra gli appro­ val si possa sceglierc il Digniore, dovendo ciô dipendere dal giudizio di chi ha il diritto di scegliere e non dal numero de’ voti degli Esaminatori, i quali solo hanno il diritto di approvare, o riprovare, nè per altro effetto si attende il maggiore 0 minor numero de’ loro voti. Vogliono creder nulladi* meno questi E.mi che sia stata una svista del Notaro 1’omissione di tali circostanze nella copia degli atti suddetti; ma quando realmente non si fossero osservate nei concorso, vi ammoniscono a regolarvi in awenire, per simili casi, a tenore di quanto si prescrive nella suddetta Costituzione: Cum illud della S. M. di Benedetto XIV. Intanto siccome dopo la morte deirOrdinario Collatore i Benefici restano riservati alia S. Sede in vigore della Regola 2 della Cancelleria, e al Vicario Apostolico, come anche al Vicario Capitolare non appartiene la preelezione del Digniore ne’ Concorsi come fu definito dalla Sagra Congregazione particolare coll’approvazione della S. M. di Clemente XI li 18 Gennaro 1701: ma in tutti li casi che non sitratta di riserva di mesi, si devono mandare gli atti de’ Concorsi alia Data­ ria Apostolica, perché scelga il più degno e gliene faccia la provvista secondo la suddetta Costituzione Bencdettina, perciô v’ingiungono 1ΈΕ. LL. chc trasmettiate gli atti tali quali sono alia Dataria Apostolica facerido sapere agli approvati chc dovranno accudire presso la med. per il disbrigo della prowis ta. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. ct Reg., p. 37, 38]. 1879. S. C. Ep. et Reg., Nucerina, 23 ian. 1784. Secondo l’elenco da V. S. trasmesso alla S. C. non ci è dubbio, che fra 1’offerta data nell’affissionc degl’Editti per li beni posti in vendita nei Castello di Compresseto di cotesta Diocesi dalla Compagnia del SS. Sagramento della Chiesa parrocchialc di S. Martino in Colic diocesi di Gubbio la maggiore determinata sia quella d’Angelo Pantaleoni, che ha oflerto scudi 405, 5°» come si rileva nella di lei informazione. E non sono chc condizionate, ed ‘ Cf. N. 333. Cf. etiam Codicis luris Canonici Docum. IV. Curia Romana 842 eventuali le altre offerte che la supererebbero, cioè quella d’Angela Massareli di sc. 380 con più sc. 21 sopra ogni altra offerta non maggiore disc.450 e 1 ’altra di Agostino detto il Sordo di scudi 395 con più sc. 3 sopra ogni altra offerta sino a sc. 465. Ma siccome è massima della S. C. come più volte è stato scritto ad altri Vescovi anche con 1’Oracolo Pontificio, che le offerte le quali si danno per le délibéré di béni de’Luoghi Pii debbano essere di somma certa, esplicita, e determinata senza mistura di condizione 0 aug­ mento eventuale coi quale 1 Offerente tenta d’avere per ineno del giusto la cosa deliberata se non ci siano maggiori oblatori, e non perderla per il giusto prezzo se da altri fosse offerto, quale intende superare con 1’augmento eventuale contro la buona fede delle délibéré, e con évidente pregiudizio de’ Luoghi Pii, perciô questi E.mi inerendo alia risoluzione presa a miarelazione in una pendenza di Gio. Marinelli con le Monache di S. Maria delle Vergini di Ascoli, ed approvata dalla S. di N. S. nell’udienza del 20 Giugno passato, di doversi osservare come legge la suddetta massima in tutto lo Stato Pontificio, mi hanno comandato di scriverle che restando ferme le offerte già date Ella faccia procedere all’Affissione dei nuovi editti e nelli medcsimi dichiari, che per questo e per li casi futuri, che si pongono al· l’incanto li béni della Chiesa e Luoghi Pii sia per vendita ossia per locazione o enfiteusi o altro, le offerte si debbono dare di somma certa e determinata senza alcun aumento eventuale, altrimenti si valuterà solo per unirlo alla somma certa offerta dallo stesso Oblatore, e non per accrescerla all’offerta degli altri ecc. < [Reg. Ep. 1784. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. et Reg., p. 39,40]. 1880. S. C. Ep. et Reg., Firmana, 18 iun. 1784.1 Le Doti Monastiche, ancorchè numerarie si devono tutte investire a capitali fruttiferi, nè possono impiegarsi ad altri usi senza beneplacito Apo­ stolico, secondo la mente della S. C. corne frequentemente ha decretato, non ostante l’antico rescritto del 1605, che suole allegarsi per la facoltà di disporre delle doti numerarie colla sola licenza del superiore del monastero. Vogliono dunque questi Emi miei Signori, che V. S. disinganni le Monache di S. Benedetto in S. Elpidio a Mare dell’erronea opinione espressa nell’accluso memoriale, che la dote numeraria, di cui si tratta, non sia soggetta ad alcun investimento, e ingiungerà loro, come a tutte le altre Monache de’Monastcri della sua Diocesi, che debbono investire a capitali tutte le Doti, ancorchè numerarie. [Reg. - Mon. 1784. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 395]· 1 AirArciveacovo di Fcrmo. S. C. Episcoporum et Regularium 843 1881. S. C. Ep. et Reg., Caesenaten, mense maio 1788. Sacra Congregatio referente Emo D. Card. Gotti Ponente, attenta rela­ tione Episcopi Caesenaten., ac re mature perpensa, censuit ac decrevit, in casu etc. de quo agitur, danda et observanda esse Decreta alias ab eadem S. Congregatione emanata in Causa Forolivien. inter Monasterium et Monia­ les Cappuccinas, ac loannem Baptistam Sachinum Parochum S. Luciae eiusdem Civitatis sub die 18 Augusti 1719 sub infrascriptis dubiis: 1. An ministratio Sacramentorum tam tempore Paschali, quam in ultimis infirmitatibus, et ius sepulturae privative spectet ad Parochum quoad binas Sorores quaestuantes inservientes Monasterio Cappuccinarum in casu etc.? 2. An et pro quibus, invito dicto Parocho, liceat Cappellano Confessari.o eiusdem Monasterii Sedes Confessionales publice expositas pro ministratione Sacramenti poenitentiae retinere? 3. An idem Parochus ius habeat quaestuandi in Ecclesia Cappuccinarum pro SS.mo Sacramento, et animabus Purgatorii in casu etc.? S. Congregatio, visa relatione Episcopi Forolivien.. Partibus auditis et informantibus, referente E.mo Corsino, ad suprascripta dubia infrascriptum in modum respondendum censuit, videlicet: Ad i. Negative in casu. Ad 2. Affirmative quoad duas Inservientes quaestuantes. Ad 3. Negative et amplius in omnibus. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 348]. 1882. S. C. Ep. et Reg., Pontis Curvi, 14 iun. 1788.1 è Nella Lettera che vi fu scritta da questa S. C. li 19 Maggio circa la permuta dei Terreno di codcsta Chiesa di S. Niccola con altro Terreno di Giuseppe Crignani non fu mai espresso che la disposizione del Canone Ter­ rulas deroghi al Cap. Novit, ne sede vacante aliquid innovetur, come Voi per equivoco avete opinato secondo la V. Lettera dei 30 Maggio, ma vi fu ben scritto, che a tenore del Can. Terrulas come il Vescovo cosi il Capitolo Sede vacante e per esso il Vicario Capitolare puô autorizzare i con latti che non eccedono il valore di 25 Ducati do’ro di Camera non estante la disposizione dclPEi/ra^. Ambitiosae; che richiede ne’Contratti delle Chiese il Beneplacito Apostolico. Ciô non deroga al Capitolo Novit, il quale vieta l’alienazione de’ béni della Mensa sede vacante, e percio non ha luogo la disposizione del Can. Terrulas, quando si tratti de’beni appartenenti alia 1 Al Vicario Capitolare di Pontecorvo. / 844 Curia Romana Mensa Sede Vacante, come neppure ha luogo ne’beni delle Chiese inferiori e Beneficii che siano vacanti. [Reg. Ep. 1788. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 4°> 41]· 1883. S. C. Ep. et Reg., Aquinaten. et Pontis Curvi, 3 sept. 1788.: In seguito della Vostra lettera dei 24 Agosto diretta a questa S. Congre­ gazione mi comandano questi E.mi miei Signori di scrivervi, che dopo 1. patente da voi spedita coi consenso di codesto Capitolo nel giorno stesso dolia Vostra elezione per la deputazione dei sacerdote Alessandro Nota in Vicario generale e vostro coadiutore in Pontecorvo con tutte le facoltà, che competevano a Voi come Vicario capitolare, ancorchè richiedessero special menzionc, sono cavillosc le questioni, che ora suscitate delle varie facoltà, che pretendete non competere al Nota, il quale in qualità di V icario generale indipendente deve esercitare in Pontecorvo tutta quella giurisdizione eccle­ siastica, che voi come Vicario Capitolare esercitate in Aquino, salvo solo di poteria voi esercitare da voi medesimo allorchè personalmente vi troviate in Pontecorvo; senza pero ammettere ricorso anche in quel caso dai Nota a Voi, come non si ammette ricorso dai Vicario generale al Vescovo,che formano uno stesso tribunale. Ve lo avviso dunque per vostra intelligenza, c perche non diate alcuna molestia al Nota nel libero esercizio della sua giurisdizione in Pontecorvo. ” [Reg. Ep. 1788.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 395» 396]. ■ 1884. S. C. Ep. et Reg., Carmelitarum, 11 dec. 1789. Sacra Congregatio, referente E.mo D. Card. Carrara Ponente, audita relatione P. Procuratoris Generalis Ordinis, censuit, si SS.mo D. N. pla­ cuerit rescribendum, prout rescripsit. Non licere Superioribus Regularibus, aut Conventui, aut cuicumque Religioso particulari, intuitu admissionis ad habitum, vel Professionis Novitii aliquid ab eo exigere, sive ratione filiatio­ nis sive ratione expensarum, aut convivii, pastus vel quocumque alio prae­ textu, non obstante quacumque consuetudine etiam immemorabili contraria, excepto victu et vestitu illius temporis, quo in probatione fuerit, salva tamen libertate Novitio, vel eius parentibus, aut curatoribus sponte faciendi sacristiae conventus, in quo recepit habitum Religiosum, vel professionem emittit aliquam oblationem cereorum adhibendorum pro sacris functionibus dictis de causis peragendis, nec non parandi Communitati Religiosae eiusdem Con­ ventus prandium vestitionis et professionis diebus, exclusa tamen in his 1 Al Vicano Capitolare di Aquino. S. C. Episcoporum et Regularium 845 quacumque vel tacita, vel expressa conventione, et dummodo oblatio sit moderata; et convivium frugale, nec ad illud saeculares admittantur, salvis in reliquis constitutionibus apostolicis, Decretis S. Concilii Tridentini, furi­ bus confirmatis, et Privilegiis a S. Sede concessis Ordini Carmelitarum. [Reg. 1789.-Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 396]. 1885. S. C. Ep. et Reg., Aesi na, 5 febr. 1791.1 A relazione dell’E.mo Signor Card. Carrara Ponente è stata proposta alla S. Congr. non meno la rappresentanza fatta alia medesima nell’annesso Memoriale dai parenti delle Monache proiesse nel Monastero di S. Chiara di lesi, che quel tanto avete voi riferito sui tal particolare con Logera dei 13 Giugno dello seorso anno 1790, questi E.mi hanno riconosciuto, che 1’abuso introdotto nel Monastero suddetto di obbligare le Religiose a fare a proprio conto le spese, che occorrono per il disimpegno degli Offici mona­ stici è contrario alie prowide disposizioni date di ordine della S. M. di Clemente XI dalla stessa S. Congregazione con lettera Circolare dei 28 Luglio 1708 diretta a tutti li Vescovi d’Italia;2 nella qual lettera si proibisce espressamente a tutte le Monache con precetto di S. Obbedienza, e sotto la pena di privazione di officio, e della voce attiva e passiva di non fare a conto proprio alcuna spesa, che riguardi, o abbia relazione alPofficio, che esercitano, e questa proibizione comprende ancora i regali, dimostrazioni ed altro, che le officiali erano solite di fare ai Superiori, Confessori, Deputati, ed altri Ministri dei Monastero, ordinandosi nella detta lettera che qualunque spesa occorresse di fare per il disimpegno degli offici monastici, tuttociô si faccia moderatamente colle rendite dei Monastero senza contrarre debbito alcuno. * Volendo pertanto li prelodati E.mi miei Signori, che assolutamente sia tolto tale abuso, mi hanno comandato incaricarvi, che facciate un Editto da pubblicarsi nel Monastero di S. Chiara alla presenza delle Monache capitolarmente congregate, e da registrars! nel libro dove si notano le risoluzioni capitolari, nel qual Editto, in virtù di S. Obbedienza a nome della S. Congregazione si proibisca a tutte le Religiose, sotto le pene comminate nella suddetta Circolare, di fare a proprio conto qualunque menomamente spesa per gli offizi che esercitano, e che tutto debba correre a carico dello stesso Monastero, dichiarando che sotto detta proibizione rimangano compresi i pranzi, ed altrc refezioni, che le Offiziali erano solite di fare in alcune circostanze alie loro Correligiose, al Confessore, ed a qualunque altra per­ sona, quali pranzi e refezioni rimangano tolti, ed aboliti in guisa che neppure sara permesso di farli con le rendite dei Monastero. 1 Al Vicario Capitolare. 1 Cf. N. 1826. 846 Curia Romana Oltre le suddette prowidenze hanno creduto ΓΕΕ. LL. di dar riparo all’altro abuso che nasce dalli esorbitanti regali di paste, e di altre cose, che le religiose fanno ai rispcttivi parenti, per cui le medesime si trorano talvolta nella dura circostanza di contrarre dei debbiti. Quindi è mente della S. Congregazione che Voi nello stesso Editto proibiate a quelle Mona­ che di mandare regali a persone estranee dal Monastero, e quando anche fossero propri parenti senza il pennesso dell’Abbadessa, la quale prima di dare la licenza dovrà esaminare se la Religiosa ha giusto motivo di fare il regalo, e soprattutto baderà che non vi sia eccesso, e che tali dimostrazioni non siano mol to frequenti. Vi farete carico inoltre di ordinare nel medesiino Editto 1’osservana dell’obbligo, che hanno le Claustrali di mettere nel deposito comune dei Monastero tutto quello che ad esse proviene o per ragione di livello, 0 per largizioni dei Parenti, o per qualunque altro titolo, awertendo nel tempo stesso le Religiose, che di tal peculio non ne possono disporre se non avranno prima impetrate le opportune facoltà. Finalmente dovrete nell’Editto suddetto rendere intese quelle religiose, che alie Monache particolari è proibito di fare qualunque debbito, e che il Monastero non è tenuto di soddisfarc li debbiti contratti dalla medesima dopo la professione regolare quando non siano stati fatti con le dovute licenze dei Superiori. Tuttocio ho dovuto parteciparvi per obbedire ai co­ mandi della S. Congregazione, la quale non solo desidera sollccito riscontro dell’esecuzione, ma vuole inoltre, che la rendiate intesa, se simili disordini ed abusi si trovano introdotti negli altri Monasteri di codesta Diocesi ec. [Reg. - Mon. 1791.- Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 398,399]· 1886. S. C. Ep. et Reg., Cisterciensium Montis Soractis, 17 aug. 1792. Sacra etc., referente E.mo Caraffa ponente, audita relatione P. Procura­ toris generalis, censuit rescribendum, prout rescripsit, ac decrevit: Societa­ tes animalium tamquam speciem negociationis vetitas esse ecclesiasticis, nisi deserviant pro consumendis pascuis propriorum praediorum, vel commu­ nium, pro quibus ecclesiastici contribuunt oneribus communibus, vel quando proventus animalium deserviant ad proprium usum, non autem ad lucrum; proindeque in casu de quo agitur, indulgendum esse oratorum precibus pro societate caprarum centum ad summum, dummodo illarum fructibus indi­ geant oratores ad proprium usum, et non ad lucrum et pro huiusmodi effectu erogari posse pecunias de quibus agitur etc. [Reg. 1792. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P- 399]· S. C. Episcoporum et Regularium 847 1887. S. C. Ep. et Reg., Congregationis Olivetanae, 12 iul. 1793. Sacra Congregatio, referente Eminentissimo Domino Card. Valenti Ponente, attenta relatione P. Procuratoris Generalis, visis videndis, ac re mature perpensa censuit rescribendum prout rescripsit, Professionem et Vota Commissorum Congregationis Olivetanae esse solemnia, et ad men­ tem; mens S. Congregationis est, ut in posterum annus probationis seu novitiatus, et professio solemnis fiat in Monasteriis pro novitiatu destinatis ad formam Constitutionis S. M. Clementis VIII incipientis Regularis disciplinae restitutioni,1 et fiat octavo anno oblatismi, ita ut iuxta praescriptum S. Con­ cilii Tridentini, Sess.25,cap. 16, de Regul.t finito tempore Novitiatus, Supe­ riores novitios, quos habiles invenerint, ad professionem admittant, aut a Monasterio eos eiiciant. Formula vero professionis versa in linguam Itali­ cam proferatur ab ipso profitente, confecto insuper per notarium Instru­ mento iuxta solitum, et ad D. Secretarium cum SS.mo pro sanatione in radice quoad professiones hactenus factas non servata forma praescripta in praefata Constitutione Clementis VIII, dummodo ab aliquo nullitas non­ dum deducta fuerit in iudicium. Expulsio vero Commissorum post profes­ sionem ratione incorregibilitatis fieri in posterum nequeat, nisi servata forma Constitutionum Apostolicarum pro quarum opportuna dispensatione suppli­ cent in casibus particularibus etc. Et facta de praemissis relatione SS.mo D. N. etc. sub die 12 Iulii 1793 Sanctitas Sua resolutionem S. Congregationis benigne approbavit. [Reg. 1793. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 400]. < 1888. S. C. Ep. et Reg., Aquaependen., 2 sept. 1793. f Con Enciclica di N. S. P. Pio VI fu già nell’anno 1785 prescritto a tutti i Vescovi dello stato Pontificio, che nelle vendite Affitti e concessioni d’Enfiteusi di Beni appartcnenti alie Chiese si osservi il Motoproprio de’23 No­ vembre 1742 fatto da Benedetto XIV rapporto agli Affitti ed Appalti Camerali.2 Coi detto Motoproprio si ordina, che dopo deliberata la Vigesima, debba il Vigesimario intimare personalmente la delibera fatta in suo favore al primo deliberatario, il quale, se nel termine di dieci giorni, da decorrere dopo la intimazione fattagli farà un’offerta superiore a quella dei Vigesi­ mario, dovrà essere preferito, dovendo all’opposto restare 1’Enfiteusi o 1’Affitto al Vigesimario, se il primo Deliberatario lasci di superare la Vigesima deliberata dentro i divisati dieci giorni. Questi E.mi pertanto a relazione » Cf. N. 183. 1 Cf. N. 332· J I ■ I ( I |i Cur:a Romana 848 dell’E.mo Sig. Card. Busca Ponente mi hanno comandato di scrivere a Voi, che seguendo le traccie del suddetto Moto proprio vi compiacciate di ammettere la vigesima data dai fratelli Guardarucci sotto il giorno 17 Agosto, awcrtendoli d’intimarla personalmente al Fabiani, e se il Fabiani nel ter­ mine di to giorni dopo l’intimazione, non coprirà la medesima vigesima con una offerta maggiore I’Enfiteusi in questione dovrà intendersi concessa ai Guardarucci. In qualunque caso perô riinarrà fermo a chiunque il diritto di ofFrire la Sesta per lo spazio di tre mesi da decorrere dopo il giomo della liberazione della Vigesima conforme si stabilisée nello stesso Motoproprio Benedettino. Cosi dunque ec. [Reg. Ep. 1793. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C.Ep.et Reg.,p.42]. 1889. S. C. Ep. et Reg., Fulginaten., mense mart. 1796. I Essendosi riferito alla Santità di N. S. dall’Infrascritto Monsig. Segretario ncll’udicnza dei 15 del corrente quanto da voi è stato rappresentato sopra l’annesso Memoriale della Superiora, e Religiose Orsoline di S. Chiara di Spello circa le stravaganze ed impertinenze della Religiosa NN. nativa della Bastia Diocesi di Assisi, che per la fuga presa dai Monastero, di S. Anna di cotesta Città a petizione del defonto Vescovo con induito delli 5 Ottobre 1795 fu trasferita in detto Monastero delle Orsoline, ove divenuta incorreggibile non cessa di disturbare tutta la Comunità Religiosa. Sua Beatitudinc ha comandato scriversi a voi, che espellendo dai Monastero delle Orso­ line la detta NN. la rimandiate in Casa de’suoi Parenti nella Bastia, spogliata dell’Abito Religioso, ma soggetta ai voti di sua professione, sull’osservanza dei quali dovretc seriamente ammonirla in quanto al voto di Castità assolutamente, ed in quanto agli altri nel sostanziale compatibile col nuovo stato, sotto l’obbedienza del proprio Ordinario, intendcndovela perô prima col Vicario Capitolare di Assisi, perche scgua decentemente il trasporto, ed obblighi i Parenti a riceverla, e mantenerla; al quale effetto farete pagare alli medesimi dai Monastero di S. Anna li frutti della Dote e restituirgli anche il Capitaje, quando ne avranno fatta l’assicurazione. Frattanto obbligherete il Monastero di S. Anna a pagare gli alimenti al Monastero di S. Chiara per l’anno scorso del nuovo Noviziato di detta NN.; e peril tempo posteriore li frutti della Dote fino a che seguirà l’cgresso. Cosi ec. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 401, 402]. 1890. S. C. Ep. et Reg., Eugubina, 1 mart. 1805.1 Essendo stato riferito alla S. Congregazione de’ VV. e RR. dall’E.mo Sig Card. Caracciolo Ponente quanto V, S. con lettera de’27 Agosto dello scaduto anno 1804 ha alla medesima rappresentato in ordine allo stato eco' At Vescovo di Gubbio, S. C. Episcoporum et Regularium 849 nomico di codesto Seminario; questi E.mi mici Signori non hanno saputo coniprendere, corne un luogo pio molto bencficato dalla S. M. di Pio λ I finda quando Ella fu destinata al Governo di codesta Chiesa, sia ora ridotto in angustic, e si trovi gravato di molti debiti in guisa che non possa mantenere lo scarso numero di otto Alunni senza dargli nuovi aiuti, c soccorsi. Ha fatto specie ancora, che contando detto luogo pio un’annua rendita di scudi 2137, buona parte di detta entrata si consumi in pagamenti forzosi, senza spiegare, quali siano detti pagamenti; chc percio li prelodati E.mi miei Colleghi, hanno ordinato, che Ella coll’intervento delli Deputati chiami ad un esatto rendimcnto de’Conti tutti gli Amministratori dell’enunciato luogo pio, che in seguito trasmetta alla S. C. assicme con lo stato attivo e passivo del medesimo, nel quale spiegherà dettagliatamente in che consista l’esitoforzoso, che nella sua Jettera lo fa ascendere in ogni anno a scudi 1204. Con sorpresa le sunnominate EE. LL. hanno sentito il temperamento da Lei proposto per sovvenire il Seminario quale sarebbe: — Che in code­ sta Città, e Diocesi perfino che il Seminario non avesse rimediato al suo sbilancio, ed al reintegro del capitale distrutto, le rendite di un solo anno di qualunque siasi beneficio, anche canonicale, parrocchiale, cappellanie, e della stessa Mensa vescovile, che venissero mai a vacare si debbano applicare, soddisfatti i pesi, al Seminario, e molto più sono rimasti maravigliati di sentire, che V. S. reputa questo temperamento analogo alie disposizioni dei Concilio di Trento, quando i PP. di quella adunanza ordinarono di provvedere sollecitamente le Chiese vescovili, e parrocchiali, affinchè li fedeli non restassero lungamente privi dei loro Pastore.1 Dalla detta sua Lcttera de’27 dello seorso Agosto hanno rilevato le prelodate EE. LL. che codesto Clero non paga la tassa ordinata dai detto S. C. di Trento, e prescritta nella Sess. 23, Cap. 18, de Reform, e siccome questa tassa è il mezzo ordinato dai Sagri Canoni per stabilire una giusta entrata alli Seminari vescovili, quindi mi hanno comandato di scriverle, che V. S. avendo presente la disposizione conciliare del Tridentino, con il Con­ siglio di quattro Deputati, due del Capitolo della Cattedrale,e due del Clero secolare della Città da eleggersi nel modo che si prescrive nella Sess. 23, Cap. 18, de Reform, senza ulteriore ritardo procéda allo stabilimento della tassa da pagarsi dal Clero e Luoghi Pii della Città, e Diocesi al Seminario, la quale tassa non deve esserc minore del tre per cento dell’annua entrata di ciascun beneficio, o di altra corporazione, che è tenuta contribuirla, come nene ordinato dalla S. M. di Benedetto XIII nella Costituzione che incomincia, Creditae nobis, § 2, emanata li 9 Maggio 1725 2 e riportata nell’ap­ pendice del Concilio romano. Questa tassa deve aver principio dalle rendite della Mensa vescovile, c rapporto alia liquidazione della medesima, e sottrazione di pesi, di cui è gravata, Ella deve avere in vista la risoluzione della S. C. del Concilio presa in una causa Ulyxipponen., 1’anno 1673» nella quale si prescrive, chc si devono 1 Sess. XXIV, de ref., c. 13. 1 Cf. N. 288. 61 850 I I I ! » Jf b 4 Curia Romana detrarre le sole spese necessarie per la percezione de’ frutti, e quelli sob obblighi, che sono stati imposti prima della celebrazione del detto Con­ cilio tridentino. Se codesta sua Mensa, o altro Beneficio fossero gravati da Pensioni, in allora tanto la Mensa vescovile, che il Possessore del beneficio, dovranno contribuire la loro tangente e potranno poscia rivalersene dal Pen· sionario, purchè la pensione non fosse stata imposta con letterale privi­ legio di esenzione dalla tassa del Seminario, nel qual caso la Mensa, ed il Beneficiate, saranno tenuti del proprio, avendo cosi deciso la detti S. Congregazîone del Concilio in una Forolivien., Ii 16 Luglio 1661. Colle stesse regole già indicate, le quali dovranno aver luogo per li benefiziati, e per ogni althi persona obbligata alia contribuzione dei Semina­ rio, stabilirà la tassa sopra le prebende delle dignità e canonici della cattedrale, e collegiate della Diocesi espressamente nominate dai detto Concilio di Trento nella cit. Sess. 23, Cap. 18, de Reform, con awertire, che non dovrà valutarsi nell’annua entrata delle suddette Prebende, cio che si dL chi interviene ai divini Offici a titolo di distribuzioni quotidiane, essendo queste esenti dai pagamento délia tassa del Seminario. Ma se le dignità c canonicati non a^essero Prebenda certa e tutta h rendita consistesse nelle distribuzioni, in tal caso non si dovranno astringere i prebendati al pagamento della tassa a proporzione di tutta l’entrata, nu solo di due delle tre parti della medesima. facendo le due parti la figura di Prebenda, e la terza parte delle distribuzioni quotidiane. Se poi al Capitolo o aile Prebende fossero stati uniti benefici, acciôcoo le rendite di questi si costituissero o si accrescessero le distribuzioni quoti­ diane, in allora il Capitolo od i Prebendati saranno tenuti di contribuire al Seminario la tassa proporzionatamente all’annua rendita de’benefici uniti, come più volte ha risoluto la S. C. del Concilio, e spcçialmente in una causa Lucana, 29 Gennaro 1686. L’oggetto principale dcll’istituzione de’ Seminari è stata l’educazione de’Chierici per renderli abili all’esercizio della cura delle anime, c percio a tenore di una causa di Nvsza, 28 Novembre 1676, anche li Benefici Curati sono obbligati al pagamento della tassa. Nè i Parrochi possono pretendere esenzione sul riflesso, che l’annua rendita della Parrocchia non eccede la congrua: bensi la Tassa deve cadere sopra l’annua entrata fissa, ed ancora sopra quei proventi, che si dicono certi de incertis, ma non sopra le rendite totalmente incerte, essendo questa la decisione della S. C. del Concilio, in una causa di Palermo proposta nel mese di Ottobre nell’anno 1587. Tutti gli altri benefici, ossiano di libéra collazione, o di gius Patronato saranno tenuti di contribuire al Seminario la 'lassa, ancorchè la nomina, e l’istituzione appartenga a qualunque religione, e monastero, come si rileva da una risoluzione délia detta S. Congregazîone del Concilio emanata per la diocesi di Capaccio nel mese di Luglio 1586. Nè dalla soddisfazione dell’enunciata Tassa sono csenti li benefici secolari, e regolari posseduti dagli E.mi Signori Cardinali, dalli famigliari dello stesso romano Pontefice, dalli Chierici della Rev. Camera Apostolica, e da S. C. Episcoporum et Regularium 851 qualsivoglia altro ministro, ed officiale della Corte Pontificia, corne chiaramentc si stabilisée nella citata Costituzione Creditae nobis della S. M. di Benedetto XIII, § Cum itaque Seminarii, e la S. C. dei Concilio in una Sabinen. proposta li 21 Giugno 1640, ha deciso, che le Cappellanie se sono perpetue, c si conferiscono in titolo devono subire il peso di detta Tassa, manon già quando sono amovibili. I Regolari per i benefici secolari uniti alli loro monasteri, 0 Conventi, quante volte la Sede apostolica non abbia ad essi espressamente, e per causa onerosa accordata 1’esenzione, non possono esimersi dai pagamento di detta tassa, la quale dovranno contribuire anche i Religiosi dell’ordine Gerosolimitano per li benefici ecclesiastici, che non appartengono alia loro religione; e per gli altri benefici secolari uniti alli loro Priorati, Commende e Baliagi, e tale obbligo risulta dalla sunnominata Costituzione di Bcned. XIII, cit. § Cum itaque Seminarii. Sono sottoposti alia detta tassa gli Ospedali, che si conferiscono in titolo, ed anche quelli, che sono laicali, se mai gli fossero stati uniti benefici eccle­ siastici; similmente dovranno pagare la tassa i monti di Picta per li benefici uniti, e le tabbriche delle Chiese, che hanno rendite certe, essendo questo il sentimento della spesse volte nominata S. Congregazîone del Concilio esternato in una causa Messanen. proposta li 2 Agosto 1696. Le Confraternité Laicali, comprese quelle istituite nelle Chiese di Rego­ lari, purchè siano state erette con l’autorità dell’Ordinario, sono obbligate a contribuire la tassa del Seminario tanto per li benefici uniti, quanto anche perii fondi c capitali, che esse posseggono, a nroporzionc pero delle rendite, che attualmente percepiscono, e colPavvertenza che nello stabilire la tassa, non si devono comprenderc quelle quote di denaro, che si pagano dalli Confratelli ogni mese, ogni anno per titolo di elemosina, o in sequela di statuti, avendo cosi deciso la S. M. di Benedetto XIII nella citata Costi­ tuzione Creditae nobis, § Cum itaque. Questo è quanto ho dovuto significare aV. S. a nome de’sunnominati E.mi miei Colleghi, i quali coerentemente alia detta Costituzione, § 4 non lasciano di avvertirle, che le rendite dei Seminario, devono esserc tali, che bastano sustentationi Seminarii ad neces­ sitatem, nimirum Dioecesis ct Alumnorum, non autem ad pompam, et volupta­ tem. Confidano Essi nello zelo c diligenza di V. S. che si farà carico di pienaniente eseguire 1’enunciate prowidenze, con dame in seguito riscontro alla S. Congregazîone, e Dio la prosperi. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 404-407]. 1891. S. C. Ep. et Reg., S. Miniati, 19 iun. 1806.1 Nella S. Congregazîone dc’VV. e RR. tenuta nel giorno 15 corrente venne riferito dall’E.mo Signor Cardinale della Somaglia 1 onente, quanto voi avete alia medesima rappresentato con lettera dei 28 Marzo prossimo 1 Al Vicario Capitolarc di S. Miniato. Curia Romana passato circa il dubbio se possiate o no sospendere le facoltà di confessare ai Confessori approvati dal dcfonto Vescovo a beneplacito e senza prefissione di tempo; questi E.mi miei Signori mi hanno comandato scriveni, che non s’incontra difficoltà a sciogliere detto dubbio rispetto ai Sacerdoti del clero secolare, poichè essendo egli immediatamente sotto la giurisdizione ordinaria del Vescovo, alla quale succeduto il Capitolo nella Sede vacante, godete percio Voi la piena potenza di limitare ad essi la facoltà, ed anche sospenderli dall’ascoltare le confessioni, o per gravi mancanze riguardann il Sagramento della Penitenza, o anche in difetto di quella dottrina, onestà ed intégrité di vita, che si richiede nei Sacri Ministri. Non cosi puô dira perô rispetto ai Confessori Regolari, che anzi qualora questi sianostati appro­ vati con previo esame, e senza liinitazione di tempo, o anche coll’espressione ad Beneplacitum Nostrum dal Vescovo defonto, non puo il Capitolo, nè il Vicario Capitolare punirli con la pena di sospensione, anche per giuste ragioni, essendo questo un diritto personale del Vescovo, al quale secondo la più comune dei Dottori il Capitolo nella Sede vacante non succede. Qua­ lora perô questo difetto di facoltà producesse gravi inconvenienti potrete dirigervi nei casi particolari alla stessa S. Congregazione, la quale prenderi gli opportuni provvedimenti. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. el Reg., p. 407, 408]. 1892. S. C. Ep. ct Reg., Nucerina Paganorum, mense mart. 1809. Sacra Congregatio referente E.mo D. Card. De Somaglia Ponente censuit rescribendum, prout rescripsit: Nullam fuisse et esse reservationem a Capi­ tulo Nucerino sibi factam facultatis eligendi Vicarium Monialium, ideoque electionem eiusdem Vicarii Monialium irritam omnino fuisse, et esse, et spectare ad Vicarium Capitularem dumtaxat ea omnia, quae iuxta Canones sunt iurisdictionis ordinariae, Sede vacante, ad formam plurium resolutio­ num tum huius S. Congregationis Episcoporum, et Regularium, tum S.C.C., signanter in Elven, iurisdictionis, diei 1 Decembris 1736. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 410]. 1893. S. C. Ep. et Reg., decr. 22 aug. 1814. Ubi primum Sacra Congregatio, cui gravissima reformationis cura a SS mo Domino Nostro Pio PP. Septimo fuit imposita, opus sibi commissum aggressa est, continuo consilium cepit de restituendis Ordinibus Regularibus, qui in superiori rerum omnium perturbatione impiorum hominum opera eversi, et propemodum exterminati fuerant. Sensit enim quanti interesset quamcitius Ecclesiam, Civilemque Societatem eos Ordines recuparare, ex S. C. Episcoporum et Regularium 853 quibus cuiuscumque generis bona, et commoditates perceperant, noluitque eas tantis, tamque utilibus subsidiis, iis praesertim difficilibus temporibus, diutius carere. Quamobrem in eo omni studio elaborandum existimavit, ut ■ impedimenta, et difficultates tolleret, quibus haec Ordinum instauratio retar­ dabatur, utque ca iuberet, quibus ad veterem disciplinam, quatenus opus esset, Ordinibus revocatis, maior quidam splendor, et dignitas iisdem acce­ deret. Quod vero ipsa sibi proposuerat, id tandem aliqua ex parte perfe­ ctum esse intelligit, iis constitutis, quae Decreto hoc continentur; quo et aperiri iubentur, et aequissimis legibus muniuntur Domus aliquot Religio­ sae, in quas convenientes Homines pietate, doctrinaque praestantes, ita vivant, ut hae Domus caeteris quae deinde restituentur, praeclaro sanctitatis, et disciplinae exemplo sint. Sacra Congregatio confidit fore, ut Regulares quique Viri se minime sacris illis vinculis absolutos agnoscentes, quibus peculiari Dei servitio se solemniter obstrinxerunt, certatim, ct enixe reditum ad proprium Ordinem, unde violenter fuerunt expulsi, impetrare, et obti­ nere properent; atque pro eo, quo inflammantur, et religiosae perfectionis amore, et suorum Ordinum dignitatis tuendae studio, prompti, paratique sint, ad ea implenda, quae praecipienda iudicavit. Ipsa igitur decrevit: I. Aperiantur in Urbe pro singulis Ordinibus Regularibus, singula Coe­ nobia, vel singulae Domus, quae in 'Fabula a Congregatione adprobanda describentur, in iisque excipiantur, et habitum sui Ordinis proprium ite­ rum induant, duodecim saltem Religiosi Viri, qui pietate, caeterisque orna­ mentis sint praediti. II. Quoniam vero quibusdam Ordinibus nondum praesto sit in Urbe duodenarius Religiosorum numerus, aut alia in praesentiarum desint, quae ad perfectam religiosae Communitatis formam inducendam requiruntur, pro iis interea ne eorum restitutio retardetur, Sacra Congregatio induisit, ut minores Domus aperiantur, ubi saltem Superiores Maiores se recipiant, quaeque proinde Domus Generalitiae, aut Hospitia appellabuntur. III. Statuit praeterea, ut illa religiosa Instituta, quae in pontificia qui­ dem Ditione vel omnino desunt, vel sunt infrequentiora, alibi tamen homi­ nibus ea profitentibus satis abundant, habeant Domum aliquam, sive Hospi­ tium in Urbe, ubi saltem Procurator generalis resideat, ad sui Ordinis nego­ tia apud Apostolicam Sedem gerenda. IV. Summus Pontifex Superiores temporarios designabit, qui aptiores ad hoc peculiare opus exequendum Ei visi fuerint, quique praesint singulis Domibus, vel Hospitiis aperiendis et instruendis, quamdiu Sanctitati Suae placebit. V. Temporarii hi Superiores eligent singuli ex suo Ordine tres religiosos viros, quos Consultorum, vel Assistentium nomine appellabunt, qui Supe­ rioribus adsint in iis exequendis, quae praesenti Decreto statuta sunt: horum autem electio Sacrae Congregationis Decreto confirmanda erit. VI. Superiores designabunt quinam in Domos illas religiosas mox ape­ riendas recipiendi sint. Id vero diligenter curabunt Superiores ut quibus in Domibus duodecim saltem religiosi viri commorari debent, ad minus octo sacerdotio initiati sint. Omnes, qui eas in domos recipi cupiunt, scriptis «54 Curia Romana libellis id postulabunt, et chyrographo promittent, se Regulam sui Ordinis propriam servaturos, praesertim quod ad vitam communem pertinet, quat sicubi collapsa fuerit, saltem ad normam eorum, quae num. X praecipien­ tur, omnino restituatur. VII. Postquam Superiores elegerint religiosos, ut superius praeceptum est, pietate, ct doctrina praeditos, quos in domos illas urbanas circumstan­ tiae praesentes recipi permiserint, eorum nomina quamprimum Sacrae Con­ gregationi exhibebunt. VIII. Clausurae leges diligenter serventur in omnibus religiosis Donibus, etiamsi Hospitiorum, vel Domorum generalitiarum, vel alio quovis nomine appellentur. IX. Religiosi vero, qui adhuc in claustra recipi non possunt, si Clerici sint, in habitu Presbyteri saecularis, si vero laici in habitu decenti et mode­ sto tamdiu permaneant, quamdiu ita vivere, durante necessitate, cogentur. X. Quibus in Coenobiis, et Domibus sanctissima perfectae Vitae com­ munis disciplina vigebat, ea omnino in posterum retineatur. In reliquis omnibus Domibus, cuiuscumque generis, et appellationis, Vita communis restituatur in iis, quae Victum, Vestitum, Medicamenta morbis curandis, et Itinera iussu Ordinis suscepta respiciunt. De annuis vero praestationibus, quae Livelli dici solent, aliisque pecuniis, quae Religiosis Viris quocumque nomine obvenerint, Decreta serventur Romanorum Pontificum, quibus praecipitur, ut quamprimum in commune aerarium inferantur, et ea ratione custodiantur, quam singulorum Ordinum Regulae, et Constitutiones prae­ scribunt. Ex his vero pecuniis, subministrato exhibitori, quantum religiosae eius necessitates (status valetudinis, laborumque ratione habita) expostulare videbuntur, reliquum penes aerarium remaneat. Ut vero omnis tollatur occasio querendi de Superiorum severitate, aut arbitrio, qui non satis suo­ rum subditorum necessitatibus prospicere videantur, decernit Sacra Con­ gregatio, quod si forte agatur de erogandis pecuniis in commune aerarium a Religiosis illatis, non in Religiosorum, qui attulerunt commodum, sed in alios usus, nihil ea de re constituere Superiori liceat, absque consilio, imo et consensu duarum, ex tribus partibus Capituli. XI. Caeterum quae per Sacros Canones, Apostolica Decreta, et singulo­ rum Ordinum Regulas et Constitutiones, praesertim de Oratione mentali, de servitio Chori, examine conscientiae, frequenti Confessione Sacramentali, silentio, Capitulo et correptione culparum, lectione ad mensam habenda, lectione item Sacrae Scripturae, vel casuum conscientiae, collatione, aut sermone super disciplina regulari et acquisitione virtutum, deque non suscipiendis muneribus quocumque praetextu extra suum Ordinem sine sui Superioris licentia, aliisque Spiritualibus exercitiis, prudenter ac pie sancita sunt, ea omnia, ct singula accurate serventur. Ex audientia Sanctissimi. — Die 22 Augusti 1814. Facta praemissorum Relatione Sanctissimo Domino Nostro per infrascriptum D. Secretarium, Sanctitas Sua Decretum Sacrae Congregationis in omnibus approbavit. [Bizzarri, Collectanea S. C Ep. et Reg., p. 42-45]. S. C. Episcoporum et Regularium 855 1894. S. C. Ep. et Reg., ep. 20 sept. 1815. La Santa Cattolica Chiesa scmpre vigile al bene spirituale di ogn‘ ceto de’Fedeli, molto più lo è stata, come lo è per quelle delle Vergini a Dio con­ secrate con solenni, e perpetui Voti, chiamate con ragione - Illustrior portio Gregis Christi Per esse, ed alia custodia della Santa loro vocazione ha presosempre le più analoghe prowidenze sanzionate da Santissime Leggi, e fra le altre quelle della Clausura: Questa sebbene sia stata nei primi secoli della Chiesa soltanto consigliata, e raccomandata, dai tempi perô di Boni­ facio VIII1 di san. mem. è stata espressamente comandata, lo che venne poi confermato dal Sagrosanto Tridentino Concilio,2 da S Pio V,3 da Grego­ rio XIII,4 e per tacere di tanti altri, moite cose sulla stessa Clausura stabili ed inculco, togliendone gli abusi, il sempre Grande Pontefice Benedetto XIV.5 Su queste luminose traccie questa stessa Sagra Congregazione dei Vescovi, e Regolari spesse volte, ed in vari tempi rinnovô, ed insiste sulla già fissata Legge della Clausura, della quale al presente se ne promette 1’osservanza dalle Religiose o espressamente, o implicitamente nella loro solenne Professione. Da tutto ciô chiaramente apparisce quale debba essere l’impegno, e la premura per ogni Religiosa di custodire esattamente una si grave ed im­ portante obbligazione, qual’è quella della Clausura. È vero perô, che la Chiesa istessa, come pia, ed amorosa Madre, in certi casi esenta le Religiose de quest’obbligo, e voto della Clausura, come sarebbe per un grande incendio, per un male contagioso, o per un morbo epidemico, secondo la definizione di S. Pio V nella costituzione: Decori.e Ed è vero altresi, che questa Sagra Congregazione, sempre perô coll’Oracolo del Sommo Pontefice, ha accordata, ed accorda la licenza di uscire dalla Clausura a qualche Monaca inferma per maii da potersi solo curare fuori del Chiostro, ma con grandi cautele, per evitare ogni pericolo del Mondo, e con far si, che le Religiose non abusino di tale benignità, Ora essendo il Regnante Sommo Pontefice venuto in cognizione, che in realtà alcune Monache abusano della materna condiscendenza della Chiesa su tai materia, (facendosi in ciô ree di Sacrilegio) e che rinnovasi ai nostri giomi, ciô che diceva de’ suoi nella Costituzione - Cum sacrarum1 - Bene­ detto XIV: Quoniam quamplurimae Moniales sicut accepimus, variis colo­ ribus...... ct praesertim praetensis curandarum infirmitatum causis.... extra claustra moram ducunt, dal che ne derivano non pochi inconvenienti, e disordini ai quali volendo porre riparo, e prowedere al tempo stesso - debi* ’ ’ ‘ C. un.t dc statu regularium, III, 16, in VI0. Scss. XXV, de regularibus, c. 5. Cf. N. 112, 133. Cf. N. 143, 147. 148. 1 Cf. N. 310, 323, 375. ‘ Cf. N. 133. ’ Cf. N. 310. Cuna Romana 856 tae earumdem Sacranim Virginum custodiae , decori, et honestati -, dovette appigliarsi al partito di rivocare sulla Clausura le già date licenze; Cosi ancora il Regnante Sommo Pontcfice Pio VII non meno sollecito de’suoi illustri Predecessori per togliere ogni abuso, ha stabilito di rivocare le licenze date sulla Clausura nei passati tempi nella maniera, che si dira in appresso; e tutto questo a solo oggetto di rimettere la Legge sul primiero vigore in tutti i Monasteri dell’Orbe Cattolico, che sono di Clausura Papale. Quindi è che in esecuzione dei Pontifici comandi si partecipa a V. S., che d’ora innanzi non si accorderanno delle nuove proroghe alie Religiose, le quali benchè per motivo di salute, senza perô una précisa necessità, si trovano fuori del Chiostro, molto meno delle licenze per uscirne, eccettuaü quei casi urgenti, e speciali, nei quali le Costituzioni dei Sommi Pontefid, e la prassi costante di questa S. Congregazione hanno proweduto, e per· messa la dimora delle Religiose fuori del Chiostro. Siccome perô non s’intende colla présente Circolare di annullare sul momento le permissioni date dalla Santa Sede anche in questi ultimi tempi o per 1’Italia, e Isole adiacenti, o per li Paesi oltre Monti, ed oltre Mare; cosi Le si partecipa, che a tutto il corrente anno 1815, devono avere il suo termine le prime, ed a tutto il prossimo Mese di Marzo 1816 le seconde, qualunque sia l’espressione anche illimitata, e ad vitam, awertendo peraltro, che in questa ipotesi concorrendovi i Requisiti accennati di sopra, e l’Informazione di V. S. appoggiata agli Attestati giurati di due Medici, i quali assicurano, che la cura non è eseguibile dentro il Monastero, non avrà difficoltà la Santa Sede di rinnovare e confermare le dette grazie. Che se mai awenisse il caso, (che si spera nei Signore non abbia ad acca­ dere) che qualche Religiosa di quelle, che ora stanno fuori del Chiostro col pretesto della salute, e non nei casi contemplati dalle Pontificie Costituzioni, nei rientrare nella Comunità fosse per turbame la quiete, e la pace, si com­ mette a V. S., che fatte prima le Paterne e Pastorali correzioni, se queste non giovassero, Ella diane parte a questa S. Congregazione per venire coll’Oracolo del Santo Padre aile debite pene stabilite dai Sagri Canoni contre le Religiose inosservanti ed insubordinate. Prevengo finalmente V. S., che la présente Circolare non riguarda se non quegl’Individui, che sono fuori del Chiostro per motivi di salute: e Dio la prosperi. [Reg. - Mon. 1815. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P- 45-47]E 1895. S. C. Ep. et Reg., Gandaven., 24 sept. 1816.1 Quod exoptat Superior generalis2 ut Societatis a se institutae Sorores substantialia religionis vota solemniter profiteri ex concessione Sedis Apo­ stolicae valeant, id Sacrae Congregationi visum est, nec earum instituto 1 Episcopo Gandaven. « D. Triest, Instituti auctor. S. C. Episcoporum et Regularium 857 congruere, nec vivendi modo et regulis, quibus eaedem uti intendunt; neque enim Sancta Sedes a tempore praesertim Concilii tridentini permittit, aut indulget, quod in Societatibus seu communitatibus mulierum solemnia vota emittantur, nisi eae sub inviolata clausura degant, vivantque perpetuo: aliunde autem sorores huic societati addictae debent iuxta formam vivendi in earum regulis contentam de una ad alteram domum pro superiorum arbi­ trio migrare, atque ad nosocomia, aliaque loca pro aegrotantium servitio sese conferre. Compertum vero est sorores, seu puellas charitatis a Sancto Vincentio a Paulo institutas vota dumtaxat simplicia nuncupare, quorum obligatio non ultra annum protenditur, ita ut si velint in congregatione pefmanere, debeant singulis annis, recurrente capituli tempore, eadem vota renovare; quae quidem praxis, dum singulis libertatem aperit Congregatio­ nem deserendi, superioribus etiam libertatem relinquit sorores mala exem­ pla praebentes et indociles dimittendi, quo fit, ut facilius singulae in officio contineantur.1 [Reg. - Mon. 1816. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 411, 412]. 1 Post Constit. S. Pii V circa clausuram incipien. Circa Pastoralis (Cf. N. 112) S. Sedes minime approbare consueverat Instituta votorum simplicium, sed dumtaxat Monasteria, in quibus Moniales profitebantur aliquam antiquam regulam ab Apostolica Sede approbatam cum professione votorum solemnium, et cum papali clausuro; quin imo S. C. quandoque praecipiebat dissolutionem Communitatum mulierum, quae vota solemnia cum clausura papali non emittebant; quod si aliquando ob peculiares locorum circumstantias offerebatur Institutum votorum simplicium contra formam a S. Pio V praescriptam, gravibus concur­ rentibus causis confirmabat illius Constitutiones cum clausula Citra approbationem instituti prout habetur in Const. Bened. XIV incipien. Quamvis iusto pro Virginibus Anglicanis edita (Cf. N. 398). Verum tractu temporis, et praesertim post Galliarum vicissitudines, et civiles leges circa proprietatem bonorum quoad Moniales, S. Sedes instituta votorum simplicium et sine papali clausura pro mulieribus non solum tolerare sed etiam laudare coepit, quin imo postre­ mis hisce temporibus etiam peculiaribus decretis huius S. C. ea approbare non renuit. Haec autem approbatio minus solemnis est, nec confundi debet cum approbatione solemni, quae pro professione votorum solemnium impertiri solet, quando nempe conceditur erectio canonica alicuius Monasterii in quo aliqua ex antiquis regulis ab apostolica Sede approba­ tis cum votis solemnibus, et clausura papali assumatur. Circa legem clausurae relate ad monasteria votorum solemnium haec habet Card. De Luca.de Regularibus in supplem.lib. 16, part 4: < Numquam apostolica Sedes praesertim intra Italiam erectionem novi Monasterii, vel continuationem antiqui sine ista rigorosa clausura permisit ; atque si aliqua ultra montes dignosci­ tur permissio, illa nimium rara est cum maxima difficultate ad preces magnorum Principum cum speciali huiusmodi Constitutionum derogatione... Ideoque aliud est considerare clausuram tam­ quam requisitum essentiale professionis regularis, et aliud illius defectum considerare ad arguen­ dam Pontificis voluntatem non erigendi formale Monasterium ». Et Lucius Ferraris, verbo — Moniales — art. 3, η. J. — Quamvis enim clausura non contineatur formaliter in regula cuius­ cumque Monialis, continetur tamen virtualiter sub tribus votis: S. C. EE. et RR. in Zamoren., 7 Februarii 1592, et signanter sub voto obedientiae: eadem S. C. 16 Aprilis 1619. Hinc Monia­ les profitentes hac conditione, ut clausura non obligentur, non sunt verae professae, quia S. Pius V in Const, incipien. — Circa pastoralis officii — dictas professiones irritat: Miranda, de Sacris Monial., q. 1, art. 4; Lezana, torn I Summae, cap. 25, n. 17; Emmanuel Dodericus, torn. I, deRegul., q. '47, art. 2; Tamburin., de Ire Abbatiss., disp. iS, q. 5, num. 6; Pellinar., de Mo­ rtal., cap. 8, η. 54. s$s Curia Romana 1896. S. C. Ep. et Reg., Calaguritana, 20 nov. 1818. Ex audientia SS.mi 20 Novembris 1818, Sanctitas Sua attenta relatione Episcopi Calaguritani, benigne annuit, et propterea eidem committi man­ davit, ut praevia quoad praeteritum absolutione culpabilium a censuris et poenis, nec non dispensatione ab irregularitate, quoad ea indigentes, etiam per subdelcgandum, praesertim ob alienationes factas et initos contractu.' absque beneplacito apostolico, oratricum precibus pro suo arbitrio et con­ scientia indulgeat pro absolutione reintegrationis quatuor dotium spiritua­ lium, de quibus in iisdem precibus, cum facultate impendendi in monasterii levamen, et ad dimittendum aes alienum, quo gravatur, duas alias dotes, quae primum futuris temporibus erunt superventurae. Item pro condona­ tione depositorum, quae in arca communi servabantur; in summa regalium mille et quatuor centum. Nec non pro suspensione annui depositi ad ratio­ nem trium pro quolibet centenario super summa regalium triginta octo mil­ lium octingentum quinquaginta octo usque dum monasterium fuerit in meliori statu, et capitalia eiusdem redimantur. Quibuscumque in contra­ rium non obstantibus. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 412, 413]. 1897. S. C. Ep. et Reg., Amerina, 12 febr. 1819. Γ Γi In causa vertente inter Promotorem fiscalem curiae episcopalis Ameriae ex una, ct Sacerdotem Antonium Patriotti ex altera, partibus etc. proposita fuerunt infrascripta dubia: 1. An Antonius Patriotti Amerinae Dioecesis Sacerdos, qui in Tudertina Dioecesi Parochi munere fungitur, parere teneatur Amerino Episcopo eumdem ad suam Dioecesim revocanti in casu etc.? Et quatenus affirmative: 2. An idem Sacerdos cogi possit ad acceptandum Archi presbyteratum insignis Collegiatae Ecclesiae Luniani eidem ab Episcopo amerino oblatum in casu etc.? Sacra etc., referente E.mo D.no Cardinali Pacca Praefecto, ac Ponente, visis videndis, consideratis considerandis, Partibusque tam in voce, quam in scriptis auditis, ac re mature perpensa, sequentem in modum respondit: Ad primum affirmative. Ad secundum Patriottus commendetur Episcopo; et ad mentem; et mens est: quod Episcopus provideat Sacerdotem Patriottum de congrua substentatione. [Reg. Ep. 1819. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 413]· S. C. Episcoporum et Regularium 859 1898. S. C. Ep. et Reg., Assisien., 4 oct. 1823.1 A nome di Monsignor Segretario. Per quante diligenze abbia fatte fare nella Segreteria della S. C. non si conosce la Circolare della medesima del 1818, della quale fa parte V. S. nella sua pregiatissima dei 20 Settembre scaduto. La massima pero che è in pratica nella Sacra Congregazione è questa, che le Doti monastiche, e le somme, che si trovano negli Erari dei Luoghi Pii provenienti dalle vendite di Stabili, o da Legati, e disposizioni testamentarie, purchè non venga altrimenti in esse disposto, debbano investirsi in stabili sicuri e fruttiferi. Se poi provengono da Censi, 0 Crediti restituiti, possono rinvestirsi in Censi secondo la Costituzione Piana.1 2 Que­ sta massima soffre in qualche caso particolare la sua eccezione, specialmente dopo che è stato introdotto il sistema ipotecario, ed in tal circostanza conviene ricorrere alia Sacra Congregazione, la quale nella sua saviezza pub determinare i contratti, e le cautele per stipolarli. Con questo schiarimento spero tranquillizzarla, e di aver cosi soddisfatto ai di lei desideri. Intanto ec. [Reg. Ep. 1823. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 419]. 1899. S. C. Ep. ct Reg., Messanen., 15 dec. 1826.3 In Causa Messanen. Congregationis S. Philippi Neri verten. inter Archiep. et PP. eiusdem Congregationis proposita fuerunt infrascripta dubia. 1. An Archiepiscopo Messanen. competat iurisdictio indicandi super exclusione Novitiorum, et Aggregatorum facta a Patribus Congregationis Oratorii S. Philippi Neri dictae Civit, quatenus intervenerit reclamatio pro parte eorumdem Novitiorum et Aggregatorum, vel Patrum eiusdem Oratorii in Casu etc. et quatenus affirmative: 2. An possit idem Archicp. procedere ad Sententiam definitivam et cogere succumbentes ad exeeutionem etiam sub poenis Canonicis suspen­ sionis et remotionis ab officio in casu etc. 3. An liceat Archiep. recipere computa adininistrationis gestae pro rcaedificatione Eccles. Vcn. Congregationis Oratorii, seu potius computa pro quacumque administratione reddenda sint eidem Congregationi in casu etc. 4. An et quomodo liceat Archiep. inspicere et retinere libros decretorum Congregationis Oratorii in casu etc. 1 Al Vicario Generale di Assisi. * S. Pius V, const. Cum onus, 19 ian. 1569; Etsi Apostoiica Sedes, 10 iun. 1570. -Bull. Rorn , tom. 4, III, p. 52-54. 3 In causa RR. PP. dcllOratono di S. Filippo e Monsig. Arcivescovo di Messina. 86ο Curia Romana Sacra C. referente E.mo Pacca Ponente visis videndis, consideratis consi­ derandis et Partibus tam in voce, quam in scriptis auditis, censuit rescri­ bendum, prout rescripsit: Negative in omnibus et amplius non concedatur licentia redeundi. [Reg. Ep. 1826. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 49. 50]· 1900. S. C. Ep. et Reg., 26 iun. 1829. La S. M. di Leone XII per togliere qualunque reclamo delli Superiori delle Religioni, e degli eredi dei defunti ex Religiosi dimoranti fuori dei Chiostro, e che muoiono extra Claustra, dietro una istanza della S. Congre­ gazione de’Vescovi, e Regolari nel giorno 14 Settembre 1827, previa Revocazione delle cause introdotte avanti qualunque Giudice, o Tribunale, deputo una Congregazione di quattro E.mi Signori Cardinali, i quali definissero economicamente le cause introdotte, ed climinassero nei futuri tempi qua­ lunque disputa, che potesse insorgere sulla successione alla eredità dei Pro­ fessi Regolari, i quali per diverse contingenze muoiono fuori dei Chiostro. A tale effetto di moto proprio li 19 Giugno 1828 per stabilire una regola generale, ed uniforme, voile che si proponessero li seguenti quattro Dubii alia Congregazione Deputata, acciô si esaminassero, e ciascun componente esternasse in iscritto il suo voto da depositarsi nelle Sagre Mani di Sua San­ tità per conoscerli, e definirli. Primum. « Cui competat ius succedendi haereditati Regularis Professi «decedentis extra Claustra, qui Apostolicum indultum obtinuit.manendi «extra Claustra ad tempus retento habitu, vel veste sui ordinis dimissa». Secundum. « Cui competat ius succedendi haereditati Regularis Professi, « qui infausto anteacto tempore eiectus publica vi a Coenobio, et veste sui « Ordinis expoliatus, rationabiles causae ei obstiterunt, ne successivo tran« quillitatis tempore ad suum rediret Coenobium, suique Ordinis vestem « reassumeret ». Tertium. «Cui competat ius succedendi haereditati Regularis Professi, « qui rkpostolicum indultum obtinuit acquirendi haereditates, et legata, et « de iisdem acquisitis disponendi, et signanter si dispositio fuerit ad causas « pias, et favore Religionis ». Quartum. « An sit supplicandum SS.mo, ut privativam iurisdictionem « cognoscendi, et definiendi quaestiones super praemissis ortas, et quas « oriri contigerit inter superiores Regularium Ordinum, et R. C. Spoliorum « administratores circa interpretationem, et explicationem Cons. Grego« rii XIII diei 21 lanuarii 1577, quae incipit Officii Nostri,1 alicui ex Sacris « Congregationibus tribuere dignetur ». ' Rimessi questi quattro Dubii a tutti gli E.mi Signori Cardinali della Congregazione Deputata, furono tutti solleciti di obbedire all’ordine di 1 Cf. Bull. Rom.» tom. 4, III, p. 330, 331. I I j I I ] I ' S. C. Episcoporum et Regularium 86 r Sua Santità, e da Monsignor Segretario della S. Congregazione de’Vescovi e Regolari li 19 Gennaro 1829 furono in originale depositati nelle mani della S. M. di Leone XII i rispettivi pareri. Chiamato agli eterni riposi, il lodato Pontefice non potè emanare il suo oracolo, ma presentata l’intiera posizione al Trono dei successore Pio VIII, avendo maturamente conside­ rato i voti della Congregazione Deputata, nella udienza dei 26 Giugno detto anno 1829 approvo, e confermô le seguenti soluzioni, e risposte alii quattro Dubii di sopra proposti. Relate ad primum Responsum: « De huiusmodi haereditate iudicandum «esse iuxta dispositiones Iuris Ecclesiastici communis, scilicet eam spectare «ad propriam defuncti Religionem». Relate ad secundum: « Si Religiosus, de quo est sermo, perpetuae Sae« cularizationis absoluto non fruebatur induito, ut in praecedenti. « Si vero fruebatur, distinguendum esse inter bona ab eo relicta, scilicet bona quae Religionis erant secumque e Claustro egrediens ipse attulerat, < vel ei utcumque obvenerunt, quemadmodum et bona si quae habebat ex cillis provenientia eidem Religioni manere. Quoad autem caetera bona a tali Religioso extra Claustra aliter quam ex bonis ad Religionem pertinen« tibus acquisita, iudicandum de iis esse iuxta Constitutionem Gregorii XIII, < Officii Nostri etc. ». Relate ad tertium: « Si dictus Religiosus Apostolico Induito disponendi de bonis, ut in casu, legitime usus est, facta nimirum dispositione undique •.légitimé eorumdem bonorum, ius de quo agitur illi competere, cuius «favore facta est dispositio». Relate ad quartum: « Affirmative. Mandans ut quaestiones prout in • quarto Dubio cognoscantur, et definiantur a S. Congregatione Episcopo■ rum, et Regularium, non obstantibus Constitutionibus Apostolicis de Spo­ diis, et signanter Gregorii XIII diei 21 lanuarii 1577, Officii Nostri, inve• tereata consuetudine, ordinationibus, aliisque in contrarium quibuscum< que ». [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 52-54]. 1901. S. C. Ep. et Reg., Forolivien., 7 maii 1830.1 Giudica la S. C. bene indicato il sentimento di Mons. Vescovo di Lucca, predecessore di V. S. nell’amministrazione di codesta chiesa a sopire la vertenza criminale, esposta nell’annessa rappresentanza dei sacerdote Giu­ seppe N. supposto reo di stupro a danno di Laura, montre le circostanze che sono unite alia vertenza medesima esigono doversi prescindere dall’osservanza di quelle regole, colle quali vengono a dirimersi simili affari. Dopo un biennio da che awennc il delitto, venne assunta dall ostetrice la recognizione della deflorata; il di lei padre non cspose denunzia alcuna fin dal 1 Al Vescovo di Forli. 862 Curia Romana principio, come doveva, qualora avesse avuta volontà che si procedesse, e scorso un settennio dall’infortunio della giovane, sebbene in materie sen­ suali nasca la prescrizione dopo il lasso di cinque anni, I’incarto processuale non présenta indizi tali da poter procedere contro il supposto reo, anzi emerge il contrario dopo la segreta confessione di un incognito, che nell’additarsene la colpa, offri un occulto compenso di scudi 36. Il medesimo padre si è ricusato non solo di accettare l’indicata somma, sui pretesto di conoscere 1’incognita persona, ma bcnanche non si è arreso all’offerta di scudi 100 fatta a titolo di concordia da benevoli amici dei sacerdote, con cui procurarono di sopire 1’affare. Meritano pertanto speciale riflesso queste circostanze ed impongono assolutamente di terminare una cosi intralciata ed antiquata pendenza. Dopo tali promesse si darà carico V. S. di far offrire di nuovo al padre della giovane 1’ultima esibita somma di scudi 36, previa 1’abolizione di qualunque querela, unitamente alia rinuncia di qualunque ultenore pretesa; in caso che perseverasse nella sua resistcnza, viene autorizzata a potere conoscere per mezzo della sua Curia vescovile la cosa, in via econo­ mica, senza strepito di giudizio per troncare in tai guisa ogni successivo reclamo ed ogni sinistra impressione a discapito del sacerdozio, specialmente nei tempo presente. [Reg. Ep. 1830. - Cf. etiam Thesaurus Resol. S. C. C., tom. 155, p. 688, 689]. 1902. S. C. Ep. et Reg., Camerinen., 15 iun. 1830. Dispositio Constitutionis Clem. VIII, Nul/us omnino, § 6,1 ubi Superio­ ribus Regularibus prohibetur distractio pecuniarum ad Conventum perti­ nentium, etiam nomine Conventus, comprehendit Conversarum Dotiurç deposita, quae ab Abbatissis erogari nequeunt propria auctoritate, neque in pecudum emptionem, neque in domorum colonicarum restaurationem; sed reinvestiri debent in loca stabilia. Hinc S. C. sequentem scripsit epi­ stolam Archiepiscopo Camerinen.: Consultati i Superiori dell’ordine Domenicano circa la consuetudine della erogazionc delle doti delle Converse di codesto Monastero di S. Caterina, se debbonsi queste rinvestire, owero se sia in liberta della Superiora di erogarle a favore dei Monastero, i medesimi hanno dichiarato, essere questa prattica un abuso introdotto recentemente, giacchè quando essi governavano detto Monastero, le versavano nella Cassa delle Doti per rinvestirle nell’opportunità in uno stabile a favore dei Monastero. Hanno inoltre rilevato che la Costituzione di Clem. VIII nellart. 6, de 20 Marzo 1601, che comincia Nullus omnino toglie questo potere a’ Superion locali riguardo aU’Amministrazione de’beni, ed altre cose dei Convento e nello spendere il denaro, e rendite dei medesimo; per cui ar­ bitraria è stata lerogazione della Madré Abbadcssa NN. de’268 scudi pro­ venienti dai Depositi delle doti spirituali delle Converse in comprade’be1 Cf Bull. Rom., tom. 5, Π, p. 34°-j43 S. C. Episcoporum et Regularium 863 stiami, ed in restauri delle Case coloniche senza superiore autorizzazione. Siccome perô l’oggetto della erogazione è favorevole al Monastero, special­ mente nei restauro delle Case coloniche, perciô la S. C. de’VV. e RR. autorizza i revisori deputati del suo rendiconto ad ammettere questa partita in scudi 268, purchè null’altro osti nella liquidazione de’conti, acciô venga confermata in Abbadessa di detto Monastero per altro triennio, previa 1’assoluzione delle pene e censure dalla colpevole incorse. [Reg. - Mon. 1830. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 422]. 1903. S. C. Ep. et Reg., Tiburtina, 20 iun. 1831. 1 Quantunque siano diverse le incolpazioni che da taluni consiglieri ed abitanti del comune di Vicovaro siano incartate in un processo stragiudiziale a carico del proposto di S. Pietro Francesco I., nulladimeno, fattone un rigoroso esame, sonosi ritrovate nella maggior parte antiquate e mancanti di una piena prova. La S. C. perciô ha stimato non essere opportuno un incarto giudiziale dai quale non verrebbe a risultare più di quello che è stato presentemente dedotto nello stragiudiziale, e che la principale imputazione sarebbe di privativa giurisdizione della Suprema Inquisizione. Col processo poi stragiudiziale non puô destituirsi il curato della parrocchia, potendo giustamente reclamare la difesa. Sembra poi quasi di assoluta néces­ sita rimuovere lo scandalo e la mormorazione che, a ragione 0 a torto, è insorta in codesta popolazione ristretta e specialmente perché si è sparsa la voce che il parroco abusi in qualunque modo della confessione in aborrimento del sacramento della penitenza. Per troncare lo scandalo insorto e per non obligarsi in una formale inquisizione, resta V. S. incaricata dalla S. C. d’insinuare al proposto amorevolmente, ma con forza la dimissione volontaria della parrocchia. Se decisamente si ricuserà di ciô fare, verranno adottati dei mezzi per potere ciô onorevolmente e con qualche compenso ese­ guire, esclusa sempre la translazione di altra parrocchia. [Reg. Ep. 1831. - Cf. etiam Thesaurus Resol. S. C. C., tom. 155, p. 687]. 1904. S. C. Ep. et Reg., Ventimilien., 18 iul. 1834. Exaudientia Sanctissimi habita 18 Iulii 1834, Sanctitas Sua attenta rela­ tione Episcopi oratoris benigne annuit, et propterea eidem committi man­ davit, ut attentis narratis, et accedente consensu monialium capitulariter respective quatuor monasteriorum praestando, petita facultate pro suo arbi­ trio, et conscientia uti possit et valeat ad hoc, ut loco dotis spiritualis in 1 Al Vescovo di Tivoli. 864 Curia Romana numerata pecunia, substituantur capitalia, et etiam census, ut in precibus; constito prius de eorumdem sufficientia, libertate, et securitate, executa transcriptione favore respective monasteriorum. Quibuscumque in contra­ rium non obstantibus etc. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 423]. 1905. S. C. Ep. ct Reg., decr. 18 mart. 1835. , 11 ) )' ; *, i ! » J * ' Curia Episcopalis Assisiensis, datis litteris ad S. Congregationem Negociis et Consultationibus Episcoporum, et Regularium praepositam IV Idus Mart. Anno mdcccxxxv, duas quaestiones, seu dubia proposuit, videlicet. 1. «Utrum ad legitimam sextae et vigesimae oblationem requiratur ea « pecuniae vis, quae vigesimam et sextam iam oblati pretii partem saltem « exaequet; an vero sufficiat quodeumque augmentum titulo vigesimae et « sextae? 2. « An ad maiorem Ecclesiae utilitatem possit prorogari legitimum tern«pus, ut oblatores, si velint, novas oblationes exhibere valeant?» S. Congregatio respondit: Ad primum « Affirmative ad primam partem: Negative ad secundani. Ad secundum « Negative ». Et dentur decreta de adiudicandis bonis Ecclesiasticis alias edita, et praesertim quae sequuntur. I. In adiudicandis rebus Ecclesiasticis observandae sunt leges latae a Benedicto XIV in suo Motu Proprio edito die 23 Novembris 1742 pro locationibus bonorum Cameralium.1 II. Oblationes fieri debent in quadam summa certa, et explicita sine ulla conditione, aut augmento quod ex eventu pendeat, ac proinde si quis obtulerit ex. gr. decem nummos scutatos vel supra meliorem quamcumque oblationem, vel supra eas oblationes, quae ad certam summam pervenerint, oblatio isthaec reficitur veluti captiosa, et utilitati locorum piorum adversa. III. Si quis vero in eadem oblatione, postquam summam certam obtu­ lerit, polliceatur etiam se soluturum ex. gr. decem nummos scutatos vel supra aliam quamcumque oblationem, vel supra eas oblationes, quae certa summa contineantur, tum augmentum decem nummuum scutatorum non aliorum oblationibus, sed certae summae ab eodem oblatae addendum erit. IV. Si edicta proposita fuerint vi litterarum S. Congregationis, et elapso termino, apertisque oblationibus, novae exhibeantur oblationes, tum obla­ tiones omnes ad S. Congregationem mittendae erunt; Sacra autem Congre­ gatio re adhuc integra, poterit pro suo prudenti arbitrio novas oblationes vel rciicere, vel mandare, ut denuo edicta proponantur. 1 Cf. N. 332. - Piui V I sa: me: anno 1785 extendit ad rerum Ecclesiasticarum alie­ nationes Motum Propnum Benedicti XIV, diei 23 Novembris 1742 super locationibus bonorum R C. A. 5. C. Episcoporum et Regularium 865 V. Idem ius novas oblationes vel reficiendi, aut etiam edicta denuo pro­ ponendi, re adhuc integra, ad executorem Beneplaciti Apostolici spectat, ubi ob peculiares aliquas rationes facultas adiudicandi eidem executori tri­ buta fuerit. VI. Cuique licet oblationem eius, cui res adiudicata est, intra viginti dies ad vigesimam et ultra augere: hic terminus incipit a die, quo ex decreto Exécutons Beneplaciti Apostolici res adiudicata fuerit. VII. Si quis intra huiusmodi terminum vigesimam obtulerit, tunc ei, cui res iudicata fuit, significanda erit, eique decem dies permittuntur, intra quos declaret velit nec ne vigesimam acceptare. VIII. Pro offerenda sexta spatium trium mensium conceditur: hic ter­ minus decurrit a die, quo primum res adiudicata est, si nemo vigesimam obtulerit; si vero oblata fuerit, decurrit a die, quo oblatori vigesimario res adiuducata fuit. IX. Privilegium addictionis in diem, et restitutionis in integrum, sive ius vigesimae et sextae tectum, integrumque manet favore Ecclesiae, etiamsi in Decreto Executoris nulla mentio de eo facta sit. X. Neque etiam pro invitandis oblatoribus necesse est, ut edicta vigesi­ mae et sextae proponantur.1 [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 62, 63]. 1906. S. C. Ep. et Reg., ep. 18 nov. 1835.2 In caso proposto da Vostra Eminenza nel suo Biglietto dei 14 corrente X. 37490 cioè « Se una Curia Vescovile presso cui una Donna aveva promosso asione di Stupro contro un Regolare, abbia legalmente operato rimettendo la compilazione dei processo, ed il giudizio della Causa alia Religione? » è concepito in termini generali, talchè non pub farsi alcuna considerazione suile circostanze dei fatto, che molto servono a dare un giusto giudizio. In gene­ rale adunque rispondo, che trattandosi di un Regolare non suddito dei Vescovo, e dimorante nel Chiostro sotto l’obbedienza de’Superiori proprii quantunque abbia egli peccato fuori dei Chiostro con pubblico scandalo, tuttavia la Curia Vescovile ha operato secondo il Decreto dei Trid., Sess. 25, Cap. 14, de ref. regul. rimettendo la compilazione dei processo, e il giudizio alia Religione, salvo il diritto dei Vescovo di essere informato dentro un congruo termine della seguita punizione dei Religioso, che sia provato 1 Eiequutores rescriptorum, nisi super experimentis vigesimae et sextae expressa ditpensatio a S, Congregatione concessa fuerit, debent praescribere edictorum affixionem. Nihilominus si ipsi officio suo defecerint, etiam non affixis edictis, quisque ius habet vigesiaam et sextam offerendi. « All’Eminentissimo Gamberini, Scgretario per gli Affari di Stato Interni. B5 866 Curia Romana reo. Tanto posso rispondere all’Eminenza Vostra intorno al proposto quesito mentre le bacio ecc.1 [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 188, 189]. 1907. S. C. Ep. et Reg., ep. 11 dec. 1835.1 Essendosi compiaciuta 1’Eminenza Vostra di rimettere la lettera origi­ nale direttale dai Présidente del Tribunale di prima Istanza di Fermonsguardante la Causa di stupro di cui era imputato il Professo N. N. ben di­ verso si présenta ora il caso da quello, che genericamente venne la prima volta proposto. Presso 1’esame di esso vengo ad esternare il mio parere sui terna indicato dall’Eminenza Vostra, cioè tanto sulla giurisdizione, che sui 1’azione di calunnia riservata nella Sentenza de’ Regolari. In quanto alia giurisdizione trattandosi di delitto che si vuole commesso extra claustra Monasterii da un Religioso esente dalla giurisdizione dei Vescovo contro cui si era avanzata formale querela, e nel senso dei Sacro Concilio di Trento, Sess. 25, cap. 14, e delle Costituzioni dellOrdine, che la querela promossa contro il medesimo Professo venisse conosciuta, e defi­ nita dai Superiore delPOrdine coi metodi assegnati nello Statuto. Quindi se Ia Curia Arcivescovile rimise ad esso 1’incarto per quella prowidenza, che avesse crcduto di adottare, se il Superiore delPOrdine ha proseguito la Causa contro il Religioso Laico soggetto a Lui, se il risultato di tale proccdura è stato la ricognizione dell’innocenza dell’imputato, veggo che si è agito regolarmente. Nè la dichiarazione unita alia Sentenza di riservare il diritto al Religioso Laico di ecriminare contro la calunniata, e suoi complici, come di ragiont présenté motivo di credere, non essersi in tutto osservata tal regolarità, nè che siasi esercitata la giurisdizione sopra persona non soggctta, dappoichè colla dichiarazione dSnnocenza, ne viene ex iure il diritto di recriminate, e colla clusola come di ragione non si concede che quel che concede la lege. Ora venendo alla seconda parte cioè alla recriminazione veggo, che non puo negarsi al Religioso Laico di esercitare questo diritto. Un delitto fu com­ messo a suo danno quando venne dolosamente accusato di un addebito, che non aveva commesso. Puo quindi egli domandare colle solite preserve della irregolarità ex defectu lenitatis la punizione del colpevole. In quanto poi agli atti compilati nella Curia Ecclesiastica e che si prendono a base del nuovo giudizio della Curia Laicale, il Sig. Présidente di Fermo, male si awisa, che essi nella forma soggiacer possano a qualche 1 A sententia Ordinis damnatus ad S. C. appellare potest. Quando tamen agitur de gravioribus criminibus ex. g. honuadii vef de casibus, in quibus extraordinariae circumstan­ tiae concurrant, S. C. facto verbo cum SS.mo saepe saepius compilationem processus, et iudicium in pnma instantia Cunae Episcopali committit, salva appellatione ad eamdem Sacram Congregationem. 1 All’Errunentissimo Card. Segrctario di Stato. S. C. Episcoporum ct Regularium 867 cccezione, essendo la forma medesima quella, che anticamente si usava. Or siccome la forma antica era la forma propria degli atti che la Curia Eccle­ siastica doveva usare, cosi non è punto altcrata la proccdura, perciocchè i nuovi inetodi del Regolamento organico non sono efficaci, che pei Tribunali Laid, rimanendo sempre intatta la Procedura canonica. Trovo perô il hisogno della Sanatoria Pontificia per la tradizione degli atti fatti dalla Curia Ecclesiastica alla Laica, cd il bisogno altresi delle facoltà, perche siano i medcsimi validi sotto tutti i rapporti, e possa liberamente farsene uso in giudizio avanti lo stesso Tribunale Laico, a tutti gli effetti legali fino alia Sentenza inclusivamente e sua totale esecuzione. Tanto ecc. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 189, 190]. 1908. S. C. Ep. ct Reg., decr. 18 dec. 1835. Non ita pridem a S. C. negociis, et consultationibus Episcoporum, et Regularium praepositae nonnullae regulae praescriptae fuenint pro recta, et expedita definitione causarum criminalium quae a Curiis Episcoporum, vel Ordinariorum ad eamdem S. C. in gradu appellationis deferuntur. Quas quidem praesriptiones, quoniam impedimenta sublata sunt, quae aliqua exparte earum execution! interposita fuerant visum est E.mis PP. in Con­ ventu habito XV Calend. lanuar. mdcccxxxv uberius explicare, et cum assensu, et approbatione S. D. N. Gregorii XVI iterum promulgare, ut ab omnibus, ad quos pertinent, accuratissime serventur. Sunt autem quae sequuntur. 1. Reis a curiis episcopalibus criminali iudicio damnatis spatium dierum decem conceditur, quo ad S. C. EE. et RR. appellare possint. 2. Decem dies numerari incipient non a die, quo sententia lata est, sed a dic quo reo vel eius defensori per cursorem denunciata fuit. 3. Eo tempore elapso, quin reus vel eius defensor appellaverit, latam a se sententiam Episcopus exequetur. 4. Interposita intra decem dies appellatione, Curia episcopalis acta auto­ grapha totius causae ad S. C. continuo transmittat, nempe, a) Processum ipsum in curia confectum. /;) Eius restrictum, seu conpendiariam expositio­ nem eorum, quae ex eodem processu emergunt, c) Defensiones pro reo exhibitas, d) Denique sententiam latam. 5. Ipsa Curia reo, eiusque defensori denunciabit, appellationem coram eadem S. C. prosequendam esse. 6. Si nemo comparent, aut si appellationis acta negligenter vel malitiose protrahantur, congruens tempus a S. C. praefinientur, quo inutiliter elapso, causa deserta censeatur, ct sententia curiae episcopalis execution! mandetur. 7. Reo, aut illi, qui eius defensionem suscepit, tradendus est restrictus processus, qui a iudice relatore conficitur. 8. Allegationes, seu defensiones E.mis PP. distribuendae typis non com­ mittantur, nisi iudex relator imprimendi veniam dederit. 868 1 1 Curia Romana 9. Causa definietur stata die ab Emis PP. in pleno auditorio congregatis. 10. Eidem Congregationi procurator generalis fisci, et index relator inter­ erunt. n. ludex relator de toto statu causae ad Eminentissimos Patres refert, ct procurator generalis fisci stabit pro Curia episcopali, suasque conclusiones explanabit. 12. Post haec E.mi PP. iudicium proferent, sententiam curiae episcopalis aut confirmando, aut infirmando, aut etiam reformando. 13. Prolata sententia una cum omnibus actis causae ad eamdem curiam episcopalem remittitur, ut eam exequatur. 14. Revisio, seu recognitio rei iudicatae non conceditur, nisi eius tribuen­ dae potestas a Sanet. Sua facta fuerit, et subsint gravissimae causae, super quibus cognitio, et iudiciufn ad plenam Congregationem pertinet. 15. Sciant denique Curiae episcopales per novissimas leges, quae ad investiganda, et coercenda crimina pro tribunalibus laicis promulgatae sunt, nihil detractum esse de formis, et regulis canonicis, quas proinde sequi omnino debent, non modo in conficiendo processu, ad quem spectant haec verba edicti die 5 Novembris 1831 - Nihil innovetur, quantum ad indicia ecclesiastica pertinet, - verum etiam in poenis decernendis, quemadmodum in appendice eiusdem edicti ita cautum est: Tribunalia jurisdictionis mixtae clericos et personas ecclesiasticas iis poenis mulctabunt, quas secundum canones, et Constitutiones Apostolicus tribunal ecclesiasticum iisdem irrogaret. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, p. 135, notai]. 1909. 1 ί ' V S. C. Ep. et Reg., decr. 11 mart. 1836. P. Minister Generalis totius Ordinis Minorum S. Francisci cum ani­ madverterit in Capitula praesertim Provincialia abusus aliquot, ut sibi vide­ bantur, contra Decretum S. Concilii Tridentini, sess. XXV, cap. 6, de Re­ gularibus, et Constitutiones Ordinis irrepsisse, atque agnoscens quantum intersit secundum praescriptam formam electiones celebrari, hanc S. Con­ gregationem Negociis et Consultationibus Episcoporum, et Regularium praepositam rogavit, ut decem quaestiones, seu dubia, quae sequuntur, declararet, videlicet: I. An nomine absentium, quorum suffragia in electionibus supplenda non sunt ex Tridentini Concilii Decreto, illi quoque intelligendi sint, qui vita functi fuerint? IV. Licebit nc definitorio vel immediate ante, vel in actu Capituli sub­ stituere Religiosum idoneum in locum alicuius Guardiani, qui vocem acti­ vam et passivam amiserit? V. Si quis cx definitoribus actualibus sit etiam Coenobii Guardianus, potent ne duplex suffragium ferre? ct si Guardianatu se abdicaverit, poterit nc alter substitui, ne eius vox in Capitulo desit? S. C. Episcoporum et Regularium 869 1910. S. C. Ep. et Reg., decr. 6 iun. 1836. Ad nonnullas quaestiones dirimendas quae inter Superiores Ordinum Regularium et Administratores Rev. Camerae Spoliorum exortae erant, Sa. me. Pontifex Leo XII dic 14 Septembris 1827 specialem Congregatio­ nem quatuor Emincntissimorum S. R. E. Cardinalium destinavit, et inter caetera, de quibus deliberandum erat, id quarto loco propositum fuit, sci­ licet « An sit supplicandum Sanctissimo, ut privativam iurisdictionem cogno­ scendi et definiendi quaestiones super successione in haereditates Regularium BIBLÏO VI. In iis Provinciis, ubi parvi Conventus vel Coenobia extant, quae Hospitalia appellari solent, poterit nc Minister Provincialis decernere, ut Praeses huius vel illius parvi Coenobii ius suffragi habeat? VII. Ubi Statuta peculiaria vigent, quae lectoribus iubilatis numerariis ius ferendi suffragii in electione Ministri Provincialis, et definitorum Pro­ vincialium tribuunt, si quis ex huiusmodi lectoribus sit etiam Guardianus, poteritne lector simpliciter iubilatus ei substitui cum iure suffragi? IX. Quonam sensu intelligenda sunt illa verba Decreti Ad effectum ele­ ctionis faciendae, utrum nempe ad ipsum tantummodo actum electionis, an vero etiam ad electores ante Capituli celebrationem constitutos pertineant? X. An consuetudo aut praescriptio possit efficere, ut ratae ct validae sint electiones quae contra formam Decreti Tridentini factae fuerint? Itaque S. Congregatio in pleno Auditorio diei 11 Martii 1836 referente mo Cardinali Polidori respondit: E. Ad I. Affirmative. Ad IV. Negative. Ad V. Negative in omnibus ad utramque partem. Ad VI. Negative. Ad VII. Negative. Ad IX. Affirmative quoad utramque partem, quatenus verba Concilii tum ad actum electionis, tum ad electores ita referenda sunt, ut nec mere titulares, nec alii, qui vicem absentium suppleant ad effectum electionis faciendae constitui possint. Ad X. Negative, et supplicandum Sanctissimo pro sanatione ad cautelam praeteritarum electionum, quae contra formam Decreti Tridentini factae fuerint. Et facta de praemissis relatione Sanctissimo Domino Nostro Gregorio XVI inaudientia diei 25 Martii 1836, Sanctitas Sua responsiones, et declarationes Sacrae Congregationis approbavit et confirmavit, et praesens Decretum Con­ stitutionibus Minorum S. Francisco tam Observantium, quam Reformatorum adiungi tussit, sanando ad cautelam electiones, quae usque adhuc aliter peractae fuerint, de quibus proinde nullo unquam tempore, dubia ac quaestiones excitari posse districte prohibuit. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 68-70]. Curia Romana 870 ortas, et quas oriri contigerit inter Superiores Regularium Ordinum, et Reve­ rendae Camerae Spoliorum Administratores circa interpretationem et explica­ tionem Const. Gregorii XIII diei 21 lanuarii 1759, quae incipit - Officii Nostri alicui ex Sacris Congregationibus tribuere dignetur n. Eadem Sacra Congregatio respondendum censuit : « Affirmative. Man­ dans ut quaestiones prout in quarto dubio cognoscantur, et definiantur a Sacra Congregatione Episcoporum et Regularium, non obstantibus Constitutionibus Apostolicis de Spoliis et signanter Gregorii XIII diei 21 lanuarii 1577 «Offi­ cii Nostri » inveterata consuetudine, ordinationibus, aliisque in contrarium qui­ buscumque ». Cum vero idem Pontifex antequam omnia absolverentur, ex hac vita migrasset, ad eius Successorem Pium PP. VIII hac de re relatum fuit, qui Decreto lato die 26 unii 1829 sententiam dictae Congregationis probavit atque sancivit.1 Quapropter administratores Rev. Camerae Spoliorum S. Congrega­ tionem Negociis et Consultationibus Episcoporum et Regularium prae­ positam rogarunt, ut quaestiones, quae sequuntur, dissolveret. 1 « An pensiones, quae a publico aerario solvuntur Regularibus extra « Claustra degentibus, habendae sint tamquam pensiones Ecclesiasticae, ita « ut natura sua spolio subiaceant? Et quatenus Negative: 2 « Cui competat post illorum mortem ius percipiendi ratas non solutas dictarum pensionum, si Regulares Professi Apostolicum Indultum obtinue­ rim manendi extra Claustra sive ad tempus, sive in perpetuum? 3 « Cui competat idem ius, si huiusmodi Regulares professi indultum « testandi, et disponendi obtinuerint. 4. « Cui competat praefatum ius, si agatur de Regularibus, qui vota « simplicia tantum emiserunt ». 5. Congregatio respondendum censuit. Ad i. Negative. Ad 2. Si indultum temporaneum fuerit spectare ad propriam defuncti Religionem, si perpetuum ad R. C. Spoliorum secundum Const. Gregorîi XIII, « Offtcii Nostri». Ad 3. Ius, de quo agitur, ad eum pertinere, cuius favore facta est dispo­ sitio, si Regularis Apostolico Induito disponendi dc bonis legitime usus sit: quatenus eodem Induito legitime usus non fuerit, servandam esse resolut’onem datam in secundo. Ad 4. Non spectare neque ad Religionem, neque ad S. C. Spoliorum, sed ad suos haeredes sive ab intestato sive ex testamento venientes. [Bizzarri, Collectanea S. C, Ep. et Reg., p. 70, 71]. 1 Cf. N. 1900. S. C. Episcoporum et Regularium 871 1911. S. C. Ep. et Reg., Panormitana seu Romana, 23 sept. 1836. Ex instrumento diei 17 Augusti 1733 Societas lesu apostolicis facultati­ bus instructa censum imposuit scutator. 2500 super aliquibus bonis ad Con­ gregationem Olivetanorum S. Spiritus Panormi pertinentibus, servatis con­ ditionibus a Piana Constitutione praescriptis.1 Patres Olivetani depactum fructum persolverunt memoratae Societati, donec ea stetit; ipsaque abolita, Camerae Spoliorum usque ad annum 1782. Ex hoc tempore fructuum solutio interrupta est; non autem eius memo­ ria. Nam in quibusdam publicis actis tum anni 1796, tum 1818, ac 1823 iidem Olivetani huiusce census mentionem, data occasione, facere non omi­ serunt. Societas lesu vix restituta est huiusce crediti solutionem ab Olivetanis petere non retardavit. Sed cum conatus amicabiles in irritum cessissent, ad Sacram Congregationem Episcoporum et Regularium suam petitionem exhi­ buit. Multas Olivetani exceptiones opponebant, quas inter ea, quae maius pondus obtineret, plurimorum annorum erat praescriptio. Haec autem vim etiam mutuabatur ex legibus Neapolitanae ditionis, quae trigenarium ad reales, ac personales actiones praescribendas satis esse constituunt. Sed praeterquam quod ad ipsarum legum civilium tramitem aliquid contra praescriptionem replicari posset, obstabat in casu Cap. 20, de Pracscr. quod praescriptionem omnem absque bona fide condemnat, ac reprobat, cum praescribentem in nulla temporis parte conscientiam rei alienae habere oporteat. Id autem eo magis in casu attendendum erat, quandoquidem ageba­ tur de partibus, quae ambae personis religiosis constabant. Itaque in plenario conventu diei 23 Septembris 1836 duo dubia E.mis Patribus exhibita sunt, nempe; 1. Se il Censo imposto nel 1733 dalla Congregazione Olivetana a favore della Compagnia di Gesù fu vero e legittimo e tuttora vigente in favore della Compagnia? Et quatenus affirmative: 2. Se la Compagnia di Gesù ha diritto di esigere i frutti arretrati e correnti? E.mi Patres rescripserunt ad Primum Affirmative. - Ad 2. Affirmative. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 426].i i S. Pius V, const. Cum onus, i9ian. 1569; const. Etsi Apostolica - Bull. Rom., tom. 4, III, p. 52-54· Sedes, 10 iun. 1570. Curia Romana 872 1912. S. C. Ep. et Reg., Romana, a. 1837. Sacra Congregatio Episcoporum et Regularium attenta relatione Ejni Urbis Vicarii, benigne eidem commisit, ut veris etc. praevia culpabilium absolutione a censuris et poenis ecclesiasticis etiam per subdelegandum, ob non servatam formam motus proprii sa. me. Clementis XIII1 in admis­ sione ad probationem Mariae N. petitam facultatem pro suo arbitrio et conscientia impertiatur hypothecato congruo fundo, vel praestita idonea fideiussione tam pro securitate solutionis residuae summae, quam fructus compensativi persolvendi donec integra dos monasterio realiter tradita fue­ rit sub poenis contra alienantes res regularium etc. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 427]. 1913. S. C. Ep. et Reg., Ariminen., 3 mart. 1837. Municeps Sabiniani Moderator, Hospitio Charitatis Praefectus, a S. C. Ep. et Reg. beneplacitum Apostolicum impetraverat pro loci pii bonis ad novennium locandis. Id quaestioni de qua agitur, occasionem dedit. Nam Episcopus de more interpellatus Municipio significavit ad suam curiam pertinere omnium actorum confectionem. Acriter vero retulit Hospitio Prae­ fectus, et a S. C. declarari postulavit « che gli atti di asta, di trattatiia, t di stipulatione si debbono fare dagli Aniministratori dei luogo pio e dai loro Ministri coi rogito dei Notaro delVOspedale, salvo il diritto aUOrdinario della deputazione di una persona Ecclesiastica, che in suo nome assista agli atti ed all'approvazione de'medesimi ». S. C. utriusque partis momenta oeconomice voluit audire; et insuper votum requisivit R. P. D. Archiviorum Praefecti. Hic referebat huiusmodi negotium perpetuum retulisse querelarum seminarium ex parte Notariorum publicorum; ideoque optimum fore, si a S. C. aliquid certi hac in re stabi­ liretur. Igitur tria dubia E.mis PP. subiecta sunt in generalibus comitiis diei 3 Martii 1737. 1. An acta, quae ad Edictorum affixionem, et hastam referuntur pera­ genda sint ab Ordinario sive per se, sive per deputationem personae Eccle­ siasticae, et ope suorum ministrorum; seu potius pertineant ad Hospitii (vulgo Beneftcenzd) Administratores, et eiusdem ministros, salvo Ordinarii iure eadem approbandi deputandique personam Ecclesiasticam, quae iisdem adsistat? 2. An Ordinarius Notario pii Instituti impedimentum facere possit, ne * Cf. N. 450- 5. C. Episcoporum et Regularium 873 locationis instrumentum roget itemque exigere queat, ut idem Instrumentum a Curiae Ministris rogetur? Et quatenus negative: 3. An Notarius praedicti pii Instituti adigi possit ad instnimenti rogati exemplar in Cancellaria Episcôpab deponendum? E.mi Patres die 3 Martii 1837 rescripserunt: Ad i. Affirmative ad primam partem; negative ad secundam. Ad 2. Negative. Ad 3. Affirmative. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 72, 73]. 1914. S. C. Ep. et Reg., Pinerolien., 28 iul. 1837. Erectum fuerat in ditione Pedemontana pium institutum, seu Congrega­ tio Presbyterorum saecularium, qui Oblati B. Μ. V. nuncupantur, quique emissa professione votorum simplicium speciali modo vacare debent insti­ tutioni Cleri, et incumbere in spirituale populi bonum promovendum quo­ cumque vocati sint tam spiritualibus exercitiis tam aliis sacri Ministerii operibus obeundis. Apostolicis literis in forma Brevis dic 1 Septembris 1826 a Leone XII sa. mem. eorum Constitutiones approbatae fuerunt.1 Deinde die 12 Septembris 1826 rescriptum obtinuerunt, quo eis eorumque Eccle­ siis, Cappellis ct domibus communicata fuerunt omnia, singula privilegia, indulgentiae, exemptiones, et facultates Congregationis SS.mi Redemptoris cum omnibus clausulis et decretis necessariis, et opportunis. Paulo post Episcopus Pineroliensis dubitans - se alie Congregazioni nelle quali si emettono i voti semplici, quali appunto sono i voti degli Oblati, debbansi applicare l'esenzioni delle Comunità Regolari astrette da voti solenni, ideoque nonnulla exhibebat dubia: 1. Circa interventum in processionibus. 2. Circa facultatem Episcoporum sese opponendi alicuius alumni pro­ fessioni. 3. Circa retentionem Beneficiorum simplicium. 4. Quoad Ordinariorum visitationem, et ab eis exemptionem. Advertendum est ex concessione Pii VI Presbyteris SS.mi Redempto­ ris plene communicata fuisse privilegia a romanis Pontificibus concessa Congregationibus Doctrinae Christianae. Piorum Operariorum et Passio­ nis D. N. I. C. Haec factum respiciunt; nunc propius ad quaestiones accedentes singula dubia perpendenda sunt. 1 In praefato Instituto sodales S. Petrum in peculiarem sibi Protectorem elegerunt, ea quoque addita lege ut illius die festo singuli Alumni quotannis professionem fidei emitterent, romanoque Pontifici veram obedientiam sponderent iuxta formulam a Pio IV (Cf. N. 108) praescriptam. Optandum profecto esset ut Alumni novorum Institutorum, quae in dies approban­ tur, huiusmodi exemplum devotionis, et obsequii in Apostolicam Sedem imitarentur. 874 Curia Romana Quod ad processiones spectat in iure cautum est Clericos Regulares ad processiones compelli posse, nisi hoc (idest exemptio) iis concessum fuerit recte, nec vi generalis communicationis privilegiorum.1 Cogi haud possunt ad processiones Clerici nullum beneficium, vel officium ecclesiasticum oblinentes.'· At hisce Clericis aequiparari videntur alumni Congregationis, de qua agitur. Bened. XIT in Const. Ex quo dilectus,3 in qua agit an Clericus saecularis inconsulto Ordinario habitum regularem suscipere possit, animadvertit Religio­ nis statum esse maioris securitatis in ordine ad spiritualem salutem, ideoque non posse impediri quominis clericus saecularis illum suscipiat. In themate licet non agatur de ingressu in Ordinem vere regularem, tamen professio votorum simplicium in aliquo approbato Instituto maioris securi­ tatis statum constituit, habetur igitur eadem ratio, quam Bened. XIV pro ingressu in ordinem regularem enunciat. Ad beneficia quod attinet distin­ guendum est: aut agitur de Beneficiis residentialibus; aut de simplicibus. Prima retineri non possunt, prout S. C. C. in Pinerolien. diei 23 Novem­ bris 1832 declaravit, quae Canonico Theologo Cathedralis Pinerolien. veniam denegavit, praebendam canonicalem retinendi post emissam in hoc Instituto professionem, et mandavit Episcopo, ut post emissam professionem procederet, prout de iure. Beneficia vero simplicia non vacant, ut docet De Nigris, de vacat, benefic., lib. 1, cap. 8: per professionem in iis Religionibus, seu Con­ gregationibus, in quibus emittitur professio votorum simplicium, et Professi reti­ nent dominium sine usu, et administratione. Huiusmodi dominium, quod Theologi radicale vocant, Oblati ex praescripto suarum Constitutionum reti­ nent. Tandem in facto exemptionis distinguenda est exemptio personalis, et localis, quarum una sine altera haberi potest. Hinc exemptis alicuius Eccle­ siae Canonicis vel Clericis, Ecclesia ipsa non censetur exempta teste Fagnano in Cap. Cum Cappella, de privileg., num. 3. Omnibus autem notum est ab Episcopo uti S. Sedis Delegato visitari posse Ecclesias saeculares exemptas etiamsi dictae Ecclesiae saeculares exemptae commendatae, sive illis cura ani­ marum immineat, sive non, iuxta tradita a Fagnano in cap. Grave, De Offic. Ordinarii, η. II. Personae Saeculares exemptae si tenent curam animarum, in iis, quae dictam curam, et Sacramentorum administrationem concernunt, subsunt iurisdictioni, visitationi, et correctioni Episcopi: si vero non eam teneant, possunt visitari ab Episcopo auctoritate delegata. Certum autem in iure est quod exemptio a iurisdictione non includat exemptionem a visitatione: id autem non procedere, si exemptio concepta sit verbis universalibus, quorum vis in hoc con­ sistit, ut includat etiam ea quae alias in simplici, aut generali dispositione non includerentur. Vid. Fagnan. in Cap. Ex parte, De Privilegiis, num. 30. Verum cum Barbosa, de Offic. et potest. Episcop., alleg. 74, num. 6, observandum est exemptionem a visitatione non comprehendi sub generali concessione exemptio1 Giraldi, Ius Pont., part. 2, sect. 168. ’ S. C. C., 12 Iunii 1677, et Bened. XIV, Inst. eccl. 31. * Cf. N. 374. 5. C. Episcoporum et Regularium 875 num. Non abs re erit recensere nonnulla privilegia exemptionis Congregatio­ nibus seu Institutis Clericorum saecularium concessa. Congregationi Mis­ sionum Alexander VII, Const. Ex commissa Nobis, die 22 Septembris 1655,1 exemptionem tribuit a subiectione Ordinariorum in omnibus, excepto quod personae, quae a superiore eiusdem Congregationis deputabuntur ad Missiones subsint ipsis Ordinariis quoad Missiones, et ea, quae illas concernunt, utque ipsa non censeatur propterea in numero Ordinum Religiosorum. Clerici saecu­ lares Oratorii exemptione non gaudent; sed tamen Bened. XIV, Const. Emanavit nuper, 21 lanuarii 1758,2 quaestiones dirimens inter Archiepiscopum Liman, et Presbyteros Oratorii declaravit Congregationem Oratorii esse omnimode subiectam Archiepiscopo, excepto eius Instituto, sive iis, de quibus loquuntur Constitutiones Congregationis : debere in visitatione Archiepiscopo exhibere solum inventarium supellectilium Ecclesiae non vero libros administrationis domesticos: si oriatur controversia super electionibus Iudex com­ petens sit Archiepiscopus, et Procurator fiscalis agere possit, non vero pro obser­ vantia Constitutionum. 3 Sed ad rem propius faciunt privilegia concessa Presbyteris doctrinae Christianae, quorum communicationem Congregatio SS.mi Reemptoris obtinuit. Innocentius XII in Brevi Commissi nobis, 30 Iulii 1697, in approba­ tione Instituti declaravit illius alumnos subiacere iurisdictioni Ordinariorum, qui in omnibus ns, quae exercitia spiritualia Ordinis concernunt, in instituendis populis, concionibus habendis et in exercitio, et administratione Sacramentorum immediate procedere possunt. Hinc teste P. Praeposito Generali illius Congre­ gationis Episcopi Ecclesias, libros Missarum, et scholas visitant. In iis autem quae respiciunt bonorum temporalium administrationem, domorum Gubernium, Superiorum electiones, Novitiorum receptiones, transgressiones, et alios dome­ sticos excessus puniendos « Ordinarii » nullatenus possint sese in iis ingerere, aut exeeutiones decretorum et sententiarium Superiorum nisi in casibus a iure permissis.4 Pius VI Congregationi SS.mi Redemptoris concesserat tam generaliter, quam specialiter privilegia, exemptiones, indulta, aliasque spirituales gratias Congregationibus Piorum Operariorum Doctrinae Christianae, et Passionis D.^.J.C. concessa, et in posterum concedenda, quaeque specialem requirerent mentionem. Pius vero VII die 9 lanuarii 1807 hanc concessionem ampliavit declarans: omnia et singula privilegia, indulta, facultates, exemptiones, et gra­ tias spirituales etiam specialem mentionem requirentes, quibus praedictae, aliaeque similes Clericorum seu Regularium, seu Saecularium Congregationes, earuni­ que Domus Regulares, et personae utuntur, et gaudent.5 Verum haec ampliatio facta per modum declarationis, quatenus iam in praecedentibus induitis concessa fuerit, graves implicat difficultates. Etenim 1 « ’ ‘ Cf. Bull. Rom., tom. 6, IV, p. 45, 46. Cf. N. 446. Vide etiam quae referuntur in N. 1900. Casus a iure permissi perlegi poterunt in Cone. Trid., Sess. 6, de Ref. cap. 3; Sess. 7, dtRef., cap. 14; Sess. 13, de Ref., cap. 1 et 5; Sess. 25, de Reg., cap. 14. * Cf. Bull. Rom. Cont., tom. 13, p. 88, 89. 876 [ : [' ’ 7 I Curia Romana Congregatio SS.mi Redemptoris in meliori conditione esset ac Congregatio Doctrinae Christianae, et Passionis D. N. I. C., licet ab eis privilegia mutuata fuerit: et in ea deest directa concessio exemptionis a visitatione, quae per communicationem, ut supra expositum est, non acquiritur. Quibus positis sequentia dubia in generali Congregatione dici 28 lulii 1837 proposita fuere; scilicet: 1. An Oblati B. Μ. V. obnoxii sint decreto tridentini Concilii, Sess.25, cap. 13, de Regularibus, quo statuitur posse ab Ordinariis ad processiones obligari exempti omnes tam Clerici saeculares, quam Regulares quicumque etiam Monachi, iis tantum exceptis, qui in strictiori clausura perpetuo vivunt: 2. An dictis Oblatis extendi debeat Constit Bened. XIV incipien. Ex quo dilectus circa liberum ingressum Clericorum Saecularium in regularia Instituta, licet Episcopus opponatur, ct Oblati emittant tantum vota sim­ plicia? 3. An per professionem Oblatorum, de quibus agitur, vacent beneficia simplicia et non rcsidentialia quae ipsi obtinebant? 4. An, ct quomodo Congregatio Oblatorum subiecta sit visitationi Ordinarii, seu an, et quomodo Episcopus tamquam Delegatus S. Sedis visitationem facere possit? E.mi Patres re diligenter perpensa rescripserunt: Ad i. Negative, Ad 2. Affirmative, ne impediatur vocatio ad statum perfcciiorem. Ad 3. Negative si agatur de Beneficio simplici. Ad 4. Dilata tt iterum proponatur, auditis Episcopo, Oblatis, nec non Procuratoribus generalibus Congregationis SS.nii Redemptoris et Passionis D. N. I. C. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 429-432]. 1915. S. C. Ep. ct Reg., Ordinis Minorum, 30 mart. 1838. 1 ·' i ’ Apud Religiosos Ordinis Minorum Cismontanae familiae, a tempore cuius memoria non aderat, consuetudo invaluerat, ut a Novitiis pensio quaedam, alimentorum titulo persolvatur. Itaque Provinciale Definitorium die 15 Decembris 1835, decernere non dubitavit, ut: Conventus Salutiarum S. Bernardini.... cedere deberet (in utilitatem aliorum Conventuum, ubi studium institutum erat) annuam pensionem eorum Novitiorum qui in dicto Novitiatu ultra sex reperirentur. Huiusmodi decreto accessit confirmatio Visitatoris Apostolici, qui gallica tempestate sedata, a Sancta Sede Apostolica ad illius Religionis res ordinandas institutus fuerat. At vero hanc dispositionem effectui mandare detrectavit Conventus S. Bernardini Guardianus ideoque ad S. Congregationem Episcoporum et Regularium res deducta est. Dum huiusmodi res versaretur, consuetudo, quam super innuimus, deprehensa est, et non immerito dubitatum, an eadem cum Ordinis Constitutionibus conciliabitis esset, vel potius uti abusus et corruptela abroganda foret. 7 S. C. Episcoporum et Regularium 877 Generalis Curiae Commissarius hac super re interpellatus, declaravit, huiusmodi usum Ordinis instituto non esse consentaneum, ideoque aucto­ ritate S. Congregationis esse prorsus avellendum. Consultor, cui de more Sacrae Congregationis, res demandata fuerat ut sententiam suam exponeret, eam, quam Commissarius retulerat suo voto, confirmavit. Neque vero iniurie; siquidem praeter alias rationes, Constitutiones anno 1827 pro Cismontana familia editae art. 34 sic statuunt: Nemini liceat quidquam a Novitiis accipere. Quae dispositio sanctionem accipiebat ex poe­ nis contra violatores ibidem statutis. Huc accedebat, quod alibi, nempe art. 286, 334, 434, ratio praescripta erat, qua Conventibus, qui indigentia laborant, prospici valeret. Itaque proposita Causa in generalibus comitiis diei 30 Martii 1838 se­ quentibus dubiorum formulis. 1. Se, e come sia da tollerarsi la consuetudine di esiggere la pensione dai Novizi? Et quatenus Affirmative: 2. Se, e come il Decreto in questione si sostenga? Quatenus Negative: 3. Se, e quale prowedimento convenga prendere nel caso? E.mi PP. rescribendum censuere: Ad i. Negative. Ad 2. Provisum in primo. Ad 3. Scribatur Patri Generali ad mentem: Mens est - Che scriva al Provinciale, che la S. Congregazione ha disapprovato la consuetudine di esiggere dai Novizi Ia pensione ratione victus, e che questa risoluzione sia manifestata a tutti i Conventi di Noviziato di quella Provincia, assolvendo, quatenus opus sit, tutti i Superiori che hanno esatto simili pensioni. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 79, 80]. 1916. S. C. Ep. ct Reg., Bononien., 21 sept. 1838. Exadverso Monasterii S. Christinae sacrarum virginum Ordinis S. Au­ gustini in Bononiensi Civitate cuiusdam Pauli domus exurgebat, in qua idem Paulus quosdam peregerat innovationes. Itaque Sanctimoniales hac de re apud hanc S. Congregationem conquestae sunt, exponentes a Paulo moenia domus altius elata fuisse, simulque duas fenestras tam late fuisse ampliatas, ut ex iis facillimus pateret prospectus non modo in internum Monasterii pratum, sed etiam in interiora penetralia, ubi Sacrae Virgines operibus communibus intendunt, atque adeo complures in cellas, et ipsum novitiatum. Paulus excipiebat, omni tempore ab immemorabili ae\o huiusmodi pro­ spectum extitisse: ipse siquidem, veiuti aiebat, nihil aliud egerat nisi quas- 878 r » I Curia Romana dam restaurationes et opera, quae nullatenus domum altiorem fecerant,neque prospectum adauxerunt; etenim ad fenestras quod attinet, eaedem paullo ampliores tantummodo factae sunt circa superiorem partem, ut ex iis maior copia lucis ingrederetur. Duplex virorum peritorum sententia exquisita fuit, una videlicet, quam provocaverat ipsa Curia, altera vero, quam ex officio Sacra Congregatio demandavit. De peracta fenestrarum ampliatione constabat, licet alioquin signa superessent, quae reapse antiquitus in monasterium aliquatenus patuis­ se prospectum ostendebant. At vero Sanctimoniales generalia privilegia, quae ex SS. CC. praescripto Monasteriis foemmeis attributa sunt, in medium afferentes pressius urgebant ut novum opus in pristinum restitueretur. Porro ratio quaedam proposita fuit, per quam controversia amicabili compositione dirimeretur: ei tamen sanctimoniales assentire noluerunt, eo quod muri plus nimio alti attollendi fuissent, quod onus fundamenta, utpote debiliora, pati nequaquam poterunt. Itaque die 21 Septembris 1838 in Comitiis generalibus propositum fuit dubium: An et quomodo auferendus sit prospectus in monasterium S. Christinae in casu de quo agitur? E.mi Patres rescripserunt. Affirmative, et omnia in pristinum statum restituantur. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 81]. 1917. S. C. Ep. ct Reg., Aquinaten. et Pontis Curvi, 28 sept. 1838. i Postquam a S. M. Pio PP. VII editae fuerunt quinto Kal. Iulii anni 1818 Literae Apostolicae, quibus nova circumscriptio Dioccesum in Ditione Regni utriusque Siciliae decreta fuit,1 dubium exortum est, an Capitulum Cathedralis Ecclesiae Pontiscurvi posset impostcrum, eveniente Sedis vaca­ tione, suum eligere, et habere Vicarium Capitularem independenter a Capi­ tulo Aquinate, a quo prius unicus deputabatur Vicarius, qui utramque Ecclesiam regebat. Hinc factum ut in vacationibus Sedis Episcopalis utraque pars rationum momenta protulerit, quibus sua iura tuebatur, sed nulla adhuc definitiva sententia prolata fuit, et in casibus particularibus potestas facta est Capi­ tulo Pontiscurvi ad electionem sui Vicani Capitularis libere procedendi. Sed ne diutius res incerta maneret in particulari conventu nonnullorum E.morum et R.morum S. R. E. Cardinalium ex Sacra Congregatione Episco­ porum ct Regularium delectorum dubium propositum est: « An praesertim vigore dictarum litterarum Apostolicarum S. M. Pii VII Capitulum Pon­ tiscurvi iure possit imposterum, vacante Sede Episcopali, suum Vicarium Capitularem eligere?» ’ Cf Bull Rom. Cont., tom. 15, p. 56-61. 5. C. Episcoporum et Regularium 879 Itaque E.mi et R.mi Patres omnibus mature perpensis affirmative respon­ dendum censuerunt, ac declarandum ius utrique Capitulo, Aquinatensi nempe et Pontiscurvi, in posterum fore, et esse suum Vicarium Capitu­ larem independenter, et privative, servatis aliis de iure servandis, eligendi. Et facta ad SS.mum D. N. Gregorium PP. XVI de praemissis relatione in Audientia habita a Domino Secretario Sacrae Congregationis Episcopo­ rum et Regularium die 28 Septembris 1838 praedictam resolutionem appro­ bavit et confirmavit, non obstante Const. S. M. Benedicti XIII, « In excelsa »1 aliisque contrariis quibuscumque. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 437]. 1918. . S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 6 dec. 1838.1 2 L’Abbadessa di codesto Monastero di S. Chiara ha supplicato questa S. C. de’ Vescovi e Regolari a volere accordare a V. S. le facoltà per poter permettere alie Monache di quel Monastero anche abitualmente di pariare con i Religiosi. Benchè tali facoltà non soglionsi concedere attesi i gravi inconvenienti, che pur troppo possono accadere dal frequente, e libero conversare dei Religiosi colle Religiose, pur nondimeno considerate le particolari circostanze dei Monastero di S. Chiara, si accorda per un triennio a V. S. Ia facoltà di permettere alie Monache, colla intelligenza della Superiora, di pariare coi Religiosi e viceversa per quei casi che V. S. crederà nella sua prudenza, purchè si tratti di persone determinate. Potrà inoltre dare il suddetto pcrmesso anche per persone indeterminate in occasione di qualche festa, che si celebri in quel Monastero, c di altra simile circostanza, incaricando perô la Superiora della dovuta sorveglianza per evitare qualunque disordine. Tanto ecc. 3 [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 437, 438]. 1 Dic 23 iun. 1725. — Bull. Rom., tom. 12, p. 7-10. 2 Al Nunzio Apostolico, Napoli. 3 Animadversiones Ctrca prohibitionem factam Regularibus alloquendi Moniales: Sixtus V generali decreto anni 1590 prohibuit Regularibus ne Moniales alloquerentur — absque licentia expressa S. Congregationis EE. et RR. — Urbanus VI11 decreto anni 1623 huius Sacrae Congregationis (Cf. Bizzarri, Collectanea S. C Ep. ct Reg., p. 22-24) facul­ tatem tribuit Ordinariis concedendi licentiam per quatuor vices ad summum quolibet anno cuicumquc Regulari, ut Moniales sibi in primo, et secundo gradu contundas alloqui possint. Insuper praescripsit formam in huiusmodi licentiis concedendis servandam, ct expresse edixit Ordinarios haud posse dictam licentiam dare Regularibus in praefatis gradibus Monialibus non coniunctis; nec ultra quatuor vices Regularibus ut supra consanguineis. Cum horum decretorum vim nonnulli imminuere curaverint S. C. C. anno 1669 declaravit Regu­ lares, qui absque legitima facultate accedunt colloquendo etiam per quodeumque modicum tem­ poris spatium.... peccare mortaliter. At hanc etiam declarationem aliqui falsis rationibus infir­ mare satagebant; idcirco eadem S. C.C. postquam in exordio resolutionis falsam interpreta­ tionem lamentata fuerit, concinnato dubio — An Regulares accedentes ad colloquendum cum momahbus sine licentia Episcopi peccant mortaliter? rescripsit die 26 Novembris 1672 — Affirmative etiam ex rationabili causa, quando non adest licentia etc. Hinc aliqui Scriptores Curia Romana 88ο 1919. S. C. Ep. et Reg., Novarien., 20 dec. 1838. Sacra Congregatio E.morum et R.morum S. R. E. Cardinalium negotiis et Consultationibus Episcoporum et Regularium praeposita, in generali auditorio die 20 Decembris 1838 referente E.mo Castracane perpensis sedulo et mautre Regulis piae societatis ab anno 1828 in Dioecesi Novariensi primum fundatae, quod Institutum Caritatis nuncupatur, exquisita etiam sententia nonnullorum Consultorum eiusdem Sacrae Congregationis super approbatione ipsarum Regularum et Instituti, acceptis insuper rela­ tionibus E.morum Patrum Cardinalium Morozzo Archiepiscopi Episcopi Novariensis, Taddini Archiepiscopi lanuensis, Monico Patriarchae Venetiarum, nec non RR.morum Archiepiscoporum Camberiensis, et Taurinensis, et Episcoporum Cremonensis, Veronensis, Segusini, et Sigani Vicarii Apostolici in Vicariatu Occidentali Angliae, qui omnes vel Domus eius societatis in suis Dioecesibus habent, vel opera Presbyterorum societatis in promovenda animarum salute usi sunt, quique uberes ex ea societate utilitates in Christianum populum promanare testantur, enunciatas Regulas septuaginta tribus Articulis distinctas, ct societatem ipsam censuit confir­ mandam et approbandam esse. Praeterea cum eadem societas in plures Dioe­ ceses iam diffusa sit, ut uberiores fructus imposterum sperare liceat, eadem Sacra Congregatio rata est ad confovendam ipsius Societatis propagationem ac perpetuam stabilitatem valde conducere, si eius sodales, Domus et Eccle­ siae a iurisdictionc Ordinariorum eximantur. Et quia eiusdem societatis sodales de loco ad locum transferri contingit, atque adeo stabilem et con­ tinuam mansionem in certis et determinatis domibus habere non possunt, idcirco eadem Sacra Congregatio censuit expedire, ut sodales, qui societati eidem perpetuo votorum nexu divincti sunt, cum Litteris dimissoriis Prae­ positi Generalis, vel ex eiusdem mandato Praepositorum Dioecesanorum ad omnes etiam Sacros et Presbyteratus Ordines titulo mensae communis, dubitant an hodie Ordinarii licentia suffeiat, vel potius requiratur venia S. C. EE. et RR. iuxta praescriptum decretorum Sixti V, ct Urbani VIII. Verum haec S. Congregatio EE. et RR. semper praedictis decretis inhaerere curavit, nam clara, ut expressa est lex lata a Sixto V, et ab Urbano VIII, cui a Summo dumtaxat Pontifice derogari poterat. At declaratio S. C. C. minime facta fuit nomine, et auctoritate Summi Pontificis, nec ullam decretis Sixti, et Urbani continet derogationem; hinc nihil innovatum esse merito dici potest, ideoque Episcopi iuxta Urbani decretum per quatuor vices in quolibet anno Regularibus consanguineis in primo, ct secundo gradu licentiam concedere possunt. Idque confirmat Constitutio Clementis XII incipiens, Romanus Ponti­ fex (12 febr. 1732. - Cf. Bull. Rom., tom. 13, p. 215-217), in qua revocat nonnullas facultates a Romanis Pontificibus concessas, et sub num. 13 facultatem alloquendi Mo· niales hisce verbis — Pacultas Regularibus alloquendi Moniales etiam consanguineas, alias· que personas intra clausuram degentes, absque particulari superiorum, ad quos quomodocumque Porro cx decreto Urbani \ III pro consanguineis in primo et secundo gradu spectat ad Ordinarios pro aliis ad S. C. EE. et RR. Praestat etiam animadvertere quod m responsione dicitur tantum: de licentia, ct non de licentia Episcopi. spectat licentia. 881 S. C. Episcoporum et Regularium servatis servandis promoveri possint, firmis tamen manentibus legibus in Apostolicis Constitutionibus, praesertim sa: me: Benedicti PP. XIV De Ordinationibus Regularium - quae incipit « Impositi Nobis » 1 et Decretis Sacrarum Congregationum; ita tamen ut si contingat, aliquos ad sacros Ordines iam promotos titulo huiusmodi Mensae Communis ab eadem Con­ gregatione legitime discedere, aut dimitti, a susceptis Ordinibus exercendis suspensi maneant, donec Ordinarii iudicio non constiterit, cos, sive Patri­ monialium, sive Ecclesiasticorum bonorum fructibus tantum percipere, quantum ad ipsorum congruam substentationem iuxta Sacrorum Canonum, et Synodalium Constitutionum sanctiones, sufficiat. Et facta de praemissis ab infrascripto D.no Secretario S. Congregationis Episcoporum et Regularium in audientia eiusdem diei 20 Decembris 1838, ad SS.mum Dominum Nostrum relatione, Sanctitas Sua sententiam S. Con­ gregationis in omnibus approbavit, et confirmavit, servatis de reliquo Decre­ tis S. Concilii Tridcntini, et Constitutionum Apostolicarum, et iussit Lit­ teras Apostolicas in forma Brevis desuper expediri. Contrariis quibuscum­ que non obstantibus. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 83, 84]. 1920. S. C. Ep. et Reg., Taurinen., 15 mart. 1839. Sixtus IV in Metropolitana Taurinensi beneficium hisce verbis erexerat: apud ipsum altare (Sancti Solutoris) unam perpetuam cappellaniam, quae per duos Presbyteros, seu Clericos saeculares gubernari debeat, erigimus... quod Presbyteri, seu Clerici, qui pro tempore ad Cappellaniam praedictam praesentati, et instituti fuerint singulis diebus missam ad altare praedictum S. Solutoris celebrare, seu celebrare facere, et in dicta Ecclesia Taurinensi Dominicis et aliis festis ac solemnibus diebus divinis officiis cum Canoni­ cis... interesse teneantur. Cum vero anno 1824 hoc beneficium vacaret, /Archiepiscopus propria auctoritate ipsum seminario univit, eidem assignans ex reditu bénéficiai! libellas 3000, addida clausula supportatis oneribus beneficio inhaerentibus, quae tamen onera nunquam impleta fuerant. Reliqui vero reditus in summa libellarum 1491 -cum onere solvendae pensionis libellarum 300 altero Cappellano relicti sunt. Hac unione peracta tam Seminarii Rector, quam Stanislaus Pazzelli, aiter Cappellanus, arbitrati sunt onus missarum non cumulative, sed alter­ native persolvendum esse; id autem eo magis, quod huiusmodi alternativae longissima observantia favebat. Assentiebatur Archiepiscopus: e contra obstabat Capitulum. Utrique tamen supplicabant, ut saltem per gratiam Sacra Congregatio facultatem faceret, ut alternatim per Seminarium et Rectorem tres in sin­ gulos dies missae celebrarentur. 1 Cf. N. 376. 56 Curia Romana 882 Cum vero huic beneficio onus choro interessendi inhaereret, et aliundt tam ex Concilio Tridentino,1 quam ex Constitutione Benedicti XIII, Credi­ tae nobis2 Beneficia simplicia sine cultus divini praeiudicio liceat Ordinary applicare, dubitationi insimul locus factus est, an rite haec unio facta fuis­ set. Hinc quae sequuntur dubia concinnata sunt. 1. Se, e come l’obbligo della messa quotidiana, e dell’assistenza al Coro sia alternativo, o piuttosto cumulative? Et quatenus negative ad primam pa­ tent, affirmative ad secundam: 2. Se e come e quale riduzione convenga accordare? 3. Se e come si abbia a dare 1’assoluzione per tutte le omissioni passate: 4. Se e come possa sostenersi la unione fatta da Mons. Arcivescovo della I Cappellania al Seminario? Et quatenus negative: 5. Se e come vi sia luogo alia sanatoria? 6. Se e come il Seminario debba soddisfare all’obbligo dell’assistenza al Coro? S. Congr. in plenario Auditorio diei 15 Martii 1839 rescripsit: Ad i. et 2. Attentis peculiaribus circumstantiis supplicandum esse SS.mo pro adimplemento onerum per altemativam, ita tamen, ut quotidiana missa celebretur ne sabbato quidem praetermisso; facta adnotatione in tabella missarum in sacrario retinenda. Ad 3. Affirmative, celebratis expensis Seminarii decem missis lectis, ti una missa cum cantu adstante universo Seminario, et expensis Cappellani | Pazzelli tribus missis lectis. Ad 4. 5. 6. Supplicandum Sanctissimo pro confirmatione unionis, et Archicpiscopus curet, ut per Seminarium oneri tam missarum, quam adsistentiae chori per substitutum rite satisfiat. Et facta de praemissis relatione SS.mo D. N. Gregorio PP. XVI ab infrascripto Sub-Secretario in Audientia habita eadem die Sanctitas Sua resolutionem S. Congregationis in omnibus adprobavit et confirmavit. Con­ trariis quibuscumque. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 439, 440]. 1921. S. C. Ep. et Reg., Nicien., 8 apr. 1839. Ecclesia S. Rosaliae in oppido Cimella Niciensis dioecesis, saeviente gallica irruptione, destructa fuit; ex quo factum est, ut vetus parochia ibi­ dem erecta loco, ubi consisteret, destituta remanserit. Sed cum eodem tem­ pore Minores Reformati per gallicum occupatorem e suo coenobio abscedere coacti fuissent, Ordinarius, in cuius potestate totum aedificium relictum fuerat, converso in Seminarii usum Coenobio ipso, ad Ecclesiam eidem 1 Sess. XXIII, « Cf. N. 288. de ref., c. 18. S. C. Episcoporum et Regularium 883 adnexam S. Rosaline parochiam transferendam censuit, et curam animarum presbyteris saecularibus contimlo demandavit. Pace ubique restituta memorati Regulares in pristinae suae domus pos­ sessionem iterum immissi sunt, nulla tamen facta mentione pa ochiae ibidem translatae quae a presbyteris saecularibus administrari non desiit. Quam­ quam Ordinarius, ut aliquam rationem Regularium duceret, non vero quod obligatione teneri putaret, aliquem ex ipsis Regularibus in parochum sem­ per postea nominare consueverit. Quin imo in sacra obeunda visitatione suam ibidem iurisdictionem exercuit perlustrans Ecclesiae parochialis Taber­ naculum, pixides, calices, fontem baptismalem, oleum Sanctum, altare maius, et quatuor aras ad latera surgentes, pulpitum, sacrarium, turrim campanariam, paramenta, et opportuna super omnibus hisce rebus, nullo obnitente, edicta protulit. Usque tum res pacifice inter Episcopum, et Regulares processerant; cum tamen anno 1838 Pater Provincialis cum suo definitorio Religiosum animarum cura praeditum, ex officio removeri iussisset, et Episcopus id exequi aequum non iudicaret, Reulgares illi ad S. C. Episcoporum et Regulanum reclamaverunt; conquerentes insuper de excessu lurisdictionis Epi­ scopalis in sacra visitatione complenda contra praescriptum Cone, trid} et Const. Bened. XIV, Firmandis.2 Interpellatus Episcopus rescripsit, se se parochi remotionem iustis de causis opportuniori tantum tempori remittere voluisse, et de obiecto iurisdictionis excessu cumulative cum Ordinis Pro­ vinciali visitationis super Ecclesia iure potiri, exclusive autem super Paro­ chia et rebus ad eamdem pertinentibus. Procurator fiscalis itidem de suo voto interpellatus inquiebat: Cimellae parochiam nullatenus uti Regularem haben posse, cum neque ex fundatione, neque ex privilegio, aliove titulo uti talis ostenderetur: Reiff., Ius Can., lib. 3, tit. 5, η. 2. Hisce addebat ab Episcopo parochum libere semper nominatum fuisse, eaque semper provisa fuisse, quae ad rectum parochiae regimen conducerent. E contra Moderatores Regularium contendebant, Ecclesiam Cimellae tam ex fundatione, quam ex possessione (si tempus gallicae occupationis exipias) regularem declarandam esse. Quod vero parochiam spectat, si effe­ ctum, nempe Sacramenta, atque sacramentalia consideres, uti saecularem reputari oportet; si autem locum, ubi nempe res omnes ad statum parochialem pertinentes locatae sunt, attendere velis, inter ecclesias regulares accensendam esse, ideoque Episcopo nulla alia iura competere praeter ea quae Benedictus XIV in Const. Firmandis declaravit. Haec a partibus in iurium suorum defensionem producebantur. Ex qui­ bus omnibus plures emergebant animadversiones. 1. Nempe quod Cimellae Ecclesia origine erat regularis et de facto dumtaxat gallica occupatione dominante uti talis esse desivit. 2. Quod parochia origine erat saecularis; neque constat aliquam a S. Sede dispositionem extitisse; ex qua in regularem conversa fuerit. 3. Quod proinde qualitas Ecclesiae separatim consideranda sit a parochia1 Sess XXV, ’ Cf. N. 349. de regularibus, c. ii. Curia Romana 884 litate, eoque magis quod non desint exempla parochiae saecularis in Regu­ larium Ecclesiis erectae, ut evenit Romae in Ecclesia S. Hadriani. 4. Quod posita saeculari parochiae natura, contra Sacros Canones videri fecisse Episcopum, cum Regularem eidem praefecit, Bened. XIV: Conrt. Quod inscrutabili, § 16.1 5. Quod si Ecclesia Cimellae Regularis declaretur non potuisse Episco­ pum visitare sacras Reliquias publicae venerationi expositas, S.C.Cw, Urbinaten., 10 Martii 1663. Hisce ad opportunitatem consideratis, dubia E.mis Patribus proposiu referre praestat, quae sunt huiusmodi. 1. Se e come convenga approvare la concordia proposta da Monsipn Vescovo? Et quatenus negative: 2. Se debba tenersi per regolare la Chiesa, e la parrocchia di Cimtlld Et quatenus affirmative ad primam partem, negative ad secundam: 3. Se e come possa essere soggetta la Chiesa alia visita dei Vescovo’ 4. Se e come abbia a permettersi, che la Cura delle anime sia esercitata da quei Religiosi? Quibus E.mi Patres in generali conventu diei 8 Aprilis 1839 rescriben­ dum censuerunt. · \ ■*· Ad Primum: Negative. Ad Secundum: Affirmative ad primam partem, negative ad secundam. Ad tertium Affirmative iuxta Const. Benedicti XIV: Firmandis. Ad Quartum: Affirmative, facto verbo cum SS.mo etiam pro absolutione et sanatione, saltem ad cautelam quoad praeteritum: servata forma Constit. Firmandis, ct favore Episcopi, salvo iure transferendi in aliam Ecclesiam sibi benevisam enunciatam Paroeciam, quae in statu Saeculari manere debet licet a Regularibus ad tempus administretur. 2 [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 440-442]. » Cf. N. 361. 2 Primum dubium refertur ad quamdam Concordiam ab Episcopo propositam, io qua praesertim statuebatur usus communis Sacrarii, et supellectilium, nec non pactum ho­ rarii peragendi pro functionibus parochialibus. Quam tamen fuse explicandam non censui, quia ab E.mis PP. approbata non fuit· In Constitutione Firmandis auctoritas Episcopi certis limitibus praefinitur, et decla­ rantur Parochi Regulares, de quibus agitur, amovibiles ad nutum tam Episcopi, quam Superioris regularis Amovibilitas tamen ad «alios Parochos ac etiam ad ipsos Vicarios cuntos generating extendi non potest, sed prae oculis hac dc re haberi debent canones Condln tridentini praesertim Cap. VI, Sess. 21, de Ref.; Cap. VII, Sess. 7, dc Ref.; Cap. XIII, Sess 24, dc Ref., nec non Constitutio S. Pii V, dici 5 Novembris 1571, incipiens Em omnibus (Cf. Bull Rom., torn. 4, III, p. 183, 184), et quisque consulere poterit Docto­ rum placita, scilicet Pignatelli, Cons. 143, tom. 9. Dc Luca, Disc. So, de Bencf. Fagnano, Cup Ex parte, n. Q ct scq. de officio Vic , aliorumque probatorum Scriptorum. Hic tantum opportunum visum est referre libellum supplicem Episcopi Gandavensis, ct rescriptum S. C. C. circa t u ratos amovibiles, quos Desservant vocant: Beatissime Pater! Infrascnptus Episcopus Leodiensis... petit, ut examinetur sequens dubium, sibtqut pn comerxania n; t ia dioacsi unitate inter Clericos ct Ecclesiae pace, cennmunicetur soluto. S. C. Episcoporum et Regularium 885 1922. S. C. Ep. et Reg., Pinerolien., 3 maii 1839. Postremum dubium Causae Pinerolien., 28 iul. 1837 (Cf. N. 1914) ite­ rum propositum fuit in Congregatione generali diei 26 Aprilis 1839, post­ quam quae in responsione ad dictum dubium praescripta sunt, exequutioni demandata fuerunt. Episcopus Pineroliensis obstare autumat omissas in Brevis exeeutione formalitates. Rector Maior Oblatorum contendebat Obla­ tos a Leone XII communicationem privilegiorum Congregationis SS.mi Re­ demptoris obtinuisse ac proinde frui privilegiis etiam Congregationum Doc­ trinae Christianae, Piorum Operariorum et Passionis D. N. I. C., cum Pius VI Presbyteris SS.mi Redemptoris dictorum Institutorum privilegia amplissimis clausulis communicaverit perinde ac si specialiter, et expresse, acpariformiter et aeque principaliter ei concessa fuissent. Quae quidem privi­ legia a Pio VII per superius relatum rescriptum extensa fuere. Quod vero ad Congregationem Passionis D. N. I. C. spectat, Praepositus generalis non solum textum Constitutionum transcripsit, verum etiam rescri­ ptum Clementis XIV editum dic 21 Septembris 1771 ad oppositionem non­ nullorum Antistitum removendam, qui opinabantur ius visitandi per Con­ stitutiones Instituti a S. Sede approbatas eis minime sublatum fuisse, cum hac super re iuri Ordinariorum nunquam derogatum intelligatur, nisi ab Apostolica Sede directa, expressa, et particularis concessio obtenta fuerit. Clemens vero XIV declaravit: « Quod eas dumtaxat domos, in quibus per' manent duodecim ex dictis Clericis de familia, et in quibus regularis reti­ netur observantia, tam Ecclesias, quam domos, ac Regulares ipsos degen­ tes exemptas, ac immunes esse a iurisdictione, visitatione, et correctione •quorumque Ordinariorum, in quorum respectivis Civitatibus, ac Dioece­ sibus dictae domus reperiuntur, gaudeantque iisdem privilegiis, et exem­ ptionibus, quibus ex Apostolicae Sedis beneficentia aliae Congregationes ■ Regularium donatae sunt; exceptis tum iis, quae ad curam animarum, et • Sacramentorum administrationem pertinent, tum casibus, in quibus EpiΛλ attentis praesentium rerum circumstantiis, in regionibus, in quibus, ut in Belgio, sufficiens Iqum civilium fieri non potuit immutatio, valeat, et in conscientia obliqet usque ad aliam S. Sedis dispositionem disciplina inducta post Concordatum anni 1802, ex qua Episcopi iurisdictionem pro cura animarum conferre solent ad nutum revocabilem, et illi, si revocentur, et olio mittantur, teneantur obedire. Ceterum Episcopi hac rectores revocandi, vel transferendi auctoritate haud frequenter et nonnisi prudenter uti solent, adeo ut sacri ministerii stabilitati, quantum fieri potest, ex hisce rerum adiunctis, satis consultum videatur etc. Ex Audientia diei I Maii 1845: SS.mus D. N. universa rei, de qua in precibus, ratione mature perpensa, referente infrascripto Card. S. C. C. Praefecto, benigne annuit, ut in regimine Ecclesiarum suceuralium, dc quibus agitur, nulla immutatio fiat, donec aliter a S. Apostolica Sede statutum fuerit. Lib. dear. 188, pa%. 190. Hoc rescriptum mense Septembris 1864 Episcopo Ebroicen. communicatum fuit a S. C. EE. ct RR. 886 Curia Romana « scopis, atque Ordinariis iure delegato competit jurisdictio ad formam saao « rum Canonum Concilii triden im et Constitutionum apostolicarum, atque « ita Sanctitas Sua in perpetuum servari atque exequi mandavit». Hic vero animadvertere praestat in regulis dictae Congregationis cap. u cautum esse: « Peculiariter officiosa observantia, humilique dimissione Ερι­ α scopos, et Ordinarios prosequentur, in quorum Dioecesibus domus nostrae « existunt, eisque pie, et reverenter obsequi studebunt in iis, quae ad bonum « animarum sibi creditarum pertinent, adeo ut cum iidem nostrorum ope· « ram ex instituti nostri more requisierint, Generalis, vel Provincialis Praea ses, quos idoneos iudicaverit, operarios mittere curet ». Quibus omnibus expositis E.mi Patres, referente E.mo Polidori, una­ nimi consensu censuerunt expedire, ut Oblati visitationi Ordinarii subiecti remanerent. Cum autem in q aestione iuris circa interpretationem privile­ giorum disputarent in voto fuerunt, ut a D. Sub-Secretario de omnibii: ad SS.mum relatio fieret. Et facta de praemissis relatione Sanctissimo Domino Gregorio PP XVI in audientia habita die 3 Mail 1839 SSmus mandavit rescribi dubio: Affirma­ tive quoad Ecclesiam, negative quoad Collegiorum, et disciplinare Congregatio­ nis regimen, et administrationem iuxta Const. InnocentiiXII editam pro Con­ gregatione Doctrinae, quae incipit «Commissi nobis » 30 Iulii 1697, rabo iure agendi auctoritate delegata iuxta sacros canones.1 [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 432-434].1 *3 1 Quoad Instituta, quae exemptione non gaudent vid. N. 1900 et Bizzarri, Collectanei S. C. Ep. et Reg , pag. 168-171. Resolutio S. C. in Massanen. (Cf. N. 1900) confirmata fuit a Leone XII per litteras Apostolicas in forma Brevis die 30 lanuarii iSzyincipien Quit sicut (Cf. Bull. Rom. Cont., tom. 17, p. 38-41), in quibus etiam mentio fit epistolie S. C. dic 29 Aprilis 1825 ad Archiepiscopum Messancn. datae sequentis tenoris: < Come « ogni regolare Ordine ha le sue costitutioni alia direzionc delle quali non puô intro< mettersi lOrdinano, nella cui Diocesi trovansi eretti i respettivi Conventi, cosi ΓΙ$α· « tuto della Congregazione dcllOratorio non fa soggetto alia direzionc dellOrdinmo < per li casi dei suo Istituto, e dalla Santa Sede in aumento, e spiegazione dei medesimo « istituto previsti, e determinati. Opportuno alia spiegazione di questa massima rendes! < il Breve di Bcned. XIV di Sa. Me. emanato li 21 Gennaio 1758, che incomincia Ema· « navit nuper (Cf. N. 446), il di cui csemplare stampato qui accluso si trasmette a nsparmio • di lungo dettaglio, chc meriterebbe non solo il caso da V. S. esposto ma benancheh « soluzione di tre dubbi tendenti a conosccrc se possa l’Ordinario estendere la sua giu« risdizionc nelle contingenze contcnenti le rcgolc dcll’Istituto della Congregaz one del· « lOratorio. Dall’accluso Breve emerge con chiarezza non competere allOrd nano giuns« dizionc alcuna per ammettere 1’appellazione nel di lui tribunale contro Tesclusione dalli « Congregazione decisa a pluralità di voti nel caso di duc giovani Giuseppe Cannub, e < Giuseppe Violato. Che se per disawentura i padri componenti la Congregazione dei< lOratorio in Messina si scostino dall’osservanza del loro istituto, sarà sempre commen « dcvole lo zelo di V. S. nel fame distinta rclazionc alla S. Sede, di cui riceveri le < istruzioni per prowcdervi, salva sempre la giurisdizione episcopale pe le contingenze « de’ casi, ne* quali alcuno dcgli individui di detta Congregazione si rendesse persona!· « mente riprensibile per suo non retto procedere fuori della casa dclla medesima Congre3 gazionc... Roma 29 Aprile 1825 ». Referre etiam praestat tenorem dicti Brevis Bcned XIV, quo confirmantur resolutio­ nes Congregationis deputatae ad definiendas controversias exortas inter Archiepiscopum Liman, ct Congregationem Oratorii S. Philippi Neri, 9 ian. 1758 - Cf N. 1872 S. C. Episcoporum et Regularium 887 1923. S. C. Ep. et Reg., Parisien., 1 aug. 1839· 1. Utrum vota quae nunc emittunt Moniales in Gallia sint solemnia? 2. Utrum, si non sint solemnia vota, Moniales nihilominus teneantur ad Clausuram servandam, quam voto simplici vovent, sub censuris a Tridentina Synodo editis1 ubi Episcopus Clausuram restituerit? 3. Utrum etiam excommunicationis incurrant poenam qui sine licentia ingrediuntur septa Monasterii, ubi Clausura ab Episcopo restituta est? S. Congr. ad proposita dubia respondendum censuit: Ad i. Negative, donec aliter a S. Sede.,decernatur. Ad 2. Negative quoad poenas a SS. Canonibus, et Apostolicis Consti­ tutionibus praescriptas, affirmative relate ad censuras ab Episcopo fortasse impositas. 3. Affirmative si ab Episcopo decreta fuerit. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 86, 87]. 1924. S. C. Ep. et Reg., Faventina, 30 aug. 1839. Presbyter Dominicus Bertozzi Parochus Ecclesiae S. Michaelis loci Tredozio in Faventina Dioecesi iam a nonnullis annis affectus erat paralysi, qua impediebatur quominus Sacrosanctam Hostiam, et Calicem ambabus manibus super caput elevare possit, quamvis manu dextera ceteras caeremo­ nias rite expleret, ideoque dispensationem super dicta irregularitate suppli­ citer petebat. Rogatus Episcopus referebat «che 1 Oratore trovasi affetto da emipleigia incompleta degli arti superiori ed inferiori sinistri, e che per essere «incompleta è bastantemente libero 1’esercizio dei membri attaccati ». Et caeremoniarum Magister facto esperimento testabatur < che è capace ad 'alzare tanto 1’ostia che il calice dopo la consacrazione, anche più di quanto trovasi prescritto da’Sacri Canoni; che in riguardo alla frazione dell’ostia lOratore altro non puô che frangerla colla patena tenendo ferma 1’ostia coll’indicc della sinistra mano, e colla destra romperla, e formata la par(ticola portaria sopra il calice, e fare le altre funzioni prescritte: che da «ultimo nulla d’indecente, di scandalo ed ammirazione porta ai circostanti «nella celebrazione della messa... per maggior cautela si potrebbe prescri«vergli l’assistenza di un altro Sacerdote». Hic advertere praestat non deesse exempla huiusmodi dispensationum; quin imo fertur concessam fuisse dispensationem Presbytero, qui manu privatus fuerat: Henriquez, 1.14, c. 8, n. 4, cl. 9. S. C. in Cosentina, 13 lulii 1725; Burgi S. Sepulchri, 16 lunii 1787. At S. C. C. in Abellinen., 28 lu1 Sess. XXV, de regularibus, c. 5. 888 Curia Romana lii 1770, et 4 Maii 1771 dispensationem denegavit Presbytero, qui ob apo­ plexiam ita affectus erat in brachio sinistro ut cum eodem brachio minime poterat ad elevationem calicis concurrere, nec hostiam frangere. Et in Vicen., 19 Augusti 1797 pariter dispensationem denegavit Prasbytero Pajol, qui ob eamdem causam usu brachii, et manus sinistrae carebat. Re ad plenarium auditorium die 30 Augusti 1839 deducta, E.mi Patres, referente E.mo Polidori, sequenti dubio: An et quomodo conveniat concedere dispensationem ab irregularitate Parocho Dominico Bcrtozzi in casu? Rescripserunt: « Supplicandum SS.mo pro dispensatione ab irregularitate cum assistentia sacerdotis, si fieri potest ». [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 443, 444]· 1925. S. C. Ep. et Reg., Baiocen., 1 oct. 1839.1 Si maxime prodest fidelibus omnibus, ut saepe saepius eorum animae a peccatis etiam levioribus per Sacramentum poenitentiae mundentur et Eucharistiae pane reficiantur, optandum profecto est Sanctinoniales λ irgines frequenter ad Sacramenta suscipienda accedere ad fovendam charitatem, qua coelesti sponso magis magisque in dies uniri debent. Quapropter S. M. Innocentius XI in decreto de quotidiana Communione die 12 februari 1679 edito1 2 dicit Sanctimoniales quotidie « Sacram Communionem petentes, « admonendae erunt, ut in diebus ex earum ordinis instituto praestitutis « communicent, si quae vero puritate mentis eniteant, fervore spiritus ita « incaluerint, ut digna, frequentiori, aut quotidiana SS.mi Sacramenti per« ceptione videri possint id illis a Superioribus permittatur ». Haec regula ab Apost. Sede tradita a Superioribus et Confessariis San­ ctimonialium prae oculis habenda est, ne ipsi plus aequo faciles, vel rigi­ diores non sine animarum detrimento se praebeant. Cum igitur ad S. C. Episc. et Reg. perlatum sit nonnullos Confessarios ab Innocentii XI praescripto pro libitu recedere, ac monialibus etsi rite dispositis Sacramentalem Confessionem differre, E.mis PP. expedire visum est significare Amplitudini Tuae, ut Innocentii XI decretum proponas Supe­ rioribus, et Confessariis monasteriorum Tuae Dioecesis, et praesertim Coe­ nobii Cadomensis, ubi Sanctimoniales Virgines sub regula S. Francisci Salesii Deo Sacrae morantur, ac eisdem Confessariis in memoriam revoces Sacramentalem Confessionem rite dispositis non esse praesertim per modum regulae differendam, ne Sacramentali gratia priventur, licet fortasse nec gravia, nec nova habeant, sed dumtaxat peccata iam per Sacerdotis absolu­ tionem deleta iterum confiteantur, omnibus enim notum est peccata prae­ terita et veniales culpas esse matenam sufficientem Sacramenti Poenitentiae. 1 Episcopo Baioccnsi. 2 Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 219. S. C. Episcoporum et Regularium 889 Confidunt igitur E.mi Patres Te pro viribus curaturum ne Confessarii in re tanti momenti proprio ingenio indulgeant, sed potius praxim a S. Sede praescriptam sedulo amplectantur ac in administrando poenitentiae Sacra­ mento minime a regulis recedant, quae probatorum auctorum communi suffragio traditae et confirmatae sunt. Haec quidem pro meo munere significare debeo Amplitudini Tuae, cui interim fausta omnia adprecor a Deo. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 87, 88], 1926. S. C. Ep. et Reg., Romana, 12 mart. 1840. Cum ad SS.mum D. N. certo relatum fuerit complures ex iis, qui pen­ siones ex Apostolicae Sedis benignitate super Ecclesiastica Beneficia sunt adepti, pacisci statis conditionibus cum eo qui sibi certam pecuniae summam numeraverit, ut deinceps vel ad tempus vel ad vitae ipsorum exitum libere easdem, praestitutis temporibus, a Beneficiario percipiat, cumque pactiones huiusmodi pro contrahentium arbitratu licentius conciliatae indecorum quoddam de iis commercium videantur inducere, quod fideli populo admi­ rationi quandoque est, viamque sternant forensibus actionibus, quae non sine ecclesiasticae rei dedecore publice instituuntur, atque illud praeterea ut plurimum inferant damni ut brevi insumantur, quae in totius vitae com­ modum liberalitas Pontificum impertiverat; eadem Sanet. Sua pro ea, qua praestat impensissima sollicitudine ad haec aliaque id genus mala ex libero earum conventionum usu gliscentia praecavenda, de Apost. potestatis ple­ nitudine districte mandavit ne in posterum liceat memoratos contractus, quibus unice etiam, quam dicunt, commoditas pensionis percipiendae in alium transferatur, quovis cessionis, translationis, alienationis titulo de pen­ sionibus Ecclesiasticis conficere, nisi habito prius de ea re speciali Apost. beneplacito. Hoc porro decretum per Congregationem Negotiis, et Consulta­ tionibus EE. et RR. praepositam edi, et in eiusdem notis servari illudque exequutioni per eos ad quos spectat, mandari possit. Contrariis quibuscum­ que non obstantibus. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 91, 92]. 1927. S. C. Ep. et Reg., Troiana, 28 aug. 1840. Gravia, et diuturna dissidia inter Episcopum Troianum et Capitulum suae Cathedralis Ecclesiae exorta fuerant, ex quibus plures controversiae originem habuerunt. Cum Capitulum quemdam Canonicum in suum pro­ curatorem ad causas agendas deputaverit, qui proinde e Dioecesi discesserat, Episcopus eum declaravit suspensum « ab officio et beneficio per innumera- 8ço Curia Romana « bili » (ita in intimatione legitur) « delitti de’ quali è carico, e particolarmente per avere lasciato la sua residenza ». Deinde illum in quodam Con­ ventu recludi mandavit et ad beneficium rehabilitavit « ferma restando la « sospensione per la pur troppo notoria sua immoralità ». Verum paulo post eumdem iterum in Conventu reclusum voluit. Idcirco Canonicus coram testibus appellationem ad S. Sedem interposuit. Capitulum alium Canoni­ cum in suum procuratorem delegavit, qui litteras discessoriales pro Civitate Neapolis ab Episcopo ad mensem obtinuit, quique cum per plures menses Neapoli moratus fuerit ab Episcopo a Divinis suspensus, et in Conventum detrusus fuit. Hic etiam ad S. Sedem appellavit. Etiam appellationem ad S. Sedem detulit Canonicus Poenitentiarius utpote qui ab administratione Sacramenti Poenitentiae suspensione mulctatus fuerat «sino a nuova disposizione e tuttocio per motivi di coscienza >. Non obstante recursu Episcopus Poenitentiarium alia suspensione, et reclu­ sione ad spiritualia exercitia damnabat, quia «pubblicamente, e notoriamente « qual idra velenosa attenta ad ogni potere divino ed umano, ».... et eodem actu alium Canonicum a divinis ad mensem, et perpetuo a praedicatione suspendit « per avere incoraggiato (il Penitenziere) con accompagnarlo e « presentarlo ad insultare nei riferiti modi Ia Curia ». Etiam ab hisce actis ad S. Sedem appellatum fuit coram testibus cum Curiam adire reformida­ verint. Perpensis reclamationibus Canonicorum, et Episcopi litteris visum est Canonicos ex iuris rigore haud potuisse a residentia abesse, et Episcopum durius, quo par erat, se gessisse, nam licet licentia non sit necessaria pro absentia infra tempus a iure concessum « haec tamen declaratio non vindicat « sibi locum, quando volunt abesse extra dioecesim, licentia vero in hoc casu « ab Episcopo sine rationabili causa non est deneganda: S. C. C., 9 Maii 1626». Quibus accedebat resolutio diei 18 Novembris 1575 huius S. C. EE. et RR. quae Cardinali S. Praxedis scribebat: «I Sign. Illmi della Congregazione « perseverano pure nella opinione di tollerare 1’assenza dei Canonico Saluzzo « perche veramente ha la procura dei Capitolo generale e speciale.... e in « ogni evento non par che si possi astringere a partirsi almeno per certo « onesto tempo, siccome sente ancora Sua Beatitudine ». Quapropter signifi­ catum fuit Episcopo non esse persistendum in denegando Canonicis discessu ad defendenda iura Capituli et insuper datae fuerunt ei Litterae quibus « s’insinuo quanto sarebbe conducente alia riunione degli animi esacerbati « ii revocare gli ordini dati, e le comminate pene riammettendo tutti al mini« stero, ed ai sacri offici, e lasciando, che pacificamente si proseguisca 1’esame « delle insorte controversie ». At Episcopus reposuit « le rassegno che i Cano« nici.... sono sospesi a divinis ex informata conscientia... La di loro sospen« sione è stata fulminata illimitatamente, perché proveniente da impedi« mento di coscienza, che non si puo sapere quando si toglie, e se pur si « tolga.... Anche il Penitenziere..... è rimasto sospeso dalla confessione per « motivi di coscienza ». S. C. mandavit Episcopo, ut S. Sedi causam suspensionis panderet. Verum Antistes significavit agi de causis, quae conscientiam respiciunt, 8()i quae discussioni in foro externo subiici minime possunt; quasi S. Sedes ius non haberet cognoscendi rationes suspensionum ex informata conscientia nec modus haberetur eas secreto manifestandi iuxta doctrinam traditam a Bened. XIV, de synodo, lib. XII, cap. 8, cum etiam hac super re recursus ad Apostolicam Sedem pateat, alias nullum suspensis daretur remedium, si ea facultate aliquis Praesul abuteretur, immemor salutaris illius moniti: anti­ stitibus paterno charitatis affectu a tridentini Patribus pro suorum subdito­ rum aedificatione, et salute commendari, quod antequam procedant ad eorumdem subditorum correctionem ex informata conscientia, omnino legere deberent disposita in cap. I, sess. XIII, de reform., ut in Iure Ponti­ ficio, torn. 3, sect. 43, Giraldi merito animadvertit. Proposito igitur in gene­ rali conventu diei 28 Augusti 1840 dubio· An, et quomodo absolvendi sint Canonici a suspensionibus in eos latis ab Episcopo, et moderandus in dicta Dioecesi censurarum usus? E.mi Patres, referente E.mo Polidori, rescripserunt: scribatur Episcopo ad mentem: mens est: « che la S. C. ha disapproval 1’eccesso delle censure « e che gli oratori si debbano assolvere, e perciô a tale effetto accorda a «Mons. Vescovo il termine di quindici giorni, oltrepassati i quali inutil« mente, si facciano in altro modo assolvere: che in quanto al Penitenziere «per la sospensione dalle confessioni, se si traitasse di motivi spettanti al «S. Officio li manifesti al Card. Prcfetto, che come uno degi’Inquisitori «generali ha 1’opportuno segreto ». [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 447-449]. 3» 5. C. Episcoporum et Regularium 1928. 1 Nempe ob leges quaedam exigentes, quae cum votis solemnibus incompatibilia sunt. Etiam declarata fuerunt simplicia vota Sanctimonialium SSmi Redemptoris in Flandria: c S. Poenitentiaria mature perpensis, quae a P, Provinciali Ligurinorum Brugis in Belgio exponuntur quoad Sanctimoniales SSmi Redemptoris in Flandria occidentali colle­ ctai , rescribendum censuit earumdem vota uti simplicia a S Sede aestimari. Episcopo vero Btirgensi ex Apostolica auctoritate facultatem concedit indulgendi Monialibus, ut cum plena ab ipsomet dependentia bona, quae ad illas spectant, vel pervenire successionis, alioque legitimo iure possunt, recipere, retinere, administrare, deque eis contractus inire, atque in pios, honestosque usus, praesertim vero in bonum Monasterii per actus inter vivos sive causa mortis etiam Per testamentum disponere possint. Quoad Nuntium vero Apostolicum transmittantur reso­ lutiones S. C. EE. et RR. super Monialibus SSmi Redemptoris Viennae captae ann. 1835, 1840; nec non decreta per S. Poenitentiariam emissa super Moniales Galliarum, et Belgii... Datum Romae in S. Poeni ten tiaria die 30 Novembris . * 1840 *3 Μ Anno 1827 indobonae moniales SS.mi Redcmptpris vulgo « Liguorine» appellatae constitutae fuerunt. Rescripto huius S. C. diei 3 Aprilis 1835 Summus Pontifex induisit, « ut licet vota simplicia emittere cogantur1 «Moniales, de quibus in precibus, gaudeant tamen indulgentiis, ac privile• giis ab Apostolica Sede concessis monialibus solemnem professionem in ‘ Ordine SS.mi Redemptoris peragentibus, salvo semper iure ordinarii ». IV S. C. Ep. et Reg., Viennen. et Sancti Hippolyti, 20 sept. 1840. 892 Curia Romana Anno 1839 P· Vicarius generalis penes hanc S. C. lamentabatur.nonnullas Episcopos a votis simplicibus, quae Moniales ipsae perpetuo emittunt, dispensare, et Antistitem quemdem alia huiusmodi ad arbitrium agere; hinc ut ipse huiusmodi malis occurreret infrascriptas facultates sequentibus arti­ culis expostulabat, nempe: 1. Dispensandi a praefatis votis, concurrente necessitate, et permittendi professionem in articulo mortis, licet novitiae nondum novitiatum comple­ verint. 2. Moderandi Constitutiones iuxta locorum consuetudinem et dispen­ sandi in singulis casibus ubi necessitas esset. 3. Erigendi novam Domum in Civitate Stein Dioecesis S. Hippolyti. 4. Insuper deprecabatur, ut Ecclesiis dictarum Monialium ea privilegia, et gratiae communicarentur, quae Ecclesiis Congregationis SS.mi Redem­ ptoris concessae sunt. Relate ad dispensationem votorum simplicium, quae a praefatis Monialibus emittuntur, animadvertebantur ea, quae Bened. XIV tradit in Const. Convocatis,1 § 32: « Quoad vota, noverint (Poenitentiarii) sibi abstinendumab « eorum commutatione, in quibus agitur de praeiudicio tertii. Quare in eo, « quod pertinet ad vota, quamvis simplicia, seu perseverantiae, seu alia « emitti solita in aliqua Congregatione, vel Communitate, et in vota obliga« toria a tertio acceptata, non se ingerant ». Et in Const. Inter praeteritos, 3 Decembris 1749,2 § 66: «Quod vero attinet ad commutationem votorum, « in quibus de tertii praeiudicio agitur, quae quidem Poenitentiariis interdi« citur, apposite sane scribit Suarez, tom. 2, de religione, lib. 6, cap. 5, § 7: « Circa vota perseverantiae, quae a quibusdam fiunt dum aliquam Congre« gationem ingrediuntur, quaeque naturam assumunt contractus, et recipro« cac obligationis, a quibus Poenitentiarii dispensare non possunt, valde ad « rem loquitur P. Sirus m suo manuscripto opere super Bulla Innoc. XII ». Circa vero facultatem moderandi Constitutiones exponebatur absonum esse a S. C. more illam in genere concedere, sed potius ipsam S. C. in casi­ bus particularibus providere quando locorum peculiaria adiuncta id exigant. Propositis igitur dubiis in Congregatione particulari diei 20 Septem­ bris 1840 nempe: ; 1. An, et quomodo respondendum sit primo articulo superius expresso? 2. An, et quomodo secundo articulo? 3. An, et quomodo annuendum sit precibus in tertio articulo enunciatis? 4. An, ct quomodo annuendum petitioni, de qua in articulo quarto? E.mi Patres rescripserunt: \d i. Affirmative iuxta modum: nempe relate ad vota dentur facultates Nuntio Apostolico ad quinquennium cum solitis clausulis, ut in casibus particularibus, legitima concurrente causa, commissa exequutione P. Vica­ rio generali; et ad mentem: mens est: «che Mons. Nunzio nella sua pnidenza 1 Dic 25 nox. 1749 - Boned. XIV Bull., tom. 3, p. 160-169. * Cf. Bened XIV Bull , tom 3, p. 170-248. 5. C. Episcoporum et Regularium 893 (alla opportunité, corne sarebbc la circostanza della erezione del Monastero « di Stein, faccia conoscere ai Vescovi la illegitimità di tali dispense essendo riservate alla S. Sede ». Quo vero ad professionem in articulo mortis affir­ mative ad formam Const. S. Pii V.1 Ad 2. Recurrat per Nuntium in casibus particularibus. Ad 3. Affirmative. Ad 4. Affirmative quoad indulgentias, aliosque favores spirituales tan­ tum, salvo iurc Ordinariorum. Et facta relatione SS.rno D. N. Gregorio PP. XVI in audientia habita a Card. Praefecto, Sanctitas sua resolutionem S. C. approbavit. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 451-453]. 1929. S. C. Ep. et Reg., Romana, 26 mart. 1841. Duae Canonicorum Regularium Congregationes, altera nuncupata Late­ ranensium a Basilica S. loannis in Laterano, quae potissimum Ravennae florebat, altera Rhenanorum a parvo flumine Rheni apud Bononiam, quae tam Romae, quam Bononiae in primis clarebat, antiquis inter se benevo­ lentiae vinculis mutuo devinciebantur, licet habitu, et constitutionibus distin­ guerentur. Saeviente Gallicae irruptionis procella, prisci foederis non obliti adiumentum et subsidium sibi invicem praebere non omiserunt. Pace restituta statim ab anno 1814 opera P. Abbatis Generalis Garofoli Rhenanorum Con­ gregatio in pristinum redintegrata est; nec multum temporis effluxit ut etiam Congregatio Lateranensium restitueretur. Interim memoratus Abbas cum Lateranensium gratiam, amoremque sibi conciliasset, in illud maxime incubuit, ut de Rhenanorum et Lateranensium Congregatione unum corpus, unaque familia conficeretur. Ad hanc itaque rem approbatio a S. Sede impetrata est per Rescriptum datum die 6 Augu­ sti 1819. In illo Sanctitas Sua praescripsit ut Capitulum Generale ad hoc celebra­ retur, decretique exeeutionem pro implorata unione E.mo Pacca cl. mem. commisit ac in posterum Ordinem Canonicorum Regularium SS.mi Salvatoris Lateranensium vocari voluit: tandem utriusque ordinis res omnes ac privi­ legia iuraque communicavit atque permiscuit. E.mus Executor in Rescripti exeeutione iussit de utriusque Ordinis Rhenanorum ac Lateranensium constitutionibus unam dumtaxat regulam quamprimum concinnari, demptis vel additis, quae pro temporum ac cir­ cumstantiarum opportunitate addenda, vel demenda viderentur. Huiusmodi Constitutiones S. Congregationi Episc. et Reg. exhibitae sunt anno 1840 a Vice Procuratore Generali, commendataeque ab E.mo Pacca Ordinis Protectore. Quae res dum adhuc penderet, P. Abbas Gene1 Const. Summi Sacerdotii, 23 aug. 157°· - Bull. Rom., tom. 4, III, p. 123, 124. 894 t I * Curia Romana ralis expetivit, ut quasdam, quas proponebat, mutationes discuti, approbarique S. C. concederet. Caeterum quaedam in iisdem Constitutionibus notatu digna reperta sunt. Primo siquidem pluribus locis innui videbatur, aliquibus in casibus Canonicos Regulares obnoxios non esse censurae Extravagantis Ambitiosae At vero, licet ante Urbanum VIII aliquae adessent Religiones, quae ab hac lege erant exemptae, decreto tamen memorati Pontificis huiusmodi exem­ ptiones ablatae sunt. Legitur enim in citato decreto: « Omnium rerum et « bonorum immobilium, et pretiosorum mobilium alienationem, omneque « pactum, per quod ipsorum dominium transfertur; census perpetuos, seu «vitalities, hypothecam, locationem, et conductionem ultra triennium, con« cessionem in feudum (a quibuslibet Ordinum Regularium moderatoribus) « fieri perpetuo prohibet... non obstantibus induitis, privilegiis, quibus « S. Sua derogat ». Et reapse huic decreto indiscriminatim parent universi Regulares, et quo­ tidie Beneplacitum Apostolicum m casibus ab illa Extravagante praescriptis implorant. Neque vero ab hoc onere eximere sese poterant Canonici Regu­ lares, quidquid sit de antiquarum Constitutionum privilegiis. Hae enim approbatae fuerunt anno 1592 et anno 1612 cum tamen huiusmodi Urbani decretum anno 1624 editum fuerit, neque Sancta Sedes haec privilegia in posterum impertiri consueverit. Secundo loco, cum res est de Monachis incorrigibilibus, nulla mentio fit decretorum Urbani VIII1 et Innocentii XII quibus ratio praescribitur, quae in retinendo Religioso incorrigibili, atque expulsioni obnoxio sequenda sit. Tertio loco quando sermo est de acceptatione novarum domorum vulgo Canoniche ideoque de nova earum fundatione, nihil innuitur de praescripto Cone. Trid., Sess. 25, c. 3, de Regul., in quo exposcitur Ordinarii licentia, neque de Const. Instaurandae, axs. 1652 in qua Innocentius X prohibet nova cuiuslibet Ordinis erigi Monasteria « absque Sedis Apostolicae licentia spe« ciali... praevia examinatione Congregationis negotiis Ep. et Reg. praepo« sitae ».2 Quinque itaque dubiorum formulae E.mis PP. Sacrum hunc ordinem constituentibus discussioni suppositae sunt, nimirum: 1. Se e come si debbono approvare le nuove Costituzioni de’Canonici Regolari Lateranensi dei SS.mo Salvatore? Et quatenus affirmative: 2. Se convcnga ammettere le modificazioni proposte dal P. Abate Ge­ nerale? 3. Se aggiungere, che per le alienazioni de’beni stabili e mobili preziosi si debba stare all'Estravagante Ambitiosae, non ostante gli ant ehi privilegi? 4. Se esprimere, che per 1’espulsione si debba osservare il Decreto di Urbano VIII e d’Innocenzo XII? 5. Se dichiarare, che per Ferezione delle nuove Canoniche debba rimaner ferma la Costit. Instaurandae d’Innocenzo X? 1 S. C. C., decr. 21 sept. 1624. - Bull. Rom., tom. 5, V, p. 248-250. » Cf. N. 233. 5. C. Episcoporum et Regularium • 895 —""""""““ 6. Se vi sia luogo ad altri cambiamenti? E.mi PP. in generali conventu diei 26 Martii 1844 rescripserunt: Ad i. Affirmative iuxta modum. Ad 2. 3. 4. 5. Affirmative. Ad 6. Ad E.mum Praefectum cum E.mo Ponente. S. Sua hanc Resolutionem approbavit, ideoque decretum typis editum est. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 461-463]. 1930. S. C. Ep. et Reg., Ripana, 14 maii 1841. loachimus Pizzi, Parochus loci S. Benedicti in Dioecesi Ripana in ultimo suo, quo decessit, elogio legem dixit, ut omnia bona sua, quorum reditus ad scut. an. 158 ascendebant, in erectionem Nosocomii erogarentur, dummodo Municipium ad hoc idem opus scutata saltem 150 quotannis contribueret. Administration! eiusdem praeesse voluit Parochum, et Municipii Praesidem, qui tamen « non potranno disporre a suo talento, ma a seconda de' preventivi da farsi dalla Congregazione Amministrativa», quae septem hominibus a Municipio eligendis constare debebat, quaeque « rivedrà ogni anno i conti de’due Amministratori, per voti segreti, qual revisione per esser valida e legale non abbisognerd deliintervento ed approvavazione di altra autorità superiore ». Mandavit insuper constitutiones concinnnan, statim operi manus apponi, intra octo annos idem penitus absolvi conditionesque omnes adamussim sub poena caducitatis adimpleri. Mortuo pio benefactore, piaque dispositione cum omnibus conditioni­ bus per Municipium acceptata, Municipium ex errore non quinque sed sex viros nominavit (porro testator duos ipse nominatim elegerat). Inter eos autem qui minus votorum retulerant, erat Salvator quidam Voltattomi; nihilominus Provinciae Praeses qui audit Delegato Apostolica, non hunc, sed Ambrosium quemdam Fiorani ex nominatorum numero expungendum iussit. Sed hanc exclusionem sententia sua revocavit Curia Episcopalis, quapropter inter hanc atque Delegatum Apostolicum iurisdictionis con­ troversia suborta est. Cum vero pro aedificationis opere intra tempus a benefactore praestitu­ tum inchoando difficultates obiicierentur, ideoque caducitas immineret, et hanc ob caussam substituti haeredes recursum S. C. obtulissent Curia Epi­ scopalis proponebat, ut pro eo tempore rei provideretur per precariam Hospi­ talis domus institutionem in aliqua domo, sed Municipium vehementer obstabat, unaque rationem et modum proponebat quo intra sexennium opus confici posset. Conditae etiam fuerunt constitutiones, in quibus aliqua corrigenda occurrerunt. Itaque quae sequuntur dubia concinnata sunt. 1. Se e come vi sia luogo alio stabilimento di un ospedale promisorio, o piuttosto si abbia ad ordinare la nuova fabbrica secondo il progetto presentato dalla Comune? Et quatenus neg. ad 1. partem et aff. ad secundam: 896 ? 3 t k Curia Romana 2. Se è quah cautele sia duopo prescnvere per la fcdele esecuzione dtl progetto medesimo? 3. Se e corne Γ Ordinario possa visitare il suddetto Ospedale ed esigert i rendicon ti? 4. Se è corne abbia il diritto di approvare la elezione dei membri della Con­ gregazione amministrativa eletti dal Consiglio Comunale, e se si possa rimuovere per giusti motivi? 5. Se la delegazione si debba limitare ad esaminare la regolarità delle soit forme estrinseche dell'atto consigliare rimettendo le altre cose al giudizio delΓ Ordinario, 0 piuttosto possa entrare anche sui merito estrinseco delle nomintl 6. Se e come possa la Delegazione esigere il rendiconto, o piuttosto convenga permeltere alia medesima, che durante la contribuzione della Comune, possa esigere uno stato delle rendite, ed anchc la verifica de'libri, previa Γintelligenza dell'Ordinario? 7. Se e come convenga approvare i regolamenti? 8. Se si abbiano ad ammettere le modificazioni progettate da Monsignor Amministratore, c dichiarare che non s'intende approvato quanto si opponi al diritto comune specialmente sulla necessità del Beneplacito Apostolico a forma della Const. Ambitiosae. 9. Se e come convenga interloquire sulla pretesa caducità? In Cong. Generali diei 14 Maii 1841 E.mi PP. rescripserunt: Ad i. Negative ad primam partem, affirmative ad secundam. Ad 2. Affirmative iniuncta obligatione omnium et singulorum Componen­ tium Congregationem administrativam, ut lege depositi pecuniarum vel retra­ ctarum, vel retrahendarum ex reditibus Hospitalis, et mandatum trahendum dt singulis expensis occurrentibus in aedificatione stabilis Hospitalis. Ad 3. Affirmative iuxta praescriptum S. Cone. Trid.f comunem praxim in similibus casibus et ut est conforme voluntati Fundatoris Pizzi. Ad 4. Affirmative in omnibus; ita tamen ut in casu remotionis graves et evidentes caussae concurrant, et salvum sit Partibus recurrendi ius ad S. C. Ad ζ. Affirmative ad primam partem, negative ad secundam. Ad 6. Negative ad primam partem, affirmative ad secundam. Ad 7. Non esse locum formali approbationi a parte S. C., sed per epistolam esse laudandas ct commendandas enunciatas regulas Congregationis Charitatis penes quam est directio Hospitalis, dempto articulo 4 2 factisque immutationibus de quibus in sequenti dubio. Ad 8. Affirmative praesertim quoad necessitatem Beneplaciti Apostolici. Ad 9. Supplicandum SS.mo pro declaratione non incursae caducitatis ad cautelam, imposito perpetuo silentio iis, qui obiectant caducitatem. Et facta dc praemissis et quoad dubium 9, relatione SS.mo D. N. Greg. PP. XVI resolutionem S. C. approbavit. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 94-96]. 1 Sess. XXII, de ref.9 c, 8, 9. 1 In Arx 4 disponebatur quod omnia cuiusvis generis bona ad Hospitale pertinendi, ad pecuniam numeratam reduci deberent, ct in censibus stabiliter collocari. 5. C. Episcoporum ei Regularium 897 1931. S. C. Ep. et Reg., Firmana, 16 iul. 1841. Quidam Canonicus Cathedralis Firmanae accusatus fuerat uti mandans homicidium, quod a Titio mandatario patratum fuisse dicebatur in persona Archipresbyteri eiusdem Ecclesiae. Gravia contra accusatos cumulata fuerunt indicia, quibus publica populi opinio accedebat. Confecto processu, et pro­ posita causa, Iudices sententiam tulerunt: « Esse dimittendos cum praecepto de sese repraesentando novis vel non novis supervenientibus indiciis ». Hinc dubium promovebatur an dicto Canonico tempore, quo a Choro abfuit, deberentur distributiones Canonicatus ct fallentiae Canonicorum, qui choro interesse omiserant, cum sententiam absolutoriam definitivam non obtinue­ rit. Quin imp ipsum irregularitatem contraxisse et in privationem Beneficii incurisse aliqui existimabant, eo quod publice fuerit de homicidio diffama­ tus iuxta doctrinam traditam a P. Tehsauro, de Poenis, Part, 1, Cap. 21, et Constit. Pii II, Ad retinendas.1 Tanti ponderis erant indicia, et publica diffa­ matio, ut ad scandalum evitandum, quod ex dimissione dicti Canonici eiusque in Chori servitio libera restitutione praevidebatur, Summus Pontifex die i lunii 1839 huic S. C. commiserit che « prenda cura dell’esecuzione della sentenza, adottando tutte quelle cautele, che la prudenza, e le particolari circostanze dei caso siano per suggerire, sia nel modo di < porre in liberté i detenuti, sia per riammettere o no ii Canonico al servizio corale ». S. C. exequutionem Archicpiscopo demandavit cum praecepto, ut Canonicus a Sacri Ministerii exercitio suspensus remaneret, et ne Choro interesset donec aliter a S. C. provisum fuerit. Exinde idem Canonicus ecarcere dimissus cum praefatis praeceptis, et cautelis, et quia publica con­ tra eum opinio adhuc vigebat e Dioecesi discedere coactus fuit, et spiritua­ libus exercitiis vacare. Quaerebatur postea adhuc a Missae celebratione, et a chori servitio arceri. Postulabat igitur ut Missae celebratio et choro interventus ei permitteretur, vel saltem distributiones concederentur. Urgebat annum a data sententia lapsum fuisse, ideoque non esse amplius locum causae reassumptioni. E contra publica perseverabat opinio eum homicidii auctorem fuisse. Quapropter rebus omnibus ad Summum Pontificem relatis die 4 lunii 1840 rescripsit: «Proponatur in pleno auditorio S. C. EE. et RR. tam quoad reassumptionem causae, et processus, quam relate ad reli­ qua dubia, audito quoad primam partem in scriptis Procuratore Fiscali: interim vero tempora non currant». Hinc in Congregatione generali diei 28 Augusti 1840, referente E.mo Patrizi Praefecto proposita fuerunt sequentia dubia:i. Se abbia a riassumersi, e proseguirsi la inquisizione processuale a carico dei Canonico NN. per titolo di omicidio, ancorchè non siano sopravvenuti nuovi indizi, o risultanze- ovvero che si abbia ad attendere la soprav1 Die 28 ian. 1461. — Bull. Rom., tom. 3, HI, p. no, ni. 57 898 •p x; Z» •f! Fl / r z· tJi *P >· 41 fl Γ Jt bi it; Cl Curia Romana venienza di nuovi indizi, o di nuove emergenze, che concludino gl’indizi già esistenti nel tempo abile sino alla prescrizione? Et quatenus affirmative ad primam partem: 2. Se l’assunzione, e prosecuzione dei nuovi atti si debba commettere alla Curia, o pure convenga spedire un Giudice processante anche laico ? 3. Se al Canonico siano dovute le distribuzioni nel caso? Et quatenus affirmative: 4. Se e come gli competano le puntature de’ Canonici assenti? 5. Se il Canonico abbia contratta la irregolarità? Et quatenus affirmative: 6. Se si abbia a privare specialmente del Canonicato, 0 piuttosto ad accordargli la dispensa colla riabilitazione al sagro Ministero, 0 almeno permettergli di rinunziare a! Canonicato colla riserva di una pensione? Quibus E.mi Patres rescripserunt: Ad i. Negative ad primam partem, affirmative ad secundam. Ad 2. Provisum in primo. Ad 3. Negative. Ad 4. Provisum in tertio. Ad 5 et 6 Dilata, et exquiratur votum Consultoris. Deputato Consultore iuxta S. C. mentem, is votum suum pandidit. Dubium, ipse inquiebat, quod Canonicus irregularitatem contraxerit, triplici fundamento inniti potest: nempe vel ob homicidium, vel ob infamiam iuris, vel ob infamiam facti. Quoad homicidium, quidquid in casu sit in foro conscientiae, in foro externo minime de homicidio damnatus est, ideoque hoc titulo eum irregularitatem contraxisse declarari nequit: nec ad rem facit regula, « in causa homicidii quisque in dubio facti uti irregularis habendus >; etenim haec regula desumitur ex decretali Clementis III in cap. ad audien­ tiam 12, de homicidio, et ex altera Innocentii III cap. significasti 18, eod. tit., et respicit casum cuiusdam Presbyteri, qui minori, vel maiori culpa aliquem percutiat et percussus superveniente nova infirmitate vel aliis percussionibus moriatur. Hoc in casu, si non constet percussionem a Presbytero illatam fuisse mortis causam, Presbyter in tali dubio ab exercendo Sacro Ministerio abstinere debet. Haec facti species nullo modo Canonicum respicit, ad quem potius Decretalis in Cap. 8, de purgat, canon, referri potest, in qua nulla de irregularitate fit mentio. Neque irregularitas in casu ex infamia iuris locum habet. Nam haec infamia exigit « sententiam condemnatoriam de homicidio, tamquam dolo «malo commisso1 », quae in casu non habetur. Neque confugi potest ad Bullam Pii II,2 in ea enim agitur de iis «quo­ rum delictum notorium fuerit, vel de homicidio infamati seu condemnati». Verba illa « de homicidio condemnati» requirunt sententiam; alia vero verba « quorum delictum notorium fuerit», cum agatur de re poenali, intelligenda sunt de notorietate stricte sumpta, quae iuxta Sacros Canones locum habet per sententiam, seu per confessionem factam in iure, aut per evidentiam 1 P. Thesauro, de poenis eccles., part. 2, Cap. 1, num. n. » Ad retinendas, V Kalend. Febr. 1461. S. C. Episcoporum et Regularium 899 r rei, quae tergiversatione aliqua celari non potest ».1 Aliquam vero difficul­ tatem faciunt alia verba eiusdem Bullae, « de homicidio diffamati ». Sed difficultas dispelli potest ex eo, quod ad praescriptum iuris communis in foro externo nemo poena plectatur, nisi delictum fuerit iuridice probatum, vel aliunde certum, quapropter illa verba non sunt intelligenda « de infamatione simplici, nempe de mala fama, quamvis plene probata, quae solum­ modo indicium facit ad inquirendum; sed.... de diffamatione, quae aequipolleat condemnationi, cum una pars alternativae alteram declaret ».2 In casu non habetur sententia, et deest notorietas « ex confessione facta in iure» et alia «ex evidentia rei, quae tergiversatione aliqua celari non pos­ sit ··: haec enim tergiversatio fundatur in sententia ludicum; et in resolu­ tione S. C. ad primum dubium. Tandem neque concurrit infamia facti, nam ipsa ex publica opinione dimanat, et producit dumtaxat impedimentum ad Ordines suscipiendos et ad dignitates obtinendas.3 Quapropter hoc impediementum iuxta Doctores non est vera poena, sed consideratur per modum infortunii, quod infamatum irregularem reddit ad recipiendos ordines; sed non impedit exercitium suscep­ torum. 4 Animadvertendum tamen est in casibus publicae diffamationis de aliquo enormi crimine minime permittendum esse, ut Clericus diffamatus sacrum ministerium libere exerceat; quapropter Canonum iure Episcopus eum « ab «officio suspendere» potest, quod relate ad diffamatos de homicidio statuit Lucius III in cap. 8, de purg. canonica. Imo aliquando de gravioribus cri­ minibus infamati etiam a Beneficio suspendi possunt, ut edixit Innocen­ tius III, cap. 10, eod. titul.: « Licet ergo ecclesiastica constitutio tales ab officio tantum usque ad purgationem canonicam doceat suspendendos; quia tamen cum etiam a Beneficio propter immanitatem criminis suspen«disti, nolumus improbare». Olim infamati, qui innocentes in iudicio non declarabantur, ad purgatio­ nem canonicam admitti solebant. Hodie huiusmodi purgatio in usu minime est, sed duae tantum viae remanent ad eum ab infamia liberandum: una directa, nempe per novum iudicium, praevia reassumptione processus, illiusque ampliatione, et coadiuvatis probationibus; altera vero indirecta, scilicet per irreprehensibilis vitae rationem ad congruum tempus prout peculiaria rei adiuncta exigunt et per recursum ad S. Sedem ad cautelam, si infamia dubia remaneat. Cum promotis indulgentiori modo providetur, nam agitur non de iure quaerendo, sed de exercitio iuris quaesiti ». Sed S. Congrega­ tiones prudenter admodum procedunt ad removendum scandalum, prae­ scribendo opportunas conditiones tam relate ad congruum tempus experi­ menti per inculpatam vitae rationem, tam relate ad locum celebrationis * Cap. ult., de cohabit. Clericor. et Mulier.; Cap. festra 7, de eod. tit.; Decret. Gra­ tiani Can. nullus 5, ct can. 6, dist. 32. *Card. Petra, Comment, ad Const. Apost., tom. V, in Const. VIII Pii II, num. ult. » Cap. ult., de testibus, et attest., ct cap. 4, de accusat. ‘Bonacina, Opp., Torn. 1, tract, de Censur., disp. 7, q. 3, punct. 1, n. 5 et seq. I •lOj Curia Romana Missae etiam extra oppidum, vel dioecesim, in qua diffamatio viget iuxta adiuncta, quae in casu concurrunt. Hisce, aliisque praemissis praesertim, quortd quasdam resolutiones S. C. C. Consultor hanc ad dictum dubium super irregularitate propone­ bat resolutionem: nempe « Ad effectum de quo agitur non constare de irre« gularitate, sed suspensionem pro nunc non esse relaxandam ». Ex proposita resolutione ad praefatum dubium R.mus Consultor infe­ rebat privationi Beneficii non esse locum, quia si non constat de irregulari­ tate, non potest constare de canonica causa privationis, eo vel magis quod Canonicus in foro externo reputari non potest uti reus homicidii, vel notorius homicida sed solummodo tamquam de homicidio accusatus, et graviter diffamatus, ideoque, ut supra dictum est, suspensioni subiicitur, non vero privationi, quae poena perpetua foret. Quin imo autumat post resolutio­ nem huius S. C. diei 28 Augusti 1840 ad 1. dubium, qua sublata est clau­ sula « non novis » privari non posse distributionibus post dictam resolutio­ nem decursis, licet ipse ex praecepto huius S. C. prohibeatur, quominus choro intersit. Cum autem graviter diffamatus remaneat, et suspensioni subiectus fuerit, Consultor haud expedire iudicat, ut Canonicus Beneficium Chorale retineat ciuod per renunciationem dimitti potest. Quibus, aliisque praehabitis ad dubium super privatione Beneficii, vel renunciatione, et relate ad rehabilitationem R.mus Consultor respon­ dendum existimabat prout sequitur: « Quoad privationem Canonicatus « negative; quoad rehabilitationem provisum in responsione ad dubium « praecedens; quoad renunciationem affirmative, et ad mentem; et mens « est: ut suspensio non relaxetur, nisi postquam ex documentis minime « dubiis, audito etiam E.mo Archiepiscopo, constiterit, Canonicum vitam, « moresque suos ad clericalis honestatis normam per sufficiens aliquod « tempus laudabiliter exegisse, quod temporis intervallum brevius esse « poterit, si eidem indulgenda solummodo sit celebratio Missae extra Dioece« sim: insuper permittendum esse, atque adeo suadendum, ut ipse Canoni« catum dimittat aliqua sibi pensione reservata, vel permutet illud cum alio « Beneficio simplici, aut etiam cum alio extra Dioecesim simplici Canonicatu». Propositis igitur in Congregatione generali diei 16 Iulii 1841 infrascriptis dubiis: 1. Sc ai Canonico N. N. siano dovute le distribuzioni corali decorse dopo la risoluzione della S. Congregazione dei 28 Agosto 1840, con cui fu dichiarato esser luogo soltanto alla riassunzione della inquisizione processualc sopravvenendo nuovi indizi, e nuove emergenze? 2. Sc il Canonico N. N. abbia contratta l’irregolarità nei caso? Et quatenus affirmative: 3. Se si abbia a privare specialmente dei Canonicato, o piuttosto ad accordargli la dispensa colla riabilitazione al Sagro Minister©, o almeno permettergli di rinunziare al Canonicato colla riserva di una pensione? E.mi Patres, referente E.mo Patrizi Praefecto, rescripserunt: Ad. 1. Ne­ gative quoad distributiones, quae praesentibus debentur: in reliquis affir­ mative. Ad 2. et 3. in voto Consultoris. ’ S. C. Episcoporum et Regularium 901 Et facta relatione SS.mo D. N. in audientia habita a D. Sub-Secretario die 23 lulii 1841, Sanctitas Sua resolutionem S. C. confirmavit.1 [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 470-474]. 1932. S. C. Ep. et Reg., Viennen., 10 dec. 1841. In Capitulo provinciali cuiusdam Ordinis quidam Religiosus pro ele­ ctione ad munus Provincialis obtinuit tantum medietatem suffragiorum, et ab Episcopo loci, cui exposuerat se se maioritatem suffragiorum obtinuisse, confirmationem electionis consequutus est. Pseudo-Provincialis Guardianos deputavit, et alia acta, quae ad prae­ fatum officium spectant, emisit. Hinc dubium exortum est etiam relate ad professionum validitatem. S. C. cui Provincialis postquam tempus sui muneris expleverat, conscientiae stimulis impulsus recursum habuerat, omnia acta praeter professiones sanavit, tribuens per Nuntium Apostoli­ cum actuali Provinciali facultatem eas, quatenus opus fuerit, a profes­ sis private etiam per subdelegandum prudenter, et caute de novo reci­ piendi, ut tranquillitati conscentiarum eorum, qui dubitent, consuleretur, quin tamen aliquid super emissarum professionum nullitate definitum intelligeretur. Cum haec omnia R. P. D. Nuntio Apostolico commissa fuerint, ipse ab huiusmodi communicanda instructione abstinuit, significans S. C., quod in dicta provincia Religiosi quotannis renovant professionem hisce verbis « quibus {votis) si nos Maiestati tuae iam ante non obstrinxissemus, de novo vellemus nos obstringere, ideoque illa saltem nunc renovamus ». Quibus omnibus, et Doctorum sententiis sedulo perpensis, E.mi Patres in Congregatione generali diei 10 Decembris 1841, referente E.mo Bianchi, sequenti dubio: Quaenam instructio Nuntio Apostolico danda sit in casu? Rescripserunt ad mentem; mens est: « che avuto in vista la rinnovazione annua de’ voti preceduta dalla dichiarazionc quibus (votis) si nos Maiestati tuae iam ante non obstrinxissemus, de novo vellemus nos obstrin­ gere: ideoque illa saltem nunc renovamus si sono credutc ratificate le profes­ sioni: nonostante si è risoluto, che si debba a cautela supplicare Sua Santità per la sanazione in radice delle professioni medesime ». Et facta relatione SS.mo D. Gregorio PP. Χλ;Ι eadem die, mense et anno, Sanctitas Sua professiones, de quibus agitur, in radice sanavit, atque revalidavit. Ceterum Nuntius Apostolicus praesens decretum in Archivio Nuntiaturae servari mandet, ct authenticum exemplar tradat P. Provinciali, ut illud in secreto archivio, provinciae caute servare faciat. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 476, 477]. 1 Haec causa ulterius progressa non est, nani quidam retulit NN. morte damnatum ante ur.tentiae exequutionem declarasse non Canomcum, sed. ipsum auctorem fuisse necis Archi- freibyteri. Curia Romana go2 1933. S. C. Ep. et Reg., Camerinen,, io dec. 1841. Cum modus, qui a SS. Canonibus, et praesertim a S. Concilio Tridentino1 praescribitur, non suppeteret ad reparandam ecclesiam parochialem loci Valearecce et ad sacras suppellectiles comparandas, Archiepiscopus Camerinen. super censu illorum, qui bona in ambitu Pa oeciae possidebant, taxam scutatorum trium, et obulorum quindecim imposuit. Verum nonnulli, qui extra dictam Dioecesim, licet in districtu Paroeciae fundos possiderent, domicilium habebant, acriter contra Archiepiscopi decretum penes S. C. reclamarunt. Perpensis igitur rationibus a reclamantibus deductis, nec non, quae in sess. 21, cap. 7, de Refor. a Concilio Tridentino praescripta sunt, quae a Bened. XIV in Institutione 100 traduntur, nec non S. C. C. resolutio­ nibus in Congregatione generali diei 10 Decembris 1841 proposita fuerunt infrascripta dubia: 1. An, et quomodo sustineatur taxa reclamantibus imposita in casu; et an sit locus execution! sententiarum, quae a Vicario generali latae fue­ rant contra renuentes? 2. An, et quomodo universus populus, vel potius solum ab Archiepiscopo taxati subiacere debeant impositae contributioni in casu? Quibus E.mi Patres, referente E.mo Patrizi Praefecto, rescripserunt: ad i et 2, teneri populum, et possidentes in districtu Paroeciae etiam exte­ ros per aes, et libram. Egentiores vero, qui pecuniam conferre nequeunt, manus adiutrices praebeant [Bizzarri, Collectanea S. C Ep. et Reg., p. 477, 478]. 1934. S, C. Ep. et Reg., Lucana, 11 febr. 1842. Confratcrnitas S Crucis in metropolitana Lucensi Ecclesia ante dimi­ dium saeculi decimi secundi ad recipiendas oblationes perinsigni SS.mi Vultus imagini factas instituta, anno 1274 perpetuam acc pit rerum capitu­ larium administrationem cum onere eamdem ecclesiam quoad omnia manutenendi, et paulo post suas ipsa condidit constitutiones, quibus Operae S. Crucis independentia circa administrationem, et alia quae in infrascriptis dubiis disceptantur, constituta sunt: ideoque de facto Lucanus Antistes ad haec usque tempora in Operae ipsius rem numquam se immiscuit. Lucanum Gubernium super eadem opera protectionem et auctoritatem exercens huiusmodi dispositiones postea confirmavit, itemque oblationes eidem fecit, publica etiam vectigalia in eius utilitatem imponendo. Cum autem a saeculo decimo septimo ineunte apparerent exempla quibus et aliquae oblationes in Capituli manibus factae s nt, et ab eodem nonnulli Administrationis actus exerciti, hinc eodem saeculo exeunte Capi1 Sess» XXI» de ref., c. 7. S. C. Episcoporum et Regularium 903 tulum ex assertis quibusdam Bullis Pontificiis cumulativam cum Ordinario jurisdictionem super Ecclesia Metropolitana praetendens, quasdam contro­ versias super Operae administratione et oblationum receptione contra S. Cru­ cis operarium excitavit. Sed contra opinati sunt tres magni nominis viri nempe Card, de Luca cuius votum extat in Miscell. Eccl., disc. 35 nec non De Torre ac Minoia, quorum vota extant in alterius opere, de pactis fut. nice., lib. 3, C. 4, § 169. Pace post gallicam tempestatem restituta cum opera S. Crucis in pri­ stinum redintegrata fuit, a supremo Lucano Principe leges super Admini­ stratione ac regimine eiusdem operae datae sunt, quibus praesertim san­ cita sunt praetensa Operarii ac Gubernii iura contra Capitulum, et omnem ecclesiasticam potestatem. Id aegre ferentes Canonici, Operarium in ius vocare decreverunt; ideoque cura Principis Summus Pontifex Gregorius XVI controversiam S. C. Ep. et Reg. remisit, ac speciali trium Cardinalium Congregationi rem definiendam commisit. Operarius legitimitatem personae in Capitulo reficiens omnimodam immunitatem propugnabat a qualibet ecclesiastica potestate, contendens operam S. Crucis sub immediata Gubernii protectione reperiri, itemque in operae institutione ac ordinatione ecclesiasticam potestatem fuisse exclu­ sam ad formam Conc. Trid., Sess. 22, C. 8 et 9, de Refor. et praesertim insistebat super amplissima saeculorum consuetudine, cuius argumentum insigne in eo situm dicebat, quod ecclesiae utensilia et armaria stemma operae praeseferunt. At Capitulum tuebatur ex praedictis Bullis sese cumulativam jurisdi­ ctionem super opera obtinere, ideoque subsumens quod in themate Guber­ nium Lucanum non posset comprehendi nomine Regis, neque haec immuni­ tas a S. Sede cum titulo in ipsa fundatione concessa explicite fuisset, ac tandem consuetudo omnis tam antecedens, quam subsequens a Conc. Trid. fuisset irrita declarata, concludebat ordinariam super opera, iurisdictionem sibi competere. Insuper mordicus oppugans operariorum, utpote laicorum incapacitatem super rebus ecclesiasticis, de quibus res erat, et insuper alle­ gans in sui favorem consuetudinem praetendebat super iisdem directam potestatem exercere. Itaque pro Congregatione particulari diei 11 februarii 1842 dubia con­ cordata sunt: 1. An constet de iure Operariorum S. Crucis administrandi et custodiendi omnes res ad Operam pertinentes absque dependentia et inteventu pote­ statis ecclesiasticae, et praesertim Capituli in casu? 2. An et cui competat ius recipiendi et administrandi oblationes, quae fiunt Imagini S. Crucis in casu? 3. An, ct quomodo, et cui competat ius custodiendi sacras suppellectiles in casu? 4. An constet de iure Operariorum conficiendi inventarium quarum­ cumque rerum ad Operam pertinentium absque interventu Capituli, et immixtione Ecclesiasticae potestatis in casu? 904 Curia Romana E.mi PP. dicta die rescripserunt: Ad j . Salva auctoritate Archiepiscopi ad formam Cone. Trid. affirmative quoad Capitulum. Ad 2. Affirmative favore Operarii S. Crucis, salva auctoritate Archiepi­ scopi. Ad 3. Affirmative favore Operarii S. Crucis iuxta solitum et ad mentem; mens est: ut operarius erga Capitulum debitam observantiam et rationem adhibeat. Ad 4. Affirmative in omnibus. Notandum insuper, quod die 21 Augusti 1841 praevio SS.mi oraculo declaratum fuit, quod clavis SS. Vultus a Capitulo conservaretur. Cumque nova quaestionis germina super secundo dubio suborta fuissent, et statim transactione sopita, huiusmodi transactio die 14 Septem. 1843 approbata fuit cum clausula: salva auctoritate Archiepiscopi ad formam Cone. Trid. quoad redditionem rationis circa erogationem eleemosynarum. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 478-480]. 1935. S. C. Ep. et Reg., Camerinen., 18 febr. 1842. Municipium S. Ginnesii, reservato sibi iurepatronatus in Ecclesia Collegiata Cappellam erexit, quam postea Capitulo cedens cum altari maiori commutavit, retentis hinc inde omnibus honoribus, et oneribus. In erectio­ nis decreto lato a Vicario Generali Orselli die 11 Martii i486, praeter alia sancitum est, ut quinque Conservatores, inter quos Ecclesiae Parochus, a Municipio eligerentur et coram civibus ab eodem electis rationem quotannis redderent, ut officium defunctorum cum missa, et alia missa cum litaniis quolibet mense statutis diebus celebraretur, ut oblationes omnes in pios usus et miseras personas erogarentur: ut Concionatori Adventus honora­ rium praeberetur, ut tandem nullum onus per hoc Canonicis superadditum intelligeretur; identidem vero consuetudo fere bisaecularis inolevit, ut « Cappellae reditibus Concionatori quadragesimali, Aedituo, Organorum pulsatori honorarium solveretur, nec non expensae praestarentur pro Expo­ sitione 40 horarum aliisque festivitatibus, ac precibus necessariae. Anno 1832 cum apud Apostolicum Delegatum reclamatum fuisset, Cappellae reditus in usus alienos male converti; idem Praeses rationum redditionem ab Administratoribus exegit, edixitque sententia sua eosdem aere proprio teneri ad solvenda scut. 515. 38, nisi absolutionem impetrassent. Conser­ vatores autem prohibitionem eiusdem Praesidis allegantes renuerunt etiam ea praestare, quae tam ex lege fundationis, quam ex consuetudine praestare consueverant; insuper arbitrati sunt Conservatorum munus cum Magi­ stratu insimul exercere. Super his itaque Canonici ad S. C. Episc. et Reg. suas preces porrexerunt, ideoque sequentia dubia proposita sunt: 1. Se e come i Conservatori della Cappella debbano aderire in tutto, owero in parte alie richiestc dei Canonici nel caso? 2. Se la Congregazione Govema- S. C. Episcoporum et Regularium 905 riva di Macerata possa esercitare la sua autorità sull’amministrazione di detta Cappella, ed csigerne il rendiconto, ed emanare la Sentenza Sindacatoria nel caso? 3. Se c come l’Ordinario possa esigcre il rendiconto, emanare la Sentenza Sindacatoria; come ancora, se possa fare la sacra visita nel suddetto pio luogo nel caso? Et quatenus negative ad secundam dubium: 4. Se e quale prowedimento convenga prendere per conoscere se i Conservatori abbiano inrealt a rimettere in cassa la detta somma di scudi 515.38? 5. Se e corne i magistrat! di S. Ginnesio possano contemporaneamente ricoprire ancora l’Officio di Conservatori nel caso? Quibus E.mi Patres in generali auditorio diei 18 Februarii 1842 rescri­ pserunt: ad i. Affirmative iuxta Decretum Vicarii Orselli diei 11 Martii i486. Ad 2. Negative in omnibus. Ad 3. Affirmative in omnibus ad formam Cone. Trid., c. 9, sess. 22, de ref. Ad 4. Affirmative facta nova redditione ra­ tionis Archiepiscopo adhibitis Revisoribus iuxta provisum in 3, aliisque pro arbitrio et prudentia sua. Ad 5. Negative in omnibus. Quod supra dictum est de Sententia Syndacatoria ab Ordinario, et non a Delegato proferenda alias etiam declaravit S. C. et praesertim in Ripana Erectionis hospitalis diei 14 Maii 1841/ in qua proposito dubio: Se, e come possa la Delcgazione esigere il rendiconto? Respondit Negative, licet ageretur de hospitali domo, quam administrabat Congregatio a Municipio deputanda, et Municipium ipsum pecuniariam praestationem eidem conferret. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 480,481]. 1936. S. C. Ep. et Reg., litt. circulares 2 oct. 1842. La educazionc ecclesiastica e scientifica dei giovani, che debbonsi ammettere nel Clero, e consacrarsi al servizio del Signore, è stata mai sempre con indefessa cura promossa nella Chiesa per formare atti, ed idonei Mini­ stri dei Santuario, i quali forniti di scienza, e ricchi di virtù possano colla dottrina, colla prudenza, e colla santità della vita essere di edificazione, e di utilità al popolo Cristiano nell’esercizio del sagro ministero. Al conseguimento di questo fine è stata riconosciuta come mezzo più sicuro ed efficace la istituzione dei Seminari, perché nei medesimi i gio­ vani fin dalla loro tenera età allontanati dai mondani piaceri, ai quali sarebbero proclivi, si formano alla pietà, alla religione, ed alia disciplina ecclesia­ stica. E per tal motivo i Padri dei Tridentino Concilio hanno prescritta la erezione dei Seminari, e la disciplina da osservarsi nei medesimi,2 senza la quale quei sagri luoghi Iungi dall’essere semenzai di piante elette pel San­ tuario, diverrebbero riunioni non solo inutili, ma bcnanche dannosc di gio­ vani indisciplinati. Quindi è che la S. Sede Apostolica ha sempre invigilato tanto per la 1 Cf. N. 1930. » Sess. XXIII, de ref., c. 18. 906 ··» c/ xi j! »· k· L' IJ '«u *<· •♦ }·. Curia Romana erezione dei Seminari, quanto per 1’osservanza dei disciplinari regolamenti. Ed essendosi pertanto riferito a questa Sagra Congregazione dei Vescovi e Regolari, che in alcuni Seminari di cotesta Isola di Sardegna si sono introdotti degli abusi, e che i medesimi non si sono potuti togliere dai rispettiri Vescovi, la stessa S. Congregazione dopo avere verificato 1’esposto, e conosciuti i rimedi da prendersi, ne ha fatta relazione al S. Padre, il quale sollecito sempre di accorrere colla sua autorità ove il bisogno de’fedeli lo chiama, ha commesso alia stessa Sagra Congregazione di emanare per i Seminari della Sardegna le seguenti disposizioni: 1. Si ammettano nei Seminari sia come Alunni, sia come Convittori quei giovanetti soltanto, che abbiano almeno dodici anni; che sappiano leggere e scrivere; che siano nati di legittimo matrimonio, di buona condotta, e di tale indole, e volontà da potersi sperare, che essi vogliano in realtà proseguire nella carriera ecclesiastica. 2. Si debba diligentemente invigilare sulla condotta dei giovani ammessi, sulla frequenza de’ Sagramenti, e suile altre opere di pietà secondo le prescrizioni del Tridentino, sess. 23, de reform., cap. XVIII; non che rap­ porte al profitto nello studio; e con imparzialità si puniscano i colpevoli, e si procéda ancora senza eccezione di persone alla espulsione degl’incorregibili specialmente se siano causa di mal costume. 3. Si proibisce che i Chierici del Seminario, e le altre persone addette al medesimo, si prestino in servigio de’ particolari di qualunque grado, e che il locale si faccia servire ad uso degli estranei. 4. È assolutamente vietato che i Seminaristi prestino assistenza alia Cattedrale, o ad altre Chiese nei giorni feriali eccettuati i primi Vesperi delle solennità, in cui dovrebbe il \;escovo fare i Pontificali. Assisteranno peraltro nei giorni festivi aile sole funzioni solenni del Coro. 5. I Chierici Seminaristi nell’assumere gli uffizi da prestarsi nel Coro dipenderanno unicamente dai Superiori del Seminario, ed a questi esclusivamente spetterà di mandare i Seminaristi, che crederanno, oltre quelli che sono nccessari, al servigio del Coro medesimo. 6. I Chierici Seminaristi dovranno avere un conveniente posto nel Coro, in cui quando non siano occupati nel loro particolare ministero, siedano, uniformandosi perô come si conviene al rimanente dei Coro. 7. I Vescovi dovranno richiamare in osservanza quanto hanno prescritto i Padri dei Tridentino, ed i Romani Pontefici pel retto andamento e regolamento de’ Seminari, per la educazione ecclesiastica dei giovani, per gli esercizi di pietà, per gli studi, e per 1’amministrazione delle rendite dei Semi­ nario. -~ V. S. pertanto sopra le accennate basi formerà un regolamento pel suo Seminario col respettivo piano degli Studi. Il S. Padre non dubita, ch’Ella animata da vero zelo, e sullesempio di tanti Vescovi voglia adoperare ogm sua cura per la esecuzione di quanto è stato prescritto; spera che i Capitoli si uniformeranno di buon grado alie disposizioni della S. Sede e confida che i Superiori dei Seminari memori delle loro obbhgaziom vorranno corrispondere colla loro assidua opera ad S. C. Episcoporum et Regularium 907 un oggetto di tanto momento, dovendo essere tutti ben persuasi, che Semi­ nariorum institutionem, conservationem, et promotionem in Ecclesia Dei summe fructuosam, qua Clericalis militiae propagatur ordo et progressio, tantopere necessariam esse constat, ut stare ecclesiastica disciplina sine illorum subsidio, et adminiculo vix possit (Cone, Provin. Aquileiae, 1569). Tanto doveva significare a V. S. e le prego da Dio prospérité. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 507, 508]. 1937. S. C. Ep. et Reg., Ariminen., 18 aug. 1843. Ursulinae civitatis Ariminensis, vulgo dictae le Celibate supplices por­ rexerunt preces Summo Pontifici per hanc S. C., ut earum Sacerdos Cappellanus pro-tempore declararetur earum parochus, et sic fruerentur exemptione ab iurisdictione parochi cathedralis ecclesiae, aliorum monasteriorum civi­ tatis more. Episcopus Ariminensis pro informatione et voto requisitus, re­ spondit, praefatas virgines votis ligari simplicibus; exemptione, de qua in precibus, gaudere dumtaxat monasteria clausurae; putat quod satisfaciendo huiusmodi petitioni laederentur iura parochi; et tandem nullam sibi in prae­ sentiarum afferri rationem qua totaliter impleri debeat desiderium earumdem postulantium per omnimodae exemptionis indultum. Aequum tamen censet ut iisdem facultas concedatur, vi cuius, soluta proprio parocho quarta funerum, religiosas consorores possint in propria ecclesia tumulari, tum quia in eadem et sacra Deo persolvunt officia et sacramenta recipiunt; tum quia haud conveniens esse credit, cadavera religiosarum aliam in ecclesiam deferri. In hac rerum conditione praefatae consorores noviter postularunt - facultatem tumulandi in carum ecclesia nedum cadavera Oblatarum, sed et alumnarum et aliarum secum conviventium mulierum, solvendo tamen parocho quartam funerariam. Postulabant insuper gratiam ut ipsae parocho quidem subiicerentur quoad iura Sacramentorum: eximerentur quoad sacras functiones ct alia officia in earum ecclesia peragenda ». Quamvis humandi ius ecclesiis parochialibus de iure competat (Fagnan. in L. Fraternitatem, n. 4 ct seq., de sepulti), potest tamen compe­ tere ex privilegio etiam ecclesiis non parochialibus. Huiusmodi autem pri­ vilegium non modo conceditur ab Apostolica Sede: Card. Petra in constitut. 3, Cclestini III, sect. 1, num. 19, sed etiam ab Episcopis quando aliqua iusta pietatis et congruentiae causa concurrit: S. C. Concilii in causa Senogallien. iuris sepeliendi, 24 ianuar. 1739; Monacelli, form, leg., L. 1, tit 6, form. 2, n. 25. Cum porro sepulcrum aliqua in ecclesia eligitur, quae sive ex ture sive ex privilegio facultate sepeliendi gaudeat, parocho debetur quarta funeraria ♦ yt >·· fc ζ/ •K In tertio demum libello eadem praefati Instituti fundatrix exponit quod, iuxta regulas eiusdem Instituti, octo anni percurrere debent Tyrodnium inter et Probandatum antequam Sorores vota emittant. Ideo postulat ut eidem Instituto facultas liat in perpetuum, qua iuvenum dotes percipere 5. C. Episcoporum et Regularium 91 r valeat antequam eaedem professionem emittant; et quoad praeteritum oppor­ tuna sanatione occurratur. Spondet autem oratrix Instituti nomine, omnem pecuniae summam, quae in posterum sub hoc titulo percipietur, scrupulose investitum iri favore monasterii, eamdemque restitutum iri cui dc iure, casu quo aliqua ex alumnis e monasterio recederet antequam professionem emit­ teret. Hanc facultatem postulat oratrix, quia « o per la mutazione di volontà « dei costituenti la dote, o per la di loro morte riuscirebbe forse più difficile «di percepire il convenu to ». Laudatus Veronensis Episcopus expositorum veritatem confirmabat harum quoque precum, et suum addebat votum ut huic etiam praedictae oratricis petitioni satisfieret. Quamvis autem S. C. decretis consultum sane fuerit incommodis ab oratrice quoad dotes expositis, ope depositi (Negri: De Monialibus, circa earum obligat, et privilège P. i, c. 2, § V, quaest. 12), nihilominus EE. PP. indicabunt an in casu expediat ut excipiantur preces.1 Quare in Congregatione generali diei 20 Decemb. 1844 haec dubia pro­ posita fuerunt: 1. Se e con quali condizioni convenga annuire, che le Religiose dell’Istituto di Verona sotto il titolo delle Sorelle Minime della Cantà di Maria Addolorata, a cui si facciano donazioni, lascite ereditarie 0 legati, possano farlc accettare in loro nome, ed amministrare dalla Superiora pro tempore? 2. Se e come convenga permettere che 1’attuale Superiora dei suddetto Istituto di Verona possa fare donazione di quanto gia dispose con testamento prima dclla professione Religiosa? Et quatenus affirmative: 3. Λ favore di chi, e con quali condizioni, e cautele debba farsi, ed accettarsi simile donazione, ed a chi debba spettarne l’amministrazione? 4. Se e con quali condizioni convenga abilitare il lodato Monastero di Verona a ricevere la dote monastica delle aspiranti prima della loro profes­ sione, quando le rispettive famiglic amano di pagarla prima, che trascorrano gli otto anni di Noviziato, e condonare le irregolarità, che possono essere state commesse su questo punto in passato? E.mi Patres, referente E.mo Polidori, rescripserunt: Ad i. cum agatur de votis simplicibus, Affirmative. Ad 2. et 3. arbitrio et conscientiae Episcopi iuxta resolutionem ad pri­ mum. Ad 4. Affirmative iuxta votum Episcopi, cauto tamen in forma iuris valida de restituenda Dote, in casu non secutae professionis. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 514-516]. « S. Concilium Tridentinum, Sess. XXV, de Reg. et Monial., cap 16 statuit: neque ante professionem, excepto victu et vestitu novitii, vel novitiae illius temporis, quo in proba­ tione est, quocumque praetextu a parentibus, vel propinquis, aut curatoribus cius, monasterio aliquid ex bonis eriusdem tribuatur, ne hac occasione dtscedtre nequeat. 912 Curia Romana 1940. S. C. Ep. et Reg., Nepesina, 14 febr. 1845. Promoter Fiscalis Curiae Episcopalis Nepesinae ex officio promovtrc existimaverat inquisitionem contra Parochum N. N. hisce titulis nempe i « calunnia con subornazione di testimoni a danno dei Vicario Foraneo; di « violazione di sepoltura con remozione di cosa preziosa, e d’insubordina« zione ai Superiori con mancanza in officio ». Ex quo factum est, ut proces­ sus contra Parochum conficeretur. Perfectis actis processualibus, illius Curiat criminale Tribunal tribus ludicibus constans die 9 Septembris 1843 paro­ chum inquisitum damnavit « pel delitto di calunnia il Tribunale appoggiato « alie canoniche disposizioni contenute nel Cap. cum fortius 1, de calumniau toribus in forza della présente sentenza 1’ha privato, e lo priva dell’officio « di Parroco, e della prebenda parrocchiale...... e di più lo dichiara esiliato « perpetuamente {ex oppido in quo officium Parochi gerebat) e suo territorio,., « E per gli altri delitti... lo ha dichiarato e dichiara bastantemente punito > Parochiis ab hac sententia ad S. C. EE. et RR. appellavit, ideoque praeviis actis, et perpensis allegationibus a Promotore fiscali Curiae et a Patrono eiusdem Parochi exhibitis servatisque aliis, quae in causis criminalibus agen­ dis servari solent, E.mi Patres in generali conventu diei 10 Maii 1844 rescri­ pserunt: « Sententiam esse infirmandam, et appellantem esse dimittendum « uti repertum non culpabilem, et ad mentem: mens est: che si ammonisca « gravemente Ia Curia per la irregolarità, ed animosità della procedure, e « si astenga a similibus ». Hac sententia partibus communicata, Parochus causam civilem penes S. C. super reparatione damnorum contra Curiam promovit innixus for­ mulae, qua declarabatur constare de innocentia per illa verba « dimitten­ dum, uti non repertum culpabilem » et dolo, quo, ut ipse existimabat, Curia processerat. Auditis in scripto partibus patronus Procuratoris fiscalis Curiae reiiciendam prorsus esse damnorum actionem contendebat, nam promotor fiscalis inquisitionem promoverat ex officio, ut ministri Curiae rite, et prout de iure ad inquirendam veritatem procederent: quod reapse factum fuisse nemo ambigere poterat. Et re quidem vera inquisitus ad praescriptum iuris con­ stitutis suppositus fuit, peracta deinde communicatio, legitimatio, et publi­ catio processus, certus terminus inquisito ad suam defensionem praefixus. Acta omnia ludicibus exhibita fuerunt, nulla ab Inquisito, vel ab eius Patrono de nullitate, et illegitimitate processus data exceptio, nec contra iudices recu­ satio: quae exceptiones ante causae propositionem producendae erant, ut vim, ac robur habere possent: hinc admittendae minime erant extraiudidales attestationes, quas Inquisitus deinde expiscaverat, et S. C. exhibuerat. Non probatur a Parocho Curiae culpa; et iuxta regulam: Si culpa abfuit a facto, quod damnis causam praebuisse dicitur, cessat actio damnorum. Nec quaevis culpa sufficit, sed talis esse debet culpa, ut nulla iusta excusationis 5. C. Episcoporum et Regularium 913 causa supersit. Rota in Narnien., 16 Februarii 1816 coram Serlupi. Quin imo demonstrare deberet Parochus Curiam processisse ex manifesta calumnia, ut docet Rota in Alatrina, 10 lunii 1839 coram Alberghini, in confirmatoria die 23 Martii coram De Cursiis, et in tertia confirmatoria 14 Martii 1842 coram De Retz, ubi legitur: « Nisi enim de pura putaque calumnia ipse actor doceat «evidentissime, fieri numquam poterit, ut damnorum actionem ex passa < inquisitione sibi asserere valeat. Quod si semper firmissimum habitum et « pro omnibus secutum est; multo magis teneatur oportet pro Curia, et «Fiscali Ministerio, cum Fiscus damanari non possit, nisi ob manifestam « calumniam, et evidentem improbitatem ». At vero Parochi defensor in sua allegatione exorditur a narratione inte­ gerrimae vitae Parochi quem, ait, commendabant viri Principes, et locorum Antistites. Deinde addebat per summam iniuriam persecutionem passum fuisse ex improborum invidia, et ex conniventia praeventae Curiae: hinc singula delicta a quibus purum et innocentem S. C. declaravit, ei attri­ buta fuisse; hinc a Curia ipsa ante prolationem sententiae suspensione a suo ministerio, sequestro redituum, carcere inter limites Civitatis mulctatus fuit; hinc post prolatam a S. C. sententiam absolutoriam ad suam Paroe­ ciam reversus, a Curia vexabatur. Prosequitur deinde Gregorium IX in cap. 1, de calumniat. culpabiles decrevisse ludices, qui etsi calumniatum innocentem declaraverint, calum­ niatorem tamen debitis poenis non subiicerint: et Ulpianum leg. 32 ff., de ini. docuisse: nec magistratibus licet aliquid iniuriose facere. Si quid igitur per iniuriam fecerint... iniuriarum poterunt conveniri: et ipsum Gregorium IX, cap. 24 eod. prohibuisse « ne idem sit accusator, et iudex; sed quasi denun«ciante fama, vel referente clamore, officii sui debitum exequatur » et paulo post « ut iam clamor ascendit, et diutius sine scandalo dissimulari non possit, «vel sine periculo tolerari, ad inquirendum et puniendum cius excessus, mon ex odii fomite, sed charitatis procedatur affectu »; ac Bened. XIV in Const. Ad coercenda, § 21 statuisse ne damnarentur « all’emenda dei danni, «e delle spese, la Curia, c il Fisco Vescovile, nisi quando adsit l’animosità, « e il dolo ».1 Conatur vero Patronus pro viribus demonstrare adfuisse improbitatem, seu malum animum in casu, tum ex mente S. C. expressa in sententia, scilicet: « Si ammonisca gravemente la Curia per la irregolarità, ed animo« sità della procedura » tum ex aliis rationibus ex iure et ex facti adiunctis, deductis quas singulas referre minime necessarium est. E.mi Patres auditis partibus tam voce, quam scripto in generali conventu diei 14 Februarii 1845, referente E.mo Amat, ad propositum dubium «An, et in qua summa sit locus emendationi damnorum, et taxationi expensa­ rum?» rescripserunt: «Ad E.mos Praefectum, et Ponentem ad mentem: mens est, che la Sua Santità si degni imporre perpetuo silenzio sulla que­ stione présente, e di ordinare un equo compenso al Parroco per le spese sofferte nel présente giudizio ». [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 518-520]. 1 Die i oct. 1753. - Bened. XIV Bull., tom. 4, Ρ· 1567165. 58 Curia Romana 9H 1941. S. C. Ep. et Reg., Florentina, 14 et 21 febr. 1845. 'Ί /3 zi K r· F* pn >* Çfl n * F Λ r? σ y» ·· Λ *s ri •w ?.A •4 >5 n« Prior monasterii Carthusiae Florentiae, uti etiam visitator Ordinarius Hetruriae provinciae supplicem huic S. C. libellum porrexit pro resolutione obtinenda dubiorum quorumdam, quae respiciunt observantiam voti pau­ pertatis in Carthusiano Instituto emissi. En autem dubia: 1. Se la bolla di Clemente VIII pro reformatione Regularium}· massimamente i §§ 3 e η, concernenti 1’osservanza dei voto di povertà, sia obbligatoria sotto pena di peccato grave; e se i Certosini sieno obbligati di osservali ad unguem? 2. Un Certosino secolarizzato con breve pontificio, ed autorizzato a testare de’ suoi beni, tornato poi in Religione con alcuni mobili divalore, potrà disporne in virtù di quel breve, indipendentemente dal superiore; 0 dovranno quei beni incorporarsi con gli altri dei Monastero? 3. A tale Religioso tornato in Religione potrà quanto ai beni seco por­ tati, applicarsi quel principio de’ ss. canoni: Quidquid acquirit monachiis, non sibi, sed monasterio acquirit? 4. Un Religioso Certosino translatato da uno in altro monastero dellOrdine, potrà portar seco più di quello che gli viene accordato dal n. 5 de! Cap. 21 dello Statuto Certosino? 5. E ove lo stesso Religioso abbia portato seco più di quello che gli si accorda dallo Statuto al cap. e num. citato solamente per suo uso, fondato pero, sulla licenza tacita o presunta non esplicita dei superiore, che dopo il fatto gli mostrô una qualchc approvazione, dovrà il Religioso essere ammo­ nite come trasgrcssore dclla citata rcgola dello Statuto? 6. Se il Superiore avendo esortato 1’illuso Religioso a domandare il beneplacito Apostolico di sanazione per i mal ritenuti oggetti, ed induito pel legittimo godimento di essi in futuro, abbia agito prudentemente, temendo di aver forsc non a proposito citato testi di legge canoniche al Religioso per indurlo a mettersi in regola? Transmisso hoc supplici libello cum dubiis P. Procuratori generali Ordinis Carthusiani pro informatione et voto, ut Constitutiones transmit­ teret, ille et votum suum dedit et necessaria opportunaque documenta adnexit. Adest et votum Consultoris huius S. C. Ad primum itaque dubium quod attinet, recolenda est Constitutio Cle­ ment. VIII, die 20 Martii 1601 pro reformatione Regularium, quoad nume­ ros 3, 5, 7. En autem verba Const. « 3. Quo Tridentini Concilii decreta de paupertatis voto custodiendo fidelius observentur, praecipitur, ut nullus <> ex Fratribus, etiamsi Superior sit, bona immobilia vel mobilia, aut pecu« niam, proventus, eleemosynas, sive ex concionibus, sive ex lectionibus, • aut pro Missis, tam in propria Ecclesia, quam ubicumque celebrandis, * Cf. N. 187. T??' S. C. Episcoporum et Regularium 915 «aliove ipsorum iusto labore, et causa, et quocumque nomine acquisita, etiamsi subsidia consangu‘neorum, aut piorum largitiones, legata, aut < donationes fuerint, tamquam propria, aut etiam nomine conventus pos­ sidere possit, sed ea omnia statim Superiori tradantur, et conventui in­ corporentur, atque cum caetens illius bonis, reditibus, pecuniis, ac pro­ dentibus confundantur, quo communis inde victus et vestitus omnibus «suppeditari possit. 5. Eorum vero, quae ad necessitatem concessa erant « nullus quidquam possideat ut proprium, neque ut proprio utatur. 7. Nulla quorumcumque superiorum dispensatio, nulla licentia quantum ad bona «immobilia, vel mobilia, fratres excusare possit, quominus culpae et poe­ nae ab eiusdem Concilii dec etis impositae, et ipso facto incurrendae, ob­ noxii sint, etiamsi Superiores asseverent, hu usmodi dispensationes, aut li­ centias concedere posse, qu bus in ea re fidem minime adhiberi volumus ». Recte vero animadvertit huius S. C. Consultor, Clementem VIII negare tantummodo Superioribus facultatem concedendi eorum subditis circa mobilia licentiam ea sccum habendi ut propria; non vero quod nequeat ab iisdem Superioribus concedi monachis, qui ab uno ad aliud monasterium migrant, usum rerum quarumdam, quae ipsis necessariae sunt, prout statu­ tum, vel ipsa consuetudo sinit. Et quoniam Carthusianum statutum et ad rem nostram quod attinet, eiusdem statuti caput XIX an. ladn inclusive, Clementino illi decreto conforme omnino est, ideo praefatus huius S. C. Consultor opinatur respondendum esse ad 1 dubium: « Affirmative quoad utramque partem et standum in omnibus Capitulo XIX statuti Cartu«siani de vitio proprietatis >. 2. Dubium facile diluitur ut animadvertit Procurator generalis Ordinis Carthusiani, eique consentit S. C. Consultor, per decretum Concilii Trid., Sess. 25, c. 2, de Regular bus: nemini Regularium liceat bona immobilia vel mobilia cuiuscumque qualitatis fuerint, etiam quovis modo acquisita tam­ quam propria, aut nomine Conventus possidere, vel tenere, sed statim ea superiori tradantur, conventuique incorporentur. Huic decreto consonat num. i, Cap XIX Statuti Carthusiani. Quare praefati Procurator et Consul­ tor proponunt ad 2. sequens responsum: Negative ad primam partem, Affir­ mative ad secundam. Pro 3. dubio animadvertendum est quod Religiosus, de quo quaestio, cum nuntium remiserit beneficio permanendi in statu laicali, iterumque susceperit sui Ordinis habitum, intentionem habuit, aut habere debuit, se iterum subiiciendi Canonicis Legibus super statu Regularium. Ideo ad 3. dubium rescribendum esse censent laudati Procurator et Consultor Affirma­ tive. Gradum faciens ad 4 dubium Procurator generalis putat, Religiosum illum laedere votum paupertatis si proprio marte secum ferat ultra id quod et permittitur a statuto c. XXI, n. 5; non vero si Superioris licentia id agat quoad necessaria mobilia. Superior autem ea pollet facultate vi ordinationis Capituli Generalis Ordinis Carthusiani habiti an. 1602, quam infirmare nequit ordinat o anni 1648, quippe nullam vim legibus habens. Quare Con­ sultor voto Procuratoris subscribens, proponit responsum ad 4. « Se posse 9x6 Curia Romana « stare omnino Ordinationi Capituli generalis Ordinis Carthusiani an. 1602. « dummodo non permittat mobilia superflua, et multo minus pretiosa Ratio agendi Carthusiani Monachi in 5. dubio proposita haud probandi videtur. Communi enim Doctorum sententia exploratum est, Superiori' licentiam tacitam vel praesumptam excusare Religiosum subditum a vitii proprietatis eo tantum casu, quo illa rationabilis et prudens sit: duae condi­ tiones quae in casu proposito non apparent. Pro 6. tandem dubio animadvertendum est ad ea quae iure communi statuuntur, quae a Trid. Synodo cit. sess. 25, c. 2, de Regularibus confirman­ tur. Quibus positis, in Congregatione generali diei 14 et 21 Febr. 1845 fue­ runt proposita haec dubia: 1. Se e come convenga rispondere al 1. dubbio proposto dal Padre Priore della Certosa di Firenze nel caso? 2. Se e come al secondo? 3. Se e come al terzo? 4. Se e come al quarto? 5. Se e come al quinto? 6. Se e come al sesto? E.mi Patres, referente E.mo Bianchi rescripserunt: Ad i, 2, 3, 4, iuxta voturn Consultoris. Ad 5, Affirmative quoad admonitionem. Ad 6. Laudandum esse superiorem, et in reliquis acquiescat. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 520-522]. 1942. S. C. Ep. ct Reg., dccr. 15 iul. 1845. Sanctissimus Dominus Noster Gregorius PP. XVI diu, serio ac mature perpendit relationem, quae inscribitur Visita Apostolica eseguita dal Cad. Pignatelli Arcivescovo di Palermo nel venerabile Monastero dt S. Giorgi'.· della Congregazione Olivetana ordinata da Sua Maestà Ferdinando II Re di! regno delle due Sicilie firmata in Palermo 31 Marzo 1845, ita subscriptae « I. Maria Card. Pignatelli Arciv. di Palermo Regio λ isitatore - Cano­ nico Salvatore Calcara Regio Visitatore - Pietro Giuseppe Leone dei mini­ stri degl’infermi convisitatore », atque magno cum moerore cognovit omni: in ea peracta apparere nomine, iussu, et auctoritate laicae potestatis, quin mentio fiat Pontificii mandati, ac si regii iuris esset Apostolicam VTisitationem indicere, et Visitatoribus peragenda praescribere. Quapropter eadem Sancti­ tas Sua decrevit relationem ipsam sub tali forma ac terminis non esse admit­ tendam, utpote Supremae Pontificiae auctoritati summopere laesivam, et Apostolicae Sedi iniuriosissimam; et hoc decretum significari mandavit per me infrascriptum S. Congregationis EE. et RR. Praefectum eidem E.mo Archiepiscopo Panormitano in tabulario actorum Visitationis asservandum [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 112]. S. C. Episcoporum et Regularium 9X7 1943. S. C. Ep. et Reg., Albanen., 30 ian. 1846. Capitulum cathedralis Ecclesiae Albanensis duos supplices huic S. C· porrexit libellos, quibus exonerari postulabat ab onere celebrandi quotannis nonnullas missas pro piis legatis Falciola et Cherubini. Ad primum quod attinet, sciendum est, Carolum Falciola supremis tabulis diei 11 lunii 1652 reliquisse praefato Capitulo annuum reditum scu­ torum octo, quibus celebrarentur 40 missae quolibet anno: qui reditus per­ cipiendus erat ex cuiusdam officinae locatione. Capitulum ad annum usque 1674 pacifice percepit praedictam summam, et legato satisfecit. Tractu, tem­ poris fundus, ex quo percipiebantur scutata octo, fuit sub hasta publica divenditus; et cum Capitulum neque haberet directum eiusdem dominium, neque hypothecae subsidio in tuto collocaverit ius percipiendi praedictam summam ex fundo divendito, non potuit ulterius eam percipere ab ultimo emptore, qui se libere fundum emisse respondebat. Cum interim Capitulum pendentibus precibus apud hanc S. C., non satisfecerit oneri huius legati pro annis 1844 et 1845, de hac omissione absolvi postulabat. Quoad alterum legatum a Cherubinio relictum idem ferme accidit. Hic enim cappellaniam reliquit semiquotidianam, quae a sodalitio legatario cessa fuit eidem Capitulo Cathedralis, et cum inter bona huius legati adnumeraretur etiam census annui reditus scut. 1.10 impositus super quadam domo, Capitulum neglexit inscriptionem facere hypothecariam super eodem prae­ dio. Quare cum postremus emptor praedium hoc acquisierit post alias ven­ ditiones de eodem peractas, quin ulla unquam fieret mentio praedicti cen­ sus, renuit et ipse huius census fructus legatario solvere. Actuales Canonici exponebant, huius negligentiae culpam in eorum antecessores, non vero in ipsos esse refundendam; et ideo eximi petebant ab omnibus missis celebrandis pro primo, ct proportionalem diminutionem pro altero legato. E.mus Episcopus favebat precibus. His tamen obstare animadvertebatur principium a Card. De Luca rela­ tum (T. 12, de Capit, ct Canon., disc. IX), nempe: «Capitulum tamquam •universitas seu corpus politicum semper dicitur unum et idem, neque < mutatur ex mutatione Canonicorum ». Tota igitur quaestio in eo erat ut decerneretur utrum tenerentur successores de iactura bonorum, quae culpa accidit antecessorum Canonicorum, ea ratione quod Capitulum sit semper unum et numquam moriatur (S. Rota cor. Merlin dec. 663), salva tamen Canonicis successoribus actione contra haeredes antecessorum pro reintegrationc damnorum. In Congregatione itaque generali diei 30 lanuarii 1846 proposita fuerunt haec dubia: i. Se, e come abbiasi a dichiarare cessato 1’obbligo delle messe dei pio legato Falciola nel caso, anche per rapporto alie Messe non celebrate dal 1844 in poi? y 18 Curia Romana 2. Se, e come abbiansi a diminuire le messe dei legato pio Cherubini per la perdita dell’annua rendita di scudo i.io nel caso? E.mi Patres, referente E.mo Castracane, rescripserunt: Ad i. Negative; et quod futurum onus 40 Missarum adimplendum erit a Capitulo, distributis missis inter singulos Canonicos, habita ratione reddi­ tuum singularum praebendarum, reservato iure Capitulo agendi contra haeredes defunctorum Canonicorum; quoad praeteritum pro absolutione et condonatione, celebratis Missis numero beneviso E.mo Episcopo. Ad 2. Negative ad formam praecedentis. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 531, 532]. 1944. S. C. Ep. et Reg., Spoletana, 6 mart. 1846. * «V i* Sacerdos N. N. anno 1822 ab Urbe discedere coactus ob quasdam processualcs conclusiones, se contulit ad oppidum Montisfalchi, ubi moratus est annis circiter decem. Ex illo se transtulit ad contiguum oppidum Cannaiolae, ubi iugiter degit usque ad mensem Septembris an. 1843. Archiepiscopus Spoletanus, cuius iurisdictioni illa oppida subiiciuntur, die 12 Augusti 1843 formali decreto mandavit praefato Sacerdoti, ut «ab «illa Archidioecesi discederet non serius die 15 Septembris eiusdem anni, «sub poena suspensionis a divinis ipso facto incurrenda in transgressionis « casu ». Presbyter, hoc accepto decreto, secum reputans se domicilium ea in dioecesi pacificum habuisse viginti circiter annorum spatio, in arce Cannaiolae proprietates ac etiam domum acquisivisse, nulloque suam conscien­ tiam pulsari crimine, licet praecepto obtemperaverit petens Fulginatensem dioecesim; tamen eodem tempore petiit, ut ad sui defensionem admittere­ tur, et hoc tum apud Curiam Spoletanam, tum apud S. Congregationem EE. et RR. · Super petitione Sacerdotis NN. requisitus Archicp. Spoletanus respon­ dit, hunc qui iam ab alma Urbe eiectus fuerat, frustra conqueri de lato contra eum praecepto, « cum non sit dioecesanus, non habeat in Spoletana « dioecesi domicilium, ct sit scandalosus ». . S. C. bis monuit Archiepiscopum ut praefatum Sacerdotem in sua Dioe­ cesi toleraret, cum ex transmissis actis de eius scandalosa vitae ratione non constaret. Quod si ipse graviores causas ad expulsionem haberet, suae Curiae mandaret ut processum conficeret, et prout de iure procederet. Verum neu­ trum Archiepiscopo placuit; ideoque S. C. per rescriptum induisit Sacer­ doti N. N. ut absque incursu in suspensionem, in Dioecesim Spoletanam redire, et in eadem per duos menses remanere possit, addiditque clausulam: « Interim vero sua iura quoad meritum causae deducat penes S. C. . Archiepiscopus vero altum servavit silentium non obstantibus S. C. admonitionibus. S. C. Episcoporum et Regularium 919 At Presbyter N. N. sua iura deduxit penes S. C., et documenta exhibuit quibus demonstrabat ipsum in dicta Dioecesi domicilium revera habere; nec tam in iure, quam in facto sustineri, quae contra dictum Sacerdotem ab Archiepiscopo obiiciebantur; et a iure absonum esse Civem privari suo domicilio sine gravibus rationibus prout de iure comprobandis. Quibus omnibus cum documentis atque partium rationibus E.morum Patrum iudicio perpendendis exhibitis, in Congregatione generali habita die 6 Martii 1846 propositum fuit hoc dubium: Se si debba confermare o piuttosto revocare il decreto di espulsione, che si legge in sommario numero 1 contro il Sacerdote N. N. nel caso? E.mi Patres, referente E.mo Acton, rescripserunt : Negative ad primam partem; Affirmative ad secundam partem, et amplius. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 532, 533]. 1945. S. C. Ep. et Reg., Aesina, 29 maii 1846. 1 Cf. N. 240. BIBLIOTHECA Eminentissimus Corsi Episcopus Aesinus huic S. C. haec dubia solvenda proposuit: 1. Observat quod Ferraris verb. Moniales, art. 5, η. 55 docet vetitum esse Confessores Sanctimonialium manere intra claustra ad perno­ ctandum ingruente mortis periculo alicuius Monialis: quod e converso in civitate Aesina mos sit omnes Confessores Monialium pernoctare intra clau­ stra cum medicus iudicaverit infirmam esse in mortis articulo; — quod novi­ tas quaelibet hac in re aditum suspicionibus aperiret, quum nihil in contra­ rium extet. In alia epistola addebat Episcopus, praedictos Confessarios nedum manere, sed et solere somnum capere intra monasterii septa, quum aliquando necesse sit inibi diu manere. Quaerebat itaque utrum debeat servari solitum? — 2. Animadvertit quod idem Auctor ibidem num. 63 docet, Confessarium regularem numquam debere sine socio ingredi claustra; quod e converso in sua dioecesi existit ab immemorabili contraria consuetudo, et ferme impossibile sit habere semper socium religiosum. Quaerit utrum possit haec consuetudo retineri? — 3. Exponebat in nonnullis ordinibus Regula­ rium, ad studia promovenda statutum esse, nullum Religiosum in Superio­ rem alicuius domus aut Conventus electum posse in suo officio permanere, nisi intra tempus praescriptum obtineat ab Ordinario facultatem seu appro­ bationem ad audiendas Christifidelium confessiones. Quaerebat itaque quid Episcopo agendum sit cum illum inhabilem invenerit, et ex alia parte talis exclusio eius famam laedat, quippe excidat officio iam obtento? Quoad duo priora dubia recolenda erant plura huius S. C. decreta, et Summorum Pontificum constitutiones, praesertim vero constit. Alexan­ dri VII, quae incipit Felici,1 quae omnia ad illum finem edita fuerunt ut e claustris ea pericula prorsus amoverentur, quae tristis experientia, non esse tantummodo possibilia, ostenderat. r 920 Curia Romana Consuetudo porro quae in contrarium affertur, praesefert ne omnts verae et legitimae consuetudinis characteres, an potius abusus existimandi; Consuetudo ab abusu discernitur ex hoc quod illa rationabilis sit, hic autem irrationabilis: Cap. Cum tanta. Irrationabilis autem est consuetudo, quae pa­ candi licentiam, aut occasionem praebet: Layman 1. I, tract. 4, c. 24. Gravia nihilominus erant, quae E.mus Episcopus in casu animadvertent quoad usum ibi introductum. Quare in Congregatione generali habita die 29 Maii 1846 proposita fue­ runt quatuor sequentia dubia: 1. Se possa 1’E.mo Vescovo di lesi tollerare, che i Confessori tanto Secolari, che Regolari de’Monasteri pernottino, e dormano ne’Monasten medesimi secondo il solito per assistere una qualche Monaca, che si trova in articolo di morte? 2. Se possa tollerare la consuetudine, che i Confessori Regolari entrino nei Monasteri senza socio? Et quatenus negative: 3. Se convenga supplicare Sua Santità, affinchè, attese le particolari circostanze, si degni concedere all’Emo Corsi uno speciale induito? 4. Come debba regolarsi 1’Emo Vescovo di lesi allorchè non trova idoneo per essere approvato ad Confessiones un Religioso Superiore di un Convento, il quale se non fosse approvato, dovrebbe con pregiudizio della sua fama decadere dai proprio officio di Superiore ? E.mi Patres, referente E.mo Ostini, rescripserunt: Ad i. et 2. Ad E.mum Praefectum, qui scribat E.mo Episcopo Aesino ad mentem; mens est: che con una lettera privata gli scriva, che tolled la consuetudine. Ad 3. Provisum in antecedentibus.1 Ad 4. Fungatur officio suo iuxta canones. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 546-548]. 1946. S. C. Ep. et Reg., Nolana, 13 iun. 1846. Quando a Sede Apostolica dantur Executores in forma commissaria, gratia censetur suspensa usque dum Rescriptum execution! mandatum non fuerit, ita ut Executores merito executionem denegare valeant, si comperiant clausulis in eodem appositis satisfactum non fuisse. Sic licet tempore editi rescripti evidens Ecclesiae utilitas adesse videatur, si postea contrarium appareat, rescriptum non est exequendum. Anno 1823 loannes Bap. De Stefano Parochus loci Frascatoli, Nolanae Dioecesis iudicium contra Paschalem et Clorindam Cozzi instituit ut fun­ dum quemdam parochiae vindicaret, quem ab ipsis iniura detineri conten1 Vide- etiam instructiones quoad Confessarios, qui ad assistentiam Monialium vocan­ tur: Cf. N. 1830, 1854. S. C. Episcoporum et Regularium 921 débat. Rei conventi quasdam exceptiones obiecerunt, quibus ostendere stu­ debant illum a se titulo emphyteuseos possideri, ideoque a parocho nihil praeter canonem exigi posse. Sed prima iudiciorum experimenta reis conventis adversa acciderunt. Mortuo deinde Parocho De Stephano, Franciscus Siciliani, eiusdem succes­ sor, ut litis expensas, atque discrimina devitaret, facilem sese praebuit in adstipulando quodam cum adversa parte emphyteusis contractu. Qui cum a S. C. EE. et Reg. approbatus fuit, Rescriptum quod sequi­ tur, per eam prodiit die 14 Iulii 1826: « Sanctitas Sua attenta relatione «Episcopi Nolani benigne annuit, et propterea eidem mandavit committi < ut veris existentibus narratis, et quatenus in evidentem Ecclesiae utilitaUem fore cessuram judicaverit, praefatam concordiam cum pactis et con­ ditionibus in ea appositis pro suo arbitrio et conscientia approbet atque «confirmet; nec non constito sibi de evidenti Ecclesiae utilitate, facultatem «ineudi praefatum emphyteusis perpetuae contractum cum annuo Canone « et conditionibus proficuis ». Sed tamen huiusmodi rescriptum nunquam exeeutionem sortitum est, quin imo postquam frustra actum est de instrumento conficiendo iuxta leges Neapolitanae Ditionis, post annum 1834 novus quidam inter partes contractus stipulatus est, in quo pactum adiectum fuerat, ut si a principe contractus eiusdem approbatio denegaretur, in sua cuique iura regredi inte­ grum esset. At princeps veniam ad dictum contractum ineundum impertitus est, qua tamen iuxta sacros canones opus haud erat. Post haec rei conventi nullum omnino Canonem persolverunt, quocirca Parochus actionis vindicatoriae iudicium iterum promovit, et propitiam Sententiam retulit die 10 Aug. 1839. Sed illi appellationem interiecerunt in eoque institerunt, ut rescriptum S. C. editum die 14 Iulii 1826 exeeutioni demandaretur. Hinc ad Curiam Nolanam sese verterunt, quae tamen auditis rite utris­ que partibus suam pronunciavit sententiam die 9 Iulii 1841, qua dixit nul­ lam rationem haberi debere memorati Rescripti, quod firmitate et robore destitutum esse declaravit. Igitur rei conventi hoc quoque in periculo repulsi ad hanc S. C. Episcop. et Reg. confugerunt, ut huiusmodi decreto infirmato memorati Rescripti exeeutio praescriberetur. Sacer Ordo pro suo more Votum Consultoris exquisivit; qui tota posi­ tione perpensa, quaestionem propositam ad hanc Thesim redegit nempe: «An et quomodo exeeutio Rescripti anni 1826 Ordinario praescribenda sit? » Ipse aiebat compertissimum esse in iure quod Rescripto in forma, ut aiunt commissaria, vel mixta, nullum impetranti ius pareat, donec Execu­ tor Apostolicus, constito sibi de conditionibus appositis gratiam ipse suo decreto non perfecerit. Iam vero huius generis esse rescriptum de quo agitur, res ipsa per se loquitur. Una enim vel seorsim sumpta ex hisce clausulis: « Verisexistentibus narratis. Si in evidentem Ecclesiae utilitatem et constito sibi», satis est ut Ç22 Curia Romana Rescriptum in forma commissaria mixta concessum dicatur; Rosa, i, c. C, n. 19. 144, 145. Itidem in iure exploratum est, quod in hisce Rescriptis utilitas quae Apostolici Beneplaciti fundamentum constituit, non inspicienda sit tempore beneplaciti, sed tempore exeeutionis: Rosa, 1, c. CXI, n. 18, Petra, 1.1, pag. 66 n. 134. Atqui in Causa, de qua sermo est utilitas, quae tempore concessi beneplaciti adesse visa est, exulare omnino deprehendebatur tem­ pore exeeutionis, quo plurimis judicialibus factis experimentis, parochus victor semper extiterat, nullumque inversae fortunae periculum sui cognoscebatur. Proposita igitur fuit huiusmodi Causa in generali auditorio diei 13 lu­ nii 1846 subiectoque dubio: « Se e come si debba confermare 0 piuttosto « revocare il decreto emanato dalla Curia di Nola nel Caso contro cui si è «ricorso a questa S. C.?» E.mi Patres rescripserunt: « Ex noviter deductis non esse locum exeeutioni Beneplaciti Apostolid . [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 112-114]. 1947. S. C. Ep. et Reg., Conversation., 19 sept. 1846. * r l' Extat in Rutigliano oppido dioecesis Conversanensis quaedam Collegiata loci iuris-patronatus regii, quae pluribus Canonicis et Praebendatis coalescit. Episcopus Conversanensis, praevio regio assensu, in ea instituit praebendas Canonici theologi et Canonici poenitentiarii ex redditibus duonim Canonicatuum tunc temporis vacantium, ct ex aliis proventibus ad communem mas­ sam pertinentibus; Canonicum autem theologum ad quartam, poenitentiarium ad quintam Capituli dignitatem evexit. Decretum insuper edidit quo poenitentiario permisit audire confessiones fidelium utriusque sexus nostrae (ait ipse) iurisdictioni subiectorum. Huic decreto, seu Bullae Episcopi acriter sése opposuit Capitulum Cathedralis Ecclesiae, non quidem in ea parte, quae institutionem Canonici Theologalis respicit, sed dumtaxat relate ad reliquas partes, autumabat enim iura et praeeminendam Capituli Cathedralis laedi per institutionem Canonici Poenitentiarii eo vel magis, quod Praebenda Poenitentiarii ad dignitatem evecta fuerit. Post plurcs eiusdem Capituli recursus etiam ad Regis administros quae­ stio ad hanc S. C. delata est, quae audiri mandavit tum Episcopum, eiusque Promotorem Fiscalem, tum Capitulum Cathedralis et Collegiatae, quae scripto iura sua coram S. C. protulerunt. Haec quoad lactum, relate vero ad ius iuvat tantum referre quid luris constituerit Innocentius HI, cap.: Praecipimus tam in Cathedralibus,quam in aliis Conventualibus Ecclesiis viros idoneos ordinari, quos Episcopi possunt coadiutorcs et cooperatores habere, non solum.... verum etiam ■ · in audiendis confessionibus, et poenitentiis iniungendis ». S. C. Episcoporum et Regularium 923 Porro auditis partibus tam voce quam scripto in Congregatione generali habita die 18 Septembris 1846 sequens propositum fuit dubium: An et quomodo servanda sit bulla Episcopi Conversanensis in casu? E.mi Patres, referente E.mo Polidori, rescripserunt: Ad i. partem affirmative quoad erectionem poenitentiariae, facto verbo cum SS.mo. Ad 2. partem quoad elevationem officiorum ad dignitatem, non expedire. Ad 3. partem quoad facultatem, reformandam esse bullam ad instar poenitentiariae Ecclesiae Cathedralis, sublata nempe limitatione, qua poenitentiarii facultas audiendi confessiones restringitur ad fideles Epi­ scopi jurisdictioni subiectos. Et facta praemissorum relatione SSmo D. N. Pio PP. IX in audientia habita die 25 Septemb. 1846, SS.mus resolutionem S. C. approbavit et confirmavit. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 548, 549]. · 1948. S. C. Ep. et Reg., Sarsinaten., 19 dec. 1846. Franciscus Ricchi, parochus S. Stephani in Montejottone Sarsinatensis dioecesis, S. C. exponebat existere in sua paroecia Cumulum tritici a pio quodam fundatore relictum in beneficium pauperum paroeciae, quod hieme distribuitur familiis indigentibus, et aestate ab iisdem recipitur una cum augmento octo librarum pro centum et decem libris. Exponebat insuper quod opera italici gubernii factum sit, ut societas SS.mi Sacramenti despo­ liaretur bonis, quibus providebatur vestibus sacris comparandis, oleo lampa­ dis et Ecclesiae parochialis restaurationibus. Qua facta despoliatione opor­ tuit, ut parochiani consulerent necessitatibus praedictis, cum parochus, deductis oneribus, congruam scut. 50 tantum possideat. Quapropter paro­ chus, nomine etiam patrumfamilias eiusdem paroeciae, postulabat, ut prae­ fatus frumenti cumulus convertatur in fundum permanentem, atque fructi­ ferum favore praedictae sodalitatis, quae sic valeat consulere necessitatibus fabricae Ecclesiae et sacris suppellectilibus. Requisitus Vicarius generalis dp informatione et voto, confirmabat expo­ sita, sed referebat patresfamilias mutasse consilium, et modo omnes in eo convenisse, ut nulla facta cumuli alienatione, triticum quolibet anno iuxta primaevam praxim pauperibus distribuatur, percepto consuetuto auctuario, et constituatur sub dependentia parochi et sub Ordinarii auctoritate regula­ ris huius legati pii administratio, annui reditus in praefatas suppellectiles sacras et Ecclesiae restaurationes erogentur, et st quid ex iis reditibus super­ sit, in augmentum ipsius cumuli cedere debeat. Cumulus, de quo agitur, absque dubio, uti Mons Frumentarius reputan­ dus erat. Inusitatum porro non est, ut necessitate urgente permittatur ero­ gari fructus, qui ex huiusmodi Montibus proveniunt, in restaurandis Eccle­ siis et in sacras suppellectiles comparandas, prout penes S. C. actum est 'm Ferent. erect. Montis Frument., die 20 Dec. 1838.1 » Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 82, 83. *4 9 Curia Romana His prae oculis habitis in Congregatione generali diei 14 Decembris 1846 propositum fuit dubium: In quai modo convenga prowedere ai bisogni della Chiesa parrocchialt di Montejottone nei caso? E.mi Patres, referente E.mo Orioli, rescripserunt: Affirmative iuxta votum Vicarii, et ad mentem; mens est: che si faccia conosccre, che tutto il lucro, oltre le spese, si ritenga come oblazione alia Chiesa. Et facta praemissorum relatione SS.mo D. N. Pio Papae IX in audientia habita die 8 lanuar. 1847, SS.mus resolutionem S. C. confirmavit et appro­ bavit. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 550, 551]. 1949. -d /5 3 ■ k. S. C. Ep. et Reg., Spoletana, 19 dec. 1846. Dominicus Baglioni ex Villa di Azzano dioecesis Spoletanae huic S. C. exposuit, propriam familiam semper retinuisse scamnum in parochiali Ec­ clesia. Cum autem omnia scamna ex dicta Ecclesia remota fuerint eam restau­ randae causa, omnia tamen, praeter suum, restauratione peracta, in pristinum locum restituta fuere. Quapropter quum parocho et Archiepiscopo suum gravamen frustra exposuerit, ad hanc S. C. confugiebat, ut suum scamnum intra praefatam Ecclesiam reponeretur. Requisitus a S. C. Ordinarius, et Parochus, primus licet apertam claramque sententiam non pandidissct, tamen ex contextu contrariam proferre videbatur. Parochus vero adversa­ batur, quia scamnum Baglioni nullam inscriptionem praeferebat; Ecclesia reparata fuerat ad evellendos abusus, qui ex multitudine scamnorum irre­ pserant: reparata Ecclesia nova scamna symmetrice elaborata praescripta sunt, et decem assignata decem primariis familiis, inter quas familia Baglioni recenseri non poterat; alia sex assignata nonnullis familiis, ut iis in communi uterentur, usum tamen communem Baglioni respuerat, nec eius scamnum restitui poterat ob difformitatcm, quae locum haberet; insuper non amplius locus existit, in quo illius scamnum reperiebatur; et absonum a iure omnino est ipsum dicti loci in Ecclesia dominum fuisse. At Baglionius acriter con­ tendebat manutenendum esse in possessione scamni, quod semper habuisse testibus probare conabatur. In iure vero cautum esse animadvertebatur, quod « usus sedilium, quem « laici habent in Ecclesia, provenit ex benignitate, tolerantia, et gratia revo« cabili eiusdem non autem iure, ex quo valeant, ipsa Ecclesia nolente, servi« tutem, seu quasi possessionem manutenibiiem acquirere ». S. C. Rit. in Fundana, 5 Octobris 1697. Vid. Ferraris, verbo Ecclesia, art. 5. Et S. C.EE. et RR. die 28 lunii 1583 declaravit: « Non si de\e permettere quella pro« prietà dei luoghi, che alcuni si credono avere nelle Chiese, quasi che loro « fossero ereditari, come sono le cose e le possessioni, che si comprano\ Vid. etiam Pignatelli, T. 9, Consuit. 447, num. 12. S. C. Episcoporum et Regularium 925 E contra favere Baglioni videbantur quae docet Ferraris, loc.cit., nempe: «Si antiqua forma Ecclesiae immutetur in aliam structuram, sedilia, seu «scamna laicorum in illa existentia reponi debent eodem ordine, quo Γερο­ ί riebantur ante mutationem fabricae, vel in loco aeque digno ». Quod etiam docet Ursaya, T.7,§ 1, discept. 18; Forosempronien. Scamni; et alii tradunt. Quare in Congregatione generali habita die 19 Decembris 1846 propo­ situm fuit sequens dubium: Se, e come ed in qual luogo convenga permettere alia famiglia Baglioni di Azzano di riportare il banco nella Chiesa parrocchiale nei caso? E.mi Patres, E.mo Polidori referente, rescripserunt: Scribatur Archiepiscopo iuxta mentem; mens est: Che se si puô dare al Baglioni un banco separato, si dia; non potendosi, si dia il banco in comune con altri. E ricusandosi il Baglioni, negative. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 552, 553]. 1950. S. C. Ep. et Reg., Tridentina, 29 ian. 1847. Episcopus Tridentinus anno 1846 Exposuit S. Congregationi Episcopo­ rum et Regularium, quod in approbatione Instituti filiarum Charitatis a pia muliere Marchionissa Canossa erecti quoad earum Confessarium prae­ scriptum fuit: « L’Istituto delle Figlie della Carità sarà soggetto al proprio Vescovo, il quale assegnerà il Confessore: e che dovrà essere uno solo. Non s’intende perô di levare alie sorelle con questo la liberté di coscienza, che anzi la Superiora inerendo aile intenzioni di Chiesa Santa coll’asscnso di Monsignor \;escovo accordera loro per qualche caso, se lo domandassero, di potersi confessare da qualche altro Confessore, che sia Sacerdote appro­ val, e di tutto credito. Oltre di che almeno una volta all’anno vi sarà pel periodo di tempo consueto un Confessore straordinario per tutta la Comunità ». Addebat insuper pro certo haberi confessarios ordinarios tam dicti Asceterii, quam aliorum in Tridentina civitate existentium excipere posse confessiones quarumlibet foeminarum in Conservatories cohabitantium, et etiam dumtaxat hospitantium, licet hospitantes sint Religiosae aliis regulis subiectae. Hisce praemissis S. Congregationem enixe deprecabatur, ut sequentia dubia solvere dignaretur: 1. An abstrahendo a facultatibus Confessariis huiusmodi Conservatori is deputatis forte concessis, iurisdictio illorum extendatur ad quascumque foeminas licet solius Confessionis causa ad Conservatorii confessionale accedentes, vel an restringatur ad solas foeminas in Conservatori© commo­ rantes et ad hospites? 2. An horum Confessariorum iurisdictio in foeminas Conservatorio, pro quo illi sunt destinati, adseriptas valeat, dum illae eis confitentur extra Conserva torium? 3. An confessarii Conservatoriorum, et Monasteriorum singulis trienniis mutandi sint, etsi foeminae in Conservatories degentes cum non sint sta- 926 Curia Romana bilitate loci impeditae, identitem praesertim sorores Charitatis hospitalibus inservientes passim de una domo et loco in alium locum, et domum transfe­ rantur? In Congregatione generali diei 29 lanuarii 1847 referente E.mo Polidon ad proposita dubia E.mi Patres rescripserunt. Ad i. Negative ad primam partem, affirmative ad secundam. Ad 2. Affirmative dummodo Conservatqrio remaneant adscriptae. Ad 3. Affirmative, et S. Congregatio concedit actuali Episcopo faculta­ tem confirmandi confessarium semel, aut bis tantum pro sua prudentia, servatis tamen servandis. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 115, 116]. 1951. S. C. Ep. ct Reg., Venetiarum, 3 dec. 1847. Patriarcha Venetiarum S. C. exponebat processioni Corporis Christi intéresse utrumque Clerum Saccularem nempe, et Regularem; et cum resti­ tuti fuerint in illa Civitate Religiosi Ordinis S. Dominici, et approbata a S. Sede Congregatio Clericorum Saecularium Scholarum charitatis, exor­ tam esse quaestionem circa praecedentiam inter praedictos Religiosos, et Alumnos memorati Instituti; illos quidem praecedentiam sibi vindicare, quia in omnes regulares ordines eam obtinent; alios vero ius praecedentiae habere eo quod sint Clerici saeculares, ideoque de clero Saeculari, qui prae Regularibus praecedendi iure potitur. Auditis partibus Alumni dicti Instituti in medium proferebant sese, antequam Religiosi Ordinis S. Dominici restituerentur in processione locum habuisse immediate ante clerum saecularem, et post regulares familias cum veste talari nigri coloris super imposito scapulari a S. Sede approbato, nec non indutis superpelliceo, et bireto ad instar cleri saecularis, ac propterea in eodem loco manutenendos esse. E contra Religiosi S. Dominici cum ante suppressionem in processione incederent in loco, quem nunc dicti Clerici Scholarum charitatis tenent, contendebant in pristinum locum restituendos esse. Verum cum dubium \ ideretur praefatos Clericos ad Clerum saecularem spectare, utpote qui vota simplicia tantum emittunt, et ex ipsa institutione Clerici Saeculares appellantur nulloque exemptionis privilegio gaudent, et habitum Clericorum saecularium gestant, de illis quoad praecedentiam indi­ candum arbitrabatur prout de Clero Saeculari. Porro S. R. C. die 3 Augu­ sti 1602 decrevit <> ut in generalibus Processionibus Fratres, seu Monachi, vel Ordines Regulares antecedant, et Presbyteri seu Clerici Sacculares subsequantur, et ultimum locum teneant, nec mixtim cum Regularibus incedant ; et Clem. VIII in Const, incip Quae ad removenda 5 Novem­ bris 1603 declaravit .· Clerum Saecularem in omnibus locis etiam in propriis Ecclesiis, Conventibus Patrum, Monachorum, et Religiosorum quorum- 5. C. Episcoporum et Regularium 927 «cumque praeferendum esse,et praecedere debere ». Hanc Clem. VIII Const, observari mandavit Gregorius XV an. 1622. Proposito igitur irfgencrali Congregatione diei 3 Decembris 1847 dubio: Se, ed in qual rango debbano incedere nelle pubbliche processioni in Venezia i Chierici secolari delle Scuole di carità? E.mi Patres, referente E.mo Delia Genga Sermattei, rescripserunt: Cum agatur de Clericis Saecularibus iis deberi praecedentiam prae omnibus Regu­ laribus, quatenus ipsi intersint publicis processionibus cum superpelliceo, et bireto clericali. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 557, 558]. 1952. S. C. Ep. et Reg., Amalphitana, 7 apr. 1848. Canonici Ecclesiae Collegiatae S. Mariae ad Mare civitatis Maiorensis dioecesis Amalphitanae variis etiam extra chorum utebantur insigni is, quorum tamen usum Archiepiscopus formali libello die 28 maii 1841 inhibuit. Hac super re actum est in Consultatione proposita in Congregatione generali diei 9 Maii 1845.1 Verum Archiepiscopus S. C. significabat Cano­ nicos abuti eius resolutione cum utantur etiam iis insigniis, quae iuxta S. C. rescriptum Dignitas Capituli Amalphitan. tantum deferre poterat: insuper rescriptum ipsum obreptionis et surreptionis vitio laborare cum Canonici factum a veritate absonum exposuerint, sibique ad falsitatem detegendam tempus defecisse. Et re quidem vera de asserto privilegio neque ex aliqua concessione, neque ex legitima consuetudine constare autu­ mabat; non ex concessione, nam Bened. XIV in Bulla incipien. Romanus Pontifex anni 1742 statuit quod « Dignitates, et Canonici rochetum, et mozzettam cum caputio nigri coloris... qualibet alia habitus delatione sub poena nullitatis praesentis gratiae eis interdicta» deferre possent nulla facta mentione de aliis insigniis, quae Canonici gestare praesumunt; non ex consuetudine, quam Capitulum non probat; et perperam Capitulum expo­ nere sese afferre non posse documenta ob incendium tabularii Capitularis, quia incendium ipsum falso assertum est ex ipsa confessione Primicerii eiusdem capituli, qui Curiae testatus est Archivium, quod nunc existit, originem ducere ab anno 1414. Caligis coloris violacei, et annulo gemmato unus tantum Canonicus Stabioni temere usus est. Canonicus Antonius Cor­ rado, qui in praesens decanus est, supplicem libellum S. C. datum, ne Capi­ tulo displiceret, invitus subscripsit, sed falsitatis conscius induito a S. C. obtento haud uti posse existimavit. Falsum est Canonicos in sacris visita­ tionibus cum praedictis insigniis ad Archiepiscopum accessisse. Haec et alia Archiepiscopus exponebat. E contra Canonici totis viribus nitebantur colli­ gere testium depositiones ad eorum asserta privilegia comprobanda; et 1 Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 523, 524. 928 Curia Romana instabant, ut resolutio S. C. eorum favore ampliaretur. Nuntius S. Sedi a S. C. hac super re requisitus animadvertebat, quod si causa ad tramites iuris definienda esset, iuridicus processus confici oporteret, ut de veritate depositionum, quae hinc inde afferuntur, rite iudicari posset, ex quo ob partium studia, contentiones, et scandala orirentur: idcoque opinabatur prudentius fore, ut res aliquo modo componeretur nempe «di concedere io «via di grazia ai Canonici 1’uso delle calze violacee, dei fiocco, e collaro «di simile colore, facendo pero loro deporre 1’anello gemmatosiccomepro « prio dei Prelati maggiori, e concedendolo alia sola Dignità del Capitolo». Et deinde prosequebatur se confidere hunc conciliationis modum utrique parti fore satisfacturum. Proposito igitur in generali conventu diei 7 Aprilis 1848 dubio: Se con­ venga revocare secondo il reclamo di Monsignor A rei vescovo il decreto de' 9 Maggio 1845 sull’uso dei privilegî del Capitolo di Majori; 0 piuttostoconfermarlo, ed ampliarlo a forma della nuova dimanda di quel Capitolo; owero conciliare Ja questione nel modo proposto da Mons. Nunzio nel caso? E.mi Patres, referente E.mo Orioli Praefecto, rescripserunt: Ex noviter deductis ad primam partem dubii: « Affirmative iuxta modum inferius expri­ mendum; ad secundam Negative; ad tertiam iuxta modum: nempe E. mus Praefectus scribat Archiepiscopo : tollendum prorsus esse abusum quoad omnes Capitulares gestandi annulum gemmatum, quod proprium est solum­ modo Praelatorum maiorum; in reliquis concedi ex speciali gratia tum Ca- 1 nonicis, tum Dignitatibus usum collaris violacei, et flocci eiusdem coloris in pileo, concesso etiam usu Caligarum violacearum infra fines Archidioeceseos ». [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 559, 560]. 1953. S. C. Ep. et Reg., Spoletana, 9 iun. 1848. Parochus loci « Cantalupo » Dioecesis Spoletanae exposuit S. C. erectam fuisse anno 1729 Paroeciam eo in loco, eoquod illud oppidum ab alio, quod Bevagna nuncupatur, nimis distaret, et difficile praesertim hyeme esset iter. Deinde enixe postulabat, ut in sua Paroecia fons Baptismalis erigeretur, cum id populus summopere desideret; periculum vitae immineat infantibus, si ad Baptisma suscipiendum ad Bevaniam transferri debeant; et graves difficultates occurrant ad fides baptismatis, et aetatis habendas. Archiepiscopus Spoletanus de obitu testabatur nonnullorum infantium ob accessum ad fontem baptismalem Bcvaniae, et erectionem fontis in loco Cantalupo necessariam existimabat, ac propterea illius erectionem in sacra visitatione decreverat. Etiam Prior Capituli Bevaniae, qui curam animarum exercebat, et Vicarius foraneus precibus Parochi favebant. At Capitulum erectioni adversabatur, licet, ut aiebat Parochus, nullum sese opponedi titulum haberet praesertim cum in erectione novae paroeciae nullum ius quoad fontem baptismalem favore Ecclesiae Bcvaniae reservatum fuerit. S. C. Episcoporum et Regularium 929 Haec in facto: in iure vero fontem baptismalem non esse de essentia paroeciae, docet Pignat., Consul. 3, n. 13, Tom. IV; verum Fagnan. in Cap. Cum contingat, num. 59, de decimis, habet: « in omnibus Ecclesiis parochiali« bus debent esse fontes baptismales, nisi extent in aliquibus Ecclesiis, quae /matrices vel baptismales vocantur». Et S. C. C.in Urbinaten., 15 lunii 1624: i censuit in Ecclesiis Parochialibus debere esse Fontem Baptismalem». In Leoiiien., 7 lunii 1692 ob distantiam loci a matrice Ecclesia, et periculum infantium approbavit erectionem. Quod etiam decrevit in Fulginaten., 22 lu­ nii 1720. Hac super re quisque consulere potest, quae traduntur a Gloss, in Clem. I circa med. verb. Matricem, de sent, excomm.; Innoc. in cap. Dilectis, decappellis Monae.; Card. Petra, in Comment, ad Const. 2 Gregorii XI, num. $ et seq. Proposito igitur dubio in Congregatione generali habita die 9 lunii 1848: Se, e con quali condizioni debba permettersi 1’erezione dei fonte Battesimale in Cantalupo nel caso? E.mi Patres, referente E.mo Asquini, rescripserunt: Affirmative iuxta votum Archiepiscopi emissum in sacra visitatione. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 562, 563]. 1954. S. C. Ep. et Reg., Parmen., 21 iul. 1848. Inter limites Paroeciae a Sepulcro nuncupatae in dioecesi Parmensi extat Collegium ducale, cui nomen a Maria Aloisia, et cuiùs directio Cle­ ricis Regularibus S. Pauli, quos Barnabitas vocant, commissa est. In hoc Collegio commorantur praeter religiosos etiam Alumni saeculares, qui ope­ ram dant studiis, aliaeque personae eorum servitio addictae. Parochus con­ tendebat in hoc collegium usque ad diem 7 Aprilis 1847 plenam jurisdictio­ nem pacifice semper exercuisse. Verum Episcopus praefata dic Parocho epistolam misit, quae eidem significabat, ut attentis privilegiis Congregationis S. Pauli, se se abstineret Da questo momento, e per lo innanzi dall’esercitare nel ducale Collegio Maria Luisa, come casa di esclusivo diritto, ed abitazione stabile della prelodata religiosa Comunità sotto il titolo di Congregazione de’Chierici Regolari, qualunque diritto parrocchiale, quindi dal premier parte alia stessa amministrazionc dei SS.mi Sagramenti, non tanto nello stesso tempo pasquale, quanto ancora in articulo mortis ». Quin imo ipse Episcopus die n Augusti 1847 sequens edidit decretum: Visis precibus.. Visis Bullis... et sic Constitutionibus Pauli III an. 1535, r et 1542, Constit. Pii V an. 1567, atque speciali Bulla Gregorii XV an. 1621, < visis... Tenore praesentium declaramus eamdem Congregationem Clericotrum Regularium S. Pauli, eiusque individuos nunc, et pro tempore exi­ gentes, qui tamen Presbyteri fuerint, et in hac nostra Civitate intra fines Paroeciae Sancti Sepulcri, vel quacumque dc causa etiam in Dioecesi 93° S. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana « nostra degerint, posse libere, ac licite absque ulla dependentia a Pared, «nec non dempto onere ipsius petendi veniam, vel quomodolibetobtine:, «licentiam ab eo, Sacramenta administrare Eucharistiae, Poenitentiae,atqi: « Extremae unctionis i. Omnibus, et singulis caeteris Clericis, et fratribb « huiusmodi Congregationis; 2. Adolescentulis in loco et habitatione eius« dem Congregationis studiorum, et educationis causa degentibus; 3. Meret« nariis famulis, operariis, et senus senutio ipsiusmet Congregationis addicti· « et in eadem domo manentibus; 4. Hospitibus quibusvis etiam saeculan« bus, et extraneis, quos in eiusdem Congregationis habitationibus repe« riri contigerit; 5. Quibuscumque aliis personis in supradicto, vel quovb « alio Collegio.... futuro, improviso morbo correptis in casu, quo propter « repentinam necessitatem non daretur spatium licentiam a Parocho petendi, α 6. Exequias eorum omnium, qui inter ipsos decesserint, faciendi ad for« mam in Ecclesia seu Oratorio sito intra domum dictae Congregationis,sive « in hacmet civitate existente, sive etiam in nostra Dioecesi... cadavera auten: « eorum, supra num. 5 descriptorum.... Volumus, ut exequiis peractis Paro· « cho ad Collegii ianuam renuncientur, ipsique integrum remaneat ius il'· « associandi ad publicum sepulcretum, prout solet cum aliis eius Pare­ ti chianis ».1 I Parochus contra haec decreta reclamavit. At Episcopus hac super re f I e b 4 1 Quid de hoc decreto sentiendum sit ex sequentibus animadversionibus apparet In cap. i Religiosi, Tit. de Privilegiis, in Clementinis plura Regularibus prohibentur. Ηκ commemorare satis sit, quae ad rem hanc ntferuntur. Ne Religiosi tam Clerico, quam laico praesumant ministrare extremam unctionem sine licentia parochi sub poena excommunicationis ipso facto Papae reservatae. Possunt tamen eam, et alia Sacramenta administrare suis familiaribus domesticis, aut pauperibus in eorum hospitalibus degentibus. Verum quoad familiares tres conditiones copulati * concurrere opus est iuxta praescriptum S. Cone. Triden., cap. zi, sess. 24, Je rtfom.c Const. Grcgorii XIII incipien. Circumspecta edita die 25 Novembris 1580 (Cf. Bull. Rom, tom. 4, III, p. 454-456), nempe: I. Quod familiares iisdem Regularibus actu inserviant. 11. Quod intra eorum septa et domos resideant. III. Quod sub eorumdem Religiosorum obedientia vivant: scilicet non sub obedientia religiosa, sed servili, qualem profitentur famuli dominis suis. Hinc S. C. C. in Uratislavien. iurium parochialium proposito dubio: An P. Abbati Ordinis Praemonstratcnsis in civitate Uratislaviae, sive Religiosis ab eo deputatis competat exercitium omnimodae jurisdictionis parochialis quoad personis inservientium eidem monasterio, corumque familias degentium infra, quam extra illius septa in casu * Respondit: Negative; et P. Abbatem, seu Religiosos ab ipso deputatos posse tantum laicis deservientibus intra septa monasterii, atque actu inservientibus ministrare Sacramenta Eucharistiae etiam tempore Paschatis, ac extremae Unctionis, nec non sepultu­ ram dare in propria Ecclesia iuxta decretum edituin in Mediolanen. sub mensem lunii 15S7. Hospitibus vero, qui vere non sunt familiares, quamvis continuo degant intra septa Monasterii, ibique infirmentur, et moriantur, nullatenus dicta Sacramenta, irrequisito Paro­ cho, ministrare possunt, eosque in propriis Ecclesiis sepelire prout S. C. C. declarant in As ten. Iurium Parochialium, die 27 Novembris 1717. Quod vero spectat ad superius nomina­ tos familiares, Praelati Regulares, et alii Religiosi ab eis approbati ad audiendas suonnn Religiosorum confessiones, possunt eorumdem familiarium confessiones sine approbatione Episcopi audire prout constat ex resolutione S. C. relata a Fagnano in Cap. Omnis utnuf * sexus, dc Poemt et remission., n. 63; et ex Const. Clem. X, incipien. Superna, II Kil. Iu· lii 1670 (Cf. N. 246), quatenus suprascriptac conditiones in eis concurrant. I I I I I I I 931 requisitus sua decreta privilegiis, et exemptionibus Congregationis S. Pauli inniti existimabat, quod etiam Religiosi pro viribus domonstrare conaban­ tur, ea praesertim de causa, quod Collegium veram domum religiosam con­ stituebat, prout P. Procurator generalis testabatur. Paulus III ann. 1535, et 1542, Clericos S. Pauli sub S. Sedis immediata subiectione, et speciali protectione constituit. Pius'V ann. 1567 eis induisit, ut « Eucharistiae etiam «pro viatico, ac etiam constitutis in articulo mortis, et extremae unctionis... Clericis, et fratribus Congregationis... ac etiam mercenariis, famulis, ope< ranis, et sends eorumdem Congregationis, ac quibusvis hospitibus etiam csaecularibus et extraneis, quos in locis et habitationibus Congregationis «reperire contigerit etiam in mortis articulo, et quoties de illo dubitare « contigerit... quorumcumque licentia minime petita, nec obtenta... Sacra­ menta... ministrare possint ». Gregorius XV omnia privilegia Cler. Reg. Theatinorum Clericis Regularibus S. Pauli communicavit. Sed Parochus putabat huiusmodi privilegia ad casum, de quo agitur, minime extendi posse. In casu, aiebat, agitur de Collegio Alumnorum sae­ cularium, qui studiiis vacant, quod a Presbyteris Saecularibus dirigebatur, et Parochi iurisdictioni ab immemorabili subiectum erat. Nihil igitur parochiali iurisdictioni detractum est, si deinde illius Collegii procuratio, et cura Clericis Regularibus S. Pauli commissa sit. Etiam Bononiae simile Collegium habetur, et Parochus pacifice suam iurisdictionem exercet. Prosequebatur Parochus « Da quattordici anni circa, ed è quanto dire dalla venuta dei Bamabiti, il Rettore di S. Sepolcro ha sempre avuto piena, e pacifica giu-' risdizione parrocchiale nel Collegio... ad eccezione dei Religiosi......Quindi mi consegnavano nota dei loro Convittori in occasione del registro de’parrocchiani; mi accompagna va no nelle varie camerate per la benedizione delle • case; m’invitavano in tempo pasquale a celebrare la Messa, e comunicare gli aiunni ». Cum igitur Parochus in possessione suae jurisdictionis reperiretur ab ea turbari minime poterat, nisi evidenter de illius possessionis vitio constaret praesertim cum etiam Canonici Regulares Lateranenses, et Mona­ chi Cassinenses in alio Collegio parochi auctoritate non contradixerint. Nec privilegia ultro quam par sit extendenda sunt. Clerici Regulares S. Pauli exempti sunt; Sacramenta administrare possunt familiaribus, qui in eorum domibus habitant, eisque servitium praestant, non vero Alumnis Collegii, qui tantum eorum directioni quoad studia, et disciplinam interiorem sub­ sunt, sed sub ordinaria Parochi iurisdictione manent. Proposito igitur in generali conventu diei 21 Iulii 1848 dubio: Se, ed in qual parte debbano sostenersi, o piuttosto rivocarsi li decreti 7 Aprile, ed ir Agosto 1847 emanati da Monsig. Vescovo di Parma a favore di quel Ducale Collegio denominato Maria Luigia, e diretti dai PP. Barnabiti nel caso? E.mi Patres, referente E.mo Orioli Praefecto, rescripserunt: Decretum Episcopi esse reformandum iuxta mentem, scilicet firmo remanente tenore dicti decreti quoad omnes, et singulos Clericos, et Fratres Congregationis S. Pauli, et relate ad eorum domesticos et familiares, qui Religiosis actu inserviunt, expressique praefatae domus intra eius septa resident, et sub 932 Curia Romana eorumdem Religiosorum obedientia vivunt iuxta praescriptum S. Cono’.: Tridentini, cap. n, sess. 24, de refor., et Constit. Gregorii XIII, incipien. Circumspecta, diei 25 Nov. 1580; pro alumnis, seu adolescentulis, hospitibil· perpetuis commensalibus, aliisque personis in memorato decreto enuncutis iura Parochi in casu mortis salva remaneant: ac insuper Superior dicti Collegii notulam religiosorum, alumnorum, hospitum, famulorum, et alii· rum personarum in eadem domo degentium Parocho quotannis dare tenea­ tur. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 563-566]. 1955. S. C. Ep. et Reg., Aesina, 31 maii 1850. Cardinalis Ostinius cl. me., cum Ecclesiam Aesinam regeret, erectionem publici Coemeterii curavit, et a superiore auctoritate hac super re quasdam leges, ct regulas obtinuit, quae statutis pro Coemeterio Urbis praescriptis pene respondebant. Verum huiusmodi regulae minime effecerunt, ut omnes quaestiones relate ad funera e medio tollerentur. Hinc E.mus Corsi eiusdem Dioecesis Antistes S. C. EE. et RR. exposuit quaestiones ad haec reduci; nempe: 1. Quid iuris si quis constituto Coemeterio eligit sepulturam in ali­ qua Ecclesia, quae iuxta SS. Canones, vel ex privilegio ius tumulandi habe­ bat? 2. Qualis esse debeat taxa Parochis debita quando funus locum habet in alia Ecclesia praeter Parochial em? 3. An quoad Tertiarios servari debeant privilegia a Summis Pontificibus eis concessa, nempe ut in Ecclesia Ordinis, cui adscript! sunt, tumulentur? Deinde expostulabat, ut, ne tranquillitas in sua Dioecesi inter Clerum turbaretur, res de bono et aequo aliqua firmata conciliatione, componerentur. Cum autem haec minime conciliari possent, nisi aliquid ex Regularium privilegiis detraheretur, die 27 Augusti 1849 S. C. ei facultatem concessit « di convocare le parti interessate, e di com« binarc le basi di una conciliazione, anche proponendo qualche deroga ai « privilegî, che potessero alie parti competere; e quindi proporla alla S. Con<1 gregazione per Ia relativa determinazione ». E.mus Episcopus prosequebatur existerc quoddam Sodalitium, cui titu­ lus dei Sacconi, quod tamen excepto casu, quo quis ex Con fratri bus morere­ tur, ad eius cadaver more pauperum cum Parochi praeiudicio tumulandum, numquam congregatur neque ad pias preces m communi coetu fundendas, neque occasione processionum, neque ex quacumque alia causa. Attamen aiebat, solet personas in articulo mortis constitutas sibi adseribere, ut earum funus in detrimentum iurium parochialium peragere possit, innixa fortasse privilegio aggregationis Archiconfraternitati eiusdem tituli Romae existent]. Die vero 20 Februarii 1850 transmisit articulos, quos auditis interesse habentibus efformaverat; nempe: « 1. La elezione della sepokura è nulla perciô che riguarda la tumulazione, e rimane ferma in quanto ai funeri, < che dovranno celebrarsi nella Chiesa eletta. 2. La quota dei Parrochi sui funere fatto in altra Chiesa è portata alla metà. 3. Questa quota si detrae S. C. Episcoporum et Regularium 933 dalla cera soltanto, che arde attorno al cadavere, e sugli altari della Chiesa. 4.1 Terziari, e gli associati ad Ordini religiosi non godono di alcun pri­ vilegio nè in quanto ai funeri, ne in quanto alia tumulazione. 5. Fintantochè la Confraternita dei Sacconi non venga riordinata nei modi voluti dai regolamenti, i confratri alia medesima aggregati dovranno essere soggetti come gli altri fedeli alie leggi funerarie a forma di quanto si prescrive dalle disposizioni diocesane ». Super hisce propositis articulis haec animadvertebantur: quod in primo articulo edicitur conforme est resolutioni S. C. C. in Portuen. et Centum­ cellarum, die 28 Martii, et 22 Augusti 1835 et in Ariminen., 14 Maii 1825, nam cum ius funerandi plane distinctum sit a iure tumulandi, si secundum sublatum est a lege Coemeteria respiciente, primum firmum remanet, de eo enim nulla fit mentio, et nihil innovatur. Quoad secundum articulum licet taxa possit non solum ad quartam, sed etiam ad tertiam, et ad medie­ tatem pro locorum adiunctis pertingere prout in cap. Certificari 9, de Sep. Gonzalez, aliique Doctores tradunt, tamen iuxta Dioecesanam Synodum Aesinam in quarta parte constituta est. Sed in casu interesse habentes lauda­ biliter annuerunt, ut usque ad medietatem augeatur. Relate ad tertium arti­ culum Bened. XIII in Const. Pretiosus, VIIKal. Iunii 1727,1 qua confirma­ vit aliam Const, incipien. Romanus Pontifex, statuit: retentis tamen sibi (idest Regulares) candelis manuahter per viam delatis una cum omnibus intorticiis, candelis, altisque, de quibus m ea Constitutione mentio expressa facta non est. In dicta Constitutione expressa mentio non fit cerae, de qua agitur. At S. C. C. dividendam esse decrevit ceram, quae accensa est in altari­ bus, columnis, et alus locis Ecclesiae regularis tumulantis in Mediolanen. Quar­ tae Fun., g Septembris 1730, et 2 Iunii 1831. Ad quartum articulum quod attinet perpendenda sunt, quae tradit Bened. XI\ in Instit. 105, § 66: Ac primum Tertiarios a Tertiariis mulieri­ bus distinguendos Leo X decernit. Illi nullo gaudent privilegio, nisi coniunctim 'avant, et cum ipsis claustralibus immorentur. Collegialiter autem, seu cum Claustralibus habitantes. Sed mulieribus Tertiariis quamvis suas aedes non dimittant, eadem piwilegia Ordinis conferuntur. Collegialiter autem (de viris Tertianis sermo est), seu cum Claustralibus habitantes, ac Mulieres (nempe Tertiarias, quae suas aedes nequaquam deserunt) virginalem, seu caelibem, aut castam vidualem, expresso voto, et sub dicto habitu, vitam ducentes privilegiis quibus Fratres Ordinis cuius Tertiae Regulae habitum gestant gaudere debeant.2 Verum circa Tertiarias privilegia eis concessa deinde imminuta a Roma­ nis Pontificibus fuerunt: et videre praestat decretum S. C. C.,3 in quo limi1 Cf. Bull. Rom., torn. 12, p. 201-217. 1 Plura dc Tertiariis in dicta Instit. 105 disseruntur. 3 Hoc decretum quod refertur a Nicoho in Flosculis verbo Tertiariae confirmavit, et inviolabiliter servari mandavit S. C. EE. et RR. die 20 Decembris 1616. Quin imo eadem S. C. EE. ct RR. in epistola ad Episcopum Mutinensem diei 17 Iunii 1639 Circa Tertiarias censuit permissum haud fuisse Fratribus eiusdem monasterii ob quodeumque privilegium Ordinis administrare ipsi Sacramentum divinae Eucharistiae, et Extremae Unctionis; neque eius cada- 934 (/ f f*. g Λ £ Curia Romana tationes continentur et relate ad sepulturam aperte edicitur: « Praeterea « contingat ahquas ex praedictis Tertiariis sine sepulturae electione decedere, « eas sic decedentes ita demum in Ecclesiis Ordinis, cuius habitum assum« pserunt, si in ipsis communis sepultura reperiatur; sin minus in ecclesia « parochialibus sepeliendas esse decernit ». Licet Bened. XIII dicta const. Pretiosus Tertiariis Ordinis S. Dominici priora privilegia restituerit, Cle­ mens XII ea reduxit ad privilegia, quae ante praefatam Constitutionem Bened. XIII vigebant. Ad quintum articulum quod spectat, omnibus patet Episcopum posse Confraternitates erigere, et iusta concurrente causa eas dissolvere: Rota coram Durando Dec. 291, nisi agatur de pio Sodalitio ab Apostolica Sede approbato. Notum pariter est Confraternitates non posse in suum coetum adscribere personas in articulo mortis constitutas, prout patet ex S. C. C. in Reatina, diei 26 Aprilis 1788, hoc enim aliquam fraudis speciem praeseferret, et in Parochi detrimentum cederet. Confratres, ut docet Bassi in Tract, de Sodalitiis, quaest. 2, num. sunt eligere sepulturam in proprio Oratorio habente ius sepeliendi. Sivero Confratres non eligant sepulturam, sepeliuntur in Parochiali. Idque pro­ cedit etiamsi ex capitulis, sive Statutis Confraternitatis etiam confirmatis auctoritate Ordinarii cautum sit, quod Confratres sepeliantur in loco seu Coemeterio Confratrum, qui huiusmodi statuta facere non possunt in praeiudicium Parochi. Circa aggregationem vero idem auctor animadvertit, eam restringi ad privilegia indulgentiarum, et gratiarum spiritualium fori interni, non autem ad alia privilegia confraternitatis aggregantis. Quare concludi ex hac do­ ctrina posset, quod etiam si Sodalitium dei Sacconi in alma urbe speciale privilegium quoad sepulturam haberet, hoc ad Confraternitatem Aesinam minime extendendum esset. Propositis igitur in Congregatione generali habita die 31 Maii 1850 dubiis: 1. Se, e come debba darsi all’Emo Vescovo di Jesi 1’approvazione per le deliberazioni espresse negli articoli 1, 2, 3, 4? 2. Se, e come debba darsi 1’approvazione per la deliberazionc contenuta nell’articolo 5? E.mi Patres, referente E.mo Orioli Praefecto, rescripserunt: Ad 1. et 2. Affirmative, facto verbo cum SS.mo. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 569-573]. ver domo efferre indicta funebri pompa sine Parocho, aut sine ipsius licentia. Nam haec rnaa ad Parochos pertinent, qui debent assiduo, sed hoc praesertim tempore, cognoscere, iuvare accu· ratoque studio fideles sibi traditos instituere. Accedit quod Tertiaria, licet nuncupatis cotif, calustro non tenebatur, sed domi suae intra Parochi eiusdem ditionem habitabat. S. C. Episcoporum et Regularium 935 1956. S. C. Ep. et Reg., Senogallien., 30 aug. 1850. Anno 1827, Cl. Me. Cardinalis Testaferrata, meritissimus illius tem­ poris Senogalliensis Episcopus, ex auctoritate per S. M. Leonem XII sibi delegata, Capitulum Collegiatae S. lustinae V. et M. oppidi Mondolfo, suae Dioecesis, quod anno 1810 ex gallici invasoris imperio abrogatum fuerat, novis datis institutis ac legibus iterum restituendum curavit. Cumque bona capituli eiusdem, iis exceptis, quae ad canonicales praebendas iuripatronatus obnoxias pertinerent, in Demand potestatem venissent, . c postea in R. C. Apostolicam transitum fecissent, ita ut aliqua patrimonium ex Pro Regis Eugcnii, vulgo Appannaggio, constituerent, illud necesse fuit, ut nova reviviscenti capitulo dos assignaretur, cuius reditus ad scutata 880 quotan­ nis ascendebat. Canonici, a massa nuncupati, quinque redintegrati sunt, lotidemque Mansionarii. Eos inter Parochus Archipresbytcr numerabatur. Beneficia Canonicalia iurepatronatus affecta, quae capituli cladem effugerant, velut antea, in Capituli gremium omnia reversa sunt. In actu redintegrationis nulla de cathedratico episcopali mensae solvendo mentio facta est. Porro antiquitus cum opimo patrimonio, Capitulum poti­ retur, unum in commune a Canonicis Cathearalium, quatuor frumenti rubiis, unoque rublo hordei coalescens pensitabatur. At vero in novo rerum statu laudatus Cardinalis delapsam canonicorum fortunam miseratus, con­ sensum Jubenti animo adhibuerat, ut Capitulum ab hac S. C. facultatem exposceret sex libras cerae quotannis cathedratici titulo Mensae Episcopali offerendi; quam facultatem ad vitam dumtaxat illius Cardinalis Episcopi Sacer hic Ordo coercendam censuit. Quo vita functo, E.mus ac Rev.mus Card. Casiano, eiusdem successor, cera illa nequaquam contentus, in eo institit, ut antiqua Cathedratici sol­ vendi ratio redintegraretur. Renuente Capitulo, siluit eo tempore Episcopus. Cum vero Episcopatu sese abdicaret, in suorum creditorum numero Capi­ tuli nomen inseruit pro viginti quatuor frumenti rubiis, et sex hordei, quot videlicet ad rationem quatuor frumenti rublorum, et unius hordei in singu­ los annos sexennio responderent. Quamobrem episcopalis mensae procura­ tor, cum Senogalliensis Ecclesia a Vicario Apostolico regeretur, diem Capi­ tulo dixit, ut memoratam frumenti hordeique copiam solvere cogeretur. Ad expensarum iudicialium vim devitandam, Canonici causam in huius S. C. examen deduci maluerunt. A learius Apostolicus licet contra Capitu­ lum sententiam premeret, ab aliqua diminutione concedenda non erat alie­ nus. Itaque cacteris documentis recollectis, quae ad rem facere cognita sunt, resin consultationem Eminentissimorum Patrum delata est. Principio autem recolebatur, omnem Ecclesiam, imo omnem beneficiatum in honorem Cathe­ drae Episcopalis et in signum subiectionis proprio Episcopo Cathedraticum contribuere debere. Porro quilibet beneficiatus singulatim huic oneri 936 Curia Romana satisfacere tenetur, dummodo de bénéficiâtes minime agatur, qui de mena communi participant; tunc enim unum pro singulis cathedraticum pendere satis est, salva tamen quavis contraria consuetudine. Iuxta Sacros canona ad duos solidos cathedraticum evehitur; minime vero convenit inter Docto· res de certo horum solidorum valore; Concilium Romanum anni 1725 quod­ libet solidum decem iuliis romanis constare edixit; haec autem declaratio Dioecesim Senogalliensem, utpote Urbinati Archiepiscopi suffraganeam, non afficere planum erat. Cum vero certa et universalis regula praefiiun non posset, peculiaribus statutis ac moribus adhaerendum esse Doctors omnes consentiunt. Quae hactenus dicta sunt fusius a Benedicto XIV expli­ cantur L. 6, C. 5, et 7, De Syn. Dioec. Statuebatur insuper in praesenti causa praestationem Episcopo debitam quartam decimariam vocari minime posse, (id enim in suis litteris suadere voluisset Vicarius Apostolicus) sed merum Cathedraticum, tum quia sem­ per Cathedratici nomine appellatum fuerat, tum quia ex communi Docto­ rum sententia Episcopi nequeunt iure canonico quartam illam exigere, nisi ex consuetudine: S. C. C. inAesina Cathedratici, 23 Februarii 1771, § praela; haec autem legitime probanda est. Itaque in re simillima eadem S. C. annuam praestationem frumenti ct hordei Cathedratici titulo deberi rescri­ psit, ut in citata Aesina videre est. Quamquam quocumque tandem titulo ea praestatio nuncuparetur, cum pacificum esset inter Capitulum, et Epi­ scopalis mensae procuratorem in antiquo rerum statu sex frumenti niblos, et unum hordei ab Episcopo quotannis exactum fuisse, totus controversiae cardo in eo versabatur, an redintegrato capitulo antiqua obligatio prout antea revixisset. Pro Episcopali mensa militabat ea ratio, quod Cathedraticum titulo beneficii, minime vero beneficii fundis adhaeret. Nam. si, sarto tectoque servato titulo, aliquod beneficium Monasteriis vel Seminariis coniungatur, haec Episcopo cathedraticum solvere tenentur: N. C. in Reat. seu Fucer. Cathed., 14 Mart. 1840, § tandem, aliter autem sancitum est, si secus se res habent videlicet, si titulus beneficii extinctus fuerit; S. C. C. in Setina, 8 Maii 1765, § ad dub. 1. Item si beneficii fundi in una dioecesi sita sint, titulus autem in altera prostet, huic non illi debetur Cathedraticum cit. Reat. et Xuc. lamvero abrogatio Capituli S. lustinae ab ea potestate perfecta fuerat, quae nullum poterat parere canonicum effectum; adeoque, si cano­ nice loquendum sit, neque capituli titulus, neque Capitulum ipsum nun­ quam defecerat. I Quamvis autem defecisse concederetur, nihilominus ius decimandi, ex quo Cathedraticum solvi debebat, integrum omnino manserat, et, facta Capituli restitutione, Capitulo ipsi restitutum fuerat. Si igitur supererat fundus, onus etiam eidem inhaerens superesse dicendum erat. Quocirca cum Capitulum, E.mo Festaferrata approbante, S. Congregationem adiis set, eadem S. C. veniam ad vitam illius Episcopi coercuit, obligationem anti­ quam extinctam non fuisse satis ostendit. Perperam vero Canonicatuum tenuitas obiiceretur; nam ea frumenti, hordeique copia omnium Canonicorum nomine, qui quindecim numeraban- S. C. Episcoporum et Regularium 937 tur, conferri solebat. Ex quo constabat scutata duo circiter in singulos com­ putari posse, quot videlicet ex Concilio Romano anni 1725 praefiguntur. Praeterea cuilibet Canonico scutata 60, cuilibet mansionario scutata 30 prae­ bendae titulo quotannis obveniebant; multo maior Dignitatum et Archipresbyteri proventus erat. At vero S. C. C. de praebendis canonicalibus ser­ monem habens docet in Montis Alti Reduct., 6 Ian. 1840, § porro: tenues dici ordinario fructus, qui summam scutorum triginta, vel quadraginta non exaequant, centies repetitum est ut in Massanen. Reduct., 14 Decembris 1822. Pro capitulo faciebat ratio, quod Cathedraticum, licet onus esse detur titulo inhaerens, nihilominus negari non potest fundorum beneficialium ratione ac intuitu deberi, ceu tradit diserte Piringh, L. ζ, Tit. 39, num. 44, et clarius ac luculentius Imuz. eod. tit., num. 65. In huius rei confirmationem additur declaratio Concilii Romani, quae licet in Senogalliensi dioecesi vim legis non habeat, maxima tamen illi negari non potest auctoritas, cum Eccle­ sia Romana omnium sit Ecclesiarum magistra. At vero illius Synodi Patres pro maiori vel minori beneficiorum reditu Cathedraticum taxaverunt. Ab Ecclesiis vero (sic Ttt. 8, c. ζ, in fin.) ubi plures de massa participant, ab omni­ bus in communi iulii viginti, salvis tamen consuetudinibus Ecclesiis et Episco­ pis magis favorabilibus. Ex quo sequebatur; ut licet admitteretur, Capitulum canonice nunquam interiisse, nihilominus cum eiusdem census maximopere deminutus fuisset, cathedraticum quoque deminuendum esset. Neque officit, si decimarum ius ad Capitulum reversum fuerit; cathedraticum unius non unum fundum sed cunctos indiscriminatim afficit. Id fortasse in aliquo pretio habendum esset, si de quarta decimaria non de Cathedratico certamen esset. Nec maio­ ris momenti erant, quae contra redituum tenuitatem a Capitulo allatam Episcopalis mensae Procurator excipiebat, quando enim de communi massa Cathedraticum persolvitur, nulla ratio capitum habetur, sed universitatis, cui Concilium Romanum scutata duo solvenda praefigit. Tandem de regula, quam S. C. firmat, nihil ea magis varium aut incertius potest adduci; cum diverse de diversis locis, personis, circumstantiis, aliisque id genus adiunctis sentiendum sit. Insuper eam ordinario in onerum reductione receptam esse constat, quae profecto de sui natura odiosissima reputanda est, et arc­ tioribus usque limitibus coercenda. Huc accedit, quod Capitulum tristi rei oeconomicae conditione versabatur; preces enim huic eidem S. C. obtule­ rat, ut, inspecta impotentia, ab onere liberaretur deponendi scutata septua­ ginta: quibus precibus sententiam propitiam pro rei veritate Episcopus Visitator adiecerat. Hisce itaque ultro citroquc pensitatis, dubio, quod sequitur: An et in qua summa Massa Capitularis Collegiatae Mondolft solvere debeat Cathedra­ ticum Mensae Episcopali Senogalliensi una cum fructibus decursis in casu? Die 30 Augusti 1850 E.mi Patres rescribendum censuerunt: Cathedrati­ cum deberi; et attentis peculiaribus circumstantiis praestandum esse in quanti­ tate unius rubii frumenti, et medietatis rubli hordei relate ad futurum; quoad praeteritum praestandum esse m sex libris cerae albae. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 576-5^°]· 938 Curia Romana 1957. S. C. Ep. et Reg., Romana, 29 nov. 1850. Paulus N. Sodalis Confraternitatis N. cum in eodem Sodalitio Syndari munere fungeretur, Sacratissimo Principi supplici libello multa detulerat super deterrima rei oeconomicae illius pii loci conditione, super abusibus ct corruptelis, ac aliis quam plurimis incommodis; eaque culpae Sodalium ac Moderatorum in primis, adscribere minime veritus, exoraverat ut Visi­ tator Vpostolicus ab eodem Sacratissimo Principe deputaretur. Id reapse contigit, Pontifex enim visitatorem nominavit; sed nominatio in eamdem personam cecidit, quae iam Primicerii nomen partemque gerebat. Subinde Sodales, coactis comitiis, animo reputantes a calumniosis dela­ tionibus et artificiis ipsius Pauli (ut ipsi sibi suadebant) repetendum esse, si Pontifex illud consilium iniisset, quod in Sodalium dedecus redunda­ bat, cunctis suffragiis tum ipsum Paulum, tum duos eiusdem filios in so­ dalium pariter censu descriptos expulsionis poena mulctandos decre­ verunt. Gravissime huiusmodi expulsionem tulit Paulus, eo magis, quia multo illud Sodalitium prosequeretur affectu: nam quadraginta quinque continuis annis ad idem pertinuerat. Itaque suas querelas ad E.mum Urbis Vicarium, ac dein ad ipsum Pontificem extulit, enixis precibus efflagitans, ut de crimi­ nationibus, quarum accusabatur, inquisitio fieret, cognitaque innocentia in album Sodalium restitueretur. Frustra pluries sodalium suffragia pro eiusdem redintegratione perten­ tata sunt: constanter enim reiectus abivit. Grassante interim reipublicae romanae, quam vocabant, imperio, conticuit Paulus. At reddita pace, iterum institit, ut controversia ab hac S. C., ad quam pontificia auctoritate remissa luerat, definitiva sententia terminaretur. Adversus Oratorem aiebant Sodales, piam illam sodalitatem pace et concordia frui nunquam posse, donec ille, eiusque filii in sodalium numero recenserentur, scilicet, ob asperum Pauli ingenium, querulum, morosum, et in calumnias conviciaque facile propensum. Haec fere omnia tum testimo­ nio Praesulis Visitatoris, qui in primi a Pontifice nominati locum successe­ rat. Caeteroquin fatebatur ea honestatis laude Paulum commendari, qua Sodales generatim commendari non poterant praesertim ob vituperabilem rationem, quam in praeteritis perturbationibus secuti fuerant. Quapropter in ca sententia tam Visitator Apostolicus, quam E.mus Urbis Vicarius erant, ut Paulus satis punitus reputaretur, iterumque proinde tum ipse tum filii in sodalium numerum referrentur. In plenario conventu diei 29 Novembris 1850 E.morum Patrum iudicio dubium propositum est: An et quomodo praescribendum sit, ut Paulus, eiusque filii restituantur in album Sodalium Confraternitatis? » .’·'■'·· Placuit rescribere: Affirmative, et quoad Paulum ad mentem; mens est: 5. C. Episcoporum et Regularium 939 , Ut scribatur E.mo Urbis Vicario, qui accito Paulo moneat de se abstinendo « a modis violentis sub poena expulsionis ». [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep- ct Reg., p. 585, 586]. 1958. S. C. Ep. et Reg., Spoletana, 29 nov. 1850. Stephanus Bocchini Parochus Ecclesiae S. Laurentii oppidi Mogliano in Spoletana Dioecesi, ut administrator Fabricae istius parochialis Eccle­ siae ab Hyacintho Sbarretti apud iudicem Spoletanae Curiae in ius voca­ tus fuerat ea de causa, ne fundi cuiusdam ad Paroeciae Fabricam pertinentis frustulum (quod duorum vel trium scutorum pretio aestimatum fuerat) culturae subiiceret, utpote muniendae interfluentis rivuli ripae necessarium. Cumque iudex illa sua interlocutoria sententia periti iudicialis accessum imperasset, Parochus ab hac sententia apud Tribunal A. C. appellationem interiecerat, simulque inibi professus fuerat, sese non proprio nomine, sed uti pii operis administratorem in iudicium A'enire. At, enim vero Spoletanus Antistes eidem denunciaverat, ut si eam litem suis expensis sustinere vellet, suo uteretur arbitrio, sin vero nomine Fabricae, uti professus fuerat, idem Spoletanus Antistes suum nullo pacto praebebat assensum. Nihilo­ minus parochus, nullo huiusce Episcopi denunciationis habito respectu, a suo cnpriccio, uti Fabricae administrator in iudicio stare obstinate perstitit. Interim Sbarrettus iudicem A. C. uti incompetentem in ea causa propu­ gnans, rem ad Signaturae 'Tribunal detulit, ab eoque petiit obtinuitque, ut acta, quae locum iam habuerant rescinderentur, et Parochus ad expensarum, quae scutata 103.93 taxatae fuerant, damnaretur. Spoletanae Curiae ludex, cui Signaturae sententia exequenda commissa fuerat, non dubitavit suo decreto mandare, ut praedictus Fabricae fundus praeconis voci totus subiiceretur. Auctione instituta venditus est pretio scutatorum 60, licet in cen­ sualibus tabulis scutata 13 fuisset aestimatus. Post haec homines, paroeciae S. Laurentii subditi, supplicem S. Congr. Ep. et Reg. libellum obtulerunt exorantes ut licitationis acta nulla declara­ rentur ct Fabrica in fundi possessionem restitueretur. Auditis de more partibus, acceptoque Archiepiscopi Spoletani voto, supplex libellus generalium comitiorum S. C. iudicio propositus fuit. Duo erant quaestionis capita iuxta dubiorum formulam, quae heie in calce prae­ scribitur. Primum in quo agebatur, cuinam expensarum solutio incuniberet, Paro­ cho videlicet an Fabricae, parum negotii exhibebat. Quandoquidem licet idem Parochus non suam, sed Frabricae causam uti merus administrator suscepisset, et e vestibulo sese cum hac persona in iudicio stare declarasset, nihilominus facillimum erat intelligere, culpae ipsius detrimentum a pio opere perpessum imputandum esse, quippe qui pro levissimo duorum vel trium scutatorum fundi frustulo cum apertissimo, quod gravissimum erat, Archiepiscopi dissensu causam substincre obstinate perstitisset. ■1 Curia Romana 940 "" Ή ί « f Ά Λ r» ►Η fc "" ■ 1 1 ■ ■ i ■ ■ — — -■_■■ , ■».,■■■ ■■■■■ I I ■■ ■ —— — ■ --■■ Alterum vero, videlicet an licitationis venditionisque acta substinerentur, nonnihil difficultatis praeseferebat, quia, cum fundus esset de sui natura ecclesiasticus, sine auctoritate Ecclesiastica detrahi non poterat. Sive enim fundus auctione distractus modici valoris considerari debuisset, sive magni in hoc secundo casu necessarium erat beneplacitum Apostolicum, in primo, licet Archiepiscopi venia suffecisset, ea tamen necessaria prorsus videbatur. Etenim tametsi communiter recepta sit thcorica Butrii, qua statuitur apo­ stolicum beneplacitum in iis alienationibus minime requiri, quae fiunt ex necessitate, eo quod ius ipsum eas fieri praecipiat: Fagnan. ad Caput Nulli, De Reb. Ecc. non alien., n. 27, attamen eamdem doctrinam minime applicari posse cum de fundo Ecclesiastico vi iudicialis exeeutionis praeconis voci subiecto agitur a S. Rota in Amerina Decis. 261 coram Roxas aut Royas proclamatum est teste tum Adv. Ursaia, Disc. 25, n. 155, toni. 2, p. 2, tum Card. Petra ad Cons. S. Leonis M., Sect. 5, n. 66, etseq., torn. 1. Porro nar­ rat uterque triplici sententia aliter, ac dictum hic est, iudicatum antea iam fuisse. Cum tamen S. M. Clemens X nollet idem iudicatum transire in exem­ plum per totum orbem causam novae cognitioni subiici mandavit, unde ea, de qua locuti sumus revocatoria sententia prodiit quae in rem iudicatam abivit. Hanc eamdem disciplinam teneri in S. C. Conc. colligitur ex Romana, i Martii 1692, lib. 42 Dec., pag. no, nec non penes hanc ipsam Cong. Ep. et Reg. ex causa proposita die 24 April. 1648 ceu testis est Nicolius Flosc.t. Subhastatio. "Pandem hanc ipsam doctrinam recentissime secutum fuerat A. C. Tribunal in tertio iurisdictionis gradu sententiam proferens die 7 lulii 1839; cum enim Annunciata Pellegrini Ferentinae Dioecesis, iudiciale mandatum a Signaturae Tribunali contra Capituli Terrae Patricae bona impetrasset, propter defectum beneplaciti Apostolici definivit A. C. ludex eadem Capituli bona subhastari nequaquam posse. Cum itaque tria, quae sequuntur dubia in plenario S. Congregationis auditorio diei 29 Novembris 1850 proposita fuissent videlicet: An expensae liquidatae, et ad causam pertinentes sufferri debeant ab opere pio S. Laurentii loci Mogliano quod a Parocho Bocchini repraesentabatur, an potius gravare debeant ipsum Parochum Bocchini in casu? An substineantur acta auctionis ac successivae deliberationis super fundo loci pii S Laurentii in reintegrationem expensarum litis sine beneplacito Aposto­ lico Jactarum in casu. HS Et quatenus negative: Quomodo remtegrandus sit Hyacinthus Sharretti circa expensas in lite factas et liquidatas in casu? Emi Patres die dicta rescripserunt: Ad primum negative ad primam partem; affirmative ad secundam. Ad secundum negative. Ad tertium provisum m primo. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 125-127]. O 5. C. Episcoporum et Regularium 941 1959. S. C. Ep. et Reg., decr. 22 apr. 1851. 1960. S. C. Ep. et Reg·., Sorana, 20 iun. 1851. Episcopus Soranus summopere cupiens ut Monasterium \ isitationis in sua Dioecesi erigeretur, supplex S. C. adiit, ut Archiepiscopo Neapolitano, cum quo ipse hac super re iam rationem iniverat, facultas concederetur mittendi ad dictam erectionem perficiendam duas Sanctimoniales Virgines cx aliquo monasterio Neapolitano eiusdem Ordinis. THECA Il desiderio della SantitÀ di Nostro Signore di vedere rifiorire gli Ordini religiosi tanto utili alla Chiesa ed alla società l’ha mossa ad eccitare coll’oracolo della viva Sua voce i Superiori generali ad adoperarsi cfficacemente a raggiungerc talc scopo, che tende unicamente al hene degli Ordini stessi. Ed avendo con somma soddisfazione dell’animo Suo conosciuta nei Superiori medesimi tutta la propensione e la premura di secondare i suoi voti, mi ha imposto nella mia qualifica di Prefetto della Sagra Congregazione de’Vescovi e Regolari di comunicare ai medesimi le seguenti disposizioni: 1. In tutte le case di noviziato sarà introdotta la perfetta vita comune derogandosi a qualunque induito, privilegio ed esenzione, che avessero ottenuto gl’individui, che ne debbono formare la famiglia. 2. Si dovrà richiamare nelle case di professorio, di educazione, e di studio la perfetta osservanza delle costituzioni del respettivo istituto sulla povertà 3. In qualunque casa si stabilirà la cassa comune colle consuete cautele, in cui tutti i Religiosi non ostante qualunque privilegio dovranno fare il deposito dei denari, non potendo ritenere presso di loro più di quello, che permettono le rispettive costituzioni. I Religiosi mendicanti poi, che sono muniti di speciali facoltà di far uso di qualche somma dovranno non ostante qualunque privilegio depositaria presso il Sindaco Apostolico, o l’amico spirituale da sccgliersi colla intelligenza del Superiore Generale, o del Pro­ vinciale. E Sua SantitÀ si riserva in seguito di dare ulteriori disposizioni circa gl’indulti ai Religiosi per l’uso del denaro. Il Santo Padre nel commettere la esecuzione di tali disposizioni ai Superiori generali ne dà loro tutta la responsabilité, ed aggiunge eccitamento al loro zelo affinchè usino ogni cura per ristabilire ancora in tutte le case, ove si fosse infievolita, la piena osservanza della regola professata, e delle proprie costituzioni senza la qualc non si puô nè acquistare, nè con­ servare il vero spirito, da cui debbono essere informati i Religiosi. Ella pertanto farà eseguire nel suo Ordine queste Pontificie disposizioni e Dio la guardi.. . [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 852]. 942 Curia Romana Cum ad constituendum novum Monasterium plura requirantur, nec S. C. ad erectionem beneplacitum apostolicum, nisi causa cognita imper­ tiri soleat, scripsit Episcopo, qui tantum veniam pro translatione duarum Monialium expostulaverat, ut locum erectionis significaret, de aedibus, earumque capacitate, de clausura, de adnexa Ecclesia, de numero postu­ lantium, quae ad vestitionem admitti petunt, nec non de bonis, ac reddi­ tibus accurate referret. Et antistes paulo post significavit Monasterium eri­ gendum esse in oppido « Gallinaro », aedes in ordine (piano) superiori duo­ decim cubicula, in inferiori refectorium cum officinis consuetis habere, his adnexos esse duos hortos, qui moeniis pro clausura muniri poterunt : deesse Ecclesiam, sed designatum esse locum in quo construatur; cubicula, prout nunc habentur, duodeci moniales capere: sed aedes amplicari posse; an­ nuum redditum ducata 600 circiter attingere, quae a duabus sororibus vi­ duis admissionem in Monasterium petentibus praestantur cum sese, et sua bona Deo offerre summopere cupiant. Fagnanus in cap. Grave, De officio lud. Ordin., num. 53, in fin. refert praxim, quam S. C. in approbandis Monasteriorum erectionibus servare, solet; nempe « Supplicationes autem reficiuntur ad Congregationem Episco« porum, et Regularium, in qua examinantur conditiones, et qualitates ad ‘i id requisitae, nempe ut erectio non fiat pro pauciori numero quam duo« decim Monialium Choristamm: ut dos constituatur non in censibus, sed « in bonis stabilibus frugiferis, ac liberis ab omni onere et fideicommisso « purificato aut purificando: et non minoris redditus pro dicto numero duo« decim, quam tercentorum Ducatorum aureorum, et maioris pro locorum « qualitate, ultra dotes ordinarias a puellis deferendas: ut monasterium eri« gatur intra moenia in loco salubri, ac libero a prospectu: ut fabrica, clau« sura, Ecclesia interiori, et exteriori, loco pro novitiis distincto, atque omni« bus officinis sit suficienter instructum, et alia id genus ». Quod si fundi, et bona Monasterii erigendi ex donatione alicuius pii Benefactoris proveniant, formalis erectio non permittitur, nisi donans prius donationem in forma iuris valida stipulatus fuerit. Hinc in Lucana super canonica erectione Monasterii loci Camaiore, propositis in Congregatione generali diei 18 Aprilis 1843 dubiis: « Se, e come vi sia luogo a concedere la canonica erezione dei Monastère « per la professione de’voti solenni, e della clausura papale? » E.mi Patres rescripserunt: « Affirmative iuxta votum Archiepiscopi. ita « ut non deveniatur ad cartonicam erectionem Monasterii, nisi stipulatis o regulariter contractibus ». Monet Monacellius in Form, legali, torn. 1, tit. VI, form. 19, η. i8, in fundatione Monasterii Monialium non esse audienda alia monasteria vici­ niora, sed S. C. habita informatione, et consensu Episcopi ordinarii, ac constito fabricam Monasterii esse capacem, et in omnibus suis partibus abso­ lutam, dotemque esse tutam, ac sufficientem saltem pro duodecim Monialibus concedere gratiam fundationis, nemine alio vocato. Monet etiam Monacellius loc. cit., n. 21 ad evitandas dissensiones non permitti, ut nova Monasteria Regularibus subiiciantur. S. C. Episcoporum et Regularium 943 Cautelas servandas pro custodia clausurae exponit P. Alessandri, cap. 7, de obi. ad claus., § 1, qu. 10: « Monialium clausura ita debet custodiri, ut sit «circumscripta altis moeniis, ne a vicinis, quicumque isti sint, et ex eorum «aedibus monasteria inspiciantur. Et ideo pro opportuno remedio potest Episcopus extollere murum viridarii regularium sumptibus, cui de iure S. C. Cone, in Urbinaten., 10 Martii 1663; et claudere fenestras saltem vitreis speculis si non respondeant in clausuram, ita ut non possint ape­ riri; ita etiam fenestrae omnes et quaevis alia foramina regularium respi« cientia in hortum et clausuram monialium omnino claudenda sunt: S. C. Ep. et Reg. in Amerina, 23 Decembris 1603, nulloque modo debet esse prospectus in Monasteria Monialium, et e contra ne quidem a fenestris turris Campanariae alicuius Ecclesiae vicinae, ut in Portugallen., 19 Apri« lis 1605. Sed pleno muro fenestrae debent construi,ut in Aquilana, 31 lu­ dii 1612 etiam illae quae sunt in monasterio Monialium, per quas videre possunt et videri in Parmen., 28 Novembris 1636; neque alicui debet per« mitti aedificium attollere, si per illud habeatur prospectus in Monasterium, ut in Interamnen., 15 Maii 1612; suntque demoliendae mansiones constru­ ctae in vico intermedio, et claudendum est ambulacrum, quod a tecto mona< sterii imminet, eique praedominat, Assisien., 11 Iunii 1653, non obstante quacumque appellatione et recursu, Conversanen., 8 Augusti 1653 ».1 Quod vero spectat ad translationem duarum monialium ad effectum, de quo agitur, saltem post Const. S. Pii V incipien. Circa pastoralis et Decori et honestati2 nonnisi a S. Sede venia concedi potest. Ideoque Nicolius in Flosc. verbo Montahs, n. 19 habet: « Moniales quacumque occasione trans«ferri non possunt amplius de monasterio ad monasterium sine speciali licentia Sedis Apostolicae toties quoties obtinenda, neque occasione prio­ ratus, vel alterius officii quibuscumque in contrarium non obstantibus. Ex decreto Pauli \ publicato a S. C. EE. et RR. sub die 22 Decembris 1617 ». Haec autem a S. C. statuta sunt in huiusmodi translationibus servanda: i. Moniales transferri non debent in Monasteria adeo distantia, ut necesse sit longum iter peragere. 2. Pro regimine novi monasterii non debent regu­ lariter transferri nisi duae moniales. 3. Transferendae debent esse eiusdem Ordinis. 4. Non possunt cogi, sed solum hortari. 5. Eas comitari debent consanguinei, vel aliae honestae, et religiosae personae iuxta ordinationem Episcopi: quin imo in praesens praescribitur ut eas comitetur aliqua hone­ sta mulier cum viro ecclesiastico maturae aetatis, praescriptis ab Episcopo opportunis cautelis. 6. Monasterium, a quo transferendae sunt, ob earum discessum sine regimine non remaneat, vel detrimentum non capiat, ideo­ que regulariter solent illius moniales capitulariter audiri. 7. Ut plurimum licentia ad triennium, vel quinquennium conceditur. 1 Jnfra muros clausurae satis sufficiens hortus existere debet, in quo Moniales deam­ bulare possint. Quare ob horti defectum S. C. in Auxtmana super facultate emittendi vola tolemnia denegavit in generali conventu dic 3 Decembris 1852 Tertiariis Clarissis Auximi licentiam emittendi vota solemnia et constituendi clausuram papalem rescribens : Pro nunc non expedire. 1 Cf. N. 112, 133· 9 Curia Romana 944 Quibus praemissis in Congregatione generali habita die 20 lunii 1851 proposita fuerunt dubia: 1. Se e come si abbia a concedere a Monsig. Vescovo di Sora il permea di erigere un nuovo Monastero di Salesiane in Gallinaro nel caso? Et quatenus affirmative: 2. Se e come, c con quali cautele concedere All.Emo Arcivescovo di Napoli la facoltà di fare uscire dai Monastero di Donnalbina di Napoli duc Salesiane per trasferirsi nel detto luogo per osservarlo, ed iniziarvi detta fundazione? E.mi Patres, referente E.mo Asquini, rescripserunt: Dilata, et scribatur Episcopo ad mentem; mens est: che la S. C. non crede nello stato attuale approvare la erezione dei detto Monastero, ma che il Vescovo prima provegga a quanto è necessario per la fabbrica, per la chiesa e per la congn:. dotazionc; ed osservi ancora se nel luogo si possano facilmente avere 1 Confessori pel Monastero. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 596-598]. 1961. S. C. Ep. et Reg., encycl. 1 aug. 1851. La S. M.di Pio VII nella sua costituzione Post diuturnas, in data 30 Ottobre 18001 col titolo « De iurisdictionibus Tribunalium et Judicum criminalium, indiciorum forma et ordine etc. » al § 24 prescrisse: « Si osservino per iatte· nire tanto in Roma che nei Tribunali di tutto lo Stato Ecclesiastico le abbraiazioni di formole, che nel Governo di Roma già si trovano in osservanza . Queste formole e specialmente quelle della legittimazione dei processi, la quale è assolutamente necessaria negli incarti, che si coinpilano dalle Curie Ecclesiastiche secondo 1’antica procedure da osservarsi a forma dei decreto di questa Sagra Congregazione de’Vescovi e Regolari in data dei 18 Decem­ bre 1835 per le cause criminali,2 non sono a cognizione di alcuni cancellieri di dette Curie, siccome questa S. Congregazione ha dovuto rilevare in più cause giudicatc in prima istanza dai Tribunali Vescovili, essendosi pure taluno permesso di discutere le cause in udienza formale, ossia in sedula come fanno i Tribunali laici nelle cause maggiori, contro il sistema e lo stile dei Tribunali Ecclesiastici. Si c pertanto ravvisato utile di far nuovamente imprimere le formole sopra indicate, e diramarle agli Ordinari, aflînchè ogni cancelleria da loro dipendente ne sia proweduta. A taleffctto ne trasmetto a V. S. N°... esemplari. Inoltrc Ic invio ancora N°... stampe del richiamato normale decreto dei iS Decembre 1835 per tenersi afiisso nelle cancellcrie medesime, e per b cornspondente esecuzionc. «hK 1 Cf. Bull. Rom· Cont., tom. > Cf. N. 1908. ii. p. 48-71. S. C. Episcoporum ei Regularium 945 Nè puo questa Sagra Congregazione dissimulare che taluni Ordinari nella composizione dei loro Tribunale criminale quanto al numero dei giudici con voto decisive, non hanno présenté il disposto dell’Appendice al Regolamento organico e di procedura criminale per norma delle Curie Ecclesiastiche emanato dalla sa. me. di Gregorio XVI per mezzo della Segreteria di Stato li 5 Novembre 18311 con la posteriore declaratoria risultante dalla circolare della stessa Segreteria di Stato dei 24 Aprile 1832.2 Siccome questa legge prosiegue ad essere nel suo pieno vigore, e la inosservanza offre motivo ai difensori di reclamare la nullità della sentenza in prima istanza, quando si propone la causa in grado di appello; cosi a togliere in appresso questa eccezione defensionale, si rawisa necessario di richiamare a memoria le suddette pontificie disposizioni, alie quali sono coerenti le istruzioni date alla evenienza de’casi anche dalla S. Congregazione dell’immunità Ecclesiastica. A questo fine si accludono a V. S. N°... esemplari in istampa delle citate disposizioni. Affinchè poi non s’ignorino gli oneri che incombono agl’istigatori 0 aderenti al Fisco allorquando essi credendosi gravati dai giudizio di prima istanza interpongono l’appello a questa S. Congregazione, si porta a notizia délia di Lei Curia la risoluzione presa nella generale adunanza dei 22 Febbraio 1839,3 accludendosene N°... esemplari in istampa. Per accelerare finalmente il disbrigo delle cause che in grado di appello si deferiscono a questa Sagra Congregazione, interesso V. S. a far conoscere ai ministri di cotesta Curia, che allorquando nei dieci giorni utili dopo la intimazione della sentenza il condannato interponga l’appello a questa Sagra Congregazione e dalla medesima sia stato ammesso e partecipata l’ammissione all’Ordinario colla consueta ingiunzione di doversi proseguire dentro il termine perentorio di giorni venti, dovrà dai Ministri della Curia intimarsi agli appellanti per atto cursorile, che volendo proseguire gli atti di appello è necessario che nel perentorio termine di venti giorni deputi in questa dominante un Awocato o Procuratore approvato nella Romana Curia, assicurandosi che il difensore da lui scelto ne assuma effettivamente il patroci­ nio e previo il solito deposito, ritiri dai Giudice relatore il processo, seorso il quai termine inutilmcnte, s’intenderà ch’esso abbia rinunziato al benefizio dell’appello, ed in conseguenza da questa Sagra Congregazione verra dichiarato perento. Qualora poi appellasse l’istigatore o aderente al Fisco, eparimenti l’appello medesimo sia stato ammesso dalla Sagra Congregazione epartecipata l’ammissione all’Ordinario, in questo caso l’appello rendendosi comune anche all’appellato, dovrà notificarsi a quest’ultimo l’appellazione dai primo interposta ed ammessa dalla Sagra Congregazione cd ordinarglisi che se nel perentorio termine di venti giorni non avrà deputato il suo difen­ sore fra gli Awocati, o Procuratori nella Romana Curia s’intenderà che voglia astenersi dall’intervcnire nel giudizio, e ad istanza dell’istigatore o aderente 1 Cf. Acta Greg. XVI, vol. I, p. 65-67. » Cf. Acta Greg. XVI, vol. I, p. 66, nota 1. * Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 181. 60 946 Curia Romana al Fisco si proseguiranno gli atti fino alia decisione della causa indusinmente, senza ulteriore interpellazione. Inoltre all’istigatore o aderente appel­ lante dovrà farsi quell’intimazione, che si è di sopra stabilita pel condannr che appella alia Sagra Congregazione. Tali intimazioni munite della coni· spondente relazione dei Cursore si debbono trasmettere alia Sagra Congre­ gazione. Si ricorda in fine, che gli atti d’intimazione della sentenza, e di appeL muniti parimenti della relazione dei cursore dovranno inserirsi ed allegan. nei rispettivi processi, i quali a norma dell’articolo IV del decreto 18 De **n: bre 1835 senza ritardo corredati dell’indice cronologico si debbono trasmet­ tere a questa S. Congregazione coi ristretto e colle difese, non meno ch colla copia conforme della sentenza, restando l’originale di questa press la rispettiva Curia, la quale ne tiene apposito registre nella cancelleria cnminale. Si compiacerà V. S. accusarmi il ricevimento di questa Circolare e k auguro dal Signore ogni prospérité. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 171-173]. 1962. S. C. Ep. et Reg., Pisauren., 6 febr. 1852. ► ·4 Quaedam mulier civitatis Pisaurensis, quae in Paroecia Ecclesiae Cathedralis morabatur, cum morti proxima esset die 4 lanuarii 1849 sibi sepul­ turam elegit in Ecclesia Minorum Cappuccinorum coram patre suo, ei P. Paulino ab Urbania Cappuccino eius confessario; nec non coram Petro Aldovrandi annorum septuaginta circiter. Sed Parochus uti illegitimam hanc electionem censens defunctam in Ecclesia Parochiali sepelivit. Hinc P. Guardianus Cappuccinorum die 5 eiusdem mensis formalem protesta­ tionem penes curiam Episcopalem emisit, eamque notificandam Capitulo curavit. Deinde idem P. Guardianus « ad impedire la rinnovazione di tali abusi contrarî alla disposizionc de’SS. Canoni, il Guardiano Oratore sup­ plica sui caso proposto la S. V. perché si degni ordinare che compete ai PP. Cappuccini di Pesaro il diritto d’impetere il cadavere della estinta, non che ia porzionc canonica degli emolumenti dovuti alla Chiesa sepolcrale Requisitus Episcopus de praefatis depositionibus retulit defunctae patrem obiisse, ideoque in actis redigi non posse eius testimonium, quod tamen Capitulum non oppugnat: P. Paulinus vero, et loannes Aldovrandi eius depositionem confirmarunt. Auditis partibus Capitulum de electione non constare autumabat, quia ex Synodo Dioecesana electio sepulturae fien debet coram vel Parocho suo, vel Notario, νςΐ duobus saltem testibus. In casu nullam esse depositionem patris dictitabat, quia pater ferre non potest testimonium in iis, quae respiciunt proprios filios, pater enim et filius habentur ut una eademque persona. Reficiebat testimonium P. Paulini utpote qui testabatur circa interesse suae Ecclesiae. Igitur aiebat, unicum remanere testimonium Aldovrandi, quod singulare est, ideoque nullius roboris, cum unus testis nullus testis sit. At P. Procurator Generalis electionem esse validam acriter contendebat, nam non agebatur de quaestione inter patrem, et filiam, sed inter filiam, et Capitulum, atque a iure non esse absolute vetitum patri, ut favore suo­ rum filiorum deponere possit. Quoad depositionem P. Paulini animadverte­ bat haud asseri posse illum testimonium tulisse pro suo intéressé, nam Cappuccini non habent sedem firmam, neque ipse in hac controversia par­ tem actoris agit, nec ullum personale interesse habet, ideoque tam in facto, quam in iure P. Paulini testimonium nulla exceptione infirmari potest: et cum fuerit proprius defunctae confessarius, Parocho aequiparandum esse. Concludebat igitur servandum esse Cap. Cum liberum 3, de sep. nempe cadaver una cum emolumentis esse restituendum. Sed animadvertendum est restitutionem cadaveris non permitti, nisi accedente aliqua gravi ratione, quia ad humanitatem pertinet, ut salvis iuribus, et emolumentis, cui deben­ tur, defunctorum ossa, quantominus fieri possit, vexentur, et commoveantur. Hac de causa S. C. in Tudertina, 4 Iulii 1722 praescripsit emolumentorum, non vero cadaveris restitutionem. Proposito igitur in Congregatione Generali diei 6 Februarii 1852 dubio: Se costi della valida elezione di sepoltura fatta dalla zitella Diambri nella Chiesa de’Cappuccini di Pesaro, talchè sia luogo alia restituzione dei cadavere, e degli emolumenti nel caso? E.mi Patres, referente E.mo Brignole, rescripserunt: Affirmative ad effe­ ctum restitutionis emolumentorum tantum salva quarta funeraria. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 602, 603]. 1963. S. C. Ep. et Reg., Gravinen. et Montis Pelusii, 30 iul. 1852. Mortuo Episcopo Montis Pelusii 14 Augusti 1851, qui a residentia ob infirmitatem aberat, ad Capitulum illius mortis notitia die 16 eiusdem mensis pervenerat; ideoque die 19 decem Canonici, nempe omnes, quibus Capitulum constabat, ad deputandum Vicarium Capitularem legitime con­ venerant, sed electio effectum minime sortita est, nam penes Pelusianum Capitulum, uti, asseritur, in more est, ut singuli Canonici scrutinio subiiciantur, et in casu nemo ultra vocalium medietatem suffragia obtinuit, quam­ vis tam in hoc scrutinio, quam in subsequentibus suffragium dederit etiam Canonicus, qui scrutinio subiiciebatur. Inter Capitulares nullus reperiebatur laurea doctorali insignitus, et ignorabatur an in Dioecesi aliquis Doctor repenretur. Die 22 Canonici iterum convenerunt, et scrutinio subiectus in primis fuit Canonicus Rizzi dignitate cantoratus insignitus, qui iam alias Vicarii Capitularis, et Pro-Vicarii Generalis defuncti Episcopi munere functus fue­ rat. Is tamen quatuor vota favorabilia et sex contraria obtinuit. Hac repulsa indignatus protestationem emisit contra quamcumque electionem, quae j & H w r lu ia 947 V S. C. Episcoporum et Regularium -η a si deinceps fieret, quia cum nullus doctor, aut licentiatus haberetur, autunubat sese esse personam digniorem in Vicarium Capitularem deputandar. Quo facto una cum duobus aliis Canonicis ab aula Capitulari recessit. At septem remanserant Canonici, qui pacifice ad alia scrutinia processe­ runt. In tertio scrutinio Canonicus Mensano quatuor vota affirmativa, et tria negativa habuit; verum ipse nominationi in Vicarium Capitularem renun­ tiavit; ac propterea scrutinio subiectus fuit Canonicus Orlandi, pro quo inventa fuerunt vota sex affirmativa, et unum contrarium, ideoque ipse Vicarius Capitularis declaratus fuit. Canonici dissidentes penes S. Congregationem nullitatem peractae deputationis die 6 Septembris denunciarunt, et S. Congregatio recursum dicto­ rum Canonicorum una cum supplici libello Canonici Orlandi Episcopo Tricaricen. pro informatione uti viciniori die 24 Septembris remisit. Inte­ rim vero idem Episcopus uti vicinior die 17 Septembris nullitatem electio­ nis Canonici Orlandi declaraverat, et Canonicum Mangieri, qui inter dissi­ dentes recensebatur, in \ricarium Capitularem deputaverat. Contra hoc decretum Episcopi Canonicus Orlandi cum sex aliis Canonicis protestationem emiserunt, interposita ad hanc S. Congregationem appel­ latione, hinc omnes vocati sunt ad propria iura deducenda, et die 19 Decem­ bris 1851 SSmus mandavit scribi Episcopo Tricaricen. ad mentem; mens est: « che quanto prima si décidera dalla piena Congregazione la vertenza; « ma che intanto acciocchè non rimanga dubbio alcuno sull’esercizio della « giurisdizione, eserciterà l’officio di Vicario Capitolare quello, che è stato « da V. S. nominato ». Promotor fiscalis curiae has contra electionem Canonici Orlandi exce­ ptiones proferebat. 1. Iam Canonicus Mensano legitime electus fuerat, ideoque ad electionem Canonici Orlandi minime procedendum erat. 2. In Capitulo habiti non sunt ante electionem tractatus consultorii iuxta G/ojsam, neque electi scrutatores ad praescriptum Cone. Lateranensis sub Innocentio III.1 3. Canonicus Orlandi in sua electione suffragium dedit. Relatae sunt exceptiones tantum Procuratoris Fiscalis, quia in his comprehenduntur etiam rationes a partibus allatae. Verum super allegatis causis nullitatis sequentes in medium profereban­ tur animadversiones. Canonicus Mensano suae electioni renunciabat, ideo­ que iure procedi poterat ad aliam electionem, praesertim cum in casu non agebatur de vera electione, in qua servanda fuisset forma praescripta in cap. Quia propter, de electione, ut tradit Leurenius in for. benef. De Const, et qual. vic. cap., tom. IV, Quest. 550, scribens: «Non enim haec Consti­ tutio Vicarii est proprie electio, quia electio proprie talis eget confirmatione, « quod non cadit in istam Vicarii deputationem; sed simplex deputatio. « Pax lourdan. Pignatelli... unde Concilium non utitur verbo eligant, sed <·. verbis constituant et deputent. Et ad summum est talis electio, qualis « haberi solet a Capitulo ad dignitates, canonicntus, officia ». Idem docent Pignatelli, consul. 34, torn. 8., et Card. De Luca, Disc. 26, de comm. et dign., 1 C. 42, X, de electione et electi potestate, I, 6. 5. C. Episcoporum et Regularium 949 qui n. 4, et 5 refert resolutionem S. C. Concilii in Matheranen. 1632 et con­ cludit quod forma praescripta in dicto capite: « Quia propter, procedit, ubi agatur de electione Pastoris., secus in deputatione huiusmodi officialium». Idem docet Garzia, De Benef., p. 5, c. 7, n. 21 et 22, referens resolutionem S. C. Concilii. Ergo in electione Vicarii Capitularis servandae tantum sunt conditiones, quae iure ordinario in expeditione negotiorum Capi­ tuli requiruntur, scilicet, ut monet Ferraris verbo Capitulum, art. 1, in fine nov. addit, ex aliena manu, n. 4 nempe, « oportet 1. ut Capitulum sit legi­ time congregatum; 2. ut vocentur omnes, qui vocem in capitulo habent, vel de praesenti habere possunt; 3. ut negotia capitulariter expediantur; 4. ut maior pars consensum suum interponat ». Ex quibus asserebatur exceptiones a Promotore Fiscali expositas nullius roboris esse utpote quae desumptae sunt ex citato capite Quia propter quod in electione Vicarii Capitularis locum non habet. Nec obstare videbatur protestatio Canonici Rizzi non solum quia seipsum proponebat et sese iudicem in causa propria constituebat, verum etiam quia in iure cautum est, ut si qui vocalis e Capi­ tulo recedat irrationabiliter contradicens, ius eligendi accrescit vocalibus praesentibus, qui remanent, S. C. C. in Eugub. Mansionariae, 5 Aprilis 1794. Nec aliquid difficultatis praeseferebat defectus Doctoratus, vel licentiae; nam nullus ex Capitularibus huiusmodi gradibus insignitus erat, nec ex actis constabat Clericos reperiri in Dioecesi, qui eisdem gradibus praediti essent. Tandem nullitas electionis Can. Orlandi minime desumi poterat ex eo, quod etiam ipse suffragium dederit, quia ex septem suffragiis ipse sex affirmativa habuit, unde eius deputatio ex suo voto vim non attigit. In Congregatione generali habita die 30 Iulii 1852 sequens dubium pro­ positum fuit, nempe: Se, e come si sostenga la notificazione della Curia di Tricarico, con cui fu annullata la nomina dell’Orlandi, e surrogate il Mangieri? E.mi Patres, referente E.mo Delia Genga Praefecto, rescripserunt: Nega­ tive. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 605-607]. 1964. S. C. Ep. et Reg., 27 aug. 1852. Alie volte le Monache o per motivo di salute o per altra causa ottengono il permesso di uscire a breve tempo dai loro Monastero, retento habitu: si domanda, se possono in tale circostanza confessarsi dai confessori approvati dairOrdinario pro utroque sexu, sebbenc non siano approvati pro Montalibus. SS.mus in Audientia habita die 27 Augusti 1852 mandavit rescribi. Affir­ mative durante mora extra Monasterium. [Reg. 1852. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 129]. v i rara 948 Curia Romana 950 Curia Romana 1965. S. C. Ep. et Reg., Conchen., 3 sept. 1852. Presbyter Antonius Guttierez Valdes Monachus Ordinis S. Benedicti anno 1834 expostulaverat a S. C. perpetuam saecularizationem, sed ei trtum concessum fuit indultum manendi extra claustra durante infirmitch, G»? ­ quod ipse minime animadvertit; ideoque, ut asserit, ex errore putans obti nuisse perpetuam saecularizationem petiit anno 1835 a S. C. super Regu­ lari Disciplina habilitationem ad assequenda etiam residentialia beneficii Qua obtenta, supposito induito perpetuae saecularizationis ei collata fuit praebenda Canonicalis in Cathedrali Santanderiensi, et deinde ad Canonicatum in Capitulo Lucensi, et tandem die 1 Iulii 1847 ad Canonicatumir Cathedrali Conchen. translatus fuit. Elapso septem mensium spatio a gremio Capituli expulsus fuit, et red­ ditibus Canonicatus privatus, nam in Statutis illius Capituli vetitum erat ne praebendae canonicales illius Ecclesiae Ex-Monachis conferantur. Qua­ propter ad hanc S. C. preces porrexit, a qua die 17 Decembris 1850, rescri­ ptum obtinuit commissum pro executione Ordinario Conchen. cum clau­ sula veris existentibus narratis et cum facultate ipsum absolvendi a Censuris, dispensandi super irregularitate, ei condonandi fructus quoad praeteritum perceptos, et concedendi eidem indultum manendi in saeculo quoad me­ rit dummodo de congruo patrimonio provisus fuerit, eumque habilitandi ad unum tantum Beneficium ecclesiasticum etiam residentiale in Cathedralibus, et Metropolitanis capituli», quamvis dignitatem adnexam haberet. Rescriptum hoc Orator Ordinario Conchen. ad executionem obtinen­ dam, exhibuit, putans ad eam procedi posse attenta informatione ab Archiepiscopo Toletano S. C. data, quin Ordinarius Conchen. inquireret an preces veritate niterentur, dictitans clausulam veris existentibus narratis esse nudam, putamque formalitatem a Secreteria inutiliter appositam; et pro non scri­ pta habendam esse. At Ordinarius Conchen. aliter opinabatur. Ipse inquitbat clausulam veris existentibus narratis vim suam habere omnino debere adeo ut licet apposita expresse non fuisset, iuxta cap. Ex parte 2, de Resa., § verum, subintclligenda foret: prosequebatur vi huius clausulae, et alterius pro suo arbitrio, et conscientia concedat quae in rescripto legitur, sese esse Executorem mixtum, qui partes iudicis assumit: Petra, ad Const. Pauli V, Sect. 5, n. 51 et 58. Cum igitur Valdes coram Executore, quae in precibus exposuit, non probaverit, ct insuper in iisdem precibus de lite pendente, inter ipsum, et Capitulum tacuerit, Ordinarius Conchen. contendebat locum executioni esse non posse, licet Valdes ab Archiepiscopo Toletano, cui tamen nullo modo suberat, propitiam informationem prius consequutus fuerit. Proposito igitur in generali conventu diei 3 Septembris 1852 dubio: Se, e come sia luogo all’esecuzione del rescritto 17 Dicembre 1850, nelcaso’ E.mi Patres, referente E.mo Cagiano de Azevedo, rescripserunt: Negatm. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 611, 612]. S. C. Episcoporum et Regularium OSI 1966. S. C. Ep. ct Rcg., Veliternen., et Albanen., 11 mart. 1853. 1967. S. C. Ep. et Reg., De Serena, 27 iun. 1853. Ex Audientia SS.mi habita die 27 lunii 1853 a D. Pro-Secretario. San­ ctitas Sua Episcopo De Serena Oratori facultatem benigne tribuit erigendi tria Monasteria, in quibus Moniales aliquam ex Regulis ab .Apostolica Sede approbatis profiteantur, dummodo congruam dotem, et aedes aptas habeant cum adnexa Ecclesia, et clausura iuxta SS. Canones, et Apostolicas Consti­ tutiones, aliaque serventur de iure servanda, nec non eidem Ordinario RTRI ItY F. Joseph Delsctte laicus professus Min. Conventualium, dum causa suppressionis sub Gallico Gubernio extra claustra moraretur, die 20 Sep­ tembris 1813 domum emit pretio libellarum 1326. Deinde a S. Poenitentiaria indultum obtinuit: « ut pecuniam ab ipso licite comparatam, donec . extra claustra legitime degat, dependcnter a Confessarii iudicio, et post reditum ad dicta claustra de licentia superioris loci in suas indigentias, in usus pios, ac in subventionem coniunctorum pauperum impendere, et erogare licite valeat... pro foro conscientiae». Anno 1829 praefatus religiosus ad claustra rediit in conventu Veliterno, cui affiliatione addictus erat. Die 16 Octobris 1827, per publicum Notarium dictam domum nunc pro tunc cessit causa mortis favore Abbatis Collegiatae Marini pro tempore, et eius successorum, innixus enunciato S. Poenitentiariae induito, et de licentia Patris Generalis. Mandavit vero Abbati celebra­ tionem annuam duodecim Missarum lectarum, et unius cum cantu in suf­ fragium animae suae: at Religiosi praefati Conventus existimabant nullam essehuiusmodi cessionem, quia memoratum rescriptum bona stabilia minime comprehendebat, et insuper solum forum conscientiae respiciebat. Ideoque a S. C. declarationem nullitatis huius dispositionis expostulabant. Omnes norunt Religiosos viros absque explicita S. Sedis habilitatione praesertim causa mortis non posse disponere, prout superius (Cf. N. 1900, 1910, 1941) relatum est. Auditis igitur interesse habentibus, in Congrega­ tione generali habita die n Martii 1853, propositum fuit dubium: Se e come si sostenga 1’atto di donazione causa mortis fatto dai Converso; ed a favor di chi debba aggiudicarsi la casa donata nel caso? Cui E.mi Patres, referente E.mo Asquini, rescripserunt: Negative, et domum spectare Conventui Minorum Conventualium Veli­ terni, et ad mentem; mens est: che la S. C. approva pienamente di consenare il legato di Messe dodici all’anno da adempirsi nella Chiesa dei loro Convento, facendone notamento nella tabella delle Messe. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Rcg., p. 620,621]. 952 Curia Romana S. S. induisit, ut de licentia Archiepiscopi S. lacobi de Chile, deque consensi monialium monasteriorum, e quibus transferendae sint, aliquas moniales ad effectum, de quo agitur,1 cum debitis cautelis et conditionibus cumeodec Archiepiscopo concordandis ex Monasteriis Dioecesis S. lacobi de Chi'-, ad quinquennium transferre possit, et valeat. Quibuscumque contrariis non obstantibus. [Reg. - Mon. 1853. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Rq, p. 621, 622]. 1968. S. C. Ep. et Reg., Faventina, 12 aug. 1853. Μ Prope oppidum Brisichella in Dioecesi Faventina quoddam extat San­ ctuarium B. Μ. V. quod Monticino appellatur, et sub directione Capituli a Cappellano, et duobus Eremitis custoditur. Eremitae eleemosynas infra limitps territorii colligunt, quibus manutentioni Ecclesiae, cultui divino, aliisque expensis providetur. Ut dictae Ecclesiae accuratiori servitio consu­ leretur tam Episcopus, quam Capitulum curam Sanctuarii PP. Cappuccinis concredere statuerant, et Cappuccini ultro citroque annuebant, promittentes sese ibi duos Religiosos Sacerdotes, et duos Conversos collocaturos. At acri­ ter obsistebant Religiosi Min. Observantiae, quorum Conventus a Sanctua­ rio metribus 350 distabat. Hi eorum privilegia, et Constitutiones Apostolicas circa erectionem Conventuum in medium proferebant. Episcopus, Capitulum, et Procurator Cappuccinorum contendebant nullum PP. de observantia inferri detrimentum, quia iam extaret consue­ tudo colligendae eleemosynae ab Eremitis, igitur non agi in casu nisi de immutandis collectoribus; nec quaestionem moveri de erigendo formali conventu, sed potius de hospitio, quod Constitutiones Apostolicae minime respiciunt. Fratres Minores a Clem. IV, Const. Ad consequendam, diei 20 Novem­ bris 1265 privilegium obtinerunt ne alii Religiosi Conventus, Ecclesias, Oratoria erigerent, nisi saltem cannis 300 ab illorum Conventu distarent.1 Vide Card. Petra, Comm, ad Const. 7 Clem. IV, a num. i usque ad 10. Clem. VIII, Const. Quoniam ad institutam, 23 lulii 1603,3 constituit formam servandam pro erectione novorum conventuum, et praesertim praescripsit, ut necessarii reditus haberentur ad alendum eum Religiosorum numerum, qui ad regularem observantiam servandam necessarius foret; etiam Supe­ riores aliorum Conventuum audirentur. Gregorius XV d. Const. Clem. VIII ob obtenta, ut assolet, privilegia pene obsoletam restituit et confirmavit Const. Cum alias, 17 Augusti 1622 praescribens duodenarium numerum Nempe ad effectum instituendi Neo-moniales in vita claustrali, et in observanti» regulae, quam profitentur, et propterea interim assumendi regimen, et directionem non Monasterii. * Cf. Bull. Rom., tom. 3, I, p. 446, 447 » Cf. N. 190. S. C. Episcoporum et Regularium 953 Cf. Cf. Cf. Cf. Cf. N. N. N. N. N. 4715· 204. 233 . 260. 1893. ϊίΥ Γ Τ ξ K 1 « » « » RTRI Religiosorum;1 quodque audiri deberent Superiores Conventuum, qui intra quatuor milliaria existèrent. Urbanus VIII, Const. Romanus Pontifex, 28 Au­ gusti 1625 memoratas Constitutiones confirmavit et poenali sanctione muni­ vit.2 Innocentius X, Const. Instaurandae, 1652 modum praescripsit ad bene­ placitum Apostolicum a S. C. EE. et RR. obtinendum pro erectione novo­ rum Coenobiorum.3 Haec omnia Innocentius XII, Const. Nuper, 23 Decem­ bris 1697 innovavit, et confirmavit.4 Quatuor igitur Religiosi non solum non respondent numero a Summis Pontificibus praescripto, sed ne numero quidem ad quem inspectis peculiaribus circumstantiis aliquando S. C. duo­ denarium reducere solet et Pius VII in restitutione Ordinum Regularium reduxit.6 Nec Cappuccini excusari poterant titulo Hospitii, nam S.C. quoad Hospitia sequens edidit decretum in Calaguritana de Bilbao: «Patres Carme« litas Discalceatos posse continuare de Hospitio, vel potius ipsum reducere « ad hospitium saeculare cum habitatione, quae tantummodo deserviat pro «recipiendis Religiosis itinerantibus, quod in illo nulla servetur forma regu« laris; nec erigatur Ecclesia, seu Oratorium formale cum ianua in publica «via, sed tantum Oratorium internum ad effectum inibi Missas et orationes « privatas pro eorum spirituali usu celebrandi tantum. Quando in illo Sacra« menta non administrentur, non fiant publicae conciones, nec divinae, < aliaeque functiones peragantur, non tumulentur cadavera, nec retineatur Campana, nec aliquod signum quod vero conventui adaptetur, et trans­ cendat naturam et conditionem meri et simplicis hospitii saecularis, ad• dita prohibitione quaestuandi, nec non quod Regulares ad illud se «transferentes, non assumant titulum praesidentis, vel alterius officialitatis • subiiciendo ulterius in casu contraventionis ipso facto poenis contra reli­ giosos degentes extra Claustra, non obstante quacumque exemptione, «aliisque arbitrio S. C. Et quod super observantia praemissorum Provincia­ lis, et definitorium valide se obligent coram Episcopo, qui instrumentum «dictae obligationis ad eamdem S. C. transmittat. Romae 15 Septcm« bris 1690». Hoc decretum S. C. servari mandavit in aliis causis, et prae­ sertim in Atrien., 31 Augusti 1619, in Veliterna, $ Decembris 1692. Obstare igitur videbatur in casu defectus distantiae cuius ratione S. C. saepe rescripsit «non esse locum fundationi conventus»: 15 Iulii 1712, et in Mediolanen., 21 Martii 1719, nec non detrimentum, quod Minor. Obser­ vantibus obvenire poterat, eorumque dissensus, ac etiam parvus Religioso­ rum numerus pro regulari observantia rite servanda non sufficiens: aliunde spernendum minime erat votum Episcopi, et Capituli, et ratio maioris cul­ tus in dicta Ecclesia, ac etiam boni spiritualis populi. Proposito igitur in generali Congregatione diei 12 Augusti 1853, dubio: Se e come convenga annuire alia dimanda dei Procuratore generale dei 954 Curia Romana Cappuccini di collocare due Religiosi Sacerdoti, e due Laici nel Monticino nel caso? EE. Patres, referente E.mo Asquini, rescripserunt: Negative. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 625-627]. 1969. S. C. Ep. et Reg., Herbipolen., 9 iun. 1854. Religiosus Provincialis dispensationem concessit super Votis simplicibus emissis a quadam moniali in communitate sub regula quam ipse religiosus profitebatur. Mine Episcopus expostulavit an dictus Provincialis super Votis simplicibus Monialium de quibus agitur, valide dispensare potuerit? Facta de praemissis relatione in audientia habita die 9 lunii 1854 a D. Secretario, SS.mus mandavit rescribi non potuisse P. Provincialem dispensare a praefatis votis licet simplicibus in dicto Monasterio emissis, iuxta tradita a Bened. XIV in Bulla - Convocatis, diei 25 Novembris 1749, § 32,1 sed Sanctitas Sua necessarias et opportunas facultates tribuit Epi­ scopo Herbipolensi Oratori dispensandi cum dicta Moniali super praefatis votis, si ita in Domino iudicaverit, et dummodo revera de votis simplicibus agatur. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 133]. 1970. S. C. Ep. et Reg., Urbevetana, 1 sept. 1854. 4 In quadam Italiae Civitate paucis abhinc annis erectum fuerat mona­ sterium, cuius Moniales profitebantur Institutum a Sancta Sede approba­ tum, et in quo vota solemnia emittebantur. Verum cum dicti Monasterii erectio facta fuerit sola Episcopi auctoritate, et in eo, ut referebat Episcopus, clausura activa a Monialibus servabatur, non vero passiva, quia extranei in clausuram ingrediebantur, et Educandae, qualibet hebdomada solatii causa egrediebantur, illius antistita dubitare coepit an vota, quae in eo emittebantur, revera solemnia essent prout a Monialibus, et ab aliis absque ulla dubitatione existimabantur. Auditis igitur Episcopo, et S. C. Consultore, et prae oculis habitis quae in Spolet. votor., 16 mart. 1838 12 exposita sunt, proposito dubio: Se, e come rispondere alla istanza della Superiora, dei Monastero... nel caso? E.mi Patres in Congregatione generali habita die 1 Septembris 1854, referente E.mo Cagiano, rescripserunt: 1 Cf. Bened. XIV Bull., tom. 3, p. 160-169. 2 Cf Bizzarri, Collectanea S. C Ep, et Reg., p. 76-78. 5. C. Ep iscoporum et Regularium 955 Pro sanatione erectionis Monasterii... et pro sanatione in radice 1 voto­ rum emissorum, servatis omnibus regulis alterius Monasterii Urbis. Et facta de praemissis relatione SS.mo D. N. Pio PI. IX, S. S. resolu­ tionem S. C. ratam habuit. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 634]. 1971. S. C. Ep. et Reg., Neapolitana, 9 mart. 1855. Quidam Traianus N. oppidi Panicocoli dioecesis Neapolitanae die 24 lulii 1851 a quodam tormenti bellici laxata rota occisus fuit ita ut nullum verbum vel signum proferre, vel dare potuerit. Parochus audito, ut ipse asserit, E.mo Archiepiscopo sepulturam dene­ gavit defuncto, quia a pluribus annis Paschali praecepto non satisfecerat, et in dicta dioecesi interdictum contra transgressores Synodali decreto est latae sententiae. Lucia mater Traiani curiae Episcopali reclamavit, ideoque processus confectus fuit, propositaque causa die 27 Augusti 1851 prolata fuit sententia quod « Per Parochum bene iudicatum fuerit, et a D. Lu■ cia male appellatum fuerit, ac proinde cadaver Traiani Christiana careat < sepultura, et in loco profano tumuletur ». Ab hac sontentia Lucia ad S. C. appellavit. Eius Patronus in eo conten­ debat, ut demonstraret interdictum, et privationem sepulturae iuxta cap. Omnis utriusque12 esse poenas ferendae sententiae,ideoque requiri sententiam iudicis, quae in casu locum non habuerat: idque confirmari poterat ex reso­ lutione S. C. in Caietana, 24 Iuli i 1595 in qua habetur: « Qui non confiten­ tur et non communicant in Paschate non tamen sunt ipso iure interdicti, : sed sunt interdicendi per sententiam: unde si ante declarationem moriun« tur non privantur ecclesiastica sepultura modo obierint cum signis contri«tionis». Nicol. Flosc., V. Pascha, num. 1. Verum in casu Traianus nullum contritionis signum dederat, et insuper lege synodali interdictum erat latae sententiae, et transgressio praecepti 1 Ad professionem votorum solemnium valide emittendam requiritur consesus profitentis, et Ecclesiae acceptatio, quae non habetur, nisi Monasterium, in quo professio emit­ titur, canonice erectum fuerit: ideoque solus consensus etiam explicitus, et intentio emit­ tendi vota solemnia non sufficit, si aliquod impedimentum opponatur, qualis est defectus canonicae erectionis. Si autem consensus moraliter perseveret, et Summus Pontifex suprema sua potestate impedimentum iuris ecclesiastici in radice auferat, tunc consensus effectum, quem antea ob impedimentum gignere non potuerat, producit qui retrotrahitur ad tempus ipsius professionis, ideoque sanatio in radice vocatur. Requiritur igitur quod consensus voventis moraliter perseveret, quodque auferatur in radice impedimentum iuris ecclesia­ stici. Haec extraordinaria sanatio conceditur quando speciales circumstantiae concurrant, prout in casu, de quo agitur. Cum enim Moniales in bona fide essent, si nullitas profes­ sionis votorum solemnium eis manifestata fuisset, perturbatio, ct fortasse scandalum oriri potuisset. In casibus vero ordinariis conceditur dispensatio ab impedimento, sed renovatio consensus saltem privata praescribitur. 2 C. 12, X, de poenitentiis et remissionibus, V, 38, 956 Curia Romana paschalis per aliquot annos continuata erat notoria: unde Monacellus, Form, legal., p. i,tit. 3, form. 16, num. 5 allatam S. C. resolutionem ita interpretatur « nisi intermissio esset notoria: Cap. exparte, de sep.; Cap. a nobis, de sent. Excom., veladesset Statutum Synodale in contrarium: S. C. in Baren.,15 Decembris 1696 Quare cum notorie constaret de incursu interdicti utpote in Dioecesi Nea­ politana latae sententiae, supervacaneum erat inquirere an poena privationis sepulturae praescindendo ab interdicto iuxta cit. cap. Omnis utriusque sit latae sententiae, prout docet De Ameno, De delict, et poenis, Tom. III, Tit.5, § i, num. 12: Una enim poena (interdicti) ut separata ab alia (privationis sepulturae).... et ex consequenti haec locum habet licet illa non fuerit inflicta. Proposito igitur in generali conventu diei 9 Martii 1855 dubio: Se, e come convenga confermare, o revocare la sentenza della Curia Napoletana nel caso? E.mi Patres, referente E.mo della Genga Praefecto, rescripserunt: Affir­ mative ad primam partem; negative ad secundam. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 635, 636]. 1972. S. C. Ep. et Reg., Nullius Montis Virginis, 30 mart. 1855. kJ Clemens XII san. mem. Lit. Apost. anni 1732 incipien. « Creditae Nobis », privilegium conferendi confirmationis Sacramentum Abbati Nullius Montis Virginis hisce verbis benigne tribuit: « Ut abbas generalis dictae « Congregationis (Montis Virginis) indumentis pontificalibus indutus Sacra­ ti mentum Confirmationis suis subditis praefatis quoque temporibus mini­ et strare prout pro tempore existentes Montis Cassinorum, et Cavensium « Monasteriorum respective Abbates ministrare solent Apostolica auctoritate « perpetuo concedimus ». Cum autem introductus fuerit usus confirmandi etiam non subditos, dubium exortum est an revera non subditi ab eo confirmari possint. .Abbas Montis Virginis innitebatur usu iam introducto et consuetudini, quae ab Abbatibus Cassinensibus, et Cavensibus servatur; usus enim, et consuetudo privilegia interpretantur, eaque etiam aliquando extendunt. Alii vero autumabant standum esse verbis indulti, in quo facultas ad subditos expresse, et clare coercetur, quin aliunde indubie constaret de legi­ tima consuetudine. Re ad S. C. delata, in generali conventu diei 30 Martii 1855 propositum fuit dubium: Se e come il P. Abbate generale Ordinario dell’Abbazia di Monte Vergine debba mantenersi nel possesso di amministrare ii Sacramento della Confermazione ai sudditi di altri Vescovi, ed Ordinari? Cui E.mi Patres, referente E.mo Brunelli, et 're mature perpensa, rescri­ pserunt: Affirmative de consensu saltem tacito Ordinariorum confirmandorum, 5. C. Episcoporum et Regularium , I ' ______________ ■ 11 ~ " " * 957 ~ „- * " " " " Ô.“ retento authentico regesto in archivio Monasterii, ac servatis aliis de iure servandis facto verbo cum SS.mo Et facta de praemissis relatione S. D. N. Pio IX in audientia habita die 20 Aprilis 1855, Sanctitas Sua resolutionem S. C. approbavit, et confir­ mavit, excepto tamen quoad futurum usu administrandi confirmationem extra territorium Abbatiae etiamsi Abbas ab Ordinariis respectivis vocetur, et ad mentem: mens est, «che 1’Abbate sia cautelato di esaminare prima idiconferire la Cresima se i Cresimandi abbiano la fede dei proprio Vescovo <0 almeno dei Parroco ».1 [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 636, 637]. 1973. S. C. Ep. et Reg., Ferrarien., 27 apr. 1855. Ex Audientia SS.mi, habita a D. Sub-Secretario die 27 Aprilis 1855 S. S. audita relatione E.mi Archiepiscopi Ferrarien. benigne annuit ac propterea etc. eidem remisit, ut veris etc. et dummodo prius sibi constet enunciatum Monasterium usibus et habitationi monialium accommodatum esse ad formam SS. Canonum praesertim relate ad clausuram, nec non provi­ sum certis ac sufficientibus redditibus pro substentatione saltem quatuordecim Monialium, quarum duo ex tribus partibus sint choristae, tertia vero Conversarum; pro suo arbitrio, et conscientia deveniat ad ipsius Mona­ sterii canonicam erectionem sub regula S. Dominici et iurisdictione Ordinarii; ea tamen lege ut confessarius Ordinarius ex Patribus Ordinis Praedicatorum eligi debeat : facta etiam Monialibus potestate admittendi Juvenes ad habi­ tum et solemnem professionem iuxta regulas Instituti, et servatis iis omni­ bus quae a SS. Canonibus et Concilio Tridentino praescripta sunt etc. [Reg. - Mon. 1855. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 637]· 1974. S. C. Ep. et Reg., Montisvidei, 22 febr. 1856. SS.mus D. Noster Pius PP. IX in Audientia habita ab infrascripto D. Secretario S. C. Negotiis et Consultationibus Episcoporum et Regula­ rium praeposita facultatem benigne tribuit Vicario Apostolico Reipublicae 1 Haec resolutio prudenti consilio pro una parte per decretum, pro altera per epistolun communicata fuit. Hic praestat summis labiis commemorare quaestionem inter E muin Archiprcsbyterum Basilicae Vaticanae, et Capitulum Lateranense. Ille existimabat se se posse diebus constitutis Sacramentum Confirmationis in Basilica Vaticana publice conferre tam subditis, quam non subditis. Secundum opinabatur privilegium ad suLditos tantum esse coercendum. S. Congregatio Visitationis anno 1641 edixit comprehendi etiam non subditos; at quaestione delata ad S. C. C. contra E.mum Archipresbyterum sententia lata est, quae a Clem. X confirmata fuit. Tandem Bened. XIV, Const. Ad honorandam, diei 27 Mar­ tii 1752, Capitulo Vaticano induisit, ut cius Emus Archipresbyter etiam non subditis prae­ dictum Sacramentum conferre valeat, servatis conditionibus in eadem Constitutione prae­ scriptis (Cf. N. 420). 958 Curia Romana Orientalis Uruguay praefatum Monasterium Visitationis iuxta regulas et constitutiones Instituti S. Francisci Salesii in civitate Montevideo ad prae­ scriptum SS. Canonum et Apostolicarum Constitutionum erigendi, ac ere­ ctionem Apostolica auctoritate approbandi, postquam tamen conveniens fabrica cum Ecclesia et Clausura expleta fuerit, ac sufficiens dos assignata habeatur ad duodecim saltem Moniales alendas, nec non indulgendi ut in eodem Monasterio constituantur aliqua cubicula ab aliis separata, et ad quae ex parte exteriori aditus pateat pro scholis puellarum, quaeque prop­ terea lege clausurae minime comprehensae declarantur, et ad eadem cubi­ cula ex parte interiori accedere possint ad earumdem puellarun instructio­ nem Superiorissa, Magistrae, aliaeque Sanctimoniales, quas Ordinarius exi­ stimaverit; ita tamen ut ianuae tum interioris tum exterioris aditus duabus clavibus claudantur, quarum una penes Superiorissam, alia vero penes Monialem ab Ordinario deputandam custodiatur. Insuper S. S. benigne induisit ut donec ad formalem erectionem eiusdem Monasterii iuxta modum superius praescriptum procedi nequeat, tum Sanctimoniales professae quae ex Europa illuc iuxta separatum Rescriptum appulerint, tum novae alumnae excipiendae aliquam domum, quam Ordinarius idoneam existimaverit, ab omni communicatione cum aliis domibus liberam, appositis, quatenus opus fuerit, consuetis repaculis, et praescriptis debitis cautelis, inhabitare possint; ea tamen lege ut alumnae donec inibi permanserint, vota dumtaxat simpli­ cia emittere valeant, dilata professione votorum solemnium donec memora­ tum Monasterium canonice erectum, et in illud religiosa Communitas trans­ lata sit. Ut autem durante mora Sanctimonialium Virginum in eadem domo, uti supra, designanda, ipsae quin egrediantur, Sacris vacare valeant; S. C. Ordinario necessarias et opportunas facultates benigne pariter impertita est constituendi in loco decenti et ab omni alio usu separato, Oratorium, seu Cappellam, in qua missae etiam diebus solemnioribus celebrari possint, et tam Moniales quam aliae personae in eadem communitate commorantes ac etiam inservientes Sacerdoti in missae celebratione praecepto audiendi missam satisfacere valeant. Contrariis etc. [Reg. - Mon. 1856. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· 645l· 1975. S. C. Ep. et Reg., Tranen., 30 maii i856. Archiepiscopus Tranen. die 16 Octobris 1852 in sacra visitatione decre­ tum edidit, quo decernebat in civitate Barlettae associationem cadaverum personarum, quae intra claustra Monasteriorum Sanctimonialium degunt, fieri debere a Confessario respectivi Monasterii, et non a Parocho loci, in quo Monasterium situm erat. Deinde vero declaravit hoc decretum Sancti­ moniales tantum respicere. Capitulum Collegiatae S. Mariae Maioris dictae civitatis contra praefatum decretum penes S. C. innixum contraria immemo­ rabili consuetudine reclamavit, asseverans ipsum « fino da tempi immemo« rabili ha avuto, e costantemente esercitato il diritto di trasportare i cada- S. C. Episcoporum et Regularium g^g veri delle Monache dalla porta del Monastero alla Chiesa esterna del « Monastero stesso ». Archiepiscopus de more requisitus referebat ab antiquo, cum Confessarii Monialium assumerentur tantum e gremio Capituli, nullam quaestionem locum habuisse: deinde vero deputatis Confessariis extra Capitulum, Confessarium prope Monasterii ianuam solere benedictionem cadaveri imper­ tiri, illudque postea tradere Capitulo, quod associationem ad ecclesiam exte­ riorem praestabat, exequiasque celebrabat. Prosequebatur Archiepiscopus a se editum fuisse decretum non solum ob modestiam sacris virginibus debitam, verum etiam ad eximendas Monia­ les a gravibus expensis, quibus subjiciebantur, et innixus resolutioni S. C. C. in Novarien., 22 Augusti 1727. Exhibebat insuper aliquas allegationes, quibus exponebat Confessarium Ordinarium Monasteriorum Sanctimonialium Parochi vices gerere, ideoque ad Confessarium associationem cadaverum spectare prout tradit Pelizzarius in tract, de Monialibus, cap. 10, sect. 3, sub 1: neque constare de asserta consuetudine, quam nonnulli testes exclu­ dunt; quod si aliquando Capitulum funeri interfuerit id factum fuisse ex monialium invitatione, ideoque referri ad actum facultativum, qui veram obligationem minime inducit. E contra Capitulum mordicus consuetudinem haberi contendebat, quam ipse Archiepiscopus non denegabat, et documentum proferebat, ex quo constabat de observantia favore Capituli ab anno 1681 usque ad annum 1849, quin eius origo designari potuerit. Nec aliquid in casu facessere autumabat citatam S. C. C. resolutionem, quia ad rem non facit, respicit enim personas a Monasterio extraneas, et etiam alterius paroeciae, quae in Ecclesia exteriori Monasterii sepeliri obtinuerint. Et revera en dubium, quod in dicta Novarien. propositum fuit: «An occasione delationis cadaverum sive Parochiae S. Crucis sive alie­ nae ad Ecclesiam exteriorem Monialium Cappuccinarum Parocho S. Cru' cis pertineat ius funerum cum Cruce, et stola privative ad Confessarium ' dictarum monialium; seu potius ipsi Confessario; et an in supposito debea’tur ipsi Parocho quarta funeris Cerae etiam positae super altare, et quod « cadaver sit alienae parochiae? ». Responsum fuit: Ad primam dubii partem affirmative; Ad secundam nega­ tive; Ad tertiam servetur solitum. Quod si in casu consuetudo aliquid ex iuribus Confessarii ordinarii detrahere potuerit, animadvertebatur ultra illius limites progredi haud posse. Porro Samuel, de sepulturis, Tract. i,contr. 13,conclus. 1,habet: « In Monia­ lium sepultura nullum ius Parocho competit, sed dumtaxat Confessario illarum, ut Sacra EE. et RR. Congregatio declaravit ». Et Congregatio S. R. prout refert Gardellini, n. 4663 in Camerinen., proposito dubio: « Num scilicet competat Confessario Monialium ius agendi exequias super cadave­ ribus Monialium, an vero praefato Capitulo? » decrevit: « celebrationes exequiarum spectare ad Confessarium pro tempore; die 16 Martii 1805 ». Re ad Congregationem generalem diei 30 Maii 1856 delata cum dubio: ç6o Curia Romana Se, ed a chi appartenga associare i cadaveri delle Monache, e celebrame l’esequie nel caso? Emi Patres, referente Erho Delia Genga Praefecto, rescripserunt: Servetur consuetudo quoad associationem; in reliquis spectare Confessario. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 648-650]. 1976. S. C. Ep. et Reg., decr. 19 mart. 1857. Peculiaribus adductus rationibus, auditaque sententia S. R. E. Cardina­ lium S. Congregationis super Statu Regularium Sanctissimus D. N. Pius Papa IX quoad Regulares Virorum familias cuiuscumque Ordinis, Congrega­ tionis, et Instituti votorum solemnium in ditione Sacrae Caesareae Apostolicae Maiestatis existentes ex Apostolicae Auctoritatis plenitudine haec, quae sequuntur, statuit, constituit, atque decernit. Peracta probatione et Novitiatu ad praescriptum S. Concilii Tridentini,1 Constitutionum Apostolicarum, et Statutorum Ordinis a S. Sede approba­ torum, Novitii vota simplicia emittant, postquam expleverint aetatem anno­ rum Sexdecim ab eodem Tridentino Concilio statutam, vel aliam maiorem, quae forsan a statutis Ordinis a S. Sede approbatis requiratur; et quoad laicos et conversos postquam ad eam pervenerint aetatem, quae in Consti­ tutione Clementis VIII incipien. « In Supremo » praefinita est. Professi post triennium a die, quo vota simplicia emiserint, computandum, si digni reperiantur, ad professionem votorum solemnium admittantur, nisi fortasse pro aliquibus locis, uti nonnullis Institutis indultum est, professio votorum simplicium ad longius tempus concessa fuerit. Poterunt vero Superiores, elapso triennio, professionem votorum solemnium differre, non tamen ultra aetatem annorum vigintiquinque expletorum. Decreta S. Congregationis super Statu Regularium incipien. « Romani Pontifices » et « Regulari disciplinae » anno 1848 promulgata2 omnino serven­ tur in receptione ad habitum, novitiatum, et professionem votorum simpli­ cium. Sanctitas Sua exequutioncm et observantiam huius decreti omnibus, ad quos spectat, ex praecepto obedientiae districte mandat; ac contrariis quibuscumque etiam speciali et individua mentione et derogatione dignis Apostolica Auctoritate derogat ac derogatum esse declarat. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 158, 159]. 1 Scss. XXV, de regularibus, c. 15. 1 Cf. Uizzarn, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 831-839. S. C. Episcoporum et Regularium 961 1977. S. C. Ep. et Reg., Tranen., 17 sept. 1858. Haec causa, quae superius relata est1 proposita fuit die 30 Maii 1856, et E.mi Patres rescripserunt: servetur consuetudo quoad associationem; in reliquis spectare Confessario. A defensore tamen Monasterii, obtento novae audientiae beneficio, partes novas allegationes exhibuerunt, quae praesertim consuetudinem respiciebant. Defensor Monasterii excludere conabatur praetensam consuetudinem tam in facto, quam in iure: in facto quia ea tantum adducebatur probatio, quae desumitur ex libris capitularibus in quibus legi­ tur de una, vel altera moniali quod fuerit « capitolarmente sepolta ». At vero haec verba aequivoca, et incerta veram probationem in facto constituere negabat. Ses etiam dato quod Capitulum consueverit cadavera Monialium associari, inquiebat, hoc indubium esse processisse ex invitatione singulis vicibus facta, ac propterea denegari minime posse huiusmodi acta uti facultutica habenda esse, nullumque ius inducere. Reponebat vero Capituli defensor nullum dubium moveri posse circa consuetudinem, ea enim non solum ex actis capitularibus desumitur, sed «continuis publicis factis apparet, quae originem trahunt ab anno 1681 usque ad recens Archiepiscopi decretum; i deoque in casu concurrere quasi biscentenariam, et immemorabilem consuetudinem, quae excludit precariam et variabilem voluntatem, qualis in actis facultatives requiritur. Quapropter proposito dubio in Congregatione generali die 13 Februa­ rii 1857: "An sit standum, vel recedendum a decisis in casu? » E.mi Patres, referente E.mo della Genga, rescripserunt: In decisis, praevia tamen consueta invitatione quoad associationem, et «amplius». At vero Capituli Archipresbyter, qui curam animarum exercet, deinde declarationem praefati rescripti a S. C. expostulabat. Ipse enim existimabat ius habere ad associationem non solum ad comitandum funus, sed qua Paro­ chis ad eiusdem funeris celebrationem; si enim quoad Capitulum con­ suetudo de simplici associatione admitti potest; relate ad Parochum asso­ ciatio formalis intelligenda est, eo vel magis quod Confessarius Monialium nullum ius habeat in actis, quae extra Ecclesiam et Monasterium agantur, prout est translatio defunctae monialis extra Monasterii ianuam per publi­ cam viam, qua cadaver ad ecclesiam Monasterii ducitur. Deinde Archipresbyter lamentabatur a Monialibus clausulam praevia tamen consueta invitatione ita intelligi ut invitatio ad actum mere facultativum reducatur, quin Moniales ad invitationem revera teneantur; quam inter­ pretationem falsam omnino esse contendebat, nam verba illa praevia con­ suta invitatione absoluta, et non conditionata sunt. Quapropter Archipres1 Cf. N. 1975. 61 Curia Romana 962 byteri Defensor hanc responsionis formulam proponebat: « Associatio iuxta «consuetudinem fiat a Collegiata S. Mariae Maioris una cum Archipresby« tero officio Parochi fungente, invitatione per Monasterium omnino non « praetermissa ». , Patronus Monialium reponebat earum exemptionem a Parocho esse directe personalem, et solum per accidens localem, ideoque confessarium in Monialem defunctam, et si eius cadaver per publicam viam transferatur, jurisdictionem habere, non vero Parochum quod quidem S. C. aperte decla­ ravit, cum simplicem associationem ex consuetudine Capitulo attribuit; formalem vero quoad Parochum exclusit per verba illa: In reliquis speclart Confessorio. Quod vero spectat ad invitationem Patronus ipse animadverte­ bat eam referri ad urbanitatem, quae inter actus voluntarios, et facultative recensetur, praesertim cum in casu toties quoties a Monialibus facta fuerit, ita ut quaelibet invitatio tamquam actus ab aliis disiunctus, et separatus hajberi debeat, qui propterea consuetudinem, et consequentem obligationem inducere minime potest. Relato igitur Archipresbyteri supplici libello in Congregatione generali diei 17 Septembris 1858, E.mi Patres, referente E.mo Delia Genga Praefecto, rescripserunt: « Quoad praetensa iura Archipresbyteri uti Parochi negative: quoad invi« tationem moniales teneri ». [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 657, 658]. 1978. S. C. Ep. et Reg., Tarvisina, 8 apr. 1859. ' * Episcopus Tarvisin. die 12 Octobris 1858 S. Congregationi exponebat quod Abbas a Misericordia nuncupatus, cuius Abbatia Venetiis extat, quem­ dam iuvenem Angelum prima tonsura insigniverat, licet ille ad Dioecesim Tarvisinam pertineret; ideoque apud S. Congregationem conquerebatur non solum, quia privilegium Abbatis ignorabat, verum etiam quia sua iurisdictio violata fuerit. S. Congregatio ab Abbate exquisivit qua auctoritate ton­ suram subdito Episcopi Tarvisin. contulisset. Et responsum accepit privi­ legium habere ex litteris Apostolicis Nicolai V diei 1 Aprilis 1434 incipien. Ex paternae charitatis officio, quas tamen minime exhibuit: Angelum vero parentibus orbatum, et bonis destitutum Venetias migrasse, ibique aucto­ rante civili potestate intra limites Abbatiae domicilium constituisse. At vero Episcopus Tarvisin., cui haec communicata fuerunt, referebat Angelum vocationis signa haud exhibuisse, et in cum animadvertisse, ideoque e sua dioecesi discessisse: sese ignorare, quo privilegio Abbas frueretur; sed etiam supposito privilegio contra Constitutionem Innocentii XII incipien. Speculatores' egisse, etenim Angelus in fraudem legis a dioecesi abierat, nempe ut Ordines susciperet, prout in transmissionis decreto a potestate civili lato ‘ Cf. N. 258. j Vid S C. Ep. et Reg., S. S. C. Ep. et Reg·, P· »27, »28· Hippolyti, 20 aug. 1852. - Bizzarri, Collectanea vJêïïX JL V ?* exprimebatur; nec Venetiis canonicum domicilium ad effectum Ordinatio­ nis acquisiverat, non enim bona, quibus carebat, Venetias transferre poterat, nec per decennium ibi manserat, nec beneficium ab Abbate receperat, nec per triennium penes Abbatem commensalis fuerat, et insuper ne litterae testimoniales quidem ab originis Episcopo requisitae fuerant, sed post breve temporis spatium clericali tonsura insignitus fuit. Quare expostulabat, ut Angelus ad clericalem habitum dimittendum cogeretur, et poenae a Sacris Canonibus sancitae locum haberent. Deinde Sacra Congregatio Patriarchae ' Veneriarum scripsit: « Che credendo 1’Abbate avere il privilegio di conferire Ia tonsura, e gli ordini minori, conviene, che esibisca il privilegio medesimo ceche dimostri non essere stato il medesimo revocato dai Concilio di Trento a forma di quanto insegna Benedetto XIV, De Syn. Dioec., lib. 2, C. XI, I num. 9, e che postcriormente abbia avuto nuova concessione. Quindi V. S. domandi all’Abbate i suddetti schiarimenti, che comunicherà a questa ■ S. Congregazîone, e riferirà sull’uso finora praticato ». Patriarcha vero referebat Abbatem fuisse ab Episcopo benedictum, quod minime locum habuerat quoad antecessores Abbates, qui propterea tonsuram et ordines minores minime conferebant: ideoque modernum Abbatem, cum benedicI tionem consequutus fuerit, hac vice tantum tonsuram contulisse: de privi­ legio vero, eiusque exhibitione altum servabat silentium. Bened. XIV loc. cit. habet: « Quoniam autem Tridentinum Abbatibus quovis modo exemptis facultatem dumtaxat reliquit Tonsuram minores­ que Ordines conferendi suis subditis Regularibus; et Abbates Saeculares quantacumque gaudeant exemptione Regularibus non praesunt, neces­ sario inde consequitur, eos non posse ullum, quamquam suae jurisdictioni «subiectum, ad primam Tonsuram minoresque Ordines promovere, nisi : hanc potestatem a S. Sede Apostolica post Tridentinum Concilium impe­ traverint». Abbas, de quo agitur, nullum privilegium exhibuit, sed dum­ taxat de litteris Apostolicis Nicolai V in genere mentionem fecerat, quae Concilium Tridentinum antecedunt. Bened. XIV eod. loc., num. 13, docet nullam esse collationem primae Tonsurae et minorum Ordinum factam ab Abbate, qui nullo privilegio illas conferendi fruitur; illicitam vero sed validam esse, si conferantur non sub­ ditis ab Abbate, qui privilegio gauderet.1 Hisce praemissis in Congregatione generali habita die 8 Aprilis 1859 propositum fuit dubium: 1. Se costi dei privilegio di conferire la tonsura, e gli ordini minori a favore dell’Abbate della Misericordia di Venezia nel caso? Et quatenus negative: 2. Se convenga prendere qualche spediente, e quale? Et E.mi Patres, referente E.mo Clarelli, rescripserunt: Ad 1. negative; Ad 2. nullam esse collationem Tonsurae et Ordinum Minorum, quatenus ab Abbate collati fuerint, et cogendum esse Angelum ad dimittendum habi- ια ια 03 V 5. C. Episcoporum et Regularium S. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana tum clericalem cura Patriarchae Venetiarum, qui utrique salutarem poeni­ tentiam suo prudenti arbitrio iniungat, et resolutio communicetur Episcopo Tarvisin. facto verbo cum SS.mu Et .facta de praemissis relatione SS.mo D. N. Pio PP. IX in audientia habita eadem die, S. S. resolutionem S. C. approbavit, et confirmavit; et insuper Patriarchae Venetiarum facultatem tribuit tam Abbatem, quam Angelum, postquam poenitentiam salutarem ab eodem Patriarcha eis iniungendam expleverint, a censuris, et poenis ecclesiasticis ob praemissa quomodolibet incursis absolvendi, et dispensandi. Contrariis etc. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 662-664]. 90S Quae cum Sanctitati Suae relata sint, ea Tibi communicanda mandavit, cui Apostolicam Benedictionem toto cordis affectu peramanter impertita est. Haec Amplitudini Tuae significo dum prospera et felicia cuncta ex corde adprecor a Domino. [Reg. 1859. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 669, 670]. 1980, S. C. Ep. et Reg., Eugubina, 2 mart. i860. 1979. S. C. Ep. et Reg., Aurelianen., 20 dec, Ï859.1 Acceptis novis Litteris amplitudinis Tuae die 7 proxime praeteriti men­ sis Novembris ad SS.mum D. N. Pium PP. IX datis ad obtinendam pro­ hibitionem, ne Clerici Saeculares tuae Dioecesis infra triennium a die, quo ad Sacrum Presbyteratus Ordinem promoti fuerint, computan. regularia Instituta amplecti possint, Sanctitas Sua pro ea, qua Te prosequitur bene­ volentia, iussit ut ab hac S. Congregatione Negotiis et Consultationibus Episcoporum et Regularium praeposita Litterae ipsae cum adnexis animad­ versionibus a Te exaratis diligenti examine expenderentur. Idcirco omni­ bus sedulo perpensis laudandum quidem esse E.mi Patres existimarunt pastoralem sollicitudinem tuam, qua omni studio bonum ovium Tibi com­ missarum curas; sed tamen eis visum est magni momenti vulnus infligi ecclesiasticae disciplinae, si petita generalis prohibitio concederetur, prae- I sertim cum pro aliquo urgenti et extraordinario casu, de quo citati a Te . scriptores loquuntur, a Benedicto XIV satis provisum sit, nec generalis huius concessionis exemplum habeatur, siquidem S. Carolus Borromaeus eam obtinuit relate ad unicum dumtaxat Institutum, cui Seminarii sui curam commiserat. Hisce etiam accedit, quod alii quoque locorum Antisti­ tes, qui in eisdem circumstantiis reperiuntur, hoc exemplo ducti, eamdem petitionem urgerent, quo facto occasio praeberetur insimulandi Episcopos adversari vocationes ad religiosos ordines, quorum alumni cvangelica con­ silia sectantes adiutricem operam Antistitibus locorum praestant. Xec dis­ simulandum est petitam prohibitionem Regularibus gravissimam fore, camque querelarum causam futuram non sine periculo, ut eorum animi alieni fierent ab Episcopis, qui huiusmodi prohibitionem efflagitarent, cum suarum Dioecesum detrimento praesertim tristissimis hisce temporibus, ■ quibus necesse prorsus est, ut uterque Clerus, saccularis nempe, et regula- I ris conspirantibus animis, coniunctisque studiis in vineam Domini excolen­ dam sedulo incumbat. 1 Episcopo Aurebancnsi. Cum nubilis Carolina NN. Eugubinae Dioecesis filium in lucem edidisI set, Parochus baptisma infanti collatum in librum baptizatorum referens die 27 lunii 1858 puerum Nazareni NN. filium esse conscripsit. At in sacra visitatione mandarunt Arisitatores nomen patris e libro.expungendum esse. Quod Parocho minime placuit, et res delata fuit Episcopo, qui saltem limitationem uti fertur addendam esse iudicavit. Parocho tamen renuente Antistes iussit, ut liber ad curiam transmitteretur, quod execution! demanda­ tum fuit. Parochus ad S. C. reclamavit contendes librum sibi restituendum esse, nec nomen patris delendum, nec limitationem uti fertur apponendam esse, quia de Nazareni paternitate constare arbitrabatur ex inhonestis amoribus, qui inter illum, et Carolinam intercesserant; ex promissione matrimonii mu­ lieri facta, et ex denunciatione ab ipso Parocho penes Curiam producta, et ex processu super stupro cum praegnantia, quem Curia confecerat. Episcopus vero de informatione et voto requisitus animadvertebat cau­ sam de stupro minime definitam fuisse, cum et adhuc inquisitio expicta non esset: Parochum propterea inniti dumtaxat praesumptionibus: satisque provisum esse in similibus casibus per ecclesiasticas regulas, quibus edicitur satis esse inscribere nomen matris, cum de Patre non constet, ne infamiae occasio detur. Rituale Romanum, tit. final, habet: « Si infans non fuerit ex legitimo matrimonio natus, nomen saltem alterius parentis, de quo con­ stat, scribatur, omnis tamen infamiae vitetur occasio». Quare Monacel., formul. legal., tit. 10, form. 2, tradit: « Si autem sciatur mater, scribatur nomen eius, quatenus non adsit periculum infamiae, cuius occasio semper tollenda est ». Et Barbosa, de offic. et potest. Parochi, par. 1, cap. 7, num. 3: ■ Quod si infans spurius, et illegitimus fuerit; et parentes cognosci nolint, scribatur... esse filium parentum ignotorum ». Baruffaldi, Comment, in Ritual. Roman., tit. 93, num. 8: « Regula itaque certa erit scribere nomen matris, si certo sciatur, non vero patris, quia hoc est difficilis probationis ... Ad summum adnotare poterit nomen patris cum clausula ut dicitur, ut aiunt, ut institerunt scribi ». Accedit Catalanus, Comment, in Ritual. Roman., tit. n, cap. 2, § 2. Etiam in actis Mediolanen. Ecclesiae, part. 4, Inst. ult. habetur: « Se il figliuolo non sarà di legittimo matrimonio, e che il Padre e «la madré non vogliono essere conosciuti, si scriverà in libro a questo modo: 966 1 Curia Romana «È stato battezzato un figlio, o figliola di Padre e Madré incogniti ». In Monitis ad Parochos iussu Leonis XII confectis, cap. 3,art. 8,num3 legitur: « Huiusmodi annotatio (scilicet Baptismatis spurio collati) patris etsi agniti « nomen, et cognomen silentio praeterire debet, matris dumtaxat sufficienti « expressione habita ». Quod vero attinet ad translationem libri baptizatorum ad Curiam prae oculis habendum esse innuebatur Ritual. Rotnan., quod loc. cit. habet: « Liber baptizatorum habeatur in Ecclesiis, in quibus confertur baptismus», nec non resolutio S. C. relata a Barbosa loc. cit., cap. 7, quae respondit in Caven., 3 lunii 1614: «Huiusmodi libros non esse per Episcopum de « potestate Parochorum extrahendos, sed penes illos debere conservari , Quae quidem de diuturna extractione intelligi fortasse possent. Proposito igitur dubio in Congregatione generali diei 2 Martii i860: « Se, e come si debba cassare dai libro dei battesimi il nome di Nazzareno NN. nei caso? » E.mi Patres rescripserunt: « Affirmative, et habeatur pro deleto nomine Nazareni, facta in libro bap« tizatorum adnotatione resolutionis huius S. C.; et quamprimum idem liber « Parocho restituatur ». [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 670, 671]. 1981. S. C. Ep. et Reg., Anagnina, 13 sept. 1861. Collegiale Capitulum Anagninum in sessione Capitulari habita die 25 No­ vembris 1837 Andreain Gisci in suum procuratorem elegit, ad hoc ut Romae cius negotia tum iudicialia tum extraiudicialia pertractaret cum annuo fixo honorario scutatorum duodecim. Plures per annos praefatus Procurator Capituli negotia in Urbe peregit. Cum vero anno 1861, Capitulum alium sibi Procuratorem loco memorati Gisci adlegerit, hic suas querimonias ad hanc S. C. EE. et RR. detulit contendens « che sia mantenuto nei possesso « dellOfficio di Agente e Procuratore dei Capitolo a forma della risoluzione «dei 25 Novembre 1837.» Etenim perpetuo se esse Procuratorem constitu­ tum tum ex verbis Capitularis sessionis, tum ex modicitate honorarii propu­ gnabat; ac propterea manutenendum esse in officio, nec removeri ab eo posse, quin eius honori vulnus infligeretur: paratum se quoque exhibens ad munus per aliquot annnos in posterum gratuito exercendum, ut omnis ratio a Capitulo removeretur eum ab officio Procuratoris dimittendi. Capitulum e contra se iustis de causis ad novum sibi constituendum Procuratorem in Urbe devenisse affirmabat; nec ob id iniuriam ullam se irrogavisse Procuratori Gisci, quippe minime perpetuo ei id muneris con­ tulisse ex eo potissimum eruebat quod quotannis Capitulum soleret illum in praefato officio confirmare; nec Procuratoris munus a mandato abludere, quod Liberum semper erit mandanti revocare. S. C. Episcoporum et Regularium 967 Hinc proposito dubio: I i Se, e come sia luogo alla manutenzione o reintegrazione nellOfficio di i «Procuratore ed Agente a favore dellOratore nei caso?» S. C. in plenario Auditorio diei 13 Septembris 1861 rescripsit: I «Negative, salvo iure pro integro honorario ultimi anni». [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 680]. 1982. S. C. Ep. et Reg., Trappensium, 20 dec. 1861. Cum vota Trappensium quae infra fines Regni Galliarum emittuntur, I decreto diei 24 Martii 1837 simplicia declarata fuerint,1 nonnulla dubia nuper circa votum simplex paupertatis exorta sunt. Ut omnis ambigendi causa de medio removeatur, SS.mus D. N. Pius PP. IX in audientia habita die 20 De­ cembris 1861, inhaerens resolutionibus super voto simplici paupertatis alias datis, haec quae sequuntur quoad Trappenses Galliarum statuit et decernit. 1. Professi dominium radicale, uti aiunt, suorum bonorum retinere poterunt, sed eis omnino interdicta est eorum administratio, et redituum erogatio atque usus. Debent propterea ante professionem cedere etiam pri­ vate, administrationem,usumfructum, et usum quibus eis placuerit, ac etiam suo Instituto, si ita pro eorum libitu existimaverint. Huic vero cessioni apponi poterit conditio, quod sit quandocumque revocabilis; sed professus hoc iure revocandi in conscientia minime uti poterit, nisi accedente Aposto­ licae Sedis placito. 2. Professus qui ante emissionem votorum de dominio suorum bonorum per testamentum disposuerit dispositionem revocare vel immutare absque Apostolicae Sedis induito minime poterit. [Reg. 1861. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 150, 151]. 1983. S. C. Ep. et Reg., Burdigalen., 11 apr. 1862. Un vicario generale di una diocesi di Francia è nella necessità di chiedere la soluzione dei dubii seguenti. 1. Una Congregazione di Monache che fanno voti semplici, puô essa affigliarsi ad una Congregazione di Sacerdoti Religiosi, ed avere il medesimo Superiore Generale? 2. Il Vescovo della diocesi nella quale la Congregazione di Monache è stata fondata, e dove si trova pure la Casa madre con una Superiora Gene­ rale, puô consentire a questa affigliazione, e firmarne il contratto scritto? 3. I successori di questo Vescovo sono obbligati a rispettare questo contratto di affiliazionc, c non possono eglino riprendere i loro diritti? 1 Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 73, 74. 968 Curia Romana 4. I Sacerdoti Religiosi possono in forza dei contratto essere i Confes­ sori ordinarii e straordinarii delle monache, le quali loro sono affigliate, da pertutto ove saranno insieme? 5. It Direttore Generale della Congregazione suddetta degli uomini non dimorando nella Città ove si trova la casa madre delle monache, puo egli delegare un sacerdote Religioso per diriggere in sua vece in qualità di Pro-Direttore, ed allontanarlo quando lo crederà opportuno? 6. Supposto che detto contratto di affigliazione venga approvato dalla S. C. de’ VV. e RR., quali sarebbero i diritti dei Vescovo suddetto? Facta de praemissis relatione SS. D. N. Pio PP. IX in Aud. habita die n Aprilis 1862 a D. Secretario S. Congregationis EE. et RR., Sanctitas Sua propositis dubiis rescribendum mandavit: ad primum et secundum nega­ tive: ad tertium negative ad primam partem, affirmative ad secundam: ad quar­ tum negative: ad quintum satis provisum tn praecedentibus : ad sextum inspi­ ciendus erit tenor concessionis S. Congregationis et subséquentes declarationes si quae existant. [Reg. - Mon. 1862. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., P· ’52, ’53]· 1984. S. C. Ep. et Reg., decr. 3 maii 1862. Dolendum profecto est in nonnullis Dioecesibus Neapolitanae Ditionis Capitula Cathedralium Ecclesiarum eo audaciae devenisse ut viventibus licet Episcopis, quin eos e suis Sedibus turpiter eiectos aliquo modo sola­ rentur, eisque firmiter adhaererent, spreta illorum, eorumque Delegatorum auctoritate, ad electionem Vicarii Capitularis temerario ausu processerint. Dolendum pariter est intrusos Vicarios Capitulares, licet ipsi ab hac S. Con­ gregatione Episcoporum et Regularium ex SS.mi Domini Nostri Pii PP. IX mandato moniti fuerint de nullitate electionis, de incursis censuris deque obligatione dimittendi officium, in Vicarii Capitularis munere permansisse, et adhuc permanere cum populi Christiani offensione, et detrimento, cum­ que ecclesiastici regiminis subversione. Ne tantum facinus impunitum rema­ neat, et ut alii a similibus perpetrandis retrahantur, Sanctitas Sua Apostolica Auctoritate huius Decreti tenore, haec quae sequuntur, decernenda consti­ tuit: i. Nullas, irritas, et nullius roboris esse denuo declarat huiusmodi ele­ ctiones, et omnia acta, quae a praedictis Vicariis Capitularibus facta sunt, et in posterum quovis colore ct praetextu fient. 2. Tam electores, quam huiusmodi Vicarios Capitulares in censuras et poenas ecclesiasticas a SS. Ca­ nonibus, et a Constitutionibus Apostolicis comminatas incursos declarat. 3. Suspendit Vicarios Capitulares, et suspensos decernit a Divinis, et a Beneficiis quibuscumque etiam residentialibus, quae ipsi obtinent, quamvis qualitatem canonicalem vel dignitatem adnexam habeant. 4. Statuit atque decernit, ut huiusmodi XTicarii Capitulares, si post hoc decretum in officio permanserint, eo ipso incurrant poenam privationis omnium Beneficiorum, Canonicatuum, et Dignitatum, nec non inhabilitationem ad alia quaecum- S. C. Episcoporum et Regularium 969 que Beneficia, Canonicatus et Dignitates in posterum assequendas. 5. Hoc vero Decretum Sanctitas Sua in omnibus extendit ad Capitula, quae in posterum ad huiusmodi electiones, quod Deus avertat, procedent; nec non ad Vicarios Capitulares quatenus hi munus susceperint. [Reg. Ep. 1862. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p· 153» ïSd· 1985. S. C. Ep. et Reg., 4 iul. 1862. Fr. Theophilus a S. Corde Mariae Sacerdos professus et novitiorum Magister in extincto Collegio Apostolico B. Μ. V. de Zapopan in Dioecesi de Guadalaxara sua ductus tristissima experientia aliorumque Religiosorum Virorum consilio ut suae conscientiae satisfaciat, quamvis fratrum minimus, qua decet animi submissione ad B. V. pedes provolutus sequens dubium humiliter proponit. Ltrum in iis circumstantiis exclaustrationis deesse confessariorum pro­ prii Instituti copiam debeat reputari quamvis aliquando unus vel alter Reli­ giosus precarie inveniatur, ita ut Praelatus regularis tuta conscientia facul­ tatem alios sacerdotes sive Saeculares sive Regulares adeundi concedere possit? Et Deus etc. Ex Audientia SS.mi habita ab infrascripto Domino Secretario Sacrae Congregationis Episcoporum et Regularium sub die 4 Iulii 1862, Sanctitas Sua ad propositum dubium rescribendum mandavit nempe Religiosos sup­ pressorum Conventuum qui hac de causa in communitate non vivunt, posse sibi eligere in Confessarium quemcumque Presbyterum sive ex Clero Sae­ culari sive ex Clero Regulari dummodo sit ex approbatis ad excipiendas Confessiones ab Ordinario Loci. Iis vero Religiosis de quibus agitur qui licet a suis Conventibus eiecti tamen eo meliori modo quo fieri poterit in Communitate vivunt, Sanctitas Sua benigne tribuit Indultum eligendi sibi quemcumque Confessarium ut supra, dummodo in ea non habeantur sal­ tem quatuor Confessarii proprii Ordinis. Romae etc. [Reg. 1862. - Cf. etiam Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 155]. 1986. S. C. Ep. et Reg., Linden., 19 sept. 1862. Vicarii Curati Regulares Ecclesiarum parochialium pleno iure monaste­ riis unitarum Dioecesis Lincien. in Austria postquam a proprio regulari Superiore nominati sunt, et ab Episcopo approbati in possessionem solent immitti. Decanus enim ecclesiae parochialis coram populo legit litteras, qui­ bus Ordinarius nominato curato regimen animarum tradit, et deinde sym­ bolis spiritualibus, quae illi consignat, scilicet stolam, librum Evangelii, 97° η Curia Romana claves Ecclesiae et similia, potestatem Curato concessam indicat, palamque exhibet: et tandem confluenti populo Pastorem ostendendo sermonem habet. At vero Abbas Monasterii Ordinis S. Benedicti Lambaci in dicta Dioe­ cesi existentis,cui nonnullae paroeciae unitae reperiuntur, abolendum huius­ modi usum existimabat, quia possessio, et investitura iuxta sacros canones datur Parochis perpetuis, quibus Paroeciae in verum titulum conferuntur; non vero Vicariis Curatis, qui ad Superiorum nutum amoveri possunt, prout sunt Parochi regulares: quibus accedere aiebat, quod in huiusmodi dandis investituris lituis, tubisque perstrepitur, opipere epulatur, aliaque peragantur non sine gravibus impendiis, et regularis disciplinae detrimento. Quapropter idem Abbas S. C. deprecabatur, ut Monachos Parochos a capes­ senda huiusmodi possessione liberos, et exemptos declararet. R. P. D. Nuncius Apostolicus a S.C. requisitus votum transmisit D. Fess­ ler in Athenaeo Viennensi luris Canonici Professoris, qui sententiam prae­ dictae consuetudini adversam proferebat ea fretus ratione, quod investiturae tantummodo locum habeant quando titulus beneficialis in perpetuum con­ ceditur, non tamen quando cura animarum precario exercenda committitur, ideoque in casu autumabat non agi de rationabili consuetudine, sed potius de corruptela, et abusu, qui clamoribus, et strepitibus locum praebet. Sed Episcopus Lincien. respondebat non agi in themate de vera, ac proprie dicta investitura, sed potius de « repraesentatione ad populum adeo « ut in iis instrumentis, quae regularibus traduntur, expresse adnotatur, « quod Vicariatus parochialis a Praelato monasterii N. N. dependeat». Dic­ tam vero consuetudinem asserebat in aliis quoque Dioecesibus, et praesertim in contermina S. Hippolyti vigere. Nec obstare arbitrabatur Abbatis respon­ sum, nempe huiusmodi morem originem habuisse quando regnante losepho II Cathedra episcopalis Lincien. erecta fuit, nam, ipso fatente abbate, consuetudo fundationi dioecesis contemporanea fuit, et deinde semper viguit, et conformis reperitur praescriptionibus a primo Episcopo Linciensi decanis ruralibus datis, nec ullo modo bonis moribus, vel rectae rationi repugnat, vel improbata a iure invenitur: ad abusus vero, quod spectat, Episcopus in votis se habere fatebatur, ut e medio ab Abbate tollantur, non enim cum investiturae actu confundi possunt. Probata igitur consuetudine, proseque­ batur Antistes, eam servandam esse statuit Concilium provinciale Viennense nuper celebratum, hisce verbis: « Relate ad regulares parochiae domui reli­ giosae incorporatae administratores lex, sive consuetudo dioecesana intacta remaneat ». In iure triplex canonicae institutionis species habetur, ita Gloss, in cap. Beneficium, circ. med., de reg. iur., in 6: Dicendum quod triplex est insti­ tutio: quaedam est institutio collativa; alia est institutio auctorizabilis quoad commissionem curae animarum; alia est institutio realis, et actualis <> quae vocatur investitura seu inductio in possessionem realem, et corpora­ lem ·. Nemo, ut notat Reiffcnstuel, lib. 3, tit. 7, num. 4, generaliter loquendo in possessionem immitti proprio marte valet: et hodie ius immittendi in possessionem ad Episcopum, seu eius delegatum spectat ex cap. Licet Epi­ scopus 28, de praeben , in 6. Antiquitus regulares poterant libere deputare S. C. Episcoporum et Regularium I ' ------ ----------------- — S. C. Ep. et Reg., Rhedonen., 27 febr. 1863. Plures sunt in Gallia Congregationes religiosae Claustris reclusae, sive non, quae domus particulares Sui Ordinis in diversis Dioecesibus institue­ runt. Congregationes illae Superiorissae Generalis auctoritati subjacent nec non annuae visitationi submittuntur. Cum vero Superioribus Generalibus qui ut persaepe est, longe a suis domibus singularibus absunt, irrepentes forte abusus vix innotescere possunt, Godefridus Saint-Marc Archiepiscopus Rhedonen. Sacrae Congregationi sequentia proponit dubia quorum solutionem enixe postulat, scilicet: 1. Utrum lex qua iuxta S. Concil. Trident. Ordinarius tenetur Commu­ nitates, et Monasteria Dioecesis suae visitare,6 extendatur etiam ad Commu­ nitates et Monasteria quae a Superiore vel Superiorissa generali reguntur? 2. Utrum visitatione annua a Superiore vel Superiorissa generali peracta, Ordinarius ab obligatione canonicae visitationis eximatur? 3. Utrum posito quod Ordinarius visitationem in hoc casu facere non teneatur, expediat saltem ut faciat; praesertim si Superior vel Superiorissa in Dioecesi non residet vel longe abest? 4. Quid sentiendum de more qui iam apud Congregationes Superiori vel Superiorissae Generali subiectas invaluit nunquam cum Ordinario nec 1 1 * ‘ • c "· Die i nov. 1567. — Bull. Rom., tom. 4» Cf. N. 199. Cf. N. 349· Sess. XXI, de ref., c. 8. P· 401, 4°2· B. 1987. iM L J L t J L Vicarios curatos in ecclesiis pleno iure unitis monasteriis prout docet Bar­ bosa,de offic. et potest. Episcopi; sed Concilium Tridentinum, sess. 25, de Reguli sanxit ut ab Episcopo approbentur; idque a Summis Pontificibus confirma­ tum est, nempe a S. Pio V, in Const. Ad exequendum,2 a Gregorio XV, in Const. Inscrutabili,3 a Benedicto XIV, in Const. Firmandis.4 Ex hac autem lege, qua approbatio Episcopi etiam quoad Vicarios Cura­ tos regulares requiritur, minime consequitur necessarium esse, ut Episco­ pus ad investituram procedat, nam nullus Vicario regulari conceditur titu­ lus, qui penes Monasterium residet: Barbosa, de potest. Episcopi, part. 3, αΖlegat. 72, num. 188; et in luris Eccles, univers., lib. 3, de Vic. Capit. 6, num. 63; Ferraris V. Vicarius Curatus, num. 46. Tota igitur controversia in casu ad usum et consuetudinem referebatur. Proposito igitur dubio in Congregatione generali diei 19 Septembris 1862: An, et quomodo servanda sit consuetudo in casu? E.mi Patres rescripserunt: Affirmative, sublatis abusibus quoad expensas, et clamores. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 681-684]. O I 971 972 Curia Romana de regularum observantia nec de bonorum temporalium gestione conferendi? nonne periculosa res est? numquid tolerari potest? Ex Audientia SS.mi habita etc. die 27 Februarii 1863. - Sanctitas Sua propositis dubiis rescribendum mandavit nempe: ad 1. quoad Regulares exemptos Negative exceptis casibus a iure expressis. Relate vero ad Fratres et Sorores piarum Congregationum Votorum Simplicium non exemptarum, Affirmative salvis Statutis et Constitutionibus ab Apostolica Sede appro­ batis. Ad 2. 3. et 4. provisum in primo. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 155, 156]. 1988. S. C. Ep. et Reg., Pisauren. seu Minorum Conventualium, 26 febr. 1864. f Post invasionem maioris partis Provinciarum Ditionis Pontificiae a Mili­ tibus Pedemontanis factam Laurentius Valerius Gubernii Commissarius die 3 lanuarii 1861 temerario ausu contra religiosas familias decretum edidit, quo factum est, ut nonnulli Regulares a propriis Coenobiis, et Ecclesiis expulsi fuerint. Inter Religiosos, qui vim passi fuerant, adnumerandi sunt Conventuales Pisaurensis Civitatis, qui e domo, et Ecclesia expulsi in pri­ vatas domos recesserunt, et indultum temporaneae saecularizationis ob expositas circumstantias obtinuerunt. Unus tantum, nempe P. Mordini uti Custos, et Rector Ecclesiae ab Episcopo post suppressionem deputatus aliquo tempore in Conventu remanserat, a quo tamen deinde coactus fuit discedere, et incolere domum ad praefatum Conventum iam spectantem et ab eo seiunctam, quam Capsa, ita dicta ecclesiastica, occupaverat, et loca­ verat. Cum P. Mordini ad vitae finem properaret, Parochus Cathedralis sacra­ menta ei administravit, eoque defuncto Capitulum in Cathedrali Ecclesia funus explevit. Quae omnia pacifice expleta fuerunt, et Correligiosi eidem Capitulo ob funebres honores P. Mordini praestitos gratias egerunt. At paulo post folium ad S. C. transmissum fuit a nemine subsignatum contra Parochum, et Capitulum Pisaurense, quo asserebatur praefatum funus non a Parocho, et Capitulo exsolvi potuisse, quia illius celebratio ad defuncti Correligiosos, vel etiam ad Regulares aliorum Ordinum ob Regularium privilegia de iure spectabat. Moderator generalis Conventualium a S. C. requisitus existimabat quod defunctus religiosus tumulandus fuisset in propria Ecclesia, et a suis correligiosis funus explendum, vel eius cadaver in Ecclesiam eiusdem Ordinis Urbini existentem asportandum, ibique funus exsolvendum a Religiosis, qui expulsi minime fuerant, etenim illegitima suppressio privilegia Ordinis minime perimere potuerat quod si Religiosi ex induito apostolico extra claustra morantur, id S. Sedis indulgentiae et gratiae tribuendum erat, quae I S. C. Episcoporum ct Regularium 973 privilegiorum spolium non inducebat, et Episcopo non tamquam Ordinario, sed uti apostolico Delegato etiam in vim voti obedientiae subiiciebantur. Parochus, et Capitulum iure ab ipso funus factum fuisse contendebat, ' quia de intelligentia Ordinarii, a quo Custodes Ecclesiarum suppressarum deputabantur, processerat, idque in consimili casu, ipso P. Mordini curante, i evenerat. Episcopus adnimadvertebat per illegitimam suppressionem non fuisse ' Religiosos iure funerandi directe privatos, sed in talibus rerum adiunctis positos, ex quibus exercitium praefati iuris cum statu, in quo Religiosi post dispersionem de facto positi fuerant, incompatibile evaserat; etenim cum Religiosi expulsi in diversis commorarentur paroeciis, non poterant, nisi a Parocho ad Ecclesiam transferri, ita ut si extra Ecclesiam Parochialem sepulturam eligerent quarta funeraria Parocho exsolvenda foret. Mordinius vero nullam (prosequebatur Episcopus) sepulturam elegerat, idcirco ad Ecclesiam parochialem transferendum erat, ibique funus celebrandum. Quae ab Episcopo in medium proferebantur, visa sunt iuri consona omnino esse. Et revera licet Religiosi a potestate laica nec expelli, nec pri­ vilegiis privari potuissent, tamen facto suppressionis eorum communitas dissoluta fuerat, sublata Ecclesia, et Conventu; ex quo factum est ut nec religiosam familiam amplius constituerent nec liberum Ecclesiae et Conven­ tus usum haberent: facto igitur etsi illegitimo in ea conditione positi fuerant, ut privilegium funeris agendi exercere minime possent. Et sane quis disper­ sos religiosos ad associationem cadaveris convocaret cum etiam proprio locali Superiore carerent? Sub qua cruce procederent eorum extincta com­ munitate? Quin imo non possent extra proprium Conventum cum pompa inconsulto Parocho cadaver deferre cum id etiam vetitum sit Religiosis in communitate existentibus quando quis eorum extra claustrum per accidens moriatur, prout docent Petra, Pignatelli, Matteuccius, Ferraris: « Talis autem delatto inconsulto Parocho est facienda modo privato sine pompa, sine cruce et processione... cum ratio, et consuetudo non patiatur ut Regulares sine Paro­ cho... procedant extra Monasterium processionaliter ». Id citati scriptores extendunt ad Regularem, qui in itinere, vel ut hospes in Conventu alterius Ordinis obiret. Ipsa Glossa in Cap. Religiosi agens de Religioso qui in loco a suo Coenobio remoto moriatur, habet: « Sed quid si moriatur non electa sepultura? Communis opinio Doctorum est quod sepeliendus est in Ecclesia Parochiali, in cuius Parochia mortuus est ». At Conventuales Pisaurenses in peiori conditione reperiebantur, quia eorum religiosa familia, quae cadaver reclamare posset, amplius non existebat, nec ipsi propria ecclesia libere uti poterant. Nec suffragari videbantur quae a Superiore generali exposita fuerant circa translationem defuncti ad Ecclesiam Conventualium Urbini, et in ea famulationem, nam licet in Cap. ζ, de Sepult., in 6 edicatur: « Religiosi, nisi a propriis monasteriis adeo forsan sint remoti, quod ad ea cum moriantur, commode portari non possint, nequeunt (cum velle vel nolle non habeant) sibi eli­ cere sepulturam, sed sunt apud sua Monasteria tumulandi n, quia, omissa excep­ tione ex notabili distantia a Conventu Urbini, relata dispositio respicit Reli- 974 Curia Romana giosos, qui in communitate vivunt; sed in casu id minime locum habet, quin imo Religiosi huiusmodi dispersi ex temporaneo S. Sedis induito extra claustra dimisso Ordinis habitu manent, ideoque externam relationem cum aliis religiosis familiis minime retinent, et ex ipso induito tenentur tantum ad substantialia votorum cum praesenti suo statu compatibilia, et Ordinario subjacent, ideoque suis necessitatibus consulere, pecunias recipere, easque expendere possunt, nempe ob novam eorum conditionem, licet ex illegitimo facto subsequutam velle, et nolle super praemissis habent. Ex quibus deducebatur Religiosos, qui in communitate non vivunt, nec liberum usum Ecclesiae et Conventus obtinent, sed dispersi extra claustra manent, quoad funus et sepulturam aequiparandos esse aliis Christifidelibus, et Parochis subiacere. Haec, aliaque hinc inde a partibus deducebantur, quae enixe expostulabant, ut a S. C. certa norma daretur, ad querimonias removendas, cum enim plures essent Religiosi dispersi, alii casus contingere facile possent. Proposita quaestio sedulo perpensa est in Congregatione generali habita die 26 Februarii 1864 cum dubio: Se, ed a chi spetti il diritto di far l'esequie ai cadaveri dei Conventuah di Pesaro durante il présenté stato di cose nel caso? Cui E.mi Patres, referente E.mo Bizzarri, rescripserunt: Affirmative nempe Religiosos dispersos quoad funera subesse Parocho loci prout caeteri Parochiani. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 699-702]. 1989. S. C. Ep. et Reg., Ordinis Eremitarum S. Augustini seu Bononien., 4 mart. 1864. Publico instrumento diei 28 Februarii 1707 Senator Buon-figlioli Bono­ niensis Civis iuspatronatus quatuor Ecclesiarum, et praesertim Ecclesiae parochialis S. loannis Baptistae loci Castenoso favore conventus Augustimanensium Bononiae renuntiavit. Defuncto anno 1782 dictae paroeciae Rectore Bianconcini, indicto concursu, approbatus fuit Presbyter loseph Antinori, quem deinde Capitulum conventuale praefati Coenobii elegit, et praesentavit E.mo Archiepiscopo, ut ei canonicam institutionem daret, prout reapse concessit. Cum dicta Paroecia iterum anno 1817 suo viduata pastore ob illius mor­ tem remansisset, illam E.mus Archiepiscopus libere Presbytero Martino Amadori contulit, nam memoratus Conventus nondum restitutus fuerat. Mense Martii 1863, curante Bononiensem Ecclesiam Vicario Capitulari, per obitum Parochi iterum vacavit. Religiosi eiusdem Conventus, qui in pristinum restitutus tunc reperiebatur, contendebant ad eos spectare ius praesentandi quem ipsi digniorem inter probatos ab examinatoribus indicaverint, ut a Vicario Capitulari insti­ 5. C. Episcoporum et Regularium 975 tueretur, cum enim ageretur de iurepatronatus ecclesiastico, et institutio ad Vicarium Capitularem pertineret, procedendum esse existimabant iuxta decretum Concilii Tridentini, Sess. 24, cap. 18, de Reform., quod ius eli­ gendi digniorem, iliumque Episcopo praesentandi patrono ecclesiastico attri­ buit, excepto tantum casu, quo institutio ab alio, quam ab Episcopo, erit jacienda, tunc Episcopus solus ex dignis eligat digniorem, quem patronus ei praesentet, ad quem institutio pertinet. Verum Vicarius Capitularis autumabat Beneficium curatum in casu esse reservatum Datariae Apostolicae, cum Beneficia iurispatronatus eccle­ siastici reservationibus subsint, ideoque ius sibi competere eligendi dignio­ rem, nam iuxta tradita a Bened. XIV, De Synodo Dioecesana, lib.4, cap. 8, n. 10, huiusmodi ius, quod proprium foret Episcopi, eo defuncto in Vica­ rium Capitularem transfertur, quando provisio, seu institutio Paroeciae S. Sedi reservata sit. Praemissa facti specie, et rationibus hinc inde deductis, in disceptatione causae E.mi Patres animadvertebant iuspatronatus, de quo agitur, licet in origine laicalis fuerit, tamen cum a Patrono concessum sit personis eccle­ siasticis quales sunt Religiosi, factum fuisse ecclesiasticum cxcap. unico, de lurepatrontus, in 6; Beneficia iurispatronatus ecclesiastici subesse reservation! mensium, nempe Reg. IX Cancellariae, quia in ea reservantur beneficia ecclesiastica... m singulis lanuarii, Februarii, Aprilis, Maii, Iulii, Augusti, Octobris et Novembris mensibus... vacatura ad collationem, provisionem, prae­ sentationem... quorumcumque Collatorum... non tamen reservation!, quae cadit sub regula II, quaeque respicit beneficia, Sede Episcopali vacante, confe­ renda, etenim clare, et expresse a reservatione excluduntur beneficia « ad collationem cum alio, vel aliis, aut etiam ad alterius praesentationem, vel ele­ ctionem pertinentia »: idque Doctorum auctoritate confirmabatur. Et revera Reclusio de Concursibus, p. 2, tit. V, § 105 habet: «Si contingat Episcopalem Ecclesiam suo Pastore viduari, tunc Beneficia, quae ad defun­ cti Episcopi liberam collationem pertinent, Sedi Apostolicae reservantur ». Porro beneficia iurispatronatus etiam ecclesiastici non pertinent ad liberam Episcopi collationem. Rigantius, in Commentariis ad reg. II, torn. 1, Reg. 2, § 3, n. 159, docet, quod Regula II: «Non comprehendit beneficia... quae provideri debent ad alterius praesentationem, vel electionem, seu supplitcationem; nam ea beneficia vacantia Sede Episcopali vacante sunt reser­ vata Sedi Apostolicae, quorum collatio est libera, et ad solam dispositiotnem Ordinarii absque alterius collatione electione, praesentatione, seu sup­ plicatione spectant». Hanc esse Cancellariae Apostolicae praxim Pyrrus Corradus tradit in Praxi. benef., lib. 3, cap. 6, n. 71 ct seq. At certum in iure est quod: « Etsi Capitulum sede vacante beneficia, quae ad collationem Episcopi pertinent, conferre non possit; praesentatos tamen a Patronis potest admittere... in beneficiis, licet ad Episcopum si «superesset, admissio et institutio pertineret ». Ex Cap. Etsi, De Inst.,in 6. Quapropter Passerinius ad dictum Cap. n. 2, in genere concludit: « Et intel« ligitur regula universaliter sive patronatus sit Laicus, sive Clericalis, sive sit Religiosus... Sic igitur potestas praesentatos instituendi Sede vacante Curia Romana 976 « devolvitur ad Capitulum ». Quod confirmat Gonzalez, in Comm. ad Dead, ad dictum Cap. n. 5. Cum igitur beneficium vacaverit mense Martii, qui in Reg. IX minime reservatus est, nec Vicarius Capitularis iuxta secundam partem eiusdem regulae altemativa gauderet, et reservatio procederet ex regula secunda, quae beneficia etiam iurispatronatus ecclesiastici minime comprehendit, prono alveo profluebat, institutionem beneficii in casu ad Vicarium Capitularem, et non ad Datariam Apostolicam pertinere ideoque primam partem citati decreti Tridentini quoad electionem dignioris locum habere. Dubio igitur: « Se, e come durante la vacanza della Sede arcivescoviledi « Bologna, il diritto di scegliere il più degno tra gli approvati nel concorso « per la parrocchia di Castenoso spetti al Vicario Capitolare, salvo ai RR. « Patroni Agostiniani il diritto della persentazione; owero tanto il diritto « della sudetta scelta, quanto della presentazione appartenga esclusivamente « ai Patroni medesimi nel caso? ». E.mi Patres in generali coetu diei 4 Martii 1864, referente E.mo Bizzarri, rescripserunt: Negative in omnibus ad primam partem, affirmative ad secun­ dam. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 702-704]. 1990. S. C. Ep. et Reg., Alexien., 6 maii 1864. Episcopus Alexien. Aloisius Ciurci Ordinis Minorum de observantia exponebat iuxta Constitutionem Bened. XIII, diei 7 Martii 1726 incipien Custodes,1 imponi suspensionem ipso facto incurrendam Episcopis regulari­ bus, qui regulam proprii ordinis non servant in iis omnibus, quae eorum statui non repugnant; ideoque Romanum I heologum in animadversionibus in bibliothecam Lucii Ferraris docere Episcopos regulares peccare mortaliter si secus egerint. At vero, ita prosequebatur, S. Rota in Iilnen. Ordinis S. Basilii, diei 3 Aprilis 1761 statuebat quod ut primum Regularis ad Episco­ patum promovetur, a iugo regularis observantiae liberatur: et S. Alphonsus de Ligorio, Lib. IV, dub. 1, q. 2, sibi proponit dubium Utrum Episcopus regularis teneatur ad observantiam suae Regulae? et innixus canoni Monachus, respondet: probabilius esse, quod ipsi sub nulla culpa sint ad Regulam obligati, sed solum ex honestatis debito; quod autem debitum ne sub levi quidem obligat. In hac sententiarum discrepantia Episcopus Orator enixe expostulabat, ut Apostolica Sedes certam normam praescriberet, cui Episcopi regulares tuto se se conformare possent. Re igitur ad S. C EE. et RR. ablegata illius examen duobus Consulto­ ribus commisit, qui elaboratum votum emiserunt, cuius summa hic refertur. Primus Consultor tradebat Episcopum regularem observantia votorum solemnium ab eo emissorum teneri; idque probabat ex communi Theolo» Cf. N. 29X. S. C. Episcoporum et Regularium 977 gorum sententia, et praesertim ex Salmanticen., tract. 15, de statu relig., cap. 5, ex S. Alphonso, qui ait: « Tum quia religiosus factus Episcopus < remanet Religiosus... ergo manet adstrictus votis, quae sunt de essentia «Religionis... tum quia vota personalia comitantur personam in quantum «sunt compatibilia cum suo statu». Deinde Consultor referebat S. Thomae doctrinam, qui art. 8, q. 185, 2, 2, quaerit: « Utrum Religiosi, qui promoventur in Episcopos, teneantur . ad observantias regulares, et respondet... Sic ergo dicendum est, quod si « quae sunt in regularibus observantiis, quae non impediant pontificale « officium, sed magis valeant ad perfectionis custodiam, sicut est continentia, ■ paupertas, et alia huiusmodi, ad haec remanet religiosus, etiam factus «Episcopus, obligatus, et per consequens ad portandum habitum suae Reli< gionis, quia est huius obligationis signum ». Deinde S. Doctor solvit obiectiones desumptas ex C. Statutum, in quo habetur: « Monachum canonica electio a iugo regulae monasticae professio­ nis absolvit, et sacra ordinatio de Monacho Episcopum facit... Quem Sacra Ordinatio de Monacho Episcopum facit, vehit legitimus haeres, paternam sibi haereditatem iure vindicandi potestatem habet ». Respondens ad pri­ mam difficultatem: « Ille qui fit de monacho Episcopus, absolvitur a iugo monasticae professionis non quantum ad omnia, sed quantum ad illa, quae officio pontificali repugnant»; et ad secundam: «Proprium nullo modo habere possunt. Non enim paternam haereditatem vindicant quasi pro­ priam, sed quasi Ecclesiae debitam. Unde ibidem (c. Statutum) subditui •quod postquam Episcopus ordinatur ad Altare, ad quod sanctificatur, et intitulatur, secundum sacros canones, quod acquirere poterit, restituat, lestamentum autem nullo modo facere potest, quia sola ei dispensatio ■ commititur ». Et quoad votum obedientiae docet: « Hoc est per accidens, «quod Episcopi religiosi obedire praelatis suarum religionum non tenentur, « quia scilicet subditi esse desierunt, sicut et ipsi praelati religionum: manet tamen adhuc obligatio voti virtualiter, ita scilicet, si cis aliquis praeficere­ tur, obedire tenerentur, in quantum tenentur obedire statutis regulae per modum praedictum, et suis Superioribus, si quos habent ». Hinc patere aiebat quomodo S. Rotae superius citata decisio intelligenda sit, nempe iuxta C. Statutum, agebatur enim de donation^ facta ab Episcopo regulari favore causae piae. Postea Consultor gradum faciebat ad obligationem servandi statuta regu­ lae, et ftpinabatur Episcopos regulares teneri ad observantiam illorum sta­ torum, quae perfectioni et pontificali statui non opponuntur. Id probare satagebat auctoritate S. Thomae, qui loco citato, q. 185, habet: « Siqua sunt in regularibus observantiis, quae non impediunt pontificale officium, sed matris valeant ad perfectionis custodiam, sicut est continentia, paupertas, et alia huiusmodi, ad haec remanet religiosus etiam factus Episcopus obli« gatus. Siqua vero sunt in observantiis regularibus, quae officio pontificali repugnant, sicut est solitudo, silentium, et aliae abstinentiae, vel vigiliae graves, ex quibus impotens corpore redderetur ad exequendum pontificale • officium, ad huiusmodi observanda non tenetur ». 978 •π Curia Romana At Episcopus regularis, ita prosequebatur Consultor, tenetur ad obser­ vantiam statutorum regulae sub culpa etiam gravi, vel tantum ex quadam morali honestate? Salmanticenses docent: « quoad vim coactivam non obligari, « idest quoad poenas, et censuras in eis contentas.. Tenetur obedire statutis e regulae saltem quoad vim directivam »... Addunt: « ipsum teneri ex qua« dam decentia, et morali honestate»; quibus suffragatur Sylvius. Et deinde aiunt: « Difficultas ergo est in praesenti, an vinculo legali, et quoad culpam «teneantur ad dictas observantias, quae non pugnant cum suo munere; et concludunt : « Probabilior sententia est non obligari sub culpa; ut enim « obliget hoc pacto talis debet esse regulae subiectus: Religiosus vero factus « Episcopus a iugo regulae liberatur ». Hanc sententiam S. Alphonsus amplexus est sese ad Salmanticenses refe­ rendo, nulla habita ratione Constitutionis Bened. XIII, diei 7 Martii 1726 incipien. Custodes. Porro in dicta Constitutione haec habentur: «Haectamen, « quae ex venerandis Ecclesiae monumentis adduximus per humanam comi· « ptelam nisi eis occurratur, nobis ipsis spectantibus, in desuetudinem abire « videantur, hac nostra Constitutione Apostolica firmum robur perpetuis « futuris temporibus habitura, ea omnia confirmantes et renovantes statui« mus atque sancimus, ut ex monastico, regulari, et mendicantium instituto « ad Episcopalem, seu quamcumque aliam dignitatem, et S. R. E. Car« dinalatum iam evecti, et in posterum evehendi, universis, et singulis suat « regulae officiis, et obligationibus, quae pontificale sive cuiuscumque alte« rius dignitatis, aut Cardinalatus officium minime impediant, perpetua « subsint ». Deinde ex praemissis uti per consequentiam decernit: « et proinde « sui monastici ordinis, sive alterius regulae mendicantium insignia, et « propria indumenta lanea, suoque peculiari colore distincta, rasilem quo· « que... coronam praeferant, quibus antea... ex solemni sua professione in« signia induere, et coronam praeferre tenebantur, a cuius professionis «obligatione... neutiquam absolvuntur... propterea huiusmodi Episcopis... « in virtute sanctae obedientiae praecipimus, et mandamus, ut omnia, et sin­ ti gula praesentibus litteris Nostris hactenus recensita, undequaque obser«vare non differant. Si vero... hoc agere contempserint, vel neglexerint, « eos poena suspensionis ab exercitio pontificalium ipso facto incurrenda « tamdiu innodatos esse declaramus, donec... relaxationem meruerint obti« nere... ». Attentis igitur tenore et verbis dictae Constitutionis, quae verum prae­ ceptum praeseferunt, nec non gravi suspensionis poena transgressoribus comminata, Consultor existimabat haud retineri adhuc posse Salmanticensium sententiam, et S. Alphonsum amplectendo eorum doctrinam minime prae oculis praefatam constitutionem habuisse, vel loquutum fuisse de Reli­ giosis, cuius regula sub praecepto non obligat. Quare concludebat Episcopos regulares teneri m conscientia ad observantiam statutorum, quae cum statu pontificiali compatibilia sunt, nisi specialem ab Apostolica Sede dispensatio­ nem obtinuerint; et praesertim Episcopos ex Ordine S. Francisci, utpote qui non solum ad id obligantur ex praecepto memoratae Constitutionis, sed etiam ex propriae regulae praeceptis, quibus Bened. XIII robur adiedt. S. C. Episcoporum et Regularium 979 Alter vero Consultor praemittebat definitionem status religiosi; expone­ bat in quibusdam Ordinibus, cum alumni professionem emittunt, profiteri I regulam; in aliis obedientiam secundum regulam, prout tradit S. Thomas 2,2, q. i86, art. 9, ad 1. Verum sive primo modo, sive secundo professio emissa fuerit siquis regulam transgrediatur, non semper vota violat, vel mor­ taliter peccat, sed quando illam transgreditur per formalem contemptum, vel I in iis casibus, in quibus regula verum praeceptum continet, ita tamen ut si praeceptum sub gravi obligat, committitur peccatum mortale, si sub levi, veniale: si vero non praeceptum, sed consilium regula exprimat, nullum peccatum patratur prout declaratum fuit a Clem. V, Cap. Exivit, § i,de terb. signifie.; quod clare explicat S. Thomas loc. cit.: « Ad primum ergo dicendum, quod ille, qui profitetur regulam, non vovet servare omnia, quae sunt in regula, sed vovet regularem vitam, quae essentialiter consi­ stit in tribus praedictis » (nempe votis). Consultor addebat in regula aliquando praeter ieiunia, et alia similia, contineri etiam quaedam, quae iuxta peculiarem Instituti spiritum mate­ riam ipsam votorum determinant; ita ex. gr. in Societate lesu ad removen­ dam in exercitio sacri ministerii omnem lucri suspicionem, regula vetat ne Religiosus quodlibet stipendium in rebus spiritualibus agendis recipere possit, qua regula, ut docet Suarez, votum paupertatis determinatur; et ideo Religiosi illam vi voti paupertatis servare debent. Quibus praemissis animadvertebat Religiosum ad episcopalem vel cardinalitiam dignitatem evectum substantialiter religiosum permanere; ita Sanchez, Suarez, et Card. De Lugo, Resp. Moral., lib. 5, dub. 12; quia status religiosus natura sua cum praefatis dignitatibus quoad substan­ tiam incompatibilis non est. (Vid. S. Thoinam, 2, 2, quaest. 185, art. 89). iXeque cessat religiosum esse ex Apostolica dispensatione, quia non so­ lum non constat de huiusmodi dispensatione, sed potius argumenta, qui­ bus positive excluditur, habentur; igitur Episcopus Regularis voto pau­ pertatis tenetur, licet in illius observantia a simplici Religioso differat. Et revera quoad primam partem ad essentiam voti paupertatis pertinet, ut quis rebus tamquam propriis non utatur, et ad hoc etiam Episcopus Regu­ laris obligatus remanet docente S. Thoma, 2, 2, q. 185, art. 8, ad 3: Pro­ prium autem nullo modo' habere possunt; et q. 88, art. 11, ad 4: Nihil debet habere tanquam proprium, sed sicut dispensator communium bonorum Ecclesiae, quapropter neque dominium, neque proprietatem retinere potest; et si a Summo Pontifice testandi indultum Episcopus regularis obtineat: « Non 1 intelligitur ex proprio facere testamentum, sed Apostolica auctoritate intelligitur esse ampliata potestas suae dispensationis, ut eius dispensatio «possit valere post mortem». S. Thom., 1. c. Hinc Episcopus Regularis quidquid acquirit, Ecclesiae suae acqui­ rit. Et licet ex c. Statutum, C. 18, q. 1 : « Monachus factus Episcopus velut legi­ timus haeres paternam sibi haereditatem postea ture vindicandi potestatem habeat »; tamen iuxta interpretationem S. Thom., l.c.: « Proprium autem ullo modo habere possunt, non enim paternam haereditatem vindicant quasi propriam, sed quasi Ecclesiae debitam ». 980 Curia Romana S. C. Episcoporum et Regularium 981 — Et si Episcopus Regularis sit tantum, Titularis: « Dicendum est per st,tt ex vi iuris acquirere illi Ecclesiae, cuius titulum habet; quia vero non possunt illi cum effectu applicari talia bona in pia opera dispensanda sunt, quae dispen­ satio ipsi Episcopo est commissa, dependenter autem a Summo Pontifice.. Sua­ rez, de Relig., Torn. 3, lib. 3, cap. 17, n. 5. Episcopi vero regulares a Religiosis simplicibus quoad usum bono­ rum differunt, nam ab ipsa assumptione ad episcopalem dignitatem ex ta­ cita Summi Pontificis concessione possunt bonis ipsis in proprium com­ modum scilicet in licitos et honestos usus impendere, ac etiam aliis ratio­ nabili quidem modo dispensare; sunt enim administratores, et dispensatores reddituum mensae. Exinde Consultor concludebat Religiosum ad Episco­ patum evectum remanere ligatum voto paupertatis secundum regulam, quam professus est, nec non debere servare regulas, quae observantiam voti paupertatis determinant. Deinde Consultor gradum faciens ad votum obedientiae, tradebat Episcopos regulares voto obedientiae obnoxios remanere iuxta modum, nempe vi voti debent Romano Pontifici obedire, licet Superioribus regu­ laribus obedientiam amplius praestare non teneantur, prout etiam accidit Superioribus generalibus ad vitam in munere permansuris, qui alios non habent superiores regulares, sed Romano Pontifici tantum obedire tenen­ tur, et quidem etiam vi voti obedientiae in iis, quae directe, vel indirecte regulam respiciunt. Maior habetur difficultas dum disceptatur de obligatione observandi regulas, quas Episcopi regulares professi sunt, etenim Doctores in varias sententias abierunt; omnes tamen (ita Consultor autumabat) in eo con­ veniunt, r° quod Episcopi regulares non tenentur servare regulas sub poenis, et censuris in regulis contra transgressores comminatis. Passerini, de Triplici statu hominum, quaest. 185, art. 8, n. 115; 20 quod non tenentur servare regulas, quae dignitatem episcopalem dedecent, vel episcopali officio repugnant, vel saltem rectum eiusdem officii exercitium impediunt; 30 quod sub gravi, et sub poena suspensionis latae sententiae debent gestare habitum laneum coloris proprii Ordinis, et coronam habere in vertice capitis ex Const. Bened. XIII, incipien. Custodes. Relate vero ad aliarum regularum observantiam Doctores (ita Consul­ tor) in tres sententias dividuntur: nempe iuxta primam sententiam Episco­ pus regularis regulas, de quibus agitur, servare non tenetur iuxta Can. Statutum, C. 18, quaest. 1, in quo legitur: Monachus, quem canonica electio a iugo regulae monasticae professionis absolvit, et sacra ordinatio de Monacho Episcopum facit, eo vel magis quod Episcopus regularis religiosae communi­ tatis partem amplius non constituit. Alii docent Episcopum Regularem ad observantiam Regularum teneri ex quadam decentia et ex debito morali, quae sub gravi culpa non obligat. Alii tandem innixi auctoritate S. Thomae in locis superius citatis tradunt Episcopos Regulares teneri ad observantiam regularum sub gravi, vel sub levi, prout alios Religiosos obligant, si compatibiles sint cum dignitate, et officio episcopali. Hanc tertiam sententiam Con­ sultor retinendam esse contendebat; et sequentes rationes in medium produ- cebat; scilicet: obligatio regulae perpetua est, igitur non dissolvitur nisi ex duplici capite: 1. quia incompatibilis sit cum novo statu, ad quem Reli1 giosus legitime assumptus fuerit; 2. vel ex dispensatione S. Sedis. In casu prima ratio ad rem non facit, agitur enim de regulis compatibilibus cum episcopali dignitate, et ministerio: sed nec etiam secunda, nullibi enim 1 huiusmodi dispensatio concessa reperitur, etenim Can. Statutum a S. Thoma I explicatum est, prout supra; insuper refertur in decreto Gratiani, quod per se uti collectio auctoritatem non obtinet; sed tantum valent, quae in eo referuntur, quantum propriam vim habent; porro citatum caput desum­ ptum est ex Concilio Provinciali Alteimensi, quod legibus generalibus de­ rogare non poterat, etiamsi ut genuinum agnoscatur, quod tamen nonnulli denegant: quae quidem scriptores citati, minime animadverterant. Huic canoni Consultor alia recentiora documenta opponebat. Referebat in primis epistolam Innocentii III ad Episcopum Pennen., qui prius erat Abbas Ordinis Cisterciensis, eumque graviter monebat, quia regulas Ordinis minime observabat, scribens: « Tacti sumus dolore corfdis intrinsecus, et gravi moerore turbati, quod tu, sicut accipimus, in iniuriam Ordinis tui, et infamiam Ordinationis nostrae agis in pluri> bus... \ erum, de quo miramur non modicum... propriae conditionis oblitus, quod post acceptum Episcopatum quaedam illicita liceas, et expedias, quae Fr. Cisterciensium observantia reputat inhonesta, pictu­ rata sella, et chirothecis uteris sericatis, amplo te galero coronas, et carni­ bus publice usque ad saturitatem te reples... Meminimus quidem, et tu debueras meminisse, qualiter in recessu tuo coram fratribus nostris districte tibi duximus iniungendum, ut Cisterciensis Ordinis observan­ tias custodires, cum Pontificalis susceptio dignitatis non absolveret te a ■ voto, ex quo, licet cum honore sit, sic onus tibi magis auxerit, ut Religio­ nis nihil penitus deperiret, per quod eius habenas taliter relaxares. Ideo' que Fraternitati tuae per Apostolica scripta mandamus, atque praecipi­ mus, quatenus... ita corrigas vitam tuam, et te sic observantiae regulari •conformes, ut non rediisse ad saeculum, sed in saeculo potius ipsum, et pompas eius contemnere videaris». Torn. 1, lib. 5, pag. 666. Referebat etiam decretum Alexandri VII, diei 26 Iulii 1662 super Epi­ scoporum residentia1 a Clemente XI anno 1715 confirmatum,2 et extensum 2d Episcopos regulares in Vicarios Apostolicos, Administratores, et Visita­ tores deputatos, nempe: « Decernit insuper, ac declarat Sanctitatis Suae mentem nequaquam esse, eosdem Episcopos, si Regulares fuerint, ab obligationibus professioni regulari, quam emiserunt, adnexis per adeptio­ nem dignitatis, ac muneris episcopalis ullatenus absolvere, ac eximere, nisi quatenus eiusdem muneris, ac curae pastoralis exercitio impedimenti sint ». Commentabatur deinde Constit. Bened. XIII superius relatam et refu­ tabat Andreuccium, qui in opere, de Episcopo Titulari, part. 3, num. 163, 1 Cf. N. 238. r. „ : S. C. de Prop. Fide, decr. 17 iun. 1715. - Collectanea b. C. de Prop. Fide, vol. I, n. 285. S. C. Episcoporum et Regularium 982 983 Curia Romana docet etiam post Const. Bened. XIII Episcopos regulares teneri ad regu­ lae observantiam ex sola decentia et honestate, quia cum agatur de lege odiosa, et poenali, ea non est extendenda ultra casum expressum et aliunde iisdem Episcopis Can. Statutum suffragetur. Consultor rationibus ab An­ di ucci adduqtis opponebat, quae superius dicta sunt circa C. Statutum, nec non verba Constitutionis, nempe: «Statuimus, atque sancimus, ut ei « Monastico, Regulari et Mendicantium instituto, ad episcopalem, seu... « etiam S. R. E. Cardinalatum iam evecti, et in posterum evehendi, univer« sis, et singulis suae regulae officiis, et obligationibus, quae pontificale, «aut Cardinalatus officium minime impediunt, perpetuo subsint». Pontifex, ita animadvertebat Consultor, exponit doctrinam S. Thomae, et confirmat, quae ex venerandis Ecclesiae monumentis deducuntur, ita ut in hac Const, novam legem non constituat, sed quae iam obtinebant, renovet, atque confirmet; ac propterea rationem ab Andreuccio allatam nullius momenti esse existimabat, utpote falso supposito innixam. Tandem allegabat sententiam Bened. XIV hac super re expressam in opere, De beatificatione, 1. 3, cap. 35, n. 11, nempe: « Docet D. Thomas 2, 2, q. 88,art. π, « ad 4; et q. 185, art. 8: Religiosos assumptos ad Episcopatum teneri ad regu« lares observantias, quae non impediunt officium pontificale... ac de huius «sententiae veritate absonum esset dubitare post editam a Bened. XIII«Const, an. 1726, quae incipit Custodes n. Hisce praehabitis Consuitor concludebat Episcopum regularem in sub­ stantialibus religiosum remanere, obnoxium tam votis quam regulis, quae votum paupertatis determinant, et extendunt, nec non obligatum ad alias regulas et observantias cum dignitate et officio episcopali compatibiles. Haec omnia sedulo diligenterque perpensa sunt in Congregatione gene­ rali habita die 6 Maii 1864 proposito dubio: «Se, e come il Vescovo Regolare sia obligato alia Regola professata' Cui E.mi Patres, referente E.mo Quaglia Praefecto, rescripserunt: Affirmative ad praescriptum Constit. Bened. XIII, incipien. Custoda: nempe Episcopus Regularis tenetur observare regulas suae Religionis, quae materiam voti paupertatis determinant; item tenetur alias regulas, et obser­ vantias Dignitati et Officio episcopali non repugnantes eadem obligatione gravi vel levi observare, qua tenebatur antequam assequeretur dignitatem episcopalem, ita tamen ut in peculiaribus casibus prudenter iudicium ferre possit utrum cum dignitate et officio episcopali illae conveniant. I Et facta de praemissis relatione SS.mo D. N. Pio PP. IX in audient» I habita eadem die, Sanctitas Sua resolutionem S. C. benigne approbavit,et confirmavit. I [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 712-719]. 1991. s. C. Ep. et Reg., Tarvisina, 6 maii 1864. 1. An et quomodo Episcopus Tarvisinus ad sacram Ordinationem admit­ tere possit alumnos Instituti N. ex fide Superioris domus declarantis eosdem alumnos adseriptos esse eidem domui; vel potius necessariae sint litterae dimissoriae et testimoniales Episcopi originis, seu domicilii, iuxta formam Constitutionis Innocentii XII, quae incipit: Speculatores A 2. An et quomodo idem dici debeat quoad alumnos iam promotos ad tonsuram, vel ad aliquem Ordinem. 3. An et quomodo, haud obstante promissione obedientiae Episcopo facta in sacra Ordinatione, liceat Superioribus Instituti (praedicti) transferre eosdem alumnos in aliam provinciam quin venia a dicto Episcopo petatur. 4. An in casu egressus ab Instituto per dimissionem aut dispensationem, iidem alumni subiiciantur iurisdictioni Episcopi dioecesis in qua sita est domus cui adseripti sunt; vel potius illi Episcopo cui subiecti erant prius­ quam Instituto adseriberentur. R. Ad i. Negative ad primam partem; affirmative ad secundam. Ad 2. Affirmative in omnibus. Ad 3. Superiorem provincialem posse libere uti facultate transferendi alumnos provinciae iuxta Constitutiones a S. Sede approbatas. Ad 4. Negative ad primam partem; affirmative ad secundam. [Reg. Ep. 1864. - Cf. etiam Collectanea S. C. de Prop. Fide. vol. I, n. 1254]. 1992. S. C. Ep. et Reg., Piscien. seu Ordinis Eremitarum S. Augustini, 3 iun. 1864. Religiosus vir Aurelius Pirri Ordinis Erem. S. Augustini, et Prior Con­ ventus, cui titulus S. Mariae in Sylva prope oppidum Borgo-Ruggiano nuncu­ patum Dioecesis Piscien. supplex S. C. rogavit, ut ad conscientiarum tran­ quillitatem sequens solveret dubium: Quidam Regularis utens facultate obtenta a Priore sui Conventus, confitetur Sacerdoti, et quidem approbato. 1. Quaeritur an valide? Et quatenus affirmative: 2. Utrum Prior possit iure subditis suis hanc facultatem concedere nec ne? Requisito a S. C. voto unius ex suis Consultoribus, is exponebat certum omnino esse Praelatos Regulares jurisdictionem quasi Episcopalem in suos subditos habere: triplicis autem generis esse huiusmodi Praelatos, scilicet infimos, medios et supremos secundum superioritatis gradum, quem obtinent: quapropter Moderatores generales esse praelatos supremos, Provinciales medios, et Superiores Conventuales infimos: porro iuxta doctrinam traditam > Cf. N. 258. 984 Curia Romana a Suarez, de Relig., tom. 4, tract. 8, lib. 2, cap. 22: Si generatim potata conceditur Praelatis, vel Praelato, dicendum est dari Praelatis Conventualibui et a Portecco, In dub. regul., verb. Guardianus, num. 1: sive in Regulis,mt in Constitut. Ordinum, sive in Bullis, aut privilegiis Summorum Pontificum nominantur indistincte Praelati, etiam illi (Guardiani) intelliguntur. Superiores conventuales esse vere Praelatos R.mus Consultor confirma­ bat auctoritate tum Fagnani, lib. decret., cap. ad aures, cap. V, tum Salmanticensium, qui tract. 18, de privil., cap. 4, part, i, § i, attribuunt etiam Prio­ ribus et Guardianis non solum dominativam potestatem qualem habent patres familias, sed etiam potestatem jurisdictionis ecclesiasticae, qua pos­ sunt ligare, et solvere, et jurisdictionem quasi episcopalem. Deinde Consultor ad quaestionem propius accedens referebat, quae hac super re docent Bardoni et Diana. Porro primus, De potest. Praelatorum, resol. 2, num. 23, sibi proponit dubium: « An superiores locales quandoque « hac facultatem (excipiendi confessiones) possint pro suis subditis delegare « aliis sacerdotibus extra religionem, dando licentiam ipsis subditis, ut extra « monasterium eligant confessarium? » Respondet: « Possunt, et probatur tum « iure communi: cap. omnis 12, de poenit... tum quia in cunctis religionibus «superiores locales approbant, et deputant suis subditis sacerdotes pro « audiendis suorum subditorum confessionibus; ergo si illi non prohiben« tur expresse ut aliquando non possint deputare extraneum, poterunt ». Et Diana in Tract. Super dubiis regul., resol. 11, habet: « Dubio: An Guar« diani, Priores, Praepositi regularium possint illis praebere licentiam, ut « eligant confessarium extra religionem? Affirmative respondeo seclusa x< constitutione religionis, vel statuto in contrarium: et ratio est, quia qui « habent ordinariam potestatem possunt illam alteri delegare, ut habetur «in cap. Quibus, de officio Ordinarii, et notat Sylvius in addict, ad tertiam « partem S. Thomae ». Quare R.mus Consultor ad utrumque proponebat affirmativum responsum cum clausula dummodo non prohibeatur a Consti­ tutionibus Ordinis. Voto Consultoris suffragabatur Vicarius generalis Ordinis Erem. S. Au­ gustini, qui deinde gradum faciens ad sui Ordinis Constitutiones referebat § i, cap. 8, part. 1, ubi legitur: « Ad audiendas confessiones quorumcumque «sacerdotum ordinis nostri, et fratrum clericorum, fratrum laicorum.. « patres aetate, doctrina et vita graviores quilibet Prior in conventu suo « deligat »>. Nec officere arbitrabatur, quod in sequenti paragraph© edicitur, nempe: Inhibemus autem ne aliquis frater alicui extraneo sacerdoti sive < sit religiosus, sive saecularis confiteatur, si copiam sacedotis nostri Ordinis « habere potuerit ; nam in primo conceditur facultas Prioribus deputandi Confessarios; in secundo non cohibetur Priorum facultas, sed Fratnbus inhibetur ne ad Confessarios extraneos accedant, super quo Priores dispen­ sare possunt, cum in prologo Constit. edicatur: « Super quae (nempe super . Constitutiones) autem in conventu suo Prior dispensandi cum Fratnbus « habeat facultatem.., praeter quam in his casibus, in quibus dispensari aliqua constitutio expresse prohibet nec ulla in eodem Ordine dispensandi quoad Priores prohibitio habeatur. Quibus omnibus accedere P. Vicarius generalis S. C. Episcoporum et Regularium , 985 existimabat consuetudinem immemorabilem, qua scientibus moderatoribus generalibus Ordinis, quibus ius est constitutiones interpretandi, Priores solent concedere Religiosis facultatem sibi eligendi in Confessarios etiam extraneos. Quae omnia deducta fuere in generali conventu diei 3 lunii 1864 cum dubio: « Se, e come convenga rispondere ai due quesiti proposti nel caso? » Cui E.mi Patres, referente E.mo Quaglia Praefecto, rescripserunt: In Ordine Eremitarum S. Augustini affirmative ad utrumque, dummodo Sacer­ dos fuerit ex approbatis ab Ordinario loci. Pro aliis Ordinibus standum Constitutionibus et Statutis. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 720-723]. 1993. S. C. Ep. et Reg., Congregationis Presbyterorum Saecularium, 16 sept. 1864. Moderator generalis cuiusdam Congregationis Presbyterorum, quorum Alumni vota simplicia perpetua profitentur, supplices preces S. C. EE. et RR. porrexerat, ut declararet: 1. Professos in dicta Congregatione esse ab episcopali jurisdictione exemptos iis exceptis, quae ad curam animarum, Sacramentorum Administrationem pertinent; tum etiam exceptis casibus, in quibus Ordinariis iure delegato competit iurisdictio iuxta formam SS. Ca­ nonum, Concilii Tridentini et Apostolicarum Constitutionum; 2. eosdem professos esse vere ac proprie dictos Religiosos, ita ut ea Congregatio in statu vere religioso constituta habeatur, eiusque professi sint de clero regu­ lari, quamvis vota solemnia non emittant; aut (quemadmodum Greg. XIII in bulla Ascendente Domino pro Alumnis Societatis, qui vota tantum simpli­ cia emittunt declaravit)1 Sanctitas Vestra edicere dignetur, alumnos nostrae Congregationis esse vere Religiosos. Ad primam petitionis partem, quod atti­ net, Moderator generalis in medium proferebat privilegia, quae Suae Con­ gregationi Pius VI et Pius VII concesserant. Porro Pius VI per Litteras Apostolicas in forma Brevis diei 21 Augusti 1789, incipien. Sacrosanctum Apostolatus officium2 in quibus non solum confirmat rescriptum huius S. C. diei 20 Octobris 1781, quo ad dictam Congregationem sub iisdem moao et forma, ac aeque principaliter extendebantur et communicabantur: « omnia et sin­ gula privilegia, et indulta tribus Congregationibus (nempe Doctrinae Chri­ stianae, Piorum Operariorum, et Clericorum discalceatorum Crucis et Passionis D. N. I. Christi) ab Apostolica Sede usque tunc concessa, ct c enucleanda fuisset, sed illius reformationem minime necessariam esse duxerunt cum ciu sensu *· ex univers.? rei ratione ct ex ipsa Moderatoris generalis petitione satis appareret. Defensor, lex lustiniani Imperatoris incipiens Sancimus 27 Cod., de Test., qua statutum est, ut testamenta, elapso decennio, irrita habeantur, si per Curia Romana 992 •π tres idoneos testes voluntatatem a testatore mutatam fuisse constiterit, vel si testator, inter acta Principis, voluntatis suae mutationem rite manifesta­ verit. lamvero, idem subiiciebat, quamvis in themate decennii decursus denegari nequiret, attamen nec aderat mutatae voluntatis inter acta Princi­ pis manifestatio; neque testium declaratio talis indicanda erat, qualis neces­ sario requiritur ad effectum, de quo agebatur. In primis enim testes ex diserta sanctione legis debent esse idonei, quae idoneitas in eo consistit, ut iidem omni exceptione careant; ut ne sint varii et in aliquibus sibi contrarii; ut sint rogati; ut ne singulares, aliisque defectibus sint obnoxii. lamvero huiusmodi idoneitatem in testibus omnino desiderari, pluribus idem Defensor adductis rationibus confirmabat, quas in specie referre superfluum hic esse ducimus. Huc accedebat, quod tametsi exceptionum, quas in eos merito cadere comprobatum fuerat, nulla ratio haberetur, non idcirco ipsorum attestatio mutationem voluntatis uti perfectam et consummatam, sed tantummodo for­ tasse volitam et animo conceptam concluderet. lamvero ut aliquod testa­ mentum ex voluntatis mutatione ruptum, et irritum vere dici haberique possit, ex memoratae legis censura, per idoneos testes non minus tribus constare debet, quod testator reipsa declaraverit, sese priori testamento stare nolle, aut aliis verbis, voluntatem priori eidem testamento contrariam aperuerit. Id autem eo magis admittendum est, si consideretur hunc, de quo agi­ tur, casum revocationis testamenti similem habendum esse casui revocatio­ nis testamenti prioris, quae per posterius testamentum facta fuerit. Atqui hoc secundo in casu, ut prius testamentum revocatum et rescissum dicatur, non sufficit, si alterum testamentum fuerit inchoatum, sed omnino requiri­ tur, ut fuerit perfectum et numeris omnibus absolutum; secus primum, non alterum, in suo robore permanebit. Idem igitur dicendum est in causa, quam disceptamus, in qua Rosa suam voluntatem non utique actu ac for­ maliter immutavit, sed tantummodo edixit (quatenus testium dicto stare velis) sese in animo habere immutandi id, quod in testamento anni 1840 constituerat. QUID IDEM DEFENSOR OBTENDERET CONTRA VOLUNTATIS COMMUTATIO­ * < B NEM. — Defunctorum voluntates sancte religioseque ex praescripto Sacro­ rum Canonum et potissimum Concilii Tridentini1 custodiendas esse idem Defensor proclamabat. Quamvis autem · postolicae Sedi testatorum volun­ tatis immutandae facultatem non denegaret, attamen id nonnissi ex aequa ct rationabili causa eamdem praestare solere propugnabat. lamvero ab adver­ sariis ante omnia paupertas, qua se laborare asserebant, S. Congregationi obtrudebatur; eam nihilominus vere non adesse vel ex eo inferebat, quod in tutamen precum suarum Advocatum sibi adseivissent, qui sine magno impen­ dio restrictum iuris ct facti neque elucubrare, neque typis evulgare potuisset. Neque meliori consilio consanguinitas ab iisdem iactitabatur, quae pro­ fecto tam arcta non erat, ut, sine legum violatione, eosdem Rosa praeterire 1 Sess. XXII, de ref., c. 6, 8. S. C. Episcoporum et Regularium 993 prohiberetur, si praesertim inspicerentur justissimae causae a mala eorum­ dem vitae ratione derivantes, propter quas eadem offensa ac subirata merito potius animae suae, quam eorum commoditati consuluisset. Quamquam non omnino eosdem neglexerat, quando palam erat, quod eorum unum­ quemque legato scutatorum vigintiquinque largiter honorasset. Quid responderet oratorum defensor pro adstruenda ruptione te­ stamenti. Allegata auctoritate Cuiacii, Donnelli, Voetii aliorumque legum civilium interpretum, idem defensor praemittebat, nudam voluntatem abs­ que nulla solemnitate sufficere, ut quis testamentum decem annis ante con­ fectum rescindere valeat, dummodo huiusmodi revocatio testimonio trium hominum comprobetur: ex quo primum arguebat, otiosam esse quaestionem an voluntas ad actum fuerit perlata, vel non: simul ac enim demonstretur, testatorem non amplius in ea voluntate perstare, qua erat, cum prius testa­ mentum confecit, iam sequitur, quod voluntas, uti mutata, sit habenda, eique haud necesse sit amplius inhaerere. Atqui ex superius relata trium· testium declaratione satis superque liquere, idem Defensor arbitrabatur, Rosam, priore voluntate posthabita, aliter de rebus suis disponere voluisse. Quae revocatio (idem prosequebatur) magis nîagisque attendenda erat, quia Testatrici iusta atque adeo necessaria suberat causa, cur prius testa­ mentum deleret. Quamvis enim fortasse aliquid primis temporibus accidis­ set, propter quod, eadem suis nepotibus forte subirata foret, nihilominus proximo tempore suam ipsis gratiam reddiderat; miserationem calamitatum, quibus affecti fuerant, benigno animo susceperat, eorumque acerbissimam conditionem erigere ac sublevare statuerat. Neque vero pro admittenda ruptione testamenti ex lapsu temporis et contraria voluntate requiri subiiciebat, quod mutatio voluntatis solemniter celebranda sit, uti accidit tum, cum prius testamentum per posterius revo­ catur; unde fit ut valeat primum, donec de valore secundi non constet. Licet enim ad formalem immutationis voluntatis actum Rosa non devenerit, attamen sufficit, si, eadem in volunatete haereditatem suam Clericis Regu­ laribus relinquendi minime perstiterit, quod ex uniformi trium testimonio diserte colligebatur. Quid pro obtinenda commutatione voluntatis idem defensor affer­ ret. Fundamentum, quo Pontifex innititur in exercendo, quo potitur, iure commutandi defunctorum voluntates, aliud profecto non est, nisi praesum­ pta voluntas eorumdem, quippe qui si in iis, de quibus agendum occurrit, casibus versarentur, verosimiliter a sua sententia recedentes peragerent, id quod Summus Pontifex pro sua sapientia et auctoritate constituit. .At vero in hac controversia non solum praesumptio concurrit voluntatis Rosae, quae profecto, nisi repentina morbi vi correpta e vita obiisset, tristissimam suorum nepotum conditionem miserata, commodius ac largius eisdem pro­ vidisset, sed etiam veritas accedit; siquidem ex declaratione trium testium, qui superius producti sunt, elucescit in facto, eamdem testamenti prius facti poenitentem, manifestasse animum supremas eas tabulas revocandi, suisque nepotibus sua bona relinquendi. Hinc si testes illi, qui ad ruptionem testamenti tuendam sufficere for63 Curia Romana 994 f P tasse non videantur, satis superque fuisse dicendi sunt ad hanc veritatem adstruendam, quod Rosa in utilitatem nepotum suorum, voluntatis innovan­ dae mentem, dubio procul habuisset. Huc adde Pontifici non deesse canonicam causam, cur ad hunc commu­ tationis actum deveniat: adest namque arctissima consanguinitas Oratorum cum testatrice, ac praeterea gravissima paupertas, qua iidem divexantur: quae duae res communiter Summum Pontificem inducere solent, ut testa­ torum voluntatem interpretatus, in pauperum consaguineorum favorem testamenta commutet. Neque vero praetereundum, quod Rosa Clericos Regulares in re certa haeredes nominavit, nempe in summa scutatorum mille ac ducentorum, qualia oneri missarum, quod imposuit, adimplendo sufficiunt. Si vero iidem compendium insuper adepti sunt augmentorum, quae post confectum testa­ mentum Rosae patrimonio accesserunt, id tantummodo ex dispositione legis, quae vult neminem decedere partim testatum, partim intestatum, minime vero (quando rei, prouti se habet, veritas inspiciatur) ex praecisa mente testatricis, quae, dum testaretur, huiusmodi patrimonii accessiones praevi­ dere non potuit, aut saltem revera non praevidit. Quae cum ita sint, verisi­ mile est (ipse defensor concludebat) eamdem suos nepotes potius beneficio suo voluisse afficere, quam personas extraneas, et incertas, utpote sunt Religiosi viri morale corpus constituentes. Ratio itaque crescit, cur Ponti­ fex suam auctoritatem in Oratorum utilitatem exerceat, eoque magis, quod iidem pium missarum legatum sartum ac tectum relinquere sponte profite­ rentur. DUBIA: I. « An constet de ruptione testamenti in casu ». Et quatenus negative: II. « An et quomodo locus sit commutationi eiusdem in casu». E.mi Patres S. C. Ep. et Reg. die 16 Septem. 1864 rescripserunt: Ad I. Negative. Ad II. Affirmative, adsignatis scutatis quinquagentum pro unoquoque ex Oratoribus duobus, comprehensis in dicta summa legatis scutatorum vingitiquinque, facto verbo cum SS.mo. [Acta S. Sedis, vol. I, p. 352-358]. 1995. S. C. Ep. et Reg., litt. 30 sept. 1864.1 Pluribus abhic annis, ut optime novit Amplitudo 1 ua, nonnulla Sacrae huic Congregationi EE. et RR. proposita fuere dubia quoad votorum natu­ ram, quae ab istarum Regionum Monialibus emittuntur. Cum vero nihil super iisdem S. Congregatio decernendum ante putaverit, quam locorum Episcopos sententiam rogasset, acceptis tandem illorum responsionibus, minime distulit de universa rei ratione SS.mo Domino Nostro referre 1 Archicpiscopo Baltimorensi S. C. Episcoporum et Regularium 995 Porro Sanctitas Sua, praevio rei examine ab aliquibus E.mis ac R.mis huius S.Congregationis Patribus habito, auditoque eorum voto, haec quae sequun­ tur statuit, ac declaravit: 1. Vota, quae a Monialibus a Visitatione B. Μ. V. nuncupatis emittun­ tur in Monasteriis locorum Georgestoren., Mobile, Kaskiaskias, S. Aloysii et Baltimorae vi Rescriptorum a S. Sede ab eisdem iam obtentorum, esse solemnia. 2. Quoad Clausuram, praedictas Moniales uti posse facultatibus sibi in variis Rescriptis a S. Sede concessis. 3. Ratione habita ad temporum, locorumque circumstantias, in poste­ rum ab eisdem Monialibus Visitationis post expletum novitiatum, emittenda esse vota simplicia; exactisque quinque annis a votorum simplicium profes­ sione, admitti eas posse ad vota solemnia nuncupanda, praeviis spirituali­ bus Exercitiis per decem dies; professas autem votorum simplicium frui et gaudere omnibus, et singulis gratiis et favoribus spiritualibus, quibus professae votorum solemnium fruuntur, et gaudent. 4. Vota, quae ab aliis Monialibus in Monasteriis iam erectis emittuntur, esse simplicia, excepto casu quo Rescriptum pro votis solemnibus emit­ tendis ab Apostolica Sede obtinuerint. 5. 'landein in Monasteriis in posterum erigendis in singulis Statibus Unitis, vota a Monialibus emittenda esse simplicia. Itaque de mandato Sanctitatis Suae declaratio haec ad Amplitudinem luam per praesentes transmittitur, ut eam cum ceteris istorum Locorum Ordinariis communicare velis ad rectum Monasteriorum regimen ac disci­ plinam: quod dum perficere curabis, cuncta fausta ac prospera Tibi adprecor a Domino. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 735, 736]. 1996. S. C. Ep. et Reg., Ordinis Praedicatorum, 2 mart. i860. Procurator generalis Ordinis Praedicatorum S. C. exponebat a legibus sui Ordinis statutum esse « ut si Provinciales noverint aliquos Religiosos insuf­ ficientes, et minus idoneos ad confessiones Saecularium audiendas, omni sepo­ sito humano respectu, eos suspendant, conscientia in diem indicii onerata, si ineptos Ministros eo in officio substinuerint »: et apud Ferraris (V. Approbatio, ari. 2, num. 120) haberi: Generalis Regularium potest subditos suos a se, vel suis praedecessoribus, vel aliis quibuscumque superioribus ad audiendas confes­ siones approbatos, eosdem ab eisdem confessionibus audiendis suspendere, etiam ex causa occulta, et extraiudicialiter, ut declaravit S. C. EE. et RR. die 2 Ju­ lii 1627. 1 Prosequebatur idem Procurator generalis, quod his non obstanti1 Vid. hanc resolutionem superius (N. 1729), in qua tamen desunt verba a se, aliis quibusaimque superioribus et tantum habetur: Sc egli (il Generale dei Teatini) fossa sospendere 1 tuoi sudditi approvati da' Generali suoi antecessori alie confessioni. Quare alia verba addita Curia Romana __________________________ _ 996 ί i*· .31 4 w. i > Μ ! Τ' N* ' V ft ( > Mb X w< bus apud aliquos opinio invaluit, non posse superiores Regulares subditos suos suspendere ab audiendis saecularium confessionibus ea ratione, quod potestas iurisdictionis non recipitur a Superioribus Regularibus, sed ab Episcopo, vel Ordinario; unde contempta superiorum auctoritate, et sola facultate ab Ordinario obtenta Sacramentum Poenitentiae administrant. Quibus praemissis ne Sacramentum nullitati exponatur, quinque propone­ bat dubia, quae inferius referuntur. Quaestionis summa in eo posita erat utrum absolutio data a Regulari a solo Episcopo, vel Ordinario approbato valida foret; et an suspensio a Superiore regulari lata nullam administrationem Sacramenti redderet. Porro Consultor a S. C. deputatus animadvertebat rationem difficultatis peti ex diversa Theologorum sententia circa originem iurisdictionis, quae ad absolvendum requiritur in Sacerdotibus regularibus, et circa medium per quod ad ipsos pervenit, nam nonnulli Scriptores docent quod iurisdictio in regulares proveniat ab Apostolica Sede, cum eam immediate communicat Generali Ordinis, qui deinde per provinciales, aliosque superiores delegat sacerdotes idoneos ad audiendas Confessiones, prout exponit Suarezius, De Religione, lib. IX, cap. 2, et in tractatu de Poenitentia, disp. 28, sect.3 et 4; ex quo inferunt quod cum Summus Pontifex communicet immediate iurisdictionem Superiori, qui eam delegat suis subditis, nullius esse valons absolutionem, quam isti saecularibus poenitentibus impertiuntur, quibus sublata est delegatio. Alii vero (ita Consultor prosequebatur) sententiam oppositam longe probabiliorem, atque communiorem sequuntur, scilicet iurisdictionem etiam regularibus ad audiendas saecularium confessiones dari ab Episcopis in suis respectivis Dioecesibus. Unde sequitur, quod si aliquis Sacerdos regula­ ris sine approbatione, et facultate ab Ordinario concessa quempiam sae­ cularem absolvat, irrita, ac nulla sit eius absolutio. Cum igitur potestas absolvendi saeculares proveniat ab Episcopis, ab eis tantum posse huius­ modi facultatem tolli, aut suspendi, aut coarctari. Deinde Consultor con- A»J ( Λ K ► · |Α· sunt, quae in citata authentica resolutione non reperiuntur. Haec resolutio data fuit ad instantiam P. Praepositi generalis Theatinorum, in quorum Constitutionibus, Cap. De adim· nistratione Sacram. legitur: Sacerdotum, qui confessionibus saecularium audiendis exponuntur, delectus habeatur; et quamvis peritus quis fuerit, et ad iustam aetatem pervenerit, mature satis agatur, ne ad id munus admittantur, nisi qui idonei sint reperti, nec nisi de licentia P. Gene· ralis.... Antequam mittatur quis pro licentia obtinenda a locorum Ordinariis, sive ad recipiendos Ordines, sive ad confessiones excipiendas domi prius a Praeposito et Patribus ad id delectis diligentissime examinetur. Qui ita ad confessiones excipiendas admissi fuerint, ne prius accedant, quam potestas a suo Praeposito facta sibi fuerit. Hac de re agit Peregrinus in Const. Cleric. Regul., part, i, cap. 5, qui commemorat quoddam privilegium a Iulio III anno 1515 con­ cessum Ordini Praedicatorum, quo Pontifex annullat omnes licentias obtentas, et obtinendas in futurum audiendi confessiones sacramentales absque consensu suorum superiorum. Dc his tamen antiquis privilegiis non certo constat; ct si constaret inquirendum esset dc illorum n post Concilium Tridentinum attento praesertim cap. 22, Sess. XXV, de Regul. Insuper si concessa fuerint vivae vocis oraculo prae oculis habenda esset Constitutio GrcgoriiXV, dici 2 lulii 1622 mcipien. Romanus Pontifex (Cf. Bull. Rom., tom. 5, V, p. 37) et extensio facta ab Urbano VIII dic 20 Decembris 1631 per litteras Apostolicas, quae incipiunt Abas fel. rec. Gregonus AT’ (Cf. Bull. Rom., tom. 6, I, p. 299, 300). S. C. Episcoporum et Regularium _ - ■ ■ ■ ■ — —■■■■ ■I 997 ■■■!■■ , , I , i eludebat Sacerdotes regulares obedientiam suis Superioribus detrectantes, I et non abstinentes ab administratione huius Sacramenti ipsis interdicta, peccare, illicite se gerere, attamen eorum absolutionem validam esse. Con­ sultor innitebatur etiam doctrinae traditae a Bened. XIV, De Synodo, lib. IX, cap. XVI, §§ 7 et 8, et resolutioni S. C. C. diei 18 Aprilis 1722, qua statutum est non posse Cappuccinos, qui triremibus Pontificiis addicti erant, excipere confessiones in Civitate Centumcellarum absque approbatione Episcopi. Ad confirmandam Consultoris sententiam in folio referebatur decretum S. Concilii Tridentini, Sess. 23, cap. 15,^ Refor., scilicet nullum (presby­ terum) etiam Regularem, posse confessiones saecularium, etiam Sacerdotum, audire, nec idoneum reputari, nisi... ab Episcopis... approbationem... obtineat: privilegiis, et consuetudine quacumque etiam immemorabili, non obstantibus. In medium etiam proferebantur resolutiones S. C. C., diei 6 Martii 1694, in dubio lurisdict. Cappellanorum, lib. 44 Dec., fol. 7 g, Frisingen., 29 lanuarii 1707, lib. 57, et Viterbien., 28 Martii 1722. Ad comprobandum posse Moderatorem generalem suspendere Confessarium suum subditum ab audiendis confessionibus mentio fiebat de reso­ lutione S. C. EE. et RR. superius citata diei 2 Iulii 1627, deque auctoritate Superiorum Regularium dandi praecepta, et inhibitiones suis subditis: nec non ad agnoscendum effectum suspensionis extraiudicialiter a Generali datae suo Religioso ad audiendas Saecularium confessiones exponebatur sententia dicti Peregrini, loc. cit., § 6, ubi habet, validas esse confessiones ■ quia non est privatio, nec suspensio, quae iudicialiter fieri solet, sed sim*plex prohibitio, quae non annullat actum; bene verum est, quod actu «sacerdos peccaret, et puniri posset a suo superiore propter inobedientiam». In disceptatione etiam sedulo perpensa sunt, quae Benedictus XIV tradit in opere, de Synodo. Dioeces., lib. IX, cap. XVI, §§ 7 et 8: et dubiis a Procuratore generali Ordinis Praedicatorum propositis, nempe: 1. An Religiosus non approbatus iuxta leges proprii Ordinis a suo Supe­ riore, vel ipso invito cum sola facultate Ordinarii valide excipiat confessio­ nes saecularium? 2. An Superiores Regulares iurisdictionem habentes possint suos sub­ ditos suspendere ab audiendis confessionibus saecularium etiam ex infor­ mata conscientia? Et in casu affirmativo: 3. An valeat suspensio oretenus, et absque scripto enunciata? 4. An absolutio impertita ab eo, qui tali suspensione est innodatus, sit valida? Et si invalida: 5. An qui huiusmodi absolutionem attentat, irregularitatem incurrat? E.mi Patres, referente E.mo Bizzarri, in Congregatione generali habita die 2 Martii 1866 rescripserunt: Ad 1. Affirmative; ad 2. affirmative, ita tamen ut Religiosus suspensus illicite, non tamen invalide confessiones exci­ piat; Ad 3. Affirmative cum feratur per modum praecepti particularis; Ad 4. Affirmative; Ad- 5. Provisum in praecedentibus. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 753-7551- 99 8 Curia Romana 1997. S. C. Ep. et Reg·., Ordinis Hierosolymitani, 27 apr. i860. > a Die 28 Julii 1854 editae sunt Litterae Apostolicae in forma Brevis incipien. Militarem Ordinem,1 quibus statutum est: « Ut in posterum quiqui « inter Equites Hierosolymitanos professos referri cupiunt, simplicia pri« mum vota emittant, non ante tamen quam decimum sextum aetatis an­ ti num attigerint; deinde vero solemnia vota profiteri possint, postquam « integrum decennii spatium defluxerit a simplicium votorum nuncupa­ ti tione : quae quidem vota simplicia durante decennii spatio, a singulis Equitibus in singulos annos renoventur, ita ut antequam vota eadem « renovent, liberum et integrum iis sit mutata sententia ad saecularia vota « transire, quo proinde in casu eos a votis simplicibus, omnique contra­ it ctus obligatione auctoritate nostra Apostolica iam nunc dissolvimus, ac «solutos declaramus, ac pariter omnibus honoribus, facultatibus, privile« giis exemptos, quibus antea in Ordine ipso vi eorumdem votorum simpli« cium emissorum frui poterant, vel frucbantur ». Hoc constitutum est, ut qui vota solemnia profiteri volunt, eam consilii maturitatem afferant, quae in re tanti momenti necessaria est. Anno 1858 quidam ex Equitibus in Regno Neapolitano celebrationem conventuum, quos Assemblée, vocant, restituendam curavit. Cum vero obstaret defectus numeri vocalium, qui professionem votorum solemnium emiserint, idem Eques a Bajuli vo Colloredo Ordinis Locumtenente, eiusque Consilio die 3 Decembris eiusdem anni 1858 obtinuit, ut tres professi votonim simplicium sub praesidentia Magni Prioris, seu eius Locurntenentis coetum provincialem (assemblée) agere possent. Electo novo Bajulivo Locumtenente, is cum suo Consilio considerans memoratum decretum attento defectu professorum votorum solemnium per exceptionem latum fuisse, et modo haberi sufficientem professorum votorum solemnium numerum, illud revocavit alio decreto diei 12 lunii 1865 edicens illos tantum in praefatis coetibus vocem activam habere, qui solem­ nia vota emiserint. Id autem aegre tulerunt professi votorum simplicum ditionis utriusque Siciliae, qui proinde penes S. C. EE. et RR. expostularunt revocationem novi decreti, eamdemque S. C. deprecabantur ut declararet professos voto­ nim simplicium aequiparandos esse professis votorum solemnium vi memo­ rati Brevis, ac propterca voce activa frui, et gaudere. Et revera, ipsi aiebant, in praefatis Litteris Apostolicis mentio fit de privilegiis, et honoribus professorum votorum simplicium: et ipsi Equites iustitiae, licet nullam professionem emittant, privilegiis gaudent. Insuper in declarationibus datis a S. C. super statu Regularium2 quoad alios Reli­ giosos qui praemittere debent professioni votorum solemnium vota simpli1 Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 631-633. 1 Die 12 iun. 1S58 — Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 855-857. S. C. Episcoporum et Regularium 999 I cia edicitur: « Professi votorum simplicium participes erunt omnium gratia| irum, et privilegiorum, quibus professi votonim solemnium in memorato ' Ordine legitime utuntur, fruuntur, et gaudent » iique « suffragium habeant I in actis capitularibus sui Conventus quatenus, et prout solemniter professi ». Tandem solemnitas votorum est de Ecclesiae institutione, nec requiritur de iure divino ad constituendum statum religiosum, ideoque vota simplicia quoad substantiam non differunt a votis solemnibus, prout accidit in Socie­ tate lesu, in qua professi votorum simplicium voce activa fruuntur. Sed Bajulivus Ordinis reponebat defecisse causam propter quam decre­ tum anni 1858 editum fuerat, scilicet, deficientiam professorum votorum solemnium; et valde dubitandum esse an facultas competeret Consilio Ordinis , concedendi vocem activam professis votorum simplicium, cum statuta illam Fratribus professis votorum solemnium dumtaxat attribuerint; statuta enim vota simplicia respicere non poterant, cum Novitii sui Ordinis tunc tempo­ ris solummodo vota solemnia profiterentur: litteras Apostolicas loqui inde­ terminate de honoribus, et privilegiis ex quo, ipse prosequebatur, conse­ quitur quod aliquos honores et privilegia professis votorum simplicium collata fuerint, non omnia, et praesertim ea, quae specialem mentionem requirunt: quapropter in declarationibus S. C. super Statu post communi­ cationem gratiarum, et privilegiorum espressa concessio facta est de voce activa in actis capitularibus non quidem provinciae, sed dumtaxat sui Con­ ventus, unde apparet eam minime comprehendi potuisse in generica commu­ nicatione gratiarum, et privilegiorum; fatebatur Equites iustitiae nonnulla habere privilegia non tamen voce activa frui: tandem Consilium Ordinis animadvertebat sufficere ad excludendum statum religiosum ordinatio­ nem Ecclesiae nisi specialis dispensatio concurrat, quae in casu non ha­ betur. 1 In disceptatione huius causae plura alia sedulo perpensa fuerunt; scilicet quod in casu non agitur de votis simplicibus perpetuis, sed annualibus; et communiter Doctores docent ad statum religiosum vere constituendum cum votis simplicibus praeter speciale S. Sedis indultum essentialiter requiri, ut vota sint saltem cx parte voventis irrevocabilia: quod Consilium Ordinis non poterat sine S. Sedis venia immutare statuta, et concedere vocem acti­ vam professis votorum simplicium, quae iuxta illa ad professos tantum voto­ rum solemnium spectabat: quod etiam Novitii in Ordinibus regularibus nonnullis honoribus, et privilegiis fruuntur, quin tamen extendi possint ad illa, quae ad professos dumtaxat spectant; quin imo ipsi Professi votorum solemnium se se ingerere non possunt in regimine, et administratione, nec vocem activam, et multo minus passivam habere nisi qualitatibus a regulis, et constitutionibus Ordinis praescriptis praediti sint; quodque falsum sit professos votorum simplicium in Societate lesu voce activa frui, etenim P. Praepositus generalis E.mo Relatori significabat: « Che in virtù dei voti «semplici noi non abbiamo nella Compagnia alcuna voce, nè attiva, nè pas' siva; ma se un nostro religioso di voti semplici avesse 1’ufficio di Rettore 1 Hac de re superius actum est. Cf. N. 1993· ΙΟΟΟ Curia Romana « in πη Collegio,1 allora in virtù di tale officio, non in virtù dei voti sem« plici, avrebbe diritto d’intervenire alie Congregazioni provinciali coIla «sola voce attiva, ma non pub intervenire nelle Congregazioni generali ». Preposito igitur dubio in Congregatione generali diei 27 Aprilis 1866: Se, e come ai Professi con voti semplici nell'Ordine Gerosolimitano in forza dei Breve di N. S. « Militarem Ordinem » competa il diritto di dare il roto nell'assemblea? E.mi Patres, referente E.mo Bizzarri, rescripserint: Negative in omnibus, et amplius. [Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 761-763]. 1998. S. C. Ep. et Reg., Rhemen., 3 iul. 1868. η I Λ ! ί Praesens quaestio lucem affert quaestionibus non infrequentibus quae in Galliis excitantur inter eos Parochos, qui in illis regionibus appellantur Desservants, et inter Episcopos. Compendium facti. In quodam pago ArchidioecesisN. Galliarum.quem pagum inhabitant 250 circiter Fideles, extat paroecia succursalis, quae cele­ bris est ratione prodigiosae Imaginis Mariae Xrirginis ad quam veneratione ducti accurrunt peregrini. Ab anno 1835 huius-paroeciae Rector amovibilis ad nutum iuxta morem earum regionum erat in ea paroecia Sacedos Philippus, qui peregrinationes illas suo zelo maximopere promovit. Venim mense Augusto anno 1863 Archiepiscopus eidem Parocho signi­ ficavit se audivisse ipsum persistere in consilio constituendi quamdam mulie­ rum communitatem, quae curam peregrinorum susciperet contra suam pate­ factam voluntatem: atque insuper eumdem Parochum certiorem idem Ar­ chiepiscopus faciebat, ad suam curiam pervenire pluribus abhinc annis relationes non admodum prosperas circa modum agendi solemnes noven­ diales preces in ea paroeciali ecclesia, atque interea eidem prohibuit quomi­ nus celebraret novendiales preces atque committeret praedicationis munus cuivis Sacerdoti absque sua speciali auctoritate, significans simul se e paroe­ cia illa esse Philippum dimissurum quavis etiam minima difficultate insur­ gente. In quo autem consisterent relationes haud prosperae, quae archiépisco­ pal! curiae deferrentur ex sequentibus apparet. Disponebantur a Parocho mense Maio et Septembri nonnullae sacrae Missiones sive preces novendiales solemnes causa advenientis peregrinatio­ nis. Haec omnia publice singillatim annunciabantur, determinatis scilicet diebus, functionibus, concionatoribus. Conductores viarum ferrearum hisce publicationibus iuvabantur, atque imminuto pretio cursibus, quos delecta­ tionis appellant, promovebant transitum. Quare eveniebat ut plurima homi1 P. Praepositus generalis facultatem habet deputandi religiosum votorum simpli­ cium in Rectorem Collegiorum, maioribus tamen Collegiis exceptis. S. C. Episcoporum et Regularium ιοοι num millia ad illum pagum accurrerent, ubi cum satis hospitii reperiri ibi­ dem non possent, maxime pro spatio plurium dierum, aperiri facile poterat aditus confusioni: eo vel magis quod omne personarum genus accurreret, quarum multae non ratione pietatis accedebant, uti erant nominatim nundi­ natores et saltatrices. Parochus interea animo recolens consilium instituendi mulierum com­ munitatem, quae hospitum curam susciperent, curabat hospitio peregrino­ rum prospicere; quo sesc immiscebat facile accidentibus rerum ordinisque perturbationibus. Erogabat insuper in profanas pompas proventus peregrina­ tionum, quamvis pluries Archiepiscopus insisteret, ut provideret domui paroeciali qua ecclesia carebat, muniret Sacristiam sacris supellectilibus, quae indecentes erant, templum augeret, quod angustius erat populi con­ cursui, coemeterium muro vallaret, quod profanationibus patebat. Parochus denique munus praedicandi committebat nonnullis Presbyteris, nominatim vero cuidam Livio, qui censura afficiebant dioecesanam administrationem, atque in suis concionibus divulgabant prodigia ac gratias, quae a curia reco­ gnitae non erant. Non est opus intelligenti lectori omnia contexere quae deinde evenerint per, mutuas epistolas inter Parochum et Curiam. Parochus enim ab initio plus vel minus obedire visus est praescriptionibus episcopalibus: sed deinde eo persistente in sua ratione agendi, quae nonnisi imprudentiam initio praeseferabat, deinde vero pertinacem inobedientiam: Archiepiscopo e contrario lente quidem sed animo firmissimo in eo quod eidem praescripserat, ut omnia rite procederent in publicis illis solemnitatibus, atque etiam obser­ varetur dioecesanum statutum, quod exigebat in eventu missionum vel piorum exercitiorum Parochos, tres vel quatuor ante menses, concionatorem petere debere a curia, dispositio denique prodiit, die 30 Aprilis 1864, qua Parochus Philippus ad aliam paroeciam destinatus est. Parochus, decreto recepto, praefracte renuit novam recipere paroeciam; atque hanc translationem consideravit tanquam remotionem iniustam et sacris canonibus contrariam. Archiepiscopus contra, emisso decreto persi­ stens, spatium circiter mensis assignavit, ut Parochus sub poena suspensio­ nis ad novam paroeciam accederet, eumdemque Parochum simul monuit, se ad aliam paroeciam ab illa designata esse illum translaturum quoties ipse maluisset. Nullo interea praetermisso prudenti medio ab Archiepiscopo, ut Paro­ chus pareret, denique die 18 Iulii 1864 suspensionem inflixit, adiungens in hoc decreto, suspensionis causam publicam et notoriam esse, atque inde comprehenderet Parochus se non posse ad sacram synaxim accedere quin reiectionem experiretur: quae quidem conclusio considerata est tanquam interdictum ad sacram synaxim accendendi. Nihilominus haec verba non protulit Archiepiscopus ac si novam poe­ nam adiungeret, ut idem declaravit per pastoralem epistolam die 1 Maii 1865, sed ut Parochus intelligeret, suam publicam inobedientiam ipsum retrahere debere a sacra synaxi. Parochus itaque ad Sedem Apostolicam appellavit, ut, rebus districte 1002 Curia Romana perpensis, absolveretur a censuris, liberaretur a poenis, et ei restitueretur cura parochialis. Eiusmodi appellationem idem Parochus communivit quodam libello typis mandato, sed nondum publicato. Remissis precibus ad Archiepiscopum pro informatione ec voto, hic rescripsit: « Vera causa, quae impulit ad aliam dicto (Philippo) parochiam « assignandam, fuit probata illius inscitia gerendae ac dirigendae piae pere«grinationis modo menti Sanctae Ecclesiae consentaneo, quia occasione «festorum B. Mariae Virginis, conventus profanos magis, quam religiosos « concitaret. Et quidem ad extremam huiusmodi consilii rationem devenire « nolui, nisi post iteratas monitiones paternas, et regulas agendi praescrip« tas, quas omnes parvi aestimavit ». Eodem fere tempore Archiepiscopus suas animi amaritudines patefaciabat SS.mo Patri, quod inter suum Clerum religioso zelo praestantem duo Sacerdotes, supra nominatus scilicet Livius, et Parochus Philippus, a vero Ecclesiae spiritu abscederent ; ille denigrando Episcopatum et nominatim Archiepiscopum, tanquam si arbitraria ratione agerent; hic sese oppo­ nendo auctoritati et clam evulgando per dioecesim, sub obtentu appellatio­ nis ad S. Sedem, libellum cuius titulus Mémoire ά consulter, cuius substanda et forma reprobanda esset. Dum haec in Gallia eveniebant, S. Congregatio hortata est Parochum qui Romam venerat, ut desisteret ab appellatione et Archiepiscopo se sub­ mitteret. Promisit Parochus haec; unde et commendationis epistolas eius favore S. Congregatio dedit Archiepiscopo. At vero Parochus se non stitit coram Archiepiscopo prout debuisset; nihilominus idem Praesul certiorem Parochum fecit se eum a censuris esse absoluturum pro exercitio sacrarum functionum in tota dioecesi, excepta paroecia a qua fuit remotus, ac alte­ ram paroeciam eidem se esse collaturum, dummodo suis scriptis reproba­ ret, i. suam actam inobedientiam ac agendi rationem, qua remotionem tan­ quam iniustam et sacris canonibus contrariam affirmaverat: 2. Ut reprobaret libellum Mémoire à consulter scatentem propositionibus erroneis, temerariis, falsis, iniuriosis Episcopatui Gallico et S. Sedi circa disciplinam in Galliis vigentem de amovibilitate Parochorum, qui Desservants appellantur: 3. ut revocare et destruere curaret eiusdem libelli exemplaria quae ope aliorum evulgaverat. Parochus respondit, praesentem quaestionem remittendam esse Arbitris statuendis, et simul alterum libellum ad Archiepiscopum misit, cuius titu­ lus: Supplément au Mémoire, quo, insolenti stylo ac deplorabili, iuxta Curiae iudicium, ipse exposuerat, primum libellum Romae iudicatum fuisse bono spiritu informatum, se consensum praestitisse conciliationi propositae a S. C , ita tamen ut Parochus remaneret in prima sua paroecia, ac posset erigere ibidem nosocomium, et uti Sacerdote Livio, ut antea fecerat. Archiepiscopus arbitratum propositum reiiciens, Parochum monuit, ut nisi bonis animi sui dispositionibus uteretur, intra designatum spatium, literis pastoralibus damnavisset utrumque libellum. At vero Parochus decla­ ravit se appellationem Romae prosequi velle, et simul epistolam typis tra- 1 S. C. Episcoporum et Regularium 1003 didit inscriptam titulo Suit au supplément, quae iudicio Curiae, renferme des expressions fort regrettables et vivement plumées. Archiepiscopus de his omnibus certiorem reddens S. Congregationem, ac etiam mandatum suum plene submittens SS.mo Patri, hoc obtinuit Rescriptum: Sanctitas Sua, dum improbavit memorati Sacerdotis agendi ratio­ nem, praesertim quia veritus non est duos typis edere libellos, quorum uni titu­ lus Mémoire à consulter, alteri vero Supplément au Mémoire à consulter, mundavit etiam, ut Eminentiae Tuae transmittatur exemplar responsi, quod per hanc S. C. ab eadem Sanctitate Sua datum fuit die 5 Octobris 1864 ad Epi­ scopum Ebroicensem in Galliis, nec non alterius responsi a Sa. Mem. Grego­ rio XVI, per S. C. Concilii sub die 5 Maii 1845 dati ad Episcopum Leodiensem in Belgio, quoad Parochos amovibiles, vulgo Desservants muncupatos. ut 1 noscas, quaenam in huiusmodi quaestionibus alias sibi propositis Apostolicae Sedis mens et sententia fuerit. Spem autem fovet Sanctissimus D. N. fore ut, Sacerdos (Philippus), statim ac per Eminentiam Tuam memorata noverit San­ ctae Sedis responsa, non amplius in sua persistat contumacia; quin imo per debitam submissionem, quam in suo in Urbem adventu se praestiturum spopon­ derat, ita paternam Eminentiae Tuae promereatur veniam, ut ad Missae cele­ brationem rehabilitetur. Post huiusmodi Rescriptum Parocho ab Archiepiscopo denunciatum, epistolam idem Parochus rescripsit submissionis plenam, nominatim vero pro duobus publicatis opusculis, reprobans quidquid in illis reperiretur, quod displicuerit Archiepiscopo: fassus est sese non posse inniti inamovibilitati paroeciae ut Parochus remaneret, nihilominus affirmabat se removeri non posse a dicta paroecia, quin sua fama periclitaretur: atque denique quae­ rebat, ut non tanquam Parochus, sed tanquam civis seu Presbyter desertus et derelictus remanere posset in ea paroecia, atque inde celebrare Missam in altari B. Mariae Virginis. Sed neque hoc permisit Archiepiscopus praesertim ob duos libellos, qui aS. Sede fuerant reprobati, ac alteram paroeciam eidem proponenes, earum conditionum observantiam de quibus supra, exegit. Cui epistolae non respon­ dit Parochus; sed cum ab Archiepiscopo assimilarentur errores illis repro­ batis in libro scripto ab André, indici librorum prohibitorum inserto, Paro­ chus alia duo opuscula in lucem edidit, quorum uno, titulo Double réplique, Archiepiscopus insimulabatur tanquam si non recte traduxisset sensum Apostolicarum Literarum; in altero opusculo Parochus suo favore interpre­ tatus est responsum Gregorii XVI, Episcopo Leodiensi, quo opusculo, Curiae iudicio, plures iniuriae continebantur. Decessit interea ex hac vita Archiepiscopus, et Parochus iterum S. Sedi preces admovit, iustitiam implorans ac, pendente lite, rehabilitationem ad Missam celebrandam. Audito novo Archiepiscopo, S. C. rescripsit die 15 Iulii 1867: Orator rem agat cum proprio Ordinario, ac eius iudicio se dirigat, et quatenus opus fuerit deinde ab eo commendatus recurrat. At Parochus tanquam suspectam recusavit auctoritatem novi Archiepiscopi, ac institit, ut quaestio prout de i 1004 Curia Romana iure definiretur in S. Congregatione, quam quidem definitionem ipsemet novus Archiepiscopus necessariam existimavit. Quare servatis de more servandis causa proposita est iuridice definiendi in plena Congregatione. Disceptatio synoptica. Defensio Parochi. Parochus in Urbe Defensorem constituit, qui prae­ clara oratione eius causam dixit, cuius orationis substantia in causae merito brevissime ad haec revocari potest. Initio adducebat Orator sententiam S. Augustini ad Auxilium, epis. 250, n. 3: « Nec arbitreris, ideo nobis non posse subrepere iniustam commotio« nem, quia Episcopi sumus: sed potius cogitemus inter laqueos tentatio« num nos periculosissime vivere, quia homines sumus». Atque in lib., de Vera religione, c. 6, conquestum esse inquiebat Augustinum de aliquo bono Presbytero censuris affecto, atque edixisse: « Horum plura esse exempla, « quam credi potest ». Admissa autem exceptione in Gallia ubi plurimae ac fere omnes paroe­ ciae sunt amovibiles contra communem Ecclesiae disciplinam, observandas saltem esse, inquiebat, leges amovibilitatis, quae a communi iure sunt prae­ scriptae. Inter huiusmodi leges in amovendis Vicariis sic dictis manualibus aut Beficiariis amovibilibus, requiri iustam et legitimam causam, ob quam appareat intervenisse in remotione saltem arbitrium boni viri, Lotter, de re Bene/., I. i,q. 33, n. 31 et seqq. aliique plurimi; de qua re sic Giraldi in adnotationibus ad Barbosam, de offparochi, pag. 341: «Etsi Parochi amovibiles « valeant toties quoties opus est amoveri, attendere tamen oportet, ut de factu « non amoveantur absque legitima causa (S. C. Concilii, n Iulii 1628; S. C. « Episc. in Sulmonensi, die 24 Maii 1645 et 16 Maii 1653 ac alibi pluries). « Regulares nihilominus ad nutum suorum Superiorum et Ordinarii quoque « amoveri possunt etiam sine causa. Quamobrem edicere potest Episco « pus, quod Parochi amovibiles, qui a laicis vel collegio sive societate laicali « nominantur, absque sua licentia et auctoritate, non valeant amoveri (Rota 0 dccis. 53, n. 20 coram Peutinger, Card. De Luca, de Bene/., disc. 80,n.20). « Omnes vero amovibiles Curati amoveri possunt arbitrio Episcopi dioe« cesani (cap. 1, de Capell. monachi)·, sed non debent amoveri nisi ex causa « rationabili et iusta... Nam et in hoc habenda ratio iustitiae, ac amovendo­ rum honori consulendum est. Verumtamen Episcopus nec illis, neque ipso« rum nominatoribus allegare tenetur causas remotionis (S. Cong. Concilii, « in Camerinen., 18 Septem. 1627). 1 Item ostendebat ex praxi SS. Congregationum nonnulla indicans exem­ pla 2 et nominatim, quod ad Galliam spectat, adducebat epistolam Card. Praefecti S. Congregationis Ep. et Reg. in Ebroicen., diei 5 Octobris 1864, qua ex mandato SS.mi reprobatum fuit Opusculum Presbyteri Dagomerhis verbis: mandavit, opusculum a Sacerdote Dagomer redactum, ac in lucem edi­ tum, cui titulus Réhabilitation du Desservant » esse reprobandum, tum quii 1 Confer Constitutionem Benedicti XIV, Firmandis, 6 nov. 1744. - Cf. N. 349. 1 Haec exempla vide in Actis S. Sedis, vol. Ill, p. 511 et seq. S. C. Episcoporum et Regularium 1005 paememoratus Sacerdos ne quidem legibus dioecesanis et concilii provincialis I Rothomagensis in illo edendo obtemperavit, tum quia Episcopos incusare veritus non sit, ac si absque probabili causa Parochos amovibiles vulgo Desservants transferre incaute soleant, tum demum, quia iudicis sibi partes occupaverit in quaestione Sanctae Sedi reservata. Idemque eruebat ex nota responsione Gregorii XVI, qua solitum servandum esse edixit anno 1845 per S. C. Concilii, interpellatus ab Episcopo Leodiensi, qui exposuerat: Episcopi hos Rectores revocandi vel transferendi auctoritate haud frequenter, et nonnisi pru­ denter ac paterne uti solent. Hanc autem causae necessitatem locum habere subiungebat Orator, non solum in remotione et destitutione, sed etiam in translatione, quae fiat in Parochi detrimentum; namque ut docet Paris, de Resignat. Benef., I. 3, quats. 18, n. 2: « nemo cogitur ad permutandum Beneficium quod obtinet... i c et invitus nemo transfertur de una ecclesia ad aliam, ut fuit statutum in i «concilio Constantiensi... « Hoc autem vigere ostendebat in ipsa Gallia, et in provincia Rhemensi, cum in provinciali Synodo Rhemensi habito anno 1849, &· 17> c- 3» de Appellationibus, legatur: « Idem dicendum de . «revocatione Vicariorum, qui apud nos omnes sunt ad tempus; ac eorum ' Presbyterorum, qui sunt amovibiles animarum Rectores ; licet profecto ! i Curia Romana animarum curam, tum quoad peregrinationem quae antea fere ignoraretur, et Parochum Philippum suo zelo eam adeo promovisse, ut nunc concursus haberetur quinquaginta circiter millium peregrinorum: quare concludebat, cum nulla prorsus extaret remotionis causa frustra Curiam eam quaeritasse in reclamationibus atque conatibus, quibus Parochus agebatur, ut a se remo­ veret falsas imputationes. At vero, praecisione facta a quaestione translationis, contendebat Orator, suspensionem Parochi esse revocandam: hanc enim, cum gravissima sit poena, non debere infligi sine gravi culpa, Cap. 4, de ludie, et Benedictus XIV, de Syn. dioec., lib. 10, c. τ,η.3. Curiam autem non aliam designasse culpam, quam inobedientiam et repulsam translationi factam, et epistolam Parochi, in qua hic scripsit translationem esse miustam et sacris canonibus contra­ riam: verum si interdum non obedire sit licitum, Reiffenst., I. 1. Decret., tit. 33» n- 21, non fuisse illicitum Parocho reiicere translationem, quae suam possessionem laederet suumque honorem: et S. Congregationem Concilii in Neritonen. Suspensionis, diei 22 Dccemb. i860 declarasse nullam suspen­ sionem ab Episcopo inflictam, causa protestationis, quam Canonici nonnulli fecerunt qui se laesos in suis luribus existimabant ex quadam Episcopi dispo­ sitione: eo autem magis causam suspensionis nempe inobedientiam, in prae­ sentia cessare inquiebat Orator, quod nemo cogi potest ad recipiendum ali­ quod Beneficium: quod si Parochus translationem appellaverit iniustam et ss. canonibus contrariam, nil aliud fecisse, quam motivum suae appellatio­ nis indicare, quod videmus quotidie in quaestionibus fieri. Nonnulla denique adducebat Orator circa interdictum accedendi ad sacram Synaxim, de quo non est cur dicamus, cum neque Archiepiscopus tanquam interdictum illud habuerit. Ea quae ex officio favore curiae adducebantur. — Adnotabatur initio, si comparari deberent ecclesiae succursales in Galliis cum V icariis paroecialibus, et Cappelleniis amovibilibus, quemadmodum Orator fecerat, non esse difficile plures adducere Auctores canonica doctrina praestantes, qui susti­ nent, in huiusmodi Vicariis et Cappcllaniis necessariam non esse causam, ut Rectores legitime amoveantur. Atque nominabantur Fagnanus, in Cap. ad Monasterium, de statu \Ionachor., n. 23, Reiffenst., Ius. Can., tit.de Praeb., n. 45, Lauren., For. Renefp. Card. De Luca ex adverso citatus favore Parochi, disc. 97, n. 6 etc. Cuius opinionis rationem reddere dicebatur Pvrrus Corradus in Prax Renef., lib. 1, c. 6, n. 276 his verbis: « Illud verbum ad nutum, ut ex sua significatione patet, accipitur pro voluntate; et verbum voluntas importat liberam et absolutam voluntatem non autem regulatam, et propterea, qui facultatem habet amovendi non tenetur ad observantiam iuris, et sic absque causa potest amovere Cappellanum ». \t vero in praesenti themate disputandum superesse animadvertebatur, in ecclesiae succursales Galliarum possint considerari tanquam Beneficia manualia: haec enim Beneficia manualia aliquo sensu dici posse perpetua; -uni c contra Rectori a ecclesiarum succursalium in Galliis soleat considerari tanquam oflichim, quod exercetur ex concessione Episcoporum, iuxta verba, quibus nutui C oncilium Avenionense, tit. 11, cap. 1, § 1, Rhemense an. 1849, 5. C. Episcoporum et Regularium 1007 Burdigalense, tit. 9, Cap. 10, Tolosanum et caetera, quae circa idem tempus celebrata sunt: haec autem invaluisse in Galliis, non quidem ex aliquo prin! dpio communis iuris, quod in Vicariis-Curatis invocari soleat, sed ob adiunI cta omnino specialia loci et temporis: quare cum ratio administrandi eius­ modi paroecias formam acceperit a peculiaribus loci temporisque conditio­ nibus, videri procedi non posse iuxta principia communis iuris, nisi in ea parte, quae consona fortasse reperiatur cum iure communi. Principia autem, quae vigere debeant in tali reium conditione, erui posse 1 videbantur ex duobus S. Sedis responsis, quae pro causa Parochi Orator attulerat, videlicet ex responso dato in Ebroicen. quo reprobatum fuit opus­ culum Sacerdotis Dagomer, Quia Episcopos incusare veritus non sit, ac si absque probabili causa Parochos aniovibiles, vulgo Desservants transferre , incaute soleant, et ex expositione facta Gregorio Χλ’Ι anno 1845 ab Episcopo Leodiensi, qui asseruit: Episcopi hos Rectores revocandi et transferendi auctoriI tate haud frequenter et nonnisi prudenter aç paterne uti solent. Ex quibus deduci posse videri, sufficere prudentem paternamque agendi rationem ad removen' dos et transferendos Parochos Desservants appellatos, quae quidem ratio agendi iuxta plurium Auctorum sententiam non sufficeret in Beneficiis manualibus. Haec autem observabatur esse ratio agendi in Galliis ex plurium Episco­ porum testatione, ita ut eiusmodi Rectores removeantur rebus adiunctisque omnibus serio consideratis, ex quo examine appareat revocationem unius alteriusque Rectoris necessariam esse aut utilem spirituali bono Rectoris, aut paroeciae, sive illius a qua removetur, sive illius ad quam transfertur. Quare hisce positis iuxta disciplinam in Galliis satis vigentem, remotio­ nem seu translationem non considerari tanquam privationem, quae habet rationem poenae, sed tanquam actum prudentis regiminis, uti de Beneficiis manualibus docet Laurenius, For. Benef., p. 1, q. 74. Cum itaque remotio tali modo fiat, concludebatur, non posse haberi rationem Parochi reclamantis, nisi hic ostenderet, Ordinarium ex odio aut malitia egisse aut in damnum ecclesiae, ut docet Card, de Luca, loc. cit. Quoties autem id non ostendatur praesumendum esse Episcopum recto iudicio egisse, nec teneri rationem reddere subditis sic administratis sine gravi impedimento in iurisdictionis exercitio. At vero in praesenti themate remotionem Parochi factam non fuisse in poenam eiusdem Parochi, sed in maiorem utilitatem paroeciae, prout Archiepiscopus eidem Parocho per literas non semel patefecerat, eidem assignans ditiorem etiam paroeciam: quaerebat enim Archiepiscopus Presbyterum magis idoneum ad illam regendam paroeciam, praesertim ratione ingentis peregrinationis, quae spiritu pietatis non amplius fieret. Praeterea, praecisione facta ab hac speciali ratione administrandi Paroe­ cias, quae in Galliis viget, non defuisse animadvertebatur sufficientem cau­ sam removendi Parochum. Namque uti docet Berardi cum caeleris m Append, de Benef. impropriis: « non sane, quod eaedem causae ad removen­ dum Cappellanum in proposito requirantur quales requiruntur ad remo­ vendum Beneficiarum; sed quod certas saltem causas, ut ut leviores, subesse necessc sit ». 1 ιοο8 Curia Romana In facto autem constare a pluribus annis Archiepiscopum iniunxisse Parocho ampliandi templum, instaurandi coemeterium, erigendi paroecialem domum: constare pariter in facto ad declinandam probabilem confu­ sionem et perturbationem in confluentia quinquaginta fere hominum mil­ lium, qui plures dies morabantur in eo parvo pago, quique alia de causa multi accurrebant, quam pietatis causa, Archiepiscopum prius per epistolas, dein per determinatum et circumscriptum ordinem servandum, eidem Paro­ cho prohibuisse, quominus annuntiaret consuetas solemnesque novendiales preces peregrinationis et quominus sine sua speciali auctoritate Parochus concionatorem invitaret; nominatim vero Sacerdotem Livium, qui communi sententia renunciabatur Consiliarius Parochi et auctor opusculorum, in quibus sustinetur doctrina iam a S. Sede reprobata in opusculo Sacerdotis Dagomer etc. Atqui Parochum morem non gessisse his iniunctionibus, quamvis ero­ garentur copiosae peregrinationis oblationes in inania ornamenta et pompas sine modo et prudenti iudicio: et inde perstitisse in proposito solemnitates peragendi in consueta recollectione, quae fiebat mense septembri, ac maiori studio celebrandi solemniter missiones mense Maio. Quoad suspensionis causam adnotabatur, eam non esse reponendam in reiectione paroeciae ab Archiepiscopo eidem Parocho propositae, sed in per­ tinacia eiusdem Parochi, qui licet a sua paroecia per decretum remotus, tamen perstitisse se Parochum eiusdem paroeciae nominare atque habere, tanquam in Beneficio perpetuo institutum, et invocantem Tridentinum Concilium: in publica inobedientia, qua nolebat admittere in paroecia suc­ cessorem, a qua recedere nolebat: in scandalo fidelibus exhibito, quo pericu­ lum divisionis inter paroecianos merito timebatur. Porro similibus in adiunctis in Bergomen. Suspensionis irregularitatis, agitata in S. Congregatione Concilii die 5 Decembris 1863, proposito dubio: « An et quomodo Decreta episcopalia sustineantur in casu ». S. C. respondit: Affirmative in omnibus. His aliisque utrinque adductis cum ampla documentorum serie, propo­ situm est resolvendum Dubium: « An et quomodo sustineantur dispositiones Archiepiscopi (A.) inPres« byterum (Philippum) per epistolas diei 30 Aprilis et 18 Iulii 1864 in casu». Resolutio. — S. C. Episc. et Reg. causa discussa die 3 Iulii 1868 respon­ dere censuit: Affirmative in omnibus quoad translationem et suspensionem', quoad vero Interdictum standum declarationi factae a cl. mem. Archiepiscopi per epistolam dici 1 Maii 1865. [Acta S. Sedis, vol. IV, p. 13-25]. S. C. Episcoporum et Regularium IOOQ 1999. S. C. Ep. et Reg., Romana seu Minorum Observantium, 2 sept. 1870. Compendium facti. Pia mulier vidua suo testamento iussit eius cadaver deferri in templum S. Bonaventurae, quod pertinet ad Regularem familiam Minorum Observantium, in eoque templo tumulari iuxta cineres praedefuncti viri sui. Legatum inde his verbis constituit: « Relinquo scut. 400 RR. «Patribus S. Bonaventurae, ita ut hi erogare debeant scutata decem singulis «annis die meae mortis in funere peragendo in suffragium animae meae, «et ex reliquis redditibus Missas quinquaginta». Hoc legatum testatrix auxit aliis scutatis 250 quum alter legatarius moreretur. Pia testatrice mortua, contigit, ut ex vigentibus legibus sepeliri non potuerit iuxta cineres viri sui, atque eius cadaver in publicum coemeterium delatum sit. Testamentarius Exsecutor legatum nihilominus obtulit Religio­ sae familiae, sed Superior eiusdem familiae, quem Guardianum appellant, protestatus est « se incapaces esse cuiusvis iuris ad dictum legatum haben«dum: quod si tamen heredes dare legatum vellent, se illud recepturos «tantum eleemosynae titulo, promittentes adnexis oneribus satisfacturos». Post eiusmodi declarationem nepos testatricis preces admovit S. Congrega­ tioni Episc. et Reg. exponens, testatricem in testamento non rationem habuisse quinque pronepotum, uno excepto; atque proinde supplicabat, ut SSmus Pater, paupertatis ratione, commutaret piae testatricis voluntatem, constituende ex pio legato capellaniam, reservato iurepatronatus tum activi tum passivi pro supplicante suisque descendentibus in infinitum. Remissis de more his precibus ad partes quarum id intererat, auditoque Ordinario, res in disceptationem posita est. Disceptatio synoptica. Ea quae sibi deducebat orator. Quum heres aliique in preces oratoris quoad substantiam convenirent, ut capellania dicta institueretur, quae onera secumferret a testatrice Regularibus imposita, animadvertebat idem orator, legatum non posse exsecutioni mandari iuxta praescriptum testatricis: com­ mutationem autem propositam tum substantiam tum scopum legati conser­ vare; quum, maiori parte pecuniae investita, singulis annis et funus celebrari posset, et quinquaginta Missae, reliqua distributa pecunia in descendentes testatricis, qui saltem relativa, paupertate premerentur. Quin immo, quum defuncta testatrix sepulta non fuerit in dicto templo nec videri eas Missas et funera amplius in eodem templo esse celebranda. Ea quae ex officio sunt animadversa. Extra quaestionem erat pium legatum esse exsecutioni mandandum quoad substantiam; quum causa finalis legati esset suffragium testatricis, qua causa finali vigente, legatum non cessabat: tota controversia consistebat in modo legatum exsequendi, id est, i an m ecclesia S. Bonaventurae Missae essent celebrandae; dubita04 1010 I · · Η κ Curia Romana tio enim oriebatur, ex eo quod testatrix, prouti heredes iusserat, non potue­ rit in ca ecclesia sepeliri: 2 quatenus autem legatum in ea ecclesia exsecutioni mandari deberet, altera oriebatur quaestio, an Regulares minores de Obser­ vantia, qui neque in communi possunt possidere, legatum illud acceptare valerent, idest illud pecuniae compendium ex cuius administratione redditus annuos perciperent cum circumscripto Missarum onere. Si hoc enim lega­ tum aliqua ratione non potuissent illi acceptare, tunc subintrabat tertia quaestio quomodo legatum illud esset exsecutioni mandandum. Itaque, ad primam quaestionem quod attinet, animadversum est ex officio, falsam causam legato non obesse, iuxta Z. 72, § 6, ff.de Condit, tt demonst. in qua legitur: « Falsam causam legato non obesse verius est, quia ratio legandi legato non cohaeret; sed plerumque doli exceptio locum habebit, si probetur alias legaturum non fuisse ». Item in Z. 17, § 2,ff. eod tit. Quare si legatum ita intelligatur, quasi his verbis conceptum: do lego scutata 600 Regularibus S. Francisci in templo S. Bonaventurae, ut funus et Missas pro anima mea quotannis celebrent, quia in ea ecclesia sepeliar, legatum utile manere Regularibus, quamquam sepeliri in ea post mortem non potue­ rit: tum enim legatum utile illis Regularibus non esse, si heredes probarent, testatricem non fuisse ita legaturam, si cognovisset in coemeterio publico sepeliri debere. 1 laec eo magis confirmabantur, quod translatio cadaveris in publicum coemeterium ex vigentibus legibus neque iura defunctorum neque ecclesia­ rum quoad funera laedat, quum sit quaedam materialis loci translatio ratione publicae sanitatis facta. Ad alteram quod attinet quaestionem, an Regulares illi possent accep­ tare legatum de quo agimus, animadversum est primum generating cum Pitonio (qui hanc quaestionem ex professo pertractat in discept. eccl. 2), Fratres Minores non esse totaliter incapaces et per quemcumque modum recipiendi huiusmodi legata Missarum; quum eorum incapacitas consistat in eo, quod non possint habere annua legata per modum assignationis per­ petuae, idest tamquam sibi debita in perpetuum per civilem actionem seu vigore actionis ex testamento: posse tamen recipere legata per modum sim­ plicis ct purae eleemosynae in stipendium celebrationis Missarum, facta piius protestione, quod non intendant aliquod consequi ius vigore legati. I \ qua recepta doctrina consequi, heredes obligatione teneri ad adim­ plendum legatum· quod si adimplere detrectent, non posse quidem cogi ab eiusmodi Regularibus, quatenus tales Regulares sunt, qui ius ad legatum habere non possunt: attamen non prohiberi Syndicum Conventus, non quatenus Regularis est, sed quatenus unus est de christiano populo, vel nomini Romanae Ecclesiae, quae piarum voluntatum suprema tutrix est, vel ex offi­ cio nidicis cogere heredes, ut suae obligationi faciant satis, Ferraris, Biblioth. can. verbo Legatum, n. 95 et seq. \ erum in themate difficultatem ex eo oriri animadversum est, quod non ageretur de perpetuo onere heredis celebrare faciendi quotannis funus et Missas atque eleemosynam rependendi; sed ageretur de pecuniae compendio 1 a Regularibus recipiendo et administrando ex quo excedentem etiam red- I 5. C. Episcoporum et Regularium ion ditum perciperent: horum autem legatorum non videri eos Regulares capaces. Sane refert Fagnanus in Cap. Nimis parva, de Excess. Praei., n. 46, quandam dubiorum seriem, quae ex mandato Urbani VIII in particulari Con­ gregatione soluta sunt, atque inter cetera hoc dubium reperitur: « An Fra­ tres Minores tam de Familia, quam Reformati sint capaces legatorum «annuorum, quae fiunt adiecto onere celebrationis Missarum? » Cui respon­ sum est: Fratres Minores tam de Familia, quam ex Reformatione nullatenus esse capaces legatorum annuorum, quae fiunt adiecto onere celebrationis Missarum. Eo magis quod fructus ex legata pecunia onera excederet; de qua re resolutum quoque fuisse prout loc. cit. refert Fagnanus: valere legatum annui redditus factum Sacristiae vel Fabricae ecclesiae vel Conventus Fratrum Mino­ rum tarn de Familia, quam de Reformatione nisi adsit excessus in quantitate. Verum pluribus in casibus similes testamentarias depositiones exsecu­ tioni fuisse mandatas per S. C. aliqua modificatione adiecta, de quibus Fagnanus, loc. cit., n. 21, S. Rota, Decis. 1325 coram Emerix iunior. Nominatimvero S. C. C. in quadam causa Firmana Legatorum: in ea enim agebatur de quodam legato quod anno 1614 quidam Tancredi Conventui reliquerat in scut. 90 cum onere duorum officiorum quotannis, demandata Syndico Apostolico administratione non solum sortis, sed etiam fructuum, et an. 1618 hoc pecuniae compendium fuit erogatum in emptionem cuiusdam partis Terrae, quae est in Clausuram redacta: quaestio itaque proposita est: « An liceat dictis Religiosis retinere partem Terrae emptam cum pecuniis lega­ tis... et ad quae onera ipsi teneantur»; atque responsum prodiit die 31 Maii 1721: Affirmative iniuncto onere duarum Missarum cantatarum quolibet anno, facto verbo cum SS.rno Animadversum praeterea est, quatenus legatum accipere non possent Regulares, non videri tamen heredes exaudiendos in proposita substantiali voluntatis testatricis immutatione, quum neque necessitas appareret, neque ea commutatio consona videretur menti testatricis. Dubium : 1 An et quomodo annuendum sit precibus Oratoris in casu ». Resolutio. S. Congregatio Episc. ct Reg. causa cognita die 2 Septem­ bris 1870 respondere censuit: Negative in omnibus et ad mentem. Mens S. Congregationis fuit, ut legatum administraretur a Syndico Conventus et redditus, qui superessent celebrationi Missarum et anniversa­ rio funeri, erogarentur in Sacristiam et Fabricam ecclesiae. [Acta S. Sedis, vol. VI, p. 113-117]. 2000. S. C. Ep. et Reg., Atrebaten., 22 apr. 1872. Episcopus N. humiliter exponit quod nuper fusius relatis S. Congrega­ tioni EE. et RR. S. R. E. Cardinalium negotiis et consultationibus Episco­ porum et Regularium praepositae difficultatibus, quibus obnoxia sit in pro- 1012 Curia Romana pria dioecesi dispositio iuris canonici, vi cuius quolibet triennio mutandus sit mulierum Religiosarum confessarius, ab eadem S. Congregatione Indul­ tum sub die 6 februarii proxime elapsi obtinuerit, prout sequitur: « Vigore « specialium facultatum a SS.mo D. N. concessarum, S. C. Episc. et Reg., « attentis expositis ab Episcopo N., eidem benigne facultatem tribuit, ad « septennium duraturam, confessarios de quibus in precibus confirmandi « ita tamen ut si agatur de secundo triennio, consensus duarum saltem ex « tribus partibus Sororum capitulariter ac per secreta suffragia praestandus « accedat; si vero de ulterioribus trienniis, omnium piae domus Sororum « consensus ut supra praestandus accedat. Contrariis quibuscumque non « obstantibus. — Romae 6 februarii 1872 ». Porro idem Episcopus N. circa praedicti Indulti applicationem variis dubiis detinetur, quorum solutionem humiliter expostulat: 1. Quomodo intelligenda sit haec vox capitulariter? Num tantum de Sororibus quae ordinarie Capitulo intersunt, et in eo iure suffragii gaudent, habentes vocem sive passivam, sive activam, vel de omnibus indiscrimiiutim Sororibus, etiam novitiis, et de illis quae vocantur conversae? 2. Adsunt in dioecesi N., sicut in caeteris Galliarum, variae domus Sororum quae extra clausuram operibus caritatis externis addicuntur, nempe pauperum et aegrotorum sublevamini, vel puellarum educationi; illae domus non sunt perfecte sui iuris, sed sub regimine Congregationis generalis deti­ nentur. A domo praecipua (maison-mère), in qua resident Superiorissa generalis illiusque consiliariae, emanat directio, cui subiiciuntur illae domus particulares. Quin et Sorores non in eadem domo stabiliter permanent, sed saepius de domo in aliam transeunt, prout exigunt Congregationis necessi­ tates. In istis igitur domibus nullum unquam fit Capitulum proprie dictum; si quaedam oboriuntur difficultates, si quae occurrunt mutanda, modifi­ canda, instituenda, haec omnia semper referuntur Superiorissae generali eiusque consiliariis definienda et statuenda. Porro quod attinet ad particu­ lares illas domos, quomodo intelligenda et applicanda vox illa capitularila de qua in praefato induito? 3. In multis parochiis, praesertim ruralibus, adsunt duae vel tres et vix quatuor praedictarum Congregationum Sorores puellarum educationi inser­ vientes. Porro illae Sorores, communiter sed extra clausuram degentes, non habent sacellum privatum, sed ecclesiam parochialem sicut caeteri frequen­ tant, ibidem Missae et caeteris officiis adsistentes, sacramenta tum Poeni­ tentiae tum Eucharistiae recipientes; illae insuper Sorores saepius de paro­ chia in aliam transeunt secundum Superiorissae generalis voluntatem. Porro, num in hisce circumstantiis applicanda sit iuris dispositio circa triennalem confessariorum mutationem, praesertim cum in hisce paroeciis unicus tan­ tum adsit presbyter, nempe parochus: et, si applicanda sit, quomodo etiam intelligenda sit vox illa capitulariter? 4. Voces illae omnium piae domus Sororum consensus debentne intelligi de unanimitate absoluta vel tantum morali? R. Ad i. Intelligcndas esse eas tantum Sorores quae ordinarie Capitulo intersunt. . S. C. Episcoporum et Regularium ϊοΐβ Ad 2. Intelligendum esse de iis Sororibus quae praefatas domos inha­ bitant tum quum triennium confessarii completur, et vocem habent in Capitulo. Ad 3. Sorores de quibus agitur posse peragere extra piam propriam domum sacramentalem Confessionem penes quemcumque confessarium ab Ordinario approbatum. Ad 4. Affirmativè ad primam partem, negative ad secundam. [Reg. - Mon. 1872. - Cf. etiam Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1384]. 2001. S. C. Ep. et Reg., litt. 14 mai 1872. In ordine alia traslazione delle Suore spettanti ad Istituti soggetti ad una Superiora generale per lo più è provveduto nelle respettive costituzioni, disponendosi in esse a forma del diritto comune che appartiene alia Supe­ riora generale il loro cambiamento nelle case dell’Istituto, ma in alcune delle dette costituzioni viene aggiunto che la Superiora generale in ciô procurera di mettersi di concerto con gli Ordinarii e, generalmente pariando, cosi in pratica si diportano le Superiore generali. Sicco me poi le case degli Istituti sono soggette alia giurisdizione degli Ordinarii dei luoghi ove esistono, cosi potranno essi visitarle ed emanare quei decreti che giudicano necessarii per togliere gli abusi che si fossero introdotti contro il diritto co­ mune, ed il disposto delle proprie costituzioni, anche in ciô che riguarda Tamministrazione e 1’insegnamento; nulla pero potranno aggiungere contra vel praeter constitutiones. E ciô con più ragione si verifica per le scuole esteme che ritengono le Suore, e per la direzione degli orfanotrofi ad esse affidati, poichè la sorveglianza sull’insegnamento ed educazione della gioventù spetta ali Ordinario locale. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1386]. 2002. S. C. Ep. et Reg., Anagnina 6 febr 1874. Compendium facti. Fr. Caietanus G. in minoribus Ordinibus hodie constitutus, natus est in civitate S. die 28 Novembris 1849, atque habitum religiosum suscepit die 26 Octobris 1864 apud Minores Conventuales. Post integrum probationis annum professionem votorum simplicium emisit die i Novembris 1865 ad tramites Litterarum Encyclicarum Neminem latet,1 quibus inter aha praescribitur .*« ut peracto probatione et novitiatu ad prae­ scriptum S. Concilii Tridentini, Constitutionum Apostolicarum, et Statu‘ torum Ordinis, Novitii vota simplicia emittant, postquam expleverint aetatem 1 Die 19 mart. 1857. — Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 853-855. 1014 Curia Romana S. C. Episcoporum et Regularium IOI5 2. Utrum, posito hoc Decreto hodie debeat necne dicta professio consi<■ annorum sexdecim ab eodem Tridentino Concilio statutam,1 vel aliammaioderari ut valida, et quid inde sequatur pro validitate professionis votorum « rem, quae forsan a statutis proprii Ordinis a S. Sede approbatis requiratur solemnium? At vero error illapsus in Litteris a Curia Episcopali S. occasione vestitionL 3. Utrum, posito quod casus foret dubius, sententia deberet ferri potius expeditae, in quibus iuvenis scribebatur natus, non die 28 Novembris 1849, ! pro nullitate vel pro valore professionis votorum solemnium? sed die 29 Septembris 1849, huic controversiae originem dedit. Omnino Atque ad 1. quod attinet animadvertit quod haec professio absque ullo certum videtur, superiores Ordinis religiosi, plenam fidem testimonialibus adhibentes, nullatenus veram iuvenis aetatem suspicatos esse ante an. 1869, i dubio in momento emissionis nulla fuit propter Decretum irritans a Concilio Tridentino emanatum, sed dubium est, utrum iuxta ius antiquum intercesin quo novae testimoniales petitae, et die 16 Februarii concessae intuitu Tonsurae, et Minorum Ordinum a Fr. Caietano G. suscipiendorum, veram· [ serit necne professio tacita, vel in momento in quo Caietanus, nihil de nulli­ tate professionis suspicans, ct in omnibus se gerens ut professus aetatem que illius aetatem exprimentes, in ipsorum manus pervenerunt. Quoad pro professione legitimam attigit, vel saltem in aliquo momento posteriori: Caietanum, si fides adhibeatur eius dictis, quae nullo modo de falsitate quae professio tacita statim professionem antea nulliter emissam convalidasconvicta sunt, ipse non incepit serio dubitare de vera sua aetate, et de set. Hac in re adesse apud Doctores intricatissimam controversiam liquet nullitate suae primae professionis factae ante legitimam aetatem, nisi an. 1869 aliis acceptis testimonialibus, quae veram eius aetatem referebant. ex Fagnano (Cap. Significatum, de Regularibus) qui multis auctoritatibus Facta professione votorum simplicium, ipse sese gessit in omnibus tam­ I in medium adductis, hanc quaestionem perpendit, necnon ex Ferraris (I. Regulans Professio) qui refert celeberrimam causam Mediolanensem, in quam vere professus, et pariter a Superioribus tamquam talis habitus est. Ante Professionem solemnem missus est in alium Conventum sui Ordinis, qua dictum dubium magno eruditionis apparatu, citatis ex utraque parte ubi post tres annos et 70 dies a prima professione, die videlicet 10 Janua­ multis textibus iuris, tribunalium decisionibus et Doctorum sententiis resol­ vitur pro nullitate professionis. rii 1869, solemnem emisit professionem sine ulla aut ipsius aut cuiuscumque alterius reclamatione: postea vero, cognoscens, ut ipse ait, primo professio­ Utraque vero sententia in hoc principio concordat, quod si fiant tam nem suam votorum simplicium emissam fuisse ante aetatem legitimam, a Religioso, quam ab eius Superioribus actus isti, qui de se inducunt taci­ secundo hanc professionem propter defectum aetatis nullam fuisse, et pei tam professionem, sicut sunt delatio continua habitus religiosi, votum in consequens se nullo modo per tres annos ante professionem solemnem per­ Capitulo etc., ct si insuper existât tam in Religioso, quam in eius Superio­ mansisse in votis simplicibus, prout sub poena nullitatis votorum solemribus vera voluntas profitendi, ct ad professionem recipiendi, tunc statim nium a SS. D. N. Pio PP. IX praescriptum est, iudicavit pariter nullam post expictum tempus legitimum, professio tacita inducitur. fuisse suam professionem solemnem, et ad terminos Constitutionis Bene­ Sed in casu proposito adestne voluntas sufficiens profitendi et ad pro­ dicti XIV, Si datam hominibus,2· formalem instantiam die 20 Octobris 1871 fessionem recipiendi? Qui stant pro validitate professionis, respondent: introduxit coram Ordinario, ut liber ab omni vinculo votorum declararetur. Affirmative, hoc autem probare conantur ex co quod utraque voluntas in Post longas investigationes ct discussiones, dic 10 Januarii 1873, prodiit momento professionis nulliter emissae aderat absque dubio, et quod perse­ a ludicibus per Benedictinam Constitutionem designatis sententia definitiva verantia huius voluntatis manifeste apparet ex actibus externis, qui libere in primo gradu instantiae, pro nullitate professionis solemnis; a qua sententia fiunt a Religioso eiusque Superioribus, quique de se professionem inducunt. Defensor ex officio Professionum regularium coram S. Congregatione EE. Nullum ergo, iuxta adductos Doctores, deest in casu proposito ex requisitis et RR. statim appellavit, atque causa proposita est sub dubitandi formula ad validitatem tacitae professionis. in calce exscripta. Qui vero stant pro nullitate Professionis, dicunt quod in themate non adest sufficiens consensus nec Religiosi nec cius Superiorum. Aderat qui­ Disceptatio synaptica. dem uterque consensus in actu professionis nulliter emissae; sed emissa Ea quae prostant pro nullitate Professionis. Consultor, cui deman­ professione, cum nec Religiosus nec Superiores aliquid de illius nullitate datum fuit munus votum edendi in praesenti quaestione, trifariam dividit suspicentur, actus qui postea sequuntur, non amplius continent, ut necessa­ orationem suam, scilicet 1. inquirendum suscipit utrum professio votorum rium esset, intentionem profitendi, aut ad professionem admittendi. Fiunt simplicium a f. Caietano G. emissa hodie debeat nec ne considerari ut valida enim isti actus ex suppositione quod professio iam existât et valida sit, non secundum ius antiquum, abstractione facta a Decreto diei 12 Junii 1858,3 vero intentione inducendi professionem, cum iam inductam esse supponant. per quod professio tacita omnino abrogata est? Igitur secundum istos Doctores, plane deest in casu consensus ad profes­ sionem tacitam inducendam certissime necessarius. Adest etiam tertia sententia, quae distinguit quodammodo inter praece­ 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 15. ^*Γ<· 1 « Cf. N. 385· ' I dentes Secundum Fagnanum aliosque Doctores ad solvendum dubium 1 Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 855-857. propositum, oportet sedulo considerare, quid fecisset Religiosus, et quid Curia Romana ιοι6 •► V. Superiores, si nullitatem professionis cognovissent eo in momento, quo completur tempus legitimum. Si nullitatem animadvertentes, nihilominus professionem emittere et recipere in eo momento voluissent, tunc iuxta hanc sententiam, statim professio tacita inducitur, quia ex utraque parte sufficiens adest consensus. Si e contra, cognoscentes nullitatem, professio­ nem emittere aut recipere noluissent, tunc professio tacita nullatenus adest: quia deesset legitimus consensus ad professionem necessarius. Rem illustrat exemplo. — Si superiores qui ante professionem expressam cum Novitio mitissime agant, facta autem professione, illum regant in virga ferrea, ita ut Novitius vinculo professionis adstrictus pene ad desperationem adducatur, certe quando postea completur aetas legitima, si sciret Novitius professionem suam expressam nullam fuisse et esse, statim ad saeculum, relicta Religione, evolaret. — Item ponatur, quod Novitius ante professionem dissimulans, humiliter et obedienter se gerat in omnibus: statim vero professione facta, se insolentem exhibeat, certe, quando tempus legitimum completur, si superiores scirent, professionem expressam nullam fuisse et esse, illum sta­ tim ad saeculum remitterent. — Secus ,in casibus contrariis. — Et sic ista tertia opinio conciliare pertentat oppositas Doctorum et Tribunalium senten­ tias. Quaerit 2. utrum validitas, seu potius convalidatio dictae professionis votorum simplicium adhuc sustineri valeat post Decretum diei 12 lunii 1858 in cuius fine haec habentur: « XI. Ad valide emittenda vota solemnia post « vota simplicia requiritur professio EXPRESSA et ideo PROFESSIO TACITA OMNINO « ABROGATA EST ». b I I Ad quaestionem consultor Negative respondit, et per consequens votum pro nullitate professionis tam simplicis quam solemnis emittit. Et re sane vera, undenam Canonistae deducebant convalidationem seu ratificationem expresse professionis nulliter emissae? Certe ex hoc, quod interveniente postea professione tacita, in momento, quo complebatur tem­ pus legitimum haec professio vere valida, prioris professionis nullitatem sanare intelligebatur. Atqui hodie « professio tacita omnino abrogata est ». Ergo in casu, haec professio non existit, nec potuit aliquem effectum habere, nec sanare priorem professionem, proindeque haec professio rema­ net invalida, prouti invalida et nulla est professio solemnis, quae ex Decreto diei 7 Februarii 1862 non subsistit, nisi elapso integro triennio ab emissione votorum simplicium.1 Ergo confirmanda est sententia, a qua coram hac S. Congregatione appellatur. At obiicit Defensor haec verba: « Professio tacita omnino abrogata est », significant quidem professionem tacitam non posse subsistere per se solam: non autem significant professionem tacitam non posse subsistere, si subse­ quatur et convalidet professionem expressam antea nulliter emissam. Hanc autem propositionem defendit ex analogia quam professio, quae est matri­ monium spirituale, habet cum matrimonio carnali. Nonne constat, subdit ipse, quod Concilium Tridcntinum matrimonia clandestina penitus annullavit * Cf. N. 532. S. C. Episcoporum et Regularium 1017 et irritavit?1 Per hoc significatur, quod matrimonium totaliter et ex omni parte clandestinum amplius non sustinetur. Si autem matrimonium publice prout iuris est, iam fuerit celebratum, sed nulliter et invalide propter occul­ tum defectum consensus legitimi, et si postea privatim ponatur iste consen­ sus, statim, in momento huius positionis, fit matrimonium clandestinum validum, Tridentino Decreto non obstante, ita ut partes non teneantur ad matrimonium iterata vice coram Parocho celebrandum. Nec ista sanatio prioris matrimonii locum habet tantummodo in unico casu, quo matrimo­ nium publicum nullum sit propter defectum consensus legitimi, sed etiam in aliis casibus nullitatis; docent enim Doctores, sublato impedimento, quod fuit causa nullitatis, et perseverante partium consensu, matrimonium nulli­ ter contractum (sic volente Ecclesia) statim convalidari, absque ulla nova celebratione coram Parocho et testibus. — Applicetur haec doctrina matri­ monio spirituali, quod est professio religiosa. Sublato impedimento et per­ severante partium consensu (idest religiosi et superiorum), statim professio nulliter emissa, convalidabitur, non obstante Decreto novissimo, quod debet intelligi non absolute, sed moderate, iuxta interpretationem Decreti Tridentini circa matrimonia clandestina. At valetne talis argumentatio? Videtur quod non, etenim 1. inter matri­ monium et professionem adest quidem aliqua analogia, non autem omni­ moda paritas, quare nimis infirma est illatio ab uno casu ad alterum. 2. Sensus quo intelligi debet Concilium Tridentinum, per Doctorum conclusiones, per decisiones Tribunalium, et per Sedis Apostolicae oracula traditur, ita ut pro certo admitti debeat interpretatio communis et consueta, licet fortasse verbis Concilii Tridentini prima fronte contraria videretur, ^erum nulla suppetit Doctorum sententia, et S. Sedis decisio, ex qua vel minimum appareat, quod particula praedicti Decreti intelligi debeat contra sensum eius clarissimum, ac manifestissimum «Professio tacita OMNINO abrogata est ». 3. Licet plures Auctores extendant convalidationem occultam matrimo­ nii nulliter contracti, non tantum ad casum nullitatis provenientis ex defectu consensus, sed etiam ad casum nullitatis provenientis ex alio defectu occulto qui probari non potest, nullus tamen Auctor est, qui ausus sit hanc convali­ dationem occultam extendere ad casum nullitatis provenientis ex defectu, qui verosimiliter externe probabitur (S. Ligorius, lib. IV, η. IV). lamvero in themate agitur de defectu, qui non tantum verosimiliter externe proba­ bitur, sed qui de facto, ut patet, externe et invicte probatus est. Ergo argu­ mentatio exposita nihil valet. 4. Abrogatio professionis tacitae, de qua in supralaudato Decreto, debet intelligi non partialiter et restricte, ut vult Defensor, sed simpliciter, abso­ lute et universaliter. Quid enim per hanc novam ordinationem voluit obti­ nere SS. D. N. Pius PP. IX? Profecto, voluit efficax tandem afferre reme­ dium dubiis, quae ex tacita professione saepe oriebantur, cum in infinitum dubitari possit circa naturam et existentiam horum actuum, qui sunt in1 Sess. XXIV, de ref. matrim., c. 1. 1018 * * ♦ <1 Curia Romana ductivi tacitae professionis, et magis adhuc circa naturam et existentiam consensus interni et reciproci, qui procul dubio ad validitatem profes­ sionis tacitae requiruntur. Si dicta clausula intelligatur absolute, statim efficax habetur remedium; si vero clausula debet intelligi cum limitatione, non de omnibus, sed tantum de quibusdam casibus, qui nullatenus in De­ creto indicantur, et qui explicari debeant ex analogiis valde incertis a matrimonio carnali deductis, nemo non videt, quod dubitationes antiquae non terminantur, sed e contra per novam difficillimam dubitationum seriem augentur. Unde remedium a sapientissimo Pontifice porrectum nihil pro­ desset, nisi ad inconvenientia multiplicanda. Ergo Decretum est intelligendum sicut verba sonant, idest Ο3/Λ7ΛΌ absolute, simpliciter. Ergo non convalidatur professio expressa votorum simplicium, atque adeo professio suo caret fundamento. Etiamsi haec penitus non admitterentur, attamen evidens est sententiam quae tenet pro convalidatione professionis, saltem notabiliter ex recenti Decreto vulnerari. Atqui ante Decretum haec sententia non erat certa, sed tantummodo probabilis. Ergo post Decretum, si non falsa, saltem improba­ bilis dicenda est, neque ad casum nostrum applicanda. Accedit denique ad tertiam voti partem, in qua sustinet, quod etiamsi casus foret dubius, adhuc tamen sententia ferri deberet pro nullitate profes­ sionis. Considerandum est enim, quod onus vitae religiosae debet procul dubio ut gravissimum iudicari, cum certum sit, quaelibet vota, etiam perfectissima ac difficillima posse pleno iure a vovente in ingressum Religionis commutari. Ut ergo tantum pondus reluctanti et contradicenti imponatur, certo constare debet, illum esse ad tantum pondus ferendum absque dubio obligatum. Nec valet subsumere, Religionem etsi laboribus plenam, abundare tamen bonis spiritualibus, iter praebere tutissimum ad praemia coelestia obtinenda; et per consequens, illum, cui imponitur permanentia in Religione, ex hac obligatione non gravari. — Haec enim commoda vitae religiosae vera sunt, et verissima pro illo qui sponte et laetanter in Religionis mancipatu perse­ verat. Sed, cum agatur de Religioso, qui egressum exoptat, et longam diffi­ cultatum seriem ferre paratus est sub spe tandem obtinendi definitivam pro nullitate suae professionis sententiam, pro viro ita disposito, vita religiosa non habet nisi cruciatus et aerumnas, et nedum facilius supernam ducat ad Patriam, sed forsan periculosior efficitur, quam ipsa libertas, qua fruuntur saeculares. 1 line si non potest haberi certitudo validae professionis, nec decet, nec aequum est, tantum onus invitis humeris imponere iuxta sententiam Gregorii Nazianzeni: Si res dubia est, vincat humanitas et fragilitas (Or. 39). Accedit etiam aliud notatu dignum, quod scilicet cum habeatur sermo de vita religiosa, Ecclesia difficilis est ad ligandum, facilis ad solvendum. Quapropter in casu pro nullitate standum esse concludit. Pro validitate Professionis. Defensor ex officio deputatus in primis animadvertit, quatuor fuisse episcopales Curias quae in redigendo processu partem habuere: et quamvis duae ex his cas omnes solemnitates rite obser­ vaverint, quae a iure exiguntur, attamen non ita iudicandum de aliis, cum S. C. Episcoporum et Regularium 1019 contra praescripta Benedictinae Constitutionis defensorem pr ifessionis in omnibus iudicialibus actibus citare, examinique testium praeficere negle­ xerint. Hinc processum, et sententiam dependenter ab eo prolatam insana­ bili nullitatis vitio infectam diiudicat. His ab extrinseco adnotatis ad expendendas digreditur rationes intrin­ secas, quae professionem Fr. Caietani G. tanquam validam suadent. Revera, inquit ipse, Concilium Tridentinum in Sess. 25, Cap. 15, de Reg. exigit ut nemo ad professionem admittatur nisi decimum sextum aetatis annum expleverit. Cum vero experientia edoceret non id sufficere ad removenda gravia incommoda, ac dubia quae saepe suboriebantur circa validitatem professionis, SS.mus D. N. Papa Pius IX Litteris Encyclicis diei 19 Mar­ tii 1857 sapientissime praescripsit, ut professi nonnisi post triennium a nuncupatione votorum simplicium, solemnein professionem ederent. His praeiactis contendit defensor aetatis defectum nullatenus suffragari Caietano G. siquidem cum ad professionem solemnem aetas novemdecim anno­ rum requiratur, ipse solemnia vota nuncupavit die 10 Januarii 1869; atque ideo non solum in aetate canonice praescripta constitutus, sed vigesimo anno iam uno mense et 12 diebus expleto; omnia ergo ea observata sunt, quae in praefatis Litteris Encyclicis fuerunt sancita. Nec opitulatur oggesta difficultas exinde petita, quod nullitas votorum simplicium nullitatem secumferat professionis solemnis. Scitum enim est, quod quemadmodum tyrociniuni, ita votorum simplicium professio, nihil est aliud quam via ac medium ad solemnem professionem ineundam. Atqui ubi lex formam aliquam prae­ scribit ad actum definitivum, profecto si ipsa forma aliqua ex parte vitietur, non reddit irritum actum finalem, dummodo rite fuerit perfectus; et quando forma respicit certum effectum, sufficit eam adimpleri per illud acquipollens per quod ille effectus resultat. Card. De Luca.de feud., Discep.Sy, n. 5; Rota Deris. 306, n. 5 et seqq. coram Merlino. Ergo concludit validam renuntiandam professionem Fr. Caietani G. At dato etiam quod nullitas votorum simplicium influeret in professio­ nem solemnem, atque adeo actus uterque tamquam nullus esset habendus, profecto ipsa permanens commoratio a Fr. G. post solemnem votorum nuncupationem in Istituto protracta omne vitium sanasset, professionem­ que convalidasset. Verum quidem est ad emittenda vota solemnia post sim­ plicia requiri expressam professionem atque tacitam fuisse prorsus abro­ gatam, at id vim habet in casu quo quis post emissa vota simplicia, ideo solum religiosum esse contenderet, quia per plures annos officia religiosa I obiisset. At in themate contrarium evenit cum solemnis professio fuerit ! regulariter facta: quare si illegitimitas votorum siinplium adducitur propter aetatis defectum, controversia dirimenda est iuxta regulas vigentes ante I promulgationem Litterarum Encyclicarum 1857, et Declaratoriam an. 1858. lamvero, inquit Defensor, iuxta has regulas siquis professionem solemnem emisisset sine aetate canonica, defectum sanabat si per annum religiosum habitum detulisset ac munia professorum explevisset, ita enim praesume­ batur nullitati renuntiasse ac irritam professionem ratam habuisse. Ad rem Bardoni, de Prof. Rei., Cap. i,q. 17» -ibi: « Si quis iuvenis praemisso novi- Curia Romana 1020 « tiatus anno profitetur etiamsi decimum sextum annum non expleverit, « sine dubio eius professio nulla est ob impedimentum aetatis. Eo vero « tempore transacto cum non amplius adsit impedimentum, sed adsit « legitima aetas, sicut potest rite profiteri, ita professionem nullam ratificare . Tandem animadvertit Defensor a veritate alienum nec facile credibile existimandum esse quod fr. Caietanus G. aetatis propriae defectum ignora­ verit; atque ideo pro validitate eius professionis omnino standum esse exi­ stimat. His aliisque in medium adductis propositum fuit resolvendum Dubium: An et quomodo sit confirmanda vel infirmanda sententia Curiae Episco­ palis in casu? Resolutio. Sacra Congregatio Episc. et Regul. die 6 Februarii 1874 rescribendum censuit: « Supplicandum SS.mo pro dispensatione ad caute­ lam ». [Acta S. Sedis, vol. VIII, p. 39-48]. 2003. S. C. Ep. et Reg., 20 iul. 1875. M. Arcivescovo d’Oregon ebbe proposto i seguenti dubii, notando, per la chiara intclligenza dei primo, che il dotto Arcivescovo avea citato un testo del Dottor S. Alfonso de’ Liguori in cui dicendosi che i confessori delle monache decorso il triennio dichiaransi sospesi, si aggiunge: et hoc valet etiam pro confessariis Conservatoriorum'. 1. Nos sœurs de Charité et autres consacrées à l’éducation de la jeunesse sont elles comprises sous le nom de Conservatorium? 2. Si oui, l’Evèque peut-il autoriser le confesseur à les confesser ultra triennium ratione deficientiae confessoriorum idoneorum? 3. La défense de la S. C. emporte-t-elle la nullité de l’absolution du confesseur autorisé par l’Evèque à confesser ultra triennium? Questa S. C. de’Vescovi e Reg. per la risoluzione degli esposti quesiti, dopo udito Foracolo di Sua Santità, avvertc primieramente che in genere la prescrizione sul cambiamento del confessore triennale deve applicarsi non meno ai Monasteri ed ai Conscrvatorii, che ad ogni altra società di donne conviventi more communitatis, i quali abbiano i confessori ordinari, salvo che da particolari indulti ne fossero dispensati. Aggiunge similmente che lo stesso S. Consesso nell’anno 18471 ad una richiesta affine alla présente, che avea promosso il Vescovo Tridentino, se cioè fossero da cambiarsi nei singoli trienni i confessori anche quando, come avviene aile Suore di Carità inservienti agli ospedali, queste spessissimo sono trasferite da un luogo e da una casa ad una altra, avea già risposto in senso affermativo, concedendo perô nello stesso tempo allOrdinario le facoltà di confermarli una 0 anche duc volte, osservate sempre le consuete condizioni in tale caso prescritte. 1 Cf. N. 1950. I S. C. Episcoporum et Regularium 1021 Da ultimo ha espressamente dichiarato la Santità Sua che il lasciar con­ tinuare un confessore nelle comunità di donne come sopra, oltre un triennio senza dispensa della S. Sede, alia quale esclusivamente compete il concederla, non importa nullité delle assoluzioni sagramentali, ma unicamente un esercizio illecito di quel sagro ministero. A rimuovere poi 1’incertezza che tuttora rimaneva nellanimo di M. Arcivescovo di S. Francesco gioverà fargli considerare che ove le Suore o Figlie della Carità di S. Vincenzo de’Paoli della sua diocesi abbiano l’abitudine, o debbano confessarsi dai parroco, accedendovi nella sua chiesa parrocchiale, o in altra pubblica chiesa, non è questo il caso in cui è applicabile la inibizione data ai confessori di proseguire al di là del triennio, mentre la medesima è inflitta unicamente ai con­ fessori ordinari che si recano ad ascoltare le confessioni nei monasteri, con­ servatori ed altri luoghi ove convivono donne in forma di comunità.1 [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, η. 1446]· 2004. S. C. Ep. et Reg., Spalaten., 14 mart. 1879. 1. An Ordinarius vetare possit campanarum pulsationem ante, vel tem­ pore Missae paroecialis in omnibus dioecesis ecclesiis, officiatis per sacerdo­ tes saeculares aut regulares. 2. An sacerdotes saeculares cappellani aut rectores, et an superiores re­ gulares possint introducere functiones extraordinarias, alterare consuetas in respectiris ecclesiis, et processiones facere, absque praevia Ordinarii licentia. R. z\d i. Quoad presbyteros saeculares Episcopus utatur iure suo, nisi laudabilis consuetudo aut privilegium obstet. Quoad regulares, Negative, excepto Sabbato Sancto. Ad 2. Quoad sacculares Episcopus utatur iure suo, servatis resolutioni­ bus Sacrarum Congregationum, et praesertim S. Rituum Congregationis anno 1703, Urbis et Orbis. 12 Quoad regulares, Affirmative, servatis resolutio1 Quoad confcssarios monialium haec quae sequuntur, notanda: 5. C. Epp. et Regul^ 2 Maii 1617 et η Iunii 1620. < S. C. statuit confcssarios monialium debere esse in aetate supra quadraginta annos i. — S. C. Concilii, 2 Sept, 1617. — « I. An archipresbytcr Cathedralis, cui imminet cura animarum, possit esse confcssarius ordinarius rhonialium. « 2. An Episcopus possit denegare monialibus petentibus confcssarium extraordina< rium bis vel ter in anno. <3, An confessarii ordinarii possint ultra triennium durare, ct maxime per longum tempus. < 4. An confcssionalia monialium possint esse in sacristiis, vel in domibus quas inhabi­ tant confessarii. < R. Ad J. Non possessed posse indulgeri. < Ad 2. Non posse, immo teneri offerre. Cf. N. 326. cognitione adepta, diem constituit in qua disceptanda et resolvenda sit, » Cf. N. 1908. curans ut accusatus certior de hoc fiat. ’ Cf. N. 1961. 1020 Curia Romana 2006. S. C. Ep. et Reg., Caven. et Samen., 17 sept. 1880. 1. An et cui ius competat comitandi cadavera ab ecclesiis Regularium, quo collata fuere ad explenda funebria, ad commune coemeterium ubi sepe­ liri debent. 2. .An parochi ius habeant percipiendi emolumenta quae ab heredibus dantur sacerdoti ista comitanti cadavera ad coemeterium. , 3. An Religiosi in associatione cadaverum de quibus agitur, accersere debeant parochum pro comitandis defuctis ad coemeterium. 4. An Regulares incedere possint cum stola et cruce conventuali usque ad sepulchrum, sive autem utrumque signum deponere debeant in transitu per paroecias, resumendum postea in coemeterio. R. Ad i. Affirmative favore Regularium. Ad 2. Negative. Ad 3. Negative. Ad 4. Affirmative ad primam partem; negative ad secundam, sine pompa et recto tramite. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1541]. 2007. S. C. Ep. et Reg., Romana seu Venetiarum, 24 mart. 1882. Compendium facti. Pater Pacificus a Conegliano, Provincialis PP. Capuccinorum\renetae Provinciae, Beatissimo Patri humiliter exposuit quaesequuntur. Summus Pontifex Pius IX in audientia habita a Secretario S. Con­ gregationis super Statu Regularium die 6 Augusti 18581 duobus dubiis a Magistro generali Ordinis Praedicatorum propositis, nempe: 1. n An pro­ fessi votorum simplicium, quae professioni votorum solemnium, iuxta Litteras Encydicas diei 19 Martii 1857 praemitti debent,2 teneantur ad officium divi­ num? 2. An teneantur ad observantiam Regulae Ordinis, prout solemniter pro­ fessi? Respondendum mandavit : Ad primum non teneri ad privatam recitationem divini officii, debere tamen choro intéressé, ut solemniter professi. Ad secundum affirmative, firma declaratione, iam data quoad votum paupertatis ”.3 Hinc non parva inter Theologos praedictae Capuccinorum provinciae dissensio orta est super onere divini officii recitandi pro clericis professis votorum simplicium, in Ordine Fr. Minorum. Quidam enim absolute inhae­ rentes declarationi Pii Papae IX in responsione ad primum dicunt, praedictos clericos non teneri ad officii privatam recitationem, quia praedicta declaratio utpote generalis, omnes professos votorum simplicium, cuiusque ordinis 1 Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 857. 1 Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 853-855. ' Die 12 iun. 1858, ad IX. - Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 855-857 S. C. Episcoporum et Regularium 102η ! afficit. Plurimi autem contrariam sententiam tenent. Isti distinguentes inter varias Regularium regulas, non loquendo de institutis quae vota solemnia non habent, observant quod fere in omnium Ordinum regulis non fit spe­ ciale praeceptum divinum officium recitandi, sicuti habetur in regula Fr. Minorum s. Francisci. Pro omnibus Regularibus votorum solemnium obii’ gatio divini officii recitandi tum in choro, tum privatim extra oritur ex anti­ quissima consuetudine, quae uti aiunt Theologi vim habet legis graviter I obligantis. Et haec obligatio pro singulis praedictorum regularium incipit a die, quo quis statui regulari perpetuo et solemniter se dedit, idest ab eius solemni professione. Non idem autem dicendum de Fr. Minoribus. Pro istis obligatio divini ofI ficii recitandi, non tantum ex antiquissima consuetudine oritur quantum ex . gravi praecepto regulae; quod praeceptum aperte declaratum esta Clemente V, cap. Exivi'. « declaramus quod clerici faciant divinum officium iuxta ritum s. Romanae Ecclesiae... sit obligatorium». Hinc concludendum est quod ex vi regulae omnes professi in Ordine Fr. Minorum s. Francisci tenentur ad officium divinum. Et haec obligatio divini officii recitandi sive in choro, I sive privatim pro Fr. Minoribus tunc incipit, quum incipit obligatio reguI lam observandi; sed et haec obligatio incipit et ab ipsa votorum simplicium professione, uti declaravit Pius IX in responsione ad secundum. Ergo et omnes professi votorum simplicium in Ordine Fr. Minorum tenentur ad recitationem divini officii sive privatam, sive publicam in choro, uti solemJ niter professi. Hanc sententiam certam habet Minister generalis de Obser­ vantia: ait enim de responsione Pii Papae IX ad primum: haec generalis resolutio applicari non potest illis Ordinibus, in quibus forte recitatio divini officii de praecepto iniungitur a regula, uti ex. gr. in Ordine Minorum. Si enim professi votorum simplicium tenentur ad observantiam regulae Ordi­ nis uti solemniter professi, et regula praecipit divini Officii recitationem, evidenter sequitur, simpliciter professos ad illam teneri. His non obstantibus cum fautores contrariae sententiae in suo sensu persistant, orator obsecrat S. Vestram, ut ad rectam et certam normam agendi praebendam, declarare dignetur dubium in calce expositum. Pater Minister Generalis rogatus, ut suam sententiam aperiret, audito Definitorio sui Ordinis, retulit: se suosque Definitores quomm audivit votum S. Sedis responsis acquieturos, cum eidem placeat, professos votorum sim­ plicium ab recitatione privata divini officii dispensare. Disceptatio synoptica. Animadversiones P. Procuratoris Generalis. Retulit hic abfuisse quando Definitori um generale sui Ordinis controversiam propositam agita­ vit, sed sibi onus incumbere nonnulla subiiciendi EE. PP. prudentiae ad protuendam in sua integritate et vi, regulam s. Francisci. Hinc ait: respon­ sum a sa. me. Pio IX die 6 Augusti 1858 ad primum dubium, nempe: Non teneri (professos votorum simplicium) ad privatam recitationem divini officii generaliter habitum fuisse ceu authenticam declarationem quoad onus in genere recitandi divinum officium tum in privato, tum in publico, quod 1028 S. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana inest religiosis Ordinibus, vi perantiquae consuetudinis, quae vim legis obtinuit: non autem ceu declarationem quoad obligationem recitandi divini officii, quae ex. gr. enascitur a receptione ss. Ordinum, vel a lege speciali alicuius Regulae vel Instituti. Quod si dictum responsum haud limitaretur ad obligationem recitandi divinum officium pro Regularibus in genere, quae ex consuetudine enascitur, sed absolutum foret, absurdum pareret; quia in clenco professo votorum simplicium omnem destrueret legem quoad obligationem officii divini, et quamvis subdiaconus, non obstringeretur ad officium divinum recitandum. Ex variis responsis ab Apostolica Sede datis, ante responsionem Pii IX, quoad obligationem recitandi divinum officium pro Religiosis Galliarum, eruitur semper servatas fuisse obligationes enatas a Constitutionibus pro­ priis cuiuslibet societatis religiosae. Quomodo ergo dici poterit voluisse Apostolicam Sedem per hoc responsum quasi ad nihilum redigere obliga­ tiones promanantes a regulis ipsis particularibus Ordinum Religiosorum, et praecipue ordinis s. Francisci? Dubium propositum est generale pro omnibus Ordinibus Regularibus, relate ad obligationem divini officii. Sed obligatio divini officii incumbit omnibus Ordinibus religiosis, eo quod descendat ab antiqua consuetudine, quae vim legis obtinuit. Ergo responsum diei 6 Augusti 1858 respexit tan­ tum obligationem recitandi divinum officium, uti generalem pro omnibus Regularibus, vi consuetudinis; haud respiciens obligationes quoad officium quae inveniri possent apud unum vel alterum Ordinem. Neque dici potest responsum illud induere characterem dispensationis, uti aliquis putavit: eoquod deest forma concessionis, quam nemo expetivit, per supplicem libellum. In Ordine Franciscano apud omnes pro certo habetur, quod professi votorum simplicium tenentur ad recitationem divini officii vi solummodo legis peculiaris, seu regulae s. Francisci, cap. 3: t Cle­ rici faciant divinum officium secundum ordinem sanctae Romanae Ecclesiae ». Et ideo Minister observantium in litteris circularibus ad suos religiosos, loquens de responso Pii IX ait: « haec generalis resolutio applicari nor. « potest illis Ordinibus, in quibus forte recitatio divini officii de praecepto « iniungitur a regula, uti ex. gr. in Ordine Minorum. .Si enim professi « Votorum simplicium tenentur ad observantiam regulae Ordinis, prout « soleinniter professi, et regula praecipit divini officii recitationem, evi« denter sequitur, simpliciter professos ad illam teneri ». In Ordine Conventualium communis generalisque est opinio, responsum diei 6 /Xugusti haud substulisse, neque infirmasse grave regulae praeceptum, quod omnes obstringit professores ad recitandum divinum officium, tum publice, tum in privato. Eamdem esse sententiam apud Capuccinos in cun­ ctis provinciis, una vel altera excepta. His fretus rationum momentis censuit | Procurator iam probatum, quod professi votorum simplicium in Ordine I*r. Minorum obligantur, vi regulae, ad recitationem privatam officii divini, non obstante responso diei 6 Augusti 1858. Quoad eosdem manet in suo robore praeceptum regulae. Clerice faciant divinum officium, iuxta ordinem sanctae Romae Ecclesiae, cap. 3 ». 1 1029 Votum Consultoris. 1 Haud comprehendere valeo, ait ille, quomodo P, Provincialis venetae Provinciae dubium movere possit, post resolutio­ nem S. C. diei 6 Augusti 1858, qua decisum fuit, professos votorum simpli, cium, ad quemlibet pertineant ordinem, « non teneri ad privatam recitationem divini officii: debere tamen choro interesse ut solemniter professi ». Potissima et unica ratio adducta pro affirmativa eruitur ab onere imposito a regula s. Francisci, quae obligat sub gravi religiosum quemlibet ad officium divinum recitandum, dum iuxta responsum S. C. etiam professi votorum simplicium tenentur ad observantiam regulae. Attamen post dictum re; sponsum videri nullam habere vim huiusmodi rationem. Nam non solum religiosi Minores per regulam obligantur ad divini officii recitationem I sed omnes religiosi Ordines sive Monastici sive Mendicantes. Quae obligatio iuxta Theologos et Canonistas descendit ab antiquissima universalique consuetudine vim universalis et generalis legis obligantis habente: vi cuius sancti fundatores in suis regulis imposuerunt, vel ad memoriam revocarunt huiusmodi onus, iam praeexistens. Et re quidem vera nedum regula s. Fran­ cisci, sed etiam regulae s. Augustini et s. Dominici hanc imponunt obliga­ tionem. Et ideo omnes religiosi huic subiiciuntur obligationi, vi professionis solemnis, haud exclusis monialibus, ceu declaratum fuit in una Cenomanen, diet 19 Aprilis 1844. Proposito enim dubio: «An Moniales in genere stricte teneantur sub gravi, vi professionis earumdem ad recitationem divini offi­ cii ». E.mi Patres, referente E.mo Polidori, rescripserunt: « Affirmative quoad moniales vota solemnia professas, iuxta regulam ah Apostolica Sede approba­ tam, in qua huiusmodi onus imponitur ». 2 Hisce praenotatis, ait Consultor, haud videre mihi est quomodo Patres Capuccini, qui eunt in affirmativam sententiam, asserere valeant non idem dicendum est de fratnbus Minoribus ; quasi ipsi soli regulam haberent, aut obligatio quae inest omnibus professis aliorum ordinum, minoris sit pon­ deris et gravitatis illa, quam Minores habent sub gravi in vim professionis religiosae. Quamobrem dico, ait Consultor, quod s. Congregatio cum resolverit, approbante Summo Pontifice, professos votorum simplicium non teneri ad privatam recitationem divini officii, probe noverat quidquid relate ad hoc praescriberent diversorum Institutorum regulae; et consequenter quando emisit istam generalem et praecisam resolutionem non teneri, saltem impli­ cite, et quatenus opus fuisset, dispensavit quoque a Regula; ceu quoque dispen­ savit Pius IX quum emanavit notas reformationes, ab aliis Regulae partibus, quae admissionem et professionem religiosorum tangunt. Praeterea opportunum animadvertere mihi videtur, quod si Regula s. Francisci obligationem imponat sub gravi recitandi divinum officium, nulla in hoc praecepto adest differentia ab aliis fratribus, quoniam religiosi omnes absque distinctione, in vim solemnis professionis, multique etiam in vim propriae regulae graviter obligantis, obstringuntur ad recitandum 1 Quum res maximi momenti esset resolvenda eius resolutio commissa fuit pertra­ ctanda plenario Auditorio S. Congreg. Ep. et Reg. cum voto Consultoris. ’ Cf N. I938· ιοβο Curia Romana divinum officium sub lethali. Cum ergo pro omnibus et in genere declaratum fuerit, huiusmodi obligationem haud tangere professos votorum simplicium, ita dici debet, eamdem obligationem non tangere neque fratres Franciscales; quod si obligatio haec relinquenda esset pro istis, a pari extendi deberet etiam pro aliis omnibus. Neque abs re est animadvertere quod si obligatio, imposita a Regula, habenda esset plene distincta a lege universali obligatoria, grave enasceretur monstrum: nempe professus, ad ordines sacros inde promotus, omittendo divini officii recitationem, duobus oneraretur lethalibus. Quia duplex vio­ laret praeceptum, si non materialiter, tamen formaliter distinctum; ceu moralistae autumant quoad ieiunii violationem pro Franciscalibus in dit ieiunii, per legem ecclesiasticam constituti. Praeterea nullus ex ordinibus monasticis, aut mendicantibus, quod sciam, dubium habuit circa clarissimam decisionem s. Congregationis, cunctique eamdem habuerunt pro reali exce­ ptione, favore solummodo Professorum votorum simplicium, peracta. Idemque P. Generalis Capuccinorum cum suo definitorio cupere videtur, in suo voto, ut professi votorum simplicium sui Ordinis dispensarentur ab obligatione privata divinum recitandi officium. Atqui SS.mus Pater, ceu dictum est, dispensando professos votorum simplicium a privata recitatione officii divini, saltem implicite dispensavit a diversis regulis, hoc onus haben­ tibus. Quapropter, conclusit consultor, nihil aliud exposcendum esse vide­ tur, tutoque standum generali resolutioni. Hinc propositum dubium dimit­ tendum fuisse censuit hoc responso: « etiam professi votorum simplicium in Ordine fr. Minorum, non obstante propria regula, stent resolutioni huius Sacrae Congregationis diei 6 Augusti 1858, nempe non teneri ad privatam recitationem divini officii ». Quibus, aliisque praenotatis, sequens propositum fuit dirimendum Dubium: An Professi votorum simplicium in Ordine Minorum ex vi regulae teneantur ad privatam recitationem divini officit, ut solemniter professi. Resolutio. Sacra Congr. Ep. et Reg. re discussa, sub die 24 Mar­ tii 1882 censuit esse respondendum: Non teneri, ad normam rescripti diei 6 Augusti anni 1858. [Acta S. Sedis, vol. XV, p. 250-257]. 2008. S. C. Ep. et Reg., litt. 30 dec. 1882. Le massime adottate da questa S. C. dei Vescovi e Regolari in quanto puô aver relazione coi voto semplice di povertà sono le seguenti, e suol prescriversene l’inserzione nelle costituzioni che la stessa S. C. va ad approvare, cioè: · Professi dominium radicale, uti aiunt, suorum bonorum reti­ nere poterunt, sed eis omnino interdicta est eorum administratio, et redi­ 8. C. Episcoporum et Regularium 1031 tuum erogatio atque usus. Debent propterea ante professionem cedere, etiam private, administrationem, usumfructum et usum quibus eis placue­ rit, ac etiam Instituto, si ita pro eorum lubitu existimaverint. Huic vero cessioni apponi poterit conditio quod sit quandocumque revocabilis; sed professus hoc iure revocandi in conscientia minime uti poterit, nisi acce­ dente Apostolicae Sedis placito. Quod etiam dicendum erit de bonis quae post professionem titulo hereditario eis obvenerint. Poterunt vero de dominio sive per testamentum, de licentia tamen Supe­ rioris vel Superiorissae generalis, sive per actus inter vivos, libere disponere, quo ultimo eveniente casu, cessabit concessio ab eis facta quoad admini­ strationem, usumfructum et usum: nisi eam concessionem tempore eis beneviso firmam voluerint, non obstante cessione dominii. Professis autem vetitum non est ea proprietatis acta peragere, de licen­ tia Superioris, aut Superiorissae, quae a legibus praescribuntur. Quidquid professi sua industria vel intuitu Societatis acquisierint, non sibi adseribere aut reservare poterunt, sed haec omnia inter Communitatis bona refundenda sunt, ad communem Societatis utilitatem ». [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1585]. 2009. S. C. Ep. et Reg., Bambergen., 17 aug. 1883. Compendium facti. Antonius parochus in Dioecesi Herbipolensi an. 1872 excipiebat in suo famulatu Catharinam nubilem annorum 27, ex honestis parentibus progenitam. Quae tamen, sex annos ante ab officiali exercitus Bavariae seducta, filium peperit extra legitimum matrimonium. Ceterum huius puellae fama integra apud omnes erat, si praedictum excipias factum. Et superior scholasticus ante id temporis scholam artium eidem puellae crediderat; cui praefuit spatio plurium annorum. Nemo ex paroecianis mira­ tus est quod femina haec apud parochum maneret. Verumtamen novi administratores municipii, liberales sub specie zeli, sed odium et vindictam praeferentes in parochum eiusque famulam, Curiae episcopali detulerunt, Christifideles scandalum pati ex eo quod apud paro­ chum sit famula filium illegitimum enixa. Addiderunt etiam quod femina illa in Ecclesia haud permaneret in loco, suis paribus destinato; quodque parochus apud quamdam processionem fuisse cum famula super currum eumdem. Quoad parochi mores nihil, neque eius detractores, innuere value­ runt: et episcopalis Curia nullum adesse testata est dubium de integritate et honestate parochi eiusdem. Has delationes Curia haud parvipendit; sed parochum accersivit, variis­ que peractis inquisitionibus, quoad huiusmodi feminam, per decretum diei 22 Iunii 1877 iussit parochum illico a se removere famulam, cuius non ignorabat noxam. Attamen duo lapsi sunt anni et femina apud parochum manebat. Hinc sub die 19 Iulii 1879 Curia eadem episcopalis, alio edito decreto, addidit praecepto poenam suspensionis, ni parochus, spatio qua­ tuor hebdomadarum famulam non removisset. 1032 S. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana Parochus tunc adversus huiusmodi decretum et suspensionis intermina­ tionem appellavit apud Curiam Bambergensem. A qua tamen appellatio haec reiecta fuit, utpote omni destituta fundamento. Animo sed vero haud deiectus presbyter suam detulit appellationem ad Apostolicam Sedem, ut nullius valoris sententia haec declararetur. Disceptatio Synaptica. Iura Parochi. Ambigere -nemini licet de rigore sacrorum canonum quoad presbyteros, communem retinentes habitationem cum feminis suspe­ ctis aut concubinariis. Et censurae et poenae ecclesiasticae hosce adversus presbyteros iam constitutae fuerunt: quae tamen applicantur servatis sertanvandis, prae oculis etiam habendo quod lex poenalis latam haud admittit interpretationem. Ex regula enim iuris 15, in 6 notum est «odia restringi et favores'convenit ampliari». Et Schmalzgrueber cum aliis quamplurimis doctoribus, Ius Eccl. univ., lib. Ill, tit. 2, n. y, habet: « Olim (conculn'narii) diversis coercebantur poenis, nec unus idemque in iis infligendis servatus est ordo. Hodie circa eosdem observanda sunt potissimum decreta poenalia Tridentini, ut patet ex Bulla Pii V edita anno 1566,1 ubi Dioecesium Ordi­ nariis in virtute sanctae obedientiae praecipit ut disctricte illa observari faciant. Porro ordo adversus eosdem procedendi descributur a memorata synodo, Sess. 21, cap. 6 et Sess. 25, cap. 14, de ref.: 1. lubet eos moneri: et quidem monitione speciali, ut notat Gallemart ad cap. 14: unde non suffi­ cit generalis per edictum aut in synodo facta, licet alias haec trinae monitionis vim habeat. 2. Si ita moniti non abstinuerint, ipso facto privati sint tertiaparte fructuum, obventionum et proventuum beneficiorum suorum quorumcum­ que, et pensionum quae fabricae Ecclesiae, aut alteri pio loco pro arbitrio Episcopi applicetur. 3. Si in delicto eodem... nec secundae monitioni parue­ rint, eo ipso amittunt, ct proventus omnes... atque insuper a beneficiorum suorum administratione, quandiu Ordinario videbitur suspendi debent. 4. Si ita suspensi nihilominus eas non expellent iubentur beneficiis... perpetuo privari... 5. Si etiam sic puniti a scandalosis huiusmodi commerciis non destiterint, praeter praedictas poenas, excommunicationis gladio plectantur... Is cui infligitur poena a Tridentino taxata, debet esse vere concubinarius. Talis esse ille dicitur clericus, qui concubinam vel domi suae, vel etiam extra illam alibi instar uxoris continuo retinet, et assiduam cum ea retinet consue­ tudinem. Unde poenae istae non cadunt in eum qui simplicem incontinen­ tiam commisit absque qualitate concubinatus, ut declaratum est a Card, apud Gallemart ad caput 14 c. prine, et ratio est, quia poenae cum odiosae sint restringi debent ». Hisce in iure animadversis, notatum fuit parochum studuisse factum excusare per haec quae sequuntur rationum momenta; nempe sibi adhuc impossibile fuisse aliam sufficere famulam, quae rem domesticam prudenter curare sciret et valeret. Raro ait his in locis famula huiusmodi culpae expers invenitur; nam mulieres, undequaque moribus integrae, aut nuptias ineunt, aut monasterium ingrediuntur. Quamobrem > Cf. N. m. I *033 his in adiunctis minus favorabilibus lex quae impedit Clericum excipere in suo famulatu feminam lapsam aut minorem quadraginta annis, in praxi a longo tempore haud asservatur. Fateor enim legem huiusmodi vim suam efficaciter exerere posse, quando agitur de famulis et presbyteris quorum fama aliqua deturpetur actione contra bonos mores; ast in themate nullum adducere valuerunt factum adversus parochum eiusque famulam, neque eorum detractores. Quod si lex prohibens revocari vellet ad pristinum vigorem, eximi per I exceptionem adprecatus est orator, ne per mulieris expulsionem detrimen­ tum patiatur et res domestica bonaque Parochi fama coram paroecianis. Eiectio autem famulae praedictae, ait parochus, nimis dura pro me ipso, I nunc sexagenario foret; qui iam per 25 annos continua affectione capitis nervo-rheumatica angor, et dubietate excrucior an aliam idoneam inveniam famulam, pro innumeris valetudinis meae incommodis. Famula praeterea quae, post primam culpam, vitam omnino commenda­ bilem duxit, quamplures et meliores insumpsit suae vitae annos Parocho fideliter inserviendo. Ex quo fit ut eadem quoddam ius manendi in parochi j domo sibi acquisiverit; et inhumana videri posset eius expulsio, quam pauci exposcunt paroeciani ad vindictam explendam. Deinde domo Parochi egressa mulier haec infirmae valetudinis, gravi premeretur necessitate, cui parochus nullum ferre posset auxilium in sua indigentia. Quinimo, praeter damnum, parochi vituperaretur fama, quae quoad mores adhuc intacta mansit, et obmurmuratio gigni posset ex facto expulsionis coactae. Quamobrem hisce aliisque innixus argumentis, petiit parochus, ut revo­ cata sententia Curiae Bambergensis, datum praeceptum et censurae inter­ minatio revocarentur. Iura Curiae. Praemisit Curia, parochum Antonium haud ignorasse culpam mulieris quam aegro animo, ait ille, ab initio excepit in domum suam. Quo posito eidem reverenda erat lex ecclesiastica ubique adhuc vigens, et cuius origo ita antiqua est, quantum concinnatio Decretalium Gregorii IX, lib. 3, tit. 2, cap. i (ibi): « Inhibendum est, ut nullus Sacerdos feminas de quibus suspicio potest esse retineat. Sed neque illas quas canones concedunt matrem, amitam et sororem quia instigante diabolo, et in illis scelus perpe­ tratum reperitur, aut etiam in pedissequis earumdem. Sed si qua de his necessitatem habuerit, presbyteri habeant in vico aut in Villa domum longe a sua conversatione, et ibi eis quae sunt necessaria subministrent. Prohi­ bendum quoque est ut nulla femina ad altare praesumat accedere, aut presby­ tero ministrare aut intra cancellos stare, sive sedere ». Quae lex confirmatur a Tridentino, Sess. 25, cap. 14, de ref. - ibi: « Pro­ hibet sancta Synodus quibuscumque clericis ne concubinas aut alias mulie­ res, de quibus potest haberi suspicio, in domo vel extra, retinere aut cum iis ullam conversationem habere audeant. » Ex hisce, ait Curia, facile argui­ tur, personam lapsam cooptari posse inter illas mulieres, dc quibus possit haberi suspicio. Quod autem applicata non fuerit lex ista in locis aliquibus cx eo forsan repeti potest, quod nulla querela admota sit contra aliquem parochum. 1034 Curia Romana habentem in suo famulatu mulierem lapsam; ita ut haec diu in domo paro­ chi permanere valuerit. Verum quum querela adsit de scandalo, ceu in the­ mate, superior auctoritas tacere nequit, quia periculum est in mora. Risum autem movet, quod parochus nullam aliam invenire potuerit mulierem, moribus integram, ut aliam sufficeret! Censuit autem Curia episcopalis, adversus parochi opinionem, munici­ pii administratores querelam admovisse zelo bonae causae, non autem odio et vindicta. Fatemur nuperrimos administratores municipales hostes Dei et liberales esse: quod tamen fortius parochum sollicitare debebat ad omnem tollendam scandali occasionem pro his Ecclesiae hostibus, removendo famu­ lam, quam quilibet uti lapsam agnoverat. Exceptio autem in iuris applica­ tione a parocho pro se invocata, nullimode a Curia indulgeri potest; quia id disciplinae ecclesiasticae relaxationem innueret, praemiumque perti­ naciae. De damnis, quibus mulier obviam iret si depellatur, magis, ait sententia Curiae, culpandus est parochus quam famula. Ista enim bona fide nescivit quibus legibus sese subiecit parochi domum ingrediendo moribus haud integris; parochus autem noverat legem Ecclesiae prohibentem, et tamen mulierem excepit in domum suam nec de lege certiorem illam fecit. Hisce praenotatis, enucleandum propositum fuit: Dubium: An confirmanda vel infirmanda sit sententia Curiae archiepiscopalis Bambergensis in casu. Resolutio. Sacra Congr. Ep. et Reg. die 17 Augusti 1883 censuit respon­ dere: Sententiam Curiae archiepiscopalis esse confirmandam, et ad mentem: mens est ut scribatur R. P. D. Episcopo Herbipolensi ut de alia parochia pro­ videat parochum, qui tunc derelinquere famulam debebit. [Acta S. Sedis, vol. XVI, p. 341-346]. 2010. S. C. Ep. et Reg., Hispaniarum, i6 iul. 1884. i An Episcopus, auctoritate propria, permittere valeat ut recipi possint in monasteriis clausurae subiectis mulieres quae ingredi cupiunt veluti pensionariac. 2. Pariter potestne Ordinarius, auctoritate propria, ad tempus vel in perpetuum monialem aliquam de uno ad aliud monasterium transferre, etiam Ordinis eiusdem, iusta interveniente causa? 3. Potestne tandem Ordinarius, auctoritate propria, transferre aliquam monialem quando eadem electa fuerit in Superiorissam alterius monasterii, aut censeat utilem esse et expedire translationem eiusmodi cum hoc munere. R Negative in omnibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1623]. S. C. Episcoporum et Regularium ϊ°35 2011. S. C. Ep. et Reg., 16 sept. 1885. Fr. Andreas Lupori, procurator generalis Ordinis Minorum de Obser­ vantia.... exponit varias difficultates atque dubia non pauca oborta fuisse quoad inoduin disponendi de bonis, iuvenibus quomodocumque spectanti­ bus qui, ad Ordinem recepti, expleto votorum simplicium triennio, profes­ sionem solemnein emittere cupiunt. Nam iuxta Ordinis statuta et Sacrae Poenitentiariae responsum, sub die 21 Maii 1880 datum, iuvenes ante solemnem professionem bona sua abdicare debent. Iam vero multi quaerunt, quomodo, durante Ordinum religiosorum suppressione, Ordinis statuta necnon Sacrae Poenitentiariae dispositiones execution! mandare debeant. Dubio procul, iuxta Tridentinum, iuvenes durante anno probationis bona sua abdicare nequeunt.1 Solummodo duobus mensibus ante professio­ nem, ex licentia Episcopi, de bonis suis disponere valent. Attamen, si pro­ fessio locum non habet, huiusmodi dispositio nulla est. Agendum iuxta legem civilem nunc vigentem, quae religiosas professiones non agnoscit, omnis actus cessionis, venditionis aut donationis duobus mensibus ante professionem factus, irrevocabilis est, contra Tridentini dispositionem. Praeterea leges civiles inhabiles declarant ad venditionem aut donationem minores 21 annorum. Quibus expositis, quaeritur: Utrum permitti possit, ut iuvenis profitendus de suis bonis disponat per actum privatum coram Superiore regulari, de Ordinarii licentia, vel coram ipso Ordinario, postea suo tempore ratificandum in forma a lege prae­ scripta etiam post professionem solemnem, et in casu minoris aetatis, aeta­ te maiori assecuta? Sacra Congregatio Eminentissimorum ac Reverendissimorum S. R. E. Cardinalium negotiis et consultationibus Episcoporum et Regularium prae­ posita, super praemissis mandavit rescribi prout sequitur: Cum agatur dc renuntiatione super illis bonis quibus ius certum haberi potest, parte nempe haereditatis paternae vel maternae, emissa suo tempore iuxta Concilium Tridentinum, renuntiatio ipsa renovetur, quando opus est, quin tamen illa immutari possit. Si vero agatur de renuntiatione eorum quae acci­ dentaliter evenire possunt, in singulis casibus recurrendum ad hanc Sacram Congregationem. [Reg. 1885. - Cf. etiam « Nouvelle Revue Théologique», tom. XXII, p. 28, 29]. 2012. S. C. Ep. et Reg., Asculana-Picena seu Firmana, 27 iul. 1888. [Tenor huius resolutionis refertur infra, in S. C. Ep. et Reg., AsculanaPicena seu Firmana, 15 mart. 1889. - Cf. N. 2014]. 1 Sess. XXV, de regularibus, c. 16. 1036 Curia Romana 2013. S. C. Ep. et Reg., litt. 4 aug. 1888.1 Ex parte officialis istius curiae ecclesiae expositum nuper fuit, quod in omnibus fere familiis Religiosis, praescribuntur in Statutis certi dies, in quibus omnes ad sacram Communionem accedere debent; et quod multi Communionum catalogum ita intelligunt, quasi nulli sit licitum saepius communicare, etiam de consilio confessarii, nisi accedat quoque formalis consensus superioris vel supcriorissae. — Quibus expositis, quaesitum pro­ ponit quaenam sit mens Ecclesiae quando approbat haec statuta circa Com­ munionem in familiis Religiosis, an haberi debeant ut prohibitiva ne plures fiant communiones: vel praeceptiva, ita ut omnes conentur ita vivere, ut mereantur ad sacram Communionem accedere saltem in illis diebus. — Itaque Sacra haec Congregatio Episcoporum ac Regularium, omnibus per­ pensis, respondit: Negative ad 1. partem, et facultatem frequentius ad S. Synaxim acce­ dendi relinquendam esse privative iudicio confessarii, excluso consensu superioris vel superiorissae. — Affirmative ad 2. partem, quoties rationa­ bilis causa non obstet. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1690]. 2014. S. C. Ep. et Reg., Asculana-Picena seu Firmana, 15 mart. 1889. Compendium facti. Decreto diei 13 lanuarii 1776 R.mus Leonardi Epi­ scopus Asculanus in illa urbe Confratemitatem sub titulo B. Mariae Virgi­ nis in Caelum Assumptae erexit, eamque ad Confratrum preces in sodali­ tium SS.mi Cordis lesu alio decreto 17 Augusti eiusdem armi immutavit, iuxta regulas ac statuta Archiconfratemitatis Urbis Romae, ad hoc ut Offi­ ciales et Confratres indulgentias a Summis Pontificibus concessas lucrari valerent. Citato decreto diei 13 lanuarii Episcopus statuit, ut Officiales a Confratribus electi ab Episcopo pro tempore confirmarentur: Officiales a Nobis et successoribus Nostris confirmandos eligendi. Altero vero diei 17 Augusti voluit, ut firma remanerent iura episcopalia et parochialia quae in superiori decreto reservata fuerant: « Firmis quoque permanentibus iuribus omnibus episcopalibus et parochialibus, ceterisque aliis in superioribus nostris litteris contentis et expressis et reservatis, quoad reliqua statutis, Ordinationibus, et Constitutionibus typis impressis pro venerabili Archiconfratemitate Urbis emanatis et confirmatis, etc.». 1 Ad Archiepiscopum Burdigalenscm. S. C. Episcoporum et Regularium 1037 Recentioribus temporibus, seu an.no 1879 quidam Elcucadius Natali, qui in anteactis annis carcerarii munus exercuerat, bis petiit, ut inter eiusdem sodalitii fratres connumeraretur; sed ipsius preces bis reiectae fuerunt. Ve­ rum precibus tertio repetitis, per suffragiorum pluralitatem tam secreto, quam generali Consilio tandem admissus fuit. Et licet Confratres, qui Eleucadio adversabantur, pro viribus sustinerent ipsius electionem, utpote irregularem, nullam fuisse, nihilominus anno sequenti Eleucadius inter Confratres supranumerarios cooptatus fuit. Rebus sic stantibus, quidam Canonicus Ambrosi, irrequisito sodalitii Priore, ad Archiconfratemitatem Urbis Romae convolavit, et enumeratis irregularitatibus, quae iuxta ipsius opinionem, in electione Eleucadii occur­ rerant, ipsam Archiconfratemitatem de sua sententia circa dictam electio­ nem requisivit. Accepto libello, Archiconfraternitas Romana votum pleucadio favora­ bile dedit per suum Priorem, qui imo Episcopo Asculano suggerebat, ut Canonicum Ambrosi eiusque Confratres poenis multaret, quas contra rebelles sodalitii Constitutiones praescribunt, quoties acquiescere no­ luissent. Ad haec, Curia Episcopalis rem componere studuit; sed inutili et per­ dito labore, quandoquidem Confrater Formica, tunc temporis Prior, non modo non acquievit Curiae praescriptionibus, sed eo audaciae pervenit, ut aperte denegaverit Episcopo absolutam auctoritatem supra sodalitium competere, et quatuor Confratrum suffragio fretus, Eleucadium a Confratrum albo expungere non dubitaverit. Res utut ad Eleucadii aures pervenit, illico Ordinario recursum fecit, qui oratori suasit, ut ad S. Congregationem Episcoporum et Regularium contra Prioris agendi rationem preces porrigeret. Eleucadii libellus pro informatione et voto ad Episcopum missus fuit, qui enumeratis pluribus irregularitatibus et actibus arbitrariis non modo contra Eleucadium, verum etiam contra alios Confratres et Officiales patra­ tis, decretum ab hac S. C. implorabat, quo Prioris Formica acta nulla de­ clararentur, ideoque Confratres et Officiales ad sua officia exercenda resti­ tuerentur; ipse Formica et Canonicus Ambrosi a Confratrum albo dele­ rentur, vel sin minus incapaces renuntiarentur ad numerum officialium pertinendi; Episcopo supra sodalitium ius competere; tandem ut novorum officialium electio differretur et interea Confraternitatis gubernium Assistenti concrederetur. Verum S. H. C. omnibus perpensis, e re sua esse censuit, propter temporis angustiam, in tali negotio sese non immiscere; hinc statuta die ad Prioris et Officialium electionem deventum est; quae tamen ab irregularitatibus haud immunis fuisse videtur. Qua de re die 17 lunii 1883 Episcopus totum negotium ad H. S. C. deuno remisit, enixis precibus expostulans, ut rem quantocius definire dignaretur. Novis Episcopi precibus acceptis, S. H. C. die 30 lunii eiusdem anni respondit opportunius esse, ut Episcopus ipsemet quaestionem definiret Curia Romana 1038 iuxta Const. Clementis VIII, quae incipit, Quaecumque,x et statuta atque decreta synodalia, prae oculis quoque habitis decretis in Confratemitatis erectione anno 1776 ab Episcopo Leonardi editis. Hoc responsum haud arrisit Episcopo, qui idcirco aliquantulum super­ sedere satius esse iudicavit. Verum manu tangens sodalitii res in dies in pessum ruere; suae Dioecesis Vicario generali indixit, ut mox citatum H. S. C. rescriptum diei 30 lunii 1883 executioni demandaret. Episcopi mandata Vicarius generalis faciens, praemissis quae de iure praemittenda erant, in Consilio generali diei 29 lunii 1884, antequam ad novi Prioris et Officialium electionem procederetur, decretum edidit, vi cuius Eleucadius inter Confratres iterum connumeratus fuit; Confratres Ambrosi et Plebani per tres annos a voce tum activa tum passiva suspensi fuerunt, Confrater vero Formica a sodalium catalogo expunctus fuit. Prae­ cepit insuper ut electiones protraherentur, usque dum notum fuisset, quinam essent Confratres, quibus eligendi ius competeret Ab huiusmodi decreto illico appellatum simulque petitum fuit, ut causa apud S. Congregationem avocaretur, ex eo quod Curia episcopalis iudicium ferre haud valebat super negotio, cuius magna pars fuerat. Hoc habito libello, die 13 Iulii 1884 Archiepiscopo Firmano iussumfuit, ut causam ipse, ceu primae instantiae iudex definiret. Quod mandatum die 14 Aprilis 1885 eidem renovatum et iniunctum fuit, ut sine mora processum institueret eumque perduceret usque ad pronuntiationem sententiae. Curia Archiepiscopalis Firmana, quatuor sodalium qui in iudicio siste­ bant, deductionibus auditis et flocci faciens nonnullas protestationes ab ipsis contra eiusdem Curiae agendi rationem exhibitas, die 21 Septem­ bris 1886 definitivam sententiam decreto Curiae Asculanae fere in omnibus propitiam pronuntiavit. Huiusmodi sententia interesse habentibus notificata, ex parte quatuor sodalium alter recursus ad H. S. C. porrectus fuit, quae, Archiepiscopo Firmano praecepit, ut una cum tabulis processualibus, definitivam senten­ tiam ad eandem S. Congregationem transmitteret, ut controversia supremo E.morum Patrum iudicio subjiceretur. Disceptatio Synoptica. Quae quatuor sodalibus favent. Quatuor sodalium patronus, ut sententiae Curiae Archiepiscopalis Firmanae impugnet, relata lacinia eiusdem partis dispositivae, quae sic se habet: « Ven. Confratemitas SS. Cordis Iesu Asculi Piceni, uti ceterae eiusdem civitatis Confraternitates, facultatem habet iura exercendi, et opera explendi a propriis Constitutionibus statuta, dependenter tamen ab auctoritate ecclesiastica asserit huiusmodi principium, utpote nimis latum ct extensum, a veritate abhorrere. Hoc ut probet, ait quod § 5 Constitutionis Clementis VIII, quae incipit, Quaecumque, praescribit quidem ad Episcopi ius spectare Confraternitatum Statuta approbandi, mutandi vel corrigendi; sed ita intelligendum esse 1 Cf N 192 5. C. Episcoporum et Regularium 1039 subdit, ut hoc ab Episcopo semel peracto, in Confratrum potestate sit, intra limites ipsis praescriptos, agendi independenter ab Episcopo. Quo posito, patronus sustinet Confratres cuiuscumque sodalitii immunes ab auctoritate ecclesiastica habendos esse, quoties eorum resolutiones nego­ tia ipsius sodalitii intima respiciunt, et indirecte tantum cum pietatis operi­ bus connectuntur, quae ad statutorum tramitem ab ipsis explenda sunt. Hinc Confratribus plenam libertatem atque independentiam ab Episcopi auctoritate indulgendam esse circa media eligenda, quae ad finis consecu­ tionem conducunt, negotia Confratemitatis intima respicientis; cum hoc religioni indifferens atque innocuum sit. E contra quoties Confraternitatum decisiones pietatis et religionis opera directe pertingunt, officium Episcopi esse curare, ut huiusmodi opera non damno sed religionis bono compleantur. Hanc esse doctrinam subdit, quam S. H. O. pluries tradidit, praesertim vero in una S. Angeli, 2 Augusti 1581, ubi haec habentur: « Episcopus potest visitare Confraternitates cum usu saccorum, non solum in propriis oratoriis, sed etiam tn Regularium Ecclesiis, in his quae respiciunt administrationem et adimplementum onerum, vel relationem habeant ad Confratres »? Cui concinit Derthonen.., 22 Martii 1604. In Castellanet. vero 14 Novembris 1603 prae­ scribitur, quod Episcopus se immiscere non valeat in bonorum Confrater­ nitatum administrationem, dum illa non dilapidant.2 Quod si in Ragusina, i Aprilis 1596, et aliis statuitur, quod Ordinarius Confratrum conventibus interesse valeat, huiusmodi potestas hisce verbis limitatur, scilicet, dummodo non faciat novitates. Imo in Veliterna, 13 lunii 1879 additur: quin tamen suffragium ferre valeat. Ex mox citatis patronus deducit allegatam paragraphum sententiae Archiepiscopalis atque sequentem, nempe Episcopo competit iunsdictio non modo circa res religiosas, vel legata pia, sed etiam in his, quae administratio­ nem vel disciplinam respiciunt, utpote nimis extensas et quavis coarctatione destitutas, distinctioni superius expositae non respondere, ideoque respuen­ das esse. Hinc urget illegitimum habendum esse decretum Episcopi Asculani diei 3 Iulii 1882, quo sanare praesumpsit suppositas vel veras irregularitates, quae legitimae admissioni Eleucadii Natali obstarent; quandoquidem huius­ modi decreto Episcopus rebus sese immiscuit, quae a libera Confratrum potestate dependent. Post haec patronus agendi rationem Prioris Formica defendendam susci­ pit, pro viribus sustinens suspensionis poenam Officialibus Cantalamessa, Saladini atque Ferrari ad tramitem iuris ab ipso inflictam fuisse, ac idcirco iustam et validam esse. Ipse revera perpendit agçndi rationem Prioris in themate neque irregu­ larem, neque rebellem auctoritati dioecesanae dici posse; ex eo quod Confra­ temitatis statuta Priori facultatem tribuunt Confratres puniendi eosque » Cf. N. 1387· * Cf. N. 1623. 1040 Curia Romana suspendendi. In casu vero optimas adfuisse rationes suspensionis poena praedictos Confratres plectendi; praecipue vero comitem Saladini, ex eo quia in Consilio 28 Iulii 1882 ausus fuerat Prioris subsignationi declaratio­ nem subiicere Confraternitatis iurium quam maxime laesivam; et allegat adagium: extra territorium ius dicenti impune non paretur. Ex paritate rationis existimat a quavis reitatis labe Priorem immunem fuisse, tum cum Episcopi praescriptionibus executionem dare renuit, quibus ipsi mandabatur, ut sodalitii electiones protraherentur. Hoc siquidem pii sodalitii exclusivae competentiae esse affirmat, cum de re agatur, quae eius­ dem sodalitii intimam et rectam agendi rationem respicit. Relate vero ad electionem in fratrem Eleucadii Natali eam, ob ipsius qualitates atque aetatem, invalidam fuisse arbitratur. Invalidam quidem praeprimis fuisse ob viri qualitates, quia sodalitii Regulae in capite II praescribunt inter Confratres eos tantummodo reci­ piendos esse, qui ob gradus conditionem vel vitae genus spectabiles sint. Porro carcerarii qualitas, etiam in eo, qui hoc officium sancte exercet, quandam levem notam relinquit, quae nullo annorum fluxu unquam deletur. Invalidam deinde electionem fuisse urget ob aetatem, quia Eleucadius Natali 55 annos a statutis praescriptos iam superaverat, tum cum inter Confratres adscriptus fuerat. Verumtamen aliam quoque nullitatis rationem patronus in eo reperit, quod scilicet in Eleucadii Natali electione observata haud fuerunt, quae Regula in capite III circa Confratrum electionem statuit. Sane Regula in dicto capite exigit, ut inter Fratres adscribendus sodali­ tii Priorem praeprimis adeat, ut ab ipso moneatur de iis omnibus, quae observare debet: ut supplicem libellum deinde porrigat, in quo nomen, cognomen atque patria postulantis describantur, et insuper fratris oblati nomen significetur, cui ipse notus est; ut Novitiorum Magister de ipsius qualitatibus inquirat ac in Consilio secreto prudenter referat. Quod si habi­ tae informationes favorabiles sunt, dictus supplex libellus tribus diebus festivis in choro publicetur, ad hoc ut Confratres, si impedimentum aliquod adesse cognoscant, de eo Priorem secreto admonere valeant. Hisce omnibus peractis, inter Fratres connumerabitur, quoties in Consilio tam secreto, quam generali suffragiorum pluralitatem obtinuerit. Iam vero patronus inquit huiusmodi praescriptiones in Eleucadii Natali electione observatas haud fuisse; quandoquidem ipsius supplex libellus occulte lectus fuit. Unde concludit, ipsius electionem, utpote ex improviso et per vim peractam, nullam, invalidam et quovis firmitatis robore destitu­ tam renunciandam esse, sive eius substantia, sive forma inspiciatur. Quod de Natali electionis nullitate dictum fuit, idipsum de Curiae epi­ scopalis decreto diei 3 Iulii 1882 asserendum esse urget; tum quia absque partis contradictorio editum fuit, tum quia etiam hoc decreto sodalitatis statuta correcta fuerunt. m| Probat praeprimis decretum nullum fuisse utpote absque contradictorio prolatum, quia iuxta communem DD. sententiam indicium circa fratrum ele­ gibili tatis vel inelcgibilitatis controx crsias veri processus normis proferendum S. C. Episcoporum et Regularium 1041 est, Bassi, De Sodalitiis, quaest. IV, n. 6; Franc., De Cathedral., cap. 27; Cortial, Decis. 143, η. 24, aliique. Ipsius nullitatem secundo loco evincit ex eo, quod per ipsum sodalitii statuta correcta fuerunt, quae utpote ab ipsa S. Sede iam approbata, Epi­ scopus corrigere non poterat, ceu tradunt Bassi, op. cit., cap. IV; Ferraris, voc. Confraternitas. Verum, dato etiam quod speculative loquendo, sit in Episcopi potestate statuta a S. Sede approbata corrigere, in themate haud potuisse contendit, quia Episcopus occasionem corrigendi statuta a casu particulari arripuit: quod unius Summi Pontificis proprium est. Quod si citatum diei 3 Iulii decretum vim non habebat electionem Natali confirmandi, eo minus hanc vim inesse subdit resolutionibus Consilii tum secreti diei 27 Decembris 1879, tum generalis diei sequentis; quandoquidem huiusmodi resolutionibus statutis derogatum est. Quod sodalitii Regulae contrarium est, quae in Cap. XVIII Officialibus, Consilium secretum con­ stituentibus, prohibet, quominus aliquid praecipiant, quod eidem Regulae adversetur; et praeterea praescribit, ut /.otificationes in tribus Consiliis secre­ tis approbatae sint et in uno generali confirmatae, ad hoc ut vim habeant. Constito autem in facto quod Eleucadius Natali in fratrem legitime coop­ tatus haud fuerit, patronus existimat ab Episcopali Curia frustra et iniuria questus moveri, ex eo quod eiusdem Natali nomen ab albo sodalium deletum fuerit. I andem patronus pro aris et focis sustinet sententiam Curiae Asculanae nullam recensendam esse pro ea parte, qua electio officialium, die 10 lu­ nii 1883 peracta, invalida declaratur; siquidem, iuxta sententiam haud infi­ mae notae Doctorum, approbatio huiusmodi electionis ex parte auctorita­ tis dioecesanae non modo non est necessaria, sed positive excluditur: De Luca, disc. 31, n. 24; Bassi, loc. cit. etc. Hisce tum in facto, tum in iure perpensis, patronus postulat ut H. S. C. decernat: 1. Sodalitium SS.mi Cordis lesu in Urbe Asculana erectum ab aucto­ ritate dioecesana independens esse, tam in negotiis sodalitii intimis et pro­ priis pertractandis, quam in fratribus et officialibus eligendis. 2. Eidem sodalitio facultatem competere iura exercendi et opera a Consti­ tutionibus statuta explendi, quin auctoritas ecclesiastica sese opponere valeat. 3. Curiae Episcopali potestatem haud competere impediendi, quominus sodalitium iura exequatur, et munera sodalitio inhaerentia adimpleat; et eidem Curiae ius tantum inesse, iuxta allegatas Constitutiones jurisdictio­ nem exercendi in rebus religiosis, vel quae legata pia pertingunt. 4. Agendi rationem Prioris Formica Constitutionibus conformem fuisse, in iis omnibus quae egit tam relate ad sodalitium et Confratres, quam relate ad auctoritatem ecclesiasticam; et resolutiones in Consiliis captas legitimas et regulares fuisse. 5. Legitimas et validas pariter fuisse electionem in Priorem Confratris Aloisii Odoardi et Officialium, quae die ro lunii 1883 locum obtinuit, et resolutiones captas eo tempore quo ipse Odoardi sodalitio praeerat. oo 1042 ** » ♦ Curia Romana 6. Recursus Curiae Episcopali Asculanae porrectos iniustos fuisse; et illegitimas habendas esse praescriptiones, inhibitoria et mandata eiusdem Curiae contra sodalitatis moderatores et in praeiudicium ipsius sodalitatis editas. 7. Eleucadium Natali incapacem esse, ut inter Confratres sodalitatis SS.mi Cordis lesu adscribatur. 8. Tandem Curiae Episcopali Asculanae onus incumbere damna et expensas omnes persolvendi. Quae quatuor Confratribus adversantur. Favore Curiae Episcopalis per­ pensum fuit, quod Episcopus Asculanus Leonardi, Confratemitatem SS.mi Cordis lesu erigendo iuxta Constit. fel. rec. Clementis VIII, quae incipit, Quaecumque, sibi et suis successoribus ius reservavit statuta approbandi, Officiales confirmandi; et insuper iura omnia tum episcopalia tum parochialia sarta tecta esse voluit. Animadversum praeterea fuit quod Episcopus Confratemitatem Asculanam Archiconfratemitati Urbis Romae aggregando, in vigorem revocant id quod in superius citato erectionis decreto statuerat, praescribens quod, in reliquis, Confratemitas statutis se subiiceret pro Ven. Archiconfratemitate Urbis Romae tunc approbatis. Ex quo sequitur, quod totum illud quod Cardinalis Vicarius in decreto erectionis Archiconfratemitatis almae Urbis suae auctoritati ordinariae reservaverat, reservatum intelligebatur Episcopo Asculano relate ad Con­ fratemitatem Asculi institutam. Iam vero, cum ex facto constet quod Cardinalis Vicarius suo erectionis decreto, sibi ius reservaverit Archiconfratemitatis Romanae statuta, si opus esset, in melius mutandi, reformandi, ampliandi etc., et praeterea decreverit, ut praedicta Archiconfraternitas ipsius visitationi ac iurisdictioni ordinariae et suorum successorum in perpetuum omnino subiaceret: sponte fluit haec eadem iura Asculanis Episcopis pro tempore reservata esse debere. Ideoque actuali Episcopo Asculano ius competere statuta suae Confratemitatis, quoties necessitas et utilitas id exigat, in melius mutandi, refor­ mandi, ampliandi etc., nec non ipsam Confratemitatem visitationi ac suae iurisdictioni ordinariae subiiciendi. Nec diversam esse doctrinam H. S. C., quae in pluribus resolutionibus tradidit, quod « Episcopus potest visitare Confraternitates cum usu sacco­ rum non solum in propriis oratoriis, sed etiam in regularium ecclesiis, in his quae respiciunt administrationem et adimplementum onerum, vel rela­ tionem habent ad Confratres ». Porro in praesenti casu cum controversia inter Confratres exorta esset, Episcopus e re sua esse duxit eam obtruncare, declarando validam fuisse Fratris electionem, qui suffragiorum pluraliatate in Consilio tam secreto, quam generali, ad normam Confraternitatis Constitutionum, idoneus renun­ tiatus fuerat. Hinc decretum diei 3 Iulii 1882 nihil aliud fuisse quam actum iurisdictionis ordinariae quo Episcopus, contra paucos Fratres rebelles, in pleno firmitatis robore manuteneri voluit Confraternitatis statuta quae in Cap. Ill S. C. Episcoporum et Regularium 1043 _ _________ .__ — mandant, ut in fratrem cooptetur vir ille, qui in ambobus Consiliis suffra­ giorum pluralitatem obtinuerit. Quin obiicere iuvet, iuxta statuta, Eleucadium Natali in fratrem recipi non potuisse tam ob carcerarii officium, quod antea exercuerat, quam ex eo quod 55 annos iam superaverat. Huic siquidem difficultati occurri posse udetur, animadvertendo non ad singulos Confratres, sed ad auctoritatem ecclesiasticam et ad Consilia tum secreta, tum generalia ius spectare iudi­ cium ferendi super significatione quae statutis tribui debet. Cum itaque tam auctoritas ecclesiastica, quam ambo Consilia Eleuca­ dium Natali eligi posse declaraverint, ceteris Confratribus nihil aliud superesse, quam ut ipsum in fratrem reciperent; idque in obsequium tum prae­ dictae auctoritatis, tum regularum, quae obedientiam, humilitatem, silen­ tium et paupertatem a Confratribus omnibus exigunt. Quod si statuta requirunt in fratres recipiendos esse, qui ob gradus et ministerii qualitatem praestantes sunt, id intelligendum esse de tempore quo admittuntur, vel quo Confratres adhuc sunt, quin respectus ad praeteritum habeatur; quadoquidem in statutis de huiusmodi tempore mentio nulla fit. Quod statuta quoad hoc punctum aliter accipienda haud sint, ideoque Eleucadium Natali iure electum fuisse, confirmant epistolae tum Principis Chigi, tum R.mi Paulini Carlucci, ambo Ven. Archiconfratemitatis SS.mi Cordis lesu Urbis Romae Priores, qui ad rem sciscitati, responsum pro validitate electionis dederunt, addentes poenas contra rebelles a statutis praescriptas adhibendas quoque esse. Quo vero ad alteram difficultatem ab aetate deductam observatum fuit, hanc regulis praefixam haud fuisse, quae ab Episcopo Leonardi approbatae sunt; sed posterius statutam fuisse in quibusdam statutorum mutationibus a Romana Archiconfratemitate peractis, quae saltem pro hac parte, ab Epi­ scopo Asculano approbatae haud fuisse videntur: siquidem plures alii, etsi annos 55 praetergressi essent, admissi fuerunt, quin aliqua adnotatio vel oppositio ad rem facta fuisset. Relate ad Archiepiscopi Firmani sententiam, hanc iustam fuisse etiam pro ea parte, qua a censura et suspensione fratres Cantalamessa, comes Saladini, et Ferrari absoluti fuerunt, ex facto probatum videtur, quod ii, contra ea quae praescribuntur in statutis ad Caput XIX, absque praevia monitione, et ratione sufficienti suspensi fuerunt. Idque manifestum erum­ pit ex dictis quatuor Confratrum patroni, qui datae suspensionis poenae hanc adducit rationem, scilicet quod ii auctoritati ecclesiasticae contra Priorem et Fratres Priori adhaerentes recursum porrexerunt. Tandem quod Episcopus ius habeat confirmandi Officiales, nullatenus dubitare sinit decretum, quo Episcopus Leonardi Confratemitatem erexit, ubi ad rem haec legantur:... ac officiales a Nobis ac successoribus Nostris confirmandos. Idipsum confirmatur a S. C. C., quae in Asculana, diei 3 Maii 1725, dubio: « An liceat R.mo Episcopo removere officiales et ministros a Confratribus electos, quatenus non sint idonei et graves exceptiones patiantur », respondere censu it: Affirmative. 1044 Curia Romana Hinc nulla esse videntur Consilia omnia sive secreta, sive generalia a die 26 Aug. 1882 habita; nec non electio in Priorem Marchionis A. Odoardi, ceu a sententia Curiae Archiepiscopalis definitum fuit. Ex dictis pariter consequi Archiepiscopalem sententiam confirmandam esse etiam pro ea parte, qua decretum fuit, ut frater Formica ab albo soda­ lium deleretur. Hisce pro utraque parte expositis, Emi Patres rogati fuerunt, ut diri­ mere dignarentur sequens dubium: An et quomodo sententia Curiae Archiepiscopalis Firmanae confirmanda vel infirmanda sit in casu. Resolutio. Sacra Congregatio EE. ct RR. in plenario conventu diei 27 Iulii 1888 rescriptum edidit: Ad mentem; et mens erat, quod Archiepiscopus Firmamus una cum Asculano Episcopo, utpote de personis inter­ esse habentibus ac de controversia instructi, rem pacifice componere curarent. Conaminibus in irritum cessis Archiepiscopus Firmanus et Asculanus Episcopus schema conciliationis et responsum negativum Confratrum, seu melius Prioris Odoardi ad H. S. C. remiserunt. Quibus acceptis, sub die 21 Decembris anni 1888 controversia in ple­ nario E.morum Patrum conventu, sub dubio superius exscripto, denuo proposita fuit. Et E.mi Patres, spe freti quod res de bono et aequo componi posset, rescribere censuerunt: Dilata et ad mentem; mens est: Archiepiscopus Firmanus actoribus indicet, ut in termino 10 dienim schema conciliationis tam ab Ipso quam ab Episcopo Asculano propositum pure et simpliciter acceptum habeant. Et casu quo Confratres obtemperare recusent, S. Con­ gregatio causam in statu et terminis reproponet, et sententiam ad normam iuris pronuntiabit. Verum, cum hac quoque vice Archiepiscopi conamina optatum exitum obtinere haud potuissent, causa iterum, sub dubio super enunciato, sapientissimo E.morum Patrum iudicio proposita fuit. Resolutio. S. Congregatio EE. et RR. omnibus mature perpensis, sub die 15 Martii 1889 propositum dubium sequenti responso dimittere censuit: Sententiam Curiae Archiepiscopalis Firmanae esse confirmandam et amplius. [Acta S. Sedis, vol. XXII, p. 104-116]. 2015. S. C. Ep. et Reg., Regien., 15 mart. 1889. Compendium facti. Ex remotissimis temporibus Episcopi Regii Aemiliae studuerunt, ut oeconimicae conditiones quamplurimorum beneficiorum illius Dioecesis, omnino deterrimae, tolerabiliores fierent, reditibus usi alia­ rum Ecclesiarum, quae divite censu honestarentur. Quamobrem arrepta concursus occasione, praevioque episcopali decreto, pinguioribus imposue­ runt pensiones paroeciis, ad vitam onerati tantum. Et eiusmodi pensione S. C. Episcoporum ct Regularium 1045 onerati, nedum decretum Episcopi exceperunt, atque subsignarunt, sed post canonicam institutionem soliti etiam fuerunt formalem exhibere syn­ grapham pro solutione oneris apud Curiam, quae aequam peragere valeret distributionem inter parochos pauperiores. Antistes qui, praesens in tempus eamdem moderatur Dioecesim, numquam easdem imposuit pensiones, nisi auctoritate suffultus Apostolica pro paucis vacationis casibus, qui locum habuerunt tempore suae administra tionis, et quin formaliter constaret de oneris aequitate. Solerti etiam cura studuit Antistes idem, ut ad pensionis solutionem excitarentur tardiores; qui opimis inspectis reditibus, quibus ditantur, facili ratione propria implere valerent onera, in auxilium quamplurimorum parochorum, qui omni desti­ tuuntur commoditate, et miseriae aerumnis divexantur. Curae tamen et studia Antistitis felici caruerunt exitu quoad nonnullos morosos in solvendo: quinimo nonnullus ex parochis pensione gravatis eo pervenit, ut futili innixus ratione, abscisse onera implere renuerit. Qua de re coactus fuit Antistes Apostolicam adire Sedem, ne frustra tempus et operam impenderet; et ut sanatio accederet expetivit decretis episcopalibus, per quae fuerant praedictae pensiones impositae. Decem et septem, ait Ordinarius, .esse parochos pensione oneratos, et ex his septem tantum solutionem oneris integram non peregisse. Horum parochorum insimul notulam exhibuit redituum; animadvertens, rationem qua impositae fuerunt pensiones, haud esse omnino regularem; ast ad antiquissimum remeare tempus et omnino manutenendas esse ait; quia parochi hisce pensionibus sublevati, in actu concursus aut examinis tem­ ere easdem consequuti sunt, congruae, aut sin minus beneficii instar. Disceptatio Synoptica. Episcopi possunt paroeciis imponere pensiones. Animadversum luit non deesse doctores quamplurimos, qui tribuunt Episcopis facultatem imponendi pensiones personales, seu ad vitam gravati. Inter alios recensendus est Fagnanus, ad cap. Nisi essent 21, de praebendis. Nec obstat Constitutio Quanta f. r. Benedicti XIII: nam seu retentum fuerit, ipsam respicere tantum abusus illius temporis, contra quos evulgata fuit, seu eandem destitutam fuisse suo effectu primissimo, in facto nunc est quod Episcopi consueverunt, Apostolida Sede non reclamante, imponere pensiones beneficiis paroecialibus pinguioribus, ut indigentia aliorum paroe­ ciarum sublevaretur. * Consuetuto inolita firmatur auctoritate ephemeridis Acta S. Sedis, vol. IV, p. 78, in nota: « Episcopi ex iamdiu invecta consuetudine pensiones impo­ nunt in collatione beneficiorum...». Quamobrem auctores recentiores nullam de Constitutione illa peragunt mentionem, et facultatem imponendi pensiones Episcopis tribuunt indiscriminatim quoad beneficia vel simplicia vel particularia. Hisce accensendus est Vecchiotti, lib. 3, cap. 3, p. 39 * « Aliquando tamen pensio non imponitur beneficio ipsi, sed personae beneficiarii, unde eius morte extinguitur, neque in beneficii successorem transit. Huius temporariae pensionis imponendae Curia Romana f 'Π I I Λ ··’ facultatem Episcopis esse plures canonistae, innixi textui Nisi essent, c. 21, de praeb., contendunt ob eam rationem quod nulla fiat beneficii sectio, seu dismembratio, quum personae non beneficio ipsi imponatur ». Neque deest auctoritas S. C. Concilii; nam in una Nullius Foropompilii, 23 Augusti 1834 et in Asculana, 25 Iunii 1836 Episcopis innuitur, ad augen­ das parochorum congruas posse etiam uniri, suspendi, dismembrari, aut annua pensione gravari Cappellanias vel beneficia quaecumque, regularibus tantummodo exceptis. Huic sententiae conqinit Reiffenstuel, lib. Ill, tit. 12, p. 4, n. 88: a Etsi regulariter loquendo Episcopus vel alius collator, Papa inferior, non possit conferre beneficium sub reservatione pensionis, cuipiam persolvendae, nihilominus in casu speciali, atque ex iusta et rationabili causa potest etiam Episcopus pensionem imponere, seu constituere saltem duraturam ad vitam beneficiarii gravati, atque in eam consentientis, cum quo extinguatur pensio. Conclusio haec quoad priorem partem est certa; et patet ex rubrica et textu praesentis tituli, ubi pro regula ponitur: beneficia sine diminutions conferantur cum similibus ». Alteram conclusionis partem tenet Glossa in c. Audivimus, v. pensionem, de collusion, deteg. Innocentius, c. De cetero, n. 7, et Abbas ibid., n. 2, de transact. Navarrus, consil. 43, n. 4, de simonia. Garcias, p. 1, de beneficiis, c. ζ, n. 295 et 296. Gonzales, ad reg. 8 Cancell., gloss.$,p.j n. 27, citans Rotam in una Meliten, canonicatus, 6 mart. 1597, coram d., Merlino et alias saepius. Fagnanus, c. Nisi essent, n. 28, de praebendis, citans complures alios, atque asserens hanc esse receptissimam sententiam ». ft N. 89: non obstat rubrica et textus praesentis tituli: ut ecclesiastica bene­ ficia sine diminutione conferantur, et similibus. Siquidem per huiusmodi pensionem non gravatur beneficium dumtaxat, et sic adhuc beneficium sine diminutione confertur: nec fit aliqua sectio circa proventus ipsius, cum hos omnes recipiat beneficiarius gravatus, licet postea ad dies vitae suae, sive quamdiu tenuerit beneficium debeat certum quid praebere Pensionario . Sub N. 103 loquens de Edicto Datariae diei ir Novembris 1692 per quod prohibentur pensiones super ecclesiis paroecialibus, ait: «ad alteram vero partem prohibentem ne admittantur resignationes aut permutationes paroeciarum cum reservatione pensionum ad cuiuscumquc favorem et sub quocumque titulo, etiam praestationis alimentorum; responderi potest eo modo quo in simili ad constit. b. Pii V, quae incipit, Intolerabilis,1 con­ tra confidentias 1569 Kal. Iunii emanatam respondet Barbosa, p. 2, de offic. et potest. Episcopi, alleg. 85, n. 11, citans Nicol. Garciam, p. 1, de beneficiis, c. 5, n. 313 et Fillucium, tract. 42, de pensionibus, c. 3,0. 5, videlicet quod eiusmodi verbis non sit Episcopis abrogata aliqua facultas, qua prius licite uti poterant; sed solum prohibeatur, vel puniatur impositio pensionis ab Episcopis facta sine causa videlicet rationabili et iusta ». Pensiones in themate requisitis haud destituuntur quae auctores requi­ runt, ceu causam iustam et honestam ad hoc, ut imponi queant. Pensiones enim impositae fuerunt ad vitam gravati et ideo temporaneae et personales 1 Cf. N ijo. S. C. Episcoporum et Regularium stricte loquendo sunt. Constituuntur in quantitate determinata pecuniae, minime vero in quota proportionali redituum; et non inducunt beneficii sectionem. Non sunt graves, quia numquam attingunt tertiam redituum partem. Causa vero harum pensionum legitima et iusta omnino est, quia necessitate innititur et obiecto sublevandae indigentiae plurimorum paro­ chorum, qui vere egent: minime ut alicui gratificetur, aut ob titulos illos, contra quos edita fuit Constitutio Benedictina. Neque tandem posthaberi potest quod gravati ipsi, sponte sua, semel atque iterum has exceperunt pensiones. Et ideo adversus eos qui in mora sunt, post decreti acceptatio­ nem, et post solutionis syngrapham, vim propriam omnino exerunt haec iuris principia, quod semel placuit, semper placere debet; sic convenisti mecum. Constituti in mora nullam excusationem habent, quasi decepti novitate rei fuerint; nam antiquissimae sunt pensiones eaedem, omnibus notae, neque nuperrimis impositae collationibus. Unica in his rebus novitas est solum reductio ipsarum pensionum rite peracta ab anno 1867, ex quo taxae et gravamina civilia augeri coeperunt. Ex adductis ergo liquido patet nullam deficere conditionem, ut rite impositae dici queant pensiones in themate; nullumque perfugium oneratis adesse, quam easdem tempestive persolvere, omnem relinquendo moram. Episcopi nequeunt imponere pensiones paroeciis. Quum redditus Beneficii, praeter honestam Rectoris vivendi rationem, sint convertendi in pios usus, ideo quando superior pensionem imponit, determinat hosce pios usus, quibus addicendum est, quod superest. Quando similiter Pontifex ob cau­ sam detrahit de fructibus beneficii, iam eosdem applicat in usus pios. Sed hoc ordinarie loquendo locum habet quoad beneficia simplicia: quoniam rector cum cura animarum, vel Episcopus vel Parochus ipse sit, suos habet pauperes propriamque Ecclesiam quibus debet superfluum. Hinc multa prolapsa sunt saecula, quin ageretur de imponendis oneribus aut pensionibus super Beneficia, curam animarum habentia. Et quando consuetudo contraria inolere coepit, pensiones impositae sunt ad id solum­ modo, ut haberet unde vivere, qui confectus annis et incommodis, par amplius non erat implendis ministerii sacri oneribus, taleque resignaverat beneficium. Qua de re tantum resignantibus beneficia pensiones concessae fuerunt, iusta adstante causa et de Romani Pontificis consensu. Exemplum pensionis impositae beneficio cum animarum cura repentur in Concilio Calcedonensi, part. 2, art. 10 in fine. Aliud exemplum praebet S. Gregorius Magnus, qui scribens ad Episcopum Galliarum iubet dari pensionem Episcopo illi, qui infirmitatis causa implere sacra sua onera amplius nequit, Can. Quamvis: « Ipse data petitione se non ulterius ad hoc ministerium intellectum habere, nec ad alia officia, subvertente infirmitate, posse fateatur assurgere; alium suo loco expetit ordinandum; quo facto omnium solemniter electione, alter qui dignus fuerit Episcopus ordinetur, sic tamen ut quousque eundem Episcopum in hoc saeculo vita tenuerit, sumptus ei debiti de eadem Ecclesia ministrentur ». * 1 C. 14, C. VII, q. i. 1048 5. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana Et ipsum Tridentinum, etsi forsan adiuncta temporum immutata, con­ trarium suaderent, magna cum difficultate admisit pensiones imponendas super beneficium cum cura animarum. Siquidem cum ageretur de ratione consulendi necessitatibus Ecclesiae cathedralis et dignitati episcopali, innuit in hunc finem uniendos esse plures tenues reditus beneficiorum nonnullorum, sed excipit beneficia paroecialia, « de beneficiis aliquibus, dum tamen curata non sint».1 Decernit etiam consulendum esse paroeciis pauperibus sive per unionem tenuium beneficiorum, sive per decimas imponendas. Quoad Ecclesias paroeciales aegre videtur induisisse, ut super eisdem imponerentur pensiones, quia de his loquendo ait: « Ecclesiae paroeciala, quae summam ducatorum centum, secundum verum annuum valorem non exce­ dant, nullis pensionibus aut reservationibus fructuum graventur ». Ast concessio haec cum difficultate facta in praxim deducta fuit ita immodice, ut Apostolicae Sedis interventus necessarius fuerit. Nam in Italia praesertim parochi pensionibus onusti, impares evaserant collabentibus ecclesiis reparandis et cultui divino sibique consulendo. Resque hisce de causis eo pervenerant, ut Romanus Pontifex Innocen­ tius XII coactus fuerit medelam afferre per decretum diei 11 Novem. 1692; quo prohibuit, ut paroeciae pensionibus onerarentur. Bonum obtinuit exi­ tum donec in vivis ageret Innocentius XII, postea vero in desuetudinem abiit, tamquam temporanea provisio; iterumque paroeciae gravari pensio­ nibus coeperunt. Tum vero, ut novis ingruentibus malis Benedictus XIII remedium affer­ ret, Constitutionem edidit, Quanta pastoribus, diei 6 Septembris 1724; cui uti fundamentum ponit onus divinum incumbens parochis quoad pauperes, aiens: « Inter cetera, quae animarum rectoribus divino praecepto mandata sunt, quemadmodum Tridentina Synodus recte admonet, illud esse digno­ scitur, ut ipsi pauperum, aliarumque miserabilium personarum curam pater­ nam gerant;1 2 hoc est illis, qui inopia laborant, praesertim vero viduis, atque virginibus orphanis, pùpillis et infirmis, non modo spiritualia debitae pieta­ tis et caritatis officia tribuant, verum etiam more boni patris familias, eorum necessitatibus pro viribus subveniant, et quaecumque possunt, temporalia subsidia conferre non praetermittant ». Deinde Summus Pontifex valde dolet, quod parochi pensionibus onerati, coacti fuerint negligere onera divinitus eisdem imposita, tum quoad pau­ peres, tum quoad divini cultus decorem. Et laudibus exaltans edictum Innocentii XII, ad litteram inserit in hanc suam Constitutionem, idem con­ firmat in suo robore, et renovat, reservando sibi suisque successoribus in Romano Pontificatu auctoritatem imponendi super paroeciis pensiones: « quo Beneficiorum proventus, et locorum personarumque conditio imponi per­ miserint, tn favorem dumtaxat et commodum Frabricae earumdem Ecclesiarum .·>. Ex hac ergo Constitutione omnis facultas onerandi paroecias pensionibus a Tridentino concessa perimitur ab eo qui supra omne Ius stat, idest a Papa, 1 Sess. XXIV» de ref., c. 13. 1 2 Sess. XXIII, de ref.t c. 1. I 1049 qui in cap. Proposuit 4, de concess. praebend. exprimit celsitudinem suae aucto­ ritatis per verba: « qui secundum plenitudinem potestatis de iure possumus supra Ius dispensare ». Quum ex citata Constitutione certum sit soli Papae competere ius impo­ nendi pensiones in beneficiis paroecialibus, sequitur quod omnis pensio imposita paroeciis per Ordinarios nullius sit valoris, nisi in antecessum expetita fuerit facultas a R. Pontifice. Neque dicere iuvat quod beneficiatus ipse, sponte sua, onus pensionis exceperit; nam ignorantia bénéficiât! de existentia dictae Constitutionis Benedictinae addere valorem nequit pensioni nulli in radice; quinimo consensus ille expetitus et concessus quoad pen­ sionem sapere posset pactum simoniacum. Pensiones autem de quibus quae­ stio est, impositas fuisse ab Episcopis, absque auctoritate Apostolicae Sedis, colligi potest vel ex eo, quod nullum in Curia episcopali requiratur docu­ mentum. Praeterea animadversum fuit, quod si praedictae pensiones regulariter quoque impositae fuissent, auctorante Romano Pontifice, tamen nullius valoris esse possent alios ob titulos; quatenus nempe deesset causa, modus, et mensura in earumdem impositione. Causa, iuxta De Luca, De pens., disc. 40, η. 4: « iustificanda est aliunde per extrinsecas probationes, neque in hoc defertur ipsius Ordinarii assertioni, ex generali propositione, de qua apud Rotam dec. 224, ut prohibitus facere dicatur etiam prohibitus confiteri seu asserere ». Modus impositionis suspicionem ingerit quod nulliter pensio imposita fuerit; nam dum pensio imponeretur, nil aliud patefactum fuit onerato, quam quod pensio haec exhibenda erat Curiae episcopali ceu dispensatrici: quin pa­ tefierent personae, quarum favore cederet. Modus hic invalidam reddit pen­ sionem eiusmodi, quae probabiliter accenseri potest simoniae confidentialis. Mensura in imponendis pensionibus posthaberi nequit: nam certum est pensionem imponendam excedere nequire tertiam redituum partem, libe­ ram ab oneribus, iuxta Constit. Speculatores, 1 Innocentii XII, ut benefi­ ciatus competenter vivere valeat: « Beneficium eius sit reditus, ut ad congruam vitae sustentationem, detractis oneribus, per se sufficiat ». Ast mensura haec facili de ratione servari nequit hisce praesertim nostris temporibus, quando beneficiorum reditus taxis gubernii civilis iugiter imminuuntur, et summa eommdem redituum variare potest quotannis. Quibus in utramque partem animadversis, propositum fuit enuncleandum Dubium: An et quomodo confirmanda vel revocanda sint Decreta episcopalia, quae imponunt annuas pensiones, ad vitam gravati, supra beneficia curata in casu. Resolutio. Sacra Cong. Episcoporum et Regularium, re discussa sub die 15 Martii 1889 censuit respondere: Affirmative ad primam partem, nega­ tive ad secundam et amplius. [Acta S. Sedis, vol. XXI, p. 55O~558]1 Cf. N. 25S- 1050 Curia Romana 2016. S. C. Ep. et Reg., Apamien., 14 apr. 1890. An de iure communi possit Episcopus subdelegare omnes sacerdotes suae dioecesis, ut possint dare investituram, seu mittere presbyteros insti­ tutos in possessionem beneficii, et professionem orthodoxae fidei audiant. R. Ordinarium quoad immissionem in possessionem, posse delegare; quo vero ad fidei professionem excipiendam, non posse. [Reg. Ep. 1890. - Cf. etiam Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1726]. 2017. S. C. Ep. et Reg.{ decr. Quemadmodum, 17 dec. 1890. Quemadmodum omnium rerum humanarum quantumvis honestae san’ ctaeque in se sint; ita et legum sapienter conditarum ea conditio est, ut ab hominibus ad impropria et aliena ex abusu traduci ac pertrahi valeant; ac propterea quandoque fit, ut intentum a legislatoribus finem haud amplius assequantur; imo et aliquando, ut contrarium sortiantur effectum. Idque dolendum vel maxime est obtigisse quoad leges plurium Congregationum, Societatum aut Institutorum sive mulierum quae vota simplicia aut solemnia nuncupant, sive virorum professione ac regimine penitus laicorum; quando­ quidem aliquoties in illorum Constitutionibus conscientiae manifestatio permissa fuerat, ut facilius alumni arduam perfectionis viam ab expertis Superioribus in dubiis addiscerent; e contra a nonnullis ex his intima con­ scientiae scrutatio, quae unice sacramento Poenitentiae reservata est, inducta fuit. Itidem in Constitutionibus ad tramitem sacrorum canonum praescrip­ tum fuit, ut sacramentalis Confessio in huiusmodi Communitatibus fieret respectivis confessariis ordinariis et extraordinariis; aliunde Superiorum arbitrium eo usque devenit, ut subditis aliquem extraordinarium confessarium denegaverint, etiam in casu quo, ut propriae conscientiae consulerent, eo valde indigebant. Indita denique eis fuit discretionis ac prudentiae norma ut suos subditos rite recteque quoad peculiares poenitentias ac alia pietatis opera dirigerent; sed et haec per abusionem extensa in id etiam extitit ut eis ad Sacram Synaxim accedere vel pro lubitu permiserint, vel omnino interdum prohibuerint. Hinc factum est, ut huiusmodi dispositiones, quae ad spiritualem alumnorum profectum et ad unitatis pacem et concordiam in Communitatibus servandam fovendamque salutariter ac sapienter con­ stitutae iam fuerant, haud raro in animarum discrimen, in conscientiarum anxietatem, ac insuper in externae pacis turbationem versae fuerint, ceu subditorum recursus et querimoniae passim ad S. Sedem interiectae evidentissime comprobant. Quare SS.mus D. N. Leo divina providentia Papa XI11, pro ea qua praestat erga lectissimam hanc sui gregis portionem peculiari sollicitudine, in Audientia habita a me Cardinali Praefecto S. C. S. C. Episcoporum et Regularium 1051 Episcoporum et Regularium negotiis et consultationibus praepositae die decimaquarta Decembris 1890 omnibus sedulo diligenterque perpensis, haec quae sequuntur voluit, constituit atque decrevit. 1. Sanctitas Sua irritat, abrogat, et nullius in posterum roboris declarat quascumque dispositiones Constitutionum, piarum Societatum, Institutotum mulierum sive votorum simplicium sive solemnium, nec non virorum omnimode laicorum, etsi dictae Constitutiones approbationem ab Apostolica Sede retulerint in forma quacumque, etiam quam aiunt specialissimam, in eo scilicet, quod cordis et conscientiae intimam manifestationem quovis modo ac nomine respiciunt. Ita propterea serio iniungi moderatoribus ac moderatricibus huiusmodi Institutorum, Congregationum ac Societatum ut ex propriis Constitutionibus, directoriis ac manualibus praefatae disposi­ tiones omnino deleantur penitusque expungantur. Irritat pariter ac delet quoslibet ea de re usus et consuetudines etiam immemorabiles. 2. Districte insuper prohibet memoratis Superioribus ac Superiorissis cuiuscumque gradus et praeeminendae sint ne personas sibi subditas indu­ cere pertentent directe aut indirecte, praecepto, consilio, timore, minis, aut blanditiis ad huiusmodi manifestationem conscientiae sibi peragendam; subditisque e converso praecipit, ut Superioribus maioribus denuncient Superiores minores, qui eos ad id inducere audeant; et si agatur de Modera­ tore vel Moderatrice Generali denunciatio huic S. Congregationi ab iis fieri debeat. 3. Hoc autem minime impedit quominus subditi libere ac ultro aperire suum animum Superioribus valeant ad effectum ab illorum prudentia in dubiis ac anxietatibus consilium et directionem obtinendi pro virtutum acquisitione ac perfectionis progressu. 4. Praeterea firmo remanente quoad confessarios ordinarios et extraor­ dinarios Communitatum quod a Sacrosancto Concilio Tridentino praescri­ bitur in Sess. 25, Cap. 10, de Regul. et a S. M. Benedicto XIV statuitur in Constitutione quae incipit Pastoralis curae,1 Sanctitas Sua Praesules Superioresque admonet ne extraordinarium denegent subditis confessarium quoties ut propriae conscientiae consulant ad id subditi adigantur, quin iidem Supe­ riores ullo modo petitionis rationem inquirant, aut aegre id ferre demon­ strent. Ac ne evanida tam provida dispositio fiat, Ordinarios exhortatur, ut in locis propriae dioeceseos, in quibus mulierum Communitates existunt idoneos sacerdotes facultatibus instructos designent, ad quos pro sacramento Poenitentiae recurrere eae facile queant. 5. Quod vero attinet ad permissionem vel prohibitionem ad sacram Synaxim accedendi eadem Sanctitas Sua decernit, huiusmodi permissiones vel prohibitiones dumtaxat ad confessarium ordinarium vel extraordinarium spectare, quin Superiores ullam habeant auctoritatem hac in re sese inge­ rendi, excepto casu quo aliquis ex eorum subditis post ultimam sacramentalem Confessionem Communitati scandalo fuerit, aut gravem externam cul­ pam patraverit, donec ad Poenitentiae sacramentum denuo accesserit. 1 Cf. N. 388. 1052 Curia Romana 6. Monentur hinc omnes, ut ad sacram Synaxim curent diligenter se praeparare et accedere diebus in propriis regulis statutis; et quoties ob fervorem et spiritualem alicuius profectum confessarius expedire iudicaverit ut frequentius accedat, id ei ab ipso confessario permitti poterit. Verum qui licentiam a confessario obtinuerit fréquentions ac etiam quotidianae Communionis, de hoc certiorem reddere Superiorem teneatur; quod si hic iustas gravesque causas se habere reputet contra frequentiores huiusmodi Communiones eas confessario manifestare teneatur, cuius iudicio acquie­ scendum omnino erit. 7. Eadem Sanctitas Sua insuper mandat omnibus et singulis Superiori­ bus generalibus, provincialibus et localibus Institutorum de quibus supra sive virorum sive mulierum ut studiose accurateque huius decreti disposi­ tiones observent sub poenis contra Superiores Apostolicae Sedis mandata violantes ipso facto incurrendis. 8. Denique mandat, ut praesentis decreti exemplaria in vernaculum sermonem versa inserantur Constitutionibus praedictorum piorum Institu­ torum, et saltem semel in anno, stato tempore in unaquaque Domo, sive in publica mensa, sive in Capitulo ad hoc specialiter convocato alta et intelligibili voce legantur. Et ita Sanctitas Sua constituit atque decrevit contrariis quibuscumque etiam speciali et individua mentione dignis minime obstantibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1745]. 2018. S. C. Ep. et Reg., Malacitana, 14 aug. 1891. In decreto a S. Congregatione Episcoporum et Regularium die 17 Decem­ bris praeteriti anni 1890 edito,1 haec verba leguntur: « Sanctitas Sua Praesu« les Superioresque admonet, ne extraordinarium denegent confessarium « quoties, ut propriae conscientiae consulant, ad id subditi adigantur, quin « iidem Superiores ullo modo petitionis rationem inquirant, aut aegre ferre demonstrent ». Quibus verbis haec subsequuntur: « At ne evanida tam « provida dispositio fiat, Ordinarios exhortatur, ut in locis propriae dioceseos, in quibus mulierum Communitates existunt, idoneos sacerdotes « facultatibus instructos designent, ad quos pro Sacramento Poenitentiae « recurrere eae facile queant ». Omnibus perpensis, necnon sanctae Apostoli­ cae Sedis patefacto proposito nullum infligendi vulnus disciplinae de con­ fessants ordinario et extraordinario, Episcopo Malacitano sequentia eveniunt dubia, quae ipse sacrae Congregationi solvenda submittit: i. Quis sub nomine Praesulis vel Superioris, cuius est subditis conce­ dere vel denegare confessarium extraordinarium, intelligitur? An ipse qui ordinarium confessarium deputavit, vel potius qui domui praeest, sive vir sit, sive femina? Cf N. 2017. S. C. Episcoporum et Regularium 1053 2, Cum ex Decreto, Superior, quicumque sit, nequeat confessarium extraordinarium denegare, immo nec aegre se ferre petitionem demonstrare, teneturnc subditi precibus semper indulgere, quamvis plane videat necessi­ tatem esse fictam, et, vel scrupulis vel alio mentis defectu ut veram ab ipso petente apprehensam? 3, Praesul, qui ex dictis confessarium extraordinarium subdito concedit, designare debet in unoquoque casu nominatim personam ipsius confessa­ rii, vel idem Religiosus eligere poterit, inter diversos ab Ordinario deputatos, qui hoc sibi munus impleat? In eodem allato Decreto hoc praeceptum invenitur: « Quoties ob fervorrem et spiritualem alicuius profectum confessarius expedire iudicaverit, f ut frequentius quam diebus statutis in propriis regulis accedat Religiotsus ad sacram Synaxin, id et ab ipso confessario permitti poterit». Cum vero in pluribus Constitutionibus, ab Apostolica Sede approbatis, non tan­ tum certae statuantur dies ut Religiosi ad sacram mensam accedant, verum explicite vetetur ne ultra praefatas dies ipsi Religiosi Communionem acci­ piant, veluti de monialibus Discalceatis Sanctae Mariae de Monte Carmelo constat, sequens oritur dubium: Ctrum Constitutiones quarumdam Familiarum Religiosarum, quibus vetatur ne moniales sive Religiosi sacram Eucharistiam recipiant ultra certas et statutas dies, abrogatae fuerint, in hoc capite, decreto 17 Dec. 1890, ita ut eis non obstantibus liceat confessario frequentiorem accessum suis Reli­ giosis poenitentibus concedere: vel adhuc post memoratum decretum in vigore maneant. R. Ad i. Negative ad primam partem; affirmative ad secundam. Ad 2. Affirmative; sed subditi moneantur non posse extraordinarios confessarios petere, nisi ad id adigantur ut propriae conscientiae consulant. Ad 3. Negative ad primam partem; affirmative ad secundam. Quo vero ad postremum dubium, quod frequentiorem ad S. Synaxiin accessum quam diebus statutis in propriis regulis respicit, abrogatas cen­ sendas esse constitutiones quibus vetatur, ne Moniales sive Religiosi sacram Eucharistiam recipiant ultra certos et statutos dies. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1763]. 2019. S. C. Ep. et Reg., 1 febr. 1892. i. II favore accordato alie monache di ricorrere ad uno straordinario quoties ut propriae conscientiae consulant ad id adigantur1 è cosi illimitato e incondizionato che esse se ne possano servire costantemente senza ricor­ rere mai al confessore ordinario, e senza poter essere sindacate neppure dai Vescovo su questo punto, e da esso in qualche modo impedite se fossero guidate da ragioni biasimevoli e insulse? 1 Cf. N. 2017, 2018. 1054 Curia Romana 2. I confessori aggiunti hanno alcuni doveri di coscienza di rifiutarsi ad ascoltare le confessioni delle suore, quando riconoscono che non esiste un plausibile motivo che le astringa di ricorrere ad essi? 3. Se parecchie suore (e peggio ancora se la maggior parte di esse) ricorressero costantemente a qualcuno dei confessori aggiunti, il Vescovo deve tacere, o intervenire con qualche prowedimento per tutelare la massima sancita nella bolla Pastoralis: « Generaliter statutum esse dignoscitur, « ut pro singulis monialium monasteriis unus dumtaxat confessarius depu« tetur? »1 4. E posto che debba intervenire, qua! prowedimento potrà legalmente adottare? Ad i. Negative. Ad 2. Affirmative. Ad 3. Negative ad primam partem; Affirmative ad secundam. Ad 4. Moneat Ordinarius moniales et sorores de quibus agitur, dispo­ sitionem Articuli IV Decreti Quemadmodum, 2 exceptionem tantum legi communi constituere pro casibus dumtaxat verae et absolutae necessitatis, quoties ad id adigantur, firmo remanente, quod a S. Concilio Tridentino’ et a Constitutione s. m. Benedicti XIV incipien. Pastoralis curae, praescri­ ptum habetur. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1781]. 2020. 5. C. Ep. et Reg., decr. Auctis admodum, 4 nov. 1892. Auctis admodum ex singulari Dei beneficio votorum simplicium Insti­ tutis, uti multa inde bona oriuntur, ita aliqua parit incommoda facilis alum­ norum huiusmodi societatum egressus, et consequens, ex iure constituto, regressus in dioecesim originis. Haec autem graviora efficit temporalium bonorum inopia qua nunc Ecclesia premitur, unde Episcopi saepe provi­ dere nequeunt ut illi vitam honeste traducant. Haec, aliaque id genus, etiam de alumnis Ordinum votorum solemnium, perpendentes nonnulli sacri locorum Antistites, pro ecclesiastici ordinis decore et fidelium aedifica­ tione, ab Apostolica Sede enixis precibus postularunt, remedium aliquod adhiberi. Cum ergo totum negotium SS.mus D. N. Leo PP. XIII detulisset Sacrae huic Congregationi Episcoporum et Regularium negotiis et consulta­ tionibus praepositae, E.mi Patres in Conventu Plenario habito in Vaticanis aedibus die 29 mensis Augusti anni 1892, praevio maturo examine ac discus­ sione, perpensaque universa rei ratione, opportunas edere censuerunt dispo­ sitiones per generale decretum, ubique locorum perpetuis futuris tempori­ bus servandas. Quas, cum SS. D. N. in Audientia diei 23 Sept, huius 1 Cf. N. 388. 1 Cf. N. 2017. 5 Sess. XXV, de regularibus, c. io. 5. C. Episcoporum et Regularium 1055 anni 1892 infrascripto Secretario benigne impertita probare et confirmare dignatus fuerit, ea quae sequuntur per praesens decretum Apostolica auctoritate statuuntur et decernuntur: 1. Firmis remanentibus Constitui. S. Pii V, diei 14 Oct. anni 1568, incipient. Romanus Pontifex,' et declaratione sa. me. Pii PP. IX edita die J2 mensis lunii anni 1858,2 quibus Superioribus Ordinum Regularium pro­ hibetur, ne litteras dimissoriales concedant novitiis aut professis votorum simplicium triennalium, ad hoc ut titulo paupertatis ad sacros Ordines pro­ moveri valeant, eaedem dispositiones extenduntur etiam ad Instituta vototum simplicium, ita ut horum Institutorum Superiores non possint in poste­ rum litteras dimissoriales concedre pro sacris Ordinibus, vel quomodocum­ que ad sacros Ordines alumnos promovere titulo mensae communis, vel missionis nisi illis tantum alumnis, qui vota quidem simplicia, sed perpetua iam emiserint, et proprio Instituto stabiliter aggregati fuerint; vel qui sal­ tem per triennium permanserint in votis simplicibus temporaneis quoad ea Instituta, quae ultra triennium perpetuam differunt professionem. Revocatis ad hunc effectum omnibus induitis ac privilegiis iam obtentis a S. Sede, necnon dispositionibus contrariis in respectivis Constitutionibus contentis, etsi tales Constitutiones fuerint a S. Sede Apostolica adprobatae. 2. Hinc notum sit oportet, de generali regula, haud in posterum dispen­ satum iri, ut ad maiores Ordines alumnus Congregationis votorum solem­ nium promoveatur, quin prius solemnem professionem emiserit, vel per integrum triennium in votis simplicibus perseveraverit, si alumnus Instituto votorum simplicium sit addictus. — Quod si interdum causa legitima occur­ rat, cur quispiam sacros Ordines suscipiat triennio nedum expleto, peti poterit ab Apostolica Sede dispensatio, ut clericus vota solemnia nuncupare possit, quamvis non expleverit triennium; quoad Instituta vero votorum simplicium, ut vota simplicia perpetua emittere possit, quamvis non expleto tempore a respectivi Instituti Constitutionibus praescripto pro professione votorum simplicium perpetuorum. 3. Dispositiones contentae in decreto S. C. Concilii iussu sa. me. Ur­ bani VIII edito die 21 Septembris 1624, incipiente Sacra Congregatio,3 ac in decreto eiusdem S. C. iussu sa. me. Innocentii XII edito, die 24 mens. Iulii anni 1694, incipiente Instantibus, ac in aliis decretis generalibus, qui­ bus methodus ordinatur a Superioribus Ordinum Regularium servanda in expellendis propriis alumnis, nedum in suo robore manent, sed servandae imponuntur etiam Superioribus Institutorum votorum simplicium, quoties agatur de aliquo alumno vota simplicia quidem sed perpetua professo, vel votis simplicibus temporaneis adstricto ac in sacris insuper Ordinibus con­ stituto dimittendo; ita ut honim neminem et ipsi dimittere valeant, ut nunc dictum est, nisi ob culpam gravem, externam, et publicam, et nisi culpa­ bilis sit etiam incorrigibilis. Ut autem quis incorrigibilis revera habeatur, 1 Cf. N. 129. 1 Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 855-857. 1 Cf. Bull. Rom., tom. 5. ν· Ρ· =48-250. 105 6 S. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana 1057 Superiores praemittere debent, distinctis temporibus, trinam admonitionem ct correctionem; qua nihil proficiente, Superiores debent processum contra deliquentem instruere, processus resultantia accusato contestari, eidem tempus congruum concedere, quo suas defensiones sive per se, sive per alium eiusdem Instituti religiosum, exhibere valeat; quod si accusatus ipse pro­ prias defensiones non praesentaverit, Superior, seu Tribunal, defensorem, ut supra, alumnum respectivi Instituti ex officio constituere debebit. Post haec Superior cum suo Consilio sententiam expulsionis aut dimissionis pro­ nuntiare poterit, quae tamen nullum effectum habebit, si condemnatus a sententia prolata rite ad S. C. EE. et RR. appellaverit, donec per eamdem S. C. definitivum iudicium prolatum non fuerit. — Quoties autem gravibus ex causis procedendi methodus supradicta servari nequeat, tunc recursus haberi debeat ad hanc S. C. ad effectum obtinendi dispensationem a solemnitatibus praescriptis, et facultatem procedendi summario modo iuxta praxim vigentem apud hanc S. Congr. 4. Alumni votorum solemnium, vel simplicium perpetuorum, vel tem­ poralium, in sacris Ordinibus constituti, qui expulsi vel dimissi fuerint, perpetuo suspensi maneant, donec a S. Sede alio modo eis consulatur; ac praeterea Episcopum benevolum receptorem invenerint, et de ecclesiastico patrimonio sibi providerint. 5. Qui in sacris Ordinibus constituti et votis simplicibus obstricti sive perpetuis, sive temporalibus, sponte dimissionem ab Apostolica Sede petie­ rint et obtinuerint, vel aliter ex Apostolico privi legio a votis simplicibus vel perpetuis vel temporaneis dispensati fuerint, ex claustro non exeant, donec Episcopum benevolum receptorem invenerint, et de ecclesiastico patrimonio sibi providerint; secus suspensi maneant ab exercitio susceptorum Ordinum. Quod porrigitur quoque ad alumnos votorum simplicium tem­ poralium, qui quovis professionis vinculo iam forent soluti, ob elapsum tempus, quo vota ab ipsis fuerunt nuncupata. 6 Professi tum votorum solemnium, tum simplicium, ab Ordinariis locorum ad sacros Ordines non admittantur, nisi, praeter alia a iure statuta testimoniales litteras exhibeant quod saltem per annum sacrae theologiae operam dederint, si agatur de subdiaconatu; ad minus per biennium, si de diaconatu, et quoad presbvteratum, saltem per triennium, praemisso tamen regulari aliorum studiorum curriculo. Haec de expresso Sanctitatis Suae mandato praefata S. Congregatio con­ stituit atque decernit, contrariis quibuscumque, etiam speciali et individua mentione dignis, minime obstantibus. [Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 1S19]. 2021. S. C. Ep. et Reg., instr. 27 nov. 1892. La S. Congregazione sopra la Disciplina Regolare, sempre intenta al bene delle Corporazioni Religiose, non puô trascurare i giovani che ne sono le più belle speranze: quindi, autorizzata dal S. Padre, con ferma le Costitu- zioni Apostoliche che sonosi svolte ne’tempi decorsi per norma del loro suto ordinario, et impartisce ai Superiori Generali pe’soggetti alla Leva militare le seguenti prescrizioni speciali. 1. Per quelli che appartengono alla prima categoria, e non possono essere certi di venire riformati, la Professione solenne e l’ammissione agli Ordini Sacri debbono essere ritardate fin dopo compiuto il rispettivo ser­ vizio attivo di un anno, o di altro tempo necessario. 2. È utile favorite il volontariato di un anno, anche sussidiando i giovani bisognosi, 0 in parte, o in tutto, secondo i mezzi di cui puô disporre ciascun Online, onde loro sia dato di supplire alla tassa richiêsta dal Govemo, ed aile altre spese durante il servizio; ma s’intende che taie aiuto si darà solamente a giovani di buone speranze, docili ed obbedienti. 3. È spediente che prima d’intraprendere il volontariato 0 servizo maggiore, abbiano atteso ad un corso di Esercizî spirituali almeno per dieci giomi, ed abbiano fatto una parte degli studî teologici, premesso il corso regolare degli altri studî, onde siano più fondati nelle idee religiose e nella religiosa istituzione. 4. Acciocchè i giovani conservino più facilmente la loro vocazione, e vi corrispondano con la condotta, oltre alie salutari ammonizioni, la possibile irequenza dei Sacramenti, la lettura di buoni libri, s’imporrà loro di far capo agli Ecclesiastici designati dagli Ordinari dei luoghi per Ia loro coitura spirituale; e questi non mancheranno di prestare a favore dei coscritti nel miglior modo possibile l’opéra loro proficua, ed a seconda delle circostanze. A facilitate poi tale opera i Superiori Generali ordineranno a’Provinciali di dat conto dei loro sudditi ai lodati Ordinari, indicando la dimora dei medesimi, c raccomandandone la vigilanza. Gli Ordinari dalla loro parte indicheranno ai Provinciali i sacerdoti a cui debbono rivolgersi i giovani coscritti. In ogni cambiamento di stazione i giovani sono obbligati a dare analoghe notizie al P. Provinciale, e riferirgli, per quanto è possibile, 1’andamento délia loro vita. Se durante ii servizio hanno qualche settimana di permesso debbono attendere, almeno per tre giorni, agli Esercizî spirituali. — Non occorrc poi dire che nelle città dove ci sono case della Religione, i Provin­ ciali possano deputare qualche loro religioso per la cura spirituale dei detti coscritti; ma rimane sempre fermo l’obbligo d’informare POrdinario dei luogo dei giovani che vanno a compiere il servizio militare nella loro dioccsi. 5. Quelli che finito il servizio militare di un anno, o di tempo maggiore, perseverano nella santa vocazione, e risulta della buona condotta tenu ta, verranno riammessi nell’Ordine, dove per prima cosa faranno un corso di Esercizî spirituali, e non saranno promossi alia Professione solenne, nè agli Ordini sacri, se non dopo un tempo sufficiente, non minore di un anno, I affinchè intanto diano saggio della stabilita nella loro vocazione, riassumano gli studî sacri, e rimanendo per questo tempo o nel Professorio, o in qual­ che altro luogo di stretta osservanza sotto la direzione di un Religioso grave per età e per costumi all’uopo deputato, diano prova della loro virtù. Massima cautela dovrà usarsi per quelli, che invece dei volontariato, abbiano fatto il servizio ordinario di tempo maggiore. 67 1058 1059 S. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana - ---------------_-------------------------------------------------------------- --------- ------------------ ■■■■ — ■ ■ ■ ■ ■■■■■ ■ ■ ■ ■■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■■ ■ I ■ ■■■ Constitutionibus, declarationibus, privilegiis, muneribus ac dignitatibus. Saranno per tutti necessarie le lettere testimoniali degli Ordinari dioceDein Abbatem Primatem assumendum esse ex universo Corpore Congrega­ sani, nel cui territorio abbiano dimorato almeno tre mesi. E rimangono semtionum, nullo facto nationum discrimine. Tertio eumdein Abbatem Prima­ pre ferme le prescrizioni dei Sacri Canoni, in ordine a quelli che presentano tem esse insimul Abbatem Collegii S. Anselmi de Urbe cum ordinaria iurisdifetti inducenti irregolarità, per i quali deve implorarsi nei singoli casi la dictione, ibique commorari debere: ipsum autem Collegium non censeri dispensa Pontificia. 6. Le misure di precauzione indicate al N. 4 si osserveranno anche I pertinere ad aliquam ex dictis Congregationibus, sed familiam habere ex omnibus conflatam. Placuit tandem, sub num. 4 et 5 earumdem litterarum riguardo a quelli che dopo la Professione e gli Ordini sacri venissero richiaI Apostolicarum ea omnia statuere quae respiciunt tempus Abbatis Primatis mati al servizio militare per un tempo notabile. in officio, vacationem novamque electionem necnon nominationem quam 7. Dandosi finalmente casi eccezionali e non previsti, i Superiori Gene­ hac prima vice Sanctitas Sua dignata est facere in persona Hildebrandi rali degli Ordini dovranno ricorrere a questa Sacra Congregazione per le De Hemptinne, Abbatis Maredsolensis e Congregatione Beuronensi, Eum analoghe istruzioni e deroghe. constituens Abbatem Primatem, adeoque S. Anselmi, tamdiu duraturum, [Leonis XIII Acta, vol. XII, p. 291-294. - Cf. etiam Acta S. Sedis, qnamdiu S. Sedi placuerit. vol. XXV, p. 635-639]. Quod vero ad hanc S. Congregationem Negotiis et Consultationibus Episcoporum et Regularium praepositam attinet, ex mandatis Sanctitatis 2022. Suae seorsum definiendum ab ea est enucleate quae sint partes muneris S. C. Ep. et Reg., decr. 16 sept. 1893. Abbatis Primatis, quaeque singularia cius iura et officia erga Ordinem uni­ versum. lussa faciens Summi Pontificis Sacra haec Congregatio, rebus Inaestimabilis unitatis vinculo, quo ad invicem dissectae disiunctaeque omnibus sedulo accurateque perpensis, ea quae sequuntur decernenda esse Societates ad instar foederis sub una eademque alicuius‘ex sociis praeemi­ existimavit. nentia absque sui iuris peculiarisque Statuti detrimento consociantur, nihil Imprimis quod respicit Abbatem Primatem uti Abbatem Collegii S. An­ sane antiquius nihilque utilius ad proprium finem ac prosperitatem facilius selmi in Urbe, cum is habeat in eo ordinariam jurisdictionem, ea omnia assequendam unquam dari excogitarique potest. Hinc sapientissimus Pon­ peragere ibi valet quae alii Abbates Ordinarii eiusdem Ordinis in eorum tifex Dominus Noster Leo divina Provindentia Papa XIII, unitatis et pacis Monasteriis iuxta proprias Constitutiones peragere queunt. amator, ad inclytas ac tantopere bene meritas Benedictinas Congregationes Dein quod spectat ad singularia eius iura et officia erga Ordinem uni­ virorum, quos nigros appellant, omnem curam cogitationemque convertit versum, praeter ea quae in praedictis litteris Apostolicis sub num. 5 enuneum in finem, ut inter eas fraterna, quasi icto foedere, consociatio fieret ciantur circa relationes Collegii cum singulis Congregationibus, ne inanis ad universi Ordinis utilitatem ct incrementum. Eius votis optatisque adfuit sit eius Praelatio, aequum decernere visum est, ut omnes Abbates Genera­ Eminentissimus loseph Benedictus S. R. E. Cardinalis Dusmet, qui almam les singularum Congregationum Bénedictinarum quolibet quinquennio rela­ hanc Urbem petiit, primumque lapidem deposuit in Collegio S. Anselmi tionem super statu cum morali, tum materiali respectivae Congregationis in Aventino monte a fundamentis excitando, praefuitque in Aedibus S. Calad eum transmittere teneantur, praesertim ut universi Ordinis conditio eum listi conventui Abbatum, virorumque delegatorum ex variis Benedictinorum minime lateat. Familiis huc vocatis ad enunciatam fraternam consociationem, collatis inter Insuper ubi exoriri contingant inter Praesides vel alicuius Congregatio­ se consiliis, ineundam, constabiliendam perficiendamque. Fortunante Deo, nis Abbates dubia vel dissensiones quae componi nequeunt in propriis universa rei ratione perpensa, haec scita et placita concordibus animis con­ Congregationibus, constituere placet ut ad Abbatem Primatem confugiant, stituta fuerunt, et a Sanctitate Sua suprema auctoritate comprobata, uti qui paterna caritate nihil intentatum relinquet, ut animi omnium Monacho­ ridere est in Apostolicis litteris in forma Brevis expeditis ac typis editis rum in pacis vinculo confirmati Deo humiliter et laetanter inserviant. die 12 Iulii hoc anno ineunte 1893,1 quarum brevitatis ergo nonnisi id tan­ Quod si necessitas urgeat, visitandi aliquam ex Benedictinis Congrega­ tum quod huius decreti ratio postulat, perstrictim summatimque refertur. tionibus confoedratis, ipse ius habeat eam visitandi, gaudens prae ceteris Primum enim placuit, comprobatumque fuit omnes Congregationes Benedi­ in actu visitationis omnibus praeeminentiis et honoribus; quam visitationem ctinorum, quos nigros vocant, veram fraternam confoederationem inivisse, sive per se, sive per aliquem idoneum Monachum, ab se ad id specialiter quae tamen confoederatio nullam Congregationem alteri subiicit. Atque ut deputandum, exercere valeat. aliqua unitas habeatur, Abbatem Primatem omnium Congregationum creari Cetenim si agatur de quaestionibus quae componi pacifice nequeant oportere, qui Romae degat pro negotiis totius Ordinis bonum directe respi­ quaeque dilationem non patiantur, in casibus vere urgentibus, attenta neces­ cientibus, firmis manentibus omnium Benedictinorum Congregationibus, sitate, illico Ipse decernat quod aequius melius in Domino decernere iudi1 Cf. N. 619. cabit, facta postea relatione ad hanc S. Congregationem. ιο6ο Curia Romana Tandem invigilet et curet, ut in singulis memoratis Congregationibus regularis disciplina servetur. Quod si in posterum aliqua occurrat super praemissis declaratio, tunc pro re nata ad hanc S. Congregationem EE. et RR. recursus erit habendus. Hisce itaque Apostolica auctoritate praestitutis ac suprema sanctione munitis, Sacra haec Congregatio spem habet certissimam fore ut singulae Congregationes Benedictinae earumque religiosi viri, cuiuscumque sint gra­ dus, dignitatis et praeeminentiae, Sacratissimi Principis curis et sollicitudini­ bus obsequentes, hoc decretum non modo sint animo volenti excepturi, sed alacriter et gratanter amplexaturi: quod quidem in perenne singularis benevolentiae Sanctitatis Suae Leonis XIII erga S. Patriarchae Monachorum occidentalium Ordinem monimentum, eiusdemque Ordinis ornamentum, Deique laudem et gloriam redundat. Apostolicis ac proprii Ordinis Constitutionibus aliisque in contrarium facientibus etiam speciali et individua mentione dignis non obstantibus qui­ buscumque. Ex Audientia SS.mi die 3 Septembris 1893 habita ad E.mo Cardinali Praefecto, SS.mus praesens decretum in omnibus ratum habuit et confir­ mavit. Datum Romae, ex Secretaria S. Congregationis EE. et RR., die 16 Septembris 1893. [Acta S. Sedis, vol. XXVI, p. 743-746]. 2023. S. C. Ep. et Reg., instr. 29 nov. 1893. ■ Ad praecavenda removendaque scandala et omnia dissidia de medio tol­ lenda, quae in Republica Aequatoris contingere solent in agitandis crimi­ num causis, quae Mixti Fori communiter audiunt, S. Congregatio Episco­ porum et Regularium, de Apostolica auctoritate SS.mi D. N. Leonis, divina providentia, Papae XIII, haec, quae sequuntur, statuenda ac decernenda curavit. Art. I. Vetitum esto Curiis Ecclesiasticis Reipublicae Aequatoris poe­ nam infligere pro quovis titulo personis laicis in causis Mixti Fort, nisi prius habitae fuerint necessariae et opportunae probationes tum in genere quoad crimen, tum in specie quoad personam, nec non lata fuerit sententia ad normam iuris, iuxta acta et probata. Art. II. Praefatae probationes a Ministris Curiae Ecclesiasticae, ab Ordinario ad id specialiter deputatis assumi debeant, praevio processu, in forma saltem summaria et oeconomica, iuxta instructionem pro causis cri­ minalibus ecclesiasticis, typis editam ab hac S. Congregatione, die XI lu­ nii anno mdccclxxx. 1 Art. 111. Exceptis casibus a canonica lurisprudentia expressis, ut infra 1 Cf. N. 2005. 5. C. Episcoporum et Regularium 1061 innuitur, prohibetur, durante assumptione actorum processuaiium, quomi­ nus ad capturam delinquentis deveniatur, cum idem intimari potius valeat ad se praesentandum in Curia, ad effectum peragendi'ipsius constituta, quo casu dimittatur sub praecepto sese iterum sistendi in die propositionis causae. Art. IV. In criminibus vero, quae personarum earumque domorum ordinem pacemque saepe perturbant, idest in crimine stupri, incestus, adulterii et concubinatus, permittitur delinquentis captura, dum acta processualia assumuntur, dummodo gravia indicia vel probationes contra ipsam delin­ quentis personam existant, nempe: § i. Cum stuprum, incestus et adulterium per violentiam patrata denuncientur. Violentia autem habetur cum graves minae, percussiones, ostensio et usus annorum concurrant, vel cum abusus sit personae quae in statu alienationis mentis invenitur: et cum denique stuprum vel incestum delin­ quens patravit in personam minoris aetatis ex auctoritatis abusu sive tuto­ riae sive curatoriae, sive quomodocumque directoriae. § 2. Idem dicendum cum in crimine graves suspiciones, vel gravia indicia concurrant insidiarum in vitam alicuius ob patratum crimen, vel periculum fugae ipsius delinquentis. Art. V. Captura pariter permittitur, durante processu, in causa Furti sacrilegi. Art. VI. In huiusmodi criminibus Mixti Fori jurisdictio ex praeventione alterutrius auctoritatis, idest ecclesiasticae vel laicalis dependet. Art. VII. Cum praeventio steterit ex parte Curiae Episcopalis, omnia ipsa Curia perficiat, usque ad sententiam inclusive, ad tramites ecclesiasti­ carum praescriptionum. Hisce ita praestitutis, S. Congregatio, praeter ea quae monentur a sacrosancto Concilio Tridentino in Sess. xin, Cap. i, de Reformatione, circa severitatem iudicis cum paterna caritate temperandam, prae oculis haben­ dum esse diiudicat quod Doctor egregius S. Isidorus, Hispaniarum decus ac sacrae iurisprudentiae fulgidissimus splendor, inter Episcoporum officia recensuit, nempe: «Nullum damnare (Episcopum debere) nisi comprobatum, nullum excommunicare, nisi discussum. Quique ita humilitate pariter et ·■ auctoritate praeesse debet, ut neque per nimiam humilitatem suam subdi­ torum vitia convalescere faciat, neque per immoderantiam severitatis pote«statem exerceat». [Leonis XIII Acta, vol. XIII, p. 369-371]. 2024. S. C. Ep. et Reg., instr. 31 iul. 1894.1 Sanctissimus Pater, Leo PP. XIII, cui apostolicum sacrae praedicationis ministerium adeo cordi est, utpote christiano populo, his praesertim tem­ poribus, recte instituendo tantopere necessarium, magno quidem animi 1 Ad Italiae Episcopos Praesulesque Religiosorum Ordinum. 1002 S. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana sui dolore accepit, in annuntiandis e suggestu fidei mysteriis multa peccari; complures scilicet, aliquot abhinc annis, eosque gravissimos, irrepsisse abusus in modum, quibus sacpenumero sacra hodie praedicatio spretu digna aut saltem sterilis ac prorsus inutilis efficitur. Quapropter antecessorum suorum vestigia premens, hanc S. Congrega­ tionem Episcoporum et Regularium causis dignoscendis praepositam iussit ad Italiae Episcopos, Praesulesque Religiosorum Ordinum sese convertere, eorumque vigilantiam ac zelum vehementer excitare, ut quoad per ipsos fieri potest, huic incommodo remedium afferant, atque illud omnino remo­ vendum curent. Augustis igitur Sanctissimi Patris praeceptis obsequens haec S. Congre­ gatio R.mis Episcopis ac Regularium Ordinum, Coetuumque ecclesiastico­ rum Praesulibus hasce regulas omni diligentia studioque observandas exhibet. i. Primum quidem quod ad sacri oratoris personam attinet, caveant huiusmodi adeo sanctum ministerium ulli concredere, qui nec sincera Chri­ stiana pietate praeditus, nec fervido in Dominum nostrum lesum Christum amore incensus sit; sine quo aliud profecto non esset orator, nisi aut aes sonans aut cymbalum tinniens (I. Cor. XIII, 1), nec unquam verum divinae gloriae et salutis aeternae animarum zelum habere posset, qui solus et ratio impellens et finis ultimus evangelicae praedicationis sit oportet. Haec vero christiana pietas, sacris verbi dei praeconibus adeo necessaria, etiam in exteriori agendi ratione fulgeat necesse est, quae cum traditis c suggestu documentis pugnare non debet; nec quidquam iidem praeseferre vulgare aut mundanum; sed tales se exhibere, ut quisque illos existimet ministros Christi et dispensatores mysteriorum Dei (I. Cor. IV, 1.): secus enim, ut S. Thomas Aquinas animadvertit, si doctrina est bona, et praedicato) malus, ipse est occasio blasphemiae in Doctrinam Dei (Comment, in Matth. V). Cum pietate vero et christiana virtute etiam scientia sacra coniunctim socianda est; quum apprime compertum sit, atque assidua experientia com­ probatum, praedicationem vere sapientem, rite ordinatam ac fructuosam ab iis, qui bonis studiis, praesertim vero sacris, instructi non sint, frustra expectari; eosque cuidam, qua praestant, naturali loquacitati fidentes, qui nihilum (aut parum admodum) se praeparent, pulpitum ascendere. Hi nimirum nil aliud conficiunt, quam aerem verberant, divinoque verbo contemptum irrisionemque, quin id fortasse advertant, misere conquirunt; quibus idcirco iure merito congruit minax illud divinum effatum: Quia Iu scientiam repulisti, ego repellam te ne sacerdotio fungaris mihi (Os. IV, 6). 2. Postquam igitur sacerdos (non vero ante) quas recensuimus dotes sibi comparaverit, tum solum R.mi Episcopi et Regularium Ordinum Prae­ sules magnum divini verbi praedicandi ministerium eidem concredere pote­ runt: sed tamen continenter advigilantes, ut iis dicendis rebus inhaereat orator, quae sacrae praedicationi proprie conveniunt. Hae quidem res (quae materia propria sunt sacrae praedicationis) his divini Redemptoris verbis continentur. Praedicate Evangelium... Docentes eos servare omnia quacciimqut mandavi vobis. (Matth. XXXIII, 20). Quae verba enarrans Angelicus Doctor scribit: Praedicatores debent illuminare in credendis, dirigere in operandis, 1063 vitanda manifestare; et modo comminando, modo exhortando, hominibus salutaria praedicare ». (Loc. supr. citato). Et S. Trident. Concilium: «Annun­ tiantes eis vitia, quae eos declinare, et virtutes, quas sectari oportet, ut poenam aeternam evadere, et coelestem gloriam consequi valeant » (sess. V, c. 2, de Refi). Sed multo amplius a summo Pontifice Pio IX id declaratum fuit haec scribens (Litt, encyclic. 9 Novembris 1846):1 « Non semetipsos, sed Christum crucifixum praedicantes, sanctissimae nostrae Religionis, dogmata et praecepta, iuxta catholicae Ecclesiae et Patrum doctrinam ac splendido orationis genere, populis clare aperteque annuncient: peculia­ ria singulorum officia accurate explicent; omnesque a flagitiis deterreant, «ad pietatem inflamment, quo fideles Dei verbo salubriter refecti, vitia « omnia declinent, virtutes sectentur, atque ita aeternas poenas evadere, et • coelestem gloriam consequi valeant ». Ex quibus omnibus manifesto liqueat, Symbolum, Decalogum, Ecclesiae praecepta, Sacramenta, virtutes et vitia, varia hominum officia pro conditionis cuiusque varietate, hominis novissima, aliasque id genus aeternas veritates ordinariam debere sacrae praedicationis materiam constituere. 3. Atqui haec gravissima argumenta a multis divini verbi praeconibus indignum in modum negliguntur: qui quidem quaerentes quae sua sunt, non quae lesu Christi; ac probe noscentes, hasce materias ad popularem auram, quam expetunt, sibi conciliandam magis prae aliis idoneas nequa­ quam esse, eas omnes, praesertim in concionibus quadragesimalibus, et quibusdam aliis celebrioribus anni solemnitatibus, consulto praetereunt: unaque cum rebus earum nomina permutantes, antiquis concionibus novum aliquod genus praedicationis sufficiunt, quas morales collationes falso sensu acceptas, vocant; quibus mens auditorum, vel potius phantasia, otiose permulceatur, non vero voluntas salubriter permoveatur, pravique reformen­ tur mores. Hi nimirum non advertunt, conciones quidem morales omnibus, polemicas vero collationes plerumque paucis prodesse; atque hos ipsos paucos, si accuratius fuerint bonis moribus instructi, seu si diligentius adiuti, quo maiori castitate, animi demissione, atque obedientia erga Eccle­ siae auctoritatem praediti sint, id unum sufficeret, ut mentem innumeris contra fidem erroribus immunem, et ad veritatis lucem suscipiendam para­ tiorem haberent: errores enim circa religionem, praesertim inte? catholicos populos magis ab effrenatis animi cupiditatibus, quam a quibusvis mentis aberrationibus plerumque originem ducunt; iuxta quod scriptum est: De corde exeunt cogitationes malae... blasphemiae... (Matth. XV, 19), et in Psalmo XIII, v. 1: Dixit insipiens in corde suo non est Deus. « In corde suo, inquit Regius Psaltes (sapienter hic adnotat S. Augustinus), non vero in mente sua ». 4. Nec vero ideo collationum polemicarum usum damnandum existima­ mus, quae si recte perficiantur, et ipsae admodum utiles, imo etiam necessa­ riae, tot inter errores contra religionem quoque sparsos, quandoque esse possunt. Sed omnino a Christianis suggestibus vaniloquia illa arcenda sunt, 1 Cf. N. 504· 1064 Curia Romana S. C. Episcoporum et Regularium itvirtutis. (I.Cor. 11,4)· Hi contra persuasibilibus humanae sapientiae verbis quae de theoreticis potius rebus, quam practicis, pertractant; de civilibus ferme unice innixi, verbum Dei, parvi aut nihili pendunt: Sacram videlicet potius, quam religiosis; maioris videlicet speciei, quam fructus; quae proinde Scripturam, quae quidem praecipuus sacrae eloquentiae fons sit oportet: ephemeridum palaestris, aulisque academicis apta forte erunt; at vero a loco quemadmodum summus Pontifex super Cathedram Petri sedens, nuper sancto prorsus absona. gravissimis verbis, quae huc referre opportunum putamus, edocebat (In Quod vero ad illas polemicas collationes attinet, quae religionis ab adver­ Encycl. De studio S. Scripturae, 18 Novembris 1893):1 « Haec propria et sariorum impugnationibus defensionem spectant, sunt eae quidem identi­ «singularis Sacrarum Scripturarum virtus a divino afflatu Spiritus Sancti dem necessariae, at cuiusvis humeri onus non sunt, sed solummodo robu­ < profecta, ea est quae oratori sacro auctoritatem addit, apostolicam praebet stiorum. Imo ipsi maxime strenui oratores magna debent prudentia uti: «dicendi libertatem, nervosam victricemque tribuit eloquentiam. Quishuiusmodi enim apologiae in iis-tantummodo locis, iisque temporibus, atque « quis enim divini verbi spiritum et robur eloquendo refert, ille non loquiiis auditoribus faciendae sunt, qui vere illis egeant, et a quibus aliquod spi­ « turri sermone tantum, sed et in virtute, et Spiritu Sancto, et in plenitudine rituale emolumentum reipsa sperari possit: cuius rei iudices maxime omnium “multa (I. Thess. 1,5). Quapropter ii dicendi sunt praepostere improvidecompetentes, locorum quorumlibet Episcopos esse manifeste patet. Has vero opologias ea decet ratione fieri, ut earum demonstratio in doctrina sacra «que facere, qui ita conciones de religione habent, et praecepta divina enun­ potius, quam in humanis seu naturalibus argumentis, solidissime fundetur: tiant, nihil ut fere afferant, nisi humanae scientiae et prudentiae verba, tali demum sapientia ac perspicuitate elaborari, ut periculum evitetur, ne ■ suis magis argumentis, quam divinis innixi. Istorum scilicet orationem in quorumdam auditorum mentibus altius defixi errores inhaereant, quam «quantumvis nitentem luminibus, languescere et frigere necesse est, utpote appositae veritates magisque percellant animos obiecta, quam responsa. Prae­ «quae igne careat sermonis Dei, camdemque longe abesse ab illa, qua divi­ sertim vero cavendum est, ne frequentior, quam par est, harum collatio­ nus sermo pollet virtute: Vivus est enim sermo Dei et efficax, et penetrabinum usus aestimationi noceat et desiderio moralium concionum, quasi vero i Itor omni glaudto ancipiti, et pertingens usque ad divisionem animae ac spiritus istae inferioris ordinis ac minoris momenti sint, quam polemicae; ac proinde (Hebr. IV, 12). Quamquam hoc etiam prudentioribus assentiendum est, praedicatorum et auditorum vulgo relinquendae: dum contra omnino con­ inesse in sacris Litteris mire variam et uberem, magnisque dignam rebus stat, moralem praedicationem fidelium universitati longe maxime necessa­ ■ eloquentiam: id quod Augustinus pervidit, diserteque arguit (De Doctr. riam esse, nec nobilitate a polemica vinci: ac proinde etiam valentiores ct «Chr., IV, 6, 7), atque res ipsa confirmat, et praestantissimorum in orato­ celebriores oratores in auditorum conspectu quantumlibet electissimo ac ribus sacris testimonium qui nomen suum assidue sacrorum Bibliorum frequentissirno hanc deberent,saltem aliquando, sincero zelo exercere. Quod ■ consuetudini, piaeque meditationi se praecipue debere, Deo grati affirnisi fiat, frequentes isti auditores semper de erroribus disserere audient, ■ marunt ». qui saepenumero in iis, qui intersunt, nequaquam reperiuntur; nunquam j 6. En igitur sacrae eloquentiae potissimus fons, sacra Biblia. Sed isti vero de culpis vitiisque, quae in hisce potius auditoribus, quam fortasse in Evangelii praecones dicti, temporum nostrorum ideis ac moribus imbuti, aliis, profecto vulgaribus, abundare solent. I neglecto per summum nefas fonte aquae vivae, ex humanae sapientiae 5. At vero si plerique in thematum tractandorum selectione abusus cisternis dissipatis suam eloquentiam hauriunt: potius quam divinitus inspi­ deflentur, plerique alii ct quidem haud minus graves, sunt in ipsa thematum ratas sacrorum Librorum sententias afferant, aut sanctorum Patrum, aut tractatione deplorandi. Circa quam haec praeclara documenta tradit idem Conciliorum, auctores quamplurimos, eosque profanos, novissimos, atque S. Doctor Aquinas (loc. cit.): « Ut vere sit lux mundi, tria debet habere etiam viventes, testes adducunt; quorum sententiae affatim ambiguas inter­ <1 praedicator verbi divini: primum est stabilitas, ut non deviet a veritate: pretationes, et quandoque etiam valde periculosas, saepe saepius admittunt. « secundum est claritas, ut non doceat cum obscuritate; tertium est utilitas • Est etiam pessimus sacrae eloquentiae abusus, religiosa themata unice ob « (seu recta intentio), ut quaerat Dei laudem, et non suam». Sed heul triste «praesentis vitae rationes, quin de futura vel mentio fiat, passim pertractare: infortunium! Plerarumque hodie concionum forma non solum ab evangelica r commoda recensere a Christiana religione mundo allata, et officia dissimuperspicuitate et simplicitate longe abest, quam illa constanter praeseferret; ■ lare: divinum Redemptorem uti egregium φιλάνθρωπον pingere, et Eius sed etiam obscuris ambagibus tota obvolvitur, et in abstrusis argumentis, ut Iudicis aeterni, iustitiam praeterire. Exiguus exinde huiusmodi praedicommunem populi captum excedentibus, versatur, ut illud propheticum • cationis fructus: ex qua forte mundanus quisque homo persuasus exit, se, effatum in mentem subeat hic opportune repetendum: Parvuli petierunt quin mores corrigat, dummodo in Christum credat, probum Christianum panem et non erat qui frangeret eis (Thren. IV, 4). (n. 117). » Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 853-855. * Cf. N. 2039. 1100 5. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana sequi, et, si quando a legibus deflectere videantur, sive cohortationibus sive correctionibus mandatisque ad pristinam observantiam revocare potest. Cum vero perspicuum sit parum vel nihil utilitatis inesse praedictae relationi si, uti non raro factum est, fusius expositis quibusdam ad rem minus facientibus, vix innuantur aut plane reticeantur ea, quae potissimum cogno­ scere oportet; hinc ad optatum finem facilius ac tutius assequendum perop­ portunum visum est, ut etiam modus et ratio conficiendi relationem omni­ bus et singulis, ad quos spectat, communi lege praescribatur. Itaque haec S. Congregatio negotiis et consultationibus Episcoporum et Regularium praeposita redigendum curavit elenchum quaestionum, quibus distincte indicantur ea omnia, quae in relatione utiliter seu necessario sunt exponenda, eumque, post maturum examen, in plenario E.morum Patrum coetu approbatum, cum omnibus et singulis moderatoribus et moderatri­ cibus generalibus Institutorum, per modum instructionis, cui sese confor­ mare oporteat, communicandum esse censuit. His autem relatis SSmo Domino Nostro Pio Divina Providentia Papae X in audientia habita ab infrascripto Cardinali eiusdem S. Congregationis Praefecto die 17 lunii 1906, Sanctitas Sua rem ultro probavit, iussitque per hanc ipsam S. Congregationem omnibus et singulis moderatoribus et mode­ ratricibus Institutorum vota simplicia profitentium Apostolica Auctoritate mandari, prout praesentis decreti tenore mandatur, ut in triennali relatione proprii cuiusque Instituti ad singulas quaestiones in elencho hisce litteris adiuncto conscriptas et ab Eadem Sanctitate Sua approbatas confirmatasque, memores rationis quam Deo, cordium scrutatori, reddituri erunt, fideliter atque examussim respondeant: contrariis quibuscumque etiam speciali et individua mentione dignis non obstantibus. INSTRUCTIO SEU ELENCHUS QUAESTIONUM AD QUAS RESPONDENDUM EST Λ MODERATORIBUS SEU MODERATRICIBUS GENERA­ LIBUS INSTITUTORUM VOTA SIMPLICIA PROFITENTIUM IN RELATIONE AD S. SEDEM TERTIO QUOQUE ANNO TRANSMITTENDA. 1 Praemittenda. $ JmJ.’ 1. Doceatur quae decreta approbationis seu commendationis et quando Institutum a S. Sede obtinuerit. 2. - Quinam sit finis sive scopus peculiaris Instituti. 3. -Num titulus Instituti ab initio assumptus aut scopus vel habitus sodalium aliquatenus postmodum immutati fuerint et quanam auctoritate. ' Haec Instructio post Codicis Iuris Canonici promulgationem parumper modificata est ad normam can 510, itemque S. C. de Religiosis, decr. 8 mart. 1922 (Acta Ap. Sedis, vol XIV, p. :6r-i6j), ct instr. 25 mart. 1922 (Acta Ap. Sedis, vol. XIV, p. 278-286). w bf ‘ H nor 4. - * Quot sodales ab initio usque in praesens, aut saltem ultimo vicen­ nio, habitum Instituti induerint. 5. - · Quot sodales a fundatione Instituti usque in praesens, aut saltem ultimo vicennio, et quomodo ab eo recesserint, sive tempore novitiatus, sive post emissa vota temporanea, sive post emissa vota perpetua. Num et quot fuerint fugitivi. 6. - Quandonam ultima relatio ad S. Sedem missa fuerit. I. De Personis. a) De admissis. 7. - Quot novi sodales ab ultima relatione admissi fuerint. 8. - Num omnes praescripta testimonia exhibuerint. 9. - Num speciali aliquo modo seu industria ad nomen Instituto dan­ dum quis allectus fuerit; et praesertim num ephemeridum ope moderatores hunc in finem usi sint. 10. - {In Institutis religiosorum). Num litterae testimoniales per Decretum Romani Pontifices 1 praescriptae in singulis casibus expetitae fuerint. n. - Quoties et super quibus impedimentis seu defectibus dispensatio necessaria fuerit et a quonam superiore ecclesiastico concessa. 12. -In quanam domo et quanto tempore Postulantes seu candidati commorati fuerint. b) De Novitiis. 13. - Quot sint domus Novitiatus et num unaquaeque auctoritate S. Sedis institita sit. 14. - Quot novitii post ultimam relationem habitum Instituti susceperint. 15. - Quot nunc in Novitiatu degant. 16. - Num Novitii a Professis rite separati existant. 17. - Num omnes habeant integrum exemplar Constitutionum. 18. - Num omnes ante professionem per annum integrum et continuum in domo Novitiatus sub cura magistri degerint. 19. - Num, quantum et qua auctoritate, tempus Novitiatus ultra termi­ num in constitutionibus praefinitum prorogatum vel imminutum fuerit. 20. - Utrum Novitii primo novitiatus anno vacaverint tantummodo exercitiis pietatis, an aliis etiam et quibus operibus addicti fuerint. 21. - Num durante secundo anno Novitiatus (ubi peragitur) novitii in alias domus missi fuerint. 22. - {In Institutis Sororum). Num ante admissionem ad habitum et ad primam professionem Episcopus vel cius delegatus examen praescriptum instituerit. c) De Professis. 23. - Quot nunc sint in Instituto sodales a) votorum temporaneorum, b) votorum perpetuorum. • Ad interrogationes aut interrogationum partes astcrisco notatas non nisi in prima, post promulgatam hanc instructionem, relatione respondendum erit. 1 Die 25 ian. 1848. - Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. ct Reg., p. 831, 832. 5. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana I 102 24. - Num vota temporanea semper tempore debito fuerint renovata. 25. - Num sodales tempore debito ad vota perpetua admissi luerint post elapsum tempus votorum temporaneorum. 26. Quot sodales sive professi sive novitii post ultimam relationem obierint. d) De egressis et dimissis. 27. Quot post ultimam relationem ab Instituto recesserint a) ex novi tiis, Zi) ex professis temporaneis, c) ex professis perpetuis. 28. Num in dimittendis sodalibus semper observatae fuerint normae in Constitutionibus praescriptae. 29. - Num semper et a quo superiore ecclesiastico, in casibus dimissio­ nis, obtenta fuerit dispensatio super votis emissis. 30. (In Institutis Sororum). Num in casibus dimissionis professarum in perpetuum accesserit confirmatio apostolica. 31. (In Institutis virorum). Num in dimittendis sodalibus semper ct in omnibus observatum fuerit Decretum «/luctis admodum ;1 et nominatim num in casu professi perpetui, vel professi votorum temporaneorum qui­ dem, sed constituti in Ordine sacro, Moderatores Instituti a) praemiserint trinam monitionem; b) admiserint, concesso congruo tempore, legitimam rei defensionem, ciusqitc rationem debitam habuerint; r) an, quoties ct qua facultate processerint summario modo. 32. - (In Institutis Sororum). Num egressis quacumque ile causa dos, quomodolibct constituta, integre tradita fuerit, una cum supellectili quam ad Institutum attulerant, in eo statu in quo tempore egressus reperiebatur. 33. Num iis quae propriis bonis destitutae erant, in casu egressus cx Instituto, necessaria suppeditata fuerint, quibus tuto et decenter in propriam familiam reverti potuerint. II. De Rebus. a) De domibus. xSS J4 Quot domos Institutum habeat, et m quibusnam dioecesibus: an ct quot habeat provincias. 35. An et quot novae domus post ultimam relationem apertae fuerint: et an m omnibus intercesserit legitima auctoritas ct servata fuerit ratio in constitutionibus praescripta. 36. Quot sodales diversarum classium in singulis domibus commo­ rentur, et (si diversa opera ab Instituto exerceantur) quibusnam operibus addicti sint. 37 Num post ultimam relationem domus aliqua suppressa fuerit ct cuiusnam auctoritate. 38. Utrum singuli sodales proprias cellas habeant, an saltem in com­ muni dormitorio suum quisque cubile convenienter ab omnibus aliis sepa­ ratum. 1 Cf N. 2020 j 103 39. - Num infirmis curandis separatus locus undequaque aptus addictus sit. 40. Num pro recipiendis hospitibus adsint in domo cubicula sufficien­ ter, ut decet, a communitate religiosa separata. 41. (In Institutis Sororum). Num habitatio Capellani sive confessarii ingressum separatum, et nullam cum Sororum habitatione communica­ tionem habeat. b) De bonis. 42. Quinam fuerint ab ultima relatione annui reditus ct expensae a) tum Instituti in communi, b) tum uniuscuiusque domus. 43. Num ab ultima relatione sive Institutum in communi, sive certae domus in particulari nova bona mobilia vel immobilia ct cuius valoris obtinuerint. 44. Num pecuniam semper utili foenore et honesto ac luto colloca­ verint. 45. Utrum et quam iacturam bonorum suorum, post ultimam relatio­ nem, fecerint, vel damna subierint, et qua de causa. 46. Num ct quae bona sive immobilia sive mobilia pretiosa abaliena­ verint, et qua facultate. 47. Num illorum bonorum, quae capitalia vocantur, partem aliquam consumpserint. 48. Num arca communis vel domus aliqua particularis aere alieno gravetur, ct quanto. 49. Num ab ultima relatione nova debita contraxerint; quaenam, et qua auctoritate. 50. Num unaquaeque domus procuratorem sive oeconomum, distin­ ctum a Superiore domus et ab oeconomo generali, habeat. 51. Num Procuratores, sive generales sive locales, rationem suarum ad ministrat i onuin praescriptis temporibus reddiderint; ct an huiusmodi rationes modo praescripto examinatae et approbatae fuerint. 52. - Num lites dc bonis habeant. 53. Num in omnibus domibus adsit arca tribus clavibus clausa; et an serventur leges ad rem latae. 54. Num ct quo pacto pecuniam sive res pretiosas, a saccularibus depositas, custodiendas acceptaverint. 55. - (In Institutis Sororum). Utrum dotes Sororum iuxta leges canoni­ cas in tuto ac fructifero investimento collocatae fuerint; an ct quae carum pars, quo modo et cuius permissu in expensas faciendas insumpta fuerit. 56. Num ct quaenam legata pia seu fundationes in Instituto, sive pro missis celebrandis, sive pro operibus caritatis exercendis, existant. -y, - Num huiusmodi onera fideliter adimpleta fuerint. 58. Num pecunia, qua huiusmodi fundationes factae fuerunt, rite collocata ct acorsirn ab aliis quibuslibet administrata fuerit. 59, Num Episcopo iuxta Constitutionem «Conditae»1 de huiusmodi fundationibus ratio reddita fuerit. 1 C(. N. 644· Curia Romana I 104. 60. - Quantum superfluae pecuniae in fine cuiuslibet anni a singulis domibus in arcam communem collatum fuerit. 61. - Utrum sponte an invite huiusmodi pecuniae collatio ab omnibus facta fuerit. 62. - An superiorissa vel oeconoma habeat pecunias, de quibus libere, etsi pro bono Instituti, disponat, quin ullam rationem reddat. III. De disciplina. a) De vita religiosa. 63. - Num in unaquaque domo exercitia spiritualia pro singulis diebus, mensibus, annis vel aliis certis temporibus statuta accurate peragantur. 64. - Num omnes sodales quotidie missae sacrificio assistant. 65. - Utrum omnes sodales exercitiis communibus interesse possint, et an illis qui quandoque pro negotiis domesticis ab aliquo exercitio communi eximuntur, saltem concedatur tempus privatim illud peragendi. 66. - Num observetur Decretum Quemadmodum 1 a) quantum ad con­ scientiae manifestationem non exigendam, b) quoad sacramentalem con­ fessionem: num pariter servetur decretum Sacra Tridentina 2 circa commu­ nionem eucharisticam; et an utrumque Decretum statis temporibus lingua vernacula in communi legatur. 67. - Num in Institutis Sororum ubique quovis triennio confessarius ordinarius mutetur, vel debita auctoritate confirmetur. 68. - Num praescriptiones de clausura servanda in parte domus Religio­ sis reservata fideliter observentur. 69. - Num Religiosis frequenter permittatur locutorium adire et an Constitutiones in hac re serventur. 70. - Num Religiosis e domo egredientibus semper a Superioribus socius addatur. 71. - Num, qua ratione et quibus temporibus habeantur institutiones catechisticae et piae exhortationes ad conversos aliosque alumnos nec non ad famulos seu convictores. . 72. - Num scripta circa pietatem, religionem etc., etiam ad usum Insti­ tuti tantum, typis edantur absque Episcopi licentia. 73. - Num et quibus libris, sive antiquis sive recentioribus, etiam manu scriptis, sola moderatorum Instituti licentia editis sodales utantur. /;) De observantia quarumdam specialium legum. 74. Num omnia circa Capitulum Generale praescripta dligenter obser­ vata fuerint: a) quoad litteras convocatorias; Z>) quoad electionem delegato­ rum; c) quoad electionem scrutatorum et secretarii; d) quoad electionem Moderatoris generalis; e) quoad electionem Consiliariorum, Oeconomi et Secretarii generalium. I'ZSStl 1 Cf. N. 2017. ; S. C. C 20 dee 1905 IIO5 S. C. Episcoporum et Regularium 75. - Num omnino liberum fuerit sodalibus litteras quae ab inspectione Superiorum exemptae sunt, sive scribere sive recipere. 76. - Num lex de mutandis Superioribus post statutum tempus fideliter ob­ servetur. Num, quot dispensationes et a quo super hac lege impetratae fuerint. 77. - Num Moderator Generalis et Superiores Provinciales praescriptam domorum visitationem rite peregerint. 78. - Num Moderator Generalis et Superiores sive Provinciales sive locales praefinitis temporibus consiliarios suos convocent, ut cum eis agant de negotiis sive Instituti sive Provinciae sivv domus. 79. - Num in deliberationibus debita libertas consiliariis servata fuerit. 80. - Num in Consilio Generali electiones libere et iuxta normas prae­ scriptas factae fuerint. 81. - Utrum omnibus sodalibus necessaria, praecipue quoad victum et vestitum, a Superioribus ea qua decet caritate paterna suppeditentur, et an forte sint qui haec sibi ab extraneis procurent. 82. - An alicuibi sodales sint numero insufficientes ita ut nimis graven­ tur laboribus cum gravi valetudinis discrimine. 83. - Num provideatur ne quid desit infirmis ex iis, quibus iuxta pro­ priam cuiusque conditionem indigent, atque ut in corporalibus et spiritua­ libus necessitatibus qua par est caritate subleventur. 84. - (In Institutis Clericorum). Quot annis clerici vacent studiis a) litte­ rarum humaniorum, b) philosophiae, et c) theologiae. Quatenus autem studia domi peragantur, quot professores singulis disci­ plinis tradendis sint addicti. 85. - Num omnes studentes: «) integrum cursum studiorum perfecerint antequam e domo studiis destinata exierint; b) ante promotionem ad sacros Ordines studia per pontificium decre­ tum Auctis admodum 1 respective praescripta rite perfecerint; c) caetera omnia a sacris canonibus pro admissione ad Ordines requisita (circa titulum Ordinationis, litteras dimissorias etc.) religiose observaverint. 86. - Num Pontificia decreta statis temporibus publice legenda, reipsa lecta fuerint. c) De operibus Instituti. 87. - Quot personis (vel classibus personarum) beneficia contulerint sodales iis operibus quibus iuxta scopum sui Instituti sese devovent. 88. - Si numerus istarum personarum post ultimam relationem alicubi imminutus fuerit, indicentur rationes. 89. - (Pro Institutis quae stipem ostiatim colligunt). a) An cx constitutionibus clare et certo constet de iure seu officio stipem ostiatim colligendi; b) Num decretum « Singulari »,2 d. d. 27 Mart. 1896, ipsis Constitu­ tionibus insertum sit; 1 Cf. N. 2020. - Cf. Collectanea S. C. de Prop. Fide, vol. II, n. 2225. 2 Cf. N. 2029. 70 1106 > ♦ th S. C. Episcoporum ct Regularium Curia Romana c) num illud decretum in omnibus religiose observetur. 90. - Num ab Institutis Sororum habeantur in suis domibus diversoria aut valetudinaria pro personis quibuscumque, etiam diversi sexus; et qua­ tenus affirmative, cuius licentia et quibus cautelis. 91. - Num et quomodo Sorores in seminariis vel collegiis vel quibus­ cumque ecclesiasticorum virorum domibus rem domesticam gerendam assumpserint. 92. - Num Sorores opera quaedam caritatis exerceant (v. g. erga infan­ tes aut parturientes aut chirurgi cultro incisos) quae virgines Deo dicatas et habitu religioso indutas dedecere videntur. 93. -Num Sorores, quae infirmis in privatorum domiciliis inserviunt, praescriptas a Constitutionibus cautelas semper adhibeant. 94. - Num Superiores permiserint commorationem sodalium in domi­ bus saecularium, et quanto tempore. 95. - {Pro Institutis Religiosorum). Num aliquod institutum .Sororum quasi ab ipsis dependens, sibique aggregatum, directe vel indirecte, reti­ neant vel dirigant et quanam auctoritate. 96. - Num post ultimam relationem aliquod novum opus, vel potius nova species operum aliis iam existentibus adiuncta fuerit, et quanam auctoritate. 97. - Num in Instituto vel in aliquibus domibus irrepserint abusus et qui? 98. - Num querelae vel difficultates existant a) cum Ordinariis locorum, b) cum confessariis, c) cum capellanis. Responsa autem ad suprascriptas quaestiones non solum a moderatore seu moderatrice generali, sed etiam a singulis consiliariis seu assistentibus generalibus, praevio maturo examine, signanda erunt. Quod si quis ex iisdem consiliariis seu assistentibus aliquid magni mo­ menti praeterea S. Sedi significandum esse putaverit, id etiam per privatas atque secretas litteras praestare poterit. Verumtamen memor ipse sit con­ ditionis suae et sciat conscientiam suam graviter oneratum iri, si quid a veritate alienum secretis eiusmodi litteris exponere audeat. [Pii X Acta, vol. Ill, p. 144-155. - Cf. etiam Acta S. Sedis, vol. XXXIX. P· 347-355]· 2053. S. C. Ep. et Reg., Mazarien. et Civitatis Plebis, 7 dec. 1906. Dubia. Episcopus Mazariensis huic S. C. exposuit in sua dioecesi anti­ quam vigere consuetudinem, vi cuius in monasteriis clausurae Papalis, prae­ ter confessarium ordinarium, duplex cpnfessariorurn species existit. Haben­ tur nempe confessarii extraordinarii tum generales, qui aliquibus tantum in casibus confessiones Religiosarum excipiunt, tum particulares, qui qua­ rumdam monialium confessionem habit^aliter audiunt. Omnes porro con­ fessarii extraordinarii, six e generales sive particulares, sunt ad nutum Epi­ scopi nec triennium observant. Hinc idem Episcopus petiit ut solverentur priora sex infrascripta dubia confessarios monialium respicientia; quihus 1107 et septimum additum fuit, ab Episcopo Civitatis Plebis propositum, circa confessarium puellarum in collegio degentium. I. An antiqua consuetudo varios confessarios extraordinarios particulares et generales deputandi toleranda sit in casu? II. Utrum confessarius, expleto triennio, ab Episcopo approbari queat in eadem communitate religiosa tamquam extraordinarius bis vel ter in anno ad normam Cone. Trid., sess. 25, cap. 10, de Regul.? III. Num tolerari possit quod confessarius ordinarius, post elapsum trien­ nium, deputetur uti confessarius habitualis seu extraordinarius particularis quarumdam monialium, quae aliorum confessoriorum ministerium recusant? IV. Et quatenus negative: Episcopus orator facultatem petit aliquem con­ firmandi pro monasteriis Mazarae ac Lilybaei, attenta confessoriorum penuria. V. An confessarii extraordinarii particulares adstringantur legi triennii, quo expirato veniam Apostolicam pro munere prosequendo expetere teneantur? VI. Et quatenus affirmative: Episcopus orator a S. Sede exposcit sanatio­ nem omnium defectuum pro praeterito, nec non facultatem pro iisdem confes­ soriis excipiendi confessiones ad aliud triennium. VII. An confessarii ordinarii puellarum in collegio degentium durare debeant dumtaxat ad triennium, quo elapso, nequeant pei aliud tempus confessiones in eodem collegio recipere absque licentia S. C. Episcoporum et Regularium? Hisce super dubiis haec S. C. EE. et RR. votum duorum ex suis Consul­ toribus exquisivit, ab ipsis etiam expostulans utrum et quomodo expediat reformare ius in subiecta materia constitutum. Consultorum vota. Prior Consultor praemittit legem unius confessarii ordinarii conservandam esse, sive ob directionis spiritualis uniformitatem sive ad abusus devitandos. Siquidem Benedictus XIV, Bulla Pastoralis curae, diei 5 Augusti 1748,1 quamvis huius generalis legis rigorem in nonnullis casibus temperasset, tamen unicuique moniali peculiarem confessarium habitualem pro libito sibi deligere vetuit. Haec deinde lex pluribus decretis confirmata fuit, atque per Normas diei 28 lunii 1901, art. 140 extensa fuit ad sorores votorum simplicium. Attamen unius confessarii ordinarii lex minime respicit saeculares personas seu educandas, quae cum monialibus vel sororibus vivunt; quin imo iuxta decretum huius S. C. diei 27 Aug. 1852 2 moniales, qua­ vis ex causa extra monasterium degentes, et sorores, ad tramitem Normarum, art. 149, quoties in publica ecclesia confessionem suam peragunt, apud quemlibet confessarium pro utroque sexu approbatum confiteri possunt. Insuper rigor unici confessarii ordinarii per trinam praescriptionem moderatus fuit. Prior videlicet consistit in triennali eiusdem confessarii mutatione non obstante contraria consuetudine, sicut decrevit hic S. O. die 4 Martii 1591,3 15 Febr. 1593,4 26 Nov. 1602,6 10 Martii 1634,® mense 1 3 » < » • Cf. Cf. Cf. Cf. Cf. Cf. N. N. N. N. N. N. 388. 1964· 1440· 1476. 1614. 1743· 1108 Curia Romana lanuarii 1847,1 et in Normis, art. 142. Quae mutatio in genere locum habet apud moniales et sorores, necnon apud mulieres et puellas in communitate viventes quae unicum confessariuin ordinarium retinent, non autem quoad eas quae, licet vitam communem ducant, quacumque tamen de causa in ecclesiis publicis confitentur ac proinde unum confessarium ordinarium non retinent. Altera praescriptio invenitur in constitutione confessarii extra­ ordinarii a Cone. Trid. decreta,12 atque confirmata a Benedicto XIV et servata in Normis, art. 143, ubi edicitur quod sororibus confessarius « extraordinarius bis, ter aut saepius in anno offeratur ». Quod praeceptum, iuxta Bullam Benedictinam et edictum Clementis XI, viget etiam pro mulieribus et puellis in communitate degentibus ac unicum confessarium ordinarium habentibus, minime vero applicatur monialibus vel sororibus sese confitentibus in publica ecclesia. Tertia tandem derogatio est concessio peculiaris confessarii extraordinarii facta singulis monialibus vel sororibus ad iustam ipsarum petitionem; sicut statutum fuit in citata Bulla Benedictina, in decreto Quemadmodum, 17 Dec. 189ο3 et in Normis, art. 144.-147. Quibus praehabitis egregius vir ad proposita dubia ita per ordinem respondit: Ad I. Negative quoad confessarios extraordinarios particulares habitualiter expetitos a singulis Religiosis uti ordinarios earum confessarios; affir­ mative quoad confessarios extraordinarios generatim omnibus Religiosis propositos ad normam decreti Quemadmodum. Ad II. Negative immediate post praedictum triennium confessarii ordi­ narii et antequam elapsum fuerit aliud a praedicto officio vacationis trien­ nium. Ad III. Negative, sed moniales quandoque obtinere poterunt, in pecu­ liarem confessarium, praedictum confessarium, cuius consilio et opera, iustis de causis, indigere se arbitrantur, non ex animi levitate neque ex indiscreta affectionis singularitate, et praevia requisita Ordinarii approba­ tione. Cfr. Normae, art. 144, 145. Ad IV. Affirmative stante et durante necessitate, prudenti eiusdem Ordinarii iudicio, sed pro toto monasterio. Ad V. Provisum in primo et tertio. Ad \ I. Affirmative ad primam partem; ad secundam partem affirmative sed pro toto monasterio. Ad λ II. Affirmative ad primam partem; ad secundam partem, non posse pro tiennio immediate sequenti, absque licentia S. C. EE. et RR., confessiones in eodem collegio audire. Demum Consultor haec praecipua reformationis capita in ius hac de re constitutum proponit; nempe quod 1) confessarius extraordinarius insuo officio nonnisi ad annum perseveret, quo elapso, confirmari possit ad secun­ dum vel etiam ad tertium annum, iuxta ea quae statuta sunt pro triennali confirmatione confessarii ordinarii; 2) confessarius ordinarius post expletum 1 Cf. N. 1950. ’ Sess XXV, de regularibus, c. io. 3 Cf. N. 2017. S. C. Episcoporum ci Regularium 1109 triennium deputari possit in extraordinarium, ct hic post annum in ordina­ rium, dummodo tamen ipsi eodem tempore proprium munus vicissim non mutent; 3) etiam Regulares esse possint confessarii ordinarii monialium Episcopis subiectarum; 4) confessarius extraordinarius monialibus et soro­ ribus concedatur quinquies in anno, nempe in Quatuor Temporibus et in exercitiis spiritualibus; 5) tandem confessarius extraordinarius nedum « in mortis articulo » iuxta Normas, art. 148, sed etiam in gravi et periculosa infirmitate ultro libenterque offeratur. Alter vero Consultor praemittit regulam confessarii extraordinarii pro monialibus statutam fuisse a Cone. Trid. (iew. 25, cap. 10, de Regul.), atque a Benedicto XIV, Bulla Pastoralis curae confirmatam et extensam ad sorores nec non ad mulieres et puellas in communitate viventes. Cfr. etiam Const. Conditae a Christo1 et Nonnae. Quod attinet ad confessarium extraordinarium, qui in casu speciali confessiones audit, Benedictus XIV in citata Bulla tres determinavit casus, in quibus licet peculiarem confessarium alicui moniali vel sorori concedere, nempe in casu gravis infirmitatis, insuperabilis reluctan­ dae adversus confessarium, denique cum ipsa aegrotans pro maiore animi sui quiete atque ulteriori in vita Dei progressus facultatem petit confitendi aliquoties alii sacerdoti approbato. Quam facultatem aliquando dumtaxat Benedictus XIV concedendam esse decrevit prout haec S. C. particularibus induitis concessit, et in decreto Quemadmodum, addita declaratione diei 1 Febr. 1892,2 necnon in Normis, art. 144-146 sancivit. Si autem propter casum omnino specialem ab hac norma discedendum esset, indultum Apostolicum, arbitrio Episcopi remittendum, necessarium esse saepe saepius hic S. O. declaravit. Praeterea lex triennalis mutationis confessarii ordinarii inducta fuit ad praecavendos abusus qui tum ex parte confessarii tum ex parte monia­ lium oriri possent; at, iuxta Consultorem, ex frequenti confessarii ordi­ narii mutatione non minus malum gignitur. Sane hoc modo moniales dif­ ficulter propriae conscientiae quieti providere possunt, cum unusquisque confessarius diversa methodo pro sua indole animas dirigat, dum e contra eadem directio omnino necessaria est ad animas in perfectionis semitas dirigendas. Imo diuturno commercio magis animarum communitas fir­ matur, ac moniales plenius confessario confidunt ac animam candidius aperiunt; secus vero moniales plerumque refugiunt ab onere arcana cordis detegendi novo confessario, ac proinde a via maioris perfectionis retra­ huntur vel priorem confessarium ordinarium uti particularem petunt. Hinc nil mirum, ait ipse, si ex diversa directione oriantur difficultates ac controversiae in communitatibus, ubi, praeter ordinarium, plures deputan­ tur confessarii particulares; quod non verificatur in locis, scilicet in Ger­ mania, Gallia, Austria, Belgio, Hollandia, Anglia, in quibus confessarius ordinarius non observat triennium; ibi enim pauci admodum et pro casu speciali deputantur confessarii particulares extra ordinem. Caeterum egregio ' Cf J ( f .N O44 \ 201 9 11 ΙΟ 5. C. Episcoporum et Regularium Curia Romana viro videtur nimis odiosa, praeter indultum Apostolicum, praestatio suf­ fragiorum ex parte monialium ut confessarius ordinarius in suo munere perseverare posset. Transiens deinde Consultor ad supra relata dubia solvenda, sic respon­ dendum censet: Ad I. Affirmative quoad confessarios generales extraordinarios; negative quoad particulares. Ad II. Nihil obstat. Ad III. Provisum in primo Ad IV. Provisum in tertio. Ad V. Lex triennnii tantum confessarium ordinarium obligat. Ad VI. Provisum in quinto. Ad VII. Provisum in tertio. Tandem ipse haec praecipua reformationis capita subiicit: i) si numero ita esset aucta communitas ut confessarius ordinarius vix suum munus solus adimplere posset, licitum sit Episcopo pro suo arbitrio unum vel plures confessarios ordinario adiungere, ad eius nutum amovibiles; 2) confessa­ rius ordinarius officium suum exerceat, quin attendatur ad legem triennii; Episcopi autem et alii Superiores, visitatione canonica peracta, abusus, quos repererint, corrigant etiam per confessarii ordinarii remotionem; 3) confessarii ordinarii etiam in communitatibus monialium Episcopo subiectis assu­ mantur, e clero quoque regulari. Resolutiones. Emi Patres S. Congr. Episcoporum et Regularium in comitiis generalibus diei 7 Decembris 1906, omnibus sedulo perpensis, responderunt: Ad I. Affirmative quoad confessarios extraordinarios generales; negative quoad particulares, exceptis casibus determinatis in Const. Pastoralis curae Benedicti XIV. Ad II. Negative antequam annus ab expiratione triennii elapsus fuerit, excepto casu, quo ob penuriam confessoriorum Ordinarius aliter providere ne­ queat. Ad III. Negative, exceptis casibus, de quibus in primo dubio. Ad IV. Reformato dubio; Et quatenus negative: An, attenta confessorio­ rum penuria, Ordinarius aliquem confirmare possit? — Arbitrio et conscientiae Ordinarii, sed tantum uti extraordinarium generalem. Ad V. Negative. Ad VI. Non indigere. Ad VII. Leges de confessario ordinario pro singulis monasteriis deputando non respicere collegia puellarum. [Acta S. Sedis, vol. XL, p. 73-79] 1 1111 2054. S. C. Ep. et Reg., Romana, 18 ian. 1907. Dubia. Haec S. Congregatio circa erectionem confratemitatum laicorum in monasteriis monialium die 6 Nov. 1595 sequens decretum in Tirasonen. edidit:1 «Non placet Sacrae Congregationi Regularium negotiis praefectae ut in monasteriis monialium sub quovis titulo instituantur confratemitates laico­ rum, ad tollenda quam plurima, quae ex huiusmodi institutionibus suboriri possunt incommoda. Quocirca cum oppido de Alfano istius dioecesis in quodam monasterio monialium sancti Dominici societatem Nominis Dei erectam esse resciverit, decrevit eadem Congregatio ut Dominationi tuae rescriberetur, quod ego his litteris praesto, ne in posterum sive supradictam confratemitatem sive alias similes quovis nomine in monasteriis monialium, aut institui aut institutas exerceri permittat... ». Huic decreto inniti videtur etiam responsum S. Congr. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum in Andegaven., die 29 Febr. 1864, ad IV.2 Cum enim proposita esset quaestio: « In Gallia cum minime existant Religiosae a S. Sede approbatae et aliunde plures adsint communitates quasi-Religiosarum, quae scholas dirigunt et congregationes habent puellarum tam exter­ narum quam alumnarum, valde utile esset confratemitates erigere in earum ecclesiis; quaeritur, an possint erigi? »; responsum prodiit: « Non expedire ». Ex altera vero parte Leo XIII die 7 iulii 1883 permisit ut confraternitates SSmi Cordis lesu etiam in sacellis Religiosarum institui possint, nulla habita ratione distantiae alias praescriptae. Similiter iam Pius IX Brevi 26 Nov. 1861 concessarat, confratemitatem Immaculati Cordis B. Μ. V. pro conversione peccatorum erigi posse in omnibus domibus, in quibus catholica iuventus educatur, dummodo sint ab Ordinario recognitae et habeant capellam propriam. De facto congregationes B. M. Virginis et filiarum Mgriae saepissime erigi solent in domibus Religiosarum, ubi puellae educantur scholasque frequentant, ita ut etiam puellae externae admittantur ad pias istas congregationes. Ex usu igitur et praxi tum intra tum extra Italiam decretum illud supra memoratum Sacrae Congr. EE. et RR. restringendum esse videtur ad monasteria monialium, quae strictam observant clausuram, et ad confraternitates laicorum utriusque sexus, quae utique si in ecclesiis talium monaste­ riorum erigerentur, incommoda non levia producere possent. Quando vero agitur de illis puellarum congregationibus piisve unionibus, quae in domi­ bus et sacellis Religiosarum ad fovendam iuventutis pietatem rectamque institutionem fundantur, damna illa vix sunt timenda; imo res ipsa postu­ lare videtur, ut in ipsa ecclesia seu sacello Religiosarum et non alibi eri­ gantur. ’ Cf. N 1544· 2 Cf. Decreta Authentica S. C. Indulg., n. 403. III2 Curia Romana Quapropter ad omnem tollendam hac in re difficultatem sequentia dubia pro solutione oblata fuerunt: I. An decretum S. Congregationis EE. et RR. diei 6 Nov. 1595 extendatur etiam ad pias congregationes puellarum in domibus et sacellis Religiosarum erectas? II. Utrum in prohibitione erigendi confraternitates in ecclesiis communita­ tum religiosarum, etiam a S. Sede non approbatarum, verbum confraternitates intelligendum sit dumtaxat de confraternitatibus sensu stricto dictis, et de personis utriusque sexus, quae nullam habent cum Religiosis relationem; an etiam de illis piis unionibus aut congregationibus puellarum, quae a praedictis Religiosis docentur et educantur? Votum consultoris. Electus vir, praemisso textu suprarelati decreti S. C. EE. et RR. diei 6 Nov. 1595, necnon alterius huic similis ab eadem S. C. editi die 15 Martii 1599, quaestionem instituit circa valorem horum decretorum, an scilicet haec decreta habenda sint uti generalia vel potius particularia. Contendit nullum ex hisce decretis esse formale decretum generale, quo S. Congregatio prohibeat erectionem confratemitatum laicorum in monasteriis monialium. Ipsum enim decretum in Tirasonen. die 6 Nov. 1595, quod est documentum praecipuum in hac materia, est parti­ culare decretum pro particulari dioecesi datum. Attamen subdit huiusmodi decretum merito haberi ab auctoribus uti generale, quum motivum prohi­ bitionis in eodem adductum ita sit generale ut omnia monialium monasteria respiciat. Idque eo vel magis quia in praefato decreto affirmatur generalis mens Congregationis contraria huiusmodi erectionibus, quemadmodum apparet etiam ex explicita applicatione, quam dicti decreti fecit eadem S. C. ad casum particularem in una Fulginaten. diei 26 Aug. 1891. Conclu­ dit proinde, sive spectetur doctrinalis interpretatio sive etiam authentica, decretum praesertim in Tirasonen. diei 6 Nov. 1595 vim decreti generalis habere ac prinde generalem esse prohibitionem ne in monialium monasteriis confraternitates laicorum erigantur. Inquirit praeterea de huius prohibitionis extensione, quid nempe veniat sub vocabulis confraternitates laicorum et monasteria monialium. Porro vox confraternitas in iure determinatum sensum non habet, quum etiam pro pia unione, congregatione aut pio opere usurpetur. Attamen associationes omnes ad triplicem classem reduci possunt, nempe: 1 ad confraternitates stricte sumptas; 2 ad confraternitates late sumptas; 3 ad confraternitates latissime sumptas seu pias uniones. Hae postremae definiri possunt: fide­ lium associationes ad pietatis et caritatis opera exercenda institutae. E con­ tra prima et secunda confratemitatum species ad modum organici corporis sunt constitutae, uti eruitur cx decreto Urbis et Orbis S. C. Indulgentiarum, diei 26 Nov. 1880.1 Differentia vero inter primam et secundam speciem in eo est quod prior destinata sit etiam ad cultum publicum, ut tradit Ursaia, et innuitur a decreto dictae S. C. Urbis et Orbis, diei 25 Aug. 1897, ubi distinguuntur « confraternitates proprie dictae, idest ad modum organici corporis et cum sacco constitutae, a confiaternitatibus late acceptis».2 1 Cf. Decreta Authentica S. C. Indulg., n. 453. 2 Cf Collectanea S. C de Prop Fide, xol. II, n 1980. S. C. Episcoporum cl Regularium ΠΙ3 Atque generatim antiquiores auctores quando loquuntur simpliciter de confraternitatibus, loquuntur de confraternitatibus quae praecipue ad divi­ num cultum institutae sunt, ut habet Bassi (De sodalitiis, quaest. 1, n. f). Hinc etiam prohibitio S. C. EE. et RR. certo cadit super confraternitates prioris speciei, quae proprie laicorum confraternitates appellantur. Quoad vero duas alias species, triplex fieri potest hypothesis: scii. 1 quod associatio componatur ex personis utriusque sexus vel etiam ex solis feminis ex toto vel ex parte saltem monasterio extraneis; 2 quod associatio compo­ natur ex solis monialibus; et 3 quod componatur ex puellis quae sub monialium custodia educantur. Porro si agatur dc prima hypothesi, idem dicen­ dum est quod de laicorum confraternitatibus; quia incommoda quae Sacra C. EE. et RR. evitare intendit, heic quoque verificantur. Cfr. Theodorus a Spiritu Sancto (tract, dogm.-mor., de indulg., part. 2, cap. 2). Relate ad alteram hypothesim quaestio fit a doctoribus, an scii, monia­ les adseribi possunt confraternitatibus. Ephemerides Monitore ecclesiastico (vol. 9, part. 11, pag. 91) tenent hoc in genere approbandum non esse, sed iustis intercedentibus causis tolerari posse ab Episcopo; et citant epistolam S. C. EE. et RR. diei 1 Martii 1782 ad Episcopum Albinganensem.1 Et Pascucci (Part. 11, de monialibus, pag. 94) alteram refert eiusdem S. C. epistolam diei 27 Oct. 1593 ad Archiepiscopum ladrensem. Attamen Acta S. Sedis... pro societate SS. Rosarii (vol 1, cap. 1, 10) tuentur posse monia­ les adseribi confraternitati SS.mi Rosarii, et ad rem referunt Breve Pauli λζ, diei 14 Apr. 1608 ad Archiepiscopum Remensem. Afferri etiam potest Breve Pii IX diei 11 Aug. 1871, quod supponit moniales adseribi posse confrater­ nitatibus SS.mi Rosarii. Quoad vero erectionem confratemitatum in monialium monasteriis et quidem pro solis monialibus, praefata Acta S. Sedis (vol. 1, n. 8) tradunt hoc fieri prohiberi a iure communi, pluribus citatis S. C. EE. et RR. decre­ tis. Haec tamen decreta, Consultori non videntur continere prohibitionem erigendi confraternitates pro solis monialibus, quamvis ipse admittat huius­ modi confraternitates approbandas non esse. Et sane ex his adseriptionibus et erectionibus facile oriri possunt gravia inconvenientia contra regularem observantiam ac potissimum abusus contra legem clausurae. Quod si nul­ lum ex his inconvenientibus et abusibus timeatur, nihil prohibet, iuxta ipsum, quod huiusmodi adseriptiones et etiam erectiones, de consensu tamen Ordinarii, permittantur. Relate ad tertiam hypothesim contraria potius tenenda est norma, ut nempe foveantur adseriptiones et etiam erectiones piarum associationum, dummodo non obstet regularis observantia monasterii; expedit enim ut educandae assuescant iis operibus quae inserviunt ad pie vivendum in mundo et quam maxime iuvant ad pietatem et caritatem fovendam. Restat dicendum quid veniat sub vocabulis in monialium monasteriis. Nomine monialium veniunt sensu proprio tantummodo feminae quae vota solemnia emittunt in aliquo approbato Ordine: et monasteria seu conventus 1 Cf. Bizzarri, Collectanea S. C. Ep. et Reg., p. 394, 395. Curia Romana dicuntur loca quae ipsae habitant et generatim ubi habitant Regulares. Cfr. Normae S. C. EE. et RR. pro novis institutis etc., sect, i, § 2, n. 32. Cum ergo in decretis S. C. EE. et RR. sermo sit de monialium monasteriis, haec decreta per se respiciunt dumtaxat moniales stricte sumptas earumque monasteria. Facile autem intelligitur quod per monasteria intelligi debent etiam capellae et ecclesiae publicae, scii, extra clausuram sitae, eo vel magis quod in capellis internis, ratione clausurae qua moniales tenen­ tur, neque concipi potest regularis erectio confratemitatum laicorum. Nunc fit quaestio, num prohibitiones factae pro monialibus votorum solemnium earumque monasteriis valeant etiam pro sororibus votorum sim­ plicium earumque domibus. Apud auctores nullum citatur decretum S. C. EE. et RR. relate ad hunc casum, et tantummodo apud Analecta iuris Pon­ tificii, (torn. 7, pag. 637) habetur sequens animadversio: « Res plena periculis est ut sorores recipiant in suis ecclesiis pias confratemitates ». Et sane si agatur de confraternitatibus laicorum stricte sumptis non solum incommoda, de quibus decreta S. C. EE. et RR., sed etiam gravia inconvenientia ti­ menda sunt ab huiusmodi erectionibus, cum sorores votorum simplicium generatim non teneantur lege clausurae Papalis. Ergo a fortiori hisce insti­ tutis applicanda sunt decreta S. C. EE. et RR. pro monialibus lata: caeterum generatim a doctoribus legislatio pro monialibus applicatur etiam, data pro­ portione, sororibus votorum simplicium iuxta notam iuris regulam: ubi eadem est ratio, ibi eadem debet esse iuris dispositio. Cfr. Acta S. Sedis (vol. 1, pag. 628 in nota). Cum tamen hae sorores non teneantur generatim lege Papalis clausurae facilius admitti potest in earum ecclesiis et sacellis erectio confratemitatum pro solis feminis. Habetur quidem supra relatum decretum S. C. Indulgen­ tiarum in Andegaven. diei 29 Febr. 1864; sed quamvis verba huius decreti generalia sint et respiciant quascumque confratemitates, etiam favore puel­ larum quae in hisce domibus educantur, erectas, tamen decretum hoc haud videtur continere strictam prohibitionem, quum verba Non expedire dicenda sunt importare potius inopportunitatem quam prohibitionem stricte sum­ ptam. Quare doctores facile admittunt exceptiones. Cfr. Wernz (Ius Decret., tom. 3, η. 708); Concilium Plen. Americae latinae (tit. 9, cap. 4) praesertim pro associationibus Filiarum Mariae; rescriptum S. C. Indulgentiarum i Febr. 1879 pro archisodalitate adorationis perpetuae, cui adscribi possunt personae utriusque sexus. Cum congregationes Tertiariorum saecularium similitudinem aliquam habeant cum confraternitatibus, quaeri nunc potest, an quod dictum est de confraternitatibus valeat etiam de congregationibus Tertiariorum. Uti patet hic sermo esse nequit de erectione Tertii Ordinis favore ipsarum monialium vel sororum votorum simplicium, quia et ipsae ex decreto S. C. Indulgen­ tiarum diei 16 Iulii 1887 prohibentur adscribi in Tertium Ordinem S. Fran­ cisci Assisi ensis,1 ac proinde ob rationis paritatem etiam in omnes alios Tertios Ordines. Quoad vero extraneos, idem dicendum est quod de con1 Cf. Acta S. Sedis vol. XX, p. m, 112, S. C. Episcoporum et Regularium 1115 fraternitatibus, scilicet pro puellis educandis erigi possunt congregationes Tertii Ordinis tam in monialium monasteriis quam in domibus sororum votorum simplicium; pro aliis extraneis haud videtur erigi posse in eccle­ siis monialium, quae Papali clausurae obstrictae sunt, non item in ecclesiis vel oratoriis sororum votorum simplicium, dummodo agatur de solis femi­ nis. Resolutiones. Emi Patres S. Congr. EE. et RR., omnibus mature dis­ cussis, die 18 lanuarii 1907 responderunt: Ad I. et II. Prohibitionem S. C. Episcoporum et Regularium diei6 Nov. 1595 in Tirasonen., quae referebatur tantummodo ad confratemitates stricto sensu acceptas in ecclesiis Religiosarum votorum solemnium, valere etiam pro eccle­ siis sororum votorum simplicium. Quod vero attinet pias associationes, quae tantum ex mulieribus coalescunt, nihil obstare quominus in praedictis ecclesiis, servatis servandis, erigi possint. Si vero agatur de piis associationibus utriusque sexus erigendis, res remittitur prudenti arbitrio et conscientiae Ordinariorum, quorum erit assidue advigilare ut omnia rite rectcque procedant. [Acta S. Sedis, vol. XL, p. 141-147]. 2055. S. C. Ep. et Reg., Pinerolien., 19 apr. 1907. Compendium facti. In urbe Pineroliensi extat asceterium monialium a Visitatione B. Μ. V. vulgo Visitandine cum clausura pontificia. Ipsarum autem constitutiones, quae approbatae fuerunt ab Urbano VIII et a Clemente XI, circa Religiosarum funera sub art. 50 praescribunt quod, defun­ cta aliqua sanctimoniali, vocandus erit parochus loci cum duobus presby­ teris adsistentibus pro sepultura peragenda. Insuper in directorio art. 15 legitur quod Sorores, in signum unionis cum clero, peculiarem observan­ tiam fovere debent erga parochum localem, qui easdem funerare tenetur absque ullo iure aut aliqua praetensione super monasterium vel ecclesiam. At cum exinde nonnulli exorti fuerint abusus, Ordinarius dioecesanus die 19 Iunii 1788 monasterium in casu dispensare sibi licere duxit a dicto­ rum articulorum observantia, ius funerum tribuendo confessario ordinario monialium; quod tamen nonnisi decreto 16 Maii 1817 ab hac S. C. ratum habitum fuit atque dein die 30 Nov. 1853 confirmatum. Interim anno 1865 suppressis monasteriis et prohibita tumulatione intra claustra, R.mus Rinaldi tunc Episcopis Pineroliensis, instante parocho Sancti Mauritii, in cuius ter­ ritorio situm erat asceterium monialium Visitationis, dic 5 Maii 1866 decre­ vit ad eumdem parochum spectare ius recipiendi cadavera sanctimonialium ad ianuam clausurae eaque comitandi ad coemeterium, soluta tamen taxa libell. 20, etiamsi ipse ob specialia adiuncta non interveniret. Huic episco­ pali decreto, licet invite, tunc obtemperarunt moniales Visitationis, sed ex superventa morte dicti parochi a. 1905 occasionem nactae sunt eamdem quaestionem iterum excitandi, atque, postquam incassum petierunt a Capi- 1116 Curia Romana tulo cathedrali, a quo pendet paroecia S. Mauritii, redintegrationem in suis privilegiis, ad hanc S. C. confugerunt. Animadversiones. Favore monialium a Visitatione observatur quod vi iuris communis Regulares privilegio gaudent associandi cadavera confratrum ad coemeterium sine parochi interventu, dummodo tamen hoc fiat recto tramite et absque pompa. Ita statuit S. C. Concilii in causa Ordinis Praedicatorum, 24 Ian. 1846, in Caven. et Samen., 17 Sept. 1880. in Meliten., 22 Sept. 1882, etc. Quod eadem S. C. in Siracusana, 24 Febr. 1872 valere declaravit etiam « pro monialibus stricte dictis, etsi iurisdictioni Ordinarii subiectis, quarum cadavera deferri possunt ad coemeterium modo praedicto ab earum cappellanis absque interventu parochi ». Quinimo hoc idem appli­ catur Religiosis utriusque sexus, qui licet sint cum votis tantum sim­ plicibus tamen privilegio exemptionis fruuntur a iurisdictione ordinarii. Tunc enim locus exemptus loco extra dioecesim aequiparatur, et ius sepul­ turae Regularium fit independens a iuribus parochialibus. Hinc quemad­ modum ius funerandi in monasteriis virorum pertinet ad superiores regu­ lares, ita in monasteriis mulierum hoc ius pertinet ad confessarium, qui parochi loco habetur, uti declaravit S. C. EE. et RR. in Tranen., 30 Maii 1S561 et 17 Sept. 1858.2 Unde uti nullius valoris est habendum decretum Episcopi Pineroliensis de anno 1866, quippe quod opponitur iuri communi pro monialibus cum votis solemnibus et clausura papali statuto. Nec oggeri potest praescriptio, utpote quae nullo nititur fundamento. Etiam actualis Episcopus et ipse Consultor ab hac S. C. electus monialibus in casu favent. Ex altera vero parte favore parochi S. Mauritii adnotatur in primis quod suprarelati articuli constitutionum et directorii monialium a Visitatione B. Μ. V. praescribunt earum sublectionem parocho locali quoad funera, ut exinde etiam unio foveatur cum corpore ecclesiastico. Hinc in materia funeraria praefatae sanctimoniales habendae sunt extra ius commune privilegiatum pro aliis monialibus stricte dictis. Praeterea Clemens XI in sua Bulla diei 22 lunii 1709 haec inter alia statuit quoad moniales Visitationis: « Qua de re, ubi oportuerit, Ordinariorum localium, quorum jurisdiction subietis, opera implorare nequaquam praetermittetis ». Accedit quod incon­ venientia, quorum intuitu lata sunt rescripta huius S. C. a. 1817 et 1853, quando nempe parochus S. Mauritii peragebat exequias intra claustra mona­ sterii, omnino cessarunt a. 1866 quum Episcopus contrarium edidit decre­ tum. Hinc cessante causa, etiam vis derogationis cessavit, et dispositiones constitutionum ct directorii denuo obligare coeperunt. Praeterea mens S. Sedis in suis rescriptis fuit ut consuleret tranquillitati monialium, quae laedebatur quum parochus exequias persolvebat in ipso monasterio: hodie e contra actio parochi omnino extra ipsum evolvitur. Caeterum in themate adesse videtur legitima praescriptio, quum a 39 annis moniales Visitationis suo iuro seu potius derogatione suis constitutionibus statuta non sint usae. 1 Cf N. 1975. 1 Cf. N. 1977· S. C. Episcoporum et Regularium 1117 Dubium. An decretum a R.mo Rinaldi Episcopo Pmeroliensi die 5 Maii 1866 sustineatur in casu. Decisio. Emi Patres S. Congr. Episcoporum et Regularium in plenario conventu diei 19 Aprilis 1907 responderunt: Ad mentem. Mens est quod, attentis omnibus in casu, ad confessarium moniahum spectat ius agendi exequias super cadaveribus earumdem monialium, eaque associandi ad publicum coemeterium, dummodo tamen associatio fiat recto tra­ mite et sine pompa. [Acta S. Sedis, vol. XL, p. 728-731].