l’auteur se réserve la propriété et la traduction PRAXIS JUXTA RITUM ROMANUM IN MISSÆ CELEBRATIONE OfrFICII RECITATIONE ET SACRAMENTORUM ADMIMSTRATIONE SERVANDA <1 COHA P. J. B. DE HERDT CANONICI ECCLESIÆ METROPOLITANAE MECHLIN (ENSIS. SACBÆ LITURGLB ACADEMLE ROMANj: CENSORIS. TOMUS II COMPLECTENS PROSECUTIONEM PARTIS II DE MISSA DE REQUIEM, DE EXPOSITIONE ES. 5ACRAML.YTI, ETC., I TC. ITEM SENSUM LITTERALEM IT MYSTICUM RIIUVM ST CEREMOMARUM MISS I» J PARTEM III DE DEFECTIBUS, IT PARTEM IV DI BREVIARIO. EDITIO NONA LOVANII EXCUDEBAT JOSEPHUS VANLINTHOUT UNIVERSITATIS TYPOGRAPHIC. -1894. PROSECUTIO PARTIS Π. Titulus XIII. BE HIS, QUÆ OMITTUNTUR IN JUSSA PRO DEFUNCTIS. DE MISSA PRIVATA DE REQUIEM. Rub. 1. In Missa pro Defunctis ante Confessionem non dicitur Psalmus Judica me Deus, sed pronuntiata Antip)hona Introibo ad Altare Dei, et responso a ministro Ad Deum qui læliilcat, etc. dicitur v. Adjutorium nostrum, et Confessio cum reliquis ut supra. Cum Celebrans ad Altare incipit Introitum, non signat se, sed manu dextra extensa, facit signum Crucis super librum, quasi aliquem benedicens. Non dicitur Gloria Patri, sed post Psalmum 'repetitur Requiem æternam; nec dicitur Gloria in excelsis, nec Alleluja, nec Jube Domine benedicere, nec Dominus sit in corde meo; nec osculatur librum in fine. Non dicitur Credo, non benedicitur aqua in Calicem fundenda ; dicitur tamen Oratio, Deus, qui humanæ substanliæ etc. Cum lavat manus, in fine Psalmi, Lavabo inter innocentes non dicitur Gloria Patri. Ad Agnus Dei non dicitur Miserere nobis, cujus loco dicitur Dona eis requiem, nec tertio Dona nobis pacem, cujus loco dicitur Dona eis requiem sempiternam, neque perciditur pectus. Non dicitur prima 6 PAHS 2. MISSA DE REQUIEM. (IJ oratio ante Communionem, scilicet, Domine Jesu Christe, qui dixisti Apostolis luis etc., nec datur pax. In fine non dicitur Ite Missa est, nec Benedicamus Domino, sed Requies­ cant in pace. Et non datur benedictio; sed dicto Placeat, et osculato Altari, dicitur ut supra, In principio erat Verbum, etc. Alia, omnia ut in aliis Missis. 1 .Annotatur : 1. Quamvis juxta cæremoniale Ep. (1) quinque psalmi cum precibus, qui in missali pro præparatione sacer­ dotis celebraturi præscribuntur, ante missam pontificalem de Requiem non sint dicendi; vi tamen rubricæ missalis, quæ generalis est, videntur recitandi ante quamcumque missam de Requiem non pontificalem, quia de sola missa pontificali agit cæremoniale Ep. (2). Psalmi recitandi sunt cum Gloria Patri in fine, et tempore paschali etiam cum Alleluja in fine antiphonæ. 2. Quamvis solemnitates omnes a missa de Requiem subtrahantur, oscula tamen amictus, manipuli et stolæ non omittuntur. Nec etiam omittuntur preces solitæ, dum sacer­ dos se sacris vestibus induit (3). 3. Celebrans, dum incipit introitum, se non signat, sed sinistra super altare posita (i) dextra extensa facit signum crucis super librum, circiter ad latitudinem libri, habens parvum digitum versus librum, eumdem autem non tangens. Not. introitum Requiem œternam dona eis et alias preces in missa de Requiem, exceptis orationibus, semper dici in plurali, quamvis pro uno tantum defuncto celebretur. 4, Non dicitur Jube Domine benedicere, nec Dominus sit in corde meo; sed sacerdos, dicto Munda cor, imme­ diate vadit ad legendum evangelium. Lecto evangelio, sacer(1) Lib. 2, c. 11, n 2. (2) Vid. Cavalieri, torn 3, c. 12, n. 1, et tom. 5, c. 27, n 8; Quarti p. 2, (it. 13, dub. 1. (3) Cerem. Ep. loco cit. Cavalieri, ibidem n. 2; Quarti ibidem dub. 2. (4 Ruh. 'it IU, n. 5, et dec. 7 Sept. 1816, η. 4370-4526, 12. ________________ MISSA SOLEMNIS DE REQUIEM 11] 7 dos nec osculatur librum, nec dicit Per evangelica dicta (i), sed missali prope corporale posito, immediate accedit ad medium altaris. 5. In fine psalmi Lavabo non dicitur Gloria Patri, nec ejus loco dicitur Requiem œlernam. 6. Præfatio et Communicantes semper dicuntur de com­ muni, licet missa celebretur infra octavam habentem hæc propria (2). 7. Ad Agnus Dei non dicitur Miserere, sed Dona eis ut supra in rubricis; neque percutitur pectus, sed manus tenentur junctæ ante pectus, non autem super altari positae. 8. In fine missæ dicitur Requiescant in pace, semper in plurali, et facie versa ad altare (3). 9. Evangelium s. Joannis semper legitur in fine missae de Requiem, licet in missa de die aliud dicatur. 10. In discessu ab altari recitatur psalmus Benedicite, ut post aliam missam, cum Gloria Patri in fine psalmi, et Alleluja in fine antiphonæ tempore paschali. Psalmus autem Miserere aut De Profundis, qui quandoque legi debet, si scilicet fundator aut dans stipendium exegerit, dicendus est recitato cantico Benedicite et exutis vestibus sacris. Vid. tom. I, n. 295. 11. Quando in canone aut alibi in missa de Requiem nominatur sanctus, cujus fit officium, octava aut commemo­ ratio; caput a celebrante non est inclinandum (1), quia missa de Requiem nihil habet commune cum officio diei. MISSA SOLEMNIS DE REQUIEM. Rub. 2._In Missa solemni non incensalur Altare ad Introitum, et Subdiaconus linita Epistola non osculatur (1) (2) (3) (4) S. S. S. S. R. C. 11 Sept. 1847, n. 4950-5111, 12. R. C. 4 Junii 1644, n. 1361-1509. R. G. 22 Jan. 1678, n. 2709-2858; R. C. 12 Ap. 1823, n. 4444-4594, 13. PARS 2. MISSA DE REQUIEM. 8 [2J manum Celebrantis, ncc boned icitur : Diaconus non petit benedictionem, nec osculatur Celebrantis manum; non tenentur luminaria ad Evangelium, nec portatur incen­ sum, sed duo tantum Acolythi sine candelabris stant, unus a dextris, et alter a sinistris Svbdiaconi tenentis librum. Erangeliorum. Non incensatur liber, nec in fine Celebrans; nec defertur liber Erangeliorum osculandus. Oblata et Altare incensantur ut supra : incensatur solus celebrans, et non incensantur alii. Subdiaconus non tenet Patenam post Celebrantem : sed tempore elevationis Sacramenti genuflexus in cornu Epistolae illud incensal. Ministri cum aliquid porrigunt Celebranti, in hac Missa non osculantur eius manum, neque rem, quœ porrigitur. 3. Si distribuendœ sunt candelœ, distribiiantur post Epistolam, et accendantur ad, Evangelium, ad elevatiotern Sacramenti, et post Missam, dum fit absolutio. Si nabendus est sermo, habeatur finita Missa ante Absolu­ tionem. I I I I II Π I I I II I I I 2. Annotatur : 1. Altare nullo ornatu festivo, sed simpliciter, et nullis imaginibus aut reliquiis, sed sola cruce et sex candelabris parandum est(1). Candelabra non erunt argentea, neque argentata aut inaurata, sed ex aurichalco aut ex ære (2). Candelæ excera communi (3), nisi forte alia sit consuetudo, vel cerei albi ab hæredibus aut aliis, ad quos spectat, offerantur (4). Gradus altaris et totum presbyterium sit nudum, printer unum tapete, quod super suppedaneum altaris ponitur. Omnia paramenia, tam altaris quam celebrantis et minisIrorum, ac librorum et scamni, in quo celebrans cum ministris sedet, sint nigra, et in his nullæ imagines mortuorum (l) (1) (3) (1) C'vrcm. Ep. lib. 2, c. 11, n. 1, Martinucci lib. 2, c. 10vn. 2. Cærem. Ep. loco cit. Castalius lib. 1, sect. 3, c. 8, u. 22; Bauldry p. 3, c. 13, n. 1. .... ·... MISSA SOLEMNIS DE REQUIEM vel cruces albæ ponanlur. Hæc autem de imaginibus mor­ tuorum et crucibus albis, quæ cæremoniale Ep. in paramentis interdicit, non extenduntur ad pannum nigrum adhibendum pro absolutione neque ad castrum doloris. In credentia omnia præparanda sunt ac pro aliis missis, excepto velo oblongo pro subdiacono. Tabernaculum contegendum est volo violaceo, et non nigro (1). 2. Quæ mutantur aut omittuntur in missa privata de Requiem, eadem mutantur aut omittuntur in missa solenmi. In accessu et discessu ab altari, acolythi deferunt candela­ bra cum candelis accensis, ut alias; et candelæ toto missæ tempore manent accensæ (2). 3. Diaconus et subdiaconus facta confessione, vel cum celebrante ascendunt ad altare, et ibi debitam faciunt reve­ rentiam 3), vel se sistunt retro post celebrantem (4) : deinde celebrante accedente ad cornu epistolæ, diaconus et subdia­ conus quoque accedunt, et se collocant, ut alias ad introitum; celebrante autem librum signante, se non signant, et stant junctis manibus. 4. Subdiaconus ante epistolam in medio altaris debitam facit reverentiam, cantata epistola eamdem renovat reve­ rentiam, non tamen osculatur manum celebrantis, neque benedicitur, sed immediate reddit librum acolytho aut dia­ cono. et transfert raissale. 5. Si cantetur sequentia Dies irce; vel recitata hac sequen­ tia, antequam a celebrante legatur evangelium, per gradus laterales epistolæ ad sedes accedunt (5), vel lecto evangelio a celebrante, in medio altaris junctis manibus expectant finem sequentiæ : sive sedent, sive expectant ad altare, ad (1) Merati p. 2, lit. 13, n. 8. (2) Merati ibidem. (3) Merati ibid. n. 9. (4) Baldeschi. (5) Baldeschi p. 2, tit. 2, ch. 9, u. 7-9; De Conny liv. 2, ch. 2, art. 2; De Carpo Cærem. p. 2, n. 141 ; Martinucci lib. 2, c. 10, n. 33 et 37. 10 PARS 2. MISSA DE REQUIEM. [2] nomen Jesu caput inclinant : attendant autem, ne cantetur Pie Jesu, dum a sedibus ad altare redeunt; quapropter vel sedent, donec est cantatum, vel tempestive surgunt, et interea celebrans legit evangelium, et diaconus Munda cor. G. Diaconus ante evangelium more solito recitat Munda cor : quo lecto accipit librum de altari, et absque petitione benedictionis immediate descendit ad evangelium cantandum. Ad locum evangelii procedunt primo cæremoniarius, tum diaconus cum libro, deinde subdiaconus, et ultimo loco duo acolythi manibus junctis (i). Finito evangelio, subdiaconus claudit librum, euinque reddit acolytho. Reliqua servanda quoad evangelium cantandum vide supra in rubricis. 7. Si facienda sit oblatio (2), fiat statiin post lectum a celebrante offertorium : ad eam non deferantur candelæ, quia ut supra in rubricis dicitur, ha? tantum accenduntur ad evangelium, ad elevationem et ad absolutionem : certe conve­ niret, ut offerentes nihil prorsus oscularentur, quia oscula prohibentur in hac missa (3). Subdiaconus, cantato ante offertorium Oremus, affert calicem, nisi super altare positus sit; non tamen induitur velo humerali, sed defert calicem coopertum velo et bursa. Non dicit Benedicite ante aquæ infusionem, neque tenet patenam, sed aqua in calicem fusa discedit, et facta in medio altaris debita reverentia accedit ad sinistram celebrantis eique assistit infra incensationem (4). Diaconus explicat corporale sicut in missa, in qua sym­ bolum cantatum non fuit; et post oblationem ponit patenam subtus corporale, eamque purifleatorio cooperit, ut in missa privata. 8. Subdiaconus, cum non sit per patenam impeditus, se signat cum celebrante ad Benedictus·, et ante consecratio(1) Cærem Ep. 1. 2, c. 11, n 6; Bauldry p. 3, c. 13, n. 9 ; A Portu p. 3, •c. 6, n 5-, Cavalieri t. 5, c. 27, n. 15; De Conny liv. 2, c. 3. (2) Vid tom. 1, n. 222. (3) Bauldry loco cit. n. 12 (4) Merati p. 2, tit. 13, n. 13. P. (2J MISSA SOLEMNIS I»E REQUIEM. nem ad Quam oblationem genu Hex us in cornu epistolæ super infimo gradu altaris, accipit thuribulurn a thuriferario, prius thure sine benedictione imposito, et lanquam dignior minister triplici ductu incensat s. Hostiam et deinde Calicem, 1° dum celebrans genuilectit, 2° dum s. Hostiam aut Calicem elevat, 3° dum deponit, faciens profundam capitis inclinatio­ nem, ante et post utriusque speciei incensationem. Subdia­ conus ad hanc incensationem in gradu anteriori ad cornu epistolae genuilectit; plures autem censent, illum in gradu laterali genuilectere debere : cum vero rubricæ tantum praescribant, ut sit gemiflexus in connu epistolæ, utroque modo rubricis satisfacere videtur.. 9. Solus diaconus infra orationem dominicam ad Et dimitte nobis genuilectit, et ad dextram celebrantis ascendit. Ad Pax Domini subdiaconus genuilectit, et al ejus sinistram ascendit. Sicut nec celebrans, sit nec diaconus et subdiaconus ad Agnus Dei pectus percutiunt. Numquam datur pax : adeoque dicto Agnus Dei, diaconus et subdiaconus statim mutant loca; diaconus scilicet accedit ad sinistram et subdia­ conus ad dextram celebrantis, genu flectendo in cornu evangelii et epistolae. 10 In fine missae diaconus facie ad altare conversa cantat Requiescant in pace, cui chorus respondet Arnen; et cele­ brans conversus ad altare, illud dicit submissa voce, cui subdiaconus aut minister respondet. Dicto Placeat, cele­ brans, et simul diaconus et subdiaconus discedunt ad cornu evangelii, ad legendum evangelium. 11. Si habendus sit sermo seu oratio funebris, habeatur non post evangelium, sed finita missa ante absolutionem, in vestibus nigris sine superpelliceo et stola, seu in habitu ordinario cum bireto. Ante sermonem non petitur benedictio ab episcopo, si adsit, neque recitatur salutatio angelica (1). (1) Cærem. Ep. 1. 1, c, 22, n. G, et 1. 2, c. 11, n. 10; S. R. C. 14 Junii 1845, n. 4865-5010; Merati p. 2, tit. 13, n. 18. PARS 2. MISSA DE REQUIEM. [3) ABSOLUTIO DE F U KCTO RUM. Rub. 4. Finita Missa, si facienda est Absolutio, Cele­ brans retrahit se ad cornu Epistolœ. ubi exuitur Casula, et deposito Manipulo, accipit Pluviale nigrum. Subdiaconus medius inter duos Acolythos, cum candelabris accensis defert Crucem sicut in Processionibus, prœcedentibus duobus aliis Acolythis, uno cum Thuribulo et navicula incensi, alio cum rase aquœ benedictœ et aspersorio : sequitur Celebrans, facta prius Altari reverentia, et Diaconus a sinistris ejus. Subdiaconus cum Cruce sistit se ad pedes tumuli, seu lecticœ mortuorum contra Altare, medius interdictos Acolythos tenentes luminaria : Celebrans cero ex alia parte in capile'loci inter Altare et tumulum aliquantulum versus cornu Epistolce, ita ut Crucem Subdiaconi respicial : a sinistris ejus Diaconus, et prope eum alii duo Acolythi deferentes T!turibulum et vas aquœ benedictœ. Interim cantatur r. Libera me Do­ mine, et circa illius finem Celebrans ponit incensum in Thuribulum, benedicens illud more solito, ministrante Diacono naviculam : et finito Kyrie eleison, incipit intelligibili voce Paler noster, et secreto proseqztendo reliqua, accipit aspersorium de manu Diaconi, et facta Altari reverentia, comitante eodem Diacono a dextris, et tenente fimbriam anteriorem Pluvialis, circuiens tumulum, as pergit illum aqua benedicta, ter a parte dextra, et 1er a sinistra. Cum transit ante Crucem, profunde inclinat, Diaconus cero genu flectit : postea de manu ejusdem Diaconi accipit Thuribulum, et eodem modo quo asper­ serat, incensat. Et rediens ad pristinum locum, Diacono tenente libmim, junctis manibus dicit : v. Et ne nos inducas in tentationem. R. Sed libera nos a malo. v. A porta inferi. R. Erue Domine animam ejus. v. Requiescat in pace. . R. Arnen. DE SACERDOTE ASSISTENTE IN MISSA SOLEMN!. Î4J v. r. v. r. 13 Domine exaudi orationem meam. Et clamor meus ad te veniat. Dominus vobiscum. Et cum spiritu tuo. OREMUS. Absolve, quæsumus Domine, animam famuli tui N. ab omni vinculo delictorum : ut in resurrectionis gloria, inter sanctos et electos tuos resuscitatus respiret. Per Christum Dominum nostrum, r. Amen. Deinde Celebrans faciens Crucem manu deœtra super tumulum dicit, v. Requiem æternam dona ei Domine. r. Et lux perpetua luceat ei. EI dicto per Canlores, Requiescat in pace, et r. Amen, prœcedente Cruce redii cum aliis ad sacristiam. Si officium fit pro pluribus Defunctis, omnia dicantur in numero pdurali. DE SACERDOTE ASSISTENTE IN MISSA SOLEMNI EJUSQUE OFFICIO. 4. Sacerdos assistens in missa solemni præter diaconum et subdiaconum, debetur Episcopis aliisque Prælatis Episcopo inferioribus, dum actu pontificalia exercent (1); Protonotariis tamen adinstar participantium, pontificaliter celebrantibus prohibetur per Constitutionem SS. D. Pii IX Apostolicce Sedis officium, n. 15, IV kalendas Sept. 1872. Item aliis sive simplicibus sacerdotibus, sive canonicis, archipresby teris, præpositis et etiam primis dignitatibus eumdem adhibere (1) Cierem. Ep. Jib. 1, c. 24, n. 9, el dec. geo. 27 Sept, 1659, u. 18562003, 7. 14 PARS 2. MISSA SOLEMNIS. (6) non licet (1). Quinimo quoad simplices sacerdotes tamquam abusus prohibetur adhibere sacerdotem assistentem cum pluviali, etiam sub prætextu immemorabilis consuetudinis (2). Canonicis autem et dignitatibus permittitur ex privilegio et antiquissima consuetudine (3). Ilis tamen non obstantibus, consuetudo sacerdotem assistentem pluviali indutum in missa solemni adhibendi, in his locis multum invaluit : num autem id fiat per usum vel abusum, non est meum decernere; solummodo quid in casu facto opus sit, explicare intendo. 5. Assistens debet esse in sacerdotio constitutus : ubique enim in rubricis qualitas sacerdotis cum assistente conjun­ gitur : 2° in sacerdotalibus officiis expertus, ut digne et de­ center oilicium suum exercere valeat, et celebranti opportune ministrare possit (4). Induitur juxta cæremoniale amictu, rochetto aut superpelliceo (prout ei convenit) et pluviali. Stola autem prohibetur, etiam ipso assistente in missa novi sacerdotis prima vice celebrantis, per decretum S R. G. (5). (>. Ejus munia generaliter sunt : 1° accurate et opportune demonstrare celebranti initium omnium et singulorum, quæ ex libro sunt legenda et cantanda, manu a celebrante remo­ tiori, extensis et unitis digitis, vel solo digito indicando ; submissa etiam voce suggerendo vel modesto nutu indicando, si celebrans in aliquo deficeret. 2° Generaliter stare ad librum, et si ipse celebrans stet ad librum, ad illud latus (1) S. R. G. 28 Jun. 1642, n. 1250-1397, 1; 22 Nov. 1659, n. 1864-2011; 24 Jul. 1683, n. 2876-3025, 4; 20 Jul. 1686, n. 2970-3119, 2; 7 Ap. 1696, n. 3238-3387; 10 Sept. 1701. n. 3448-3597, 14; 7 Jul. 1725, n. 3812-3962, 3. 27 Eeb. 1847, n. 4917-5070; 11 Jul. 1857, n. 5249. (2) S. R. C. 15 Mart. 1721, n 3796-3946; 28 Jul. 1876, n. 5673, dub. II; vid. Gardell. in dec. n. 4473-4622. (3) S R. C. 19 Juu. 1604, n. 97-243; 7 Dec. 1630, n. 737-884; 6 Maji 1673, n. 2478-2630; 23 Sept. 1713, n. 3713-3862; 3 Oct. 1738, n. 39301079; 17 Juu. 1843, n. 1824 4970; Vid. Gardell. in dec. 4473-4622, et Castaid. lib. 1, e. 7, c 10, n. 1. (4) Cterem. Ep. lib. 1, c. 7. n. 1. (5) 11 Mari. 1837, n. 465S-4807, 2. ‘1 (7] SACERDOS ASSISTENS. celebrantis, quod est a medio altaris remotius. Si folia missalis ab altera parte sint vertenda, ad alterum latus transire non debet, nisi missale ejus sit magnitudinis, ut folia com­ mode vertere nequeat : versis autem tunc foliis, mox ad locum suum revertitur. 3° Respondere celebranti. 4° Quoties­ cumque ab uno latere altaris aut celebrantis transit ad alte­ rum, easdem reverentias facere, quas diaconus in iisdem casibus faceret. 5° Celebrantem quasi praeveniendo genera­ liter 1. cum ipso genuilectere, 2. se inclinare, quotiescumque celebrans alta voce legit aut cantat, ad quæ inclinatio debetur, 3. se signare, quotiescumque celebrans se signat, excepta signatione cum sacris speciebus ante communionem. 7. Ejus officiiim. Antequam sacras vestes induat; totam missam prævidere debet, omnes caeremonias et actus, quos celebrans facturus est, observare, ac signacula in missali locis congruis disponere, ut celebranti præsto esse possit. Sacras vestes induit ad latus dextrum celebrantis, et debita facta reverentia in sacristia, procedit ad altare ad dextram diaconi (i) (quod est convenientius quam post celebrantem incedere, quia reputatur dignior omnibus assistentibus, et ideo ad dextram diaconi incedit, sed non celebrante, et ideo non convenit» ut post ipsum celebrantem incedat). Cum per­ venit ad altare, se sistit ad dextram celebrantis, ej usque accipit biretum. Tum facta reverentia, respondet cele­ branti (2); et facta confessione, si missale super altari posi­ tum sit, sicut rubric» praescribunt, ascendit cum celebrante ad librum, cedens locum diacono inter se et celebrantem. Dum incensum imponitur, faciem vertit ad celebrantem, et illo imposito accipit librum, ac cum eodem descendit in planum ad cornu epistolæ. Si autem missale super credentia sit positum, facta confessione, non ascendit cum celebrante ad altare, quia sibi nihil ibi est agendum, sed facta altari reverentia, accedit ad credentiam, ibiquo expectat, donec (1) Cærem. Ep. lib. 1, c. 7, η. 3. (2) Bauldry ρ. 1, c 3, η. 3. I ιi 16 PARS 2. MfSSA SOLEMNIS. [7] librum super altare ponere possit. Dum celebrans incensato cornu epistolæ, ad medium altaris accedit, assistens cum missali ad altare ascendit, et deposito libro, ab altari se retrahit, ita ut celebrans cum diacono, altare incensando, commode transire queat. Celebrante incensato, se sistit ad dextram celebrantis, non inter ipsum et diaconum, sed juxta latus altaris, ita ut diaconus stet immediate juxta celebran­ tem. Recitato introitu et celebrante ad medium altaris accedente, ipse ascendit suppedaneum altaris, et manet ad missale, relinquens infra recitationem hymni Gloria locum diacono inter se et celebrantem. Si sit sedendum, cum aliis ad sedes descendit, observans ut in mutatione loci semper post celebrantem et ante diaconum et subdiaconum transeat ; sedet a dextris celebrantis. Hymno cantato, ascendit cum celebrante ad altare, et se sistit ad missale ; cantato Domi­ nus vobiscum vel descendit in gradum altaris, vel aliquan­ tulum ab altari se retrahit, ut locum cedat celebranti ad missale accedenti; ministrat celebranti infra orationes, epis­ tolam, graduate et reliqua, folia vertendo, initia indicando et respondendo. Ad folia vertenda, ad alterum celebrantis latus transire non tenetur, nisi missale tantum sit, ut aliter folia commode vertere nequeat. Si ad alterum celebrantis latus accedat, non obligatur ad reverentiam cruci altaris faciendam in accessu et recessu ab uno latere celebrantis in cornu epistolæ stantis ad alterum, nisi medium altaris attingat, quia medium altaris non transit, neque ad illud accedit, neque ab eo recedit. Finito graduait cum reliquis et cantata epistola, se retrahit post celebrantem, ut subdiacono locum præbeat ad benedictionem accipiendam. Deinde disce­ dente celebrante ad medium altaris, accipit librum, et ince­ dens inter celebrantem et diaconum, faciens in medio altaris debitam reverientiam, illum transfert ad cornu evangelii : ibi se sistit a latere sinistro celebrantis, relinquens aliquem locum subdiacono, et ministrat celebranti sub lectione evan­ gelii. Post evangelium aptat missale prope corporale, et manet in cornu evangelii, se vertens ad diaconum cantantem evangelium, interim se signans, se inclinans versus crucem '[7J 17 SACERDOS ASSISTENS. altaris, et genuflectens, dum in evangelio occurrunt, quæ inclinationem aut genu flexionem exigunt. Celebrante post evangelium incensato, ostendit Credo, si sit cantandum, aliquantulum recedit versus cornu evangelii, ut subliacono locum præbeat, et simul recitat symbolum Si sit sedendum, sedet et se gerit ut ad Gloria; caput detegit, dum diaconus surgens ad bursam afferendam, salutat. Cantato symbolo regulariter manet ad librum. Dum incensum imponitur, faciem vertit ad celebrantem; incensalis oblatis, vel saltem dum, incensato cornu epistolæ, celebrans ad medium altaris pervenit,’cum eo reverentiam facit, et accepto missali des­ cendit in planum extra cornu evangelii, donec celebrans incensato cornu evangelii, ad medium altaris rediit; tum ad altare ascendit, cum celebrante reverentiam facit, et missale deponit. Incensato celebrante se vertit ad diaconum, et ab eo bis incensatur, quia triplex incensatio soli celebranti convenit; si autem habeatur chorus, incensandus est post alios in choro ante subdiaconum (1). Ad Sancias aliquantu­ lum recedit, ut subdiacono locum præbeat, et mediocriter inclinatus, simul dicit Sanctus, se signans ad Benedicius. Ad verba Qui pridie flectit utroque genu cum capitis incli­ natione, et se tantum erigit cum celebrante, dum hic post calicis depositionem a genuilexione surgit. In fine orationis Supplices se signat cum celebrante, sed ad Nobis quoque pec­ catoribus pectus percutere non debet. Ad Agnus Dei locum subdiacono cedit, capite inclinato simul dicit Agnus Dei, et pectus perculit. Deinde genuilectit cum diacono et subdia­ cono, et accedit ad dextram celebrantis, ubi cum celebrans orationem Domine Jesu Christe ordinarie absolverit, flectit tantum unico genu, stalim surgit (2), osculatur altare cum celebrante, et ab eo pacem accipit. Accepta pace iterum flectit unico genu, descendit ad diaconum stantem retro post celebrantem, et ei dat pacem; tunc immediate accedit ad (1) S. R C. 3 Aug. 1737, n 3910-1059, 5; Gastald. 1. 2, s. 2, c. 2, n. 15. (2) Cærem. Ep. 1. 1, c. 7, n. 5. Tom. II. 2 18 PARS 2. MISSA SOLEMNIS. [7} Biissale, diacono pacem subdiacono dante, genuflectit, ibiqueita se sistit, ut aliquem locum diacono relinquat. Si habeatur chorus, post pacem diacono datam, genuflectit super infimum gradum altaris, et deinde vadit ad pacem in choro dandam, uti de subdiacono tom. I, n. 328 dictum est : reversus ad altare, et omnibus pace data, genuflectit super infimum gradum altaris, et accedit ad missale. Ad Domine non sum dignus, et ad communionem se gerit ut diaconus; si distri­ buatur sacra communio, genuflectit et ss. Sacramentum concomilatur, uti de diacono et subdiacono dictum est tom. I, n. 331. Si ipsemet communicet, communionem sumit ante· diaconum et subdiaconum, in primo loco genu flexus. Trans­ fert missale ad cornu epistolae, ibique ministrat celebranti, ut supra de orationibus dictum est. Cantatis orationibus vel claudit librum, et in cornu epistolæ manet, donec Ile Missa esi cantatum est, vel si aliud evangelium legendum sit, librum transfert ; cantato Ile Missa esi. descendit, et flectit utroque genu medius inter diaconum et subdiaconum, caput sub benedictione inclinans, et deinde se signans. Accepta benedictione, accedit ad sinistram celebrantis in cornu evangelii, ei ministrat, et in fine claudit missale, si adhibitum fuerit. Finito evangelio, cum celebrante accedit ad medium altaris, facit reverentiam, simul descendit, et transiens post celebrantem ante diaconum et subdiaconum, se sistit ad dextram celebrantis; reverentia altari facta, dat biretum celebranti, et eodem modo et ordine, quo venerat ad altare, revertitur ad sacristiam. Exposito ss. Sacramento, dubitatur, in quo loco sacerdos assistens sil incensandus, an in suo loco ad missale se ver­ tendo ad diaconum, an descendendo ab altari in planum extra cornu evangelii : posterius videtur melius et confor­ mius : si enim in reverentiam ss. Sacramenti celebrans in planum ad cornu epistolæ descendat, ut incensetur; pariter decet, ut assistens descendat : eo autem casu diaconus ad cornu evangelii accedere debet, ad assistentem incensandum I B» ; H) [8] DE DIACONO ET SUBDIACONO IN MISSA CUM SACERDOTE ASSISTENTE. 8. Diaconus «ad sinistram celebrantis, v Hl I 20 PARS 2. MISSA SOLEMNIS. 19J Dicto Aynvs Dei, diaconus et subdiaconus flectunt simul cum sacerdote assistente, et accedunt ad loca sua retro post celebrantem Ibi diaconus a sacerdote assistente pacem acci­ pit, deinde descendit, et dat pacem subdiacono. Tum genuflectunt, et ad altare ascendunt. Post sumptionem s. Sanguinis diaconus descendit retro post celebrantem, nisi sacerdos assistens nondum reversus sit a pace in choro distribuenda, ita ut ipse diaconus librum transferre debeat. Infra orationes post communionem diaconus stat retro post celebrantem. Ad benedictionem in fine missæ genuflectunt diaconus a dextris, et subdiaconus a sinistris assistentis. Finita missa diaconus et subdiaconus descendendo ab altari, sinunt sacer­ dotem assistentem ante se transire, et se sistunt ante infimum gradum altaris, diaco .u< a sinistris celebrantis, et subdia­ conus a sinistris diaconi, pariterque in sacristia ita se sistunt, et sacras vestes exuunt a sinistris celebrantis. DE OFFICIO CÆREMONIARII. 9. l°Cæremoniarius induitur superpelliceo(i) stolam autem assumere nequit, neque biretum adhibere aut in manibus tenere debet. 2° Generaliter curam gerit circa celebrantem ejusque mi­ nistros. Ducit et reducit diaconum et subdiaconum, aliosque omnes tam majores quam minores ministros, quorum opera requiritur. Non tamen conducit diaconum, dum defert librum evangeliorum et bursam corporalis ad altare, neque subdia­ conum, dum portat calicem ad altare, eumque in fine missæ reportat ad credentiam (2). 3° Gum aliquem invitat ad aliquid faciendum, id facit ei caput inclinando, plus minusve pro personæ qualitate. (Γ S. R C io Ap 1876, n. 5662, II. (2) Praxis PoDlif. lom. 2, n. 180. (10] OFFICIUM CÆREMONIARII. 21 Alium conducens, regulariter a sinistris ejus incedit, ali­ quantulum praecedendo, nisi aliquid obstet, ut viæ angustia aut populi concursus; tunc enim præcedit, numquam vero sequitur. Cum pervenerit ad locum, ad quem accedendum est. alium ante se transire sinit, et se sistit paulo post, a sinistris illius. Si is quem comitatur, genuilectere aut se inclinare debeat, ipse quoque quasi præeundo, prius genuflectit aut se inclinat. Alteri ad locum suum reducto, caput inclinat in signum reverentiae, antequam discedat. •1° Ante crucem altaris genuflectit, sed in plano. Dum transit ante celebrantem, ad eum accedit aut ab eo recedit, eumdem salutat; similiter et chorum, ab utraque parte, cum ante aut per cum transit. Item si alicui quid sit indicandum, ministrandum aut offerendum, id peragit per inclinationem ante et post, plus minusve pro persona» qualitate. Praeterea dum celebrans cum ministris, vel omnes qui sunt in choro vel alibi, se inclinare aut genuilectere debent, ipse prius aliquantulum e loco suo recedens, alios praeveniendo, illis innuit, quid sit agendum. 5° Manus vel junctas tenet ante pectus, vel saltem pectori decenter admotas, numquam autem biachia habet cruciata aut pendentia. G0 Quæcumque agenda sunt, modeste et discrete demon­ strat submissa voce aut solo nutu, si fieri possit; aliorum delectum cum modestia ac silentio corrigit et supplet; atque necessaria affert, si opus sit. 7° Locus determinatus infra missam ei assignari nequit, cum de ratione officii sui sit omnia ordinare, ita ut modo unum, modo alium locum occupet, prout ορροί lunum judicat. Unde locus, qui in sequentibus ei assignatur, non ila stricte accipiendus est, sed prout cæremoniaiio opportunus visus fuerit. IO. Ante missam curare debet, ut thuriferarius et aco­ lythi sint parati, omniaque ad altare bene disposita. Si opus sit. adjuvat celebrantem se induentem, et deinde diaconum et subdiaconum. Omnibus paratis, cum tempus est, dat signum ad altare 22 I * I I i r I I I I H I I II I II I I· ■ I I ■ II H PARS 2. MISSA SOLEMNIS. [10i accedendi. Alios praeveniendo facit reverentiam cruci in sacristia, deinde salutat celebrantem aliosque, et tum proce­ dit ad altare, nudo capite et junctis manibus, post ceroferarios, nisi ad impedimenta in via amovenda oporteat, ut ante thuriferarium, omnium primus incedat. Ad januam sacristiæ sumit et ministrat aquam benedictam, nisi sit domi­ nica, in qua fit aquæ aspersio. Indicat celebranti ejusque ministris, ubi chorus, si adsit, salutandus sit. Ducit illos ante infimum gradum altaris, ibique illos ante se transire sinens (quod in similibus casibus semper servandum est). sistit se in plano ad cornu epistolæ vel retro post celebrantem et ministros; et facta genuflexione accipit celebrantis et ministrorum bireta, nisi alius ea recipiat, eaque super scamnum ad cornu epistolæ vel alio loco opportuno deponit. Deinde infra confessionem genuflectit in plano ad cornu epistolæ vel retro post celebrantem; confessionem autem cum alio facere non debet, quia ipsius est, interim ad omnes alios attendere; cum ministris tamen celebranti submissa voce respondere potest, se cum iisdem signans, inclinans et pectus percutiens. Facta confessione et celebrante ad altare ascendente, ducit thuriferarium ad altare, et assistit ad impositionem incensi post vel juxta thuriferarium. Deinde amovet missale, nisi adsit sacerdos assistens; quo assistente, stat infra incensationem in plano ad cornu epistolæ ; dum vero celebrans incensatur, stat prope diaconum, cum eo inclinationes faciens, quod semper in incensatione servabit. Ad introitum celebranti non assistit, sed diaconus; interea autem stat prope angulum posteriorem altaris versus ipsum celebrantem. et se inclinat versus crucem, dum celebrans legit Gloria Patri. Dicto a celebrante ultimo Kyrie, si sit sedendum, se gerit ut ad Gloria; si autem non sit sedendum, tunc cum tempus est, dat celebranti et ministris, caput inclinando, signum ad medium altaris accedendi. Infra Gloria stat in latere altaris ad cornu epistolæ, 1b mnum submissa voce recitans. Si sit sedendum, ducit celebrantem ct ministros per viam breviorem ad scamnum, (loi OFFICIUM CÆREMONIARII. illos ante se transire sinit, si opus sit bireta ministrat, sacras vestes a tergo elevat, iliisque apud scamnum constitutis caput inclinat; deinde infra cantum bymni sedet vel potius stat prope credentiam. ita ut a celebrante et etiam a choro videri possit, iisque sive praeveniendo sive nutu indi­ care valeat, quando cantentur verba, ad quæ caput incli­ nandum est. Circa finem hymni cum cantatur cum Sancio Spiritu, se constituit coram celebrante, eique caput inclinat in signum surgendi; tum per viam longiorem celebrantem ad altare reducit, chorum si adsit salutando, et facta ante altare genuflexione, per planum accedit ad latus cornu epistolæ, ut ibi, nisi adsit sacerdos assistens, adveniente celebrante, ostendat orationes, diacono interim manente post celebrantem. Si plures dicendæ sint orationes, folia vertit, illasque celebranti indicat; de uno autem latere ad alterum transire non debet, nisi aliter folia commode vertere nequeat. Ultima incepta oratione, a celebrante discedit, et de cre­ dentia accipiens librum epistolarum, eumque utraque manu deferens, sub mutua inclinatione tradit subdiacono stanti post diaconum; et statim cum subdiacono a sinistris ejus, chorum si adsit salutando, accedit ad medium altaris; ibi in plano genuilectit, regulariter quantum fieri potest, ad verba in fine orationis Jesum Christum, vel ad In unitate si oratio terminetur Qui rivis. Mox subdiaconum reducit ad locum, ubi epistola cantatur; ibi assistit a dextris, ut sit in loco remotiori ab altari, epistolam indicat, et lolia vertit si opus sit. Epistola cantata, respondet Deo gratias, sub­ diaconum similiter ad medium altaris reducit, ibique facta genuflexione, eumdem comitatur ad cornu epistolæ, ubi genuflectente subdiacono, similiter genuilectit utroque genu ad ejus sinistram. Benedictione subdiacono data, surgit, librum ad eo recipit, illumque super credentiam deponit, vel in manibus retinet, si diacono mox porrigendus sit. Celebrante ad medium altaris accedente, et subdiacono librum transferente, diaconus descendit in planum ad cornu epistolæ, ibique cæremoniarius ei librum evangeliorum sub mutua inclinatione tradit. Deinde circa finem lectionis evan- ill I ί 24 PARS 2. MISS/E SOLEMNIS. [10J gelii ducit thmiferarium ad altare, et assistit ad imposi­ tionem thuris. Eo imposito, recedit cum thuiiferario ad credentiam. Ibi deposita navicula incensi, dum celebrans benedicit diaconum, adducit thuriierarium et ceroferarios ad altare, in horum medio incedens. Facia genullexione, cum tempus est, ante omncS piæccdit ad locum, ubi evan gelium cantandum est, chorum si adsit salutando; ibi locum cedens, ut reliqui ante eum transeant, se sistit a sinistris diaconi : thuribulu n non ministrat, sed evangelium indicat, lolia vertit, se signat et inclinat, atque genuilectit, cum opus est, diaconum qua>i præveniendo, ut idem agat. In fine evangelii respondet Laus libi Christe, et tum ante thuriierarium et ceroferarios revertitur ad gradus altaris; ubi facia cum reliquis genullexione, exspectat in cornu epistolæ descensum subdiaconi, librum ab eo recipit, eumque defert ad credenliain. Si concio habeatur, mox concionalorem ad pulpitum ducit. Ad Credo stat in latere altaris ad cornu epistolæ, symbo­ lum submissa voce recitat, ad Incarnatus est genuilectit, caput inclinat ad Jesum Christum et Simul adoratur, et in tine se signat. Si non sit sedendum, ibidem persistit, paulo ante versum Incarnatus est celebrantem et ministros monet, ut genuileclant, et deinde bursam tradit diacono, ut mox dicetur. Si autem sit sedendum, se gerit ut ad Gloria, Paulo antequam chorus cantet Incarnatus est, dat signum celebranti aliisque ut se inclinent, et in die nativitatis Domini et annuntiationis B. Μ. V. ut genuflectant; ipse autem quia stat, semper genuilectit, et caput inclinat. Hoc versu Incarnatus cantato, monet diaconum, ut surgat, via breviori accolit ad crelentiam. et bursam diacono ambabus manibus tradit, ita ut pars aperta ipsum diaconum respiciat. Diaconus solus defert bursam ad altare, et cæremoniarius ad locum suum revertitur. Ai Simul adoratur dat signum inclinandi caput. Circa finem symboli celebrantem per viam longiorem, et cum salutatione chori si adsit, ad altare redu­ cit, sicut post hymnum angelicum. Facta genullexione, redit ad credentiam. (loj OFFICIUM CÆREMONIARII. 25 Velum oblongum super humeros subdiaconi et deinde super calicem adaptat, subdiaconum autem ad altare non sequitur, sed manet apud credentiam usque ad incensationem. Tunc cum thuriferario ad altare accendit, assistit ad impositionem thuris, et deinde amovet missale, nisi adsit sacerdos assistens. Missal i reposito, vel ibidem in cornu evangelii apud missale remanet; vel ad planum in cornu epistolæ accedit, assistit incensationi celebrantis manuumque lotioni, et deinde ad missale revertitur; incensato diacono, incensatur in loco ubi reperitur; respondet ad Orate fratres, et celebranti assistit usque ad præfationem, folia vertendo, orationes secretas et præfationem indicando. Si autem adsit sacerdos assistens, missale non amovet, stat infia incensationem in plano ad cornu epistolæ, et diaconum in t huri fi catione chori comitari potest, observai s et diacono indicans ordinem et reverentias servandas. Si diaconum non comitetur, et adsit sacerdos assistens, tunc infra et etiam post incensationem stat in plano ad cornu epistolæ aut alio loco opportuno, prout etiam per totum can on em. Si celebranti infra præfationem assistat, circa ejus finem ab eo recedit, dum diaconus et subdiaconus ad latera cele­ brantis ascendunt. Tunc ceroferarios e sacristia adducit, ita ut in locis suis sint genuflexi ad Hanc igitur oblationem ; in missis autem feriarum adventus, quadragesimæ, quatuor temporum et vigiliarum quæ jejunantur, ac in missis defunc­ torum, in quibus post Sanctus est genu flectendum, eos prius et ita tempestive adducit, ut sint genuflexi dicto Sanctus. Ceroferarii ad altare accedentes chorum, si adsit, salutant, et ab omnibus genuflexione post subdiaconum facta, genuflectunt in locis suis. Deinde cæremoniarius imponit thus in thuribulum, nisi ipse thuriferarius id faciat, et genuilectit in plano ad cornu epistolæ aliove loco opportuno. Elevatione facta surgit, accedit ante medium altaris post subdiaconum, ibi genuilectit cum thuriferario et ceroferariis, eosque sine chori salutatione reducit in saerisliam. Statim regressus, se iterum sistit in plano ad cornu epistolæ. Si ceroferarii post elevationem non discedant, tunc ipse remanet 5C y PARS 2. MISSA SOLEMNIS. in loco suo stans vel genuflectens, prout chorus stat aut genuflectit. Cum diaconus ad Per quern hœc omnia ad dextram celebrantis accedit, tunc cæremoniarius cum genullcxione ascendit ad sinistram celebrantis, ibique stat ad orationem dominicam folia vertens, si opus sit, donec subdiaconus supervenerit, dicturus Agnus Dei. Si autem adsit sacerdos assistens, remanet in loco solito; et eo casu, cum subdiaconus patenam diacono reddiderit, velum oblongum accipit, plicat et defert ad credentiam. Ad Agnus Dei stat in loco solito, submissa voce idem recitans, caput inclinans et pectus percutiens. Deinde facta genuflexione ad altare, a sinistris comitatur subdiaconum II pacem ad chorum deferentem , iliumque conducit ad eos quibus pax danda est se tantum cum illo inclinans post pacis osculum; reversus ad altare, facta genuflexione, ipse met a subdiacono accipit pacem, eamque statim acolythis porrigit. Deinde perstat in plano ad cornu epistolae, monet acoly­ thum, ut ampullas tempestive afferat et ministret; non comi­ tatur subdiaconum, calicem portantem ad credentiam ; sed dum celebrans ad cornu epistohe accedit ad legendam com­ munionem, nisi adsit sacerdos assistens, ipse quoque ad librum accedit diacono manente post celebrantem, eique communionem et orationes indicat; quibus finitis, librum claudit, nisi aliud legendum sit evangelium Ad benedictionem flectit utroque genu in plano ad cornu epistolæ. Circa finem evangelii ceroferarios ad altare adducit, et dum celebrans cum ministris descendit, ministrat bireta. Facta altari genuflexione et choro, si adsit, salutatione; redu­ cit celebrantem et ministros ad sacristiam eodem ordine et modo quo venerat. In sacristia facta imagini reverentia, salutat celebrantem et ministros, et in deponendis paramentis adjuvat. 1 1. Si in officio solemni duo sint cæremoniarii, tunc ad altare accedendo, primus incedit ante subdiaconum, et secundus ante thuriferaiium. Primus præçipuam gerit curam circa celebrantem; dum diaconus stat post celebrantem, ut 112] DE CANTORIBUS. 27 infra orationes, aut assistit ad dextram ejus, ut ad offerto­ rium, Paler noster, etc. accedit ad librum, ut folia vertat et legenda demonstret. Secundus curam agit circa ministros, ad epistolam librum subdiacono ministrat, eique assistit, comitatur ad cantum evangelii, conducit diaconum chorum incensantem et subdiaconum pacem deferentem, adducit thuri ferarium et acolvthos, utroque DE THUIUFERAItrO ET ACOLYTHIS. ÎI6] 33 genu in piano ad cornu epistolæ, ter incensat s Hostiam et deinde etiam Calicem, 1° dum celebrans genuflectit, 2° dum elevat s Hostiam aut Calicem, et 3° dum deponit, ante et post utramque incensationem caput inclinando. Thuriferarius ad hanc incensationem, in plano ante anteriores gradus altaris, scilicet prope subdiaconum versus cornu epistolæ genuflectit (1); plures autem censent, illi in plano ad gradus laterales in cornu epistolæ genuilectendum esse : cum autem rubricæ solummodo praescribant, ut sit genuflexus in cornu epistolæ, utroque modo illis satisfieri videtur. Postea recedit cum thuribulo in sacristiam, nisi alii acolythi intorticia teneant ad altare; in quo casu interea eorum locum supplet in ministrando, et finita missa ante ceroferarios redit ad sacristiam. 6. In missis defunctorum vel non accedit cum aliis ad altare, vel præcedit manibus junctis sine thuribulo, quod tantum atlert ad offertorium, tuneque illud ministrat more solito; incensato celebrante, statim a diacono thuribulum recipit. Ante consecrationem ipsemet thus imponit, et minis­ trat thuribulum subdiacono; deinde genullectit in plano, et facta elevatione, recipit thuribulum, atque recedit, nisi facienda sit absolutio, aut ipse locum acolythorum supplere debeat. 1β. Ceroferarii, quantum fieri potest, in statura æquales esse debent. Deferunt candelabra nudis manibus, ea æqualiter tenentes, et non ad unam aut alteram partem incli­ nantes. Qui a parte dextra incedit, ponit manum sinistram ad pedem candelabri, dextram vero ad medium candelabri globum; et qui incedit a parte sinistra, ponit dextram ad pedem, et sinistram ad eumdem globum (2). Bini incedunt, nisi locus sit angustus, et tunc junior præcedit. 2. Dum reverentias faciunt, illas æqualiter et eodem tempore facere debent; ac eundo, stando et redeundo in omnibus actionibus inter seipsos et cum aliis ministris se conformare tenentur. (1) Caslald. 1. 1, s. 4, c. G, n. 14; Bauldry p. 1, c. 15, art. 3, n. 12. -(2) Cærem. Ep. lib. 1, c. 11, n. 8. · ’ Tom. II. 3 34 PARS 2. MISSA S0LEMN1S. (16} 3. Numquam caput cooperiunt. Dum diacono aut subdiacono aliquid porrigunt aut ministrant, id faciunt cum debitis reverentiis ante et post, numquam tamen cum osculis : soli enim celebranti debentur oscula (1). 4. Eorum locus est apud credentiam, ibique stant et genuilectunt vel ad cornua anteriora vel a lateribus, manibus junctis vel saltem pectori decenter admotis, non autem brachiis cruciatis aut pendentibus. 5. Ante altare genuilectunt in plano et non in gradu infimo. Genuilectunt et sese inclinant, sicut alii, etiamsi candelabra deferant; abstinent tamen a profunda inclina­ tione, et pro ea tantum mediocrem vel modicam faciunt, ne candelabra inclinent; nec etiam genuilectunt nec caput inclinant infra evangelium, nec quando crucem cum cande­ labris comitantur. Genuilectunt infra confessionem, eleva­ tionem et benedictionem in fine missæ, nec non quando chorus genuflectit infra orationes et a Sanctus usque ad Pax Domini^ nisi interim quid agendum habeant. Alio tempore stant, et tantum sedere possunt, dum celebrans sedet. 1. Duo acolythi ceroferarii, superpelliceis induti, cande­ labra cum candelis ardentibus deferentes, omnibus paratis, in sacrist ia se constituunt, primus a dextris diaconi et alter a sinistris subdiaconi, et si sacristia sit angusta, post dia­ conum et subdiaconum. Cum celebrante ejusque ministris debitam faciunt reverentiam cruci vel imagini sacristiæ, et deinde salutant celebrantem, seu aliquam ei exhibent reve­ rentiam, minorem tamen quam imagini. Tum post thuriferarium procedunt ad all are, candelabra deterentes, ut supra dictum est. Ad januam sacristiæ aquam benedictam non sumunt. Si accedendo ad altare, genuilexio vel reverentia facienda sit, cum aliis in loco ubi fieri debet, subsistunt, et se constituunt, vel unus post alterum, vel potius primus ad dextram diaconi et secundus ad sinistram subdiaconi; ita in linea recta consistentes, genuilectunt aut reverentiam^ (1) Vinitor p. 4, tit. 23, annot. 5. 116] DE THURIFERARIO ET ACOLYTHIS faciunt, prout fieri oportet. Cum ad altare pervenerint, si directe accesserint, piimus se sistit ad con.u epistolæ a dextris diaconi, et secundus ad cornu evangelii a sinistris subdiaconi. Si autem presbyterium sil angustum, tunc in accessu ad altare locum cedunt celebranti et ministris ad altare accedentibus, et se constituunt, primus ad cornu epistolæ facie ad cornu evangelii conversa, et alter ad cornu evangelii facie ad cornu epistolæ conversa; celebrante vero et ministris in locis suis constitutis, faciem convoi unt ;· l altare, et se retrahunt post diaconum et subdiaconum Si ex parte epistolæ ad altare accedendum sit, secundus directe pergit ad locum suum, primus autem se collocat ad cornu epistolæ in loco ab altari remoto a sinistris thuriferarii et a dextris diaconi, celebranti transeunti reverentiam exhibet, a et tum diacono ad altare accedente, se sistit ut alias in loco suo : contra si ex parte evangelii accedendum sit, primus directe progreditur ad cornu epistolæ, secundus vero se constituit ad cornu evangelii in loco ab altari remoto, donec omnes transierint, celebranti transeunti reverentiam facit, deinde cum subdiacono, a cujus sinistris subsistebat, prope ad gradus altaris accedit. Omnibus in locis suis constitutis, cum celebrans eju>que ministri altari reverentiam faciunt,, ipsi flectunt uno genu, et deinde ceroferarius, qui est ad cornu evangelii, recedit sine nova genuflexione in medio altaris facienda, et dum est e regione alterius ad cornu epistolæ stantis, ambo simul accedunt ad credentiam, et candelabra super eam collocant in cornibus posterioribus potius quam in anterioribus. Depositis candelabris, genuflectunt infra confessionem manibus junctis, et facie ad altare conversa, primus a dextris seu a parte propiori altari, et alter a sinistris. Initio se signant cum celebrante, eique res­ pondent (1) sicut alii ministri, sed aliquantulum remissius; se inclinant et pectus percutiunt; submissa quoque voce (1) Bauldry p. 1, c. 14, art. 3, n. 3, 5 et 7; De Conny Jiv. 2, ch. 2, art. 2; Martinucci lib. 2, cap. 4, r. 2S. 36 PAKS 2. MISSA SOLEMNIS. [16] dicere possunt Kyrie, Gloria, symbolum, Sardus et Agmcs Dei. 2. Dum celebrans facta confessione ascendit ad altare, snrgunt, et remanent stantes apud credentiam. Interim si opus fuerit, bireta celebrantis et ministrorum super scam­ num deponere possunt. Ad Gloria et Credo, si celebrans et ministri sedeant, ministrant bireta, et finita sessione resu­ munt; elevant etiam casulam et dalmaiicas. Interea dum celebrans sedet, vel stant apud credentiam, vel possunt sedere super aliquod scamnum prope credentiam. Ad ora­ tiones stant vel genu flectunt, prout in choro fieri debet juxta nibricas generales lit. XVII, n. 5. Deficiente cæremotiario, adjuvant diaconum et subdiaconum in deponenda plancta plicata eaque resumenda : item circa finem orationum unus acolythorum tradit librum epistolarum subdiacono, versa facie ad se invicem et cum parva mutua inclinatione, eumque post cantatam epistolam similiter recipit, cum subdiaconus benedictionem a celebrante perceperit, nisi diacono imme­ diate tradatur. Acolythus librum vel in manibus retinet, vel deponit super credentiam. Dum subdiaconus librum trans­ fert, eodem modo tradit librum evangeliorum diacono stanti ad cornu epistolæ. 3. Circa finem gradualis. dum diaconus, accepta benedic­ tione, descendit ad evangelium cantandum, ambo accedunt cum candelabris ad infimum gradum altaris, illo qui est a sinistris celerius, et altero (pii est a dextris, tardius ince­ dente. ut simul ad locum suum perveniant; ibi facta genuHexione, procedunt bini post thuriferarium et ante diaconum et subdiaconum ad locum, ubi evangelium cantari solet, cum diacono et subdiacono chorum si adsit, salutantes; et se sistunt ad latera subdiaconi tenentis librum, facie ad diaco­ num conversa, et stantes immobiles sine signatione et sine ulla inclinatione aut genuflexione facienda. Cantato evangelio, et subdiacono cum libro pergente ad celebrantem, ipsi quoque accedunt ad altare post thuriferarium et ante diaconum ; ibidem facta genuflexione et non exspectata cele­ brantis incensatione, redeunt ad credentiam, et candelabra ■ (16] DE THURIFERAIUO ET ACOLYTHIS. 37 deponunt. Quibus depositis alteruter recipit librum evangeliorum a subdiacono, eumque ponit super credentiam. In missis defunctorum non tenentur luminaria ad evangelium ; sed duo acolythi sine candelabris junctis manibus stant, unus a dextris et alter a sinistiis subdiaconi tenentis librum evangcliorum. 4. Ad Credo se gerunt ut ad Gloria. Si sedeant, surgente diacono ad bursam deferendam, etiam surgunt, et alteruter bursam sumptam de credentia, ministrat diacono. Dum sub­ diaconus ad credentiam accedit, ad calicem deferendum ad altare, illum induunt velo, eoque calicem cooperiunt, nisi cæremoniarius hæc faciat. Subdiacono ad allare redeunte, unus acolythus eum comitatur a tergo; portans ampullas vini et aquæ, easque cum partibus ansæ oppositis ministrat subdiacono, et deinde defert ad credentiam. Incensatione altaris peracta post offertorium, duo acolythi stantes minis­ trant celebranti, unus a dextris incedens aquam ad lotionem et alter manulergium cum debilis reverentiis et quasi osculis ampullæ et manutergii ante et post ministrationem. Incensantur post diaconum a tburiferario. 5 “Ad finem Praefationis accenduntur duo saltem intorti cia ab Acolythis, quæ extinguuntur post elevationem Cali­ cis, nisi aliqui sint communicandi, et tunc extinguuntur post Communionem. In diebus etiam jejuniorum, et in Missis pro defunctis, tenentur accensa usque ad coin munionem « (1) licet nullus adsit communicandus, exceptis tamen missis solemnibus in vigiliis nativitatis Domini, paschatis et pentecostes, in cœna Domini et in quatuor temporibus pentecostes, quia hæ missæ sunt festiyæ. Intorticia seu fanalia accendunt in sacristia vel alio loco oppor luno. Accedentes ad allare, bini incedunt; qui a dextris sunt, illa deferunt dextra, et qui a sinistris, sinistra, altera super pectus posita. Chorum ingressi, si clerici adsint, eos salutant. Omnes consistentes ante altare in linea post subJ* (I) R.ub. ritu celeb ni. lit. VIII, n. 8 38 PARS 2. MISSA S0LEMN1S. [16] diaconum, genufleclunt unico genu; mox surgentes, sibi invicem aliquam reverentiam faciunt, et deinde genullectunt utroque genu hinc inde in plano a lateribus subdiaconi tenentis patenam, totidem ab utraque parte, vel si magis commodum sit, se collocant ad latera altaris, facie ad se invicem versa. Post elevationem surgunt, et convenientes ad medium ante altare in linea recta, genullectunt, et nullam aliam facientes reverentiam, eo modo quo venerunt, disce­ dunt ad locum, ubi i ntorticia acceperunt, ibique eadem extinguunl. Discedentes post communionem, chorum salutant. 6. Acolythi pulsant campanulam, dum fieri debet aut solet. Subdiycono reddente patenam diacono, alteruter in defectu cæremoniarii accipit in cornu epistolæ velum a sub· diacono, illud plicat, et super credentiam deponit. 7. Subdiaconum. cum pacem a diacono acceperit, unus acolythus post genuflexionem altari factam, a sinistris præcedendo comitatur ad chorum; et reversus cum subdiacono, ac tacta altari genuflexione, cum debitis reverentiis ab eodem accipit pacem, quam deinde dat aliis ministris circa altare, in supposito, quod sint acolythi vel saltem clerici. Item si non detur chorus, nihilominus primus ex iis accedit a l altare, et a subdiacono, cum hic pacem acceperit, eamdem accipit, eamdem reliquis distribuit. Ad Agnus Dei. Domine non sum dignus, et sumptionem stant inclinati versus altare; et ad Agnus Dei etiam pectus percutiunt, nisi intorticia deferant. Ad Domine non sum dignus pectus percutere non tenentur. Si communio ad altare distribuatur, extendunt mappam, quam hinc inde genuflexi quasi jacentem ambabus manibus sustinent per quatuor angulos. 8. Ad ablutiones unus acolythus (1) ministrat subdiacono ampullas vini et aquæ, quas deinde defert ad credentiam ; et intérim aller defert velum calicis ad cornu evangelii, incedens per planum et gradus laterales altaris. Ad orationem (1 Vinitor p 4, iit 21, n 21. RSHNBRBMIBWvjiw <(18) DE RARA VEL FREQUENTI EXPOSITIONE. 'JQ post communionem stant vel genuflectunt prout chorus. Ad benedictionem in fine missæ genuflectunt in loco suo. et se signant. 9. Finito ultimo evangelio, cum candelabris accedunt ad gradus altaris, unus ad cornu epistolæ et alter ad cornu evangelii; facta genufiexione et deinde salutatione chori, si ante eum transeant, eodem modo et ordine, quo ad altare accessei uut, redeunt ad sacristiam; ibique factis reverentiis et depositis candelabris, celebrantem et ministros adjuvant in deponendis paramentis. DE SS SACRAMENTI EXPOSITIONE. DE RARA VEL FREQUENTI EXPOSITIONE. 1 7. Sacrosanctam Eucharistiam fidelium adorationi exponi posse definivit s. Concilium Trid. (1). Si quis dixerit... (s. Eucharistiae Sacramentum) non publice, ut adoretur, populo proponendum... anathema sil. Neque enim, ut ait idem Concilium (2), ideo minus est adorandum, quod luerit, a Cimisto Domino, id sumatur, institutum : nam illum eumdem Deum prœsentem in eo adesse credimus, quem Dater œternus introducens in orbem terrarum, dicit : Et adorent eum. omnes angeli Dei. 1 8. Num autem expediat s. Eucharistiam frequenter vel raro exponere, auctores non conveniunt : aliud enim est recte, et aliud frequenter exponere, cum in frequenti expo­ sitione quædam occurrere possint, quæ in rara expositione non occurrunt : nimia enim frequentia minuit reverentiam (3), (1) Sess. XIII, can. VI de Euch (2) Ibidem cap. V. (3) III Cone. Prov. Meehl, tit VII, cap. 8. 40 PARS 2. DE SS. SACRAMENTI EXPOSITIONE. 118} et ut dicit Alphonsus de Berghes Archiep. Mecbl. (1) : Per abusum frequenlissimæ expositionis reverentia Deo debita omnino flaccescit. Sacrosancto Eucharistiae Sacramento (2) ille honor non exhibetur, qui illi debetur, eo quod nimis frequenter exponatur. Expeiientia quotidiana constat omnia etiam sacratiora usu silescere, et ex familiaritate contemp­ tum nasci; contra vero quæ rara sunt, pretiosa reputari. Unde Concilium Trid (3) dicit quod « multa jam sive tempo” rum vitio, sive hominum incuria et improbitate irrepsisse « videantur, quæ a tanti sacrificii (seu Sacramenti) dignitate »» aliena sunt. « Plures irreverentias enumerat Alphonsus de Berghes (4) : quod nulla facta genuflexione coram summa Dei Majestate publice exposita, erecti subsistant; oculis æque ac mente divagentur; capillos pectant; tabacum sumant; fabulis va cent; propius accedentibus assurgant et salutent; nutu ac gestibus contabulentur, jocentur, rideant; de rebus profanis ut mam non etiam de scurrilibus, sermones continuent, ac etiam terga contra mysteria obvertant .· quod etiam feminae (astu distinctae, repletae vanitate, peregrino vestitu ridiculae, et ad proritandam libidinem ornatæ accedant : quod saepius deprehensum fuerit in diversis ecclesiis, quod venerabile Sacramentum expositum, multo tempore steterit solum. His plura, quæ nosti0 hoc tempore fi ri videntur, addi possunt : ut quod multiplicatis expositionibus, in ecclesiis omnia pera­ gantur ac si venerabile non esset expositum; locus verritur, sedes disponuntur, altaria ornantur, quinimo fabri et operarii in consp.ctu ss. Sacramenti operari permittuntur : populus expositioni ita factus est assuetus, ut ecclesiam intrans ad ss. Sacramentum nullatenus, vel vix quidem attendat, et illud absque ullo reverentiae signo transeat. Satagamus itaque diligenter, inquit Alphonsus de Ber(1) (2i (3) (i In dec. 29 Aug. 1671. Syn. Belg. tom. II, p. 369. Episc. Meld. Seguier in suis Synodalibus ordinationibus Sese. XXII. in dec. de observ. etc. Iu Epist. Pastorali I Feb. 1675. Syn. Belg. tom. II, p. 367. ‘ JS-TXi [19] — ----------------------------- DE RARA VEL FREQUENTI EXPOSITIONE. 41 ghes (1), ut illud ineffabile mysterium, sicut res usu tritæ et undecumque parabiles, non deveniat in contemptum. Verum est, dici posse : tollantur irreverentiae et maneat expositio, quæ res de se bona dicenda est; sed dici etiam potest, nimis frequentem expositionem esse causam irreverentiarum, et bas tolli non posse, nisi tollatur abusus nimis frequentis exposi tionis. Sic s. Basilius (2) sci ibit : « Unum ex omnibus (sacerdo” tibus v. 1. Moyses) selectum in abdita recepit; ac ne res usu tritas et undecumque parabiles expositas esse con-, temptui; cæterum ei, quod sepositum est, quodque rarum ·» est, huic natura conjunctam esse summam admirationem » et studium. « Unde Ant. Albergattus, Nuntius Apostolicus in diœcesi Leodiensi nomine Pontificis agens, in actis visita­ tionis 1613 scripsit : « Multo melius est, ut non ita frequenter ’> exponatur, et tunc cum debita reverentia; quam ut fre» quentius et sine debito obsequio et reverenliæ significatione * id fiat, ut cum nostra animi commotione multis in locis ·· exponi vidimus et invenimus. * Contra Christianus Lupus (3) censet frequentem expositio­ nem, dum recte fit, et suis stipata est conditionibus, expedire et esse suadendam ; consuetudinem frequentis expositionis esse rationabilem, laudabilem, piam et vaiic fructuosam; inde po­ pulum abstrahi a vanis et ludicris, numerose ad ecclesias deduci, atque ad devotionem excitai i. fl). Ob has auctorum diversas opiniones scribit Benedic­ tus XIV (4). - Nos sane hoc negotio implicari nolumus, quo « pars utraque nihil aliud contendit, nisi ut cultus divinaa ·· Eucharistiae debitus augeatur. * Et P. Theophilus Rav­ il) (2) (3) (1? Loco cil. p. 366. Lib. de Spiritu S. c. 27. In dissertatione de ss. Sac. expositione c. X et XII. Inst. 30 42 FARS 2. DE SS. SACRAMENTI EXPOSITIONE. 120) naudus, citatus ibidem a Bened. XIV, sic habet : “ Hæreo. « sitne inter indecoros Christi in Eucharistia honores, fre· r quens admodum divinæ Eucharistiae expositio, cujus usus ·· in his oris tantopere invalescit, ut prope quotidianus evadat etc. Ego in hac parte nihil definio, et probatas « consuetudines non sollicito etc. Timendum est, ne majestas - mysterii fidei tam crebra, vel etiam assidua ejus vulgatione - deteratur, nec adeo facile percellat contuentium mentes, « quam si infrequentius, et, quod fere consequens est, ma« jore cum apparatu et accuratione proponeretur. Viderint ii, t- ad quos attinet, quid magis in hac re sit e Dei gloria v et bono animarum; nam meum hic judicium interponere - consultum non foret. » Sanctus tamen Alphonsus de Lig. (1) dicit : “ Ubi viget devotio, et cultus augetur, debita semper - obtenta Ordinarii licentia, nescio, præsertim juxta præ·· sentem nostrarum regionum frequentem usum, cur potius ·· non sit laudanda quam improbanda hujusmodi ss. Sacra« menti expositio, modo (exciperem) non sit nimis frequens : ·· nimia enim frequentia esset quidem causa, ut reverentia « erga tantum sacramentum minueretur » (2). 20. Pro conclusione dicitur : 1° cum s. Alph. de Lig. (3). “ Spectandum esse, an in illis locis, in quibus fit expositio, - devotio et cultus Sacramenti magis augeatur vel minuatur, • et juxta hanc regulam expositionem esse faciendam vel * omittendam. « 2° Expositionem, quæ non fit cum debita reverentia, decenti apparatu, et adorantium continua frequentia, esse omittendam. Nullum enim peccatum est, ss. Sacramentum non exponere, ubi non debet; peccatum autem est, illud exponere cum irreverentia; et haec irreverentia, ut ait s Concilium Trid. (-1) ab impietate vix sejuncta esse potest.123 (1) Thcol. mor. lib. 6, n. 424. (2) Præter loca cit vid. Constit. Bcnel. XIV, 16 Ap. 1746. Accepimus ; Traité de reaposition du s. Sacr. par J. B. Thiers; Gardellini in Instr. Clem. § 36, η. 4 et seq. (3) Lib 6, η. 424. (41 Sees. XXII, in dec. de obs, etc. (22J DE REQUISITIS AD EXPOSITIONEM SS. SACRAMENTI. 43 3° SS. Sacramentum numquam esse exponendum sine justa «ausa et absque licentia ordinarii, ut num. s^q. dicetur. DE REQUISITIS AD EXPOSITIONEM SS. SACRAMENTI FACIENDAM. 2 !. Duplex est expositio ss. Sacramenti : publica et privata^In publica expositione ss Sacramentum exponitur in ostensorio detecto, qualis expositio, etiamsi minus sit solemnis, semper publica dicitur (]). Pro publica expositione pyxis exponenda non est, nam. uti S. R. Congregatio decla­ ravit (2), non est locus, sacram pyxidem, etiam in exposi­ tionibus minus solemn ibus, collocandi in throno, et deinde cum ea bened icendi populum, obstantibus Ecclesiae prohibi­ tionibus toties renovatis.^Zro privata expositione solum tabernaculum aperitur, et sacra pyxis clausa suoque vela­ mine obtecta, populi oculis subjicitur, ita ut ex tabernaculo numquam extrahatur, neque populus cum ea benedicatur (3). Huic Benedictus XIV (4) ad numerat expositionem cum osten­ sorio, quod sub umbella statuitur, velo tamen ita adoperitur, ut s. Hostiæ aspectus impediatur (5). 23. Ad expositionem publicam, publica etiam et gravis causa requiritur, quæ probata sit ab ordinario (6). Requitur igitur : 1° causa publica et gravis, circa quam Bened. XIV in cit. Constit statuit - solius episcopi partes (1) Gardellini Instr. Clem. § 36, η. 2. (2) 23 Maji 1835, η. 4599-4748, 4. (3) S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4599-4748, 4; 16 Martii 1876, n. 5657, 1; Gardellini in dcc. 4384 4534, 2 (4) Inst. 30. (5) Vid. Gardellini in Instr. Clem. § 17, η. 33, et § 36, η. 2 et 9 et seq.; Cavalieri torn. 4, dec. 115. (6) Cong. Ep. 1 Sept. 1598, et 10 Dec. 1602, apud Cavalieri tom. 4, ) Cong. Archip. Archid. Meehl. 1845, VII. (6) S R. C. 7 Jul. 1877, n. 5701, Acta Sanctæ Sedis, vol. XI, fol. 575· (7) Gcerem. Ep. Ub. 1, c. 15, n. 5. <[26] RITUS EXPONENDI ET DEPONENDI SS. SACRAMENTUM. 55 •et assistens in infimo gradu altaris, et reliqui in plano, et ibi aljquantisper orant. Post brevem hanc orationem, sacerdos, si non habeat alium sacerdotem assistentem, accedit ad altare, ibi praevia facta reverentia (cjenu flexione juxta. Merati et Cavalieri), aperit tabernaculum, genuflectit unico genu, et si ss. Sacramentum in eodem tabernaculo expositum maneat, lateraliter descendit ad ss. Sacramentum incensandurn, ut infra dicetur; si autem in eminentiorem thronum ejusdem altaris sit collocandum, aperto tabernaculo et facta genuflexione, vel similiter immediate descendit ad incensandum; vel prius extrahit ostensorium et ponit super corporale in medium altaris, et denuo facta genuflexione descendit; vel melius (1) extrahit ostensorium, non autem ponit in medium altaris, sed illico —in locum ■ ■ ■■ ■ eminentiorem.z et facta 'genuflexione descendit ad incensandum. Si s. Hostia in pyxide posila sit, aperto tabernaculo, genuflectit, pyxidem de tabernaculo extrahit, ponit super corporale et discooperit; tum genuflectit, et erectus s. Hos­ tiam collocat in ostensorium; si digitis s. Hostiam tetigerit, eosdem abluit, et abstergit; deinde pyxidem et ostensorium claudit, et pyxidem reverenter in tabernaculum reponit; iterum genuflectit et ostensorium vel in tabernaculum, vel in medium altaris, vel in locum eminentem collocat, ut supra dictum est. Simul ac sacerdos descendit, genuflectit utroque genu, super infimum gradum altaris cum capitis, non autem corporis inclinatione; mox surgens, se aliquantulum versus cornu evangelii retrahens, et stans facie ad cornu epistolæ versa, imponit incensum absque benedictione et nihil dicens. Deinde genu flexus in infimo gradu (2) ss. Sacramentum ter incensat cum capitis inclinatione ante et post incensatio­ nem (3). Tum si ostensorium in locum eminentem collocan­ dum sit, mox surgens, ascendit, et facta genuflexione, illud (1) Cavalieri tom. 4, dec. 153, η. III et IV. (2) Merati p. 4; lit. 12, n. 17. (3) S. R. C. 26 Mart. 1859, r. 5285, 3. ■■MBVWD ----s- 56 PARS 2 DE SS. SACRAMENTI EXPOSITIONE. [26]' in locum paratum collocat; deinde iterum facta genuflexione descendit, et genu flexus in infimo gradu aliquantulum orat. Tum omnes surgentes; genuilectunt utroque genu cum capitis inclinatione in plano (1), et accipientes bireta redeunt in sacristiam eodem ordine quo venerunt, sed caput tantum tegunt, dum sunt extra conspectum ss. Sacramenti. 2. Si expositio fiat cum assistentibus diacono et subdia­ cono, hi induunt dalmaticam et tunicellam (2), id est eadem paramenta ac in missa, excepto manipulo. Eo casu sacerdos etiam induitur amictu, alba, cingulo, stola transversa ante pectus, et pluviali, atque ad altare accedit et ab eo recedit H editis inter diaconum et subdiaconum, elevantes pluviale. In accessu ad altare, sacerdote manente genuflexo ad ora­ tionem, diaconus inierim ascendens, tabernaculum aperit, extrahit oslensorium, et deponit, ut de sacerdote dictum est, sed ad altare genuflectendo paululum versus cornu epistolæ, ne tergum sacerdoti vertat. Incensatio fit hoc modo : præmissa capitis inclinatione surgunt sacerdos, diaconus, sub diaconus et thuriferarius; diaconus minbtrat naviculam et cochlear sine osculis, subdiaconus elevat dextram pluvialis partem, et sacerdos ter incensum imponit sine benedictione : deinde flectunt in infimo gradu altaris, et thuriferarius in plano prope dextram diaconi. Diaconus accipit thuribulum. illudque sine osculis tradit sacerdoti. Accepto thuribulo a sacerdote, eoque deposito super gradum altaris, omnes caput ss. Sacramento profunde inclinant: et deinde sacerdos ss. Sacramentum ter incensat, interim diacono et subdiacono pluviale elevantibus ; facta incensalione, sacerdos iterum deponit thuribulum, et tum omnes faciunt profundam capitis inclinationem·, qua facta diaconus sine osculis recipit thuri­ bulum, et reddit thuriierario. 3. Si solus habeatur sacerdos assistens, hic tabernaculum aperit, oslensorium deponit, et ministrat incensum et thu­ ribulum eodem modo ac diaconus. Stolam autem tantum (1) S. R. C. 12 Nov. 1831, n. 1520-4669, 51. (2; S. R. C. 17 Sept. 1785, n. 4272-442), 1. (26J RITUS EXPONENDI ET DEPONENDI SS. SACRAMENTUM. 57 adhibet, dum tabernaculum aperit, et ipsum ss. Sacramen­ tum seu ostensorium pertiactat; et statim ac has functiones peregit, stolam a collo pendentem sibi aufert, eamque alicui custodiendam tradit, vel super brachium smnn sinistrum deponit (1). Quia non decet sacerdoti alterum sacerdotem cum stola e collo pendente assistere. 4. Si ss. Sacramentum in alio altari sit exponendum; eodem incensato (2) in tabernaculo aperto, vel super altare posito, sacerdoti velum humerale imponitur; et sacerdos prævia genuflexione facta ostensorium accipit manibus sub velo positis, illudque tenens ante faciem seu superiorem partem pectoris, se vertit ad populum. Procedunt ad altare expositionis primo ceroferarii, deinde ferentes intorticia, tum thuriferarius ss. Sacramentum continuo incensans, et postremo sacerdos deferens ss. Sacramentum. Cum perve­ nerint ad altare, reliquis ab utraque parte altaris in plano flectentibus, sacerdos ad altare ascendit, et ss. Sacramentum in locum paratum deponit. Deinde genuflectit, descendit, et genuflexus in infimo gradu altaris, ss. Sacramentum iterum incensat, uti fit in cœna Domini et feria sexta parasceves. Tum facta oratione et deinde genuflexione utriusque genu in plano, discedunt primo thuriferarius, deinde ceroferarii et ferentes intorticia, et ultimo sacerdos. Si habeantur diaconus et subdiaconus vel saltem sacer­ dos assistens; incensato ss. Sacramento, et sacerdoti velo humerali imposito, ascendunt ad altare; sacerdos cum sub­ diacono a sinistris, flectit utroque genu super suppedaneum ante medium altaris, et diaconus vel assistens progreditur lisque ad altare, flectit unico genu aliquantulum versus cornu epistolæ, et deinde accipit ostensorium dextra ad nodum et sinistra ad pedem, illudque cum imagine cruci­ fixi ad se conversa tradit celebranti, qui prius facta capitis inclinatione, manibus sub velo ante pectus pendente positis et opertis, genuflexus illud reverenter accipit. Celebrans (1) Merati p. 4, tit. 12, n. 29; Cavalieri tom. 4, dec. 153, n. 2 et 5. (2) Bissus, S. n. 51. 58 PARS 2. DE SS- SACRAMENTI EXPOSITIONE. [26] accepto ostensorio surgit, et diaconus vel assistens, stalim ac velum super manus sacerdotis accommodaverit, in eodem in quo est loco, ss. Sacramento genuilectit, ac sine mora surgit. Tum si diaconus et subdiaconus assistant; diaconus accedit ad dextram sacerdotis, qui cum diacono et subdiacono pluviale elevantibus, ascendit ad planum suppedanei, ibique cum iisdem ministris se vertit ad populum. Diaconus et subdiaconus se simul vertendo tenent proprium locum, ita ut diaconus a dextris et subdiaconus a sinistris pluviale ele­ vent; quod similiter faciunt per totam viam usque ad altare expositionis. Si autem solus sacerdos assistat, hic post traditum oslensorium et genuflexionem factam, pluviale non elevat, et a sinistris sacerdotis ad altare expositionis accedit. Dum perveniunt ad altare; diaconus vel assistens flectit utroque genu in plano suppedanei versus cornu epistolæ et facie ad celebrantem conversa, subdiaconus flectit utroque genu in supremo gradu altaris seu in suppedaneo a sinistris sacerdotis, et sacerdos consistens in gradu ante suppedaneum, stans tradit ostensorium diacono vel assistenti genu flexo, qui prævia facta capitis inclinatione illud accipit (1), accepto osten­ sorio surgit, et stans versus sacerdotem exspectat, donec hic ss. Sacramentum genuflexione adoraverit; deinde se vertens versus cornu evangclii ad altare, ostensorium collocat in thronum seu locum præparatum; deposito ostensorio, genuflectit unico genu, et descendit ad sacerdotem, qui interea cum subdiacono descendit ad infimum gradum altaris, ubi omnes flectunt utroque genu, ss. Sacramentum incensant, breviter orant, et facta genuflexione in plano, discedunt ut supra dictum est. 5. Si in expositione benedictio cum ss. Sacramento detur uti in aliquibus ecclesiis ex longæva consuetudine fieri solet, quamvis conveniat, ut tantum detur in depositione seu fine expositionis, ut dicetur num. 30; datur, postquam ss. Sa­ cramentum in tabernaculo aperto vel super altare positum, incensatum fuerit, antequam in thronum collocetur; vel si (1) Merati p. 4, Lit. 12, n 17. (27] RITUS EXPONENDI ET DEPONENDI SS. SACRAMENTUM. 59 ad aliud altare exponendum transferatur, dum ad altare perventum est, antequam ostensorium deponatur. Data be­ nedictione et deposito ostensorio, ss. Sacramentum iterum incensatur, si ea adsit consuetudo. Reliqua servanda patebunt ex num. 30, et ex mox dicendis de depositione ss. Sacramenti. 21. Ad deponendum ss. Sacramentum, sacerdos et mi­ nistri eodem modo ad altare accedunt, ut ad exponendum. Stalim ac sunt in conspectu ss. Sacramenti, caput detegunt, et bireta tradunt ministro, vel eadem tenent manibus ante pectus junctis inter pollices et indices. In accessu ad altare flectunt utroque genu cum capitis inclinatione in plano, sacerdos scilicet in medio ante altare, diaconus et subdiaeonus si habeantur, a dextris et sinistris, et reliqui juxta sed paulo post eos; si solus adsit sacerdos assistens, genuflectit a dextris principalis sacerdotis, prout etiam minister inserviens, si unicus sit, nisi ob orationes dicendas aut can­ tandas aliquo tempore morandum sit, in quo casu sacerdos assistens aut minister ad sinistram genuflectit. Post genuilexionem factam mox surgentes, utroque genu et eodem ordine flectunt sacerdos et assistentes in infimo gradu altaris et reliqui in plano, ibique aliquantulum orant. Dubi­ tatur, quando ss. Sacramentum sit deponendum, dum in eminentiori throno est collocatum : quidam dicunt illud esse deponendum super corporale in medium altaris, cum ad altare accesserint, et genuflexi in infimo gradu altaris brevem orationem fecenjitj alii autem censent illud tantum esse deponendum^ffiitis ‘pacibus immediate ante benedic­ tionem (1). Ante benedictionem ss. Sacramentum ter est incensandum ; an autem iterum post benedictionem repe­ tenda sit incensatio, silent rubricæ et auctores : nihil tamen obstare videtur, ut denuo ter incensetur, saltem si ea sit ecclesiae consuetudo. Antequam sacerdos surgat ad imponen­ dum incensum, cantandam orationem, aut benedictionem dandam, item postquam genu flexus sit utroque genu post impositionem incensi et post dictam orationem, semper caput, (1) Merati p, 4, lit. 12, n. 31. 60 PARS 2. DE SS. SACRAMENTI EXPOSITIONE. [27) sed non corpus inclinat, nisi immediate caput inclinaverit : quod idem faciunt assistentes. Ad benedictionem dandam, sacerdos, incensato ss. Sacramento, et deinde imposito velo humerali, surgit, ascendit ad altare, flectit unico genu sine capitis inclinatione, accipit ostensorium manibus velo coopertis, et dat benedictionem ut n. 31 dicetur; deinde deposito ostensorio in tabernaculum, flectit unico genu, claudit tabernaculum et descendit. Si autem ss. Sacramentum iterum incensaii soleat; deponit ostensorium super corporale in medium altaris vel in tabernaculum apertum, flectit unico genu, descendit laleraliter, flectit utroque genu super infimum gradum, deponit velum humerale, et deinde ss. Sacramentum ter incensat cum capitis inclinatione ante et post incensationem ; surgens ad altare ascendit, flectit unico genu, et ss. Sacramentum dé­ punit in tabernaculum, illudque claudit; descendit ante infi­ mum gradum altaris, et reliquis surgentibus, omnes flectunt unico genu in plano, atque discedunt ordine quo venerunt, sed sacerdos tegit caput ad aVare. 2. Si in depositione ss. Sacramenti assistant diaconus et subdiaconus, induunt dalmaticam et tunicellam, ut dictum est supra n. 26, ad 2. In accessu ad altare et recessu ince­ dunt a dextris et sinistris sacerdotis, elevantes pluviale. Diaconus, si opus sit, deponit ostensorium a loco eminentiori super corporale in medium altaris, et ministrat incensum et thuribulum. Pro benedictione danda velum humerale sacerdoti imponitur a diacono juxta rituale Rom. de process, ss. Sac. vel a ceremoniario juxta cæremoniale Ep.; solus autem sacerdos ascendit ad altare, genuilectit, et ipsemet ab n 2 s 43-2992. (2) S. R. C. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 52. (3) Vid. tom. 1, n. 270. (4) S. R G. 30 Dec. 1881, n. 5830, XIV. [35] MISSA PRIVATA CORAM SS. SACRAMENTO. 73 3-1. Sacra communio ad altare, in quo ss. Sacramentum est expositum, non est distribuenda (1), nisi in tabernaculo solito expositum sit, et hoc infra distributionem claudatur : distributio enim impedit, quominus debilæ fiant reverentiae, quæ tamen, exposito ss. Sacramento, ad unguem servandae præscribuntur. Si autem aliud non habeatur altare, et ss. Sacramentum in throno extra tabernaculum expositum sit; necessitas exigere potest, ut ad idem etiam altare dis­ tribuatur communio. In hoc casu sacerdos se sistit ad cornu evangelii, dum dicit : Ecce Agnus Dei, et infra distribu­ tionem solummodo attendit ad Sacramentum, quod prae manibus tenet, nulla habita ratione expositionis, quæ fit in altari, cavendo tamen, quantum fieri potent, ne tergum vertat ss. Sacramento exposito; ideoque ab altari descendit per gradus versus cornu evangelii, in utroque latere mensæ communionis se vertit uti ad Lavabo in missa expositionis, facie ad altare et tergo ad populum conversis, et finita dis­ tributione ac pyxide in tabernaculo recondita, eoque clauso, dat benedictionem in cornu evangelii (2). 35. Missæ celebratio et communionis distributio simul ad idem altare a diversis sacerdotibus fieri non possunt : sunt enim functiones, quarum utraque altaris usum requirit, et una alteram impedit; atque reverentiæ ss. Sacramento debilæ neque a celebrante neque a distribuente communio­ nem exhiberi possunt, sicut oportet. Excipiendus tamen est casus, in quo aliud deest altare, et celebrandi occurrit necessitas, v. g. si in ecclesia, in qua unicum est altare, die dominica magna multitudo communionem exspectet, et populus congregatus sit ad missam audiendam. In hoc casu celebranti servanda sunt sequentia : juxta plures auctores (3) se gerit, ac si coram Summo Pontifice celebret; et proinde ter in plano utroque genu ante ss. Sacramentum genuflectit, 1° in accessu ad altare, 2° in descensu ut missa u incipiat* (1) S. R. G. 12 Nov. 1831, n. 4528-4677. (2) Conferentiæ ecclesiast. Dicec. Mechl. 1871, Lit. IV. (3) Janssens, p. 1 II, tit. 15. 74 PARS 2. DE SS. SACRAMENTI EXPOSITIONE. [35] et 3° finita missa ante discessum ab altari; et bis unico genu, 1° dicta confessione post Oremus in plano, antequam ad altare ascendat, dicturus Aufer a nobis, et 2° in fine missæ dicto Benedicat vos omnipotens Deus, celebrans se convertit ad sacerdotem distribuentem sacram communio­ nem, flectit unico genu, statim surgit, et prosequitur Pater et Filius etc. benedicens adstantes a parte, ubi non est sacerdos cum s. pyxide. Item si distributio inchoetur, cum celebrans ad altare pervenerit, antequam dicere inceperit In nomine Patris, tunc ad unum aut alterum latus altaris genuflectit utroque genu, donec distributio finita et taber­ naculum clausum fuerit, vel saltem donec sacerdos commu­ nionem distribuere inceperit, si ea communicantium sit multitudo, ut expectandum non videatur. Si distributio in­ choetur finito evangelio ultimo, similiter ad latus altaris genuflectit, donec distributio finita et tabernaculum clausum fuerit; vel si plures sint communicandi, debitis factis reve­ rentiis discedere potest. Si autem distributio inchoetur, cura celebrans dixerit In nomine Patris, tunc sacerdote accedente ad tabernaculum aperiendum, vel ipsemet illud aperit, et pyxidem extrahit, vel genuflectit utroque genu, modo canonem non inceperit; si enim hunc inceperit, illum prosequitur et non genuflectit : et si orationem, epistolam, evangelium aut aliam partem inceperit, praestat etiam non gemi flectere, donec finierit. In omni autem casu, quo est in medio altaris, aliquantulum e medio recedere potest, nisi per consecrationem, communionem aliamve actionem impe­ diatur. Item semper cavere debet, quantum fieri potest, ne tergum vertat ss. Sacramento. Distribuenti communionem, sive parocho sive cuilibet alii notanda et servanda sunt sequentia : caveat quantum potest, ne missam interrumpat, nec celebrantem impediat aut per­ turbet; ideoque ad altare ascendat ex ea parte, in qua missale non ponitur, et non accedat tempore quo celebrans aliquam exercet actionem, quam interrumpere non potest, sed ex pectet. donec celebrans e medio commode recedere possit. Infra distributionem solummodo attendat ad Sacra­ 136] MISSA SOLEMNIS CORAM SS. SACRAMENTO. mentum, quod in manibus tenet, præterquam sub conse­ cratione et elevatione; tunc non quidem genuflectat, sed se sistat versus altare cum pyxide in manibus, donec peracta sit elevatio (1). MISSA SOLEMNIS CORAM EXPOSITO SS. SACRAMENTO, 36. 1. Quæ num. 33, dicta sunt de missa privata coram exposito ss. Sacramento, etiam in missa solemni servanda sunt : sic tam diaconus et subdiaconus, quam celebrans, semper cavere debent, ne umquam ss. Sacramento terga vertant; ideoque se vertentes aut descendentes ab altari, se aliquantulum a medio retrahere, et lateraliter seu facie ad medium altaris versa descendere debent. Quamvis autem num. 33, ad 5, dictum sit, primam sacerdotis actionem in accessu ad medium altaris esse genuflexionem, aliquando tamen quoad diaconum habetur exceptio, ut dum ante Pater noster ad dextram celebrantis accedit, prius calicem dis­ cooperit, ut deinde simul cum celebrante genuflectat. 2. Celebrans et ministri in conspectu ss Sacramenti caput semper detectum habent : unde venientes in ejus conspec­ tum se discooperiunt, et bireta ministris tradunt, vel tenent ante pectus : ac pariter in decessu ab altari se tantum coo­ periunt, postquam e conspectu ss. Sacramenti transierint. 3. Celebrans, diaconus et subdiaconus bis flectunt utroque genu cum capitis inclinatione in plano ante infimum gradum altaris, 1° in primo accessu ad altare, quo facto statim missam sine alia inclinatione exordiuntur, et 2° finita missa, antequam ab altari discedant; reliquae autem genullexiones infra missam, cum ad altare accedendum vel ab eo rece­ dendum est, fiunt super infimum gradum altaris, et unico tantum genu (2). A » (1) Conferentire ecclesiast. Dioec. Mechl. 1871, Liturg. III. (2) S R. G. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, ad 51 et 53; Merati p. 2, tit. 14, n. 6; Gavalieri torn. 4, c. 8, §30, n. 2; Gardellini in instr. Clem. §30, η. 7. 76 PARS 2. DE SS- SACRAMENTI EXPOSITIONE. [36] 4. Diaconus et subdiaconus semper genuilectunt, ubi in missa sine expositione propter mutationem loci genuflectere vel tantum caput cruci inclinare debent; item per totam missam cum celebrante genuilectunt, quoties ipse celebrans genuflectit. Vid. tom. 1, n. 118, et quoad subdiaconum tenentem patenam n. 322. 5. Quoad oscula certum est hæc esse omittenda ad ministrationem incensi et thuribuli, quandocumque solum ss. Sa­ cramentum est incensandum (1) ; aliqui autem auctores (2} censent omnia oscula infra missam etiam ad incensatione u altaris esse facienda, sicut in missa sine expositione, quia cæremoniale loco cit. tantum agit de casu, quo solum ss. Sa­ cramentum est thurificandum : omnes etiam conveniunt subdiaconum post epistolam et diaconum ante evangelium osculari manum celebrantis, sicut et celebrans debet osculari librum evangeliorum a subdiacono sibi delatum : communiter etiam admittitur, diaconum ad oblationem osculari patenam, calicem et manum celebrantis, et in fine orationis dominicae patenam et manum : communiter tamen tenetur, omittenda esse oscula manus, cochlearis et thuribuli ad incensationem infra missam exposito ss. Sacramento (3). Omittuntur reverentias et salutationes solitæ quæ fiunt honoris ratione, non autem inclinationes ante et post incen­ sationem, neque ante et post datam pacem. 6. Utraque altaris incensatio peragitur ut in missa sineexposilione, his exceptis : scilicet 1° celebrans incensum, quod de more benedicit, imponit non in medio altaris, sed humeris aliquantulum conversis ad cornu evangelii. 2° Crux altaris, si apponatur, non incensatur (4), sed ejus loco ss. Sa cramentum incensandum est a celebrante cum diacono et (1) Cierem. Ep. lib. 1, c. 23, n. 18. (2) Castaldus lib. 2, s. 2, c. 7, n. 14; Janssens p. II, Π, tit, 14 n, S et seq. (3) Bauldry p. 3, c. 17, n. 7 el S; Merati p. 2, tit. 14, n. 7 et 11; Cava­ lieri tam. 4, c. 8. § 30, n. 7 ; Oardellini in instr. Clem. § 30, η. 14. (4) S. R C. 29 Nov. 1738, η. 3931-4080,5. B· ■ (36) MISSA SOLEMNIS CORAM SS. SACRAMENTO. 77 subdiacono utroque genu in suppedaneo seu supremo gradu altaris genuilexo (1), cum capitis inclinatione ante et post incensationem, interim circumstantibus omnibus ad altare genu flectentibus (2). Diaconus ad offertorium calicem de medio non amovet, quia nullum est eversionis periculum. 3° Si sanctorum reliquiae vel imagines per abusum super altare posilæ sint, earum incensatio videtur praetermittenda, sicut praetermittitur incensatio crucis. 4° Transeuntes ante medium altaris, omnes, simul ad illud conversi, semper genuilectunt, manu sinistra celebrantis super altare posita : disputatur autem, an sit genuilectendum ante impositionem thuris, antequam descendant ad ss. Sacramentum incensandum, ante et post incensationem oblatorum (3); cum autem juxta regulam generalem genuilectendum sit in quolibet accessu et recessu, convenienter saltem fiet genuilexio in dictis casibus, sicut etiam in accessu ad altare post incensationem ss. Sacramenti : si enim juxta omnes sit genuilectendum ante et post Dominus vobiscum, idem in praedictis et fere similibus casibus faciendum esse videtur. 5° Celebrans in fine incensationis thuribulo reddito, descendit e gradibus altaris in planum, ubi faciem versus altare ad populum convertit, ter ut alias incensatur a diacono ex adverso in plano stante, ibique incensatus statim lavat manus. Si tamen adsit consuetudo, ut celebrans, dum incensatur, et lavat manus, stet ut alias in suppedaneo, hæc servanda est, dum­ modo caveat, ne ss. Sacramento terga vertat (4). Subdiaconus stans ante medium altaris, ante et postquam incensetur, flectit unico genu super infimum gradum altaris, et aliquan­ tulum e medio ad cornu evangelii recedit, dum a diacono incensatur : diaconus stat ad cornu epistolæ, dum subdiaco­ num incensat, et deinde reddito thuribulo, recedit ad planum (1) (2) (3) η. 4; (4) S. R. C. 27 Feb. 1847, n. 4910-5063, Bauldry p. 2, c. 9, art. 3, n. 3. Vid. Merati p. 2, tit. 14, n. 7 et 12; Gardellini in instr. Clem. § 30, n. 10 S. R. C. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 5. Cavalieri torn. 4, cap. 8, § 30, et 11. 52. 78 PARS 2. DE MISSA CORAM EPISCOPO- (37j laterale in cornu epistolæ, ibique a thuriferario ex adverso stante incensatur (1). Thurificatio cleri consueto more pera­ genda est (2). Thuriferarius autem populum incensans, non stat in medio, sed ad unum vel alterum latus, ne altari tergum directe vertat. 7. Infra missam exposito ss. Sacramento convenienter non sedetur, sedere tamen licet, sed detecto capite. 8. Subdiaconus post evangelium deferens librum osculan­ dum, licet quidam in medio altaris genuflexionem præscribant, ad nullam tamen reverentiam teneri videtur in vene­ rationem sacri evangelii, uti in missa sine expositione (3); sed post osculum libri, facta celebranti inclinatione, flectit unico genu coram ss. Sacramento, antequam descendat. 9. Diaconus cantat Ile Missa est facie versa ad cornu epis­ tolæ, et se aliquantulum retrahendo versus cornu evangelii. DE MISSA QUÆ CELEBRATUR CORAM EPISCOPO, PR.ELATO, REGE, ETC. DE MISSA PRIVATA. 37. Præler Summum Pontificem, de quo hic non agitur, et nisi expositum sit ss. Sacramentum, quando nemini fit reverentia, ut dictum est num. 25 ad XI; debetur in missa specialis reverentia Cardinali ubique terrarum, Nuntio et Legato Sedis Apostolicæ io locis suæ Legationis, Patriarehæ in suo palriarchatu, Arcbiepiscopo in tota sua provincia, et Episcopo in tota sua dioecesi, etiam in ecclesiis regularium quomodolibet exemptis, nisi illi sint incogniti, vel sine habitu (1) Merati p. 2, tit. 14, n, 12; Bauldry p. 3, c. 17, n. 12. (2) S R. C. 20 Nov. 1662, n. 2047-2196. (3) Gavautus p. 2, tit. 6,.rub. 5, p.; Merati ibidem n. 34. (39] I)E MISSA CORAM EPISCOPO, PRÆLATO, ETC. 79 dignitatis assistant (1). Quid si sint extra loca suæ jurisdic­ tionis, vid. infra n. 40. 38. Episcopus præsens missæ per alium celebratæ. genullectit super genuflexorio sibi parato ante medium altaris, vel e regione in cornu epistolæ, nisi aliud situs loci suadeat (2). 39. Celebrans convenienter accedit ad altare ante ad­ ventum Episcopi, et collocato calice atque missali aperto, expectat in plano ad cornu evangelii; Episcopo præsente» vertit se in eodem loco, et profunde inclinatus ipsum salutat ; mox erectus expectat, donec Episcopus aliquod signum incipiendi dederit, quo dato, se eidem iterum profunde incli­ nat, et erectus ac conversus ad altare in cornu evangelii, missam more solito incipit. Si Episcopus celebrantem præve­ nerit, tunc eo præsente more solito accedit ad altare cum calice et cooperto capite, transiens Episcopum, se eidem inclinat capite cooperto (3); tum accedens ad altare ante infi­ mum gradum ad cornu evangelii, ne tergum vertat Episcopo, caput detegit, et altari debitam facit reverentiam; ascendit ad altare per gradus versus cornu evangelii; collocato calice et missali aperto, more solito descendit per gradus versus cornu evangelii ante infimum gradum, ubi consistens versus cornu evangelii, debitam altari facit reverentiam; deinde conversus ad Episcopum, se ei profunde inclinat, et stalim erectus expectat signum incipiendi, quo dato iterum profunde eidem se inclinat; erectus et conversus ad altaie in cornu evangelii, more solito missam incipit (4). Si calix et missale super altare sint parata, antequam Episcopus adveniat; tunc in transitu Episcopi capite detecto se ei inclinat, et deinde accedens ad altare in cornu evan­ gelii, biretum deponit, altari debitam facit reverentiam, et (1) Rub. in ritu celeb; missam tit. III, n. 2, et tit. XII, n. 3; Cærem. Ep. lib. 1, c. 30; Merati p. 2, tit. 3, η. -I. Vid. Praxis Pontif. tom. 1, n. 227. (2) Cærem. Ep. lib. 1, c. 30, n. 1. (3) Cærem. Ep. lib. 1, c. 18, n. 13. (4) Rit celeb ni. til. III, n. 2. 80 PARS 2. DE MISSA CORAM EPISCOPO, PRÆLATO, ETC. [39] tum conversus ad Episcopum, se ei inclinat; accepto signo incipiendi, iterum se ei inclinat, atque missam incipit. Si Episcopus genuflecteret ad cornu evangelii, in hoc casu celebrans posset ascendere ad altare, et descendere per gradus versus cornu epistolæ, atque missam incipere ante infimu II gradum ad cornu epistolæ, vel etiam in medio altaris, si Episcopus genuflecteret in tali loco, ut celebrans ei tergum nullatenus verteret. Minister in hac missa sicut alias genuflectit, scilicet sub confessione ad sinistram celebrantis; quantum autem fieri potest, cavere debet, ne tergum Episcopo vertat; cum ab una parte ad alteram perrecturus est, non transit ante Epis­ copum, sed post ipsum; et dum reverentia ei facienda est, genuilectere tenetur. 2. Ubi Celebrans in Confiteor dicit robis fratres et vos fratres, dicere debet tibi Pater et te Pater, se convertendo ad Episcopum, eique se profunde inclinando; more autem solito deinde dicit Misereatur et Indulgentiam. Minister semper dicit tibi Pater et te Pater aliquantulum conversus ad celebrantem (1). 3. Dicto Oremus post Confiteor ante Aufer a nobis, sacerdos se convertit ad Episcopum, ei se profunde inclinat, et deinde reversus ad medium altaris ante infimum gradum secreto incipiens Aufer a nobis, accedit ad altare, et missam prosequitur ut alias (2). 4. Finito evangelio, celebrans non osculatur librum, nec dicit Per euangelica dicta·, sed ipso celebrante ad medium altaris accedente et incipiente Credo, vel expectante, donec liber ad altare reportatus sit, capellanus Episcopi superpelliceo indutus (3) defert missale apertum ad Episcopum, initium evangelii ei ostendens, nullam autem reverentiam laciens nisi postquam Episcopus initium evangelii osculatus fuerit, quando librum claudit> Episcopo genuflectit et librum (1) Ritu celeb, m. til. Ill, n. S et 9, (2) Ritu celeb, m. tit. III, η. 11. (3j Cærem. Ep. lib. 1, c. 30, η. 1. DE MISSA CORAM EPISCOPO, PR/ELATO, ETC. [40] 81 reportat ad altare, eumdem aperiendo, ubi erat apertus Si autem Episcopus non babeat capellanum superpelliceo indu­ tum, tunc minister, qui missae inservit, missale ad Episcopum defert (1). Liber defertur osculandus juxta rubricas citatas cuilibet Prælatorum; id est juxta cæremoniale Ep. (2) uni tantum, si plures adsint, et quidem digniori omnium solummodo, nulli vero, si plures adsint æquales. Si plures adsint æquales, et nullus librum osculetur; celebrans tamen tunc etiam nec librum osculatur, nec dicit Per euangelica dicta. 5. Pax Episcopo datur cum instrumento eo modo, quo dictum est tom. 1, n. 263. Si plures adsint Praelati, primo datur digniori, deinde aliis juxta ordinem (3). Si plures adsint æquales, datur primo illi, qui primum locum occupat, vel ei qui est proximus altari, et aliis successive: 6. In fine missæ celebrans dicit inore solito : Benedicat ros omnipotens Deus, sed conversus ad populum, antequam benedicat, caput Episcopo profunde inclinat, quasi licentiam benedicendi petens; capite autem erecto prosequitur Pater et Filius et Spiritus Sanctus, benedicens adstantes a parte, ubi non adest Episcopus, scilicet ex parte cornu evangelii, si Episcopus sit in medio vel ex parte epistolæ (4). 7. Finito ultimo evangelio, Celebrans in cornu evangelii persistens, se convertit ad Episcopum, eique caput inclinat; deinde vel exspectat donec Episcopus discesserit, vel facta cruci altaris reverentia, calicem accipit, et more solito dis­ cedit Episcopo in transitu caput inclinando. 40. Nulla reverentia infra missam debetur aliis Prælatis, qui sunt inferiores illis, de quibus dictum est supra n. 37, neque etiam Nuntio aut Legato extra locum legationis, Patriarchæ extra patriarchatum, Archiepiscopo extra suam provinciam, et Episcopo extra suam diœcesim, ita ut celeP (1) (2) (3j '4) Rub. rit. celeb, in. tit. VI, η. 2; Merati p. 2, lit. Il, η. ‘21 ad 6» Lib. 1, c. 30, η. 3. Cærem. loco cit. Rub. in ri’u céleb. m. tit. XU, n. 3. Torn. IL 6 82 PARS 2 DE MISSA CORAM EPISCOPO, PR.ELATO, ETC. (42), brans coram iisdem se gerere debeat, ac si illi non adessent (1); nisi conlingat celebrare coram Episcopo proprio, in ipsiusprivato oratorio et ad solam ejusdem familiæ præsentiam (2) Semper tamen convenire videtur, ut celebrans in præsentia Praelatorum, quibus alias reverentia debetur, transiens ante ipsos in accessu et recessu ab altari, iisdem capile cooperto faciat reverentiam (3). 41. Infra missam non debetur aliqua reverentia regibus, principibus, dominis loci, aut magistratui (4). Quapropter, præsente etiam rege, celebranti confessionem a cornu epis­ tolæ facere non licet (5). Extra actum autem missæ iisde: H reverentiam exhibere non prohibetur (6) : adeoque si talis sit consuetudo, potest sacerdos in accessu ad altare et recessu ab eodem, illos capitis inclinatione salutare, plus minusve prout eorum dignitas postulat (7). DE MISSA SOLEMNI CORAM EPISCOPO, ETC. 42. Not. hæc omnia longe et singulatim proponi in Praxh Pontificali torn. 2, n. 140. Item hic agi de missa solemni qua.* celebratur extra ecclesiam cathedralem coram Cardi­ nali, Legato Sedis Apostolicæ, aut Patriarcha, Archiepiscopo et Episcopo in ecclesiis eorum jurisdictionis (8) : si enim missa solemnis coram Episcopis extraneis celebretur, omnia fere ita peragenda sunt, ac si præsentes non essent. Ante (1) Rub in ritu celeb, m. tit. III, n. 2 et 8; et tit. XII, n. 3, S. R. C 13 Oclob 1648, n. 414-561; Cærem. Ep. lib. 1, c. 30, n. 4. (2) Merati p. 2, lit. 3, n 4. (3) Merati p 2, tit. 14, n. 21, in fine. (4) S. R. C 29 Mart 1659, n. 1831-1978. (5) S. R C. 18 Ap. 1643, n. 1298-1445. (6) S. R. C. 9 Dec. 1702, u. 3489-3638. (7) Vid tom. 1, n. 200; Merati p. 2, tit. 3, n. 5, et tit. 12, n. 8; Quarti p 2, tit. 12, exp. lilt, quinto. (8) Rit, celeb, in. tit. Ill, η. 2 et 3. Vid, η. 37 et 40, [43] DE MISSA SOLEMNI CORAM EPISCOPO, PRÆLATO, ETC. 8$ tamen et post missam nudo capite in transitu salutandi sunt (1). Episcopus triplici modo missæ solemni assistere potest: 1° in primo stallo chori, 2° in sede episcopali. 3° paratus sacris paramcntis; Si in choro existât, eliamsi rochetto et mozzetta sit indu­ tus, tunc celebraris benedicit incensum, aquam, diaconum, subdiaconum et populum. Illæ autem reverentiæ, quae in missa privata Episcopo exhibentur, in hoc casu eidem etiam deferendae videntur, saltem si non longe ab altari existât (2). 43. 1. Si Episcopus in sede assistat, hæc sedes, si fieri possit paranda est a latere evangelii, si situs loci id patiatur, alta a solo tribus gradibus qui tapetibus teguntur, et super ea: H umbraculum seu baldachinum appendi potest, dummodo et super altare aliud simile vel etiam sumptuosius appendatur (3). Ante medium altaris collocatur faldistorium seu genuflexorium amovibile, tapete coopertum et cum pulvinis. 2. Dum quidquam porrigitur Prælalo, porrigens prius osculatur rem, quam porrigit, et deinde manum Prælati; recipiens autem prius osculatur manum Prælati, et deinde rem, quam recipit (4). 3. Eadem reverentia, quæ cruci summi altaris exhibetur, generaliter exhibenda est Prælato ob ejus dignitatem et praecellentiam prie aliis clericis et ipsomet celebrante : non enim hic fit comparatio Prælati cum cruce sed cum clericis, a quibus sicut dignitate distinguitur, sic etiam majori reve­ rentia honoratur. Unde celebrans, quotiescumque Prælato reverentiam facere tenetur, profundam corporis inclinationem exhibere debet. Diaconus autem et subdiaconus, omnesque alii genuilectere tenentur unico genu, exceptis canonicis ecclesiæ cathedralis, qui sese tantum profunde inclinant; sicut in cæremoniali Ep. (5) expresse praescribitur, et diacono et (1) (2) (3) (4) (5) Calalanus io cærem. lib. 2, c. 9, § 9, n. 29. Vid. Praxis Pontificalis, torn. 2, n. 142. Cærem. Ep. I. 1, c. 13, n. 3; S. R. C. 10 Maji 1642, n. 1231-1378. Cærem. Ep. lib. 1, c. 18, n. 16. Lib 1, c. 18, n. 3. PARS 2 DE MISSA CORAM EPISCOPO, ETC. (43] subdiacono in rubricis missalis genu flexio ante crucem sæpius præscribitur, et uti omnes transeundo tum ante altare quam ante Episcopum juxta cæremoniale Ep. genuflectere debent (1). Si alicubi habeatur consuetudo, non genuflectendi, sed sese tantum inclinandi ante crucem altaris; non conveniret quoque, majorem reverentiam Prælato, quam cruci facere. Not. « Cum aliquis transeundo ante celebrantem, altare v et Episcopum, facturus erit plures reverentias; non inspi·>' cilur, cui prius vel postea reverentia exhibeatur, sed tan- turn commoditas gradu ntis... ita ut reverentia fieri debeat '· primo ei, a quo disceditur, et ultimo ei, ad quem itur, » nullo habito respectu, quis eorum sit major « (2). 1. Dum Prælatus ad ecclesiam venturus est, tunc clerici illius ecclesiæ vel loci in habitu chorali accedunt ad locum, a quo Prælatus deducendus est, nisi maxime distet, quo casu tum excipiunt vel extra portam ecclesiæ vel in alio loco designato. Si Prælatus sit Archiepiscopus, Archiepiscopo major, aut alius habens privilegium, crux archiepiscopalis immediate ante eumdem defertur, cum imagine Crucifixi ad Prælatum versa Ad portam aut introitum ecclesiæ dignior e clero illius ecclesiæ, ad quam Prælatus accedit, in habitu chorali sine stola (3) porrigit Prælato aspersorium aquæ benedictae, etiamsi adsit aliquis canonicus vel dignitas cathedralis (4). Dignior sacerdos genuflectens (5), porrigit aspersorium cum debilis osculis. Prælatus aspergit primo seipsum, deinde digniorem sacerdotem et alios clericos genuflexos. Postea a^peisoi iuin a praefato digniori eodem modo et cum osculis recipitur. 5. Episcopo loci ordinario, sed nulli alteri, in habitu cho­ rali assistunt tres canonici ecclesiæ cathedralis, si adsint, (1) (2) (3) (4) (5) Loco cit. Vid. tom. 1, u. 118 et 119. Cæreiu. Ep. loco cit. u. 13. S. R. C. 16 Ap. 1853, n. 5183, 31. Vid. Praxis Pontificalis, tom. 1, n. 129. Merati p 2, lit. 14, n. 25. [43] DE MISSA SOLEMNI CORAM EPISCOPO, PRÆLATO, ETC. 85 scilicet presbyter assistens et duo diaconi, et diaconis defi­ cientibus duo presbyteri (1). Si non adsint canonici, nemo assistit, nisi Episcopus velit uti aliorum sacerdotum assis­ tentia (2). Presbyteri assistentis officium est ministrare Episcopo naviculam incensi, eumdem thuriflcare. accipere pacem eamque deferre Episcopo. A finita confessione usque ad initium praefationis habet locum in scabello prope sedem Episcopi ante ipsius faciem a dextris vel a sinistris, prout loci situs patitur, regulariter tamen a dextris, dummodo neque altari neque Episcopo tergum vertat, sed semiconversus maneat. Alio tempore accedit ad locum suum in choro (3). Duo diaconi aut presbyteri regulariter assistunt, unus a dextris et alter a sinistris Episcopi. Quamdiu Episcopus, antequam missa inchoetur, genuilectit super scabellum ante altare paratum, ipsi quoque genuflectunt a lateribus ejus hinc inde; ubi Episcopus ad sedem suam accedit, ipsi eum comi­ tantur, et cum eodem sedent aut stant, uti tom. I. n. 14f> dictum est. Cum Episcopo alternatim dicunt Kyrie eleison. et cum eodem submissa voce recitant Gloria, Credo. Sanc­ tus ad Benedicius se signando, et Ay nus Dei pectus suum percutiendo. Episcopo ex libro aliquid legente, ipsi diaconi hinc inde apponunt manus super librum, primus volvit folium, et alter digito indicat textum, qui legi debet. Si Episcopus paratus assistat, ipsi anteriores pluvialis fimbrias hinc inde elevant, dum opus est, et specialiter ei serviunt in ponendo et auferendo mitram (4). 6. Celebrans cum ministris ante adventum Prælati more solito ad altare accedit (5); in scamno ad cornu epistolæ sedet; ut primum vidit Praelatum venientem, surgit, eique super genu flexori um procumbenti, debitam cum ministris (1) (2) (3) (4) (5) Cærem. Ep. lib. 1, c. 7, Vid. Prax. Ponlif., lorn. Cærem. Ep. lib. 1, c. 7, Cærem. Ep. lib. 1, c. 8; Vid. Praxis Pontificalis, n. 7 ; c. 8, n. 1 et 4, et lib 2, c. 9, n. 2 et 4. 2, n. 156. n. 2 et 7 Vid. Praxis Pontif. torn. 2, n. 159. Praxis Ponlif. torn. 2, n. 160. torn 2, n. 143-151. «5 PARS 2. DE MISSA CORAM EPISCOPO, ETC. [43] facit reverentiam. Deinde dum Prælatus orat, vadit detecto capite junctisque manibus, praecedentibus diacono et sub· diacono, per partem lateralem epistolæ retro post Prælatum versus ejus sinistram. Tunc surgit Prælatus, et se sistit ante medium altaris, celebrans autem a sinistris ejus paulo post eum. Assistens celebrantis, si habeatur, diaconus et subdiaconus stant post Episcopum et celebrantem, seu paulo post a latere sinistro; assistentes autem Prælati manent a tergo Episcopi et celebrantis, seu paulo post a latere dex­ tro (1). Debita facta reverentia altari et Prælato, ipsemet Prælatus incipit missam, et recitat ea quæ sunt celebranti propria, ac si ipse missam celebraret, cui celebrans respon­ det (2). Diaconi assistentes, diaconus et subdiaconus missæ Prælato non respondent, sed inter se bini et bini confessionem recitant. 7. Finita confessione, celebrans se retrahit, et se constituit inter diaconum et subdiaconum, ut locum præbeat Prælato cum suis assistentibus ad sedem accedenti; eidem transeunti debitam cum ministris facit reverentiam; deinde ad gradus altaris accedit, more solito incipit Aufer a nobis, et cum ministris ad altare ascendit. Ad altaris incensationem expectat, quousque thuribulum allatum fuerit. 8. Si Prælatus non habeat presbyterum assistentem, dia­ conus antequam cum celebrante ad altare ascendat, et fhuriferarius, comite cæremoniario, facta reverentia altari, accedunt ad Prælatum, ei faciendo reverentiam prius ante gradus sedis, et deinde iterum dum gradus ascenderunt. Prælatus imponit incensum cum benedictione, diacono mi­ nistrante naviculam, et oiTcrentc cochlear, observando oscula et dicendo Benedicite Pater reverendissime. Thu ri­ fe rarius ministrat thuribulum genuflexus. Imposito et bene­ dicto incenso diaconus et thuriferarius ad altare cum debitis reverentiis recedunt; ibiquc diaconus, accepto thuribulo, (1) S. R C 14 Nov IG76, n. 2053-2805, 6; 12 Nov. 1831, n 1520-4669, 15; Merati p 2, til. 14, n. 25. (2) S. R C. 4 Aug. 1663, d. 2094-2241, 7. ’Î43J DE MISSA SOLEMN! CORAM EPISCOPO, PRÆLATO, ETC. illud sine osculis propter præsentiam Prælati tradit cele­ branti. qui incensat altare more solito, sed in fine duplici tantum ductu a diacono incensatur. Prælatus hic non incensatur, nisi missae assistat paratus cum pluviali et mitra; et tunc incensato celebrante, a diacono ter incensatur. Si Epis­ copus habeat presbyterum assistentem, diaconus ab altari non recedit, sed solus thuriferarius cum thuribulo ad Episcopum accedit, et presbyter assistens ministrat ad impositionem incensi, et in fine Episcopum incensat. 9. Prælatus eodem tempore cum celebrante legit ex libro, quem aliquis minister cum debitis reverentiis affert, et super capite apertum tenet : 1° introitum, 2° epistolam, graduate, etc. usque ad evangelium inclusive, 3° offertorium, 4° anti phonam quæ dicitur communio. Eodem tempore ad Prælatum regulariter quoque accedit alter minister, qui parvum instru­ mentum argenteum, quod vulgo Bugiam vocant, cum can­ dela desuper accensa, tenet a 1 dextram Episcopi seu sinistram librum tenentis. 10. Si celebrans et ministri sedeant infra cantum Gloria et Credo, omnes sedere debent ad cornu epistolæ, accedunt ad sedes per viam breviorem, sed per viam longiorem re­ deuntes Prælato et altari debitam faciunt reverentiam. 11. Antequam subdiaconus epistolam cantet, reverentiam altari et Prælato facere debet; cantata vero epistola, et facta in medio altaris debita reverentia, accedit ad Prælatum cum debita reverentia facienda ante gradus solii episcopalis, et deinde genuilexus ante eum, osculatur manum ejus super libro positam ; benedictione accepta surgit, iterumque facta reverentia, redit ad altare, ubi facta reverentia, reliqua facit more solito. 12. Diaconus librum evangeliorum more solito defert ad altare, faciendo Prælato reverentiam. Recitato a Prælato evangelic, per viam breviorem cum reverentiis debitis ad eum accedit, cl genuilexus manum ejus osculatur. Reversus ad altare, genuilexus super infimo ejus gradu in medio, dicit Munda cor meum ; tum surgens resumit librum de altari cum debitis reverentiis, et si nondum sit tempus eundi ad. ’S®·* ■: PARS 2. DE MISSA CORAM EPISCOPO, ETC. [43> cantandum evangelium, apud altare in plano ad cornu epistolae expcctat. Dum tempus est, facta prius altari reve­ rentia, accedunt ad Prælatum cæremoniarius, mox thuriferarius, tum ceroferarii, deinde subdiaconus manibus junctis, ultimo diaconus librum evangeliorum clausum ante pectus portans; diaconus facta reverentia Prælato, genuilexus ante eum dicit Jube Domne benedicere; reliqui interim in plano permanent genuilexi. Tost acceptam benedictionem, diaconus et reliqui surgentes, reverentiam Prælato renovant, et statim eodem ordine procedunt ad evangclium more solito cantan­ dum. Subdiaconus autem et ceroferarii vertunt renes non quidem altari, sed versus partem, quæ pro aquilone figuratur, ne Prælato tergum veitant. Si Episcopus non habeat presbyterum assistentem, tunc diaconus immediate post osculum manus ante orationem Munda cor. Episcopo ministrat naviculam et cochlear ad impositionem thuris, ut dictum est supra ad 8; quo facto cum thuiiferario ad altare revertitur, et omnia facit ut supra. Si adsit presbyter assistens, discedente diacono post osculum manus, solus thuriferarius accedit ad Episcopum; imposito et benedicto incenso, thuriferarius cum debitis reve­ rentiis ad gradus altaris discedit. 13. Cantato evangelio, subdiaconus defert librum evan­ geliorum apertum ad Praelatum, cui non facit reverentiam, nisi post osculum libri. Intel ea celebrans, qui non osculatur libium, nec dicit Per Evangelica dicla, a diacono duplici ductu thuiiiicatur, non autem Episcopus, nisi missæ assistat paratus cum pluviali et mitra; in quo casu Episcopus solus hic triplici ductu incensatur a diacono, si non a Isit presbyter assistens. 11. Subdiaconus, cum diaconus imposuerit vinum in calicem, elevat in cornu epistolæ ampullam aquæ coram Prælato, eique debitam reverentiam faciens, dicit : Bene­ dicite Pater reverendissime. Sacerdos interim de more dicit : Deus qui humaner subslantice etc. sed sine bene­ dictione. 15. Facta oblatione calic s et patena subdiacono tradita, (43J DE MISSA SOLEMNI CORAM EPISCOPO, PRÆLATO, ETC. 89 diaconus quoad impositionem thuris se gerit, ut dictum e-f supra ad 8. Notandum tamen post celebrantem, qui duplici tantum ductu incensatur, Episcopum hic semper ter esse incensam!um a presbytero assistente, si adsit, et alias a diacono, etiamsi sine pluviali et mitra assistat. Quamvis autem presbyter assistat, et Prælatum incenset; diaconus equidem, comitante cæremoniario, thuribulum ad eum defert cum debitis reverentiis Prælato faciendis. Diaconus recepto thuribulo a presbytero assistente, eumdem mox incensat, tum assistentem a dextris, et deinde assistentem a sinistris, duplici ductu si sint canonici et alias unico tantum ductu, debitam Prælato faciens reverentiam, dum ante eum transit Si non adsit presbyter assistens, diaconus cum debitis reve­ rentiis incensat Episcopum triplici ductu, et deinde utrumque assistentem. Tum incensat chorum si habeatur, sed omnes urico ductu tantum, exceptis canonicis ecclesiae cathedralis. si qui sint, qui duplici ductu incensantur. Reversus ad altare, bis incensat sacerdotem assistentem celebrantis, si detur, et subdiaconum ; tum tradito thuribulo, ipse bis incensalur a thuriferario. 16. Ad elevationem Praelatus genuilectit super genuflexorium ante medium altaris, si convenienter fieri possit; et alias in loco suo super cussinum ad id paratum. Si ante medium altaris genuflectat, tunc subdiaconus infra conse­ crationem genuilectit super infimum gradum versus cornu epistolæ. 17. Dicto Agnus Dei, si Prælatus presbyterum assisten­ tem non habeat, diaconus pacem a celebrante acceptam, immediate defert ad Prælatum, nullam ei faciens reverentiam nisi post datam pacem; et reversus ad altare, eamdatsubdiacono, qui eam reliquis distribuit : si autem alius sacerdos celebranti assistat, ille pacem a celebrante acceptam similiter defert ad Episcopum, et deinde ad diaconum et reliquos in choro : diaconus dat pacem subdiacono, et Prælatus iu utroque casu acceptam pacem dat suis assistentibus. Si vero Prælatus presbyterum assistentem habeat, lurte neque assis­ tens celebrantis, neque diaconus, sed solus presbyter pacem Ό0 PARS 2. DE MISSA CORAM EPISCOPO, ETC. [44] a celebrante accipit, eamque ad Episcopum defert; presbyter assistens, pace Prælato data, ad locum suum in choro rever­ titur, ibique pacem dat subdiacono (vel assistenti celebrantis, si adsit), qui interea huc venit, quique deinde pacem in choro more solito distribuit, et reversus ad altare eam dat diacono, et deinde acolytho seu cæremoniario, qui illum n comitatus fuit. 18. Dicta oratione Placeat, celebrans non dicit Benedicat ros etc. nec benedicit populo; sed immediate se retrahit cum ministris ad cornu epistolæ, faciem suam vertendo ad Episcopum, eique caput profunde inclinando, dum Episcopus solemniter benedicit; diaconus vero a sinistris celebrantis, et subdiaconus a'sinistris diaconi flectunt utroque genu, sicut, reliqui omnes in suis locis, exceptis canonicis ecclesiæ cathedralis. Data benedictione celebrans annuntiat seu prælegit indulgentias, si Episcopo visum fuerit. Deinde celebrans et ministri accedunt cum debitis reverentiis per medium altaris ad cornu evangelii, ibique celebrans de more legit evangelium. Si Prælatus sit Archiepiscopus vel alius qui utitur cruce, clericus genuflexus tenet crucem ante eum infra benedictionem. 19. Evangelio lecto, celebrans et ministri in cornu evan­ gelii persistentes, se convertunt ad Prælatum, eique debitam reverentiam exhibent. Deinde vel ibidem ad altare expectant, donec Prælatus discesserit; vel per viam breviorem ad scamnum in cornu epistolæ accedunt, ibique persistunt, quousque recesserit; vel reverentia altari facta ad sacristiam discedunt, in transitu reverentiam Prælato faciendo. 20. Prælatum ecclesia exeuntem comitantur presbyteri et -clerici, eodem modo ut in accessu ad ecclesiam. 11. Si Prælatus missæ solemni paratus assistat (1), tunc super altare parantur pluviale, stola, cingulum, alba et amictus; baculus in loco opportuno prope altare vel prope sedem Prælati; mitra, missale et instrumentum quod bugia vocatur in credentia. (1) Vid. Praxis Pontificalis, toni. 2, n 155. (45] DE MISSA SOLEMNI CORAM EPISCOPO, PRÆLATO, ETC. 91 Prælatus post orationem ante altare factam accedit ad solium, ibique stans induitur paramenlis sacris, quæ ex altari afferuntur ab acolythis cum debilis altari et Prælato genuflexionibus. Deinde acceptis mitra et baculo pastorali accedit ad altare, ubi baculum et mitram deponit; post con­ fessionem autem resumit, iturus ad sedem, quo cum venerit, baculum deponit. Incensatis altari et celebrante ante in­ troitum, diaconus, nisi Prælatus presbyterum assistentem habeat, vadit ad Prælatum, eumque stanlem cum mitra, triplici ductu incensat. Incensato Prælato deponitur mitra et eo sedente ad Gloria imponitur. Priusquam dicatur Domimis vobiscum, mitra aufertur, et finita conclusione postremæ orationis iterum imponitur. Dum cantatur Dominus vobiscum ante evangelium, deposita mitra, Prælatus accipit baculum, eumque deponit in fine cantus evangelii ante osculum libri : finito evangelio, diaconus cum thuriferario vadit ad Prælatum, quem stantem sine mitra ter incensat. Deinde dum sedet infra symbolum, mitra imponitur; et deponitur circa finem cantus, antequam surgat. Offertorio lecto, Episcopo sedenti mitra ileium imponitur, et ad præ­ fationem tantum aufertur. Ante consecrationem, acceptis mitra et baculo descendit ad genu flexori um ante altare, ubi deposito baculo genuilectit, et genu flexo mitra aufertur; facta elevatione, surgit, et assumptis mitra et baculo rever­ titur ad sedem, ubi deponit baculum et mitram. Post sump­ tionem ss. Sacramenti accipit mitram, eamque deponit ad Dominus vobiscum. Dum celebrans legit Placeat, assumit mitram, nisi sit Archiepiscopus vel alius utens cruce, et dum solemniter benedicit, accipit etiam baculum, antequam incipiat producere signum crucis. Beneditione data et publicata indulgentia mitram deponit, et stat cum solo baculo ad evangelium. Finita missa apud sedem suam exuitur sacris vestibus. 45· Diebus dominicis, in quibus ante missam iit aspersio aquæ benedictæ, celebrans cantat antiphonam Asperges me vel Vidi aquam, aspergens altare tantum; etstatim surgens, manentibus diacono et subdiacono genufloxis apud altare, 92 PARS 2. DE MISSA CORAM EPISCOPO, ETC. [47] cum cæremoniario et acolytho de aqua benedicta accedit ad Episcopum, cui aspersorium cum debitis reverentiis et osculis porrigit, cæremoniario et acolytho interim genuflectentibus usque ad reditum ad altare; ipse vero Episcopus primo seipsum, tum celebrantem stantem capite inclinato, postea assistentes et solii ministros aspergit, et deinde aspersorium celebranti reddit; qui illud cum debitis osculis recipit, et facta reverentia Prælato, rediens ad altare, asper­ git diaconum et subdiaconum, clericos et populum more solito, Prælato reverentiam faciendo, dum ante eum transit. Diaconus autem et subdiaconus ad altare permanent, et solus cæremoniarius et acolythus cum aqua benedicta celebrantem comitantur (1). 46. Dum Prælatus interest vesperis solemniter cantatis; in accessu ad altare celebrans cum ministris debitam facit reverentiam Prælato, et antequam cantet Deus in adjuto­ rium, iterum profundam inclinationem ad petendam licen­ tiam incipiendi. Dum cantatur anliphona ante Magnificate thuriferarius accedit ad Prælalum genufleclens ; dignior vero ex presbyteris offert naviculam et cochlear cum solitis osculis ut infra missam. Incepto cantico Magnificat, cele­ brans facit reverentiam Prælato, thuriflcat altare more solito, et in fine duplici ductu incensa!ur. Deinde thuriferarius vadit cum thuribulo ad Prælatum, qui incensatur a presbytero assistente triplici ductu; et demum omnes suo ordine thuri fleantur. Dicto per chorum Benedicamus Do mino, Episcopus solemniter benedicit, ut in fine missæ : celebrans interea stat profunde inclinatus versus Episcopum, et reliqui, qui non sunt canonici ecclesia? cathedralis, genufleclunt. Indulgentiæ in vesperis numquam publicantur. Finitis vesperis celebrans facta reverentia altari et Episcopo, redit ad sacristiam (2). 17. Dum Episcopus interest benedictioni ss. Sacramenti; genufiectere potest in primo stallo chori vel super genuflexo(1' Vid. Praxis Pontificalis, tom 3, n 198. (2) Praxis Pontificalis, tom. 2, n. 29, (48] MISSA PRIVATA CELEBRANDA AB EPISCOPO. 93 rium sibi paratum ante medium altaris, vel potius, ne terga ei vertantur, e regione in cornu epistolæ, nisi aliud situs loci suadeat, ut dictum est n. 38. Non opus est, ut duo diaconi vel presbyteri ei assistant. Celebrans et ministri in accessu ad altare et iterum in recessu ad sacristiam debitam Episcopo faciunt reverentiam, modo ss. Sacramentum non sit exposi­ tum. Quamdiu expositum manet, genuilectunt in medio ante altare etiamsi terga vertant Episcopo. Si Episcopus cappa magna sit indutus, ipsemet incensum imponere et ss. Sacra­ mentum thuiificare debet, ministrante digniori canonico vel alias primo assistente celebrantis, sed sine osculis et sine benedictione; si autem Episcopus cappa non sit indutus, cele­ brans thus imponit, et ss. Sacramentum incensat. Celebrans benedicit cum ss. Sacramento tam Episcopum quam reliquos, quia ipse Christus est, qui benedicit (1). MISSA PRIVATA CELEBRANDA AB EPISCOPO. -18. 1. Cuin Episcopus celebrabit missam privatam, conve­ nit ut paramenia missæ non in sacristia (nisi ss. Sacramentum in altari sit expositum) sed ex ipso altari, in quo celebrabit, accipiat (2). 2. Ante altare paratur faldistorium seu genuflexorium ; in medio altaris casula, stola, cingulum, alba, amictus et in missa de Requiem etiam manipulus : in credentia calix, manipulus, mantilia pro ablutione Episcopi, bugia et alia necessaria. Indumentis pontificalibus Episcopus non utitur in missis privatis præter crucem pectoralem (quam accipit ante stolam) et annulum. Manipulum Episcopus non accipit ante stolam, nisi in missis defunctorum, sed accipit ad altare, (1) S. R. C. 26 Aug. 1702 et 31 Mari. 1703, n. 3483 et 3493-3632 et 3612; 12 Jul. 1855, n. 5221, 8; Vid. Praxis Pontif., torn. III, n. 239. (2) Cærem Ep. lib. 1, c. 29, n. 1; Vid. Praxis Pontii., torn. 1, n. 221-226. PARS 2. MISSA PRIVATA CELEBRANDA AB EPISCOPO. 94 k i (48> cum in confessione dicit Indulgentiam (1) : quapropter assistens a sinistris manipulum infra confessionem tenet, et ad Indulgentiam, facta cruce, cum debitis reverentiis offert Episcopo osculandum, et ejus brachio imponit. Tabellæ ab altari amoventur. Paramentis sacris ex eo sublatis, canon episcopalis in locum mediæ tabellæ apertus ponitur. Finitis secretis missale tollitur, et ejus loco canon· episcopalis super pulpitum collocatur usque ad communionem, ante cujus lectionem missale reponitur. Mozzetta Episcopi celebrantis in sua dioecesi ponitur expansa super faldistorium, ita ut ejus caputium sit versus altare, ibique etiam ponitur ejus biretum. Extra diœcesim ejus mantellettum ponitur plicatum super aliquam mensam vel in alium locum congruum (2). 3. Episcopus ter lavat manus, semel antequam paramenta accipiat, et bis infra missam in cornu epistolæ, videlicet post offertorium et post communionem sumpta ablutione digitorum; et semper in lotione familiaris aliquis ministrat aquam et pelvim, capellani vero mantile (3). 4. In festis solemnibus decet in altari apponi quatuor cande­ labra cum candelis accensis; in aliis festis non ita solemnibus et feriis sufficiunt duo candelabra (4). 5. Valde convenit, ut Episcopus duos saltem capellanos, coitis, non autem stola (5), indutos apud se ministrantes habeat, qui omnia disponere sciunt et possunt (6); qui eum induunt cum osculis et debilis reverentiis altari et episcopo faciendis; qui ei serviunt in respondendo, in transferendo librum, cooperiendo et discooperiendo calicem, in porrigebdo mantile, cum lavat manus, in ministrando ampullas, et in cæteris omnibus faciendis usque ad finem missæ ne^ (1) (2) (3) (4) (5) (6) Rub. miss. in ritu celeb, m. tit. I, n. 4 Venitor p. 7, lit. 27, n. 15. Cierem, loco cit. n. 1 et 10. Ctorem. n. 4. S. R. C. 12 Mart. IS36, n. 4629-4778. Cierem, n. 2. [49] À· MISSA PRIVATA CELEBRANDA AB EPISCOPO. 95 cessariis (1). lidem ad offertorium afferunt calicem, eumdem detegunt, et extergunt; porrigunt patenam cum osculis; infundunt vinum et aquam, ampullam aquæ Episcopo osten­ dendo et dicendo benedicite Paler reverendissime, pariterque porrigunt calicem cum osculis. Post sumptionem ablutionis digitorum alteruter extergit calicem, eumdem cooperit, et defert ad credentiarn, prout diaconus et subdia­ conus in missa solemni faciunt (2). 6. Isti capellani Episcopo bine inde assistunt, alter ad dextram, alter ad sinistram (3); juxta plures autem, nisi ministerium alium locum exigat, assistunt quidem unus a dextris et alter a sinistris, quamdiu Episcopus est in medio altaris; ad cornu vero epistolæ stant a dextris Episcopi, et contra ad cornu evangelii a sinistris ejus; ita ut Episcopus semper sit omnium proximus medio altaris. Qui ei proxime a latere ad librum assistit, tenet bugiam, in qua sit candelula accensa, quam tamen in casu impedimenti super altare deponere potest. Genuflectunt ad elevationem, et nisi alte­ ruter saltem sit canonicus, etiam ad confessionem et bene­ dictionem in fine missæ. 7. In fine missæ Episcopus dat benedictionem more epis­ copali, dicens : Sil nomen Domini benedictum, R. ex hoc nunc el usque in sœculum ; Adjutorium nostrum in nomine Domini, R. qui fecit cœlum el terram; deinde Benedicat vos, etc. sed non utitur baculo, nec miira, nec cruce si sit Arcbiepiscopus (i). 8. Finita missa, Episcopus exuit paramenia ad altare, ministrantibus capellanis el eadem deponentibus super al­ tare cum debilis reverentiis altari et Episcopo faciendis. Deinde Episcopus assumit mozzetlam, crucem pectoralem et bi return. -19. Not. prædicta minime convenire Abbatibus, prælatis (1) (2) (3; (4) Cærem. η. 5. Dumoulin p. 1, de olî. horum Capell. n. 17, 18, 19 et 24. Catalanus in cærem. 1. 1, c. 29, § 5. Cærem. loco cit. n. 11. 96 PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. |50j aliisque quibuscumque, qui Episcopo sunt inferiores, liosque omnes in missis privatis quoad indumenta, caeremonias, ministros, altaris ornatum, et benedictionis largitione H a simplici sacerdote distingui non posse. Ac proinde sacras " vestes induant in sacristia, neque utantur cruce pectorali, » unico sint contenti ministro, aquam cum pelvi et urceolo argenteis sibi ministrari non sinant, duasque tantum « Candidas super altari adhibeant » (i). « Ipsique calicem υ deferant, detegant, cooperiant : item libri missarum folia * evolvant » (2). EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA RITUUM ET C.EREMONIARLM MISS.E PRIVATE ET SOLEMNIS. AB INITIO MISSÆ USQUE AD AUFER A NOBIS Sicut sacerdoti necessaria est notitia lituum et caeremo­ niarum, ne opus Domini faciat fraudulenter; sic et eorum sensus turn litteralis, tum mystici notitia, quæ devotioni interiori exûitandæ multum conducit, necessaria dicenda est, ne ipse devotione destitutus, labiis Deum honoret, et cor ejus longe sil ab eo. In hunc finem brevis hæc explicatio litteralis et mystica subjungitur. 50. Sacerdos missam incipiens, se profunde inclinat, aut genuflectit, ut se coram Deo humiliet, eum adoret, honoret, sicque ejus gratiis dignus efficiatur. Se signat cruce, ut sicut christiani a primo Ecclesiæ tempore ante omnia opera sua se signabant, sic ipse sanctis(l) Dec gen. Alexandri VIL 27 Sept. 1659, η. 1856-2003, 21, et Pii VU, 27 Aug 1822, η. 44B 4593, 24. (2 Dec gen Pu VII, 9 Jut ii 1818, η. 1395-4545, 6. Vid. Gardellini in dec 4386 4536. ad G [50J AB INITIO MISSÆ USQUE AD AUFER A NOBIS rJ7 simnm hoc, opus exordiatur a cruce, fonte omnis benedictionis, et in nomine ss. Trinitatis, in cujus honorem cuncta refe­ renda sunt. Non est dubium, quin crucis formatio multum valeat, si exacte, attente et devote formetur : quod notare deberent illi, qui crucem tam negligenter faciunt, ut nec humeros nec frontem tangant; et crucem quam parvam formant absque ullo tactu physico terminorum crucis, imo celerrime absolvunt absque ulla crucis specie, quasi muscas a se averterent Non mirum igitur, si hi gratiæ detrimentum patiantur. tn fine crucis additur Amen, quod significat ita est vel ita sit, et sumitur, ut patet, assertive et optative : scilicet ordinarie assertive, quando sensum præcedit ; et optative, quando, ut hic, sensum sequitur, quo casu tunc summati II sensum resumimus, et erga euindem desiderium et affectu H nostrum renovamus. Post signum crucis sacerdos jungit manus ante pectus præ humilitate et devotione in modum supplicis, sicut decet Deum orantem, et pollices super se invicem ponit in modum crucis, ut ejusdem imaginem sub oculis continuo habeat. Recitat alta voce psalmum Judica, confessionem et reliqua usque ad Aufer a nabis, in gratiam ministri et adstantium, ut respondere, et eosdem cum ipso affectus percipere valeant. Ante et post psalmum Judica dicitur antiphona Introibo. Antiphona, vox græca, latine significat voj: contra sonans, et ita dicitur respectu ad psalmodiam, cui respondet (1). Est brevis sententia, quæ ante et post psalmum dicitur, ordinarie e psalmo desumpta, et officio magis conveniens, prout hic accidit : antiphona enim Introibo maxime convenit celebranti ad altare accedenti, ut corde dilatato exultet ob gratias, quibus replebitur, et quasi renovabitur. Psalmus Judica litteraliter exhibet Davidem a facie Saulis aut Absolonis fugientem, vel aliam personam a templo et sancta civitate exulein, et vehementer redire desiderantem. 1. Judica me Deus, ei discerne causam meam fie gente (1) Durandus rationale 1. 5, c. 2, η. 26 et seq. Tom. II. I 98 FARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. (50) non sancta, ab homine iniquo et doloso erue me. Id est: discute me meamque innocentiam infallibili tuo judicio, et ostende te discernere causam meam ab impietate aliorum, qui juste affliguntur, me liberando ab hominibus perversis, impiis et dolosis, vel ab illo homine, a quo affligor. 2. Quia tu es Deus fortitudo mea : quare me repulisti? el quare tristis incedo, dum affligit me inimicus? Id est : cum tu Deus sis fortitudo mea, quare ergo ita mecum agis, ac si me repulisses? et quare exilii infortunio oppressus, et tuo speciali auxilio privatus, tristis incedo, dum interim inimicus meus non cessat me affligere. Sunt verba, non tam querentis, quam vehementer auxilium postulantis. 3. Emitte lucem luam el veritatem luam : ipsa me deduxerunt, el adduxerunt in montem sanctum tuum el in tabernacula tua. Id est : concede gratiam et auxilium, atque exequere promissionem tuam, quam fecisti : ipsa tua gratia et fidelitate, de qua certo confido, adducar in montem Sion, qui tuo cultu sanctus est, et in tabernaculum vel tem­ plum tuum. Ponitur praeteritum pro futuro ob certitudinem eventus. •1. El introibo ad altare Dei : ad. Deum, qui Iceli/icat juventutem meam. Id est : redux ab exilio, statim ad tem­ plum accedam, et super altare sacrificare faciam, ut Deo gratias agam, qui me tantis gratiis et gaudiis replet, ut, ■sicut homo in juventute sua, exultare et spiritu renovari 'dici possim. 5. Confitebor tibi in cithara Deus, Deus meus : quare tristis es anima mea? el quare conturbas me? Id est : laudabo te instrumentis musicis, quibus in templo glorificari soles. Cum ergo de liberatione certus sim ; quare adhuc tristis sum, et conturbor. 6. Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi : salutare rutius mei, el Deus meus. Id est : sperem in Deo : sinistram ponit super missale, deinde super pectus, ne sola in aere pendula inde­ center hæreat; et pollice dextræ manus signat prima verba evangelii, ad significandum evangelium suam virtutem a cruce trahere, vel etiam evangelium esse verba illius, qui in cruce pependit. Deinde se signat super frontem, os et pectus ad significandum, evangelium menti esse imprimen­ dum, ore profitendum, et opere adimplendum : item in fronte, ubi pudor se maxime prodit, contra pudorem, ad significan­ dum se paratum esse, ad evangelium non erubescendum; in ore contra silentium, ad evangelium libere proiitendu u et in pectore contra simulationem fidei, ad indicandum, se (1) Innocentius III, lib. 2, c. 34. I 116 PARS 2. MISS/E EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. [68] internam habere fidem, et corde credere ad justitiam. Hæ cruces fiunt pollice, quia partes signandæ totam manum decenter admittere nequeunt. •1. Sacerdos recitat evangelium junctis manibus in signum venerationis erga verbum Dei. 5. In evangelio, si fieri debeat, genuflectit, et ad nomen Jesu caput inclinat versus missale, quia juxta synodum VIII, act. 10, c. 3, idem cultus debetur evangelio ac cruci, ob dignitatem evangelii, quod propria Christi verba continet (1). 6. Osculatur in fine prima verba evangelii in signum amoris erga verbum Dei, quod non tantum est credendum et profitendum, sed etiam amandum. 7. Infra evangelium omnes stant, ut hoc corporis situ signi­ ficent, se esse paratos ad obediendum evangelio. Ante evangelium dicitur Initium, quando incipit per prima verba illius evangelistic, cujus evangelium legitur; et alias Sequentia, id est : hæc quæ sequuntur, desumpta sunt ex s. evangelio secundum etc. Evangelium incipitur per verba In illo tempore, nempe quo Christus vivebat in terra, aut praedicabat, nisi initium evangelii exprimat tempus, quo narrata evenerunt, uti est evangelium epiphaniae. Post Ini­ tium etc. aut Sequentia etc. minister respondet Gloria tibi Domine, ut in nomine populi pro beneficio evangelii, quod mox auditurus est, Deum glorificet; et ut in fine gratias agat, respondet Laus tibi Christe. Ad osculum missalis sacerdos dicit, Ver Euangelica dicta deleantur nostra delicta, venialia scilicet, ad quorum remis­ sionem sufficit contritio, quæ, Deo dante, per evangelicam lectionem facile concipi potest. <>S. 1. Diaconus in missa solemni deponit librum evangelii super altare, ut significet, se annuntiaturum evangelium jussu et nomine Christi, cujus typum altare gerit; et ut innuat verba Christi ipso evangelio contineri. 2. Recitat orationem Munda cor genuflexus ad majorem (1) Merati p. 2, til. VI, n. 7, [68] DE EPISTOLA, GRADUAL!, EVANGELIO ET SYMBOLO. 117 humiliationem ; et ante medium altaris ob imaginem Cruci­ fixi, ut illum quasi præsentem alloquatur. 3. Diaconus petit a celebrante benedictionem, ut, sicut celebrans eam a Deo petit, ita diaconus eam accipiat a cele­ brante, in sacrificio Christi vices gerente. Dici etiam potest diaconum hic non tantum petere benedictionem seu gratiam evangelium digne annuntiandi, sed etiam missionem, de qua Apostolus ad Rom. X, 15, dicit : Quomodo prœdicabunt nisi mittantur, camque accipere sacerdotali benedictione. •1. Defert librum ante pectus non inclinatum sed erectum in reverentiam s. evangelii, quod liber continet, et de quo Christus Dominus dicit Mattii. V : Ut luceat omnibus, qui in domo sunt. Licet autem idem sit liber, quo diaconus et subdiaconus utuntur, et epistola atque evangelium idem sit verbum Dei; hic tamen quædam fit distinctio occasione evangelii cantandi, quod propria Salvatoris nostri verba continet. 5. Liber ad locum evangelii defertur cum solemnitate, diaconus ante et post incensationem atque ad nomen Jesu libro caput inclinat, pariteique versus eumdem genuflectit, si fieri debeat, in venerationem s. evangelii, cui idem cultus debetur ac cruci. Celebrans tamen et alii ad nomen Jesu se inclinant versus crucem altaris, quia crux respectu ipsorum magis sensibiliter apparet. 6. Assistunt ceroferarii, ad solemnitatem augendam; exci­ tandam fidem et devotionem, quibus fideles evangelium audientes allici debent; et ad significandum evangelium esse lucem illam, quæ illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. 7. Adhibetur incensum : 1° in venerationem evangelii, utque innotescat, quam digne sit aestimandum : 2° in typum Christi, qui ubique sparsit bonum odorem; et ad monitionem nos­ tram, ut juxta evangelium viventes, ubique Christi bonus odor simus : 3° in repressionem dæmonis, ne rapiat verbum de cordibus audientium. Diaconus librum ter incensat, in medio, a dextris et a sinistris, ut fumo honorifico totaliter perfundatur. 1 8 PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. (69] 8. Subdiaconus librum tenet coram diacono, illum defert ad celebrantem, et deinde ad credentiarn, quatenus est mi­ nister diaconi : unde et nomen subdiaconi habet. Librum defert ad celebrantem sine ulla reverentia altari aut cele­ branti facienda ob reverentiam s. evangelii. 9. Celebrans infra cantum evangelii se sistit in cornu epistolæ, ut ad diaconum cantantem commode sese conver­ tere, et evangelium audire possit. Post lectum a se evange­ lium non dicit Per er angelica dicta, sed post cantatum a diacono, quia evangelium legit voce submissa in sui gratiam, diaconus autem cantat in gratiam populi; cum igitur oratio ista sit communis, congruit, ut dicatur, percepta a populo instructione. 10 Celebrans post osculum libri incensatur tanquam prin­ cipalis minister, in honorem quidem, sed etiam ut advertat se specialiter evangelium servare teneri, ad bonum odorem in Ecclesia Dei spargendum. G9. Symbolum, quod in missa recitatur, est Constantinopolitanum cum addito Filioque, quod tamen non raro Nicænum vocatur, et cum eodem confunditur. Nunc autem legitur, prout in Concilio Trid. sess. 3, exprimitur (i). Legitur post evangelium, ut per evangelium corde credatur ad justitiam, et per symbolum ore fiat confessio ad salutem. Sacerdos recitat Credo in medio altaris ob imaginem Crucifixi, ut ante imaginem Christi hanc fidei professionem proferat ; alta voce, ut populum ad eamdem fidem eliciendam et profitendam excitet. Dicens Credo in unum., elevat et extendit manus, ut ostendat se sincere in Deum credere; elevare enim et extendere manus est actus hominis ex corde consentientis : et dicens Deum, caput inclinat, tum ob accessum ad medium altaris, tum in honorem Dei nominis. Ad Incarnatus est. genuflectit ob mysterium Incarnationis, in qua quo major declaratur humilitas, eo magis hominem » « <- (1) Vid. Gavantus p. 1, tit. XI, litt. h; Merati ibidem n. 1, 2 et 3» Duranlus de ril. eccl 1 2. c 21 ; Bona rer. lit. 1. 2, c. 8, n. 1 et 2; Lucius Ferraris Sy/rt&oluw. ψ72) DE OFFERTORIO, OBLATIONE I10STIÆ ET CALICIS. 119 •sese humiliare decet. In fine se signat, ut quasi sigillo crucis totius fidei professio firmetur, atque ex antiquo usu fidelium, se signandi in fine cujusque operis. Quoad reliqua vid. n. 59. DE OFFERTORIO, OBLATIONE IIOSTIÆ ET CALICIS. 70. Notandum officium missæ olim in duas partes distinc­ tum luisse : prima pars, quæ post evangelium terminabatur, dicebatur missa catechumenorum, quia catechumeni et pœnitentes illi interesse poterant; post evangelium autem catechumeni et pœnitentes dimittebantur, et incipiebatur altera pars, cui soli fideles intererant. 71. Dicitur Dominus vobiscum, ut, missa catechumeno­ rum finita, fideles consequantur Dei assistentiam et gratiam, et sacrificio digne interesse valeant; cum autem Deus gratiam concedere non soleat nisi orantibus, sacerdos subjungit Oremus, ut se et fideles excitet ad orandum. 72. Per offertorium intelligi potest non tantum oblatio panis et vini, sed omnia quæ fiunt et leguntur post symbo­ lum aut evangelium usque ad praefationem. sola tamen antiphona post Oremus offertorium dicitur; quia olim infra oblationem populi, et nunc infra oblationem panis et vini cantatur. Hæc antiphona ad offertorium ortum ducit ex antiqua consuetudine fidelium, qui ad offertorium offerebant panem et vinum, unde ad consecrandum assumebatur, quod neces­ sarium erat ad communionem celebrantis, ministrorum et fidelium, et reliquum cedebat ecclesiæ et ministris, vel pau­ peribus distribuebatur. Quapropter offertorium cantabatur ad occupandum et lætificandum populum eo tempore, quo dona sua offerebat. Quando olim ista oblatio vigebat, hæc antiphona longior erat, et constabat ex integro psalmo vel saltem ex parte psalmi cum repetitione versuum adinstar responsorii, ut cantus protraheretur usque ad finem obla­ tionis; postquam autem post decem prima Ecclesiæ sæcula 120 PARS 2 MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. [73) oblationes populi desierint, Ecclesia offertorium reduxit ad unum aut alterum versum psalmi, vel ad brevem sententiam festo accommodatam. Hujus antiquæ fidelium oblationis sæpius adime fit mentio in precibus missæ, ut in commemoratione vivorum, in ora­ tione Hanc igitur, et in pluribus orationibus secretis præcipue in dominica quinta post pentecosten. Hujus antiqui ritus monumentum etiam relictum est in missis de Requiem, quarum offertorium longius remansit, et in quibus in multis locis adhuc fiunt oblationes cereorum aut saltem pecuniæ. Item in multis ecclesiis præsertim ruralibus, ad offertorium adhuc habentur oblationes pecuniæ in quibusdam solemnitatibus, tempore paschalis, in missis confraternitatum, et aliis quibusdam occasionibus. Offertorium legitur junctis manibus præ majori recollectione et devotione; atque alta voce, tum quia institutum est ad occupandum c t lætificandum populum, tum quia continet glo­ rificationem Dei vel laudem sancti, cujus missa celebratur. 73. Oblatio hostice. 1. Detegitur calix ad oblationem, qui hucusque fuit coopertus ad majorem decentiam, vel ut ait Gavantus, ut lateat, quousque revelato calice, revelentur mysteria passionis Christi. 2. In oblatione oculi elevantur ad crucem, et patena usque ad pectus, ut oblatio fiat omni modo, elevatione palenæ, voce et aspectu. Oculi autem statim demittuntur, tum ut sacerdos se humiliet pro suis deliciis deprecaturus, tum ut orationem longiorem in tabella legere possit. 3. Finita oblatione, cum patena fit signum crucis, et in illius medium hostia deponitur, ad significandum eamdem esse sacrificii hostiam, quæ olim cruci affixa fuit. Patena ponitur in cornu epistolæ, ut sit ad manum, du II opus est; media ejus pars tantum ponitur subtus corporale, ut facilius tollatur; et operitur corporali et purificatorio, ne sordescat. In oblatione panis dicitur Immaculata hostia, non de pane in se spectato, cui hæc denominatio certo non convenit ; sed quatenus consideratur consecratio mox futura, cujus ratione [74] DE OFFERTORIO ET OBLATIONE HOSTIÆ ET CALICIS. 121 hostia hic dicitur immaculata. Unde hæc verba arguenda non sunt tanquam inconvenientia et periculosa, quia secretoproferuntur et a solis ministris de eorum sensu edoctis (1). 74. 1. Sacerdos recedit de medio altaris ad extergendum calicem vinumque infundendum tum in reverentiam Crucifixi, ne prædicta coram ipso fiant, tum ne effusione vini corporale maculetur. 2. Signat ampullam aquæ, ut aqua sanctificetur et usui sacro deputetur; vel etiam quia aqua significat populum, qui in hac vita, cum non sit ab omni peccato purus, bene­ dictione indiget : quapropter non benedicitur vinum, quod Christum significat, cui nulla opus est benedictione. 3. Aqua in calicem infunditur, quia ut ait Concilium Florent. * Creditur ipsum Dominum in vino aqua permixto « hoc instituisse Sacramentum; deinde quia hoc convenit « Dominicae passionis repraesentationi.... quia sanguis et ” aqua ex latere Christi profluxisse legitur; tum etiam quia » hoc convenit ad significandum hujus Sacramenti effectum, » qui est unio populi Christiani ad Christum ; aqua enim - populum significat secundum Apocal. XVII, 15. *» Item, ut alii addunt, ad repraesentandum mysterium Incarnationis. Parum autem tantum aquæ admiscetur, tum ne vinum alteretur vel corrumpatur; tum etiam quia aqua significat populum, et vinum Christum Dominum, et decet, ut ipsum caput, Christus, expressius repraesentetur, quam populus, qui illi adunatur. •1. In oratione Deus qui humanœ szibslantiœ etc. Deus dicitur humanam substantiam seu hominem mirabiliter con­ didisse, creando corpus de limo terne, eique animam inspi­ rando : homini dignitas adscribitur respectu ad alias crea­ turas terrestres, quarum homo est dignissimus : Deus dicitur hominem mirabilius reformasse per incarnationem Filii Dei, ejusque passionem et mortem : per aquæ et vini mysterium quidam intelligunt passionem et mortem Christi, quatenus ut supra dicitur, hic repræsentatur, quod sanguis et aqua de (1) Vid. Bona rer, lit lib. 2, c. 9, n. 3. 122 PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA [75] latere Christi exierint; alii autem et quidem magis proprie H incarna­ juxtajpsius orationis verba intelligunt mysterium tionis, qua, sicut aqua vino admiscetur in una substantia, natura humana divinae unita est in una Verbi persona : petimus ejus divinitatis esse consortes per gratiam sanctifi­ cantem, qua homo dicitur fieri consors naturæ divinæ : Christus dicitur factus particeps humanitatis nostrae per incarnationem, qua Verbum caro factum est (1). 75. Oblatio calicis. Celebrans redit ad medium altaris, ut calicem in conspectu Crucifixi offerat. Oculos et calicem elevat, ut oblatio fiat omni modo, prout de oblatione hostiæ dictum est; oculi autem non demittuntur, quia in hac ora­ tione nihil id exigit, et hæc oratio brevior sine errandi periculo memoriter recitari potest. Item Calicem elevat non tantum usque ad pectus sed usque ad faciem, quia, quo altius elevatur, eo magis actio verba imitatur; et cum oratio oblationis calicis in tabella legenda non sit, nihil impedit, quominus calix usque ad faciem elevetur. Finita oblatione format crucem cum calice, in cujus medium eumdem collo­ cat, ad significandum eamdem esse sacrificii victimam, quæ olim cruci affixa fuit. Tandem palla calicem cooperit, ne quid in eumdem decidat. In oratione oblationis calicis dicitur 0/ferimus, vel quia diaconus in missa solemni hanc orationem cum celebrante recitat, qui ritus in missa privata retentus est, vel quia sacerdos loquitur et offert non tantum suo nomine sed etiam populi adstantis : dicitur Calicem continens pro re contenta : salutaris, id est, Christi, qui instituit, ut calix offerretur et consecraretur; vel etiam referri potest ad calicem, qua­ tenus consideratur consecratio mox futura, vi cujus salutaris dici potest : pro nostra et totius mundi salute, adeoque offertur pro omnibus hominibus fidelibus et infidelibus, hærelicis et schismaticis, ut convertantur et salventur; ita ut in hac oratione suppleatur, quod non habetur in oblatione hostiæ, in qua oratur pro solis fidelibus : ut in conspectu (1 Vid. Bencd. XIV, de snc m. s. 1, § 176 et seq. (76] DE OFFERTORIO ET OBIATIONE HOSTIÆ ET CALICIS- 123 divinæ Majestatis tuœ ascendat, bæc intelligi possunt vel de quasi reali ascensione, quæ fit per consecrationem, qua vinum in Sanguinem Gbristi convertitur; vel de morali, quæ fit, quatenus viri us oblationis ad cœlum ascendit, et ejus intuitu nobis graliæ conceduntur : cum odore suavitatis, quæ semper adest ex parte Christi seu hostiæ oblatæ, quæ tamen utpote absens recte petitur, prout ante consecrationem petitur, ut oblatio fiat Corpus et Sanguis Christi; non tamen semper adest ex parte sacerdotis et fidelium, quibus opus est rogare, ut in actu sacrificii Deo placeant, et inde bonum gratiæ odorem consequantur. Notandum panem seu hostiam offerri pro peccatis, et calicem seu vinum pro salute, non quatenus panis et vinum in se spectantur, sed quatenus per consecrationem in Corpus et Sanguinem Christi convertuntur. 76. In missa solemni calix tanquam inutilis in altari, relinquitur super credentia usque ad offertorium, ne impediat celebrantem in thurificatione altaris, in lectione hymni Gloria et symboli Subdiaconus induitur velo humerali ad tegendum calicem et postea patenam. Adeoque velum, quo calix cooperitur, tanquam inutile removeri potest. Diaconus et subdiaconus calicem afferunt, præparant, etc. tanquam ministri celebrantis. Subdiaconus autem extergendo calicem, offerendo vinum, et infundendo aquam in calicem exercet actum sui ordinis, de quo in ejus ordinatione fit mentio per traditionem calicis et patenæ, et deinde per traditionem urceolorum. In oblatione calicis diaconus tenet pedem calicis vel sus­ tentat brachium celebrantis, ac si cum celebrante calicem elevaret et offerret, pariterque cum celebrante recitat ora­ tionem 0/ferimus libi, non tantum quia hæc oratio fit in plurali et in persona ministrorum omniumque praesentium, sed etiam quia, quando communio sub utraque specie vige­ bat, dispensatio calicis diacono ordinaria erat, quapropter ut minister hujus dispensationis ad illius oblationem quoque concurrebat ; praeterea cum calices illo tempore graviores et ita ampli essent, ut vinum sufficiens pro communione fidelium continerent, sustentatio diaconi necessaria esse poterat. 124 PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. Subdiaconus tenet patenam, quia ab oblatione usque ad fractionem s. Hostiæ nullus amplius hujus usus est in altari, simulque nullum subdiaconi ministerium necessarium (i). Velo autem tegitur, ut munda servetur, et decentius teneatur. 77. Oblata primum incensantur ad offertorium, quia hæc incensatio iit præcipue ratione oblatorum, et crux atque I altare incensata sunt ante introitum. Hæc incensatio fit per modum crucis, ut hoc redemptionis nostræ signo oblata magis sanctificentur. Crux ter repetitur, terque thuribulum i ducitur circum oblata, ut magis ac magis fumo honorifico perfundantur. In oratione, qua incensum benedicitur, dicitur Per inter· cessionem B. Michaelis; communiter autem putatur, auctorem hujus orationis non intendisse exprimere angelum, qui Apoc. VIII, 3, stetit ante altare, quique non nisi conjectu­ raliter dicitur fuisse s. Michael ; sed voluisse exprimere angelum Gabrielem, qui Luc. 1. Zacharias apparuit, stans a dextris altaris incensi : unde antiquissimi codices Gabrielis nomen referunt, pro quo postea librariorum oscitatione illud I Michaelis substitutum esse debet. Nihil tamen innovandum esse, respondit S. R. C. (2). Versus, qui infra incensationem recitantur, desumpti sunt ex ps. 140, cujus versus secundus est : Dirigatur oratio mea etc. id est, oratio mea tam accepta sit quam odoratus thuris thymiamatis suffitus : Elevatio manuum mearum ad orandum, seu oratio mea sit veluti incensi vel agni sacrificium, quod ad vesperam offertur. Huic versui, qui incensationi præcipue congruit, adjunguntur duo versus sequentes, ut celebrans per totam incensationem in Domino occupetur. In versu tertio, Pone Domine custodiam, etc. celebrans petit gratiam, ne peccet per locutionem ; et in quarto, ne Dominus permittat, eum peccare per prava desideria, quibus erumpat in verba malitiosa, præcipue ad excusanda peccata, prout primi nostri parentes fecerunt. (1) Pougct inst. cath. p. 3, s. 2. c. 7, § 22, n. 26. (2) 25 Sept. 1706, n. 3605-3754, 22; Vid. Lebrun p. 3, art. 7; Merati p. 2, tit. 7, n. 63. (SO J 125 DE ORATIONIBUS AB OBLATIONE USQUE AD CANONEM. 78. Oratio : In spiritu humilitatis etc. desumpta est ex lib. Dan. III, 39 et 40, ubi tres pueri in fornacem missi, ita orasse et vitam suam Deo obtulisse leguntur. Sacerdos eam recitat manibus junctis præ majori devotione, et super altare positis, ut se uniat Christo, ac corpore inclinato in signum internæ humilitatis et contritionis, quarum mentio fit in oratione. 79. Veni Sanctificator. Per Sanctificatorem in hac ora­ tione intelligitur Spiritus Sanctus, cui sanctificatio nostra adscribitur, ut palet ex verbo Veni, quod ad Patrem non dicitur, sed tantum ad Filium et Spiritum Sanctum (1). Sacerdos ad hanc orationem expandit elevatque manus, ut, postquam in spiritu humilitatis et animo contrito ora­ verit, propriamque miseriam atque Dei auxilii necessitatem cognoverit, hoc actu homini auxilium quærenti proprio Deum supplicet, ut benedicat sacrificium, illudque cedat in salutem sacerdotis et fidelium. Oculos elevat, ut eos simulque mentem suam cum manuum elevatione ad Deum dirigat; manus autem et oculos statim demittit, ut signet oblata, et ad hoc attendere valeat. Ante benedictionem manus ante pectus jungit, ad significandum se oblata benedicere non propria virtute sed Dei, a quo supplici gestu benedictionem petit; deinde sinistram ponit super altare, ne sola pendula maneat; et dicens Benedic facit signum crucis super oblata propter verbum Benedic, quod crucem communiter conjunc­ tam habet, quia crux est fons et causa meritoria omnis benedictionis. 80. Lotio manuum. Sacerdos e medio altaris disce lit in honorem Crucifixi. Lavat manus in sensu litterali propter munditiem corporalem in reverentiam ss. Sacramenti : ideoque in missa privata lavat tantum extremitates indicis et pollicis, quibus Sacramentum tangere debet; in missa (1) Vid. Lebrun, p. 3, art, 6, § 8. 126 PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. [80} autem solemni totas manus, quia incensatione plures maculas contrahere potest In sensu mystico lavat manus in signum internæ puritatis, quam celebrans habere debet, non tantum a peccatis mortalibus, sed etiam a venialibus et omni affectu ad peccatum; licet enim venialia communionem non prolii- ! beant, ejus tamen effectus impediunt. Psalmus Lavabo incipit a versu sexto psalmi 25, qui ver­ sus et sequens septimus lotioni manuum tantum congruunt; reliqui tamen versus psalmi recitantur usque ad finem, ut celebrans eos sub abstersione manuum in Dei laudem reci­ tare posset. 1. Lavabo inter innocentes manus meas. Alluditur ad lotionem, qua sacerdotes in veteri lege se purificabant ante ingressum tabernaculi. Sensus est : Odivi ecclesiam malig­ nantium (gui est versus prœcedens) seu consortium impio­ rum, et cum impiis non sedebo seu conversabor; quinimo ab impiis me ita segregabo, ut me adjuncturus sim illis, qui, antequam templum ingrediantur, lavant manus suas; cum illis piis, innocentibus, et Dei cultui deditis similiter manus lavabo, et circumdabo altare tuum Domine. 2. Ut audiam vocem laudis a levitis et cantoribus emis­ sam, et illis adjunctus simul enarrem universa mirabilia tua opera. 3. Imo in diliciis id habeo, nam dilexi decorem domus tuce seu tabernaculi, et locum habitationis glorice luce. Est usitata repetitio priorum verborum. 4. Cum igitur innocens sim, et te laudaturus sim ; ne per­ das cum impiis, Deus, animam meam, seu vitam meam, et cum viris sanguinum, seu crudelibus, vitam meam. 5. In quorum manibus iniquitates sunt etc. id est : qui mala agunt, et muneribus facile seducuntur ac corrumpuntur ad malum faciendum. ! 6. Ego autem in innocentia mea ingressus sum, id est : me gessi innocenter, simpliciter et sine fraude : redime ergo me ab impiorum poenis, ne eisdem involvar. 7. Pes meus stetit in directo, id est : ambulavi seu vixi in via rectitudinis et justitiæ : et cum id speciali tua gratia - —" [81] AB OBLATIONE USQUE AD CANONEM. 127 consecutus sim, ideo in ecclesiis seu piorum conventibus in gratiarum actionem benedicam et laudabo le Domine. 8. Psalmus more solito concluditur Gloria Palri, qui ver­ sus omittitur in missis de Requiem et de tempore passionis, tum juxta morem antiquum, quo hic versus psalmis non adjungebatur, tum quia sapit lætitiam, quæ istis missis non convenit. Hic psalmus personam justi repræsentans, optime con­ venit celebranti, qui pariter justus esse debet : actu etiam lavat manus inter sacerdotes, qui omnes innocentes sint oportet; et circumdat altare Domini, ubi audit vocem laudis asemetipso emissam, et enarrat opus seu mysterium mira­ bilissimum, ad quod eo allectu ferri debet, ut dicere queat : Domine dilexi decorem domus tuæ, et locum habitationis gloriæ tuæ. Ejus autem justitia vera et sincera esse debet, ut tuta conscientia dicere possit : ne perdas cum impiis Deus animam meam. Si enim in manibus ejus iniquitates sint, et dextra repleta sit muneribus injuste acceptis, proprio ore judicaretur, et sententiam perditionis sibimetipsi exposceret. Absit hoc; et sacerdos in veritate dicat : ego non sicut impii, sed in innocentia ingressus sum etc. et in gratiarum actionem benedicam et laudabo Dominum. Si sacerdos ob conscientiam praeteritorum peccatorum remissorum dicere nequeat, se semper in innocentia ingressum esse, interius ingemiscere debet. Not. in versu quarto hujus psalmi in multis tabellis et missalibus desiderari vocem Deus, quæ in s. Scriptura et etiam in missalis editione typica habetur : ita ut legendum sit; Ne perdas cum impiis, Deus, animam meam. SI. Suscipe sancla Trimlas. Sacerdos, qui honestatis et reverentiæ causa e medio altaris discesserat, redit ut coram imagine Crucifixi hanc orationem effundat. Oculos elevat, ut verbis et actione simul Deum alloquatur, suamque mentem et attentionem ad Deum dirigat; illos tamen statim demittit propter inclinationem faciendam. Se inclinat, manusqtie junctas super altare deponit, ut in statu humili et supplici se uniat Christo, et ab eo sacrificium suscipiatur. 128 PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. 182) In hac oratione dicitur : Γ Suscipe hanc oblationem utriusque materiæ et speciei per consecrationem perficien­ dam : 2° in memoriam passionis, sicut Christus, præcepit per hæc verba : In mei memoriam facietis ; additur resur­ rectionis et ascensionis, quia haec fuerunt vilæ et passionis Christi nostræque redemptionis complementum et consum­ matio : 3° iit expressa mentio B. M. Virginis tanquam omnium dignissimæ, item s. Joannis Baptistæ et ss. Petri et Pauli, tanquam praecipuorum veteris novique testamenti sanctorum; addituri istorum, id est, (piorum reliquiæ in altari quiescunt : 4° in honorem et ad honorem Sancto­ rum, licet autem sacrificium dicatur offerri in honorem sanctorum, id non fit eo modo, quo offertur in honorem Dei : soli Deo principaliter offertur, ideoque dicitur Suscipe sancta Trinitas, O/ferimus tibi Domine; sanctis autem non offertur, sed offertur Deo in honorem et memoriam sanctorum. Sacrificium igitur principaliter et primario tendit in honorem Dei, secundario autem et minus principaliter in honorem sanctorum, qui ex sacrificio acquirunt honorem quemdam accidentalem et extrinsecum, eo scilicet sensu, quod inde gratias consequamur, quibus sanctos in terris honoremus, et debito honore prosequamur (i). 82. Orate fratres. Sacerdos memor fragilitatis sum, cum et ipse circumdatus sit infirmitate, ad fideles se convertit, ut ab iisdem orationum suffragia postulet. Prius osculatur altare in signum amoris et devotionis erga Christum. Se vertit ad populum, quia eum allocuturus est. Dicit Orate fratres media voce ob cantum in missa solemni. Manus extendit et jungit, ut non tantum sua conversione et voce sed et gestu populum ad orationem moveat et excitet. Revertitur ad altare per suam dextram ob missale, ex quo secretas mox lecturus est, quæ olim ad cornu evangelii legebantur. Ί Fideles hic dicuntur fratres, ex antiquissimo usu, quo (1) Vid conc. Trid s. XXII. sac m. cap 3; Lebrun p. 3 art. IX · PougeV insl. cath. p. 3, sect 2, c. 7, § 22, n. 12. (R4J AB OBLATIONE USQUE AD CANONEM. 129 omnes Christiani vocabantur fratres, ut constat ex epistolis s. Pauli; sub hac autem voce etiam mulieres comprehen­ duntur tanquam in sexu nobiliori. (Jt meum ac vestrum sacrificium, adstantes enim eliam suo modo sunt offerentes, acceptabile fiat ex parte celebrantis et fidelium, qui rsua indispositione causa esse possunt, ut fructu sacrificii priven­ tur. In responso dicitur Ad laudem et gloriam nominis sui, id est ad laudem et gloriam suam : laus et gloria Dei infallibiliter quidem ex sacrificio resultant, recte tamen exoptantur, tum quia decet nos Dei laudem et gloriam velle et desiderare, tum quatenus velle debemus, ut sacrificium ita peragatur, ut etiam ex parte nostra in Dei laudem et gloriam cedat. 83. Orationes secretæ ita vocantur a voce secreta, qua leguntur, ad distinctionem collectarum et postcommunionum, quæ alta voce dicuntur. Secreto leguntur ob cantum offer­ torii, qui quandoque ad praefationem usque protrahitur, vel ad majorem ce ebrantis recollectionem, vel ad imitationem Christi, qui ad orationem solitudinem sæpius quaesivit, et in silentio oravit, lis non praemittitur Dominus vobiscum, nec Oremus tum ob vocem secretam, tum quia haec dicta sunt ante offertorium. 84. Praefatio ita dicitur a suo fine, qui est, ad canonem præparare sacerdotis et fidelium mentes : sicut enim praefa­ tio ad iniiuin libri apponitur ad parandam lectoris mentem, ita hic praefatio dicitur, ut sacerdotis et fidelium mentes ante canonem et consecrationem eleventur ad choros usque angelorum, et ardoribus seraphicis inflammentur. Hæc verba Der omnia proprie spectant ad orationes se­ cretas; quia enim hae orationes secreto leguntur, per hæc verba alta voce concluduntur, ut a populo approbentur et confirmentur per Arnen : nihil tamen obstat, quominus hæc verba dicantur secretarum finis et praefationis initium. Celebrans sub verbis Der omnia et Dominus vobiscum manus super altare deponit pro sua commoditate, et quia verba aliam actionem non requirunt; rem autem mystice spectando, ut ipse et populus admoneantur, ut omnem cogiTom. II. 9 130 PARS 2 MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. (84) tationem terrenam deponant, et voluti cum apostolis in monte Thabor aut cum angelis in cœlo intrent in nubem coelestium contemplationum. Congruenter hic dicitur Dominus vobiscum quia instat principalis pars missæ, ad quam sacerdos et populus Dei gratia et assistentia præcipue indigent. Sacerdos autem se non vertit ad populum, quia per Orate fratres populum quodammodo dimisit, et ipse totus divinis contemplationibus nunc quasi immersus esse debet; vel quia olim ante præfationem sanctuarium claudebatur, et sacerdos e conspectu populi remotus erat. Sacerdos dicens Sursum corda manus elevat usque ad pectus, sicut etiam tonus in missa cantata gradatim elevatur, ut actio verbis concordet. Sursum corda. id est, elevate corda ad Deum per coelestem contemplationem. Habemus ad Dominum, id est, corda elevata. Dicens Gratias agamus Domino, manus jungit, ut deinde majori veneratione caput inclinet, et dicens Deo nostro, oculos elevat ad crucem seu Deum, cui gratias agit, et mox oculos demittens, caput inclinat in honorem et venerationem Dei nominis. Dignum et justum est scilicet Deo gratias agere. Praefatio communis. Vere dignum est creatura suo creatori et benefactori gratias agere ; et cum creatura ad hoc vere sit obligata, etiam justum et œquum est; ipsique salu­ tare. quatenus pro uno beneficio se gratum exhibere, optima est dispositio, ad alia beneficia impetranda. Semper et ubique gratias agere, id est, omni tempore et loco, quia Deus numquam et nullibi cessat benefacere. Per Christum Domi­ num nostrum, quia, cum gratiarum actiones nostrae nimis exiguæ et debiles sint, eas Deo offerimus per Christum mediatorem nostrum. Per quem tanquam creatorem et caput suum, ut dicitur ad Goloss. I, 16, et II, 10, majestatem luam laudant angeli etc. sub quibus omnes novem angelo­ rum chori comprehenduntur. Tremunt potestates non actu tremoris sed metu reverentiaU. Supplici confessione di­ centes, nimis enim debiles et exigui sumus, ut voces nostrær [85] AB OBLATIONE USQUE Al) CANONEM. 131 istis angelicis conjungantur, nisi ex supplici et humili cor ie procedant (1). Ad Sanctus sacerdos se inclinat ob verba præcedentia Supplici confessione, vel potius, quia hæc verba non in omni præfatione habentur, in reverentiam divinæ majes­ tatis, quam cum angelis sanctificat. Manus junctas tenet pro majori veneratione et devotione, eas autem super altare non deponit in reverentiam erga Christum per altare repræsentatuin. Recitat voce media ratione pulsus campanula^ qua vox alta suppletur, quæque pulsatur, ut omnibus pars principalis missæ innotescat, et eorum mentes ad proxima mysteria exci­ tentur. Sacerdos ad Benedicius se erigit, ut magis commode se signet; se autem signat ob vocem benedicius, ut virtute crucis particeps fieri mereatur benedictionum et gratiarum, quas Christus in allai i effundere veniet. Hæc verba Sanctus, sanctus, sanctus, Dominus Deus sabaolh. Pleni sunt cœli cl terra gloria tua, desumpta sunt ex libro Isaiæ VI, 3. Sanctus ter repetitur tum ex majori affectu, tum ad professionem Trinitatis personarum in unitate essentiae. Sabaoth Isaiæ vertitur exercituum nempe angelorum. Cœli et terra dicuntur plena gloria Dei, quatenus creaturis omnibus, quæ cœli terræque ambitu continentur, impressa apparent argumenta divinæ jpotenliæ, sapientiæ et providentiæ. Hosanna est vox hebraica, signi­ ficans sulca, queeso, quæ est acclamatio usitata ab Hebræis, qua a Deo omnem felicitatem precantur, prout vulgariter dicitur Viral. In excelsis, id est, salva, quæso, tu, qui habitas in cœlis excelsis; vel in excelsis ponitur pro de excelsis, q. d. salus descendat de excelsis cœlis super eum. Benedicius etc., hæc verba diriguntur ad Christum, qui a Patre missus est, et ejus nomine venit in mundum, ut eum redimeret, et quotidie super allare descendit, ut opus redemp­ tionis perficiat : ita ut celebrans hæc verba non tantum narra­ tive sed etiam assertive referre possit et debeat ad Christum venientem in altare sub speciebus eucharisticis. (1) Vid Innocentius III, lib. 2, c. 61, et Lebrun p. 4, art. 1, § 3. --------------- 132 φ;..,- J- PARS 2. MISS.E EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. [86] DE CANONE MISSJB USQUE AD CONSECRATIONEM. 86. Canon, vox græca, significat regulam, et ita vocatur, quia est regula firma et invariabilis, juxta quam missa est celebranda. In quibusdam solemni tat ibus pauca quidem mutantur, sed id non obstat, quominus canon regula firma dicatur respective ad alias inissæ parles, quæ quotidie aut saltem sæpe mutantur. Dicitur etiam agenda aut actio, quia hic dominica sacramenta perficiuntur, unde si quid in canone mutandum aut addendum sit, in missali hæc nota infra actionem apponitur; item legitimum, secretum, textus canonicæ precis, et aliqui illum quandoque vocant precem aut orationem. Canonem antiquum esse et ab omni errore purum docet Concilium Trid. (1). “Ecclesia catholica... sacrum canonem - multis ante sæculis instituit, ita ab omni errore purum. « ut nihil in eo contineatur, quod non maxime sanctitatem - ac pietatem quamdam redoleat, mentesque offerentium in * Deum erigat. « Et ibidem can. 6. “ Si quis dixerit, canov nem missæ errores continere, ideoque abrogandum esse; « anathema sit. n Canonem extitisse ante saeculum quintum, inde probari potest, quia in eo nulla iit memoria confessorum, quibus a sæculo quinto cultus tantum tribulus est; si enim eo tem­ pore aut postea fuisset compositus, procul dubio illustriores quidam confessores illi inserti fuissent : imo illum extitisse sæculo quarto constat ex s. Ambrosio, qui sæculo quarto vixit, et (2) plures ejus orationes refert : quinimo Vigilius Papa (3) dicit, canonem ex Apostolica traditione profectum esse (4). Canon (5), - constat cum ex ipsis Domini verbis, tum ex 11) Sess. 22, c. 4, de sac. m. (2) Lib. 4, de sac. c. 5 el 6. (3) Epist. nd Profuturum 4) Bened. XIV, de sac. m. sect. 1. § 211. 5) Cone. Trid. cap. cit. |87| DE CANONE USQUE AD CONSECRATIONEM. 133 » Apostolorum traditionibus, ac sauciorum quoque Pontifi» cum piis institutionibus. - Constat igitur : 1° ex verbi Domini seu verbis consecrationis. 2° Ex Apostolorum tra­ ditionibus : ut enim Vigilius Papa dicit, canonem ex apostolica traditione profectum esse, et juxta s. Isidorum Hispal. “ Ordo missæ vel orationum, quibus oblata Deo sacrificia « consecrantur, primum a s. Petro institutus est «; sic cer­ tissime credi potest. Apostolos canonem, non quidem uti nunc est, composuisse, sed partes ejus praecipuas atque ordinem aliquem precum in ecclesiis a se fundatis insti­ tuisse; sicque s. Petrum procul dubio Romanæ Ecclesiæ reliquisse ejusmodi regulam aut canonem, quem sequentes Romani Pontifices, nonnullis adjectis, in eam formam, qua nunc est, redegerunt. 3° Ex Pontificum institutionibus : sic addidit s. Leo Magnus : Sanctum sacrificium, immacula­ tam hostiam, et s. Gregorius Magnus : Diesque nostros in tua pace disponas etc. prout et nomina sanctarum Agathœ, Luciœ, etc. Post sanctum autem Gregorium nihil amplius in canone fuisse insertum vel mutatum refert Bened XIV (1). Certum est canonem incipi per orationem Te igitur, ut patet ex missali, quod hanc orationem sub canone compre­ hendit : quidam autem censent eum tantum finiri ad com­ munionem sacerdotis; communiter tamen dicitur illum desinere ad orationem dominicam exclusive (2). S7. Te igitur. Sacerdos ad hanc orationem manus exten­ dit et elevat. ut hoc actu homini auxilium quærenli proprio incipiat orationem et canonem, simulque ostendat, se a solo Deo auxilium quærere. Oculos quoque elevat, ut eos simulque mentem suam cum manuum elevatione ad Deum dirigat; oculus autem et manus statim demittit ad faciendam incli­ nationem. Deinde manus jungit, et corpus profunde inclinat, ut non lanium verbo sed etiam facto se coram Deo humiliet. Inclinatus manus super altare deponit, ut se uniat Christo (1) I)e sac. m sect. 1, § 216; item card. Bona rer. lit. lib. 2, c. XI, n. 2. (2) Bened. XIV, de sac. m. sect 1. § 313; Bona rer lit lib 2. c. 11, n. 1; Quarti quæst. proœrn. sect. 3, ρ· 3; Cavalieri tom 5, c. 16, η 1. 134 PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. (87] per altare repraesentato. Ad osculum manus hinc inde super altare extendit, ut illud facilius osculetur, vel etiam ul Christum quasi complectatur. Osculatur altare in signum amoris et devotionis erga Christum ad obtinendam ejus in oblata benedictionem. Ante benedictionem manus jungit, ad significandum se oblata benedicere non propria virtute sed Dei, a quo supplici gestu benedictionem petit. Infra bene­ dictionem sinistram super altare deponit, ne sola pendula maneat. Signat super hostiam et calicem propter verbum benedicas, quod crucem communiter conjunctam habet, quia crux est fons et causa omnis benedictionis; 1er autem signat, quia verbum benedicas 1er quoad sensum habetur, nam subinlelligitur benedicas hæc munera, benedicas hæc sancta etc. Deinde extensis ante pectus manibus prosequitur, sicuti fere per totum canonem, quia manuum extensio est actus Deum orantis, quo significatur mentem ita in Deum esse elevandam, ut sacerdos ex redundantia cordis non tantum verbis sed etiam actione et toto corpore in Deum feratur (1). Ad nomen Papæ caput inclinat ad ejusdem hono­ rem et venerationem. « Inter præfationem et canonem in plerisque missalibus ” imago Christi depingitur, ut etiam aspectus picturæ mer moriam Dominicæ passionis inspiret, et forte divina factum « est providentia, licet humana non sit industria procuratum, ul a littera T canon inciperet, quæ sui forma signum ·· crucis ostendit et exprimit in figura - (2). Particula igitur respicit præfationem, q. d. sicut angeli Deum laudant et adorant per Christum; ita et nos per eumdem mediatorem Deum Patrem rogamus ac petimus. Uti accepta habeas, semper Deo Patri accepta sunt ex parte Christi seu hostiæ oblatæ; sed non semper ex parte sacerdotis et fidelium, quibus opus est rogare, ut in actu sacrificii Deo placeant, et omnem gratiæ obicem removeant. Dona et munera vel sunt synonyma, quibus res una pro sua magnitudine diversa (!) Vid tom I. n. 189. (2) Innocentius III, lib. 3. c. 2. [88] DE CANONE USQUE AD CONSECRATIONEM. 135 appellatione laudatur; vel diversa, quatenus donum est, quod a superiore datur, et munus, quod 'hb inferiore : ita ut sint dona a Deo nobis donata, et munera a nobis Deo oblata (1). Hæc sancta sacrificia illibata : unum quidem est sacrifi­ cium sub specie panis et vini; dicitur tamen in plurali sacrificia ratione specierum panis et vini, quæ licet ad unum idemque pertineant sacrificium, sunt tamen signa materialiter diversa : dicuntur sancta et illibata, quatenus cum sanctitate et sine macula cordis et corporis offerri debent, vel quatenus consideratur consecratio mox futura, vi cujus materia consecranda sancta et illibata dicitur. Quæ libi offerimus in nomine praesentium et omnium fidelium (2). NN. Memento. Sacerdos manus extensas elevat et jungit, ul hoc actu homini auxilium quaerenti proprio ad Deum confugiat. Caput deinde inclinat pro majori humilitate ; maninque junctas tenet pro majori recollectione et devotione. Commemoratione facta, extensis manibus prosequitur ob rationem supra dictam. Dicitur Memento Domine, non quasi Deus alicujus oblivis­ citur, sed quatenus Deus dicitur reminisci, quando gratiam et auxilium largitur, ita ul memento idem sit ac miserere, adjuva. Fumidorum famularumque tuarum, hæc verba respiciunt eos, pro quibus celebrans orare intendit, et quos ad litteras N. N. exprimere potest, ut dictum est tom. I. n. 243 Pro quibus libi offerimus sive specialiter sive generaliter, Vel qui tibi offerunt panem et vinum, juxta antiquam fidelium consuetudinem, de qua dictum est n. 72 : quamvis autem hic usus desierit, hæc tamen verba adhuc veri Cieantur, quatenus fideles hoc etiam tempore suo modo sunt offerentes. 1° assistendo et suam intentionem conformando intentioni celebrantis, et 2° concurrendo ad sacrificium, sive per sub­ ministrationem necessariorum, sive inserviendo celebranti, sive per postulationem et præcipue per stipendium. Particula vel sumitur copulative; sensus enim non est alterutros exclu(1) Durantus de rit. Ecc. cath. I, 2, c. 33, n. 3 et 4. (2) Cavalieri tom 5, c. 1G, u. 5. 136 PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. (89j dere, sed pro utrisque, pro quibus offerimus et qui offerunt, orare, et specialiorem quidem memoriam agere eorum, qui offerunt (ij Sacrificium laudis, est enim sacrificium latreuticum et eucharisticum. Pro se suisque omnibus consangui­ neis. amicis, necessitatibus, etc. Prôredemplione animarum suarum a potestate dæmonis, poenis interni ac purgatorii, et reatu omnis culpæ et pœnæ. Pro spe salutis æternæ, el incolumitatis suce corporalis. Tibique reddunt rota, sua, id est, adorationes, gratiarum actiones, postulationes, desi­ deria, quæ Deo offerunt, ad impetranda quæcumque auxilia. Commemoratio vivorum et defunctorum olim fiebat ope Diptychorum, quæ erant tabulae bis plicatæ, sic ut lectori tres columnas exhiberent. In prima inscribebantur nomina ss. Martyrum; in secunda nomina Pontificis. Episcopi, Prin­ cipis aliorumque viventium; et in tertia nomina fidelium in communione Ecclesiæ defunctorum. Nomina clara etiam voce exprimebantur, qui usus saeculo duodecimo extinctus fuit, quia fideles animo vanitatis dona offerebant, ut eorum nomina publice annuntiarentur. Communicantes. Sacerdos caput inclinat ad nomina Jesu Christi. Mariæ et Sancti, cujus celebratur missa, vel specialis fit commemoratio, in honorem et venerationem illorum nominum : quia enim in nomine Jesu omne genu flectendum est, B. Maria inter sanctos est dignissima, et sacerdos specialiter vacat cultui illius sancti, cujus missa vel memoria celebratur; congruit, ut sacerdos ad illorum nomina specialem exhibeat reverentiam. Dicens Per eum· dem jungit manus, tum ut se disponat ad manus expandendas super oblata, tum ut majori veneratione orationem concludat per Christum Dominum. Vox Communicantes juxta plures refertur ad initium canonis, seu ad Supplices rogamus. ita ut Communicantes sit pars illius primæ orationis, et Te igitur, Memento, et Communicantes, sint una tantum oratio; juxta alios autem qui has orationes in 1res distinguunt, refertur ad verbum (1) Vid. Cavalieri tom. 5, c. IG, dec. 3. (90] DE CANONE USQUE AD CONSECRATIONEM. 137 muniamur in fine orationis. Communicantes idem est ac intrantes in aliorum communionem, seu nostras preces alio­ rum precibus conjungentes : videtur respicere sequentia seu commun i on em sanctorum, quorum mox memoria sequitur; nihil tamen impedit, quominus etiam spectare dicatur ad praecedentia, seu ad communionem fidelium, quorum iit memoria in oratione praecedente (Γ. Genitricis Dei et Do­ mini nostri etc. his verbis non fit memoria Domini nostri, sed solius B. Μ. V., sensus enim est : Mariæ, quæ est genitrix Dei et Domini nostri. Fit memoria duodecim Apostolorum, excepto, s. Mathia, qui in fine canonis recense­ tur. quia post passionem Christi fuit electus; sanctus tamen Paulus s. Petro adjungitur, quia Ecclesia Romana illum a s. Petro numquam sejungit. Post Apostolos sequuntur duo­ decim martyres, quibus omnes sanctos martyres comprehendi dici potest, quia numerus duodenarius universalitatem deno tat. Hi martyres præ cæteris commemorantur, quia, cum canon a primis saeculis fuerit formatus, hi tanquam illus­ triores inserti fuerunt. Hanc igitur. Sacerdos legens hanc orationem, manus extensas tenet super oblata, non tantum ob pronomen hanc, ut materiam sensibiliter praesentem demonstret, sed ut communiter dicitur, ob rationem ex veteri testamento desump­ tam : scilicet' * qui in veteri lege oblaturi erant sacrificium, « ante immolationem ponebant manus super caput victimae, « ut hoc ritu significarent, se substituere victimam in locum »· suum ad subeundam mortem, quam ipsi meriti erant; » simulque orabant Deum, ut hujus sacrificii oblatione « placatus, simulque acceptam habens voluntatem ofleren * tium, tribueret ipsis et remissionem peccatorum, et bona « omnia ad salutem mentis et corporis necessaria (2). Ad « hujus* ritus imitationem in nova lege sacerdos facturus « jamjam mysticam immolationem Corporis Christi, tam suo » quam populi simul offerent is nomine, ponit manus super (1) Vid. Bened. XIV, de sac. m. s. 1, § 235; Lebrun p. 4, art. 1, § 3. (2) Exodi XXIX, 10; Lev. I, 4, 1Π, 2, IV, 4. 138 » PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. [91] oblata in Corpus et Sanguinem Christi mox convertenda : coque ritu offert Deo se populumque Christianum cum Christo jamjam mystice immolando; ut ejus virtute sacri­ n ficii impetret a Deo remissionem peccatorum, vilæ pre­ -5! sents pacem, et æternæ gloriam. Quæ quidem omnia ea oratione, quam positis super oblata manibus recitat, expri­ muntur » (1). In hac oratione particula igitur respectum ducit ad ora­ tionem precedentem, q d. suffulti ergo meritis et precibus sanctorum, hanc oblationem qucesumus placatus accipias. JIanc oblationem mox faciendam per consecrationem, quam sacerdos animo præsentem habet. Servitutis noslrœ, sumus enim servi Dei, et lanquam servi sacrificium offerimus supremo Deo et Domino nostro. Cunctœ familiœ htœ, id est. totius Ecclesiæ, in cujus nomine sacrificium offertur. Placatus de peccatis nosti is, accipias ex parte celebrantis et fidelium, cos exaudiendo iliisque gratias desideratas con­ cedendo. Dies nostros in tua pace disponas, largiendo pacificum et salutarem vilæ noslræ cursum. Atque ab «'terna damnatione nos eripi, et in electorum tuorum jubeas grege numerari : hæc petitio non adversatur prae­ destinationi aut immutabilitati Dei : sicut enim cœlum a Deo petere licet, uti iit in oratione dominica : Adveniat regnum tuum; sic etiam petere licet, ut nos ab æterna damnatione eripere et in electorum grege numerare dignetur : utiiusque enim petitionis idem est effectus. Quapropter notandum est, nos hic non petere, ut voluntas Dei circa praedestinationem mutetur, sed ut Deus prædestinatione] Μ nostram, quam cum fiducia speramus ab ætorno factam, in tempore execution! mandare, nobisque in hunc finem gratias suas largiri dignetur. “ Non enim oramus propter, hoc, ut - divinam dispositionem immutemus, sed ut impetremus, »· quod D us disposuit per orationes esse adimplendum ♦» (2). 91. Quam oblationem etc. Sacerdos legit hanc orationem H (l) lia Pougel inst. cath p. 3, s. 2, c. 7, § 22, η. XVIII. ^2) S. Thomas. 2, 2, q. S3, art. I ed 2 Î91J DE CANONE USQUE AD CONSECRATIONEM 139 inanibus junctis tum ob verbum qucesumus, quod statum supplicem exigit, tum ob signa crucis, quæ sequuntur. Signat super hostiam et calicem simul ob vocem benedictam, quæ crucem communiter conjunctam habet, quia crux est causa omnis benedictionis; et cum voces adscriplam et ratam eamdem fere significationem habeant, vel potius cum oblatio adscribi et rata haberi nequeat, nisi iisdem meritis Christi, sub iisdem signum crucis renovatur Nulla tamen fit signatio ad voces rationabilem et accept ab item, quamvis eadem fere militet ratio, quia Ecclesia numerum ternarium excedere non solet in honorem ss. Trinitatis. Dicens Corpus et Sanguis semel signat super hostiam et semel super calicem, ad significandum, virtute crucis nos petere, ut nobis Corpus et Sanguis fiat (1). Manus jungit, ut in statu supplici'et majori veneratione caput inclinet sub venerando nomine Jesu Christi. Quam oblationem scilicet servitutis nostræ et cunctæ familiæ seu Ecclesiæ, in omnibus, qucesumus, benedictam, adsçriptam, ratam, rationabilem, acceptabilemque/acere digneris : oblatio ex parte hostiæ essentialiter est benedicta; adseripta seu a Deo approbata; rata seu confirmata, sicut Deus illam semper accipere dignetur; rationabilis seu rationi consentanea, tum quia Hostia est ipse Christus Dominus, qui ælerna est sapientia, tum ad differentiam hircorum, vitulorum et aliorum animalium, quæ in veteri lege offere­ bantur; acceptabilis seu Deo placens : non tamen ita semper est ex parte sacerdotis et fidelium, quique proinde recte petunt, ut oblatio in omnibus, quæ ipsos concernunt, sit benedicta respectu ipsorum; adseripta, seu per quam appro­ bantur et in ccelo adseribuntur; rata seu firma et stabilis, ita ut vi illius a Deo non separentur; rationabilis, per quam a carnali sensu exuuntur, et rationabiles redduntur, corpus scilicet et passiones rationi, rationemque et anima? facultates Deo submittendo : acceptabilis, per quam Deo accepti red(1) Alias rationes vide apud Bened. XIV, de sac. m. s. 1, § 248, et Cavalieri t. 5, c. 18, n 2. 140 PARS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. (92} duntur (1). Ut nobis Corpus et. Sanguis fiai etc. his verbis sacerdos orat, ut panis et vinum per consecrationem con­ vertantur in Corpus et Sanguinem Christi, quamvis id certo futurum credat et sciat : id tamen a Deo petere absurdum non est, cum Christus quoque Joan. 17. Deum Patrem sit deprecatus, ut ipsum glorificaret, et Patriarchae in veteii lege ardentibus precibus sollicitaverint adventum Christi in carnem, quem tamen venturum certo credebant; neque etiam inconveniens dici debet, quia sic affectus et desiderium nostrum excitantur. Juxta s. Thoinam tamen (2) » non videtur » ibi sacerdos orare, ut consecratio impleatur, sed ut nobis » fiat fructuosa : unde signanter dicit : Ul nobis Corpus et » Sanguis /ial » (3). DE CONSECRATIONE HOSTLE ET CALICIS. 92. Sacerdos ante consecrationem hostiæ extremitates indicis et pollicis extergit, ut ab omni pulvere mundentur, et Imrniditate siccentur : unde colligi potest id, quod dicit Thomas a Kempis « quam mundæ debeant esse manus illae, n quam purum os, quam sanctum corpus, quam immacula" tum cor sacerdotis, ad quem ingreditur auctor pui itatis. « Dicens Accepit panem accipit hostiam, et Elevatis oculis oculos elevat, ut actio verbis et exemplis Christi respondeat. Dicens Tibi gratias agens, caput inclinat in signum humi­ liationis et revcrenliæ erga illum, cui gratias agit Dum dicit Benedixit, signat super hostiam ob verbum benedicere, quod crucem communiter conjunctam habet : interea sinis­ tram hostiam tenentem super corporale deponit, uti alias iit, dum dextra est occupata. Deinde cubitos ponit super altare tum pro majori commoditate, tum propter inclinationem (1) Vid. Quarti p. 2, tit. IX, s. 2, dub. 5; Lebrun, p. 4, art. 6, § 3. (2) P. 3, q. 83, art. 4 ad 7. t3) V id. Bened. XIV, de sac. m. s. 1, § 248. (92) DE consecratione hostiæ et calicis. 141 capitis faciendam. Infra consecrationem caput inclinatum tenet præ humiliatione erga tantum mysterium; manus tenentursuper mediam plicaturam anterioris partis corporalis, quia ibi est proprius hostiæ locus, et sic removetur periculum consecrandi extra sacrum lapidem; manus autem corporale tangere non possunt propter particulas consecratas ibi forte relictas. Consecratione facta, caput erigit, cubitos removet, manusque ponit super extremitatem corporalis, ut decen­ tius et commodius genuilectat. Genuilectit autem, ut adoret Christum in s. Hostia præsentem : sub qua genullexione non tam corpore quam animo se humiliare debet, variosque actus fidei, spei, charitatis, adorationis, aliosque similes mente exercere potest, ore autem aliquid recitare non convenit, ut dictum est tom. I, n. 3. Elevat s. Hostiam, ut adoretur a populo : hæc elevatio præ < cripta est occasione hæresis Berengarii, ut mysterii veritas publico hoc testimonio declararetur; item in specierum elevatione repræsentatur Christus in cruce exaltatus, et in earum demissione conditus in sepulcro; vel ad cœlum ascendens, et tandem descen­ dens, ut judicet totum mundum. Elevat s. Hostiam, eamque demittit linea recta intra corporale, ne fragmenta forte decidant extra corporale; item eam elevat intentis oculis, non tantum ut videat, quomodo el quousque eam elevet, sed etiam quia est objectum sola attentione dignum. Post eleva­ tionem iterum genuilectit, ut s. Hostiam adoret, prout fieri solet, quotiescumque s. Hostia infra missam tractanda est. Pollices et indices post consecrationem non amplius disjungit, nisi s. Hostia tractanda sit, eosque super corporale semper deponit, ne sacræ particulæ iisdem forte adhærentes deper­ dantur : nulla enim cautela vana et inutilis dici potest, si considerentur dignitas ss. Sacramenti et realis Christi in minima specie visibili præsentia. Si hostiæ minores consecrandæ sint in pyxide clausa, hæc ante consecrationem discooperiri debet, ut materia sensibiliter sit praesens; si tamen non discooperiatur, hostiæ equidem valide consecrantur, quia in pyxide tanquam in continente ordinario satis demonstrantur. Post consecra- 142 PAKS 2. MISSÆ EXPLICATIO LITTERALIS ET MYSTICA. [93} tionem pyxis iterum cooperienda est, ut s. Species ab omni pulvere conserventur. 93. Qui pridie quam pateretur. Qui refertur ad Jesu Christi, in præcedente oratione. Pridie quam pateretur, id est in ultima coma, die ante passionem suam. Accepit panem consecrandum; quæ verba referuntur a Matthaeo, Marco et Apostolo Paulo In sancias ac venerabiles manus suas, hæc verba in s. Scriptura non leguntur, ab Ecclesia tamen adjunguntur causa explicationis verborum præcedentium. Et elevatis oculis in cœlum etc. sicut Christus quinque panes multiplicaturus, et Lazarum resuscitaturus, oculos elevavit; sic etiam, quamvis in s. Scriptura non exprimatur, Christum ante Eucharistiæ institutionem fecisse, Ecclesia ex Apostolorum traditione accepit (1). Tibi gratias agens, scilicet Patri pro beneficio instituendæ Eucharistiæ : hæc verba referuntur a s. Luca et s. Paulo : quomodo autem Christus gratias egerit, an certis verbis, vel quodam signo externo, an aliter, non constat. Benedixit, hujus verbi duplex sensus redditur, 1° benedixit pani, seu illuni conse­ cravit dicendo, IIoc est Corpus meum; et 2° benedixit benedictione præparatoria et abstracta a consecratione, seu beneprecatus est pani, invocando Dei beneficentiam et potes­ tatem super illum, ut mutaretur in Corpus suum, dum diceret, Hoc est Corpus meum (2). Nos communiter crucis effbrmatione benedicimus, tum ut nonnulla Christi benedic­ tionis fiat imitatio; tum quia crux est causa meritoria omnis benedictionis : censendum tamen non est, Christum crucem eiformasse, dum benedixit, cum crux ejus morte nondum sanci i ficata esset. Fregii in tredecim partes juxta numerum communicantium, nam Christus et .ludas juxta communem opinionem etiam communicaverunt : ex eo autem, quod in evangel io verbum /regit ponatur ante verba consecrationis, non sequitur Christum prius fregisse panem, et deinde con­ secrasse; nam Marci XIV, 23, dicitur : Biberunt ex illo (1) Innocentius III, lib. 4, c. 5, et s. Thom. p. 3, p. 83, art. 4 ad 2. (2) Innocentius III, lib. 4, c. 6. (95] DE CONSECRATIONE IIOSTIÆ ET CAUCIS. 143 omnes et v. 21. Hic est Sanguis meus; ChriUum autem consecrasse vinum, antequam biberent Apostoli, exploratis­ simum est. Unde attendendum non est ad ordinem narra­ tionis, sed ad ordinem rei gestæ, qui ex sensu et significa­ tione verborum colligitur, quique juxta plures auctores recte sic ordinari potest : 1° Chrbtus accepit panem, 2° elevavit oculos, 3° gralias egit, 4° benedixit panem, 5° consecravit, G° fregit, 7° dedit discipulis suis (i). Deditque discipulis sitis, nimirum in eorum manus, ut ipsimet acciperent et sumerent. Accipite et manducate, hæc verba referuntur l.ad Cor. XI, 21, voces autem sequentes e passum; minime tamen dici potest, Patrem aut Spiritum Sanctum esse passum : quapropter bæ signationes fiunt non intra calicem, sed inter calicem et pectus celebrantis (1). Dicens Omnis honor et Gloria, calicem cum hostia parum elevat ·. olim quando s. Species post consecrationem non elevabantur, hæc calicis et hostiæ elevatio altior, quam nunc, erat, tuneque fiebat, ut populus Sacramentum adoraret; < un autem s. Species nunc tantum parum eleventur, hæc latio adorationis non amplius subsistit, et elevatio conside­ rari potest tamquam vestigium antiqui ritus; vel etiam dici potest, hanc elevationem fieri, ut sacerdos hoc, quod verbis dicit, actione exprimat et demonstret; honor enim et gloria ia calicis et hostiæ elevatione manifestantur. Pollices et indices super calicem extergit, ne parliculæ sacræ forte a : iærentes deperdantur; calicem cooperit, ne quid incidat; genuflectit, ut post tractationem Sacramenti, illud veneiclur et adoret. Sub his ritibus in mullis locis pulsatur campanula : id quidem fit præter rubricas; si tamen fiat, pulsanda est non 1 Merati p. 2, tit. 9, n. 7. Plura de crucibus infra missam videri pos­ sunt apud . .utssens, p. I, 11, post. tit. IX, append, de crucibus. iioi] DE CANONE POST CONSECRATIONEM. sub signationibus ad Sanctificas aut Pe?· ipsum, sed sub elevatione calicis et hostiæ, uti constat ex antiquo ritu, quo pulsabatur, ut populus sub elevatione attentus fieret, et Sacramentum adoraret (1). Per quem hæc omnia etc. bis verbis Ecclesia canonem terminans, reddit rationem, cur præcedentem et alias canonis orationes concludat per Christum Dominum, quia ipse est, per quem Pater omnia semper bona creat, etc. et per ipsum, etc. est Patri in unitate Spiritus Sancti omnis honor et gloria. Ucec omnia bona : olim post præcedentem oratio­ nem. dictis verbis largitor admitte, fruges ad altare benedi­ cebantur; et finita benedictione cum solita clausula per Christum Dominum nostrum, hæc oratio Per quem hæc omnia, Domine, semper bona creas addebatur, quæ proinde referebatur non tantum ad hostiam et calicem, sed etiam ad res tunc benedictas (2). Cum autem hæc frugum benedictio non amplius fiat, per Hæc bona tantum intetligenda sunt pa’nis et vinum, (piorum species post consecrationem remanent. Panem et vinum Deus semper seu quotannis creat produ­ cendo novum trilicum et uvas; sanctificat acceptando illa in materiam consecrationis, quo fit, ut ex usu profano in usum sanctum transeant; vivificat per verba consecrationis, quibus substantia panis et vini convertitur in Corpus et Sanguinem Christi, qui sub speciebus eucharisticis vivit; benedicit, quatenus hoc Sacramentum est fons omnis gratiæ et benedictionis; et præstat nobis per communionem, qua gratia et bonis omnibus replemur. Per ipsum, etc. data ratione conclusionis orationis respective ad nos, nunc per hæc verba datur ratio respective ad Deum : Per ipsum sci­ licet, qua redemptorem et hominum salvatorem; Cum ipso, quatenus est persona distincta a Patre et Spiritu Sancto; et In Ipso, quatenus unus est Deus cum Patre et Spiritu Sancto. et- de profundo lacu, de ore leonis, ne absorbeat eas tartarus, ne cadant in obscurum. Hic 1 r infernum vel non intelligitur locus damnatorum, sed purgatorium, quod ratione pœnarum et situs loci infernus, p ofundus et obscurus lacus, et etiam metaphorice os leonis dici potest ; ita ut petatur, ut animæ liberentur non de inferno damnatorum, in quo nulla est redemptio, sed de pœnis purgatorii, ne longo tempore pœnis quasi absorbeantur : vel _ [>er infernum intelligitur locus damnatorum; sed tunc E cc 1 e s Î a-r enim humanum est, et cuique proprium; sed judicio rationis procedendum, et interius ingemiscendum, saltem si culpa adfuerit. 2 Si celebrans non recordetur, se quædam dixisse aut fecisse, proplerea eum non turbari, sed tuto procedere debere : qui enim multa dicit et facit, non recordatur omnia, quæ dicit aut facit. 3. Ubi difficultas, dubium aut perplexitas quædam occur­ rit, secundum s. Thomam (1) semper esse accipiendum illud, quod habet minus de periculo, et minus malum putatur. 4. Considerandum esse defectum commissum, an sit nota­ bilis vel levis, an adsit irreverentia vel indecentia, an scan­ dalum populi, an detur facilitas eumdem emendandi, etc., etc., ex quibus si quis judicium formet, in quantum temporis angustia permittit, tuto procedere debet : non est enim hic scrupulis inhærendum, sed faciendum quod tunc melius videtur : quodeumque enim bona fide tunc fit, coram Deo benefactum censetur (2). 131. An dum defectus commissus suppletur, reliqua postea dicta aut facta etiam sunt iteranda? R. Id plures existimant, ne mutetur ordo sacrificii ; sed rubricæ contrarium praescribunt til. Ill et IV, et signanter lit. III, n. 4, ubi dicitur : Celebrans, suppleto defectu, pro­ sequatur ab eo loco, ubi desivit. Item necessitas vitandi scandalum exigere potest, ne reliqua repetantur, quia inde major occasio scandali praeberetur. DE DEFECTIBUS PRÆVISIS, ET ACCIDENTALIBUS COMMISSIS. I3‘£. Quid faciendum, si defectus sive substantialis sive accidentalis prævideatur? (1) P. 3, i|. S3, ari. G, ad 2. (2) Quarti p. 3, lit. I, sect. 1, dub 2, in fine. 176 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. (132) R. 1. Si sit defectus substantialis, et ante missam prævideatur, tollendus est, vel a celebratione est abstinendum : si autem infra missam ante consecrationem praevideatur, suppleri debet; ut dicetur numeris sequentibus; et si sup pleri non possit, ab altari est recedendum, quodcumque timeatur scandalum, quia dari non potest causa, ad inva­ lide consecrandum, aut unam materiam consecrandam sine altera (i). Post consecrationem defectus substantialis prae­ videri nequit, sed commissus esse potest, de quo agetur numeris sequentibus. 2. Si sit defectus accidentalis, et prævideatur ante missam, suppleri debet, si possit : si suppleri nequeat, regulariter a celebratione est abstinendum, quia actio, quæ debito modo fieri non potest, potius est omittenda, quam indebite exer­ cenda; nisi celebratio sine scandalo omitti non possit, aut tanta sil ratio aut necessitas celebrandi, ut scandalum, ratio aut necessitas defectui prævaleant, et celebrationem licitam reddant : quod prudenti judicio discernendum est 2). M Si defectus accidentalis prævideatur infra missam, sup­ pleri debet, si possit. Si suppleri nequeat, el sil post come crationem, sacrificium omnino est absolvendum, quia cum sit substantialiter inchoatum, non debet propter ritum acci­ dentalem dimitti imperfectum. Si autem defectus acciden­ talis prævideatur ante consecrationem, et suppleri nequeat; tunc vel est defectus levior, ut si hostia non sit omnino integra, habeat aliquam maculam, si alterutrum ex lumi­ nibus videatur extinguendum, et tunc in celebratione est procedendum, ut initio quæstionis seq. dicetur : vel defectus præ visus est gravis, ut si timeatur omne lumen extinguen­ dum, celebians infirmandus, etc., et tunc judicandum est juxta probabilitatem eventus, gravitatem ritus, aliasque circumstantias ; si autem defectus certo occurrere videatur, præstat sacrum relinquere, quam perficere absque illo ritu, t I Quarti p 3, Ui III. sec'. 2 p 1. •2) Quarti p. 3. til. 1. sect 1 dub. 3. | | | {133] DE DEFECTIBUS PK/EVISIS ET ACCIDENTALIBUS. 177 nisi gravis necessitas aliud suadeat (1). Sic in fundato periculo vomitus ante consecrationem ab altari esset recedendum; post consecrationem autem procedendum eo meliori, quo potest, modo possibili (2). 133. Quid faciendum, si advertatur defectus accidentalis infra missam commissus? R. 1. Si defectus commissus suppleri nequeat, est distin­ guendum : nam vel est defectus levis, ut si advertatur altare tantum duabus mappis esse coopertum, et tunc in celebra­ tione est procedendum, quamvis etiam sit in initio missæ, quia continuatio censetur esse majoris considerationis, et abruptio semper nata est aliquod scandalum parere : vel est defectus gravis, et tunc si ante consecrationem advertatur, ab altari est recedendum, nisi habeatur gravis causa sic celebrandi, aut grave timeatur scandalum. In dubio tamen et gravi perplexitate seu d.flicultate eligendum est, quod habet minus periculi, et minus malum putatur (3). Post con­ secrationem autem in celebratione est procedendum, quia missa post consecrationem abrumpi non potest. 2. Si defectus accidentalis commissus suppleri possit; regulariter tamen suppleri non debet, uti rubricæ lit. V, n. 2, praescribunt, quod, quæ non sunt de necessitate Sacramenti, non sint resumenda : ratio est quia illi ritus accidentales ab una parte non pertinent ad essentiam sicut essentiales, qui semper suppleri debent; et ab altera parte nihil conferunt ad significationem, ornatum aut reverentiam, quando non fiunt suo ordine, sed potius perturbant (4). Sic nullo modo repeti possunt post consecrationem, quæ ante eam omissa sunt, nec post sumptionem quæ antea prætermissa sunt, quia com­ muniter verificari nequeunt; neque repelendæ sunt partes extraordinaria! omissæ, ut Gloria, Credo, etc.; neque præfalio, Communicantes aut Hanc igitur propria, si communia (1) (2) (3; ^4) Vid. Quarti quæst. procem, sect. 3, p. 8. Quarti ibidem et Collet Traité des ss. myst., ch. 1, n. 6. Quarti p 3, lit. I, sect. 1, dub. 3. Giivautus p. 3, tit. X, rub. 16; Quarti p. 3, tit. I, sect. 1, dub. 3. Tom. II. 12 www 178 PARS 3- DE DEFECTIBUS MISSÆ (133) dicta fuerint; neque epistola aut evangelium si unum dictum sit pro alio; neque renovandæ sunt genuflexiones aut signa­ tiones, quando non factæ sunt suo loco. Excipitur tamen : 1° si rubricæ aliter statuant, ut quoad mixtionem aquæ et oblationem calicis aut hostiæ, quæ ante consecrationem semper suppleri debent; item si inveniantur reliquiæ consecratæ post sumptionem, eæ etiam post ablu­ tiones sumendæ sunt. 2° Si notabilis pars omissa sit, quam sacerdos statim advertit, potest eam repetere, præsertim si secreto oret; si autem fieri non possit nisi modo inconve­ nienti aut cum scandalo, quia populus omissionem non advertit, sed adverteret repetitionem, repetere non potest, nisi, si populus defectum adverterit, minus scandalizaret repetere, quam non repetere : populum enim minus offendit, repetere quæ inadvertenter omissa sunt, quam penitus omit­ tere, quæ dicenda aut facienda sunt. 3° Si id quod omi&um est, faciliter suppleri possit, et parva mora ad id sufficiat, suppleri potest, ut si collecta omissa sit, et id advertatur ante finem orationum, omissa cum aliis extra ordinem reci­ tari potest. Titulus II. DE DEFECTIBUS MATERIAL 1 > Rub. Defectus e.c parte materice possunt contingere, si aliquid desit en· iis, quce ad ipsam requiruntur. Requi­ ritur enim ut sil panis triticeus, et vinum de vite : et ut hujusmodi materia consecranda, in actu consecrationis sit coram Sacerdote. [134] DE DEFECTU PANIS. 179 Titulus III. DE DEFECTU PANIS. Rub. 1. Si panis non sit triticeus, cel si triticeus, admixtus sil granis alterius generis in tanta quant itale, v.t non maneat panis triticeus, vel sil alioqui corruptus, non conficitur Sacramentum. 2. Si sit confectus cie aqua rosacea, tel alterius distillationis, dubium est, an conficiatur. 3. Si coeperit corrumpi, sed non sit corruptus, simili­ ter si non sit azymus, secundum morem Ecclesia: latince, conficitur, sed conficiens graviter peccat. 13-1. Qualis debet esse hostia, ut valide et licite sit consecrabilis? R. Ut valide consecretur, debet esse confacta ex farina triticea cum aqua, saltem in majori quantitate, et esse non corrupta : ut licite consecretur, debet esse : 1° sine admix­ tione aliorum granorum et liquorum præter triticum et aquam naturalem; 2° panis azymus; 3° iccenter confecta (1); 4° rotunda, integra et non fracta; 5° candida et non macu­ lata; 6° tenuis; 7° ordinarim magnitudinis; 8° cum imagine crucifixi, quam ei impressam esse convenit, in quo tamen servandam esse consuetudinem respondit S. IU G. (2). Hinc hi duo versus : (1) Vid. tom. I, n. 281. (2) 2G Ap. 1854, n. 1574-4723. Vid. Quarti quæst. prcœm. s. 5, puncto 1, dub. 3. PARS 3. DE DEFECTIBUS MISS.E. 180 1136] Candida, triticea, ac tenuis, non magna, rotunda. Expers fermenti, non falsa, sit hostia Christi. 135. Quoad confectionem hostiarum notanda sunt se­ quentia : - Conveniret a sacerdotibus, clericis aut religiosis « hostias in missa usurpandas confici, ut omni errori, præ« serlim admixtionis liquoris vel grani alterius obviaretur, v et cum majori nitore et reverentia tractarentur : passim enim venales satis incurie tractantur et sordide, quod est « indecens in materia tanti tamque puri sacrificii... Ut « autem hostire purissime sine ulla admixtione, nec non « honestissime fiant; hæc erunt singulariter observanda : « imprimis triticum, si fieri potest, magno studio granatim « eligatur; electum in sacculo mundo et de bono panno ad « hoc opus tantum facto ponatur, atque a famulo boni studii « ad molendinum deferatur. Quo delato, famulus aliud fru« mentum in ipso molendino moli prius faciat, ut illud, unde * hostiæ fieri debent, sine aliqua sorde moli postea valeat, n Reportata farina, clerici antequam incipiant, manus lavent, v ipsamque cribrent. Deinde unus super tabulam mundissi» main ipsam farinam aqua conspergat, et manibus fortiter - compingat, atque maceret. Postea in ferrum, in quo co« quuntur, ponat et coquat, advertens ut imago sacra Cruci» fixi, et non alia tam majoribus, quam minoribus sit im« pressa. Nec non ut niti le et studiose fiant, eas forcipibus ad « id tantum paratis, vel alio simili instrumento tondeat « (1). I 3G. An licet adhibere materiam, quæ habet defectum accidentalem? R. 1. Si ratione alterationis seu defectus materia dubia evadat, ipsam in nullo umquam casu adhibere licet, neque ad perficiendum sacrificium. 2. Quamvis certum sit, materiam fore valide consecrabilem; per se tamen semper illicitum erit eam adhibere, et peccatum erit grave contra reverentiam sacramenti, si defectus notabilis fuerit : hoc autem morali judicio determi­ nandum est, sanctissimi negotii considerando dignitatem. (I Vinitor p. 3, tit. 3, aunot. 11. [137] DE DEFECTU PANIS. 181 Dcflciente tamen materia undequaque debita, et habita ratione sufficiente sic celebrandi, v. g. ob praeceptum superioris; licet adhibere materiam modice defectivam, ut vinum tenue, vel paululum acesceris, hostiam aliquantulum maculatam, etc. cl urgente gravi necessitate etiam materiam notabiliter defectivam, modo certum sit, esse veium panem et verum vinum (1). Quanto autem major est defectus, tanto major debet esse necessitas, ut peccatum excusare et irreverentiam abstergere valeat. Not. viros etiam probos solere assumere materiam licet non uudequaque debitam, quæ in alia ecclesia sibi adminis­ tratur, v. g. vinum satis tenue, vel paululum acidum : id enim in alia ecclesia ipsos excusat, sed minime illius rectores, qui materiam undequaque debitam procurare tenentur. 3. Quoad panem fermentatum communis est sententia, illum neque ad dandum viaticum, neque ut populus missam audiat, neque in ullo alio casu adhiberi posse, nisi ad perfi­ ciendum sacrificium, si scilicet celebrans post factam conse­ crationem calicis advertat defectum substantialem panis, et non possit habere alium panem nisi fermentatum. 13*. An licet celebrare cum hostia minori, qualis datur laicis? R. Negative, ex usu Ecclesiae, et quia major aptior est ad caeremonias præscriptas faciendas; nisi major habeii uon possit, quo casu solius devotionis causa cum minori celebrare licet in secreto seu privato sacello; et etiam publice, facta monitione ad vitandum scandalum, si justa adsit causa, v. g. ut populus possit audire sacrum de piæcepto, detur viaticum etc. (2). (1) Merati p. 3, tit. 4, n. 4; Quarti queest. procem, s. 5, p 4, et p. 3, tit. 4, dub 12; s. Alph de Ligorio lib. 6, u. 207, q. 1. (2) Quarti quæst. proœm. sect. 5, p. 1; Viniter p. 3, tit. 3, annqt. 10. 182 PARS 3 DE DEFECI IBUS MISSÆ. 1138] DE EMENDANDO DEFECTU PANIS. Rub. 4. Si Celebrans ante consecrationem advertit, Hostiam esse corruptam, aut non esse triticeam; remota illa hostia, aliam ponat, et » facta oblatione, saltem mente concepta, prosequatur ab eo loco, ubi desivit. 5. Si id adverterit post consecrationem, etiam post illius llosliœ sumptionem, posita alia, faciat oblationem, ut supra, et a consecratione incipiat, scilicet ab illis verbis, Qui pridie quam pateretur; et illam priorem, si non sumpsit, sumat post sumptionem Corporis et San­ guinis, vel alii sumendam tradat, vel alicubi reverenter conservet. Si autem sumpserit, nihilominus sumat eam, quam consecravit : quia prœccplum de perfectione Sa­ cramenti maioris est ponderis, quam quod a jejunis sumatur. 6. Quod si hoc contingat post sumptionem Sanguinis, apponi debet rursus novus panis, et vinum cum aqua; et facta prius oblatione, ut supra, Sacerdos consecret, incipiendo ab illis verbis, Qui pridie : ac stalim sumat ulrumque, et prosequatur Missam, ne Sacramentum remaneat imperfectum, et ut debitus servetur ordo. 1 38. Quid faciendam si celebrans infra missam advertat substantialem defectum hostiae, seu eam esse corruptam, aut non esse triticeam? R i. Si celebrans defectum ante consecrationem advertat, hostiam stalim removere debet et aliam aptam sumere, hancque, si alterius facta sit oblatio, mox offerre, vel oratione H Suscipe sancte Pate/' etc. vocaliter recitando, quod certo est opjimum, ut ipsa rubrica per vocem saltem innuere videtur; vel eamdem orationem saltem mente concipiendo, hostiamque deponendo super corporale absque illius eleva- (138] DE EMENDANDO DEFECTU PANIS. 183 tionecum patena (1). Quæ mentalis oblatio semper sufficiens est. et quandoque etiam congruentior, ut si sit infra inceptum canonem, ne recitatio interrumpatur, aut si ita fieri expediat, ut defectus eo magis occultetur. Facta oblatione missam prosequitur ab eo loco, ubi desivit, nisi modo recitasset Qui pridie quam pederetur, quæ verba semper resumenda sunt. Hostia amota, si illius facta sit oblatio, sumenda est post ablutiones, vel in sacrarium projicienda. 2. Si Celebrans defectum advertat post consecrationem, etiam post illius hosliæ invalide consecralæ sumptionem, sed ante sumptionem s. Sanguinis; debet statim sumere aliam hosliam, eam offerre ut supra, moxque illam consecrare, more solito incipiendo ab illis verbis, Qui pridie quam 'pede­ retur : facta consecratione, et prætermissa, si facta sit. ele­ vatione, non repetendo verba et signa intermedia, missam prosequitur ab eo loco, ubi desiit, uli patet ex rubrica supra n. 6, et ut in sequente responsione dicetur : si enim ibi preces et signa repetenda non sint, licet dicta et facta sint super unam tantum speciem valide consecratam; neque hic repetenda sunt, quia eadem utriusque est ratio. Neque etiam in hoc et similibus casibus juxta Collet (2), si reconsecratio fiat post Agnus Dei, nova commixtio sacræ particulæ in calice fieri debet, quia juxta rubricas (3) inter consecrationem et sumptionem nullum medium intercedit, ita ut nulla signa facta repetenda sint; licet idem auctor innuat eamdem com­ mixtionem fieri posse, modo fiat sine populi perturbatione Si celebrans priorem hosliam invalide consecratam non sumpserit, debet illam sumere post sumptionem Corporis et Sanguinis, sed ante purificationem, quod est omnium opti­ mum; vel alii in statu gratiæ existent], uti maxime decet, sumendam tradere; vel alicubi reverenter conservare, donec certo constet illam esse corruptam, et tunc in sacrarium projicere. Hæc facienda sunt ad cautelam, quia ordinarie (1) Gavanlus p. 3, tit. 3, rub 4, (2) Tract, de div. off. in line observat. 10. (3) Hoc lit. n 6, et tit. IV, n. 5. 184 I PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. 1138)· tarn certo constare non potest, hostiam totaliter esse cor­ ruptam, aut non esse triticeam; et licet hoc constaret, equi dem oblatio (acta et prolata super istam materiam verba consecrationis exigunt, ut ipsa reverenter tractetur. Si autem celebrans hostiam invalide consecratam sump· serit, nihilominus quamvis non amplius sit jejunus, stalim sumere debet eam, quam consecravit. 3. Quod si hoc contingat post sumptionem s Sanguinis, debit celebrans rursus apponere novum panem et novum vinum cum aqua, et facta prius utriusque oblatione saltem mente concepta, ut supra, ulrumque consecrare, incipiendo a verbis Qui pridie; prætermissis autem elevatione, et omnibus aliis, quæ fiunt et dicuntur a consecratione usque ad communionem, staliin ulrumque sumere, missamque prosequi : ea enim verba rubricæ slalim sumat, ut ait Bened. XIV (1) ostendunt omittendas esse preces, ne (2) popu­ lus, si fieri potest, errorem cognoscat. Ratio, quare hic uti unique consecrandum sit, est : 1° ne Sacramentum seu potius sacrificium maneat imperfectum; prior enim consecratio calicis totaliter peracta et per sump­ tionem completa, amplius connecti nequit cum posteriori consecratione hostiæ : et 2° ut debitus servetur ordo, qui postulat, ut piius consecretur hostia, et di inde calix; Corpus enim Christi prius exister© debet, antequam ex eo fundatur Sanguis; in calice namque repræsentatur effusio sanguinis (3). Consecratio ergo utriusque speciei in hoc casu juxta rubricas semper requiritur, sive celebretur in loco publico, sive piivato, et ‘-nos, ut ait Bened. XIV (4) non ita fidenti *» animo sumus, ut a rubrica recedamus n : ea enim rubri­ carum auctoritas est, ut quorumcumque auctorum placitis præferri debeant. Quart i tamen (5) censet probabilius esse» > \ Γ X (1) (2j (3) (4 ) (5; De sac. missæ sect. 2, § 127. Gavanlus p. 3, lit. 3, rub. 6. Bened. XIV, de sac. m s. 2, § 121; Gavanius loco cit. Loco cit. P. 3, til. 3, sect. 2, dub. 2. (139] DE EMENDANDO DEFECTU PANIS. 185 non oportere in dicto casu consecrare novum vinum, neque hoc cadere sub præcepto, imo n elius et convenientius esse, solum panem consecrare, et consecratum slatirn sumere, 1* quia ex jure communi (1) in talibus non est aliquid iteran­ dum, sed caute supplendum, quod incaute fuerat praetermis­ sum : 2° quia si de novo fiat consecratio utriu-que speciei, de novo conficitur integrum sacrificium; ergo non perficitur prius inchoatum, sed eo relicto imperfecto, aliud distinctum offertur : 3° quia hic modus est magis commodus et expeditus, ininusque expositus periculo scandali et admirationis populi : 4° quia quamdiu sacerdos est in altaii, actio sacrificandi moraliter perseverat : 5° quia licet invertatur ordo debitus prius consecrandi panem et deinde vinum, hoc etiam obtinet in casu rubricæ n. 5, ubi tamen sola panis consecratio præsci ibitur; et tandem 6° quia rubricæ de defectibus juxta ipsum Quarti sunt tantum directivæ, ut notatum est n. 129. Hæ rationes tam graves et solidæ videntur, ut Collet (2) condemnare nequeat illos, qui hanc sententiam amplectun­ tur, licet ex debito rubricarum respectu inclinet ad primam sententiam, quam rubricæ proponunt sequendam, nisi in casu scandali multitudinis populi, aut longæ expectations faciente. ί 39. Quid faciendum, si facta oblatione hostiæ. afferantur h s iæ minores consecrandæ pro communione populi? R. Cum rubricæ (3) praecipiant, ut hostiæ minores una cum majori offerantur, et dum agunt de defectibus, quoad novam materiam consecrandam constanter praescribant, ut illa materia, licet omnibus aliis praetermissis, prius tamen offeratur; sequitur : 1° oblationem ex lege rubricarum omnino necessariam esse; 2° hostias consecrandas post oblationem factam non esse admittendas nisi ex legitima causa; 3° si admittantur, semper saltem mentali 1er esse offerendas, ut supia de majori hostia dictum est. Quousque autem et ex qua (1) Cup 1, de sac. non iterandis. (2) Traité des ss. myst., ch. IV, n. 11. (8) In ritu celeb, m. tit. VU, n. 3. 186 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. H39] ratione admitti possint, auctores non conveniunt. Certum solummodo est, illas nunquam posse admitti post consecra tionem panis. Post oblationem autem usque ad praefationem exclusive secundum communem sententiam licite admitti possunt ex gravi causa; quinimo tuto admitti posse videntur ex causa rationabili, qualis censetur commoditas communican’is, quia ad præfationem moral iter perseverat oblatio, et ad hanc spectant omnes orationes, quæ usque ad initium præfationis dicuntur (1). 2° Incepta præfatione, sed ante canonem, admitti nequeunt, nisi ex gravi causa, cujusmodi est magna multitudo parata ad communicandum, necessitas communicandi infirmum aut consecrandi hostiam in solemnitate exponendam ; quia, cum oblatio roque moraliter per­ severet. non est amplius tempus aptum offerendi, et per oblationem faciendam ordo missæ invertitur (2). 3° Incepto canone quidam etiam censent, illas admitti posse, sed, ut dicit Bened. XIV (3), communis sententia est, et plurimorum firmata consensu, non posse admitti, cum canon recitari inceperit, etiamsi ageretur de consecranda particula, quæ pro viatico ad infirmum afferenda esset : eo enim casu parva quaedam particula ex hostia missæ detrahi, et pro infirmo reservari posset (4). Addit tamen Cavalieri. si tot sint infirmi communicandi, ut pro omnibus pars hostiæ missæ reservari non possit, tunc in hoc casu necessitatis, quæ legi non subjacet, etiam incepto canone, imo adhuc immediate ante consecrationem, particulas consecrandas admitti posse. (1) Ita Cavalieri torn. 4, dec. 64, η. 3; Quarti p. 2, iit. 7, sect. 1, dub. 2 et 3; item ita sentire videntur Gavantus p. 3, iit. 10, n. 19; et Bened. XIV, de sac. m sect. 2, § 158. (2) lia Bened. XIV et Quarti locis cit ; Cavalieri loco cit. et tom. 5t c 13. n 32; ita etiam sentire videtur Merati p. 2, lit. 7, n. 8, in fine. (3) Loc. cit. (4) Ita etiam Merati et Quarti locis cit. et Cavalieri tom. 5, loco cit. 187 (MO) DE CASU, QUO SPECIES GONSECRATÆ DISPAREANT. Rub. 7. Si Hostia consecrata dispareat, vel casu aliquo ut cento, aut miraculo, vel ab aliquo animali accepta, et nequeat reperiri; tunc altera consecretur ab eo loco incipiendo, Qui pridie quam pateretur, jacta ejus prius oblatione, ut supra. Praenotandum ob similitudinem materiæ hic etiam agi de casu effusionis calicis, de quo rubricæ agunt tit. X, n. 13. 140. Quid faciendum, si species panis aut vini post con­ secrationem dispareant? R. I. Si Hostia sacra ab aliquo animali aut vento surrepta sit, diligenter et reverenter quaerenda est, ut sacrificium cum eadem perficiatur; si autem reperiri nequeat, res divinæ providentiae relinquenda est, et faciendum, quod dicetur in sequentibus. II. Si species sacra non totaliter disparuerit, ut si calix non totaliter sit effusus, ita ut aliquid vel parum remanserit; si vento aut ab animali media tantum pars hostiæ surrepta sil, aut saltem aliqua pars relicta; si species panis aut vini per miraculum (1) non totaliter sublatæ aut inutatæ sint, sed aliquo modo sint sensibiles, vel saltem aliqua earum pars immutata remaneat; nihil renovandum est, sed illud, quod remanet, sumendum est, nisi, ut infra dicetur, in casu miraculi nimia nausea fiat. Not. dum dicitur juxta rubricas (2) nihil esse renovandum, si aliquid vel parum remanserit, hoc intelligendum esse, non de minima gutta vel particula, quæ linguæ vel palato adhae­ ret, et deglutiri non potest, seu ad stomachum sensibiliter (1) De miraculosa mutatione specierum vid. Quarti p. 3, tit. 3, sect. 3; Billuart de Euch. dissert. 4, art. 2, pet. 5. (2) Tit. X, η. 13. 1I 188 PARS 3 DE DEFECTIBUS MISSÆ. [U(q pervenire non valet, sed de aliqup, quod per modum man­ ducationis et bibitionis, per quos actus s. Scriptura commu­ nionem exprimit, sumi potest; ita ut si tam parum remanserit, ut per modum cibi aut potus sumi non possit, nova conse­ cratio illius speciei deficientis requiratur (1). III. Si alterutra species sive panis sive vini totaliter dis­ paruerit, ut si de effuso Sanguine nihil omnino remanserit, quod per modum potus sumi potest, si totalis hostia surrepta sit, si species miraculo totaliter mutatae sint, aut saltem sacerdoti talis nausea fiat, ut eas sumere non possit; tunc alia materia pro specie deficiente accipienda est, hæc primum offerenda, et tunc consecranda, incipiendo a verbis Qui pridie, aut Simili modo, prout vel hostia vel calix reconsecralur; et consecratione lacta, missa prosequenda est ab eo loco, ubi celebrans desiit. Not. 1. In casu quo alterutra species dispareat, hujus tantum et non utriusque novam consecrationem requiri, quamvis nova consecratio etiam fiat post sumptionem sacræ speciei remanentis; quia sacrificium essentialiter perfectum fuit valida consecratione utriusque speciei, quæ simul in altari extitit, et debito ordine, una post alteram consecrata fuit; et nova tantum requiritur consecratio ad sumptionem illius speciei, quæ disparuit. Not. 2. Novam consecrationem in casu, quo alterutra species consecrata dispareat, in rubricis (2) præscriptam esse, et sub gravi obligare, cum sub gravi utraque species sumenda sit : in casu tamen miraculi nova consecratio non videtur præcepta, sed consulenda tantum juxta s. Thomam (3), quia quæ miraculo fiunt, legibus humanis non subduntur (4). IV. Si utraque species dispareat, ut si vento s. Hostia avolet, et calix effundatur, aut miraculo species in carnem (1 Collet Traité des ss. , ch. XIV, η. XII; Janssens, p. 3 tit X, § 3, n. 39. (2) Tit. Ill, n. 7, et tit. X, n. 13. Η η (3) P. 3, q. 82, art. 4. (i, Vid. Collet Traité des ss. mi/st., ch. IV, n. 14. (140] DE DEFECTU VINI. 189 et sanguinem mutentur; juxta Quarti (i nova materia panis et vini consecrari nec debet nec potest, quia hoc esset non prius sacrificium consummare et perficere, sed aliud omnino distinctum offerre : attamen extra casum miraculi, in quo juxta s. Ttiomam est. de consilio tantum, videtur probabilius, novam materiam panis et vini accipiendam esse, eamque prius facta oblatione consecrandam, incipiendo a verbis, Qui pridie, et deinde missam esse prosequendam a loco, ubi relicta est (2). Quia cum sacrificium essentialiter sit incep­ tum, per sumptionem etiam est consummandum: et nova consecratio utriusque speciei in hoc casu non magis distinc­ tum sacrificium censeri debet, quam in aliis casibus, in quibus nova consecratio sive alterutrius sive utriusque speciei præscribitur. Not. celebrantem in casu miraculose? mutationis sacrarum specierum, illam carnem aut sanguinem sumere non debere, sed reverenter reservare (3). Quid sit faciendum cum s. Sanguine effuso, dicetur num. 185. Titulus IV. DE DEFECTU VINI. Rub. 1. Si vinum sil facium penitus acetum, vel penitus putridum, vel de uris acerbis, seu non maturis expres­ sum, vel ei admixtum tantum aquœ, ut vinum sit cor­ ruptum; non conficitur Sacramentum. 2. Si vinum cœperil acescere, vel corrumpi, vel fuerit aliquantum acre, vel musium de uvis tunc expressum, (1) P. 3, lit. 3, s. 3, dub. 5. (2; Janssens p. 3, tit. 3, n. 20. (3) S. Thomas et Quarti locis cit.; Custaldus lib. 2, s. 14, c. 7, n. 19. 190 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. IUI) rei non fuerit admixta aqua, vel fuerit admixta aqua 'rosacea, seu alterius distillationis; conficitur Sacra­ mentum, sed conficiens graviter peccat. « 141. Quale vinum est materia debita consecrationis? R Omne et solum vinum de vite, in sua specie incorrup­ tum. Idem autem est, sive sit album, sive rubrum, nisi ali­ cubi exstet praeceptum rubro aut albo utendi : communiter tamen adhibetur album ad majorem linteorum munditiem; rubrum tamen etiam licite adhiberi potest, uti quidam etiam praeferunt, ad removendum periculum assumendi aquam loco vini, et ad Sanguinem Domini nostri expressius repræsentandum (1). Item ut vinum licite consecretur, debet esse purum et mundum absque admixtione fragmentorum cooper­ culi lagenæ, etc. De vino congelato agetur η. 183. DE EMENDANDO DEFECTU VINI. Rub. 3. Si celebrans ante consecrationem Sanguinis, quamvis post consecrationem Corporis, advertat aut vinum, aid aquam, aut utrumque non esse in Calice; debet statim apponere vinum cum aqua, et facta oblatione ut supra, consecrare, incipiendo ab illis verbis, simili modo, etc. 4. Si post verba consecrationis, advertat vinum non fuisse positum, sed aquam : deposita aqua in aliquod vas, iterum vinum cum aqua ponat in Calice, et conse­ cret, resumendo a verbis prœdictis, Simili modo, etc. 5. Sz hoc advertat post sumptionem Corporis, vçl hujusmodi aquæ; apponat aliam Hostiam iterum conse­ crandam, et vinum cum aqua in Calice, offerat utrum(1) Merati p. 3, tit. 4, n. 6; Vinitor p. 3, tit. 4, annot. 8. ··*—■ [142] DE EMENDANDO DEFECTU VINI.. 191 cl consecret, el sumat, quamvis non sit jejunus. Vel, si Missa celebretur in loco pzcblico, ubi plures adsint, ad evitandum scandalum poterit apponere vinum cum aqua, et facta oblatione, ut supra, consecrare, ac statim sumere, et prosequi cœtera. 6. Si quis percipiat ante consecrationem, vel post con­ secrationem, lotum vinum esse acetum, vel alias corrup­ tum, idem servetur quod supra, ac si deprehenderet non esse positum vinum, vel solam aquam fuisse appositam in Calice. 7. Si autem Celebrans ante consecrationem Calicis advertat non fuisse appositam aquam, statim ponat eam, et proferat verba consecrationis. Si id advertat post con­ secrationem Calicis, nullo modo apponat, quia non est de necessitate Sam>amenti. ÿue, 142. Quid faciendum, si celebrans infra missam advertat aut vinum non esse in calice, vel esse corruptum, vel esse aquam, totum acetum, aut alium diversum liquorem? R. 1. Si celebrans ante consecrationem calicis, quamvis post consecrationem hostiae, defectum advertat, debet statim liquorem defectivum, si appositus fuerit, in aliquod vas effundere, mox apponere vinum cum modica aqua, el si calicis oblatio facta sit, eum statim saltem mentaliter offerre, ut dictum est, n. 138, resp. 1; faclaque oblatione missam pro­ sequi ab eo loco, ubi desiit, ut patet ex rubricis tit. III, n. 4, cum eadem sil ratio; nisi modo recilasset Simili modo etc. quæ verba semper resumenda sunt, cum juxta rubricas ab his verbis semper incipiendum sit, si calix de novo conse­ crari debeat. Liquor defectivus, saltem si calicis oblatio facta sit, cum ablutione digitorum sumendus est, vel in samarium projiciendus. 2. Si celebrans defectum advertat post prolata verba consecra'i mis calicis, sed ante sumptionem s. Hostiæ; debet statim liquoiem defectivum effundere in aliquod vas, tum 192 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. [142J vinum cum modica aqua apponere, calicem de novo saltem men tali ter offerre; et hac oblatione facta statim consecrare, resumendo a verbis, Simili modo, et prosequendo usque ad Unde el memores exclusive (1). Facta consecratione, et ele­ vatione si jam facta fuerit, cum omnibus aliis praetermissa, missam prosequitur ab co loco, ubi desiit, ut de simili casu dictum est n. 138, resp. 2. Si in hoc casu particula s Hostiæ in calicem missa fue­ rit, non tamen alius calix pro nova consecratione adhiberi potest (2), sed aqua aut alius liquor in alium calicem aut ciborium effundi debet; ct si alius calix aut ciborium desit; adhiberi potest quodcumque vas mundum, cum rubrica non aliud requirat : potest etiam, effusa prius aqua aliove liquore, particula s. Hostiæ in calice retineri, et superinfundi vinum cum modica aqua ad consecrandum. Item juxta mis­ sale Parisiense aqua infusa, post commixtionem s. particulæ, non est effundenda, sed vinum apponendum in majori quan­ titate (3 . Liquor effusus, si sit aqua vel quid aliud potabile, et s. particula commixta non fuerit, sumendus est cum ablu­ tione digitorum; et si sacra particula commixta fuerit, cum prima purificatione : si autem liquor potabilis non sit, in sacrarium effundendus est, prius tamen s. particulam, si immissa sit, diligenter eripiendo; et casu, quo particulæ separatæ eripi non possint sine periculo, ne quædam frag­ menta remaneant, in tabernaculo conservandus est, donec particulæ certo corrumpantur, et tunc totum in sacrarium mittatur. 3. Si celebrans defectum advertat post sumptionem s. Hos­ tiæ vel liquoris invalide consecrati ; debet statim rursus apponere aliam hostiam iterum consecrandam, et vinum eum aqua in calicem, offerre utrumque saltem men tali ter, (1) Ita Sylvius apud Bened. XIV, de sac. m. sect. 2, § 127. (2) S. R. C. 16 Sept. 1815, n. 43654515. (3) Vid. Collet Tiaité des ss. myst., ch. IV, § II, u. IX, et de Voff. div. •observ. in Hue. - 193 DE EMENDANDO DEFECTU VINI. (142] mox consecrare, et statim sumere (ut patet ex verbis, offerat utrumque, et consecret, et sumat, quæ rubrica supra n. 5, immediate conjungit, item ex tit. III, n. 6, ubi in simili casu utrumque statim sumendum præscribitur), quamvis etiam non amplius sit jejunus; ac deinde missam prosequitur. Vel si missa celebretur in loco publico, ubi plures adsunt; cele­ brans ad evitandum scandalum, potest apponere solum vinum cum aqua, et facta oblatione ut supra, consecrare, ac statim sumere, missamque prosequi. Itaque juxta rubricas supra n. 5. solum vinum in casu consecrari debet, si celebretur in loco publico, et utraque materia, si celebretur in loco privato, vel in ecclesia ubi pauci adsunt : nihilominus juxta Quarti (1) solum vinum consecrari licet, etiamsi nullus adsit, nec urgeat necessitas vitandi scandalum, quia hic modus est aptior et expeditior, nec militat ratio inversionis ordinis, cum Sanguis consecretur post Corpus (2). Notandum in casu, quo celebrans defectum vini advertit, quidem post sumptionem s. Hostiæ, sed ante sumptionem s. particulæ in calice relictæ, uti fieri potest; tunc semper solum vinum consecrari posse et debere, quia tunc Corpus et Sanguis simul in altari existant, quamvis distincte sumi nequeant, propter cujus tanten defectum nihil esse reiterandum rubricæ expresse statuunt tit. X, n. 10 : quod etiam confirmatur ex rubricis ibidem n. 13, ubi præ­ scribitur, si aliquid de effuso Sanguine remanserit; illud esse sumendum sine nova consecratione calicis; quod simi­ liter locum habet in præsenti casu, in quo particula s. Hostiæ remanet. Casu quo sacerdos, dum liquorem e calice haustum tenet in ore, cognoscat vinum non fuisse positum in calicem, illum liquorem ejicere non debet, tum propter indecentiam inde sequendam, tum propter periculum simul ejiciendi particulam (1) P. 3, tit. 3, sect. 2, dub. 2, in fine, et tit. 4, rub. 5. (2j lia eliam Scotus, Suarez, et favet s. Bernardus apud Bened. XIV, de sac. m. sect. 2, § 124, usque ad § 127. Vide etiam dicta num. 138, resp. 3, quæ hic similiter applicari debent. Tom. II. 13 1 • i irniti PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. (1431 s. Hostiæ, sed potius deglutire, quamvis per hoc jejuniunk naturale frangatur, quia sic ex duabus inconvenientiis minor eligitur (i). Si liquor autem non sit exhaustus, vel in calice retinendus est affusa majori quantitate vini; vel in aliud vas effun­ dendus, et deinde sumendus cum ablutionibus; et si sumi nequeat, vel conservandus vel in sacrarium est mittendus, ut dictum est ad resp. præc. 143. Quid faciendum, si celebrans advertat, se omisisse aquam vino admiscere? R. Si id advertat ante consecrationem calicis, debet statim parum aquæ apponere, eam de more benedicere (2) et sine nova calicis oblatione procedere; nam licet rubricæ supra n. 3, novam oblationem præscribere videantur, hæ tamen rubricæ tantum intelligendæ sunt de casu, quo aut vinum, aut vinum et simul aqua non sunt apposita, ut patet ex rubricis n. 7, ubi nihil de calicis oblatione præscribitur : quia hoc parum aquæ unitur, et moraliter unum edicitur cum vino, quod modo est oblatum (3). Si autem id advertat post consecrationem calicis, nullo modo eam amplius apponere potest; et si adverteret post incepta sed ante finita verba con­ secrationis calicis, praestaret pergere, quam formam abrum­ pere, et aquam apponere. DE DEFECTU QUI SUPPLERI NON POTEST, ET DE DEFECTU IN UTRAQUE MATERIA. Rub. 8. Sz materia» quæ esset apponenda, ratione defectus vel panis, rei vini, non posset ullo modo haberi; (1) Ita Suarez disp. 85, seel 1; Gavantus p. 3. lit. 4, rub. 5; Quarti p. 3, tit 1, dub. 13. (2) Gavantus p. 3, til.\4, rub 7. (3) Ita Quarti p. 2, til. 7, sect. 1, dub. i; Collet [Traité des ss myst cb. XIV, n. III. ’* [145] DE DEFECTU QUI SUPPLERI NON POTEST, ETC. 195 si id sil ('ude consecrationem Corporis, ulterius procedi non debet : si post consecrationem Corporis, aut etiam vini, deprehenditur defectus alterius speciei, altera jam consecrata; tunc si nullo modo haberi possit, proceden­ dum erit, et Missa absolvenda, ita tamen, ut prœlermittantur verba et sirpia, quæ pertinent ad speciem deficientem. Quod si expect ando aliquandiu, haberi possit, expeclandum erit, ne Sacrificium remaneat im­ perfectum. 144. Quid faciendum, si materia deficiens panis vel vini haberi non possit? R. Ante consecrationem hostiæ ab altari est recedendum, ut etiam dictum est n. 132 : si autem sit post consecrationem hostiæ aut etiam vini; tunc si materia apponenda nullo modo, aut, quod idem est (i), non nisi difficillimo modo haberi pos­ sit, missa est absolvenda, ita tamen ut praetermittantur verba et signa, quæ pertinent ad solam speciem deficientem: et signa utrique speciei communia fiant super solam speciem valide consecratam. Quod si aliquamdiu expectando. materia haberi possit, expeetandum est, non quidem per integrum aut medium diem, sed tali tempore, ut censeri possit unum numero Sacrificium eademque moralis actio Vid. num. 171. Not. in casu ad perficiendum sacrificium, licere adhiberi panem fermentatum, item mustum, seu uvas maturas in calicem exprimi posse. 145. Quid faciendum, si defectus essentialis in utraque materia panis et vini simul occurrat? R. 1. Si sacerdos id advertat ante consecrationem, afierri sibi jubeat materias idoneas, quæ si non reperiantur, missam omittat (2). 2. Si vero id advertat post prolata consecrationis verba, (1) Gavantus p. 3, tit. 4, rub. S. (2) Ita Bened, XIV, de sac. missæ sect. 2, 128. 196 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ- [146] quia invalida est consecratio, omittat pariter missam : nihil enim egit, nec quidquam propterea est, quod suppleri opor­ teat (1) Quidam tamen censent, quod sacerdos post consecra­ tionem, sed ante sumptionem, possit debitas materias assu­ mere, offerre, consecrare ac sumere, quia jus celebrandi non ; amisit; et quandoque etiam debeat, dum sine gravi scandalo aut infamia ab altari discedere non potest : quinimo juxta i Praepositum (2) semper tenetur ex lege ecclesiastica, vi cujus missam notabiliter inceptam abrumpere non potest, dum eam licite perficere potest (3). 3 Si i/st.t ch. IV, § II, η. XIV. 1155] DE DE EE CT U INTENTIONIS. 21 i sine ara lapidea. quem tamen vere consecrare remo negare poterit. Contra alii communiter nebant illas esse consecratas, quia ordinaria sacerdotis intentio non censetur extendi ad hostias tali modo positas. Quidquid sit, hæ hostiæ tanquam dubie consecratæ habendæ sunt : unde reverenter sunt tractandæ, sed non adorandae, neque eodem cultu ac vere consecratæ honorandae; non sunt populo distribuendae; sed sumendae post sumptionem s. Sanguinis, uti in alio casu per rubricas tit. III, n. 5, et tit. X, n. 3, praescribitur; vel si magnus hostiarum cumulus fuerit, in alia missa sub condi­ tione consecrari possunt (1). Idem juxta Quarti dicendum est, si ex pluribus hostiis repositis super corporale, aliqua com­ motione aeris asportetur extra corporale, ibique super mappam vel sub corporali maneat tempore consecrationis, sacerdote non advertente. Quid faciendum, si una vel plures hostiæ non con­ secratæ misceantur consecratis? R. Optimum est illas hostias sumere post sumptionem s Sanguinis sive in una sive in sequentibus missis. Quidam etiam consulunt, ut, si una tantum non consecrata admixta sit, singulis communicantibus duæ species tribuar.tur; alii tamen censent hoc non expedii e, tum ob admirationem communicantium, tum ne hostia non consecrata pro coi.se crata sumatur et adoretur. Alii dicunt illas posse consecrari sub intentione consecrandi tantum non consecratas; alii autem docent sub tali intentione non posse consecrari solas hostias non consecratas, quia, cum de nulla affiimari possit, hanc non esse consecratam, deficit vera determinatio mate­ riae, et pronomen hoc veriilcari nequit. Tandem alii potius censent, licite posse conseciari omnes sub conditione, si non sint consecratæ, id est omnes, quæ sunt in cumulo vel in pyxide, et singulas, si non sint consecratæ; quia, cum, posita confusione, de nulla affirmari possit hanc esse conse­ cratam, singulæ possunt consecrari sub conditione, et con(1) Vid, Suarez quæst. 73, disp. 17, sect. 6; Bened. XIV, de sac. in. s. 2, § 159; s. Alph. de Ligorio lib. 6, n. 217; Quarti p. 3, lit. 7, dub. 8. 212 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ 1156) sequenter omnes simul, quia forma spectat ad omnes et singulas distributive (i). 156. Quid faciendum, si sacerdos putans se habere unam hostiam majorem, inveniat esse duas? R. Si id advertat ante consecrationem, alteram extra corporale seponere debet, eamque si ejus oblatio facta fuerit, sumere post ablutionem; si autem advertat post consecra­ tionem. cum alterutra dumtaxat signa facere, sed in sump­ tione utramque simul sumere tenetur. De reliquis et hostia relicta post sumptionem ageturn. 161. Titillus VIII. DE DEFECTIBUS DISPOSITIONIS ANIM.E. P’ Rub. 1 Si quis suspensus, excommunica tus, degradaIus, irregularis, rei alias canonice impeditus celebret : conficit quidem Sacramentum, sed gravissime peccat, tam propter Communionem, quam indigne sumit, quam propter execulionem Ordinum, quœ sibi erat interdicta. 2. .$'/ quis habens copiam Confessoris, celebret in pec­ cato mortali, graviter peccat. 3. S7 quis autem in casu necessitatis non habens copiam Confessoris, in peccato mortali absque contritione cele­ bret, graviter peccat. Secus si conteratur : debet tamen, cum primum poterit, confiteri. 4. Si in ipsa celebratione Missæ Sacerdos recordetur se esse in peccato mortali, conteratur cum proposito confitendi el satisfaciendi. 5. S7 recordetur se esse excommunicalum, vel suspen(1) Vid. s. Alph. de Ligorio lib. 6, n. 216; Quarti p. 3, tit. 7, d. 6 colligitur quarto; Collet Traité des ss. tAyst., ch. IV, § II, n. XIV ' * [157] DE DEFECTIBUS DISPOSITIONIS ANIMÆ. 213 sum, aid locum esse interdictum; similiter conteratur cum proposito petendi absolutionem. A nie consecrationem autem in supradiclis casibus, si non timetur scandalum, debet Missam inceptam deserere. Not. defectus dispositionis animæ consistere in his duobus, vel in peccato mortali vel in impedimento canonico, scilicet in excommunicatione, suspensione, interdicto, degradatione, irregularitate. 157. Quid faciendum, si celebrans recordetur se esse in peccato mortali, vel, quod idem est, si in ipsa celebratione mortaliter peccaverit? R. 1. Si recordetur ante inchoatam missam, maxime si e sacristia nondum sit egressus, debet confiteri, quia ordinarie citra scandalum fieri potest. Si sacris vestibus sit indutus, valde decet, ut illas exuat, quia illæ statui poenitentis non congruunt (1). 2. Si post consecrationem recordetur se esse in peccato mortali; nec confiteri, nec missam abrumpere aut interrum­ pere potest, sed conteri debet cum proposito quam primum confitendi et satisfaciendi; et sic non indigne sed fructuose, ut ait s. Thomas, sumet Sacramentum. 3. Si post inceptam missam ante consecrationem recorde­ tur, et ex recessu ab altari timeatur infamia celebrantis vel scandalum assistentium; potest et tenetur peiicere missam, elicito actu contritionis, juxta rubricas supra n. -1, et 5, et communem sententiam; nisi facile et sine scandalo confiteri possit, ut infra dicetur. 4. Si post inceptam missam ante consecrationem recor­ detur, et ex recessu non timeatur scandalum, quia v. g. celebrat in privato oratorio præsente solo puero vel fideli aliqua persona; disputatur : alii censent sacerdotem non teneri missam interrumpere, nec confessarium advocare aut (1) Gavantus p. 3, tit. 8, rub. 5. ‘214 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. 11581 ad eum accedere, sed elicito contritionis actu posse prosequi: 1° quia rubrica supra n. 4, generalis est, et prosecutionem in casu admittit; 2° quia praevalet obligatio prosequendi sacri­ fie, um; et 3° quia sine nota infamiæ vix fieri potest, cum mi­ nister interruptionem aliis facile narrare possit (i). Conlra alii docent celebrantem teneri confiteri, et si non possit habere confessarium, missam inceptam deserere debete, quia restric.io rubricarum n. 5, æque afficit n. 1. ut patet ex antiquis missalibus, in quibus rubricæ sine numeris impress» fuerunt; et quia obligatio prosequendi missam non est adeo urgens, ut obligationi praemittendi confessionem, quæ majoris est momenti, prævaleat (2). Alii tandem dicunt esse consilium, et non praeceptum confitendi vel missam deserendi, quia s. Thomas (3) indicat, ut putat Gavantus (4), non esse prae­ cepi um sed consilium, deserere missam inceptam, dum dicit: si ante consecrationem... sil memor, tutius reputarem, quod missam inceptam desereret, nisi grave scandalum timeretur (5). In hoc tamen et præcedente casu, ut supra dictum esi, si celebrans facile confiteri possit, v. g quia cele­ brat coram solo ministro, qui est confessarius, quia diaconus assistens est confessarius, vel quia fit concio, ita ut ab altari discedat, confiteri tenetur, quia lex confitendi urget, et nulla causa sufficiens excusat. Confessione autem statim facia, inis sam prosequi debet (G). 158· Quid facere debet sacerdos, qui in celebratione recordatur se esse excommun icat um, suspensum, vel alias canonice impeditum, aut locum esse interdictum? R. Ut in quæstione præcedente : 1° si recordetur post con­ secrationem, missam abrumpere aut interrumpere nequit, (l) S. Bonaveotura in 4, dist. 3; Quarti p. 2, tit. 3, sect. 2, d. 3; Collet Traité des ss. ch. 2, § 1, η. X. .2) S. Alph de Ligorio et Busembaum apud eumdem lib. 6, n. 262, dub. 1 et 2. (3) P. 3 q S3, art. G. ad 2 (4) P. 3. tit 8, in fine (5) Vid. Bened XIV, de sac. missæ sect. 2. § 91. <6 Quarti loco cit. {158) DE DEFECTIBUS DISPOSITIONIS ANIMÆ. 215 sed prosequi debet elicito contritionis actu ad obtinendum statum gratiæ, cum proposito confitendi et petendi absolu­ tionem a peccatis et censui is : et sic, ut ait s. Thomas, per iri risibilem Pontificem J. C. absolutionem consequelur, quantum ad hunc e/feclum, quod peragat divina myste­ ria, et in irregularitatem non incurret (1). 2. Post inceptam missam ante consecrationem, si timeatur scandalum, missam deserere non tenetur, sed illam prosequi potest et debet, modo conteratur ut supra, nisi facile possit confiteri et petere absolutionem, ut in fine quaestionis praec. dictum est. 3. Si non timeatur scandalum, alii sustinent celebrantem ante consecrationem teneri missam deserere juxta rub. n. 5 : sed alii conlra censent, celebrantem in hoc casu posse missam inceplam deserere, et id esse tutius, non vero teneri saltem sub peccato mortali; sed elicito actu contritionis tuta con­ scientia eam prosequi posse, vel quia rubricae de defectibus non sunt praeceptivae, sed doctrinales, ut vult Quarti (2). nec improbant opiniones oppositas, sed suæ naturæ relinquunt; vel quia verbum debet, quo utitur rubrica n. 5, non videtur importare praeceptum grave; et insuper quia favet s Thomas, qui loco supra citato tantum dicit, tutius esse missam incep­ tam deserere (3). Not. rubricas n. 5. dicere, sacerdotem, qui recordatur locum esse interdictum, conteri debere : id autem intelligendum esse, si ipse causam dederit, aut eidem culpabiliter cooperatus fuerit. (1) Collet Traité des ss. ri yst., ch. 2, § 1, η. X, et Janssens p. 3, tit. 8, η. 14 . (2) P. 2, tit. 3, sect. 2, duh. 3. (3) Vid. Quarti p 3, lit. 8, sect. 1, dub. 4, aliique in quæst. præc. citatu 216 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. [159> Titulus IX. DE DEFECTIBUS DISPOSITIONIS CORPORIS. DE DEFECTU JEJUNII. rv Rub. 1. Si quis non est jejunus post mediam noctem, etiam post sumptionem solius aquce, vel alterius polus, aut cibi, per modum etiam medicinœ, et in quantacurnque parva quantitate, non potest communicare, nec celebrare. 2. Si autem ante mediam nodem cibum aid potum sumpserit, etiamsi postmodum non dormierit, nec sit digestus, non peccat : sed ob perturbationem mentis, ex qua devotio tollitur, considitur aliquando abstinendum. 3. Si reliquiœ cibi remanentes in ore transglutiantur, non impediunt Communionem, cum non transglutiantur per modum cibi, sed per modum salivœ. Idem dicendum, si lavando os deglutialur stilla aquæ prœler intentionem. 1. S/ plures Missas in una die celebret, zd in Nativitate Domini, in unaquaque Missa abluat digitos in aliquo vase mundo, et in zdtima lanium percipriat purifica’ tionem (quoad hoc vid. tom. I, n. 281). 'a 1 59. Annotatur : 1° Circa tempus mediæ noctis declaravit S. R. Congregatio, standum esse publicis horologiis (1). 2° Si reliquiœ cibi remanentes in ore transglutiantur, ·» (1) 7 Aug. 1875, n. 5622, IX, [ICO) DE DEFECTU JEJUNII. 217 non impediunt Communionem. IIoc certum est apud omnes, si casualiter transglutiantur; dubitatur aute II , si voluntarie fiat (i). Unde dicitur cum s. Alph. de Ligorio : « Licet in hoc non sit scrupulose agendum; reliquiæ tamen « a -lentibus divulsæ, quæ sensibiliter in lingua percipiuntur. » equidem sunt expuendæ : non vero est obligatio adbibendi « diligentiam ad reliquias illas ex dentibus extrahendas, « etiamsi praevideantur deglutiendæ, si non extrahantur, et « cum saliva deglutiantur ; alias enim hæc obligatio esset » innumeris scrupulis et perplexitatibus obnoxia, ad quod « certe non præsumilur Ecclesia voluisse obligare. « 3° Idem dicendum, si lavando os, degluliatur stilla aquæ præter intentionem t id non impedit communionem et celebrationem, sive certo constet, sive de eo dubitetur, modo tactum fuerit involuntarie et pi æter intentionem. Unde sine scrupulo communio et celebratio permittendae sunt dubitan­ tibus, an mane os lavando, guttam aquæ præter intentionem deglutierint, cum rubrica permittat scientibus, sese id præter intentionem fecisse. Dicitur stilla aquæ, quod certo moraliter est intelligendum de una aut altera stilla, cum alias id scire sit impossibile : ex hac tamen rubricæ expressione intelligendum venit, non posse communicare nec celebrare illum, qui in notabili quan­ titate deglutiret licet præter intentionem. 1 Quid faciet sacerdos, si in celebratione recordetur, se non esse jejunum? Respondetur eodem modo, ac si recordetur se esse in peccato mortali, aut canonice impeditum, uti num. præc. dictum est : scilicet ante consecrationem tutius est missam inceptam deserere, nisi grave timeatur scandalum; post consecrationem autem debet perficere sacrificium, et sumere sacramentum (2). (1) Vid. s. Alph. de Ligorio, lib. 6, n. 279; Lucius Ferraris missæ sacrificium art. XI, η. 36; Quarti p. 3, tit. 9, s. 1, dub. 2, diffic. 1. (2) S. Thomas, p. 3, q. S3, art. 6, ad 2. Vid. s. Alph. de Ligorio, lib. 6, n. 287; Bouvry de def. iit. 9. 218 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. (161) 1GI. Quid faciendum, si sacerdos post sumptionem cor­ poris et sanguinis aut etiam post ablutionem deprehendat relictas esse reliquias consecratas, aut etiam integram hostiam? R. 1. Si reliquiæ in eodem sacrificio consecralæ sint, ceitum est juxta rub. tit. VII, n. 2, eas esse sumendas, sive parvae sint sive magnae; quamvis etiam communionem dis­ tribuendo mora intercesserit, quia ad idem spectant sacri­ ficium. Quinimo ex communi sententia juxta Quarti (1) sacer­ dos eas sumere potest, quamdiu est in altari, quia tamdiu continuatur una moralis actio. Postquam vero ab altari discessit, aliqui etiam permittunt reliquias relictas sumere, modo sint consecratae in eodem sacrificio, celebrans sacris vestibus adhuc sit indutus, casque exuere non distulerit, quia earum sumptio est complementum ipsius sacrificii, quod moraliter adhuc perseverare censetur (2). Alii tamen censent, sacerdotem easdem in sacrist ia aut alibi sumere non posse, quia post discessum ab altari, censetur omnino absolutum sacrificium et ministerium, quod non nisi in altari perficitur (3). Omnes tamen concedunt eas reliquias a sacerdote sumi posse et debere, sive sil adhuc sacris vesti­ bus indutus, sive eas exuerit, si decenter asservari nequeant: ut fieri potest, si non habeatur tabernaculum, nec sacerdos qui deinde celebrabit ; item licet habeatur tabernaculum, prudentum tamen virorum judicio periculosum esset, eas ex sacristia a 1 tabernaculum deferre. Secus autem si habeatur tabernaculum vel sacerdos celebraturus, reverenter ad taber­ naculum aut altare, ut in alia missa sumantur, deferendæ sunt, saltem si celebrans sacras vestes exuerit. 2. Si reliquiae ex alio sacrificio relictae sint, certum est, eas sumi posse post s Sanguinem ante purificationem calicis, vel una cum purificatione calicis, uti dum pyxis purificatur, aut dum communicantibus datur vinum aut aquam bibere : 11) P. 2. tit. X, sect 2, dub. 4. (2) Bened. XIV, de sac. m. s. 2, § 148. (3) Quarti loco cit.; Collet Traité des ss. myst., cli. 3, § 1, n. 17. (161] DE DEFECTU JEJUNII. 219 quamvis enim ablutio prius deglutiatur, lod censetur tamen moraliter communionem praecessisse; praeceptum enim jejunii est, ut ante Eucharistiae sumptionem nihil sumatur : quando autem una cum ablutione sumitur Eucharistia, tunc totum illud ex ablutione et particulis sumitur unica sumptione ; unde bene verificatur violationem jejunii communionem non praecessisse. Quapropter omnes saltem concedunt hanc frac­ tionem non obstare jejunio ab Ecclesia praecepto (1). Disputatur autem, an sumpta ablutione, reliquiæ ex alio sacrificio relictæ sumi possint : quidam affirmant, quia cele­ brans defectum alterius sæpe supplere debet, et vix umquam discernere potest, utrum a se aut ab alio sint relictæ; alii vero fere communiter et probabilius negant, quia rubricæ tantum permittunt sumptionem reliquiarum in eodem sacri­ ficio consecratarum, quia ad idem sacrificium spectant (2). Quarti tamen dicit priorem opinionem satis probabilem sibi videri, et tutam in praxi, et quando fragmentum est parvum, illud regulariter loquendo sumendum esse etiam post ablu lionem, quia minora fragmenta facile deperduntur non sine gravi irreverentia Sacramenti. Secus juxta posteriorem sen­ tentiam cum his reliquiis faciendum est, ac si integra hostia relicta esset, ut infra dicetur. Not. Quando dubitatur, an fragmentum sit reliquia hostiæ consecratæ nec ne; tunc si dubium sit rationabile et ex sufficiente motivo ortum, sumendum est sed post sumptionem s. Sanguinis, vel una cum ablutione, aut etiam postea, ut supra de reliquiis certo consecratis dictum est ; si autem non sumatur, in altari custodiendum, vel ad tabernaculum, sine stria tamen et lumine, deferendum est, ut in alia missa post sumptionem s. Sanguinis sumatur. Si dubium non sit ratio nabile, sed scrupulus, deponi debet, et nihil de eo curandum est : quod notandum est, quia sæpe in patena et corporali fragmenta hostiæ videntur, quæ talia revera non sunt, sed (1) S. Alph. de Ligorio, lib. 6, n. 288. (2) Vid. Quarti p. 2, iit. 10, s. 2, dub. 2; Collet Traité des ss. myst.* 2. Principium generale est, solum peccatum mortale nondum per Sacramentum pœnitentiæ remissum, ex neces­ sitate impedire communionem et celebrationem. Rubricæ tainen specialiter agunt de pollutione nocturna (et idem est de diurna eodem die ante communionem habita) propter foeditatem corporalem et evagationem mentis, quæ ex ea se­ quuntur, et per absolutionem sacramentalem non tolluntur : adeo ut hoc pollutionis peccato per Sacramentum pœnitentiæ quoad reatum culpæ debite remisso, adhuc indecens sit et contra reverentiam ss. Sacramenti, ad s. communionem accedere. Rubricæ autem prohibent aut permittunt commu­ nionem et celebrationem post pollutionem, non tam secundum gradum fœlitatis corporalis et evagationis mentis, quam secundum gradum culpabilitatis, quam quis habuit in pollu­ tione, et consequenter in effectu foeditatis et evagationis inde secuto. An post pollutionem ad communionem et celebrationem accedere licet? R. 1. Si pollutio fuerit mortaliter mala sive in se, sive in causa, vel evenerit propter nimiam crapulam similiter mor­ taliter malam; tunc quamvis quis debite confessus fuerit, abstinendum tamen est a communione et celebratione, sed juxta communem sententiam sub veniali tantum, nisi ob sufilcientem causam a confessario accedere permittatur. 2. Si dubium sit, an fuerit mortaliter mala; tunc quamvis quis confessus fuerit, consulitur equidem abstinendum, nisi detur necessitas aut sufficiens ratio communicandi et cele­ brandi. 3. Si certum sit eam non fuisse mortaliter malam, vel nullum peccatum formale; tunc quisque absque alia causa .v.VJ PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. *^>5 ' ;i 1163) licite communicare et celebrare potest, nisi ex illa corporis commotione tanta evenerit perturbatio mentis, ut abstinen­ dum videatur, modo sufficiens ratio communicandi et cele­ brandi hanc mentis perturbationem non excuset (i). e Titulus X. DE DEFECTIBUS IN MINISTERIO IPSO OCCURRENTIBUS. Rub 1. Possunt etiam defectus occurrere in ministerio ipso, si aliquid ex requisitis ad illud desit : ut si cele­ bretur in loco non sacro, vel non deputato ab Episcopo, vel in Altari non consecrato, vel tribus mappis non cooperto : si non adsint luminar ia cerea : si non sit tempus debitum celebrandi, quod est ab aurora usque cui meridiem communiter : si Celebrans saltem Matutinum cum Laudibus non dixerit : si omittat aliquid ex vesti­ bus sacerdotalibus : si vestes sacerdotales et mappce non sint ab Episcopo, vel ab alio hanc habente potestatem benedidee : si non adsit Clericus, vel alius deserviens in • Missa, vel adsit qui deservire non debet, ut mulier : si non adsit Calix cum Patena conveniens, cujus cuppa debet esse aurea, vel argentea, rei stannea; non cerea, vel vitrea : si Corporalia non sint munda, quæ debent esse ex lino, nec serico in medio ornata, et ab Episcopo, vel ab alio hanc habente potestatem benedicta, ut etiam superius dictum est : si celebret capite cooperto sine dispensatione : si non adsit Missale, licet memoriter sciret Missam, quam intendit dicere. (!) Vid. Bened. XIV, de sac. in. s. 2, § 92; Quarti p. 3, tit. 9, sect. 2. (164] DE VIOLATIONE ECCL. INCURSU HOSTIUM, ETC. 223 163. Not. rubricas, dum hic varios defectus enumerant, non dicere delectus tantum circa enumerata, et non circa alia occurrere : nam primo generaliter dicunt, quod possint delectus occurrere in ministerio ipso, si aliquid ex requisitis ad illud desit; et deinde varios defectus graviores enumerant, non excludendo alios, sed per modum exempli, prout patet ex particula ut, quæ præponitur. De his defectibus aclum est p. i, et 2. DE VIOLATIONE ECCLESLE. INCLUSU HOSTIUM,-RUINA LOCI, ET INGRESSU EXCOMMUNICAT!. Rub. 2. Si Sacerdote celebrante, violetur Ecclesia ante Canonem, dimillalur Missa : si post Canonem, non dimillalur. Si timeatur incursus hostium, vel alluvionis vel ruina loci ubi celebratur, ante consecrationem dimit­ tatur Missa, post consecrationem vero Sacerdos acce­ lerare poterit sumptionem Sacramenti, omissis omnibus aliis, 164. Quid faciet celebrans, si violetur ecclesia? R. Si violetur per homicidium, sanguinis effusionem, etc. post inchoatum canonem missam non dimittere, sed ut alias usque ad finem complere debet : si autem ante inchoatum canonem violetur, missam deserere debet; nisi ecclesia statini reconciliari possit, quo casu, reconciliatione facta, missa perficienda est, licet nondum ad canonem perventum fuisset. Not. Ecclesia consecrata a solo Episcopo diœcesano vel ex ejus commissione ab alio Episcopo reconciliari potest, et a simplici sacerdote tantum ex facultate Sedis Aposlolicæ, qualis facultatis delegatio pluribus Episcopis specialiter con­ ceditur. Si autem tantum sit benedicta, a simplici sacerdote reconciliari potest, sed juxta aliquos ex delegatione Episcopi 224 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. 1105] tantum, prout in rituali Rom. exigitur (i); communiter tamen juxta Quarti loco citando asseritur, non requiri licen­ tiam Episcopi ex praecepto, sed solum ex decentia, ita ut simplex sacerdos celebrans, nulla præobtenta delegatione, ecclesiam tantum benedictam statim reconciliare possit aqua a se benedicta, et juxta formam in rituali Rom. descriptam (2). Adeo’que si tempus permittat, petenda est licentia Episcopi; at si tempus non suppetat, simplex sacerdos sine delegatione ecclesiam benedictam tuto reconciliare potest ; hancque reconciliationem esse validam, declaravit S. R. G. (3). 165. Quid fieri licet ac debet, si timeatur incursus hostium, vel alluvionis, vel ruina loci ut sub terræ motu, incendio etc. vel aliud gravissimum vitæ periculum? R. Si hæc fiant ante consecrationem, quamvis canone incepto, missa dimitti debet, sed periculo statim transacto, perfici et compleri potest : post consecrationem autem sacerdos pro ratione periculi accelerare potest sumptionem Sacramenti, omissis omnibus aliis; vel etiam, si alias fieri nequeat, sacras species secum conferre, et sumere in loco tutiori, non tantum ex jure naturae de conservanda vita, sed etiam ad vitandum contemptum et irreverentiam in ss. Sa­ cramentum, et propter periculum nnmquam perficiendi sacrificium. An autem consecrata sola hostia, celebrans ob imminens periculum eamlem statim sumere possit, omissa calicis consecratione, disputatur : communis tamen et vera sententia juxta Quarti, sustinet, sacerdotem s. Hostiam statim sumere posse, omissis calicis consecratione et reliquis omnibus, quia nulla ratio aut textus obligat celebrantem ad obeundam mortem, et sacerdos solum permittit sacrificium manere imperfectum. Disputatur pariter, an celebrans, si (1) Vid Cavalieri tom. 4. dec. 191, ad 2 et 3, et Catalanus in Rit. Rom. fit. 8, c 30, § 1. (2) S. R. C. 12 Dec 1761, n. 4158-4307; Bened. XIV, de Syn. diœc. lib 13, c. 15. n 2; Quarti p. 2, tit. 3, sect. 2, d. 5, et p 3. tit. χ n 2, d 10; Lucius Ferraris eccl^ia art 4, n. 71 et 72; Collet Traité des ■ss. ch. 7, n. 17, etch. 13, η. IV, 3. (3) 15 Dec 1646. n. 1426-1573. DE SACERDOTE DEFICIENTE. [166] 225 Sacramentum nec sumere nec secum conferre queat, possit fugere, relicto Sacramento, præserlim in incursu hostium : alii negant, quia reverentia Sacramenti vitæ propriæ dis­ pendio prævalere debet; alii autem affirmant, tum quia, si sacerdos occidatur, Sacramentum equidem erit expositum periculo irreverentiae, turn quia ipse non cooperatur irreve­ rentiae, sed illam solum ex justa causa permittit (1). 166. Quid faciendum, si excommunicatus vitandus missæ assistere velit? R. Si missa nondum incepta sit, coram eo celebrari nequit, ne cum eo communicetur in sacris. Si missa sit incepta, admonendus est, et interim cessandum, quousque egrediatur; et si nolit, expellendus est, si fieri possit, sine scandalo tamen et percussione : si expelli nequeat, et nondum per­ ventum sit ad canonem, vel ut quidam volunt, ad .consecra­ tionem, missa abrumpenda est et omittenda; si autem eo usque perventum sit, debet sacerdos, ministro remanente, eunte populo ex ecclesia, missam prosequi usque ad commu­ nionem inclusive, deinde recedere ab altari, et reliquas orationes persolvere in sacristia vel in alio loco decenti et separato, et si talis locus non sit, eas omnino prætermittere (2). DE SACERDOTE, QUI PRÆ INFIRMITATE MISSAM PERFICERE NEQUIT. Rub. 3 Si Sacerdos ante consecrationem graviter infirmetur, vel in syncopen inciderit, aut moriatur, prœlermitlitur Missa : si post consecrationem Corporis tantum, ante Consecrationem Sanguinis, vel utroque consecrato id accidit, Missa per alium Sacerdotem expleatur ab eo loco, ubi ille desiit, et in casu necessitatis (1) Vid. Quarti p. 2, tit. 3, sect. 2, dub. 6; Bened. XIV, de sac. m. s. 2, .§§ 115 et 116; Collet Traité des ss. myst., ch. 13, n. 4, ad 5. (2) Ita Bened. XIV, de sac. ni. s. 2, § 117; Quarti p. 2, tit. 3, s. 2, d. 4. Tom. II. 15 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. [16η etiam per non jejunum. Si autem non obierit, sed fuerit infirmus, adeo tamen ut possit communicare, et non adsit alia Hostia consecrata, Sacerdos, qui Missam supplet, dividat Hostiam, et unam partem præbeat infirmo, aliam ipse sumat. Si aulem semiprolata forma Corporis obiit Sacerdos, quia non est facta Consecratio, non est necesse, ut Missa per alium suppleatur. Si vero obierit semiprolata forma Sanguinis, tunc alter prose­ quatur Missam, et super eumdem Calicem repetat inte­ gram formam ab eo loco, Simili modo postquam cœnatum est, vel posset super alium Calicem preeparalum integram formam proferre, et Hostiam primi Sacerdotis, et San­ guinem a se consecratum sumere, ac deinde Calicem relictum semiconsecralum. 167. Quid faciendum, si celebrans infra missam moriatur, vel ita infirmetur, ut missam perficere nequeat? R. Si id fiat ante consecrationem hostiæ, prætermittitur G missa, quia sacrificium nondum essentialiter est inceptum. Panis autem et vinum, si oblata fuerint, sumenda sunt juxta rubricas hujus tit. n. 9, post ablutionem in alia missa, vel saltem ab alio tanquam benedicta reverenter sunt sumenda, aut in sacrarium projicienda. Si sacerdos ante consecratio­ nem deficiens, vires suas post breve tempus recuperet, potest et debet, modo adhuc sit jejunus, missam prosequi et perfi­ cere saltem si notabiliter incepta fuerit. Si defectio contingat post consecrationem hostiæ tantum aut consecrationem utriusque speciei, nondum facta utriusque sumptione, tunc missa, si brevi per sacerdotem deficientem perfici nequeat, per alium sacerdotem explenda est ab eo loco, ubi deficiens desiit; quia cum sacrificium essentialiter sit inceptum, per consecrationem et sumptionem utriusque speciei complendum est, et quidem sub gravi obligatione (1) I (I) Bened. XIV, de sac. m. sect. 2, § 108. a [167] DE SACERDOTE DEFICIENTE. 227 modo moraliter possit (i), tuncque ex utraque persona juxta concilium Toletan. unus moraliter minister efficitur. Hinc sequitur : 1° si sacerdos, semiprolata forma hostiæ, defecerit, missam non esse supplendam sed omittendam; si tamen dubitetur, an hostia consecrata sit nec ne, missa per alium perficienda est, ne sacrificium, si consecratio sit facta, maneat imperfectum : 2° si defecerit post totalem sumptio­ nem utriusque speciei, etiamsi ablutio necdum facta sit; tunc missam etiam non esse supplendam per alium, et reli­ quas preces et caeremonias simpliciter esse omittendas. Eo autem casu, si calicis ablutio nondum facta sit, in tabernacu­ lum aut locum decentem super corporale ponendus est, donec in alia missa abluatur : pariter digiti sacerdotis deficientis in vase mundo abluendi sunt. Item si sacerdos prævidens deliquium, post consecrationem statim sumpsisset utramque speciem, omissis omnibus aliis, sicuti in incursu hostium faciendum esse praecipit rubrica n. 2; non opus esset missam ab alio expleri, quia nihil substantiale deest (2). Dictum est supra, si missa brevi per sacerdotem deli­ cientem perfici nequeat : nam 1° si sacerdos deficiens vires recuperet, ipse sacrificium perficere debet, quamvis etiam non amplius sit jejunus; quia obligatio missam perficiendi per seipsum, prævalet praecepto jejunii naturalis, sicut sacerdos, qui post consecrationem recordatur se non esse jejunum, nihilominus missam perficere debet : et 2° si sacer­ dos deficiens adeo infirmus fuerit, ut missam cum omnibus caeremoniis quidem perficere nequeat, sed tamen commode et absque periculo utramque speciem ipsemet sumere possit, tunc juxta plures id facere debet, ita ut missa per alium non sit explenda, sed omnes aliae caeremoniae simpliciter omittendæ (3). Hic etiam non obstat rubrica præscribens, quod, licet sacerdos infirmus communicare possit, alius equidem sacerdos missam perficiat, quia rubrica agit de (1) Quarti p. 3, tit. 10, n. 3, s. 1, d. 1. (2) Quarti p. 3, tit. 10, n. 3, s. 1, <1. 6. (3) Janssens p. 3, lit. 10, § 2, n. 17. 228 (169] PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. casu, quo sacerdos infirmus aut seipsum communicare, aut ulramque speciem sumere nequit. 108. An sacerdos deficiens tenetur participare de suo sacrificio, si alter illul perficiat? R. Certo non tenetur, si commode non possit, neque tene­ tur ad sumptionem Sanguinis, cum rubricæ hoc non permit­ tant. Dubitatur autem, an teneatur participare de s. Hostia. Rubricae præscribunt, “ si Sacerdos fuerit infirmus, adeo « tamen ut possit communicare, et non adsit alia Hostia ” consecrata, Sacerdos, qui Missam supplet, dividat Hostiam, « et unam partem praebeat infirmo, aliam ipse sumat. * Quod quidam intelligunt de casu, quo non adest alia hostia in eodem sacrificio consecrata, quia sacerdos communicat non tantum ut infirmus in articulo mortis, sed etiam ut minister consecrans; sed si communicaret ut minister conse­ crans, deberet etiam de s. Sanguine participare, quod tamen non praescribitur, nec permittitur : unde potius dicitur, quod numquam teneatur participare de suo sacrificio, nisi sit periculose infirmus ad mortem, et non adsit alia hostia sive in hoc sive in alio sacrificio consecrata, quæ si adsit, ipsi pro viatico dari potest (1). 1G9. Per quem missa est perficienda, si Sacerdos deficiens eam explere nequeat? R. Primum tenetur sacerdos, qui adest; deinde qui abest, etiamsi ex alia parochia sit advocandus : item primum, qui nullo, deinde qui aliquo impedimento detinetur : sic præ omnibus tenetur, qui in statu gratiæ existit, naturaliter est jejunus, et necdum illo die celebravit : et si talis non habea­ tur, expleri debet etiam per eum, qui non est jejunus, et qui eodem die celebravit. Si non adsit nisi sacerdos in peccato mortali existens, tenetur confiteri, si possit; sin autem, contritionem elicere, et sic perficere sacrificium, quia magis urget præceptum perficiendi sacrificium, quam pnemittendi confessionem. Si non adsit nisi sacerdos excommunicatus, suspensus, irregularis, aut aliter canonice i (1) Quarti p. 3, tit. 10, n. 3, s 1, d. 6, « t * BE SACERDOTE DEFICIENTE. [170] 220 9 impeditus; licet aliqui existiment, eum nec debere, nec posse sacrificium perficere, qui non est minister idoneus, et perinde est, ac si nullus adsit : nihilominus mullo proba­ bilius est, talem sacerdotem et posse et debere sacrificium perficere, prius tamen confitendo et petendo absolutionem a censuris, si possit, sin minus conti itionem eliciendo, quia magis urget præceptum perficiendi sacrificium, quam ser­ vandi leges censurarum; sicut in rubricis tit. VIII, n. 5, statuitur, sacerdotem, qui post consecrationem recordatur se esse excommunicalum, etc., nihilominus missam perficere debere. Censet tamen Bened. XIV, loco citando, sacerdotem, qui gravi peccato commaculatum habet animum, et cum sibi confessarii copia non sit, frustra studuit actum contritionis elicere, non teneri sacrificium perficere; quia nullatenus tenetur Sacramentum in peccato sumere, sicut nemo obli­ gatur ad peccandum (1). 170. Quomodo missa per alium sacerdotem est supplenda ? R. 1° Convenit, ut sacerdos missam perficiens, suam inten­ tionem, colorem, et missam conformet intentioni, colori et missæ prioris sacerdotis; cum enim unum sit sacrificium, saltem decet, ut in omnibus, quantum potest, conveniat (2). 2° Si cognoscatur, ubi sacerdos deficiens desierit, ab eo loco alter incipere debet. Sic si deficiens hostiam tantum conse­ craverit, perficiens solum vinum consecrat; si deficiens neu­ tram speciem sumpserit, alter utramque sumit; si deficiens solam hostiam sumpserit, alter solum Sanguinem sumit. 3° Si dubitetur, ubi sacerdos deficiens desierit, tunc si, con­ secratione utriusque speciei certe peracta, dubitetur de aliis, perficiens incipere debet ab eo loco, prout ex positione libri aut s. Ilostiæ apparet alterum desiisse, vel ubi juxta testi­ monia ministri et præsentium convenientius et tutius judicat, ut missa integre etiam quoad partes accidentales expleatur. 4° Si sacerdos defecerit semiprolala forma calicis, ut si (1) Vid. Bened. XIV, de sac. m. s 2, §§ 109 et 110; Quarti p 3, tit. 10, n. 3, s. 1, d. 2. (2) Gavanlus p. 3, lit. 12, n. 30. 230 PARS 3. D8 DEFECTIBUS MISSÆ. (171) dixerit llic est enim Calix Sanguinis, non autem mei : tunc quia non est valida consecratio, prosequens missam sine ulla conditione super eumdem calicem repetere debet integram formam ab eo loco : Simili modo postquam etc· Si autem sacerdos deficiens dixerit, Ilie est enim Calix Sanguinis mei, non autem reliqua novi et celerni; tunc quia saltem certa non est consecratio juxta dicta num. 149, resp. IV, missam perficiens super eumdem calicem saltem sub conditione mentali integram repetit formam a Simili modo, uti semper faciendum est, si alius calix cum debita materia haberi nequeat : vel si alius calix haberi valeat, hunc, prius novo vino cum modica aqua infuso, ejusque oblatione facta, absolute consecrare potest, incipiendo a Simili modo; ac tunc in fine missæ prius sumere debet hostiam primi sacerdotis, et Sanguinem a se consecratum, deinde autem calicem relictum semiconsecratum. 5° Si dubi­ tetur de consecratione facta, tunc quamvis dubium etiam tantum versetur circa consecrationem hostiae, missa tamen ob dubium supplenda est; et species, de qua dubitatur, sub conditione consecranda est, incipiendo a Qui pridie, si dubitetur de consecratione hostiæ vel utriusque speciei, aut a Simili modo, si de sola consecratione calicis dubitetur : vel ut supra dictum est, alia potest poni materia, absolute consecrari et in sumptione prius sumi. Si ulterius dubitetur de precibus praecedentibus, incipi potest, ut ex positione libri apparet, vel ab initio canonis Te igitur, vel ubi sacerdos perficiens tutius judicat (i). 171. Quo tempore missa per alium sacerdotem perfici potest et debet? R. Quam citius fieri potest, missa perficienda est, ut partes unam moraliter actionem efficere possint. Quantum autem possit esse intervallum, auctores minime conveniunt : aliqui sustinent posse perfici usque ad sequentem diem, si non possit eadem die : quidam putant posse intra eamdem (1) Vid. Gavantus p. 3, tit. 10, rub. 3, y; Quarti p. 3, tit. 10, n. 3, s. 1, dub. 4; Bened XIV, de sac. m. s. 2, § 113. * * (173] DE SACERDOTE DEFICIENTE. 231 diem, etiam longe post meridiem : communis tamen sen­ tentia docet, non posse perfici post tantam dilationem, quia tunc censeri non potest unum numero sacrificium, eademque moralis actio, et quia in rubricis tit. IV, n. 8, statuitur aliquamdiu tantum esse expectandum : unde alii illud spa­ tium tantum extendunt usque ad meridiem, seu ad tempus aptum celebrandi (1), alii ad duas horas, et tandem alii ad horam, et non esse ultra quaerendum sacerdotem quam per unam circiter horam (2). 172. Quid faciendum, si ullus sacerdos haberi nequeat ad missam perficiendam? R. Sacra Hostia et Calix per clericum, vel etiam laicum, qui præ cæteris est magis dignus et dispositus, in taberna­ culum ponenda sunt, ut sacerdos, qui ibi postea celebrabit, illa sumat post Sanguinem a se consecratum, et calicem abluat. Laicus tamen, et etiam clericus non sacerdos, quam­ vis paratus et bene dispositus, sumere non potest s. Hostiam et multo minus Sanguinem, nisi id sit necessarium ad consu­ lendum reverentiæ ss. Sacramenti; uti si ibi non habeatur tabernaculum, et ss. Sacramentum in illo loco conservari neque soleat neque possit (3). Notandum sacerdotem, qui missam supplet, non amplius eodem die celebrare posse, licet ablutionem non sumendo maneat naturaliter jejunus, quia hoc nullibi conceditur aut permittitur. Si die dominica contingat, dicendum est, obli­ gationem audiendi missam cessare respectu illorum, qui ideo illam audire non possunt (4). 173. Deficiente celebrante feria 6 in parasceve «si mi« nistrans ut diaconus est sacerdos et jejunus, ipse assumpta « casula, prosequatur officium, et missam præsanctificatorum (1) Ita Bened. XIV, de sac. m. s. 2, § 110, hocque probabile censet Quarti. (2) Ita cum aliis s. Alph. de Ligorio lib. 6, n. 355. V id. Quarti p. 3, tit. 10, n. 3, s. 1, d. 5; Collet Traité des ss. mj/st., ch. 13, u. 13. (3) Bened. XIV, de sac. m. s. 2, § 109; Quarti p. 3, tit. 10, n. 3, s. 1, dub. 3, coi. 6. (4) Vid. Janssens p. 3, tit. 10, § 2, n. 24 et 25. 232 ν » « « « », PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. ΙΠ4) absolvat, alterque non jejunus sacerdos ei succedat in munere, diaconi : quatenus vero ille sit dumtaxat in diaconatus ordine constitutus, et nemo alius adsit sacerdos jejunus, cesset officium, et sacra Hostia reponatur in taber· naculo, die sequenti post sumptionem calicis a celebrante sumenda *» (1). DE OBLIGATIONE SACRAMENTUM SUMENDI, MISSAM PERFICIENDI ET NON INTERRUMPENDI. Rub. 4. Si quis extra hujusmodi casus necessitatis, integra Sacramenta non siimpserit, gravissime peccat. 174. An et sub quanta obligatione celebrans integra Sacramenta sumere tenetur? R. Affirmative et quidem sub gravi obligatione, ut prae­ fata rubrica salis indicat. Id tamen tantum intelligendum est de s. Hostia majori et s. Sanguine, eorumque reliquiis, excepto casu sequenti; scilicet si occurrat casus communi­ candi infirmum alias sine viatico moriturum, tunc si alia consecrata hostia desit, sacerdos licite dividere potest s. Hos­ tiam, et unam partem reservare infirmo, aliamque sumere juxta rubricas hujus tit. n. 3 (2). An autem id liceat ad communicandum alium, qui se infra missam præsentat, si non adsit alia hostia consecrata, vel quamvis se ab initio missæ præsentet, si nulla alia species ad consecrandum habeatur : plures negant, quia id non patitur moderna Ecclesia disciplina, quæ integram sacrificii hostiam sacerdoti reservat, et pro fidelibus distinctas particulas instituit (3) : (1) Dec. gen. 8 Mart. 1825, η. 4459-4609, 2. (2) Ita communiter auctores. Vid. η. 139, in fine. (3) Cavalieri tom. 4, dec. 55, n. 9. « [175] OBLIGATIO SAC. SUMENDI, M. PERFICIENDI, ETC. 233 plures tamen etiam affirmant, saltem ex gravi causa (1), ut ad communicandum principem aliamque personam in auc­ toritate constitutam, famulum, qui alias longo tempore pri­ varetur Sacramento etc.; et etiam ex causa rationabili juxta Gavantum (2), quinimo juxta Quarti (3) ea sola ratione, ne communicaturus expectare teneatur, 1° quia nulla est lex prohibens, et rubrica supradicta vel hunc casum non com­ prehendit, vel saltem hanc causam rationabilem admittit; 2° quia nulla fit irreverentia contra Sacramentum; 3° quia Christus ex eodem pane seipsum et Apostolos communicavit; •1° quia talis erat antiqua Ecclesiae consuetudo. 1*5. Quid faciendum si ss. Sacramentum publice sit exponendum, et celebrans hostiam in remonstrantia locan­ dam consecrare omiserit? R. Licet aliqui existiment, sacerdotem hostiam ex praeconsecratis in pyxide posse frangere et sumere, et suam majorem, quam nunc consecravit, reservare, quia vere dicitur participare de suo sacrificio, dum participat de eodem Christo, qui aeque est in omnibus hostiis : nihilominus hos­ tiam a se consecratam omnino sumere tenetur, nec aliter satisfacit suæ obligationi et sacrificii integritati, quia aliæ hostiæ proprie non pertinent ad idem sacrificium; licet enim sub illis sit idem Christus, non tamen ut victima hujus sacrificii : et sic in rubricis de defectibus (4) praescribitur, ut si hostia consecrata dispareat, vel venenata sit, alia sit consecranda ad sumendum; quod non opus esset, si ad perficiendum sacrificium, unam de præconsecratis sumere sufficeret. Unde 1° si aliæ minores hostiæ in eodem sacrificio sint consecratæ, sacerdos unam ex illis licite sumere potest, majorem scilicet post consecrationem elevando, minorem deinde frangendo et sumendo, quia in casu vere participat de suo sacrificio. 2° Si aliæ hostiæ in eodem sacrificio (1) (2) (3) (4) Collet TraiÙ des ss. myst., ch. 14, u. 17. P. 3, tit. 10, rub. 3, litt. a. Cum aliis citatis p. 2, tit. 10, s. 3, d. 3, diiï. 4. Tit. III, n. 7, et hoc tit. X, n. 7. 234 PARS 3 DE DEFECTIBUS MISSÆ. (177] non sint consecratæ, ciborium exponere, vel expositionem praetermittere potest. Si autem ciborium non habeatur, et expositio praetermitti nequeat, ut pro publica processione, adoratione perpetua et precibus 40 horarum, ad quas solemnitales populus confluit, potest. 3° Vel minorem hostiam præconsecratam exponere, admonito populo ; vel sumere partem hostiæ majoris, et reliquam ponere in ostensorium, meliori quo potest modo, ut a populo non videatur. Numquam autem exponere potest hostiam majorem non consecratam, huic apponendo minorem consecratam, tum ob periculum idololatriæ saltem materialis, tum ob scandalum si cognos­ catur (1). 176. An licet abrumpere missæ sacrificium sine intentione illud supplendi? R. Negative, et quidem sub gravi peccato, si fiat absque justa et sufficiente causa, non tantum propter scandalum et infamiam, quæ nata sunt sequi, sed etiam si plures ritus et cæremoniæ separatim sumptæ sub gravi obligent, certo grave erit peccatum, missam abrumpere, et plures ritus et cæremonias simul omittere : ob plures tamen causas missam ante consecrationem abrumpere licet, ut si quis recordetur se esse in peccato mortali, non esse jejunum, censura inno­ datum, vel alias canonice impeditum; ob violationem ecclesiæ, ingressum excommunicati vitandi, incursum hostium et allu­ vionis, ruinam loci; ad supplendum loco sacerdotis, qui mis­ sam solemnem in die festo cantare debet, et subito et inopinate impeditur, modo adstantes moneantur (2); item si quis aliqua­ tenus infirmus, ante consecrationem judicet, se missam perficere non posse. Post consecrationem autem missam abrumpere numquam licet, nisi in casu impotentiæ (3). 177. An licet missam interrumpere cum intentione illam postea supplendi? (1) d. 3; (2) (3) % Vid. Bened. XIV, de sac. m. s. 2, § 151; Quarti p 2, tit. 10, s. 1, Cavalieri torn. 4, dec. 153, ad 10 et 11. S. R. C. 3 Jül. 1869, n. 5440, 1. Quarti p. 2, lit. 3, s. 2, d. 1 et 2. (177] OBLIGATIO SAC. SUMENDI, M. PERFICIENDI, ETC. 235 R. Negative, quia missa est una actio totalis, variis quidem constans partibus, sed quæ cum se invicem sunt connexæ, et ad unum referuntur, scilicet ad consecrationem et sumptionem ; ita ut missa, si desit causa, absque peccato interrumpi nequeat : peccatum autem tanto gravius est, quanto interruptio est diuturnior et actio inutilior. Si inter­ ruptio sit modica, peccatum est veniale, si notabilis, mor­ tale. Interruptio ad horam, et forte ad semihoram, etiam ante consecrationem videtur notabilis et mortalis juxta Billuart (1) : quinimo juxta Quarti (2) censetur notabilis, si celebrans absque gravi causa discedat ab altari, ad aliud impertinens negotium peragendum, præsertim si sacras vestes deponat : item juxta eumdem, si celebrans manens ad altare, quidquam agat alienum a missa per quadrantem, notabilis videtur interruptio ; et contra levis per spatium brevius quadrante. Plures tamen dantur causæ legitimæ ad missam interie rumpendam, uti exoneratio necessaria, professio religiosa, collatio ordinum; item post evangelium concio, promulgatio edictorum; ad oilertorium, non autem infra canonem, obla­ tio suscipienda. Necessitas autem baptizandi aut absolvendi moribundum, item administrandi extremam unctionem vel etiam viaticum iis, quibus ob pbrenesim aliamve causam absolutio non nisi dubia dari potuit, talis censetur, ut, si præsto non sit alius sacerdos, celebrans sacrum inter­ rumpere possit et teneatur etiam post consecrationem, ut proximo in eo periculo succurrat, quia extrema proximi necessitas praevalet continuationi sacrificii. Si autem mori­ bundo sit ministrandum sacramentum non ob extremam necessitatem, seu ad conferendam gratiam primam, sed viaticum et extrema unctio ei, qui paulo ante debite con­ fessus fuit; celebrans missam quidam interrumpere potest ante oblationem, vel etiam ante inceptum canonem, quia necessitas infirmi satis gravis et justa causa censetur; non (1) De Each, dissert. 8, art. 12, p. 3. (2) P. 2, tit. 3, s. 3, d. 1. 236 · PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. (177) tamen tenetur, cum non urgens infirmi sit necessitas; post consecrationem vero aut etiam post inceptum canonem, missam interrumpere, sacrasque vestes exuere ei non licet, ut extra ecclesiam pergat, quia cum necessitas infirmi non sit adeo urgens, prævalet obligatio continuandi missam; nisi in ipsa ecclesia aliquis repentino morbo oppressus, his Sacramentis indigeat, quo casu celebrans, retentis sacris vestibus, tantillum divertere potest, etiam post consecratio­ nem, et administratis sacramentis quoad essentialia, statim reverti, quia ingens moribundi utilitas præbet sufficientem causam tam brevi interruptioni (1). Missa tamen interrumpi non potest causa faciendi preces ratione publicæ necessita­ tis (2), neque interrumpi debet ante communionem, ut sacer­ dos ad altare audiat confessionem etiam brevem alicujus communicantis (3). In casu interruptionis missæ notandum et servandum est : 1° si fiat post consecrationem, sacerdos diligentissime curare debet, ut ss. Sacramentum reverenter custodiatur, nisi forte consultum existimaverit, illud in tabernaculo occludere (4). 2° Sacerdos, dum rediit, missam resumit a loco ubi desiit, nisi longior fuerit interruptio, quam ut censeri possit una issa unaque moralis actio. Unde (5) sacerdos, qui missa ante consecrationem interrumpit, et redit intra unam horam, missam resumit, ubi desiit, quia eadem actio moralité? continuari censetur; si autem longior mora intercedat, vel relinquit missam, vel si tempus debitum celebrandi ante meridiem non effinxerit, incipit ab initio, ut perfectior sit unitas missæ. Si interruperit post consecrationem, et rever­ sus sit intra duas horas, vel saltem, intra tempus debitum celebrandi ante meridiem, resumere debet a loco ubi desiit, (1) Vid. Quarti p. 2, tit. 3, s. 3; Bened. XIV, de sac. m. s. 2, § 118; Collet Traité des ss, myst.* ch. 13, n. 6. (2) S R. C. 10 Jan. 1077, n. 2659-2811, 9. (3) Gavantus p. 3, lit. 10, n. 18. (4) Bened. XIV, loco cit. (5) Quarii loco cit. dub. 2 et 3; Collet loco cit. n. 7; Busemb. apud s. Alph. de Ligorio lib. 6, n. 354. (177] SI QUID IN CALICEM CECIDERIT, ETC. 237 quia quamvis longius spatium intercedat, necessitas tamen supplendi defectum substantialem, continuationem missæ exigit : elapso autem hoc tempore missa ratione impotentiæ omittenda est, et servandum est Sacramentum, ut sequente die post sumptionem s. Sanguinis sumatur (1); vel si sacerdos in casu post consecrationem tam longam moram prævideat, sumptionem sacramenti accelerare potest omissis omnibus aliis, si enim id possit ad servandam vitam suam corporalem juxta rubricas hujus tit. 2, multo magis ad servandam proximi vitam æternam. DE CASU, QUO ALIQUID, SIVE VENENOSUM SIVE NON, IN CALICEM CECIDIT, ET ALIQUID VENENOSUM HOSTIAM TETIGIT. Rub. 5. Si musca, vel aranea, vel aliquid aliud ceci­ derit in Calicem ante Consecrationem, projiciat vinum in locum decentem, et aliud ponat in Calice, misceat parum aquæ, o/ferat ut supra, et prosequatur Missam : si post Consecrationem ceciderit musca, aut aliquid ejusmodi, et flat nausea Sacerdoti, extrahat eam, et lavet cum vino, finita Missa comburat, et combustio ac lotio hujusmodi in sacrarium projiciatur. Si autem non /uerit ei nausea, nec ullum periculum timeat, sumat cum Sanguine. G. Si aliquid venenosum ceciderit in Calicem, vel quod provocaret vomitum, vinum consecratum reponendum est in alio Calice, et aliud vinum cum aqua apponendum denv.o consecrandum : et finita Missa, Sanguis repositus in panno lineo vel stuppa tamdiu servetur, donec species vini fuerint desiccatæ, et tunc stuppa comburatur, et combustio in sacrarium projiciatur. 7. Si aliquod venenatum contigerit Hostiam consecra­ tam, tunc alteram consecret, et sumat eo modo, quo (1) Ita auctores citati. 238 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. [178) dictum est, et illa servetur in Tabernaculo loco separato, donec species corrumpantur, et corruptœ deinde mittan­ tur in sacrarium. 178. Quid faciendum, si aliquid in calicem ceciderit? R. 1. Si musca, aranea vel quid aliud, sive sit venenosum sive non, sive vomitum procrearet sive non, ante consecra­ tionem in calicem ceciderit; debet celebrans, antequam pergat, ut omnis irreverentiae species et incommodum sump­ tionis evitetur, statim effundere vinum in aliud vas, ut in sacrarium vel alium locum decentem projiciatur; et deinde abluto calice, si ob decentiam fieri conveniat, aliud vinum in eumdem ponere, miscere parum aquæ, offerre saltem mentali ter, et prosequi missam a loco, ubi desiit. Ita rubricae supra n. 5, quæ tamen, si musca vel quid simile, quod neque venenosum est, neque nauseam aut periculum vomitus creat, inciderit, dicendæ non sunt sub gravi obligare, defectu gravis materiae; ita ut sacerdos, erepta musca, licet minus convenienter, sine gravi tamen irreverentia illud vinum con­ secrare possit. Not. hostiis quandoque tritici siliquam et vino sæpe fragmenta cooperculi lagenæ, vel quid simile admixta esse; utrum autem prædicta his casibus applicanda sint, rubrica non explicat : videtur tamen dicendum esse, si tritici siliqua advertatur ante missam, talem hostiam non esse admitten­ dam; si autem advertatur ad offertorium, aut ante consecra­ tionem, non convenire, ut cum digito aut alio instrumento eripiatur, ne major macula vel etiam scissura fiat, sed faciendum esse, quod dicetur num. 181, de hostia fracta : et quoad fragmenta cooperculi lagenæ, si advertantur ad oblationem, vinum non esse admittendum, saltem si ob plura fragmenta impurum censeatur, et licet advertantur tantum ante consecrationem, vel vinum esse effundendum, si citra scandalum aut longam moram fieri possit, vel saltem frag­ menta medio digito aut parvo cochleari esse extrahenda. [1’8] SI QUID IN CALICEM CECIDERIT, ETC. 239 Post consecrationem autem extrahi nequeunt, sed sumenda sunt una cum s. Sanguine. Notandum etiam, fieri posse, ut extersione digitorum supra calicem, fragmenta s. Hostiæ in calicem decidant, quæ nullatenus extrahi possunt. 2. Si musca vel aliquid non venenosum in calicem ceciderit post consecrationem, vel si ante consecrationem inciderit, sed tantum post consecrationem advertatur; tunc si non fuerit sacerdoti nausea, nec ullum periculum infirmitatis aut vomitus timeat, sumat una cum s. Sanguine; si autem nausea fuerit, aut periculum timeat, tunc muscam vel illud quod incidit, extrahat, et ponens in aliud vas seu calicem, lavet cum vino, ac finita missa, comburat, et combustio ac lotio hujusmodi in sacrarium projiciantur. Quod si extracta musca vel alio, quod in calicem incidit, adhuc nausea sacerdoti fiat cum periculo vomitus; aliud vinum consecrare debet ut statim dicetur de casu calicis venenosi ; quod enim rubrica n. 6, præscribit, huic etiam casui in simili circumstantia applicari potest et debet. Tunc autem s. Sanguis conservan­ dus est, donec ab alio sacerdote, cui nausea non est, in missa sumatur post Sanguinem a se consecratum, vel idem facien­ dum est, ac in casu calicis venenosi, ut mox dicetur (1). Not. cavendum esse, ne musca, postquam s. Sanguini intincta fuerit, avolet; si avolet, illam capiendam esse, si facile et absque scandalo et indecentia fieri possit; si capi nequeat, casum divinæ providentiæ reliquendum esse (2). 3. Si post consecrationem aliquid venenosum, vel quod vomitum provocaret, in calicem ceciderit, aut post conse­ crationem tale quid fuisse immissum deprehendatur, cele­ brans illum sumere non potest, ne calix vitæ vertatur in mortem (3), et ne in casu vomitus ss. Sacramentum maximæ irreverentiæ exponatur; sed species consecrata in alium calicem reponenda est, calix diligenter abluendus, tuneque aliud vinum cum modica aqua apponendum, offerendum et (1) Quarti p. 3, lit. 10, n. 5, dub. 1. (2) Quarti loco cit. dub. 2. (3) S. Thomas 3, p. q. 83, art. 6 ad 3. 240 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. [180) denuo consecrandum est, quia sumptio utriusque speciei spectant ad integritatem sacrificii. Alius calix pro nova con­ secratione adhiberi nequit, nisi usus ejusdem calicis sacer­ doti nausea fiat, et periculum vomitus procreet (i). Solum autem vinum consecrandum est, quamvis advertatur post sumptionem s. Hostiæ, quia prior calicis consecratio valida fuit, et solum vinum consecratur ad sumptionem (2). Finita missas. Sanguis, repositus in panno lineo vel stuppa linea (pro quo convenienter sumuntur corporalia aut purificatoria, licet detrita, sed munda), tam diu in tabernaculo servatur, donec species vini totaliter desiccatæ fuerint, adeoque realis præsentia desierit; et tunc stuppa comburitur, et combustio in sacrarium projicitur. Not. cum Gavanto (3) ea, quæ sunt a fulmine tacta, vene­ nata censeri ; et cum Janssens (4) plures negare araneam esse mortifere venenosam, ita ut, si sacerdos inde horrorem aut nauseam non sentiat, araneam cum s. Sanguine tuto sumere possit absque ulla suæ sanitatis jactura (5). 1 79. Quid faciendum, si aliquid venenatum contigerit et infecerit s. Hostiam? R. Sacerdos eam sumere non potest, uti de calice vene­ noso dictum est, sed alteram debet accipere, prius offerre, deinde consecrare, ac sumere, ut supra in rubricis n. 7, dicitur. 1 80. Quid faciendum, si quis sumptione peracta, depre­ hendat sacras species veneno fuisse infectas? R. Aliquod remedium licite adhiberi potest, etiam ut species evomantur, licet putentur adhuc integræ. Vomitus autem mittendus est in aliquod vas mundum, et servandus, donec species corrumpantur, et tunc in sacrarium projician(1) S. R. C. 16 Sept. 1815, n. 4365-4515. (2) Quarti p. 3, iit. 10, n. 6, d.2; Collet Traité des ss. mystch. 14, η. 6. (3) P. 3, tit. 10, rub. 7. (4) P. 3, tit. 10, § 3, η. 5. (5) Contra in gallica hujus operis editione hoc loco affirmatur, probatum esse, plures araneas in testate et in regionibus calidis esse venenosas <>aruœ sorberi potest, idque quam primum fieri potest, et saltem ante sumptionem ablutionis, ab ipso celebrante; vel si ipse propter nauseam aut horrorem id facere nequeat, ab alio 246 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. [185] sacerdote jejuno, et hoc deficiente, a non jejuno, etiam laico, si aliter fieri non possit. Si celebrans stillam ante ablutionem lambere omiserit, vel non adverterit, potest et debet illam lambere, etiam post ablutiones, tanquarn sacri­ ficii reliquiam, quæ conservari nequit. Deinde ipse locus, ubi s. Sanguis cecidit, cultello vel alio instrumento mundo a sacerdote radendus est, quantum satis est, ut nihil s. San­ guinis remaneat; abrasio, exsiccatis speciebus, est com­ burenda, et cinis in sacrarium projiciendus. Cultellus, lapis aut instrumentum, quo abrasio facta est, est abluendum, et ablutio similiter in sacrarium projicienda. 2. Si super consecratum lapidem altaris ceciderit, ipse pariter celebrans stillam sorbere, et deinde ipsemet vel alius sacerdos, quia fere semper s. Sanguis est attingendus, locum bene abluere debet ; quæ ablutio in sacrarium proji­ cienda est. Lapis altaris tantum ablui, et non radi debet, quia est locus sacer, et non.expositus periculo conculcationis aut similis injurias. Similiter si super patenam vel pedem calicis ceciderit, ipse celebrans stillam statim sorbere debet, locum abluere, eamque ablutionem sumere, vel saltem in sacrarium projicere. * 3. Si in corporale, aut super mappas altaris, aut super vestes sacerdotales, aut super paunum pedibus stratum seu Iapetum ceciderit, sacer Sanguis prius lambi debet, saltem si sine nimia nausea fieri possit, et deinde corporale, singulae mappæ ad quas stilla aliqua pervenerit, quaelibet vestis aut tapete seu locus, ubi cecidit, ter ablui, calice supposito. Aqua ablutionis in sacrarium projicienda est, vel sacerdos illam sumere potest. Ilodiedum autem nulla est obligatio abscin­ dendi et comburendi partem tapeti vel lintei, super quam s. Sanguis cecidit, sed trina sufficit ablutio (1). Not. si defectus hic et ille de quo num. seq. agetur, populo innotuerit, ablutionem et alias diligentias publice fleri posse, si autem non innotuerit, defectum populo esse occultandum, in quantum fieri potest. (1) Quarti p 3, iit. 10, n. 1*2, explicat, litt. et d. 3. (186] DE S. SANGUINE EFFUSO. 247 An peccat, qui ablutionem, aliasque prædictas diligentias omittit? R. Qui nullam diligentiam adhibet, vel illam omittit in notabili parte, grave peccatum committit, ut si terra aut tabula non radatur, et linteum nullo modo lavetur; quia inde sequitur notabilis contra ss. Sacramentum irreverentia, et talis omissio est transgressio rigorosi præcepti juris com­ munis in materia gravi (1). Qui autem diligentiam in modica parte omittit, veniale tantum peccatum commiltit, ut si sacerdos duplici tantum lotione linteum sufficienter lavet, omissa tertia lotione (2). 186. Quid faciendum, si aliquid de ablutionibus in missa, aut de ablutionibus digitorum post distributionem s. Com­ munionis ceciderit? R. Licet Rubricæ quoad hoc nihil præscribant, et in his casibus tanta diligentia adhibenda non sit, quam si aliquid de s. Sanguine ceciderit; aliqua tamen si non ex præcepto positivo, saltem ex naturali decentia adhibenda est, et major quidem, si aliquid de prima ablutione ceciderit, propter guttas s. Sanguinis in calice relictas : locus igitur, super quem aliquid cecidit, si non ter, saltem semel aut iterum est abluendus; et si super tabulam, etiam aliqualiter raden­ dus. Abrasio et ablutio in sacrarium projicienda sunt (3). Not. sæpius accidere, ut minister sub infusione vini aut aquæ ad ablutiones, aliquid effundat super pedem calicis, hocque ex pede calicis cadere super patenam aut corporale : quod notare expedit, ne quis in casu turbetur. Notandae sunt pœnæ statutæ per canones pœnitentiales in sacerdotem, cujus negligentia de Sanguine Domini aliquid stillaverit : scilicet pœnitentiæ 40 dierum, si in terram deciderit, trium dierum si super altare, quatuor si super linteum superius, novem si in inferius defluxerit, viginti si usque ad quartum pervenerit (4). Ilæ pœnæ quidem sunt (1) (2) (3) (4) Dec. Pii 1, cap. Si per neg.ligçMiam de consecr. dist. 2. Cau. xwn. Ita Quarti loco cit. d. 1. Quarti loco cit. d. 6. Vid. brev. 11 Jul. 248 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ. 1187} extra usum, sed ideo non minus innuunt, quanta diligentia s. Sanguis sit tractandus, et locus sit curandus, si aliquid ceciderit. Quid sit faciendum quoad consecrationem, si sacer Sanguis effundatur, dictum est n. 140. DE S. HOSTIA EVOMITA AUT LAPSA IN TERRAM. Rub. 14. SZ Sacerdos evomat Eucharistiam, si species integræ appareant, reverenter sumantur, nisi nausea fiat : tunc enim species consecratæ caute separentur, et in aliquo loco sacro reponantur, donec corrumpantur, et postea in sacrarium projiciantur. Quod si species non appareant, comburatur vomitus, et cineres in sacrarium mittantur. 15. Si Hostia consecrata, vel aliqua ejus particula dilabatur in terram, reverenter accipiatur, et locus, ubi cecidit, mundetur, et aliquantillum abradatur, et pulvis seu abrasio hujusmodi in sacrarium immittatur. Si ceciderit extra Corporale in mappam, seu alio quovis modo in aliquod linteum, mappa vel linteum hujusmodi diligenter lavetur, et lotio ipsa in sacrarium effundatur. 16. Possunt etiam defectus in ministerio ipso occurrere si Sacerdos ignoret ritus et caeremonias ipsas in eo servandas, de quibus omnibus in superioribus Rubricis copiose dictum est. 187. Quid faciendum, si sacra Eucharistia evomatur? R. Si species integræ appareant, reverenter iterum suman­ tur ab illo, qui evomuit; si ille non possit sine novo periculo vomitus, ab alio, qui est jejunus et dispositus; si autem nausea fiat, species consecratæ caute separentur, et in taber­ naculum in vase separato reponantur, donec corrumpantur, [188] I ' I I I DE s. HOSTIA EVOMITA AUT LAPSA IN TERRAM. 249 et postea in sacrarium projiciantur : quod si species non appareant, et prudenter judicetur, eas esse corruptas; vomi­ tus comburatur cum stuppa aut alia materia, et cineres in sacrarium mittantur: si præsumendum non sit, species esse corruptas, expectandum est ad comburendum, donec prae­ sumi possit, eas esse corruptas (i). Not. 1. neminem posse communicare cum periculo vomitus, si praevideat, vel saltem de eo fundate dubitet (2). Adeoque in casu est expectandum, donec cesset periculum; et si fun­ datum periculum perseveret, missa ab alio est perficienda. 2. In casu vomitus sacerdotem, cessante periculo, nec debere nec posse iterum consecrare, quia sacrificium per sumptionem perficitur, et dici non potest, retentionem et digestionem specierum ad sacrificii perfectionem requiri (3). 3. Non licere vomitum provocare, quamdiu species putan­ tur integræ, nisi in casu, quo noscantur veneno infectæ; si autem moraliter certum sit, eas esse corruptas, id esse licitum ex rationabili causa (4). •1. Juxta Cardinal, de Lugo (5) speciem minoris hostiæ in ordinario stomacho corrumpi in minuta, species autem vini et majoris hostiæ in quadrante : juxta Collet tamen (c) laico per quadrantem, et celebranti per semihoram a vomitu regu­ lariter esse abstinendum. 188. Quid facto opus est, si hostia consecrata vel aliquod ejus fragmentum dilabatur? R. Si dilabatur in terram, reverenter accipiatur, locus, ubi cecidit, mundetur, aliquantulum abradatur, et pulvis seu abrasio hujusmodi in sacrarium immittatur. Si ceciderit extra corporale in mappam, seu in aliquod linteum aut ves­ tem; mappa, linteum vel vestis in loco, ubi cecidit, diligenter lavetur, et lolio ipsa in sacrarium effundatur. Si infra, dis(1) Quarti p. 3, tit. 10, n. 14, d. 1. (2) Quarti loco cit. d. 2. (3) Quarti ibidem d. 3. (1) Quarti ibidem d. 4. (5) Disp. 10, de Euch. n. 54. (6) Traité des ss. myst., ch. 14, n. 14. 250 PARS 3. DE DEFECTIBUS MISSÆ [188] tributionem s. Communionis cecidei it super linteum vel super terram; reverenter accipiatur, locus super quem cecidit, notetur, atque huic aliud linteum imponatur, donec oppor­ tuno postmodum tempore lavetur, aut abradatur, ut supra. Sis. Hostia vel ejus fragmentum in feminae pectus dilabatur; ipsa, et non sacerdos, debet accipere hostiam vel fragmen­ tum, se suis manibus communicare, vel eam in pyxidem immittere, demum lavare digitos, atque lotionem porrigere sacristæ, projiciendam in sacrarium. Quod si major diligentia requiratur, quam ut in ecclesia fieri deceat; stalim mulier se recipiat in sacristiam, vel in propriam domum, vel in domum aliquam vicinam, et inventum fragmentum, si sit jejuna, recipiat, sin autem reverenter servet, ut a sacerdote secreto ad tabernaculum deferatur. Si solus sacerdos parvi fragmenti casum adverterit, et probabiliter judicet, fore notabilem mulieris perturbationem, vel adstantium offensio­ nem, si mulier moneatur, nihil tunc dicat, sed pergat in ministrando : deinde communicatis omnibus, curet mulierem secreto vocari, blandeque moneat, ne turbetur, sed ut adhi­ beat diligentiam inveniendi : imo si hæc monitio vel propter tenuitatem fragmenti praevideatur inutilis futura, vel ob aliquas personæ vel loci circumstantias periculosa, satius est ut, servato silentio, res tota divinae providentiae commit­ tatur (i). Quod si sacra Hostia intra claustra monasterii monialium ceciderit, tunc monialis communicanda illam lingua sumat; si hoc fieri nequeat, dignior ex monialibus mediante patena vel charta munda, vel etiam manu eamdem reverenter accipiat, et sacerdoti per fenestellam porrigat (2); vel sacerdos claustrum ingrediatur, et sacram Hostiam accipiat, quod forte praeferendum est, maxime si in monas­ terio stricta non servetur clausura; si enim ingrediatur ad sacram communionem infirmis ministrandam, major etiam adesse videtur ratio in hoc casu ingrediendi. (1) Ita Quarti p. 3, tit. 10, n. 15, d. 1; Collet Traité des ss. nvyst., ch. 14, η. 15; Beued. XIV, de sac. m. s 2, § 176, (2) Castaldus lib. 2, s. 14, c. 7, n. 15; Bissus P. n. 45, § 12. {190] DE S. HOSTIA EVOMITA AUT LAPSA IN TERRAM. 251 189. A quo radi aut lavari debet locus, super que U spe­ cies consecra tæ ceciderunt? lt. 1. Quando s. Hostia cecidit, id faciendum est ab ipso sacerdote, vel saltem a ministro sacro, a quo corporalia et purificaloria lavai i solent et debent, quia militat eadem ratio. 2. Si quid de s. Sanguine ceciderit, locus omnino a sacer­ dote, quoad fieri potest, radi et lavari debet, quia in hoc casu s. Sanguis fere semper est attingendus. 3. Quando s. Hostia vel ejus fragmentum cecidit super manus, barbam, vestes, vel quid simile, ita adhærens per­ sonal, ut lavari non possit a sacerdote absque indecentia, offensione, aut lui Latione illius; eidem committi debet per­ sonne, super quam cecidit, ut ipsamet praedicta lavet Lotio in sacrarium, si fieri possit, et alias saltem in ignem proji­ cienda est (1). 190. Quid faciendum, si hostia ad altare inveniatur, et ignoretur, an sit consecrata? R. Reverenter accipiatur, et in locum decentem deferatur sine lumine tamen, stola, aliave solemnitate, donec ab aliquo sacerdote in missa post sumptionem s. Sanguinis ante puri­ ficationem sumatur. Idem faciendum est, si hostia alibi inveniatur, de qua dubitatur, an sit consecrata. Item si pœnilens confessario commissum sacrilegium detegens, hos­ tiam secreto restituat ; hostia reverenter est assumenda, secreto ad tabernaculum deferenda, et sumenda post sump­ tionem s. Sanguinis; non tamen alii communicanti est tra­ denda, quia non certo constat eamdem esse consecratam. Si sacerdoti nausea fiat, conservanda est in tabernaculo, donec species consumatur (2). Duo sequentes numeri, de laudibus vespertinis et cultu s. reliquiarum, huic parti jrro supplemento subjungun­ tur, (pda alicubi vix locum opportunum inveniunt. (1) Quarti loco cit. d. 2. (2) Quarti loco cit. d. 3; Gavanlue p. 3, tit. 10, rub. 15; Castaldus lib. 2, s. 14, c. 7, n. 16-18. PARS 3. SUPPLEMENTUM. 252 (191) DE LAUDIBUS VESPERTINIS. Jj- 191. 1. Laudes vespertinæ seu pomeridianæ ita dicuntur, quia circa vesperam seu post meridiem celebrantur. Recentioris sunt institutionis, ut patet ex pluribus decretis in quibus fieri praecipiuntur, signanter in congregationibus archipresbyterorum archidiœcesis Mechl. scilicet 4a η. VIII, 17a η. II, 20a η. IV, 31u η. XIII, item ex dec. Alph. de Berghes Archiep. Mechl. 2 Ap. 1682 (1). Hodiedum tamen usu adeo generali in his regionibus fieri solent, ut ad officium parochiale spectare censeantur, populusque suo debito de­ fuisse existimet, si diebus festivis, iisdem interesse neglexerit : quod certo eo magis de parocho aut rectore dicendum est, . si illas omiserit, aut solito tempore pomeridiano celebrare praetermiserit. Officii hujus pomeridiani rationes sunt, ne populus totos dies festos in rebus profanis transigat, ut ex tabernis deti­ neatur, magis assuescat pietati, et occasio aliqua detur ad juventutem convocandam ad catechismum. 2. Non licet celebrare laudes cum expositione ss. Sacra­ menti nisi cum licentia ordinarii, ut dictum est n. 23. Sicut oratio 40 horarum, sic etiam laudes cum expositione ss. Sacramenti fieri nequeunt triduo sacro majoris hebdomadie a mane feriæ quintæ usque ad mane sabbati sancti (2). 3. Sacerdos in laudibus cum exposito ss. Sacramento etsi superpelliceo et stola tantum indutus esse debeat, decet tamen, ut induatur pluviali, vel etiam amictu, alba, cingulo, stola et pluviali; et alter ei assistat sacerdos indutus super­ pelliceo, et etiam stola, dum aperit tabernaculum, et pertrac­ tat ostensoriuin, ut dictum est n. 26. Sed quod notandum est, hic semper a sinistris assistit et incedit, nisi celebranti ministrare debeat. Si assistant diaconus et subdiaconus, in­ duuntur dalmatica et tunicella, ut ibidem dictum est ad 2. (1) Syu. Belg. torn. 2, p. 258, 273, 277, 295 et 3S8. (2) S. R. C. 12 Mart. 1601, n. 1951-2098. (191] DE LAUDIBUS VESPERTINIS. 253 4. In quo colore laudes pomeridianæ cum expositione ss. Sacramenti celebrandæ sint, vid. tom. I, n. 150. In lau­ dibus autem sine expositione ss. Sacramenti adhibendus est color officii diei, si cum officio immediate conjungantur; si autem fiant tanquam functio omnino separata, adhiberi etiam potest color mysteriis aut sanctis, quorum laudes celebrantur, conveniens, quia cum fiant extra officium, connexionem cum eo non habent, et potius missam votivam, quam officium diei imitari videntur. 5. Quæ et quo ordine cantanda sint, per rubricas non determinatur, modo sint approbata (1). Juxta consuetudinem hic communem cantantur hymni, anliphonæ, responsoria, litaniæ, preces imperatæ etc. et post unumquodque subjun­ gitur versus correspondons cum oratione. Juxta alios autem prædicta cantantur sine interpositione versiculorum et ora­ tionum, et iisdem omnibus absolutis cantantur versiculi omnes ex ordine et similiter orationes correspondentes sub una conclusione, uti post litanias sanctorum; deinde can­ tantur Tantum ergo et Genitori cum versu et oratione de ss. Sacramento , post quam benedictio sub silentio datur. Et juxta alios tandem supradicta sine versiculis et orationi­ bus successive cantantur; his subjunguntur Tantum ergo, Genitori, versus Panem de Caelo, et oratio ss. Sacramenti, cui plures aliae colleclæ sub una et brevi conclusione adjun­ guntur. Hymnos, antiphonas aliave ordine dignitatis cantare convenit. Regulariter genu flectitur, nisi sub Te Deum, Regina cœli etc. quæ etiam stando coram ss. Sacramento cantantur. G. Omnes orationes cantantur manibus junctis, sed ad Oremus et nomen Jesu caput inclinatur (2). Item caput incli­ natur ad nomen Mariae et Sancti, cujus fit festum vel comme­ moratio, saltem si ss. Sacramentum non sit’ expositum. 7. In laudibus oratio ss. Sacramenti terminanda est brevi (1) Vid. tom. I, n. 112 et tom. II, n. 29. (2) Gardellioi in instr, Clem. § 24, u. 22. 254 PARS 3. SUPPLEMENTUM. (191) conclusione : Qui viris et regnas in sœcula sœculorum (i). Orationes B. Μ. V. quæ dicuntur post ejusdem antiphonam, concluduntur brevi conclusione, prout habentur in breviario post completorium. Similiter si quæ aliæ dicendæ sint ora­ tiones de mysteriis aut sanctis, brevi conclusione terminanda sunt, quia orationes extra missam regulariter dicuntur cum brevi conclusione, ut dictum est torn. I, n. 87. Si preces imperatae pro occurrente necessitate recilandæ aut cantandæ sint, illarum orationes concludendæ sunt, prout in rituali ponuntur, ut ibidem notatum est. 8. Quoad dicendum versum Dominus robiscum varia est consuetudo, et variæ quoque sunt auctorum opiniones : juxta Gardellini tamen regula generalis esse debet, quod versus Dominus vobiscum omittendus sit ad orationem, post quam sequitur illico ipsa ss. Sacramenti benedictio, secus vero si immediate non subsequatur (2). 9. In quibusdam locis genuilexorium paratum cum tape­ tibus et pulvinis ponitur, ut sacerdos tempore laudum in eo genuflectat. Tale autem genuilexorium tantum Episcopis conceditur, et proinde simplici sacerdoti non convenit; ma­ gisque decet, ut sacerdos cum reliquis ministris genuflectat super infimum gradum altaris. Genuilexorium tamen, si adhi­ beatur, non potest esse paratum cum pulvinis, neque poni ante medium altaris, ubi pro Episcopo ponitur, sed versus unum aut alterum cornu altaris. : De ritibus servandis in expositione et depositione ss. Sa­ cramenti, item de benedictione danda cum ss. Sacramento vid. n. 26-32. Item directorium dioecesis Mechliniensis 1873 fol. 75-79. (1) S. R. G. 29 Mart. 1851, n. 5152, G. (2) In instr, Clem. § 31, n. 4-10. Vid. n. 29. 255 [193] DE CULTU SS. RELIQUIARUM. 192. Reliquiæ distinguuntur : Γ in approbatas et non approbatas, et 2° in insignes et non insignes. Approbatæ sunt, quæ ut taies a competente auctoritate indubia fide recognilæ et approbatæ sunt. Episcopi est reli­ quias recognoscere et approbare : et modo hæc approbatio a quocumque Episcopo facta est, id sufficit, ut tanquam veræ reliquiæ habeantur, et privatim colantur; ut autem in ecclesia publice exponantur, insuper requiritur recognitio Episcopi loci, ubi exponuntur (1) Imo etiam reliquiæ a Romano Pon­ tifice approbatæ, rccognoscendæ sunt ab Episcopo loci ordi­ nario, priusquam venerationi exponantur, non ut denuo approbentur, sed ut certo constet, easdem Romæ fuisse appro­ batas, nullaque sit dubitandi ratio de earumdem identitate, integritate, fidelique custodia, omnisque removeatur piæ fraudis dolique suspicio (2). Notandum autem cum Cavalieri ex modis probandi reliquiarum identitatem, non evinci nisi moralem certitudinem, cui falsitas atque deceptio subesse possunt; ast nihil officere, quod his non obstantibus, publicæ venerationi exponantur, quia falsitas et deceptio, cum non sint formales sed materiales, post tales probationes fidelibus nocere non possunt, cum cultus ex se dirigatur ad prototypa, in quibus omnis reliquiarum veneratio terminatur. Non approbatæ reliquiæ nullatenus in ecclesia publice exponi possunt, nequidem ornatus causa inter candelabra : Concilium Trid. enim generaliter dicit, non recipiendas novas reliquias, nisi recognoscente et approbante Episcopo; et in­ super incensatio, quæ reliquiis in missa facienda præscribitur, non approbatis convenire nequit. 193. Reliquiarum cultus præcipue consistit : 1° quod in (1) Vid. conc. Trid. sess. 25, dec. de invocatione ete. (2) Gardellini in dec. 4392-4542, 8; Cavalieri torn. 1, dec. -19, n 21-24 et tom. 5, c. 12, n. 49-51. 256 PARS 3. SUPPLEMENTUM. [194] ecclesiis publice et honorifice exponantur, et fidelibus venerandæ et osculandæ praebeantur; 2° quod super altaria collocentur, iisque includantur; 3° quod in processionibus transferantur. Sacra corpora et reliquiæ sanctorum insignes in ecclesiis tantum custodiendæ sunt : et decet etiam, ut reliquiæ non insignes in ecclesiis conserventur; hæ tamen in privatis ædibus et apud laicos etiam conservari possunt (1). 194· Circa expositionem et venerationem reliquiarum præcipue notanda sunt sequentia : 1° quod in omnibus eccle­ siis easdem exponere liceat (2); sed beatorum reliquias in illis ecclesiis, in quibus officium et missa de iisdem recitari possunt (3). 2° Quod (4) reliquiæ seu tabernacula cum sanc­ torum reliquiis congrue disponi possint alternatim inter candelabra, dummodo ipsa altaris dispositio et longitudo id patiantur. Numquam tamen super altare collocari possunt exposito ss. Sacramento, neque unquam in medio cande­ labrorum seu in loco crucis, neque super tabernaculum ss. Sacramenti licet non expositi, neque ante tabernaculi ostiolum (5); et multo minus exponi possunt in tabernaculo adinstar expositionis ss. Sacramenti, aut alio modo, quo simplices decipi, et reliquias pro ss. Sacramento adorare possunt. 3° Quod ante reliquias expositas, etiamsi ornatus causa inter candelabra collocentur (6), omnino debeatur lampas continuo ardens, et super altare saltem ardeant duo lumina, et alias reliquiæ non exponantur (7). 4° Quod qui reliquias exponit, defert ad altare vel reportat ad loca sua, cotta cum stola paratus esse debeat, adhibitis duobus clericis cottis indutis cum cereis vel facibus (s). Quod reliquiæ non (1) Cavalieri toni. 1, dec. 57. (2) S. R. C. 2 Sept. 1690, n. 30S2-3231, 2. (3) S. R. C. 17 Ap. 1660, n. 1899-2046, 4. (4) Cærem. Ep. lib. 1, c. 12, o. 12. (5) Vid. tom. I. n. 191. (6) S R. C. 12 Aug. 1854, n. 5208, 18. (7) S. R. C. 22 Jan. 1701, n. 3426-3575, 9. Vid. Cavalieri t. 1, dec. 59. (8) Bauldry p. I, c. 2, art. 1, n. 22. [ DE CULTU S. RELIQUIARUM. (195) 257 nudæ præbendæ sint ad osculandum, sed vasculis inclusse; et adbibendum sit linteum ad abstergendum, ne nauseam faciat. Usus in bis locis habet, ut dum reliquiæ osculandæ prae­ bentur, dicatur : Per merita et intercessionem sancti N. concedat tibi vel vobis Dominus salutem et pacem; et ad venerationem reliquiæ s. crucis : Per signum crucis de inimicis nostris libera nos Deus noster : prior tamen formula omnibus reliquiis, etiam instrumentis Dominicæ passionis, applicari potest, dicendo ad reliquias s. crucis, ut in litaniis sanctorum, Per crucem et passionem suam con­ cedat etc.; ad coronam spineam Per passionem suam ; ad reliquias præsepis Domini Per nativitatem suam etc. Reli­ quiæ deosculandæ præberi possunt a sacerdote sacris adhuc paramentis induto, expleta missa (1). Quoad reverentiam reliquiis faciendam vid. tom. I, n. 200, et quoad reliquias altari includendas tom. I, n. 178. 195. In quibus processionibus reliquiæ (item statuæ) deferri possunt? R. In processione cum ss. Sacramento non sunt deferendæ sanctorum reliquiæ, neque instrumenta passionis Domini (2). Sic Alph. de Berghes Archiep. Mechl. (3) prohibuit aliquas sanctorum venerandas reliquias aut imagines etiam B. Μ. V. una cum ipso ss. Sacramento circumferre aut circumferri permittere. Attamen Innocentius XI (4), permisit regularibus arcbidiœcesis Mechl. « gestare in publicis processionibus ·» cum ss. Eucharistiæ Sacramento reliquias et imagines « sanctorum, hoc tamen servato, ut dictæ reliquiæ et ima« gines portentur in principio processionis inter prima « lumina, ita ut inter ipsas et ss. Sacramentum sit rationa« bilis et competens distantia. * Et sic Humbertus a Precipiano Archiep. Mechl. (5) virtute præfati decreti Innocentii XI, (1) S. R. C. 16 Mart. 1833, n. 4558-4707, 5. (2) S. R. C. 23 Mart. 1593, n. 45, in supplemento, et 17 Jun. 1684, n. 2910-3059, 1. (3) In dec. 29 Aug. 1674. Syn. Belg. tom. II, p. 370. (4) 20 Maji 1682. Syn. Belg. tom. II, p. 381. (5) In 2“ epistola past. 21 Jul. 1700. Syn. Belg. tom. II, p. 446. Tom. II. 17 PARS 3. SUPPLEMENTUM. 258 [196] permisit « ut ubi pia hæc et laudabilis viget consuetudo, una « cum ss. Sacramento, imagines B. Dei Matris, ejusque « sanctorum et horum reliquiæ (non tamen plures quam « unius cujusque una) in supplicationibus circumferantur : » sic enim ut habet concilium Coloniense anno 1549, signifi» camus sanctos nunc cum ipso Domino regnare et triumphare « in cœlis, quæ memoria debet piis esse jucunda et læta. * Quoad processiones sine ss. Sacramento tertium concilium prov. Mechl. (1) generaliter dicit, quod sanctorum reliquiae circumgestari possint : et juxta cæremoniale Ep. (2). * Si * consuetum sit in hujusmodi processione portari aliquas » sanctorum reliquias et sacras imagines, servabitur consue- tudo. « Beatorum tamen reliquiæ in processionibus minime circumferri possunt (3). 196· Quo ritu et quibus cæreinoniis reliquiæ in proces­ sionibus deferuntur? R. Rituale Rom. agens de translatione s. reliquiarum insignium sic præscribit : « Ecclesia et viæ, per quas tran» seundum est, quam fieri potest decentius ornentur. Sa» cerdotes et ministri vestibus induti albi vel rubei coloris, » prout sancti, quorum reliquiæ transferuntur, exposcunt, n et cum luminaribus accensis, omnes procedant, decan» tantes litanias cum invocatione sanctorum, quorum reli » quiæ deferuntur, et hymnum Te Deum etc. et psalm. Laudate Dominum de cœlis, cum duobus sequentibus, « et alios psalmos, et hymnos de proprio vel de communi « eorum sanctorum, quorum reliquiæ transferuntur. « Reli­ quias in processionibus deferre pertinet ad primam digni­ tatem, modo ipsa dignitas missam processionis celebret : alias enim pertinet ad celebrantem missam ante vel post processionem (4). Si reliquiæ a pluribus personis deferri debeant, tunc quantum fieri potest, numquam deferenda? μ (1) (2) (3) (4) Tit. 7, cap. 8. Lib. 2, cap. 32, η. 2, de rogationibus. Dec. Alexandri VII, 27 Sept. 1659, η, 1855-2002, 11. S. R. G. 26 Jau. 1658, η. 1714-1861. (197J DE CULTU S. RELIQUIARUM. 259 sunt nisi per clericos sacris initiatos (1), et numquam a currui vel equis insidentibus (2), neque etiam a puellis, sicut imagines seu statuas sanctorum, licet etiam B. Μ. V. puellis in pro­ cessione deferre numquam licet (3). Qui reliquias defert aut deferunt, detecto capite incedere debent (4); non autem genuflectunt, etiamsi transeant ante tabernaculum ss. Sacramenti. In fine processionis cantantur antiphona, versus et oratio illius Sancti, cujus reliquiæ transferuntur : deinde celebrans stans ad altare potest, sed non debet, populum benedicere cum reliquiis etiam sanctorum (5). Sub hac benedictione omnes genuflectunt, etiam Præsules, si adsint (G). Reliqua hic dicenda vid. tom. Ill, in fine, ubi de processionibus. 197. Reliquiæ insignes dupliciter distingui possunt, sci­ licet : 1° reliquiæ insignes sanctorum, et 2° lignum s. crucis, spinæ coronæ Domini aliaque instrumenta dominicæ passionis. Utrisque specialia concessa sunt privilegia; sed quod bene notandum est, utrisque ita propria sunt, ut alteris non com­ municentur : decreta enim quæ loquuntur de instrumentis do­ minicæ passionis, expresse excludunt alias sanctorum reli­ quias insignes; et quæ agunt de insignibus sanctorum reliquiis, nihil dicunt de instrumentis dominicæ passionis (7). Reliquiæ insignes sanctorum sunt corpus integrum, aut magna pars ejusdem (8). Quænam autem sit magna ejusdem pars declaravit S. R. Congregatio, esse caput, brachium, crus, aut illam partem corporis, in qua passus est martyr, modo sit integra et non parva, et legitime ab ordinariis approbata (9). Censetur autem adhuc integra, tametsi constet ex pluribus fragmentis per artificialem unionem conjunctis; (1) (2) (3) (4) (5) (6; (7) (8) (9) 3 Concilium prov. Mechl. tit. 14, c. 5. 2a Synodus diœc. Mechl. tit. 11, c. 5. Vid. Mil. thiol., sér. 6, fol. 190. S. R. C. 2 Sept. 1690, n. 3081-3230, 1. S. R. C. 24 Jul. 1G83, n. 2876-3025, 1; Cavalieri tom. 4, dec. 276. Martinucci lib. 2, c. 40, n. 15. Videri potest Cavalieri torn. 1, dec. 51, qui contrarium sentit. S. R. C. 3 Junii 1617, n. 392-539, 1. 13 Jan. 1631, n. 593-740, 3, et 745-892, initio breviarii. 260 PARS 3. SUPPLEMENTUM. [198] odo adsint frusta seu fragmenta, quæ requiruntur ad inte­ gritatem ejusdem membri; et ita apte simul conglutinentur, ut appareat integrum caput, brachium, crus (1). Unde non est reliquia insignis, manus, pes, aut aliud frustum, nisi in dictis partibus passus sit martyr, neque ossa femoris (2), neque sola tibia (3), ut enim crus, et sic etiam brachium, censeatur reliquia insignis, debet constare duobus ossibus, quorum si alterum desit, membri perit integritas (4). 108. De illo sancto, cujus est reliquia insignis, in ejus die festo recitari possunt officium et missa cum Credo sub ritu duplici in illa ecclesia, ubi asservatur : id tamen intelligemium est “ de sanctis dumtaxat in martyrologio Romano « descriptis, et dummodo constet de identitate corporis, seu » reliquiæ insignis illiusmet sancti, qui reperitur in martyro« logio Romano descriptus « (5). Ita ut requiratur, ut reliquia sit insignis, sit sancti canonizati, descripti in martyrologio Romano, et constet de identitate reliquiæ. Dicitur 1° de sancio, scilicet canonizato et descripto in martyrologio Rom. (6). Ita ut sine speciali induito ratione insignis reliquiæ officium fieri nequeat de sanctis non cano­ nizatis, aut non descriptis in martyrologio Rom., neque de beatis, neque de sanctis corporibus Romæ extractis ex coemeteriis. Dicitur 2° cujus esi reliquia insignis; ita ut de identitate reliquiæ constare debeat, quod scilicet sit de corpore ipsiusmet sancti, de quo eo die mentio in martyrologio Romano habetur, et non alterius ejusdem nominis; et officium fieri non possit de sanctis vulgo baptizatis, vel quorum nomina fuerunt H (1) Merati p. 1, tit. XI, η. X; Quarti p. 1, tit. 1, dub. 4; Lohner p. 2, tit. 17, n. 1. (2) S. R. G. Indulg. 12 Jun. 1822, n. 430 apud Prinzivalli. (3) S. R. C. 3 Junii 1662, n. 2023-2170. (4) Vid. Gardellini in dec. 4450-4600; Cavalieri tom. 5, c. 12, n. 44 et seq. (5) Dec. gen. 11 Aug. 1691, η. 3097-3246, in initio missalis et brev. (6j S. R. C. 3 Junii 1617, n. 392-539; 20 Nov. 1683, n. 2892-3041. Vid. Cavalieri tom. 1, dec. 46. [198] DE CULTU S. RELIQUIARUM. 261 mutuata ab aliis, eo quod nomina propria ignorarentur (1). Dicitur 3° recitari potest officium etiam sine alia licentia S. R. G. aut ordinarii loci, quia hæc nullibi requiritur, modo reliquia omnes requisitas habeat conditiones. Licet aute H Cavalieri (2) censeat hoc officium esse de præcepto; videtur tamen tantum posse, sed non debere fieri, nisi usu accep­ tatum fuerit, quia decreta sunt facultativa, et nec decreta citata a Cavalieri, prout referuntur in collectione Gardellini, nec alia præceptum exprimere videntur, et si quæ præceptum importent, agunt non de officio sed de modo, quo reci­ tandum est. Unicum tantum festum intuitu reliquiarum insignium celebrari potest (3), ita ut. si jam festum illius sancti cele­ bretur, aliud ratione ejus reliquiæ institui nequeat. Quamvis autem festum omnium reliquiarum, quæ habentur, ex induito celebretur; festa tamen particularia die propria celebrare licet de sanctis, quorum corpora vel reliquiæ insignes con­ servantur (4). Dicitur 4° in ejus die festo, scilicet in die martyrii vel obitus (5), nisi alius dies per decretum /Ypostolicuin, aut S. R. G. vel in martyrologio Romano assignetur. Vid. n. 268. Dicitur 5° sub ritu duplici scilicet minoii (6), si nempe illius sancti festum in officio vel non celebretur, vel tantum sub ritu simplici aut semiduplici; si autem jam celebretur sub duplici vel altiori ritu, sub eodem ritu celebrari debet et ratione ejus reliquiæ ad altiorem ritum elevari nequit (7). Dicitur 6° in illa ecclesia, ubi asservatur : ita ut ratione (1) S. R. G. 19 Dec. 1643, n. 1335-1482 et 1336-1483; 7 Jun. 1681, n. 2803-2952; 20 Nov. 1683, n. 2892-3041; 30 Jul. 1689, n. 3043-3193, 3; 1 Oct. 1707, n 3628-3777, 2; 17 Aug. 1833, n. 4560-4715, 2. (2) Tom. 1, dec 45, n. 14. (3) S. R. G. 15 Feb. 1659, n. 1804-1951, et 11 Jan. 1749, n 4049-4198, 5. (4) S. R. C. 29 Mart. 1783, n. 4260-4409; Cavalieri tom 1, dec. 60, n. 15, 16 et 17. (5) S. R. G. 3 Junii 1662, n. 2023-2170. 1 (6) S. R. C. 29 Mart. 1783, n. 4260-4409, 3. (7) Cavalieri tom. 1, dec. 45, n. 12. 262 PARS 3. SUPPLEMENTUM. (199] reliquiæ in illa tantum ecclesia, et ab adscripts illius eccle­ siæ officium recitari possit, et non ab aliis sine speciali induito; et si missa ab adscriptis illius ecclesiæ, in qua reliquia asservatur, in alia ecclesia celebretur, symbolum in missa omittendum sit (1). Not. non requiri, ut reliquia sit exposita, sed sufficere ut in ecclesia habeatur (2). De cæteris sanctis in marlyrologio Rom. non descriptis, aut quibus a Sede Apostolica non fuerit specialiter conces­ sum officium recitare et missam celebrare vetitum est, non obstante, quod eorum corpora aut insignes reliquiæ in eccle­ siis asserventur : quibus tamen ab ordinariis locorum appro­ batis, debita a fidelibus veneratio exhibenda est, sed absque officio et missa, sub pœnis de non satisfaciendo præcepto recitandi ollicium aliisque in constitutione s. Pii V (3). Simi­ liter de sanctis, quorum notabiles quidem, sed non insignes reliquiæ conservantur, officium fieri nequit, neque etiam sub ritu semiduplici aut simplici, nisi a Sede Apostolica aut S. R. G. concedatur (4). Specialia privilegia concessa ligno ss. crucis aliis­ que instrumentis Dominicæ passionis, sunt seq. 1° Sub baldachino deferri possunt (5). 2° Celebrantes coram exposita reliquia s. crucis eodem modo se gerunt, ac si celebrent coram tabernaculo clauso, continente ss. Sacramentum, scilicet (6) genuflectunt unico genu in accessu et recessu, et quoties transeunt ante medium altaris, seu a latere ad latus ut infra incensationem : quæ genu flexio pariter facienda esse videtur ante et post incensationem crucis conformiter ad rubricas ritu celeb, m. tit. IV, n. 6. 3° Transeuntes ante (1) S R. G. 3 Jun. 1617, n. 392-539, 1; 13 Jan. 1631, n. 745-892, ut hahetur initio brev.; 10 Jan. 1693, n 3152-3301, 11. i2) Merati p. 1, tit. XI, η. X; Cavalieri tom. 1, dec. 47, η. X, et torn. 5, c 12, n. 39. (3) S R. C. 11 Aug. 1691. initio brev. et miss. (4) S R. C. 29 Mart 1783. n. 4260 4409. (5) Dec geo. 27 Maji 1826, n. 4471-4620 (6) S R. C. 23 Maji 1835, n. 4594-4743, 1. (199] DE CULTU S. RELIQUIARUM. 263 reliquiam ss. crucis, si loco principali super altare sit expo­ sita, genuilectere debent unico genu, si autem sit recondita in custodia, solum caput inclinare (i). 4° Post expositionem vel processionem reliquiæ s. crucis, populus cum eadem est benedicendus : sacerdos scilicet paramentis rubei coloris indutus (2), flectit unico genu ante reliquiam; deinde thus imponit sine benedictione, iterum flectit unico genu, et erectus stando reliquiam ter incensat; induitur velo hume­ rali, flectit ante reliquia n , eaque cum velo humerali accepta, signat populum eodem modo, ac si eumdem cum ss. Sacra­ mento benediceret; interea tamen nihil dicit, nec chorus aliquid cantat (3). Not. Quamvis decreta ad 2, 3 et 1, allata tantum loquantur de reliquia s. crucis, quia de hac sola erat proposita petitio; ob paritatem tamen rationis idem dicendu esse videtur de omnibus instrumentis Dominicæ passionis (4). Peculiare festum ratione reliquiæ s. crucis, spinæ coronæ Domini, aliorumque instrumentorum Dominicæ passionis sine speciali induito institui nequit (5). Not. exposita reliquia s. crucis, in choro licere sedere capite tecto (6). 2° Non decere, ut lignum s. crucis cum sanctorum reliquiis in eadem theca occlusum permaneat (7). (1) S. R. G. 7 Maji 1746, n. 4032-4181, 12. (2) S. R. C. 2 Sept. 1871, n. 5494. (3) S. R. C. 15 Sept. 1736, n. 3902-4051, 1 et 2; 4 Jun. 1817, n. 43864536, 12. et in not.; 18 Feb. 1843, η. 4810-4956. (4) S. R. G. 27 Maji 1826, n. 4471-4620, a. et 22 Sept. 1827, n. 4485-4634. (5) S. R. C. 2 Maji 1801, n. 4325-4474, 4. (6) S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4594-4743, 2. (7) S. R. C. 18 Feb. 1843, n. 4810-4956, in fine; Acta apud s. Sedem torn 2, fol. 577. PARS IV. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. QUO BREVIARIO UTENDUM. 200. Utendum est breviario Romano s. Pii V jussu edito, et Clementis VIII ac Urbani VIII auctoritate recognito. Probatur ex bullis horum Pontificum, breviario Rom. prae­ positis : in bulla enim s. Pii V praecipitur observari hoc breviarium in toto orbe; obligantur quicumque tenentur horas canonicas recitare, alias non satisfacturi muneri suo; et jubetur omnibus Praelatis, ut hoc introduciint tam in choro quam extra chorum. Clemens autem et Urbanus VIII idem breviarium recognoverunt, restituerunt, et emendarunt, illudque sic restitutum in typographia Vaticana imprimi jusserunt, et alibi juxta exemplar Vaticanum, habita ordina­ riorum licentia in scriptis, quæ fidem faciat de collatione facta breviarii cum originali Romano : cujus etiam licentiae copia initio vel in calce cujusque breviarii semper imprimatur, interdicto usu breviariorum aliter impressorum. 20!. Excipiuntur 1° juxta bullam s. Pii V breviaria Romana aut alia ex institutione aut consuetudine legitima introducta, antiquiora ducentis annis ante bullam s. Pii V, datam septimo Idus Julii 1568. Illorum nempe breviarioru «< usum, qui a ducentis annis vigebat, s. Pius induisit et tole- 266 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [203] ravit, permisit tamen, ut illa breviaria antiqua omitti possint, et Romanum assumi queat, dummodo Episcopus et universum capitulum in eo consentiant (1). Quoad regulares exemptos, consensum præstare debent Prælatus regularis et capitulum regulare (2). Quod in bulla dicitur, universum capitulum consentire debere, intelligitur de capitulo congregato, cujus III ajor pars consentit (.3). Si breviarium proprium sit illegiti­ mum, consensus non requiritur. Romano autem breviario semel assumpto, ad usum antiqui breviarii redire non licet (4). 202· Excipiuntur 2° breviaria Romana, post dictam bullam s. Pii V et ante bullam Clementis VIII vel ante bullam Urbani VIII impressa, quæ, licet exemplari per Clementem aut Urbanum VIII correcto conformia non sint, in gratiam pauperum juxta dictas bullas permittuntur vendi, retineri et adhiberi, donec deficiant. Notandum hic est, in bulla Urbani VIII hæc eadem extendi ad ea, quæ a breviario Romano ortum habent, cujusmodi sunt missalia, diurnalia, oiBcia parva B. Μ. V. officia ma­ joris hebdomadæ, et alia id generis. Adeoque breviaria, processionalia etc. impressa ante 25 Jan. 1631, quo anno prodiit bulla Urbani VIII, licite adhuc adhiberi possunt, hymnos antiquos legendo et cantando, donec libri deficiant; sed non, si post 25 Jan 1631, edita sint, et Romano exemplari jussu Urbani VIII correcto conformia non sint. Quicumque ergo libri antedicti aliique liturgici, dum nunc imprimuntur, juxta exemplar Romanum jussu Urbani VIII correctum, et cum licentia ordinarii, ut supra dictum est, imprimi, eique con­ venire debent. 203. Excipiuntur 3° breviaria, quorum usus postea a sancta Sede specialiter est concessus, uti breviarium mo­ il) Vid. dec S. R G. 3 Mart. 1674, n. 2530-2682; 21 Jul. 1696, n. 32433392, 1 et 2; 31 Mari. 1821, n 4430-45S0. io not. Xid. Questions proposées à l’académie liturg. a monte citorio 21 Nov. et 5 Dec. 1855. (2) Cavalieri torn. 2, dec. 366, η. 2. (3) Cavalieri ibidem n. 4, Gavantus sect. 2, c. 2, n. 20. (4) S. R C 10 Maji 1608, n. 228-375; 21 Mart. 1676, n. 2621-2773; 10 Jan. 1852, n 5165. (203] QUO BREVIARIO UTENDUM. 267 nasticum, quod Paulus V anno 1012 approbavit (1); item breviarium et missale ordinis Cisterciensis a Claudio Vaussin Abbate generali reformata (2). Dicitur a Sancta Sede, nam per bullam s. Pii V cessavit omnis facultas, quam ordinarii sive sæculares sive regula­ res, aut alii quicumque habebant circa divinum officium : ita ut in breviario Romano nihil possint mutare, addere, aut detrahere; neque (3) addere kalendariis etiam propriis sanc­ torum officia, nisi ea dumtaxat, quæ breviarii Romani rubri­ cis vel S. R. Congregationis, seu Sedis Apostolicæ licentia conceduntur; neque propria auctoritate, quovis prætextu, mutare ritum, qui habetur in kalendario Romano seu rubri­ cis breviarii, in altiorem ritum; neque extendere concessa officia de loco ad locum (4). Et quamvis bulla s. Pii V ex plurimorum opinione tantum respiciat eos, qui breviarium Romanum sequuntur, non autem illos, qui proprio breviario utuntur; Gregorius tamen XVI (5) declarat, quod s Pius V « eos tantum ab obligatione eorum (breviarii et missalis) v recipiendorum exceptos voluit, qui a bis centum saltem ?» annis uti consuevissent breviario aut missali ab illis « diverso; ita videlicet ut ipsi non quidem commutare « iterum atque iterum arbitrio suo libros hujusmodi, sed « quibus utebantur, si vellent, retinere possent. « Insuper decretum contra abusus (6) quod ponitur initio breviarii, juxta declarationem S. R. C. (7) « comprehendit etiam breί viaria tolerata a s. Pio V, excedentia bis centum annos, hoc « modo videlicet, ut non possit eis addi aliquod festum SS.. « nec minus ratione reliquiarum, nisi modo et forma contenta I (1) De Breviario monastico vid. Analecta juris Pont. 6 ser. fol. 2308 et 7 ser. fol. 428; Revue des sciences ecclés., tom. 10, fol. 289; Acta s Sedis vol. 4, fol. 465. (2) Acta S. Sedis, vol. 6, fol. 280. (3) Dec. Urbani VIII, breviario præfixum, 13 Jan. 1631, η. 745-892. (4) Vid. Gavantus sect. 2, c. 2; Cavalieri tom. 2, dec. 311. (5) In Brevi ad archiep. Remensem directo 6 Aug. 1842. (6) 8 Ap. 1828, n. 593-740. (7) 28 Oct. 1628, n. 625-772. 268 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARIE (204) « in decreto (8 Ap. 1628) et consulta Sede Apostolica. « Ita ut qui proprio breviario utuntur, non nisi auctoritate Sedis Apostolicæ interveniente, propriis suis kalendariis nova officia addere, aut eorumdem ritus mutare possint (1). 204. Not. 1° quamvis ordinarii locorum propria aucto­ ritate circa officium divinum nihil possint; ipsos tamen nova officia, quæ breviarii Rom. rubricis, vel S. R. C. seu Sedis Apostolicæ licentia conceduntur, sed non præcipiuntur, suis subditis etiam sub præcepto imponere posse : hoc enim ipsis ut permissum supponitur in decreto Urbani VIII, initio Bre­ viarii : cum enim declaretur, non posse locorum ordinarios addere kalendariis officia, nisi quæ breviarii Rom. rubricis vel S. R. G. seu Sedis Apostolicæ licentia conceduntur; sequitur illos posse imponere et præcipere illa officia, quæ per rubricas, vel S. R. Congregationem conceduntur et indulgentur (2). Ita Emus Dom. Cardinalis Engelbertus, Archiep. Mechl. p. m. 13 Nov. 1838 præcepit, ut officia diœcesana in tota dioecesi recitarentur. Not. 2° quamvis officium propria auctoritate ad altiorem ritum elevari nequeat; posse tamen, si ratio exigat, celebrari cum majori externa solemnitate et apparatu, modo ritus istius festi quoad concurrentiam, symbolum, commemora­ tiones etc. in omnibus servetur (3). Not. 3° ut ex bulla s. Pii V patet, obligationem breviario Romano utendi, non tantum esse generalem, obligantem communitatem in communi; sed etiam particularem, obli­ gantem quoslibet, qui horas canonicas recitare tenentur. Ex quo certe deducitur, quemcumque, qui alio breviario quam Romano utitur, eoque illicite, privalim Romano breviario uti posse et debere : in publico tamen officio communitati, (1) S. R. C. 10 Jan. 1852, n. 5165; Merati sect, 2, c. 2, n. 4; Fornici Institut. liturg. part. 2, C. 4; Questions discutées à l’académie liturg, a monte citorio 21 Nov. 1855, n. 32-35; Revue des sciences ecclés, 1861» fol. 196-199. (2) S. R. C 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 10. Ü (3) S. R. G. 14 Maji 1644, n. 1353-1501. Vid Cav. tom. 2, dec 347. (205) QUO BREVIARIO UTENDUM. 269 si hæc breviarium Romanum assumere nolit, sese confor­ mare potest, ne major confusio fiat. Quoad illum autem, qui legitimo gaudet privilegio, alio breviario quam Romano utendi, dicendum est, ipsum in officio publico breviarium Romanum, etiam partialiter, assumere non posse, etiamsi omnes consentiant, et idem faciant, juxta decretum S. R. C. (1) in quo dicitur « aut totum antiquum, aut totum novum ·, : neque etiam hic videtur privatim posse recitare breviarium Romanum, nisi omnes, qui debent, consentiant, et brevia­ rium Romanum assumant : nam licet quidam, nisi praecep­ tum alterius breviarii extet, ex consuetudine contrarium probabile putent (2); sanctus tamen Pius V in sua bulla, sine distinctione inter publicam et privatam recitationem, non permittit inutari breviarium proprium in Romanum, nisi Episcopus et universum capitulum consentiant; praeterea privata hæc mutatio sine confusione fieri nequit; insuper Clemens V, permittendo sæcularibus et regularibus servitio Cardinalium ac quorumcumque Pontificum addictis, ut reci­ tare possint idem officium ac Cardinales aut Pontifices, utitur verbo indulgemus, quod evidenter supponit, eos sine hac facultate ad suæ ecclesiæ aut ordinis breviarium obligatos esse (3). 205. Notandum circa impressionem breviariorum, missalium, etc. decretum generale S. R. C. (4). “ Quum ab anno « 1788, ad hanc usque diem breviaria, horæ-diurnæ, missa« lia, officia parva Bmæ V. M. officia hebdomadæ majoris, » ritualia, aliaque id generis, quæ denuo prælo mandantur, » non amplius præ se ferant Reverendissimorum Ordina« riorum attestationes, queis declaretur hæc exemplaria n concordare cum iis, quæ Romæ sunt impressa, ad trami» tes bullarum s. Pii V, Clementis VIII et Urbani VII[ « Summorum Pontificum, quæ in fronte breviarii Romani (1) (2) (3) (4) 3 Mart. 1674, n. 2530-2682, 2. Vid. s. Alph, dc Ligorio lib. 4, n. 160. Gavanlus sect. 2, c. 2, n. 14; Cavalieri tom. 2, dec. 366, n. 4. 26 Ap. 1834, n. 4581 4730, confirmatum 18 Feb. 1843, n. 4811-4957. 270 PARS'4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (205) » reperiunlur, S. R. Congregationi supplicatum fuit decla· « rari, utrum etiamnum servari deberent recensilœ » Constitutiones Pontificiœ, et an trangressores pomos « inibi inflictas incurrerent? præsertim ex eo, quod in » præsentiarum nullus supersit dubitandi locus quin emen­ ti data exemplaria præ oculis in cusione habita sint, eo vel « magis quod non parum torquerentur conscientiae tum » eorum, qui lucrum ex liturgicorum librorum venditione v percipiunt, tum ecclesiasticorum, qui illis uti debent, quum n nullibi reperiantur hisce attestationibus muniti, propte» reaque demum concedi, ut sine ulla dubitatione quis horum n librorum usum sibi permilti valeret. Et sacra eadem » Congregatio in ordinario cœtu ad Vaticanum sub die 7 Ap. « anno 1832 coadunata, auditaque relatione a me infra* scripto Secretario facta, omnibus mature perpensis, accu» rateque consideratis, rescribendum esse censuit, ac de« clarandum : Pontificias Constitutiones in suo robore » permanere, et abusum non esse tolerandum. Hujusmodi « declarationi minime acquiescentes, qui primitus supplica« runt, et probe quum intelligant, contra legem latam non » esse aliquo conatu pugnandum, iterum tamen institerunt, » quo traderetur modus et forma quoad usum eorumdem » Ubiorum, quin inflictas pœnas ulla ratione quis in se « convertat. Hisce precibus similiter ut supra relatis in » altera ordinaria Congregatione ad Vaticanum pariter sub « die 16 Mart. 1833 coacta, Emi Patres sacris ritibus tuendis *» præpositi satius duxerunt super re judicium differre. » Coadunata demum apud Vaticanas ædes juxta morem « eadem S. R. ordinaria Congregatio, in eaque jam tertio » audita relatione a me infrascripto Secretario facta, omni· » bus accurate libratis, rescribendum ac decernendum cen· n suit : detur decretum generale juxta mentem. Mens est, n ut Ordinarii locorum pro suo munere invigilent, ut denuo n non cudantur supradicti liturgici libri sine attestatione a vt Pontificiis Constitutionibus præscripta, et quoad illos, qui w hujusmodi attestatione destituuntur, et ab anno præsertim n w 1788 ac deinceps cusi fuere, aliquod exemplar ex supra- 12051 QUO BREVIARIO UTENDUM. 271 ♦» dictis examini probatæ personæ ecclesiasticæ subjiciant, « quæ illud conferat cum iis, qui in Urbe juxta morem sunt » impressi (exceptis tum breviario anno 1828 typis Gonte« dini, ac missali anno 182G prælo De Romanis cusis, in » quibus nonnulla menda irrepserunt), acceptaque fideli « narratione révisons, quando illud adamussim concordare « cum prædictis inveniatur, suo clero declarent ipsi Ordinarii « breviaria, missalia etc. illius impressionis perfecta esse, » adeo ut illis licite et sine ulla dubitatione uti quis valeat. *» Ad praecludendam demum omnem viam dubitationis, tra» dendamque ipsis Ordinariis certam regulam, typographi « Romani deinceps ante impressionem horum librorum « teneantur veniam a Sacra Congregatione impetrare, illius« que revisioni subjicere, et attestatione ejusdem Secretarii » munire. Atque ita declaravit, ac servari mandavit die » 2G Ap. 1834. » Item : « Hodiernus Secretarius Rmi Na« murcen. Episcopi S. R. Congregationi sequens proposuit » dubium pro opportuna solutione, nimirum : in variis « regionibus, ac præsertim in Gallia, missalia, et breviaria, » ac etiam libri liturgici imprimuntur absque licentia seu » Ordinarii approbatione, quam præter Concilium Triden» tinum, omnino requirunt Constitutiones Clem Papæ VIII « atque Urbani Papæ itidem VIII. Supponitur quod in Gallia, » aliisque hujusmodi regionibus decretum Concilii Tridentini « librorum approbationem requirens, et præfatæ Constitu» tiones Apostolicæ usu non sint receptæ, vel per usum » contrarium vim obligationis amiserint. Hinc quæritur, an « hujusmodi libros absque requisita Ordinarii licentia im» pressos liceat emere, penes se retinere, iisque uti in Belgio, » aliisque regionibus, ubi decretum Concilii Tridentini, et « supramemoratæ Constitutiones Apostolicæ communiter ser« vantur. Et Sacra eadem Congregatio in ordinariis comitiis « ad Vaticanas Ædes hodierna die coadunata, ad relationem » mei infrascript i Secretarii, respondendum censuit : Non ♦» licere, nisi servatis Constitutionibus Apostolicis : die » 1G Mart 1833 « (1). (1) N. 4552-4701 ; 27 Feb. 1847, n. 4913-5066. PARS 4. RUBRIC/E GENERALES BREVIARII. (206) Breviaria quæ separatis foliis constant, adhiberi possunt, dummodo partes avulsæ a breviario, unitæ asserventur (1). Notandum, etsi censuræ excommunicationis, suspensionis et interdicti latæ sententiæ in constitutionibus Pontificiis contra transgressores impositæ, nunc cessent ex constitutione Apostolicœ Sedis Pii IX, quarto Idus Octobris 1869, in qua non inseruntur; non tamen cessare prohibitionem. Unde S. R. Congregatio mandavit, in editione librorum liturgicorum adamussim servandas esse leges in Constitutionibus et Bullis Summorum Pontificum præscriptas (2). 206. S. R. C. similiter decreto generali mandavit * ut officiorum concessiones, lectiones, orationes, antiphonæ et responsoria respective, aliaque hujusmodi imposterum » a typographo Camerali dumtaxat imprimantur. Inhibendo •I in Urbe, quam » omnibus impressoribus seu typographis tam extra ubivis locorum dicta officia imprimi sub quovis prætextu, causa et quæsito colore, nisi facultate in scriptis accepta ab inquisitoribus hæreticæ pravitatis, si inibi fuerint, sin minus a locorum ordinariis, qui quidem facul» tatem hujusmodi non prius concedant, quam originale n sumptum Sacræ ejusdem Congregationis, vel exemplar « typographi Cameralis authenticum manu Secretarii ipsius *» Sacræ Congregationis firmatum, et sigillo obsignatum ipsis « exhibeatur. Quod exemplar in nihilo prorsus immutatum, « nihilque ei additum, sive detractum in eo imprimi debeat. « Et si quæ ausu temerario contra præsentis decreti tenorem » extra Urbem impressa fuerint, ultra poenas ab eadem S. G. M infligendas, omni prorsus fide carere voluit et declaravit. « die 11 Aug. 1691 ab Inn. XII approb. ac debitæ executioni « demandari præcept. 19 Oct. 1691 » (3). (1) S R. C. 20 Mart. 1869, n. 5438. (2) S. R. C 11 Mart. 1871, n. 5476, II. (3) N. 3096-3245. 273 (208] QUODNAM OFFICIUM CUIQUE EST RECITANDUM. 207· R. I. Officium recitandum est juxta kalendarium Romanum, uti habetur in breviario Romano, scilicet vel de festo, vel de Dominica, vel de feria. Not. 1° officium per oblivionem vel inadvertentiam sive in •choro sive privatim omissum, non debere nec posse fieri alio die, ne bis erretur, sed eo anno esse omittendum (1). Not. 2° “ Kalendarium Romanum universale est, et ad » totum catholicum orbem extenditur. Quapropter kalendaria ·» particularia dioecesium, ecclesiarum ac ordinum regula­ te rium in eo tantum differunt ab illo, quia retentis officiis, « quæ omnibus praeceptive communia sunt, alia his adduntur n quæ peculiariter pertinent ad dioeceses, ecclesias, seu reli* giones... Neque iis, qui proprium kalendarium non habent, t» licet assumere kalendarium unius vel alterius dioecesis, n quia unum dumtaxat est kalendarium Romanum, quod uni« versale est ” (2). Si tamen habeatur proprium kalendarium, legitime approbatum, illud sequendum est : ideoque, 208. R. II. Recitandum est a clericis dioecesis juxta kalendarium dioocesanum, si habeatur tale et legitime appro­ batum (3); et a regularibus secundum kalendarium ordinis, in quo sunt professi. Not. 1° tertiarios saeculares professos tertii ordinis s. Francisci, sine speciali extensionis privilegio, horas canonicas juxta breviarium trium ordinum recitare non posse (4), non obstantibus rubricis peculiaribus numero 155, collato cum monito, quod hisce rubricis peculiaribus præponitur. Si utuntur kalendario Franciscano, tunc officia dioecesana etiam recitare nequeunt (5). (1) S. R. G. 17 Junii 1673, n. 2482-2634; Cavalieri tom. 2, dee. 346. n. 23 et seq. (2) Gardellini in dec. 4392-4542, nota 1. (3) S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 10. (4) S. R. G. 27 Aug. 1707, n. 3625-3774, 5; 1 Sept. 1708, n. 3643-3792. (5) S. R. C. 19 Junii 1877, n. 5697. Tom. II. 18 274 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (208) Not. 2° religiosos utriusque sexus proprium kalendarium non habentes, uti debere dioecesano kalendario, additis officiis peculiariter concessis regularibus in illa dioecesi com­ morantibus (1). Quomodo hoc sit intelligendum, patebit ex numeris seq. signanter n. 230. Not. 3° regularem ad episcopatum promotum, relicto sui ordinis breviario, debere officium recitare, et divina officia celebrare juxta ritum suæ diœcesis; item ejus capellanos sive regulares sive sæculares, qui cum Episcopo officium recitare solent, quoad officii recitationem Episcopo se con­ formare teneri (2). Id tamen non obtinet pro regularibus, qui tanquam parochi vel vicarii ecclesiis præficiuntur : bi enim non possunt nec debent recitare officium et missam celebrare juxta kalendarium diœcesis, in qua ecclesiis de­ serviunt; sed tenentur ad officium ordinis, ad quem per professionem religiosam pertinent : in diebus tamen testis missam pro populo celebrare debent ut in kalendario diœ­ cesis (3); et similiter omnia publica officia, uti cantare ves­ peras, missas solemnes celebrare, etc., juxta kalendarium diœcesanum peragere tenentur (4). Si Episcopus duabus præsit dioecesibus, quæ diversum officii divini habent ordinem, illi alterutrum ad libitum sequi licet, servatis tamen festis patronorum et dedicationis utriusque ecclesiæ (5). Not. 4° quoad kalendarium proprium archidiœcesis Mechl. a S. R. G. approbatum 20 Jul. 1838, et ab Emo Dom. Engeiberto archiep. Mechl. p. m. 13 Nov. 1838 ad totam diœcesim extensum. Licet clerici aliarum dioecesium in diœcesi Mechl. habitantes aut commorantes Archiepiscopo stricte subjecti non sint, cum a proprio Episcopo revocari possint, et ipsis ad propriam diœcesim redire liceat; ideoque ad (1) (2) (3) (4) (5) Ita S. R. c. 22 Jul. 1848, n. 4964-5125, 1 et 2. S. R. C. 11 Junii 1605, n 119-265, et 8 Mart. 1631, n. 756-903. S. R. C. 23 Maji 1846, n. 4904-5050, 5. S. R. C. 7 Ap 1876, n. 5661, 1. S. R. C. 3 Mart. 1866, n. 5359. [208] QUODNAM OFFICIUM CUIQUE EST RECITANDUM. 275 proprium diœcesanum, quod Archiepiscopi subjectis tantum præcipitur, ex hac ratione stricte obligati dicendi non sint; equidem si in archidiœcesi Mechl. domicilium habeant, juxta dictum kalendarium officia diœcesana recitare tenentur, et si tantum aliquo tempore ibidem morentur, eidem etiam pro­ prio diœcesano sese conformare possunt, ut dicetur n. 228. Not. 5° aliquando aliquam ecclesiam ab uno ordine ad alium transire, aut etiam de regulari fieri saecularem: et eo casu officia ordinis propria, olim celebrari solita a regula­ ribus, qui prius dictam ecclesiam administrabant, ab aliis alterius ordinis, aut a saecularibus, quibus tandem ea cessit, minime deinceps esse recitanda (1). Not. G° si aliquod officium in kalendario proprio est assignatum, illudque ab Episcopo et clericis persolvitur; ad illius recitationem omnes etiam teneri, quibus permissum non est de illius licentia dubia excitare : nam ad loci ordi­ narium et officiorum directorem attinet de hac investigare et inquirere, si opus sit (2). Ita S. R. C. (3) rescripsit ac servari mandavit, in casibus dubiis adhaerendum esse kalen­ dario diœcesis, sive quoad officium publicum et privatum, sive quoad missam, sive quoad vestium sacrarum colorem; etiamsi quibusdam probabilior videatur sententia kalendario opposita, quinimo licet certum alicui videatur errare kalen­ darium. Notandum tamen : 1° hoc intelligendum esse de kalen­ dario seu directorio ab ordinario debite approbato, et 2° tan­ tum agi de casibus controversis, aut solummodo ab auctoribus admissis, non autem de illis, qui rubricis missalis aut breviarii aperte repugnant, ut patet ex decreto 27 Aug. 183G (4). Jus eligendi personam pro confectione kalendarii spectat ad Episcopum, vel ad capitulum vel ad primam ejus digni­ tatem juxta consuetudinem; generaliter vero committitur (1) S. R. G. 20 Dec. 1864, in Gorduben. in Actis quæ apud s. Sedem geruntur vol. 1, fol. 238; Guyetus lib. 1, c. 14, in initio. (2) S. R. C. 15 Maji 1819, n. 4409-4559, 1. (3) 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 2. (4) N. 4638-4787, ad VI, VII et VIII. 276 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [208] præfecto cæremoniarum, qui kalendarium efformare debet juxta rubricas missalis ac breviarii Romani ac decreta Sacue Rituum Congregationis (1). Not. 7° indulta recitandi oflicia particularia, ab Apostolica Sede toti dominio facta, non obstante mutatione dominii ipsius, in suo robore perseverare (2). ! . (1) 20 Mart. 1869, n. 5430, VII. Modus faciliter et exacte componendi annuum kalendarium hoc loco inserendus videtur. Ante omnia conficienda sunt duo kalendaria perpetua, in quorum uno breviter describuntur omnia festa seu oflicia, diebus mensis assignata, a prirna Januarii usque ad finem Decembris, cum commemorationibus simplicium, octavarum, vigiliarum, et cum omnibus aliis notandis; in altero de tempore describuntur omnes dominicæ et ferite totius anni, initia sacræ Scripturæ, oflicia dominicis el feriis allisa, ac alia si quæ sint notanda iu dominicis et feriis. Hæc duo kalendaria tempus et curam diligentem requirunt; necessaria autem sunt instrumenta, quibus artifex indiget, et quorum defectu opus perfectum producere non poterii Ad annuum jam componendum kalendarium, conjungantur tria folia chartarum, quæ igitur duodecim paginas continent, unam scilicet pro quolibet mense. In unaquaque pagina ducantur lot liueæ, quot dies in mense numerantur, videlicet in prima pagina 31, quia 31 dies habentur in Januario, in secunda 28 vel 29 in anno bissextili, in tertia 31 juxta numerum dierum iu Martio, et sic deinceps. Deinde initio linearum in singulis paginis scribantur omnes dies cujuslibet mensis. Tum propriis diebus notentur septuagesima, dies cinerum, pascha, ascensio, pentecostes, Corpus Christi, et consequenter omnes dominicæ ac ferite ab initio usque ad finem anni. Tandem notemur omnia festa seu oflicia certis dominicis aul feriis eflixa. His factis, breve componitur kalendarium, in quo tantum describuntur oflicia singulis diebus occurrentia cum commemorationibus, bene autem observando, officium in propria die impeditum, statim anno­ tandum esse iu distincto aliquo folio, cum designatione diei, in qua impe­ ditur, et ritus sub quo celebrandum est. Die vacua occurrente, requiratur in hoc folio distincto, quodnam ollicium hac die reponendum sil; eo autem reposito, iu folio distincto mox notandum est, qua die idem officium assignatum fuerit. Hoc brevi facto kalendario, quod est tantum opus unius aut alterius diei; cum securitate et certitudine componitur kalendarium annuum cum omnibus notandis, prout in duplici kalendario perpetuo descripta, et præ oculis posita cernuntur. Hoc solum notandum restat, in correctione foliorum impressorum, non omnia simul examinanda esse, sed singula singulatim, v. g. numerum mensis, dies hebdomadæ, comme­ morationes, colorem, etc. (2i S R. G. 7 Aug. 1875, n. 5618. ; (209J QUODNAM OFFICIUM CUIQUE EST RECITANDUM. 209. R. III. Officium recitandum est juxta kalendarium propriae ecclesiae, cui quis est adscript us. Ad hoc kalenda­ rium spectant quæ ex speciali Sedis Apostolicæ aut S. R. C. licentia ecclesiæ sunt concessa; item quæ juxta rubricarum regulas et generalia S. R. G. decreta ecclesiæ vere sunt propria (1). Oflicia alicui ecclesiæ vel loco propria sunt titulus aut patronus regni, provinciæ, civitatis, oppidi vel pagi; titulus seu patronus ecclesiæ; dedicatio propriæ ecclesiæ; officium ratione corporis vel insignis reliquiæ; titularis et dedicatio ecclesiæ cathedralis; officia ex speciali concessione, item ex legitima consuetudine; de quibus omnibus in sequentibus singulatim agetur. Notandum autem quoad officia alicui loco aut ecclesiæ propria seu specialiter concessa, hæc sine speciali conces­ sione numquam extendi ad alia loca, ordines aut ecclesias (2), neque ad clerum civitatis (3) neque ad alios quoscumque, qui sub concessione non comprehenduntur (4). Not. aliud quandoque officium seu partem ejus v. g. ves­ peras, sive ratione festi quod ex devotione celebratur sive ex fundatione, ultra officium diei cantari posse, etiam cum unica oratione, sic tamen ut per illud obligationi horarum canoni­ carum non satisfiat (5). (1) S. R. C. 30 Sept. 1817, n. 4392-4542, 1. (2) Dec. Urbani VIII, quod habetur initio breviarii, et 28 Oct. 1628, n. 625-772, 7. (3) S. R. G. 2 Ap. 1667, n. 2262-2413. 2, et 4 Dec. 1688, n. 3028-3177. (4) S R. C. 15 Sept. 1668, n. 2300-2451. 5; 22 Ap. 1741, n. 3961-4110, 5; 1 Dec. 1742, n. 3985-4134, 1; 26 Aug. 1752, n. 4078-4227, 4. (5) S. R. C. 26 Aug. 1752, n. 4078-4277, 2; 12 Sept. 1841, n. 4787-4933; 7 Aug. 1875, n. 5622, X. 278 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1211) DE OFFICIIS SEU FESTIS EX CONSUETUDINE (1). 210. Prænotandum officia seu festa ex consuetudine dari, ut patet ex rubricis breviarii tit. I, n. 1, tit. II, n. 1. tit. V, n. 1, et lit. VII, n. 1. “ Quo vero ad officia, quæ - recitantur ex consuetudine, servandas esse bullas s. Pii V - (septimo Idus Julii 1568), Clementis VIII (10 Maji 1002) v et Urbani VIII (25 Jan. 1631), in breviario impressas » ut declaravit S. R. Congregatio (2), et uti constat ex decreto posito in breviario, ubi « S. R. Congregatio declaravit et « decrevit, non potuisse post bullam s. Pii V de breviario * Romano, neque posse locorum Ordinarios, tam sæculares ” quam regulares, addere kalendariis, etiam propriis, sane· v torum officia, nisi ea dumtaxat, quæ breviarii Romani » rubricis, vel S. R. C., seu Sedis Apostolicæ licentia con* ceduntur : neque propria auctoritate, quovis praetextu, « mutare ritum, qui habetur in kalendario Romano seu ♦> rubricis breviarii, in altiorem ritum : neque extendere v concessa officia de loco ad locum. « Quod decretum Urba­ nus VIII approbavit, et ubique servari præcepit (3) : quo decreto omnis omnino consuetudo contraria, sive præsens sive futura extincta est, quia consuetudo semel lege repro­ bata amplius induci, aut rationabilis dici non potest (4). Ita ut “ consuetudo huic decreto contraria, non possit abrogare - decretum * (5), seu, quod idem est, consuetudo decreto contraria sit contra legem, et nihil valeat ; et sola consuetudo decreto non contraria sustineri queat. Hinc sequitur : 211. 1° Consuetudo recitandi officium, quod non habetur in kalendario Romano, nec per rubricas præscribitur, vel recitandi altiori ritu, quam ibidem notatur, servari potest, (1) Hic non agitur an olficia propria vel de communi recitanda sint, de hoc vid. infra n. 232. (2) 2 Sept. 1690, n. 3079 3228, 2. (3) 13 Jan. 1631, n. 745 892. (4) Guyetus lib. 1, c. 13, q. VI. (5) S R. C. 20 Nov. 1677, n. 2692-2844, 3. (213J DE OFFICIIS EX CONSUETUDINE. 279 si introducta sit ante bullam s. Pii V anno 1568 (1). Requi­ ritur tamen, ut festum ejusmodi sil de sancto canonizato aut de mysterio ab Ecclesia recepto et approbato (2). 2° Prædicta consuetudo introducta post bullam s. Pii V, servari non potest, licet etiam per centum annos et ultra perduraverit (3). 212. Circa servos Dei, cum fama sanctitatis defunctos, sed neque iormaliter neque æquivalenter beatiflcatos, ser­ vanda est constitutio Urbani VIII 5 Jul. 1634 (4), et circa beatos nondum canonizatos servandum est decretum Alexan­ dri VII 27 Sept. 1659 (5); quibus requiritur, ut per immemo­ rabilem temporis cursum, vel per tempus centum annorum metam excedens de iisdem sit recitatum officium; et si a centum annis citra cultus aliqua ex parte constiterit auctus et extensus, in pristinum reduci jubetur. Requiritur igitur, ut consuetudo recitandi oilicium de servo Dei sit introducta ante annum 1534, et illa de beato ante annum 1559. 213. Licet consuetudo, ut dictum est, debeat esse intro­ ducta quoad sanctos canonizatos ante annum 1568, quoad beatos ante 1559, et quoad servos Dei ante 1534 : si tamen habeatur consuetudo immemorabilis, de cujus initio nulla reperitur memoria, sed prout sciri potest, quæ semper et constanter viguit; oilicium sive de canonizatis sive non canonizatis continuari potest, quamvis certo non constet, quod bos annos tempore præcedat (6). Ratio est, quia, cum (1) Ita S. R. G. 29 Mart. 1783, n. 4260-4409, 2, et 20 Sept. 1806, n. 4350-4500, 16. (2) Guyetus lib. 1, c. 13, q. IV. (3) S. R. C. 25 Sept. 1649, n. 1464-1611, 5; 28 Aug. 1706, n. 36003749, 4; 7 Maji 1746, n. 4032-4181,4; 21 Jan. 1766, n. 4181 4330; 20 Sept. 1S06, n. 4350-4500, 17; 27 Sept. 1817, n. 4392-4512, 2; 23 Maji 1846, n. 4896-5042, 5; 7 Aug. 1875, n. 5622, 1; Guyetus lib. 1, c. 13, q. 4 et 6; Cavalieri tom. 2, dec. 341 et cap. 44. (4) Apud. Lue. Ferr. veneratio sanctorum, n. -15-47. (5) N. 1855-2002. (6) S. R. C. 11 Junii 1605, n. 117-263, 4; 28 Oct. 1628, n. 625 772, 1; 20 Dec. 1692, n. 3150-3299; 7 Maji 1746, n. 4032-4181, 5; 29 Jan. 1752, n. 4074-4223, S. 280 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [215) sancti hujusmodi sint in pacifica immemorabili officii pos­ sessione, exspoliari non debent, nisi probetur possessio ille­ gitima, præsertim quia præsumendum non est, majores nostros in introductione et continuatione officii defectum aut delictum commisisse (1). Ut ob immemorabilem officium recitari valeat, decretum cit. 7 Maji 1716 requirit, ut testum Π decretum in martyrologio Romano sit descriptum; cum autem posterius supra cit. 29 Mart. 1783, officium de sanctis non descriptis in martyrologio expresse permittat, modo celebratio invecta sit ante Bullam s. Pii V, idem permitti dicendum est de sanctis, quorum officium ob immemorabilem recitatur, licet in martyrologio Romano descripti non sint (2). 214. Officia ex consuetudine introducta ante Bullam s. Pii V aut ex immemorabili, ut modo dictum est, servari possunt : dubium tamen non est, quod tempore receptionis breviarii Romani supprimi potuerint, prout plura suppressa fuisse constat (3). Dubitatur autem, an hucusque servata retineri debeant, et supprimi nequeant : censet Cavalieri (4) ea esse retinenda, quia sunt in possessione, et officia con­ suetudinis per rubricas breviarii Romani probantur; et sic S. R. Congregatio (5) respondit, “ quoad officium servandam » esse consuetudinem * et (6) “ servetur solitum ” : negat autem Guyetus (7) et sic S. R. C. posteriori decreto (8) declaravit servari “ posse sed non teneri, ideoque adimpleri » onus horarum canonicarum * non recitando officia ex consuetudine. 215. Hæc quæ de consuetudine dicta sunt, comprehen­ di) Cavalieri tom. 2, dec. 381, n. 7. (2) Vid. Cavalieri tom. 2, append, ad cap. 44, dec. 3; questions dis­ cutées ά l’académie liturg. a monte Citorio 19 Dec. 1855, n. 33-45. (3) Guyetus lib. 1, c. 10, q. 5. (4) Tom. 2, dec. 384, n. 4; questions discutées ά l'académie liturg. a monte citorio 19 Dec. 1855, n. 52 et 53. (5) 3 Dec. 1672, n. 2452-2604. (6) 29 Jan. 1752, n. 4074-4223, 8. (7) Lib. 1, c. 13, q. 5. JB (8) 20 Sept. 1806, n. 4350-4500, 16. [216] DE OFFICIIS EX CONSUETUDINE. dere etiam breviaria tolerata a s. Pio V, excedentia bis centum annos, patet ex brevi Gregorii XVI et dec. S. R. G. 28 Oct. 1628, allatis η. 203. 21 (>. Per decretum novæ circumscriptionis dioecesium Galliæ 9 Ap. 1802, omnes et singulæ parochiales ecclesiæ cum suis titulis suppressae perpetuo declarantur (1) : an ergo officia v. g. secundaria titularium seu patronorum, quæ in quibusdam ecclesiis, ad quas dioecesium circumscriptio in territorio reipublicæ Gallicanae extenditur, ex consuetudine et forte ex induito recitabantur, etiam suppressa dicenda sunt? R. Notandum est, non dubitari posse, per titulos in prae­ fato decreto intelligi titulares seu patronos, quia in eodem decreto paulo inferius titulo adjungitur invocatio, cujus significatio solis convenit patronis; et quia etiam constat, alios titulares quibusdam ecclesiis virtute præfati decreti de facto assignatos esse, hancque assignationem validam fuisse (2). Si igitur cum ecclesiarum parochialium suppressione pariter earumdem titulares seu patroni per auctoritatem pontificalem suppressi sint, ita ut de bis officium tanquam de patronis amplius recitari nequeat, dicendum etiam est officia secundaria eorumdem patronorum cessare et suppressa esse. Verum quidem est in suppressione eccle­ siarum parochialium non addi, sicut in suppressione dioece­ sium, supprimi, annullari et perpetuo extingui titulum, denominationem, totumque statum prœsentem, una cum respeclivis juribus, privilegiis, et praerogativis cujus· cumque generis : at dicendum est, per puram et simplicem ecclesiarum parochialium suppressionem satis exprimi, sup­ presso principali, etiam supprimi accessoria. Obstare etiam non potest, eosdem titulares eisdem iterum ecclesiis assi­ gnatos esse : inde enim tantum sequitur, titulares celebrandos Il esse cum ritu juxta rubricas competente, non autem cum officiis secundariis, quæ ex speciali concessione aut ex im­ memorabili consuetudine tantum permittuntur : hæ autem (1) Epistolæ pastorales diœc. Meehl. tom. 1, fol. 17, 43 et 69. (2) S. R. G. Il Mart. 1843, n. 4808-4954. 28’2 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1217] concessiones aut consuetudines ante 1802 existentes, per ecclesiarum suppressionem extinctæ sunt, et semel extinctæ sine nova concessione non restituuntur. Consuetudo ab anno 1802. hucusque continuata, legitima etiam esse nequit, quia, ut servari valeat, requiritur, ut ante bullum s. PiiV 1568 sit introducta, vel ut saltem sit immemorabilis, ut supra dictum est, qualis hæc non est, quæ tantum ab anno 1802 incipitur; cum enim tunc legitime interrupta et extincla fuerit, anni præcedentes computandi non sunt. DE PATRONO LOCI EJUSQUE OFFICIO. 217. Quis hic intelligitur per patronum loci? R. Patronus vel etiam titulus legitime constitutus (1) regni sive provinciæ, civitatis, oppidi vel pagi juxta constitutionem Urbani VIII (2); item status, ducatus, patriæ, quocumque nomine appelletur (3). Si habeatur patronus regni sive pro­ vinciæ, et alter civitatis, oppidi vel pagi, utriusque festum eodem ritu celebrandum est. Non autem intelligitur patronus dioecesis, de quo vide n. 225, neque patronus seu titulus parochiae vel ecclesiæ parochialis, quamvis hujus festum ex devotione in populo celebretur, et quamvis parochia integrum oppidum aut pagum constituat, et alius illius loci patronus non sit con­ stitutus : quia licet patronus oppido et pago conveniat, non tamen necessario euindem habent, ut patet ex citata constitu­ tione Urbani VIII, quæ dicit § 2. “ Ubi hos patronos haberi et venerari contigerit ” sicut etiam de facto plura oppida et pagi patrono carent. Ita ut patronus parochiae seu eccle­ siæ parochialis, nisi si II ul sit patronus civitatis oppidi aut •r electus et constitutus juxta dec. S. R. C Pagi legitime (1) Vide tom. Ill, n. 120. (2) 1642, d. 1264-1411. (3) S R. C. 22 Mart. IS 17, n. 4382-4532. (218) DE PATRONO LOCI EJUSQUE OFFICIO. 23 Mart. 1630 (1) aut ex irnme II orabili consuetudine ante dictum decretum tanquam talis celebratus fuerit (2), ab ad­ scripts iliius ecclesiæ tantum celebrari possit et debeat, ut dicetur num. 220 (3). Neque etiam intelligitur patronus seu titulus monasterii, ordinis aut religionis, neque provincial religionis : ita ut, si his ex speciali Sedis Apostolicæ concessione patronus detur, non tamen sine speciali induito ab aliis, quam a regularibus, quibus conceditur, ejus officium recitari possit (4). /118. Quinam tenentur ad officium principalis patroni loci, et quo ritu? R. 1° Omnes clerici sæculares ad boras canonicas obligati, ejusdem loci incolæ, sive adscript! servitio alicujus ecclesiæ sive non, tenentur sub ritu dup. 1 cl. cum octava (5). 2° Regulares, sive sint monachi et mendicantes, sive cle­ rici regulares; atque moniales ad horas canonicas obligatæ, sive utentes breviario Romano sive proprio, sive ordinario subjectæ, sive non; tenentur sub ritu dup. 1 cl. in die festo, sed sine octava (6). Dicitur sub ritu dup. 1 cl , sed forte excipiendus est casus, quo ex concessione Apostolica patro­ num proprii ordinis sub ritu dup. 1 cl. celebrant, in quo casu ad officium patroni loci tantum sub ritu dup. 2 cl. tenentur (7). Not. 1° regulares et moniales octavam patroni loci cele­ brare aut recitare non posse, nisi id specialiter indultum (1) N. 705-852. (2) S. R. C. 11 Aug. 1877, n. 5708, p. 1, V. (3) S. R. C. 14 Feb. 1705, u. 3561-3710, 4 ; 28 Aug. 1706, n. 3600-3749, 4; 15 Sept. 1742, n 3982-4131. (4) S. R. C. 16 Mart. 1658, n. 1723 1S70; 26 Feb. 1701, n. 3429-3578; 10 Juuii 1710, n. 3684-3833, 2; 31 Mart. 1821, u. 4431-4581, 2, in not. (5) S. R. C 17 Mart. 1663, n. 2060-2207, et 15 Sept. 1742, n. 3982-4131. (6) Ita bulla Greg. XIII, 30 Dec. 1573; S. R. G. 27 Mart. 1628, n 58473J;2Jul. 1644, n. 1369-1517; 1 Jun. 1647, n. 1442 15S9; 20 Mart. 1685, n. 2870-3019, 7; 10 Jul. 1687, n. 2994-3143, 1 et 3; 18 Mart. 1702, n. 34783622, 1; 23 Mart. 1709, n. 3654-3803; 15 Jul. 1769, n. 4200-4349; 12 Nov. 18p6, n. 4351-4501, 9; Gavalieri tom. 1, dec. 37. (7) S. R. C. 16 Ap. 1842, n. 4795-4941, 8. ■ ■ UL?·’·' PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1219) fuerit ex vi concessionis Apostolicæ vel constitutionis reli­ gionis a Sede Apostolica approbatæ (1). Not. 2° per octavam, quam regulares et moniales celebrare non possunt, intelligi non tantum diem ultimam, seu stricte dictam diem octavam, sed etiam omnes dies infra octavam : ita ut tantum celebrare possint diem festum, et nihil ultra (2). DE TITULO SEU PATRONO ECCLESIÆ NON CATHEDRALIS, E JUSQUE DEDICATIONE. ii 19. Quid requiritur ut officium titularis' et dedicationis ecclesiae recitari possit? R. Requiritur, non quidem ut adsit obligatio chori (3) sed 1° ut sit vera ecclesia et non capella : nam S. R. G. « decrevit festum titularis (et proinde dedicationis) capellarum n publicarum et oratoriorum, quæ existunt in ædibus epis» copalibus, seminariis, hospitalibus, domibus regularium. do II ibusque privatis celebrari non debere sub ritu dup. 1, cl. cum Credo et octava : et oratoria publica non vocari ecclesias » (4). Ut vera sit ecclesia, requiritur : 1° ut publico fidelis populi usui deserviat; si enim non tam libero fidelis populi usui, quam alicujus familiæ vel collegii commoditati destinata videatur, capella tantum publica dicenda est, licet in via publica etiam ingressum habeat (5) : 2° ut sit independens et alii ecclesiæ non subjecta, ita ut verbi divini prædicatio, Sacramentorum administratio aliaque munia ecclesiastica jure proprio et non subsidiario ibidem pera­ ti) S. R. C. 20 Mart. 1683, n. 2870-3019, 8; et 11 Feb. 1702, n. 346886Π, 1. (2) S. R. C. 27 Mart. 1628, n. 584-731; Gardellini in dec. 4455-4605, 3. 13) S. R. G. 23 Feb. 1839, n. 4698-4844, 1. (4) 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 34 ; 27 Feb. 1847, n. 4926 5079, 2. (5) S. R. C. 21 Jul. 1855, n. 5215, 3; Van Gameren de oratoriis p. R cap. 2. (219) DE TITULARI ET DEDICATIONE ECCL. NON CATHEDR. 285 gantur (1). Veræ igitur ccclesiæ sunt cathédrales, collegiatæ, parochiales, conventuales et etiam aliæ, modo libero populi usui deserviant, et alteri non subjiciantur (2). Tales autem non sunt capellae seu oratoria publica, quæ in nosocomiis similibusque locis existunt, quia non tam libero populi usui quam aliquorum commoditati destinata videntur (3): neque (1) S. R. C. 23 Feb. 1839, n. 4698-4844, 8; 23 Maji 1846, n. 4904-5050, 3 et 4, ut sequitur : - Ecclesia collegiata habet quatuor alias ecclesias sibi ” subjectas, et totidem sacerdotes, unum ab alio independentem, pro ser> vitio harum quatuor ecclesiarum. Sed isti sacerdotes in suis respective " ecclesiis dumtaxat pro commoditate populi concurrentis missam celer brant, pomitentiæ et Eucharisliæ Sacramenta administrant, concionem * habent, catechismum explicant, et alia ecclesiastica munia explent. r Verum nequeunt administrare Sacramentum baptismi, communionem * paschalem, viaticum infirmis, sepulturam defunctis dare, neque habent * tabernaculum ss. Sacramenti. Unde fideles his quatuor sacerdotibus » subjecti tenentur adire ecclesiam collegiatam, ut in pascha satisfaciant * præceplo annute communionis, ut infantes baptizentur, et infirmi sacro w reficiantur viatico, ut fiat officium sepulturæ, et tumulentur defuncti. * Quæritur ergo an ii quatuor sacerdotes sint veri parochi, et an istæ « ecclesiæ possint celebrare officium cum missa de suo respective sancto * titulari, tamquam ecclesite parochiales, ei quidem sub ritu primae classis * et cum octava : vel potius dicendæ sint capellæ publicæ, in quibus juxta « decretum S. R. C. diei 12 Nov. 1831, festum titularis non debet celebrari « sub ritu dup. 1, cl. cum octava? Rescripsit el declaravit S. R. G. Nega" Uve ad utrumque, et servetur decretum diei 12 .Vot. 1831. »· S. R. C. 11 Aug. 1877, n. 5708, p. 1, VII. Vid. Van Gameren loco cit. (2) S. R. C. 16 Ap. 1853, n. 5183, 16. (3) Non obstal sequens decretum : « Redactor Kalendarii liturgici * diœceseos Mechlinien. a S. R. G.... petiit : juxta decretum S. R. G. * 12 Nov. 1831, celebrari non debet ritu dup. 1 cl. cum ('redo et octava * festum titularis capellarum publicarum, quæ existunt in hospitalibus » domibusque regularium. Verum existunt in dioecesi Mechliniensi plura » hujusmodi oratoria benedicta, quandoque etiam consecrata, quibus unus r saltem sacerdos tamquam director seu pastor adseriptus est, qui ex * speciali commissione Ordinarii non tantum ibidem celebrat, sed et i» munia quædam pastoralia exerget v. g. instruendo populum, aliqua v Sacramenta administrando, etc: Quæritur ergo an sub decreto supra* citato comprehendantur etiam prædicta oratoria? Cui quidem dubio » S. R. C. die 7 Dec. 1844 respondit : Negative juxta decretum diei « 12 Dec. 1831. Jam vero quum in indice collectionis decretorum authen- 286 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [219) capellæ seminariorum, nisi sint consecrates, veræ sint eccle­ siæ, et pateant fidelibus (ι). 2° Requiritur ad officium dedicationis, ut ecclesia sit con­ secrata (2); ad officium autem titularis requiritur et sufficit, ut sit consecrata vel benedicta (3). 3° Requiritur, ut ecclesiæ aliquis clerus sit ad seri plus (4). Unde in decretis dicitur, quod clerus ecclesiæ parochialis, intra cujus parocbiæ fines alia ecclesia consecrata existit, cui nullus clerus est addictus, non debeat nec possit recitare officium missamque anniversarii dedicationis et titularis illius ecclesiæ cum octava. Tn festo tamen titularis sive ecclesiæ, cui nullus clerus est adscriptus, sive publici oratorii consecrati vel saltem bene­ dicti, missa de eodem cantari potest et debet sub ritu dup. 1 cl. cum Gloria, Credo et commemorationibus occurrentibus, quæ in festis 1 cl. admittuntur, omnibus diebus non tantum quibus permitteretur officium si fieri deberet, sed etiam »> ticorum S. R. C. decretum istud Mechliniense indicetur hoc modo : >’ Titulares oratoriorum seu cappellarum publicarum non sunt colendi ritu « 1 cl. cum octava, sacerdos .. declarari petiit, quid in praxi tenendum a » sacerdotibus adscriptis capellis, in quibus ex speciali commissione Ordi» narii munia quædam pastoralia exercent? S. R. C... respondendum « censuit : Standum decisioni prout continetur in laudato decreto diei „ 7 Dec. 1841 ad dubium II. et non sensui qui eidem decreto tributus fuit » per errorem a compilatore indicis 26 Mart. 1850, n. 5280. » Hoc decre­ tum, ut jam dictum est, supradictis non obstat conclusionibus, quia, nisi capellæ libero populi fidelis usui deserviant, ecclesiarum jure gaudere nequeunt. (1) S. R. C. 27 Feb. 1847, n 4926 5079, 3 et 5; 21 Jul. 1855, n. 5221, 6; 28 Sept 1872, n. 5521; 27 Maji 1876, n. 5664, IV; 29 Nov. 1878, n. 5754, (2) Vid. tom. Ill, η. 115. (3) S. R. C. 10 Jun. 1710, n. 3684-3833, 1; 2 Sept. 1871, n. 5495; Cava­ lieri tom. 1, dec. 25; in posteriori autem decreto 21 Ap. 1873, n. 5541, benedictio non excluditur. (4) S. R. C. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 35; 27 Aug. 1836, n. 46344782; 1 Sept. 1838, n. 4696-4842, 9; 16 Ap. 1853, n. 5183, 16. [220) DE TITULARI ET DEDICATIONE ECCL. NON CATHEDR. 287 quibus missam de titulari juxta tit. VI rub. gen. rnissalis cantare licet (1). Similiter cum peteretur, quomodo in Americanis missio­ nibus festum patroni ecclesiæ foret celebrandum. S. R. Con­ gregatio respondit, illud celebrandum esse quoad missam, si in ecclesiis commode celebrari valeat, et etiam quoad officium, si qui clerici ad horas canonicas obligati, vel saltem ex ipsis unus iisdem ecclesiis sint adscript! (2). 220. Quinam tenentur, et quo ritu, ad officium patroni seu tituli ecclesiæ non cathedralis, ejusque dedicationis? R. 1. Omnes, quibus ecclesia vere est propria, tenentur sub ritu duplici 1 cl. cum octava. Tales sunt, qui ecclesiæ stricte adscript! sunt, ut dicetur n. 227, aut in eadem beneficium licet tenue possident (3); item professores et seminaristæ in majoribus constituti ordinibus, si publica seminario annexa sit ecclesia, ut supra dictum est. 2. Alii autem clerici, qui ecclesiæ stricte adscript! non sunt, nec in ea beneficium aliquod possident, non tenentur, neque possunt recitare officium titularis et dedicationis ecclesiæ non cathedralis (4). Quoad clerum archidiœcesis Mechliniensis, S. R. C. (5) servari mandavit, ut ad uniformitatem in toto clero obtinen­ dam, anniversarium dedicationis ecclesiæ metropolitanæ et omnium ecclesiarum, quod in cumulo celebratur in dominica post octavam omnium sanctorum ex induito pro reductione festorum 9 Ap. 1802, celebretur sub ritu dup. 1 cl. cum octava, ut in cathedrali et civitate Mechl. ab omnibus obli­ gatis ad horas canonicas, etiam ab illis, qui nulli ecclesiæ (1) S. R. C. 4 Aug. 1657, n. 1692-1839; 9 Ap. 1808, n. 4357-4507, 8; 18 Sept. 1877, n. 5713, 1. Vid. tom. 1, n. 69. (2) S. R. C. 28 Sept. 1872, n. 5519. (3) S. R. G. 15 Sept. 1742, n. 3982-4131 et 16 Maji 1744, n. 4097-4156. (4) Dec. cit. et 13 Jan. 1631, n. 745-892, ut habetur initio brev.; 5 Aug. 1690, n. 3078-3227; 21 Jul. 1696, n. 3244-3393; 5 Oct. 1697, n. 3298-3447; 13 Sept. 1704, n. 3552-3701, 8; 23 Maji 1835, n. 4593-4742; 7 Dec. 1844, n. 4839-1985, 1 ; 23 Maji 1846, n. 4904-5050, 3; 29 Mart. 1851, n. 5152, 3. (5) 1 Sept. 1838, n. 4693-4839, 2. Λ 288 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (2211 sunt adscript!, vel qui adscript! sunt ecclesiæ non consecratæ, absque ulla speciali commemoratione ecclesiæ metropolitan». * Notandum autem est, si missa celebretur in ecclesia non consecrata, omnia verba, quæ in secreta missæ inter parenthesim ponuntur, esse omittenda. I 3. Regulares et moniales ad chorum obligatæ, tenentur recitare sub ritu dup. 1 cl. cum octava officium titularis et dedicationis propriæ suæ ecclesiæ, seu ecclesiæ illius con­ ventus, in quo morantur (1). Dicitur in quo morantur, quia regulares translati de uno monasterio ad aliud, remanente vero proprietate prioris loci apud ipsos, recitare non debent officia titularis et dedicationis illius prioris ecclesiæ, nec in suffragiis sanctorum addere commemorationem illius sancti titularis; sed tenentur ad titularem et dedicationem ecclesiæ illius monasterii, in quo morantur (2). Regulares autem et moniales, etiam ordinario subject», non debent, nec possunt, etiam in die festo, recitare officium titularis et dedicationis ecclesiæ non cathedralis, sub cujus parochia versantur, quamvis etiam sit festum devotionis in populo, aut per longum tempus officium recitare consue­ verint (3). 221· An capellani ecclesiarum, item capellani seu direc­ tores religiosorum et monialium possunt et debent recitare officium titularis et dedicationis? R. 1. Capellani. qui simpliciter obligantur ad missæ cele­ brationem, de iisdem officium recitare nequeunt, nisi aliunde ecclesiæ stricte adscript! sint, ut dicetur n. 228 (4). 2 Capellani, quibus cura spiritualis alicujus ecclesiæ a legitima et competente auctoritate integre commendatur, (1) S. R. C. 28 Oct. 1628, n. 625 772, 11; 16 Mart. 1658, n. 1723-1870; 10 Jun. 1710, n 3684-3833, 1; 18 Sept. 1877, n. 5713, 1. (2) S. R. C. 23 Maji 1846, n. 4896-5042, 3. (3) S. R. C. 2 Aug. 1692, n. 3136-3285; 14 Feb. 1705, n. 3561-3710, 4; 20 Aug. 1706, n. 3600-3749, 4; 12 Sept. 1840, n. 4762-4909, 2. (4) S. R. C. 11 Maji 1593, n. 48 iu supplem.; 5 Oct. 1697, n. 3298-3447; Cavalieri tom. 1, dec. 26, n. 46. [222] DE TITULARI ET DEDICATIONE ECCL. NON CATHEDR. 289 causa administrandi sacramenta, instruendi populum, officia ecclesiæ celebrandi, aut alia peragendi, quæ ad curam spiri­ tualem pertinent; ad officia titularis et dedicationis obligan­ tur, quia eo casu sunt veri ecclesiæ rectores (1). 3. Capellani quarumcumque monialium de prædictis offi­ cium recitare nequeunt. Id intelligendum est : 1° de illis qui apud easdem missam solummodo celebrant : 2° de directo­ ribus seu rectoribus hospitalium domuumque religiosorum aut monialium ad chorum non obligatarum, licet etiam ex speciali commissione legitimæ auctoritatis non tantum mis­ sam ibidem celebrant, sed et munia quædam parochialia exercent, uti populum instruere, Sacramenta ministrare, etc. quia publica non est, ut supra dictum est, quam adminis­ trant ecclesiam : 3° de monialium ad chorum obligatarum rectoribus, qui præter missæ celebrationem, earum confes­ siones audiunt, iisdem Eucharistiam præbent, cæteraque peragunt, quæ parochus ipse faceret; hi in missæ celebra­ tione officio monialium sese quidem conformare possunt, ut dictum est torn. I, n. 98, officium tamen de prædictis verosimiliter recitare nec debent nec possunt, quia ecclesia potius privative propria censetur monialibus, quæ propterea officium de titulari et dedicatione recitant (2). 222. Ad quid tenetur sacerdos, adscriptus duabus eccle­ siis, quoad officium dedicationis et titularis utriusque ecclesiæ? R. Tenetur de utriusque dedicatione et titulari recitare officium sub ritu dup. 1 cl. cum octava (3), nisi alterutra ecclesia sil diruta : quo casu nihil de ecclesia diruta agere potest, nisi titulus transferatur ad altare in ecclesia existenle, de quo tunc in ejus die festo officium sub ritu semiduplici fieri debet (4). Casus accidit in parocho, qui alter- ' (1) Favet dec. S. R. C. 16 Ap. 1853, n. 5183, 16, quod de alia ecclesia vix est intelligendum; Cavalieri tom. 1, dec. 26, n. 23. (2) Vid. Cavalieri torn. 1, dec. 26, n. 47, et tom. 2, dee, 361, n. 5-8. (3) S. R. C. 24 Sept. 1842, n. 4803-4949; A Carpo Kalendarlum c. 2, n. 18. (4) S. R. C. 28 Oct. J628, n. 625-772, 4; 5 Jul. 1698, u. 3328-3477, 6; Cavalieri torn. 1, dec. 26, n. I-XI. PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 290 (223) natim nunc in una, nunc in altera ecclesia officia celebrare tenetur; in illo, qui duas parochias regit, licet in una constanter resideat; item in illo, qui præter propriam ecclesiam, alteram habet in deservituram. Notandum tamen : 1° sacer­ dotem utrique ecclesiæ debere esse adscriptum; officium enim titularis et dedicationis ecclesiæ, cui nullus adscriptus est, recitari nequit ut supra dictum est : et 2° publicum offi­ cium et missas cantatas conformari debere ecclesiæ, in qua fiunt, absque respectu ad alteram (1). Similiter qui duo habet beneficia, de utriusque ecclesiæ titulari et dedicatione officium recitare debet (2). DE PLURIBUS TITULIS AUT PATRONIS LOCI ET ECCLESIÆ. ‘4'43. Si sint tituli aut patroni æque principales, legitime constituti, de quibus tom. Ill, η• 1. agetur, de illis ab iisdem eodem ritu officium recitandum est (3) ut numeris præcedentibus dictum est; si autem non sint æque princi­ pales, de principali tantum sub ritu dup. 1 cl. cum octava (4). De secundario seu minus principali titulari aut patrono loci vel ecclesiæ officium sub ritu duplici majori faciendum est juxta tabellam duplicium majorum initio breviarii posi­ tam, nisi solitum sit, de illo tantum celebrare sub ritu duplici minori (5); semper tamen sine octava (6). De hoc titulari aut patrono minus principali officium recitare tenen­ tur iidem clerici sæculares, qui tenentur de principali : regulares autem et moniales de secundario patrono loci non (1) (2) (3) (4) (5) S. R. C. 5 Oct. 1697, n. 3303-3452. Vid. tom. 1, n. 97. Cavalieri tom. 1, dec. 26, η. XII·XV. S. R G. 15 Feb. 1873, n. 5534. S. R. C.26 Mart. 1639, n. 983-1130, et 2Junii 1685, n. 2940-3089, 4fc S. R. C. 26 Junii 1751, n. 4069-4218. ‘ (6) S. R C 26 Mart. 1639, n. 983-1130; 9 Feb. 1675, n. 2570-2722; 2 Jun. 1685, n. 2940-3089, 4. [224] DE PATRONO DKECESIS ET DEDICAT. ECCL. CATIIEDR. 291 tenentur (1), nisi aliunde obligentur; et quamvis pluies (2) laudabile censeant, si regulares officium patroni minus prin­ cipalis loci recitent, certum tantum videtur, quod regulares de secundario loci patrono officium recitare nequeant, sive sit festum populi sive non, nisi concessio Apostolica exten­ datur ad regulares (3). DE PATRONO SEU TITULARI DKECESIS, ET DEDICATIONE ECCLESIÆ CATHEDRALIS. 224. Praenotandum patronum seu titularem dioecesis, civitatis episcopalis, et ecclesiæ cathedralis posse esse eumdem, vel etiam duos aut tres diversos. Si plures sint, dubitari potest, an officium de omnibus per diœcesim eodem ritu recitandum sit : considerando varia S. R. G. decreta, id affirmandum videtur; nam decreta infra citala id priescribunt de patrono dioecesis (4). de patrono civitatis episco­ palis (5), et de patrono seu titulari ecclesiæ cathedralis (6) : quæ decreta sibi invicem non adversantur, et quorum unum alterum non excludit. Præterea in pluribus decretis S. R. G. (7) (1) S. R. C. 23 Maji 1846, n. 4896 5042. I. (2) Gavantus sect. 3, c. 12, n. 7; Merati ibidem; Lohner p. 1. tit. 6; n. 4; Cavalieri tom. 1, dec. 30, u. 64, et dec. 37, n. 16 et seq. (3) S. R. G. 20 Mart. 1683, n. 2870-3019, 1, apud Merati sub dalo 13 Juu. 1682, n 125, et clarius ex dec. 10 Jul. 1687, η. 2994-3143, 4 et 5. (4) 5 Maji 1736, η. 3894-4044, alia dubia ad 1; 5 Mart. 1825, η. 44614611, 1, et breve Pii VU ad Episcopos utriusque Siciliæ 15 Oct. 1818, ibidem n. 4402-4552. (5) 23 Maji 1639, n. 1008-1155, 1; 6 Ap. 1658, n. 1736-1883; 28 Sept. 1658, n. 1786-1933; 4 Sept. 1745, u. 4027-4176, 1; 23 Maji 1846, n. 481'65042, 2. (6) 22 Jun. 1630, n. 719-866; 10 Jul. 1687, n. 2994-3143, 1; 23 Mart. 1709, u. 3654-3803; 2 Sept. 1741, n. 3970-4119, 8; 22 Aug. 1772, n. 42114360, 5; 9 Maji 1857, u. 5242, 2; 27 Mart. 1859, n. 5277; 30 Jan. 1878, n. 5717. (7) 20 Mart. 1683, n. 2870-3019, 1; 15 Jul. 1769, n. 4200-4349; 22 Aug. 1772, n. 4211 4360, 3 et 5. 292 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (225] declaratur, officium recitandum esse de proprio patrono principali, de titulari ecclesiæ cathedralis, et de protectore civitatis, ita ut patroni diœcesis, ecclesiæ cathedralis, et civitatis episcopalis distinguantur, et de omnibus oilicium eodem ritu recitandum praescribi videatur. Quoad praxiin tamen dicendum : Γ vel agi de palronis seu titularibus legi­ time electis et constitutis, et de omnibus si fiat oilicium, juxta solitum continuari posse, quia in decretis citatis solidum habetur fundamentum; si autem non de omnibus, sed de uno tantum v. g. de patrono diœcesis oilicium fieri soleat, non videri introducendum novuin officium nisi cum facultate S. R. C. quia licet praefata decreta praescribere videantur, ut de omnibus officium eodem ritu fiat, illa tamen decreta particularia sunt, et nullo generali decreto nec rubrica praecipitur, ut de omnibus singulatim idem oilicium reci­ tetur : 2° vel agi de novis patronis seu titularibus eligendis, et in hoc casu cum electio patronorum civitatis et dioecesis a S. R. G. approbanda et confirmanda sit, attendendam esse concessionem et extensionem officii a S. R. G. factam (1). 425. Quinam tenentur et quo ritu ad officium patroni seu titularis ecclesiæ cathedralis, civitatis episcopalis et diœcesis? R. 1° In civitate episcopali, et illis locis dioecesis, in qui­ bus non habetur proprius loci patronus, tenentur clerici sæculares, sive adscript! alicui ecclesiæ sive non, sub ritu dup. 1 cl. cum octava; in locis autem, ubi peculiaris patro­ nus regni, provinciae, oppidi aut pagi colitur, nihil de illis fieri potest, nisi oilicium aliunde eisdem debeatur (2). Si tamen in locis, ubi peculiaris patronus habetur, de patrono diœcesis officium recitari soleat; attenta consuetudine offl- (1) Vid. Analecta juris pontificii 1, sér. fol. 859-870, ubi hæc longe pertractantur, et contra Revue théol. 1856, fol. 571-579. (2) S. R. C. 6 Ap. et 28 Sept. 1658, n. 1736 et 1786-1883 et 1933; Breve Pii VII, 15 Oct. 1818, n. 4102-4552; 5 Mart. 1825, n. 4461-4611, 1; 1 Oct. 1828. n. 4493-1642; 12 Aug. 1854, n. 5207. Vid. Gardellini in dec. 44554605, 1; Cavalieri tom. 1, dec. 35; 9 Maji 1879, n. 5781. I [2.J5] DE PATRONO DIŒCESIS ET DEDICAT. ECCL. CATHEDR. 293 ciuin sub duplici majori tantum sine octava, tanquam de patrono minus principali, fieri potest (1); et etiam sub ritu dup. 1, cl. cum octava ex consuetudine (2) Si ex consuetudine contraria in locis, in quibus peculiaris patronus non habetur, nihil de illis fieri soleat, oilicium sine facultate S R. C. intro­ ducendum esse non videtur, quia illud oilicium non praeci­ pitur in rubricis neque ullo generali decreto, sed contra in decreto generali (3) declaratur « de titularibus cathedralis n tantum posse recitari oilicium sub ritu dup. in tota civitate, * et cum octava in cathedrali tantum. « Si limites diœcesis mutentur, partes quæ alii diœcesi annexæ fuerunt, et alium diœcesis patronum habueiunt, hunc non amplius celebrare debent, sed solum generalem totius diœcesis patronum (4). Not. quoad oilicium s. Rumoldi, patroni ecclesiæ cathe­ dralis, civitatis et diœcesis Mechliniensis, illud a clericis sæcularibus ubique per totam diœcesim recitandum esse sub ritu dup. 1 cl. cum octava, ex concessione Apostolica 20 Jul. 1838, quia Sanctitas Sua proprium diœcesanum eo modo, quo in exemplari jacebat, approbavit, atque a clero diœcesis Mechl. modo et ordine designatis legi ac recitari posse concessit, contrariis non obstantibus quibuscumque. Cum autem hæc concessio ad clerum sæcularem tantum extendatur, regulares diœcesis Mechl. mox dicendis sese conformare debent. R. 2° Regulares et moniales totius diœcesis sive ordinario subjectæ, sive exemplæ, sive breviario Romano sive proprio utentes, tenentur sub ritu dup. 1 cl. in ipso die festo, sed sine octava, nisi octava ipsis specialiter sit indulta ex vi concessionis Apostolicæ vel propriæ constitutionis ab Apos­ tolica Sede approbatæ (5). Dicitur sub ritu dup. 1 cl. juxta (1) (2) (3) (4) (5; Dec. cit. 6 Ap. et 28 Sept. 1658. S. R. G. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 41. 28 Oct. 1628, n 625 772, 2. S. R. G. 19 Junii 1875. n. 5608. S. R. C. 20 Mart. 1683, n. 2870-3019, 1; 20 Nov. 1683, n. 2S91-304O 294 PARS 4. RUBRIC.® GENERALES BREVIARII. (226] decreta citata, sed forte excipiendum est, si regulares ex concessione Apostolica patronum proprii ordinis sub ritu dup. 1 cl celebrent, in quo casu ad officium patroni diœcesis tantum sub ritu dup 2 cl. tenentur (1). Item si clerus sæcu laris ad officium patroni diœcesis non teneatur, dum pecu­ liarem patronum habet; idem dicendum erit de regularibus ei monialibus in locis, ubi peculiaris loci patronus colitur (2). Hæc in anterioribus hujus operis editionibus; verum post ultimam septimam editionem prodiit S. R. G. decretum 18 Maji 1883, in Marianopolitana, in quo ad dubium I decla­ ratur : decretum generale Urbis 28 Octobris 1628, supra citatum, quo firmatum fuerat : - de Tilularibus Cathedralis, * tantum posse recitari officium sub ritu duplici in tota * civitate, et cum octava in cathedrali tantum, * fuisse quoad hoc punctum expresse vel æquivalenter abrogatum, et * fes- tum seu officium titularis ecclesiæ cathedralis, ex recen- tibus decretis, celebrandum esse in tota diœcesi sub ritu ■n duplici primae classis cum octava a clero sæculari, a clero - autem regulari sub eodem ritu, sed absque octava. « Item declaratur, quod istud festum, quoad omnes qui de gremio Cathedralis non sunt, recenseri debeat inter secundaria, ita ut tum in occursu, tum in concursu, etiamsi objective sit dignius, primario festo patroni loci, vel titularis ecclesiæ propriae cedat (3). 226· Quinam tenentur et quo ritu ad officium dedicationis ecclesiæ cathedralis? R. 1. In Ecclesia universali dedicatio ecclesiæ cathedralis in ipsa ecclesia cathedrali celebranda est sub ritu dup. 1 cl. cum octava, ut dictum est n. 220 Dubitatur autem, quo ritu extra ecclesiam cathedralem a sæcularibus in civitate episco6. 10 Jul. 1687, n 2994-3143, 1; 18 Mart. 1702, n. 3173-3622, 1; 23 Mart. 1709, n. 3651 3803; 5 Maji 1736, n 3894-4041, alia dubia 1; 22 Aug. 1744, u 4013-4162; 22 Aug. 1772, n 4211-4360, 5; 7 Ap. 1832, n. 4537-4686; 7 Ap. 1876, d. 5661, V. Vid Gardellini in dec. 4465 4605, 3. (1) S. R C. 16 Ap. 1842, n. 4795-4911, 8. (2) Ita Cavalieri tom. 1, dec. 42, η. 2. {3; Revue thiol., tom. XV, fol. 479. (226] DE PATRONO DIŒCESIS ET DEDICAT. ECCL. CATHEDR. 295 pâli et diœcesi celebrari debeat : dicendum videretur sub dup. minori tantum sine octava (1) nisi immemorabilis adsit con­ suetudo, recitandi officium dedicationis cathedralis in civitate etdio'cesi sub dup. majori (2) vel etiam sub dup. 1 cl. (3) aut etiam cum octava in civitate episcopali (4). Attamen S. R. C. (5) decrevit : ** teneri universum clerum ad formam rubricarum, ” et quidem sub ritu dup. 1 cl., in civitate cum octava, in - diœcesi vero sine octava « (6). R. 2. Regulares et moniales in ipsa civitate episcopali degentes, tenentur sub ritu dup. 2 cl. sed sine octava (7); degentes autem extra civitatem episcopalem, non tenentur ulla obligatione (8?, nisi ex convenientia (9), uti si adsit con­ suetudo, et quatenus laudabilem illam consuetudinem retinere velint, eo casu sub ritu, quo consueverunt (10); aut si festum dedicationis propriæ ecclesiæ non agatur (11). R. 3. In toto territorio reipublicæ Gallicanæ, prout erat annis 1802 et 1804, juxta indultum pro reductione festorum 9 Aprilis 1802 et decretum Cardinalis Legati 21 Junii 1804, anniversarium dedicationis ecclesiarum cathedralium et omnium consecratarum, in cunctis Gallicanis ecclesiis cele­ brandum est in dominica, quæ diem octavam festivitatis omnium Sanctorum proxime sequitur, sub ritu duplici primæ classis cum octava absque ulla speciali commemoratione ecclesiæ cathedralis : ita ut præterea nullum aliud anniver­ sarium dedicationis, sive cathedralis sive alicujus ecclesiæ (1) S. R. C. 16 Mart. 1658, n. 1722-1869, et22 Jan. 1689, n. 3032-3181, 1. (2) S. R. C. 6 Ap. 1658, n. 1736· 1883. (3) S. R. G. 19 Jun. 1700, n. 3416-3565, 1. (4) S. R. C. 2 Maji 1619, n. 425-572, collatum cum dec. citato 16 Mart. 1658; 28 Sept. 1675, η. 2597-2749, 3; Cavalieri tom. 1, dec. 7. (5) 19 Sept. 1750, n. 4062-4211. Nullius Sublacen. (6) Ila etiam Gavantus sect. 8, c. 5, n. 5, et Merati t. 1, p. 1, tit XI, n. 8. (7) Dec. gen. 8 Ap. 1662, n. 2012-2159; 16 Jun. 1708, n. 3639-3788, 3. (8) S. R. C. 10 Jan. 1693, n. 3152-3301, 3; 5 Maji 1736, n. 3894-4044, alia dubia ad 1 ; 29 Jan. 1752, n. 4074-4223, 1 ; 31 Aug. 1867, n. 5381, III. (9) S. R. C. 20 Nov. 1683, n. 2891-3040, 6, et 7 Ap. 1832, n. 4537 4686. (10) S. R. C. 21 Mart. 1795, n. 4314-4463, 3. (11) S. R. C. 10 Sept. 1796, n. 4322-4471, 4. 296 PARS 4 RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1227] particularis, celebrari debeat aut possit, ut dicetur torn. 3, n. 114. Quod anniversarium eodem ritu celebrandum est, non tantum in ecclesiis consecratis, sed etiam non conse­ cratis (1), et proinde sicut ab adscriptis alicui ecclesiæ, sic etiam a non adscriptis. Regulares et moniales in eodem territorio ad anniversarium dedicationis in dominica post diem octavam Omnium Sancto­ rum etiam tenentur : 1° quatenus obligantur ad anniversarium dedicationis ecclesiæ cathedralis, ut supra dictum est, quæ in eadem dominica celebratur : 2° quatenus decernitur in induito pro reductione festorum et in decreto Cardinalis Legati, in ea dominica celebrandum esse anniversarium dedicationis omnium ecclesiarum consecratarum in cunctis Gallicanis ecclesiis : 3° quia ita declaravit S. R. Congre­ gatio (2) quoad Carmelitas excalceatos provinciæ Aquitani» in Gallia. In Archidiœcesi Mechliniensi, ut dictum est n. 220, anni­ versarium dedicationis ecclesiæ Metropolitanae et omnium ecclesiarum, in dominica post octavam Omnium Sanctorum celebrandum est sub ritu duplici primæ classis cum octava ab omnibus clericis saecularibus, sive adscriptis alicui ecclesiæ sive non, absque ulla commemoratione ecclesiæ Metropolitan». DISTINCTIO CLERICORUM QUOAD OFFICIA PARTICULARIA. 227. Qui ad horas canonicas obligantur, distingui pos­ sunt : 1° in sæculares et regulares. De his agetur num. 230. 2. Sæculares clerici in beneficiatos, simpliciter adscriptos alicui ecclesiæ, et non adscriptos. 3. Bénéficiât! in obligatos choro, et non obligatos choro. 4. Adscript! in stricte et non stricte adscriptos. 5. Non adscript! in clericos diœcesis, ad quam ex sua (1) S. R. C. 28 Aprilis 1873, n. 5546. (2) 4 Januari 1877, in Actis s Sciis vol XI, fol 207, III, 1878. (227] DISTINCTIO CLERICORUM QUOAD OFI·’. PARTICUL. 297 ordinatione vel habitatione pertinent, et in clericos, qui extra suam dioecesim vel locum habitationis versantur. Stricte adscript! sunt, qui alicui ecclesiæ adscript! sunt ad Sacramenta ministranda, docendum populum, officia ecclesiæ celebranda etc. a legitima et competente auctoritate, cujus est adscribere; qualis auctoritas juxta disciplinam ecclesias­ ticam in his regionibus vigentem, regulariter tantum est Ordinarius loci : adeo ut vi adscriptionis ipse adscriptus in illa ecclesia officia injuncta peragere debeat, et ipsi liberum non sit, propria voluntate ecclesiam deserere. Tales ergo censendi sunt parochus, viceparochus, deservitor, coadju­ tor (1), sacrista seu custos aliique a legitima auctoritate ecclesiæ adscript i, ut in ea Sacramenta quædam ministrent, aut alias functiones constanter peragant (2). Non stricte adscript! sunt, qui a competente auctoritate adscript! non sunt, sed sub parochia habitant, in ecclesia celebrant, confessiones excipiunt, aut aliud quodeumque sacrum ministerium exercent. Hi proprie adscript! dici ne­ queunt, cum nullus seipsum adseribat, et adscriptus nemo esse possit, nisi a competente auctoritate : et sic nunquam comprehenduntur, dum mentio fit de adscriptis, et omnia quæ de adscriptis dicuntur, intelliguntur de stricte adscrip­ tis (3). Sic quum petitum esset “ an omnes ecclesiæ parochia- les, in quibus adest solus parochus, vel vicarius pro ” servitio parochianorum, sed subjectus parocho in alia « ecclesia commoranti, teneantur vel possint celebrare offi« cium et missam de festo titulari ecclesiæ... sub ritu 1 cl. « et octava : ” rescripsit et declaravit S. R. C. Ad officium sancti titularis teneri parochum tantum (4). Itaque S. R. C. directe non respondendo ad petitionem propositam, dat (1) S. R. C. 11 Aug. 1877, n. 5708, p. 1, dub. 1. (2) S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4593-4742, 1; 7 Dec. 1814, d. 4839-4985, 1; 11 Aug. 1877, n. 5708, p. 1, dub I-IV; 18 Aug 1877, n. 5710, III; Cavalieri tom. 1, dec. 26, n. 20. (3) Vid. Cavalieri tom. 1, dec. 14. (4) 23 Maji 1846, n. 4904-5050, 3. 298 PARS 4. RUBRIC.-E GENERALES BREVIARII. [228] regulam generalem conformiter ad decreta citata, et declarat teneri parochum, viceparochum aliosque similiter ecclesiæ servilio strictim addictos; non autem alios, quocumque nomine appellentur, qui a competente auctoritate ecclesiæ stricte adscript! non sunt, licet pro commoditate parochiano· rum eidem inserviant. 228. Quæ oflicia particularia prædicli clerici recitare possunt et debent? Prænotandum clericos sæculares teneri recitare ofticium patroni seu tituli loci et diœcesis, atque dedicationis eccle­ siæ cathedralis, ut dictum est numeris præcedentibus; ethic tantum agi de patrono seu titulo, et dedicatione ecclesiæ non cathedralis, de officio ratiore insignis reliquiæ, et aliis officiis ex speciali concessione et legitima consuetudine. R. I. Beneficiali et canonici, choro obligati, tenentur reci­ tare omnia officia ecclesiæ. et eodem ritu, quo in choro dicun­ tur, etiam ubicumque existunt (1). R. II. Bénéficiât!, aliquo perpetuo gaudentes beneficio (2) ad chorum non obligati, debent recitare oflicia patroni seu titularis ecclesiæ sui beneficii, dedicationis et insignis reli­ quiæ (3); non autem tenentur, sed recitare possunt officia, quæ in choro dicuntur ex consuetudine et speciali conces­ sione (4). Simplices autem capellani, qui tantum adstringunlur ad quotidianam missæ celebrationem, oflicia particularia titu­ laris, dedicationis, reliquia), aut alia recitare non possunt (5)> nisi ecclesiæ stricte adscript! sint, aut aliquo modo ei de gremio inserviant (6). R. III. Clerici stricte adscript! tenentur ad officium prin­ cipalis et minus principalis patroni seu titularis ecclesiæ, ejusdem dedicationis, atque insignis reliquiæ, si de ea reci- (1) (2) (3j (4) (5) ft>) S. R. C. 30 Aug. 1602, n. 21-167, 5; 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 50. S. R. C. 5 Aug. 1690, n. 3078 3227. S. R. C. 16 Maji 1714, n. 4007-4156, et 15 Mart. 1774, n. 4225 4374, S. R. C. 30 Aug. 1602, n. 21-167. S. R. C. 5 Oct. 1697, n. 3298-3447. S. R. C. II Maji 1593, n. 48 et 62 in supplemento. <228J DISTINCTIO CLERICORUM QUOAD OFF. PARTICUL. 299 tetur officium, item ad oflicia quæ ex speciali induito Apostolico vel legitima consuetudine in ecclesia recitari solent, juxta decreta infra citata (1). in quorum ultimo parochus et viceparochus similesque dicuntur servitio ecclesiæ stricte adscript!, et supponuntur obligati ad dicta oflicia recitanda, etiamsi nulla adsit obligatio chori. Ad oflicia autem clericis choro addictis tantum concessa, non tenentur, nisi ad illos concessio extendatur (2). Ea tamen oflicia, quæ ecclesiæ sine expressa limitatione ad chorum simpliciter conceduntur, recitare possunt (3). R. IV. Clerici non stricte adscript!, seu non adscript!, nec debent nec possunt recitare oflicia titularis et dedica­ tionis ecclesiæ, aut alia particularia oflicia ecclesiæ, in qua celebrant, alias sacras functiones exercent, aut intra cujus parocliiæ limites habitant, juxta decreta infra citata (4), in quorum ultimo declaratur, quod prædicti particularia eccle­ siæ oflicia recitare non valeant, quia, ut ea recitare possint, revera esse debent adscript! stricte servitio ecclesiæ, uti parochus et viceparochus. R. V. Clerici dioecesis, nulli ecclesiæ adscript!, non pos­ sunt recitare ulla particularia alicujus ecclesiæ oflicia, sed tenentur ad kalendarium diœcesanum, et proinde ad oflicia particularia, quæ in eodem pro universo clero dioecesis præscribuntur (5). R. VI. Clericus ad horas canonicas obligatus, qui causa itineris, studii, vel aliis de causis extra patriam, diœcesim vel locum domicilii sui versatur, si sit : (1) S. R. C 20 Nov. 1677, n. 2692-2844, 1 et 2; 15 Sept. 1742, n. 39824131; 16 Maji 1744, n. 4007-4156; 7 Dec. 1844, n. 4879-4985, I. (2) S. R. C. 30 Aug. 1602, n. 21-167, et 26 Aug. 1752, n. 4078-4227, 4. (3) S. R. C 11 Maji 1593, n. 48, in suppi, et 20 Nov. 1677, n. 2692•2844, 4. (4) S. R. C. 30 Aug. 1602, n. 21 167; 21 Jul. 1696, n. 3244-3393; 5 Oct. 1697, n 3298-3447; 15 Sept. 1742, n. 3982-4131; 7 Dec. 1844, n. 48394985, 1. (51 S. R. C. 14 Maji J672, n. 2434-2586; 15 Maji 1819, n. 4409-4559; «Cavalieri tom 2, dec. 361, n. 12. 300 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1228) 1° Episcopus, tenetur etiam absens recitare officium juxta ritum ecclesiæ, cui est ligatus (1). Ex speciali autem privi­ legio, quando reperitur in aliquo suæ dioecesis loco, officium patroni seu titularis, de quo ibidem recitatur, licite reci­ tare, et sic præcepto recitandi officium satisfacere valet (2) : similiter ecclesiam consecrans, etiamsi non sit ordinarius loci, officium dedicationis in ipso die consecrationis dicere potest : in neutro ta H en casu debet (3). 2° Canonici et beneficiarii semper tenentur ad officium propriæ ecclesiæ, a qua absunt (4). < 3° Alii sacerdotes et clerici sæculares, ad horas canonicas obligati, qui alibi domicilium figunt, aut pergunt animo figendi domicilium, aut etiam juxta quosdam ibi manendi majori anni parte; tenentur sequi kalendarium diœcesis, ad quam divertunt, cum ejusdem subditi fiant (5). Si extra pa­ triam aut diœcesim versentur animo ad propriam diœcesim redeundi; oilicio loci ubi morantur (6) generaliter conformari possunt, sed non debent : et certe suum officium melius retinebunt : 1° si ecclesiæ suæ maneant adscript!, uti paro­ chus et viceparocbus, qui æque ac Episcopus et canonicus ecclesiæ ligantur; 2° si de loco ad locum peregrinentur, quia in hoc casu sese conformare officio alterius loci, plus æquo inconstans divini officii ratio foret, pluribusque incommodis obnoxia ex multiplici officiorum occursu, concursu, repe­ titione et omissione; et 3° si per breve tempus in alio loco H orentur, uti tempore exercitiorum spiritualium, in quibus exercitantes proprium retinent officium (7) sine speciali induito, quale datur in exercitiis sub directione Patrum (1) S. R. G. 10 Jul. 1G77, n. 1676-1828, n. 3. (2) S. R. G. 14 Mart. 1643, n. 1290-1437. (3) S. R. C. 7 Maji 1746, n. 4032-4181, 8; Cavalieri tom. I, dec. 27. (4) S R. G. 10 Jul. 1677, n. 2676-2828, 3 et 12 Nov. 1831, n. 45204669, 50. (5) S. R. C. 14 Maji 1672, n. 2434-2586; Cavalieri torn. 2, dec. 361, η. XV ; Gavantus sect. 2, c. 2 η. 16; Quarti p. 1, tit. 14, dub. 2, in fine. (6) S. R. G. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 50. (7) S. R. G. 12 Nov. 1831, n. 4526-4675; 7 Maji 1847, n. 4899-5093. (228] DISTINCTIO CLERICORUM QUOAD OFF. PARTICUL. 301 Societatis Jesu, modo officium simul persolvatur (1) : si autem alibi per longum tempus morentur, officio istius loci sese melius conformabunt <2). Sæculares tamen sacerdotes in monasteriis degentes, sine induito neque religiosorum officium assumere, neque horas canonicas juxta illorum ritum recitare valent (3). 4° Si sit regularis, * in itinere sequendus divini officii ordo « coenobii, ex quo discessit : dum pervenit, et manet in « altero cœnobio, etsi ad tempus, hujus ordinei « sequatur » (4). Et ita rescripsit S. R. G. (5) regularibus « semper sequendum esse ordinem officii juxta cœnotyum, « in quo moram faciunt etsi ad tempus, quia ubique choro « interesse tenentur. » Quod, ut liquet, intelligendum est, non de omnibus regularibus indiscriminatim, sed de illis solis, qui officium divinum in choro recitant (6). Item - tem» pore quadragesimæ divini verbi præcones commorantes ί extra cœnobium, non tenentur se conformare ordini divini « officii cœnobii vicinioris, vel ejus ex quo discesserunt, et « ad quod redire post pascha debent, sed se confor • II are » debent ad provinciæ kalendarium sine ulla diversitate pro « omnibus quolibet anno extensum » n). 5° Clericus assistendo publico officio, vel aliquibus horis, ut vesperis in ecclesia, in qua diversum a suo recitatur offi­ cium; certo satisfacit, si assistat ex officio (8) : quidam ipsum semper satisfacere dicunt, licet casu fortuito et sua sponte assistat; Collet autem (9) hoc restringit ad illum, qui ad officium vocatus aut invitatus fuit. (1) Indultum 7 Jul. 1864. Nouvelle Revue Ihtolog., t. 3, fol. 315. (2) S. R. C. 30 Sept. 1596, n. 97, in supplem.; Cavalieri loco cit. (3) S. R C 28 Aug. 1846, n. 4989-5052. (4) S R. C. 31 Aug. 1839, n 4728-4874, 1. (5) 25 Sept. 1852, u. 5175. (6) S. R. C. 18 Sept. 1877, n 5713, III. (7) S. R. C. 31 Aug. 1839, ibidem ad 2, in una ordinis Min. s. Franc. Capuc. Hetruriæ. (8) S. R. C. 5 Oct. 1697, n. 3303-3452; Cavalieri tom. 1, dec. 26, η. 34. (9) Traité de l'off. div., p. 1, ch. 3, η. X. 302 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [230J 229. Not. 1° si quis infra annum transeat ab uno ad alium conventum, vel ab una ad aliam ecclesiam, sive ad tempus, sive perpetuo ibi moraturus; illuni etiam in privata officii recitatione se conformantem kalendariis conventus vel ecclesiae, in qua actualiter moratur, satisfacere oneri reci­ tationis horarum canonicarum (1) : et 2° si quis ob mutatio­ nem domicilii vel ob alias causas legitimas officium suum mutare debeat; officium tamen juxta matutinum et horas modo recitatas continuandum esse usque ad vesperas (2). Si quis igitur infra annum ab uno ad alium locum seu ab una ad aliam ecclesiam transeat, suum recitat officium juxta kalendaiium seu directorium loci vel ecclesiae, ad quam pervenit, neglecto kalendario loci vel ecclesiae, a qua dis­ cessit, etsi unum officium hoc anno omittere, et aliud bis legere debeat : hoc clare patet, si in loco vel ecclesia, ad quam hic accedit, officium publice fiat; in hoc casu manifes­ tum est, ipsum obligari, ad officio publico sese conforman­ dum : et consequenter cum officium privatum eodem modo recitandum sit, idem de eodem dicendum est. Praeterea in rubricis et decretis nihil occurrit, quod probet, officium in hoc casu non posse omitti, et aliud non bis recitari. DE REGULARIBUS ET MONIAL1BUS QUOAD OFFICIA PARTICULARIA. 230. Regulares et moniales, sive ordinario loci subji­ ciantur, aut breviario Romano utantur, sive non : 1° Tenentur ad particularia officia ordinis, item ad officium titularis et dedicationis propriae ecclesiae (3), et ad alia, quæ sive ratione insignis reliquiae, sive ex speciali induito aut legitima consuetudine ibidem recitari solent. 2° Tenentur ad officium principalis patroni loci, ubi mo­ ti) S. R. C. 14 Maji 1803, n. 4338-4487, 7. (2) S. R. C. 5 Oct. 1697, n. 3303-3452, 3. (3) Quæ ecclesia propria vid. dec. S. R. C. n. 5713, 1; Acta s. Sedis, vol. X, fol. 322 et seq. (23OJ DE REGULARIBUS ET MONIALIBUS QUOAD OFF. PART. 303 rantur, ac titularis ecclesiæ cathedralis, patroni civitatis episcopalis, et diœcesis, non tamen ad eorumdem festorum octavas, quas neque ad libitum servare possunt, nisi id specialiter ipsis indultum sit, ut dictum est numeris praece­ dentibus. Item tenentur ad oilicia festorum diœcesis de prae­ cepto quoad forum (1). Not. patronum aut titulum vi rubricarum, non dari ordini, monasterio, aut provinciæ religionis (2), sed tantum ex con­ gruentia et privilegio : et proinde si novus ordo instituatur, aut monasterium aedificetur sub titulo alicujus mysterii aut sancti, officium illius tituli celebrari non posse, nisi in kalendario habeatur, et tantum eo ritu, quo ibidem notatur, si aliud ex speciali induito non concedatur (3i. 3° Possunt recitare oilicia ad petitionem regum et principum, si ad eos extendatur indultum (4, ; et etiam debent, si concessio sit praeceptiva, vel quamvis permissiva, usu tamen sit recepta (5). Si hæc oilicia concedantur cuncto dominio seu regno, absque alia cleri expressione, intelliguntur etiam concessa vel praecepta clero regulari, sicut sæculari (6). 4° Non debent, nec possunt praeter praefata recitare alia oilicia diœcesana, quæ in cathedral!, civitate vel diœcesi recitantur, nisi hæc oilicia ex immemorabili recitare con­ sueverint (7), aut nisi hæc oilicia ipsis specialiter indulta sint ex concessione Apostolica vel constitutione religionis a Sede Apostolica approbata (8). (1) S. R. C. 28 Ap. 1866, n. 5365, 4. (2) S. R. C. 16 Mart. 1658, n. 1723-1870; 10 Jun. 1710, n. 3684 3833, 2. Vid. Gardellini in dec. 4431-4581, 1. (3) Sed vid. Analecta juris Pontificii, 1 ser. fol. 382, IX. (4) S. R C. 20 Mart. '1683, n. 2870-3019, 2, et 10 Jul. 1687, n. 2994 3113. (5) S. R. C. 2 Maji 1801, n. 4325-4474, 5; 28 Ap. 1866, n. 5365. 16j S. R. G. 2 Maji 1801, num. cit. ad 10; 18 Sept. 1877, n. 5713, V; Cavalieri tom. 1, dec. 78, n. IV-VII (7) S. R. C. 22 Dpc. 1696, n 3259 3408. Vid. n. 213. '8) S. R. C. 10 Junii 1656, n. 1658-1805; 20 Mart. 1683, n. 2870-3019, 1; 24 Nov. 1685, n. 2949 3098, 3; 10 Jul. 1687, n. 2994-3143; 18 Mart. 1702, n. 3473-3622, l. 9 Maji 1733, n. 3868-4018; 15 Jul. 1769, n. 4199-4348, 3 et 4200-4349; 12 Νυν. 1806 .4351-4501, 9; 28 Ap. 1866, n. 5365, 3. 304 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (231) 5° Not. communicationem unius religionis cum alia se non extendere ad officia propria (1). II His præmissis, quæ spectant ad bullas et decreta gene­ ralia, quæ initio breviarii referuntur; sequar in sequentibus ordinem rubricarum breviarii, inter quas primæ spectant ad integrum officium, aliae ad horas officii, scilicet ma­ tutinum, laudes, etc., aliæ tandem at[ horarum partes, ut invitatorium etc. Titulus I. DE OFFICIO DUPLICI Rub. Officium quotidie fit aut Duplex, aut Semiduplex, aut Simplex. 1. Officium fit duplex in diebus a Feria quinta in Cama Domini usque ad Feriam tertiam Paschœ inclu­ sive. in Dominica in Albis, in Ascensione Domini, in Dominica Pentecostes, et duobus diebus sequentibus : in festo Trinitatis, Corporis Christi, et Dedicationis propriœ Ecclesiæ : in Festis, quibus in Kalendario appo­ nitur' hæc vox Duplex : in die octava festi habentis octa­ vam; in festo Patroni unius vel plurium alicujus loci, vel Titularis Ecclesiæ; et in festis Sanctorum, qui apud quasdam Ecclesias, Religiones, vel Congregationes con­ sueverunt solemniter celebrari, cum Officiis propriis a Sede Apostolica approbatis, aut ex ejusdem Sedis aucto­ ritate receptis, vel recipiendis (servata forma hujus Breviarii), alioquin de Communi, etiamsi prædicta Festa in hoc Kalendario non sint descripta. Prœterea Officium (1) Dec gen quod habetur initio brev. 20 Mart. 1706, n. 3592 3741, 3; item 30 Sept. 1679, n. 2751 2903, 3; 19 Jan 1692, n. 3114 3263, 1; 22 Junii 1697, n. 3282 3431 ; 12 Sept. 1699, n. 3379 3528; Cavalicri tom. 1, cap. VII. 1231] 305 DE OFFICIO DUPLICI. fd Duplex pro Defunctis in Commemoratione omnium fidelium Defunctorum, et in die obitus, seu depositionis Dejuncti, ut in eodem Officio dicitur, circa finem Bre­ viarii. 2. Festum duplex celebratur aut de eodem fit commemoratio, eo die quo cadit, nisi illud contingat transferri, ut dicetur in Rubrica de Translatione Festorum. 3. Habet primas et secundas Vesperas integras, nisi cum alio simili concurrat, ut dicetur in Rubrica de concurrentia Officii, et lotum Officium fit de Duplici, incipiendo a primis Vesperis, usque ad Completorium sequentis diei inclusive : nisi aliter in propriis locis assignetur. Officium autem Defunctorum habet tantum primas Vesperas, Matutinum et Laudes, ut circa fnem Breviarii ponitur. 4. In utrisque Vesperis, Matutino et Laudibus tantum, non autem in aliis Horis, duplicantur Anliphonœ, id est, intégrez dicuntur in principio et in fine Psalmorum. 5. Ad Matutinum regulariter dicuntur 1res Nocturni, cum novem Psalmis, et totidem Lectionibus, hoc est, in unoquoque Nocturno 1res Psalmi, et tres Lectiones, prœlcrquam in Paschale Resurrectionis et Pentecostes cum duobus sequentibus diebus, in quibus dicitur unum lanium Nocturnum cum tribus Psalmis, cl totidem Lectionibus, ut ibidem ponitur. 6. Preces ad Primam et Completorium, et Suffragia de S. Maria, S. Joseph, Apostolis, et Pace ad Vesperas et Laudes, non dicuntur in Officio Duplici, ut etiam in propriis eorum Rubricis dicetur. Ί. Quomodo sit ordinandum Officium duplex in Ves­ peris, Matutino et cœteris Horis; similiter et de Antiphonis, Responsoriis, Versibus, Capitulis et aliis in eo dicendis, habentur inferius de singulis propriœ Rubricæ. Not. 1° per festa, quæ hoc tit. η. 1, et tit. seq. η. 1, dicuntur solemniter, seu solemnius celebrari consueta, simpliciter inTom. II. 20 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [2331 telligi festa sub ritu duplici aut semiduplici, qui ritus dicitur wlemnis respectu simplicis et solius commemorationis (i). Not. 2° quando in induito concessionis officii, non expli­ catur qualitas ritus, an sit duplicis majoris vel minoris, decreta intelligenda esse de duplici minori per annum (2). 232. Quid requiritur, ut sub ritu duplici aut semiduplici officium aliquod, quod in kalendario Romano vel non habe­ tur, vel non co ritu, licite celebrari possit? R. Γ Licentia S. R. C. seu Sedis Apostolicæ juxta decre­ tum Urbani VIII initio breviarii; quæ si non habeatur, consuetudo introducta ante bullam s. Pii V anni 1568, vel immemorabilis, ut dictum est n. 211 et seq. (3). 2° Ut servetur forma breviarii Romani ab illis, qui hoc utuntur, juxta rubricas hujus tit. n. 1. 3° Ut si officia propria habeantur, hæc approbata sint a Sede Apostolica pro hoc loco; alioquin omnia de communi sanctorum recitentur, ut supra in rubricis n. 1 praescribitur: nam « non sunt admittenda, neque recitanda alia officia, » quam approbata a Sede Apostolica; alia omnia sunt reji« cienda (4). Item approbata pro certo loco, non possunt extendi ad alia loca, nisi consulta S. R. Congregatione, nam quæ justis de causis alicui loco concedit, alii negat (5). 233. An officia propria sint approbata, ex eorumdem impressione constare potest et debet : cum enim officiorum concessiones, lectiones, orationes etc. juxta decretum gene­ rale 11 Aug. 1691 (6), ut dictum est n. 206, a typographe camerali dumtaxat imprimantur, et ubivis locorum non nisi (1) Guyetus lib. 1, c. 13, q. 3; Merati sect. 2, c. 2, n. 7 et 8. (2) S. R. C. 2 Oct. et 20 Nov. 1683, n. 2889-3038, 3, et 2891-3040, 3, circa quædam efficia B. Μ. V. (3) S. R. C. 20 Dec. 1692, n. 3150-3299; 29 Jan. 1752, n. 4074-4223, S; •23 Maji 1846, n. 4896-5042, 5. (4) S. R. C. 31 Jul. 1665, n. 2198-2345, 16. (5) Gavantus sect. 3, c. 12, n. 14; Guyetus lib. 3, c. 1, q, 12; Questions discutées ά l'académie liturg. a monte citorio, 19 Dec, 1855, fol. 107, n. 46-51. (6) N. 3096-3245. “ft 1234] DE OFFICIO SEMIDUPLICI- 307 facultate in scriptis accepta a locoium ordinariis juxta ori­ ginale sumptum S. R. C. vel juxta exemplar typography cameratis authenticum, ita ut alias omni prorsus fide carere voluerit et declaraverit S. R. G.; sequitur : 1° facultatem Ordinarii simul cum attestatione concordantiæ cum origi­ nali, impressioni officiorum apponendam esse, quia alias de approbatione et authenticitate constare nequit : 2° quæ sine facultate ordinarii apposita, sunt impressa, omni fide carere, et neque admitti, neque recitari posse. Titulus II. 231. DE OFFICIO SEMIDUPLICI. Rub. 1. Officium fit Semiduplex diebus Dominicis (excepta Dominica in Albis, in qua fit Duplex) : et diebus infra Oetaeas : item in Festis, quibus in Kalendario ponitur hæc vox, Semiduplex, et in Festis propriis quo­ rumdam locorum, seu Congregationum, quæ solemn ius apud illas, quam simplicia, consueverunt celebrari. 2. De Festo semiduplici fit eo die quo cadit, aid de dio ponitur commemoratio, ut dicetur in Rubrica de trans­ latione Festorum. * 3. Habet totum officium integrum, sicut Duplex, sed non duplicantur Anliphonæ. 4. Ad Matutinum dicuntur 1res Nocturni, prœlerquam infra Octavas Paschœ et Pentecostes, in quibus dicitur unum Nocturnum cum tribus Psalmis et totidem Lec­ tionibus. Et regulariter quando dicuntur tres Nocturni, dicuntur novem Psalmi et totidem Lectiones; exceptis iis Dominicis, in quibus fit Officium ut in Psalterio, quæ habent XVIII Psalmos, ut ibi. 5. Quomodo sil ordinandum Officium semiduplex tam in Festis, quam in Dominicis et infra Octavas, item et 308 PARS 4 RURRUCÆ GENERALES BREVIARII. [235] de Antiphonis, Versibus, Responsoriis et hujusmodi aliis, et quando in Semiduplici dicantur Preces ad Primam cl Completorium, et Suffragia de Sanctis ad Vesperas cl Laudes, habentur inferius de singulis propriœ Rubricœ. Officium semiduplex oblinet : 1° in omnibus dominicis, exceptis dominicis paschalis, pentecostes, ss. Trinitatis et in albis; 2° in diebus infra octavam, exceptis feriis secundis et tertiis octavarum paschatis et pentecostes; 3° in vigilia epiphaniae, atque feria sexta et sabbato ante dominicam pentecostes; 4° in illis festis, quibus in kalendario Romano vel proprio apponitur vox semiduplex. Vid. tom. Ι,η. 18. Titulus III. 235. DE OFFICIO SIMPLICI. Rub. Officium fit simplex in diebus ferialibus, quando occurrit fieri de Feria : item in Festis, quibus in Kalendario non apponitur hæc vox, Duplex, vel Semiduplex, vel de Octava ·. item quando fit de beata Maria in Sab bato, ut in ejus Rubrica dicetur. 2. De Festo simplici fit eo die quo cadit; nisi eodem die occurrat fieri Officium novem Lectionum, vel de sancta Maria in Sabbato, vel de aliquibus Feriis, quibus Festum simplex cedit, ut dicetur in Rubricis de Feriis et Commemorationibus. 3. Habet tantum primas Vesperas, in quibus dicuntur Psalmi feriales, et a Capitulo fit de Festo, nisi cum eo concurrat Officium novem Lectionum, quia tunc de eo fit sola commemoratio, zd dicetur in Rubrica. de Concur­ rentia Officii : et ejus Officium terminatur ad Nonam, et nihil amplius fit de eo, nec commemoratio. [235] DE OFFICIO SIMPLICI. 209 Ad Matutinum post Invitatorium ct Hymnum de Festo, dicitur imum tantum Nocturnum cum duodecim Psalmis, ut in Psalterio, secundum Feriam quæ occur­ rit; cl 1res Lectiones leguntur, ut infra in Rubrica de Lectionibus habetur. 5. Quomodo sil ordinandum Officium simplex ad. Ves­ peras, Matutinum el alias Horas : item et de Anliphonis Versibus, Responsoriis el aliis, ac quando Preces, et Suffragia de Sanctis dicenda sint, habentur inferius propriœ Rubricœ. 4. Festum simplex tantum incipit a capitulo primarum ves­ perarum, ita ut nullo alio festo duplice aut semiduplice con­ currente, psalmi et antiphonæ dicantur de feria occurrente, et a capitulo liat de festo simplice, ut in festo semiduplice, sine commemoratione feriæ. Ad matutinum invitatorium et hymnus dicuntur de festo ut in communi Sanctorum; deinde dicitur unum tantum nocturnum cum duodecim psalmis et anliphonis ut in psalterio de feria occurrente : finitis psalmis cum anliphonis subjungitur versus de festo, desumptus ex eo nocturno, qui in communi sanctorum feriæ currenti corres­ ponde!, ut in qualibet feria notatur : tum dicitur absolutio secundum feriam currentem. Prima benedictio semper est : Ille nos benedicat etc. secunda : Cujus vel Quorum festum colimus, et tertia ; Ad societatem. Ties dicuntur lectiones (pro quibus vid. tit. XXVI, n. 1) cum duobus responsoriis de communi sanctorum, post primam et secundam lectionem, scilicet primum et secundum responsorium cujuslibet noc turni secundum feiiam currentem, addendo in fine secundi responsorii Gloria Patri cum repetitione partis responsorii, si responsoria desumantur ex primo aut secundo nocturno. Versus, absolutio et responsoria dicuntur secundum feriam currentem, id est, feria 2 et 5, ex primo nocturno de com­ muni, feria 3 et 6, ex secundo nocturno, et feria 4, ex tertio nocturno, uti in breviario notatur. Post tertiam lectionem 310 PARS 4. RUBRIC « GENERALES BREVIARII. (236] dicitur Te Deum; et deinceps ofllcium persolvitur ut in festo semiduplici usque ad nonam inclusive, qua terminata, finitur ofllcium festi simplicis, et si festum duplex aut semiduplex non sequatur, vesperæ dicuntur feriales, sine ulla commemo­ ratione præcedentis festi simplicis. Titulus IV. *436. DE DOMINICIS. Rub. De Dominica semper fil Officium in Dominicis Adventus, et in Dominicis a Septuagesima usque ad Dominicam in Albis inclusive, quocumque Festo duplici, vel semiduplici adveniente : quia tunc Festum transfertur, aut de eo fit commemoratio (ut in Rubrica de Transla­ tione Festorum dicetur), nisi illud Festum sil de princi­ pali Titulo, vel Patrono alienjus Ecclesiæ vel loci, aut Dedicatione propriœ Ecclesiæ : quia tunc de hujusmodi Festo fit tantum in Ecclesia, vel loco, cujus est Titulus, vel Patronus, vel Dedicatio, cum commemorat ione Dominicœ; quibusdam Dominicis exceptis, ut dicetur in Rubrica de Commemorationibus. Id pariter servatur quoad alia Festa prirnœ classis, in qmædiclis Dominicis occurrentia. In aliis Dominicis per annum fit de Domi­ nica,, quando in eis non occurrit Festum duplex : quia Ime /ll de Duplici cum commemoratione Dominicœ in u/risque Vesperis et Laudibus, et ad Matutinum legitur nona Lectio de Ilomiha Dominicæ, ut dicetur in Rubrica de Commemorationibus. Si Semiduplex eodem die occur­ rat, de eo fit commemoratio, ut pariter dicetur in Ru­ brica de commemorationibus. 2. De Dominica infra Octavas Nativitatis, Epiphaniœ, Ascensionis et Corporis Christi occurrenti. Officium fd sicut infra Octavam, et in Proprio de Tempore, cum commemoratione Oclavæ, et sine Precibus et Suffragiis [236] DE DOMINICIS. In Dominicis vero, quæ occurrunt infra alias Octavas, totum Officium fit de Dominica, ut in Psalterio et in Proprio de Tempore, cum commemoraHone Oclavœ, omissis etiam dictis Precibus et Suffragiis v.l supra. De Dominica occurrente in die Octava fit commemoratio, sicut dictum est, quando in ea fit de Festo duplici, prœlerquam in die octava Epiphaniæ, in qua nihil fit de Dominica, quia ejus Officium ponitur in Sabbato præcedenti. 3. Positum est autem Officium sex Dominicarum post Epiphaniam, et viginti quatuor post Pentecosten, ut compleatur numerus triginta Dominicarum, quæ esse possunt ab Epiphania usque ad Septuagesimam, et a Pentecoste usque ad Adventum, ne ulla ex his Dominicis vacet, quin saltem de ea fiat commemoratio. Nam quæ aliquando supersunt post Epiphaniam ante Septuagesimam, ponuntur post XXIII a Pentecoste, hoc ordine : I Si Dominicæ post Pentecosten fuerint XXV, Dominica XXIV post Pentecosten erit quæ est VI post Epiphaniam. Si fuerint XXVI, Dominica XXIV erit quæ est Γ,· et XXV quæ est VI. Si fuerint XXVII, Dominica XXIV erit quæ est IV; et XXV, quæ est V, el XXVI erit VI. Si fuerint XXVIII, Dominica XXIV erit III, et XXV erit IV, et XXVI erit V, et XXVII erit VI; et ultimo loco semper ponitur, quæ in ordine est XXIV post Pentecosten, etiamsi post Pentecosten aliquando non sint nisi XXIII Dominicæ. Tunc enim XXIV poni· t.ur loco XXIII, et Officium XXIIIponitur in præcedenti Sabbato, quod non sil impeditum Festo novem Lectionum; alioquin in alia præcedenti die similiter non impedita, in qua fiat Officium de Feria. cum commemoraHone festi simplicis, si occurrat; et in ea legantur tres Lectiones de Ilomilia Dominicæ, omissis Lectionibus Scriplurœ illius Feriæ : et in Laudibus dicatur Antiphona ad Benedicius; et Oratio de Dominica XXIII. Quod si lota Hebdomada impedita sil festis IX Lectionum. etiam translatis, vel aliqua Octava, tunc in Sabbato &mc/orizm. J ;nili 311 MH9|| fEh! Ill Wli Jj'/I I HI Γ [ HI II| I ,®r|l Mwrll MBt|| 'Wîi I Mffl j I M9I | IKJlj HI I’*. iSl'ln · ! j 11 i IHjH jl HH i! ΗΙΙηΗΙ ' ÎI K|B| { I |w| I Hill I ·||| n Ï J u; Fiji' ’' S i - ijl, i' *η|π| II III ‘ . [fl g I [ffl , 'tll . |]|l· I . , f'l I ESiflil In *11 I 312 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [236) legatur IX Lectio de Homilia Dominicœ XXIII, et de ea fiat commemoratio in Laudibus tantum, cum Anliphona et Oratione propria. 5. Cum vero interdum contingat, ut Dominica tertia, rei quarta, vel quinta, vel sexta post Epiphaniam super­ sit nec possit poni etiam post XXI TI a Pentecoste, tunc de ea fit Officium in Sabbato ante Dominicam Septuage­ sima;, ut dictum est supra, numero prœcedenti. 6. De Dominica secunda post Epiphaniam, quando Septuagesima venerit immediate, post Octavam Epiphaniœ, quomodo agendum sit Officium, habetur in propria Rubrica ante Dominicam primam post Epiphaniam. Ί. Cum autem in Proprio de Tempore dicitur aliqua Dominica esse prima mensis, in qua primo ponitur ini­ tium libri de Scriptura cum sua historia, id est cum Responsoriis, animadvertendum est, eam dici primam Dominicam mensis, quæ venit in Kalendis illius mensis, vel est proximior Entendis, hoc modo Si Kalendœ vene­ rint in IT, et TU et IV Foda, Dominica prima mensis erit quce praecedit Kalendas, licet veniat in prœcedenti mense : si autem Kalendœ venerint in V et VI Feria et in Sabbato; prima Dominica erit quæ sequitur post ipsas Kalendas, Dominica autem prima Adventus non sumitur ea, quæ est proximior Kalendis Decembris, sed Festo sancti Andreœ, vel quæ venerit, in ipso festo. 8. Officium Dominicœ fit semiduplex, et incipit a primis Vesperis in Sabbato : et habet totum Officium integrum usque ad Completorium Dominicœ inclusive, nisi cum aliquo concurrat, id dicetur in Rubrica de Concurrentia Officii. 9. Ad Matutinum dicuntur tres Nocturni cum Psal­ mis, ut in Psalterio, et leguntur novem Lectiones, ut in Proprio de Tempore. 10. Quomodo autem sil ordinandum ejus Officium, insuper et de Lectionibus, Responsoriis et aliis, et quo­ modo initia librorum Scripturœ cum sua historia sint ponenda, habentur de singulis inferius propriœ Rubricœ. [236] DE dominicis. 313 Annotatur : 1. De dominicis majoribus semper fit officium juxta rubricas n. 1, quia in illis præcipua creationis et redemptionis nostræ mysteria recoluntur, ideoque majoris reverentiæ et cultus esse debent. 2. De Dominicis infra octavas nativitatis, epiphaniae etc. ut supra in rubricis n. 2 dicitur, fit. officium non ut in psal­ terio, sed sicut infra octavam, psalmos matutini et reliqua recitando de octava, ut officium maximæ celebritati Domini concordet; quæ ratio in dominicis infra alias octavas non ita invenitur, cum potius æquum sit, ut officium octavæ alicujus sancti cedat officio domiuicali, quod Domini est. 3. Dominica, quæ est ordine 24 post pentecosten, semper ponenda est ultimo loco juxta rubricas n 4, ob ejus evangelium, quod est de fine mundi; et idcirco legendum in fine anni ecclesiastici, qui ab adventu incipit, et ante adventum desinit. 4. Prima dominica jn liturgia sub duplici respectu considelatur : 1° quoad lectiones in primo nocturno de s. Scriptura recitandas, et sic prima dominica mensis dicitur, ut expli­ catur supra in rubricis n. 7 : et 2° quoad festum aliquod celebrandum in determinata dominica mensis; et sic dominicæ numerandæ sunt juxta computum civilem, non eccle­ siasticum, ita ut in hoc casu prima Dominica mensis sit, quæ in kalendis seu prima die mensis occurrit, vel quæ illam sequitur; secunda, quæ ante se unam in eodem mense habuit, et sic deinceps (1). Confirmatur ex rubrica posita in festo septem dolorum, dominica tertia Septembris, ubi supponitur hoc festum posse occurreie in festo s. Matthæi Apostoli, quod fieri nequit, nisi dominicæ computu civili numerentur. 5. Officium dominicæ fit semiduplex juxta rubricas n. 8, quia, quamvis summa mysteria creationis, redemptionis, adventus Spiritus Sancti, in omnibus dominicis commemo­ rentur, id tamen ritu minus solemni fieri convenit, ritu duplici reservato propriis festivitatibus paschæ, pentecostes, etc. quæ ritu duplici coluntur, ut dignum est. (1) S. R. C. 11 Jul. 1739, n. 3941-4090·, 23 Maji 1835, n. 4507-4746, 11; 24 Sept. 1842, n. 4802-4948. 314 TARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [237] Omnes dominicæ etiam majores, seu 1 et 2 classis, sub ritu tantum semiduplici celebrantur, exceptis solis domini­ cis paschæ, pentecostes, ss. Trinitatis et in albis, quæ ritu duplici fiunt : aliæ enim dominicæ, quæ dicuntur majores, seu 1 et 2 cl., ita vocantur quoad occurrentiam seu exclusio­ nem aliorum festorum, non quoad ritum celebrandi, neque quoad concurrendam cum aliis festis. . G. Officium dominicæ incipit a primis vesperis in sabbato, ut dicitur supra in rubricis n. 8, ita tamen, ut si officium duplex vel semiduplex non præcedat, dicantur psalmi fcriales de sabbato. DE DOMINICIS POST EPIPHANIAM ET POST PENTECOSTEN. 237. Dominicæ post epipbaniam ad minimum una, et ad summum sex esse possunt ; et post pentecosten ad mini­ mum 23, et ad summum 28. Omnes dominicæ quæ inter epipbaniam et septuagesimam, ac inter pentecosten et adven­ tum intercedere queunt, possunt esse 30; ideoque officia 30 dominicarum posita sunt : fieri autem potest, ut 30 dominicæ in toto hoc tempore non numerentur, et eo casu faciendum est, quod praescribitur in rubricis hoc tit. n. 4 et 5, circa quod notanda sunt sequentia. 1. Quod si post pentecosten usque ad adventum tantum 23 dominicæ intercedant, tunc dominica vigesima quarta ponenda est loco dominicæ vigesimæ tertiæ, et officium do­ minicæ vigesimæ tertiæ in sabbato aut alia præcedente die, ut infra dicetur : et si aliqua ex dominicis post epipbaniam (prætcr dominicam secundam post epipbaniam, de qua vide tom. Ill, n. 11), nec in proprio loco, nec post 23a,n dominicam a pentecoste poni possit; tunc in sabbato ante septuagesi­ mam vel in alia præcedente feria illius hebdomadæ poni debet officium illius dominicæ, quæ prima post epipbaniam impeditur, reliquis, si quæ supersint, translatis post domi­ nicam 230lu a pentecoste, ut dicitur in rubricis η. -1. 2, Officium dominicæ impeditæ post epipbaniam ponendum (237] DE DOMINICIS POST EPIPII. ET PENT. 315 est in sabbato ante septuagesimam, et impeditæ post pente­ costen in sabbato ante dominicam 24am, quæ hoc anno est 23a et ultima post pentecosten, si in sabbato fiat de eo, aut occurrat festum simplex, de quo in casu fit tantum com­ memoratio in laudibus et missa absque ejus lectione; et si officium duplex aut semiduplex non præcesserit. vesperæ antecedentes sunt feriales cum commemoratione festi sim­ plicis juxta rubricas tit. XI, n. 10. Si autem sabbatum sit impeditum officio etiam translato 9 lectionum sive duplici aut semiduplici, sive de die infra octavam aliquam; tunc officium dominicæ impeditæ ponitur in alia ejusdem hebdomadæ præcedente feria, similiter non impedita, quæ tamen, si plures non impeditæ in eadem hebdomada occurrant, omnium proxima ipsi sabbato esse debet (1). Not. in casu, quo de dominica anticipata post pentecosten fit in die sabbatum præcedente, in feriis præcedentibus et sequentibus nulla fit mutatio lectionum s. Scripturæ occur­ rentis, sed omnes leguntur prout in breviario disponuntur, translato vel anticipato initio, quod occurrit in feria, in qua fit de dominica Sed si fiat de dominica anticipata post epi­ pbaniam in feria sabbatum præcedente; tunc post diem, in qua officium dominicæ anticipatæ factum est. legitur in sequentibus diebus de epistolis s. Pauli assignatis dominicæ anticipalæ et sequentibus feriis, omissis lectionibus, quæ sunt assignatæ præce.denti hebdomadæ (2) : ita ut prima die post factum officium dominicæ anticipatæ ponatur initium dominicæ anticipatæ, et in sequentibus feriis, 4a, 5a, 6a, et sabbato, quæ supersunt, legantur lectiones assignatæ heb­ domadæ dominicæ anticipatæ, non quidem quæ assignatæ sunt feriæ 2® et 3æ, sed quæ occurrunt in respectivis diebus, in quibus leguntur. Si aliqua infra hebdomadam occurrant initia; tunc hæc legi debent, licet eorurndem plura simul poni oporteat, etiam in die, in quo ponitur ipsum initium domi(1) Cavalieri torn. 2, dec. 120, η. 8. (2) Rub. tit. XXVI, η. 8. 316 PARS 4. RUBRIC.1l GENERALES BREVIARII. [237) nicæ anticipatæ (1). Quod si cuncta initia poni non possint; eo casu ea quæ poni nequeunt, hoc anno omittuntur (2). Si in feria, in qua fit de dominica anticipata, initium ali· cujus epistolæ s. Pauli occurrat; censet Cavalieri (3) illud initium in feriam praecedentem, si fiei i possit, esse antici­ pandum : verum cum rubrica tit. XXVI, η. 8, generaliter statuat, omissis aliis quæ sunt assignâtes prcecedenli hebdomades ; et cum oilicium hebdomadæ anticipate inci­ piat in feria, in qua officium dominicæ anticipatur, licet ejus lectiones primi nocturni tantum ponantur in feria sequente, quia officium feriale tantum tres lectiones homiliæ admittit; sequitur lectiones feriæ, in qua officium dominicæ anticipa­ tur, simpliciter esse omittendas, sive sint initium sive con­ tinuatio alicujus epistolæ, prout omittenda sunt initia quæ occurrunt in feriis sequentibus, et quæ poni nequeunt ob advenientem dominicam septuagesimæ per cessationem tem­ poris. 3. In illo die, in quem officium dominicæ transfertur, si officio 9 lectionum occurrente aut translato non sit impeditus, debet fieri officium feriale ut in psalterio, cum precibus et suffragiis etiam de cruce, cum tribus lectionibus et tribus responsoriis, sine Te Deum, et absque commemoratione illius dominicæ translate in primis et secundis vesperis : missa ut in aliis feriis similiter dicitur de dominica translata sine Gloria et Credo, cum præfatione communi et Benedi­ camus Domino in fine, et si placuerit cum pluribus quam tribus orationibus. In feriali officio hæc tamen sunt mutanda, scilicet : 1° legitur evangelium dominicæ cum ejus homilia, dicendo tamen tria responsoria feriæ currentis, nisi forte responsoria primi nocturni dominicarum illius mensis aut temporis hoc anno nondum sint recitata; tunc enim respon­ soria ex primo nocturno dominicæ anticipate sunt desu(1) S. R. C. 4 Sept. 1745, n. 4026-4175, 6. (2) Cavalieri torn. 2, dec. 120, η. 43-46. (3) Loco cit. n. 32 et seq. (237] DE DOMINICIS POST EPIPH. ET PENT. 317 monda (1). 2° In laudibus de feria, dicitur antiphona ad Benedicius et oratio de dominica translata, versus vero j»ost hymnum de feria. Oratio dominicæ translatæ dicitur etiam in aliis horis. 4. Si tota hebdomada impedita sit officiis 9 lectionum, etiam translatis, aut aliqua octava; tunc in sabbato legitur 9a lectio homiliæ dominicæ, et de ea iit commemoratio non in vesperis, sed in laudibus cu H antiphona et oratione de dominica et versu de sabbato, atque in missa, in cujus fine legitur evangelium dominicæ : idque fieri debet, licet festum duplex 1 cl. in sabbato occurrat (2). Si in sabbato, in quo fit commemoratio dominicæ anticipatæ. occurrat officium non habens lectiones primi nocturni proprias vel de communi assignatas; tunc in casu dominicæ anticipatæ post pente­ costen in primo nocturno leguntur lectiones in breviario sabbato assignatæ; in casu autem dominicæ anticipatæ post epiphaniam in primo nocturno legendæ sunt lectiones de dominica anticipata , dummodo initiu II alterius epistolæ s. Pauli in sabbato non occurrat, quo casu initium dominicæ anticipatæ omittitur, et illud sabbati legitur (3). Si in sabbato officium fiat de die infra octavam aliquam cum 9a lectione et commemoratione dominicæ anticipatæ; missa celebranda est prout in rubricis generalibus missalis tit. Ill n. 2 disponitur, scilicet de dominica anticipata cum commemoratione octavæ. tertia oratione, quæ secundo loco infra octavam assignatur, et cum præfatione communi, vel de octava, si propriam habeat (4). Not. in sabbato occurrente officio duplici, semi· duplici vel die octava, non esse cantandas duas missas conventuales, sicut nec in dominicis occurrente officio duplici, duæ cantari debent (5). (1) Rub. tit. XXVII, u. 7. (2) S. R. C. 4 Sept. 1745, n. 4026-4175, 6. (3) S. R. C. 4 Sept. 1773, n. 4217 4366, 4; 28 Mart. 1775, n. 4229. 4378, 10. (4) Guyetus lib. 4, c. 2, q. 4, et Cavalieri toni. 2, dec. 120, n. 19 et seq. (5) Cavalieri ibidem n. 22. FARS 4. RUBR1CÆ GENERALES BREVIARII. 318 1237$ Not. 1° indulta semel vel pluiies in singulis hebdomadis vel mensibus recitandi ofllcia votiva, v. g. de ss. Sacramento, de conceptione B. Μ. V. vel de sanctis, in diebus non impe­ ditis testo duplici aut semiduplici, non habere locum in illa feria, in qua oilicium dominicæ juxta rubricas est reponen­ dum, etiamsi in induito nulla hujus feriæ specialis tacta sit mentio (1). Not. 2° quoad festa ad libitum, ut s. Canuti 19 Jan. et s. Juliani 28 Jan. Statuit S. R. G. 20 Sept. 1681 (2) : “ Potest » officium s. Canuti M. ad libitum recitari die 19 Jan. et eo *» casu sabbato ante dominicam septuagesimæ legenda est « in officio nona lectio de homilia dominicæ etc. ·» et 4 Ap. 1705 (3) : “ Esse omittenda officia sanctorum ad libi« tum. « Quae decreta primo intuitu contraria apparent, ita ut prius per posterius revocari diceretur : revera tamen contraria non sunt, cum, ut ex petitionibus utriusque clare constat, agant de diversis casibus, prius scilicet de officio ad libitum occurrente in aliqua feria ante sabbatum, ut in indice decretorum ad vocem s. Canuti explicatur; et posterius de officio ad libitum in ipso sabbato occurrente, hoc enim agit de die, in qua officium ad libitum vel est omittendum, vel recitandum cum dominicæ commemoratione, quæ, ut supra ad 4 dictum est, in solo sabbato est facienda. Unde 1° juxta posterius decretum, festum ad libitum in sabbato ante septua­ gesimam occurrens est omittendum, et ejus loco ponendum officium dominicæ anticipatae, nisi, ut limitat Cavalieri (4), supersit aliud festum translatum, quia tunc omisso festo ad libitum, officium dominicæ per positionem festi translati æque impediretur : et 2° juxta prius decretum festum ad libitum in aliqua die ejusdem hebdomadae ante sabbatum occurrens, licet nulla alia dies infra hebdomadam, non im­ pedita officio novem lectionum, occurrat, equidem recitari (1) (2) (3) (4) l)ec. gen. 20 Mari. 1706, n. 3592-3741, 1. N. 2817-2966. N. 3569-3718, 5. Tom. 2, dec. 121, n. 4. [238) DE FERIIS 310 potest, faciendo commemorationem dominicæ anticipalæ in sabbato ante septuagesimam, ut supra ad 4 dictum est : cum tamen decretum in casu statuat, officium recitari posse, non autem debere; videtur etiam sequi, officium ab libitum omitti posse, ut ejus loco ponatur officium dominicæ anticipatae. Titulus V. 238. DE FERIIS. Rub. Officium feriate, hoc esi, simplex de Tempore occurrenti, prout in Psalterio el Proprio de Tempore habetur, fit semper in Feriis Adventus. Quadragesimce, Quatuor Temporum, Vigiliarum, el in Feria secunda Rogationum, quando infra hebdomadam non occurrit Festum duplex, vel semiduplex, vel de Octava : quia tunc de hujusmodi Feriis fit commemoratio, ut dicetur in Rubrica de Commemorationibus. Si vero in eis occur­ rat Festum simplex, de eo fit tantum commemoratio. Item per annum fit Officium de Feria diis diebus, quibus infra Hebdomadam in Kalendario non ponitur aliquod Festum duplex, semiduplex, vel simplex, et non occurrit aliqua Octava, vel Officium sanctae Mariae in Sabbato, vel aliquod Festum solemne, aid consuetum in aliqua Ecclesia celebrari, quamvis in Kalendario hujus Bre­ viarii non sit descriptum. 2. Officium Feriæ in Adventu, Quadragesima, Qua­ tuor Temporibus, Vigiliis el prima die Rogationum, incipit a Matutino : in aliis vero Feriis per annum, inde fit de Feria, ubi desinit Officium prcecedentis diei, ita ut si praecedenti die fuerit Duplex, vel Semiduplex, Officium Feriae incipiat sequenti die a Matutino : si prcecedenli die fuerit Festum simplex, de Feria fiat a Vesperis 320 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [238] illius prœcedentis did inclusive. Similiter et quando in Feria IV et VI Quatuor Temporum Septembris, et in Feria IV Cinerum, ac in Vigiliis occurrit aliquod Fes­ tum simplex, de quo fieri debet commemoratio, tunc prœcedenti die (nisi fuerit Festum novem Lectionum) in Vesperis fit de Feria, ut in Psalterio, sine Precibus, cum Oratione Dominicæ praecedentis, cl cum commemo ratione Festi trium Lectionum in sequenti Feria occur­ rentis, ut dicetur infra in Rubrica de Concurrentia. Terminatur autem officium de Feria, subséquente duplici vel semiduplici, ad Nonam : subséquente vero simplici, de quo fieri debeat Officium, ad Capitidum Vesperarum, quia inde fit de Festo simplici absque zdla deinceps commemoratione Feriœ. 3. Ad Matutinum dicitur unum tantum Nocturnum cum XII Psalmis, secundum ordinem Feriarum in Psal­ terio, et Iribus Lectionibus, ut in Proprio de Tempore. 4. Excipiuntur ab hoc ordinario Officii feriatis 1res Feriœ majores Hebdomadae sanctae, et Feriœ Octavarum Paschœ et Pentecostes, in quibus fit Officium, ut in pro­ priis locis ponitur. 5. Quomodo ordinandum sit Officium de Feria ad Matutinum et alias Horas, item de Lectionibus et Res­ ponsoriis, et quando dicendœ sint Preces feriales, ac de aliis, quæ ad officium Feriœ pertinent, habentur inferius de singulis propriae Rubricae. In dominica et feriis distribuitur recitatio totius psalterii; ita ut in qualibet hebdomada totum recitetur psalterium : quæ distributio relationem aliquam habet ad creationis opera sex dieru u , vel etiam ad mysteria, quibus feriæ dedi­ cate sunt. Quapropter tam feriæ quam dominicæ officium Domini dicitur, non tantum quatenus immediate cedit in honorem Dei, et sic ab officio sanctorum distinguitur; sed etiam quatenus specialem aliquam relationem habet ad de vigiliis. (239] 321 Deum creatorem, redemptorem etc. Oflicium tamen tam dominicæ quam feriæ festis sanctorum cedit, quia, quamvis oflicium dominicæ et feriæ domini dicatur, et sub hoc res­ pectu ofliciis sanctorum præferendum sit, ratio tamen quare oflicium dominicæ et feriæ Domini dicitur, specialiter tantum invenitur in quibusdam dominicis et feriis, ut paschæ, pente­ costes etc. quæque etiam nulli feslo sanctorum cedunt; in aliis autem dominicis et feriis tantum generaliter invenitur; cum tamen festum sancti hoc die, quo colitur, specialem cultus rationem præ se ferat. Præterea quodlibet officium sanctorum etiam Domini dici debet; siquidem laudamus Deum in sanctis suis. Titulus VI. 239. DE VIGILIIS. Rub. De Vigilia fit Officium in omnibus Vigiliis per annum quæ jej unantur, ubi in Kalendario annotatur hæc vox Vigilia : nisi in die Vigiliœ occurrat Festum novem Lectionum, vel Octava; tunc enim in Officio novem Lectionum legitur nona Lectio de llomilia Vigiliœ, et fit commemoratio de ea ad Laudes tantum, cum A ntiphona ad Benedictus, et versu Feriœ occurrentis de Psal­ terio, et Oratione Vigiliœ; prœterquam in illis Festis majoribus, quæ inferius excipiuntur. 2. Si Vigilia occur rat in Dominica, de ea fit Officium in Sabbato, quod non sit impeditum Officio novem Lec­ tionum : quia tunc de Vigilia fit tantum commemoratio, et .Epiphaniae Domini; quæ si venerint in Dominica, fit de illis, ut in propriis Rubricis dicitur. Si autem in Vigilia occurrat Festum solemne alicujus loci, vel ex Tom. II. 21 322 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1239) solemnioribus infra annum, quæ inferius in Rubrica de Commemorationibus numerantur (veluti si in Vigilia sancti Joannis Baptistœ venerit Festum Corporis Christi), nihil tunc prorsus, nec commemoratio fit de Vigilia, excepta Vigilia Epiphanice Idem servetur quando aliqua Vigilia venerit in Adventu, Quadragesima et Quatuor Temporibus : nulla enim in his Feriis de Vigilia fit com­ memoratio. 3. Officium Vigilice incipit ad Matutinum, sicut dictum est in superiori Rubrica de Feriis; terminatur autem ad Nonam, quia Vesperce sunt de sequenti Festo. 4 Officium Vigilice lotum fit de Fer ia occurrenti, ut in Psalterio : el 1res Lectiones leguntur de llomilia in Evangelium Vigilice, ut in propriis locis assignatur, cum tribus Responsoriis de Fer ia occurrenti, ordine in Ru­ brica de Responsoriis descripto. Dicuntur Preces feriales, et commemorationes communes, aliaque omnia sicut in Feriis Advcnlzis, Quad rages irnee et Quatuor Temporum, de quibus et de aliis circa ordinandum ejus Officium habentur inferius proprice Rubricce. 5. Excipitur ab hoc ordinario Vigiliarum, quee jeju­ nantur, Vigilia Pentecostes, quee cum Iribus Nocturnis sub Officio semiduplici celebratur, ut ibi; el Vigilia Nati­ vitatis Domini, quee, Nocturno Ferice excepto, in Laudibus el Horis habet reliquum Officium duplex. In Vigiliis cero Epiphanice et Ascensionis, quee non jejunantur, fit Offi­ cium, ut in propriis locis notatur. I. Dicitur in mb. n. 1. De Vigilia fit officium in omni­ bus Vigiliis per annum quee jejunantur, id est, quæ de jure jejunari deberent, nisi jejunia ex induito Apostolico suppressa essent, uti in toto territorio reipublicæ Gallican» omnia vigiliarum jejunia suppressa sunt, exceptis jejuniis in vigiliis nativitatis Domini, pentecostes, solernnitatis ss. apos­ tolorum Petii et Pauli, assumptionis B. Μ. V. et omnium [239] DE VIGILIIS. 323 sanctorum, juxta indultum pro reductione festorum 9 Ap. 1802 et decretum Cardinalis Legati 21 Junii 1804 : nam licet vigiliarum jejunia præler hæc quinque suppressa siLt; officia tamen omnium vigiliarum, quæ in breviario præscribuntur, etiam in loto territorio reipublicæ Gallicanæ fieri debent, ac si adhuc essel jejunium, etiam in vigilia ss. Apos­ tolorum Petri et Pauli, seu 28 Junii, licet jejunium in sabbato ante dominicam solemnilatis servandum sit. Sancti­ tas enim Sua in præfato induito pro reductione festorum « eam legem adjectam esse voluit, ut in festis diebus vigi» liisque eos praecedentibus, quæ suppressae decernuntur, in * omnibus ecclesiis nihil de consueto divinorum officiorum, « sacrarumque caeremoniarum ordine ac ritu innovetur, sed * omnia ea prorsus ratione peragantur, qua hactenus con« sueverunt. « Ita etiam breve Clementis XIV 22 Junii 1771, quo plura festa et vigiliarum jejunia in dictione Auslriaca suppiimunlur (1). Not. inter vigiliarum jejunia servata in territorio reipu­ blicæ Gallicanæ numerari vigiliam solemnilatis ss. Aposto lorum Petri el Pauli, non tantum propter praxim in toto Belgio vigentem, quæ stat pro possessione legis seu obliga­ tione jejunii, sed etiam propter decretum Cardinalis Legati 21 Jun. 1804, ad Vicarium Gen. Rini Archiep. Mechl. directum in quo declaratur n. 4 : “ Jejunium vigiliæ ss. Apostolorum n Petri el Pauli observabitur in sabbato aille dominicam " solemnilatis dictorum ss. Apostolorum quod decretum servandum esse clare patet ex dec. 29 Nov. 1831 (2;. Cum enim ex induito pro reductione festorum 9 Ap. 1802, varia dubia essent exorta; ita ut quoad celebrationem festorum translatorum in dominicam, quidam simul officium et octavam in dominicam transferrent, et S. R. C. hanc in dominicam translationem officii cum soleinnitale probasset, et servari mandassel 17 Jul. 1830 (3) : eadem tamen S. R. Congregatio, (1) Syn. Belg. tom. II, fol. 507. (2) Apud Gardelliui η. -1522-4671. (3) N. 4509-4658. ·' * 324 •i.·’ PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (239) postquam præfatum decretum Cardinalis Legati 21 Junii 1804 ei innotuerit, recessit a decisis 17 Jul. 1830, 2, et decrevit sequendam esse mentem Cardinalis Legati et ejus instruc­ tionem ad Vicarium Gen. Archiep. Mechl. directam; « atque ita servari Sanctitas Sua mandavit omnibus in locis et dioecesibus, queis indultum anni 1804 (1802) super reduc­ tione testorum per Emum Dom. Cardinalem Caprara Legatum a Latere extenditur » (1). Sicut igitur declaratio Cardinalis Legati sequenda est quoad celebrationem testorum non obstantibus consuetudine et S. R. C. declaratione contraria; quia ut notat Gardellini (2) “ dignosci potuit ex ipsa ex· - planaiione indulti, quam Vicarius Generalis Archiepiscopi v Mechliniensis expostulaverat, quæ fuerit Emi Legati a h Latere mens, quæ dispositio, cum facultate sibi a Summo « Pontifice Pio VII fel. rec. concessa usus fuerit : - sic etiam eadem declaratio servanda est quoad jejunium vigiliæ solemnitatis ss. Petri et Pauli, quod in eodem decreto expresse præs' cribitur, quia eadem est ratio, et eadem debet esse auctoritas quoad omnia, quæ in praefato decreto Cardinalis Legati præscribuntur : ita ut, licet quidam contrarium censeant, et in quibusdam Galliæ dicecesibus hoc jejunium non servetur, declaratio tamen Cardinalis Legati quorumcumque auctorum placitis et quorumdam locorum consuetudini sit præferenda. Ila generalis S. R. et Univ inquisit. Congregatio die 25 Maji 1853, ad Episcoporum Belgii petitionem rescripsit “jejunium n in pervigilio festivitatis ss. apostolorum Petri et Pauli n esse servandum, n Et Sacra Congregatio S. Officii ad peti­ tionem plurimorum Gallicæ ditionis Episcoporum pluries respondit 22 Nov. 1S79 : « Jejunium in pervigilio festivitatis » ss apostolorum Petri et Pauli servandum esse in sabbato « ante dominicam festivitatis dictorum Apostolorum. Quod « si dies 29 Junii occurrerit in sabbato, jejunium pervigilii, « de quo agitur, servetur IV kalendas Julii »» (3), (1) 29 Nov. 1831, n. 4522-4671. (2) In dec. 4522-4671. (3) Iterue thiol. 1858, fol. 483; 1880, fol. 131. (239) ο e vigiliis. 325 IL Si festum habens vigiliam, v. g. s. Mathiæ apostoli ob occursum feriæ quartæ cinerum, transferatur, licet etiam in perpetuum, non ideo transfertur vigilia, sed ejus officium fit in die, ubi in kalendario annotatur vigilia, uti rubrica supra n. 1 praescribit, quæque nullibi translationem vigiliae in casu praescribit aut permittit (1). III. Item dicitur n. 1, nisi in die Vigiliæ occurrat Oetaea, id est dies octava vel infra octavam : nam in omni casu, licet missa in die infra octavam, in qua festum novem lectionum non occurrit, dicatur de vigilia cum commemora­ tione octavae, ut dictum est torn. 1, n. 22; officium tamen fit de octava cum commemoratione vigiliæ, ut supra in rubricis dicitur. Idem fit in feria majori, quæ propriam missam habet, occurrente in die infra octavam. IV. Si Vigilia occurrat in Dominica, de ea fit Officium in Sabbato propter gaudium ressurrectionis Domini, quæ singulis dominicis recolitur. V. Si vigilia occurrat in festo i cl., de ea nihil fit in officio nec in missa, ne solemnitas festi minuatur; jejunium tamen annexum servandum est in festo 1 cl. (2), nisi aliud a legitima auctoritate ordinetur. Ita Urbanus VIII (3), statuit jejunium in feriam quartam esse anticipandum, quoties vigilia s. Joannis Baptistæ incidit in festum Corporis Christi; in casu tamen feria 4a nihil de vigilia in officio et missa peragendum esse statuit Clemens XI (4). Ita etiam concessit Grego­ rius XVI (5) pro omnibus Belgii dioecesibus, et Sacra Congre­ gatio S. Officii, ut supra dictum est, ut, festo ss. apostolorum Petri et Pauli incidente in sabbatum, jejunium solemnitatis in feriam sextam anticiparetur. Plures censent, Episcopum jejunium vigiliæ occurrentis in festo 1 cl., v. g. patroni, in (1) S. R. C. 9 Maji 1857, n. 5242, 1; 24 Mart. 1800, n. 5298; Gavantus sect. 3, c. 7, n. 3, ct sect 7. c. 4. n. 23. (2) S. R. C. 7 Sept. 1810. n. 4370-4520, 45. (3) 15 Oct. 1638, n. 943-1090. (4) 2 Oct. 1706, n. 3004-3753. (5) 22 Sept. 1838, n. 4697 4843. 9 PARS 4. RUBRIC F. GENERALES BREVIARII. 326 (240) diem præcedentem transferre posse, quia adest justa et rationabilis causa (1); sed S. R. C. (2) respondit populum non teneri anticipare jejunium vigiliæ occurrentis in festo titu­ laris, et in casibus particularibus recurrendum esse ad S. R. C. Unde si vigilia in festo 1 cl. occurrat, officium vigiliæ simpliciter omittitur : jejunium autem servandum est, nisi vigilia occurrat in dominica, quando in sabbatum cum officio simul et jejunio anticipatur, nisi in sabbato iterum occurrat festum 1 cl., quo casu jejunium in sabbato quidem servatur, sed officium vigiliæ omittitur. In rubricis n. 2, excipitur vigilia epiphaniæ, de qua, si festum etiam 1 cl. occurrat, commemoratio in 1 vesperis, laudibus et missa est facienda, et legenda 9 lectio ac evangelium in fine missæ (3). VI. Si vigilia occurrat in adventu, quadragesima et quatuor temporibus, officium fit de feria, cujus officium Domini est, cuique officium vigiliæ sanctorum cedere decet. Nec etiam in illis feriis aliquid fit de vigilia in officio, quia nec altera liomilia in officio feriali trium lectionum congruenter legi, nec commemoratio vigiliæ fieri potest, cum eædem antiphonæ et versus repeti deberent, quod rubricæ non permittunt. Quoal mi-sam, si vigilia in adventu, quadragesima, et qua­ tuor temporibus occurrat, vide tom. I, n. 22. Titulus VII. 2 -IO. DE OCTAVIS. Rub. De Octava fit Officium, vel saltem commemoratio (quando aliquo festo, vel Dominica impeditur) per octo dos continuos. Dii de Octava in Paschale Resurrectionis, in Ascensione Domini, in Pentecoste, in Festo Corporis (1 Quarti io rub. mis. p. 1, tit. 3, s 2, d. 2, Cavalieri tom. 2, dec. 127. (2) In dec. cit. 7 Sept. 1SIG. (3) Rub. til. IX. u 4 ; Ouyetus lib 4, c 5, q. 5. (240] BE OCTAVIS. 327 Christi. in Festis quibus in Kalendario apponitur Octava. Item in festo Dedicationis propries Ecclesiæ. el in Festo principalis Patroni et Titularis loci vel Ecclesiæ, et in Festis aliorum Sanctorum, quæ apud quasdam Ecclesias, Congregationes et Religiones consueverunt solemniter cum Octavis celebrari, nisi illa. Festa, venerint in Qua­ dragesima, quo tempore omittitur Officium cujuscumque Octavœ. Quod si aliquod Festum, quod celebrari solet cum Octava, paulo ante Quadragesimam venerit, et jam per aliquot dies factum sil Officium de ejus Octava, adveniente Quadragesima, nihil amplius fd de ea, nec commemoratio. Et idem servetur de Octavis nondum absolutis, quando supervenit Festum Pentecostes, cl dies XVII Decembris. 2. In Pascha Resurrectionis cl Pentecostes Officium Octavœ terminatur in Sabbato sequenti ad Nonam. 3. Infra Octavas fit de Festis duplicibus et scmiduplicibus occurrentibus, ac etiam Duplicibus translatis, de quibus dicetur infra de Translatione Festorum, tit. X cum commemoratione Octavœ : nisi illa Festa sint de solemnioribus enumeratis in sequenti Rubrica de com mé­ morai ionibus, in quibus nulla fd. commemoratio de Octava : exceptis Octavis Nativitatis, Epiphanies et Co< poris Christi, de quibus fit semper commemoratio, quo­ cumque Festo in illis occurrente. Infra Octavas autem Paschæ et Pentecostes non fd de Festo aliquo, etiam Principali Patrono vel Titulari Ecclesiæ, vel Dedicatione ejusdem; sed transfertur post Octavam, si transferri valeat, secus de eo fd commemoratio, ut dicetur in eadem Rubrica de Translatione Festorum. Infra Octavam Epi phanies fit tantum de Patrono, vel Titulari Ecclesiæ et Dedicatione ejusdem (non tamen in die Octava),cum com­ memoratione Octavœ. Infra Octavam Corporis Christi fd. tantum, de Duplicibus, non tamen translatis, nisi fuerint primee vel secunda: classis, cum commemoratione Octavœ. De Semiduplicibus cero, cum non transferantur, infra eam fd commemoratio, ut dicetur in prèsfata. 328 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (240) Rubrica. Dc Simplicibus infra quascumque Octavas oc­ currentibus, item fit tantum commemoratio, prœterquam in duobus diebus post Pascha et Pentecosten, ut dicitur in sequenti Rubrica de Commemorationibus. De Domi­ nicis infra Octavas occurrentibus fit Officium, ut dictum est supra in Rubrica de Dominicis. Si duœ Octavœ simul occurrant (ut Octava sancti Joannis Baptistae, et Octava Corporis Christi, vel Octava Patroni vel Titularis Eccle­ siae cum alia Octava), quando non erunt celebranda Festa novem Lectionum vel dies Dominicus, fiet Officium de digniori, cum commemoratione alterius. De die autem Octava cujuscumque Festi fit tolzim Officium duplex, cum commemoratione diei infra aliam Octavam. De Festis occurrentibus in die Octava, servetur quod dicitur in Rubrica de Translatione Festorum. 4. Officium de Octava fit cum tribus Nocturnis, novem scilicet Psalmis et novem Lectionibus (exceptis Octavis Paschæ et Pentecostes, in quibus fit cum uno Nocturno, ut suis locis ponitur), et omnia dicuntur sicut in die Festi, præter Lectiones; quarum primez 1res semper sunt de Scriptura occurrente in Officio de Tempore, prœterquam infra Octavam Assumptionis beat ce Mariœ, in qua singulis diebus positœ sunt Lectiones propriœ de Canticis Canticorum : aliæ Lectiones secundi et tertii Nocturni dicuntur quæ infra Octavam positee sunt. Infra Octavam vero Patroni, vel Titularis Ecclesiæ, aut alterius Festi, quod in aliquibus Ecclesiis consuevit cum Octava celebrari, si apucl illas Ecclesias non habentur propriœ et approbatœ Lectiones pro secundo et tertio Nocturno, infra Octavam, repetantur Lectiones positœ in Communi Sanctorum, si de Sanctis fiat Octava, alioquin Lectiones diei Festi. w. 5. Infra Octavam Officium fit semiduplex, indie Octava duplex. In Vesperis infra Octavam omnia dicun­ tur sicut in secundis Vesperis Festi; et in primis Vesperis diei Octavœ omnia sicut in primis Vesperis Festi nisi aliter in propriis locis notetur. [241] DE TEMPORE, QUO OCTAVÆ PROHIBENTUR. 329 6. Infra Octavas non fiunt Suffragia consueta de Sanctis, nec dicuntur Preces ad Primam et Completo­ rium, etiamsi fiat Officium de Dominica, vel Pesto semiduplici. In aliis, quomodo sit ordinandum Officium de Octava, habentur inferius propriœ Rubricæ. Diciturn. 1. In Festis aliorum Sanctorum, quæ apud quasdam Ecclesias etc. consueverunt solemniler cum Octavis celebrari : ex quibus verbis nullatenus deduci potest, novas sanctorum octavas propria auctoritate institui posse : rubricæ enim intelligendæ sunt, supposita Sedis Apostolicæ speciali concessione, vel saltem legitima consue­ tudine immemorabili vel introducta ante annum 1568, ut dictum est n. 211 et 232; nam quaelibet additio et mutatio in breviario per bullam s. Pii V districte prohibetur. Ita ut ad nunc novas faciendas octavas, semper necessaria sit Sedis Apostolicæ concessio, nisi octava celebretur sine mutatione ritus, cum extrinseca tantum solemnitate, officia recitando, missasque celebrando, prout per rubricas præscribitur aut permittitur. Dicitur n. 2 in paschate et pentecoste officium octavæ terminari in sabbato, eo quod, ut notat Gavantus in rubricis octavarii Romani, solemnitas a sabbato sancto et a vigilia pentecostes incipiat. DE TEMPORE, QUO OCTAVÆ PROHIBENTUR. 2 11. Octavæ, quæ non sunt in kalcndario Romano, prohibentur a feria quarta cinerum usque ad dominicam in albis, a vigilia pentecostes usque ad festum ss. Trinitatis, et a die decima septima Decembris seu a die, qua incipiuntur PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (242) anliphonæ majores (1), usque ad diem festum epipbaniæ. ubique inclusive (2). 242. Quid igitur faciendum, si octava vel festum habens octavam hoc tempore prohibito occurrat? R. 1° Si festum celebratum fuerit ante feriam quartam cinerum, vigiliam pentecostes, aut diem 17 decembris; adveniente illo tempore prohibito, nihil amplius fit de octava, nec commemoratio : si autem unus aut plures dies intercedant inter festum et tempus prohibitum, in illo aut illis officium aut commemoratio de octava, ut alias, fieri debet. 2. Si festum celebretur tempore, quo octavæ prohibentur, sine octava celebrandum est : et quamvis tempore prohibito transacto, v. g. post diem epipbaniæ ubi s. Silvester est patronus, aliqui dies supersint, in quibus octavæ permit­ tuntur: nihil tamen in illis amplius de octava fieri posse videtur, quia rubricæ hoc tit. VII, n. 1, generaliter videntur denegare octavas illis festis, quæ tempore prohibito cele­ brantur (3). 3. Si festum tempore, quo octavæ prohibentur, non cele­ bretur, sed post illud transferatur, uti infra octavas paschæ et pentecostes fieri debet; tunc si festum post totam suam octavam transfer! contingat, illo anno celebratur sine octava; si autem unus aut plures dies octavæ post festum celebratum supersint, in illo aut illis ut alias fit officium vel commemo­ ratio octavæ, ut dicetur num. 278. Not. Quamvis hoc tempore prohibeantur octavæ, non tamen festi solemnitas : ita ut, si festum partroni loci tempore, quo octavæ prohibentur, celebretur, ejus solemnitas in toto territorio rcipublicæ Gallicanæ in dominica sit celebranda, ut dicetur num. 290. (1) S. R C. 16 Jan. 1677, n. 2660-2812. 3. (2) Rub hoc ut. n. 1, item ad tabulam occurrentiæ; Cavalieri tom. 2, c. 19 (3) Rotnsèe tom. 3, art XXI, § HI, ad VI et contra M.'-l. théol. sér. 6, fol. 162, η 20. « (243] DE TEMPORE, QUO OCTAVÆ PROIIIBBNTUE. 331 243. Ubi adveniente tempore prohibito, octava cessare debet? R. Si dies octava incidat in feriam 4 cineium. vigiliam pentecostes aut in diem 17 Decembris; certum est ex decreto S. R. C. (1) et ex communi sententia contra Guyetum \2), officium octavæ cessare post nonam diei ante diem octavam, ita ut post nonam nihil amplius fiat de octava, nec etiam commemoratio in vesperis; et vesperæ, si festum non oc­ currat nec concurrat, dicantur feriales : quia officium diei octavæ, quod incipit a primis vesperis, inchoari non potest, cum terminari nequeat. Si autem tempus prohibitum incipiat a die infra octavam post unum aut plures dies infra octavam transactos; tunc officium octavæ tantum cessat post vesperas et completorium, ita ut vel dicantur de octava, vel si de festo, cum commeino ratione octavæ, et sine suffragiis ac precibus (3). Quia magna datur differentia inter diem octavam et diem infra octavam : officium enim diei octavæ incipit a primis vesperis; incipi ergo nequit, quia sequenti die perfici non potest : officium autem diei infra octavam finitur tantum post vesperas et completorium; absolvi igitur potest et debet, ut aliud festum semiduplex, quia nihil obstat : nam vesperæ et completorium illi detrahi nequeunt ob sequentem feriam, cujus officium dumtaxat a matutino inchoatur Item in decreto cit. 23 Junii 1736 statuitur quoad octavam s. Seholasticæ : « in primis n vesperis dominicæ passionis facienda est commemoratio ” de die infra octavam, quando octava celebratur post domi» nicam passionis; secus autem si dies octava incidat in do· " minicarn passionis, quia propter dominicam privilegiatam ” cessat octava. « Idem est casus ac ille, de quo hic agitur; idem igitur de utroque dicendum. Neque hic obstare debet idem decretum ad 4, quia clare palet ibidem agi de die octava occurrente in feria quarta cinerum. •fl) 12) (3) brev, 23 Junii 1736, n. 3895-4044. 4 et 5 Lib 4. c. 12, q 6. Ita Guyetus loco cit.; Merati sect. 3, c. 8. n. 15; Lohner p. 5, in rub. tit. 7, rub. 1, litt. 1; Cavalieri torn. 2, dec. 154, η. 2. 332 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [244) Circa octavam, quæ ex privilegio Sedis Apostolicæ in qua­ dragesima celebratur, videantur decreta S. R. C. (1). DE MAJORI OCTAVARUM DIGNITATE. 244. Major octavarum dignitas desumenda est : 1° ex dignitate ritus et solemnitatis, quibus festum, cujus est octava, celebratur, et 2° ex dignitate personæ seu mysterii, cujus fit octava. Quænam sunt inter octavas aliis digniores, seu quæ octavæ aliis sunt præferendæ? R. Regula generalis est, quod cujus festum præfertur, ejus quoque præferatur octava, quæ est tantum ejusdem festi con­ tinuatio. Vid. n. 267. Majoris tamen explicationis gratia juvare potest sequens octavarum distinctio in varios gradus seu classes, in quibus quæ ad primam classem pertinent, aliis præferuntur, et sic deinceps. In primo gradu sunt octavæ pascbæ et pentecostes, in quibus non fit de ullo festo aut alia octava; sed solius festi simplicis post tres priores dies fit commemoratio, sine ejus tamen lectione (2). In secundo gradu est octava epiphaniæ, infra quam (ex­ cepta die octava, in qua de nullo festo fieri potest) tantum fit de principali patrono et titulari, atque de dedicatione eccle­ siæ (3), et forte de alio quocumque festo duplici 1 cl. (4), cum commemoratione tamen octavæ epiphaniæ : item fieri potest commemoratio simplicis occurrentis et octavæ festi, quod infra octavam epiphaniæ celebratur. (1) 24 Jan. 1682, n. 2824-2973; 10 Junii 1690, n. 3073-3222; 23 Junii 1736, n. 3895-4044, 4 et 5; 12 Sept. 1840, u. 4753-4900, 1. (2) Rub. hoc tit. 7. n. 3. 43) Rub. n. 3, et S. R. C. 22 Sept. 1703, n. 3515-3664, 4. (4) Decreta 22 Ap. 1741, n. 3961-4110, 8, et 22 Mari. 1817, n. 4380-4530, 2 et 3, quodcumque duplex 1 cl. infra hanc octavam admittere videntur, et conira plures rationes, quæ referuntur Questions discutées à l'académie lituro, a monte citorio 9 Jan. 1856, n. 18, 19 et 33, illud excludere viden­ tur. Vid. η. 267, resp. 2. Î244J DE MAJORI OCTAVARUM DIGNITATE. 333 Id tertio gradu est octava ss. Corporis Christi, quæ ab universali Ecclesia celebratur feria quinta post dominicam ss. Trinitatis; infra quam (1) tantum fit de duplicibus occur­ rentibus, non tamen translatis, nisi fuerint 1 vel 2 classis (2). De semiduplicibus vero, cum non transferantur, infra eam fit commemoratio. In die autem octava non fit de duplice 2 cl. occurrente, sed tantum de nativitate s. Joannis, de festo ss. Apostolorum Petri et Pauli, vel de alio ex solemnioribus, id est de principali patrono loci, de titulari ecclesiæ vel de ejusdem dedicatione (3·, ut dicetur n. 267, resp. 2. Fit tamen commemoratio de diebus infra aliam octavam, et de simplice occurrente sed sine ejus nona lectione (4), nisi fiat officium de duplice, quod non sit 1 classis, in quo nona lectio de simplice et de simplificato legenda est (5). Si festum simplex aut semiduplex ad instar simplicis redactum cum lectione propria occurrat in dominica infra octavam ss. Corporis Christi, in qua fit de ea, ejusdem pariter nona lectio omittenda est (6). Si vigilia infra octavam ss. Corporis Christi occurrat, hujus fit commemoratio in laudibus et missa, et de ea nona lectio legitur, etiam dum officium fit de die infra octavam (7). Quocumque festo eliam duplici 1 cl. occurrente, semper et ubique fit commemoratio octavæ ss. Corporis Christi. In quarto gradu sunt omnes reliquæ octavæ, scilicet nati­ vitatis Domini (quæ tamen præter reliquas hoc privilegium habet, ut de ea fiat commemoratio in quibuscumque festis occurrentibus etiam 1 cl.), ascensionis Domini, octavæ B. Μ. V. (1) Rubricæ hoc tit. n. 3, in brev. ante festum, et in missali post missam hujus festi. (2| S. R. C. 30 Maji 1699, n. 3372-3521, 2. (3) Rub. brev. ante festum; S. R. C. 30 Maji 1699, n. cit. ad 3 : Ques­ tions discutées à l’académie liturg. a monte cilorio, quest. 4, 9 Jan. 1856, η. 31-43. (4) S. R. C. 8 Junii 1669, n. 2332-2483. (5) S. R. C. 21 Jan. 1679, n. 2723-2872; 10 Jan. 1693, n. 3152-3301, 9; 4 Ap. 1705, n. 3569-3718, 7. (6j S. R. C. 16 Sept. 1801, n. 4327-4476; et 7 Sept. 1850, n. 5151, 4. (7) S. R. C. 26 Jan. 1793, n. 4299-4448, 3. 334 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [245} dedicationis et Sanctorum; item ss. Trinitatis, ss. Cordis, Redemptoris, Salvatoris, etc in locis, ubi ratione tituli vel ex privilegio celebrantur. Infra bas octavas fit : l°de duplici­ bus occurrentibus et translatis; 2° de semiduplicibus occur­ rentibus; 3° fit commemoratio aliarum octavarum, et sim­ plicis occurrentis, de quo nona lectio legitur etiam in diebus, in quibus officium fit de octava. 245. i°Si plures octavæ simul occurrant, eo casu 1° octavae illorum festorum, quæ num. 267, resp. 1 enumerantur, et cum octava in universali Ecclesia celebrantur, aliis praefe­ runtur : ratio est. quod hæ octavæ variis privilegiis deco­ rentur, ac majori solemnitate et ritu, atque ex praecepto iu universo orbe servandæ recolantur. Sic octava corporis Christi præferlur octavæ ss Trinitatis, si hæc sit titularis loci aut ecclesiæ (1). Item octavæ assumptionis B. Μ. V. omnium Sanctorum, nativitatis s. Joannis B. et ss. aposto­ lorum Petri et Pauli præferuntur octavis dedicationis et titularis ecclesiæ, atque patroni principalis (2), nisi forte titularis et patronus sint majoris dignitatis, ut dicetur n. 267, resp. 1. 2° Si Festa, quorum celebrantur octavæ, diversum ritum habeant, scilicet unum 1 cl. et alterum 2 cl.; semper præferenda est octava festi 1 cl.; licet illud 2 cl. sit etiam festum Domini aut B. Μ. V. (3). 3° Si Festa eumdem ritum habeant, octava festi solemnioris præferenda est. Sic octava festi secundarii cedit octavæ festi primarii ejusdem ritus. 4° Si Festa sint æqualia quoad ritum et solemnitatem, præfertur octava festi dignioris (4). 5° In paritate ritus, solemnitatis et dignitatis, præferenda est octava festi kalendarii particularis Quomodo hoc in teli i- (1) S. R. C. 8 Junii 1709, n. 3660-3809, 3; Merati sect III, e. 8, η. VII. (2) S. R C. 21 Aug. 1688, n 3014-31*61, 1 et 2; 5 Martii 1695, n. 32053354; 11 Maji 1743, n. 3994-4143, 5. (3) S. R. C. 19 Junii 1700. n. 3416 3565, 2; 13 Sept. 1710, n. 36813830; 11 Mart. 1820, n. 4416-4566, 5. * fi (4) S. R. G. 29 Mari. 1760, n. 4137-4286. Vid. n. 268, reg. 2a. 12461 DE OFFICIO OCTAVÆ PATRONI, TITULARIS, ETC- 335 gendum sit, videatur num. 268, reg. 3a. hoc notato, quod, cujus festum præfertur, hujus quoque præferatur octava, ita ut de ea fiat officium cum commemoratione alterius octavæ, vel ejus commemoratio præponatur commemorationi alterius octavæ. DE OFFICIO ALTERIUS FESTI SANCTI, ET OCTAVÆ QUI PATRONI, CELEBRATUR TITULARIS CUM OCTAVA VEL VEL CUM SOCIO. 24G. Quomodo recitandum est officium patroni, titularis vel alterius sancti, qui cum octava colitur, si in breviario non habeatur vel sine octava? R. 1. Officium diei festi, si in breviario habeatur, idem et eodem modo est recitandum, cum lectionibus 1 nocturni propriis vel de communi, ut mox dicetur. Si officium in breviario non ponatur, nec aliunde a Sede Apostolica appro­ batum habeatur, omnia leguntur de communi sanctorum, prout requirit qualitas illius sancti, cujus fit officium. Si duæ orationes eidem festo in communi conveniant, sumitur prima vel secunda, prout homilia recitatur ex 1° vel 2° loco, ut una eademque missa officio quoad orationem et evange­ lium correspondent. Lectiones 1 nocturni non leguntur de Scriptura occurrente, sed de communi sanctorum ex 1 vel 2 loco, prout lectiones 3 nocturni ex 1 vel 2 loco desumuntur; ex quo enim loco lectiones 3 nocturni sumuntur, ex eodem in 1 nocturno sumendæ sunt (1) : si lectiones 3 nocturni non sint de communi, regula desumenda est ex oratione, quæ si sit de communi, indicat, utrum etiam lectiones ex 1 vel 2 loco sint recitandæ (2) : si neque evangelium. neque oratio sit de communi, lectiones 1 nocturni sumi possunt ex 1 vel 2 loco, prout festo magis convenientes et accomodatæ viden(1) S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4597-4716, 4. (2) S. R. C. 11 Sept. 1841, n. 4784-4930, 7. 336 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (246] tur. Lectiones 2 nocturni optime sumuntur de communi i0 loco, ut infra octavam aliæ 2° loco positae legantur; nisi infra octavam lectiones recitentur ex octavario Romano, quo casu leciiones 2 nocturni legendae sunt ex eodem loco, prout modo dictum est de lectionibus 1 nocturni. In 3 noc­ turno lectiones recitantur ex 1 vel 2 loco de communi, prout festo magis convenientes et accommodatae videntur (1). Missa dicenda est, cujus evangelium correspondet cum homilia officii, id est. si duæ eidem festo conveniant, ex 1 vel 2 loco, prout homilia in officio ex 1 vel 2 loco recitata est. 2. Infra octavam, si officium de festo duplici, semiduplici aut de dominica fieri non debeat, fit de octava sub ritu semi­ duplici; et omnia dicuntur sicut in die festo, praeter leciiones, quarum tres 1 nocturni semper sunt de Scriptura occurrente in officio de tempore, nisi dies infra octavam occurrat in quatuor temporibus aliisque feriis, in quibus lectiones de Scriptura in officio de tempore non assignantur, quando lectiones 1 nocturni sumuntur de communi 1 loco, vel 2 loco si illæ ex 1 loco in die festo recitatae fuerint. Infra octavam lectiones 2 et 3 nocturni, si propriæ et approbalæ non habeantur, sumi possunt ex octavario Romano eo ordine, quo ibidem in proprio aut in communi assignantur. « Quod ” si in tertio nocturno communes non deserviant aliquibus * festis, quæ videlicet proprium habent evangelium; eo casu « post diem festum (in quo legi debet proprium evangelium n cum sua homilia) in sequentibus diebus infra octavam lege » evangelium in missa et officio vel primum vel aliud con« gruentius de communi cum suis homiliis. ut fit infra w octavam ss. Petri et Pauli. In die vero octava legatur in « tertio nocturno ut in die festo, si propriis caret seu coin» munibus lectionibus in evangelium diei festi, nisi aliud » notetur « (2). Si octavarium Romanum non habeatur, lunc singulis die­ bus, in quibus fit de octava, lectiones diei festi in 3 noc­ ti) Cavalieri tom. 1, dec. 68, η. 7. (2) Ila octavarium Romanum in suis rub, nola 3. DE. OFFICIO OCTAVÆ PATRONI, TITULARIS, ETC. (216] 337 turno repetendæ sunt, quia evangelium missæ cum evangelio et homilia tertii nocturni concordare debet : hic autem fieri nequit, quod supra pro usu octavarii Romani dictum est; quia rubricæ, hoc tit. n. 4, id non permittunt, et quia, cum in breviario pro singulo evangelio una tantum homilia in communi assignetur, mutationes nimis forent frequentes, et conformitas servari non posset. In secundo nocturno lectio­ nes diei festi pariter repetendæ sunt, si hoc festum non habeat commune sanctorum juxta rubricas hoc tit. n. 4 : si autem habeat commune, in 2 nocturno diei festi leguntur lectiones propriæ; deinde prima die, qua fit de octava, de communi 1 loco; tum secunda die, qua fit de octava, de communi 2 loco : si festum proprias 2 nocturni non habeat lectiones, in die festo leguntur de communi 1 loco, et deinde prima die infra octavam de communi 2 loco. Exhausto com­ muni, repetuntur iterum de communi prius ex 1° et deinde ex 2° loco usque ad diem octavam inclusive (1). 3. In dominica infra octavam, si festum duplex non occur­ rat, fit de ea ut in psalterio cum commemoratione octavæ : non dicuntur preces neque suffragia; in prima tamen quinque leguntur psalmi : in missa duæ tantum dicuntur orationes, nisi aliæ commemorationes speciales occurrant, et adhibetur color octavæ, exceptis dominicis, quibus tributus est color violaceus. 1. In die octava officium est duplex, et omnia dicuntur ut in die festo : lectiones tamen 1 nocturni sunt de Scriptura occurrente, nisi occurrat in quatuor temporibus, aliisque feriis, in quibus leciiones de Scriptura non assignantur : quando juxta rubricas tit. XXVI, n. 9 leguntur lectiones, quæ in die festo lectæ fuerunt. In 2 et 3 nocturno propriæ vel de communi recitantur lectiones, ut supra dictum est. 5 In vesperis infra octavam omnia dicuntur, sicut in secundis vesperis festi; et in primis vesperis diei octavæ omnia sicut in primis vesperis festi : idemque servandum est, dum de octava tantum fit commemoratio. t (1) S. R. C. 15 Ap. 1880, Prov. eccl. Qutbecen. 4. Tom. II- 22 338 TARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (24?) Not ex octavario Romano nola 5. “ Accidere potest in - legendis lectionibus 2 et 3 nocturni octavarum conimu», nium, quæ in octavario continentur, quod ratione festo„ rum infra octavas occurrentium omitti debeant initia vel », sermonum vel homiliarum: de quibus tamen post festum μ occurrens est rursus legendum : et tunc post tale festum „ non legatur titulus De sermone, vel De homilia, cum ·, nondum de eisdem lectum sit ; sed dicatur simpliciter « Sermo seu Homilia S. N.. ac si esset initium sermonis n seu bomiliæ: vel legatur initium ipsum in præcedenlibus -, diebus positum, prout videbitur magis congruere. Idem ,» servetur, quando in die octava praescribitur sumi aliquas μ infra octavam omissas, ob diem dominicam, seu festum » occurrens » 24*. Quomodo recitandum est officium patroni, titularis, vel alterius sancti, qui cum octava consuevit celebrari, si oilicium in breviario conjunctum sit cum officio sociorum? R. Si ille sanctus non sit patronus vel titularis, sed ejus festum ex sola consuetudine celebretur, officium recitandum est, prout consuetudo legitima introduxit. Si sit patronus vel titularis principalis, tantum fit de patrono vel titulari absque commemoratione aliorum (de quibus fit, ut dicetur n. 293), sive illi sancti sub uno officio juncti sint consanguinitate sive martyrio vel aliter, juxta rubricas post tabellam de occurrentia, quæ id generaliter praescribunt (1). In officio patroni seu titularis a sociis separati, omnia dicuntur de communi sanctorum illius sancti, cujus fit offi­ cium, ita tamen ut de uno et non de pluribus fiat oilicium. Si tamen in breviario aut missali quaedam ponantur illi sancto propria, hæc retinentur, ut epistola in missa s. Dionysii 9 Octobris. Item oratio propria, si commode, vel pauca omittendo seu mutando, illi sancto applicari possit, servatur, uti pro festo s. Dionysii decretum est (2). Si oratio non sit (1) S. R. C. 2 Maji 1801, n. 4325 4474, 9; Merati s. 3, c. 10, η, VIII. (2) S. R. C. 4 Sepi. 1745, n. 4025-4175, 5. [248] DE OFFICIO OCTAVÆ PATRONI, TITULARIS, ETC. 339 propria, sed de communi sumpta, ut oratio ss. Fabiani et Sebastiani, vel neutri seorsim conveniat, ut 01 alio ss. Solei is et Caji : tunc sumenda est oratio de communi, quæ pationo convenit (1). Ita S. R. C. (2) declaravit de s. Sebastiano dicen­ dam esse orationem, non Infirmitatem, sed aliam de com­ muni unius mart, non pont. Lectiones 2 noctuini, quæ in breviario propriæ habentur, si commode disjungi possint, ut in festo ss. Fabiani et Sebas­ tiani, leguntur tantum de illo sancto, cujus fit oilicium; sexta autem, vel etiam quinta lectio suppletur de communi : si lectiones commode disjungi nequeant, quia facta unius sunt connexa cum factis alteiius, ut in officio s. Dionysii, eo casu in 2 nocturno lectiones festi leguntur, uti sunt in breviario (3). Idem servandum est, si sancti in breviario ritum tantum simplicem habeant : ita ut lectiones propriæ, una vel duæ, legantur in 2 nocturno. 2-1 N. Octavarium Romanum, de quo in præcedenlibus actum est, est liber a S. R. C. ad usum totius oibis appro­ batus, complectens lectiones 2 et 3 nocturni, recitandas infra octavas festorum præsertim patronorum et titularium, quæ cum octavis juxta rubricas breviarii sunt celebranda. Hoc octavarium seorsum a breviario imprimi posse decrevit S. R. C. 19 Feb. 1622, ut initio octavarii refertur. Not. autem, hoc octavarium a Barth. Gavanto collectum, a S. R. C. tantum esse laudatum et approbatum eo sensu, ut recitari possit, et proinde laudabiliter adhiberi; sed non esse piæceptum, adeoque adhiberi non debere. (1) Guyetus lib. 3, c. 2. q. 9. (2) 2 Maji 1801, n. 43254474, 6. (3, S. R. C. 16 -an. 1677, u. 2660-2812, 2. 310 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [249] Titulus VIII. 2-lîh DE OFFICIO SANCTE MAR LE IN SABBATO. Rub. 1. Tn omnibus Sabbatis per annum, extra Adven­ tum. et Quadragesimam, ac nisi Quatuor' Tempora, aut Vigiliœ occurrant, ret nisi fieri debeat de Feria propter Officium adieujus Dominicæ aliquando infra Hebdoma­ dam ponendum, ut in Hub rica de Dominicis dictum est; et nisi fiat Officium novem Lectionum, vel de Octava Pascha' et Pentecostes, semper fd Officium de sancta Maria, eo modo quo fit de Festo simplici, quemadmodum circa finem Breviarii disponitur. De festo autem sim­ plici, in Sabbato occurrente fit tantum commemoratio. 2. Cum vero supradictis diebus fieri non potest Officium de sancta Maria, nulla etiam fit commemoratio de ea propter Sabbatum ; sed tantum in Semiduplicibus (quando ejus Officium parvum non dicitur) fit consueta ejus com­ memoratio per annum cum aliis Suffragiis positis in Psalterio post Vesperas Sabbati. 3. Ejus Officium in Sabbato incipit Feria VI, ad mo­ dum Festi simplicis, a Capitulo, et terminatur ad Nonam Sabbati. Si autem Feria VI occurrat Officium novem lectionum, in Vesperis /it tantum commemoratio de Sancta Maria, cum Antiphona, Versu et Oratione, quæ habentur in Officio ejus in Sabbato, nisi illud Officium novem Lectionum sil de eadem beata Maria, quia tunc nulla alia commemoratio de ea facienda est. •1 Ad Matutinum, post Invitatorium et Hymnum de sancta Mama, dicitur unum Nocturnum cum duodecim Psalmis fecialibus, ut in Psalterio, Versus de sancta Maria, prima et secunda Lectio ex Scriptura de Tem- (250J D E C Ο Μ Μ E Μ 0 K A T10 NIB U S. 311 pore occurrente ; tertia Lectio et alia omnia lam in Matutino, quam in Laudibus el Horis, ul in Officio sanclœ Afariœ in Sabbato assignantur. 5. Dicuntur Preces Dominicales ad Primam et Com­ pletorium. el fiunt Suffragia consueta de sancio Joseph, de Apostolis et Pace, et tempore Paschali sola comme­ moratio de Cruce, ut in secunda Feria post Octavam Paschce. Post Nonam nihil fit de ea, nisi consueta ejus commemoratio cum aliis Suffragiis, quando dicenda sunt in Officio de Dominica. In pluribus locis ex induito Apostolico recitatur oflicium conceptionis B. Μ. V. in sabbatis, uti concessit Bened. XIII, pro omnibus regnis, dominiis et ditionibus Cæsareæ majestati subjectis extra Italiam. Sabbatum dicatum est B Mariae V.: l°:quia, cum reliqui dies secundum ordinem creationis sex dierum distribuantur, sep­ timus dies, quo Deus requievit ab universo opere, destinatus fuit in honorem B. Μ. V. quæ præ omnibus sanctis post Deum peculiari cultu est honoranda : 2° quia sicut sabbatum est janua et introitus ad diem dominicam, ita B. Μ. V. est nobis porta et janua cœli (1). Titulus IX. DE COMMEMORATIONIBUS. 250. Oflicia dicuntur concurrere et occurrere; scilicet oflicium, quod iit hac die. dicitur concurrere cum officio sequentis diei : adeoqne concurrentia vesperas tantum res­ ti) Vid. Durand, rat. div. ofl lib. IV, c. I, η. 31, etc. 312 PARS 1. RUBRIC.E GENERALES BREVIARII. (253] picil. Oilicia autem, quæ uno eodemque die facienda seu celebranda occurrunt, dicuntur occurrere, et proinde occur­ rentia respicit totum diei officium, vel potius utrasque ves peras, matutinum, laudes et missam. • 25 f. Occurrentia duplex est, scilicet exclusiva, quando plura oilicia simul fieri nequeunt, sed unum fieri et aliud vel alia transferri debent (de hac agetur tit. Ύ. n. 261); altera inclusiva, quando de pluribus officiis simul fieri potest, seu unum officium fieri potest cum plurium commemorationibus (de hac hic agitur). Commemoratio igitur est quædam exigua officii pars in ipsius integri locum substituta, et quasi vicem supplens. 25?. Commemorationes etiam sunt duplicis geneiis : communes, quæ dicuntur suffragia sanctorum, de quibus agetur n 367; et speciales, quæ ratione occurrent iæ vel concurrentia· officio dici superaddendae sunt, quæque proprie commemorationes dicuntur, de quibus hic agitur. 253. De quibus officiis simul fiari potest, seu de quibus officiis fieri potest commemoratio? R. 1. In occurrentia de octava, dominica, feria majori, Aigilia, festo simplice, de festo duplico minori præterquam de ss. Doctoribus. et de festo semiduplice occurrentibus cum alio officio, quod praefertur. 2. In concurrentia seu in vesperis fit commemoratio cujuscumque officii concurrentis cum alio exceptis : 1° feriis, quæ proprie concurrere non possunt juxta rubricas tit. XI, n. 9; 2° festo simplici in secundis vesperis, quas non habet ; 3° concursu officii dignioris, quod illam commemorationem non admittit. EE COMMEMORATIONE SIMPLICIS, FERI/E, DOMINICÆ ET OCTAV/E. Rub 1. Commemorationes fiunt de Festis simplicibus, quando in eorum diebus incidi! Festum novem Lectionum etiam translatum, rcl Dominica, rei Octava, vel Sab- <253) DE COMM. SIMP EER. DOM. ET 0C1AVÆ. 343 billion : et quando fieri debet de Feria, ut ponatur Offi­ cium alicujus Dominicœ, quæ eo anno supersit. 2. De Feriis Adventus. Quadragesimœ, Quatuor Tem­ porum. Vigiliarum, et secunda Rogationum fit commemoratio, quando Festum noveni Lectionum in illis Feriis occurrit. Si simplex Festum in eisdem Feriis occurrat, Officium fill de Feria, el commemoratio de Festo simplici. 3. Prœlcre.a fit commemoratio de Dominicis a Pente­ coste usque ad Adventum, el ab Epiphania usque ad Septuagesimam, el a Dominica in Albis usque ad Pente­ costen exclusive, quando Festo duplici impediuntur. De aliis Dominicis nulla fit commemoratio, occurrente Festo duplici, quia Festum in illis occurrens transfertur : aut de eo fit commemoratio, vl dicetur in sequenti Rubrica de Translatione Festorum ; nisi illud Festum fuerit prin­ cipalis Patroni, vel Tituli, aid. Dedicationis ipsius Eccle­ sia, non autem alicujus Capellœ, vel Altaris ejusdem Ecclesiœ; cl tunc de hujusmodi principali Festo fit tan­ tum in eo loco, vel Ecclesia, cujus est Patronus, vel Titulus, aut Dedicatio, cum commemoratione Dominicœ : excepta Dominica prima Adventus, Dominica prima. Quadragesimœ, Dominica Passionis, Dominica Palma­ rum, Dominica Paschœ, Dominica in Albis, ac Domi­ nica Pentecostes el Sanctissimœ Trinitatis : in quibus hujusmodi occurrens Festum transfertur in sequentem diem si militer non impeditam; dummodo non fuerit infra majorem Hebdomadam et per Octavam Paschœ et Pente­ costes : quibus diebus non fit de aliquo Festo duplici occurrente. Idem dicendum, de aliis Festis prini œ classis occurrentibus in prœfalis Dominicis Majoribus. I. De octava etiam, quando Festo novem Lectionum vel dominica impeditur, /it commemoratio, nisi illud Festum novem Lectionum fuerit solemne principale alicujus loci, ut supra. Nam in primis Vesperis el Laudibus hujusmodi festi nulla fit commemoratio Festi simplicis occurrentis, nec alicujus Vigiliæ, excepta vigi­ lia Epiphaniœ, nec alicujus dici infra Octavam, nec 344 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (254J alienjus prœcedcntis Festi novem Lectionum (nisi id Festum fuerit ex iis quee infra in hac eadem Rubrica enumerantur), nec diei Octavœ, nec Dominicœ si Festum illud solemne celebretur Feria secunda, exceptis Domi­ nicis Adventus, et Dominicis a Septuagesima usque ad Octavam Paschœ inclusive : de quibus Dominicis, sicut etiam de Feriis Adventus. Quadragesima^ Quatuor Tem­ porum, et secundœ Rogationum semper fit commemo­ ratio, quocumque Festo adveniente. Quod si hujusmodi Festum solemne venerit in quacumque Dominica. /It commemoratio de ea in utrisque Vesperis el Laudibus. Et similiter si occurrat in die Octava alicujus Festi habentis Octavam, de ea fiet commemoratio etiam in utrisque Vesperis et Laudibus Di secundis autem Fesperis Festi prœdicli fit commemoratio de Duplici. Semid.uplici, el Dominica sequentibus, et non de aliis. 25-1. Quando et ubinam commemoratio festi simplicis I fleri potest et debet? R. Si in ejus die occurrant festum novem lectionum, octava et dies infra octavam, dominica, feria major, vigilia, fer ia in qua fleri debet de dominica anticipata, vel sabbatum in quo fit de s. Maria; ejus commemoratio fit in 1 vesperis, laudibus et missa, exceptis dominica palmarum et vigilia pentecostes, in quibus ejus quidem fit commemoratio in 1 vesperis et laudibus, sed non in missis etiam privatis (1). In festo tameu duplici 1 cl. nihil fit de simplice; et in festo duplici 2 cl. ejus commemoratio tantum fit in laudibus et missis privatis seu non cantatis, nec conventualibus, ut dictum est tom. I, n. 70, annot. 1, sed non in primis vesperis etiam in casu, quo ves­ perae fiunt de praecedente digniori duplici 2 cl.; quia quamvis duplex 2 cl. in suis 2 vesperis admittat commemorationem simplicis concurrentis, hic tamen omitti debet ob sequens (1) Rub. gen. Miss. lit. VII, η. 1. (255] DE COMM. SIMP. FER. DOM. ET OCTAVÆ. 345 duplex 2 cl.; quod excludit commemorationem simplicis in suis primis vesperis, et quamvis vespeiæ de eodem non fiunt, habet tamen jus ad illas, et consequenter jus excludendi commemorationem simplicis (1). Hoc declaravit S. R. C. (2) quoad commemorationem dominicæ in eodem casu, et idem igitur magis de simplice dicendum est. Commemoratio simplicis concurrentis in suis primis ves­ peris cum alio officio. de quo fiunt secundæ vesper», fit in quocumque officio etiam dup. 2 cl.; modo non sit 1 cl., in quo commemoratio simplicis ubique omittitur. Si festum simplex occurrat in feria majori, vigilia, aut feria in quam oilicium dominicæ reponendum est, et die praecedente officium factam fuerit de feria minori aut alio simplici; totæ vespeiæ sunt feriales ut id psalterio cum com­ memoratione simplicis. Item si festum simplex occurrat feria quinta in cœna Domini, nulla etiam ejus fit commemoratio in vesperis feriæ quartæ præcedentis (3). Si simplex occurrat cum alio simplice. de uno fit oilicium et de alio commemoratio. De nona lectione festi simplicis dicetur n. 345. 255. Quando et ubinam fieri potest et debet commemo­ ratio feriæ et vigili»? R. De feriis adventus, quadragesimæ, quatuor temporum, vigiliarum sive cum sive sine jejunio, et secunda rogationum fit commemoratio, quando officium novem lectionum in iis occurrit; exceptis vigiliis, quæ occurrunt in festis 1 cl., in quibus nihil fit de vigilia præter vigiliam epiphaniæ, de qua dictum est num. 239 ad V ; item exceptis vigiliis, quæ occur­ runt in adventu, quadragesima, et quatuor temporibus, in quibus nihil fit de vigilia in officio, sed in missa tantum, ut dictum est num. cit. ad VI. De feriis adventus et quadragesimæ fit commemoratio in vesperis, laudibus et missa; sed de feriis quatuor temporum (1) Gavantus s. 3, c. 11, n. 15, et Merati ibidem n. 3. (2) 27 Mart. 1824, n. 4454-4604, 1. (3) Rub. tit. XI, n. 10. 346 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (257) scpteinbris, vigiliarum et secunda rogationum in laudibus et missa tantum. De vigiliis nativitatis Domini et pentecostes non fit commemoratio, sed semper officium. Do feriis minoribus per annum nulla fit commemoratio, quando de iis non fit officium, exceptis feriis 3a et -la roga­ tionum, de quibus fit commemoratio, sed in missa tantum. De feria 6a post octavam ascensionis dicetur proprio loco tom. Ill, η 78. De nona lectione feriæ majoris vid. num. 344. 2545. Quando, et ubi dominicæ fit commemoratio? R. Dominicæ minoris per annum fit commemoratio, dum in ea occurrit festum duplex vel dies octava. Dominicæ majoris 2 cl. fit commemoratio tantum, dum in ea occurrit II festum duplex 1 cl. ut dicetur n 267. re-p. 2; alias, semper fit ejus officium. Dominicæ 1 cl. numquam fit commemoratio sed semper officium. Quandocuraque dominicæ iit commemoratio ratione occurrentiæ, etiam in festis 1 cl.; illa semper fit in utrisque vespe­ ris, laudibus et missa cum nona lectione in matutino. In 1 vesperis cujuscumque dominicæ, nisi vacet, semper ejus fit commemoratio, quocumque festo etiam duplici 1 cl. concurrente. Item in 2 vesperis, ejus quoque semper fit commemoratio, si sit dominica major 1 aut 2 cl ; si autem sil dominica minor per annum, ejus commemoratio fit, dum sequitur duplex minus et majus, non autem dum sequitur duplex 1 aut 2 cl. etiam in casu, dum in dominica occurrit duplex 1, aut 2 cl., de quo fiunt vesperæ (1), ut supra dictum est de simplice n. 254. Ce dominica anticipata vid. num. 237. 257. Quando et ubi fit commemoratio diei octavæ et infra octavam? R. Diei octavæ fit commemoratio, quando in ea occurrit alia dies octava dignior, festum duplex 1, aut 2 cl. et domi­ nica i aut 2 cl. in utrnque vesperis, laudibus et missa. De loco ejus commemorationis faciendae, vid. n. 263, el de con­ currentia diei octavæ num. 301 306. (1) S. R. C. 27 Mart. 1824, n. 4154-4604, 1. [258) DE COMM. SIMP. FER. DOM. ET OCTAVÆ. 347 Diei infra octavam fit commemoratio in vesperis, laudibus, et missa, quando impeditur die octava alterius octavæ, die infra octavam digniorem, dominica et festo duplici aut semiduplici; excepto duplici 1 aut 2 cl., in quo de die infra octavam non fit commemoratio, nisi : 1° de octavas Stephani in festo s. Joam.is, et de horum octavis in festo ss. Inno­ centium; 2° nisi sint octavæ nativitatis Domini, epiphaniae etss. Corporis Christi, de quibus semper fit commemoratio; et 3° nisi die sequente post festum duplex 2 cl. officium fieri debeat de die infra octavam, quando in 2 vesperis festi 2 cl. (non autem 1 cl.) fit commemoratio diei infra octavam, de qua sequente die fit officium. $58. Not. 1. in officio non bis fieri commemorationem de eodem, neque commemorationem fieri de eo, de quo fit officium, sed in hoc casu commemorationem esse omittendam. Sic occurrente aliquo festo B Μ. V. infra ejusdem octavam, commemoratio octavæ praetermittitur (1). Hoc autem locum non habet in officiis quæ censentur diversa, v. g. in officio divisionis Apostolorum, quod alicubi celebratur infra octa­ vam Apostolorum, fit commemoratio·octavæ ss. Apostolo­ rum; et in cilicio s. Angeli custodis commemoratio octavæ s. Michaelis (2) Idem quoque servandum est in concurrentia, ut dicetur num. 307. Not. 2. juxta Quarti (3) et Suarez (4. Episcopum ex justa causa posse ordinare, ut in recitatione officii etiam in choro una vel altera oratio addatur; Cavalieri (5) tamen hoc non admittit, el certe usus id non habet (1) S. R C 23 Sept. 1684. n 2920 3069, et 24 Sept. 1685, n. 3250-3399, quoad festum s. nominis B. Μ V. in die octava vel infra octavam nativi­ tatis B. Μ. V. (2) S. R. C. 1 Junii 1876, n 5664, duh. II; 15 Julii 1876, n 5671. (3) P. 1, tit. I, (1. VIII, in rub. miss. (4 De relig t. 2, lib. 4, c. 11. n 6. (5) Tom. 2, dec. 346, η 5 et 6 348 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [258] DE COMMEMORATIONIBUS IN FESTIS 1 ET 2 CLASSIS, AC INFERIORIS RITUS. Rub. 5. Idem servatur in quibusdam Festis majoribus per annum, scilicet in Nativitate Domini (in cujus Officio nulla fit commemoratio de sancta Anastasia, sed in secunda tantum Missa), in Epiphania, in Pascha Resur­ rectionis cum tribus proxime antecedentibus, el duobus sequentibus diebus; in Ascensione Domini, in Pentecoste, cum duobus sequentibus diebus, in Festo Corporis Christi, in Festis sancti Joseph, Nativitatis sancti Joannis Baptistœ, sanctorum Apostolorum Petri el Pauli, Imma­ culatas conceptionis, et Assumptionis bealce Mariœ, ia Festo omnium Sanctorum, et in Festo Dedicationis pro­ price Ecclesice : in quibus Festis fiunt commemorationes eo modo lanium, quo dictum est supra de Festo solemni alicujus loci. 6. In Festis aid em secundi ordinis, videlicet, Circum­ cisionis, Sanctissimi Nominis Jesu, Trinitatis, Puri­ ficationis, Annuntiationis, Visitationis et Nativitatis B. Mariœ, in Nalaliliis undecim Apostolorum el Evan­ gelistarum, in Festo Patrocinii sancti Joseph, in Festo pretiosissimi Sanguinis D. N. J. C., et Inventionis sanctæ Crucis, in Festo sancti Joachim Patris bealœ Mariœ Vir­ ginis, et sanctæ Annœ Matris ejusdem, in Festo sancti Laurentii, et Dedicationis sancti Michaelis Archangeli, in primis Vesperis fit commemoratio Festi duplicis eo die celebrati, nisi aliter in propriis locis notetur : de Dominica vero, de die infra Octavam, et de Festis semiduplicibus non fit commemoratio eo modo, quo nec in Festo solemni alicujus loci, ut dictum est supra. De sim­ plicibus el Vigiliis in his Festis occurrentibus legitur nona Lectio, et fit commemoratio in Laudibus tantum. In secundis autem Vesperis fit commemoratio de quo­ cumque sequente Festo, etiam simplici, et de die infra Octavum, si de ea fieri debeat Officium die sequenti. De Octavis Aahvilatis Domini, Epiphanice et Corporis (2C0] DE COMMEMORAT. IN FESTIS 1 ET 2 CL. ETC. 349 Christi, semper fil commemoratio in utrisque Vesperis et Laudibus, quandocumque contigerit infra illas de aliquo alio Festo Officium celebrari juxta Hub ricam de octavis num. 3. 259. Quæ commemorationes in festis duplicibus 1 cl fieri possunt et debent? R. Fieri potest et debet commemoratio occurrentium domi nicæ, diei octavæ, et feriarum adventus et quadragesimæ in utrisque vesperis, laudibus et missa; item feriarum quatuor temporum septembris et secundæ rogationum in laudibus et missa : nihil autem fit de duplice vel semiduplice occurren­ tibus, nec de vigiliis, excepta vigilia epiphaniae, nec aliquid fit de simplice et die infra octavam, nisi sint octavæ nativi tatis Domini, epipbaniæ, et Corporis Christi, de quibus, ut etiam de vigilia epipbaniæ. semper et ubique fit commemo­ ratio. Commemoratio dominicæ minoris per annum omittitur in secundis vesperis, si sequatur duplex 1 aut 2 cl. ut dictum est num. 256. In primis vesperis festi 1 cl. fit commemoratio præcedentis duplicis 1 aut 2 cl., præcedentis dominicæ majoris, et feria­ rum adventus et quadragesimæ; non autem praecedentium dominicæ minoris, duplicis majoris et minoris, diei octava* (nisi sint dies octavæ epipbaniæ, paschatis, ascensionis et ss. Corporis Christi juxta rubricas post tabellam concurren­ ti®), neque diei infra octavam, nisi sint tres supra excepta*. In secundis vesperis fit commemoratio cujuscumque se­ quentis duplicis, diei octavæ, semiduplicis, et etiam duplicis vel semiduplicis simpliiicati, si hujusmodi commemoratio facienda sit die sequenti, cujuscumque dominicæ et feriarum adventus et quadragesimæ; non autem sequentis simplicis, neque diei infra octavam præter tres supra exceptas, etiamsi die sequente officium fiat de die infra octavam. 260. Quas commemorationes admittit festum duplex 2 cl. et quasnam non ? PAUS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (261] R. Admittit easdem commemorationes, ac festum 1 cl. et praeterea occurrentis duplicis vel semiduplicis simplificali in utrisque vesperis et laudibus cum nona lectione ad matuti­ num, et in missa etiam solemni, item occurrentis festi sim­ plicis, de quo nona lectio legitur et Cit commemorati), non in 1 vesperis, sed in laudibus et missis privatis, seu non cantatis, nec conventualibus, ut dictum est tom. I, n. 70, annot 1; item occurrentis vigiliæ, de qua nona lectio legitur, et fit commemoratio in laudibus et omnibus misais; non tamen diei infra octavani nisi octavarum nativitatis Domini, et ss. Corporis Christi; item s. Stephani in testo s. Joannis,. et harum octavarum in festo ss. Innocentium. In primis vesperis admittit etiam commemorationem cu­ juscumque praecedentis duplicis, nisi aliud in propriis locis notetur, ut in festo circumcisionis Domini; non autem prae­ cedentium dominicæ minoris, semiduplicis neque diei infra octavam præter supra exceptas. In secundis vesperis admittit commemorationem cujus­ cumque dominicæ, et sequentis festi etiam simplicis; diei autem infra octavam, præter supra exceptas, tantum dum de ea officium die sequente fieri debet, et alias non. Comme­ moratio simplicis et dominicæ minoris occurrentis omittitur, si duplex 1 aut 2 cl. sequatur, ut dictum est num. 254 et256» Not. sub festis 1 et 2 cl. non comprehendi dominicas i et 2 cl., ut sunt dominicæ adventus et quadragesimae, item dominica in albis; nisi i itu duplici 1 aut 2 classis celebrentur, ut dominica ss. Trinitatis, quæ ritu dup. 2 cl. celebratur. 2(>t. Quæ commemorationes fieri possunt et debent io festis et officiis inferioris ritus, quam duplicis 1 et 2 cl.? R. Per se fieri possunt et debent quæcumque commemo­ rationes occurrentes et concurrentes. Dicitur per se propter circumstantias occurrentes, quæ quandoque commemoratio­ nem impediunt; ut si vigilia et feria major occurrant, de vigilia nihil fit nisi in missa. Not. in quocumque festo, s. Petri fieri commemorationem s. Pauli ante alias commemorationes etiam festi duplicis aut dominicæ, et vicissim in festis s. Pauli fieri commemoratio­ |26l] DE LOCIS ET MODIS QUIBUS FIT COMMEMORATIO- 351 nem s. Petri, ut in propriis festis nolatur : quæ distincta commemoratio ubi festum v. g. s. Petri ad vincula vel con­ versionis s. Pauli est titulus ecclesiæ, etiam semper per octavam est facienda (1). DE LOCIS ET MODIS QUIBUS FIT COMMEMORATIO. Hub. 7. De Dominicis et Feriis Adventus et Quadragesimœ commemoratio fit in utrisque Vesperis et Laudi­ bus. De feriis Quatuor Temporum, Vigiliarum et secunda 'Rogationum, quando de illis commemoratio fieri debet, fit in Laudibus tantum De Festis autem simplicibus (nisi in diebus supradictis occurrant) commemoratio fit in primis Vesperis cl Laudibus eo die quo in Kalendario assignantur. De aliis vero Dominicis per annum, et Octavis, commemoratio fit in zdrisque Vesperis et Lau­ dibus. nisi concurrant cum supra enumeratis Festis. De Festis Duplicibus et Semiduplicibus, quoties, juxta sequentem Lubricam de Translatione Festorum, reduci debent ad modum Simplicis. fit pariter Commemoratio, ad instar dici Octavœ et Dominicæ. in utrisque Vesperis et Laudibus, preeterquam in omnibus Duplicibus primæ classis, exceptis eorum secundis Vesperis, si hujusmodi commemoratio facienda sit die sequenti. 8. Commemorationes fiunt hoc modo : post orationem diei, in primis Vesperis dicitur Antipho na. quæ posita est ad Magnificat, et in Laudibus quæ posita est ad Bene­ dictus in Communi (si propriam non habuerit) conveniens ejus Officio, cujus fit commemoratio. Post Antiphpnam dicitur versus, inde sumendus, unde sumpta est Antiphona, scilicet post Hymnum Vesperarum et Laudum : deinde dicitur Oratio. Si Antiphona et Versus Festi, de quo fit commemoratio, sumenda essent ex eodem Com(1) S. R. C. 2 Sept. 17-11, u. 3970-4119, 10. 352 PARS 4. RUBRIC/E GENERALES BREVIARII. [261] muni. unde sumpta sunt in Officio diei; in Festo commemorationes variantur. ita ut in Vesperis sumantur ex Laudibus, et in Laudibus ex primis Vesperis ejusdem Oommunis, nisi aliter signetur. Et similiter si in secundis Vesperis sanctœ Agathœ, aut alterius Sanctœ novem Lectiomcm fieri debeat commemoratio beatœ Mariœ, pro ejus Officio in sequenti Sabbato celebrando, ne repetatur v Diffusa est gratia, dicatur v. Benedicta tu, ex Laudibus. Si item occurrat, ut eadem sit oratio Festi, de quo fit Officium, et ejus de quo fit commemoratio, mutetur oratio pro commemoratione in aliam de Comm/uni. Si de Tem­ pore flat commemoratio, de Dominica scilicet, vel Feria, Antiphona et versus ante orationem eodem modo suman­ tur ex Proprio de Tempore, si habuerit proprium; alio­ quin de Psalterio ; Oratio vero ex Proprio de Tempore. 9. Quando fit commemoratio de Dominica, vel Feria, quæ habent propriam llomiliam, nona Lectio in Officio diei novem Lectionum legitur de Ilomilia Dominicæ. vel Feriæ; quæ erit vel prima de Ilomilia Dominicæ, vel 1res simul in una Lectione conjunctœ. 10. Si in die, in quo fit Officium novem Lectionum, flat commemoratio de Festo trium Lectionum, nona Lectio legitur de Festo trium Lectionum, si propriam habuerit : si duas, ex duabus fiat una Lectio, quæ sil nona in Officio novem Lectionum. Quæ Lectio de Sancto non legitur, quando de eo fit commemoratio in Domini­ cis, quæ habent nonum Responsorium, nec quando nona. Lectio legenda est de Ilomilia Dominicæ vel Feriæ, v.l supra; nec in Feriis et aliis diebus, quando in Officio diei leguntur tantum tres Lectiones : nec etiam nona Lectio legitur de die infra Octavam, quando de ea fit commemoratio in Dominica vel aliquo Festo, licet habeat Evangelium proprium et llomiliam. Servata eadem regula, quando in Officio novem Lectionum fit comme­ moratio de Festo Duplici aut Semiduplici redacto ad insta/' simplicis,ut in sequenti Rubrica, de Sancto legenda est nona Lectio ad Matutinum composita ex singulis ejus <262] 333 DE LOGIS ET MODIS QUIBUS FIT COMM. Lectionibus historicis secundi Nocturni per modum unius, prceterquam in tota Octava Festi Corporis Christi, si de ea flat Officium; quo in casu etiam omittenda nona Lectio Festi simplicis. 2(»2. Commemorationes fiunt in vesperis et laudibus, atque in matutino legendo nonam lectionem, ut clare præscribitur in rubricis praemissis, et de quibus modo dictum est num. 251-257. Præterea de nona lectione specialiter agetur num. 315 et 316. Item quomodo fiat commemoratio patet ex rubricis n. <8. Quid fieri debet, sit antiphona et versus commemorationis faciendae, eadem sint ac in officio? R. Antiphona et versus officii retinenda, sed mutanda sunt illa pro commemoratione, quae eadem sunt, ne bis eadem dicantur. Si antiphona eadem sit, sed versus diversus, sola antiphona est mutanda; et contra si diversa sit anti­ phona sed idem versus, solus versus mutandus est, v. g. in vesperis officii s. Elisabeth 8 Julii, pro suffragio B. Μ. V. solus mutandus est versus Ora pro nobis. Regula generalis est, quod in primis et secundis vesperis antiphona et versus, quæ mutari debent, sumantur ex laudibus officii proprii vel communis, de quo commemoratio fieri debet, et in laudibus ex primis vesperis. Hæc regula rubricae supra n. 8 (1) semper servanda est, nisi : 1° Aliter in propriis locis assignetur, uti 4 Novembris pro commemoratione ss. Vitalis et Agricolae in laudibus. 2° Nisi mutatio fieri debeat pro commemoratione diei infra octavam; quando in vesperis quidem ut alias antiphona sumenda est ex laudibus, sed in laudibus ex secundis vespe­ ris, quia dies infra octavam primas vesperas non habet : in utroque tamen casu versus, si mutari debeat, sumendus (1) S. R. C 10 Jan. 1693, n. 3152-3301, 4. Tom. II. 23 354 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [262| est ex primis vesperis, quia in communi sanctorum idem versus habetur in laudibus et secundis vesperis (i). 3° Nisi plures commemorationes faciendae sint, quando in casu plurium commemorationum simplicium et suffragio­ rum, ad vesperas primo sumenda sunt antiphona et versus de laudibus; pro secunda commemoratione antiphona ex secundis vesperis (si sint primae vesperæ, et vicissim ex 1 vesperis, si sint secundae), cum versu secundi nocturni; et pro tertia commemoratione, si fiat, antiphona prima ex tertio nocturno cum versu ejusdem nocturni. Ad laudes pro prima com II emoralione antiphona et versus sumenda sunt ex primis vesperis; pro secunda commemoratione antiphona prima tertii nocturni et versus ejusdem nocturni (ante antiphonam 2 vesperarum, ne, ut censet Cavalieri (2) de eodem repetantur ad laudes, quæ dicta sunt in vesperis); et pro tertia commemoratione antiphona secundarum vesperarum et versus secundi nocturni (3). Cum autem hoc tantum res· piciat commemorationem plurium simplicium, quorum no­ mine in præsenti casu communia etiam veniunt suffragia; si igitur in vesperis præcedentis aut sequentis festi duplicis vel semiduplicis ejusdem qualitatis facienda sit commemo ratio de eodem communi, tunc pro secunda commemoratione sumenda est antiphona ex laudibus et versus ex secundo nocturno; et pro tertia commemoratione ut supra antiphona prima ex tertio nocturno cum versu ejusdem nocturni (4). Not. i. antiphonas ad Benedictus in communi conf. pont, et non pont, censeri diversas, et unam pro officio, et alteram pro commemoratione deservire posse (5). Idem dicendum videtur de antiphona secundarum vesperarum confessoris pont, et versu primarum vesperarum, ita ut eadem antiphona Amant et versus Amavit pro eadem commemoratione seu suffragio adhiberi possint. (1) S. R. C. IS Dec. 1779, n. 4246-4395, 6, quod decretum posterius ost alio 15 Junii 1776, n 4229 4378. 11, in quo contrarium declaratum fuerat. (2) Tom. 2, dec. 2S7, n 3 et 12 (3) Ita S. R. C. 5 Maji 1736, n 3S94-4O44, ad tit. XXIV, dub. 3. (4) Cavalieri ibidem n. 4. (5) Gavantus s. 3, c. XI, n. 29, et Cavalieri tom. 2, dec. 286, n. 3. [262] DE ORDINE COMMEMORATIONUM. 355 Not 2. Si mutanda sit oratio, et una tantum in communi habeatur, ut pro doctoribus, pro virginibus et non virgi­ nibus; adhiberi posse pro doctoribus aliam de communi confessoris, et Indulgentiam pro virginibus tacita qualitate martyris, et etiam pro ss. mulieribus tacitis qualitatibus vir­ ginis et martyris (1). Not. 3. In casu commemorationis plurium sanctarum vir­ ginum martyrum in oilicio pariter plurium ss. virginum martyrum accipiendam esse antiphonam Istarum est enim regnum ut 7 Martii in festo ss. Perpetuæ et Felicitatis (2). Not. 4. Si mutatio antiphonæ et versus in breviario prae­ scribatur propter occursum festi ejusdem qualitatis; tunc si hoc festum transferatur, mutationem non esse faciendam, et antiphonam et versum sumenda esse, ut in communi habentur. DE ORDINE COMMEMORATIONUM FACIENDARUM. Rub. 11. Quando contingit fieri plures commemora­ tiones, serretur hic ordo. De Duplici, licet agatur lanquam simplex, fiat ante Dominicam, de Dominica ante Festum semiduplex, de Serniduplici, etiam quando redu­ citur ad modum simplicis, ante diem infra Octavam, de die infra Octavam ante Ferias Adventus, Quatuor Tem­ porum, Vigiliarum et Rogationum; et de didis Feriis ante Festum simplex. De sancta Alaria (quando in se­ cundis Vesperis Festi novem Lectionum, quod Feria VI celebratum sil, de ea fieri debet commemoratio pro Officio sequentis Sabbati) fiat ante Festum simplex in Sabbato occurrens. De Festo simplici fit commemoratio ante Suffragia, seu communes commemorationes de Cruce, sancta Alaria, sancio Joseph, Apostolis el de Dace, et ante commemorationem cujuscumque Tituli, vel Patroni (1) Gavautus sect. 8, c. 4, u. <· ·· Quæ officia transferri possunt, et quæ non? R. Transferri nequeunt dies octava, dies infra octavam, dominica, feria, vigilia, festum duplex minus nisi sit festum Sanctorum Ecclesiæ Doctorum, festum semiduplex, festum simplex, aut quodcumque officium de tempore; licet vigilia occurrens in dominica, et officium dominicæ, quæ ante sep­ tuagesimam aut dominicam 24 post pentecosten locum non habet, anticipentur, et aliqua pars officii dominicalis aut ferialis, ut lectiones 1 nocturni, quandoque resumatur. I 364 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [267} Alia festa duplicia 1 et 2 classis, omnia duplicia majora, et festa duplicia minora Sanctorum Ecclesiæ Doctorum trans­ feruntur. Not. festum simplex numquam transferri posse, etiamsi ob occurrens festum duplex i cl. perpetuo impediatur, et de eo numquam aliquid fieri possit (i). Quando tamen impedi­ mentum est perpetuum, S. R. Congregatio quandoque aliam diem assignavit (2). 267. In quibus diebus aut festis transferuntur hæc festa duplicia 1 et 2 classis, duplicia majora, et duplicia minora SS. Doctorum? R. 1. Quodcumque festum transfertur, si occurrat in sequentibus diebus aut festis, quæ quodcumque aliud festum etiam duplex i cl. excludunt; quæ sunt dominica prima adventus, vigilia et festum nativitatis Domini, circumcisio Domini, dies epiphaniae et ejus dies octava, feria 4a cinerum, dominica prima quadragesimæ, dominica passionis, omnes dies a dominica palmarum usque ad dominicam in albis utrimque inclusive, ascensio Domini, omnes dies a vigilia pen­ tecostes usque ad festum ss. Trinitatis utrimque inclusive, festum Corporis Christi, immaculata Conceptio et assumptio B. Μ. V., festum sancti Joseph sponsi ejusdem, festum om­ nium sanctorum (3), item primarium festum ss. apostolorum Petii et Pauli, atque nativitatis s. Joannis Baptistæ (quod ultimum tantum cedit festo Corporis Christi) (4). Ratio est, quod hæc festa et dies tali tantaque religione et solemnitate ex Ecclesiæ instituto ubique celebrari debeant, ut alia quæcumque eodem die occurrentia excludant. Sic festa dedicationis, patroni el tituli cedunt festo omnium sanctoium, et primariis festis ss. apostolorum Petri et Pauli (5) (1) S. R. C. 7 Maji 1746, n. 4032 1481, 5; 18 Jul. 1750, n. 4060-4209; et 3 Mari. 1761, n. 4150-4299, 11. (2) Merati sect. Ill, c. IV, in fine. (3) Rub. hoc tit. X, n. 1, item tit. VII, n. 3 et til. IX, n. 3. (4) S. R. C. 11 Maji 1743, n. 3994 4143, 5; 3 Ap. 1821, n. 4429-4579, cl in nota ad 1. (5) S. R. C. 29 Mart. 1851, n. 5155, 1. (2G7J DE OFFICIIS, QUÆ ET QUANDO TRANSFERUNTUR. 365 atque nativitatis s. Joannis Baptistæ. An idem dicendum sit de eorum octavis, dubitari potest : nam ab una parte cujus festum praefertur, ejus quoque præferenda est octava, quæ est accessorium festi, et accessorium sequitur naturam sui principalis (1). Ab altera autem parte S. R. Congregatio (2) declaravit commemorationem B. Μ. V. patronæ principalis sub titulo de Paradiso praeferri commemorationi octavæ om­ nium sanctorum. Unde etiam concludendum est, octavam visitationis B. Μ. V., ubi est titularis, præferri octavæ ss. apostolorum Petri et Pauli, ita ut commemoratio visita­ tionis præcedat commemorationem ss. Apostolorum, et si festum novem lectionum non occurrat, oillcium fiat de visi­ tatione cum commemoratione ss. Apostolorum, quia, cum utrumque ofïicium sit de præcepto et ejusdem ritus, praefe­ rendum est illud, quod majoris est dignitatis (3). Aliud esset, si visitatio B. Μ. V. sub ritu dup 1 cl. et cum octava, ex consuetudine aut privilegio celebraretur (4). R. 2. Quodcumque festum etiam duplex 2 cl. transfertur, si occurrat in dominicis 2 cl., scilicet in dominicis 2a, 3a et 4a adventus et quadragesimæ, in dominicis septuagesimae, sexagesimae et quinquagesimae, et in diebus infra octavam epiphaniae (5) atque in die octava ss. Corporis Christi (6). Fes­ tum autem principalis patroni loci, tituli ecclesiæ et ejus dedicationis celebratur in dominicis 2 cl., infra octavam epi­ phaniae, et in die octava ss. Corporis Christi (7), et idem dicendum est de aliis festis 1 classis (8) exceptis tamen die (1) Vid. dec S. R. C. 21 Aug 1688, n 3011 3163, 2; Cavalieri tom 1; dec. 16. η. 28. (2) S R C. 11 Mart. 1820, n. 4416-4566, 5. (3) Cavalieri tom. 1, decr. 16 et 22; Λ Carpo Kalendariwn, cap. 2, n. 10 et 33. (4) S. R. C. 2 Sept. 1679, n 2751-2900. Vid. regula 5 num. seq. (5) Rub. tit IV, η. I, tit. VII, n. 3 et hoc tit. X, η. 1. (6) Rub. missalis in festo, et brev. ante festum ss. Corp. Ch. S. R. C. 30 Maji 1699, n. 3372 3521, 3. (7) Rub. cit. (S) Rub. iit, IX, n 3. 366 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (267) octava epiphaniæ et dominica quarta adventus, si in hac occurrat vigilia nativitatis Domini, in quibus ut supra dictum est, de nullo festo fieri potest. Quoad vigiliam epiphaniæ, certum est in ea celebrari posse et debere festum patroni, tituli et dedicationis juxta rubricastit. VI, n. 2 : quinimo dicendum videtur, in ea celebrari posse quodcumque duplex occurrens, quia hæc vigilia non consi­ deratur ex privilegialis (1); non tamen duplex translatum, ili neque semiduplex, quia hæc vigilia æquipaiatur oflicio domi­ nicæ. Sacra tamen R. C. censuit servandam esse consuetu­ dinem ecclesiæ Vaticanæ, transferendi festum s. Telesphori(2). R. 3. Quodcumque festum duplex majus et etiam duplex minus ss. Doctorum transfertur, si occurrat in die aliqua octava; item duplex 2 cl. transfertur, si occurrat in die octava Corporis Christi; et etiam duplex 1 cl. si occurrat in die octava nativitatis Domini, epiphaniæ, paschalis et pen­ tecostes (3). Excipitur dies octava nativitatis B. Μ. V., in qua si occurrat festum nominis B. Μ. V., fit de festo nominis absque comme­ moratione diei octavæ nativitatis (4). Idem faciendum est, ubi festum s. nominis B. Μ. V. tanquam titulare cum octava cele­ bratur. si dies octava cum festo 7 dolorum occurrat (5); II idemque declaravit S. R. C. (6) quoad diem octavam 7 dolorum, occurrentem in festo B. Μ. V. de mercede. Quo ultimo igitur decreto revocatur aliud (7), in quo declaratum fuerat, festum B. Μ. V. de mercede, occurrens in die octava festi septem dolorum, transferendum esse. Si duplex i cl. occurrat in die octava Corporis Christi, ut dictum est supra, item duplex 1 aut 2 cl. in quacumque alia »· y K (1) S. R. C. 16 Sept. 1673, q. 2506-2608. (2) 2 Dec 1673. n. 2517-2669; Cavalieri tom. 2, c. XV, n. 18. (3) Rub. hoc tit. X, η. 1 et 2; dec. 10 Jan. 1693; η. 3152-3301, 8, 30 Maji 1699, η 3372-3521, 3; 22 Jan. 1707, η. 3611-3760. (4) S R. C. 24 Sep 1685, n. 3250-3399. (5) S. R. C. 12 Sept. 1840, n. 4753-4900, 2. (6) 22 Jul. 1848, n. 4974-5135, 2. (7) 7 Ap. 1832, n. 1533-4682. [2681 DE OFEICUS QUÆ ET QUANDO TRANSFERUNTUR- 367 die octava præter supra exceptas (A), fit de festo cum comme­ moratione diei octavæ, ut dictum est num. 257. R. 4. Si plura festa quæ transferuntur, eodem die occur­ rant, oilicium fit de digniori, seu solemniori, et alia transfe­ rantur, ut num. seq. dicetur, nisi non supersint dies vacui usque ad finem anni, de quo agetur num. 282. Not. Ex dictis facile videri potest, quandonam festum non transferatur, scilicet si occurrat in diebus, qui in hac quaes­ tione non enumerantur; et in quibus fit de festo cum com­ memoratione octavæ, dominicæ, feriæ et simplicis, ut dictum est num. 254-257. DE QUO FACIENDUM OFFICIUM, ET QUODNAM EST TRANSFE­ RENDUM, SI PLURA OFFICIA QUÆ TRANSFERUNTUR, EODEM DIE OCCURRANT? 268. Not. hic tantum agi de festis et officiis, quæ trans­ ferri possunt. Resp. per sequentes regulas : la Si ritus sit inæqualis, duplex minus et majus, primæ aut secundæ classis, oilicium semper fit de illo, quod est majoris ritus, et alia, quæ sunt minoris ritus, licet etiam sint festa Domini aut B. Μ. V., transferuntur; exceptis tamen festis, officiis privilegialis, die­ busque octavis, de quibus n. 2G7, resp. 1, 2 et 3a actum est (2). 2a Regula. Si ritus sit æqualis, faciendum est oilicium de digniori, et minus dignum est transferendum (3). Festa digniora (4) sunt : 1° festa Domini, sub quibus festa s. crucis et similia comprehenduntur t5); 2° festa B. Μ. V.; 3° angelo­ rum; 4° Joannis Baptistæ; 5° s. Joseph, sponsi B. Μ. V. (6); (1) S. R. C 29 Nov. 1856, n. 5230, 5. (2) Ruh. hoc tit. X, n. 6; S. R. C. 22 Aug. 1711, n. 3692-3841. (3) Rub. hoc tit, X, n. 6. (4) Rub. tit XI. n. 2. el dec. 22 Aug. 1711. (5) S. R. C. 20 Jul. 1686, n. 2966-3115. (6) Ruh. tit. XI, n. 2; vid. Questi ·><« discutées à l'académie liturg. a monte ci tor i ο 19 Dec. 1855, quest. 3, η. 13-16. 368 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (268) 6° ss. apostolorum et evangelistarum : in rubricis et decretis nulla quidem evangelistarum fit mentio, cum autem in translatione æquiparentur apostolis (1), illorum festa simi­ liter in occurrentia eodem modo ac illa apostolorum, aliis ejusdem ritus praeferri censendum est. Festa igitur Domini tanquam digniora praeferuntur festis ejusdem ritus B. Μ. V., angelorum etc.; item festa B. Μ. V. festis angelorum et sanctorum, et sic deinceps. Post apostolos autem et evangelistas inter alios sanctos martyres, confessores aut virgines ordo dignitatis noo servatur, saltem ut idcirco officia univer­ salia aliis particularibus praeferantur (2). Votum decreti cit. 22 Aug. 1711, post apostolos quidem addit et alios juxta ordinem litaniarum : verumtamen cum S. R. G. in poste, rioribus decretis (3) aliter disponat; sequitur ordinem litania­ rum post apostolos et evangelistas in occurrentia officii universalis Ecclesiæ et particularis non esse servandum, sed regulam tertiam sequentem (4). 3a Regula. In paritate ritus et dignitatis, de quibus in regulis praecedentibus actum est, faciendum est officium kalendarii particularis, et transferendum officium kalendarii universalis (5) vel ejus tantum commemoratio facienda, sinon sit transferendum. Sic juxta decreta citanda primum locum habebit officium ecclesiae particularis stricte sumptae, scilicet quod uni tantum convenit ecclesiae, cujusmodi sunt festa dedicationis, titularis, reliquiæ insignis etc. (6), secun­ dum ordinis seu religionis, tertium dioecesis, quartum (1) S. R. R. 18 Sept. 1666, n. 2229-23S0, et dec. gen. 17 Jul. 1706, n. 3599-3748. (2) S. R. C. 20 Mart. 1869, n 5430, 1. (3) 5 Maji 1736, u. 3894-4043, ad tit. 10, dub. 3, quoad oflïcium s. Bar­ barie in occursu s. Petri Chrysologi, et 29 Jan. 1746, n. 4031-4180, quoad officium s. Macrime in occursu sanctorum martyrum. (4) Cavalieri torn. 2. dec 222 et 224. (5) Dec. gen. 12 Jul. 170-1, η 3551-3700, 3; item 22 Aug. 1711, n. 36923S-11; 23 Junii 1736, n. 3900 4049, 1; 16 Feb. 1737, n. 3907-4056, 1; 20 Mart. I860, n. 5430, 1. (6) Cavalieri tom. 2. dec. 221, n. 3. (268) 369 REGULÆ IN TRANSLATIONE SERVANDÆ. nationis, quintum Ecclesiœ universalis (1). Ita ut festa, quæ magis sunt propria et particularia, aliis, quæ universalia sunt, præferantur (2). Ratio est, quia festa, quo magis sunt propria et particularia, eo magis sunt celebria, majoremque habent relationem ad locum et personas, ubi et a quibus celebrantur. Not autem, licet regula sit, quod officia particularia, ma­ gis universalibus præferantur, aliquam tamen distinctionem adhibendam esse : nam non omnia festa, quæ particularia dicuntur, idcirco propria sunt, et hoc gaudent privilegio, sed illa dumtaxat, quæ specialem relationem ad ecclesiam, ordinem aut locum habent. Sic sancti, qui ut proprii ac particulares in ecclesiis, ordinibus, dioecesibus, nationibus aliisque locis excoluntur, sunt juxta Cavalieri (3) * qui vel » ortu vel occubitu, insigni commemoratione, præcipuo « aliquo munere, advectione suarum reliquiarum, invectione ” fidei, ejusdem promotione, et dilatatione, signis, virtutum * exemplis, doctrina, miraculis, aut gratia aliqua inibi fue* runt illustres, ac... habentur præ cæteris ut particulares » patroni, in necessitatibus a populis assolent invocari, υ particularemque ad respectiva loca quamdam habent « attinentiam ac cultum, connaturalem solemnitatem et « celebritatem sibi inibi vindicant, vi cujus specialem populi » requirunt affectum « et aliis præferuntur. Et specialiter quoad ordines juxta Guyetum illi sancti proprii sunt, « qui « religionem aliquam professi sunt, dum viverent, in ea pie *» et constanter ad obitum perseverantes, sacrum apud pos·> teros cultum publico Ecclesiæ judicio meruerunt... vel » qui licet extranei sint, affinitate tamen aliqua, aut alio ♦» quovis nexu ad ipsam religionem aut congregationem « utcumque pertinere noscuntur » (4). Diversa vero ratio (1) S. R. C. 23 Junii 1736, n. 3895-4014, 1; 22 Ap. 1741, n. 3961-4110, 6; 29 Jan. 1746, n. 4031-4180. (2/ Cavalieri loco cit. n. 7 et 9. (3; Tom. 2, dec. 121, n. 3. (4) Lib. 1, c. 14, q. 4. Vid. etiam cap. 1, q. 3 et 4. Tom. II. 24 1 1 11 ■■■ ■■■■■CBeHMKMHnQS' PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. : - [268) est quoad officia, quæ alicubi ex speciali recitantur induito, quin ulla intersit ad ordinem, diœcesim aut locum relatio, veluti illa sunt, quæ ex peculiari devotione, communicatione privilegiorum, vel ex alio extraneo titulo recitantur; quæque idcirco aliis officiis ejusdem ritus et dignitatis præferri nequeunt. Ita S. R. G. cum approbatione Apostolica (1) decla­ ravit, officia specialiter concessa congregationi ss. Redemp­ toris non esse consideranda lanquam propria ordinis, et in paritate ritus non esse præferenda in occurrentia sanctorum kalendarii dicecesani (2). Not. Licet duæ praecedentes regulæ certæ et universales sint; cum tamen intelligendæ sint de festis in reliquis pari­ bus : ex aliis titulis fieri potest, ut festum minus dignum digniori, et magis universale magis paiticulari præferalur : ideoque adduntur regulæ sequentes (3). -la Regula. Occurrente festo primario cum festo secundario ejusdem ritus, festum primai ium est celebrandum, et secun­ darium, licet sit dignius aut particularius, est transferendum. Datur hic locus opportunus subjungendi decreta generalia de festis primariis et secundariis. I. de pr.-eeSiinentia inter festa primaria et secundaria EJUSDEM RITUS. DECRETUM GENERALE. Jamdudum apud viros sacræ liturgiæ peritos quæstio age(1) 31 Mart. 1821, approb. 3 Ap. o. 4431-4581, 3. i -f (2) Vid. Gardeli. in dec. cit. el in dec. n. 4429-4581, nota 1; Questions discutées ά l'académie litury. a monte citorio 9 Jan. 1856, quest. 4, n. 112 136. (3) Veruni est, regulas sequentes, quartani et quintam, stricto ordine ponendas esse post primam, et regulam sextani ante tertiam. Attamen cum tres præcedentes regulæ sæpius, sequentes autem rarius sint adliibendæ; idcirco tum majoris claritatis, turn memorise juvandæ ratione tres præce­ dentes primo ponuntur, et deinde sequentes, veluti totidem exceptiones a primis Iribus regulis generalibus. [268] REGULÆ IN TRANSLATIONE SERVANDÆ. 371 batur gravissimi sane momenti quoad praeeminendam inter festa primaria et secundaria ejusdem ritus. Verum hac con­ troversia nondum composita, identidem Sacra Rituum Con­ gregatio peculiaribus in casibus responsa dedit, ac plura particularia edidit Decreta, quin umquam rem per generale Decretum definiret. Quum vero hisce postremis temporibus in ejusmodi quæstione maxima esset discrepantia ex multiplici atque opposita penes scriptores sacræ liturgiæ Rubricarum interpretatione; necessarium duxit Apostolica Sedes unicam tandem normam statuere, quæ ubique’ et ab omnibus, præ serlim in ordine Divini Ofllcii uniformiter redigendo, serva­ retur. Quocirca Sanctissimus Dominus Noster Leo Papa XIII commisit R. P. D. Augustino Gaprara, S. Fidei Promotori, ut votum ex officio exararet, in Ordinariis Sacrorum Rituum Congregationis Comitiis discutiendum; posteaquam diversæ ea de re a viris in Rubricarum scientia peritis habitæ fuerunt sontentiæ, elucubrationibus inulta eruditione exornatis. Quibus omnibus prælo cusis, communicatisque una cum voto præfati S. Fidei Promotoris, in Ordinario Saciorum Rituum Congregationis Cœtu, subsignata die ad Vaticanum coadunato, a me infrascripto Cardinali, eidem Sacræ Congre­ gationi Præfecto et Relatore, sequens Dubium propositum fuit, videlicet : An et quomodo festa secundaria Domini, B. Mariœ Virg., Angelorum, SS. Apostolorum, aliorum­ que Sanctorum præferenda sini festis Primariis ejusdem ritus cl classis, sed minoris dignitatis, tam in occursu, quam in concursu, et in eorumdem repositione? Itaque Emi ac Rmi Patres sacris tuendis Ritibus prepositi, mature perpensis rationibus tum a memoratis viris, tum a R. P. D. Promotore S. Fidei adductis, ita rescribendum censucrunt : In volo R. P. D. Promotoris Fidei, nimirum : Festa Primaria, utpote solemniora, aliis secundariis in casu praeferenda esse tam in occursu quam in con­ cursu, ad formam Rubricæ X, de Translatione festo­ rum n. 6. Quod si eadem festa transferri contingat, in illorum repositione servetur ordo prcescriplus in memo­ rata Rubrica n. ~ ; el jiat catalogus festorum, qua' uti Primaria,vel secundaria, retinenda sunt. Die 27 Junii 1893. 372 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [268] Demum his omnibus Sanctissimo eidem Domino Nostro relatis per me ipsum infrascriptum Cardinalem Præfectum, Sanctitas Sua sententiam ejusdem Sacræ Congregationis ratam habuit, et confirmavit, jussitque ita, et non aliter Rubricarum præscripta bac in re esse interpretanda : Re­ scripta, seu Decreta, tum generalia tum particularia, in con­ trarium facientia suprema auctoritate sua penitus abrogando. Die 2 Julii, anno eodem. Cajetanus Card. Aloisi-Masella, 5. Z?. C. Praefectus. Loco f Sigilli. Vincentius Nussi, R. C. Secretarius. II. CATALOGUS FESTORUM QUÆ UTI PRIMARIA VEL SECUNDARIA RETINENDA SUNT. DECRETUM GENERALE. luxta Decretum diei 2 Iulii nuper elapsi, quum a me infrascripto Cardinali Sacræ Rituum Congregationi Præfecto, et Relatore in Ordinariis Comitiis, subsignata die ad Vatica­ num coadunatis, proposita fuerit approbanda Catalogus Fes­ torum, quæ uti primaria vel secundaria retinenda sunt; Emi et Rmi Patres Sacris tuendis Ritibus præpositi, audito voce et scripto R. P. D. Augustino Caprara S. Fidei Promotore, ita rescribere rati sunt : Affirmative; evecto ad ritum Duplicis Majoris, in Kalendario ziniversali, festo Dedi­ cationis Basilicœ Ssmi Salvatoris, si Sanctissimo pla­ cuerit. Catalogus vero ita se habeat : (268] REGULÆ IN TRANSLATIONE SERVANDÆ. 373 FESTA PRIMARIA. IN CALENDARIO UNIVERSALI. § I. Duplicia Primce Classis. Nativitas Domini. Epiphania Domini. Pascha Resurrectionis. Ascensio Domini. Pentecostes. Festum Corporis Christi. Assumptio, et Immaculata Gonceceptio B. Μ. V. Nativitas S. Joannis Baptistæ. Festum S. Joseph Sponsi B. Μ. V. Festum SS. Apostolorum Petri et Pauli. Festum Omnium Sanctorum. Dedicatio propriæ Ecclesiæ. Patronus, vel Titulus Ecclesiæ. Patronus Principalis Regionis, vel Diœcesis, aut loci. § II. Duplicia Secundce Classis. Circumcisio Domini. Festum SSmæ Trinitatis. Purificatio B. Mariæ V. Annuntiatio B. Mariæ V. Visitatio B. Mariæ V. Nativitas B. Mariæ V. Dedicatio S. Michaelis Archangeli. Nalalitia Undecim Apostolorum. Festa Evangelistarum. Festum S. Stephani Protomartyris. Festum SS. Innocentium Martyrum. Festum S. Laurentii Martyris. Festum S. Annæ, Matris B. Μ. V. Festum S. Joachim, Patris B. Μ. V. § III. Duplicia Majora per Annum. Transfiguratio Domini. Dedicatio Basilicæ SSmi Salvatoris. Dedicatio S. Mariæ ad Nives. Festum SS Angelorum Custodum. Dedicatio Basilicarum SS. Petri et Pauli Apostolorum. Festum S. Barnabæ. Festum S. Benedicti Abb. Festum S. Dominici C. Festum S. Francisci C. Festum Patronorum minus Princi­ palium. § IV. Alia duplicia per Annum. Dies Nalalitia, vel quasi Natalitia uniuscujusque Sancti. PRO ALIQUIBUS LOCIS. S. Gabrielis Archangeli. S. Raphaelis Archangeli. Dies Natalitia, vel quasi Natalitia uniuscujusque Sancti. Commemoratio Sanctorum, quorum Corpora, vel Reliquiæ in Ecclesiis Diœceseos asservantur. BBISîb-z"aW‘ λ 374 .·: : jri PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [268] FESTA SECUNDARIA. IN CALENDARIO UNIVERSALI. § I. Duplicia Primœ Classis. Sacratissimi Cordis Jesu. § II. Duplicia Secundœ Classis. Festum SSmi Nominis Jesu. Festum Inventionis S. Crucis. Festum Pretiosissimi Sanguinis D. Solemnitas Ssmi Rosarii B. Μ. V, Festum Patrocinii S. Joseph. N. J. C. § III. Dupjlicia Majora. Exaltatio S. Crucis. Duo festa Septem Dolorum B. Μ. V. Commemoratio B. Μ. V. de Monte Carmelo. Festum SSmi Nominis B. Μ. V. Festum de Mercede B. Μ. V. Præsentatio B. Μ. V. Apparitio S. Michaelis Archangeli. Decollatio S. Joannis Baptistœ. Cathedra S. Petri Ap., utraque. Festum ejusdem ad Vincula. Conversio, et Commemoratio S. Pauli Ap. Festum S. Joannis ante portam La­ tinam. PRO ALIQUIBUS LOCIS. Officia Mvsleriorum et Instrumentorum Passionis D. N. J. C. SSmi Redemptoris. Sanctœ Familiœ Jesu, Mariæ, Jo seph. SSmi Cordis Mariæ. Desponsationis, Maternitatis, Puri­ tatis, Patrocinii B. Μ. V. Translationis Almæ Domus B. Μ. V. Exspectationis Parius B. Μ. V. B Μ. V. Auxilium Christianorum. Prodigiorum B. Μ. V. Apparitionis B. Μ. V. Immaculatæ. Commemoratio Omnium SS. Sum­ morum Pontificum. Item alia quæcumque festa sive Domini, sive B. Μ. V. sub aliquo peculiari titulo, sive Sanctorum, præter eoru Π dem natalem diem, uti luvenlionis Corporum, Translationis, Re­ ceptionis, Patrocinii, et hisce similia. Die 22 Augusti 1893. (268] REGULÆ IN TRANSLATIONE SERVâNDÆ. 375 Facta postmodum Sanctissimo Domino Nostro Leoni Papæ XIII, de his omnibus relatione per me ipsum infrascriptum Cardinalem Praefectum, Sanctitas Sua duplicem Catalogum, prouti superius exstat, approbavit ac vulgari præcepit; elevato ad ritum duplicem majorem, una cum festo Dedicationis Basilicae SSmi Salvatoris, festo etiam Dedica­ tionis Basilicarum ss. Petri et Pauli Apostolorum. Die 27, iisdem mense et anno. Cajetanus Card. Aloisi-Masella, S. /?. C. Prœfeclus. Loco t Sigilli. VlNCENTIUS Nussi, R. C. Secretarius. & Regula. In aequalitate ritus officia facultati va licet par­ ticularia et digniora officiis praeceptivis cedere debent, saltem in sequentibus. Facultativa sunt, quæ ex speciali induito aut privilegio concessa sunt; et præceptiva, quorum recitatio ex praecepto imposita est (1). Ita festum s. Joseph 19 Martii præferendum est festo septem dolorum B. Μ. V. ubi hoc sub eodem ritu celebratur (2); dedicatio ecclesiæ cathedralis a regularibus præferenda est festis ordinis 2 cl. (3); dedicatio ecclesiæ cathedralis a congre­ gatione ss. Redemptoris praeponenda est officio ss. Redemp­ toris titularis congregationis (4); item patrocinium s. Joseph, ubi celebratur sub ritu dup. 1 cl. cedere debet dedicationi, patrono loci et titulo ecclesiæ, non tantum quia est festum secundarium, sed etiam quia ritus 1 cl. dicto patrocinio tantum convenit ex induito et privilegio (5). Pariterque dicendum est, patronum loci, dedicationem et titularem (1) Ita Garlellini in dec. 4429-4579, nota prima ad 4. Item ibidem in nota ad 1 scribit : « In occurrentia... cum festis æqualis ritus, facultativa « praeceptivis cedere debent. » Item ibidem in nota ad 2 et similiter in dec. 4431-4581, ad 2. . □ ·- . (2) S. R. C. 4 Sept. 1875, n. 5626. (3) S. R. C. 27 Mart. 1779, n. 4244-4393, 8. (4) S. R. G. 31 Mari. 1821, n. 4431 4581, 2. (5) S. R. C. 14 Maji 1803, n. 4338-4487, 5. 376 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (268) ecclesiæ præferri debere patrono seu titulari ordinis, congre­ gationis religiosæ et monasterii, licet hic sit dignior (i), quia ordini et monasterio non de jure sed tantum ex privilegio et quadam convenientia patronus seu titulus competit, ut dictum est num. 217. Item festum patroni diœcesis, licet dignioris, in locis diœcesis, ubi alius patronus loci colitur, postponendum est patrono loci, dedicationi et titulari ecclesiæ, quia in illis locis ritus duplex 1 cl. festo patroni diœcesis non competit, nisi ex speciali privilegio, ut dictum est num. 225. Not. 1. supra dictum esse saltem in sequentibus, quia, etsi conveniat, ut festa facultativa præceptivis cedant, hæc tamen regula nondum videtur generaliter applicanda, tum quia S. R. C. hic necdum generalem regulam dedit, tum quia sic iere corrueret regula tertia, cum festa particularia ut plurimum sint facultativa. Not. 2. In occurrentia festi facultativi aut secundarii cu altero facultativo aut secundario, festum dignius juxta secun­ dam regulam esse præferendum (2). ii annexam habet, licet 6a Regula. Festum, quod feriationem II alias habet, seclusa hac qua­ retineat eumdem ritum, quem litate præcepti (3), præferri tamen debet festo particularis ecclesiæ, nisi hoc sit majoris ritus aut dignitatis (4). Sic festum patroni loci, quod cum feriatione celebratur, præfe­ rendum est titulari ecclesiæ etiam a regularibus, nisi titu­ laris sit B. Μ. V., angelus, apostolus etc. idque etia M in locis, in quibus solemnitas patroni in dominicam transfer­ tur, quia decreta Apostolica, quibus festa abrogata sunt, festorum ritum non immutarunt. Ratio est, quia cæteris paribus maxime dedeceret in una ecclesia festum peragere diversum ab illo, quod in illo loco, solemnissime celebratur; et major habenda est ratio publicæ celebritatis cleri et populi, quam solius cleri (5). ··< (1) Dec. cit. 14 Maji 1803, et 31 Mari. 1821. (2) Vid. Gardellini in dec. 4429-4579. (3) S. R. C. 2 Sept. 1741, n. 3970-4119, 3. (4) S. R. C. 5 Maji 1736, n. 3894-4044, ad tit. 10, de translat. dub. 5. (5) Gavantus sect. 3, c. 10, n. 15; Merati sect. 3, c. 8, n. 11, et c. 10, d. 10. tki [268] REGÜLÆ IN TRANSLATIONE SERVAND/E 377 7a Regula. 1° Cæteris omnibus paribus præferendum est officium, quod cum majori solemnitate et populi concursu celebratur (1). Juxta hanc regulam festa occurrentia uni­ versalia et particularia olim celebranda vel transferenda erant, ut patet ex decretis (2) : hæc autem decreta quoad hoc revocata dicenda sunt per decretum generale (3), quo declaratur in paritate ritus et dignitatis faciendum esse officium kalendarii particularis, et transferendum offlciu II kalendarii universalis (4). Et ita S. R. C. declaravit « rubri(1) S. R. G 11 Jan. 1749. n 4049 4198, 4 (2) S. R. C 7 Sept. 1680, n. 2779-2928, 10, et 20 Mart. 1683, n. 28703019, 4. (3) 12 Jul. 1704, n. 3551-3700, 3. (4) Dec. 7 Sept. 1680 eat ut sequitur : « Occurrentibus eodem die tribus • officiis ejusdem ritus, unum scilicet de ordine, aliud de kalendario ■ Ecclesiæ universalis, et aliud de aliquo sancto, cujus habetur corpus • vel reliquia insignis in propria ecclesia; de quo prius faciendum sit • officium? S. R. G. respondit : Faciendum est officium de digniori, seu ■ solemniori ; quæ vero sunt minoris dignitatis, seu solemnitatis trans’ » ferenda sunt. » Decretum 20 Mart. 1683 : « Si (officia) sint ejusdem • ritus et dignitatis, an præferendum officium loci officio in proprio reli• gionis calendario descripto? S. R C. respondit : Præferendum officium, » quod cum majori solemnitate et populi concursu celebratur, ad for• mam rubric, de translat. fest. num. 6. « Itera decretum Urbis et Orbis 12 Jul. 1704. u An in occurrentia festi calendarii particularis, et festi ” calendarii universalis cum paritate ritus, et sine excellentia majoris • dignitatis, faciendum sit de primo, translato secundo? S. R. G. omnibus • bene perpensis, et mature consideratis, censuit repondendum : Affir» mative. « In tribus igitur decretis eadem quoad sensura est petitio, diversa autem responsio in ultimo; et proinde concludendum est, solum ultimum decretum, seu illud generale Urbis et Orbis 12 Jul. 1704, tenen­ dum et sequendum esse, eo magis 1° quia S. R. G. postea semper eodem modo respondit, ut patet ex decretis citatis ad regulam tertiam, et alio 9 Ap. 1842, n. 4791-4937 : et 2° quia in dec. cit 20 Mart. 1806 declaravit : • rubricam (tit. X, n. 6) intelligendam esse de solemniori quoad ritum et » dignitatem, non quoad extrinsecam solemnitatem · quæ quidem in concurrentia, sed non in occurrentia est attendenda. Ita ut, sive decretum 20 Mart. 1806 agat de occurrentia, sive de ordine translationis, in eo tamen declaretur, rubricam tit. X, n. 6, quæ agit de occurrentia, intelligendam esse de solemniori quoad ritum et dignitatem, non quoad extrinsecam solemnitatem, quæ non est attendenda. ΐΤ-3 378 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1268] » cam (til. X, η. 6 et 7) intelligendam esse de solemniori » quoad ritum et dignitatem, non quoad exlrinsecam solem* nitatem, quæ in ordine translationis non est attendenda « (i). lia ut hæc et duæ sequentes regulæ tantum locum habeant, si ulrumque festum sit ejusdem ritus et ejusdem dignitatis, æque particulare vel universale, æque primarium vel secun­ darium, æque præceptivum vel facultativum. 2° Servandus est ordo litaniarum (2). 3° Sequendus est ordo martyrologii, si nihil obstet (3). 4° Dum eadem die occurrunt duo officia ejusdem ritus, alterum alicui diei mensis assignatum, alterum mobile, utpote alicui dominicæ aut feriæ affixum; præfertur officium diei mensis juxta decretum S. R. C (4) in quo petitur : *· Dum eadem die occurrunt duo officia B. Mariæ V. ” ejusdem ritus, alterum alicui diei fixe assignatum, alterum *» mobile utpote alicui dominicæ affixum, quod ex ulrisque « prævalere debet? S. R. C. declaravit : Prœferendum »» officium diei mensis. » 8a Regula. Si festa dedicationis, titularis ecclesiæ et patroni loci occurrant; præfertur festum dedicationis juxta tabellam duplicium 1 cl. in qua dedicatio praeponitur patrono et titulari, quia dedicatio est festum Domini, ideoque tan­ quam dignius præferendum est festis æque particularibus et localibus (5), idque etiam in casu, quo festum patroni cum feriatione celebratur, aut celebrari deberet, ut patet ex decretis citatis : nisi festum patroni aut tituli sit : s. Joseph, nativitas s Joanois B., festum ss. apostolorum Petri et Pauli, assumptio, aut I. conceptio B. Μ. V. aut festum omnium sanctorum, aut nisi titularis sit majoris dignitatis, uti s. crux (6). (L) 20 Mart. 1806, n. 4350-4500, 15. Vid. etiam dec. 16 Feb. 1781, η. 4252-4401, 17 et 18; 14 Maji 1803, n. 4338-4487, 5. • 2) S. R. C. 22 Aug. 1711, n. 3692-3841. Vid. supra ad regulam 2. (3) Qardellini in dec n. 4411-4561, 1. (4) 22 Jul. 1848, n. 4974-5135, 1. (5) S. R. C. 15 Dec. 1632, n. 825-972; 8 Aug. 1643, n. 1322-1469, 3; 12 Sept, 1840, n. 4750-4897, 5; Gardellini in dec n. 4429-4579, 1, et 44444594, IV ; Cavalieri tom. 1, dec. 16, n. 30. (6) S. R. C 24 Nov. 1708, n. 3646-3795, 1. (269] NOVUM OFFICIUM QUO DIE EST CELEBRANDUM. 379 Similiter anniversario dedicationis omnium ecclesiarum in territorio reipublicæ Gallicanæ occurrente in dominica post octavam Omnium Sanctorum cum festo patroni, in ecclesiis etiam non consecratis fieri debet de eodem anniver­ sario, translato festo patroni (i). Si titularis ecclesiæ et patronus loci occurrant, præfertur festum titularis ecclesiæ, quia festum particulare præcedit illud, quod est magis universale (2) : nisi patronus loci sit majoris dignitatis (3) aut celebretur cum feriatione, ut dictu H est supra ad regulam 6. Si occurrant patronus regni aut provinciæ, et patronus civitatis aut pagi, cæteris paribus præferendum est festum patroni particularis civitatis aut pagi (4). NOVUM OFFICIUM QUO DIE EST CELEBRANDUM. 269. Novum officium est celebrandum in die, quo per decretum concessionis vel aliud particulare decretum Apostolicum. seu S. R. G assignatur; et si dies non assignetur, in die obitus (5) nisi in hoc posteriori casu alius dies in kalen­ dario vel martyrologio Romano notetur. Not. triplicem adduci rationem computandi diem nata­ lem Sanctorum, videlicet : 1° a vespera ad vesperam, ita ut, si Sanctus hora quæ vesperis decantandis indicitur, obierit; dies sequens natalis censeatur; 2° a media nocte usque ad mediam noctem juxta usum communem; et 3° a fine com­ pletorii, inchoata jam nocte, ita ut natalis computetur dies, non qui noctem illam præcedit, sed qui sequitur. Sic pro festo s. Caroli, qui obiit 3 Novembris tertia hora noctis, dies 4 assignata est (6). (1) S. R. C. 28 Ap 1873, n 5546. (2) Merati sect. 3, c. 10, n. 9. (3) S. R C 9 Ap 1808. n. 4357-4507, 6. (4) Merati sect. 3, c 12, n. 2. (5) S. R C. 3 Junii 1662, n. 2023-2170; 22 Maji 1841, n. 4782-4928, l. (6) S R C. 25 Oct. 1610, apud Analecta juris Pontif. u. 368; 21 Jul. 1855, n 5220, 3; Guyetus lib. 2, c. 2, q. 2 et 4; Cavalieri tom. 1, dec. 45, n. 15-21, item dec. 97 et 100. 380 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (269) Quid autem faciendum est, si in die, quo novum oHiciu II ponendum foret, aliud otlicium modo celebretur? R. 1° Si utrumque sit officium Ecclesiæ universalis, et in II in die, quo novum officium ponendum esset, aliud officium kalendario Romano occurrat; vix ulla difficultas habetur, quia eo casu in concessione officii aut per particulare decre­ II sive uni sive alteri dies fixa assignari solet : quod autem tum si non fiat, et utrumque in die propria seu natali occurrat; in paritate ritus novum officium ulterius est transferendum, quia qui prior est tempore, potior est jure : et in diversitate H ritus oilicium majoris ritus in die propria est celebrandum, et illud inferioris ritus ulterius transferendum, prout factum fuit quoad officium s. Gregorii VII, et s. Mariæ Magdalenæ de Pazzis (i). Si autem pro novo officio Ecclesiæ universalis assignetur dies, quæ in aliquo loco, ordine, dioecesi aut ecclesia perpe­ tuo est impedita propter aliquod Ecclesiæ universalis festu II translatum, cui dies illa assignata fuit tanquam dies seu sedes propria : tunc vel novum officium præscribitur facien­ dum etiam in die assignata seu fixa extra diem propriam, et eo casu idem faciendum est ac in præcedenti, scilicet “ in paritate ritus noviter concessum officium ulterius trans­ *9 feratur, ” et in diversitate ritus « assignandum officium potioris ritus, et inferioris ritus ulterius transferen­ dum n (2). Vel novum officium faciendum præscribitur in die propria, et tunc novum hoc officium sive in paritate sive in diversitate ritus in die propria est celebrandum, et aliud modo translatum , ulterius est transferendum juxta decretum S. R. G. (3) quod sic habetur : * An novo festo n (s. Alphonsi Mariæ de Ligorio) alia dies sit assignanda (1) S. R. C. 23 Junii 1736, n. 3900-4049, 4, et 16 Feb. 1737, n. 39074056, 4. (2) Ita S. R. C. 7 Dec. 1844, n. 4839-4985, IV, et pariter 11 Jul. 1739, n. 3946-4095,2; 1 Oct. 1740, n. 3953-4102, 2; 4 Sept. 1745, n. 4026-4175, 5; 29 Jan. 1752, n. 4074-4223, 4 ; 13 Mart. 1804, n. 4342-4491, 6; 16 Ap. 1853, n. 5183,III. (3) 12 Sept. 1840, n. 4763-4910, dub. 2. (269] QUO DIE CELEBRANDUM NOVUM OFFICIUM· 381 w in particularibus illis ecclesiis, ubi 2a Augusti celebratur « festum s. Marthæ, an vero festum s. Alphonsi Mariæ de » Ligorio sit præferendum, et festum s. Marthæ ulterius » transferendum ad primam diem non impeditam? 2° Quid, « si alicubi die 2a Augusti hactenus celebrari consueverit « festum aequalis aut altioris ritus ex. gr. s. Petri ad vin* cula, in ecclesiis, ubi prima Augusti celebrari debet dies * octava s. Jacobi Apostoli tanquam patroni? S. R. G. resn cribendum censuit quoad primam quaestionem : negative * ad primam partem; affirmative ad secundam. Quoad « secundam quaestionem : quum sint translata, ulterius « progrediantur juxta rubricas : dies enim secunda * Augusti est propria s. Alphonsi Mariæ de Ligorio » (1). Adeoque cum petitio ad 2 ut patet, generalis sit, et ratio responsionis « quum sint translata » etiam generalis sit; decretum ut regula quoque generalis in similibus haberi debet (2). Hic autem non obstat decretum supra citatum 7 Dec. 1844 m Mechlinicn. quia hoc, ut ex petitione et responsione patet, de diverso agit casu, scilicet, quo novum officium præscribitur faciendum non in die propria seu natali, sed in die determinata seu assignata. R. 2° Si officium prius celebratum sit Ecclesiæ universalis, et novum particulare; tunc si novo particulari officio dies non assignetur in concessione officii aut per particulare de­ cretum, et officium Ecclesiæ universalis sit æqualis vel potioris ritus; eo casu officium Ecclesiæ universalis est celebrandum et retinendum in sede propria, et novum particulare ulterius (1) Verum est s. Alphonsuin kalendis Augusti circa meridiem obiisse : at cum potior officii pars tunc sit absoluta, dici potest ejus officium a ves­ peris tantum incipi, et diem secundam seu sequentem ut ejus natalem et propriam considerari. Quod confirmari potest : 1° ex martyrologio, in quo 8. Alphonsus secunda et non prima Augusti refertur, cum contra alii sancti, qui a die natali transferuntur, in die natali et assignata nominari soleant : et 2° ex officio, in quo mutatio versus hymni Iste confessor ia breviariis Romie editis non notatur. Vid. Guyetus 1. 2, c. 2, q. 2, et Cava­ lieri tom. 1, dec. 97, n. 14. (2) Vid. Cavalieri tom. 1, dec. 93, η. IV el V. 382 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [269) tiansferendum (1). Certum enim est, ut scribit Gardellini (2> non esse exturbandum illud, quod in possessione est. Verum quidem est, decreta S. R. C. dare præferentiam officiis par­ ticularibus; sed illa ordinem ponunt servandum in occur­ rentia plurium festorum aequalis ritus eodem die; nullam autem dant regulam quoad designationem dierum, in quibus collocanda sunt officia nova, si dies, in quibus ponenda forent, pleni sint officiis æqualis ritus : non enim valet illatio ab occurrentia ad assignationem. Si autem novo officio particulari dies assignetur in conces­ sione officii aut per particulare decretum, cum tunc habeatur vera occurrentia; regulae numeri praecedentis sequendæ sunt : hoc tamen notato, officium Ecclesiæ universalis, in die propria prius celebratum, non posse amoveri ad faciendum officium particulare postea concessum in die assignata extra diem natalem, ut patet ex responsione prima. R 3° Si prius officium sit particulare, et novum univer­ sale, regulæ numeri praecedentis sequendae sunt, cum tunc officium particulare præferentiam habeat (3); nisi officium universale occurrat in die natali, et particulare in die tantum assignata, ut in responsione prima dictum est. R. 4° Si utrumque officium sit particulare, celebrandum est illud, quod in die propria occurrit, vel quod prius est con­ cessum. Ita S. R. G. (4) respondit festum s. Ildefonsi prius concessum, in Hispania a die 23 Januarii non esse transferen­ dum, sed festum desponsationis B. Μ. V postea concessum. Not. oilicium concessum pro die non impedita officio nove II lectionum, censeri impeditum officio novem lectionum trans­ lato seu in perpetuum mutato (5). (1) S R. C. 22 Aug. 1813, n. 4399-4549, 7; 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 40; 14 Junii 1845, n. 4881-5026, 1; 16 Ap. 1853, n. 5183, IV. l2) In dec. n. 4399-4549, 7. Item n. 4411-4561, 1. (3) S. R. G. 1 Mart. 1681, n. 2794-2943, 1, et 4 Sept. 1745, n. 40264175, 1. (4) 2 Oct. 1683, n. 2889-3038, 4; 15 Maji 1819, n. 4411-4561, 1. p) S. R. C. 14 Mart. 1643, n. 1288-1435. (270) QUO DIE CELEBRANDUM NOVUM OFFICIUM 383 270. Si officium particulare extendatur pro alia die, quando recitandum est ab iis, quibus prius erat concessum? R Regula est, pluribus S R. C. responsis confirmata, quod officia peculiariter concessa, certis assignata diebus, si temporis successu aut ad totam diœcesim, et respective ad provinciam, vel ad universalem extendantur Ecclesiam, pro diversis tamen diebus, in bis recitanda sint, relictis sedibus in particulari concessione assignatis (1). Sic S. R. G. decrevit quoad oilicium s. nominis B. Μ. V. (2), officium B. Μ. V. de mercede (3), festum ss. nominis Jesu (-1), oilicium s. Camilli de Lellis (5), patrocinium s. Joseph (6), quoad regulares utentes kalendario diœcesano, qui eo casu tenen­ tur se conformare eidem kalendario diœcesano quantum ad officia sanctorum, licet ipsis specialiter fuerint concessa pro aliis diebus (7), quoad officium s. Angelæ Mericiæ (8), et ofllcium ss. Redemptoris (9). Cavalieri tamen (10) sequentes limitationes affert, scilicet « si concessio universalis parti» cularibus parcere se explicet, si concessio particularis sit « tempore posterior, aut si aliter ferat legitima consuetudo. * Not. 1° in casu prædicto omnes sese conformare debere non tantum quoad diem, sed etiam quoad oilicium, si differat a priori concesso (11). Not. 2. per extensionem officii non derogari induito prius concesso celebrandi festum sub alliori ritu aut cum octava (12). (1) Ita Gardellini in dec. n. 4431-4581, ad 6. (2) 17 Jul. 1684, n. 2905-3054. (3/ 19 Januarii 1697, n 3263-3412, 2. (4 28 Νυν 1722, n. 3803-3953. (5) 17 Aug. 1771, n. 4208-4357, 1. (6) 18 Dec. 1779, n. 4246 4395, 10. (7) 31 Mart. 1821, n. 4431-4581, 6. (8) 20 Apr. 1822, n. 4439-4589, 2. 19) 17 Jul. 1830, n. 4514-4663. (10) Tom. 1, dec. l"0, 7. (11) S. R. C. 17 Jul. 1684, n. 2905-3054, 3; 18 Dec. 1779, n. 4246-4395, 10; 16 Nov. 1874, Mechlinicn, quoad ofllcium s. Bonifacii Ep. et Mart* 5 Junii. (12) S. R. C. 19 Jan. 1697, n. 3263-3412, 3; 17 Jul. 1830, n. 4514-4663; 7 Ap. 1832, n. 4533 4682; 29 Nov. 1856, n. 5230. 384 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1272] 271. An novum officium est acceptandum; R. Distinguendo : vel concessio est praeceptiva, et eo casu sicut omnes et in omnibus Summo Pontifici praecipienti obedire tenentur, sic etiam novum officium ab omnibus acceptari debet, etiam a regularibus, modo concessio ad illos extendatur, etiam non obstante aliquo decreto capituli etiam generalis, quo præscribitur nullum novum officium acceptari posse nisi a capitulo generali, quia capitulum licet generale praecepta Summi pontificis limitare non potest, nisi, ut excipi debet, tale capitulum generale vel aliae ordinis constitutiones, quæ aliter præscribunt, a Sede Apostolica sint approbatae : vel concessio est facultati va. et eo casu ad libitum acceptari potest, ut dicetur num. 285. Modo autem acceptetur a solo ordinario, et ejus jussu in Kalendario apponatur; omnes clerici eidem subjecti illud acceptare tenentur (1) : et modo acceptetur a solo generali ordinis, omnes regulares, quibus generalis est præpositus, idem etiam acceptare tenentur, ita ut non sit in facultate succedentium superiorum generalium, vel capituli generalis, vel inferiorum illud non acceptare seu rejicere (2). 272. An novum officium eodem anno, quo conceditur, est recitandum? Affirmative, quatenus officii recitatio tempore congruo evenire potest; scilicet quando ejus notitia pervenit præce denter ante diem, cui est assignatum ; aut si eo anno in die propria est impeditum, quando notitia pervenit ante diem, in quam juxta rubricas est transferendum : secus vero, quando notitia pervenit post eosdem dies, eo anno omitti­ tur (3). Cavalieri tamen dicit, se non credere, quoties notitia opportune pervenit, eo anno officium ita rigorose praecipi, ut si particularia kalendaria ad adventum ejusdem notitiae jam sint evulgata, hæc quilibet sequi non valeat eodem officio (1) S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 10. (2) S. R. C. 14 Junii 1845, n. 4878-5023, et 23 Maji 1846, n. 4905-5051, in una ordinis Prœdicatorum. (3) S. R. C. 11 Jul. 1739, n. 3946-4095, 1; Cavalieri tom. 2, dec. 376. (273J 385 IN QUAM DIEM FIT FESTORUM TRANSLATIO. omisso, ne quandoque mutationes plurimas in officiis trans­ latis, quæ recitanda supersunt, sine duce facere cogatur, praesertim quia de clero adsunt plurimi, qui non probe sciunt rubricarum leges. Not. “ facultatem concessam in litteris et bullis canoni« zationis, celebrandi festum de aliquo Sancto canonizato, et « officium de eo recitandi, non posse ad exercitium deduci, » nisi eo modo, et forma, qua specialiter per Sedem Apostolicam et S. R. C. permittitur « (1). IN QUAM DIEM FIT FESTORUM TRANSLATIO. 273. In quam diem et quo ordine translatio festorum fieri debet ? R. 1° De praecepto fleri debet in primam diem non impe^ ditam (2). Quæ regula semper oblinet, dum unum tantum festum est transferendum. 2° Si plura festa transferantur, ante omnia alia in primam diem non impeditam transferri debet illud, quod est majoris ritus, sive ante sive po^t alia sit translatum, sive sit dignius sive non, modo sit altioris ritus : alia autem, etiam prius translata, ulterius transferuntur (3). Sic duplex 1 cl. trans­ fertur ante dup. 2 cl. etc. 3° In paritate ritus ante alia celebrari debet in prima die non impedita illud, quod est dignius (4) seu solemnius. Quæ festa sint aliis digniora vide num. 268 ad regulam secundam; quæ sint aliis solemniora vide eodem num. ad regulam quar­ tam in decreto generali de festis primariis et secundariis; * eadem »> enim * militat ratio in fixatione, quæ probaret in (1) (2) (3j (4) 1743, S. R. C. 1 Ap. 1662, n. 2019 2166. Rub. hujus Ut. X, n. 1, 2, 3 et 5. Rub. hoc tit X, n. 7; S. R. C. 7 Dec. 1743, n 4001-4150, 3. Rub. hoc tit. X, n 7; S. R. C. 2 Sept. 1741, n. 3970-4119, 2; 7 Dec n. 4001-4150, 3; 20 Sept. 1806, n. 4350-4500, 15. Tom. II. ’ 25 386 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [273} translatione « (i). Ita declaravit S. R. G. festum (2) s. Gabrielis translatum celebrandum esse ordine dignitatis, non ordine temporis translationis. Notandum apostolos et evangelistas æquiparari, ita ut, si festum s. Marci et simul ss. apostolorum Philippi et Jacobi transferatur, illud s. Marci præferendum et prius celebran­ dum sit (3). 4° In paritate ritus et dignitatis seu solemnitatis festa trans­ lata reponenda sunt eo ordine, quo erant celebranda in propriis diebus : ita ut juxta ordinem temporis, quo sunt translata, prius celebretur illud, quod est primo seu a longiori tempore translatum, deinde quod est secundo loco translatum, et sic deinceps (4). Id servandum est : 1° licet dies sequens vacuus sit sive non (5) : 2° sive festum sit praeceptivum, seu habeat annexum praeceptum audiendi sacrum, sive non (6) : 3° sive oflicia sint particularia, sive universalia, nullo habito respectu, quod oflicium translatum sit Ecclesiæ universalis, nationis, dioecesis, ordinis, aut ecclesiæ particularis; horum enim ratio quidem attenditur in occurrentia, sed non in translatione seu repositione (7) : 4° sive festum solemniter celebretur, sive non, quia extrinseca solemnitas in ordine translationis non est attendenda (8). Not. quoad officium ad aliam diem fixam mutatum, si iterum transferri contingat, non attendi ad diem, qua prius celebrabatur, vel modo adhuc in kalendario describitur, sed ad diem, qua nunc fixe celebrandum est. Excipiuntur a prædictis solutionibus : 1° Festum sacratis­ simi Cordis Jesu, quod per decretum S. R. G. Urbis et Orbis (1) S. R. C. 7 Dec. 1743, n. oit, (2) 19 Junii 1773, n. 4217-4366, 5. (3) Dec. gen. 17 Jul. 1706, η. 3599-3748 (4) Rub. hoc tit. X, n. 7, et dec. 2 Sept. 1741, n. 3970-1119, 2; 7 Dec 1743, n. 4001-4150, 3. (5) Dec gen. 22 Dec. 1696, n. 3260-3409, el cit. 2 Sept. 1741, 2. (6) Dec. cit. 2 Sept. 1741, 1. (7) S. R. C. 5 Maji 1736, n. 3894-4044, de translat. dub. 5. (8) S. R. C. 20 Sept. 1806, n. 4350-4504, 13, 14 et 15. (273) IN QUAM DIEM FIT FESTORUM TRANLATIO 387 28 Junii 1889, feria VI post octavam Corporis Christi, lamquam in sede propria, recolitur; et non nisi solemnilatibus rilus Duplicis primæ classis universalis Ecclesiæ nempe Nativitatis s. Joannis Baptislæ ac ss. apostolorum Petri et Pauli, necnon Festis particularibus ejusdem ritus, ceu Dedicationis, ac Titu­ laris Ecclesiæ, locique Patroni, quando hæc sub duplici præcepto fiunt, locum cedit; quibus in casibus, die immediate ea Festa insequenti, veluti in sede propria reponitur. 2° Festum purificationis B. Μ. V. quod, si in dominica privilégiais occurrat, singulari privilegio transferendum est in feriam secundam immediate sequentem, licet impeditam festo æqualis rilus, quod transferri debet, modo non sit altioris ritus (1) : et cum transferatur in feriam secundam tanquam in sedem pro­ priam, præferenduni etiam est in dicta feria cuicumque festo 1 cl. translato (2). 3° Festum s. Joseph, quod, si occurrat in Dominica Passionis, transfertur in feriam secundam imme­ diate sequentem, et si incidat in Majorem Hebdomadam, in feriam quartam post Dominicam in Albis, tanquam in sedem propriam (3); nisi ea die occurrat Duplex 1 cl. ceu Dedicatio­ nis, ac Titularis Ecclesiæ, Iccique Patroni, quando hæc sub duplici præcepto fiunt, quibus in casibus die immediate se­ quenti illud reponitur (4'. 4° Festum Nativitatis s. Joanris Baptislæ, quod si occurrat in festo ss. Corporis Christi, trans­ ferendum est in sequentem feriam sextam, quæ non sit impe­ dita Duplici primæ classis cum feriatione; tunc enim trans­ fertur iterum in sequentem diem similiter non impeditam (5). 5° Festum Annuntiationis B. Μ. V de quo vide torn. III, n. 92. 6° Festum ss. nominis Jesu, quod impeditum dominica septua­ gesimae, transfertur in 28 Januarii ut dicetur torn. III, n. 85. 7° Festum 7 dolorum, de quo vide torn. III, n. 93 et 107. 8° Festum pretiosissimi Sanguinis I). N. dominica prima Julii, (1) Rub. hoc tit. X, n. 1, et dec. gen. 20 Jul. 1748, η. 4048-4197; 24 Maji I860, η. 5295. (2) Vid. tom. Ill, u. 83, 87 et 92. (3) S. R. C. Urbis et Orbis 15 Aug 1892. (4) Decret, gen. 27 Junii et 2 Julii 1893. (5) Decret, gen. 27 Junii et 2 Julii 1893. 3«8 PARS 4. RUBRIC.-® GENERALES BREVIARII. [274] ut dicelur tom III, n. 103. 9° Festum cum octava, si hæc nondum sit finita, ut dicetur num. 278 Nullum autem privilegium habet festum particulare præ universali, ut supra dictum est. neque festum cum feriatione præ alio, neque patronus, titulus aut aliud quodcumque festum, quod cum magna etiam solemnitate celebratur : ita ut hæc fesla, si transferenda sint, post alia majoris ritus aut dignitatis, et etiam post alia aequalis ritus, si hæc sint prius translata, et in primam diem non impeditam sint repo­ nenda (1). *474. Quinam sunt dies impediti et non impediti quoad translationem festorum? R. Dies impediti sunt omnes, in quibus occurrit : 1° festum duplex vel semiduplex (2), dies octava, aut dominica (3). 2° Dies impediti sunt vigilia nativitatis Domini, feria 4a cine­ rum, omnes feriæ hebdomadae sanctæ, et vigilia Pentecostes. 3° Impediti sunt dies infra octavas epiphaniæ, paschatis et pentecostes pro quocumque officio translato; item dies infra octavam ss. Corporis Christi pro duplici minori et majori, etiam infra eamdem octavam translato (4), non autem pro duplici 1 et 2 cl. quod etiam in diem, in qua semiduplex impeditur, transferri potest (5); dies vero infra aliam octavam impediti non sunt pro festo duplici, quod in diem infra octa­ vam transferri potest et debet (6), etiamsi ante octavam translatum sit, et etiam infra octavam nativitatis Domini, si dies 30a Decembris sit sabbatum, in quo fit officium de octava nativitatis, juxta decreta S. R C. (7 , quibus aliud revocatur decretum (8), quo permittebatur aliquod officium duplex translatum reponi etiam in 30 Decembris, quando (1) Vid. dec. 31 Mart. 1821, η. 4429-4579, 3. (2) Ruh. hoc tit. X, η. I ; 22 Ap. 1871, n. 5483, VII. (3' S. R C. 12 Mart. 1618, n. 406-553, 1. (4) S. R. C. 7 Sept. 1680, u. 2779-2928, 2. (5) S. R. C 7 Maji 1853, n. 5186, 1. (6) Rub. hoc tit. X, n. 3. et dec. 24 Feb. 1680, n. 2768-2917. (7) 27 Jan 1778, n. 4236-4385, et 24 Sept. 1842, n. 4801-4947, 2. (8) 23 Feb. 1839, n. 4703-4849, 4. 1275) IN QUAM DIEM ΙΊΤ FESTORUM TRANSLATIO. 389 incidit in feriam sextam, in qua locum habet officium domi­ nicæ infra octavam nativitatis; ita ut duplex in diem 30 De­ cembris tantum transferri possit et debeat, dum dies 3OU De­ cembris incidit in sabbatum (1). 4° Dies impedita est illa feria, in qua anticipatur officium dominicæ 2 post epiphaniain, non autem illa, in qua anticipatur officium dominicæ 3, 4, 5 et 6® post epiphaniam vel 23® post pentecosten. 5°Quoad vigiliam epiphaniæ dubitatur; plures tamen /2) dicunt hanc esse diem impeditam pro quocumque officio translato, quia officium hujus vigiliæ æquiparatur officio do H inicali. Dies igitur non impediti sunt omnes, in quibus prædictis exceptis, fit de feria, simplice et de die infra octavam. Ite; II in feria sexta post octavam ascensionis fieri potest de festo translato (3i. De secunda Novembris, in qua fit commemoratio fidelium defunctorum agetur tom. Ill, η. 109, et de festis ad libitum infra num. 284 275. 1. Not. translationem erronee seu non in prima die factam, non esse sequendam nec tolerandam (4) «■ neque con­ i’ suetudinem huic suffragari posse; quod enim ex errore aut « ignorantia factum est, corrigi omnino debet ac tolli; neque ullo tempore potest præscriplionem inducere, praesertim « si recens sit consuetudo, et cum lata lege pugnet. Quam« quam nec admittenda foret, nullamque vim obtineret, dato ·’ etiam quod antiqua esset, cum nec laudabilis nec laliona’> bilis sit, quales esse illas oportet, quas servari posse, jura « concedunt - (5). Not. 2. si festum transferatur a tempore quadragesimali ad paschale, et a paschali post tempus paschale, in utroque casu servandum est ritum, qui convenit tempori, in quod transfertur (6). (1) Cavalieri tom. 2, c 21, n. 1. (2) Gavantus s. 6, c 7, n 1; Merati s III, c. X, n. Ill; Guyetus lib 4, c. 5, q. 5 et c. 12, q. 7; Cavalieri tom. 2. c. XV, n 18. (3, S. R. C. 11 Aug. 1691, n. 3095-3244, 10. (4) S. R. C. 20 Sept 1806, n. 1355-4505, 1, et U Mare. 1820, u 44164566, 1, 2, 3. (5) Gardellini in dec. cit. ad 3. (6) Vid. torn. III, n. 69. ·».· 390 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [276] MUTATIO FESTORUM IN DIEM FIXAM. ί 70. Quando aliquod officium ob occursum alterius officii quotannis et constanter est impeditum, ad aliam diem in perpetuum transferri seu permutari debet, quæ dies ei fixa manet et tanquam propria, in eaque consideratur tanquam occurrens : ita ut ab ea amplius amovendum non sit ob alia officia etiam majoris ritus et dignitatis, aut prius translata; et si sit duplex, etiam in dominica occurrente celebrandum sit (t). Not. 1° hanc translationem seu mutationem intelligendam tantum esse de ecclesiis seu locis quorum Sanctus non est patronus, ita ut, licet officium alicujus Sancti pro tota dioe­ cesi perpetuo in diem fixam transferatur, equidem ecclesiæ et loca, quorum ille est Patronus, eumdem propria die cele­ brare possint et debeant (2). Not. 2° licet regula generalis sit, officio semper impedito diem fixam assignandam esse, eaque regula per plurima decreta probata et confirmata sit; nulla tamen rubrica nul­ loque decreto generali praescribi aut declarari, officium semper impeditum de praecepto in diem fixam transferendum esse, et in primam diem liberam singulis annis transferri non posse. Unde si particulari officio dies fixa assignari nequeat, quia hæc facultas in concessione officii reservata fuit, prout officium beatorum Martyrum Japoniæ dioecesi Mechliniensi 25 Julii 1867 indultum fuit; hoc officium semper impeditum, in aliam diem fixam transferri nequit. Mutatio alicujus officii in diem fixam de jure antiquo S R. Congregationi reservata erat (3); sed postea generalis data fuit facultas mutationem faciendi S. R. Congregatione (1) S. R C. 20 Nov. 1717, n. 3753-3903; 15 Sept. 1736, n. 3904-4053; 28 Jul 1742. n. 3980 1129; 22 Aug. 1744, n. 4012-4161; 6 Feb. 1858, ii 5256. I, ct alia citanda. (2) S R. C. 21 Jul. 1855. n. 5215, 2. (3; S. R C 13 Junii 1671, n. 2390-2542, 1. (277] MUTATIO FESTORUM IN DIEM FIXAM. 391 inconsulta (1). Adeoque mutatio officii perpetuo impediti, sive sit Ecclesiæ universalis sive particularis, nunc fieri potest juxta rubricas et S. R. C. decreta, absque alia facultate a S. R. C. obtenta, cum approbatione tamen Rmi Episcopi loci ordinarii circa electionem diei, et justificatis apud ipsum translatorum numero et causis, dierumque assignatorum ordine et qualitate (2). Si dies propria, a qua ob occurrendam cum alio officio allions ritus aut dignitatis festum aliquod perpetuo transla­ tum fuit, tractu temporis perpetuo libera et vacua reddatur; festum translatum suæ propriæ diei statim restitui potest et debet, nisi ex hoc sequatur non levis perturbatio et confusio in ordinando kalendario (3). Id tamen fieri nec debet nec potest, quando dies non perpetuo sed accidentaliter libera redditur, v. g. quando dies octava cessat, adveniente quadra­ gesima (4), etiamsi id sæpissime fiat (5). 277. Mutatio festorum sequitur easdem regulas, ac trans­ latio, de qua numeris praecedentibus actum est (6). Notanda tamen sunt sequentia. 1° Fieri debet in primam diem non impeditam, ita ut nemini, neque Ordinario loci, liberum sit aliam diem pro libito assignare (7); et si assignatio facta non sit in prima die non impedita juxta rubricas, talis error sit corrigendus (8) : in dubio tamen an dies bene assignata fuerit, nihil est inno­ vandum (9). Hæc autem mutatio in primam diem non impe(1) S. R. C 22 Ap 1741, n. 3961-4110, 7; 15 Maji 1745. n. 4022-4171, 1; 11 Mart. 1820, n. 4416-4566, 1. (2) S. R. C. 22 Aug. 1744, n. 4011-4160, 5; 22 Aug. 1744, n. 4012-4161; 11 Mart. 1820, n. 4416-4566, in not. (3) S R. C. 18 Oct. 1818, n. 4403-4553, 8; Cavalieri tom. 1, dec. 93, η. XI XVIII. (4) S. R. C. 22 Jul. 1848, n. 4963-5124. (5) S. R. C. 24 Mart. 1860, n. 5300. (6) S. R. C. 7 Dec. 1743, n. 4001-4150, 3. (7) S. R. C. 7 Dec. 1630, n. 738-885; 23 Junii 1736. n 3900-4049,4; 15 Maji 1745, n. 4022-1171, 1; 11 Mart. 1820, n. 4416-4566, 1, et in nota» (8) S. R. C. 11 Mart. 1820, n. cit ad 2. (9; S. R. C 6 Sept. 1845, n. 4887-5032, 7. 392 PARS 4. RÜBRICÆ GENERALES BREVIARII. (277) ditam fieri debet in primam diem non perpetuo impeditam, id est : 1° ante alia officia ex accidenti, pro hac aut altera vice translata, licet hæc sint majoris ritus, dignitatis, aut prius translata : et 2° post officia modo in perpetuum translata seu mutata, quamvis hæc sint minoris ritus, dignitatis, aut a bre­ viori tempore translata. Sic etiam “ cum aliquod festum jam » translatum, iterum moveri contigerit a die sibi semel » assignata; non est opus, ut cætera alia festa post ipsum « translata, a diebus sibi respective assignatis denuo amoM veantur : nisi forte nova kalendarii constructio ex integro « assumeretur « (1). Si tamen nova kalendarii constructio fiat, officia a s. Sede certis diebus assignata, ut s. Francisci Salesii, s. Petri Nolasci, etc. equidem amoveri nequeunt, hæc enim facultas nullibi conceditur (2). Si plura simul officia in per­ petuum sint mutanda, in illis ordo ritus, dignitatis seu solemnitalis et temporis servandus est (3). Not. 1. novam constructionem seu reformationem kalendarii aut directorii ex speciali causa a S. R. C. sæpius concessam esse (4); hanc autem facultatem Episcopis non competere, sed a S. R. C. concedendam esse (S). Not. 2. ordinem prædictum servandum esse, non tantum in ordinando kalendarium diœcesanum, sed etiam in ordinando kalendarium particularis alicujus ecclesiæ : ita ut. si in par­ ticulari loco aut ecclesia officium, quod occurrit in die festo aut octava patroni seu titularis, sit mutatum in diem fixam, ab hac die non sit amovendum, licet postea aliud officium pro tota dioecesi in eadem die transferatur et assignetur; sed hoc in particulari illo loco aut ecclesia ulterius sit transferendum Sicut enim festa diœcesana aliaque particularia occurrentia cu H universalibus, præferuntur, et ita uniformitas in diœcesi (1) S. R. C. 22 Aug. 1744, n. 4011-4160, 4, et 27 Mart. 1773, n. 42124361. I. •2) S. R C. 28 Nov. 1682, n. 2858 3007, 1. t3) S. R. C. 7 Dec. 1743, n. 4001-4150, 3. Λ <4> S R C. 26 Jan 1793, n. 4299 4448, 14, et 19 Sept. 1801, n. 4329 4478, 8 (5) S. R. C. 29 Sept. 1806, n 4351-4501, 6. [277] MUTATIO FESTORUM IN DIEM FIXAM. 393 non servatur cum Ecclesia universali (1); sic nec in parti­ culari loco aut ecclesia uniformitas cum dioecesi servari debet i2). Hic non obstat decretum 12 Sept. 1810 (3) quia hoc, ut ex petitione patet, supponit novam constructionem seu redactionem kalendarii, quando in omnibus festis, in perpe tuum mutatis aut jam mutandis, ordo ritus, dignitatis seu solemnitatis et temporis servandus est. 2° Mutatio festi semiduplicis, perpetuo impediti, fieri potest in diem infra octavam, quæ semiduplicia occurrentia admittit, sive festum hoc semiduplex ante octavam sive infra eam impediatur (4). 3° Mutatio festi in perpetuum fieri nequit in diem 28 Ja­ nuarii, quæ relinquenda est vacua, ad reponendum festum ss. nominis Jesu, in dominica septuagesimæ occurrens (5). 2° Neque in diem tertiam Februarii, quæ relinquenda est vacua ad tiansferendam purificationem B. Μ. V. dum domi­ nica privilegiala impeditur (6). Ob eamdem rationem idem (licendum erit de 26 Martii, ad reponendam in ea annuntia­ tionem B Μ. V., quæ gaudet eodem privilegio translationis in sequentem diem, ac festum purificationis. 3° Neque in diem commemorationis fidelium defunctorum, ut dicetur torn. III, n. 109. 4° Neque in diem alicujus festi ad libitum, quia tunc festo ad libitum nunquam locus esset 7), etiamsi festum ad libitum propter octavam perpetuo impellatur (8). In diem tamen 3am Februarii, et 26a,,‘ Martii festum accidentaliter impeditum transferri potest et debet Quoad reliquos dies im­ peditos vel non impeditos translatio et mutatio conveniunt. (1) S. R. C. 14 Aug. 1858, n. 5264, 1. (2) S. R. C. 23 Juo. 1853, n. 5191, 2. i3) N. 4763-4910, l. (4) S R. C. 13 Maji 1745, n. 4022-4171, 2, et 19 Ap. 1749, n. 4053-4202. (5) S. R. C. 5 Maji 1736, n. 3894-4044, ad tit. 10, dub. 1; 7 Maji 1746, n. 4032-4181, 1: 31 Mart. 1821, n. 4431-4581, 7. (6) S. R. C. 9 Aug. 1681, n. 2812-2961, 2, et 23 Maji 1835, n. 45974746, 15. (7) S R C. 22 Aug. 1744, n. 4011-4160, 6, et 31 Mart. 1821, n. 44314581, 7; 26 Mart. 1859, n. 5282. (8) S. R. C. 9 Maji 1871, Cameracen, in Actis S. Sedis vol. 6, fol. 351. 394 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [278] DE TRANSLATIONE FESTI CUM OCTAVA, SOLEMNITATE, FERIATIONE ET INDULGENTIA. 27S. Festum, quod celebratur cum octava, per se non præfertur in occursu festi sine octava, quod est ejusdem ritus et dignitatis seu solemnitatis (1); octava enim non elevat ritum : adeoque in occursu et translatione, exceptis infra dicendis, servandae sunt regulæ num. 267, 268 et 273. Si festum cum octava sit transferendum, sine speciali in­ duito a propria die amovere non potest aliud duplex vel etiam semiduplex, infra octavam occurrens, ut hujus loco celebre­ tur (2). Si festum post integram suam octavam transferatur, nullo amplius gaudet privilegio, et suo ordine transferri debet : si tamen dies non impedita occurrat, priusquam octava finem habeat, in repositione præferendum est aliis festis, etiam majoris ritus vel dignitatis prius translatis, quæ tamen non gaudent octava, vel post suam octavam transfe­ runtur (3). Idem privilegium habet non tantum in die infra octavam, sed etiam in ipsa die octava, si hæc aliter non sit impedita (4), eo quod festum infra suam octavam reputandum sit tanquam in die propria. Si festum habens octavam occur­ rens in dominica, impediatur alio festo majoris ritus vel dignitatis seu solemnitatis, quod tamen non habet octavam, et nulla dies non impedita infra hebdomadam occurrat; reponi potest in die octava seu in dominica sequente, in qua alias de die octava fleret, si festum alicui dominicæ sit affixum (5); non autem si diei mensis jam in dominica occurrenti sit assigna­ tum. in quo casu post dominicam est transferendum (6). Si festum sive accidentaliter sive perpetuo (7) post totam (1) S. R. C. 11 Jan. 1749, 4049-4198, 4. (2) S R. C. 21 Ap. 1646, n. 1407-1555. 3. et 16 Ap. 1834, n. 4579-4728. (3) S. R G 13 Mari. 1804, n. 4343-4493, el 12 Ap. 1823, n. 4444-4594, 3, et in not. (4) Vid. dec 14 Maji 1803, u. 4338-4487, 4. (5) S R. C. 7 Dec. 1844, n. 4846-4992, 2. Urgellen. 11 jan. 1884, n. 5904 ad IV. iG) S. R C. 16 Feb. 1754, n. 4093-4242; 17 Sept. 1853, n. 5196 3. .(7) S. R C. 16 Sept. 1741, n. 3973-4122, 1. (28OJ TRANSLATIO FESTI CUM OCT. FERIAT. ET INDULG. 395 suam octavam transferatur, vel in die sua octava celebretur; illo anno celebratur sine octava, nisi ex speciali privilegio aliter fieri liceat (1). Si autem festum transferatur intra suam octavam, ita ut aliqui dies octavæ supersint; tunc ab octava supprimendi sunt dies, qui transacti sunt ante festi celebraj tionem : ita ut si festum transferatur in diem immediate sequentem, amittatur prima dies octavæ; si in diem secun­ dam, amittatur dies prima et secunda octavæ, et sic deinceps, Diebus etiam festi celebrationem præcedentibus in officio non i facienda est aliqua commemoratio de octava ; quia cum octava nihil aliud sit quam festi continuatio, festum prius debet celebrari et inchoari, quam continuari possit. Si festum infra I suam octavam transferatur, non ideo octava prolongatur, neque dies octava transfertur, sed de hac fit officium duplex in ipsa die, quæ alias erat octava, si festum non fuisset trans­ latum (2). De festo annuntiationis B.M V. agetur torn. III, n. 92. 279. Si festum, quod cum solemnitate extrinseca cele­ bratur. transferatur; solemnitas festi fit eo die, quo occurrit, licet officium transferatur (3). Quid si occurrat cum alio, vide num. 208, ad 7am regulam. 280. Si transferatur festum, quod feriationem annexam habet, non transfertur feriatio, sed hæc servatur eo die, quo festum cadit (4). Quapropter si festum, quod de præcepto ser­ vatur, occurrat feria quinta in cœna Domini, non quidem omnes sacerdotes, sed aliqui missam privatam ante solemnem celebrare possunt ac debent, ut fideles præcepti implemento non desint (5). Hæ missæ privatæ celebrandæ sunt non de festo, sed de cœna Domini, cum Gloria et Credo ut in missa (1) S. R. C. 1 Sept. 1866, n. 5370. (2) Rub. hoc tit. X, n. 1, in fine. (3) S. R C. 15 Sept. 1668, n. 2300-2451, 10. (4) S. R. C. 20 Mart 1706, n. 3590-3739, et 10 Dec. 1733, n. 3870-4020. (5) S. R C. 24 Mart. 1660, n. 1893-2040; 13 Sept. 1692, d. 3110 3289; 10 Jan. 1693, n. 3152 3301, 13; 12 Sept. 1716, n 3743 3893; 28 Jan 1719, n. 3772-3922; 31 Jul. 1821, n. 4433 4583, 1, in not.; 1 Junii 1876, ο. 5664, 1. -·rpiSVr 396 r PARS -1. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [281) solemn! diei (1). Si occurrat feria sexta in parasceve, manet obligatio abstinendi ab operibus servilibus, sed non audiendi sacrum (2) neque assistendi officio hujus diei, cum hoc nullibi præcipiatur (3). Si in sabbato sancto occurrat, missæ private præter unicam solemnem sine speciali induito non permit­ tuntur (4), adeoque fideles, qui possunt, missæ solemni inte­ resse tenentur. Excipitur tamen festum annuntiationis B.M.V. quod, si in feria 6* parasceves et sabbato sancto occurrat, in Ecclesia universali una cum feriatione in feriam secundam post dominicam in albis transfertur (5); hæc autem specialis est prærogativa, quæ ad alia festa sine speciali induito non extenditur (6). 281. An translato.festo, etiam transferuntur indulgentiae, festo concessae? Respondetur per sequens decretum Urbis et Orbis 9 Aug. 1852 (7i : - Cum hac nostra præsertim ætate, maxime ob « ecclesiasticas conventiones ab Apostolica Sede cum exteris ” nationibus initas, festorum legitimæ translationes occur- rant; et generatim cum per hujusmodi translationes ex » justis causis, debitis tamen cum facultatibus factas (licet „ etiam pro sola externi cultus celebratione quin et una « simul officium cum missa transferatur), fidelium devotio - excitetur ad laudandum Dominum in sanctis ejus, huic « fidelium pietati fovendæ atque animarum saluti quam « maxime interest, ut etiam indulgentiae his festis adnexæ - transferantur. Quamvis autem alias tum a S. Rituum - Congregatione, tum ab hac Sacra Congregatione Indul- genliis sacrisque Reliquiis præposita quæsitum fuerit, - utrum in translatione festorum etiam translate intelli(1) S R. C. 7 Sept. 1816. n. 4376-4526. 15 et 16. (2) S. R. C. 20 Mart 1706, n. 3690-3739. (3) Merati tom. 1, p. 4, tit. 9, n. 77. (4) Dec gen. 11 Mart. 1690, η. 3055-3202; 10 Jan. 1693, η. 3152-3301, 13, 31 Jul. 1821, η 4433-4583, 3, et in nota. l5) Dec cit. 11 Mart. 1690. I (6) 2 Sept. 1741, n. 39704119. 1. (7) S R. C. ladulg. apud. Priuzivalli, n. 627. Ed. Ratisb. 1883, n. 3601 (28!) TRANSLATIO FESTI CUM OCT. FERIAT. ET INDULG. 297 « gantur adnexæ indulgentiæ, et vel negativa intercesserit * responsio, vel in singulis casibus recurrendum esse ad » hanc S. Congregationem sancitum esset, nec unquam n generali decreto publice evulgato usquedum huic transla« tioni indulgentiarum provisum fuerit; attamen Emi Patres v in generalibus comitiis hujus Sacræ Congregationis, atten« tis actualibus temporum hujusmodi et peculiaribus locorum « et ecclesiarum et fidelium circumstantiis, atque etiam die « 16 Februarii currentis anni pro concessione generali ♦> translationis indulgentiarum occasione translationis festo » nun supplicandum Sanctissimo unanimiter censuerunt. v SSmus itaque Dominus Noster PIUS PAPA IX audita de - his omnibus relatione per me infrascriptum Secretariæ « ejusdem S. Congregationis Substitutum in audientia diei * 9 Augusti 1852 facta, benigne mandavit ut omnes indul« gentiæ quæ hucusque quibusdam festis concessæ fuerunt * ac in posterum concedentur, vel quæ pro iisdem festis μ aliquibus ecclesiis et publicis oratoriis pariter concessæ « fuerunt et in posterum concedentur, vel etiam si libuerit ” de consensu Ordinarii illæ concessæ in sacris supplicatio « nibus, aut in novendialibus, vel septenariis, sive triduanis * precibus ante vel post festum vel ejus octavario perdurante; » translatée intelligantur pro eo die quo festa hujusmodi etiam * quoad solemnitatein tantum et externam celebrationem * (non tamen quoad officium et missam) in aliquibus locis. » vel ecclesiis, publicisque oratoriis, sive in perpetuum, sive » aliqua occasione, sive ad tempus eoque durante, legitime * transferuntur. Cum vero transfertur tantum officium cum « missa, non autem solemnitas et exterior celebratio festi, « indulgentiarum nullam fieri translationem decrevit. ” Hanc autem Apostolicæ benignitatis concessionem eadem « Sanctitas Sua, quibuscumque in contrarium non obstan« tibus, ac perpetuis futuris temporibus absque ulla brevis « expeditione valituram, per hoc S. Congregationis decre« tura typis impressura publicari voluit, dummodo ceteræ » omnes aliæ conditiones in particularibus vel generalibus „ concessionibus praedictarum indulgentiarum pro iis adipis« cendis præscriptæ omnino serventur. »> · 398 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (281) Not. 1. hanc indulgentiarum translationem generalem esse, et comprehendere omnes in ejusmodi festis lucranda* indulgentias, tam partiales quam plenarias, non tantum ecclesiis et oratoriis, sed etiam coniralernitatibus, congrega­ tionibus piisque operibus concessas 2. Hanc indulgentiarum translationem tantum locum habere in festis, quæ legitime seu juxta conventiones ab Apostolica Sede initas aut debitis cum facultatibus trans feruntur, ut patet ex toto contextu ; non vero in illis, qum sine facultate Apostolica pro arbitrio rectoris ecclesiæ trans­ feruntur. 3. Si cum solemnilate et externa celebratione officium etiam transferatur, indulgentias etiam transferri : quum enim decernatur, cum transfertur tantum officium cum missa, non autem solemnitas et exterior celebratio festi, indulgentiarum mdlam fieri translationem ; dicendum est. cum transfertur non tantum officium cum missa, sed etiam solemnitas et exterior celebratio festi, indulgentiarum fieri translationem : ita ut clausula non tamen quoad officium et missam habet sensum non restrictivum sed explicativum, q. d. licet non quoad officium et missam. Ita translato officio annuntiationis B. Μ. V. cum solemnilate seu feriatione, etiam transferuntur indulgentiæ huic festo concessae. An indulgentiæ manent annexæ diei, a qua officium trans­ fertur, si non transferatur solemnitas, vel officium in propria die nullam solemnitatem habeat? R. 1. Si ad indulgentiæ consecutionem requiratur assis­ tentia missæ aut officio festi, indulgentia cessare videtur pro ea die, a qua officium transfertur, defectu conditionis requi­ site Sic S. R. C. (1) pro dioecesi Barcinonensi declaravit, si patrocinium B. Μ. V. sit transferendum, simul transferri plenariam indulgentiam, concessam fidelibus qui missæ con­ ventual! festi patrocinii intersunt, et fideles eamdem lucrari non posse, si missæ conventual! alterius sancti in ipsa domi­ ti) 11 Sept. 1790, υ. 4293-4442, 6. [281) TRANSLATIO FESTI CUM OCT. FERIAT. ET INDULG, 390 nica 2a Novembris intersint Ita etiam pro quibusdam locis, ubi festum patrocinii pri vi legio translationis non gaudet, in occursu diei octavæ omnium sanctorum concessit duas can­ tare missas, unam scilicet de octava, et alteram de patro­ cinio (1). Item in casu translationis patrocinii B. Μ. V. rescribendum censuit, supplicandum esse pro translatione indulgentiæ (2). Secus indultum fuit quoad indulgentiam plenariam conces­ sam in fe^to ss. nominis Jesu et s nominis Mariæ fidelibus, qui missæ solemni interfuerint, per decretum S. C Indulg., in quo declaratur, si officium fesli sit transferendum, missæ solemni, quæ tunc istis diebus cantatur de dominica vel festo altiori occurrente, annexam esse indulgentiam plenariam : quod decretum Clemens XIII approbavit, atque ita perpetuis futuris temporibus indultum I-nnocentii XIII intelligendum esse declaravit (3). R. 2. Si festum alii diei assignetur, sive in perpetuum transferatur, uti factum fuit quoad festa ss. nominis Jesu, s. nominis Mariæ, s. Joachim etc., indulgentia cessat in die, aqua festum transfertur (-1), et simul transfertur ad eamdem diem ad quam festum transfertur (5). R. 3 Si officium accidentaliier pro hac vice in aliam diem transferatur; indulgentia manet annexa diei, a qua officium transfertur : quia decretum Urbis et Orbis 9 Aug. 1852 decernit in hoc casu indulgentiarum nullam fieri transla­ tionem adeoque supponit easdem manere annexas diei, a qua officium transfertur (6). (1) 16 Jun. 1663, n. 2076-2223, 1, et 23 Jan. 1700, n. 3398-3547. (2) 14 Juu. 1845, n. 4868-5013, 1. (3) S. C. Indidg. 1 Mart. 1762, n. 252. (4) Dec. gcn. 17 Jul. 1684, n. 2905-3054, 2; Cavalieri tom, 2, dec. 118, n. 13. (5) S. C. Indu’g. 12 Januari 1878, in Aciis s. Sedis vol. X, fol. 521. (6) Vid. Cavalieri loco cit. ad XII et XIV. 400 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [2821 DE OFFICIIS, PRO QUORUM TRANSLATIONE DESUNT DIES VACUI USQUE AD FINEM ANNI. 285.1° Officia semiduplicia et duplicia, quæ sive perpetuo, sive accidentaliter pro hac aut altera vice sunt impedita, et defectu diei vacui ante finem anni celebrari nequeunt, ad annum sequentem (uti olim a S. R. G. concessum fuit) non sunt transferenda (1), nec anticipanda (2), sed reducenda ad ritum simplicem, et in propriis diebus consideranda tanquam simplicia, cum eorumdem commemoratione in missa, utris­ que vesperis et laudibus, atque cum nona lectione historica ad matutinum, composita ex omnibus lectionibus propriis secundi nocturni per modum unius (3), exceptis triduo sacro majoris hebdomadæ, festis paschatis et pentecostes cum duo­ bus diebus sequentibus, et omnibus duplicibus 1 classis, in quibus nihil fit de festis impeditis, et hæc simpliciter hoc anno omittuntur (4). In secundis tamen vesperis feriæ tertiæ paschatis et pentecostes et aliorum duplicium 1 cl. de dictis officiis fit commemoratio in casu, quo de ipsis commemoratio in die sequente facienda est (5). Aliis autem diebus, etiam in festis 2 cl., de prædictis offi­ ciis impeditis fieri debet ut supra dictum est, exceptis missis dominicæ palmarum et vigiliae pentecostes, in quibus etiam in missis privatis de illis non fit commemoratio, licet ut alias in officio fieri debeat (6). Hæc commemoratio fit ordine, quo (1) S. R C. 7 Dec. 1743, n. 4001-4150, 4. (2) S. R. C. 19 Jun. 1773, n. 4217-4366,7, el 27 Aug. 1S36, n. 4635-4784,1. (3j S. R. C. 26 Nov 1735, n. 3889 4039, 5; 16 Sept. 1741, n. 3973-4122, 3; 31 Maji 1817, u. 4388-4538, 4; rub. tit. X, n. 1, in fine; tit. IX, n. 10. (4) S R C. 15 Jun. 1776, n. 4229-4378, 1 et 2 in fine; 18 Dec. 1779, n. 4246-4395, 1, 2. 3; 11 Mart. 1837, n. 4661-4810; rub. tit. IX, 7. Cen­ sent Ephemerides liturgicæ, volutu. I, fol. 669, duplicis majoris, et minoris Doctoris fieri commemorationem in omnibus duplicibus 1 classis, exceptis diebus Tridui mortis Domini, Paschatis et Pentecostes. (5) S R. C. 28 Mari. 1775, n. 4229-4378, 4; rub. lit. IX, 7, in fine. (6) Dec. cit. 28 Mart. 1775, ad 3 et 6; 18 Dec. 1779, ad 1; item 27 Feb. 1847, d. 4931-5084, 2. (282] DE TRANSLATIONE SI DESINT DIES VACUI. 401 dictum est π. 263; et in vesperis juxla regulas tabellæ con«jurrentiæ, ac si de ipsis officium fieret (1). 2° Lectio horum duplicium et semiduplicium impeditorum omittenda est : 1° in officiis trium lectionum; 2° infra octavam Corporis Christi, nisi officium fiat de duplice, ut dictum est Hl n. 244; 3° quandocumque legitur 9a lectio homiliæ feriæ aut dominicæ (2); 4° si lectiones 2 nocturni non sint propriæ etbistoriæ (3); 5° in dominicis, in quibus legitur nonum res­ ponsorium (4). Etsi autem in prædictis casibus, nona omitta­ tur lectio, commemoratio tamen in vesperis, laudibus et missa ut alias fieri debet. 3° Licet regula generalis sit, ut jam dictum est, officia duplicia et semiduplicia impedita, pro quorum repositione dies vacui desunt, ad ritum simplicem esse reducenda; excipiuntur tamen : 1° festa duplicia 1 et 2 cl., quæ in hoc casu transferenda sunt in proximam diem impeditam festo semiduplici et in hujus defectu in proximum duplex, quod tunc eo anno ad ritum simplicem redigatur (5); et 2° alia duplicia ex speciali induito, ubi tale habetur (6). Juxta decre­ tum S. R. G. 9 Maii 1884, n 5911 festum S. Silvestri, semper impeditum ob festum Titularis propriæ ecclesiæ, fixe in diem 30 Decembris transferri debet cum commemoratione Dominicæ. Not. 1° In occursu diei octavæ et festi duplicis, officium diei octavæ relinendum esse, et simplificandum festum oc­ currens, licet majoris ritus et dignitatis, dummodo non sit 1 vel 2 classis (7). Not. 2° Finem anni, de quo decreta agunt, intelligendum esse de anno vulgari, qui incipit 1 Januarii et desinit 31 De­ cembris (8). (1) S. R. G. 23 Ap. 1875, VIII, n. 5607. (2) S. R. C. 28 Mart. 1775, n. 4229 4378, 5. (3) S. R. G. 13 Mart. 1804, n. 4340-4(89, et 31 Maji 1817, n. 4388-4538, 4. (4) S. R. G. 14 Maji 1856, n. 5224, 1. (5) Dec. gen. 13 Mart. 1804, η. 4342. A 4492, et 31 Maji 181/, n. 43884538, 1, 2, 3. (6) S. R. G. 13 Mart. 1804, n. 4340-4489. (7) S. R. C. 9 Ap. 1808, n. 4358-4508, 3, et 31 Maji 1817, n. 4388-4538, 4. .(8) S. R C. 30 Aug. 1755, n. 4107-4256. Tom. IL 26 402 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [284) Not. 3° Officia duplicia et semiduplicia nihil facere circa officium, in quo ad ritum simplicem rediguntur, adeoque in dominicis non mutari colorem, neque omitti preces et suffra­ gia, neque tertiam orationem (1). DE OFFICIIS AD LIBITUM. 283. Officia sub certo respectu quoad præsentem mate­ riam considerari possunt tripliciter : 1° de præcepto, hoc est ex obligatione imposita Ecclesiæ universali vel alicui parti­ culari, qualia officia, dum impediuntur, semper transferuntur: 2° ad libitum, quæ in breviario aut particulari kalendario ita expresse notantur, uti sunt pro Ecclesia universali festa s. Canuli 19 Jan. et s. Remigii 1 Oct., item pro omnibus Hispaniarum regi subjectis illud s. Juliani 28 Jan. 3° Officia, quæ conceduntur de licentia ac induito Sedis Apostolicæ, et concedi solent sub clausula fleri posse, recitari posse etc. 284. Officia stricte dicta ad libitum, de quibus supra ad 2 dictum est, ita inscribuntur, non quatenus pro libitu semper omitti vel recitari possunt; sed quatenus in quodam casu ad libitum omitti vel recitari possunt; etsi impediantur, non transferri uti festa piæceptiva, sed omitti debent, ut ex dicendis patebit. Hæc oflicia stricte dicta ad libitum, si in propriis diebus sint impedita, sine speciali induito quacumque ex causa non transferuntur, licet etiam perpetuo impediantur (2), sed sive sint duplicia sive semiduplicia, simpliciter omittuntur, et nihil de iis fieri potest, si in diebus impeditis occurrant. Dies impediti pro festis ad libitum licet duplicibus, sunt, præter enumeratos dies num. 267 resp. 1 et 2 : 1° dies octava et dies infra quamcumque octavam, nisi aliter indultum (1) Dec. cit. 28 Mari 1775, ad 7 et 8. (2) Dec. gen. 20 Dec. 1673, η. 2519-2671; 20 Nov. 1677, η. 2692 2844, 5. 24 Jan. 1682, η. 2823-2972, 1; item dec. gen. 24 Jan. 1682, n 2827 2976. [284] UE OFFICIIS AD LIBITUM. 403 sit (1). 2° Oilicium de præcepto occurrens, etiam semidu­ plex, licet illud ad libitum sit duplex etiam majus (2 . Neque etiam, ut hic notandum est, licet transferre oilicium occur­ rens de præcepto, causa faciendi aliud ad libitum, quamvis utrumque sit duplex (3). 3° Dominica quaecumque (4). 4° Sab­ batum, in quo anticipatur officium dominicæ ante septuage­ simam, ut dictum est num. 237 in fine. Pro festo autem ad libitum dies impedita non est illa, in qua alias aliquod offi­ cium translatum poneretur, aut aliquod officium votivum semel per hebdomadam aut per mensem concessum recita­ retur : in casu enim liberum est, oilicium ad libitum reci­ tare ; et officium translatum ulterius transferre vel illud votivum omittere (5). Si tamen liberum sit. oilicium ad libi­ tum in casu recitare; sequitur etiam liberum esse, illud omittere, et oilicium translatum aut votivum recitare, prout S. R. G. respondit (6) pro officio votivo festum semiduplex ad libitum “impedimentum esse ad libitum; impedire enim, « si amat oilicium festi ad libitum recitare; non impedire, « si ab eo abstinendum censet, n Festum autem translatum numquam mutari seu fixe reponi potest in diem festi ad libitum, ut dictum est num. 277, nisi id ex speciali induito permittatur. Pro assignatione festi ad libitum in alia die, si de eo reci­ tare placeat, recurrendum est ad S. R. G. (7) uti aliquando concessum fuit, sed manente eodem ritu et qualitate festi ad libitum (8). Not. si festum ad libitum, ut illud s. Remigii, in breviario notatum sit simplex de præcepto; eo casu si de illo sub ritu (1) S. R. C. 28 Dec. 1682, n. 2856-3005, 1, et 25 Sept. 1688, n. 30233172,1. · , ' (2) Dec. gen. 24 Jan. 1682, η. 2827-2976; 28 Nov. 1682, η. 2S58-3007, 1; 23 Aug. 1704, η. 3552-3701, 2. (3) S. R. G. 2 Dec. 1684, n. 2924-3073, 10. (4) Dec. gen. cit. 24 Jan. 1682. (5) Dec. gen. cit. 24 Jan. 1682. (6) 16 Feb. 1669, η. 2318-2469, 5. (7) 20 Nov. 1683, η. 2891-3040, 1. (8; 2 Oct. 1683, η. 2882-3031, et 7 Maji 1746, n. 4032-4181, 3. 404 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1286) ad libitum fieri nequeat, de illo equidem faciendam esse com­ memorationem cum nona lectione, ut de aliis simplicibus, sine ejus tamen commemoratione in 2 vesperis (1). 285. Officia, quæ conceduntur sub clausula fieri posse, recitari posse vel simili forma, absque expressa notula ad libitum, certo sunt ad libitum eo sensu, quatenus acceptari possint vel non : olim etiam post acceptationem fuerunt habita ut praedicta ad libitum, et subjecta decreto generali 24 Jan. 1682 de non transferendis officiis ad libitum (2); nunc vero sive duplicia sive semiduplicia, quæ sub simili forma conceduntur, sub nomine ofliciorum ad libitum non amplius comprehenduntur, ita ut, postquam fuerint accep­ tata seu usu recepta, non amplius sit in potestate acceptan­ tis, successoris aut inferiorum eadem omittere, sed ipsa sint de praecepto, in diebus impeditis transferantur, et si sint duplicia, in dominicis celebrentur (3). Ad quem horum offi­ ciorum acceptatio attineat, vide num. 271, et apud Cavalieri tom. 1, dec. 79, 7. Not. in concessione officiorum terminos indulti esse atten­ dendos, utrum præceptum importent vel simplicem faculta­ tem; in dubio autem quoad casus particulares ad S. R. C. recurrendum esse (4). DE OFFICIIS CONCESSIS LOCO PARTICULARI ET AFFIXIS DOMINICIS AUT FERIIS. 28G. “ Officia concessa alicui regno, nationi, dioecesi, r> civitati aut oppido, si ob occursum aliorum officiorum >» celebrari nequeant diebus assignatis, sunt omittenda, vel imploranda facultas transferendi « (5). Verum hoc decre(1) S R. C. 20 Nov. 1677, n. 2697-2849, et 12 Mart. 1678, n. 2710-2859, 7. (2) S. R. C. 20 Nov. 1683, n. 2891-3040, 2. (3) S. R. C. 16 Sept. 1730, n. 3841-3991, 6; 6 Sept. 1738, n. 3929-4078; 2 Maji 1801, n. 4325-4474, 5; 12 Sept. 1840, n. 4763-4910, dub. 3; 14 Jun. 1845, n. 4878-5023; 17 Jul. 1848, n 4905-5051. (4) S. R. C. 20 Sept. 1806, m. 4351-4501, 10 et 11. (5) S. R. C. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 39. [287J DE OFFICIIS AFFIXIS DOMINICIS AUT FERIIS. 405 tum “ specialiter intelligilur de officiis affixis certis diebus, » nimirum vel in feriis, vel in dominicis ** (1). 287. Officia igitur particularia non dominicis vel certis feriis, sed diebus mensis affixa, transferri possunt et debent, licet tantum sint facultativa, modo sint recepta, ut num. præc. dictum est. Particularia autem officia, affixa certis dominicis vel feriis, ut dominicæ 1®, 2® mensis, feriæ 2®, 3æ etc. istius hebdo­ madae, sine speciali facultate transferri nequeunt; sed sunt omittenda, sive accidentaliter sive perpetuo impediantur (2). Officia hæc impediuntur 1° festo altioris ritus et dignitatis seu solemni tat is (3); 2° die octava, si officium affixum feriæ aut dominicæ sit duplex minus aut majus (4); 3° impediri etiam videntur festo aequalis ritus et dignitatis seu solemnitatis <5). Si tamen sint de praecepto, id est, si indultum contineat ter­ minum praeceptivum, transferri possunt et debent (6). Officia universalia breviarii romani affixa feriis aut domi­ nicis, sunt festa ss. nominis Jesu, septem dolorum B Μ. V. feria 6a post dominicam passionis et dominica 3 Septembris, patrocinii s. Joseph dominica 3 post pascha, ss. Cordis Jesu, pretiosissimi Sanguinis D N. J. C. dominica prima Julii, s Joachim dominica intra octavam assumptionis B. Μ. V. s. nominis B. Μ. V. dominica intra octavam ejusdem nativi­ tatis, et rosarii dominica 1 Octobris. Hæc omnia sunt de præcepto, et transferuntur, ut torn. 3, p. 5, dicetur in pro­ priis locis. (1) S R C. 12 Sept 1840, n. 4763-4910, dub. 3. (2) S. R. C. 20 Mart. 1683, n. 2870-3019, 5; 19 Jun. 1700, n. 3416-3565, 6; 23 Maji 1835, n. 4596 4745; 1 Sept 1838, n. 4696-4842, 6; 14 Jun. 1845, n. 4880-5025; 11 Sepi 1847, n. 4953-5114, 3 et 11; 25 Sept. 1852, n. 5182; 21 Jul. 1855. n. 5213; 15 Sept. 1881, n. 5826, 1. (3) S. R. C. 20 Nov. 1683, n. 2891 3040, 4. (4) Idem dec. cit. (5) S R. C. 2 Dec. 1684, n. 2924 3073, 10; 25 Sepi. 1688, n. 3023-3172. 3, et 22 Jul. 1848, n. 4974-5135, 1; 9 Maji 1884, n. 5909, 4. (6) S. R. C. 5 Maji 1736, n. 3894-4044, alia dubia 10; 11 Jan. 1749, n. 4019-4198, 3. 403 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [288] w Officia archidiœcesis et civitatis Mechliniensis, affixa certis dominicis, scilicet s. Liberti M., ss. reliquiarum, patrocinii B. Μ. V. et translationis s. Rumoldi ex speciali induito (1) transferri possunt juxta rubricas ad primos insequentes dies liberos. Item festum relationis et. rccollectionis reliquiarum s. Rumoldi dominica infra octavam principalis festi s. Ru­ moldi, occurrente officio potioris ritus vel majoris dignitatis seu solemnitatis, tanquam in sede propria transferri valet quinto Nonas Julii (2). Officia mysteriorum et instrumentorum dominicæ passionis, quæ in pluribus locis infra hebdomadas post septuagesimam et tempore quadragesimali celebrantur, sine speciali facultate transferri nequeunt, pt si facultas transferendi concessa sit, numquam tamen ultra quadragesimam transferri possunt, etiamsi nulla reperiatur dies libera ante quadragesimæ finem (3). DE OFFICIIS VOTIVIS SS. SACRAMENTI, CONCEPTIONIS B. Μ. V. ET ALIIS Notandum. Numeris sequentibus, a n. 288 ad n. 291 inclu­ sive, agitur de officiis votivis speciali privilegio concessis; ast n. 292 agetur de officiis votivis per annum, quæ persol­ vere loco officiorum ferialium indultum est per decretum Urbis et Orbis, diei 5 Julii 1883. 2SN. Officia votiva, quæ semel aut pluries in singulis hebdomadis aut mensibus ex speciali recitantur privilegio, olim sæpius concessa sunt, scilicet de ss. Sacramento sin­ gulis feriis quintis, de conceptione B. Μ. V. in sabbatis, de s. patrono, de fundatore ordinis etc.; sed per generalia decreta (4) statutum est ** quod in posterum hujusmodi officia « votiva amplius non recipiantur. ” (l) S. R. C. 22 Maji 1841. (2i S R. C 27 Jul. 1842. Hæc duo indulta, omissa in collect. Gardellini habentur in directorio archid. Mechl. 1842. p. 94, et 1843 in fine. (3 S. R C Il Sept 1847, n. 4953-5114,3 et 4 ; 15 Sept. 1881, n. 5826, 2. (4/ 7 Jul. 1753, n 4085-4234, et 11 Maji 181G, n. 4867-4517. (290J DE OFFICIIS VOTIVIS. 407 289. Hæc officia votiva, si in feria assignata impedian­ tur, in aliam feriam transferri nequeunt, quia non sunt de præcepto sed ad libitum (1), et affixa certis feriis, qualia officia non transferuntur, sed simpliciter omittuntur, si impediantur. Quamvis autem sint ad libitum, clerici tamen, qui ad horas canonicas obligantur, tenentur recitare officia votiva, ex induito Apostolico concessa, si jussu ordinarii in kalendario diebus non impeditis apponantur (2). 290. Dies impediti pro his officiis votivis, etiam duplici­ bus, concessis pro diebus non impeditis aliquo festo duplici vel semiduplici, sunt omnes : 1° in quibus occurrit officium quodeumque 9 lectionum, scilicet festum duplex, et semiduplex etiam translatum, dies octava, et dies infra quamcumII que octavam; et 2° feriæ adventus, quadragesimæ, quatuor temporum, vigiliarum sive cum sive absque jejunio, feria secunda rogationum, item illa feria, in quam officium dominicæ anticipatae secundum rubricas est reponendum, etiamsi ii ­ de his diebus nulla sit facta specialis mentio in aliquibus offi ciorum concessionibus, juxta decretum generale (3), quod etiam servandum est in casu, quo habetur consuetudo con­ traria aut concessio anterior (4), et licet officium votivum per totam hebdomadam aut mensem impediatur (5). 3° Officium votivum pro singulis mensibus concessum, pariter omittendum est in illis mensibus, in quibus de eodem officium de præ­ cepto recitatur (6). 4° Si officium votivum occurrat in feria, in qua festum ad libitum similiter occurrit; liberum est offi(1) S. R. C. 17 Junii 1679, n. 2747 2896. (2) S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4597-4716, 10. (3) 20 Mart. 1706, n. 3592 3741, ut etiain habetur initio brev.; item 7Sepi 1680, n. 2779-2928, 6; I Oct. 1740, n. 3953-4102, 3; Cavalieri tom. 2. dec 188. (4) S. R. C. 17 Maji 1760, n. 4142-4291; 13 Sept. 1760, n. 4147-4296; 16 Feb 1781, n. 4252-4401, 12 et 14; 27 Feb. 1847, n. 4935-5088; 20 Dec. 1864, n. 5340 et 5344. (5) S. R. C. 10 Junii 1690, n. 3073-3222, 2, et 1 Oct. 1740, n. 3953-4102, 3. (6) S. R. C. 5 Oct. 1697, n. 3297-3446, et 15 Sept. 1815, n 4366-4516, 5. 408 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [2911 cîum ad libitum omittere et votivum recitare, vel votivum omittere et illud ad libitum recitare, ut dictum est n. 284. 5° Si duo officia votiva occurrant, fieri debet de officio speciali seu magis particulari (1). Not licet officia votiva in adventu locum non habeant, si tamen occurrant in sabbato ante adventum, vesperas fieri ac si non esset adventus (2). 291. Quomodo officium votivum sit recitandum, an ut in die festo, an de communi; an lectiones 2 et 3 nocturni semper legendæ sint de die festivitatis, an ut infra octavam; cognos­ cendum est ex decreto concessionis (3). Sic juxta plura decreta (4) lectiones officiorum votivorum, de quibus in illis decretis agitur, semper recitandæ sunt prout in die festivi­ tatis; et contra juxta aliud decretum (5) diversæ pro varia mense leguntur, prout etiam in breviario Romano Romae edito in typographie Salviucci 1813 et 1857 pro officio votivo ss. Sacramenti et in officio immaculatae Conceptionis B. Μ. V. approbato 27 Aug. 18G3, lectiones octavæ per menses vel tempus disponuntur. Officium votivum ss Sacramenti recitandum est ut in die solemnitatis Corporis Christi, exceptis sequentibus : 1° lec tiones 1 nocturni dicuntur de Scriptura occurrente, et 2 atque 3 nocturni, ut jam dictum est, recitantur ut infra octavam ss. Sacramenti, prout in fine breviariorum dispo­ nuntur. 2° Non omittitur nona lectio simplicis occurrentis (6). 3° Missa dicitur votiva quæ ponitur in fine missalis, cum Gloria et orationibus tempori congruentibus, sed sine Credo et sine sequentia (7). 1° Alleluja extra tempus paschale (1) S. R. C. 6 Feb. 1858, n. 5256, 2. (2) S. R C. 12 Sept. 1857, n. 5251, 13. (3) S. R. C. 16 Feb. 1669, n. 2318-2469. (4) S. R. C. 12 Jui. 1664, n. 2137-2284, 3; 13 Jun. 1682, n. 2839-2988, 8; et 18 Jun. 16S9, n. 3034-3183, 2. (5) 5 Maji 1736, n. 3894-4044, ad tit. 8, de off. (6) Cavalieri tom. 2, dec. 195, V. (7) S. R. C. 12 Jul. 1664, n. 2137-2284, 3; 18 Junii 1689, n. 3034-3183, 3; 21 Mart. 1795, n. 4315-4464. [291] DE OFFICIIS VOTIVIS. 409 ubique omittitur, tam post antiphonas in laudibus, ad Bene­ dictus et Magnificat, quam alibi in toto officio, quia in decreto 22 Aug. 1693 (1) generaliter dicitur, officium votivum ss. Sacramenti non licere recitare cum /1 lleluja extra tempus paschale, et in decreto 5 Maji 1736 (2) pariter generaliter statuitur, omnia Alleluja extra tempus paschale omitti : quamvis igitur in decreto 10 Dec. 1740 (3) tantum decerna­ tur. Alleluja omittendum es>e post versiculos in matutino, ad Magnificat et Benedictus, atque post responsoria brevia horarum; inde tamen inferri nequit. Alleluja post antiphonas laudum, ad Benedictus et Magnificat esse retinendum, quia in decreto cit. 10 Dec. 1740 tantum responsum fuit ad petita et nihil ultra; sicut in decreto 11 Jul. 1643 (4) eodem modo responsum fuit, Alleluja omittendum esse in respon­ soriis brevibus horarum, et nihil ultra, quia id tantum pete­ batur. Verum quidem est, in decreto citato 12 Jul. 1664 praescribi, officium votivum ss. Sacramenti recitandum esse, ut in die solemnitatis, sed hoc intelligendum est de illis, circa quæ decreta S. R. C. aliter non disponunt, ut patet ex decretis allatis. Item in decreto 11 Mart 1719(5) quidem disponitur officium votivum ss. Sacramenti dicendum esse cum Alleluia; sed ad hoc dici potest, id in casu particulari concessum esse oh consuetudinem aliasque particulares circumstantias (6). Dicendum igitur est, decreta satis clare disponere, Alleluja in toto officio ss. Sacramenti omittendum esse. Ita etiam praescribitur in Breviariis cit. Romæ editis. Not. in officiis votivis non attendi ordinem dignitatis, et vesperas in concurrentia cum aliis ejusdem ritus dividi (7). (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7 N. 3171 3320. N. 3894 4044, ad lit de antiph. dub. 6. N. 3955 4104. N. 1315 1462, 3. N. 3775-3925, 2. Gardellini in indice ad vocem Alleluja. S. R. G. 27 Sept. 1698, n. 3348-3497,5, et 1 Jul. 1747, n. 4042-4191. 410 PARS 4 RUBRIC.!·: GENERALES BREVIARII. DE OFFICIIS VOTIVIS PER ANNUM, QUÆ PERSOLVERE LOCO OFFICIORUM FERIALIUM INDULTUM EST PER DECRETUM URBIS ET ORBIS, DIEI 5 JULII 1883. 292. Decretum Urbis el Orbis (1). - Per apostolicaslitteras in forma Brevis die 28 Julii superiore anno editas SS. D. N. Leo Papa XIII, sententiam confirmans specialis Sacrorum Rituum Congregationis a se constitutæ, cum aliquot Sanctorum atque etiam Beatorum officia kalendario universalis Ecclesiæ, necnon kalendario particulari Urbis addidisset; quo in utroque kalendario habeantur sedes liberæ ad nova officia introdu­ cenda, Rubricam generalem breviarii romani Til. X de trans­ latione festorum immutandam præcepit. demptis videlicet translationibus festorum duplicium minorum (exceptis illis Sanctorum Ecclesiæ Doctorum), et festorum semiduplicium. Itaque specialis ipsa congregatio diebus 23 Junii et 2 Julii vertentis anni iterum coadunata est ad perficiendam, juxta præfatam normam, textus Rubricarum correctionem. Nutu autem ejusdem SS. Domini nostri, nonnulla insuper perpen­ dere debuit immutatæ rubricæ consectaria, quæ novam ali­ quam opportunam dispositionem prorsus requirere cense­ bantur. Compertum quippe est, coarctata translationum serie, superesse quidem, juxta novæ editæ legis finem, sedes quamplures omnino liberas ad nova officia in kalendariis introducenda; interim tamen haud leviter inde augeri onus officiorum ferialium; quod imminuto hodie cleri numero, auctisque aliis ejus oneribus, minime convenire existimatur. Sacra igitur Congregatio, hisce omnibus maturo examine perpensis, de singulis, si SS. Domino Nostro placuerit, ita decrevit. I. Detur indultum generale tam capitulis et ecclesiasticorum communitatibus quibuscumque, quam singulis de utroque clero, persolvendi officia votiva per annum loco officiorum ferialium, praeterquam in feriis, quarta cinerum, totius tem­ pore Passionis, ac sacri adventus a die 17 ad 24 Decembris (I) S. R. C. n. 5879. (262] DE OFFICIIS VOTITIS PER ANNUM. 411 inclusive : quoad choralem quidein recitationem, de consensu capituli seu communitatis ab Ordinario semel pro semper adprobando; quoad privatam vero recitationem, ad libitum singulorum de clero. Officia autem hujusmodi votiva per annum, missis votivis in mLsali romano positis fere respon­ dentia, hæc pro singulis hebdomadæ diebus adsignantur, nimirum : pro feria II de Angelis, feria III de sanctis Apostolis (Romæ vero de SS. Petro et Paulo), feria IV de S. Joseph sponso B. Μ. V., catholicæ ecclesiæ patrono, feria V de sanctissimo Eucharistiæ Sacramento; feria VI de Passione Domini Nostri Jesu Christi; Sabbatho de Immaculata B. M.V. Conceptione. Officia ipsa a sacrorum rituum congregatione adprobanda erunt et edenda. Firmis remanentibus aliis voti­ vorum officiorum induitis quibuscunque jam concessis. II. Festa commemorationis S. Pauli... III. De festo SS. Apostolorum... Facta autem de præmissis per infra scriptum Secretarium Sanctissimo Domino Nostro Leoni Papæ XIII fideli relatione, Sanctitas sua hoc sacræ ipsius congregationis decretum, indulgendo singula in eo contenta, in omnibus adprobavit et confirmavit, atque evulgari jussit. Die 5 ejusdem mensis Julii et anni 1883. D. Cardinalis Bartolinius S. R. G., praffectus. Laurentius Salvati S. R. G., secretorius. RÜBRICÆ OFFICIIS VOTIVIS PER ANNUM PRÆFIXÆ. Officia hæc votiva per annum ritu semiduplici pro singulis hebdomadæ feriis, a Summo Pontifice Leone XIII per decretum Urbis et Orbis Sacrorum Rituum Congre­ gationis die 5 Julii 1883 generali induito concessa, per­ solvi possunt, juxta idem indultum, loco officiorum ferialium occurrentium, quocunque anni tempore; ex­ ceptis feria IVcinerum, feriis totius temporis Passionis, ac Sacri Adventus a die 17 ad 2-1 Decembris inclusive. 412 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [292J; Habent juxta rubricas, prout alia festa semiduplicia novem lectionum, tum commemorationes feriæ et festi simplicis occurrentis, tum nonam lectionem de homilia super evangelium ejusdem feriæ, aut de Sancio. Addun­ tur commemorationes communes, seu suffragia Sanc­ torum, ut in psalterio, si facienda sint; omissa com­ memoratione ejus, de quo ft offcium votivum. Si die prcecedenti aut sequenti occurrat offcium aliud quod­ cunque novem lectionum, vesperæ officii votivi currentis ordinandae erunt juxta Rubricam de Concurrentia officii. RUBRICÆ MISSIS VOTIVIS PER ANNUM PRÆFIXÆ. IIœ Missæ celebrantur diebus singulis adsignatis juxta Apostolicum indultum generale per decretum Sacrorum Rituum Congregationis de 5 Julii 1883. Secunda et tertia oratio erunt ut in semiduplicibus pro diversitate temporis. Fient quoque commemoraliones de simplici, ac de feria cum ejus evangelio in fine missæ. prout de iis actum est in respondente officio votivo per annum, juxta Rubricas missalis. Dicitur Gloria, et omittitur Credo. Quibus diebus licet recitare officia votiva per annum a Summo Pontifice Leone XIII per decretum Urbis et Orbis S. R. C. die 5 Julii 1883 generali induito concessa? R. Officia hæc votiva persolvi possunt loco officiorum ferialium occurrentium (quo nomine etiam intelliguntur officia alicujus festi simplicis (1), et Vigiliæ alicujus sancti) (2), quo­ cumque anni tempore, exceptis feria IV cinerum, feriis totius temporis Passionis, ac Sacri Adventus a die 17 ad 24 Decem­ bris inclusive. Excipitur etiam feria sexta post octava II Ascensionis (3). (1) S. R. C. Decret. 24 Nov. 1883, η. 5896 ad III. (2) S. R. C. 16 Jan. 1885, n. 5932 ad I. (3) S. R. G. 29 Apr. 1887, n. 5983 ad I. (292) DE OFFICIIS VOTIVIS PER ANNUM. 413 Quibus ad libitum licet hæc officia recitare, quibus vero non? R. Quoad privatam recitationem ii tantum liberi sunt, qui nullo canonico titulo ad chorum tenentur; qui vero ad cho­ rum tenentur, statuta, de consensu capituli seu communitatis ab Ordinario adprobato, recitatione officii votivi, debent non tantum in choro, sed etiam in privata recitatione officia votiva recitare; nec semel statuta de consensu capituli seu communitatis ab Ordinario adprobato officiorum votivoru H acceptatione, unquam licet ab ea acceptatione recedere; nec etiam licet indultum ita acceptare, ut quibusdam anni diebus de feria, aliis vero de votivis officiis in chora'i recitatione agi valeat (1). Si ante decretum 5 Julii 1883 jam fuerat speciali privilegio alicui diœcesi concessum, ut in quibusdam ferialibus diebus recitarentur officia votiva, ut in diœcesi Mechliniensi officia votiva de SS. Sacramento et de I. Conceptione B. Μ. V., manet adhuc obligatio hæc officia votiva recitandi, et non datur in istis diebus optio inter officium feriale et officium votivum, sed datur optio diebus contentis in nova induito 5 Julii 1883, in alio præcedenti exceptis (2). Quo ritu et modo persolvenda sunt hæc officia votiva? /?. Ritu semiduplici, et habent juxta rubricas prout alia festa semiduplicia novem lectionum, tum commemorationes feriæ et festi simplicis occurrentis, tum nonam lectionem de homilia super evangelium ejusdem feriæ aut de Sancto. Adduntur commemorationes seu suffragia Sanctorum, ut in psalterio, si faciendæ sint, omissa commemoratione ejus, de quo fit officium votivum. Notandum vero quod in officio votivo omnium Apostolorum omitti non debet in suffragiis commemoratio Apostolorum Petri et Pauli (3). Commemoratio vero de cruce, quæ dicitur tempore pas­ chali (loco suffragiorum de sanctis) omitti debet, quando fit (1) S. R. C. Decret. 10 Nov. 1883, η. 5895. (2) S. R. C. Decret. 21 Nov. 1883, η. 5896, ad I. (3) S. R. C. Decret. 24 Nov. 1883, n. 5896, ad VII. PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 414 (293) officium votivum de Passione (1); et in officio votivo Sancio rum Angelorum omittitur commemoratio sancti Michaelis Archangeli in iis locis, ubi sanctus Archangelus est titularis ecclesiæ (2). Si die praecedenti aut sequenti occurrat officium aliud quodcumque novem lectionum, vesperæ officii votivi currentis ordinandae sunt juxta rubricam de Concurrentia officii. Et ita si officium votivum cum alio item votivo, vel cum alio semiduplici concurrit, hoc in casu vesperæ juxta rubricam generalem tit. XI, n. 4, semper dicendæ sunt a capitulo de sequenti, cum commemoratione praecedentis, non habita ratione dignitatis unius officii votivi præ alio. Attamen cum officium votivum SS. Sacramenti concurrit cum officio de Passione D. N. J. C., totum fit de præcedenti, nihil de sequenti (3). Cum festum SS. Apostolorum Simonis et Judæ die 28 Oc­ tobris incidat in feriam secundam, et si feria tertia sequenti recitari contingat officium votivum de Apostolis, pro comme­ moratione hujus officii votivi sumatur oratio pro aliquibus locis die 29 Junii, scilicet : - Deus, qui nos Beatorum Apos­ tolorum commemoratione lætificas; præsta quæsumus, ut quorum gaudemus mei ilis, instruamur exemplis. Per Do­ minum « (4). Tempore paschali in officiis votivis, etiam in officio Pas­ sionis est addenda Alleluia, et servanda sunt ejusdem tem­ poris propria (5). OFFICIUM SANCTI CUM SOCIIS, 293. Rubricæ post tabellam occurrentiæ. Si occurrat, ut Patronus vel Titulus Ecclesiæ descriptis sil eodem (1) S R. (2) S. R. (3) S. R. (4) Idem (5) Idem C. Decret. Emeriten. 29 April 1887, n. 5983, ad III. C. Decret. 14 Maji 1887, u. 5985, ad I. C. Decret. 24 Nov. 1883, η. 5896, ad IV. decrel. ad V. decret, ad I!. [293J OFFICIUM SANCTI CUM SOCIIS. 415 die in Kalendario cum aliis Sanctis, in ea Ecclesia fit lanium de Patrono, rei Titulari. Alii si in dicto Kalen­ dario descripti sint sub o/ficio Duplici minori, non tamen alicujus Ecclesiæ Docloris, vel semiduplici, de eis nihil fit. Si aidem sint de Majoribus Festis aid Doctorum, transferuntur, ita ut de translato fiat Officium ac si proprio die celebraretur. Si vero in Kalendario omnes sint tamquam Festum simplex, etiam de illis nihil fit. Principalis patronus vel titularis, qui cuin aliis sanctis sub uno oflicio in breviario conjunctus est, separandus est a sociis, et de eo solo recitandum officium absque com memo ratione aliorum; nisi illi sancti per se et natura rei con­ juncti sint, et eodem die in kalendario descripti; in quo casu non sunt separandi, et officium de omnibus sub eodem ritu recitandum est (1). Si patronus ab aliis separandus sit, tunc si aliter omnes simul celebrentur sub ritu simplici, semiduplici, vel duplici minori (non tamen ecclesiæ doctoris), officium fit de solo patrono vel titulari, el nihil de sociis. Si autem in breviario sub ritu duplici saltem majori, vel etiam minori, si sint ecclesiæ doctorum, descripti fuerint; socii separati transfe­ runtur, ita ut de translato fiat officium, ac si proprio die celebraretur, ut fieri potest de ss. Philippo et Jacobo, et de ss. Simeone et Juda, quo casu de Apostolo separato fit sub ritu duplici 2 cl. juxta tabellam duplicium 2 cl. (2). Hoc officium socii aut sociorum transfertur in primam diem non impeditam etiam infra octavam, tanquam in diem fixam, ut dictum est num. 277, nisi in toto anni decursu dies vacuus deficiat ad transferendum officium sociorum, quo casu in festo patroni seu titularis de sociis faciendum est, quod dicitur num. 282 (.3). (1) S. R. C. 11 Aug. 1877, n. 5708, p. 2, dub. 1. (2) Vid. Ephemerides liturgie», vol I, fol. 175. (3) S. R. C. 9 Ap. 1808, n. 4358-4:08, 0. 416 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 294. Si autem de uno sociorum vel aliorum, qui sub [295] udo officio in breviario conjuncti sunt, faciendum sit officium duplex non tanquam de patrono seu titulari principali, sed tanquam de patrono seu titulari secundario aut minus prin­ cipali, vel ratione insignis reliquiae ; eo casu socii non trans­ feruntur, sed omnes eodem oilicio et ritu, uni vel pluribus sociorum competente, celebrantur, si in breviario ritum duplicem vel se ft iduplicem habeant : si vero in breviario tantum ritum simplicem habeant, socius qui est patronus, aut cujus habentur reliquiae, solus celebratur ritu duplici, et reliqui ritu simplici cum nona lectione propria, si commode S disjungi queat, et commemoratione in primis vesperis, lau­ dibus et missa; nisi sancti eodem officio juncti sint per se et ex natura rei, uti fratres, etc., tunc enim omnes, etsi dumtaxat ritu simplici in breviario gaudeant, simul eodem officio et ritu celebrandi sunt (1). Quo H odo officium patroni et sociorum seorsum fiat, vide num. 247 ; quæ enim ibi dicuntur de patrono seu titulari ab aliis separato, vicissim applicanda sunt sociis seu aliis a patrono separatis. DE FESTIS, QUORUM SOLEMNITATES IN DOMINICAM • TRANSFERUNTUR. 295. Juxta indultum pro reductione festorum 9 Ap. 1802, in universo Gall i arum rei publicae territorio, prout tunc erat, festa “ epiphaniæ Domini, ss. Corporis Christi, ss. apostolo” rum Petri et Pauli, et sanctorum patronorum cujuslibet *» diœcesis et paræciæ in dominica proxime occurrente in « omnibus ecclesiis celebrabuntur (2). * (1) S. R. C. 16 Dec. 1606, n. 187-334; 16 Jan. 1677, n. 2660-2812, 2; 8 Mart. 1704, n. 3528-3677. 1; 16 Sept. 1730, n. 3841-3991, l ; 11 Jan. 1749, n. 4049-4198, 5; 2 Maji 1801, n 4325 4474, 9; 11 Aug. 1877, n. 5708, p. 2, dub 1; Merati sect 3, c. X, η. VII1; Cavalieri torn. 1, cap. V, dec. IV, in ordine 65 el seq. in dec. cit (2) In collect, ep. past, dicec. Meehl, tom. 1, p. 45. (296J SOLEMNITATES IN DOM. TRANSFERENDÆ. 417 Cum occasione hujus induiti variæ exortæ essent difficul­ tates, Emus Cardinalis Legatus a Latere aliud dedit decre­ tum 21 Junii 1801, quod licet specialiter directum sit ad Vicarium Generalem Archièpiscopi Mechl. qui super hoc induito explanationem efflagitaverat, ut generalis tamen regula in toto reipublicæ territorio habendum est ex dec. 29 Nov. 1831 (i), quo ita servari Sanctitas Sua mandavit omnibus in locis et dioecesibus, queis indultum super reduc­ tione festorum per Enium Cardinalem Caprara Legatum a Latere extenditur. In hoc decreto habetur : - 1° Officia epiphaniae Domini, ss. Corporis Christi, ” ss. apostolorum Petri et Pauli, et s. patronorum cujuslibet * diœcesis et paræciæ recitanda erunt a clero tam privatim * quam publice in ecclesiis, et missa de eisdem festis dicenda ” in proprio suo die. “ 2° Sola solemnitas præfatorum festorum differetur in ” dominicam subsequentem, in qua officium quidem a clero * tam publice quam privatim, et missa recitabitur juxta « rubricas occurrentes, seu juxta consuetum ordinem; caneC » lur tamen una missa solemnis de festo illo more votivo « cum unica oratione : minime omissa in cathedralibus * aliisvc ecclesiis, in quibus officium publice agatur, et adsit « sufficiens numerus ecclesiasticorum, altera missa conven­ ti tuali de festo occurrente (2). 296. Quomodo intelligenda sunt in induito hæc verba : Patronorum cujuslibet diœcesis et paræciæ? R. 1° Intelligenda sunt non copulative sed disjunctive, id est : ubi habetur proprius loci patronus, hujus tantum solem­ nitas transfertur in dominicam; ubi autem proprius loci patronus non habetur, solemnitas patroni diœcesis trans­ fertur in dominicam. Verba ita intelligenda esse, clare pro­ batur ex decrelis S. R. G. (3·, ex quibus aliisque pluribus (1) N. 4522-4671. (2) In collect, ep. past. diœc. Mechl. torn. I, p. 128. (3; 20 Dec. 1659, n. 1871-2018, 2; 20 Sept. 1806, n. 4351-4501, 1; 27 Mart. 1821, n. 4455-1605, et in not. 20 Mart. 1869, η. 5136; 29 Nov. 1878, η. 5751, ad I. Tom. IL 27 418 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [296} constat, festum patroni dioecesis in locis, in quibus alius loci patronus habetur, non esse festivandum de præcepto in populo; quinimo in dec. 12 Nov. 1831 (1) decernitur, civitates et oppida, quæ habent patronum principalem, non posse continuare celebrationem protectoris principalis diœcesis cum obligatione utriusque præcepti ex consuetudine. Si ergo patronus diœcesis in locis, ubi peculiaris loci patronus coli­ tur, in propria die festivitatem in populo de jure non habeat; nec habet in casu solemnitatem in dominica, quia indultum pro reductione festorum quoad festa de præcepto tantum disponit. Ubi autem proprius loci patronus non habetur, ibi festum patroni diœcesis ex rubricarum prœscriplo cum præcepto in populo est celebrandum (2) : adeoque in casu soleinnitas in dominicam est transferenda, nisi habeatur consuetudo non festivandi patronum diœcesis in populo, ut in archidiœcesi Mechliniensi, quando, cum præceptum in propria die vel non extiterit. vel abrogatum sit (3), nec solemnitas in dominica celebrari potest. 2° Intelligitur tantum unus ex principalioribus patronis, si plures habeantur, quia juxta constitutionem Urbani VIII uuus tantum ex principalioi ibus patronis cum præcepto in populo celebrari debet et potest (4). 3° Intelligitur tantum patronus seu titulus loci, cujus feriatio per indultum pro reductione festorum in die propria abrogata est : ita ut, si patronus seu titulus sit ascensio Domini, nativitas Domini, assumptio B. Μ. V. aut omnes sancti, solemnitas in dominicam transferri nec possit nec debeat; quia dispositio translationis solemnitatis in domini­ cam tantum respicit festa abrogata, et, cum dicta quatuor festa manserint de præcepto, in die propria celebrari possunt et debent. (1) N. 4520-4669, 41, et 30 Martii 1S78, n. 5723. (2) Breve Pii VII, 15 Oct. 1818, n. 4402-4552, pro utriusque Siciliæ regno; S R. C. 5 Mart. 1825, d. 4461-4611, 1; 12 Aug. 1854, n. 5207. (3) S. R. C. 20 Sept. 1806, n. 4351-4501, 2, et 12 Sept. 1840, n. 47634910, dub 5, 1. (4) Idibus Sept. 1642, n 1264-1411, pro observatione festorum § 2. Ita etiam breve Clementis XIV, 22 Jun. 1771. Syn. Belg. tomt 2, p. 507. (296) SOLEMNITATES IN DOM. TRANSFERENDÆ. 419 4° Per patronum diœcesis, ut ex dictis patet, intelligitur ille, qui seposito induito praedicto 9 Ap. 1802 sub utroque præcepto audiendi missam et abstinendi ab operibus servi­ libus celebrari deberet (1). 5° Per patronum paræciæ intelligitur patronus seu titulus loci, scilicet civitatis, oppidi aut pagi, legitime electus juxta decretum Urbani VIII (2) vel alias ab immemorabili tempore, seu ante hoc decretum Urbani VIII introductus atque recep­ tus, qui cumferiatione ex constitutione ejusdem Urbani VIII (3) celebrandus erat, atque in brevi Clementis XIV (4) sub utro­ que præcepto servatus fuit, quique proinde ante indultum 9 Ap. 1802 sub utroque præcepto in populo celebrandus erat. 6° Non autem intelligitur patronus seu titularis ecclesiæ parochialis, seu ut vulgo dicitur patronus parochiæ, quamvis etiam cum præcepto in populo ante reductionem festorum celebraretur, nisi simul sit patronus civitatis, oppidi aut pagi, legitime constitutus, quia ille quidem alicubi ex devotione, sed numquam saltem post constitutionem Urbani VIII 1642 de præcepto in populo celebrari debuit (5). Dictum est, quamvis cum præcepto in populo ante reductionem festorum celebraretur, quia, licet plura festa, ut 12 aposto­ lorum, s. Laurentii etc. juxta constitutionem Urbani 1642 forent de præcepto, feriatio tamen non competebat iis festis sanctorum, quatenus erant patroni, sed ex præcepto pro universali Ecclesia : adeoque dispositio translationis solemnitatis patroni in dominicam, quæ tantum disponit de sanctis, quatenus feriatio iis ut patronis competit, non extenditur ad patronos ecclesiæ seu parochiæ, quamvis ante reductionem festorum cum feriationc ex præcepto universalis Ecclesiæ colorentur, nisi simul sint patroni civitatis, oppidi aut pagi. (1) (2) (3) (4) (5) 3749, S. R. C. 3 Mart. 1866, n. 5360; 9 Feb. 1867, n. 5372. 23 Mart. 1630, n. 705-852. 1642, n. 1264-1411. 22 Junii 1771, pro ditionibus Austriacis. Synod. Belg. tom. 2, p. 507. S. R. C. 14 Feb. 1705, n. 3561-3710, 4, et 28 Aug. 1706, n. 36004. 420 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [266] 7' Neque etiam comprehenditur patronus quiscumqne sive parochiæ, sive civitatis, oppidi aut pagi, qui ut talis ab immemorabili tempore ante 1(530 non est receptus, neque electus juxta constitutionem Urbani λ’ΙΙΙ 23 Mart. 1(530 a clero, populo etc. illius loci cum approbatione Episcopi etc. (i). Ratio horum omnium est, quia sicut indultum pro reduc­ tione festorum tantum festa de praecepto in populo respicit, sic < tiam dispositio translationis solemnitatis in dominicam ; neque hoc indultum nova privilegia vult concedeie aut obligationes imponere; sed tantum disponit, ut hæc quatuor festa, quæ propter abrogationem in propriis diebus a populo non amplius celebrarentur, cum solemnilate in dominicam transferrentur, in qua a populo debile colerentur : si autem festa antea non praecepta vi dispositionis hujus indulli, cum solemnilate in dominica hoc tempore celebranda forent, indultum his festis nova privilegia concederet, novamque obligationem adderet, festa scilicet de praecepto proponendo, qualia nec sunt, nec umquam fuerunt; quod dici non debet, nec potest. Ita ut indultum reductionis festorum non respiciat festa devotionis, seu non præcepta, quæ servare vel non cuique semper liberum fuit; et similiter dispositio transla­ tionis solemnitatis in dominicam spectet tantum ad festa de praecepto in populo. 8° Non intelligitur patronus regni aut provinciae, ut s Joseph in Belgio, qui licet sit celebrandus sub ritu dup. 1 cl. et etiam cum octava, si non obstaret tempus quadragesimale, et juxta constitutionem Urbani VII1 1642, quatenus patronus, sit de praecepto: in toto tamen territorio reipublicæ Gallicanae colendus est sine translatione solemnitatis in dominicam; ejusque festum habendum est non ut trans­ latum, sed ut abrogatum, etiam in locis, in quibus ante indultum pro reductione festoium adhuc erat de præcepto : quia in induito, ubi disponitur solemnitatem patronorum esse transferendam in dominicam, non fit mentio patroni regni aut provinciae, sed tantum dioecesis et paræciæ. Prae­ terea festum patroni regni et provinciæ per citatum breve (1) S. R. G. 15 Sept. 1742, n. 3982-4131, 1. Vid. tom. 3, n. 120. SOLEMN!'! ATES IN DOM TBANSFERENDÆ. 421 Clementis XIV 22 Junii 1771, in ditionibus Austrians abro­ gatum fuit, cum ibidem statuatur præcepturn festivitatis tantum dedignandum esse in festo patroni civitatis, oppidi vel pagi, et festa aliorum patronorum quoad obligationem praecepti in populo abrogentur. An in locis, in quibus loci patronus non habetur, patronus seu titularis ecclesiæ parochialis, vel etiam cuj usque ecclesiæ parochial is in sua respect iva ecclesia, est celebrandus curn solemnilate in dominica? R. Negative, quia, cum patronus seu titularis ecclesiæ parochialis non esset de praecepto ante indultum 9 Ap. 1802. ul clare patet ex constitutione Urbani VIII 1642, et brevi Clementis XIV 22 Junii 1771, nec jam habet solernnitatem in dominica. Neque hic dici potest, quemlibet locum, qui ir.tegram constituit communitatem, vel habere proprium patronum loci, vel ejus defectu patronum ecclesiæ tanquam talem celebrandum esse : nam quamvis quilibet locus conve­ nienter patronum habeat, non tamen necessario, ita ut fieri possit, ut locus proprio et peculiari patrono careat; vel licet aliquis sanctus dicatur esse patronus, hic tamen non sit legitime constitutus, ita ut de eo nihil in missa et oflicio fieri possit et debeat. Id clare patet ex constitutione Urbani VIII 1642, quæ festivitatem patronorum praecipit “ ubi hos patro- nos haberi et venerari contigerit. - Praeterea si in quolibet loco carente proprio patrono, aliquis ut talis celebrandus foret, non esset patronus ecclesiæ parochialis, sed patronus diœcesis ex rubricarum praescripto, ut supra dictum est. Neque hic obstare debet, quod in induito dicatur patronus ciijuslibel parteciœ; non enim attendendum est, quid ter­ mini abstractim et in se significent, sed quid indultum per terminos significare voluerit. 297. In quam dominicam solemnitas præfatorum qua­ tuor festorum transferenda est? R. 1. In dominicam proxime subsequentem juxta declara­ tionem Cardinalis Legati supra citatam (1), nisi ipsum festum (1) S. R C 17 Jul. 1830, n. 4509-4658, 1. 422 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII [297] occurrat in dominica, ut mox dicetur ad 2, aut dominica proxime subsequens vel festum in eadem occurrens impediat, ut infra dicetur ad 3, 4 et 5. Si Dominica proxime subsequens sit impedita, transferenda est in alteram dominicam proxime sequentem; quæ si etiam sit impedita, adhuc in aliam, seu in primam similiter non impeditam (1). In nullo autem casu, sine speciali induito, solemnitas in dominicam antecedentem anticipari potest, quia obstant declaratio Cardinalis Legati et decreta citata. In Dominicam proxime subsequentem solemnitas etiam tiansferenda est in casu, quo festum patroni in propria die impeditur, et transferri debet licet ultra dominicam, tum quia hic casus in declaratione Cardinalis Legati non excipi­ tur, tum quia in translatione solemnitatis magis attendenda est feriatio olim festo annexa, quæ numquam transferebatur, quamvis festum transferendum foret, ut dictum est n. 280. R. 2. Si festum epiphaniæ, ss. Petri et Pauli, aut patroni in dominica occurrat, in eadem solemnitas etiam fieri debet. In hoc casu Missa solemnis ss. Petri et Pauli atque patroni in omnibus ecclesiis non more votivo, sed more festivo cum commemoratione dominicæ ejusque evangelio in fine missæ est celebranda (2). Si in hoc casu festum patroni transferri debeat, non tamen transferenda est ejus solemnitas a domi­ nica, in qua occurrit, sed tunc in hac una missa solemnis more votivo ut alias cantari potest et debet, licet etiam anni­ versarium dedicationis occurrat (3), exceptis dominicis prima adventus, prima quadragesimae, palmarum, paschatis et pen­ tecostes, die nativitatis Domini, epiphaniæ. et ascensionis juxtas rubricas generales missalis tit. VI, item exceptis domi­ nicis infra octavas epiphaniæ et Corporis Christi ob horum festorum solemnitates. Si festum patroni in his dominicis seu dh’bus de præcepto occurrat; tunc si sit dominica prima adventus aut quadragesimae, oratio patroni pro ejusdem (1) S. R. C 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 14, q. 9. S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 14, q, 1. <3) S R C. 21 Jul. 1835, n. 5215, 1. (297] SOLEMNITATES IN DOM TRANSFERENDÆ. 423 solemnitate principali orationi missæ solemnis dominicæ sub una conclusione additur, ut infra resp. 4 in simili casu dicetur : si autem sint dominicæ palmarum, paschalis, pen­ tecostes, dies nativitatis Domini, epiphaniæ. ascensionis, aut solemnitates epiphaniæ vel Corporis Christi; in his diebus neque missa votiva neque patroni commemoratio in missa permittitur; patroni tamen solemnitas in aliam dominicam transferenda non videtur, indultum enim pro reductione festorum et declaratio Cardinalis Legati tantum agunt de festo patroni infra hebdomadam occurrente, et idcirco in dominicam transferendo; adeoque cum festum jam in domi­ nica seu dic de præccpto occurrat, ejus solemnitas non trans­ ferenda, sed una cum solemnitate occurrente, licet absque missa, recolenda videtur, sicut ante reductionem festorum in horum dierum occurrentia nulla patroni solemnitatis fiebat translatio, sed feriat io his diebus annexa manebat, et solum transferebatur officium. R. 3. Si festivitas occurrat infra hebdomadam, solemnitas transferenda est in dominicam proxime sequentem, licet sit dominica 2 cl. aut in ea festum duplex 2 cl. occurrat, mis­ sam de solemnitate translata celebrando cum Gloria et Credo, et in colore solemnilati conveniente, excepta forte dominica quarta adventus, dum in eadem occurrit vigilia nativitatis Domini, de qua idem dicendum est ac de dominicis passionis, in albis, et ss. Trinitatis, ut mox dicetur. R. 4. Si dominica proxime subsequens, in quam solem­ nitas patroni transferenda est, sit 1 cl., quales sunt prima adventus, prima quadragesimae, passionis, palmarum, paschæ, in albis, pentecostes et ss. Trinitatis; tunc ; 1° si sit dominica prima adventus aut quadragesimae, vel solemnitas in præfatas dominicas transferri potest, non quidem in iisdem celebrando missam votivam de patrono, sed orationi principali solemnis missæ dominicæ addendo orationem patroni sub unica conclusione, et in reliquis missam domi­ nicae celebrando, ut alias, in colore violaceo et cum omnibus orationibus solitis sub distincta conclusione in dominica prima quadragesimae, ut dictum est torn. 1, n. 29, in domi- 424 I •ί ♦ PARS 1. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [297} nica autem prima adventus cum specialibus quidem comme­ morationibus sed sine orationibus communibus, quæ in dominicis infra octavam non dicuntur : vel solemnitas patroni ad libitum in dominicam secundam adventus aut quadrage simae transferri potest (i). 2° Si sit dominica palmarum, paschae aut pentecostes, solemnitas semper ulterius est transferenda (2). 3° Si sit dominica passionis, in albis aut ss. Trinitatis, triplex diversa responsio dari potest : 1° solem nitatem patroni ulterius esse transferendam. Ium quia solemnilas non est magis privilegiata quam ipsa festivitas, quæ in casu transferri debet, tum ob dee. S. R. C 27 Mart 1779(3) quo missa votiva solemuis in dominica 1 cl. prohibetur; 2° solemnilatem in his dominicis es [325] DE ANTIPHONIS. 463 prima; ad Tertiam, secunda; ad Sextam, tertia; ad Nonam, quinta. 5. In Feriis Adventus, quce non habent in Laudibus Antiphonas proprias, sumuntur ad Horas ex Laudibus Dominicæ prcecedenlis. Ubi vero in Laudibus Feriarum fuerint proqrriæ, sumuntur ex ipsis Laudibus. 6. Tempore Paschali, in Officio tam novem, quam trium Lectionum. Psalmi cujuslibet Nocturni dicuntur sub unica Anliphona, quce Officio convenit, ut suis locis ponitur : et in fine omnium Anliphonarum additur Alleluja, quando in illis non habetur. A Septuagesima usque ad Pascha, ubi habetur Alleluja, tacetur; neque aliud ejus loco elicitur. 1. In Duplicibus ad Vesperas, Matutinum et Laudes lanium, Anliphonce dicuntur ante Psalmos, vel Cantica integræ, et post Psalmos, vel Cantica, integræ repetun­ tur : in aliis Horis, et in Officio non duplici, in principio Psalmi, vel Cantici inchoatur tantum anliphona, deinde in fine integra dicitur. Et quando Anliphona sumitur ex principio Psalmi, vel Cantici, et incipit sicut Psal­ mus, vel Canticum, post Antiphonum non repetitur prin­ cipium Psalmi, vel Cantici, sed continuatur quod sequi­ tur in Psalmo, vel Cantico, ab eo loco, ubi secundum ritum diei desinit Anliphona, nisi disco ntinuetur per Alleluja. 8. Anliphonis propriis, tam in Officio de Tempore, quam de Sanctis, semper cedunt quæ habentur in Psallorio et in Communi Sanctorum. 9. Quando fd aliqua commemoratio, semper dicitur Anliphona ante Orationem cum Versu, quæ sumitur ex Officio, quod convenit ei, de quo fd commemoratio ; ita ut in Vesperis sumatur Anliphona, quce assignatur ad Magnificat; in Laudibus; qucead Benedictus, cum Versibus qui habentur post Hymnum. 10. Anliphonce sanclœ Mariæ positce in fine Comple­ torii, dicuntur ut inferius in propria Rubrica disponitur. 464 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [325] Antiphona, vox græca, latine significat vox contra sonans, et ita dicitur respective ad psalmodiam, cui respondet (i). Num. 7. in rubricis dicitur : In Officio non duplici, in principio Psalmi... inchoatur tantum Antiphona, circa quod cavendum est, ne initium sit unius sjllabæ, neque ejusmodi, ut sensum absurde praecidat. Quapropter optandum foret, ut in breviariis, mediante asterisco notaretur, ubi frangenda sit antiphona : quo medio in lectione officii, et praecipuo in illius cantu haberetur uniformitas. Item ibidem dicitur : Quando Antiphona sumitur ex principio Psalmi... el incipit sicut Psalmus etc. Id locum habet : 1° in officio duplici, quando antiphona et primus versus psalmi constant iisdem verbis, quo casu, dicta anti­ phona, psalmus a secundo versu incipitur, ut in communi dedicationis ad primum psalmum tertii nocturni notatur; 2° etiam locum habet in officio non duplici, quamvis verba totius antiphonæ non eædem sint cum principio psalmi, modo illa verba, quæ ante psalmum dicuntur, eadem sint cum principio psalmi; uti satis exprimitur in hac rubrica, dum dicit : quando Antiphona... incipit sicut psalmus, et etiam expresse præscribitur in rubrica ante tertium psalmum secundi nocturni dominicæ Diligam te. Sic in officio semiduplici de communi confessoris ad primum psalmum primi nocturni repeti non debet Beatus vir, neque in secundo nocturno ad tertium psalmum Domine Dominus noster. Quamvis autem verba etiam totius antiphonæ eadem sint cum principio psalmi; si tamen addatur Alleluja, ut tem­ pore paschali, tunc psalmus ab initio est incipiendus, quia illud Alleluja continuationem tollit (2). Not. Antiphonæ et psalmi quandoque differunt, ut anti­ phona secunda matutini dominicæ et versus 12us psalmi septimi, unde eadem antiphona desumpta est, quia tempore s. Pii V, qui vulgatam versionem s. Scripturae breviario (1) Durandus rat. div. off. lib. 5. c. 2, n. 26 et seq. (2) Vid. Cavalieri tom. 2, dec. 299, n. 2. 4 DE PSALMIS. (326] 465 inseri voluit, psalmi tantum et lectiones juxta eamdem versionem inserta fuerunt; antiphonæ vero juxta versioneno, secundum quam autem legebantur, retentæ fuerunt (1). Titulus XXII. 3SG. DE PSALMIS. Rub. Psalmi in Officio de Tempore per omnes Horas in Dominicis el Feriis dicunlur eo modo, quo distributi sunt in Psalterio, nisi aliquando aliter in Proprio de Tempore signentur. In Festis autem dicuntur, ut in propriis locis signantur : alioquin, ut in Communi Sanctorum. 2. Psalmi ad Laudes de Dominica, cum Cantico Bene­ dicite, dicuntur in omnibus Festis per annum, et in Feriis Temporis Paschalis. 3. Psalmus Confitemini dicitur ad, Primam cum aliis Psalmis in Psalterio assignatis, in omnibus Dominicis (quando .Officium fit de Dominica, ut in Psalterio; etiam in Dominicis quæ occurrunt infra Octavas Sanctorum) a tertia. Dominica post Pentecosten inclusive, usque ad Nativitatem Domini exclusive : et a secunda Dominica post Dpiphaniam inclusive, usque ad Septuagesimam exclusive : a Septuagesima autem usque ad Pascha, ejus loco dicitur Psalmus Dominus regnavit, quia Psalmus Confitemini tunc dicitur ad Laudes post Psalmum Mise­ rere, ut suo loco ponitur. Tn Dominicis vero temporis Paschalis, a Dominica in Albis inclusive, usque ad Ascensionem exclusive, dicunlur tantum 1res Psalmi sicut in Festis, addito Symbolo S. Alhanasii. Alii Psalmi (1) Grancolas comm. hist, in brev. lib. 2, c. 1. Toni. II. 466 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1-32G) per singulas Ferias distributi ad Primam, dicuntur singuli loco Psalmi Confitemini, in feriali tantum Officio, quando de Feria agitur extra tempus Paschale, In Feriis vero temporis Paschalis, in Festis per annum, cl in Sabbato, si ce de S. Maria, sive de Feria fiat Officium, dicuntur tantum 1res Psalmi, scilicet : Deus in nomine tuo, Beati immaculati, et Retribue; etiam si Festum duplex celebretur in Dominica. 4. In Dominicis autem, quando Officium fit de Domi­ nica ut in Psalterio, post Psalmos additur semper Sym­ bolum sancti Athanasii Quicumque, ut infra in propria Rubrica dicitur. 5. Psalmi Horarum, scilicet ad Tertiam, Sextam et Nonam, et ad Completorium, numquam mutantur, ul in Psalterio, sive de Sanctis, sire de Tempore fiat Officium. 6. Psalmi de Dominica ad Vesperas, ul plurimum dicuntur in Vesperis Festorum, excepto ultimo, qui mutatur; cum vero aliter fieri debet, suis locis notatur. In Vesperis infra Oetaeam dicuntur Psalmi ul in secun­ dis Vesperis Festi; sed in primis Vesperis diei Octavæ dicuntur ul in primis Vesperis Festi, nisi aliter notetur 7. In fine Psalmorum semper dicitur Gloiia Patri, prcelerquam in Psalmo Deus, Deus meus, ad te de luce vigilo, el in Psalmo Laudate Dominum de cœlis, qui con junguntur cum aliis Psalmis, el in fine ultimi tantum dicilur Gloria Patri ul suis locis notatur. Prcclerea non dicitur in triduo majoris Hebdomadœ ante Pascha, nec in Officio Defunctorum, cujus loco pro Defunctis dicilur Requiem aeternam dona eis Domine, etiamsi fiat Officium pro uno tantum. S. Ul saerœ Vulgalœ editionis puritas inconfusa et illibata servetur, etiam quoad interpjuncliones et disliac­ tiones in sacris Bibli is appositas, additus est Asteriscus', ut sil nota musicce partitionis in medio Versu. (3?71 DE CANTICIS. 467 Psalmus, vox græca, latine significat cantum sive sonum, qui iit inanibus, pulsato psalterio. Psalterium in divino officio ita distribuitur, ut,si de tempore fiat officium, integrum in qualibet hebdomada recitetur. Titulus XXIII. 327. DE CANTICIS. Rub. Cantica dicuntur in Officio de Tempore, tam de Dominicis, quam Feriis, ad Laudes, Vesperas et Com­ pletorium, ut in Psalterio distribuuntur. 2. In Festis et tempore Paschali, ad Laudes semper elicitur Canticum Benedicite, ut in Dominica; et in fine ejus non dicitur Gloria Patri, sicut in aliis Canticis dici­ lur, nec respondetur Arnen. Alia Cantica ferialia, ut in Psalterio, ad Laudes non dicuntur, nisi (piando fit Offi­ cium de Feria extra.tempus Paschale. 3. Cantica Benedictus, Magnificat et Nunc dimittis, semper dicuntur suo loco, ut in Psalterio. Canticum et psalmus ab Eulhymio distinguuntur in eo, quod psalmus sit carmen cum instrumento psalterii, canticum vero vox musica cum harmonia solo ore prolata. In fine cantici Benedicite non dicitur Gloria Patri ob duos versus praecedentes, in quibus eadem glorificatio expri­ mitur. 468 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [328] Titulus XXIV. »‘48. DE VERSIBUS. Rub Versus semper dicuntur ad Matutinum post ulti­ mum Psalmum el Antiphonam Nocturnorum : sire in officio dicantur 1res Nocturni, sive unus. Ad Laudes et Vesperas Versus dicitur post Hymnum : ad Horas dici­ tur in Responsorio brevi, post repetitionem partis Res­ ponsorii. dicto Gloria Patri. 2. In Pascha Resitrreclionis, et per Octavam usque ad Vesperas Sabbati in Albis exclusive in Nocturno tantum dicitur Versus; in aliis Horis non dicitur, ut ibidem. 3. Quando fit aliqua commemoratio, semper post Anliphonam ejus, de quo fit commemoratio, dicitur Versus, qui in ejus Officio ponitur post Hymnum Vesperarum el Laudum, nisi aliter notetur. 4. Versibus prtedictis tempore Paschali semper addi­ tur Alleluia; non autem Versibus Precum, nec in Pretiosa ad Primam, neque in Versibus Responsoriorum Matutini. 5. In Officio Festi trium Lectionum, post omnes Psal­ mos feriales cum Antiphonis, dicitur Versus de Communi Sanctorum, hoc ordine : Feria secunda el quinta, Versus primi Nocturni : Feria. tertia el sexta, Versus secundi Nocturni : Feria quarta. Versus tertii Nocturni. G. 1 'ersus positi in Psalterio ad Laudes cl Vesperas semper dicuntur, quando alii proprii non assignantur in Proprio de Tempore. 7Î e Versus sic dicitur a vertendo, vel quia a psalmis ad lec­ tiones aut ad alia vertimur; vel quia versum cantantes, faciem ad altare vertunt juxta cærem. Ep. lib. 2, c. Ill, n. 10, ut eo mediante, omnes menle revertantur ad Deum. Quid, si ob occursum vel concursum aliorum officiorum versus sit mutandus, vide n. 262. 469 [329] Titulus XXV. 3?9. DE ABSOLUTIONIBUS ET BENEDICTIONIBUS ANTE LECTIONES Rub Absolutiones el Benedictiones dicuntur per ordi­ nem in Officio novem Lectionum ante Lectiones, ut in prima Dominica de Adventu ponuntur, scilicet, post Versum, dicto Pater noster. Et ne nos, dicitur Absolutio et Benedictiones, ut ibi, prceterguam in Matutinis Tene­ brarum majoris Ilebdomadtr, el in Officio Defunctorum, in quibus Absolutio, et Benedictiones non dicuntur. 2. Si fiat Officium trium Lectionum, el sit de Feria, in qua singulce 1res Lectiones sunt de Scriptura, Abso­ lutio cl Benedictiones sumuntur ex prima Dominica de Adventu, hoc ordine : Feria secunda et quinta dicuntur Absolutio cl Benedictiones primi Nocturni; Feria tertia, et sexta, secundi Nocturni; Feria quarta el Sabbato, tertii Nocturni. 3. Si autem singulce 1res Lectiones sini de Horn ilia super Evangelium, Absolutio dicitur secundum Ferias, ut supra : Benedictiones vero semper dicuntur ut in tertio Nocturno, scilicet : prima Benedictio erit Evangelica lectio : secunda, Divinum auxilium : tertia, Ad societatem. Λ' fit de Sancto trium Lectionum, Absolutio dicitur se­ cundum Ferias, ut supra : Benedictiones vero semper dicuntur ut in tertio Nocturno, hoc modo : prima, Ille nos benedicat : secunda. Cujus, vel Quoium, vel Quarum Festum (‘olimus : teri ia, Ad societatem i. Quando /it Officium sanclu' Marica in Sabbato, Ab­ solutio, el. Benedictiones dicuntur ut habentur in ejus Officio parvo circa finem Breviarii, 470 PARS 4. RUBRICA GENERALES BREVIARII. (330j Absolutio ita dicitur ab abtolutis psalmis, vel a tertia absolutione, quæ incipit : A vinculis peccatorum nostrorum absolvat etc. Benedictio ex parte legentis est species petitionis licentiæ legendi, et ex parte benedicentis est species missionis juxta illud Apostoli ad Rom. X, 11 : Quomodo... prœdicabunt nisi mittantur. Dicitur benedictio a gratia seu benedictione, quæ petitur et conceditur. Lecturus dicit Jube, domne tanquam ad superiorem, cujus est non tantum permittere et mittere, sed et jubere ex larga potestate, quam a Deo accepit. Benedicens tamen non per semetipsum benedictionem dare præsumit, sed a Deo, qui est fons omnis benedictionis, eamdem erogari exposcit. 330· In publica officii recitatione, seu in recitatione cum aliis, semper dicitur Jube, domne, etiam ad ultimam lectio­ nem. quam legit superior, quisquis ille sit (1); cui secundus in choro respondet Ad societatem : similiter dicitur Jube domne, quamvis benedicens sit Episcopus; eo tamen casu excipitur benedictio ad nonam lectionem, quam ipse legit Episcopus, ad quam hic, si major se iu choro non adsit, dicit Jube, Domine, cui, omissa benedictione Ad societatem, per choium absolute respondetur Arnen (2). Dubitatur autem, an in pii vata recitatione sit dicendum Jube, Domne, quod ad hominem dirigitur, estque appellatio hominis præclari, uti Summus Pontifex in litaniis vocatur domnus Apostolicus ; vel sit dicendum Jube, Domine, quod ad Deum dirigitur : quidam (3) censent dicendum esse Jube. Domine, ut in missa privata ante evangelium, quia par est ratio; sed contra Gavantus (4) dicit, eumdem equidem non esse usum. Unde cum rubricæ eam mutationem quoad privatam oflicii recitationem non præscribant sicuti quoad (1) S. R. C. 15 Feb 1659. u. 1821-1968; 4 Jul. 1705, n. 3577-3726, 2. (2) Cærem ep. lib. 2, c 5, n. 9 (3i Lohner de horis can. p 2, tit. 1, § VIII, et Romsée tom. 3, art. 23, n 7. (4) Sect. V, c. XI, n. 1 (331] DE ABSOLUTIONIBUS ET BENEDICTIONIBUS. 471 missam privatam, cumque in officii recitatione nulla mutatio propria auctoritate fieri possit; præferendum est, quod di­ catur Jube, domne tam in privata, quam in publica officii recitatione (1). Sic s. Petrus Damianus (2) agens de nonnullis dubitantibus, an cum soli officium recitarent, deberent dicere Jube, Domine, dicit officium, cum singulatim dicitur, eodem semper pacto recitandum esse, ac si in communi orantes psallerent : ille enim, inquit, qui officium canonicum recitat, totius Ecclesiæ nomine orat, atque loquitur, eamque repræsent at : alias omnia, quæ plurali numero pronuntiantur, essent mutanda, cum tamen rubrica contrarium præscribat quoad Dominus vobiscum iit. XXX, n. 3. Accedit, quod ad Jube. Domine, benedicere non convenienter respondeatur Cujus Festum colimus, Evangelica lectio etc Adeoque sicut solus recitans, et dicens Dominus vobiscum, loquitur ad membra Ecclesiæ; sic dicens Jube domne alloquitur Ecclesiæ superiores, in quorum nomine sibimet respondet : recitans namque officium, se loqui cum Ecclesia intendere debet (3). 331. In officio sanctorum octava benedictio semper est, Cujus Festum colimus, etiam per totam octavam, quia octava non est nisi festi continuatio; et similiter in officio translationis et votivo per mensem aut hebdomadam, ita ut numquam dicatur Cujus translationem, aut commemora­ tionem colimus, sed semper Cujus Festum colimus (4). In officio ss. angelorum, si oratio sit communis omnium ss. angelorum, ut in festis s. Michaelis et s. angeli custodis, octava benedictio est, Quorum Festum; si autem oratio sit singularis et propria, ut in festis s. Gabrielis et Raphaelis, Cujus Festum (5). (1) Cavalieri tom 2, dee. 301, n. 2. (2, Lib. 3, de virgin. (3) Navar. in misai. 67, de orat. n. 5. (4; S. R. C. 13 Feb. 1666, n 2213-2360, et 5 Maji 1736, n. 3894 4044* ad til. de bened. n. 1. (5) S. R. C. 13 Sept. 1692, n. 3146-3295, 5. 472 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [332} Titulus XXVI. DE LECTIONIBUS. Rub. Leciiones leguntur ad Matutinum, dictis Psalmis Noclumorum cum Antiphonis, Versibus, Absolutionibus quoque, et Benedictionibus, ut supra. In duplicibus et Semiduplicibus dicuntur novem Lectiones, id. est, in quo­ libet Nocturno 1res : in Feriis et in Festis simplicibus leguntur tantum 1res Lectiones. 2. In Officio novem Lectionum dicuntur hoc modo In primo Nocturno semper leguntur 1res Leciiones de Scrip­ tura : quæ, quando suis locis propriæ, aut de Communi Sanctorum non assignantur, semper leguntur ut in officio de Tempore; quæ sua quaque die occurrunt le­ genda?. In secundo Nocturno, si /it de Sancto, 1res Lec­ tiones leguntur de vita Sancti, vel de aliquo Sermone aut Tractatu, qui ei convenit : quæ, si non adsint propriæ, leguntur ex Communi Sanctorum. Ex quo etiam Com­ muni completur numerus trium Lectionum, quando Officium fit novem. Lectionum de aliquo, qui habet tantum unam vel duas Lectiones proprias. Si fit de Do­ minica, vel de alio Officio novem Lectionum per annum, etiam de Octava; leguntur 1res Lectiones de Sermone, aut Tractatu, qui in illis ponitur. In tertio Nocturno semper leguntur 1res Lectiones de Homilia in Evan­ gelium, posito? in proprio, aut ex Communi assignata?; cl prima? Lectioni de Homilia semper prœponitur prin­ cipium Evangelii, de quo est Homilia, etiam infra Octavas. Excipiuntur ab hoc ordinario Lectionum Ma­ tutina Tenebrarum ante Pascha, et Defunctorum, ut in suis Officiis ponitur. H 3. Si in Officio novem Lectionum, in quo non dicitur [332) DE LECTIONIBUS. 473 nonum Responsor hum, contingat [1er i commemorationem de aliquo Sancio, qui propriam habet Lectionem, nona Lectio legitur de Sancto : si habuerit duas Leciiones, ex duabus fiat una Lectio, omissa nona Lectione in dicto Officio no rem Lectionum, rei octavæ Lectioni adjuncta. Item de Festo Duplici aut Semiduplici, si fiat tamquam simplex, legitur nona Lectio cornposita ex omnibus Sancti Lectionibus historicis secundi Xoclurni, ut supra dictum est in Rubrica de Comme morationibus num. 10. Quod si eodem die occurrat Dominica, rei Feria, quæ habet llomiliam, nona Lectio Sancti omittitur, et ejus loco legitur Homilia Dominicœ vel Ferice, scilicet rei prima Lectio de Homilia, rei 1res simul in unam Lec­ tionem conjunclœ. Similiter si piares occurrant nonœ Lectiones propriæ de Sanet is .legitu/dantumilla dignioris. 4. In Officio trium Lectionum, si fit de Feria. tres Leciiones leguntur de Scriptura. nisi 1res sini de Homi­ lia, quia tunc omissis Lectionibus de Scriptura, leguntur de Homilia. Si fit de Sancto, qui habet duas lectiones, prima tantum erit de Scriptura, ut vel legatur una, vel ex tribus simul junctis fiat una; secunda et tertia de Sancto. Si unam lanium habuerit, rei propriam, rei ex Communi assignatam, prima et secunda erunt de Scrip­ tura, tertia de sancio : quod etiam servatur in Officio becdæ Mariæ in Sabbato. 5 Lectiones autem de Seriplura in Officio* de Tempore sic dislributæ sunt per annum, ut quotidie aliquid ex ea legatur, etiam in Officio de Sanctis, quando alia* (ut dictum est) non assignantur. o. Initia librorum sacrœ Scripturœ (qui fere semper in Dominicis inchoantur) eo die ponuntur, quo notata sunt, etiam si fiat Officium de Sancto, nisi in Festo aliœ propriæ Lectiones Scripturœ. rei de Communi assignen­ tur : tunc enim initium lectionis de Seriplura transfertur in sequentem diem.similiter non impeditam; et Leciiones illi diei de eadem Scriptura assignatœ vel cum superio­ ribus Lectionibus legantur, vel omittantur ; da ut non 474 PARS 4 RUBRICzE GENERALES BREVI ARH. (33?] oporteat cas amplius in alio sequenti die resumere, sed illœ legantur, quee sua quaque die occurrunt, aul, cum eisdem jungantur. Quod semper servetur, quando Lee Hones occurrentes de Scriptura aliquo die omittuntur. ~· Cum autem initium alicujus Epistolæ Calholicce tempore Paschali, aut alicujus Prophelœ minoris mense Novembri, infra Hebdomadam illorum Temporum impe­ ditur eliquo Festo novem Lectionum habente proprias Lectiones de Scriptura, dictum initium Epistolæ et Pro­ phétie, quoad commode /teri poterit, ponatur in sequenti Feria, alio simili initio Scripturæ ponendo, vel Festo non impedita; alioquin in prœcedenli similiter non irnpe dita, ita ul aliquo modo ponatur, etiam si plura initia eodem die poni oporteat. 8. De Scriptura quoque lanium est positum, quantum satis ridetur pro numero Hebdomad arum, quæ esse pos sunt inter Epiphaniam et Septuagesimam, el inter Pen­ tecosten et Adventum. Ubi vero contingit minui nume­ rum Dominicarum et Hebdomadarum post Epiphaniam, adveniente Dominica Septuagesimœ, quod superest de Epistolis beati Pauli, quæ dish ibidœ sunt pro numero dietarunr Dominicarum et Hebdomadarum, co anno omilljfur. quamvis de aliquibus Epistolis nihil sit lectum. Quod etiam fd. de Scriptura em libris Degam (de quibus legitur ab Octava Pentecostes usque, ad Dominicam pri­ mam Augusti', cum non expletur numerus Dominica­ rum post Pentecosten de eis libris annotatus usque ad mensem Augusti; quia tunc Lectionibus de his libris omissis, legitur de Scriptura, quæ ponitur mense Au­ gusti Quod si fiat de aliqua Dominica post Epiphaniam anticipate in Feria, eo modo quo dictum est de Dominicis num. 1 et 5; tunc post Officium Dominicæ anticipates in sequentibus diebus legatur de Epistolis sancti Pauli assignatis Dominicæ anticipates et sequentibus Feriis, omissis aliis, quæ surd assignatæ prœcedenti Hebdo­ madæ. Quid autem observandum sit, cum mensis, cui quinque Dominicæ assignantur, non habuerit nisi qua­ tuor, in propriis locis notatur. (332J DE LECTIONIBUS. 475 9. Lectiones cie Scriptura positœ in Communi Sanc­ torum leguntur in Festis, ubi assignantur in Proprio Sanctorum per annum. Rursus, quando aliquod Festum in propria Ecclesia solemniler celebratur; item, quando aliquod Festum novem Lectionum occurrit in Quadra­ gesima et Quatuor Temporibus, in secunda Feria Roga­ tionum, el in Vigilia Ascensionis, in quibus Feriis in O/ficio de Tempore non assignantur Lectiones de Scrip­ tura, sed de llomilia : tunc enim in Festis recurrendum est ad Lectiones de Scriptura positas in Communi Sanc­ torum. Quod si in aliquibus ex supradictis Feriis occurrat dies Octava alicujus Festi habentis Octavam, tunc in primo Nocturno diei Octavæ repetantur Lectiones, quæ in primo Nocturno Festi leclæ fuerunt : si vero occurrat dies infra Octavam, tunc sumantur de Communi. Aliœ Lectiones secundi el tertii Nocturni posilæ in Communi Sanctorum similiter leguntur, quando in Proprio Sanc­ torum assignantur, el quando in aliqua Ecclesia aliquod Festum celebratur cum novem Lectionibus (quia in ea est solemne, aut consuetum in ea celebrari) quod proprias el approbatas de Festo Lectiones non habuerit. 10. Lectiones primi Nocturni leguntur cum Ululo libri ex quo sumuntur, nisi aliter in propriis locis notetur. Lectiones etiam secundi Nocturni, quando sunt ex aliquo Sermone vel Tractatu, leguntur cum titulo et nomine auctoris : alias minime. El simili1er in tertio Nocturno praeponitur titulus auctoris, cujus est llomilia. 11. In fine eujusque Lectionis dicitur Tu autem Domine miserere nobis, el respondetur Deo gratias. Quod etiam fit in Lectionibus brevibus in principio Completorii, el in fine Primæ post Pretiosa; præterquam in triduo majoris Hebdomadæ ante Pascha, el in Officio Defunctorum, ut suis locis ponitur. r 476 I i PARS -1. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1336) Lectionum mos originem ducit a synagoga judæorum, qui singulis sabbatis ex lege et prophetis legebant (1). Hinc patet significatio vocis lectionis, quia per se non cantatur in Dei laudem, ut psalmus, sed legitur instructionis gratia. 333. In rubricis n 2 dicitur : Ex Communi completur numerus Lectionum, quando Officium ft novem Lec­ tionum de aliquo Sancio, qui habet tantum unam vel duas Lectiones proprias : ita ut. si oilicium tantum unam lec­ tionem propriam habeat, prima lectio ex communi sit secunda in officio; et secunda in communi sit tertia in officio; tertia autem in communi omittatur, vel ad libitum secundæ, quce nunc est tertia in officio, conjungatur : et si officium duas lectiones proprias habeat ; prima ex communi sit tertia in officio, secunda autem et tertia in communi omittatur, vel primæ, quæ nunc in officio est tertia, conjungantur. 33-1. Quod dicitur in rubricis n. 8 de observandis, cum mensis, cui quinque dominicæ assignantur, non habuerit nisi quatuor; intelligitur tantum de mensibus Augusti, Septembris, Octobris, et Novembris Si Augustus tantum quatuor hebdo­ madas habeat, quinta omittitur, ut dicitur in rubrica ante dominicam quintam Augusti; si sit Septembris, lectiones do­ minicæ quintæ leguntur in feria quinta hebdomadæ quartæ, juxta rubricam positam in hac feria quinta; si sit October, lectiones dominicæ quinlæ recitantur in feria quinta hebdo­ madae quartæ ut nurn. 341 dicetur; si November, hebdomada s eunda omittitur juxta rubricam ante dominicam 2 No­ vembris. Quæ sit dominica prima mensis, in qua lectiones mensis incipiuntur, vide num. 23G. 335. Lectiones de vitis sanctorum aliisque historiis leguntui sine titulo (2), nisi sint auctoris classici, ut s. Hieronymi etc. 334». Si quandoque dubium oriatur circa lectiones : 1° no­ tandum est responsum S. R. C. (3) scilicet « legenda esse * evangelia el homilias, quæ in breviario assignantur. » (1) Act. ΧΙΠ, 15. (2) S. R. C. 1 Mart. 1698, n. 3310-3459, 2. t3) 22 Aug. ISIS, n. 4399-4549, 5. (338) DE INITIIS S. SCRIPTURÆ ET LECT. I NOCT. 477 2° Lectiones propriæ non approbate nunquam legi possunt, sed in casu de communi sumendæ sunt(l). Vid. n. 232. 3° Si quandoque assignentur lectiones homiliæ, quæ non habentur (et pari ratione lectiones 2 nocturni), hæc ser­ vanda est regula : * Nempe homiliam desumendam esse ex » proprio sanctorum, si habeatur respondens evangelio, * quod legitur in missa, vel ex octavario Romano. Quod si „ in illo non reperiatur, istud vero desit; legendam in officio -, homiliam evangelii, quæ habetur in communi, in missa -, vero idem evangelium , cujus hornilia recitata est in - oilicio (2). DE INITIIS S. SCRIPTURÆ ET LECTIONIBUS I NOCTURNI. 337. Initia librorum s. Scripluræ semper leguntur in die, qua assignantur, vel si tunc impediantur, in alia die. in quam transferuntur, exceptis his tribus casibus : 1° epistolæ beati Pauli, adveniente dominica septuagesimæ omittuntur, quamvis de aliquibus epistolis nihil lectum fuerit; 2° pariter libri regum, adveniente dominica prima Augusti, omittuntur; 3° si fiat de aliqua dominica anticipata post epiphaniam in feria sabbatum praecedente, tunc ab hac feria omittuntur initia aliæque lectiones, huic hebdomadae assignat», et in sequentibus diebus legitur de epistolis assignatis dominicæ anticipatae et sequentibus feriis (3). 33S. Certum est, quæcumque initia librorum s. Scripturæ, etiam omnium epistolarum s. Pauli, secundæ quoque ad Corinthios etc.., secundæ s. Petri, secundæ et tertiæ s Joannis, praeter excepta in tribus casibus præcedentibus, si impediantur in die, qua assignantur, transferri vel anti­ cipari debere, ut infra dicetur. Rubrica enim hoc tit. XXVI, n, G, generalis est; et ita S. R. Congregatio (4) declaravit (1) (2) (3) (1) S. R. C. 20 Mari. 1083, n. 2870-3019, 9. S R. C. 2 Maji 1801, n. 4325 1174, 8. Rub. n. 8. Vid. n. 237, ad 2 iu not. 23 Maji 1835, n 4597-4746, 5. 478 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (339) eamdcm intelligendam esse de epistola 2a ad Corinthios, de 2a s. Petri, 2a et 3a s. Joannis. Quamvis rubrica η. 7 tan­ tum agat de epistolis catholicis tempore paschali et de pro­ phetis minoribus in mense Novembri, quia quoad horum initia casus frequenter occurrit; certum tamen est, idem dicendum esse de omnibus aliis initiis, et etiam de omnibus epistolis s. Pauli, scilicet, quod, si extra tres casus supra exceptos impediantur, possint et debeant poni in sequentem feriam, et si hæc sit impedita, in feriam præcedenlein, ita ut aliquo modo ponantur, etiamsi plura initia eodem die poni oporteat, ut mox dicetur, quia eadem est ratio et usus; si dicta initia nec transferri, nec anticipari, nec plura eadem die dici possint, sæpius forent omittenda, et quandoque conti­ nuatio libri seu epistolae ante ejusdem initium esset legenda; S. R. Congregatio (1) id videtur præscribere; et hoc plures etiam tenent auctores (2). Item S. R. Congregatio decrevit (3) : “ Lectiones 1 noc» turni de Exodo dominica IV quadragesimæ, quoties ista ·» sit impedita aliquo festo 1 cl., reassumendas esse infra » illam hebdomadam in festo occurrente carente lectionibus ·» propriis 1 nocturni, quæ desumerentur de Sriptura occur- rente, si festum illud extra quadragesimam incidisset, * Postea idem similiter extendit (4) ad dominicam sexagesimae, quinquagesimae, et secundam ac teitiam quadragesimæ; quia, licet lectiones harum dominicarum non sint initia, continent tamen insignes et ab aliis distinctas historias Nohemi, Abrahami, Jacobi, Josephi et Moysis. De dominica anticipata ante septuagesimam vel ante domi­ nicam 24 post pentecosten vide n. 237. 339. Initium in die assignata impeditur festo habente lectiones proprias, et feria majori seu vigilia, de qua fit offi­ cium cum tribus lectionibus homiliæ. 11) 4 Sepi. 1745, n. 4026-4175, 6. (2) Merati sect. 5, c. 12, n. 7; Guyetus lib. 4, c. 16, q. 2; Cavalieri tom. 2, dec. 309. Hahlen p. 1, iit. 5. (3) 26 Nov. 1735, η. 3889-4039, 6. (4) 13 Januarii 1877. Acta s. Sedis vol. 10, fol. 95. Epheni. Lit. V, fol. 153. [339J DE INITIIS S. SCRIPTURÆ ET LECT- 1 NOCT 479 1° Initium ita impeditum in sequentem ejusdem hebdomadæ feriam poni debet, ita ut in præcedentern feriam numquam sit ponendum, nisi in sequenti non detur locus illud legendi ut mox dicetur. 2° Si dies in eadern hebdomada non supersit, aut in sequenti feria aliud initium occurrat, vel sequens dies similiter sit impedita festo habente lectiones proprias, aut feria majori, de qua iit officium cum lectionibus homiliæ, tunc initium in præcedentern ejusdem hebdomadæ feriam similiter non impeditam est anticipandum, ne, quoad fieri potest, initium a die assignata longius removeatur. 3° Si in praecedente feria æque ac in sequente aliud ponatur initium, tunc initium impeditum transferendum est in sequentem feriam, in qua primo ponatur initium translatum præcedentis feriæ, et deinde occurrens in eadem feria. ut infra n. 340 ad 1 dicetur. Ita est faciendum, licet in aliquo ex sequentibus feriis aliud initium non occurrat, quia rubrica n. 7 prae­ scribit, initium impeditum ponendum esse in sequentem feriam, et alioquin in præcedentern, licet plura initia eodem die poni oporteat. 4° Si sequens dies impedita sit per festum habens lectiones proprias, et in præcedenti ponatur aliud initium, tunc initium impeditum collocandum est, non in ulteriorem diem sequentem, sed in præcedentern, in qua pro tertia lectione legendum est (1). 5° Si praecedens æque ac sequens aut etiam ulterior feria sit impedita festo habento lectiones proprias aut feria majori, de qua fit officium cum lectionibus homiliæ; tunc quoad commode fieri potest, initium impeditum transferendum est in primani similiter non impe­ ditam ex sequentibus feriis, et alioquin ex præcedentibus, licet plui a initia eodem die poni oporteat; nunquam tamen poni possunt duo initia pro una lectione seu sub una conclu­ sione Tu aidem Domine, neque unquam plura tribus. G° Si infra hebdomadam ob officia habentia lectiones proprias non remaneant dies ad recitanda omnia initia, quamvis tria uno die ponantur; nullum equidem initium omitti potest, sed, sive unum sive plura impediantur, reponenda sunt in officio (1) Cavalieri lom. 2, dec. 312, n. 2. 480 4 ■& PARS 4. RUBRIC.E GENERALES BREVIARII. 1341] habente lectiones proprias, quod est præ reliquis inferioris ritus, minoris dignitatis ac solemnitatis (1); et si festa sint undequaque paria, initium recitandum est in die, in qua occurrit (2). 3 IO. Notanda sunt sequentia : 1° initia non leguntur extra propriam hebdomadam, ut ex rubrica n. 7 deduci potest (3). 2° Initia non anticipantur neque transferuntur in dominicam, juxta rubricam n. 7, in qua in feriam tantum transferri dicuntur (4). 3° Initium transfertur aut anticipatur cum titulo et omnibus Iribus lectionibus; ita ut lectiones assignatae in die, in quam transfertur, vel omittantur, vel lectionibus translatis ad libitum conjungantur juxta rubricam n. 6, scilicet pro prima lectione recitando omnes 1res lec­ tiones initii per modum unius, pro secunda duas priores diei currentis, et pro tertia ultimam diei (5). 4° Si tria initia dici oporteat, unica lectio eu jusque initii de praecepto tantum dicenda est (6); aliae autem lectiones ad libitum omitti, vel dicentis adjungi possunt. Si duo initia dicenda sint, prius initium pro prima lectione ponitur, et alterum pro secunda, ita ut secunda lectio posterioris initii pro tertia lectione recitetur; vel quia rubricæ nihil determinant, secunda lectio prioris initii ad libitum pro secunda lectione sumi potest, et pro tertia lectione posterius initium, nisi secundam vel ter­ tiam lectionem sumere placeat a die viciniori vel propria, in qua legitur 7). 5° Dum initium transfertur, non ideo reliquae sequentium feriarum lectiones, quæ non sunt initia, transfe­ runtur, sed leguntur quæ in sua quaque die assignantur. 311. Aliæ lectiones, quæ non sunt initia, numquam transferuntur aut anticipantur; sed illæ leguntur, quæ sua (1 Dec. 5 Maji 1736» n. 3894-4044, a«l tit. 25, dub. 2, in line; 27 Mart. 1779, o. 42444393, 13; 11 Mart. 1871, η. 5472, III. C2) Cavalieri loin. 2, dec. 112, u. IV. (3) Gavautus sect. V, c. 2, n. 12; Cavalieri tom. 2, dec. 312, n. 1. (4) S. R. C. 5 Maji 1730, η. 3891-4041, ad tit. 25. dub. 3. (5) Guyelus lib. 4, c. 16, q. 5. (6) S. R. G. 5 Jul. 16Ô8, d. 3328-3477, 11. (7) Cavalieri tom. 2, dec. 309, n. 5. ([342] DE INITIIS S. SCRIPTURÆ ET LECT. 1 NOCT. 481 quaque die occurrunt, exceptis : 1° illis, quæ ponuntur in dominica quarta quadragesimæ, et in dominicis sexagesimæ, quinquagesimae, secunda et tertia quadragesimæ, ut dictu H est supra; et 2° excepta historia Machabæorum in mense Octobri, de qua vide rubricam positam feria quinta infra hebdomadam quartam Octobris, circa quam notanda sunt sequentia : si October tantum quatuor hebdomadas habeat, ita ut in quarta hebdomada feriis quinta, sexta et sabbato, historia Machabæorum sit legenda; non possunt tamen hæ lectiones anticipari ante feriam quintam, nec poni post sab­ batum, et si in dictis diebus impediantur, tunc eo anno omit­ tuntur. Si vero feria quinta dumtaxat impedita sit, tunc in feria sexta ponuntur lectiones dominicæ quintæ, et proximo sabbato lectiones feriæ secundæ. At ubi una tantum dies fuerit libera, in ea poni debent lectiones dominicæ quintæ. Servandus quippe semper est ordo historiæ. Verum si October contineat quidem hebdomadas quinque, sed in dominica quinta ac duobus proximis diebus recitari nequiverint lectio­ nes ibi consignatæ, ipsæ transferuntur in ferias sequentes ejusdem hebdomaaæ quintæ item juxta ordinem historiæ et martyrii Machabæorum, ita ut prima die non impedita infra hebdomadam legantur lectiones dominicæ, secunda die lec­ tiones feriæ secundæ. tertia die lectiones feriæ terliæ; reliquis autem feriis non impeditis, si supersint, illæ quæ iisdem feriis assignantur. Si autem tres dies liberi infra hebdomadam non occurrant, tunc omittuntur omnes, vel ultimæ, pro quibus ponendis dies libera deest, cum privilegio careant repositionis in festis oblinentibus lectiones primi nocturni proprias vel de communi assignatas (1). 342. Quæ lectiones dicendæ sunt in primo nocturno officii novem lectionum? R. 1° In semiduplici et duplici minori leguntur de s. Scrip­ tura occurrente, etiamsi solemniler celebrentur, nisi : 1° oc­ currant in quadragesima, quatuor temporibus, feria secunda (1) S. R. G. Decret, in Naniurcen. 17 Januarii 1887, n. 5975, ad I. — A Carpo, Bibliotheca liturg. P. Ill, cap. XIV, art. 3, η. 232. Tom. II. 31 482 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1343) rogationum et vigiliis, in quibus lectiones de Scriptura non assignantur; in his casibus lectiones 1 nocturni de communi sumuntur, nisi supersit aliquod initium s. Scripturae, quod in die assignata fuit impeditum, et in hoc casu reponendum et recitandum est in festo, ut præscribit rubrica posita 26 Ap. in festo ss. Gleti et Marcellini. 2° Nisi expresse con­ stet de concessione, ut propriæ vel de communi legantur (1), uti in omnibus festis, in quibus propria habentur respon­ soria, lectiones in primo nocturno semper de communi sunt sumendæ (2 . R. 2° In duplici majori et altiori ritu semper sunt propriae vel de communi, non autem de Scriptura occurrente (3), etiam in officio dup. majori beatorum (4). Notandum autem, si ob occurrentia plura festa lectiones proprias vel de com­ muni habentia, non remaneant dies ad recitanda omnia initia s. Scripturae, quamvis tria uno die ponantur; tunc lectiones proprias vel de communi omittendas esse in officio ritus infe­ rioris, minoris dignitatis, ac solemnitatis, et earum loco initia s. Scripturæ recitanda esse, ut dictum est supra in fine num. 339. 343. An lectiones, quæ in 1 nocturno legendæ sunt de communi, sumendæ sunt de primo vel secundo loco, vel ad libitum? R. Si lectiones in breviario assignentur, eædem legendæ sunt; si autem non assignentur, tunc « regula in casu desu« matur ex lectionibus tertii nocturni (5) » ita ut, ex quo loco lectiones teitii nocturni sumuntur, de eodem in primo nocturno sumendæ sint : si lectiones tertii nocturni non sint de communi, regula desumenda est ex oratione, quæ si sit de communi, indicat, utrum etiam lectiones ex pri H o vel (1) S. R. C. 10 Jan. 1693, n. 3152-3301, 10; 26 Jan. 1793, n. 4299-4448, 20; 16 Sept. 1801, n. 4329-4478, 3 ; 12 Nov. 183), n. 4520-4669, 48; 27 Aug. 1836, n. 46384787. 6, 7, 8. (2) S. R. C. 27 Aug. 1836, n. cit. ad 10. (3) S. R. C. 2 Sept. 1741, n. 3970-4119, 3. (4) S. R. C. 12 Jul. 1664, d. 2137-2284, 6. (5) S. R. G. 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 4. |345] DE LECT. 2 ET 3 NOCT. ATQUE 9 LECT. 483 secundo loco sint recitandæ (1). Si neque evangelium, neque oratio sit de communi, lectiones sumi possunt exprimo vel secundo loco, prout festo magis convenientes et accommodatæ videntur (2). DE LECTIONIBUS 2 ET 3 NOCTURNI, NONA LECTIONE H0MILLE ET SIMPLICIS. 344. Quæ lectiones recitandæ sunt in festis paiticularibus patroni, insignis reliquiæ, et similibus? R. Quoad lectiones primi nocturni vide num. 342. In secundo et tertio nocturno, si propriæ et pro hac ecclesia approbatæ lectiones non habeantur, recitandæ sunt de com­ muni, de primo vel secundo loco, prout festo magis conve­ nire videntur (3). Ex quo autem loco lectiones tertii nocturni sumuntur, ex eodem illæ secundi nocturni sumendæ sunt. Dicitur jpro hac ecclesia approbalce lectiones rubricam hujus tit. XXVI, n. 9 in fine, et quia S. R. Congregatio sæpius negavit approbata pro certo loco extendi posse ad alia loca : quæ enim justis de causis alicui loco concedit, alii negat (4). 345. Quando pro nona lectione legenda est homilia domi­ nicæ vel feriæ vel vigiliæ? R. Quando officium in iisdem diebus iit de festo cum com­ memoratione dominicæ, feriæ vel vigiliæ, quæ propriam homiliam habent, id est : 1° in omnibus dominicis, nisi sit dominica vacans; 2° in omnibus feriis quadragesimæ, qua tuor temporum, et feria secunda rogationum, etiamsi duplex 1 cl. occurrat; et 3° in omnibus vigiliis sive cum jejunio sive (1) (2) (3) (4) S. R. C. 11 Sept. 1841, n. 4784-4930, VII. S. R. C. 23 Jun. 1736, n. 3895-4044, 21. Cavalieri torn. 1, dec. 68, n. 7. 7 Dec. 1844, n. 4836-4982; Gavantus sect. 3, c. 12, n. 14. 484 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. |3iG] sine eo, sive habeant homiliam propriam sive de communi assignatam, exceptis vigiliis, quæ occurrunt in adventu, quadi agesima et quatuor temporibus, in quibus nihil fit de vigilia in officio, sed in missa tantum (de quo vide torn I, n. 22 et 94); et exceptis vigiliis in festis 1 cl. in quibus nihil fit de vigilia, præterquam de vigilia epiphaniæ Domini, de qua vide n. 239. Nona autem lectio : 1° non legitur de feriis adventus extra quatuor tempora, quia feriæ adventus homiliam propriam non habent : nec 2° de feria sexta post octavam ascensionis Domini, quia licet habeat homiliam propriam, non tamen evangelium, quod est de dominica præcedente; et æquiparatur diei infra octavam, de qua nona lectio nunquam legitur; nec 3° unquam legitur, si evangelium festi idem sit, ac evan­ gelium dominicæ, feriæ aut vigiliæ (i). Utra in hoc ultimo casu legenda sit homilia, ex induito concessionis inquiren­ dum est (2). 3-16. Quando nona lectio de festo simplici in alio occur­ rente officio legenda vel omittenda est? R. Semper legenda est, nisi in sequentibus casibus, in quibus omittitur : 1° quando de eo fit commemoratio in domi­ nica, quæ habet nonum responsorium, quia nonum respon­ sorium lectioni homiliæ convenit, et lectioni de sancto minus congrue conjungitur; 2° quando pro nona lectione legenda est homilia dominicæ, feriæ vel vigiliæ; 3° quando 1res tan­ tum lectiones in officio diei leguntur, ut infra octavam paschatis et pentecostes, atque in feriis et vigiliis; 4° infra octavam Corporis Christi, quando fit ofiicium de eadem octava vel de dominica infra eam octavam, ut dictum est num. 24 1; 5° quando lectio simplicis non est propria et histo­ rica, sed de communi, quæ quidem legitur, dum de simplici (1) S R. C. 5 Maji 1736, n. 3894-4044, ad tit. 26, dub. 8; 4 Sept. 1773, n. 4218-4367; 27 Januarii 1877, n. 5681. (2) S. R. C 4 Sept. 1773, n. 4218-4367; 16 Sept. 1865, n. 5350, 1; et contra 18 Sept. 1706, n. 3602-3751, 5; rubrica posita in festo expectationis parius B. Μ. V.; Gardellini in dec. 4399-4549, VII. [347] DE LECT. 2 ET 3 NOCT. ATQUE 9 LECT. 485 lit officium, non vero, dum de eo in alio officio fit comme­ moratio (1). Notandum tamen lectionem censeri propriam, quæ est de sermone proprio, ut de ss. Machabæis 1 Aug. et de s. Felicitate 23 Nov. 6° Omittitur in festis duplicibus 1 classis. Legitur autem in dominica in albis (2), et omnibus festis duplicibus 2 classis, item in feria sexta post octavam ascensionis, et in vigilia pentecostes (3). De die octava, etiam ss. apostolorum Petri et Pauli, aut de die infra octavam nona lectio numquam legitur, dum de eis fit commemoratio, quamvis etiam habeant evangelium et homiliam propriam (4). 347. Quomodo lectiones tertii nocturni disponendæ sunt in occursu dominicæ, feriæ, vigiliæ, aut simplicis, de quibus nona legenda est? R. Nona lectio festi ad libitum communiter omitti, vel octavæ lectioni per modum unius et sub eadem conclusione adjungi potest; numquam autem octavæ lectioni de præcepto adjungi debet, ut clare patet ex rubricis hoc tit. XXVI. n. 3. nisi lectiones sint historic», in quo casu nona lectio octavæ est adjungenda (5). Item aliquando nonam lectionem octavæ adjungere convenit, scilicet, si laus propria sancti, cujus fit officium, in nona lectione contineatur, ut in festo s. Joseph, septem Fratrum, ss. Nerei, Achillei etc. (6). Quandoque etiam nona lectio octavæ addi nequit, ut in festo ss. Cordis, in quo nona lectio de diversa est homilia. Quoad lectionem, quæ pro nona legenda est, si sit homilia dominicæ, feriæ aut vigiliæ, de præcepto tantum legenda est prima lectio de homilia cum evangelio, vel ad libitum dici possunt 1res lectiones simul in unam conjunct» (7); si autem sit lectio simplicis, non potest, quamvis duas habeat, alterutra (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) Rubrica hoc tit. XXVI, n. 3. tit IX, n. 10, et fil. X, n. 9. S. R. C. 5 Maji 1736, n. 3S94-4044, ad tit 26, n. 7. Merati sect. VI, cap. 17, η. 4. Rub. tit. IX, n. 10, et dec. 3 Jan. 1657, n. 1663-1810. S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 6. Idem dec. cit. Rub. tit. IX, u. 9, el hoc tit. XXVI, u. 3. I I I 486 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [347] omitti, sed de præcepto ex duabus una est facienda, et tota legenda (1). Not. 1" Si aliquod festum, in quo nona lectio dominicæ, feriæ, vigiliæ aut simplicis est legenda, transferatur in diem, in qua similis nona lectio non occurrit, vel si nona lectio vigiliæ aut simplicis in festo 1 cl. sit omittenda; nona lectio festi ex communi supplenda est, si ibidem habeatur, ut in festo s. Clementis 23 Nov. de communi conf. pont. 2 loco; si autem homilia festi propria sit, et in communi correspondens non habeatur, nec in officio notetur quid sit agendum, tunc octava lectio in duas dividenda est, vel juxta Gaventum(2) de septima et octava lectione tres faciendæ sunt. Not. 2. Quamvis in die octava s. Joannis Baptistæ et dedi­ cationis ecclesiæ, lectiones tertii nocturni assignentur ut in die festo; id tamen intelligendum est de casu, quo omnes lectiones homiliæ per octavam lectæ fuerunt : quando vero aliquæ lectiones homiliæ infra octavam ob occurrentia festa non sunt lectæ, in die octava legi possunt illæ lectiones homiliæ, quæ primo post diem festum infra octavam impe dilæ et omissæ fuerunt (3). Idem dicendum est de die octava ss. angelorum custodum. Notandum autem decreta citata non revocari per aliud 27 Feb. 1847 (4) quoniam una eademque data est responsio per dec. 27 Aug 1836 et 27 Feb. 1847 Servetur peculiaris rubrica, ita ut decreta non sibi con­ traria dicenda sint, sed unum explicet alterum, scilicet responsio data 27 Aug. 1836, denotat quo sensu rubrica peculiaris breviarii et simul responsio data 26 Feb. 1847 sint intelligenda Præterea hoc manifestum fit ex breviario Ro­ mano Romæ edito 1843, atque ex editione accuratissima 1877 S. C. de propaganda fide, et ex editione typica Ratisbonensi, in quibus lectiones 2 diei infra octavam s. Joannis Baptistæ in die octava ponuntur. (Γ, Rub. hujus tit. XXVI, n. 3. (2) Sect. VII, c. XI, ad 8 Sept. (3) S R. G. 7 Sept. 1816. n. 4376-4526, 5, et 27 Aug. 1836, n. 4638■4787. V. 14) N. 4911-5064,3 et 4. (348J DE LECT. 2 ET 3 NOCT. ATQUE 9 LECT. 487 348. Quoad lectiones 2 et 3 nocturni Gavantus, qui adfuit recognitioni breviarii sub Clem. VIII et Urb. VIII, notat sequentia « Quas nunc habemus secundas lectiones ex « historiis sanctorum, eæ fuerunt a Cardinalibus Bellarmino * et Baronio recognitæ et approbatæ sub Clemente VIII, « qui rejecerunt ea omnia quæ jure merito revocari poterant v in dubium. Qua in re perdifficili, visum est illis ad histo« riæ veritatem bona fide restituere sanctorum lectiones, * idque minima qua fieri potuit mutatione : imo quæ contro« versa erant, alicujus tamen gravis auctoris testimonio - suffulta, aliquam haberent probabilitatem, retenta sunt eo « modo quo erant, cum falsitatis argui non possint : quamvis - fortasse altera sententia sit a pluribus recepta. Porro in « enumerandis Romanorum Pontificum annis, a Cardinali » Baronio non discesserunt, qui omnium exactissimus in hac « re habetur. In ordinationibus secuti sunt librum Pontifl* cale inscriptum, quod nomine Damasi circumfertur : cum - aliunde nihil certi haberi queat. Textus item sanctorum * Patrum collati sunt proxime cum auctorum libris, et ma* nuscriptis et melioris notæ impressis : ita ut in hoc genere n emendatius nihil edi posse videatur... Lectiones autem « secundi et tertii nocturni ex ss. Patribus desumptas re« cognovimus postremo, ut concordent cum emendatioribus « eorum textibus, sive impressis, sive manuscripts codicibus * Vaticanis. In translationibus græcorum Patrum, si varietas * contingit, breviarii Romani lectio cæteris paribus retenta n fuit (1). « Attamen post Cardinalium Bellarmini et Baronii tempora ars critica longius progressa est : a multo autem tempore Ecclesia in novis officiis ita caute procedit, ut omne erroris periculum removeatur. Ex decreto S. R. C. 2 Julii 1883, a SS. D. N. Leone Papa XIII adprobato, prodierunt emendationes quarumdam lectionum historicarum in festis : s. Marcelli, papæ et martyris, 16 Januarii; ss Cleti et Marcellini, Pontificum et Martyrum, 26 Aprilis; s. Silverii Pontificis et Martyris, 20 Junii; s. Pii, Papæ et Martyris, (1) Sect. 5, c. 12, n. 16. Vid. xMerati hoc loco. ana 488 FARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII [349]' 11 Julii; ss. Proli et Hyacinthi, Martyrum, 11 Septembris; s. Silvestri, Papæ et Confessoris, 31 Decembris. Istae muta­ tiones editæ fuerunt, ut in novis breviarii editionibus inseri debeant; ad eas assumendas tamen non obligantur, qui horas canonicas recitant juxta editiones jam existentes (1). Titulus XXVII. 349. DE RESPONSORIIS POST LECTIONES. Rub. Responsoria dicunt/ur ad Matutinum post Lec­ tiones : id est, post quamlibet Lectionem dicitur unum Responsorium, ut infra. 2. In Festis norem Lectionum (prœterquam in Festo sanctorum Innocentium, quando non venerit in Domi­ nica), et in Dominicis ab Octava Paschœ inclusive, usque ad Adventum exclusive, et a Dominica infra Octavam Nativitatis inclusive, usque ad Septuagesimam exclusive, dicuntur octo tantum Responsoria; et in fine tertii, et sexti, et octavi, dicitur, Gloria Patri, cum repetitione partis Responsorii : quod regulare est in fine ultimi Res­ ponsorii cujuslibel Nocturni, tam in Officio novem quam trium Lectionum, excepto tempore Passionis : quo tem­ pore loco Gloria Patri, repetitur Responsorium a prin­ cipio : excepto etiam Officio Defunctorum, in quo illius loco dicilur Requiem aeternam, etc. Qui versus Gloria Patri quibusdam diebus dicitur in primo Responsorio, ut in propriis locis annotatur. Post nonam Lectionem prae­ dictis diebus, quando octo tantum dicuntur Responsoria, immediate dicilur Hymnus Te Deum. 3. In Dominicis Adventus, et in Dominicis a Septua(1) Monitum S. R. G. 11 Dec. 1883. [349] DE RESPONSORIIS POST LECTIONES. 489 gesima usque ad Dominicam Palmarum inclusive, et in triduo ante Pascha, dicuntur novem Responsoria, quia tunc non dicitur Te Deum. 4. In Officio autem trium Lectionum, quando fit de Festo, et in Feriis temporis Paschalis, quod est inter Do­ minicam in Albis el Ascensionem (excepta Feria secunda Rogationum, in qua ponitur tertium Responsorium) di­ cuntur duo Responsoria, quia post tertiam Lectionem dicitur' Te Deum. Quæ Responsoria in Festis sumuntur de Communi sanctorum : et in dictis Feriis Temporis Paschalis, quando alia propria non assignantur, su­ muntur de Dominica, in qua primo sunt posita, hoc ordine : secunda el quinta Feria, primum et secundum Responsorium primi Nocturni : Feria tertia el sexta, primum et secundum Responsorium secundi Nocturni .· Feria quarta, primzim et secundum Responsorium tertii Nocturni. 5. In aliis Feriis extra tempus Paschale dicuntur tria Responsoria (quia in illis non dicilur Te Deum) hoc or­ dine : Feria secunda et quinta, tria Responsoria primi Nocturni : Feria tertia el sexta, tria Responsoria secundi Nocturni : Feria quarta et Sabbato, quando in eo fit de Feria tria Responso/'ia tertii Nocturni Dominicæ prae­ cedentis, in qua primo sunt posita. Verum quia in tertio Nocturno Dominicarum a tertia post Pentecosten inclu­ sive, usque ad Adventum exclusive, non habetur nisi unum Responsorium dicendum infra Hebdomadam, quod est septimum in Dominica (proplerea quod Respon­ sorium Duo Seraphim, non dicitur, nisi in prædictis Dominicis) ideo Feria quarta et Sabbato, quando Res­ ponsoria sumenda erunt ex tertio Nocturno, primum Responsorium erit quod est septimum Dominicæ : secundo et tertio loco dicitur secundum el tertium sequentis Feriæ; id est post secundam et tertiam Lectionem dicitur secun­ dum et tertium Responsorium, quod est secundum el ter­ tium secundae sequentis Feriæ, si propria Responsoria hobuerit; alioquin si non habuerit propria, dicitur se- 490 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [349] eundum et tertium Responsorium primi Nocturni ejusdem Dominicæ. Ab Octava Epiphanite usque ad Septuage­ simam habentur Responsoria propria in singulis Feriis, excepto Sabbato; in quo, quando [it de Feria, dicuntur Responsoria Feriæ quarlœ. 6. Sumuntur autem Responsoria ex eo loco, ubi primo sunt posita, in principio mensis, vel libri, et repetuntur in aliis sequentibus Dominicis illius mensis, in quibus alia non assignantur, vel donec de illo libro legitur, unde sumpta sunt Responsoria. Quæ autem in prima Hebdo­ mada mensis posita sunt per Ferias, repetuntur eodem ordine in eisdem Feriis per sequentes Hebdomadas, donec alia ponantur. Ubi vero non adsunt propria, semper ex Nocturnis Dominicæ sumuntur dicto ordine. 7. Si responsoria primi Nocturni ejus Dominicæ, in qua primo ponuntur, propter Festum duplex in ea oc­ currens, in ipsa Dominica poni non possint, ponantur prima die ejus Hebdomadœ, in qua occurrit fleri de Feria, et omittantur alia, quæ forte in illa Feria propria haberentur. Si vero in lota Hebdomada non occurrat dies, in quo fiat de Feria, illa Responsoria ponantur in sequenti Hebdomada, vel Dominica similiter non impe­ dii a, et dummodo in ea alia Responsoria non sint primo ponenda; alioquin eo anno omittantur. Responsoria etiam, quæ in aliquibus Feriis per Hebdomadam ha­ bentur, si eo die quo posita sunt, non possunt dici propter Festum occurrens, non sunt transferenda in aliam diem, sed omittuntur. 8. Tempore Paschali in fine Responsorii ante Versum additur Alleluja. Responsoria sunt cantica spiritualia, ad mentem infra lec tiones elevandam instituta. Ita dicuntur, quia respondent lectionibus, vel quia uno vel pluribus responsoria cantantibus, •chorus consonando respondet. (351] DE RESPONSORIIS POST LECTIONES. 491 350. Asteriscus in responsoriis designat partem repe­ tendam post versum et iterum post Gloria Patri si dicatur. In nonnullis autem responsoriis]duo ponuntur asterisci, et quandoque etiam tres; sed sive duo sive tres dentur asterisci, repetitiones tamen tantum fieri debent ab uno ad alterum asteriscum, non autem usque ad versum : ita ut, si duo po­ nantur asterisci, prima repetitio post versum fiat a primo ad secundum asteriscum, servatis verbis a secundo asterisco ad versum pro secunda repetitione (1), prout responsorium Libera me in officio defunctorum disponitur in rituali Ro­ mano (2) et S. R. G. (3) idem recitari mandavit : et si tres habeantur asterisci, prima repetitio fiat a primo asterisco usque ad secundum tantum, secunda repetitio a secundo aste­ risco usque ad tertium, et tertia repetitio a tertio asterisco usque ad versum, licet etiam sensus aliud exigere videatur. Id clare probat responsorium primum dominicæ primæ ad­ ventus, quod, prout recitandum est, in breviario impressu ii est, et ad cujus modum juxta rubricas tit. XII, n. 7 respon­ soria dicenda sunt. 35 fl . Responsoria primi nocturni dominicæ, in qua primo ponuntur, etiam in adventu et a septuagesima usque ad pascha (4), si in dominica propter festum occurrens impe­ diantur, in alia die recitanda sunt ante alia responsoria, uti rubrica n. 7 clare disponit, eadem ratione, qua initium libri legendum est ante alias ejusdem libri lectiones : quæ vero poni nequeunt, omiituntur; neque ideo semiduplex trans­ fertur, neque simplex supprimitur, ut officium de feria cum recitatione primorum responsoriorum fiat. In casu translationis primorum responsoriorum dominicæ, nihil mutandum est, licet tunc forte sequente die eadem responsoria dicenda sint : eadem enim responsoiia duobus insequentibus diebus recitare in rubricis permittitur, cum (1) (2) (3) (4) S. R G. 6 Sept 183-1, n. 4584-4733, et 7 Dec. 1844, n. 4839-4985, 7. Edit, typica, Ratisbonæ 1884. 12 Sept. 1840, η. 4760-4907. Guyetus lib. 4, c. 17, q 2. 492 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (353} præscribant feria secunda repetenda esse responsoria primi nocturni dominicæ, et uti breviarium infra hebdomadam post dominicam tertiam Septembris disponit. 35‘ Officio beatœ Mariœ) semper dicitur, Qui surrexisti a mortuis. In Ascensione usque ad Penlecoslen exclusivedicitur, Qui scandis super sidera. In Pentecoste et reliquo anni tempore, tam in Officio de Tempore, quam de Sanc­ tis, dicitur, Qui sedes ad dexteram Patris, ut in Psalterio. 4. Responsoria brevia aliarum Horarum, quce po­ nuntur in prima Dominica de Adventu, dicuntur per totum Adventum, quando fit Officium de Tempore. Si­ militer quce ponuntu·' in prima Dominica Quadragesimee. dicuntur usque ad Dominicam Passionis exclu­ sive. El quce ponuntur in Dominica Passionis, dicuntur usque ad. Feriam quintam in Carna Domini exclusive. Rem quce ponuntur in Dominica in Albis, dicuntur usque ad Ascensionem exclusive. Quce vero ponuntur in aliquo Festo habente Octavam, dicuntur per totam Octa­ vam, quando fit de Octava. In Officio autem beatee Mariœ, tam novem quam trium Lectionum exceptis festis quæ habent propria, dicuntur semper Responsoria brevia de Communi Virginum. 5. Tempore Paschali, a Dominica in Octava Paschæ usque ad Sabbatum post Pentecosten inclusive, in fine Responsorii brevis ante primum Versum dicuntur duo Alleluja, quæ etiam post dictum primum Versum repe­ tuntur pro parte Responsorii; el in fine secundi Versus unum tantum Alleluja, tam in Officio de Tempore, quam de Sanctis, ut dicitur in Rubrica, quce est in Sabbato in Albis. Extra tempus Paschale, quamvis in alicjuibus Festis ad Tertiam, Sextam et Nonam, Responsoriis bre­ vibus addantur Alleluja, non ideo adduntur ad Primam el Completorium. Responsoria brevia ita dicuntur, quia quodammodo res­ pondent capitulo, quod præcessit; brevia autem, quia sunt breviora illis, quæ post lectiones matutini dicuntur. 355. Concurrentibus in prima duobus versibus propriis, I357J DE CAPITULIS. 49S uno ratione temporis, et altero ratione festi aut octavæ, præfertur : 1° ratio festi, si hoc proprium habeat; 2° ratio octavæ, et ita in festo i conceptionis B. Μ. V., per ejus octa­ vam, et etiam in dominica infra octavam dicitur Qui natus es, non autem Qui venturus es; et 3° habetur ratio temporis. Mutatio versus in responsorio pri II æ ratione temporis aut octavæ semper fit, etiam in festis 1 et 2 cl. qua II vis de tem­ pore aut octava nulla fiat commemoratio. Inter festa B. Μ. V. excipitur festum expectationis partus, in cujus responsorio brevi ad primam dicitur Qui venturus es in mundum (1), et festum septem dolorum, in quo feria sexta post dominicam passionis dicitur Qui passus es pro homine, et dominica tertia Septembris Qui passus es propter nostram salutem. 356· Tempore paschali in responsoriis brevibus adduntur duo Alleluja, etiam in responsorio brevi ad primam et com­ pletorium : rubricæ n. 5 enim id generaliter praescribunt de omnibus responsoriis brevibus. Titulus XXIX. 357. DE CAPITULIS. Rub. Capitula semper dicuntur (yjrœterquam a Feria quinta in Cama Domini, usque ad Vesperas Sabbati in Albis exclusive, et prcelerquam in Officio Defunctorum) ad Vesperas, Laudes et alias Horas, dictis Psalmis et Antiphonis; ad Completorium vero, dicto etiam Hymno. 2. Capitula Dominicalia posita in Psalterio in primis el secundis Vesperis, in Laudibus el Horis, dicuntur a (1) s. n c. 26 Nov. 1735, n. 38S2-1039, 4. 1 496 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [357) tertia Dominica post Pentecosten usqzte ad Adventum, et a secunda, post Epiphaniam usque ad Septuagesimam. Capitula autem /erialia dicuntur post Octavam Pente­ costes usque ad Adventum, et ab Octava Epiphaniae usque ad Dominicam primam Quadragesimæ. Aliis temporibus dicuntur ut in proprio de Tempore : si fit de Sanctis, ut in Proprio de Sanctis, cum propria adsint ; alioquin de Communi Sanctorum. Capitulum Primæ et Completorii (quando Capitula dicuntur) numquam mutatur, ut in Psalterio. 3. In Dominicis ab Adventu usque ad Octavam Epi­ phaniae, et a Septuagesima usque ad tertiam post Pente­ costen, et in Feriis temporis Paschalis, et in omnibus Festis regulariter Capitulum positum inprimis Vesperis dicitur in Laudibus, ad Tertiam, et in secundis Vesperis, quibusdam exceptis, quæ suis locis assignantur. 4. In Feriis tempore Paschali ad Primam dicitur Capilulum Regi saeculorum, sicut in Dominicis et Festis. Post Capitulum semper' respondetur' Deo gratias. Capitula ita dicuntur, quia sunt tanquam brevia capita, desumpta praecipue ex epistolis missae, vel etiam ex aliis s. Scripturae locis, oillcio diei vel tempori convenientibus. Capitula aliquando discordant a textu vulgato, cujus ratio est, quod Ecclesia in his capitulis aliquando utatur versione itala s. Scripturae, sicut ex eadem versione introitus et quae­ dam alia, quæ in II issa dicuntur, desumpsit (1). (1) Merati sect. V, cap. XV. {258] 497 Titulus XXX. 35S. DE ORATIONE. Rub. Oratio in Vesperis el Laudibus dicitur post AnUphonas ad Magnificat el Benedictus immediatet nisi quando dicendœ sunt Preces : quæ dicuntur post Aniiphonam, et in fine illarum Oratio. Ad Primam et alias Horas Oratio dicitur post Responsorium breve, nisi di­ cendœ sint Preces : tunc enim Oratio dicitur post Preces. Ad Completorium Oratio dicitur post Anliphonam Salva nos, nisi dicendœ sint Preces; el tunc dicitur post illas. 2. Ad Primam et Completorium numquam mutantur Orationes quæ habentur in Psalterio, prœterquam in triduo ante Pascha; in quo triduo ad omnes Horas usque ad Nonam Sabbati sancti inclusive post Psalmum Mise­ rere, dicitur Oratio diei ut suo loco ponitur. In aliis Horis regulariter dicitur Oratio quæ dicta est in primis Vesperis. In Quadragesima autem, Quatuor Temporibus, Vigiliis et Feria secunda Rogationum, Oratio, quæ dicta est in Laudibus, dicitur tantum ad Tertiam, Sextamet Nonam. In Vesperis autem sequentibus, si fit de Feria, dicitur vel alia propria, ut in Quadragesima, vel Domi­ nicœ praecedentis, ut in aliis Feriis. Quæ Oratio praece­ dentis Dominicœ semper dicitur in feriati Officio per Hebdomadam, quando propria non assignatur. Infra Octavas dicitur Oratio ut in die Festi : similiter et in die Octava, nisi alia propria assignetur. 3 Ante Orationem, etiam quando aliquis solus recitat Officium, semper dicitur Versus Dominus vobiscum, et respondetur Et cum spiritu tuo. Qui versus non dicitur ab eo, qui non est saltem in Ordine Diaconatus, nec a Dia­ cono, praesente Sacerdote, nisi de illius licentia. Si quis Tom. II. 32 498 PARS 4. RUBRIC.!-: GENERALES BREVIARII. (358} autem ad Diaconatus ordinem non pervenerit, ejus loco dicat Domine exaudi orationem meam; et respondetur, Et clamor meus ad te veniat. Deinde dicitur Oremus, postea Oratio : (pur si unica tantum dicatur, Versus Dominus vobiscum, vel Domine exaudi repetitur /inita Oratione, postquam fuerit responsum Arnen. Sin autem plures Orationes dicenda sint, ante quamlibet Orationem dici­ tur Antiphona et Versus, deinde Oremus; et post ultimam Orationem repetitur, Dominus vobiscum : postea dicitur. Benedicamus Domino, respondetur, Deo gratias, Deinde dicitur Versus, Fidelium animæ : qui Versus non dicitur post Benedicamus Domino, ad Primani ante Pretiosa, neque ad Completorium ante Versum Benedicat, nec tpiando post aliquam Horam immediate sequitur Officium parvum beata Alaria, vel Officium Defunctorum, aut Septem Psalmi Pamitentiales, vel sola Litania. -1. Oratio dirigatur ad Patrem, concluditur Per Dominum; sz ad Filium, Qui vivis et regnas. Si in prin­ cipio Orationis fiat mentio Filii, dicatur, Per eumdem; si in fine Orationis, dicatur, Qui tecum vivit et regnat. Si fiat mentio Spiritus sancti, dicatur, In unitate ejusdem Spiritus sancti, etc. 5. Quando plures Orationes dicuntur, prima tantum dicitur sub sua conclusione Per Dominum, vel aliter, ut supra : alia non concluduntur, nisi in ultima Oratione; sed unicuique Orationi semper praponitur Oremus, praterquam in Officio Defunctorum, in quo. alio modo quam ut supra, Orationes dicuntur; item in Litaniis Orationes omnes dicuntur conjunctiva sub uno Oremus, ut suis locis habetur. I. Ante et post orationem dicitur Dominus vobiscum, sicut Christus Dominus apostolis semel ct iterum dixit Pax vobis : scilicet ante orationem, ad impetrandam gratiam et spiritum orationis; post eam, ad gratiam acceptam conser- [359] DE HYMNO TE DEUM. 499 vandam. Qua ratione solus reci tar. s officium, dicat Dominus vobiscum vide num. 330. Non dicitur Dominus vobiscum ab illo, qui non est in ordine diaconatus, neque ab excommu­ nicato quia importat communicationem cura aliis, sed Do­ mine, exaudi. II. In orationibus tam officii, quam missæ, dum officium sive accidenta! iter sive perpetuo transfertur, verba hunc diem vel hodiernum diem, autpræsentem diem, inconsulta Sacra Rituum Congregatione, neque immutanda neque omit­ tenda sunt (1). III. Prima oratio in vesperis et laudibus concluditur, quia est principalis, ad quam totum dirigitur officium; et ultima tantum, quia colligit intermedias, et sua conclusione confirmat. IV. Si oratio commemorationis eadem sit cum oratione principali vel alia praecedente, illa quæ posterior dicitur, in aliam de communi mutatur. Vid. torn I, n. 70. V. Versus Fidelium aninue, licet supra in rubricis n. 3 præscribatur omittendus, quando immediate sequitur officium parvum B. Μ. V. etc., non est tamen omittendus in fine cujusque horae, quando post eam missa immediate dicitur; sed servandus adamussim textus rubrica* 30 Breviarii Ro­ mani (2). Titulus XXXI. 359. DE HYMNO TE DEUM. Rub. Hymnus Te Deum dicitur in omnibus Festis per annum, tam trium quam novem Lectionum, et per eorum Octavas, excepto Festo sanctorum Innocentium, nisi (1) S. R. C. 7 Sepi. 1816, n. 4376.-1526,21. (2) S. R. C. I I Ap. 1742, n. 3975-4124. 500 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [359] venerit in Dominica; dicitur tamen in ejus die Octava. Dicitur etiam in omnibus Dominicis, a Pascha Resur­ rectionis inclusive, usque ad Adventum exclusive; et a Nativitate Domini inclusive, usque ad. septuagesimam exclusive : et in omnibus Feriis Temporis Paschalis, scilicet a Dominica in albis usque ad Ascensionem, excepta Feria secunda Rogationum, in qua non dicitur. 2. Non dicitur autem in Dominicis adventus, et a Sep tuagesima usque ad Dominicam Palmarum inclusive, neque in Feriis extra tempus Paschale. 3. Cum dicitur, omittitur semper nonum vel tertium Responsorium : et statim dicitur post idtimam Lectionem. 4. Cum non dicitur, ejus loco ponitur nonum vel ter­ tium Responsorium :quo dicto statim inchoantur Laudes. Similiter quando dicitur Te Deum, eo Hymno dicto statim inchoantur Laudes, prcelerquam in nocte Nativitatis Domini; quia tunc dicitur Oratio, postea celebratur Missa, rct suo loco notatur. Mullum‘disputatur de auctore hymni Te Deum, qui com­ muniter inscribitur ss. Ambrosii et Augustini (1). Certum autem est illum esse valde antiquum. Ut ex verbis patet, compositus esse debuit in gratiarum actionem, si non pro conversione s. Augustini, ut plures asserunt, saltem pro insigni aliquo beneficio : unde sicut olim, sic etiam nunc extra officium in gratiarum actionem publice decantari solet. Quomodo et in quo colore hic hymnus sit decantandus, vide tom. I, n. 153. (1) Vid Merati sect. V, c. 19; Fornici pa;t. 2. c.p. 27, aliique [360] Ô01 Titulus XXXII. 360. DE ORATIONE DOMINICA ET SALUTATIONE ANGELICA. Rub. Oratio Dominica Pater noster, et Salutatio An­ gelica Knq Maria, semper dicuntur secreto ante omnes Horas, prcelerquam ad Completorium, in cujus principio post Lectionem brevem, Fratres sobrii, dicto Versu, Adju­ torium nostrum, dicitur lanium Pater noster secreto; et in fine Completorii, statim post Orationem bealce Ala rice dicitur, Pater noster, Ave Maria, et Credo, lotum similiter secreto. Finitis Horis, et dicto Versu Fidelium animæ, dicitur similiter secreto Pater noster tantum , nisi sequatur Officium bealce ALarice, quia tunc post illud dicitur Paler noster, ut supra, et nisi alia Hora subsequatur : tunc enim dicitur semel tantum Pater noster cum Ave Maria pro principio sequentis Force; qua finita, dicitur Pater noster : ita ut semper dicatur in fine ullim ce Force. Si autem post Vesperas immediate sequatur Completorium, dicto Fidelium animæ, incipitur Versus Jube domne. 2. Quando in fine Orationis Dominicœ proferendum est clara voce Et ne nos inducas, semper in principio eadem voce proferuntur hœc duo verba Pater noster ut in Precibus, et similibus; alias numquam proferuntur, sed dicitur totum secreto. Ad Laudes vero et Vesperas, quando in feriati Officio dicuntur Preces, lotum dicitur clara voce ab Hebdomadario. 3. Salutatio Angelica semper dicitur ante Officium bealce ALarice, quando non conjungitur cum O/ficio Do­ mini ; quia tunc sufficit dixisse eam in principio cum Oratione Dominica. 502 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [362] Si matutinum immediate post completorium sequatur, bis dicuntur Pater, Ave et Credo, ut in rubricis post comple­ torium præscribitur. 361 · Pater noster in fine horæ non dicitur, dum sequitur officium B. Μ. V. ut in rubricis n. 1 dicitur, neque etiam dum sequitur officium defunctorum, aut septem psalmi pœnitentiales, vel solæ litaniæ omnium sanctorum, quia tunc, juxta rubricas tit. XXX, n. 3, omittitur versus Fidelium animæ, et consequenter etiam oratio dominica, quæ alias post dictum versum dicitur. Dicendum autem est Pater noster, dum sequitur missa, quia tunc, ut dictum est in fine num. 357, versus Fidelium animæ etiam additur, et insuper rubricæ hunc casum non excipiunt. Licet Pater noster in fine horæ omittatur, dum sequitur officium B. Μ. V., officium defunctorum, aut psalmi pœnitentiales vel litaniæ; dici tamen debet in fine officii B. Μ. V. ut alias post horam juxta rubricas n. 1; et idem dicendum existimat Guyetus (1) in fine officii defunctorum; idemque faciendum esse videtur, in fine septem psalmorum et litania­ rum, quando cum officio diei conjunguntur. 36‘£. Pater, Ave et Credo ante et post horas, item Pater noster in initio completorii, semper totaliter dicuntur se­ creto, et cum Amen in fine. Infra horam Paler noster semper dicitur sine Amen, et totaliter alta voce in precibus laudum et vesperarum, dum hæ dicuntur in feriis; alibi autem semper clara voce tantum Paler noster cum Et ne nos inducas etc., et voces intermediæ secreto leguntur. Paler noster in officio defunctorum ante lectiones, et simi­ liter in triduo ante pascha, totum secreto dicitur. ** (l) Lib. 4, c. 23, q. 21. (363] 503 Titulus XXXIII. 363. DE SYMBOLO APOST. ET SYMBOLO S. ATHANASII. Rub. Symbolum Apostolorum semper dicitur ante Ma­ tutinum el Primam, et finito Completorio post Orationem Angelicam, lotum secreto : etiam si ad Primam et Com­ pletorium iterum dicendum sit cum Precibus. Quando vero dicitur cum Precibus ad Primam el Completorium, clara voce profertur, Credo in Deum, et in fine, Carnis resurrectionem : reliquum dicitur secreto : alias totum secreto dicitur, ut supra. 2. Symbolum sancti Athanasii dicitur ad Primam post Psalmum Retribue, in omnibus Dominicis per annum, quando Officium fit de Dominica, exceptis Dominicis infra Octavas Nativitatis Domini, Epiphaniæ, Ascen­ sionis et Corporis Christi, ac Dominica resurrectionis et Pentecostes, in quibus dicuntur tantum 1res Psalmi consueti, ut in Festis. In Dominicis infra alias Octavas, et in Dominica Trinitatis dicitur; alias numquam, neque si aliquod Festum duplex celebretur in Dominica. Et in fine illius dicitur Gloria Patri. De symbolo s. Athanasii, ejusque auctore vid. Merati (1). Ubi ss. Trinitas est titularis, symbolum s. Athanasii tantum in festo ss. Trinitatis et in ejus die octava, non autem in diebus infra octavam recitatur (2). (1) Sect, v, c. xx. (2) S. R c. 5 Maji 1736, n. 3S94-4044, alia dubia ad 13. 501 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (364) Titulus XXXIV. 161 DE PRECIBUS. Rub. Preces sunt aliquot Versus, qui aliquando di­ cuntur ante Orationem, incipientes a Kyrie eleison, vel a Pater noster. 2. Preces Dominicales ad Primam et Completorium, ut in Psalterio, non dicuntur in Duplicibus, nec infra Octavas, nec in Vigilia Epiphaniœ, et Feria sexta et Sabbato post Octavam Ascensionis, etiam si infra Octa­ vam fiat Officium de Dominica, vel alio Festo Semidu­ plici, quia tunc ratione Octavæ non dicuntur : alias autem semper dicuntur. 3. Preces feriales ad Laudes et per Horas distinclæ, ut in Psalterio, dicuntur tantum in Feriis Adventus, Quadragesimæ, Quatuor Temporum et Vigiliarum quæ jejunantur (exceptis Vigilia Nativitatis Domini ac Vigilia et Quatuor Temporibus Pentecostes) et tunc dicuntur flexis genibus. In aliis Feriis per annum numquam dicuntur nisi Dominicales, el in illis non flectuntur genua. 4. In feriis Adventus, Quadragesimæ, et Quatuor Tem­ porum, dicuntur Preces feriales etiam ad Vesperas, si non sequatur Festum : ad Completorium dicuntur consuetæ de Dominica, sed flexis genibus. Dicuntur autem Preces flexis genibus, ab Hebdomadario usque ad Versum Dominus vobiscum ante primam Orationem : a circum­ stantibus autem, usque ad Versum Benedicamus Domino post ultimam Orationem. r. In Vigiliis, Preces feriales dicuntur tantum ad Ma­ tutinum, et per Horas : ad I esperas vero sequentes non dicuntui, quia inde fd de Festo. Quod, si p>ost Vigiliam [366] DE PRECIBUS. 505 sancti Mathice sequatur primus dies Quadragesimæ, in Vesperis dicuntur Preces feriales, quamvis dicenda sit Oratio Dominicæ præcedentis, el non Vig ilice. Quod etiam servatur quando in Feria sexta et Sabbato Quatuor Temporum Septembris fit Officium de Feria, cum in eis non occurrat Festum novem Lectionum ; tunc enim in Vesperis Feriæ sextœ dicuntur Preces, quamvis dicenda sil Oratio Dominicæ præcedentis, non autem Feriæ Quatuor1 Temporum. G. Psalmus Miserere dicitur cum Precibus ad Vesperas tantum, et Psalmus De Profundis ad Laudes. In Officio Defunctorum dicuntur Psalmi, qui in eo Officio desig­ nantur. Preces sunt duplicis generis, scilicet dominicales et feriales; quæ sic se habent ad invicem, ut dum dicuntur dominicales, non semper dicantur feriales; sed dum dicuntur feriales, semper etiam dicantur dominicales. 3G5. Preces dominicales, scilicet quæ ponuntur in prima dominicæ et in completorio, numquam dicuntur in duplicibus, sed in omnibus dominicis, in quibus fit de ea, festis semiduplicibus, simplicibus, et omnibus feriis et vigiliis, dum fit de eis etiam tempore paschali : exceptis dominicis, quæ ritu duplici coluntur; dominicis, etiam 1 et 2 cl., quæ infra octavam aut in die octava occurrunt; festis semiduplicibus et diebus infra octavam; vigiliis nativitatis Domini, epipbaniæ et pentecostes, ac feria sexta post octavam ascensionis. Di­ cuntur autem in vigilia ascensionis, ut etiam in præcedentibus feriis rogationum. 3(><>. Preces feriales dicuntur, quando fit officium feriale, in omnibus feriis adventus, quadragesimæ (excepto triduo sacro), quatuor temporum, et in omnibus vigiliis, exceptis vigiliis nativitatis Domini, epipbaniæ, ascensionis et pente­ costes, ac feriis quatuor temporum pentecostes. Neque etiam dicuntur feria secunda et tertia rogationum, nec in aliis feriis per annum. PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 505 [368] Not. 1° dici in omnibus vigiliis, quia rubrica η. 3 intelligenda est de vigiliis, quæ jejunantur, vel de jure jejunari deberent (1). 2° Preces dominicales dici etiam in dominicis, et feriales in feriis, in quibus festum duplex simplificatur, ut notatum est n. 282. 367. Preces feriales ad omnes horas, etiam ad comple­ torium, in choro flexis genibus juxta rubricas recitari debent, non autem in privata recitatione (2), licet tamen ad majorem humiliationem tunc etiam conveniat, ut flexis genibus reci­ tentur, si commode fieri possit. Intra preces feriales juxta rubricas n. 4 genu flectendum est usque ad Benedicamus, sed exclusive juxta Gavantum (3), nisi addenda sit anliphona finalis B. Μ. V. ne rursus statim sit genuflectendum. Preces feriales, si cantentur, ad vesperas et laudes in diebus jejuniorum voce uniformi sunt cantandæ, non autem per depressionem vocis a fa ad re (4). Titulus XXXV. 368. DE COMMEMORATIONIBUS COMMUNIBUS SEU SUFFRAGIIS SANCTORUM. Rub. Commemorationes communes, seu Suffragia de Sanctis, quæ habentur in Psalterio post Vesperas Sab­ bati, dicuntur in fine Vesperarum et Laudum ab Octava Epiphaniœ usque ad Dominicam Passionis exclusive, et ab Octava Pentecostes usque ad Adventum exclusive in (1) (2) (3) (4) S. R. C. 11 Mart. 1820, n. 4416-4566, 4. Vid. num. 239. S. R. C. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 44. Sect. 5, c. 17, n. 8. S. R. C. 9 Maji 1739, n. 3935-4084; 22 Mart. 1862, n. 5318, 8. [368] DE SUFFRAGIIS. 507 Dominicis, Feriis et Festis (nisi Officium sit duplex, vel infra Octavas, etiam si de Dominica, vel Semiduplici infra eas fiat) et illis adjungitur commemoratio de Pa­ trono vel Titulo Ecclesiæ, ante vel post Commemoratio­ nem de sancta Maria, dc sancio Joseph, et de Apostolis, pro dignitate illius; ita tamen, ut semper idtimo loco ponatur commemoratio de Pace. Et ante illas in feriati Officio /it commemoratio dc Cruce, quæ habetur in Psal­ terio post Laudes Feriæ secundœ. 2. Tempore Paschali fit alia commemoratio de Cruce, ut ibi ponitur in Laudibus Feriæ secundœ post Domi­ nicam in Albis, et ea solum tunc dicitur; non tamen in Duplicibus, neque infra Octavas. 3. Si facienda sit commemoratio alicujus Festi occur­ rentis, semper fit ante ipsa Suffragia consueta, etiam ante commemorationem de Cruce. 4. Com mem oratio de sancta Maria non fit cum aliis, quando dicitur ejus Officium parvum, nec quandocumque fit Officium de ea. 1° Commemoratio s. Mariae non fit inter suffragia, quando dicitur ejus officium parvum juxta rubricas n. 4, sive con­ jungatur officio diei, sive separatim recitetur; sive ex devo­ tione tantum, sive ex obligatione dicatur (i) ; nisi s. Maria sit titularis seu patrona, in quo casu consuetua ejus comme­ moratio fit inter suffragia, licet ejus oilicium parvum dica­ tur (2). 2° Neque ejus commemoratio fit, quandocumque ejus fit officium aut commemoratio specialis, ne bis fiat de eadem. Notandum, ubi s. Maria est titularis sub quocumque mysterio aut titulo, ut assumptionis, nativitatis etc., ejus commemo­ rationem in suffragiis non faciendam esse cum anliphona, (1) Guyetus lib. 3, c. 17, q. 13, et Cavalieri toni. 2, dec. 291. (2) S. R. G. 10 Jan. 1604, n. 85-231; 2 Oct. 1683, n. 2889-3038, 7; 16 Feb. 1781, n. 4252-4401, 21. 508 PARS 4. RUBRIC.® GENERALES BREVIARII. [370] versu et oratione propriæ festivitatis, sed sufficere commu­ nem antiphonam cum versu et oratione inter suffragia po­ sitam, aliamque commemorationem non esse faciendam (i). Post commemorationem B. Μ. V. et ante quoscumque alios, exceptis Angelis et s. Joanne Baptista, facienda est comme­ moratio s. Joseph juxta litteras Apostolicas 7 Julii 1871 (2). 369. Commemoratio de cruce non fit in vesperis sabbati, quia a capitulo fit de dominica, in qua non fit commemoratio de cruce; neque etiam in officio simplici de sancto, quia, licet psalmi matutini sint de feria, non est tamen officium feriale. 3ÎO. Quoad commemorationem patroni vel tituli ecclesiæ inquirendum est : 1° de quo, 2° a quibus, 3° quo ordine et 4° quo modo facienda sit hæc commemoratio. 1° Certum est de præcepto in suffragiis fieri debere com­ memorationem titularis, in cujus honorem ecclesia est dedi­ cata vel saltem benedicta (3). sive sit sanctus, sive persona divina, seu aliquod mysterium, ut ss. Trinitas, Spiritus Sanctus, Corpus Christi, ss. Salvator etc. etiamsi contraria vigeat consuetudo (4) aut commemoratio in suffragiis fiat de patrono loci vel religionis (5). Item quamvis ejus memoria habeatur in commemoratione omnium sanctorum ordinis; specialis tamen commemoratio facienda est de patrono vel titulo ecclesiæ : sed eo casu ejus nomen in commemoratione sanctorum ordinis, si ibi exprimatur, omittendum est (6). Si tamen s. crux, s. Joseph et ss. apostoli Petrus et Paulus sint ecclesiæ titulares, non est facienda specialis de iis commemoratio, sed ordinaria sufficit; ut supra de B. Μ. V. dictum est (7). Notandum autem, si s. crux sit titularis, ejus (1) S. R. C. 2 Ap. 1667, n. 2259-2410, 2, et 12 Jan. 1669, n. 2312 2463. (2) N. 5487. l3) S. R. C. 2 Sept. 1871, n. 5492, dub. III, 2. (4) S. R. C. 1 Sept. 1607, n. 208-355, 2. (5) S. R. C. 16 Feb. 1781. n. 4252-4101, 22 et 23; 29 Feb. 1868„ n. 5392, II. (6) S. R. C. 10 Jun. 1690, n. 3072-3221, 3. (7) S. R. C. 30 Mart. 1621, n. 448-595, el 16 Oct. 1743, d. 4000-4149. [370] DE SUFFRAGIIS. £09 commemorationem fieri non tantum in officio feriali, sed quandocumque consueta fiunt suffragia. Omittenda tantum est commemoratio titularis in ejus vigilia, si ejus festum illam habeat, et dum de eodem fit specialis commemoratio aut officium semiduplex inventionis, translationis etc. ne bis fiat de eodem. In ecclesiis dicatis ss. Salvatori, de eo facienda est commemoratio, non omissa commemoratione crucis in feriali officio (i), quia æquivalere non censentur. Dum plures sunt ecclesiæ patroni seu titulares, comme­ moratio de unico tantum principaliori fieri debet (2), nisi plures tanquam æque principales patroni per modum unius in uno officio sint juncti, ut ss. Fabianus et Sebastianus. Quoad patronum loci, regni aut diœcesis, certum est illius commemorationem in suffragiis fieri posse, præter comme­ morationem titularis ecclesiæ (3). Præterea quidam (4) etiam censent commemorationem patroni loci fieri debere : cum tamen S. R. C. (5) declaraverit, minime cogendos, qui recu­ saverint facere commemorationem patroni diœcesis, comme­ morationem patroni regni esse ad libitum (G), item commemo­ rationem titularis diœcesis et paræciæ non esse faciendum (7); potius dicendum est cum aliis (S) commemorationem patroni loci fieri non debere, nisi adsit consuetudo : quia rubricæ hujus tituli et particulares posilæ post laudes dominicæ et vesperas sabbati loquuntur tantum de uno, de quo facienda est commemoratio, ut constat ex verbis pro dignitate illius, non illorum : verba enim Patronus vel Titulus Ecclesiæ intelligenda sunt disjunctive, prout ecclesiæ competit vel (1) S. R. C. 23 Aug. 1704, n. 3554-3703, 1. S. R. C. 20 Νυν. 1683, n. 2891-3040, 7. (3) S. R. G. 8 Ap. 1656, n. 1642-1789, et 16 Feb. 1781, n. 4252-4401, 22 et 23. (4) Gavantus sect. 5, c. 18, u. 7, et Cavalieri tom. 1, dec. 43, a num. 1, usque ad 28. (5) 8 Ap. 1656, n. 1642 1789. (6) 17 Jun. 1679, n. 2747-2896, 2. (7) 23 Sept. 1837, n. 4666-4815, dub. X, 2. (8) Merati sect. 5, c. 18, n. 8, et Guyetus lib. 3, c. 17, q. 9. 510 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [370) qualitas patroni, si dedicata sit alicui sancto, vel qualitas tituli, si dedicata sit personæ divinæ vel alicui mysterio : ita ut utroque casu facienda sit commemoratio patroni vel tituli, sed ecclesiæ tantum, non autem patroni loci, qui in rubricis non comprehenditur. Sic S. R. C. (1) expresse declaravit, commemorationem patroni loci non esse faciendam, etiamsi B. Μ. V. sit ecclesiæ patrona, nisi patronus loci simul sit ecclesiæ titularis. Si tamen adsit consuetudo faciendi com­ memorationem patroni loci, regni, aut dioecesis, hæc certo servanda est : et ita plura decieta particularia decernunt, illorum commemorationem faciendam esse (2). 2° A quibus commemoratio patroni vel tituli fit in suffragiis? R. Generaliter dicendum est, eam commemorationem fieri ab iisdem, a quibus officium festi patroni vel tituli recitatur; hæc enim sunt correlativa, et rubricæ æque ad utrumque obligant, /ideoque commemoratio patroni seu tituli ecclesiæ tantum fieri potest et debet ab illis, qui ecclesiæ stricte sunt adscript!, in ea beneficium possident, seu quibus ecclesia vere est propria, ut num. 220 dictum est (3). Et proinde suf­ fragium titularis ecclesiæ cathedralis tantum faciendum est a clero ejus servitio addicto (4). Nulli ecclesiæ adscriptus, vel illam commemorationem omittit (5), vel illam facere potest de patrono loci, et si adsit consuetudo, eamdem etiam facere tenetur (6). Regulares tenentur ad commemorationem (1) 23 Sept. 1848, n. 4980-5141. (2) 7 Jun 1721, u. 3797-3947; 4 Sept. 1745, n. 4027-4176, 8; 16 Feb. 1781, n. 4252-4401, 23; 12 Sept. 1840, n. 4750-4897, 3; 27 Feb. 1847, n. 4925-5078; 21 Jul. 1855, n. 5221, 6; 29 Feb. 1868, n. 5392; 15 Feb. 1873, □. 5532. (3) S. R. G. 4 Sept. 1745, n. 4027-4176, 8; 21 Jul. 1855, n. 5221, 6; 2 Sept. 1871, n. 5492, III, q. 1. (4) S. R. C. 2 Sept. 1871, n. 5492, III, 1. (5) S. R C. 2 Sept. 1871, n. 5492, III, 4. (6) S. R. C. 12 Sept. 1810, n. 4750-4897, 3; 2 Sept. 1871, n. 5492, III, 4; 15 Feb. 1873, n. 5532. [370] DE SUFFRAGIIS. 511 tituli propriæ ecclesiæ (1); et clerici seminarii ad illam titu­ laris ecclesiæ seminarii, dummodo sit publica, et alias ad commemorationem patroni loci (2). Quoad illum, qui officiis alterius ecclesiæ assistit, vid. num 228; et quoad illum, qui pluribus ecclesiis est adscriptus vel plura habet beneficia, num. 222 : in decreto tamen (3) dicitur; “ Bénéficiâtes non teneri quotidie facere commemo” rationem de sancto seu sanctis titularibus utriusque bene« fi ci i simplicis « adeoque tantum ad unam tenentur comme­ morationem vel patroni residentiæ, vel cujus ecclesiæ officia frequentant, aut alias titularis principalioris. 3° Quis ordo servandus est in suffragiis? R. In feriali officio semper primo loco fit de cruce, etiam ante commemorationem ss. Trinitatis, Sancti Spiritus, etc. ubi sunt titulares (4); deinde de s. Maria, tum de s. Joseph, post eum de ss. apostolis Petro et Paulo, et post apostolos de patrono vel titulo, nisi hic præ dignitate apostolos aut etiam s. Mariam præcedere debeat : quotquot autem fiunt commemorationes, sive de solo titulari ecclesiæ, sive etiam de patrono loci, regni, diœcesis; ultimo tamen semper loco fieri debet de pace. Si titularis sit persona divina, ut ss. Trinitas, Salvator, vel mysterium divinum, ut Corpus Christi, ss. cor Jesu, ss. nomen Jesu; hæc commemoratio ob dignitatem facienda est ante commemorationem s. Mariæ, sed in feriali officio post illam de cruce : item si crux sit titularis, ejus comme­ moratio semper fit ante illam de s. Maria. Si titularis sit angelus, aut s. Joannes Baptista, post s. Mariam, sed ante s. Joseph et apostolos Petrum et Paulum : de aliis sanctis sive apostolis (5) sive aliis novi aut etiam veteris testamenti post commemorationem ss. Petri et Pauli. Si plures fiant (1) (2) (3) (4) (5) S. R. C. 18 Sept. 1877, n. 5713, Π. S R. C. 15 Feb 1873, n. 5532; 27 Maji 1876, n. 5665, II, 1. 2 Ap. 1667, n. 2259*2410, 1. Rub hujus tit. n. 1, et S. R. C. 25 Sept. 1852, d. 5176, 1. S. R. C. 28 Sept. 1675, n. 2597-27 4 1. I 512 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [370] commemorationes, scilicet de titulari, et insuper de patrono loci, tunc servandus est ordo litaniarum, et si sint ejusdem ordinis, titularis ecclesiæ patronum loci præcedit, ut dictum est num. 267. Si ecclesia dedicata sit omnibus sanctis, hæc commemoratio fit post ss. apostolos, ut patet ex oflicio parvo B. Μ. V. (1). 4° Quo modo fit commemoratio patroni vel tituli? R. Fit per anliphonam, versum et orationem, quæ in ipso festo patroni vel tituli dicuntur propria, et alioquin de com­ muni, si propria desint vel non conveniant : scilicet in laudi­ bus per antiphonam et versum ad Benedictus, et in vesperis per antiphonam et versum ad Magnificat ex secundis ves peris, etiam dum festi occurrentis recitantur primæ vesperæ, nisi oh aliorum occurrentiam vel concurrentiam variari debeant, quod vide num. 262. In oratione autem mutantur nativitatem, natalitia, solemnitatem et similia in comme­ morationem et omittuntur hanc, hodierna, annua dies etc. (2). In communi orationem magis accommodatam su: n ere con­ venit, uti est pro martyre pont. Infirmitatem, ultima pro martyre tantum, Prcesla... ut intercedente etc.; in communi virginum pro virgine et martyre Indulgentiam. Si ob aliorum festorum occurrentiam vel concurrentiam, alia su­ menda sit, pro martyre et pontifice secunda dicenda est hoc * modo : Deus, qui nos b. mari, tui atque p. commemora­ tione laetificas, concede propitius, zd cujus memoriam colimus etc. similiter prima pro confessore non pont, hoc modo : Deus, qui nos b... conf lui commemoratione lœtificas, concede propitius, zd cujus memoriam colimics etc. In aliis orationibus de communi substituitur commemoratio loco natalitia, solemnitas, /eslu, festivitas; omittitur vox annua; retineri autem potest veneranda. Si oratio ob aliorum occurrentiam vel concurrentiam mu­ tanda sit, et una tantum in communi habeatur, ut pro docto(1) Vid. Guyetus lib. 3, c. 17, q. XI. (2) S. R. C. 31 Aug. 1S67, n. 5381, 1; Gavantus sect. V, c. 18, n. 10. 1371J DE ANTIPHONIS BEATÆ MARIÆ IN FINE OFFICII. 513 ribus, abbatibus, virginibus et non virginibus, adhiberi potest pro doctoribus et abbatibus alia de communi confessoris; Indulgentiam pro solis virginibus tacita qualitate martyris, et etiam pro ss. mulieribus tacitis qualitatibus virginis et H artvris. Vid. torn. 1, n. 70, ad 5. Not. dum in antiphona, per quam commemoratio est fa­ cienda, Alleluja in fine habetur, hoc in suffragiis retinendum esse, quoties antiphona continet verba, quæ exprimunt gau­ dium, victoriam et similia, alias non (1). Titulus XXXVI. :ni. DE ANTIPH0NIS BEATÆ MARLE IN FINE OFFICII. Rub. Antiphonæ bealœ Mariœpositœ in fine Psalterii post Completorium, singulœ dicuntur pro temporis di­ versitate, ut ibi annotatur, prœterquam in triduo majoris Hebdomadæ ante Pascha. 2. Dicuntur autem extra Chorum tantum in fine Com­ pletorii, et in fine Matutini, dictis Laudibus, si tunc ter­ minandum sit Officium; alioquin, si alia subsequatur Hora, in fine ultimœ Ilorœ. In Choro autem semper dicuntur, quandocumque terminata aliqua Hora disce­ dendum est a Choro. 3. Numquam vero dicuntur post aliquam Horam, quando subsequitur cum Officio diei Officium Defunc­ torum, vel septem Psalmi Pccnitentiales, aut Litaniœ, prœterquam post Completorium, in quo semper dicuntur, etiamsi prcedicta subsequantur : neque etiam dicuntur, quando post aliquam Horam immediate subsequitur (1) S. R. C. 29 Nov. 1738, n. 3931-4080, 4. Tom. II. 514 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (372) Missa. Dicuntur autem flexis genibus (prœterquam in diebus Dominicis, a primis Vesperis Sabbati et toto tem­ pore Paschali) Hebdomadario tamen ad Orationem surgcnte. 1. Antiphona Alma Redemptoris dicitur a vesperis ante dominicam primam adventus usque ad purificationem inclusive : ita ut, si antiphona B. Μ. V. post vesperas ante dominicam primam adventus dicenda sit, vel quia disceditur a choro, vel quia laudes, parvæ horæ, et vesperæ simul reci­ tantur sine completorio subséquente, non amplius dicendum sit Salve regina, sed Alma Redemptoris. Idem post primas vesperas nativitatis Domini quoad versum et orationem ser­ vandum est. 2. Antiphona Ave Regina coelorum dicitur a fine comple­ torii diei secundæ Februarii inclusive, etiam quando festum purificationis transfertur, aut cum octava celebratur (1), usque ad feriam quintam in cœna Domini exclusive : ita ut si antiphona B. Μ. V. dicenda sit die secunda Februarii post vesperas ut supra, dicenda sit antiphona Alma Re­ demptoris. 3. Antiphona Regina coeli dicitur a completorio sabbati sancti usque ad nonam sabbati post pentecosten inclusive. El proinde numquam dicitur post vesperas sabbati sancti, neque amplius post primas vesperas festi ss. Trinitatis, quamvis conjunctim cum reliquo officio sabbati octavæ pen­ tecostes recitentur; sed si antiphona post has vesperas dicenda sit, dicitur sequens Salve Regina. 4. Antiphona Salve Regina dicitur a primis vesperis festi Trinitatis usque ad nonam sabbati ante adventum. 37*4. Antiphonæ finales B. Μ. V. semper dicuntur post completorium, sive subsequantur officium defunctorum, psalmi pœnitentiales aut litaniae, sive terminandum sit offl(1) S. R. C. 11 Jan. 16S1, n. 2789-2938, et lu Jan. 1693, n. 3152 3301, 6. (373] DE ANT1P1I0NIS B. Μ. IN FINE OFFICII. 515 cium, aut disce lendum a choro, sive prosequendum sit matu­ tinum sequentis diei. Si autem post aliam horam, praeter­ quam post completorium, subsequantur officium defunctorum, psalmi pœnitentiales, lilaniæ (i), missa conventualis; num­ quam dicuntur, neque post fiuitam horam, quamvis alias dicendæ essent, neque post officium defunctorum, psalmos pœnitentiales, litanias aut missam, ut clare patet ex verbis rubricarum n. 3. Numquam dicuntur : si tamen recitentur post missam, laudabilis potest esse consuetudo, nec impro­ banda, quæ cedit in laudem B. Μ. V. (2). Si quid aliud post divinum officium sequatur, ut oratio mentalis; antiphonæ finales B. Μ. V. in fine horæ semper dicendæ sunt licet non sit discedendum a choro (3). 373. Antiphonæ finales B. Μ. V. stando dicuntur toto tempore paschali et omnibus dominicis a primis vesperis sabbati, etiamsi in quadragesima ante meridiem persolvan­ tur (4), usque ad crepusculum vespertinum ipsius dominicæ, etsi non recitetur officium dominicæ, sed vel sabbati, vel matutinum sequentis feriæ secundæ, modo sit infra dictum spatium, quia hic ritus servatur non ratione officii, sed ratione diei dominicæ ob resurrectionem Domini (5). Standum tamen etiam est, dum officium dominicæ post solis occasum recitatur (G). Aliis omnibus diebus genuflectitur, etiamsi offi­ cium de dominica fiat, ut infra octavam nativitatis Domini et epiphaniae, aut dum anticipatur officium dominicæ ante septuagesimam et dominicam 24 post pentecosten. Hæc genu flexio per rubricas tantum in choro præscripta est (7); laudabiliter tamen etiam servatur in privata officii recitatione, si commode fieri possit. Λ (1) S. R. C. 14 Maji 1856, n. 5224, 8. (2) Gavantus sect V, c. 22, n. 16. (3) S. R. G. 9 Jul. 1695, n. 3213-3361. (4) S. R. C. 16 Ap 1853, n. 5183, 30. (5) S. R. C. 7 Sepi. 1816, n. 4376-4526, 6; 22 Aug. 1818, n. 4399-4549, VIII; 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 45. (6) Dec. cit. 12 Nov. 1831, quæst. 4. (7) Dec. cit. 12 Nov. 1831, ail 44.. 516 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [375] 374. Not. quoad orationem Sacrosandœ : 1° quod semel dicta sive post quamlibet horam seorsum, sive post omnes simul persolutas, et adhuc post matutinum sequentis diei suum æque effectum sortiatur (1); 2° quod ad lucrandam indulgentiam flexis genibus sit recitanda (2) praeterquam ab iis, qui legitime impediti fuerint, infirmitatis tantum causa (3). Titulus XXXVII. 375. DE OFFICIO PARVO BEATÆ MARIÆ ET ALIIS. Rub. De Officio parvo beatœ Mariœ, de Officio defunc­ torum, de septem Psalmis Pœnitentialibus et litaniis, et de Psalmis Gradualibus, quando el quomodo, tam in Choro quam extra Chorum, dicenda sint, habentur suis locis propriæ Rubricæ circa finem Breviarii. 2. Tempore Paschali, in Officio parvo beatœ Mariœ, quod dicitur in Choro, non additur Alleluja Anliphonis, neque Versibus, neque Responsoriis. De officio defunctorum in solemni commemoratione fide­ lium defunctorum 2a Novembris, agetur torn. 3, n. 109 et 127, et de litaniis in festo s. Marci et tribus diebus rogationum, ibidem n. 74. His autem exceptis, nulla iis, qui breviario romano utun- (1) Cavalieri tom. 2, dec. 338, n. 8. (2) Rub. ad hanc orationem posita, et S. C. Indulg. 5 Mart, 1855, n. 652. (3) S. G. Indulg. 7 Jan. 1856, n. 654. (375] ’ DE OFFICIO PARVO B. M. ET ALIIS. 517 lur (i) datur obligatio, privatim seu extra chorurn recitandi officium parvum B. Μ. V., officium defunctorum, psalmos graduates, pœnitentiales et litanias, juxta bullam s. Pii V breviario præpositam; nisi obligatio aliunde oriatur, uti ex voluntate testatorum, ex beneficio pensionarii, ex peculiari consuetudine, aut ex lege ordinis. Quamvis autem non sit obligatio, idem tamen s Pontifex hortatur, ut eadem reci­ tentur, propositis indulgentiis, quæ in eadem bulla s. Pii V enumerantur. In choro, si eo tempore, quo eade H bulla data est, esset consuetudo eadem recitandi, obligatio adhuc manet, non tantum recitandi officium parvum B. Μ. V., cujus recitandi consuetudinem bulla s. Pii V solummodo retinere et confir­ mare videtur (2), sed etiam officium defunctorum, psalmos graduates et pœnitentiales (3); licet quacumque ex causa, etiam ex suppressione capituli, consuetudo fuerit inter­ rupta (4). Quinimo a S. R. Congregatione (5) declaratur consuetudinem omittendi officium parvum B. Μ. V., officium defunctorum, psalmos graduates et pœnitentiales temporibus in rubricis breviarii romani præscriptis, post, bullam s. Pii esse abusum imprœscriplibilem. Præterea non obstante rubrica breviarii posita ante officium parvum B. Μ. V. a S. R. C. approbatur consuetudo, officium illud parvum in choro recitandi in dominicis et festis semiduplicibus, et etiam in duplicibus per annum (6). Si non habeatur consuetudo prædicla in choro recitandi, etiam non datur obligatio (7). Et quamvis sit obligatio eadem in choro recitandi, declaravit tamen S R. C. (s) « extra (1) Cavalieri tom. 2, dec. *101, n. 2. (2) Cavalieri tom 2, dec. 401, n. 2. (3) S. R. C. 10 Jan 1609, n. 254-101; 28 Sept. 1675, n. 2597-2749, 2; 2 Sept.. 1711, n. 3970-4119, 9. (4) S. R. C 22 Sept. 1827, n. 4182-4631. (5) 20 Mart. 1600, n. 1896-2013. (6) 1 Sept. 1607, n. 209-356; 22 Aug. ISIS, n. 4399 4549, 9. (7) S. R. C. 11 Jun. 1629, n. 666 813, et 4 Sept 1745, n. 4027-4176. (8; 10 Jan. 1609, n. 254-401, et 2 Sept. 1741, n, 3970-1119, 9. « 1 I 518 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. 1376] * chorum excusari, si psalmos graduates et pœnitentiales, *» et officia B. M. et defunctorum non recitent. »» Not. seclusa peculiari consuetudine, prædicta non esse anticipanda in praecedentem diem, licet etiam anticipetur matutinum officii currentis, quia sunt onus diei (1). Quoad modum legendi officium parvum B. Μ. V. vid. dec. S. R. C. 2 Ap. 1718, n. 3755-3905; 16 Jul. 1866, Cenomanen; Rerue des sciences ecclésiast. torn. XV, fol. 80, et torn. IX, APPENDIX. DE CÆREMONHS IN OFFICIO DIVINO SERVANDIS. 376. Generaliter notanda sunt sequentia : 1° Cum missale et breviarium Romanum cæremonias divini officii parce præscribant; recurrendum esse ad cæremoniale Episcoporum, in quo ritus et cæremoniæ celebrandi missas, vesperas et alia divina officia continentur, juxta bullas Clemenlis VIII, lonocentii X et Benedicti XIII in principio cæremonialis positas, in quibus dicitur : « Gære« moniale Episcoporum omnibus ecclesiis, præcipue autem metropolitan is, catliedralibus et collegiatis perutile ac « necessarium. »» Et paulo inferius : « Quascumque personas, « quæ sacerdotalia munera exercere, aut alia quæcumque « in ipso cæremoniali contenta tacere aut exequi debent, ad « ea peragenda et praestanda juxta hujus cæremonialis for„ mam et praescriptum teneri .. perpetuo statuimus et ordi*» namus. 2° “ Proprios inores unamquamque habere ecclesiam, et laudabiles consuetudines, quas non tolli a cæremoniali Romano, neque a rubricis breviarii, sæpius declaravit m (1 S. R. G 31 Aug. 1839, n 4728-4874, 3. {376] DE CÆREMONHS DIVINI OFFICIE 519 S. R. G. : sed videant Episcopi, ne ita pugnent cum uni« versali Ecclesia, ut peritorum judicio minus sint laudabiles consuetudines (i). « 3° In statione et sessione, et proinde in aliis, uniformitatem semper fore servandam (2). 4° Infra publicum oilicium divinum ad elevationem ss. Sa­ cramenti in missis privatis, quæ ad altaria vicina celebrantur, “ non esse genuflectendum, ne sacra... interrumpantur, sed ” ad evitandum scandalum, quod in populo et adstantibus » causari posset ob non genuflexionem, esse omittendam « pulsationem campanulæ in elevatione SSml in dictis missis « privatis (3). » Si autem pulsatio campanulæ omittenda sit ad elevationem, eo magis omittenda erit ad Sanctus, Pater noster, et Domine non sum dignus. 5° Stantes semper habere caput detectum, sedentes vero coopertum, nisi caput sit inclinandum, aut ss. Sacramentum sit expositum. 6° Quandocumque per organum aliquid suppletur, aut cantari figuratur; ab aliquo de choro intelligibili voce pro­ nuntiandum esse id, quod per organum suppletur (4). 7° Regulare esse, ut primus versus seu stropha canticorum et hymnorum, item ultima stropha hymnorum, et pariter ille versus seu stropha, sub qua est genuflectendum aut solum caput inclinandum, cantentur a choro, et per solum organum non suppleantur ; etiamsi versus immediate præcedens a choro pariter decantatus fuerit (5). 8° In accessu et transitu majoris altaris, si tabernaculum habeatur, omnes genuflectere debere; et si tabernaculum non habeatur, celebrantem et canonicos ecclesiæ cathedralis pro­ fundam corporis inclinationem facere, alios autem quoscumque clericos et sacerdotes genuflectere debere (6). (1) (2) (3) (4) (5) (6) Gavantus sect. X, c. 2, n. 1. S. R. C. 24 Maji 1659. n. 1835-1982. S. R. C. 5 Mart. 1667, n 2246-2397. Cærem. Ep. lib. 1, c. 28, n. 7. Cærem. ibidem, n. 6. Cærem. Ep. lib. 1, c. 18, n. 3. Vid. torn. 1, n. 119. I 520 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [377? [379] DE CÆREMONIIS DIVINI OFFICII. 521 9° Quam maxime convenire, ut officium, si cantetur aut publice fiat, licet ex sola devotione, fiat non tantum cum attentione et devotione, sed etiam cum omnibus orationibus et commemorationibus, prout in breviario Romano et direc­ torio diœcesano præscribitur. De festo tamen alicujus sancti, qui in loco particulari celebratur, vesperæ ex devotione can­ tari possunt, licet de eodem juxta rubricas non sint dicendæ; ita tamen ut per easdem vesperas oneri recitationis horarum canonicarum non satisfiat (1). 10° Ad asteriscum in recitatione horarum canonicarum etiam sine cantu, pausam omnino servandam esse, non obs­ tante quacumque in contrarium consuetudine (2). 377. Quo colore et quibus paramentis in divino utendum est officio? R. 1° Utendum est colore officii diei currentis, etiam in vesperis et completorio, si integræ vesperæ sint de eodem ; si autem vesperæ integræ vel a capitulo sint de sequente in ves­ peris et completorio utendum est colore officii diei sequentis. 2° Utendum est, etiam a celebrante, non Episcopo, et omnibus aliis, habitu chorali tantum, id est, superpelliceo, vel rochetto, sed hoc tantum ab iis, quibus de jure vel ex privilegio competit (3). Celebrans desuper utitur pluviali in laudibus et vesperis solemnibus (4), non autem in aliis horis* nisi in soleinnioribus diebus ad lectiones tertii nocturni in matutino (5); alba autem uti non potest (6), nisi intra quadra­ gesimam vesperæ immediate post missam cantentur (7). Neque unquam adhibenda est stola a celebrante, parocho aut aliis (s), ita ut consuetudo stolam adhibendi, abusus omnino eliminan­ dus declaretur (9). Assistentes in vesperis et laudibus solemnibus induuntur pluvialibus (1). Quamvis autem diaconus et subdiaconus, qui solummodo missis inserviunt, non sint adhibendi, neque in vesperis (2); in rescripto tamen S. R. C. (3) arbitrio Episcopi quoad ecclesiam Lucanam relinquitur, quod diaconus et sub­ diaconus in vesperis assistentes, ex consuetudine pluvialibus vel tunicella et dalmatica induantur. 378. Rubricæ quoad tempus standi, sedendi et genuflectendi in choro servandæ sunt (4). Sedendum est in officio divino : 1° infra psalmos ab incepto primo versu primi psalmi usque ad finitam antiphonam post ultimum psalmum, nisi habeatur consuetudo standi, quæ cbnsuetudo, cum sit laudabilis, retineri potest. Item lauda­ bilis est consuetudo, ut symbolum Quicumque in prima a stantibus recitetur (5). 2° Sedendum est infra lectiones et responsoria matutini, excepto textu evangelii ante homiliam, ad quod omnes stant, sicut etiam ad leciiones in officio parvo B. Μ. V. in adventu, quia sunt ex evangelio. 3° Sedendum est infra antiphonam ante et post cantica Magnificat et Benedicius (6) : 4° infra lectionem martyrologii. Si tamen expositum sit ss. Sacramentum, - conveniens esset, ut ob n reverentiam tanti Sacramenti, omnes præsentes, durante » officio, starent semper, detecto capite, et numquam sede· » rent. Quod si ob longitudinem officii præstare non poterunt; » non omittant saltem in signum reverentiæ detecto capite, » divinis officiis assistere (7). » 379. Standum est semper sub reliquis, sub quibus non est sedendum, nisi sit genuflectendum : scilicet standum est : 1° infra Pater, Ave et Credo ante, infra et post officium, (1) S R. C 11 Sept. 1841, n. 4787-4933. (2) S. R. C. 9 Jul. 1864, n. 5332. (3) Vid tom. 1, n. 160. (4) Rub. gen. missalis tit. XIX, n. 3. (5) Cærem. Ep. lib. 2, c. 6, n. 15, et dee. 13 Junii 1676, n. 2639-279), 1» (6) S. R. C. 13 Jul. 1658, n. 1763-1910. 3; 27 Aug. 1836, n. 4637-4786. (7) S. R. C. 8 Maji 1883, Marianopolitana,n. 5871 ai III, (8) S. R C. 7 Sepi. 1658, n. 1768 1915; 7 Sept. 1816, n. 4374-4524; 16 Dec. 1828, n. 4496 4645, 3. (9) Dec. gen. cit. 7 Sept. 1816. Vid. tom. 1, η. 157. (1) Cærem. Ep. lib. 2, c. 3, n. 1. 12) S. R. C. 22 Mart. 1631, n. 760-907, 2, ei 2 Jul. 1661, n. 1957 2104. (3) 31 Aug. 1793, n. 4307-4456. (4) S. R. C. 12 Nov. 1831, n. 4529-1678, 1. Vid. Prax. Pont. tom. 1, n. 245, et seq. (5) S. R. C. 23 Dec. 1624, apud Analecta n. 627, et Bauldry p. 2, c. 2, n. 9. (6) Cierem. Ep. lib. 2, c. 3, 5, 6, 7 et 8. (7) Cierem. Ep. lib. 2, c. 33, n. 33; S. R. C. 28 Julii 1876, n. 5673, III. 522 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [380] praeterquam infra preces feriales, preces in officio defuncto­ rum, et præter illa, quæ dicuntur in fine completorii, ubi est genu flectendum, exceptis dominicis et tempore paschali quando infra illa in fine completorii est standum, sicut infra antiphonam B. Μ. V. (l). 2° Standum est ab initio omnium horarum usque ad inceptum primum versum primi psalmi. 3° In fine omnium horarum a finita antiphona ultimi psalmi usque ad finem, etiam sub precibus dominicalibus in prima et com­ pletorio, et sub antiphona B. Μ. V. in dominicis et tempore paschali, excepta antiphona ad Magnificat et Benedicius, sub qua est sedendum. 4° Standum est ad textum evangelii ante homiliam, ad Te Deum, ad versus post psalmos noc­ turnorum, ad absolutiones et benedictiones primas cujusque nocturni. Celebrans etiam ad singulam benedictionem cujuslibet lectionis assurgere, et stans benedicere debet (2); et tunc, ut plures censent, convenit, ut omnes quoque in ejus reveren­ tiam surgant; ita ut, illo surgente, omnes semper surgant : verum S. R. C. (3) decrevit, quoties divina stare non exigunt, uti hic, ab omnibus æqualiter sedendum esse, nisi alia sit ecclesiæ consuetudo (4). Lectionem cantans, stans benedictionem petit, et lectionem recitat. 380· Genu flectendum est infra officium utroque genu : 1° infra invitatorium ad verba Venite, adoremus el proci­ damus ante Deum, a cantoribus et omnibus aliis; quibus dictis omnes surgunt et prosequuntur Ploremus coram Domino (5). 2° Infra Te Deum sub toto versu Te ergo queesumus, et infra quatuor sequentes hymnos (6), scilicet Veni Creator, et (1) (2) (3) (4) (5) (6) Gavantus sect. .10, c. I, u 4. Cærem. Ep. lib. 2, c. VI, n. 12. 24 Maji 1659, n. 1835-1932. 15 Jan. 1661, n. 1948-2095. Cterem. Ep. lib. 2, c. VI, n. 8. S. R. C 31 Jul. 1665, n. 2198-2345, 14. (380] DE CÆREMONIIS DIVINI OFPICII. 523 Are maris stella sub prima stropha integra; Parge lingua ad Tantum ergo sub integra stropha usque ai Genitori (i) sed tantum coram ss. Sacramento exposito vel saltem recon­ dito in tabernaculo, si talis sit ecclesiæ consuetudo (2); item infra hymnum Vexilla regis sub tota stropha 0 Crux are. His quatuor hymnis communiter additur hymnus Verbum supernum, infra quem est genuflectendum ad totarn stro­ pham 0 salutaris hostia, ss. Sacramento exposito vel sal­ tem recondito in tabernaculo. 3° Genuflectendum est utroque genu infra preces feriarum adventus, quadragesimæ, quatuor temporum, et omnium vigiliarum in quibus preces feriales dicuntur. Celebrans manet genu flexus usque ad Dominus robiscum exclusive ante primam orationem, et alii omnes usque ad Benedicamus Domino post ultimam orationem; tunc omnes surgunt, nisi addenda sit antiphona finalis B. Μ. V. et infra illam sit genuflectendum. Item genuflectendum est infra preces in officio defunctorum et psalmis gradualibus. 4° Infra antiphonam finalem B. Μ. V. exceptis toto tem­ pore paschali et omnibus dominicis, ut dictum est num. 373. Solus officium faciens post dictum versum ante orationem surgit, et stando orationem dicit. 5° Juxta plures ad Dater, Are et Credo in fine comple­ torii, exceptis dominicis et tempore paschali. 6° Infra orationem ad altare ab omnibus, dum solemniter ad officium accedunt, aut eo finito discedunt. 7° Infra psalmos pœnitentiales el litanias omnium sancto­ rum, solo celebrante ad orationes surgenle; 2. Genuflectendum est unico genu a lectore, nisi sit cano­ nicus ecclesiæ cathedralis aut celebrans paratus, in fine lectionum matutini et lectionum brevium primæ et comple­ torii, dum dicit Tu autem Domine miserere nobis. 2° A celebrante in accessu et transitu altaris si ss. Sacramenti (1) S. R. G. 14 Nov. 1676, n. 2653-2805, 7. (2) S. R. C. 4 Aug. 1663, n 2103-2250, 2. f 524 PARS 4- RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [382] habeatur tabernaculum; et ab aliis, qui non sunt canonici ecclesiæ cathedralis, semper unico genu ante crucem est genuflectendum, etiamsi tabernaculum non habeatur. 38a. Caput inclinandum est in ollicio : 1° infra totum versum Gloria Patri (1) : 2° in tine hymnorum, in quibus ss. Trinitas nominatur (2) : 3° ad nomina Jesu, Mariae et Sancti, cujus Iit officium vel specialis commemoratio : 4° ante lectiones, dum lector dicit Jube Domne versus oilicium fa­ cientem, donec benedictionem acceperit. Profunda corporis inclinatio facienda est infra Confiteor in prima et completorio, usque ad Misereatzzr inclusive; 2* a celebrante in accessu altaris, et in recessu ab eodem, si tabernaculum, non habeatur. 382. Os pollice signandum est initio matutini ad Domine labia etc. (3), et ut usus habet, ad orationem præparatoriam Aperi Domine. Item pectus signandum est in completorio ad Converte nos Deus, si talis sit consuetudo (4). Crux manu facienda est : 1° ad initium omnium horarum, dum dicitur Deus in adjutorium (5) ita distribuendo verba, ut ad unumquodque tangantur partes signandae; non autem ubi hæc verba in prima ter dicuntur, neque in precibus ferialibus primæ : 2° ad Adjutorium ante confessionem primæ et completorii (6) : 3° ad Indzdgentiam post confes­ sionem primæ et completorii (7) : 4° in fine completorii ad Benedicat et custodiat, dum dicitur Pater etc. et in fine primæ dum dicitur Dominus nos benedicat etc. 5° Ad Magnificat et Benedicius signum crucis ab omnibus facien­ dum est tam in choro quam extra eum juxta laudabile n (1) S. R. C. 7 Sept. 1816, n. 4376-4526, 38. (2) Idem dec. ad 40, et cærem. Ep. lib. 2, c. VI, n. 8; Bauldry p. 2, c. 4, n. 2. (3) Rub. tit. XIII, n. 1. (4) S. R. C. 13 Ap. 1867, n. 5380. (5) Rub. tit. XIII, n. 1. (6) Rub. tit. XV, n. 2. (7; S. R. C. 7 Sept. 1816, n. 4376-4526, 39. [383] DE CÆREMONIIS IN VESPERIS ET ALIIS HORIS. 525 communem praxim, ubi hæc viget (1). 6° In completorio ad Nunc dimittis, si ea sit consuetudo (2). Quænam in oflicio secreto dicenda sint, vide num. 360. DE CÆREMONIIS IN VESPERIS, MATUTINO ET ALIIS OMNIBUS HORIS. 383. Vesperæ. Ad vesperas solemnes in altari accendun­ tur sex candelæ, ad minus autem solemnes quatuor, et ad non solemnes duæ sufficiunt (3). Idem dicendum est de laudi­ bus. Ad parvas horas duæ ordinarie sunt accendendæ. Ad vesperas solemnes celebrandas procedunt ad altare primo duo acolythi cum candelis accensis, deinde ceremoniarius, tum alii clerici bini et bini, mox pluvialibus parati, postremo celebrans medius inter duos ultimos pluvialibus indutos seu assistentes, qui fimbrias anteriores pluvialis celebrantis parumper elevant : soli parati cooperto capite et junctis manibus incedunt. Cum perveniunt ad altare, stant linea recta ante allare, celebrans in medio, pluvialibus induti seu assistentes ab ejus dextris et sinistris, et acolythi postremi, hinc inde a lateribus, reliqui autem omnes bini post eos : facta altari debita reverentia, celebrans et assis­ tentes flectunt utroque genu super infimum gradum, genullexique parumper orant (interim orationem Aperi Domine recitare possunt); reliqui autem omnes reverentia facta, vel ibidem genuflexi cum celebrante orant, vel mox discedunt ad chorum, ubi in locis suis genuflexi orant, donec celebrans surgit; ceroferarii voro accedunt ad latera altaris, cereos extinguunt, candelabra super gradum vel planum deponunt (4); tunc cum aliis genu flexi orant, et in chorum ad loca sua (1) • (2) (3) (4) S. R. C. 20 Dec. 1861, n. 5339. S. R. C. 13 Ap. 1867, n. 5380. Merati sect. X, c. 3, n. 4. Cærem. Ep. lib. 2, c. III, n. 1 et 2. 526 PAKS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (383) discedunt. Oratione facta, celebrans et assistentes surgunt, altari iterum debitam reverentiam faciunt et accedunt ad præparata loca in cornu epistolæ. Celebrans ibi paululum sedet, assistentes vero seu pluvialibus induti stant ante eum in plano; et cum per cæremoniarium fit signum inchoandi, surgit celebrans, surgentibus omnibus in choro. Tum stantes secreto dicunt Pater et Ave : quibus dictis celebrans cantat Deus in adjutorium, se signando. Incepto primo versu primi psalmi omnes sedent. Finitis psalmis, dum repetitur ultima antiphona, acolythi cum candelis iterum accensis, ad celebrantem accedunt, et hinc inde ad latus ejus in plano chori assistunt. Cantata ultima antiphona, celebrans et omnes alii surgunt. Hymno incepto, acolythi recedunt, deponunt candelabra, candelis accensis manentibus, et stant in locis suis. Hymno expleto, duo simul cantant versum in medio chori ante altare, cui chorus respondet. Incepta antiphona ad Magnificat, omnes sedent, si sit festum duplex, et cum inchoatur Magnificat, surgunt. Tum Celebrans cum assis­ tentibus, deposito bireto et detecto capite in honorem cantici, ac junctis manibus, accedit ad altare, cui omnes debitam reverentiam faciunt : qua reverentia facta, cum duobus assistentibus ad medium altaris ascendit, illud osculatur ut alias in missa, et mox faciem vertit ad cornu epistolæ, ubi thuriferarius thuribulum illi offert : imponit thus, illud bene­ dicit, et altare incensat eo prorsus modo, quo ad initium missæ ante introitum præscribitur. Incensato altari, reddit thuribulum in cornu epistolæ, redit ad medium altaris, eique debitam facit reverentiam, tum descendit ante infimum gra­ dum, iterum altari debitam facit reverentiam, et redit ad locum, unde venerat : ibi triplici ductu incensatur ab assis­ tente, vel si non adsit assistens, a thuriferario, qui deinde alios incensat duplici aut unico ductu, prout convenit, sub Gloria Palri subsistens et caput inclinans, semperque ces­ sans a thurificatione, dum Dominus vobiscum ante oratio­ nem incipitur. Cum antiphona post Magnificat repetitur, omnes sedent; et interim acolythi cum candelis accensis ad celebrantem accedunt, eique assistunt ut ad capitulum. [384] DE CÆ.REMONIIS IN VESPERIS ET ALIIS HORIS. 527 Expleta antiphona, omnes surgunt. Celebrans junctis mani­ bus cantat Dominus vobiscum et orationem cum sua con­ clusione, unam aut plures, et postea Dominus vobiscum; tum duo in medio chori altiori voce cantant Benedicamus, et celebrans remissiori voce subdit Fidelium animas, sine cruce facienda. Tum si completorium subsequatur, celebrans cum assistentibus, ceroferarii, et cæremoniarius discedunt ad sacristiain ordine quo venerunt. Si vero completorium non sequatur, tunc dum Dominus vobiscum post orationem repetitur, ceroferarii ad altare redeunt, et candelabra suo loco reponunt (1). Dicto versu Fidelium animas, stando et secreto dicitur Paler noster; quo finito celebrans mediocri voce dicit Dominus det nobis, et eadem voce incipit et il et prosequitur antiphonam B. Μ. V., versum, orationem Divinum auxilium, stando aut genuflectendo, ut dictum est num. 373; si autem sit genuflectendum, solus celebrans ad orationem surgit. Deinde eodem modo et ordine, quo ad altare et chorum venerunt, discedunt Pro brevi oratione ad altare sub genuflexione facienda, oratio Sacrosanctas dici potest. Vid. Praxis Ponti/', torn. II, n. 33-61. Si vesperæ cantentur a solo celebrante sine assistentibus paratis, celebrans eodem modo accedit ad altare, sedet eodem loco, eadem cantat, et altare thurificat, ministrante thuriferario et pluviale elevante cum cæremoniario si adsit, vel alio acolytho si habeatur : si autem pluviali non sit pa­ ratus, incensalio est omittenda (2). 38-1. Completorium. Ad completorium semper minor luminum numerus, quam ad vesperas est accendendus, nisi immediate post vesperas cantetur : nec enim convenit, ut lumina ad vesperas accensa, ad completorium extinguantur (3). Lector cantat Jube, domne cum capitis inclinatione versus celebrantem, et post cantatum a celebrante Noctem quietam (1) Cærem Ep· lib 2, c. 1, n. 17. (2) Cærem. Ep. lib. 2, c. 3, n. 17, ei S. R. C. 16 Ap. 1853, n. 5183, 25. (3) Lohner p. 3, tit. 4, n. 4. 5'28 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. [385] erectus versus altare Fraires, sobrii estote, genu flectendo versus altare, dum in fine dicit Tu autem Domine. Cele­ brans cantat Adjutorium, sub quo crux formatur : tum ab omnibus dicitur Pater noster totum secreto; deinde cele­ brans et chorus alternatim faciunt confessionem, sese incli­ nando, cum debilis erga se invicem reverentiis, et pectus percutiendo ad Alea culpa. Celebrans dicens absolutionem, crucem format. Item Celebrans cantat Converte, Deus in adjutorium, capitulum, Dominus vobiscum ante et post orationem, orationem, Benedicamus, Benedicat et custo­ diat, et anliphonam B. Μ V. ut dictum est ad vesperas. Non iit altaris incensatio ad canticum Nunc dimittis. Vid. Praxis Pontif tom. II, n. 65. 385. Matutinum. Si omnes simul ad officium accedant, praecedunt : 1° magister caeremoniarum, 2° duo cantores, 3° presbyter facturus oflicium, 4Όsequuntur alii bini, primum digniores, et deinde minus digni. Cum pervenerint ad altare, omnes genuflexi aliquantum orant, et deinde accedunt ad sua respecti va loca (i). Secreto et stando dicitur Pater, Ave et Credo. Deinde celebrans cantat in tono competenti Domine labia signando os, et eodem tono Deus in adjutorium faciendo crucem. In invitatorio ad verba Venite, adoremus, et procidamus ante Deum, omnes genuflectunt, et mox surgentes prosequuntur Ploremus coram Domino. Omnes stant ab initio usque ad primum versum primi psalmi, quo intonato omnes sedent usque ad versum post psalmos, quo incepto omnes surgunt. Deinde celebrans cantat Pater noster. El ne nos inducas, et absolutionem. Tum cantatu­ rus lectionem petit benedictionem, caput versus celebrantem profunde inclinans, donec benedictionem acceperit. Responso Amen post benedictionem, celebrans et omnes alii sedent sub lectionibus et responsoriis, excepto solo lectionem can­ tante, qui stat; celebrans tamen ad singulam benedictionem assurgere, et stans benedicere debet, ut dictum est num. 379. •(1) Cærem. Ep. lib. 2, c. VI. [387] DE CÆREMONIIS IN VESPERIS RT ALIIS HORIS. 529 Post lectionem cantans Tu autem Domine, flectit unico genu versus altare. Idem servatur in secundo et tertio noc­ turno, hoc excepto, quod omnes infra textum evangelii ante liomiliam stare debeant. Ultimam lectionem cantat celebrans, ad quam ipse, quisquis sit, etiam petit benedictionem, dicendo Jube, domne et non Domine, cui dignior respondet Ad societatem, ut dictum est n. 330. Solus Episcopus, si non adsit majoi' se, dicit Jube, Domine, cui chorus absolute respondet Arnen. Hymnus Te Deum stando cantatur, et infra versum Te ergo quœsumus genuflectitur. Vid. Praxis Ponti/, tom. II, n. 67 et 68. 38G. Laudes celebrantur eodem modo et ritu ac vesperæ et in illis eadem observantur quoad sessionem, incensationem, et alia, de quibus supra ad vesperas dictum est. 387. In parvis horis ordinarie nulla solemnitas adhibe­ tur. Celebrans cantat Deus in adjutorium, capitulum, orationem, Dominus robiscum ante et post orationem, Benedicamus, Fidelium animæ, antiphonam B. Μ. V. si dicenda sit, ut supra ad vesperas dictum est. Sedendum est ab incepto primo versu primi psalmi usque ad finitam anti­ phonam post psalmos; alias standum est, nisi dicendæ sint preces feriales, sub quibus est genuflectendum. Vid. Praxis Ponti/, tom. II, n. 71. Not. ad hebdomadarium seu celebrantem spectare priva­ tive quoad alios, non obstante quacumque contraria consue­ tudine, dicere Paler noster, Domine labia mea, Deus in adjutorium, absolutiones, benedictiones, capitula, preces, orationes, Adjutorium nostrum, confessionem, in prima Dominus nos benedicat, in completorio Benedicat et custo­ diat nos, Dominus det nobis suam pacem, et his similia (1). (1) S. C C. 10 Mart. 1640, n. 1056-1203; 19 Dec. 1654, n. 1602-1749; 7 Aug. 1655, d. 1613-1760; 28 Aug. 1655, n. 1621 1768. Tom. II. 34 530 PARS 4. RUBRICÆ GENERALES BREVIARII. (389] DE PRIVATA OFFICII RECITATIONE, ET CUM SOCIIS. 388. Quoad privatam officii recitationem cæremoniæ I» præceptæ non sunt; sed quamvis cuique liberum sit infra officium genuflectere, stare, sedere vel etiam ambulare, modo modus sit honestus; quo tamen majori cum reverentia et devotione recitatio fiat, eo magis fructuosa et meritoria erit oratio. Convenit servare omnes crucis signationes, et inclinationes capitis ad Gloria Patri, nomina Jesu, Mariæ et sancti cujus iit officium vel specialis commemoratio, et in fine hymnorum, dum nominatur ss. Trinitas : laudabiliter etiam genuilectitur infra antiphonam finalem B. Μ. V., dum juxta rubricas præscribitur; item infra preces feriales, si commode fieri possit, ut dum officium in ecclesia vel in cubi­ culo recitatur. 389. Officium, dum privatim dicitur, semper eodem modo recitandum est, ac si in communi recitetur; ita ut sicut in publico officio, sic etiam in privata recitatione omnia sint dicenda, nihil omittendum, nec immutandum, nisi sit præscriptum. Officium enim recitans repraesentat totam ecclesiam, ejusque nomine orat et loquitur; et hac ratione omnia vere dicere, et sibimelipsi respondere potest. Sic in rubricis tit. XXX, n. 3, præscribitur, ut solus recitans offi­ cium, semper dicat Dominus vobiscum. et sibi respondeat Et cum spiritu tuo : sic etiam ante lectiones dicendum est Jube, domne, et non Domine, benedicere, ut dictum est n. 330. Juxta rubricas tamen tit. XV, n. 2, solus recitans, semel tantum dicit Confiteor et Misereatur in completorio et pre­ cibus primæ, omissis verbis tibi pater, vel vobis fratres, et te pater vel vos fratres, et similiter dicit Misereatur nostri... dimissis peccatis nostris, perducat nos. Item antiphona finalis B. Μ. V. in privata officii recitatione seu extra chorum semper dicenda est in fine completorii, etiamsi matutinum sequentis diei subsequatur, et in fine laudum, si tunc terminandum sit officium, alioquin in fine ultimæ horæ : post alias autem horas non dicitur, etiamsi a recitatione cessandum sit. Aliæ mutationes non sunt faciendæ. (390) DE PRIVATA OFFICII RECITATIONE, ET CUM SOCIIS· 531 390. In privata officii recitatione cum uno aut pluribus •I sociis, unusquisque secreto recitare debet Pater, Ave et Credo sive ante, sive inii a, sive post horas, excepta oratione dominica infra preces vesperarum et laudum, quæ ab uno dicitur alta voce, alio attendente. Confiteor et Misereatur in prima et completorio alternatim recitari possunt ut in choro, sed non debent (1), eaque semel recitare sufficit, omissis et mutatis verbis, ut supra dictum est in casu, quo quis solus ollicium recitat. Alternatim recitari debent hymni, psalmi, cantica, invitatorium, responsoria, preces, antiphona B. M.V. et reliqua, quæ in choro alternatim dicuntur : non enim suf­ ficit, ut unus dicat primum versum, alter secundum et tertius tertium; neque ut unus dicat totum psalmum, et alter alium, sed omnia alternatim recitanda sunt Antiphonæ dici possunt simul ab omnibus, vel alternatim cum psalmis. Lectiones dicuntur a singulis suo ordine. Convenit, ut unus gerat vicem hebdomadarii seu officium facientis, qui dicit capitula, bene­ dictiones, orationes, et alia, quæ officium faciens dicere solet. In fine antiphona B. Μ. V. de præcepto addenda non est nisi in fine laudum et completorii Notandum, simul recitantes se mutuo inlelligibiliter audire debere, et cavere, ne unus reci­ tare incipiat, antequam alter integre absolverit. J) s. R. C. 12 Nov. 1831, u. 1520-1CG9, 12. FINIS PARTIS l. ET TOMI 2. 9 INDEX HUJUS TOMI SECUNDI. PROSECUTIO PARTIS II. Pag. Titulus. XIII. De missa privata de requiem............................................... Missa solemnis de requiem ............................................... 7 Absolutio defunctorum.................................................... ..... De sacerdote assistente in missa solemni ejusque ollicio . 13 De diacono et subdiacono in missa cum sacerdote assistente 19 De ollicio cæremoniarii......................................................... 20 De canioribus.......................................................................... 27 De thuriferario el acolythis............................................... 28 DeTara vel frequenti expositione ss. Sacramenti . . . 39 De requisitis ad expositionem ss. Sacramenti faciendam . 43 De servandis coram ss Sacramento exposito..................... 46 Ritus exponendi et deponendi ss Sacramentum. . . . 54 De benedictione danda cum ss. Sacramento..................... 64 Missa privata coram ss, Sacra mentp exposito .... 69 Missa solemnis coram exposito ss. Sacramento .... 75 De missa privata celebrata coram Episcopo, Prælato, rege, etc. 78 De missa solemni coram Episcopo, etc.................................... 82 _______Missa privata celebranda ab Episcopo.................................... 93 Explicatio litteralis et mystica rituum et cæremoniarum missæ privatæ et solemnis ab initio usque ad Aufer a nobis. 96 Explicatio orationum Aufer a noblsy etc. usque ad Gloria in excelsis.......................................................................... 102 De oratione ............................................... ..... 109 De epistola, graduali, evangelio et symbolo.................... 111 De oflerlorio, oblatione hostire et calicis......................... J19 De orationibus ab oblatione usque ad canonem .... 125 De canone missæ usque ad consecrationem.................... 132 De consecratione hostiæ et calicis.................................... 140 De canone post consecrationem.............................................. 144 Da oratione dominica et aliis usque ad factam communionem. 152 De communione el orationibus post communionem dicendis. 161 De benedictione in line missæ et evangelio sancti Joannis . 163 De missa defunctorum .................................... ..... 164 Orationes memoriter addiscendæ a sacerdote......................... 166 534 INDEX. PARS III. DE DEFECTIBUS IN CELEBRATIONE MISSARUM OCCURRENTIBUS. Titulus. Pag. I, De defectibus in genere....................................................................... 173 De delectibus prævisis, et accidentalibus commissis . . . 175 II. De defectibus materiae....................................................................... 178 III. De defectu panis................................................................................. 179 De emendando defectu panis........................................................... 182 De casu, quo species consecratæ dispareant................................ 187 IV. De defectu vini................................................................................. 189 De emendando defectu vini........................................................... 190 De defectu qui suppleri non potest, et de defectu in utraque materia....................................................................................... 194 De dubio circa materiam panis et vini : et de casu quo sa­ cerdos defectum non cognoverit nisi post ablutiones aut finitam missam....................................................................... 196 V. De defectibus formæ....................................................................... 199 VI. De defectibus ministri...................................................................... 203 VII. De defectu intentionis.......................................................................203 VIII. De defectibus dispositionis animæ................................................. 212 IX. De defectu jejunii........................................................................... 216 De defectu castitatis........................................................................... 220 X. De defectibus in ministerio ipso occurrentibus........................... 222 De violatione ecclesiæ, incursu hostium, ruina loci, et in­ gressu excommunicati............................................................. 223 De sacerdote, qui prie infirmitate missam perficere nequit . 225 De obligatione sacramentum sumendi, missam pelliciendi et non interrumpendi............................................................. 232 De casu, quo aliquid, sive venenosum sive non, in calicem cecidit, et aliquid venenosum hostiam tetigit.......................237 De hostia fracta et lapsa in calicem................................................ 241 De vino et speciebns s. Sanguinis congelatis................................ 243 De sacro Sanguine elfuso.......................... 245 De s. Hostia evomita aut lapsa in terram..................................... 248 De laudibus vespertinis................................................ 252 De cultu ss. reliquiarum................................................................ 255 PARS IV. * RUBR1C.E GENERALES BREVIARII. Quo breviario utendum..................................................................... 265 Quodnam oflicium cuique est recitandum.....................................273 De otliciis seu festis ex consuetudine ..................................... 278 De patrono loci ejusque oflicio ..... . . 282 INDEX. 535 , Pag· De titulo seu patrono ecclesiæ non cathedralis, «jusque de­ dicatione.................................................................................. 284 De pluribus titulis autpatronisloci et ecclesiæ........................ 290 De patrono jseu titulari dioecesis, et dedicatione ecclesiæ ca­ thedralis............................................................................ ..... 291 Distinctio clericorumquoad oflicia particularia...................... 29(5 De regularibus et monialibus quoad officia particularia . . 302 I. De oflicio duplici.......................................................................... 304 II. De oflicio semiduplici............................................................... 307 HI. De oflicio simplici.................................................................... 308 IV. De dominicis............................................................................... 310 De dominicis post Epiphaniam et post Pentecosten. . . . 314 V. De feriis ... ............................................................... 319 ■ ·· VI. De vigiliis.................................................................................... 321 VII. De octavis ............................................................................... 326 De tempore, quo octavæ prohibentur.................................... 329 De majori octavarum dignitate............................................... 332 De oflicio festi et octavæ patroni, titularis aut alterius sancti, qui celebratur cum octava; item cum socio................. 335 VIII. De oflicio sanctæ Mariæ in sabbato.......................................... 340 IX. De commemorationibus.............................................................. 341 De commemoratione simplicis, feriæ, dominicæ et octavæ . 342 De commemorationibus in festis 1 et 2 classis, ac inferioris ritus....................... .............................................................. 348 De locis et modis quibus fit commemoratio.......................... 351 _____ _, De ordine commemorationum faciendarum........................... 355 X. De translatione festorum......................................................... 358 De festis duplicibus minoribus et semiduplicibus, quæ non transferuntur..................................................................... 362 De officiis, quæ, et de diebus seu festis, in quibus transfe­ runtur ................................................................................363 De quo faciendum oflicium, et quodnam est transferendum, si plura ollicia quæ transferuntur, eodem die occurrant . 367 De praeeminentia inter festa primaria et secundaria ejusdem ritus..................................................................................... 370 Catalogus festorum quæ uti primaria vel secundaria reti­ nenda sunt......................................................................... 372 Novum oflicium quo die est celebrandum.............................. 379 In quam diem fit festorum translatio....................................385 Mutatio festorum in diem fixam.............................................. 390 De translatione festi cum octava, solemnitate, feriatione, et indulgentia......................................».............................. 394 De officiis, pro quorum translatione desunt dies vacui usque ad finem anni.................................................................... 400 De otliciis ad libitum............................................................. 402 Titulus. 536 Titulus. INDEX. Pag. De officiis concessis loco particulari, et affixis dominicis aut feriis................................................................... 404 De officiis votivis ss. Sacramenti, conceptionis B Μ. V. et aliis............................................................................................. 406 De officiis votivis per annum ex induito 5 Julii 1883 ... 410 Officium sancti cum sociis........................................................... 414 De festis, quorum solemnitates in dominicam transferuntur. 416 De tabellis occurrentiæ et concurrent!» in breviario positis. 429 XI. De concurrentia officii...................................................................... 430 Regulae generales concurrenti».......................... 435 XII. De ordinando officioexprædictis rubricis.................................. 442 XIII. De matutino..................................................................................... 444 XIV. De laudibus.................................... 448 XV. De prima........................... .......................................................... 450 De martyrologio........................................................................... 451 XVI. De horis tertia,sextaet nona........................................................ 454 XVII De vesperis..................................................................................... 454 XVIII. De completorio............................................................................... 455 XIX. De invitatorio................................................................................456 XX. De hymnis.....................................................................................457 XXI. De antiphonis............................................................................... 462 XXII. De psalmis.....................................................................................465 XXIII. De canticis.....................................................................................467 XXIV. De versibus..................................................................................... 468 XXV. De absolutionibus etbenedictionibus ante lectiones . . . 469 XXVI De lectionibus............................................................................... 472 De initiis s Scripturœ et lectionibus 1 nocturni .... 477 De lectionibus 2 et 3 nocturni, nona lectione homiliœ et simplicis.................................................................................. 483 XXVII. De responsoriis post lectiones......................................................488 XXVIII. De responsoriis brevibus horarum...........................................493 XXIX, De capitulis..................................................................................... 495 XXX. De oratione..................................................................................... 497 XXXI De hymno Te Deum..................................................................... 499 XXXII De oratione dominica et salutatione angelica.......................... 501 XXXIII. De symbolo apostolorum et symbolo sAthanasii. . . . 503 XXXIV. De precibus..................................................................................... 504 XXXV. De commemorationibus communibus seu suffragiis sanc­ torum ....................................................................... 506 XXXVI. De antiphonis beat» Mariœ in fine officii.......................... 513 XXXVII. De officio parvo beatæ Mariœ et aliis.......................................... 516 De cœremoniis in officio divino servandis............................... 518 De cœremoniis in vesperis, matutino et aliis omnibus horis . 525 De privata officii recitatione, et cum sociis............................... 530