l’auteur se réserve la propriété et la traduction PRAXIS JUXTA RITUM ROMANUM IN MISSÆ CELEBRATIONE OFFICII RECITATIONE ET SACRAMENTORUM ADMINISTR ATIONE SERVANDA CURA P. J. B. DE HERDT CANONICI ECCLESIÆ METROPOLITANS MECHLIN CENSIS, SACRÆ LITURGIÆ ACADEMIÆ ROMANS CENSORIS. TOMUS III COMPLFCTEXS PARTEM V DE PROPRIO ET DE COMMEM MISSAIJS ET BREVIARII; AC PARTEM DE TEMPORE, DE SAXCTIS VI DE EXF.QÜHS, BKXEDICT10MDUS, PROCESSIOMBLS DI. bACRAMEXTORVM ADMIX ISTA AT1OX E AU1SQUE IX RITUALI PRXSCRIPTIS. EDITIO NONA LOVANII EXCUDEBAT JOSEPHUS VANLIN TH O.U T UNIVERSITATIS TYPOGRAPHVS» 1894. PARS V. PROPRIUM DE TEMPORE. t DE TEMPORE ADVENTUS. 1 · “ Adventus Domini celebratur (et incipitur) semper die dominico, qui propinquior est testo s. Andreæ apostoli, nempe a die 27 Novembris inclusive usque ad diem 3 De­ n cembris inclusive : ita ut littera dominicalis currens, quæ rj reperitur in kalendario a die 27 Novembris usque ad diem n 3 Decembris indicet dominicam primam adventus « (1). Sicut quadragesima praecedit festum paschatis, sic tempus adventus festum nativitatis Domini, ut fideles per poeniten­ tiam et opera pietatis ad hoc festum rite celebrandum prae­ parentur. Unde in signum pœnitentiæ adhibetur color viola­ ceus, omittitur hymnus Gloria, in missis de feria omittitur Alleluja et versus sequens, non adhibentur dalmaticæ nisi in dominica tertia Gaudele, et quando ejus missa intra heb­ II domadam extra quatuor tempora repetitur, et nisi in vigilia nativitatis Domini; item vascula cum floribus et similia orna­ menta ab altari removenda sunt. Tempus tamen adventus non ita, ut quadragesimae, dolori et pœnitentiæ destinatum est, ut omnia signa lætitiæ remo­ veantur; et sic retinetur Alleluja in missis dominicarum, initio officii et alibi. (1) Ita breviarium. 6 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [I] SufTragia communia in laudibus et vesperis toto tempore adventus omittuntur (i). Feriæ adventus, licet sint majores et de iis, si non fiat officium, ubique commemoratio sit facientia, propriam tamen missam non habent, sed in illis repetitur missa dominicæ praecedentis, cum præfatione communi, sine Credo, et omit­ tendo post graduate Alleluja et versum sequentem. De vigiliis in adventu nihil fit in officio. Missa autem diei, si festum 9 lectionum non occurrat, et sit extra quatuor tem­ pora, dicitur de vigilia cum commemoratione feriæ adventus; in quatuor autem temporibus dicitur de feria cum comme­ moratione vigiliæ, sed sine ejus evangelio in fine missæ (2) : si festum 9 lectionum, non 1® classis, occurrat, missa dicitur de festo cum commemoratione vigiliæ, sed post commemo­ rationem feriæ adventus; et si sit extra quatuor tempora, evangelium vigiliæ legitur in fine missæ festivæ. In missa votiva non legitur evangelium vigiliæ in fine, sed similiter fit commemoratio vigiliæ post commemorationem feriæ (3). In adventus officio plura, ut Rorate cœli QlEmitte agnum Domine etc recitantur quasi adhuc futura, quæ tamen nunc etiam velificantur retrahendo ejusmodi preces ad tempora Prophetarum, Christi incarnationem ardenti desiderio expectantium (4). A die 17 Decembris cessant quæcumque octavæ, incipiuntur antiphonæ majores ad Magnificat in vesperis et assignantur antiphonæ propriae in laudibus feriæ : pro his rubricæ bre­ viarii notandæ sunt. Idem est evangelium sabbati quatuor temporum, et se­ quentis dominicæ quartæ adventus atque dominicæ secundæ quadragesimæ, ex antiqua consuetudine, qua missa ordina­ tionis in sabbato ad vesperam incipiebatur, et in die dominica absolvebatur, eralque loco missæ de dominica. (1) Gavantus in ruh. brev. s. 6. c. 1, n. 1. (2) S. R. C. 11 Jul. 1857, n. 5248. 2. (3) Vid. tom. I, n. 22. et tom II. n. 239 ad VI. (4) Benedict. XIV, de sac. miss. sect. 1, § 164. «ana DE 2. Si vigilia nativitatis Domini occurrat in Dominica quarta adventus; tunc quamvis officium non fiat de dominica sed de vigilia, vesperæ tamen sabbati fiunt de sabbato et a capitulo de dominica quarta adventus (1). Idem igitur etiam dicendum est, si in sabbato fiat de festo semiduplici, scilicet quod a capitulo fieri debeat de dominica quarta adventus cum com­ memoratione festi semiduplicis. In his vesperis nihil fit de vigilia, quia officium vigiliæ tantum incipit ad matutinum. In vigilia nativitatis Domini in dominica occurrente non legitur nona lectio homiliæ dominicæ, neque ejus evangelium n In missis vigiliarum nativitatis Domini et epiphaniæ in dominicis occurrentium dicitur Credo ratione dominicæ (3). 3. In festo nativitatis Domini cuilibet sacerdoti tres missas celebrare permittitur (4) in memoriam triplicis nativitatis Christi Domini, scilicet : i° ab æterno in sinu Patris per tertiam missam, in cujus epistola et evangelio de æterna generatione agitur; 2° in tempore ex utero Virginis per primam missam, quæ de nocte celebratur, ad recolendam memoriam temporis, quo Salvator noster natus est; 3° in justorum animis, in quibus innascitur, et inhabitat per fidem, per secundam missam, quæ in aurora celebratur, quaque recolitur memoria illius nuntii, quod ab angelo de nato Christo pastoribus allatum est; atque ita Christi nativitas in animis justorum celebratur (5). Nullus tamen sacerdos, neque etiam parochus, per se tres missas celebrare tenetur, modo absit scandalum; sed prout libet, quisque semel, bis (6), (1) (2) (3) (4) /5) (6) S. R. C. 22 Sept. 1703, n. 3515-3664, 8. Rub. gen. miss. tit. XIII, η. 2. S. R. C. 7 Sept. 1816, n. 4376-4526, 30. Vid. tom. I, n. 284. Bened. XIV, de festis Dom. § 668. S. R. C. 19 Junii 1875, n. 5610. I I I I I I I I I I . I I I I I I 8 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. 15} aut 1er celebrare potest, quia tres missas hac die celebrare est privilegium, et non praeceptum. Fideles etiam non tres, sed unam audire tenentur. Sacerdos, qui unam tantum-cele­ brat, legere debet missam, quæ respondet circiter horae juxta rubricas peculiares ejusdem diei (1); ita ut, si cele­ bretur in nocte, dicatur prima: si in aurora, secunda; et si in die, tertia. Quæcumque autem celebratur, semper dicenda est eo modo, quo in missali præscribitur; ita ut in secunda fiat commemoratio s. Anastasiæ, et evangelium epiphaniae in fine tertiae legatur, sed non in aliis; privatorum enim non est, aliquid omittere, addere aut mutare. Notandum hic est, sacerdotem, qui facultatem binandi habet, non ideo hac die sexties, sed tantum ter celebrare posse, quia nulla est necessitas (2). 4. Inter has missas prima valde solemniter, secunda minus solemniter, et tertia solemnissime est celebranda. Subdiaconus in secunda et tertia missa patenam de more sustinere debet, etiamsi ipsa calici nondum purificato super­ posita fuerit (3). In secunda missa fit co II memoratio s. Anastasiæ, in cujus ecclesia Romæ hac die fit statio, et secunda missa celebra­ tur, in qua istius sanctæ, quia ejus dies festus occurrit, fit commemoratio : unde hic usus ad alias ecclesias transiit : hæc tamen commemoratio non tantum Romæ, sed ubique facienda est (4). Sacerdos, qui tres missas privatim celebrat, eas dicere potest immediate unam post aliam, vel etiam cum interrup­ tione spatium aliquod interponendo, dummodo non celebret primam ante auroram, nec tertiam post meridiem. 5. Tempus, quo tres missæ solemnes sunt celebrandæ, per rubricas generales missalis (5) determinatur, scilicet prima (1) (2) (3) (4) (5) S. R. C. 19 Jun 1875, n. 5609. Merati tom. I, p. 4, tit. Ill, η. XIV. S. R. C. 11 Sept. 1847, n. 49^0-5111, 6. S. R. C 12 Mart. 1678, n. 2710-2859, 1. Tit. XV, n 4. ■ - [5] DE FESTO NATI VITATIS DOMINI. 9 post mediam noctem, secunda in aurora, et tertia in die.· Unde media nox seu hora duodecima noctis pro tempore primæ missæ communiter assignatur : non tamen inchoare licet nisi dato mediæ noctis signo. Notanda sunt sequentia : 1° Haec dispositio rubricarum quoad designationem tem­ poris, quo missæ solemnes sunt celebrandae, tantum directiva est (1). quatenus pro circumstantiarum diversitate locum relinquit alicui moderationi ab Apostolica Sede obtinendæ, quia in rubricis additur, nisi aliter ex dispensatione zlpostolica disponatur. Sic a S. R. C. (2). Episcopo Gerunden. responsum fuit, ut “ matutinum cum prima missa et lauH dibus dicatur summo mane, si adsit impedimentum canendi « prope mediam noctem. « Item Leo XII induisit capitulo catbedralis Tiburt. ut secundum sacrum solemne juxta rubricas persolvendum in aurora, protrahi possit ad unam alteramve horam post solis ortum (3). 2° Hæc dispositio temporis, quo missæ sunt celebrandae, spectat tantum ad missas conventuales, seu ad ecclesias cathédrales, collcgiatas, aliasque, in quibus officium publice agitur, non autem ad ecclesias parochiales et alias, in quibus officium publice non agitur. In his tamen ecclesiis tres missæ solemnes eodem tempore laudabiliter celebrantur; lex enim non prohibet; adeoque horæ statutæ laudabiliter servantur : in pluribus tamen locis prima missa solemnis celebratur summo mane, scilicet hora quarta aut quinta, ad obviandum pluribus malis et excessibus, qui occasione missæ in media nocte non raro committuntur. 3° Hæc dispositio rubricarum de missa celebranda prope mediam noctem, spectat tantum ad unicam primamque missam convenlualem seu solemnem aut cantatam (4). ita ut, licet plures auctores aliter sentiant, nullo tamen modo liceat, et omnino prohibitum sit, aliam missam sive solemnem, sive (1) (2) (3) (4) Gardellini ad dec. n. 4453-1603, 1. 3 Ap. 1830, n. 4507-4656. 30 Mari. 1824, n. 4453-4603 in fine. S. R. C. 22 Jul. 1848, n. 4978-5139. ÎO PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [7) privatam, unam aut plures, celebrare ante auroram, prout tom. I, n. 102 explicatur, juxta decreta S. R C. (1), quæ ligant omnes sacerdotes sæculares et regulares, non ha­ bentes privilegium in contrarium 2). Unde declaratur, ante auroram in nocte nativitatis missam privatam absque induito Sedis Apostolicæ celebrare non licere, et contrariam consue­ tudinem esse abusum per Episcopum abscindendum (3). 6. Pariter sine speciali induito nullo modo licet, et om­ nino prohibitum est, in nocte nativitatis Domini sacram communionem distribuere, sive in prima missa solemni, sive postea (4). Quæ prohibitio spectat ad sæculares et moniales, pro quibus permissio, licet sæpius a S. R. C. petita, negata tamen fuit (5). Quod prohibeatur infra ipsam primam mis­ sam solemnem, constat ex permissione negata monialibus, quæ simpliciter petebant facultatem communicandi, non post missam cantatam, sed in nocte nativitatis, sive infra, sive post missam. Ilie etiam obesse non debet desiderium s. Concilii Trid. (6), ut fideles in singulis missis communi­ cent, quia cum fidelibus non ter sed semel communicare liceat, expectare possunt et debent usque ad secundam mis­ sam in aurora decantandam (7). 7. Qui prope mediam noctem primam missam celebrat, per sex circiter horas jejunus esse debet, non quidem de præeepto, sed ex convenientia. Qui in prima aut secunda missa ablutionem inadvertenter sumit, aut per errorem aquam loco vini consecrat et sumit; per se loquendo aliam (1) 20 Ap. 1611, n. 1172 1319; 7 Dec. 1641, n. 1213-1360; 31 Maji 1642, n. 1244 1391; 14 Nov. 1676, n 2654-2806; 22 Nov. 1681, n. 2820-2969; 3 Dec. 1701, n. 3458-3607; 28 Ap. 1703, n. 3499-3648. (2) S. R. C. 23 Mart. 1686, n. 2956-3105. (3) S. R. C. 18 Sept. 1781, n. 4255 4404. Decretum 7 Sept. 1850, in Ruppelen, in collect, auth. non invenitur. (4) Dec. cit. n. 1172-1319; 1213-1360; 3458-3607 ; 3499-3648. (5) 9 Aug. 1760. n. 4146 4295; 9 Dec. 1760, n. 4148-4297 ; 10 Dec. 1768, n. 4197 4346; 16 Feb. 1781, n. 4252-4401, 7 et 8,t6) Sess. XXII. c. VI, de sac. missæ. (7} Cav&lieri torn. 4, dec. 58. 49] DE EESTO NATIVITATIS DOMINI II missam post hanc defectu jejunii naturalis celebrare non potest (1). 8. Infra octavam nativitatis Domini et in festis occurren­ tibus rubricæ particulares bene notandae sunt : plura enim praeter regulas generales facienda praescribuntur : scilicet vesperæ usque ad capitulum infra octavam quotidie sunt de nativitate ritu duplici vel semiduplici, prout exigit festum occurrens, in majorem solemnitatem octavae nativitatis, quæ festa sanctorum non excludit, prout octavæ epiphaniæ, paschatis et pentecostes; dominicæ occurrentes sæpe sunt vacantes, ut dictum est tom I, n. 20; in festis s. Joannis et ss. Innocentium fit commemoratio octavarum, et contra in 1 vesperis festi circumcisionis non fit commemoratio duplicis præcedentis, etc. i). Quid agendum est, si patronus vel titularis infra octa­ vam nativitatis Domini occurrat? R. 1° Si s. Steplianus sit patronus, nihil est immutandum. 2° Si patronus sit s. Joannes apostolus aut ss. Innocentes, primæ et secundæ. vesperæ ut alias sunt de nativitate, et a -capitulo de patrono cum commemoratione primum de præcedente aut sequente festo, et deinde de octava nativitatis. Ubique fit commemoratio nativitatis, sed commemoratio aliarum octavarum omittitur. Infra octavam fit commemo­ ratio octavæ patroni post commemorationem octavæ nativi­ tatis ante commemorationes aliarum octavarum. Not. si ss. Innocentes sint patroni, juxta Gavantum (2) in illorum officio posse dici Te Deum, et in missa rubeu ii colo­ rem cum suis consequentiis adhiberi, uti fit, dum hoc festum in dominica occurrit. 3° Si patronus sit s. Thomas Ganluariensis, s. Silvester, vel alius sanctus; vesperæ similiter sunt de nativitate ritu duplici, et a capitulo de patrono. Si patronus sit s. Silvester vel alius sanctus 31n Decembris occurrens, dubitatur, an secundæ vesperæ adhuc sint de nativitate, an integræ de (1) Merati tom. I, p. IV; tit. III, n. 12. (2j Sect. 6, c. 6, n. 7. 12 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [10) patrono : alii (1) censent secundas vesperas non amplius esse de octava nativitatis jam terminata, sed integras de patrono cum commemoratione circumcisionis; alii autem (2) tenent easdem esse de octava nativitatis, et a capitulo de patrono cum commemoratione circumcisionis tantum juxta rubricam positam ad vesperas s. Stephani. In festo patroni Iit tantum commemoratio illorum, quæ locum in festis 1 cl. inveniunt. Patronus in casu non habet octavam, sicut nec etiam, si 2, 3, 4 aut 5 Januarii occurrat. 4° Si in occurrentia patroni festum s. Stephani, s. Joannis, ss. Innocentium, s. Thomae aut s. Silvestri sit impeditum : ad annum tamen sequentem sine speciali induito transferri nequit. In decretis S. R. C. (3) quidem declaratur, festum s. Thomæ Cantuar, impeditum, in regnis Hispaniae in vigi­ liam epiphania) transferendum esse, sed ex speciali privilegio, ut patet ex decretis citatis. Adeoque ubi tale indultum non habetur, de hoc et aliis supradictis festis impeditis fieri debet, quod dictum est tom. II. n. 282. Notandum tamen est, diem 30 Decembris, si sit sabbatum, in quo officium fit de octava nativitatis, non esse diem impeditam pro officio duplici translato, ut tom. II, n. 274 dictum est. 1 (>· Officium diei epiphaniae ad matutinum absolute inci­ pitur a psalmis ex antiquo ritu, quo olim officium ita inchoa­ batur. Quando psalmus Venite exullemzis cum reliquis initio matutini introductus fuit, hic psalmus in hoc festo ad teitium nocturnum, ubi recitari solebat, relictus fuit, ususque retentus matutinum in hoc festo inchoandi a psalmis. In nonnullis ecclesiis causa verborum evangelii : Per aliam viam reversi sunt in regionem suam, inverso itinere processiones fiunt : hoc fit praeter rubricas, adeoque consuetudo, ubi non existit, certo non est introducenda. (!) Gavanius sect. G, c. 6, n. 9, et Merati ibidem. (2) Cavalieri tom. 2, dec. 122, n. 8, et Guyetus lib. 4, c 18, q. 5. (3 12 Nov 1806, n. 4351-4501, 4, et 20 Sept. 1806, n. 4353 4503, 2. Ill] II. 13 DE DOMINICA SECUNDA POST EPIPHANIAM. Rnb. In fine missæ diei octavæ epiphaniæ. Si Dominica Septuagesimæ venerit, sequenti Dominica post Oetaeam Epiphaniæ, in prœcedenti Sabbato, si non est impeditum festo Semiduplici, dicitur Missa de Dominica secunda post Epiphaniam cum commemoratione festi Simplicis, si in eo occurrat. Si vero Sabbatum fuerit impeditum festo Semiduplici, tunc prima die post Octavam Epi­ phaniae, in qua non sit festum Duplex, dicitur Missa de secunda Dominica, et de Festo Semiduplici in ea occurrente fit tantum commemoratio. Ex Breviario in fine officii diei octavæ epiphaniæ. Quando Septuagesima venerit in I Dominica post Octavam Epi­ phaniae, tunc in primo Sabbato post Oetaeam non impedito Festo IX Lectionum, alioquin prima die post Octavam, fd Officium de Feria, in qua ponuntur Res­ ponsoria I Nocturni Dominicœ II post Epiphaniam, et tres Lectiones leguntur de Ilomilia ejusdem Dominicœ, cum ejus Anliphona ad Benedictus et Oratione, De Festo vero semiduplici in ea occurrente fit tantum commemo­ ratio in utrisque vesperis et laudibus. I. Si dominica septuagesimæ venerit in prima dominica post octavam epiphaniæ, ita ut dominica secunda post epiphaniam impediatur; hujus tamen oilicium numquam trans­ fertur post dominicam 23 post pentecosten, sed semper fit ante septuagesimam; 1° ut servato ordine historico de vita Christi, primum ejus miraculum in Cana Galilææ factum post ejus baptismum legatur, antequam quidquam aliud in sequentibus dominicis de eo narretur; et 2° ut oilicium domi­ nicarum post epiphaniam semel proprio loco ponatur. II. Oilicium dominicæ secundæ post epiphaniam impedi­ tum ob dominicam septuagesimæ faciendum est in sabbato 14 PARS 5 PROPRIUM DE TEMPORE. ( 1 I J) I· I' I I ante septuagesimam non impedito festo duplici vel semiduplici : alioquin si prædictum sabbatum festo duplici vel semiduplici sit impeditum, faciendum est in prima die post octavam epiphaniæ non impedita festo duplici; et de festo semiduplici ea die occurrente fit tantum commemoratio in ulrisque vesperis et laudibus (1). Adeoque quando plura festa semiduplicia in hebdomada occurrunt, et sabbatum festo semiduplici est impeditum; officium dominicæ non est faciendum in sabbato licet impedito solo semiduplici, sed in primo occurrente semiduplici post octavam epiphaniæ (2); nisi in sabbato occurrat festum ad libitum s Ganuti, quod in casu omittendum est, et ejus loco officium dominicæ faciendum (3). Si octava celebretur in hebdomada, et occurrat dies, in qua fit de octava, uti esse potest occurrente festo s. Canuti in sabbato ante septuagesimam, quod omittitur infra octavam, ut dictum est tom. II, n. 284; eo casu officium dominicae faciendum est in dicta die infra octavam, licet alia festa semiduplicia infra eamdem hebdomadam occurrant (4). Officium in casu dominicæ anticipatæ recitandum est de feria occurrente ut in psalterio, cum commemoratione sim­ plicis, si occurrat, cum precibus et suffragiis etiam de cruce; post nocturnum 12 psalmorum leguntur tres lectiones homiliæ dominicæ secundæ post epiphaniam cum tribus responsoriis primi nocturni ejusdem dominicæ, sine Te Deuni : alia dicuntur ut in officio feriali diei occurrentis cum antiphona tamen ad Benedictus et oratione præfatæ dominicæ, sed cum versu de feria. Oratio dominicæ dicitur etiam in parvis horis. In primis et secundis vesperis nihil fit de dominica anticipala. Missa ut in aliis feriis dicitur de dominica, sine Gloria et Credo, cum secunda oratione Fidelium, cum præfatione communi et Benedicamus in fine. Post recitatum officium dominicæ anticipatæ, in sequentibus diebus leguntur lectio- I I I ■ (1) R,ub. supra positæ, et S. R G. 10 Jan. 1693, n. 3152-3301, 16. (2) S. R. G. 7 Dec. 1844, n. 4849-4995. (3) S. R. C. 4 Ap. 1705, n. 3569-3718, 5; Halden p. 1,tit. 4, pet. 4. (4) S. R. C. 27 Mart. 1824, n. 4452-4602, 4. I I ; [ I < I I ; ί i 112] DE TEMPORE A SEPTUAG. AD DOM. PASSIONIS. nes primi noclurni de dominica anticipata et de sequentibus feriis hujus hebdomadæ (1). Si sit infra octavani, tunc officium faciendum est sine commemoratione octavæ, cum precibus et suffragiis etiam de cruce, et missa celebranda est in colore viridi, sine Gloria et Credo, cum tribus orationibus, quarum secunda Deus qui salutis, et tertia Ecclesiœ vel pro Papa, nisi occurrat commemoratio simplicis, cum præfatione com­ muni vel de octava, si propriam habeat (2). III. Si omnes dies post octavam epiphaniæ usque ad sab­ batum ante septuagesimam impediti sint festis duplicibus, tunc in sabbato legenda est nona lectio horniliæ dominicæ secundæ post epiphaniam ; et de ea facienda est commemo­ ratio in laudibus cum antiphona et oratione dominicæ sed cum versu de feria, et etiam in missa, in cujus fine evangeliuin dominicæ legitur (3). Item in hoc festo, si proprias lec­ tiones primi noclurni non habeat, lectiones primi nocturni dominicæ anticipatæ leguntur. Responsoria autem dominicæ hoc anno omittuntur. De dominicis 3, 4, 5 et 6 post epiphaniam anticipandis aut transferendis vide tom. II, n. 237. DE TEMPORE A SEPTUAGESIMA USQUE AD DOMINICAM PASSIONIS. 12. Dominica septuagesimæ occurrere non potest ante 18 Januarii, paschale cadente in 22 Martii, neque post 21 aut 22 Februarii in anno bissextili, paschale cadente 25 Aprilis. Dominicæ septuagesimæ, sexagesimæ et quinquagesimae ita vocantur respective ad quadragesimam : scilicet sicut prima dominica temporis quadragesimalis dicitur quadrage(1) Vid. tom. II, n. 237, in not. post. 2. (2) S. R. C. 27 Mart. 1824. n. 4452-1602, 1. (3) S. R. C. 17 Sept. 1853, n. 5197. 16 PARS 5. PROPRIUM DR TEMPORE. [13] sima, sic ordine retrogrado prima dominica ante quadragedicitur quinquagesima, secunda sexagesima, et tertia septuagesima. A septuagesima usque ad quadragesimam est tempus pœnitentiæ, inserviens praeparationi jejunii quadragesimalis. Unde in signum pœnitentiæ adbibetur color violaceus; legitur liber Genesis, ubi lapsus Adæ refertur, ut bomo ad cor redeat, et considerando proprias miserias, sese humiliet, atque ad poeni­ tentiam disponatur; item plura alia fiunt in signum pœni­ tentiæ, ut ex dicendis patebit. 13. In vesperis sabbati sive de tempore sive de festo ante dominicam septuagesiinæ ad Benedicamus Domino addun­ tur duo Alleluja, et similiter ad Deo gratias, ad majorem significationem et emphasim temporis terminati; deinceps autem usque ad pascha Alleluja ubique omittitur, et nihil ejus loco additur praeterquam initio horarum, ubi ejus loco dicitur Laus tibi Domine etc. In missa dicto graduali cum versu sequente omittuntur duo Alleluja cum versu et se­ quente Alleluja, et eorum loco dicitur tractus in dominicis, missis festivis et votivis, atque in feriis secundis, quartis et sextis quadragesimae ob populi concursum, qui olim illis feriis fiebat, uti iisdem etiam feriis dicuntur officium defunc­ torum, psalmi graduates et pœnitentiales (1). Tractus autem omittitur in aliis feriis quadragesimae, et in missis feriarum a septuagesima usque ad leriam quartam cinerum, in quibus graduate tantum dicitur, dum repetitur missa dominicæ præcedentis. In missa de tempore omittitur Gloi'ia, et loco Ite Missa est dicitur Benedicamus Domino. Item loco hymni Te Deum in officio de tempore dicitur nonum respon­ sorium. In dominicis septuagesiinæ, sexagesimae et quinquagesimæ invitatorium est Prccoccupemus faciem Domini, et in psalmis jubilemus ei. In primo igitur versu psalmi Venite, exaltemus omittuntur verba Prœoccupemus faciem ejus in confessione, et in psalmis jubilemus ei; et eorum (1) Oavantus toni. 1, p. IV, tit. VI, n.-7. (16) DE TEMPORE A SEPTUAG. AD DOM. PASSIONIS. 17 loco repetitur invitatorium prœoccupemus faciem Domini, el in psalmis jubilemus ei; quo semel dicto, sequitur Quo­ niam Deus magnus etc. 14. Feriae a septuagesima usque ad feriam quartam cinerum sunt minores, et de iis fit officium, ut in feriis per annum : habent tamen antiphonas proprias ad Magnificat, exceptis feriis sextis, in quibus a capitulo fit de s. Maria, et excepta sola feria quinta hebdomadae sexagesimae, in qua dicitur ultima in praecedentibus feriis ejusdem hebdomadæ ob festum occurrens praetermissa, et si omnes in praeceden­ tibus feriis sint recitatae, sumitur de psalterio (1). A feria autem quarta cinerum toto tempore quadragesimali omnes feriæ sunt majores. In feria quarta cinerum et tribus sequen­ tibus usque ad vesperas sabbati omnia dicuntur ut in feriis per annum, praeter orationem et antiphonam ad Magnificat et Benedicius, et praeter preces flexis genibus dicendas, quia hæ quatuor feriae olim ad quadragesimam non spectabant. A capitulo vesperarum sabbati ante dominicam primam qua­ dragesimae incipitur officium quadragesimale, cujus rubricae breviarii et missalis in dominicis et feriis bene notandae sunt. 1 Vesperae a sabbato ante dominicam primam quadra­ gesimae usque ad sabbatum sanctum inclusive infra hebdo­ madam tam in festis quam in feriis in choro dicuntur ante comestionem seu meridiem, quia jejunium olim in quadra­ gesima hora cœnæ post vesperas tantum solvebatur; et licet hora comestionis nunc anticipetur ad meridiem, usus tamen vesperas dicendi ante comestionem retentus est. Diebus autem dominicis dicuntur post meridiem, quia in illis non jejunatur. Extra chorum non datur obligatio vesperas ante meridiem recitandi, easdem tamen pro majori conformitate tempore statuto recitare convenit. 1G. 1° Incipiendo a feria quarta cinerum, quando officium fit de feria, dicuntur ad omnes horas preces flexis genibus, de quibus vide tom. II, n. 3G6. 2° In officio festivo cujuscumque ritus dicitur nona lectio homiliæ. et fit commemo^ (1) Rub. brev. ibidem. Tom. III. 2 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. 18 [18) ratio feriæ in vesperis, laudibus et missa cum evangelio feriæ in fine. In missa votiva fit etiam commemoratio feriæ, sed in fine semper legitur evangelium s. Joannis. 3° Præfatio quadragcsimalis dicitur a feria quarta cinerum usque ad dominicam passionis in omnibus missis de tempore, atque in festivis et votivis, quæ propriam non habent. 4° Post con­ clusionem ultimæ postcommunionis dicitur Oremus. Humi­ liate capita vestra Deo, et deinde oratio super populum, usque ad feriam quartam majoris hebdomadae, sed in missa de feria tantum (i). 5° In missa de feria genuflectilur in choro ad orationes ante epistolam, dicto per celebrantem Saucius usque ad Paœ Domini, et ad orationes post communionem et super populum (2). 6° Quando sacerdos in tractu legit versum Adjura nos. flectit uno genu tantum ad prima verba, et statim surgit, ut lectionem commode prosequi possit; in II issa autem solemni, dum idem versus cantatur, celebrans, si non legat, flectit utroque genu in superiori gradu seu in medio suppedanei, hinc inde pariter flectentibus ministris, usque ad finem versus. 7° A feria quarta cinerum cessant et prohibentur octavæ (3). 1* . Diaconus et subdiaconus in missa solemni de tempore a septuagesima usque ad quadragesimam ministrant cum dalmatiea et tunicella; sed a feria quarta cinerum per totam quadragesimam, excepta missa dominicæ Lœtare, assistunt in minoribus ecclesiis sine dalmatiea et tunicella in albis, et in cathedralibus et praecipuis ecclesiis utuntur planetis pli­ catis (4). 1 8. Si festum ss. 40 martyrum venerit feria quinta post cineres, tunc secreta pro commemoiatione feriæ quæ eadem est cum secreta ss. martyrum, mutanda est et sumenda ex missa feriæ sexlæ sequentis; et similiter si hoc festum vene­ rit feria tertia post dominicam primam quadragesimæ, post· (1) */(2) (3) (4) Tom Tom Toni. Toni. I, n. 290. I. n. 1-16. II, n. 2-11. I, n. 159. [20j DE FERIA QUARTA CINERUM. 19 communio feriæ mutanda est, et sumenda ex missa feriæ quartæ sequentis (1). In collecta dominicæ sexagesima; fit mentio s. Pauli, et similiter ss. Cosmæ et Damiani feria quinta post dominicam tertiam quadragesimae ratione sta­ tionis; nihilominus in oratione A cunctis exprimendum est nomen s. Pauli, et pariter ss. Cosmæ et Damiani, ubi sunt patroni. 19. Dominica quarta Quadragesimæ, dicta Lœtare ab introitu missæ. cum quadam solemnitate peragitur, ut fideles a jejunio paululum respirent, et novo fervore recreentur; in quem finem organa infra missam hac die pulsantur, diaconus et subdiaconus cum dalmatiea et tunicella ministrant, atque altaria floribus, imaginibus reliquiisque ornantur, quod aliis quadragesimæ diebus non convenit, in quibus sola crux cum candelabris super altaria collocanda est. 20. DE FERIA QUARTA CINERUM. Rub. missalis. Ante Missam benedicuntur Cineres facti de ramis olivarum, sive aliarum arborum, praecedenti anno benedictis, hoc modo. Finita Nona, Sacerdos indutus pluviali violaceo, vel sine casula, cum ministris similiter indutis, procedit ad benedicendum cineres in vase aliquo super Altari positos. Et primo cantatur a Choro sequens Antiphon a Exaudi nos, etc. Deinde Sacerdos in cornu Epislolce, non vertens se ad populum, manibus junctis (quod servatur etiam in ora­ tionibus omnium benedictionum quoad manus junctas ), dicit Dominus vobiscum, etc. Postea Celebrans, imposito incenso in thuribulo, ter aspergit cineres aqua benedicta, dicendo Antiphonam Asperges, sine cantu et sine Psalmo, et ter adolet incenso. (1) Ita rnissale Ronite editum 1845. 20 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [20] Deinde dignior Sacerdos ex Clero accedens ad Altare, imponit cinerem Celebranti non genuflexo. Si vero non adsit alius Sacerdos, ipsemet Celebrans, genibus flexis coram Altari, sibi ipsi cineres imponit in capite, nihil dicens : et cantatur slatim a Choro Anliphona Immute­ mur etc. Sacerdos cero, dum cantantur Antiphona et Responso­ rium, detecto capite, primo imponit cineres digniori Sacerdoti, a quo ipse accepit, deinde ministris paratis, genibus flexis coram Altari, dicens : Memento homo, quia pulvis es, et in pulverem reverteris. Postea veniunt alii, primo Clerus per ordinem, deinde populus, et genibus flexis ante Altare singulatim recipiimt cineres a Sacer­ dote, ut dictum est de ministris. Completa cinerum impo­ sitione, Sacerdos dicit : Dominus vobiscum est. Hæc feria sic dicitur a cineribus, qui fidelium capitibus imponuntur, ut ipsi reminiscantur originis et finis sui. Quæ hic de benedictione et distributione cinerum dicenda sunt, fere eadem sunt, quæ num. 22 et seq, de benedictione palmarum dicentur : adeoque brevitatis causa ad illa remit­ tuntur et hic sequentia tantum annotantur Vid. praxis Pontif. tom. II, n. 302 308. 1 Cineres ponuntur in vase argenteo vel ex alia pulchra materia inter missale et cornu epistolæ (1). 2° Faciendi sunt de ramis olivarum, palmarum, vel aliarum arborum præce· denti anno in dominica palmarum benedictis. 3° Aridi et in modum pulveris esse debent, non autem in modum luti (2). Cineres in modum luti adhibere, est abusus omnino tollen­ dus : 1° quia inde alliciuntur pueri, non devotionis, sed risus et delectationis causa, ita ut opus vere puerile dici queat; 2° quia iude avertuntur majores ob respectum humanum, ne (1) Mem rit. pro min. eccl tit. II, c. 1, n. 3. (2) S R. C. 23 Maji 1603, n. 51-1^7, 6. [20] DE FERIA QUARTA CINERUM. 21 derideantur; 3° quia in aliquibus locis occasionem potatio­ nibus aliisque excessibus præbet. Adhibeantur igitur cineres aridi; nullus abusus habebitur, caeremonia sancta nulli con­ temptui exponetur, et salutares suos effectus operabitur. 2. Celebrans induitur amictu, alba, cingulo, stola et etiam pluviali, si habeatur, violacei coloris; diaconus et subdiaconus amictu, alba, cingulo, et diaconus etiam stola violacea, non autem manipulis neque dalmaticis. In cathedralibus et praecipuis ecclesiis diaconus et subdiaconus utuntur planetis plicatis. Celebrans manet indutus pluviali infra distributionem cinerum. 3. Celebrans ascendens ad altare, illud in medio ut initio niissæ osculatur; deinde in cornu epistolæ manibus junctis et absque signatione legit antiphonam Exaudi nos. Tum in eodem cornu epistolæ, non vertens se ad populum, cantat in tono feriali Dominus roldscum et sequentes orationes, junc­ tis semper manibus ante pectus, ut dicetur n. 23. Dum cineres benedicit, sinistram ponit super altare (1). Infra antiphonam et subséquentes orationes diaconus a dextris et subdiaconus a sinistris celebranti asistunt. 4. Completa benedictione, antiphonæ infra distributionem sine interruptione cantantur, et si non sufficiant, repetun­ tur. Celebrans cum ministris, accedit ad medium all aris, ibique se sistit medius inter diaconum a dextris tenentem dextra vas cinerum et subdiaconum a sinistris, pluviale elevantes. Interim tempestive accedit dignior ecclesiæ, ut dicetur n. 23 ad 5, in habitu choral i et sine stola, cum debitis reverentiis altari et celebranti faciendis; consistens in gradu ante suppedaneum, cineres accipit, et celebranti, stanti capite inclinato, imponit; deinde in eodem loco genuflexus. nisi sit Praelatus vel canonicus ecclesiæ cathedralis, cineres a cele­ brante recipit; quibus receptis, surgit, et cum reverentiis debitis recedit. 5. Si alius non adsit sacerdos, tunc cineribus in medio altaris positis, ipsemet celebrans, genuflexus super suppe­ ti) Rub, ritu celeb, in. tit. Ill, η. 5. 22 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [20] daneum facie ad altare conversa, sibi ipsi cineres imponit, nihil dicens, quasi a Christo illos recipiat. Diaconus autem, etiamsi sit sacerdos, celebranti cineres non imponit, quia in actuali ministerio inferior est. 6. Celebrans a digniori sacerdote cineres accipit stans renibus versis ad medium altaris, capite inclinato et mani­ bus junctis : et similiter eos distribuit stans, aperto capite, eos accipiendo inter pollicem et indicem dextræ manus, eosque spargendo in modum crucis juxta verticem capitis super capillos, dicendo Memento homo. Mulieribus etiam imponendi sunt super capillos, qui apparent juxta frontis extremitatem. Usus autem invaluit in his locis, ut clericis imponantur intra tonsuram, et laicis utriusque sexus in fronte. Ad accipiendos cineres omnes bini accedunt, eosque accipiunt genibus flexis (exceptis canonicis ecclesiæ cathedralis), capite inclinato et manibus junctis, sed sine osculis, quia id commode fieri nequit. 7. Quoad ordinem vide num. 23 hoc excepto, quod magis­ tratus et officiales ac alii laici cineres accipiant post omnes de clero (1). Cum diaconus accedit ad cineres accipiendos, tradit vas cinerum in manum Cæremoniarii vel acolythi, et eo deficiente, super altare deponit, acceptisque cineribus illud recipit. 8 Completa cinerum impositione, celebrans manus lavat ad cornu epistolæ, et deinde medius inter diaconum et subdiaconum cantat in tono feriali et manibus junctis orationem ex missali : qua absoluta cum ministris in planum ad cornu epistolæ descendit, ibi exuit pluviale, accipitque manipulum et casulam ad missam celebrandam ; simulque diaconus et subdiaconus manipulum accipiunt. 9 Si solus sacerdos sine diacono et subdiacono cineres benedicat et distribuat, eadem legit, cantat et facit : aliquis minister elevat pluviale, si eo utatur, et alter vel ipse sacer­ dos sinistra tenet vas cinerum. (I) Cærem. Ep. lib. 2, c. 18, n. 11 el 12. {21] DE DOMINICA ET TEMPORE PASSIONIS. 23 10. In ecclesiis, in quibus benedictio cinerum sine cantu peragitur, vel ubi populus usque ad missam solemnem expec­ tore non potest, cineres privatim benedici possunt etiam suinmo mane, omnia legendo in missali, etiam antiphonam Immulemur habiht post aspersos et incensatos cineres, vel post impositionem cinerum ipsimet sacerdoti, deinde distri­ buendo. praesentibus, et in fine legendo Dominus robiscicm et orationem Concede lidemque cineres benedicti deinde ab aliis sacerdotibus adhiberi possunt ante, post, vel extra mis­ sam; sed ante missam solemnem novi siint benedicendi. Cineres residui in sacrarium projiciendi sunt. DE DOMINICA ET TEMPORE PASSIONIS. 21. I. Ante vesperas sabbati dominicæ passionis, sive sint de festo sive a capitulo de dominica, juxta rubricas missalis ante dominicam passionis et cæremonialis Ep. lib. 2, c. 20, velandæ sunt omnes cruces et imagines, non tantum Domini nostri Salvatoris, sed etiam quorumcumque sanctorum (1), et non tantum in altaribus, sed etiam per totam eccle­ siam (2). Velatæ manere debent quocumque occurrente festo, etiam titularis aut dedicationis (3), cruces scilicet usque ad feriam sextam parasceves post detectionem crucis in officio, imagines vero usque ad Gloria in excelsis in sabbato sancto, si tunc commode detegi possint, et alias usque post officium ejusdem diei (4). Velum debet esse violaceum absque ulla in eo depicta cruce vel imagine, etiam repraesentante passionem Domini. Id fit ad luctum fidelibus inspirandum, vel quia divinitas tunc fuit abscondita et velata in Christo (5); (1) (2) (3) (4) (5) S. R. C. 4 Aug. 1663, n. 2094-2241, 2. Cærem. Ep. loco cit. S. R. C. 16 Sept. 1649, n. 1466-1613, 2 et 3; 3 Ap. 1S76. n. 5660. S. R. C. 20 Nov. 1662, n 2017-2194, et 22 Jul. 1848, n 4965-5126, 3. Durandus lib. 1, c. 3, n. 34. 24 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. Γ2Ι} permisit enim se capi et flagellai i ut homo, tanquam non habens in se virtutem divinitatis : unde in evangelio domi­ nica? passionis dicitur : Jesus autem abscondit se, et exivit de templo. Item hoc tempore nullæ sanctorum imagines super altare poni possunt. II. Tempore passionis omittuntur suffragia communia. In missa dicitur præfatio de cruce, nisi propriam habeat. Omit­ titur psalmus Judica in missa, et a completorio ante domi­ nicam passionis inclusive Gloria Patri in omnibus respon­ soriis. invitatorio matutini, introitu missæ. post psalmum Lavabo et ad Asperges (non autem in fine aliorum psalmo­ rum) ad imitandam antiquam officii simplicitatem, quæ officio passionis maxime congruit : psalmus tamen Judica et Gloria Patri tantum omittuntur in officio et missis de dominica et de feria, non autem in officio et missis festivis neque in votivis, etiamsi dicantur de cruce vel passione Domini, quæ fiunt et dicuntur ut ante tempus passionis. Si in sabbato ante domi­ nicam passionis aut palmarum, vel feria secunda post dominicam passionis celebretur festum duplex, in responsorio brevi completorii sabbati et dominicae dicitur Gloria Patri quia officium est de duplici; si autem iisdem diebus celebretur semiduplex, omittitur, quia officium saltem a capitulo vesperarum est de dominica (i). III. In psalmo Venite, exultemus ad quartum versum omittuntur Hodie si vocem ejus audieritis, nolite obdurare corda vestra, et post invitatorium semel dictum, incipitur sicut in exacerbatione. Item in fine ejusdem psalmi omit­ titur Gloria Patri, ut supra dictum est, et cum eo pariter omittitur pars sequens invitatorii Nolite obdurare corda vestra; ita ut post versum Quadraginta annis etc. inte grum invitatorium : Hodie si vocem Domini audieritis, nolite obdurare corda vestra bis dicatur, sed nihil ultra. In choro ultima repetitio fit : 1° parlim a chorista, et 2° partim a choro (2). (1) Merati tom. 2, de dom. pass. u. Ill ; Guyetus lib. 4, c. 18, q. 26. (2,. S. R C. 24 Jul. 1683, n. 2880-3029, 1, et 18 Dec. 1694, n. 3198-3347. ! I i 1 [22] DE BENEDICTIONE PALMARUM. 25 IV. In missis dominicæ passionis et feriarum temporis pas sionis duæ tantum dicuntur orationes, etiam occurrente com· •I emoratione festi simplicis, quia in eo casu oratio Ecclesiœ vel pro Papa omittitur (1). In occurrentibus tamen semiduplicibus tres dicuntur (2) et similiter in votivis, scilicet secunda feriæ, et tertia Ecclesiœ vel pro Papa. In ecclesiis autem cathedralibus et collegiatis, in quibus occurrente semiduplici duæ cantantur missæ, in utraque tantum duæ dicuntur ora­ tiones, omissa illa Ecclesiœ vel pro Papa in missa semiduplicis, si commemoratio simplicis occurrat (3). 22. DE BENEDICTIONE PALMARUM. Rub. missalis. Completa Ter lia, et facta aspersione aquee more solito. Sacerdos indutiis pluviali violaceo, vel sine casula, cum ministris similite?' indutis, procedit ad bene­ dicendum ramos palmarum, et olivarum, sive aliarum arborum, in medio ante Altare, vel ad cornu Epistola? positos. El pï imo cantatur a Choro antiphona Hosanna filio David etc. Deinde Sacerdos stans in cornu Epistolce, non vertens se ad populum, dicit in tono Orationis Missæ feriatis Dominus vobiscum etc. Postea Subdiaconus in loco solito cantat... Lectionem in tono Epistolce, el in fine osculatur manum Sacerdotis. Dum cantatur responsorium, Diaconus ponit librum Evangeliorum super Altare : et Sacerdos, ministrante Diacono naviculam, ponit incensum in thuribulo. Deinde Diaconus dicit : Munda cor meum, accipit librum de Altari, petit benedictionem a Sacerdote : postea Subdiacono librum tenente, medio inter duos Acolythos tenentes candelabra accensa, signat Ubmcm, incensal, et cantat (1) S. R. G. 13 Sept. 1692, n. 3142-3291, et 15 Sept 1736, n 3905-4054, 1. (2) Rub. gen. miss. tit. IX, η. 5. (3) S. R. C. 10 Jan. 1693, n. 3152-3301, 15. 26 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. (22] Evangelium... more consueto : quo finito, Siibcliaconus defert librum osculandum Sacerdoti, qui et inccnsatur a Diacono. Post hœc benedicuntur rami. Sacerdos stans in eodem cornu Epistolœ, dicit in tono Orationis feriatis Dominus vobiscum etc. I (Finitis orationibus) Celebrans ponit incensum in thuribulum, deinde ter aspergit ramos aqua benedicta. , dicendo Antiphonam, Asperges me, sine cantu, et sine Psalmo, et 1er adolet incenso. Postea dicit Dominus vobiscum etc. Completa benedictione, dignior ex Clero accedit ad Altare, et dat ramum benedictum Celebranti, qui non genuflectit, nec osculatur manum dantis. Postea Cele­ brans stans ante Altare versus ad populum distribuit ramos, primum digniori, a quo ipse accepit, deinde Dia­ cono et Subdiacono paratis, et aliis Clericis singidatim per ordinem, idlimo laids : omnibus genufledentibus, et ramum ac manum Celebrantis osculantibus. exceptis Prœlatis, si adsint. Et cum ineo?perit distribuere, a choro cantantur sequentes antiphonce : Pueri Hebræorum etc. Quœ si non suffidant, repetantur, quousque ramorum distributio finiatur. Deinde Sacerdos dicit Dominus vo­ biscum, etc. Postea fit Processio. Et primo Celebrans imponit incensum in thuribulum : et Diacomis vertens se ad populum, dicit : Procedamus in pace. Et Chômes respon­ det : In nomine Christi. Arnen. Prcecedit thuriferarius cum thuribulo fumigante : deinde Subdiaconus paratus, deferens Crucem, medius inter duos Acolythos cum can­ delabris accensis : sequitur Clerus per ordinem, ultimo Celebrans cum Diacono a sinistris, omnes cum ramis in manibus : et cantantur sequentes Antiphonce. vel omnes, rei aliquee, quousque durat Processio : Cum appropin­ quaret, etc. In reversione Processionis, duo vel quatuor Cantores intrant in Ecclesiam, et clauso ostio, stantes versa facie ad Processionem, incipiunt V. Gloria, laus, et decantant (22] DE BENEDICTIONE PALMARUM. 27 ■duos primos versus. Sacerdos vero cum aliis extra Eccle•Siam repetit eosdem. Deinde qui sunt intus, cantant alios versus sequentes, vel omnes, vel partem, prout videbitur, et qui sunt extra, ad quoslibet duos versus respondent, Gloria, laus, sicut a principio. Postea Subdiaconus hastili Crucis percutit portam ·. qua stalim aperta, Processio intrat Ecclesiam, cantando Resp. Ingrediente Domino. Generaliter prænotanda sunt sequentia : 1° Benedictio pal­ H arum in hac dominica, cinerum feria quarta cinerum, et candelarum 2 Februarii, regulariter fieri potest et debet in unaquaque ecclesia, uti declaratur per S. R. G. (1), quoad H (4), ecclesias monialium (2), regularium (3), confraternitatum salvis tamen conventionibus, pactis, constitutionibus synodalibus, consuetudine (5). In ecclesiis tamen regularibus palmae, cineres et candelae benedictae in ecclesia tantum a populo recipiendæ sunt; inde autem ad domus habitantium sub parochia transmitti nequeunt (6). 2° Benedictio palmarum, cinerum pt candelarum fieri debet per celebrantem missam sequentem (7). 3° Ad faciendam hanc benedictionem, non est necesse, ut ss. Sacramentum e tabernaculo removeatur. Si ss. Sacra­ mentum sit expositum in precibus 40 horarum; benedictio palmarum (cinerum et candelarum) facienda est in alio sacello laterali, quo magis fert ecclesiae structura, distante ab ara (1) 31 Mart. 1640, n. 1061-1208. (2) 6 Sept. 1663, n. 2104-2251. (3) 8 Ap. 1702, n. 3477-3626. (4) 10 Dec. 1703, n. 3521-3670, 5. (5) Gavalieri tom. 4, dec 194. (6) S R. C. 9 Jun. 1668, n. 2290 el 2293-2441 et 2444, 1 ; Lucius Fer­ raris candela, n. 1-3. (7) S. R C 22 Mart. 1653, n. 1516-1663; 17 Mart. 1663, n. 2057-2204; 1 Sept. 1838, n 4692-4838. 28 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [23} maxima, in qua ss. Sacramentum est expositum, servatis omnibus cæremoniis in missali præscriptis, sed absque pro­ cessione (1). In ecclesiis autem, in quibus unicum tantum altare habetur, vel non tale sacellum, ut in decreto requiri­ tur, expedit potius, ne periculum scandali et irreverentiae præbeatur, ut benedictio omittatur (2) : quod in civitatibus absque incommodo fieri potest, cum in aliis ecclesiis palmæ, cineres, et candelæ benedicantur. Si unica tantum ecclesia, in qua dictæ fiunt benedictiones, habeatur; ss. Sacramen­ tum competenti velo occultari potest, ut fiant benedictiones, omittendo tamen processionem, et cavendo, ne terga ss. Sa­ cramento vertantur. In aliis expositionibus ss. Sacramentum in tabernaculum reponendum est, eo fine, ut fiant omnes cæremoniæ præscriptæ, et etiam processio, qua finita ss. Sacramentum rursus exponi potest. Et notandum idem fieri posse in expositione ss. Sacra II enti, quæ in his locis fieri solet per tres dies con­ tinuos adinstar orationis -10 horarum, ss. Sacramento de nocte reposito; quia decretum citatum agit de continua oratione 40 horarum diu nocluque : ita ut, sicut ss. Sacramentum de nocte reponitur, et oratio interrumpitur, sic etiam reponi pos­ sit ad faciendas benedictiones et cæremonias in missali prae­ scriptas. Idem dicendum est de adoratione perpetua, quæ sicut a fidelibus diu noctuque sive in ecclesia sive in domibus continuatur, ss. Sacramento per diem tantum exposito, sic etiam a fidelibus continuari potest, etiamsi ss. Sacramentum tempore benedictionis reponatur. 4° In altari infra solemnem benedictionem et distributionem palmarum, cinerum et candelarum sex accenduntur candelæ, proui infra missam. 23. Pro benedictione palmarum : 1° altare simpliciter præparandum est sine floribus et sine imaginibus. Palmæ benedicendæ ponuntur super mensam in medio ante altare vel ad cornu epistolæ prope inferiorem gradum lateralem collo(1) ha S. R. C. 17 Sept. 1822, n. 4440-4590, 10. (2) Gardellini in dec. cit. 9 (23] DE BENEDICTIONE PALMARUM. 29 catam. Crux processionalis praeparatur in loco apto prope •credent iam. 2° Celebrans indutus esse debet amictu, alba, cingulo, stola, et etiam pluviali si habeatur, violacei coloris, sed sine manipulo, etiamsi solus, aut sine pluviali officium faciat (1). Diaconus autem et subdiaconus induuntur amictu, alba, cin­ gulo, et etiam manipulo, quia epistolam et evangelium can­ tant, sed sine dalmatica et tunicella : in cathedralibus et præcipuis ecclesiis utuntur planetis plicatis. Diaconus etiam stolam assumit. 3° Sacerdos semper stat in cornu epistolæ, ibique omnia agit, legit et cantat, etiam evangelium, præfationem et omnes orationes usque ad distributionem palmarum. Dicens Dominiis robiscum non vertit se ad populum. Dominus vobiscum, orationes, præfationem et omnia alia legit aut cantat junctis ante pectus manibus, easque non disjungit ad Dominus robiscum et Oremus, sed caput tantum inclinat ad Oremus et ss. nomen Jesu, dum occurrit. 4° In orationibus nihil est mutandum, licet benedicantur rami non palmarum, nec olivarum, sed aliarum arborum (2). Dum in orationibus rami sunt signandi, sacerdos sinistram super altare ponit (3). 5° Finitis orationibus, sacerdos in cornu epistolæ imponit incensum, et benedicit more solito, dicens Ab illo benedi­ caris : ramos aspergit 1er 1° in medio, 2° a dextris eorum, et 3° a sinistris eorum, dicens Asperges me, Domine, hys­ sopo etc. et deinde eodem modo thurificat, nihil dicens. 6° Completa benedictione, sacerdos a cornu epistolæ ad medium altaris accedit, eique debita facta reverentia, se vertit ad populum in medio suppedanei, ita ut qui palmas accepturi sunt, super illius extremitatem genuflectere pos­ sint, nisi suppedaneum sit nimis angustum, quo casu super alterum gradum genuflectere possunt. (1) Merati p. 4, tit. 7, n. 11. (2) Gavantus, tom. I, p. 4, tit. 7, n. 11. (3) Rub. ritu celeb. M. tit. III, n. 5. 30 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. |23) Si aliquis adsit sacerdos, et si plures dentur, dignior illius ecclesiæ, tempestive accedit in habitu chorali, sine stola, et cum debitis reverentiis altari et celebranti faciendis; ascen­ dit ad gradum proximiorem suppedaneo, ubi stans, accepta palma de manu ministri, eam dat celebranti pariter stanti, cum osculo palmæ ab utroque facto, sed non manus. Cele­ brans acceptam palmam vel super altare deponit, vel minis­ tro tradit servandam. Tum alter sacerdos genuflexus super suppedaneum, palmam a celebrante cum osculo palmæ et manus accipit (1); deinde surgit, et cum debita reverentia recedit. Si non adsit sacerdos, aliquis clericus vel minister post iucensatas palmas, easdem pro celebrante et ministris super medium altaiis collocat : et celebrans accedens ad medium, facta cruci reverentia, flectit utroque genu super suppedaneum facie ad crucem versa, et geuuilexus accipit pro seipso ex altari palmam, quam osculatur in inferiori parte, et statim reponit, vel ministro tradit servandam. Diaconus autem, etiamsi sit sacerdos, palmam celebranti non tradit quia rubricæ qualitatem sacerdotis exigunt, et diaco­ nus in actuali ministerio inferior censetur; ita ut celebrans in hoc casu palmam ab altari accipat, ac si alius non adsit sacerdos. Deinde celebrans, stans in suppedaneo, ut supra dictum est, ministrante ministro, palmas distribuit, primo clericis secundum ordinem dignitatis, deinde magistratibus et nobilibus (magistratibus autem et officialibus majoribus etiam fieri potest ante presbyteros et clericos, nisi laudabilis adsit consuetudo (2), ut clerici ante illos accipiant), ultimo laicis, primo viris, deinde feminis. Laicis autem palmæ congruen­ tius distribuuntur ad cancellos. Si populus sit numerosus, alius sacerdos superpelliceo et stola indutus, laicis palmas distribuere potest (3). Si adsit Prælatus, vel loco dignioris (1) Ruh. supra; S. R. C. 14 Feb. 1705, n. 3561-3710, 6; Merati p. 4, lit. 6, η. XVI. (2) Cærem. Ep. lib. 2, c. 16, n. 10. (3) Gavantus p. 4, tit. 7, rub. 14, liti. h. [23] DE BENEDICTIONE PALMARUA sacerdotis ad celebrantem accedit, eique palmam tradit, vel postquam celebrans palmam a digniori acceperit, prælatus ante eumdem digniorem palmam ad altare a celebrante reci­ pit; et si ad altare non accedat, aliquis sacerdos designatus palmam ipsi cum debitis reverentiis defert (1). Celebrans palmas distribuit stans et aperto capite. Palmas accipientes omnes bini accedunt (2) cum debita reverentia facienda primum altari ante ejus infimum gradum, et deinde celebranti stantes ante eum; Ium flectunt utroque genii super suppedaneum, et osculantes prius ramum et deinde manum celebrantis (3) palmas accipiunt : deinde surgentes, adhuc stantes ante celebrantem, eidem reverentiam renovant, et descendentes de altari, huic etiam ante infimum gradum renovant reverentiam, et discedunt. Prælati et canonici ecclesiæ cathedralis stantes inclinati, et cum osculo palmæ, sed non manus, palmas accipiunt (4). Nec etiam convenit, ut mulieres osculentur manum sacerdotis, sed palmam tantum. 7° In processione omnes, præter thuriferarium et acoly­ thos cum candelabris, palmas deferunt, dextra ab iis, qui sunt a dextris, et sinistra ab iis, qui sunt a sinistris. Cruci processionis in summitate ramusculus ex palmis benedictis prævie alligatur. Processio exire debet extra ecclesiam ; si autem exire nequeat, fieri potest intra ambitum ecclesiæ, et eo casu quod ante portam agendum est, in vestibulo ecclesiæ vel alio loco opportuno fieri potest. In reversione processionis duo vel quatuor ecclesiam intrant; clauso ostio, stantes facie versa ad portam, incipiunt Gloria, laus etc. et dicunt duos primos versus usque ad Hosanna pium; deinde qui sunt extra ecclesiam, eosdem versus repetunt : tum qui sunt intus, alios duos versus sequentes cantant, et qui sunt extra, iterum respondent Gloria, laus : et sic successive omnes vel aliqui (1) (2) (3) (4) Merati p. 4, ut. 7, n. 19 et 20, item lit. 14, n. 12. Cærem. Ep. lib, 2, c. 17, n 2 et 3. S R C. 16 Sept. 1865, n. 5353 Cærem. Ep. lib. 2, c. 17, n. 2. 32 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [24] tanlum versus cantantur, prout expedire videtur (i). Extra ecclesiam crucifer se sistit ante portam, post eum celebrans, et reliqui stant in duas partes divisi, vel per gyrum. Dictis vel cantatis versibus omnibus vel aliquibus, crucifer calce hastilis crucis semel percutit imam partem ipsius portæ, ita ut fragor intus audiatur; qua statira aperta ab iis, qui sunt intra ecclesiam, processio intrat cantando responsorium Ingrediente Domino. In processional! jussu Rmi et Ulmi D. M. Hovii, Arcbiepiscopi Mechl. edito in usum provinciæ Mecbliniensis post decantatos versus cantici Gloria, laus, etc. in ecclesiis, in quibus adest consuetudo, addenda permittuntur Attollite portas etc. Notandum autem hæc non haberi in missali neque in rituali Romano : cum tamen aperte non repugnent rubricis missalis, neque bullæ s. Pii V, cum fiant extra mis­ sam; ubi adest consuetudo, laudabiliter addi posse viden­ tur (2). 24. In ecclesiis, in quibus palraæ solemniter benedicuntur : 1° celebrans procedit ad altare, præcedentibus ceroferariis cum candelis accensis, medius inter diaconum et subdiaconum, si pluviali sit indutus : et alias unus post alium. Ad altare debite reverentia facta, ceroferarii candelabra deponunt; et facta aspersione aquæ, celebrans ad altare ascendit, illud ut initio missæ osculatur, deinde ad cornu epistolæ accedit, ubi stans medius inter diaconum et subdiaconum, manibus junctis et se non signando, legit antiphonam Hosanna, quæ interim cantatur a choro. 2° Sacerdos finita antiphona, cantat in tono feriali Domi­ nus vobiscum et orationem, ut supra dictum est, legit lec­ tionem et graduate; cantata lectione a subdiacono, præbet ei manum osculandam, eique benedicit uti post epistolam; et deinde se inclinando versus crucem altaris in eodem cornu I . « ; ? ' i (1) Missale romance edit. 1845 et 1861; Rituale Rom.; mem. rit. pro min. ecc.; Cavalieri t. 4, dec. 218, 5. (2) Vid. Grancolas comm. hist, in brev. lib. 2, c. 53; Cavalieri tom. 4 dec. 218, n. 8. {24J 33 DE BENEDICTIONE PALMARUM Opistolæ legit Munda cor, Jube, Dominus sil in corde meo etc. atque evangelium more solito, sed sine osculo libri (i). Subdiaconus, dum celebrans piimam cantat orationem, vadit ad scamnum vel credentiam, ibi planetam. si ea utatur, exuit, accipit missale, et cantata oratione, cantat lectionem eodem modo ac epistolam in missa. Cantata lectione, et facta in medio altaris debita reverentia, accedit ad osculum manus celebrantis; deinde librum ministro vel diacono tra­ dit, planetam resumit, librum non defert, sed ad dextram celebrantis accedit, eique assistit et respondet ad evangelium. Diaconus infra lectionem celebranti assistit, respondet Deo gratias, et deinde deposita prius planeta plicata, si ea utatur, dé more defert librum evangeliorum super medium altaris. Tum celebrans, lecto evangelio, more solito incen­ II HI sum in thuribulum cum benedictione imponit ministrante diacono et invitante ad benedictionem. Deinde diaconus genuflexus super suppedaneum ante medium altaris, capite inclinato recitat Munda cor, librum de altari accipit, et genuflexus in suppedaneo versus celebrantem, petit bene­ dictionem, quam celebrans conversus ad diaconum in cornu epistolæ, dat more solito cum osculo manus. Diaconus ac­ cepta benedictione, accedit cum subdiacono, thuriferario et acolythis cum candelabris, ad cantandum evangelium loco et more solito ut in missa solemui : quo finito subdiaconus librum defert osculandum ad sacerdotem, qui interea dicit Per Evangelica dicta, et deinde a diacono incensatur. Postea diaconus planetam plicatam, si ea utatur resumit, et accedit ad dextram celebrantis, et subdiaconus ad ejus sinis­ tram. 3° Ad orationem sequentem post evangelium, præfationem et subséquentes orationes, diaconus a dextris et subdiaconus a sinistris celebranti assistunt. Sanctus post præfationem cantatur a choro, et a celebrante simul cum diacono et subdiacono recitatur, versus crucem. (1) De Gonny, liv. 2, cb. 13. Tom. III. 3 ■■ PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. t , Ί [241 altaris sese inclinando, ad Benedictus sese erigendo et si­ gnando ut in missa. Diaconus pluviale elevat, dum rami sunt signandi, asper­ gendi et thurificandi; item ministrat incensum, aspersorium, et thuribulum cum solitis osculis. 4° Completa benedictione, et celebrante ad medium altaris accedente ad palmas distribuendas, diaconus remanens ad cornu epistolæ, stat a sinistris celebrantis, eique et sacerdoti digniori porrigit palmas distribuendas a ministro allatas, osculando illas in parte inferiori, sed non manum celebran­ tis; subdiaconus autem stat a dextris celebrantis, et pluviale elevat. Diaconus et subdiaconus bini accedentes accipiunt palmas Celebranti a ministro traditas, immediate post digniorem sacerdotem. In ecclesiis cathedralibus et collegiatis diaconus et subdiaconus aliique ministri parati, si sint canonici, pal­ mas etiam accipiunt post digniorem sacerdotem ante omnes alios; si autem non sint canonici, easdem post illos accipiunt. Dum incipitur distributio, cantantur antiphonæ Pueri Ilebrœorum, ita ut cautus infra totam distributionem perseve­ ret, antiphonæ repetantur, si non sufficiant, et etiam semper sint, qui cantant. 5° Finita distributione, sacerdos manus in cornu epistola? lavat, et deinde stans in eodem cornu, medius inter diaco­ num et subdiaconum, cantat Dominus vobiscum et ultimam orationem; qua cantata, diaconus et subdiaconus suos mani­ pulos ministro tradunt, et celebrans cum iisdem accedit ad medium altaris, ibique debita facta reverentia, incensum in thuribulum more solito imponit. Deinde diaconus accipit palmam celebrantis, eique cum solitis osculis offert ; tum sua accepta, adhuc stans in suppedaneo altaris, se vertit ad popu­ lum, et cantat Procedamus in pace; quo cantato ad altare revertitur. Responso In nomine Christi. Arnen, celebrans cum ministris debitam altari facit reverentiam, et descendit in planum; ubi altari renovata reverentia, subdiaconus aperto capite crucem processionalem accipit, et medius inter duos ceroterarios, præcedente thuriferario, celerius procedit; post [25] DE BENEDICTIONE PALMARUM. 35 subdiaconum sequitur clerus per ordinem, et ultimo cele­ brans cum diacono a sinistris, pluviale non elevante. Solus celebrans cum diacono in ecclesia, et extra eam omnes caput cooperiunt. 6° Cum processio redierit ad altare, subdiaconus deponit crucem, quæ a ministro ad sacristiam statim defertur; ceroferarii candelabra loco solito deponunt; et celebrans cum ministris, facta altari reverentia, palmam et pluviale in plano ad cornu epistolae deponit, et paramenta ad missam celebran dam accipit. I7rZ. Praxis Pontif. tom. II, n. 331-337. 25. In minoribus ecclesiis parochialibus, in quibus defectu ministrorum benedictio palmarum solemniter fieri nequit, servandum est parvum memoriale rituum Benedicti XIII pro minoribus ecclesiis editum, additum in fine appendicis ad rituale Romanum. 1° Celebrans, præcedente clerico seu ministro cum vase aquæ benedictae, medius inter duos alios clericos seu minis­ tros, more solito ad altare accedit. Facta aspersione aquæ, ascendit ad altare, illud osculatur in medio, et deinde in cornu epistolae alta voce recitat antipbonam Hosanna mani­ bus junctis et absque signatione, ut supra dictum est n. 2.3 ad 2; tum eadem alta voce consequenter dicit Dominas vobiscum, orationem, lectionem et graduate; deinde manens in cornu epislolæ, sed inclinatus versus crucem altaris, sub­ missa voce recitat Munda cor, Jube, et Dominus sit in corde meo; tum erectus alta voce legit evangelium, cum Dominus vobiscum ante illud, signatione solita, et osculo libri in fine dicendo Per Evangelica dicta, sed sine incenso. Tum manibus semper junctis dicit Dominus vobiscum, ora­ tionem, præfationem, ad Sanctus se inclinando versus cru­ cem altaris, ad Benedictus se erigendo et signando ut in missa. Deinde subjungit quinque alias orationes. 2° Aspersis et incensatis palmis, ut supra n 23 ad -1 dictum est, dicit Dominus vobiscum et sequentem orationem, qua recitata sermonem solemnitali congruum habere potest. 3° Deinde sacerdos accepta palma ex altari vel ab alio sacerdote, si adsit, et huic palma data, ut dictum est supra 3ΰ PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. 126] η. 23 ad 5, accedit ad cornu epistoiæ, et recitat antiphonas Pucri Ilebrœorum; quibus dictis ad medium altaris regredi­ tur, facta cruci inclinatione se vertit ad populum, et palmas distribuit. Completa distributione lavat manus ad cornu epis­ tolae, et deinde ibidem dicit Dominus vobiscum et ultimam orationem. 4° Recitata oratione palmam accipit, ad medium altaris accedit, facia cruci inclinatione, vertit se ad populum, et in medio altaris dicit Procedamzis in pace; descendit in pla­ num, ibi altari reverentiam renovat, et bireto se cooperiens, procedit ad processionem; in qua praecedit crucifer, et deinde sequitur sacerdos, medius inter duos clericos seu ministros, alta voce et alternatim cum iisdem, si fieri possit, antiphonas recitans. In processione servantur eadem, quæ supra n. 23 ad 6 dicta sunt. Ad portam ecclesiæ duo clerici seu ministri Η intrant in ecclesiam, ibique alta voce recitando, omnia peraguntur ac in aliis ecclesiis. Cum processio redierit ad altare, sacerdos facta altari reverentia, ad planum in cornu epistoiæ accedit, ibi palmam et pluviale deponit, et accipit manipulum et casulam ad missam celebrandam, in cujus fine legit evangelium s Joannis. 5° Si in minoribus Ecclesiis cantores adsint, possunt can­ •ϊ Hosanna, graduate, Sanctus, antiphonas tare antiphonam Pueri Hebrceorum infra distributionem palmarum, et ea, quæ infra processionem pi æscribuntur. Eo casu sacerdos similiter cantat orationes, lectionem, evangelium et præfationem, sed omnia in cornu epistoiæ. Antiphonas autem Pueri Hebrœorum eo casu recitare non debet, ita ut post acceptam suam palmam, easdem aliis immediate distribuere DE MISSA PRIVATA ET SOLEMNI IN DOMINICA PALMARUM. 2<>. 1. In omnibus missis sive privatis sive solemnibus una tantum dicitur oratio, omissa imperata, et etiam commemo- [26) DE MISSA DOMINICÆ PALMARUM. ratione simplicis, si in ofTlcio facta fuerit. Si missa celebre­ tur coram ss. Sacramento exposito, hujus commemoratio in missa privata omitti, et in solemni sub unica conclusione fieri debet. 2. In missis privatis et etiam solemnibus, quibus non prae­ fi mittitur benedictio palmarum, in fine legitur evargelium benedictionis palmarum Cum appropinquassel ; in illis autem, sive privatis, sive solemnibus, quibus benedictio pal­ marum præmiltitur, in fine evangelium s. Joannis dicitur. 3. In missa privata tota passio ad cornu evangelii est legenda (1). Ædeoque sacerdos, lectis graduai! et tractu, facta in medio altaris debita reverentia et praetermisso Munda cor etc. mox ad cornu evangelii accedit, ibique manibus junctis, omissis Dominus vobiscum et Sequentia etc., abso­ lute incipit Passio Domini nostri etc. non signando librum neque seipsum : et non respondetur Gloria tibi Domine. Ubi notatur esse genuflectendum, flectit utroque genu cum capitis inclinatione, facie ad librum conversa, tempore unius ora­ tionis dominicae, meditans mortem Domini. Cum pervenerit ad partem, quæ in missa solemni tono evangelii est cantanda, accedit ad medium altaris, ibique more solito recitat Munda cor, Jube, et Dominus sil etc. deinde redit ad missale. et absolute incipit reliquam partem Altera autem die, in cujus fine librum osculatur, scilicet ad initium hujus ultimæ partis, dicit Per Evangelica dicta, et respondetur Laus libi Christe. 4. Post benedictionem palmarum infra processionem rami benedicti et ornati inter candelabra altaris poni possunt. 5. In missa solemni, dum subdiaconus in epistola cantat Ut in nomine Jesu etc. genuilectunt omnes, etiam celebrans cum diacono nisi legat, et permanent genuflexi usque ad Infernorum inclusive (2). G, lidem debent esse diaconus et subdiaconus in benedic­ ti) S. R. C. 26 Nov. 1644, n. 1375-1523, et 4 Aug. 1663, n. 2094-2241, 1. (2) Cærem. Ep. lib. 2, c. 21, n. 13. Vid. tom. I, n. 116 et 117. r rLi » ■ I I* 38 I tionc palmarum et missa sequente, etiamsi palmarum benedictio ponlificaliter Hat (1). 27. Passio in missa solemni a tribus diaconis seu sacer­ dotibus diaconorum vice fungentibus, distinctis a diacono et subdiacono missae, cantanda est (2;. Ubi tres diaconi seu sacerdotes non inveniuntur, tunc a celebrante, diacono et subdiacono cantari potest, uti auctores censent (3), usus in pluribus ecclesiis obtinet, et ex sequente casu recte deducitur : si enim celebranti et duobus aliis, qui non sunt ministri sacri, cantari liceat; idem celebranti, diacono et subdiacono permitti dicendum est, etiamsi subdiaconus in ordine diaco­ natus vel sacerdotii non sit constitutus. Defectu sacrorum ministrorum cantari permittitur a celebrante et duobus (4) cantoribus, qui, licet in majoribus constituti non sint ordi­ nibus, clerici tamen et superpelliceo induti esse debent : ab organista autem, etiamsi sit clericus vel etiam subdiaconus cantari non potest (5); et passionem, vel ejus solam turba­ rum partem a laicis cantari, tanquam abusus a S. R. C. reprobatur (G). In minoribus ecclesiis passio quandoque a celebrante tantum legitur, diacono cantante solam partem, quæ in tono evangelii est cantanda. Circa hæc notanda sunt sequentia. 1. Si passio cantetur a tribus diaconis, hi, dum epistola et tractus cantantur, induunt amictum, albam, cingulum, manipulum et stolam ordinariam transversam violacei coloris, et circa finem tractus ad altare accedunt : antecedit cæremoniarius, sequitur ille, qui evangelistæ personam agit, deinde qui turbarum, et ultimo qui Christi; omnes cum mis­ salibus ante pectus, si quisque suo utatur, nisi ad altare parata habeantur, vel solus evangelista cum missali, si om- II r ’ , 'f i I ti I I I ' r PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE- U S R. C. 25 Sept. 1852, n. 5180, 1. (2, C Cærem. Ep. lib. 2, c. 22, n. 11. <34] DE OFFICIO TRIDUI SACRI. 45 ■percutiendo, primo a cæremoniario et alias a faciente offi­ cium, et tum similiter ab aliis, sed a solis clericis, in signum discessus; producta autem candela accensa omnes cessare debent. Per hunc fragorem mystice significatur naturæ motus in morte Christi. 32. De reverentia cruci altaris triduo sacro facienda varii varia scripserunt. Manifestum est, illis, qui alio tempore ante crucem genu flectunt, ut tom. I, n. 119, dictum est, hoc triduo esse genuflectendum. Plures etiam censuerunt, omnes qui cæteroquin cruci profundam tantum faciunt reverentiam, prout Episcopus, canonici ecclesiæ cathedralis, celebrans etc. hoc triduo genuflectere debere : genuflexio quidem impro banda non est, ubi est in usu; censuit autem S. R. Congre­ gatio (1) Episcopo, canonicis et celebranti tantum esse genuflectendum cruci ab initio adorationis feria sexta in parasceve usque ad nonam sabbati sancti inclusive. 33. In hoc triduo sacro retinenda est consuetudo rem‘2. Prophetice. Rub. Completa benedictione cerei, Diaconus depositis albis, sumit violacea paramenia, et vadit ad Celebrantem : qui exuitur pluviali, et sumit manipulum et casulam violacei coloris. Postea leguntur Prophetice sine titulo, nec in earum fine respondetur Deo gratias : et Celebrans legit eas submissa voce ad Altare in cornu Epislolce. In fine Prophetiarum dicuntur orationes modo subscripto. Ante vel inierim dum Prophetice leguntur, Presbyteri calechizent catechumenos baptizandos, et prceparent ad Baptismum. Finito praeconio, diaconus librum claudit, acolythus arun­ dinem super pedem, ibi praeparatum deponit, et legile remo­ ti) S. R. C. 8 Ap. 1690, n. 3059-3208, 2. Vid. tom. I, n. 240. (2) S. R C. 7 Dec. 1844, u. 4839-4985, 6, et dec. Urbis et Orbis 23 Sept. 1860, initio missalis. 94 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE 162| velur. Tum ab omnibus, excepto crucifero, genuflexione ante altare facta, thuriferarius thuribulum deponit, et diaconus et subdiaconus accedunt ad planum in cornu epistolae, quo etiam celebrans descendit. Ibi subdiaconus crucem deponit, et manipulum, accipit (1); diaconus depositis paramentis albis, manipulum, stolam et planetam plicatam, si ea utatur, assumit; similiter celebrans, deposito pluviali, manipulum et casulam induit; omnia violacei coloris (2) Interea missale ponitur super altare in cornu epistolæ, et legile nudum cum alio missali in medio presbyterii. Ilis dispositis celebrans cum diacono et subdiacono per planum ad altare cum debilis reverentiis accedit, ascendens ad allare, illud in medio osculatur, deinde ad cornu epistolæ accedit, ibique prophetias legit depositis manibus, assisten­ tibus diacono et subdiacono, ut ad introitum missæ, in fine autem non respondentibus Deo gratias. Ad orationes post prophetias diaconus et subdiaconus accedunt post celebran­ tem, et stant, unus post alium, ut infra orationes missæ. Celebrans cantal in tono feriali Oremus manus extendendo et jungendo caputque cruci inclinando, et orationes extensis manibus ut in missa. Post Oremus diaconus singulis vicibus, præterquam ante ultimam orationem, primus genuflectens cantat Flectamus genua, omnibus genuilectentibus, excepto celebrante, qui non genuflectit; et subdiaconus primus surgens respondet Levate. Dum celebrans ad cornu epistolæ accedit, ad legendas prophetias, clericus ducente cæremoniario, ad legile in medio presbyterii accedit, ibique manibus libro vel legili appositis prophetiam cantat; et sic successive aliæ ab aliis cantantur, primum a junioribus, et deinde a senioribus seu dignioribus. Prophétisé voce intelligibili, sed et expedita, cantandae sunt, ’ne celebrans nimis diu expectare teneatur; celebrans tamen, si velit, cum diacono et subdia­ cono post lectionem cujusque prophetiæ per gradus laterales ad sedes accedere, et per eamdem breviorem viam tempestive (1) Merati p. 4, iit. 10, n 11. f2) Cærem. Ep. hb. 2, c. 28, n, 4. CÆREMONIÆ SABBATI SANCTI- 95 redire potest. Si clerici ad cantandas prophetias non habean­ tur; tunc nec etiam a diacono et subdiacono cantandæ viden­ tur; sed sufficit, ut a celebrante alta voce legantur. Clerus sedet infra prophetias, et stat infra orationes. Lectis prophe­ tiis legile amovetur. 63. Benedictio fontis. Rub. Ilis expletis, Si Ecclesia habuerit fontem baptismalem, Sacerdos benedicturus fontem, accipit pluviale violaceum; et prcecedente Cruce cum candelabris, et cereo benedicto accenso, descendit cum Clero et ministris para­ tis ad fontem : et interim cantatur sequens tractus : Sicut servus etc. Fons prius rite mundandus et lavandus, atque limpida aqua replendus est; residua autem aqua benedicta in sacra­ rium effundenda. In baptisterio præparanda sunt : 1° legile cum missali, nisi minister librum coram celebrante teneat, 2° mensa cooperta albo mantili ad imponenda sequentia, 3° ampullae chrismatis et olei catechumenorum, 1° pelvicula cum bombaceo et mica panis ad manus tergendas post attactum sacrorum oleorum, 5° vas ad manus lavandum, et manutergia, 6° vas aliquod decens ad aquam e fonte hauriendam, et duo vasa ad aquam benedictam infundendam, unum cum aspersorio ad populum aspergendum, et alterum implendum pro aspersionedomorum. Oialione post ultimam prophetiam completa, cerei in candelabris super credenliam pro acolythis accenduntur. Celebrans cum diacono et subdiacono in planum ad cornu epistolæ descendit, ubi omnes deponunt manipulum, et celebrans etiam casulam, assumitque pluviale violaceum. Interea aliquis clericus accipit crucem ad cornu epistolæ depositam (subdiaconus enim (i) hic crucem non defert), alius cereum paschalem, et ceroferarii candelabra, et se consti­ tuunt in medio presbyterii, facie ad altare conversa, et ordine, quo procedere debent. Antequam procedant, omnes cruci altaris debitam faciunt reverentiam, exceptis deferente (1) Cæreni. Ep. lib. 2, c. 2S, n. 7, ei Merati p. 4, lit. 10, n. 35. PARS 5 PROPRIUM DE TEMPORE- 163) cereum paschalem, crucifero et ceroferariis. Procedunt ad fontem : 1° deferens cereum paschalem, 2° crucifer medius inter ceroferarios, 3° clerici bini, 4° celebrans tecto capite et junctis manibus, medius inter diaconum et subdiaconum, pluviale elevantes, et aperto capite incedentes. Infra proces­ sionem cantatur Sicut cervus etc. Cum pervenerint ad baptisterium, crucifer medius inter ceroferarios se sistit prope fontem seu ante cancellos, cum facie et Crucifixi imagine versus celebrantem; clerus hinc inde in duos choros, vel per gyrum pro loci capacitate; celebrans autem cum diacono et subdiacono transiens per medium, se sistit ante ingressum fontis facie ad crucem conversa, et detecto capite ac junctis manibus legit sine cantu, vel cantat in tono feriali orationem ex missali, libro posito super legile vel aliquo ministro eum sustinente. Recitata hac oratione, celebrans cum diacono et subdiacono baptisterium ingredi­ tur, praecedentibus acolytho cum cereo paschali et crucifero cum ceroferariis, si loci capacitas sinat. In baptisterio cele­ brans medius inter diaconum et subdiaconum, se sistit facie ad orientem conversa, si nihil impediat, et crucifer cum ceroferariis e regione celebrantis, facie et crucifixi imagine ad eumdem conversis. Celebrans junctis manibus cantat Domirus vobiscum, Oremus, orationem (1) et præfationem (2 . Omnia in missali notata exacte servare debet. Dum effundit aquam versus quatuor mundi partes id facit : 1° versus orien­ tem, 2° versus occi lentem, 3° versus aquilonem, et 4° versus 1 austrum, hoc modo : 3 4 (3) : effusio tantum modica esse 9 debet Dum aliquid peragit, diaconus et subdiaconus pluviale elevant. Cereus de aqua extractus abstergendus est. Præfaticne finita, antequam sacra olea infundantur, aliquis aco­ lythus aquam e fonte haurit, et in vas pro aspersione populi (1) Omittitur Ejusdem in conclusione juxta missale 1SG1. (2) S. R. C. 25 Sept. 1706, n. 3605-3754, 11 ; missale 1861. (3) Memoriale rit pro min. eccl. tit. VI, c. 2, § 4, n. 4. —- (61] 97 CÆREMONTÆ SABBATI SANCTI. effundit : tum celebrans, aspersorio de manu diaconi accepto, intinctoque in aqua fontis, aspergit sect circumstantes : deinde reddito aspersorio, alius sacerdos superpelliceo et stola vio­ lacea indutus, comitante acolytho cum vase aquæ benedictæ, reliquos de clero et populum per ecclesiam aspergit. Interim in alio vase aqua de fonte accipitur, ad aspergendum in do­ mibus aliisque locis. His peractis celebrans infundit et per­ miscet sacra olea in fonte, ut in missali præscribitur : postea tergit manum cum bombacio et mica panis, manusque lavat. Ablutio in sacrarium effunditur (1). 64L Litanice. Rub. Deinde revertentibus Sacerdote et ministris ad, Altare, cantantur Litaniœ a duobus Cantoribus, et Cho­ rus idem simul repetit, ut dicitur infra. Ubi vero non est fons baptismatis, finita ultima Pro­ phetia cum sua Oratione, Celebrans casulam deponit, et cum ministris ante Altare procumbit : et aliis omnibus genufiexis, cantantur Litanice in medio Chori a duobus Canioribus, utroque Choro idem simul respondente. Cum autem perventum fuerit ad v. Peccatores, te rogamus, Sacerdos et ministri surgunt, et accedentes ad sacristiam, induuntur paramentis albi coloris pro Alissa solemniler celebranda : et inierim accenduntur laminaria in Altari. In fine Litaniarum cantantur solemniler Kyrie eleison, et repetuntur, ut in Alissa moris est. Completa benedictione fontis, et collato baptismo, si opus sit, ad altare eodem revertuntur ordine, quo venerunt. Lita­ niae sunt incipiendae, dum a fonte discedunt, et prosequendæ, dum ad altare procedunt (2). Cum ad altare pervenerint, ceroferarii candelabra deponunt, cereus paschalis in proprio candelabro ad cornu evangelii figitur, crux ad cornu epistolae deponitur, et celebrans, diaconus ac subdiaconus, facta prius (1) Significationes caeremoniarum benedictionis fontis vide apud Gavantum p. 4, tit. 10, n. 22-28, et Quarti de benedictionibus tit. 2, sect. 7, prrelud. 2, n. 128. (2) S. R. C. 7 Sept. 1861, n. 5315, 11. Tom. III. 7 98 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [65> altari reverentia, ad planum in cornu epistolæ se retrahunt, ibique pluviale et planetas plicatas deponunt; deinde cele­ brans, diaconus et subdiaconus per planum ad altare redeunt, et procumbunt, ut mox dicetur. Ubi non est fons baptismalis, tunc oratione post ultimam prophetiam finita, celebrans, diaconus et subdiaconus per gradus laterales in planum ad cornu epistolæ descendunt, et deponunt casulam, manipulos (1) et planetas plicatas, retentis stolis. Acolythi interea ties cussinos super secundum gradum altaris deponunt. Deinde celebrans, diaconus et subdiaconus per planum ad altare accedunt, ibique debita facta reverentia, procumbunt, ut feria sexta ante oilicium; litanias autem recitare non debent (2). omnes reliqui non procumbunt, sed in suis locis genuflectunt utroque genu. Litaniae duplicantur, seu iidem versus, qui a cantoribus cantati sunt, a choro repetuntur. Post s. Joannem Baptistam addendus est s. Jo­ seph. si non apponatur. Si Sedes Apostolica vacet, omittun­ tur hæc verba Domnum Apostoliaum, et tantum dicitur : Ut omnes ecclesiasticos ordines. Ad versum Peccatores, te rogamus, celebrans et ministri surgunt, et facta altari reverentia discedunt, tecto capite junctisque manibus, unus post alium. Deinde cussini tolluntur, et antipendium viola­ ceum amovetur. In fine litaniæ lente cantantur, ne inter has et missam mora intercedat. Not. has litanias extra sabbatum sanctum et vigiliam pen­ tecostes in votiva aliqua functione cantari non posse (3). 65. Missa celebratur more solito exceptis sequentibus ; non dicitur introitus, sed incensalus celebrans in cornu epis­ tolæ, ibidem dicit Kyrie eleison, et deinde ad medium altaris accedit. Ad Gloria pulsantur campanæ, uti feria quinta. Epistola cantata, et benedictione subdiacono data, ter canta­ tur Alleluja, ut in missali. Ad evangelium incensum adhibetur, benedictio petitur, acolythi manibus junctis sine candelabris (1) Memoriale rit. tit. 6, c. 2, § 3, n. 4. (2) Cavalieri torn. 4, dec. 347, η. 6. (.3) S. R. C. 3 Mart. 1674, η. 2529-2681, 17 Aug. 1833, η. 4565-4714, 1. [66] CÆREMONIÆ SABBATI SANCTI. 99 assistunt, et reliqua fiunt more solito. Non dicitur Credo neque offertorium. Præfatio, Communicantes et Hanc i(ji/«/•sunt propria. Non dicitur Agnus Dei, neque pax datur : adeoque post Pax Domini, et factam genu flexionem cum celebrante, diaconus accedit ad sinistram celebrantis, et sub­ diaconus ad ejus dextram. Dicuntur tarnen 1res consuetæ orationes arte communionem. Non dicitur communio, sed ejus loco cantantur vesperæ. Oilicium pro cuj usque rectoris arbitrio celebrandum et incipiendum est; cavendum autem sæcularibus et regulari­ bus, ne campante in turri pulsentur, nisi postquam campanaj cathedralis vel matricis seu dignioris eccclesiæ pulsari ince­ perint (i). Campanulas intra ecclesiam ad Gloria quidem pulsari possunt et debent, sed non exit tentes in campanili seu turri, quæ postea solemniter pulsandae sunt, dum in cathedrali vel matrice pulsantur, etsi longe post decantatum Gloria fieri contingat. Hoc autem alio tempore, ut pro pul­ satione ad oilicium et salutationem angelicam, servari non debet (2). GG. Vesperæ. Sumpto s. Sanguine a celebrante, pro ves­ peris stalim cantatur antiphona Alleluja. Celebrans sumpta purificatione digitorum, accedit ad cornu epistolæ; ibi dia­ cono et subdiacono stantibus ut ad introitum missæ, omnibus missæ paramentis retentis, recitat anliphonam Alleluja, et deinde psalmum Laudate alternalim cum ministris; post psalmum anliphonam repetit. Finito cantu, celebrans intonat anliphonam Vespere autem sabbati, choro reliquum can­ tante, dum interim celebrans cum ministris eam submissa vcce prosequitur. Deinde dum a choro inchoatur Magnifleat, celebrans cum diacono et subdiacono ad medium allai is (1) Cærem. Ep. lib. 2, c. 27, n. 2.3; S R. C. 20 Jul. 1593, n 57; 1-1 Nov. 1615, n. 367-514; 3 Jun. 1617, n. 393-510, etc ; Oavanlus p. 4. lit X. n 31; Merati ibidem n. 52; Cavalieri torn 4, c. 21, dec. VIII et IX, in ordine 349 et 351. (2) S. R. C. 24 Sept. 1638, n. 945-1092; 21 Nov. 1671, n. 2417-2569; 22 Feb. 1687, n. 2981-3130, 3. ■ 100 PARS O PROPRIUM DE TEMPORE. (67] accedit, incensum imponit et benedicit, ac altare incensat, ut initio missæ ante introitum. Diaconus incensato celebrante, incensat chorum et subdiaconum, ut alias ad offertorium; deinde se sistit juxta celebrantem ut ad introitum missæ. Celebrans incensalus, se convertit ad librum, recitat canti­ cum Magnificat alternatim cum subdiacono stante a dextris ejus, et in fine anliphonam repetit, sed eam intonare non debet. Finiente antiphona post Magnificat, ad medium altaris redit ad cantandum Dominus robiscum, missamque more solito absolvendam. « Extra missam vesperæ dicuntur ut in breviario notatur : et similiter completorium dicitur, ut in breviario distincte praescribitur, in cujus tine adduntur Divinum auxilium, Paler, Are et Credo, ut ibi salis subintelligitur. Finita rnissa, }>yxisss. Sacramenti ad tabernaculum soli defertur. H C.EREMONLE SABBATI SANCTI IN MINORIBUS ECCLESIIS. 67.1. Benedictio ignis et granorum incensi. Praeparanda sunt eadem, quæ in majoribus ecclesiis, exceptis iis, quæ spectant ad diaconum et subdiaconum Quatuor clerici (1) seu ministri superpelliceis induti adesse debent. Celebrans induitur amictu, alba, cingulo, stola et pluviali violacei coloris et in defectu pluvialis sola stola violacea super albam. Procedunt ad locum, ubi ignis est benedicendus, 1° clericus inanibus junctis, 2° clericus cum cruce, 3° celebrans inter duos clericos. Extra portam crucifer se sistit in limine portae, renes eidem vertens, facie Crucifixi ad celebrantem versa; et celebrans stans ante mensam collocatam inter se ipsum et crucem, benedicit ignem et grana incensi, ut num. 59 dictum est. Omnia tantum leguntur, nisi habeantur cantores, (1) S. R. C. 12 Ap. 1755, n. 4103-4255, 2. [67] SABBATUM S. IN MINORIBUS ECCLESIIS. 101 qui omnia ut in aliis ecclesiis cantare possunt, ut notatum est num. 49. II. Processio ad altare. Facta benedictione ignis et gra­ norum celebrans pluviali et stola violacei coloris depositis, accipit manipulum, stolam more diaconorum et dalmaticam albi coloris; et in defectu dalmaticæ solum manipulum et stolam diaconalem (1). Deinde incenso cum benedictione imposito procedunt ad altare : 1° clericus cum granis incensi a dextris, et thuriferarius a sinistris, 2° clericus cum cruce, 3° celebrans cum arundine, et reliquus clericus cum candela accensa a sinistris. Celebrans eadem facit, quæ alias a dia­ cono facienda sunt. Qualibet vice dum accenditur candela arundinis, dicit Lumen Christi, et clerici respondent Deo gratias; secunda autem et tertia vice vocem et arundinem aliius elevat. III. Benedictio cerei paschalis. Tertia candela ante gra­ dus altaris accensa, et responso Deo gratias, celebrans dat arundinem clerico, et ab eodem accipit missale, quod tenens in manibus, gènuflexus in infimo gradu altaris, omisso Munda cor, recitat : Jube Domine benedicere. Dominus sit in corde meo, et in labiis meis, ut digne et competenter annuntiem suum paschale prœconium. Amen. Deinde surgit, et facta ab omnibus coram altari genu flexione, ad legite in plano ad cornu evangel ii paratum accedunt : 1° thu­ riferarius habens a dextris clericum cum granis incensi, 2° crucifer habens a sinistris clericum cum arundine, et 3° celebrans cum missali. Ibi se omnes disponunt in linea recta; crucifer se sistit a dextris celebrantis, et thuriferarius a dextris cruciferi ; clericus autem cum arundine a sinistris celebrantis, et clericus cum granis incensi a sinistris arun­ dinis. Antequam celebrans incipiat, missale incensat, et deinde clara et hilari voce incipit Exullet, beneque observat notata in missali, de quibus num. 61 dictum est. IV. Finito praeconio, celebrans librum claudit, crux ad cornu epistolæ deponitur, et arundo in sua basi collocatur. f (1) Romsée tom. 3 de sabb. sancio § 1, η. IV. I 102 PARS 5 PROPRIUM DE TEMPORE. (67J Dein le celebrans, facta altari genuflexione, cum clericis in sacristiam revertitur, vel ad planum in cornu epistolæ . accedit, ubi depositis paramentis albis, manipulum, stolam I et casulam violacei coloris accipit. Deinde accedit ad altare, debitaque ante gradus altaris reverentia facta, ascendit, illudque in medio osculatur; tum ad cornu epistolæ accedit. ' et prophetias cum orationibus legit, ut num 62 dictum est, genuflectens cum omnibus, dum ipsemet dicit Flectamur genita, cui clericus respondet Levate. Completis prophetiis, celebrans facta in cornu epistolæ cruci reverentia, ibidem in planum descendit, et casulam et manipulum deponit; et si ecclesia fontem non habeat, sine casula ante altare accedit ad litanias recitandas, ut infra ad VI dicetur; si autem fontem habeat, tunc depositis casula et manipulo, pluviale violaceum accipit. V. Benedictio fontis. Facta altari reverentia, et cele­ brante alta voce incipiente tractum Sicut servus, procedunt ad fontem : 1° clericus cum cereo paschali, 2° clericus cum cruce, 3° celebrans inter clericos, tecto .capite, tractum recitans. Ante cancellos fontis et in ipso baptisterio crucifer et deferens cereum semper stant ante faciem celebrantis; celebrans vero medius inter clericos facie ad crucem versa. Celebrans manus semper tenet junctas, et omnia peragit, ut in missali notantur, et ut num. 63 explicatum est, etiam attollendo vocem, licet non cantet, et ipsemet populum cum aqua, quam benedixit, aspergit. VI. Lilaniœ. Completa benedictione fontis, revertuntur ad altare eodem ordine, quo venerunt, inierim litanias can­ tando, si canlores habeantur. Cum pervenerint ad altare, cereus ponitur in candelabro, et crux ad cornu epistolæ; alque celebrans pluviale deponit, et ante altare procumbit, ut dictum est num. 64. Si autem canlores non habeantur, in silentio a fonte revertuntur, ne litaniæ ad deponendum pluviale interrumpantur; et celebrans, deposilo pluviali, non procumbit, sed genuflexus ipsemet litanias recitat ex missali posito super scabellum ante seipsum, clericis respon­ dentibus et repetentibus omnia, quæ celebrans dicit. Litanias {68 DE FESTO ET TEMPORE PASCHALI. 103 prosequitur usque ad Christe exaudi nos inclusive, omisso Kyrie eleison, quando ad sacristiam revertitur, et paramenia alba accipit, ad missam celebrandam. VII. Missa et vesperae. Sublato antipendio violaceo, et accensis candelis, celebrans ad altare accedit, missamque celebrat, ut dictum est num. 65, sed omittendo incensationem etiam in vesperis. Post orationem Aufer a nobis, immediate dicit in medio altaris Kyrie eleison, cum introitus non legatur. Ad Gloria pulsantur campante. Celebrans post epistolam ter dicit Alleluja, vocem gradatim elevando, etiamsi non cantet; et clerici qualibet vice in eodem tono illud repetunt. Pro vesperis celebrans in cornu epistolæ dicit antiphonam Alleluja, cum clericis prosequitur ps. Laudate, et in fine antiphonam repetit. Deinde dicit integram antiphonam Pespere autem, tum canticum Magnificat alternalim cum cle­ ricis, et repetita antiphona Vespere autem ad medium altaris accedit, missamque moro solito absolvit. DE FESTO PASCHAT1S ET TEMPORE PASCHALI. 68. Officium festi et octavæ paschalis in pluribus varia­ tur; ideoque ejus rubricæ in breviario bene notandæ sunt : multum etiam abbreviatur, quia olim officium sabbati usque ad noctem dominicæ protrahebatur, ita ut tempus longiori ofllcio non suppeteret; quo modo autem officium in ipso festo facium erat, eo modo etiam continuabatur infra octavam, quæ est ejusdem festi continuatio. Infra octavam a feria quarta et deinceps in missa dicitur secunda oralio Ecclesiæ vel pro Papa tantum, nisi facienda sit commemoratio festi simplicis vel simplificati, quia tunc illa Ecclesiæ vel pro Papa omittenda est (i). (1) S. R. C. 15 Sep*. 1736, n. 39054054, 1. 104 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [G9) A sabbato sancto usque ad sabbatum in albis inclusive du­ plex Alleluja in missa ad Ite Missa est additur, et similiter ad responsum Deo gratias : pariter duplex Alleluja in officio additur ad Benedicamus Domino, et etiam ad responsum Deo gratias, sed in laudibus et vesperis tantum; a vesperis autem sabbati in albis inclusive omittitur. Notandum vero est, cum hic ritus octavæ paschalis proprius sit, illud duplex Alleluja ad Ile Missa est non addi in votiva, quæ infra octavam pascbatis celebratur; item in missa votiva infra octavam pascbatis quidem dici praefationem, Communicantes et Hanc igitur de octava paschalis, non autem graduale, sed quatuor Alleluja et versus, ut tempore paschali (1). In completorio quatuor Alleluja post psalmos consuetos dicuntur; sed dicto Alleluja post Deus in aajulorium, aliud Alleluja pro anliphona ante psalmos non additur, uti deinde fit tempore paschali, quia infra octavam paschalis horæ sine anliphona dicuntur. G9. Tempore paschali officium et missa de dominicis et feriis dicuntur, ut in proprio de tempore notatur in sabbato in albis, dominica in albis, et feiia secunda sequente; ilern in festis apostolorum et evangelistarum, atque unius aut plurium martyrum fiunt ut in propriis locis vel ut in eorumdem communi tempore paschali : in festis vero B. Μ. V., confessorum pontificum, et non pontificum, virginum et non virginum, dedicationis, et aliorum non habentium officium particulare tempore paschali, officium et missa recitantur ut alio tempore; sed ad invitatorium, omnes antiphonas, versus nocturnorum et reliquarum horarum (exceptis versibus precum in prima et completorio, quibus Alleluja nunquam additur), et in responsoriis post lectiones nocturnorum ante versum unum Alleluja additur, modo prævie non apponatur, nam tunc aliud non adjungitur. Nocturna, sive unum ut in feriis et simplicibus, sive tria ut in dominicis, duplicibus et semiduplicibus recitentur, dicuntur tantum sub una et prima anliphona istius nocturni. (1) Merati loin. 1, de die pasch. η. VI. | 1 i | | I I | (70) DE FESTO ET TEMPORE PASCH/VLI. 105 Laudes in feriali officio dicuntur ut in dominicis, cum capitulo ut in laudibus dominicæ notatur, et anliphona pro­ pria ad Benedictus. Similiter prima in feriali officio recitatur ut in dominicis, sed cum tribus tantum psalmis, ut in festis, In prima dominicæ psalmus Confitemini omittitur, Quicum­ que autem dicitur. In vesperis dominicæ et feriæ omnes psalmi dicuntur sub una tantum anliphona Alleluja; in festis autem antiphonæ pro quolibet psalmo ut alio tempore dicuntur. Responsoriis brevibus omnium horarum, etiam primæ et completorii, additur duplex Alleluja. quod etiam inservit repetitioni partis responsorii ante Gloria, Patri, et unum eorumdem versiculis (1). Hymni ejusdem metri in quolibet officio usque ad ascen­ sionem Domini exclusive concluduntur : Deo Patri sit gloria, et Filio, qui a mortuis surrexit, ac Paraclilo, in sempi­ terna sœcula; item in responsorio brevi ad primam dicitur : Qui surrexisli a mortuis : nisi officium quod recitatur hæe propria habeat (2). Quando non est duplex aut infra octavam, preces domini­ cales in prima et completorio dicuntur, ut alio tempore, et fit commemoratio crucis, ut feria secunda post dominicam in albis præscribitur ; communia autem suffragia non dicuntur. In missa duplex additur Alleluja in introitu ante psalmum, et in fine offertorii et communionis unum, si prævie non habeatur : omisso graduali, duo dicuntur versus cum quatuor Xlleluja, qui versus si in proprio non habeantur, de com­ muni sumuntur. In omni missa præiatio paschalis dicitur, nisi propria habeatur. Prædicta etiam in missa votiva ser­ vanda sunt. 70. Quando ultra officium diei aliud de aliquo sancto ex fundatorum voluntate recitatur; tunc si tempus currat pas­ chale, ritum temporis imitari convenit, addendo antiphonis, versiculis et responsoriis Alleluja, uno excepto B. Μ. V. (1) Rub. brev. ante doni, in albis. (2) Vid. tojn. II, n. 322 et 355, 103 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE [7J| officio parvo, in quo nullum additur Allcluja secundum pecu­ liarem illius rubricam (1). Versibus in precibus imperatis et similibus, quæ tempore paschali recitantur, Allcluja non adjungitur, sicut juxta ru­ bricas generales breviarii tit. XXIV, n. 4 nec versibus pre­ cum in prima et completorio, nec in litaniis rogationum additur. Si fiat translatio alicujus festi a tempore non paschali ad paschale officium et missa dicuntur prout tempore paschali; et si fiat translatio a tempore paschali ad non paschale, reci­ tantur prout tempore non paschali. Si festum martyris ad tempus paschale transferatur, et proprium evangelium habeat, idem evangelium etiam tem­ pore paschali dicendum est (21. Si proprium habeat introitum, et etiam proprium vel evangelium vel epistolam, tunc idem recitandus est introitus, secus autem, si nihil aliud proprii habeat 3). Si festum martyris transferatur extra tempus pas­ chale, officium de communi martyrum extra tempus paschale dicendum est, retentis lectionibus, oratione, et si quid aliud in proprio habeatur : in hoc autem casu liberum non est, lectiones et missam de primo vel secundo loco pro libitu re­ citare, sed prout evangelium vel oratio de communi ex primo vel secundo loco sumpta sunt, ex eodem quoque loco lectiones et missa sumendæ sunt (4). DE FESTO S. MARCI ET TRIBUS FERIIS ROGATIONUM. 71. Litaniae seu rogationes fiunt, ut Deus peccatis populi sui propitietur, et ab eo ilagella iræ suae avertere dignetur; (1) (2) (3) (4) Tit. XXXVII. n. 2; S R. C 26 Aug. 1752, n. 4078-4227, 2. S. R. C. 29 Nov. 1738, n. 3931-4080, 2. S. R. C ibidem 1. S. R. C. 11 Sept. 1841, n. -1784-4930, VI, VII; 16 Ap. 1853, n. 5183, (72] DE FESTO S. MARCI ET ROGATIONIBUS. 107 pacem et aeris salubritatem concedat; ut fructus terræ dare et conservare dignetur, omnibusque necessitatibus suorum fidelium benigne prospiciat (1). Quæ fiunt in festo s. Marci, dicuntur majores, quia sicut a principio majori solemnitate sunt institutæ et celebratae (2), sic etiam nunc ex praescripto cæremonialis Episcoporum majori solemnitate sunt celebrandæ : aliae autem in tribus diebus ante ascensionem Domini, quia remissius sunt celebrandæ, minores dicuntur. Hic notanda sunt 1° circa festum s. Marci, 2° circa jeju­ nium, 3° circa litanias et processionem, et 4° circa missam et officium, sequentia. 72. Festum s. Marci, si infra octavam paschatis occurrat aut alio modo impediatur, in ecclesia universali suo ordine transfertur in primam diem non impeditam secundum rubricas. Si festum s Marci et simul illud ss. apostolorum Philippi et Jacobi sit transferendum, illud s Marci prius reponendum est (3). Nunquam tamen transferuntur litaniæ seu processio, nisi occurrant in die paschatis, a quo in feriam tertiam sequentem transferuntur (4). In provincia autem Mechliniensi, prout erat anno 1607, ex decreto III concilii provincialis Mechl. a summo Pontifice approbati (5), « festum s. Marci, si in hebdomada paschæ, * vel in dominica Quasi modo venerit, celebretur feria * quarta post Quasi modo tam a clero quam a populo. Si » vero in aliam dominicam inciderit, festum quidem servetur r ipsa die dominica, sed processio, abstinentia a carnibus « per totum diem, et jejunium usque ad prandium, serventur « die sequenti. Quod si vero in feriam quartam post domiv nicain Quasi modo translatum, cum festis ss. Philippi et * Jacobi aut s. Crucis concurrerit; celebritas quidem a * populo illis ipsis diebus servabitur, sed dicta processio» (1) (2) (3) (4) (5) Quarti de process, sect 2, p X. Quarti loco cit. p. IX; Lucius Ferraris Litaniæ η. 5. Dec. gen. 17 Jul. 1706, η. 3599-3748. Rub. inissalis in festo s. Marci. Tit. XIII, c. VI, Syn. Belg. tom. I, p. 359 et 386. 108 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [72) » abstinentia et jejunium sicut in diebus rogationum, in * feriam quintam transferentur (1). » Notandum quoad hanc ultimam partem decreti, si festum ss. Philippi et Jacobi aut s. Crucis feria quarta post dominicam in albis occurrat, certum esse 1° celebritatem seu feiiationem festi s. Marci in primo concilio prov. Mechl. Iit. 5, c. i et 2 praeceptam, sed nunc abrogatam, in hoc casu servandam fuisse feria quarta post dominicam in albis, et 2° processionem cum reliquis faciendam esse feria quinta post eamdem dominicam; hæc autem ultima praesentis decreti dispositio nihil statuit, ut patet, circa recitationem officii s. Marci in casu, quo festum ss. Apostolorum aut s. Crucis feria quarta occurrit : secun­ dum concilium prov. 1574 (2) quidem præscribit, ut festum s. Marci translatum celebretur feria quarta vel quinta post Quasi modo una cum litaniis et reliquis, ita ut in casu prae­ dicto vi hujus decreti secundi concilii officium s. Marci una cum processione in feriam quintam transferendum esset, quia feria quarta festo æqualis aut majoris dignitatis impedi­ tur : sed cum secundum concilium prov. a summo Pontifice non sit approbatum (3), et habitum sit post datam bullam s. Pii V 1566, in provincia Mechliniensi publicatam et ac­ ceptatam (4), post quam locorum ordinarii circa officium divinum nihil amplius possunt; dicendum est, officium s. Marci, si festum ss. Apostolorum aut s. Crucis feria quarta (1) Hoc decretum tertii concilii prov. Mechl. adhuc servandum est : nam Paulus V acta hujus synodi non tantum approbat, sed et hortatur, atque apostolica auctoritate jubet, ut ejus synodi decreta omnia ab omnibus quam diligentissime et inviolate serrentur. Obstare nequeunt sequentia S. R. C. decreta 14 Feb. 1705, n 3561-3710, 5, quia hoc Galliam respicit : '27 Feb. 1847, n. 4918-5071, 3, in Mechliuien, quia in petitione antiquæ consuetudinis et feriationis quidem fit mentio, sed non tertii concilii prov. a Pontifice approbati, et contrarium disponentis, quod necessario expri­ mendum erat; 11 Sept. 1847, n. 4951 5115, 1, quia ibidem decretum con­ cilii prov. prout datum fui», non referlur. (2) Sub tit. de jejuniis cap. 2, Syn Belg. tom. 1, p. 220. 13) Syn. Belg. tom. 1, fol. 223. (4) Ut patet ex I conc. prov. 1570, tit. 4, c. 16. (74) DE FESTO s. MARCI ET ROGATIONIBUS, 109 occurrat, secundum rubricas in primam diem non impeditam transferendum esse, uti observatum fuit in directorio archidiœcesis Mechl. 1848, 1878. 1889. 73. Quoad jejunium servanda est consuetudo loci (1). In primo concilio provinciali Mechl. 1570, tit. 6, c. 2, et in tertio, loco supra citato, praecepta est abstinentia a carnibus per totum diem, et jejunium usque ad prandium; hoc autem jejunium usque ad prandium suppressum est, sicut plura alia jejunia, per decretum Card. Caprara Leg. 21 Jun. 1804 : manet tamen obligatio abstinentiae a carnibus per totum diem, circa quam in praefato decreto nihil immutatur, nisi induito Apostolico dispensetur (2). 74. 1. Litaniæ, quæ in fine breviarii ponuntur, cum suis precibus et orationibus in festos. Marci et triduo rogationum de præcepto recitandæ sunt (3). Pridie recitari nequeunt, quia diebus præscriptis addictae sunt (4). Ab illis, qui non intersunt processioni, juxta rubricas dicuntur post laudes, dicto Benedicamus Domino omissis versu Fidelium aniwa?(5)et antiphona finali B. Μ. V. (6) quæ antiphona in eo casu etiam post litanias non dicitur. Si tamen litaniæ a lau­ dibus ex causa rationabili separentur, quia v. g. matutinum et laudes pridie, et litaniæ die sequente, in qua occurrunt, recitantur; laudes more solito concludendæ sunt. Litaniæ non duplicantur nisi in processione (7), sed extra eam conve­ nienter flexis genibus recitantur (8). 2. Episcopi et alii ecclesiarum rectores omnino curare tenentur, ut processiones in diebus rogationum celebrentur, et quidem sub gravi obligatione, quia iisdem incumbit obli­ gatio suas regendi ecclesias, et consequenter curandi, nc (1) (2) (3) (4) (5) (G) (7) (8) S. R. C. 14 Feb. 1705, n. 3561-3710, 5. Vid. Merati toni. 1, p. 4, tit. XI, η. XI. S. R. C. 12 Mart. 1836, n. 4628-4777, 9. S. R. G. 28 Mart. 1775, n. 4229-4378, 16. Rub. brev. tit. XXX, n. 3. Rub. brev. tit. XXXVI, n. 3. S. R. G. 7 Maji 1853, n. 5185, 2. Gavantus tom. 2, s. 6, c. 16, n. 3. 110 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [74) sacræ magni momenti omittantur functiones, præsertim publicæ, ne debitus Deo subtrahatur cultus, ne fidelium minuatur devotio et utilitas inde illis proveniens, et ne tali omissione populo offensionis et scandali occasio detur (i). Id tamen limitandum est, si commode fieri possint, et tantum intelligendum est de principali loci vel civitatis ecclesia, si plures dentur, ad cujus processionem in diebus rogationum omnes aliarum ecclesiarum istius loci vel civitatis eccle­ siastici convenire debent (2). 3. Processio prius fieri debet, et deinde missa celebrari (3); Sacra autem R. Congregatio (1) induisit, ut missa rogationum ante processionem cantari possit pro commoditate populi, qui matutino tempore frequentior esse solet; et juxta Me­ rati (□) etiam infra processionem celebrari pei mittitur. 4. Processio sic fiet i debet : clerici superpelliceis induti et populus in ecclesia congregati contrito et humili corde Deum flexis genibus paulisper precenlur (6). Sacerdos indui­ tur amictu, alba, cingulo, stola et pluviali violacei coloris (7) vel saltem superpelliceo tt stola violacea (8). Diaconus et sub liaconus, si assistant, induuntur dalmatica et tunicella (9), modo sacerdos pluviali sit indutus. Sacerdos accedit ad altare, praecedente crucifero inter duos acolythos cum cereis accensis. Cantores, omnibus stantibus, cantant Exurge Domine sine Alleluja in fine juxta rituale Romanum : repetita antiphona, omnes genuflectunt, et duo cantores ante altare genuflexi, devote litanias cantare incipiunt, cæteris singulos versus repetentibus (io), vel juxta rituale Romanum eadem (1) Quarti de process, sect. 3, p 2, q. 1. (2) Vid. n. 319. (3) Cæremoniale Ep. 1. 2, c. 32, n. 6; Putuate Rora, et dec. S. R. C. 5 Maji 1736, n. 3804-4044, alia dubia ad 3. (4) 23 Juo. 1736, n. 3895-4044, 24, io Eiusiiden. (5) Tora. 2, sect. 6, c. 16, n. 4. (6) Rituale Rora. (7) Merati lora 2, sect. 6, c 16, o. 4. (8) Rituale Rotu. (9) Rub. gen. missadis tit. XIX, n. 5. (10; S. R. G. 16 Sept. 1865, n. 5348. [74] DE FESTO S. MARCI ET ROGATIONIBUS. HI voce respondentibus (1) : circa quod standum est locorum consuetudini, habita ratione longioris vel brevioris viæ (2). Cum cantatum est Sancta Maria,, ora pro nobis, omnes surgunt, et præcedente cruce cum ceroferariis, procedunt, ut n. 321 dicetur. Si processio ob temporis inclementiam extra ecclesiam procedere nequeat, congruentius est rubricis si ecclesia capax sit, ut intra ejus ambitum fiat (3). In litaniis post nomen s. Joannis Baptistæ addendus est s. Joseph, si non apponatur : item addendi sunt duo versus sequentes : A flagello terree motus, et A peste, fame et bello post versum A fulgure et tempestate (4). Præter hæc litaniæ sine ulla additione aut mutatione recitandae sunt; ita ut addi nequeant nomina sanctorum, quorum reliquiæ in ecclesia asservantur, neque sanctorum ordinis, neque titulariura ecclesiæ aut patronoium loci, præter descriptos in ipsis litaniis (5). S. R. Congregatio (6) quidem censuit, in quodam casu posse tolerari additionem s. fundatoris; hoc autem in illo casu particulari permissum est, et ad alium non est extendendum, nisi de privilegio seu induito constet (7) : nam per decretum generale (8) prohibitum est, litaniis alique II versiculum addere. Si Sedes Apostolica vacet, omittuntur Domnum Apostolicum, versus Oremus pro Pontifice, et oratio correspondons; dicitur tamen versus Ut omnes eccle­ siasticos ordines etc. (9). Hac occasione notari potest, similiter litaniis lauretanis. B. Μ. V. aliquid addere non licere nisi ex induito aposto(1) Baruftdklus in rit. tit. 79, n. 32. (2) Gavantus tom. II, sect. 6, c. 16, n. 5. (3) S. R. C. 14 Aug. 1858, n. 5262, 1. (4) S. R. C. H Sept. 1847, n. 4950-5111, 1. (5) S. R. C. 8 Mart. 1631, n. 759-906; 20 Jun. 1654, n. 1561-1708;. 29 Jan. 1656, c. 1635 1782; 16 Ap. 1831, n. 4516-4665; 27 Sept. 1873, n. 5564. (6) 16 Jun. 1674, n. 2550-2702. (7) S. R. C. 24 Jul. 1683, n. 2876-3025, 3. (8) 3 Ap. 1821, n. 4428-4578, 8. (9) Gavanlus s. 9, c. 4, n. 11 ; Cavalicri t. 4, dec. 347, n. 7. 112 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. (74] lico (]). Ex brevi S. P. N. Leonis XIII, die 10 Decembris 1883, post invocationem : Regina sine labe originali concepta, addendum est : Regina sacratissimi Rosarii, ora pro nobis (2). Si processio sil longior, litaniæ repeti possunt, vel litaniis absolutis usque ad preces exclusive, dici possunt aliqui psalmi ex pœnilentialibus aut gradualibus, non autem hymni vel cantica lætitiæ, quæ huic processioni non conveniunt (3). Si ad unam aut plures ecclesias in via sit divertendum, earuradem ecclesiarum campanæ festivo sonitu pro consue­ tudine pulsantur (4); clerus ecclesiæ, in quam processio ingre­ ditur, ubi ita consuetum est, obviam procedit, usque extra portam ecclesiæ, ibique stans eam recipit (5), aliquo sacer­ dote, superpelliceo sine stola induto, aspergente aqua bene­ dicta ingredientes ecclesiam, sacerdoti autem pluviali induto eamdem dante per contactum (6); ad ingressum proces­ sionis organa pulsantur, et litaniæ vel psalmi intermittuntur; si autem organa non pulsentur, cantus continuatur, donec celebrans ad altare pervenerit. Tunc ab omnibus debitis factis reverentiis, stando (7) cantatur antiphona titularis illius ecclesiæ ritu paschali (8) cum versu et oratione, quæ dicitur pro suffragiis. Deinde in egressu litaniæ vel psalmi resu­ muntur. Cum perventum fuerit ad ecclesiam, in qua processio terminatur, dicuntur preces ut in breviario, genuflexis om­ nibus, etiam celebrante, qui tamen solus ad orationes surgit : quibus absolutis celebratur missa rogationum (9). Addit Me­ ti) S. R. C 2 Aug. 1631, n. 785-932; 24 Jul. 1683, n. 2876 3025, 3; 3 Ap. 1821, n. 4428-4578, 8; 3 Aug. 1839, n. 4711-4857, 3; 8 Ap. 1865, n. 5347. (2) Rituale Rom. Edit, lyp Ralisb. 1884. S. R. G. 10 Dec. 1883, n. 5897. (3) S. R. G. 9 Maji 1857, n 5233, 5. (4) Idem dec. ad 3. (5) Cæremoniale Ep. lib. 2, c. 32, n. 3. (6) S. R. C. 12 Sept. 1699, n. 3381-3530, 1; 9 Maji 1857, n. 5233, 4. (7) S. R. G. 13 Aug. 1667, n. 22GS-2419, 5. (8) S. R. C. 9 Maji 1S57, n. 5233, 1 et 3. (9) Bauldry, p. 2, c. 17, n. 5; Merati, s. 6, c. 16, n. 4. Λ ι[75] BE FESTO S. MARCI ET ROGATIONIBUS. 113 rati, ubi mos est, ut in ecclesia, ad quam processio dirigitur, statim HI issa rogationum decantetur, et processio tantum terminetur in prima ecclesia, unde discesserat, celebrata missa, litanias seu psalmos resumi, donec perveniatur ad ecclesiam, in qua processio cum precibus terminatur. 75.1. In festo s. Marci, seu in die, in quam litaniæ majores transferuntur, et tribus feriis rogationum, si fiat processio, pro missa processionis de præcepto celebranda est missa rogationum, etiam in dominicis, infra octavam paschatis, et quocumque occurrente festo, quamvis una tantum missa cantetur, etiam in ecclesia parochiali, in qua eadem missa in dominica a parocho pro populo applicari potest ac de­ bet (1) : nisi missa processionis celebretur in ecclesia, in qua festum titularis vel patroni occurrit, sive sit s. Marcus sive alius sanctus, in quo casu missa processionis de titulari seu patrono celebranda est (2), et in eadem facienda est commemoratio rogationum cum oratione diei sub unica conclusione (3). In ecclesiis, in quibus non fit processio, in festo s. Marci et etiam tribus feriis rogationum, si festum duplex occurrat, celebranda non est missa de rogationibus, sed de festo cum commemoratione rogationum (4). Hæc tamen commemoratio rogationum in festo s. Marci in principali tantum facienda est missa, quæ cantatur aut legitur, ut pate­ bit ex infra dicendis ad 3. 2. Missa processionis in festo s. Marci et tribus feriis rogationum celebranda est, ut in missali præscribitur post dominicam quintam post pascha, in colore violaceo, sine Gloria et Credo, etiam in dominicis et infra octavam pas-1234* (1) S. R. G. 5 Maji 1736, n. 3894-4044, alia dubia ad 3; 12 Nov. 1S31, n. 4520-4669, 37; 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 12; 12 Mart. 1836, n. 46284777. 10; 14 Aug. 1858, n. 5262, 2; 5 Dec. 1S68, n. 5417, 2. (2) Cæremoniale Ep. lib. 2, c. 32, n. 6; S. R. C. 23 Maji 1603, n. 48194; 27 Feb. 1847, n. 4929-5082, 1 et 2. Sed vid. 16 Ap. 1853, n. 5183t dub. XII, et 26 Mart. 1859, 5288. (3) Dec. cit. 27 Feb. 1847, 3. (4) Dec. cit. 12 Nov. 1831. Tom. III. 8 114 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. (76) chatis (1); cum tribus orationibns in missa rogationum præ· scriptis, sine commemoratione festi duplicis, semiduplicis, et simplicis occurrentis, dominicæ aut octavæ paschalis juxta rubricas missalis ante missam rogationum positas, nisi unica tantum missa cantetur aut legatur, in quo casu facienda est commemoratio festi occurrentis, cum sola tertia oratione, quæ secundo loco in missa rogationum præscribitur (2); semper cum præfalione paschali in cantu feriali, cum Benedicamus Domino et evangelio s. Joannis in fine. Si sit infra octavam paschatis, recitanda sunt Communicantes et Hanc igitur propria, item praefatio paschalis ut infra octa­ vam; Alleluja autem ad Benedicamus non est addendum. Si octava propriam praefationem habens occurrat, et in missa rogationum, quæ unica celebratur, octavæ commemoratio fiat, praefatio octavæ quoque dicenda est (3). Congruentius est rubricis, hanc missam cantari, nempe in cantu feriali, stricte tamen cantari non debet, nisi agatur de ecclesiis, ubi missa conventualis quotidie est cantanda (4). 3. Aliæ missæ praeter illam processionis in festo s. Marci vel alia die, in quam litaniae majores transferuntur, celebrandæ sunt de officio currente sine commemoratione roga­ tionum, cum hæc commemoratio nullibi præscribatur, nisi non fiat processio, quo casu commemoratio rogationum in missa principali facienda est, ut dictum est. supra. 7<>. 1. Feria secunda rogationum est major : de ea fit officium, nisi officium novem lectionum, etiam translatum, occurrat. Si festum simplex occurrat, officium fit de feria rogationum cum commemoratione simplicis, sed sine ejus lectione; et missæ similiter dicuntur de feria cum comme­ moratione simplicis, excepta missa processionis, in qua commemoratio simplicis omittitur, ut dictum est supra. Si (!) S. R. C. 3 Jan. 1657, n. 1663-1810; 25 Sept. 1688, n. 3021-3170; 5 Jul. 1698, n. 3328 3477, 17. (2) S. R. C. 23 Maji 1846, n. 4904-5050, 2. (3) S. R. C. 17 Dec. 1853, n. 5196, 5. (4) S. R. C. 14 Aug. 1858, n. 5262, 2 el 3. [76] DE FESTO s. MARCI ET ROGATIONIBUS. 115 festum novem lectionum, etiam duplex 1 cl. occurrat, offi­ cium iit de festo cum commemoratione feriæ rogationum in laudibus et missis ante commemorationem simplicis, si occurrat, et cum nona lectione homiliæ, ej usque evangelio in fine missæ. In primo nocturno festi occurrentis' lectiones de communi sumuntur, nisi lectiones s. Scripturæ dominicæ præcedentis dictæ non fuerint, in quo casu initium epistolæ primæ beati Petri legendum est. 2. Feria tertia rogationum est minor. Si festum etiam simplex in ea occurrat, oflicium fit de festo sine commemo­ ratione feriæ : si festum occurrens sit novem lectionum, omnes missæ præler illam processionis dicuntur de ft-sto cum commemoratione rogationum post commemorationem sim­ plicis, si occurrat : si autem sit festum simplex, tunc juxta Gavanlum et Merati (1) missæ dici possunt de festo simplici cum commemoratione rogationum, vel de rogationibus in colore violaceo cum commemoratione simplicis, de quo fit officium; sed juxta Guyetum (2) liberum non est, missas dicere de festo simplici vel de rogationibus, sed de festo cum commemoratione rogationum dicendæ sunt : hæc opinio Guyeti rubricis conformior videtur. In lioc casu occurrenti» festi simplicis duæ missæ in ecclesiis cathedralibus et col­ legiatis canlandæ non sunt (3). Si festum neque simplex occurrat, oflicium fit de ea, ut in breviario, cum oratione dominicæ præcedentis ; omnes autem missæ dicuntur de rogationibus in colore violaceo sine Gloria, licet in ofllcio dictum sit Te Deum, et cum oratione ut in missa rogatio­ num, sine commemoratione feriæ, licet in ofllcio dicta sit oratio dominicæ præcedentis (4). Similiter si fiat de ea, et votiva celebretur missa, fit commemoratio rogationum, sed non officii, sicut missa diei de rogationibus sine commemora­ tione officii dicitur. (1) (2) (3) (4) k Tom. I, p. IV, tit. XI, n. 13. Lib. 4, c. 3, q. 2. S. R. G. 5 Jul. 1698,' n. 3328-3477, 3. S. R. C. 25 Sept. 1706, n. 3605-3754, 5. 1 I 116 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. 176) Feria secunda et tertia rogationum, si festum duplex aut semiduplex occurrat vel concurrat, vesperæ sunt de eodem sine commemoratione feriæ aut rogationum. Si festum sim­ plex tantum sequatur, vesperæ sunt feriales; feria autem secunda fiunt a capitulo de simplice sine commemoratione feriæ; feria autem tertia totæ vesperæ sunt feriales cum commemoratione simplicis tantum (1) : si festum non occurrat vel concurrat, vesperæ sunt feriales, ut in breviario notatur. 3. Feria quarta si festum novem lectionum, etiam trans­ latum, occurrat, officium fit de eodem cum nona lectione vigiliæ, ejusque commemoratione in laudibus et missa, atque evangelio vigiliæ in fine missæ. Si festum novem lectionum non occurrat, fit de vigilia, ut in breviario et missali notatur cum commemoratione simplicis, si occurrat, sed sine ejus lectione; et missæ dicuntur de vigilia in colore albo et cum (Horia, quia in officio dictum est Te Deum. In officio nihil fit de rogationibus, in missa autem earumdem fit commemo­ ratio post commemorationem vigiliæ et simplicis, si occurrat. Si festum novem lectionum hac feria quarta occurrat, tres II missæ in ecclesiis cathedralibus et collegiatis dicuntur, et in unaquaque secunda oratio, si dicenda sit, de B. Μ. V., tertia Ecclesiœ vel pro Papa (2). Hoc triduo rogationum in missis privatis seu non conventualibus, festivis aut votivis, sive lectis sive cantatis, fit commemoratio rogationum, etiamsi missa rogationum in eadem ecclesia cantetur, aut officium etiam fiat de duplice secundæ classis. Si duplex primæ classis occurrat, feria se­ cunda exinde nihil est immutandum ; feria autem tertia et quarta omittenda est commemoratio rogationum (3), sicut etiam in festo primæ classis nihil fit de vigilia ascensionis (4). In hoc triduo rogationum, si officium fiat de ea, non di­ cuntur preces feriales, sed dominicales tantum ad primam (1) (2) (3) (4) Rub. gen. tit. XI, n. 10. Gavantus p. 4, tit. XI, n. 14. S. R. G. 16 Ap. 1S53, u. 5183, XII; 23 Ap. 1875, n. 5G07, V. Rub. brev. til. VI, n. 2. [*8] DK ASCENSIONE DOM. ALIISQ. FESTIS SEQ. 117 et completorium. Color officii hujus tridui est albus, et solius missæ processionis atque rogationum violaceus ; ideoque omnia altaria officio conformia in colore albo esse debent, excepto summo altari infra missam processionis in colore violaceo. DE FESTIS ASCENSIONIS, PENTECOSTES, ALIISQUE USQUE AD FESTUM SS. CORPORIS CHRISTI. 77. Matutinum ascensionis Domini cum singulis antiphonis ad unumquemque psalmum dicitur, licet tempus paschale adhuc currat, ad majorem oilicii solemnitatem : in occurrentibus tamen festis infra octavam nocturna sub una antiphona ritu paschali, ut ante ascensionem, dicuntur. Omnes hymni ejusdem metri terminantur Jesu tibi sit gloria, qui rictor, et in responsorio brevi ad primam dicitur Qui scandis super sidera, usque ad pentecosten, etiam in ofllciis occurrentibus, nisi hæc propria habeant. 78. In feria sexta post octavam ascensionis et vigilia pentecostes officium est semiduplex ut infra octavam, et recitatur ut in breviario notatur, omissis precibus et comme­ moratione crucis. Si in feria sexta aut vigilia pentecostes festum simplex occurrat, de eo nona recitatur lectio, et fit commemoratio in primis vesperis et laudibus, ac etiam in missis feriæ sextæ, non autem in missis licet privatis vigiliæ pentecostes, in quibus unica tantum oratio dicitur. Si octava titularis celebretur, officium in feria sexta de die infra octavam agendum est (1) ; si autem eadem feria sexta festum duplex vel semiduplex occurrat (2), fit de festo cum commemoratione feriæ sextæ in laudibus, missa et (1) S. R. C. 17 Sept. 1853, n. 5196, 4; 23 Ap. 1875, Venezuela IX, n. 5607. (2) S. R. C. 11 Aug. 1691, n. 3095-3244, IO. 118 PARS 5. PROPRIUM DE TEMPORE. [79] secundis vesperis, sine nona lectione homiliæ et sine ejus evangelio in fine missæ, nisi illud festum sit 1 aut 2classis(1) : quo casu, si festum sit 1 classis, nihil fit de hac feria sexta, neque in secundis vesperis; si autem sit 2 classis, nihil pariter de eadem fit in laudibus et missis, ejusdem tamen commemoratio fit in secundis vesperis, quia in sabbato sequenti de eodem fit officium, sicut de die infra octavam, ad cujus normam officium hujus feriae sextæ celebratur, non fit commemoratio in festis 1 et 2 classis, nisi in vesperis festi 2 classis, si officium die sequenti de octava sit facien­ dum (2). Si festum semiduplex hac feria sexta celebretur, juxta Gavantum (3) et plures alios secundæ vesperae sunt integræ de festo cum commemoratione feriæ, quia est potius occurrentia festi et feriæ, quam concurrentia cum sabbato sequenti; sed juxta Guyetum et Gavalieri (4) a capitulo fit de feria cum commemoratione festi semiduplicis, quia, cum hæc feria sexta et sabbatum sequens se habeant adinslar dierum infra octavam, iis tantum exceptis, quæ in oppositum ex­ presse sancita sunt, ve^peræ feriæ sextæ tanquam de diebus infra octavam etiam disponendae sunt : utraque hæc opinio est probabilis, et casu occurrente, eligi potest *!). Color officii vigiliæ pentecostes est albus usque ad nonam inclusive; sed ad prophetias, benedictionem fontis et litanias violaceus, et in missa solemn i et omnibus privatis rubeus. Paramenta altarium debent esse alba, officio con­ formia, excepto summo altari infra prophetias et reliqua in violaceo, et infra missam solemnem in rubeo. Ubi et qua solemnitate officium vigiliæ pentecostes fieri debeat, vid. num. 34 et 54; quæ enim ibi dicuntur de sabbato sancto, eadem ratione de vigilia pentecostes sunt intelligenda. Ad officium hujus vigiliæ canlelæ altaris non accenduntur (1) Rub particul. brev. S. R C 4 Ap 1705, n. 3569-3718, 6. (2) Rub. gen brev. tit. IX, n. 6; Guyetus lib. 4, c. 3, q 3; Cavalier! tom. 2, dec 162, n. 19. (3) S. 6, c. 17, n. 7; Halden p. 1, tit. 28. (4 Loc. cit. [80] DE ASCENSIONE DOM. ALIISQ. FESTIS SEQ. 119 nisi ante principium missæ. Si fons benedicendus non sit, candelabra acolythorum relinquuntur in sacristia; si ille autem benedicendus sit, collocantur cum cereis extinctis super credentiam; ibique circa eam praeparantur crux processionalis et cereus paschalis extinclus. Celebrans induitur amictu, alba, cingulo, manipulo, stola et casula violacei coloris; diaconus et subdiaconus amictu, alba, cingulo, et manipulo; diaconus etiam stola; et in cathedralibus ac præcipuis ecclesiis planetis plicatis. More solito ad altare acce­ dunt, praecedentibus acolythis manibus junctis. Ad altare facta reverentia, celebrans illud in medio osculatur, et deinde in cornu epistolae legit prophetias, ut dictum est n. 62; sed post lectiones singulas respondetur Deo gratias juxta rub. gen. tit. X, n. 1, et ante orationes non dicitur Flec­ tamus genua. Ad ultimam lectionem cereus paschalis et candelæ in candelabris super credentiam accenduntur. Ul­ tima oratione finita, celebrans, diaconus et subdiaconus descendunt in planum ad cornu epistolæ, ubi omnes mani­ pulum deponunt, et celebrans etiam casulam, ipseque pluviale violaceum assumit. Deinde fons benedicitur, ut dictum est n. 63, et litaniæ cantantur ut n. 64. In subsequent! missa solemni non dicitur introitus ut in sabbato sancto. Ad Gloria pulsantur campanæ. Ad evangelium incensum adhibetur, non autem portantur luminaria, sed acolythi junctis manibus assistunt. Chorus ad orationem non genuilectit. Vid. Praxis Pontificalis tom. Ill, η. 187-191, et pro minoribus ecclesiis hoc tomo n. 67. Introitus pro missis privatis in vigilia pentecostes in fine missæ assignatur. Per missas autem privatas hic intelliguntur omnes, quibus prophetiæ et litaniæ non praemittuntur. 80. In festo et per octavam pentecostes hymnus Veni creator ad tertiam dicitur, quia Spiritus sanctus hora tertia super apostolos descendit; et proinde congruit, ut Spiritus sanctus hymno longiori, proprio et solemniori invocetur. Infra octavam pentecostes, occurrente commemoratione simplicis aut simplificati, tertia oratio non dicitur ut dictum est tom. I, n. 76, annot. 6. 120 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. [82> Lectio Innumeris Unguis in oratione Communicantes pentecostes est conformis missali ab Urbano VIII recognito, adeoque retinenda (1). 81. Circa festum ss. Corporis Christi notandum est de­ cretum Cardinalis Legati 11 Jun. 1804 quoad ordinem ser­ vandum in celebratione divinorum ofliciorum in festis translatis in republica Gallicana, in quo ad 8 habetur : “ Processiones ss. Corporis Christi incipientur in dominica « in qua solemnitas ejusdem festi refertur, et in dominica « sequentifinem habebunt. » Cum autem hoc decretum, sicut etiam induTtiim pro reductione festorum 9 Ap. 1802, præter translationem solemnitatis in Dominicam etprædictam trans­ lationem processionis, nihil aliud statuat aut immutet quoad celebrationem divinorum officiorum, sequitur, missas solemnes et laudes vespertinas, quæ per octavam Corporis Christi decantari solent, inchoari posse et debere ab ipso festo prout ante reductionem festorum, et non a dominica, in quam solemnitas transfertur. PROPRIUM SANCTORUM. DE FESTIS MENSE DECEMBRI. 82. Prænotandum est, brevitatis causa hic tantum agi de illis festis, quæ speciales annotationes exigunt. 29 iVov. Vigilia s. Andreœ. Si hæc vigilia ante adventum veniat, vel in dominica prima adventus occurrat, ita ut in sabbatum præcedens sit anticipanda : officium et missa fiunt de vigilia ut alio tempore, terminando officium vigiliæ ad nonam, licet in sabbatum anticipetur : si autem in adventu occurrat, tunc in officio nihil fit de vigilia; sed missa, si festum (1) S. R. C. 13 Mart. 1804» n. 4342-4491, 11. IW) DE FESTIS MENSE DECEMBRI. 121 novem lectionum non occurrat, dicitur de vigilia cum comme­ moratione feriæ ; et si festum novem lectionum occurrat, in missa fit commemoratio vigiliæ post commemorationem feriæ,. et in fine missæ evangelium vigiliæ legitur (1). 83. 8 Decembris Festum Immaculatæ Conceptionis B.M. V. SS. D. Pius IX (2) * officium proprium officioque » respondentem missam, et ulterius (pro locis, ubi est concessa) missam de vigilia Immaculatæ Conceptionis appro«bavit, præcepitque, ut unicum hoc officium et missas » quicumque de clero sæculari et regulari (ipsis non exclusis ■ sanctimonialibus) ad horas canonicas persolvendas quow cumque titulo obligati, assumere amodo teneantur... sub - poena onus divini officii non adimplendi... jussitque ut in » novis editionibus breviarii et missalis hoc unicum appo» natur officium in corpore breviarii, et missa imprimatur • in corpore missalis 8 Decembris. ·» Et SS. Dominus Noster Leo XIII per decretum Urbis et Orbis 30 Nov. 1879 « man» davit, ut festum ac officium Immaculatæ Conceptionis in • posterum sub ritu duplici primæ classis una cum missa » vigiliæ, in universa Ecclesia celebretur, servatis rubricis, • aliisque de more servandis. » In die octava hujus festi in primo nocturno leguntur lectiones de libro Genesis, ut in festo; si dies octava in feriam quartam quatuor temporum incidat, nona lectio homiliæ feriæ omittitur, et in fine missæ non legitur evangelium feriæ, sed s. Joannis In principio (3). In missis votivis Immaculatæ Conceptionis loco vocabuli solemnitate in secreta dici debet commemoratione (4). 84. 18 Decemb. Festum expectalionis partus B. Μ. V. aliquibus locis indultum. Octava benedictio in matutino est : Cujus festum colimus, ipsa Virgo virginum etc. (5). In præfatione dicendum est El te in expectalione B. M. etc. (1) (2) (3) (4) (5) S. R. C. 16 Feb. 1781, n. 4252-4401, 4. 27 Aug. 1863, n. 5327 et 5328. S. R. C. 16 Sept. 1865, n. 5350. S. R. C. ibid. n. 5352. S. R. C. 3 Mart. 1761, n. 4150-4299, 8. 122 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. |81] omittendo vocem partus (1). Omnes hymni, etiam Verbum supernum ad matutinum, concluduntur : Virtus, honor, laus, gloria, ut in dominica prima adventus, et in respon­ sorio brevi ad primam dicitur : Qui venturus es in mun­ dum (2) Si hoc festum in feria quarta quatuor temporum adventus occurrat, non legitur nona lectio feriæ, sed loco ho Π iliæ, quæ in festo assignatur, leguntur tres lectiones de homilia feriæ quartæ quatuor temporum cum responsoriis in festo positis : et in fine missæ non dicitur evangelium feriæ, quod idem est cum evangelio festi, sed evangelium s. Joannis (3). 20 Dec. Vigilia s. Thomœ In officio nihil fit de hac vi­ gilia : sed si festum novem lectionum non occurrat, et sit extra quatuor tempora, missa de vigilia cum commemoratione feriæ dicitur; si festum novem lectionum occurrat, in missa fit commemoratio vigiliæ post commemorationem feriæ. et si sit extra quatuor tempora, evangelium vigiliæ in fine issæ legitur; si occurrat in quatuor temporibus, et festum novem lectionum non occurrat, missa dicitur de feria qua­ tuor temporum cum commemoratione vigiliæ et sine hujus evangelio in fine (4). 26 Dec. Commemoratio omnium sanctorum martyrum. In Belgio Austriaco ex brevi Clementis XIV, 22 Jun. 1771 (5), et in toto territorio reipublicæ Gallicanæ ex induito pro reductione festorum 9 Ap. 1802 in festo s. Stephani facienda est commemoratio omnium sanctorum martyrum in utrisque vesperis, laudibus et omnibus missis solemnibus et privatis, per antiphonam et versum de communi martyrum, et ora­ tionem Deus qui nos annua etc. mutando solemnitate in commem oratione, uti praescribitur in breviario Romano in (1) Dec. cit. ad 9. (2) S. R. C. 21 Jun. 1670, n. 2354-2506; 26 Nov. 1735, n. 3889-4039, 4; 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 13. (3) Rub. brev. et missalis Rom. in hoc festo, (4) S. R. C. 16 Feb. 1781, n. -1252-4401, 4. (5) Sya. Belg. lom. 2, p. 507. (85] DE FESTIS MENSE JANUARIO. 123 proprio pro clero Romano (1) et in brevi Clementis XIV, sem­ per autem sub distincta conclusione (2), et post commemora­ tionem octavæ nativitatis (3). Ubi s. Stepbanus est patronus loci, hæc commemoratio tantum in festo s. Stephani, et non etiam in dominica, in quam solemnitas s. Stephani transfer­ tur, est facienda (4). Notandum est, ad hanc commemoratio­ nem teneri non tantum saeculares sed etiam regulares, tum quia in induito pro reductione festorum Sanctitas Sua hanc præcipit omnibus, qui ad horas canonicas tenentur (5); tum quia hæc commemoratio in locum festorum de præcepto sub­ stituitur, et proinde sicut regulares a præcepto feriationis absolvuntur, sic ad commemorationem ejus loco impositam tenentur (6). Not. hanc commemorationem, ut ex supradictis patet, sine speciali induito fieri non posse per antiphonas, versus et ora­ tionem, quæ a quibusdam propria referuntur : nihil enim in officio divino recitare licet, nisi constet, illud non tantum a sede apostolica esse approbatum, sed etiam pro hoc loco concessum, ut dictum est tom. II, n. 232. DE FESTIS MENSE JANUARIO. 85. Festum ss. nominis Jesu de præcepto ab omnibus celebrandum est dominica secunda post epiphaniam (7), etiam ab iis, qui illud 14 Januarii antea celebrare solebant (8 , nisi postea specialem facultatem obtinuerint. (1) Edit. 1843 et 1877, et typica Ratisbonenst 1886. (2) S. R. C. 23 Maji 1846, n. 4903-5049, 1. (3) S. R. G. 31 Aug. 1867, n. 5381, 14. (4) S. R. G. 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 14, q. 3. (5) Vid. tom. II, num, 230, ad 3. (6) S. R. C 31 Aug 1867, n. 5381, 14; 4 Januarii 1877, in Actis s. Sedis vol. XI, fol. 207. (7) Dec. 29 Nov. 1721. (8) S. R. C. 28 Nov. 1722, η. 3803-3953. I I 124 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. Si dominica secunda post epiphaniam occurrente dominica septuagesimae impedita sit, festum ss. nominis reponendum est quoad officium in diem 28 Januarii tanquam in sedem propriam, translato quovis alio festo, si alicubi occurrat et transferri valeat, nisi altioris sit ritus : et tunc omittitur Alleluja, ubicumque occurrit, et legitur nona lectio de s. Agnete secundo, de qua fit commemoratio in laudibus et H issis privatis tantum. De festo duplici minori vel de semiduplici occurrente fit tantum commemoratio in utrisque ves­ II solemni, cum nona lectione peris et laudibus, ac missa etiam historica, omissa lectione nona de s. Agnete (i). Ratio est, ne •I hujusmodi festum solemne in quadragesima celebretur. Quid sit faciendum, si dies 28 Januarii festo altioris ritus impedita sit, rubricae non determinant; unde si casus occurrat, ad S. R. C. est recurrendum : hæc quidem declaravit pro His­ pania, ubi festum s. Juliani celebratur sub ritu dup. 2 cl. cum octava, * oflicium ss. nominis reponendum esse ab epis« copo in aliam diem infra eamdern octavam, translato quo« cumque alio festo, nisi sit altioris ritus » (2). Cum autem hoc decretum pro Hispania tantum datum sit, et cum rubri­ cis breviarii, quæ in eo casu 28 Januarii festo ss. nominis præferentiam concedunt, non conveniat, ad alios casus non est extendendum. Si dominica secunda post epiphaniam sit impedita festo i classis, patroni seu tituli loci aut ecclesiæ, festum ss. nomi­ nis transferendum est, ut alia festa, in primam diem non impeditam post dominicam secundam post epiphaniam (3). Quod si dies libera ante quadragesimam non occurrat, repo­ nendum est ut supra in diem 28 Januarii, eo anno omittendo oflicium s. Juliani, ubi sub ritu semiduplici ad libitum cele­ bratur. Vid. tom. II, n. 277 et 284. 86. 4 Jan. Natalis s. Titi *« cujus festum sub ritu duplici (1) Rubriae brev. ante festum ss. nominis; S. R. C. 5 Maji 1736r n. 3894-4044, ad tit. de transi, d. 1; 3 Mart. 1761, n. 4150-4299 1. (2) 11 Sept. 1790, n. 4293-4442, 1 ; Urgellen. 18 julii 1885, n 5944 ad IV (3) S. R. C. 22 Maji 1841, n. 4774-4921, 3. [86] DE FESTIS MENSE JANUARIO. 125 « minori SS. D. N. Pius IX Pontifex Maximus recolendum « mandavit in universa Ecclesia die prima, quæ libera vacas« set post pridie nonas Januarii, servatis rubricis, quibus* cumque in contrarium disponentibus minime obstantibus, « 18 Maji 1854. » Cum hoc festum in perpetuum transfe­ ratur, fixa ei assignanda est dies, quæ tamen esse nequit 19a Januarii in festo ad libitum s. Canuli, neque 28a Januarii, neque 3a Februarii. In kalendario breviarii et missalis pro Ecclesia universali assignata est sexta Februarii ; in archidiœcesi autem Mechliniensi 12a Februarii, prima dies libera; et si in particulari ecclesia hæc dies 12a Februarii impedita sit per aliud festum in perpetuum in hanc diem translatum, tunc festum s. Titi in hac ecclesia ad aliam primam die liberam in perpetuum transferendum est (1). 11 Jan. S. Ililarii. Ex decreto S. R. C. 29 Mart. 1851 a SSmo Domino Nostro Pio IX approbato et confirmato 4 Ap. eodem anno, hic sanctus in universa Ecclesia cum titulo doctoris et sub ritu duplici celebrandus est. Antiphona igitur ad Magnificat in utrisque vesperis dicenda est 0 doctor. In primis vesperis, quæ sunt de die octava epiphaniæ, habet tantum commemorationem, juxta rubricas post tabellam con­ currents. Lectiones primi nocturni de s. Scriptura occurrente dicuntur (2). 21 Jan. celebratur festum s. Agnetis sub ritu duplici et 28 ejusdem sub ritu simplici ob ejusdem sanctæ apparitionem. Ubi festum s. Agnetis celebratur cum octava, dicitur in die octava oratio ex festo s. Agnetis secundo per totum oflicium, in primis vesperis antiphona Stans a dextris, et in secundo nocturno prima lectio Beata Agnes (3). 23 Jan. Desponsatio B. Μ. Γ. pro aliquibus locis. In officio notatur commemoratio s. Joseph, quæ tamen tantum fieri potest ab iis, quibus specialiter est concessa (4); si autem (1) S. R. C. 6 Feb. 1858, n. 5256, 1; 14 Aug. 1858, n. 5264, 1; 26 Mart. 1859, n. 5282. Vid. tom. II, n. 277. (2) Dec. Urbis et Orbis 10 Jan. 1852. (3) Merati ad festum s. Agnetis. (4) S. R. C. 5 Maji 1736, n. 3894-4044, ad tit. 9; 23 Juu. 1736, n. 39004049, 3; 16 Feb. 1737, n. 3907-4056, 3. 126 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. [87] fiat, facienda est in utrisque vesperis, laudibus et missis, atque ante alias quascumque commemorationes. 29 Jan. S. Franciscus Salesius, 1G Novembris 1877 universalis Ecclesiæ Doctor declaratus est. Lectiones primi nocturni leguntur de communi Sapientiam. Ad sextam lec­ tionem adjungenda sunt : Et a Summo Pontifice Pio Nono, ex Sacrorum Rituum Congregationis consulto, universa­ lis Ecclesiæ Doctor fuit declaratus. Lectiones tertii noc­ turni sunt de communi Doctorum, missa In medio cum Credo, oratio propria. DE FESTIS MENSE FEBRUARIO. 87. 2 Peb. Purificatio B. Μ. ,V. Si hoc festum venerit in dominicis septuagesimae, sexagesimæ vel quinquagesimæ, Hunt benedictio et distributio candelarum, atque processio, quæ non transferuntur, et missa dicitur de dominica. Offi­ cium vero festi purificationis transfertur in feriam secun­ dam immediate sequentem, translato quocumque festo etiam æqualis, non tamen altioris ritus, in eam incidente, si trans­ ferri valeat, alioquin de eo fit tantum commemoratio (1). Cum juxta rubricas in feriam secundam tanquam in sedem pro­ priam transferatur, in eadem etiam cuicumque festo 1 cl. translato præferendum est. Ut locus maneat reponendo festum purificationis, dies tertia Februarii festo perpetuo translato assignari nequit (2). Si dies tertia Februarii occur­ rente festo 1 cl. sit impedita, officium purificationis transfe­ rendum est in diem quartam Februarii, tanquam in sedem propriam, ne continuatio mysterii Dominicæ Incarnationis diu protrahatur (3). Quamvis autem officium purificationis transferatur, non tamen transfertur feriatio, sed hæc diei (1) Rub. brev. et miss, et dec. geU. S. R. C. 20 Jul. 1748, n. 4018-4197. (2) S. R. C. 9 Aug. 1681, n. 2812-2961,2;23 Maji 1835, n. 4597-4746, 15. (3) S. R. C. 7 Sept. 1850, n. 5151, 1. 188] de festis mense februario. 127 secundæ Februarii annexa manet; item licet transferatur purificatio, in fine tamen completorii secundæ Februarii dicendum est Ave regina (1). In missa vero dominicæ 2'Februarii orationes dicuntur ut ante purificationem juxta rubricas in dominica septuagesimæ positas. Excipiendum est, si B. Μ. V. sit titularis sub titulo puri­ ficationis; tunc enim festum purificationis juxta rubricas generales breviarii in dominicis septuagesimæ, sexagesimæ aut quinquagesimæ celebrari potest et debet : hoc tamen locum non habet, si B. Μ. V sit titularis sub alio titulo, v. g. assumptionis, nativitatis, conceptionis, etc. (2). 88. Benedictio candelarum et processio. Rub. Finita. Tertia, Sacerdos indutus pluviali violaceo, ai sine casula, cum ministris similiter indutis, procedit ad benedicendum Candelas, in medio ante Altare, vel ad cornu Epistolæ positas, et ipse ibidem stans versus ad Altare, dicit manibus junctis in tono Orationis Missæ Feriatis, Dominus vobiscum, etc. Finitis Orationibus, Celebrans ponit incensum in thu­ ribulum, deinde 1er aspergit Candelas aqua benedicta, dicendo Anliphonam Asperges me, etc. sine cantu, et sine Psalmo : et te?' aclolet incenso. Tum dignior ex Clero accedit ad. Altare, et ab eo Celebrans accipit Candelam non genu/1edens nec osculans manum illius. Postea Celebrans stans in medio ante Altare, versus ad populum distribuit Candelas, prrimum digniori, a quo ipse acce­ perat : deinde Diacono et Subdiacono paratis, et aliis Clericis singulatim.per ordinem, ultimo laicis : omnibus genu/1celent ibus, Candelam et manum Celebrantis oscu­ lantibus, exceptis Prœlatis, si adsint. Et cum inceperit distribuere Candelas, a Choro cantatur Anliphona : Lumen ad revelationem, etc. Deinde Sacerdos dicit : Oremus. Et si fuerit post Sep- (1) Dec. gen. 11 Jan. 1681, η. 2789-2938. (2) S. R. C. 1 Sept. 1612, η. 31-1-461, el 9 Aug. 1681, η. 2812-2961, 1. 128 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. [88] luagesimam, el non in die Dominica, Diaconus dicit ; Flectamus genua, etc. Deinde fit Processio. El primo Celebrans ponit incen­ sum in thumbulum : postea Diaconus vertens se ad populum, dicit : Procedamus in pace. Et Chorus respon­ det : In nomine Christi. Arnen. Prœcedit thuriferarius cum thuribulo fumigante : deinde Subdiaconus paratus, deferens Crucem, medius inter duos Acolythos cum candelabris accensis : sequitur Clerus per ordinem, ultimo Celebrans cum Diacono a sinistris, omnes cum candelis accensis in manibus : et cantantur Antiphonœ sequentes : Adorna thalamum, etc. Finita Processione, Celebrans et ministri, depositis violaceis, accipiunt paramenia alba pro Missa. El candebe tenentur in manibus accensae, dum legitur Evange­ lium, et iterum ad elevationem Sacramenti usque ad communionem. Si vero Missa fleret de Dominica, candelœ non accenduntur. Hac die, nisi benedictio candelarum fiat in dominica privilegiata, altare vestiendum est antipendio albo, sed immediate ante benedictione II candelarum alterum coloris violacei apponitur, quod ante missam facile amoveri potest. Candelæ benedicendæ debent esse ex cera alba, et poni super mensam mappa candida cooperiam, in medio ante altare vel ad cornu epistolæ prope infimum gradum lateralem collocatam. In credentia præter consueta pro missa solemn! præparantur vasa pro lotione manuum post distributionem candelarum ac manutergium Crux processionalis, paratur in loco opportuno circa credenliam. Celebrans induitur amictu, alba, cingulo, stola atque pluviali violaceo ; diaconus et subdiaconus similiter amictu, alba et cingulo, et diaconus etiam stola violacea, sed sine dalmaticis vel cum planetis plicatis; omnes autem sine manipulis. Paramenta missalia præparantur super scamnum ad cornu epistolæ, vel potius huc afferuntur infra processionem. Candelæ post benedictionem ante distributionem accendi possunt vel non, juxta consuetudinem loci, sed ante proces­ DE FESTIS MENSE FEBRUARIO. (38] 129 sionem accendi debent. Post processionem extinguuntur : et ante evangelium accenduntur, tenenturque accensae usque ad finem evangelii, etiam a celebrante in missa solemni, dum evangelium a diacono cantatur, aliquo ministro illam affe­ rente post benedictionem diaconi, et resumente ante osculum libri Deinde rursus extinguuntur, et ad elevationem accen­ duntur, accensæque tenentur usque post communionem, genuflec tendo infra elevationem, et postea stando. Si vero missa fiat, non de festo purificationis, sed de dominica, candelæ non accenduntur, nisi infra processionem, et infra missam non tenentur. Non deferuntur a celebrante et assis­ tentibus eundo ad altare et redeundo, neque ab assisten'ibus infra missam tenentur. Ad solemnem benedictionem candelarum celebrans, dia­ conus et subdiaconus ad altare accedunt, ut dictum est n. 24 pro benedictione palmarum. Celebrans, facta aspersione aquae in colore violaceo, si sit dominica, ascendit ad altare, medius inter diaconum et subdiaconum, illud osculatur, et deinde in cornu epistolæ cantat Dominus vobiscum et orationes, manibus semper junctis, et numquam se vertens ad populum, caput tamen cruci inclinans ad Oremus et nomen Jesu, assistentibus diacono a dextris et subdiacono a sinistris. In choro omnes stant. Aspersio, incensatio et dis­ tributio candelarum fiunt eodem modo et ordine, ut asper­ sio, incensatio et distributio palmarum, sicut n. 23 ad 5 et 6 dictum est. Si in longiori distributione anliphona et canticum non sufficiant, repetuntur. Completa distributione, sed non prius, cantatur Exurge Domine, et interim celebrans, si distributio ad altare terminetur, lavat manus stans in sup­ pedaneo ad cornu epistolæ; si autem distributio facta sit ad cancellos, lavat manus in plano ad cornu epistolæ, et per gradus laterales ad altare in cornu epistolæ ascendit. Ibi recitare non debet antiphonam Lumen ad revelationem nec canticum Nunc dimittis, sed Exurge Domine etc. et consequenter orationem, assistentibus diacono et subdiacono ut supra a dextris et a sinistris, et ad Flectamus genua, si dicendum sit, accedentibus post tergum celebrantis. Ad Tom. III. 9 130 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. 1891 Flectamus genua celebrans non genuflectit, sed diaconus illud cantans, primus genuflectit, et subdiaconus respondens Levate, primus surgit. Processio instituitur et ordinatur uj in dominica palmarum, omnibus, exceptis subdiacono cruci· fero et thuriferario, candelas accensas manu extima feren­ tibus. Si processio longior sit, et antiphonæ non sufficiant, eædem repetuntur. In reversione processionis ingrediendo ecclesiam, vel presbyterium si processio non ,?exeat extra ecclesiam, cantatur responsorium Obtulerunt. Reliqua hic dicenda vide num. 22 et 24, et in Praxi Pontif. tom. II, n. 272-282. 89. In minoribus ecclesiis, in quibus defectu ministrorum solus celebrans candelas benedicit, ipse indutus amictu, alba, cingulo, stola violacea, et etiam, si habeatur, pluviali viola­ ceo, more solito ad altare procedit; facta reverentia altari, et aspersione aquæ benedictæ, si sit dominica, ascendit ad altare, illud osculatur, et in cornu epistoiæ cantat, si adsint cantores, vel si non adsint, recitat orationes manibus junctis, ut supra dictum est. Completa ultima oratione, incensum cum benedictione imponit, et candelas ter aspergit, atque incensat. Deinde sermonem ad populum de institutione hujus solemnitatis, atque mysteriis et utilitate candelarum benedic­ tarum habere potest. Tum minister e mensa candelam pro celebrante accipit, et nisi adsit sacerdos, qui illam celebranti dabit, eam in medio altaris collocat; quam celebrans, facta reverentia in medio altaris, et deinde genuflexus super sup­ pedaneum facie ad crucem conversa, ex altari cum osculo accipit, et postea ministro tradit servandam, ut dictum est n. 23 ad 6. Deinde ad cornu epistolae accedit, et antiphonam et canticum alternatim cum clericis recitat, nisi adsint can­ tores, qui eadem infra distributionem cantant : quibus finitis, candelas distribuit, ut de palmis dictum est loco cit. Post distributionem et lotionem manuum in cornu epistoiæ, alta voce legit Exurge Domine cum oratione sequente. Si dicen­ dum sit Flectamus genua, ipse celebrans cum omnibus aliis genu flectens illud dicit, et minister primus surgens, respon­ det Levate. Completa oratione, ad medium altaris accedit, i (91] 131 DE FESTIS MENSE MARTIO. ibi candelam accensam accipit, vertensque se ad populum, dicit Procedamus in pace, et ministri respondent In nomine Christi. Arnen. Tum reverentia altari facta procedunt ad processionem intra vel extra ecclesiam juxta consuetudinem, primo crucifer, et deinde celebrans tecto capite, medius inter clericos seu ministros, cum iisdem antiphonas recitans. Finita processione, celebrans in plano ad cornu epistoiæ accipit paramenta ad missam celebrandam. Celebrans non tenet can­ delam ad evangelium ; clerici autem eam ad evangelium et ab elevatione usque ad communionem tenent. 90. 23 Februarii. Vigilia s. Mathiœ. Si sequens dies fuerit feria quarta cinerum, ita ut festum s. Mathiæ trans­ feratur; secundæ vesperæ sunt feriales cum precibus flexis genibus ratione vigiliæ et cum oratione dominicæ praece­ dentis (1). 25 Februarii. In anno bissexfili officium particulare assi­ gnatum pro die 25 Februarii, nisi sit tituli aut patroni, transferendum est ad primam diem officio novem lectionum non impeditam (2). Id autem etiam de aliis officiis occurren­ tibus in sequentibus diebus Februarii intelligendum est, ita ut si officia novem lectionum in his diebus occurrant, tunc illud, quod est assignatum pro die 25, in anno bissextili sit proprium pro die 26; quod est assignatum pro die 26. sit proprium pro die 27; et assignatum pro die 27, sit proprium pro die 28, etc. ita ut singula officia in sequentem diem ponantur, licet etiam dies vacuus inter unum et alterum intercedat (3). DE FESTIS MENSE MARTIO. 91. 10 Martii. Festum 40 martyrum. Si hoc festum venerit feria quinta post cineres, tunc in missa pro secreta (1) Rub. brev. tit. XXXIV, n. 5. (2) S. R. C. 7 Sept. 1680, n. 2179-2928, 9. (3) S. R. C. 1 Mart. 1681, n. 2794-2943, 6; 11 Jan. 1884, elUJun. 1884, n. 5913 ad V. d. 5904 ad VI, 132 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. [91] feriæ legitur secreta feriæ sextæ sequentis, ne eadem bis dicatur : et si venerit feria tertia post dominicam primani quadragesimae, tunc pro postcommunione feriæ legitur post· communio feriae quartæ sequentis (1). 12 Mart. Festum S. Gregorii si transferatur in diem nona lectione carentem, lectiones tertii nocturni dividuntur prout in octavario Romano quinta die in communi doctorum. 19 Mart. Festam S. Joseph Per decretum Urbis et Orbis 8 Decembris 1870 S. Joseph solemniter declaratus est Catho­ lica? Ecclesiæ patronus, illiusque festum 19 Martii occur­ rens sub ritu duplici primæ classis celebrandum est, attamen sine octava ratione quadragesimae. Ejus igitur festum in dominicis quadragesimae, quae sunt secundae classis, celebrari potest et debet. Si autem in Dominica Passionis occurrat, transfertur in Feriam secundam immediate sequentem, et quoties inciderit in Majorem Hebdomadam, reponitur in Feria quarta post Dominicam in Albis, tamquam in sede propria: servato rubricarum praescripto quoad translationem festorum iisdem diebus occurrentium. Ita juxta decretum S. R. C. 15 Aug. 1892. Circa quod decretum sequens dubium propo­ situm fuit Cardinali Sacræ Rituum Congregationi Præfecto, nimirum : An festum s. Joseph, Sponsi B. Μ. K, quum t rans fertur in feriam II, post Dominicam Passionis, rei ad feriam IV, post Dominicam in Albis tamquam in sedem propriam, pra>ferri debeat tam in occurrentia quam in concurrentia festis primæ classis etiam Patroni loci, Tituli et Dedicationis Ecclesiæ in præfalis diebus occurrentibus? Die 27 Junii 1893 Emi ac Rmi Patres sacris tuendis Ritibus praepositi ita rescribere rati sunt, videlicet : Festum s. Joseph in casu transferendum ad normam Decreti lati de festo Sanctissimi Cordis Jesu, nempe locum cedat tantummodo Duplicibus primæ classis, ceu Dedicationis, ac Titularis Ecclesiæ, locique Patroni, quando heee sub duplici preeeepto fiant; quibus in casibus die immediate sequenti illud reponatur. Nullibi autem (1) Miss. Rom. edit. Rom. 1845, [92] DE FESTIS MENSE MARTIO. 133 transfertur feriatio, ubi hæc adhuc existit (i). Juxta litteras Apostolicas 7 Julii 1871 in festo natali 19 Martii alioque ejus festo Patrocinii dicendum est symbolum; in oratione A cunctis post B. Mariam V, et ante quoscumque alios sanctos patronos, exceptis Angelis et S. Joanne Baptista, addenda est commemoratio S. Joseph per verba cum beato Joseph; atque inter suffragia sanctorum ad vesperas et lau­ des, hoc ipso ordine servato apponenda est commemoratio ejusdem S. Joseph. Etsi autem SS. Bom. Pius IX natale fes­ tum S. Joseph 19 Martii occurrens sub ritu duplici primæ classis celebrari mandaverit, abstinuit tamen a redintegrando in eodem festo duplici præcepto pro locis, in quibus abroga­ tum erat (2). S. Joseph putatur Belgii patronus, uti ab aliis affirmatur, ab aliis vero negatur (3). Solemnitas tamen hujus festi in dominicam sequentem non transfertur, ut dictum est tom. II, n. 296. 92. 25 Mart. Annuntiatio B. Μ. V. Si annuntiatio sit titularis, celebratur in dominicis quadragesimae, quæ sunt 2cl. (4). Hoc autem casu excepto, 1° si in dominicis quadra­ gesimae ante dominicam palmarum occurrat, feriatio diei 25 Martii annexa manet, sed officium transferendum est in feriam secundam immediate sequentem, translato quocumque festo etiam æqualis non tamen altioris ritus in eam incidente si transferri valeat, alioquin de eo fit tantum commémoration). Cum transferatur in feriam secundam tanquam in sedem pro­ priam. in liac feria praefertur cuicumque festo etiam duplici (1) Vid. dec. gen. S. R. C. 13 Sept. 1692, n. 3140-3289; Cavalieri torn. 2, dec. 267, XI; tom II, η. 280. (2) Epistola circularis 8 Dec. 1870. Apud Acta S. Sedis, vol. VI, fol. 193, 191 et 324. (3) Vid. dec. S. R G. 15 Nov. 1G79, et 31 Aug. 1680, apud Analecta juris Pontii, sér. VIII, fol. 1224, η. 2115 et 21-13; Janssens p. 1, append, ad tit. 11; Cavalieri tom. 1, dec. 30, n. 5 et 73; AWZ. thiol., ser. 6, lol. 137-141; Bouvry tom. 1, 19 Mart. (4) S. R. C. 1 Sept. 1612, n. 314-461. (5) Rub. brev. miss, et dec. geu. 20 Jul. 1/48, u. 1048-419,. 134 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. 1921 1 cl. prius translato, quod ad aliam diem est protrahendum, 2° Si feria sexta parasceves aut sabbato sancto occurrat, in ecclesia universali una cum praecepto audiendi missam et vacandi ab operibus ad feriam secundam post dominicam in albis transferendum est, et locum tantum cedit Duplicibus primæ classis, ceu Dedicationis, ac Titularis Ecclesiæ, loci­ que Patroni, quando hæc sub duplici præcepto fiunt : quibus in casibus, die immediate sequenti Festum annuntiationis reponitur (i). Not. festo annuntiationis occurrente in feria sexta parasceves, non posse parari neque ornari ecclesias aut altaria, licet dicata annuntiationi B. Μ. V., cum ob doloro­ sa H mortis D. N. recordationem tenendæ sint coopertæ sacræ imagines et altaria spoliata (2). I H sex­ 3° Si in hebdomada majori vel paschali, extra feriam tam vel sabbatum sanctum occurrat, in ecclesia universali pariter in feriam secundam post dominicam in albis trans­ fertur (3), sed quoad officium tantum, non quoad feiiationem, quæ diei 25 Martii annexa manet (4). Hoc casu præfertur cuicumque festo duplici 2 cl. occurrenti in feria secunda post dominicam in albis, et etiam (5) festo alicujus sancti du­ plici 1 cl. translato, sed non duplici 1 cl. in dicta feria occur­ renti (6). Festum feria secunda post dominicam in albis occurrens, juxta rubricas transferendum est. Not. Si festum annuntiationis feria quinta in cœna Domini occurrat, aliquas missas privatas ante solemnem celebrari posse et debere, ut fideles præcepto Ecclesiæ, ubi tale est, satisfacere queant (7). 4° Festum annuntiationis translatum in feriam secundam post dominicam in albis, ratione tituli vel specialis indulti (h S R. C. Decretum gen. 27 Junii et 2 Julii 1893, (2) Dec. Clem. XI, 15 Mart. 1712, in ind. Merati tom. 1, n. 620. (3) Dec. gen. 20 Jul. 1748, n. 4048-4197. (4) S. R. G. 23 Jun. 1703, n. 3504-3653, et dec. gen. 27 Sept. 1716, n. 3743-3893. (5) S. R. C. 8 Mart 1879, n. 5772 (6) S. R. C. 2 Sept. 1741, n. 3970-4119, 1; et dec. gen, 20 Jul. 1748, n 40484197 -, item 7 Dec. 1844, n. 4842-4988, 2. (7) Dec. gen. cit. 27 Sept. 1716. Vid. tom. II, n. 280. * J (93] DE FESTIS MENSE MARTIO. 135 celebratur cum octava integra, ac si feria illa secunda esset dies propria, si translatio fiat cum præcepto audiendi sacrurn; si vero solius officii translatio fiat, nihil agendum est de octava, nisi forte infra octavam transferatur, in quo casu de ea fieri potest et debet iis diebus, qui de octava supersunt Per octavam lectiones 1 nocturni sunt de Scriptura occur­ rente; 2 nocturni ex octavario Romano pro alio quolibet festo B. Μ. V. et 3 nocturni de homilia in evangelium Missus esi ex festo s. Gabrielis arch, vel expectationis partus, vel translationis almæ domus Lauretanæ : quinimo lectiones pro die festo assignatæ, tam in secundo quam in tertio noc­ turno etiam libere repeti possunt (1). 5° In provincia Mecbliniensi, uti erat anno 1607, ser­ vandum est decretum sequens tertii concilii provincialis, a Paulo V approbati (2) : « Festum annuntiationis B. M., si « quando inter dominicam palmarum et dominicam in albis « occurrerit, celebretur juxta receptam consuetudinem tam « a populo quam a clero, feria tertia post dictam dominicam « in albis; si vero in aliam quamlibet dominicam quadra- gesimæ, praeterquam palmarum, inciderit, celebretur feria - secunda proxime sequenti etiam a populo. - Hoc decretum in provincia Mecbliniensi etiam servandum est in ecclesiis, in quibus annuntiatio est titulus. Quod autem additur in 1 concilio provinciali (3) : « Et si aliud festum in hac feria « tertia inciderit, illud in feriam quartam sequentem trans» feratur » intelligendum est, si feria quarta officio novem lectionum occurrente vel prius translato non sit impedita : nam cum primum concilium a summo Pontifice non sit approbatum, festum feria tertia occurrens juxta rubricas transferendum est. 93. Officia mysteriorum et instrumentorum Dominicæ Passionis ex speciali induito fiunt in pluribus locis feriis tertiis post dominicam Septuagesima) et Sexagésimæ ac feriis (1) Dec. gen. 25 Mart. 1817, n. 4378-4528, 3 et 4; et 1 Sept. 1866a n. 5370. (2) Tit. XIII, c. 5. Syn. Belg. tom. 1, p. 386. (3) Tit. V, c. 5. Syn. Belg. tom. 1, p. 106. PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. 136 [93j sextis post feriam quartam cinerum et post dominicam pri­ mam, secundam, tertiam et quartam quadragesimæ sub ritu duplicis majoris. Hæc officia sine speciali facultate transferri nequeunt, sed omittenda sunt, quandocumque feriis assignatis impediuntur. Si facultas transferendi concessa sit, nunquam tamen ultra quadi agesimam transferri possunt, etiamsi nulla reperiatur dies libera ante quadragesimæ finem, ut dictum est tomo II, n. 287. Dum duo ex his officiis concurrunt, vesperæ integræ sunt de præcedente, et nihil de sequente (1). In his officiis adhibetur color rubeus (2), dicitur Credo et præfatio de cruce. Mutantur conclusiones hymnorum in officio commemorationis Passionis, nec non in officio Lanceæ et Clavorum. Ad primam iu responsorio brevi versus proprius dicitur in officiis commemorationis Passionis, Lanceæ et Clavorum, ac pretiosissimi Sanguinis. Feria Ga post dominicam passionis, festum 7 dolorum B. Μ. V. Si hæc feria sexta fuerit impedita festo altioris ritus vel dignitatis seu solemnitatis, tunc festum septem dolo­ rum transferendum est ad sabbatum immediate sequens, quocumque festo etiam æqualis, non tamen altioris ritus vel dignitatis seu solemnitatis in eo incidente, quod si in sabbato occurrat festum altioris ritus aut dignitatis seu solemnitatis, festum septem dolorum illo anno omittitur (3). Si hoc festum concurrat cum primis vel secundis vesperis annuntiationis B. Μ. V., tunc de festo septem dolorum non fit commemo­ ratio (4). Si primæ vesperæ ob aliquam causam omittendæ sint, hymnus vesperarum Stabat Mater jungitur cum hymno Sancta Mater ad matutinum, ita ut post versum Ut sibi complaceam immediate subjungatur Sancta Mater usque ad finem. In officio dicendus est hymnus Te Deum, et in missa Gloria, atque albus adhibendus est color (5). (1) (2) (3) (4) (5) 11 Apr. 1840, n. 4731-4878, 7 ; 16 Febr. 1856, n. 5223, III, 1. * S. R. C. 23 Apr. 1875, n. 5607, 2. Rub. brev. et miss, ad hoc festum; S. R. C. 26 Mart. 1859, n. 5276. Vid. tom. II, n. 307. S. R. C. 4 Mart. 1673, n. 2470-2622. 137 DE FESTIS MENSE APRILI. 94. 11 Ap. Festum s. Leonis. In antiquis missalibusponitur in festo s. Leonis missa propria cum introitu Statuit, epistola Ecce Sacerdos, et graduali, etc. de communi conf. pont. Dicenda autem est missa In medio, cum epistola Jus­ tus cor suum, et graduali, tractu, aut versibus tempore paschali de communi doctorum. Evangelium est proprium Venii Jesus, offertorium Inveni David, communio Beatus servus (1). 13/1/). Festum s. Ilermenegildi mart. Tempore paschali dicitur missa Protexisti, et extra tempus paschale In vir­ tute, sed cum orationibus propriis, et semper cum evangelio Si (piis venit ad me ex missa Statuit, sive tempore paschali sive non paschali celebretur (2'. 25 Ap. s. Marci (3). Si hoc festum sit transferendum post tempus paschale, missa dicitur ut in festo s. Lucæ 18 Octo­ bris, præter orationes et epistolam, quæ dicuntur ut tempore paschali. DE FESTIS MENSE MAJO. 95. Mensis Majus in pluribus ecclesiis in honorem B. Μ. V. maxima celebrari solet solenmitate. Quantumvis laudabile et salutare hoc dicendum sit exercitum, rubricarum equidem regulæ non negligendæ, sed servandae sunt. Unde : 1° In imaginibus B. Μ. V. altaribus et ecclesiis ornandis servandum est, quod dictum est tom. I, n. 191. 2° Cum tabernaculum majusque altare principalia ecclesiæ sint objecta, quibus transeuntes reverentiam exhibere tenen­ tur; sequitur horum conspectum per positionem aut ornatum imaginis B. Μ. V. nullatenus impediri posse. (1) Miss. edit, typica Ratisbonre 1884. (2) Dec. gen. 17 Jun. 1673, η. 2193-2645. Missale, edit, typica. (3) Vid. n. 72. 138 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. [95] 3° Altare portatile occasione hujus exercitii in medio ecclesiæ positum, ordinarii arbitrio permittitur, dummodo ejus basis in circuitu et ab omni parte ita obstruatur, ut altaris portalilis imaginem præ se non ferat ; caveatur ne sepulchre immineat; et cujuscumque irreverenliæ absit periculum, ut dictum est tom. I, n. 176. 4° Sicut sanctorum statuæ sub baldachino in processione deferri prohibentur, ut num. 322 dicetur; sic etiam prohibitum censendum est, imaginem B. Μ. V. in ecclesia sub baldachino exponere. 5° In altari, in quo B. Μ. V. imago maximo ornatu expo­ nitur, simul ss. Sacramentum exponere minime convenit, non tantum quia omnes imagines ab altari, in quo Sanctis­ simum exponitur, removendæ sunt, ut dictum est tom. II, n. 25, sed præcipue quidem quia B. Μ. V. imago in hoc altari primum et sublimiorem locum occupare solet, et tanquam objectum principale proponitur; in humiliori autem loco ss. Sacramentum exponere certo non decet. Cultus enim est dogmatis expressio et professio; apprime igitur cultus et dogma sibi consentire debent : et licet imagines debito venerandæ sint cultu; venerabile tamen Sacramentum summo supra omnia honore colendum et adorandum est. Dicendum non est, talem expositionem fidelibus de cultu imaginum et reali Christi in Eucharistia præsentia instructis non nocere, sed eorum potius fovere devotionem ; attendendum enim etiam est, quæ sensa infidelibus, hæreticis, et ipsis non lanium perversis sed et minus instructis infirmisque in fide chris tianis hic modus inspirare possit : num isti hoc videntes jure merito non peterent, an catholici sanctos majori cultu quam ipsum Deum venerentur? An imagines adorent? An realem Christi in Eucharistia præsentiam credant, etc.? Si igitur causa et licentia ss. Sacramentum exponendi occasione exercitii hujus mensis habeantur, non tantum expediret sed et oporteret, ut expositio ad suminum fieret altare, et ipsum II agis quidem ornaretur quarn altare, in quo B. Μ. V. imago exponitur. 6° Si quædam in lingua vulgari cantentur, an hæc infra («61 DE FESTIS MENSE MAJO. 139 issam aut exposito ss. Sacramento cantari possint, dictum est tom. I, n. 112. 96. Patrocinium s. Joseph, sponsi B. Μ. V. ex decreto Urbis et Orbis 10 Sept. 1847 (1) ab utroque clero Urbis et Orbis sub ritu duplici 2 cl. de præcepto celebrandum est cum officio proprio dominica tertia post pascha ; qua impedita alio officio potioris ritus vel majoris dignitatis seu solemnitatis, transferendum est ad primam diem liberam juxta rubricas (2). In hoc festo dicendum est symbolum, etiamsi transferatur extra dominicam, ut dictum est tom. 1, n. 90. Si post tempus paschale transferatur, missa legenda est, uti ordinata est pro tempore paschali, demptis solummodo Alleluja, sumptoque gradual! ex missa 19 Martii cum versiculo proprio : Fac nos innocuam, et tribus Alleluja dispositis juxta ru­ bricas (3) : et in ofllcio, omissis antiphon is nocturnorum pro tempore paschali assignatis, omnes ex festo 19 Martii sunt assumendae (4). 1. Maji. SS. apostolorum Philippi et Jacobi. Si festum sit transferendum post tempus paschale, tunc missa propria celebranda est, prout jacet in missali, demptis, in omnibus partibus ejusdem missæ Alleluja ratione temporis paschalis in eadem appositis (5), cum graduai! Constitues et versu Pro Patribus ex missa infra octavam ss. apostolorum Petri et Pauli, et cum ultimo versiculo Tanto tempore robiscum sum ex missa propria (6), prout eadem missa in missali editionis typicæ disponitur. Oflicium in casu translationis iit ut in communi apostolorum extra tempus paschale, retentis iis, quæ sunt festo propria, et omissis omnibus Alleluja (7). Si alteruter sit patronus principalis, ita ut utriusque offlIt (1) N. 4937-5098. (2) Vid. tom. II, n 268. (3) S. R. G. 27 Sept. 1860, n. 5309, 12; et missale Rom. edit typica. (4) S. R. G. 11 Sept. 1790, n. 4293-4442, 4. (5) Dec. gen. S. R. C. 23 Jun. 1703, η. 3508-3657. (6) Dec. gen. 25 Sept. 1706, η. 3605-3754, 4. (7) S. R. C. 5 Maji 1736, n. 3894-4044, ad lit. 21, d. 6. Vid. Merati tom. 2, ad 1 Maji. 140 PARS 0 PROPRIUM SANCTORUM. [961 cium sit separandum; oratio in utriusque festo dici potest sed in singulari. In officio s. Philippi lectiones primi noc­ turni sunt de communi apostolorum ; secundi nocturni prima propria, secunda et tertia de communi; tertii noctuini ex festo : item antiphonæ ad Magnificat, ad laudes et ad Bene­ dictus, ex festo, quia s. Philippo propriae sunt : reliqua dicuntur de communi : missa retinetur propria cum orationi­ bus in singulari. In officio s. Jacobi lectiones primi nocturni sunt de ejus epistola ut in festo, secundi nocturni prima et secunda propria et tertia de communi apostolorum, tertii nocturni de communi apostolorum : missa dicitur Protexisti de communi martyrum tempore paschali, cum orationibus in singulari ex missa 1 Maji, et evangelio ex missa votiva ss. apostolorum Petri et Pauli (1). 3 Maji. Festum inventionis s. crucis. Si cum festo ascen­ sionis Domini concurrat, iit tamen commemoratio s. crucis ob diversitatem mysterii (2). Si post tempus paschale trans­ feratur, ad matutinum antiphonæ dicuntur de festo exalta­ tionis s. crucis 14 Sept, præter primam primi et primam secundi nocturni, quæ dicuntur ut in festo inventionis : omittitur Alleluja præterquam ad secundam antiphonam tertii nocturni et ad tertiam antiphonam in laudibus, ubi in festo exaltationis etiam reperitur; in hymno Vexilla Pegis loco Paschale quæ fers gaudium, dicatur In hac triumphi gloria. In missa Alleluja ad offertorium dicitur, sed ad introitum et communionem omittitur; et graduate dicitur ut in missa exaltationis s. crucis (3). 6. Maji. S. Joannis ante portam latinam. Si hoc festum post tempus paschale transferatur, officium fit de communi apostolorum extra tempus paschale, retentis iis, quæ sunt propria, et omisso Alleluja ad antiphonam ante Magnificat : et missa dicitur ut iu festo s. Joannis 27 Decembris præter orationes et evangelium, quæ ex missa hujus festi dicuntur (4). (1) Merati loco cit. Ç2) Gavautus et. Merati. (3) S. R. C. 16 Feb. 1 <54, n. 4092-4241, et missale cit. (4) Missale cit. (97] DE FESTIS MENSE JUNIO. 141 8 Maji. Apparitio s. Michaelis. Si transferatur post tempus paschale, officium et missa dicuntur ut in ejusdem festo dedicationis 22 Septembris, exceptis lectionibus 2 et 3 nocturni, quæ dicuntur ut in hoc festo apparitionis (1). 18 Maji. S. Venanti i M. Si festum celebretur post tem­ pus paschale, dicitur missa In virtute tua cum orationibus propriis et evangelio Si quis venit ad me (2). Quando hymnus proprius in 1 vesperis dictus non fuit, jungitur cum hymno ad matutinum sub una conclusione Sit laus Patri (3). Si festum secundas vesperas integras habeat, hymnus proprius primarum vesperarum repetendus est in secundis vesperis (4). 25 Maji. S. Gregorii VIE In hoc festo dicenda est missa Statuit cum evangelio Vigilate, uti impressa est in missali Romano (5). DE FESTIS MENSE JUNIO. 97. Festum ss. Cordis Jesu. Decretum S. R. Congrega­ tionis. “ Altero nunc elabente sæculo, ex quo Redemptoris « nostri præcipua caritatis beneficia, sub Ipsius Sacratissimi » Cordis Symbolo, cultu peculiari, mirifice in dies adaucto, a » Fidelibus recoli cœpta sunt : enixas iteratasque preces » Sanctissimo Domino Nostro L P XIII quamplurimi - sacrorum Antistites, cleri etiam ac populi vota depro* mentes, undique porrexerunt, ut Festum SSmi Cordis Jesu, « a fe. re. Pio Papa IX sub ritu Duplici majori univers» ” Ecclesiæ praescriptum (Decr. S. R. C. 23 Augusti 1856. * Ex quo), deinceps ad ritum Duplicis primæ classis, citra « obligationem festivi praecepti, elevare dignaretur. » Porro Beatissimus Pater, cui nihil potius est quam ut - Fideles crescant in gratia et cognitione Domini Nostri eoni (1) (2) (3) (4) (5) apæ Ita missale cit. ct brev. edit, typica. Missale cit. Brev. rom. et S. R. C. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 47. S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4597-4746, 8. S. R. C. 22 Maji 1841, n. 1774-4921, 5. 142 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. 19ÏJ Jesu Christi, Ipsiusque sciant supereminentem scientia} caritatem, hujusmodi supplicia vota libentissime excepit : eo praecipue animum Suum intendens, ut gliscentibus im· pietatis conatibus, Fideles in hac saluberrima devotione perfugium et munimen inveniant, et vehementiori erga amantissimum Redemptorem amore inflammati, digna Ei laudis et placationis obsequia persolvant, simulque pro Fidei incremento et Christiani populi pace atque incolumitate divinas miserationes ferventius implorent. Hisce permotus Beatissimus ipse Pater, Sacrorum Rituum Congregationis audito consilio, de speciali gratia et privilegio, decernendum censuit : n Nulla facta immutatione relate ad eos, qui amplioribus » ex Apostolicæ Sedis Induito gaudent privilegiis, Festum « Sacratissimi Cordis Jesu ritu D .sine n Octava in universa Ecclesia amodo celebretur; absque « præcepto audiendi Sacrum, et a servilibus operibus absli« nendi. « Idem Festum feria VI post Octavam Corporis Christi, » tamquam in sede propria, recolatur; et nonnisi Solemnita« libus ritus Duplicis primæ classis universalis Ecclesiæ, * nempe Nativitatis S. Joannis Baptistæ. ac SS. Apostolorum n Petii et Pauli, nec non Festis particularibus ejusdem ritus, « ceu Dedicationis, ac Titularis Ecclesiae, locique Patroni, « quando hæc sub duplici præcepto fiant, locum cedat : qui« bus in casibus, die immediate ea Festa insequenti, veluti « in sede propria, reponatur. * In concurrentia Festi SSmi Cordis Jesu cum die octava n Corpoi is Christi, Vesperae integrae fiant de eadem Octava, ~ sine ulla Commemoratione, attenta indole peculiari ulrius- que Festi. Quoad concurrentiam vero cum Duplicibus - primæ classis, ambæ Vesperae ordinentur ad tramitem n rubricarum et decretorum Sacræ Rituum Congregationis. n Insuper ad Fidelium pietatem erga Sacratissimum Cor « Jesu impensius fovendam, Sanctissimus Dominus Noster w libens ultro concessit, ut in cunctis Ecclesiis et Oratoriis, » in quibus die festo, sive proprio sive translato, ipsius Sacri » » » » « * * « » « « » uplicis prim e classis DE FESTIS MENSE JUNIO. (98] 143 Cordis Jesu, coram Sanctissima Eucharistia persolventur divina Officia ; clerus et populus, qui hisce Officiis intererit, easdem lucretur Indulgentias, quas Fidelibus, divinis Officiis per Octiduum Corporis Christi adsistentibus, Summi Pontifices elargiti sunt. ·» In iis vero Ecclesiis et Oratoriis, ubi feria VI, quæ prima « unoquoque in mense occurrit, peculiaria exercitia pietatis - in honorem Divini Cordis, approbante loci Ordinario, mane - peragentur; Beatissimus Pater induisit, ut hisce exercitiis « addi valeat Missa votiva de Sacro Corde Jesu; dummodo n in illam diem non incidat aliquod Festum Domini, aut » Duplex primæ classis, vel Feria, Vigilia, Octava ex privi« legiatis : de cetero servatis rubricis. » Voluit demum Sanctitas Sua, ut super hoc Decreto expe« diantur Litteræ Apostolicæ in forma Brevis. Die XXVIII * Junii, festo SSmi Cordis Jesu, anno MDCCCLXXXIX CAROLUS, C L AU RENZI, S. R. C. Prœfectus. V CENTius Nussi, S R. C. Secretarius. Licet S. R. C. (1) decla­ raverit hymnos in festo ss. Cordis terminandos esse ut in festis B. Μ. V ; postea tamen rescripsit, ac servari mandavit “conclusiones hymnorum non esse in casu variandas·’ sci [109] DE FESTIS MENSE NOVEMBRI. 157 non amplius esse de præcepto, quia, suppresso præcepto, nihil aliud quoad ritum festorum mutatum fuit, ut dictum est tom. II, n. 301. Idem dicendum est de festo titularis seu patroni ecclesiæ tantum et non loci (1), quod non est, nec umquam fuit de præcepto in populo, sed ex devotione tantum servatur. Quod extendendum est ad alia quoque festa sine ferialione celebranda, dummodo sint ritus dup. 1 classis (2). 2° In commemoratione fidelium defunctorum tantum fieri potest oflicium duplex minus occurrens (3), nisi celebretur cum extrinseca aliqua solemnitate et concursu populi, in quo casu festum est transferendum, sive fidelium commemoratio fiat secunda, sive tertia Novembris (4). 3° In commemoratione defunctorum fieri nequit de trans­ lato duplici 1 aut 2 classis, neque de duplici majori (5), neque eliam de duplici minori, in eamdem diem, sive secundam sive tertiam Novembris (6), fixe transferendo (7). Omnes missæ, præter unam conventualem in ecclesiis cathedralibus et collegiatis, de Requiem in paramentis nigris celebrandæ sunt, etiamsi officium fiat de duplice (8). Pro missa sumitur prima ex quatuor pro defunctis cum unica oratione Fidelium; quæ tamen missa ad libitum sacerdotis applicari potest, vel pro omnibus fidelibus defunctis, vel pro aliquibus tantum (9). Occurrente autem die depositionis de­ functi, præsente cadavere, ultra missam de commemoratione defunctorum, ubi hæc obligat, unica missa cantanda est, ut (1) S. R. C. 22 Aug. 1890 Utinen. (2) Cfr. Ephein. Lit. IV Pag. 545 et seqq. Revxie thèol. XXIII, 55 et seqq. (3) S. R. G. 22 Mart. 1817, n. 4380-4530, 5, et 4 Jun. 1817, n. 43864536, 10. (4) S. R. C. 5 Oct. 1709, n. 3668 3817, 11 Jul. 1716, n. 3737-3887; Gardellini in dec. 4386 4536, 10. (5) S. R. C. 27 Mart. 1779, n. 4244-4393, 7. (6) S. R. C. 14 Aug. 1858, n. 5264, 2. (7) S. R. C. 24 Sept. 1842, n. 4801-4947, 1. (8) S. R. G. 5 Oct. 16S6, n. 2978 3127; 27 Mart. 1698, n. 3347-3496; 22 Mart. 1817, n. 4380 4530, 5, aliaque supra citata; 22 Januarii 1876, Ruscana 7 Pin Actis s. Sedis, vol. 9, fol. 218. (9; S. R. C. 4 Aug. 1663, n. 2094-2241, 9, et 2 Sept. 1741, n. 3970-4119, 4. 158 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. (109} in die obitus, aliæ autem missæ in hoc casu de commemora * tione defunctorum diccndæ sunt (i). In die qua a regularibus generalis fit commemoratio defunctorum ordinis, occurrente duplice, de Requiem celebrare non licet, nisi speciale detur privilegium (2). Occurrente oratione quadraginta horarum in commemo­ ratione fidelium defunctorum, licet recitare officium defunc­ torum, et celebrare missam solemncm et etiam privatas de Requiem, pro arbitrio adhibendo paramenta violacei vel nigri coloris, praeterquam ad altare, in quo ss. Sacramentum exponitur, quod colore albo cooperiendum est, et ad quod oilicium et missa defunctorum in colore violaceo celebranda sunt (3). Idem dicendum erit occurrente adoratione perpetua, ut dictum est tomo secundo n. 25. Si ex pervetusta consue­ tudine in commemoratione fidelium defunctorum missa coram ss. Sacramento exposito celebretur, missa diei celebranda est, et missa de Requiem in hoc altari omnino prohibetur (4). Alia officia, ut administratio sacræ communionis, concio, etc. in colore officii diei fieri debent. In ecclesiis cathedralibus juxta cæremoniale Ep. (5) ves­ peræ et matutinum defunctorum immediate post vesperas omnium sanctorum simul et junctim recitari possunt, etiam ante completorium (6); in aliis autem ecclesiis matutinum commemorationis defunctorum ipsa die festivitatis omnium sanctorum post completorium recitari nequit (7); sed reci­ tandum est inane die secunda Novembris, nisi, ut populus commodius et frequentius illi interesse possit, contraria jam faceret consuetudo (s). Quæ consuetudo in his locis commu(1) S. R. C 20 Sept. 1687, n. 3000 3149. (2) S. R. C. 26 Mart. 1859, n. 5278, 3. (3) S. R. G. 16 Sept. 1801, n. 4328-4177, et dec. gen. 27 Junii 1868, n. 5403. (4) S. R. C. 14 Junii 1873, n. 5551. (5) Lib. 2, c. 10, n. 1. (6) S. R C. 5 Jul. 1698, n. 3328-3477, 20. (7) S. R. C. 19 Jan. 1743, n. 3987 4136, 5. (8) S. R. C. 4 Sept. 1745, n. 4028-4177. (110] DE FESTIS MENSE NOVEMBRI. 159 niter existit. Quoad privatam autem officii defunctorum recitationem in die commemorationis defunctorum, vesperæ defunctorum recitandæ sunt post vesperas omnium sancto­ rum, et deinde recitatis completorio, matutino et laudibus diei sequentis, matutinum cum laudibus defunctorum pridie licite recitari potest (1). Quando officium defunctorum conjunctim cum officio diei recitatur, vesperæ defunctorum dicuntur post vesperas diei dicto Benedicamus domino, et omisso versu Fidelium anirnce; et similiter matutinum et laudes defunctorum post laudes diei, dicto Benedicamus, et omisso versu Fidelium (2). In commemoratione defunctorum licet longa conclusio in oratione officii dicatur, in absolutione tamen brevis tantum dicenda est, scilicet Qui vivis et regnas in sœcula, etc. (3). Not. nemini licere facere octavas pro defunctis, præsertim infra octavam omnium sanctorum, sine speciali induito Sedis Apostolicæ (4). Censet tamen Cavalieri (5) tantum prohiberi octavas, quarum ratione singulis diebus, etiam in duplicibus missa de’ Requiem cantaretur, vel quarum ratione officium diei currentis in cathedralibus et collegiatis omitteretur, ad cantandum officium defunctorum; non vero illas, quæ sine rubricarum læsione et absque officii diei præjudicio cele­ brantur. 1 IO. 3 Novemb. In his locis hac die communiter benedi­ citur panis in honorem s. Huberti : plures hujus benedictio­ nis formulæ exislunt; sed præfercnda et sola sumenda est illa quæ a competente auctoritate est approbata ut dicetur n. 293. Notandum hic est sequens decretum : « Si prima dies « post festum omnium sanctorum fuerit dominica, comme« moratio omnium fidelium defunctorum fit sequenti feria (1) '(2) (3) (4) (5) Dec. cit 4 Sept 1745. Rub. gen brev. lit. XXX. η. 3. S. R. G. 5 Jul. 1698, η. 3328-3477, 4. S. R. C. 13 Aug. 1667, n. 2270 2421, et S Oct. 1695, n. 3223-3372. Tom. Ill, dec. 87. 160 PARS 5. PROPRIUM SANCTORUM. (Hl] 2a juxta rubricas breviarii et missalis Romani; illa autem die, quæ est 3a Novembris, in archidiœcesi Mecbliniensi ritu duplici fit officium de s. Huberto, cujus festum in pluribus ecclesiis celebratur cum magno populi concursu, et non posset in sequentem diem transferri sine obloquio, aliisve incommodis. Quæritur ergo utrum liceat, casu occurrente, cantare in illis ecclesiis una H missam de festo s. Huberti, dummodo cantetur etiam altera missa de Requiem pro defunctis, ut præscribit rubrica pro ecclesiis cathedralibus et collegiatis. Et quatenus negative, supplicatur Sacr. Rit. Congregationi pro concessione hujus gratiae. Sacravero Congregatio... rescribendum censuit : Affirmative * (1). 111. Festum Patrocinii B. Μ. V. celebrandum in qui­ busdam locis aliqua dominica Novembris. In antiphona ad Magnificat in primis vesperis et in septimo responsorio dicendum est Tuum sanctum patrocinium (2). Si in domi­ nica assignata die octava vel festo digniori seu solemniori impediatur, sine speciali induito non transfertur, sed omit­ titur, nisi sit de præcepto (3). In archidiœcesi Mecbliniensi ex speciali induito transferri potest, ut tom. II, n. 287, notatum fuit. Si transferatur usque ad adventum, in missa et officio nihil immutandum est præter nonam antiphonam, cui subro­ gatur, Angelus Domini, et loco versus gradualis Post Par­ tum sumitur versus ex missa votiva B. Μ. V. tempore adven­ tus (4). In hoc festo pro pluribus locis concessæ sunt indulgentiæ plenariæ, ad quas lucrandas aliquando requiritur, ut missa solemnis celebretur de patrocinio B. Μ. V.; aliquando translato festo, transferuntur indulgentiæ (5); quandoque omisso officio, una missa solemnis de patrocinio concessa « r « r> r » n » » » « r « (1) 7 Sept. 1850, n. 5151, 2 in Mechlinien. (2) S. R. C. 25 Aug. ISIS, n. 4399-4549, VI. (3) S. R. C. 13 Sept 1692, n. 3146-3295, 2; Gardellini in dec. cit. 25 Aug. 1818. (4) Dec. cil. 25 Aug. 1818; 30 Julii 1871, η. 5488, III. (5) S. R. C. 11 Sept. 1790, η. 4293-4442, 5 et 6. - 161 DE DEDICATIONE ECCLESIÆ. (113] est (1). Unde forma concessionis indulgentiæ bene exami­ nanda est pro casu, quo festum omittendu H aut transferen- dum est. 112. 10 Novemb. S. Andrece Avellini. Ofllcium antea semiduplex, decreto generali ad ritum duplicis minoris pro Ecclesia universali elevatum (2). 17 Novemb. S. Gregorii Thaurnalurgi. Hujus officiu Π1 celebrandum est sub ritu semiduplicis, et Romæ tantum ex privilegio sub ritu duplicis minoris (3). Hoc etiam pro quibusdam aliis festis notandum est, ut ss. Vincentii et Anastasii mart., quæ Romæ ex privilegio sub ritu dup. cele­ brantur.* 1 DE CONSECRATIONE SEU DEDICATIONE ECCLESIÆ EJUSQUE ANNIVERSARIO. 113. Inter festa, quæ per annum celebrantur, tria spe­ cialem requirunt notitiam, scilicet festa dedicationis, patroni loci, et titularis ecclesiæ : de primo agetur hoc loco et de aliis num. 118 et seq. 1. Pridie dedicationis ecclesiæ reliquiæ sanctorum, altari consecrando includendae, vasculo inclusæ, in aliqua proxi­ miori ecclesia vel oratorio, vel sub tentorio parato et ornato inter luminaria exponuntur; et per totam noctem (4) coram eisdem celebrandae sunt vigiliæ et canendi nocturni, et malulinœ laudes in honorem sanctorum, quorum reli­ quiae recondendae sunt, juxta pontificalis rubricas. Pro his vigiliis, cantandum aut recitandum non est officium dedica­ tionis, quod tantum incipit consecratione peracta; sed matu­ tinum, laudes, hymni, cantica, et quæcumque alia coram reliquiis recitantur vel cantantur, de communi sanctorum, » (1) (2) (3) (4) S. R. C. 16 Jun. 1663, n. 2076-2223, 1. S. R. C. 21 Jan. 1864, n. 5330. S. R. C. 11 Mart. 1837, n. 4657-4806, 2. S. R. C. 7 Aug. 1875, n. 5621, III. Tom. III. ' ' 11 162 f I t > PARS 5. COMMUNE MISSALTS ET BREV. [113] quorum sunt reliquiae, recitanda vel cantanda sunt, cum simili oratione de communi sine expresso nomine (i). 2. Officium dedicationis inchoandum non est a primis vesperis pridie consecrationis, sed consecratione peracta et completa, ab illa hora, in qua consecrationis actio jam est perfecta (2) : ita ut vesperæ pridie consecrationis, matuti­ num, laudes et prima consecrationem præcedentes recilandæ sint vel de feria vel de sancto, prout in ordinario seu direc­ torio descriptum fuerit (3); et deinde omisso officio descripto in ordinario, officium dedicationis tantum inchoandum sit, peracta consecratione, ab hora minori tertia (4). Dies tamen octava dedicationis revoluta hebdomada celebratur ea die, qua dedicatio facta est. Officium illius diei, in qua ecclesia consecratur, hoc anno transferendum non est, quia factum est, licet non totaliter. 3. In die consecrationis ecclesiæ, ejusque die anniversario recitatur officium de dedicatione sub ritu duplici 1 cl. cum octava a clero illius ecclesiæ, ut dictum est tom. II, n. 220. Episcopus consecrans, etiamsi non sit ordinarius loci, io ipso die consecrationis idem officium ex congruentia recitare potest, sed non debet (5). Officium et missa semper de com­ muni dedicationis, et non de B. Μ. V. neque de alio festo dicenda sunt, licet ecclesia eumdem titulum habeat (6). Si dedicatio occurrat in die impedita, ejus officium nullum privilegium præ aliis festis habet, sed transferendum est juxta rubricas (7). In casu translationis officium inchoandum est a primis vesperis, quia Cit consecratione peracta. (1) S. R. C. 23 Maji 1835, n. 4593-4742, 2, et in not.; 14 Jun. 1845, η. 4863-5008. (2) S. R. C. 19 Jul. 1780, η. 4251-4400, 4, et 23 Maji 1835, η. 45934742, 1. (3) Dec. cit. 19 Jul. 1780, ad 5» (4) S. R. C. 7 Dec. 1844, n. 4833-4979. Vid. Gardellini in dec. cit. n. 4593-4742. (5) S. R. C. 7 Maji 1746, n. 4032-4181, 8. (6) S. R. C. 14 Nov. 1654, n. 1589-1736, et 24 Jan. 1660, n. 1886-2033, O) Vid. tom. II, n. 267, resp. 1 et 2; né 268, reg. 4, 5 et S; n. 278. -— [114] DE DEDICATIONE ECCLESLE. 1C7 4. Ex præscripto pontificalis Romani post factam conse­ crationem solemnis celebratur missa vel ab ipso Pontifice consecratore, vel ab alio sacerdote, prout in missali in ipsa die dedicationis, cum oratione Deus qui invisibiliter, et cum commemorationibus occurrentibus, quæ locum habent infestis 1 cl. sed sine commemoratione officii, de quo matu­ tinum est recitatum, quod eo ipso cessat et omittitur. Si consecratio fiat in diebus, in quibus officium dedicationis transferendum est, missa tamen solemnis de dedicatione, omissis omnibus commemorationibus (1), celebranda est, nisi occurrat in diebus per rubricas generales missalis tit. VI exceptis (2). In diebus exceptis dicenda est missa officii cur­ rentis cum commemoratione dedicationis sub una conclusione, ut dictum est tom I, n. 29, de votiva solemni (3). 5. Aliæ missæ a clero ecclesiæ consecrandæ in eadem, ecclesia ante peractam consecrationem celebrari nequeunt, quia ecclesia ante consecrationem omni suppellectili denu­ data, ejusque altaria spoliata esse debent : adeoque ubi nulla alia est ecclesia vel capella idonea, sacerdotes celebrare debent post peractam consecrationem; sin minus ea die absti­ nere (4) : missam autem celebrare non (enentur, nec populus eamdem audire, si sit dies ferialis (5). Si sacerdotes ante peractam consecrationem celebrent, missam conformem offi­ cio, de quo matutinum recitarunt, celebrant; si autem com­ pleta consecratione celebrent, missam de dedicatione dicere tenentur, ut patet ex dictis ad 2. 114. Anniversarium dedicationis celebrandum est ea die, qua consecratio fuit peracta, non quidem feria secunda aut tertia, sed in die mensis (6), nisi diebus impeditis occur(1) S. R. C. 23 Feb. 1884, n. 5907, 3. Vid. Ephemerid. Liturg. I, fol. 221 et 596 et seq. (2) Cavalieri tom. I, dec. 1, n. 58 et seq. (3) Merati tom. II, sect. 8, c. 5, n. 18; S. R. C. 23 Feb. 1884, n. 5907, 3. (4) S. R. G. 19 Jul. 1780, n. 4251-4400, 6. (5) Idem dec. ad 3. (6) S. R. C. 16 Oct. 1604, α. 108-254; 9 Dec. 1634, η. 865-1012; 13 Mart. 1649, η. 1458-1605; 3 Mart. 1674, η. 2523-2575; 12 Sept. 1840, η. 4751-4898, 1. 164 PARS 5. COMMUNE MISSALIS ET BREV. (IU) rat, in quibus ad primam diem non impeditam transferendum est. Quamvis autem in diebus impeditis non occurrat, ob occursum tamen festi solemnis, octavæ paschæ et pentecos­ tes, ob tempus adventus et quadragesimae, ob votum populi aliasque rationabiles causas consecrator in actu consecratio­ nis alium diem ad celebrandum anniversarium dedicationis decernere potest (1). Id tamen tantum potest in actu conse­ crationis, seu infra consecrationem, ab incepto officio con­ secrationis ante ejusdem finem, seu finita missa, licet per alium celebrata, quando populum solem niter benedicit, indul­ gentiam publicat, et diem anniversarium assignat (2). Extra actum autem consecrationis alium diem assignare nequit, inconsulta Sede Apostolica (3). Quando tamen constat eccle­ siam esbe consecratam, sed dies consecrationis ignoratur, dubium est, an ordinarius suo arbitrio certam diem assignare possit : nam licet id in variis decretis innuatur (4); in decreto tamen 13 Aug. 1667 (5) expresse declaratur id spectare ad S. R. G. (6). In toto territorio reipublicæ Gallicanæ ex induito pro reductione festorum 9 Ap. 1802, et declaratione Emi Gard. Legati 21 Jun. 1801, anniversarium omnium ecclesiarum consecratarum celebrandum est in dominica, quæ diem octavam omnium sanctorum subsequitur : ita ut præterea nullum aliud anniversarium dedicationis sive cathedralis, sive alicujus ecclesiæ particularis celebrari possit, eo quod cujusvis particularis ecclesiæ dedicatio intelligatur com­ prehensa et celebrata in festo anniversarii consecrationis omnium ecclesiarum (7). Hæc dispositio comprehendit etiam (1) S. R. G. 19 Sept. 1665, n. 2196-2343, 3. t2) S. R. C. 24 Maji 1841, n. 4829-4976 Vid. Merati tom. II, sect. 8, c. 5, n. 8; Gavalieri tom. I, dec. 1, n. 18, item dec. 2; Guyetus lib. 2, c. 1, q. 2 et 3. (3) S. R. C. 19 Nov. 1667, n. 2276-2427; 21 Jan. 1679, n. 2724-2873, 2; C Sept. 1834, n 45864735, 1. (4) Præseriim 3 Mart. 1674, η. 2523-2675. (5) N. 226S-2419, 7. (6) Vid. Gavalieri tom. I, dec. 5, n. 8 et seq, (7) S. R. C. 31 Mari. 1821, n. 4431-4581,5; 16 Ap. 1842, n. 4795-4941,4. >—· -— [116] DE DEDICATIONE ECCLESIÆ. 165 ecclesias, quæ postea consecrantur; verba enim indulti et declarationis Cardinalis Legati generalia sunt (1). Hoc autem notandum est, anniversarium dedicationis non celebrari eodern anno, quo consecratio peracta est, sed anno sequente. 115. Ut anniversarium dedicationis celebrari possit et debeat, non sufficit, ut ecclesia sit benedicta, sed requiritur ut sit consecrata (2). Quamdiu autem existit, anniversariu II dedicationis ejus celebrandum est, etiamsi polluta fuerit (3). Attamen anniversarium dedicationis celebrari non potest, si sit dubium, ecclesiam esse consecratam (4); neque etiam de ecclesia destructa et profanata, seu loci sacri qualitate perpetuo amissa (5). Si ecclesia successive et per partes reparetur, consecra­ tionem non amittit, ejusque dedicationis anniversarium cele­ brandum est (6). Quinimo ecclesia vendita, usibus humanis destinata, conversa in stabulum aut horreum licet per plures annos, non videtur execrata sed profanata, neque igitur iterum est consecranda sed reconcilianda, ejusque præcedentis dedicationis anniversarium est recolendum. De dedicatione capellarum, et oratoriorum consecratorum idem dicendum est sicut de titulari, de quo agetur num. 125. 11<>. Notandum circa officium dedicationis : in primo nocturno diei octavæ dedicationis semper repetendæ sunt lectiones, quæ jam in primo nocturno diei dedicationis lectæ fuerunt (7); et similiter repetendæ lectiones tertii nocturni, (1) S. R. C. 31 Aug 1872, n. 5516. Vid. tom. II. n. 220 et 226 (2) S. R. C. 21 Mart. 1795, n. 43114463, 1; Cavalieri tom. I. dec. 5, n. 3 et seq. (3j S R. C. 8 Ap 1713. n. 3704-3853, 1. (i) S. R. C. 18 Aug. 1629, n. 679-826, 1, et 7 Ap 1832, n. 45394688. Quoad dubium tamen casum vid dec. 22 Ap. 1780, n 4247-4396; 15 Maji 1819, n 4409-4559, et ibidem not. Gardellini; Cavalieri tom. I, dec. 4; Guyelus lib. I, c. 3, q. 6. (5) S. R. C. 2 Jun. 1685, n. 2940 3089, 1; 15 Sept. 1815, n. 4366-1516, I; 30 Sepi. 1817, n. 4392-4542, 6. Vid. etiam dec. 8 Ap. 1713, n. 3701-3853, 1; Gardellini in dec. 4437-4587, 1. (6) S. R. G. 19 Sept. 1859; n. 5293; 16 Jan. 1886, n 5959. (7) S. R. G. 5 Maji 1736, n. 38944014, alia dubia ad 6, et 2 Sept. 1741, n. 3970, 4119, 12. 16G PARS 5. COMMUNE MISSALIS ET BREV. [I h) quæ in die dedicationis ponuntur : si vero aliquæ lectiones liomiliæ ob occurrentia festa non sint lectæ, tunc in die octava legi possunt illæ lectiones liomiliæ, quæ primum post diem festi dedicationis infra octavam impeditæ et omissæ fuerunt (1). Quando plura anniversaria dedicationis occurrunt aut concurrunt, tunc ad varietatem in orationibus inducen­ dam, pro commemoratione sumitur oratio Deus qui invù sibililer, quæ alias in ipsa die dedicationis dicitur : et si secunda commemoratio fieri debeat, adhiberi potest oratio, quæ in missali pro die dedicationis altaris ponitur, in secreta et postcommunione mutando altare in templum (2). 117. Notandum : 1° jejunium pridie consecrationis ecclesiæ a pontificali Romano præscriptum esse strictæ obligationis pro episcopo consecrante, et pro iis tantum, qui ecclesiam sibi consecrari petunt (3). 2° S. R. Congregationem sæpius dispensasse pro ecclesiæ consecratione, etsi undique circumiri nequeat (4). 3° Duodecim cruces, quæ in dedicatione ecclesiæ super parietes pinguntur, vel inciduntur « omnino ” perpetuis futuris temporibus remanere debere ·» in testimo­ nium consecrationis ecclesiæ (5); et si destructæ fuerint, easdem iterum depingendas esse, omissa unctionis cæremonia (6). 4° Non licere « partem adhibere, quæ jacet subter *» pavimentum ecclesiæ præsertim consecratæ, ut cellarium w et aliud hujusmodi, ad relinendum ibi vina et alias res * mere profanas, quamvis aditus ad prædicta loca sit extra * corpus sacri ædifîcii » (7). (1) S. R C. 27 Aug. 1836, n. 4638-4787, 5. Vid. tom II, n. 347. S. R. G. in Cuneen. 2 Jun. 1883, n. 5874 ad XIV. (2) Cavalieri tom. I, dec. 19, η. 8 et seq. (3 S. R. C. 29 Jul. 1780, n. 4251-4400, 1, et 12 Sept. 1840, n. 4761-4908. (4) Vid. n 299. (5) S. R C. 18 Feb. 1696, n. 3233-3382. (6) S. R C. 31 Aug. 1867, n. 5381, 5. (7) S. R. C. ibid, ad 6. J67 (120J DE TITULARI SEU PATRONO LOCI ET ECCLESIÆ. IIS. Patronus dicitur cum relatione ad superiorem, et proprie est persona creata, scilicet angelus vel sanctus; titu­ lus autem generaliter significat quamcumque personam divi­ nam aut creatam et quodcumque mysterium. Unde omnis patronus quidem titulus, non autem omnis titulus patronus dici potest. Patronus tamen et titulus sæpe confunduntur, licet tamen, ut patet, aliquando differant. Loquendo de eccle­ siis, nomen tituli seu titularis sæpe adhibetur, quia ecclesia suum nomen seu titulum ab eo communiter derivat : et loquendo de locis nomen patroni usitatius est, licet tamen dentur loca, quæ mysterio dedicata inveniuntur, quo casu nomen tituli solum adhiberi potest. 119. Patronus seu titulus datur et per se debetur eccle­ siæ, regno, provinciæ (seu statui, ducatui, aut patriæ, quo­ cumque nomine (1) vocetur), civitati, oppido, pago (2), et dioecesi. Dicitur per se, quia, quamvis patronus iisdem per se conveniat, dantur tamen loca, quæ patronum non habent. Ordini autem, congregationi religiosæ, et monasterio patro­ nus per se non debetur, sed tantum datur ex congruentia et privilegio (3) : ita ut. si ordo, provincia religiosa, vel monas­ terium aliquem sanctum in patronum, vel mysterium in titulum assumant; sine speciali tamen induito oilicium de eo celebrari nequeat, vel non altiori ritu quam in kalendario notatur (4). 120. Patronus seu titulus ecclesiæ in benedictione pri­ marii lapidis pro ecclesia ædificanda eligitur ex privato etiam fundatorum vel aliorum, ad quos spectat, beneplacito; de facto autem in ipsa benedictione seu consecratione ecclesiæ constituitur : ita ut festum sancti vel mysterii, in cujus honorem ecclesia benedicitur aut consecratur, eo ipso sit (1) S. R. C. 22 Mart. 1817, n. 4382-4532. (2) Constitutio Urbani VIII, 1642, n. 1264-1411. (3) S. R. C. 16 Mart. 1658, n. 1723-1870, et 31 Mart. 1821, n. 4431-1581 2, in not. (4) S. R. C. 22 Nov. 1710, n. 3684-3833, 2. 168 t ! PARS 5. COMMUNE MISSALIS ET BREV (V2OJ celebrandum tanquam de patrono seu titulo, et omnia illi conveniant, quæ rubricæ patrono et titulo concedunt. Quoad patronos locorum eligendos S. R. Congregatio, annuente SSmo Doin. Urbano VIII, 23 Mart. 1630(1) hunc ordinem servari mandavit, ita ut electio aliter facta nulla sit ipso jure (2), scilicet : * Quod de patrono civitatis electio « fieri debeat a populo mediante consilio generali illius « civitatis vel loci, non autem ab officialibus solum, et quod n accedere debeat consensus expressus Episcopi, et cler1 w illius civitatis : idemque servari debeat in patrono regni, 1 « qui pariter eligi debeat a populo singularum civitatum » provinciæ, non autem a repraesentantibus regnum, nisi ad « hoc habeant speciale mandatum, et pariter cum consensu « Episcopi, et cleri dictarum civitatum. — Quod causæelec· » tionis novorum patronorum debeant in S. R. Congrega» tione deduci, ac examinari : ac demum causa cognila ab « eadem Congregatione approbari, et confirmari » (3). Unde ' post hoc decretum 23 Mart. 1630, patroni locorum aliter eligi et constitui nequeunt sine speciali induito Sedis Aposto· licæ. Olim autem ante hoc decretum ille ordo non require­ batur : ita ut plures tanquam patroni, et quidem legitime et de præcepto ex perpetuo usu et traditione a majoribus accepta colantur (4), sive hi patroni aliqua electione, sive alicujus arbitrio, aut tacito consensu constituti fuerint. Tales merito praesumuntur locorum patroni, qui, licet de illorum electione non constet, semper tamen seu ab immemorabili tempore tanquam tales habiti sunt (5). Notandum, eadem quoad electionem patronorum minus principalium servanda esse (6).12*456 (1) N. 705 852. (2) 21 Aug. 1640, n. 1108-1255, et Gavaotus tom. IT, sect. 3, c. 12, n. 2. (3 Quod decretum confirmatum est per aliud 13 Jan. 1631, n. 745-892, quod ponitur initio breviarii. Vid. dec. 12 Aug. 1854, η. 5207; Cavalieri tom. I, dec. 30, n. 45 et seq. (4) S. R. C. 6 Ap. 1658, n. 1734-1881. (5) Vid. Cavalieri tom. I, dec. 31. (6) Gavantus sect 3, c. 12, n. 2; Guyetus lib. 2, c. 11, q. 1; Cavalieri tom. 1, dec. 30, n. 2. [122] DE TITULARI SEU PATRONO. 1βί> Cognoscitur ergo titulus ecclesiæ ex facia ejus benedictione vel consecratione; et patronus loci ex legitima facta electione vel ex cultu immemorabili ante decretum 23 Mart. 1630. i 21. Festum patroni et tituli celebrandum est in die propria, scilicet si sit mysterium, in die, qua ab Ecclesia recolitur, et si sit sanctus, in die, qua per decretum Apostolicum seu S. R. Congregationis assignatur, si ita non assignetur, in die. qua in martyrologio Romano notatur (1); si bis in martyrologio notetur, in die obitus (2). Si dies obi­ tus seu natalis ex legitimo usu propriorum locorum alius sit ab eo, qui in martyrologio designatur; potius standum est propriis cujusque loci usibus, quam temere quidquam inno­ vandum, quia probabile est, indigenas in computando sanc­ torum suorum natali minus potuisse errare, quam longe positos (3). Si titularis sit ss. Salvator, festum titularis est transfiguratio Domini, adeoque 6 Augusti celebrandum (4), nisi alia sit legitima loci consuetudo (5). Si B. Μ. V. in pa­ tronam eligatur absque assignatione ejusdem festivitatis, vel absque adjuncta denominatione alicujus mysterii, de quo festum speciale celebratur; ejus festum in die assumptionis ejusdem B. Μ. V. celebrari potest et debet (6). Quo ritu et a quibus festum patroni et tituli sit celebran­ dum, vid. tom. II, n. 218 et 220. 122. Plures ejusdem loci et ecclesiæ patroni seu tituli esse possunt : regulariter tamen loquendo, unus tantum prin­ cipalis censetur, cui ritus 1 classis cum octava competit; et reliqui sunt minus principales, de quibus oflicium tantum (1) S. R. C. 8 Aug. 1643, n. 1323-1470, 2. (2) S. R. C. 3 Jun. 1662, n. 2023-2170; 19 Jan. 1743, n. 3987-4136. 6; 21 Jul. 1855, n. 5215, 2. (3) Vid. Guyetus lib. 2, c. 2, q. 2, 4 et 11; Cavalieri tom. I, dec. 45» n. 15-21, dec. 97 et 100. (4) S. R. C. 29 Nov. 1755, n. 4110-4259, 4, et 23 Maji 1835, n. 45894738, 2. (5) S. R. G. 17 Sept. 1803, n. 4339-4488; 14 Junii 1873, n. 5552. (6) S. R. C. 2 Maji 1654, n. 1556-1703; 14 Maji 1707, n. 3623-3772; 10 Mart. 1787, n. 4278-4427, 1. 170 PARS 5. COMMUNE MISSALIS ET BREV. (|23) sub ritu duplici minori aut majori sine octava celebratur, ut dictum est tom. II, n. 223 (1). Fieri tamen potest, ut plures sint patroni seu tituli æque principales, qui eodem ritu 1 classis cum octava celebrantur (2) : scilicet : 1° plures esse possunt per modum unius, ut si ecclesia dedicata sit ss. apostolis Petro et Paulo, ss. Gervasio et Protasio, etc. 2° Si ecclesia principaliter dedicata sit in honorem plurium sanctorum, ut patet ex decreto sequente : “ An in ecclesia » ordinis benedicta sub titulo ss. conceptionis Deiparæ, et « s. Paschalis, etiam officium s. Paschalis titularis recitari « debeat sub ritu duplicis 1 classis cum octava? S. R. C. » respondendum censuit : Affirmative « (3). 3° Tales esse possunt ex speciali induito ♦ Apostolico (4). 4° Ex consuetudine, de qua vid. supra n. 120 et tom. II, n. 210 et seq. Hujusmodi tamen patroni principales locorum, qui ex in­ duito Apostolico aut ex consuetudine celebrantur, non omnes cum festo in populo colendi sunt, sed unus tantum, qui cen­ setur principalior (5). 5° Plures esse possunt patroni loci, unus universalis totius regni aut provinciae, et alter parti­ cularis civitatis, oppidi aut pagi (6); et tunc uterque eodem ritu celebrandus est (7). 123. Patronus loci et titularis ecclesiæ, legitime electi et constituti, sine induito et facultate apostolica neque im­ mutari (8) neque extingui possunt, nisi forte consuetudine (1) S. R. C. 2 Jun. 1685, n. 2940-3089, 4. (2) S. R. G. 16 Ap. 1853, n. 5183, II, 5; 29 Nov. 1856, n. 5230, 4; 14 Ap. 1877, n. 5687,111. (3) 23 Feb. 1839, n 4703-1849, 2; 17 Dec 1875, n. 5647. (4) S R. C. 20 Ap. 1822, n. 4437-4587, 1, 2, 3 et 4; 11 Mart. 1843, n. 4808-4954. (5) Dec. Urbani VIII, 1642, n. 1264-1111. (6) Dec cit. Urbani VIII. (7) Vid. Gardellini in dec. 4437-4587, 1-, item 4586-4735, 2; Guyelus lib. 1, c. 4, q. 3; Cavalieri tom. I. dec. 27, n. 16 et seq et dec. 36, n. 7 et seq. (8) S. R. C. 6 Ap. 1658, n. 1734-1881; 11 Mari. 1843, n. 4808-4954; Gardellini in dec. 4437-4587, in not. ad 1 ; in dec. 4586-4735, in not. ad 2; in dec. n. 4650-4799; Guyetus lib. 1, c. 4, q. 4. [I23J DE TITULARI SEU PATRONO. 171 contraria cessaverint (1). Unde : 1° si ecclesia polluatur, licet exercitium cultus impediatur, et ecclesia sit reconcilianda; manet tamen idem ecclesiæ titulus, et de eo officium sub ritu duplici 1 classis cum octava fieri debet (2). Si autem ecclesia totaliter destruatur, aut in perpetuum profanetur, loci sacri qualitate amissa, ita ut de novo sit benedicenda aut consecranda; perit etiam titulus, et de eo nihil amplius fieri debet, quamdiu ecclesia destructa aut profanata est (3). Maxime quidem æquum est. ut sub eodem titulo restituatur; et tunc ecclesia iterum benedicta aut consecrata, titulus reviviscit; si autem sub alio titulo erigatur, tunc priori amisso, de posteriori tantum fieri debet (4). 2° Si priori patrono aut titulo alius adjungatur, non cessat neque perit jus prioris, licet posterior novam ecclesiæ tribuat denomina­ tionem, tantaque solemnitate extrinseca celebretur, ut prioris quasi videatur obliterata memoria : unde posterior patronus aut titulus, dummodo cætera concurrant, tantum celebrari potest ut secundarius, nisi auctoritate apostolica ut principalis addatur (5). Not. Supra dictum est, patronum et titularem immutari non posse sine induito et facultate apostolica : ex induito enim et facultate apostolica patroni et titulares quandoque suppressi et mutati fuerunt, uti factum fuit per novam cir­ cumscriptionem diœcesium et parochiarum in toto territorio reipublicæ Gallicanæ per bullam pi. me. Pii VII 29 Nov. 1801 Qui Christi Domini vices, et decretum Cardinalis a Latere 9 Ap. 1802 (6). Ibi enim a Summo Pontifice generalis con­ cessa est facultas ecclesiarum titulos extinguendi, et novos titulos assignandi ecclesiis, quæ in cathédrales et parochiales erant erigendæ : ita ut, si in erectione ecclesiæ cathedralis, (1) Conferentiæ eccl. dicec. Mechlinien. 1873, fol. 54. (2) S. R. C. 8 Ap. 1713, n. 3704-3853, 1. (3) S. R. C. 21 Jul. 1855, n. 5214. (4) S. R. C. 2 Maji 1626, n. 481-628; 29 Mart. 1760, n. 4135-4284; 23 Maji 1846, n. 4896-5042, 4. (5) S. R. C. 20 Ap. 1822, n. 4437-4587, 1, 2, 3, 4 el in not. (6) Vid. lilt. past. diœc. Meehl, tom. I, fol. 16, 38 et 68. 172 PARS 5. COMMUNE MISSA LIS ET BREV. parocbialis seu succursalis alius titulus assignatus fuerit, prior titulus sit suppressus etextinctus, et de eo nihil amplius fieri debeat; novus autem titulus sub ritu titularibus compe­ tente celebrandus sit (1). Hic tamen notandum est, si titularis ecclesiæ esset etiam loci patronus, tunc si in erectione eccle­ siæ alius titulus assignatus sit, et proinde prior titulus qua talis extinctus sit; manere tamen patronum loci, cujus sup­ primendi facultas in citata bulla Pii VII et decreto Cardinalis Legati concessa non fuit. Qui tituli singulis ecclesiis archidiœcesis Mechliniensis assignati fuerint, videri potest in col­ lectione epistolarum pastoralium dicec. Mechl. tom. I, fol.71. Quid fieri oporteat in casu accessionis et separationis loco­ rum, a variis circumstantiis dependet. Videri possunt decreta apud Gardell. n. 4455-4605, 4461-4611, 5304, 5608. 124. Not. “ quod eligi possint in patronos ii solum, qui « ab Ecclesia universali titulo sanctorum coluntur, non » autem beatificati dumtaxat» (2). Ita S. R. Congregatio(3) I declaravit, * non licere... Pontificio induito nequaquam mu» nitis, assumere in titularem ecclesiæ beatam..., titulum « sic assumptum debere supprimi, et alium pro eo de sancio » jam canonizato substitui. » Item decrevit, patronum seu titularem ritu 1 classis cum octava coli non posse, si ejus nomen in calendario aut martyrologio Romano non inveniatur, licet in aliquo pago cultu religioso colatur, et ex consuetudine immemorabili alicujus ecclesiæ sit titularis (4). I Hoc tamen tantum intelligendum est de electione in posterum facienda, non autem de illa, quæ ante decretum Urbani VIII | facta fuit (5). De beato Rocho vid. n. 101. 125. Patroni seu titulares cappellarum et oratoriorum, • I (1) S. R. C. 11 Mart. 1843, n. 4808 4954. (2) Dec. Urbani VIII, 23 Mart. 1630, n. 705-852; dec. Alexandri VII, 27 Sepi. 1659, n. 1855-2002; S. R. C. 1 Sept. 1804, n. 4345-4495, 6; 11 Ap. 1S40, n. 4744-4890. (3) 23 Jan. 1740, n. 3952-4101. (4) S. R. C. 1 Sept. 1804. n. 4345-4495, G. (5) Vid. Cavalieri tom. I, dec. 23, n. 42 et seq. item dec. 30, n. 1, usque ad 44. I I I I I —- r|2g] DE COMMUNI SANCTORUM. 173 sive sint privata aut publica, sive benedicta aut etiam con­ secrata, sive clerus sit adscriptus sive non, ritu patronis competente colendi non sunt, ut dictum est tom. II, n. 219, sed illo tantum ritu, qui in kalendario seu directorio assig­ natur; in publico tamen oratorio consecrato vel saltem bene­ dicto missa in festo titularis de eodem cantari potest sub ritu dup. i classis cum Gloria, Credo et commemorationibus occurrentibus, quæ in festis 1 classis admittuntur, omnibus diebus non tantum, quibus permitteretur officium, si fieri deberet, sed etiam quibus missam de titulari juxta tit. VI, rub. gen. missalis cantare licet, ut tom. II, n. 219, dictum est. De titulari altaris vel capellæ in ecclesia existentis offi­ cium fieri nequit, nisi sub ritu in kalendario descripto (1). Si in kalendario non notetur, de eodem neque missa recitari potest, nisi in ejus die missa votiva permittatur : quo casu, suppositis aliis requisitis, de eodem missa votiva privata celebrari potest cum tribus orationibus et cum Gloria prop­ ter diem festivum, sed sine Credo, nisi missa solemnis can­ tetur cum extraordinario populi concursu, in quo casu missa cum unica oratione, Gloria et Credo tanquam votiva solemnis cantari potest (2). DE COMMUNI SANCTORUM. 126. In communi sanctorum non licet pro libitu lectiones aut missam sumere de primo vel secundo loco, prout quis maluerit; sed recitandæ sunt lectiones et missa, quæ in bre­ viario et missali assignantur, ita ut nemini liberum sit alia assumere (3). Ita in festis ss. martyrum, pro quibus missale assignat missam In virtute cum alio evangelio, v. g. in festo s. Wenceslai 28 Septembris, in cujus festo missale assignat missam In virtute cum evangelio S? quis vult, dici non (1) S. R. C. 28 Aug. 1628, n. 622-769; 14 Aug. 1858, n. 5268. (2) S. R. C. 1 Ap. 1662, n. 2011-2158. Vid. tom. I, n. 69; Merati tom. I, tit. 1, in fine, et tom. II, sect. 3, c. 12, n. 5. (3) S. R. C. 11 Sept. 1841, n. 4784-4930, 1. 174 PARS 5. COMMUNE MISSALIS ET BREV. potest evangelium Nolile arbitrari ex inissa In virtute, nec consequenter in officio legi aliqua homilia octavarii Romani in evangelium Nolite arbitrari, puta homilia s. Hieronymi, quæ incipit Supra dixerat ; sed missa In virtute dicenda esi evangelio Si quis vult, prout in missali assignatur (1), Item dum missale pro nec virgine nec martyre assignat mis­ sam Cognovi, nihil indicando de epistola, dicenda est epistola Mulierem fortem, non autem pro libitu Viduas honora, nisi aliter ex concessione constet (2). Missale in communi unius martyris tempore paschali et extra tempus paschale quidem permittere videtur, ut epistola et evangelium, quæ in una missa de eodem communi ponuntur, in aliis missis de eodem communi dici possint; sed id, ut ex decretis citatis patet, intelligendum est de solis casibus, pro quibus missa cum alia epistola vel evangelio in missali assignatur, vel in quibus votiva legitur de sancto, pro quo missa in missali non assignatur, in cujus honorem missam de communi primo vel secundo loco positam legere licet, prout placuerit, et devotio suggesserit, vel etiam missam cum epistola et evangelio ex alia missa de eodem communi juxta rubricas citatas. Quæ hic dicenda essent de lectionibus in communi 1 et 2 loco positis, vide tom. II, n. 246, 343 et 344. In communi sanctorum plura dicuntur in plurali de uno, ut in communi apostolorum et in communi martyrum tem­ pore paschali, et etiam quædam in singulari de pluribus, ut in communi apostolorum et virginum, dum de pluribus fit oillcium ; quæ tamen in plurali numero posita veridcantur eo sensu, quatenus o H cium sanctorum ad ipsum Deum ulti­ mate dirigitur, et Deus in sanctis suis laudatur; ita ut, dum festa sanctorum celebrantur, totus sanctorum coetus consi­ deretur, et unius festum celebrando, alii non excludantur : et contra in singulari posita pluribus etiam conveniunt, quatenus de unoquoque seorsum dicta enuntiantur. Sic dum de pluribus confessoribus officium fieri debet, fit ut de uno, (1) Dec. cit. ad III. (2) Idem dec. ad V. [127] DE OFFICIO DEFUNCTORUM. 175 et datur tantum facultas orationem et sermonem secundi nocturni dicendi in plurali, excepto sermone s. Gregorii Deridetur justi simplicitas, qui proprie non est sermo de sancto, sed expositio libri Job (1). In communi confessoris non pontificis legendum est in capitulo Nec speravit in pecunia et thesauris, non autem In pecuniœ thesauris : item in communi virginum in tertia antiphona primi nocturni Revertere Sunamilis, non autem Svlamilis (2). In communi virginum in missa Vultum tuum post sep­ tuagesimam, dicto versu post graduale, non est iterum repe­ tendum Audi filia, et vide, et inclina aurem tuam, ne bis dicatur; sed prosequendum est Quia concupivit etc. (3), seu integer versus post graduale Audi filia etc. cum Alleluja et versu sequenti est omittendus, et deinde tractus incipiendus est a verbis Audi filia (4). DE OFFICIO DEFUNCTORUM. * 127. In officio defunctorum rubricæ servandae sunt, non tantum ubi in choro cantatur prima cujusque mensis die non impedita, et unaquaque feria secunda adventus et quadra­ gesimae, sed etiam dum recitatur in die depositionis, diebus tertio, septimo, trigesimo et anniversario, atque aliis diebus pro temporis opportunitate (5). Publicum enim officium fit et valet in nomine Ecclesiæ; ut autem ab Ecclesia acceptetur, ejusque nomine fiat, dicendum est, illud esse faciendum, prout ab Ecclesia præscribitur vel saltem permittitur. 2. Officium defunctorum publice cantari seu recitari potest : (1) Cavalieri toni. II ; sect. 8, c. 3, n. 5. (2) S. R. C. 11 Sept. 1841, n. 4784-4930, IX, et X. (3) S. R. C. 7 Sept. 1816, n. 4376-4526, 24. (4) S. R. C. 11 Sept. 1841, n. 4790-4936. (5) S. R. C. 11 Nov. 1641, u. 1204-1351; 9 Jul. 1678, n. 2715-2864, 5; 24 Nov. 1703, u. 3520-3669. 176 PARS o. COMMUNE MISSALIS ET BREV. [12η 1° pro generali defunctorum suffragio extra tempus paschale prima cujusque mensis die, et feriis secundis adventus et quadragesimae extra majorem hebdomadam, non occurrente festo novem lectionum (1). 2° In aliis casibus absque dubio cantari potest omnibus diebus, quibus missa de Requiem permittitur in casibus, propter quos recitatur aut cantatur. 3° In die obitus seu depositionis omni die cantari potest, licet missa exequialis ob occurrens festum differatur, excepto triduo sacro majoris hebdomadae, in quo preces et oillcium tantum privatim recitari permittuntur (2). In festis tamen solemnioribus hujusmodi officium laudabiliter differtur ad vesperam post expletum diei officium. 4° In diebus tertio septi II o, trigesimo et anniversario, sicut missa die impedita differri debet, sic oillcium etiam differendum est (3). 5° In aliis casibus, in quibus ollicium defunctorum sive ex funda­ tione sive ex sola pietate cantandum occurrit, cantari potest etiam in diebus, quibus missa de Requiem non permitti­ tur (4), ut in duplici minori et majori (5), exceptis tamen festis 1 et 2 classis et triduo majoris hebdomadæ (6), domi­ nicis, octavis privilegialis, vigiliis nativitatis Domini et pentecostes, atque tota hebdomada majori (7). Not. 1° non convenire, ut oillcium defunctorum cantetur coram ss. Sa­ cramento exposito (8); 2° licet officium defuntorum, qui­ busdam diebus non sit cantandum, nihil tamen impedire, ut iisdem diebus circa vesperam cantetur pro anniversario alioque officio die sequente celebrando, sicut in festo omnium sanctorum pro commemoratione fideliu H defunctoru II die sequente facienda cantari solet. (1) Rub. brev. ante off. def. et S. R. G. 11 Maji 1765, n. 4178-1327. (2) S. R. C. 11 Aug. 1736, n. 3901-4051. (3) S. R G. 23 Maji 1603. n. 51-197, 5. et 16 Dec. 1828, n. 4496-4645,7. (4) S. R. C. 9 Mart. 1597, n. 112; 22 Aug. 1682, u. 2846-2995, 2; 7 Sept. 1850, n. 5146, 6. (5) S. R. C. 23 Maji 1846, n. 4904-5050, 15. (6) S R. C. 22 Jan. 1689, n. 3031-3180; Gavantus sect. 9, c. 2, n, 20, Merati ibidem n. 8. (7) Cavalieri tom. Ill, dec. 13 et 242. (8) Vid. dec. S. R. C. 27 Mart. 1779, n. 4243-4392, Vid. tom. II, n. 25. 027) DE OFFICIO DEFUNCTORUM. 177 3. Vesperæ defunctorum pridie recitandæ sunt, quia sunt primæ vesperæ. Id certo fieri debet, quandocumque vi ru­ bricarum recitantur, ut secunda Novembris, prima cujusque mensis die, et feriis secundis quadragesimæ et adventus (1). Similiter in die depositionis, anniversario aliisque diebus, si vesperæ dicantur, pridie recitandæ vel cantandæ sunt, et mane simul cum matutino dici nequeunt, sed omittendæ sunl, si pridie dici non potuerint (2). Ita rituale Romanum de exequiis præscribit oillcium defunctorum ab invitatorio in exequiis mane celebratis esse incipiendum. Cavalieri tamen (3), tum quia in die depositionis etiam nocturna, licet extra debitum tempus, dicenda præscribuntur, tum quia cæremoniale Ep. (4) apud cadaver Episcopi vesperas nocturnis præmittendas esse mandat, credit, quod in die depositionis hac in re potius ratio suffragii quam officii considerari queat; ac consequenter quod, qui in precibus abundare intendit, liberum illi sit, vesperas nocturnis praemittere, non autem postponere, ne defuncti secundas vesperas habere videantur, quibus mysticis de causis expoliati manent. 4. Pro matutino defunctorum, si unum tantum nocturnum recitetur, illud nocturnum, quod in breviario pro hac feria assignatur, dicendum est, excepta die depositionis corpore præsente, in quo casu primum semper nocturnum cum invi­ tatorio recitandum est (5). 5. Invitatorium dicitur in die commemorationis fidelium defunctorum, in die depositionis, diebus tertio, septimo, tri­ gesimo et anniversario, ac regulariter quando tria nocturna dicuntur (6). Si autem tria nocturna non dicantur, invitatoriu u (1) Rubricæ posilæ 2 Novembria et ante ofiicium def.; dec. 28 Maji 1603, n. 51-197, 4; Gavantus tom. II, sect. 9, c. 2, n. 15. (2) Gavantus loco cit. u. 6; Barulïaldns tit. 37, η. 6, 15 et 16; Lohner de boris cap. p. 4, § 8, n. 4. (3) Tom. Ill, dec. 172, a. 1; Martinucci lib. 4, cap. IX, n. 2. (4) Lib. 2, c. 38. (5) Rituale Rom. de exequiis in fine. (6) S. R. G. 9 Maji 1739, n. 3936-4085, 2. Tom. III. 12 178 PARS 5. COMMUNE MISSALIS ET BREV. [127) semper omittitur (1), excepta die depositionis corpore præsente, in qua, ut supra dictum est, primum semper noctur­ Π num cum invitatorio dicitur (2). 6. Antiphonæ duplicantur in commemoratione fidelium de­ functorum, in die depositionis etiam absente corpore, in diebus tertio, septimo, trigesimo, et anniversario, etiamsi unum tantum nocturnum dicatur; aliis autem diebus nunquam du­ plicantur, licet duo aut tria nocturna recitentur : prout rituale Romanum ante officium defunctorum sine distinctione unius aut plurium nocturnorum præscribit (3). 7. Psalmi Lauda anima in vesperis et De profundis h laudibus, non dicuntur in commemoratione fidelium de­ functorum, neque in die obitus seu depositionis corpore præsente, etiamsi unum tantum nocturnum dicatur (4); aliis autem diebus, etiam in diebus tertio, septimo, trigesimo II II et anniversario semper dicendi sunt, sive unum sive tria nocturna, recitentur, sive officium ritu duplici sive simplici fiat (5). Item verisimiliter in exequiis corpore absente reci­ tandi sunt, quia rituale Romanum illos tantum omittendos II præscribit in exequiis corpore præsente, non autem, ubi agit de exequiis corpore absente : sicuti etiam dicendi sunt in die, qua post notitiam de obitu alicujus pro eodem officium recitatur (6). Pariter dicendi sunt in die, qua a regularibus fit commemoratio defunctorum ordinis, nisi speciale habeatur privilegium (7). Not. preces cum dictis psalmis et orationes dicendas esse (1) S. R. G. 20 Sept. 1806, n. 4355-4505, 4. (2) Vid. Gardellini in dec. n. 4386-4536, 13. (3) S. R. C. 8 Mart. 1738, n. 3923-4072, 3; Merati tom. II, sect. 9, c. 2, n. 4, aliique ab eodem citati. (4) Rub. breviarii et ritualis Rom. de exequiis. (5) S. R. C. 23 Jun. 1736, n. 3895-4044, 29, et 9 Maji 1739, n. 39364085, 1. (6) S. R. C. 27 Mart. 1779, n. 4244-4393, 1. Vid. Cavalieri, tom. III, dec. 17, n. 3. (7) S. R. C. 28 Aug. 1728; n. 4164-4313, et 14 Maji 1803, n. 4338-4487,6^. 26 Mart. 1859, n. 5278, 3. [128] DE OFFICIO DEFUNCTORUM. 179 non tantum in laudibus, sed etiam in vesperis, sive oilicium H subsequatur; sicut omnes horæ finiatur, sive matutinum canonicæ cum suis precibus et oratione concluduntur, sive alia hora sequatur sive non : aliud enim pro officio defunc­ torum in breviario et rituali Romano non præscribitur, neque permittitur. 8. Versus, qui in vesperis et laudibus in fine post Pater noster vel post ps. Lauda anima et De profundis usque ad orationem recitantur, dicuntur in singulari, si pro uno defuncto, et in plurali, si pro pluribus fiat officium ; reliqui autem omnes versus, scilicet Requiem ceternam post psal­ H mos, in responsoriis et post orationem in fine officii, item versus Erue Domine ante primam lectionem, et Requiescant II in pace in fine post orationem, semper in plurali dicuntur, etiamsi pro uno fiat officium (1). Reliqua omnia, sive pro uno defuncto aut defuncta, sive pro pluribus officium recitetur, non mutantur, sed dicuntur eo modo, quo in breviario et rituali ponuntur. 128. Quomodo officium defunctorum publice recitandum sit, colligi potest ex parte 4, tom. Π, n. 376 et seq.; facili­ tatis tamen causa sequentia adduntur (2). Officium faciens induitur superpelliceo et pluviali nigro, vel saltem stola nigra (3). Omnes stant ad initium vesperarum, et incepto primo versu primi psalmi sedent usque ad Magnificat, quod dum incipitur, stant usque ad finem cantici. Infra Magnifi­ cat non fit incensatio (4). Dum antiphona post Magnificat repetitur, omnes sedent, eaque finita omnes genuilectunt sub precibus, etiam in commemoratione fidelium defunctoru •J II faciens tamen surgit ad et in die depositionis (5). Officium IT reliqui autem manent Dominus vobiscum ante orationem, (1) Rit. Rom. de ollicio def. et dec. S. R. C. 7 Sept. 1816, n. 43764526, 41. (2) Cæremoniale Ep. lib. 2, c. 10; Praxis Pontif. tom. II, n. 199. (3) Cærem. loco cit. n. 10; S. R. C. 12 Aug. 1854, n. 5208, 5, 8, 9. (4) Cærem. lib·. 1, c. 23; n. 15. (5) Cærem. Ep. lib. 2, c. 10, n. 3 et 4, et Rub. brev. in off. def. 180 PARS 5. COMMUNE MISSA LIS ET BREV. 1128] genu flex i, et tantum surgunt ante Requiescant in pace post orationem (1). Ad matutinum omnes stant infra invitatorium, genufiectendo ad Fenzïe adoremus et procidamus ante Deunx. Incepto primo versu primi psalmi omnes sedent per totum matutinum, tantum surgentes ad versus post psalmos cujus· libet nocturni, et deinde stantes infra Pater noster, et infra lectiones et responsoria iterum sedentes, exceptis cantantibus lectiones, qui stant. Ad laudes omnes sedent usque ad Benedictus, quod dum incipitur, stant, et dum repetitur antiphona post Benedic­ tus, iterum sedent : deinde sub precibus genullectunt uti ad vesperas. Si aliquando matutinum separetur a laudibus, in fine ultimi responsorii dicitur Pater noster, cum reliquis preci­ bus et oratione, ut ad vesperas, sed sine psalmo in comme­ moratione fidelium defunctorum et die depositionis corpore præsente (2); aliis autem diebus psalmus De profundis lauda­ bilius additur (3). Versus Requiem ceternam in fine psalmorum et in preci­ bus dividitur, ut notatur in breviario et rituali. Post officium defunctorum antiphona finalis B. Μ. V. nun­ quam dicitur, etiamsi sequatur post vesperas aut laudes diei, ut dictu H est tom. II, n. 372. Dubitatur, an ante officium defunctorum et post illud reci­ tandum sit Pater noster etc. Admittendum aute II videtur cum Guyeto (4), illud non esse dicendum ante officium de­ functorii n si hoc cum vesperis aut laudibus diei conjungatur quia tunc rubricæ præscribunt, officium defunctorum absolute esse incipiendum; post officium autem esse dicendum, quia officium).vesperarum et laudum eo terminatur : si officium defunctorum seorsum recitetur, congrue addi posse, sed non ex obligatione, quia id nullibi præscribitur. * (l)^Gavanius sect. 9, c. 2, (2) ^Rit. Rom. de exepiis (3) S-1R. C. 21 Jul. 1855, 0) Lib.^4, c. 23, q. 21 et n. 4. in fine; cærem. Ep. lib. 2, c. 38, n. 21. n. 5221, 5. 22. (129) DE BENEDICTIONE ET ASPERSIONE AQUÆ. 181 In hac editione in sequentibus tantum agitur de bene­ dictione aquœ, et in parte sexta de aliis benedictionibus juxta ordinem ritualis Romani. DE BENEDICTIONE ET ASPERSIONE AQUÆ. 129. Quando, ubi et cum quibus sacris vestibus aquæ benedictio facienda est? R. 1° Est facienda singulis dominicis, et quandocumque opus fuerit, uti in missali, rituali Romano et cæremoniali Ep. (1) præscribitur, tum ad evitandam facilem ejus corrup­ tionem et commixtionem cum sordibus, tum ob mysterium sacramenti baptismatis, cujus memoriam juxta auctores Ecclesia singulis dominicis renovare intendit. Dominicæ paschatis et pentecostes in missali tantum excipiuntur in ecclesiis, ubi est fons baptismalis, in quibus tunc fit aspersio cum aqua pridie benedicta in fonte baptismali, et ante infu­ sionem olei et chrismatis accepta (2). 2° Hæc benedictio juxta missale fit in sacristia, et juxta rituale Romanum in ecclesia, scilicet ad altare in cornu epistolæ, vel in sacristia. Quæ diversa dispositio conciliari potest, dicendo missale respicere solam benedictionem aquæ in diebus dominicis ante missam solemnem, et rituale quamcumque benedictionem sive in dominicis sive in aliis diebus, quandocumque opus fuerit : ita ut benedictio aquæ in domi­ nicis ante missam solemnem juxta missale tantum in sacris­ Π tia facienda sit, sive celebrans sive alius benedictionem faciat; in aliis autem occasionibus juxta rituale in ecclesia vel in sacristia fieri possit (3). Locus igitur benedictionis (1) Lib. 1, c. 6, n. 2. (2) Quarti de beued. tit. 3, sect. 1, dub. 4; Merati p. 4, iit. 19, n. 1; Cavalieri tom. IV, dec. 368, n. 2. (3) Vid. Cavalieri tom. IV, dec. 368, n. 4-7; Kersten, Journal historique torn. XII, fol. 210. 182 PARS 5. COMMUNE MISSALIS ET BREV. [131] aquæ est ecclesia vel sacristia; non tainen necessario ibidem fieri debet, sed ex causa rationabili etiam in domibus privatis et ubique terrarum fieri potest (1). 3° Si benedictio fiat a celebrante ante missam solemnem in dominica, albam et stolam colori missæ convenientem induit; si autem ab alio fiat ante missam solemnem aut alio tempore, tunc benedicens superpelliceum et stolam violaceam induere debet (2). 130. Notanda circa benedictionem aquæ : 1° sal, qui adhibetur, debet esse naturalis, albus et aridus, et aqua similiter naturalis, munda et pura ob dignitatem rei sacræ. 2° Quoties fit aquæ benedictio, toties sal non est exorcizan­ dus, sed jam in alia benedictione exorcizatus, et in hunc usum servatus, adhiberi potest (3). 3° Ad commixtionem salis cum aqua tria signa crucis eflbrmanda sunt, primum ad In nomine Patris, secundum ad et Filii, et tertium ad et Spi­ ritus Sancti. Hæ cruces fiunt non manu extensa, sed pugillo tenente salem, qui ad singulam cujusque crucis lineam et continuo in aquam mittitur, quousque signa crucis perdu­ rant. 4° Plura aquæ vasa, quæ coram sacerdote posita sunt, unica benedictione valide et licite simul benedici possunt, modo ad singula accedat ad commixtionem salis cura aqua faciendam (4). Christi fideles de aqua benedicta in vasculis suis accipere, et secura deferre possunt, ad aspergendos ægros, domos, agros, vineas, et alia, et ad eam habendam in cubiculis suis, ut ea quotidie et sæpius aspergantur (5). 131. Ritus benedicendi et miscendi salem cum aqua desumptus est ex lib. IV Reg. 2, ubi Eliseus salis mixtione aquam sanasse legitur. Significatur, qualiter fideles se inte- (li Cavalieri loco cit.; Merati p. 4, tit. 19, n. 2; Baruflaldus tit. 45, n. 27. (2) Rit. Rom.; Gavanlus p. 4, tit. 19, rub. 6; Cavalieri loco cit. (3) S R. C. 8 Ap. 1713, n. 3704-3853, 3. I (4) Quarti de benedict, tit. 3, sect. 1, dub. 3, η. 209; Conferentiæ eccl. diœc. Mechl. 1871, fol. 52. (5) Rituale Rom. in fine hujus benedict. (131J DE BENEDICTIONE ET ASPERSIONE AQUÆ. 183 π rius purificare debeant : aqua enim a sordibus mundat; sal putredinem fugat : aqua nitorem præbet; sal exhibet since­ ritatem : aqua fœcundat; sal a corruptione præservat. Aquæ igitur lustralis aspersione monentur fldeles, ut aqua lacrymarum seu compunctionis animam a sordibus peccatorum mundent, et sale timoris Domini putredinem malitiæ fugent, petant a Deo aquam gratiarum, qua fœcundentur virtutibus, et salem sapientias, qua a corruptione præserventur (1). Sal prius benedicitur, quia per salem intelligitur amaritudo poenitentiae, et per aquam gratia sive in baptismo sive in sacramento pœnitentiæ percipienda; ideoque prius benedi­ citur, sicut cordis contritio præcedere debet baptismum et absolutionem sacramentalem, qua peccatorum remissio et simul gratia conferuntur. Sal et aqua exorcizantur, ut dæmon expellatur, vel impe­ diatur, ne creaturas illas obsideat, earumque usum mortali­ bus noxium reddat. Exorcizare enim nihil aliud est, quam daemonem per divina adjurando expellere, ejusque potesta­ tem excludere. Nam etsi omnes creaturæ Dei bonæ sint, non ignoramus tamen, dæmonem his ipsis saluti et incolu­ mitati nostræ insidias struere posse : quam ob causam ex pervetusto Ecclesiæ ritu ante usum illas benedicimus : ad quam benedictionem ipse exorcismus refertur, ut si forte dæmon in usu illius creaturæ nobis nocumentum pararet, exorcismo seu adjuratione compulsus discedat. Communis etiam theologorum doctrina est, veterum patrum atque per­ petuo Ecclesiæ usu innixa, hujusmodi res adjurari posse, non secundum se, sed in alio; quia cum adjuratio sit petitio seu obsecratio vel imperium, per se ad creaturas irrationales dirigi nequit, cum talium actionum percipiendarum non sint capaces. Sed dirigitur adjuratio ad Deum petendo et obsecrando, ut creaturas ipsas benedicat, expulsis inde dæmonis insidiis, et ut dæmonem impediat, ne nobis per creaturas noceat. Aliquando exorcismus etiam terminatur ad dæmonem, sed pei' imperium; imperio enim cogendus est (1) Vid. Quarti de bened. tit. 3, sect. 1, prælud. 2, η. 201. 184 PARS 5. COMMUNE MISSALIS ET BREV. 113-21 dæmon, non autem precibus et obsecratione, ut hunc vel illum locum, hanc vel illam rem relinquat, et per eam mor­ talibus nocere desinat. Docet tamen Suarez (1) adjurationem per imperium etiam directe circa creaturas irrationales ver­ sari posse quoad efficaciam et effectum, non quatenus morale illud imperium percipiunt, sed quatenus efficacia et effectus imperii illis a Deo ita imprimuntur, quasi imperium ipsum intellexissent, prout Christus Dominus Matth. VIII imperavit ventis et mari, et facta est tranquillitas magna (2). 132. Quandonam, a quo, et cum quibus sacris paramentis aspersio aquæ benedictæ fieri debet? R. 1° Omnibus dominicis ante missam principalem, uti in missali, rituali Romano et cæremoniali Ep. (3) præscribitur ; ita ut omitti nequeat, quia in dominicis pertinet ad missæ principalis cæremonias. Exposito ss. Sacramento in altari, in quo celebratur, juxta Martinucci (4) omittenda est, juxta alios autem facienda. Excipiuntur missæ solemnes, quas ipse Episcopus in dominicis celebrat, ante quas episcopus eccle­ siam ingrediens, facit aquæ aspersionem, quæ sufficit (5). In festis extra dominicam aliisque diebus facienda non est (6). Fieri debet post tertiam, sed ante benedictionem palmarum et candelarum, si hæc in dominica occurrat (7). In pluribus ecclesiis ruralibus aspersio aquæ benedictæ post finita officia fieri solet : licet hoc non sit reprobandum, fit tamen præter rubricas; et certo aspersionem in dominicis ante missam sole Ii nem facere præstat. 2° Aspersio aquæ in dominicis fieri debet per celebrantem missam sequentem, etiamsi sit prima vel alia dignitas; et non per alium, et multo minus per diaconum, cui sicut non (1) Tom. II, de relig. lib. 4, de adjurat c 2, n. 14. (2) Vid. Catalanus in rit. Rom. tit. 8, c. 2, § 2. (3) Lib. 2, c. 31. (4) Lib. 2, c. VIII, n. 38. (5) Cærem. Ep. loco cit. n. 4; S. R. C. 11 Feb. 1702, n. 3465-3614, 3. (6) S. R. C. 31 Jul. 1665, n. 2198-2345, 3. (7) Gavanlus loco cit. n. 12, et Cavalieri loco cit dec. 370, n. 2. ——* *— [133] DE BENEDICTIONE ET ASPERSIONE AQUÆ. 185 (1) Lib. 2, c. 30 et 31 ; S. R. G. 5 Jul. 1631, n. 776-923, 1 ; 27 Nov. 1632, n. 821-968; 16 Nov. 1649, n. 1-166-1613, 1; 1 Dec. 1657, n. 1709-1856; 15 Sept. 1753, n. 4086 -1235, 13; 12 Nov. 1831, n. 4523 1672, 11; 11 Jul. 1857, n. 5247; Cavalieri tom. IV, dee. 370. (2) R,ub. missalis et cærem. Ep. lib. 2, c. 31, n. 3, atque dec. S. R. G. 30 Sept. 1679, n. 2754-2903, 8. (3) Cavalieri tom. IV, dec. 371, n, 1 et 2. •I convenit populo benedicere, sic nec etiam eum aspergere, nec orationes in ecclesia cantare, non obstante consuetudine contraria, quæ potius corruptela quam consuetudo dicenda est, cum sit contra rubricas missalis et cæremonialis Ep. (1). Dicitur quidem in missali, quod alius aquam benedicere possit, non autem quod alius possit aspergere, sed quod sacerdos celebraturus accedat ad altare, ad aspersionem faciendam. 3° Sacerdos aspersionem aquæ faciens indutus esse debet amictu, alba, cingulo, stola aptata ante pectus ad modu H crucis, et pluviali coloris missæ convenientis (2); et si plu­ viale non habeatur, amictu, alba, cingulo et stola, sine manipulo et casula (3). 133. Ad aspersionem aquæ in dominicis ante missam faciendam, sacerdos, facta benedictione aquæ, et sacris ves­ tibus indutus, ad altare more solito accedit, capite cooperto, præcedente ministro cum vase aquæ benedictæ, ad januam autem sacristiæ aquam benedictam non sumens. Cum ad altare pervenerit, deposito bireto, debitam facit reverentiam; et deinde super infimum gradum altaris, etiam tempore paschali, genuilexus utroque genu, aspersorium madefactum accipit, et incipiens cantare antiphonam Asperges me vel Vidi aquam, quam chorus deinde prosequitur, cantando altare aspergit ter 1° in medio, 2° versus cornu evangelii, et 3° versus cornu epistolæ; et deinde adhuc genuilexus, aspergit seipsum, aspersorii summitatem suæ fronti appli­ cando, vel motu dextræ aquam in se projiciendo : tum erec­ tus aspergit ministrum adhuc genuilexum; et aperto capite, sine bireto in manibus, ac sinistra infra pectus posita, per latus epistolæ discedens, nisi alia laudabilis ecclesiæ sit con­ suetudo, aspergit clerum et populum, interea submissa voce S K L i s i! 186 PARS 5. COMMUNE MISSALIS ET BREV. [133] prosequens totam antiphonam et psalmum Miserere. Rever­ sus ad altare per latus evangelii (i), altari debitam facit reverentiam. Deinde stat ante infimum gradum, et repetita antiphona integra, cantat versus et orationem junctis mani­ bus nisi librum tenere debeat. Postea vel sub debita reve­ rentia ab altari discedit ad planum juxta cornu epistolæ, aut II ad sacristiam, ubi pluviale exuit, et manipulum et casulam •I ad missam celebrandam accipit; vel ante gradus in medio altaris pluviale exuere, et casulam cum manipulo assumere potest, dummodo casulam de altari non accipiat (2), et non adsit Episcopus (3), neque SS. Sacramentum sit expositum. In ecclesiis, in quibus missa cum assistentibus diacono et subdiacono solemniter celebratur, hi induunt omnia paramenta ac pro missa, excepto manipulo. Ad altare procedunt: 1° minister cum vase aquæ benedictae, 2° duo ceroferarii, 3° cæremoniarius, et 4° celebrans medius inter diaconum et subdiaconum, pluviale elevantes. Ad januam sacristiæ aquam benedictam non sumunt. Cum ad altare pervenerint, omnes deponunt bireta, et debitam faciunt reverentiam. Deinde ceroferarii candelabra super credentiam deponunt, ibique genuilectunt, donec ministri sacri surgunt. Reverentia ad altare facta, celebrans omnesque ministri apud altare genu­ ilectunt utroque genu in locis suis, et minister de aqua benedicta in plano a dextris diaconi; in choro aute n non genuilectunt, et stant ab initio usque ad finem. Tum diaco­ nus tradit celebranti aspersorium madidum cum solitis oscu­ lis. Celebrans antiphonam cantat, et altare aspergit, ut supra dictum est; deinde post aspersionem sui ipsius surgit, et erectus aspergit diaconum et subdiaconum adhuc genuflcxos (4). Tum ad aspergendum clerum et populum, proce­ dunt primo cæreiH oniarius cum ministro deferente vas aquæ benedictæ, et deinde celebrans, medius inter diaconum et (1) S. R. C. 17 Jun. 1843, n. 4823-4971; 7 Dec. 1844, n. 4832-4978, 1. (2) S. R. C. 4 Ap. 1699, n. 3367-3516, 3. (3) S. R. G. 22 Mart. 1862, n. 5318, 4 et 5. (4) Gavanlus, Merati et alii. (I34J DE BENEDICTIONE ET ASPERSIONE AQUÆ. 187 subdiaconum pluviale devantes, omnes detecto capite et Π concomitari sine bireto. Sacri igitur ministri celebrantem debent (i), nisi Episcopus sit præsens, quando tantum cæremoniarius et minister cum aqua benedicta comitantur, et diaconus et subdiaconus ad altare expectant (2). Celebrans juxta rubricas missalis alternatim cum HJ diacono et subdiacono psalmum Miserere recitat, et revertens ad altare, aspergit acolythos stantes apud credentiam, et ipsum minis­ trum de aqua benedicta, nisi eos cum aliis clericis prius asperserit. Infra aspersionem celebrans ejusque ministri simul caput inclinant, ubi fieri debet. Facta aspersione, diaconus aspersorium cum osculis recipit, et ministro tradit. Ad versus et orationem diaconus et subdiaconus stantes tenent librum ante celebrantem, et deinde manipulum in eodem loco cum celebrante assumunt. Not. si celebrans ob defectum pluvialis tantum alba et stola sit indutus, diaconus et subdiaconus dalmaticam non assumunt, nisi post factam aspersionem. Item si celebrans pluviali non sit indutus, diaconus et subdiaconus in accessu ad altare ante celebran­ tem, unus post alium, incedunt. In minoribus ecclesiis, in quibus Missa principalis vel parochialis cum cantu celebrari non solet, aquæ benedictæ aspersio ante Missam fieri non debet (3). 134. Notanda sunt sequentia : 1° excepto Episcopo, de quo vide tom. II, n. 45, aqua benedicta omnibus, etiam diacono et subdiacono, quibuscumque dignitatibus et cano­ nicis, baroni, domino loci et similibus danda est per asper­ sione II et non per contactum seu offerendo aspersorium, ut ex eo aqua benedicta manu sumatur (4). Cavendum igitur est, ne consuetudo ministrandi aquam benedictam per contactum, (1) S. R. G. 31 Jul. 1663, n. 2198-2345, 13 et Cærem. Ep. lib. 2, c. 31, n. 4. (2) Cærem. loco cit. n. 3; Praxis Pontif. tom. 3, u. 198. (3) S. R. C. 9 Dec. 1878, u. 5755. (4) S. R. C. 2 Aug. 1698, n. 3332-3481; 27 Sept. 1698, n. 3344-3493, 1,2 et 3; 12 Sept. 1699, n. 3381-3530, 1; 26 Ap. 1704, n. 3535 3684, 4; 11 Jul. 1857, n. 5247; Pougel Instit. cath. p. 3, sect. 2, c. S, § 10; Catal. in Cærem. Ep. 1. 1, c. 2, § 5, n. 6-8. 188 PARS 0. COMMUNE MISSALIS ET BREV. H31) imprudentur introducatur; sed etiam, ne præcipue quoad laicos dominos, ubi est in usu, imprudenter abrogetur. 2° Juxta usum Communem satisfit, dum scabellum altaris et non illius mensa aspergitur. 3° Canonici singulatim sunt aspergendi, et etiam reliqui clerici, si sint in parvo numero; si autem clerici sint in magno numero, omnes unico ictu et per gyrum aspergendi sunt (1). Si aspersio singulatim fiat, aspergens cuique ante et post aspersionem caput inclinat; si autem per circulum fiat, unica sufficit inclinatio ante et post aspersionem. Clerici H aspergens ad durante aspersione detecto capite stare, et dum illos accedit, illi caput inclinare, atque aspersionem aquie reverenter suscipere debent. I 4° Aspersio populi fit in aditu chori, eumdem ibi asper­ gendo triplici ictu, in medio, a dextris populi, et a sinistris (2), exposito autem ss. Sacramento recedendo versus unam alteramve partem, ne tergum altari directe vertatur; vel si ea sit loci consuetudo, fieri potest procedendo per principalem i navem ecclesiæ, incipiendo a cornu epistolæ, et per cornu evangelii redeundo (3). Non est necesse omnes in individuo aspergere, sed sufficit per modum unius, quo modo effectus aspersionis ad omnes extenditur. Dum aspergens in cir­ cumeundo medium altaris transit, illi semper debitam facere debet reverentiam. 5° Antiphona Asperges me aut Vidi aquam integra ante et post psalmum dicenda est a celebrante et a cantoribus (4), etiamsi officium diei non sit duplex, ut clare patet ex missali. In dominicis passionis et palmarum Gloria Patri post ps. Miserere omittitur. Tempore paschali, a dominica paschatis usque ad dominicam pentecostes inclusive, dicuntur anti­ phona Vidi aquam et psalmus Confitemini. In missali qui­ dem non praescribitur, ut psalmus Confitemini sub aspersione (1) S. R. G. 27 Sept. 1698, n. 3344-3493, 4. (2) S. R. C. 27 Sept. 1698, n. cit. (3) S. R C. 22 Mari. 1862, n. 5322, 2 (4) S. R. C. 7 Julii 1876, n. 5666, V el VI. (136] DE BENEDICTIONE ET ASPERSIONE AQUÆ. 189 a sacerdote submissa voce recitetur, eumdem tamen recitare convenit, si sacerdos illum memoriter sciat. 6° Juxta Merati (1) princeps supremus et principissa in loco suæ jurisdictionis temporalis ante omnes alios sunt aspergendi cum debita inclinatione ante et post aspersionem. Item juxta quosdam quisque magnus princeps aspergendus est post ministros sacros ante choruin. Juxta Merati (2) etiam magistratus et minores domini asperguntur post chorum ante populum cum debita inclinatione. Optimum est in similibus receptam servare consuetudinem; hanc enim omittere, sæpe parit offensionem ; huic autem honoris prærogativam addere præter aut etiam contra rubricas nec decet, nec semper licet. Quid si adsint Prælati, vid. Praxis Pontificalis tom. 3, η. 196. 135. Aspergitur altare, ad quod missa celebratur, ut locus sacrificii purificetur et sanctificetur, ac ab omni diabo­ lico incursu liberetur. Id fit trina aspersione, ut totum altare aspergatur. Asperguntur sacerdos, clerus et populus, ut per applicationem orationum in aquæ benedictione dictarum, purificati et a dæmonis insidiis liberati, sacrificio attente et devote intersint. Idcirco dicitur ps. Miserere, qui optime convenit ad motus contritionis necessariae excitandos. Anti phona Vidi aquam desumpta est ex Ezech c. 47, et quan­ tum ad aspersionem aquæ benedictæ intelligi potest de aqua baptismi, vel ejus effectu, aut de aqua, quæ fluxit de latere Christi, cujus passionis meritis omnes salvi fiunt. Oratio Exaudi nos olim composita est, ut diceretur in visitatione infirmorum aut alia occasione, et quamvis angeli ecclesiam inhabitent, nihil tamen obstat, quominus Deum oremus, ut angelum specialem, aut ad specialem custodiam mittat ad fideles in hoc habitaculo seu ecclesia congregatos. DE BENEDICTIONE ET PULSATIONE CAMPANARUM. 136. In præcedentibus editionibus de hoc actum fuit ad t (1) P. 4, tit. 19, n. 21. (2) Loco cit. i I Hi i 190 f I h V * I PARS 5. APPENDIX. 1137) finem partis sextæ, quia campanarum benedictio in pluribus particularibus ritualibus reperitur; eu Hl autem a sexta edi­ tione pars sexta Rituale Romanum singulariter respiciat, hoc loco de benedictione et pulsatione campanarum per modum appendicis agitur. Ritus benedictionis campanæ non ponitur in rituali Ro­ mano, sed in pontificali tantum, quia campanam benedicere proprium est Episcopis. Unde : 1° neque Abbates, etiam usum pontificaliu H haben­ tes, campanas benedicere possunt, nisi sanctæ Sedis habeant privilegium, et tunc dumtaxat pro usu suarum ecclesiarum vel monasteriorum (1). Et 2° licet aliqui auctores (2) allegent, sed sine ulla fere ratione, Episcopum delegare posse sacerdotem ad benedic­ tionem campanæ; Sacra tamen R. G. declaravit Episcopum, utendo ordinaria facultate, aliis non posse delegare potesta­ tem benedicendi campanas sine induito Apostolico (3). Qua­ propter Benedictus XIV, cu II esset Episcopus Bononiensis, scribit : “ Ad nos unice spectat campanis benedicere, neque » alium loco nostro subrogare possumus, cum sancto chris» mate inungi debeant. 137. Campanæ benedictioni non obstat, ex qua materia ipsa fuerit, sive ex ordinario metallo, sive etiam ex puro ferro (4). Campanæ quæ profanis usibus tantum inserviunt, benedicendæ non sunt benedictione in Pontificali Romano prae­ scripta (5), uti nec eæ, quæ tantum pulsandæ sunt ad indi­ ti) S. R. C. 6 Jun. 1626, n. 489-636, 3; 27 Sept. 1659, n. 1856-2003, 19; 16 Maji 1744, n. 4010 1159, 1 et 2; 11 Aug. 1770, n. 4203 4352. (2) Pouget Inst. cath. p. 3, sect. 2, c. 8, § 4; Gaume Catéch. de persto. to tu. VU, lec. V, fol. 79; Romsée tom. IV, c. 1, ait. VI; J. B. E. Pascal cloches II. (3) 16 Maji 1744, n. 4010-4159, 5 et 6; 9 Maji 1857, n. 5232, 2. Ita etiam Catalanus in rit. Rom. tit. 8, c. 21, n. 1; Lucius Ferr. campana n. 8; Quarti de bened. tit. 1, sect. 4. dub. 5, η. 32; Bened. XIV, instit. 47, § 4. (4) S. R. C. 6 Feb. 1858, n. 5259. . · (5) S. R. G. 16 Jul. 1594, n. 83, in supplem. 1 et 2 et 4 Martii 1892. —— [138] DE BENEDICTIONE ET PULSATIONE CAMPANÆ. 191 candas horas in horologiis publicis, nisi hæ etia III ad actiones sacras adhibendæ sint (1). Campanæ vero, quæ ad usus sacros destinantur, debent benedici, antequam ponantur in campanili, juxta ponti­ ficale Romanum, quibus verbis necessitas, ac præceptum continetur (2); ita ut Episcopus prohibere possit, ne campanæ nondum benedictæ ad usus sacros pulsentur (3). Pro omnibus campanis quæ ad usum sacrum non inser­ viunt, si benedicantur, adhibenda est benedictio simplex, cujus formula, nuperrime adprobata (4), habetur in Epheni. liturg. tom. VI, fol. 475 et seq. et Nouvelle Revue théol. tom. XXIV, fol. 308 et seq. 138. Benedictioni campanæ, quæ ad usum Ecclesiaru II vel sacellorum inservit, nomen baptismi conceditur, quod quidem Ecclesia non cooptavit, sed tantum æquo animo pati­ tur, ut aliorum fidei et simplicitati indulgeat (5). Id ex eo potissimum dimanavit, quod populus in benedictione cam­ panarum aquam adhiberi, nomen imponi, aliaque peragi perspiciat, quæ in administrando baptismo fieri solent : prout etiam in quibusdam locis, licet in pontificali non præscribatur, vir et femina, qui patrinus et matrina nuncupantur, assistunt (6). Campanæ nomen imponitur : 1° ut eo nomine distinguatur a non benedictis, 2° ut illius sancti tutelæ commendetur, cujus nomine inscribitur, et 3° ut populus quasi voce alicujus sancti ad ecclesiam vocari videatur (7). Ritus benedictionis campanæ absolvitur evangelio Luc. c. X, ubi dicitur, Martham Christum excepisse in domum (1) S. R. C. 17 Sept. 1822, n. 4440-4590, 2. (2) Bened. XIV loco cit. (3) Vid. Luc. Ferraris canipana n. 5, G et 7; Cavalieri tom. Ill, dec. 114, η. 2 et 4. (4) S. R. C. 4 Martii 1892. (5) Bened. XIV, insiit. 47, § 4. (6) Vid. Pouget inst. calh. p. 3, sect. 2, c. 8, § G; Billuart de Bapt. dissert. 3, art. 5, p, 7. (7) Bened. XIV, loco cit. et Cavalieri tom. Ill, dec. 114, n. 2. 192 PARS 5. APPENDIX. (139] suam, et dum illa satagebat circa frequens ministerium, Mariam sedisse secus pedes Domini, ad audiendum verbum illius : qua lectione exprimitur, campanas ad hoc præcipue benedici, ut congregent populum Christianum ad audiendum in ecclesia verbum Dei, et sacrum cum Christo convivium agendum (1). 139. Virtutes et effectus Campanarum benedictarum con­ tinentur his versibus. Laudo Deum verum, plebem voco, congrego clerum. Defunctos ploro, pestem fugo, festa decoro. 1° Laudo Deum. Habent enim piam vocem, sicut instru­ menta musica, quibus Dei laudem enarramus : in quem finem pulsantur infra processionem, consecrationem missæ, hym­ num Te Deum, etc. 2° Plebem voco, congrego clerum. Sunt enim tubæ Ec­ clesiæ militantis, quibus populus et clerus convocantur ad orandum; ut ubicumque sonuerit hoc tintinnabulum, procul recedat virtus insidiantium, ac umbra phantasmatum; ut fideles festinantes ad piæ Matris Ecclesiæ gremium, precibus incumbant; crescat in eis devotionis augmentum, et quicum­ que ad sonitum convenerint, ab omnibus inimici tentationibus sint liberi (2). 3° Defunctos ploro, pulsantur scilicet campanæ pro de­ functis tono lugubri, tum ut fideles excitentur ad orandum pro ipsis, tum ut ipsi viventes moriendi necessitatem meditentur. 4° Pestem fugo, scilicet : 1° pestem tempestatum, ut patet ex secunda oratione hujus benedictionis, in qua dicitur : Cum melodia illius auribus insonuerit populorum, crescat in eis devotio fidei; procul pellantur omnes insidiœ inimici, fragor grandinum, procella turbinum, impetus tempeslatum; temperentur infesta tonitrua; ventorum flabra fiant salubriter, ac moderate suspensa ; prosternat aereas potestates dextera luœ virtutis, ut hoc audientes tintin(1) Pougct loco cit. (2) Ita orationes benedictionis. ' i I I I I I (HO] DE BENEDICTIONE ET PULSATIONE CAMPANÆ. 193 nabiilum contremiscant, et fugiant ante sanctœ crucis... in eo depictum vexillum. Et 2° etiam pestem morborum, ut dicitur in ultima oratione : Dum hujus vasculi sonitus transit per nubila, Ecclesiæ luœ conventum manus con­ servet Angelica; fruges credentium, mentes et corpora salvet protectio sempiterna. 5° Festa decoro. Quapropter campanæ in festivitatibus et solemnitatibus sæpius diutiusque pulsantur ad excitandos animos ad lætitiam, fervorem, et devotionem. Expendendum tamen est, quod admonuit Suarez : « ille » spiritualis effectus non ex pectatur nisi a Deo per orationes « Ecclesiæ, quæ in benedictione (campanæ) funduntur : et * licet quoad nos transire videantur, et in re benedicta « virtutem non relinquant; semper tamen manent in divina » cognitione. Ideoque licet non semper infallibiliter obli­ geant effectus postulatos, sæpe nihilominus impetrant, » quando aliæ opportunae conditiones concurrunt; quia gene* raliler hoc promissum est justæ orationi, qualis maxime * censenda est illa, quæ nomine totius Ecclesiæ funditur. « Campanæ in turri suspenduntur, ut eo longius personare valeant. In hujus summitate signum crucis ponitur ad indi­ candum ædificium Christo dicatum esse : ibique locatur gallus æneus et versatilis, non tam ad ventorum directiones indi­ candas quam ob rationem moralem; significat enim, qua de causa campanæ pulsentur, nempe ad fideles convocandos ad ecclesiam : nam sicut gallus cantu suo lucem propinquam praecinit, et somnolentos ad laborem excitat; ita campanæ eumdem effectum sonitu suo producunt. Præterea gallus in summitate turrium collocatur ad pastorum instructionem, quatenus ex officio eis incumbit, peccatores in sumno peccati immersos excitare, et ad lumen veritatis reducere (1). !4<). Campanæ benedictæ ex instituto Ecclesiæ pulsandae sunt : 1° aliquot ictibus ad convocandos fideles, ut comitentur ss. Sacramentum, dum ad infirmos defertur. (1) Durandus lib. l,c. 1, n. 22; Bocquillpt, Traité hist, de la lit., liv. II, ch. VI. Tom. III. 13 194 » rI PARS □. APPENDIX. ÎW 2° Pro unoquoque fideli campana per 1res vices juxla rituale Romanum pulsatur, ut dicetur n. 241, 1° dum est in agone positus, quando, ubi pia viget consuetudo, campana parochialis ecclesiæ pulsanda est, ad fidelibus instantem mortem expirantis ægroti significandam, ut pro eo Deum rogare possint. 2° Statim ac animam exhalavit, pro loci consuetudine, ut audientes pro ejus anima Deum precentur. Illud pro loci consuetudine intelligendum est, ut notat Cavalieri (1), non de ipsa pulsatione, sed de ejus modo, circa quem consuetudo servanda est, ut audientes cognoscant, quid illo sono significetur; pulsationem enim non esse omit­ tendam, et si omitti soleat, hanc esse inducendam, pia ratio satis demonstrat, nisi forte decedentium multitudo aliter fieri suadeat. 3° Ad convocandos eos, qui funeri interesse debent, eo modo et ritu, quo in eo loco fieri solet. Hoc tamen 1° limitandum est (2) tempore pestis aut frequentis mortis, vel in similibus aliis casibus, in quibus ordinariorum pruden tiæ committitur, per remedia opportuna ingruenti malo pro circumstantiis occurrere, ne videlicet propinquae mortis periculique imminentis terror cæteros, licet fortes, invadat : et 2° limitandum etiam est in funeribus illorum, qui sepul­ tura ecclesiastica indigni ex hac vita decedunt, pro quibus campanas pulsare non licet. 3° Campanae pulsantur ad indicandas horas vesperarum, matutinarum, et missarum, ac reliquarum horarum canoni­ carum; cum ss. Sacramentum in missa majori elevatur; et ad dandum signum salutationis angelicæ singulis diebus matutino, meridiano ac vespertino tempore (3). 4° Infra processiones, præcipue in quibus ss. Sacramen­ tum defertur, sive in processione ss. Sacramenti, sive dum in principalibus anni festis solemniter ad ægrotos defertur, pulsantur campanæ non tantum ab ecclesia, ex qua exit processio, sed etiam ab aliis ecclesiis et monasteriis, dum (1) Tom. Ill, dec. 113, n. 2. (2) Cavalieri loco cit. dec. 117g (3) Cterem. Ep. lib. 1, c. 6, n, 3. [140] DE BENEDICTIONE ET PULSATIONE CAMPANÆ. 195 processio tain in eundo, quam in redeundo juxta ecclesiam aut monasterium transit (i). 5° Ad repellendam tempestatem pulsentur campanæ; inquit rituale Romanum (2), tum ut fideles ad orandum, et Dei misericordiam piis orationibus implorandam excitentur, tum ad tempestatem repellendam virtute orationum in Campana­ rum benedictione dictarum. Hoc in pluribus locis in desuetu­ dinem abiit, et in quibusdam etiam a magistratu civili inter­ dicitur (3). 6° Præterea campanæ pulsari possunt, ad convocandos pueros ad catechismum, populum ad laudes vespertinas, in receptione Episcopi, aliisque circumstantiis, modo causa sit sacra. 7° Jubente Ordinario, ut in quibusdam solemnitatibus vel in alio particulari casu campanæ omnium ecclesiarum pul­ sentur, omnes ecclesiæ, quantumvis exemptæ, ejus mandato parere tenentur (4). 8° Campanæ autem ex Ecclesiæ institutione pulsari pro­ hibentur triduo sacro majoris hebdomadæ, ut dictum est n. 37 et 65, et tempore interdicti localis (5). 9° Campanæ benedictæ per se pulsari nequeunt ob tine H profanum, quia rebus benedictis uti non licet nisi in ordine ad finem, ad quem sunt benedictæ; qui finis in benedictione Campanarum est tantum in ordine ad functiones spirituales et ecclesiasticas. Quapropter pulsari nequeunt, nisi ad usus, quos recenset Glossa Eoctr. quia eundos de offic. custode qui usus continentur duobus versibus supra allatis : Laudo Deum etc. (6). Unde pulsandae non sunt in adventu domini (1) S. R. C. 7 Ap. 1598, n. 144, in supplem.; 10 Mart. 1787, n. 4279-4428; Gardellini in Inst. Clem. § 20, n. 5. (2) De processione ad repellendam tempestatem. (3) Vid. Mêl. théol.y 4 sér. fol. 634, II. (4) S. R. C. 31 Mart. 1821, n. 4428-4578, 3. (5) Vid. Lucius Ferraris campana n. 22-25. (6) Dec. Cong. Ep. et Reg. 31 Jan. et 18 Mart. 1581, et 29 Jun. 1616, apud Cavalieri tom. Ill, dec. 113. 196 PARS 5. APPENDIX. U4·]) loci (1), neque in adventu baronum locorum (2), neque in adventu principis (3). Id tamen intelligcndum est secluso con­ sensu Episcopi (i). Nam « de consensu Episcopi campanæ « benedictæ pulsari possunt ad usus profanos, ad quos non » sequuntur causæ sauguinis, et præsertim si communitatis « expensis constructae fuerint, quantumvis tale jus non sibi * reservasset » (5). Causæ sanguinis sunt, ad quas mors alicujus sequitur, ut dare signum alicujus decollandi, convo­ care ad arma, aliæque similes. In primo tamen casu juxta Cavalieri (6) tolerari potest, si signum detur, ad monendum populum, ut oret pro noxii anima; in secundo, si congressus fieri debeat contra Ecclesiæ hostes; et in omnibus similibus causis, si summa urgeat necessitas, cui cunctæ parent leges Ad eas autem causas, quæ sanguinis non sunt, et bono publico utilitatem vel commoditatem conferunt, campanarum bene­ dictarum usus cum consensu Episcopi permitti potest : tales causæ sunt incendium, inundatio, aliæque similes, quæ moram non patiuntur, quibus tamen spirituale charitatis subeat motivum; item congregatio communitatis ad consi­ lium, indicatio horæ discessus vespertini, aliæque quæ ob necessitatem excusare possunt, cum communiter aliud desit remedium, quo similia indicentur : si enim campana non benedicta habeatur, hæc æque bene et commode ad præfatos usus pulsari potest. * Pro pulsatione campanarum ad præ« latos usus necesse non est ab ordinario licentiam petere IJ semel », toties, quoties pulsandæ sunt, sed sufficit eamdem ” petere pro semper « (7). Locorum consuetudo etiam consen­ sum Episcopi dumtaxat tacitum probat sufficere, quatenus nempe easdem pulsari cognoscit, nec tamen inhibet (8). Prout (1) S. R. C. 10 Jul. 1638, n. 918-1065. (2) S. R. C. 19 Feb. 1639, n. 979-1126. · 1 (3) S. R. G. 16 Aug. 1642, n. 1260-1407. (4) S. R. C. 10 Jul. 1638, n. 918-1065. (5) Dec. cong. Ep. et reg. 31 Jan. 1589, apud Cavalieri tom. Ill, dec. 115, (6) Loco cit. (7) Cong. Ep. et Reg. 8 Jun. 1592, apud Cavalieri tom. Ill, dec. 116. (8) Cavalieri ibid. [!JOJ DE BENEDICTIONE ET PULSATIONE CAMPANÆ. 197 io his locis campanæ in festo regis et principum regalium, et in eorum transitu ex consuetudine pulsari solent. Modernum Belgii jus civile ari. org. 48 circa concordatum 1801 præscribit : « L'Évêque se concertera avec le préfet - pour régler la manière d'appeler les fidèles au service ·> divin par le son des cloches. On ne pourra les sonner pour » toute autre chose sans la permission de la police locale. Adeoque ubi talis conventio Episcopum inter et magistratu H civilem existit, ut in diœcesi Tornacensi (i), hæc sequenda est; ubi autem non existit, Episcopus, et proinde etiam parochus juxta jus ecclesiasticum et civile prohibere possunt, ne campanæ benedictae ad usus profanos pulsentur : jus Π enim ecclesiasticum prohibet, et civile in hoc casu nihil præscribit. Præterea campanæ sunt ecclesiæ proprietates, et in usum sacrum destinatae, prout alia ecclesiæ supellectilia. Parochus etiam jus habet retinendi claves campanilis, sicut illas ecclesiæ, quod jus in legibus civilibus etiam communiter ei tribuitur (2). Cavendum igitur est,‘ne mos pulsandi Cam­ panas benedictas ad usus profanos imprudenter introducatur; sed ab altera parte non minus cavendum est, ne imprudenter abrogetur, neve negando difficultates cum magistratu civili excitentur. Prudentia enim plerumque exigit, non tantum ut consuetudines receptæ et toleratæ serventur, sed etiam ut usus campanæ in casu extraordinario permittatur, eo magis, quia juxta Quarti (3) abusus campanæ, secluso scandalo aut contemptu, peccatum tantum veniale videtur, quia non est nisi quædam indecentia, a qua prævisæ difficultates aliæque causæ excusare possunt. Campanæ non benedictæ, si existant, ad usus profanos, ut per se patet, pulsari possunt et debent. (1) 1 Oct. 1839, Kersten, Journal hiat. tom. VI, fol. 363. (2) Vid. Revue cath. 1853-1854, fol. 614 et 695. (3) De bened. lit. 2, sect. 12, dub. 2, n. 180. PARS VI. R IT U AL E RO MA N U M. De iis quæ in administratione Sacramentorum generaliter servanda sunt. DE OBLIGATIONE ET AUCTORITATE RITUALIS ROMANI. 141. 1. Rituale Romanum est in usum totius Ecclesiæ catboilcæ, ut liquet ex litteris Apostolicis Pauli V Rituali præpositis. 2. Non est tamen per se de præcepto, quia Paulus V tan­ tum hortatur, ut omnes rituali utantur, et nullum generale præceptum assignatur, quod universalem illius usum præscribit (1) : ita ut tempore quo prodiit rituale Romanum, Ordinariis locorum liberum fuerit, proprium rituale, si quod legitimum haberent, retinere, et hoc adhuc tempore retinere, modo, ut supponitur, et ut mox dicetur, proprium suum rituale hucusque incorruptum servaverint. 3. Ubi autem rituale Romanum est receptum, ibi etiam est de præcepto, et in aliud a nemine, neque ab ullo Episcopo permutari potest : nam Sacrosancta Tridentina Synodus sess. 7, can. 13, decrevit : Si quis dixerit, receptos et approbatos Ecclesiœ Catholicce ritus, in solemni sacra(1) Fornici, p. 3, c. 3. 200 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (141) mentorum administratione adhiberi consuetos, aut con­ temni, aut sine peccato a ministris pro libido omitti, aut in novos alios per quemcumque Ecclesiarum pastorem mutari posse, anathema sit. I 4. Ubi milium hucusque rituale in usu fuit, v g. in locis infidelium, qui ad fidem convertuntur, ibi rituale Romanum etiam est adhibendum. 5. Ubi particulare rituale, pastorale vel manuale adhibe­ tur, cujus rijus in sacramentorum administratione post Con­ cilium Tridentinum mutati sunt; hæc mutatio fuit illegitima, etiamsi Ordinarii auctoritate facta fuerit, utpote contra defi­ nitionem Concilii Trid. supra allatam : nam : 1° notum est in illa definitione per ecclesiarum pastorem intelligi Episco­ pum; ita ut nec soli parochi aliive sacerdotes, sed nec ipsi Episcopi, loci ordinarii, sacramentorum ritus mutare valeant; 2° Rituale Romanum editum est anno 1614; Concilium igitur Tridentinum non loquitur de ritibus ritualis Romani, quod nondum editum nec compositum erat, sed loquitur generali­ ter de receptis et approbatis Ecclesiæ catholicæ ritibus, qui tunc temporis in usu erant, et in singulis ecclesiis cum appro­ batione vel saltem consensu Ecclesiæ recipiebantur. Illi ergo ritus post Concilium Tridentinum amplius mutari non pote­ rant; et. si tunc temporis mulari non potuerint, nec postea, nec nunc mutari possunt. Si illa mutatio fuerit illegitima, sequitur illegitimum esse usum particularis illius ritualis, in quo talis facta est mutatio. Si usus ejus illegitimus, legitimum quod restat remedium est, rituale Romanum admittere, illudque unice adhibere. 6. Etiamsi particulare rituale, hucusque incorruptum ser­ vatum, sit legitimum, optandum equidem est, ut rituale Romanum ubique admittatur : 1° quia Paulus V, etsi non mandet, saltem tamen hortatur, ut omnes eo utantur. 2° Quia summo studio est elaboratum, a Pontifice approbatum, tradit doctrinam Ecclesiæ catholicæ, continet receptos et approba­ tos Ecclesiæ ritus, et proinde principem habet locum super omnia aliarum ecclesiarum ritualia, quemadmodum Romana Ecclesia cæteras omnes ordine, nobilitate, dignitate et pleni- [142] EJUS OBLIGATIO ET AUCTORITAS. 201 tudine potestatis antecellit. 3° Quia sicut una est fides unaque Ecclesia, sic etiam rituum optanda est uniformitas in iisdem administrandis sacramentis. Unitas fidei et Ecclesiæ cum variis quidem ritibus servari potest et etiam servatur; quo major tamen in his etiam est unitas, eo arctius ipsa fidei unitas constringitur, et difficilius rumpitur; et contra quo major in ritibus est difformitas, eo difficilius fidei quoque unitas servatur, prout Græcorum et quarumdam aliarum Europæ nationum historia probare potest. 142. Maxima ritualis Romani est auctoritas, tam quoad ritus et cæremonias quas præscribit, quam quoad doctrinam quam tradit : proponit enim, ut Paulus V in litteris Apostolicis 17 Junii 1614 testatur, receptos et approbatos catho­ licos Ecclesiæ ritus, editum est pro publico Ecclesiæ Dei bono, et continet ea, quæ catholica Ecclesia, et ab ea probatus usus antiquitatis statuit. Quoad ritus et cæremonias ejusdem est auctoritatis, ac missale et breviarium, quatenus ab eadem auctoritate Apostolica est editum et approbatum, cum hac tamen differentia, quod S. Pius V in litteris Apostolicis de missali et breviario stricte praecipiat, et Paulus V in litteris de rituali tantum hortetur, sicut quilibet superior eadem auctoritate aliquando mandare, et aliquando tantum hortari potest, prout opportu­ num ei visum fuerit. Rituale autem non tantum præscribit ritus et cæremonias in sacramentis et sacramentalibus servandas, sed tradit etiam ac docet, quæ sit materia sacramentorum, quæ forma, quis minister, etc. Hinc rituale differt a missali et breviario quæ communiter non continent nisi leges liturgicas et disci­ plinares. Quoad hanc doctrinam maxima etiam ritualis Ro­ mani est auctoritas; est enim a Summo Pontifice Paulo V approbatum, ejusque auctoritate pro publico Ecclesiæ Dei bono editum; hortatur præterea idem Pontifex Patriarchas Archiepiscopos, Episcopos et parochos universos, ubique locorum existentes, ut in posterum tamquam Ecclesiæ Romance filii, ejusdem Ecclesiæ omnium matris et ma­ gistras auctoritate constituto rituali in sacris functioni- 202 PARS β. RITUALE ROMANUM. [143] bus utantur, et in re tanti momenti, quæ catholica Ecclesia, et ab ea probatus usus antiquitatis statuit, inviolate observent. Itaque Paulus V Rituale non tantum approbat, sed illud ad universalem dirigit Ecclesiam, et ubique observandum proponit. Doctrina autem, quæ ita obser­ vanda proponitur, summæ certo est auctoritatis (1). 143. Certa est rubricarum ritualis Romani obligatio in sacramentorum ad If inistratione. De his decrevit Concilium Tridentinu II Si quis dixerit, receptos et approbatos Ecclesiœ Calholicœ ritus, in solemni sacramentorum adminislratione adhiberi consuetos, aut contemni, aut sine peccato a ministris pro libito omitti, aut in novos alios per quemcumque ecclesiarum pastorem mutari posse; anathema sit. In solemni igitur seu publica (2) sacramentorum administralione ritus in rituali Romano præscripti sine peccato omitti nequeunt. Hæc obligatio, cum sit in re gravi, est gravis in gravi materia, et levis in levi materia; sicut autem in missa et officio, sic etiam hic plures leves defectus coalescere, et materia II gravem efficere pos­ sunt. In privata autem administralione particulares aliquæ cæremoniæ omitti possunt sine peccato, et de facto omittuntur in casu necessitatis (3). Quid aute II dicendum de aliis rubricis in rituali Romano praescriptis extra sacramentorum administrationem? Canon Concilii Tridentini de his non loquitur; Paulus λ7 in litteris Apostolicis rituali præpositis, tantum hortatur; et si detur obligatio, aliqua lex seu praeceptum existere debet. Juxta Clericatum (4) certum est apud canonistas et doctores, quod rituale Romanum sit liber habens vim legis, et quod ejus rubric» obligent sub præcepto. Attamen si de rubricis extra sacramentorum administrationem lex non detur, hæ tantum directivæ dicendæ sunt, quæ per se non obligant aub pec­ ti) Vide Conferentias eccl. dime. Meehl. 1S75 ex theol. dogm. III. (2) Baruffaldus tit. 2, n. 12; Catalanus in rit Rom. tit. I, § 2, n. 11. (3) Baruffaldus loco cit. (4) De Sacriftcio m. decis. 50, n. 47; Baruffaldus, tit. 10, n. 50. ÎU4] DE MINISTRO SACRAMENTORUM. 203 cato : circa quas tamen notat Gardellinus (1), quod nollet audire a sanctuarii ministris, quasi pro libito liceat a sanc­ tissimis illis regulis declinare, quæ licet positivum praecep­ tum non importent, sapienti tamen consilio datæ sunt. Etiamsi autem hæ rubricæ non obligare dicantur per se sive quatenus a rituali Rornano præscribuntur, aliunde tamen obligare possunt, scilicet : 1° quia plura continent, quæ a jure communi præcipiuntur, vel ex consuetudine ut obligatoria observantur; 2° quia earum omissio ratione contemptus et scandali potest transire in peccatum etia mortale; et 3° quia communiter non deest culpa venialis ratione pravi finis vel molivi inducentis ad earumdem trans­ gressionem, prout plurimum esse solet torpor animi, negligenlia, vel nimia ad alias occupationes, præcipue vanas et sæculares, propensio (2). DE MINISTRO SACRAMENTORUM EJUSQUE OBLIGATIONE. Notandum : 1° hic tantum agi de quinque sacramentis, scili­ cet baptismi, pœnitentiæ, Eucharistiæ, extremæ unctionis et matrimonii, et 2° non agi de valida, sed de licita tantum administra tione. 144. Cui sacramenta administrare licet? R. Sacerdos juxta rituale hoc loco « fidelibus alienæ paro­ chiae sacramenta non ministrabit, nisi necessitatis causa, vel de licentia parochi seu Ordinarii. « In casu necessitatis licet cuicumque sacerdoti, quinimo charitas ad hoc sub gravi obligat; sed extra casum necessitatis tantum licet parocho et delegatis a parocho vel Ordinario, quia administratio horum sacramentorum proprie ad parochos pertinet (3). Hæc (1) In dec. S. R. C. n. 4153-4603, 1. (2) Quarti quæst. proætn. sect. 6, p. 1 ; Cavalieri toni. 5, c. 2, n. 2. (3) Rituale hoc loco n. 14; Baruffaldus tit. 2, n. 1S et seq. item 77 et 78. 204 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (145) servantur quoad communionem infirmorum, baptismum, extremam unctionem et matrimonium. Sed quoad poeniten­ tiam et Eucharistiam consuetudo multum derogavit; sic regu­ lares ex privilegio in suis ecclesiis, excepto die paschatis, ss. Eucharistiam ministrare possunt (1); sacerdotes ex con­ suetudine vel communi consensu in propria ecclesia confes­ siones aliorum parochianorum excipiunt, eisque s. Eucha­ ristiam ministrant; confessarii confessiones infirmorum in domibus alterius parochiæ excipiunt, ea tamen lege ut paro­ chus de eo certior reddatur, saltem per scripturam apud infirmum relinquendam. Nulli tamen licet in aliena ecclesia confessiones excipere, nec s. Eucharistiam etiam in missa ministrare sine aliquo consensu, aut præsumpta et fundata voluntate illius cujus interest (2). 145. Quanta obligatione et diligentia inde resultante parochus sacramenta ministrare tenetur? R. Tenetur per se sub gravi, ex jure naturali, divino et ecclesiastico, « atque omni temporis momento illum paratum esse oportet... Quacumque diei ac noctis hora ad sacramenta ministranda vocabitur, nullam officio suo præstando, praeser­ tim si necessitas urgeat, moram interponat, - sive ob viarum asperitatem sive ob aeris intemperiem. * Ac propterea popu­ lum sæpe, prout sese offert occasio, praemonebit, ut cum sacro ministerio opus fuerit, se quam primum advocet, nulla temporis aut cujuscumque incommodi habita ratione »> (3). Caveat parochus, ne sic vocantem durioribus verbis aut signis excipiat, vel a suis excipi patiatur. Unde : 1° si sacerdos in necessitate vocetur, quidquid agit, relinquere debet (quid infra missam, vide tom. II, n. 177), omni possibili modo festinare, et etiam currere, si necessitas (1) Quarti p. 2, tit. 10, s. 3, dub. 1, diff. 2. (2) Quarti loco cit. dift. 1. (3) Rituale Rom. Notandum est, citationem Ritualis Rom. communiter omitti 5 h oleum adjunctum consideratum separatim, et in unaquaque y» admixtione, sit in minori quantitate quam oleum bene­ dictum, quamvis consideratis omnibus additionibus simul, fiat quantitas major non benedicti; quemadmodum reso­ lutum fuit a S. G. Concilii die 23 Sept, anni 16S2 „ (6). (1) S. R C. eodem loco ad 2. (2) Pontificale de ccena Dom. in fine. (3) Cavalieri tom. 4, cap. 26, dec. 1, η. 8. (4) S. R C. 7 Dec. 1844, n. 4854-5000, 4. « J (5) 1 Ap. 1794, quæst. 13· Collect. Brevium. (6) Vid. Quarti de benedict, tit. 1, sect. 2, dub. 5, n. 13 et 14; Fornici p. 3, c. 14; Bissui M, n. 107, § L-LVIII. [157] DE SACRIS OLEIS. 217 157. Olea sacra conservanda sunt in suis vasculis ar­ genteis vel saltem stanneis (sed nullo modo æneis ob aeru­ ginem, neque vitreis aut testaceis ob fragilitatem, neque ligneis aut marmoreis), bene obturatis et mundis; quæ vas­ cula debent esse inter se distincta, et propriam unumquodque inscriptionem habere, majusculis litteris incisam, ne quis error committatur. Not. autem inscriptionem non ubique esse eamdem, et pro diverso loco diversa posse significare. Ad usum quotidianum haberi debent minora vascula, sive separata sive etiam conjuncta, apte tamen distincta, et cum suis inscriptionibus ut supra, in quibus commodum erit bombacium vel quid simile habere, ut effusionis periculum caveatu r. Vascula sacrorum oleorum in loco proprio, honesto ac mundo, sub clave ac tuta custodia decenter asservanda sunt, ne ab aliquo nisi a sacerdote temere tangantur, aut eis sacri­ lege quisquam abuti possit. Adeoque in ecclesia conservanda sunt, scilicet in sacristia, in baptisterio aut in custodia alia, sed in loco proprio seu separato et decenter ornato atque sub sera (i), nunquam autem in tabernaculo ss. Sacramenti. Claves debent esse binæ, et a parocho servandæ (2). Curandum est parocho, quantum fieri potest, ne per laicos, sed per se vel per alium sacerdotem, vel saltem per alium ecclesiæ ministrum hæc olea deferantur. Laici non absolute excluduntur ab eorum delatione (3); hoc tamen sine necessi­ tate vel justa ratione fieri non convenit. Cavendum etiam est, ne de sacris oleis quidquam ulli unquam tribuatur cujusvis rei prætextu. (1) Vid. not. in deo. S. R. C. n. 4474-4623, ad III. (2) Catalanus in rit. Rorn. tit. 2, c. 1, § 39. (3) Nola in dec. S. R. C. 16 Dec. 1826, n. 4171-4623, ad V, 2. 218 FARS 6. RITUALE ROMANUM. 1158) DE PRÆPARANDIS ANTE BAPTISMI ADMINISTRATION EM. 158. Cum baptismi sacramentum jam administrandum est, hæc in promptu esse debent : 1. Vascula sacri olei Catechumenorum et Chrismatis. 2. Vasculum cum sale benedicendo, vel jam benedicto in alio baptismo. Not. 1° Illud sal debet esse bene confractum et attritum adinstar pulveris, ne noceat infantulo, siccum et mundum, album vel aliud, sed naturale et non mixtum (1). 2° Non potest esse sal exorcizatum ad benedicendam aquam, sed benedictum sua peculiari benedictione, quæ in ordine baptismi administrandi præscribitur. 3° Sal ita benedictum nemini potest tradi, neque etiam reddi iis, qui id ad benedi­ cendum attulerunt, sed quod superest, ad alios baptizandos est servandum aut in sacrarium adjiciendum. Si reddi soleat iis qui sal attulerunt, baptizans sumat modicum ex toto quod affertur, illudque tantum benedicat, et in os intantis immittat: quo modo cessat omnis difficultas. Si afferentes sal bene­ dictum habere velint, sacerdos illud separatim benedicere potest benedictione, quæ habetur in rituali et fine missalis pro quocumque comestibili. 3 Vasculum seu cochlear, sive urceolus aut concha, ex argento, stanno aut alio metallo, nitidum, ad aquam fun­ dendam super caput baptizandi, satis amplum ad sufficientem aquæ quantitatem hauriendam e fonte pro trina infusione, huic tantum usui destinatum (2). Adeoque quamvis baptismus manu conferri possit, aptius tamen et convenientius fit dicto vasculo, ne fontis aqua per successivum capitis et aquæ tactum aliqua sorde inficiatur (3). 4. Pelvis seu bacile ad excipiendam aquam ex capite defluentem, nisi ita constructum sit baptisterium, ut aqua statim in sacrarium defluat; omnino enim cavendum est, ne aqua e capite in fontem refluat, ut dictum est n. 151 et 154. (1) Baruffaldus tit. 10, n. 33. (2) Baruffaldus tit. 10, n. 39. (3) Calalanus in Rit. tit. 2, c. 1, n. 45. [159] ACCESSUS AD DAI’TISMI ADMINISTRATIONEM. 219 5. Gossipium seu bombacium aut stuppa ad abstergenda loca sacris oleis inuncta. 6. Stolæ duæ, ubi commode haberi possunt, una violacea adhibenda ab initio usque ad inunctionem factam oleo cate­ chumenorum, et altera alba deinceps sumenda; sin minus, una saltem, ex una parte violacei, ex altera albi coloris (1). 7. Medulla panis ad abstergendum pollicem sacerdotis, antequam manus lavet, nisi virgula unctiones fecerit; et vas pro manuum lotione post baptismum, quod huic tantum usui deservire decet, cujus lotionis aqua in sacrarium effun­ denda est. 8. Vestis alba in modum pallioli seu linteolum candidum infantis capiti imponendum : huic inservire potest strophio­ lum seu sudariolum album (2), non autem illud quod adhi­ betur ad tergendum caput baptizati aut manus baptizantis, sed quidem cappula alba, qua induitur infans, aut velum quo tegitur. 9. Candela cerea baptizato ardens tradenda. 10. Rituale et registrum baptismale. 11. Linteolum ad tergendum caput infantis post ablutio­ nem, huic tantummodo usui destinatum (3). Hæc omnia super mensam seu credentiam, si commode fieri possit, collocanda et præparanda sunt. ACCESSUS AD BAPTISMI ADMINISTRATIONEM. 159. Omnibus opportune præparatis, ut jam dictum est, sacerdos, lotis manibus, superpelliceo et stola violacea in­ dutus, clerico saltem uno seu ministro superpelliceo pariter induto praecedente, cum gravitate et reverentia, tecto capite (1) S. R. C 26 Mart. 1859, n. 5285, VII. (2) Baruffaldus tit. 10, n. 44. (3) Baruffaldus tit. 11, n. 44. 220 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (ICO) et junctis manibus, accedit ad limen ecclesiæ, ubi foris expectant, qui infantem detulerunt. Juxta plura particularia ritualia infans ad locum baptisterio vicinum afferri potest, ne ex frigore aerisque intemperie patiatur; si autem ecclesia commodum habeat atrium, ibidem expectare debent (1). Ibidem sacerdos in lingua vulgari facit interrogationes, quæ in rituali praescribuntur, nisi de his bene sibi constet, videlicet, an sit suæ parochiæ, masculus an femina, an domi baptizatus, etc. qui patrini, quod nomen imponendum. Monet etiam præsentes, ut pie ac decenter assistant. Item opportune fieri potest explicatio virtutis, usus et utilitatis baptismi ejusque cæremoniarum, ut dictum est n. 147. Quoad patrinos notandum hic est, quod præcipit Concilium Trid. (2) ut “ parochus antequam ad baptismum conferendum » accedat, diligenter ab eis, ad quos spectabit, sciscitetur, » quem, vel quos elegerint, ut baplizatum de s. fonte susci” piant; et eum, vel tantum ad illum suscipiendum » admittat; et in libro eorum nomina describat; doceatque *» eos. quam cognationem contraxerint, ne ignorantia ulla « excusari valeant. ” Et si qui alii ad tangendum infantem instar palrinorum se ingerant (quod tamen non est conce­ dendum), declaretur aperte ante baptismum, nec eos nec alios printer descriptos aut designatos, ullam cognationem spiri­ tualem contrahere (3). pos ORDO BAPTISMI PARVULORUM. 160· 1. Sacerdos stat in limine a parte interiori ecclesiæ vel baptisterii, patrinus ad dextram baptizandi, et malrina ad sinistram ejus. Infans collocatur super brachium dextrum (1) Baruflajdus lit. 10, n. 55. (2) Sess. 24, cap. 2, de reform, raatriip. (3) Cone. Trid. loco cit.; tertium Cone. prov. Meehl. lit. 3, c. 2. -mW — 1160] ORDO BAPTISMI PARVULORUM. illius, qui eum defert, quia brachium dextrum reputatur nobilius, et baptizans sic facilius operari potest. Sacerdos interrogat, exprimendo nomen baptizandi, quid petis etc. et si plures simul baptizentur, quid petitis. Patrinus vel matrina, vel uterque simul respondet fidem. Hæc inter­ rogatio semper facienda est, etiamsi sacerdoti de hoc bene constet, quia in rituali ita praescribitur, ut significetur Eccle­ siam neminem cogere, et baptismum esse gratiam, quam petere oportet. Hæc sicut et aliæ interrogationes, quibus patrinus in baptismi administratione respondere debet, in lingua latina faciendæ sunt, prout in rituali ponuntur juxta sequentia S. R. G. decreta : - Utrum in collatione baptismi interro* gationes possint fieri vernacule, vel saltem vernacule iterari, " postquam latine factæ fuerint? Negative quoad utramque * pariem. 12 Sept. 1857. Molinen. n. 5251, 17. An in admi* nistratione baptismi interrogationes, quibus respondere » debet patrinus infantis, fieri possint vernacula lingua, quan” documque dictus patrinus latinam ignorat; an saltem inter» rogatio sermone latino facta, ut fert rituale, illico in ” vulgarem transferri possit? Negative ad· utrumque juxta » decretum in Molinen, diei 12 Sept. 1857, ad 17 31 Aug. 1867. Ambianen. n. 5382. 1. Ut sacra liturgia in­ corrupta servetur, Ecclesia non permittit, ut ipsæ interroga­ tiones in linguam vulgarem privatim transferantur; ut autem inconvcnientiæ ratio caveatur, mandat, ut cæremoniæ expli­ centur præsertim in ipa sacramentorum administratione. Sacerdos igitur in hunc vel similem modum procedere potest, susceptores in lingua vulgari alloquendo, ut sequitur : Ec­ clesia neminem cogit, Sacramenta volentibus administrat; ideoque ante administrationem interrogare debeo, quæ sit petitio vestra; et consequenter latine addit, quid petis etc. Minister autem, susceptores adjuvando, eisque innuendo, ut idem dicant, respondet Fidem. Idem vel similis modus in aliis interrogationibus servari potest(1). Interrogationes tamen * V» / ♦ —I -· ” j (1) Baruflaldus tit. 11, n. 2; Analecta juris Pontificii, 3, ser. fol. 312; Revue des sciences ecclésiastiques, toni. 9, fol. 575. r - 222 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [Ιββ] in lingua vulgari fieri possunt : 1° si habeatur indultum, quale aliquibus dioecesibus a S. R. C. concessum legitur (l); et 2° si legitima adsit consuetudo. 2. Exsufflat in faciem infantis, videlicet ter ut præscribitur, et leniter, ut fiat decenter, et ne noceat infanti. Non videtur faciendum in modum crucis, quia hoc neque in rituali, neque ab auctoribus requiritur; potius autem ore angusto seu compressis labiis, quam ore aperto per modum halantis, hoc enim foventis est, non expellentis; uti confirmari po­ test ex ordine baptizandi adultos, ubi exsufflare et halare distinguuntur. 3. Pollice facit signum crucis in fronte et in pectore. Istæ aliæque cruces, quotiescumque partes signandæ nomi­ nantur, fieri debent solo pollice dextro, extensis et junctis reliquis digitis, uti fit ad evangelium missæ : partes signandæ, si sint detectæ, immediate tanguntur, et si non sint detectæ, sufficit supra vestes seu pannos. Reliquæ cruces, dum partes signandæ non nominantur, faciendæ sunt dextra, extensis et junctis digitis, non tangendo infantem. 4. Oremus. Preces nostras. Oremus et oratio aliæque sequentes dicuntur manibus junctis, nisi impeditæ fuerint. Ad litteram N. exprimitur nomen infantis. Si femina sit baptizanda, dicitur electam tuam in genere feminino, quod similiter servatur in orationibus sequentibus. 5. Imponit manum super caput infantis, infra integram orationem Omnipotens sempiterne Deus. Hæc manus im­ positio fit dextra, extensis et junctis digitis; sufficit autem, ut fiat moraliter, et caput non tangatur (2). 6. Deinde sacerdos benedicit sal, quod semel benedic­ tum, alias ad eumdem usum deservire potest. Quapropter hæc benedictio salis omittitur, si habeatur sal in alio bap­ tismo exorcizatum. (1) Revue des sciences ecclésiastiques, tom. 10, fol. 104. (2) Barufialdus, tit. 11, η. 9. [IGO] ORDO BAPTISMI PARVULORUM. 223 Ad illius benedictionem sacerdos se ad illud vertit; illo benedicto, modicum pollice et indice dextro accipit, et in os infantis immittit, in minima tamen quantitate, ne ulceret palatum infantis; sufficit que minimum granum (i). 7. Imponit manum super caput infantis, et dicit Ore­ mus. Ælemam ac justissimam. Ita habetur in editione typica. Hæc manus impositio fit ut supra ad 5. 8. Postea sacerdos imponit extremam partem stolœ super infantem, et introducit eum in ecclesiam. Sola si­ nistra stolæ pars imponitur, ut ita sacerdos sit a dextris, et a dextris incedat, infantem quasi ducens, et trahens in tem­ plum Dei (2). 9. Cum fuerint ecclesiam ingressi, sacerdos procedens ad fontem cum susceptoribus conjunctim clara voce dicit Credo. Sacerdos ea latino idiomate recitare debet, ut notatur in rituali, susceptores autem vernaculo recitare possunt (3). 10. Deinde antequam accedat ad baptisterium, dicit Exorcizo. Cum sacerdos ad cancellos fontis devenerit, ante­ quam ingrediatur, subsistit humeris ad fontem versis, reliquis coram eo stantibus. 11. Postea sacerdos digito accipit de saliva oris sui, et tangit aures et nares. Hæc cæremonia ab exemplo Christi Domini desumpta, omni cum decentia et reverentia est fa­ cienda, ne adstantibus contemptum pariat. Sacerdos solo digito seu pollice dextro (4) accipit de saliva oris sui, et immediate tangit aures et nares, dicens ad dextram aurem Ephphela, ad sinistram quod est adaperire, et ad nares in odorem suavitatis. Hic attactus non iit per modum crucis, quia id non præscribitur. 12. Postea interrogat baptizandum nominalim... Abre­ nuntias. Circa has interrogationes eadem notanda sunt,'ac supra ad 1. (1) (2) (3) (4) Baruflaldus ibidem, n. 20. Memoriale rit. pro minoribus eccesiis, tit. 6, cap. 2, § 5, n. 4. S. R. C. 30 Dec. 1881, Urgellen, XVIII, n. 5S30. S. R. C. 4 Sept. 1S75, n. 5627, III. 224 pars G. rituale romanum. (ifli) 13. Deinde sacerdos... infantem ungit in pectore et inter scapulas. Hæc unctio olei catechumenorum fit : 1° in pectore et inter scapulas aut inter humeros, 2° unica forma pro utraque unctione, 3° in modum crucis, 4° pollice, non autem virgula, nisi in necessitatis causa seu in casu morbi contagiosi, ut dicetur de unctionibus extremae unctionis. Pollex ita intingitur in oleo sacro, ut ejus summitas tantum oleo sit Jntincta, et semel pro utraque unctione. Unctione facta, ipsemet sacerdos, vel minister si est in sacris, non autem laicus, pollicem et loca inuncta abstergit bombacio vel re simili, quæ comburenda est, ejusque cineres in sacrarium projiciendi sunt. 14. Unctione præcedenle facta, sacerdos deponit stolam violaceam, et assumit albam, vel si stola sit bicolor, eam vertit in partem, quæ alba est, ut supra dictum est. Deinde accedit ad fontem (i), et si nihil obstet, se sistit facie ad orientem seu ad altare majus conversa. 15. Quoad susceptores sollicitus esse debet sacerdos, ut baptizandum physice tangant, teneant, manum apponant aut supponant. 16. In Baptismo infans tenetur, ita ut habeat faciem pro­ nam versus vas, in quod defluit aqua e capite decidens (2), non enim frons, sed vertex capitis ablui debet. Infusio fit vasculo, ut supra dictum est, et quælibet in modum crucis. Si infans sit capillatus, sacerdos digilis sinistrae manus cæsariem ejus discriminat, dum dextra aquam infundit; vel efficit, ut aqua super frontem aliquantulum fluat : quod etiam faciendum est, dum caput infantis aliqua scabie oper­ tum est (3). Sacerdote aquam infundente, minister supponere debet pelvim ad excipiendam aquam a capite defluentem, eamque in sacrarium effundere, nisi fons ita constructus sit, ut aqua immediate in sacrarium defluat. (1) Memoriale Rit. pro minoribus ecclesiis, tit. 6, cap. 2, § 5, n. 7; Martinucci lib. 4, cap. 1, n. 29. (2) Baruffaldus tit. II, n. 42. (3) Pastorale Brugense. (161) DE PLURIBUS SIMUL BAPTIZANDIS. Leprosorum aut peste aliove morbo contagioso infectorum infantes non supra fontem baptismalem, sed supra piscina n vel alium locum separatum baptizandi sunt (1). Baptizato infante, sacerdos qui baptizavit, leniter et sua­ viter tergit caput aqua humefactum, adhibendo linteolum candidum ad hunc usum tantummodo destinatum. Ubi est consuetudo baptizandi per immersionem, sacerdos ambabus manibus accipit infantem, et advertens ne lædatur, caute ter ejus caput immergit, semel dicens Ego te baptizo» 17. Si baptismus sub conditione conferatur, hæc verba Sinon es baplizalus alta voce pronuntianda sunt, uti reli­ qua verba formae, prout in rituali præscribitur, ne sacerdos adstantibus rebaptizare videatur. 18. Unctio chrismatis fit in modum crucis, in vertice seu summitate capitis, non autem in fronte neque inter frontem et verticem. Pollex et locus inunctus abstergendi sunt, ut supra ad 13 dictum est. 19. Vestis alba, de qua vide n. 158 ad 8. 20. Candela accensa ab initio adhibenda non est, quia non præscribitur. In fine autem accensa danda est baptizato, si possit, et alias in manus susceptorum. 21. Postremo sacerdos lavat manus suas, cujus lotionis aqua in sacrarium effundenda est. 22. Omnibus absolutis, nomina accurate describenda sunt, et admonendi sunt susceptores, ut hoc loco in rituali præ­ scribitur. DE PLURIBUS SIMUL BAPTIZANDIS. 1 (> 1. Rituale Romanum necessitatem non requirit, ut plures simul baptizentur : in fine enim ordinis baptismi par­ vulorum simpliciter dicit Si jierint plures baptizandi, nulla addita conditione. Sine justa tamen ratione id faciendum esse r * r (1) Pastorale Mechliniense.. Tom. III. r 226 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [16?) non videtur : quinimo auctores (1) censent, quod non nisi urgentissima de causa id faciendum sit, nempe in casu con­ versionis multarum familiarum, tempore alicujus suspicionis, invasionis, incendii, vel alicujus magni periculi; quod extra hos vel similes casus sacerdos illicite faceret, imo peccaret, si hæc solummodo faceret, ut citius se expediret : quia alias ad nihil pene reducitur singularitas formæ et administrationis, et pauca sunt quæ in plurali numero fieri possunt; adeoul dici possit, quod exceptio hic regulam firmet. Si plures simul baptizentur, masculi ponendi sunt ad dex­ tram, feminæ ad sinistram, et omnia dicenda ut alias in proprio genere et numero plurali. Verum prima nominis in­ terrogatio, exsu illatio, crucis impressio vel signatio, impositio salis, tactus aurium et narium cum saliva, abrenunliationis interrogatio, unctio olei catechumenorum, interrogatio de fide, ipse baptismus, inunctio chrismatis, candidæ vestis im­ positio ac candelæ accensæ traditio singulariter singulis et primum masculis fieri debent. Cum impositio manus inter hæc in rituali Romano non numeretur, sequitur, eam simul pro omnibus fieri posse. Plures simul sub eadem forma sacramentali baptizare numquam licet, nisi in mortis periculo, et ubi tempus non patitur, ut singuli separatim baptizentur (2), DE BAPTISMO IN NECESSITATE. 162. In necessitate si laicus vel clericus diacono inferior baptizet, ab omnibus cæremoniis abstinere debeMsi autem ^sacerdos vel diaconus Jiaptizet,/tunc si infans aci ecclesiam delatus tam graviter ægrotet/ut periculum immineat, ne moriatur, antequam baptismus perficiatur; solum interro· (1) Barutl'aldus iit. 11, n. 56 et 57 ; Bissus B, n, 17, § 47, (2) Rit. Rom. de baptizandis parvulis, n. 20, [163] CÆREMONIARUM BAPTISMI SIGNIFICATIO. 227 gare debet, si tempus detur, an aliquid circa baptismum attentatum sit, et mox, omnibus aliis omissis, absolute vel conditionate illum baptizare in aqua baptismali, et si bæc parata non habeatur, in aqua communi, ter vel etiam semel, si necessitas urgeat, aquam infundendo super caput in modum crucis. Deinde si infans supervivat^eum ungit chrismate in H vertice, imponit vestem albam, et præbet candelam accensam, ut alias. Quibus peractis,Zsi adhuc vivat, supplendæ sunt cæremoniæ, quæ baptismum praecedunt; repetendæ autem non sunt duæ infusiones omissæ, si baptismus una infusione collatus sit. Sacerdos vero cavere debet quidquam dicere, aut facere, ubi infantem prorsus mortuum viderit, quia cære­ moniæ baptismi pro vivis tantum et non pro mortuis insti­ tutae sunt. n p Si sacerdrein necessitate extra ecclesiam baptizet, oimv tere debet opines cæremonias, quæ baptismuni præcedunt, etiamsi infans umdiu victurus videatur; collato autem bap­ tismo ut supra, infantem in vertice ungit chrismate si habeat, imponit vestem albam, et candelam accensam præbet. Cum autem convaluerit infans, præsentandus est in ecclesia; ibique, et numquam extra ecclesiam, supplendæ sunt cæremoniæ omissæ, quæ baptismum præcedunt (i). CÆREMONIARUM BAPTISMI SIGNIFICATIO. 163. 1. Adhibentur patrini : 1° ut nomine infantis respon­ deant, abrenuntient, fidem profiteantur : 2° quia baptismus est spiritualis regeneratio, per quam filii Dei nascimur; ut igitur homo indiget nutrice et pædagogo, quorum ope edu­ cetur et doctrina ac bonis artibus erudiatur; ita etiam necesse est, ut baptizati alicujus curæ committantur, a quo religionis christianæ præcepta haurire, atque ad omnem pietatis rationem institui possint (2). (1) S. R. C, 23 Sept. 1S2O, n. 4422-1572; Baruffaldus tii. 11, n. 59. (2) Catech, Rom. de bapt. XXV. 228 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [163] 2. Imponitur nomen alicujus sancli, ut baptizatus hujus patrociniis adjuvetur, ejusque exemplis ad pie vivendum excitetur. 3. Statio ante fores ecclesiæ significat, non baptizatum esse extra ecclesiam, regnum coelorum ei clausum esse, atque indignum esse, qui domum Dei ingrediatur, antequam facto exorcismo, dispositus sit ad baptismum et fidem suscipiendum. 4. Exsufflatur in faciem baptizandi in contemptum dæmonis, quasi rem vilissimam fugare vellemus; ut discedat, el in ejus locum succedat Spiritus Sanctus, quem Christus Do­ minus insulllatione apostolis tribuit. 5. Signa crucis formantur et toties repetuntur, ut, cum omnis salus a cruce et passione Christi Domini nobis pro­ veniat, baptizandus virtute crucis a servitute dæmonis libe­ retur, contra tentationes muniatur, ejus sensus aperiantur ac roborentur, ut Deum excipere, ejusque præcepta intelli­ ger e et servare valeat. | 6. Manus imponitur, ut oratio fiat verbis et actione exemplo ducto a Scriptura sacra (1), ubi manuum impositio significat communicationem benedictionis et donorum Spiritus Sancti. 7. Sal ori imponitur ad significandum, baptizatum fidei doctriua, quæ est sal sapientiæ, et gratiæ dono consecuturum esse, ut a peccatorum putredine liberetur, saporem bonorum operum percipiat, et divinæ sapientiæ pabulo delectetur. 8. Fit exorcismus ad expellendum diabolum, cujus ser­ vituti subjecti omnes nascuntur, ejusque vires frangendas et debilitandas, ne impediat baptismi susceptionem ejusque effectum. 9. Impositio stolæ fit modestiæ causa, quasi sacerdos sic ducat et trahat baptizandum in templum. 10. Aures et nares saliva liniuntur, exemplo sumpto a Christo Domino (2), ut aures ad audiendam cœlestem doc­ ti) Gen. XLVIII, 14; Num. XXVII, 18; Deut. XXXIV, 9; Matth. XIX, 13; Act. VIII, 17, etc. (2) Marc. VII, 33, Joan. IX, 6. [163] CÆREMONIARL’M BAPTISMI SIGNIFICATIO, 229 trinam, et nares ad percipiendum rerum divinarum odorem aperiantur. 11. Fit abrenuntiatio satanæ et professio fidei, quia qui nomen Christo daturus est, hoc primum sancte et religiose polliceri debet, se diabolum et peccata pro omni tempore deserere, et credere in Deum viva fide; quibus duabus spon­ sionibus omnis christianæ legis vis et disciplina continentur. 12. Ungitur oleo catechumenorum, in pectore ad signifi­ candum, intimos animæ morbos curari, mentemque virtute divina corroborari; et inter scapulas ad significandum, gra­ tiam conferri ad portandum jugum Christi, fortiterque cer­ tandum contra hostes, militum instar, qui olim ungebantur, priusquam in certamen descenderent. 13. Petitur an velit baptizari, quia, quemdadmodum homo, sua voluntate serpenti obediens, merito damnatus est, ita Dominus neminem in suorum numerum nisi voluntarium militem adscribi voluit. 14. Vertex chrismate inungitur, ad significandum, bapti­ zatum ab eo die Christo, capiti, tamquam membrum con­ junctum esse, atque ejus corpori insitum, et ea re Christia­ num a Christo appellari; 2° ad significandum Spiritus sancti descensum in illum, et ejus charismatum dona; 3° ad deno­ tandum baptizatum fieri quodam sensu regem et sacerdotem, quatenus passionibus imperare, et seipsum hostiam viventem Deo immolare debet. 15. Vestis alba imponitur ad significandum resurrectionis gloriam, ad quam per baptismum nascimur; nitorem et pul­ chritudinem, qua dilutis peccatorum maculis anima in bap­ tismo ornatur; atque innocentiam et integritatem, quam in omni vita baptizatus servare debet. 16. Cereus ardens traditur ad ostendendam charitatem seu fidem vivam charitate inflammatam, quæ in baptismo accipitur, quæque in corde jugitur ardere debet, et bonis operibus continuo alenda est (1). (1) Vid. Catech. Roni. dc bapt. n. 60; Grancolas comm. hist, in brev. lib. 2, c. 69. _______ _ 230 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (IMI DE BAPTISMO ADULTORUM. 164. Si quis adultus sit baptizandus, bene notanda sunt omnia, quæ hoc loco in rituali Romano præscribuntur. Adulti, de quibus hic agitur, sunt « qui adulta ætate sunt, * et perfectum rationis usum habent » (1); quæ ætas adulta intelligitur septennio expleto (2). Non raro autem accidit, quod aliquis adultus, e parenti­ bus catholicis ortus, et in fide catholica instructus, omnique sectæ vel impiæ pravitati alienus, baptizandus sit, eo quod incuria parentum infans baplizatus non fuerit, vel quod subsit probabilis dubitatio de validitate baptismi : uter in hoc casu adhibendus est ordo, an baptismi parvulorum, vel potius baptismi adultorum? Eo casu S. R. Congregationi (3) proposito, responsum fuit, recurrendum esse ad sacram uni­ versalem Inquisitionem. Nescio, an hoc factum, et quod responsum datum fuerit. In toto autem ordine baptismi adultorum, neque in cæremoniis, neque in precibus aliquid obstat, quatenus in hoc casu ordo baptismi adultorum adhi­ beatur, omittendo scilicet Horresce, etc., quæ in rituali conditionate præscribuntur, et igitur prætermittenda sunt, si baptizandus ex idololatris, hebræis, mahumetanis aut hæreticis non fuerit. Si probabiliter dubitetur, an adultus valide baptizatus fuerit, debet sub conditione baptizari; collato baptismo, præteritæ vitæ peccata integre confiteri, et ab iis sub condi­ tione absolvi (4). Ad majorem tamen functionis ecclesiasticæ facilitatem, ante baptismi administrationem peccata confiteri potest, et deinde post collationem baptismi sub conditione, a (1) Catecb. s. cone. Trid. de bapt. cap. XXXV. (2) Baruflaldus tit. XII, η. 4 et seq. (3) 31 Aug. 1867, η. 5382, 2. (4) S. R. et U. 1. 17 Junii 1715 et 17 Dec. 1868. Acta s. Sedis, vol 4 fol. 320. [165] ORDO SUPPLENDI CÆREMONIAS BAPTISMI 231 confessario iterum reassumptis per summa capita cum pœnitente iis de quibus ja accusationem fecerit, sacramentaliter absolvendus est pariter sub conditione (1). ORDO SUPPLENDI CÆREMONIAS BAPTISMI. 165. 1. Mortale est omittere caeremonias baptis H i aut aliquam ex eis notabilem (2), a quo tantum excusat mortis periculum, vel alia cogens necessitas juxta rituale Roma­ num in ordine supplendi omissa super infantem baptizatu: II ut persecutio, perturbatio publica, aliave causa, quæ administrationem periculosam et quasi impossibilem reddit; non autem absentia patrini, aliæve causæ similes. Ubi non adest ecclesia parochialis, neque fons baptismalis, missionarii uti possunt et tenentur illis caeremoniis, quibus uti possunt (3). Unde extra necessitatem, de qua n. 162 dictum est, numquam sine caeremoniis baptizare licet, quaecumque persona id postulet, ut infans certioretur, caeremoniis postea sup­ plendis, saltem sine expressa ordinarii licentia; hac aute H obtenta, aliqui auctores (4) baptizare permittunt omissis caere­ moniis, postea in ecclesia supplendis, sed in aqua baptismal! allata et in loco honesto, oratorio aut capella privata. 2. Baptismo sine caeremoniis collato, omissae caeremoniae, quam primum fieri potest, in ecclesia ex præcepto supplendæ sunt : quia, quamvis baptizatus jam gratiam sanctificantem receperit, istae tamen cæremoniæ et preces valent ad ube­ riorem gratiæ effectum tota vita percipiendum, et auxilia conferunt opportuna contra infestationes daemonum, quibus fideles tota vita impugnantur (5). (1) S. G. Nov. 1875 apud Konings theol. mor. tom. II, pag. 414, not. (2) S. Alph. de Lig. lib. 6, n. 141; Bened. XIV, Instit. 98. (3) Instructio s. Officii fer. IV, die 15 Sept. 1869. (4) Maurel, Guide pratique de Lit. rom. 2 p. 2 s. ch. 2, art. X; Gousset, Instruct, sur le rituel, tom..6, fol. 251; Braunman de bapt. art. 1; Pas­ torale Brugecse de suppl. cærem. (5) Vid. Catalanus in rit. Rom. tit. 2, c, 5, § 1. PARS 6. RITUALE RÔMANÜM. (Ifô] 3. Dum cæremoniæ supplentur, si certo constet baptis­ mum valide esse collatum, omittenda sunt interrogatio an baptizari velit, forma baptismi et ablutio; et statim post professionem fidei facienda est unctio chrismatis cum reliquis, nisi hæc facta sint, ut dictum est n. 162. Item in orationibus et exorcismis quædam mutanda sunt, prout in rituali hoc 1 wi notatur, et sicut in posterioribus ritualis editionibus totus ordo supplendi cæreinonias describitur. Si autem certo constare non possit, baptismum valide fuisse collatum, nihil omittendum aut mutandum est, præter formam sacramentalem, quæ dicenda est sub conditione : & non es baptizatus, ego le etc. Pro adulto catholico, valide quidem, sed omissis cæremoniis baptizato, adhibendæ sunt cæremoniæ et preces, quæ pro baptismo infantium assignantur (1). Si vero adultus ab hæresi conversus, baptizandus sit sub conditione; tunc qua­ tenus cæremoniæ supplendæ sunt, et supplendæ creduntur juxta Rituale Romanum de baptismo adultorum, ili» supplendæ sunt, quæ pro adultorum baptismo sunt præscriptæ (2). RITUS SERVANDUS, CUM EPISCOPUS BAPTIZAT. 166. 1. Iste ritus hoc loco in rituali Romano compendiose refertur, totaliter autem describitur in supplemento Ponti­ ficalis Romani, ad quod in casu recurrendum est. 2. Omnia sicut alias in accessu Episcopi ad ecclesiam, praeparantur ad tabernaculum, ad altare majus, etc. Si Epis­ copus paramenta apud altare assumere voluerit, eadem super altare more solito præparantur. 3. Gapellani, presbyteri vel clerici, qui assistunt, et minis- 0) S. R. G. 27 Aug. 1836, n. 1631-4780, 3. (2) Idem decretum ad 4. (167] RITUS SERVANDUS, CUM EPISCOPUS BAPTIZAT. 233 trant, superpelliceis induuntur, ut in rituali notatur, adeoque paramenta sacra non assumunt. Si canonici Episcopo minis­ trent, in habitu canonical! assistere possunt; quia, licet ipsi, si sacramenta ministrent, superpelliceum assumere teneantur, nullibi tamen prohibentur in habitu canonical! Episcopo assistere et ministrare (1). Item Episcopo diœcesano solemniter baptizante et capitulo assistente, nihil etiam obstat, si canonici sacra paramenta assumant, sicut Episcopo solemniter celebrante, ea semper induere tenentur (2). ■1. Primus assistens seu capellanus mitram Episcopo semper imponit et aufert (3). 5. Gremiale lineum ponitur in gremio Episcopi, dum baptizandum ungit oleo catechumenorum, dum deinde bap­ tizat, ungit Chrismate, vestem albam imponit et candelam porrigit. BENEDICTIO FONTIS BAPTISMI EXTRA SABBATUM PASCHÆ ET PENTECOSTES, CUM AQUA CONSECRATA NON HABETUR. 167. 1. Hæc benedictio quacumque die et quavis hora fieri potest. 2. In sabbatis paschae et pentecostes diaconus et subdia­ conus assistunt, quia tunc fontis benedictio et reliqua unum cum missa officium efficiunt. Cum autem hæc benedictio nullam cum alio officio relationem habeat, solus sacerdos benedicens paratur, videlicet superpelliceo et stola violacea juxta regulas generales ritualis de benedictionibus. Pluviali indui non debet, quia per rubricas generales missalis tit. 19 hoc tantum præscribitur in benedictionibus, quæ punt in altari; licet tamen juxta aliquos auctores eodem indui possit (4). (1) (2) (3) (4) Vid. Praxis Pontificalis, toni. 1, n. 31 et 222. Praxis Pont ibid. n. 134. Martinucci lib. 7, cap. 12, n. 26, 35, etc. Martinucci lib. 4, cap. 4, n. 10. 234 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [168] 3. Cum ad baptisterium pervenerint, si altare ibi habeatur, se sistunt, sacerdos in medio ante altare, reliqui a lateribus ejus vel prout fieri potest, et crucifer cum ceroferariis in plano ad cornu epistolæ, si autem altare non habeatur, tunc crucifer et ceroferarii se sistunt in loco magis oppor­ tuno, sacerdos ante crucem, et reliqui a lateribus vel in circuitu ejus. 4. Stantibus crucifero et ceroferariis, reliqui omnes genuflectunt infra litanias, quia hæ semper a genuflexis di­ cuntur. Sacerdos recitat litanias, aliis respondentibus. Ad versum ut fontem solus sacerdos surgit, eumdem versum bis dicit, et stans versus fontem, utraque vice fontem bis signat, ut signa crucis indicant. Deinde iterum genuflectit, et litanias absolvit. Ad Dominiis vobiscum sacerdos surgit, et oratione dicta omnes surgunt, ac se sistunt Juxta fontem, sacerdos facie ad altare conversa, si nihil obstet, crucifer cum ceroferariis e regione sacerdotis, facie et Crucifixi imagine ad eumdem con­ versis, et reliqui in circuitu. Sacerdos incensum imponens, illud benedicit, et fontem ter more solito incensat. De Sacramento Pœnitentiæ. ORDO MINISTRANDI SACRAMENTUM PŒNITENTLE. 168. Sacerdos ad audiendam Confessionem vocatus, promptum facilemque se prœbeat, ac priusquam ad audiendum accedat, si tempus suppetat, ad hoc ministe­ rium recte sancteque obeundum', divinum auxilium piis (170] DE SACRAMENTO PŒNITENTIÆ. 235 precibus implorabit. Si autem confessarius inopinato et confeslim advocetur, suflicit quæcumque oratio jaculatoria fervens seu subita mentis in Deum elevatio. “ Sanctissimus Dominus Noster Pius PP. IX omnibus et » singulis confessariis in universo orbe catholico existenti« bus, infrascriptam orationem antequam ad sacramentales » excipiendas confessiones assideant, corde saltem contrito et « devote recitantibus, centum dierum indulgentiam semel • tantum in die acquirendam, clementer est elargitus « (1). Da mihi, Domine, sedium tuarum assistricem sapien­ tiam, ut sciam judicare populum tuum in justitia, et pauperes tuos in judicio. Fac me ita tractare claves regni cadorum, id nulli aperiam cui claudendum sit, nulli claudam cui aperiendum sil. Sit intentio mea pura, zelus meus sincerus, charitas mea patiens, labor meus fruc­ tuosus. Sit in me lenitas non /'emissa, asperitas non severa, pauperem ne despiciam, diviti ne aduler. Fac me ad alliciendos peccatores suavem, ad interrogandos prudentem, ad instruendos peritum. Tribue, quœso, ad retrahendos a malo solei'tiam, ad confirmandos in bono sedulitatem, ad promovendos ad meliora industriam : m responsis maturitatem, in consiliis rectitudinem, in obscuris lumen, in implexis sagacitatem, in arduis vic­ toriam; inutilibus colloquiis ne detinear, pravis ne con­ taminer, alios salvem, meipsum non perdam. Arnen. 169. Confessiones excipiendæ sunt in ecclesia, non autem in privatis ceclibus, nisi adsit casus alicujus necessi­ tatis vel saltem causa rationabilis, uti infirmitas pœnitentis aut confessarii, confessio clericorum, etc. Si quis extra ecclesiam confessionem excipiat, id praestare studeat in loco decenti et patenti, et non clauso, praecipue si mulieris audiat confessionem ad omnem evitandam suspicionem (2). 170. Confessiones in ecclesia excipiendæ sunt in sede (1) S. C. Indulg. 27 Mart. 1854, apud Prinzivalli, n. 640. (2) Baruffatdus tit. 18, n. 5 et seq. Catalauus in rit. Rom. tit. 3, c. 1, §7. 236 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [|^ confessionali, extra quam nemini, nisi in casu necessitatis, feminarum saltem confessiones audire licet (1). Sedes confessionalis posita esse debet in apto ecclesiæ loco, satis ab altaribus remoto, et ita patenti, ut undique conspici possit; [non'autem in angulis aut parvis sacellis, neque in aliis secretis ecclesiæ locis. Unde : 1° cum sacristia conspicuus ecclesiæ locus dici non possit, ibidem confessiones præcipüe | mulierum excipi nequeunt, nisi pœnitens præ morbo vel infirmitate aut alia gravi ratione in confessionali se sistere non valeat, vel nisi tali surditate laboret, ut confiteri non possit,"quin ab aliis audiatur. 2° Cum locus debeat esse con­ spicuus, sequitur non esse excipiendas confessiones, saltem mulierum, ante vet post lucem diei (2), vel, si tenebræ sint, lumen apponendum esse, uti plures synodi præscribunl. 3°'Sequitur, non laudabile esse, quod velum appendatur ab anteriori parte confessionalis, ita ut confessarius conspici nequeat. Quapropter S. Carolus præscribit, ut confessionale a parte anteriori sit apertum omnino, neque ullo modo occludatur (3). Sedes confessionalis crate perforata pœnitentem inter et confessarium instructa esse debet, quæ laudabiliter debet posse claudi, ne, dum confessarius cum uno pœnitente loqui­ tur, alius ab altera parte ipsum loquentem audiat. Crates non debet esse ita angusta ut locutionem impediat sed multo minus ita aperta, ut fere sit, ac si crates non habeatur. Sola crates saltem parva sufficere non videtur; sed confessarius_a pœnitente totaliter disjungendus est ad obviandum periculis et suspicionibus, quibus satis provisum non est, si sola parva crates interponatur. Quo circa Baruflaldus (4) dicit, confessionale tabulis ligneis ita componendum esse, ut sola anterior (1) 111 Cone. prov. Mechl. tit. 5, cap. 3. Vid. Mélanges théol.,3sü, fol. 596. (2) S. R. G. 23 Mart. 1686, n. 2956-3105, 2; Baruffaldus tit. 18, n. 17; Cavalieri tom. 4, decr. 58, n. 4 et 5. (3) Instruct, iab. ecclesiaet. forma confessionalis. (4) Tit. 18, n. 15. [171] DE SACRAMENTO PŒNITENTIÆ. 237 pars aperta sit, quæ tamen parva porta claudatur. Addit insuper tertium concHmjpjjj^^vi^^ (1), pœnitentem a sequentibus alio asserculo disjungendum esse. 171. Confessarius superpelliceo el slola violacei coloris utatur, prout tempus vel locorum feret consuetudo, ut rituale hoc loco praescribit, vel nisi occasio, vel consuetudo, vel locus interdum aliter suadeat, ut notat inter generaliter servanda in administratione sacramentorum. Confessiones igitur sine superpelliceo et stola excipere licet : 1° si talis sit consuetudo, licet S. R. Congregatio rescripserit, ea non obstante, conveniens esse, ut in ecclesia stola adhibeatur (2). Hæc consuetudo, ut observat Baruffaldus (3) praecipue viget apud nonnullos regulares, qui in habitu tantum suæ religionis confessionalibus insident. Hic tamen cum Catalano distinguendum est : vel enim conlessari sunt monachi aut fratres mendicantes, et tunc non quidem super pelliceum, sed tamen stolam adhibere debent, ut sacramenti administratio distinguatur ab aliis humanis actionibus, quæ in communi veste peraguntur; ita Emus Dom. Cardinalis Sterckx, Archiep. Mechlinien. (4) notavit : * Regulares vero * meminerint, fas sibi non esse, confessiones audire, nisi » stola supra vestem sui ordinis adhibita ·» : vel confessarii sunt alii clerici regulares, et tunc non tantum stolam, sed et superpelliceum adhibere debent (5). 2° Confessiones sine superpelliceo et stola excipere licet si occasio aut locus aliter suadeat, v. g. pro confessione infirmi, in necessitate, extra ecclesiam, ubi non datur occasio superpelliceum et stolam assumendi; pro quibus tamen casibus confessarius stolam (1) Loco cit. (2) 31 Aug. 1867, n. 5382, III; 7 Julii 1877, n. 5702, IV. (3) Tit. 2, n. 56. (4) In Congr. Archip. 1849, VIII. (5) Ita Catalanus in rit. Rom. tit. I, § VU, η. IV, et tit. Ill, c. I, § IX, juxta praxim Ecclesiarum Urbis, complurium conciliorum provincialium particulariumque sanctiones, S. R. C. decreta atque summorum Pontificum edicta, 238 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (Π2] laudabiliter domi conservat. Aliud tamen est, dum confessio­ nes in ecclesia et jn sede confessionali excipiuntur; ubi, cum semper detur occasio, superpelliceo et stola utendum est, ad excitandam in pœnitentibus majorem humilitatem et vene­ rationem. fl 7?. 1. Pœnitentes ad confessionem accedere debent animo humili, habitu modesto, armisque, si gerant, depositis; et in confessionali se sistere nudjs complicatisque manibus, flexi utroque genu, aversa paululum facie, ne confessarium inspiciant. Antequam incipiant confiteri, dicunt Benedic Pater; et confessario benedictionem impertiente, se signant; tum generalem faciunt confessionem lingua latina vel vulgari : Confiteor Deo omnipotenti, B. Mariœ etc. vel saltem dicunt : Confiteor Deo omnipotenti' et tibi Pater. Deinde peracta confessione sua, concludunt dicendo : mea culpa, mea... ideo precor etc. Si pœnitentes, qua decet humilitate et modestia, non acce­ dant, monendi sunt, si opus sit. Quinimo ad confessionem admittendi non sunt, qui indecenter se gerunt, et praesertim mulieres quæ habitu impudenti accedunt. 2. Cum poenitens ad confessionale accesserit, et genuflexus signo crucis se munierit, confessarius juxta rituale mox inquirit de illius statu, quampridem sit confessus, an impositam poenitentiam adimpleverit, etc. etc. Tum pcenitens confessionem generalem dicit, et exinde peccata sua confitetur. Dubitari potest, an rituale hic ordinem, an rem ipsam servandam præscribat. Quod rem, et non ordinem absolute servandum præscribat, probari potest ex aliis, quæ rituale eodem loco præscrihit, scilicet : Quod si poenitens aliqua censura vel casu reservato sil ligatus, a quo ipse non possit absolvere non absolvat etc. Quod confessarius communiter scire non potest, nisi post confessionem pecca­ torum. Quidquid autem sit; sæpius contingit, ut pœnitentes in confessionali sese sistant imparati, ignari, rudes, cum quibus necessario procedendum est eodem ordine, quo in rituali præscribitur. Quoad alios autem rituale non obstat, quominus pœnitentes, facto signo crucis, mox confessionem generalem dicant, et exinde peccata sua confiteantur. (173) DE SACRAMENTO PŒNITENTIÆ. 239 3. Confessarius cooperto capite, nisi aliud notetur, tanquam judex sedere debet, quacumque dignitate pœnitentes fulgeant (1), sed averso paululum vultu, ne pœnilentis faciem inspiciat, præsertim si mulier fuerit, ita ut auribus tantum se præbeat, et consultum sit, ut linteo seu velo albo vultu suumtegat. 113? Ritus et cæremoniæ hujus sacramenti pauciores sunt, quia secreto et frequenter ministratur. 1. Rituale Romanum prescribit, ut pœnitens flexis genibus signo crucis se muniat; confessario autem signationem fa­ ciendam aut aliqua verba dicenda non præscribit : juxta plura autem particularia ritualia et nonullos auctores confes­ sarius poenitenti ante initium confessionis benedicit, dicens Dominus sit in corde tuo etc. (2). Quoad reliqua, rituale Romanum tantum præscribit ut confessarius post Misereatur ad Indulgentiam dextram versus pœnitentem elevet, eum que signet ad absolutionem sacramentalem, dum dicit In nomine Patris. Hæc elevatio manus durare debet usque ad dictam pœnitentis signationem, post quam manus demittitur. Preces ante dextræ elevationem, scilicet Misereatur, sicut et Passio Domini nostri J. C. quæ post absolutionem dicun­ tur, recitantur aperto capite junctisque ante pectus manibus, quia confessarius orat pro pœnitente; verba autem Et ego auctoritate ipsius cum absolutione sacramentali dicuntur cooperto capite. Hæc lice_t_nop præscripta, laudabiliter tamen servantur. Si manus sub precibus non junganthr, Optime super_genua ponuntur : item sinistra, dum dextra est elevata vel aliquid agit, super genu sinistrum ponenda est. Ad nomen Jesu Christi caput, nisi sit apertum, detegitur. Not. 1° Elevatio dextræ est actus, quo sacerdos suam juris­ dictionem demonstrat; ideoque fit, ut actio cum verbis con­ ti) III Cone. prov. Mechl. tit. 5, c. 2; Castaldus lib. 2, s. 14, c. 5, n. 3; Catalanus in rit. Rom. tit. 3, c. 2, § 3, n. 21 et 22. (2) Mechl. Brug. Gand. Torn. Leod. Camer. Gousset, Instruet. sur le rituel, tom. 6, fol. 402; Schuster instructio practice ρ. 12, c. 8, η. 6. 240 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [173) cordet. Præscribi videtur ad formam impositionis manus super caput pœnitentis, et proinde ita extendenda est, ut palma, non autem parvus digitus, pœn i ten t e m__res pici at. Ex perve­ tusta Ecclesiæ disciplina ab ipsis, ut probabile est, Apostolis tradita, super pœni tentes, dum reconciliabantur, fiebat manus impositio. Postquam autem confessionalis sedis forma intro­ ducta est, loco impositionis manus super caput pœnitentis, successit manus dextræ elevatio (1). Not. 2° Convenit preces et absolutionem semper dicere voce non elata, sed tamen distincta, et ita mediocri, ut ' adstantes non intelligant, ne, si quis sine absolutionejiimit· tatur, id audire queant 2. Preces Misereatur, Indulgentiam et Passio Domini, etsi sint valde salutares, ordinarie dicendæ, et pro libito non omittendae, licite tamen juxta rituale Romanum omitti possunt in confessionibus frequentioribus et brevioribus (2), ut dum pœnitens saepius redit, dum post absolutionem recordatur peccatum etc. item in magno pœnitentium concursu (3). 3. Urgente gravi aliqua necessitate, in periculo mortis, confessarius juxta rituale Romanum breviter dicere potest : Ego te absolvo ab omnibus censuris et peccatis in nomina Patris f, et Filii, et Spiritus Sancti. Amen. 4. Si pœnitens non absolvatur, confessarius voce mediocri seu aliquantulum secreta lente dicere potest Misereatur etc. et deinde elevata manu Indiligentiam illum in fine signando, sine qua elevatione manus et benedictione nullus pœnitens quantumvis indispositus dimitti potest (4). (1) lia Fornici p. 3, c. 11. (2) S. R. C 28 Feb. 1847, n. 493G-5089, 2. Ç3) Baruffaldus tit. 19, n. 11. (4) Baruffaldus lit. 19, n. 7; Catalanus in rit. tit. 3, cap. 2, n. 20; For­ nici p. 3, cap. 11. 241 (175J DE ABSOLUTIONE AB EXCOMMUNICATIONE, SUSPENSIONE, INTERDICTO ET IRREGULARITATE. 174. Ad validitatem absolutionis ab excommunicatione, suspensione, interdicto et irrégularité, certa verba ex na­ tura rei non requiruntur, sed quæcumque verba aut alia signa externa voluntatem absolvendi exprimentia sufficiunt. Cerlæ tamen formæ in rituali Romano ponuntur, quæ a delegatis ordinarie adhibendæ sunt. 175.1. Confessarius habens facultatem absolvendi excommunicatum in foro sacramentali, absolvere debet juxta for­ mam communem, quæ absolutioni sacramentali præmittitur, scilicet : Ego auctoritate ipsius te etc ; nullaque alia forma vel caeremonia requiritur. In foro exteriori, si a superiore certa forma præscripta sit, hæc omnino servanda est; si præscripta sit communis forma Ecclesiæ, intclligitur forma communis, quæ absolutioni sacramentali præponitur; si præscripta sit forma Ecclesiæ consueta, servanda est forma in rituali Romano præscripta; si nulla forma præscripta sit, tunc adhibenda est forma Ecclesiæ consueta prædicta, nisi res non fuerit adeo gravis, quo casu sufficit sola forma absolutionis Dominus noster, desumpta ex forma Ecclesiæ consueta. Si excommunicatio sit publica, absolutio quoque fit publice; si autem sit occulta, occulte sine cæremonia et sine solemni ritu impertienda est. Sacerdos pro hac absolutione se induit superpelliceo et stola violacea (i). Percussio excommunicati ad singulos versus psalmi Miserere fieri solet (2). II. Præfato igitur modo parochus seu confessarius procedit cum apostata, haeretico, vel schismatico, qui se convertere, et in ecclesiam catholicam recipi desiderat. 1° Si ille pœnitens in periculo mortis sit constitutus, valide autem sit baptizatus et rite dispositus, absolvendus (1) Baruffaldus tit. 20, u. 15. (2) Baruffaldus ibid., n. 24. Tom. III. 16 242 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (|7β) est ah omnibus peccatis et censuris, quantumvis reservatis, prout rituale præscribit in ordine ministrandi sacramentum poenitentiae. 2° Extra mortis periculum ille pœnitens prius errorum suorum pravitatem agnoscere et detestari debet, ut in rituali præscribilur de baptismo adultorum; per se autem fidei pro­ fessio vel externa seu publica abjuratio non requiritur, quia in rituali nulla præscribitur nec habetur. In Pontificali quidem ponitur ordo ad reconciliandum apostatam, schisma­ ticum velIhœrei'icum ; hic autem spectat ad officia Pontifi­ calia, et lantum adhibetur, cum Pontifex aliquem reconciliare voluerit, ut in ejus rubricis notatur. Quapropter contessarius habens facultatem absolvendi in foro interiori seu in confes sione. pœnitentem absolvit per formam communem in abso lulione sacramentali præscriptam : Et ego auctoritate ipsius te absolvo ab omni vinculo eœcomrmmicalionis etc. Nulla vero alia forma vel cæremonia requiritur. 3° Si autem a Superiore, pro foro externo, cum ita fieri expedierit, certa forma sit præscripla, prout Superior pro opportunitate et necessitate aliquid specialiter servandum præscribere potest, uti rituale hoc loco supponit, illa omnino servanda est, v. g. professio fidei juxta formam Pii IV, pu­ blica abjuratio, etc. (i). Si vero Superior certam formam non praescribat, tunc servatis illis, quæ in rituali primo et secundo praescribuntur, pœnitens absolvendus est per for- . mam in rituali positam, ut supra dictum est; alia autem abjuratio vel professio fidei non requiritur. III. Pro absolutione excommunicati jam mortui, sacerdos induit superpelliceum et stolam nigram (2). Psalmus Mise­ rere dicitur cum Requiem cetemam in fine. Post psalmum anliphona Eondtabunt repetitur. Ubi dicitur propter tale facium, excommunicationis causa exprimitur. 1T<>. Absolutio a suspensione et interdicto si fiat in foro (l) Vid. Bened. XIV de syn. dioiC. hb. 5, cap. 2, n. 9; Lucius Ferraris amantes η 10 et fidei professio η. 2; Statuta diœc. Meehl, η. 163. 12) Baruffaldus tit. 21, n. 30. '1 (178) DE SANCTISSIMO EUCHARISTIÆ SACRAMENTO. 243 sacramental!; simpliciter utendum est forma generali, quæ præmittitur absolutioni sacramentali : Te absolvo ab omni vinculo excommunicationis, suspensionis et interdicti. I loro exteriori si forma in commissione præscripta sit, hæc exacte servanda est; si autem nulla præscripta sit, ad­ hiberi potest forma, quæ habetur in rituali Romano. 177. Dispensatio super irregularitate si fiat in foro sacramentali; tunc confessarius, postquam absolverit a pec­ catis, consequenter addere debet Et eadem, auctoritate etc. ut in rituali Romano. In foro exteriori eadem adhibetur forma, ut ibidem notatur. Notandum pro his omnibus, cavendum esse sacerdoti, ne ullo modo in iis facultatis suæ terminos excedat. d De Sanctissimo Eucharistiae Sacramento. DE VENERATIONE SS. SACRAMENTI. 17S. Rituale ante omnia agit de reverentia, qua vene­ rabile hoc Sacramentum tum tractandum, custodiendum et administrandum, tum colendum et suscipiendum est. Oportet, ut sacerdotes omnes et praecipue ecclesiarum rectores ac parochi ad hæc ritualis præscripta bene attendant; et dili­ gentissime curent, ut vasa ss. Sacramenti munda sint et' nitida, tabernaculum splendide ornatum, corporale mundum substratum, lampas decens et continuo ardens. Si expensa­ rum forte habenda sit ratio, scire debent, ss. Sacramenti cultum omnibus aliis præferendum esse, et omnino convenire non posse, ut statua aut imago alicujus Sancti magis ornata appareat, quam ipsum tabernaculum ss. Sacramenti. Satagant quoque, ut exemplo suo devotionem et venerationem populo inspirent; accedentes ad tabernaculum, flexis genibus suppli­ citer adorent, ipsumque transeuntes semper usque ad terram devote genuflectant, etc. etc. 244 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [Π91 in^'quibus ecclesiis ss. sacramentum asservandum est. 1 79. SS. Eucharistiae sacramentum continuo asservari potest et debet : 1° in ecclesiis parochialibus; 2° in cathedralibas, quæ reputantur primæ diœceseos parochiæ; 3° in ecclesiis regularium utriusque sexus, quorum vota sunt solemnia, et monasteria auctoritate Apostolica erecta (1). In aliis autem ecclesiis asservari nequit, nisi habeatur speciale indultum Sedis Apostolicæ, vel immemorabilis consuetudo, aut nisi per aliquod tempus, occurrente impedimento in ecclesia parochiali, et cum licentia ordinarii (2). Per se igitur asservari nequit in ecclesiis collegiatis, nisi simul sint parochiales (3) ; neque in ecclesiis sodalitatum et confraternitalum (4); neque in conservatoriis aut ecclesiis seu oratoriis monialium, quarum vota sunt simplicia aut monasteria auctoritate episcopali erecta (5); neque in semi­ nariis (G); neque in quibusvis ecclesiis simplicibus seu non parochialibus (7). (1) S. R. C. 1G Ap. 1641, n 1349-1496; Angelus Lucidi de visit, ss. li­ minum, vol 1, fol. 88, η. 92. (2) S. R. C. 12 Sept. 1G26, η. 508-655; 14 Junii 1646, η. 1410-1558; 12 Jan. 1704, η. 3521-3670, 26; S. R. C. apud Zamboni Sacramentum Eucharistia: § 2, el tom. 4, §3; Benedict. XIV, Conslit. Quamvis justo, 30 Ap. 1749, η. VIII. § 24; Luc Ferr. Eucharistia, art I, n. 45 et seq -, Cavalieri tom. 1, cap. 6, usque ad dec. VIII inclus Angelus Lucidi loco cil. et seq.; Pasqualigus, q. 353, n 4; Andreucci Hierarchia eccl. tract. 3, de Episcopis Cardinalibus c 3, n 91, qui tamen ibidem n. 92 inquirit, an nihilominus Episcopus licentiam concedere possit. Vid. Melanges thiol. 4 sér. fol. 209. (3) S. R. C. 7 Sept. 1652; Angelus Lucidi loco cit. η. 94. (4) S. R. C. 14 Jun. 1646, n. 1110-1558; 21 Mart. 1699, n. 3361-3510; з, ΟΰΙ. 1699 Mazzarien, apud Analecta n. 2700 ; Angelus Lucidi lococit. η. 95, I (5) S. R. C. 10 Feb 1629. apud Analecta η. 894; 20 Jul. 1630, ibid. и. 980; 7 Dec. 1630, ibid. n. 990; 11 Jul. 1699, ibid. n. 2689; item Analecta S'ser. fol. 1741-1760, et 9 sér. fol. 251, V; Angelus Lucidi loco cit. n. 92. De Angelis. Prælect. Jur. Can. lib. Ill, tit. 44, n. 1. (6) S R. C. 2 Sept. 1679, apud Analecta juris Pontii, n. 2111; 22 Jan. 1689, ibid. η. 2383; 22 Jan. 1695, ibid. n. 2556. (7) S. R. C. 23 Martii 1593, n. 51; 12 Sept. 1626, n. 508-655; Lucius Ferr. Eucharistia art. 1, n. 46. [180] DE TABERNACULO SS. SACRAMENTI 24ο In uno autem cujuscumque ecclesiæ loco tantum asservari potest (1); ita ut ferri non possit consuetudo asservandi ss. Eucharistiam in duobus aut tribus altaribus, aut occa­ sione novendialis aut alicujus festivitatis transferendi in aliud altare diversum ab illo, in quo ordinarie asservatur 2). Notandum est, in ecclesiis, in quibus ss. Sacramentum asservatur, missam quotidie celebrandam esse (3). DE TABERNACULO SS. SACRAMENTI. ISO. 1. SS. Sacramentum, ut in rituali hoc loco præscribi­ tur, asservandum est in tabernaculo, quod collocatum esse debet, non in sacrislia aliove loco privato; neque apud mo­ niales intra chorum vel septa monasterii, quocumque induito aut privilegio juxta Concilium Trid. non obstante (4), sed in publica ipsa ecclesia : non in quolihet ecclesiæ loco, etiamsi insigni; neque ad dextram aut lævam partem altaris, prout per rescriptum S. R. C. Sanctitatis Suæ nomine omnino prohibetur (5) ; sed in medio altaris.· non in quolibet altari, sed in ecclesiis parochialibus et regularibus communiter in altari majori tanquam digniori.(6); in cathedralibus autem non quidem in altari majori propter functiones episcopales, quæ fiunt versis renibus ad altare (7); neque in illis parochia­ libus et regularibus, in quibus ad altare majus sacris func­ tionibus aut ecclesiasticis ofliciis impedimentum afferretur. (1) Cong. Episc. 13 Oct 1620, apud Cavalieri loco cit dec. VIII n 1; S. R. C. 18 Jul 1597, apud Analecta juris Ponlif. u. 37, et 21 Jul. 1696, n. 3243-3392, 3; De Conin, liv. 1, ch. 1. (2) S. R. C. 16 Mart. 1861, n. 5310. ΧΠΙ. (3) S. R C. 16 Mart. 1833, n. 4551-4700. (4) Sess. XXV, c. 10, de regul. et monial. (5) 21 Aug 1863; Litt, pastoral. Archicl. Meehl, tom III, fol 653. (6) Cong. Episc. 10 Feb. 1579, et 29 Nov. 1594, apud Cavalieri tom. IV, dec. 102. (7) Cærem. Ep. 1. 1, c. 12, n. 8; S. R. C. 6 *1 eb. 187u, n. 5588, 246 PARS G. RITUALE ROMANUM. (180) uti fieri posset per distributionem s. communionis intra mis­ sam solemnem aut officium in choro (1); sed juxta rituale Romanum in alio altari ornatissimo et maxime conspicuo, quod venerationi et cultui tanti sacramenti commodius ac decentius videatur (2) ; quodque fidelium ecclesiam ingredientium oculos ad se convertat, atque omnibus indicet, ibi ss. Sacramentum adorandum esse. 2. “ Tabernaculum regulariter debet esse ligneum, extra « deauratum, intus vero aliquo panno serico decenter con» tectum ·» (3). Hinc tamen dici non debet, inhibitum esse, illud confici ex alia nobiliori materia solida, ut ex laminis argenteis aut aeneis, inauratis, aut ex marmore pretiosiori (4), vel interius vestiri pannis aureis aut argenteis, vel etiam intus tantum deauratum esse (5). Si ex metallo aut marmore confectum sit, expedit, ut tabulis populeis aliisve ligneis intrinsecus obducatur, ut ab humiditate præservetur. Intus autem ad minus pannis sericis albi coloris, totum contegen­ dum est. 3. A mensa altaris ita procul collocatum exstet, ut infra missam per tabellam secretarum non contegatur, corporale late expandi, ac pyxis, cum hostiæ consecrandæ sunt, com­ mode in altari poni possit; non sic tamen distet, ut ad pyxidem imponendam et extrahendam, gradu ligneo opus sit (6). Sub tabernaculo armariolum nullum sit, sive pro conservandis s. oleis vel reliquiis sive pro aliis rebus. Forma esse potest octangula, vel sexangula, vel quadrata, vel rotunda, prout ad ecclesiæ formam decentius accommodata videtur (7). Ostiolum habeat ab anteriori parte ita patens, ut ostensorium, quod intus in eo includitur, facile inlroduca- (1) Baruflaldus tit. XXIII, n. 67, et Cavalieri loco cit. (2) Cærem Ep. lib. 1. c 12, n. 8 (3) Congr. Episc 26 Oct. 1575, apud Cavalieri torn. 4, dec. 100. <4) S. Carolus. Instruet, fab. ecclesiast. lib, 1, c. 13. <5) S R C. 7 Aug. 1871, n. 5490, VII et VIII (G) S Carolus loco cit.; Gavantus de mensuris s supell. (7) S. Carolus et Gavantus ibid. (180) DE TABERNACULO SS. SACRAMENTI. 247 tur (1); et ita aptatum, ut eo aperto pyxis in privata exposi­ tione populi oculis commode subjiciatur, quin e tabernaculo extrahatur. In hic locis tabernaculum communiter reperitur tornatile; in rubricis autem et decretis nihil occurrit, quod hanc formam approbare vel reprobare videtur. In aliquibus tabernaculis duo quandoque reperiuntur loca separata super invicem posita. Locus inferior dicitur custodia et pyxidi cuslodiendæ inservit; superior vulgo tabernaculum vocatur, et inservit conservando ostensorio, et si s. Hostia in ostensorio non asservetur, vacuus relinquitur. Hæc taberna­ culi structura cum forma jam descripta omnino non convenit. Præterea locus inferior seu custodia communiter existit in medio gradus mensæ altaris sine ullo fere tabernaculi signo, qualis mos asservandi ss. Eucharistiam laudabilis non vide­ tur (2), tum quia janua illius custodiæ infra missam saltem per tabellam secretarum cooperitur, tum quia tale taberna­ culum vix distinguitur, et adorantium attentio ad illud non dirigitur. Insuper locus superior, qui dicitur tabernaculum, et tale apparet, si claudatur, et ss. Sacramentum in eo non asservetur, in errorem inducere debet adorantes, qui ibidem ss. Sacramentum adorabunt, ubi non est. Si ss. Sacramentum ibi non asservetur, janua aperta relinquenda foret, ne ado­ rantes in errorem inducerentur. 4. Interius exteriusque pro cujusque ecclesiæ facultate eleganter elaboratum esse debet, et magis ornatum, quam capsæ vel altaria, in quibus conduntur corpora, vel reliquiæ aut imagines sanctorum exponuntur (3:. In ostiolo exteriori sculpi vel pingi non possunt nisi figuræ, quæ ad devotionem et fidem excitant, ut imago Domini nostri crucifixi, aut resurgentis, aut vulneratum pectus vel cor exhibentis, calix cum hostia, etc. In summitate, si nihil obstet, et commode fieri possit, parva crux est collocanda; et si per tabernaculi occupationem congruus locus cruci infra missæ celebratio(1) S. Carolus ibid. (2) Catalanus io rit. tit. 4, c. 1, § V, η. XI. (3) S. R. C. 7 Dec. 1630, apud Analecta juris Pontif. n. 989. 248 » 9 > PARS 6. RITUALE ROMANUM. Dem non relinquatur, hæc major et eo loco posita esse debet, ut celebrans et populus eamdem commode aspicere valeant (1). Vas florum vel quid simile ante ostiolum poni nequit (2), sed in loco humiliori vel a lateribus, ne con­ spectum tabernaculi impediat. Imagines aut reliquiæ sanc­ torum superimponi non possunt (3). In aliquibus ecclesiis sericæ cortinae intus post ostiolum appenduntur : bæ non praescribuntur, nec prohibentur, recte tamen adhibenditvidentur, ut tabernaculum interius eo magis a pulvere de­ fendatur. 5. Oportet, ut sit nitidum, mundum a minimo pulvere, et vacuum ab omni alia re : ita ut in illo vasa s. oleorum ve! reliquiæ, purificatorium, vas cum aqua ad abluendos digitos vel similia ponenda non sint (4). 6. Debet esse bene clausum et 1° ita obtectum, ut vas, in quo ss. Eucharistiæ sacramentum asservatur, a circumstan­ tibus nullo modo videri possit (5); 2° instructum sera solida, cujus duæ sint claves, quæ nullatenus ad tabernaculum aut in loco aperto sunt relinquendae, sed a parocho aliove sacer­ dote sub sera custodiendæ (6). Convenit, ut claves auro vel argento sint obductæ (7). 7. Conopeo decenter opertum, id est, velo adinstar ten­ torii, ex serico, lino, cannabe, gossypio aut lana confecto, coluris albi vel potius oflicio convenientis, excepto nigro, pro quo adhibetur violaceus (8). (1) S. Cerolus loco cit Gardellinus in decr. 4428 4578, 6. (2) S R. C 22 Jan 1701, n. 3426-3575, 10. (3) Decr. gen. S. R. G 3 Ap. 1821, n. 4428-4578, 6. Vid. tom. 1, n. 191. (4) Cong. Episc. 3 Maji 1693, apud Cavalieri, tom. 4, dec. 103. (5) S. R. C 20 Sept. 1806, n. 4355 4505, 2. (6) Cone. Lateran IV, cap 20. Vid. G-iraldi de officio et potestate parochi, c. 20, n. 27; Lucidi de visit, ss. Lim. vol. 1, fol. 90; De Angelis, Prælect, jur. can. lib. Ill, tit. 41, n. 2; Mélanges théol., 4 sér. fol. 360, XVIII; Nouvelle revue théol. 1876, huitième année, fol. 261-271. (7) Baruflaldus tit. 23, n. 62; Epist. II Humbert! a Prec. Archiep. Meehl. Syn. Belg. tom. II, fol. 445. (8) S. R. C. 21 Jul. 1S55, n. 5221, 12; 28 Ap. 1866, n. 5368; Gavantus, p. 1, tit. 20, in flue; Cavalieri, tom. 4, decr. 103, n. 2. [181] DE PYXIDE SEU CUSTODIA SS. SACRAMENTI. V 249 8. Debet habere corporale mundum, benedictum, huic tantum usui destinatum, cui ss. Sacramentum imponitur; loco tamen corporalis palla adhiberi potest, quæ eodem modo ac corporale benedicitur (1). 9. Benedicendum est benedictione, quæ in missali inscri­ bitur Benedictio tabernaculi seu vasculi (2) : Cavalieri tamen hoc negat (3), quia vox vasculum, quæ in benedictionis formula ponitur, soli pyxidi et vix tabernaculo ligneo conve­ nire potest. Hanc tamen formulam ad benedicendum taber­ naculum adhiberi posse, idem Cavalieri admittit : et cum benedictio in reverentiam ss. Sacramenti cedat, dicendum est, eam saltem laudabiliter ii eri. Not. ubi acciderit tabernaculum ab omni sacra specie va­ cuari, illud relinquendum esse apertum, et lampadem statim extinguendam, ne fideles in errorem circa præsentiam ss. Sa­ cramenti inducantur. DE PYXIDE SEU CUSTODIA SS. SACRAMENTI. 181. SS. Sacramentum, ut in rituali præscribitur, con­ servandum est in pyxide ex solida decentique materia, eaque munda, et suo opercido bene clausa, albo velo coo­ perta. De pyxide, ejus materia et benedictione vid. tom. 1, n. 173. Convenit, ut duæ saltem pyxides habeantur, major pro communione fidelium, et minor pro infirmis, ut, dum una ad infirmos defertur, altera remaneat pro adoratione fidelium et delatione ad alium infirmum, si casus accidat. Oportet etiam, ut parva habeatur pyxis portatilis, deferendo ss. via­ tico destinata, et bursæ includenda. (1) Gardellini, Instr. Clem. § V, η. 1 et 5; Cavalieri tom. 4, c. 8, § 5. (2) Baruflaldus tit. 68, η. 1; S. Carolus in Cone, prov, 6; Gavanlus Manuale Ep. benedictio n. 15; Catalanus in rit. Rom. tit. 8, c. 25, n. 4. (3) Tom. 4, decr. 182, n. 8 et 9. 250 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (181] Pyxis, dum in tabernaculo conservatur, et etiam præler velum humerale dum ad infirmos defertur, albo velo coopertu esse debet. Materia hujus veli non præscribitur nisi forte, dum rituale postea agit de communione infirmorum, ubi præscribitur ut sacerdos pyxidi velum sericum superim­ ponat; juxta s. Carolum (i) auro aut argento sit contextum, fimbriis circumquaque ex eadem materia adhibitis; decet certo, ut sit seiicum; cum autem dubitetur, an rituale in loco de communione infirmorum agat de velo pyxidis vel de velo humerali, ut dicetur n. 189, forte nihil etiam obstat, si sit lineum. Notandum est, pyxidem hoc velo non cooperiri infra missam, in qua hostiæ in eadem consecrantur, sicut calix etiam discoopertus in altari existit. Cum particulæ consecratæ juxta rituale conservandæ sint in pyxide, inquirendum est an S. Hostia in ostensorio con­ servari possit, vel eadem etiam in pyxide vel in parva cus­ todia conservari debeat. In rubricis nullibi præscribitur. ut sacra Hostia post expositionem ex ostensorio deponatur, et conservanda collocetur in pyxidem vel parvam custodiam. Rituale enim hoc loco præscribens, particulas conservandas esse in pyxide, expresse agit de illis, quæ usui infirmorum et aliorum fidelium communioni inserviunt; et in fine pro­ cessionis ss. Sacramenti solummodo præscribit, ut sacerdos illud reverenter deponat. Similiter cæremoniale Episco­ porum nihil circa hoc notat lib. 1, cap. G, aut cap. 12, n. 8, neque lib. 2, cap. 33. Contra juxta Instructionem Clementinain § 31, in fine orationis quadraginta horarum celebrans accipit ostensorium, et cum eo benedictionem dat populo; reposito Sacramento super corporale, descendit... slalim diaconus vel sacerdos... includit Sacramentum in taber­ naculum. Quæ verba clare indicant, Ostensorium poni in tabernaculum. Inter auctores etiam non reperitur, qui censet et demonstrat, s. Hostiam in ostensorio conservari non posse. Juxta s. Carolum vero (2) ostensorium in tabernaculo indu­ it) Instruct fab. ecclesiast. p. 2. (2) Instruct, fab. eccl. p. 1, c. 13, de tabernaculo. (182] DE LAMPADE CORAM TABERNACULO. 251 ditur. Idem dicunt Gavantus et Cavalieri (1). Juxta A Carpo Hostia pro expositione in Ostensorio vel in capsula asservari potest; et juxta Barufialdum custodia in usu est, quando tabernaculum non est capax retinendi Ostensorium (2). Hinc dare sequitur s. Hostiam in Ostensorio recte conservari, eamque in parvam custodiam tantummodo collocandam esse, cum tabernaculum adeo parvum fuerit, ut Ostensoriu: H com­ mode capere non possit. Ostensorium juxta Gavantum loco citato contectum in tabernaculo conservatur, etsi id juxta Cavalieri sit præter rubricas ; cum tamen pyxis velo coope­ rienda sit. ut supra dictum est, Ostensorium simili etiam velo laudabiliter cooperietur. Not. nemini hæc vasa s. species continentia licere tangere, nisi induto superpelliceo et stola, accensis ad minus duobus cereis. DE LAMPADE CORAM TABERNACULO. 182. Coram tabernaculo ss. Sacramenti lampades plures, vel saltem, una diu noctuque perpetuo collucere debet, tum in signum reverentiæ ss. Sacramenti, in quo continetur is, qui est candor lucis æternæ et inextinguibile lumen ejus; tum ut indicetur, Christum Dominum ibidem viva fide et ardenti charitate adorandum et colendum esse. Parochi est huic invigilare. Plures lampades laudabiliter ardent, praeci­ pue in majoribus ecclesiis et cathedralibus, pro quibus cæremoniale Ep. (3) praescribit, ut ad mimis tres accensœ tota die adsint; plures etiam ante tabernaculum, quam ante aliud quodcumque altare, imaginem aut statuam juxta cæremo­ niale semper ardere debent; una autem ubique saltem est de (1) Gavantus p. 4, tit. 12, n. S, et Cavalieri toni. 4, cap. 9. (2) A Carpo Cærem. p. 3, c. 14, n. 184; Baruffaldus tit. 26, n. 120,· Cavalieri loco cit. (3) Lib. 1, c. 12, n. 17. 252 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (183} præcepto, et quidem juxta plures sub gravi obligatione (1), ex generali totius Ecclesiæ consuetudine, quæ vim legis obtinuit ex communi sensu tum fidelium et auctorum, tum Ecclesiæ superiorum négligentes graviter punientium. Hu­ jus obligationis ratio fundatur in reverentia ss. Sacramento debita, quæ, sicut sub gravi exigit, ut missa sine lumine non celebretur, sic pariter sub gravi requirit, ut ss. Eucharistia sine lumine non conservetur. Impotentia tamen, paupertas aut alia gravis causa excusare potest (2). Bene autem notan­ dum est sequens decretum Congregationis Episc. Quod si reditus et societas ss. Sacramenti non sufficiat, instituatur quœstor vel eleemosynarum collector (3). Hæc lampas retinenda est, non supra valvas ecclesiæ, neque in loco laterali, sed ante tabernaculum, seu in medio ante illud, ut ingredientes advertant, ubi adorare debeant (4). Si plures lampades appendantur, convenit, ut numero sint impari, sicut in cæremoniali Episcoporum prescribitur. 1 S3. Circa oleum, quo lampades nutriuntur, censuil S. R. Congregatio (5) : * Generating utendum esse oleo oli»» varum; ubi vero haberi nequeat, remittendum prudentiæ » Episcoporum, ut lampades nutriantur ex aliis oleis quan» tum fieri possit vegetabilibus. « Quam sententiam Sanctitas Sua ratam habuit et confirmavit. Utendum igitur est oleo olivarum; si hoc haberi nequeat, per se tamen alia olea adhiberi non possunt, sed remittitur prudentiæ Episcoporum ut ipsi alia olea permittere valeant; si alia admittantur, utendum est oleis vegetabilibus, quantum fieri potest; ita ut, etiamsi petroleum absolute non excludatur nec prohibea(1) Quarti in rub. miss. p. 1, tit. XX, dub. XI, diilic. 5; Collet, Traiti des ss. myst.y chap. VIII, η, XX, et Traité de Voff. div. observat, in fine; Baruflaldus tit. 23, n. 72; Busemb. apud s. Alph. de Lig. lib. 6, n. 248; Conferentiæ ecclesiast. Dioec. Mechl. 1870, Liturg. V. (2) III Cone. prov. Mechl. 1607, tit. VII, c. 2. (3) 14 Mari 1614, apud Cavalieri tom. 4, decr. 92. Vid. Mélanges thiol, 4 8êr. fol. 499-522. (4) S. R. C. 22 Aug. 1699, n. 3376-3525. (5) 9 Jul. 1864, n. 5331. Vid. Appendix ad rit. Rom. (18-1] AD QUOS INFIRMOS SS. SAC. EST DEFERENDUM. 253 tur, hoc equidem adhibendum non sit, nisi deficientibus oleis vegetabilibus (1). Plura hic dicenda de renovatione ss. specierum et purifica­ tione pyxidis ac de s. communione, habentur tom. 1, n. 272 et 279; et cum communio paschalis proprie spectet ad jus canonicum et theologiam moralem; ideo in sequentibus tantum agetur de communione infirmorum. AD QUOS INFIRMOS SS. SACRAMENTUM EST DEFERENDUM, CUM NOTANDIS IN CASIBUS OCCURRENTIBUS. 184. Deferendum est : 1° ad infirmum per modum viatici, cum probabile esi, quod illud amplius sumere non poten7;2°ad infirmum qui sumpto viatico, dies aliquot vixerit, vel periculum mortis evaserit, et communicare voluerit, cujus pio desiderio, ait rituale, parochus non deerit; 3° ad ægrotos parochiales, in paschalibus diebus, etiamsi commu­ nionem extra praescriptos paschales dies sumpserint; 4° ad infirmos, etiamsi graviter non ægrotent, aut mortis periculum non immineat, non tantum tempore paschali, sed aliis etiam temporibus, maxime si festi alicujus celebritas id suadeat. Circa quod rituale duplicem parochis præscribit obligationem : 1° ut infirmos hortentur, ut s. communionem sumant, et 2° ut illam ministrare non recusent. Quoties autem ss. Sacramen­ tum ad infirmos deferri potest aut debet? Quantum ad infir­ mos qui jejuni communicare valent, dubium esse non potest, quod quotidie ipsis s. communionem sumere liceat, quia nulla lege vel ratione impediuntur, sed contra sæpius eo magis gratia sacramenti indigent : ita ut, quoties rationabiliter petunt, et confessarius eos dignos judicat, toties ss. Sacra­ ti) Vid. Baruflaldus lit. 23, η. 73; Cavalieri tom. IV, dec. 105; Acta quæ apud s. Sedem geruntur, vol. I, fol. 39; Analecta juris pont. sér. 7, fol. 847; Revue cath. 1863, fol. 373 et 1864, loi. 498; Statuta diœcesaua Mechl. n. 247. 254 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (184) mentum ad ipsos sit deferendum. Quantum ad infirmos, qui jejuni permanere nequeunt, post sumptum viaticum, eodem periculo perdurante, rituale Romanum aliquot dies intercedere debere praescribit (1). Laudabile est, quod in praecipuis anni solemnilatibus ss. Sacramentum ad omnes infirmos genera­ II liter deferatur cum magna solemnitate, apparatu et etiam cantu : in hoc casu campanæ ecclesiarum, quas processio transit, solemnity pulsandæ sunt (2). Supponendum autem est : 1° quod non sint amentes per­ petui aut peccatores publici, et 2° quod ob phrenesim, assi­ duam tussim, aliumve similem morbum aliqua indecentia cum injuria tanti sacramenti non timeatur : nam ad eos, qui ss. Sacramentum deglutire non possunt, vel per vomitum redderent, vel aliam causarent irreverentiam, deferri nequii, sive ad adorandum solum, sive devotionis seu cujusvis rei prælexlu ad ostendendum. Si forte aliquo in loco ea sit con­ suetudo, ea prorsus tollenda est (3), quia ss. Sacramentum ad hoc non est institutum, neque hoc Ecclesiæ universalis habet consuetudo. Not. sacerdotem in his casibus caute se gerere debere, ne permittat, quod negandum est, vel neget, quod concedendum est; 2° considerandum esse, an vomitus, tussis, sternutatio sint ita continua, ut locum administration! decenti relinquant vel non; 3° peiiculum experiri posse, præbendo quid aliud, v. g. hostiam non consecratam. Si sacerdos prædictum peiiculum ignorans, ad ægrotuin ss. Sacramentum detulerit, et intelligat tale subesse pericu­ lum; ss. Sacramentum super mensam deponere, et adorando cum præsentibus aliquantulum morari potest, donec peri­ culum cessat : quod si non cessat, infirmum docere debet, quomodo ss. Sacramentum spiritualiter sumere valeat per votum et desiderium, fidemque vivam quæ per dilectionem 4 (1) Vid Bened. XIV, deSyo. diœc. lib. VII, c. XII, η. V; itein Cavalieri, qui tom. IV, cup. V, dec. I, η. VIII et seq. verba ritualis Rom. explicat· (2) S. R C. 10 Mart. 1787, d. 4279-4428. ç3, Cougr. Cone, apud Cavalieri tom. 4, deer. 72. [184] I AD QUOS INFIRMOS SS. SAC. EST DEFERENDUM. 255 operatur, et sic fructum ejus et utilitatem consequi; ac de­ mum ss. Sacramentum potest ei præbere adorandum, aperta etiam pyxide, et inde sumptam s. Hostiam infirmo ostendere, sed numquam porrigere ad osculandum. Dein clausa pyxide ei dare debet benedictionem cum ss. Sacramento, et redire ad ecclesiam (1). Hæc praxis juxta Catalanum ubique religiose servari potest, nisi specialiter prohibeatur. Si timeatur, ne infirmus præ ariditate oris vel impedimento faucium s. Hostiam deglutire possit; sacra Hostia integra vel aliqua pars prius dari debet, et deinde vinum aut aqua ad faciliorem sumptionem; vel etiam vinum aut aqua prævie dari potest, ut os madefiat, cum infirmus in periculo mortis ad jejunium naturale non teneatur. Sacra etiam Hostia vel particula cochleari imponi potest, ut infirmus illam simul cum vino vel aqua hauriat : nimirum sacerdos manu dextra accipiens cochlear vino vel aqua ad medietatem circiter reple­ tum, et supra illud manu sinistra sacram Hostiam tenens, illam ori infirmi admovet, et tum in cochleari demissam ori imponit seu infundit. Hic ultimus modus licet ab aliquibus afferatur, est tamen præter consuetum communicandi modum, a quo non facile est recedendum; duo autem priores sunt convenientiores et adhibendi. In hoc casu vinum album vel rubrum et etiam rhenanum adhiberi potest, sed nunquam vinum adustum, quoi reverentiæ repugnat. Si infirmus post sumptionem ad vomitum provocetur, vo­ mitus in vas mundum aut linteum mento infirmi suppositum recipiendus est, et de eo faciendum quod dicitur torn. 2. n. 187. Not. consultius esse sputa phlegmatica, cum ex stomacho non veniant, post modicum tempus permittere, quia difficul­ ter retinentur, et periculum afferunt, ne ea retinendo, in stomachum recipiantur, et sic facile ad vomitum excitent. (1) S. Carolus in couc. prov. V; Benedict. XIV, de sac. missæ sect. 2, §169; Cavalieri, tom. 5, cap. 24, dec. IV; Cata'arus in rit. Rom. tit. IV, c. IV, § VI. 256 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [Iggj PRAEPARANDA IN ECCLESIA ET CUBICULO INFIRMI PRO DELATIONE SS. SACRAMENTI. 185. In ecclesia præparanda sunt : 1° pyxis seu vas ad deferendum ss. Sacramentum, 2° superpelliceum, stola el pluviale, 3° velum humerale, 4° bursa cum inclusis corporali et puriûcatorio, 5° laterna, cerei aut intorticia, 6° umbella seu baldachinum, 7° rituale et campanula, 8° aqua benedicta, 9° debent convocari qui comitaturi sunt. Cubiculum infirmi mundandum est. ibique praeparandum linteum ponendum ante infirmum, et mensa cum requisitis. 18<>. Circa prædicta in ecclesia præparanda, notanda sunt : 1° Pyxis adhibenda est, nisi longius et difficilius iter obeundum sit, aut etiam equitandum : quo casu parva adhi­ benda est custodia, quæ includitur bursæ, et hæc ad collum appenditur, atque ad pectus ita alligatur, ut neque decidere, neque ss. Sacramentum excuti possit. Nunquam autem ss. Sa­ cramentum deferendum est in vestium saccis, neque etiam corporali imponendum est (1). 2° Sacerdos induitur superpelliceo et stola alba, et etiam si haberi potest, pluviali albo. Pluviale non est de præcepto, sed de arbitrio et more (2) : convenit tamen, ut adhibeatur saltem in locis insignioribus et pro personis dignioribus, ut Episcopis et Principibus, item in delationibus generalibus et solemnioribus. Superpelliceum autem et stola sunt de præcepto, et ita quidem, ut contraria consuetudo tolerari nequeat (3) et illa in nullo casu omitti possint, neque tempore noctis aut in casu morbi contagiosi, neque quando longius aut difficilius iter obeundum aut etiam equitandum est, quia rubricæ hos casus non excipiunt (4). Eorum, scilicet superpellicei et stolæ, omis(1) Vid. dec. S. R. C. 26 Mart. 1859, n. 5285, VI. (2) Gardellini in decr. S. R. C. IG Dec. 1826, n. 4474-4623, II. (3) S. R. C. 16 Dec. 1826, n. 4474-1623, II. (4) Gardellini in decr. cit. (186] PRÆPARANDA PRO DELATIONE SS. SACRAMENTI. 257 sionem auctores damnant, aliqui venialis, alii communius mortalis culpæ; et infirmum a præcepto viatici potius absol­ vunt, quam permitterent, ut ministretur sine prædictis ves­ tibus, cum haberi non possunt. Non desunt tamen, qui in necessitatis casu permittunt absque præfatis vestibus, et dicunt has leges Ecclesiæ non obligare cum tanto rigore pro mortis articulo, si aliter fieri non possit (1). Not. autem Epis­ copos Belgii specialem solere habere facultatem permittendi, ut ss. Sacramentum ad infirmos occulte et etiam sine lumine deferatur (2). Vid. n. 188. Praeterea oportet, ut vulgaris habitus sacerdotis sit decens et mundus, uti dignitas ss. Sacramenti exigit; et ut ipse veste talari induatur, nisi ss. Sacramentum longe deferatur extra oppida, maxime si iter lutosum sit aut tempus pluvio­ sum, vel necessitas urgeat (3). 3° Velum humerale, quo manus et pyxis cooperiuntur, adbibetur, ut ipsa pyxis a pluvia et omni pulvere præservetur. Debet esse album, sericum, saltem sex pedibus longum et vitta ligatum ad pectus, ne decidat. 4° Bursa esse debet albi coloris, et corporale cum purificatorio mundum. Decet ut huic soli ministerio inserviant. Purificatorium in bursa una cum corporali deferri solet. 5° Laterna saltem una deferenda est, ne lumen vento extingualur; plures autem hastis afllxæ laudabiliter deferuntur. Quot praeterea cerei aut intorticia deferenda sint, non deter­ minatur, sed ecclesiarum devotioni et conditioni relinquitur, ita tamen ut abundare quidem possint, numquam autem defi­ cere in convenienti saltem numero. Barufïaldus (4) requirit decem, et Cavalieri octo ad minus et quatuor saltem lumina pro omni casu (5). ; 6° Umbellam, quæ ab uno retro post sacerdotem, aut bal(1) Cavalieri tom. 4, c. 5, decr. 7, ad V; BaruiTaldus tit. 26, n. 110; Lucius Ferraris infirmus, n. 19; Bissus E, n. 180, § II. (2) Dens de Poenitentia, n. 222, ad 16. (3) Cavalieri tom. 4, c. 5, dec. 5, ad IV. (4) Tit. 26, n, 89. (5) Tom. 4, c. 5, decr. 7, n. 3 et decr. 11, n. 1. Tom. III. 258 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (18/) dachinum, quod a pluribus defertur, rituale præscribit. Um­ bella et baldachinum albi coloris esse debent. 7° Campanula præferenda et jugiter pulsanda est, ut po­ pulus admoneatur sui offici i tum erga ss. Sacramentum, tum erga infirmum ad orandum pro eo. 8° Aqua benedicta conferenda est, nisi apud infirmum habeatur. Si in aliquo casu defuerit, ibidem benedici potest. 9° Campana aliquot ictibus, sed distincto modo, pulsanda est, ad convocandum parochianos, seu confralernitalem ss. Sa­ cramenti, seu alios Christi fideles, ut cum cereis seu inlorticiis comitentur, et umbellam seu baldachinum deferant; vel saltem vicini et familiares infirmi monendi sunt, ut in habitu decenti ss. Sacramentum comitentur. 1ST. Circa praeparanda apud infirmum notanda sunt se­ quentia : 1° Cubiculum infirmi, ingressus in illud, et ipsum cubile, in quo jacet infumus, mundanda sunt : ad quod praemonendi sunt domestici, demonstrando illis dignitatem ss. Sacramenti, ad cujus accessum omnia munda et nitida esse deberent. Convenit etiam ut locus pro cujusque facultate ornetur, bonis odoribus repleatur, profana removeantur. Aliquando tamen ista mundities haberi nequit, ut dum infirmus jacet in stabulo, in fœnili, etc. ad quem tamen sacrum viaticum deferendum est; cum apud Deum nulla sit acceptio personarum, ac ' ipse pro nostra salute nec stabulum nec crucis ignominiam exhorruerit. 2° Linteum mundum ante pectus infirmi ponendum est, ejusque mento supponendum, ad effectum colligendi fragmenta vel ipsam s. Hostiam, si e sacerdotis manibus decidat, vel ex ore ægroti in casu tussis vehementis aut repentini vomitus aliave de causa erumpat. 3° Mensa in cubiculo infirmi paranda est, optime ad pedes cubilis seu in conspectu infirmi, linteo mundo cooperta, in qua ponuntur duo saltem cerei ardentes, et vasculum parvum et vitreum cum vino vel aqua communi ad abluendos digitos sacerdotis, et potius cum aqua, quia sumptio vini ut plurimum infumis nocet Sufficit ut hoc vasculum tantum humoris [188] DELATIO SS. SACRAMENTI AD INFIRMUM. 259 capiat, quantum ad abluendos digitos sufficit, ut infirmus eo facilius ebibere possit. Juxta Rituale duo paranda sunt vascula, alterum cum vino et alterum cum aqua, ut sacerdos digitos abluat, in quo sibi magis libueiit, vel cujus sumptio infirmo potius placuerit. Cum igitur unum tantum sit necessarium, unum etiam parare sufficit (1). Vasculum aquæ benedictæ, quod in rituali non nu­ meratur inter ponenda in mensa, collocatur alio loco oppor­ tuno, vel manibus ministri tenetur. Crux non requiritur, sicut inaltari extra missam exposito ss. Sacramento etiam non est collocanda, et sicut a rituali in praeparandis et tota viatici administratione nulla ejus fit mentio. DELATIO SS. SACRAMENTI AD INFIRMUM. 188. Deferri débet hoc sanctum Sacramentum ab ecclesia aci privatas cegrotanlium domos decenti habitu, superposito mundo velamine, manifeste atque honorifice, ante pectus cum omni reverentia et timore, semper lu­ mine praecedente. Rituale hæc præscribit sive ss. Sacra­ mentum ad infirmum deferatur per modum Viatici, sive ex devotione; ita ut occulte numquam deferendum sit (2), nisi tanta forte esset necessitas, ut infirmus alias sine Viatico moreretur, ut ex dicendis patebit. Vid. n. 186 ad 2. In casu sacrilegæ Viatici susceptionis, quam pœnitens con­ fitetur, ss. Sacramentum ad infirmum iterum publice deferri nequit, si adsit periculum infamiae aut fractionis sigilli sacra· mentalis; idcirco autem juxta aliquos auctores (3) illud etiam occulte, scilicet sine lumine et vestibus sacris, deferre et ministrare non licet, quia præstat potius reverentiam servari tanto Sacramento, quam infirmum communicare; sed com(1) Baruflaldus, iit. 2G, o. 102. (2) S. R. C. 6 Feb. 1S75, n. 5590. (3; Apud s. Alph. de Ligorio tbeol. mor. lib. G, n. 211. 260 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (189) munius et satis probabiliter affirmat s. Alph. de Ligorio cum pluribus aliis, quod in necessitate liceat deferre et ministrare H viaticum sine lumine et vestibus sacris, quia non rationabi­ liter praesumitur, quod Christus, qui hoc Sacramentum ad subsidium animarum instituit, et Ecclesia quæ tam benigna est mater, voluerint moribundos tanto bono privari, ne præscriptæ cæremoniæ omittantur. Si in hoc casu aliquot dies post susceptionem sacrilegam effluxerint, et gravis non obstet inconvenientia, præstaret infirmo proponere, ut ite­ rum petat s. communionem; et tuncss. Sacramentum publice et more solito ad eum deferendum est. Quod si pauciores dies elapsi fuerint, et mortis periculum non ita urgeat, ali­ quantulum expectari potest, antequam idipsum infirmo pro­ ponatur. In casibus publicæ perturbationis seu tumultus, vel corn munis lætitiæ seu festivitatis aliisve similibus, in quibus gravis irrevcrentiæ periculum occurrit, pallium super stolam et superpelliceum indui potest; delatio autem omnino occulta sine lumine et sine vestibus sacris non permittitur, nisi rubri­ carum observatio moraliter sit impossibilis (1). “ Ubi Turearum vis prævalet et iniquitas, sacerdos stolam » semper habeat propriis coopertam vestibus; in sacculo seu n bursa Pyxidem recondat, quam per funiculos collo appen« sam in sinu reponat, et numquam solus procedat, sed uno *> saltem fideli, in defectu clerici, associetur ·» (2). Not. parochum in casu necessitatis ss. Sacramentum ex ecclesiis regularibus aliisque extrahere posse, et « non licere, ” nec regularibus nec presbyteris sæcularibus etiam exemptis » in casibus necessitatis tantum, denegare « (3). 181). 1° Omnibus paratis de quibus n. 185 dictum est, et clericis seu ministris, qui comitantur, si locus ferat, super(1) Vid. quæstiones in conferentiis eccl. Diœc. Mechl. 1872, ex Lit. q. IV. (2) Appendix ad rit. Rom. sub tit. Modus s. Euch. deferendi ad inf. ob melum infid. ex Const. Boned. XIV inter omnigenas § 25, edita pro Servia... 2 Feb. 1744. (3) S. R. C. 22 Aug. 1705, n. 3583-3732, 1. [189] DELATIO SS. SACRAMENTI AD INFIRMUM. 26i pelliceo indutis, sacerdos lotis manibus, superpelliceo et stola alba indutus, cum ministris reverenter accedit ad taberna­ culum, ibique debita reverentia et oratione facta, velum hu­ merale accipit, et ante pectus ligat ; tum debitis cum reve­ rentiis ad tabernaculum ascendit, illud aperit, genuflectit, in pyxidem, si alia adhibeatur, aliquot s. Hostias ponit, ut n. 193 dicetur, illam suo operculo cooperit, et velum seri­ cum, quo pyxis in tabernaculo cooperta asservari solet su­ perimponit; renovata genuilexione pyxidem utraque manu accipit, dextra ad nodum et sinistra ad pedem, et velum hnmerale superimponit, ita ut velum manus et totam pyxidem tegat (1), tum ut pulveris et aeris injuriae arceantur, tum ut magis veneratio augeatur, res enim quæ ante oculos patent, facile vilescunt. Notandum igitur est, pyxidem, dum ad infirmos defertur, cooperiri velo serico, quo in tabernaculo cooperta asservari solet, et deinde velo humerali. In rituali hoc loco bis veli fit mentio : primo pyxidem proprio operculo cooperit, cl velum sericum superimponit, et deinde ipse vero sacerdos im­ posito sibi prius ab utroque humero oblongo velo decenti, utraque manu accipiat vas cum Sacramento, Cavalieri quidem (2) sentit, esse velum humerale, quod rituale pyxidi imponendum praescribit; quia, cum proprium pyxidis velum regulariter ejus operculo adhaereat, una cum operculo pyxidi superimponitur, ubi verba et velum sericum superimponit, aliam distinctam actionem important : in eo tamen sensu ’ textus ritualis difficulter exponitur, quia ut attendenti patet, de duobus distinctis velis agit. Potius dicitur, rituale suppo­ nere, aliam pyxidem adhiberi pro delatione ss. Sacramenti ad infirmos, uti textus etiam indicat; ipsumque igitur prae­ scribere, ut huic pyxidi velum sericum superimponatur, sicut pyxidi semper impositum esse debet, quandocumque sacræ species in ea continentur. Sive autem rituale de duobus I (l) S. R. C. 21 Mari. 1699, n. 3355-3501; 23 Feb. 1839, n. 4698-1844, 5; Baruffaldus tit. 26, n. 63; Cavalieri toni. 4, c. 5, decr. 6. (2j Tom. 4, decr. 75, n. 8. 262 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (189) distinctis agat velis, sive de uno et eodem ; equidem pyxis, dum defertur ad infirmos, cooperienda est velo suo proprio, et deinde velo humerali; quia si rituale de duobus distinctis agat velis, sequitur pyxidem cooperiri utroque velo; et side uno tantum velo agat, ut sentit Gavaiieri. supponitur, velum pyxidis cooperculo ejus adhærere, et velum humerale su­ perimponi. 2° Praecedit semper acolythus vel alius minister deferens laternam; deinde duo clerici vel qui eorum vices supplent, unus cum aqua benedicta et bursa corporalis ac purificatorii, alter cum rituali et campanula; turn deferentes intorticla; et postremo sacerdos cum ss Sacramento sub umbella seu baldachino. Oportet ubi fieri potest, ut ss. Sacramentum eo modo ad infirmum deferatur. Cum autem in parochiis rura­ libus id sæpius fieri nequeat, præscribit rituale, ut præcedat semper acolythus, vel alius minister deferens laternam; librum, bursam, campanulam. 3° Sacerdos pyxidem deferre debet nudo capite (1), utraque manu ante pectus elevatam, cum omni reverentia et timore, non fabulando, nec oculis hinc inde vagando, sed coelestem I thesaurum, quem manibus gestat, contemplando, reverenter et graviter ince iendo. festinando quidem, si necessitas urgeat, sed numquam praecipitanter currendo; non enim præcipi- ' tanter currendo, viaticum deferre tenetur, etiamsi timeat fore, ut infirmus moriatur : nam cursus nimis festinus et reverentiæ ss. Sacramento debitæ et honestati clericali re­ pugnat; nec viatici praeceptum introductum videtur cum periculo, ut parochus fatuus videatur et irrideatur (2). 4° Sacerdos deferens ss. Sacramentum ps. Miserere aliosque psalmos et cantica recitat, quoad in ægrotantis cubiculum introducatur. Psalmus Miserere, qui optime congruit, ad infirmo divinam impetrandam miserationem, primo dicitur; reliqui psalmi possunt esse pœnitentiales vel alii, aut cantica, ut Benedicite etc pro libito et circumstantiis. Hi psalmi pro (1) Vid. tom. 1, η 161. (2) Baruffaldus lit. 26, n. 68; Cavalieri tom. 4, decr. 74, b. 5. (1911 ADMINISTRATIO SS. VIATICI. 263 locorum consuetudine cantantur, vel a sacerdote alternatim cura ministris recitantur; et si non sit, cum quo sacerdos alternatim recitet, ipse solus eos submissa voce legit, et reli­ qui rosarium, litanias B. Mariæ Virg. aliasque preces recitare possunt, dicendo Ora pro eo vel ea (1). DE CASU LONGIORIS AUT DIFFICILIORIS VLE, VEL EQUITATIONIS. 190. Si longius aut difficilius iter sit obeundum, aut equi­ tandum, necesse est vas. in quo ss. Sacramentum defertur, bursa decenter ornata et ad collum appensa apte includere, et ita ad pectus vittis seu funiculis alligare atque obstringere, ut neque decidere neque pyxide excuti ss. Sacramentum queat. Hæc bursa albi coloris et sali em serica esse debet; utraque manu, saltem si potest, tenenda est; velo tamen humerali non videtur tegenda, quia pyxis seu vas modo est velatum bursa, et rituale de eo in hoc casu non loquitur Not. ad equitandum requiri, ut equus sit mansuetus et sacerdos artem equitandi calleat; et hoc tantum permitti ob locorum distantiam, difficultatem itineris, viarum asperitatem, juxta arbitrium tamen et prudentiam Episcopi, et comitante uno saltem homine, si fieri potest, accensam laternam defe­ rente (2), et servatis in reliquis, rubricis, a quibus in hoc casu non dispensatur (3). ADMINISTRATIO SS. VIATICI. 191. 1. Sacerdos ingrediens locum, in quo jacet infirmus, dicit Pax huic domui, scilicet in ipso ingressu seu limine cubiculi, dum adhuc tenet ss. Sacramentum. (1) Baruffaldus ibid. n. 154, el Gavaiieri ibid. decr. 79, n. 4 el 5. (2) S. R. C. 23 Jan. 1740, n. 3951-4100, et 23 Maji 1816, n. 4890-5036. (3) Vid. Baruffaldus tit. 26, n. Iq6; Catalauus in rit. Rom. tit. 4, c. 4t § 12; Gardellini in decr. 4474-4623, ad II, q. 1. 264 t. PARS 6. RITUALE ROMANUM. (191) Minister bursam deferens, cubiculum ingressus, corporale in medio mensæ paratae extendit; et sacerdos sine benedic­ tione danda, pyxidem deponit. Deinde statim genuflectit, surgens velum humerale deponit, et aspergit infirmum, pré­ sentes ac cubiculum per circuitum, cavens ne ss. Sacra­ mentum aspergat, et dicens antiphonam Asperges me cum primo versu psalmi ut in rituali. Hæc antiphona non mutatur tempore paschali. Si diaconus in necessitate ss. Viaticum administret, facere potest aspersionem aquæ, dicere Misereatur et Indulgen­ tiam, signare infirmum, dicere orationem, benedicere cum ss. Sacramento (1). 2. In rituali tres tantum genuflexiones ante ss. Sacra­ mentum in administratione viatici præscribuntur : 1° post depositum ss. Sacramentum super mensam, 2° priusquam sacerdos Sacrammtum accipiat ante Agnus Dei, et 3° in fine administrations, antequam pyxidem accipiat ad disce dendum. Inde autem concludendum non est, non oportere, ut sæpius genuflectatur; sed potius dicendum est, genuflectendum esse, quandocumque juxta alias rubricas in casibus similibus id fieri debet. Hinc sacerdos recte genuflectit, antequam, recitata oratione Exaudi nos, a mensa recedat, et accedat ad infirmum, ut cognoscat, num sit bene dispositus; item dum deinde revertitur ad mensam, prout etiam data communione, et deposita pyxide, antequam eam cooperiat(2). 3. Sacerdos infra versum Adjutorium, orationem Exaudi nos, et alteram Domine sancte post communionem, stat junctis manibus ante mensam coram ss. Sacramento, sicut orationes in ecclesia, etiam coram ss. Sacramento, stando dicuntur. Solus autem sacerdos stat, et reliqui ab initio usque ad finem genufiectunt, nisi ad ministerium praestandum surgere debeant. 4. Ante sumptionem viatici sacerdos accedit ad infirmum, ut cognoscat, an sit bene dispositus ad sacrum viaticum (1) S. R. C. 14 Aug. 1858, n. 5270, 1. (2) Vid. decr. S. R. G. 23 Dee, 1862, n. 5324. [191] administratio ss. viatici. accipiendum; euinque secreto interrogat, an aliquid ei occur­ rat confitendum, licet prius sit confessus, uti oporteret, nisi necessitas urgeat. Si aliquid confitendum habeat, eum audire debet (1). Deinde exhortationem ad infirmum instituere potest pro ratione temporis et qualitate personae, de digna suscep­ tione, etc. 5. Confiteor dicitur ab infirmo, si potest, vel ab alio ejus nomine. Dicta confessione, Sacerdos stans versus infirmum, cavens ne tergum ss. Sacramento vertat, dicit Misereatur et Indulgentiam signando infirmum ut alias, sed in singulari, lui, tuorum etc. (2) quia status infirmi exigit, ut preces integræ pro ipso dicantur, sicut in litaniis agonizantium. 6. In quibusdam ritualibus præscribitur interrogatio de fide hujus sacramenti, circa quam peculiaribus his standum est dispositionibus (3). Cum autem rituale Romanum de hac interrogatione sileat, eadem per se nec fieri debet, nec potest. 7. Post Indulgentiam, sacerdos conversus ad mensam, genuflectit; surgit, pyxidem sinistra accipit et dextra s. Hos­ tiam, quam supra pyxidem elevatam tenens, ostendit infir II dicens Ecce Agnus Dei, et deinde more solito faciens signum crucis cum s. Hostia supra pyxidem, eamdem infirmo præbet sumendam sub præscripta forma verborum, scilicet Accipe frater; quæ forma clare et distincte proferenda est. ut infir­ mus intelligat se esse in via ad aeternitatem. An hæc forma aliquando omitti possit, vide apud s. Alphons. de Ligorio (4). 8. Si mors immineat, et periculum sit in mora, tunc pre­ cibus præcedentibus omnibus vel ex parte omissis, sacerdos tantum dicit Misereatur et Indulgentiam; vel hæc etiam omittit, si necessitas urgeat, et præmissa confessione vel saltem absolutione, si opus sit, statim præbet viaticum: et (1) Vid. Baruflaldus'tit. 26, n. 162 et seq.; Cavalieri tom. 4, decr. 79, n. 9 et 10; Catalanus in rit. tit. 4, c. 4, § 14. (2) BarulTaldus lit. 26, n. 170; Cavalieri tom. 4, cap. 5, decr. 79, n. 11; Marlinucci lib. 4, c. 7, n. 17. (3) S. R. C. 11 Sept. 1847, n. 4941-5102, 10. (4) Theol. mor. lib. 6, n. 285, dub. 4. 266 PARS 6. RITUALE ROMANUM. 11911 deinde dicit orationem Domine sancte, nisi extrema Unctio immediate administranda sit; in quo casu eam orationem differt usque post hujus sacramenti administrationem. Pre­ ces omissæ ante viaticum, postea repetendae non sunt, quia rituale hoc non praescribit, et dicuntur pro præparalione susceptionis ss. Sacramenti, quae modo peracta est. Continuo moriturum, etiamsi species sacramentales consumere ne­ queat, sacro viatico muniendum esse, probant Baruffalduset Cavalieri (1). Not. in casu, quo infirmus stalim moriatur, et s. Hostia in ore appareat, eamdem reverenter extrahendam esse, et ponendam in aliquod vas decens, distinctum a pyxide, vel saltem in corporale, et cum eadem relata ad ecclesiam idem faciendum esse ac cum s Hostia evomita (2); si vero inore non appareat, nihil curandum esse, quantumvis ignoretur, an eam deglutierit. 9. Infii mo communicato, sacerdos pyxidem super corporale reponit, genuilectit, surgens digitos inspicit, et si fragmenta adhæreant, ea in pyxidem mittit; tum digitos in vase abluit, et purificatorio extergit; deinde pyxidem claudit, et in bur­ sam, si ea usus fuerit, deponit. Ablutis digitis, ablutio datur infirmo ad faciliorem s. Hos­ tiæ deglutionem et oris purificationem. Hoc tamen non est officium sacerdotis, sed infirmarii vel alterius. Si infirmus ablutionem sumere nequeat vel refugiat, non est urgendus; sed in eo casu reportatur ad ecclesiam in sacrarium proji­ cienda. vel in domo infirmi igni traditur. Ad hanc præcavendam difficultatem, facilis methodus abluendi digitos videtur esse sequens : purificatorium ponitur juxta vasculum aquæ, pollex et index dextræ tenentur supra purificatorium juxta idem vasculum, cum digitis sinistræ manus spargitur aqua super indicem et pollicem dextræ, quantum satis est ad ipsos abluendos, et tum index et pollex purificatorio mox (1) Baruflaldus tit. 26, n. 177, ct Cavalieri tom 4 decr 179 n 15 (2) Vid. tom. 2, q. 187. ’ ’ *’ ' ’ (191] ADMINISTRATIO SS. VIATICI. 267 absterguntur. Qua servata methodo, de reliqua aqua vel vino in vasculo remanente, nihil est curandum (1). 10. Ahlutis digitis, sacerdos dicit Dominus vobiscum. Oremus. Domine sancte. Versus Dominus robiscum, qui in rituali dicendus præscribitur ante orationem post com­ munionem infirmi, et in ecclesia ante benedictionem cum ss. Sacramento, omittendus est juxta decretum S. R. G. (2). Credit tamen Gardellini (3) diversam ecclesiarum consuetu­ dinem servari posse, quamvis magis congruat versum illum omittere saltem ante orationem de sacramento in ecclesia dicendam. Dici debet in domo infirmi ante orationem, si una tantum hostia sumpta fuerit, et infirmus manu bene­ dicatur (4). 11. Recitata oratione Domine sancte, sacerdos infirmum hortari potest ad gratiarum actionem, patientiam, resignationem, etc. eumque consolari suavibus verbis pro personæ et temporis ratione. 12. Omnibus expletis, sacerdos velo humerali induitur, genuflectit, surgens pyxidem accipit, eam velo humerali cooperit, et deinde cum eadem cooperta facit signum crucis super infirmum, nihil dicens; quo facto, ordine quo venerat, revertitur ad ecclesiam, dicendo ps. Laudate Dominum de codis, aliosque psalmos et hymnos, prout tempus feret. 18. Cum pervenerit ad altare, ponit ss. Sacramentum super illud, supposito corporali, vel in tabernaculum aper­ tum; genuflectit, et deinde descendit ante infimum gradum altaris; ibi flectit utroque genu, donec populus ecclesia π ingressus est; quo ingresso, surgit, dicit versum Panem de cado, cui tempore paschali non additur Alleluja, et deinde orationem ss. Sacramenti, prout in rituali præscribitur. Dicta oratione, genuflectit, se vertit ad populum, cavens ne tergum ss. Sacramento vertat, et annuntiat indulgentias a (]) (2) (3) (4) Vid. Baruflaldus, tit. 26. η 186. 3 Mart. 1761, η. 4 150 4299, 7. Instr. Clem. § 31, η. 410. Cavalieri, tom. 4, deer. 79, n. 17. 268 PARS 6. RITUALE ROMANUN, [191] summis' pontificibus concessas, scilicet 7 annorum et totidem quadragenarum pro illis qui cum lumine, et 5 annorum et totidem quadragenarum pro illis, qui sine lumine devote comitati sunt (1). Hæ singulatim enumerari possunt; sufficit tamen dicere, omnes qui digne comitati fuerunt, lucratos esse omnes indulgentias concessas (2). Postea cum debitis reverentiis ascendit, et velo humerali adhuc indutus popu­ lum cum s. Pyxide benedicit; deinde eam in tabernaculum reponit, illudque claudit. Hæc benedictio in ecclesia ad altare, et non ad januam danda est (3). 14. Juxta rituale Romanum in delatione ss. Sacramenti ad infirmum, bis cum eodem danda est benedictio, ut supra ad 12ret 13 notatum est, scilicet : 1° in fine administrationis, antequam e cubiculo infirmi discedatur, nisi unica tantum s. Hostia assumpta fuerit, et 2° in reditu ad ecclesiam apud altare vel tabernaculum, si populus adsit. Rituale alias bene­ dictiones non præscribit, nec permittit, ita ut seposita con­ suetudine, nulla alia danda sit, etiamsi numerosus accurrat populus, qui accedit, non ad benedictionem accipiendam, sed ad venerandum et adorandum ss. Sacramentum. Habita autem consuetudine, modo sit legitima, benedictio pluries impertiri potest. Ita in decretis S. R. C. (4), permittitur ex speciali gratia servari posse consuetudinem benedicendi retrocedentem populum extra portas civitatis, regionis, sive domus infirmi. Quoties autem et ubi ex consuetudine danda sit benedictio, generaliter dici non potest. Attendendum est, an ipsa consuetudo sit laudabilis, an venerationem ss. Sacra­ menti ac veram populi devotionem augeat potius quam minuat : sicut enim benedictio nimia et inopportuna probari nequit, sic contra suo loco et modo debito data laudabilis dici debet. Cavendum est, ne consuetudo antiqua pluries (1) Inn. XII. Constit. Debitum pastoralis officii 5 Jan. 1695. Recueillie prières et d’œuvres pies, fol. 73. (2) Baruflaldus tit. 26, n. 200. (3) S. R. C. 19 Jul. 1687, n. 2992-3141. (4) 7 Ap. 1832, u. 4536-4685, 2, et 12 Sept. 1857, n. 5251, XXII. (192) DELATIO SS. SACRAM. AI) INFIRM EX DEVOTIONE. 269 benedictionem dandi, cum obloquio et offensione populi abro­ getur, et ab alia parte, ne plures benedictiones præter præsscriptas imprudenter introducantur. Not. 1° infra benedictionem cum ss. Sacramento in cubiculo infirmi post adininistrationem viatici nihil esse dicendum, quia Deus est qui benedicit, non autem sacerdos. 2° Non obstante consuetudine contraria, numquam trinam, sed semper unicam tantum benedictionem cum ss. Sacra­ H mento esse impertiendam, sive in cubiculo infirmi post administrationem viatici, sive alibi (i). 15. Clericus, cui administratur viaticum, induendus est superpelliceo, et si sit sacerdos, etiam stola alba (2). Reliqua autem omnia modo ordinario recitanda et peragenda sunt. DELATIO SS. SACRAMENTI AD INFIRMUM EX DEVOTIONE. 192. SS. Sacramentum deferendum est eodem prorsus modo ac per modum Viatici, uti n. 188 et 189 explicatum est. Preces antecedentes et subséquentes communionem, pariter recitandæ sunt ac pro Viatico, quia rituale eas præscribens pro communione infirmorum, uti titulus indicat, non distinguit inter communionem sive per modum Viatici, sive ex devotione. In hoc tamen casu juxta Cavalieri Misereatur et Indul­ gentiam dicuntur in plurali, quandocumque infirmus com­ municat ex mera devotione extra mortis periculum (3), quia tunc non militat eadem ratio, ut in singulari dicantur. Item s. Communio datur sub forma ordinaria Corpus Domini, ut rituale præscribit; idque iit juxta aliquos auc­ tores (4), quotiescumque infirmus ex devotione communicat, etiam sumpto Viatico, et eodem periculo perdurante; juxta aliquos autem alios (5) formula Accipe frater non semel tan(1) (2) (3) (4) (5) S. R. C. 22 Jun. 1675, n. Castaldus lib. 2, s. 14, c. Tom. 4, dec. 79, n. 11. Catalanus in rit. tit. 4, c. Bouvry p. 4, § 3, Jit. IV, 2583-2735; 11 Feb. 1702, n. 3467-3616. 8, n. 1; Barulïaldus tit. 26, n. 206. 4, § 4, n. 2, cum s. Carolo. n. 12. PARS 6. RITUALE ROMANUM. 270 (191) tum, sed toties dicenda est, quoties sumpto viatico commu­ nicatur infirmus in periculo mortis constitutus. DELATIO SS. SACRAMENTI AD INFIRMUM CUM UNA TANTUM S. HOSTIA; IN TRIDUO SACRO; INFRA MISSAM : ET DE PLURIBUS INFIRMIS SIMUL COMMUNICANDIS. 193. Unica tantum s. Hostia non est assumenda pro dela­ tione ss. Sacramenti ad infirmum, sed semper aliquot et saltem duæ in pyxidem sunt ponendæ, ut semper una supersit, cum honore ad ecclesiam deferenda. Unam tamen tantum assumere licet, dum longius et difficilius iter est obeundum, aut etiam equitandum; dum ob instantem mortem vel de nocte defertur (noctu autem deferri non debet, nisi necessitas urgeat); dum tempus est pluviosum aut ob alias similes rationes, ob quas ea qua decet veneratione, Sacramentum ad ecclesiam com­ mode reportari non potest. In prædictis casibus, in quibus unica tantum hostia accepta fuit, sacerdos precibus recitatis, infirmum manu benedicit; infra quam benedictionem dicere potest : Benedictio Dei omnipotentis ut post communionem fidelium in ecclesia (1). Tandem depositis superpelliceo et stola, extinctis luminibus, umbella demissa, latente pyxide, in privato habitu ad eccle­ siam vel domum suam quisque revertitur. 191. In triduo sacro majoris hebdomadæ, a missa nempe feriæ quintæ usque ad missam sabbati, ss. Sacramentum ad infirmos per modum viatici tantum deferri potest. In boc casu notanda sunt sequentia : 1° psalmi in accessu et reditu private et submissa voce sunt recitandi; 2° in psalmorum fine dici potest Gloria Patri, quia talis actio nihil habet commune cum functionibus Ecclesiæ hujus tridui; 3° stola et velum humerale albi coloris sunt adhibenda; 4° populus (1 \ Rari Tatdus tit 2G, η. 202 [196] DELATIO SS. SACRAM. AD INFIRM. CUM UNA HOSTIA. 271 absque benedictione ex ecclesia est dimittendus (1). Item loco campanulas instrumentum ligneum seu crotalum adhiberi potest. Aliæ cæremoniæ rautandæ non sunt, neque benedictio cum ss. Sacramento in cubiculo infirmi est omittenda, nisi una tantum sacra species assumpta fuerit, prout juxta aliquos auctores in hoc casu fieri potest (2-, 195. Infra missam non decet s. viaticum infirmis admi­ nistrare, quia, quamvis infirmus sit in proximo loco, id tamen fieri nequit, nisi pervertatur ordo, et unus ritus cum altero confundatur. 2° Numquam licet ss. Sacramentum sive per modum viatici, sive ex devotione infirmis intra missam mi­ nistrare, si celebrans altare e conspectu suo amittat (3), nisi cubiculum infirmi ita propinquum sit. ut vox sacerdotis cele­ brantis ibidem audiatur, modo umbella deferatur, et ministri cum luminibus comitentur (4). 3° Si fiat infra missam, fieri potest cum missæ paramentis etiam nigris, sed omittendi sunt ps. Miserere aliique psalmi in delatione ss Sacramenti reci­ tari soliti (5) : adeoque administrandum est cum illis tantum caeremoniis, quæ pro communione fidelium in ecclesia tem­ pore missæ præscribuntur, dicendo tamen formulam Accipe frater, si pro viatico ministretur. 196. Si pluribus simul infirmis in eodem loco ss Sacra­ mentum pro viatico sive ex devotione sit administrandum, ut in nosocomiis et in morbis contagiosis sæpius contingere potest; tunc semel tantum dicitur antiphona Asperges we, et interim asperguntur infirmi; item semel recitantur versus Adjutorium, oratio Exaudi, Confiteor, Misereatur, Indul­ gentiam, Ecce Agnus Dei, sicut hæc etiam semel tantum in ecclesia dicuntur, quotquot sint communicandi : deinde sub respectiva forma unicuique infirmo datur s. Communio; et tandem semel recitatur oratio Domine sancte, atque semel datur benedictio. (I) (2/ <3) (4) (5) S R. C. 15 Maji 1715, n. 4021-1170; Cavalieri lom. 4, decr. 80, u. 7 Cuppinus de communione infirmorum 1761, n. 9. S. R. C 19 Dec. 1829, n. 4502-4651, 1. S. R. C. 7 Feb. 1874, n. 5574. S. R. C. 19 Dec. 1829, n. cit. ad 1 et 2. 272 FARS G. RITUALE ROMANUM, 1197) De Sacramento Extremæ Unctionis. DE LOCO ET MODO CONSERVANDI SACRUM OLEUM INFIRMORUM. 197. Sacrum oleum in ecclesia conservandum est, nisi propter magnam ab eadem distantiam, in quo casu domi continuo conservari permittitur, modo omnino servetur ru­ brica quoad honestam et decentem, tutamque custodiam (1) ut mox dicetur. Dubitatur autem : 1° an domi conservari liceat in nocte, ne infirmus sine sacramento decedat. Barbosa (2) putat « non * bene agere parochum timentem de nocte se vocandum * pro infirmo periculoso, si vespere ferat oleum ad suum ♦» cubiculum, ut vocatus expeditius vadat; vel si de nocte » reversus ab unctione infirmi, oleum retineat domi usque « mane; nullum tamen credit mortale peccatum contrahere »> citra scandalum vel periculum alicujus irreverentiae; · contra autem s. Alph. de Ligorio (3), censet * recte paro♦» chum in sua domo oleum sanctum in nocte servare posse » dum probabile periculum prævidet, ut si vocatus ad confe* rendam unctionem præsto non esset « (4). Dubitatur : 2° an in casu morbi contagiosi aliquo tempore domi conservari liceat : nullibi hoc permittitur, adeoque extra casus necessitatis, vel saltem gravis et justæ causæ, id faciendum non est : culpandus tamen non est, qui in hoc et præcedente casu s. oleurn domi decenter conservaret (5)4 (1) S. R. C. IG Dec. 1826, n. 4471 46'23, III, in Gandaven. 31 Aug. 1872, n. 5517, V. 12) De officio et potest, parochi p. 2, cap. 22, n. 41 ; Bissus E, n. 244, §28, (3) Praxis confessariorum n. '275. (4) Vid. Gardellini in decr. cit. (5) Vid. Mélanges théol. 3 sér. fol. 581. (199] de loco et modo conservandi s. oleum. 273 198. Conservandum est, ut Rituale hoc loco præscribit, in loco nitido et decenter ornato, et ut præscribit de sacra­ mento baptismi in loco proprio, honesto, ac'mundo, sub clave, ac tula custodia (1), scilicet in sacrario seu sacristia, et optime in quadam custodia apud altare, in quo ss. Sacra­ mentum reconditur, ut ad manum sit, dum viaticum et simul oleum ad infirmum sunt deferenda ; numquam tamen in tabernaculo ss. Sacramenti, licet in loculo separato; sed in custodia separata in pariete ad cornu epistolæ aut evangelii (2). Oportet, ut hic locus sit proprius et separatus a custodia chrismatis et olei catechumenorum, ne aliquis error com­ mittatur (3); et ut bene claudatur cum sera et clave; convenit etiam ut pannis sericis violacei coloris interius vestiatur, et ejus ostiolo inscribatur *5. oleum infirmorum, ut ab aliis distinguatur (4). 199. Conservandum est in vase argenteo seu stanneo, quod pyxidi ss. Sacra H enti nullatenus annecti, neque ejus cooperculo aut pedi imponi potest; si enim vas sacri olei in tabernaculo ss. Sacramenti asservari nequeat, multo minus pyxidi annecti aut imponi potest. In vasculo servari potest vel per se solum vel in bombacio seu re simili, ut lino aut serico dissoluto vel parva spongia, qualis materia apta est ad oleum ebibendum, et sub levi pollicis compressione exprimendum (5); sect ad evitan­ dum effusionis periculum. multo commodius ad infirmos defertur in bombacio. Vas illud imponitur seu includitur bursæ vel sacculo serico violacei coloris, quod habeat suos funiculos sericos ejusdem coloris, ad illud constringendum et aperiendum, atque collo (1) Concilium Laleran. IV, can. 20. (2) S. R. C. 16 Jun. 1663, n. 2071-2218; 21 Aug. 1863 in Rescripto ad Episcopos Belgii. (3) Cœremoniale Ep. lib. 1, cap. 6, n. 2. (4) Vid. Gardellini in decr. 4474-4623 ad III, IV et V; Barufïaldus tit. 27, n. 40. (5) Baruffaldus tit. 10, n. 23. Tom. III. 18 274 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (200) appendendum. Non expedit igitur, ut vas ansas cum funiculis habeat, quibus per se ipsum collo appenditur; sed ad omne effusionis periculum praecavendum, uti rituale praescribit, vas bursæ seu sacculo includendum est, et ita ad infirmos deferendum. Reliqua hic dicenda vid. n. 155 157, et quæ ibi dicuntur de mixtione sacrorum oleoru H etiam de sacro oleo infirmo­ rum intelligenda sunt. DE UNCTIONIBUS. 200. Circa unctiones generatim notanda sunt sequentia: 1° Faciendæ sunt pollice, qui ex rubricarum præscriplo et juxta universalem Ecclesiæ consuetudinem, semper in sacris unctionibus est adhibendus (1), nisi in casu morbi contagiosi, de quo infra n. 207; ita ut remota necessitatis causa, virgula luto adhiberi nequeat (2). Pollex oleo non tota­ liter intingendus est, sed tantum summitas ejus, ne oleum defluat, bene tamen attendendo, ut pollex oleo intingatur, et sensus eodem physice liniantur. Pollex adhibendus est non a parte unguis, sed a parte opposita seu inferiori; unguisque prolixus esse non potest, ne oleum sub eo latere possit. 2° Ad singulam unctionem pollex oleo est intingendus, ne in pollice oleum desideretur, nisi duplex sit organum, quod utrumque absque nova intinctione ungendum est. 3° Quælibet unctio facienda est in modum crucis, non autem de necessitate sacramenti, primam lineam ducendo a parte superiori organi, et alteram a sinistra ad dextram respectu inungentis. 4° Ubi sensuum organa gemina sunt, geminæ quoque (1) Catalanus in rit. Rom. tit. 5, c. 1, § 4, jn fine; Lucius Ferraris [200] DE UNCTIONIBUS EXT. UNCT. unctiones cum gemino crucis signo sub una forma faciendae sunt, non necessitate sacramenti sed præcepti tantum, ita ut urgente necessitate, vel si infirmus verti nequeat, unum organum inungere sufficiat. 5° Quæque unctio eodem facienda est tempore, quo pro­ nuntiatur forma cum expressione sensus, cujus organum inungitur : et quando organum est duplex, incipitur forma cum unctione organi dextri infirmi, et finitur cum unctione organi sinistri : forma tamen unico recitetur tractu, et unc­ tiones ita fiant, ut unctiones ante formam non incipiantur, et forma non prius absolvatur, quam utrumque organum inunctum sit. 6° Post unamquamque unctionem loca inuncta novo glo­ bulo sunt abstergenda a ministro, si sit in sacris ordinibus constitutus, et alias ab ipsomet sacerdote. Si duplex sit sensus, loca tantum post unctiones utriusque et eodem glo­ bulo terguntur. Globuli adhibiti separatim in idem vel melius in aliud vas reponendi sunt, ne iidem bis adhibeantur. 7° Si infirmus careat aliquo membro quod inungendum foret, vel illam partem ita tectam et obligatam habeat, ut commode detegi nequeat; pars illi loco propinqua inungenda est eadem verborum forma. Si illo membro vel organo a nati­ vitate caruerit, unctio tamen suo vel proximo loco facienda est; quia licet infirmus externe non peccaverit, per concu­ piscentiam tamen et desideria illicita circa sensus peccare potuit. Si infirmus abundet sensibus, ungendum est membrum, quo sanus magis usus fuit, vel quod magis in naturali corporis parte collocatum est (1)· 8° Unctionum ordo servandus est, sed non de necessitate sacramenti. 9°.Juxta rituale (juinque corporis parles prœcïpue ungi debent, nempe oculi, aures, nares, os el manus : attamen pedes etiam el renes ungendi sunt; ita ut, ubi rituale est io usu, pedum unctio omitti nequeat, et alia præter expressas in rituali, v. g. ad pectus, etiam fieri non possit. · (1) Baruflaldus lit. 27, η. 116 et seq. 276 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [201] * 201. Circa unctiones particulariter notanda sunt se­ quentia : i0 Oculi inunguntur non in pupilla, sed clausis oculis in superciliis. 2° Aures non in alveolo, sed in media parte auriculæ, 3° Nares super extremitatem summitatis nasi ad evitandam sternutationem, et tantum unica unctione, quia licet stride loquendo duplex dicatur organum, equidem unica unctione in summitate facta utrumque simul ungitur; deduci id potest ex ritualibus, quæ dum in duplici organo loquuntur, narium mentionem non faciunt (1). 4° Os compressis labiis unica unctione, qua utrumque labium tangitur; si autem infirmus non audiret, vel labia ♦ sine incommodo comprimere non posset, ne respiratio inter­ cluderetur, alterutrum labium sive superius sive inferius inungere sufficit. 5° Manus laicorum et clericorum sacerdotibus inferiorum in media palma utriusque manus, sacerdotum autem in exte­ riori parte ungendæ sunt; tum quia sacerdotum manus in vola ab Episcopo in ordinatione unctæ sunt, et ideo eas ibidem a simplici sacerdote inungi non congruit; tum etiam ut sacerdos, si adhuc sit rationis capax, dignitatem suam advertat, et ad poenitentiam excitetur (2). 6° Pedes in superiori parte (3), et juxta plures in plantis (4): Sacra autem R. Congregatio (5) rescripsit quoad hoc nihil esse innovandum; ita ut quisque usum receptum sequi debeat, et si infirmus pedes vertere non valeat, ungantur, ubi com­ mode fieri potest. 7° Lumbi seu renes ungendi sunt in medio dorsi, vel si (1) Bissus E, n. 244, § 18. (2) BarufTaldus tit. 27, n. 110 et seq. (3) Castaldus lib. 2, s. 14, c. 10, n. 7; Baruilaldus tit. 28, n. 84; Billuart; Dens. (4) S. Aiph. de Ligorio lib. 6, n. 711; s. Carolus, Catalanus in rit. tit. 5, c. 2, § 14. (5) 27 Aug. 1836, n. 4631-4780, 1. . - ' (202| PRÆPARANDA IN CUBICULO INFIRMI. 277 commode fieri nequeat, in alterutra parte (1), ad locum, ubi celebrans cingulo praecingitur. Hæc - unctio in mulieribus, . honestatis gratia, semper omittitur; atque etiam in viris, » quando infirmus commode moveri non potest. Sed sive in . mulieribus, sive in viris, alia corporis pars pro renibus . ungi non debet »». Juxta Baruffaldum (2), hæc unctio etiam in viris ut plurimum praetermittitur, etiamsi, ut ipse testa­ tur, facilis ejus usus sit secluso incommodo, quod non nisi in gravissime laborantibus, occurrere potest. Sacra aute R. Congregatio consulta pro dioecesi, in qua rituale Romanum adoptabatur, declaravit, quod si unctio renum inusitata istic hactenus fuit « patienter se quidem laturam, si singularia » istius diœcesis adjuncta impediant, quominus illico et uni• versim ad praxim unctio isthæc deducatur, insimul tamen ” ardentissimum votum suum expressit, ut... docentibus * parochis, paulatim et sensim sine sensu disponantur fideles » ad istam quoque specialem unctionem in extremo agone « recipiendam juxta ritualis Romani præscriptiones * (3). PRÆPARANDA IN CUBICULO INFIRMI. 20‘/. Paranda est, quatenus fieri potest, mensa mappa candida cooperta, in qua sint : 1° effigies Crucifixi, 2° candela cerea, 3° vas cum bombacio, gossipio, aut stuppa seu lino, •1° medulla panis ad detergendos digitos sacerdotis post unc­ tiones, vas cum aqua ad abluendas manus, et linteolum mundum, 5° vas cum aqua benedicta et aspersorio. De his præmonendi sunt, qui curam infirmi agunt; et si prævideanturdefutura, per ministrum conferenda sunt. Uni tantum candela requiritur, quæ ad unctiones faciendas (1) Castaldus lib. 2, s. 14, c. 10, n. 7. (2) Tit. 27, n 108. (3) 14 Aug. 1858, n. 5271. 278 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (203) accenditur, ut in actu unctionum, licet sit de die, lumen præbeat, ad partes ungendas bene discernendum et tergendum. Vas cum bombacio proprie esse debet patinula, in qua bombacium distribuitur in tot globulos, quot unctiones pro diverso sensu sunt faciendae, adeoque in septem, si renes sint ungendi, et in sex tantum, si hi ungendi non sint. Duplex sensus eodem globulo abstergitur (1). Cubiculum et cubile infirmi mundanda sunt, ut hoc sacra­ mentum, quantum fieri potest, cum munditie ac nitore minis­ tretur; et partes infirmi inungendae, valde laudabiliter prius abluuntur, si commode fieri possit, ad s. olei reverentiam. A QUO ET QUOMODO SACRUM OLEUM AD INFIRMOS DEFERENDUM EST. 20$. 1. Pro delatione s. olei ad infirmum, convenit, ut detur aliquod signum campanæ, distinctum ab eo, quod datur pro viatico, ut advocentur ministri necessarii, vicini et amici comitentur, et omnes fideles excitentur ad orandum pro infirmo (2). 2. Sacrum oleum ad infirmos deferendum est ab ipso sacerdote administraturo hoc sacramentum, nisi deferat viaticum, ut dicetur n. 208. Si tamen sacerdoti, urgente necessitate, tempus non suppetat vel assumendi s. oleum, vel redeundi ad ecclesiam ut afferat; curandum ei est, ne per laicos, sed per aliquem sacerdotem vel saltem ecclesiæ ministrum deferatur (3). Cum autem laici a delatione absolute non excludantur, in necessitatis casu, quo non alius nisi laicus minister habetur, hic s. oleum deferre potest (4), occulte tamen et reverenter. (1) BaruiTaldus tit. 28, n. 11. (2i BaruiTaldus tit 28, n. 2-1; Fornici p. 3, c. 14. (3) Rituale de Baptismo, n. 38. (4 Gardellinus in decr 4474 4623, V. not. 2; Catalanus in rit. tit. 2, c. 1, § 40; Cavalieri tora. 4, c. 2G, IV; BaruiTaldus tit. 27, n. 93 et 94. I I I I | j ■Μ (2D3J DBLATIO S. OLEI AD INFIRM CM- 279 I 3. Sacerdos sacrum oleum ad infirmum deferre nequit I superpelliceo et stola indutus, sed illud defert in habitu vul­ gari et capite cooperto; superpelliceum autem et stolam tan­ tum induit in cubiculo infirmi, oleo super mensam deposito (1). In administratione autem hujus sacramenti superpelliceo i et stola indutus esse debet, et ita quidem necessario, ut s. Alphonsus de Ligorio (2) dicat, certum esse, sacerdotem I ministrando extremam unctionem sine superpelliceo et stola, si non urgeat necessitas, graviter peccare. In necessitate tamen dicendum non est, administrationem hujus sacraI menti defectu istarum vestium omittendam esse, uti quidam volunt ; non enim pro hoc sacramento concurrit eadem reverentiæ ratio sicut pro viatico, neque præsumitur ecclesia ideo fideles velle privare medio adeo utili et necessario : ita ut in necessitate sacerdos sine superpelliceo et stola, vel cum sola stola, hoc sacramentum administrare possit (3). Stola violacei coloris esse debet. 4. Sacerdos vasculum s. olei bursæ inclusum caute deferre debet, ne oleum effundi possit, neminem neque infirmum cum oleo benedicendo. Quod si longius iter peragendum, vel etiam equitandum sit, vel alias adsit periculum effusionis, vas olei sacculo vel bursæ inclusum ad collum appendit, ut commodius et securius perferat. 5. Comitantur ministri. Rituale requirit plures, vel saltem fil unum clericum, qui comitetur ad ministrandum. Minister defert crucem sine hasta, aquam benedictam cum aspersorio, rituale, stolam violaceam et superpelliceum in canistro vel alio modo conveniente. Si crux et aqua benedicta apud infir­ mum parata sint habenda, non est opus, ut conferantur. (1) S. R. C. 28 Jan. 1606, n. 143-289, et 16 Dec. 1826, n 4474-4623, V, 2; BaruiTaldus tit. 28, n. 43. (2) Theol. mor. lib. 6, n. 726. (3) Vid. decr. S. R. C. n. 4471-4623, ad II, 2 et nota; BaruiTaldus tit. 28, n. 44; Bissus E, n. 244, § 11; Bencd. XIV, Casus conscienti», Decouib. 1737. PARS 6. RITUALE ROMANUM. 280 (204} Crux sine hasta defertur pro commoditate ingrediendi domos et cubicula (1). 6. Omnes in habitu vulgari et cooperto capite procedunt; et licet rituale non præscribat, sicut pro delatione ss. Sacra­ menti, ut psalmi in via recitentur, oportet tamen, ut decenter et reverenter incedant, et quantum fieri potest, a colloquiis abstineant. 7. Procedendum est sine sonitu campanulæ et sine lumine: nam etsi juxta quædam ritualia (2) lumen seu laterna prae­ ferri debeat; rituale tamen Romanum non loquitur de lu­ mine : quinimo decreta S. R. C. (3) consuetudinem s. oleum cum lumine deferendi reprobant, quia hic cultus tantum ss. Sacramento tribuitur, et ne populus in errorem inducatur, adorando s. oleum. . Cj Not. dicta intelligenda esse, si s. viaticum simul non deferatur, ut infra dicetur n. 208, et si tempus permittat; necessitate enim urgente, solus sacerdos ad infirmum acce­ dere potest et debet, et tali incessu, ut ad omne aliud pera­ gendum procedere videatur (4). ADMINISTRATIO EXTREM.E UNCTIONIS. 204· 1. Cum perventum fuerit ad locum, ubi jacet infir­ mus, sacerdos intrans cubiculum, adhuc tenens sacrum oleum, dicit Pax huic domui Deinde deponit sacrum oleum, extra bursam vel in eadem relictum usque ad unctiones, super mensam. Deposito oleo, superpelliceum et stolam violaceam induit. Minister vel ministri similiter superpelliceum assu H unt. Postea ad infirmum accedit cum cruce, eamque ei pie (1) (2) (3) (4) Baruffaldus tit. 28, n. 32. Catalauus iu rit. tit. 5, c. 2, § 2, n. 9 et 10, § 4, n. 3. 28 Jan. 1606, n. 143-289, et 16 Dec. 1826, n. 4474-4623, dub. V, 2. Baruffaldus tit. 28, n. 26. ADMINISTRATIO EXTREMÆ UNCTIONIS. (2O4J I I i I I I I I I 281 * deosculandam porrigit. Hæc crucis oblatio non crude fieri debet, sed sacerdos, etiamsi rituale non exprimat, brevibus verbis fiduciam infirmi excitare potest, dicendo v. g. ecce crucem Domini, osculare eam, confide infinitis meritis ejus, haec tibi per sacramenta applicantur, etc. 2. Aspergit infirmum aqua benedicta in modum crucis, scilicet : 1° in medio, 2° a sinistris respectu sacerdotis, et 3° a dextris; deinde circumstantes et cubiculum per circuitum, dicens antiphonam Asperges me, Domine, hyssopo, et mundabor : lavabis me, et super nivem dealbabor. Hæc sola antiphona dicenda est sine versu Miserere, quia rituale solam antiphonam dicendam præscribit. 3. Quod si aegrotus voluerit confiteri, audiat illum, et absolvat. Si ægrotus confessus non fuerit, vel etiamsi confes­ sus fuerit, modo adhuc confiteri voluerit, sacerdos illum prius audire et absolvere debet; et licet confessionem non petat, sacerdos tamen pro qualitate personæ propius ad eum accedere, eumque secreto interrogare potest, an non aliquid ei adhuc confitendum occurrat; ad quod si infirmus afilrmet, eum audire et absolvere debet. 4. Deinde piis verbis infirmum consoletur, et de hujus sacramenti vi atque efficacia, si tempus ferat, breviter admoneat; et quantum opus est, ejus animam confirmet, et in spem erigat vitae œternœ. Hoc etiam loco cæremonias explicare potest, et præcipue infirmum excitare ad actus fidei, spei, charitatis, et præsertim contritionis, ut per hoc sacramentum peccatorum remissionem consequatur. Sacerdos hanc adhortationem consulto quidem lingua vulgari conscribet, ut illam decore et fructuose proponere possit. Notandum tamen est, eam faciendam esse paucis verbis, cum suavitate et opportunitate, ne ægro molestiam sed levamen afferat, illamque qualitati et conditioni personæ accommodandam esse : si infirmus sit timoratus, pauca et gravia adhibenda sunt verba; si fuerit peccator aut liberioris vitæ, suavia, ne deterreatur, et in desperationem inducatur, nisi forte vixerit in damnabili securitate, quo casu efficaciter excitandus est, sed ita tamen ut periculum desperationis 282 PARS G. RITUALE ROMANUM. [204] praecaveatur. Unde non semper eadem, sed varia dicenda sunt, prout bonus paterfamilias profert de thesauro suo nova et vetera. 5. Postea sacerdos dicit Adjutorium nostrum cum tribus sequentibus orationibus, quas recitat mediocri et devota voce. Interim stat capite aperto, et aliquantulum conversus ad infirmum et ad Crucifixum super mensa positum; crucesque signatas dextra format ante se seu versus infirmum. Ilæ orationes juxta rituale, si tempus non patiatur, ex parte vel in totum omitti possunt. G. Tum de more jacta confessione generali, latino tel vulgari sermone, sacerdos dicat Misereatur. Sive infirmus ante administrationem hujus sacramenti immediate confiteatur, sive non; dicit tamen confessionem generalem Confiteor Deo omnipotenti, latino vel vulgari sermone, prout rituale permittit, sicut hæc etiam semper dicitur ante communionem, licet communicantes immediate sint confessi. Si infirmus non valeat, ejus loco dicit minister, et alias ipse sacerdos. Deinde sacerdos addit : Misereatur tui et Indulgentiam... peccatorum tuorum (signando infir­ mum), in singulari numero (1). 7. Antequam sacerdos incipiat ungere infirmum, mo­ neat adstanles, ut pro illo orent, et ubi commodum fuerit, pro loco et tempore, et adslanlium numero tel qualitate, recitent septem psalmos pcenilentiales cum litaniis, rei alias preces dum ipse Unctionis Sacramentum administrat. 8. Admonitis adstantibus, et recitatis Misereatur et In­ dulgentiam, sacerdos mox dicit In nomine Patris, etc. dextra extensa infirmum ter benedicens (2). 9. Deinde sacerdos vasculum s. olei accipit, illud aperit, et manu sinistra tenet, convenienter purificatorio involutum ad evitandam etlusionem. Minister tenet librum, candelam accensam et patinulam cum globulis : si plures adsint, unus (1) Rit. Rom. editionis Camera» Apost. 1615 Vid. n. 191, ad 5. (2) Baruflaldus tit. 28, n. 61. [201] ADMINISTRATIO EXTREMÆ UNCTIONIS. 283 tenet librum, secundus candelam et tertius patinulam : si I adsit clericus, hic etiam vasculum s olei tenere potest, ita ut sacerdos nihil in manibus habeat. Intincto pollice in oleo sancio, in modum crucis ungit infirmum, servando supra notata n. 200 et 201, et inciI piendo ab oculis, quia oculi sunt sensuum custodes et animæ fenestræ. I Minister, si est in sacris, vel ipsemet sacerdos, post I quamlibet unctionem, tergit loca inuncta novo globulo. 10. Unctionibus factis et abstersis, sacerdos vasculum sacri I olei super mensam reponit; pollicem fricat cum medulla I panis, manus lavat, et manutergio abstergit. Deinde vas. culum claudit, et reliquas preces absolvit. Si infirmus ad mortem acceleret, tunc deposito vasculo, prius preces ab­ solvit, cavendo ne pollice aliquid tangat, iisque absolutis ' lavat manus. 11. Preces et orationes sequentes recitantur stando, et si I sit femina, in genere feminino, ut liquet ex secunda oratione, in qua nomen infirmi exprimendum est. 12 Orationibus recitatis, sacerdos pro personæ qualitate, salutaria monita breviter præbere potest, quibus infirmum ad moriendum in Domino confirmat, et ad fugandas daemonis tentationes roborat ; hortatur ad gratiarum actionem, ad patientiam exemplo Christi crucifixi et sanctorum, ad resignationem cum Christo in horto; in spem erigit proponendo Dei bonitatem et misericordiam, mortem et merita Christi, gloriam cœlestem, etc. excitat ad orandum, et invocandum B. Mariam Virginem, angelum custodem, patronos, etc. 13. Sacerdos apud infirmum aquam benedictam et crucem, si non habeantur, relinquere debet, ut aqua benedicta infirmus sæpius utatur et aspergatur, et crucem in loco eminentiori collocatam frequenter aspiciat, pro sua devotione osculetur et amplectatur. Tn defectu aquæ benedictæ, eamdem apud infirmum benedicere potest. 11. Si post ministrata extrema sacramenta, mors immi­ neat; priusquam sacerdos discedat, animæ commendationem facere debet; si autem mors proxime non immineat hæc ad 284 PARS 6. RITUALE ROMANUM. 1205) illud tempus differenda est : cum enim infirmus non est in proximo discessu, ipsa quasi ad nihilu H valet, quia fit extra tempus et inopportune (1). 15. Omnibus absolutis, sacerdos eodem modo, quo venerat, discedit, et reversus in ecclesiam, sacrum oleum in locum proprium reponit. 16. Juxta rituale globuli adhibiti ad loca inuncta abster­ genda, in vase mundo, distincto a bursa in quo sacrum oleum reconditur, reponendi sunt, ad ecclesiam deferendi, combu­ rendi, et cineres in sacrarium projiciendi; juxta usum autem in pluribus locis sat communem, in domo infirmi in ignem projiciuntur, et comburuntur. Idem faciendum est cum me­ dulla panis, quacum sacerdos pollicem abstersit, et cum aqua, qua manus suas lavit. DE ADMINISTRATIONS EXTREMÆ UNCTIONIS IN CASU INSTANTIS MORTIS. 205.1. Si sacerdos cum s. oleo accedens, intelligat infir­ mum esse in extremis, et periculum imminere, ne decedat antequam sacramentum cum omnibus ritibus administraverit; omittere debet preces praecedentes unctiones, et præmissa tantum confessione sacramentali, vel saltem absolutione, si opus sit, incipere a Confiteor, tum recitare Misereatur, Indulgentiam. In nomine Patris; et si periculum hæc di­ cere non permittat, incipere debet per formam sacramentalem Per istam s. unctionem cum unctionibus, omnibus aliis omissis, quæ præcedunt. 2. Si infirmus in ultima agonia constitutus sit, et pericu­ lum sit, ne moriatur, antequam omnes et singulæ unctiones fiant; sacerdos celeriter inungat quinque sensuum organa in capite sub hac unica forma : Per istam s. unctionem et... (1) Baruffaldus tit. 28, n. 100. , (2051 ADMINISTRATIO EXTREMÆ UNCTIONIS. 285 indulgeat libi I)omîmes quidquid deliquisti per sensus, visum, auditum, odoratum, gustum et tactum, inungendo etiam sine signo crucis quemlibet sensum, scilicet unum ocu­ lum, unam aurem, etc. et maxillam pro tactu, loca inuncta tantum abstergendo post omnes unctiones. Quæ forma, ut ait Barufiàldus (i), a rituali Romano quidem non indicatur, sed ob casum necessitatis valet, et a consuetudine est introducta et approbata. Expedit, ut verbum Deliquisti in hac forma praemittatur, ut eo magis sacramenti validitati prospiciatur, si infirmus forte moreretur ante integræ formæ prolationem; item ut addatur vox sensus, quia, cum generalis forma forte sufficiat, in eo sensu sacramentum subsisteret, etiamsi infirmus decederet ante singulorum sensuum expressionem. Quinimo cum prudenter timetur, ægrotum decessurum, prius­ quam omnes absolvantur quinque sensuum unctiones, unicus sensus inungi potest, formam universalem pronuntiando : Per istam sanciam unctionem et suam piissimam mise­ ricordiam, indulgeat tibi Dominus quidquid deliquisti per omnes sensus vel per quinque sensus tuos, et interim inungendo caput, ex quo omnium sensuum nervi descendunt, v. g. in fronte vel in parte magis ad unctionem exposita (2); et si infirmus adhuc respiret, sacerdos singulorum sensuum unctiones prosequi potest, addendo per visum, auditum, etc. inungendo unum oculum, unam aurem etc. ut supra dic­ tum est. 3. Si infirmus, dum inungitur, decedat; sacerdos ultra pro­ cedere non potest, sed statim animæ commendationem facere debet, dicendo Subvenite sancti. 4. Si dubium sit, an infirmus adhuc vivat, sive ab initio sive inter unctiones, sacerdos unctiones omnes vel restantes facere debet sub conditione, pronuntiando formam : Si vivis, per istam. (1) Tit. 27, n. 125. (2) Benedictus XIV, de syn. dioec. lib. 8, c. 3; Catalanus in Rit. Ronx» tit. 5, c. 1, § X; Bissus M, n. 107, § 61-65. 286 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (;07) DE SUPPLENDIS ORATIONIBUS PRÆTERMISSIS IN CASU NECESSITATIS. 206. Orationes pro administratione extremæ unctionis in rituali præscriptas extra casum necessitatis omittere, sine dubio est mortale (1). Si in casu necessitatis orationes praetermissae fuerint, tunc si infirmus obierit, sacerdos nihil supplere et repetere debet aut potest, quia illae preces pro vivis et non pro mortuis institutæ sunt; si autem supervivat, orationes præcedentes unctiones usque ad Confiteor exclusive, in cubiculo infirmi supplendae sunt, et deinde recitandae illae, quæ unctiones subsequuntur. Unde notanda est disparitas quoad orationes administrationis viatici et extremæ unctionis : hujus sup­ plendas sunt, non autem illius, si omissæ fuerint, ut dictum est n. 191 ad 8. DE ADMINISTRATIONE EXTREMÆ UNCTIONIS IN’ MORBIS CONTAGIOSIS. 207. Prænotandum est: 1°rituale Romanum administra­ tionis extremæ unctionis iu morbis contagiosis mentionem non facere, etiamsi casus satis sint frequentes et praevisi; inde igitur concludendum esse, rituale supponere omnia modo ordinario esse peragenda, nihilque omittendum aut mutandum, nisi grave adsit periculum, in quo necessitas excusat, et leges ecclesiæ cessant. 2° Episcopum loci ordinarium per se non posse dispensare seu permittere, ut preces vel unctiones omittantur, quia hæc Sedi Apostolicæ sunt reservata; illum tamen per accidens dispensare posse, quatenus res moram non patitur,· atque etiam declarare, periculum tam grave esse, ut preces licite (1) S. Alph. de Lig. theol. mor. lib. 6, n. 727. (207] EXTREMA UNCTIO IN MORBIS CONTAGIOSIS. 287 omittantur vel alibi recitentur, ut unctiones hoc aut illo modo fiant, etc. I. Rituale Romanum præscribit, ut, si quis laboret in extremis et periculum immineat, si tempus non patiatur, omittantur orationes, quæ unctiones præcedunt; nullibi autem indulget aut permittit, ut preces, quæ unctiones præ­ cedunt, aut eas subsequuntur, in morbis contagiosis omittan­ tur vel alibi recitentur. Plura quidem particularia ritualia (1) permittunt, ut preces antecedentes et subséquentes in ecclesia vel alio loco tuto recitentur : cum autem particularia illa ritualia hoc permittant, quatenus preces et cæremoniæ multo longiores in administratione extremæ unctionis recitandæ et faciendæ præscribuntur; hæc permissio nullatenus extendi potest ad loca, ubi in usu est rituale Romanum, in quo preces tam breves habentur, ut sine ullo fere periculo communiter recitari possint. Si illas preces in morbis contagiosis omittere liceret, rituale procul dubio id indicasset, sicut pro periculo instantis mortis. Quapropter preces antecedentes et subsé­ quentes in morbis contagiosis omittendæ non sunt, nisi grave et extraordinarium subsit periculum. In hoc casu omitti vel alibi recitari possunt : licet enim sub gravi dieendæsint; sunt tamen institutionis ecclesiasticae, et sicut aliæ leges ecclesiasticæ, cum gravi incommodo cessare possunt, sic etiam hæ preces, ubi grave adest periculum, licite omitti vel alibi reci­ tari possunt. Quando talo existât periculum generaliter dici nequit, sed prudenti judicio determinandum est. II. Gravi existenle infectionis periculo, unctio non tantum renum, sed etiam pedum omitti potest, quia neutra pertinet ad substantiam sacramenti (2). Item celeriter inungi possunt quinque organa sensuum sub forma semel prolata, omnes sensus exprimente : Per istam sanciam unctionem, et suam piissimam misericordiam indulgeat tibi Dominus (1) Meehl. Brug. Gaadav. Torn. (2) S. Alph. de Lig. thepl. mor lib. 6, n. 710; Bencd. XIV, de syn. lib. 8, c. 3, n. 2. 288 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [207] quidquid deliquisti per visum, auditum, odoratum, gus­ tum et tactum. Quinimo si tantum sit contagii periculum « sufficit inungere organum illius sensus, qui patentior, sive » inunctioni magis expositus se offert « sub forma praedicta, uti ostendit Benedictus XIV (1). Quia tamen certum non est, unicam unctionem ad sacramenti validitatem sufficere, sacer­ dos quinque sensuum inunctionem ob infectionis periculum, præsertim si propinquum non sit, haud facile omittere potest (2). III. Unctiones fieri possunt cum virgula; et prudenter quidem diversæ virgulæ ligneæ, deinde comburendæ, ad singulas unctiones adhibentur, ne oleum inficiatur; vel saltem virgula post quamlibet unctionem, antequam in oleum sacrum reponatur, purganda est per stuppam, qua organum inunctum abstergitur. Juxta Benedictum XIV (3), pro pes­ tiferis etiam uti licet virga oblonga, cujus extremæ parti alligatus sit gossipii pugillus sacro imbutus oleo, quæ deinde comburatur, aut servanda purgetur. Hæc de virgula dicta, etiam servanda sunt pro rabidis; et cavendum est, ne saliva, quæ inficiendi vim habet, ungentis manum aut virgulam tangat; ideoque unctio oris non in labiis, sed in loco vicino facienda est (4). ’ Auctores plura remedia et cautelas adbibendas proponunt, uti abstinere ab omni contactu, exceptis tactibus necessariis, cavere a respiratione infirmi, etc. (5). Optimum autem reme­ dium est, administrare confidenter et intrepide : sæpius enim fit, ut, quo plura adhibentur media, eo magis excitetur timor, et eo majus detur periculum. Not. in morbo contagioso convenienter adhiberi vasculum s. olei distinctum ab eo, quod pro aliis infirmis adhibetur, (1) De syn. lib. 13, c. 19, n. 29. (2) Bened. XIV de syn. lib. 8, c. 3; s. Alph. de Lig. lib. 6, n. 710; Calalanus in rit. tit. 5, c. 1, § X, n. 2. (3) De syn. lib. XIII, c. 19, n. 29. (4) Catalanus loco cit. (5) Schuster, Instruct. pract., p. 12, c 13. {208] DE CASU QUO SIMUL VIATIC. ET S. OL- DEFERUNTUR. 289 prout experientia scriptorem docuit, cum officio rectoris in nosocomio Diestliemiensi fungebatur. DE CASU QUO SIMUL VIATICUM ET S. OLEUM AD INFIRMUM DEFERUNTUR. 208. 1. Si ss. viaticum et s. oleum simul deferantur, ser­ vanda sunt omnia quæ de delatione ss. Sacramenti propriis locis dicta sunt. Eo casu si alius presbyter vel diaconus, qui oleum sanctum deferat, haberi possit, per ipsum de­ jeratur; qui superpelliceo (non stola) indutus, cum oleo sacro occulte delato sequatur sacerdotem viaticum por­ tantem : si autem alius presbyter vel diaconus non habeatur, s. oleum per ipsum deferri potest sacerdotem, qui defert s. Eucharistiam (1). Rituale Romanum non explicat, quomodo oleum a sacerdote sit deferendum; sed si alius in hoc casu illud occulte deferre debeat, sequitur eo magis occulte esse deferendum ab eo, qui simul ss. Sacramentum defert. In eo i tamen casu sacrum oleum nullatenus deferre potest in ipsa pyxide ss. Sacramenti, neque in cooperculo aut pede ejus; si I enim vasa sacri Olei in tabernaculo asservari nequeant, multo minus in ipsa pyxide deferri possunt : neque illud deferre debet in vestium sacculis, sed bursa collo appendatur infra superpelliceum, ita ut exterius non appareat. 2. Stola alba in delatione adhibenda est, administrato autem viatico, si commode Heri possit, stola alba deponenda est, et violacea assumenda. 3. Distincta mensa parari non debet. 4. Administrato viatico, benedictio infirmi cum ss. Sacra­ mento differtur usque ad finem totius administrationis. Si­ militer pro administratione extremæ unctionis, verba Pax huic domui dicenda in ingressu cubiculi, et aspersio aquæ benedictæ post ingressum illum mox facienda, omittuntur, quia ante administrationem viatici dicta et facta sunt. Oratio (1) Rituale, tit. V, cap. I, n. 13. Tom. III. 19 290 PARS 6. RITUALE ROMANUM. aulein Exaudi nos dicta ante viatici administrationem, iterum cum reliquis ante extremam Unctionem recitanda est. Item Confiteor tam ante extremae Unctionis quam viatici adminislralionem dicendum est (1). 5. In casu necessitatis ss. Viaticum administrandum est, sicut dictum est n. 191 ad S; et deinde omissis etiam pre­ cibus, quæ post datum viaticum dicuntur, extrema unctio, ut dictum est n. 205, immediate administrari debet. DE CASU QUO PLURIBUS SIMUL INFIRMIS EXTREMA ADMINISTRANDA SUNT SACRAMENTA. 209. De hoc casu, quo pluribus simul infirmis sacra­ menta viatici et extremæ unctionis sunt administranda, ut in morbis contagiosis et in nosocomiis sæpius contingere potest, rituale nihil praescribit.-Sicut autem S. R. Congre­ gatio (2), quando Episcopi ritum consecrationis seu benedic­ tionis in pontificali pro uno tantum praescriptum, exercere debent pro plui ibus, regulam certam praescribit desumendam ex eodem pontificali in collatione ordinum pro pluribus; ita videlicet ut psalmi et preces recitandæ, quæ cum actionibus non conjunguntur, semel et respective in plurali dicantur, actiones vero cum adjunctis formulis super singulis reite­ rentur : sic etiam hic dicendum non est, illicitum esse, quod rituale quoad baptismi administrationem permittit; sed contra, regulam pro baptismo plurium inservire posse, dum extrema sacramenta pluribus sunt administranda; ita ut in Viatici administra tume preces semel tantum dicantur, et unicuique sub respectiva forma sacra Eucharistia præbeatur, prout Iit in ecclesia, dum pluribus simul sacra communio distribuitur; et pro extrema unctione preces ante et post unctiones semel recitentur, unicuique autem crux osculanda porrigatur, et ♦ (1) S C tndulg. 5 Feb. 1841, n. 506, 6. (2) 11 Mart, 1S20, n. 4415-4564, 1. [210] DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM, •291 unctiones cum formis super singulis repetantur; item preces et orationes post viatici et extremæ unctionis administrationem recitentur in plurali, saltem si commode fieri possit; alias enim sufficit, easdem in singulari numero pronuntiare, quia singulariter dicta de unoquoque seorsum sumpta etiam intelliguntur. De Visitatione et Cura Infirmorum. 210. An infirmi sunt visitandi, quando, quoties, et qui­ 1 nam præcipue? R. 1. Affirmativo; et procul dubio parochus ejusque vicarii I ad hoc sub gravi tenentur obligatione resultante ex prae­ cepto ecclesiæ, uti omnia ritualia id præcipiunt tamquam I principalem muneris pastoralis partem, ex gravi necessitate infirmi, atque ex sustentationis stipendio, quod non tantum pro cura in vita parochianorum, sed etiam amplius in eoiumdem morte recipiunt (1). Quod si, ait rituale Roma« num, parochus legitime impeditus, infirmorum, ut quando « plures sunt, visitationi interdum vacare non potest; id - praestandum curabit per alios sacerdotes, a quos habet » in parochia sua, aut saltem per laicos homines pios et ” Christiana charitate præditos. « 2. Visitandi sunt non tantum dum parochus vocatur, sed, ut ait rituale Romanum, **» cum primum noverit, quempiam • ex fidelibus curæ suæ commissis ægrotare, non exspecta" bit, ut ad eum vocetur, sed ultro ad illum accedat » etiamsi morbus periculosus non luerit : tum quia nihil ita confert ad lucrandos parochianorum animos, quam infirmo­ rum visitatio modo debito facta; tum quia hæc ipsa valde utilis esse potest morbi tempore, quo cessantibus passicni(1) Vid. Calalanus in Rit. Rom. tit. 5, c. 2, § 19, n. 2. 292 » PARS 6. RITUALE ROMANUM. [212] I bus, infirmi ejusque amici et domestici melius dispositi sunt I ad parochum excipiendum éumque audiendum. Præcipue I tamen visitandi sunt, cum morbus gravior fuerit. I 3. Visitandi sunt « non semel tantum, sed sæpius, quate« nus opus fuerit. « Adeoque frequenter et etiam in dies, I si fieri possit, uti zelosi sacerdotes facere solent. Error non tolerandus est, parochum ofllcio functum esse erga infirmos, dum illis ultima sacramenta ministravit. Si tamen infirmus I sit amens, phreneticus aut usu rationis destitutus, visitationes rariores esse possunt. I 4. Præcipue visitandi sunt : 1° pauperes qui humanis auxiliis destituti, benigni ac providi pastoris charitatem et operam requirunt; quibus ipse de suo, prout debet, et si facultas non suppetat, per aliorum eleemosynas succurret: ' 2° peccatores et spiritualité!’ ægri seu tentati, ut in viam salutis dirigantur; 3° graviores infirmi, præcipue in articulo mortis; 4° cæteris paribus omnes æque visitandi sunt, sine acceptione personarum. 211. Quænain parocho servanda sunt, ne huic suo ofllcio desit? , R Omnem curam adhibere tenetur, ut notitia infirmorum sibi præbealur : quapropter præscribit rituale Romanum : 1° ut hortetur parochiales suos, ut ipsum admoneant, cum aliquem in parochia sua ægrotare contigerit, præcipue si moibus gravior fuerit : 2° ut ingravescente morbo etiam domesticos infirmi admoneat, ut ipsum accersant : 3° ut, præserlim in amplis parochiis, ægrotoium catalogum habeat, ut cujusque statum et conditionem cognoscat, eorumque me­ moriam facilius retinere, et illis opportune subvenire possit. 212. Quo ordine et modo visitationes sunt instituendae? R. Sacerdos infirmi cubiculum ingressus, primum dicit : Pax huic domui etc. mox infirmum, lectum ejus et cubicu­ lum aspergit aqua benedicta dicens : Asperges me etc. deinde erga infirmum oflicium suum præstat; quo præstito, vel antequam discedat, dicere potest super infirmum preces in rituali pro visitatione infirmorum positas. Discedens infirmum manu benedicit, dicens : Benedictio Dei omnipotentis etc. DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 293 et deinde eum iterum aspergit aqua benedicta. Baruffaldus (1) notât, sacerdotem primum moderate posse salutare aegrum elcircumstantes, et tum dicere: Pax huic domui. Preces arbitrio sacerdotis dici vel omitti possunt, prout tempus et ægrotorum conditio ierunt, et quando super plures infumos in eodem loco fiunt, in plurali dicuntur. Rituale hunc ordi­ nem et modum visitationum præscribens, inter graves et leves infirmitates non distinguit; adeoque in quacumque visitatione laudabiliter servantur : valde autem convenit, ut serventur pro infirmis peiiculose decumbentibus, et qui ultima sacramenta susceperunt. 213. Quænarn notanda sunt circa visitationem infir­ morum ? R. 1. Ut sacerdos ad eos accedat affectu vere paterno vultuque ad benignitatem et commiserationem composito : non statim loquatur de periculo et sacramentorum suscep­ tione, sed blandis verbis exquirat, quomodo ægrolus se habeat, a quo tempore ægrotet, quibus remediis sit usus, etc. Postmodum sermonem suaviter misceat de miseriis humanis, et inde occasionem capiat colloquendi de iis, quæ ministei iu u suum præscribit. 2. Ut “ ægrotos visitans ea, qua sacerdotes Domini decet, ” honestate et gravitate se habeat; ut non ægris solum sed » sibi et domesticis verbo et exemplo prosit ad salutem. « Hæc honestas et gravitas requirunt, ut sacerdos ab esculentis et potulentis aliisque vanis, jocosis et inutilibus rebus ac col­ loquiis abstineat; ut ab omni avaritiæ specie caveat; et præ­ cipue ut sedulo vitet omnem malam suspicionem circa personas alterius sexus, ad has solus non accedat, uti omnino consul­ tum est, saltem numquam solus sit cum sola, et si confes­ sionem excipiat, semper cubiculi janua pateat, ut dictum est n. 169. Honestas tamen et gravitas, præcipue in prima visi­ tatione, cbaritati, urbanitati et affabilitati christianæ conjunctæ esse debent, ut sacerdos animum infirmi lucretur, facilioremque ad eum accessum habeat. (1) Tit. 30, n. 61. 294 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (2131 3. Ut sacerdos « in primis spiritualem ægrotantium curam ♦» suscipiat, omnemque diligentiam in eo ponat, ut in viam » salutis eos dirigat, atque a diabolicis insidiis salutarium » adjumentorum præsidio defendat ac tueatur. * Quapropter diligenter et prudenter inquirere debet, quo morbo anima laboret, et quibus potissimum lentalionibus* aut pravis opi· nionibus æger sit subjectus, quæ ejus natura, defectus ac passiones, ut apta remedia prudenter adhibeat (1). Hinc sacer­ dos, dum primum ad infirmum vocatur, laudabiliter colligit omnia, quæ ad eumdem spectant; et si illum non cognoscat, prudenter inquirit de ejus morbo, statu, moribus et vita, de peracta confessione, etc., item an ipsum vocari jusserit, vel saltem vocatum sciat. 4. Ne unus et idem sacerdos, aliis exclusis, eumdem sem­ per infirmum visitet ; sed si plures in eodem loco habeantur sacerdotes, ut vel alternating illum visitent, vel saltem alius aliquando ad eum accedat; et si solus sit parochus, sacerdos extraneus interdum ad infirmum mittatur, ut ei detur occasio, reparandi confessionem sacrilegam, si hæc forte apud confes sarium ordinal ium et notum facta fuerit. 5. Ne visitationes ordinariae nimis protrahantur. fi. Sacerdoti curæ sit ut ab infirmi cubiculo periculosa objecta removeantur, et personæ, quæ aliquo modo occasio­ nem peccati præbere possunt, ad eum nullatenus accedant; item ne memoret personas impure dilectas, odio habitas, aut a quibus læsus fuit; neque loquatur de litibus, filiis, bonis, aliisque similibus, nisi necessitas urgeat; et si de his infirmus loquatur, sacerdos sermonem ad alia convertat. 7. Sacerdos curet, ut imagines Crucifixi. B. Mariæ Vir­ ginis et sancti, quem æger praecipue veneratur, ob oculos ejus apponantur; item ut adsit vasculum aquæ benedictae, qua frequenter aspergatur. 8 Infirmum consoletur tum verbis et exemplis, tum dicendo se pro eo in missa aliisque precibus oraturum, curat urumque, (li Remedia videri possunt apud s. Alph. de Ligorio in praxi confessariorum u. 237, etc. (215) DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 295 ut alii itidem pro eo faciant : item eum excitet, confortet et adliortetur. 211. Quæ notanda sunt circa adhortationes? R. 1° Ut opportune et discrete suggerantur, no ægroto mo­ lestiam sed levamen afferant; 2° ut sacerdos accedat ita paratus, ut in promptu habeat argumenta ad persuadendum apta ac praesertim sanctorum exempla, quæ plurimum va­ lent : 3° non semper eadem dicantur, sed varia pro varia qualitate et statu infirmi; dicantur doctis pauca et gravia, rudibus communia, devotis et parvulis suavia, peccatoribus consolatoria, excitatoria, manifesta; item alia ante confes­ sionem, alia post ultima sacramenta, alia in agoni.. : 4° sermo sit familiaris, candidus et non affectatus, brevis et sæpius interruptus, ut infirmus dicta meditari valeat : 5° sonus sit non altus, nec clamosus, nec durus, et si minæ et increpa­ tiones requirantur, blandis sermonibus mulceanlur : G° sermo sæpius dirigi potest ad circumstantes de miseriis vitae, vani­ tate saeculi, etc. 215. Ad quæ sacerdos infirmum adhortari debet? R. 1. « Ut omnem spem suam in Deo ponat, peccatorum ” suorum poeniteat, divinam misericordiam imploret, et « infirmitatis poenas, tanquam paternam Dei visitationem, « patienter ferat, et ad salutem suam provenisse credat, ut « vitam moresque suos melius instituat *; 2° ad crebro eli­ ciendos actus fidei, spei, charitatis, contritionis, patientiae aliarumque virtutum : 3° ad frequenter, prout ejus conditio feret, orandum et meditandum, atque invocandum patroci­ nium B. Mariæ Virginis aliorumque sanctorum, saltem per orationes jaculatorias et pia suspiria : in quem finem etiam proponet aliquas breves orationes et pias mentis ad Deum exercitationes; item passionis Domini nostri meditationem, sanctorum martyria et exempla, ac coelestis gloria· beatitudinem; religiosis et doctis etiam versiculos e psalmis, rudibus autem orationem dominicam, salutationem angelicam, sym­ bolum fidei, et præsertim invocationem ss. nominum Jesu, Mariæ, Joseph, etc. : 4° ad exercenda bona opera, quorum capax est, elargiendas eleemosynas, curandum ut preces et I 296 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [215] missæ pro ipso fiant, bene tamen cavendo proprii lucri com­ modum, et onus in se non suscipiendo, nisi infirmus propria sponte petierit, quo casu stipendia recusare non debet : 5° ne pro salute corporali aliquid adhibeat, quod in detri­ mentum animae convertatur : 6° De confessione vide infra quæst. seq. Si morbus gravior vel periculosus fuerit, hortabitur, ut dum integra mente est, rem suam omnem recte constituat; si quid habeat alienum, restituat; debita solvat, vel curet solvi, aut saltem cautionem præbeat ; pacem stabiliat, inimicis reconcilietur; testamentum juste faciat, ne quæ inter liæredes discordia oriatur, et ad refrigerium animæ suæ pro facultatibus, quod in Domino placuerit, disponat : hæc autem suggerendo, omnis avaritiæ nota caveatur (1). Ubi periculum imminet, quod ipsi infirmi ut plurimum ignorant, sacerdoti incumbit, si alius non faciat, veritatem infirmo revelare, et statum periculosum indicare (2); atque « monebit infirmum, ne dæmonum astutia, neque medicorum n pollicitationibus, neque propinquorum aut amicorum blan* ditiis se ullo modo decipi sinat; quo minus ea, quæ ad » animæ salutem pertinent, opportune procuret, et qua par »» est devotione et celeritate sancta sacramenta dum sana n mens est, integrique sensus, religiose suscipiat, citra « fallacem illam ac perniciosam procrastinationem, quæ plu· » rimos ad æterna supplicia perduxit, indiesque fallente * diabolo perducit, n Quod fieri potest, hoc vel simili modo infirmum alloquendo : amice mi, licet tua sanitas non sit desperata in periculo tamen est; ideoque optimum est, ut quanto citius potes, ultima sacramenta accipias; nam Christus in pristinam te restituet sanitatem, si hoc æternæ saluti expedierit; si tamen moriendum sit, gratiis valde indiges, et per sacramenta gratiæ copiosæ in te effundentur quibus brevi ad coelestem patriam pervenies (3). % (1) Vid. Calalanus in Rit. Rom. lit. 5, cap. 4, § 4 et 16. (2) Baruiïaldus tit. 30, η. 31. (3) S. Alph. de Lig. in praxi confessai·, n. 268, [216] DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 207 Susceptis ultimis sacramentis, infirmum adhortari perget ad omnia, quæ supra dicta sunt, præcipue ad patientiam, perseverantiam, resignationem, orationes, actus fidei, etc. item ad iteratam confessionem, si opus sit, et s commu­ nionem. Convalescentes hortabitur, ut ante omnia ad ecclesiam veniant, Deo gratias agant, peccata rite confiteantur, si forte confessio ex causa necessitatis imperfecta vel non materialiter integra fuerit, sacram communionem pie suscipiant, ac dein­ ceps meliorem vitæ disciplinam teneant. 216. Quæ notanda sunt circa confessionem infirmorum? R. 1. Quamvis decreta (1), quibus cavetur, ne medici ultra tertiam vicem ægrotos visitent, nisi sint confessi, in Belgio aliisque regionibus usu recepta non sint, vel obligare desie­ rint (2); gravis equidem ex jure naturali medicis incumbit obli­ gatio, ægrotos in morbis periculosis tempestive monendi. Quapropter oportet, ut parochus medicis et chirurgis sæpius exponat obligationem, quæ illis incumbit, monendi tum pa­ rochum de infirmorum statu et periculo, tum ipsos infirmos, ut Ecclesiæ sacramenta tempestive, sacramentum vero pœnitentiæ etiam ab initio ægritudinis percipiant. 2. Ex hac tamen medicorum obligatione parochus a sua cura minime liberatur, cum ipse et non medicus stet pro animabus sibi concreditis. Cognoscens igitur infirmitatem esse mortalem (hujus scientiam etiam clam, si aliter fieri nequeat, a medico sibi procurando), infirmum ad confessio­ nem inducere debet, licet necdum proximum adsit pericu­ lum; non tamen ordinarie in prima visitatione, nisi urgeat necessitas, et semper qua par est prudentia et charitate; scilicet, in primis non loquendo de confessione, sed benigne interrogando, quomodo valeat, quæ causa morbi, quanti ejus dolores; inde hortando, ut se Dei voluntati resignet, (1) Concilium Later. 4, cap. 22. Cum infirmitas corporalis; S. Pius V. Constit. Super gregem Dominicum anno 1506; Benedictus XIII in conc. Rom. 1725, tit. 32, c. I. (2) S. Alph. de Lig. lib. 6, n. 664. 298 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [216] et dolores in peccatorum satisfactionem patienter ferat; et sic paulatim, qua par est prudentia, interrogando tempus, a quo confessus est; ac eodem tempore sensim efficiendo, ut ægrotus suæ infirmitatis periculum agnoscat; et tandem dicendo sapientis esse providere futura, occasionem sumet, eum hortandi ad confessionem, dum mens valet, simul pro­ ponendo, quod corporis saluti, si animae expedierit, sit pro­ futura. Si ægrotus dilationem quærat, et periculum mortis, lethargi vel delirii imminens non sit, ei indulgere potest ad breve tempus determinatum, puta vespertinum, in diem crastinum : si autem imminens sit periculum, dilationem admittere nequit; sed ipsum cum s. Augustino admonere debet, quod Deus non promiserit peccatores expectare, sed tantum parcere eis, si poenitentiam agant : crastinum non promisit, fortasse dabit, fortasse non dabit (i). Quod si infirmus nec sic adduci possit, sacerdos eum non deserat; et amicorum et domesticorum consiliis eum adduci curet : et si necdum velit, tunc non omnino desperanda res est, ait rituale, sed quamdiu vivit, repetendae sunt frequentes, variæ et efficaces sacerdotum et aliorum piorum hominum exhor­ tationes; proponendaque aeterna salutis damna et sempiteroæ mortis supplicia; ostendendaque immensa Dei misericordia, cum ad poenitentiam provocantis, ad ignoscendum paratis­ simi. Infirmus etiam commendandus est precibus fidelium el præsertim communitatum religiosarum aliarumque persona­ rum devotarum; adhibendae sunt quoque ferventes ad Deum preces a sacerdote àliisque adstantibus, qui flexis genibus coram eo orent, ita ut ab eo videantur et audiantur. Si mors instet, et non moveatur, sacerdos personam infirmi induat, ejus nomine Deum orando pro remissione peccatorum, eli­ ciendo actus contritionis, fidei, etc. ut modo det signum contritionis, in ultimo instante absolvatur. 3. Dum infirmus consentit in confessionem; si fieri possit, semper relinquendus est libertati alteri confitendi, et etiam ‘rogandus, an alteri confiteri velit. Confessarius eum audire (1) Ita S. Alph. de Lig. in praxi confess, n. 231 et 232. (217J MODUS JUVANDI MORIBNTES. 299 tenetur etiamsi totius vitæ peccata confiteri velit, et curare ut ultima confessio bene fiat, cum vehementi contritione, firmo proposito et integritate qua potest. Infirmum hortari debet, ut veraciter et integre confiteatur, dicendo quod nunc omnes defectus commissos emendare possit, et etiam interrogando de præcedentibus confessionibus, de peccatis forte voluntarie omissis, etc. Præterea infirmus adjuvandus est in enarrandis peccatis, in eliciendis actibus contritionis, fidei, etc. Et tandem parva poenitentia est imponenda, quam infirmus præsente confessario statirn impleat, indicendo tantum justam poenitentiam opportuno tempore, si convalue­ rit, peragendam (i). 4. Dum sacerdos post factam confessionem, infirmum vi­ sitat, etiamsi ejus confessionem non exceperit, prudenter eumdem iterato interrogat, an nihil supersit, quod con­ scientiam angit, an perduret bona conscientiæ dispositio, sed semper industrie et numquam aliis audientibus, ne præ vere­ cundia veritatem dicere non audeat. 5. Tempore agoniae, dum infirmus adhuc sensibus viget, absolutionem pluries ei conferre post brevem reconciliationem juvabit, ut ita ille circa statum gratiæ magis securus red­ datur, si forsan præteritæ confessiones invalidae fuerint; aut saltem gratiæ augmentum recipiat, nec non purgatorii pœnæ ei minuantur; et si forte ex lentatione in peccatum incidat, statirn absolvatur (2). MODUS JUVANDI MORIENTES. 2 fi Ingravescente moibo, parochus infirmum frequen­ tius visitabit, et ad salutem diligenter juvare non desinet; monebitque domesticos, ut instante periculo confestim voce- (1) Rit. Rom. in ordine minist. sacram, pœuil. in fine. (2) S. Alph. de Lig. in praxi confess, n. 276 ad 11. 300 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [218| tur, ut in tempore præsto sit morienti, tametsi ad aliud subinde non esset, quam ut commendationis animæ preces persolveret (1). Si periculum immineat, statim commendationis animæ ofilcium inchoabit; sed si tempus suppetat, et pro conditione personae ita expediat, sequentia pietatis obsequia præstare poterit : 1° Si infirmus indulgentiam consequi possit, eam illi in mentem reducat, et proponat quid ad eam consequendam agere debeat, præsertim ut contrito corde ss. nomen Jesu semel vel sæpius invocet. Sic Sixtus V et Benedictus XIII universis Christi fidelibus... qui sanctissimum nomen Jesu et Mariæ devote invocaverint, indulgentiam viginti quinque dierum concesserunt. Iis vero, qui praefata agere consueverint, si in articulo mortis constituti, et ore, vel si non potuerint, saltem corde ss. nomen Jesu invocaverint, insuper plenariam indulgentiam adjecerunt. Quas indulgentias Clemens XIII Apostolica auctoritate confirmavit (2). 2° Horietur infirmum, ut eliciat actus fidei, spei, charitatis, contritionis, aliarumque virtutum, uti in rituali habetur, eos breviter proponendo, ut infirmus eosdem in corde saltem eliciat, vel ad interrogationes per allirmationes respondeat. 3° Hortetur eum, ut ore vel saltem corde per intervalla dicat breves orationes, quæ in rituali præscribuntur, quas aliasque similes sacerdos infirmo vulgari vel latino sermone pro captu personæ suggerere debet. ORDO COMMENDATIONIS ANIMÆ. 2 i S. Sub commendatione animæ comprehenduntur breves litaniæ cum sequentibus orationibus, quæ incipiuntur Pro­ ficiscere, uti habentur in breviario et rituali. Quoad hanc inquirendum. (1) Vid. Acta s. Sedis, 1878, vol. XI, fol. 189-196. (2) S. C. Indulg. 5 Sept. 1759, n. 243. (218] ORDO COMMENDATIONIS ANIMÆ. 301 Quandonam animæ commendatio est recitanda, 2° a quo, 3°quo sermone, et 4° quo ritu et ordine? R. 1. Litaniæ recitari possunt, licet mors non ita immi­ neat, sequentes autem orationes Proficiscere etc. dicendæ tantum sunt, cum in agone sui exitus anima anxiatur, seu dum tempus expirandi instat ; quod extremum vitæ tempus profecto diillcile est judicare, cum peritissimi medici in hoc sæpe hallucinentur. Quapropter sacerdos non præceps esse debet, sed caute admodum progredi ad præfatas reci­ tandas orationes, eo magis, quod in oratione Proficiscere denuntietur animæ, ut corpus deserat : quod in minus for­ tibus talem ingenerare potest tremorem, ut eos, si non sint, in mortis articulo constituat, ac mortem ipsam acceleret. Si igitur recitatis litaniis, infirmus verisimiliter non judicetur in ipsa agonia constitutus, sacerdos, vel easdem litanias repetere, vel illas B. Mariæ Virginis, aliasve pias orationes consulto dicere potest; seu satius est, si infirmus sit compos mentis, occupari in virtutum actibus et salutis monitis (1). 2. Commendatio animæ recitari potest non tantum a pa­ rocho, sed etiam a quocumque sacerdote sine commissione; ideoque in breviario apponitur, ut quilibet in necessitate eam ad manum habeat (2). Et putamus, ait Cavalieri, in defectu sacerdotis, etiam ab aliis morienti tantæ charitatis oillcium præstari posse et debere (3). 3. Videtur legenda solo sermone latino; nam rituale Ro­ manum aliud non exprimit nec permittit, cum tamen ubique notet, quæ in vulgari sermone dicere expediat. Si in quibus­ dam libellis lingua vulgari imprimatur, hoc laicis, in defectu sacerdotis, usui esse potest. 4. Fit hoc ritu et ordine : sacerdos juxta rituale Romanum clericum saltem unum, si potest, secum habeat, qui deferat aquam benedictam, superpelliceum et stolam violaceam. In defectu clerici vel ministri ipse superpelliceum et stolam (1) Cavalieri toni. 3, decr. 244, n. 18. (2) Gavantus in brev. s. 9, c. 5, n. 1. (3) Tom. 3, decr. 244, n. 32 et decr. 245, n. 2. 302 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [218) defert, et aquam, si non habeatur, ibidem benedicere potest. Induitur superpelliceo et stola ante cubiculum, et iis indutus cubiculum ingreditur, ut majorem morienti inferat venera­ tionem. Ingrediens dicit Pax huic domui etc. deinde asper­ git ægrotum, lectum et circumstantes, dicens Asperges me. Postea Crucifixi imaginem ægroto deosculandam præbet, verbis elhcacibus eum ad spem æternæ salutis erigens; ipsamque imaginem coram eo ponit, ut illam aspiciens, salu­ tis suæ spem sumat. Deinde accensa candela, genibus flexis cum omnibus circumstantibus devote recitat breves lita­ nias : et sic consequenter stando ante infirmum (1) Profi­ ciscere et reliquæ orationes usque ad Delicia juvenlulis inclusive, quæ omnes pro commendatione animæ stricte praescribuntur, semper dicendæ sunt, dum tempus suppetit; nec iis prætermissis, ad alias preces progrediendum est. Si anima diutius anxietur, praeterea reliqua legi possunt, inter quæ rituale Romanum, assignat : 1° passionem Domini Nostri secundum Joannem cum evangelio totius capitis praecedentis; 2° ps. 117 Confitemini ex prima horarum, et 118 Beati immaculati per minores horas distributum, qui juxta bre­ viarium totus legi potest cum interjecto versu Gloria Patri; 3° quasdam alias orationes de passione Domini. Si recitatis orationibus praescriptis, anima adhuc anxietur, potius est easdem repetere, quam alias ab auctoribus excogitatas di­ cere (2). Notandum ; 1° sacei dotem sine necessitate morientem dese­ rere non posse, etiamsi diutius agonizet; 2° eum sæpius aspergere debere aqua benedicta, etiam in facie, ut excitetur et a ten talioni bus liberetur; manu benedicere; Crucifixi et Mariae imagines præbere deosculandas; suggerere pias et breves orationes et allectus, actus fidei, spei, charilatis et contritionis, et præcipue invocationem ss. nominum Jesu et Mariæ, ad hoc etiam interrumpendo commendationem animæ. 3° curare, ut parentes, filii, uxor, fratres, aliique (1) BaruiTaldus tit. 32, n. 15. (2) Cavalier! torn. 3, decr. 244, n. 37.· ' "Rj [219] Ml I I I 1 I I IN EXPIRATIONE. 303 amici, qui eum turbare possent, e cubiculo recedant, et ut circumstantes pro moriente orent, recitando litanias sanctorum, illas B. Mariæ Virginis, aliasque preces. Notandum quoad candelam .* 1° hanc accendi ante litanias, ut supra dictum est, eamque accensam manere toto tempore agoniæ, atque convenire ut ipse infirmus, si potest, ea teneat, saltem in expiratione, ut se in fide mori profiteatur : 2°illam benedictam esse debere, ut morientem adjuvet contra tentationes daemonum; nam licet rituale id non exprimat, praxis equidem fidelium benedictam usurpare solet, et aliunde ei vis contra dæmones inesse nequit (1). Si benedicta desit, sacerdos illam benedicere potest benedictione candelarum extra diem purificationis B. Μ. V. quæ habetur in rituali Romano et in fine missalis. Si candela apud infirmum deesse prævideatur, convenit, ut sacerdos eam conferat (2). IN EXPIRATIONE. 219. Cum tempus expirandi institerit, tunc maxime ab omnibus circumstantibus flexis genibus vehementer orationi instandum est. Ipse vero moriens, si potest, dicat, vel si non potest, assistens sive sacerdos pro eo clara voce pronuntiet : Jesu, Jesu, Jesu. Quod et ea, quæ sequuntur, ad illius aures, si videbitur, etiam sæpius repetat : In mamts tuas, Domine, commendo spiritum meum, Domine Jesu Christe suscipe spiritum meum. Sancta Maria, ora pro me. Maria mater gratiœ, mater misericordice, tu me ab hoste protege, et hora mortis suscipe. Tunc ubi viget pia consuetudo, pulsetur aliquot ictibus campana, ad significandam instantem mortem ægroti, ut fideles ad orandum pro eo excitentur; et ubi non viget hæc consuetudo, putat Gavaiieri eam esse inducendam (3). (1) Cavalkri loco cit. n. 14. (2) Vid. Calalanus in rit. tit. 5, c. 7, § 3. (3) Tom. 3, decr. 245, n. 11. 304 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (221) Notandum, sacerdoti cavendum esse, ne manus, pedes vel alia membra infirmi sæpius tangantur, ad videndum an friguerint, ne infirmus perturbetur : neque illum in agone verti permittat, nam id mortem accelerare posset. 220. Egressa anima statim dicitur : Subvenite sancti Dei. Sed notet sacerdos, ne adeo facile credat infirmum expi­ rasse; et si expirasse videatur, ne statim det hujus mortis signum; neque oculos et os claudi, aut vultum cooperiri per­ mittat, quia si nondum mortuus sit, mors accelerari posset. Lectum etiam mox deserere non debet, sed orationes aliquo tempore prosequi, recitando v. g. Paler et Ave, ut videat, an post respirationem alia non succedat, ut sæpe accidit. Cognita autem et perspecta mortis veritate, sacerdos imme­ diate recitat : Subvenite sancti Dei. Deinde defunctum aqua benedicta aspergit, amicos consolatur, eosque hortatur, ut defuncti corporis et animæ curam habeant. Interim datur campana signum transitus defuncti pro loci consuetudine, ut audientes pro ejus anima Deum precentur (1). MODUS CURANDI CORPUS DEFUNCTI. 221. Antequam corpus curetur, necesse est, ut mora interjiciatur sufllciens, et de morte omnino constarejpossit, ne quid vitæ, si forte supersit, nocere valeat. Quando autem de morte morali certitudine constat, corpus de more honeste componendum est : nimirum oculi et os clauduntur, corpus lavatur, capilli discriminantur, membra forte extremo tempore contracta recte diriguntur, corpus camisia vel linteis mundis induitur, parva crux super pectus inter manus defuncti ponitur, aut ubi crux deest, manus in modum crucis componuntur, aliaque præstantur, quæ lauda♦ (1) Vid. Cavalieri tom. 3, decr. 113, n. 2. MODUS CURANDI CORPUS DEFUNCTI. 305 bilis loci consuetudo oblinet. Honestas exigit ut feminis a feminis, et masculis a masculis hoc officium præstetur. 222. Corpora laicorum suis vestibus indui, usus quidemΜ communiter non habet, nullibi tamen prohibetur (1), * Sed , sacerdos aut cujusvis ordinis clericus defunctus vestibus • suis quotidianis communibus usque ad talarem vestem » inclusive, tum desuper sacro vestitu sacerdotali vel cleri- cali, quem ordinis sui ratio deposcit, indui debet. Sacer« dos quidem super talarem vestem, amictu, alba, cingulo, « manipulo, stola et casula seu planeta violacea sit indutus, i· Diaconus vero induatur amictu, alba, cingulo, manipulo, » stola super humerum sinistrum, quæ sub axilla dextra -annectatur, et dalmatica violacea. Subdiaconus autem η amictu, alba, cingulo, manipulo et tunicella. Alii præterea w inferiorum ordinum clerici superpelliceo supra vestem « talarem ornari debent : singuli prædicti cum tonsura ac t! biretis suis. » Rituale Romanum præscribit paramenta violacea, Baruffaldus autem dicit, rubricam præscribentem violacea, non excludere nigra, saltem in defectu coloris vio­ lacei (2). Notandum autem quoad hoc, an cadavera episcopo­ rum, sacerdotum, diaconorum aliorumque de clero sepelienda sint cum vestibus proprio ordini congruentibus, vel an suffi­ ciat, ut cum his in ecclesia exponantur, servandam esse cujusque loci consuetudinem (3). 223. Corpus sic compositum, decenter collocatur in lecto, super mensam, vel in alio loco parato, sic ut facies cœlum respiciat : et prope illud ponitur mensa cum lumine ad signi­ ficandum animam vivere, defunctum esse filium lucis, ej usque corpus resurrecturum; item cum vasculo aquæ benedictæ, qua corpus interdum aspergitur ad arcendos dæmones, qui nonnumquam desæviunt in mortuorum corpora, quæ, dum vivebant, vexare non potuerunt (4). (1) (2) (3) (4) Cavalieri tom. 3, decr. 121, n. 5, et cap. 16, n. 3. Tit. 34, n. 121. S. R. C. 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 25. Cavalieri tom. 3, decr. 121, n. 8. Tom. III. 2θ3 4 1 306 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [224) Interim, donec efferatur ad sepulturam, qui adsunt, sive sacerdotes sive alii, orabunt pro defuncto. In nonnullis synodalibus constitutionibus prohibentur non hujusmodi vigili», sed contubernia, quæ hac occasione fiunt non sine crapula, comessationibus aliisque malis et periculis (1). Ideo curandum est, ut peisonæ piæ adsint custodes corporis, quæ diu noctuque preces devote effundant pro animæ defuncti refrigerio. Not. prædicta non ita ad parochum, quam ad defuncti liæredes spectare. De Exequiis. OBLIGATIO PAROCHORUM. 22 1. 1. “ Sacras cæremonias ac ritus, quibus ex antiquis­ sima traditione et summorum Pontificum institutione, sancta mater Ecclesia catholica in filiorum suorum exequiis uti solet, tamquam vera religionis mysteria, christianæque pie­ tatis signa, et fidelium mortuorum saluberrima suilragia, parochi summo studio servare debent, atque usu retinere. 2. « His itaque præstandis, qua par est modestia et devo­ tione ita se habebunt, ut ad defunctorum salutem, simulque ad vivorum pietatem, quemadmodum vere sunt, non adquæs· tum ejusmodi ritus sancti instituti esse videantur. »* 3. Parochi suorum Jurium praetextu sepulturam sacram nulli denegare aut differre possunt (2). “ Caveant omnino parochi, aliique sacerdotes, ne sepulturæ, vel exequiarum, seu anniversarii mortuorum offlcii causa quidquam paciscantur, aut tamquam pretium exigant, (1) Baruffaldus tit. 33, n. 52. (2) S. C. C. 8 Ap. 1634. Ortonen. et 15 Maji 1638, Acher, apud Zamboni Emolumenta § II, n. 1 et 2. (2241 DE EXEQUIIS 307 sed iis eleemosynis contenti sint, quæ aut probata consuetu­ dine dari solent, aut ordinarius constituerit. » Non tamen reprehendendi sunt parochi, si juxta laudabilem consuetu­ dinem et taxam instent pro exequiis celebrandis secundum qualitatem et facultatem defunctorum, aut post celebratas exequias exigant illas eleemosynas, quas consuetudo vel ordinarius constituerit : nam quod suum est petunt, et jure suo utuntur (1). Ita concilium provinciale Mecbliniense 1570 statuit, ut pro exequiis... nihil stipulentur, sed ofliciis perac­ tis demum recipiant : aut a recusantibus, et post gratiosam monitionem solvere differentibus, juridice exigant, quod ex laudabili consuetudine solvi consuevit (2). 4. “ Cum antiquissimi ritus ecclesiastici sit cereos accen­ sos in exequiis et funeribus deferre, caveant item, ne ejus­ modi ritus omittatur, ac ne quid avare, aut indigne in eo committatur. Quod rituale hic dicit de cereis, similiter par est de omnibus expensis intelligere. Avare scilicet si nume­ rus aut pondus cereorum aliæve expensæ, supra taxam a consuetudine vel ab ordinario praescriptam, aut pro ofliciis non factis exigantur; indigne, si candelæ non omnes vel earum loco aliæ adhibitæ accendantur. 5. “ Pauperes, «quibus mortuis nihil aut ita parum superest, ut propriis impensis humari non possint, gratis omnino sepe­ liantur. * Parochus nihilominus caveat, ne in depositione pauperum et miserorum aliquid prætermittat. Neque permit­ tere potest, ut pauperes pro exequiis eleemosynas sordide conquirant (3). Reliqua ex dicendis patebunt. Nota ritualia hæc parochis præsciibere, quia ipsorum est suos sepelire, hæc tamen spectare ad omnes, quibus mortuos sepeliendi cura incumbit. (1) Baruffaldus tit. 34, η. 60. (2) Tit. 13, cap. 12. (3) Vid. Cavalieri tom. 3, decr. 155 et 211. 308 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [226] JURA PAROCHORUM. 225. Sicut supra actum est de obligatione parochorum, sic nunc de eorum agendum est juribus. Hic autem bene notanda et consideranda est consuetudo, quia si hæc sit legi­ tima, præscriptionem inducere potest. Parochi jus habent ad exequias parochianorum, qui dece­ dunt sine sepulchri electione, et majorum sepulchrum non possident. Parochorum igitur est, eorum funus deducere, ofli­ cium defunctorum et missam exequialem cantare, absolutionis ac sepulturæ oflicium peragere (1), etiamsi capitulum ecclesiæ cathedralis aut collegiatis assisteret (2). Idem habent jus, etiamsi parochianus extra parochiam decedat, dummodo absque periculo ad ipsam valeat de­ portari (3). Hoc periculum adesse censetur, quando cadaver distat per iter unius diei, seu per unicum diem transferri nequit, ne forte putrescat, et aerem inficiat; vel potius pru­ dentis arbitrio judicandum relinquitur (4). Si ipse parochus obierit, ejus exequias celebrat vel suc­ cessor, seu qui illius parochiæ curam habet, vel parochus vicinior, vel alius, qui per statuta diœcesana aut consuetu­ dinem designatur (5). 22G. Parochi habent jus ad eas eleemosynas, quæ aut probata consuetudine dari solent, aut quas Ordinarius con­ stituit. Dicit enim rituale : Caveant parochi aliique sacer­ dotes ne sepulturee, vel exequiarum, seu anniversarii mortuorum officii causa quidquam paciscantur, aut (1) Reiflenstuel lib. 3. tit. 28. n. 29; Barbosa de oft’. et potest, parochi c. 26, n. 1; Bouix de parocho p. 4, c. 10, § 1, prop. 1; Moulart de sepul­ tura p. 2, c. 3, art. 1, § 2; Graisson Manuale jur. can. n. 1392. (2) S. R. G. 25 Jun. 1611, n. 295-442; 21 Jun. 1636, n. 898-1045, 26 Mart. 1672, n. 2424-2576, 3. (3) Sext. Decret, lib. HI, tit. XII, cap. Is. qui. Vid. Reiflenstuel lib. 3, tit. 28, n. 26. (4) Lucius Ferr sepultura n. 41; De Angelis, Prælect, jur can lib III, tit. XXV11I, n. 4. (5) Moulart loco cit. § 3, in fine. [227] JURA PAROCHORUM. 309 tamquam pretium exigant; sed iis eleemosynis contenti sint, quæ aut probata consuetudine dari solent, aut Or­ dinarius constituerit, Seclusis autem consuetudine probata et statuto Ordinarii, parochus quidquam exigere nequit, na Ill sepeliendi officium est quid spirituale, et parochus vi muneris sui illud parochianis suis præstare tenetur; ita ut si prelium exigeret, injustitiae et simoniæ reum se faceret. A rituali etiam prohibentur pactiones et exactiones, sed simul pro­ bantur statuta Ordinarii et consuetudo, modo, quod bene notandum est, consuetudo sit legitima, non enim quamlibet rituale admittit consuetudinem, sed illam solam, quæ probata est. Confectam a superiore taxam parochus nec propiia auc­ toritate mutare, nec quidquam, quocumque prætextu, ultra illam ab hæredibus exigere potest (1). Ultra legitimam taxam aliquid exigere, ullo modo ipsi non est licitum. Si secus fe­ cerit, ad acceptorum, retentionis deficiente titulo, restitu­ tionem tenebitur (2). 5427. Parochi habent jus interveniendi funeribus suorum parochianorum, qui alibi sepeliuntur, eaque associandi, ut infra dicetur; quinimo vocati intervenire tenentur, sicut parochianis suis reliqua officia parocbialia præstare tenentur. Corpora tamen defunctoium ad ecclesiam parochialem prius asportanda non sunt, sed recto tramite ad ecclesiam tumu­ lantem deferenda (3). Verum nisi alia vigeat laudabilis consuetudo immemo­ rabilis, funera ordinanda sunt « secundum jus commune, « videlicet quod quando quis in una parochia moritur, et « in alia sepelitur, benedictionem in domo mortui faciat » circa corpus proprius parochus, qui stolam deferens a (1) S. C. C. 16 Nov. 1669, Materanen, dub. 1. (2) Moulart loco cit. c. 3, art. 1; Barbosa de off. paroebi c. 26, n. 18; Bouix de parocho p. 4, c. 10, § 3, q 1 ; Craisson Manuale jur. can. n. 1426. (3) S. R. C. 22 Jun. 1675, n. 2581-2733, 3; S. C. C. 14 Mart. 1722. dub. 2. Lucerna funerum apud Zainboni Emolumenta §2, n. 43; 16 Sept 1826, dub. 3, Viterbicn. jurium parochialium, Reiffensiuel lib. 3, tit. 28, n. 35; Moulart p. 2, cap. 3, art. 2, § 1. 310 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [227] * domo defuncti usque ad ecclesiam, in qua corpus sepe» liendum erit, aliis omnibus præcedere debet. In ecclesia * vero, in qua corpus sepelitur, officium faciat circa corpus, « et aliis præcedat parochus ipsius ecclesiæ - (i). Parochi igitur, ad quem spectat defunctus, est stolam deferre, cadavere domo levare, illud aqua benedicta asper­ gere, intonare antiphonam Exullabunt, et processioni fune­ rali præesse usque ad januam ecclesiæ tumulantis, sive hæc sit sæcularis sive regularis (2). Parochus cum processione funerali transire potest per alias parochias et diœceses, etiam irrequisitis illarum pa­ rochis, quin hi id impedire valeant, ei intervenire debeant, aut ullam renumerationem exigere possint (3). Parochus funus associare tenetur usque ad januam eccle­ siæ tumulantis (4). Ante ejus fores sistere debet; ibidem preces consuetas recitare non potest (5), sed post datam benedictionem seu aspersionem recedit (6). Ecclesiam tumulantem parocho cum stola ingredi non licet (7), nisi contraria immemorabilis adsit consuetutudo(8), vel nisi, deposita stola, ut quilibet alius de populo assis­ tat (9). Multo adhuc minus in alienis ecclesiis ei officium | facere licet (io). i (1) S. R C. 5 Jun. 161-1, n. 346-493. (2) S. R. C 18 Nov. 1606, n. 181-328; 2 Jul. 1661, n. 1972-2119, 3 et 4. (3) S. R. C. 14 Feb. 1626, n. 468-615; 9 Dec. 1634, n. 864-1011; 15Sept, 1685, n. 2945 3094; Lucius Ferraris parochus art. 3, n. 36, 37 et 40. (4 S R. C. 22 Jun. 1675, n. 2581-2733, 5 ; 20 Nov. 1677, n. 2688-2840; 7 Maji 1763, n. 4167-4316, 1. (5) S R. C. 1 Sept. 1708, n. 3644-3793. (6; S. R. C. 23 Mart. 1619, n. 422-569; 20 Nov. 1677, n. 26SS-2840; 19 Sept 1750, n. 4061 4210, 2; Martinucci lib. 4, c. 8, n. 20. (7) S R C 2 Aug. Iü’98, n. 3336-3485, 2; 9 Maji 1705, n. 3573-3722, 9; S. G C. 2 Maji 1711, dub 1, Lauden. Fumer. apud Zamboni parochus § IV, n 32; Lucius Ferraris parochus art 3, n. 88. (S) S R C 24 Jan. 1665, n. 2162-2309; 21 Nov. 1665, n. 2201-2348; 20 Nov. 1677, n. 2684 2836 ,1 ; S. C C 17 Jun. 1702, Trojana Fun. apud Zamboni parochus § 4, n. 18. (9j S R C. 20 Nov. 1677, n. 2694-2846, 2; 12 Sept. 1699, n. 3380-3529; (228} JURA PAROCHORUM. 311 Regularibus autem non licet “ aut in domo, aut per viam, r dum defuncti cadaver ad sepeliendum defertur, illud as. pergere, neque ante januam ecclesiæ orationem solitam « cantare, seu dicere, antequam cadaver intus illam collo. cetur, etiamsi in eorum ecclesiis suam defuncti elegerint » sepulturam, hæc enim omnia proprio parocho competere : n ad regulares vero supradictos solum spectare, facere offl» cium circa corpus defuncti, postquam intus eorum ecclesias » fuerit delatum (1). * Regularibus nullo modo licet, etiam specialis alicujus « consuetudinis prætextu, parochias cum cruce processio- naliter, aut aliter ad levanda et efferenda defunctorum « corpora, intrare, vel illa levare et efferre, nisi vocato et - expectato proprio parocho, eoque ibidem præsente, nisi - tamen ipse aliter fieri consentiat, vel requisitus venire « expresse omnino recuset (2). Vocato parocho, et ipso - renuente intervenire, vel alterum mittere, tunc regularibus » licet absque parocho deferre cadavera, in eorum ecclesiis « sepelienda « (3). Si parochus vocatus, non adveniat, expectandum est; ipso autem expectato per decretum tempus, quod horæ spatium excedere non debet, licet regularibus levare cadaver, et ducere funus (4). 228. Parochus habet jus ad portionem canonicam, quo­ ties parochianus, non acquisito alio saltem quasi domicilio, extra ecclesiam parochialem tumulatur, sive in sepulchro electo, sive in sepulchro majorum (5). Hæc portio canonica communiter dicitur quarta funeralis, quia de jure est quarta pars ex emolumentis, quæ ratione funeris alteri ecclesiæ obveniunt, licet per consuetudinem (1) Ita S. R. C. 12 Oct. 1619, n. 429-576; item 3 Sept. 1746, n. 40354184; 7 Maji 1763, n. 4167-4316, 2. (2) Ita S. R. C. 12 Oct. 1619, n. 429-576. (3) S. R. G. 22 Jun. 1675, n. 2581-2733, 6; 20 Nov. 1677, n 2694-2846, 1. (4) S. C. C. 19 Dec. 1857, apud Analecta Juris Pontif. ser. 3, fol. 798, anno 1858; Lucius Ferraris parochus art. 3, n. 48. (5) Zamboni torn. IV, quarta funerum § 3; Moulart de sepultura p. 2, c. 3, ar . 2, § 1. 312 PARS 6. RITUALE ROMANUM. etiam decem annorum induci possit, quod sit media aut tertia. Ad hoc autem, ut præscribatur, quod sit major parte dimidia, vel infra quartam, vel ut nihil solvatur, requiritur consuetudo quadraginta annorum cum titulo aut immemorabilis (1). Quartam funeralem solvit, non hæres, sed ecclesia tumu­ lans (2). Hæc obligatio quartam funeralem solvendi, cessat contraria consuetudine quadraginta annorum cum titulo vel immemora­ bili, ut supra dictum est. Parochus præter portionem canonica HI , jure exigere nequit, ut, cum parochianus in alia ecclesia tumulatur, in ecclesia parocbiali exequiæ et officia funebria celebrentur (3). Quid vero dicendum, si parochus exigere nequeat, ut, dum parochianus in alia ecclesia tumulatur, in ecclesia parochiali exequiæ celebrentur, et obligatio quartæ funeralis solvendæ cessaverit, ut in his locis communiter obtinet? An igitur in hoc casu parochus jus nullum habet? Et quomodo ejus juri provideri potest? R. 1° Parocho cæterisque ecclesiasticis cadavera associan­ tibus ad ecclesias regularium, licet exigere, non majus emolu­ mentum. sed dari solitum occasione associationis faciendæ ad ecclesiam (4). 2° Provideri potest libera defuncti testatoris ejusve hæredum voluntate et arbitrio; si ipsi exequias tam in parocbiali, quam in ecclesia tumulante ordinaverint vel exquisierint, parochus id recusare non debet. Itera si testator disposuerit, ut exequiæ celebrentur in (1) Vid. Lucius Ferraris quarta funeralis n. 1, 2, 3; Barbosa de oilicio et potest, parochi c. 25; Giraldi ibidem; Zamboni torn. 4, quarta funerum § 2 et 3; Bouix de parocho p. 4, c. 10, § 3, q. 2 et 3; Moulart de sepultura p. 2, c. 3, art. 2, § 2. (2) S. R. C. 23 Mart. 1619, n. 422-569; S. C. C. 7 Jun. 1760, § 7, apud Zamboni tora. 4, quarta funerum § III; Acta s. Sedis vol. 5, iol. 613, η. IX; Lucius Ferraris quarta funeralis n. 46; Moulart ibidem ad II. (3) S. R. C. 22 Ap. 1633, n. 836-983, 2; Lucius Ferraris parochus art. 3, n. 47; Moulart loco cit. ibidem § 1. (4) S. R. C. Maji 1763, n. 4167-4316, 5. 1230] DE LOCO SEPULTURA?. 313 parocbiali, et sepultura in alia fiat ecclesia, emolumenta per­ tinent ad parochialem, a qua tamen in hoc casu juxta jus præstanda est quarta funeraria ecclesiæ tumulanti (i). 3° Occurri potest statuto Episcopi : licet enim Episcopus nihil possit circa universalis Ecclesiæ leges; cum tamen eleemosynæ exequiarum officii causa juxta rituale Romanum ordinandæ sint, prout Ordinarius constituerit, sequitur Ordinarium in hoc casu statuere posse, quæ æquitas seu justa ratio exegerit. 4° Provideri potest pacto, quod fit inter parochos, vel inter parochum et regulares ante monasterii erectionem : nam etsi regulares post fundationem juri suo renuntiare non valeant, nisi cum licentia Sedis Apostolicæ; antea tamen pactum inire possunt, ut parochia nos ad sepulturam vel non, vel tantum cum licentia parochi admittant, saltem si provin­ cialis vel generalis ordinis consensus accesserit (2). DE LOCO SEPULTURÆ. 230. Prænotandum est, per publica co?meteria non auferri I jura ecclesiarum, sed tantum mutatum esse locum, in quo ecclesiæ jure suo utuntur, ita ut, quo jure antea fruebantur in propriis sepulchris, eodem nunc utantur in coemeteriis publicis (3). Non requiritur, ut regulares proprium ac dis­ tinctum sepulchrum habeant in communi cæmeterio, ut funerandi jure gaudeant (4). (1) S. R. G. 7 Dec. 1841, n. 4852-4998; 14 Jun. 1845, n. 4577-5022; Moulart loco cit. cap. 3, art. 2, § 1, iol. 240. (2) Lucius Ferraris sepultura n. 142-146; Moulart loco cit. cap. 1, art. 2, fol. 142 etc. Acta s. Sedis vol. 5, fol. 562 et seq. (3) S. C. G. 26 Nov. 1864, et 16 Feb. 1S67, juris funerandi et emolu­ mentorum; S. C. Episc. et Reg. 6 Maji 1870, juris funerandi. Vid. Acta s. Sedis vol. 1, loi. 85 et 125, vol. 3, fol. 305, vol. 5, fol. 222 et 568, vol. 6, fol. 469, vol. 8, fol. 453. Item Moulart de sepultura p. 2, c. 3, appendix fol. 264. (4) Acta s. Sedis, vol. 9, fol. 27. 314 PARS 6. RITUALE R OMAN UAL (23Uj 1° Quilibet defunctus, sive clericus sive laicus, in ecclesia sua parochiali sepeliendus est, nisi sepulturam alibi elegerit, vel majorum sepulchrum habeat (]). 2° Si quis sepulturam alibi elegerit, in eadem sepeliendus est. Quilibet fidelis utriusque sexus locum sepulturae sibi libere eligere potest, dummodo a jure non prohibeatur, cum sit actus propriæ voluntatis. Prohibentur : 1° impuberes, pro quibus sepulturam eligere potest pater, etc. 2° Regulares qui propriam voluntatem non habent, et 3° omnes qui sepultura ecclesias­ tica sunt indigni (2). 3° Qui sepultura sibi non electa decedit, sepeliri debet in majorum suorum sepulchro, si habeat, et ad illud commode deferri valeat (3). 4° Quilibet autem, qui nullam habet sepulturam majorum, nec aliquam sibi elegit, sepeliendus est in propria ecclesia parochiali (4). Si alibi decedat, transferendus est ad pro­ priam parochiam, dummodo absque periculo ad ipsam valeat deportari (5). Qui duo habet domicilia, sepeliendus est in parochia, in qua decedit (6). Si regularis extra monasterium decedat, in eo tamen sepeliendus est, et parochus, etiamsi ei sacramenta admmis· traverit, jus nullum habet, nisi ad monasterium commode *1 < (1) Reiffenstuel lib. 3, tit. 28, n. 29; Barbosa de off, et potest, parochi cap. 26, n. 1; Baruflaldus tit. 34, n. 10. (2) Vid. Barbosa de ofl’. et potest, parochi c. 26, n. 19; Zamboni tom. 3, et tom. 4, sepultura § 2; Lucius Ferraris sepultura n. 6; Bouix de pa­ rocho p. 4, c. X, § 1, prop. Ill; Moulart de sepultura p. 2, c. 2, art. 1. (3) Barbosa de oiT. et potest, parochi c. 26, η. 31; Lucius Ferraris sepul­ tura η. 8 et seq.; Moulart ibid. art. 2. (4) Vid. Barbosa de off: et potest, parochi cap. 26, η. 1 et 33; Lucius Ferraris sepultura η. 20 et seq.; Bouix de parocho p. 4, c. 10, § 1, prop. 1; Moulart ibidem art. 3, §3. (5) Sext. Decret, lib. Ill, tit. XII, cap. Is. qui. Lucius Ferraris ibid. □ . 24; Moulart ibid. fol. 191 et seq. -4’(6) Vid. Lucius Ferraris ibid, η 25; Moulart ibid. 2°; Acta s. Sedis vol. XIV, fol. 215 et 216. (230) DE LOCO SEPULTURÆ. 315 deferri nequeat (1). Cadaver, inconsulto etiam parocho, ad monasterium transferri potest (2). Regulares vero dispersi quoad funera subsunt parocho loci, prout cæteri parochiani (3). Item sicut religiosi utriusque sexus, qui vola tantum simplicia profitentur, sine induito Apostolico juris­ dictioni parochi sunt obnoxii, sic etiam per se parochus eos sepeliendi jus habet (4). Canonici sepeliendi sunt in ecclesia parochiali domicilii sui, nisi adsit consuetudo immemorabilis vel quadraginta annorum cum titulo, quod scilicet capitulum cathédrale funera canonicorum persolvat, qualis consuetudo in tota fere Gallia, et etiam in Belgio viget (5). Infirmi in nosocomiis commorantes pertinent ad paro­ chiam domicilii sui, etiamsi nosocomii rector, ex Ordinarii commissione, iisdem sacramenta administret; adeoque modo commode fieri possit, decedentes ad ecclesiam parochialem transferendi sunt, ibique tumulandi, nisi contraria habeatur consuetudo immemorabilis vel saltem quadraginta annorum cum titulo. Nosocomium est locus pius, omnino specialis, ad quem ex omni parte conveniunt infirmi, et plerique pauperes ac indigentes, quorum defunctorum corpora ad propriam ecclesiam parochialem sæpius commode transferri nequeunt; ila ut rationabiliter supponi possit, statutum fuisse, omnes ibidem defunctos, in nosocomio communiter tumulandos fore. Fieri etiam potuit, ut parochi, quatenus nosocomii fundationi et sustentationi consulerent, juri suo « (1) Sext. Decret, lib. Ill, tit. XII, cap. Religiosi; Acta s Sedis vol 1, fol. 164, et vol. 5, fol. 124. (2) Vid. Barbosa et Giraldi de off. et potest, parochi c. 26, n. 30 et 68; Lucius Ferraris parochus art. 3, n. 53, et sepultura n. 34 et seq.; Moulart de sepultura p. 2, c. 2, art. 3, § 3, fol. 204. (3) S. C. Episc. et Reg. 26 Feb. 1864 in Actis s. Sedis vol. 1, fol. 168. (4) S. C. C. 15 Feb. 1879 in Aciis s. Sedis vol. XII, fol. 346-353. Vid. Analecta juris Pontificii 8 ser. fol. 1741; et Bouix de jure regul. p 5, s. 6, c. 2, § 2. (5) S. G. C. 9 Julii 1881, in Actis s. Sedis vol. XIV, fol. 447-454. Vid. Praxis Pontificalis tom. 3, n. 265. 316 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (232] [233] de loco sepulturæ. 317 cesserint, item ut nosocomia privilegio Apostolico donata sub cujus scabellis sepultum est cadaver, profanatum est, et fuerint. Quapropter si adsit consuetudo, nosocomia a jure ’ in eo celebrari nequit, donec alio transferatur (1). suo acquisito privari non debent (1). 233. Circa locum sepulturæ insuper notanda sunt se­ 231. Loca quæ jure sepulturae /ruuntur, sunt omnes quentia. ecclesiæ parochiales cum suis coemeteriis, cathédrales, et 1. “ Sepulchra sacerdotum et clericorum cujuscumque or­ omnes regularium exemptorum, non autem monialium nisi dinis, ubi fieri potest, a sepulchris laicorum separata sint, cum licentia S. Congregationis Episc. et Reg.; hoc vero jure acdecentiori loco sita; atque ita, ubi commodum fuerit, ut non gaudent aliæ ecclesiæ, nisi his a Sede Apostolica vel ab aliqua pro sacerdotibus, alia pro inferioris ordinis Ecclesiæ Ordinario loci privilegium concessum fuerit, quod concedi ministris parata sint. “ Item sepulchra parvulorum baptizapotest cum solo jure tumulandi sine jure exequias celebrandi torum, qui ante annos discretionis obierunt, separata esse vel cum jure funerandi et celebrandi exequias (2) debent, ut dicetur infra n. 269. 232. Loca sepulturæ sunt ecclesia et coemeterium, sicut 2. Corpora in sepulchris ponenda sunt eodem situ et loco, rituale præscribit : « Nemo Christianus in communione prout in ecclesia (2), sacerdotum scilicet cum capite versus fidelium defunctus extra ecclesiam aut coemeterium rite altare majus ecclesiæ, et aliorum cum pedibus versus idem benedictum sepeliri debet; sed si necessitas cogat ex aliquo altare, saltem si sepulchri commoditas permittat. Si coeme­ eventu aliquando ad tempus aliter fieri, curetur, ut quatenus terium separatum sit, corpora sacerdotum cum capite, et fieri poterit, corpus in locum sacrum quam primum trans­ aliorum cum pedibus versus orientem poni convenit, quia feratur; et interim semper crux capiti illius apponi debet, ecclesiæ sic de jure construendæ sunt (3). ad significandum illum in Christo quievisse. ·» 3. Corpora in sepulchro profunde ponenda sunt, ne foetor Quamvis autem ecclesia et coemeterium sint loca sepul­ cadaverum locum inficiat, neque canes aut aliæ voraces turæ inservientia, magis tamen convenit coemeterium, tum bestiæ ea de terra ullatenus extrahere possint. quia hoc proprie in fidelium sepulturam est benedictum, 4. Nullum cadaver perpetuæ sepulturæ traditum exhiitum propter salubritatem aliasve rationes i3). Unde juxta mare licet, ut recognoscatur, aut alio transferatur, nisi de rituale “ ubi viget antiqua consuetudo sepeliendi mortuos licentia ordinarii (4). in coemeteriis, retineatur; et ubi fieri potest restituatur. » 5. In medio coemeterii crux alta cum imagine Crucifixi Si vero cui locus sepultures dabitur in ecclesia, rituale ponenda est. 2° « Coemeteria muris, fossis aut sepibus ita duas præscribit conditiones, quarum prima est, ut humi « concludantur, ut equis, vaccis, porcis aliisque similibus tantum detur; et secunda, ut cadavera prope altaria non » animalibus nullus pateat accessus « (5). 3° “ Liba quoque, sepeliantur; ita ut spatium trium cubitorum revera inter­ * placentæ et similia in coemeteriis non vendantur; neque cedat inter sepulchrum et altare : nam altare, sub quo aut «strues lignorum in iis fiant, lignaque congerantur; et (1) Vid. Bouix de parocho append. 1, c. 4; Giraldi expositio jur. Pontif. p. 1. Sect. 567 et 629; J. J. Scarfantoni ad Cecop. p. 3, addit. 48. (2) Ita Moulart de sepultura p. jurid. c. 1, art. 2. Vid. Lucius Ferraris sepultura n. 135 et seq.; Bouix de parocho p. 4, c. 10, § 1 post prop, VII; Acta s. Sedis vol. 8, fol. 52S et seq. (3) Vid. Baruflaldus tit. 34, n. 91 et seq. (1) Vid. toni. 1, n. 177, ad 5; Moulart de sepultura p. 2, c. 1, art. 1, § 1. (2) Rituale hoc loco, n. 17. (3) Baruflaldus tit. 34, n. 149 et 150. (4) Rituale hoc loco n. 15; Baruflaldus tit. 34, n. 128; Cavalieri tom. 3, dec. 219-223. (5) II. Syn. dicec. Mechl. anno 1609, tit. XI, c. 16. 318 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [234] I [235] DE TEMPORE SEPULTURÆ, ET EXEQUIAS CELEBRANDI. 319 » generaliter nihil in iis permittatur, quod loci religioni ac ritualia, synodos, consuetudinem, et etiam per constitutiones » sanctitati repugnet » (1). 4° In coemeterio nulla facienda est ! civiles, quorum omnium præscriptum ita servandum est, ut cultura, neque arbores plantandae, imo ne fœnum quidem terminum statutum quidem prolongare, non autem anticipare herbaque virescens, quæ pabulo dantur, ibi metenda aut liceat. Et quoties vel minimum remanet dubium, consulendus vendenda, ibi non fabrilia opera exercenda, nec ludi insti­ est medicus; satiusque semper est sepulturam differre quam tuendi, nec conventus profani neque proclamations civiles I anticipare : sollicitudo enim in sepeliendis mortuis, defectus faciendæ (2). amoris non leve est argumentum, et absurdis plurimis manet 6. In coemeteriis et ecclesiis monumenta defunctorum erigi, I obnoxia. Exceptio fit pro cadavere, quod vix egressa anima et sepulchris epitaphia inscribi nequeunt, nisi sint religioni incipit putrescere, quod certæ mortis est indicium (1). aut bonis moribus consona (3). 935.1. Exequiæ regulariter in sepultura fieri debent, sicut Parvuli non baptizati et alii, qui sepultura ecclesiastica rituale præscribit, ut “ quod antiquissimi est instituti, illud, donari non possunt, in loco benedicto sepeliri nequeunt; quantum fieri poterit, retineatur, ut missa præsente corpore eorum tamen corpora propter humanæ naturæ dignitatem defuncti pro eo celebretur, antequam sepulturæ tradatur. ·» non sunt insepulta, more belluarum, projicienda : sed a laids i Dicitur tamen regulariter, quia necessitas tempore morbi sine ullis precibus ac solemnitate in loco honesto recondenda; contagiosi, occurrentia festorum, aliæve causæ rationabiles nullus autem e clero etiam vocatus profanæ illi sepulturæ permittere, et etiam exigere possunt, ut exequiæ differantur. interesse potest (4). II. Fieri possunt omnibus diebus, excepto : 1° toto triduo sacro majoris hebdoraadæ, in quo exequiæ solemnes et cum I cantu fieri nequeunt, sed officium et preces privatim reci­ tandae sunt (2); nihil autem aliud in fioc triduo est mutan­ DE TEMPORE SEPULTURÆ, ET EXEQUIAS CELEBRANDI. dum (3) : in sabbato tamen sancto post meridiem etiam in cantu et solemniter celebrari possunt, potius autem ad ves­ 934· “ Nullum corpus sepeliatur, præsertim si mors peram (4). 2° Aliis diebus solemnibus exequiæ solemnes et repentina fuerit, nisi post debitum temporis intervallum, ut in cantu non prohibentur; illis tamen diebus, quibus missa nullus omnino de morte relinquatur dubitandi locus. « Sunt exequialis præsente corpore vetita est, laudabiliter ad ves­ enim quidam morbi, ex quibus infirmi apparent mortui et peram differuntur post expletum diei officium (5). Licet autem vere non sunt, ut laborantes morbo apoplexiæ, cordis pas­ exequiæ diebus dominicis et festivis celebrari possint, sine sionibus, aliisque hujusmodi; quibus mulieres ex partu labo­ praejudicio tamen missæ conventualis et parochialis, concio­ rantes adjungendæ sunt. Spatium temporis a rituali Romano nis et aliorum officiorum faciendæ sunt (6). Hæc enim, ut non statuitur, sed sæpius determinatur per particularia . (1) Eadem Syn ibid. c. 18. (2) Vid. e Carolus Instruet, fabricæ eccl. Jib. I, c. 27; Gavantus Ma­ nuale Ep. coemeterium; Catalanus in rit. Rom. tom. 2, tit. 8, c. 31 ante § 1; Revue théol. 1859, fol. 331, 10. (3) Vid. Cavalieri tom. 3, dec. 199, 203 et 230. (4) Antiquum Rituale Leodiense. (1) Baruffaldus tit. 34, n. 20-35; Cavalieri tom. 3, dec. 129. (2) S R. G. 11 Aug. 1736, n. 3901-4050. (3) S. R. C. 16 Jan. 1677, n. 2660-2812,6. (4) Cavalieri tom 3, dec. 127, V. (5) Merati in Rub brev. s. 9, c. 2, in tine. (6) S. R C. 26 Jan. 1793, n. 4299-4448, 7; Synodus 1, diœc. Mechl. anno 1574, tit. 5, c. 6; Baruffaldus tit. 34, n. 49; Cavalieri tom. 3, dec. 128, III 320 PARS 6. RITUALE ROMANUM. 1236) exequiæ celebrentur, omittere, anticipare aut differre non licet, quia sunt de præcepto, et hora secundum sacros cano­ nes et synodos præscripta celebranda sunt; contra exequiæ sunt magis pietatis oilicium, et in particularium bonum, quod publico communitatis bono postponendum est. 3° Fieri nequeunt tempore expositionis ss. Sacramenti ob gravem et publicam causam, ut in oratione 40 horarum; et quo casu cadavera neque in ecclesiam inferenda sunt : et quando necessitas ea inferendi cogit, et ss. Sacramentum velari aut deponi non potest; officium funerale extra ecclesiam quidem solemniter fieri potest et debet, sed in ecclesia privatim, sine cantu, sine missa et absque ulla solemnitate, et convenienter in aliqua capella laterali, si fieri possit (1). In aliis expositio­ nibus ss. Sacramentum in tabernaculo recludi potest; quo casu officium cum missa in ecclesia etiam solemniter facien­ dum est. III. Exequiæ et sepulturæ ante meridiem fieri debent, ut • I issa præsente corpore celebrari possit, nisi obstet magna diei solemnitas, ut supra dictum est, aut aliqua necessitas aliter suadeat (2). In casu necessitatis quacumque hora fieri possunt, numquam vero de nocte, nisi de licentia ordinarii (3). DE MISSA EXEQUIALI. 236. Missa in sepultura celebranda est, sicut rituale præscribit : « Quod antiquissimi est instituti, illud, quantum fieri poterit, retineatur, ut missa præsente corpore defuncti, pro eo celebretur, antequam sepulturæ tradatur. Missa... præsente corpore non omittatur. », Licet igitur daretur ratio (1) S. R. C. 19 Junii 1875, n. 5613; Gardellini Instr. Clem § 17, η, 8; Cavalieri tom. 3, dec. 127, VIII. (2) Rituale de exequiis in tine, tit. VI, c. 3, n. 19. (3) S. C. C. 15 Mart. 1704, Novarien. Fun. et Jut. dub. 6, apud Cava­ lieri tom. 3, dec. 128, et apud Zamboni parochus § IV, η. 24. (236J 321 DE MISSA EXEQUIALI. omittendi officium defunctorum ut n. 237 dicetur, non prop· tereamissa praetermittenda foret; et quotiescumque utrum­ que fieri nequit, missa praeferenda est. Rituale tamen has limitationes ponit : 1° si hora congruens fuerit, 2° nisi obstet magna diei solemnitas, aut aliqua necessitas aliter suadeat, 3° dum tamen missa conventualis (et parochialis) et officia divina non impediantur (i). Unde in parochia, in qua praeter parochum nullus est alius sacerdos, si in diebus S. Marci et rogationum et in vigilia Pentecostes occurrat sepultura, quæ anticipari vel differri nequit, sepultura facienda est sine missa (2). In his casibus nec etiam convenit cadaver inferre infra missam diei, quia missa de Requiem ut in die obitus juxta rituale pro exequiis celebranda est, et missa et officium exequiale semper in paramentis nigris peragenda sunt : adeoque in casibus, in quibus missa exequialis de Requiem non permittitur, exequiæ sine missa celebrandæ sunt. An his casibus missa postea supplenda sit, dicetur n. 262. An igitur parochus vel alius, ad quem spectat, pro paupe­ ribus. qui gratis tumulandi sunt, missam etiam gratis cele­ brare tenetur? R. Benedictus XIV (3) ab hoc onere parochis imponendo abstinet; rituale Romanum (4) etiam loquens de pauperibus gratis tumulandis et debitis luminibus ministrandis, missæ mentionem non facit; et parochus insuper ex lege Ecclesiæ satisfacit sacrificando pro populo diebus dominicis et festi­ vis, majusque onus parochis non imponitur : ex quibus dicendum videtur, parochos ad missam gratis celebrandam non teneri, nisi ex statuto synodali, mandato Ordinarii aut consuetudine obligentur. Etiamsi autem nulla lege tenean­ tur, laudandi tamen sunt, qui cum commode possint, id suffragii pauperibus præstant, vel saltem curant ut missa celebretur sumptibus mensæ pauperum vel piæ confrater(1) (2) (3) (4) Cavalieri tora. 3, dec. 173, n. 2. S. R. C. 3 Julii 1869, n.,5439. Instit. 36, et de sacrif. missæ s. 2, § 201. Tit. VI, cap. I, n. 8. Tom. III- 21 322 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [237] nitatis, vel ex fidelium eleemosynis collectis in capsulis aà hunc finem in ecclesia appositis (i) Cum fideles, præsertim pauperes, stipendium missæ exequialis solvere non valeant; postquam funeralia in ecclesia parochiali sine missa persoluta fuerint; possunt postea pro defunctis parentibus vel amicis, in aliena ecclesia et apud regulares, missam de Requiem cantare facere, servatis ru­ bricis, etiamsi missa exequialis in ecclesia parochiali non celebretur (2). Not. 1° unicam tantum cantandam esse missam juxta de­ creta S. R. C. (3), et cavendum esse, ne secundam vel forte tertiam missam solemnem primæ addendo, fideles a tam pio erga defunctos obsequio removeantur, notaque avaritiae seu turpis lucri apud eos incurratur. Hæc secunda et tertia missa nullo gaudet privilegio, et in duplicibus de Requiem. celebrari nequit. 2° Missas de Spiritu sancto et de s. Maria, in duplicibus nullatenus permitti, illasque non convenire officio lugubri defunctorum, quod totum in paramentis nigris celebrandum est (4). 3° In missis et officiis defunctorum non musica instrumenta esse adhibenda (5), nec musica, quam figuratam vocant, uten­ dum, sed cantu firmo (6). 237. Rituale oflicium defunctorum dicendum præscribit, deposito feretro in medio ecclesiæ, nisi quid impediat. (4) S. R. C. 21 Junii 1632, n. 813-960. (5) Bened. XIII, in Cone. Rom. tit. 15, c. 6. (6) Cæremoniale Ep. lib. 1, c. 28, n. 13; Cavalieri tom. 3, dec. 173; BaruiTaldus tit. 34, n. 46. 323 \ $ wco ob rationabilem causam, videlicet ob temporis I angustiam, vel aliorum funerum instantem necessitatem, I pœdiclum officium mortuorum cum tribus nocturnis et I laudibus dici non potest, statuit in fine de exequiis, ut dicatur saltem primum nocturnum cum laudibus, vel diam sine laudibus, maxime ubi ejusmodi viget consue­ tudo. Totum autem officium tantum omitti permittit, si ea t /verit temporis angustia, vel alia urgens necessitas, ut ! imum nocturnum cum laudibus dici non possit (i). Offi­ cium igitur defunctorum juxta rituale omittendum non est, nisi causa adsit allegata Ad hoc autem animadvertendum est,juxta ritualis loquendi modum ibidem in fine de exequiis, æqualem vel potius graviorem esse obligationem non omit­ tendi missam, quam non omittendi officium defunctorum. Si igitur, ut praecedente n. 23G dictum est, obligatio non detur, ad missam gratis celebrandam; sic procul dubio dicendum est, per se non dari obligationem, ad oflicium defunctorum gratis dicendum. Si vero consuetae erogentur eleemosynæ, ut oflicium defunctorum recitetur vel cantetur, illud certo dicendum est, prout rituale præscribit, et justitia exigit. In dicendo defunctorum officio, servandæ sunt rubiicæ. Si unum tantum nocturnum dicatur, primum semper noc­ turnum cum invitatorio in quacumque die sumendum est. Antiphon æ duplicantur, etiamsi unum tantum nocturnum dicatur, et in line psalmorem dicitur Requiem œternam dona eis in plurali, licet pro uno tantum fiat oflicium. Psalmi Lauda anima in vesperis et De profundis in laudi­ bus non dicuntur. Vid. n. 127. Rituale vel totum oflicium, vel primui n nocturnum in exequiis dicendum præscribit; si tamen alicubi sive ex consuetudine sive ex alia ratione duo recitentur nocturna, primum et secundum dicendum videtur, quia, cum rituale DE OFFICIO DEFUNCTORUM. (1) S. R. C. 2 Sept. 1871, n. 5491; Cavalieri tom. 3, dec. 173, IV. (2) S. R. C. 13 Maji 1879, n. 5782. (3) 23 Maji 1846, n. 4904-5050, 13. DE OFFICIO DEFUNCTORUM. I I j (1) Vid. dec. S. R. G. 8 Jul. 1602, n 7-153; 22 Dec. 1612, n. 319-466, 23 Dec. 1662, n. 2052-2199; 22 Mart 1862, n. 5318, 16; Cavalieri tom. 3; I dec. 172. PARS 6. RITUALE ROMANUM. *4 (238] jubeat, ut quandocumquc unum solum recitatur nocturnum, dicatur primum nocturnum cum invitatorio, consequitur, post primum dicendum esse secundum. Parochus seu officium faciens induitur superpelliceo et pluviali nigro, vel saltem stola nigra (1). Nulli alii parati assistere possunt, sed omnes superpelliceo seu habitu chorali induti esse debent. Not parochum aliosque sacerdotes exequiis offlciisque defunctorum assistentes, ac stipendium accipientes, teneri per se ipsos officium defunctorum persolvere; ita ut solumIH odo assistentes, et non cantantes vel psallentes, fructus non faciant suos (2). DE CE R EIS. 1. Cum antiquissimi ritus ecclesiastici sil, cereos accensos in exequiis et funeribus deferre, caveant parochi uti rituale præscribit, ne ejusmodi ritus omittatur, ac ne quid, avare, aut indigne in eo committatur. Et quoad pauperes sepeliendos specialiter monet, ut debita lumina suis impensis, si opus fuerit, adhibeant sacerdotes, ad quos defuncti cura pertinet, vel aliqua pia c on fraternitas, si fuerit, juxta loci consuetudinem. 2. Adhibendi sunt circa feretrum, dum corpus defertur ad ecclesiam et ad sepulchrum, et in circuitu feretri, dum deponitur in ecclesia. 3. Adhibendi sunt cerei communes seu flavi coloris, nisi forte alia sit consuetudo, vel cerei albi ab hæredibus aut aliis, ad quos spectat, afferantur (3), indistinctim pro nuptis et innuptis (1). (1) Cuercm. Ep. lib. 2, cap. 10, n. 10; S. R. C. 12 Aug. 1854, n. 5208, 5, 8,9. (2) S. R. C. 9 Maji 1857, n. 5230; 11 Martii 1871, n. 5478. (3) Gaslaldus lib. 1, s. 3, c. 8, n. 22; Bauldry p. 3, c. 13, n. 1. (4) Vid. tom. 1, n. 149 et 183. [239] DE CONSUETUDINE IN EXEQUIIS. 325 4. Adhibentur : 1° in obsequium, quatenus in iisdem reve­ rentiam et honorem exhibemus defunctis, quorum membra fuisse credimus templa Spiritus Sancti; 2° in suffragium, quia cedunt in eleemosynam ecclesiae et cleri; 3° in myste­ rium, quia significant, defunctos duci tamquam athletas devicto sacculo, esse filios lucis, eorum animas vivere, et immortalitatis dono gaudere, corporaque resurrectionem ac fruitionem expectare lucis illius, quam iisdem apprecamur per versum Lux perpetua luceat eis (1). DE CONSUETUDINE IN EXEQUIIS. 231). “ Non una est omnium locorum consuetudo. Una« quæque ecclesia in exequiis præsertim celebrandis suas n habet peculiares constitutiones et ritus, qui servandi » sunt » (2), modo, quod bene notandum est, sint laudabi­ les, vel saltem nihil superstitiosum, indecens aut inconve­ niens contineant. Ritus a rituali pro exequiis præscripti servandi sunt; essent enim frustra ab Ecclesia instituti, si non observarentur, salva tamen semper, ut notat Baruffaldus (3), aliquorum locorum consuetudine, quæ in materia funerum multum operatur (i). Præterea sicut Cavalieri (5) observat “ rituale assignat ritum, qui in exequiis regulariter « observari debet, quin in præcepto constituat rigorosam » omnium observantiam, nisi quatenus, et prout attentis » circumstantiis ad praxim deduci possunt; unde si v. g. » meminerit cantus cantorum et aliorum ministrorum, ne» cesse non erit, hæc in quocumque habeantur funere. Hæc (1) (2) (3) (4) lenda (5) Cavalieri tom. 3, dec. 154 VI. Ita Fornici p. 4, cap. 16. Tit. 36, n. 1. Ad judicandum, num consuetudo in exequiis admittenda sit, reco­ sunt quæ dicta sunt n. 143. Tom. 3, dec. 141, 3. 326 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (240) « igitur erit regula, ut omnia quidem servanda sint quæ et « prout servari solent, non autem rigorose, prout jacent in « rituali descripta. Num hæc, quæ Cavalieri scribit de cantu et ministris, plui ibus aliis applicari possunt, v. g. deductioni funeiis ad ecclesiam et ad coemeterium? Si parochus et clerici ai do­ mum defuncti accedere vel 'funus ad coemeterium comitari soleant, hæc consuetudo, quæ rituali est conformis, omnino servanda est, nisi forte necessitas vel magna saltem diffi­ cultas in aliquo casu aliud exigat. Si autem existât con­ suetudo non accedendi ad domum defuncti, prout fieri solet, non tantum ruri in casu magnæ dislantiæ, sed etiam in civitatibus et oppidis, in quibus sæpius convenienter fieri non potest; hæc consuetudo satis rationabilis esse potest, ita ut necessario mutanda aut abroganda non videatur. Si tamen in bis casibus funeri occurri soleat ad certum locum, vel saltem ad ingressum coemeterii vel portam ecclesiæ, hoc omnino servandum, et nullatenus abrogandum est. Item si habeatur consuetudo funus non comitandi ad coemeterium, sicut bodiedum fieri solet in locis, in quibus coemeterium ab ecclesia est separatum, et extra oppidum situm; in hoc casu nemo sane dicet, celebrantem ejusque ministros ac clericos funus a 1 co?meterium per se comitari debere, præsertiin quia cæremoniæ ritualis ordinatæ sunt pro casibus in quibus sepultura fit vel in ecclesia vel in coemeterio contiguo, ut liquet ex antiphona In paradisum, quæ eundo ad sepulebrum sola cantanda proponitur, et qua finita funus ad sepulchrum adductum supponitur. 2 KO. Quoad consuetudines circa exequias insuper bene notanda sunt sequentia. i ° Distinguendum est inter consuetudines : consuetudinem existentem rituali conformem nemini abrogare licet; con­ suetudinem non existentem contra rubricas ritualis pro exequiis praescriptas per se etiam inducere non licet; exis­ tentem autem consuetudinem, temporis tractu roboratam, lice· exequialibus rubricis non omnino conformem, abrogare sæpius non oportet, neque expedit. I I I (240] de consuetudine in exequiis. 327 Hoc bene notandum est neoparochis, qui circa exequias I aliqua mutando, pluribus quandoque sese exponunt diiTicultatibus. Abusus si qui sint, semper emendandi sunt; si autem timeatur, ne ex immutatione facienda, offensio aut scandaIum iu populo oriatur, prudenter admodum procedendum est, i et satius sæpe est, aliquid tolerare quam movere turbas, I quæ non sine magno religionis detrimento ex bona etiam causa excitantur. 2° Distinguendum est inter ea, quæ faciliter fieri possunt, I et quasi pendent a parochi seu celebrantis aut ministrorum I arbitrio, et inter ea quæ non nisi difficulter servari valent : I rationabiliter enim quandoque omitti potest, quod cum diffi­ cultate foret faciendum ; rationabile autem vix dici potest, I omittere quod rituale præscribit, cum faciliter fieri potest, et quasi a voluntate dependet. 3° Per se pejus est, aliquid addere vel mutare, quam omit­ tere, quia illud magis expositum est errori et superstitioni. 4° Exequiæ et sepulturae semper honestæ esse debent. Si quid inconveniens aut indecens fieri soleat, dicendus est abusus, quacumque non obstante consuetudine, isque repro bandus et corrigendus. E. g. cadaver a duobus portatur ad ecclesiam, ibi in aliquo angulo circa portam super pavimen­ tum deponitur, et sine lumine relinquitur; tandem aliquis sacerdos, stola nigra sine superpelliceo indutus, accedit, recitat absolutionem Libera, fuuusque aspergit; et deinde ab iisdem duobus defertur ad coemeterium. Hic modus, etiamsi cadaver sit pauperis, conveniens dici nequit, neque consue­ tudine etianFantiqua cohonestari potest. Funus saltem decen­ ter, comitantibus amicis et vicinis, ad ecclesiam deferendum foret, ibique deponendum loco debito accensisque duabus ad minus candelis; ac sacerdos superpelliceo et stola nigra indutus, omnes preces devote recitare, et cæremonias circa feretrum religiose servare deberet. β42] PARS 6. RITUALE ROMANUM. PRÆPARANDA PRO EXEQU1IS. 241. 1. Clerus et alii, qui, funeri interesse debent, convocandi sunt certis campanæ signis eo modo et ritu, quo in illo loco fieri solet. Not. Rituale Romanum pro unoquoque fideli defuncto per tres vices campanam pulsari jubet ; 1° in agone, 2° statimac expiravit, 3° pro delatione corporis defuncti ad ecclesiam, ad convocandos eos, qui funeri interesse debent. Pluries tamen pulsari solet, in quo, si nihil obstet, ecclesiarum con­ suetudinem servare expedit. Pulsatur autem ut fideles exci­ tentur ad conveniendum ad officium, vel saltem ad orandum pro defuncto; item ad fugandos daemones, ne fideles impe­ diant ab orationibus, causa precum nomine Ecclesiæ in cam­ panæ benedictione dictarum, quæ semper in divina accepta­ tione manent (i). 2. Clerus et alii qui funeri- interesse debent, convocandi sunt; sed quis est clerus, et qui alii, qui convocandi sunt, et a quo vocandi? In associandis enim cadaveribus, non nisi vocati intervenire debent (2). Ad quod S. R. Congregatio respondit « posse parochum ad libitum vocare quos voluerit, » nisi aliter disponant haeredes defuncti, quorum volunta* tem servandam esse declaravit » (3). Quoties electio fit a parocho, clerici ecclesiæ externis præferri debent (4). Si autem hæredes secus disponant, tunc non est in voluntate parochorum, sed in arbitrio hæredum, vocare regulares numerumque eorum, qui funeri intervenire debent (5). Quinimo parochus nec prohibere potest, ne hæredes invitent regulares aut confraternitates, nec impedire, ut hi ad funera (1) Baruffaldus tit. 36, n. 18 et 118; Cavalieri tom. 3, dee. 114, 117 et 118. Vid. hoc tom. n. 139 et seq. (2) S. R. C. 12 Jan. 1641, n. 1134 et 1135-1281 et 1282. (3) 7 Sept. 1613, n. 329-476; Acta s. Sedis, vol. XIII, fol. 175. (4) S. C. Episc. et Reg. 23 Ap. 1649, apud Lucium Fer. sepultura n. 225, et Rota 14 Jun. 1617, ibid, sacerdos n. 31; S. C. C. 29 Jul. 1861; Craisson Manuale jur. can. n. 1422. (5) S. R. C. 7 Dec. 1641, n. 1216-1363. 1 I I I I PRÆPARANDA PRO EXEQUIIS. 329 • veniant (1). Parochus tamen regulares et confraternitates I expectare non debet, si tempore statuto non advenerint (2). 3. Clerus et alii in parochialem vel in aliam ecclesiam, juxta loci consuetudinem convenire, et exinde ad dornum defuncti se conferre debent (3); numquam autem recto tra­ mite ad domum defuncti accedere, neque ibidem aut in via expectare possunt (4). Si vero capitulum cathédrale interve­ niat, parochus, regulares, omnesque alii semper et ubique in cathedralem convenire debent, etiamsi defunctus non sit parochianus cathedralis, et in alia ecclesia sæculari vel regulari sit tumulandus (5). Expleto autem funere, nullibi præscribitur capitulum esse associandum. Quod si cadaver in tertia ecclesia depositum fuerit, tunc omnes ibi congregari, et parochum expectare debent (6). 242. Celebrans induitur superpelliceo et stola nigra, ac etiam pluviali nigro superindui potest (7) ; albam autem assu­ mere nequit, etiamsi missam immediate sit celebraturus (S); neque cappam seu habitum choralem induere et deferre potest, ut a cæteris presbyteris distinguatur (9). Solus cele­ brans stolam defert (io), alii tantum induuntur superpelliceis. Diaconus et subdiaconus sacris vestibus induti non adhiben­ tur juxta dispositionem ritualis Romani, quod in casu exclu­ dit sacras vestes, ibi non memoratas (11). (1) S. R. C. 18 Aug. 1629, n. 684 et 685-831 et 832; 17 Jun. 1673, n. 2487-2639; Lucius Ferraris parochus n. 41-46; Barbosa de off. et potest, parochi c. 26, n. 57 et seq. (2) S R. C. 26 Feb. 1611, n. 290-437. (3) S. R. C. dec. in indice gen. ad vocabulum vocati et 17 Sept 1822, n. 4442 4592, 1. (4) S. R. G. ibid, ad 3; Cavalieri tom. 3, dec. 144 et 145. (5) S R. G. 24 Jan. 1671, n. 2373-2525; 28 Ap. 1703, n 3501-3650, 1 et 2; 17 Sept. 1822, n. 4442-4592, 4. (6) Baruffaldus tit 36. n. 56; Cavalieri tom. 3, dec. 146. (7) S R. C. 21 Jul. 1855, n. 5221, 2. (8) Idem dec. ad 1. (9) S. R. C. 19 Dec. 1699, n. 3394-3543. (10) S. R. C. 11 Sept. 1847, n. 4946 5107, 2. (11) S. R. C. 23 Maji 1846, n. 4904-5050, X; Bauldry p. 3, c. 15, n. 1. 330 PARS 6. RITUALE ROMANUM. |243] ACCESSUS AD DOMUM DEFUNCTI. . 243. Omnibus paratis, ex ecclesia ad domum defuncti accedunt omnes bini, juniores ante seniores, composite ince­ dentes, nihil cantantes, non autem colloquentes nec circum­ spicientes, sed potius Deum sub silentio pro defuncto deprecantes. Extra ecclesiam clerici caput bireto cooperiunt (1). 1° Procedunt confraternitates laicorum (2). 2° Clericus cum aqua benedicta et aspersorio. Thuriferarii nullibi fit mentio in processione funerali, et proinde adbiben­ dus non est. Si tamen alicubi adhiberi soleat, incedit ante crucem a latere ministri de aqua benedicta. 3° Cruciferarius cum imagine crucifixi ante se, ita ut hæc ipsi tergum vertat (3), medius inter duos ceroferarios cum candelabris et candelis accensis (4). Unica crux in funeribus deferenda est, non obstante con­ suetudine etiam immemorabili (5), nempe ecclesiæ tumulantis, id est, illius ecclesiæ ad quam cadaver defertur, et in qua sepeliendum est; ita ut, si unius parochiae defunctus in altera ecclesia parochiali sepeliendus sit, hujus posterioris, non autem propriæ defuncti parochialis crux defeienda sil; et si defunctus non in ecclesia sua parochiali, sed in regulari tumulandus sit, tunc ecclesiæ regularis, non autem parochialis crux portanda sit : nisi tamen capitulum ecclesiæ cathcdralis vel collegiatæ adfuerit; interveniente enim capitulo ecclesiæ cathedralis, sola ejus crux deferenda est privative quoad omnes alias (6), eique licet ecclesiam regularium ingredi cum propria cruce (7); absente autem capitulo ecclesiæ cathe­ ti) Cavalieri tom. 3, dec. 151, n. 3 et 4. Iu» (2) Vid. Praxis Pontifie, tom. 3, η. 214. (3) S. R. C. 18 Maji 1675, η. 2580-2732, 1. (4) De Conny liv. 2, ch. 21. (5) S. R. C. 4 Aug. 1663, n. 2088-2235; 28 Ap. 1866, n. 5362, 1. (6) S. R. C. 22 Nov. 1631, n. 789-936, 3; 6 Dec. 1631, n. 794 941; 28 Ap. 1866, n. 5362. (7) S. R. C. 26 Januarii 1641, n. 1290; 8 Junii 1669, n. 2482. [243] ACCESSUS AD DOMUM DEFUNCTI. 331 1 dralis, et præsente capitulo ecclesiæ collegiatæ, sola hujus crux præferenda est, sub qua omnes incedere debent (i). Si autem crux ecclesiæ cathedralis vel collegiatæ in processione funerali deferatur, infra exequias tamen et officium crux ecclesiæ adhibenda est. 4° Regulares (2). 5° Clerus sæcularis (3). r 6° Celebrans, sive parochus, sive alius sacerdos (i), qui stolam defert, digniorem locum occupat, et omnes alios regulares et sæcularcs, ac etiam canonicos singulariter ince dentes præcedit, nisi capitulum cathédrale vel collegiale capitulariter interveniat. Capitulo cathedrali assistente, parochus seu qui ejus vicem gerit et stolam-defert, incedit post omnes alios, et deinde post ipsum sequitur capitulum cathédrale (5). Idem fit capitulo collegiati assistente (6), nisi contraria adsit consuetudo (7). “ Canonicus, cui collata est cura animarum, si velit ince» dere in funeribus cum stola, et gerere personam parochi, « locum non habet inter canonicos; sed incedere debet uti « parochus ante capitulum cathedralis post cæteros presby» teros Si autem velit intéresse uti canonicus, stare debet « loco suæ receptionis, sed sire stola, deferenda hoc casu per * digniorem de capitulo ·» (8). In funere defuncti extra parochiam præcedentia competit,. non parocho loci ubi defunctus obiit, sed parocho domicilii (9). 9 (1) S. R C. 2 Jul. 1661, n. 1956 2103; 11 Ap. 1S40, n. 4730-4877. (2) Vid. Praxis Pontii, torn. 3, n. 215. (3) Ibidem tom. 1, n. 114. (4) S. R. C. 21 Oct. 1609, n 269 416; 22 Aug. 1654, n. 1575-1722. (5) S. R. C. 25 Jun. 1611, n. 295-442; 15 Sept. 1640, n. 1113 1260; 26 Mart 1672, n. 2424 2576; 17 Dec. 1695, n. 3227-3376. (6) S R. C. 20 Nov 1627, n 564-711; 11 Ap. 1840, n. 4730-4877; 17 Jun. 1843, n. 4819-4965, 3. (7) S. R. G 2 Jul 1661, n. 1956 2103; 21 Mart. 1705, n 3566 3715; 2 Ap. 1707, n. 3618-3767. (8) S. R. C. 24 Nov. 1691, n. 3101-3250; Moulart de sepultura c. 3, art. 2, § 3 ad III. (9) S. R. C. 2 Jul. 1641, n. 1186-1333. 332 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (245) (246) 7° Alii quicumque, sive laici sive clerici in habitu ordinario et vulgari, qui funus associare volunt (1). 244. Cum ad domum defuncti pervenerint, processio eodem ordine mox ordinatur, ut dictum est : quod commode fieri potest, si primi incedentes, remotius a domo remanen­ tes, sequentes ante se procedere sinant, et sic deinceps usque ad domum defuncti; et quando processio est ordinata et extensa, sistendo ad funus expectandum. Interea accenduntur cerei et intorticia. Celebrans cum deferente aquam benedic­ tam et nonnullis aliis ingreditur domum seu locum, in quo jacet defunctus; et similiter cruciferarius cum ceroferariis ingredi potest, si locus permittat : ingressi ad feretrum se sistunt, celebrans ad pedes defuncti, a retro habens clericum cum aqua benedicta, crucifer inter ceroferarios ad caput, et reliqui circa feretrum. Si funus ante fores exponatur, ibidem eodem modo se sistunt. Si domus defuncti nimium distet, eadem servantur in loco, ad quem funeri occurritur. Celebrans consistens ad funus, illud aspergit aqua benedicta, fer, in medio, a dexfris et a sinistris, nihil dicens; et deinde mox alta voce inchoat antiphonam Si iniquitates eamdem non perficiendo, sed ea inchoata, subjungit psal­ mum De profundis; in cujus fine dicit in singulari numero Requiem cetemam dona ei, et tunc fotam repetit antipho­ nam : Si iniquitates observaveris, Domine : Domine, quis sustinebit. 245. Dictis precibus, funus effertur; et omnes procedunt ad ecclesiam, primo confraternitates laicorum, deinde, defe­ rens aquam benedictam, et crucifer cum ceroferariis, qui a funere celerius, medii inter alios, procedunt, ut suo ordine ante clerum incedere possint; tum clerus regularis et saecu­ laris, eodem ordine quo venerunt; tandem celebrans praece­ dens feretrum luminibus stipatum; inde sequuntur alii funus comitantes, et pro defuncto sub silentio^Deum rite deprecantes. 0) S. R. C. 11 Nov. 1641, n. 1198-1345. (2) Cavalieri torn. 3, dec. 160, n. 4. ACCESSUS AD DOMUM DEFUNCTI. 333 Funus deferendum est, ut rituale præscribit, vel manibus vel super humeros. Si dignitas defuncti exigat, ut currus ipsum associent, vacui post cæteros funus comitantes subse­ qui possunt (i). Usus tamen tolerari potest, quo funus currui imponatur, atque parochus et clerus sacris vestibus induti erectaque cruce illud ducant : quia Ecclesiæ ritus jubet, fidelium cadavera, utcumque deferuntur, sive ad ecclesiam sive ad coemeterium, semper a sacerdote esse associanda (2). • Laici cadaver, quolibet generis aut dignitatis titulo prædi« tus ille fuerit, clerici ne deferant, sed laici. « quia, licet deferre mortuos sit opus pietatis et misericordiæ, est tamen simul actus servitutis, quem laicis a clericis præstari minus decet. Clericorum cadavera a laicis deferri possunt; lauda­ biliter tamen deferuntur a clericis ejusdem ordinis et qua­ litatis, cujus erat defunctus, vel ab inferioribus, si non per totam viam, saltem pro elatione e domo per aliquot passus, et iterum ad ingressum ecclesiæ, ut fraternæ charitatis inde appareat exemplum. Clerici feretrum deferentes, superpelliceo induti esse possunt, stola autem aliisve paramentis parati esse nequeunt (3). Minus decet, quod feininæ funus quamvis feminæ defunctæ deferant (4). In deferendo funere præstautissimi viri licet, ut aliquot nobiles fimbrias panni funebris apprehendant, sed hoc quoad ecclesiasticos, in funere etiam sacerdotis licet nobilis, prohibetur (5). Cadavera recto tramite et via breviori ad ecclesiam defe renda sunt, dummodo via sit commoda et decens (6). Si difil cultas excitetur, ad parochum spectat declarare, per quam viam sit incedendum (7). 24G. Statim ac funus effertur, parochus de domo proce(1) Baruffaldus tit. 36, n. 97-, Cavalieri toni. 3, dec. 158. (2) S. R. C. 5 Mart. 1870, n. 5444; 15 Julii 1876, n. 5670. (3) S. R. C. 22 Mart. 1862, n. 5318, 15. (4) Baruffaldus lit. 34, n. 146; Cavalieri torn. 3, dec. 162, η. 3. (5) S. R C. 20 Sepi. 1681, n. 2813 2962; 22 Mart. 1862, n. 5318, 15. (6) S. R. C. 15 Sept. 1742, n. 3983-4132, 2; Coug. Ep. 11 Dec, 1615, apud Cavalieri lom. 3, dec. 132, qui plures exceptiones adducit. 17) Lucius Ferraris parochus art. 3, n. 51. 334 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [247] dens (1) gravi voce intonat antiphonam ExuUabunl Domino, quæ non duplicatur (2); cantores inchoant ps. Miserere (3); et si longitudo itineris postulaverit, dicuntur psalmi graduates, vel alii ex officio mortuorum. Hi psalmi devote, distincte, gravique voce recitantur, ad summum secundo tono Gregoriano cantantur (4), et in fine cujuslibet psalmi additur Requiem ceternam dona ei in singulari numero. Nihil impedit per viam recitare psalmos, qui postea in officio defunctorum repetendi sunt, quia distinctæ sunt partes (5). Ad ingressura ecclesiæ cessat cantus psalmi, concluditur cum versu Requiem œlemam dona ei, et repetitur antipliona ExuUabunl Domino ossa humiliata. Deinde eccle­ siam ingressi, cantant responsorium Subvenite Sancti Dei, cantore incipiente, et clero alternatim respondente. 247. In Ecclesia clerici se dividunt in duas lineas, qua­ rum una se constituit ex parte evangelii, et altera ex parte epistolæ; ita ut juniores cruci, et seniores seu digniores cele­ branti sint viciniores, et in eorum medio feretrum deponatur. Crucifer et celebrans se sistunt, ut dicetur n. 251. Funus non est aspergendum aqua benedicta, neque responsorium Subve­ nite cum oratione concludendum; sed feretro deposito et cantu finito, omnes discedunt præcedente cruciferario cum aliis, ut de processione dictum est, nisi nec officium, defunctorum, nec missa dicenda sit, et absolutio immediate incipienda sit; aut nisi officium defunctorum, missa et absolutio ad aliam horam differantur, in quo ultimo casu post responsorium Subvenite addi possunt Kyrie eleison. Paler noster, oratio Absolve cum aspersione (6). Not. crucem non esse statuendam et relinquendam ad fere­ trum, dum divina peraguntur officia, sed praeferendam clero, (1) (2) (8) (4) (5) (6) S. R C. 21 Mart 1671, 2386-2538. Bauldry p. 3, c. 15, n. 5. S. R. C. 1 Dec. 1742, n. 3984 4133. Baruflaldus tit. 36, u. 88; Cavalieri tom. 3, dec. 165, X. Cavalieri ibid. IV et seq. S. R. C. 7 Sept. 1850, n. 5148. [248] DISPOSITIO FERETRI ET OFFICIUM IN ECCLESIA. 335 dum ad chorum vel sacristiam pergit, et iterum præferendam, dum post missam ad feretrum pro absolutione accedit, prout nibricæ præscribunt (ή. DISPOSITIO FERETRI EJUSQUE ORNATUS, ATQUE OFFICIUM EXEQUIALE IN ECCLESIA. 248. Feretrum deponendum est : 1° in medio ecclesiæ I absque exceptione personarum, quia rituale non distinguit, I et cæremoniale Ep. (2) idem pro feretro defuncti Episcopi I præscribit. Si in medio ecclesiæ aliquod adsit impedimentum, vel consuetudo sit contraria, in oratoriis vel capellis lateralibus collocari potest (3). 2° Deponi potest super pavimentum I vel super lugubrem machinam pro loci consuetudine. 3° Ita ponendum est, ut si sit corpus laici vel clerici inferioris sacer­ dote, quacumque dignitate effulserit, sit pedibus versus altare majus, vel si deponatur in oratorio aut capella, cum pedibus versis ad ejus altare; si autem sit corpus presbyteri, habeat caput versus altare. In circuitu feretri ponuntur cerei accensi in scamnis cum foraminibus vel super candelabra ferrea aut lignea nigro colore picta. Fas autem non est uti candelabris, quæ adhi­ bentur in altari vel ad ornatum ecclesiæ (4). Feretrum cooperiri solet panno. Hic pannus nigri semper coloris esse debet, et non albi, neque super feretrum virgi­ num (5). Medium ejus insignitur signo crucis (6) albi colo- (1) (2) (3) (4) (5) (6) Cavalieri tom. 3, dec. 173 ad 5, et 240 ad 5. Lib. 2. c. 38, n. 25. Baruflaldus tit. 36, n. 131. Martinucci lib. 4, c. 9, n. 1; Cuppinus anno 1766, n. 5. Tom. I, n. 149. Castaldus lib. 2, s. 9, c. 5, n 3. 336 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (2-18) ' (249] DISPOSITIO FERETRI ET OFFICIUM IN ECCL. 337 faldo (1) et Catalano (2) in quacumque ætate quamvis decrepita ris (i), vel satius rubri (2). Si hæc crux albi vel rubri esse decesserint, dummodo notum sit, hujusmodi defunctos a con­ possit coloris, non videtur ratio, cur etiam esse non possit jugio matrimoniali abstinuisse, et a vinculo solutos usque ad coloris flavi, sicut in his locis communiter fieri solet. In I mortem perseverasse; tales enim personæ, cujuscumque ge­ panno imagines mortuorum inseri, aut ïlammæ depingi neris sint, praesumuntur esse virgines; atque ideo laureola possunt. :,T| virginali ornari possunt : nam virginitas est qualitas natuInsignia quoque honorifica gradus et dignitatis defuncti ■ ralis, quæ hominem sequitur, ideoque præsumi debet : juxta ad latera vel ad pedes defuncti apponi possunt, sicut etiam Cavalieri tamen (3) hæc consuetudo pluribus inconvenientiis stemmata gentilitia e feretro pendentia; signa autem cujus· i manet obnoxia, et certo tribui nequit illis, qui per notorium cumque societatis ab Ecclesia damnatæ ulli feretro super­ peccatum integritatem carnis amiserunt (4). imponi non licet (3). Pallia vel alia altaris ornamenta ad 249. Deposito feretro, statim, nisi quid impediat, ut ornatum feretri vel tumbæ per rituale Romanum adhiberi ; dictum est n. 237, dicitur officium defunctorum. Adeoque, licet prohibentur; et hæc prohibitio multo magis ad manipulos alicubi pridie vel mane ante exequias cantari soleat, melius et stolas, aliaque sacrorum ministrorum paramenta extensa tamen præsentibus corpore et amicis recitatur, ut majori decensenda est (4). Cum autem hæc ad ornatum feretri adhiberi i votione dicatur, et plurium suffragio defunctus juvetur. Sa­ tantum prohibeantur; in sepultura clericorum insignia or­ cerdos, qui stolam et pluviale ad funus in ecclesiam deferen­ dinis quo insigniti sunt, apponi possunt, non ad ornandum dum assumpsit, stolam et pluviale infra officium defunctorum feretrum, sed ad dignitatem defuncti demonstrandam, v. g. retinere potest(5). In fine laudum, dicta oratione, non adduntur biretum, stola nigra vel violacea (5). versus Requiem aeternam, nec Requiescant, sive missa se­ Baldachinum in exequiis pro Episcopo, vel Cardinali, vel quatur, sive hac omissa mox ad absolutionem procedatur (6), etiam pro Summo Pontifice, tum præsentequam absente cor­ quia hi versus, qui deserviunt ad ultimum vale defunctis, in pore, super defunctum aut castrum doloris neque ponendum finem precum reservandi sunt. neque deferendum est, et consuetudo, si adsit, uti abusus eli­ Circa finem officii, sive dum dicuntur laudes, sacerdos cum minanda est (6). ministris paratur ad celebrandam missam solemnem, modo In pluribus locis corona super feretrum virginum in signum alius sacerdos in choro adsit, qui in fine laudum orationem integritatis carnis et virginitatis imponi solet : hoc fit præter cum versibus dicturus est, qui si desit, celebrans expectat, rubricas, quæ id honoris signum tantum tribuunt parvulis donec orationem in fine laudum dixerit. ante usum rationis defunctis; probatur tamen a BarufSacerdos, qui funus ad ecclesiam adducit, alius esse potest; unus autem et idem missam celebrare, et deinde absolutionem (1) S. Carolus Instruet, fab. eccl lib. 2, p. 2, de suppellectile off. funera!.; Favrel p. 4, cb. 12, n. 5. (2) Cavalieri tom. 3, cap. 18, η. 5; Merati p. 2, til. 13, η. 8; Bissus lit. 1, η. 84. (3) Statuta diœc. Meehl. 1S72, η. 355. (4) Cavalieri loco cit. n. 6. (5) Gardellini ad dec. 4386-4536, 13; Cavalieri loco cit. n. 7; Baruflaldus tit. 34, n. 62. (6) S. R. C. 4 Julii 1879, n. 5789. (1) Tit. 40, n. 8. (2) In Rit. tit. 6, c. 7, § 1, n. 2. (3) Tom. 3, c. 16, n. 5, 6, 7. (4) In statutis diœc. Mechl. 1872, n. 355 statuitur pannum album et coronam imponi non posse, nisi feretro parvulorum. (5) S. R. C. 12 Aug. 1854, n. 5208, 4. (6) Cavalieri tom. 3, dec. 16, n. 14, et dec. 172, n. 1. Tom. III. 22 338 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (250) peragere debet (i), nisi absolutionem faciat Episcopus, etiam non ordinarius (2). Si habenda sit oratio funebris, hæc fit finita missa ante absolutionem (3). ABSOLUTIO AD FERETRUM. 230. Finita missa, celebrans, diaconus et subdiaconus post lectum evangelium s. Joannis, debita ante medium altaris facta reverentia, descendunt per gradus laterales in planum ad cornu epistolæ (4), ubi omnes deponunt manipu­ lum, et celebrans etiam casulam, quæ omnia deponuntur super scamnum vel super credentiam vel in alio loco oppor­ tuno, et eo deficiente super altare (5). Celebrans accipit pluviale nigrum, et in ejus defectu manet sine casula et ma­ nipulo in alba et stola transversa ; hoc autem casu diaconus et subdiaconus etiam dalmaticam deponunt. Deinde celebrans cum diacono a sinistris, ad planu IJi ante medium altaris acce­ dit, ibique debitam facit reverentiam, ut in accessu ad altare; subdiaconus, post depositum suum manipulum, sine bireto, crucem accipit, et medius inter duos ceroferarios cum can delis accensis, sine ulla reverentia facienda, accedit ante medium altaris, et se sistit in loco remoto; thuriferarius etiam et alius acolythus de aqua benedicta et rituali, cum debita reverentia ad medium post subdiaconu II accedunt. omnes faciem ad altare vertentes, donec discedunt. Cum omnes debitam altari reverentiam fecerint, exceptis crucifero et ceroferariis, qui non genuilectunt, nec se incli­ nant, procedunt ad feretrum : 1° thuriferarius cum thuribulo (1) (2) (3) (4) (5) S. R. C. 12 Aug. 1854, n. 5208, 13, et 21 Jul. 1855, n. 5221, 3 et 4. S. R. C. 4 Sept. 1875, n. 5025; 25 Sept. 1875, n. 5637, VII. Vid. loin. 2, n. 2. Rub. missatis in rilu celeb, tit. 13; S. R. C. 7 Sept. 1861, n. 5315, VI, Merati tom. 1, p. 2, lit. 13, n. 19. [251] ABSOLUTIO AD FERETRUM. 339 io dextra et navicula incensi in sinistra, habens a sinistris acolythum cum aqua benedicta et rituali; 2° subdiaconus medius inter ceroferarios, cum cruce, cujus imago ipsi ter­ gum vertat; 3° omnes alii clerici cum candelis accensis, bini, incipiendo a junioribus; 4° celebrans cum diacono a sinistris, pluviale non elevante : si adsint assistens (1) et cæremoniarius, assistens a dextris celebrantis incedit, et cæremoniarius ante celebrantem, nisi, ut hic aditum aperire possit, necesse sit, ut ante omnes incedat : si celebrans plu­ viali non utatur, diaconus ante eumdem incedit. Celebrans et ministri parati praeter subdiaconum cruciferum capite tecto, et reliqui omnes detecto procedunt. Cum ad feretrum pervenerunt, thuriferarius, acoly­ thus cum aqua benedicta et cæremoniarius manent a parte epistolæ inter feretrum et altare; subdiaconus cum ceroferariis per partem evangelii progrediendo, se sistit ad caput defuncti, medius inter ceroferarios, ita ut sit inter feretrum et portam ecclesiæ, facie conversa ad feretrum, et relicto commodo spatio celebranti et diacono transituris; celebrans se sistit ad pedes defuncti, inter altare et feretrum, aliquan­ tulum versus cornu epistolæ, ne altari tergum directe vertat et ut ciucem subdiaconi respiciat. Diaconus stat a sinistris celebrantis, et prope cum a retro thuriferarius et acolythus cum aqua benedicta. Reliqui clerici ab utraque parte feretri se constituunt, ita ut omnes faciem versus illud vertant, juniores cruci et digniores celebranti sint viciniores, et com­ modum celebranti et diacono transitui is spatium relinquant. Hæc dispositio expresse in rubricis præscribitur (2). Quæ positio servanda sit in absolutione corporis defuncti sacer­ dotis dicetur n. 261, et corpore absente n. 266. Cantores superpelliceis induti, stant cum aliis clericis in circuitu feretri. Rituale autem non admittit canlores pluvia­ li) Rituale Rom. tit. VI, cap. 3, n. 7. (2) Missal, ritus celebr. miss. tit. XIII, η. 4; Rit. Rom. de exequiis; Cærem. Ep. lib 2, cap. XI, n. 15 et 24; S. R. C. 2 Jul. 1661, n. 1968-2115; 3 Sept. 1746, n. 4034-4183, 2; et ita rubricielæ omnes. [253] 340 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (252] libus indutos. Si iis tamen induantur, equidem stare nequeunt ad cornu evangelii, sicut celebrans ad cornu epistolæ, quia tunc locum principalem occuparent; neque se sistere possunt a dextris et sinistris celebrantis; si autem in hoc casu locus specialis iisdem assignandus sit, juxta Cæremoniale S. Rom. Ecclesiæ sunt seu stant post cruciferum (i). Si absolutio facienda sit in choro, vel juxta seu ante cho­ rum, forte opus non est, ut clerici de choro procedant (2). 252. Omnibus sic constitutis, celebrans et ministri parati caput detegunt, et stant detecto capite sub tota absolutione, biretis ministro traditis; atque celebrans junctis inanibus sine Oremus dicit orationem Non inires, vel alta voce reci­ tando vel in tono feriali collectarum cantando. In hac ora­ tione verba cum serro luo mutanda non sunt, sed semper in genere masculino et in singulari recitanda, quamvis pro muliere aut pro pluribus fiant exequiæ (3). Sub hac oratione assistens, si adsit, librum tenet coram celebrante; si ille non adsit, eum tenet diaconus juxta missale (4); et si diaconus etiam desit, eum tenet acolythus seu clericus, ut hoc loco in rituali notatur. Finita prædicta oratione, clerus circumstans cantat res­ ponsorium, quod celebrans vel alternatim cum diacono sub­ missa voce recitare, vel simul cum choro cantare potest. Circa finem responsorii, ita ut ante Kyrie eleison omnia sint parata, diaconus et thuriferarius cum debilis reverentiis cruci et altari faciendis, ad dextram celebrantis accedunt; diaconus incensum sine osculis ministrat, et dicit Benedicite Paler reverende; et celebrans 1er thure imposito, illud ore solito benedicit, dicens Ab illo benedicaris. Deinde diaconus recedit ad sinistram, vel manet a dextris celebrantis, ut ei præsto sit. (1) Lib, l, de exequiis Cardinalium. (2) Bauldry p. 3, c. 14, n. 3; Merati p. 2, tit. 13, □. 22. (3) S. R. C. 13 Aug. 1697, u. 3292-3441; 21 Jan. 1741, n. 3956-4105; Vid. Cavalieri tom. 3, dec. 174, n. 9. (4) In ritu celeb, m. tit. 13. ABSOLUTIO AD FERETRUM. 341 253. Cantato ultimo Kyrie eleison, celebrans cantat seu dicit alta voce Paler noster, sub aspersione et incen>atione secreto prosequens qui es in cœlis usque ad el ne nos indu· cris exclusive, sicut eliam reliqui orationem hanc secreto prosequuntur. Dicto Paler noster, celebrans accipit aspersorium a diacono, qui sine osculis illud ministrat; et sinistra manu super pectus posita, cum diacono debitam facit reve­ rentiam, prius cruci ex adverso stanti, ex cujus conspectu recedit (i), et deinde altari ante quod transit (2); tum feretrum circuit, præcedente cæremoniario, si adsit, et comitante diacono a dextris ac elevante anteriorem pluvialis fimbriam, incedens a parte feretri, quæ est dextra respectu sui stantis versus illud; et interea illud aspergit, non in capite nec in fine feretri, sed a parte laterali, ter in parte dextra, 1° in initio lateris dextri, 2° in medio, 3° in fine lateris, absque aliqua inclinatione et semper procedendo; tum transiens ante crucem, se totaliter cum diacono ad illam convertit, eique debitam facit reverentiam. Deinde reversus ad feretrum, illud eodem modo ab altera parte laterali ter aspergit. Redux ad locum, unde discesserat, reddit aspersoriuin diacono, qui illud tiadit ministro, et statim thuribulum sine osculis cele­ branti ministrat. Tum celebrans cum diacono eodem modo comitante, facta debita reverentia altari, ante quod transit, non autem cruci ex adverso stanti, quia ex ejus conspectu non discedit, sed continuo ad incensandum procedit (3), Circuit feretrum, eodem modo illud ter ab utraque parte laterali incensans, cum debita reverentia cruci facienda, dum ante illam transit; reversus ad pristinum locum paulo versus cornu epistolæ, thuribulum diacono reddit, et cum eodem reverentiam debitam facit altari, et deinde cruci ex adverso stanti. Si inter aspergendum et incensandum taber­ naculum ss. Sacramenti transeat, genulleclit, uti in rituali præscribitur. (1) Rituale, lit. VI, cap. 3, η. 10. (2) Missale in ritu celeb, tit. 13. (3) Cavalieri tom. 3, dec. 174, n. 18. 342 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [253] Celebrans stans facie ad crucem subdiaconi conversa, dicit El ne nos inducas cum reliquis versibus et oratione, junctis ante pectus manibus. Assistens si adsit, ut supra dictum est, tenet librum apertum ante illum, et alias diaconus, et hoc etiam absente, acolythus seu alius minister, ut hoc loco in rituali notatur. Versus Requiem œternam, et alii dicuntur in singulari numero. Si defuncta sit femina, oratio dicitur in feminino genere, et sit sacerdos, nomen sacerdotis in ea exprimitur. Post orationem nihil additur, nec, Requiem celernam, nec Requiescant in pace. Not. 1. Una tantum absolutio juxta dispositionem ritualis Romani facienda est (1); si tamen in aliquo casu plures fiant, omnes eodem modo sunt peragendae (2). Not. 2. Inter reverentias et inclinationes faciendas cruci altaris et subdiaconi non est distinguendum, cum vox refe­ rentia sit generica, quæ sub se continet capitis et corporis inclinationem et etiam genuflexionem ; et ad omnes istas reverentias circumeundo tumulum, diacono est genuflectendum, et celebranti corpus profunde inclinandum (3). Not 3. Si ss. Sacramentum elevetur, dum fit absolutio, non conveniunt auctores, an celebranti, ministris et clericis genufleclendum sit : plures negant (4), ne sacra interrumpa­ tur actio; et contra Quarti (5) dicit, etiam celebranti infra aspersionem et incensationem genuflectendum esse : his autem opinionibus praetermissis, dicendum videtur juxta decreta S. R G. (6), quæ agunt de processionibus per eccle­ siam, adeoque optime huic casui conveniunt, missas interea non esse celebrandas, si commode fieri possit; si autem (1) S. R C. 23 Maji 1846, n. 4904-5050, 12. <2) Vid. Praxis Pontif. tom. 2, n. 203. (3) Rub. missalis io ritu celeb, tit. 13, n. 4. Gavalieri tom. 3, dec. 174, n. 16; Merati torn. 1, p 2, tit 13, n. 26; Vinitor p. 4, tit. 8, n. 5. Vid. torn. 1. n. 118. (4) Gavantus in miss. p. 2, tit. 13, in fine, et post eum Merati, Biesus. Vinitor. Janssens, Romsée. (5) P. 2. tit. 13, dub. 3. (6, 2 Maji 1620, n. 441-588; 1 Mari. 1681, n. 2794-2943, 9. (255) SEPULTURA. 343 celebrentur, campanulam ad elevationem non esse pulsan­ dam, et proinde nemini esse genuflectendum; et si pulsetur campanula, omnibus esse genuflectendum, exceptis crucifero et ceroferariis, qui numquarn genuilectunt, item celebrante et diacono, dum actione impediuntur, ut infra aspersionem et incensationem, atque dum celebrans versus et orationem caotat (1). 254. Feretrum aspergitur et incensatur : l°ad significan­ dum defunctum in Christo obiisse, illum suffragiorum Ecclesiæ participem esse, et nobiscum societatem habere; 2° ut omnis immundorum spirituum præsentia arceatur; 3° in refrigerium defunctorum, non tantum quatenus fiunt cum recitatione orationis dominicae, sed etiam quatenus preces in benedic­ tione aquæ et thuris factæ, iis applicantur, et prosunt per modum impetrationis ex parte Ecclesiæ. Incensatio insuper adhibetur : 1° ad honoranda corpora fidelium quorum membra credimus fuisse templa Spiritus Sancti; 2° ad significandum defunctum per bona opera se Deo obtulisse in odorem suavi tatis; 3° ad malum pellendum odorem. SEPULTURA. 255. Finita oratione Deus, cui proprium est, corpus defertur ad sepulchrum eodem modo et ordine, quo ad eccle­ siam allatum est; et dum portatur, clerici cantant antipho­ nam In paradisum. Si longior sit via, antiphona repetitur, vel aliqui psalmi graduates, pœnitenliales vel ex officio defunc­ torum cantari possunt (2). Si defuncti corpus ad publicum coemeterium deferendum sit, parochus jus habet ad illud associandum funebri quoque pompa usque ad sepulchrum, etiamsi per alienas parochias (1) Cavalieri tom. 4, dec, ISO, n, 6 et 7. (2) Bauldry p. 3, c. 15, η. 11. 344 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [25β) sit transeundum, ibique omnes exercere potest jurisdictionis actus, quos exerceret in proprio coemeterio parochial! (i). Quando regularis defunctus sepeliri nequit in conventus ecclesia seu coemeterio, obstante v. g. lege civili, regulares cadaver ad commune coemeterium deferre possunt, cum stola et cruce conventus, absque interventu parochi, dum­ modo tamen cadaver absque solemni pompa et recto tramite ad coemeterium deferatur (2). Idem servari potest et debet quoad omnes, quorum exequiæ apud regulares celebrantur, et sepultura in coemeterio publico facienda est (3) Similiter confessarius associare potest funus sanctimonialium, cum stola et cruce, dummodo deferatur absque pompa et recto tramite ad coemeterium (4). 256. Cum pervenerint ad sepulchrum, feretrum prope illud deponitur, omnes se sistunt juxta feretrum prout in ecclesia infra absolutionem; et si sepulchrum non sit bene­ dictum, sacerdos illud mox benedicit. Sepulchrum, quod foditur in coemeterio benedicto, sive novum fuerit sive non, in sepultura benedicendum non est, sicut S. R. Congregatio respondendum censuit (5), quia totus locus ad hunc usum jam est benedictus. Ita ut sepulchrum in sepultura tantum benedicendum sit : 1° si in coemeterio novum ex lapidibus construatur sepulchrum, quod ratione novæ materiæ benedicendum est : 2° si quis in Ecclesia sepeliatur, quia ecclesia non est benedicta in usum sepulchrorum, nisi locus in alterius sepultura fuerit benedictus (6) : 3° quando ex urgente necessitate corpora defunctorum in ecclesiis aut coemeteriis benedictis sepeliri non possunt, ut (1) Acta s Sedis, vol 5, fol. 222. (2) S. C G. 2-1 Jan. 1846, Ordinis praedicatorum. Vid. Bouix de jure regul. p. 5, s. 6, c. 2, § 2; Revue des sciences ecclésiast., toni. 25, fol. 532. (3) S. C. C. 17 Sept. I860 in Actis s. Sedis vol. XIII, fol. 416-422. (4) S. G. C. 24 Feb. 1872, et 12 Aug. 1872. Vid. Revue des sciences *ecclésiastiques tom. 27, fol. 172, III. (5) S. R. C. 27 Maji 1876, n. 5664, V; (6) Baruflaldus tit. 36, η. 169; Cavalieri tom. 3, dec. 174, η. 24. [258] SEPULTURA. tempore pestis et belli, putat Quarti (1) sepulturam ob de­ centiam esse benedicendam, et adhibendam benedictionem brevem in rituali Romano assignatam. Pro hac benedictione, sacerdos recitata oratione Deus cujus miseratione, corpus defuncti et deinde tumulum, nihil dicens, ter aspergit, in medio, a dextris et a sinistris, et postea utrumque similiter incensat. Ad hanc benedictionem rituale nullam requirit delegationem, et proinde ab omni sacerdote oilicium sepul­ turae peragente, fieri potest.257. Si sepulchrum non sit benedicendum, omittuntur etiam aspersio et incensatio corporis; quia hæc non præscri­ buntur nisi ratione benedictionis sepulchri, et idcirco si sepulchrum non benedicatur, nec etiam corpus est aspergen­ dum et incensandum (2). Quando sepulchrum non est benedicendum, tunc celebrans, cum ad sepulchr um pervenerit, intonat anliphonam Ego sum, quæ tantum inchoatur, et non duplicatur. Tum cantatur Be­ nedictus, et deinde antiphona integra repetitur. Postea cele­ brans dicit Kyrie, Pale)' noster, etc. Infra Pater noster corpus ter aspergit in medio, a dextris et a sinistris, non circumeundo feretrum (3). Post orationem dicens Requiem œlernam, dextra signum crucis facit super feretrum (4). 25S. Deinde a sepultura in ecclesiam vel in sacristia H revertentes, dicunt sine cantu antipbonam : S/ iniquitates cum ps. De profundis. Celebrans dicit anliphonam, quæ tantum inchoatur et non duplicatur, ac capite cooperto, revertitur cum aliis eodem ordine. Psalmus De profundis alternatim, tono chorali, sine cantu recitatur. In fine dicitur Requiem ceternam dona eis in plurali, quia sunt ultimæ preces, quæ semper dicuntur in suffragium omnium fideliu II (1) Quarti de benedictionibus tit. 2, s. 11, d. 2, n. 166. (2) Cavalieri toni. 3, dec. 174, n. 27; De Carpo cærem. p. 2, n. 268; De Conny liv. 2, ch. 21. (3) Cavalieri loco cit. n. 30. (4) Rub. missalis in ritu celeb, tit. 13, η. 4; Cavalieri loco cit. η. 31; Martinucci lib. 4, cap. 9, η. 32. 346 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [260] defunctorum (1); et deinde repetitur antiphona Si iniquitates observaveris, Domine : Domine, quis sustinebit. Non oportet, ut ante altare sistatur, ad dicendam orationem, neque ut oratio cum versiculis adjungatur, quia hoc a rituali non præscribitur, nec notatur. Cum clerus e coemeterio discesserit, corpus in sepulchrum demittitur, et sepelitur. 259. Si celebrans et clerus funus usque ad coemeterium non comitentur, ut, ob coemeterii distantiam, præcipue in civitatibus, fieri solet, tunc tota caeremonia completur in ecclesia (2). Eo casu dum funus ad portam defertur, cantatur antiphona paradisum, et deposito feretro apud portam, ibidem reliqua fieri et recitari possunt, quæ ad sepulchrum præscripta sunt. Si tamen omnia absolvantur in medio eccle­ siæ seu in loco, in quo feretrum infra exequias depositum est, ibidem etiam cantando antiphonam In paradisum, iste usus juxta consuetudinem aliarum ecclesiarum continuari potest (3). Ita faciendum est, sive in coemeterio adsit sacerdos sive non, quia rituale præscribit, ut officium, quod incipitur per Ego sum, numquam omittatur. Si in coemeterio sacerdos adsit, nihil impedit, ut funus aqua benedicta aspergat, ac recitet ps. Miserere et De profundis cum versiculis et ora­ tione (4). Si ibi detur ecclesia, et funus in eadem deponatur, præstari possunt omnia, quæ in rituali præscribuntur ab antiphona In paradisum usque ad finem, licet canticum Benedictus cum precibus et oratione jam cantatum fuerit (5). 260. Quod si corpus post absolutionem ad sepulchrum non deferatur, tunc dicta oratione Deus cui proprium est, omisso responsorio In paradisum, celebrans mox intonat antiphonam Ego sum, cantatur Benedictus cum versiculis (1) (2) (3) (4) (5) Cavalieri tom 3, dec. 174, n. 33. Mariinucci lib. 4, c. 9, n. 42. S. R C 28 Jul. 1832, n. 4545-4694, 2. Vid. Martinucci loco cit. Cuppinus anno 1766, n. 30. (261] SEPULTURA SACERDOTUM. 347 et oratione, et deinde in sacristiam revertentes, dicunt antiphonam Si iniquitates cum ps. De profundis. SEPULTURA SACERDOTUM. » 261. 1. In exequiis defunctorum sacerdotum rituale ser­ vandum est, sicut in aliis (1). Quomodo corpora sacerdotum et clericorum defunctorum sint induenda, vid. n. 222, et quæ insignia eorum funeri apponenda n. 248. 2. Corpora sacerdotum in ecclesia et in sepulchris ponun­ tur cum capite versus altare ex dignitatis sacerdotalis pri­ vilegio, quo fit ut in celebratione faciem versus populum et tergum ad altare vertant. Cum autem rituale hoc tantum pro depositione corporum in ecclesia et in sepulchris prae­ scribat, videtur dicendum, quod in delatione ad ecclesiam et ad sepulchrum, sicut aliorum corpora, cum pedibus ver­ sus praecedentes deferenda sint, quia sic fert naturalis ratio procedendi, et nihil aliud exigit sicut pro depositione in ecclesia et in sepulchro. 3. Praesente corpore sacerdotis, crucifer se sistit ad caput defuncti inter feretrum et altare, et celebrans ad pedes inter feretrum et portam ecclesiæ (2) ; absente autem corpore, crucifer se semper sistit inter feretrum et portam ecclesiæ, et celebrans inter altare et feretrum (3), ut infra dicetur n. 266. Cum igitur corpore præsente celebrans consistat facie ad altare versa, non opus est, ut se ad feretrum con­ stituat paululum versus cornu epistolæ, sed in medio ante feretrum; nec necesse est, ut in circumeundo feretrum, altari reverentiam exhibeat, quia solam crucem ex adverso stantem in conspectu habere, et illam transire censetur. (1) S. (2) S. (3) S. R. C. 1 Dec. 1742, n. 3984-4133; 23 Maji 1846, n. 4904-5050, 12. R.G. 3 Sept. 1746, n. 4034 4183, 2. R.G. 21 Jul. 1855, n. 5219, 3. 348 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (262] (263] 4. In aliquibus locis calix cereus cum simili patena sacer­ dotum defunctorum manibus imponitur : hic ritus etsi sit præter rubricas Romanas, cum tamen unice inserviat ad de­ monstrandam dignitatem sacerdotalem, nihilque indecenti» habeat, ubi ea est consuetudo, tanquam antiquitati conformis tolerari potest (i). SEPULTURA SINE EXEQUIIS. 262. Licet regula generalis sit, ut in die depositionis defuncti, corpore præsente, totum officium exequiale per­ solvatur; missa tamen et officium defunctorum ob diei solemnitatem, temporis angustiam, aliorum funerum officium vel aliam necessitatem omitti possunt, ut notatur in rituali ad finem de exequiis, et ut dictum est n. 236. In his casibus rituale Romanum quidem non præscribit, hæc postea esse supplenda, sed quam hoc sit menti Ecclesiæ conforme, exinde patet, quod decreta S. R. G. missam exequialem etiam in duplici majori permittant, si corpus pridie sepultum fuerit. Cum autem decreta dictum privilegium tantum con­ cedant pro die sequente, si corpus pridie sepultum fuerit, infertur exequias in casu non esse differendas ultra diem sequentem, vel saltem non ultra primam diem per rubricas non impeditam. Si igitur missa exequialis et officium defunctorum diffe­ rantur, aliæ tamen preces et suffragia numquam omittun­ tur (2) neque differuntur; ita ut corpus numquam sepeliatur sine precibus a rituali pro depositione seu sepultura defuncti præscriplis : et si ex consuetudine forte non laudabili quædam omitti soleant, numquam tamen totaliter omit * i possunt, (1) S. R. C. 23 Maji 1846, n. 4904 5050, 11; Cavalieri tom. 3, dec. 196, n. 3. (2) Rituale in fine de exequiis, n. 18. EXEQUIÆ IN MINORIBUS ECCLESIIS. 349 Corpus igitur solitis cæremoniis et precibus ad ecclesiam deferendum est, eo in ecclesia deposito absolutio facienda est, et deinde consueto modo sepeliendum est. Notandum autem est, in his exequiis seu absolutione extra missam, adhiberi non posse diaconum et subdiaconum sacris indu­ mentis paratos (i). Licet absolutio in sepultura facta fuerit, nihil tamen impedit, illam iterum fieri, dum exequiæ cele­ brantur. In casu contagionis vel nimii fœtoris. corpora sepeliri pos­ sunt, quin prævie ad ecclesiam deferantur. Preces exequiales pro pluribus defunctis quidem simul recitari possunt; id tamen regulariter et frequenter non est faciendum, sed solum in casu necessitatis, vel in quo vix aliter fieri potest, uti evenit tempore belli, pestis, etc. Gava­ iieri censet super acervum cadaverum tempore belli preces exequiales dici posse, si constet admixta esse ex fidelibus et infidelibus, quia cadavera fidelium ad illas preces jus habent, et iisdem privanda esse non videntur (2). EXEQUIÆ IN MINORIBUS ECCLESIIS. 263. Ad domum defuncti præcedit minister cum aqua benedicta, sequitur crucifer medius inter duos ceroferarios, si habeantur, ultimo incedit parochus superpelliceo et stola nigra indutus. Cantores laici si comitentur, procedunt ante crucem, nisi forte superpelliceis induantur. In domo crucifer se sistit ad caput defuncti, parochus ad pedes, et minister de aqua post eum vel a sinistris ejus. Psalmum De profundis in domo et Miserere in via parochus recitat solus vel alternatim cum ministris. Si cantores habean­ tur, ps. Miserere etiam cantari potest. (1) S. R. C. G Feb. 1858, u. 5258. (2) Tom. 3, dec. 174, ή. 10 et 11. ' ■ PARS 6. RITUALE ROMANUM. 350 [264] Ad absolutionem 1res vel quatuor, si haberi possint, requi­ runtur ministri, scilicet unus defert crucem, quæ tamen deficiente ministro in basi collocari potest, alter ministrat aspersorium, tertius incensum et thuribulum, et quartus si habeatur, librum tenet et ministrat. Celebrans ad absolutionem induit pluviale nigrum, si habeatur, et eo deficiente manet in alba cum stola sine casula et manipulo. Si pluviali sit indutus, minister eum comitatur, et pluviale elevat, dum funus circuit; si autem eo non sit indutus, non opus est, ut aliquis in circumeundo eum comitetur. Parochus alta voce recitat Non inires in judicium, et deinde responsorium Libera me, nisi sint cantores, qui can­ tent. Responsorio finito, incensum imponit, et benedicit sine invitatione ad benedictionem, ac immediate dicit Kyrie eleison. Infra Paler noster circuit feretrum, illudque aspergit, et incensat ut alias (1). DE OFFICIO DEFUNCTI, FACIENDO ET IN DIE IN EXEQUIIS , TERTIO, ABSENTE SEPTIMO, CORPORE TRIGESIMO ET ANNIVERSARIO. 26-1. In his diebus, dicto officio defunctorum, si dicendum sit, ac celebrata missa, fit absolutio, quæ ita vocatur, quia functio funebris per eamdem absolvitur, aut quia Deus in ea exoratur pro absolutione defunctorum a pœna purgatorii (2). An absolutio post missam, absente corpore in exequiis, aliisque diebus supradictis fieri debet de præcepto ? R. Negative, ex lege ecclesiastica, juxta rubricas missalis, quæ dicunt : Finita missa, si facienda esi absolutio, etc. (3), (1) Vid. Martinucci, lib. 3, cap. 11. (2) Cavalieri tom. 3, c. 18, n. 1. (3) Ritus celebr. missam tit. 13, n. 4 ; S. R. C. 4 Sept. 1875, n. 5628, IV, [265] ABSOLUTIO ABSENTE CORPORE. 351 qui loquendi modus obligationem non supponit (1) In officio exequiali absolutio quidem præscribitur, sed quoad exequias præsente corpore, in quibus absolutio, ut n. 262 dictum est, non omittitur. In prædictis tamen diebus, absente corpore, aliunde dari potest obligatio absolutionem faciendi, et qui­ dem justitiæ stricte dictæ, ex accepto stipendio, vel legato sub tali onere relicto. Licet autem obligatio non detur, fieri tamen potest in istis diebus, sicut etiam in commemoratione fidelium defunctorum et quibuscumque aliis diebus, modo dies permittat. Si absolutio post missam fiat, idem qui eamdem celebravit, excepto Episcopo, absolutionem facere tenetur, ut dictum n. 249. 265. Quibus diebus absolutio permittitur? R. In omnibus diebus, quibus missa de Requiem permit­ titur in illo casu, de quo agitur ; si autem missa de Requiem non permittatur, nec etiam permittitur absolutio, quæ est quoddam missæ accessorium; et non convenit, ut post mis­ sam diei absolutio in nigris, uti fieri debet, peragatur (2). Unde in die tertio, septimo, trigesimo et anniversario, sicut missa die impedito differenda vel anticipanda est, sic etiam absolutio; in aliis autem diebus, in quibus absolutio defunc­ torum sive ex legato sive ex stipendio accepto cantanda est, oportet vel saltem præstat eamdem differre in diem, in qua missa de Requiem permittitur, ut testatoris et stipendiarii mens integre, prout fieri licet, servetur tam quoad qualitatem missæ, quam quoad decantationem absolutionis. Aliud tamen est, si post missam non fiat (3), ita ut, si testatore sic jubente, absolutio quotidie sit facienda, decantari possit, exceptis duplicibus 1 et 2 classis, octavis privilegiatis, hebdomada majori, dominicis, et vigiliis nativitatis Domini et pente(1) S R c 31 Jul 1665, n. 2198-2345. 7; Cavalieri tom. 3, c. 18, n. 8. (2) S. R. C 21 Ap 1668, n 2282 2433, 2; 18 Jun. 1689, n. 3039-3188, 2; 4 Aug 1708. n 3642-3791; 16 Dec. 1828, n 4496 4645, 7; 16 Mart 1833, n 4553-4702; 9 Jun. 1853, n. 5188. 1 ; 20 Mari. 1869, n 5430, X. v3) S R C. 10 Jan. 1852, u. 5166, 1. 352 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [266] costes, in quibus, ne pia testatoris voluntas defraudetur, privatim recitanda est, absolutis horis canonicis (1). £(»(>. Si in ecclesia erectus sit tumulus, qui vulgo dicitur castrum doloris seu cenotaphium, in funeris repræsentatio· nem; hæc absolutio facienda est eodem modo, quo dictum est n. 250. Notanda tamen sunt sequentia : 1° Tumulus erigitur, ac si corpus adesset, ita ut figuret caput versus portam ecclesiæ et pedes versus altare. Si abso­ lutio fiat pro defuncto sacerdote, alii (2) censent, tumulum ita erigendum esse, ut caput versus altare figuret, quia in rituali de exequiis ita præscribitur, et hoc loco de officio faciendo ia exequiis absente corpore nullatenus indicatur, tumulum ab­ sente corpore sacerdotis, eodem modo esse collocandum ac pro laico defuncto; alii autem (3) tenent tumulum, absente corpore defuncti sacerdotis, eodem modo ponendum esse ac pro defuncto laico, scilicet cum pedibus versus altare, quia celebrans in hoc etiam casu consistit inter tumulum et altare, ut mox dicetur. Quomodocumque autem tumulus ponatur, crucifer tamen se semper sistit inter tumulum et portam ecclesiæ, et cele­ brans inter altare et tumulum, sive absolutio fiat pro sacer­ dote, sive pro laico : rubricæ enim missalis (4), ritualis Romani (5) et cæremonialis Ep. (6) absente corpore hanc positionem generaliter præscribunt; et addit rituale Roma­ num, eumdem ritum pro defunctis tam sacerdotibus quam laicis absente corpore servandum esse (7]. (1) S. R. G. 8 Jul. 1741, n. 3968-4117; 23 Aug. 1766, n. 4186 4.335; 12 Sept. 1857, n. 5251, 21; Cavalieri tona. Ill, dee. 242. (2) Rit. Leodiense; Gavantus p. 2, tit. 13, rub. 4, litt. m; Schuld, Man. Iit. p. 2, tit. 13, § IV, n. 3. (3) Bouvry p. 4, s. 1, append, de exequiis tit. 1, n. 4; Le Vavasseur p. 4, s. 1, ch. 4, n. 30; Revue des sciences ecclésiast., tom. 4, fol. 582. Cavalieri autem et Janssens ab illis citati nihil expresse dicunt. (4) Rit. celeb, m. tit. 13, u. 4. (5) Hoc loco. (6) Lib. 2, c. 11, n. 15 et 24. (7) S. R. C. 21 Jul. 1855, n. 5219, 3; Gavantus p. 2, tit. 13, rub. 4, lilt, m; Merati ibidem; Cavalieri tom. 3, append, ad cap. XV, et alii. absolutio absente 353 corpore. 2° Absente corpore dicenda non est oratio Non inires (1); rituale Romanum illam etiam non assignat pro absolutione absente corpore; cum autem cæremoniale Ep. (2) et pontifi­ cale Rom. eamdem in hoc casu proponant, videtur equidem dicendum esse, hanc orationem in exequiis absente corpore recitari posse, saltem si ea sit consuetudo. 3° Responsorium Libera non est incipiendum, nisi finita missa, et convenienter tantum inchoandum cum celebrans, pluviali indutus, ad pedes tumuli pervenerit (3). 4° Communiter dicitur oratio Absolve, vel prout habetur in rubricis missalis (4) vel prout ponitur in rituali Romano, seu in breviario assignatur pro die depositionis. Dici tamen etiam potest oratio, quæ dicta est in missa, vel alia conve­ niens, ut pro sacerdole, item Fidelium si absolutio fiat pro omnibus fidelibus defunctis. 5° Versus et oratio, si absolutio fiat pro uno defuncto, dicuntur in numero singulari ; si pro masculo, in masculino genere; si pro femina, in feminino; si pro pluribus, in plu­ rali et in genere masculino, si omnes sint masculi, vel inter mulieres aliqui sint masculi, quia genus masculinum aptum est sub se continere femininum; sed in feminino, si omnes sint mulieres. 2° Si absolutio fiat pro defuncto sacerdote vel episcopo, in oratione exprimitur nomen dignitatis, alii autem tituli exprimi nequeunt, neque etiam nomen defuncti, nisi littera N apponatur (5). 3° Quæcumque oratio ad absolutionem dicitur, semper brevi terminanda est conclusione Per Chris­ tum Dominum nostrum, vel Qui vivis el regnas insœcula sœculorum, prout oratio requirit (6). 6° Post orationem celebrans non intonat Ego sum, uti in I | j (1) (2) (3) (4) (5) (6) Baruflaldus tit. 36, n. 154, et Merati p. 2, tit. 13, in tine. Lib. 2, c. 11, n. 17. S R. C. 7 Sept. 1861, n. 5315, V. Rit. celeb, m. tit. 13, n. 4. S. R. C. 22 Mart. 1S62, n. 5318, 17. S. R. C. 5 Jul. 1698, n. 3228-3477, 4; Cavalieri in idem dec. tom. 3, dec. 241. Tom. III. 23 354 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [267] exequiis corpore præsente fieri debet, sed dicit Requiem œlernam, etc. faciendo crucem manu dextra super tumulum, sinistra super pectus posita (1). 7° Versus Requiescat in fine dicitur in singulari vel plurali pro numero defunctorum, pro quibus fit absolutio (2). Deinde subjungi non debet versus : Anima ejus, et animce omnium fidelium dejunctorum per misericordiam Dei requiescant in pace, juxta rubricas missalis (3) et decretum S. R. C. 2 Dec. 1681 (4), quia cum juxta hoc decretum servandum sit rituale Romanum, illud intelligendum est de sola absolutione corpore præsente, ubi in rituali hæc additio adjungitur, non autem de absolutione corpore absente, ubi in rituali non ponitur (5). Dicto per cantores Requiescat in pace, omnes ordine, quo venerant, recedunt, primo thuriferarius et mi­ nister cum aqua benedicta, deinde subdiaconus cum cruce, tum reliqui per ordinem. Cruci, cum transit, omnes caput profunde inclinant (6). 8° Juxta rituale Romanum, una tantum absolutio, scilicet Libera me, est cantanda (7). Cæremoniale Ep. et pontificale Romanum quinque quidem præscribunt, sed pro officio pon­ tificali tantum (s), et solum pro primis exequiis, quæ fiunt ad castrum doloris pro anima summi Pontificis, Cardinalis, Metropolitani, Episcopi proprii, Imperatoris, Regis, ducis magni aut domini loci. 267. Si non habeatur tumulus erectus, hic modus ser­ vandus est (9); scilicet celebrans finita missa, post evange(1) Ruh. miss, in ritu celeb, tit. 13, n. 4. (2) S. R. C. 22 Jan. 1678, n. 2709-2858. (3) Rit. celeb, m. tit. 13, n. 4. (4) N. 2924-3073, 11. (5) Bouvry p. 4, s. 1, § 4, de exequiis. (6) Castaldus lib. 2, s. 9, c. 5, n. 13. (7) S. R. C. 3 Jul. 1728, n. 3830-3980, 4, et 23 Maji 1846, n 4904-5050 12 et 14. (8) Dec. cit. 3 Jul. 1728. (9) Cæremoniale Ep. lib, 2, c. 37; S. R. C. 22 Sept. 1837, n. 4666-4815 XI, q. 4. * i DE EXEQUIIS PARVULORUM. 355 lium s. Joannis, accedit ad cornu epistolae, ubi in plano depositis planeta et manipulo, accipit pluviale nigrum (in cujus defectu manet sine casula); et stans in dicto cornu epistolæ versus altare, expectat finem responsorii : interi if clerici seu alii pannum nigrum ante gradus altaris exten■ dunt, vel illuc portant lecticam mortuorum. Quando respon• sorium post versum Requiem aeternam, per cantores repe­ titur, celebrans thus in thuribulurn imponit; dicto ultimo Kyrie eleison, stans in dicto cornu versus altare dicit Dater noster, quod secreto complet, interim accedit ad medium altaris, et versus dictum pannum seu lecticam ter aspergit, et simili modo thurificat; deinde conversus ad altare, ex libro ibidem posito in eodem cornu epistolæ dicit El ne nos indu­ cas et alios versiculos et orationem, prout habetur in ritu celebr. missam tit. XIII. DE EXEQUIIS PARVULORUM. 268. Parvuli defuncti distingui possunt in tres classes : 1° in non baptizatos, 2° in illos qui usus rationis capaces fuerunt, et 3° in illos qui ante usum rationis defuncti sunt. Sub his perpetuo amentes septennio majores comprehen­ duntur. 1. Parvuli non baptizat i in loco benedicto sepeliri ne­ queunt; eorum tamen corpora propter humanæ naturæ dignitatem non sunt insepulta, more belluarum, projicienda, sed a laicis sine ullis precibus in loco honesto recondenda. Si in loco benedicto sepeliantur, tunc, modo sint parentum fidelium, coemeterium equidem juxta plures auctores non violatur (i). Si sint baptizati, quocumque etiam occurrente dubio de valore baptismi, in coemeterio benedicto sepeliri debent (2). (1) Vid. Moulart de coemeteriis p. 2, c. 1, § 5. (2) Lucius Ferraris sepultura n. 172; Moulart loco cit. cap. 4, art. 1, II. 356 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [2&8J 2. Parvuli, qui usus rationis capaces fuerunt, sepeliendi sunt more adultorum. Pueri communiter consentur usum rationis adepti, dum septimum compleverunt annum, vel etiam citius, si malitia suppleat ætatem, ita ut peccati capaces præsumi possint. Tales pueri, etsi primam communionem nondum institue­ rint, sepeliendi sunt more adultorum; dicenda est pro ipsis missa ordinaria pro defunctis ut in die obitus, quæ gaudet iisdem privilegiis, iisdemque diebus celebrari potest, ac pro adultis defunctis ; post missam legenda vel cantanda est oratio Non inires cum responsorio Libera me, et cum reli­ quis pro sepultura adultorum præscriptis. Si enim parvuli, qui ad usum rationis pervenerunt, peccare potuerint et de facto peccaverint, prout supponendum est, missæ sacrificio et Ecclesiæ suffragiis juvari possunt et debent; ita ut minime toleranda sit quarumdam ecclesiarum consuetudo in exequiis parvulorum, qui usum rationis sunt adepti, sive celebrandi missam de Requiem pro defunctis parvuli consanguineis, aut votivam de angelis in gratiarum actionem, sive reci­ tandi preces pro parvulis ante usum rationis defunctis præ scriptas, quasi illorum animæ in coelum essent receptæ, dum interim in purgatorio cruciantur. Idem fieri potest et debet, si dubitetur, an parvuli ad annos rationis pervenerint, vel an malitia ætatem ante septimum annum non suppleverit; sufficit enim ad celebrandum pro illis, ut suffragiis indigere possint, sicut pro omnibus fidelibus defunctis oratur et sacri­ ficatur, licet et alii beati et alii sint damnati (1) 3. Pueri non censentur usum rationis adepti, qui septi­ mum annum non compleverunt, nisi malitia suppleat æta­ tem (2). Quando malitia suppleat ætatem, seu, quod idem (1) Andréas Creusen Archiep. Mechl. in 37 Congreg. Archipresb. statuit, parentes numquam cogendos esse ad exequias puerorum more adultorum celebrandas ante decimum quartum ætaiis annum completum. Item Pasto­ rale Brugense præscribit in ejusmodi exequiis jura stolæ alia exigi non posse, quam quæ pro sepultura parvulorum solvi consueverunt, (2) Baruflaldus tit. 40, n. 2; Cavalieri, tom. 3, cap. 16, n. 1. I [269] DE EXEQUIIS PARVULORUM. 357 est. præsumi possit, eos peccati capaces fuisse, parochi prudentiæ dijudicandum relinquitur. De pueris baptizatis ante I usum rationis defunctis, tantum agitur in sequentibus. 2(>9. 1. Parvuli baptizat! ante usum rationis defuncti -quatenus commode fieri potest, speciales et separatos ab aliis i loculos et sepulturas habere ·» debent, ne corpora immacu­ lata misceantur cum corporibus adultorum, quorum animæ peccati labe maculatæ fuerunt. 2. « In funere parvulorum ut plurimum non pulsantur campanæ; quod si pulsentur, non sono lugubri, sed potius festivo pulsari debent. » 3. “ Infans vel puer baptizalus, defunctus ante usum rationis, induitur juxta ætatem, et imponitur ei corona de floribus seu de herbis aromaticis et odoriferis in signum C integritatis carnis et virginitatis. » Feretrum similiter ornari potest (1). 4. Exequiæ parvulorum fieri possunt eisdem diebus et tem­ pore ac exequiæ adultorum, de quibus dictum est n. 235 (2). 5. Parvuli, qui post baptismum ante usum rationis eri­ piuntur, oratione Ecclesiæ non indigent, quia nihil damna­ tionis est iis, qui sunt in Christo Jesu (3). Quapropter in sepultura parvulorum, ante usum rationis defunctorum, missa celebrari non debet, et pro iisdem parvulis omnino celebrari non potest, quia suffragiis non egent (4). Occasione tamen eorum sepulturæ missa celebrari potest in gratiarum actionem, laudem divinæ providentiæ similesque lines, prae­ cipue si talis sit consuetudo, qualis in his locis communiter habetur, vel si particulare rituale aut statuta diœcesana id præscribant (5); nulla enim ratio obstat, nullaque lex pro(1) Vid Baruflaldus tit. 40, n. 4, et Cavalieri toni. 3, c. 16, n. 3, et seq· (2) Cavalieri, tom. 3, dec. 175, n. 16. (3) Ad Rom. VIII, 1. (4) Martinucci lib. 4, cap. 11, in tine. (5) Hæc missa præscribitur vel saltem probatur in Pastoralibus Mechlinien , Gandaven et Brugen.; in Rit. Leodien , Cameracen. et Parisien, apud Catalanum in rit. Rom. de exequiis parvul. c. 7, § 3 ; Manuale pasto­ rum ad usum Archid. Coloniensis Modus sepeliendi parvulos; Le Vavas- 358 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (269] hibet, ne missa hac occasione ad similes fines celebretur(1). Missa dicenda est de die; vel si rubricæ permittant, votiva de angelis maxime convenit, ut cum iisdem ob felicem transitum congaudeamus, atque Deum collaudemus. Hæc tamen missa de angelis, aut quæcumque alia votiva, vel de Requiem pro defunctis parvuli consanguineis, nullo gaudet privilegio, et tantum dici potest diebus, quibus votiva privata permittitur(2). 6. Asperguntur parvulorum corpora ad impediendos dae­ mones, ne corporibus illudant ; sacerdos autem interea numquam dicit Requiescat aut Asperges me; neque id facit circumeundo feretrum, sed ter, in medio, a dextris et a sinistris (3). 7. In fine omnium psalmorum non dicitur Requiem œternam, quam parvuli jam possident, sed semper Gloria Patri, in laudem ss. Trinitatis, quæ parvulos ad regnum coelorum misericorditer vocare dignata est. In triduo sacro majoris heblomadæ hic versus Gloria Patri in psalmis, qui dicun­ tur, pro conformitate temporis omitti potest (4). Cum autem in decreto dicatur, quod omitti possit, sequitur quod omitti non debeat, et dici possit : quia, cum preces istæ sint extra officium, et privatim ac submissa voce, ut dictum est n. 235. in hoc triduo recitandæ sint, nihil habent commune cum functionibus Ecclesiæ horum dierum. Not. nihil aliud in hoc triduo esse mutandum. 8. Cereos in sepultura parvulorum rituale non præscribit; indubie tamen adhibendi sunt (5), quia sunt inter cœremonias Ecclesiæ coævas, quibus puerorum honorantur corpora, quæ Spiritus Sancti templa fuerunt, et simul denotatur seur. Cérémonial, p. 7, ch 14, art. 3, n. 27; Schuster, Instructio pract, p. 12. c. 19. (1) Non obstant dec. S. R. C. 16 Jan. 1677, n. 2659-2811, 5, et 23 Mart. 1709, n. 3651-3800, 1. (2) S R. C. 30 Jan. 1880, n. 5801. (3) Cavalieri tom. 3, dec. 175. (4) S. R. C. 16 Jan. 1677, n. 2660-2812, 6. (5) Cavalieri tom 3, cap. 16, n. 10, et Catalanus in rit. Rom. tit. 6, cap. 7, § 2. [2*0] DE EXEQUIIS PARVULORUM. 359 eorumdem animas vivere, corporaque expectare resurrec­ tionem ac fruitionem lucis æternæ, qua animæ jam peri (ruuntur. 270. 1. Uti in exequiis adultorum, ita juxta rituale Roma­ num in parvulorum sepultura processio ad defuncti domum ordinatur. Præcedit deferens aquam benedictam, sequitur cruciferarius cum cruce quæ sine hasta defertur, medius inter ceroferarios, postea clerus et ultimo loco sacerdos. Cum ad funus pervenerint, sacerdos illud aspergit, nihil dicens. Deinde incipit antiphonam Sil nomen Domini. Dicto Psalmo Laudate pueri, et antiphona repetita, corpus effer­ tur; dum portatur ad ecclesiam, dicitur ps. 118. Beati im­ maculati, etc. ex prima, et si tempus superest, dici potest ps. Laudate Dominum de ccelis cum aliis duobus sequenti­ bus ex laudibus. Si non instituatur processio, corpora tamen parvulorum semper honorabiliter et non sub chlamidibus deferenda sunt. Sacerdos induitur superpelliceo et stola, ac etiam pluviali indui potest; sed albo semper utitur colore, etiam in triduo sacro majoris hebdomadæ, in lætitiæ argumentum, et signum virginei candoris parvulorum, qui jam amicti sunt stolis albis. Defertur crux sine hasta, quia eorum vita brevis fuit, vel melius, ad denotandum quod solis Christi meritis, et nullis eorum propriis salvi sint (1). 2. Cum processio ad ecclesiam pervenerit, omittitur quod de psalmo superest, et concluditur cum Gloria Patri. Fere­ trum deponitur in medio ecclesiæ, et omnes se sistunt, ut infra absolutionem in exequiis adultorum (2). 3. Feretro deposito, dicitur antiphona Hic accipiet, et deinde psalmus Domini est terra : si enim ad ingressum ecclesiæ inciperetur, sæpe finiretur, antequam feretrum depositum foret. Cum juxta rituale corpus in ecclesiam interendum sit, ibique aspergendum, aliqua mora facienda (1) Cavalieri tom. 3, cap. 16, n< 8. (2) Cavalieri tom. 3, dec. 175, d. 5; Martinucci, lib. 4, c. 11, n. 11. 360 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (270) est, ut caeremonia debito modo fieri valeat; quæ mora habe­ bitur, antiphonam Ilie accipiet tantum incipiendo, cum fere­ trum depositum fuerit : ita ut verba ritualis cum pervenerit ad ecclesiam intelligenda sint, non de primo accessu, sed de tempore, quo omnia in ecclesia disposita fuerunt. Si funus ad ecclesiam afferatur sine processione et sine præsentia sacerdotis, tunc oilicium sepulturæ in ecclesia inci­ pitur ab antiphona Hic accipiet cum ps. Domini est terra. Post repetitionem antiphonæ Hic accipiet, sacerdos dicit Kyrie, Pater noster. Dum secreto perficit Pater noster, corpus ter aspergit, in medio, a dextris et a sinistris. 4. Dum portatur ad tumulum, dicitur antiphona Juvenes. et ps. Laudate Dominum de cœlis cum duobus sequentibus Cantate Domino et Lœudate sub uno Gloria Patri. Si funus tunc ad tumulum non portetur, vel si sacerdos non comi­ tetur, hæc omnia dicuntur et fiunt in medio ecclesiæ, ubi funus deponitur. Repetita antiphona, sacerdos dicit Kyrie. Pater noster. Hic nulla fit aspersio. In oratione Omnipotens sempiterne Deus dicitur animam hujus parvuli : si corpus puellæ fuerit, censet Cavalieri (1), dici posse hujus parvulæ juxta morem, quem in aliis orationibus Ecclesia servat, licet satius putet, nullam facere mutationem. 5. Finita oratione, antequam funus in sepulchrum demit­ tatur, sacerdos incensum imponit et benedicit; tum aqua benedicta ter aspergit, prius corpus, et deinde tumulum separatim; postea prius ter thurificat corpus et deinde tu­ mulum separatim. Si in ecclesia omnia perficiantur, tumulus hoc loco nec aspergi nec thurificari potest. Item si sepulchrum seu cœme· terium sit benedictum, tumulus juxta Cavalieri (2), non est aspergendus neque thurificandus. Si autem in ecclesia omnia compleantur, vel si sepulchrum sit benedictum, dubitatur, an tunc solum etiam corpus in ecclesia vel ad tumulum non sit aspergendum et thurificandum. Hæc aspersio et thurifi(1) Tom. 3, dec. 175, n. 8. (2) Loco cit. n. 10. [271] DE LOCO ET TEMPORE CONTRAHENDI MATRIMONIUM- 361 catio rationem benedictionis sepulchri habere videntur, cu II apud tumulum præscribantur, et non in ecclesia, in qua, si principaliter ratione corporis defuncti fierent, locum oppor­ tunum haberent ad Pater noster post antiphonam Hic accipiet; ita ut, si tumuli aspersio et thurificatio omittantur, etiam omittenda sint aspersio et thurificatio corporis. Veru H Cavalieri (1), censet, licet tumuli omittantur aspersio et thurificatio, equidem parvulorum corpora hoc loco recte aspergi et thurificari, ne eis penitus denegetur thuris honor, cujus utique sunt indubie magis digni utpote coelorum incolae. 6. Clerus discedens recitat alternatim antiphonam et can­ ticum Benedicite. Cum clerus discesserit, corpus in sepul­ chrum demittitur, et sepelitur. De Sacramento Matrimonii. DE LOCO ET TEMPORE CONTRAHENDI MATRIMONIUM. 271. 1. Nupiice qua decet modestia et honestate fiant; sancta enim res est matrimonium, sancteque tractan­ dum (2). 2. Matrimonium juxta rituale omni tempore contrahi potest, etiam tempore clauso, licet per synodi decreta aut particularem consuetudinem prohibeatur, dummodo accedat Episcopi venia (3). Si autem tempore clauso contrahatur, tunc privatim, sine solemnitate et sine nuptiarum benedictione, celebrandum est, quia solemnilas et nuptiarum benedictio eo tempore prohibentur, ut infra dicetur n. 278. Si sponsi sacrum exposcant, in quo divinam Eucharistiam simul percipiant, uti consentaneum est; parochus sacrum ejus diei faciet sine nuptiarum benedictione (4). (1) Loco cit. n. 11. (2) Rituale, tit. 6, c. 1, n. 18. (3) S. R. C. 14 Aug. 1858, n. 5275, 3; 25 Sept. 1S75, 5640, IV; Bened. XIV. Inslit. 80; Cavalieri tom. 4, dec. 248, n. 4. (4) Bened. XIV, Instit. 80. 362 PARS 6. RITUALE ROMANUM. 1272] 3. Matrimonium juxta rituale in ecclesia maxime cele­ brari decet. Hæc verba præceptum præ se non ferunt, ita ut in ecclesia per se celebrari non debeat, nisi id præscrihant leges synodales. In mortis periculo, sicut baptizatur extra ecclesiam, sic etiam matrimonium licite celebratur ad legitimandam prolem, ducendam concubinam, etc. Item haud vetitum est locorum Ordinariis, ut, si nullum immineat periculum ac laudabiles concurrant causæ, illud celebrare quandoque pro sua prudentia permittant in privatis oratoriis, in quibus sacrum fieri valeat (1). In quo ecclesiæ loco hoc sacramentum celebrandum sit rituale non exprimit : locus autem opportunus est altare, in quo missa celebranda, et nuptiæ benedicendæ sunt; nullatenus autem sacrislia, quæ non est proprius sacramentorum locus, sed paramentis cus­ todiendis et induendis destinata est. 4. Matrimonium, nisi necessitas aut justa aliqua ratio aliter exigat, ante meridiem celebrari debet, non tantum quia nup­ tiæ in missa benedicendæ sunt, sed etiam quia honestas et decentia id sæpius exigere possunt. RITUS CELEBRANDI MATRIMONII SACRAMENTUM. 272. 1. Parochus pro matrimonii celebratione induitur superpelliceo et stola alba, vel si immediate est celebraturus, alba, stola et etiam planeta coloris missæ convenientis, indui debet (2), excepto manipulo, quem ante missam accipit. Adhibet unu II saltem ministrum superpelliceo pariter indutum, qui librum et vas aquæ benedictæ cum aspersorio deferat, eique ministret. 2. Ad celebrationem parochus se constituit facie ad spon(1) S. R. C. 31 Aug. 1872, n. 5503, II. (2) S. R. C. 31 Aug. 1867, n. 5382, IV et V. [2/31 RITUS CELEBRANDI MATRIMONII SACRAMENTUM. 363 sos conversa; sponsus stat a dextris sponsæ, testes prope adstant vel juxta vel retro post sponsos, ut videre et audire possint, quid agatur; et post eosdem, parentes et propinqui, quorum præsentia nuptias cohonestari decet. 3.Interrogat utrumque singillatim, N vis accipere, exprimendo nomen consuetum et proprium, cui cognomen prosapiæ addi potest (1). 4. Mutuo consensu intellecto, sacerdos jubet eos jungere dextras, sicut refertur Tobiæ VII, 15. Apprehendens dex­ teram filice sucey dexlrce Tobice tradidit, quia conjunctio et mutua fides nullo meliori actu externo exprimitur. Con­ venit ob reverentiam sacramenti, ut sponsorum dextræ nudæ sint. 5. Sacerdos dicens Ego conjungo vos... in nomine Pa­ tris etc. facit signum crucis versus ipsos. 6. Postea eos aspergit aqua benedicta in medio, a dextris eorum et a sinistris (2), nihil dicens. 273. Benedictio annuli. Annulus in celebratione matri­ monii, etiam in secundis nuptiis, datur propter mutuæ fidei et dilectionis signu II , et ut eodem pignore corda eorum jun­ gantur ·. datur autem sponsæ, ut mulier, natura fragilior viro, datæ fidei signum continuo sub oculis habeat. Materia annuli per rubricas non determinatur; adeoque indifferens est, ex quacumque conficiatur materia, ex auro, argento, cupro, etc., gemmis vestiatur nec ne. In ea servari potest consuetudo, et sponsorum facultatis habenda est ratio. Annulus etiam pro secundis nuptiis (3) benedicitur; interim ponitur super altare, vel potius a ministro tenetur coram sacerdote in aliquo vase honesto seu disco; sacerdos eum aspergit in modum crucis, seu in medio, a dextris et a sinistris, interea nihil dicens, quia in rituali nulla verba indicantur. Hæc benedictio per modum intercessionis opera­ tur, ut sponsi vera et sincera dilectione sese mutuo prose(1) Baruffaldus tit. 42, n. 13-16. (2) Martinucci lib. 4, c. 12, n. 7. (3) S. R C. 27 Aug. 1836, u. 4631-4780, 2. 364 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [274] quantur, fidelitatem servent, atque omnis fascinatio a connubio amoveatur. Si idem annulus in ordine ad matrimonium fuerit benedictus, ejus benedictio omittitur, et solito modo tantum digito imponitur. Quando frangitur, amittitur aut usu teritur, novus benedici potest, eadem formula quæ in celebratione matrimonii ponitur; hæc enim formula non ita matrimonii celebrationi annexa est, ut alio tempore ad eumdem finem adhiberi nequeat; vel in celebratione alterius matrimonii etiam benedici potest simul cum annulo præsente, orationem in plurali dicendo. Sacerdos tradit annulum benedictum sponso, qui illum imponit in digito annulari sinistræ manus sponsæ, sacerdote dicente In nomine Patris, et interim faciente super eos signum crucis. Imponitur digito annulari seu digito juxta parvum digitum, quia iste digitus usu generali designatus est ad terendum annulum, unde et annularis dicitur. Benedictio vel saltem impositio annuli non est faciliter omittenda, quia sponsi illum ex metallo infimi valoris sibi providere possunt, vel parochi unum annulum secum tenere possunt, qui sponsis eo deficientibus traditur. Si annulus non sit benedicendus, ejus benedictio omittitur, preces tamen Confirma hoc cum reliquis semper recitandæ sunt (1). BENEDICTIO NUPTIARUM. 274· Per benedictionem nuptiarum non intelligilur ipsa matrimonii celebratio, neque versus Confirma hoc, qui cum oratione post benedictionem et traditionem annuli semper recitandi sunt, sed illæ preces, quas missale in missa pro sponso et sponsa praescribit. Hæc benedictio, si benedicendæ sint nuptiæ, communiter (1) S. R C. 4 Maji 1882, n. 5843. (275J BENEDICTIO NUPTIARUM. 365 fit in matrimonii celebratione, nisi matrimonium contrahatur extra ecclesiam aut tempore clauso, ut infra dicetur. 275. 1°Nuptiæ primæ ex parte viri et mulieris de præcepto benedicendæ sunt (1) sed tantum sub veniali (2). 2° Nuptiæ primæ ex parte mulieris et secundæ ex parte viri juxta Ri­ tuale Romanum (Tit. VII, cap. 1, n. 15) benedicendæ non sunt, nisi consuetudo has nuptias benedicendi in loco vigeat. Quam tamen conditionem abstulit Decretum S. R Inquisi­ tionis 31 Aug. 1881 : ut quoties mulier benedicta non fuerit, semper sit benedicenda in secundis vel etiam tertiis nuptiis, post matrimonium rite celebratum. Quod pia mater Ecclesia indulget, forte ut fragilitati humanæ consulat, ne mulier benedictione privetur, ex qua tanta ei vis derivat ad laqueos Satanæ vitandos, Evæque maledictionis effectus removendos. 3° Nuptiæ secundæ ex parte mulieris, licet primæ ex parte viri, benedici non possunt, quia mulier, super quam proprie cadit benedictio, in primis nuptiis fuit benedicta. Not. 1° dum dicuntur nuptiæ secundæ ex parte mulieris non esse benedicendæ, subintelligendum esse mulierem in primis nuptiis fuisse benedictam : si enim non fuerit bene­ dicta, quia v. g. post nuptias ante receptam benedictionem vidua facta est, cum postea iterum nubit, benedicenda est (3). 2° Nihil referre ad benedictionem, an mulier sit virgo, nec ne, seu corrupta; qualiscumque enim sit, modo in præce· dentibus nuptiis non sit benedicta, semper est benedicenda (4). Si nuptiæ primæ fuerint invalidæ, benedictio tamen in secundis iteranda non videtur, quia illa proprie non respicit nuptias, sed fertur in personas, in quibus permanet, ut patet ex secundis nuptiis, quas mulier contrahit, quæ non sunt benedicendæ, quia mulier fuit et manet benedicta (5). (1) Baruflaldus tit. 42, η. 71 ; Cavalieri tom. 4, c. 15. (2) Quarti de benedictionibus, tit. 3, s. 11, dub. 1, n. 295; Baruflaldus loco cit. (3) Cavalieri loco cit. n. 3. (4) S. C. G. 2 Oct. 1593, apud Cavalieri tom. 4, dec. 254. (5) Vid. Cavalieri loco cit. n. 4. 366 PARS 6. RITUALE ROMANUM. 1277) [278] BENEDICTIO NUPTIARUM. 367 276. Minister benedictionis nuptiarum est proprius spon­ 278. Benedictio nuptiarum prohibetur tempore clauso, sorum parochus, ita ut ab alio sacerdote fieri nequeat, nisi cum licentia parochi vel ordinarii (i). Matri onii autem cele­ bratio et nuptiarum benedictio non ita connexæ sunt, ut ab uno eodemque sacerdote fieri debeant; sed matrimonium coram parocho contractum, ab alio sacerdote cum consensu parochi vel ordinarii licite benedici potest (2). 277. 1. Benedictio nuptiarum tantum in ecclesia fieri potest ; et si quodam casu matrimonium extra ecclesiam cele­ bratum fuerit, sponsi deinde ad ecclesiam venire debent, ut benedictionem accipiant, quia missam, infra quam benedictio confertur, extra ecclesiam celebrare non licet; et sic Con­ cilium Trident. (3), dicit, benedictionem sacerdotalem in templo suscipiendam; prout etiam cæremoniæ baptismi extra ecclesiam collati, in eadem supplendæ sunt. Not. dum benedictio a matrimonii celebratione separatur, cavendum esse sacerdoti, qui illam confert, ne iterum a contrahentibus consensum exigat. 2. Nuptiarum benedictio fieri non potest nisi infra mis­ sam, prout rituale Romanum præscribit, benedictionem celebrata missa tantum conferendam esse (4). S. R. Con­ gregatio (5) quidem rescripserat, nihil obstare, quominus nuptiarum benedictionem a missa abstrahere liceret, et sponsos ad benedictionem in missæ celebratione recipiendam etiam adigendos non esse; postea autem hoc decretum revo­ cavit, et Sanctitas Sua mandavit, ut benedictio juxta rubricas non sit impertienda nisi in missa (6) : ita ut consuetudo con­ traria sit eliminanda ut abusus (7). sicut in rituali expresse præscribitur, tanc, solemnitates nupHarum prohibitas esse, ut nuptias benedicere, sponsam traducere, nuptialia celebrare convivia. Episcopus etiam concedere nequit facultatem benedicendi nuptias tempore clauso (1). Hæc prohibitio juxta Benedictum XIV (2), ex com­ muni sententia obligat sub gravi, et ita quidem ut Episcopus in eo dispensare non valeat (3). Quapropter si matrimonium tempore clauso contrahatur, prout fieri licet, ut supra n. 271 dictum est, nuptiæ privalim, sine solemnitate et benedictione celebrandæ sunt (4). Si sponsi tempore clauso in matrimonii celebratione missam exposcant, in qua sacrarn communionem percipiant, sacerdos missam diei celebrat sine nuptiarum benedictione (5). Tempore clauso elapso datur solemnis benedictio nuptia­ rum (6); et decrevit etiam Sacra Congregatio S. R. U. Inquisit. (7), insuper hortandos esse conjuges catholicos, qui benedictionem sui matrimonii non obtinuerunt, ut eam primo quoque tempore petant. Item benedictionem nup­ tialem, quam exhibet missale Romanum in missa pro sponso et sponsa, semper impertiendam esse in matri­ moniis catholicorum, infra tamen missæ celebrationem, juxta rubricas, et extra tempus feriatum, omnibus illis conjugibus, qui eam in contrahendo matrimonio, qua­ cumque ex causa non obtinuerint; etiamsi petant, post­ quam diu jam in matrimonio vixerint, dummodo mulier si vidua, benedictionem ipsam in aliis nuptiis non acce­ perit. Elapso igitur tempore clauso, sponsi veniant ad eccle- (1) Cone Trid. s. XXIV, de reform, matrim. c. 1. (2i Cavalieri tom. 4, dec. 255, n. 2. (3) Sees. XXIV, de reform, matrim. c. 1. (4) S. C C. 13 Jul. 1630, apud Cavalieri, tom. 4, dec. 258. (5) 1 Sept. 1838, η. 4694 4840, 2 (G) 23 Jun. 1853, n. 5190, item 31 Aug. 1839, n. 4722-4868; 14 Aug. 1858, n 5275, 1; 2G Mart. 1859, n. 5289; 31 Aug. 1S67, n. 5382, IV, 3. (7) S. R. C. 25 Sept. 1875, n. 5640, 1. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) S. R C. 14 Aug. 1858, n. 5275, IV; 25 Sept. 1875, n. 5640, III. Institut. 80. S. R. C. 23 Jun. 1853, n. 5190, 3, et 14 Aug. 1858, n. 5275, 3 et 4. S. R. C. 23 Jun. 1853, n. cit. Bened. XIV, Instit. 80. S. R. C. 25 Sept. 1875, o. 5640, IV. Decr. gen. leria IV die 31 Aug. 1881, io Actis s. Sedis, vol. XIV, fol. 513. PARS 6. RITUALE ROMANUM. 1279] siam, benedictionem accepturi; et tunc sacerdos benedictio­ nem illis conferat, celebrata missa, ut n. seq. dicetur. MISSA PRO SPONSO ET SPONSA. 279. Quando missa votiva pro sponso et sponsa permit­ titur, et quid faciendum in diebus quibus prohibetur? R. I. Prohibetur tempore clauso, quoniam tunc locum haberi nequit solemnis benedictio nuptiarum (1); ita ut tem­ pore clauso nec missa nec commemoratio pro sponsis in missa diei fieri possit. Si sponsi tempore clauso missam exposcant, missa diei celebranda est sine nuptiarum bene­ dictione, ut supra dictum est. Sicut autem benedictio nup­ tiarum, sic etiam missa pro sponsis vel ejusdem commemo­ ratio in missa diei differenda est, donec tempus clausum elapsum sit, quando missa eodem modo et iisdem diebus celebrari potest, ut mox dicetur (2). 2. Dici non potest, dum mulier est vidua seu semel bene­ dicta (3). Tunc tamen alia missa votiva pro devotione spon­ sorum, si per rubricas licet, vel missa conformis officio absque commemoratione nuptiarum celebrari potest. 3 Permittitur quibusvis diebus, exceptis omnibus domi­ nicis, festis de praecepto in populo, duplicibus 1® et 2® clas­ sis (4), tota octava epiphaniae, et vigilia pentecostes (5) et similiter tota octava pentecostes, die octava Corporis Christi, aliisque diebus duplicia 2® classis excludentibus : qui enim (1) S. R. G. 31 Aug. 1839, n. 4722-4868. (2) Not. decretum citatum 31 Aug. 1839, quidem declarare, orationes eeu nuptiarum benedictiones nou esse resumendas extra missam tempore prohibito jam elapso; non autem easdem infra missam non esse resumendas. (3) S. R. C. 3 Mart. 1761, n. 4150-4299, 4. (4) Dec. gen. S. R. C. 20 Dee. 1783, n. 4266-4415. (5) S. R. G. 20 Ap. 1822, n. 4437-4587, 5. 1279] MISSA PRO SPONSO ET SPONSA. 369 dies duplicia 2® cl. excludunt, etiam missam votivam pro sponso et sponsa excludunt, et prohibent (1). Dubitari potest de feriis rogationum , si unica tantum missa celebretur, et de die commemorationis fidelium defunc­ torum. Quoad ferias rogationum dicendum vitetur, missam votivam pro sponsis non permitti, quia in hoc casu missa rogationum de præcepto celebranda est, et in hac nuptiaru H benedictio æque ac in aliis diebus exceptis fieri potest : major autem est difficultas de die commemorationis fideliu H defunctorum, cum ea die omnes missæ celebrandæ sint de Re­ quiem, in quibus nuptiarum benedictio cum commemoratione pro sponsis certo non permittitur (2), licet tamen aliqui cen­ seant, missam votivam pro sponsis hac die permitti (3). Ut hæc missa privilegio gaudeat, requiritur : i° ut fiat causa benedictionis nuptiarum, et 2° ut in missa reliqua fiant, quæ pro benedictione nuptiarum in ea habentur. Privilegia enim tantum concessa sunt causa benedictionis nuptiarum; adeoque missa, quæ non dicitur causa bene­ dicendi nuptias, quia sunt benedictæ, vel non benedicendæ, ullo privilegio gaudere non potest. Quod autem reliqua fieri debeant, constat ex rubricis positis ante missam pro sponso et sponsa, ubi hæc tanquam connexa praescribuntur. II. Diebus istis exceptis, quibus missa votiva pro sponso et sponsa prohibetur, dicenda est missa diei cum commemo­ ratione missæ pro sponso et sponsa et reliquis orationibus, quæ in eadem missa pro benedictione nuptiarum habentur, ut infra dicetur. Not. sacerdotem non teneri missam, quam pro benedic­ tione nuptiarum celebrat, applicare pro sponsis, nisi ab iisdem eleemosynam accipiat (4). (1) Gardellini in dee. cit. n. 4437-4587, ad 5, et in Instr. Clem. § 12, n. 8. (2) S. R. et Univ. Inquis. Cong. 1 Sepi. 1841, decrevit benedictionem nuptiarum in missa defunctorum fieri non posse, sed potius ad aliam diem transferendam. (3) Ealise ad 2 Νυν. Bouvry, p. 4, s. 1, § 5, juxta dec. S. R. C. 7 Sept. 1850, in Veronen. ad 4, quod in collectione auth. non reperitur. (4) Dec. S. R. et Univ. Inquis. Congr. 1 Sept. 1841; Mil. théol. s. 2, fol. 139. Tom. HI. 24 370 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [281] 280. An diebus, quibus missa pro sponso et sponsa permittitur, hæc necessario est celebranda ad benedicendas nuptias? R. Affirmative; ex Rituali Romano (tit. VII, cap. 3, n. 4), * Si benedicendæ sint nuptiæ, parochus missam pro sponso et sponsa ut in missali Romano celebret ». Hæc confirmant: 1° Decretum S. G. de Prop. Fide 10 Januarii 1837. Petitum erat utrum sacerdos, qui impertit benedictionem nuptialem, si non recipit eleemosynam, teneatur diebus permissis dicere missam votivam ad hoc designatam, an vero possit dicere missam diei etc. addendo collectam ejusdem missæ votivæ? Et S. G. de Prop. Fide rescribendum censuit : “ Servetur Rubricæ præscriptio quoad Missæ speciem, ita tamen ut celebranti liberum sit mente sua convertere spiritualem Missæ fructum in favorem suppeditantis eleemosynam « (1). 2° Decretum S. R G. 23 Junii 1853 (n. 5190, ad 1), “Missa in Nuptiis semper debet esse Votiva pro sponso et sponsa ut in Missali. praeterquam in Festis de præcepto, etc. ·> 281. Quomodo missa votiva pro sponsis, vel alia cum benedictione nuptiarum est celebranda? R. 1° Cum missa votiva pro sponso et sponsa sit votiva privata, pro privato nempe nubentium bono, semper cele­ branda est ut alia votiva privata sine Gloria et Credo, cum tribus saltem orationibus et omnibus commemorationibus, quæ in Missa diei forent faciendæ (2), prima videlicet missae votivæ propria, secunda officii diei, et tertia, si alia com­ memoratio specialis non occurrat, quæ alias in missa semiduplicis eodem tempore secundo loco diceretur; cum Benedicamus Domino in fine et ultimoevangelio s. Joannis (3) atque ΐη~οόΐοπΓalbo. Si votiva in festis B. Μ. V. celebretur tempore, quo secunda oratio A cunctis dicitur, hæc oratio A cunctis dicenda est, mentionem B. Μ. V. omittendo, eamque recitando : Intercedente beato Joseph cum beatis (1) N. 1547 in Collectanea S. C. de Prop. Fide, edit. 1893. (2) S. R. C. 28 Jul. 1832, n. 4542-4691, 4. (3) Ita dec. gen. S. R. C. 28 Feb. 1818, □. 4394-4544. (281) MISSA PRO SPONSO FIT SPONSA. 37! apostolis (1). Hæc missa votiva ita celebranda est, sive officium sit duplicis sive inferioris ritus, quia ritus duplex naturam missæ votivæ privatæ non immutat. R. 2° Alia missa, dum missa votiva pro sponso et sponsa non celebratur, dicenda est prout extra talem circumstan­ tiam , cum commemoratione missæ pro sponso et sponsa post orationes a rubricis præcepfas et ante orationes a supe­ riore imperatas ac alias quæ forte pro libitu adduntur, et semper sub distincta conclusione etiam in festis 1“ et 2* classis, licet nulla alia commemoratio occurrat (2). Hæc commemo­ ratio missæ pro sponso et sponsa facienda est etiam in festis Ie classis (3), tantum exceptis vigilia et festo pentecostes cum duobus diebus sequentibus, missa solemni ascensionis et Corporis Christi, in quibus videtur omittenda juxta dicta torn. II, n. 282. R. 3° Missa sive celebretur votiva sive de die, fieri potest vel sine cantu et solemnitate ut missa privata, vel pro devo­ tione etiam cum cantu (4) et solemnitate. servato semper ritu, qui eidem missæ convenit. 2° Infra missam sponsi honestiori loco collocantur, et propius ad altare, ut suo tempore commode accedere possint. 3° Dicto in missa Pater noster, et responso a ministro Sed libera nos a malo et a sacerdote Amen, ante extensionem et acceptionem patenae, sacerdos genuflectit, et se retrahit ad cornu epistolæ, ubi conversus ad sponsos, ante altare genuflexos, dicit super eos orationem : Oremus. Propitiare etc, et sequentem, pn n is tro/ librum tenente. Has orationes, sicut et aliam in fine missæ, manibus junctis recitat, prout in aliis benedictionibus, juxta rubricam missalis pro benedictione cinerum; in conclusione, dum dicit Jesum Christum, caput ss. Sacramenlp_inclinat. Dum a medio altaris recedit, et ad medium redit, utroque (1) Vid. dec. S. R. G. 15 Maji 1819, n. 4410-1560, 3, et 12 Nov. 1831, n. 4520-4669, 31. (2) S. R. C. 20 Ap. 1822, n. 4437-4587, ad 6, 7 et 8. (3) Idem dec. ad 6. (4) S. R. C. 31 Aug. 1839, n. 4723-4S69. 372 PARS G. Ill TUA LE ROMANUM. [282] casu genuflectere, et cavere debet, ne tergum ss. Sacramento vertat. Dictis orationi bus2 sponsi ad locum jsuum recedunt; et sacerdos, ad medium altaris reversus, extergit patenam, ac dicit Libera nos cum reliquis more solito. 4° Si adsit consuetudo, pax cum instrumento dari suo loco potest, primum sponso ef deinde sponsæ (1). 5° Post sumptionem s. Sanguinis, sponsi more solito communionem sumunt. Hæc communio, etsi non sit de præcepto et essentia benedictionis nuptiarum, de convenientia tamen sumenda est, quia in missali est præscripta (2). 6°· Dicto Benedicamus Domino vel Ile missa est, si missæ illius diei conveniat, ante oraUçnem /ibi, sacerdos conversus ad sponsum et sponsam dicit orationem Deus Abraham, sine Oremus,t quia in missali non additur, ministro librum sustinente. Hæc oratio in cornu epistolæ dicenda est, sicut duæ aliæ post Baler nosier (3) : adeoque si in missa dicendum sit he missa est, sacerdos ad medium altaris non revertitur, sed ad cornu epistolæ immediate transit; si autem dicendum sit Benedicamus Domino, se vertit ad altare, et dicto Bene­ dicamus, factaque cruci inclinatione, ad cornu epistolæ accedit. 7° Dicta oratione Deus Abraham, sacerdos in cornu epistolæ manens, monet sponsos ut in missali præscribitiir, sed sermone brevi, gravi et prudenti, atque abstinendo a rigidioribus sententiis (4). 8° Post sermonem sacerdos in eodem cornu epistolæ aspergit sponsos aqua benedicta cum aspersorio et per modum crucis scilicet : 1° in medio, 2° a dextris ipsorum et 3° a sinistris. 9° Facta aspersione, sacer­ dos redit ad medium altaris, dicit more solito Placeat libi, dat benedictionem, et legit ultimum evangelium vel s. Joannis, vel aliud, prout ratio missæ exposcit. 282. An benedictio nuptiarum infra missam, prout in missali habetur, pro pluribus nuptiis simul conferri potest? (1) (2) (3) (4) Ga\antus p. 1, (it. 17, n. 23 et Cavalieri, tom. 4, dec. 258, n. 9. S. R. C. 21 Mari. 1874, n. 5582. Gavantus et Cavalieri loc. cit. Cavalieri loco cit. n. 11. ' [283] RITUS PARTICULARIS CELEBRANDI .MATRIMONIUM. 373 R. Inspectis precibus missalis, quæ in oratione Deus, qui polestale etc. in singulari proponuntur, et non notantur in plurali unquam applicandæ, dicendum videtur, benedictionem tantum pro uno sponso et sponsa fieri pocse .· cum autem benedictio nuptiarum sit functio parochialis, et parochus, licet benedictionem alii sacerdoti committere possit, ad hoc tamen nullibi obligetur; dicendum est. parochum, ut pluribus nuptiis eodem die occurrentibus benedictionem infra missa. 01 conferre possit, eam pro pluribus simul instituere posse et debere, orationes tamen non dicendo in plurali, sed recitando prout in missali ponuntur; quæ tamen licet singulariter dictæ, de unoquoque seorsum sumptæ intelliguntur. praxis instar, quam Ecclesia servat in divino officio plurimarum virginum, in quo numerus singularis etiam relinetur. Not. licet Christus Dominus cum Matre et discipulis suis nuptiali convivio interesse dignatus fuerit, ob plures tamen rationes dedecere, ut clerici et præcipue parochi ad illud accedant, uti per antiquos canones etiam prohibitum fuit (1). RITUS PARTICULARIS CELEBRANDI MATRIMONIUM. 283.1. “Si quæ provinciæ aliis, ultra prædictas, laudabili­ bus consuetudinibus et cæremoniis in celebrando matrimonii sacramento utantur, eas sancta Tridentina Synodus optat retineri n (2). Particulares igitur consuetudines et cæremoniæ in celebrando matrimonio licite retineri possunt, modo, quod bene notandum est. tempore Concilii existeront ; loqui­ tur enim Concilium de usibus existent ibus : ita ut singulæ provinciæ et dioeceses suas consuetudines et caeremonias, tempore Concilii existentes, libere relinere possint; rituale tamen Romanum in matrimonii celebratione etiam assumere valeant, cum Concilium non mandet, sed tantum optet; (1) Vid. Calalanus iu rit. Rom. tit. 7, c. 1, § 13, u. 14, el § 17, n. 11. (2) Sess. 24, de reform, malrim. c. 1. FARS 6. RITUALE ROMANUM. 1283] postea vero particulares suas cæremonias in novas alias mutare nequeant, obstante canone XIII ejusdem Concilii Tridentini sess. 7 de sacramentis in genere : “Si quis dixe« rit, receptos, et approbatos Ecclesiæ Catbolicæ ritus, in » solemn! sacramentorum administratione adhiberi consue» tos, aut contemni, aut sine peccato a ministris pro libito » omitti, aut in novos alios per quemcumque ecclesiarum » pastorem mulari posse; anathema sit ». 2. In pluribus locis exstat consuetudo sponsalia solemnia contrahendi; generalis autem lex aut consuetudo non existit, et rituale Romanum eorum etiam mentionem non facit. Parochorum non est, ubi fieri non solent, eorum usum inducere, sed neque ubi fiunt, eumdem abrogare. Cum autem diœcesanæ seu particularis sint institutionis (1), eadem auctoritate, qua sunt instituta, mutatis circumstantiis, abro gari possunt. 3. Ubi sponsalia solemniter celebrantur, servatur modus particularis præscriptus ; et ubi speciales cæremoniæ in matrimonii celebratione in usu sunt, eædem pariter servandæ sunt, nec ulli parocho liberum est easdem mutare, quia Concilium Tridenlinum eas retineri optat. 1. Sicut speciales cæremoniæ in matrimonii celebratione, approbante Concilio Tridentino, servantur, sic etiam in plu­ ribus dioecesibus specialis nuptiarum benedictio habetur. Si specialis hæc benedictio infra missam conferenda sit, qualis in aliquibus particularibus ritualibus assignatur, et cum H issali omnino non conveniat; ipsa adhiberi nequit, quia in missor celebratione alias cæremonias, vel preces, quam quæ missali continentur, addere vel recitare non licet juxta bullam s. Pii V missali præfixam (2). Si vero specialis ista benedictio extra missam impertienda sit, qualis in pluribus ritualibus particularibus danda præscribitur, post celebratum matrimonium et traditum annulum; dubitari potest, 9 (1) Vid. 3 Syn. dicec. Antverpien. anno 1610. Synodic. Belg. torn. 3, fol. 132, tit. X, c. 1, ubi fieri præcipiuntur. (2) S. R. C. 13 Martii 1804, n. 4342-4491, 10. ) [284] DE MATRIMONIIS MIXTIS. 375 nura ejusdem Concilii Tridentini approbatio ad eam exten­ denda, et consequenter num ipsa benedictio adhibenda sit : licet enim nulla benedictionis formula adhiberi possit, nisi a S. R. Congregatione approbata sit (1); dici tamen potest, hanc benedictionem esse consequentiam cæremoniaruin, de quibus concilium loquitur, quasque approbat, et retineri optat. Eo autem supposito, quod particularis hæc benedictio licite adhibeatur, inquirendum adhuc est, an benedictio missalis in missa pro sponso et sponsa et particularis bene­ dictio simul fieri possint et debeant, vel alterutra tantum. R. Hæc particularia ritualia ita præscribunt, ut utraque benedictio, si missa celebretur, simul fiat, prior post cele­ bratum matrimonium et traditum annulum, prout in respectivis ritualibus proponitur, et deinde altera infra missam per preces in missali præscriptas. Cum enim orationes divers» sint, nihil impedit utramque benedictionem seu potius preces benedictionis recitari; neque inde nuptiæ bis benedici dicendæ sunt, quia cum preces eodem tempore fiant, et ad eumdem finem referantur, inter se uniuntur. Si autem missa non celebretur, omittuntur preces quæ a mis­ sali in missa pro sponso et sponsa praescribuntur; aliæ autem preces, quæ pro benedictione in dictis ritualibus proponuntur, recitantur. DE MATRIMONIIS MIXTIS. 281. In celebrandis matrimoniis mixtis sequenda est instructio Sedis Apostolicæ Etsi Sanctissimus Dominus 15 Nov. 1858 (2), ad omnes Archiepiscopos, Episcopos aliosque locorum Ordinarios, in qua quoad hanc materiam “ Sanctissimus Dominus constituit, in harum dispensationum n concessione utendam esse formulam illius rescripti, quo (1) Vid. infra n. 293 et dec. S. R. C. 23 Jun. 1S53, n. 5190, 2. (2) Acta s. Sedis vol. 6, fol. 456. PARS 6. RITUALE ROMANUM. ί (284) » etiamsi conditiones prædictæ de mixtis hisce conjugiis « extra ecclesiam, et absque parochi benedictione, alioque ·» ecclesiastico ritu celebrandis haud aperte declarantur, * tamen implicite continentur. Ac Sanctitas Sua omnes r, Archiepiscopos, Episcopos, aliosque locorum Ordinarios *» vehementer in Domino monet, hortatur, et excitat, eisque y> mandat, ut cum ipsi in posterum hujus rescripti formula « ab hac Sancta Sede obtinuerint facultatem dispensandi « super impedimento mixtæ religionis, in eadem facultate » exequenda nunquam desistant omni cura, studioque advi« gilare, ut sedulo quoque impleantur conditiones de mixtis « hisce matrimoniis extra ecclesiam, et absque parochi « benedictione, alioque ecclesiastico ritu celebrandis. Quod « si in aliquibus locis Sacrorum Antistites cognoverint, », easdem conditiones impleri haud posse, quin graviora « exinde oriantur damna ac mala, in hoc casu tantum ,, Sanctitas Sua ad hujusmodi majora damna ac mala „ vitanda, prudenti eorumdem sacrorum Antistitum arbitrio * committit, ut ipsi, salvis firmisque semper ac perdiligenter * servatis cautionibus de perversionis periculo amovendo a « conjuge catholico, de conversione catholici conjugis ab « ipso conjuge catholico pro viribus procuranda, deque uni», versa utriusque sexus prole in sanctitate catholicae religionis « omnino educanda, judicent, quando commemoratae condi», ditiones de contrahendis mixtis hisce nuptiis extra eccle», siam, et absque parochi benedictione impleri minime possint, et quando in promiscuis hisce conjugiis ineundis tolerari n queat mos adhibendi ritum pro matrimoniis contrahendis „ in diœcesano rituali legitime præscriptum, exclusa tamen » semper missæ celebratione, ac diligentissime perpensis n omnibus rerum, locorum ac personarum adjunctis, atque n onerata ipsorum Antistitum conscientia super omnium « circumstantiarum veritate, et gravitate. » Matrimonia igitur mixta contrahenda sunt præsentibus pa- * rocho et duobus testibus, sicut ad validitatem juxta concilium Tridentinum requiritur; et nisi Ordinarius loci, ut in præfata instructione declaratur, aliter judicet, celebranda sunt : (285) DE BENEDICTIONE MULIERIS POST PARTUM. .577 1° Extra ecclesiam, et etiam non in sacristia, sed in domo parocbiali aliove loco honesto; 2° Absque parochi benedictione, ita ut annulus non sit benedicendus, neque nuptiarum benedictio impertienda, neque pron u η I i a n d a ve i ba Ego conjungo vos ; 3° Absque alio ecclesiastico ritu·, omitfcndæ igitur sunt proclamationes, quia pertinent ad ritum eccle>iasticum; pa­ rochus assistit sine superpelliceo et sine stola; nullam exercet cæremoniam sacram ; nullas preces recitat ; et solam assisten­ dam passivam præstat, tantummodo audiendo seu recipiendo consensum partium; postquam autem utramque partem de consensu simpliciter interrogaverit si ita opus fuerit, et dua­ bus interrogationibus quisque eorum responderit, parochus nihil amplius addit, sed matrimonium in libro conscribit (1). Horum omnium rationes sunt, prout in præfata instruc­ tione declaratur ut in catholicorum animis numquam « obliteretur memoria tum canonum, qui istiusmodi mixta « matrimonia detestantur, tum constantissimi illius studii, ” quo Sancta Mater Ecclesia nunquam destitit filios suos » avertere ac deterrere ab iisdem mixtis conjugiis in eorum ·» et futuræ prolis perniciem contrahendis DE BENEDICTIONE MULIERIS POST PARTUM. 285. Christianæ mulieres ad imitationem B. Mariæ Virg. non nisi prævia sacerdotis benedictione, post partum ad ecclesiam accedere solent, ut Deo pro incolumitate sua gra­ tias agant, ut que prolem suam, si deferant, Deo offerant, elapsis a partu aliquot diebus, non quidem quadraginta, ne videantur legi hebraicæ sese conformare, sed nulla habita ratione temporis, prout circumslantiæ et incommoda partus •permittunt. a (1) Vid. Feye de matrimoniis mixtis p. 2, c. 2, art. 2, § 4; Bouvry, p. 4, B. 1,§5. 378 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [287] Ad hanc benedictionem jus tantum habent mulieres, quæ ex legitimo matrimonio pepererunt (i), ita ut ad hanc admitti nequeant illæ, quæ notorie ex adulterio aut fornicatione pro­ lem pepererunt; his enim potius poenitentia imponenda esset. Notandum autem est, dici jus tantum habere mulieres, quce ex legitimo matrimonio pepererunt, non vero, quæ ex legitimo matrimonio conceperunt : cum enim matrimonium subsequens præcedentia sanet et purget, sufficit, ut mulieres ad benedictionem jus habeant, et ut benedictio eis legitime impertiatur, si ex legitimo matrimonio pepereiint (2). 28G. Mulieres nulla lege ullo die post partum ab ingressa ecclesiæ abstinere tenentur, licet per aliquot dies laudabiliter expectent ad imitationem B. Mariæ Virginis, quæ se legi voluntarie subjecit (3). Quando mulieres ac ecclesiam accedunt, pia et laudabilis est consuetudo, ut benedictionem accipiant; nulla tamen lege obligantur, non vetere quæ desiit, nec nova cujus nullum exstat præceptum (4). Unde mulieres ad hanc benedictionem adhortandæ quidem, sed non urgendæ sunt. Mulieres pie et laudabiliter secum prolem ad ecclesiam deferunt ad imitationem B. Mariæ Virginis, ut eam Deo offe­ rant; ad hoc autem non tenentur, quia sola mulier subjectum hujus benedictionis esse videtur, cum tum in rubricis, tum in precibus solius mulieris fiat mentio, et non prolis, nisi indi­ recte et per accidens (5). Quinimo hæc benedictio neganda non est mulieri, cujus proles mortua est, licet etiam absque baptismo (e). 287. Hanc benedictionem posse fieri in quacumque (1) Ita S. C. C. 18 Jun. 1859, Wratülavien. Vid. Acta s. Sedis vol. 1, fol. 347. (2) Vid. Conferent, ecclesiast. dioec. Mechl. 1870, Liturg. q. VI. (3) Quarti de benedictionibus n. 301. (4) Quarti loco citato; Cavalieri tom. 4, c. 13; Baruflaldus tit. 43, n. 4. (5) Cavalieri loco cit.; Baruflaldus loco cit. n. 14; Fornici p. 4, cap. 4. (6) Ita S. R C. 12 Sept. 1857, n. 5251, 20 rescripsit, in hoc casu ser­ vandum esse rituale Romanum, seu benedictionem impertiendam esse sine ulla mutatione. Bouvry p. 4, s. 1, § 5. [288] DE BENEDICTIONE MULIERIS POST PARTUM. 379 ecclesia et a quocumque sacerdote sive saeculari sive regulari, plures contendunt (i) : 1° quia in rituali Romano non fit mentio parochi neque ecclesiæ parochialis; 2° quia sicut mulier pro libito hanc benedictionem suscipere vel negligere potest, ita pro libito tum ecclesiam tum sacerdotem seligere; 3° quia S. Congregatio Cone, id declaravit (2). His tamen non obstantibus, dicendum est, hanc benedictionem esse munus parochiale, et a solo parocho vel ab alio sacerdote ex ejus licentia fieri posse : 1° juxta decreta S. R. C. (3/. 2° Juxta alia decreta S. Cong. Cone. (4) quæ sunt supra citatis pos­ teriora, adeoque sequenda; in quibus respondetur, regula­ ribus in propriis ecclesiis mulieres post partum ad purifica­ tionem admittere non licere, eamque benedictionem parocho competere. 3° Quia synodi, et statuta diœce>ana horum locorum ita præscribunt (5) Ad rationes supra adductas respondetur ad 1, suflicere, ut jus parochi in aliis ecclesiæ decretis exprimatur; ad 2, licet mulier benedictionem pro libito suscipere possit, si tamen velit, se eamdem a ministro designato suscipere teneri; et ad 3, decreta allata S. Congr. Concilii per contraria et posteriora decreta censenda esse revocata. 288. Benedictio mulieris post partum extra ecclesiam facienda non est : rituale enim Romanum illam tantum per­ mittit, si mulier ad ecclesiam venire voluerit; ejus preces et cæremoniæ ingressum mulieris in ecclesiam requirunt ; præterea nulla est necessitas aliter faciendi ; et insuper dede(1) Quarti de benedictionibus n. 302; Fornici loco cit.; Giraldi de officio et potestate parochi c. 12, n. 12. (2) 9 Jun. 1708; 3 Dec 1718; 7 Dec. 1720. apud Cavalieri toni. IV, c. 13. (3j 8 Feb. 1631, n. 752-899; 22 Mart. 1631, n. 762-909; 13 Ap. 1631, n. 764-911; 10 Dec. 1703, n. 3521-3670, 6. (4) 18 Nov. 1662, apud Cavalieri loco cit. et præcipue 31 Mart. 1759, et 26 Ap. 1788. Thesaurus résolut. S. C. C. toni. 28, p. 6 et 22, et tom. 57, p. 42. (5) III conc. prov. Mechl. 1607, tit. III, c. 8; syn. dioec. iMechl. 1872, d. 230; Syn. Namurc. 1639, tit. 21, c. 49; Rit. Leod. et Tornac.; Past. Brug.; Statuta dioec. Gandav. tit. 3, c. 9. Vid. Mil, thiol. 5 sér. fol. 379, V. 380 PARS 6. RITUALE ROMANUM, (289) cere potest, quod sacerdos pro hac benedictione ad domum mulieris accedat. Sic plura particularia ritualia expresse pro­ hibent, ne domi aut alibi fiat, quacumque mulier infirmitate detineatur etiamsi mortis immineat periculum; et praescri­ bunt, ut differatur purificatio, donec mulier utcumque resti­ tuta, ecclesiam ingredi possit. Unde si aliqua ritualia aut con­ suetudo aliter permittant, hæc permissio non est extendenda, sed potius, quantum prudenter potest, restringenda. 289· Pro hac caeremonia sacerdos induitur superpelliceo et stola alba, quia color albus usurpatur in festo purificatio­ nis B. Mariae Virginis, in cujus memoriam hæc benedictio suscipitur. 2° Mulier expectat ad fores seu ostium ecclesiæ in signum humilitatis, se indignam declarans, ut ecclesiam ingrediatur, antequam per sacerdotem introducatur. Si mulier sit adeo debilis, ut foris expecfare nequeat, intra ecclesiam ad ostium se sistere potest; si autem habeatur atrium commodum, ibidem expecfare debet. Licet enim actus sit liber, quoties tamen fit, fieri debet, saltem in quantum potest, juxta nor­ mam ab Ecclesia probatam (1). 3. Expectat genuflexa, et manet genuflexa, donec stola porrigatur, ut introducatur. 4. Defert candelam accensam, in memoriam festi purifica­ tionis, cujus processio fit cum candelis accensis. 5. Utraque aspersio mulieris cum aqua benedicta fit in modum crucis, scilicet : 1° in medio, 2° a dextris mulieris, 3° ab ejus sinistris; ad priorem autem initio cæremoniæ nihil dicitur, quia in rituali nihil praescribitur. G. Sacerdos in manum dextram mulieris porrigit extre­ mitatem stolæ ad honestiorem introductionem, quia minus decet manu mulierem inducere; porrigitur autem sinistra pars stolæ, quia sic facilius a muliere dextra tenetur, et sa­ cerdos præeundo tanquam dignior a dextris incedere potest. 7. Sacerdos mulierem ducit ad altare vel ss. Sacramenti vel B. Mariæ Virg. vel ad aliud altare proximum (2). Ibidem (1) Baruflaldus tit. 43, n. 24; Cavalieri tom. 4, c. 13, dec. 5, n. 6. (2) Cavalieri loco cit. n. 8. (290j DE BENEDICTIONIBUS. 381 mulier genuflectit, et sacerdos cum debilis reverentiis sup­ pedaneum ascendens, se sistit, non in medio ante altare, præcipue si detur tabernaculum ss. Sacramenti, sed aliquan­ tulum versus cornu epistolæ vel evangelii, et conversus ad mulierem, præscriptas preces recitat; ad Pater noster ad altare se vertere potest, sed genuflectere non debet. 8. Si mulieres imitantes B. Mariam Virginem, quæ obtulit par turturum aut duos pullos columbarum, quid nomine eleemosynæ aut devotionis studio offerre soleant; laudabilis hæc servanda est consuetudo 9. Si missa petatur, occasione benedictionis mulieris, cele­ brari nequit missa festi purificationis (1), sed si de B. Maria Virgine celebranda sit, assumenda est una ex quinque votivis B. Μ. V. in fine missalis pro diversitate temporis assignata. Hæc tamen missa nullo gaudet privilegio, et tantum dici potest, dum votiva privata permittitur. DE BENEDICTIONIBUS. 290. Benedictio est cæremonia ecclesiastica, qua per invoca tionem divini nominis aliquid boni confertur vel postulatur (2). Alia de praecepto sunt benedicenda, ut parainenta sacer­ dotalia, ecclesia, comieteriuin, etc. alia autem, ut domus, navis, panis, fructus, etc. de convenientia tantum oh mul­ tiplices fructus inde provenientes in salutem animarum et corporum (3). Similiter cruces etiam altarium et processio­ num non sunt benedicendae de præcepto (4). Aliqui censent imagines necessario esse benedicendas (5); si autem cruces convenienter tantum benedicantur, non apparet ratio, quare imagines necessario forent benedicendae (6). (1) (2) (3) (4) (5) (6) S. R. C. 12 Mart. 1G7S, n. 2710-2859,8; 22 Dec. 1753, u. 4088-4237,5. Ita Quarti de benedictionibus, tit. 1, s. 1, dub. 2. Vid. Quarti ibidem sect. 5. S. R. C. 12 Jul. 1704, n. 3548-3697, 1. Baruflaldus, tit. 70, n. 5 et 6; Catalanus in rit. tit. 8, c. 27, n. 15. Cavalieri tom. 4, decr. 188. 382 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [292) 291. Benedictiones dividuntur : 1° in episcopales et sacer­ dotales. 2. In reservatas et non reservatas. Plures reservantur Episcopis, aliquæ parochis, aliae autem non reservantur, et ab omnibus sacerdotibus fieri possunt. 3. In verbales et reales. Illae solis verbis, et hæ etiam sacra unctione perficiuntur. 4. In solemnes et simplices seu privatas. Solemnes fiunt majori apparatu et pluribus adhibitis ministris, ut bene­ dictio palmarum; simplices autem fiunt sine apparatu, a solo sacerdote cum unico ministro, ut benedictio aquae. 5 In constitutivas et invocativas. Const i tuti væ sunt, quibus personae seu res constituuntur sacrae et religiosae, adeo ut eum statum deinceps non mutent, et ad usus pro­ fanos amplius converti nequeant. Ita benedicuntur ecclesiæ, altaria, calices, paramenta sacerdotalia. Invocativae sunt, qui­ bus non confertur esse sacrum, sed applicatur munimemextrinsecum divinae protectionis in salutem animæ et corporis. Sic benedicuntur fideles in fine missæ, item res comestibiles, do­ mus, naves, etc. Benedictiones constituiivæ non repetuntur, quia benedictio perseverat, quamdiu res in eodem statu per­ manet; benedictiones autem invocalivæ super eadem re iterari possunt, sicut fideles in fine missæ quotidie benedicuntur. DE MINISTRO BENEDICTIONIS, EJUS FORMA ET MATERI.E PRÆSENTIA. [292] REQUISITA AD BENEDICTIONEM. 383 ab Ecclesia (1) : quod certo verum est de benedictione, ad quam benedicens delegari non potest; si autem benedicens delegari queat, benedictio quidem est illicita, idcirco tamen non semper invalida (2). Quantum peccet, qui usurpat munus benedicendi, vide apud Quarti (3) et Baruflaldum (-1). 2. Episcopis propriæ sunt benedictiones, in quibus inter­ venit sacra unctio, et præterea iisdem reservatæ sunt bene­ dictiones sacerdotalium indumentorum, mapparum, corpora­ lium, tabernaculi, novæ crucis, imaginum; item benedictiones primarii lapidis, ecclesiæ, coemeterii, juxta rubricas missalis et ritualis Romani, in quibus hæ omnes dicuntur faciendæ ab episcopis vel aliis specialem facultatem habentibus. Notandum tamen est, solam solemnem crucis et imaginum benedictionem reservatam esse Episcopis, quæ fit publice, cum concursu populi, cum solemnitate, cantu, pluribus mi­ nistris, etc. non autem privatam, quæ fit absque prædicto apparatu a solo sacerdote cum unico ministro (5). Notandum quoad delegationem. Certum est, Episcopum suo jure posse delegare simplicem etiam sacerdotem ad benedictionem primarii lapidis ecclesiæ ædificandæ, novæ ecclesiæ seu oratorii publici, novi coemeterii, item ad recon­ ciliandam ecclesiam nondum consecratam, nec non coemete­ rium violatum, quia hæc facultas delegandi in rituali romano specialiter exprimitur; certum etiam est, Episcopum sive ex jure ordinario sive ex consuetudine omnes benedictiones descriptas in Rituali Romano et reservatas, in quibus non intervenit sacra unctio, ut benedictionem indumentorum sacerdotalium, mapparum, corporalium, tabernaculi, bene- 292. Ad benedictionem requiruntur : 1° minister com­ petens, 2° forma seu preces ab Ecclesia præscriplæ, et 3° materiæ præsentia. 1. De ministro rituale Romanum præscribit : * Noverit « sacerdos, quarum rerum benedictiones ad ipsum, et quæ - ad Episcopum suo jure pertineant, ne majoris dignitatis * munera temere, aut imperite unquam usurpet propria *» auctoritate. *· Quælibet namque benedictio nec valide nec licite fieri potest nisi ab eo, qui ad tale munus designatur (1) Ita Quarti de benedict, tit. 1, sect. IV, dub. 2; Baruiïaldus tit 44, η. 18; Catalanus in Rit. Rom. tom. 2, tit. 8, c. 1, § ), η. 1; Fornici, p. 4, c. 2. (2) S. R. C. 27 Aug. 1707, n. 3626 3775; Bouvry p. 4, s. 2, § 1. (3) Loco cit. dub. 10. (4) Loco cit. n. 27. (5) S. R. C. 12 Jul. 1704. n. 3548-3697, 2; S. C. Indulg. 7 Jan. 1843, n. 544, 1; Cavalieri tom. IV, dec. 188; J. B. C. Pascal Lit. catb. Croix § III; contra Quarti de bened. lit. 3, s. 14, dub. 1. PARS 6. RITUALE ROMANUM. (292) dictionem solem nem crucis et imaginum, sacerdotibus dele * gare non posse (1). Episcopi tamen Belgii specialem habere solent facultatem delegandi simplicibus sacerdotibus potesta­ tem benedicendi paramenta et alia utensilia ad sacrificium irt issæ necessaria, ubi sacra non intervenit unctio. 3° Aliæ benedictiones, quæ in missali et rituali Romano habentur, a benedictione aquæ usque ad benedictiones ab Episcopis vel aliis facultatem habentibus faciendas, ut agni, candelarum, etc. a simplici sacerdote sine delegatione Epis­ copi fieri possunt. Quædam tamen ex illis sunt de jure paro­ chi, ita ut alii sacerdoti non nisi cum licentia et consensu parochi sint permissæ. De jure parochi est benedictio nuptiarum, mulieris post parium, domorum in sabbato sancto (2); similiter benedictio communis super fruges, et agrorum, saltem si solemniter fiat (3); item forte benedictio domorum alio tempore extra sabbatum sanctum facienda, quia in rituali Romano pro hac benedictione fit mentio parochi; hoc tamen Cavalieri negat (4). Reliquæ benedictiones existentes in missali et rituali Ro­ mano scilicet aquæ, agni, ovorum, panis, novorum fructuum, ad quodcumque comestibile, candelarum extra diem purifica­ tionis. loci, domus novæ, thalami, novæ navis, peregrinorum, et olei simplicis non suut de juribus mere parochialibus (5), et a quolibet sacerdote et quocumque tempore fieri possunt (6). Notandum tamen est : 1" has benedictiones non esse faciendas in alterius ecclesia, neque in capellis vel oratoriis ecclesiæ annexis, rectore invito vel contradicente (7); 2° illas faciendas (1) S. R. C. 2 Ap. 1875, n. 5596. (2) Cavalieri tom. IV, dec. 381 et 382; Baruffaldus tit. 47, η. 1. (3) S. R. C. 5 Octob. 1686, n. 2975-3124 ; 9 Maji 1705, n. 3573-3722, 1; Baruflaldus lit. 53, η. 10. (4) Tom. IV, dec. 383, I. (5) S R. C. 12 Jan. 1704, n. 3521-3670, 5 et 6; Cavalieri tom. 4. dec. 3S6. (6) Cavalieri tom. 4, dec. 385, n. 5; Gavantus tom. 1, p. 4, tit. 19, n. 1; Baruffaldus lit. 44, n. 24. 17) S. R. C. 6 Ap. 1658, n. 1740-1887, et 22 Nov. 1659, n. 1857-2004. (293] REQUISITA AD BENEDICTIONEaM. 385 esse publice et solemniter in locis alterius jurisdictionis; et 3° servandas esse conventiones, constitutiones synodales, et immemorabiles consuetudines contrarias (1). Quoad varias benedictiones, quæ habentur in appendice ad rituale Romanum, attendendum est, num sint propriæ regula­ ribus ordinibus, num sint reservatae vel non; et si reservatæ sint, an requiratur licentia Episcopi vel Sedis Apostolicæ. •/93. Ad benedictionem requiritur forma, seu preces cum ritibus ab Ecclesia præscriptæ, ita ut, si orationes et signa ab Ecclesia præscripta ad res benedicendas, omittantur vel ita mutentur, ut destruatur significatio principalis quoad praecipuos effectus ab Ecclesia intentos, nulla sit benedictio (2). In benedictionibus tantum utendum est missali et rituali Romano, non autem aliis libris, licet approbatis a locorum Ordinariis, nisi missali et rituali Romano sint conformes (3), nec aliæ formulæ benedictionum sunt adhibendæ. dum non constat, eas a S. R. Congregatione fuisse approbatas : per decreta enim de libris prohibitis, nec in indice nominatim expressis § IV, n. 1, prohibentur benedictiones omnes ecclesias licce, nisi approbatœ fuerint a Sacra Rituum Congregatione (4). Pro omnibus rebus, de quibus specialis benedictio non habetur in rituali Romano, a quovis sacerdote adhiberi potest Benedictio ad omnia, quæ ponitur in appendice ad rituale. Ad benedicendas cruces, numismata et rosaria seu coronas cum applicatione indulgentiarum sufficit signum crucis manu efformare super res benedicendas absque pronuntiatione formulæ benedictionis et sine aspersione aquæ benedictæ, sive in induito existât clausula : In forma Ecclesiæ conhod (1) Vid dec. S. R. C. 12 Jan. 1704, n 3521-3670 in fine. (2) Fornici p. 4, cap. 2. (3) S. R. C. 7 Ap. 1832, n. 4532-4681, 5. (4) S. R. C. 23 Maji 1855, n. 4599-1748, 9; Bened. XIV Bull. toni. 1, Constit. 89, Inter omnigenas § 18; Baruffaldus tit. 44, n. 9, 10, 34, 35, 50 et 51; Calalanus in' rit. Rom. tom. 2, lit. S, c. 1, n. 3; Fornici p. 4, c. 1 et 2; Mélanges théol. sér. 2, fol. 628, VII. Tom. III. 386 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (294) sueta, sive non (i), exceptis tamen rosariis s. Dominici et coronis septem dolorum B. Μ. V. pro quibus benedicendis peculiaris forma ex præscripto servanda est (2). 291. Ad benedictionem requiritur materiæ benedicendæ præsentia, ut liquet tum ex orationibus, in quibus sermo semper dirigitur ad res præsentes per pronomina, quæ solum cadunt super res præsentes; tum ex signationibus, aspersione et incensatione, quæ super solam materiam præsentem fieri possunt : ita ut si materia præsens non fuerit, nec orationes ecclesiæ, nec signa crucis, aspersio et incen satio ad eam extendantur. Cum autem hæc ad benedictionem necessaria sint, sequitur, materiam, quæ præsens non est, etiam non benedici, non obstante benedicentis intentione eamdem benedicendi, quia sola intentio benedictionem edi­ cere non potest. Ad valorem tamen benedictionis præsentia moralis sufficit. Quousque autem hæc extendatur, generali regula definiri non potest. Clarum videtur, populi assistentiam et rerum benedicendarum præsentiam æquiparari non posse; populus enim congregatus unum corpus efficit, res autem benedicendæ non ita uniuntur, neque unum quid efformant. Certum etiam est a benedicente non benedici res quæ in sacculis vel sub vestimentis retinentur, neque quæ inter populi assistentis multitudinem quasi absconduntur, aut quæ a benedicente nec videri, nec in se aut alio conti­ nente ordinario demonstrari possunt. Quarti (3) requirit, ut res benedicendæ sint coram benedicente intra viginti passus; alii (4) docent sufficere propinquitatem viginti aut triginta passuum; quanta autem propinquitas sufficiat, dubium est, et ex morali prudentum judicio pendet (5). (1) S. C. Indulg. 14 Ap. 1840, et 7 Januarii 1843, apud Prinzivalli n. 500, 5 et n. 544. (2) S. C. Indulg. 29 Feb. 1864, in Actis s. Sedis, vol. 1, fol. 554-557. (3) De benedictionibus η. 12. (4) Apud s. Alph. de Ligorio theol. mor. lib. 6, n. 213. (5) Ita Buseubaum ibidem apud s. Alph. de Ligorio. 387 |295] CÆREMONIÆ BENEDICTIONUM. 295.1. Ecclesia proprius benedictionum locus est, licet non necessario omnium; nam certarum rerum, ut aquæ, para· mentorum sacerdotalium et similium benedictiones ex causa rationabili fieri possunt in loco profano seu honesto. 2. In benedictionibus, quæ fiunt in altari, sacerdos utitur pluviali, et ubi pluviale haberi non potest, stat sine planeta et manipulo, cum alba et stola (1). Hoc tamen intelligendum est de benedictionibus solemnibus candelarum, cinerum et palmarum; in omni enim alia benedictione ad altare, post quam immediate sequitur missa, adhibet albam, stola et casulam (2). In omni autem alia benedictione extra missam sacerdos juxta rituale saltem superpelliceo et stola pro ratione temporis seu coloris officii diei uti debet, nisi aliter in propriis locis quoad colorem notetur (3). 3. In benedictionibus cinerum, palmarum et candelarum candelæ altaris accendendæ sunt : pro aliis autem benedic­ tionibus cereorum nullibi fit mentio, et proinde non requi­ runtur. 4. Res benedicendæ, ut paramenia sacerdotalia, super altare poni possunt, sed non esculenta, vestes monialium, enses, vexilla, candelæ et alia ejusmodi, quæ collocanda sunt super mensam opportuno loco paratam, ut in medio ante altare vel ad cornu epistolæ (4). 4 5. Omnis benedictio fieri debet stando et aperto capite ac manibus junctis, nisi liber teneatur, eas non disjungendo ad Dominus vobiscum et Oremus, sed caput tantu H cruci inclinando ad Oremus, et ss. nomen Jesu. Sacerdos in prin­ cipio cujusque benedictionis dicit Adjutorium nostrum se signando (5), et Dominus vobiscum sed numquam se ver(1) (2) (3) (4) (5) Rub. gen. missalis tit. XIX, n. 3 et 4. S. R. C. 31 Aug 1867, n. 5382, IV et V. Vid. tom. 1, n. 152. Baruflaldus tit. 44, n. 52. Bissus B, n. 91, § 8. Il |297J 388 PARS 6. RITUALE ROMANUM. BENEDICTIO PEREGRINORUM. (296J tendo ad populum. Si benedictio fiat ad altare, omnia reci­ tantur ad cornu epistolæ, et dum res benedicendæ signantur, sinistra super altare deponitur (1). 6. Res benedicendæ sunt aspergendae ob magnas et plures aquæ benedictæ virtutes. Hæc aspersio cum precibus ad benedictionem ut causa efficiens benedictionis concurrit, quia res precibus et simul aspersione benedicuntur. Quamvis con­ veniat ut res aqua benedicta physice tangantur, non oportet tamen ut quælibet in particulari tangatur (2). In quibusdam benedictionibus, sed tantum ubi notatum fuerit, incensatio fieri debet, tum quia, cum res per benedictionem jam sacra sit, honor incensi ei convenit; tum in symbolum benedictio­ num, quæ nobis ab ea proveniunt. Aspergendo et incensando nihil est dicendum, ut hoc loco in rituali dicitur, nisi notetur, prout in benedictione cinerum, palmarum, et candelarum in die purificationis. Aspersio et incensatio ter fieri debent, scilicet : 1° in medio rei benedicendæ, 2° a dextris rei, et 3°a sinistris ejus. 389 videtur adhibenda, et posterior alio tempore (1). Quamvis benedictiones missalis et ritualis Romani ad esculenta tantum spectare videantur, potulenta tamen etiam benedici possunt, adhibendo benedictionem pro quocumque comestibili (2). 3. Quatuor in rituali Romano assignantur benedictiones domorum : la in sabbato sancto cum aqua e fonte baptismal! ante infusionem sacrorum oleorum desumpta; 2a alio quo­ cumque tempore facienda ad libitum postulantis; 3a pro nova domo; 4n pro loco vel domo, ut ex oratione patet Hæc tamen quarta specialiter instituta videtur, ut pro particulari alicujus domus loco adhibeatur; et pro toto etiam aliquo territorio, districtu aut communitate adhiberi potest (3). Benedictio domus in sabbato sancto singulis annis repeti potest; item secunda et quarta supradictæ iterari possunt, quoties oppor­ tunum videtur, sicut homines in missa sæpius benedicuntur, et aqua benedicta asperguntur. 4. Benedictio novæ crucis, quæ in rituali Romano assig­ natur, in benedictione solius crucis sine imagine Crucifixi adhibenda est; et si imago Crucifixi apponatur, sumenda est benedictio sequens pro imaginibus (4). NOTANDA CIRCA PARTICULARES ET SIMPLICES BENEDICTIONES. BENEDICTIO PEREGRINORUM. 296.1. Triplex vel quadruplex in ecclesia adhibetur bene­ dictio aquæ : la communis de qua hoc loco in rituali et in fine missalis, 2“ in benedictione fontis baptismalis in sabbatis paschalis et pentecostes; 3a in benedictione fontis baptismalis extra prædicta sabbata, cum aqua fontis defecerit, aut cor­ rupta luerit; 4a in consecratione ecclesiæ et altaris. 2. Benedictiones esculentorum, agni, ovorum, panis, etc. quæ in rituali et in fine missalis assignantur, præcipue in­ serviunt pro die paschatis, ut in hac die nihil sumatur, nisi prius benedictum (3); quocumque tamen alio tempore etiam fieri possunt. Pro benedictione panis tempore paschali prior (1) Bauldry p. 2, c. 20, n. 7. (2) BaruiTaldus tit. 44, n. 39. (3) BaruiTaldus iit. 56, n. 2, et seq. 297. Peregrini sunt, qui devotionis gratia proficiscuntur ad locum, in quo aliquod sanctuarium adest, seu in quo sacra imago portentosa vel corpus alicujus Sancti colitur (5). Hæc benedictio dari potest in omnibus casibus, in quibus devota peregrinatio instituitur, non tantum ad sacru H Domini sepulchrum, ad limina Apostolorum, ad domum Lauretanam, etc. sed ad alia quoque sanctuaria, v. g. B. Μ. V. (1) (2) (3) (4) (5) BaruiTaldus tit. 59 et 60. BaruiTaldus tie. 56, n. 6, et tit. 62, n. 2. Cavalieri tom. 4, cap. 24, dec. 4, η. 5. BaruiTaldus tit. 69, η. 3; Cavalieri tom. 4, dec. 188, η. 4. BaruiTaldus tit. 54, η. 1 et 8. 390 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [297] Aspricollensis et similia. Hæc enim benedictio fere eadem est ac itinerarium clericorum, quod laudabiliter quidem recitatur, quandocumque clericus itineri se accingit; ergo similiter dicendum est, benedictionem peregrinorum imper­ tiri posse, quandocunque pia instituitur peregrinatio; nihil enim in ejus ritibus et precibus occurrit, quod eam dandam impediret, quotiescumque talis peregrinatio saltem processionaliter peragitur. In hujus benedictionis rubricis quidem patentes seu commendatiliai litteræ aliaque præscribunlur, quæ solos peregrinantes ad sepulchrum Domini, ad limina Apostolorum, etc. respicere videntur, hæc autem directionis et instructionis gratia ita tantum statuuntur, quatenus hi iisdem indigent, non autem quatenus his solis ipsa benedictio impertienda est. Item etsi peregrinantes sacram communio­ nem in missa non suscipiant, benedictio tamen fieri potest, sicut nuptiae benedicuntur, quamvis sponsi communionem in missa praescriptam non recipiant. In missa, si celebretur alia quam votiva pro peregrinaretibus vel iter agentibus, additur oratio ex hac n issa pro peregrinantibus eodem modo ac ordinaria oratio imperata. Expleta missa, sacerdos benedictionem impertit missalibus adhuc indutus paramentis, sicut post missam eodem modo sacram communionem distribuit, et reliquias venerandas præbet; si autem alio tempore hæc benedictio danda foret, superpelliceo et stola induitur (1). Sacerdos super peregrinantes ante altare genuflexos, stans recitat antiphonam In viam, Benedictus, versus et orationes. Finitis orationibus se vertit ad peregrinantes, et dicens Pax et benedictio, dat benedictionem ut in tine missæ. Deinde illos more solito aqua benedicta aspergit. Simili fere modo fit benedictio peregrinorum post reditum. De benedictione sacerdotalium indumentorum vide tom. 1, n. 168 et seq. (1) Castaldus 1ib. 2, s. XI, c 3, n. 3; Baruffaldus tit. 51, n. 31; Fornici p. 4, c 7. ’ 391 (29Sj RITUS BENEDICENDI, ET IMPONENDI PRIMARIUM LAPIDEM PRO ECCLESIA ÆDIFICANDA, SERVANDUS A SACERDOTE FACUL­ TATEM HABENTE AB EPISCOPO. I I J l. _ 1 :H I \ - 1 1 Ï 1 298. 1. Primarius lapis benedicendus et ponendus est ante inchoatam ecclesiæ ædificalionem, ut patet : 1° ex signifi­ catione primarii lapidis, qui primum denotat lapidem in ecclesiæ ædificatione ponendum; 2° ex orationibus hujus benedictionis, in quibus innuitur, ædificationem per hanc caeremoniam inchoari; 3° ex fine hujus benedictionis, qui est, ut ædificatio sacri ædificii sacrum quoque initium ha­ beat, cum Dei benedictione incipiatur, et prosperum succes­ sum consequatur; 4° ex eo, quod primarius lapis ponendus sit in fundamento, quod denotat, fundamenta nondum esse constructa. Quapropter Pontificale præcipit, ut * nemo eccle” siam ædificet, priusquam... lapis primarius in fundamento « ponatur. » 2. Pridie, quam primarius lapis benedicatur, ipse bene­ dicens vel alius sacerdos figit crucem in loco, ubi altare majus esse debet. Oportet, ut hæc crux sit lignea ad imitationem dominicæ crucis, et talis magnitudinis, ut in competenti distantia conspici possit, sed tantum levis, ut a sacerdote facile plantari queat (1). An qui crucem plantat, sacris ves­ tibus indutus esse debeat, rubrica non exprimit; sed cum id muneris sacerdoti committat, saltem superpelliceo et stola alba vel violacea induendus esse videtur (2). 3. Die post *quam crux plantata est, lapis benedicendus est, nisi pluvia vel aliud magnum obstet incommodum. Non refert, an dies sit ferialis vel festivus, quia talis actio opus servile non censetur. Fieri potest ante vel post meridiem, sed congruenter ante meridiem (3). 4. Lapis primarius debet esse : 1° quadratus et angularis, sic ut habeat quatuor latera aequalia, et totidem angulos (1) Baruffaldus tit. 71, n. 14. (2) Cavalieri torn. IV, dec. 189, n. 2. 3) Baruffaldus loco cit. n. 21 et seq. 392 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [298) rectos, in figuram Christi, qui in sacra Scriptura lapis an­ gularis dicitur ; 2° planus et non informis, ut in quacumque parte signum crucis sculpi possit ; 3° e saxo vivo vel ex latere, sed rationibus mysticis convenientius e saxo vivo (1). 5. Ante crucem pridie positam praeparatur tapetum, et super eo ex una parte mensa, alba mappa cooperta, in qua disponuntur necessaria ad functionem, videlicet ipse lapis primarius, vas aquæ benedictae cum aspersorio, culter, indu­ menta celebrantis et superpellicea pro clericis. 6. Diaconus et subdiaconus non assistunt, quia horum in rituali nulla fit mentio; plures autem adesse debent clerici, superpelliceis induti, quorum duo assistunt celebranti, eique ministrant, alii autem cantorum officio funguntur. 7. Aqua, si opus sit, et lapis benedicuntur apud mensam; reliqua autem generaliter dicuntur ante crucem pridie positam. Quando ecclesia dedicanda est, non sub vocabulo alicujus sancti, sed mysterii, ut s. Crucis; tunc oratio Domine Deus, qui licet cado et terra, legenda est Bealœ Mariœ semper virginis, omniumque Sanctorum intercedentibus meri­ tis (2). 8. Dubitatur, quot cruces in lapide sculpendæ sint : sed cum rubrica præscribat, signum crucis sculpendum esse;jer singulas partes, et cum sex sint ejusdem partes, scilicet superior et inferior, quatuorque partes laterales; sex etiam cruces in eo sculpendæ sunt, scilicet in cujusque partis medio, ad singulam crucem repetendo In nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti. Amen, et trina signa crucis faciendo. Non est opus, ut benedicens cultro violenter utatur ad cruces sculpendas, quia sufficit, ut signa sculpta leviter appareant. Verum cum signa leviter sculpta facile deleantur, prævie sculpi possunt; ita ut benedicens tantum præstet servilem manuductionem cultri per signa jam sculpta (3). (1) Vid. Baruffaldus n. 24 et Cavalieri n. 7, locis cit. (2) S. R. C. 11 Martii 1871, n. 5476, III. (3) Baruffaldus loco cit. n. 57 et seq. [299J BENEDICTIO ECCLESIÆ SEU ORATORII. 393 Licet rubrica sola signa crucis in lapide sculpenda præ­ scribat; propterea tamen vetitum non est, in eo etiam sculpi fundatorum nomina, positionis annum, aliaque ejusmodi, quæ ad futurorum temporum instructionem deservire valent. Non refert, quod cruces sculptæ caemento obstruantur, quia mysterium equidem non oblitérâtur. 9. Litaniæ ordinariæ omnium sanctorum dicendæ sunt ut in breviario, genibus flexis, sine orationibus in fine posi­ tis; adeoque usque ad Kyrie eleison inclusive, sed sine Pater noster et sine reliquis, uti fit in benedictione ecclesiæ. 10. Lapis ponitur in fundamento, non quidem in loco, ubi altare esse debet, cum ibi crux figatur, sed in angulo superiori ecclesiæ ædificandæ. ita ut utrumque jungat an­ gulum (i). 11. Sacerdos tangit, et ponit ipsum primarium lapidem in fundamento : ad quod sufficit, quod sacerdos manum lapidi applicet, dum interim a caementario aliisque pro lapi­ dis magnitudine elevatur et collocatur, sacerdote semper prosequente iter lapidis, et manu eumdem tangente, donec in fundamento collocatus fuerit. Sacerdos lapidem sinistra tangit, ut dextra super eum præscripta crucis signa in ejus positione efformare valeat (2). Si opus fuerit, lapis ope resti­ culae in fundamentum demitti potest (3). RITUS BENEDICENDI NOVAM ECCLESIAM SEU ORATORIUM PUBLICUM. 299. 1. Notandum hic tantum agi de ecclesiis et oratoriis publicis, quæ in usum perpetuum cultus divini eriguntur. Oratoria enim et loca, quæ pro aliquo tempore ad cultum destinantur, hac benedictione, quæ constitutiva et perpetua (1) Baruffaldus loco cit. n. 32. (2) Cavalieri loco cit. n. 9. (3) Martinucci lib. 4, cap. 13. 394 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [299) est, ut dictum est η. 291, non benedicuntur; neque oratoria privata hoc ritu pro publicis oratoriis præscripto unquam benedicuntur (1) ; benedici tamen possunt benedictione loci vel domus novæ, quæ habetur in rituali Romano et in fine missalis, et privatim fieri potest a quolibet sacerdote et quo­ cumque tempore (2). 2. Ecclesia benedicenda debet esse nuda et vacua quoad scamna, sedes, et omnia amovibilia; et pariter altaria nuda, sine antipendio, candelabris, aliisque ornamentis, excepta unica altaris icone, quæ toleratur ob difficultatem illam statim apponendi post benedictionem pro missæ celebratione Populo etiam vacua esse debet usque ad missam. 3. Ad hanc benedictionem instituitur processio ad prin­ cipalem ecclesiæ seu oratoiii januam, in qua præcedit defe­ rens aquam benedictam, deinde crucifer medius inter ceroferarios; sequuntur clerici superpelliceis induti, et ultimo celebrans in medio ultimorum ecclesiasticorum et assisten­ tium, indutus amictu, alba, cingulo, stola et pluviali albi coloris, qui est habitus solemuis benedictionis, et a rituali Romano in similibus præscribitur. Diaconus et sub liaconus non adhibentur (3). Hæc processio non egreditur ex ecclesia benedicenda, sed ex alia, quæ in vicinia habetur, et alias ab honesto et opportuno loco. 4. Providendum est, ut ecclesia exterius libere circumiri et circumdari possit : si tamen ob annexas fabricas vel alia impedimenta id fieri nequeat, sufficit, ut circumdetur per illas partes, per quas aditus datur, ritusque et cæremoniæ serventur, in quantum fieri potest; prout S. R. Congregatio sæpius permisit in ecclesiæ consecratione, etiam sine ulla requisita dispensatione aut facultate (4). (1) S. R C. 11 Mart. 1820, n. 4415-4565, 10. (2) Gardellini in dec. cit. (3) Vid n. præc. 298 ad 6. (4) 30 Sept. 1596, n. 99, in supplem. et 19 Sept. 1665, n. 2196-2343, I. Ita etiam Barufialdus, tit. 72, n. 46, et Cavalieri, torn. IV, dec. 190, n. 6. Vid. Prax. Pontif. tom. 3, n. 377. (299} BENEDICTIO ECCLESIÆ SEU ORATORII. 395 Circumeundo ecclesiam exterius benedicens * aspergit pa­ rietes exteriores in superiori parte et in fundamentis, seu in partibus inferioribus fundamentis proximis, cum aqua benedicta ordinaria benedictione, interim dicens antiphonam Asperges me, eamque repetens, quamdiu aspersio durave­ rit (1). Clerici interea psalmum Miserere alternating dicunt. Hæc aspersio fit cum aspergilloex herba hyssopi; si autem hæc herba inveniri nequeat, alia adhiberi potest herba (2), quæ tamen in sacris ritibus est admissa, saltem in veteri testamento, cujusmodi sunt ruta, absynthium, lactuca agres­ tis, origanus, serpyllum, verbena, ocymus. 5. Antiphonæ Asperges me, et Benedic Domine integræ dicuntur ante et post psalmum. Ante psalmum benedicens illas tantum inchoat cum aspersione, et clerici easdem pro­ sequuntur (3 . 6. Primus assistens celebrantis dicit Flectamus genua, et alter respondet Levate. Si ecclesia seu oratorium benedicatur in honorem alicujus mysterii, oratio Domine Deus recitatur hoc modo : beatœ Marice semper virginis, omnium que Sanctorum interce­ dentibus meritis, ut dictum est n. præc. 298 ad 7. Ecclesiam intrantes litanias decantant, procedunt ad altare majus ibique genufiectunt. Infra litanias, dum sacerdos benedicit ecclesiam et altare, non se vertere, sed elevata manu amplum signum crucis in aere versus altare formare debet. Not. quamvis, ut dicitur in rubricis ritualis Romani, sa­ cerdos ecclesiam et altare hic benedicat, præterea tamen requiri formalem altaris consecrationem, vel saltem altare portatile consecratum, ut missa licite celebrari possit (4). 7. Infra benedictionem interiorem ecclesiæ benedicens repetit antiphonam Asperges me, quousque aspersio dura(1) (2) (3) (4) Cavalieri loco cit. n. 4. Barufialdus n 57, et Cavalieri n. 5, locis cit. Barufialdus n. 64, et Cavalieri n. 4, locis cit. S. R. C. 22 Jan 1707, n. 3613-3762, 3. 396 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [300] verit; et interim clerici dicunt tres psalmos Ad Dominum cum tribularer, etc. Si processio ante finem psalmorum terminetur, omittitur quod remanet, et lanium subditur Gloria Patri, cum repetitione antiphonæ; si autem psalmi pro toto ecclesiæ circuitu non sufficiant, alii adjungi possunt ex psalmis gradualibus, qui illos 1res subsequuntur, quotquot sufficiunt, in quorum fine dicitur Gloria Patri, et antiphona repetitur (1). 8. Dicta oratione post interiorem ecclesiæ aspersionem, populus ecclesiam ingreditur, clerici altare præparant, et interim sacerdos paramenia ad missam celebrandam induit. Missa dicitur de tempore occurrenti vel de sancto, uti rituale præscribit, scilicet de tempore vel de sancto, de quo fit officium, si dies votivam solemnem pro re gravi excludit; alias dicitur votiva solemn is de sancto in cujus honorem ecclesia est benedicta (2) sed nunquam de dedicatione, quæ tantum ecclesiæ consecrationi convenit. Missa ab ipso bene­ dicente ecclesiam vel ab alio sacerdote dici potest. RITUS BENEDICENDI NOVUM CŒMETERIUM. 300. Gœ n elenium licet ecclesiæ contiguum non benecitur benedictione ecclesiæ, sed specialiter est benedicendum. Aliud autem est de reconciliatione; per reconciliationem enim ecclesiæ reconciliatur et coemeterium contiguum. Si cœmeterium amplietur per loci additionem, pars addita benedicenda est, antequam sepulluræ inserviat, sive pars addita sit major sive minor, nisi tam modica sit, ut conside­ rari non debeat. Si pars addita major sit, liquet eam esse benedicendam, quia bæc pars major non est benedicta, et per adjunctionem parti minori benedictæ factam, benedicta non fit, cum pars minor non trahat ad se majorem. Si aute n (1) BaruflalJus n. 79, et Cavalieri n. 9, locis cit. (2) S. R. C. 23 Febr. 1884, n. 5907, 2. [301] t BENEDICTIO COEMETERII. 397 pars addita minor sit, equidem benedicenda est, quia per adjunctionem etiam non fit benedicta : si enim benedicta fieret, id foret, vel quia parti benedictae commiscetur, sicut aqua vel oleum non benedictum admiscetur aquæ vel oleo benedicto, et modo in minori fiat quantitate, totum fit bene­ dictum; vel quia cum parte benedicta unum totum efficit, sicut ecclesia, cui minor pars additur, est et manet benedicta seu consecrata, quatenus fit unum totum, cujus major pars est benedicta seu consecrata, et hæc trahit ad se minorem. Neutrum autem de coemeterio dici potest, quia pars non benedicta non commiscetur cum parte benedicta, sicut aqua cum aqua, et oleum cum oleo; neque unum lotum cum parte benedicta efficit ; sed ipsa pars non benedicta, omnino dis­ tincta et separata manet, ut clare probatur 1° ex supposito contrario, videlicet, si major pars non benedicta una vice addatur minori parti coemeterii benedicti, non obstante hac additione majoris partis non benedictæ, pars minor benedicta non desinit esse benedicta ; quia hæc pars in statu permanet, in quo fuit benedicta, et regula generalis est, rem benedictam non amittere benedictionem, quamdiu in eodem statu per­ manet ; si autem in hoc casu pars minor benedicta, non desinat esse benedicta, profecto admittendum est in casu contrario, partem minorem non benedictam, si addatur majori parti benedictæ, etiam non fieri benedictam. 2° Id liquet et probatur ex coemeterio, quod muris, fossis aut sepibus ita conclusum est, ut quasi unum totum constituat, et in quo tamen aliqua pars vel etiam plures non benedictæ reservantur. Dictum est supra, nisi pars addita tam mo­ dica sit, ut considerari non debeat; in hoc enim casu admittendum est, majorem partem trahere ad se minorem. Quanta autem talis pars esse possit, morali judicio æstimandum est (1). 301.1. Pridie ponitur in medio cœmeterii lignea crux, alta ad staturam hominis, scilicet nuda sine imagine Crucifixi, in cujus summitate et extremis brachiis accommo(1) Baruffaldus tit. 74, n. 11. 9 PARS 6. RITUALE ROMANUM^ (301) dantur cuspides ferrei ad candelas imponendas. Una tantum crux ponitur in medio coemeterii, dum benedictio fit a sacer­ dote, et non quinque ut in officio pontificali. Crux potius figitur in terra, quam super mensam ponitur (1). 2. Ante ipsam crucem in terra figitur paxillus seu parvus palus ligneus, altus ad cubitum unum, qui in summitate tridens esse debet ad figuram crucis informis cum ferreis in quocumque tridentis ramo cuspidibus, aptis ab affigendas tres candelas (2). 3. Benedicens sacra paramenta in sacristia induit, si coeme­ terium sit ecclesiæ contiguum, vel tantum parum distet, et alias ad mensam in loco opportuno. In processione ad coemeterium praecedunt deferens aquam benedictam et thuriferarius, deinde crucifer medius inter ceroferarios, sequuntur alii clerici superpelliceis induti, et ultimo sacerdos benedicens (3). 4. Adhibetur aqua benedicta ordinaria benedictione, et etiam aspergillum consuetum, quia aliud non expri H itur in rituali Romano; juxta Baruffaldum tamen (4) et Cavalieri(5) aspergillum ex herba hyssopi convenienter adhibetur, quia par est ratio benedictionis ecclesiæ et coemeterii. Aspersio crucis prout in similibus videtur facienda per modum crucis, sed non reliquæ aspersiones per circuitum, quæ incedendo fieri possunt a dextris et a sinistris, ita quidem, ut coemete­ rium totum et ubique aspergatur. 5. Candelæ accensæ ab initio benedictionis ponuntur super paxillum, quia hic vere incipit benedictio in nomine ss. Trinitatis, et crux, cui deinde affiguntur, nondum est benedicta (6). Tandem in crucis summitate ponuntur ad significandum lucem aeternam lucere fidelibus ibidem sepe- (1) (2) (3) (4) (5) (6) Cavalieri torn. IV, dec. 192, n. 5. Baruflaldus loco cit. n. 18. Cavalieri loco cit. n. 6. N. 28. N. 6, loc. cit. Baruffaldus loco cit. n. 17 et 30. (302J BENEDICTIO CŒMETERII. liendis, per meritum Christi in cruce passi. Istæ candelæ, benedictione etiam peracta, non extinguuntur, sed relinquun­ tur accensæ, donec totaliter absumantur, ut inde edoceamur, venerationem loci perpetuo durandam esse (1). 6. Litaniæ ordinariæ omnium sanctorum ut in breviario, dicuntur usque ad Kyrie eleison inclusive, ut in benedictione ecclesiæ : et cum dicendæ sint genibus flexis, convenit, ut tapetum super terram sternatur. 7. In fine benedicens crucem triplici ductu incensat ; et deinde aspergit, non ipsam crucem, a qua discedit, sed coemeterii terram, per quam transit in via, du II ordine quo venerat, redit ad sacristiam seu locum, ubi paramenta assumpserat (2). Not. 1. hic tantum actum esse de ritu benedictionis coeme If ­ terii in rituali Romano descripto, qui semper servandus est, dum a sacerdote coemeterium benedicitur, non autem de ritu pontificali, qui Episcopis proprius est, et a simplici sacerdote usurpari nequit. Not. 2. brevitatis causa praetermitti ritum reconciliationis ecclesiæ benedictae et coemeterii, tum quia casus raro occur­ rit, tum quia ex dictis de benedictione ecclesiæ et coemeterii H colligi potest, quaenam in istis casibus sint servanda et notanda. Not. 3. ecclesiam, quæ militaribus stationibus et excubiis per biduum inservivit, censeri profanatam, et ad cautelam esse reconciliandam (3). RITUS ABSOLVENDI ET BENEDICENDI POPULOS ET AGROS EX AP0ST0LICÆ SEDIS INDULTO. 302· Hæc absolvendi et benedicendi formula adhibetur, dum non una persona tantum, sed integer populus ac locus (1) Baruffaldus n. 38 et seq. Cavalieri n. 9, locis cit. (2) Cavalieri loco cit. n. 9. (3) S. R. C. 27 Feb. 1847, n. 4924-5077. 400 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [303] ab excommunicatione, suspensione, interdicto aliisque pœnis, quas populus contraxit, est absolvendus; ejusque agri, qui ob interdicti causam steriles effecti erant, benedicendi sunt(i). Longiorem explicationem vid. apud Catalanum et Baruffaldum hoc loco. METHODUS INDICTIONIS PRÆMITTENDÆ PONTIFICLE BENEDIC­ TIONI STATIS DIEBUS SUPER POPULUM ELARGIEND/E : RITUS­ QUE IN EA SERVANDUS A REGULARIBUS, QUIBUS A S. SEDE HUJUSMODI FACULTAS INDULTA EST, VEL INDULGEBITUR. 303. 1. Ritus in hac benedictione a regularibus servandus dicitur, quia Clemens XIIi in Constitutione Inexhaustum tertio Nonas Septembris 1762 facultates dandi benedictio­ nem papalem revocavit, servando tamen facultates eamdem benedictionem impertiendi aliquibus regularibus ordinibus concessas (2). Hæc tamen facultas aliis etiam sacerdotibus sæcularibus sæpius conceditur, uti 11 Junii 1862 concessa fuit omnibus parochis et rectoribus totius Belgii, scilicet semel illo anno impertiendi benedictionem Apostolicam post II issarum solemnia, juxta formam consuetam (3). 2. Benedictio Summi Pontificis nomine impertienda, ab omnibus regularibus danda est cum formula approbata in Constitutione Benedicti XIV. Exemplis prœdecessorum, 19 Mart. 1748 (4). Regulares tenentur in omnibus ritum ibidem a Bene­ dicto XIV, præscriptum servare, sicut præcipit et mandat Clemens XIII in Constitutione citata. Hic ritus est ille, qui hoc loco in rituali præscribitur. Regulares igitur tenentur (1) Catalanus in rit. Rora. tit. <8, cap. 33, n. 2. (2) Vid. decr. S. Cong. Indulg. 6 Nov. 1764, Tarvtsina apud Prinzivalli n. 264. (3) Collectio epist. pastoral, dicec. Mechl. tom. 3, fol. 591. (4) Decret. SS. D. N. Leonis XIII, Quo Universi VII Jul. 1882, n 5845. 401 BENEDICTIO PAPALIS. [303] stolam et superpelliceum induere, benedictione III dare, non ex suggestu, sed ad altare, etc. Regulares facultate eam benedictione iii elargiendi uti non possunt sine scientia et per III issione Episcopi diœcesani seu loci Ordinarii in scriptis impetranda ante annuntiationem benedictionis, et saltem triduo ante diem benedictionis (1). • Facultate, quæ ex induito Sedis Apostolicæ nonnullis - ordinibus regularibus competit, dandi pontificiam bene­ dictionem statutis anni diebus, regulares uti dumtaxat » possunt in ecclesiis suorum conventuum » (2). 3 Episcopi in duabus solemnitatibus, in quibus ex speciali facultate benedictionem Papalem impertiunt, eam elargiri tenentur post missam solemnem, quam ipsimet celebrant; ita ut, si celebrare non valeant, pro illa die et vice censeri nequeant præditi auctoritate populo benedicendi (3). Item Benedictus XIV in litteris Apost. 19 Mart. 1748, in quibus ritus hujus benedictionis præscribitur, loquens de Abbatibus adjungit, eos sane hoc privilegio uti non posse, nisi post­ quam sacrum solemne aut vesperas in ecclesia peregerint. Si in particularibus concessionibus missarum fiat mentio, ut in facultatibus parochis et rectoribus Belgii concessis 14 Junii 1862 (4), ille qui benedictionem impertit, similiter eam elargiri tenetur post missam solemnem, quam ipsemet celebrat. 4. Facultas elargiendi benedictionem Papalem. subdelegari non potest (5), nisi subdelegandi facultas in induito concessa fuerit (6). 5. Benedictio papalis, seu Summi Pontificis nomine im­ pertienda, dari potest non nisi bis in anno, et nunquam ♦ (1) (2) (3) (4) (5) (6) Clem. XIII in litt. cit. 30 Aug. 1763. S. C. Indulg. 4 Feb. 1754, Urbis et Orbis, n. 212. Vid. Praxis Pontifie, tom. 1, n. 210. Litteras pastorales diœc. Mechl. tom. 3, fol. 591. S. C. Indulg. 22 Mart. 1763, n. 256. S. C. Indulg. 9 Jan. 1770, n. 314. Tom. III. 26 402 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [305] eodem die et in eodem loco, ubi Episcopus eam impertit (i) neque bis in die (2). 304. Ritus hujus benedictionis. Primo admonendus est populus, ut in rituali hoc loco præscribitur. Die et hora statutis, populo in ecclesia congregato, legendæ sunt integræ litteræ Apostolicæ lingua latina, et deinde lingua vernacula, nisi speciale habeatur indultum Pontificium (3). Tum populus ad suorum scelerum detestationem pio brevique sermone excitandus est. Postea sacerdos delegatus, stola et superpelliceo, non autem aliis paramentis, indutus, nullis circum­ stantibus seu assistentibus sacris ministris, benedictionem elargitur, ut in rituali præscribitur. Versus et orationes procul dubio vel simpliciter recitari vel cantari possunt. Omnes, etiam Dominus robiscum et Oremus, dicuntur manibus junctis, nisi sacerdos librum teneat. Dicta oratione sacerdos ad altare ascendit, in medio debita facta reverentia, accedit ad cornu epistolæ, ibique conversus ad populum, benedictionem elargitur, manu dextra extensa faciens signum crucis, dum dicit Pater et Filius et Spiritus Sanctus. Juxta Cavalieri (4) sacerdos stans in cornu epistolæ. facie versa ad altare dicit Benedicat ros omni­ potens Deus, interim oculos elevans, manusque extendens et elevans ut ad benedictionem in fine missæ, ac deinde con­ versus signat populum, dicens Pater, etc. RITUS BENEDICTIONIS APOSTOLICÆ IN ARTICULO MORTIS A SACERDOTIBUS AD ID DELEGATIS 1MPERTIENDÆ. 305. De hac benedictione edidit Benedictus XIV, 5 Aprilis (1) SS D N. Leo XIII in Brevi cit. 7 Julii 1882, n. 5845. (2) S. R. C 11 Sept. 1790, n. 4294-4413, pro Priore conventus S. .1»oustini. (3) Vid. Praxis Pontif. tom. ], n. 210, 6. (4) Tom. 4, dec. 388, n. 6 (305] BENEDICTIO APOSTOLICA IN ART. MORTIS. 403 1747 Constitutionem Pia Mater, quæ pro regula in hac benedictione servanda est. In hac Constitutione Benedictus XIV inter alia statuit : 1° Episcopos, qui ecclesiis praeficientur, aut ad aliarum eccle­ siarum regimen transferentur, obtenturos esse facultatem impertiendi benedictionem cum indulgentia plenaria fidelibus in articulo mortis constitutis, ad omne tempus, quo adeptum semel Ecclesiæ regimen obtinebunt, adjecta etiam facultate subdelegandi, quatenus facultatem prædiclam petierint (1). 2° Episcopos facultatem habere subdelegandi in suis civita tibus unum aut plures sacerdotes, quotquot pro numero animarum necessarios esse prudenter judicabunt, et in dice cesibus omnes parochos speciatim rui i degentes (2). Non requiritur, ut hujusmodi delegatio singulis fiat speciatim et in scriptis, licet consultius sit, si personis speciatim et per scriptum tribuatur (3). Sacerdotes deputati et subdelegati ab Episcopis pro eorum arbitrio et prudentia removeri, aliique in eorum locum subrogari possunt. 3° Indulta Episcopis concessa non expirari per mortem summi Pontificis conce­ dentis, nec subdelegaliones per Episcopi swbdelegantis cessum aut decessum; sed perseverare usque ad superventum novi Praesulis, cujus arbitrio confirmari aut revocari possunt. Hæ tamen subdelegaliones, si successor non revocet, censentur confirmari (4). Quoad praelatos inferiores territorium separatum habentes, item quoad vicarios capitulares vid. Cavalieri (5). Vicarius generalis non gaudet facultate subdelegandi ad benedictionem Apostolicam cum indulgentia plenaria in aiticulo mortis, quamvis Episcopus eamdem a sede Apostolica impetraverit, quia hoc non est de ordinaria potestate ad rectam necessariamque animarum administrationsm ordi(1) (2) (3) (4) (5) Vid. Cavalieri, tom. 4, c. 27, dec. 2. S. C. Indulg. 23 Sept. 1775, n. 237, 8; 23 Nov. 1878, n. 440. 23 Nov. 1878, n. 440, 3. Cavalieri loco cit. dec. V, η. IL Loc. cit. 404 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [307] nata, nisi Episcopus in precibus Apostolicæ Sedi delatis eam facultatem expostulasset his aut similibus verbis, nempe per se vel suos vicarios generales communicandi indulgentiam (i). Hæc indulgentia plenaria in articulo mortis in anno jubilæi non suspenditur (Raccolta ad hanc indulgentiam). 306. Quibus infirmis in articulo mortis hæc benedictio II impertienda est? R. Generaliter cunctis petentibus (2), qui non sunt excom­ municat), impcenitentes, neque in manifesto peccato mortali moriuntur; etiam pueris, qui peccare potuerunt, seu quibus absolutio et extrema unctio ministrantur (3); item sensuum usu destitutis, delirantibus et amentibus, quibus eadem sacramenta ministrantur, uti in rubrica hujus benedictionis præscribitur; quinimo etiam iis, qui ultimis Sacramentis culpabiliter refecti non fuerint, subitoque vergunt ad interi­ tum (4). Applicatio effectu quidem frustrari potest, sed si in his extremis sacramenta cum periculo nulli tatis ministrentur, eidem periculo indulgentiam exponere licebit. 307. Requiruntur ex parte sacerdotis ad hanc benedic­ tionem impertiendam sequentia : 1° Ut sit delegatus. Circa quod notandum : 1° facultatem delegatam posse esse restrictivam, uti quoad moniales pro solo earum confessario ordinario '5); et 2° hanc tantum respi­ cere loca respectivæ jurisdictionis; intra horum autem limites pro omnibus indistinctim, sive sint alienæ dioecesis, sive regu­ lares, aliæve personæ a delegati jurisdictione immunes (6). Unde in aliena diœcesi illam nullus impertire potest, nisi hæc facultas ab Episcopo loci delegata sit parochis et viceparochis aliisque, qui eorum vicem in necessitate subeunt (7). Delegati etiam subdelegare nequeunt. (]) S. C. Indulg. 24 Maji 1813, n. 321. (2) S. C. Indulg. 23 Ap. 1675, n. 9, 2. (3) S. R. C. 16 Dec. 1826, n. 4474-4623, in fine. «) S. C. Indulg. 23 Sept. 1775, n. 237, 5. (5) S. C. Indulg. 23 Sept. 1775, n. 237, 9. (6; Cavalieri loc. cit. dec. 2 et 3. (7) S C. Indulg 23 Sept. 1775, loco cit. ad 8. [307] BENEDICTIO APOSTOLIC,V IN ART MORTIS. 405 2° Ut adhibeat formulam a Benedicto XIV præscriptam, quæ non est tantum directwa sect prœceptica (1). Hæc ipsa formula, præscripta in Constitutione Bene­ dicti XIV Pia Mater adhibenda est ab omnibus regularibus, addito tantum ad Confiteor nomine Sancti proprii fundatoris, non obstantibus quibuscumque juxta Breve SS. D. N. Leo­ nis XIII Quo universi VII Julii 1882. 3° Ut « si ægrotus voluerit confiteri, audiat illum et absol« vat. Si confessionem non petat, excitet illum ad eliciendum *» actum contritionis ; de hujus benedictionis efficacia ac • virtute, si tempus ferat, breviter admoneat; tunc instruat « atque hortetur, ut morbi incommoda atque dolores in » anleaclæ vitae expiationem libenter perferat. Deoque sese « paratum offerat ad ultro acceptandum quidquid ei placue» rit, et mortem ipsam patienter obeundam in satisfactionem *» poenarum, quas peccando promeruit. Tum piis ipsum verbis » consoletur, in spem erigens, fore, ut ex divinæ munificentiæ « largitate, eam pernarum remissionem et vitam sit conse« cuturus æternam (2). »> Denique alias conditiones si requi­ site sint, infirmo proponere debet, ut illas adimplere possit, de quibus in sequentibus. Notandum hic est, sacerdotem quandoque circumspectum esse debere, ne, infirmum adhortando ad mortem patienter obeundam in satisfactionem poenarum, eumdem offendat, neve ejus aut adstanlium amicorum indignationem incurrat : quapropter, si difficultates provideantur, consultum quando­ que erit, infirmum ad mortem patienter obeundam adhortari in confessione aut in absentia aliorum; nam, licet requiratur ad indulgence consecutionem, ut infirmus mortem æquo ac libenti animo de manu Domini suscipiat, non tamen requi­ ritur, ut hæc adhortatio fiat immediate ante applicationem indulgentiae, sed sufficit, ut infirmus eam dispositionem habeat : si id fieri nequeat, convenit adhortationem ita moderari, eamque tam prudenter et suaviter proponere, ut (1) S. C. Indulg. 5 Feb. 1841, n. 286, 8. (2) Rubrica hujus benedictionis. 405 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [308] infirmus ipsam mortem æquo ac libenti animo de manu Domini suscipere paratus sit. 308. Requiruntur ex parte infirmi ad plenariam hanc indulgentiam lucrandam sequentia : 1° Gravis infirmitas; quanta autem infirmitas esse debeat non ita constat; certo sufficit mortis articulus, per quem intelligitur, non quidem agonia, sed evidens ac imminens mortis periculum. Neque ipsam agoniam exspectare consul­ tum est, ne infirmus usu sensuum destituatur; nam indul­ gentia mulio utilius et securius applicatur, dum infirmus dispositione propria ad illam se præparare potest. Diu dubi talum est, an valide concedatur illis, qui quidem tam graviter infirmantur, ut extrema sacramenta ipsis administrentur, sed tamen morti non ita sunt proximi, ut in articulo mortis constituti dici possint. Benedictus XIV enim in constitutione Pia Mater illam tantum concedere videtur in articulo mortis, pro extremo momento, prout S. Congregatio Indulg. etiam respondit, eam in vero tantum mortis articulo accipi (1) : et contra verba rubricæ hujus benedictionis Solet impertiri, post sacramenta pœnilentiœ, Eucharistico el extremes unctionis, item requisita in induito facultatis Episcopis concessae, ut infirmus sit confessus ac sacra com­ munione refectus, supponere videntur, quod infirmo, cui hæc sacramenta administrantur, mox ipsa indulgentia sit applicanda; insuper ipsa constitutio Benedicti XIV indicat, Ecclesiæ curam esse, ne catholicae religionis professoribus hujusmodi adjumenti copia desit, neque ullus moribundus hoc subsi lio privetur, cum tamen plurimi privarentur, si ad validitatem indulgentiae, ipse mortis articulus requireretur. Quaestio vero nunc dirempta est novo S. C. Indulg. responso ad sequens dubium : utrum benedictio apostolica cum indulgentia plenaria in articulo mortis dari possit post collata extrema sacramenta, quum periculum quidem mortis adest, non tamen imminens? Emi ac Rmi Patres in generali congregatione habita die 18 Decembris 1885 in (1) 23 Ap. 1675, n. 9, 1, [308] BENEDICTIO APOSTOLICA IN ART. MORTIS- 407 ædibus vaticanis responderunt : affirmative : quam respon­ sionem ex rei natura pro omnibus ægrotis Christi fidelibus in mortis periculo constitutis valere dixerunt. Facta vero de his relatione in audientia habita die insequenti a S. C. secre­ tario, SSinus D. N. Leo PP. XIII Patrum cardinalium res­ ponsionem approbavit (1). 2° Intentio non quidem actualis aut virtualis, licet hæ sint n optimae, sed saltem habitualis, ut patet ex his verbis rubricæ : k Illis infirmis qui vel illam petierint, dum sana mente et r integris sensibus erant, vel verisimiliter petiissent, vel r dederint signa contritionis, impertienda est etiamsi postea n linguæ cæterorumque sensuum usu sint destituti, aut in v delirium vel amentiam inciderint. » 3° Status gratiæ. 4° Actus contritionis et charitatis. Sic præscribit consti­ tutio, ut, “ studeant moribundos fideles excitare ad novos de n admissis peccatis doloris actus eliciendos, concipiendosque » ferventissimæ in Deum charitatis allectus. « Item rubrica benedictionis : ** Si confessionem non petat, excitet illum ad « eliciendum actum contritionis. » 5° Ut ipsam mortem æquo ac libenti animo de manu Do­ mini suscipiat. Hæc inter alias præcipua conditio est : « hoc enim præcipue opus « ait Benedictus in sua constitutione, n in hujusmodi articulo constitutis imponimus, et injungimus, n quo se ad plenariae indulgentiæ fructum consequendum v præparent atque disponant. * Præcedentes conditiones in constitutione Benedicti XIV requiruntur, sed praeterea aliae atque aliae imponi possunt, et etiam imponuntur in induitis, quibus facultas benedictionem impertiendi Episcopis Belgii concedi solet, scilicet : 6° Ut infirmus “ sit confessus ac sacra communione refec­ n tus, vel quatenus id facere nequiverit, saltem contritus n nomen Jesu ore, si potuerit, sin minus corde devote invo­ caverit, et mortem tamquam peccati stipendium de manu Domini patienti atque alacri animo susceperit. * Invocatio ( 1)_S. C. I. 19 Dec. 1885, apu Hæc verba Statim sacerdos benedictionem ei impertiatur, varie intelliguntur : juxta breviarium editionis typicæ' in boc casu incipiendum est a verbis : Dominus noster etc., idque certum et tutum esse patet ex rubricis præfatis · Catalanus tamen (2) censet tantum dicendam esse benedictionem in fine, scilicet : Benedicat le omnipotens Deus, Pater, Filius, et Spiritus Sanctus. Anien. Item breviarium citatum, si mors proxime urgeat, assignat dicendam esse hanc formulam : Indulgentiam ple­ nariam et remissionem omnium peccatorum tibi concedo, in nomine Patris et Filii et Sjnritus Sancti. Amen. Qua formula uti etiam potest ad contagium evitandum (3). Si benedictio Apostolica immediate post viaticum et extre­ mam unctionem impertiatur, Confiteor, ante applicationem indulgentiæ repetendum est (4) : verba autem Pax huic domui et aquæ aspersio forte omitti possunt, quia ab initio dicta et facta sunt; securius tamen est bæc benedictioni semper præmittere, quia Benedictus XIV præcipit formulam a se confectam usurpari, et hæc omnia in ipsa formula habentur. 311. Notandum hic est, infirmum plures alias indulgen­ tias plenarias et partiales lucrari posse ratione confraternitatis aut associationis, cui est adscriptus, vel causa exercitii piorum operum, quæ facere consuevit. Expedit, ut sacerdos infirmo illas indulgentias proponat, iliumque instruat, quid ad easdem consequendas agere oporteat. (1) (2) (3) (4) Ita rubrica in fine bened. In rit Rom. tit. V, cap. VI, § VII. Decret. S R. C. Colonien. 8 Martii 1879, n. 5768. S. C. Indulg. 5 Feb. 1841, n. 286, 5 et 6. (313] DE PROCESSIONIBUS. /. * 31 “ Publicæ sacræque processiones, seu supplicatio­ nes, quibus ex antiquissimo ss. Patrum instituto catholica Ecclesia vel ad excitandam fidelium pietatem, vel ad com­ memoranda Dei beneficia, eique gratias agendas, vel ad divinum auxilium implorandum uti consuevit, qua par est religione celebrari debent ; continent enim magna ac divina mysteria, et salutares Christianæ pietatis fructus eas pie exequentes a Deo consequuntur : de quibus fideles præmonere et erudire, quo tempore magis opportunum fuerit, parochorum oflicium est. » 313. Processiones distinguuntur : l°in ordinarias et extra­ ordinarias. Ordinariæ sunt, quæ fiunt certis diebus per an­ num, ut in festo purificationis B. Μ. V., dominica palmarum, in litaniis majoribus et minoribus, in festo ss. Corporis Christi, vel aliis diebus pro ecclesiarum consuetudine : extraordinariæ vero sunt, quæ variis ac publicis de causis in dies indicuntur. 2° In generales seu publicas, et particulares seu privatas. Generales sunt, ad quas clerici omnium ecclesiarum illius loci seu civitatis conveniunt. Tales sunt processiones lita­ niarum majorum et minorum seu rogationum, solemnitatis ss. Corporis Christi, et aliæ extraordinariae pro publico bono indictæ (1). Circa has processiones Concilium/Trid. (2), præscribit, ut. « exempti omnes tam clerici saeculares quam » regulares quicumque, etiam monachi, ad publicas proces» siones vocati, accedere compellantur; iis tantum exceptis » qui in strictiori clausura perpetuo vivunt » (3). Processiones (1) S. R. C. 3 Dec. 1661, n. 1992-2139; 2 Sept. 1662, n. 2040-2187; 18 Mart. 1679, n. 2725-2874. (2) Sesa. XXV, c. 13, de regul. et mon. (3) Vid. dec. S. R. C. 27 Jul. 1628, n. 1787-1934; Quarti de process, sect. 3, puuct. 1 et 2; Lucius Ferraris processiones n. 13 et seq. 412 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [314) (3UJ DE PROCESSIONIBUS. 413 R. 2. Processiones ecclesiarum parochialiurn, quæ fiunt particulares sunt, quæ præter generales prædiclas in qualibet in festo et per octavam ss. Corporis Christi, fieri possunt ecclesia separat im instituuntur. non petita parochi venia, intra cujus paroebiæ li ites du314. An propria auctoritate processiones fieri possunt? cendæ sunt, quamvis quoad alias processiones hæc venia R. 1. Quoad clerum sæcularem. 1° In ecclesia sæculari, petenda sit (1). Neque in eodem festo et per octavam licentia sive cathedrali et collegiata sive parochiali, fieri possunt Episcopi requiritur, ut patet ex sequente responso, quæ tamen processiones particulares ex præscripto missalis et ritualis, necessaria est, si illæ post octavam transferantur (2). v. g. in festo purificationis, dominica palmarum, triduo majo­ R. 3. Quoad regulares et confraternitates. Ab his publicæ ris hebdomadæ, absque alia licentia Episcopi, quia facta processiones in festo et per octavam ss. Corporis Christi, ecclesiarum erectione, eo ipso concessa censetur facultas, non petita parochi vel Episcopi venia, fieri possunt (3). Quoad imo et imposita obligatio exercendi functiones juxta ritum alias autem processiones servandum est decretum generale (4) et ordinem in missali et rituali præscriptum, saltem si com­ scilicet : « Regularibus, et confratribus in ecclesiis regulamode fieri possunt (1). 2° Aliæ processiones consuetæ, etiam . rium esse permissum intra eorum ecclesias et claustra publicæ, fieri possunt absque nova Episcopi licentia, ita - tantum processiones facere; et non extra : si vero ecclesiæ tamen, ut Episcopus easdem prohibere possit, etiam non . claustro careant, eisde n regularibus et confraternitatibus obstante consuetudine (2). 3° Neque extraordinariæ proces­ • licere processiones tacere intra ambitum dumtaxat earumsiones generales, neque novæ particulares non præscriptæ • dem ecclesiarum, hoc est prope muros ecclesiæ, sive in missali et rituali, absque licentia Episcopi institui possunt, • exeundo a janua ecclesiæ, et intrando per aliam, sive per quia cura rerum spiritualium et regimen ecclesiarum ad » eamdem januam, et semper prope muros ecclesiæ, et non Episcopum primario spectant; et insuper ad generales requi­ • extra dictum ambitum, nisi de licentia et consensu ordiritur super omnes ecclesiasticos, qui ad publicas processiones » narii, aut cum cruce parochi : privilegiis Apostolicis conconvocari debent, universalis potestas et jurisdictio, quæ in • trarium disponentibus per hoc decretum minime censeatur solo Episcopo residet (3). 4° Dubitari potest, an processiones • derogatum ♦». Cum cruce parochi, id est de licentia, con­ publicæ ordinariæ in diebus rogationum absque licentia sensu aut cum cruce parochi (5). •Episcopi prima vice institui possint, quia ab una parte sunt Sufficit tamen sola licentia parochi, per cujus parochiam processiones publicæ, ad quas requiritur auctoritas et indictio proceditur, sine licentia Episcopi, ut patet ex decretis Episcopi; et ab altera sunt ex præscriptis in missali et rituali, S. R. C. (6), quæ solam parochi licentiam exigunt, et aliis ad quas eo ipso, quo ecclesia erigitur, facultas concessa cen­ supra citatis, quæ vel ordinarii vel parochi licentiam dissetur. Tenentur tamen Episcopi et ecclesiarum rectores omnino curare, ut dictæ processiones ordinariæ celebrentur, J)_S. R. C. 20 Jun. 1654, n. 1558-1705; 8 Ap. 1656, n. 1643-1790; modo commode fieri possint (4). (1) Quarti de process, sect. 3, p. I, q. 4, η. 151. (2) S. R C. 14 Jan. 1617, n. 381-528; 2 Aug. 1631, n. 786-933; 14 Maji 1672, n. 2433-2585; Quarti loco cit. I (3) S. R. G. 14 Jan. 1617, n. 381-528; 14 Maji 1672, n. 2433-2585; 22 Nov. 1681, n. 2821-2970, 8; Quarti loco cit. q. 1 et 4. Vid. dec. Alph. de Berges Archiep. Mechl 1 Feb. 1675, Syn. Belg. torn. II, ibi 363. (4) Quarti loco cit. p. 2, q 1, n. 157. 11 Jân. 1681, n. 2788-2937; 1 Sept. 1838, n. 4695-4841. (2) Cuppinus anuo 1772, n. 4. (3) Dec. supra ad R. 2 citata, et 23 Feb. 1839, n. 4705-4851. (4) Cong. S. C. Ep. et Rit. 21 Aug. 1628, n. 1787-1934. (5) S. R. C. 26 Feb. 1628, n. 576-723; 20 Ap. 1652, n. 1489-1636. Vid. etiam dec. 19 Dec. 1671, η. 2422-2574, et dec. Inn XI, 20 Maji 1682, Syn. Belg. tom. II, fol. 380. (6) 24 Aug. 1630, n. 726-873, et 15 Dec. 1632, n. 823-970, 1. 414 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (315] ORDO IN PROCESSIONIBUS SERVANDUS. 415 junctive requirunt (1). Id tamen intelligendum est de solis processionibus, quæ fiunt juxta cujusque religionis aut confraternitatis propria instituta et regulas approbatas (2); nam sicut ipse parochus, sine licentia Episcopi, extraordinariam processionem facere nequit, sic nec eamdem licentiam aliis concedere potest. Sola quoque Episcopi licentia sufficit, contradicente etiam parocho (3). Quod in decretis allatis statuitur de confraternitatibus erectis in ecclesiis regularibus, pariter intelligendum est de confraternitatibus institutis in propriis ecclesiis aut in aliis ecclesiis sæcularibus (4). Et si confraternitates in aliis eccle­ siis ereclæ sint, processiones etiam intra ecclesiam fieri nequeunt, nisi cum licentia rectoris seu parochi (5). Not. S. R. Congregationem (6) respondisse, clericorum et presbyterorum consuetudinem obviam eundi cum superpelliceis, cruce et baldachino, ad excipiendos cives suos, quando graduati redeunt in patriam, non convenire, sed prohiben­ dam, prout omnino prohiberi mandavit. 3ί«>. Notandum etiam, non variari nec ampliari posse processionis viam semel electam, sed semper incedendum esse per eamdem, per quam processio prima vice incessit (7); non licere se opponere processioni, quando de consensu Episcopi intrat fines alterius parochiæ (8); si via mutanda sit « ad Episcopum privative pertinere indicere, et dirigere « processiones, quo et qua maluerit, nec sine ejus licentia cessionibus et similibus considerari a propinquitate versus celebrantem; ita ut juniores seu minus digni antecedant, et seniores seu digniores sequantur secundum ætatem suscepti presbyteratus, factæ professionis, etc. Omnes bini procedunt, etsi numerus sit impar, senior seu superior incedit medius inter duos ultimos (3). Quoad hunc ordinem vid. Praxis Pontificalis, tom. 3, η. 213 et seq. 1° Ante omnes juxta cæremoniale Ep. (4) incedunt laicorum confraternitates, inter quas præcedentia debetur confraternitati ss. Sacramenti in processione ejusdem ss. Sacra­ menti (5). Laici cum luminaribus procedunt ante clerum sæcularem et regularem, atque etiam ante confraternitates (6). 2° Loco religiosi incedunt secundum ordinem antiquitatis, vel prout de jure vel consuetudine procedere solent (7). 3° Loco curiales et officiales, inter quos ultimo loco nobi­ liores et magistratus incedunt (8). Si autem ista loci sit con­ suetudo, post celebrantem incedere possunt (9). (1) Quarti de process, sect. 3, p. 1, q. 5, u. 154, io fine. (2) S. R. C. 11 Nov. 1641, n. 1197-1344, et 10 Dec. 1703, n. 3521-3670, 21 et 22. (3) S. R. C. 4 Jun. 1644, n. 1359-1507; 9 Aug. 1670, n. 2360-2512; 22 Nov. 1681, n. 2821-2970, 6; 10 Dec. 1703, n. 3521-3670, 22; 7 Sept. 1861, n. 5317, 2. (4) Dec. gen. 10 Dec. 1703, η 3521-3670, 21 et 22. (5) S. R. C 15 Sept. 1640, n. 1116-1263, 1. (6) 19 Nov. 1629. n. 1041-1188. (7) S R. C. 27 Sept. 1873, n. 5560. (8) S. R. C. 14 Nov. 1615, n. 366-513; 15 Sept. 1668, n. 2303-2454. (1) S. R. C. 2 Aug. 1631. n. 786-933; 21 Jan. 1690, n. 3052-3201. (2) Idem dec. 21 Jan. 1690, 2; Praxis Pontificalis, tom. 3, n. 206 i3) S. R. C. 18 Mart. 1656, n. 1640-1787, et 23 Nov. 1675, n. 2608-2760. (4) Lib. 2, c. 32, n. 1, et c. 33, n. 5. (5) Vid. Gardellini et instr. Clem. § 22, η. 4 et 5; Praxis Pontificalis, torn. 3, η. 214. (6) S. R. C. 22 Januarii 1876, η. 5650, Π. (7) Cærem. Ep 1. 2. c. 33, n. 5. et Praxis Pontif. ibid. n. 215. Vid. dec. S. R. C. 20 Aug. 16)2, n. 19-165; 28 Sept. 1632, n. 25-171; 6 Sept. 1603, n. 67-213; l Man. 1614. n. 337-184. (8) Cærem. Ep. loco cit. et Prax s Pontif. ibid. n. 216. (9) S. R. C- 4 Ap. 1615, n. 356-503; Merati torn. I, p. 4, tit. 12, η. 13. » aliter fieri licere (1) Item similiter ad Episcopum spec­ tare, transferre processiones consuetas ex causa pluviæ aliave ratione legitima (2). ORDO IN PROCESSIONIBUS SERVANDUS. 316. Prænotar.dum est, præcedentiæ rationem in pro­ 416 PARS 6. RITUALE ROMANUM. 1317] 4° Loco clerus sæcularis, ante quem incedit cruciier me­ dius inter ceroferarios : deinde crucem sequuntur : 1° clerici seminarii, 2° curati ecclesiarum parochialium, 3° ecclesiæ collegiatæ, 4° clerus ecclesiæ cathedralis (1), et ultimo cele­ brans, medius inter diaconum et subdiaconum pluviale ele­ vantes; nisi subdiaconus crucem deterat, in quo casu diaconus semper a sinistris celebrantis incedit, et pluviale non elevat, Gæremoniarius apud celebrantem et ejus assistentes incedit, et ubique discurrit, quando opus est, ad processiones diri­ gendas (2). Laicus minister, qui processionem dirigit, in quovis etiam loco vel inter seu ante vel post clericos et undequaque juxta temporis et necessitatis exigentiam, pro sui officii exeeutione incedere, discurrere, ambulare atque associare potest (3). Ante crucem autem et utrumque clerum procedunt cantores laici (4), et musici (5). Milites non inter clerum, sed a lateribus incedere possunt (6). 5° Loco incedunt Prælati, si adsint, immediate post cele­ brantem (7), et deinde, si ea sit consuetudo, magistratus et nobiles, ut supra dictum est. 6° Et ultimo loco processionem prosequuntur laici, et quantum fieri potest, feminæ a viris separatae, primo scilicet viri, et deinde feminæ (8). (317] DE HABITU ET RITU IN PROCESSIONIBUS. 417 cogente, induti esse debent. Intra ecclesiam in quibuscurnque processionibus omnes detecto capite incedunt, exceptis celebrante et ministris sacris aliisque paratis, qui caput tegunt, modo ss. Sacramentum aut lignum s. crucis non deferatur (1). Extra ecclesiam “ in processionibus, in quibus » defertur ss. Christi Corpus, vel ss. Crucis lignum, tam « clerus quam sæculares detecto capite incedere debent. In » aliis vero processionibus, in quibus deferuntur reliquiæ vel » statuæ sanctorum, tunc sæculares et ecclesiastici, qui eas » deferunt, detecto capite; alii vero clerici possunt incedere « tecto capite cum bireto (2) ·». Dum clerici caput detectum habent, non ideo tamen absque bireto incedere debent, sed illud manu non impedita ante pectus deferre possunt. Regu­ lares pariter intra ecclesiam procedunt capite aperto, et extra ecclesiam capite cooperto bireto vel caputio, dummodo ss. Sacramentum aut lignum ss. crucis non deferatur (3). Quando sanctorum reliquiæ aut statuæ deferuntur, omnes laici detecto capite incedere debent; quando vero reliquiæ aut statuæ non gestantur, magistratui, sed non aliis laicis, capite cooperto adinstar cleri incedere licet (4). Cæremoniarius et clerici, qùi dirigunt processionem (5), thuriferarius, acolythi atque deferentes crucem et vexillum detecto semper capite incedunt (6). Item cantores cum aliquid inchoant, aut soli decantant, caput regulariter detegunt, nisi aliquid obstet (7). Not. per S. R. G. (8) prohiberi, ne pueri puellæque defe- DE HABITU, ORNAMENTIS ET RITU SERVANDO IN PROCESSIONIBUS. 317. Omnes decenti habitu, sine galeris nisi pluvia (1) (2) (3) ^4) (5) (6) (7) (8) Cærem. Ep. loco cit. et Praxis Pontif. ibid. n. 218 et seq. S. R. C. 30 Aug. 1602, n. 17-163, et 8 Maji 1617, n. 390-537. S. R. C. 6 Dec. 1608, n. 248-395. Cierem. Ep. lib. 2, c. 16, n. 15. S. R. C. 23 Sept. 1837, n. 4667-4815. S. R. C. 17 Jun. 1679, n. 2748-2897. Praxis Pontif. tom. 3, n. 226. Rit. Rom. S. R. C. 31 iMaji 1642, n. 1240-1387. (1) Cærem. Ep. lib. 2, c. 3, n. 1; S. R. C. 2 Ap. 1667, n. 2253-2404; 17 Juu. 1G73, u. 2485-2637, 9; Quarti do process, sect. 1, p. 6, n. 16 ad 7; Vinitor p. 4, lit. 5, annot. 32, et p. 6, tit. 3, a. 15. (2) S. R. G. 2 Sept. 1690, n. 3081-3230, 1. (3) S. R. C. 24 Maji 1664, n. 2126-2273, 4; Cavalieri torn. Ill, dec. 151, (4) S. R. C. 18 Jun. 1689, n. 3036-3185, et 2 Sept.1690, n. 3081-3230, 2. (5) S. R. C. 23 Sept. 1837, n. 4666-4815, IX, 1. (6) S. R. C. 10 Jun. 1690, u. 3076-3225. (7) Bauldry p. 2, c. 14, n. 18; Praxis Pontif. tom. 1, n. 54. t8) 5 Mart, et 5 Nov. 1667, n. 2247-2398, et 2272 2423, 7; 7 Dec. 1844, n. 4848-4994. Tom. ΙΠ. 27 418 PARS 6. RITUALE ROMANUM. (317] rentes instrumenta divinæ passionis, vel aliud repraesentans hujus mysteria vel sanctorum vitas et martyria, ullo modo in processionibus praesertim ss. Sacramenti admittantur. Similiter Humbertus a Precip. Archiep. Mechl. prohibuit (1). “ Ne ulli saeculares vel regulares ad supplicationes admit»» tant parvulos religiosa aut alia indutos veste, quam quoti», diana sua aut communi, aut ad summum ornatu angelico, ·· qui tamen ad vanitatem non debet esse compositus. » Item Thomas Philippus Card. Archiep. Mechl. (2) prohibuit in publicis processionibus equitum turmas, personas larvatas aliasque insolentias admittere : et deinde (3) praecedentem prohibitionem extendit ad parvulos ornatu angelico aut vir­ gineo indutos, slricte prohibens eosdem admittere in pro­ cessionibus, in quibus Venerabile circumfertur. Ratio est, non tantum quia hæc omnia animum ab adoratione avertunt, quæ unice in supplicationibus intenditur; sed etiam quia fictus ille habitus risum potius quam pietatem, contemptum quam venerationem nostrae religionis et divinorum myste­ riorum progignit. His tamen non obstantibus, parvuli ornatu angelico aut virgineo in plui ibus locis ad processiones admitti solent. 2. Clerici (mines juxta rituale Romanum super pelliceis induti esse debent, non tantum sæculares, sed etiam regula­ res, exceptis monachis et mendicantibus, qui in propiio sui ordinis habitu incedunt (-1). An permittantur paramenta sacra vide in Praxi Pontificali tom. 3, n. 242. Celebrans pluviali induitur (5, et ita quidem necessario in processione ss. Sacramenti, ut sibi sine illo ss. Sacramentum deferre non liceat (6). In aliis autem processionibus, si pluviale non (1) Ep. past. 21 Jul. 1700. Syn. Belg. toni. II, fol. 445. (2) 9 Maji 1750. (3) 12 Feb. 1753. Syn. Belg. torn. II, fol. 506. (4) Catalanus m rit Rom. torn. II, tit. 9, c. 1, § 3, n. 1; Cavalieri torn. III. dec. 151. η 4 Vid η. 171. (5) Rub. gen missalis tit. XIX, n. 3. (6) S. R. C. 22 Jan. 1701, n. 3426-3575, 5; 15 Maji 1756, n. 4111-4260; 18 Dec 1784, n. 4270-4419, 1, 29 Νυν. 1856, n. 5228, 3. (3I8J DE IIABITU ET RITU IN PROCESSIONIBUS. 119 habeatur, amictu, alba et stola, vel superpelliceo et stria, indui potest. Si diaconus et subdiaconus assistant, dalmafica et tunicella induuntur, modo celebrans pluviali sit indutus, et molo usus dalmaticæ ista dio et in ista processione permittatur, quod vide loin. I, num. 159. Diaconus etiam stola utitur. Numquam autem manipulum assumunt, et si eo induti sint, eumdem ante processionem deponunt. Si piæter subdiaconum assistentem alter subdiaconus crucem deferat, uti in processione ss. Sacramenti fieri convenit; congruit, ut hic quoque veste sùbdiaconali sit indutus. Cantores clerici superpclliceis induuntur (i) vel si adsit consuetudo, etiam pluvialibus indui possunt (2). 3fl N. Præferenda est crux, et ubi fuerit consuetudo, vexillum sacris imaginibus insignitum, non tamen (ne­ tum militari seu triangulari forma Crucem deferre est officium subdiaconi assistentis, modo processio sit longitu­ dinis competentis et ciux ad portandum facilis; in proces­ sionibus autem, in quibus ss. Sacramentum defertur, vel in quibus celebrans insignem portat reliquiam, aut quæ fiunt solemniler, alter subdiaconus sacris vestibus indutus ad crucem deferendam adhibendus est (3) : si subdiaconus non habeatur, aut processionis longitudo aliud exigat; crux a clerico superpelliceo induto præferenda est (4). Crux inter duos acolythos cum candelabris et candelis accensis portanda est, in honorem crucis et Crucifixi. In processionibus defe­ renda est cum imagine Crucifixi non ad celebrantem seu deferentem conversa, sed ut eisdem tergum veitat, quasi Christus præire videatur (5), ad differentiam crucis archiepiscopalis, in qua imago Crucifixi ipsum Archiepiscopum respicere debet. Totus clerus sæcularis sub una eademque cruce incidit : si accedat capitulum ecclesiæ cathedralis, (1) (2) (3) (4) (5) Cærem. Ep. lib. 2, c. 3, n. 7. S. R. C. 14 Ap. 1753, n. 4084-4233, 11. Rub. miss. in cœoa Dom. Bauldry p. 1, c. 13, art. 3, n. 2. S. R. C. 12 Jun. 1660, n. 1920-2067. S. R. C. IS Maji 1675, u. 2580-2732, 1; Praxis Pont if. torn. 1, n. 86. 420 PARS G. RITUALE ROMANUM. [319] omnes sub cruce cathedralis incedunt; et alias unica ele vanda est crux ecclesiæ, cujus fit processio, quam sequuntur omnes, qui sunt de clero saeculari, reservato loco digniori clero illius ecclesiæ, cujus est ciux (1) Si legitima adsit consuetudo, ut plures cruces deferantur, quilibet clerus sub propria cruce incedere potest (2). Unaquaeque vero religio et confraternilas cum sua cruce et insignibus praecedunt (3. Begul ues crucem cum velo pendente seu pallio coloris convenientis deferre debent (4) ad indicandam inferioritatem et subjectionem respectu cleri sæcularis (5). Ita ut a clero saeculari crux cum pallio deferenda non sit, nisi talis sit consuetudo (6). Not. cruciferum et duos acolythos deferentes candelabra, numquam. neque ss. Sacramento, in processione genufieclere; et ceroferarios præcedere, quandocumque ob loci angustiam simul incedere nequeunt. Vexillum ante omnes deferendum est a clerico cotta, vel ab aliquo laico habitu honesto induto (7). 319. Via, per quam transeundum est, ab habitantibus mundari debet. De circulo et via procedendi standum est locorum con­ suetudini Juxta Gardellini (8) regulariter incipiendum est a parte evangelii, et progrediendum ad latus epistolæ, si processo intra ecclesiam fiat; et si per plateam, tunc ad dextram pergendum est, et per sinistram ad januam rever­ tendum : juxta Gavantum autem (9) et Quarti (io) rectius (1) S R C. 27 Nov. 1632, n. 822-969; 28 Ap. 1866, n. 5362, 3. (2) S. R. C. 27 Nov. 1632, n. cit.; 5 Mart. 1825, n. 4465-4615, 1. (3) S. R. C 2 Aug. 163], n. 778-925, et 7 Maji 1639, n. 1004-1153. (4) S. R C. 14 Jan. 1617, n. 379-526. (5) Gavantus p. 1, tit. 19, litt. e. (6) S. R C. 12 Jun. 1660, n. 1914-2061. Vid. Praxis Pontii, tom. 3, n. 210 et 211. (7) Bauldry p. 4, c. 16, art. 2, η. XI, et art. 3, η. XIII. (8) Instr. Clem. § 20, η. 16. (9) P. 4, tit. 12, η. 6. (10) De process, sect. I, p. 6, n. 16, ad 11. [3iOJ DB HABITU ET RITU IN PROCESSIONIBUS. 421 proceditur a latere epistolæ ad latus evangelii. In bis locis, si processio intia ecclesiam fiat, communiter proceditur usque ad januam, et tunc dextram tenendo, iit circulus progrediendo ad partem evangelii altaris : et si extra ecclesiam, solis cursus servari solet. 320. Adhibentur duo thuribula, modo sit copia, in pro­ cessionibus, in quibus ss. Sacramentum defertur (1), et in quibus lignum ss. crucis, spinæ coronæ D N. aliæve reliquiæ insignes solemniter transferuntur (2). In aliis autem proces­ sionibus, ut in festo purificationis, dominica palmarum, etc. unum tantum thuribulum in missali et rituali præscribitur. In prioribus processionibus duo thuriferarii immediate ince­ dunt ante ss. Sacramentum aut reliquias, facie semiversa in incessu, thuribulum lente ac æqualiter moventes et ducen­ tes, illudque habentes e manu dextra pendens ab eo, qui est a sinistris, e manu vero sinistra ab eo, qui est a dextris. In posterioribus vero processionibus unicus thuriferarius incedit omnium primus ante crucem processionis, ut quasi sternat viam Crucifixo sequenti cum odore incensi, vel ut Christus quasi trahat post se sequentes in odorem unguento­ rum suorum. Modus thuribulum ducendi in processione duplex est, scilicet incensare, seu thuribulum in altum tollere versus objectum, quod incensatur, et suffumigare pavimentum, seu thuribulum ante et post se projicere : uterque inodus bonus est: posterior tamen in processionibus, tanquam facilior inter ambulandum eligi potest, praesertim si fiat tractibus longioribus erga objec­ tum, quod sequitur, ut non tantum ei viam sternere, sed ipsum quoque incensare dici possit. Vid. Praxis Pontif. tom. 3. n. 247. Priusquam sacerdos ante processionem ab altaii discedat, thus more solito imponit; quoties autem deinde thuribula non amplius fumigant, thuriferariorum est, novum thus imponere. (1) Rub. miss, in cœna Dom. et rit. Roin. de process, ss. Sac. (2) S. R. C. 26 Aug. 1752, n. 4078-4227, 5; Merati p. 2, lit. 7, n. 73. PARS 6. RITUALE ROMANUM. [322] 301 · Rubricæ non prohibent, lumina accensa deferri in quacumque processione; id tamen magis convenit, cum ss. Sacramentum, vel saltem reliqui® in processionibus deducuntur (1). In processione ss. Sacramenti juxta cæremoniale Ep. (2) omnes tam religiosi, quam laici, et etiam cle­ rici (3) deberent, cum fieri posset, si non funalia, saltem accensas ceræ albæ candelas manibus portare. Et juxta rituale Romanum in translatione sacrarum reliquiarum insi­ gnium cum luminaribus accensis omnes procedere debent. Item quando ss. Sacramentum extra ecclesiam circumfertur, ne ob ventum aut imbrem lumina extinguantur. mandat Benedictus XIII (4) ut quatuor saltem cum suis hastis lan­ terna? comparentur, et suis semper cum intus accensis can­ delis hinc inde circa celebrantem, qui Sacramentum gestat, deferantur (5). Auctores communiter censent, candelas in processione deferendas esse manu extima (9) praeterquam a capellanis, qui immediate ante baldachinum incedunt. Cum autem rubricæ nihil praescribant, idcirco dici non debet, contrariam, ubi existit, immutandam esse consuetudinem. Usus in his locis habet, ut deferantur dextra ab iis, qui sunt a sinistris, et sinistra ab iis, qui sunt a dextris, ut proximiora sint Sacra­ mento, in cujus honorem deferuntur. 302. SS. Sacramentum in processionibus semper sub haldachino, non tantum extra sed etiam intra ecclesiam deferendum est; et si baldachinum usque ad altare afferri nequeat, umbella adhibenda est, ne ss. Sacramentum absque hoc honoris signo, licet per breve spatium deferatur (7). Lignum ss. Crucis, ss. spioæ coronæ Domini, et alia quædam (I> Cærem. Ep. lib. 2, c. 32, n. 9. (2) L. 2, c. 33, n. 4. {3) S. R. C. 12 Ap. 1603, n. 44-190. (4) In conc. Rom. 1725, tit. 15, c. 7. (5) Vid. Gardellini in instr. Clem § 20, 11. (6) Gavantus p. 4, tit 12, n. 5; Cavalieri torn IV, c. 8, § 20, n. 2; Gar(lellii)i in instr Clem. § 20, η. 12; Praxis Pontii, tom. 3, η. 212 et 225. (7 Miss. Rom in ccena Dom. feria 6 parasc. et rit. in process ss. Sac. [J23] UE HABITU ET RITU IN PROCESSIONIBUS. 423 instrumenta Dominicæ passionis sub haldachino etiam de­ ferri possunt, dummodo id fiat seorsim et disjunctim a sanc­ torum reliquiis; sanctorum autem statuæ et reliquiæ licet insignes sub ullo prætextu, aut ob consuetudinem immemo­ rabilem sub haldachino defeiri nequeunt (1/, neque etia M retro reliquias et simulacra sanctorum, sive Episcopo absente sive præsente (2). Baldachinum et umbella debent esse perpulchra et semper albi coloris in processionibus ss. Sacramenti (3). 323· Dum fiunt processiones per ecclesiam sine ss. Sa­ cramento, 1° celebrans et canonici ecclesiæ cathedralis transeuntes ante altare majus, caput inclinare, et alii genufleclere tenentur : 2° transeuntes ante tabernaculum ss. Sa­ cramenti omnes genu flectere debent (4) : 3° transeuntes ante altare sub elevatione ss. Sacramenti infra missam, similiter genuflectunt (5) in supposito, quod campanula pulsetur; nam in processionibus candelarum, palmarum, et similium, quæ fiunt per ecclesiam sine ss. Sacramento, ad elevationem “ non est pulsanda campanula : quod si pulsetur, et adver­ tatur elevafio v. g. Corporis Christi, tunc geuullectendum utroque genu a transeuntibus ante altare, ubi missa celebra­ tur; et deposito sacramento progrediendum : similiter si alii transeant in elevatione calicis « (6). Genuflectendum igitur est, non quidem ab omnibus, sed ab illis tantum, qui in casu ante altare transeunt; neque debent permanere genullexi, quousque calix elevatus et depositus fuerit, sed s. Hostia deposita surgunt et progrediuntur; et similiter alii genullectunt, qui transeunt infra elevationem calicis ; ut, quo minus (1) Dec. gen. S. R. G. a Pontifice approbatum 27 Maji 1826, u. 44714620, a. Vid. dec. 23 Sept. 1820, u. 4420-4570; 16 Mart. 1833, η. 45614710; 26 Ap. 1834, η. 4578-4727. (2) S. R. G. 22 Januarii 1876, Nuscana VII. Acta s. Sedis vol. 9, ibi. 218. (3; Cæremoniale Ep. lib. 1, c. 14, n. 1, et lib. 2, c. 23, n. 3; Praxis Pont. tom. 1, η. 117. (4) S. R. C. 14 Dec. 1602, n. 33-179. (5) S. R. C. 2 Maji 1620, n. 441-588. (6) S. R. C. 1 Mart. 1681, n. 2794-2943, 9. 424 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [324] fieri potest, sacra interrumpatur functio et processionis ordo (1), 4° In processione ss. Sacramenti, genuflectendum est ss. Sacramento, quod circumfertur, in occursu et transitu ejusdem (2), non tamen altari, neque tabernaculo, neque etiam sub elevatione missæ, quæ celebratur, licet campanula pulsetur, quia incedentes in processione, sunt in actuali ss. Sacramenti adoratione (3/. Cum in processione est genuflectendum, ambo simul incedentes genullectunt et surgunt, graviter quidem et modeste, sed tamen alacriter et sine cunctatione, ut sequentes non sistant se expectantes, sed ordinatira in eodem loco genuflectant post eos. Non genuflectunt crucifer, acolj'thi qui candelabra a latere crucis deferunt, nec qui reliquias aut statuas gestant (4). 324· Dum fit processio, pulsantur campanæ ecclesiæ, cujus est processio, et aliarum, juxta quas transitur. Not. 1. « Processiones prius fieri debent, deinde missa solemniter celebrari : nisi aliter ob gravem causam interdum ordinario, vel clero videatur n. Missa tamen solemnitatis ss. Corporis Christi prius celebranda est (5) ; et quoad roga­ tiones vide n. 74. Not. 2. Processiones non sunt peragendæ « tam longi iti­ neris circuitu, ut aut populi devotio languescat, aut compota­ tionibus aliisque insolentiis occasio præbeatur « (6). Rituale Romanum similiter præcipit, ut *» edendi ac bibendi abusum secumque esculenta et potulenta deferendi in sacris proces­ sionibus, agrisque lustrandis, et suburbanis ecclesiis visi­ tandis, tollere parochi studeant ; ac fideles, praesertim die dominica, quæ proxime rogationes antecedit, quam hæc dedeceat corruptela, sæpius admoneant « (7). (1) Cavalieri tom. IV, dec. 180, I. (2) S R C. I Mart. 1681, n. 2794-2943, 8. (3) Merati p. 4, tit. 12, n. 14; Cavalieri loco cit. n. 2. (4) De Carpo Cærem. p. 3, n. 178. (5) Rit. Rom. et cærem. Ep. (6) 3 cone. prov. Meehl, tit. XIV, c. 5. (7) Vid. Vinitor p. 4, tit. 5, annot. 38. [325) DE CANTANDIS IN PROCESSIONIBUS. 425 Not 3. “ Videant in primis sacerdotes, aliique ecclesiastici ordinis, ut in processionibus ea modestia ac reverentia tum ab ipsis, tum ab aliis adhibeatur, quæ piis et religiosis hujusmodi actionibus maxime debetur. Omnes... graviter, modeste, ac devote bini suo loco procedentes, sacris precibus ita sint intenti, ut remoto risu, mutuoque colloquio, et vago oculorum aspectu, populum etiam ad pie, devoteque precan­ dum invitent. « Quo colore utendum sit in processionibus, vide tom. 1, num. 151. DE CANTANDIS IN PROCESSIONIBUS. 325· Γη processionibus cantanda sunt ea, quæ in missali aut rituali Romano præscribuntur. Circa hæc notari potest : 1° præscribitur cantandum Procedamus in pace in proces­ sionibus candelarum et palmarum, non autem in illis, quæ incipiuntur per litanias, ne canius interrumpatur neque in quibus ss. Sacramentum defertur, propter ejus præsentiam : in reliquis tamen processionibus cantari potest. Procedamus in pace cantatur a diacono : scilicet post impositionem thuris, antequam ab altari descendat aut discedat, altari debitam facit reverentiam, se vertit ad populum per suam sinistram, ne tergum celebranti vertat, conversus cantat Procedamus, eoque cantato ad altare revertitur, ut cu H celebrante procedat. Absente diacono, celebrans conversus ad populum, eadem verba dicit aut cantat. 2° Si ad unam aut plures ecclesias in via sit divertendum, litaniæ vel psalmi intermittuntur; in illis ecclesiis stando ante altare cantatur antiphona cum versu et oratione titularis ecclesiæ, et si sit processio ss. Sacramenti, cantatur antiphona cum oratione de eodem ; in egressu autem cantus intermissus iterum resumitur. 3° In processionibus ad petendam pluviam, sere­ nitatem etc. cantantur ea, quæ in rituali loco proprio assig­ nantur; et quæ litaniis addenda præscribuntur, quibus res­ 426 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [326] pondetur Te rogamus, adduntur post versum Ut fructus terree dare. 4° In processionibus quæ diebus dominicis in quibusdam ecclesiis fiunt, ad honorandam Domini nostri re­ surrectionem, cantantur responsoria aut hymni ex officio diei secundum statuta diœcesana aut consuetudinem ecclesiæ (1). MODUS IN PROCESSIONIBUS SERVANDUS. 326· In processionibus nihil ita curandum est. quam ut debito ordine et modo peragantur, præcipuo quidem initio, in statione si fiat, et in fine 1. Cæremoniarius tempestive et diligenter curare debet, ut omnia sint parata et disposita, omnes sua loca habeant et occupent, atque in iisdem regulariter et ordinatim procedant, tam illi qui ante crucem, quam qui post eam incedunt. 2. Si processio non fiat post missam aut oflicium, vel si celebrans post missam aut officium ad sacristiam revertatur: tunc celebrans pluviali indutus, præcedente crucifero inter duos acolythos deferentes candelabra cum cereis accensis, e sacristia egreditur, et ad altare accedit. 3. Si fiat post missam aut officium, et celebrans ad sacris­ tiam non revertatur, uti fit communiter; crux parata collo­ catur ad cornu epistolæ prope credentiam. Finito ultimo evangelio missæ, celebrans, facta reverentia in medio altaris, descendit in planum ad cornu epistolæ, ibi deponit casulam et manipulum, atque pluviale assumit. Dia­ conus et subdiaconus suos etiam deponunt manipulos. Deinde per planum accedit ad medium ante gradus altaris, diacono et subdiacono pluviale elevantibus, nisi subdiaconus crucem deferat, in quo casu per totam processionem diaconus semper a sinistris celebrantis incedit, pluviale autem non elevat. Si subdiaconus crucem deferat, tunc manipulo ad cornu (1) Vid. Vinitor p. 6, tit. 19, n. 3, et Lebrun, Traité prélim,, art. 7. [326] MODUS IN PROCESSIONIBUS SERVANDUS. 427 epistolæ deposito, crucem apud credentiam ab acolytho acci pit, vel per semetipsum apprehendit, si non porrigatur; me­ dius inter acolythos cum candelabris accedit ad medium ante altare, et se sistit, ut mox dicetur de crucifero. •1. Si processio non fiat post missam, sed post benedictio­ nem palmarum et candelarum aut aliud officium, in quo celebrans pluviali indutus fuit; et subdiaconus crucem defe­ rat, ut in die purificationis et dominica palmarum; tunc acolythus, dum incensum ante processionem imponitur, cum cruce inter ceroferarios ad medium ante altare accedit, ibique se sistit facie ad altare conversa, donec subdiaconus A crucem accipiat. Eo casu subdiaconus, reverentia cum cele­ brante ante gradus allai is facia, se vertit, nudo capite et sine bireto in manibus, crucem accipit, et medius inter cero­ ferarios cum candelabris, paulo celerius procedit, ut ante alios suo loco incedere valeat. 5. Si subdiaconus missæ crucem non deferat, eamdem portat alter subdiaconus vel clericus superpelliceo indutus, ut dictum est n. 318. Si processio fiat post missam aut offi­ cium, et celebrans ad sacristiam non revertatur, hic cruciler finita missa aut officio, crucem apud credentiam accipit, et cum eadem medius inter acolythos cum candelabris tem­ pestive accedil ante altare, et facie ad altare conversa, donec procedendum est. se sistit ad ingressum chori, vel propius aut longius ab altari, prout exigit locus, in quo infra proces­ sionem incedere debet. Quamdiu crucem defert, neque ipse neque acolythi qui cum candelabris eum comitantur, faciunt reverentiam aut genuilectunt sive ante altare, sive etiam ante ss. Sacramentum. Semper procedit in medio acolytho­ rum cum candelabris, nisi locus sit angustus, in quo casu acolythi præcedunt. 6. Cum celebrans, incenso ante processionem imposito, se vertit ad procedendum, crucifer pariter se vertit et procedit, omnesque facta reverentia suo ordine similiter procedunt, ita se gerentes, ut nulla fiat confusio, atque ut celebrans amplius expectare non debeat, sed continuo procedere possit. Omnes incedunt bini et bini, et ultimi, si numerus sit impar, (326] 428 PARS 6. RITUALE ROMANUM. MODUS IN PROCESSIONIBUS SERVANDUS. (326} trini; pari passu et æquali inter se servata distantia, vide­ licet unius circiter passus inter collaterales, et duorum vel trium passuum inter antecedentes et subséquentes. Qui ex una parte incedunt, quantum fieri potest, diligenter et mo­ deste attendere debent ad socios suos ex altera procedentes, ne unus alium præcedat, aut alter quasi sequatur; aut ne nimis sint vicini aut remoti a se invicem, sed duas rectas lineas in longum efficientes. Si loci angustia non permittat, ut juxta se invicem incedant, minor seu junior præcedit (1). Curandum etiam est, ne spatium aliquod inter diversa corpora relinquatur, ed omnia ita cohaereant,» < ut unu; H quasi agmen videatur. II. Si statio fiat in via, qua transitur, v. g. ad altare juxta viam constructum. omnes procedere possunt, donec cele­ brans ad stationem seu altare pervenerit: tunc omnes con­ sistunt, et se vertunt ad celebrantem Precibus in statione dictis seu cantatis, oinnes iterum se vertunt, eodemque ordine procedunt. 2. Si autem in statione ad locum aliquem sit accedendum, vel ecclesiam aut oratorium ingrediendum; tunc cum illuc perventum fuerit, illi qui primi incedunt, persistunt in loco ita remoto, ut omnes alii transire valeant; duo primi se sistunt, unus a dextris et alter a sinistris, ita a se invicem separati, ut reliqui inter eos procedere possint; duo sequentes se sistunt similiter juxta duos primos; reliqui similiter, successive usque ad ultimos, ita ut omnes duas lineas usque ad altare seu locum stationis efficiant, juniores longius ab altari remaneant, et digniores illi appropinquent eodem ordine, quo in processione incedunt. Sic stant facie ad se invicem conversa; cum autem celebrans transierit, faciem vertunt ad altare. Crucifer cum acolythis persistit in loco, in quo incessit, aliquantulum autem e medio recedit, ut alii transire possint; cum omnes transierint, se sistit in medio, ibique sine reverentia aut genuflexione facienda, stat, donec sit progrediendum. Dum pergendum est, omnes se vertunt et procedunt, quia processio est extensa eodem modo, quo incessit, et quo jam procedendum est. III. In fine processionis, cum ad ecclesiam aut ad altare redierint, si sequatur missa, ut in festo purificationis et dominica palmarum, omnes debita altari facta reverentia, ad respectiva sua loca accedunt; crucifer deponit crucem ad cornu epistolæ prope credentiam, et acolythi candelabra super credentium; celebrans cum ministris, debita ante gradus altaris facta reverentia, accedit ad cornu epistolæ, ibique potius quam ante gradus altaris paramenta permutat. 2. Si sequatur aliud officium, ut feria sexta parasceves, vel benedictio danda sit cum ss. Sacramento, ut in ejusdem processione, crucifer deponit crucem et acolythi candelabra, ut jam dictum est : reliqui autem se gerunt ut in statione, juniores scilicet, seu qui primi incedunt, se sistunt in loco remoto ab altari, alii ordine quo incedunt, propius ad altare accedunt; stant omnes facie ad se invicem conversa, et ad adventum ss. Sacramenti genuflectunt utroque genu. Cum celebrans cum ss. Sacramento transierit, se convertunt ad altare, et manent genuflexi usque ad finem. Quod si circa altare efficiant quasi semicirculum, ut in aliquibus locis fieri solet, digniores sint directe ante altare et quasi in medio plani hinc inde, et juniores versus cornua altaris. Si locus capax non fuerit, omnes ad loca sua in choro accedere possunt. 3. Si non sequatur missa neque aliud officium, tunc in accessu ad altare omnes, nisi mox ad respectiva loca in choro accedant, se sistunt, ut supra dictum est, juniores, in loco remoto ab altari' et alii ordine quo incedunt propius ad altare; crucifer non deponit crucem neque acolythi cande­ labra, nisi statio ante altare forte longior foret, sed stant in loco in quo incesserunt, paulisper e medio recedentes, ut alii transire possint; cum oinnes transierint, se sistunt in medio. Cantata oratione, celebrans redit in sacristiam præcedente crucifero cum acolythis (1). (1) Bauklry p. 2, cap. 14, n. 29 et seq. (1) λ id. Praxis Pontificalis, tom. 3, n. 213. 429 r * - 430 PARS 6. RITUALE ROMANUM. [327] His omnibus de processionibus generaliter dictis, cum actum sit de processione in die Purificationis n. 88 et seq. in dominica palmarum n. 23 et seq. in rogationibus n. 74 et seq. ; agendum restat de processione ss. Sacramenti. DE PROCESSIONE SS SACRAMENTI. 327. °/)/clarat sarda Synodus Trid. (i) : « Pie et reli­ giose admodum in Dei Ecclesiam inductum fuisse hunc morem, ut singulis annis, peculiari quodam et festo die, præcelsum hoc et venerabile Sacramentum .. in processionibus reveren­ ter, et honorifice per vias, et loca publica circumferretur » Item statuit tertium concilium prov. Mechl. (2) : * Sacrosancta Eucharistia pie et utiliter ad populi devotionem interdum in publicis supplicationibus defertur; potissimum vero in festo sacro Christi Corpori consecrato, ejusque octava. Sed ne nimia frequentia minuat reverentiam, rarius extra prædicta tempora id fiat, et non nisi in arduis causis pacis et publicae necessitatis vel utilitatis. In illis autem processionibus, ad quas populus non tam orandi quam spectandi gratia confluere solet, abstineatur. - Sic synodus diœcesana Antverp. (3)edicit : “ Quoniam in processionibus, quas vocant dedicationum, multas contingit insolentias plerumque committi, et quædam inepta et lasciva immisceri, quæ tamen non esse toleranda decernimus; omnino prohibemus in illis venerabile Sacra­ mentum circumferri - (4). “ Ubi processio ss. Sacramenti in ejus festo die, vel per octavam, ea qua decet solemni pompa nequiverit haberi, designabit Episcopus pro suo arbitrio et prudentia unicuique (1) Sess. XIII, de Euch. c. 5. (2) 1607, tit. VII, c. 8. (3) 1610, tit. VII, c. 8. (4t Vid dec. S. R. C. 12 Jun. 1638, n. 911-1058; epist. past. Alph. de Berghes Syn. Belg. torn. II, fol. 363. “ [328] DE PROCESSIONE SS. SACRAMENTI. 431 ecclesiæ aliquam ex sequentibus dominicis, in qua celebrata missa cum commemoratione ss. Sacramenti juxta rubrica­ rum præscriptam formam, solemnis illius processio peragi possit * (1). Missa igitur in hoc casu de dominica seu festo duplici occurrente celebranda est, cum commemoratione ss. Sacramenti post alias orationes præceptas (2). Si processio fiat extra dominicam in die, qua votiva privata permittitur, et votiva de ss. Sacramento cantatur; hæc more votivo sine Gloria et Credo, et cum tribus saltem orationibus dicenda est. 328. A quo, et quomodo ss. Sacramentum in processio­ nibus deferendum est? R. I. Deferri debet ab eo, qui missam aut officium cele­ bravit, quatenus processio fiat aut post missam aut post officium (3) Solus excipitur Episcopus diœcesanus, qui, licet missam aut officium non celebret, nihilominus ss. Sacra­ mentum in processione defert (4). Delatio ss. Sacramenti in processione ejusdem solemnitatis ad primam pertinet digni­ tatem. modo ipsa missam aut officium celebret, et deficiente prima dignitate ad secundam, et sic successive (5). In oppidis aliisque locis ruralibus a digniori illius loci sacerdote id fieri decet (6). Per totam autem processionem, ab initio usque ad finem, ss. Sacramentum ab uno eodemque deferendum est, et non successive a pluribus, quacumque in contrarium non obstante consuetudine (7). Similiter quæcumque processio, quæ fit immediate sive (1) S. R. C. 8 Mari. 1749, n. 4051-4200 (2 S R. C 6 Dec. 1653, n. 1515-1692, et 10 Sept. 1796, n. 4320-4469, 6. (3) S R. G. 19 Jan. 1608, n. 219-366; 12 Jun. 1627, n. 540-687, I; 16 Ap 1614, n 1348-1495; 23 Mart. 1709, n. 3653-3802; 3 Aug. 1S39, I t ■ 7 Jfl n. 4715-4861; 22 Maji 1841, n. 4780-4926. Vid. Praxis Pontif. tom. 3, n. 241 (4) Cærern. Ep. lib- 2, c. 33. (5) Eadem dec. cit. Praxis Pontif. tom. 3. η. 211. (6) Merati cum aliis p. 4, tit. 12, η. 11, in fi » e. (7) S. R. C. 4 Maji 1748, n. 4)46-1195; 3 Aug. 1839, n. 4715-4861; 22 Maji 1811, n. 4780-4926. . 22. An translato festo transferuntur indulgentiæ torn. 2, η. 281. Indu’gentiæ comitantibus ss. Viaticum concessæ torn. 3, η. 191 ad 13, Indulgentia plenaria in articulo mortis ibid. η. 305. Alia? indulgentiæ ab infirmis lucrandæ ibid n. 217 et 311. Vid. Benedictio Apostolica. Infirmi sunt visitandi, quando, quo’ies, et quinam prrecipue tom. 3, n. 210. Quo ordine et modo visitandi sunt ibid. n. 212. Notanda circa visitatio­ nem infirmorum n. 213; circa adhortationes n. 214 et 215 circa confes­ sionem infirmorum n. 216. Tempore agoniæ ibid, ad 5. INDEX. 455 Innocentes ss. si sint patroni tom. 3, n. 9. Iu paradisum, oratio dicenda in delatione corporis a l sepulturam tom. 3, n. 255 et 260. Iu spiritu humilitatis, quomodo dicitur tom. 1, n. 231. Explicatio tom. 2, n. 78. Intentio. Quid si sacerdos defectum essentialem commiserit circa intentio­ nem tom. 2, n. 151. Quæ et qualis intentio requiritur a 1 valide et licite consecrandum ibid. n. 152. Quid quoad micas hostiarum et guttas vini ibid, ad 5, et n. 153. An hostiæ minores consecrantur, si sacerdos in consecratione de illis non cogitet ibid. n. 154. Quid si una vel plures hostiæ non consecratæ admisceantur consecratis ibid. n. 155. Interdictum quomodo absolvendum tom. 3, n. 174 et 176. Vid. Celebrans. Interrogationes in baptismo tom. 3, n. 160. Introductio mulieris in ecclesiam post partum tom. 3, n. 285. Introitus quando et quomodo dicitur torn. 1, n. 75, rub. 1, et annot. 2, Quomodo dicitur in missa privata torn. 1, n. 209; in missa solemni ibid, n. 312; et in missa de Requiem torn. 2, η. 1 ad 3. Explicatio t. 2, η. 57. Inventio s. Crucis 3 Maji, si transferatur post tempus paschale t. 3, n. 96. Invitatorium. Rub. tom. 2, n. 320. Quomodo dicitur lenqore passionis tom. 3, n. 21. Joachim s. festum tom. 3, n. 164. Joannes Apost. s. si sit patrouus tom. 3, n. 9. Ejus festum ante portam Latinam si transferatur post tempus paschale tom. 3, n. 96. Joannes Baptista s. Quibus festis præfertur festum nativitatis t. 2, n. 267, 1. Quid si occurrat in festo ss. Corporis Christi ibid. n. 273, circa finem, et tom. 3, n. 98. Lectiones in die octava ibid. Joannes Cautius s. 20 Oct. Si festum careat secundis vesperis, hymnus anticipandus est in laudibus tom. 3, n. 108. Joseph s. sponsus B. Μ. V. Patronus Ecclesiæ catholica?; ejus qua talis privilegia; quid si festum transferendum t. 3, n. 91. Vid patrocinium. Irregularitas quomodo dispensanda tom. 3, n. 174 e·. 177. Vid. Celebrans. Iste confessor. Notanda circa mutationem tertii versus tom. 2, n. 323. Ite missa est, quando dicitur torn. 1, n. 94, rub. 1. Quomodo in missa privata loin. 1, n. 289, et in missa solemni n 332. Explicatio sensus et ritus tora. 2, n. 120. Judica ps. quando dicitur tom. 1, n. 75, annot. 1. Quomodo recitatur t. 1, n. 206. Explicatio tom. 2, n. 50. Juliana s. de Falconeriis 19 Jun. Hymnus proprius vesperarum dicendus est in secundis, si habeat tom. 3, n. 98. Kalendarium Romanum universale est tom. 2, n. 207, not. 2; dkocesanum ibid. η. 208; archidiœcesis Mechliniensis, ibid. not. 4. An kalendarium 456 INDEX. in dubiis est sequendum ibid, not 6. An kalendarium de novo reformare licet tom. 2, n. 277, 1, not. et quid tunc observandum est ibid. Medus componendi kalendarium diœcesanum ibid. n. 208. Kyrie eleison tom. 1, η. 75, rub. 2, et annot. 3. Quomodo recitatur in missa privata tom. 1, η. 210, el in missa solemni n. 313. Ubi dicitur in missa cantata n. 300, et ubi dum plures lectiones sunt dicendæ η. 215. Explicatio tom. 2, η. 58. Lampas ante tabernaculum ss. Sacramenti torn. 3, n. 182. Laterna in delatione ss. Sacramenti ad infirmos torn. 3, n. 186 ad 5, et in processionibus ibid. 321. Lavabo in missa privata tom. 1, n. 233 et in missa de Requiem tom. 2r η. 1 ad 5. Explicatio psalmi et rituum torn. 2, n. 80. Laudes Rub. lom. 2, n. 314. An dicenda sunt Pater et Ave, dum a matu­ tino separantur ibid. Cæremoniæ solemnium laudum torn. 2, n. 386. Laudes vespertinæ tom. 2, η. 191. Lectiones, quando et quomodo plures dicendæ sunt in missa privata tom. I, n. 215, et in missa solemni n. 316. Lectiones in officio Rub. tom. 2, n. 332. Quid servandum, dum mensis tantum quatuor hebdomadas habet ibid. n. 334. Lectiones non approbate legi nequeunt n. 336. Quid si dubium oriatur circa lectiones ibid. Si assignentur lectiones, quæ non habentur ibid, ad 3. Lectiones primi nocturni. Initia sacræ Scripturæ leguntur in die, qua assi­ gnantur, et si impediantur, transferuntur tom. 2, n. 337 et 338. Similiter lectiones dominicarum quadragesimæ ibid. In quam diem initium trans­ fertur ibid. n. 339. Quid si cuncta initia poni nequeant ibid Notanda n. 340. Aliæ lectiones non transferuntur excepta historia Machabæorum n. 341 Quid si dominica anticipetur ante septuagesimam n 237. Quæ lectiones legendæ sunt in primo nocturno officii 9 lectionum n. 342. An in communi sumi possunt de primo vel secundo loco ad libitum ibid, n. 343. Lectiones secundi nocturni quæ recitandæ sunt in festis particularibus patroni reliquiæ etc. tom. 2, n. 344 et per octavas n. 246. Notanda circa has lectiones n. 348. Lectiones tertii nocturni quæ recitandæ sunt in festis particularibus tom. 2, n. 344 Quando legenda est nona lectio homiliæ dominicæ, feriæ aut vigiliæ ibid η. 345. Quid si evangelium festi idem sit. ac illud dominicæ, feriæ aut vigiliæ ibid. Quando de festo simplice nona lectio legi debet ibid, n 346 Quomodo disponendæ sunt lectiones 3 nocturni, quando nona lectio legitur de homilia aut festo simplice ibid. n. 347. Unde sumenda est nona lectio festi, si nona lectio homiliæ aut simplicis non sit dicenda ibid. not. 1. INDEX. 457 Legatus Apostolicue. Vid. Nuntius. Leo s 11 Ap. Quæ missa est dicenda tom. 3, n. 94. Libera nos, quomodo recitatur in missa torn. 1, n. 259 Explicatio orationis et ritus tom. 2, n. 104. Lignum s. crucis. Quomodo celebrantes coram eo se gerunt tom. 2, n. 199. Si sit expositum, transeuntes genuilectunt ibid. Non decet, ut cum sanc­ torum reliquiis in eadem theca occlusum permaneat ibid, in fine. Ligorio s. Alphonsus M. de Lig. Ejus officium torn. 3, n. 104. Linteum mento infirmi supponendum tom. 3, n. 187. Litaniæ, festo s. Marci impedito, an et in quam diem transferuntur tom 3, n. 72 Sunt de præceplo in diebus rogationum ibid. n. 74 Quomodo dicendæ sunt ibid. Iis nihil addi potest nisi ex induito Apostolico ibid. 4. Vid. rogationes. Litaniæ Lauretanæ B. Μ V. Iis nihil addi potest nisi ex induito Apostolico tom. 3, n. 74. Litaniæ ss. Nominis Jesu, an publice cantari possunt, tom. 1, n. 112. Lotio manuum ante missam torn. 1. n 195. in missa n. 233 et post missam n 294; ante administrationem sacramentorum tom. 3, n. 146, ad 5. Lotio corporalium torn. 1, n. 171. Ludovicus s 25 Aug. quo die celebrandus tom. 3, n. 104 ad 24 Aug Oratio concluditur Qui tecum vivit ibid. Lunieu «piare requiritur torn. 1, n. 182. Quale n. 183 Quot lumina in missa n 184. An licet celebrare sine lumine n. 185. Quid si prævideatur lumen extinguendum tom. 2, n. 132. Lumina in processionibus tom. 3, n. 321. Vid. cerei. M. Majus mensis tom. 3, n. 95. Manipulus deponendus est, dum adhibetur pluviale torn. 1, n. 157. rub 4. Quid significat ibid. n. 163 ad 4. Ejus materia n. 167. Debet benedici n. 168. Manus quomodo et quando in missa ante pectus junguntur torn. 1, n. 136. Quomodo et quando junctæ super altare ponuntur ibid. n. 137. Separatee super altare ponuntur n. 138. Super librum, et supra aut infra pectus ibid. Ante pectus extenduntur, extensæ tenentur, et junguntur n. 139. Quomodo et quando circulus faciendus est n. 140. Mappæ Materia torn. 1, n. 167. An benedicendæ n. 1GS. Quot quales, et sub qua obligatione requiruntur n. 179. Mappa communionis, ex qua materia torn. 1, η. 167; qualis n. 273. Notanda ibid. Marcus s. 25 Ap. Si festum transferatur, iu quam diem est transferendum torn. 3, n. 72, et in provincia Mechliniensi ibid. Quæ missa dicenda, si transferatur post tempus paschale ibid. n. 94. Quæ missa celebranda, si INDEX. fiat processio rogationum, et si non fiat ibid. n. 75. Quomodo missa pro­ cessionis celebranda ibid, ad 2 An in aliis missis fit comm. rogationum ibid, ad 3. Vid. litaniae, rogationes. Maria B. V. Quando ejus missa votiva permittur torn. I, n. 25, rub. et n. 32. Quæuam pro ejus votiva dicenda est ibid. n. 39. Ejus officium in sabbato tom 2, n. 249. Quid si festa B. Μ. V. occurrant in die octava alterius festi B Μ. V. ibid. n. 266, resp.3. De quo fiunt vesperæ, si duo festa B. Μ. V. concurrant n. 308. Ejus suffragium in laudibus et vesperis n. 368. Antiphonte finales n. 371-373. Officium parvum n. 375. Marlyrologium in choro legendum et quomodo, quæ festa et officia, et quo­ modo annuntianda sunt etc. 2, n. 316. Mathias s Apost. Ejus festum in anno bissextili tora. 3, n. 90, 25 Feb. Matrimonium ubi celebrandum tom 3, n. 271. Ritus 272 Quare annulus datur, ejus materia, benedictio et impositio ibid. n. 273 Ritus particu­ laris contrahendi matrimonium ibid. n. 283. Matrimonia mixta ibid, n. 284 Vid nuptiae, missa pro sponso. Matutinum et laudes, an et sub qua obligatione sunt recitanda ante missam tom 1, n. 104. Rub. Matutini tom. 2, n 310 Si matutinum separetur a laudibus, an et quomodo concludendum est ibid. η. 312 An nocturna separare licet, quomodo et ad quantum tempus ibid. n. 313. Cæremoniæ matutini in choro servandæ tom. 2. n. 385. Memento vivorum quomodo fit tom. 1, n. 241-243. Explicatio orationis et ritus tom. 2, n. 88. Memento defunctornm quomodo fit tom. 1, n. 256. Explicatio orationis et ritus tom. 2, n. 99. Memoriale rituum pro minoribus ecclesiis, ubi adhibendum tom 3, n. 43. Mensa in cubiculo infirmi paranda pro delatione ss. Sacramenti tom. 3, n. 187 ad 3. Pro extrema unctione ibid. n. 202. Meridies, post quem missam celebrare non licet tom. 1, n. 102. Minister unus tantum in missa privata adhiberi potest tom. 1, n. 297. Qualis ibid. n. 298. Ejus officium n. 299. Quid facit tempore consecra­ tionis in missa privata tom. 1, n. 251, Minister in administratione sacra­ mentorum tom. 3, n. 147 ad 1. In delatione ss. Sacramenti ad infirmos ibid n. 189 ad 2. Missa quare sic dicitur torn. 1. n. 12. Ejus divisio ibid. n. 13. Debet pro­ trahi ad tertiam horæ partem ibid, n 4. Debet esse conformis officio vid. conformitas. Missa propria an ab aliis legi potest tora. 1, n 95. An missa celebranda est coram ss. Sacramento exposito tora 2, n 25 ad III. An ad altare, ad quod s. communio distribuitur ibid. n. 35 Missa privata coram ss. Sacramento ibid. n. 33, et solemnis n. 36. Missa privata coram Episcopo, Prælato, rege etc. n 37-41, et solemnis n. 42-44. Missa privata celebranda ab Episcopo n. 48. An licet missam abrumpere tom. 2, n 176; et an interrumpere ibidem n. 177. Quomodo celebranda est missa cantata sine diacono et subdiacono tom. 1, n. 300. Quid est missa solemnis torn. 1, n. 13 et 302. An duæ missæ eadem die in eadem ecclesia de eodem cantari possunt tom. 1, n. 22, f. INDEX. 459 Missa conventuaiis quid torn. I, n. 13. Ubi obligat ibid. n. 14. Debet esse conformis officio ibid. n. 15, quando et ubi duæ missæ conventuales sunt dicendæ ibid. η. 22, rub. 1 et 2, et annot. f. quando potest esse votiva ibid. η. 25; et quando de Requiem ibid, n 50, rub. Quæ commemora­ tiones sunt faciendæ, dum dicuntur duæ missæ conventuales ibid. η. 70 ad 4 Præfatio ibid. η. 92 ad 2 Evangelium in fine missæ ibid. n. 94 in fine. Qua hora est celebranda ibid. η. 103. Missa de Requiem. Ritus missæ privatæ tom. 2, n. 1, et solemnis ibid, η. 2. An peccat, qui eam celebret in diebus vetitis tom. 1, n. 34. Quando singulæ e quatuor missis pro defunctis dicuntur ibid. n. 54. Quot et quæ orationes dicendæ sunt in missis de Requiem ibid η. 65, in missa solemni et cantata ibid. Missa pro defunctis vage sumptis ibid. An sacer­ dos obligatus ad missam pro defunctis, tenetur celebrare de Requiem ibid. η. 66 ad I, II, III. Quare varia mutantur et omittuntur in missa de Requiem tom. 2, n. 124. Explicatio offertorii ibid. η. 126. Missæ privatæ de Requiem quando permittuntur torn. 1, η. 64. Quid si celebretur in alia ecclesia η 99 ad 2. Missæ de Requiem in diebus 3, 7 et 30, quando permittuntur tom. 1, n. 62. L nde hi dies numerandi sunt ibid. Unde missæ triginta originem ducunt ibid. n. 63. Missa exequialis quando permittitur tom. 1, n. 56. Quot missæ permittuntur ibid. n. 57. An debet Ciutari vel potest legi pro pauperibus torn. 1, n 58. Quo colore utendum n 149. An missa exequialis in sepultura est cele­ branda tom 3, n. 236. An pro pauperibus est celebranda ibid. An omitti aut differri potest ibid. n. 262. Missa votiva quid, et quomodo dividitur tom. 1, n. 26. Quid requiritur, ut celebretur votiva ibid n. 27. Quibus diebus permittitur privati n 28; solemnis n. 29; in anniversario electionis seu consecrationis Episcopi n. 30; in precibus 40 horarum n. 31; votiva B. Μ. V. ibid. n. 32 et n. 39. Missa aurea ibid. n. 32 An peccat, qui celebrat votivam in diebus vetitis n. 34. De quibus dici potest votiva n. 35 et seq ; an de tempore et mysteriis ibid. n. 36; an de omnibus sanctis ibid, n 37; an de beatis ibid. n. 38. Si petatur in honorem p'urium sanctorum ibid. n. 40, in honorem apostolorum ibid. n. 41 ; de instrumentis passionis, de ss. corde Jesu aut s. corde B. Μ. V. in honorem omnium sanctorum, s. Joannis Bapt., in gratiarum actionem, pro speciali necessitate ibid. n. 42, de s Joseph, ibid. η. 44 el 84. Quando dicitur Gloria ibid. η. 43, et Credo ibid. η. 47, et η. 90 ad 11. Orationes in privatis et solemnibus ibid. η. 41, 45. Graduale, tractus et sequentia ibid tom. 1, n. 46. Præfatio ibid, n. 48. Communicantes. Ite missa est, et ultimum evangelium ibid. η. 49. An satisfit per missam diei ibid. η. 66 ad IV. Quid si celebretur in alia ecclesia ibid. η. 99. Color missarum votivarum ibid. η. 49 et 147, rub. Missa pro sponso et sponsa quando permittitur et quid faciendum, quando prohibetur tom. 3, n. 279. Si permittatur, an tunc necessario est cele­ branda ibid. n. 280. Quomodo est celebranda n. 281. An' benedictio 460 INDEX. nuptiarum pro pluribus nuptiis simul fieri potest n. 282. Vid. nuptiœ matrimonium Missale quale et sub quanta obligatione requiritur torn. 1, n 95, et n. 187. Cussinus supponendus ibid. n. 188. A quo et quomodo transferendum in missa privata, et quomodo ponendum ad evangelium torn. 1, n. 217. Ejus translatio in fine missa; ibid. n. 286. Quare transfertur ad evange­ lium tom 2, n 66 et in fine missæ ibid. η. 117. Quomodo est imprimen­ dum tom. 2, n 205. Moniales quæ officia particularia recitare possunt et debent tom. 2, n. 230. In Confiteor dicunt Tibi Pater, vos fratres ibid. n. 315, et ad benedic­ tiones Jube domne n. 319. Vid. regulares, capellani. Morientes quomodo juvandi sunt tom. 3, n. 217. Mulier introducenda in ecclesiam post partum tom. 3, n. 285. Munda cor, quomodo dicitur in missa privata torn. 1, n. 218, et in missa solemni ibid. n. 318. Explicatio orationis et rituum tom. 2, n. 65. Musca si in calicem ceciderit tom. 2, n. 178. Musica in missa, ejus usus et abusus torn. 1. n. 113. Non est adhibenda in missis et olficiis defunctorum tom. 3, n. 236 not. 3. Mutatio festorum. Vid. translatio. N. Nativitas Domini. Quid servandum est quoad 1res missas torn. 1. n. 284. Tres missæ celebrari non debent sed possunt tom. 3, n. 3. Qui unam celebrat, quam et quomodo eam celebrat ibid. Quomodo singulæ cele­ brandae sunt ibid n. 4 Quo tempore celebrandæ n. 5. Sacram commu­ nionem in nocte nativitatis distribuere non licet n 6. Notanda infra octavam n 8, Quid si patronus intra octavam occurrat ibid. n. 9. Nativitas B. Μ. V Quid si dies octava occurrat cum festo ss. nominis aut 7 dolorum tom. 2, n. 266, resp. 3 et tom. 3, n. 106 et 107. Si concurrat cum festo ss. nominis tom. 2, n. 308. Nobis quoque peccatoribus, quomodo recitatur torn. 1, n. 257. Explicatio orationis et rituum tom. 2, n. 100. * Nomen, quando exprimendum in orationibus defunctorum torn 1, n. 65, not. 5, in tine, et tom. 3. n. 266 ad 5. In orationibus cognomina et patria sanctorum non sunt exprimenda torn. 1, n 85. Nomen ss. Jesu ce ebrandum dominica secunda post epiphaoiam tom. 3, n. 85 Quid si impediatur dominica septuagesimæ aut festo 1 cl. ibid. Nomen B. Μ V. Quid si celebretur cum octava, et dies octava occurrat in lesto 7 dulorum tom. 2, n. 266, resp. 3. Si concurrat cum nativitate B. Μ. V. ibid n. 308. Si occurral in die octava nativitatis aut alia die octava torn. 3. n. 106. Non fit comin. octavæ nativitatis ibid. Non intres, oratio dicenda in absolutione defunctorum tom. 3, n 252 et 266 ad 2. INDEX. 461 Nosocomium. Ibi decedentes ubi sepeliendi sunt tom. 3. n. 230. Nuntius Apostolicus, quando illi debetur reverentia in missa tom. 2, n. 37 et 40. Missa privata coram eo celebranda ibid. n. 39, et solemnis n. 42 et seq. Nuptiæ. Quid intelligitur per benedictionem nuptiarum tom. 3, n. 274. Quæ nuptiæ sunt benedicendæ ibid. η. 275. Quis est minister hujus benedictionis n. 276. Au fieri debet in ecclesia et infra missam n. 277. An fieri potest tempore clauso n. 278. An pro pluribus nuptiis simul conferri potest n. 282. Quid si specialis detur benedictio n. 283 ad 4. Vid. Missa pro sponso et sponsa. 0. Obitus dies, quis quoad missas de Requiem torn. 1, η. 55 et η. 59 ad 5. Oblatio hostiæ et calicis in missa privata torn. 1, η. 224 et η. 229; et in missa solemni n. 322. Explicatio orationum et rituum tom. 2, n. 73 76. Oblatio fidelium in missa facienda loin. 1, n. 222; quando et quomodo facienda ibid. Iu missa de Requiem, torn. 2, η. 2. Explicatio torn. 2, η. 72. Occurrere et occurrentia quid tom. n. 2, n. 250. Notanda circa tabellam occurrentiæ ibid. n. 302. Vid. translatio, officium. Octava quid, et quomodo dividitur torn. 1, η. 21. Quæ missa est cele­ branda, si feria major aut vigilia occurrat infra octavam ibid. η. 22, rub. 2. Rubricæ breviarii de octavis tom. 2, η. 240. De quibus festis fit infra octavam ibidem rub. 3 el n. 244. Quomodo fit oflicium octavæ ibid. n. 240, rub. 4 et 5. Non dicuntur suffragia, neque preces infra octavam ibid. n. 240, rub. 6. Quando octavæ prohibentur ibid n. 241. Quomodo festum habens octavam est celebrandum tempore, quo octavæ prohibentur ibid. n. 242. Ubi cessant octavæ ibid. η. 243. Major octavarum dignitas n. 244. Quomodo celebranda est octava patroui, titularis, etc. n. 246. Quando et ubi fit commemoratio diei octavæ et infra octavam tom. 2, n. 257. Quid si festum habens octavam transfe­ ratur ibid. n. 278. Octava dies. Quodnam festum et officium in ea fieri potest, et quodnam transferri debet tom. 2, n. 257 et 266, resp. 3. Quomodo vesperte ordinandæ sunt n. 305, reg. 1 et 2.' Quid st dies octava occurrat in dominica privilegiata ibid. n. 307. Octavarium Romanum quid, et an adhibendum tom. 2, n. 248. Oculi quomodo et quando elevandi sunt in missa torn. 1, n. 129. OlTertorium quomodo dicitur torn. 1, n. 221. In missa solemni n. 322. Explicatio tom. 2, n. 72. Explicatio offertorii in missa de Reqmern ibid. η. 126. Officium divinum. Cæreinoniæ in eo servandæ tom. 2, η. 376 387. Quo modo privatim est recitandum ibid. η. 388 el 389. Quomodo cum socio ibid. η. 390. 462 INDEX. Quid Ordinarii possunt quoad officium divinum tom. 2, n. 203 et 204. An officium potest mutari, in altiorem ritum elevari, aut ad alia loca extendi ibid. Quomodo concessiones officiorum imprimendre sunt ibid, n. 206 et n. 232 in fine. Quodnam officium cuique est recitandum ibid. 207-209. Officium omissum non potest fieri alio die ibid. n. 207, not.4. Quod officium recitare debent, qui causa itineris, studii etc. extra patriam, diœcesim, vel locum domicilii versantur tom. 2, n. 228, resp.VI, An satisfit assistendo officio in alia ecclesia ibid. 5 Quid si quis transeat de una ecclesia ad aliam ibid. n. 229. Quo die officium novum est cele­ brandum tom. 2. n. 269. Quid si extendatur ad aliam diem ibid. n. 270. An acceptari debet n. 271. An eodem anno est celebrandum n. 272. Quando separandum est ofiicium sancti cum sociis, quomodo et quando in casu separationis utriusque ofiicium est celebrandum tom. 2, n. 247 et 293. An ofiieia, quæ conceduntur sub clausula Fieri posse, sunt prae­ ceptiva, vel facultative, et an transferuntur tom 2, n. 285 Officium pro­ prium dicendum est ex præcepto torn 3, η 309. Officia propria et particularia tarchidiœc Mechl.) a quibus sunt recitanda tom. 2, n. 208, not 3 Sine-indulto non extenduntur ibid. n. 209 in fine. A quibus recitari possunt et debent ibi 1. n. 228 Quid requiritur, ut officium particulare sub ritu dup. aut semid. recitetur ibid. n. 232. Ofiicium ad libitum quid; an transfertur, si impediatur; in quibus diebus impeditur tom. 2, n. 283 et 284. Officia afiixa feriis aut dominicis, si sint universalia, transferuntur; si autem sint particularia, sine speciali induito non transferuntur tom. 2, n. 287. Idem est de officiis mysteriorum et instrumentorum dominicæ passionis ibid. Officia mysteriorum et instrumentorum Dominicæ passionis tom. 3, n. 93. Olficia votiva ss Sacramenti, conceptionis B. Μ. V. etc. non transferuntur tom. 2, n. 289. Dies impediti n. 290. Quomodo recitanda n. 291. In his non attenditur dignitas ibid, in fine In missa non dicitur Credo tom. 1, n. 90 ad 1. Officia votiva per annum per decretum 5 Julii 1883 generali induito con­ cessa, tom. 2, n. 292. Officium parvum B. Μ. V. An et quando datur obligatio illud recitandi tom. 2, n. 375. Quomodo recitandum ibid, in fine. Ofiicium defunctorum. An et ubi datur obligatio illud recitandi diebus in breviario præscriptis tom. 2, n. 375. An dicendum in exequiis tom. 3, n. 237. Quando dicendum in exequiis ibid An in exequiis differri potest ibid n. 262. In eo servandæ sunt rubricæ torn, 3, η. 127 ad 1. Quando publice cantari potest ibid, ad 2. Vesperæ pridie sunt recitandæ ibid, ad 3. Quodnam nocturnum dicendum, si unum tantum recitetur ibid, ad 4. Quando invitatorium dicitur ibid ad 5. Quando duplicantur anti­ phonæ ibid, ad 6 Quando dicuntur psalmi Lauda anima in vesperis, et De profundis in laudibus ibid, ad 7. Qui versus dicuntur in singulari et qui in plurali ibid, ad 8. Quomodo publice cantandum est ibid. n. 128. » INDEX. 463 An ante officium defunctorum et post illud dicendum est Pater noster, et an in fine antiphona B. Μ. V. ibid. Olea sacra debent eodem anno esse benedicta tom. 3, n 56 et 155. Quid­ quid superfuerit, comburi debet ibid. Si infra annum deficiant ibid, n. 156. Ubi sunt conservanda ibid. n. 157, n. 197 et 198. Conservanda sunt in vasculis ibid, n 157 et n. 199. A quo sunt deferenda ibid. n. 157 et n. 203 ad 2. Non sunt solemniter in ecclesiam introducenda tom. 3, n. 56, not. Quomodo oleum infirmorum ad infirmos est deferendum t. 3, n 203; et quomodo si simul ss. Viaticum deferatur ibid, n 208. Oleum quale in lampade ante tabernaculum tom. 3, n. 183 Oramus te Domine, quomodo dicitur torn. 1, n. 208. In missa solemni n. 308. Explicatio tom. 2, n. 54. Orate fratres, quomodo dicitur torn. 1, n. 235. Explicatio tom. 2, n. 82. Orationes quomodo dicuntur in missis privatis torn. 1, n. 213. Quando et quomodo dicendæ sunt, dum plures lectiones recitantur ibid, n 215. Quomodo dicuntur in missa solemni ibid. n. 315. Explicatio mystica tom. 2, n. 62. Quomodo orationes secretæ recitandæ sunt torn. 1, η. 236. Quare secretæ ita vocantur, et secreto leguntur tom. 2, n. 83. Quomodo dicuntur orationes in fine missæ torn. 1, η. 288; et in missa solemni n. 332. Quomodo in quadragesima oratio super populum dicitur in missa privata torn. 1, n. 290, et in missa solemni n. 332. Quare ita dicitur, ejusque origo tom. 2, n 119. Notanda circa orationem ad libitum t. 1, n. 83. Notanda circa orationem A cunctis ibid. n. 84. Oratio imperata, quis et ex qua causa potest eam imperare torn. 1, n. 72. Ubi, quaudo et quo ordine est recitanda ibid. Oratio de ss. Sacramento exposito, quando et quomodo in missa recitari potest et debet torn. 1, n. 73 Orationes in missis votivis privatis torn. 1, n. 44; in votivis solemnibus ibid. n. 45, et in missis de Requiem ibid. tom. 1, n. 65. Si festum transferatur, nihil mutandum est in orationibus tom. 2, n. 358. Si orationes sint eædem, qtitenam et quomodo in aliam est mutanda torn. 1, n. 70 ad 5, et tom. 2, n. 262, not. 2. Quot, quæ et quo ordine orationes in missa dicuntur in dup. semid. dominica etc. loin. 1, n. 76, in simplicibus, feriis et vigiliis ibid n. 77. Quæ orationes dicendæ sunt, dum duo ofiicia occurrunt, quæ diversas exigunt ibid. n. 78. Quæ dicuntur, dum duæ missæ conventuales celebrantur ibid. n. 79. Quomodo orationes ordinanda sunt, dum plures dicuntur, si una vel plures commemorationes speciales occurrant ibid, n. 80 An numerus orationum debet esse impar ibid. n. 81. Quare una, 1res, quinque aut septem orationes prœscribuntur ibid, η 82. An expri­ menda cognomina et patria sanctorum ibid. η. 85 Quomodo orationes concludendæ sunt in missa et officio ibi l n. 86 Quando plures orationes dicuntur sub ui a et prima conclusione, ibid, n 70 ad 5. Quomodo extra missam et officium ibid 87. An orationes præparatoriæ ante missam obligant, et quomodo sunt recitandæ torn. 1, η. 193. Tres orationes ante communionem quomodo dicuntur torn. 1, n. 262; explicatio earumdem 464 INDEX. oralionuni et rituum torn. 2, η 109. Orationes in officio rub. tom 2, D. 357. Quid si quis non sit iu or line diaconatus ibid. Quæuam orationes in officio concluduntur ibid. 4 et 5, III. Quænam oratio et quomodo dicenda est in absolutione defunctorum tom. 3, n. 266, ad 4 et 5. Oratio Dominica, quomodo recitatur in missa torn. 1, n. 259. Explicatio rituum tom. 2, n. 103. Ubi et quomodo recitatur in officio tom. 2, n. 360-362. Oratio funebris tom. 2, n. 2 ad 11. Oratorium publicum benedicitur, et quomodo tom. 3, n. 299. Si sit pri­ vatum, an benedicitur et quomodo ibid. I. Λη ejus dedicatio celebrari debet torn 3, n. 115 in fine. An ejus patronus tom. 3, n. 125. Quæ missa in oratoriis est recitanda torn. 1, n. 100. Vid. Capellanus. Ordo divini officii quomodo distinguitur torn. 1, n. 16. Vid. directorium kalendarium' Organum in missa torn. 1, n. 113 et 114. Osculum altaris quomodo et quando fit torn. 1, n. 130. Osculum aliorum ibid. Ill et tora. 2, η. 1 ad 2 In missa de Requiem tom. 2, n. 2, rub. Exposito ss. Sacramento tom. 2, n. 36 ad 5. Ostensorium quale, et an benedicendum tom. 1, n. 173. Renovatio hostiæ tom. 1, n. 283. An ss. Sacramentum in eo asservandum tom. 3, n. 181. Vid. vasa sacra. P. Palla. Ejus materia torn 1, n. 167. An benedicenda ibid. n. 168. A quo lavanda ibid. n. 171. Cui eam tangere licet ibid. n. 175. Quando perdit benedictionem tom. 1, n. 169. Paramenta, qualia esse debent, ex qua materia, et quomodo ornari possunt torn 1, h. 167. Quis tenetur ea subministrare n. 164. An, quomodo, sub qua obligatione, et a quo benedici debent ibid. n. 168. Quando amittitur benedictio ibid. n. 169. Quid faciendum cum paramentis tritis et quæ amiserunt benedictionem ibid. n. 170. Sunt induenda in sacristia tora. I, n. 194. Quomodo induenda ibid, et exuenda n. 294. Ante missam de Requiem tom. 2, n. 1 ad 2. Quibus paramentis utendum est in officio tom. 2, n. 377. Vid. colory vestes. Parasceve Domini. Notanda circa officium tom. 3, n. 29. Ubi misea præsanctificatorum cum reliquis fieri potest ibid. n. 34. Officium usque ad adorationem crucis ibid. n. 45. Quomodo passio cantatur ibid, ad 6. Adoratio crucis ibid. n. 46. Processio ad sacellum ss. Sacramenti ibid, n. 47. Quando in choro sra< dum, sedendum et genufleclendum ibid, in fine. Reliquum officium ad altare, incensatio, communio etc ibid. η. 48. Quomodo officium fit in minori buss ecclesiis ibid. n. 49. Parvuli defuncti distinguuntur in tres classes tom. 3, n. 268 Quomodo sepeliendi sunt, qui rationis usum fuerunt adepti, et quæ missa pro iis INDEX. 465 est celebranda ibid. Quomodo sepeliendi, qui ante usum rationis defuncti sunt ibid. n. 269 et 270. Pascha. Notanda circa missam et officium infra octavam paschatis tom. 3, n. 68. Paschale tempus. Quomodo fiunt missa et officium t. 3, n. 69. Quid ei festum transferatur ad tempus paschale, vel a paschali ad non paschale ibid, n. 70. Passio. Vide Dominica palmarum et parasceve. Passionis tempus. Velantur cruces et imagines tom. 3, n. 21. Notanda circa missam et officium ibid. II. Quomodo dicitur invitatorium III. In mis«a duæ tantum dicuntur orationes IV. Officia passionis n. 93. Pastor seu parochus, quanta obligatione et diligentia tenetur sacramenta administrare tom. 3, n. 145. An potest se absentare ibid. Ejus obligatio circa communionem infirmorum ibid. n. 184, circa visitationem infir­ morum ibid. n. 210 et 211 ; tempore agoniæ sui parochiani ibid. n. 217; circa exequias celebrandas ibid. u. 224. An pro pauperibus defunctis missam gratis celebrare tenetur ibid. n. 236. Eju· jus quoad exequias ibid, n 225-229; et quoad processiones ibid. n. 314. Pastorale, vide Rituale. Patena, ex qua materia torn. 1, n. 172. A quo consecrari debet ibid. Quando amittit consecrationem ibid. n. 174. Cui eam tangere licet ibid. n. 175. Non potest adhiberi in oblatione populi torn. 1, n. 222. Ejus extersio in missa torn. 1, n. 259. Collectio particularum et extersio patenæ ibid, η. 266 et 267. Quomodo tenenda a subdiacono ibid. η. 322. Pater noster, vide oratio Dominica. Patrocinium B. Μ. V. Non transfertur sine speciali induito : si transferatur usque ad adventum : item alia notanda tom. 3, n. 111. Patrocinium s. Joseph. De præcepto celebrandum iu universali Ecclesia tom. 3, n. 96 initio. Quid si impediatur ibid. Patronus Quid iutelligitur per patronum, et quid per titulum tom. 3, n. 118. Quibus patronus debetur ibid. n. 119. Quomodo patronus eligitur et constituitur ibid. n. 120. Ex quo cognoscitur ibid. Quo die celebrandum est festum patroni ibid. n. 121. Patronus immutari nequit, nisi per facultatem Aposlolicam, uti per novam circumscriptionem dioecesium et parochiarum in republica Gallicana ibid. n. 123, An beati possunt eligi in patronos ibid. n. 124. Quomodo ofiicium festi et octavæ patroni est celebrandum tom. 2, n. 246. Quid si conjunctum sit cum sociis ibid. 247. Quibus festis et officiis cedit et præfertur torn. 2, η. 267, resp. 1 et 2, et η. 268, reg. 3, 5, 6 et 8. Quid si patronus occurrat infra octavam nativitatis Domini tora. 3, n. 9. Suffragium patroni in laudibus et vespe­ ris tom 2, n. 370. Ejus nomen exprimendum est in oratione A cunctis torn. 1, n. 84. An, quando et ubi dicitur Credo ratione patroni ibid, n. 90 ad 5. Si festum patroni transferatur, quando tunc missa votiva solemnie permittitur ibid. n. 69. Patronus seu titulus ecclesiæ tom. 2, η. 217. Quid requiritur, ut ejus offiTom. III. 30 466 INDEX. cium recitari possit ibid. η. 219. Quinam et quo ritu tenentur ad oflicium patroni ecclesiæ ibid. η. 220-222. Patroni capellarum et oratoriorum non sunt celebrandi ibid, et tom. 3, η. 125. Quid fieri potest de titulo altaris ibid. tom. 3, n. 125. Palronus loci quis tom. 2, n. 217. Quinam et quo ritu tenemur ad ejus oflicium ibid. η. 218. Patroni solemnitas in dominicam transferenda in republica Gallicana tom. 2, n. 295. De quo patrono ibid. n. 296. In quam dominicam n. 297. In quibus ecclesiis n. 299. Quomodo oflicium et missa solemnis celebrari debent n. 300. Quomodo ipsum festum patroni est celebrandum ibid, n. 295 et 301. Patrorus dioecesis, ecclesiæ calhedralis, et civitatis episcopalis, a quibus et quo ritu est celebrardus tom. 2, n. 224 et 225. Quæ festa ei præferuntur 7- ibid. η. 267, reg. 5. Patronus ordinis, provinciæ religiosæ aut monasterii a quibus celebratur tom. n. 217. Quæ festa ei præferuntur ibid. η. 266 et 267, reg. 5. Patroni, an plures esse possunt, quales et quomodo tom. 2, n. 223, et tom. 3, n. 112. A quibus et quo ritu debet fieri oflicium de secundario patrono ibid. torn. 2, η. 223. Paulus s. Vid. Petrus. Pax. an et quomodo in missa privata datur torn. 1, n. 263. Quomodo in missa solemni ibid, n. 329. Mystica rituum explicatio tom. 2, n. 110. Pax domini, quomodo dicitur tom. 1, n. 261. Explicatio ritus torn. 2, n. 106. Peccatum mortale Vid. Celebrans. Pectus quomodo et quando percutiendum est torn. 1. n. 142. Pentecostes. Dicitur Veni Creator tom. 3, n. 80. Duæ tantum orationes dicuntur infra octavam, Communicantes t ibid. Per quem hæc omnia etc. quomodo recitatur torn, i, n. 258. Explicatio orationis et ritus tom. 2, n. 101. Perspicilla torn. 1, n. 196. Petrus et Paulus ss. Apost. In quocumque festo s. Petri et per octavam fit commemoratio s. Pauli et vicissim tom. 2. n. 261 in fine Primarium eorum festum prrefertur omnibus aliis ibid. n. 267. Ubi, quando et quo­ modo eorum solemnitas in republica Gallicana in dominicam transfertur ibid. n. 295, 297-300. Ubi et quomodo fit commemoratio apostolorum torn. 3, n. 99. Si s. Petrus sit patronus ibid. Si s. Paulus sit palronus ibid. n. 100. Cujus ritus est commemoratio s. Pauli, ibid. Philippus et Jacobus ss. Apost Si festum transferatur post tempus paschale tom. 3, n. 96. Si alteruter sit patronus principalis ibid. Pileolus, quando adhiberi potest, el quando non torn. 1, n. 161. Placeat, quomodo recitatur in missa torn. 1, n. 291. Explicatio orationis et ritus tom 2, n. 121. Planetæ plicalæ, quales, quando et ubi sunt adhibenda» torn. 1, n. 159. Quando deponenda et resumenda est a subdiacono torn. 1, n. 317, et a diacono n. 318. INDEX. 467 Pluviale, quando adhibendum torn. 1, n. 157, rub. 3. An benedicendum n. 168 ad 1. Pneuma quid tom. 2, n. 64. Poenitentia, pœnitens. Vid. Confessio. Pollices et indices quomodo junguntur torn. 1, n. 141. Pollutio. An post eam communicare aut celebrare licet torn. 1, n. 162. Pontifex summus. Ejus creationis et coronationis commemoratio in missa torn. 1, n. 74. Postcomnmniones quomodo dicuntur in missa privata torn. I, n. 288, et ia missa solemni n. 332. Quare ita dicuntur tom. 2, n. 119. Præfatio Quot torn. 1, n. 91. Præfatio nativitatis, ss. Trinitatis. B Μ V. ibid. Quæ dicenda est in festis et feriis ibid. n. 92, et in missis votivis ibid n. 48. Quomodo dicenda est torn. 1, n 237. Quare ita vocatur, et explicatio præfationis communis tom. 2, n. 84. Prælatus, cui debetur reverentia in missa tom. 2, n. 37. Missa privata celebranda coram eo ibid n. 39, et missa solemnis n. 42 et seq. Vesper.e et laudes vespertinae ibid. η. 46 et 47. Quomodo missam privatam cele­ brat ibid. n. 48. Præparatio sacerdotis celebraturi torn. 1, n. 192. Ante missam de Requiem torn. 2, η. 1, ad 1. Preces in officio, quando dicuntur dominicales tom. 2, n. 364, rub. n. 2, et n. 365; quando fériales ibid. rub. η. 3, 4 et 5, et n. 366, An et quousque flexis genibus sunt recitandæ ibid. rub. n. 4, et n. 367. Quomodo cantandæ tom. 2, n. 367. Preces 40 horarum. Vid. quadraginta horœ. Preces publicæ. Vid. orationes imperatœ. Prima. Mutatio versus in responsorio tom. 2, n. 355. Quardo dicitur sym­ bolum s. Athanasii ibid. n. 363. Processiones. Earum distinctio tom. 3. n. 313. An propria auctoritate cele­ brari possunt ibid n. 314. Ordo in processionibus servandus n. 316 Quo habitu, cum quibus ornamentis, et quo modo processiones fieri debent n. 317, Processiones prius fiunt, et deinde celebratur missa n. 324. Can­ tanda in processionibus ibid. n. 325. Quo colore utendum torn. 1. n. 151. Ritus et modus in processionibus servandus t. 3, n. 326 et 331. Processio reliquiarum tom. 2, n. 195 et 196. Vid. Rogationes. Processio ss. Sacramenti, si in die festo aut per octavam fieri nequeat t. 3, n 327. A quo et quomodo ss. Sacramentum est deferendum ibid n. 328. An et quoties est standum, et benedictio danda n. 329. Quomodo tit processio n. 330. Professio monialium ejusque renovatio in missa ante communionem au licet torn. 1, n. 272 ad 12. Prophetiæ. Vid. lectiones. Psalmi graduates et j o-uitentiales. Ubi datur obligatio eos recitandi t 2, n. 375. Psalterium in officio per hebdomadam distribuitur tom. 2, n. 238 et 326. 468 INDEX. Purificatio B. Μ. V ei impediatur, in quam diem est transferenda etc. tom. 3, n. 87. Ubi et a quo benedictio candelarum fieri debet t. 3, n. 22. Quid si ss. Sacramentum sit expositum ibid. 3. Benedictio candelarum, processio et missa tom. 3, n. 88. Purificatio calicis torn. 1, n. 269. Explicatio orationis et ritus t 2, n. 114. Purificatoriura. Ejus materia torn. 1, n. 167. Non debet benedici n. 168. A quo lavandum ibid. n. 171. Cui illud licet tangere n. 175. Pyxis, qualis, torn. 1. n. 173. An benedici debet ibid. 2. Qualis pro dela­ tione viatici tom. 3, n. 181 et 185 ad 1. Quoties et quomodo purificari debet torn. 1, n. 282 Velo cooperienda tom. 3, n. 181 et 189. Vid. vasa sacra. Q. Quadragesima Notanda circa missam et oilicium tom. 3, n. 14-19. Quadraginta horarum oratio. Quæ missæ cantandæ : quando votivæ per­ mittuntur : indulgentiæ tom. 1, η. 31. Quid si occurrat in commemora­ tione fid. def. tom. 3, n. 100. Quadraginta martyrum festum tom. 3, η. 18. Quam oblationem etc. Quomodo recitatur in missa tom. 1, n. 246. Expli­ catio orationis et ritus tom 2, n. 91. Quatuor tempora. Quomodo dicendæ sunt plures orationes et lectiones in missa privata tom 1, n. 215, et in missa solemni n. 316. R. Redemptor ss. Ejus festum est secundarium; quæ festa ei præferuntur in occurrentia tom. 2, n. 268, reg. 4-8. Regulares non possunt dicere missas proprias aliis religionibus concessae torn. 1, n. 95 ad 3. Missale Romanum in sacristia retinere tenentur pro exteris sacerdotibus ibid 1. An superiores paramenta benedicere possunt tom. 1, n. 168. In canone Episcopum loci exprimere debent t. 1, n. 240 ad 5. Non possunt exponere ss. Sacramentum sine licentia Ordinarii tom. 2, n 23. Quo kalendario uti debent tom. 2, n. 208. Regularis factus Episcopus aut parochus, quo breviario uti, et quæ officia recitare debet ibid. Regulares non possunt recitare oilicium titularis et dedica­ tionis ecclesiæ, sub cujus parochia habitant ibid. n. 220. Absentes aut transeuntes de unc^ ad alium conventum, quodnam officium recitare debent ibid. n. 228, resp. VI ad 4, et n. 229. Quæ officia particularia recitare possunt et debent ibid. n. 230. Non possunt pulsare campanas in cœna Domini post silentium campanarum parochialis vel matricis ecclesiæ torn. 3, η. 37, 'neque ante pulsationem in sabbato sancto ibid, η. 65. An tenentur ad commemorationem ss. martyrum in festo s. Ste­ phani, et ss. apostolorum in lesto ss. Petri et Pauli tom. 3, n. 84 et 99. INDEX. 469 Tenentur accedere ad publicas processiones torn. 3, n. 313. An possunt facere processiones ibid. 313 n. 314. An et quomodo associant funera tom. 3, n. 227. Quid si regularis extra monasterium obierit ibid. n. 230. Si in communi coemeterio sepeliatur ibid. n. 255. Reliquiæ quales pro altaris consecratione torn. 1, n. 178. An et quomodo sunt necessariæ ad akaris consecrationem ibid. n. 177. Quando et ubi super altare poni possunt ibid. n. 191, et tom. 2, n. 25. II. An et quæ reverentia coram illis est facienda torn. 1, d. 200 ad 3. Quomodo sunt incensandæ ibid. η. 309. Quare altari includuntur tom. 2, n. 54 Reli­ quiæ approbatæ et non opprobatæ tom. 2, n 192. Ubi sunt conservandæ ibid. n. 193. Notanda circa expositionem et venerationem ibid, η 194. In quibus processionibus et quo ritu deferuntur ibid, η 195 et 196. Insignes reliquiæ sanctorum, et earum privilegia ibid, η 197 et 198. Privilegia concessa ligno s. crucis aliisque instrumentis domioicæ pas­ sionis ibid n. 197 et 199. Remigius s. Festum ad libitum 1 Oct. torn. 3, η. 108. Remonstrantia. Vid. Os ten.sort um. Requiem æternam. Quare dicitur in plurali in missa de Requiem torn. 2, η. 125. Requiescat in pace, in absolutione defunctorum tom. 3, η. 266 ad 7, in missa de Requiem semper dicitur in plurali tom. 2, n. 1 ad 8, et quare ibid. n. 125. In missa solemni ibid. n. 2 ad 10 Responsoria post lectiones Rub. tom. 2, n. 349. Unde sumuntur in feriis tempore paschali ibid. Rub. 4, 6 et 7, et in aliis feriis extra tempus pas­ chale ibid. Rub. 5, 6 et 7. Quomodo fiunt repetitiones, si plures asterisci ponantur ibid. 3. 350. Responsoria primi nocturni domioicæ, in qua primum sunt posita, transferuntur, et quomodo ibid. n. 351. Quando dicitur responsorium H