Adversus haereses (libri 12) ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΕΙΡΗΝΑΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΛΟΥΓΔΟΥΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΨΕΥΔΩΝΥΜΟΥ ΓΝΩΣΕΩΣ ΒΙΒΛΙΑ ΠΕΝΤΕ. ’ΕΠΙ 1. Έπεί τήν αλήθειαν παραπεμπόμενοί τινες, έπεισάγουσι λόγους ψευδείς καί γενεαλογίας ματαίας, αϊτινες ζητήσεις μάλλον παρέχουσι, καθώς ό ’Απόστολός φησιν, ή οικοδομήν Θεού τήν έν πίστει· καί διά τής πανούργως συγκεκροτημένης πιθανότητος παράγουσι τόν νουν των άπειροτέρων, καί αίχμαλωτίζουσιν αύτούς, ραδιουργούντες τα λόγια Κυρίου, έξηγηταί κακοί των καλώς είρημένων γινόμενου καί πολλούς άνατρέπουσιν, άπάγοντες αύτούς προφάσει γνώσεως από τού τόδε τό παν συστησαμένου καί κεκοσμηκότος, ώς ύψηλότερόν τι καί μεϊζον έχοντες έπιδεϊξαι τού τόν ούρανόν, καί τήν γην, καί πάντα τα έν αύτοϊς πεποιηκότος Θεού· πιθανώς μέν έπαγόμενοι διά λόγων τέχνης τούς ακεραίους εις τόν τού ζητεϊν τρόπον, άπιθάνως δέ άπολλύντες αύτούς έν τώ βλάσφημον καί ασεβή τήν γνώμην αύτών κατασκευάζειν είς τόν Δημιουργόν, μηδέ έν τώ διακρίνειν δυναμένων τό ψεύδος από τού αληθούς· ή γάρ πλάνη καθ' αύτήν μέν ούκ έπιδείκνυται, ϊνα μή γυμνωθείσα γένηται κατάφωρος· πιθανώ δέ περιβλήματι πανούργως κοσμουμένη, καί αύτής τής άληθείας άληθεστέραν έαυτήν παρέχειν 1. παρέχει φαίνεσθαι διά τής έξωθεν φαντασίας τοϊς άπειροτέροις· καθώς ύπό τού κρείττονος ήμών εϊρηται επί τών τοιούτων, ότι λίθον τόν τίμιον σμάραγδον όντα, καί πολυτίμητόν τισιν, ύαλος ένυβρίζει διά τέχνης παρομοιουμένη, όπόταν μή παρή ό σθένων δοκιμάσαι, καί τέχνη Int. τέχνην διελέγξαι τήν πανούργως γενομένην όταν δέ έπιμιγή ό χαλκός είς τόν άργυρον, τίς εύκόλως δυνήσεται τούτον άκεραίως Int. άκέραιος ών δοκιμάσαι; ϊνα ούν μή παρά τήν ήμετέραν αιτίαν συναρπάζωνταί τινες, ώς πρόβατα ύπό λύκων, άγνοούντες αύτούς διά τήν έξωθεν τής προβατείου δοράς επιβουλήν, οϋς φυλάσσειν παρήγγελκεν ήμϊν Κύριος, όμοια μέν λαλουντας, άνόμοια δέ φρονούντας, άναγκαίον ήγησάμην, έντυχών τοίς ύπομνήμασι τών, ώς αύτοί λέγουσιν, Ούαλεντίνου μαθητών, ένίοις δ' αύτών καί συμβαλών, καί καταλαβόμενος τήν γνώμην αύτών, μηνύσαι σοι, άγαπητέ, τά τερατώδη καί βαθέα μυστήρια, ά ού πάντες χωρούσιν, έπεί μή πάντες τόν έγκέφαλον έξεπτύκασιν, όπως καί σύ μαθών αύτά, πάσι τοϊς μετά σου φανερά ποιήσης, καί παραινέσης αύτοϊς φυλάξασθαι τόν βυθόν τής άνοίας, καί τής είς Χριστόν Int. Θεόν βλασφημίας. Καί, καθώς δύναμις ήμϊν, τήν τε γνώμην αύτών τών νύν παραδιδασκόντων, λέγω δή τών περί Πτολεμαίον, άπάνθισμα ούσαν τής Ούαλεντίνου σχολής, συντόμως καί σαφώς άπαγγελούμεν, καί άφορμάς δώσομεν κατά τήν ήμετέραν μετριότητα, πρός τό άνατρέπειν αύτήν, άλλόκοτα καί άνάρμοστα τή άληθεία έπιδεικνύντες τά ύπ' αύτών λεγάμενα, μήτε συγγράφειν είθισμένοι, μήτε λόγων τέχνην ήσκηκότες· άγάπης δέ ήμάς προτρεπομένης σοί τε καί πάσι τοϊς μετά σου μηνύσαι τά μέχρι μέν νύν κεκρυμμένα, ήδη δέ κατά τήν χάριν τού Θεού είς φανερόν έληλυθότα διδάγματα· ούδέν γάρ έστι κεκαλυμμένον, δ ούκ άποκαλυφθήσεται, καί κρυπτόν, δ ού γνωσθήσεται. Ούκ επιζητήσεις δέ παρ' ήμών τών έν Κελτοϊς διατριβόντων, καί περί βάρβαρον διάλεκτον τό πλεϊστον άσχολουμένων, λόγων τέχνην, ήν ούκ έμάθομεν, ούτε δύναμιν συγγραφέως, ήν ούκ ήσκήσαμεν, ούτε καλλωπισμόν λέξεων, ούτε πιθανότητα, ήν ούκ οϊδαμεν άλλά άπλώς, καί άληθώς, καί ίδιωτικώς τά μετά άγάπης σοι γραφέντα, μετά άγάπης σύ προσδέξη, καί αύτός αύξήσεις αύτά παρά 1 ifeîEG I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. "" Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. σεαυτώ, άτε ίκανώτερος ήμών τυγχάνων, οίονεί σπέρματα καί άρχάς λαβών παρ' ήμών, καί έν τω πλάτει σου του νού επί πολύ καρποφορήσεις τα δτ' ολίγων ύφ' ήμών είρημένα, καί δυνατώς παραστήσεις τοΐς μετά σου τα άσθενώς ύφ' ήμών άπηγγελμένα- καί ώς ήμεΐς έφιλοτιμήθημεν, πάλαι ζητούντός σου μαθειν τήν γνώμην αύτών, μή μόνον σοι ποιήσαι φανεράν, άλλα και εφόδια δούναι προς τό έπιδεικνύειν αύτήν ψευδή· ούτω δε καί σύ φιλοτίμως τοΐς λοιποΐς διακονήσεις, κατά τήν χάριν τήν ύπό τού Κυρίου σοι δεδομένην, είς τό μηκέτι παρασύρεσθαι τούς ανθρώπους ύπό τής εκείνων πιθανολογίας, ούσης τοιαύτης. 1.1.1 ΛΕΓΟΥΣΙ γάρ τινα είναι έν άοράτοις καί άκατονομάστοις ύψώμασι τέλειον Αίώνα προόντα· τούτον δε καί προαρχήν καί προπάτορα καί Βυθόν καλούσιν......... ύπάρχοντα δ' αύτόν άχώρητον καί άόρατον, άΐδιόν τε καί άγέννητον, έν ήσυχία καί ήρεμία πολλή γεγονέναι έν άπείροις αίώσι χρόνων, συνυπάρχειν δ' αύτώ καί ’Έννοιαν, ήν δή καί Χάριν, καί Σιγήν όνομάζουστ καί έννοηθήναί ποτέ άφ' έαυτού προβαλέσθαι τον Βυθόν τούτον, άρχήν τών πάντων καί καθάπερ σπέρμα, τήν προβολήν ταύτην, ήν προβαλέσθαι ένενοήθη, καί καθέσθαι ώς έν μήτρα τή συνυπαρχούση έαυτώ Σιγή· ταύτην δέ ύποδεξαμένην τό σπέρμα τούτο καί έγκύμονα γενομένην, άποκυήσαι Νουν, δμοιόν τε καί ίσον τω προβαλόντι, καί μόνον χωρουντα τό μέγεθος του Πατρός· τόν δέ Νουν τούτον καί Μονογενή καλούσι, καί Πατέρα, καί ’Αρχήν τών πάντων συμπροβεβλήσθαι δέ αύτώ ’Αλήθειαν καί είναι ταύτην πρώτον καί άρχέγονον Πυθαγορικήν τετρακτύν, ήν καί ρίζαν τών πάντων καλούσιν έστι γάρ Βυθός καί Σιγή, έπειτα Νους καί ’Αλήθεια. Αίσθόμενόν τε τόν Μονογενή τούτον έφ' οΐς προεβλήθη, προβαλεΐν καί αύτόν Λόγον καί Ζωήν, πατέρα πάντων τών μετ' αύτόν έσομένων, καί άρχήν καί μόρφωσιν παντός τού πληρώματος. Έκ δή τού Λόγου καί τής Ζωής προβεβλήσθαι κατά συζυγίαν ’Άνθρωπον καί ’Εκκλησίαν καί είναι ταύτην άρχέγονον Όγδοάδα, ρίζαν καί ύπόστασιν τών πάντων, τέτρασιν όνόμασι παρ' αύτοΐς καλουμένων, 1. καλουμένην Βυθω, καί Νώ, καί Λόγω, καί Άνθρώπω· είναι γάρ αύτών έκαστον άρρενόθηλυν ούτως πρώτον τόν Προπάτορα ήνώσθαι κατά συζυγίαν τή εαυτού Έννοια· τόν δέ Μονογενή, τουτέστι τόν Νούν, τή Άληθεία· τόν δέ Λόγον τή Ζωή, καί τόν ’Άνθρωπον τή Εκκλησία. Τούτους δέ τούς Αιώνας είς δόξαν τού Πατρός προβεβλημένους, βουληθέντας καί αύτούς διά τού ίδιου δοξάσαι τόν Πατέρα, προβαλεΐν προβολάς έν συζυγία· τόν μέν Λόγον καί τήν Ζωήν, μετά τό προβαλέσθαι τόν ’Άνθρωπον καί τήν Εκκλησίαν, άλλους δέκα Αιώνας, ών τά ονόματα λέγουσι ταύτα· Βύθιος καί Μίξις, Άγήρατος καί Ένώσις, Αύτοφυής καί 'Ηδονή, Άκίτος καί Σύγκρασις, Μονογενής καί Μακαρία· ούτοι δέκα Αιώνες, οΰς καί φάσκουσιν έκ Λόγου καί Ζωής προβεβλήσθαι. τόν δέ ’Άνθρωπον καί αύτόν προβαλεΐν μετά τής Εκκλησίας Αιώνας δώδεκα, οίς ταύτα τά ονόματα χαρίζονται· Παράκλητος καί Πίστις, Πατρικός καί Ελπίς, Μητρικός καί Αγάπη, Άείνους καί Σύνεσις, Εκκλησιαστικός καί Μακαριστής, Θελητός καί Σοφία· ούτοί είσιν οί τριάκοντα Αιώνες τής πλάνης αύτών, οί σεσιγημένοι καί μή γινωσκόμενοτ τούτο τό άόρατον καί πνευματικόν κατ' αύτούς πλήρωμα, τριχή διεσταμένον είς όγδοάδα, καί δεκάδα, καί δωδεκάδα. Καί διά τούτο τόν Σωτήρα λέγουσιν (ούδέ γάρ Κύριον όνομάζειν αύτόν θέλουσι) τριάκοντα έτεσι κατά τό φανερόν μηδέν πεποιηκέναι, έπιδεικνύντα τό μυστήριον τούτων τών Αιώνων. Άλλα καί έπί τής παραβολής τών είς τόν άμπελώνα πεμπομένων έργατών φασί φανερώτατα τούς τριάκοντα τούτους Αιώνας μεμηνύσθατ πέμπονται γάρ οί μέν περί πρώτην ώραν, οί δέ περί τρίτην, οί δέ περί έκτην, οί δέ περί ένάτην, άλλοι δέ περί ένδεκάτην συντιθέμεναι ούν αί προειρημέναι ώραι είς έαυτάς, τόν τών τριάκοντα άριθμόν άναπληρούστ μία γάρ, καί τρεις, καί εξ, καί έννέα, καί ένδεκα, τριάκοντα γίνονται· διά δέ τών ώρών τούς Αιώνας μεμηνύσθαι θέλουσι. Καί ταυτ' 2 ■•ξ I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Il·· Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. 11 Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. είναι τα μεγάλα καί θαυμαστά καί απόρρητα Μυστήρια, α καρποφορούσιν αύτοί, καί εϊ που τι των έν πλήθει είρημένων έν ταΐς γραφαΐς δυνηθείη προσαρμόσαι, καί είκάσαι τω πλάσματι αύτών. 1.1.2 Τόν μέν ούν Προπάτορα αύτών γινώσκεσθαι μόνω λέγουσι τω εξ αύτού γεγονότι Μονογενεΐ, τουτέστι τω Νώ· τοΐς δέ λοιποις πάσιν άόρατον καί άκατάληπτον ύπάρχειν μόνος δέ ό Νους κατ' αύτούς έτέρπετο θεωρών τόν Πατέρα, καί τό μέγεθος τό άμέτρητον αύτου κατανοών ήγάλλετο· καί διενοεϊτο καί τοΐς λοιποις αίώσιν άνακοινώσασθαι τό μέγεθος του Πατρός, ήλίκος τε καί όσος ύπήρχε, καί ώς ήν άναρχος τε καί άχώρητος, καί ού καταληπτός ίδείν κατέσχε δέ αυτόν ή Σιγή βουλήσει του Πατρός, διά τό θέλειν πάντας αύτούς εις έννοιαν καί πόθον ζητήσεως του προειρημένου Προπάτορας αύτών άγαγείν. Καί οί μέν λοιποί ομοίως Αιώνες ήσυχη πως έπεπόθουν τόν προβολέα του σπέρματος αύτών ίδείν, καί τήν άναρχον ρίζαν ιστόρησαν προήλατο δέ πολύ ό τελευταίος καί νεώτατος τής δωδεκάδος, τής ύπό τού ’Ανθρώπου καί τής Εκκλησίας, προβεβλημένος Αιών, τουτέστιν ή Σοφία, καί έπαθε πάθος άνευ τής έπιπλοκής του ζυγού 1. συζ. τού Θελητοΰ· δ ένήρξατο μέν έν τοΐς περί τόν Νουν καί τήν ’Αλήθειαν, άπέσκηψε δέ είς τούτον τόν παρατραπέντα, πρόφασιν μέν άγάπης, τόλμης δέ, διά τό μή κεκοινωνήσθαι τω Πατρί τω τελείω, καθώς καί ό Νούς. Τό δέ πάθος είναι ζήτησιν τού Πατρός· ήθελε γάρ, ώς λέγουσι, τό μέγεθος αύτού καταλαβείν έπειτα μή δυνηθήναι, διά τό άδυνάτω έπιβαλείν πράγματι, καί έν πολλώ πάνυ άγώνι γενόμενον, διά τε τό μέγεθος τού βάθους, καί τό άνεξιχνίαστον τού Πατρός, καί τήν προς αύτόν στοργήν, έκτεινόμενον άεί έπί τό πρόσθεν, ύπό τής γλυκύτητος αύτού τελευταϊον αν καταπεπόσθαι, καί άναλελύσθαι είς τήν όλην ούσίαν, εί μή τή στηριζούση καί έκτος τού άρρήτου μεγέθους φυλασσούση τα όλα συνέτυχε δυνάμει. Ταύτην δέ τήν δύναμιν καί Όρον καλούσιν, ύφ' ής έπεσχήσθαι καί έστηρίχθαι, καί μόγις έπιστρέψαντα είς έαυτόν, καί πεισθέντα ότι άκατάληπτός έστιν ό Πατήρ, άποθέσθαι τήν προτέραν ένθύμησιν σύν τω έπιγινομένω πάθει έκ τού έκπλήκτου εκείνου θαύματος. 1.1.3 ’Ένιοι δέ αύτών πώς τό πάθος τής Σοφίας καί τήν επιστροφήν μυθολογούσιν άδυνάτω καί άκαταλήπτω πράγματι αύτήν έπιχειρήσασαν τεκεϊν ούσίαν άμορφον, οϊαν φύσιν είχε θήλειαν τεκέϊν ήν καί κατανοήσασαν πρώτον μέν λυπηθήναι, διά τό άτελές τής γενέσεως, έπειτα φοβηθήναι μηδέ αύτό τό είναι τελείως έχειν είτα έκστήναι καί άπορήσαι, ζητούσαν τήν αιτίαν, καί δντινα τρόπον άποκρύψει τό γεγονός. Έγκαταγενομένην δέ τοΐς πάθεσι λαβεΐν επιστροφήν, καί επί τόν Πατέρα άναδραμεΐν πειρασθήναι, καί μέχρι τίνος τολμήσασαν, έξασθενήσαι, καί ίκέτιν τού πατρός γενέσθαυ συνδεηθήναι δέ αύτή καί τούς λοιπούς Αιώνας, μάλιστα δέ τόν Νούν. ’Εντεύθεν λέγουσι πρώτην άρχήν έσχηκέναι τήν ούσίαν, έκ τής άγνοιας, καί τής λύπης, καί τού φόβου, καί τής έκπλήξεως. Ό δέ Πατήρ τόν προειρημέναν Όρον έπί τούτοις διά τού Μονογενούς προβάλλεται έν είκόνι ίδια, άσύζυγον, άθήλυντον. Τόν γάρ Πατέρα ποτέ μέν μετά συζυγίας τής Σιγής, ποτέ δέ καί ύπέραρρεν, καί ύπέρθηλυ είναι θέλουσι. Τόν δέ Όρον τούτον καί Συλλυτρωτήν 1. Σταυρόν καί Λυτρωτήν, καί Καρπιστήν, καί Όροθέτην, καί Μεταγωγέα καλούσι. Διά δέ τού Όρου τούτου φασί κεκαθάρθαι καί έστηρίχθαι τήν Σοφίαν, καί άποκατασταθήναι τή συζυγία· χωρισθείσης γάρ τής Ένθυμήσεως άπ' αύτής σύν τω έπιγινομένω πάθει, αύτήν μέν έντός πληρώματος είναι· 1. μέίναν Tert, remansisse, τήν δέ ένθύμησιν αύτής σύν τω πάθει ύπό τού Όρου άφορισθήναι καί άποστερηθήναι 1. άποσταυρωθήναι, καί έκτος αύτού γενομένην, είναι μέν πνευματικήν ούσίαν, φυσικήν τινα Αίώνος ορμήν τυγχάνουσαν άμορφον δέ καί άνείδεον διά τό μηδέν καταλαβείν καί διά τούτο καρπόν άσθενή καί θήλυν αύτόν λέγουσι. 1.1.4 Μετά δέ τό άφορισθήναι ταύτην εκτός τού πληρώματος τών Αιώνων, τήν τε Μητέρα αύτής άποκατασταθήναι τή ιδία συζυγία, τόν Μονογενή πάλιν έτέραν 3 ¡itoíEG II Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ■ S " Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). ΙΕ Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aegoan qr/culturaltec/chmiab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. προβαλέσθαι συζυγίαν κατά προμήθειαν του Πατρός, ίνα μή ομοίως ταύτη πάθη τις των Αιώνων, Χριστόν καί Πνεύμα άγιον είς πήξιν καί στηριγμόν τού Πληρώματος, ύφ' ών καταρτισθήναι τούς Αιώνας. Τόν μεν γάρ Χριστόν διδάξαι αύτούς συζυγίας φύσιν, αγέννητου κατάληψιν γινώσκοντας, ικανούς είναι, άναγορεύσαί τε έν αύτοΐς τήν τού πατρός έπίγνωσιν, ότι τε αχώρητος έστι καί ακατάληπτος, καί ούκ εστιν ούτε ίδεΐν ούτε άκούσαι αύτόν ή διά μόνου τού Μονογενούς γινώσκεται. Καί τό μέν αίτιον τής αιωνίου διαμονής τοΐς λοιποΐς τό πρώτον καταληπτόν ύπάρχειν τού Πατρός, τής δε γενέσεως αύτού καί μορφώσεως τό καταληπτόν αύτού, ώ δή υιός έστί. Καί ταύτα μέν ό άρτι προβληθείς Χριστός έν αύτοΐς έδημιούργησε. Τό δέ έν Πνεύμα τό άγιον έξισωθέντας αύτούς πάντας εύχαριστεΐν έδίδαξε, καί τήν αληθινήν άνάπαυσιν ήγήσατο 1. είσηγήσατο. Ούτως τε μορφή καί γνώμη ίσους κατασταθήναι τούς Αιώνας λέγουσι, πάντας γενομένους Νόας, καί πάντας Λόγους, καί πάντας ’Ανθρώπους, καί πάντας Χριστούς· καί τάς θηλείας ομοίως πάσας ’Αλήθειας, καί πάσας Ζωάς, καί Πνεύματα, καί ’Εκκλησίας. Στηριχθέντα δέ επί τούτω τά όλα, καί άναπαυσάμενα τελέως, μετά μεγάλης χαράς φησιν ύμνήσαι τόν Προπάτορα, πολλής εύφρασίας μετασχόντα. Καί ύπέρ τής εύποίΐας ταύτης βουλή μια καί γνώμη τό παν Πλήρωμα τών Αιώνων, συνευδοκούντος τού Χριστού καί τού Πνεύματος, τού δέ Πατρός αύτών συνεπισφραγιζομένου, ένα έκαστον τών Αιώνων, όπερ είχεν έν έαυτώ κάλλιστον καί άνθηρότατον συνενεγκαμένους καί έρανισαμένους, καί ταύτα άρμοδίως πλέξαντας, καί έμμελώς ένώσαντας, προβαλέσθαι προβλήματα είς τιμήν καί δόξαν τού Βυθού, τελειότατον κάλλος τε καί άστρον τού Πληρώματος, τέλειον καρπόν τόν Ίησούν, δν καί Σωτήρα προσαγορευθήναι, καί Χριστόν, καί Λόγον πατρωνυμικώς, καί κατά καί τά Πάντα, διά τό άπό πάντων είναι· δορυφόρους τε αύτών αύτώ είς τιμήν τήν αύτών ομογενείς ’Αγγέλους συμπροβεβλήσθαι. 1.1.5 Αΰτη μέν ούν εστιν ή έντός πληρώματος ύπ' αύτών λεγομένη πραγματεία, καί ή τού πεπονθότος Αίώνος, καί μετά μικρόν άπολωλότος, ώς έν πολλή ύλη διά ζήτησιν τού Πατρός συμφορά, καί ή τού 'Όρου, καί Στύλου Σταυρού, καί Λυτρωτού, καί Καρπιστού, καί Όροθέτου, καί Μεταγωγέως εξ άγώνος σύμπηξις, καί ή τού πρώτου Χριστού σύν τώ Πνεύματι τώ άγίω εκ μετάνοιας ύπό τού Πατρός αύτών μεταγενεστέρα τών Αιώνων γένεσις, καί ή τού δευτέρου Χριστού, δν καί Σωτήρα λέγουσιν, εξ εράνου σύνθετος κατασκευή. Ταύτα δέ φανερώς μέν μή είρήσθαι, διά τό μή πάντας χωρεΐν τήν γνώσιν, μυστηριωδώς δέ ύπό τού Σωτήρος διά παραβολών μεμηνύσθαι τοΐς συνιεΐν δυναμένοις ούτως· τούς μέν γάρ τριάκοντα Αιώνας μεμηνύσθαι διά τών τριάκοντα ετών ώς προέφαμεν, έν οίς ούδέν έν φανερώ φάσκουσι πεποιηκέναι τόν Σωτήρα, καί διά τής παραβολής τών εργατών τού άμπελώνος. Καί τόν Παύλον φανερώτατα λέγουσι τούσδε Αιώνας όνομάζειν πολλάκις, έτι δέ καί τήν τάξιν αύτών τετηρηκέναι ούτως είπόντα, είς πάσας τάς γενεάς τών αιώνων τού αίώνος· άλλά καί ήμάς έπί τής εύχαριστίας λέγοντας, είς τούς αιώνας τών αιώνων, εκείνους τούς αιώνας σημαίνειν καί όπου αν αίών ή αιώνες ονομάζονται, τήν άναφοράν είς εκείνους είναι θέλουσι. Τήν δέ τής δωδεκάδος τών Αιώνων προβολήν μηνύεσθαι, διά τού δωδεκαετή όντα τόν Κύριον διαλεχθήναι τοΐς νομοδιδασκάλοις, καί διά τής τών ’Αποστόλων εκλογής· δώδεκα γάρ ’Απόστολοι. Καί τούς λοιπούς δεκαοκτώ Αιώνας φανερούσθαι, διά τού μετά τήν έκ νεκρών άνάστασιν δεκαοκτώ μησί λέγειν διατετριφέναι αύτόν σύν τοΐς μαθηταΐς· άλλά καί διά τών προηγουμένων τού ονόματος αύτού δύο γραμμάτων, τού τε ιώτα καί τού ήτα, τούς δεκαοκτώ Αιώνας εύσήμως μηνύεσθαι. Καί τούς δέκα Αιώνας ώσαύτως διά τού ιώτα γράμματος, δ προηγείται τού ονόματος αύτού, σημαίνουσι λέγεσθαι σημαίνεσθαι λέγουσι. καί διά τούτο είρηκέναι τόν Σωτήρα, ιώτα έν ή μία κεραία ού μή παρέλθη έως αν πάντα γένηται. Τό δέ περί τόν δωδέκατον Αιώνα 4 itfEKtfG ΙΊ Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ■“Ξ - Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg IIΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα ΠολιτισμικήςΤεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. γεγονός πάθος ύποσημαίνεσθαι λέγουσι τής αποστασίας διά ’Ιούδαν, δς δωδέκατος ήν των ’Αποστόλων, γενομένης προδοσίας δείκνυσθαι λέγουσι, καί ό'τι τώ δωδεκάτω μηνί έπαθεν ένιαυτω γάρ ένί βούλονται αύτόν μετά το βάπτισμα αύτοΰ κεκηρυχέναι. ’Έτι τε επί τής αίμορρούσης σαφέστατα τούτο δηλούσθαι· δώδεκα γάρ έτη παθούσαν αύτήν ύπό τής τού Σωτήρος παρουσίας τεθεραπεύσθαι, άψαμένην του κρασπέδου αύτού, καί διά τούτο είρηκέναι τόν Σωτήρα, τίς μου ήψατο; διδάσκοντα τούς μαθητάς το γεγονός έν τοϊς αίώσι μυστήριον, καί τήν ϊασιν τού πεπονθότος αίώνος· ή γάρ παθούσα δώδεκα έτη, εκείνη ή δύναμις, έκτεινομένης αύτής, καί εις άπειρον ρεούσης τής ούσίας, ώς λέγουσιν, εί μή έψαυσε τού φορήματος αύτού, τουτέστι τής άληθείας τής πρώτης τετράδος, ήτις διά τού κρασπέδου μεμήνυται, άνελύθη αν είς τήν ούσίαν αύτής· άλλα έστη καί έπαύσατο τού πάθους· ή γάρ έξελθούσα δύναμις τούτου, είναι δέ ταύτης ταύτην τόν Όρον θέλουσιν, έθεράπευσεν αύτήν, καί τό πάθος έχώρισεν άπ' αύτής. Ίο δέ, Σωτήρα τόν έκ πάντων όντα τό παν είναι, διά τού λόγου τού τούτου, πάν άρρεν διανοϊγον μήτραν, δηλούσθαι λέγουσιν δς τό παν ών, διήνοιξε τήν μήτραν τής Ένθυμήσεως τού πεπονθότος Αίώνος, καί έξορισθείσης εκτός τού πληρώματος· ήν δή καί δευτέραν όγδοάδα καλοΰσι, περί ής μικρόν ύστερον έρούμεν. Καί ύπό τού Παύλου δέ φανερώς διά τούτο είρήσθαι λέγουσι· καί αύτός έστι τά πάντα* καί πάλιν, πάντα είς αύτόν, καί έξ αύτού τά πάντα· καί πάλιν, έν αύτώ κατοικεί παν τό πλήρωμα τής θεότητος· καί τό, άνακεφαλαιώσασθαι δέ τά πάντα έν τώ Χριστώ διά τού Θεού suppi, ούτως, έρμηνεύουσιν είρήσθαι, καί εϊ τινα άλλα τοιαύτα. 1.1.6 ’Έπειτα περί τού Όρου αύτών, δν δή καί πλείοσιν όνόμασι καλοΰσι, δύο ένεργείας έχειν αύτόν άποφαινόμενοι, τήν έδραστικήν καί τήν μεριστικήν καί καθά μεν εδράζει καί στηρίζει, Σταυρόν είναι, καθό δε μερίζει καί διορίζει, Όρον τόν μεν Σταυρόν 1. Σωτήρα ούτως λέγουσι μεμηνυκέναι τάς ένεργείας αύτού· καί πρώτον μέν τήν έδραστικήν έν τώ είπεΐν δς ού βαστάζει τόν σταυρόν αύτού, καί άκολουθεί μοι, μαθητής έμός ού δύναται γενέσθακ καί, άρας τόν σταυρόν αύτοΰ, άκολουθεί μου τήν δε διοριστικήν αύτού έν τώ είπεΐν ούκ ήλθον βαλεΐν ειρήνην, άλλα μάχαιραν. Καί τόν Ίωάννην δε λέγουσιν αύτό τοΰτο μεμηνυκέναι, είπόντα· τό πτύον έν τή χειρί αύτού, καί διακαθαριεΐ τήν άλωνα, καί συνάξει τόν σίτον είς τήν άποθήκην αύτού, τό δε άχυρον κατακαύσει πυρί άσβέστω· καί διά τούτου τήν ενέργειαν τού Όρου μεμηνυκέναι· πτύον γάρ εκείνον τόν Σταυρόν έρμηνεύουσιν είναι, δν δή f. 1. δει καί άναλίσκειν τά ύλικά πάντα, ώς άχυρα πύρ· καθαίρειν δέ τούς σωζομένους, ώς τό πτύον τόν σίτον. Παύλον δέ τόν ’Απόστολον καί αύτόν έπιμιμνήσκεσθαι τούτου τού Σταυρού λέγουσιν ούτως· ό λόγος γάρ ό τού σταυρού τοϊς μέν άπολλυμένοις μωρία έστί, τοϊς δέ σωζομένοις ήμϊν δύναμις Θεού· καί πάλιν έμοϊ δέ μή γένοιτο έν μηδενϊ καυχάσθαι, εί μή έν τώ σταυρώ τού ’Ιησού, δι' ού έμοϊ κόσμος έσταύρωται, κάγώ τώ κόσμω. Τοιαύτα μέν ούν περί τού πληρώματος αύτών, καί τού πλάσματος πάντες 1. τού πάντος λέγουσιν, έφαρ μόζειν βιαζόμενοι τά καλώς είρημένα τοϊς κακώς έπινενοημένοις ύπ' αύτών καί ού μόνον έκ τών εύαγγελικών καί τών άποστολικών πειρώνται τάς άποδείξεις ποιεϊσθαι, παρατρέποντες τάς έρμηνείας, καί ραδιουργούντες τάς εξηγήσεις· άλλα, καί έκ νόμου καί προφητών, άτε πολλών παραβολών καί άλληγοριών είρημένων, καί είς πολλά έλκειν δυναμένων τό άμφίβολον διά τής έξηγήσεως, έτεροι δέ δεινώς, δεινοτέρως τώ πλάσματι αύτών καί δολίως έφαρμόζοντες, αίχμαλωτίζουσιν άπό τής άληθείας τούς μή έδραίαν τήν πίστιν είς ένα Θεόν πατέρα παντοκράτορα, καί είς ένα κύριον Ίησούν Χριστόν τόν υιόν τού Θεού διαφυλάσσοντας. 1.1.7 Τά δέ εκτός τού πληρώματος λεγόμενα ύπ' αύτών έστι τοιαύτα· τήν Ένθύμησιν τής άνω Σοφίας, ήν καί Άχαμώθ καλοΰσιν, άφορισθεϊσαν τού άνω πληρώματος σύν τώ πάθει λέγουσιν, έν σκιαϊς καί 5 I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Q Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. "" Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. σκηνώματος κενώματος τόποις έκβεβράσθαι κατά ανάγκην. ’Έξω γάρ φωτός έγένετο καί Πληρώματος, άμορφος καί άνείδεος, ώσπερ έκτρωμα, διά τό μηδέν κατειληφέναι- οίκτείραντά τε αύτήν τον άνω Χριστόν, καί διά του Σταυρού έπεκταθέντα, τη ιδία δυνάμει μορφώσαι μόρφωσιν τήν κατ' ούσίαν μόνον, άλλ' ού την κατά γνώσιν καί πράξαντα τούτο άναδραμεϊν συστείλαντα αύτοΰ τήν δύναμιν, καί καταλιπεΐν, όπως αίσθομένη του περί αύτήν πάθους διά τήν όπαλλαγήν τού Πληρώματος, όρεχθή τών διαφερόντων, έχουσά τινα όδμήν άφθαρσίας, έγκαταλειφθεΐσαν αύτήν 1. αύτή ύπό τού Χριστού καί τού αγίου Πνεύματος. Διό καί αύτήν τοΐς άμφοτέροις όνόμασι καλεΐσθαι, Σοφίαν τε πατρωνυμικώς, (ό γάρ πατήρ αύτής Σοφία κληΐζεται), καί πνεύμα άγιον άπό τού περί τόν Χριστόν πνεύματος. Μορφωθεΐσάν τε αύτήν, καί έμφρονα γενηθεΐσαν, παραυτίκα δέ κενωθεΐσαν άοράτου αύτή συνόντος Λόγου, τουτέστι του Χριστού, επί ζήτησιν όρμήσαι τού καταλιπόντος αύτήν φωτός καί μή δυνηθήναι καταλαβεΐν αύτό, διά τό κωλυθήναι ύπό τού Όρου. Καί ένταύθα τόν Όρον κωλύοντα αύτήν τής είς τοΰμπροσθεν ορμής είπεΐν Ίαώ· δθεν τό Ίαώ όνομα γεγενήσθαι φάσκουσι. Μή δυνηθεΐσαν δέ διοδεύσαι τόν Όρον, διά τό συμπεπλέχθαι τώ πάθει, καί μόνην άπολειφθεΐσαν έξω, παντί μέρει τού πάθους ύποπεσεϊν πολυμερούς καί πολυποίκιλου ύπάρχοντος, καί παθεΐν, λύπην μέν, ότι ού κατέλαβε' φόβον δέ, μή καθάπερ αύτήν τό φως, ούτω καί τό ζήν έπιλίπη· άπορίαν τε επί τούτοις' έν άγνοια δέ τά πάντα. Καί ού καθάπερ ή μήτηρ αύτής, ή πρώτη Σοφία καί Αιών, έτεροίωσιν έν τοΐς πάθεσιν είχεν, άλλα έναντιότητα. Έπισυμβεβηκέναι δ1 αύτή καί έτέραν διάθεσιν, τήν τής έπιστροφής έπί τόν ζωοποιήσαντα. Ταύτην σύστασιν καί ούσίαν τής ύλης γεγενήσθαι λέγουσιν, έξ ής δδε ό κόσμος συνέστηκεν. Έκ μέν γάρ τής έπιστροφής τήν τού κόσμου καί τού δημιουργού πάσαν ψυχήν τήν γένεσιν είληφέναι, έκ δέ τού φόβου καί τής λύπης τά λοιπά τήν άρχήν έσχηκέναυ άπό γάρ τών δακρύων αύτής γεγονέναι πάσαν ένυγρον ούσίαν άπό δέ τού γέλωτος, τήν φωτεινήν άπό δέ τής λύπης καί τής έκπλήξεως, τά σωματικά τού κόσμου στοιχεία. Ποτέ μέν γάρ έκλαιε καί έλυπεΐτο, ώς λέγουσι, διά τό καταλελεΐφθαι μόνην έν τώ σκότει καί τώ κενώματτ ποτέ δέ είς έννοιαν ήκουσα τού καταλιπόντος αύτήν φωτός, διεχεΐτο καί έγέλα' ποτέ δ1 αύ πάλιν έφοβεϊτο' άλλοτε δέ διηπόρει, καί έξίστατο. 1.1.8 Καί τί γάρ; τραγωδία πολλή λοιπόν ήν ενθάδε, καί φαντασία ενός έκάστου αύτών, άλλως καί άλλως σοβαρώς έκδιηγουμένου έκ ποταπού πάθους, έκ ποιου στοιχείου ή ούσία τήν γένεσιν εϊληφεν α καί εικότως δοκούσί μοι μή άπαντας θέλειν έν φανερώ διδάσκειν, άλλ1 ή μόνους έκείνους τούς καί μεγάλους μισθούς ύπέρ τηλικούτων μυστηρίων τελεϊν δυναμένους. Ούκέτι γάρ ταύτα δμοια έκείνοις, περί ών ό Κύριος ήμών εϊρηκε, δωρεάν έλάβετε, δωρεάν δότε' άλλά άνακεχωρηκότα, καί τερατώδη καί βαθέα μυστήρια μετά πολλού καμάτου περιγινόμενα τοΐς φιλοψευδέσι. Τίς γάρ ούκ αν έκδαπανήσειε πάντα τά ύπάρχοντα αύτού, ϊνα μάθη, δτι άπό τών δακρύων τής Ένθυμήσεως τού πεπονθότος Αίώνος, θάλασσαι, καί πηγαί, καί ποταμοί, καί πάσα ένυδρος ούσία τήν γένεσιν εϊληφεν, έκ δέ τού γέλωτος αύτής τό φώς, καί έκ τής έκπλήξεως καί τής άμηχανίας τά σωματικά τού κόσμου στοιχεία; Βούλομαι δέ καί αύτός συνεισενεγκεϊν τι τή καρποφορία αύτών. ’Επειδή γάρ όρώ τά μέν γλυκέα ΰδατα δντα, οίον πηγάς, καί ποταμούς, καί δμβρους, καί τά τοιαύτα' τά δέ έπί ταΐς θαλάσσαις άλμυρά' έπινοώ μή πάντα άπό τών δακρύων αύτής προβεβλήσθαι, διότι τό δάκρυον άλμυρόν τή ποιότητι ύπάρχεί' φανερόν ούν, ότι τά άλμυρά ΰδατα ταύτά έστι τά άπό τών δακρύων. Είκός δέ αύτήν έν άγωνία πολλή καί άμηχανία γεγονυΐαν καί ίδρωκέναΐ' εντεύθεν δή κατά τήν ύπόθεσιν αύτών ύπολαμβάνειν δει, πηγάς καί ποταμούς, καί εϊ τινα άλλα γλυκέα ΰδατα ύπάρχει, τήν γένεσιν μή 1. μετεσχ. έσχηκέναι άπό τών δακρύων ιδρώτων αύτής· άπίθανον γάρ, μιας ποιότητος οΰσης τών δακρύων, τά μέν άλμυρά, τά δέ 6 I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ' Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. * Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. γλυκέα ΰδατα έξ αύτών προελθείν τούτο δέ πιθανώτερον, τά μέν είναι από των δακρύων, τα δέ από των ιδρώτων. ’Επειδή καί θερμά καί δριμέα τινά ύδατά έστιν έν τώ κόσμω, νοειν οφείλεις, τι ποιήσασα, καί έκ ποιου μορίου προήκατο ταΰτα· άρμόζουσι γάρ τοιουτοι καρποί τη ύποθέσει αύτών. Διοδεύσασαν ούν παν πάθος την Μητέρα αύτών, καί μόγις ύπερκύψασαν, επί ικεσίαν τραπήναι του καταλιπόντος αύτήν φωτός, τουτέστι τού Χριστού, λέγουσιν δς άνελθών μέν είς το πλήρωμα, αύτός μέν εικός δτι ώκνησεν έκ δευτέρου κατελθείν, τον Παράκλητον δέ έξέπεμψεν εις αύτήν, τουτέστι τον σωτήρα, ένδόντος αύτώ πάσαν τήν δύναμιν τού πατρός, καί πάν ύπ' εξουσίαν παραδόντος, καί τών αιώνων δεόμενος δέ ομοίως, δπως έν αύτώ τά πάντα κτισθή τά ορατά καί τά άόρατα, θρόνοι, θεότητες, κυριότητες· έκπέμπεται δέ προς αύτήν μετά τών ήλικιωτών αύτού τών ’Αγγέλων. Τήν δέ Άχαμώθ έντραπείσαν αύτδν λέγουσι πρώτον μέν κάλυμμα έπιθέσθαι δι' αιδώ, μετέπειτα δέ ίδουσαν αύτόν σύν δλη τή καρποφορία αύτού, προσδραμείν αύτώ, δύναμιν λαβούσαν έκ τής έπιφανείας αύτού· κάκεϊνον μορφώσαι αύτήν μόρφωσιν τήν κατά γνώσιν, καί ϊασιν τών παθών ποιήσασθαι αύτής· χωρίσαντα δ' αύτά αύτής, μή άμελήσαντα δέ αύτών, ού γάρ ήν δυνατά άφανισθήναι, ώς τά τής προτέρας, διά τό έκτικά ήδη καί δυνατά είναι- άλλ' άποκρίναντα χωρήσει τού χωρίς, είτα συγχέαι καί πήξαι, καί έξ άσωμάτου πάθους είς άσώματον τήν ύλην μεταβαλείν αύτά- είθ' ούτως έπιτηδειότητα καί φύσιν έμπεποιηκέναι αύτοίς, ώστε είς συγκρίματα καί σώματα έλθείν, προς τό γενέσθαι δύο ούσίας, τήν φαύλην τών παθών, τήν τε τής έπιστροφής έμπαθή- καί διά τούτο δυνάμει τον Σωτήρα δεδημιουργηκέναι φάσκουσι. Τήν τε Άχαμώθ έκτος πάθους γενομένην, καί συλλαβούσαν τή χαρά τών έν αύτώ φώτων τήν θεωρίαν, τουτέστι τών ’Αγγέλων τών μετ' αύτού, καί έγκισσήσασαν αύτούς, κεκυηκέναι καρπούς κατά τήν εικόνα διδάσκουσι, κύημα πνευματικόν καθ' όμοίωσιν γεγονότως γεγονός τών δορυφόρων τού Σωτήρος. 1.1.9 Τριών ούν ήδη τούτων ύποκειμένων κατ' αύτούς, τού μέν έκ τού πάθους, δ ήν ύλη- του δέ έκ τής έπιστροφής, δ ήν τό ψυχικόν του δέ δ άπεκύησε, τουτέστι τό πνευματικόν, ούτως έτράπη επί τήν μόρφωσιν αύτών. ’Αλλά τό μέν πνευματικόν μή δεδυνήσθαι αύτή αύτήν μορφώσαι, έπειδή όμοούσιον ύπήρχεν αύτή- τετράφθαι δέ έπί τήν μόρφωσιν τής γενομένης έκ τής έπιστροφής αύτής ψυχικής ούσίας, προβαλείν τε τά παρά του Σωτήρος μαθήματα. Καί πρώτον μεμορφωκέναι αύτήν έκ τής ψυχικής ούσίας λέγουσι τόν Πατέρα καί βασιλέα πάντων, τών τε όμοουσίων αύτώ, τουτέστι τών ψυχικών, ά δή δεξιά καλούσι, καί τών έκ τού πάθους καί τής ύλης, ά δή άριστερά καλοΰστ πάντα γάρ τά κατ' f. 1. μετ' αύτόν φάσκουσι μεμορφωκέναι, λεληθότως κινούμενον ύπό τής Μητρός- δθεν καί Μητροπάτορα, καί Άπάτορα, καί Δημιουργόν αύτόν, καί Πατέρα καλούσι- τών μέν δεξιών πατέρα λέγοντες αύτόν, τουτέστι τών ψυχικών τών δέ άριστερών, τουτέστι τών ύλικών, δημιουργόν, συμπάντων δέ βασιλέα. Τήν γάρ Ένθύμησιν ταύτην βουληθείσαν είς τιμήν τών Αιώνων τά πάντα ποιήσαι, εικόνας λέγουσι πεποιηκέναι αύτών, μάλλον δέ τόν Σωτήρα δι' αύτής- καί αύτήν 1. έαυτήν μέν έν είκόνι τού άοράτου Πατρός τετηρηκέναι μή γινωσκομένην ύπό τού δημιουργού- τούτον δέ τού μονογενούς υιού, τών δέ λοιπών Αιώνων τούς ύπό τούτων τούτου γεγονότας Αρχαγγέλους τε καί Αγγέλους. Πατέρα ούν καί Θεόν λέγουσιν αύτόν γεγονέναι τών έκτος του πληρώματος, ποιητήν όντα πάντων ψυχικών τε καί ύλικών διακρίναντα γάρ τάς δύο ούσίας συγκεχυμένας, καί έξ άσωμάτων σωματοποιήσαντα, δεδημιουργηκέναι τά τε ούράνια καί τά γήινα, καί γεγονέναι ύλικών καί ψυχικών, δεξιών καί άριστερών δημιουργόν, κούφων καί βαρέων, άνωφερών καί κατωφερών έπτά γάρ 1. καί ούρανούς κατεσκευακέναι, ών έπάνω τόν Δημιουργόν είναι λέγουσι- καί διά τούτο έβδομάδα καλούσιν αύτόν, τήν δέ μητέρα τήν Άχαμώθ Όγδοάδα, άποσώζουσαν τόν άριθμόν του τής άρχεγόνου, καί 7 (JERÎEG I * Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). I: Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα ΠολιτισμικήςΤεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Εππρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. προ τής πρώτης του πληρώματος Όγδοάδος. Τούς δέ επτά ούρανούς ούκ d. ούκ είναι νοητούς f. 1. νοερούς φασιν ’Αγγέλους δέ αύτούς ύποτίθενται, καί τον δημιουργόν δέ καί αύτόν άγγελον Θεώ έοικότα1 ώς καί τον Παράδεισον ύπέρ τρίτον ούρανύν δντα, τέταρτον ’Άγγελον λέγουσι δυνάμει ύπάρχειν, καί άπό τούτου τι είληφέναι τον Άδάμ διατετριφότα έν αύτώ. Ταύτα δέ τον δημιουργόν φάσκουσιν άφ' εαυτού μέν ώήσθαι κατασκευάζειν, πεποιηκέναι δ' αύτά τής Άχαμώθ προβαλλούσης· ούρανύν πεποιηκέναι μή είδότα τον ούρανύν καί άνθρωπον πεπλακέναι, μή είδότα τύν άνθρωπον γήν τε δεδειχέναι, μή έπιστάμενον τήν γήν καί έπί πάντων ούτως λέγουσιν ήγνοηκέναι αύτών τάς ιδέας ών έποίει, καί αύτήν τήν μητέρα1 αύτύν δέ μόνον ώήσθαι πάντα είναι. Αιτίαν δ' αύτώ γεγονέναι τήν μητέρα τής οίήσεως ταύτης φάσκουσιν, τήν οΰτω βουληθείσαν προαγαγεϊν αύτύν, κεφαλήν μέν καί άρχήν τής ιδίας ούσίας, κύριον δέ τής δλης πραγματείας. Ταύτην δέ τήν Μητέρα καί Όγδοάδα καλούσι, καί Σοφίαν, καί Γήν, καί 'Ιερουσαλήμ, καί άγιον Πνεύμα, καί Κύριον άρσενικώς. ’Έχειν δέ τύν τής μεσότητας τόπον αύτήν, καί είναι ύπεράνω μέν τού Δημιουργού, ύποκάτω δέ ή έξω τού Πληρώματος μέχρι συντέλειας. 1.1.10 Έπεί ούν τήν ύλικήν ούσίαν έκ τριών παθών συστήναι λέγουσι, φόβου τε, καί λύπης, καί άπορίας· έκ μέν τού φόβου καί τής έπιστροφής τά ψυχικά τήν σύστασιν είληφέναι1 έκ μέν τής έπιστροφής τύν Δημιουργόν βούλονται τήν γένεσιν έσχηκέναι, έκ δέ τού φόβου τήν λοιπήν πάσαν ψυχικήν ύπόστασιν, ώς ψυχάς άλογων ζώων, καί θηρίων, καί άνθρώπων. Διά τούτο άτονώτερον αύτόν ύπάρχοντα προς τό γινώσκειν τινά πνευματικά, αύτόν νενομικέναι μόνον είναι Θεόν, καί διά τών Προφητών είρηκέναι1 έγώ Θεός, πλήν εμού ούδείς. Έκ δέ τής λύπης τά πνευματικά τής πονηριάς διδάσκουσι γεγονέναι1 δθεν τύν Διάβολον τήν γένεσιν έσχηκέναι, δν καί κοσμοκράτορα καλούσι, καί τά δαιμόνια, καί τούς άγγέλους, καί πάσαν τήν πνευματικήν τής πονηριάς ύπόστασιν. ’Αλλά τύν μέν Δημιουργόν υιόν τής Μητρός αύτών λέγουσι, τύν δέ κοσμοκράτορα κτίσμα τού Δημιουργού1 καί τύν μέν κοσμοκράτορα γινώσκειν τά ύπέρ αύτόν, δτι πνεύμά πνευματικά έστι τής πονηριάς1 τόν δέ Δημιουργόν άγνοείν, άτε ψυχικά ύπάρχοντα. Οίκείν δέ τήν Μητέρα αύτών εις τόν ύπερουράνιον τόπον, τουτέστιν έν τή μεσότητι1 τόν Δημιουργόν δέ εις τόν ύπερουράνιον έπουράνιον, τουτέστιν έν τή έβδομάδι1 τόν δέ παντοκράτορα κοσμοκράτορα έν τω καθ' ήμάς κόσμω. Έκ δέ τής έκπλήξεως καί τής άμηχανίας 1. άπορίας, ώς έκ τού άσημοτέρου τά σωματικά, καθώς προείπαμεν, τού κόσμου στοιχεία γεγονέναι1 τήν 1. γήν μέν κατά τής έκπλήξεως στάσιν, ύδωρ δέ κατά τήν τού φόβου τών δακρύων d. τών δακρύων κίνησιν, άέρα τε κατά τήν λύπης πήξιν τό δέ πύρ άπασιν αύτοίς έκπεφυκέναι θάνατον καί φθοράν, ώς καί τήν άγνοιαν τοίς τρισί πάθεσιν έγκεκρύφθαι διδάσκουσι. Δημιουργήσαντα δή τόν κόσμον, πεποιηκέναι καί τόν άνθρωπον τόν χοϊκόν1 ούκ άπό ταύτης δέ τής ξηράς γής, άλλ' άπό τής άοράτου ούσίας, άπό τού κεχυμένου καί ρευστού τής ύλης λαβόντα1 καί είς τούτον έμφυσήσαι τόν ψυχικόν διορίζονται. Καί τούτον είναι τόν κατ' εικόνα καί όμοίωσιν γεγονότα1 κατ' εικόνα μέν τόν ύλικόν ύπάρχειν, παραπλήσιον μέν, άλλ' ούχ όμοούσιον τώ Θεώ1 καθ' όμοίωσιν δέ τόν ψυχικόν, δθεν καί πνεύμα ζωής τήν ούσίαν αύτού είρήσθαι, έκ πνευματικής άπορροίας ούσαν. 'Ύστερον δέ περιτεθείσθαι λέγουσιν αύτώ τόν δερμάτινον χιτώνα1 τούτο δέ τό αισθητόν σαρκίον είναι λέγουσι. Τό δέ κύημα τής μητρός αύτής αύτών τής Άχαμώθ, δ κατά τήν θεωρίαν τών περί τόν Σωτήρα άγγέλων άπεκύησεν, όμοούσιον ύπάρχον τή μητρί, πνευματικόν, καί αύτόν ήγνοηκέναι τόν Δημιουργόν λέγουσι1 καί λεληθότως κατατεθείσθαι είς αύτόν, μή είδότος αύτού, ϊνα δΓ αύτού είς τήν άπ' αύτού ψυχήν σπαρέν, καί είς τό ύλικόν τούτο σώμα, κυοφορηθέν έν τούτοις καί αύξηθέν, έτοιμον γένηται είς ύποδοχήν τού τελείου λόγου. ’Έλαθεν ούν, ώς φασί, τόν Δημιουργόν ό συγκατασπαρείς τώ 8 itfOftEG I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). ΕΚ Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. * Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. έμφυσήματι αυτόν ύπό τής Σοφίας πνευματικός ανθρώπων άνθρωπος άρρήτω adj. δυνάμει καί προνοία. 'Ως γάρ τήν μητέρα ήγνοηκέναι, οΰτω καί τό σπέρμα αύτής· δ δή καί αύτό έκκλησίαν είναι λέγουσιν, άντίτυπον τής άνω ’Εκκλησίας· καί τότε τόνδε είναι τόν έν αύτοϊς άνθρωπον άξιουσιν, ώστε έχειν αυτούς τήν μέν ψυχήν από τού Δημιουργού, τό δέ σώμα άπό του χοός, καί τό σαρκικόν άπό τής ύλης, τόν δέ πνευματικόν άνθρωπον άπό τής μητρός τής Άχαμώθ. 1.1.11 Τριών ούν δντων, τό μέν ύλικόν, δ καί αριστερόν καλουσι, κατά ανάγκην άπόλλυσθαι λέγουσιν, άτε μηδεμίαν έπιδέξασθαι πνοήν άφθαρσίας δυνάμενον τό δέ ψυχικόν, δ καί δεξιόν προσαγορεύουσιν, άτε μέσον δν τού τε πνευματικού καί ύλικου, έκεΐσε χωρεΐν, όπου αν καί τήν πρόσκλισιν ποιήσηταυ τό δε πνευματικόν έκπεπέμφθαι, όπως ενθάδε τώ ψυχικώ συζυγέν μορφωθή, συμπαιδευθέν αύτώ έν τή άναστροφή. Καί τουτ1 είναι λέγουσι τό άλας, καί τό φώς τού κόσμου· έδει γάρ τών ψυχικών τώ ψυχικώ καί αισθητών παιδευμάτων. Δι1 ών καί κόσμον κατεσκευάσθαι λέγουσι, καί τόν Σωτήρα δε επί τούτο παραγεγονέναι τό ψυχικόν, έπεί καί αύτεξούσιόν έστιν, όπως αύτό σώση. Ών γάρ ήμελλε σώζειν, τάς άπαρχάς αύτών είληφέναι φάσκουσιν, άπό μέν τής Άχαμώθ τό πνευματικόν, άπό δέ τού Δημιουργού ένδεδύσθαι τόν ψυχικόν Χριστόν, άπό δέ τής οικονομίας περιτεθείσθαι σώμα ψυχικήν έχον ουσίαν, κατεσκευασμένον δέ άρρήτω τέχνη, προς τό καί άόρατον, καί άψηλάφητον, leg. όρατον καί ψηλάφητον καί παθητόν γεγενήσθαι* καί ύλικόν δέ ούδ* ότιούν είληφέναι λέγουσιν αυτόν μή γάρ είναι τήν ύλην δεκτικήν σωτηρίας. Τήν δέ συντέλειαν έσεσθαι, ό'ταν μορφωθή καί τελειωθή γνώσει παν τό πνευματικόν, τουτέστιν οί πνευματικοί άνθρωποι, οί τήν τελείαν γνώσιν έχοντες περί Θεού καί τής Άχαμώθ· μεμυημένους δέ μυστήρια είναι τούτους ύποτίθενται. Έπαιδεύθησαν γάρ τά ψυχικά οί ψυχικοί άνθρωποι, οί δι1 έργων καί πίστεως ψιλής βεβαιούμενοι, καί μή τήν τελείαν γνώσιν έχοντες· είναι δέ τούτους άπό τής ’Εκκλησίας ήμάς λέγουσι· διό καί ήμίν μέν άναγκαίον είναι τήν άγαθήν πράξιν άποφαίνονται· άλλως γάρ άδύνατον σωθήναι. Αύτούς δέ μή διά πράξεως, άλλα διά τό φύσει πνευματικούς είναι, πάντη τε καί πάντως σωθήσεσθαι δογματίζουσιν. Ώς γάρ τό χοϊκόν άδύνατον σωτηρίας μετασχείν (ού γάρ είναι λέγουσιν αύτοί δεκτικόν αύτής) ούτως πάλιν τό πνευματικόν θέλουσιν οί αύτοί ό θέλουσιν αύτοί είναι άδύνατον φθοράν καταδέξασθαι, καν όποίαις συγκαταγένωνται πράξεσιν. "Ον γάρ τρόπον χρυσός έν βορβόρω κατατεθείς ούκ άποβάλλει τήν καλλονήν αύτού, άλλά τήν ιδίαν φύσιν διαφυλάττει, τού βορβόρου μηδέν άδικήσαι δυναμένου τόν χρυσόν οΰτω δέ καί αύτούς λέγουσι, καν έν όποίαις ύλικαίς πράξεσι καταγένωνται, μηδέν αύτούς παραβλάπτεσθαι, μηδέ άποβάλλειν τήν πνευματικήν ύπόστασιν. 1.1.12 Διό δή καί τά άπειρημένα πάντα άδεώς οί τελειότατοι πράττουσιν αύτών, περί ών αί γραφαί διαβεβαιούνται, τούς ποιούντας αύτά βασιλείαν Θεού μή κληρονομήσειν. Καί γάρ είδωλόθυτα διαφόρως άδιαφόρως έσθίουσι, μηδέ μηδέν μολύνεσθαι ύπ' αύτών ήγούμενοι· καί έπί πάσαν έορτάσιμον τών έθνών τέρψιν εις τιμήν τών ειδώλων γινομένην πρώτοι συνίασιν, ώς μηδέ τής παρά Θεώ καί άνθρώποις μεμισημένης τής τών θηριομάχων καί μονομαχίας άνδροφόνου θέας άπέχεσθαι ένίους αύτών. Οί δέ καί ταίς τής σαρκός ήδοναίς κατακόρως δουλεύοντες τά σαρκικά τοίς σαρκικοίς, καί τά πνευματικά τοίς πνευματικούς άποδίδοσθαι λέγουσι. Καί οί μέν αύτών λάθρα τάς διδασκομένας ύπ1 αύτών τήν διδαχήν ταύτην γυναίκας διαφθείρουσιν, ώς πολλαί πολλάκις ύπ' ένίων αύτών έξαπατηθείσαι, έπειτα έπιστρέψασαι γυναίκες εις τήν έκκλησίαν τού Θεού, σύν τή λοιπή πλάνη καί τούτο έξωμολογήσαντο· οί δέ καί κατά τό φανερόν άπερυθριάσαντες, ών άν έρασθώσι γυναικών, ταύτας άπ' άνδρών άποσπάσαντες, ιδίας γαμετάς ήγήσαντο. ’Άλλοι δέ αύ πάλιν σεμνώς κατ' άρχάς, ώς μετ' άδελφών προσποιούμενοι συνοικείν, προϊόντος τού χρόνου ήλέγχθησαν, IftjQftEG I ' 9 Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). t Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.qr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά σιην πηγή προέλευσής του. έγκύμονος τής αδελφής ύπό του άδελφού γενηθείσης. Καί άλλα δέ πολλά μυσαρά καί άθεα πράσσοντες, ημών μέν διά τόν φόβον του Θεού φυλασσόμενων καί μέχρις έννοιας καί λόγου άμαρτεϊν, κατατρέχουσιν, ώς ιδιωτών, καί μηδέν έπισταμένων έαυτούς δέ ύπερυψούσι, τελείους άποκαλούντες, καί σπέρματα έκλογής. Ημάς μέν γάρ έν χρήσει τήν χάριν λαμβάνειν λέγουσι- διό καί άφαιρεθήσεσθαι αύτής αύτήν αυτούς δέ ιδιόκτητον άνωθεν από τής άρρητου καί άνονομάστου συζυγίας συγκατεληλυθυϊαν έ'χειν τήν χάριν καί διά τούτο προστεθήσεσθαι αύτοϊς. Διό καί έκ παντός τρόπου δεϊν αύτούς άεί τό τής συζυγίας μελετάν μυστήριον. Και τούτο πείθουσι τούς άνοήτους, αύταϊς λέξεσι λέγοντες ούτως· δς αν έν κόσμω γενόμενος γυναίκα ούκ έφίλησεν, ώστε αύτήν κρατηθήναι, ούκ έστιν έξ άληθείας, καί ού χωρήσει είς αλήθειαν ό δέ άπό κόσμου γενόμενος, μή 1. καί κρατηθείς γυναικί, ού χωρήσει είς αλήθειαν, διά τό μή έν 1. τό έν τή έπιθυμία κρατηθήναι γυναικός. Διά τούτο ούν ήμάς καλούς ψυχικούς όνομάζουσι, καί έκ κόσμου είναι λέγουσι, καί άναγκαίαν ήμϊν τήν έγκράτειαν καί αγαθήν πράξιν, ϊνα δι1 αύτής έλθωμεν είς τόν τής μεσότητος τόπον αύτοϊς δέ πνευματικοϊς τε καί τελείοις καλουμένοις μηδαμώς· ού γάρ πράξις είς πλήρωμα εισάγει, άλλα τό σπέρμα τό έκεϊθεν νήπιον έκπεμπόμενον, ένθά δέ τελειούμενον. Όταν δέ παν τό σπέρμα τελειωθή, τήν μέν Άχαμώθ τήν μητέρα αυτών μεταβήναι του τής μεσότητος τόπου λέγουσι, καί έντός πληρώματος είσελθείν, καί άπολαβείν τόν νυμφίον αύτής τόν Σωτήρα, τόν έκ πάντων γεγονότα, ϊνα συζυγία γένηται του Σωτήρος καί τής Σοφίας τής Άχαμώθ. Καί τούτο είναι νυμφίον καί νύμφην, νυμφώνα δέ τό πάν πλήρωμα. Τούς δέ πνευματικούς άποδυσαμένους τάς ψυχάς καί πνεύματα νοερά γενομένους, άκρατήτως καί άοράτως έντός πληρώματος είσελθόντας νύμφας άποδοθήσεσθαι τοϊς περί τόν Σωτήρα άγγέλοις. Τόν δέ Δημιουργόν μεταβήναι καί αύτόν είς τόν τής μητρός Σοφίας τόπον, τουτέστιν έν τή μεσότητΓ τάς τε τών δικαίων ψυχάς άναπαύσεσθαι καί αύτάς έν τώ τής μεσότητος τόπω. Μηδέν γάρ ψυχικόν έντός πληρώματος χωρεϊν. 1.1.13 Τούτων δέ γενομένων ούτως, τό έμφωλεύον τώ κόσμω πύρ έκλάμψαν καί έξαφθέν, καί κατεργασάμενον πάσαν ύλην συναναλωθήσεσθαι αύτή, καί είς τό μηκέτ' είναι χωρήσειν διδάσκουσι. Τόν δέ Δημιουργόν μηδέν τούτων έγνω κέναι άποφαίνονται πρό τής τού Σωτήρος παρουσίας. Ετσι δέ οί λέγοντες προβαλέσθαι αύτόν καί Χριστόν υιόν ’ίδιον, άλλά καί ψυχικόν καί περί τούτου διά τών Προφητών λελαληκέναι. Είναι δέ τούτον τόν διά Μαρίας διοδεύσαντα, καθάπερ ύδωρ διά σωλήνος οδεύει, καί είς τούτον έπί τού βαπτίσματος κατελθεϊν έκεϊνον τόν άπό τού Πληρώματος έκ πάντων Σωτήρα, έν εϊδει περιστεράς· γεγονέναι δέ έν αύτώ καί τό αύτό 1. άπό τής Άχαμώθ σπέρμα πνευματικόν. Τόν ούν Κύριον ήμών έκ τεσσάρων τούτων σύνθετον γεγονέναι φάσκουσιν, άποσώζοντα τόν τύπον τής άρχεγόνου καί πρώτης τετρακτύος· έκ τε τού πνευματικού, δ ήν άπό τής Άχαμώθ, καί έκ τού ψυχικού, δ ήν άπό τού Δημιουργού, καί έκ τής οικονομίας, δ ήν κατεσκευασμένον άρρήτω τέχνη, καί έκ τού Σωτήρος, δ ήν κατελθούσα είς αύτόν περιστερά. Καί τούτο 1. τούτον μέν άπαθή διαμεμενηκέναν (ού γάρ ένεδέχετο παθείν αύτόν άκράτητον καί άόρατον ύπάρχοντα·) καί διά τούτο ήρθαι, προσαγομένου αύτοΰ τώ Πιλάτω, τό είς αύτόν κατατεθέν πνεύμα Χριστού. Άλλ1 ούδέ τό άπό τής μητρός σπέρμα πεπονθέναι λέγουσιν. Απαθές γάρ καί αύτό τό 1. άτε πνευματικόν, καί άόρατον καί αύτώ τώ δημιουργώ. ’Έπαθε δέ λοιπόν κατ' αύτούς ό ψυχικός Χριστός, καί ό έκ τής οικονομίας κατεσκευασμένος μυστηριωδώς, ίν' έπιδείξη δι' αύτού ή μήτηρ τόν τύπον τού άνω Χριστού, έκείνου τού έπεκταθέντος τώ Σταυρώ, καί μορφώσαντος τήν Άχαμώθ μόρφωσιν τήν κατ' ούσίαν πάντα γάρ ταύτα τύπους έκείνων είναι λέγουσι. Τάς δέ έσχηκυίας τό σπέρμα τής Άχαμώθ ψυχάς άμείνους λέγουσι γεγονέναι τών λοιπών διό καί πλεϊον τών άλλων ήγαπήσθαι ύπό τού 10 irâgftÉG I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). ξ Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. Δημιουργού, μή είδότος την αιτίαν, άλλα παρ' αύτού λογιζομένου είναι τοιαύτας. Διό καί εις προφήτας, φασίν, ετασσεν αύτούς αύτάς, καί ιερείς, καί βασιλείς. Καί πολλά ύπό του σπέρματος τούτου είρήσθαι διά των προφητών εξηγούνται, ατε ύψηλοτέρας φύσεως ύπαρχούσας· πολλά δέ καί τήν μητέρα περί των ανωτέρω είρηκέναι λέγουσιν, άλλα καί διά τούτου καί των ύπό τούτου γενομένων ψυχών. Καί λοιπόν τέμνουσι τάς προφητείας, τό μέν τι άπό τής μητρός είρήσθαι θέλοντες, το δέ τι άπό του σπέρματος, τό δέ τι άπό του Δημιουργού. ’Αλλά καί τόν Ίησούν ώσαύτως, τό μέν τι άπό τού Σωτήρος είρηκέναι, τό δέ τι άπό τής μητρός, τό δέ τι άπό τού Δημιουργού, καθώς έπιδείξομεν προϊόντος ήμίν τού λόγου. Τόν δέ Δημιουργόν, άτε αγνοούντο τά ύπέρ αύτόν, κινεΐσθαι μέν επί τοίς λεγομένοις, καταπεφρονηκέναι δέ αύτών, άλλοτε άλλην αιτίαν νομίσαντα, ή τό πνεύμα τό προφητεύον, έχον καί αύτό ιδίαν τινά κίνησιν, ή τόν άνθρωπον, ή τήν προσπλοκήν τών χειρών χειρόνων καί ούτως άγνοοΰντα διατετελεκέναι άχρι τής παρουσίας τού Κυρίου. Έλθόντος δέ τού Σωτήρος, μαθείν αύτόν παρ' αύτού πάντα λέγουσι, καί άσμενον αύτώ προσχωρήσαντα μετά πόσης τής δυνάμεως αύτού, καί αύτόν είναι τόν έν τώ Εύαγγελίω έκατόνταρχον, λέγοντα τώ Σωτήρτ καί γάρ έγώ ύπό τήν έμαυτού εξουσίαν έχω στρατιώτας καί δούλους, καί δ έάν προστάξω, ποιούσι. Τελέσειν δέ αύτόν τήν κατά τόν κόσμον οικονομίαν μέχρι τού δέοντος καιρού, μάλιστα δέ διά τήν τής έκκλησίας έπιμέλειαν, άλλά καί διά τήν έπίγνωσιν τού έτοιμασθέντος αύτώ επάθλου, δτι είς τόν τής μητρός τόπον χωρήσει. 1.1.14 Ανθρώπων δέ τρία γένη ύφίστανται, πνευματικόν, χοϊκόν, ψυχικόν, καθώς έγένοντο Κάϊν, ’Άβελ, Σήθ· καί έκ τούτων τάς τρεις φύσεις, ούκέτι καθ' έν, άλλά κατά γένος. Καί τό μέν χοϊκόν είς φθοράν χωρείν καί τό ψυχικόν, έάν τά βελτίονα έληται, έν τώ τής μεσότητος τόπω άναπαύσεσθακ έάν δέ τά χείρω, χωρήσειν καί αύτό προς τά όμοια· τά δέ πνευματικά, ά αν κατασπείρη ή Άχαμώθ έκτοτε έως τού νύν δικαίαις ψυχαίς, παιδευθέντα ενθάδε καί έκτραφέντα, διά τό νήπια έκπεπέμφθαι, ύστερον τελειότητος άξιωθέντα, νύμφας άποδοθήσεσθαι τοίς τού Σωτήρος Άγγέλοις δογματίζουσι, τών ψυχών αύτών έν μεσότητι κατ' άνάγκην μετά τού Δημιουργού άναπαυσαμένων είς τό παντελές. Καί αύτάς μέν τάς ψυχικός ψυχάς πάλιν ύπομερίζοντες λέγουσιν, ας μέν φύσει άγαθάς, ας δέ φύσει πονηρός. Καί τάς μέν άγαθάς ταύτας είναι τός δεκτικός τού σπέρματος γινομένας· τάς δέ φύσει πονηρός μηδέποτε αν έπιδέξασθαι έκείνο τό σπέρμα. 1.1.15 Τοιαύτης δέ τής ύποθέσεως αύτών οΰσης, ήν ούτε Προφήται έκήρυξαν, ούτε ό Κύριος έδίδαξεν, ούτε ’Απόστολοι παρέδωκαν, ήν περί τών όλων αύχούσι πλείον τών άλλων έγνωκέναι, εξ άγράφων άναγινώσκοντες, καί τό δή λεγόμενον, εξ άμμου σχοινιά πλέκειν έπιτηδεύοντες, άξιοπίστως άξιόπιστα Assem, προσαρμόζειν πειρώνται τοίς είρημέ νοις, ήτοι παραβολάς κυριακάς, ή ρήσεις προφητικός, ή λόγους άποστολικούς, ίνα τό πλάσμα αύτών μή άμάρτυρον είναι δοκή· τήν μέν τάξιν καί τόν ειρμόν τών γραφών ύπερβαίνοντες, καί, όσον έφ' έαυτοίς, λύοντες τά μέλη τής άληθείας. Μεταφέρουσι δέ καί μεταπλάττουσι, καί άλλο έξ άλλου ποιούντες έξαπατώσι πολλούς τή τών έφαρμοζομένων κυριακών λογιών κακοσυνθέτω σοφία φαντασία Ephr. S.. Όνπερ τρόπον έί τις βασιλέως είκόνος καλής κατεσκευασμένης έπιμελώς έκ ψηφίδων έπισήμων ύπό σοφού τεχνίτου, λύσας τήν ύποκειμένην τού άνθρώπου ιδέαν, μετενέγκη τάς ψηφίδας έκείνας, καί μεθαρμόσοι, καί ποιήσει μορφήν κυνός ή άλώπεκος, καί ταύτην φαύλως κατεσκευασμένην, έπειτα διορίζοιτο, καί λέγοι ταύτην είναι τήν τού βασιλέως έκείνην εικόνα τήν καλήν, ήν ό σοφός τεχνίτης κατεσκεύασε, δεικνύς τάς ψηφίδας τάς καλώς ύπό τού τεχνίτου τού πρώτου είς τήν τού βασιλέως εικόνα συντεθείσας, κακώς δέ ύπό τού ύστέρου είς κυνός μορφήν μετενεχθείσας, καί διά τής τών ψηφίδων φαντασίας μεθοδεύοι τούς άπειροτέρους, τούς κατάληψιν βασιλικής μορφής ούκ έχοντας, καί πείθοι ότι αΰτη ή 11 |g Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Ί " Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. σαπρά τής άλώπεκος ιδέα έστιν εκείνη ή καλή του βασιλέως είκών τόν αύτόν δή τρόπον καί ούτοι γραών μύθους συγκαττύοαντες, έπειτα ρήματα καί λέξεις καί παραβολάς δθεν καί πόθεν άποσπώντες, έφαρμόζειν βούλονται τοϊς μύθοις αύτών εαυτών Ephr. S. τά λόγια τού Θεού. Καί όσα μέν έν τοϊς 1. τοϊς έντός τού Πληρώματος έφαρμόζουσιν, είρήκαμεν. 1.1.16 'Όσα δέ καί τοϊς εκτός τού Πληρώματος αύτών προσοικειούν πειρώνται εκ τών γραφών, έστι τοιαύτα- τόν Κύριον έν τοϊς έσχάτοις τού κόσμου χρόνοις διά τούτο έληλυθέναι επί τό πάθος λέγουσιν, ϊν1 επίδειξη τό περί τόν έσχατον τών Αιώνων γεγονός πάθος, και δι1 αύτού τού τέλους έμφήνη τό τέλος τής περί τούς Αιώνας πραγματείας. Τήν δέ δωδεκαετή παρθένον εκείνην, τήν τού άρχισυναγώγου θυγατέρα, ήν έπιστάς ό Κύριος εκ νεκρών ήγειρε, τύπον είναι διηγούνται τής Αχαμώθ, ήν έπεκταθεϊς ό Χριστός αύτόν αύτών έμόρφωσε, καί είς αϊσθησιν ήγαγε τού καταλιπόντος αύτήν φωτός. Ότι δέ αύτή έπέφανεν ό Σωτήρ εκτός οΰσης τού Πληρώματος, έν εκτρώματος μοίρα, τόν Παύλον λέγουσιν είρηκέναι έν τή adj. πρώτη προς Κορινθίους· ’Έσχατον δέ πάντων, ώσπερεϊ τώ έκτρώματι, ώφθη κάμοί. Τήν τε μετά τών ήλικιωτών τού Σωτήρος παρουσίαν προς τήν Αχαμώθ, ομοίως πεφανερωκέναι αύτόν έν τή αύτή επιστολή, είπόντα· Δεϊ τήν γυναίκα κάλυμμα έχειν επί τής κεφαλής διά τούς άγγέλους. Καί ότι ήκοντος τού Σωτήρος προς αύτήν, δι1 αίδώ κάλυμμα έπέθετο ή ’Αχαμώθ, Μωσέα πεποιηκέναι φανερόν, κάλυμμα θέμενον επί τό πρόσωπον αύτού. Καί τά πάθη δέ αύτής, α έπαθεν, έπισεσημειώσθαι τόν Κύριον φάσκουσιν έν τώ σταυρώ. Καί έν μέν τώ είπεϊν Ό Θεός μου, ό Θεός μου, είς τί έγκατέλιπές με; μεμηνυκέναι αύτόν, ότι άπελείφθη άπό τού φωτός ή Σοφία, καί έκωλύθη ύπό τού Όρου τής είς τούμπροσθεν ορμής· τήν δέ λύπην αύτής, έν τώ είπεϊν· Περίλυπος έστιν ή ψυχή μου έως θανάτου del. έ. θ.· τόν δέ φόβον, έν τώ είπεϊν Πάτερ, εί δυνατόν, παρελθέτω άπ1 έμού τό ποτήριον καί τήν άπορίαν δέ ώσαύτως, έν τώ είρηκέναι· Καί τί εϊπω, ούκ οίδα. Τρία δέγένη άνθρώπων ούτως δεδειχέναι διδάσκουσιν αύτόν τό μέν ύλικόν, έν τώ είπεϊν τώ έρωτήσαντι, ’Ακολουθήσω σοι; Ούκ έχει ό υιός τού άνθρώπου πού τήν κεφαλήν κλϊναι κλίνη· τό δέ ψυχικόν, έν τώ είρηκέναι τώ είπόντι, ’Ακολουθήσω σοι, έπίτρεψον δέ μοι πρώτον άποτάξασθαι τοϊς έν τώ οϊκω μου· Ούδετς έπ1 άροτρον τήν χεϊρα έπιβαλών, καί είς τά όπίσω βλέπων, εύθετός έστιν έν τή βασιλεία είς τήν β. τών ούρανών. Τούτον γάρ λέγουσι τόν μέσον είναι. Κάκεϊνον δέ ώσαύτως τόν τά πλεϊστα μέρη τής δικαιοσύνης όμολογήσαντα πεποιηκέναι, έπειτα μή θελήσαντα άκολουθήσαι, άλλά ύπό πλούτου ήττηθέντα, προς τό μή τέλειον γενέσθαι, καί τούτον τού ψυχικού γένους γεγονέναι θέλουσι. Τό δέ πνευματικόν, έν τώ είπεϊν Άφες τούς νεκρούς θάψαι τούς εαυτών νεκρούς· σύ δέ πορευθείς διάγγελλε τήν βασιλείαν τού Θεού· καί έπϊ Ζακχαίου τού τελώνου είπών Σπεύσας κατάβηθι, ότι σήμερον έν τώ οϊκω σου δεϊ με μεϊνατ τούτους γάρ πνευματικού γένους καταγγέλλουσι γεγονέναι. Καί τήν τής ζύμης παραβολήν, ήν ή γυνή έγκεκρυφέναι λέγεται είς άλεύρου σάτα τρία, τά τρία γένη δηλούν λέγουσι· γυναίκα μέν γάρ τήν Σοφίαν λέγεσθαι διδάσκουσιν άλεύρου σάτα τά τρία, τά τρία γένη τών άνθρώπων, πνευματικόν, ψυχικόν, χοϊκόν ζύμην δέ αύτόν τόν Σωτήρα είρήσθαι διδάσκουσι. Καί τόν Παύλον διαρρήδην είρηκέναι χοϊκούς, ψυχικούς, πνευματικούς· όπου μέν, Οίος ό χοϊκός, τοιούτοι καί οί χοϊκοί- όπου δέ, Ψυχικός δέ άνθρωπος ού δέχεται τά τού πνεύματος- ό'που δέ, Πνευματικός άνακρίνει πάντα. Τό δέ, Ψυχικός ού δέχεται τά τού πνεύματος, έπί τού Δημιουργού φασίν είρήσθαι, ον ψυχικόν όντα μή έγνωκέναι μήτε τήν μητέρα πνευματικήν ούσαν, μήτε τό σπέρμα αύτής, μήτε τούς έν τώ Πληρώματι Αιώνας. Ότι ίδών ότι δέ, ών ήμελλε σώζειν ό Σωτήρ, τούτων τάς άπαρχάς άνέλαβε, τόν Παύλον είρηκέναι- Καί ήν ή άπαρχή αγία, καί τό φύραμα. ’Απαρχήν μέν τό πνευματικόν είρήσθαι διδάσκοντες· φύραμα δέ ήμάς, τουτέστι τήν ψυχικήν ’Εκκλησίαν, ής τό φύραμα άνειληφέναι 12 ifoftEG IB Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. λέγουσιν αύτόν, καί έν αύτώ συνεσταλκέναι, επειδή ήν αύτός ζύμη. 1.1.17 Καί ότι έπλανήθη ή Άχαμώθ εκτός τού Πληρώματος, καί έμορφώθη ύπό του Χριστού, καί άνεζητήθη ύπό τού Σωτήρος, μηνύειν αύτόν λέγουσιν έν τώ είπέϊν, αύτόν έληλυθέναι έπί τό πεπλανημένον suppi, πρόβατον. Πρόβατον μέν γάρ πεπλανημένον τήν μητέρα αύτών έξηγούνται λέγεσθαι, έξ ής τήν ώδε θέλουσιν έσπάρθαι Εκκλησίαν πλάνην δέ, τήν έκτος Πληρώματος έν Int. πάσι τοΐς πάθεσι διατριβήν, έξ ών γεγονέναι τήν ύλην ύποτίθενται. Τήν δέ γυναίκα τήν σαρουσαν τήν οικίαν, καί εύρίσκουσαν τήν δραχμήν, τήν άνω Σοφίαν διηγούνται λέγεσθαι, ήτις άπολέσασα τήν Ένθύμησιν αύτής, ύστερον καθαρισθέντων πάντων διά τής τού Σωτήρος παρουσίας εύρίσκει αύτήν διό καί ταύτην άποκαθίστασθαι κατ' αύτούς έντός πληρώματος. Συμεώνα τόν είς τάς άγκάλας λαβόντα τόν Χριστόν, καί εύχαριστήσαντα αύτώ, καί είπόντα· Νύν άπολύεις τόν δούλόν σου, δέσποτα, κατά τό ρήμά σου έν ειρήνη, τύπον είναι τού Δημιουργού λέγουσιν, ώς δς έλθόντος τού Σωτήρος έμαθε τήν μετάθεσιν αύτού, καί ηύχαρίστησε τώ Βυθώ. Καί διά τής έν τώ Εύαγγελίω κηρυσσομένης προφήτιδος, έπτά έτη μετά άνδρός έζηκυίας, τόν δέ λοιπόν άπαντα χρόνον χήρας μενούσης, άχρις ού τόν Σωτήρα ίδοΰσα έπέγνω αύτόν, καί έλάλει περί αύτού πάσι, φανερώτατα τήν Άχαμώθ μηνύεσθαι διορίζονται, ήτις προς ολίγον ίδοΰσα τόν Σωτήρα μετά τών ήλικιωτών αύτού, τώ λοιπω χρόνω παντί μένουσα έν τή μεσότητι προσεδέχετο αύτόν, πότε πάλιν έλεύσεται καί άποκαταστήσει αύτήν τή αύτής συζυγία. Καί τό όνομα δέ αύτής μεμηνύσθαι ύπό τού Σωτήρος έν τώ είρηκένακ Καί έδικαιώθη ή σοφία άπό τών τέκνων αύτής· καί ύπό Παύλου δέ ούτως· Σοφίαν δέ λαλοΰμεν έν τοΐς τελείοις. Καί τάς συζυγίας δέ τάς έντός πληρώματος τόν Παύλον είρηκέναι φάσκουσιν έπί ένός δείξαντα· περί γάρ τής περί τόν βίον συζυγίας γράφων έφη· Τό μυστήριον τούτο μέγα έστίν, έγώ δέ λέγω είς Χριστόν καί τήν ’Εκκλησίαν. 1.1.18 ’Έτι τε 1. δέ Ίωάννην τόν μαθητήν τού Κυρίου διδάσκουσι τήν πρώτην όγδοάδα μεμηνυκέναι. αύταίς λέξεσι, λέγοντες ούτως· ’Ιωάννης ό μαθητής τού Κυρίου βουλόμενος είπείν τήν τών όλων γένεσιν, καθ' ήν τά πάντα προέβαλεν ό Πατήρ, άρχήν τινα ύποτίθεται τό πρώτον γεννηθέν ύπό τού Θεού, δν δ δή καί Υιόν Μονογενή καί Θεόν κέκληκεν, έν ώ τά πάντα ό Πατήρ προέβαλε σπερματικώς. Ύπό δέ τούτου φησί τόν Λόγον προβεβλήσθαι, καί έν αύτώ τήν δλην τών Αιώνων ούσίαν, ήν αύτός ύστερον έμόρφωσεν ό Λόγος. Έπεί ούν περί πρώτης γενέσεως λέγει, καλώς άπό τής άρχής, τουτέστι τού Θεού καί τού Λόγου, τήν διδασκαλίαν ποιείται· λέγει δέ ούτως· ’Εν άρχη ήν ό Λόγος, καί ό Λόγος ήν προς τόν Θεόν, καί Θεός ήν ό Λόγος· ούτος ήν έν άρχή προς τόν Θεόν. Πρότερον διαστείλας τά τρία, Θεόν, καί ’Αρχήν, καί Λόγον, πάλιν αύτά ένοί, ϊνα καί τήν προβολήν έκατέρων αύτών δείξη, τού τε Υιού καί τού Λόγου, καί τήν προς άλλήλους άμα, καί τήν προς τόν Πατέρα ένωσιν. Έν γάρ τώ Πατρί, καί έκ τού Πατρός ή άρχή, έν άρχή δέ καί έκ τής άρχής ό Λόγος. Καλώς ούν είπεν Έν άρχή ήν ό Λόγος· ήν γάρ έν τώ Υίώ* καί ό Λόγος ήν προς τόν Θεόν καί γάρ ή άρχή· καί Θεός ήν ό Λόγος, άκολούθως· τό γάρ έκ Θεού γεννηθέν, Θεός έστιν ούτος ήν έν άρχή προς τόν Θεόν έδειξε τήν τής προβολής τάξιν πάντα δι' αύτού έγένετο, καί χωρίς αύτού έγένετο ούδ' εν πάσι γάρ τοΐς μετ' αύτόν Αίώσι μορφής καί γενέσεως αίτιος ό Λόγος έγένετο. Άλλά δ γέγονεν έν αύτώ, φησί, ζωή έστιν ένθάδε καί συζυγίαν έμήνυσε· Τά μέν γάρ όλα, έφη, δι' αύτού γεγενήσθαι, τήν δέ ζωήν έν αύτώ. Λύτη ούν ή έν αύτώ γενομένη οίκειοτέρα έστίν έν αύτώ τών δι' αύτού γενομένων σύνεστι γάρ αύτώ, καί δι' αύτού καρποφορεί* έπειδή γάρ έπιφέρει, καί ή ζωή ήν τό φώς τών άνθρώπων, ’Άνθρωπον είπών άρτι, καί τήν Εκκλησίαν όμωνύμως τώ Άνθρώπω έμήνυσεν, όπως διά τού ένός ονόματος δηλώση τήν τής συζυγίας κοινωνίαν. Έκ γάρ τού Λόγου καί τής Ζωής ’Άνθρωπος γίνεται καί Εκκλησία. Φώς δέ είπε τών άνθρώπων τήν Ζωήν, διά τό 13 i Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). <: * Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab· Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. πεφωτίσθαι αύτούς ύπ' αύτής, δ δή έστι μεμορφώσθαι καί πεφανερώσθαι. Τούτο δέ καί ό Παύλος λέγει- Παν γάρ τό φανερούμενον φως έστιν. Έπεί τοίνυν έφανέρωσε καί έγέννησε τόν τε ’Άνθρωπον καί τήν ’Εκκλησίαν ή Ζωή, φως είρήσθαι εϊρηται αύτών. Σαφώς ούν δεδήλωκεν ό ’Ιωάννης διά τών λόγων τούτων, τά τε άλλα, και τήν τετράδα τήν δευτέραν, Λόγον και Ζωήν, ’Άνθρωπον και ’Εκκλησίαν. Άλλα μήν και τήν πρώτην έμήνυσε τετράδα- διηγού μένος γάρ περί τού Σωτήρος, καί λέγων πάντα τά έκτος τού πληρώματος δι' αύτοϋ μεμορφώσθαι, καρπόν είναι φησιν αύτόν παντός τού πληρώματος. Καί γάρ φώς εϊρηκεν αύτόν τό έν τή σκοτία φαινόμενον, καί μή καταληφθέν ύπ1 αύτης, έπειδή πάντα τά γενόμενα έκ τού πάθους άρμόσας ήγνοήθη ύπ' αύτης. Καί υιόν δέ, καί άλήθειαν, καί ζωήν λέγει αύτόν καί λόγον σάρκα γενόμενον ού τήν δόξαν έθεασάμεθά, φησι, καί ήν ή δόξα αύτού, οϊα ήν ή τού μονογενούς, ή ύπό τού πατρός δοθείσα αύτώ, πλήρης χάριτος καί άληθείας. Άέγει δέ ούτως- Καί ό λόγος σαρξ έγένετο, καί έσκήνωσεν έν ήμϊν, καί έθεασάμεθα τήν δόξαν αύτού, δόξαν ώς μονογενούς παρά Πατρός, πλήρης χάριτος καί άληθείας. Ακριβώς ούν καί τήν πρώτην έμήνυσε τετράδα- Πατέρα είπών, καί Χάριν, καί τόν Μονογενή, καί Αλήθειαν. Ούτως ό ’Ιωάννης περί τής πρώτης καί μητρός τών δλων Αιώνων όγδοάδος εϊρηκε. Πατέρα γάρ εϊρηκε, καί Χάριν, καί Μονογενή, καί Αλήθειαν, καί Άόγον, καί Ζωήν, καί Άνθρωπον, καί ’Εκκλησίαν. 1.1.19 Όράς, άγαπητέ, τήν μέθοδον, ή οί χρώμενοι φρεναπατούσιν εαυτούς, έπηρεάζοντες τάς γραφάς, τό πλάσμα αύτών έξ αύτών συνιστάνειν πειρώμενοι. Διά τούτο γάρ καί αύτός αύτάς παρεθέμην αύτών τάς λέξεις, ϊνα έξ αύτών κατανοήσης τήν πανουργίαν τής μεθοδείας, καί τήν πονηριάν τής πλάνης. Πρώτον μέν γάρ εί προέκειτο ’Ιωάννη τήν άνω όγδοάδα μηνύσειν, τήν τάξιν αν τετηρήκει τής προβολής, καί τήν πρώτην τετράδα σεβασμιωτάτην ούσαν, καθώς λέγουσιν, έν πρώτοις αν τεθείκει τοΐς όνόμασι, καί ούτως έπεζεύχθη τήν δευτέραν, ϊνα διά τής τάξεως τών ονομάτων ή τάξις δειχθή τής όγδοάδος- καί ούκ αν μετά τοσούτον διάστημα, ώς έκλελησμένος, έπειτα άναμνησθείς, έπ' έσχάτω πρώτης έμέμνητο τετράδος. ’Έπειτα δέ καί τάς συζυγίας σημάναι θέλων, καί τό τής ’Εκκλησίας ούκ αν παρέλιπεν όνομα- άλλ* ή καί έπί τών λοιπών συζυγιών ήρκέσθη τή τών άρρένων προσηγορία, ομοίως δυναμένων κάκείνων συνυπακούεσθαι, ϊνα τήν ενότητα διά πάντων ή πεφυλακώς’ suppi, ή εί τών λοιπών τάς συζύγους κατέλεγε, καί τήν τού Ανθρώπου αν μεμηνύκει σύζυγον, καί ούκ αν άφήκεν έκ μαντείας ήμάς λαμβάνειν τούνομα αύτής. Φανερά ούν ή τής έξηγήσεως παραποίησις. Τού γάρ Ίωάννου ένα Θεόν παντοκράτορα, καί ένα μονογενή Χριστόν Ίησούν κηρύσσοντας, δι' ού τά πάντα γεγονέναι λέγει, τούτον υιόν 1. Άόγον Θεού, τούτον Μονογενή, τούτον πάντων ποιητήν, τούτον φώς άληθινόν φωτίζοντα πάντα άνθρωπον, τούτον κόσμου ποιητήν, τούτον είς τά ϊδια έληλυθότα, τούτον αύτόν σάρκα γεγονότα, καί έσκηνωκότα έν ήμϊν ούτοι παρατρέποντες κατά τό πιθανόν τήν έξήγησιν, άλλον μέν τόν Μονογενή θέλουσιν είναι κατά τήν προβολήν, δν δή καί άρχήν καλούσιν, άλλον δέ τόν Σωτήρα γεγονέναι θέλουσι, καί άλλον τόν Άόγον υιόν τού Μονογενούς, καί άλλον τόν Χριστόν είς έπανόρθωσιν τού πληρώματος προβεβλημένον καί έν έκαστον τών είρημένων άραντες άπό τής άληθείας, καταχρησάμενοι τοΐς όνόμασιν, είς τήν ίδιαν ύπόθεσιν μετή νεγκαν, ώστε κατ' αύτούς έν τοΐς τοσούτοις τόν Ίωάννην τού Κυρίου ’Ιησού Χριστού μνείαν suppi, μή αν ποιεΐσθαι. Εί γάρ Πατέρα εϊρηκε, καί Χάριν, καί Μονογενή, καί Αλήθειαν, καί Άόγον, καί Ζωήν, καί Άνθρωπον, καί ’Εκκλησίαν, κατά τήν έκείνων ύπόθεσιν περί τής πρώτης όγδοάδος εϊρηκεν, έν ή ούδέπω ’Ιησούς, ούδέπω Χριστός ό τού Ίωάννου διδάσκαλος. Ότι δέ ού περί τών συζυγιών αύτών ό Απόστολος εϊρηκεν, άλλά περί τού Κυρίου ήμών ’Ιησού Χριστού, δν καί Αόγον οίδε τού Θεού, αύτός πεποίηκε φανερόν. Άνακεφαλαιούμενος γάρ περί τού είρημένου 14 [f^ÉPREG I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). t Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. αύτώ άνω έν άρχή Λόγου, έπεξηγεΐτατ Καί ό Λόγος σαρξ έγένετο, καί έσκήνωσεν έν ήμΐν. Κατά δέ τήν έκείνων ύπόθεσιν, ούχ ό Λόγος σαρξ έγένετο, δς γε ούδέ ήλθέ ποτέ έκτος Πληρώματος· άλλα ό τής οικονομίας μεταγενέστερος του Λόγου Σωτήρ. 1.1.20 Μάθετε ούν ανόητοι, δτι ’Ιησούς ό παθών ύπέρ ήμών, ό κατασκηνώσας έν ήμΐν, ούτος αύτός έστιν ό Λόγος του Θεού. Εί μέν γάρ άλλος τις τών Αιώνων ύπέρ τής ήμών αύτών σωτηρίας σαρξ έγένετο, είκός ήν περί άλλου είρηκέναι τόν ’Απόστολον. Εί δέ ό Λόγος ό τού Πατρός ό καταβάς, αύτός έστι καί ό άναβάς, ό του μόνου Θεού μονογενής υιός, κατά τήν του Πατρός εύδοκίαν σαρκωθείς ύπέρ ανθρώπων, ού περί άλλου τίνος, ούδέ περί όγδοάδος τόν λόγον έμπεποίηται, άλλ' ή περί τού Κυρίου ’Ιησού Χριστού. Ούδέ γάρ ό Λόγος κατ' αύτούς προηγουμένως σαρξ γέγονε. Λέγουσι δέ τόν Σωτήρα ένδύσασθαι σώμα ψυχικόν έκ τής οικονομίας κατεσκευασμένον άρρήτω προνοία, προς τό ορατόν γενέσθαι, καί ψηλαφητόν. Σαρξ δέ έστιν ή αρχαία έκ τού χού κατά τόν Άδάμ ή γεγονυΐα πλάσις ύπό τού Θεού, ήν αληθώς γεγονέναι τόν Λόγον τού Θεού έμήνυσεν ό ’Ιωάννης. Καί λέλυται αύτών ή πρώτη καί άρχέγονος όγδοάς. Ενός γάρ καί τού αύτού δεικνυμένου Λόγου, καί Μονογενούς, καί Ζωής, καί Φωτός, καί Σωτήρος, καί Χριστού, καί Υιού Θεού, καί τούτου αύτού σαρκωθέντος ύπέρ ήμών, λέλυται ή τής όγδοάδος σκηνοπηγία. Ταύτης δέ λελυμένης, διαπέπτωκεν αύτών πάσα ή ύπόθεσις, ήν ψευδώς όνειρώττοντες κατατρέχουσι τών γραφών, ίδιαν ύπόθεσιν άναπλασάμενοι. ’Έπειτα λέξεις καί ονόματα σποράδην κείμενα συλλέγοντες, μεταφέρουσι, καθώς προειρήκαμεν, έκ τού κατά φύσιν είς τό παρά φύσιν δμοια ποιούντες τοΐς ύποθέσεις τάς τυχούσας αύτοΐς προβαλλομένοις, έπειτα πειρωμένοις έκ τών 'Ομήρου ποιημάτων μελετάν αύτάς, ώστε τούς άπειροτέρους δοκείν έπ' έκείνης τής έξ ύπογυίου μεμελετημένης ύποθέσεως Όμηρον τά έπη πεποιηκέναι, καί πολλούς συναρπάζεσθαι διά τής τών έπών συνθέτου άκολουθίας, μή άρα ταύθ' ούτως Όμηρος εϊη πεποιηκώς. 'Ως ό τόν Ήρακλέα ύπό Εύρυσθέως έπί τόν έν τώ 'Άδη κύνα πεμπόμενον διά τών 'Ομηρικών στίχων γράφων ούτως· (ούδέν γάρ κωλύει παραδείγματος χάριν έπιμνησθήναι καί τούτων, όμοιας καί τής αύτής ούσης έπιχειρήσεως τοΐς άμφοτέροις.) 'Ως είπών, άπέπεμπε δόμων βαρέα στενάχοντα Φώθ1 'Ηρακλήα, μεγάλων έπιΐστορα έργων, Εύρυσθεύς, Σθενέλοιο πάϊς Περσηϊάδαο Έξ Έρέβευς άξοντα κύνα στυγερού Άΐδαο. Βή δ1 ϊμεν, ώστε λέων όρεσίτροφος άλκί πεποιθώς, Καρπαλίμως άνά άστυ· φίλοι δ1 άνά πάντες έποντο, Νύμφαι τ' ήΐθεοί τε, πολύτλητοί τε γέροντες, Οίκτρ' όλοφυρόμενοι, ώσεί θάνατόνδε κίοντα. Έρμείας δ' άπέπεμπεν, ίδέ γλαυκώπις Άθήνη· ’Ήιδεε γάρ κατά θυμόν άδελφεόν, ώς έπονεΐτο. Τίς ούκ αν τών άπανούργων συναρπαγείη ύπό τών έπών τούτων, καί νομίσειεν ούτως αύτά Όμηρον έπί ταύτης τής ύποθέσεως πεποιηκέναι; Ό δ' έμπειρος τής 'Ομηρικής ύποθέσεως έπιγνώσεται, suppi, μέν τά έπη, τήν δ' ύπόθεσιν ούκ έπιγνώσεται, είδώς ότι τό μέν τι αύτών έστι περί Όδυσσέως είρημένον, τό δέ περί αύτού τού Ήρακλέος, τό δέ περί Πριάμου, τό δέ περί Μενελάου καί Άγαμέμνονος. ’Άρας δέ αύτά, καί έν έκαστον άποδούς τή ίδια, έκποδών ποιήσει τήν ύπόθεσιν. Οΰτω δέ καί ό τόν κανόνα τής αλήθειας άκλινή έν έαυτώ κατέχων, δν διά τού βαπτίσματος εϊληφε, τά μέν έκ τών γραφών ονόματα, καί τάς λέξεις, καί τάς παραβολάς έπιγνώσεται, τήν δέ βλάσφημον ύπόθεσιν ταύτην αύτών ούκ έπιγνώσεται. Καί γάρ εί τάς ψηφίδας γνωρίσει, άλλα τήν άλώπεκα άντί τής βασιλικής είκόνος ού παραδέξετατ έν έκαστον δέ τών εΐρημένων άποδούς τή ίδια τάξει, καί προσαρμόσας τώ τής άληθείας σωματίω, γυμνώσει καί άνυπόστατον έπιδείξει τό πλάσμα αύτών. Έπεί δέ τή σκηνή ταύτη λείπει ή άπολύτρωσις, ϊνα τις τόν μίμον αύτόν 1. αύτών περαιώσας τόν άνασκευάζοντα λόγον έπενεγκεΐν, 1. έπενέγκη, καλώς έχειν ύπελάβομεν έπιδεΐξαι πρότερον, έν οίς οί πατέρες αύτοί τούδε τού μύθου διαφέρονται προς άλλήλους, ώς έκ διαφόρων πνευμάτων τής 15 I ■3f τ Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg IIΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). C Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας,® 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. πλάνης δντες. Καί έκ τούτου γάρ ακριβώς συνιδείν έσται έστι, καί προ τής άποδείξεως, βεβαίαν τήν ύπό τής ’Εκκλησίας κηρυσσομένην αλήθειαν, καί τήν ύπό τούτων παραπεποιημένην ψευδηγορίαν. 1.2.1 Ή μέν γάρ ’Εκκλησία, καίπερ καθ' δλης τής οικουμένης έως περάτων τής γής διεσπαρμένη, παρά δέ τών ’Αποστόλων, καί τών έκείνων μαθητών παραλαβούσα τήν είς ένα Θεόν Πατέρα παντοκράτορα, τόν πεποιηκότα τόν ούρανόν, καί τήν γήν, καί τάς θαλάσσας, καί πάντα τά έν αύτοίς, πίστιν καί είς ένα Χριστόν Ίησούν, τόν υιόν του Θεού, τόν σαρκωθέντα ύπέρ τής ήμετέρας σωτηρίας· καί είς Πνεύμα άγιον, τό διά τών προφητών κεκηρυχός τάς οικονομίας, καί τάς έλεύσεις, καί τήν έκ Παρθένου γέννησιν, καί τό πάθος, καί τήν έγερσιν έκ νεκρών, καί τήν ένσαρκον είς τούς ούρανούς άνάληψιν τού ήγαπημένου Χριστού ’Ιησού τού Κυρίου ήμών, καί τήν έκ τών ούρανών έν τή δόξη τού Πατρός παρουσίαν αύτού έπί τό άνακεφαλαιώσασθαι τά πάντα, καί άναστήσαι πάσαν σάρκα πάσης άνθρωπότητος, ϊνα Χριστώ ’Ιησού τώ Κυρίω ήμών, καί Θεώ, καί Σωτήρι, καί Βασιλεί, κατά τήν εύδοκίαν τού Πατρός τού άοράτου, παν γόνυ κάμψη έπουρανίων καί έπιγείων καί καταχθονίων, καί πάσα γλώσσα έξομολογήσηται αύτώ, καί κρίσιν δικαίαν έν τοίς πασι ποιήσητατ τά μέν πνευματικά τής πονηριάς, καί άγγέλους τούς παραβεβηκότας, καί έν άποστασία γεγονότας, καί τούς άσεβείς, καί άδικους, καί άνομους, καί βλάσφημους τών άνθρώπων είς τό αιώνιον πύρ πέμψη· τοίς δέ δικαίοις, καί όσίοις, καί τάς έντολάς αύτού τετηρηκόσι, καί έν τή άγάπη αύτού διαμεμενηκόσι τοίς μέν άπ' άρχής, τοίς δέ έκ μετάνοιας, ζωήν χαρισάμενος άφθαρσίαν δωρήσηται, καί δόξαν αίωνίαν περιποίηση. ΤΟΎΤΟ τό κήρυγμα παρειληφυία, καί ταύτην τήν πίστιν, ώς προέφαμεν, ή ’Εκκλησία, καίπερ έν δλω τώ κόσμω διεσπαρμένη, έπιμελώς φυλάσσει, ώς ένα οίκον οίκούσα' καί ομοίως πιστεύει τούτοις, ώς μίαν ψυχήν καί τήν αύτήν έχουσα καρδίαν, καί συμφώνως ταύτα κηρύσσει, καί διδάσκει, καί παραδίδωσιν, ώς έν στόμα κεκτημένη. Καί γάρ αί κατά τόν κόσμον διάλεκτοι άνόμοιαι, άλλ' ή δύναμις τής παραδόσεως μία καί ή αύτή. Καί ούτε αί έν Γερμανίαις ίδρυμέναι έκκλησίαι άλλως πεπιστεύκασιν, ή άλλως παραδιδόασιν, ούτε έν ταίς Ίβηρίαις, ούτε έν Κελτοίς, ούτε κατά τάς άνατολάς, ούτε έν Αίγύπτω, ούτε έν Λιβύη, ούτε αί κατά μέσα τού κόσμου ίδρυμέναι· άλλ' ώσπερ ό ήλιος, τό κτίσμα τού Θεού, έν δλω τώ κόσμω είς καί ό αύτός, ούτω καί τό κήρυγμα τής άληθείας πανταχή φαίνει, καί φωτίζει πάντας άνθρώπους τούς βουλομένους είς έπίγνωσιν άληθείας έλθείν. Καί ούτε ό πάνυ δυνατός έν λόγω τών έν ταίς έκκλησίαις προεστώτων, έτερα τούτων έρετ ούδείς γάρ ύπέρ τόν διδάσκαλον ούτε ό άσθενής έν τώ λόγω έλαττώσει τήν παράδοσιν. Μιας γάρ καί τής αύτής πίστεως ούσης, ούτε ό πολύ περί αύτής δυνάμενος είπείν έπλεόνασεν, ούτε ό τό ολίγον, ήλαττόνησε. ΤΟ δέ πλείον ή έλαττον κατά σύνεσιν είδέναι τινάς, ούκ έν τώ τήν ύπόθεσιν αύτήν άλλάσσειν γίνεται, καί άλλον Θεόν παρεπινοείν παρά τόν δημιουργόν, καί ποιητήν, καί τροφέα τούδε τού παντός, ώς μή άρκουμένους τούτους, ή άλλον Χριστόν, ή άλλον Μονογενή· άλλα έν τώ τά δσα έν παραβολαϊς εϊρηται προσεπεργάζεσθαι, καί οίκειούν τή τής πίστεως ύποθέσεΓ καί έν τώ τήν τε πραγματείαν καί οικονομίαν τού Θεού, τήν έπί τή άνθρωπότητι γενομένην, έκδιηγέϊσθαι· καί δτι έμακροθύμησεν ό Θεός έπί τε τή τών παραβεβηκότων άγγέλων άποστασία, καί έπί τή παρακοή τών άνθρώπων, σαφηνίζειν- καί διά τί τά μέν πρόσκαιρα, τά δέ αιώνια, καί τά μέν ούράνια, τά δέ έπίγεια είς καί ό αύτός Θεός πεποίηκεν, άπαγγέλλειν καί διά τί άόρατος ών έφάνη τοίς προφήταις ό Θεός, ούκ έν μια ιδέα, άλλα άλλως άλλοις, συνιείν καί διά τί διαθήκαι πλείους γεγόνασι τή άνθρωπότητι μηνύειν, καί τίς έκάστης τών διαθηκών ό χαρακτήρ, διδάσκειν καί διά τί συνέκλεισε πάντα ita iii. 22 είς άπείθειαν ό Θεός, ϊνα τούς πάντας έλεήση, έξερευναν καί διά τί ό λόγος τού Θεού σαρξ έγένετο, καί έπαθεν, εύχαριστεϊν καί 16 I ■= - Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε - Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.qr/culturaltec/chmlab. âW Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα ΠολιτισμικήςΤεχνολογίας και Επικοινωνίας,® 2006. Εππρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. διά τί επ' εσχάτων των καιρών ή παρουσία του υιού του Θεού, τουτέστιν έν τώ τελεί έφάνη ή αρχή, άπαγγέλλειν καί περί του τέλους καί των μελλόντων, δσα τε κεΐται έν ταΐς γραφαΐς, άναπτύσσειν καί τί ότι τα απεγνωσμένα έθνη συγκληρονόμα καί σύσσωμα, καί συμμέτοχα των αγίων πεποίηκεν δ Θεός, μή σιωπάν καί πώς τό θνητόν τούτο σαρκίον ένδύσεται αθανασίαν, καί τό φθαρτόν αφθαρσίαν, διαγγέλλειν πώς τε έρεΐ, Ό ού λαός, λαός, καί ή ούκ ήγαπημένη, ήγαπημένη, καί πώς Πλείονα τής έρήμου τα τέκνα μάλλον ή τής έχούσης τόν άνδρα, κηρύσσειν. Έπί τούτων γάρ καί έπί τών όμοίων αύτοΐς έπεβόησεν ό ’Απόστολος· Ώ βάθος πλούτου καί σοφίας καί γνώσεως Θεού· ώς άνεξερεύνητα τα κρίματα αύτου, καί άνεξιχνίαστοι αί όδοί αύτου. ’Αλλά ούκ έν τω ύπέρ τόν κτιστήν καί Δημιουργόν Μητέρα τούτων καί αύτού Ένθύμησιν Αίώνος πεπλανημένου παρεπινοεΐν, καί είς τοσούτον ήκειν βλασφημίας· ούδέ suppi, έν τω τό ύπέρ ταύτην πάλιν Πλήρωμα, τόν μέν ένα, νυν δέ άνήριθμον φυλον Αιώνων έπιψεύδεσθαι, καθώς λέγουσιν ούτοι οί άληθώς έρημοι θείας συνέσεως διδάσκαλοι· τής ούσης ’Εκκλησίας πάσης μίαν καί τήν αύτήν πίστιν έχούσης είς πάντα τόν κόσμον, καθώς προέφαμεν. ’ΊΔΩΜΕΝ νυν καί τήν τούτων άστατον 1. άσύστ. γνώμην δύο που καί τριών δντων, πώς περί τών αύτών ού τα αύτά λέγουσιν, άλλα τοΐς πράγμασι καί τοΐς όνόμασιν έναντία άποφαίνοντατ Ό μέν γάρ πρώτος, άπό τής λεγομένης γνωστικής αίρέσεως τάς άρχάς είς ίδιον χαρακτήρα διδασκαλείου μεθαρμόσας Ούαλεντΐνος, ούτως έξηροφόρησεν, όρισάμενος είναι δυάδα άνονόμαστον, ής τό μέν τι καλεΐσθαι ’Άρρητον, τό δέ Σιγήν. Έπειτα έκ ταύτης τής δυάδος δευτέραν δυάδα προβεβλήσθαι, ής τό μέν τι Πατέρα ονομάζει, τό δέ Αλήθειαν. Έκ δέ τής τετράδος ταύτης καρποφορεΐσθαι Λόγον καί Ζωήν, ’Άνθρωπον καί Εκκλησίαν είναι τε ταύτην όγδοάδα πρώτην. Καί άπό μέν τού Λόγου καί τής Ζωής δέκα δυνάμεις λέγει προβεβλήσθαι, καθώς προειρήκαμεν άπό δέ τού Ανθρώπου καί τής Εκκλησίας δώδεκα, ών μίαν άποστάσαν καί ύστερήσασαν, τήν λοιπήν πραγματείαν πεποιήσθαι. "Όρους τε δύο ύπέθετο, ένα μέν μεταξύ του Βυθού καί του λοιπού Πληρώματος, διορίζοντα τούς γεννητούς Αιώνας άπό τού άγεννήτου Πατρός· έτερον δέ τόν άφορίζοντα αύτώ αύτών τήν μητέρα άπό τού Πληρώματος. Καί τόν Χριστόν δέ ούκ άπό τών έν τω Πληρώματι Αιώνων προβεβλήσθαι, άλλα ύπό τής μητρός, έξω suppi, δέ γενομένης, κατά τήν γνώμην τών κρειττόνων άποκεκυήσθαι μετά σκιάς τίνος. Καί τούτον μέν, άτε άρρενα ύπάρχοντα, άποκόψαντα άφ' έαυτού τήν σκιάν, άναδραμεΐν είς τό Πλήρωμα. Τήν δέ μητέρα ύπολειφθεΐσαν μετά τής σκιάς, κεκενωμένην τε τής πνευματικής ύποστάσεως, έτερον υιόν προενέγκασθατ καί τούτον είναι τόν Δημιουργόν, δν καί παντοκράτορα λέγει τών ύποκειμένων. Συμπροβεβλήσθαι δέ αύτώ καί άριστον 1. άριστερόν άρχοντα έδογμάτισεν, ομοίως τοΐς ρηθησομένοις ύφ' ήμών ψευδωνύμως Γνωστικοΐς. Καί τόν Ίησουν ποτέ μέν άπό του συσταλέντος άπό τής μητρός αύτών, συναναχυθέντος ad. τε τοΐς δλοις προβεβλήσθαι φησι, τουτέστι τού Θελητού" ποτέ δέ άπό τού άναδραμόντος είς τό ΕΙλήρωμα, τουτέστι τού Χριστού’ ποτέ δέ άπό του Ανθρώπου καί τής Εκκλησίας. Καί τό Πνεύμα δέ τό άγιον ύπό τής Εκκλησίας 1. Αλήθειας φησί προβεβλήσθαι είς άνάκρισιν καί καρποφορίαν τών Αιώνων, άοράτως είς αύτούς είσιόν δι* ού τούς Αιώνας καρποφορεΐν τά φυτά τής άληθείας. 1.5.2 Σεκούνδος λέγει είναι τήν πρώτην όγδοάδα, τετράδα δεξιάν καί τετράδα άριστεράν, ούτως παραδιδούς καλεΐσθαι, τήν μέν μίαν φώς, τήν δέ άλλην σκότος· τήν δέ άποστάσάν τε καί ύστερήσασαν δύναμιν μή είναι άπό τών τριάκοντα Αιώνων, (αλλά).................άλλος................................................... έπί τό ύψηλότερον καί γνωστικώτερον έπεκτεινόμενος, τήν πρώτην τετράδα............ ούτως· Έστι τις προ πάντων προαρχή, προανεννόητος, άρρητός τε καί άνονόμαστος, ήν έγώ μονότητα αριθμώ. Ταύτη τή μονότητι συνυπάρχει δύναμις, ήν καί αύτήν ονομάζω ενότητα. Αΰτη ή ένότης, ή τε 17 i y Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ, Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.qr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας,© 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. μονότης, τό έν ούσαι, προήκαντο, μή προέμεναι, αρχήν επί πάντων νοητήν, άγέννητόν τε καί αόρατον, ήν αρχήν ό λόγος μονάδα καλεί. Ταύτη τή μονάδι συνυπάρχει δύναμις όμοούσιος αυτή, ήν καί αύτήν ονομάζω τό έν. Αύται αί δυνάμεις, ή τε μονότης καί ένότης, μονάς τε καί τό έν, προήκαντο τάς λοιπός προβολάς τών Σεκούνδος μέν τις κατά τό αυτό άμα τώ Πτολεμαίο) γενόμενος, ούτος λέγει τετράδα είναι δεξιάν καί τετράδα άριστεράν, καί φως καί σκότος· καί τήν άποστάσαν δέ καί ύστερήσασαν δύναμιν ούκ άπό τών τριάκοντα Αιώνων λέγει γεγενήσθαι, άλλ' άπό τών καρπών αύτών. ’Άλλος δέ τις έπιφανής διδάσκαλος αύτών ................................................................................................................. ούτως λέγει· Ήν ή πρώτη άρχή άνεννόητος, άρρητός τε καί άνονόμαστος, ήν μονότητα καλεί· ταύτη δέ συνυπάρχειν δύναμιν, ήν ονομάζει ενότητα. Αύτη ή ένότης είτε ή τε μονότης προήκαντο, μή προέμεναι, άρχήν επί πάντων νοητών άγέννητόν τε καί άόρατον, ήν . . . μονάδα καλεί. Ταύτη τή δυνάμει συνυπάρχει δύναμις όμοούσιος αύτή, ήν καί αύτήν ονομάζω τό έν. Αύται αί τέσσαρες δυνάμεις....................................... προήκαντο τάς λοιπός τών αιώνων προβολάς. Αιώνων. Ίου ίου, καί φευ φευ. Τό τραγικόν γάρ ώς άληθώς έπειπείν έστιν έπί τή τοιαύτη συμφορά τών τό γελοιώδη ταύτα γεγραφότων τής τοιαύτης ονοματοποιίας, καί τή τοσαύτη τόλμη, ώς άπερυθριάσας τώ ψεύσματι αύτού όνομα ονόματα τέθεικεν έν γάρ τώ λέγειν, έστι τις προαρχή προ πάντων, προανεννόητος, ήν έγώ μονάδα μονότητα καλώ· καί πάλιν, ταύτη τή μονάδι μονότητι συνυπάρχει δύναμις, ήν καί αύτήν ενότητα ονομάζω· σαφέστατα, ότι τε πλάσμα πλάσματα αύτού έστι τό είρημένα, ώμολόγηκε, καί ότι αύτός ονόματα τέθεικε τώ πλάσματι, ύπό μηδενός πρότερον άλλου τεθειμένα. Καί σαφές έστιν, ότι αύτός ταύτα τετόλμηκεν όνοματοποιήσαυ καί εί μή παρήν τώ βίω αύτός, ούκ αν ή άλήθεια είχεν όνομα. Ούδέν ούν κωλύει, καί άλλον τινό επί τής αύτής ύποθέσεως ούτως όρίσασθαι ονόματα............. 1.5.3 ’Άλλοι δέ πάλιν αύτών τήν πρώτην καί άρχέγονον όγδοάδα τούτοις τοίς όνόμασι κεκλήκαστ πρώτον προαρχήν, έπειτα άνεννόητον, τήν δέ τρίτην άρρητον, καί τήν τετάρτην άόρατον καί έκ μέν τής πρώτης Προαρχής προβεβλήσθαι πρώτω καί πέμπτω .. . άρχήν, έκ δέ τής άρχής τής άνεννοήτου δευτέρω καί έκτω τόπω άκατάληπτον, έκ δέ τής άρρήτου τρίτω καί έβδόμω τόπω άνονόμαστον, έκ δέ τής αοράτου άγέννητόν, πλήρωμα τής πρώτης όγδοάδος. Ταύτας βούλονται τάς δυνάμεις προϋπάρχειν τού Άλλοι δέ πάλιν αύτών τήν πρώτην καί άρχαιόγονον άρχέγονον όγδοάδα τούτοις τοίς όνομάσιν έκάλεσαν .. ............ τετάρτην άόρατον. Καί έκ μέν τής πρώτης προαρχής προβεβλήσθαι πρώτω καί πέμπτω τόπω άρχήν έκ δέ τής άνεννοήτου, δευτέρω καί έκτω άκατάληπτον έκ δέ τής άρρήτου τρίτω καί έβδόμω τόπω, άνονόμαστον έκ δέ τής άοράτου, άγέννητόν, πλήρωμα τής πρώτης όγδοάδος. Ταύτας βούλονται τάς δυνάμεις προϋπάρχειν τού Βυθού καί τής Σιγής................ Βυθού καί τής Σιγής, ίνα τελείων τελειότεροι φανώσιν δντες, καί Γνωστικών γνωστικώτεροτ προς οΰς δικαίως άν τις έπιφωνήσειεν ώ ληρολόγοι σοφισταί. Καί γάρ περί αύτού τού Βυθού πολλαί καί διάφοροι γνώμαι παρ' αύτοίς. Οί μέν γάρ αύτόν άζυγον λέγουσι, μήτε άρρενα, μήτε θήλειαν, μήτε όλως όντα τι. ’Άλλοι δέ άρρενόθηλυν αύτόν λέγουσιν είναι, έρμαφροδίτου φύσιν αύτώ περιάπτοντες. ’Άλλοι δέ περί αύτού τού Βυθού άδιαφόρως κινούμενοι, οί μέν αύτόν άζυγον λέγουσι, μήτε άρρενα μήτε θήλυν, άλλοι δέ τήν Σιγήν θήλειαν αύτώ συμπαρείναι, καί είναι ταύτην πρώτην συζυγίαν. Σιγήν δέ πάλιν άλλοι συνευνέτιν αύτώ προσάπτουσιν, ίνα γένηται πρώτη συζυγία. 1.6.1 ΟΥΤΟΣ τοίνυν ό Πτολεμαίος, καί οί σύν αύτώ, έτι έμπειρότερος ήμίν τού έαυτών διδασκάλου προελήλυθε,... δύο γάρ ούτος συζύγους τώ Θεώ, τώ παρ' αύτοίς Βυθώ καλουμένω, έπενόησέ τε καί έχαρίσατο. Ταύτας δέ καί διαθέσεσιν lege διαθέσεις έκάλεσεν, ’Έννοιάν τε καί Θέλημα. Πρώτον γάρ ένενοήθη προβαλεϊν, φησίν, είτα ήθέλησε. Διό καί τών δύο 18 IlfcSEG I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ■S - Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeoean.qr/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα ΠολιτισμικήςΤεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του διαθέσεων τούτων, ή καί δυνάμεων, τής Έννοιας καί τής Θελήσεως, ώστε συγκραθεισών είς άλλήλας, τή προβολή του Μονογενούς καί τής ’Αλήθειας κατά συζυγίαν έγένετο. Ουστινας τύπους καί εικόνας τών δύο διαθέσεων του Πατρός προελθεϊν, τών αοράτων όρατάς' τού μέν Θελήματος τήν ’Αλήθειαν, τής δέ Έννοιας τόν Νουν, καί διά τούτου τού Θελήματος, ό μέν άρρην είκών τής άγεννήτου Έννοιας γέγονεν, ό δέ θήλυς τού Θελήματος· τό Θέλημα τοίνυν δύναμις έγένετο τής Έννοιας. Ένενόει μέν γάρ ή Έννοια τήν προβολήν ού μέντοι προβαλειν αύτή καθ' έαυτήν ήδύνατο ά ένενόει. Ότε δέ ή τού Θελήματος δύναμις έπεγένετο, τότε δ ένενόει ένενοεΐτο προέβαλε............................................................................... ΟΙ δέ περί τόν Πτολεμαίον, δύο συζύγους αύτόν έχειν λέγουσιν, ας καί διαθέσεις καλούσιν, έννοιαν καί θέλησιν. Πρώτον γάρ ένενοήθη τι προβαλειν, ώς φασιν, έπειτα ήθέλησε. Διό καί τών δύο τούτων διαθέσεων καί δυνάμεων, τής τε έννοιας καί τής θελήσεως, ώσπερ κραθεισών είς άλλήλας, ή προβολή του τε Μονογενούς καί τής ’Αλήθειας κατά συζυ γίαν έγένετο1 ώς ούς τινας τύπους καί εικόνας τών δύο διαθέσεων τού Πατρός διελθεϊν έκ τών άοράτων όρατάς, του μέν Θελήματος τόν Νουν, τής δέ Έννοιας τήν ’Αλήθειαν καί διά τούτο τού έπιγεννητού Θελήματος, ό άρρενικός· 1. ό άρρην μέν είκών τής δέ άγεννήτου Έννοιας ό θήλυς, επί έπεί τό Θέλημα ώσπερ δύναμις έγένετο τής Έννοιας. Έννοέϊν ένενόει μέν γάρ άεί ή Έννοια τήν προβολήν, ού μέντοι γε προβάλλειν αύτήν αύτή κατ' αύτήν καθ' έαυτήν ήδύνατο, άλλα ά ένενοεΐτο ένενόει. Ότε δέ ή τού Θελήματος δύναμις ... τότε ένενοεΐτο προβάλλει ό ένενοεΐτο προέβαλε............ή περί τού τών όλων δεσπότου· δς άμα τώ νοηθήναι καί έπιτετελεκέναι d. τούθ' δπερ ήθέλησε, καί άμα τώ θελήσαι καί έννοεΐται τούθ' δπερ καί ήθέλησε, τούτο έννοούμενος, δ καί θέλει, καί τότε θέλων, δτε εννοείται, δλος έννοια ών, δλος θέλημα, δλος νοΰς, δλος φώς Epiphan. δλος οφθαλμός, δλος άκοή, δλος πηγή πάντων τών άγαθών. 1.6.2 ... τήν πρώτην όγδοάδα, ού καθ' ύπόβασιν άλλον ύπό άλλου Αιώνα προβεβλήσθαι, άλλ' όμού καί είς άπαξ τήν τών εξ Αιώνων προβολήν ύπό τού Προπάτορος καί τής Έννοιας αύτού τετέχθαι, ώς αύτός μαιωσάμενος, διαβεβαιούται. Καί ούκέτι έκ Λόγου καί Ζωής Άνθρωπον καί Εκκλησίαν, καί έξ ’Ανθρώπου, ώς οί άλλοι 1. ώς οί άλλοι· άλλ' έξ ’Ανθρώπου, καί Εκκλησίας Λόγον καί Ζωήν φασι τετέχθαι αύτός καί οί αύτού· άλλα έτέρω τρόπω τούτο λέγουσιν δτι δπερ ένενοήθη προβαλειν ό Προπάτωρ, τούτο Πατήρ έκλήθη· έπεί δέ ό προεβάλετο άλήθεια άληθή ήν, τούτο ’Αλήθεια ώνομάσθη· δτε ούν ήθέλησεν έπιδείξαι αύτόν έαυτόν, τούτο Άνθρωπος έλέχθη· οΰς δέ προελογίσατο δτε προέβαλε, τούτο Εκκλησία ώνομάσθη· καί ό Άνθρωπος τόν Λόγον, ούτός έστιν ό πρωτότοκος Υιός· έπακολουθεί δέ τώ Λόγω καί ή Ζωή· καί ούτως πρώτη Όγδοός συνετελέσθη. 1.6.3 Πολλή δέ μάχη παρ' αύτοϊς καί περί τού Σωτήρος. Οί μέν γάρ αύτόν έκ πάντων γεγονέναι λέγουσι· διό καί Εύδοκητόν καλεϊσθαι, δτι παν τό πλήρωμα ηύδόκησεν δι' αύτού δοξάσαι τόν Πατέρα. Οί δέ έκ μόνων τών δέκα Αιώνων, τών άπό Λόγου καί Ζωής, προβεβλήσθαι αύτόν λέγουσι, τό προ γονικά ονόματα διασώζοντα. Οί δέ έκ τών δεκαδύο Αιώνων τών έκ τού ’Ανθρώπου καί Ζωής 1. Εκκλησίας γενομένων καί διά τούτο υιόν Ανθρώπου adj. έαυτόν ομολογεί, ώσανεί άπόγονον Ανθρώπου. Οί δέ ύπό τού Χριστού καί τού αγίου Πνεύματος τών είς στήριγμα τού ΕΙληρώματος Int. προβεβλημένων γεγονέναι λέγουσιν αύτόν καί διά τούτο Χριστόν λέγεσθαι αύτόν, τήν τού Πατρός, άφ' ού προεβλήθη, διασώζοντα προσηγορίαν. Άλλοι δέ, ώς είπεΐν, τινες έξ αύτών ραψωδοί, τόν Προπάτορα τών δλων, καί Προάρχην, καί Προανεννόητον Άνθρωπον λέγουσι καλεϊσθαι· καί τούτ' είναι τό μέγα καί άπόκρυφον μυστήριον, δτι ή ύπέρ τά δλα δύναμις καί έμπεριεκτική τών πάντων Άνθρωπος καλείται· καί διά τούτο υιόν άνθρώπου έαυτόν λέγειν τόν Σωτήρα. 1.7.1 Μάρκος δέ τις..... γύναια καί άνδρας ύπ' αύτού πεπλανημένα τε καί 19 I^ËTREG II Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ■yis * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg HIA (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). C * Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.qr/culturaltec/chmIab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. πεπλανημένους έπηγάγετο, ύποληφθείς ό ελεεινός διορθωτής είναι τών προειρημένων απατεώνων, μαγικής ύπαρχων κυβείας εμπειρότατος. Άπατήσας δέ τούς προειρημένους πάντας καί τάς προειρημένας προσέχειν αύτώ, ώς γνωστικωτάτω, καί δύναμιν τήν μεγίστην από τών αοράτων καί ακατονόμαστων τόπων ’Άλλος δέ τις διδάσκαλος αύτών Μάρκος μαγικής έμπειρος, ά μέν διά κυβείας δώρων καί έπωδών, ά δέ καί διά δαιμόνων ήπάτα πολλούς. Ούτος έλεγεν έν αύτώ τήν μεγίστην άπό τών άοράτων καί άκατονομάστων τόπων είναι δύναμιν. Καί δή πολλάκις λαμβάνων ποτήριον ... κ.τ.λ. έχοντι, ώς πρόδρομος ών άληθώς τού ’Αντίχριστου άποδέδεικται. Τά γάρ Άναξιλάου παίγνια τή τών λεγομένων μάγων πανουργία, συμμίξας, δι' αύτών φαντάζων τε καί μαγεύων, είς έκπληξιν τούς δρωντάς τε καί πειθομένους αύτώ περιέβαλεν.........Οί δέ τά άπό περιεργίας όρώντες δοκούσι δυνάμεις τινάς έν χερσίν αύτού έπιτελεΐσθαι ..... Τόν γάρ νούν καί αύτοί άπολέσαντες ούχ όρώσι μή γινώσκοντες δοκιμάσαι, δτι άπό μαγείας ή σύστασις τού παρ' αύτού παιγνίου, ώς έπος είπεΐν, έπιτελεΐται. 1.7.2 Ποτήρια οϊνω κεκραμένα προσποιούμενος εύχαριστεΐν, καί επί πλέον έκτείνων τόν λόγον τής έπικλήσεως, πορφύρεα καί έρυθρά άναφαίνεσθαι ποιεί· ώς δοκεΐν τήν άπό τών ύπέρ τά δλα Χάριν τό αίμα τό έαυτής στάζειν έν έκείνω τώ ποτηρίω διά τής έπικλήσεως αύτού, καί ύπεριμείρεσθαι τούς παρόντας έξ έκείνου γεύσασθαι τού πόματος, ϊνα καί εις αύτούς έπομβρήση ή διά τού μάγου τούτου κληϊζομένη Χάρις. Πάλιν δέ γυναιξίν έπιδούς έκπώματα κεκραμένα, αύτάς εύχαρι στεϊν έγκελεύεται παρεστώτος αύτού. Καί τούτου γενομένου, αύτός άλλο ποτήριον πολλώ μεΐζον έκείνου, ού ή έξηπατημένη εύχαρίστησε, προσενεγκών, Int. προενεγκών. Hipp, κρατών καί μετακενώσας άπό τού μικροτέρου, τού ύπό τής γυναικός ηύχαριστημένου, είς τό ύπ' αύτού κεκοσμημένον Int. κεκομισμένον, έπιλέγων άμα ούτως· Ή προ τών δλων, ή άνεννόητος καί άρρητος Χάρις πληρώσαι σου τόν έσω άνθρωπον, καί πληθύναι έν σοί τήν γνώσιν αύτής, έγκατασπείρουσα τόν κόκκον τού σινάπεως είς τήν άγαθήν γήν. Καί τοιαυτά τινα είπών, καί έξοιστρήσας έκστήσας Hippol. τήν ταλαίπωρον, θαυματοποιός άνεφάνη, του μεγάλου πληρωθέντος έκ του μικρού ποτηριού, ώστε καί ύπερεκχεΐσθαι έξ αύτού. Καί άλλα τινα τούτοις παραπλήσια ποιών έξηπάτησε πολλούς, καί άπαγήοχεν όπίσω αύτού. Είκός δέ αύτόν καί δαίμονά τινα πάρεδρον έχειν, δι' ού αύτός τε προφητεύειν δοκεΐ, καί δσας άξίας ήγεΐται μετόχους τής χάριτος αύτού, προφητεύειν ποιεί. Μάλιστα γάρ περί γυναίκας άσχολεΐται, καί τούτων τούτο τάς εύπαρύφους, καί περιπορφύρους, καί πλουσιωτάτας, ας πολλάκις ύπάγεσθαι πειρώμενος, κολακεύων φησίν αύταΐς· Μεταδούναί σοι θέλω τής έμής χάριτος, επειδή ό Πατήρ τών δλων τόν άγγελόν σου διαπαντός βλέπει προ προσώπου αύτοΰ· ό δέ τόπος τού μεγέθους έν ήμΐν έστι δι' ήμάς έγκαταστήσαι 1. δει ήμάς έν καταστήσαι. Λάμβανε πρώτον άπ' έμού, καί δι' έμού τήν χάριν. Εύτρέπισον σεαυτήν, ώς νύμφη έκδεχομένη τόν νυμφίον έαυτής, ϊνα έση δ έγώ, καί έγώ δ σύ. Καθίδρυσον έν τώ νυμφώνί σου τό σπέρμα τού φωτός. Λάβε παρ' έμού τόν νυμφίον, καί χώρησον αύτόν, καί χωρήθητι έν αύτώ. Ιδού ή χάρις κατήλθεν έπί σε· άνοιξον τό στόμα σου, καί προφήτευσον. Τής δέ γυναικός άποκρινομένης, ού προεφήτευσα πώποτε, καί ούκ οίδα προφητεύειν έπικλήσεις τινάς ποιούμενος έκ δευτέρου είς κατάπληξιν τής άπατωμένης, φησίν αύτή· ’Άνοιξον τό στόμα σου, λάλησον δ τι δήποτε, καί προφητεύσεις. 'H δέ χαυνωθεΐσα, καί κεπφωθεϊσα ύπό τών προειρημένων, διαθερμανθεϊσα τήν ψυχήν ύπό τής προσδοκίας τού μέλλειν αύτήν προφητεύειν, τής καρδίας πλέον τού δέοντος παλλούσης, άποτολμά λαλεΐν Int. καί λαλεΐ ληρώδη καί τά τυχόντα πάντα κενώς καί τολμηρώς, άτε ύπό κενού τεθερμαμένη πνεύματος· (καθώς ό κρείσσων ήμών έφη περί τών τοιούτων, δτι τολμηρόν καί άναιδές ψυχή κενώ άέρι θερμαινομένη,) καί άπό τούτου λοιπόν προφήτιδα έαυτήν μεταλαμβάνει, 20 IíJéFREG Η * Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg IIΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). I: Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.qr/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. καί εύχαριστεϊ Μάρκω τώ έπιδιδόντι τής ιδίας χάριτος αύτή· καί άμείβεσθαι αύτόν πειράται, ού μόνον κατά τήν τών ύπαρχόντων δόσιν, (δθεν καί χρημάτων πλήθος πολύ συνενήνοχεν,) άλλα καί κατά τήν τού σώματος κοινωνίαν, κατά πάντα ένούσθαι αύτώ προθυμουμένη, ϊνα σύν αύτώ κατέλθη είς τό έν. 1.7.3 ’Ήδη δέ τών προτέρων Interpres, πιστοτάτων τινές γυναικών τών έχουσών τόν φόβον τού Θεού, καί μή έξαπατηθεισών, ας ομοίως ταις λοιπαϊς έπετήδευσε παραπείθειν, κελεύων αύταίς προφητεύειν, καί καταφυσήσασαι, καί καταθε ματίσασαι αύτόν, έχωρίσθησαν τού τοιούτου θιάσου· άκριβώς είδυΐαι, ότι προφητεύειν ούχ ύπό Μάρκου τού μάγου έγγίνεται τοίς άνθρώποις, άλλ' οίς αν ό Θεός άνωθεν έπιπέμψη τήν χάριν αύτού, ούτοι θεόσδοτον έχουσι τήν προφητείαν, καί τότε λαλούσιν ένθα καί οπότε Θεός βούλεται, άλλ' ούχ δτε Μάρκος κελεύει. Τό γάρ κελεύον τού κελευομένου μεϊζόν τε καί κυριώτερον, έπεί τό μέν προηγείται, τό δέ ύποτέτακται. Εί ούν Μάρκος μέν κελεύει, ή άλλος τις, ώς είώθασιν επί τοίς δείπνοις του κλήρου ούτοι πάντοτε παίζειν, καί άλλήλοις έγκελεύεσθαι τό προφητεύειν, καί πρός τάς ίδιας έπιθυμίας έαυτοίς μαντεύεσθαι, έσται ό κελεύων μείζων τε καί κυριώτερος του προφητικού πνεύματος, άνθρωπος ών, δπερ άδύνατον. άλλά τοιαύτα κελευόμενα ύπ' αύτών πνεύματα, καί λαλοΰντα οπότε βούλονται αύτοί, έπίσαθρα καί άδρανή έστι, τολμηρά δέ καί άναιδή, ύπό τού Σατανά έκπεμπόμενα πρός έξαπάτησιν καί άπώλειαν τών μή εύτονον τήν πίστιν, ήν άπ' άρχής διά τής έκκλησίας παρέλαβον, φυλασσόντων. 1.7.4 'Ότι δέ φίλτρα καί άγώγιμα, πρός τό καί τοίς σώμασιν αύτών ένυβρίζειν, έμποιεί ούτος ό Μάρκος ένίαις τών γυναικών, εί καί μή πάσαις, αύται πολλάκις έπιστρέψασαι είς τήν έκκλησίαν τού Θεού έξωμολογήσαντο, καί κατά τό σώμα ήχρειώσθαι ύπ' αύτού, καί έρωτικώς πάνυ αύτόν πεφιληκέναν ώστε καί διάκονόν τινα τών έν τή Άσία τών ήμετέρων ύποδεξάμενον αύτόν είς τόν οίκον αύτού, περιπεσεϊν ταύτη τή συμφορά, τής γυναικός αύτού εύειδούς ύπαρχούσης, καί τήν γνώμην, καί τό σώμα διαφθαρείσης ύπό τού μάγου τούτου, καί έξακολουθησάσης αύτώ πολλώ τώ χρόνω, έπειτα μετά πολλού κόπου τών άδελφών έπιστρεψάντων, αύτή 1. έ. αύτήν, τόν άπαντα χρόνον έξομολογουμένη διετέλεσε, πενθούσα καί θρηνούσα έφ' ή έπαθεν ύπό τού μάγου διαφθορά. 1.7.5 Καί μαθηταί δέ αύτού τινες περιπολίζοντες έν τοίς αύτοϊς, έξαπατώντες γυναικάρια πολλά διέφθειραν, τελείους έαυτούς άναγορεύοντες· ώς μηδενός δυναμένου έξισωθήναι τώ μεγέθει τής γνώσεως αύτών, μηδ' αν Παύλον, μηδ' αν Πέτρον εϊπης, μηδ' άλλον τινά τών ’Αποστόλων άλλά πλείω πάντων έγνωκέναι, καί τό μέγεθος τής γνώσεως τής άρρητου δυνάμεως μόνους καταπεπωκέναι. Είναι τε αύτούς έν ύψει ύπέρ πάσαν δύναμιν διό καί έλευθέρως πάντα πράσσειν, μηδένα έν μηδενί φόβον έχοντας. Διά γάρ τήν άπολύτρωσιν άκρατήτους καί άοράτους γίνεσθαι τώ κριτή. Εί δέ καί έπιλάβοιτο αύτών, παραστάντες αύτώ μετά τής άπολυτρώσεως τάδε εϊποιεν ώ πάρεδρε Θεού καί μυστικής προ αίώνος Int. αιώνων Σιγής, ήν τά μεγέθη διαπαντός βλέποντα, τό πρόσωπον τού Πατρός, οδηγώ σοι καί προσαγωγεί χρώμεθα χρώμενα, άνασπώσιν άνω τάς αύτών μορφάς, ας ή μεγαλότολμος έκείνη φαντασιασθείσα, διά τό άγαθόν τού Προπάτορος προεβάλετο ημάς τάς εικόνας, τότε ένθύμιον τών άνω ώς ένύπνιον έχουσα· ιδού ό κριτής έγγύς, καί ό κήρυξ με κελεύει άπολογείσθακ σύ δέ ώς έπισταμένη τά άμφοτέρων τόν ύπέρ άμφοτέρων ήμών λόγον, ώς ένα όντα τώ κριτή παράστησον. Ή δέ μήτηρ ταχέως άκούσασα τούτων, τήν 'Ομηρικήν Άϊδος κυνέην αύτοϊς περιέθηκε, πρός τό άοράτως έκφυγείν τόν κριτήν καί παραχρήμα άνασπάσασα αύτούς, είς τόν νυμφώνα είσήγαγε, καί άπέδωκε τοίς έαυτών νυμφίοις. 1.7.6 Τοιαύτα δέ λέγοντες καί πράττοντες, καί έν τοίς καθ' ήμας κλίμασι τής 'Ροδανουσίας, πολλάς έξηπατήκασι γυναίκας, αϊτινες κεκαυτηριασμέναι τήν συνείδησιν, αί μέν καί είς φανερόν έξομολογούνται, αί δέ δυσωπούμεναι τούτο, 21 INÍEPREG I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ' Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). ΙΞ Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. ήσυχη δέ πως έαυτάς άπηλπικυίαι τής ζωής του Θεού, ένιαι μέν εις τό παντελές άπέστησαν, ένιαι δέ έπαμφοτερίζουσι, καί τό τής παροιμίας πεπόνθασι, μήτε έξω, μήτε έσω ούσαι, ταύτην έχουσαι τήν επικαρπίαν του σπέρματος τών τέκνων τής γνώσεως. 1.8.1 Ούτως ούτος ούν ό Μάρκος μήτραν καί έκδοχείον τής Κολορβάσου είσηγήσατο αύτόν Σιγής, έαυτόν μονώ τατον γεγονέναι λέγων, άτε μονογενής ύπαρχων αύτω, del. αύτω, τό τού ύστερήματος κατατεθέν είς αυτόν ώδέ πως άπεκύησεν. Αύτήν τήν πανυπερτάτην άπό τών αοράτων καί άκατονομάστων τούτων 1. τόπων Τετράδα κατεληλυθέναι σχή μάτι γυναικεία) πρός αύτόν, επειδή, φησι, τό άρρεν αύτής ό κόσμος φέρειν ούκ ήδύνατο, καί μηνύσαι αύτή τί ήν, Ηίρρ. αύτήν ήτις ήν καί τήν τών πάντων γένεσιν, ήν ούδενί πώποτε ούδέ Θεών ούδέ άνθρώπων άπεκάλυψε, τούτω μονωτάτω Ηίρρ. μόνω διηγήσασθαι, ούτως είπουσαν δτε τό πρώτον ό Πατήρ ώδινεν 1. ώ Πατήρ ούδείς ό άνεννόητος καί άνούσιος, ό μήτε άρρεν μήτε θήλυ, ήθέλησεν αύτοΰ τό άρρητον supple ex Ηίρρ. ρητόν γεννηθήναι Ηίρρ. γενέσθαι καί τό αόρατον μορφωθήναι, ήνοιξε τό στόμα καί προήκατο λόγον δμοιον αύτω· δς παραστάς ύπέδειξεν Ηίρρ. έπέδ. αύτω δ ήν, αύτός του άοράτου μορφή φανείς. 'Η δέ έκφώνησις τού ονόματος έγένετο τοιαύτη· έλάλησε λόγον τόν πρώτον τού ονόματος αύτού, ήτις ήν άρχή, καί ήν ή συλλαβή αύτοΰ στοιχείων τεσσάρων. ’Επισυνήψε Ηίρρ. έπειτα συνήψε τήν δευτέραν καί ήν καί αύτή στοιχείων τεσσάρων. 'Εξής έλάλησε τήν τρίτην καί ήν καί αύτή στοιχείων δέκα. Καί τήν μετά ταύτα έλάλησε· καί ήν καί αύτή στοιχείων δεκαδύο. Έγένετο ούν ή έκφώνησις τού δλου ονόματος στοιχείων μέν τριάκοντα, συλλαβών δέ τεσσάρων. Έκαστον δέ τών στοιχείων ’ίδια γράμματα, καί ϊδιον χαρακτήρα, καί ίδιαν έκφώνησιν, καί σχήματα, καί εικόνας έχειν, καί μηδέν αύτών είναι, δ τήν έκείνου καθορά μορφήν, ούπερ αύτός Ηίρρ. αύτό στοιχείον έστιν άλλα ούδέ γινώσκει γινώσκειν αύτόν, ούδέ μήν τήν του πλησίον αύτού έκαστον έκφώνησιν πολιορκεί, Ηίρρ. γινώσκειν άλλα ό αύτός έκφωνεί, ώς τό παν έκφωνουντα, τό δλον ήγεϊσθαι όνομάζειν. Έκαστον γάρ αύτών μέρος δν του όλου, τόν ίδιον ήχον ώς τό παν όνομάζειν, καί μή παύσασθαι ήχουντα, μέχρι δτου επί τό έσχατον γράμμα του έκάστου Ηίρρ. εσχάτου στοιχείου μονογλωσσήσαντος καταστήσαι Ηίρρ. μονογλωττήσαντι καταντήσαι. Τότε δέ καί τήν άποκατάστασιν τών δλων έφη γενέσθαι, δταν τά πάντα κατελθόντα είς τό έν γράμμα, μίαν καί τήν αύτήν έκφώνησιν ήχήση· ής έκφωνήσεως εικόνα τό άμήν όμού λεγόντων ήμών ύπέθετο είναι. Τούς δέ φθόγγους ύπάρχειν τούς μορφούντας τόν άνούσιον καί άγέννητον Αίώνα· καί είναι τούτους μορφάς, ας ό Κύριος άγγέλους είρηκε, τάς διηνεκώς βλεπούσας τό πρόσωπον τού Πατρός. 1.8.2 Τά δέ ονόματα τών στοιχείων τά ρητά καί κοινά Η. κοινά καί ρητά, Αιώνας καί λόγους, καί ρίζας, καί σπέρματα, καί πληρώματα, καί καρπούς ώνόμασε. Τά δέ καθ' ένα αύτών καί έκάστου ίδια έν τώ όνόματι τής Εκκλησίας έμπεριεχόμενα νοείσθαι έφη. 'Ως 1. ών στοιχείων του εσχάτου Η. στοιχείου τό ύστερον 1. ύστατον γράμμα φωνήν προήκατο τήν αύτού· ού suppi, ό. Η. ήχος έξελθών κατ' εικόνα τών στοιχείων στοιχεία ίδια έγέννησεν εξ ών τά τε ένταυθα κατακεκοσμήσθαί Ηίρρ. διακεκ. φησι, καί τών τά Η. προ τούτων γεγενήσθαι. Τό μέν τοι γράμμα αύτό, ού ό ήχος ήν συνεπακολουθών τώ ήχω καί τό κάτω, Η. ύπό τής συλλαβής τής έαυτου άνειλήφθαι άνω λέγει είς άναπλήρωσιν του δλου· μεμενηκέναι δέ είς τά κάτω τόν ήχον, ώσπερ έξω ριφέντα. Τό δέ στοιχείον αύτό άφ' ού τό γράμμα σύν τή εκφωνήσει τή έαυτού συγκατήλθε κάτω, δ dele δ γραμμάτων είναι φησι τριάκοντα, καί έν έκαστον τών τριάκοντα γραμμάτων έν έαυτώ έχειν έτερα γράμματα, δι' ού Η. 1. ών τό δνομα τού γράμματος ονομάζεται· καί αύ πάλιν τά έτερα δι' άλλων όνομάζεσθαι γραμμάτων, καί τά άλλα δι' άλλων ώς Η. 1. ώστε είς άπειρον έκπίπτειν τό πλήθος τών γραμμάτων. Ούτω δ' αν σαφέστερον μάθοις τό λεγόμενον 1.8.3 Τό δέλτα στοιχείον γράμματα έν έαυτώ έχει πέντε, αύτό 22 I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg II ΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). t Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. δέ τό δέλτα, καί τό ει, καί τό λάμβδα, και τό ταυ, καί τό άλφα· καί ταύτα πάλιν τά γράμματα δι' άλλων γράφεται γραμμάτων, καί τά άλλα δι' άλλων. Εί ούν ή πάσα ύπόστασις τού δέλτα είς άπειρον εκπίπτει, άεί άλλων άλλα γράμματα γεννώντων, καί διαδεχομένων άλληλα, πόσω μάλλον εκείνου τού στοιχείου μεΐζον είναι τό πέλαγος τών γραμμάτων; Καί εί τό εν γράμμα ούτως άπειρον, δρα δλου τού ονόματος τόν βυθόν τών γραμμάτων, έξ ών τόν προπάτορα ή Μάρκου Σιγή συνεστάναι έδογμάτισε. Διό καί τόν Πατέρα έπιστάμενον τό άχώρητον αύτού, δεδωκέναι τοΐς στοιχείοις, ά καί Αιώνας καλεΐ, ένί έκάστω αύτών τήν ιδίαν έκφώνησιν έκβοάν, διά τό μή δύνασθαι ένα τό δλον έκφωνεΐν. 1.8.4 Ταύτα δέ σαφηνίσασαν αύτώ τήν τετρακτύν είπεΐν θέλω δέ σοι καί αύτήν έπιδεΐξαι τήν ’Αλήθειαν. Κατήγαγον γάρ αύτήν έκ τών ΰπερθεν δωμάτων, ϊν' έσίδης αύτήν γυμνήν, καί καταμάθοις Η. καταμάθης τό κάλλος αύτής· άλλα καί άκούσης αύτής λαλούσης, καί θαυμάσης τό φρόνημα αύτής. Όρα ούν κεφαλήν άνω, τό άλφα καί τό ω, Η. τό πρώτον άλφα ω τράχηλον δέ β καί ψ, ώμους άμα χερσί γ καί χ, στήθη δ καί φ, διάφραγμα Η. φράγμα ε καί υ, νώτον Η. κοιλίαν ζ καί τ, κοιλίαν Η. αιδοία η καί σ, μηρούς θ καί ρ, γόνατα ι καί π, κνήμας κ καί ο, σφυρά λ καί ξ, πόδας μ καί ν. Τούτο έστι τό σώμα τής κατά τόν μάγον Άληθείας· τούτο τό σχήμα τού στοιχείου, ούτος ό χαρακτήρ τού γράμματος. Καί καλεΐ τό στοιχεΐον τούτο ’Άνθρωπον είναι τε πηγήν φησιν αύτό παντός λόγου, καί άρχήν πάσης φωνής, καί παντός άρρήτου ρήσιν, καί τής σιωπωμένης Σιγής στόμα. Καί τούτο μέν τό σώμα αύτής. Σύ δέ μετάρσιον έγείρας τό Η. adj. τής διανοίας νόημα, τόν αύτογεννήτορα καί πατροδότορα Η. γεννήτορα καί προπάτορα λόγον άπό στομάτων Άληθείας άκουε. 1.8.5 Ταύτα δέ ταύτης είπούσης, προσβλέψασαν αύτώ τήν Αλήθειαν, καί άνοίξασαν τό στόμα λαλήσαι λόγον τόν δέ λόγον όνομα γενέσθαι, καί τό όνομα γενέσθαι Η. είναι τούτο, δ γινώσκομεν καί λαλούμεν, Χριστόν Ίησούν δ καί όνομάσασαν αύτήν παρ' αύτή Η. παραυτίκα σιωπήσαι, καί σιωπήν. Προσδοκώντας δέ τού Μάρκου πλεΐόν τι μέλλειν αύτήν λέγειν, πάλιν ή τετρακτύς παρελθούσα είς τό μέσον, φησίν ώς εύκαταφρόνητον ήγήσω τόν λόγον, δν άπό στομάτων τής Άληθείας ήκουσας· ού τούθ', δπερ οίδας καί δοκοΐς, παλαιόν Η. 1. δοκεΐς έχειν, πάλαι έστιν όνομα· φωνήν γάρ μόνον έχεις αύτού, τήν δέ δύναμιν άγνοέϊς. ’Ιησούς μέν γάρ έστιν έπίσημον όνομα, έξ ών Η. 1. έχον γράμματα, ύπό πάντων τών τής κλήσεως γινωσκόμενον. Τό δέ παρά τοΐς Αίώσι τού Πληρώματος πολυμερές τυγχάνον, άλλης έστι μορφής, καί έτέρου τύπου, γινωσκόμενον ύπ' έκείνων τών συγγενών, ών τά μεγέθη παρ' αύτών Η. αύτώ έστι διαπαντός. 1.8.6 Ταύτ' ούν τά παρ' ύμΐν είκοσιτέσσαρα γράμματα άπορροίας ύπάρχειν γίνωσκε τών τριών δυνάμεων εικονικός, τών περιεχουσών Η. habet έμπεριεχουσών τόν δλον τών άνω στοιχείων τόν άριθμόν. Τά μέν γάρ άφωνα γράμματα έννέα νόμισον είναι τού Πατρός καί τής Άληθείας, διά τό άφώνους αύτούς είναι, τουτέστιν άρρήτους καί άνεκλαλήτους. Τά δέ ήμίφωνα οκτώ, δντα τού Αόγου καί τής Ζωής, διά τό μέσα ώσπερ ύπάρχειν τών τε άφώνων καί τών φωνηέντων καί άναδέχεσθαι τών μέν ΰπερθεν τήν άπόρροιαν, τών δ' ύπέρ αύτήν Η. 1. ύπ' αύτά τήν άναφοράν. Τά δέ φωνήεντα καί αύτά έπτά δντα τού Ανθρώπου καί τής ’Εκκλησίας, έπεί διά τού Ανθρώπου φωνή προελθούσα, έμόρφωσε τά δλα. Ό γάρ ήχος τής φωνής μορφήν αύτοΐς περί εποίησεν. ’’Εστιν Η. ούν ό μέν Λόγος έχων καί ή Ζωή τά οκτώ, ό δέ ’Άνθρωπος καί ή ’Εκκλησία τά έπτά, ό δέ Πατήρ καί ή Αλήθεια τά έννέα. ’Επειδή Η. ’Επί δέ τουύστερήσαντος λόγου ό άφεδρασθείς έν τω Πατρί κατήλθε, πεμφθείς Η. έκπεμφθείς έπί τόν άφ' ού έχωρίσθη έπί διορθώσει τών πραχθέντων, ϊνα ή τών πληρωμάτων ένότης ισότητα έχουσα καρποφορή μίαν έν πάσι τήν έκ πάντων δύναμιν. Καί ούτως ό τών επτά τήν τών όκτώ έκομίσατο δύναμιν καί έγένοντο οί Η. τρεις τόποι όμοιοι τοΐς άριθμοΐς, όγδοάδες δντες· οϊτινες τρεις έφ' έαυτούς έλθόντες, 23 ΙΙΪΕΚΚ ν Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ■//Ξ < Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aegean.or/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα ΠολιτισμικήςΤεχνολογΙας και Επικοινωνίας,© 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. τόν τών είκοσιτεσσάρων άνέδειξαν αριθμόν. Τά μέν τοι τρία στοιχεία άφίησιν Η. (ά) φησιν αύτός τών τριών έν συζυγία δυνάμεων ύπάρχειν, ά έστιν εξ, άφ' ών άπερρύη τά είκοσιτέσσαρα στοιχεία, τετραπλασιασθέντα τώ τής άρρητου τετράδος λόγω, τόν αύτόν αύτοϊς αριθμόν ποιεί, άπερ φησί τού άνονομάστου ύπάρχειν. Φορεϊσθαι δέ αύτά ύπό τών τριών δυνάμεων, είς ομοιότητα τού άοράτου, ών στοιχείων εικόνες εικόνων τά παρ' ήμϊν διπλά γράμματα ύπάρχειν, ά συναριθμούμενα τοϊς είκοσιτέσσαρσι στοιχείοις δυνάμει τών Η. τή κατά άναλογίαν τόν τών τριάκοντα ποιεί άριθμόν. 1.8.7 Τούτου του λόγου, καί τής οικονομίας Η. άναλογίας ταύτης καρπόν φησιν έν όμοιώματι είκόνος πεφυκέναι Hipp, πεφηνέναι εκείνον, τόν μετά τάς εξ ήμέρας τέταρτον άναβάντα είς τό όρος, καί γενόμενον έκτον, τόν κρατηθέντα καί καταβάντα Η. καταβ. καί κρατ. έν τή έβδομάδι, έπίσημον όγδοάδα ύπάρχοντα, καί έχοντα έν έαυτώ τόν άπαντα τών στοιχείων άριθμόν, Η. ον έφανέρωσεν, έλθόντος αύτού έπί τό βάπτισμα, ή τής περιστεράς κάθοδος, ήτις έστιν ω καί α. Ό γάρ άριθμός αύτής μία καί όκτακόσιαι. Καί διά τούτο Μωϋσέα έν τή έκτη τών Η. ήμέρα ήμερών είρηκέναι τόν άνθρωπον γεγονέναι· καί τήν οικονομίαν δέ έν τή έκτη τών ήμερών, ήτις έστϊ παρασκευή, τόν έσχατον άνθρωπον είς άναγέννησιν τού πρώτου άνθρώπου πεφηνέναι, ής οικονομίας άρχήν καί τέλος καί del. καί Η. τήν έκτην ώραν Η. είναι, έν ή προσηλώθη τώ ξύλω. Τόν γάρ τέλειον νουν, έπιστάμενον τόν τών εξ άριθμόν, δύναμιν ποιήσεως καί άναγεννήσεως έχοντα, φανερώσαι τοϊς υίοϊς του φωτός τήν δι' αύτού 1. διά του φανέντος επισήμου είς αύτόν δι' αύτού λ. είς έπίσημον του δέ άριθμού γενομένην άναγέννησιν. ’Ένθεν καί τά διπλά γράμματα τόν άριθμόν έπίσημον έχειν φησίν. '0 γάρ επίσημος άριθμός συγκραθεϊς τοϊς είκοσιτέσσαρσι στοιχείοις, τό τριάκοντα γράμματον όνομα άπετέλεσε. 1.8.8 Κέχρηται δέ διακόνω τώ τών επτά άριθμών μεγέθει, ώς φησιν ή Μάρκου Σιγή, ϊνα τής αύτοβουλήτου βουλής φανερωθή ό καρπός. Τόν μέν τοι έπίσημον τούτον άριθμόν Hipp, delet τούτον άρ· έπί τού παρόντος, φησί, τόν έπί τού έπισήμου μορφωθέντα νόησον, τόν ώσπερ μερισθέντα ή διχοτομηθέντα καί έξω μείναντα, δς τή έαυτού δυνάμει τε καί φρονήσει, διά τής άπ' αύτού προβολής τούτον τόν τών έπτά δυνάμεων, καί κατά Hipp, μιμήσει tamen μίμησιν τής έβδομάδος δυνάμεως, έψύχωσε κόσμον, καί ψυχήν έθετο είναι τού δρωμένου παντός. Κέχρηται μέν ούν αύτός Η. loco αύτός 1. καί ούτος τώδε τώ έργω, ώς αύθαιρέτως ύπ' αύτού γενομένω· τάδε διακόνει, μιμήματα όντα τών άμιμήτων, τήν ένθύμησιν τής μητρός. Καί ό μέν πρώτος ούρανός φθέγγεται τό α, ό δέ μετά τούτον τό ει, ό δέ τρίτος η, τέταρτος δέ καί μέσος τών έπτά τήν τού ι δύναμιν έκφωνεϊ, ό δέ πέμπτος τό ου, έκτος δέ τό υ, έβδομος Η. δέ καί τέταρτος άπό μέρους Η. άπό τού μέσου τό ω στοιχεϊον έκβοά, καθώς ή Μάρκου Σιγή, ή πολλά μέν φλυαρούσα, μηδέν δέ άληθές λέγουσα, διαβεβαιούται. Αϊτινες δυνάμεις όμού, φησί, πάσαι είς άλλήλας συμπλακεϊσαι ήχούσι καί δοξάζουσιν έκεϊνον, ύφ' ού προεβλήθησαν ή δέ δόξα τής ήχής Η. ήχήσεως άναπέμπεται είς τόν Προπάτορα. Ταύτης μέν τοι τής δοξολογίας τόν ήχον είς τήν γήν φερόμενόν φησι πλάστην γενέσθαι, καί γεννήτορα τών έπί τής γής. 1.8.9 Τήν δέ άπόδειξιν φέρει άπό τών άρτι γεννωμένων βρεφών, ών ήχή Η. ή ψυχή άμα τώ έκ μήτρας προελθεϊν έπιβοά ένός έκάστου τών στοιχείων τούτων Η. τούτον τόν ήχον. Καθώς ούν αί έπτά, φησί, δυνάμεις δοξάζουσι τόν Λόγον, ούτως καί ή ψυχή έν τοϊς βρέφεσι κλαίουσα καί θρηνούσα Μάρκον, δοξάζει αύτόν. Διά τούτο δέ καί τόν Δαβίδ είρηκέναι· Έκ στόματος νηπίων καί θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον καί πάλιν, Οί ούρανοϊ διηγούνται δόξαν Θεού. Καί διά τούτο έν τε Η. έπάν δέ έν πόνοις καί ταλαιπωρίαις ψυχή γενομένη, είς διϋλισμόν αύτής, έπιφωνεϊ τό ω είς σημεϊον αίνέσεως, ϊνα γνωρίσασα ή άνω ψυχή τό συγγενές αύτής, βοηθόν αύτή καταπέμψη. 1.8.10 Καί περί μέν τού παντός, ονόματος τριάκοντα δντος γραμμάτων τούτου, καί 24 Ifjg^EG I ■τΒ y Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. 3® Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα ΠολιτισμικήςΤεχνολογίας και Επικοινωνίας,® 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. του Βυθου του αύξοντος έκ τών τούτου γραμμάτων, έτι τε τής ’Αλήθειας σώματος δωδεκαμελούς έκ δύο γραμμάτων συνεστώτος, καί τής φωνής αύτής, ήν Int. προσωμίλησε μή προσομιλήσασα, καί περί τής έπιλύσεως τού μή λαληθέντος ονόματος, καί περί τής τού κόσμου ψυχής καί άνθρώπου, καθά έχουσι τήν κατ' εικόνα οικονομίαν, ούτως έλήρησεν. Εξής δέ ώς άπό τών ονομάτων ισάριθμον δύναμιν έπέδειξεν ή τετρακτύς αύτώ, άπαγγελοΰμεν, ϊνα μηδέν λάθη σε τών είς ήμάς ύπ' αύτού λεγομένων έληλυθότων, άγαπητέ, καθώς πολλάκις άπητησας παρ' ήμών. 1.8.11 Ούτως ούν άπαγγέλλει ή πάνσοφος αύτώ Σιγή τήν γένεσιν τών είκοσιτεσσάρων στοιχείων τή μονότητι συνυπάρχειν ένότητι Η. ένότητα, έξ ών δύο προβολαί, καθ' α προείρητακ μονάς τε καί τό έν έπί Η. 1. δίς δύο ούσαι τέσσαρα Η. τέσσαρες έγένοντο· δίς γάρ δύο, τέσσαρες. Καί πάλιν, αί δύο καί τέσσαρες είς τό αύτό συντεθείσαι τόν τών έξ έφανέρωσαν άριθμόν. Ούτοι δέ οί έξ τετραπλασιασ θέντες, τάς είκοσιτέσσαρας άπεκύησαν μορφάς. Καί τά μέν τής πρώτης τετράδος ονόματα αγία άγιων νοούμενα, καί μή δυνάμενα λεχθήναι, γινώσκεσθαι Η. adj. δέ ύπό μόνου τού Υιού, ά ό Πατήρ οίδε τίνα έστί. Τά δέ σεμνά, καί μετά πίστεως ονομαζόμενα παρ' αύτώ έστι ταύτα· ’Άρρητος καί Σιγή, Πατήρ τε καί ’Αλήθεια. Ταύτης δέ τής τετράδος ό σύμπας άριθμός έστι στοιχείων είκοσιτεσσάρων. '0 γάρ ’Άρρητος όνομα γράμματα έχει έν έαυτώ επτά, ή δέ Σιγή πέντε, καί ό Πατήρ Η. ha. πέντε, καί ή Αλήθεια έπτά· ά συντεθέντα έπί τό αύτό, τά δίς πέντε, καί δίς έπτά, τόν τών είκοσιτεσσάρων άριθμόν άνεπλήρωσεν. 'Ωσαύτως δέ καί ή δευτέρα τετράς, Λόγος καί Ζωή, Άνθρωπος καί ’Εκκλησία, τόν αύτόν άριθμόν τών στοιχείων άνέδειξαν. Καί τό τού Σωτήρος δέ ρητόν όνομα, όκτώ καί δέκα, γραμμάτων ύπάρχειν Η. ύπάρχει έξ, τό δ' άρρητον αύτού γραμμάτων είκοσιτεσσάρων. Υιός Χρειστός, γραμμάτων δώδεκα· τό δέ έν Η. τώ Χριστώ άρρητον, γραμμάτων τριάκοντα. Καί διά τούτο φησιν αύτόν α καί ω, ϊνα τήν περιστεράν μηνύση, τούτον έχοντος τόν άριθμόν τούτου τού όρνεου. 1.8.12 Ό δέ ’Ιησούς ταύτην έχει, φησί, τήν άρρητον γένεσιν. Άπό γάρ τής Μητρός τών όλων, τής πρώτης τετράδος, έν θυγατρός τρόπω προήλθεν ή δευτέρα τετράς, καί έγένετο όγδοός, έξ ής προήλθε δεκάς· ούτως έγένετο δεκάς καί όγδοός. 'Η ούν δεκάς έπισυνελθουσα τή όγδοάδι, καί δεκαπλασίονα αύτήν ποιήσασα, τόν τών όγδοήκοντα προεβίβασεν άριθμόν καί τά όγδοήκοντα πάλιν δεκαπλασιάσασα, τόν τών όκτακοσίων άριθμόν έγέννησεν ώστε είναι τόν άπαντα τών γραμμάτων άριθμόν άπό όγδοάδος είς δεκάδα προελθόντα, η καί π καί ω, δ έστι δεκαοκτώ (ιηή Η. ’Ιησούς. Τό γάρ ’Ιησού Η. ’Ιησούς όνομα κατά τόν έν τοΐς γράμμασιν άριθμόν, ω έστιν όγδοηκονταοκτώ. ’Έχει ’Έχεις σαφώς καί τήν ύπερουράνιον τού η καί τού σ 1. του ’Ιησού κατ' αύτούς γένεσιν. Διό καί τόν άλφάβητον τών Ελλήνων έχειν Η. έχει μονάδας όκτώ, καί δεκάδας όκτώ, καί έκατοντάδας όκτώ, τήν τών όκτακοσίων όγδοηκονταοκτώ ψήφον έπειτα δεικνύοντα Int. et Η. έπιδεικνύοντα, τουτέστι τό ε ι η, Η. τόν Ίησούν τόν έκ πάντων συνεστώτα τών άριθμών. Καί διά τού Η. τούτο άλφα καί ω όνομάζεσθαι αύτόν, τήν έκ πάντων γένεσιν σημαίνοντα. Καί πάλιν ούτως· τής πρώτης τετράδος κατά πρόσβασιν πρόβασιν άριθμού είς αύτήν συντιθεμένης, ό τών δέκα άνεφάνη άριθμός. Μία γάρ καί δύο καί τρεις καί τέσσαρες έπί τό αύτό συντεθείσαι, δέκα γίνονται· καί τούτ' είναι θέλουσι τόν Ίησούν. 1.8.13 Άλλά καί ό Χρειστός, φησί, γραμμάτων όκτώ ών, τήν πρώτην όγδοάδα σημαίνει, ήτις τώ δέκα ι συμπλακείσα, τόν Ίησούν άπεκύησε. Αέγεται δέ, φησί, καί υιός Χρειστός, τουτέστιν ή δωδεκάς· τό γάρ υιός όνομα γραμμάτων έστί τεσσάρων, τό δέ Χρειστός όκτώ· άτινα συντεθέντα τό τής δωδεκάδος έπέδειξαν μέγεθος. Πριν μέν ούν, φησί, τούτου τού ονόματος τό έπίσημον φανήναι, τουτέστι τόν Ίησούν, τοΐς υίοΐς τόν υιόν, έν άγνοια πολλή ύπήρχον οί άνθρωποι καί πλάνη. Ότε δέ έφανερώθη τό έξαγράμματον όνομα, δς σάρκα περιεβάλλετο, ϊνα είς τήν αϊσθησιν τού άνθρώπου κατέλθη, έχων έν έαυτώ 25 I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Γ Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. αύτά τά εξ καί τά είκοσιτέσσαρα, τότε γνόντες αύτόν έπαύσαντο τής άγνοιας, έκ θανάτου δέ είς ζωήν άνήλθον, τού ονόματος αύτοίς οδού γεννηθέντος πρός τόν Πατέρα τής αλήθειας. Τεθεληκέναι γάρ τόν Πατέρα τών όλων λύσαι τήν άγνοιαν, καί καθελείν τόν θάνατον. Άγνοιας δέ λύσις ή έπιγνωσις αύτού έγίνετο. Καί διά τούτο έκλεχθήναι τόν κατά τό θέλημα αύτοΰ κατ' εικόνα τής άνω δυνάμεως οίκονομηθέντα Άνθρωπον. 1.8.14 Άπό τετράδος γάρ προήλθον οί Αιώνες. Ήν δέ έν τή τετράδι ’Άνθρωπος καί ’Εκκλησία, Λόγος καί Ζωή. Άπό τούτων ούν δυνάμεις, φησίν, άπορρυείσαι, έγενεσιούργησαν τόν έπί γής φανέντα Ίησούν. Καί τού μέν λόγου άναπεπληρωκέναι τόν τόπον τόν άγγελον Γαβριήλ, τής δέ Ζωής τό άγιον Πνεύμα, τού δέ Ανθρώπου τήν δύναμιν τού υιού Η. τήν τού ύψίστου δ.· τόν δέ τής ’Εκκλησίας τόπον ή Παρθένος έπέδειξεν. Ούτως τε ό κατ' οικονομίαν διά τής Μαρίας γενεσιουργείται παρ' αύτω άνθρωπος, δν ό Πατήρ τών όλων διελθόντα διά μήτρας έξελέξατο διά Λόγου είς έπίγνωσιν αύτού. Έλθόντος δέ αύτού είς τό ύδωρ, κατελθέϊν είς αύτόν ώς περιστεράν τόν άναδραμόντα άνω, καί πληρώσαντα τόν δωδέκατον άριθμόν έν ώ ύπάρχει τό σπέρμα τούτων τών συσπαρέντων αύτω, καί συγκαταβάντων, καί συναναβάντων. Αύτήν δέ τήν δύναμιν κατελθούσαν σπέρμα φησίν είναι τού Πατρός Η. πληρώματος, έχον έν έαυτώ καί τόν Πατέρα καί τόν Υιόν, τήν τε διά τούτων γινωσκομένην άνονόμαστον δύναμιν τής Σιγής, καί τούς άπαντας Αιώνας. Καί τούτ' Η. τούτον είναι τό πνεύμα τό λαλήσαν διά τού ’Ιησού Η. δ. τ. στόματος τού Υιού, τό όμολογήσαν έαυτόν υιόν άνθρώπου, καί φανερώσαντα Η. φανερώσαν τόν Πατέρα, κατελθόν μέν είς τόν Ίησούν, ήνώσθαι δ' Η. δ' abest αύτω Καί καθείλε μέν τόν θάνατον, φησίν, ό έκ τής οικονομίας Σωτήρ, έγνώρισε δέ τόν Πατέρα Χριστόν Η. Χρ. Ίησούν. Είναι ούν τόν Ίησούν όνομα μέν τού έκ τής οικονομίας άνθρώπου λέγει, τεθείσθαι δέ είς έξομοίωσιν καί μόρφωσιν τού μέλλοντος είς αύτόν κατέρχεσθαι Άνθρώπου, τόν Η. δν χωρήσαντα αύτόν. Έσχηκέναι δέ αύτόν τε τόν Άνθρωπον, αύτόν τε τόν Λόγον, καί τόν Πατέρα, καί τόν Άρρητον, καί τήν Σιγήν, καί τήν Αλήθειαν, καί ’Εκκλησίαν, καί Ζωήν. 1.8.15 Ταύτα δή ύπέρ τό ιού, καί τό φεύ, καί ύπέρ τό τήν πάσαν τραγικήν φώνησιν καί σχετλιασμόν έστι. Τίς γάρ ούκ αν μισήσειε τών τηλικούτων ψευσμάτων κακοσύνθετον ποιητήν, τήν μέν Αλήθειαν ορών εϊδωλον ύπό Μάρκου γεγονυίαν, καί τούτο τοίς τού άλφαβήτου γράμμασι κατεστιγμένην. Νεωστί, πρός ώς τό άπ' άρχής, τό δή λεγόμενον χθές καί πρώην, "Ελληνες όμολογούσιν άπό Κάδμου πρώτον εξ καί δέκα παρειληφέναι, είτα μετέπειτα προβαινόντων τών χρόνων αύτοί έξευρηκέναι ποτέ μέν τά δασέα, ποτέ δέ τά διπλά· έσχατον δέ πάντων Παλαμήδην φασί τά μακρά τούτοις προστεθεικένατ προ τού ούν "Ελλησι ταύτα γενέσθαι, ούκ ήν Αλήθεια· τό γάρ σώμα αύτής κατά σε, Μάρκε, μεταγενέστερον μέν Κάδμου, καί τών προ αύτού’ μεταγενέστερον δέ τών τά λοιπά προστεθεικότων στοιχεία· μεταγενέστερον δέ καί σαυτού’ σύ γάρ μόνον εϊδωλον κατήγαγες τήν ύπό σου λεγομένην Αλήθειαν. 1.8.16 Τίς δ' άνέξεταί σου τήν τοσαύτα φλυαρούσαν Σιγήν, ή τόν άνονόμαστον ονομάζει, καί τόν άρρητον έξηγείται, καί τόν άνεξιχνίαστον εξιστορεί· καί ήνοιχέναι τό στόμα φησίν αύτό 1. αύτόν, δν άσώματον καί άνείδεον λέγεις· καί προενέγκασθαι Λόγον, ώς εν τι τών συνθέτων ζώων τόν τε Λόγον αυτού δμοιον όντα τώ προβαλόντι, καί μορφήν τού άοράτου γεγονότα, στοιχείων μέν είναι τριάκοντα, συλλαβών δέ τεσσάρων; ’Έσται ούν κατά τήν ομοιότητα τού Λόγου ό Πατήρ τών πάντων, ώς σύ φής, στοιχείων μέν τριάκοντα, συλλαβών δέ τεσσάρων. ’Ή πάλιν τίς άνέξεταί σου είς σχήματα καί άριθμούς, ποτέ μέν τριάκοντα, ποτέ δέ είκοσιτέσσαρα, ποτέ δέ εξ μόνον, συγκλείοντος τόν τών πάντων κτιστήν, καί δημιουργόν, καί ποιητήν Λόγον τού Θεού· κατακερματίζοντος αύτόν είς σύλλαβός μέν τέσσαρας, στοιχεία δέ τριάκοντα· καί τόν πάντων Κύριον τόν έστερεωκότα τούς 26 uJhjeg I ■=S I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας,© 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. ούρανούς, είς ω π η κατάγοντας αριθμόν, ομοίως τώ άλφαβήτω αύτόν γεγονότα 1. άλφ. γεγ. καί αύτόν π. χ. π., πάντα χωρούντα Πατέρα, άχώρητον δέ ύπάρχοντα, είς τετράδα, καί όγδοάδα, καί δεκάδα, και δωδεκάδα ύπομερίζοντος, και διά τών τοιούτων πολυπλασιασμών, τό άρρητον καί άνεννόητον, ώς σύ φής, τού Πατρός έκδιηγουμένου; Και δν άσώματον και άνούσιον ονομάζεις, τήν τούτου ούσίαν καί τήν ύπόστασιν έκ πολλών γραμμάτων, ετέρων έξ έτέρων γεννωμένων, κατασκευάζεις, αύτός Δαίδαλος ψευδής, καί τέκτων κακός γενόμενος τής προπανυπερτάτου δυνάμεως· καί ήν άμέριστον φής είναι, είς άφώνους, καί φωνήεντας, καί ήμιφώνους φθόγγους ύπομερίζων τό άφωνον αύτών τώ τών πάντων Πατρί, καί τή του υιού 1. τούτου έννοια έπιψευδόμενος, είς τήν άνωτάτω βλασφημίαν καί μεγίστην άσέβειαν έμβέβληκας άπαντας τούς σοι πειθομένους. 1.8.17 Διό καί δικαίως καί άρμοζόντως τή τοιαύτη σου τόλμη ό θείος πρεσβύτης καί κήρυξ τής άληθείας έμμέτρως έπιβεβόηκέ σοι, είπών ούτως· Είδωλοποιέ, Μάρκε, καί τερατοσκόπε, Άστρολογικής έμπειρε καί μαγικής τέχνης, Δι' ών κρατύνεις τής πλάνης τά διδάγματα, Σημεία δεικνύς τοϊς ύπό σου πλανωμένοις, Άποστατικής δυνάμεως εγχειρήματα, "Α σύ χορηγείς ώς πατήρ Σατανά, εί Δι' άγγελικής δυνάμεως Άζαζήλ ποιείν ’Έχων σε πρόδρομον άντιθέου πανουργίας. Καί ταύτα μέν ό θεοφιλής πρεσβύτης. 'Ημείς δέ τά λοιπά τής μυσταγωγίας αύτών, μακρά όντα, πειρασόμεθα βραχέως διεξελθείν, καί τά πολλώ χρόνω κεκρυμμένα είς φανερόν άγαγείν ούτω γάρ αν γένοιτο εύέλεγκτα πάσι. 1.9.1 ΤΗΝ ούν γένεσιν τών Αιώνων αύτών, καί τήν πλάνην του προβάτου, καί άνεύρεσιν, ένώσαντες έπί τό αύτό, μυστικώτερον έπιχειρούσιν άπαγγέλλειν ούτοι οί είς άριθμούς τά πάντα κατάγοντες, έκ μονάδος καί δυάδος φάσκοντες τά όλα συνεστηκέναι Η. συνεστάνατ καί άπό μονάδος έως τών τεσσάρων άριθμουντες ούτω γεννώσι τήν δεκάδα. Μία γάρ, καί δύο, καί τρεις, καί τέσσαρες, συντεθέϊσαι έπί τό αύτό, τόν τών δέκα Αιώνων άπεκύησαν άριθμόν. Πάλιν δ' αύ ή δυάς άπ' αύτής προελθουσα έως του έπισήμου, οίον δύο καί τέσσαρες καί έξ, τήν δωδεκάδα άπέδειξε. Καί πάλιν άπό τής δυάδος ομοίως άριθμούντων ήμών έως τών δέκα, ή λ άνεδείχθη, έν ή οκτώ καί δέκα καί δώδεκα Η. όγδοός καί δεκάς καί δωδεκάς. Τήν ούν δωδεκάδα, διά τόν Η. τό έπίσημον συνεσχηκέναι, διά τό συνεπακολουθήσασαν Η. συνεπακολουθήσαν αύτή τό έπίσημον, πάθος λέγουσι. Καί διά τούτο περί τόν δωδέκατον άριθμόν του σφάλματος γενομένου, τό πρόβατον άποσκιρτήσαν πεπλανήσθαν έπειδή τήν άπόστασιν άπό δωδεκάδας γεγενήσθαι φάσκουσι. Τώ αύτώ τρόπω καί άπό τής δωδεκάδος άπόστασιν 1. άποστάσαν μίαν δύναμιν άπολωλέναι μαντεύονται· καί ταύτην είναι τήν γυναίκα τήν άπολέσασαν τήν δραχμήν, καί άψασαν λύχνον, καί εύρουσαν αύτήν. Ούτως ούν καί (έπί) τούς άριθμούς τούς καταλειφθέντας, έπί μέν τής δραχμής τούς έννέα, έπί δέ τού προβάτου τούς ένδεκα έπιπλεκομένους άλλήλοις τόν τών ένενηκονταεννέα τίκτειν άριθμόν έπεί έννάκις τά ένδεκα ένενηκονταεννέα γίνεται. Διό καί τό άμήν τούτον λέγουσιν έχειν τόν άριθμόν. 1.9.2 Ούκ όκνήσω δέ σοι καί άλλως έξηγουμένων αύτών άπαγγείλαι, ίνα πανταχόθεν κατανοήσης τόν καρπόν αύτών. Τό γάρ στοιχεϊον τό η σύν μέν ap. Η. deest μέν τώ έπισήμω όγδοάδα είναι θέλουσιν, άπό του πρώτου όγδοου κείμενον τόπου Η. άπό του A όγδόω κείμενον τόπω· είτα πάλιν άνευ του έπισήμου ψηφίζοντες τόν άριθμόν αύτών τών στοιχείων, καί έπισυνθέντες Η. συντιθέντες μέχρι τού η, τήν τριακοντάδα έπιδεικνύουσιν. Άρξάμενος γάρ Η. τις άπό του άλφα, καί τελευτών είς τό η τώ άριθμώ Η. τόν άριθμόν τών στοιχείων, ύπεξαιρούμενος δέ τό έπίσημον, καί έπισυντιθείς τήν έπαύξησιν τών γραμμάτων, εύρήσει τόν τών τριάκοντα άριθμόν. Μέχρι γάρ του θ ε στοιχείου πεντεκαίδεκα γίνονται· έπειτα προστεθείς αύτοίς ό τών έπτά άριθμός, β καί κ άπετέλεσε· προσελθών τούτοις τό η, δ έστιν οκτώ, τήν θαυμασιωτάτην τριακοντάδα 27 jfeftEG I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. * Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. άνεπλήρωσε. Καί εντεύθεν άποδεικνύουσι τήν όγδοάδα μητέρα τών τριάκοντα Αιώνων. Έπεί ούν έκ τριάκοντα Η. τών τριών δυνάμεων ήνωται ό τών λ άρτθμός, τρεις 1. τρις αυτός γενόμενος τά ένενήκοντα έποίησε’ τρεις Η. τρις γάρ τριάκοντα ένενήκοντα. Καί αύτή δέ ή τριάς έφ' έαυτής συντεθεΐσα, έννέα έγέννησεν. Ούτως δέ ή όγδοάς τόν τών έννέα παρ' αύτοΐς Η. ένενήκοντα έννέα άπεκ. άρ. άπεκύησεν άριθμόν. Καί έπεί ό δωδέκατος Αιών άποστάς κατέλειψε τούς άνω ένδεκα, κατάλληλον λέγουσι τόν τύπον τών γραμμάτων τώ σχήματι τού λόγου κεΐσθαι’ ενδέκατον γάρ τών γραμμάτων κεΐται Η. κεΐσθαι τό λ, δ έστιν άρτθμός τών τριάκοντα, καί κατ' εικόνα κεΐσθαι τής άνω οικονομίας’ έπειδή άπό τού άλφα, χωρίς του επισήμου, αύτών τών γραμμάτων ό άριθμός έως τού λ συντιθέμενος κατά τήν παραύξησιν τών γραμμάτων σύν αύτώ τώ λ, τόν τών ένενηκονταεννέα ποιείται άριθμόν. Ότι δέ τό λ ενδέκατον δν 1. έν ένδεκάτω ον τόπω τή τάξει έπί τήν τού όμοιου αύτού Η. αύτώ κατήλθε ζήτησιν, ϊνα άναπληρώση τόν δωδέκατον άριθμόν, καί εύρόν αύτόν έπληρώθη, φανερόν είναι έξ αύτού τού σχήματος τού στοιχείου. Τό γάρ λ ώσπερ έπί τήν τού όμοιου αύτώ ζήτησιν παραγενόμενον, καί εύρόν, καί είς έαυτόν άρπάσαν αύτόν, τήν του δωδεκάτου άνεπλήρωσε χώραν, τού Μ στοιχείου έκ δύο Λ συγκειμένου. Διό καί φεύγειν αύτού Η. αύτούς διά τής γνώσεως τήν τών Οθ Η. ένενήκοντα έννέα χώραν, τουτέστι τό ύστέρημα, τύπον άριστεράς χειρός· μεταδιώκειν δέ τό έν, δ προστεθέν τοΐς ένενηκονταεννέα, είς τήν δεξιάν αύτού 1. αύτούς χεΐρα μετέστησε. 1.9.3 Σύ μέν ταύτα διερχόμενος, άγαπητέ, εύ οίδα δτι γελάσεις πολλά τήν τοιαύτην αύτών οίησίσοφον μωρίαν. ’Άξιοι δέ πένθους οί τηλικαύτην θεοσέβειαν, καί τό μέγεθος τής άληθείας 1. άληθώς άρρήτου δυνάμεως, καί τάς τοσαύτας οικονομίας τού Θεού, διά τού άλφα, καί τού βήτα, καί δι' άριθμών ούτως ψυχρώς καί βεβιασμένως διασύροντες. Όσοι δέ άφίστανται τής ’Εκκλησίας, καί τούτοις τοΐς γραώδεσι μύθοις πείθονται, άληθώς αύτοκατάκριτοι. Οΰς ό Παύλος έγκελεύεται ήμΐν μετά μίαν καί δευτέραν νουθεσίαν παραιτέϊσθαι. ’Ιωάννης δέ ό του Κυρίου μαθητής έπέτεινε τήν καταδίκην αύτών, μηδέ χαίρειν αύτοΐς ύφ' ήμών λέγεσθαι βουληθείς. Ό γάρ λέγων αύτοΐς, φησί, χαίρειν, κοινωνεΐ τοΐς έργοις αύτών τοΐς πονηροΐς. Καί εικότως· ούκ έστι γάρ χαίρειν τοΐς άσεβέσι, λέγει Κύριος. ’Ασεβείς δέ ύπέρ πάσαν άσέβειαν ούτοι, οί τόν ποιητήν ούρανού καί γής μόνον Θεόν παντοκράτορα, ύπέρ δν άλλος Θεός ούκ έστιν, έξ ύστερήματος, καί αύτού έξ άλλου ύστερήματος γεγονότος, προβεβλήσθαι λέγοντες· ώστε κατ' αύτούς είναι αύτόν προβολήν τρίτου ύστερήματος. "Ην γνώμην όντως καταφυσήσαντας, καί καταθεματίσαντας, δέον πόρρω που μακράν φυγεΐν άπ' αύτών, καί ή πλέον διισχυρίζονται, καί χαίρουσιν έπί τοΐς παρευρήμασιν αύτών, ταύτη μάλλον είδέναι πλέον αύτούς ένεργεΐσθαι ύπό τής όγδοάδος τών πονηρών πνευμάτων καθάπερ οί είς φρενίτιδα διάθεσιν έμπεσόντες, ή πλέον γελώσι, καί ίσχύειν δοκουσιν, καί ώς ύγιαίνοντες πάντα πράττουσι, ένια δέ καί ύπέρ τό ύγιαίνειν, ταύτη μάλλον κακώς έχουσι. Όμοίως δέ καί ούτοι, ή μάλλον ύπερφρονεΐν δοκούσι, καί έκνευρίζουσιν έαυτούς, ύπέρτονα τοξεύοντες, ταύτη μάλλον ού σωφρονούσιν. Έξελθόν γάρ τό άκάθαρτον πνεύμα τής άγνοιας 1. άνοίας, έπειτα σχολάζοντας αύτούς, ού Θεώ, άλλα κοσμικαΐς ζητήσεσιν εύρόν, προσπαραλαβόν έτερα πνεύματα έπτά πονηρότερα έαυτού, καί χαυνώσαν αύτών τήν γνώμην, ώς δυναμένων τά ύπέρ τόν Θεόν έννοεΐν, καί έπιτήδειον είς ύπερέκκρουσιν κατασκευάσαν, τήν όγδοάδα τής άνοίας τών πονηρών πνευμάτων είς αύτούς ένεθήκωσε. 1.10.1 ΒΟΥΛΟΜΑΙ δέ σοι καί ώς αύτήν τήν κτίσιν κατ' εικόνα τών άοράτων ύπό τού δημιουργού, ώς άγνοούντος αύτού, κατεσκευάσθαι διά τής Μητρός λέγουσι, διηγήσασθαι. Πρώτον μέν τά τέσσαρα στοιχειά φασι, πύρ, ύδωρ, γήν, άέρα, εικόνα προβεβλήσθαι τής άνω πρώτης deest ap. Η. τετράδος· τάς τε ένεργείας αύτών συναριθμουμένας, οίον θερμόν τε καί ψυχρόν, 28 ¡fjHftEG la Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ■S - Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). EJ Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqeao.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα ΠολιτισμικήςΤεχνολογίας και Επικοινωνίας,© 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. ξηρόν τε καί ύγρόν, ακριβώς έξεικονίζειν τήν όγδοάδα· έξ ής δέκα δυνάμεις ούτως καταριθμούσιν επτά μέν σωματικά κυκλοειδή, ά καί ούρανούς καλούσιν έπειτα τόν περιεκτικόν αύτών κύκλον, δν καί δγδοον ούρανόν όνομάζουσν προς δέ τούτοις ήλιον τε καί σελήνην. Ταύτα δέκα δντα τον αριθμόν, εικόνας λέγουσιν είναι τής αοράτου δεκάδος, τής άπό Λόγου καί Ζωής προελθούσης. Τήν δέ δωδεκάδα μηνύεσθαι διά του ζωδιακού του καλουμένου κύκλου. Τά γάρ δώδεκα ζώδια φανερώτατα τήν τού ’Ανθρώπου καί τής ’Εκκλησίας θυγατέρα δωδεκάδα σκιαγραφεΐν λέγουσι. Καί έπεί άντεπεζεύχθη, φασί, τήν τών όλων φοράν ώκυτάτην ύπάρχουσαν, ούπερ ό χρόνος Η. Καί έπεί άνεζεύχθη, φησί, τή τών δλων άναφορά ώκυτάτη ύπαρχούση ό ύπερθεν ούρανός ό προς αύτώ τώ κύτει βαρύνων, καί άντιταλαντεύων τήν έκείνων ώκύτητα τή έαυτού βραδυτήτι, ώστε αύτόν έν τριάκοντα έτεσι τήν περίοδον άπό σημείου έπί σημείον ποιείσθαι, εικόνα λέγουσι αύτόν τού Όρου του τήν τριακοντώνυμον Μητέρα αύτών περιέχοντος. Τήν σελήνην τε πάλιν έαυτής ούρανόν έμπεριεχομένην τριάκοντα ήμέραις, διά τών ήμερών τόν άριθμόν τών τριάκοντα Αιώνων έκτυπούν. Καί τόν ήλιον δέ έν δεκαδύο μησί περιεχόμενον 1. περιερχ., καί τερματίζοντα τήν κυκλικήν αύτού άποκατάστασιν, διά τών δώδεκα μηνών τήν δωδεκάτην Η. δωδεκάδα φανερόν ποιεΐν. Τάς δέ Η. Καί αύτάς δέ τάς ήμέρας δεκαδύο ώρών τό μέτρον έχούσας, τύπον τής φαεινής δωδεκάδος είναι. ’Αλλά μήν καί τήν ώραν φασί, τό δωδέκατον τής ήμέρας, έκ τριάκοντα μοιρών κεκοσμήσθαι διά τήν εικόνα τής τριακοντάδος. Καί αύτού δέ τού ζωδιακού κύκλου τήν περίμετρον είναι μοιρών τριακοσίων έξήκοντα· έκαστον γάρ ζώδιον μοίρας έχει Η. έχειν τριάκοντα. Ούτως δέ καί διά τού κύκλου τήν εικόνα τής συνάφειας τών δώδεκα προς τά τριάκοντα τετηρήσθαι λέγουσιν. ’Έτι μήν καί τήν γήν είς δώδεκα κλίματα διηρήσθαι φάσκοντες, καί καθ' έκαστον κλίμα δύναμιν έκ τών ούρανών κατά κάθετον ύποδεχομένην, έοικότα τίκτουσαν τέκνα τή καταπεμπούση τήν ύπόρροιαν δύναμιν, τύπον είναι τής δωδεκάδος καί τών τέκνων αύτής σαφέστατον διαβεβαιούνται. Προς δέ τούτοις θελήσαντά φασι τόν δημιουργόν τής άνω όγδοάδος τό άπέραντον, καί αιώνιον, καί άόριστον, καί άχρονον μιμήσασθαι, καί μή δυνηθέντα τό μόνιμον αύτής, καί άίδιον έκτυπώσαι, διά τό καρπόν adde ex Η. αύτόν είναι ύστερήματος, είς χρόνους, και καιρούς, άριθμούς τε πολυετείς τό αιώνιον αύτής κατατεθεΐσθαι, οίόμενον έν τώ πλήθει τών χρόνων μιμήσασθαι αύτής τό άπέραντον. Ένταύθά τε λέγουσιν, έκφυγούσης αύτόν τής άληθείας, έπηκολουθηκέναι τό ψεύδος· καί διά τούτο κατάλυσιν πληρωθέντων τών χρόνων λαβεΐν αύτού τό έργον. ΚΑΙ περί μέν τής κτίσεως τοιαύτα λέγοντες, καθ' έκάστην ήμέραν έπιγεννα έκαστος αύτών, καθώς δύναται, καινότερον. Τέλειος γάρ ούδείς ό μή μεγάλα ψεύσματα παρ' αύτοίς καρποφορήσας. ’Εκ δέ τών προφητικών όσα μεταμορφάζουσιν, άναγκαίον μηνύσαντα τόν έλεγχον αύτοίς έπάγειν. Ό γάρ Μωϋσής, φασί, άρχόμενος τής κατά τήν κτίσιν πραγματείας, εύθύς έν άρχή τήν μητέρα τών δλων έπέδειξεν, είπών Έν άρχή έποίησεν ό Θεός τόν ούρανόν καί τήν γήν. Τέσσαρα ούν ταύτα όνομάσας, Θεόν, καί άρχήν, ούρανόν, καί γήν, τήν τετρακτύν αύτών, ώς αύτοί λέγουσι, διετύπωσε. Καί τόν άόρατον δέ καί τόν άπόκρυφον αύτής μηνύοντα είπέϊν Ή δέ γή ήν άόρατος καί άκατασκεύαστος. Τήν δευτέραν τετράδα, γέννημα πρώτης τετράδος, ούτως αύτόν είρηκέναι θέλουσιν, άβυσσον όνομάζοντα καί σκότος, έν σφίσιν αύτοίς καί ύδωρ, καί τό έπιφερόμενον τώ ύδατι πνεύμα. Μεθ' ήν τής δεκάδος μνημονεύοντα φώς λέγειν, καί ήμέραν, καί νύκτα, στερέωμά τε, καί έσπέραν, καί δ καλείται πρωΐ, ξηράν τε καί θάλασσαν, έτι τε βοτάνην, καί δεκάτω τόπω ξύλον ούτω δέ διά τών δέκα ονομάτων τούς δέκα Αιώνας μεμηνυκέναι. Τής δέ δυοδεκάδος ούτως έξεικονίσθαι παρ' αύτώ τήν δύναμιν ήλιον γάρ λέγειν. καί σελήνην, άστέρας τε καί καιρούς, ένιαυτούς τε καί 29 ifeflEG i Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε¡ Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. κήτη, ίχθύας καί ερπετά, πετεινό καί τετράποδα, θηρία τε, καί πετεινό που τοίς δυοδέκατον τόν άνθρωπον. Ούτως ύπό τού πνεύματος τήν τριάκοντα τριακοντάδα διά Μωϋσέως είρήσθαι διδάσκουσιν. Άλλα μήν καί τόν πλαστόν άνθρωπον κατ' εικόνα τής άνω δυνάμεως έχειν έν αύτώ τήν άπό τής μιας πηγήν 1. πηγής δύναμιν. Τδρύσθαι δέ ταύτα ταύτην έν τώ κατά τόν έγκέφαλον τόπω· άφ' ής άπορρείν δυνάμεις τέσσαρας, κατ' εικόνα τής άνω τετράδος, καλουμένας, τήν μέν δρασιν, τήν δέ άκοήν, τήν δέ τρίτην δσφρησιν, καί τήν τετάρτην γεύσιν. Τήν δέ Όγδοάδα φασί μηνύεσθαι διά τού άνθρώπου ούτως· άκοάς μέν δύο έχοντας 1. έχοντος, καί τοσαύτας δράσεις, έτι τε οσφρήσεις δύο, καί διπλήν γεύσιν, πικρού τε καί γλυκέως. Όλον δέ τόν άνθρωπον πάσαν τήν εικόνα τής τριακοντάδος ούτως έχειν διδάσκουσιν έν μέν ταϊς χερσί διά τών δακτύλων τήν δεκάδα βαστάζειν έν δλω δέ τω σώματι είς δεκαδύο μέλη διαιρούμενα) τήν δωδεκάδα. Διαιρούσι δέ αύτό, καθάπερ τό τής ’Αλήθειας διήρηται παρ' αύτοίς τοίς 1. σώμα et dele, σώμασι, περί ού προειρήκαμεν. Τήν τε ούν όγδοάδα, άρρητόν τε καί άόρατον ούσαν, έν τοίς σπλάγχνοις κρυβομένην νοεϊσθαι. 1.11.2 'Ήλιον δέ πάλιν τόν μέγαν φωστήρα έν τή τετάρτη τών ήμερών γεγονέναι διά τόν τής τετράδος άριθμόν φάσκουσι. Τής τε σκηνής, τής ύπό Μωϋσέως κατασκευασθείσης, αί αύλαί έκ βύσσου, καί ύακίνθου, καί πορφύρας, καί κοκκίνου γεγονυΐαι, τήν αύτήν παρ' αύτοίς έπέδειξαν εικόνα. Τόν τε τού ίερέως ποδήρη, τέσσαρσι στοιχείοις 1. στίχοις λίθων πολυτελών κεκοσμημένον, τήν τετράδα σημαίνειν διορίζονται· καί εϊ τινα τοιαύτα κεϊται έν ταϊς γραφαΐς, είς τόν τών τεσσάρων δυνάμενα άγεσθαι άριθμόν, διά τήν τετρακτύν αύτών φασι γεγονέναι. Τήν δέ όγδοάδα πάλιν δείκνυσθαι ούτως· έν τή όγδοη τών ήμερών πεπλάσθαι λέγουσιν τόν άνθρωπον. Ποτέ μέν γάρ αύτόν τή έκτη βούλονται γεγονέναι, ποτέ δέ τή όγδοη, εί μή τόν μέν χοϊκόν έν τή έκτη τών ήμερών έρούσι πεπλάσθαι, τόν δέ σαρκικόν έν τή όγδοη· διέσταλται γάρ ταύτα παρ' αύτοίς. ’Ένιοι δέ άλλον θέλουσι τόν κατ' εικόνα καί όμοίωσιν Θεού γεγονότα άρσενόθηλυν άνθρωπον, καί τούτον είναι τόν πνευματικόν άλλον δέ τόν έκ τής γής πλασθέντα. Καί τήν τής κιβωτού δέ οικονομίαν έν τώ κατακλυσμό), έν ή οκτώ άνθρωποι διεσώθησαν, φανερώτατά φασι τήν σωτήριον όγδοάδα μηνύειν. Τό αύτό δέ καί τόν Δαβίδ, όγδοον όντα τή γενέσει τών άδελφών αύτού, σημαίνειν. ’Έτι μήν καί τήν περιτομήν, οκταήμερον γινομένην, τό περίτμημα τής άνω όγδοάδος δηλούν. Καί απλώς όσα εύρίσκεται έν ταϊς γραφαΐς, ύπάγεσθαι δυνάμενα είς τόν άριθμόν τών οκτώ, τό μυστήριον τής όγδοάδος έκπληρούν λέγουσιν. Άλλα καί τήν δεκάδα σημαίνεσθαι διά τών δέκα έθνών, ών έπηγγείλατο ό Θεός τώ Αβραάμ είς κατάσχεσιν δούναι, λέγουσι· καί τήν περί Σάρραν δέ οικονομίαν, ώς μετά έτη δέκα δίδωσιν αύτώ τήν έαυτής δούλην Άγαρ, ίνα έξ αύτής τεκνοποιήσηται τό αύτό δηλούν. Καί ό δούλος δέ Αβραάμ πεμφθείς έπί 'Ρεβέκκαν, καί έπί τώ φρέατι διδούς αύτή ψέλλια χρυσών δέκα, καί οί άδελφοί αύτής κατέχοντες αύτήν έπί δέκα ήμέρας· έτι τε 'Ροβοάμ 1. Ίεροβοάμ ό τά δέκα σκήπτρα λαμβάνων, καί τής σκηνής αί δέκα αύλαίαι, καί οί στύλοι οί δεκαπήχεις, καί οί δέκα υιοί ’Ιακώβ, έπί τήν ώνήν τού σίτου τό πρώτον είς Αίγυπτον πεμφθέντες, καί οί δέκα Απόστολοι, οίς φανερούται μετά τήν έγερσιν ό Κύριος, τού Θωμά μή παρόντος, τήν άόρατον διετύπουν κατ' αύτούς δεκάδα. 1.11.3 Τήν δυοδεκάδα δέ, περί ήν καί τό μυστήριον τού πάθους τού ύστερήματος γεγονέναι, έξ ού πάθους τά βλεπόμενα κατεσκευάσθαι θέλουσιν, έπισήμως καί φανερώς πανταχή κείσθαι λέγουσιν, ώς τούς δώδεκα υιούς τού ’Ιακώβ, έξ ών καί δεκαδύο φυλαί, καί τό λογεΐον τό ποικιλτόν δώδεκα λίθους έχον, καί τούς δώδεκα κώδωνας, καί τούς ύπό Μωϋσέως τεθέντας ύπό τό όρος δώδεκα λίθους, ώσαύτως δέ καί τούς ύπό ’Ιησού έν τώ ποταμώ, καί άλλους είς τό πέραν, καί τούς βαστάζοντας τήν κιβωτόν τής διαθήκης, καί τούς ύπό Ήλία τεθειμένους έν τή όλοκαυτώσει τού μόσχου, καί τόν άριθμόν δέ τών 30 Η Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. *■ Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ejj Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. ’Αποστόλων καί πάντα απλώς δσα τόν δωδέκατον αριθμόν διασώζει, τήν δωδεκάδα αύτών χαρακτηρίζειν λέγουσι. Τήν δέ τούτων πάντων ένωσιν όνομαζομένην τριακοντάδα, διά τής τριάκοντα πηχών τό ύψος έπί Νώε κιβωτού, καί διά Σαμουήλ κατακλίναντος τόν Σαούλ έν τοΐς τριάκοντα κλητοΐς πρώτον, καί διά Δαβίδ, δτε έπί τριάκοντα ήμέρατς έκρύβετο έν τω άγρώ, καί διά τών συνεισελθόντων αύτώ είς τό σπήλαιον (d. ’Ισραήλ) καί διά (d. τούτο) τό μήκος γίνεσθαι τής άγιας σκηνής τριάκοντα πηχών καί εϊ τινα άλλα ισάριθμα τούτοις εύρίσκουσι, τήν τριακοντάδα αύτών διά τών τοιούτων έπιδεικνύναι φιλεριστούσιν. 1.12.1 ΆΝΑΓΚΑΙΟΝ ήγησάμην προσθεΐναι τούτοις καί δσα περί τού Προπάτορος αύτών, δς άγνωστος ήν τοΐς πάσι προ τής τού Χριστού παρουσίας, έκλέγοντες έκ τών γραφών πείθειν έπιχειρούσιν, ϊν' έπιδείξωσι τόν Κύριον ήμών άλλον καταγγέλλοντα Πατέρα παρά τόν ποιητήν τούδε τού παντός· δν, καθώς προέφαμεν, άσεβούντες, ύστερήματος καρπόν είναι λέγουσι. Τόν γούν προφήτην Ήσαΐαν είπόντα· ’Ισραήλ δέ με ούκεγνω, καί ό λαός με ού συνήκε, τήν τού άοράτου Βυθού άγνωσίαν είρηκέναι μεθαρμόζουσι. Καί διά Ώσηέ τό είρημένον Ούκ έστιν έν αύτοΐς άλήθεια, ούδέ έπίγνωσις Θεού, είς τό αύτό συντείνειν βιάζονται. Καί, Ούκ έ'στιν ό συνιών, ή έκζήτων τόν Θεόν πάντες έξέκλιναν, άμα ήχρειώθησαν, έπί τής τού Βυθού άγνωσίας τάττουσι. Καί τό διά Μωϋσέως δέ είρημένον Ούδετς δψεται τόν Θεόν, καί ζήσεται, είς έκέϊνον έχειν πείθουσι τήν άναφοράν. Τόν μέν γάρ ποιητήν έπιψευδόμενοι ύπό τών προφητών έωράσθαι λέγουσι- τό δέ, ούδετς δψεται τόν Θεόν, καί ζήσεται, περί τού άοράτου μεγέθους καί άγνώστου τοΐς πάσιν, είρήσθαι θέλουσι. Καί δτι μέν περί τού άοράτου πατρός καί ποιητού τών δλων εϊρηται τό, ούδείς δψεται τόν Θεόν, πάσιν ήμΐν φανερόν έστιν δτι δέ ούδέ περί τού έπί 1. ύπό τούτων παρεπινοουμένου Βυθού, άλλά περί τού Δημιουργού, καί αύτός έστιν ό άόρατος Θεός, δειχθήσεται τού λόγου προϊόντος. Καί τόν Δανιήλ δέ τό αύτό τούτο σημαίνειν, έν τω έπερωτάν τόν άγγελον τάς έπιλύσεις τών παραβολών, ώς μή είδότα. ’Αλλά καί τόν άγγελον άποκρυπτόμενον άπ' αύτού τό μέγα μυστήριον τού Βυθού, είπεΐν αύτώ- Άπότρεχε Δανιήλ- ούτοι γάρ οί λόγοι έμπεφραγμένοι είσίν, έως οί συνιέντες συνιώσι, καί οί λευκοί λευκανθώσι- καί αύτούς είναι τούς λευκούς καί εύσυνιέντας αύχούσι. ΠΡΟΣ δέ τούτοις άμύθητον πλήθος άποκρύφων καί νόθων γραφών, ας αύτοί έπλασαν, παρεισφέρουσιν είς κατάπληξιν τών άνοήτων, καί τά τής άληθείας μή έπισταμένων γράμματα. Προσπαραλαμβάνουσι δέ είς τούτο κάκεΐνο τό ραδιούργημα, ώς τού Κυρίου τά διά Int. παιδός δντος καί μανθάνοντος τό άλφάβητον τού διδασκάλου αύτώ φήσαντος, καθώς έθος έστιν, είπέ άλφα, άποκρίνασθαι τό άλφα. Πάλιν τε τό βήτα τού διδασκάλου κελεύσαντος είπεΐν, άποκρίνασθαι τόν Κύριον- σύ μοι πρότερον είπέ τί έστι τό άλφα, καί τότε σοι έρώ τί έστι τό βήτα. Καί τούτο έξηγούνται, ώς αύτού μόνου τό άγνωστον έπισταμένου, δ έφανέρωσεν έν τω τύπω τού άλφα. 1.13.2 ’Ένια δέ καί τών έν τω Εύαγγελίω κειμένων είς τούτον τόν χαρακτήρα μεθαρμόζουσιν- ώς τήν προς τήν μητέρα αύτού δωδεκαετούς δντος άπόκρισιν- Ούκ οϊδατε δτι έν τοΐς τού Πατρός μου δει με είναι; "Ον ούκ ήδεισαν, φασί, πατέρα κατήγγελλεν αύτοΐς- καί διά τούτο έκπέμψαι τούς μαθητάς είς τάς δώδεκα φυλάς, κηρύσσοντας τόν άγνωστον αύτοΐς Θεόν. Καί τω είπόντι αύτώ, Διδάσκαλε άγαθέ, τόν άληθώς άγαθόν Θεόν ώμολογηκέναι είπόντα, Τί με λέγεις άγαθόν; είς έστιν άγαθός, ό Πατήρ έν τοΐς ούρανοΐς. Ούρα νούς δέ νύν τούς Αιώνας είρήσθαι λέγουσι. Καί διά τό μή άποκριθήναι τοΐς είπούσιν αύτώ, Έν ποια δυνάμει τούτο ποιείς; άλλά τή άντεπερωτήσει άπορήσαι αύτούς, τό άρρητον τού πατρός, έν τω adjice μή είπεΐν, δεδειχέναι αύτόν έξηγούνται. Άλλά καί έν τω είρηκέναι, Πολλάκις έπεθύμησα άκούσαι ένα τών λόγων τούτων, καί ούκ έσχον τόν έρούντα, έμφαίνοντός φασι δεϊν 1. είναι διά τού ένός τόν άληθώς ένα Θεόν, δν ούκ 31 itfg&EG I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. *Γ Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. έγνώκεισαν. ’Έτι έν τώ προσσχόντα αυτόν τη 'Ιερουσαλήμ δακρύσαι επ' αύτήν, καί είπεϊν Εί εγνως καί σύ σήμερον τά πρός ειρήνην, έκρύβη δέ suppi, άπό σου' διά του έκρύβη ρήματος, τό άπόκρυφον του Βυθού δεδηλωκέναι. Καί πάλιν είπόντα' Δεύτε πρός με πάντες οί κοπιώντες καί πεφορτισμένοι, κάγώ αναπαύσω ύμάς' καί μάθετε άπ1 έμού, τόν τής άληθείας πατέρα κατηγγελκέναι. "0 γάρ ούκ ή'δεισαν, φησί, τούτο αύτοϊς ύπέσχετο διδάξειν ... adj. Άπόδειξιν δέ τήν 1. τών άνωτάτω, καί οίονεί κορωνίδα τής ύποθέσεως αύτών φέρουσι ταύτα' Έξομολογήσομαί σοι πάτερ κύριε τών ούρανών καί τής γής, δτι άπέκρυψας άπό σοφών καί συνετών, καί άπεκάλυψας αύτά νηπίοις· ούά, ό πατήρ μου, δτι έμπροσθέν σου εύδοκία d. μοι έγένετο. Πάντα μοι παρεδόθη ύπό τού Πατρός μου· καί ούδείς έγνω τόν Πατέρα, εί μή ό Υιός, καί τόν Υιόν, εί μή ό Πατήρ, καί ώ αν ό Υιός άποκαλύψη. Έν τούτοις διαρρήδην φασί δεδειχέναι αύτόν, ώς τόν ύπ1 αύτών παρεξευρημένον πατέρα άληθείας προ τής παρουσίας αύτού μηδενδς πώποτε έγνωκότος· καί κατασκευάζειν θέλουσιν, ώς του ποιητου καί κτίστου άεί ύπό πάντων έγνωσμένου' καί ταύτα τόν Κύριον είρηκέναι περί του άγνώστου τοίς πάσι Πατρός, δν αύτοί καταγγέλλουσι. 1.14.1 ΤΗΝ δέ τής άπολυτρώσεως αύτοϊς 1. αύτών παράδοσιν συμβέβηκεν άόρατον είναι καί άκατάληπτον άτε τών άκρατήτων καί άοράτων μητέρα ύπάρχουσαν. Καί διά τούτο άστατον ούσαν, ούχ απλώς ούδέ ένί λόγω άπαγγεϊλαί έστν διά τό έν 1. ένα έκαστον αύτών, καθώς αύτοί βούλονται, παραδιδόναι αύτήν. Όσοι γάρ είσι ταύτης τής γνώμης μυσταγωγοί, τοσαύται άπολυτρώσεις. Καί δτι μέν είς έξάρνησιν τού βαπτίσματος τής είς Θεόν άναγεννήσεως, καί πάσης τής πίστεως άπόθεσιν ύποβέβληται τό είδος τού τούτο ύπδ τού Σατανά, έλέγχοντες αύτούς άπαγγελούμεν έν τώ προσήκοντι τόπω. Λέγουσι δέ αύτήν άναγκαίαν είναι τοίς τήν τελείαν γνώσιν εΐληφόσιν, ϊνα είς τήν ύπέρ πάντα δύναμιν ώσιν άναγεγεννημένοι. ’Άλλως γάρ άδύνατον έντδς πληρώματος είσελθεϊν έπειδή αυτή έστίν ή είς τό βάθος suppi, τού βύθου κατάγουσα αύτούς. Τό μέν γάρ βάπτισμα τού φαινομένου ’Ιησού, άφέσεως αμαρτιών, τήν δέ άπολύτρωσιν τού έν αύτώ Χριστού κατελθόντος, είς τελείωσιν καί τό μέν ψυχικόν, τήν δέ πνευματικήν είναι ύφίστανται. Καί τό μέν βάπτισμα ύπό Ίωάννου κατηγγέλθαι είς μετάνοιαν, τήν δέ άπολύτρωσιν ύπδ 1. τού έν αύτώ Χριστού ’Ιησού κεκομίσθαι είς τελείωσιν. Καί τούτ1 είναι περί ού λέγει' Καί άλλο βάπτισμα έχω βαπτισθήναι, καί πάνυ έπείγομαι είς αύτό. Άλλα καί τοίς υίοϊς Ζεβεδαίου, τής μητρός αύτών αίτουμένης τό καθίσαι αύτούς έκ δεξιών καί άριστερών μετ' αύτού είς τήν βασιλείαν, ταύτην προσθεϊναι τήν άπολύτρωσιν τόν Κύριον λέγουσιν, είπόντα' Δύνασθε τό βάπτισμα βαπτισθήναι, δ έγώ μέλλω βαπτίζεσθαι; Καί τόν Παύλον ρητώς φάσκουσι τήν έν Χριστώ ’Ιησού άπολύτρωσιν πολλάκις μεμηνυκέναι' καί είναι ταύτην τήν ύπ' αύτών ποικίλως καί άσυμφώνως παραδιδομένην. 1.14.2 Οί μέν γάρ αύτών νυμφώνα κατασκευάζουσι, καί μυσταγωγίαν έπιτελούσι μετ' έπιρρήσεών τινων τοίς τελειουμένοις, καί πνευματικόν γάμον φάσκουσιν είναι τό ύπ' αύτών γινόμενον, κατά τήν ομοιότητα τών άνω συζυγιών. Οί δέ άγουσιν έφ' ύδωρ, καί βαπτίζοντες ούτως έπιλέγουσιν Είς δνομα άγνώστου Πατρός τών δλων, είς Αλήθειαν μητέρα πάντων, είς τόν κατελθόντα είς Ίησούν, είς ένωσιν καί άπολύτρωσιν καί κοινωνίαν τών δυνάμεων. ’Άλλοι δέ Εβραϊκά τινα ονόματα έπιλέγουσι, πρός τό μάλλον καταπλήξασθαι τούς τελειουμένους, ούτως· Βασεμά χαμοσσή βααιανορά μισταδία ρουαδά κουστά βαβοφόρ καλαχθεϊ. Τούτων δ' ή έρμηνεία έστι τοιαύτη· Ύπέρ πάσαν δύναμιν τού πατρός έπικαλούμαι φώς όνομαζόμενον, καί πνεύμα άγαθόν, καί ζωή' δτι έν σώματι έβασίλευσας. ’Άλλοι δέ πάλιν τήν λύτρωσιν έπιλέγουσιν ούτως' Τό δνομα τό άποκεκρυμμένον άπό πάσης θεότητος, καί κυριότητος, καί άληθείας, δ ένεδύσατο ’Ιησούς δ Ναζαρηνός έν ταϊς ζωαϊς τού φωτός τού Χριστού, Χριστού ζώντος διά 32 If^ÉPREG y Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. Πνεύματος αγίου είς λύτρωσιν αγγελικήν. Όνομα τό τής άποκαταστάσεως· Μεσσία ούφαρέγ ναμεμψαιμάν χαλδαίαν μοσομηδαέα άκφραναί ψαούα, ’Ιησού Ναζαρία. Και τούτων δέ ερμηνεία έστι τοιαύτη· Ού διαιρώ τό πνεύμα, τήν καρδίαν, καί τήν ύπερουράνιον δύναμιν, τήν οίκτίρμονα· όναίμην τού ονόματος σου, Σωτήρ αλήθειας. Καί ταύτα μέν έπιλέγουσιν οί αύτοί τελούντες. Ό δέ τετελεσμένος αποκρίνεται· Έστήριγμαι, καί λελύτρωμαι, καί λυτρούμαι τήν ψυχήν μου από τού αίώνος τούτου, καί πάντων τών παρ' αύτού έν τώ όνόματι τού Ίαώ, δς έλυτρώσατο τήν ψυχήν αύτού είς άπολύτρωσιν έν τώ Χριστώ τώ ζώντι. Είτ' έπιλέγουσιν οί παρόντες· Ειρήνη πάσιν, έφ' οΰς τό δνομα τούτο έπαναπαύεται. ’Έπειτα μυρίζουσι τόν τετελεσμένον τώ όπω τώ άπό βαλσάμου 1. τώ όποβαλσάμω· τό γάρ μύρον τούτο τύπον τής ύπέρ τα δλα εύωδίας είναι λέγουσιν. 1.14.3 ’Ένιοι δ' αύτών τό μέν άγειν έπί τό ύδωρ περισσόν είναι φάσκουσι, μίξαντες δέ έλαιον καί ύδωρ έπί τό αύτό, μετ' έπιρρήσεων όμοιοτρόπων, αίς προειρήκαμεν, έπιβάλλουσι τή κεφαλή τών τελειουμένων καί τούτ' είναι τήν άπολύτρωσιν θέλουσι. Μυρίζουσι δέ καί αύτοί τώ βαλσάμω. ’Άλλοι δέ ταύτα πάντα παραιτησάμενοι, φάσκουσι, μή δεΐν τό τής άρρήτου καί άοράτου δυνάμεως μυστήριον δι' ορατών καί φθαρτών έπιτελείσθαι κτισμάτων, καί τών άνεννοήτων καί άσωμάτων δι' αισθητών, καί σωματικών. Είναι δέ τελείαν άπολύτρωσιν, αύτήν τήν έπίγνωσιν τού άρρήτου μεγέθους· ύπ' άγνοιας γάρ ύστερήματος καί πάθους γεγονότων, διά γνώσεως καταλύεσθαι πάσαν τήν έκ τής άγνοιας σύστασιν ώστε είναι τήν γνώσιν άπολύτρωσιν τού ένδον άνθρώπου. Καί μήτε σωματικήν ύπάρχειν αύτήν, φθαρτόν γάρ τό σώμα- μήτε ψυχικήν, έπεί καί ή ψυχή έξ ύστερήματος, καί έστι 1. έστι, καί τού Πατρός 1. πνεύματος ώσπερ οίκητήριον πνευματικήν ούν δει 1. δεϊν καί τήν λύτρωσιν ύπάρχειν λυτρούσθαι γάρ διά Μωϋσέως 1. γνώσεως τόν έσω άνθρωπον τόν πνευματικόν, καί άρκείσθαι αύτούς τή τών δλων έπιγνώσετ καί ταύτην είναι λύτρωσιν άληθή. 1.14.4..............Έγώ υιός άπό πατρός, πατρός προόντος, υιός δέ έν τώ παρόντι. Ήλθον πάντα ίδέϊν τά άλλότρια, καί τά ίδια· καί ούκ άλλότρια δέ παντελώς, άλλά τής Άχαμώθ, ήτις έστι θήλεια, καί ταύτα έαυτή έποίησε· κατάγω 1. κατάγει δέ τό γένος έκ τού προόντος, καί πορεύομαι πάλιν είς τά ίδια, δθεν έλήλυθα. Καί ταύτα είπόντα ... διαφεύγειν τάς έξουσίας ... ’Έρχεσθαι δέ έπί τούς περί τόν Δημιουργόν, καί λέγειν ... Σκεύος είμι έντιμον, μάλλον παρά τήν θήλειαν τήν ποιήσασαν ύμάς. Εί ή μητήρ ύμών άγνοεί τήν έαυτής ρίζαν, έγώ οίδα έμαυτδν, καί γινώσκω δθεν είμί, καί έπικαλούμαι τήν άφθαρτον Σοφίαν, ήτις έστιν έν τώ Πατρί, μήτηρ δέ τής μητρός ύμών τής μή έχούσης μητέρα Πατέρα, άλλ' ούτε σύζυγον άρρενα* θήλεια δέ ύπδ θηλείας γενομένη έποίησεν ύμάς, άγνοούσα καί τήν μητέρα αύτής, καί δοκούσα έαυτήν είναι μόνην έγώ δέ έπικαλούμαι αύτής τήν μητέρα. Τούτους δέ τούς περί τόν Δημιουργόν άκούσαντας σφόδρα ταραχθήναι, καί καταγνώναι αύτών τής ρίζης, καί τού γένους τής μητρός· αύτόν δέ πορευθήναι είς τά ίδια, ρίψαντα τόν δεσμόν αύτού, τουτέστι τήν ψυχήν. Καί περί μέν τής άπολυτρώσεως ταύτά έστιν δσα είς ήμας συνεληλύθαμεν 1. συνελήλυθε μέν. 1.16.2 Ούτως γούν τόν Στησίχορον διά τών έπών λοιδορήσαντα αύτήν, τάς δψεις τυφλωθήνατ αύθις δέ, μεταμεληθέντος αύτού καί γράψαντος τάς παλινωδίας έν αίς ύμνησεν αύτήν, άναβλέψαι. Μετενσωματουμένην ... ούτως τοϊς άνθρώποις σωτηρίαν παρέσχε διά τής ιδίας έπιγνώσεως. Κακώς γάρ διοικούντων τών άγγέλων τόν κόσμον, διά τό φιλαρχείν αύτούς, είς έπανόρθωσιν έληλυθέναι αύτόν έφη μεταμορφούμενον καί έξομοιούμενον ταΐς άρχαΐς καί ταΐς έξουσίαις, καί τοϊς άγγέλοις, ώς καί άνθρωπον φαίνεσθαι αύτόν, μή δντα άνθρωπον, καί παθεΐν δέ έν τή Ίουδαία δεδοκηκέναι καί μή πεπονθότα ... Τούς δέ προφήτας άπό τών κοσμοποιών άγγέλων έμπνευσθέντας είρηκέναι τάς προφητείας. Διό μή φροντίζειν αύτών τούς είς τόν Σίμωνα καί τήν Ελένην πεπιστευκότας, έως νύν 33 IflEKtfG I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ■·§ *■ Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. ” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα ΠολιτισμικήςΤεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Εππρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. πράσσειν τά σό 1. τούς συμπράσσοντας ά βούλονται ώς ελευθέρους· κατά γάρ τήν αύτού χάριν σώζεσθαι αύτούς φάσκουστ μηδέν γάρ είναι αίτιον δίκης εί πράξει τις κακώς, ού γάρ έστι φύσει κακός, άλλα θέσει. ’Έθεντο γάρ φησιν οί άγγελοι οί τόν κόσμον ποιήσαντες δσα έβούλοντο, διά τών τοιούτων λόγων δουλούν νομίζοντες τούς αύτών ακούοντας. Φύσιν δέ 1. Λυθήναι δέ αύθις λέγουσι τόν κόσμον επί λυτρώσει τών ίδιων άνθρώπων. 1.16.3 Οί ούν τούτου μαθηταί 1. μαθητάς μαγείαις έπιτελούσι καί έπαοιδαίς· φίλτρα τε καί άγώγιμα καί τούς λεγομένους όνειροπόμπους δαίμονας έπιπέμπουσι προς τό ταράσσειν οΰς βούλονται. ’Αλλά καί παρέδρους τούς λεγομένους άσκούσιν. Παρέδρους καί όνειροπόμπους, άλλά καί περίεργα δσα έμμελώς άσκούσιν. Εικόνα τε τού Σίμωνος έχουσιν είς Διός μορφήν, καί τής 'Ελένης έν μορφή ’Αθήνας, καί ταύτας προσκυνούσι, τόν μέν καλούντες κύριον, τήν δέ κυρίαν. 1.18.1 Τούτον ποιήσαντα άγγέλους, άρχαγγέλους, δυνάμεις, έξουσίας. Από δέ έπτά τινων άγγέλων τόν κόσμον γεγενήσθαι, καί πάντα τά έν αύτώ, καί τόν άνθρωπον δέ άγγέλων είναι ποίημα, άνωθεν άπό τής αύθεντίας φωνής 1. φαεινής είκόνος έπιφανείσης, ήν κατασχεΐν μή δυνηθέντες διά τό παραχρήμά φησιν άναδραμείν άνωθεν, έκέλευσαν έαυτοίς λέγοντες· Ποιήσωμεν άνθρωπον κατ' εικόνα καί καθ' όμοίωσιν ού γενομένου, φησίν, καί μή δυναμένου άνορθούσθαι τού πλάσματος διά τό άδρανές τών άγγέλων, άλλά ώς σκώληκος σκαρίζοντος, οίκτείρασα αύτόν ή άνω δύναμις διά τό έν όμοιώματι αύτής γεγονέναι, έπεμψε σπινθήρα ζωής, ος διήγειρε τόν άνθρωπον, καί ζήν έποίησε. Τούτον ούν τόν σπινθήρα τής ζωής μετά τήν τελευτήν άνατρέχειν πρός τά ομόφυλα λέγει, καί τά λοιπά, έξ ών έγένετο, είς έκεϊνα άναλύεσθαι, τόν δέ Πατέρα Σωτήρα άγέννητον ύπέθετο, καί άσώματον καί άνείδεον, δοκήσει δέ έπιπεφηνέναι άνθρωπον καί τόν τών ’Ιουδαίων Θεόν ένα τών άγγέλων είναι φησν καί διά τούτο 1. τό βούλεσθαι τόν Πατέρα καταλύσαι πάντας τούς άρχοντας, παραγενέσθαι τόν Χριστόν έπί καταλύσει τού τών ’Ιουδαίων Θεού, καί έπί σωτηρία τών πειθομένων αύτώ· είναι δέ τούτους έχοντας τόν σπινθήρα τής ζωής έν αύτοΐς. Δύο γάρ γένη τών άνθρώπων ύπό τών άγγέλων πεπλάσθαι έφη, τόν μέν πονηρόν τόν δέ άγαθόν καί έπειδή οί δαίμονες τοΐς πονηροΐς έβοήθουν, έληλυθέναι τόν Σωτήρα έπί καταλύσει τών φαύλων άνθρώπων καί δαιμόνων, έπί σωτηρία δέ τών άγαθών. Τό δέ γαμεΐν καί γεννάν άπό τού σατανά φησίν είναι. Οί πλείους τε τών άπ' έκείνου καί έμψυχων άπέχονται, διά τής προσποιητού ταύτης έγκρατείας. Τάς δέ προφητείας, ας μέν άπό τών κοσμοποιών άγγέλων λελαλήσθαι, ας δέ άπό τού σατανά, δν καί αύτόν άγγελον άντιπράττοντα τοΐς κοσμικοΐς ύπέθεντο, 1. κοσμοποίοις ύπέθετο, μάλιστα δέ τόν τών ’Ιουδαίων Θεόν Int. τώ τ. Ί. Θεώ. Ταύτα μέν ούν ό Σατορνεϊλος. ΚΑΡΠΟΚΡΑΤΗΣ τόν μέν κόσμον καί τά έν αύτώ ύπό άγγέλων πολύ ύποβεβηκότων τού άγεννήτου Πατρός γεγενήσθαι λέγει· τόν δέ Ίησούν έξ ’Ιωσήφ γεγενήσθαι, καί δμοιον τοΐς άνθρώποις γεγονότα, δικαιότερον τών λοιπών γενέσθαι, τήν δέ ψυχήν αύτού εύτονον καί καθαρόν γεγονυΐαν, διαμνημονεύσαι τά ορατό μέν forte 1. όρώμενα αύτή έν τή μετά τού άγεννήτου Θεού περιφορό, καί διά τούτο ύπ' έκείνου αύτώ καταπεμφθήναι δύναμιν, δπως τούς κοσμοποιούς έκφυγεΐν δι' αύτής δυνηθή· ήν καί διά πάντων χωρήσασαν έν πόσί τε έλευθερωθεΐσαν άνεληλυθέναι πρός αύτόν, τά δμοια αύτής άσπαζομένην. Τήν δέ τού ’Ιησού λέγουσι ψυχήν έννόμως ήσκημένην έν Ίουδαϊκοΐς έθεσι, καταφρονήσαι αύτών, καί διά τούτο δυνάμεις έπιτετελεκέναι, Int. έπιτετυχηκέναι, δι' ών κατήργησε τά έπί κολάσει πάθη προσόντα τοΐς άνθρώποις. Τήν ούν ομοίως έκείνη τή τού Χριστού ψυχή δυναμένην καταφρονήσαι τών κοσμοποιών άρχόντων, ομοίως λαμβάνειν δύναμιν πρός τό πραξαι τά δμοια· διό καί είς τούτο τό τύφος κατεληλύθασιν, Epiph. έληλακότες, ώστε αύτούς 1. τούς μέν όμοιους αύτώ είναι λέγουσι τώ ’Ιησού, τούς δέ καί έτι δυνατωτέρους, τινάς δέ καί 34 IÈSEG IB Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ■a - Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο ΔιαχεΙρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. διαφορωτέρους τών εκείνου μαθητών, οίον Πέτρου καί Παύλου καί τών λοιπών αποστόλων τούτους δέ κατά μηδένα άπολείπεσθαι τού ’Ιησού. Τάς δέ ψυχάς αύτών έκ τής ύπερκειμένης εξουσίας Ερ. τής αύτής περιφοράς παρούσας, καί διά τούτο ώσαύτως καταφρονέϊν 1. c. Int. καταφρονούσας τών κοσμοποιών διά τής αύτής ήξιώσθαι δυνάμεως, καί αύθις είς τό αύτό χωρήσαι. Εί δέ τις εκείνου πλέον καταφρονήσειεν τών ενταύθα, δύνασθαι διαφορώτερον αύτού ύπάρχειν. 1.20.2 Τεχνάς ούν μαγικάς έξεργαζόμενοι καί έπαοιδάς, φίλτρα τε καί χαριτήσια, παρέδρους τε καί όνειροπόμπους καί τα λοιπά κακουργήματα, φάσκοντες εξουσίαν έχειν προς τό κυριεύειν ήδη τών αρχόντων καί ποιητών τούδε τού κόσμου, ού μήν άλλα καί τών έν αύτώ ποιημάτων απάντων, οϊτινες καί αύτοί είς διαβολήν τού θείου τής ’Εκκλησίας ονόματος, προς 1. ώς καί τά έθνη ύπό τού Σατανά προεβλήθησαν, ϊνα κατ' άλλον καί άλλον τρόπον τά εκείνων άκούοντες άνθρωποι, καί δοκούντες ημάς πάντας τοιούτους ύπάρχειν, άποστρέφουσι τάς άκοάς αύτών άπό τού τής άληθείας κηρύγματος, adj. ή καί βλέποντες τά εκείνων άπαντας ημάς βλασφημούσιν. Είς τοσούτον δέ μετενσωματούσθαι φάσκουσι τάς ψυχάς, όσον πάντα τά αμαρτήματα πληρώσωσιν όταν δέ μηδέν λείπη, τότε έλευθερωθείσαν άπαλλαγήναι προς εκείνον τόν ύπεράνω τών κοσμοποιών άγγέλων Θεόν, καί ούτως σωθήσεσθαι πάσας τάς ψυχάς. Εϊ τινες δέ φθάσασαι έν μία παρουσία άναμιγήναι πάσαις άμαρτίαις ούκέτι μετενσωματούνται, άλλα πάντα όμού άποδούσαι τά όφλήματα, έλευθερωθήσονται τού μηκέτι γενέσθαι έν σώματι. 1.20.3 Καί εί μέν πράσσεται παρ' αύτοίς τά άθεα, καί έκθεσμα, καί άπειρημένα, έγώ ούκ άν πιστεύσαιμι. ’Εν δέ τοΐς συγγράμμασιν αύτών ούτως άναγέγραπται, καί αύτοί ούτως εξηγούνται, τόν Ίησούν λέγοντες έν μυστηρίω τοΐς μαθηταίς αύτού καί άποστόλοις κατ' ιδίαν λελαληκέναι, καί αύτούς άξιώσαι, τοΐς άξίοις καί τοΐς πειθομένοις ταύτα παραδιδόναι. Διά πίστεως γάρ καί άγάπης σώζεσθατ τά δέ λοιπά άδιάφορα δντα, κατά τήν δόξαν τών άνθρώπων, πή μέν άγαθά, πή δέ κακά νομίζεσθαι, ούδενός φύσει κακού ύπάρχοντος. 1.20.4 Τούτων τινές καί καυτηριάζουσι τούς ίδιους μαθητάς έν τοΐς όπίσω μέρεσι τού λοβού τού δεξιού ώτός .... καί εικόνας δέ .... κατασκευάζουσι τού Χριστού, λέγοντες ύπό Πιλάτου τω καιρώ έκείνω γενέσθαι ... 1.21.1 ΚΗΡΙΝΘΟΣ δέ τις, καί αύτός Αιγυπτίων παιδεία άσκηθείς, έλεγεν ούχ ύπό τού πρώτου suppi. Θεού γεγονέναι τόν κόσμον, άλλ' ύπό δυνάμεως τίνος κεχωρισμένης, suppi, καί άπεχούσης τής ύπέρ τά δλα έξουσίας, καί άγνοούσης τόν ύπέρ πάντα Θεόν. Τόν δέ Ίησούν ύπέθετο μή έκ παρθένου γεγενήσθαι, γεγονέναι δέ αύτόν έξ ’Ιωσήφ καί Μαρίας οίον 1. υιόν, ομοίως τοΐς λοιποΐς άπασιν άνθρώποις, καί δικαιότερον γεγονέναι Int. καί φρονιμώτερον καί σοφώτερον. Καί μετά τό βάπτισμα κατελθεΐν είς αύτόν τόν 1. άπό τής ύπέρ τά δλα αύθεντίας, τόν Χριστόν έν εϊδει περιστεράς· καί τότε κηρύξαι τόν γνωστόν 1. άγνωστον πατέρα, καί δυνάμεις έπιτελέσαι, προς δέ τω τέλει, άποστήναι τόν Χριστόν άπό τού ’Ιησού, καί τόν Ίησούν πεπονθέναι καίέγηγέρθαι, τόν δέ Χριστόν άπαθή διαμεμενηκέναι πατρικόν 1. πνευματικόν ύπάρχοντα. ΈΒΙΩΝΑΙΟΙ δέ όμολογούσι τόν κόσμον ύπό τού δντως Θεού γεγονέναι· τά δέ περί τόν Χριστόν ομοίως τω Κηρίνθω καί Καρποκράτει μυθεύουσι. ΚΕΡΔΩΝ δέ τις άπό τών περί τόν Σίμωνα τάς άφορμάς λαβών, καί έπιδημήσας έν τή 'Ρώμη έπί Ύγίνου, ένατον κλήρον τής έπισκοπικής διαδοχής άπό τών άποστόλων έχοντος, έδίδαξε τόν ύπό τού νόμου καί προφητών κεκηρυγμένον Θεόν, μή είναι Πατέρα τού Κυρίου ήμών ’Ιησού Χριστού. Τόν μέν γάρ γνωρίζεσθαι Hipp, έγνώσθαι, τόν δέ άγνώτα Hipp, άγνωστον είναι· καί τόν μέν δίκαιον, τόν δέ άγαθόν ύπάρχειν. ΔΙΑΔΕΞΑΜΕΝΟΣ δέ αύτόν Μαρκίων ό Ποντικός, ηΰξησε τό διδασκαλείον, άπηρυθριασμένως βλασφημών. Άπό Σατορνίνου καί Μαρκίωνος οί καλούμενοι έγκρατεΐς, άγαμίαν έκήρυξαν, άθετούντες τήν άρχαίαν πλάσιν τού Θεού, καί ήρέμα 35 ifeîREG Μ Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. ■ys * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg IIΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. ™ Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. κατηγοροΰντες του άρρεν καί θήλυ εις γένεσιν ανθρώπων πεποιηκότος· καί τών λεγομένων παρ' αύτοίς έμψυχων αποχήν είσηγήσαντο, άχαριστούντες τώ πάντα πεποιηκότι Θεώ. Άντιλέγουσί τε τή τού πρωτοπλάστου σωτηρία· καί τούτο νυν έξευρέθη παρ' αύτοίς. Τατιάνου τίνος πρώτως ταύτην είσενέγκαντος τήν βλασφημίαν δς ’Ιουστίνου άκροατής γεγονώς, έφόσον μέν συνήν έκείνω, ούδέν έξέφηνε τοιούτον μετά δέ τήν έκείνου μαρτυρίαν άποστάς τής ’Εκκλησίας, οίήματι διδασκάλου έπαρθείς καί τυφωθείς ώς διαφέρων τών λοιπών, ίδιον χαρακτήρα διδασκαλείου συνεστήσατο· Αίώνάς τινας άοράτους ομοίως τοίς άπό Ούαλεντίνου μυθολογήσας· τόν γάμον τε φθοράν καί πορνείαν παραπλησίως Μαρκίωνι καί Σατορνίνω άναγορεύσας· τή δέ του Άδάμ σωτηρία παρ' έαυτου τήν αιτιολογίαν ποιησάμενος. ΈΚ τών Βαλεντίνου 1. Σίμωνος σπερμάτων τό τών Βαρβηλιωτών, ήγουν Βορβοριανών, ή Ναασσινών, ή Στρατιω τικών, ή Φημιονιτών καλουμένων έβλάστησε μΰσος. Ύπέθεντο γάρ Αίώνα τινά άνώλεθρον έν παρθενικώ διάγοντι πνεύματι, ό Βαρβηλώθ όνομάζουσι ... Τήν δέ Βαρβηλώθ 1. ’Έννοιαν αίτήσαι Πρόγνωσιν παρ' αύτού. Προελθούσης δέ ταύτης, είτ' αύθις αίτησάσης, προελήλυθεν ’Αφθαρσία, έπειτα Αίωνία Ζωή. Εύφρανθείσαν δέ τήν Βαρβηλώθ ... έγκύμονα γενέσθαι, καί άποτεκείν τό Φώς.... Τούτο φασι, τή τού Πνεύματος χρισθέν τελειότητι ... όνομασθήναι Χριστόν, ούτος πάλιν ό Χριστός έπήγγειλεν Νούν ... καί έλαβεν f. 1. προεβάλετο. '0 δέ Πατήρ προστέθεικε καί Λόγον. Είτα συνεζύγησαν ’Έννοια καί Λόγος, ’Αφθαρσία καί Χριστός, Ζωή Αίωνία καί τό Θέλημα, ό Νούς καί ή Πρόγνωσις... ’Έπειτα πάλιν έκ τής Έννοιας καί τού Λόγου προβληθήναί φασι τόν Αύτογενή ... καί σύν αύτω τήν ’Αλήθειαν καί γενέσθαι πάλιν συζυγίαν έτέραν Αύτογενούς καί ’Αλήθειας...... Τόν δέ Αύτογενή φασι προβαλέσθαι ’Άνθρωπον τέλειον καί άληθή, δν καί Άδάμαντα καλούσι ... προβεβλήσθαι δέ σύν αύτω καί ομόζυγα Γνώσιν τελείαν. Εντεύθεν πάλιν άναδειχθήναι μητέρα, πατέρα, καί υιόν έκ δέ τού ’Ανθρώπου καί τής Γνώσεως βεβλαστηκέναι Ξύλον Γνώσιν δέ καί τούτο προσαγορεύουσιν. 1.27.2 Έκ δέ τού πρώτου άγγέλου προβληθήναί λέγουσι Πνεύμα άγιον, ό Σοφίαν καί Προύνικον προσηγόρευσαν. Ταύτην φασίν ... έφιεμένην ομόζυγος ... έργον άποκυήσαι, έν ώ ήν Άγνοια καί Αύθάδεια· τό δέ έργον τούτο, Πρωτάρχοντα καλούσι, καί αύτόν είναι λέγουσι τής κτίσεως ποιητήν.... Τούτον δέ τή Αύθαδεία συναφθέντα, τήν Κακίαν άπογεννήσαι, καί τά ταύτης μόρια. 1.28.1 01 δέ Σηθιανοί οϋς Όφιανούς ή Όφίτας τίνες όνομάζουσιν, Άνθρωπον καλούσι τόν τών απάντων Θεόν, φώς αύτόν πάλιν έπονομάζοντες, καί μακάριον καί άφθαρτον άποκαλούντες, καί έν Βυθώ τήν οϊκησιν έχειν διαβεβαιούμενοι. Τήν δέ ’Έννοιαν αύτού ... Υιόν ’Ανθρώπου καλούσι, καίδεύτερον Άνθρωπον. Μετά δέ τούτον ύπάρχειν τό άγιον Πνεύμα· κάτω δέ τούτων ... τέσσαρα στοιχεία, ύδωρ, σκότος, άβυσσον, χάος· θήλυ δέ τό Πνεύμα καλούσι, καί τοίς στοιχείοις έπιφέρεσθαι. Έρασθήναι δέ φασι τόν πρώτον Άνθρωπον, καί τόν δεύτερον, τής ώρας τού Πνεύματος ... καί παιδοποιήσαι φώς ... ό καλούσι Χριστόν. ... μή δυνηθεΐσαν δέ βαστάσαι τήν θήλειαν τού φωτός τήν ύπερβολήν ... ύπερβλύσαι... καί τόν μέν Χριστόν ... σύν τή μητρί είς τόν άφθαρτον άνασπασθήναι Αίώνα, ήν καί άληθινήν έκκλησίαν καλούσι .... 1.28.2 Τήν δέ άναβλυσθέϊσαν τού φωτός ικμάδα ... έκπεσείν κάτω φασι... καί κληθήναι Σοφίαν καί Προύνικον καί Άρρενόθηλυν. Διανηχομένην δέ έν τοίς ΰδασι ... προσλαβεΐν μέν έξ αύτών σώμα ... καί βαρυνθήναι, καί ύποβρύχιον κινδυ νεύσαι γενέσθαι ... άναδύναι δέ, καί έκ τού περικειμένου σώματος κατασκευάσθαι τόν ούρανόν ... Εκείνον δέ υιόν τού Προυνίκου καλούσι ... Κάκεϊνος δέ πάλιν άλλον υιόν προεβάλετο ... καί έξ έκείνου συστήναι λέγουσιν έτερον ... καί μέχρι τού έπτά άριθμού προβήναι τάς προβολάς. 1.28.3 Ύφ" έκάστου δέ τούτων ένα ούρανόν δημιουργηθήναι, καί έκαστον οίκείν τόν οίκείον ... Διαστασιάσαι δέ φασι τούς άλλους πρός τόν πρώτον ... τόν δέ 36 I Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. * Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg IIΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά στην πηγή προέλευσής του. άθυμήσαντα, είς τήν τρύγα τής ύλης έρεΐσθαι f. 1. έρείδεσθαι τήν έννοιαν, καί γεννήσαι υιόν ... όφιόμορφον έξ αύτής ... είτα καυχώμενον ... είπεΐν, Έγώ Θεός καί Πατήρ, καί ύπέρ εμέ ούδείς. Τήν δέ μητέρα δυσχεράνασαν έπιβοήσαι αύτώ, Μή ψεύδου· έστι γάρ ύπέρ σε Πατήρ απάντων, πρώτος ’Άνθρωπος suppi, καί ’Άνθρωπος Υιός Ανθρώπου ... Τούτων δέ φησίν άκούσας τών λόγων τού δφεως ό Πατήρ έφη, Δεύτε ποιήσωμεν άνθρωπον κατ' εικόνα ήμών. 1.28.9 ’Άλλοι δέ, οΰς Καινούς όνομάζουσι καί τόν Κάϊν φασίν έκ τής άνωθεν αύθεντίας λελυτρώσθαι, καί τόν Ήσαύ, καί τόν Κορέ, καί τούς Σοδομίτας, καί πάντας δέ τούς τοιούτους, συγγενείς ίδιους όμολογουσι. Καί τούτους ύπό μέν τού ποιητού μισηθήναι, μηδεμίαν δέ βλάβην είσδέξασθαν ή γάρ σοφία δπερ είχεν έν αύτοΐς, άνήρπασεν έξ αύτών. Καί τόν προδότην δέ ’Ιούδαν μόνον έκ πάντων τών άποστόλων ταύτην έσχηκέναι τήν γνώσιν φασί, καί διά τούτο τό τής προδοσίας ένεργήσαι μυστήριον. Προφέρουσι δέ ..... 2.33.3 καί πάντες οί πρεσβύτεροι μαρτυρουσιν, οί κατά τήν Ασίαν ’Ιωάννη τώ του Κυρίου μαθητή συμβεβληκότες, παραδεδωκέναι ταυτα τον Ίωάννην. Παρέμεινε γάρ αύτοΐς μέχρι τών Τραϊανού χρόνων. 2.39.1 ’Άμεινον καί συμφορώτερον, ίδιώτας καί ολιγομαθείς ύπάρχειν, καί διά τής άγάπης πλησίον γενέσθαι τού Θεού, ή πολυμαθείς καί έμπειρους δοκούντας είναι, βλασφήμους είς τόν εαυτών εύρίσκεσθαι δεσπότην. '0 ύγιής νους, καί άκίνδυνος, καί εύλαβής, καί φιλαληθής, δσα μέν έν τή τών άνθρώπων έξουσία δέδωκεν ό Θεός, καί ύποτέταχε τή ήμετέρα γνώσει, ταυτα προθύμως έκμελετήσει, καί έν αύτοΐς προκόψει, διά τής καθημερινής άσκήσεως ραδίαν τήν μάθησιν έαυτώ ποιούμενος. ’Έστι δέ ταυτα, τά τε ύπ' δψιν πίπτοντα τήν ήμετέραν, καί δσα φανερώς καί άναμφιβόλως αύτολεξεί έν ταΐς θείαις γραφαΐς λέλεκται. 2.41.3 Εί καί έπί τών τής κτίσεως ένια μέν άνάκειται τώ Θεώ, ένια δέ καί είς γνώσιν έλήλυθε τήν ήμετέραν, τί χαλεπόν, εί καί τών έν ταΐς γραφαΐς ζητούμενων, δλων τών γραφών πνευματικών ούσών, ένια μέν έπιλύομεν κατά χάριν Θεού, ένια δέ άνακείσεται τώ Θεώ, καί ού μόνον αίώνι έν τώ νυνί, άλλα καί έν τώ μέλλονττ ϊνα άεί μέν ό Θεός διδάσκη, άνθρωπος δέ διά παντός μανθάνη παρά Θεού; 2.41.4 Εί ούν καθ' δν είρήκαμεν τρόπον, ένια τών ζητημάτων άναθήσωμεν τώ Θεώ, καί τήν πίστιν ήμών διαφυλάξομεν, καί άκίνδυνοι διαμενούμεν, καί πάσα γραφή δεδομένη ήμϊν άπό Θεού σύμφωνος ήμΐν εύρεθήσεται, καί αί παραβολαί τοϊς διαρρήδην είρημένοις συμφωνήσουσι, καί τά φανερώς είρημένα έπιλύσει τάς παραβολάς, καί διά τής τών λέξεων πολυφωνίας έν σύμφωνον μέλος έν ήμΐν αίσθήσεται..... 2.44.2 Φύσεως κρείττων ό Θεός, καί παρ' αύτώ τό θέλειν, δτι άγαθός έστι· καί τό δύνασθαι, δτι δυνατός· καί τό έπιτελέσαι, δτι εύπορος ... Ούκ έν τω λέγειV, άλλ' έν τω είναι ό κρείττων δείκνυσθαι οφείλει f. 1. φιλεΐ. Τοσούτον δέ άποδέουσι τόν νεκρόν έγεΐραι, καθώς ό Κύριος ήγειρε, καί οί άπόστολοι διά προσευχής, καί έν τή άδελφότητι πολλάκις διά τό άναγκαΐον, τής κατά τόπον έκκλησίας πάσης αίτησαμένης μετά νηστείας πολλής καί λιτανείας, έπέστρεψε τό πνεύμα τού τετελελευτηκότος, καί έχαρίσθη ό άνθρωπος ταΐς εύχαΐς τών αγίων..... 2.49.3 Εί δέ καί τόν κύριον φαντασιωδώς τά τοιαύτα πεποιηκέναι φήσουσιν, έπί τά προφητικά άνάγοντες αύτούς, έξ αύτών έπιδείξομεν, πάντα ούτως περί αύτοΰ καί προειρήσθαι, καί γεγονέναι βεβαίως, καί αύτόν μόνον είναι τόν υιόν τού Θεού. Διό καί έν τω έκείνου όνόματι οί άληθώς αύτού μαθηταί, παρ' αύτού λαβόντες τήν χάριν, έπιτελούσιν έπ' εύεργεσία τή τών λοιπών άνθρώπων, καθώς είς έκαστος αύτών τήν δωρεάν εϊληφε παρ' αύτού. Οί μέν γάρ δαίμονας έλαύνουσι βεβαίως καί άληθώς, ώστε πολλάκις καί πιστεύειν αύτούς έκείνους τούς καθαρισθέντας άπό τών πονηρών πνευμάτων, καί είναι έν τή έκκλησία. Οί δέ καί πρόγνωσιν έχουσι τών μελλόντων, καί οπτασίας, καί ρήσεις προφητικός. ’Άλλοι δέ τούς κάμνοντας διά τής τών χειρών έπιθέσεως ίώνται, καί ύγιεΐς άποκαθιστάσιν. ’Ήδη δέ, καθώς έφαμεν, καί jfo&EG*» 37 Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg IIΙΑ (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Ε Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.qr/culturaltec/chmlab. "" Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά σιην πηγή προέλευσής του. νεκροί ήγέρθησαν, καί παρέμειναν σύν ήμϊν ίκανοίς έτεσι. Καί τί γάρ; ούκ έστιν άριθμόν είπεϊν τών χαρισμάτων, ών κατά παντός τού κόσμου ή εκκλησία παρά Θεού λαβουσα, έν τώ όνόματι ’Ιησού Χριστού, του σταυρωθέντος έπί Ποντίου Πιλάτου, έκάστης ημέρας έπ' εύεργεσία τή τών έθνών έπιτελεί, μήτε έξαπατώσα τινάς, μήτε έξαργυριζομένη. 'Ως γάρ δωρεάν εϊληφε παρά Θεού, δωρεάν καί διακονεί. 2.54.1 Άλλ' ώς είς έκαστος ήμών ίδιον σώμα ... λαμβάνει, ούτως καί ιδίαν έχει ψυχήν. Ού γάρ ... πτωχός, ούδέ άπορος ό Θεός, ώστε μή ένί έκάστω σώματι ιδίαν κεχαρίσθαι ψυχήν, καθάπερ καί ίδιον χαρακτήρα. Καί διά τούτο πληρωθέντος τού άριθμού, ού αύτός παρ' αύτώ προώρισε, πάντες οί έγγραφέντες είς ζωήν άναστήσονται, ϊδια έχοντες σώματα, καί ιδίας έχοντες ψυχάς, καί ϊδια πνεύματα, έν οίς εύηρέστησαν τώ Θεώ. Οί δέ τής κολάσεως άξιοι άπελεύσονται είς τήν αύτήν, καί αύτοί ιδίας έχοντες ψυχάς, καί ϊδια σώματα, έν οίς άπέστησαν άπό τής του Θεού χάριτος. Καί παύσονται έκάτεροι τού γεννάν έτι, καί γεννάσθαι, καί γαμεϊν καί γαμέϊσθαΓ ϊνα τό σύμμετρον φύλον τής προορίσεως άπό Θεού άνθρωπότητος άποτελεσθείς, τήν άρμονίαν τηρήση τού Πατρός. 38 I e Ερευνητικό έργο: ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ - ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηματοδότηση: ΚΠ Interreg INA (ΕΤΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). I: Εργαστήριο Διαχείρισης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, www.aeqean.gr/culturaltec/chmlab. * Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006. Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού με αναφορά επην πηγή προέλευσής του.