βΧ card. Bononiensis 905-10 ep. Pistoriensia 913-16 9 ep. Surenais 916-19 w ep. Ebroicenais 919-21 F ep. Veraaliensia 921-23 9 ep. Hebronensis 923-25 9 ep. Ratisbonenais 925-26 F ep. Massali ens is 926-30 9 In caput VI In caput VII In caput VIII XXL Synapsis analitica observationum quae a patribus ix caput et canones de Romani pontificis primatu factae fuerunt 929-72 XXII. Synopsis analitica observationum quae a patribus in caput addendum decreto de Romani pontificis primatu factae fuerunt 971-1070 Appendix. Animadversiones ep.Leodiensis in caput XV constitutionis dogmaticae de ecclesia Christi 1069-72 La Collection Munsi, commencée en 1899, ap­ proche do su fin. Le projet do réimprimer la cé­ lèbre „ AMPLISSIMA- fut caressé bien longtemps avant qu’il no fut réalisé. L’origine do l’idée re­ monto aux premières années de la fondation do la librairie do l’éditeur du Mansi, H. Wolter, qui, après quinze année * de préparation dans les diverses bran­ ches du commerco des livres, à Cologne, à Magdebourg, ù Munich et à Paris, termina scs „Lehr- und Wandcrjahre- et ouvrit boutique ruo Bonaparte 59, à Paris, le lw août 1885. La direction donnée à la maison par son fondateur le mit en relation avec les bibliothèques d'Europe et d’Amérique, qui le chargèrent do la recherche des ouvrages, rares ou épuisés, dont elles avaient envie ou besoin. La collection MANSI avait figurée fréquemment sur Ica listes de desiderata, mais elle n’avait jamais pu être trouvée. Aucune des bibliothèques universitaires de France, pas même la Sorbonne, no possédait I'Amplissinia qui ne se trouvait pas non plus complète à la Bibliothèque nationale de Paris. Même à l’exemplaire du British Museum il manquait le tome 31. à celui de la Bibl. Royalo de Berlin égale­ ment. L’Amplissima était bien ce qu’on pouvait appeler introuvable. Quand les persécutions religieuses et la disso­ lution des congrégations forcèrent les religieux de France à se réfugier dans un des pays voisins plus hospitaliers, uno bibliothèque monastique céda son Mansi, pour le sauver de la confiscation menaçante, au libraire de la rue Bonaparte, qui. au lieu de le revendre immédiatement à un des clients désireux de l'avoir, mit à l’étude le projet de procéder à une réédition. Mais, hélas! il manquait aussi à l’exemplaire acquis le volume le plus rare, le 31 *. On se mit en devoir de le dénicher quelque part dans le monde. Ce fut d’abord sans succès. Une annonce insérée dans le journal do la librairie alle­ mande, annonce dans laquelle 4000 Marks (= 1000 $ ou 200 £) étaient offerts pour le seul tome 31, avait enfin le résultat cherché. La bibliothèque d’un Lycée (= kathol. theolog. u. philos. Fakultât), en Bavière, céda son tome 31 pour la somme offerte et la pro­ messe do la remise ultérieure d’un exemplaire du même tome de la réimpression. La réalisation du projet était devenue, pratique­ ment parlant, possible enfin. Mais l’entreprise n’était pas sans risques ni dangers. Les plus enthousiastes parmi les clients à qui l'éditeur fit part do ses in­ tentions, prévoyaient un four noir et déconseillèrent de passer outre à la coûteuse réédition d'un ou­ vrage aussi volumineux dans lequel, craignaient-ils, 10 capital do l’imprudent libraire serait englouti sans utilité, puisqu’il n’y aurait tout au plus à espérer qu'un succès d'estime. Seul Mr. Jules de Chantopie (1838- 190-1). le conservateur, alors, de la Bibliothèque do la Sorbonne, encouragea et stimula. Avec sa grande science de bibliothécaire distingué, 11 prévoyait le succès et aida l’éditeur de ses con­ seils précieux. Et commo inspecteur des biblio­ thèques universitaires de France, il amena douze (sur quatorze) de ses collègues è souscrire. Les deux bibliothèques universitaires de France qui, jusqu'à ce jour même, n'ont pas souscrit, sont celles de Poitiers et de Rennes. Le 16 juin 1900. la souscription à la réimpres­ sion par procédé annstutique des 31 volumes de l'ouvrage de Mansi était officiellement ouverte par une annonce parue dans la Bibliographie do la France. En septembre de la même année parut le premier volume; en mars 1902, les tomes 1-18 et lo rarissime tome 31 étaient déjà en vente, et en 1903 les 31 volumes étaient tous imprimés. L’entreprise avait été accueillie avec un enthou­ siasme. qui grandit encore quand nous primes la résolution de faire mieux que do réimprimer Mans», quand nous annonçâmes, dès 1901, notre intention de le continuer aussi: car le vieux Mansi s’arrêtait à l'un 1439, n’ayant pas été achevé par ceux qui, au XVIII· siècle, l’avaient commencé Parmi les sa­ vants qui nous témoignaient leur sympathie ou nous promettaient leur concours, jo me souviens avec re­ connaissance do ces quelques noms: Ernest Revillout conservateur du Musèo du Louvre; P.Viollet, membre de l'institut et bibliothécaire de la Faculté de Droit de Paris; lo P. Vincent Motschi, O. S. B., qui tenait à voir l’Abbaye de Dello parmi les pre­ miers souscripteurs; lo P. Amédée, S. O. 0., qui, en souscrivant pour l’abbaye de Mehrerau, offrait ses "félicitations pour avoir entrepris une œuvre pa­ reille-; l’abbé Levesque, directeur du Séminaire SaintSulpice, qui écrivait: nVous entreprenez une œuvre considérable. Ce n’est pas rien que de compléter Mansi. Mais ce sera, certes, uno oeuvro appréciée et de nature à rendre de grands services. Dans la mesure où jo le pourrai, je suis tout disposé à vous donner mon concours.- Dom Fr. Cbamard. prieur et bibliothécaire de l’abbaye des Bénédictins de Ligugé: „Je mo fais un devoir de vous dire que j'applaudis à cette excellente réédition de la meilleure collection des conciles.- Mr. G. Ducos, bibliothécaire do la Faculté de théologie protestante de Montauban: „Je souscris à Mansi. Votre idée de publier la suite est très bonne/ Le P. Ponschab, O. S. B., bibliothécaire du Kloster Metten, d’ordre de l’Abbé Leo: „Mit groBer Freude ersehe ich, daB Sie zum Neudruck von Mansi sich entschlossen haben. Ich verfehle nicht, sofort ein Exem­ plar für Kloster Metten zu subscribieren. Ih rem geschâtzten Verlage zu diesem neuen Unternehmen Gluck wünschend, mit GruB und Segen .. / Le chanoine Ulysse Chevalier: nJ’ai appris avec un vif plaisir le résultat de votre présence au Congrès de Munich. Le mieux était en effet que vous fassiez vous-même lo porte-voix du projet do continuation de l'Amplissima de Mansi. Vos habitudes de labeur persévérant et consciencieux me donnent l'espoir que vous mènerez à bien cette œuvre considérable; terminé, ce monument honorera à la fois l'Église et la France/ Le P. Mandonnet, des Frères Prêcheurs, Prof, à l’Univ. de Fribourg: „Je no puis que vous féliciter d’avoir entrepris de compléter et corriger Mansi. J’accepte d’être collaborateur d’occasion/ Le Prof. A. Knôpfler, continuateur de l’Histoire des Conciles de Hefele: „Ich gestehe die Notwendigkeit und Verdienstlichkeit einer solchen Arbeit rückhaltlos zu, verkenne aucb nicht, daB sie ûberaus wünschenswert ware. Die Ilauptsache ware die Moglichkeit und Wabrscheinlichkeit der wirklichen Ausführung. Mit dem aufrichtigen Wu nache, die Ausfuhrung Ihres so schénen Planes môchte sich reabrieren lassen, zeichne ich ../ Mr. P. Fournier. Prof, (en 1900) à l’Univ. de Grenoble: rJe suis très sympothique à cette entreprise et tout disposé à voue féconder de mon miens - Mr. G. Périèa, ancien l’entreprise dès le début Si noblesse oblige, lo succès Prof, de ITJniv. de Washington: pJe serais heureux oblige également L’éditeur demanda conseil à Mr. de pouvoir vous apporter mon concours. J'avais l'abbé Duchesne, membre de 1 Institut alors directeur maintes fois exprimé le vœu de voir s'accomplir la de l'école française de Rome, qui lui indiqua l’abbé mise an point de 1’Amplissima/ Et cetera, et cetera. J.-B. Martin, Prof, aux Facultés catholiques de Lyon. Des témoignages qui précédent, et que nous Vers la même époque, une lettre fut reçue du P. pourrions multiplier, car il y a eu beaucoup d’autres Louis Petit Augustin do l’Assomption, directeur de manifestations spontanées de sympathie et d’adhésion JTÉcole d'études byzantines à Constantinople. Le arant, pendant et surtout après la réalisation de la futur archevêque d'Athènes y disait: «J ai pensé que mes confrères et moi nous poumons vous aider grande entreprise, il résulte que l’idée de Mansi, conçue par l’éditeur dès l’apparition des à compléter Mansi pour la partie grecque: nous premiers rolomes de la réimpression de l’Amplissima, nous occupons des Grecs et des Russes quand ceux-ci et exécutée simultanément arec fourrage prin­ ont des conciles dont les actes sont rédigés en grec. cipal et original, lui a été personnelle. Concurrem­ J’ai les actes complets de quinze conciles.Ainsi furent conduits l’un vers l’autre, mis en ment aree les 31 premiers rolomes parurent les tomes 31 , ** 32, 33, 34, et 35. dont la matière fut relation et gagnés à la grande entreprise les deux prise dans Labbc-Cossart-Coleti et dans Je Supplé­ savants qui, de 1905 à 1924, publièrent d’après un ment à la collection Coleti publié par Mansi, à plan convenu d'avance» en complèto harmonie, le Lacques, de 1748-52, sous le titre: S.Concil· et Decret, Mansi continué, dont les tomes 36 A, B et C com­ toll. noro. 11 en est de même du tome 0 (Introduc­ plètent fAnrim Mansi pour la période de 1546 à tion), reproduit également d’après Coleti. En 1903, 1720, comblent ses lacunes, en rendent aussi la les tomes 0, 1-31, 31 *·, 32-35, conduisant les con­ consultation plus facile par une Table-Conspectus, ciles jusqu’à l’an 1720, araient tous paru. Jusque- alors que les tomes 37-53 conduisent ¡'Amplissima là il ne s’était agi que de reproduire ou réimprimer jusqu’au Concile du Vatican (encore en cours de mécaniquement ce qui existait déjà depuis long­ publication) inclusivement, et même jusqu'à 1 année temps, mais qui manquait dans la plupart des biblio­ 1902 pour les synodes melchites. thèques publiques, celles des universités et des eémiLa guerre de 1914-1918 a eu pour l'éditeur nairea. Le seul mérite de l'éditeur est d’avoir eu du Mansi des suites déplorables: elle a mis δη à d’abord l’idée, puis la hardiesse de la réaliser. sa carrière en France, l’a dépossédé de tous se * Ce mérite, pour n’être pas grand, est cependant biens et l’a forcé de se fixer à Arnhem, en Hol­ réel; il a été reconnu par la presque totalité des lande, ou les cinq tomes 36w, 48, 49, 50 et 51, im­ cercles intéressés à posséder une collection con­ primés depuis le rétablissement de la paix, ont ciliaire, et il n’y a, à ce que nous sachions, que paru de 1923 à 1926. Nous avons sous presse en ce Dom P. Quentin, Bénédictin de Soleamos. qui a, moment (1926) les tomes 52 et 53, continuation et dans son livre: D. Monti et les grandes collée- fin du Concile du Vatican, publication magnifique lions conciliaires * paru en 1900 à Paris, tâché de de l’Archevêque d’Athènes. Mgr. Louis Petit, haute­ décourager l’éditeur et d’empêcher la réédition du ment appréciée par Sa Sainteté Pie XJ, ainsi qu’on a Mansi. A propos de ce livre, G. Laubmann, de son pu le voir par la lettre du Saint-Père dont nous avons vivant directeur de la Bibliothèque Royale de Munich, publié ailleurs l'original en fac-similé et une tra­ s’exprime comme il suit dans U rRealenzyklopûdie duction en quatre langues. der protestantischen Théologie *, à l’arliclo ^Mansi^: Après l’achèvement du tome 53 *. l’éditeur, fa­ «Die Kritik, welche Quentin an Mansi’s Sacrorum tigué de ses 56 ans de travail de librairie, se propose Conciliorum nova et amplissima collectio (31 Folio- de considérer sa tâche comme terminée et de borner binde, Flor.etVenetiis 1759-1798) ùbt. mag sachlich son activité future à ¡ exploitation de ce qui, après le * meist berechtigt sein: nnd doch hatte man froh confiscations par lesquelles la France a reconnu une sein dôrfen, alle Konzilienakten in der Amplissima longue carrière d'éditeur parisien, seul lui reste des beisammen zu haben, wenn diese Ausgabe zu Ende centaines d’ouvrages d'érudition qui portent sa gefñhrt worden wire. Mansi hatte das vollstândige firme. Car MANSI est la seule des publications de Manuskript im Jah re 1765 an Zatta geliefert ; ah la Librairie H Welter qui a échappé, comme par er starb, 1769, waren dio ersten 14 Bande gedruckt miracle, à la vague de folie et de haine qui. and aasgegeben; das Erscheinen der weìteren 17 s’autorisant de Partido 297 du traité de Versailles, Bande zog sich fast 30 Jahre bin ; mitten in den a anéanti, en la dispersant au profit du Trésor fran­ Akten des Ronzili von Florenz (1439) blieb das çais, (article: réparations des dommages de guerre.) Unternehmen, das natûrlich auch keine Register l’importante librairie avec ses centaines d’ouvrages hat, mit dem 31. Bande, col. 1120, stecken. Der de fonds et ses 100,000 ouvrages d'occasion, en getreue (anastatische) Faksimile-Neudruck, welchen 300,000 volumes, qu’il avait fallu une vie entière pour der Pariser Buchhindlcr H. Welter von M’s Kon- réunir, qui étaient propriété privée, propriété du père xilieniamœlung veransUltet, wird wenigatens diesen d’un ancien combattant français, et qui, père et fils Mingeln abbelfen nnd in funf weiteren Faksimile- personnellement, librairie et livres, n'avaient rien à Binden die Collectio bis 1720 fortfùhren, wo die Co­ voir ni avec la défaite de l’Allemagne, ni avec la leti aufhôrten, nâmlicb Band 31ïta. 32-34= Coleti 18 victoire de la France et de ses alliés. Qu’il me soit (SchluB) nnd 19-21, sowie Band 35 = Mansi s Sup­ permis de faire publiquement cette constatation au plement 5. 6. Der «fortgcsetzte Mansi-, der die moment où. vingt-six ans après l'apparition du Konzilien &c bis zum SchluÛ des 19. Jabrhunderts in premier volume du Mansi, le dernier tome est sur den Bandea 36-45 [recte: 36-53, en 20 vols, in- le point de voir le jour. Après quoi l’ouverture folio] votasen soil, wird typographisch hergeatellt, du futur concile, qu'on espère proche, nous trou­ ist aber hier nur wegen der gcplantcn uinfossenden vera éventuellement prête à reprendre le travail, Register (voir l’index chronologique et topographi­ si Dieu nous prête vie et si les bibliothèques non que de» tomes 1-35 dans le tome 36\ = Con­ encore pourvues de ¡’Amplissima, nous encouragent spectus) zu erwâhnen/ [Laubmann oublie de citer par l'achat de la collection et leur souscription aux suites qu'elle pourrait recevoir. In tome 0: Apparatus, = Coleti 22.] l/β plan de continuer ou délit de 1720, et de Arnhem, Hollande, 1926. compléter par de * suppléments à la période untéH. WELTER, Éditeur du MANSI. r.eure le Couvrait Man-d, est né du succès qu eut I SACRORUM CONCILIORUM NOVA ET AMPLISSIMA COLLECTIO. TOMUS QUINQUAGESIMUS PRIMUS. SACROSANCTUM OECUMENICUM CONCILIUM VATICANUM 1869-1870. PARS SECUNDA. ACTA SYNODALIA. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES. XIV. REBUS IN CONCILIO AGENDIS PLENIORI EXPEDITI ORIQUE RATIONE CONSULITUR 1870 februarii 20. Praevium editoris monitum. — Viderunt hactenus A lectores nostri quanta data sit patribus loquendi libertas, quae forsan aliis in synodis concessa non est. Quoniam vero in primo illo negotiorum per­ tractandorum gradu opus non aequo ac facunditas ferbuerat, summo pontifici placuit novam quandam methodum perscribere qua synodus inde admini­ straretur. In hac nova methodo praebetur quoque ampla facultas scribendi, ita ut patrum mentes et in synodo et domi in studium rerum conciliarium incumbant Labor autem maximus et impensissimus singulis consiliis a synodo deputatis suscipiendus orat. Res autem ita sunt perbelle compositae, ut duip libertas patribus non denegatur, vicissim non denegetur synodo facultas cohibendi allocutiones, quas sibi inanes superfluasque existimaverit. Novae illius methodi edendae quae fuerit occasio seu ratio, ex monumentis infra adducendis clarius patebit B Initium sumimus ab iis postulationibus quae aulam conciliarem respiciunt, gradum deinde facturi ad ea quae ad res ipsas seu modum pertractandi proprie ipectant 1. Postulatum de aula conoilil et congregationibus praeparatoriis, praosontatum 7 februarii 1870. Ad eminentissimo» cardinales sacrosancti concilii Vaticani praesides. Eminentissimi praesides. Optime scitis aulam concilii Vaticani eiusmodi esse, ut in illius ambitu vox .oratorum a magna sacrosancti coetus parte non intelligibili ter audiatur: hoc et omnibus notum est, et ab ipsis cardinalibus libere in medio concilii declaratum. Inde vero maximum hoo incommodum sequitur (quo maius, in ordine ad opus conciliare, excogitari Coxaiu OK.STRJL.L. tomus LL nullum potest), ut nempe et mutua consiliorum communicatio, et vera schematum discussio, et communis inter patres deliberatio pronus evadant impossibiles: quod non solummodo absonum est, et a sinceritate concilii alienum, sed et omnino pericu­ losum, si ad exitum respiciatur concilii: hostes enim ecclesiae nostram hanc insimulare synodum non omit­ tent, quasi libertate et discussionis facultate caruerit Res hucusque tolerabilis fonan erat, quamdiu non agebatur nisi de primo quodam et generali, ut ita dixerimus, quaestionum prospectu: at, quando iam de ipsis agetur definitionibus edendis condcndisque decretis, circa tot et tam graves quaestiones fidei et morum et cum anathematibus, id est, cum aeterna animarum damnatione, quomodo possemus et muneri nostro iudiciali satisfacere, et conscien­ tias nostras coram Deo et hominibus liberare, si de tantis rebus conciliariter indicare et pronuntiare attentaremus, ne auditis quidem causis, nec vera seriaquo discussione et deliberatione in concilio praebabita? Quamobrem, eminentissimi praesides, enixe po­ stulamus et requirimus, tum nostro, tum permul­ torum ex diversis nostris nationibus archiepiscoporum et episcoporum nomine, ut de alia nobis aula conciliari provideatur, ubi patres ab omnibus intelligibiliter audiri possint, sicutl omnino necesae est, ut actio vere conciliaris possibilis fiat. Hoc autem quamprimum, obsecramus, curare velitis; at saltem et necessario, quando prima schemata de fide, a commissione refecta vel emen­ data, ad generalem remittentur congregationem patrum, ut ibi definitive discutiantur, et de iis, an et quatenus singuli admittendi sint articuli, deliberetur. Neve, iterum, in incertum vagetur discussio et in immensum protrahatur, sicut ex iam facta ex- 3 A. 8 IONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 2. perientít certo timendam est, nonne opportunam esset, eminentissimi praesides, immo et necessarium, Postulata de discussionibus in breviorem formam redigendis. congregationibus generalibus praebabcri congrega­ tiones particulares, in quibus, diríais per sectiones 3. patribus, ros expendendae praerio et praeparatorio Postulatum losephi Formisano episcopi Nolani. modo discuterentur oratoresqao eligerentur, quibus Agli eminentissimi o reverendissimi presidenti praecipue (salvo tamen aliorum ture) officium com­ mitteretur animadrersiones patrum tum in genera­ del condilo Vaticano. La norma che presentemente si serba nelle con­ libus congregationibus proponendi, tum subinde eoram commissionibus revisioni praepositis oxpli- gregazioni generali del concilio Vaticano, corno costa dalla esperienza, ha richiesto molto tempo, e molto yindi et defendendi? Nosmot profitemur, cum summa reverentia, emi- più no esigerà per l’avvenire, atteso la natura dello * vescovi. Or sentusimi praesides, eminentiarum vestrarum obse- materie proposte alla discussione do una troppo prolungata durata recherà non piccolo * pentissimo et addictissimos famulos. danno alle diocesi, in molto dello quali è di grande t Georgius archiopiscopus Parisiensis. necessità la presenza del vescovo. Per guadagnare t Louis archevêque d'Avignon. un tempo eh’ è sempre prezioso, il sottoscritto so­ t Guillelmui episcopus Catalaunensis. t Ludovicos m. p. archiepiscopus Colocensis Bac- mette al savio o profondo giudizio degli eminenricnsis. B rissimi presidenti taluno riflessioni. f Joannes Paulus archiepiscopus Albiensis. 1* Si sono finora distribuiti degli schemi o su f Victor Felix archiepiscopus Senoncnsis. la dottrina, o su la disciplina. Su gli schemi della t Ioannea Franciscas archiepiscopus Remensis, disciplina molti vescovi hanno fatto dello ragionevoli f Franciscas episcopus Divionensis. osservazioni non potendosi lo disposizioni ivi sancito t Felix, episcopus Aurolianensis. adattarsi a tutto le diocesi per peculiari circostanze; t Lauren tins archiepiscopus Babilonensis. e si son impiegate ben molte congregazioni per una f Paulus episcopus Meteríais. materia, che avrebbe potuto essere esaurita in due t* Jacobos episcopus Gratianopolitanns. o al più in tre congregazioni: e si prevede che t Carolus, episcopus Lucionensis moltissimo altro congregazioni dovranno impiegami t Franasene episcopus Montpeliiensis. per gli altri schemi, che potrebbero avere maggioro t Joannes, episcopus Ebroicensis. importanza. t Hearicus Lndov. Car. episcopos Su renais. Eppure con un picciolo periodo ai potrebbe t Augustinos episcopos Brioccnsis. ovviare a questo inconveniente di perdere tanto + Carolos Philippus episcopus Massiliensis. tempo. Gli schemi disciplinari di un concilio ecu­ t Stephanos Aemilius, episcopus Elnensia. menico non possono riguardare che gl * interessi f Augustinas episcopus Virdunensis. generali della chiesa, nè ai può discendere a par­ f loscph episcopus Nanceiensis et Tulleneis. ticolari di questa o di quella diocesi, o anche di t Felix episcopus Conetantinianus et Hipponensia. C questa o di quella provincia. Or so alla fine di t Ioannea Petrus episcopus Constantiensis et ciascun schema disciplinare si dicesse, ovvero so ai Abrincensis. facesse sentirò a’ vescovi che a ciascun schema diacit L B. Irenaeus episcopus Oranensia. plinaro si intendo sempre aggiunta la disposizione t Flavien évùque de Bay eux. cioè: Che se la condizione e lo stato di qualche diocesi f Amatus Victor F. episeopus Vapinccnsis. esigesse una qualche modificazione, ri sarà provveduto t Petros episcopus Cadurcensis. dalla santa sede secondo la dimanda d¿ rispettivi t Ioannea Maria, episcopus Venetensia. vescovi secondo le diverse circostanze; so, ripeteai, t Leo episcopus Rupelleneis et Santonensis. se si fosse fatta una tale dichiarazione, quattro t Fridcrieus episcopus Augustodunensis. quinti degli oratori forse non avrebbero avuto che t losepbus Georgius Strossmayer m. p. episcopus dire, giacché alla fine la maggior parte de * discorsi Bosnensis et Sirmicnsis. ri sono raggirati sopra fatti particolari. A questo t Ioannea episcopus 8. loannis. fine potrebbe il santo padre destinare qualcuna delle Alexander m. p. episeopus Ceanadensia.· congregazioni già esistenti degli eminentissimi car­ t Stephanas m. p. episcopus M. Varadinensis. dinali, ovvero crearne una nuova, a cui si potessero Michael Fogarasy m. p. episcopus Transeilva- dirigere tutti que * vescovi, i quali atteso particolari niensis. circostanze credessero necessaria qualche modifica­ Georgius archiepiscopus Siuniensis. zione sa gli schemi che si propongono. t Eduardos Hurmoz archiepiscopus Siracensis. D 2° In quanto agli schemi su la dottrina e su la Petrus Ricardas Kcnrick, archiepiscopus 8. Lu­ disciplina nella parte generale si fa notare, che finora dovici. ogni oratore, sia che ha parlato in nome proprio, I. B. Parcel! archiepiscopus Cincinnatensis. sia cho ha parlato anche in nome di altri, non ha f Ricardas V. Whelan Whcelingensis. fatto che manifestare le sue osservazioni, esporre lo + Thomas L. Connolly archiopiscopus Halifaxiensis. sue idee, esternare i suoi desiderii, ora lodando, ora t lacobus Rogers episcopus Chatamensis. biasimando i proposti schemi. Ciò sta benissimo, + David Moriarty episcopus Kerrionsis. che ognuno dovrà riconoscere ne’ padri pienissima f Aug., episcopos Appam. libertà contro ciò cho da giornali libertini si veniva t Jean Fieno èvéquo do Bielle. asserendo, cho a’ padri non sarebbe concessa la ne­ f Laurentius episeopus Pinerolicnsis. cessaria libertà. t loaones Petrus episeopus Niciensis. Intanto lo osservazioni, le idee, i desiderii, le Ignatius, episeopus Phzrannensis. critiche degli oratori, tutto sarà rimesso allo rispet­ tive congregazioni, e queste esamineranno lo osser­ Antonius episeopus Lamacensis. loeephus, episcopus Capitis Viridie. vazioni, i desiderii, le critiche, e come di ragione, mettendo da parte certe osservazioni inopportune, Patritius, upiscopus Funchalensie. certe critiche inesatte, certi desiderii fuor di tempo, Λ tergo, nviwu secretarii: riformeranno in parto lo schema, e così riformato Quoad I providebitur, quantum fieri potest. lo somotteranno ali esame do * vescovi. Quoad 11. In derisis. 5 POSTULATA DE DISCUSSIONIBUS IN BREVIOREM FORMAM REDIGENDIS 6 So non cho Γ operato dallo congregazioni parc A adeo versata est, ut, auditis rationibus schemati cbo a Diento approderà. In vero gli oratori elio contrariis, indicare protinus valeat, quao verae aptaehanno parlato in buona fedo vedendo cho dalla con­ quo sint, quao autem leves et importunae. Itaque gregazione non ni è tenuto conto delle loro osser­ mons audientium haeret et forsitan schemati minus vazioni, dello loro ideo, de * loro desiderii, dello loro fidere et favere incipit. Qui enim sequitur orator, critiche, e non conoscendo il motivo, per cbo non aut pariter contra schematis propositiones loquitur, so no sia tenuto conto, alla novella proposta ver­ aut certe vix unquam rationes ab antecessore pro­ ranno di nuovo nlla carica. Nè la cosa potrà andare latas expendit, cum aliud quidquam disserere sta­ diversamente, perchè finora è propriamente mancata tuerit, orationemquo iam paraverit. 3° Nequeunt omnes patres sententiam suam vel la discussione, ossia non vi ò stata discussione pro­ priamente detta. Discussione vuol diro esame dili­ animadversiones proferre, etiamsi habeant quas uti­ gente tra due o più persono per discernere in una liter proferant; sed ii solummodo qui voce fortiori questiono la porto vera ed accettabile dalla falsa e praediti latina lingua expeditius loqui valent, neque rigettatole, sciogliendo le difficoltà cho si oppongono. oratorum numerum nimis augeri, loquendique tem­ È dunque dolio natura della discussione, cho se uno pus longius protrahere verentur. proponga dello difficoltà, siasi aucora che vi risponda, II. Modos qao elusmodl defectibus occnrrl posse videtur. altrimenti chi lo ha proposto non vedendolo sciolto, P Brevissima Synopsis omnium rerum in con­ di buona fede crederà sempre di aver ragione. Quindi ovvi pericolo, o cho di nuovo si proporranno cilio tractandarum singulis patribns exhibeatur. Ita lo stesso osservazioni, lo stesso critiche, gli stessi multae animadversiones abscindentur, inde oriundae, desiderii, o cho almeno si dirà che non si è saputo quod aliqui errores aut defectus, quos a synodo o voluto rispondere allo fatto osservazioni e critiche. corripi quidam patres cupiunt, in schemate oblato Ad ovviare adunque a tale inconveniente, che desiderantur. Nesciunt enim patres, alibi de illis porta la perdita di un tempo troppo prezioso, gli agendum esse. 2° Quoties aliquod schema diribetur, moneantur eminentissimi presidenti potrebbero in un Monitum o altra forma più opportuna far conoscere a tutt * i patres, ut singuli qui habent quod animadvertero debere sentiant, intra certum dierum numerum, padri, che Io Continuandosi lo congregazioni generali ne’ exempli gratia unius hebdomadae a dio distribu­ giorni a) b), gli oratori o chiunque il desidera, tionis, animadversiones suas scriptas, brevissimo personalmente presentassero alle rispettivo congre­ tamen modo conceptas, cardinali deputations praegazioni elette dal concilio lo proprie osservazioni eidi exhibeant. Theologi eas colligent, expendent et deputations per quindi discuterlo a testa a testa. 2° Lo osservazioni, le quali potessero riguardare referent, proponentes, utrum et qua ratione schema la peculiare disciplina di qualche diocesi, o pro­ mutandum vel aliquid addendum sit Parati etiam vincia, lo esponessero all' altra congregazione a ciò sint, ut in omni re patribus rationem reddant, statumque quaestionis declarent. destinata. . Quae denique praesidi et deputationis patribus 3° Le congregazioni elette dal concilio si raduno- C placebunt, imprimenda omnibusquo concilii patribus rebbe ciascuna in questo, o in quel giorno. 4° Che verrebbero distribuiti i rimanenti schemi, distribuenda erunt 3° Porro in congregatione generali patres qui acciocché i padri a lor bel agio li potessero studiare. Queste riflessioni s’intendono, com’ è di dovere, velint loquentur, sed moneantur, ut ultra quadrantem sottomesse al savio giudizio degli eminentissimi pre­ sermonem non protrahant, et brevissima oratione mentem suam pandant. Theologi vero destinati sidenti del Vaticano concilio. aderunt, ut a praesidibus moniti dubiis aut obiectionit Giuseppe, vescovo di Nola. bus a quovis oratore propositis reverenter respon­ b. deant. Postulatum Ignatii de Senestréy episcopi Ratisbonensis Tandem congregatio generalis voto suo decernet, de methodo discussionum conciliarium. utrum schema primo propositum, vel, si in aliqua 1. Defectus bucusquo observati. rc auctum nut mutatum fuerit, utrum haeo additio Io Patres loquuntur in congregationibus gene­ aut mutatio placeat; an vero, utrum res a deputa­ ralibus ut oratores. Idcirco dicuntur multa more tone particulari retractanda sit. rhetorica, superflua, inutilia. Sic pretiosum tempus C. perditur, auditores defatigantur. In honorem beatae Mariae virginis sine labe Dicuntur multa generalia, quao ad res, de quibus agitur, nonnisi lato et amplo quodam sensu pertinent, D conceptae. Infrascripti patres concilii Vaticani, iuxta pro­ quaeque idcirco aut dicenda non essent, aut brevis­ prium et plurimorum, ut constat, reverendissimorum sime tantum innuenda. Dicuntur multa stylo plane rhetorico, ideoquo confratrum desiderium, eminentissimos praesides saepe saepius non omnino clara, exacta, indubia, humillimo et instantissime orant, ut in congregatione sed aequivoca aut obscura. Neque sententia aut generali votum reverendissimorum patrum expeta­ propositio quaedam schematis modo distincto et tur, an iis placeat, ut discussionibus super schemate rotundo impetitur, sed verbis vagis et rationibus proposito tunc imponatur finis, quando maiori patrum obliquis. Neque vicissim propositio quaedam fixa a numero visam fuerit, materiam subiectam iam suffi­ patre disserente statuitur, sed oratoris mens verbo­ cienter esse tractatam. Rationes huius petitionis ab omnibus, qui con­ rum amplitudine quandoque absconditur potiusquam cilio intersunt, satis dignoscuntur, quin iis hoc loco declaratur. 2° Cum schematis propositiones aut capita quae­ adhuc immorandum esse censeri debeat. Romae, hoc die 8T· februarii 1870. dam impugnantur, nemo est qui ista defendat, f St. Charbonneau episcopus Iassensis vicario· rationesque contrarias ab oratore allatas statini ex­ apostolicus Mayssurii. pendat. j- Fr. Laouënan episcopus Flaviopolitanus vicarius Magna vero patrum pars in pluribus eiusmodi apostolicus. quaestionibus, praesertim si in aliquibus tantum + S. Fennelly episcopus Thermopylensis. ecclesiae provinciis vehementius motae fuerint, non 7 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 8 A ruat, aliquando immorantur longissime in rebus f Eduardos Du bar episcopus Canathensis. enucleAndie, quae non ignorantur neque ab iis, qui t Fr. Leonardos Mellano episcopus Olympensis. primis labiis theologiae aut iuris canonici elementa t A. Canox 8.1. episcopus Tamassensis. f Leo Meurin 8. L episcopus Ascalonensis. hauserunt. III. Saepissime oratores extra schema propositum + Christopborus Bonjean 0. M. L episcopus Me­ dros is. vagantur, et ita vagantur, ut tempus longum in t loannes Maria Tissot episcopus Milevitanus. materiis extraneis a schemate proposito insumant. IV. De chántate, de exercitiis spiritualibus fusa d. Beatissime pater! oratione tot et tanta nonnulli dixerunt, ut videre­ Pleriqoo patres huiusce concilii Vaticani videntur tur illis munus datum fuisse ad meliorem frugem obliti diri Pauli admonitione PNon plus sapere qnam ducendi patres concibi et non potius de proposito oportet sapere sed sapere ad sobrietatem-, sed huc schemate sententiam so ara aperiendi. illneque pro labito suo et ingenio pervolantes inania V. Praeter haec dolendum quam maximo α captant, et sua quaerunt, non quae lesu Christi, nonnullis sub praetextu disserendi de schemate nova atque ecclesiae eius sponsae, quam acquisivi! san­ proponi, quae congregationi a tua sanctitate nomi­ guine suo. Hinc plena libertate, qua donasti nos, natae ad excipiendas propositiones subiicienda prius abutantur cum magno moerore aliorum patrum, et erant Dolendum non admodum raro reverentiae utique tuo, tempusque pretiosum semper, hia autem Romanis congregationibus, usibus ecclesiae Roma­ circumstantiis pretiosissimum inutiliter perdimus, et, B nae aliqnos defuisse, quod magis ¿olendam est, spes tua totiusqne catho­ VI. Haec ab initio tolerabilia videbantur ea spo lici orbis, qui magna a nobis ex pectat, indigne fore ut podetentim libido loquendi minueretur; et frustranea evadit. Eorum forsitan mens est, ut eo maior haec affulgebat apes, quia oratores intellicunctando res ita permaneant, vel potius in peius gere potuissent signa non aequìvoca impatientiae, vertantur, rebusque infectis cum maximo reipublicae quae sponte erumpunt ex corde patrum, cum novi christianae detrimento et scandalo ad propria redea­ oratores enunciantur, cum ad longum protrahunt mus. Quapropter rogo, obtestorque, ut tanto malo, sermonem et cum extra argumentum vagantur. At qua polles prudentia ac sapientia, consolas, patrum­ ex adverso ardor loquendi crescit eundo, et mira­ que intemperantiae, qui seipsos praedicant, non quae bundi audivimus plus quam triginta oratores nomen lesu Christi, meliori quo potes modo, efficacius in suum dedisse pro schemate de catechismo parro; Domino provideas. Qua in re liceat mihi proferre quod erat thema pro quo unica congregatio gene­ verba praeclarissimi Bossueti episcopi Meldensii: ralis satis superque fuisset. ,Uuo assemblée, ou un concile est susceptible de Eo res est deducta, ut nonnulli, quibus nullo toutes les impressione, et de tant divers intérêts modo assensum praebemus, in eam sententiam des­ difficiles à manier... qui peut espérer de se rendre cenderint ad hunc finem procurari ut protrahatur maître de tant d’esprits remués par tant de passions?- discussio, ut concilium oecumenicum Vaticanum ea Tu solai, beatissime pater, tu solus, qui accepisti a definitivo indicio decernere non possit, quae aliCimato Domino potestatem pascendi, regendi, et C quibus minus arrident. Absit nos ullam de hoc gubernandi non tantum agnos sed et ove». Haec suspicionem habere; attamen asseveranter dicimus, omnia bono excipias animo, prout optima intentione si res modo progrediantur usque nunc adbibito, scripta sani etiamsi in hunc finem haud intendatur, concilium Interim ante pedes tuos in genua provolatus felicem exitum haud habiturum. omnia tibi fausta a Domino precor, memequo humil­ Medela est igitur afferenda. At quae? Hnmillime lime subscribo, sanctitatis tuae, obligatissimus, ad­ sequentia subjicimus, quae nobis aptu viderentur. dictissimus filius et famulus A. Temporis cuique oratori spatium praefigendum. t Hannibal episcopus Miniateniis. B. Nulli liceat fusa oratione disserere, sed con­ Romae hac die X februarii 1870. cise tam propositiones quam earum argumenta enun­ ciare. Hoc secundum remedium plano descendit a Beatissime pater! priori, nam intra praefixum tempus omnia verba Episcopi subscripti, qui tasso tuae sanctitatis debet orator concludere ; ac proinde necessario brevi­ ad Vaticanum concilium convenerunt, dolentes ex tati studere. animo talem ab aliquibus patribus ta i tam esse C. Cum plures oratores hinc inde sententiam rationem in sua exponenda sententia de unoquoque suam prompserunt, proponatur patrum suffragiis: schemate, ut ei aliquod remedium non afferatur, num a) schema sit adprobandum, aut b) aliquae quasi impossibile erit rem tam utilem, immo fon an leves mutationes tantum fieri debeant, c) aut omnino nostris temporibus necessariam ad optatum finem D amandandum ad deputationem vel fidei vel disciplifeliriter pervenire, humillime malum patefaciunt nae vel regularium vel rerum orientalium, d) aut tibi, beatissime pater, persuasi Spiritum sanctum demum novi oratores sint audiendi. suggesturum quid faciendum. Primum laus debita D. Optimum autem esset, cum oratio extra tribuenda est sapientibus patribus concilii, qui magno' thema vagatur, statini admoneri oratorem, ne ultra numero et scientia, et eruditione, et prudentia ex­ progrediatur. Certe do ablata libertate nemo con­ cellunt, et cum umbonem ascendunt, aliorum patrum queri potest in concilio Vaticano: nisi eo sensu, existimationem sibi conciliant. De aliquibus dum­ oratores sic abuti patientia patrum, ut libertatem taxat sequentia observatione digna censemus. ad finem feliciter deducendi concilium omni modo I. Oratores nonnulli quin stricto loquendi modo praeripere aliis, certe praeter intentionem, satagant. Interim quaecumque a tua sanctitate statuta utantur (concise sua sententia enunciata et concise expositis motivia, quibus illa fulcitur) saepissime fuerint, libentissime excepturi, ad osculum sanctorum diffusum orationis genus adhibent, et manifeste pedum proni benedictionem apostolicam imploramus. Romae, die 14 februarii anni 1870. eloquentiam ostentant; ita ut aliqui horam et boram Sanctitatis tuae obsequentiasimi, humillimi, ad­ etiam cum dimidio insumant in rebus explicandis, quae viginti temporis momentis utilius patrum con­ dictissimi filii et servi. t Fridericus Maria Zinelli episcopus Tarvisinu». siderationi subiicerentur. t Fr. Aloisias Filippi episcopus Aquitanus. 11. Saaprasime oratores nihil aliud faciunt, quam t Ignatius de Senestréy episcopus Ratisbonensis. repetere, quae ab alio aliquando melius dicta fuo- 9 POSTULATA DE DISCUSSIONIBÜS IN BREVIOREM FORMAM REDIGENDIS 10 + Michael Heiss episcopus Urosscnsis. A illam deputation! episcoporum dircctim communi­ t Andreas archiepiscopus Utinensis. caro deberent, iis tantum ex ambone orationem f Gaspar episcopus Hcbronensis, auxiliaris Gene- habituris, qui opinionem suam ex tempore prolaturi v ansia. forent? 3° An ad generales congregationes advocandi f. Beatissimo pater’ essent theologi et canonum periti ad oratorum Infrascripti patres ad pedes sanctitatis tuao pro­ diluendas difficultates? voluti, cupientes redimere tempus ad absolvendum 4° Distributo schemate inter patres concilii, an concilium Vaticanum, humiliter petunt a sanctitate expediret a cardinalibus praesidibus praefigi termi­ tua, ut in sua sapientia novam constituat methodum num septem vel octo dierum, quo perdurante epis­ copi, quae animadversione digna censuerint, ea pro schematum discussione. Apostolica^ benedictionem efflagitantes, osculum secretario concilii vel deputationum episcopalium praesidibus scripto communicare tenerentur. Dopusanctis pedibus imprimunt. Datum Romae hac dio 20 februarii 1870. tationes vero, perpensis episcoporum observationi­ f Laurentius Pontillo archiepiscopus Conscntinus. bus, schema ipsum reformatum generali congrega­ t Petrus Cilento archiepiscopus Rossanensis. tioni iterum deferrent, et tunc super ipsum insti­ f loseph archiepiscopus Tranensis et Nazarenus, tueretur discussio? f Vincontius archiepiscopus Smyrnensis, vicarius 6° Utrum schema α deputationibus denuo revisum apostolices Asiao Minoris. 1 ita generali congregationi proponi rursus deberet, t Philippus archiepiscopus Caietanus. ut a patribus concilii sciscitaretur, an nova discussio + Marianus archiepiscopus Reginensis. super idem instauranda esset: et, requisitis in plena t Philippus archiepiscopus Patracensis. congregatione suffragiis, id tandem peragi deberet f lanuarius Maria episcopus Anglonensis ot Tur- quod maior patrum numerus efficiendum servandumquo decerneret? sionsis. f Fr. Antonius M. Fania vescovo di Marsico e Ad examen itaque huiusmodi quaestionibus vo­ catis, illud imprimis generali ratione animadversum • Potenza. t Ilenricus episcopus Casertanus fuit; scilicet expeditiori utiliorique rerum in con­ t Franciscos episcopus Laquedoniensis. cilio pertractandarum rationi ita esso prospiciendum, f Leonardus episcopus Asculi Satriani et Coro­ ut neque ordo a sanctissimo Domino per litteras apostólicas Multiplices inter concilii patribus ex­ niolae. t Antonius episcopus S. Severi. hibitus substantialiter mutaretur, neque libertas epis­ Bartbolomaeus episcopus Calvcnsis acTheanon- coporum in perficiendis discussionibus in discrimen sis, administrator apostólicas Castcllanetensis. adduceretur. t Aloisias opiscopus Thclesinus seu Ccrrotanus. Ad examen vero singularum quaestionum quod attinet, commissio specialis α patribus nostrae con­ f Fr. Aloisias episcopus Aquilanus. gregationis deputata illud imprimis animadvertit, Aloysius episcopus Triventinus. Raphael episcopus Squillacensis. 3 propositionem de exigenda ab oratoribus formula rerum in quibusque propositi schematis partibus vel t Fr. Franciscus Xavcrius episcopus Muranus. f Fr. Thomas Michael episcopus Tnncnsis. immutandarum vel addendarum, discussionum luciditati uon parum favere: at cum per se solam dis­ γ Vinccntius episcopus Pennonsis et Atriensis, f Franciscus Xavcrius episcopus Castri Maris, cussionum brevitati consulere non posset, de eadem f losephus episcopus Nolanus. rursus pertractari posse cum de examinanda methodo in quarta quaestione proposita ageretur. f Bonaventura episcopus iam Liparensis. t Valerius episcopus Onllipolitanua. Alteram vero propositionem qua facultas datur sermones ex ambone proferendi iis tantum concilii f loseph episcopus Thyatirensis. t Franciscus episcopus Abcllinonsis. patribus qui scripto sententiam suam non dederunt, specialis commissio, omnibus rite perpensis, ideo loannes episcopus CalatanisiadensisL amplexa non est, ne plena disceptationum libertas 3. coarctari ac circumscribi quodammodo videretur. Ad peculiarem congregationem recipiendis Nec visum fuit viros theologos vel canonum expendondisquo episcoporum postulationibus peritos, de quibus in tertia quaestione sermo est, relatio *. concilii deliberationibus ad evolvenda argumenta, Placuit eminontissimis ac reverendissimis huius vel diluendas oratorum difficultates adsciscere. Gra­ nostrae congregationis patribus peculiarem eligere vissimae enim rationes ex ipsa schematum propocommissionem eum in finem ut quaestiones ad uti­ D nendorum origino ac natura maxima ex parte de­ liorem expeditioremque reddendam rerum in con­ promptae, id suadere non videbantur: ex altera cilio pertractandarum discussionem ab eminentissimo vero parte, admissa methodo de qua in proxime cardinali seniore propositas examini subiiceret, sequenti quaestione agitur, officium quod theologis methodumquo ad eundem finem assequendum mugis ipsis vel canonum peritis committi voluisset, ab accommodatam proponeret. Quaestiones autem, de ipsis deputationum episcopis commodius ac decen­ quibus mentio est, quinque comprehendebantur tius pro rei ipsius utilitate peragi posse ex iis quae capitibus, nempe: infra dicenda sunt aperte constabit. Io Utrum id quod vel addendum vel immutan­ Quarta propositio discussionum brevitati atque dum in schematibus ab episcopis proponeretur nova utilitati prae caeteris consulere visa est. Sane, ab iisdem redacta formula -.onerali patrum con­ episcopis animadversiones suas scripto tradentibus, gregationi esset exhibendum t easquo infra praefinitum α concilii praesidibus tempus 2* An qui sententiam suam . ptu mandarunt, ad deputationes transmittentibus, prima illa devita­ tur discussio quao nullam ferme utilitatem hucus­ 1 Formulam conscripsit episcopus Aqnlknus; qui vero eidem que attulit, noque in posterum allatura est: quippe nomina dederunt, omnes enat, nt cuique legenti psUk, ex agro quae et prolixis plus aequo sermonibus bue illuc Nespoli Uno. plerumque divagantibus fit, nequo proprio dicta 1 Huius relationis anetor est Alexander Franchi, depuu discursio vocari possit, cum et nullus in ipsa coutrationia lilina secretaria», caia» antograpbum maltis emenda * diatiuai vel responsioni loeus sit Nova e contra, tioaibus refertam inter acta babetnr. Il X SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 12 post revisum em en da hira q ne a deputationum patribus A commodum ullum afferretur; ideoqae, obtenta summi schenra, irutan raía liberrima diteastione, propositis pontificis venia, in id dovenisso consilii ut quaedam objectionibus ab ipsi· deputationum episcopis, maxima statuerent ad litteras apostólicas Multiplices inter cum rerum pertractandarum utilitate, percommodo pleniori atque utiliori ratione execution! mandandas. Postremo cum in proposita superius methodo occurri posse nemo est qui non rideat At et brevi­ tati etiam ipsam methodum favere posse, peculiaris sermo habitus fuerit do suffragiis a conciliorum nostra commissio arbitrata est. Nam ai ipsamet patribus exquirendis ubi de mutationibus agitur in episcoporum deputabo sedulam dabit operam exaran­ schemata revisa ac noviter confecta ex oratorum dae, prout proponitur, relationi, qua enumerentur sententia inducendis, ideo peculiaris commissio anim­ difficultates atque immutationes a patribus concilii advertere non omisit, opportunam immo etiam propositae, rationesquo diligenter expendantur ob necessarium fore formam quandam in proxi adhiben­ qnas earum nonnullae admitti probanque nequiverint, dam statuere qua facili et securo ratione episcoporum facile evenire posse existimatur, nt pauciores, quam suffragia, iteratis saepe vicibus eodem dic exqui­ in praesens, futuri sint patres, qui propositis in­ renda, colligi possent, nec non ca omnia insimul sistere difficultatibus, reiectasque propugnaro modi­ peculiari quadam regula ac lego complecti, quae ficationes eoram schematis defensoribus nova oratione ad plenam ordinis generalis litteris apostolicis con­ constituant. Eo tamen in casu non parum sermonum stituti porfectamque in omnibus exeeutionem con­ luciditati ipsiusquo disceptationis utilitati conferro ferant, cum magis congruum videatur haec omnia visum est, si iidem oratores, prout in examino B uno tempore praescribere, quam singulis casibus primae quaestionis dictum fuit, noram teneantur seorsim providero. At voro cum buiusmodi munus exhibere omnium, quotquot ab ipsis in examen ad­ peculiari nostrae congregationi minimo fuerit de­ ducta sunt, propositi schematis vel verborum vel mandatam, ideo satis fuit speciali commissioni haec periodorum redactionis formulam. Tandem illud tantum adnotaose, eo tamen consilio, ut si eminen­ quoque ea super re adnotatum fuit, definitivae tias imis ac reverendissimis patribus placuerit eadem reformati schematis adprobationi operam illico dari possent eminentisrimorum concilii praesidum con­ posse in generali congregatione, si eiusdem suffragia siderationi exhiberi. exquirantur de admittenda propositae periodi seu 4. paragraph! formula, vel de servanda confirm&ndaque Prima decreti edendi forma a speciali Illa revisi schematis redactione. deputation© exarato.1 His do eausis patres peculiaris commissionis sequentem methodum oxamini nostrae congrega­ 1· Distributo schemate concilii patribus, eminen­ tionis subiiciendam unanimi consensu censuerunt, tissimi praesides congregationum generalium con­ scilicet: eDistributo inter patres concilii schemate, gruum tempus praefigent intra quod ipsi patres, eminentissimi praesides spatium praefigent septem qui aliqua animadvertenda in schemate consuerint, vel octo dierum, intra quod episcopi, qui aliquas ea scripto tradere debeant in ipso schemate mutationes inducendas censeant, 2* Animadversiones quoad schema generatim eas scripto tradoro ac ad secretarium concilii trans- c spectatum, si quae habeantur, primo loco in scripto mittere debeant Huiusmodi vero scriptis deputa­ adnotentur: deinde illae quae ad singulas schematis *! tion episcoporum communicatis, schema ipsum partes referuntur, schematis ipsius ordine servato. eorum dem episcoporum cura et studio ita erit ela­ 3· Quando animadversiones vel in verba vel in borandum, ut et propositarum modificationum, quae paragraphes propositi schematis fiunt, nova vel ver­ opportunae censentur, ratio habeatur, et expositio borum vel paragraphorum formula, in ipso schemate concinna praemittatur in qua exhibitae a patribus substituenda, ab animadversionum auctoribus ex­ observationes ac mutationes dilucido enumerentur, hibebitur. rationesque expendantur in reformati schematis com­ 4° Animadversiones a patribus concilii ita exa­ probationem afferendae. Schemate vero sic reviso ratae et propria subscriptione munitae secretario et reformato ac rursus generali concilii congrega­ concilii tradentur, et per ipsum ad respectivas epis­ tioni exhibito, omnibus patribus et praesertim iis coporum deputationes transmittentur. qui immutationes a deputationum episcopis haud 5· Postquam huiusmodi anidmadversiones ex­ probatas iterum proponere ac urgere desiderant, pensae fuerint in speciali deputatone, ad quam id suos ex ambone prof ire sermones licebit, ea tamen pertinet, patribus omnibus distribuetur schema refor­ lege, ut quoties examen in peculiaribus schematis matum una simul cum summaria relatione, in qua articulis versetur, paragraphes vel periodos, quae et animadversiones propositae indicabuntur, nec non censura ab ipsis notantur nova redactionis formula rationes afferrentur, ob quas earum nonnullae, si patrum deliberationi proponant. Hisco patrum ser- D quao erunt, minus probatae fuerint, monibua cuique ox deputationum episcopis respon­ 6° Novo schemate una simul cum supradicta dere liberum erit; statimque ad exquirenda con­ relatione patribus concilii communicato, eminen­ cilii suffragia progredietur/ tissimi praesides diem statuent congregationis geneQuod ad quintam attinet quaestionem, super- . ralis, in qua inchoabitur discussio ad formam litte— vacan eum visum fuit do ea rationem habere, cnm rarum spostolicarum Multiplicet inter conficienda. id quod in eadem proponitur, in superiori methodo 7° Discussio fiet primum de schemate generatim a peculiari commissione recepta atque admissa quo­ considerato; eaque absoluta, de unaquaque singilladammodo contineatur. lim eius parte a praesidibus designanda discepta­ Cae teram, ut in inducenda methodo, do qua bitur, proposita semper in hac singularum partiam superius mentio facta est, nulla oriatur suspicio discussione ab oratoribus formula expensi schematis quod formalis induci velit immutatio in ordine disse­ periodo vel paragraph© substituenda. rendi pridem constituto, peculiari commissioni visum li inter patres qui de reformato schemate est, patribus concilii eamdem manifestari posse se­ loqui voluerint, dum sese inscribere curabunt, signi­ quenti ratione: scilicet eminentissimi praesides gene­ ficare insimul debebunt utrum loqui velint in genere rali patrum congregationi significare poterunt, /in­ veì in specio, et quatenus in specie, de qua schematisgentem episcoporum numerum ab iisdem petiisse, parte sermonem sint habituri. ut meliori qua fieri posset ratione discussionum brevitati consuleretur, quin eorumdem libertati in­ 1 Ex auu>7tspbo eiusdem Alexandri Franchi. 13 PRIMA DECRETI EDENDI FORMA A SPECIALI DEPDTATIONE EXARATA 14 9° Oratorum difficultatibus respondere liborum A qui aliqua in schemate animadvertenda censuerint, *rit cuique cx deputationum episcopis, impetrata ea scripto tradere debeant. a praesidibus venia, ita tamen ut facultas ipsis sit 2° Animadversiones hoc ordine exarandae erunt; vel statini post oratoris sermonem eloqui, vel pluri­ ut primum illae scripto adnotentur quae schema bus Insimul oratoribus eadem super re disceptanti­ generatim respiciunt sive integrum sive divisum, bus reponere, idque vel eodem vel olio die perficere. prout a praesidibus indicatum fuerit: deinde illae 10° Absoluta super una schematis parte dis­ quae ad singulas schematis partea referuntur, schema­ cussione, antequam transitus fiat ad aliam, eminen­ tis ipsius ordino servato. tissimi praesides suffragia congregationis generalis 3® Qui ex patribus animadversiones vel in verba exquirent, primum quidem super propositis in ea vel in paragraphes propositi schematis afferendas Ipsa discussione emundationibus, deinde super inte­ putaverint, novam verborum vel paragraphornm gro partis examinatae textu. formulam subjicient in locum prioris in schemate 11° Suffragia tum quoad emendationes tum quoad substituendam. lingularum partium textum a patribus concilii sic 4® Animadversiones a patribus concilii hac ratione emittentur, ut qui inter eos assurgant emendationi exaratae et propria subscriptione munitae secretario vel textui assentir!, qui vero sedeant contradicere concilii tradentur, eiusque opera ad respectivos epis­ coporum deputationes transmittentur. censeantur. δ® Postquam huiusmodi animadversiones expon12° Postquam suffragia supradicto modo lata , * ad quam fuerint do omnibus singillatim schematis partibus, 1 i sae fuerint in conventu cius deputation! praesides sententiam patrum de toto ipso schemate pertinent, singulis patribus distribuetur schema refor­ rogabunt; et tunc suffragia oretenus edentur per matum una cum summaria relatione, in qua de pro­ verba placet aut non placet; ita tamen, ut qui votum positis animadversionibus mentio fiet. 6® Schemate una simul cum supradicta relatione sub aliqua conditione emittore volint, illud scripto patribus concilii communicato, cardinales praesides tradere scrutatoribns debeant 12° Discussiones a patribus concilii habendae diem statuent congregationis generalis io qua dis­ strictim contrahi super proposito argumento debent, cussio inchoabitur. 7® Discussio fiet primum generatim de schemate et si sermones extra quaestionum divagari contingat, oratores ad quaestionem ipsam revocare eminon- integro vel diviso, prout cardinalibus praesidibus visum fuerit, caque absoluta, de unaquaque singilla­ tissi morum praesidum officium erit. 14° Si discussiones in longius plus aequo protra­ tim schematis ipsius parte disceptabitur; proposita hantur, eminentissimi praesides porcunctari a con­ semper in hac singularum partium discussione ab cilii patribus poterunt, num velint disceptationem oratoribus formula expensi schematis periodo vel super expenso argumento ulterius continuari, et paragraphe substituenda, ac praesidibus post habi­ exploratis suffragiis, id tandem decernent quod maior tum sermonem scripto exhibenda. 8® Qui do reformato schemate loqui voluerint, patrum numerus deliberaverit. dum suum disserendi propositum praesidibus sigui0 ficandum curabunt, innuere pariter debebunt utrum Idem de aro tum a oonollll praesidibus recognitum de toto schemate in genere, vel de eius partibus in specie acturi sint; et quatenus in specie, de qua et In congregatione generali die 22 februarii schematis parte sibi agendum esso statuerint. lassù summi pontiff cis promulgatum L 9® Liberum erit cuique ex respectivae deputa­ DECRETUM. tions episcopis, impetrata α praesidibus venia, ora­ * Apostolici litteris, die 27 novembri * anno pro­ torum difficultatibus et animadversionibus respon­ xime superiori editis, quarum initium Multiplicet dere; ita tamen ut facultas ipsis sit vel statim post inter, summus pontifex ordinem generalem constituit oratoris sermonem eloqui, vel pluribus insimul ora­ in Vaticani concilii celebratione servandum, in iisque, toribus eadem super re disceptantibus reponere, praeter alia, certas quasdam regulae tradidit, quibus idque vel eodem, vel alio die perficere. 10® Orntorum sermones intra fines propositi argu­ rationi disceptationum α patribus habendarum con­ suleretur. menti cohibeantur. Si quem vero patrum extra lam vero ipse sanctissimus dominus propositum motas vagari contingat, praesidum erit ad propositam sibi finem facilius assequi cupiens, nec non rationem quaestionem ipsum revocaro. habens expostulationum, quae a plorisque concilii 11® Si discussionum series, re proposita iam satis patribus haud semel exhibitae sunt ex eo quod excussa, plus aequo protrahatur, cardinales prae­ disceptationum conciliarium series in longum plus sides, postulatione scripto exhibita a decem miniaequo protrahatur; ex apostolica sua sollicitudine D mum patribus, congregationem generalem percontari quasdam peculiares pro congregationum generalium poterunt, an velit disceptationem diutius continuari; discussionibus tradere normas constituit, quae prae­ et exquisitis per actum assurgendi vel sedendi suffra­ stitutum generalem ordinem evolvendo, atque inte­ giis, finem discussioni imponent, si id maiori patrum gram servando eam discussionum libertatem, quae praesentium numero visum fuerit catholicae ecclesiae episcopos deceat, pleniori ex12® Absoluta super una schematis parte dbpeditioriquo ratione ad rorum tractandarum examen, cussione, antequam transitus fiat ad aliam, cardi­ nales praesides suffragia congregationis generalis ex­ disceptationem et deliberationem conferrent. Quamobrem, cardinalibus congregationum gene­ quirent, primum quidem super propositis in ea ipsa ralium praesidibus in consilium adhibitis, et quae­ discussione emendationibus, deinde super integro sita etiam sententia patrum peculiaris congregationis partis examinatae textu. recipiendis expondendisque episcoporum proposi­ 13° Suffragia tum super emendationibus, tum tionibus, idem sanctissimus domiqus noster sequentes super singularum partium textu ita a patribus concilii ferentur, ut praesides .distinctis vicibus ad surgenordinationes edendas servandosque mandavit: 1° Distributo schemate concilii patribus, cardi­ dum invitent primum eos qui emendationi vel textui nales praesides congregationum generalium con­ ossentiuntur, deinde eos qui contradicunt: recensitis gruum tempus praefigent, intra quod patres ipsi, autem suffragiis, id decernetur quod maiori patrum numero placuerit. 14® Cum do omnibus schematis partibus hac * Vld. tomum L, c*l. 854-5. 15 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 16 ratione suffragia lata fuerint, de examinato achemate A 7° Si la tempête devenait affreuse, et à Romo ot patrum sententias cardinales praesides rogabunt dans nos diocèses soulevés, donner notre démission. Haec autem suffragia óretenos edentur per verba placet aut non placet; ita tamen ut qui conditionem Eiusdem Franelaci Le Courtier oratio habenda at aliquam adiiciendam existiment, suffragium suum non habita do rerum tractandarum modo1. scripto tradere debeant Eminentissimi et reverendissimi patres. Datum Romae die 20 februarii anno 1870. In hoc tanti rnomenti negotio, cum agitur do Philippus cardinalia De Angelis praeses. condendis fidei canonibus, sub gravissima poena Antoninus cardinalis De Luca praeses. anathematis et damnationis aeternae, dicam pro mea Joseph Andreas cardinalis Bizzarri praeses. Aloysius cardinalis Bilio praeses. humillima sententia, nos non posse, tuta conscientia, Hannibal cardinalis Capalti praeses. bocce munus obire, quia quae non vidimus, quae Josephus episcopus Sancti Hippolyti, non audivimus, loqui non possumus. Omissis tamen tot ct tantis quae libertatem secretarios concilii Vaticani. veram, discussionem sinceram obnubilaverunt, rem 6. aggrediar ex comparatione, quamvis semper clau­ Consilium ab episcopo Montis Posaulani propositam dicante. ad oppugnandum illud decretum1. Jn indiciis mere humanis et civilibus, nullus est 1· Faire connaître, par tous les moyens possibles B qui volit iustitiam eummariam reo appetere, et cederò et licites, la situation conciliaire: que pendant trois clamoribus multitudinis poenam rei exposcentis; mois nous n’avons pas été convenablement libres; ante omnia, eripitur reus et sub protectione legum que par lo nouveau règlement du 22 février nous constituitur. ne le sommes pins du tout; — que les 135 du Quam invenietis ephemeridem quae audeat, quam concile ne sont point libres, puisqu’on les traque non pudeat reum inclamare, cum adhuc sub indice dans les deux journaux favorisés, et que l’on cherche lis est? Nonno omnes reverenter silent, discussionem à leur faire une position intenable dans leurs diocèses, causae et sententiam quieta mente expectantes? surtout en France; — que les 300 qui font l’appoint Quinimo, si magistratus sentiant animos etiam d’nne majorité fictive ne sont pas assez libres, foris effervescere, indicium differunt donec indig­ puisqu’ils subissent une pression ¿‘intimidation et natio publica cessaverit. Si tantisper vereantur ne de menaces; — que les évêques italiens et romains commotio plebis premat iuratos et indices, adhuc sont en nombre ai disproportionné avec le chiffre retardant; posteaque pro ampliori cautione tribunal des populations relatives, qu'ils ne peuvent raison­ transferunt ad locum ubi commotio non pervenit, nablement compter par ce nombre, en présence des ubi longe a minis et clamoribus iustitia possit populations immenses qui n'ont relativement que exerceri. très peu d’évêques; — par conséquent, que si on Non conficitur codex instrumentorum causae, ita ôte du chiffre total de 703 évêques, chiffre extrême ut indices omnia dijudicanda ignorent; et cum à cause des morte et des départs, 435 qui ne se C tempus indicandi advenerit, non traduntur instrucroyent point librea, il ne reste plus que 265 évê­ menta per pagellas sine contextu sed per totum, ut ques qui affirment leur liberté, et sur lesquels encore causa in omnibus circumstantiis et sub omni respectu il faut tenir compte du trop grand nombre de titu­ dignosci postit. laires en Italie et dans les États Romains; — qu'en Praetorium, ubi tandem conveniunt iurati et admettant même 265 évêques bo disant libres contre indices, tale constituitur, ut omnes audire et ab 435 qui no croyent point l’être, ou qui ne le sont omnibus audiri possint. pas, il est clair qu’il n'y a pas une majorité suffisam­ Licet pleno tune et reo et advocatis eius serio ment libre; que dans cette situation le concile n’agit examinare num inter indices aliquis intersit recu­ pas sous l’abri d'une liberté convenable, et que ce sandus, vel ob praeventionem et inimicitiam, vel qu’il pourrait définir ou statuer n'aurait pas son ob minas et timorem reverentialem. caractère propre d’autorité. Actus accusationis recitatur plene ot integro; 2’ Adresser au pipo une réclamation respectueuse collectio instrumentorum traditur ex integro; testea pour notre liberté conciliaire, avec tous les détails audiuntur, advocatorum vox ad omnes pervenit, et de ce que nous regardons comme servitudes et fit discussio cum omnimoda libertate; nam quilibet entraves. Nous n’aboutirons pas, mais co serait index interrogare potest, si opus fuerit, et reum, une protestation officielle, qui devrait être signée et advocatos, et ministerium publicum. Non verepar les 135 sur une même supplique. dictum pronuntiant iurati, nisi prius inter se colla­ 3* Si on est (sic f) pas écouté, ne plus rien faire tionem habuerint Deinde etiam tribunal in secessu au concile, ne rien livrer par écrit à la commission, agit, antequam sententiam reportet in publico. ri M n'est pour établir la thèse de notre défaut de Et haec sunt, ubi tantum agitur de honore, de liberté et de discussion. opibus, de libertate civium, de privatione huius 4* Hous réduire au non placet sur tons les points;· vitae transitoriae et fragilis. on pourrait y ajouter cette annotation par écrit: nihil placet, quia nihil liberum, nihil discutsum, nihil Siccine res ita ee babet inter nos cum exercetur deliberatum. iudicium rei, iudicium anathematis, iudicium damna­ 5· Si on ne tient aucun compte de la minorité tionis aeternae? des 135, si on Vécrase par une majorité fictive et Causa certe instructa fuit cum omni industria intimidée, ne pins paraître au concile, et protester et α ductoribus — libenter confitemur — sed seorsim qu'on doit respecter les minorités imposantes. a indicibus fuit instructa, cum omni cautione ne 6· Poussés h bout, quitter Rome nu nombro communicaretur nisi instante et inito indicio. Dum autem baec agerentur sub secreto secrede 135. > Exstat inUr scIxMm Ulto· episcopi, Frsndsci scilicet Lo Courtier. Coi e’imodi consilio sb eo inito conferenda umililo videtor epbtola quaedam anonyma, in collectione Lumi NpttiU, coi UO8, qnae eidem smistiti a nonnullis adscribe batir 1 Curiosissimam hanc contiunculam hoc loco posui ob arctissimam quam videtur habere connexionem cum postulato, quod sub num. I legitur. Fere dixeris utrumque documentum ab uno eodemque auctore fuisse conscriptum. Asservatur in schedis illius episcopi sub num. 1. 17 FRANCISCO LE COURTIER PROTESTATIO CONTRA ORDINEM PROCEDENDI 18 tissimo, ecce, in quibusdam ephemeridibus, guai A mundo laboranti incutiantur anathemata; interea, protectionem et favorem nimio obtinent, clamor omni quibuslibet scholarum opinionibus sepositis, contro­ dio exoriebatur postulans vehementer et indecoro, versino nullatenus bono religionis utiles in pulveru­ ut causa inciperet et finiret modo summario, per lentis (salva debita roverentia) in pulverulentis acclamationem, sino examine, sino discussione, sino theologorum codicibus per nos requiescant in paco. sententia fixa . . , ot sumus liberi? 8. Quotidio incitabatur, ot accendebatur clerus Animadversiones in Illud decretum a nonnullis noster ut nobis tale vel tale iudicium imponeret, patribus oxhlbltao. quasi ecclesia docens iam sita sit apud simplices a. presbyteros. Fidelium pictas, tam commendabilis Ad eminentissimo * cardinales sacrosancti oecumenici in venerandum ecclesiao caput, tantopere incitabatur * concilii Vaticani praesides. proposito etiam roto ab ephemeridibus, ut nobis Eminentissimi patres! ipsi sententiam promendam dictitarent; ita ut indices Liceat nobis sub oculis vestris ponere animad­ sedibus nostris advenimus, quasi iam condemnati qui tale vel talo veredictum enuntiaremus: alioquin versiones, quao monti permultorum ex sacrosancti suspicioni et odio dori ot piorum denuntiandi . . . concilii Vaticani patribus occurrerunt circa regulas recentius editas, dio scilicet 20 februarii 1870, ad et sumus liberi? Et quando praestantiuimus illo episcopus, ille dirigendos huius concilii actus. Et primum quidem, in actione conciliari semper sanctae sedi devotissimus, illo sanctae sedis per B longam vitam propugnator firmissimus, vocem eleva­ prae oculis habendum fore nobis videtur, quod in vit, ut suis ovibus proponeret quod prudentissimum, decreti prooemio expresse positum est: eam scili­ ipse iudex, iudicabat; vox eius ab ephemeridibus cet summi pontificis mentem fuisse, ut datae regulae supra memoratis et etiam ab infimis clericis visa sic prudenter et moderato applicarentur, quatenus est aliquandiu obruta, ot clamosis conviciis dede­ „integra servaretur discussionum libertas, quae ca­ tholicae ecclesiae episcopos decct“, immo quae neces­ corata ... et sumus indices liberi, cum tale quid * piam unicuiquo nostrum generoso possit evenire, saria omnino est. b Animadversio vero generalis, quao statini animos cum ex eo quod subscripsimus iuxta conscientiam nostram, nomina nostra tradi possint in odium et percellit, dum praefatae perleguntur regulae, haec animadversionem iis qui sequi debent, et praeire est: quod illao videlicet regulae huiusmodi sint, ut in pluribus patrum libertas inde minui, immo etiam nihilominus autumant? In ista hierarchica perturbatione, non démocra­ tolli posse videatur. Hoc porro quantum prae se ferat periculi, nemo tie tantum sed excessus demagogiao fero invaluit, sicut vidimus aliquando in deordinatione civili. Nos est qui non viderit: et si forte, ob pacis bonum, fidei iudices, videmur quasi electi et deputati a in rebus minoribus, ut in articulis sexto, decimo, clero et populo; videmur simplices mandatarii quibus et quibusdam aliis, hoc permitti possit, spe habita committentes indicant quid agendum, quid dicendom, foro ut datis sibi facultatibus omnes ex aequo et quid definiendum. C bono usuri sint, in iis tamen, quae maioris momenti Cum demum tempus advenit sedendi et indi­ sunt, praecipue ubi agetur de decretis circa fidem candi, indicibus instrumenta causae non traduntur condendis, quae super omnia, et merito quidem, integra, sed per partes, quasi pensum sine contextu, plurimum movent conscientiam, nullus certe ex quasi thema diurnum vel vorsio in crastinum scolari- nobis est, qui tantum in re tanta discrimen incurrere vellet bus datur. Deveniamus nunc ad animadversiones peculiares: Boni convenimus omnes. Praetorium sane magni­ ficum, ingentibus impensis exstructum, nos oxeipit; I. sed tale ut nec audire, nec audiri potuimus: ut Numero Io Congrui temporis praefixio a prae­ quod auro tensa percipitur, non intelligibiliter ad sidentium iudicio omnino pendet. mentem venit, nec discussio oriri possit. Esto quod id in robus levioris momenti et facilis Rumor est (corte non credimus) quosdam esse indices quasi recusandos, quia pressi obediunt, quia solutionis parum habeat incommodi ; sed moveri minacibus verbis commoti dilabuntur. — Sed cre­ possunt tales quaestiones dogmaticae, quae tanti dere rumorem nolumus, licet sola suspicio non momenti sint, tantaeque simul difficultatis, et in minus offendat concilium quam uxorem Caesaris, quibus enodandis tam varia tamque ardua circa huneque rumorem in modium attulimus ea tantum Scripturas sacras, sanctos patres, historiam eccle­ mente, ut et qui premere dicuntur et qui dicuntur siasticam, concilia, constitutionesque pontificias, premi largius vendicentur. D studia necessaria sint, ut valde in his periculosum Quid ergo emersit do nostra foro naufraga liber­ foret nimis arcta mensura tempus patribus limitari. Ideoque, prospicientes ad casum illum, quo tate? Libertas continuas et longiores orationes et edendi ot malo audiendi, — sed sino responsis, sino huiusmodi quaestiones occurrerent, enixo potimus «discussione, sino interpellatione, sine reproductiono, sic postulationibus patrum longiorem moram expo­ ita ut post tot audita vel non audita, lux nulla ro- scentium obsecundari, ut nullum rationabile dubium remanero queat, quod dirimendae quaestiones voro fuleorit. Cum itaque res ita se habeant, non videmur et sufficienter explorari potuerint. indices satis illuminati, satis liberi, ut, in his ad­ Haec vero nostra petitio eo magis fundata haberi junctis, meo quidem infirmo iudicio, canones fidei debebit, quod cum schemata omnes usque ad hosce dies ignoraverimus, nequaquam patribus licuit seso condero possimus et definire. Rogo ergo vos, eminentissimi et reverendissimi ad quaestiones solvendas per praevia studia prae­ patres, obtestor per viscera misericordiae Dei nostri, parare. II. ut tutam faciatis deinceps omnium conscientiam; Numerus tertius sic se habet: „... qui ex patribus et cum in tuto fuerit conscientia, ut attendamus potius malis societati christianao ingruentibus, scili­ animadversiones afferendas putaverint, noram rercet incredulitati et indifferentiae, indopondentiao et borum, rei paragraphorum formulam subiiaenl rn auctoritatis contemptui, cupiditati et sensualismo locum prioris in schemate substituendam * Hoc utile quandoque, sed non necessarium: maximo practico, ut quantum fieri poterit, paucissima CONCIL. OHNKRAU TOMUS LL ft 19 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 20 optine siquidem concipitur aliquos patres, utilisai' L VI. Circa articulum undecimum plures et gravissimas mas animadversiones proponere posse, quibus tamen non suppetant media ot opportunitas unum vel animadversiones proponendas habemus: Animadversio generalis primum haec occurrit: plures paragraphos integros reficiendi et exarandi. Et boo eo minus necessarium, quod, cum congre­ quod nempe ex articulo sio exarato manifestissimo gationes speciales eo praecise fine institutae fuerint, sequitur praesidum et maioritatis arbitrio prorsus ut hunc laborem reficiendorum schematum sibi assu­ permitti discussionem, vel unius vocis praevalento mere debeant, et ad hoc omnibus certe coopera­ pondere, cohibere et elaudero. Minoritari vero nulla omnino defensio contra usum istum auctoritatis et torum auxiliis abundanter instructae noscantur. Aliunde saepe casus occurret, in quo iis patribus, numeri relinquitur: quod quanti periculi sit, cum qui animadversiones adferendas putaverint, verba do dogmatibus definiendis agitur, et de divino epis­ quaedam aut etiam paragraphes omnino supprimere coporum iure, perspectum certe omnibus est. Eo magis quod istud tam grave indicium, per actum in proposito erit assurgendi et sedendi, actum nempo Um praecipitem, III In numero quinto legitur: „... singulis patribus tam parum deliberatum, adeo saepe incertum, immo distribuetur schema reformatum, una cum summaria et contagioni obnoxium, definitivo et irrevocabiliter relatione, in qua de propositis animadversionibus feretur: ita ut postea, nulla amplius audita nec mentio fiet permissa reclamatione, nihil aliud agendum remaneat, Liceat dicero summart am hanc relationem, et B nisi suffragia colligere, quibus decreta condentur et simplicem animadversionum mentionem, nequaquam definitive sancientur. Id minus haberet periculi in parlamentari is videri sufficientem, in rebus praesertim maximi momenti, quales imprimis sunt definitiones dog­ coetibus, ubi de condendis tantum agitur legibus, maticae. Animadversionum enim pondus ex motiris quae hoc anno sancitae, anno altero ab eodom allatis praecipue pendet, quae si non dentur motiva, coetu, vel ab alio retractari poterunt nullo modo videmus, quanam ratione res illustrari In definiendis autem dogmatibus, quae definita possint.. semel nec revocari nec novo subiiei examini a Et hoc quidem eo magis necessarium, quod in­ quavis auctoritate possunt methodus illa expeditior ducatur nova methodus, et prorsus veteribus con­ videtur periculosissima, atque omnino inadmittenda. ciliis incognita, riempo tractandi res perscripta; et Quapropter haec saltem postulanda nobis vi­ cum nemini detur facultas animadversiones suas dentur: typis tradendi, alia via non supersit, qua tollatis 1· Discussio numquam censeatur plus aequo pro­ vere consiliis res in synodo peragantur. Nec omitten­ tracta, quamdiu ex patribus aliquis, nondum auditus dum quod cuiusvis deputationis specialis, vel eius circa quaestionem propositam, iure suo, ut testis et theologorum et secretariorum indicio relinquetur, index fidei, uti voluerit, et una saltem vico loqui. ex scriptis ipsis consignatis, quod censuerint afferre, Sin aliter enim praecipitaretur causae iudicium, et quod censuerint silentio praeterire. priusquam omnes testes suum explicare testimonium Tria ergo sunt quae, ea de re, et rationabiliter c permissi fuerint postulanda nobis videntur, et ab aequitate prae2* In mentem ceterum praesidibus revocare sidum concedenda fideliter speramus: supervacaneum, se posse quidem, nequaquam vero 1. Ut animadversiones omnes sedulo referantur. teneri coetum conciliarem percontari an velit finem Alioquin iam deputatio esset totum concilium, et in discussioni imponere: dicitur enim: praesides per­ pluribus solus index. contari poterunt. 2. Ut relationi et mentioni animadversionum 3* Ita oratorum ordo distribuatur, et vices alter­ semper adiungantur motita, quibus fulcitae fuerint. nentur, ut, si variae adsint opiniones, unus pro et 3. Ut animadversionum auctoribus facultas con­ unus contra successive audiantur. cedatur specialem depntationem adeundi, si ipsi de­ 4° Quoties finis discussionis postulabitur, saltem putation! utile visum fuerit, ad explicandas, et, uni, vel alteri ox patribus liceat contra huiusmodi quatenus opus fuerit, defendendas animadversiones propositum orationem habere, et motiva adversantia ab ipsis propositas. proponere. IY. Id ot aequitati consonum, et praxi omnium coe­ In numero 8° dicitur: BOratores qui loqui volue­ tuum deliberantium conforme est. rint de partibus schematis in specie, prius signi5* In rebus maioris momenti, maxime ad fidem ficare debere praesidibus, ds qua schematis parte spectantibus, non possit fines discussionis pronun­ sibi agendum esse statuerint0. tiari, si quinquaginta saltem ex patribus huic centra­ Hoc postremum haud accipiendum putamus eo D dixerint. lisée omnia nisi concedantur et serventur, sensu, quod idem orator non niai do unica aliqua nemo est qui non praevideat quam facile futurum parte schematis tractaro possit: liberum enim esse sit, ut oratores unius partis plures et diu cathedram debet cuilibet ex oratoribus, non tantum de toto occupent, paucissimi deinde ex altera parte vix schemate in genere, sed ot do pluribus partibus patienter audiantur; moxque discussionis finis, plus schematis in specio disserere: alioquin libertas dis­ aequo, ut dicent, productae, a decem patribus postu­ cussionis minime integra servaretur. letur et, cum evidenti libertatis dispendio, obtineatur. V. Circa numerum 9'“ omnino petimus, (quod ibi expressum non est, sed ex mora, ut putamus, obli­ vione) ut postquam respoctivao deputationis epis­ copi oratori alicui responderint, argumento repo­ nendi facultas eidem oratori, sive eadem, sive altera die, una saltem vice concedatur. Sin aliter enim libertas discussionis violaretur, et saepe neo mo­ mentorum allatorum pondus, nec etiam ipsius animadversionis sensus sufficienter α patribus per­ spiceretur. VII. Quod dicitur sub numero 12·: nPraesides suffragia exquirent, primum quidem super propositis in ea ipsa discussione emendationibus, deinde super integro partis examinatae textu.® Hoc ita intolligendum videtur: ut si propositae emendationes putribus acceptae fuerint, tum non statini requirantur suffragia super integro partii examinatae textu, sed res ad aliam diem remittatur, ut deputatio tempus habeat et emendanda sedulo corrigendi, et emendata cum tota contextus serie 21 ANIMADVERSIONES IN NOVUM DECRETUM A NONNULLIS PATRIBUS EXHIBITAE- 22 apte componendi, ot nova subindo ao emendata redactio possit patribus proponi, priusquam eorum suffragia exposcantur. vili. none, por verbum piaat aut non placet singillatim rogentur et edantur. Et etiam, prout in litteris apostolicis provisum fuit VIIo, ut patribus integrum sit suffragia sua ds scripto pronuntiare. Id autem, quod spectat ad numerum suffragiorum requisitum, ut quaestiones dogmaticae sol ran tur, in quo quidem rei summa est totiusque concilii cardo vertitur, ita gravo est, ut nisi admitteretur, quod reverenter et enixe postulamus, conscientia nostra intolerabili pondere premeretur: timeremus, ne con­ cilii oecumenici character in dubium vocari posset; ne ansa hostibus praeberetur sanctam sedem et concilium impetendi, sicque domum apud populum Christianum huius concilii auctoritas labefactaretur, quasi veritate et libertate caruerit: quod his turba­ tissimis temporibus tanta essot calamitas, ut poior excogitari nulla possit. Spe freti futurum, ut hae nostrae gravissimae B animadversiones ab eminentiis vestris benevolenti animo accipiantur earumquo quao par est ratio haboatur, nosmet profitemur, eminentissimi praesides, eminentiarum vestrarum addictissimos et obsequentissimos famulos. a Numerus 13M sic scribitur: n... suffragia tum super emendationibus, tum super singularum par­ tium textu, ita a patribus concilii forentur, ut prae­ sides distinctis vicibus ad aurgondum invitent pri­ mum eos, qui emendationi vel textui assentiuntur, deindo cos, qui contradicunt: recensitis autem suf­ fragiis, id decernetur, quod maiori patrum numero placuerit. “ Hic plures summi momenti animadversiones pro­ ponendae sunt. Prima quoad modum ferendi suffragia, per actum nempe aurgendi, vel sedendi, istius modi pericula iam superius diximus, ubi agebatur de exquirendis suffragiis super finem discussioni imponendam. Quam graviora autem videantur, si do ipsis decretis quaestio sit, maxime in robus fidei! Non credimus in prae­ cedentibus conciliis suffragia unquam eo expedito modo data esso; quo nullus certe alius gravitati et maturitati deliberationis, immo et ipsi libertati minus favet Romae, dio 1* martii 1870. Et in ipsis coetibus politicis, hisce providetur + Georgius archiepiscopus Parisicnsis. incommodis per postulationem scrutinii, aut nomi­ t Ludovicus archiepiscopus Avonionensit. nalis appellationis a pluribus membris oblatam, ot + loannes Paulus archiepiscopus Albiensis. scripto exaratam. t loannes Franciscus archiepiscopus Remensis. Quod in concilio maxime refert, non eat ut cito + Laurentius archiepiscopus Babylonensis. res expediatur, sed ut caute et tutissimo peragatur. t Victor Felix archiepiscopus Sononensis. Longo satius est paucas quaestiones oxpendoro et t Fridoricus episcopus Augustodunensis, Cabilloprudenter solvere, quam multo numerosiores pro­ nensis, Matisconensis. ponere; ot decurtatis discussionibus suffragiisque + Franciscus episcopus Divionensis. praecipitanter collectis, ros tam graves irrevocabiliter f lacobus M. Achilles episcopus Gratianopoli tamis. definiri. Secunda animadversio versatur circa ordinem C t Felix, episcopus Aurelianensis. f loannes Petrus episcopus Niciensis. suffragia exquirendi, ita nempe dispositum, ut prius t loannes, episcopus Ebroicensis. exposcantur eorum voto, qui decreto proposito ossent Franciscus episcopus Montis Pessulani. tiunt, posterius eorum, qui dissentiunt Cum in quae­ t Carolus, episcopus Lucionensis. stionibus fidoi tutius sit sistere et definitionem t Henricus Ludov. Car. episcopus Surensis. differre, quam temere progredi, ideo conditio dissen­ t Guillolmus episcopus Catalaunensis. tientium favorabilior esso debet, et ipsis prioritas t Augustinus, episcopus Briocensis. in dandis suffragiis concedenda esset t Ludovicus episcopus Vivariensis. Tertia: ut numquam talis modus adhibeatur, ubi f Flavianus episcopus Baioccnsis et Lexoviensis. do dogmate fidoi definiendo, aut de canone sub t loannes-Iulius episcopus Suossionensis et Lauanathematis poena condendo agendum erit; et haec dunensis. non definiantur, aut condantur nisi per vorbum f Stephanus Aemilius, episcopus Elnensis. placet aut non placet. t Franciscus Nicolaus episcopus Valontinensis. Quarta spectat ad numerum suffragiorum requi­ + Petrus episcopus Cadurcensis. situm, ut decreta condantur. Mos usitatus in con­ t Leo episcopus Rupellensis et Santonensis. ciliis oecumenicis omnino servetur: nompo ut fidei f Carolus Philippus episcopus Massiliensis. dogmata non maioritate numerica, sod unanimitate f Paulus, episcopus Metensis. morali definiantur; quod adeo acceptum Pio IV fuit, ut in Tridentino concilio, cum de gravissima D t loannes Petrus episcopus Constantiensis et Abrince nais. quadam re dogmatica ageretur, 0nil definirò voluerit + losoph episcopus Nanceiensis et Tallonala. nisi quod unanimi patrum consensu decerneretur/ + Amatus Victor episcopus Vapihcensia. Et revera apprime mos ille concordat celeberrimo + I. B. Irenaeus episcopus Oranensis. illi Vincentii Lirinonsis effato: quod semper, quod ubique, quod ab omnibus. Et cum dogmata catholica Alteri exemplari eiusdem postulati hi episcopi constent ex ecclesiarum consensu, ut ait Bellarminus, inde consequens est definitiones dogmatum in con­ Itali cum aliis subscripserant1: f loannes Petrus episcopus Bugellensia ciliis fieri per consensum morali ter unanimem f Aloisias archiepiscopus Mediolanensia patrum, qui ecclesias repraesentant. f Laurentius episcopus Pi neroli ensis. IX. t Aloysius episcopus Eporediensis. t loannes Baptista episcopus Ecclesionsis. Quod ex praepositis efficitur et consequens est t Ignatius Kalibgian archiepiscopus Am asi ensis, iis, qnae diximus, super articulo decimo quarto om­ t Petrus Apelian archiepiscopus Marascensis. nino expostulamus, ut saltem, ubi agetur de dog­ f lacobus Bahtiarian archiepiscopus Amidensia. matibus fidei definiendis, aut de canonibus sub poena anathematis condendis, suffragia patrum non super toto schemate, et quasi in globo, sed soorsim 1 Italorum epigeopenna postalalnn. etri die 1 mirti! si4icam ApoUolicit htierit novissime stabilitum! Fridericus m. p. archiépiscopal Olomucoosis. Iain cum huius instrumenti nullam praeviam notitiam Michael, arcb’iepiscopus Bambergensis. habuerim, nec consiliis patrum illud conficientium interfuerim, neque protestationi eiusmodi consensurus unquam fuissem: mei Andrea· m. p. archiépiscopal Qoritiensiq. Franciscas Xavcrius archicpiscopus Leopolien- nominis subscriptio nipote praeter et contra omnem intentionem facta, vim respectu huius instrumenti approbativam habere om­ sis ritus latini. nino non potest Ludovica· m. p. archiepiscopus Colocensis et Credo autem officii mei esae, ut hanc meam declarationem Bacatami. scripto expretam excellentiae vestrae revert udissimae conBartholomacas episcopus Tergestinas-lustino- riguem. Dignetur eam aequi boniqne consulere, et subscrip­ tionem meara, de qua sermo Mt, omnino nullam et invalidam politanns. suo loco declarare. Alexander m. p. episcopus Csanhdieneis. De cartero perenni devotionis culm maneo excellentiae· Philippus episcopus VanniensU. vestrae reverendissimae humillimus servus. Lndnvicui, episcopus Leontopolitonus et vicarius Romae apnd Sanctum Calixlum, die 11 * martii 1870. apostolica· in regno Saxouiae. loannes Chryso *tomus Kruesa 0. S. B. archiabbas Sancti Martini de sacro monte Pannoniae N’uUiux Georgia· episcopo· Ferentina· et Polemii. Romae die 4 martii 1870. + 29 ANIMADVERSIONES IN NOVUM DECRETUM A NONNULLIS PATRIBUS EXHIBITAE c. Eminentissimi ne reverendissimi praesides’ Officii nostri esso duximus, ad decretum datum die 20 februarii 1870, quo norma tractandi negotia in synodo praescribitur, sequentes declarationes tradere: Ad § 11. Io Necessarium esse censemus, ut priusquam finis discussionibus imponatur, uni saltem patri, si postuletur, facultas fiat exponendi rationes, quae contra finem discussionum adducendae videntur. 2® Censemus fas non osso, ut, contradicentibus' quinquaginta ad minimum patribus, finis discussio * num decernatur. 3° Ubi agitur de controversiis fidei sive de de­ finiendo dogmate, unicuique episcopo tamquam tosti et iudici in robus fidoi liberum esse debet, ut somol saltem, si vplit, secundum quod ex conscientia iudicat, sententiam suam exponat. Ad § 13 ot 14. 1° Principium in § 13 adoptatum, quo omnia ot singula decarnantur per suffragia simpliciter maiora, nequit adhiberi in decretis dogmaticis. 2° Ut decretum synodale, quo res dogmatica definitur, legitimum et validum sit, requiritur omnium opiscoporum orthodoxorum consonsio seu unanimitas moraliter sumpta. Haec conditio pro concilio Vati­ cano magis urgenda osso videtur, cum ad ferenda suffragia tot patres admissi sint, do quibus non constat evidenter, num iure tantam ecclesiastico an etiam iure divino ipsis votum dccisivum competat. 3° Non solum de integro schemate, sed etiam de singulis schematis capitibus suffragia orctenus per verba placet vel non placet ferenda sunt. 4° In suffragiis ad normam § 14 ferendis per­ missum esse debet patribus, qui conditionem aliquam adiiciendam existimant, ut hano conditionem non solum scripto tradere, sed etiam una cum suffragio oretenus proferre valeant. Existimamus hisco animadversionibus eo maias pondus inceso, quia desumptae sunt ex ipsa rerum nataro et ex ea praxi, quam in conciliis oecumenicis ecclesia immutabiliter observavit, quarum proinde Observatio odeo connexa est cum ea libertate et forma, quibus decretum synodale in rebus fidei ferendum est, ut omitti non possit, quin ipso valor synodalis et oecumenici decreti vel nullus vel dubius reddatur. Romae, dio IIo martii 1870. Maximilianoslosepbus m. p.archiepiscopusSalisburgonsis Germaniae primas. Gregorius, archicpiscopus Monaceneis et Frisingensis. Paulus archicpiscopus Coloniensis. Henricus episcopus Wratislaviensis. Guilelmus Emmanuel, episcopus Moguntinus. Carolus loannes, episcopus Sangallensis. loannes Valerianus m. p. episcopus Budvicensis. Carolus losephus episcopus Rottcnburgensis. Pancratius episcopus Augustanus Vindelicorum. Adolphus, episcopus Agathopolitanus i. p. i. Eduardus lacobus, episcopus Hildesiensis. Valentinus Wiery, episcopus Gurcensis. Matthias episcopus Trevirensia. lacobus Stepischnegg m.p. episcopus Lavantinus. Responsum viva voce per secretarium concilii relatam archiepiscopo Salisburgonsi vid. sub littera b. La risposta dei cardinali presidenti fu identica a quella usata per lo due precedenti rimostranze. Soltanto si soppressero in essa i numeri 3° e 30 4® perchè estranei alle domande contenute nella presento lettera, o si variarono le parole relative alla data ed ai soscrittori della lettera medesima, nel modo seguente: ain data delli 2 marzo corrente indirizzata loro da quattordici vescovi della Ger­ mania/ Tale risposta poi si comunicò verbalmente dal segretario del concilio all’ arcivescovo di Salis­ burgo. *)· d Eminentissimis concilii praesidibus. Anto et extra omnem schematum discussionem, mea conscientia iudicis premeretur, si non libere, ut decet episcopum, meam mentem aperirem et exonerarem circa quae acta sunt et aguntur in con­ cilio. 1° Me non arbitror liberum, et libertas certe essentialis est iudiciario muneri. Non sum liber, in coeta deliberante qui suum l tractandi modum votiva libertate eligere debuisset, et cui imposita est desuper prior regala motus ingenuos constringens, posterior dein magis ac magis libertati adversa. Non sum liber, quia deputatio pro postulatis imposita fuit auctoritative, ot aliao doputationes fictive electae sunt per suffragia imposita. Non sum liber, quia iam et ante omnem deli­ berationem maiori tas constituitur quam dicunt passi­ vam, reverontiali timore pressam, et etiam minis, talis est rumor, oppressam. Non sum liber, quia permittitur, et non vitu­ peratur, ut clerus secundi ordinis sententia sua sententiam nostram determinet; quia, si impugnamus schemata proposita, dilaceramur ab ephemeridibus nimio favore gaudentibus, quae ephemerides sus­ citant contra nos et clerum et populum nostrum. Liberum est aliis suam exprimere opinionem, C et laudibus extollantur, sed non liberum est nobis nostram dicere sententiam, quin a clamoribus vulgi, et otiam α collegarum incursu opprimemur (sic!). Liberum est aliis proponere thema, et audiuntur; nos thema proposuimus, et non mentio quidem fit de nobis. Liborum est aliis inducere et ingerere dogma ... non liberum est nobis etiam inopportunitatem con­ sulere. Equidem habuimus libertatem loquendi .. . sed quibus conditionibus? loqui, et non audiri; loqui, et non audire; loqui ad satietatem et taedium, quia verbum emittebatur sine alterna vice defensionis et impugnationis, sine discussione quae lucem faciat, sine obiurgationo et animadversione, ita ut qui veniam loquendi postulabant pro instanti discep­ tatione, remittebantur ad tempus futurum; ira ut silentium imponeretur libertati discussionis; ita ut D talis iudex extra quaestionem in uno sensu vagam benigne toleraretur, et talis iudex in contrario sensu disserens acriter obiurgaretur. Illo agendi modo tres menses consumimus (sio!) per opacam noctem laborantes et nihil operantes. 2° Quod gravius est, posteriores regulas con­ scientia mea non potest omnino admittere. — Esto, quod de scripto demus nostras animadversiones, licet ille modus incognitus fuerit traditioni et praxi conciliorum; licet ille modus non «illustret quae­ stionem, quia unus non docetur ab alio, sicut fit sermone ad omnes. Concessis omnibus quae possumus concedere, iam conscientia clamat contra tres regulas. Clamat contra assensionem dandam canonibus in globo propositis; quia si unus tantum canon di·>) Tabulam inedita» profero ex schedis privatis Frandsd Le Courtier episcopi Montis l'e«ulani, ubi asservitur sub numero IV. 31 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 32 plicet, iam Tei omnes canones qui placent reiiciendi a semper fuit laudatissima praxis requirere consensum ernnt at noni amoveatur, vel unus qui displicet moraliter unanimem. 3° Tria haec, nullo modo a nobia admittendo, admittetur ne reiiciantur caeteri, — quod valde ai contra reclamationem nostram et officium strictum libertati suffragiorum adversator. Clunit conscientia contra suffragia danda per conscientiae nostrae servarentur, et a regulis im­ sedentes et sargentea, quia talis modus nunquam positis non eliminarentur, iam declararo necease fuit in ecclesia usurpatus, quia constatari difficillime foret, nos non posse, in hisce angustiis, actis con­ potest, quia contagioni obnoxius est, et sic liber­ cilii adlaborare, nosque totis viribus tunc protestari contra quidquid fieret, stabiliretur, declararetur, tati plenae obstat Clamat conscientia contra definiendos canones definiretur in concilio, sine nobis, contra nos, et sub fidei per maioritatem numericam, quia in re tanti talium regularum regimine. [t Franciscus Le Courtier episcopus Montis Pesmomenti et ubi agitur de anathemate et poena se­ aulani.] parationis ab ecclesia Christi, et α saluto aeterna, XV. DISCUSSIO SCHEMATIS REFORMATI CONSTITUTIONIS DE FIDE CATHOLICA, stimulique praesertim additi zelo dilatandi, constanti nisu ad ipsam sanguinis effusionem producto, Christi B regnum ad universum orbem. Dum tamen istaec emolumenta et alia complura α divina dementia, per ultimam maximo synodum 1870 mardi 14. oecumeuicam, ecclesiae impertita, gratissimo, uti Mittitur adiectum huic monito schema primae par est, animo recolimus; nequimus gravissimo non constitutionis dogmaticae reformatum, una cum re­ dolere, et ampliorem fructum interceptum, et im­ lation o eorum, quao de eo in peculiari deputati on e manem malorum molem eorum culpa excitatam, pro rebus ad fidem pertinentibus deliberata sunt qui vel plane contempserunt eiusdem sanctae sy­ Feria VI buina hebdomadae, die 18 currentis men­ nodi auctoritatem, vel sapientissima saltem eius sis, hora nona matutina, in aula concilii habebitur neglexere decreta. proxima congregatio generalis, in qua iuxta num. 7 Nemo siquidem ignorat, proscriptas a Tridentinis decreti diei 20 februarii anni currentis fiet discussio patribus haeresce, quae, vivo ecclesiae magisterio huius schematis reformati. Reverendissimi patres, qui reiecto, privati cuiusvis indicio religiosas res com­ de eodem schemate loquendi veniam rogare voluerint, mittebant, sponte sua in multiplices discordesque dabunt secretario nomina sua in scripto, cum ex­ sectas fuisse discissas, quae tandem apud plurimos pressa declaratione, utrum de toto schemate in ge­ Christi fide subversa et deleta, sacras ipsas litteras, nere, on de quibusdam eius partibus loqui velint quas antea Christianae doctrinae fontem unicum Initium fiet a discussione generali, ot cum haec iudicemque supremum asserebant, impio ausu symterminata fuerit, agetur de prooemio seorrim, et C bolis inanibus merisque commends accensere non pariter seonim de quovis capite una cum canonibus, erubuerunt Cum nutem aedificantes ita reprobaverint qui ad lingula capita referuntur, iuxta ordinem pro­ lapidem illum angularem, illudque suffoderint funda­ cedendo. mentum, praeter quod aliud ponere nemo potest, E secretaria concilii Vaticani die 14 roartii 1870. Christum leaum Salvatorem nostrum, factum est, ut fidei ductu destituti sibique relicti, ea invexerint loiephus episcopus Sancti Hippolyti opinionum et philosophicorum systematum monstra. secretarios. mythismi, rationalism], indifferentismi nomino desig­ nata, quae in unam demum coalescentes errorum congeriem, naturaliemum ediderunt Quae sane Schema reformatum constitutionis dogmaticae de fide oatholioa patrum examini propositum. impiissime doctrina, heu nimis hodie late vulgata, utpote natura sua supernatural] ordini plane repug­ Bw epiecopiu ttrruj tertorum Dei tacro approbante nans, adversa fronte Christianam religionem adoritur; concilio ad perpetuam rei memoriam. submotoque omnium Conditore, Salvatore ac Domino Cum aeternus Dei Patris Filius Dominus noster Christo ab humanarum rerum moderamine et imlesus Christus ecclesiae suao dilectae omnibus diebus perio, mysterium iniquitatis novissimis consummanusque ad consummationem saeculi se ad fut urum dum temporibus iam nunc complere conatur. Mentiesse promiserit; nullo unquam tempore destitit ei bus autem potita, pro vario cuiusque ingenio eas adspirare docenti, operanti suffragari et benedicere, D in pantheismi, materialismi, atheismi barathrum opitulari proelianti, periclitanti praesto esse. Qua coniicit; ipsamque rationalem inficiata naturam ho­ sane benignitate ipsius ac providentia factum est, minis, omnem iusti rectique normam subvertit, et ut ex occnmenicis omnibus conciliis, et ex Tridentino humanao societatis fundamenta quatit et diruit. nominatim amplissima in universam catholicam Impia vero huiusmodi pesto impune grassante, familiam utilitas dimanaverit. Hinc enim sanctissima fieri vix potuisset, quin complures etiam ex ecclesiae religionis dogmata prenius definita et uberius ex­ filiis ea non inficerentur, et catholicus sensus, dimi­ posita, haereticorum errores profligati aususque cohi­ nutis passim veritatibus, non obliteraretur. Et sane biti, ecclesiastica disciplina restituta firmiusque san­ tristissima ostendit experientia, multos peregrinis cita, promotum in clero scientiae pictatisque studium hisce nebulosisque doctrinis circumventos et captos, ne parata adolescentibus sacrae militiae educandis naturam cum gratia, scientiam humanam cum divina collegia, publici mores instaurati, fideles Christiana fide sic commiscere, atque ita pervertere verum doctrina accuratius exculti, crebriorque passim ad­ dogmatum sensum, quem tenet et docet ecclesia, ductus sacramentorum usus. Hinc etiam arctius ut integritatem sinceritatemque fidei ad extremum membra capiti fuere coniuncta, novoquo vigore adduxisse discrimen comperiantur. Inmvero quomodo materna ecclesiae viscera non mystico Christi corpori indito, sanctitas cius fota fuit, aucta foecunditas, multiplicatae religiosae commoveantur miserando isto tot animarum casu, familiae salutanbus quibusque operibus devotae, et increbrescente quotidie fréquentions naufragii alia atque alia invecta christianao pietatis instituta. periculo? Si Doue vult omnes homines salvos fieri 1. Monitum quo patribus mittitur schema primae constitutionis dogmaticae do fide oath ollo a reformatum. 33 SCHEMA REFORMATUM CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE FIDE CATHOLICA et ad agnitionem venire veritati·; si Christus venit A in mundum, ut salvum faceret quod perierat, et filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum; nonno ecclesia populorum omnium mater ab ipso constituta, quao omnibus propterea debitricem se novit, lapsos erigere, labantes sustinere, revertentes amplecti, bonos confirmaro et ad meliora incitare conabitur? Profecto neo unquam ipsa defuit officio sibi credito, neo facere unquam poterit, quominus testotur palam atque donunciet veritatem, quae omnia sanat; illud sibi praeceptum esso non igno­ rans: nSpiritus meus, qui est in te, et verba mea, quao posui in oro tuo, non recedent ab oro tuo amodo et usquo in sempiternum14. Cum itaquo nos, inhaerentes decessorum nostro­ rum vestigiis, pru apostolico munero nostro nunquam docero ac propugnaro omiserimus catholicam verita­ tem perveraosque reprobare doctrinas; in praesen­ tiarum, sedentibus nobiscum et indicantibus univorsi I orbis episcopis in hanc oecumonicam synodum auctoritate nostra in Spiritu sancto congregatis, freti Dei verbo scripto et tradito, uti ab ecclèsia catholica sancto custoditum et genuino expositum accopimus, ex hac Petri cathedra in conspectu om­ nium salutarem Christi doctrinam profiteri et decla­ raro constituimus, adversis erroribus, potestate nobis ab omnipotente Deo tradita, proscriptis atquo dam­ natis. Caput L . De Deo rerutn omnium creatore. Sancta Romana catholica ecclesia credit et con­ fitetur, unum esso Deum verum et vivum, crea­ torem caeli et terrae, omnipotentem, providissimum aeternum, immensum, intellectu ac voluntate omniquo perfectione infinitum; qui cum sit uno, singularis, simplex omnino et incommutabilis substantia, prae­ dicandus est ab hoo mundo re et essentia distinctus, in so et ex so beatissimus, et super omnia, quae praeter ipsum sunt et concipi possunt, inefiabiliter excelsus. Hic solus verus Deus bonitate sua ot omnipotenti virtute, non ad augendam suam beatitudinom, nec ad acquirendum sed ad manifestandam perfectionem suam per bona, quae creatoris impertitur, liberrimo consilio, „simul ab initio temporis utramquo do nihilo condidit creaturam, spiritualem et corporalem, angelicam videlicet et mundanam, ac deindo humanàm quasi communem ex spiritu et corpore constitutam/* Caput II. De revelatione. Eadem sancta mater ecclesia tenet et docet, Deum, rerum omnium principium et finem, naturali humanao rationis lumino e robus creatis certo cog­ nosci posso; eo quod invieibilia ipsius a creatura mundi por ea, quao facta sunt, intellecta conspiciuntur (Rom. I, 20): placuisse autem eius sapientiae et bonitati, alia, eaque supernatural! via seipsum et voluntatis suae aeterna decreta humano generi reve­ lare, multifariam multisquo modis olim loquendo patribus in prophetis, novissime vero nobis in Filio (Hebr. I, 1). Huic divinao revelationi tribuendum quidem est, ut ea, quae in rebus divinis humanao rationi per so impervia non sunt, in praesenti quoquo generis humani conditiono ab omnibus expedite, firma certi­ tudine et nullo admixto errore cognosci possint. Non hac tamen de causa revelatio absoluto necessaria dicenda est, sed ideo quia Deus ex infinita bonitate sua ordinavit hominem ad finem supernaturalem, » 11.59, 21. 1 Cone. Later. IV. e. 1. Firmiter. *. COSTCII OENKBAU TOMUS LI. [Manii, ΧΧΠ, 981.) 34 ad participanda scilicet bona divina, quae rationis comprehensionem excedunt; siquidem: Oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, quae praeparavit Deus iis, qui diligunt eum. (I Cor. Π, 9,)i) Haec porro supernaturalis revelatio, secundum universalis ecclesiae fidem, a sancta Tridentina sy­ nodo novissime declaratam, ^integra continetur in libris scriptis tam veteris quam novi Testamenti, et sine scripto traditionibus.4 Qui quidem libri integri, prout in eiusdem concilii decreto recensentur, et in vulgata latina editione habentur, cum omnibus suis partibus pro sacris et canonicis suscipiendi sunt Eos vero ecclesia non propterea pro sacris et ca­ nonicis habet, quod auctoritate sua approbati sint, licet sola humana industria concinnati; aut ideo dumtaxat, quod revelationem sine errore contineant; sed ideo, quod Spiritu Sancto inspirante conscripti, Deum habent auctorem, atque ut tales ecclesiae per apostolos traditi sunt. Quia vero, quae sancta Tridentina synodus de interpretatione divinae scripturae, „ad coercenda petulantia ingenia4, salubriter decrevit, α quibusdam hominibus pravo exponuntur, idem decretum reno­ vantes, hanc .eius mentem esse definimus, ut in rebus fidei et morum ia pro vero Scripturae sensu habendus sit, quem tenuit ac tenet sancta mater ecclesia. Caput 1Π. De fide. Cum homo a Deo tanquam supremo suo auctore et Domino totus pendeat, et ratio creata increatae rationi penitus subiecta sit, plenum intellectus et voluntatis obsequium, revelante se Deo, fide prae­ stare tenemur. Hanc vero fidem, quao humanao salutis initium est, ecclesia catholica profitetur vir­ tutem esse eupernaturalem, qua. Dei aspirante et adiuvante gratia, vora esse credimus, quae divinitus revelata sunt, non ob intrinsecam, quam perspiciamus, rerum veritatem, sed propter auctoritatem Dei revelantis, qui nec fallere nec falli potest. Est enim fides, testante apostolo, argumentum non apparen­ tium.1 Ut nihilominus fidei nostrae obsequium ratioui consentaneum esset, voluit Deus cum internis Spiri­ tus sancti auxiliis extorna iungi revelationis suae argumenta, facta scilicet divina, atquo imprimis miracula et vaticinia, quao cum Dei omnipotentiam et sapientiam luculenter commonstrent, divinae locutionis signa sunt certissima et omnium intelligentiao accommodata. Quaro scriptum legimus: nIlli autem profecti praedicaverunt ubique, Domino cooperante, et sermonem confirmante, sequentibus signis4·. Et rursum: „Annuntiate, quao ventura sunt in futurum, et sciemus, quia dii estis vos. * 1· Licot autem non crederemus, nisi videremus esse credendum,· atquo adeo fidei assensus nequaquam sit modus animi caecus, et ab intellectus operatione disiunctus; nnemo tamen evangelicae praedicationi consentire potest, sicut oportet ad salutem conse­ quendam, absque illuminatione et inspirationo Spiri­ tus sancti, qui dat omnibus suavitatem in assentiendo et credendo veritati4·. Quaro fides ipsa in se, etiamsi nondum per charitatem operetur, donum Dei, et actus eius opus est ad salutem pertinens, quo homo liberam praestat ipsi Deo obedientiam, gratiae eius, cui resistere posset, assentiendo et cooperando. I « > * * • Cf. s. Thom. Sanam, p. 1. q. 1, a. 1 ; p< 2. 9, q. 2, a. 3 et 4» Hebr. XI. I. Mare. XVI, 20. R XLI. 28. 8. Thom. Somma p. 2. 2. q. 1, a. 4 ad 2. Syn. Arans. Π, ran 7. [Mansi. VIII, 714 a.) 3δ A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 36 Porro fido divina et catholica ea omnia credenda a et sobrie quaerit, aliquam, Deo dante, mysteriorum sunt, quao in verbo Dei ¿cripto vel tradito con­ intelligentiam assequitur, eamquo fructuosissimam, tinentur, et ab ecclesia siro solemni ¡adido sire tum ex eorum analogia quae naturaliter cognoscit, tum e mysteriorum ipsorum nexu inter se et cum ordinario magisterio credenda proponuntur. Haec illa est fides, sine qua impossibile est fine hominis ultimo; nunquam tamen idonea red­ placero Deo, et ad filiorum eius consortium perve­ ditur ad ea perspicienda instar veritatum, quae nire. 'Quare sicut nemini unquam sine illa contigit proprium ipsius obiectum constituunt Divina enim justificatio, ita nemo, nisi in ea perseveraverit usque mysteria ipsa sua natura intellectum creatum sic ex­ ad finem, ritum aeternam assequetur. Ut autem cedunt, ut etiam revelatione tradita et fido sus­ huic officio veram fidem amplectendi in eaque con­ cepta, ipsius umen fidei velo contecta et quadam stanter perseverandi satisfacere possemus, Deus per quasi caligine obvoluta maneant, quamdiu in hac Filium suum unigenitum ecclesiam instituit, sua eque mortali vita peregrinamur α Domino. nPer fidem institutionis manifestis notis instruxit, ut custos et enim ambulamus, ct non per speciem·41. Verum eUi fides sit supra rationem, nulla tamen magistra verbi revelati ab omnibus facile agnoscere­ tur. Ad nullam enim religiosam societatem praeter unquam inter fidem et rationem vera dissensio esso solam catholicam ecclesiam ea pertinent omnia, quae potest: cum idem Deus, qui mysteria revelat ct ad evidentem fidei ebristianae credibilitatem tam fidem infundit, animo humano rationis lumen indi­ multa et Um mira divinitus eunt disposita. Quin derit; Deus autem negare aeipsum non possit, neo etiam ecclesia per se ipsa magnum quoddam et B verum voro unquam contradicere, Quamobrom perpetuum est motivum credibilitatis et divinae inanis huius pugnantiae species non potest nisi inde nasci, quod vel fidei dogmata ad mentem ec­ suae legationis testimonium irrefragabile. Quo fit, ut ipsa voluti 9eignum levatum in na­ clesiae intellecta et exposita non fuerint, vel opi­ tiones4 1, et ad se invitet, qui nondum crediderunt; nionum commenta pro rationis effatis habeantur. ct filios suos certiores faciat, firmissimo niti funda­ pOmnem igitur assertionem veritati illuminatae fidei mento fidem, quam profitentur. Cui quidem testi­ contrariam omnino falsam esso definimus * 4*. Porro monio efficacius etiam subsidium accedit ex superna ecclesia, quae una cum apostolico munere docendi, virtute. Siquidem piissimua Dominus errantes gratia mandatum accepit custodiendi depositum fidei, ius sua adiuvat, ut ad agnitionem veritatis venire possint; etiam et officium divinitus habet, „falsi nominis et eos, quos de tenebris transtulit in admirabile scientiae oppositiones-1 proscribendi. Quapropter lumen suum, in hoc eodem lumine ut perseverent, omnes christiani fideles hoioamodi opiniones, quao gratia sua confirmat, non deseren», nisi deseratur. fidei doctrinae contrariae esso cognoscuntur, maxime Quocirca minime par est conditio eorum, qui per si ab ecclesia reprobatae fuerint, non anlum prohiben­ caeleste fidei donum primae veritati adhaeserunt, tur eas tauquam legitimas scientiae conclusiones de­ ac eorum, qui ducti opinionibus humanis, falsam fendero, sed imo pro erroribus, qui fallacem veritatis religionem sectantur; nam nullam unquam iustam speciem prae se ferant, habere tenentur omnino. habere possunt causam mutandi, aut in dubium Neque solum fides et ratio inter se dissidere revocandi fidem, qui eam sub ecclesiae magisterio C nunquam possunt, sed opem quoque si .i mutuam susceperunt Quae cum ita sint, gratias agentes ferunt, cum recta ritió fidei fundamenta demonstret, Deo Patri, qui dignos nos fecit in partem sortis eiaeque lumine illustrata rerum divinarum scientiam sanctorum in lumine, tantam ne negligamus salutem, excolat; fides vero rationem ab erroribus liberet nc sed aspicientes in auctorem fidei ct consummatorem tueatur, eam que multiplici cognitione instruat Qua­ letum, teneamus spei nostrae indeclinabilem con­ propter tantum abest, ut ecclesia humanarum artium fessionem. et disciplinarum culturae obsistat, ut eam multis Caput IV. modis iuvet atque promoveat. Nec ipsa vetat, ne Dt fide et ratione. hae disciplinae in suo quaeque ambitu propriis Hoc quoquo perpetuus ecclesiae catholicae con­ utantur principiis, sed boc tantum cavet, ne divinae sensas tenuit ct tenet, duplicem esse ordinem cog­ doctrinae repugnando errores in se suscipiant, aut nitionis, non solum principio, sed obtecto etiam fines proprios transgressao ea, quae sunt fidei, oc­ distinctum: principio quidem, quia in altero naturali cupent et perturbent. Neque enim fidei doctrina, ratione, in altero fide divina cognoscitur; obiecto quam Deus revelavit, velut philosophicum inventum autem, quia praeter ea, ad quae naturalis ratio per­ proposita est humanis ingeniis perficienda, sed tantingere potest, credenda nobis proponuntur mysteria quam divinum depositum Cbristi sponsae tradita in Deo abscondita, quae, nisi revelata divinitus, inno­ fideliter custodienda et infallibiliter declaranda. Hinc sacrorum quoque dogmatum is sensus pertescere non possunt. pDeum enim nemo vidit un­ quam: Unigenitus Filius, qui est in sinu Patris, ipse D petuo est retinendus, quem semel declaravit sancta enarravit0* Quocirca apostolus, qui a gentibus mater ecclesia, sive communi suo magisterio sive Deum por ea, quae facta sunt, cognitum esse testa­ solemni definitione; nec unquam ab eo sensu, altioris tur, disserens tamen nde gratia et veritate, quao intelligentiae specie et nomine, recedendum. „Cres­ per lesum Christum facta eat"1, pronuntiat: „Loqm- cat igitur et multum vehementerque proficiat, tam mur Dei sapientiam in mysterio, quao abscondita singulorum, quam omnium, tam unius hominis, est, quam praedestinavit Deus ante saecula in quam totius ecclesiae, aetatum ac saeculorum gradigloriam nostram, quam nemo principum huius sae­ bus, intclligentia, scientia, sapientia: sed in suo culi cognovit: nobis autem revelavit Deus per Spiri­ dumtaxat genere, in eodem scilicet dogmate, eodem tum suum. Spiritus enim omnia scrutatur, etiam sensu, eademque sententia-*. profunde Dei-4. Et ipse Unigenitus confitetur CANONES. Patri, „quia abscondit haec α sapientibus et pru­ I. De Deo rerum omnium creatore. dentibus, et revelavit ea parvulis * 4. 1. Si quis unum verum Deum visibilium et in­ Ac ratio quidem, fide illustrata, cum sedulo, pie visibilium creatorem negaverit; anathema sit. i U XI. Ii • ¡OSAS. 1. 18. • Ivtsn. I. 17. • I Cor. IU 1-·. » Xatlh. XL » * II Cor. V, 7. » Cone. Ut. V bolla Anelici regimimi. > I Tun. VI. 20. < 3. Vine. Lir. Common, n. 38. (Migne, Patr. Lal., L, 37 SCHEMA REFORMATUM CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE FIDE CATHOLICA 33 2. Si quia praeter materiam nihil ease affirmare A charitatem operatur, gratiam Dei necessariam esso; anathema sit. non erubuerit; anathema ait. 6. Si quis dixerit, parem esse conditionem 3. Si quia dixerit, unam caso Dei et rerum om­ fidelium atque eorum, qui ad fidem unice veram nium substantiam vel essentiam; anathema sit1. 4° Si quis non confiteatur, mundum rosque omnes, nondum pervenerunt, ita ut fideles catholici licite quas continet, secundum totam suam substantiam possint fidem, quam sub ecclesiae magisterio iam susceperunt, assensu suspenso in dubium vocare, a Deo ex nihilo esse productas; aut Deum dixerit non voluntate ab omni ncces- donec demonstrationem scientificam credibili tatis et sitate libera, sod tam necessario creasse, quam ne­ veritatis fidei suae absolverint; anathema sit cessario amat seipsum; IV. De fide et ratione. aut mundum ad Dei gloriam conditum esso nega­ 1. Si quis dixerit, in revelatione divina nulla verit; anathema sit. Monitos insuper omnes volumus, ut caveant sibi vera et proprie dicta mysteria contineri, sed uni­ ab eorum fraude, qui ad obtegendam doctrinae versa fidei dogmata posse per rationem rite excultam suae impietatem, sanctissimis nominibus Trinitatis, e naturalibus principiis intelligi et demonstrari; Incarnationis, Redemptionis, Resurrectionis aliisquo anathema sit. 2. Si quia dixerit, disciplinas humanas tractan­ abutuntur, veneranda Christianae religionis mysteria ad perversissimos pantheismi sensus detorquentes. das esse nulla prorsus revelationis supernaturalia B habita ratione; aut harum disciplinarum conclu­ II. De revelatione. siones, etiamsi doctrinae catholicae repugnent, ab 1. Si quis negaverit, Deum unum et verum, ecclesia proscribi non posse; anathema sit. 3. Si quis dixerit, licitum esse tenere vel tra­ Creatorem et Dominum nostrum, per ea, quae facta sunt, naturali rationis lumino ab homine certo dere opiniones ab ecclesia damnatas, dummodo ne sint damnatae tanquam haereticae; anathema sit. cognosci posse; anathema sit. 4. Si quis dixerit, fieri posse, ut dogmatibus ab 2. Si quis dixerit, fieri non posse, aut non ex­ pedire, ut per revelationem divinam homo de Deo ecclesia propositis aliquando, secundum progressum scientiae, sensus tribuendus sit alius ab eo, quem cultuque ei exhibendo edoceatur; anathema sit. 3. Si quis dixerit, hominem ad cognitionem, intellexit et intelligit ecclesia; anathema sit. quae naturalem superat, divinitus evehi non posse, Itaque supremi pastoralis nostri officii debitum sed ex seipso ad omnis tandem veri et boni posses­ sionem iugi profectu pertingere posse et debere; exequentes omnea Christi fideles et maxime, qui praesunt vel docendi munero funguntur, per viscera anathema sit. 4. Si quis Sacrae Scripturae libros integros cum lesu Christi obtestamur, nec non eiusdem Dei et omnibus suis partibus, prout illos sancta Tridentina Salvatoris nostri auctoritate iubemus, ut ad hos synodus recensuit, pro sacris et canonicis non sus­ errores e sancta ecclesia eliminandos ct purissimae ceperit, aut eos divinitus inspiratos esse negaverit; fidei lucem pandendam studium et operam conferant. Quoniam vero satis non est, haereticam pravi­ anathema sit. C tatem devitare, nisi ii quoque errores diligenter 11L De fide. fugiantur, qui ad illam plus minusve accedunt; 1. Si quis dixerit, rationem humanam ita inde- omnes officii monemus, servandi constitutiones et pondentem esse, ut fides ei a Deo imperari non decreta, quibus pravae eiusmodi opiniones, quae istic diserte non enumerantur, ab hac sancta sede possit; anathema sit. 2. Si quis dixerit, fidem divinam a scientia natu­ proscriptae et prohibitae sunt. rali, quae veritatem religiosam aut moralem pro 3. obiecto habeat, non distingui, no propterea ad eam non requiri, ut revolata veritas propter auctoritatem Ratio in priori schemata dogmatico emendando Dei revelantis credatur; anathema sit. α patribus deputatis servata. 3. Si quis dixerit, fieri non posse, ut revelatio I. Generalis procedendi modus. divina externis signis reddatur credibilis, ideoquo Perlectis et expensis illis, quae sive in congrega­ sola interna cuiusque experientia homines ad fidem tionibus generalibus de schemate observata, sivo moveri; anathema sit. 4. Si quis dixerit, miracula nulla fieri posse, scripto nd deputationem allata erant, prima patrum proindequo omnes eiusmodi narrationes, etiam in deputatorum cura fuit, ut cognoscerent, quis potissi­ Sacra Scriptum contentas, inter fabulas vel mythos mum schematis emendandi modus reverendissimorum D concilii patrum votis suaderetur. Omnibus perpensis ablegandas esse; aut miracula certo cognosci nunquam posse, neo patribus deputatis visum est, ut doctrina in schemate iis divinam religionis ebristianae originem rite pro­ proposita retineretur, ratio vero eam proponendi bari; anathema sit. immutaretur. De quo cum singuli sententiam suam 5. Si quis dixerit, fidem, qua christiani evangeli­ voce et scripto exposuissent, tribus e deputatione ca e praedicationi consentiunt, non esse nisi per­ electis demandatum est, ut secundum illam normam suasionem necessariis scientiae humanae argumentis schema in meliorem formam redigendum curarent, inductam; habita simul ratione illorum, quae circa quaedam aut tantummodo ad fidem vivam, quae per doctrinae capita a reverendissimis concilii patribus animadversa erant. Quo laboro peracto, singula » Quoniam aliqui reverendÍMimonnn patrum postularunt, capita in deputatorum congressu discussa, nec nisi ut in reprobatione errorom diversae pantheismi species nota­ secundum novas animadversiones perpolita, collecti· rentur, sequens proponitur canon, «i sacro concilio postulationi suffragiis approbata sunt. annuere placuerit, hoc loco inserendae. In forma igitur schematis haec immutata sunt: Si quis dixerit, ree finitas omnes aut certe spirituales e divina substantia emanasse; 1° Exhibetur prius doctrina catholica, deind· ant divinam essentiam sui manifestatione vel evolutione errores ei adversantes notantur. fieri omnia; 2° Hac do causa in ipsa constitutionis inscrip­ aut denique Deum esse ens universale seu indefinitum, tione vocabula „contra multiplices errores ex ratio­ quod determinando se constituat rerum universitatem in ge­ nalisme derivatos ** suppressa sunt: unde iam necease nera, species et individua distinctam; anathema ait. 39 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 40 non erat, varia doctrinae capita per relationem, j Scriptura hanc veritatem revelans utitur, nihil ad eius sensum determinandum adiecto1. quam ad rationaliamum habent, connectera. § 4. De sacrorum librorum inspiratione tenetur 3* Ut tamen haec capita interno aliquo nexa doctrina concilii Florentini et Tridentini, atque illud eoniungi facilius possent, pro rdoctnna catholica ** scriptam est efido catholica4. Quae enim in primia tantum reiicitur, quod eidem aperte adversatur. capitibus, de Deo rarum omnium creatore ct de Etenim concilium Tridentinum (sees. IV) agendo de * revelatione, proponuntur, pertinent ad ea, quorum libris veteris ct novi testamenti, Deum dicit utrius * cognitio fidem antecedit, sivo ad praeambula fidei; quo testamenti ,auctoremu, co sano sensu, quo Flo deindo agitur de fide ipsa ciusque ad rationem renrinum (in decreto pro lacobitis), ad quod patres respectu; postremo de praecipuis quibusdam fidei Tridentini respiciebant. „eundem Deum utriusquo dogmatibus et maxime do mysteriis, scilicet de testamenti auctoremu dixerat. Florentinum autem, Sanctissima Trinitate, de hominis origine et natura, quo sensu Deum auctorem appellet, explicans addit: elevatione et lapsu, de Verbo incarnato et de gratia ^Quoniam eodem Spiritu sancto inspirante utriusque Redemptoris. testamenti sancti locuti sunt, quorum libros suscipit Visum autem est, materiam hanc amplam in ct veneratur ...“ duas constitution ea dividero, quarum prior, quae Dum concilium Tridentinum statuit, non licoro nunc proponitur, de fide catholica generarim, altera Scripturam interpretari „ con tra cum sensum, quem de nonnullis fidei catholicae obiecria singillarim tenuit ct tenet sancta mater ecclesia-, satis indicat, ageret. Bilium sensum esso verum ct pro vero habendum; 4· Cum a doctrina catholica, non ab erroribus addit enim continuo: „Cuius (ecclesiae) est indicare incipiatur, quaedam prioris schematis capita in unum de raro sensu ct interpretatione Scripturarum.- Unde redigere licuit, quando videlicet errores in illis reli­ etiam in professione fidei a Pio IV edito, forma dendi eidem veritati opponuntur. positiva dicitur: ^Sacram Scripturam iuxta eum 5® Aliorum conciliorum exemplo subnexi sunt tensum, quem tenuit ct tenet sancta mater ecclesia, canones, ut Unto facilius, quid doctrinae catholicae cuius est indicare de vero sensu ct interpretatione adversetur, cognoscatur, atque errores studiosius et sacrarum Scripturarum, admitto.sandios a fidelibus evitentur. Quae a concilio Tridentino do unanimi consensu 6* Postremo cura fuit, ut animadversionibus de patrum dicuntur, praemissa illa explicatione, plu­ stylo satisfieret. rium, non omnium patrum deputatorum sententia, hic prneteriri poterant, quia unanimis consensus Π. De singulis icÀematis partibus. patrum ot ecclesiae sensui eatenus in idem recidunt, Prooemium. quod cognito unanimi patrum consensu etiam eccle­ Ad obsecundandum desiderio plurium reveren­ siae sensus cognoscitur. Etenim unanimia illo con­ dissimorum patrum placuit prooemium panilo amplius sensus patrum ecclesiae sensum et fidem testatur, praemitti, quo post commemoratos concilii Triden­ et ecclesia semper professa eat, se patrum vestigiis tini, ultimi occumcniri, laetos fructus, errores, qui insistere et doctrinae unanimi inhaerere. postea lapsu temporis nati et sparsi sunt, ob oculos C Caput III et IV. ponerentur, atque ita tum finis concilii Vaticani in universum, tum proprius constitionnm dogmaticarum Animadversionibus videtur case satisfactum. scopus indicaretur. Qui scopus esse non potest, ut Cum in § 1 capitis IV duplex cognoscendi ordo fidei dogmata, de quibus agitur, plene declarentur, etiam ex eo distinguitur, quod in „ al tero [>cr rationem sed quatenus necessarium est ad fideles praemu­ naturalem,- in altero per nfidcm divinam- cognos­ niendos contra errores, qui hac aetate nostra maxime catur, non asseritur, a fide rationem sic excludi, ut grassantur. credendi actus non sit actus ipsius intellectus. Sed Caput I. id asseritur, in altero ordine intervenire tantum In hoc capite de Deo rerum omnium creatore ea principia homini seu rationi propria, in altero etiam prae reliquis dicuntur, quae ad varias pantheismi principium infusum, quo intellectus ad exercendum species reprobandas apta sunt. Proponantur autem fidei actum elevatur seu idoneus redditur. tamquam fidei dogmata, quoniam a concilio insti­ 4. tuenda non est disceptatio cum Atheis ct Pantheistis, Congregatio generalis trigesima. sed doctrina catholica fidelibus declaranda. 1870 martii 18. Caput IL Feria sexta die 18 martii 1870 hora nona matu­ § 1. Definitio haec, Deum per res creatas ra­ tina, in conciliari aula Vaticanae patriarchalis basilitionis lumine certo cognosci posse, et canon ei D cao, generalis eminentissimorum patrum congregatio respondens necessaria visa sunt, non solum propter habita est; cui interfuerunt sexcenti triginta novem traditionalismum sed etiam propter errorem late patres, nempe 41 cardinales,? patriarchae, 113 archiserpentem, Dei existen tiara nullis firmis argumentis episcopi, 432 episcopi, 4 abbates nullius dioecesis, probari nec proinde ratione certo cognosci. 15 abbates generales sive praesides congregationum Quod vero ad traditionalismum pertinet, satis ordinum monasticorum usum mitrae habentes, 23 vwum est, principium ponere, quo efficaciter ex­ generales et vicarii generales, quorum omnium cluderetur. Principium autem, quod statuitur, hoc nomina, quae per assignatores locorum accurate est: in hominis natura rationali potentiam esse, descripta fuerunt, exhibet indiculus patrum trigesi­ Deum per res creatas certo cognoscendi. Iam vero mae congregationis generalis, qui inter acta con­ qui diceret, fieri promus non posse, ut homo etsi cilii asservatur. expeditam habeat facultatem ratiocinandi, sine poriOb mortem1 aliquorum ex reverendissimis patri­ tira de Deo tradita doctrina, ad Dei certam notitiam bus et ob querelas et excusationes aliorum a respecperveniat; is illud principium negaret. Quaestio tivis commissionibus legitimas habitos et in con­ autem, utrum aliqua institutio necessaria sit ad hoc. gregatione generali approbatas, assignatores locorum ut homo ad rationis mura perveniat, non attingitur. Etsi iu canone legatur vocabulum creator; non 1 A magnitudine enim speciei et creaturae cognosdbiliter ideo definitur, creationem proprie dictam ratione poterit creator harum videri. Sap. XIII. 5. * Hanc periodum omisit editio Vaticane. demonstrari posse; sed retinetur vocabulum, quo 41 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA 18 martii 1870 42 novam et accuratiorem eorumdem distributionem a Post haec sic patres allocutus est: "Reveren­ iussu ominentissirnorum praesidum fecerunt. dissimi patres, discussioni schematis reformati pri­ Revorondu· pater dominus Carolus Allemand La vi­ mae constitutionis dogmaticae, quae nunc inscribitur gorie arcbiepiscopus Algorianus missam lectam cele­ de fide catholica,1 praemittitur relatio facienda per bravit. Qua absoluta, et recitata oratione Adsumus reverendissimum dominum loannem Simor, archiDamine etc., eminentissimus primus praeses sic patres episcopum Strigonienscm et primatem Hungariae, allocutus est: qui nomino deputations specialis pro rebus ad fidem "Reverendissimi patres, antequam inchoetur dis­ pertinentibus exponet viam et rationem, quam ipsa cussio schematis reformati de fide catholica, quod deputatio secuta est in exequendo munere eidem hndio examini patrum propositum est, praemittenda commisso. Igitur reverendissimus dominus primas est relatio iudicum excusationum, qui iuxta litteras Hungariae ascendat ambonem/ apostólicas Multiplices inter diei 27 novembres 1869 RELATIO num. V officio suo functi aliqua ad congregationem generalem referenda proposuerunt. Reverendus recerendi patris domini loannis Simor archiepiscopi Strigoniensis et primatis Hungariae. dominus subsecretarías ista ex ambone recitabit/ Tunc subsecretarios ambonem ascendens haec Eminentissimi ac reverendissimi praesides, emi­ perlegit: "Eminentissimi praesides, eminentissimi nentissimi ac reverendissimi potrea. ac reverendissimi patres, reverendissimus dominus Quod felix, faustam fortunatumque sit, alteram episcopus Adamantinus in Brasilia gravibus ex causis, B periodum discussionum nostrarum in generalibus praesertim ob spirituales ecclesiae suae necessitates congregationibus hodie inchoamus. Difficilis sane impeditus, quominus sacro huio concilio interveniat, et multum salebroso provincia obtigit eis huius absentiam suam debite excusavit, et procuratorem concilii patribus, qui vestro suffragio delecti suum coustituit reverendissimum dominum episcopum fuerunt ut res fidei, rogatis vestris sententiis, huic Sancti Sebastiani Fluminis lanuarii. Judices excusa­ sacrosancto oecumenico concilio propositas denuo tionum causas absentiae sufficienter probatas con­ ad trutinam sumerent, et examinatas rursum sapien­ suere/ tissimo vestro indicio substernerent. Lectione absoluta, eminentissimus primus praeses Depositum enim fidei illibatum custodire atque dixit: "Reverendissimi patres, qui absentiam reve­ conservare, ita ut ex eodem nec iota unum, nec rendissimi episcopi Adamantini indo satis excusatam apex unus aut pereat aut vero immutetur, hcc est agnoscunt, surgendo assensum suum manifestent/ praecipuum ecclesiae munus et officium. Discipli­ Et surgentibus undique patribus, eminentissimus naria obiecta pro temporum, rerum et personarum primus praeses addidit: "Excusatio praedicti epis­ circumstantiis mutari possunt; fides vero ipsa immu­ copi absentis sufficiens agnita est α congregatione tabilis est sicut immutabilis est Deus, a quo procedit. generali/ Hio est illud tenendum quod dicit sanctus Paulus Tuno subsecretarios hanc aliam relationem per­ apostolus2: Fundamentum aliud nemo potest ponere, legit: quam quod positum est, quod est lesus Christus; hio "Plures concilii patres ob urgentes ecclesiarum nec quod libet etiam licet; hic illud genuinum est suarum necessitates, sive spirituales, sive temporales, quod est antiquum, immo antiquissimum; hic illud veniam a concilio discedendi absque obligatione valet Vincenti! Lirinensis, dum dicit, ecclesia nove redeundi petierunt, scilicet reverendissimi patres: dicit et non dicit nova. Depositum fidei, inquam, Io Georgius Smiciklas, episcopus Crisiensis Ruthe­ custodire et conservare, hoc est praecipuum ecclesiae norum in Croatia; 2° Joannes Quinlan, episcopus munus atquo officium; atque hic est etiam lapis Mobiliensis in statibus foederatis Americao septen­ lydius, ad quem errores, qui de tempore ad tempus trionalis; 3° Jacobus Etheridge, opîscopus Toronon- surgunt et sanam veramque Jesu Christi et ecclesiae sis, vicarius apostolicus Guynnae anglicao; 4° Patri­ doctrinam pervertere moliuntur, exigit et exactos tius Lynch, episcopus Carolopolitanus in statibus eidemquo repugnantes reiicit ac damnat. -foederatis Amcricae septentrionalis; 5° lacobus Deputatio patrum pro rebus fidei constituta in Roosevelt Bayley, episcopus Nevarcensis in statibus limine primi sui laboris, quem vobis praesentat, non foederatis Americao septentrionalis; 6° Aloisius potuit quin vos, reverendissimi patres, in Jesu Christo Kobes, episcopus Methonensis, vicarius apostólicas salutaret, et quin vobis rationem redderet villicationis Senegambiae; 7° Joannes Mac-Oill, episcopus Rich- suae. Praestitit quidem hoc deputatio, ex parte mondensis in statibus foederatis Americae septen­ saltem, ope ndnotationum schemati huic adnexarum, trionalis; 8° Augustus Maria Martin, episcopus praestitit, inquam, quae debuit, ut nimirum iussui Natchitochensis in statibus foederatis Americae sanctissimi domini nostri in constitutione apostolica septentrionalis; 9® Franciscas Baillargeon, archi- D Multiplices inter expresso responderet. Restat vero episcopus Quebeconsis, etiam ratione infirmitatis insuper ut idipsum praestet vivae vocis oraculo per gravioris. me ob suam erga vos reverentiam, per me inquam "Horum omnium causam discedendi, in eccle­ cui hanc spartani nec desideranti nec volenti con­ siarum suarum necessitatibus sitam, eatis fundatam tulit. Primam partem primi schematis originarii atquo probatam agnoverunt reverendissimi iudices recepistis; et haec prima pars constituit obiectum excusationum, corumque petitionem exaudiendam discussionum in hac et forte etiam in futuris gene­ suaserunt/ ralibus congregationibus. Primam partem recepistis Huius quoque relationis lectione absoluta, emi­ ideo quia sic disposuerunt eminentissimi cardinales nentissimus primus praeses patribus dixit: "Reveren­ congregationum generalium praesides, quibus vigore dissimi patres, postquam causae, ob quas praedicti decreti dio 20 februarii huius anni editi ius est episcopi veniam a concilio discedendi petierunt, schemata1 vel integre vel vero schematum tantum indicibus excusationum satis fundatae et probatae paries discussioni generalium congregationum pro­ visae sunt, reverendissimi patres, qui has causas ponendi. sufficere censent, ut venia discedendi eisdem tribua­ Quid, iam quaeritis, praestitum estin hoc schemate tur, surgendo assensum suum manifestent/ quoad primam partem originarii schematie, super Surgentibus autem undique patribus, eminontissi1 Vide sopra eoi. 31 c. mus primus praeses ait: rCausa discedendi probata « I Corinth. III. 10. est a congregatione/ 1 NoUe etenofcTiphieae tabeat schema. 43 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 44 qao tam longas in haccc aula habuimus discussiones ? A theologica, atquo ideo cum erroribus magis involutis, Deputationis patrum ea fuit meus, ut quantum fieri magis intricatis; tunc concilia primo exposuerunt ponet, postulatis ac rotis illorum reverendissimorum errorem illum, condemnaverunt, et in eodem ipso patrum, qui in hacce aula vira voce super schemate capite deinde ecclesiae catholicae doctrinam orrori originario constitutionis dogmaticae de fide enun- condemnato oppositam exposuerunt et declaraverunt; ciaverunt, vel vero qui scripto tenus mentem suam ita prorsus sicut non in omnibus, sed tamen in pluri­ deprompserunt, ut, inquam, quantum fieri posset, bus originarii nostri schematis capitibus factum fuit. Eamdem hanc procedendi rationem deprehenditis eorum postulatis atque votis omnino religiose morem in duobus magnis conciliis, nempe in magno Late­ gereret Omnes nostis quod paucis immo paucissimis ranensi IV cap. Damnamus, et in concilio Late­ demptis vix non omnes patres in eo convenerunt, ranensi V, ubi philosophorum aliquorum sectae, ut primum illud originarium schema quoad suam et philosophorum aliquorum errores speculativi substantiam, id est quoad doctrinam in illo conten­ per concilium condemnati fuerunt. Quando autem tam. et quoad errores qui in schemate illo condem­ is fuit specialis concilii finis, ut tantum errores nabantur, retineretur. Huic postulato satisfactum anathemate feriret, ut errores tantum condemnaret, est; atque idoo in hoc novo reformato schemate tunc concilia nullam praeposuerunt doctrinam cano­ eadem doctrina proponitur, quae fuit in originario nibus, sed canones tantum condiderunt, et in hisce schemate, iidem errores condemnantur, qui condem­ canonibus condemnaverunt errores, et ex ecclesiae nati fuerunt in eodem priori schemate. B catholicae doctrina pauca verba, aliqua tantum de­ Postulatum fuit deinde a multis reverendissimis prompserunt, ut rationem redderent, cur errores con* patribu qui prolocuti sunt, ut schemati constitutionis demnaverint Et hanc procedendi methodum repedogmaticae praemitteretur prolixius aliquod pro­ rietia, reverendissimi patres, in conciliis Milovitano II oemium cum respectu ad statum religioso-moralem et in Arausieano, in quibus nulla proponitur doctrina, Christiani popoli inde a temporibus concilii Triden­ conduntur canones, et in hisce canonibus errores tini usque ad nostra tempora. Et etiam huic postu­ condemnantur. lato satisfactum est pronti schema ipsum, ot in Quamcumque iam ex hisce tribus formis, ex bis specie prooemium illi praemissum prolixius luculenter procedendi methodis deputatio adoptavisset, quam­ comprobat: placuit nempe deputationi concilium cumque secuta fuisset, numquam a formis ab ecclesia hocco Vaticanum caeteris oecumenicis conciliis, in receptis recessisset. Sed quia vestrum, reveren­ specie vero ultimo generali concilio Tridentino con­ dissimi patres, illud postulatum fuit, ut in hoc con­ nectera, atquo ideo recensere vel saltem innuere cilio oecumenico Vaticano procederetur ad hunc salutares illos fructus, qui ex concilio Tridentino morem, sicut processit concilium Tridentinum in per Dei gratiam in ecclesiam redundarunt Sed simul specie, nimirum ut primo doctrina ecclesiae propo­ non potuit deputatio non commemorare etiam illa neretur, deinde autem adjungerentur canones, in mala quae exinde enata sunt, quod illi quidem, contra quibus condemnarentur oppositi catholicae doctrinae quos concilium Tridentinum celebratum fuit, huius errores; vestro huic postulato satisfactum est, quamconcilii canones et decreta penitus respuerint, quodvo C vis videamus quod nec concilium quidem Triden­ ¡n multis etiam regionibus inter catholicos concilii tinum constanter eidem formae, eidem methodo buias Tridentini decreta, in quantum illa ad refor- inhaeserit. Legatis enim caput de canonicis Scriptu­ mationem morum ao disciplinae referuntur, itidem ris, legatis caput de invocatione sanctorum, legatis aut recepta non fuerint, aut vero tardius fuerint caput de indulgentiis, et deprehendetis quod in neglecta. bisen capitibus concilium ipsum Tridentinum prae­ Postulatam deinde fuit ut manento eadem sub­ mittit primo expositionem errorum, deinde autem stantia schematis, id est ut manente eadem doctrina proponit catholicam doctrinam quin adiongat ca­ quae fuit in primo schemate, et manento eadem nones: in his enim capitibus nullos videmus ad i unc­ errorum condemnatione, schema quoad formam mu- tos esse canones. tarctur; et quidem mutaretur ita ut primo propo­ In hoc schemate sicut in primo schemate eadem neretur in capito semper doctrina ecclesiae catholi­ quoquo doctrina continetur, cum eaedem veritates cae vera et genuina, subiungorentur deinde singulis proponantur, iidemquo errores condemnentur. Con­ capitibus canones, in quibus oppositi doctrinae catho­ demnatos deprehenditis ergo hic non tautum atheilicae errores condemnarentur. Jam quod attinet ad stas, naturalistas, panthéistes, outologistas, deístas; formam seu potius ad ordinem Inter declarationem sed condemnatos etiam errores qui sunt aliquarum doctrinae catholicae et inter expositionem et con­ scholarum, aliquorum scholae magistrorum errores. demnationem errorum, boo respectu, reverendissimi De eo quaerebatur utrum errores hi condemnandi patres, magnam in historia conciliorum deprehendi- veniant per concilium Vaticanum oecumenicum. Sci­ mus varietatem, pro varietate nimirum specialis finis tie, reverendissimi patres, in quonam nexa adhao quem intendit aliquod concilium, et pro ratione ante centum annos universitates et scholae fuerint errorum qui condemnati fuerunt Quando res age­ cum ecclesia catholica. Adhuc illo temporo omnes batur eum haeresibus, quao errores suos clare in universitates catholicae, omnes ferme scholae gloria­ inis symbolis proposuerunt, et quando ecclesiae bantur se osse filiae ecclesiae, erunt sub immediata propositum fuit contra hosco haeresce catholicam vigilantia et directione praepositorum ecclesiae; doctrinam distinctius atque amplius proponere; tunc scholae istae erant magno subsidio et magno prae­ semper concilia sic processerunt ut primo clare sidio ad expositionem et defensionem fidei catholi­ ampliai proponerent doctrinam ecclesiae catholicae, cae: et fuisset impossibile, ut in hisco scholis errores deinde autem errores oppositos appositis canonibus proponerentur tales, quales modo in scholis pro­ condemnarent Hoc factum fuit in pluribus conciliis ponuntur. A centum enim et aliquot annis scholae orientalibus; hoc factum fait in specie in concilio etiam nunc non sunt sub vigili cura, sollicitudine atque Tridentino, utut, quemadmodum vobis paulo post directione ecclesiae ; scholae nunc non sunt prae­ dicam, non constanter. Quando vero ecclesiae res sidia ad explicationem et defensionem ecclesiae fuit non cum haeresibus, quao suos errores per catholicae; scholae subiectae non sunt auctoritati symbola proposuerunt, et reddiderunt notissimos, ot vigilantiae ecclesiae. Scholarum earum professores sed quando ecclesiae re * fuit cum erroribus, qui sunt officiales status publici; ab hisce ipsis depen­ oriebantur ex speculatione magis philosophica et dent ipsae sicut dependent libri scholastici, sicut 45 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA 18 martii 1870 46 dependet omnia methodus docendi. Hinc factum . deputatio illius est mentis quod stylus hic repurgari est, quod etiam magistros scholarum catholicarum, adhuc, et longe melior reddi non possit quam vere immo hinc indo etiam magistros scholarum theo­ hicce occurrit. Praecipua res est, reverendissimi logicarum invaserunt principia protcstantica auto- patres, ut inquirere, ut diligenter discutere velitis uorniao scientiae et indepondentiue sdentino ab an doctrina, quae in hisco quatuor capitibus con­ uuctoritnto fidei, ab auctoritate ecclesiae. Atque tinetur, sit vera, genuina, sincera ecclesiae catholi­ hino factum est, ut in varios cosque perniciosos cae doctrina. Posteaquam in hanc veritatem inqnierrores circa fidem prolapsi sint etiam magistri sivistis, caetera omnia sunt accidentalia, caetera scholarum, qui deinde per ipsam sanctam apostoli- omnia sunt exigui negotii. Erit facile ea quae vobis eam sedem condemnari debuerint, per apostolicam visa fuerint in hocco schemate adhuc modificari sedem in specie, propteren quia isti magistri auctori­ atquo reformare. Super hac re contendito ut con­ tatem cpii>coporum respuerunt tamquam ministri veniatis utrum doctrina, quam hic in isto schemate status publici: episcoporum auctoritas circa illos deputatio proponit, utrum illa doctrina sit vere nihil profecit, sed summa auctoritas summi pontificis catholica. Et haec sunt, reverendissimi patres, quae vobis ex mandato deputationis, cuius ego quoquo intervenire debuit. Quamvis autem errores hi speculativi esse vi­ vestro suffragio membrum sum, vobis proponenda deantur, ex ordino per speculationem philosophico habui. ot theologico, et quamvis necdum aliquem ut dicunt Si vestra patientia adhuc admiserit, libenter in ruricolarum infecerint, tomen sunt periculosi, quom- i singularia et in specialia etiam descendam, propo­ admoduin episcopi regionum illarum coram deputa- nendo vobis quaenam doctrinae capita ct correspon­ tione saepius proposuerunt. Hinc necessarium fuit dentes hisce doctrinao capitibus canones, contra errores hosco noquo condemnaro, ut norma aliqua quosnam in specie errores capita ita sicut canones stabiliretur, qua omnes catholici docti ct eruditi in directa fuerunt. suis speculationibus philosophicis et theologicis (basce Caput I, de Deo rerum omnium creatore. Breviter enim impedirò ecclesia absolute non vult) inter hic proponitur catholica doctrina ecclesiae de Deo limites snnao doctrinae continerentur, et in futurum rerum omnium creatore, quatenus illa opponitur nb huiuemodi errandi periculis praeservarentur. atheis, naturalisti», pantheistic, dcistis et ontologistia Cum, reverendissimi patres, postulaveritis ut etiam. Delatae feriuntur per illud verbum provi· propositae doctrinae catholicae adiicerentur canones, disjitnum id est providentissimum; ontologistao atque in hisco canonibus errores oppositi doctrinae acque feriendi erant, qui nempe docent quod catholicae condemnarentur, bnbotis canones in hocce universa per so considerata non differant ab ipso schemate. Nihil difficilius est quam canonem con­ Deo. et quos sacrae Inquisitionis Officium die 4 Sep­ dere: in hisce canonibus condendis deputatio sum­ tembris anni 1861 condemnavit. mam adhibuit solertiam et diligentiam, primum ideo Secunda paragraph us huius capitis apponitur no plus diceret quam dicere oportuit: scitis enim contra eosdem nominatim errores, sed etiam contra quod ecclesia catholica numquam^ dogmata vel in eos qui catholicam ecclesiam calumniantur, dum conciliis definiat nisi sit necessarium. Quousque dog- C docet mundi creationem esse propter gloriam Dei, meta in pacifica possessione sunt, illo usque ecclesia quasi nempe Deum sisteret suae propriae utilitatis nihil definit; sufficit modus ordinarius credendi, pro­ et sui proprii commodi studiosum, et quasi nempe fitendi, custodiendi, conservandi illibate doctrinam ecclesia negaret finem operantis fuisse bonitatem catholicam. Ιύ,,ο no plus diceretur quam necessa­ suam, sicut catcchismus concilii Tridentini dicit, ut rium sit. Sed secundo etiam propterea attendendum nempe bonitatem suam creaturis impertiretur: contra fuit, ut in canonibus errores sub eo formali conceptu hos errores diriguntur canones. Hunc autem poste­ condemnarentur, sub quo formali conceptu in capiti­ riorem errorem qempe illorum, qui ecclesiam catho­ bus doctrina proponitur. Nostis enim quod theologi licam calumniantur propter doctrinam suam, qua hunc voluti canonem interpretationis doctrinao in dicit mundum creatum fuisse propter gloriam Dei, conciliis propositae assumpserint; ubi nempo doc­ Deum creasse mundum propter gloriam suam, istum trina per concilium in capite aliquo proposita dubium errorem habuit etiam schola aliqua, quam noscitis, vol ambiguum sensum fundit, ibi hunc sensum ex­ quao venit nomine scholao Gûntborianae. plicandum ot interpretandum esso ox ennono, qui Canon primus dirigitur contra omnes errores; respondet huic doctrinao. Cactorum an tanti canones canon secundus contra materialistas; canon tertius quanti hic in isto schemata occurrunt necessarii dirigitur contra pantheistas ct ontologistos; canon sint; an recto necessarium sit ut cuilibet capiti quartus contra eosdem, nempo materialistas et etiam verbi gratia primo canones subiungantur, hoc pantheistas; canonis quarti § 3* contra errores diiudicaro dependet a vestro sapientissimo iudicio. D Gûnthorianos; § 3* contra Hvrmesianos et GuntboDeputatio suae obligationis esso novit canones appo­ ríanos; monitum autem contra pantheistas. Hic nere ideo ut vestro desiderio, vestroquo postulato recogitate, sicut etiam dicitur in ipsis adnotationisatisfiat. bus, in eo patre» deputationis videbantur omnes Postulatum deindo fuit, reverendissimi patres, convenire, quod sufficiat principalem errorem pan­ ut modus dicendi in primo schemate quem Imbui­ theistarum canone aliquo configere, speciales autem mus immutetur, ut stylus aliter reformetur, nempo species pnnthcistaruni et speciales pantheistarum repurgetur a pulveribus scholasticis, ut ecclesia in errores insuper habere. Ideo etiam isti canones hocco Vaticano concilio non loquatur in tono discep­ (V. cos pag. 37, adnot. 1] non sunt illati in corpus tantis cum suis discipulis magistri, sed loquatur cum canonum, sed adiuncti sunt, ut vos iudicetis utrum mniestato ct loquatur in tono miserentis super erro­ inferendi sint in corpus canonum, an vero penitus ribus filiorum suorum matris. Essentialis forma exmittendi sint. omnis conciliaris constitutionis in primis est, ut Caput II, de revelatione. Capitis principium diri­ doctrina catholica sub sua etiam speciali catholica gitur contra traditionalistas. sed etiam dirigitur ratione vero, genuino et sincero proponatur: atquo contra illum errorem, qui late in Germania pro­ deputatio eam habet firmissimam convictionem, quod pagatus est, eorum nempo qui dicunt rationem per hac parte vestro desiderio vestroque postulato satis­ se nihil cognoscere sed tantum percipere. Quomodo fecit. Quod attinet autem ad stylum ipsum, neo autem traditionalistae per caput ct correspondente» deputatio credit stylum hunc mutari non posse, nec canonem feriantur, repetere nolo, cum ea claro ex- 17 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 48 ponantur in adnotationibus. Pars altera huius primi A inter fidem et scientiam pugnam irreconciliabilem L principii] capitis dirigitur contra naturalistas, existerc, et existere debere: deinde contra eos qui quemadmodum etiam paragraphus quae sequitur, negant ecclesiae catholicae ine esse falsi nominis In cuius prima parte adstruitur utilitas et necessitas scientiae oppositiones proscribendi, et licere tenero revelationis sic dictae formalis, in parte posteriori catholicis etiam veritates fidei non solemniter defini­ autem adstruitur necessitas absoluta revelationis for­ tae contrarias, etiamsi contrarias esse constet ex malis, quam necessitatem, sicut nostis, naturulistao ordinario ecclesiae magisterio. Canones hic occurrentes, primus contra scholam et rationalistae negant. Iu paragraphe huius capitis tertia indicantur fontes revelationis, et ad calcem ex­ sic dictam GOntherianam, secundus et tortius contra ponitur catholicae ecclesiae doctrina de inspiratione. eamdem, quemadmodum etiam quartus. Haec vobis habui proponenda, reverendissimi Quidnam boo io capite statuatur et quid in canone, ex adnotatinnibus patet; patet nimirum quod in boc patres, et dum finio, hoc operatum, huno laborem schemate nihil novi de inspiratione dicatur et quod vestro indicio sapientissimo commendo, quo illud deputatio plane nihil novi in specie dicero voluerit, expendere velitis, postea autem statuere quod vobis sed liberum reliquerit scholis disputare do modo in Domino nostro leso Christo videbitur. inspirationis, et, ut scholae loquuntur, de extensione inspirationis. In ultima paragraphe proponit schema, Tunc eminentissimo» primus praeses lie patres quomodonam decretum concilii Tridentini do inter­ allocutus est: B Reverendissimi patres, inchoabitur iam examen pretatione sacrarum Scripturarum intelligi debeat B Canones qui huic secundo capiti apponuntur, propositi schematis de fide catholica. loxta numerum primus contra traditionaliste», secundus et tertius VII decreti diei 20 februarii discussio fiet primum contra naturalistas, deinde de sacris Scripturis. de schemate generatim spectato, priusquam ad Sequitur caput III, de fide. Pawgrapbus prima singulas eius parte» deveniatur. Ideo cum nono dirigitur contra scholam Hermeriauam et contra haec prima discussio generalis incipiat,reverendissimi aliquos recen tío res theologos: paragraphus autem patres, qui veniam loquendi petierunt, so cohibeant secunda dirigitur contra illos, qui reiectis eri teri is intra eos limites, qui per discussionem generalem ad cognoscendum et probandum factum revelationis ex rei natura oratoribus praefiguntur, ne evagentur idoneis, unice provocant ad experientiam, ad sensum iad particularia sire in prooemio aire in singulis internum religiosum, ad testimonium spiritus, ad i tertiam caput nempe ad properitionei ait lummiriim relationem de qua in decreto diei destruentes et omnem altitudinem extollentem se ad· •Z) febra irli inni. V non inisse rite peractam. Eam non ana- versus scientiam Dei; et infra: in promptu habentes Unde nunquam ec­ Ijahn hlstorleam termonum qui pronuntiantur in congre­ ulcisci omnem inobedientiam. gationibus generalibn· este debere, sed relationem sententiarum clesia obliviscatur se esse matrem, se esse matrem cum rationibus quibus eam patres falci terunt Eius ubiectum tenerrimam, ut optime in prooemio dictum; sed esse ut explicet senram ilvs textum ipsius schematis vel emen­ quandoque meminerit se esse etiam magistram et dationum. st hoc sub respectu aliquid desiderandum occurrere In ea quae farta est relatione, et praeterea rationes afferri iudicem. Definitiones quidem fidei quis neget esso, quando debuisse, quibus proposition» quae de novo introductae sunt suis vestiantur conditionibus, maximo utiles? Contro­ fulciantur, praesertim eum agitur de definitionibus fidei et caaenibua. Et hoc ad patrum utilitatem eum de difficillimis versias componunt, pacem conscientiis reddunt, quaestisnibu agatur, st eoe oporteat personaliter certes ewe, unitatis vinculo animos maxime devinciunt, veriat ex eonsdeutia de veritate qua· proponitur fsrre indicium possint. Craterum quae dixit patrum Indicio in omnibus wubiedV 1 II Corinth. X, 4. bl CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA PRIMA 22 martii 1870 S3 tatcm divinam ad culmon claritatis et certitudinis A 3® Utile, meo quidem iudicio, foret ut in hac sum­ evehunt. Sed si hisce non vestiantur conditionibus, maria relatione praestarentur omnes rationes, omnia animos perturbant, infirmos in fide scandalizant, argumenta, quibus fulciuntur variae propositiones haoreses fovent, latiorem viam schismatibus aperiunt. introductae, praesertim quando agitur de rebus fidei, Definitiones fidei, canones sub anathemate sunt de definitionibus fidei, vel do canonibus sub ana­ quaedam iudicia mortis. Gladio spiritus ecclesia thematis poena. ferit, hoc gladio, ut loquebatur Augustinus, inter­ Vellem ergo ut hic proponerentur motiva et ficiuntur errores; sed attendendum est ut ictu ipsius argumenta certa nempo dcfinibilitatis, nempe ne­ gladii non confodiuntur homines, et sub praoiudicio cessitatis, nempe opportunitatis definitionis vel dam­ aeternae poenae, ut loquebatur Tertullianus, con­ nationis. Fieri enim non potest, reverendissimi demnentur. Certo nullus est hio qui nesciat quae­ patres, ut unusquisque nostrum in tanta mole quae­ nam sint ipsae conditiones, necessitas nempe, de- stionum et quidem difficillimarum et subtilium, ut rinibilitas, congruentia, opportunitas. unusquisque nostrum et eas optime percipiat, et His dictis ad rem venio. Primo plures ex his earum fundamenta perpendero possit, nisi argumenta canonibus nobis propositis non mihi videntur ne­ sibi praebeantur, argumenta inquam quorum genua cessarii nec congruenter propositi. Quoad canones delineabam mox: et tamen hic, ut dicitur in pro­ tres primos, nempo ubi de existentia Dei, ubi de oemio, hic omnes ut iudices sedemus, et si loqui fas existontia spirituum ve) mentium, ubi do distinctione sit cum Benedicto XIV, omnes summi pontificis conreali entium, nescio utrum extiterit unum concilium 1 iudices sumus: et in rebus tanti momenti evident oocumonicum, in quo sub poena anathematis eccle­ est quod necessarium sit, ut prudens et iustum sia oxiatentiam Dei vindicaverit. Corte scimus omnes iudicium feratur, ut unusquisque certus sit de ve­ quod temporibus primi concilii et sanctissimi Nicaeni ritate facti, de veritate doctrinae; certus inquam oeoumenici societas iisdem spiritualibus erroribus in­ non ex opinione et ex auctoritate alterius, sed pro­ firmabatur ac nunc. Tunc extabant scholae atheisti- pria scientia, conscientia, et ut ita dicam persona­ cae, materislisticae, pantboiaticae, dualisticae; et liter, non ex quodam instinctu, sed rationibus certis, equidem inter has scholas plures suos errores nomine ex verbo Dei tam scripto quam tradito desumptis, Christiano tegebant certus inquam morali ter saltem, non dubius et anxius. Quid in hisce rerum adiunctis effecit concilium Sed quid bis immoror, reverendissimi patres? Nicaenum? Proposuit fidem ecclesiae; dogma Dei Prudentibus in Christo loquor, a quibus mihi multa unici, creatoris omnium, visibilium et invisibilium ediscenda essent, et quibus omnes meas res et cogi­ affirmavit: sed anathemata et condemnationes reser­ tationes simplicissime subiicio. vavit errori proprio, quem damnandum sibi propo­ ORATIO suerat. bac nempe tam augusta formula. Qui dixerit, erat quando non erat, aut, Verbum creatum etc., reverendi patris domini Thomae Michaelis Saisano episcopi Tanensis hunc anathematizat apostolica et catholica ecclesia. Et in medio aevo, in concilio IV sub Innocentio III Eminentissimi praesides, reverendissimi patres. actum est etiam de errore quodam panteistico, c Quoniam super schema iamdiu nobis de fide super quo dixit vel potius declaravit Innocentius III propositum ego quamvis ultimus inter tot eximios quod ille damnandus esset non tam ut haereticus patres surrexeram, et pro mea virili nonnulla quae­ quam ut insanus. Quod si placeat concilio damnare dam humiliter submisseque sive quoad stylum sive hnsce propositiones, ei placet vindicare existentiam quoad methodum, seu denique quoad obiectum re­ Doi sub forma anathematis, saltem adprccor ut non formanda notaveram; non erit abs re, si animi mei dicatur ranathema situ sed anathema est: qui enim sensa hodierna luce depromam, et opus istud sub non credit, iam iudicatus csL triplici hoc respectu renovatum et perpolitum, ea Non necessarios existimo tertium et quintum qua par est, laudatione debita prosequar. Et ad stylum quod attinet, nihil est quod magis saltem* 1 pro prima parte, quia idem paragraph! quartae foro obiectum habent et in idem recidunt. desideretur: nam do rebus obscuris ot ad intelliTandem quosdam etiam abiiciendos, quia non mihi gendum difficillimis dilucido dicere, nec sententiis videntur vero definibiles fidei veritates, quao iis solum erudito sed vorbis etiam ornate, adeo est opponuntur, et errores isti nota haoroseos inurendi: salebrosum et arduum, ut iniustus futurus sit, qui amplius efflagitaro voluerit. Atque id equidem Tri­ sed haec speciatim discutiendo sunt. Nunc venio ad quasdam propositiones. Ratio dentini· patribus visum est, ut ¡idem in utroque servata, quao nobis proposita est, corte non idem genero laboraverint, simulquo in ecclesiasticorum est ac summaria relatio, quao nobis in Monito’ sub dogmatum expositione curarint ot elegans illud di­ numero V praenuntiabatur: ot si placet quaedam D condi genus et hoc gravissimum rerum definien­ dicam de ista summaria relatione. Ista summaria darum. Flumen quippo elegantium verborum dis­ relatio, ni fallor, non debot esso analysis quaedam plicet ubi sententia deest, nec sententiarum subtilitate historica omnium sermonum, qui pronuntiati sunt dolectamur si orationis est siccitas. Atqui sermonis in congregationibus generalibus; sod summaria re­ cultum schema nostrum perbibet, ntque sapit eccle­ latio rerum, sententiarum patrum cum rationibus, siasticum dicendi genus quod deceat pontificem quibus suam sententiam ipsi fulcierunt. 2° Summaria » Argumentum: * Episcopus Tunen ais reformatum schema rolatio pro obiocto haboro dobot, ut explicet sensum commendavit: 1° quoad stylum quem talem esse dixit quo uti sive textus ipsius schematis sive emendationum; ot concilium decet; 2· quoad methodum qua primum doctrina ex­ sub hac ratione relatio ipsa nobis tradita nil deside­ ponitur et deln errores damnantur inita illud Pauli dicentis, randum habet: ratio enim nitida et explicationes ecclesiae pastores debere exhortari in doctrina sana et eos qui contradicunt arguere. Optandam tamen, ait, ut inter capita optimae. Rolatio quidem quam viva voco dedit doctrinae et canones transitus quidam adsit ad instar decre­ illustrissimus illo orator ct praostantissimus primas, torum concilii Tridentini qui hae vel simili alia forma enun­ corto pro illa relatione summaria, do qua loque­ cian posset; nimirum , post hanc catholicas de fide doctrinan batur Monitum, non habenda est: et certissime ipse placuit sanctae synodo hos canones subiuugere, ut cmnes sciant non voluit oam esse numeris omnibus absolutam, non solum quid tenere et sequi, sed etiam quid vetare et fugare * 1U at in chartis stenograpbich. Videtur satem orator spectare ad can ohm capiti* tertii 1 Vide col. U b. .debeant * 3» Demum schema refunaalum qn>ad obieelun lau­ davit quod aualysi instituta optime ait vigentibus crruribvs accommodatum e-se. Conclusit dicendo schema in genere re­ tinendum ac approbandum esse · 59 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 60 lumrnum aliosque universi orbis episcopo®, illius sunt fidei, quaovc sunt rationis disseruerunt, ut auctoritate in Spiritu cuncto congregatos, cum ilio fidem divinam humanamque scientiam facillimo com­ sedentes et in hac occomenica Vaticana synodo cum poni poue demonstrarent. Nec de crcdibilitatis motivi® silentium tenuerunt ipso indicantes. Denique et illud sedulo animad­ vertam, in rerum tractatione quae in hoc schemate nostri schematis auctores, quod erat optandum. et multae et graves et utiles accurate copioseque Cum enim hominis sapientia sit, ut neque se omnia disponuntur, magnum ut mihi videtur adiumentum scire putet, quod Dei est, neque omnia nescire, offertur fidelibus cunctis, ut non modo rudes sed quod est pecudis, est enim aliquid medium, quod etiam docti aliquantum fortasso adepturi sint et ad est hominis, id est sapienda cum ignorantia coniunctu, credendum et ad disputandum. Sed non est cur hinc declarandum orat quomodo Deus humanae impiius hac de re immoremur. infirmitati subveniat, ut ex crcdibilitatis indiciis seu Ad methodum vero quod attinet, illud optaverant motivis non modo homo iis quae sunt fidei assen­ lapientissimi patres, optaveram et ego, ne ab errori­ sum praebere, sed paratus esse possit, iubento Petro, bus enumerandis inciperetur, sed ab expositione rationem reddere de ea quae in nobis eat spe, at­ veritatis fideique catholicae initium sumatur, ut que adeo do ea quae in nobis est fido; ac deniquo primum quaenam sit haec doctrina facili negotio fundamentum accipere ex quo fides saluberrima in et veluti uno ictu cognoscatur, deinde oppositi er­ nobis nutriatur, defendatur, roboretur, id quod ex rores confutentur, ut studiosius ac sanctius a fideli­ divo Augustino acceptum factum est iam tritum bus vitentur. Tritum est enim illud apostoli effatum B sermone proverbium. erga ecclesiae rectores atque curatores animarum, Quae omnia cum a praeclarissimis huius propo­ illud videlicet exhortari debere in doctrina tana, et siti schematis auctoribus absoluta sint, mea humilli­ eoe qui contradicunt arguere; ut fides catholica et ma sententia iodico, salvis paucissimis observationi­ pios opituletur et adversus impios defendatur, quod bus in specie, de quibus non est hic disserendi quidem plano non solum est absolutum in hoc nobis locus, et salva insuper illa tenui observatiuncula proposito schemate, sed perfecta sane methodo, quoad methodum, schema istud in genere et quoad quod etiam desiderabam, assecutum est; ut quasi stylum ct quoad methodum et quoad obiectum esse per manus fidelis quisque in veritatum cognitione recipiendum ac retinendum ac facillime, si vobis ducatur, rt ex generalibus ad particularia descendens placet, approbandum. quae post concilium Tridentinum nobis, renoscentibus ORATIO erroribus, ad cognoscendum atque praevidendum eminentissimi ac rererendissimi domini Friderici necessaria erunt, penitius assequatur. Sed neque omittendum puto quidquid novi ac cardinalis Schwarzenberg archiepiscopi Prag ensis1. praeclare in hoc schemate inducitur, cum ecclesia Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ viscera suae misericordiae errantibus praebeat, et rendissimi patres. dum errores omnes apostolico stigmato inurit, er­ Faveatis, quaeso, si brevi, ut spero, sermone rantes ipsos in viam salutis et pacis revocare non paucisquo verbis ea. quae circa reformatam schema desinat. Ecclesiae vox est, et dum haec loquitur C disserenda mihi videntur, vestrae considerationi pro­ quasi sponsa ornata viro suo, sponsi sui miseri­ ponam. Tam magnum est enim huius sacri concilii cordiam aemulatur. Illud tantum quoad methodum opus, tam graves sunt illae res quae nunc nobis puto, ut in fine sive uniuscuiusque sive plurium definiendae offeruntur, ut non licere tantum sed schematis capitum quaedam connexio instituatur officii ratione iniunctum eue censeam istud libere inter expositionem doctrinae et canones qui ad eam proferre, quod salutarem definitionis exitum pro­ referuntur, sicut in concilio praesertim Tridentino movere possit, vel etiam quod omnino ad eum in­ factum novimus; ne quasi per saltum et incomposito quiritur. canones ipsi deducantur. Sic exempli gratia post­ In schemate quod nunc ante oculos nostros versa­ quam doctrina fidei exposita fuerit, dicatur ut in tur priorem eius formulam fere totam derelictam Tridentino: Post hanc catholicam de fide doctrinam conspicimus, per omnia profecto immutatum et quasi placuit sacrae synodo hos canones subiioigere, ut novum apparet, multaque quae theologicam magis omnes sciant non solum quid tenere et sequi, sed scholam redolebant abscissa, expositiones ut pluri­ etiam quid citare et fugere debeant. Igitur hoc vel mum ad communem et patentis fidei doctrinam alia utatur formula, ex qua ligamen aliquod inter doctrinam et canones prima fronto appareat, plenoque 1 Argumentum: .Cardinalis Schwarzenberg: Concilii patres alveo fiunt. ex officio libere sententiam vnam proferre debere. Schema re­ Tandem ad obiectum quod attinet, nihil est ut formatum in genere laudandum, quin pluribus ex capitibus * esi, et Tri/Ientinae formae magis respondet, diutius immoremur. Omnis autem qui do re aliqua D primo perfectio licet canones nimis forsan numerosi rinL Gratias Idcirco de­ suscipit studium, essentiam et proprietates noese putation! agendas esae. At bis dictis de modo conquestus eat, vult, ac caetera omnia investigat, quae illi rei sunt quo disensriunes in congregatione generali habentur, quem peculiariter et proprie tributa: hinc exorditur schema longe differre ait ab eo quo Tridentini patres uti sunt. Ipsam nostrum ab iis quae Dei nataram, vim et proprie­ anlatn idoneam non esse ad audiendos oratores, sténographias tates respiciunt Nec vero satis est quae Deo ab­ scriptionibus accessum non dari, protocoUum deesse, liberum non ose patribus disceptationibus intereste, quae a speciali solute conveniunt tribuere, nisi etiam illa depromat, deputatane fiunt circa animad reniones in generali congre­ quae ei quasi accidunt in ordine ad creaturas; Dei gatione properilas, fructuosiorem rem evasuram ri eo aditus * consiliis confici opus poaaet. enim notiones omnes rimatur: hinc de Deo rerum patribus omnibus daretur et mutui omnium creatore. Neo tamen schema nostrum Hic antem eminentwdmua primus praeses, tigno «lato, ait: summa et infima, divina et humana miscet; sed , Eminenlisaimc domine, haec omnia non pertinent ad schema, itaque precor ut redeas ad proporitum argumentum.' Respondit adeo articulato, plene et artificioso haec componit cardinali * orator existimare m ea quae dicebat nexum aliquem, illis, iis illa iungit, ut non modo nullam sibi viciaaim licet non immediatum. cum proposito argumento habere; fruc­ obscuritatem afferant, verum etiam utraque utrisque tum considerare *a velle quem deputata patribus obtulerat, adhibeant lucem. Cum autem nostri temporis evidentem antem nexnin esse inter fructum, plantam, et hortu­ lanum. Finem autem dicendi fecit observan * quod stylus resycophantas in rationis fideique notione mirum formati «themata quamvi * nitidior ac Itylus prioris fuerit, quantum peccavere, innumera enim hac do ro fue­ tamen mendis arthue scatet, et idcirco optandum ut viri In runt erronee perturbatequo tractata; hinc sapien­ lingua Ialina peri tiw Imi eligantur, qui schematum itylo pertissimi schematis auctares tam dilucido do iis quneI fidendo adlaborent.· I 61 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA PRIMA 22 martii 1870 62 .revocato * Doin voro ox antiquo moro occlesiao et a cmo fructum inter et hortum, fructum inter ot Tridentini exemplo canones forsan nimis numerosos hortulanos. Unum mihi adhuc cordi est, quod dum adicctoa videmus, quibus quasi succinctus nervus in genero loquor silentio praeterire penitus nollem. Rovora profecto patribus cura fuit, ut animadver­ ct succus credendorum exprimitur. Per hoc deside * riis illis gravibus, quae n multis concilii patribus sionibus de stylo satisfieret; nemo id inficiabitur expresso fuerant, obsecundandum ct satisfaciendum qui primi schematis externam formam et dictionis consuerunt patres dogmaticae deputations. Insignem modum cum reformati huius schematis textu ot laborem ot curam, quam huic nogotio impenderunt, stylo sedulo comparaverit. Nihilominus tamen in indefessam sollicitudinem, qua animadversionum et proposito otiam schemate quaepiam invenies, quae vmendatiouum propositarum rationem haberostudue * vulgarem dicendi modum redolont, illamque locu­ runt, gratissimi certo agnoscimus; ncque eorum cona­ tionem, et sermonis methodum, quam in praelectioni­ mina fructu carucrunt. Schema enim, quod praesenti bus dogmaticis hic illic ruperimus; alta deprehen­ nostrae deliberationi submittitur, alterum, quod antea duntur quao multo gravius, clarius et elegantius exhibitum erat, non paucis superat rationibus, con­ proponi possent, dum optandae sermonis puritati, cinnitate potissimum argumenti ct rorum, quae dicen- dum nervoso conciliorum et librorum symbolicorum dao sunt, delectu. stylo apprime conforuntur. Quantam curam patres Sed utinnm hunc fructum eorum operae otiam tridentini adhibuerunt, et auctores catechismi romani, deliberationis nostrae conciliaris fructum appellare ut libri symbolic! in gravissima materia ecclesiae potuerim! Audivimus enim in noe amplissimo loco B auctoritato edendi probatissimi otiam styli ornamento multorum patrum sapientes ct doctas do priori nuspiam carerent! schomato animadversiones; audivimus vel potius Plura quae hunc dicendi modum attinent, in saepe non percepimus nisi vocum sonum vel strepi­ speciali discussione per singulos oratores procul tum qui ad aures nostras perveniebat, sed non in- dubio commemorabuntur, et immutanda proponentur. tolligobatur: ambitus enim huius aulae id impedivit; Ex mea sententia vero in posterum difficultates et respondendi propositis difficultatibus et quaestiones vota, quae formam redigendi textus synodalis con­ discutiendi non erat locus, non tempus, non facultas. cernunt, optime expedirentur, si deputatis patribus Deliberationem conciliarem quaesivi, et hanc non placeret viros aliquos assumere in stylo versutissimos, inveni nisi in privatis episcoporum colloquiis extra quorum unitis viribus refertae materine stylus seve­ sacri concilii aulam. Quod si sapiontissimum synodi rissimo examinaretur ot optimo quoquo modo casti­ Tridentinao exemplum recordor, generalibus con­ garetur. ORATIO gregationibus reperimus praemissas speciales, singu­ reverendi patris domini Petri. Ricardi Kenrick lares episcoporum congregationes et consultationes, archiepiscopi Sancti Ludovici1. in quibus accitis etiam ad loquendum theologis, materia definienda communi consilio, data obloquendi Eminentissimi praeside , * eminentissimi ct reve­ ct respondendi occasione, ex omni parte pertractata rendissimi patres. fuit. Auditis itaquo divorgontissimis opinionibus, Quao dicendi habeo do schemate reformato in decisio tam quoad argumentum, quam quoad formam genere, paucis absolvam, λ!ibi apparet multiplici et stylum praesentibus concilii patribus, qui interesso ratione hoe schema obiectionibus esso obnoxium: vellent, maturo consilio praeparata extitit. Exinde duo tantum seligam. Meminisse debemus nos ad maximo credo per amplam undique et plenissimam concilium vocatos esso non ad theologiae cursum praesulum ecclesiae consultationem mutuam, assi­ conficiendum, multo minus ad systemata philosophica stente Spiritu sancto, decreta illa condita fuerunt, diiudicanda, sed ad fidem tutandam, eam exponendo, quao argumento et stylo pretiosissimus fidei catholi­ errores qui ei contradicunt damnando. In eo munere cae thesaurus, publicae salutis praesidium ct mu­ exercendo nos quidem partes iudicis sustinemus, nimen, et sacrosanctae ecclesiae ornamentum et sed non iudicis cuiuscumque generis, sed iudicis decus esse meruerunt. cuius effata testimonii potius quam propriae senten­ Dolco, ct mecum plurimi reverendissimi antis­ tiae nomen mercantur. Testes constituti sunt apo­ tites dolent, huiusmodi deliberationes in hoc con­ stoli a Christo quando cis dixit2: Testes eritis mihi cilio non inveniri; immo neque particulas sensuum in Jerusalem, in omni Judaea, et ad ultimos Jintì et orationum, neque stenographies * scriptiones nobis terrae. Testee constituti sunt apostolorum discipuli, esso accessibiles ot pervias, undo oratores securo ut ox verbis Pauli ad Timotheum1: Quae audisti hauriro possent, quod ex aliorum orationibus ad a me per multos testes commenda fidelibus hominibus, suam utilitatem et rei tractandae meliorem fructum qui idonei erunt et alios docere, ludo verba eiusdem converterent. Ut poreuasissimum mihi haboo, labor ad discipulum: Depositum custodi; quae Vincentius illo, quem dopatalo dogmatica nobis in praesenti exponendo fidei catholicae regulam ita interpretatur: schemate exhibuit, fructuosior et felicior erat futurus, Depositum, non inventum; quod accepisti, non quod finemquo oi praefixum perfectius corte attigisset, invenisti; qund didicisti, non quod excogitasti. Hoc si mutua, vora et plena patrum concilii praecessisset testimonium reddit ecclesia catholica in conciliis deliberatio; si videlicet quaestiones definitionum generalibus quibus fides ecclesiarum, episcoporum propositae in minoribus et specialibus congrega­ 1 Argumentum: .Archiepiscopo * Sancti Ludovici: Episcopos tionibus, publicae discussioni commissae fuissent, in conditam venisse non ad theologiae cursum confirieudum, vel si oratores sufficientem saltem occasionem nacti multo minus ad systemata philosophica diiudicanda. sed ad essent, qua aliorum oratorum sontontias ot verba fidem tutandam eam exponendo, et errores» qui «idem contra­ plenius perpendere, ad ea respondere, vel denique dicunt, damnando. Hoc in munere episcopos indices quidem argumenta sua ipsi deputation! ultorius exponere ot esse, at non utcumque, sed ita ut eorum effata testimonii potias quam propriae sententiae nomen mereantur. Hite ea deducere possent. tantummodo damnanda ese * quae aperte fidei contradicunt Praeses cardinalis De Angelis. Eminentissime Vocem anathema parum sibi arridere; licet enim semper in pater, haec omnia non spectant ad schema; itaquo usu ecclesiae fuerit cum tamen eam non dedeceat, ad exemplas precor ut redeas ad propositum argumentum. (Assen- Pauli se omnibus omnia facere, cumque hodie haec rex parere indignationem posset, abstinendum «altem a frequenti eius usu; tiuntur patres.) et iis dumtaxat in canonibus vocem hanc adhibendam, ta qui­ Orator. Concedo haec non immediato ad schema bus aut manifesti errores ant aperta impietas condemnantur. * spectare, concedo. Consideramus fructum, quem nobis » Act I, 8. doputatio ad considerandum obtulit: credite nexum ’ II Tim. H, V. 63 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 64 consensione, exhibetur, ct negatio aut corruptio A rerum religiosarum statae, ut ab exordio huius fidei doctrinae tanquam malum a christicolis evitan­ sacrosancti concilii nobis incumbat opus firmissimo asserendi, quae de Deo rerum omnium Fonto dum denuntiatur. Vis indicii a concilio efformatì in hoc praecipue ipsamet enuntiat ratio. Hanc necessariam proce­ consistit, ut error quem damnat veritati traditae dendi methodum maxime probo, sicut ot omnia contradicat. Hinc ecclesia in concilio generali rem quae sapientissimi auctores schematie in capito do potius cum eis habet, qui veritatem revelatam negant Deo enuntiavero: sed illos auctores et vosmetipeos, eique contradicunt, quam cum eis qui principiis reverendissimi patres, obtestor, ut illud dubium philosophicis saeculi indulgent », quin ipsi ea syste­ perpendatis. Postcnqnim do Deo elocutum est, mata tueantur et sua faciant, et sic fidei veritatibus necessarium mihi videtur aliqua pariter disaerero aperte contradicant. In hoc peccare mihi videtur de homine, vel potius do anima humana: circa illam schema reformatum, cum plures sententiae in eo sicut circa Deam pcrmalti diffunduntur, ut scitis, damnentur de aliquibus systematibus, ex quibus errores, materialismos proprie dictus, ut a volteria­ qualiter illao deducantur et utrum recto nec ne nismo divulgator, mnterialismus mitigatus curii sen­ inferri1 possint, nonnulli ex nobis, inter quos mo sualismo, ut a Locke ct Condillac propositus est, esse agnosco, indicium per se vix efFormare valent. differens item a doctrina nostrorum posirivistarum Pontifices et episcopi debent quidem erroribus et a doctrina foederatorum, quos dicimus /rs ligueurs exurgentibus sese opponere; concilium autem geno- de Renseignement. Isti duo materialismi venenum rale, ut mihi videtor, eos tunc tantum damnare, B suum, pestem suam ubique diffundunt ; consectario cum evadunt in apertam negationem fidei traditae vel potius fontes et origines sunt atheismi. Dixit testimonium solemne ei praebendo, et sic novatorum enim insipient in corde suo: non est Deus1. Undo omnium effugium removendo. caput do homine et natura sua spirituali post caput Aliud est quod in hoc schemate mihi minime de Deo forsan est ponendum. arridet, frequens et singulis canonibus idem adiectum In fine huius capitis revocantur verba concilii La­ anathema. Scio equidem hanc formulam ab apo­ teranensis IV, in quibus enuntiatur creatio crcaturao stolis Paulo et loannc mutuatam, conciliorum gene­ corporalis et spiritualis in homine. Haec scio, sed ralium iugi usu consecratam esse. Nequeo tamen bnec non entis forsan naturam spiritualem exponunt: celare sententiam meam, rationem habendam esse non enuntiant enim quid sit natura spiritualis, quid morum ac temporum nostrorum, quae huiusmodi sit spiritus in homine, ai ait capax veri et boni, liber imprecationes auribus aequis vix ferre volunt. et immortalis. Scio etiam quod in schematibus α theo­ Ecclesiam certe non dedeceret Pauli exemplum logis et ecclesiastici inris consultis praeparatis parte imitari, qui se omnia omnibus factum esso consuevit, tertia post caput de Deo doctrina nobis proponitur ut omnes lucrifaceret. Non ea est boo tempore de homine secundum naturam spectato. Sed loco ecclesiae conditio, ut homines in officio minarum istius capitis mihi saltem videretur ponenda imme­ metu continere possit: rebelles etiam filios omni diate post ea quae de Deo dicimus, sive etiam quo par est modo ad suum gremium attrahere antequam de Deo loquamur: ordo enim logicus debet, ipsosque domesticos fidei in munero continere 0 exposcit ut primo sciatur, quis sit illo in favorem divitiarum magis suae bonitatis exhibitione, quam cuius fit revelatio, quam noscero quid de ipsamet poenarum iterata comminatione. revelatione tenendum. Hoc capite de natura humana Si autem patribus opportunum videtur, optarem etiam, si po sct, * paucis verbis absolverem omne saltem ut vox ista anathematis non in singulis quod credit et docet sancta mater ecclesia de quibuscumque canonibus, sed in iis tantum, in religiono naturali; et opus concilii sic numerum quibus errores graviores aut aperta impietas con­ suam haberet. demnantur, inveniri posset. Secundum dubium versatur in forma condemnationis atheismi in omnibus suis deliramentis. Contra ORATIO atheos pronunciamos anathema, id est separationem reserendi patris domini loannis Bracard ab ecclesia, privationem bonorum omnium spiritua­ episcopi Cons tan tiensis *. lium huius ecclesiae. Sed hanc formam condemna­ Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ tionis cur contra hos atheos pronunciamos? Etenim rendissimi patres. non eunt haeretici proprie dicti, sunt impii sine Animadversiones tres, sive tria dubia do schemate fide, sine religiono ulla; contra illos anathema con­ de fide reformato brevissime mihi in animo est ex­ cilii erit invalidum Etenim nobis persuasum sit, ponere. quod athei vel qui ad atheismum inclinant do eccle­ Primum dubium : tam lugendus est in hoc tempore sia, de huius anathematibus nullimode solliciti sunt. Pariter dicam de materialist !»: * illi omnes eunt * Hoc vexbam indulgent additum est, quis de est in chartis habendi solummodo uti contumaces in erroribus *. ste&ognphiri contra fidem vel ecclesiam, quam nec olim nec nunc 1 Etiam hoc wrbum eadem ratione additum eiL admittunt. Inde vellem, ut in exponenda doctrina 1 Argumentum: .Episcopus Constantiensis: Maxime probari nbi quae in reformato Mhcmate proposita eunt, tria tamen de Deo et de anima humana abstineretur ab anathe­ animadvertere. 1° Neceuarium eue ut post caput de Deo matibus; sed sufficiat enunciare elucide, fortiter aliud caput potatur nbi de homine eiusque anima spirituali doctrinam catholicam, ut omnes videant quomodo libera et immortali dineratur; et hoc in oppositionem erroribus, qui tonlra huiusmodi veritates hodie evulgantur. In fine procedamus a ratione ad fidem, quomodo a naturali ea pilis de Deo eaunriari quidem per verba concilii Latera­ ad supernaturale: et haec enunciatio erit sicuti nensis IV treatione ta creaturae corporalis et spiritualis, per atrium huius magnifici templi, quod divinae nostrae hoc tamen non salta rem explicari et exponi; et ordinem logi­ religioni extruere intendimus. cum expostulare ut doctrina de homine post caput de Deo Tertium dubium est de stylo schematis reformati. ponatur, aut quod fortasse melius esset, ante illud caput. Prius sciendum esae illum in eoius favorem revelatio facta est, et Stylus huiusce schematis minus vitiis scholarum deinde quid de ipu revelatione tenendum sit. Ut autem con­ impeditus est, ut apprime aiebat reverendissimus dili opus integrum sit, necessarium foret ea addere, quae de primas Hungarino; maieatati, sapientiae, maternitati rtógiene naturali exedit ecclesia. Non ferenda anathemata ecclesiae aptior est quam stylus in anteriori in atheo», et quoad materialistas, tatis ease ut doctrina de schemate. Sed inusitata huiuscc orationis forma. Deo et anima lucide et fortiter exponatur. 8« Stjlum sche­ matis nequs eundem semper eue, neque clarum, et per longas phrases, quandoque periodos protrahi." WWW ■ » P *. LU, 1. 65 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA PRIMA 22 martii 1870 66 postulata fuerit, clarificationem nos daturos esse. Etiam ego sum huius montis, reverendissimi patres, ut super capitibus fidei amplissima, quae tantum necessaria est, discussio fiat; nullus enim nostrum certo ulli capiti doctrinae subscripturus est, nisi in sua conscientia firmissimo persuasus sit de veritate illius doctrinae. Nos in schemate do doctrinis loqui­ mur, do veritatibus, quae fuerunt in primo schemate, sicut priori vice declaravi. Postulatum fuit a reverendissimis patribus, ut schema quoad substantiam, atque quoad doctrinam, et quoad condemnationem errorum retineretur, Observationibus dictorum patrum discussio geno- lllnni doctrinam et illam condemnationem retentam ralis finita est, ot eminentssimus primus praeses fuisse patet vobis ex schemate. Verissimum est dixit: quod unus ex reverendissimis patribus proferre nCum nomo amplius do proposito schemate hic dignatus est, in capite IV occurrero aliquam gcncratim spectato veniam loquendi petierit, ideo propositionem eiquo corrcspondentem canonem, salvo iuro deputatorum iuxta num. 9 decreti diei nempo tertium canonem, et doctrinam hanc quae 20 februarii huius anni icspondcndi animadversioni- B ibidem proponitur et appositum ei canonem non bus oratorum, ei quid respondendum consuerint, fuisse saltem explicite in primo schemate. Sed si nunc transitus fit ad discussionem specialem do discussio ct ordo discussionis ad hanc doctrinam prooemio schematis, pro qua nonnulli o reveren­ atque ad hanc canonem hic in generali congrega­ dissimis patribus nomina sua dederunt ex ambone tione pervenerit, semper stabimus ct dabimus publicanda per reverendum dominum subsecreta- rationem ob quam ista doctrina imposita fuerit et rium.u ob quam constitutus fuerit canon illi correspondeos. Et umbonem subsecretarios ascendens sequentem Locus discussioni hic nunc est apertus, et certissime tabellam perlegit: omnes discemus, omnes aedificabimur ex hisce dis­ ^Nomina reverendissimorum patrum qui veniam cussionibus, quae nunc locum habiturae sunt. loquendi petierunt, ut observationes suas in pro­ Quod attinet ad stylum, declaravi nomine depu­ oemium schematis propositi congregationi generali tationis. nos ipsos qui deputati sumus, absoluto non subiicercut. Reverendissimi patres, Aloisius Moreno credere stylum hunc non posse reddi meliorem, episcopus Eporediense, Franciscus Gandolfi episco­ non posse reddi mugis purgatum, magis latinum. pus Cornetanus et Centumcellensis, Petrus do Dreux- Vestrum est proponere stylum meliorem, et certe Brézé episcopus Molinensis, losepb Georgius Stross- si proposueritis meliorem stylum, habebitis etiam mayer episcopus Bosnonsis et Sirmiensis, Joseph occasionem in singulis capitibus doctrinae (Signa Caixnl y Estradò episcopus Urgollensis, Petrus approbationis). M. Ferré episcopus Cosalensis, Guillelmus Meignan C Obiectum fuit contra anathemata. Ipsi sensimus episcopus Catalaunenais, Salvator Magnasco epis­ difficultatem non tantum conficiendi canones, sed copus Bolinensis/ sensimus etiam quod forte hinc inde canones, qui Antequam vero discussioni circa prooemium coniuncti sunt cum anathematibus, omitti possint: initium fieret, iussu eminentissimi primi praesidis sed dixi vobis, a vobis dependere canonum horum ambonem ascendit reverendus pater dominus pri­ numerum, si vultis, vel augere, quod puto nemo mas riungnriae et archiepiscopus Strigonieneis, ut vestrum optat, vel vero imminuere. nomine deputationis pro rebus fidei loqueretur. Insuper quia hic in generalibus prioribus con­ gregationibus directa provocatio facta fuit ad morem RESPONSIO in concilio Tridentino receptum, ubi nempe canones reverendi patris domini loannis Simor sub anathemate proponuntur, ideo hunc morem, archiepiscopi Strigoniensis et primatis llungariae. hanc consuetudinem, hanc normam nobis quoque Eminentissimi ac reverendissimi praesides, emi­ sequendam esse existimavimus, quamvis bene sci­ nentissimi ac reverendissimi patres. verimus et sciamus quod alia concilia, exempli Ad aliqua eorum quae hic a patribus reveren­ gratia concilium Constantiense aequo damnaverit dissimis prolata fuerunt circa propositum schema errores Wicloffi, errores Hussii, non sub anathemate, constitutionis dogmaticae in genere, ex parte depu­ nou sub hac forma sicut factum est in concilio tatorum iani nunc, etsi illas observationes modo Tridentino, sed recensuit errores et declaravit, post­ tantum audiverimus, adeoquo imparati quasi simus/ quam catholicam doctrinam exposuisset: Damnamus tamen respondere possumus, atquo ideo ego pro­ autem sequentes propositiones, sequentes doctrinas. vinciam hanc in me delegi, ut quantum fieri posset Si vobis hunc modum condemnandi errores forte dubiis, quae hic proposita fuerunt, obviam pergam.' contra ntbeistas, contra panthéistes, contra materia­ Verum est ad partes officii deputationis perti­ listas et alios velut aptiorem adoptari visum fuerit, nuisse, ut de his quae in ipsa deputation© acta tunc anathemata illa omnia declinare poteritis, fuerunt longior, etsi tantum summaria, relatio reve­ errores poteritis omnes configere, et tunc etiam rendissimis patribus praestaretur, idque in obse­ errores plures, et plures propositiones proponere quium ultimi decreti, quod editum est do data poteritis. 20 februarii. Causa ob quam in bocce primo Quod postulatum fuit ab uno reverendissimorum schemate haec relatio intermissa fuit longior et patrum, ut sit quasi ligamen inter doctrinam ct prolixior, ea est quod existimaverit deputatio hocco canones; huic desiderio omnino satisfactum est. decretum, quippo quod longe post schema hocco Canones enim ii qui in Isto schemate quatuor istia editum fuit, huius nempe decreti vim et vigorem capitibus adiunguntur, adiunguntur tantum in isto adhuc extendi non posse ad primum hocco schema. schemate; si alia pars schematis reverendissimis Alia causa fuit illa, fateor sincere, quod tempore patribus proposita fuerit, ubi continentur ni fallor arctati longum hunc laborem, magnum hocco opus quatuor adhuc vel quinque capita, tunc videbitis perficere non potuerimus, reservantes nobis hic in illam transitionem, illud ligamen ; ibi enim dicitur: generali congregatione qualemcumque, ei a nobis Has doctrinas proponimus, correspondentes vero COXCTL. QENKHAL. TOMC3 LI. 5 *elegant quidem, adhuc expurganda est. Attento a legendo facile dignoscitur quod schema non ab eodem calamo sit scriptum, non unius sit ingenii, et boo forsan est malum. Insuper phrases quaedam non sat manifesto ot aperto ideam oxplanant, quia in immensos ven>us explicantur: verbi gratia sunt phrases quae per 15 Untas crescunt, alino per 18 lineas, ultima phrasis prooemii 22 lineas obtinot. Haoc mihi ignoscite, reverendissimi patres, et in sapientia vestra, si quamdam aequitatem habeant, indicato. 67 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 68 illis errores condemnamus in sequentibus canonibus ; A enitendum, Christi nomen adorabile ubiquo sancti­ iu ut praemissis omnibus octo re! novom capitibus, fice fur, et regnum eiusdem adveniat Atque id deindo per ligamen aliquod, per vinculum sermo certissime a sacrosancta synodo fieri poterit in­ numeris modis. sit futurus de canonibus. At opinor propterea necessarium non caso in­ Quod reverendissimus ultimus orator protulit, ut nempe etiam sermo sit de anima, de homine, cipere acta ipsa ad perpotuam rei memoriam con­ huic desiderio omnino satisfactum cat: proximo stituta a facto quod innumeri, scilicet millies millena enim capito, quod in alio sebemate continebitur, hominum millia ignorant, vel non credunt aut negant, Ibi sermo est de anima, de homine, dc hominis cuiqqo multi inter Christianos otiam commorantes creatione, et deinde do bominis anima. Deinde quod contradicunt. Sancta ecclesia catholica, quam oocudictum cet de forma, quod atheismus, pantheismus menica synodus legitimó congregata et confiata a et materialismos non sub anathemate condemnentur, beati Potri et apostolorum successoribus, repraesen­ puto quod responderim; scilicet respondi quod et tat, mandatum habet et perpetuo adimplet con­ alter modus errores, hacreses ecclesiae catholicae gregandi omnes gentes ad salutem, neo unquam doctrinae contrarias condemnandi adsit oblivisci aut negligere potest divina illa verba divini Haec fuerunt quae in celeritate ad aliqua dubia sui fundatoris1: Et alias ooes habeo, quae non sunt dissolvenda vobis, reverendissimi patres, proponenda ex hoc ovili: et illas oportet me addutere, et vocem habui (Multa approbationis signa). meam audient, et fiet unum orile et unus pastor. B Probe scitis, eminentissimi ac reverendissimi Post observationes archiepiscopi Strigonicnsis, patres, quos sapientes fines sanctissimus dominus ad ambonem successivo vocati sunt episcopus Epore­ ac pater amantissimu * proposuerit occumomco con­ *, diensi episcopus Corncfanui et Contumccllensis, cilio in acclamatis litteris apostolici^ convocationis: episcopus Molinensii, et episcopus Bosnonsis ot quae maiorem Dei gloriam indicavit primum, et 8 irmi en sir. fidei integritatem sempiternamque omnium salutem, ORATIO tum addidit: rAtquo etiam intensissimo studio reverendi palris domini Aloisii Moreno curandum est, ut homines misero errantes ad rectum episcopi Eporediensis *. veritatis, iustitiae, salutisque tramitem reducantur, De prooemio breves observationes, eminentissimi ut omnibus erroribus eliminatis (Murmurant patres) praesides, reverendissimi patres, sapientiae vestrae augusta nostra religio ciusquo salutifera doctrina subiicicndas veni. In antecessum liceat mihi tamen ubique terrarum reviviscat^ et quotidie magis pro­ animadvertere, eos evolvi non posse, qnin rationes pagetur ot dominctur. * Omnes profecto divinissi­ seu probationes etiam indicentur ex tota parte mum hunc finem nos fecimus nostrum cum relictis schematis in examen adducti. Hoc dicam tantum­ nostris dioecesibus, non una solum de causa anxiatis modo; et nihil aliud feci cum in postrema generali et periclitantibus, ad concilium accurrimus non lovi congregatione animadversiones quasdam exponerem nostro incommodo: maiorem Dei gloriam aempitergeneratici de schemate, quarum probationes neees- namquo omnium salutem omnes corte auspicamus, sario deducendae erant ab ipsius schematis tenore, C atque ut misere errantes ad rectum veritatis, ioatincc alia ratione poterant aliquo argumento fulciri, tiae, salutisqno tramitem reducantur, et sanctissima quam indigitando vel omissionem, vel praeposterum religio quotidio magis propagetur; undo prophetia ordinem eorum, do quibus loqui contiogobit et divina promissio compleatur de uno ovili et uno Hisco praemissis ot ad iustificationcm adnotatis, pastore. Quorsum ista spectent, prorsus intelligitis. dicam de prooemio, quod nobile et accurato con­ eminentissimi ac reverendissimi patres: initium pro­ cinnatum a praealantissimia oratoribus, qui me prae­ oemii mutandum esse opinor, atque ita eius ductum cesserunt, laudatum est; quibus in boo libenter accommodandum, ut omnes gentes, quas adducero assentio. Veniam tamen dignentur mihi concedere, iubemur, percellere possit, et quo par est obsequio si convenire do quibusdam nequeo, quae principium et reverentia rationem acu modum pro munero et conclusionem eiusdem respiciunt Initium schema­ meo proponam. tis apprime congruens pro fidelibus catholicis pro­ In humani generis annalibus unum factum habe­ fecto habitum est Attamen in animadversionibus tur summopere mirificam, cui quidem nullum aliud generalibus sapienti ac prudentissimae ves tra o con­ simile per omnia tempora visum est, quodquo cunctis siderationi haec exponebam, eminentissimi et reve­ etiam osorum sophisticis difficultatibus ac criticos rendissimi patres, quod ecclesia catholica nunc tentaminibus resistit. Factum hoc est institutio, contra se videat velut aciem incredulorum ordina­ propagatio et stabilitas ecclesiae catholicae, quae tam, quao sophismatibus et impila cavillationibus idolis venis, lumen veritatis effulgere fecit universo euiuscumque generis veritatem supprimere perten- D mundo, et uniuscumque speciei conatibus inferorum tant, et (horrendum dictu) etiam adversus adora­ per 18 saecula repulsis, immobilis stat ac in dies bilissimum divinum mundi Salvatorem infernalia virilis virtutis argumenta manifestissima praebet. tela proliciunt, et redivivi apostatae luliani igneas Omnes, quotquot sunt cordati homines, factum sagittas in illum impellunt. Equidem impiorum et istud mirantur: historiae omnes, scientiae atque sophistarum audacia retundenda eat, eoque magis artes homagium praebere debuerunt catholicae ec­ clesiae. Et paucis abhinc lustris audivimus in per*! summum 1 Argumentan. .Episcopos Eporediraiii prooemium laudara celebri scientiarum academia Parisiens se dixit, in sliqaibm tamen M convenire non posse, praesertim jurisconsultum, cuius fama orbem pervasit, erudi­ quoad priori pium et fin era ku cGnelutianem. Principium apprime tissimis lucubrationibus demonstrasse ecclesiam congruere et optimum ea» pro fidelibus, at non aeque con­ catholicam summopere bonemeritam esse omnium venire lis qui extra ecclesiam rant, puoi tamen ecclesia mis­ sionem habet .d rectura tramitem perducendi. Proponebat populorum, oo quod antiqui iuris romani sanctiones idcirco dicendum: ,Üu raneta ecclesia SU.' uí m terfu. Non ad iustitiae et aequitatis tramites reduxerit beneficio omnium populorum. Eapropter cogitatum meum probara m alt quod caeleris sectis de quibus fit sermo fi 4 nempe mythismo, ration alterno, et indifferentismo, naturaltemus do initio et ductu prooemii hoc est: Una sancta quoquo addatur, qnaai hic novus error sit, dum e contra anti- ecclesia catholica missionem se habere iugiter professa qmmrimutn eum eaae constan sancti Augustini auctoritate De est omnes gentes docendi, veritatem instruendi, ab etrdale Dei, lib. XIV tap. ÍM. In fina vero, si formula non Isiantetnr. eoaralUns sibi videri post verba .in Spiritn raneta coogngaU4 dlcera: .Frati Dei verbo etc? ut in terfu “ » Io. X, Ifi. 69 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA PRIMA 29 martii 1870 70 erroribus et malis avertendi, ad salvationis portum elocutionem in aliquibus locis corrigendam vel emen­ in limine aeternitatis ducendi: a prima sua institu­ dandam; 3° circa errores ad naturalismum reducen­ tione id peregit, veritatem, iustitiam et aequitatem dos; 4° circa scholarum opiniones prorsus a sche­ semper sustinuit; individui, familiae, societates, huma­ mate eliminandas: cum haec videamus adhibita num omne genus innumera eius beneficia nullo non fuisse in novo schemate nobis proposito, ideo statini tempore quaquaversus persenserunt, atque in praesens venio ad prooemium, quod tractandum est utique agnoscere debent. Quod ecclesia oecumenicis Circa hoc prooemium nil habeo observare circa omnibus conciliis praestitit, et perTridentinum nomina- materiam, ordinem, dispositionem idearum; sed lau­ tim amplissima in universum bona diffudit. daro potius debeo praecipue ligamen inter ideas Hoc factum, quotquot coneiderare velint, procul concilii Tridentini et concilii Vaticani. Circa locu­ dubio admirari dobent. Ideo expositum concinno tionem hacc habeo proponenda indicio vestro sa­ quodque redigi etiam potest verbis ecripturalibue, pientissimo. Incipiens a prima periodo usque „peri­ atquo ita mentes etiam vulgares pervadere Decesso clitanti praesto caso- statim a specie ad genus esset. Id experientia me edocuit; et quotioccumquo gradum facimus, sed nimia praepropere puto. Dici­ in instructionibus ao sermonibus pastoralibus sive os tur enim [coi. 31 d]: „Qua sane benignitate ipsius ac ad os, sivo scripto typis edito dioecceauos alloqui providentia factam eat, ut ex oecumenicis omnibus et docero mihi contigit (quod crebro evenit hisce conciliis et ex Tridentino nominarim amplissima in temporibus), ad facta ecdesíao cos appello, iisquo universam catholicam familiam utilitas dimanaverit11 et persuaderi et percelli eosdem video. liuto porro Desideraretur hic potius ligamen idearum melius expositae idoao indultum iri a scriptoribus prae- expositum, et ego haec proponerem inter primam stantissimis schematis, spes mihi arridet perpendenti . et secundam periodum : Quam Christi Domini benig­ quao leguntur nb ipsis scripta pagina 14 [coi. 35 b]. nitatem in omnibus temporum ac rerum difficultati­ At quoquomodo eveniat res. muneri meo satisfactum bus luculenter compertam habemus, praecipue vero erit, illis et sapientiae vestrae, eminentissimi ac reve * in oecumenicis conciliis ac nominatila in Tridentino, rendissimi patres, subiiciendo cogitatum meum. ex quibus innumera bona tn universam catholicam Veniam nunc peto, si animadversione quoquo familiam promanarunt. adnotabo, quod dicitur in § quarta prooemii loSequitur [ibid.]: „Hinc enim sanctissima religio­ quendo do sectis, quae post haeresce proscriptas nis dogmata pressius definita et uberius exposita.8 a Tridentino concilio reprobantes lapidem angula­ Ab initio huiua partis usque ad primae paragraph! rem, ea invexerunt opinionum et philosophica syste­ finem sententiis laboramus magis praedicationibus matum monstra mythis mi, rationalism!, indifferen­ aptis, quam prooemio concilii oecumenicL Hinc tismi nomine designata, et in unam demum coales­ restringendum aliquid putarem, si tamen placuerit centes errorum congeriem naturalismum ediderunt. retinere, immutatis verbis huiusmodi „pressius de­ Haec legendo dixeris naturalismum eae e novum finita"1* in clarius definita et uberius exposita, ^aera­ errorem. At plures auctores asserunt et demonstrant mentorum usus crebrior adductus- in crebriori naturalismum antiquum osso in mundo. Id legitur sacramentorum usu refecti: postmodum sic restrinquoquo aliquibus in encyclopaediis: et sanctus peter C gendum usque ad finem paragraph! : Hinc arctius et doctor Augustinus in cap. 26 libri XIV De civi­ membra capiti coniuncta,foecundiur operum sanctitas, tate Dei post lapsum Adami statim illum incoepisso religiosae familiae multiplicatae aliaque pietatis in­ supponere videtur. Id de prooemii principio. stituta, praesertim zelus ardentior ad Christi regnum Nunc unum verbum tantum de fine, do quo inter barbaras gentes etiam cum sanguinis effusione solummodo notandum opinor, quod si formula non propagandum. immutatur, consultius mihi videretur post illa verba Sequitur altera parographus [coi. 32 b]: „Dam „in Spiritu sancto congregatis- dicere: Freti Dei tamen iethaec emolumenta etc.- restringendum esse verbo scripto et tradito, quod ob ecclesia catholica duco : Dum tamen huiusmodi beneficia grato uti par est sancte custoditum, et genuine expositum accepimus animo recolimus, graviter dolemus et ampliorem frucex hac Petri cathedra, in conspectu omnium salutarem tum interceptum, et mala complura eorum culpa ex­ Christi doctrinam profiteri et declarare constituimus, citata, qui vel penitus eiusdem sanctae synodi auctori­ uti Spiritui sancto et nobis cum venerabilibus fratri­ tatem aversati sunt, vel sapientissima eius neglexere bus visum est, adversis erroribus potestate divina eccle­ decreta. Sequitur altera paragraphes [ibid.]: „Nemo si­ siae tradita proscriptis atque damnatis. Quao verbo, ut omnibus notum, recolunt formam concilii α beato quidem ignorat.- Hic aliqua verba mutanda mihi Petro apostolorum principo Hierosolymis habiti. essojidontur sic: Nemo enim ignorat proscriptas a tridentinis patribus haereses, quibus vico ecclesias ORATIO D magisterio reiecto, privati cuiusvis iudicio religiosae reverendi patris domini Francisai Gandolfi res committebantur,sponte sua in multiplices discordes­ episcopi Cometam et Centumcellarum l. que sectas fuisse discissas, quae tandem apud pluri­ Eminentissimi praesides, eminentissimi ao re­ mos Christi fide subversa, sacras ipsas litteras antea verendissimi patres. fontem unicum iudicemque supremum symbolis inanibus Cum in primo schemate de fide quatuor pro­ merisque commentis temerario ausu accensere non dubi­ posuerim, Io circa methodum in primis exponendae tarunt, Sequuntur alia verba (coi. 32 c): -,Quao sano doctrinae catholicae ot postmodum erroris;.2" circa impiísima doctrina, heu nimie hodie lato vulgata;8 substituerem haec verba: Quae nimirum insanissima 1 Argumentara: Episcopus Corn e Lan as et Centumcellensis circa primam schema constitutionis dogmaticae quataor se ob­ servasse dixit: 1° ut exponeretur prius doctrina catholica et deinde errores damnarentur; 2° ut elocutio in nonnullis emen­ daretur; 3« ut errores qui ad naturalismum referuntur redu­ cerentur; 4® demum ut quaestiones scholasticae prorsus eli­ minarentur. Haec omnia facta esse ait, et idcirco reformatum schema esse utique commendandum. Quoad prooemium tamen proposait post lineam 10 pag. 3 loco verborum: .Quae sane etc.* dicendum: ,Quam Christi benignitatem etc.* ut supra in textu. Post lineam 4 pag. 4 loco verborum: ,Hino etiam etc.* dicendam: , Hinc arctius etc.4 ut tupra. Post lineam 18 pag. 4 loco verborum: ,Dum tamen etc.1 dicendam: .Dum tamen huiasmodi beneficia etc.4 ut tupra. Post lineam 23 pag. 5 loco ver­ borum: ,Quae sane * dicendum: .Quae nimirum insanissima ete.4 Linea 1 pag. 6 loco verborum .ipsamque ratknalem etc.' dicen­ dum: Jpsamque rationalem hominis «te.4 Linea 3 pag. « loco verborum: .Impia vero etc.4 dicendum: .Hdnsmodi peste Impune * etc. Linea 24 pag. 6 loco verborum> Jam vero etc.4 dicta­ dura: ,Braverò quomodo materna etc.4 Post Lineam 3β pag. fi loco verborum: ,Nonne ecclesia etc.4 dicendum: .Nonne ecclesia * etc. ut tupra. Post tineam 15 pag. 7 luco verborum: .Cum itaque ete? dicendum : ,Cum itaque noe inhaerentes ete?4* 71 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 72 doctrina heu nimis hodie longe lateque vulgata, ut- A per os meum audire gentes verbum evangelii, et credere, pote supernaturali ordini omnino repugnans, adversa Addam insuper, data etiam, non concessa tamen, fronte ehristianam religionem adoritur. Postea dici­ ex parte pontificis nimiae huius demissionis con­ tur: jJpsamque rationalem inficiatur naturam sic venienti^ ex parte nostra, utpoto ad subscribendum legendum putarem: Iptamque rationalem hominis vocatis, talem patris oblivionem nec verecundam naturam corrumpens, itati rectique norm am subvertit eatis, nec filiis convenientem. Quapropter poet verba § primae linea 10 (coi. 31 d) et humanae societatis fundamenta diruit. Sequitur alia paragrnphus [coi. 32 d]: r Impii vero nQua sane benignitate ipsius ac providentia tactum , * haec paucissima vel similia verba addenda hu­ huiusmodi peste impune grasante; * dicerem: Huius- est modi peste impune grattante fieri rix poterit, quin com­ militer sed enixe efflagito : Ut licet omnibus ecclesiae plures etiam ex ecclesiae filiis ea non infirerentur, necessitatibus per ordinarium summi pontificis regimen et catholicus sensus imminutis passim veritatibus non ac magisterium satis provisum fuerit, tamen ex oecuelanguesceret. m en ids omnibus conciliis, et ex Tridentino nominatim In alia paragraph© [ibid | adiicieuda haec verba amplissima in universam catbolicam familiam utilitas putarem ; lam vero quomodo materna ecclesiae viscera dimanaverit. non commoveantur miserando isto tot animarum casu, Dixi veniam petens do verbis pro melioribus quomodo increbrescente quotidie firequentioris nau­ prolatis, et veniam sperans ob verborum paucitatem. fragii periculo vocem suam quasi tuba non extollat? 0RAT10 Sequitur: pNonne ecclesia populorum omnium B mater, ctc/ Nonne ecclesia populorum omnium reverendi patris domini Joseph i Geargii Stras smayer episcopi Bosnensis et Sirmiensis1. mater ab ipso constituta, lapsos erigere, labantes susti­ nere^ revertentes amplecti, bonos confirmare, et ad Eminentissimi praesides, ac eminentissimi et re­ meliora incitare conabitur? Profecto nec unquam verendissimi patres. officio sibi credito defuit, nec testari palam ac de­ Paucis me quantum possibile est expediam, quia nunciare veritatem omisit, illud sibi etc. longiorem esse vetat advena valetudo ot magnum Tandem ultima paragraphe [col. 33 a] composita ad u»quo fastidium, ct aliquanto longiores orationes ex 22 Irneis efformat solam periodum : ego in duas quae mihi quidem pro rerum, quae hic tractandae puto dispescendam esse.· „Cum itaque nos inhaerentes sunt, gravitate aliquando necessariae videntur, propter ete.u Cum itaque nos inhaerentes decessorum nostro­ loci importunitatem vix non superfluae redduntur, rum vestigiis pro apostolico munere nostro nunquam cum ab omnibus debito audiri nequeant, cumque docere ac propugnare omiserimus catholicam veri- tane nobiscum et iudicantibus universi nrbis episcopis * bnijcnitata nnllrnn bxbexlnr vertam de praeaUio ilio omnium in hanc oecumenicam synodum auctoritate nostra praestaotUaìmo φιυ in vicarii Christi Romani pontificis auctori­ in Spiritu sancto congregatis.u Ego vestigiis dctate ecclesia mnnita manet. Post verba Hdrtn: ,Qna nane talentiate Iptius ac providentia factam est * addendum: .Ut liret omaihut etc’ ut supru. * » Act XV, 7. * Orationta hnins comp<-náintn censita neglexi, nipote punio Ionian· IMetnque exhibens litam discuMicncin verbis «invi in ip ** oratione tam raíerebsidnr. 73 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA PRIMA 22 martii 1S70 putationis insistendo, ot exemplum gravissimorum j ct eruditorum virorum imitando, brevem adhuc immutationem, seu, ut rectius dicam, unius tantum vocis adicctiouem suadebo et quidem cum in finem, ut divina episcoporum iura pressius ac praecisius exprimantur. Quod suadeo, sequens est; dicatur nempe: Sedentibus nobiscum ac indicantibus et de­ finientibus de fide universi orbis episcopis; aut si pracplacuerit: Sedentibus nobiscum ad indicandum et definiendum de fide universi orbis episcopis. Unius huius vocis additionem ex sequentibus rationibus suadeo: Io quia in oeoainenicis conciliis haec a me commendata formula fuit usitata, ct quidem in iis etiam occumcnicis conciliis, in quibus dogmaticae epistolae e magis cerent, nomo sano vestrum est qui ignorot. Ut alia convenire dignitati constitutionis, ut absoluto in­ silentio praetermittam (scientibus enim loquor), cipiat per modum indicativum substituendo illum iansc-nismi historia, cuius auctores ot asseclae ii modo con io neti vo, ita ut absolute dicatur. * Aeternus B procul dubio fuerunt, qui. nt ait schema, vel plano Dei Patris Filius Dominus /esus Christus ecclesiae contempserunt sanctae Tridentinae synodi auctori­ suae dilectae omnibus diebus usque ad consumma­ tatem, vel sapientissima saltem eius neglexero tionem saeculi se adfuturum esse promisit. Quare decreta, illius rei plurima esquo luculentissima ex nullo unquam tempore vel nullo propterea unquam bibet argumenta. Haec igitur esse quoque comme­ tempore etc. sicut in schemate. moranda mihi videntur; ideo etiam quia in laudem Venio nd substantiam praefationis. Praefatio totius ecclesiae vertunt. Explorata enim res est. in tres partes dispertitor, ut habetur in appendice. cactcros ecclesiae pastores summi pn»toris vestigiis In prima laeti fructus commemorantur, qui ex con­ semper insistere ei usque decretis obsequi, et solli­ cilio Tridentino prodierunt; in altera, errores qui citudinem imitari. postea lapsu temporis enati et sparsi sunt; in tertia Itaque ut utrique a mo commemorato defectui exponitur huius concilii finis. Iam vero, patres iuxta regulam novissime nobis adsignatam fiat satie, eminentissimi et reverendissimi, fructus in prima sequentem proponerem paragraphum inter secun­ parte commemorati merito sanctae synodo Triden- dam et tertiam eiusdem praefationis insereudam; tioae tribuuntur, ex eo quod vel proxime yc! remote in cuius prima parte indirecte indignatur Romanoex ea promanarunt. Verum quomodo factum est, rum pontificem sollicitudo in custodienda et pro­ ut tot tantique fructus per integrum Iriunì saecu­ movenda concilii Tridentini decretorum iugi ob­ lorum spatium, et inter innumeras rerum ac tem­ servantia; in altera parte commemoratur eorum in porum vicissitudines, et feliciter perdurarent et C custodienda fide erroribusquo profligandis assidua fauste multiplicarentur? Hoc sane contigit non ex cura et vigPmtia. En paragrapbus inserenda post ex mortua, ut ita dicam, licet sapientissima ac secundam ubi dicitur: rDum tamen isthacc emolu­ plene divina illius concilii littera; sed ex co quod menta ... nequimus gravissime non dolere, et am­ quae ab eo concilio sancita et definita fuerunt, pliorem fructum interceptum, et immanem malorum semper per tria haec saecula sancte custodita, et molem eorum culpa excitatam, qui vel plane con­ ad praxim deducta atque apprimo observata sunt tempserunt eiusdem sauciae synodi auctoritatem, Huec autem tanti momenti res profecto referri vel sapientissima saltem eius neglexere decreta/ debet huic sanctae apostolicao sedi ac Romanis En paragraphes inserenda: Sane Domani pontifices pontificibus, quos maximam in id et assiduam curam praedecessores nostri, qui pro pastorali sua sollicitu­ et sollicitudinem semper contulisse omnibus comper­ dine in id semper intenderunt, ut quae sancte et salu­ tum est; quique eius synodi observantiam omnibus briter a concilio Tridentino definita et sancita fuere, inculcare et distincte et districte praecipere nun­ integre inrioíaleque custodirentur, et ab omnibus fide­ quam praetermiserunt, et quoties opus fuit, quae liter serrarentur, nec non quoties opus fuit, aposto­ ab ipsa decreta sunt opportunis ordinationibus et lica ordinationibus opportune munirent et firmarent, decretis munire ac firmaro curarunt, instituta etiam proris illorum omnium conatibus obsistere, excitatos ad hoc opus patrum cardinalium speciali congrega­ ab iis ñocos errores proscribere ac damnare, deriostione, quae concilii Tridentini observantiam diligen­ que ad salutis tramitem revocare nunquam praeter­ tissime tutaretur ac sapienter dirigeret. Hoc autem D miserunt. At illi pergentes obturare aures suas ma­ mihi videtur esso in ea praefatione indigitandum, ternis ecclesiae roribus, et in semitis erroris progre­ tum ut dum sanctae Tridentinae synodo debitum dientes iis doctrinarum monstris, quae in praesentiarum laudum tributum reddimus, suum quoque sanctae, deplorare cogimur, latam tiam struxerunt. huic sedi summisqnc pontificibus ut par est solva­ Sinito mo dicere adhuc unum verbum. Pagina 5 mus, tum maximo ne videamur acatholicis aliquo linea 30 [coi 32 c] ubi dicitur nwubmotoquc omnium modo OMcntiri, qui dicunt sufficere quae scripta conditore Salvatore ac Domino Christo * adiungerem : sunt, nec opus esse aliqua viva et perenni in ecclesia Submot oque omnium conditore Deo et Solcatore ac Do­ auctoritate ad rectam fidem disciplinamque custo­ mino /esu Christo. Monstra enim errorum, de quibus hic agitur, non tantum negant Christum Dominum, diendam et promovendam. Defectus pono hic a me commemoratus eo sed negant ipsum Deum existentem. Negant igitur notabilior evadit, quod agitur du constitutione ponti­ absolute Deum: idcirco hic id indigitandum mihi ficia: in his enim actibus ab antiquis temporibus videtur, quod fit adiungondo particulam Deo. Et mos eat, ut commemorentur semper acta summorum sane mysterium iniquitatis novissimis consum­ pontificum ac sanctae sedis quae perfecta sunt mandum temporibus, de quo hic agitur, consum­ quoad rem, de qua in ipsa constitutione agitur. matum iri per negationem ipsius Dei saepe docet Eiusmodi defectus luculentius mihi videtur apparere apostolus. Ilaeo vestro sapientissimo iudicio iudicanda in secunda praefationis parte, ubi agitur de erroribus qui post Tridentinum enati et sparsi sunt Ibi sublicio. 85 86 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA SECUNDA 23 martii 1870 ORATIO A Substituatur proinde pro nimpune * liberrime grat­ reverendi patris domini Ricardi Whelan tante. episcopi Wheelingentit. Pagina 7 linea 6 (coi. 33 a»] nec elegantiae dic­ Illustrissimi et eminentissimi praesides, eminen­ tionis nec claritate consultum mihi videtur usu ver­ tissimi ac reverendissimi patres. borum „nec facere unquam poterit. * Multo malem Animadvertenda quaedam do prooemio quam ista simplicissima: Nec cessabit unquam. brevissimo coram vobis proferam co fine, ut plurium Linea 18 eiusdem paginae [ib. a 1«] superabundare collutis sententiis, omni defectu careat introductio videntur verba quae sequuntur ^apostolico munere * usque ad vocem ^sedentibus nobiscum. * haec ad doctrinam ot canones concilii Vaticani in nostro plurimis, ut mihi videtur, aptissima. In paragraphe Aequivalenter enim idem do ecclesia fere paragraphe tertia, quao incipit pagina 4 [coi.32 d], quasi historiam praecedenti dictum est, idem fere repetitur in hac erroris conficiendam assumit, seu rationem rodderoi eadem paragraphe versus finem. Tandem et verbis ultimis prooemii alia potius intendit illius errorum deeeensus a malo in peius,donec tandem ad imum attigerit: lineavero 10 paginae & substituenda videntur, nimirum quia nimis repetita [ib. c) minus cauto schematis reformatores locuti sunt. potestatis mentio debilitatem revera significat, eimulNobis quidem legentibus clarum omnino est, lapi­ que offendit : illorum igitur verborum vice, haec dem angularem reprobatum idem osse quod funda­ quae sequuntur inserenda propono: Erroresque ad­ mentum, Christum Salvatorem «nostrum. Legenti versos omnibus qui salvandos se sperent indigitare vero attento pariter patebit separari posse haec B ut illos agnoscant, agnitosque evitent. Adhuc est aliud do quo aliquot tantum verba duo. et a protestantibus vel Scripturas nescientibus ita intelligi, quasi verba illa Japidern illum angu­ facere vellem, scilicet ut in paragraphe postrema * addatur etiam, * larem dicerentur dc Scripturis, de quibus in phrasi ^sedentibus nobiscum et indicantibus anteriori et ad mentem protestantium. Altera vero sicut heri propositum est, verbum definientibus. do causa minus mihi placet illa phrasis; nempe Namque in concilio do iuribus, ut dictum est, epis­ quia in linea 30 eiusdem pagiuao iam secunda vico coporum tuenda nobis est obligatio; loquor de reiici dicitur Christus Dominus noster. Si vero iuribus episcoporum in eo sensu quod est doctrina, naturalismos recto exhibetur tanquam natus ex falsis quod est pars depositi, quae est fideliter custodienda: systematibus rutionalistarum amoto iam Christo, num Dominus noster loqueos apostolis dixit1: Docete sano non ita recte dici potest Christum a natura­ omres gentes, ego vobiscum sum; non vos estis qui lismo submoveri. Proindo substituendum potine loquimini, sed Spiritus Patris cestri ille est, qui lo­ mihi videtur quid aliud ad lineam decimam, sci­ quitur in vobis. Et concilium Hierosolymis habitum licet: Cumque ecclesiae et scripturarum auctoritatem declaravit2: Nobis et Spiritui sancto visum est. Et sic omnino reiecissent, factum est etc., vel etiam quando haec do episcopis dicenda erunt, nisi in omitti potest prima pars huius sententiae, ita ut concilio ubi congregantur, ut omnes gentes doceant incipiat nIndo vero factum est , * vel etiam (quod quae sint veritates fidei? Et eo praesertim quia iam dictum est ab illo, qui unto mo locutus est) Dominus uoster lesus Christus iis verbis usus est mutari possent secundo loco pauca vorbu ita: Et C θο fine, ut omnes gentes habeant testimonium eius et promissionem, quod quao docenda erunt ab illis submoto omnium hominum conditore Deo etc. Linea 21 eiusdem paginae voces has legimus quos misit, suam haberent approbationem, quod „notnine designata , * et haec reiicicnda videntur. ipse Christus cum doctoribus praesens caset, ut A quibus enim sic designata systemata de quibus nihil erroris in doctrinis eorum inveniretur. Mihi * verbum fit? Deinde non intenditur recensere nomina­ ergo videtur de episcopis in unum collectis claris rim omnia quae ad naturalismum conducunt, non simo dicendum esso id quod competat illis, quaomnes errorum formas declarare. Aliunde omissis tenus sunt successores apostolorum. Dominus enim verbis praedictis, post vocem „indifferentisinum“, do upostolis omnibus dixit, quod testes illos mit­ addenda haec suggero inter alia, ita ut legatur: teret: Vos eritis mihi testes, ut etiam dixerat: ^Philosophicorum systematum monstra, materialis- Spiritus sanctus testimonium reddet; hinc sicut est mum, rationalismum, indifferentismum inter alia,u necessarium testimonium Spiritus sancti, ut veritas quae enumerantur et quao sequuntur: ita ut indicetur edoceatur omnibus gentibus, sic etiam exigit Chri­ stus Dominus testimonium apostolorum et ergo recensio tantum partialis. Linea ab ultimo tertia aliud occurrit emendan­ apostolorum successorum, ut veritas omnibus pateat. Et hoc etiam addendum mihi videtur, quod hisce dum, ut do veritate caveatur et simul prudenter loquamur. Plurimi enim sunt quos indifferentismus iuribus, hisco obligationibus a Domino nostro im­ neo materialistas nec pantheistas nec atbeistas efficit. positis non possunt renuntiare episcopi; obligatio Quorsum ergo omnes incusare et offendero accusa- D incumbit ipsis, ut quando docetur fides, ibi etiam tiono iniusta? Proindo dicerem: Mentibus autem declaretur, quid sit ius vel quaenam sint i ora epis­ potita, pro vario cuiusque ingenio eas non tantum coporum docentium. Memoria tenendum est, non indifferentissimi heu! victimas reliquit, sed et plures nostrum esse id quod dedit Dominus noster, non veritatis hostes infensissimos reddit, et alios in pan-· nostra est institutio ecclesiae de qua agitur; agitur theismi, materialismi, atticismi barathrum coniicit. do corpore quod Christus ipse creavit et eo modo Pagina 6 linea 1 [coi. 32 D·] ration© pariter pru­ quo ipsi piacuit: ergo non est nostrum dicero dentiae et simul veritatis cavendae haec verba sug­ quod huic iuri vel his ¡oribus providebimus et de gererem : quorumdam hominum scilicet rationalem aliis nihil dicamus. Ergo mihi videtur, ut sicut inficiata naturam, non vero hominis, quod de omnibus optime iam declaratum est dicendum esse modo, diceretur. Et in paragraphe sequenti, quae incipit quo omnibus innotescat do primatu et de iuribus „Impia vero , * vox ea impune mala plurima operari primi doctoris sanctissimi patris; ita etiam non potest, nihil vero boni efficere: sapit enim persecu­ sileatur do iuribus episcoporum, et eo praesertim tionem, ot sic odium ot persecutionem veritatis er­ tempore quando quaestiones nobis propositae sunt, rantibus suggerit. Nae ista, stabilita fide, taceantur: quao eunt tam gravis momenti. Non necease est ut qui enim acceperint gladium, gladio peribunt1. Et haec aliquid dicam do bis quao iam a prioribus conciliis est causa qua permulta iam ecclesia passa est. acta sunt. 1 Matth. XXVI, 52 1 Match. XXVI Π, 19; X, » « Act. XV, 22 6· 87 A. S χς IONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 88 Ergo haec sabntitto considerationi vestri tupien- a situm ad suum optatum finem perducere, aJIaborantiuitni indicii. tibua animis, conamur, et singulis udlaborandum ORATIO est ut expletum ct in clariorem formam redactum reverendi paint damini Ludovici Haynald archiquantocius edatur; existimo quasdam observationes episcopi Colocenñs et Bacsimsis. hic proferre, ex mento etiam aliquorum patrum. Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ Sunt equidem in eo paucae maculae, quao ubi plura nitent nos offendi non sinant At cum agatur rendissimi patres. Heri sicco et brevi sermono propositio quae­ hoc mano tantum de prooemio rcheuintiV ad tres piam magni momenti facta est, circa quam mentem ve) quatuor .«equentes reducuntur. meam non aperire non possum aeque sicco ct forsan Pagina 4 versiculo 5 (coi. 31 D i«] ubi dicitur «arc­ , ** maioris claritatis adbuc breviori sermone. Propositionem fecerat illus­ tius membra capiti fuere coniuncta trissimus dominus Molioensium episcopus, cuius ergo videtur dici posso: Arctius ecclesiae catholicae verba, si recto mibi intalligero et strio figaro licuit, membra suo capiti Romano pontifìci fuere contunda ; ipso iudex sit, sic sonabant. Prooemio post haec nam ibi non designatur ai agatur do capito visibili verba Pqua sane benignitate ipsius ac providentia vel invisibili. factum est etc," inserantur haecce: Licet omnibus Secundo ibidem versiculo 14 [coi. 32 à je] «stimuliecclesiae indigentiis summi pontificis regimine et que praesertim additi ctc,- Phrasis huius periodi, ut magisterio provisum fuerit, tum sequuntur reliqua clarior sensus evadat, per sequentem substitui pote­ teli ui verba. B rit: Stimulique praesertim additi apostolici» viris, qui Episcopus Molinensie. Per ordinarium summi charitate urgente, gravissimis laboribus alacri animo pontificis regimen et magisterium satis provisum est. susceptis, atque ad sanguinis usque effusionem con­ Orator. Omnino; idem prorsus est: ablativum stanti nisu exantlatis, Christi regnum ad ultimas posui pro accusativo per. Materiam ipsam non terrae aras propagarunt. tangam. Non loquar do momento conciliorum oecuPagina 5 versiculo 10 [coi. 32 C 2] «aedificantes mcnicorum quae per magnos ecclesiae viros et ita ctc/ particula illa ita vel omnino expungenda, doctorea ipsis Evangeliis comparata fuerunt Non vel saltem ante aedificantes ponenda videtur: nam ut adferam testimonia ipsorum summorum pontificum nunc iaeet, sensum reddit suboscurum, nec intelliginecessitatem conciliorum oecumenicorum servando­ tnr si debeat associaro aedificantes vol reprobaverint. rum saepe edicentium. Materiam inquam non tan­ Claritatis ergo tantum hoc proponitur. gam, sed mere in formalibus versabor dicens: Ibidem versiculo 19 [ib. C s]. Hic quasi assignatur Cum scopus et argumentum propositionis per genesis naturalismi, qui editus fuisse dicitur α philo­ illustrissimum Molinensium episcopum factae idem sophicis systematibus mytbismi, rationalism», indiffe­ prorsus sit ac scopus ct argumentum additamenti rentismi ctc. Utilia quidem est enumeratio errorum, illius quod capiti XI schematis de ecclesia adioctum qui a relicta Christi file pullularunt: verum mibi non esso scimus; super quo argumento reflexiones nostras rite dici videntur errores omnes in naturalismum hisce recte diebus exhibendas habemus, et quod in tandem resoluti fui»$e; ita enim causa confunditur serie materiarum conciliarium suo tempore certa c cum effectu, ct effectus cum causa. Sane qui fidem pertractabitur; Christi relinquit, errore iam laboret; qui error α Cum secundo propositionem per illustrissimum spiritu huius mundi repetendus est. qui Christum episcopum factam per nos quasi pedo in uno stantes semper odio habuit, ut ipso Christus de so testatur acceptari idem prorsus foret ac preoccupare maxi­ in evangelio. Proprius vero a spiritu mundi erumpens mae indaginis discussionem super obiecto hoc, suo error est aversio a Deo et conversio ad creaturas, tempore, fovendam, idem foret ae pervertere rectum id e*t negatio virtutis omnis, quae ab alto descen­ pertractationis conciliaris ordinem per cminentissi- dat, ct solus amor, solus cultus rerum, quao ad mos dominos praesides ipsa serie materiarum dis­ concupiscentiam carnis, ad concupiaeeutiam oculo­ cussioni nostrae exhibitarum defixum, ct si aliquando, rum ct ad superbiam vitae referuntur; uno verbo, certa in hacce maximi momenti materia necessario est naturalismos, id est paganismus. Reliqui errores observandam; cum fere omnes maximopere optemus sunt velati totidem formae, quas omnes ille error ut decreta dogmatica quantocius edenda ceu fructus samcEs progreditur ut latius diffundatur et penitius laboram nostrorum exhibeamus, ardentissimisque evolvatur. Quare dum ex una parte illarum forma­ orbis catholici votis hac ratione occurrero incipia­ rum omnium parens existimandus est, ex altera mus; cumque summopere verendum foret ne bocce iugiter ab ipsarum explicatione resultnt expressus desiderio nostro, casu in illo, frustraremur, si cius magis, et praepotens ipsarum effectus videtur. propositionis acceptatio adversu fuerit, etsi, prout Maneat igitur naturalismos theoreticc causa omnium non dubito, rectus decidendis rebus dogmaticis ordo D errorum, qui sano a negatione Dei et superbia et modus servatus fuerit; his, inquam, omnibus ox hominis proficiscuntur, sicut practice omnium erro­ rationibus magnopere opto, ut propositio illustrissimi rum effectus est. Molinensium episcopi insuper habeatur. Animadverto etiam materialismum, rationalismum et indifferentismum vocari in schemata monstra OBAT1O philosophicorum systematum. At profecto mythismerendi patris domini Aloisii Filippi mus, rationalismus et iudifferentismus vere non episcopi Aquilani. sunt systemata philosophica. Quod si huiumodi Eminentissimi praesules, eminentissimi ct reve­ nomine designari velint, addendam censeo et inti­ rendissimi patres. mam relationem ad rem religiosam, quam consulto Sanctum mihi feceram in hac amplissima Christia­ quidem systemata illa respiciunt. Quapropter perio­ norum omnium praesulum concione, mo simpliciter dus ita mihi immutanda videtur, ut postremus om­ tantum audire, diligenter excipere quae a tot tantis- nium errorum denuntietur naturtilhmus, quin de que viris doctrina, consilio, eloquentia peritissimis ipso indicium feratur utrum causa an effectus dicerentur, mihique omnium sano minimo nunquam caoterorum habendus sit. Poterit itaque dici: Eu permitterem vocem meam consiliumque hic quidem invexerint in rem religiosam opinionum et philosophi­ proferre, nili quando id necessitas officii mei com­ corum systematum monstra, quae mythismi, rationa­ lism», indifferentismi, naturalismi nomine designantur; miserit. Hoc in praesentiarum contingit. Cum enim schema de fide iamdiu nobis propo- ct sequens periodus poni debet in numero plurali. 89 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA SECUNDA 23 martii 1870 Penultimo denique versu eiusdem paginae {tb.Dij addendam etiam esso censeo vocem idealiimi; cum hoo pessimum systema suis, non minus ao reliqua hio nominata, scateat erroribus, qui adversa fronto Christianam impetunt religionem. Sublata enim rerum rcalitato uon videtur quomodo religio possit oxistero. Et haec sublicio sapienti iudicio reverendissi­ morum patrum. $0 nunc maxime grassantium errorum in ipsos veritates fidei catholicae fundamentales, per simplicem hanc expositionem oppositae doctrinae ac1 per canones, quibus deinde errores huiusmodi confodiuntur; sed id efficacias obtineri puto, si ipsi catholicae doctri­ nae expositioni statim, nd modum consectarii, brevis recensio aut saltem complexiva aliqua mentio subiiciatur perversarum doctrinarum, quae praesenti aevo eam pervertero moliuntur. Ideo nd conclusionem huius capitis de Deo rerum · Post hace eminentissimu» primus praeses dixit: omnium creatore, sequentem ego additionem pro­ „Cuin nomo amplius de prooemio schematis ponerem, in fine scilicet capitis eiusdem: Quare propositi veniiHii loquendi petierit, declaramus dis­ dum non modo impiam, rerum etiam rectae rationi cussionem prooemii o»iu terminatam, salvo ture prorsus repugnantem declaramus eorum doctrinam, deputatorum, si quid respondendum consuerint ia qui vel Dei crie tent iam omnino injiciantur, vel Deum proxima congregatione.· cum ipsa rerum univereitate qualicumque ratione con­ Et addidit: fundunt, aut consociant, vel notionem pervertunt „luxta numorum 12 decreti diei 20 februarii verae ac proreut liberae creationis rerum omnium anni currentis absoluta super una schematis parte B a Deo aeterno in tempore perfectae; omnes quoquot discussione, statina doborct procedi ad suffragia animas suas ad aeternam perniciem impellere nolunt, exquirende, et quidem primum super propositis in incensissimae charitatis visceribus monemus et emendationibus, deinde super integro partis exa­ hortamur, ne se suosque sinant exitialibus his opi­ minatae toxtu. Ast perpendentes absquo dubio et nionum monstris seduci, omnique etiam studio caceant gratius et facilius fore reverendissimis patribus a larvatis illis philosophicis, uti appellantur, syste­ tuffragitt ferro dum ob oculos habeant emenda­ matibus, quibus tam infesti errores ullatenus insinuan­ tiones propositas eaedem typis impressae reveren­ tur. Hacc esset igitur additio quam ego in fine dissimis patribus in proxima congregatione, qua capitis primi proponerem, tanquam consectarium suffragia exquirentur, ante ipsum actum suffragia doctrinae do Deo ct do creatione in ipso capite ferendi distribuentur. Interim vero ne tempus primo expositae contra illos omnes errores, qui frustra perdatur, facto verbo cum sanctissimo, tran­ nunc maxima latitudine obtinent, et nedum pro­ situs fit ad discussionem primi capitis. Nomina pagantur inter plagas ubi maxime dominatur proautem reverendissimorum patrum, qui veniam lo­ tostantismus, ecd se quoquo insinuaro conantur in quendi do primo capite schematis propositi petie­ regionibus omnibus catholicis. runt, reverendus dominus subsecretarios ex ambone Nunc vero ad canones deveniens capiti huic re­ spondentes, canonem secundum, qui sic offertur: ** publicabit Qui umbonem ascendens tabellam perlegit, in „8i quis praeter materiam nihil esse affirmare non qua inscripti orant reverendissimi patres Paulus C erubuerit, anathema sit-, obliterandum ducerem, Ballerini patriarcha Alexandrinus, Franciscus Gan- quia qui nihil praeter materiam existen» se crederò dolfi episcopus Cornotanus et Centumcollensis, profitetur, Deum aperte negat, nec nomine quidem loseph Oaixal y Estradò episcopus Urgellcnsh, admittit. Ast anathematis inflictio est maxima Petrus Maria Ferrò episcopus Casalensis, Eduardus spiritualis poena, qua quis a communione cum Deo Dubar episcopus Canathensis, Michael Fogarasy declaratur abscissus, sed ad ipsius rei resipiscen­ episcopus Transsilvaniensis, Salvator Magnasco epis­ tiam est etiam censura poena medicinalis. Ergo copus Bolinonsis, losophus Hefele episcopus Rotten- prorsus inutilis est eiuemodi poena, ideoque neo indigenda ei, qui expresse declarat, se nullum pror­ burgensis. Dcin ad ambonem successivo vocati sunt revo- sus Deum oxistentem admittere. Primum autem rondissimi patres, patriarcha Alexandrinus, episcopus canonem subsistere concedo in quantum ad Deum, Cornetanus et Centumcollensis, episcopus Urgcllen- non uti oxistentem sed uti creatorem, refertur. sis, episcopus Casalensis, episcopus Canathensis, Primus onim canon potest referri ad existontiam Dei, sed etiam ad actum creationis; dicit enim: episcopus Transsilvaniensis. r8i quis unum verum Deum visibilium et invisi­ ORATIO bilium creatorem negaverit, anathema sit.- Ergo reverendi patris domini Pauli Angeli Ballerini qua canon isto refertur ad ipsius Dei existentiam, patriarchae Alexandrini. inutilis certe foret contra atheos, nempe eoa damEmincntissimi praesides, ominentiviimi hc reve- D naro anathemate, qui Dei oxistentiam negant. At inutilem dixi canonem secundum, quia qui solum­ rondissimi patres. Dum reverendissimis iis patribus, qui schemati modo materium dicit oxistentem, corte Dei exisconstitutionis de fida catholica reformando operam tontiam implicito nogat, imo etiam directe negat. dederunt, ox animo gratulor, quod votis a nonnullis Sed quatenus Deus existons praedicatur ut rerum in generalibus congregationibus expressis magna omnium visibilium creator, tunc posset utique re­ animi alacritate satisfacere niai sint; ut et ego pro tineri iste canon, in quantum feriat illos qui no­ conscientia munus adimpleam, pauca quaedam mine saltem Deum admittunt, sod solummodo vestro iudicio indigitabo, quao novis adhuc styli negant oum esse omnium creatorem, quatenus curis mihi indigere videntur. In capito primo, pro exempli gratia ipsam mundi materiam cum Deo data nobis regula, hodie consisto, ad subsequentia coaeternam efficerent E converso inter canones assumendum propono postea progressurus. Nihil autem aliqua ratione carpendum invenio etiam illum, qui in nota pag.21 [coi 37 d] subiungitur, in ipsa expositione catholicae doctrinae de Doi nempe totus illo canon in partes distinctus qui nota natura et mundi creatione. Verum non satis mibi eadem pagina 21 habetur „8i quis dixorit res finitas fieri videtur scopo, in cuius gratiam haec dogmatica etc.-usque ad finem paginae, et pantheismum damnat constitutio edenda est, qui1 nempe est damnatio pro suis diversis speciebus, quia etsi pantheismus 1 quae ed. Vatie. 1 et ed. Vatie. 1 ut ed. Vatie. 91 xs IONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES omnino damnetur canone tertio, qui iaxtft propoeitioncm meam secundus fieret: attamen propter magnam diffusionem piintheisticorum figmentorum hac nostra aetate, praesertim in philosophicarum institutionum documentis, atque illorum etiam auc­ torum, qui christiani aut etiam catholici vocari ad­ huc contendunt, opportunius esse arbitror, si in omnes suas species distinctius pantheismus enodetur atque repellatur, addito etiam canone illo, qui me­ morata adnotationc proponitur. Haec sunt quae circa hoc primum caput sche­ matis animadvertenda duxi, quaeque humiliter vestro iudicio submitto. 92 A expressum dogma Dei creatoris visibilium ct inrisibilium in ipso fidei symbolo quotidie recitando. Reliqui autem canones, quorum secundus est contra materialistas, tertius contra pantheistas, quartus contra eos qui negant creationem, ad unum, si fieri posset, tantum reducerem, in quo omnea isti errores simul cum reliquis confoderentur. Ilacc sunt, quae sapientissimo vestro iudicio exponere volebam. ORATIO reverendi patrii domini losephi Caixal y Estradi episcopi Urgellensis. Emincntissimi praesides, eminentissimi ac re­ ORATIO verendissimi patres. reverendi patrie domini Franarci Oartdolfi Quaedam primo in totalitatem capitis proponam, episcopi Cometani et Centumcellarumdeinde in singulas eius partes. Doctrina fidei catholicae in hoc primo capito Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reveB contra pantheistas exposita, ad propositum finem rendissimi patres. Pauca proferre possum super primam huius non satis exponi censeo. Nam 1· vix aut no vix schematis caput. In hoc primo capite, dum de Deo quidem attinguntur illorum errores, qui deinceps in sermo habetur, legimus pqui (Deus) cum sit una, canonibus damnantur. Atqui ridoiur expedire, ut singularis, simplex omnino et incommutabilis sub­ capita exponant declarationem doctrinao catholicae stantia etc.- Animadvertendum hic occurrit, quod aliquanto uberius contra errores, qui deinde dam­ vocabulum singularis non satis convenienter de Deo nantur in canonibus, alioquin capita redderentur praedicari videtur. In Deum1 enim non cadit nec inutilia. 2° Nil in primi capitis doctrina contineri universale nec particulare, nec singulare vel indi­ videtur enucleate contra materialista?, qui ipsis viduum, quia est extra et super5 omne genus. etiam pantheiatis peiores mihi videntur. 3· Revoco Vocabula autem isthaec ad ea5 solum pertinent, in memoriam patrum, me desiderasse et efflagitasse, quao sunt vel reperiuntur in aliquo genero: et niai ut auctores errorum damnarentur nominarim, 1° quia opinio mo fallat vel memoria, hoc fulcitur auctori­ haec fuit constans praxis omnium conciliorum; et tate sancti Hilarii, qui loquens do Deo excludit vo­ si Tridentinum ab hac praxi aliquantulum recessit, cabulum singularis. rationem exceptionis adnotavi ex politica et cir­ Ad illa verba quae sequuntur Pper bona quao cumstantiarum auctoritate desumendam; 2° quia creaturis impertitor liberrimo consilio etc.3, fateor eadem est constans praxis ecclesiae, quae eriarn in admittenda esse verba, ut demonstrarent Deum li­ damnandis libris noxiis hoc facit; 3° denique quia berrime omnia creasse, non ex necessitate; sed pu· ' damnatione pronuntiata ab ecclesia auctores errotsrem, salva semper substantia, substituere hujus­ rum decidunt a cathedra superbiae suae, in qua modi verbis 0liberrimo consilio3 ea quao in Scrip­ sedent ad multos decipiendos, attractos a fama tan­ turis reperiuntur, ut excludant necessitatem a Deo, torum magistrorum sapientiae, ut ipsi seipsos vo­ dicendo vel non « necessitate, vel nulla interceniente cant. Sano hac fama multos in Hispania nostra necessitate, sed secundum propositum voluntatis suae: deceperunt, quos forte magis hallucinates, quam haec verba demonstrant libertatem Dei in creaudo. perversos reputandos esse iodico; quod certe non Verum est apostolum usurpasse haec verba secun- evenisset, »i fulmino ecclesiae deiecti cum suis co­ dam propositum voluntatis suae de praedestinandis gitationibus in quibus evanuit insipiens cor eorum, et praedestinatis: sed semper demonstrant liberam in fumum et ipsi et ipsorum scripta abiissent. Dei agendi rationem, idcoque Jiberrimo consilio3 Nunc ad particulares observationes gradum fa­ substituerem non ex necessitate, sed secundum pro­ ciens in paragrapho prima pag.8 linea 3 (coi 33 Bis] positum voluntatis suae. pancta Romana ecclesia etc.3 censeo post vocem „ac Adsunt huic primo capiti adnexi canones, quo­ voluntate3 addendum esse: Cum libértalo sine muta­ rum primus dicit „8i quia unum Deum etc.3 Ut tionis umbra, semper sui iteris, integerrima et sanc­ verum fatear, hic canon mihi videtur nou neces- tissima etc. sarius. Nam canon directe impetit maniebaeos, qui Sentio verba quao sequuntur in schemate linea 9 ponunt duo principia, id est bonum et malum, „omuiquc perfectione infinitum3 non recto esse orquorum alteram est causa rerum invisibilium, alte- D dine collocata, sed potius in superioribus lineis rum visibilium, lam vero manichici iam fuerunt collocanda ad magis generalem Dei notionem ex­ damnati in aliis anteactis conciliis, et iam amplius poliendam. Itaque censeo in 4 linea ita dicendum: inter ebristianos non reperiuntur. Cum vero hic Unum esse Deum verum et rivum, natura sua per­ canon indirecte et implicite impetat etiam atheos, fectissimum et infinitum. Et non dicerem „omni mihi videtur congruens illum abiicere et expungere. perfectione infinitum3 ad vitandas cavillationes Non enim conditur canon cum anathemate contra pantheiatarum, ac ni Deus per accumulationem atheos qui inter cbiistianos vel non reperiuntur, omnia et cuiuslibet perfectionis esset aut fieret vel si fortasse reperiuntur, hoc ipso quod Deum infinitus. Tertio desiderarem quoque, ut cum enumerantur negant, seipsos * extra Christi ecclesiam ponunt. Quin imo offenderentur simplicium auree, dum perfectiones Dei, servaretur ordo. Itaque ante audiunt reperiri in ecclesia catholica homines, vocem Bcreatorem3 praeponerem: Aeternum, im­ qui Dei existentism negant. Insuper videtur om­ mensum, intellectu ac ooluntate cum libertate sine nino inutilis iste anathematismus, cum habeamus mutationis umbra, semper sui iuris, integerrima et sanctissima, sapientissimum, bonum et omnipotentem, creatorem caeli et terrae, visibilium omnium et in­ ’ Deo ed. Vatie. ’ n^ra ed. Vatie. visibilium, omnirque perfectionis creaturarum causam • ed.Vatic. atque indeficiens exemplar; qui aim sit etc. * Aoe ipo itera» *d. Vatie., quae proptewa addit te ante Sentio vocem ^praedicandus® linea 12 [ib. n l7l ponunt 93 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA SECUNDA 23 martii 1870 94 mutandam oseo io aliam magia auctoritativam et A quia licet aliae res creatae etiam sint, non tamen conciliarem, diceremquo: Credendus est vera et firma principaliter sunt: quia in semotipsis minime sub­ fide, ad salutem aeternam prorsus et absolute omnibus sistunt; et nisi omnipotenti unius Dei gubernantis hominibus necessaria, ab hoc mundo etc. manu tenerentur, esso nequaquam possent1* 4. Non satis placent illae vocea „re ct easontia", ^Credimus quoquo et profitemur, Deum requie­ quao forte perfectiorem latinitatem sapiunt, sed visse die septimo ab universo opere, quod patrarat1 ; prima vidotur obscurior. Praeferrem ergo has alias: sio tamen ut simul quoquo credamus, usque nunc Ab hoc mundo, qui ab ipso factus est, essentia et operari Deum; nam si conditis ab co rebus operatio natura infinite distinctus, atque in se et ex se, et cius subtrahatur, omnes interibunt et deficient ante ullius creaturae ezistentiam beatissimus, et super Nec etiam saecula in suos cursus explicarentur, si omnia etc. ut in schemate. ea ille, qui condidit, provido motu administrare Quoad secundam partem capitis primi lin. 19 cessaret’. Creaturae namquo omnes, etiam ratio­ [ib. Oe) quao incipit „Πio solus verna Deus", observate, nales ct liberae, tam in esse quam in operando reverendissimi patres, iam ease repetitionem rheto­ dependent nb omnipotentia Dei, cuius operatione ricam paragraph! primae. Quid cniui quaeso signi­ ot concursu indigent: et a quo omnes carumdem ficat illud „non nd augendam suam boutitudinom actionos essentialiter ao immediate dependent. nec ad acquirendam otc.u nisi quod continetur in Verum licet Deus sit, qui virtute sua influit in verbis paragraph) primae linea 14 [ib. oij, scilicet omnes effectus creaturarum; tamen divina influentia Deum osso in so et ex so beatissimum? Et quidnam, B per causam proximam determinatur, et spocificatur . * quaeso, significatur verbis sequentibus depromptis Atque hoc modo Deus bonus, sapiens et omni­ c-X concilio Lateranensi IV, nisi idem quod in para- potens attingit a fine usque ad finem fortiter, et grapho prima dictum ism orat, rDoum esse crea­ disponit omnia suaviter . * torem cadi ct terrae, a mundo sua essentia di­ ORATIO stinctum ?tf lusuper animadverto in hac paragraphe reverendi patris domini losephi Si. Ferré non satis claro ac distinctu fieri mentionem de fine episcopi Casalensis. divinae operationis creationis rerum: nam verba Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ schematis nnd manifestandam perfectionem suam" non demonstrant claro hunc finem, qui in Scripturis rendissimi patres Benignis accipite auribus breves adnotationes, sueris solet enuntiari. Itaque censeo hanc secundam paragruphum hoc breviori modo exponi : Hic solus quas circa caput primum et relativos canones verus omnipotens Deus, aeternus ac beatissimus, schematis reformati de fide catholica sapienti vestro liberrimo voluntatis suae actu ad gloriam laudis suae iudicio submittere censeo. In primo capito legimus „Deus praedicandus etc., simul ab initio temporis etc. ut in schemate. Ecco nunc addam alteram animadversionem ost ab hoc mundo re et essentia distinctus" ; maioria forte momenti et ponderis quam haec, quae omnino illud re omittendum putarem. Nam in Deo hucusque enuntiavi. Nam animadverto in hoc primo res ct essentia sunt unum et idem, ac proindo ai capite omissas fuisse duas veritates fidei catholicae, C diceretur nrc ct essentia" foret inutilis repetitio, ct nempe de conservatione ct concursu Dei cum suis quod peius est, induceretur species ct periculum creaturis. Itaque censeo agendum osse potius de falsae distinctionis. In canone tertio do rerum omnium creatione dogmate altero conservationis, quod cum illo crea­ tionis connexum omnes scitis, quodque miserandum decernitur: nSi quis dixerit unam esse Dei et rerum omnium substantiam vel essentiam, anathema sit" in modum corrumpunt panthcistno. Undenam enim oriuntur evolutiones entis primi Ego necessarium omnino putarem quod illud adsive absoluti panthoistarum ct progressus indefiniti iunctum vel essentiam omitteretur. Rationes quae in univorso nisi ex corruptione dogmatis conserva­ mihi id suadent sunt quao sequuntur. Io Substantia vel essentia in casu praesenti tionis Dei ot concursus cum suis creaturis? Con­ tineat ergo haec secunda paragraphus doctrinam re ferri debet ot ad Deum et ad res omnes: damna­ claram et explicitant alterius dogmatis do couser- tur enim qui dixerit unam esse Dei et rerum vatiouo, quod est omnino necessarium ad rofollon- omnium substantiam vel essentiam. Ast quoad dum pantheistas, coque magis quod in hoc dogmate Deum, in quo substantia et essentia sunt unum et etiam praestantissimi philosophi moderni, quos inter idem, nulla se prodit noquo necessitas noquo utili­ clarissimus Galluppius, errarunt turpiter: hocco mo­ tà· dicendi substantiam vel essentiam: sufficit enim do melius pleniusque finem nobis propositum attin­ ad veritatem plenissimo enunciandim dicere sub­ gemus. Nec ideo quod panthoistao abusi sunt utro­ stantiam. Quod vero spectat ad res omnes creatas, quo dogmato conservationis ot concursus Dei in D talis dicendi ratio saltem implicito innueret, sicut creaturis, nos debemus praeterire haec dogmata, in Deo ita et in creaturis idem esso substantiam ac si timeremus ea inculcare fidelibus, ne ipsi quo­ atque essontiam, quod est apertissime falsum. Nam quo fide ipsa catholica abutantur fidclos: quin essentiae sunt ideales, universales, immateriales, potius eat boo ipso do utroquo claro et expresse aoternao, necessariae; dum res finitae sunt entia loquondum. Et ut ostendam modum huius roi per­ realia, determinata, contingentia, mutabilia: absur­ ficiendae, scripsi duas paragraphes sequentes ox dum igitur est essentias unum et idem esso cum sancto Gregorio Magno ot ex sanctis Augustino ontibus realibus, ad quae referuntur. Haec doctrina et Thoma Aquinato fero ad verbum depromptos, non est mero opinio philosophica, sed eat veritas quas vestrum omnium iudicio submitto. Dicerem rationalis incontroversa. Compertum quidem est essentias in ideis splendescere, ut Augustinus citatus ergo: ^Credimus vero ot profitemur, infinitum esso a divo Thoma: rIdeao sunt principales quaedam perfectionis discrimen inter essentiam ct naturam formae, vol rationes rerum stabiles, atque incomcreaturarum ot essentiam et naturam Dei, qui solus 1 S. Greg. lib. XVI, cap. 16 Moralium virifioat omnia, et vocat ea, quae sunt, tanquam ea « Gea II, 1. quae non sunt1, ot cuius nomon est: Ego sum qui • S. Aug. de genesi ad Utter, life. V cap. 80. sum9. Nam vero credimus, Deum solum dici esse; 1 Rom. IV. 17. > Ex od- HI. 14. 4 S. Thomas q. 1 de potent net art. 4 ad 8; el Uh. ΙΠ cent, gent cap. 66. ’ Sap. Vili. 1. 95 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 96 mutabiles, quia ipeae formatae non eant, ac per A unitate; ergo et omnis veritas est a prima ventate. boo aeternae, sc semper eodem modo se habentes, Si res ita so habet, etiam ens universale, indeter­ quae divina intelligentía continentor. Sed cum ipsae minatam, a Deo est. Sed qua rationo humanae nequo oriantur, neque intereant, eecundom eoa tomen menti notum est huiusmodi ens, talia veritas? formari dicitur omne, quod oriri et ínterin * potest, Divus Thomas huic instantiae sapientissimo satis­ et omne quod oritur ct interit.9 Sic in p. 1 q. 15 facit1. Deus, ait ipse, essentia sua est idoa rerum, non quidem ut essentia est, sed ut est intellecta; art 2 Summae. 2· Dicendo substantiam rei essentiam relate res autem creatae non perfecto imitantur divinam ad creaturas ansa praeberetur affirmandi, quod in essentiam. Unde essentia non accipitur ab intel­ iisdem creaturis substantia idem sit ac essentia, lecta divino absoluto ut idea rorum, sed cum pro­ quod gravissimum pantheism! periculum induceret. portione ad ipsam divinam essentiam secundum Essentiae quidem cum sint mere ideales, non sunt quod deficit ab eo. Ex quibus una omnium idea Deus, quia Deus est ens perfectissimam et realissi- ex parte essentiae, sed pluralitas invenitur ex parto mum; sed si essentiae ipsae cum entibus reatibus divinarum proportionum creaturarum ad ipsum. In hoc splendido divi Tbomao testimonio patet, identifica ren tur, entia realia characteres induerent essentiarum, ac proinde aeternitate, immutabilitate quomodo essentia Dei non in quantum eat essentia et necessitate praeditae forent. Porro haec attributo, Dei, non in quantum est essentia infinita, sed in ai, cum de ideis praedicantur, ostendunt, es»e ea quantum eat intellecto, scilicet idealie, eat una idea aliquid divinum, entibus adiuncta, et ipsa Deum B rerum omnium, et quomodo idea ipsa in plures esse comprobarent distinguatur ex parto divinarum proportionum crea­ 3· Si ad vitandum pantheismi periculum veli­ turarum ad ipsum. Haec distinctio necessario sup­ mus in creaturis substantiam ab essentia secernere poni debet in explanandis divi Thomao sententiis; affirmando, non unam esse Dei et rerum omnium secus enim ista pantheismum sapèrent. Exempli essentiam, si ex una parte veritatem affirmaremus gratia sanctus Doctor ait: Bonitas, quao in Deo (nam essentia creaturarum in quantum ad eos re­ est simpliciter et uniformiter, in creaturis eat multi­ fertur non est certo essentia Dei), ex altera parte pliciter et divisa. Si bonitas rerum non hic su­ vulnus infligeretur sententiae, quao verissime docet, matur idealiter ct cxomplariter, sed substantialiter; rerum omnium essentias in Deo esso, et quatenus profecto creaturae, in quibus talis bonitas affir­ in Deo sunt, esso ipsum Deum. Audiatur divus matur esae, Deus ipse forent; haberent quippe sub­ Bonaventura qui in lib. I sentent, disk 36 q. 1 stantiam Dei. Porro huius similitudinis seu idealiexpendens oraculum loannis quod factum in ipso tatù efscntiae divinae manifestatio α Deo omni­ rie. scribit: rRea habent esse in Deo et in uni­ potenti facta ea est. quae creaturis spiritualibus verso, sed diversimode; quia aliquas proprietates tribuit intellectum, et quidem intellectum tanto habent secundum existentiam in mundo, quae non alti orem, quanto amplior eat ipsa manifestatio. nSicut competunt iis, secundum quod sunt in Deo. Ideo enim a veritate intellectus divini effluunt, ait divus non solum dixit loannes quod factum est in ipso Thomas3, in intellectum angelorum species rerum erat, sed rita erat, ut omnes illae conditiones ex- C innatae, secundum quas omnia cognoscit, ita a eluderentur. Creaturae enim in mundo habent esse veritate intellectus divini proeedit in intellectum corporale, variabile, corruptibile; et vita est actus nostrum veritas primorum principiorum, secundum spiritualis ct continuus, fluens ab ente quieto et quam do omnibus iudicamua. Sicut ex rationibus sempiterno. Hinc dictum est, quod res sunt in Deo aeternis, adhuc Aquinas1, in mente divina existenvita, ut per spiritualitatem excluderetur corporalitas, tibus procedunt formae materiales ad rerum sub­ per quietem variabilità, per sempiternitatem cor­ stantiam, ita procedunt a Deo formae rerum om­ ruptibilitas/ Quid luculentius ad ostendendum nium in mentes angelicas ad rerum cognitionem; rerum finitarum essentias in Deo esse, et quotenos ut sic intellectus angeli nostrum intellectum ex­ in Deo sunt, esse Deum? Ne igitur nobilissima cedat, sicut res formata excedit materiam informem ; haec doctrina laedatur, et no latissima praebeatur unde intellectus noster comparatur tabulae in qua errandi occasio, canonem do quo loquimur, censeo nihil est scriptum; intellectus autem angeli tabulao esse conficiendum sequenti rationo: Si quis dixerit, depictae, vel speculo, in quo rerum rationes re­ unam esse Dei et rerum omnium substantiam, ana­ splendent9 thema iit. En qua ratione Deus manifestatione similitu­ In canone qui contra varios pantheisticos errores dinis idealis essentiae suae creat nostrum intellec­ proponitur in schematis pag.21 [co!.37d| dicitur ana­ tum, et en quomodo haec similitudo nobis deter­ thema contra eoa qui affirmaverint, Deum esse ens minatas rerum species per se manifestat. Sic in universale seu indefinitum, quod sese determinando D ipso intellectu ens universale, indeterminatum, quale constituit rerum universitatem in genera, species mentibus nostris affulget, planum est non esse et individua distinctam. Exitialissimus quidem est Deum; attamen hoc declarari debet, ne quis fortassis error, qui ens universale et indeterminatum prae­ putet ens ipsum, ubi in suo fonto consideretur, dicat, ct proinde ideale (quidquid enim idealo est, non esse ipsum Deum. In Deo quippe, in quo necessario est indeterminatum) et Deum esso prae­ nulla adest realis distinctio, nisi trium personarum, dicat; et ideo merito anathemate est configendus. idealis similitudo et essentia infinita ab eodem Tamen, no veritas fortasse occasione erroris repro­ reali ter non distinguitur: divina essentia est ipso bandi damnum patiatur, dictum canonem putarem Deus. Divus quippe Bonaventura dicebat, quod sequenti ratione confici posse: Si quis dixerit, ens homo in tantum incommutabilem cognoscit prin­ universale, indeterminatum, quale mentibus humanis cipiorum humanorum certitudinem, in quantum per­ ajfulget, esse Deum, qui ss determinando constituat funditur luce, quao illuminat omnem hominem ve­ nientem in hunc mundum, et lux vera est V erbum rerum genera, species et individua, anathema sit. Pergravis ratio me suadet huius proponendae in principio apud Deum: hinc patet cur haec lux1 mutationis. Re quidem vera axioma est, ens cum haec veritas, hoc ens u sanctis patribus non raro veritate converti; ergo quando dicimus ens uni­ Dei nomino denotetur. Hoc utique fit quia illud versale, indeterminatum, dicimus veritatem univer­ * Cfr. Summam p- 1 <1· salem, indeterminatam.- sed unde veritas nisi α ’ Suinnuuj p. 1 q. W art- 2· > De rerit. q. 8 αΛ· ·· Deo ? Omnis unitas, ait divus Thomas, est α prima 97 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA SECUNDA 23 martii 1870 98 considerant non quatenus videatur α mento humana, a pium sint, et ex hoc concilio ad fideles egrediantur, sed quatenus in Deo eet ipsa essentia Dei. Rem non dico ideo iis vitio vertendum esso, et illorum claro explicat Angelicus, qui in 1 p. q. 12 art. 11 bona voluntas et bona intentio non est in suspi­ ad 3 allatis nonnullis distinctionibus divi Augustini, cionem vocanda, quasi etiam in scirpo nodum quaoin quibus dicitur quod homo iudicat res corporeas rerc velint. Sed recogitandum potius est omnibus aocundnm rationes incorporales et sempiternas, nobis, illam esso sanctam voluntatem et intentionem, quasi in hac vita Deum ipsum videat, respondit: ut hoc Vaticanum concilium tandem glorioso fine "Omnia dicimur in Deo videro, et secundum ipsam coronetur, et remotis impedimentis et obstaculis do omnibus indicare, in quantum por participa­ quao modo causare videntur, tandem inter arduos tionem sui luminis omnia cognoscimus ot iudicamus. labores et inter tarda conamina ad metam pro­ Nam ot ipsum lumen naturale rationis participatio grediamur, ac tandem his superatis succedat nobis quno'dain est divini luminis: sicut otiam omnia ad praefixum gloriosum scopum pervenire, et tandem sensibilia dicimur videro ot iudicare in solo, id est mundo demonstrare, quod tot mensibus non in vanum per lumen solis. Undo dicit Augustinus primo Solilo­ laboraverimus. Id sane inter alia celsissimus Hun­ quiorum (cap. 8 in prine, t. 1) disciplinarum specta­ garino primas in suo splendido prologo nos monuit, mina videri non possunt, nisi aliquo celati suo sole dum exposuit ingens illud discrimen inter legisla­ illustrentur, videlicet Deo. Sicut ergo ad videndum tionem civilem et inter concilii oecumenici activi­ aliquid sensibiliter non est necease, quod videatur tatem: cum in illa leges condantur quao alicui substantia solis; ita ad videndum aliquid intclligi-B tantum populo et pro temporis exigentia feruntur, biliter, non est necessarium, quod videstur essen­ bic vero decreta dogmatica condantur quae immu­ tia Doi.“ tabilem characterem pro omni tempore retinere Hoc est, reverendissimi patres, quod ipso ex­ debent, et ad animarum salutem se referunt. postulo, quod reprobetur error pantheistarum, qui Quod iam attinet ad ipsum caput primum diffiteri ens universale et indeterminatum Deum faciunt; non possum, illud inter omnia et quasi ex toto sed exprimatur quod ens ipsum Deus non est, reformatum ad nos rediisse; si tamen inveniantur, qualo mentibus nostris affulget, licot ipsum ot quao reverendissimi oratores etiam invenerunt, aliqua essentia Dei unum sint si in suo fonte consideretur. adhuc reformanda et emendanda, spero quod dum Haec erant quao vestro sapientissimo iudicio ultima manus ei imposita fuerit, nitide, concinne erant subiicienda. et perfecto redibit. Initio etatim huius capitis sermo do Deo instituitur rerum omnium principio, ct hoo ORATIO quidem maximo laudandum est; sed ratio qua id reverendi patris domini Eduardi Dubar fit, mihi non omnino probatur. Legimus initio statim: episcopi Canathensis. nSancta Romana catholica ecclesia credit et con­ Eminentissimi et reverendissimi praesides, emi­ fitetur, unum esse Deum.u Attentionem haec rea nentissimi ac reverendissimi patres. excitat, quod thesis, quao α nemine et nusquam in Unum tantum verbum habeo notandum de dicto dubium vocata fuit, hic modo positivo asseratur capite. C per concilium; ct timendum est, ne adversarii nostri Initio capitis, ubi agitur1 do Deo, aliquid immu­ otiam hinc cavillandi occasionem sumant, quasi con­ tandum censerem; siquidem Dei attributa nimis cilium Vaticanum Dei existentiam decreto conciliari permixta esse videntur, ct inter eadem attributa nunc proclamare voluerit post XVIII saecula, aut rectus non satis servatur ordo. Cum etenim1 di­ quasi hanc fidem quae non tantum ecclesiae catho­ citur unum esse Deum verum et vivum, creatorem licae, sed omnibus etiam non christiania communis, immo intimo sensui humano insita est, sibi appro­ caeli et terrae, omnipotentem, etc.......... attributa quae relationem dicunt ad creaturas, ut sunt "Crea­ priare vellet. Sunt quidem aliqua in hoc capito verba, quae torem, providissimum" permiscentur inter illa quao absolutu dicuntur; indo etiam fit ut Deus prius optassem alitor exposita logore. Scopus tamen huius dicatur creator quam dicatur omnipotens, ot etiam capitis est, α Deo transitum facere ad explicandas prius asseratur providissimus quam dicatur in- infinitas Dei qualitates, praecipuo autom illas quae opponuntur falsis ot detestabilibus huius aevi docto­ telligens. Rectior ergo servaretur ordo, si prius absoluta rum ot philosophorum commentis. Ad id vero neces­ attributa, deindo relativa ponerentur, hoc scilicet sarium non est, ut Dei existentia quasi dogmatice, ordine: Sancta Romana catholica ecclesia credit et positivo modo, exponatur; sed forma alia videtur confitetur, unum esse Deum verum et vicum, aeter- esso adoptanda. Cum enim iuxta psaltem regium, num, immensum, intellectu ac voluntate omnique per- nemo sit, nisi insipiens et vecors cordo fuerit, qui fectione infinitum, omnipotentem, creatorem caeli et D Deum esse negot, et cum transitus iste etiam comterrae, providissimum, qui cum sit una singularie, etc. memorando et reflectendo ad haec psaltis regii verba Et nil aliud habeo notandum. commode fieri possit; ideo existimarem primam huius capitis partem alia formula exponendam esse, ORATIO circiter hoc modo: reverendi paths domini Michaelis Fogarasy Quamvis nemo sit, nisi teste regio psalle insipiens episcopi Transsilvuniensis. et vecors fuerit, qui cum ecclesia catholica non credat Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ et confiteatur, unum esse Deum, Patrem omnipotentem, rendissimi patres. factorem caeli et terrae, visibilium omnium et invisi­ Obtenta venia dicendi de primo schematis capite, bilium ; risibilia enim ipsius, iuxta apostolum, a crea­ quid de illo sentiam libera mente expono. tura mundi per ea, quae facta sunt, intellecta con­ Schema nobis curis recognitum et in multis spiciuntur: tamen quia sicut olim gentes gloriam emendatum ad nos rediit, et patrum reverendissi­ incorruptibilis Dei in similitudinem imaginis corrupti­ morum examini denuo subtectum fuit Si nihilominus bilis hominis et volucram et serpentium commulaverutt, non omnibus et non in omnibus probatur, non illis sic nostris diebus quidam scientiarum magistri syslequi volunt ut ecclesiae eloquia sicut argentum igne mata condiderunt, veram fidei doctrinam de Dei examinatum ac terra mundatum et purgatum soptu- substantia pervertentia ; idcirco fidem catholicam in Deum praeter reliquas infinitas eius perfectiones his 1 ubi agitur om. ed. Vatie. 1 mtm ed. Vatie. insuper verbis dare exponimus: quod Deus sit uaa, Coxciu GB.VXJUkL. TOMUS LI. Ί 99 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 100 singularis, simplex omnino et in commutabili» sub- A adhuc sint et se non separaverint, tamen per nos itantia, ab hoc mundo ver» ct essentialiter distinctus, quodam cha ri tat in, amoris vinculo reducendi essent. in se et per se beatissimus et incomparabili sua mole­ Non opus e*t hujusmodi formulis uti,quae terreant state omnia, quas praeter ipsum existant, aut conapi illos qui facile exeunt, sed iis potius quae reducant illott, qui forte ex ignorantia vel ex inconsidenintia possunt, entia praecellens. Haec vel huic similis rei expositio praeter superius erraran L Quapropter ego existimarem una cum pluribus dicta mihi hoc quoque ex respectu praeferenda ridetur, quod symboli Nicaeni verba fideliter referat; reverendissimis patribus, qui me antecesserunt, cano­ rausam et occasionem exponat cur concilium istas num horum loco, forte hanc formulam sublidendam Dei perfectiones praecise credendas et explanandas esse capiti primo: Quapropter detestamur atque sibi proposuerit. Deinde etiam propterea quin, ut damnamus quaerit huic a nobis expositae fidei quovis spero, in hac mea formula etiam styli durities non­ modo adversantia ingenii humani commenta et monstra nihil demolliu et doctrinali ecclesiae stylo magis in quibus etsi Dei existentia expresse non negatur, accommodata apparebit Quod qoidem eo magis substantia tamen Dei et eius ad res créalas relatio necessarium videbatur, quia practcrquamqiiod α ita depravatur, ut rei Deus confundatur cum universo pluribus reverendissimis oratoribus otiam commen­ rerum finitarum ordine., rei praeter materiam eiusque data fuerat, concilii auctoritati in genere multum transform a ticmem et evolutionem nihil realiter existere derogaret si doctrinam ecclesiae stylo aliquo in­ statuatur. compto ex alia lingua translato proferat Haec pro mea ingenuitate et tenuitate de primo Ad secundam iam paragraphum siro secundam capite dicenda duxi. huius rapitis partem nullam aliam habeo reflexionem, nisi quod incisum istud ¿libérrimo consilio4 (col.33cs) Hic autem ab rminentissimis praesidibus inter­ meliori et aptiori loco poneretur, si ita collocaretur rupta disceptatio est, ct intimata ab eminentissimo lieut in primo schemate fuerat, nimirum ¿hic solus primo praeside congregatione generali in sequentem voras Deus virtute sua omnipotenti ot liberrimo diem habenda, facta est patribus abeundi facultas. consilio/ Si autem hoc inverteretur et poneretur 7. liberrimo consilio et sua omnipotenti virtute, certo Congregatio generalis trigesima tertia mihi adhuc magis arrideret, quia logice consilium 1870 martii 24. praecedit ipsam virtutem et actionem. Quod iam ad cánones ipsos attinet, qui huic Feria quinta die 24 martii 1870 hora nona matu­ primo capiti correspondent, ingenue fateri debeo, tina, in conciliari aula Vaticanae patriarchalis basili­ quod sicuti iam per reverendissimum dominum cae, generalis reverendissimorum patrum congregatio Gratianopolitanum episcopum observatum fuerat, habita est; coi interfuerunt quingenti octuaginta ego quoque existimo canones ecclesiae, quibas ana­ sex patres, nempe 34 cardinales, 6 patriarchae. themata ad fixa sunt, non esse multiplicandos. Etiam 4 primates, 94 archiepiscopi, 409 episcopi. 4 abbates celsissimus princeps primas nuper in sua respon­ nullius diòecesis, 12 abbates generales sive prae­ sione idipsum videtur declarasse, dum eorum cano- C sides congregationum ordinum monasticorum, usum num et imminutionem ct exmissionem nobis huius mitrae habentes, 23 generales et vicarii generale , * concilii patribus liberam esso declaravit. Est quidem quorum omnium nomina, quae per assignatores loco­ verum quod in specie concilium Tridentinnm fre­ rum accurato descripta fuerunt, exhibet indiculus quenter utatur hoc modo, doctrinam ecclesiasticam, patrum trigesimae tertiae congregationis generalis, quam prius exposuit, praecise per canones deter­ qui inter acta concilii asservatur. minandi et his canonibus etiam anathematis senten­ Reverendus pater dominus Daniel Mac-Gettigan tiam affigendi. Sed concilio Tridentino certe singu­ arch ¡episcopus Armacan os missum lectam celebravit. lares rationes fuerant, cur hanc methodum teneret Qua absoluta, et recitata oratione Adsumus Domine Etenim Luthoras iam suas propositiones affixerat etc., eminentissimus primus praeses haec patribus ct positivas illas these *, quibus catholicae ecclesiae dixit: doctrinam impugnavit, inundo iam notas reddiderat ¿Reverendissimi putres, emendationes propositae Quando concilium Tridentinum suos canones con­ a diversis patribus in discussione prooemii typi * didit. iam tunc non contra solum Luthorum, non impressae hodie distribuuntur1. Quoniam vero non­ contra unum vel alterum hominem haereticum, sicut nullae carumdem aliqua deliberatione, et fortasse in antiquis ecclesiae conciliis fiebat, anathema vibran­ etiam comparatione cum textu ipso, pro quo sub­ dum erat, sed cum multos iam asseclas haberet et stituendae forent, indigere visae sunt, idcirco suffra­ cum protestantismus iam in coetibus se efformasset, gia de emendationibus et textu prooemii non in necessarium erat ut formula illa ederetur: Si quis D hodierna congregatione, sed in proxime sequenti hoc ct hoc dixerit, anathema sit. exquirentur, ut omnia rite expendi possint.4 In genero autem, sicut a quibusdam reveren­ Hoc praemisso monitu subiunxit: dissimis patribus observatum fuit, non existimo ego „Nunc autem prosequamur discussionem primi quod ista severitas, rigor iste, quo errores omnes capitis heri inchoatam, de quo praeter reverendissiet semper anathemate configuntur, magnam post se mos patres, quorum nomina iam publicata sunt, trahat in ecclesia catholica utilitatem. Nam certe nonnulli alii veniam loquendi petierunt, quorum etiam ingentia illa commoda, illa efflorescentia ec­ nomina reverendus dominus subsecretarios ex ambone clesiae catholicae, quae post concilium Tridentinum recitabit/ Hic autem ambonero ascendens sequentem ta­ subsecuta est, non inde nata est, quod praecise per canones et per anathemata fuerit doctrina Lutheri, bellam perlegit: ¿Nomina reverendissimorum patrum qui veniam Calvini et aliorum sectariorum damnata; sed hoc * suos de produxerunt aliae causae, praecipue autem illa in loquendi petierunt, ut animadversione disciplina ecclesiastica reformatio, et illa candida capite primo schematis de fide congregationi generali et sincera et clara doctrinae catholicae expositio, exponerent: Ludovicus Dubreil archiepiscopus Avoquam concilium Tridentinum tam egregie ct immor­ niononsiB,GuillelmusUllatborne episcopus Birminghatali cum laude perfecit. Ideo praecipue habenda miensis, Ouillclmus Clifford episcopus Cliftonicnsis, temporis nostri ratio, cum viri multi incredulitatis » Dabuntur infra suo loco. veneno decepti, etsi ad speciem in ecclesia catholica 101 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA TERTIA 24 martii 1870 Matthias Eberhard opiscopus Trevircnsis, Stephanus a Runindió episcopus Elnonsis, Laurentius Gastaldi episcopus Salutiarum.Doin ad ambonem successivo votati sunt epis­ copus BoIídcdhír ot opiscopus Rottcnburgcnsis, qui pro superiori congregatione inscripti fuerant, archicpiscopus Avenionensis, episcopus Birminghamicnsis, opiscopus Cliftonicnsio. episcopus Trevironsis, epis­ copus Elnonsis. episcopus Ealutiaruru, archiepiscopus ColonionsU, opiscopus Ascaloncnsis, quorum postremi duo duranto congregationo veniam lo­ quendi potierunt. 102 Haec omnia vestro sapientissimo iudicio humilitor submitto. ORATIO reverendi patris domini losephi Hefele episcopi lìoltenburgensis. Ignoscite, eminentissimi et reverendissimi domini, Bl de schemate iam reformato aliqua monere ausus sim: at paucissima tantum sunt, et brevissime rem absolvam. In appendice ad schema nostrum legimus [coi. 39 c], in capite eius primo praesertim ea esso dicta quae ad varias panthoismi species reprobandas apta essent; ideoquo summo iure in capito primo nonnullae ORATIO divinae qualitates aperiuntur, quibus principia pan­ reverendi patris domini Salvatoris Maynas co theism! reprobari et refelli possent: hisce autem episcopi Bolinensis. divinis qualitatibus minimo adnumerandae mihi viden­ Pauca dignemini excipere, eminentissimi ct reve­ tur et aeternitas ot immensitas. Nam omnes panrendissimi patres, circa primum caput schematis theisUe, si bene quidem memini, simul do absoluto nobis propositi. Et in primis desiderarem ut post B spiritu loquuntur, qui in se aeternus ct immr/uui, verbum ^providissimum, aeternum, immensum- ad­ rcalem suam existentiam in mundo habet, a mundo deretur otiam incomprehensibilem, quemadmodum est ipso nonnisi quoad speciem existentiae, non vero in capito Firmiter concilii Lateranensis IV, eo quod * quoad substantiam diversus et distinctus huiusmodi Dei attributum constituit velul funda­ Quae cum ita sint, in lineis 5 ct 6 {coi. 33 Bis], mentum mysteriorum do quibus postea agit schema credo, capitis primi verba illa paeternum et immen­ nostrum. Ideo enim in Deo voro ct proprie dicta sum" aut delerem, aut alias quoque et quidem omnes inveniuntur mysteria, quia est incomprehensibilis. qualitates divinas enumerarem, praesertim eas quae Adderem otiam post verba „qui cum sit una, singu­ ad personalem Dei existentiam pertinent: exempli laris, simplex omnino- adderem spiritualis; hoc gratia immensa scientia, sapientia, sanctitas. Porro contra materialistas: Deus enim spiritus est. in eodem capito linea 4 post verbum, ^creatorem-, In secunda § ubi dicitur „hic solus verus Deus ad pantheisinum ot matcrialismum melius et tutius bonitate sua et omnipotenti virtute non ad augendam refutandum ponerem ac Dominum; Deum enim non suam beatitudinem, nec ad acquirendam, sed ad solum creatorem, sed et Dominum, id est rectorem, manifestandam perfectionem suam- adderem ad gubernatorem, et conservatorem perpetuum caeli manifestandam, et communicandam perfectionem suam. et terrae ipsum confitendo. Deinde aliquis ex re­ Hoc sano clarius exprimeret finem, cur Deus mundum verendissimis patribus, patronus meus colendissimus, condidit ot omnia operatur tum in ordine naturali, me monuit in hoc capite linea 10 post verbum tum in ordino supernatural!. Deus enim condidit C 0substantia- sibi videri addendum spiritualis, quasi mundum non solum ut manifestet perfectionem quam novum septum contra pantheismum et matcrialis­ habet in seipso, sed etiam ut communicet perfec­ mum: quod additamentum, etsi non plano neces­ tionem suam per bona, ut bene postea dicitur, quae sarium, puto tamen conducibile ct oxoptatum. Pro secundo. In periodo prima huius capitis legi­ creaturis impertitur, ut bonitatem suam, suam per­ fectionem etiam creaturis impertiatur. Sane sanctus mus [coi. 33 c] nDcus praedicandus est ab hoc mundo Thomas loquendo do causa finali creationis mundi, re ct essentia distinctus-. Sed quaeso si de hoc mundo docet causam finalem creationis mundi esse boni­ loquimur, hunc mundum terrestrem, in quo nos nunc tatem Doi, non ut bonitati suae Deus aliquid ac­ degimus, distinguere volumus ab illo cadesti et quirat, sed ut bonitatem suam aliis impertiatur, spirituali mundo angelorum ct beatorum? Sed hocco communicet suis creaturis. Et re quidem vera in loco schematis nostri non hic mundus distinguitur ipsa praefatione festi Ascensionis Domini dicitur, ab illo mundo, sed generatim mundus creatus in quod Christus ascendit in caelum, ut nos tribueret toto distingui vult α creatore mundi; ideoquo po­ divinitatis suae esse participes: et sanctus apostolus nerem npraedicandus est Deus a mundo re ot es­ Paulus agendo do donis, quao nobis Deus est im­ sentia distinctus- deleto et omisso verbo hoc. Pro tertio. In periodo secunda verba illa Rper pertitus per lesum Christum, dicit quod liuiusmodi dona fuerunt nobis impertita in laudem glorino bona quae creaturis impertitur- haec verba delerem, gratiae suae, id est ut per haec dona glorificetur quippe quae ad plenum sensum huius capitis exeius gratia, seu bonitas illius, qui ratuito nobis D primendum plano non sunt necessaria; et quia deinde eiusmodi dona est impertitus. Idcirco arbitror esse hisce verbis omissis sensus huius capitis, ut mihi huiusmodi verbum otiam addendum, nempe ad quidem videtur, clarior redditur, ot stylus succinctior, ergo molior. manifestandam et communicandam perfectionem. Quarto. Quod ad canones ad caput hoc perti­ Venio ad canones. Abiicorcm omnino canonem secundum tanquam plane inutilem ; continetur enim nentes attinet, in numero primo post verbum rcrcain primo canone; praeterea mihi videtur minus toreni- addendum videtur ac Dominum, in conse­ dignus concilio oecumonico. Si admittatur canon quentia eorum, quao iarn de capito primo dixi. tertius ut est in nota, vellem ut in secunda parto Deinde in numero 2* duo illi infinitivi pcmo affir­ ubi dicitur „aut divinam essentiam sui manifestatione mare- mihi non placent. Ponerem esse affirmaverit, etc.- adderetur aut divinam essentiam seu substantiam, deletis verbis rnon erubuerint-, cum nimis rhetorice ut melius conveniat cum prima parte, in qua revera et oratorice sonont. habetur substantia. Eadem enim est significatio Deinde in numero 4° ad verba rmundum reeque substantiae et essentiae et eodem modo accipitur omnes quas continet- adderem et spirituales et ma­ in monumentis ecclesiasticis. Sane in symbolo Atha- teriales ; hisco verbis additis ea species panthoismi nasiano habetur de Trinitate: „Neque confunden­ refutaretur, cuius causa nonnulli patres reveren­ tes personae neque substantiam separantes-; et in dissimi peculiarem quemdam canouem seu anathemacapite Firmiter dicitur: „Haeo sancta Trinitas secun­ tismum poni voluerunt, laudatum in nota 1*, cuius dum communem essentiam individua.tenor est: rSi quis dixerit res finitas omnes ant 103 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 104 certe spirituales e divina substantia emanaeie *; plano A sufficit, illustrat. Homines sapientes nobiscum in «¡perfluus redderetur hic anarhematismue parva illa idem in nomine Domini veniant; et linquamus cui­ motatione quam pro potui in antecedentibus. Quod que suum ut omnia bene sint. Damnet fides hae­ ei vero hic anathematiamue in nota laudatus super reticos fidei, et ratio haereticos rationis, ne rufio flous videtur, plane idem mihi dicendom est de cae- videatur munero, quo bene fungitur, nam bnmines teris quoque anathematismis in hac propositis. Nam ducit ad fidem, ad Deum, immerito defraudari ; ne quoad substantiam, etsi non quoad verba singula, ecclesia videatur de certitudine rationis dubitare, iam in superioribus anathematismis continentur. quod sccpticismum redoleret, quod esset non solum Denique loco anathematismorum, etsi veteribus rationi iniuriae sed Deo, qui eat fons et firma cautio conciliis usitati fuerint, haec alia forma mihi magis certitudinis rationis et fidei, quarum utraque ipsius arrideret, iam ab excellentissimo Hungarian primate reracitati tanquam fundamento innititur. et alio oratore proposita. Nam plus maiestatis, Haec anathemata sunt inutilia; sed ei inutilia credo, haberet si errores a canonibus nostris con­ non sunt, ad abundantiam iuris tantum adsunt; quod demnarentur; plus maiestitis haberet si errores pro anathematibus, quae sunt rigorie iurte, non con­ damnaverimus, quam si personus errantes anathe­ venit Si necessaria, sunt prorsus insufficientia, et matis fulmine ferimus; ideoque hanc mutationem fidei, quam firmaro volunt, noxia, cum fides innu­ proponere audeo. Dicendum esset: canones nu­ mero pondere anathematum deberet gravari. Nam mero primo de Deo rerum omnium creatore haec si ex eo quod spiritualità * animae revelatione supmonerent; torn autem resirirntu et condemnamus B ponitur, sequitur matcrialismum anathemate ab eorum errores, qui 1· unum verum Deum visibi­ ecclesia plecti debere; com eadem, revelatio exilium et invisibilium creatorem ac Dominum negant; stentiam materiae supponat, nam fides ex auditu, 2· qui praeter materiam nil esse offirmant; 3* qui sequetur spiritualismum nudum, sive mundum obunam esse Dei ct rerum omnium substantiam vel icctivum sive materiam omnino negantem, etiam essentiam contendunt; 4° qui non confitentur mun­ anathemate plecti debere. Sed revelatio supponit dam, resque omnes quas continet spirituales et etiam animae immortalitatem, liberum hominis ar­ materiales, secundum totam suam substantiam a bitrium et ipsius responsabiliutem ; supponit dis­ Deo ex nihilo prodactas case; b* aut Deum non crimen inter iustum et iniustum, supponit totas voluntate libera, sed ea necessitate qua semetipsum veritates philosophiae, supponit totam philosophiam, amat, mundum creasse affirmant; 6* aut mundum et sequeretur eodem principio, eodem iure totam ad Dei gloriam conditum esse negant. Caetera philosophiam anathematibus posse et revera debere manerent immutata „Monitos insuper etc.4 occupari, quod absit. Haec dicenda habui, salvo meliori. Haec anathemata fidei noxia sunt: nam si fides est magistra disciplinarum omnium, si fides in con­ ORATIO cilio oecumenieo tanquam in arena, tanquam in aca­ reverendi patris domini Ludovici A. Dubrtil demia si habuit, si non meminerit suao dignitatis, archiepiscopi Avenionensis. quod mihi videtur impossibile, si non meminerit ad Eminentissimi praesides, illustrissimi ac reveren- C maiora esse nata, si ipsa io dominium philosophiae dissimi patres. veniat; timendam valde est ne errores qui veniunt Schema praesens reformatum melius mihi vide­ ex praecipitatione indiciorum, ex excaecatione pas­ tur expectore Spiritum sanctum ct patrum appro­ sionum et quos vulgus iniuste rationi tribuit, multi bationem prae praeterito schernito: nam in pluribus etiam fidei tribnaot; timendum valde eat ne videatur feliciter fuit emendatum, sed plurima adhuc rema­ et ip^a fides errori omnino obnoxia esse et sic ex nent emendanda, et plura mihi videntur removenda. incremento incauto sui dominii minor evadat. Quod ut pateat, venio, non vituperandi desiderio, Angelus Domini Tobiae custos, terrenum denec mei consilii tenax, sed conscientiae levandae dignans potum, potu superiori utebatur, no eo homo causa, et solo veritatis impulsus amore. Paucis ab­ nimis appareret Fides, quae est humanitatis ct solvam et in medias res apprime propero, sine ulla spei custos, non tangat nimis ad res terronas, non sollicitatione benevolentiae et indulgentiae, quamvis tangat res philosophicas, ne cum philosophia con­ multum indigeam, no pretiosum tempus teram. fundatur, no minus divina appareat In medio huius schematis veritas est; ot canones His dictis libenter iterum fateor, schema refor-. de revelatione et fido mihi multum arrident: sed matum multum resurgendo invaluisse; sed nimis quatuor canones primi seu do Deo, et quatuor adhuc anathematum luxu pollet seu potius labnrat· ultimi sou de fide et ratione arrident minus. Qua­ Hungarino eloquens primas nuper hic dicebat, dif­ tuor primi canones, seu potius quatuor prima ana­ ficile esse canonem conficere. Est aliquid, mihi vi-, themata non arrident, quia sunt inutilia, quia sunt D detur, difficilius, scilicet canonem approbare, et in rationi iniurioaa, quia fidei noxia essent. Primo nomine Spiritus sancti divinitus imponere. Nam sunt inutilia, quia eos, ad quos diriguntur, non canones approbati sunt fides praeteritorum saccu­ attingunt, cum agatur do iis qui incredulitati de- lorum, fides saeculi futuri, sunt regula salutis, sen­ dicati, in profundum incredulitatis, et in contemptum tentiae praeviae ultimi indicii, et si sic loqui fus omnis potestatis ecclesiasticae devenerunt. Inutilia, est, ecclesiae fata nostraque continent Unusquisque quia veritates eorum canonum iam in symbolo aposto­ nostrum, cum dicit placet, dicere in se potest, ut lorum, quorum sumus successores, non indices, non celeber antiquitatis scriptor: Aeternitate indico. . correctores (cum nullus nostrum sit sapientior et & Non simus ergo ad anathemata proni, sed potius Spiritu sancto adiutus magis), sufficienter sint ex­ ad ea tardi ct illorum avari, memores ecclesiae posita. Inutilia, nam damnant quod a ratione, cui primi aevi, memores apostolorum, quorum, ut dixi, haec damnatio competit, fuit abundantius et semper successores sumus, et imitatores esse decet. Apo­ damnatum. stoli symbolum principio ediderunt, in quo affirmarunt Ratio suam habet certitudinem et sic suam in­ non praecise Dei existentiam. quae per se utique fallibili tatem ; et eum certitudo non sit incrementi patet, sed ipsius unitatem et mundi ab ipso crea­ capax, et cum in certitudine non ait magis vel mi­ tionem : et quamvis errores multi tunc grassarentur, nus, est aut non eat, nihil illi addi potest: et quao non pntarnnt tantas veritates ratione ct consensu ab illa damnata fuere, nulla alia Indigent damna­ populorum sufficienter munitas anathemate indigere. tione, nec veritatem suam duplici lumine, cum unum Res servantur iisdem modis et artibus quibus ac- 105 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA TERTIA 24 martii 1870 quiruntur. linee nos non praetereant: ecclesia A magna charitate, anathematibus paucis mundum fricit; ecclesia magna charitate, anathematibus paucis bt tantum necessariis mundum servabit. Haec, eminentissimi praesides ct reverendissimi patres, sapientiae vestrae humiliter submitto. societate: et basis doctrinalis istius societatis est, quod sint tres communiones, quae unam faciunt ec­ clesiam catholicam, divisae quidem, sed quadam accommodatione doctrinali uniendae. Cum autem quidam catholici nostri intrassent in hanc socie­ tatem, res relata fuit sanctae sedi; et societas damnata fuit a sancta Romana Inquisitione. Sed tota ORATIO res stabat super distinctione inter romanara-catho­ recerendi patris domini Guillelmi UHathorne licam et anglicanam-catholicam : et si in concilio episcopi Binning ha m iensis. Vaticano, ecclesia primo designanda esset romanaEminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ catholica potius quam catholica atquo romana, certo rendissimi patre . * certius a Puseystis argumentum pro se desumeretur Propono, ut verba quibus caput primum schema­ et a gubernio protestantico, quod tandem post tot tis incipit, ita transponantur, ut loco „romana catho­ contentiones, veritate compulsi, admittimus, quod lica ecclesia14 legatur catholica atque romana ecclesia. ecclesia romana catholica limitetur in partem ec­ Et mutationem suggero non certo ob aliquam doctri­ clesiae, et licet erronee, licet perverse, huic argu­ nalem quaestionem, sed ob causam, ad quam ex­ mento contra omnem nostram reclamationem ad­ ponendam procedo. haerebunt. Difficile erit quidem iis patribus meam exponere B Ilis itaque expositis, ad omnem difficultatem sententiam, qui nunquam in regionibus protcstanticis vitandam ex falsa interpretatione huius formulae, vixerunt; ita ut infensus evadam, quin ab eorum propono ut sicut in professione fidei Tridentina© mente excludere dignentur omnem suspicionem, Pii IV romana ecclesia designatur sancta, catho­ quod in favorem protestantium et non potius in lica, apostolica, romana: ita ecclesia universalis de­ protectionem nominis catholici explicatio et argu­ signaretur etiam modo sancta catholica, romana ec­ mentatio mea protenditur: qui autem sub gubernio clesia: vel ut verbum catholica inseparabiliter maneat protestantico degerent, non solum facilius illorum coniunctum cum verbo ecclesia, ut in symbolo apo­ vim comprehendere, sed et exprimere possent si stolorum. Sin autem haec commutAtio ordinis non vellent. Propono itaque ut verbum romana trans­ placuerit patribus, propono ut saltem ad clariorem ponatur post verbom catholica, ne ullo modo videa­ distinctionem interponatur comma inter verbum ro­ tur faveri illorum conatibus, qui volunt verbum mana et verbum catholica. catholica limitari a verbo romana. ORATIO Protestantes enim continuo desiderant sibi vindi­ recerendi patris domini Guillelmi Clifford caro nomen catholicum in symbolo apostolorum episcopi Cliftoniensis. expressum, et nobis denegare quod ius exclusive habeamus ad nomea catholicae ecclesiae. Arguunt Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ quod ecclesia catholica scindatur in triplicem commu­ rendissimi patres. nionem, nempe romano-catholicam, anglo-catholicam, C Maximam partem eorum, quae dicere voleban», et graeco-orthodoxam: atquo ut istam doctrinam ita clare exposita sunt a reverendissimo episcopo altius in mentem populorum infigant, astute, callide · Birminghamiensi, ut non sit nccesse ut ego cis ali­ et perpetuo contendunt tam gubernii ministri quam quid addam. Est tamen observatio circa eamdem populorum duces. Ut nobis nostraequo ecclesiae formulam, quam debeo sapienti vestrae considera­ imponant nomen romano-catholicum in legibus con­ tioni submittere. dendis, in parlamentariis eloquiis, in publicis con­ Animadvertendum est, quod in secunda nostra cionibus, in scriptis, in conversationibus, ad hoc sessione, quando emisimus professionem fidei, in nomen nobis imponendum incesaantor sudant. Nihil haec verba iuravimus: „Indulgentiarum etiam pote­ irantius accipiunt quam audire nos catholicum nomen statem α Christo in ecclesia relictam fuisse illarumproferre tanquam proprium, absque ulla praevia que usum christiano populo maxime salutarem esse qualificatione, quae construi possit in limitationem, affirmo.® Hic sermo est do ecclesia per totum ac si pars fuissemus totius ecclesiae, et non tota orbem diffusa. Deindo statini addidimus: „Sanctam ecclesia. Undo volat symbolum est nostrae fidei in catholicam ct apostolicam romanam ecclesiam om­ istis regionibus, ut verbum catholicum simpliciter nium ecclesiarum matrem ct magistram agnosco.14 vel catholicum atquo romanum. ut excludatur idea Hic sermo est de ecclesia particulari urbis Romae. quod aliud sit esse catholicum quam nostrum nomen. Iam voro adnotandum est, quod in actis huius conTranseo contentiones quas habuimus cum guber­ cilii’ haec verba, quao citavi, erunt ferme novissima nio in coloniis, saltem quando ibidem fui, ut hanc D verba recitata in sessione 2*, et statim in capito formulam nos designandi evitemus: et veniam exempli primo rerum, quao habentur in sessione 3 *, habebi­ gratia ad propositum nobis factum in Anglia in mus haec ipsa verba: Sancta et apostolica romana quadam commissiono parlamentaria anno 1868,quando ecclesia ita decernit. Mihi videtur, quod legentes cum aliis catholicis examinatus fui, et proponebatur concludere debent ex duobus unum: vel quod verba ut legibus poenalibus contra nostros episcopales ti­ illa sumuntur in priori sensu scilicet sensu exposito tulos relaxatis nomen acciperemus romanorum ca­ in ultima parte sessionis 2“. scilicet pro ecclesia tholicorum episcoporum, ita ut conservaretur eorum particulari, ecclesia romana, quo in casu sensus episcopis, quod et ipsi essent catholici, scilicet ca­ huius primi capitis esset, quod exponimus fidem tholici anglicani. Astutiam quaestionis scientes ccclesiao romanae, quao est mater et magistra renuimus aliud nomen nobis esse sumendum quam omnium ecclesiarum, non autem loquimur do eccle­ catholici episcopi, vel catholicae atquo romanae sia per universum orbem dispersa. Si autem dica­ ecclesiae episcopi, ne et nomen catholicum ipsis mus quod illa verba ^ecclesia catholica romanarelinquere videremur. sumuntur pro ecclesia per totum orbem dispersa, Per aliquot annos societas extitit in Anglia anglo- tuno dicent quod interposita vix una pagina, absque catholica, ut vocant, stabilita, quao scopum habet ulla explicatione vel praefatione, nos haec verba associandi sibi in una formula precandi anglos, in duplicem sensum sumpserimus. graecos, et romanos ut aiunt, catholicos; ct non Ego itaque existimo, quod, ut nos loquamur non solum in una formula precandi, sed in una cademque solum quae recta sunt, sed etiam recto ordine ex- 107 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 108 pon amae, melius esset ii in hoc primo capite nos t tem hauserunt, sunt sanctus loannes Chrysostomus diceremus quemadmodum in concilio Tridentino dici­ et sanctus Franciscus Salesius. Negare non possu­ tur, sancta catholica ecclesia docet: et postea in mus, reverendissimi patres, sanctum Chrysostomum, schemate de ecclesia, quando expresse do ecclesia cum ad populum de Dei benignitate loquitur, ut agitur, exponantur ca, quae tenemus de sancta Dei benignitatem populo ante oculos claro ponat, ecclesia romana; et praecipue dicamus quod non homiletico modo, practico modo asserere felicitatem solum ipsa sit magistra et mater ecclesiarum, sed creaturarum, in primis rationabilium, esso finem quod haec vox romana rite sumatur tanquam tessera, mundi. Sic etiam homiletico et practico populari qua peculiares ecclesiae per orbem dispersae possint modo Franciscus Salesius loquitur, et alii. Hace suam catholicitatem probare, ita ut hoc uno facto, testimonia ot effato collegerant Hermesiani et op­ quod ccdcbiA aliqua particularis sit in communione posuerunt. cum ecclesia romana, probetur case in communione Scio, reverendissimi patres, quid mihi dicetis. cum ecclesia catholica; et o contra quaccnmque Dicetis, facili opera haec omnia testimonia et effata societas, quae convincitur non esse in unione cum coniungi. consociari, conciliari possunt: admittendae ecclesia romana, hoc ipso probetur non esse in sunt omnes hae auctoritate , * sed distinguendi sunt 'communione cum ecclesia catholica. sensui. Dicetis mihi, distinguendum est inter finem primarium et ultimum qui est gloria Dei, et inter ORATIO finem quemdam secundarium, qui primo illi ultimo reterendi patrii domini Maith iae Eberhard B subiectas manet, subordinata * est. et ipso in ulti­ epücopi Trerirenris. mum finem tendit. Sed, reverendissimi patres. lierEminentissimi et reverendissimi praesides, emi­ meaiani admiserunt non tantum hanc distinctionem, nentissimi et reverendissimi patres. sed ipsi expressis verbi * hanc distinctionem statue­ Humillima mea, simulquo brevissima observatio runt; non erraverunt omissione aut oblivione huius ad primum tantummodo canonem, ¡romo potius ad distinctionis, sed valde erraverunt in applicatione □nam tantummodo canonis partem spectat huius distinctionis. Statuentes enim hanc distinc­ In canone quarto pagina 22 linea 7 et seqq. (coi. tionem dixerunt, finis primarius ct ultimus creationis 37xj legitur haec pericopc: ,Si quis mundum ad Dei est felicitas, in quantum eno potest, summa crea­ gloriam conditum esse negaverit, anathema sit". turarum rationabilium; gloria autem Dei est finis Mundum ergo ad Dei gloriam conditum. Commu­ secundarius; et sic, eminentissimi et reverendissimi niter, reverendissimi patres, sufficerent sane haec patres, ordinem consiliorum Dei plane inverterunt: verba ad sustinendam veram catholicam doctrinam sic infinitam maiestatem Dei creatoris aubiecerunt de fine creationis: sed hoc loco non sufficiunt, quia et subordinaverunt creaturis, qua * nihil sunt coram non sufficiunt speciali intentioni, ob quam hic, in Deo. Sic etiam, reverendissimi patres, non scio, solemni loco, existant. non intelligo quomodo vera catholica doctrina do Quae sit specialis haec, de qua loquor, intentio, aeterna malorum reprobatione, de aeternis in in­ nomine illustrissimae deputationis pro rebus fidei ferno poenis consequenter sustineri possit. Rea ergo celsissimus dominus archiepiscopus Strigoniensis et C magni momenti est, attingit doctrinan do Deo, at­ primas Hungarian illustri relatione prooemiando tingit doctrinam de creaturis, attingit universam nobis indicavit. Dixit enim celsissimus dominus, in fidem catholicam. animo fnisso deputationis his verbis profligare et Habemus quidem, eminentissimi et reverendis­ prosternere in primis doctrinam Hcrmerii, eiusque simi patres, in capite schematis primo quaedam asseclarum in Germania; qui Hermesiani revera ex­ verba quae huic pericopae respondent. Sod haec pressis verbis statuerunt, finem creationis eum esse verba capitis nostri rem non fixe statuunt; immo ut rationabiles creaturae suam propriam felicitatem, timeo no in novos errores inducant. Sunt haec verba earaque, in quantum fieri possit, summam conse­ in § secunda [coL 33 cj: n?olus verus Deus bonitate quantur. Haec canonis nostri quarti pericope iuxta sua et omnipotenti virtute, non ad augendam suam expressam relationem celsissimi domini primatis de beatitudinem, nec ad acquirendam sed ad manife­ intentione deputationis condita eat, at istum erro­ standam perfectionem suam per bona, quae creaturis rem Hermosianorum eorumque, qui quocumque modo impertitur14. Ad haec verba ultima, monuit cel­ Hermcsii de fine mandi doctrinae asaentiunt, de­ sissimus orator illustrissimae deputationis nostrae, finitive profliget. Ast vero, eminentissimi et reve­ primae Huognriae, transumpta ene haec verba ex rendissimi patres, Herinesii raedae vim huius peri- catechismo romano: sed do hac re, paco omnium copcs eludent et hoc anathema declinaro scient. dictum sit, piane dubito, immo omnino nego. Citatus Cum in diuturnis certaminibus quae in Germania locus de hac re est part. 1 cap. 2 q. 15, ct sic dicontra Hermesianos agebantur, ego ipse pars quam- cit cn tee hiemus : „ Ncque vero ulta alia fuit causa. vis parra fuerim, ex immediata mea experientia, quee Deum ad opus creationis impelleret, nisi ut ex memoria eorum quae acta sunt, vobis declarare rebus, quao ab ipso effectae essent, bonitatem suam postam quomodo Hermesiani hoc anathema declina­ impertiretur/ Non dicit catechismus ut bona im­ bunt, quomodo pcricopen etîugient: historice rem pertiretur, hoc faveret sententiae ilerniesianorum; exponam. In longis illis disputationibus cum Her- sed dicit catechismus, ut Deus bonitatem suam mesianw theologi qui ex adverso stabant ex parte impertiretur. Verba haec catechismi sumpta eunt ex scriptis verae catholicae doctrinae contulerunt plurima testi­ monia patrum, contulerunt plurima effata sanctorum sancti Thomae Aquinatis; e schola enim thomiet doctorum auctorum, in quibus finis mundi pene starum auctores celebratissimi catechismi romani iiadem aut plane iisdem verbis declarabatur, quibus prodierunt. Omnes vero qui in I parte Summae in hac pericope canonis quarti enunciatur. Et quid sancti Thomae insudarunt, apprime sciunt secun­ fecerunt Hermesiani? Hermesiani omnia ista testi­ dum mentem sancti Thomae aliud omnino esse monia patrum, omnia effata sanctorum et doctorum „dat bona Deus, impertitur bona4, et aliud rDcua scriptorum ultro admiserunt; sed ipsi collegerant impertitur sive communicat suam bonitatem-. Deus ex operibus patrum et scriptis sanctorum et docto­ communicat luam bonitatem, vult dicere ex mente rum alia effata, quae dicebant, felicitatem creatu­ sancti Thomae, Deus condidit creaturas ad exem­ rarum esse finem creationis : ot in primis erant duo plar ot similitudinem suae bonitatis. Sua bonitas nnctisaimi scriptores, ex quibus effata in suam par­ hic non eat benignitas Dei quae bona dat, sed est 109 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA TERTIA 24 mardi 1870 summa perfectionum omnium divinarum. Ad hanc. summam perfectionum divinarum conditae sunt crea­ turae, ad huius bonitatis Dei exemplar, ad huius bonitatis Dui similitudinem. Videtis igitur, verba sumpta ex catechismo romano quae allegat caput nostrum, non case verba ipsius catechismi romani, non continere sensum catechismi romani, sed con­ tinere modificationem quamdam essentialem. Pro­ voco ad omnes discipulos doctoris Angelici, utrum ros ita alt, un non. Sed non eat meae intentionis do ipso capito et do iis verbis aliquid addore: assentior autem iis reverendissimis oratoribus, qui volunt ut verba haoc in capite mutentur. Meum votum est ut trans­ fumantur ipsa verba catechismi romani; sed ante omnia necessarium esso puto verba quaedam pau­ cissima tantum adderò canoni, ut effugium clau­ datur, ut sinistrae interpretationes impossibiles red­ dantur, tic vis canonis eludatur. Ideoquo liceat mibi proponere ut linea 7 post verba raut mundum nd Dei gloriam[coi. 37a] addantur haec verba ut ad finem primarium seu ultimum; ita ut haec pericope sonet: Aut si quis mundum ad Dei gloriam ut ad finem primarium seu ultimum conditum esse negaverit, unaUlema sit. Haec est humillima mea adnotatio, certe bre­ vissima. 110 solo suae perfectionis amore ad creationem proprie ot directe ipsum impulsum fuisse? Sed si solo suae perfectionis amore ad manifestationem Deus impulsus foret, concludi forsan a quibusdam posset, hunc amorem infinitum intra divinam essentiam non potuisse existera, et sic contradictione evidenti, dum ex una parte nullam esse in Deo indigentiam affirmatur, ex altera parte videtur asseri. Sed quis concipere potest, Deum eo ipso quia suam perfectionem diligit, manifestationem illius exteriorem quaerere? Nonne ex illa assertione qui­ dam possent concludere, non merito tamen, crea­ tionis necessitatem et aeternitatem saltem apparen­ tem? Dicendum igitur, quod neque summus suae perfectionis amor causa fuit propria ot unica, quae Deum impulit ad mundi creationem, neque etiam gloria ex bonorum in creaturis effusione in ipsum redundatura fuit unicus et necessarius finis, quem in mundo condendo sibi proposuit. Deus enim omnia in se habens pleno sibi sufficit, et bonorum nostrorum non eget: et sane docet Scriptura1: Omnia propter semelipsum operatus est Dominus. Hic mihi liceat illustrissimum doctorem Angelicum proferre. Haec verba iam dicta sunt, sed nunquam possunt satis dici: ^Pertinet ad voluntatem divinam, ait sanctus Thomas, ut bonum aliis communicet, secundum quod possibile est Sic igitur vult ct se ORATIO esse et alia: sed se ut finem, alia vero ut ad finem, reverendi patris domini Stephani Aemilii Ramadié in quantum condecet divinam bonitatem, etiam alia episcopi Elnensie. ipsam participare1. Vello finora, pergit illustrissimus Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ ot sanctus doctor, id est seipsum ot gloriam suam, non est Deo causa volendi ea, quae sunt ad finem; rendissimi patres Post tam lucidos explanationes ab illustrissimis sed tamen vult ea, quae sunt ad finem, ordinari in oratoribus, qui io hunc ambonem modo ascende­ finem’/ Animadvertito, eminentissimi et reveren­ runt, et quorum verba remonebunt certe in ista dissimi patres, haec peremptoria verba nvello finem aula conciliari; mea mens esset, nihil his lucidis id est seipsum4, qui finis est omnium quao produxit, verbis addere. Attamen circa quaestionem quae C non est Deo causa volendi ea, quao sunt ad finora, tractatur, scilicet circa quaestionem finis mundi, lux nempe creaturas; sed tamen vult ea ordinari in lucidior semper fieri debet. Parcite ergo mihi, si finem. Ita in alio loco: „Bonum, inquit doctor absque ullo exordio, nec blanda arto utens, sed Angelicus, est sui diffusivurn. Ipse solus (Deus) est tolerante vestra benevolentia fretus, de illo fine summe liberalis, quia non agit propter suam utili­ tatem, sed solum propter suam bonitatem . * 41 Et creationis pauca verba addam. Textus schematis sub oculis omnium est; necease post quaedam sancti Augustini verba, sio concludit ergo non est illum legere; sed liceat mihi petere sanctus doctor: „Unde fit quod Deus suam gloriam lucidiora verba, quae clare finem verum creationis non quaerit propter se, sed propter nos5/ Et explicent. Ambages et ambiguitates odit veritas talom osse perspicuam divi Augustini doctrinam catholica; sicuti lux est mundi, tenebrae in ea non demonstrare fucilo esset. Sufficiant ista: rIIaeo sunt ullae. Porro illa schematis periodus mihi am­ condendi mundi ¡ustissima causa fuit, ut a Deo bigua videtur; duplici enim sensu, non loquendo de bona opera fierent. Ista omnia, bono Deus! non Hermcsianis sed tantum de catholicis, potest intelligi: ex indigentia fecisti, sed ex plenitudine bonitatis vel isto sensu: Deus voluit bona creaturis c nihilo tuae/ Ex testimoniis horum duorum clarissimorum eductis impertiri, ita ut suae perfectionis manifestatio ecclesiae luminum, ut aiebat Pius VI, cum pluribus ipsi fuerit sola ratio propriumquo motivum crea­ insignibus theologis concludor© fas est, bonitatem tionis; vel alio sensu: Deus voluit perfectionem divinam creaturis communicandam proprie ac me­ suam exterius manifestare per creationem, quatenus D rito dici posso rationem et finem, quem Dous sibi praeciso illa suao perfectionis manifestatio bonum proposuit in mundo creando. Neque alia fuit causa quao Deum ad opus crea­ creaturao pro fine baberot. In priori sensu finis et causa creationis esset bonitas divina per oxtcmam< tionis impulerit nisi ut bonitatem suam rebus quao manifestationem exaltanda; in posteriori, bonitas ab ipso essent communicaret. Et corte cum idem divina esset causa creationis, in quantum esset fuerit Dei finis in mundo creando et in mundo re­ creatura© communicanda. Sensus prior magis vide­ dimendo, memores simus quibus magnificis verbis tur convenire ot verborum ordini schematis et con­ Paulus sacramentum pietatis praedicaverit·: Deus textui propositionis: indicat enim illa propositio qui dives est in misericordia, propter nimiam chariprimo causam efficientem creationis, secundo modum talem suam, qua dilexii nos, conrwificarii nos in operationis divinae, tertio effectum illius operationis, Christo, et conresuscitarit, el consedere fecit in cae­ scilicet bona creaturis impertita; rationem autem lestibus in Christo lesu. Grato ergo amore erga Deum qui chantas est, et Christum lesura qui noa et finem verum creationis minime indicat. Adduntur equidem verba [col.33c] nnon ad augen­ • Prov. XVI. 4. dam suam beatitudinem, neo ad acquirendam suam » Somma, p 1. q. 19. art. 3. perfectionem^, quod est inconcussum: nam nullam ob • Ibid. q. lw. art 5. indigentiam Deus id opus aggressus est Dicitur < Ibid. q. 44» art. 4, ad L tandem rad manifestandam perfectionem suama. » Somma, 2. i, q. 189, art. 1, ad 1. 8od nonne sequeretur, quamvis Deus nullius indigeat, • EpbM. il, β in A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 112 créant et redemit, nostra omniumque corda por A vos benevole me audituros, si quaedam ego etiam banc cbaritntis manifestationem aperiamus. Nihil adiiciam. enim aptim est ad scopum attingendum, quam Quoad caput istud primum arbitror vocem singuenarrare infinitae bonitatis innumera miracula. laris omnino superfluam esse, nam haec vox nihil Itaque istam mutationem in paragraphe de qua magis dicit de Deo, quam quod dicitur nqui cum agitur deaiderarem: Hic solus renis Deus sua omni- sit una, simplex omnino et incommutabilis substanpotenti artute, non ad beatitudinein suam augendam, tia“. Quando Deus creavit Adam, antequam adiutel ad perfectionem acquirendam, sed ut immensae torium ei simile fecisset, Adam erat homo singularis. bonitatis suae ineffabiles divitias liberali sua muni- Quid inde? numquid erat ita singularis, ut alius ficentia effunderet per bona creaturis impertita, li- homo postea creari non potuisset? Itaque vocabulum berrimo suo consilia etc. Et his verbis adderentur, singularis per se nihil addit unitati Dei. Hinc sunt sicut modo votum expressit illustrissimus episcopus theologi et philosophi, et arbitror, ni fallor, sanctum Trevirensis. verba catechismi romani, quae horum Thomam etiam asserere, Deum non tam esse unum verborum schematis oper bona quae creaturis itn- numero quam unum mctaphysicum, scilicet ita est pertitur6 locum sumerent. unus ut non possit esso nisi unus, cum ait adeo Huic parti schematis respondit pars canonis sic aliud ens quod possit esse unum, quin tamen sit expressa: nSi quis mundum ad Dei gloriam conditum unum metaphysico. Itaque vocabulum hoc mihi esse negaverit, anathema sit" Excluso errore Her- videtur superfluum: iam vero de Deo nihil super­ ni esian orum, do quo forsan melius esset ut hic non B fluum dici debet discuteretur, qoaonam sit ipsius necessitas vel uti­ Etiam approbo quod dictum fuit nb illustrissimo litas illius anathematis, non video. Ubinam grassatur et eruditissimo episcopo Casalensi, quod scilicet ubi haereris, quae neget mundum caso ad Dei gloriam dicitur „praedicandus est ab hoc mundo ro et essen­ conditum in sensu modo expresso? An ergo ana­ tia distinctusu, dicatur tantummodo essentia distinctus, themate percelleretur quis christianus, qui divinorum quia in Deo essentia et realitas unum omnino idembeneficiorum recordatione incensus iuxta mentem que est: nulU omnino distinctio potest poni inter sancti Augustini, sancti Thomae, sancti Chryao- eius essentiam et rcalitatem. lani veru debemus stomi, sancti Francisei Salerii, sic exclamaret: Bene­ temperare a verbis quae fortasse suspicionem quam­ dictas Deus qui non propter suam gloriam propriam, dam suppeditaro possent, nos in Deo nliquid distin­ sed propter mei amorem haec tam multa, tam stu­ guere inter essentiam et rralitatem. penda suae omnipotentiae miracula profudit? Non possum approturo quod dictum fuit hoc Caeteram grandis anathematum congeries in mane a quod.im ex episcopis. qui ante me loquuti boo schemate acervata plures huius Vaticani con­ sunt, scilicet neceas·· c*so addere de Deo esae incilii patres commovit Acceperunt a concilio Triden­ comprebensibilcm: per ista verba ret super omnia tino, cuius haec sunt verba: Excommunicationis qu..e praeter ipsum sunt et concipi possunt ineffagladium sobrio magnaquo circumspectione exeren- biliter exccl-u * J iam satis dicitur Dcurn esse in­ dum (Voces improbationis). Sancta romana ecclesia comprehensibilem. non tantum est omnium populorum magistra, sed C Non possum ullo modo approbare quod dictum est etiam quodam proprio sonsa generosa mater fuit, Decesso ad ista verba ead manifestandam animarum sanguine Christi redemptarum. Omnes perfectionem suam" addere aliud verbum et comoves suis amicis brachiis amplectitur, maternisque Miinieandubt; quia certe non possumus dicere Deum visceribus portat Saltem non est dura noverca, sed, communicasse perfectionem anam creaturis, saltem ut de ea ait sanctus Ambrosius, immemor iniuriaoi si do creaturis gencratini loquamur: non poseurnus memor clementiae, nunc docendo, nunc liberando, ullo modo dicero Deum communicasse perfectionem nune sanando infidae plebis corda demulcet, undo suam entibus materialibus et corporeis. Corporalia nunquam eas sa tanno tradit (rumor), nisi cum in­ materialia sunt creata iuxta exemplar quod est in genti dolore et necessitate compulsa. mento Dei; sed nulla omnino communicatio est inter Hacc dicta, pronti valent, sapienti fimioque iudi- entia corporalia et Deum. Non possumus dicero eio vestro humillime subiicio. Deum communicasse perfectionem suam animantibus brutis; quamvis in brutis animantibus praeter corpus ORATIO habeatur substantia vero spiritualis, anima scilicet reverendi patris domini Laurentii Gastaldi sensitiva, sed tamen inter hanc animam sensitivam episcopi Saluliarum. brutorum et Deum nullam omnino communicationem Eminentissimi et excellentissimi praesides, emi­ concipere possumus. Aliqua potest dici esso com­ nentissimi ac reverendissimi patres. municatio inter Deum et mentem angelicam et lis quae tam erudite et sapienter dicta suut do D mentem humanam, quia de homine dictum fuit1 ; hoc espite et do canonibus qui ad boc caput refe­ Signasti super nos lumen vultus tui, Domine: de co runtur, paucissima addam, enixo vos rogans ut dictum est in evangelio loannis quod illuminat omnem patienter me etiam audiatis et benevole. hominem venientem in hunc mundum . * Lumen rationis, Recordemur quanti momenti sint verba, quae quod in homine est, est radius quidam qui discedit nos in hisce capitibus ot canonibus exponimus; ex vultu Dei, et venit ad illuminandam et crean­ quam necosse sit ca omnia bene perpendere, cum dam. dicerem, mentem nostrum. Ibi habemus quam­ •emel probata et definita, immutabilia remaneant dam communicationem uberiorem, per infusionem usque ad finem saeculorum. Recordemur, omnia virtutum theologicarum, fidei, spei, ct charitatis. verba quae a nobis in hisce capitibus et canonibus De his omnibus, qui has veras virtutes theologicas Kribuntqr, statim expendenda esse non solum ab possident, dicitur in aneris littoriaB: Non er homini­ omnibus catholicis, sed a protestantibus, »ed nb bus, neque ex voluntate camis, neque ex voluntate haereticis at infidelibus. Recordemur etiam quo­ viri, ted ex Deo nati sunt. De iis certe optimum modo verba conciliorum materiam amplissimam est, quod dictum fuit hoc mane, et quod ecclesia suppeditent theologis scholasticis. Nos scimus in exultan» canit in dic Ascensionis, ut nos divinitatis tractationibus scholasticis vel unum verbum concilii suae tribueret esse participes : sed hoc non possumus Tridentini quandoque immensam materiam suppedi­ 1 Ps. IV, 7. tare, et quantum disputari soleat utrum illud verbum « Ioan. I. 0. t lean. 1, 13. hoc vel illn sensu prolatum fuerit Proptereo spero 113 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA TERTIA 24 martii 1870 114 goneratim dicero do creaturis. Propterca arbitror A Sanctas Gregorius Nysaenus dicebat unum esse ens, rem relinquendam caso ut est, nam si adderemus praeter Deum alia non esse entia. Ergo Deus sine hoc aliud verbum communicandam quoad entia cor­ addito unum proprie debet vocari ens, quod unum poralia ct quoad bruta animantia, certe campum habet in se rationem suae existentiao, et rationem oxistentine cuiuscumquo alius entis. Itaque hoo aperiemus materialismo ot panthoismo. Veniam ad canones, qui huc referuntur. Quoad sensu posset dici universale indefinitum. Quis possit canones, res certo moretur nostram considerationem, definire Deum? De Deo magis dicimus, ut aiunt utrum hi canones sint condendi, ct condendi sub theologi, quid non sit, quam quod ipse sit; non anathemate. Nam, ut dictum fuit, inutile omnino possumus dare definitionem completam, non possu­ videtur definire modo dogmatico ot sub excommuni­ mus referre neque ad genus neque ad speciem. cationis poena case Deum, praeter entia corporalia, Idcoquo do Deo aliquo modo dici posset, quod esset et substantiam spiritualem etc, immo quidam ob­ indefinitum. Ipse ponerem haec alia verba: Aut servaverunt, tum fidem quodammodo invadere cam­ denique Deum esse ens in se indeterminatum, quod pum mero philosophicum. Mea quidem sententia, sese nunc hoc nunc illo modo determinando, consti­ quam sapientissimo vestro iudicio humillime sup­ tuit rerum universitatem in genera, species et indi­ pono, canones sunt retinendi sub anatbomutismo: vidua, anathema sit. Tandem unam observationem facio quoad voca­ ot haec est ratio, quam habeo. Per anathemata nos ^Monitos duo facimus, nonó'tantum unam rem facimus : sepa- bulo, quao habentur pagina 22 [coi. 37 a] ___ ramus a corpore ecclesiae illos, qui voilent remanere B insuper... sanctissimis nominibus Trinitatis, incarna­ to ecclesia, adhaerendo tamon pertinaciter erroribus tionis, redemptionis, resurrectionis, aliisquo abutun­ ab ecclesia damnatis; dcindo demonstramus horro­ tur4. Mens eorum qui schema scripserunt certe erat rem. quo percellimur, erga principia et quaedam dicere: abutuntur aliis nominibus, quibus ecclesia systemata falsa ot erronea, quao sunt foecunda con­ catholica mysteria sua exponere consuescit. Sed sectariis quam maximo pessimis ct teterrimis. Ium ibi non dicitur satis aperte „aliisquo&; sed dicerem, vero hnc nostra aetate vivimus, quasi dixerim, medii et saltem meo iudicio viderentur magis dura quae inter deístas, atheos, pnnrheistas etc. Sed qui sunt sequuntur: Sanctissimis Trinitatis, incarnationis, re­ isti athei, pantheietao ? lloa bono animadvertendum demptionis, resurrectionis, aliisque catholicae religionis est, reverendissimi patres. Ista colluvies atheorum mysteriorum nominibus abutuntur. Haec quidem, reverendissimi patres, vestro sa­ et pantheistarum sunt omnes fermo sacris regenera­ tionis aquis abluti; omnes fermo illuminati a Spiritu pientissimo iudicio submitto: et gratias ago pro sancto fuerunt, donum Dei degustaverunt, hebdo­ benevolentia et patientia vestra. mada elapsa erant catholici, nunc in cathedra uni­ ORATIO versitaria edocent atheismum, pantheismum. Omnes reverendi patris domini Pauli Melchers fermo universitates Europae α catholica ecclesia archiepiscopi Coloniensis. fundatae, a catholicis viris copiosis divitiis locuple­ Eminentissimi praesules, eminentissimi ac revetatae ut possent non solum gloriam Dei promovere, sed religionem catholicam tueri, nunc, paucissimis C rendissimi patres, Liceat mihi paucas tantum et brevissimas anim­ exceptis, sunt studia atheorum et pantheistarum. Tanto horrore certo percellimur dum hoc scandalum adversiones, quas hucusque propositae esse adhuc ante oculos habemus, ut nequeamus quin, quasi non audivi, vestro iudicio proponere. Quod attinet caput primum schematis reformati dixerim, vindicias Dei assumamus, iniurium per to­ tam Europam buiusrnodi cynico scandalo et modo nobis propositi assentio iis, qui dixerunt ordinem adeo, dixerim, brutali, illatam Deo propulsemus: enarratarum qualitatum esse mutandum, ita ut qualitates et perfectiones absolutae ante relativas anathema illi qui negat Deum esso (plausus). In canone tertio iterum npprobo sententiam eru­ ponantur. Deinde mihi videtur verba in linea 3 et 4 * in prima paraditi episcopi Casalcnsis, expungenda est vox essen­ [coi. 33 B ii] ncreatorem caeli et terrae tia; in Deo substantia et essentia est idem: no quid prapho posse omitti; quia ea quao de creatione dici oportet, in secunda paragraphe integro inveniuntur. superfluo do Deo dicamue. Deindo consentio ut in verbis ^praedicandus est Quoad canonem qui proponitur ponendus inter * verbum numerum tertium et quartum, mea quidem sententia ab hoc mundo re et essentia distinctus hunc canonem approbo ct inferrem: tantummodo hoc omitti possit ct debeat; et nonnisi dicendum a observarem quoad primum partem rsi quis dixerit, mundo re et essentia distinctus. Pro verbo „ex se res finitas omnes aut certe spirituales e divina sub­ beatissimus® mihi videtur melius dici rin se et per * . stantia emanasse4. Itaquo ille qui dixorit non qui­ se beatissimus Consentio dcindo illi oratori reverendissimo, qui dem omnes, sed aliquas emanasse, non erit sub una- D themate Melius esset tollere vocem omnes, quando­ iam dixit nonnulla verba de scientia divina esso que periculum subimus, ne dum nimis perspicui addenda. Et quia nonnulli sunt et fuerunt, qui esse volumus, minus clari evadamus. Ego dicerem: dicunt, Deum praescire futura contingentia, quae Si quis dixerit, res finitas tum corporeas tum spiri­ dependent a libertate humana: hac occasione, mea tuales aut saltem spirituales e divina substantia ema­ sententia, dici deberet: Scientem omnia tum prae­ nasse. Nam non defuerunt qui dixerunt non posse terita tum futura, tum necessaria tum contingentia. concipi creationem substantiae mero spiritualis, quin Et ita verborum seriem ex verbo rverum et vivum4 saltem substantia spiritualis sit emanatio ipsius sub­ esso componendam censeo, ut dicatur: Qui cum sit una, simplex omnino ct incommutabilis substantia, a stantiae Dei. Quoad ultimum canonem huius capitis, Deum mundo distinctus praedicandus est, immensus, in­ esse ene universale seu indefinitum quod deter­ tellectu et voluntate omnique perfectione infinitus, minando se constituat etc., ipso aio haec verba esso sciens omnia tum praeterita, tum futura., tum necessa­ mutanda; nam possumus dicere aliquo sensu Deum ria, tum contingentia, omnipotens, providissimus, in esse ens universale. Deus dixit1: Ego sum qui sum, se et per se beatissimus. quasi diceret, tota ratio entis in me est. Theologi Quod attinet ad canones primo capiti adiunctn· asserunt essentiam Dei in assettate esse positam: iis consentio, qui censent canones esse retinendos simul cum anathematibus; sed mihi videtur canones » Exod. IIT, 14. aliquo modo posse brevius componi. De primo C-ONOIU OEXKRA.U TOMUS LÍ. 115 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES i 16 Praeses cardinalis de Angelis. Hoc non pertinet canone nil animadvertero habeo. Canonem autem a secundam lubcntius positivo quam negativo modo ad discussionem. exprimi cupio, ita ut dicatur: Si quis materiam Orator. Tunc non amplius do hac ro loquar: causam substantialem omnium rerum rei absolutam ct quao dixi, patrum judicio omnia humilitor submitto. esse dixerit, anathema sit; quia eiusmodi iudicio materialismi peculiaris natura accuratius designare­ Auditis reverendissimis patribus, qui iuxta ordi­ tur et condemnaretur. Quod attinet ad tertium nem superius indicatum inscripti fuerant, distributio canonem desidero ut tres pantheismi species ea facta est emendationum circa prooemium; qua ab­ ratione, quae in adnotationo sub textu significata soluta, eminentissimus primus praeses dixit: est, distincto in canone quoque exprimantur. Con­ «Reverendissimi patres, cum nemo amplius veniam sentio autem iis quae dicta sunt ab oratore me loquendi do capito primo schematis propositi petierit, praecedente circa verba, quae habentur in tertia declaramus discussionem huius capitis cmo termina­ parta huius additamenti, ita ut non sit necease ad­ tam, salvo iure deputatorum respondendi in proxima dere ens universale seu indefinitum. Quod attinet congregatione, si quid respondero necessarium judi­ ad quartum canonem, cumdem brevius et concinnius caverint Emendationes a patribus propositae pariter concipi posse censeo, ita: guis Dettai omnia ex typis impressae distribuentur antequam suffragia nihilo aut summa libertate aut ad gloriam suam, exquirantur. tanguam ad finem primarium et ultimum, negaverit «Nunc autom transitus fit ad discussionem secundi creasse, anathema siL In hisce brevioribus verbis B capitis, do quo loquendi veniam petierunt undecim omnia mihi contenta anso videntur, quao hoc canone patret, quorum nomina reverendus dominus subsecre­ exprimi oportet: et quoad istud additamentum de tarías ex ambone publicabit. ** gloria Dei tanquam fine primario et ultimo omnibus Tunc ambonem subsecretarios ascendens sequen­ consentio, quae ab oratore reverendissimo prae­ tem tabellam perlegit; cedente dicta suet. Pariter consentio iis, quae ulti­ «Nomina reverendissimorum patrum qui veniam mus orator reverendissimus do additis duobus moni­ loquendi potierunt, ut de secundo capite schematis tis iam vobis proposuit. propositi animadversiones suas congregationi gene * Et omnia haec dicta vestro iudicio submitto. rali proponerent: Paulus Ballerini patriarcha Alexan­ drinus, Marianus Ricciardi archiepiscopus RbegincnORATIO •h, Felix Cantimorri episcopus Parmensis, Franciscos reserendi patris domini Leonis hfeurin Gandolfi episcopus Cometanus et Centumcellcnsia, episcopi Ascalonensis. Aloysius Filippi episcopus Aquilanus, loseph Caixal Excellentissimi ac reverendissimi domini et patres. y Extradé episcopus Urgellensis, Fridericus Amat Consentio cum reverendissimo domino archi­ episcopus Montereyensis et Angelorum, Petrus Rota episcopo Coloniensi, qui nunc locutus est, in iis episcopus Ouastallensis, Antonius Pettinar! episcopus quae do praescientia Dei modo dixit. Sed vellem Nucerinus, Hyacinthus Maria Martinez episcopus nt verbum providissimum, quod in schemate inveni­ Sancti Christophori de Avana, losephus de la tur, magis evolvatur. Deista© enim multique alii C Cuesta y Maroto episcopus Auriensis, Laurentius negant providentiam et praescientiam divinam, et Gastaldi episcopus Salariarono/ etiam inter catholicos boo tempore multi inveniun­ Post haec ad ambonem successivo vocati sunt tur, qui negant aut saltem in dubitationem vocant patriarcha Alexandrinus, archiepiscopus Rhegincnsis, Dei praescientiam futurorum liberorum; et eorum episcopus Parmensis, episcopus Cométanos et Cenpraecipua ratio est, quia haec praescientia Dei non tumcellensis, et demum nomine deputationis veniam est expresse a catholica ecclesia definita. Undo loquendi petiit et obtinuit Emmanuel Garcia Gil humiliter propono ut tollatur in § prima verbum archiepiscopus Ciesaraugustanus. * «providissimum 1 et addantur post secundam § haec ORATIO quae sequuntur: Universa vero, quae condidit, Deus providentia sua tuetur atque gubernat, attingens a fine reverendi patris domini Pauli Ballerini usque ad finem fortiter, et disponens omnia suaviter1. patriarchae Alexandrini. Nuda siquidem et aperta sunt oculis eius omnia, non Eminentissimi praesides, ominenti-simi et reve­ solum quae facta, sed etiam quae futura sunt, sire neces­ rendissimi patres. saria sice Ubera creatarum rerum efficientia facienda. Etiam quoad res, quae proponuntur capite secundo Unum solum animadverto do medio, in quo Deus schematis dogmaticae constitutionis de fide catholica, omnia videt tum futura libera tum, sicut schola quod nostro examini actualiter subest, nullam praeter loquitur, fu tu ribilia in hoc proposito canone seu in unam animadversionem faciendam conspexi, de iis hac proposita paragraphe non eteo sermonem. Bia d nempe verbis capitulum ipsum concludentibus, ubi iam audivimus oppositum nobis fuisse, ut unum ex dicitur in fine paginae 10 et initio 11 [col. 34 b] mentem duobus verbis tollatur substantiam vel essentiam: ewe concilii Tridentini, ut in rebua fidei et morum ie et ratio est quia in Doo unum et idem est essentia pro tero Scripturao sensu habendus ait, quem tenuit et substantia. Hoc verum eat; attamen, reveren­ et tonet sancta mater ecclesia. Porro negandum non dissimi patres, in hoc canone ecclesia non suam eat, hanc caso substantialiter Tridentini concilii loquitur loquelam, sed vocibus utitur haereticorum. mentem: sed aeque non eat inficiandum, sacrosanc­ Pono omnibus nobis notum eat Spinozam verbi tum hoc oecumenicum concilium duas explícito gratia semper do substantia loqui, et verbum «essen­ regulas circa sacrae Scripturae interpretationem tiam·1 non assumere; dum Hegel aliique germanici statuisse decreto sessionisIV, nempe: «Ne quia (modo pantheistao do essentia solummodo loquuntur, non leniunt verba ipsius concilii Tridentini) in rebus vero de substantia. Propono igitur ut canon sicuti fidei et morum ad aedificationem doctrinae Chri­ stianae pertinentium sacram Scripturam ad suoa sen­ est remaneat Tandem unum verbulum addo. Aliqui reveren­ sus contorquens contra eum sensum, quem tenuit et dissimi patres proposuerunt, ut ad verba «episcopis tonet sancta mater ecclesia, cuius est indicare do nobiscum indicantibus4 addatur definientibus. Hoc vero sensu et interpretatione Scripturarum sacrarum, aut etiam contra unanimem consensum patrum ipsam verbum non est in usu conciliorum nisi in fine. Scripturam sacram interpretari audeat.4 Ibi igitur improbatur interpretatio divinae Scripturae tum i 9·ρ. Vili. L 117 118 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA TERTIA 24 martii 1870 contra sensum quem tenet ecclesia, tum contra A ORATIO unanimem consensum patrum, quasi non aint una reverendi patris domini Mariani Ricciardi eademquo regula, sed duo normae aliqua «altem archiepiscopi Rheginensis. rationo inter ae distinctae ac diversae. Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ Idem vero insonare videtur etiam formula pro­ fessionis fidei, quao disponente concilio a summo rendissimi patres. Unam solummodo, eamdemquo brevissimam anim­ pontifice constituta fuit. Qui enim eam emittunt pariter profiteri tonentur (veniunt verba professionis adversionem circa schematis reformati caput se­ fidei): rEtiam aacrum Scripturam iuxta eum aensum, cundum, quod do revelatione agit, vobis propo­ quem tenuit et tenot sancta mater ecclesia, cuius nendam suscipio; ot proprio circa ea, quao iam dicta eat iudicare do voro sonsu ot intorpretationo sacrarum sunt α reverendissimo patriarcha Alexandrino. Si Scripturarum, admitto, nec eam unquam nisi iuxta alia enim in examen revocari possunt, aliis reveren­ unanimoin consensum patrum accipiam ot inter­ dissimis patribus relinquo, qui certo illa, si extent, pretabor. “ Et rovora non unum idomquo per haec in medium proforre non omittonL Quod autem a mo observationo dignum existi­ designatur, sed per ecclesiam proprio eius magi­ sterium iugltor vivens, per unanimem vero con­ matur, eo continetur desiderio quo enixo exposco, sensum patrum oorum conspiratio in sensu tradendo ut canon aliquis caeteris iam propositis adnectatur, alicuius Scripturae loci, qui ex eorum scriptis eruitur: quo anathemate percellantur quicumque negaverint ita ut ex mente Tridentini concilii ot ex professione I in rebus fidei et morum eum pro voro sacra© Scrip­ fidei a Pio IV pontifice constituta Io quidem votitum turao sonsu habendum esse, quem tonuit et tenet sit, cum ut verum Scripturarum sonsum admittere, sancta mater ecclesia. Neque enim cogitatione assequi qui non sit couformis perpetuae institutioni occlesiao possum causam, ob quam reverendissimorum patrum nempe perpetuae institutioni, quae fit per ecclesiam; doputatio, quao tam praeclaro schema digessit, aliaset vivam ecclesiae magisterium semper haberi debeat, que doctrinas, quibus varii damnantur errores, optime ut supremus iudex do voro Scripturae sonsu ; 2° autem in canones redegit, in hac tantum doctrina canonem ut norma huius sensus in rebus fidei ot morum haben­ non adncxcrit. Haec autem huius canonis forma da sit * in unanimi circa enmdem sanctorum patrum esso posset : Si quis negaverit in rebus fidei et morum consensione; atque hao sano do causa quod hio etiam eum pro vero Scripturae sensu habendum esse, quem unanimis consensus certum eat testimonium do inter­ tenuit et tenet sancta mater ecclesia, cuius est iudicare pretatione, quao ex ecclesiae mento sit admittenda. de. vero sensu et interpretatione sacrarum Scriptura­ Si autem, quod ncque supponi posset, otioso rum, anathema sit. utrumquo positum non est et a Tridentino concilio Quod si novum adiiccro canonem sancta synodus ot in formula professionis fidei a Pio IV pontifice non probaverit, possent, quod vehementer expostulo, constituta, utrumque et a nostro concilio est retinen­ pauca verba in eumdem sensum adiioi quarto canoni dum; praesertim no secus occasio praebeatur acatho- § 2·· in schemate iam exhibito, qui proinde ita licis effutiendi concilium Vaticanum domum de­ exponetur: „Si quis sacrae Scripturae libros integros prehendisse, errasse Tridon tinam synodum in decreto ' 3 cum omnibus suis partibus, prout illos sancta Trido Scripturarum intorpretationo condendo, errasse dentina synodus recensuit, pro sacris et canonicis et Romanum pontificem tridentini decreti verba in non susceperit, aut eos divinitus esso inspirato· praedicta formula adbibendo, ot ipsorum errorem negaverit, aut inficiatus fuerit (en verba addenda) proprio decreto Vaticanum concilium emendare vo­ in rebus fidei et morum, eum pro vero Scripturae luisse. Ideo propono ut decretum nostrum do sensu habendum esse, quam tenuit et tenet sancta Scripturarum intorpretationo in fine capitis secundi mater ecclesia, cuius est iudicare de vero sensu et * schematis pag. 11 [coi. 34 b] his adicctis verbis com­ interpretatione sacrarum Scripturarum, anathema sit. pleatur, nempe post „aancta mater ecclesia11 aducien­ Hoc autem dum ab oecumenica Vaticana synodo do : in quantum etiam ex unanimi constet sanctorum etinm atque etiam rogo, non meum tantummodo patrum consensione circa huiusmodi supemaluralia desiderium, sed votum etiam cleri meae dioecesis aperio. morumque obietta. Plures enim meae dioecesis sacerdotes, antequam Quod si quis forte reponat, sanctos patres convenire interdum in huiusmodi Scripturae inter­ concilio initium fieret, abusum illum dolebant, quo pretationibus, quao ex actuali scientiarum progressu ecolesti sane homines tam saepe, maxime his tem­ evidentis falsitatis arguuntur, ut exempli gratia poribus, in falsum detorquent sensum nonnullos circa motum torrao aut circa antipodum existentiam, Scripturarum textus, ut exempli gratia regnum meum idooquo consultius esse do patrum consensu nullam non est de hoc mundo1; atque a me vehementer fieri montionom : respondeo et Tridentinum obiee- ) postulabant, ut concilium adiens canonem aliquem tionem iam praeoccupasse illis verbis in rebus fidei ab oecumenica Vaticana synodo exposcerem, qui et morum; formula quoquo a mo proposita eam verum Scripturarum sensum assereret illum esse, praecludit dicendo circa huiusmodi supernaturalia quem tenet ecclesia. Quamvis enim nonnulli ex morumque obiecta. Domum iuxta ob quao ad ca­ . reverendissimis patribus virtute et doctrina prae­ put primum iam dixi, etiam huius capitis conclu­ stantes in contrariam eant sententiam, atque ecclesiae sionem hac additione perfici optarem: Unde hodierna inimicorum iracundiam arcere ct evitaro et hao omnia opinionum commenta prorsus repudianda de­ ratione numerum nempe canonum imminuendo sibi claramus, quae vel negant vel infirmant actualem in animum inducant; necessarium tamen hunc cano­ quoque humanae rationis potentiam ad primas veri­ nem existimo, ex eo praesertim, quod errores aperto tates naturalis ordinis detegendas, vel supernaturalem damnandi sint, ot canones ab omnibus fidelibus as­ ordinem e positiva Dei revelatione exurgentem labe­ sensum et plenam reverentiam sibi concilient, atquo factant, vel certissimos fontes divinae huius reve­ quamplurimi, nisi errores aliquo canone percellantur, lationis occludunt, sive traditam oretenus quoque errores ipsos damnatos minime opinentur. Quod autem exposui, id oocumonicae synodi revelatam a Deo doctrinam negando, sive veram divinam inspirationem sacrarum Scripturarum re­ sapientissimo iudicio humillime submitto. pudiando. Haec igitur iterum submitto sapientissimo iu­ dicio vestro. 1 Io. XVIII, M. R· 119 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 120 Λ rationis humanae. Tacco auctores ct scriptores, de recercndi patria domini Feliris Cantimorri quibns hic locus non est loquendi. episcopi Parmensis. Quantum ad me attinet, quamvis una istarum Eminentissimi praesides, eminentis * imi et reve- opinionum probabilior videntur quam altera, non is temen sum, qui velim cam, quae mihi magis arridet, rendissimi patres. Binas observationes casque brevissimas super in hoc «chomate consecraro Immo ut iam praedixi caput secundum de revelatione vobis proponere mihi ab initio primi schematis, arbitror, profiteor, elimi­ in animo eat. Prima animadversio respicit § primam nandas esso semper quaestione * quascumque, quae de revelatione, in qua dicitor, quod posset certo in scholis inter catholicos agitatae sunt ct adhuc cognosci rationis lumino Deu», rerum omnium prin- agitantur; praesertim istam, quae tot iam litea totripium et finis, eo quod invisibilia ipsius a creatura que dissidia in Gallia praesertim ct in Belgio ex­ mundi per ea, quae facta sunt, intellecta conspi­ citavit inter cos ipsos, qui non solum catholici» ciuntur. Ego optarem quod stetim innuatur deterior nomine gloriantur, sed sincerissimo affectu hanc conditio humani generis post peccatum originale, sanctam sedem prosequuntur ; quae sancta sedes propter quod intellectu omnes vulnerati et voluntate quaestionem hanc consopiendam sapientissimo cenamore rerum sensibilium allecti homine» in vitia suit. At nunc denuo hace quaestio excitaretur, ruerunt, ct superstitionibus oppressi et obcaccati magia ac magia exardesceret, si uno vel tantum inepti facti sunt generarim ad acquirendam rectam verbo in schemate attingeretur. Et quidem, ai cognitionem divinae naturae. Quare proponerem, B alterutra carum sententiarum ad fidem catholicam ut post illa verba «per ea, quae facta «unt, intellecta pertineret, non dnbitorcm ego ipso, reverendissimi conspiciuntur4 statini adderentur haec vel similia patre , * proponere patribus huius venerandi consessu * verba: Licet amnes fere, hominum nationes propter ea nidum discutiendam ne definiendam. Sed rea alitor originalem culpam obscuratum habentes intellectum, ve habet, ut ph *ri»qu| «quaestio autem utrum aliqua in­ Ha· breves animadversiones sapientissimo vestro stitutio necessaria sit ad hoc, ut homo ad rationis iudicio propono. usum perveniat, non attingitur4. ORATIO Revelatio enim facta protoparentibus, certo superrcrerendi patris domini Francisci Gandolfi uaturalii, est principium illud traditionis vel institu­ episcopi Cornctani et Ceu fumee llensis. tionis, quam tanquam concausam, una cum naturalis Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ rationis lumine, veri Dei cognoscendi assignant tra­ rendissimi patres. ditionalistes catholici: at in hoc fortasse non errant. Aegre aggredior secundum hoc caput dc revela­ Manifesto enim in errore veraantnr, dum ipsam tione. Adorsuro enim mihi examen huius secundi naturalium principiorum cognitionem, ex quibus ratio capitis do revelatione statini ante oculos obversatur infert Dei existentiam, derivant a traditione: hic quaestio de traditionalisme, qui in isto capito prae­ tamen error pure philosophicus est, et non notandus, cipue tengi videtur. Quaestionem hanc gravissimam ut arbitror, in declaratione doctrinae catholicae. et salebrosam a primo, ut ita dicam, eius ortu con­ Quod autem spectat ad Dei cognitionem, tradisideravi, et libros utrinquo conscripto» perlegi. Deden­ tionalistac vel omnino non errant, vel eorum error dum est, quod ex utraque parte plus minusve veri et ipse mere philosophicus eat, et nullo modo doc­ rectique limites excesserint, illi quidem, scilicet trinae catholicae revolatae contrarius. Dummodo traditionalistes, exaggerando nimis debilitatem ratio­ enim rationi naturali non denegent vires ad verum nis; eorum voro adversarii extollendo nimis viliorem Deum cognoscendum, quid refert utrum rationem ORATIO 121 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA TERTIA 24 martii 1870 122 nnturnlom intclligant nulitariarn, seclusam ab omni A quitur, Deum ex iustitia debere homini revelationem hominum societate, an potius in societate positam, et modia alia eupcrnoturalia; quod contrarium est α qua excitatur vel adiuvatur ad verum Deum cog­ doctrinae catholicae. Respondeo: sequitur tantum­ noscendum? Opinio igitur traditionalistarum non est modo Deum debere non homini sed sibi, suae traducenda tanquam contraria doctrinae catholicae, iustitiae, suao bonitati ac sapientiae ut ista conferat ut aliqui affirmaro voilent nostris hisco temporibus, homini; sicut idem Deus suae iustitiae debet in cuius non est so immiscere in quaestiones philoso­ opposita hypothesi quod det homini media naturalia phicas, quae sunt nd fidem indifferentes, multoque ad finem naturalem consequendum, ut oculos, ma­ minus anathemate percutienda, ut legitur pag. 22 nus, pedes ct alia huiusmodi. Quapropter ut ad conclusionem veniamus, cum, [coi. 37 u]: „Si quis negaverit, Deum unum ct verum, creatorem et Dominum nostrum, per en quao facta ut arbitror, demonstraverim in hoc secundo schema­ sunt, naturali rationis lumino ub homine certo cog­ tis capito tangi opinionem tradilionalistarum, id quod nosci posse (id est absque ulla divina revelatione), etiam reverendissimus dominus primas Hungariae anathema ait. * Hucusque do errore, si tamen error affirmavit dicendo ex hoc ambone, canonem primum est, mero philosophico non condemnando. conditum fuisse contra traditionalistas; et cum Graviori nunc mihi videtur animadversione dig­ tangatur opinio altera celeberrimae et de ecclesia num, quod in schemata pag. 9 (coi 33 d| legitur: meritissimae catholicae scholae circa finem hominis rHuic divinao revelationi tribuendum quidem est, ut supornaturalcm; hic mihi renovanda est animadea, quao in rebus divinis humanae rationi per se ' J versio ct precatio, quod non solum ab hoc schemate, impervia non sunt, in praesenti quoque generis hu­ sed ab omnibus aliis ablegandum sit quidquid mani conditione ab omnibus expedite, firma certi­ scholam sapit, nc, dum hic in Spiritu sancto con­ tudine et nullo admixto errore cognosci possint gregati fuimus ad unitatem servandam ct augendam Non hac tamen de causa revelatio absoluto ne­ per revocationem dissidentium, semen discordiae cessaria dicenda est ecd ideo quia Deus ex in­ iacere videamur inter fideles, qui a nobis instrui finita bonitate sua ordinavit hominem ad finem debent in catholica veritate. supornnturolem, ad participanda scilicet bona divina, Idcirco in fino precor instantissime reveren­ quao rationis comprehensionem excedunt; siquidem dissimos patres, ut hanc meam animadversionem oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor ho­ sollicito considerent, ac benigno excipiant, sub­ minis ascendit, quao praeparavit Deus iis, qui dili­ mittendo omnia sapientissimo vestro iudicio. gunt cum.tí In hoc schemate, ut sapientissime vi­ RESPONSIO detis, reprobatur, non quidem expresso vel directe, reverendi patris domini Emanuelis Garcia Gil sed implicite et oblique, sententia scholae catho­ a rch iepiscopi Caesa raugustani. licae, quao est, creaturam rationalem non ad alium quam supornaturalcm finem visionis beatificae po­ Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reveren­ tuisse condi. dissimi patres. Iam hora nimis protracta eat, et paucis admodum. Hunc propositionem vel ut veram propugnare, vel ad minus ut cuiuslibet censurae immerentem C paucissimis verbis loquar occasiono eorum, quae defendero, iis rolinquo ad quos causa haoc specia­ dicta sunt do tradicionalismo. liter pertinet. Mihi tantummodo illud animadverten­ Traditionalismus potest admitti a schola catho­ dum est, in schemate pag. 9 ot 10 (coi. 33 d] alium lica in aliquo sensu. Traditionalismus rigorosus qui quemdam finem beatifica Dei visione inferiorem, etsi statuit, omnino demonstrari non posse a ratione expresso non asseritur, tamen supponi tanquam existentiam Dei ct alia praeliminaria fidei, hic possibilem, et hoc tribus rationibus: Io ex eo quod traditionalismus non est doctrina admissa inter catho­ dicatur, Deum rerum omnium finem naturali rationis licos, sed reprobata α sancta sede (coces appro­ lumino cognosci posse; 2° quia dicitur placuisse bationis). Est alius traditionalismus, qui consistit in sapientiae et bonitati Dei seipsum ct sua decreta hoc quod requiratur aliqua doctrina, aliqua schola, revelare; 3* quin dicitur, Deus ox infinita bonitate aliqua locutio aliorum, ut quis cogitet de Deo, sua ordinavit hominem ad finem supcrnaturalem. cogitet do aliis dogmatibus, quao sunt praeambula Etenim ex primo quod dicitur, Deum rerum om­ fidei: hoc est valde diversum. Si mihi dicitur, nium finem naturali rationis lumine cognosci posso, homines saltem in maxima parto non potuisse per­ infertur, ut videtis, ergo Deus vel est vel consi­ venire ad cognitionem Dei sino aliqua doctrina, derari potest ut finis simpliciter naturali rationis quao erat apud populos ab ipsa creatione mundi, lumine cognoscendus; ergo vol est vel considerari hoc est licitum, hoc potest affirmari. Si vero dicitur: potest ut finis naturalis, cum constet, ut id obiter non potest demonstrari omnino Deum esse; haec dicam, finem sicuti ct principium creaturae ratio- D non est doctrina catholica, quia sunt contraria verba ualis debere esso supcrnaturalem. Ex secundo, Apostoli, quao afferuntur in hoc schemate, et quia nplacuiase etc.u; si placuit sapientiae et bonitati Dei suut aliqua verba in libro Sapientiae1: Fro¿a¿áflúrj °* *pti· ®c cismnm omnimodum deveniemus. Dico iterum: aliud excitata, qui vel penitus eiusdem sanctao synodi est dicere homines generatim indigere aliqua instruc­ auctoritatem aversati sunt, vel sapientissima eius tione, ut do Deo cogitent, ut Deum demonstrent neglexere decreta. pNemo enim ignorat proscriptas α Tridentinis etc., hoc est verum, hoc potest admitti saltem: sed dicere, omnes homines ad hanc cognitionem non patribus haeresco, quibus vivo ccclesiao magisterio devenire, sed tamen rationem posse derenire, baec reiecto, privati cuiusvis iudicio religiosae res com­ non est opinio, est doctrina catholica meo indicio. mittebantur, sponte sua in multiplices discordesque (Fores.4 Bene! Optimi!) sectas fuisse discissas, quao tandem apud plurimos Christi fide subvorsa, sacras ipsas litteras antea Hic autem ab eminentissimo primo praeside 1 t fontem unicum iudicemquo supremum symbolis in­ Interrupta disceptatio est, qui patres dimisit dicens: anibus merisque commentis temerario ausu accen­ ^Reverendissimi patres, proxima congregatio sore non dubitarunt.** generalis habebitur sequenti sabbato; in qua suf­ PΙ>θ·ίί·® L ... „ipsamque rationalem hominis naturam corir Berertudissimus Moreno Eporediensis. — Pro rumpens, insti rectique normam subvertit et humanae initio prooemii formula haec proponitur [coi. 66-69]: societatis fundamenta diruit * 4 ,,ϋηα sancta ecclesia catholica missionem se habere Post lineam quintam paginae sextao loco veriugiter professa est omnes gentes docendi, veritatem boruin: Impia cero etc. proponuntur (coi. 71 aJ: instruendi, ab erroribus et malis avertendi, ad sal7IIuiusmodi peste impune gradante fieri vix vationis portum in limine aeternitatis ducendi: a C poterit, quin complures etiam ex ecclesiae filiis ea primaeva sua institutione id peregit, veritatem, iu- non inficerentur, et catholicus sensus imminutis pos­ stitiam et aequitatem semper sustinuit, individui, sim veritatibus non elanguesceret.4 familiae, societates, uno verbo humanum omne genus Post lineam vigesimam quartam paginao sextae innumera eius beneficia nullo non tempore quaqua­ loco verborum: lamrero etc. proponuntur [coi. 71 a]: versus persenserunt5, atque in praesens utique ag­ „lamvero quomodo materna ecclesiae viscera non noscere debent. Quod ecclesia occumenicis omnibus commoveantur miserando isto tot animarum casu, suis conciliis praestitit, et per Tridentinum nomi­ quomodo increbrescente quotidie frequentioria nau­ nati m amplissima in universum bona diffudit4 fragii periculo vocem suam quasi tuba non extollat?4 In fino, si formula non immutatur, consultius mibi Post lineam trigesimam sextam paginao sextae videretur pust illa verba in Spiritu sancto congregatis loco verborum: Nonne ecclesia etc. proponuntur [coL dicere [col 69 c]: rfroti Dei verbo scripto et tradito, 71 C]: quod ab ecclesia catholica sancte custoditum, et pNonne ecclesia populorum omnium mater ab genuine oxpositum accepimus ex hac Petri cathedra, ipso constituta, lapsos erigere, labantes sustinere, in conspectu omnium aalutarcm Christi doctrinam revertentes amplecti, bonos confirmare, ct ad meliora profiteri et declararo constituimus, uti Spiritui sancto incitare conabitur? Profecto nec umquam officio et nobis cum venerabilibus fratribus visum est, ad­ sibi credito defuit, nec testari palam ac denunciare versis erroribus potestate divina ecclesiae tradita veritatem omisit, illud sibi praeceptum esse non proscriptis atquo damnatis4. 1 ignorans4 etc. 2. Bererendissimut Gandolfi Cornetanus et Cen­ Post lineam decimam quintam paginae septimae tumcellarum. — Post lineam decimam paginae tertiae loco verborum: Cum itaque etc. proponitur [coi. 71 b]: in locum verborum: Qua sane etc. sequentia pro­ „Cum itaquo nos inhaerentes decessorum nostroponuntur (supra coi. 70 b]: . rum vestigiis pro apostolico munere nostro num0Quim Christi Domini benignitatem In omnibus quam docere ac propugnare omiserimus catholicam temporum ac rerum difficultatibus luculenter com­ veritatem perversosque reprobare doctrinas, hoc pertam habemus, praecipuo vero in oecumenicis con­ praesertim tempore ab ipsis rerum difficultatibus ciliis ac nominarim in Tridentino, ex quibus innu­ maiorem animum sumere Deo adiuvante non timemus. mera bona in universam catholicam familiam pro- Nobiscum enim sedentibus et iudicantibus4 etc. 3. Hererendissi mus Dreux- Brézi Molinensis. — manarunt.4 Post lineam quartam paginae quartae loco ver­ Paragr. I, lin. 10 post verba „Qua sane benignitate ipsius ac providentia factum est-, haec addenda borum; Hinc etiam proponuntur (coi. 70 c]: filine arctius membra capiti coniuncta, foecun- proponuntur (coi. 72 a|: „ut, licet omnibus ecclesiae dior operum sanctitas, religiosae familiae multipli- necessitatibus per ordinarium summi pontificis regimen et magisterium satis fuerit provisum, tamen cx oecut Cniqas envsihttai auctoris efasdem numen pracnomcnicis omnibus conciliis- etc. tatdam curavi, qaed factum non fuerat in foliis typis impressis 4. fíeverendissimus Caixal y Estradi Urgellenac patriba< dUtritali . * sis. — 1· In prima paragr., lin. 7. Cum aeternus etc. • frattrntfrwi ed. Vatie. 125 EMENDATIONES IN PROOEMIUM A PATRIBUS PROPOSITAE 126 dicatur in ablativo boo modo [coi. 78d]: nChrietus j k qui pro pastorali sua sollicitudine in id sempor intenderunt, ut quae sancte ac salubriter a Triden­ cutn ecclesia sua carissima so futurum" etc. 2· Ibid. lin. 10. „Nullo unquam tempore de­ tina synodo definita ot sancita fuere, integre institit ei adspiraro docenti etc." dicatur [coi. 79 a]: violateque custodirentur, et’ab omnibus fideliter „Nul!o unquam tempore destitit per Paraclitum Spi­ servarentur, nec non, quoties opus fuit, apostolicis ritum veritatis ecclesiae per eum a Patro donatum, ordinationibus opportuno munirent ao firmarent, ut maneat cum successoribus apostolorum in aeter­ pravis illorum hominum conatibus obsistere, ex­ num, eum docere omnem veritatem et arguere mun­ citatos ab iis novos errores proscribere ac damnaro, dum de peccato, et de iustilia, et de iudicio (loan. XIV, deviosquo ad salutis tramitom revocaro nunquam praetermiserunt. At illi porgentes obturare aures 16; XVI, 8-16)." 3* Lin. 14. Qua sane benignitate oto. dicatur [coi. suas maternis ecclesiae vocibus ac in semitis erroris 79 a]: nQua sano Domini lesu Christi atquo Spiritus progredientes iis doctrinarum monstris, quao in prae­ Paroditi perpetua cum sua ecclesia praesentia et sentiarum deplorare cogimur, latam viam struxerunt. providentia factum est, ut turn ex apostolicis prae­ «Nemo siquidem ignorat" otc. ut in schemate. decessorum nostrorum Romanorum pontificum con­ Pag. 5 dicatur [coi. 84 d]: «creatore Deo, et Salva­ stitutionibus, tum quoquo ex oecumenicis" etc. tore ac Domino lesu Christo." 4° Pag. 2, lin. 5. filine etiam arctius membra 8. Reverendissimus Whelan Wheelingensis. — capiti" dicatur [coi. 79 b]: nCapiti visibili1 Romano Pag. 5, lin. 10. Omissis verbis Cum autem usque pontifici immediato vicario lo«u Christi fuero novo B ad verba Salvatorem nostrum inclusive, substituan­ affectu amoris coniuncta, novoquo" otc. tur ista [coi. 85 b|: «Cumque ecclesiae et scriptu­ 5· Ibid. lin. 8 loco nfota fuit" dicatur [coi. 79 b]: rarum auctoritatem sic omnino reiecissent, factum est npurior facta est", vel nubiquo dilatata est", vel etc." linea 16. Vel etiam omitti potest prima pars huius phrasis, incipiendo: «Inde vero factum est „upparuit fulgidior". 6° Pag. 4, lin. 23 dicitur «impertita" ; dicatur etc." Linea 21. Vico verborum nomine designata, sub­ (coi. 79 c): nprovcnisseu. 7° Pag. 6, lin. 37 dicitur Breligiosas res" ; dica­ stituantur ita [coi. 85 c] inter alia. tur [coi. 79 c); sacrosanctas veritates fidoi catho­ Linea ab infimo 3 post verba ingenio eas ad­ licae, atquo sacrarum Scripturarum interpretationem denda suggero ista, nimirum [coi 85 d): «Eas non tantum indifferentismi heu! victimas relinquit, sed dogmaticam". 8° Pag. 5, lin. 9. BCum autom aedificantes ita ot plures veritatis hostes infensissimos reddit, et reprobaverint Christum lesum" dicatur addendo alios in pantheism! etc." [coi. 79 c]: ^Christum lesum, ot hanc nostram apoPag. 6, linea 1 naturam hominis dicitur, mallem stolicam beati Petri cathedram veritatis visibilem [coi. 85 d]: «quorumdam hominum naturam etc." omnibus gentibus ab ipso Salvatore nostro positam." Linea 6 pro «impune" substituatur nlibcrrime gras9a Pag. 6, lin. 30. „Si Deus vult, etc." dicatur santo". [coi. 79 d]: «Quoniam Deus vult.... Christus lesus Pag. 7, lin. 6. Ubi dicitur: «Nec facere unquam venit" etc. 0 poterit", dicere mallem [coi. 86 a): «Nec cessabit 10° Ibid. lin. 37. «Ecclesia populorum omnium unquam." mater" dicatur: rpopulorum omnium α Deo posita Lin. 18. Post verba «apostolico munere nostro", omnia omitterem usque ad verba «sedentibus nobismagistra." 11° Ibid. lin. 4. ^Incitare conabitur" dicatur: cnm" etc. [col 86 a]. Lin. 24. Verbis Sedentibus et indicantibus ad­ «novo semper caritatis et maternae commiserationis dendum et hoc vellem rct definientibus ; * et versus affectu." 12° Ibid, lineis 8 et 9. Post verbum rdenunciet“ finem post verba declarare constituimus, substituenda haec propono (col. 86 a]: Erro resque adversos om­ addatur romnibus". 5. Reverendissimus Ferré Casalensis. — Pag. 5. nibus qui salvandos se sperent indigitaro ut illos Ubi dicitur «naturalismum ediderunt·... utpote na­ agnoscant, agnitosque evitent.’ 9. Reverendissimus Filippi Aquitanus. — *1 Pa­ tura sua supernatural! ordini plano repugnans", ad vitandam cacophoniam dicatur [col. 80 b]: «natura- gina 4, vers. 5 ubi dicitur: arctius membra capili liamutn ediderunt . . . utpoto directe supernatural» fuere coniuncta, maioris claritatis ergo videtur dici posse [coi. 88 a]: arctius ecclesiae catholicae ordini plane repugnans". 6. Here rendissimus Meignan Catalaunensis. — membra suo capiti Romano pontifici fuere Ie De schemate tollantur haec verba: Symbolis et coniuncta. inanibus commentis, ot eis substituantur [coi. 82 d]: 2° Ibidem, vere. 14 stimulique praesertim additi divinae auctoritatis argumento spoliare. Interiician- D etc. Phrasis huius periodi, ut clarior sensus ova­ tur etiam haec verba: Merisque fallacis nec non dat, per sequentem substitui poterit [coL 88 b]: iactantioris eritices commentis assensere non erubue- stimulique praesertim additi apostolicis viris, qui nini. Iterum p. 5, lin. 19: Criticismi errores mythismi · caritate urgente, gravissimis laboribus alacri animo erroribus consociaro etiam vellem. susceptis, atque ad sanguinis usgue effusionem con­ 2° Substituantur verbo Naturalismus haec conse­ stanti nisu exantlatis, Christi regnum ad ultimas ter­ quentia: Ordinis supenaturalis negatio rae oras propagarunt. 7. Reverendissimus Magnasco Bolinensis. — For­ 3° Pag. 5, vers. 10 aedificantes ita ... Particula mula substituenda in principio [coi. 83 b]: illa ita vel omnino expungenda, vel saltem ante «Aeternus Dei Patris Filius Dominus Noster lesus aedificantes pononda videtur; nam uti nunc iacet, Christus ecclesiae suae dilectae omnibus diebus us­ sensum roddit subobscurum [coi. 88 b]. que ad consummationem saeculi se adfuturum esse 4° Ibid. vora. 19. Hic (coi. 88 b] quasi assigna­ promisit. Quare nullo unquam tempore" vel «nullo tur genesis naturalismi, qui ortum habuisse dicitur propterea unquam tempore" ut in schemate. a philosophicis systematibus mythismi, rationalism!, * Paragraph» quao proponitur inseronda inter indifferentismi otc. Cum autem haec genesis non secundam ot tertiam eiusdem praefationis [coi. 84 c]: ab omnibus admittatur, et in plurimorum opinione «Sane Romani pontifices praedecessores nostri, ipsomet uaturalismua non sit nisi quoddam philoso­ phici systematis genus, quod potius monstris su­ 1 risibili om. rtL perius enarratis originem dedit; sstius videretur, si 127 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 128 * c- A concilio Tridentino, fiori non potuit, ut non innuexpnngcrentnr verba: (juae in unam demum coa' ceníes ... ediderunt, et phniris superior ita dispo­ orentur saluberrimi illi effectus, qui per Doi gratiam neretur: ea inrexerint in rem religiosam opinionum ex hoc concilio in ecclesiam redundaverunt. Dum et philosophicorum systematum monstra, guaemythismi, sermo factus est do hisco saluberrimis fructibus, rationalisms, indifferentismi, naturalismi nomine de­ reticeri in prooemio causa vel potius causae non signantur; et sequens periodus ponatur in numero poterant, ob quas saluberrimi hi fructus intercepti fuerunt, ob quas tanta malorum congeries enata plorali. Penultimo denique versu eiusdem paginae qui­ est, quibus nostris diebus laborat chriatiana societas. dam addendam ewo censent [coL 891] etiam vocem Quae mala hoc ipso, atque ideo etiam in prooemio idealismi-, cum hoc pessimum systema suis, non commemoranda fuerunt, ut appareret causa ox minus ac reliqua hic nominata, scateat erroribus, praecipuis una, quam sanctissimus dominus noster qui adversa fronte christianam impetunt religionem. assignavit convocationis huius generalia oecumcnici Formulae scripto non traditae hic referri non concilii: dicit enim, ut mala quibus ecclesìa et so­ cietas civilis laborat, ab ecclesia et a societate ci­ poterant. 9. vili removerentur, ut misero errantes ad veritatis, Congregatio genoralia trigesima quarta ad iustitiac et ad salutis tramitem revocarentur, et 1S70 martii 26. ipsa augusta religio nostra ubique terrarum rursum Die sabbati 26 martii 1870 hora nona matutina, revivisceret. in conciliari aula Vaticanae patriarchalis basilicae, B Eminentissimi ne reverendissimi patres, hodio generalis reverendissimorum patrum congregano ha- ecclesiae non, sicut praeteritis temporibus fuit, res bita est; cui interfuerunt sexcenti triginta sex pa- est cum haereaibus dumtaxat, quae singulas revetres, nempe 42 cardinales, 8 patriarchae, 4 primates, latae veritatis doctrinas in dubium vocant: hodio 100 archiepiscopi, 440 episcopi, 4 abbates nullius ecclesiac sublimis etiam illa provincia obtigit, ut dioecesis. 13 abbates generales sive praesides con- ipsam rationem et cardinales rationis veritates progregationum ordinum monasticorum usum mitrae pugnet, tueatur contra spiritum nequitiae, qui a habentes, 22 generales et vicarii generales, quorum Christo, qui ab ipso Domino descivit. Hodie ec­ omnium nomina quao per assignatores locorum ac­ clesia non tantum petra illa est, cui innititur divina curate descripta fuerunt, exhibet indiculus patrum Christi revelatio; sed petra quoque est immobilis trigesimae quartae congregationis generalis, qui inter omnis naturalia ordinis; ut hodie mihi quidem vi­ acta concilii asservatur. deatur eventu comprobatum esse illud, quod duobus Reverendas pater dominus Bernardus Pinol y ante saeculis magnus Germaniae philosophus prae­ Aycinena archiepiscopus de Guatemala missam lec­ monuerat dicens, futura esse tempora, quando ec­ tam celebravit. Qua absoluta, et recitata oratione clesia catholica ipsam rationem humanam contra Adsumus Domine etc., eminentissimus primus praeses incredulos propugnare, defendere, tueri debebit: et in hunc modum locatus est1: atheismum fore ultimam mundi hacresim. Ecquid .Reverendissimi patres,antequam hodie ad actum aliud quam tempora ista ingruisse portendit illa, •uffragia ferendi de emendationibus prooemii sche- C quam omnes observamus, materiae et naturae idolornatis de fide catholica procedamus, audire oportet latria et deificado? Ecquid aliud, qnarn ista tem­ eum reverendissimum patrem, qui nomine Deputa­ pora ingruisse portendit turpis illa doctrina, quao tions pro robus ad fidem pertinentibus veniam a humani generis initia ab hirsuto simio, quae hu­ praesidibus petiit oratorum difficultatibus et animad­ mani generia incunabula in turpissimo ac foedissimo versionibus brevi quadam relatione respondendi, ubi coeno, non in paradiso quaerit? De his igitur etiam de emendationibus propositis agetur. Is autem malis in prooemio sermonem institui oportuit, de est reverendissimus dominus loannes Simor archi­ malis his, inquam: in toto enim prooemio res ob­ episcopus Strigoniensis et primas Ilungariae. Itaque jective tractatur. reverendissimus dominus ascendat arnbonem/ Commemorari deinde debuit, quomodo factum fuit ut etiam errores isti mentes et animos ipsorum RELATIO ecclesiae catholicae filiorum invaserint; quomodo reverendi patris domini loaunis Simor etiam reticeri non potuit sancta illa ecclesiae sol­ archiepiscopi Strigoniensis et primatis Ilungariae. licitudo prospiciendi, ne ex iis erroribus salus fide­ Eminentissimi nc reverendissimi praesides, emi­ lium detrimentum pati&tur: obligatio quae indo nentissimi ac reverendissimi patres. venit proponendi illis recte, pressius, clarius veritates Sinite ut, priusquam suffragia vestra super enun­ quae erroribus, nostro tempore non tam serpentibus tiationibus de prooemio constitutionis dogmaticae quam potius vigentibus, opponuntur; obligatio porro de fide examini vestro propositae, priusquam, in- D errores hosco etiam condemnandi. Obligatio prima quam, sententiae et suffragia vestra rogentur, ut ac praecipua est errores configendi, veritates fideli deputatio panes quaepiam super eodem prooemio populo proponendi: de illo sermonem institui nobis praelibet. oportuit. Diximus itaque circa finem prooemii, Cum prooemium, etsi capitibus fidei et doctrinae quod summus pontifex hoc suo munere, hac pasto­ eatbolicao praemissum sit, tnmcu ad fidem, ad ip­ rali sua sollicitudine semper defunctus fuerit; quod sam doctrinam minimo pertineat, sponte intelligitur nunquam de veritate loqui omiserit, quod nunquam illud hac vel alia ratione concipi, his vel aliis ver­ omiserit veritatem Christianam, catholicam veritatem bis exprimi potuisse. Deputatio prooemium de quo divinitus revelatam proponere, atque errores con­ sermo est, ita prout illud iacet vobis, vestro indicio demnaro: sed quod nunc concilium quoquo fati­ nimirum vestranque sententiae, sicut iam paucis canum oecumenicum convocaverit, ut nempo errores antea in priorite » generalibus congregationibus ob­ solcmnisrimo etiam ecclesiae iudiciu condemnarentur, servaveram, proposuit propterea ut postulatis illorum et configerentur tanto auctoritatis visibilis externae reverendissimorum patrum, qui de prooemio origi­ pondere, quantum pondus definitionibus, decisionibus nario schematis proloqnuti sunt, satisfaceret. Con­ fidei ex consensu membrorum cum capito inest. necters volendo concilium bocce Vaticanum cum Haec fuit dispositio prooemii, quomodo illud depu­ prioribus oecumenicia conciliis, maxime vero cum tatio concepit, quemadmodum illud deputatio vobis, reverendissimi patres, proposuit. * oUxWms eat td. Vatic., νσχ patrer eligeret. quam Quod haec dispositio in summa rei vobis, roveUnta mittit editto. 129 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUARTA 26 martii 1870 130 re nd ¡Baimi patres, probata fuent, ex enuntiationibus a Quid hoc significat n nobiscum sedentibus et iudipalam fit, quao super prooemio hio factae fuerunt cantibus4*? Ad quid hic deputatio respexit? ad in nuperriniis generalibus congregationibus: ipsae verba ipsius Christi Domini dicentis1: Cum sederit enim enuntiationes, quarum extractus in manibus Filius hominis in sede maiestatis tuae, sedebitis et habetis, et quarum extractus nunc vestro indicio VOS super sedes duodecim, indicantes duodecim tnbus subiecti sunt, ipsae enuntiationes, inquam, ostendunt Israel: huc respexit deputatio cum scripsit „nobisplurimas illarum, maiorem nempo partem, ad stylum cum sedentibus, nobiscum iu dicantibus4*. Sicut cum referri, minorem ad accidentalia quaedam, ct aliquas Filio Dei sedebunt apostoli et indicabunt, ita hic nos tantum minimas observationes tales esse, quae ipsum sedemus ct iudicamus cum ecclesiae capite, cum prooemium in sua substantia, ut ita dicam, afficiunt. Romano pontifice, cui hoc loco aliud ius non attri­ Deputationi nihil magia in votis est, quam ut eecun- buitur,nisi iussessionis nobiscum, iusiudicii nobiscum. dum illas, quao hic factao sunt enuntiationes, pro­ Ipse sanctissimus dominus noster, recordemini, oemium ipsum rorideat, prooemium ipsum corrigat, reverendissimi patres, in sua prima allocutione prooemium ipsum reformet, atque ita revisum, refor­ quam ad nos habuit, hoc dicit: haec sunt ipsius matum, repurgatum vobis iterum, reverendissimi verba1: „Vos autem nunc, venerabiles fratres, in patres, praesentet. Illarum omnium enuntiationum, nomino Christi congregati adestis, ut nobiscum te­ quae hic factae fuerunt, is qui fieri tantum poterit stimonium perhibeatis verbo Dei et testimonium usus, usus certo fiet per doputationem in revisiono lesu Christi, viamque Dei in veritate omnes ho­ huius prooemii. Quod cum, reverendissimi patres, mines nobiscum doceatis, et de oppositionibus falsi super prooemio hic proloquentos sciant, atque pro nominis scientiae nobiscum Spiritu sancto duce in­ certo teneant, octo illorum declarare non dubita­ dicetis/ Et provocat ad Actus apostolorum cap. XV, verunt, se priores acquiescere, atque nolle ut super et quidem provocat ad verba sancti lacobi apostoli, suie hic factis enuntiationibus, quarum maxima pars, qui in concilio Hierosolymitano dixit: Ego autem pronti dixi, stylum, locutionis modum concernunt, iudieo non inquietari eos, qui ex gentibus convertuntur vestra suffragia requirantur. Si do capitibus fidei, ad Deum: ergo verbum iudieo sumitur hic in vero vel vero etiam de obiectis ipsius disciplinae agere­ iudicii sensu. Hic nos non consiliarii tantum sumus, tur, certissime haec ipsorum declaratio ex parte et quidem etiam ex voluntate summi pontificis, sed deputations vix acceptata fuisset: super capitibus veri iudices; hic verum actum iudicii excreemus. enim fidei, quemadmodum etiam super capitibus Haec verba deindo adhibuit deputatio etiam propdisciplinae quoad singulas observationes, quoad sin­ torea quod respexit ad cardinalis Bellarmini de hac gulos animadversiones semper vestra suffragia hac re de conciliis opus, qui expresso dicit, concilium oecumcnieum episcoporum non esse consessum tan­ in aula rogabuntur, reverendissimi patres. Dixi quod aliquae observationes ipsam prooemii tum consiliariorum, sed esse consessum verorum tenoris substantiam afficiunt: super his sententiae iudicum. Ergo ex his causis, sed etiam propterea, vestrae rogabuntur. Quas priusquam depromatis, reverendissimi patres, quod illi, qui ad finem con­ sinite porro ut vobis super his observationibus ot cilii supervicturi ex nobis sunt, subscribent actis animadversionibus aliqua nomine deputations ani-C concilii: Ego definiens subscripsi; propterea depu­ madvertam. Sunt autem substantiales hae muta­ tatio existimavit ut propositio mancat sicuti est, tiones, quae induci proponuntur in prooemium pag. 7 tamquam episcoporum iuri absolute nihil detrahens lin. 16 [coi. 33 a is] ct respiciunt ultimam para- ^nobiscum sedentibus et iudicantibus4. (Bene.) Tertia facta eat etiam propositio, illa nempe a graphum ipsius prooemii ubi dicitur: rCum itaque nos, inhaerentes decessorum nostrorum vestigiis, fine „adversie erroribus, potestate nobis ab omni­ pro apostolico munere nostro nunquam docere ac potente Deo tradita, proscriptis atque damnatis4, propugnaro omiserimus catholicam veritatem per- ita nimirum ut ibidem diceretur: Erroresque adversos versasquo reprobare doctrinas/ Propositum fuit ut omnibus, qui salvandos se sperent, indigitare, ut illos verba ipsa: „Cum itaque nos inhaerentes decessorum agnoscant agnitosque evitent. Iam, reverendissimi nostrorum vestigiis1* et quae modo sequuntur rpro patres, haecne est destinatio conciliorum oecumeniapostolico munere nostro nunquam docere ac pro­ corum, ut errores tantum indigitent, et indigitent pugnare omiserimus catholicam veritatem perversas- illis tantum, qui volunt salvari? Omnia concilia quo reprobaro doctrinas1* omittantur. Ego autem errores condemnaverunt; errores, non autem er­ nomino deputations vos rogo, reverendissimi patres, rantes; omnia concilia prae oculis habuerunt illud non decernatis ut haec ipsa oblitorcntur, ut ipsa sancti Augustini: ^Interficite errores, sed diligite omnia ex prooemio tollantur. Quid enim hic dici­ errantes4. Ergo deputatio existimat etiam hanccc tur? Hoc dicitur, quod sanctissimus dominus nostor mutationem acceptandam non esse salvo meliori decessorum suorum vestigiis insistens pro apostolico vestro iudicio, cui hasce propositiones deputation!· suo munero veritates nunquam docere, nunquam pro­ ego substerno. pugnaro omiserit. Estno hoc verum quod deputatio Expleta relationo archiepiscopi Strigoniensis, hio dixit? Certissimo nemo est inter vos, roveren-. diesimi patres, qui hoc negaro possit, aut in dubium eminentissimus primus praeses invitavit patres ad rovocaro. Legatis, si velitis, sanctissimi domini no­ suffragia ferenda his verbis: ^Reverendissimi patres, procedamus nunc ad ac­ stri propemodum infinitas encíclicas litteras, et certe videbitis quod id, quod deputatio do sanctissimo tum suffragia ferendi do residuis emendationibus domino hio dicit, omnino veritato nitatur. Quod circa prooemium huius schematis propositis; cui autem verum historico est, illud negari nequit: at­ praemittere visum est opportunum nonnulla, quae que ideo vobis propono, ut hanc mutationem non pertinent ad rectum ordinem in ipso actu tenendum. accipiatis. Haec autem reverendus dominus subsecretaría· ex Alia mutatio indicitur, nempe ut dicatur pro eo ambone recitabit.1* „nobiscum sedentibus et iudicantibus , ** ut adhuo Id exsequens subsecretarius, haec ex ambone addatur et definientibus. Deputatio hanc additionem perlegit: non potest sua ox parte vobis, reverendissimi patre», Reverendissimi patres, ut actus suffragia ferendi suadere: dicam quare. ludicare, definire: iudicaro bono procedat, haec observanda erunt Praescribit ìhttb. XIX. 28. corte latius patet, quam definire; hic nos non tan­ tum definimus, sed iudicamus. Quomodo iudicamus? 1 Vide t L, coL 13 u. CONCÏL·. 0 UN’ERA L·. TOMUS LL 131 λ. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 132 Quasdam animadversiones in hoo schematis caput srticulas XIII decreti diei 20 februarii huius anni a hic de re, quod sequitur: jSaffragia tum super secundum, ct io primum canonem et in notulani emendationibus, tum super singularum partiam texta cius capiti respondentem no dedignemini ea humani­ ita a patribus concilii ferentur, ut praesides distinctis tate excipere, quam rei gravitas postulat. vicibus ad «urgendum invitent primum cos qui In prima schematis forma capite secundo legeba­ emendationi vel textui assentiuntur, deinde eos qui tur i „nequo dubitandum est, rerum Deum naturali * contradicunt Meminerint itaquo reverendissimi pa­ ipsius humanae rationis lumino per ca, quao facta tres, qaod do quavis emendatione actus suffragia sunt, posse cognosci : ** in adnotationibus vero eius­ ferendi fiet distinctis seu duabus vicibus, ita ut dem schematis pag. 54 et 65 [L L,77 DÌ denuntiabatur actus sargoodi exprimat tam assensum quam dis­ condemnationi patrum non universus fraditionnlismus, sensum; nempo qui prima vice surgunt, approbant sed quae a schematis auctoribus dicebatur crudior emendationem propositam, dc qua tunc igitur, se­ forma traditionalism!. Post factas α patribus ct dentes vero camdcm reiieiunt; dum autem secunda praesertim α reverendissimis episcopis Melitensi ct vico dc eadem propositione patres interrogantur, Ccntumcellcnsi et aliis, do quibus non recordor, tunc ii qui surgunt emendationem propositam re­ observationes in traditionalism! defensionem, cxficiunt, sedentes autem cam approbant. Cacterum pectandum sano erat fore ut in novo schemate causa quo melius et securius ea ros peragatur, omnino traditionalism! moderati acque recteqiie secerneretur necessarium est, ut singuli patres, quamdiu actus a causa nonnullorum traditionalistarum, qu! idcirco suffragia ferendi durat, locum sibi assignatum in B fideistae audiunt, quia fidei necessitatem amplificantem aula concilii non mutent, ac insuper, ut qui assen­ et iura rationis deprimente», scepticism© viam stcrncru sum suum sorgendo manifestant, Umdin atantes risi sunt. Verum dicam aperte quod sentio, et in maneant, donec numeratio stantium io qualibet quo plure» alios fratres venerabiles consentientes aulae parto perficiatur/ habeo, cxpectatio nostra in tristem admirationem Cum haec legerentur, reverendissimus domino» versa est Quod enim in reformato schemate legimus, episcopus Wheelingcnsis, cuius erant emendationes non modo po>so verum Deum cognosci naturali de quibus sermo, eas revocavit, praesides rogans rationis lumine, sed etiam posso cognosci nt princi­ Ut patrum suffragia non exquirerentur. Hinc sub­ pium et finem omnium rerum; atque insuper non secretarías immediato post citata verba haec addidit: modo posse cognosci, sed et certo posse cognosci, „Cum tres emendationes, do quibas suffragia nonne oculi» vestris, eminentissimi et reverendissimi exquiri debuissent, ab auctoro hoc ipso momento patres, illico patet, quanta aequivocatio ludat sub revocatae fuerint, nihil amplius superest do quo his verbis principium ct finem omnium rerum? suffragia ferenda sint circa emendationes prooemii/ Equidem «cio non posse Deum cognosci nisi sub Quo peracto eminentissimus primus praeses dixit: illis duobus aspectibus; sed vos quoque probe scitis gRevcrcndisaimi patres, do integro textu pro­ praeter scientiam principii et finis aliam omnino oemii suffragia exquirentur, cum primum α depu- possibilem nos ewe: quis vero dicat, naturalis ratio­ tatione pro rebus ad fidem pertinentibus denuo nis lumine, quo modo miserrimi filii Adami nascimur. revisam et adaptatum fuerit Nunc autem pro- C ad universam divinorum scientiam asscqccndnm pares sequemur discussionem capitia secundi huius schema­ nos esse? Vel igitur additamentum illud a schematis tis. do quo praeter reverendissimos patres, quorum auctoribus factum plane redundat, vel nimis dicit nomina iam publicata fuerunt, alii nonnulli veniam Factum est etiam, ut innuimus, aliud additamentum loqaendi petierunt ut animadversiones suas ct emen­ per verbum certo, quod a primo schemato cxulabat, dationes congregationi generali proponerent. Eorum reerto cognosci posso . * Nollem ¡murías videri contra omnium nomina rererendus dominus subsecretarios sehematographos; sed contra nullimodo prohiberi ex ambone publicabit, salvis eorum nominibus, quae possum, quominus aliquam contradictionem, in qnain duranto ipsa discussione adhuc adinngentur/ inciderunt, verbis exponam. Tuno subsecretarios sequentem tabellam perlegit: In paragraphe secunda enim huius eiusdem capitis ^Nomina reverendissimorum patrum, qui veniam lio. 14[col33Dis]referuntur rationes iampridem udivo loquendi petierunt, ut do secundo capito schematis Thoma allatae, ob quas revelatio necessaria videtur propositi animadversiones suas congregationi generali etiam pro veritatibus naturalis ordinis; et ibi mentio proponerent: Aloysius Filippi episcopus Aquitanus, fit inter alia motiva firmae certitudinis, quam veri­ loscph Caixal y Estrado episcopus Urgellcnsis, tatum carumdem per revelationem acquirimus. Ergo Thaddaens Amat episcopus Montcrcyensis et Angelo­ si firma certitudo nobis per revelationem hic advenit, rum, Petrus Rota episcopus Gunstallensis, Antonius profecto solo naturalis rationis lumino omnia quao Pettinar! episcopo» Nucerinus, Hyacinthus Maria ad Deum, principium ct finem rerum omnium, specMartinez episcopus Sancti Christophori do Havana, D tant, certo cognosci non possent. In primo schemate loiophus en- sermo erat de possibilitate et potentia rationis, et losophus do la Cuesta y Maroto episcopus Auri Aurica»is, Laurentia» Gastaldi episcopus Salutiarum, Paulus nullus ca impugnabat: hic autem addendo certa Mekhera archiepiscopo» Coloniensis, Philippas V cepa- videtur mibi quo·! infirmetur probatio ad demon­ •Uni episcopus Fanensi», Henricus Maret episcopus strandam necessitatem ct utilitatem revelationis, Surensia, loanncs Faict episcopus Brugcnsis, 8nlvator quae in id maximo consistit, ut certam cognitionem Demartis epiteopus Galtellineneis-Norcnsis/ rerum etiam naturalium, quae ud Deum ct ad veri­ Post hacc ad ambonera successive vocati sunt tates morales pertinent, nobis subministret. Quod vero ad notas pertinet, quae ad rationem episcopus Aquilinus, urcbiepiscopus Mclchlinicnsis qui nomine deputation'll pro robus fidei petiit veniam explicandam n patribus in condendo schemate ser­ respondendi episcopo Aquilano, episcopus Urgellen- vatam inserviunt, illa quae hoc caput respicit, ct quae sis, episcopus Montereyensis, episcopus Guastalleu- legitur pag. 29 (coi. 39 d), potius ad mutuas catholi­ sis, episcopus Nucerinus, et episcopus Sancti Christo­ carum scholarum criminationes, quam ad disertas responsiones for«an excogitata fuisse a non adver­ pher! de Havana. tentibus videtur. Nemo quaeso excipiat mihi, ni­ ORATIO hilum adiectas notas vel quasi nihilum referre, cum reeerendi patrii domini Aloyaii Filippi ad synodulem constitutionem decreta dumtaxat et episcopi Aquilani. Eminentissimi praeside», eminentissimi et reve- canones pertineant, quae seorsim edentur expunctis notis incertis ad explicandam agendi rationem, quam rendissimi patre». 133 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUARTA 26 martii 1870 134 reverendissimi potree in reformando schemate sor- a concilium provinciale Remense in civitate Ambianensi varunt. Esto quidem ut nota illa in constitutione habitum anno 1853, cui interfuerunt praeses omi­ sinodali evanescat: at negari nequit illam semper nen tieaim ua cardinalis Gousset memoriae venerandae, pertinere ad concilii Vaticani historiam; et futuris aliiquo scientia illustres Galliae episcopi. Iam vero temporibus, cum canones ot decreta huius concilii, in hoc concilio, tam alte a sancta sede approbato, ut dixit aliquis qui ino antecessit, in perpetuum quid aliud docent patres? Primo accurate vitanda, durabunt, futuris temporibus ad finoin a quibus­ esso duo extrema, unum videlicet quo nimium dam intentum poterit inservire quibusdam eodem rationi detraheretur, id quod ex baiana doctrina modo, quo Pallavicini historia ad elucidandas quae­ damnata descendit; alterum quo vires rationis ni­ stiones, quno ex canonum concilii Tridentini inter­ mium .extolluntur, ita ut cum rationalisas super­ pretatione oriuntur, inservit. Siquidem decreta et naturalis revelationis necessitas excluderetur. Quod canones concilii intclliguntur semper in sensu a vero attinet ad opiniones medianas, sapientissimi patribus in illis redigendis intento: quis autem sit illi patres docent quidem libero posse defendi; at isto sensus, a notula illa, quao tanquam documentum subdunt ut magistri in scholis propter nimiam in­ in concilii Vaticani historia forsan inseretur, de­ clinationem, qua nostri saeculi iuvenes ad ratioclaratur. nalismnin tendunt, potius inculcent illam sententiam, Nescio, eminentissimi et reverendissimi pairee, quae fidei magis magisque adstipulatur, qua peri­ qua ratione id factum sit; sed video in hoc sche­ phrasi traditionalismus catholicus, traditionalismes mate reformato foetum fuisse id, quod in priori B moderatus apprimo designatur. Igitur ex agendi schemate de fide cius auctores non fecerunt Si ali- ratione sanctae sedis non modo nulla damnatio quis prue manibus habet, rogo ut illud schema aperiat: contra traditionalismum catholicum sive moderatum quaeso illum ut quaerat png. 54 et 55 [t.L,coi. 77 d), ot apparet; immo etiam, ut mihi videtur, saltem in­ perspicuo videbit, quod auctores cum quadam quasi directa adhortatio fit ad illum tenendum. Nam verecundia nominarunt traditionalismum, ot expresso huius traditionalism! species, de qua hic agimus, monuerunt, saltem crudiorem traditionalism! formam quin contra fidem aliquid moliatur, doctrinae fidei fuisse a sanctu sede reprobatam, et a patribus hu­ permultum favet; et sub hoc respectu si non lau­ ius concilii rogabant ut considerarent, utrum prima dandus, minimo est damnandas, et sinendum ut periodus illius capitis secundi non ita supplenda salva fide in pace sectetur ab iis, a quibus sectatur. esset „ncquo dubitandum est... etiam citra posi­ Inficiendum quidem non est, fuisse, nonnullos tivam do Deo traditam doctrinam11, quod manifeste qui tenebant humanam rationem, etiam ut nunc innuit, illius schematis auctores tantum abesse ut est, ope societatis excultam non solum qualicumque traditionalismum moderatum tanquam damnatione traditione et institutione, sed indigere fide divina, dignum concilii patribus proponerent, ut potius du­ ut demonstrare possit Dei existentiam, eiusque di­ bitarent si hac damnationis nota inurendus esset vinas perfectiones. Huius opinionis assertores sunt etiam crudior traditionalism! forma, quao a sancta illi, qui designantur in schemate vocabulo crudioris sede iam reprobata fuerat in propositionibus sub­ traditionalisini forma, ot verius appellantur fideistae: C hi tantum ab ecclesia reprobati fuerunt in propo­ scriptis a Bautain. At hic in schemate reformato habemus vernm sitionibus a Bautain subscriptis, et quidem merito. progressum, ut hodie dici solet. In priori schemate Nam apostolus loquens dc philosophis gentilibus, enim in capite secundo simpliciter dicebatur „nec quorum ratio ope societatis apprime exculta circa dubitandum est verum Deum naturali ipsius hu­ Dei existentiam, invisibilia eius attributa ct sempi­ manae rationis lumino por en, quao foeta sunt, cog­ ternam virtutem intellecta, hoc est per discursus nosci posso ; * ot hic in novo schemate dicitur intellectus, a creatura mundi non perspexit, inexcu­ rDeum, rerum omnium principium ot finem, naturali sabiles fuisse dicit: non fuissent autem inexcusabiles, humanao rationis lumino e rebus creatis corto posso si ad buiusmodi notiones cognoscendas ct demon­ . * cognosci Ibi in nota expresse dicebatur, crudiorem strandas indiguissent fide divina, qua utique non tantum traditionalism! formam esso reprobandam: fuerant a Deo donati. Praeter hos illi qui traditionalistae hodie vocan­ hic in nota novi schematis posita pag. 29 [coi. 39 υ] absoluto ot cruditer dicitur, definitionem et canonem tur, et qui, si notula remaneret uti iacct, sub con­ necessarium visum fuisse propter traditionalismum, et demnationis stigmate inciderent, nihil aliud dicunt principium illud positum fuisse, quo traditionalismus nisi hoc, scilicet quod si ratio humana non foret, ifficaciter oxcludorctur. Quae agendi ratio habita ut nunc est, per quamcumquo traditionem ope socie­ n condenda hac, notula quomodo explicari possit, tatis exculta, sed absolute sibi relicta, non posset ion video; praesertim cum id manifesto repugnet Dei existentiam et veritatum moralium principia isui loquendi istius sanctae sedis super hac eadem D neque invenire ot multo minus demonstraro: quia o. Probo enim scitis, eminentissimi et reverendissimi cum intellectus humanus sit potentia passiva, et a ostros, quod cum quaestio ista de traditionalism© sancto Thoma vocetur tanquam tabula rasa, omnino n Belgio praesertim utrinquo nimis acriter iigcrotur, non potest huiusmodi veritates morales invenire; •ummus pontifex in appositis litteris, datis nd archi- · quippu contendunt, illas cum rebus sensibilibus episcopum Mechliniensom cardinalem Engolbertum nullam necessariam relationem habere. Itaque con­ 'tercke venerandae memorine, praecepit ut utriquo cludunt, hominem in tali statu semper ad id facien­ oarti silentium imponeretur. Et inde etiam factum dum qualicumque traditione opus habere; idcirco 'st, ut cum quatuor illae propositiones clarissimo vocantur simpliciter traditionalistae. Qui certe si catholico scriptori Rubscribendno propositae luerint, in hac thesi sustinenda aliquid peccassent, videntur lacra congregatio diligenter ct consulto n voco tra- excessu potius quam defecta peccasse ; idcoque litionnliemi seso abstinuit: atquo adeo si velimus ipsis non indicis indignati condemnatio, sed potius IX ipsa agendi rationo sanctae sedis hac dc re ali- aliqua indulgentis matris correctio deberetur. Ipsi juid inferie, potius in favorem argumenta non enim aequam rationem inter naturam ot gratiam, leosscnt. inter naturalem et supornaturalem ordinem pro­ Unum tantum addam. Haec eadem sancta so­ fitentur. et tum α lutberana faece tum a jansenística los per chirographum sanctissimi domini nostri labo so alienissimos tenent: ipsi nativam humanae •hi papae IX ot subsignatione eminentissimi ot de- rationis potentiam non negant, sed pari codemque iidoratissimi cardinalis Mai laudabiliter approbavit pacto cum reliquis scholis catholicis profitentur. ·· 135 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 136 Attamen homini, ut nuno est in concreto spec­ A illam formam redigatur, quam in priori schemate tato, homini scilicet non abstracto, non hypothetico, habet, dicendo nempo: Eadeni raneta mater ecclesia non logico, qualem antitraditionalistao comminis- tenet ac docet, rerum Deum naturali lumine humanae can tur, sed homini reali, homini historico, homini rationis, uti nunc est, per ea quae facta sunt (vel e qui absque societate saltem domestica neque in- relus creatis) posse cognosci etc. 2· Ut secunda huius telligi. neque eiistcre potest, cuiusmodi profecto et capitis paragraphe lin. 24 (col. 33 Du] deleatur parti­ non diversimode considerandus est omnia Adami cula quoque utpotc superflua. 3® Ut primus canon filius, solam individualem rationem satis non esse ita reformetur, rol alio meliori modo: Si quis dixerit, ad acquirendas, et firma certitudine tenendas ten­ humanam rationem, uti nunc est, non posse suo natu­ tâtes morales nobis necessarias; sed requiri insuper rali lumine Deum per ea, quae facta sunt, cognoscere, socialem institutionem. Quao quidem institutio non anathema sit. 4· Ut notula quae legitur pag. 29 aliquid ab extra addit lumini rationis, ac si haec [coi. 39 d] sub titulo capitis secundi ct incipit „De­ aut nullam aut mancam erga obiectum suum po­ finitio haec ete.“ omnino Unquam non scripta testatem praeseferat; sed ipsam rationem ciet, habeatur. excolit, adiurat roboratque, cum et agnoscendos RE8POXSIO rerita tes proponit, ct modum docet eas rite per­ cipiendi, evolvendi et diindicandi. Enimvcro sunt reserendi patris domini Victoris Augusti Dechamps archiepiscopi Mechliniensis. duo raido distincta, potentiam ad aliquid non habere, et potentiam quidem integram habere, quae tamen B Eminentissimi et reverendissimi patres. in plenum actum suum non prodit nisi excitetur Ascendere ambonem necessarium non fuisset, et adiuretur. quia pauca verba sufficere videntur, ut desiderio luxta hos traditionalistes potest quidem humana illustrissimi oratoris, qui iam loentus est, fiat satis. ratio viribus suis certa argumenta conficere, quibus Differentia, quam supponit inter schema prius Dei existentiam et caeteras naturalis ordinis po­ ct posterius, revera non existit. Equidem in rela­ tissimas veritates motaphysicas ct morales demon­ tione deputationis pro rebus fidei dicitur: eQuod voro stret: verum sibimot ipsi soli relicta, omni socialis ad traditionalismum pertinet, satis visum est, prin­ traditionis magisterio destituta, locutionis praesidio cipium ponere, quo efficaciter excluderetur. Prin­ non instructa nihil conficit, nil aggreditur. Deus cipium autem, quod statuitur, hoc est; in hominis enim cum protoparentes creavit, in ipsis et per natura rationali potentiam case Deum per res crea­ ipsos humanam societatem instituit; quam quidem tas certo cognoscendi/ Illud verbum certo nullam instituit non physica tantum individuorum copula­ differentiam constituit inter schema prius propositum tione, sed spiritualis quoque et moralis vinculi et secundum, quia in rationali hominis natura reperisolemni consecratione; quod vinculum intra ipsos tur potentia Deum certo cognoscendi, etiam ut prin­ constat in idonea tum veritatum tum praeceptorum cipium ct finem nostrum. Sod non de facto hic traditione primis parentibus facta, ad finem humani- agitur; agitur de potentia. Traditionalismus autem tatis praestitutum consequendam. Quid deinde? Tra- proprie dictui in hoc consistit, quod neget potenditionalistao retundunt quidem rationalistarum prae- C tiam rationis perveniendi per se ipsam, lumine suo. sumptionem qui ita concludunt, potuit ratio veritates ad cognitionem Dei; et necessitatem docet, non morales a se ipsa cognoscere; si potuit, ergo fecit, moralem sed naturalem seu physicam revelationis ergo a se ipsa invenit veritates ordini· naturalis, ergo Doi five immediatae, sive saltem traditae, ut ad revelatio si non est inutilis, est superflua, et sic hanc cognitionem ratio pervenire queat. Hoc est purum putumque rationalismum inducunt: nunquam tantum quod in schemate negatur; cum sit in hominis tamen α traditionnlistis catholicis negatur humanae potentia, solo rationis lumine pervenire certo ad rationis potentia. cognitionem Dei. Quae cum ita sint, adprecor sapientiam vestram, Equidem verum est, quod dixit illustrissimus eminentissimi ct reverendissimi patres, ut traditio­ orator, catholicos scilicet doctorea ex zelo vindicandi nalism! nomen omni damnationis nota purgatum velitis, necessitatem revelationis ct fidei nbiiwe in hanc specialiter autem rogo eminentissimum ac reveren­ sententiam, seu potius doctrinam, cosque potius dissimum praesidem et reverendissimos patres depu­ monendos e*so quam damnandos, cum zelum suum tation)! de fide, ut authentice declarare dignentur, si id probaverint, quamvis non secundum scientiam. sibi plàcet, ab ecclesia damnari tantum illum traditio- Catholica ecclesia et sancta sedes semper iura nalismum crudiorem, qui fideísmos audit, hoc est fidei, et iura etiam rationis vindicavit; et propteren systema eorum, qui tonent ad Dei existentiam et reprobatus est traditionalismus proprio dictus, quia veritates morales cognoscendas necessariam esse negabat potentiam naturalem rationis perveniendi quoque fidei traditae doctrinam, quin ratio aliquid D ad cognitionem Dei sino revelatione vel immediata ex w possit; sed liberum relinquere *~mpum iis, vel tradita. Illud autem, quod a sancto Thoma qui tnditionalismam moderatum catholicum scctan- docetur de necessitate morali revelationis, in schemate tur. Non est enim aequum, ut propter intemperantes * repentur: nam in eo asseritur divinae revelationi * quorumdam opiniones, damnentur etiam innoxii ex necessitas, ut homines ad Dei ct rerum divinarum sola causa, quod eodem nomine vocantur. Detur cognitionem perveniant cum firma certitudine et aliud nomon, vocentur fidcistae illi, quos damnaro sine errorum admixtione. Itaque, reverendissimi patres volunt; et isti do quibus loquutus sum, in patres, schema quod nunc proponitur, et illud prius eorum bona paco remaneant Nos, ut iam indo a propositum non differunt inter so; et ideo non est primis congregationibus generalibus dictum fuit necessarium, quod in schemate inserantur ea, quae pluries, non hein a beatissimo patre nostro summo ab illustrissimo oratore proponuntur. Etenim suffi­ pontifico convocati fuimus, ut do scholarum quae­ cienter in adnotationibus schematis dictum est, inter stionibus aliquid definiremus; sed ut fidei veritates traditionalistas computari non debere illos, qui alideclararemus et solomniUr assereremus. Non igitur, qualem traditionem vel institutionem necessariam quaeso, aula haec sanctissimo sordescat pulvero affirmant nd humanae rationis evolutionem; et hoc idem reperitur in relatione, quae schemati reformato scholarum; non heio alicuius scholae prao cacleri . * sed unius catholicae doctrinao triumphus quaeren­ adnexa est, cum ibidem dicatur, quaestionem de necessitate huius institutionis in decreto non attingi. dus est. Poto igitur ut prima huius capitis periodus ad 8od tradltionalialac proprie dicti, qui hic affirmant 137 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUARTA 26 martii 1870 necessitatem naturalem revelationis sive primitive A sive traditae, solí attinguntur. Reverendissimus orator aliqua facta remomoravit, quao ad sanctam sedem relata sunt, et ab ipsa sancta sedo iudicata. Sed haec facta non omnia ipsi innotuerunt. Sunt posteriora facta do quibus tacuit, quia ipso ignoravit. Si potuissem praevidero hanc discussionem hodio movendam esse, tulissem mecnrn documenta, quao probant sanctam sedem improbasse omnino doctrinam eorum, qui affirmant necessitatem revelationis nd Deum cognoscendum. Sed in hac reprobatione, iterum dico, non attingun­ tur qui solummodo docent necessitatem aliqualis traditionis vel institutionis, ea tamen conditione, ut ex hac necessitate non deducant necessitatem natu­ ralem vol absolutam primitivae revelationis de Deo et robus divinis nd religionem naturalem pertinen­ tibus. Reverendissimi patres, relatio, quao schemati 1 reformato adiungitur simul nc ndnotationes prioris schematis factum aliquod conciliare constituunt, non quidem definitionem noe damnationem, sed aliquod factum historicum: quod mihi sufficere videtur, ut iis quno postulavit reverendissimus orator fiat tatis. Constat enim quod sic limites aliqui ponantur, intra quos doctores catholici possunt libero suam senten­ tiam defondere; sed etiam limites ponuntur, quos ipsis licitum non est praeterire: ct hoc factum con­ ciliaro, meo saltem iudicio,videtursufficicnterrcspondorc desiderio reverendissimi oratoris ot aliorum, qui cum ipso idem sentiunt. ORATIO reverendi patris domini losephi Caixal y Estradi episcopi Urgellensis. Eminontissimi praesides, eminentissimi ac reve­ rendissimi patres. < In expendenda et comparanda paragraph© prima huius capitis tum cum adnotationibus pag. 29 tum cum schemate priori capitis secundi et ibidem adnotatione 6 pag. 53 ct potissimum 56, luculenter patet scopum huius paragraph ! * primae ct canonis primi qui habetur pag. 22 esso-domnare traditiona­ lismum. Ad hunc finem obtinendum adoptatur a concilio doctrina communiter recopta in scholis sacrae theologiae, videlicet: rationem humanam citra ullam positivam do Deo doctrinam homini traditam, posse solis viribus naturalis luminis suae intclligentiae certo cognoscere existentiam Dei ct veram ot inte­ gram divinitatis notionem, quae Deum deceat, ad cum recto et pio ordinis naturalis cultu religiose colendum, sibi acquirere ot efformare. Eminentissimi praesides ct patres reverendissimi, haec doctrina vera est: et fateor eam esse medium aptum ad damnandum traditionalismum, non tamen osso unicum, immo neque omnium aptissimum. Sed difficultas gravissima in oo iacct: est no haec doctrina communitor recepto in scholis catholicis, verum fidei dogma hominibus α Deo revolatum, quod nos possi­ mus per novum canonem recensore inter alia dog­ mata fidoi? Huic quidem difficultati videtur plenissimo satis­ fieri in citata paragraph© por divinam auctoritatem boati Pauli apostoli in epist. ad Rom. I, 20. Et sane multi sunt interpretes, qui verba apostoli Pauli interpretantur ct explicant do cognitione Dei solis viribus naturalis luminis intelligontiae humanae.· Verum prestantissimi theologi, huius interpreta­ tionis vindices et interpretes ultro confitentur a sanctis patribus verba apostoli alios in sensus explicata fuisse; adeoque non audent dicere, hanc sententiam et interpretationem osso dogmaticam, sed tantummodo vero probabilem. 138 Sciscitor orgo a vobis, eminentissimi principes et patres reverendissimi, possumus nos assumere huiusmodi interpretationem theologorum probabilem do verbis apostoli tanquam vere dogmaticam, super quam valeamus aedificaro canonem fidei? Cuius quaesiti gravitas summa ut melius intolligatur, iidem theologi ac interpretes adiiciunt, de viribus natura­ libus humanae naturae ad honeste operandum io ordino naturali locutum fuisse apostolum in capite sequertti eiusdem epistolae ad Romanos v. 14 cum dicit: Gentes quae legem non habent, naturaliter ea, quae legis sunt, faciunt. Attamen eximius doctor pator Franciscos 8uarex, Hispaniae nostrae decus, quem magnus pontifex Alexander VII appellabat suum magistrum et dootorom, et Benedictus XIV, magnum luminare totius scholasticae theologiae, in lib. I de auxiliis divinae gratiae cap. VIII operum tom. VI fatotur, hanc inter­ pretationem, de solis viribus humanae naturae destitutae supernatural! lumino gratiae, a sancto Augustino vocatam fuisse propriam somipelagianorum; undo eximius doctor dissertatione sapien­ tissima nititur demonstrare, damnatas a Pio V et Gregorio XIII propositiones Baii redarguentis semipelagianismi scholasticos, qui vires concedebant na­ turae humanae ad aliqua opera naturalis honestatis saltem facilia peragenda, vere fuisse damnatas; adeoque interpretationem verborum beati Pauli de solis viribus naturae humanae intellectam non esse temerariam, sed voro probabilem. At vero magnum interest discrimen inter interpretationem probabilem non temerariam, et interpretationem dogmaticam, et quae, prout fit in schemate, proponatur credenda tanquam dogma fidei. Ad hanc rem demonstrandam dispertiam animadversiones in hanc primam capitis secundi paragraphum in duas partes. In prima agam de veritate sensus verborum apostoli in testimonio allegato in schemate tanquam fundamento dogmaticae definitionis pro­ positae; in altera agam de aptiori forma dam­ nandi traditionalismum, quin impingamus in sco­ pulum vel minimae erga multorum sanctorum patrum ct doctorum doctrinam offensionis ac irre­ verentiae. Pars I de veritate sensus verburum beati Pauli in vere. 20 cap. I epistolae ad Romanos. Invisibilia Dei, dicit apostolus, a creatura mundi per ea etc. Quinam est finis apostoli Pauli in hoc capito? Non aliud quam commendaro Romanis debitum sui, a Deo accepti, apostolati ministerium ex necessitato evangelii Christi ad salutem sive iudacorum sive gentilium: Graecis ac barbaris, inquit, sapientibus et insipientibus debitor sum, (v. 14) non errim eru­ besco evangelium. Cuius debiti officii ratio redditur ox natura evangelii: Virtus enim Dei est in salutem omni credenti, iudaeo primum et graeco. Probat autem apostolus divinam efficaciam evangelii om­ nibus necessariam esse ad salutem, duplici argu­ mento. Primum in v. 17 exponit: Justitia enim Dei revelatur ex fide in fidem, sicut scriptum est: Justus autem ex fide vivit. Ideo ergo primo evangelium cet necessarium ct efficax ad salutem, quia per illud manifestatur hominibus iustitia Dei Patris, qui Filium suum tradidit in mortem pro peccatis hominum, ut sanguine eius assequerentur remissionem peccatorum et iustitiam a Deo. In eodem evangelio ostenditur, summam cbaritatem Dei Patris, qua humano generi in Adamo promisit, venturum Salvatorem mundi, in quem omnes crederent et sperarent nedum iudaei post legem acceptam, sed gentes omnes ante legem, adimpletam fuisse morte Agni immaculati, occisi ab origine mundi. Alterum argumentum exponitur a Paulo in v. 18 139 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1Í0 obi ait: Revelatur enim ira Dei de caelo super im­ A quam in successivis generationibus manifestaro ct pietatem et inivstitiam hominum eorum, qui teritalem confirmare hanc veritatem salutis hominibus tum Dei in ininsiitia detinent. Ideo evangelium eat quoque beneficiis tum poenis affiictiris, verbi gratia necessarium ct efficax ad salutem, quia per id timor diluvio etc. Id autem demonstrat beatus Paulus salutaris ad poenitentiam incutitur omnibus homini­ argumento desumpto n regula statuta providentiae bus, ut resipiscant ct salventur. Nam per evan­ dirinae, qua decrevit connecter© ordinem supergelium manifestatur ira Dei, qua ¿omines insto naturalcm et invisibilem salutis et sanctificationis puniti fuerunt, et adhuc puniuntur, et certo pu­ hominum cum ordino risibili creaturarum, quas voluit nientur, nisi convertantur, propter impietatem qua esse instrumenta, quao eloquerentur aeterna decreta summae Dei charitati fuerunt ingrati, et propter bonitatis suae et veritatem verbi salutaris. Proposuit imustitiam in emancipando seipsos ultro servituti hanc divinae bonitatis regulam ipso apostolus ad daemonis, detinentes in minatiti * ex voluntaria Hebraeos XI, X cum inquit: Fide intelligimus aptata obediencia imperio passionum humani cordis, feri­ «se eaecula verbo Dei, ut ex inoisibilibut visibilia tatem Dei hoc est Verbum unigenitum promissum perçut. Esdemque nunc regula utitur beatus Paulus a Patro post peccainm Adamo ct filiis, ia quem ad evincendum non posse excusari n culpa aire credentes sperarent, siro ipsam veritatem divinarum iudacos sive graecos ob dotontum veritatem Dei promissionum, quae in Scripturis sanctis vocatur in vinculis constrictam iniustitiao passionum cordis etiam veritas Dei. eorum. Invisibilia enim Dei beneficia, utiquo chariNovi equidem, nonnullos esse interpretes qui B Utis divinae primum, et deindo misericordiae ct exponunt vers. 17 de indaco et v. 18 do graeco, ut veritatis, nec non eiusdem provocatae irae decreta, inde concludant verba beati Pauli referenda case ad a creatura mundi, ab ipso mundi exordio per ca, gentiles, qui cum potuissent agnoscere solo ductu quae facta sunt, intellecta conspiciuntur: atque rationis Deum, retinuerunt tamen veritatem Dei, id hisco miris operibus ordinariis ac extraordinariis, est veri Dei cognitionem, io errore adorantes idola. quae revelant potentiam altissimi Dei. omne * ho­ Rogo enixe vos, reverendissimi patres, ut perpen­ mines intclligere potuerunt et possunt veritatem datis phrasim hanc veritatem Dei saepissime de­ illis manifotatam ad salatem. Hac autem divinae notaro in Scripturis sanctis vel promissionem venturi bonitatis generali regula spreto, iudaei noluerunt Redemptoris, vol ipsum Salvatorem, qui do soipso agnoscere ac adorare Christum Deum, ct rei facti postea dixit: Ego tum veritae. Perpendito insuper sunt deicidii: nam. ut bene advertit sanctus Am­ nedum grnecos sed iudacos non raro detinuisse brosius: ^Dominicae quippe carnis actus, divinitatis cognitionem Dei inter abominationes idolorum quae oxcmplum eat; et invisibilia nobis eius, per ea, quae coluerunt: contra vero extitiese inter gráveos seu sunt visibilia, demonstrantur1. gentiles veri Dei etiam adoratores. Qaaro plurcs Progreditur deinde apostolus ad ostendendam sunt interpretes, qui utrumquo versiculum 17 et 18 oi.ginem denegatae veritatis Dei; et quamvis verba referunt indiscriminatim ad iudacos ct grnecos. apostoli conveniant etiam ia da eis, attamen ca multo Quod si cui vestrum haec multorum interpretatio magis gricci * adcoque romanis, ad quos loquebatur minus placet, non tamen puto, cum adeo facilo in hae sua mirabili epistola: Quia, inquit, cum cogno­ corde suo decreturum esso, dignam illam cmo ana­ vissent Devm, non tient Deum glorificare runt. nat themate concilii. Jetad si mihi detis, causam meam gratias egerunt; sed evanuerunt in cogitationibus suit, vici: siquidem ex alterutra interpretatione pendet et obscuratum est insipient cor eorum ; dicentes enim diversa expositio sequentium versiculorum, vel do te este sapientes, stulti facti sunt; et inutaerrunt solo lumino humanao rationis, vel de eodem adiuto gloriam ineorrrptibilis Dei in similitudinem imaginis gratia fidei traditao ct culpabiliter amissae. corruptibilis hominis. Probat autem apostolus in v. 19 homines deti­ Laborant ingenio in recte explicandis verbis nuisse veritatem Dei in iniustitia, quia quod notum apostoli interpretes, qui nituntur demonstrare beatum est Dei, manifestum est re illis: Deut enim illis Paulum loquutum fuisse non do cognitione Dei manifestavit: cuius versiculi duplex est interpretatio. revelata et tradita hominibus, eademque miris poten­ Qui enim volnut v. 18 explicandum de gentibus tino ac irae divinae operibus semper confirmata; idololatria, statuunt, bis beati Pauli verbis corrobo­ sed de solis ac nudis viribus luminis rationis, quo rari assertionem ab co factam do potestate gentilium homo citra ullam positivam de Deo ei traditam cognoscendi ot adorandi Deum solis naturae viribus, notitiam, valeat divinitatem digno conceptu cognos­ quam detinuerant in iniustitia. Etenim quod notum cere, et puro corde adorare. At alii interpretes est Del, id est quod potest cognosci solo lumino summa facilitate evolvunt atquo explanant sensum rationis, manifestum est in illis, id est patet oculis apostoli. Nam ut bene notavit Tertullianus, in re illorum in spectaculo huius mundi; Deus enim illis D roligionis non prior error, et deinde veritas, sed manifestavit, id cat objective in specio et pulchri­ veritas prior, error posterior. Homines ergo primo tudine crcatararuin. quidem cognoverunt ct adoraverunt Deum, sicut At sanctus Znsclmus aliique patres ct doctores haeretici et protestantes primo utique confessi sunt interpretantur verba apostoli indiscriminatim do fidem et primatum Romanae ecclesiae; at superbia, omnibus sir. iudneis sive graecis, cohaerentor nd invidia ct malitia humani cordis evanuerunt in factam praecedentium versiculorum interpretationem. cogitationibus nuis, et obscuratum est insipiens cor Probat igitur apostelas Paulus homines impios deti­ eorum falsis praeconccptis theoriis, quibus nomen nnisse veritatem Dei in iniustitia, et iram Dei pro­ sibi acquirerent, relicta ct spreta simplicitate fidei meritos fuisse, quia qnod notum est Dei, id est ot veritatis; et dicentes so esse sapientes stulti facti quia quod ad spem salutis obtinendae notum fuctum sunt, ct mutaverunt gloriam incorruptibilis Dei in fuerat a primo hominis lapsp, ct oportebat * ut ab promissione veritatis verbi salutis ct in auctoritate omnibus nosceretur ct crederetur, id utiquo mani­ divina cathedrae beati Petri in similitudinem ima­ festam est In illi», id est omne manifestum per ginis corruptibilis hominis. Illi olim facti fuerunt ti sdom homines fieri debebat α generatione in idololatrae volucram ct quadrupedum ; hi nunc facti generationem; Deus onim illis manifestavit·, nam sunt idololatrae libertatis individuali· ct mentis et dotait Adsmum et per Adumum manifestavit generi cordis. humano veritatem Dei Neque id tantum, sod pro­ ' Ub. IV In «p. IV Luras. videntia veri ot amantissimi Patri· non destitit un- I ll CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUARTA 26 murili 1870 142 Ilio autem modus explicandi verba beati Pauli a rationis viribus, omni destitutos rovelationo super­ optimo respondet Io scopo apostoli, cui nequaquam naturali atque doctrina divinitus eis tradita, quam propositum erat loqui de hominibus in hypothesi tenerentur transmittere fideliter a generatione in possibili, qua concipiuntur in scholis in stata naturae generationem? Rem expendite serio animo, reve­ purao citro omnem revelationem distentibus, de rendissimi patres, et deindo quod vere α Deo re­ quo Paulus neo recordatus est; sed do hominibus, velatum est, divina auctoritate definite. quibus in Adamo facta fuit promissio salutis et Ego interca concludo hanc primam partem’ redemptionis, ut crcderont ot sperarent in Christum; mearum animadversionum, dicendo: vera utique est 2° beatus Paulus loquitur do praesenti oeconomia doctrina philosophorum, posse hominem citra ullam fidei necessariae hominibus semper ad salutem. Nam habitam do Deo doctrinam et institutionem agnos­ ut ipse scripsit ad Ilobrocos: Sine fide autem im­ cere Deum lumine nativo rationis: at dubium saltem possibile eat placere Deo: credere enim oportet acce­ eat, huiusmodi doctrinam doceri ab apostolo in alle­ dentem ad Deum, quia est, et inquirentibus te re­ gato testimonio. Id unum concedi potest, non esse munerator sit. temerarium uti eo testimonio ad huiusmodi com­ plura alia ndiiccrc possem argumenta ex con­ munem in scholis doctrinam aliqua analoga ratione textu Pauli in boo ot sequenti capite, ut evidentius fulciendam. demonstrarem, beatum Paulum nunquam locutum Progredior ad secundam partem, seu ad animad­ fuisse do homiiio considerato quoad solas vires lu­ versiones in § primam capitis primi de modo domminis naturalis rationie ad cognoscendum Deum. B nandi traditionalismum. Callidissimus fidei salu­ Sed quoniam meum propositum non est, elucubratam taris inimicus daemon subdole induxit nonnullos ot expolitum dissertationem perficere, ea omnia si­ eruditos catholicos ad tuendam contra incredulo» lentio praetereo: satis mihi est, animadversiones necessitatem fidei eo argumentorum genere, quo inconcinnae do gravissima quaestione vobis consi­ supornaturale ao gratuitum beneficium fidei revelatae derandas proposuisse. Itaque ... denegatur, et natura ipsa fidei pervertitur. Atque Cum pairee fastidirent, et undique impatientiae hac diaboli astutia defensores fidei facti sunt fidei signç darent, reverendissimus orator submissa voce ait: hostes. Ut enim pressius urgerent incredulos nd Quia vobis molestus esse nunquam volui, tradam agnoscendam necessitatem revelationis divinae, eo haec, quae supersunt, commissioni1. argumentationis artificio depresserunt facultatem Quae autem tradidit haec sunt: humanae rationis, quo ratio redderetur subtectum Itaque liceat mihi nunc iterum sciscitari: dam­ ineptum ad fidem: Crederò enim non possumus nabimus ne nos hunc explanatum hactenus sensum nisi rationales animas haberemus (s. Augustinus voluti contrarium menti et scopo apostoli? Pos­ epist. 120 n. 3). Atquo istud eat primum ot capitale sumus no obligaro fideles, ut erodant et confiteantur vitium traditionalism’!. Alterum capitalo traditionalism ! * vitium est ador­ vera fido apostolum docuisse: rationem naturalem lumino suo nativo, citra ullam positivam do Deo natus sermo, quo ita depingitur ct suadetur traditam homini manifestationem, posse ot teneri necessitas luminis fidei irradiantis tenebras et ca­ libi acquirere Yorarn et integram, quae Deum deceat, C liginem rationis, ut denegetur gratuitum beneficium notionem ad divinitatem religiose colendam; ne si Dei auctoris fidei. Atque hoc modo pervertitur apostolus supposuisset, homines ab initio mundi natura fidei porporato confundendo ordinem naturalem relictos fuisse n Deo nudis ot naturalibus humanae bonitatis Dei erga hominem curo ordine super­ naturali immensae chori tatis, qua Deus per fidom dignatus est evehore hominem in consortium suae 1 Qnla imino, congregatione nbsolats, protestationem emisit, naturae. datis euleiu die 2d martii ad cardinalem Billo, depotationls de fide prscaidem, litteris quae sequuntur: Priori vitio traditionnlismi corrumpitur sublectum .Vehementer mibi displicuit, me hoc mane disserentem co­ cui fides donetur, hoc est fit homo ineptus ad fidem; ram patribus concilii de interpretatione dogmatica testimonii altero autetn vitio pervertitur beneficium, quod beati Pauli ad Homanos cap. I v. 20, quod in schemate adda* donatur homini: atquo ita vaferrimus salutis humanae citar ad damnandum traditionalismum, tamquam praedamnatum hostio tentavit zelo fidei evertero catholicam fidem. ab apostolo Paulo in prarlandato testimonio, vocibus atque strepitu nonnullorum ep^copoium coactum fuisse descendere Utriusquo vitii error est sane gravissimus, et iure ex ambone, merito meretur damnationem solomnem concilii .SI quid peccavi contra regulas praescriptas auctoritate Vaticani. Id unum neceóse, ut recte eligantur ssnetUsimi patris nostri, vestrum erat, eminentissimi praesides, testimonia divinae revelationis, quibus directe me monere. At si licet episcopis qnibnscumque, strepitu et traditionalismus adversatur. Ideo dixi supra, me­ inconcinnis vocibus, libertatem sanctissimam episcoporum qui, ut obedient Romano pontifici, minitnntur, omni qua possunt dium delecturo in schemate esso quadam tenus ope, coadiuvare opus Dei, ad recte tandem veritatem definien­ D bonum, sed neque unicum nequo omnium aptissimum. dam, non utique versabimur in concilio, quo prudentia et con­ Propono ergo vobis, reverendissimi patres, tansilio episcoporum res agantur, sed in quodam velati conciliá­ quam medium directum, omniumquo aptissimum ad bulo, abi non est ordo, sed confusio, et nec libertati patrum redarguendum primum capitale traditionalism! vitium, convocatorum consulitur. .Itaque, nt iu actis concilii Vaticani conitet ad monumenta tanquam contrarium fidei revelatae, testimonium historiae, me non disseruisse inutiliter ac superflue, neque cap.I V.26 Goneseos: Et ait Deus: Faciamus hominem extra rem propositam, exscribam fidelissime aliad exemplar ad imaginem et similitudinem nostram: et praesit dissertationis qusm legebam, illudqne quantocios ad eminentiam piscibus maris et volatilibus caeli, et bestiis, uni er* tuam reverendissimam tamquam praesidem congregationis de saeque terrae, omnique reptili, quod inoretur in farro. fide mittam. Eo lecto, vestrum erit indicare, an a regulis statutis ego aberraverim, et utrum de re superflua disserendo Quo in testimonio illud est omnino certum atque tempus inutiliter tererem. indubitatum ex ipsa littera scripta, et ex unanimi .Interea, ne scandalum hodiernam repetatur, profiteor me omnino sensu ac interpretatione omnium sanctorum non ultra ascensurum in am bon cm ad loquendam patres, nisi patrum et doctorum, omniumquo rabbinorum, nempe mihi satisfactio in concilio fiat, et a vobis, qui soli auctoritatem repraesentatis pontificis Romani iubeat fungi iterum manere eo utiquo declarari ac definiri auctoritate divina, meo episcopali, cum ea qaa par eat libertate ac decore, cuius excellentiam ot dignitatem hominis super reliquas exercitii causa, cum aliis meis ven. fratribus convocatas fai omnes creaturas visibiles mundi; et praeterea ordi­ in hoc concilium Vaticanum. nem, nedum physicae, sed moralis communicationis .Deus sospitem faciat ad multos annos eminentiam tuam cum Deo ex ipsa excellentia ct dignitate naturae reverendissimam, tuamqae purpuram exosculatus, sum atque ero semper etc.· hominis supra alias omnes creaturas visibiles. 143 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 144 Dabo igitur, ri placet, sancto Epiphanie, quod A ad ordinem moralem; quo in ordino fundatur proipso contendit contra Andium in baer. 70 et in prietos dominii rerum ad ordinatum illarum usum. Ancorato, ad eius absurdissimum errorem do Deo Verum huiusmodi ordo moralia nequit babero alium corporeo reiiciendum, non certo constare in specio finem, quam laudem et gloriam creatorie Dei, cuius ultima prorsus definita, qua in parte aut singulari homo creatus eat imago ot similitudo, ut quemad­ proprietate hominis consistat potissimum divina eius modum ipso Deum repraesentat in boo mundo in ratio imaginis et similitudinis cum Deo, utrum in dominatu divinitus accepto; ita illum laudet et corpore otiam, aut in sola anima rationali; an solum glorificet, eique serviat io regendo creaturas. Atqui in nuda animao natura, nut in virtute eiusdem. repugnat huiusmodi finis, si homo rex mundi careat At illud manet semper firmum et inconcussum ex viribus naturalibus ad agnoscendum creatorem, quem sententia sancti Epiphanii aliorumque patrum, Deum ex creaturis laudet et glorificet; esset namque homo magnificis verbis, quibus usus est in creando homine, creatus a Deo rex impotens et incapax ad fungen­ expressisse singularem superexcellentiam naturae dum munere suo. Eat ergo error in fido doctrina [humanae] super caeteras omnes res creatas visibiles, traditionaliatarum, cum audent banc in homine sta­ et dignitatem ordinis moralis, quo homo connectitur tuero impotentiam. Prudentior illis est diabolus, natura sua cum Deo, tanquam ultimo cius fine, ad qui ne homo per creaturas laudet creatorem, sub­ quem tendat, ut in aeternum beatus sit. Hac quippe dole effecit eum servum et mancipium creaturarum. communicatione ac unione Deum interet hominem per Quam ob rem, ut bene notavit Paulus apostolus: ordinis moralis pulchritudinem splendet in homine B Omnis creatura ingemiscit et parturit usque adhuc. imago et similitudo Dei super omnes creaturas Quia ft ipsa creatura liberabitur a servitute corrup­ reliquas, quae sunt etiam in ordine suo physico tionis ia libertatem gloriae jUiorum Dei (Rom. Vili, analoga quaedam imago Dei, qui hac dc causa in 22-23). Quod apostoli testimonium do relatione bonitate uniuscuiusque sibi complacuit. Unde repe­ creaturarum ad ordinem praesentem supernaturalem titur in singularum creatione: Et vidit Deus, quod supponit et manifestat naturalem et moralem ordi­ es/et bonum. nem earnmdem creaturarum erga hominem regem Atqui repugnat ut iste ordo moralis hominis cum mundi visibilis ex dignitato ac excellentia naturae Deo subsistat, nisi homo viribus suis physicis et humanae. moralibus suae naturao possit, citra doctrinam ab Denique conveniunt sancti patres et doctorea aliis acceptam, cognoseero Deum, ad quem tenetur ecclesiae in docendo imaginem et similitudinem tendere sicut ad suum ultimum finem in hoc morali Dei, ad quam homo creatus est, complecti utiquo ordine, et quem tenetur colere, ut eumdem finem totum hominem, ut hacteoue explicatum est; eam assequatur. Ergo est dogma fidei a Deo revelatum, tamen principaliter positam esso in lumine rationis hominem posse et teneri viribus suae noturae cognos­ ad intelligendam veritatem, et in potestate liberi cere certo Deum, illutnque colere et adorare. Sicut arbitrii ad eligendum bonum. Et quoniam utriusque repugnat ut avis sit facta ad volandum, quin habeat facultatis obiectum positum est tum in apprehen­ in sua natura alas; ita plane repugnat, ut homo sione et prosecutione rerum in individuo, tum in rit creatus ad imaginem et similitudinem Dei, quin C singularum naturis ac essentiis perscrutandis et habeat in sua natura alas ad volandum ad Deum, definiendis, atque in causis investigandis quibus cui debet per pulchritudinem ordinis moralis aui- existentia, essentia et natura uniuscuiusque explice­ milari, ut rit Dei imago, tur; patet facultatem utcumque hominis creatam Conveniunt etiam sancti patres et doctores esso cum potentia expeditissima ad facile cognos­ ecclesiae in docendo, hominem factum fuisse ad cendum Deum creatorem, et ad eum libertatis amore imaginem et similitudinem Dei, quia per excellen­ amandam, multo magis quam oeulns factus sit ad. tiam et dignitatem suae naturae factus est rex in lucem, auris ad sonos, lingua ad loquelam. Quam hoc mundo cum principatu et dominio super reliquas ob causam sancti patres ecclesiae constantor creaturas visibiles. Atque ratione hac singulari natu­ docuerunt, hominem facile Deum posse cognoscere, rao hominis in «o spectatae Paulus apostolus nota­ eumdemque adorare; factus est enim homo ad ima­ vit excellentiam et dignitatem hominis masculi esse ginem et similitudinem Del superiorem excellentia et dignitate hominis feminae: Exposui vobis, reverendissimi patres, testimonium Vir quid'tn non debet celare caput suum, quoniam divinum verbi Dei, quo primus et capitalis error imago et gloria Dei esi; mulier autem gloria ciri traditionalism! demonstratur contrarius fidei dignusest (I Cor. II, 7). que anathemate. Novi equidem, nonnullos patres Haec autem potestas divina principatus et do­ et doctores explicuisse imaginem et similitudinem minatus hominis super reliquas creaturas huiusmodi Dei in homino de supernatural ! * ordine gratiae, in rat, qua homo rit et dicatur imago et similitudo quo homo creatus fuit. Quao interpretatio videtur Dei; non accus ao vice-rex est imago et similitudo optime inniti auctoritate beati Pauli aientis: Nolite regis, quem repraesentat. Non ergo hio dominatus mentiri invicem, expoliantes vos veterem hominem positus est potissimum et principaliter in usu phy­ cum actibus suis, et induentes novum, eum, qui renova­ sico ac materiali rerum. Etenim hac in re aequi- tur in agnitionem, 8'cundum imaginem eius, qui crea­ pararemur bestiis; immo essemus quodammodo bestiis vit illum (Colos. III, 9-10). At vero iidem quoque inferiores. Non enim ipsae ex lego dominii privati sancti patres et doctores conveniunt in pro^· ac singularis impediuntur ab usu materiali rerum, fitendo sensu priori exposito de dignitate ao ex­ etiamsi dentibus alterius iam apprehensae fuerint. cellentia hominis ex ordino naturali suae naturae Atquo inde apparet vitium capitale et radicalo creati ad imaginem et similitudinem Dei, cum poten­ novae hiéreseos communitarum et socialistarum, tia expedita ad illum cognoscendum et amandum. qui dominatum hominis super creaturas volunt posi­ Et quoniam beatus Paulus loquitur de miseriis et tum esae in physico ac materiali usu rerum; undo corruptione bumanao naturae ex peccato originali aequiperantes seipsoa bestiis, docent et praedicant, in omnes ot singulos derivatis; ideo adhortatur fideles posso quemlibet sibi arriporo quodeumque sibi visum ad induendam formam naturae innocentis secundum fuerit conveniens, utilo aut necessarium, otiam cibum imaginem Dei, qui creavit illam. Atqui etiamsi homo non elevatus fuisset ad ordinem supernaturalom, non creatus fuisset in miseriis et concupis­ centia ex peccato originali derivatis; a quibus 145 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUARTA 26 martii 1870 146 apostolus adhortatur fideles, ut expolient actus suos. A nquao facta sunt" addatur: solo naturalis rationis Hactenus do primo errore traditionalism'!. lumine; quia secus traditionalistae acceptaro possent Secuudus nutem error traditionalism!, quo ita hunc canonem, in suo errore pertinaciter perseve­ exaggeratur necessito.·» revelationis, ut destruatur rantes. Censeo pariter verba illa nper ea quae facta gratuitum et supernatural© illius beneficium, con­ suntu ox dictis mutanda esse in alia, no videamur futatur et damnatur divina Scripturarum sanctarum nos velle definire sensum v. 20 cap. I epistolae ad ct traditionis constantis ot perpetuae auctoritate· Romanos do ordine pure naturali contra multorum Non ergo immorabor in eo refutando. sanctorum patrum interpretationem. Itaquo pro­ Animadvertam solummodo, perperam traditiona­ pono eum hoc alio modo: Si quis negaverit Deum listes miscuisse veritatem catholicam do necessitate, unum et verum, creatorem caeli et terrae, non posse qua nunc homo conceptus in peccato laborat, auxi­ ab homine, ad imaginem et similitudinem eius facto, liorum Doi od totam legem naturalem implendam, ex creaturis, solo naturalis rationis lumine, cere ac ot ad graviores tentationes vincendas, cum ordino certo cognosci, anathema sit. Quoad secundum et tertium canonea, censeo eos supcrnaturuli auxiliorum divinao revelationis. Satis mihi hanc rem indicasse. quidem inter se nonnihil differre, sed in substantia Adiiciarn postremam animadversionem, qua finom rei eos inter se convenire. Cum autem in canoni­ hactonus dictis impono. Eminentissimi praesides ct bus condendis oporteat, ut in unoquoque stabiliatur reverundissimi patres, non mihi placet adnotatio posita veritas dogmatica claro et distincte, una ab alia in pog. 30 lin. 10 [coi.39 D17] quae incipit „Etsi in ea- B diversa, nec sino necessitate multiplicentur; ideo none loquatur etc."; nam oportet ut omnes nos bene refundens ambos in unum ita proponere audeo: meminerimus,interpretes praestantiores qui exponunt Si quis dixerit, hominem ad Dei cognitionem, vel ad v. 20 cap. I ep. ad Romanos do solis viribus natu­ cultum ei exhibendum, supernaturalem, per revela­ rae citra ullum traditam homini de Deo positivam tionem divinam evehi non posse; aut homini id non doctrinam intelligero ac interpretari verba apostoli expedire, sed eum ex seipso et per seipsum ad omnis sempiterna quoque eius virtus et divinitas do virtute veri et boni possessionem, iugi humanae naturae pro­ creatrice Dei. Nam sapienter animadvertunt, no­ fectu, pertingere posse et debere, anathema sit. Canon tertius sit, qui in schemate quartum lo­ tionem Dei, quae non includat ideam et veritatem Dei creatoris rerum omnium, ceso necessario mancam cum tenet. ORATIO et imperfectam, nec satis aptam ad verum Dei reverendi patris domini Thaddaei Amat episcopi cultum. Quamobrem Moyses ad errores idololatriae Monteregentis et Angelorum. reiicicndos radicitus exortus est ab hac fundamentali notione veri unius Dei: In principio creavit Deus Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ caelum et terram. rendissimi patres. Nunc ergo propono vobis, reverendissimi patres, Quam brevissime expediam, quae super capite ut prima paragraphes capitis secundi ita modificetur: secundo schematis mihi proponenda videntur. Eadem sancta mater ecclesia tenet et docet, Deum In lin. 12 paragraph! primae [coi. 33 D 5] ubi dicitur creatorem esse unicum creaturarum omnium, sine C pot voluntatis suae aeterna decreta" post coniunctioquo nulla facta est, principium et finem; hominem nem et mihi videtur addendum quaedam, et ita legen­ vero creasse ad imaginem et similitudinem suam, dum foret: E’ quaedam voluntatis suae aeternae decreta. propter singularem dignitaten et excellentiam huma­ Ratio est, quia quamvis omnis revelatio contineatur, nae naturae supra caeteras omnes huius adspectabilis ut postea dicitur, in verbo Dei scripto et tradito; mundi creaturas visibiles; cui idcirco dedit principa­ non ideo tamen Deus omnia sua decreta, revelavit tum dominii stiper illas, non quidem principaliter In paragraphe secunda lin. 5 [coi. 33 D11] ubi dicitur in usu earumdem physico et materiali, quo parum nin praesenti quoquo generis humani conditione" mihi a bestiis, quibus non est intellectus, homo differret; placeret, nisi prius mentio fiat de lapsu hominis, sed maxime et potissimum in ordine morali, quo ille ut a quodam reverendissimo patro propositum fuit, prae canteris conneclilur cum suo creatore, ut illius ut adderetur post verbum „humani" per peccatum omnipotentiam, sapientiam, bonitatem et providentiam lapsi, ita ut legatur: Zn praesenti quoque generis in rebus omnibus agnoscat, et laudet et revereatur, humani per peccatum lapsi conditione etc. eique serviat, et in illo tandem beatus in aeternum Circa finem eiusdem paragraph! lin. 15 [coi.34Ai] esse mereatur. Damnamus ergo, reiicimus et repro­ haec verba „quae rationis comprehensionem excedunt" bamus tanquam falsam, iniunosam creatori, et con­ mutanda mihi videntur, et dicendum: Quae humanae trariam verbo Dei illorum doctrinam, qui ausi sunt rationis intelligenliam omnino superant. Dico Ie hu­ docere, non posse hominem naturali suae rationis manae rationis, quia do facultate humanae rationis lumine, citra positivam de divinitate ei traditam D hic agitur; dico 2° intelligentiam, non comprehendoctrinam, Deum unum et rerum ex creaturis certo sioncm, quia etiam cum revelatione bona divina ct cognoscere, iliumque adorare eo religionis cultu, qui res supernaturales non possunt comprehendi, sed Deum deceat. tantum cognosci aut intclligi. Credimus autem, et summa animi gratitudine, In penultima linea paragraph! tertiae [coL 34 B i] profitemur superexcelsum et gratuitum immensae boni­ ubi dicitur natquo ut tales Ecclesiae etc." dicendum tatis beneficium, quo hominem ad imaginem suam est: Atque ut tales ipsi per apostolos traditi sunt. creatum nobilitavit et evexit ad participationem, et In fine huius capitis, non obstantibus obser­ consortium ordinis superna turalis. Cuius adinirabilis vationibus factis ab auctoribus schematis, mihi arri­ ordinis causa placuit sapientiae et bonitati Dei, alia deret addere haec verba: Jwt unanimis sanctorum quoque, eaque supernalurali via . . . patrum consensus declarat, et hoc ne videatur con­ Pag. 10 lin. 21 [coi. 34Aie] correctiones de divina cilium hocce Vaticanum annullare decretum Triden­ sacrarum Scripturarum inspiratione, factao a sapien- tini quoad unanimem consensum sanctorum patrum tissimis patribus deputatis, optimae eunt ot maxime circa interpretationem sacrarum Scripturarum, quique laudandae. Audeo tamen proponere, ut ad maiorem consensus eat tessera ad cognoscendum quid ecclesia claritatem rei adeo difficilis, post voces pag. 10 lin. 21 teneat; cumque quod hic asseritur de sensu libro­ „humana industria11 addatur: sine ullo Dei afflatu etc. rum sacrarum Scripturarum sit definitio (dicitur Quoad canones, in primo canone censeo non enim definimus), nulla adest necessitas. ut canon vere eo damnari traditionalismum, nisi post verba eidem correspondons edatur, ut aliquis ex reveren­ COSOIL·. OKKSRAR TOMOS LI. te 147 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 148 dissimis patribus oratoribus, qui me praecesserunt, a fierent, et multi adhuc remaneant, quorum seriem optabat Neque hoc sub anathemate prudenter fieri cuperem potius breviari, quam produci; ideo mea posset, propterea quod cum plurimi sint sensus elucubratiuncula, quam legero paraveram etiam sacrae Scripturae, et ab ecclesia ipsa saepe in nudius tertius, certe si non inutilis, omitti poterit diversos sensus usurpentur, si non impossibile, sal­ absque concilii detrimento. Ideo ego tantum legam, tem valde difficile foret anathematis effectum de­ si vos permittatis, reformationem duorum priorum pnragrapborum huius capitis, aleati ego iudicaveram terminare. Tandem post verba praedicta, ad obviandam posse exarari. Ad quam intclligendam praemittam, obiectionem seu potius incriminationem n quibus­ mo duos errores in principio recensuisse, scilicet dam protestantibus adversus ecclesiam factam, tan- ontologismum et traditionalismum ; et curaveram qnim si ipsa prohiberet catholicis sacrao Scripturae ostendere, hos duos errores contrarios ease veritati lectionem, sequentia aut similia, si patribus placet, fidei. Ex quo volebam inferre, quod concilium adiicere optarem, nempe: Ideoque ne fideles, a rero posset in hoc capite illos condemnare, quia ontolo­ sensu sacrarum Scripturarum deviantes, divinum illum gismo» i αχ ta meam sententiam potest reduci et fructum, qui ex earum pia lectione percipitur, amit­ evanescere in idealismum, ox quo fit, ut omnia rovetant; curent episcopi, ne alias sacrae Scripturae ver­ latio tollatur; traditionalisraus nutem adimendo ra­ siones prae manibus habeant aut legant, praeter ab tioni, certo si in strictiori sensu sumatur, facultatem ipsis approbatas cum sanctorum patrum et ecclesiae acquirendi veritatem, certitudinem veritatis, fit ut doctorum, ad verum sensum intelligendum, adno- B neque possit acquirers certitudinem revelationis ; ct lationibus. ideo tam ontologismes, quam tradicionalismo * oppo­ Nunc ad canones. Ut canon primus magis con­ nerentur fidei. formis evadat cum doctrina in capito secundo ex­ Equidem Deus debet a nobis cognosci: potest posita, ita mihi videtur edendus: Si quis negaverit, ne cognosci viribus naturae? hoc negant traditionaDeum unum et verum, rerum omnium creatorem et 1 istae. Quid faciant ontologistao? volunt non solum Dominum, per ea, quae facta sunt etc. posse cognosci, sed etiam videri. Ex quo fit, ut Ni fallor, in canone secundo et tertio damnantur ca cognitio, quam ipsi credunt acquirere Dei, non tres errores doctrinae in capite secundo expositae sit nisi idea, idea subiettiva, non obiettiva. Ego oppositi, nempe ]· hominem capacem non esse re­ dicebam utrumque errorem posse concilium con­ velationis, seu evehi non posse ad cognitionem demnare, quia quoad ontologismum iam congregatio supernaturalem; 2· revelationem non esso expe­ sacrae Inquisitionis praeiverat, condemnando hanc dientem; 3· hominem ex seipso posse et debere ad propositionem: Immediata Dei cognitio, saltem habi­ omnis veri ed boni cognitionem ot possessionem tualis, intellectui humano essentialis est, ita ut sine pervenire. Ideo mihi videtur expedire ad maiorem ea ipsum lumen naturale nihil cognoscere possit claritatem, ut singuli errores singillatim proscribantur Ex quo dicebam, posse concilium transire etiam ad sive sub uno anathemate sive sub diversis, hoc modo: huius erroris condemnationem. Canon secundus. & quis dixerii, hominem ad Quoniam autom nonnulli dicunt, quod non sunt cognitionem rerum superna turalium divinitus evehi C condemnandi errores philosophici ; ego curabam aon passe, anathema sil. demonstrare, quosdam errore» philosophicos esse Canon tertius. Si quis dixerit, non expedire ut damnandos etiam a concilio, quia in fine tandem per revelationem divinam homo de Deo cultugue ei resolvuntur io errores theologicos. Certe ego nota­ exhibendo edocectur, anathema sil. bam, si impiitsimus Proudhon dixit, omnem quae­ Canon quartus. Si quis dixerit, hominem ex se stionem politicam terminare in quaestionem theo­ ipso ad omnis tandem veri et boni cognitionem et logicam ; id facilius, dicebam, posse evenire in quae­ possessionem iugi profectu pertingere posse et debere, stionibus philosophicis, quarum aliquae si discutian­ anathema sit. tur, possunt etiam impetere divinam revelationem: Canon quartus ut in schemate, sed erit ponendus quod dicebam debere evenire ex bis duobus recen­ quinto loco. sitis erroribus Essentia Dei dicunt exempli gratia Liceat mihi,eminentissimi oo reverendissimi patres, non potest definiri a concilio, quia est veritas natu­ votum exprimere, ut unicuique capiti doctrinae ap­ ralis ordinis, quae potest ct debet cognosci; ita, ponantur canones ipsi correspondentes, ut uno ictu, aliqui dicebant, errores quosdam non posse damnari, ut ita dicam, percipi possit quid credendum quidve quia sunt philosophici. Ego dicebam quod ecclesia reficiendum; item ut canones omnes edantur ita, aliquando errores damnavit philosophicos, ut puta ut anathemata potius in errores quam in personas in concilio Lateranensi V, in quo damnatae sunt ferantur, iuxta modum ab illustrissimo to reveren­ hae propositiones: animam esse mortalem, unam dissimo episcopo Rottenburgensi propositum: inimici D tantum esse animam omnium hominum, mundam enim ecclesiae conantur persuadere catholicis, heu! esso aeternum etc., ex quibus volebam concludere, frequenter cum periculo animarum, canones esse posso concilium bosce errores condemnare. Nec totidem maledictiones et improperia contra personos, timebam a damnatione ea damna, quao timere in­ quas iuxta evangelica praecepta diligere debemus. nuerunt aliqui, scilicet quod errantes sint ex hoc Recto in schemate dicitur ^adversis erroribus (non aneam capturi obstinatius obsistendi definitionibus errantibus) proscriptis atque damnatis4. ecclesiae. Multi enim sunt, qui noe definitionibus Haec sunt, eminentissimi praesides, eminentis­ ecclesiae multum alliciuntur; et ideo istis non est simi et reverendissimi patres, quae vestro indicio valde indulgendum, quia si illis adhibeatur indul­ reverenter submitto. gentia, ea uterentur tantum ad fovendos ot conser­ vandos errores. ORATIO Ex quibus omnibus et aliis, quao addebam, ego reverendi patris domini Petri Rota concludebam, refundendum esso caput secundum de episcopi Guaslallensis. revelatione hoc modo : Eadem sancta mater ecclesia Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ tenet et docet, Deum, rerum omnium principium et finem, licet lucem inhabitet inaccessibilem, eumque rendissimi patres. Cum. multi oratores diligentiores fuerint me in nuUius hominum unquam viderit, sed nec videre possit, petenda venia loquendi, et aliqui ex illis certo non non solum facie ad faciem, quod solis in caelum beatis laboraverint ut breves essent, forte no obscuriores concessum est, sed nec simplici mentis nostrae intuitu, 149 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUARTA 26 martii 1870 150 dum peregrinamur in corpore, naturaliter videri ac λ cis contentas fabulis et mythis * esse admixtas: qui contemplari liceat; tomen per speculum et in aenig­ error perniciosissimus est, cum fere omnium my­ mate, naturali scilicet lumine rationis, per res creatas steriorum et miraculorum ex eo negatio profluat. veluti per gradus ad illum ascendendo, eius exlsten- Unde addi poterunt, ni fallor, haoo verba: Quare tiarn praecipuasgue illius perfectiones certo cognosci aberrant quam maxime, qui rationalismum biblicum posse, cum dicat apostolus: Invisibilia ipsius a crea­ profit entes, fabulas mythosque in Scriptura sancta tura mundi per ea, quae facta sunt, intellecta con­ recognoscunt. spiciuntur. Quod cum immensae bonitati suae et in­ Canon secundus ot respondeat capiti secundo finitae sapientiae non satis tamen fuisset, placuit ei huius schematis,ubi de necessitate revelationis agitur, etiam alia supernaturali via seipsum et incestigabilia non satis expressus mihi videtur illis verbis „non sapientiae suae secreta revelare, et voluntates suas oxpedirea. Nam dicendo non expedire, solum in­ non solum filiis Israel, sed toti humano generi notas convenientiam quamdam damnari videtur. Quare facere, multifariam multisque modis olim loquendo necessarium puto dici debere necesse non esse. patribus in prophetis, novissime vero nobis in Filio. In canono tertio autem feriuntur ii, qui asserunt Ex hac autem divina voluntate bona, beneplacenti et hominem per seipsum, iugi profectu facultatum sua­ perfecta factum est, ut non solum multa ad divina­ rum, posse suum assequi finem, quem ideo naturalem rum rerum cognitionem apprime ducentia, quae humana tandem tuentur. Cum propterea in capito secando ratio, licet magno adhibito labore, in hoc etiam corrup­ pag. 9 lia. 31 et 32 [coi. 33Dis] doctrina proponatur de tae et per Adae peccatum sauciatas naturae statu ì fino supernaturali hominis, ut canonis doctrina sit investigare a e cognoscere posset, Deus ipse, ut facilius conformis, non satis est de cognitione loqui: nam assequi, et firmius absque ulla erroris mixtione retineri finis hominis non tantum in satisfactione facultatis ab omnibus possent, revelare dignatus sil; sed insuper, intellectivae, sed etiam in satisfactione voluntatis aim diligentibus se illam supernaturalem beatitudinem consistit. Unde sequitur quod sit immutandus prae­ in caelis fruendam paraverit, quam nec oculus vidit, dictus canon, etiam nt antithesis integra servetur nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, ideo in secunda parte: Si quis dixerit, hominem non posse etiam ea, quae ad hunc finem eupematuralem asse­ divinitus evehi ad statum, qui naturalem superat, hoc quendum necessaria sunt, quaeque naturalem humanae est ad cognitionem veritatum, et participationem bo­ mentis intelligenliam ac vires prorsus superant, pate­ norum supematuralium; sed illum ex seipso ad omnis facere voluit et quae abscondita erant a constitutione veri et boni possessionem, iugi facultatum et virium mundi, divitias scilicet gloriae magni pietatis suae naturalium explicatione et profectu successivo per­ tingere posse et debere, anathema sit. Vel brevius: sacramenti, omnibus manifestare. Quoad ultimam paragraphum, tantum adnotabam Si quis dixerit, hominem non posse divinitus evehi interpretationem illam „in robus fidei et morumu ad statum, qui naturalem superat; sed ex seipso ad mihi timorem ingerere, no aditum aporiat haereticis omnis tandem veri et boni possessionem iugi profectu ot non satis catholico sentientibus, vel multa quao pertingere posse et debere, anathema sit. Nam tuno ad fidem ot mores pertinere viderentur, oo sensu etiam prima pars secundae perfecto respondebit. interpretandi, qui veritati minimo congruat; vel an- 0 ORATIO sam praebeat libero ecclesiam calumniandi, errores recerendi patris domini 31. Martines historicos vel philosophicos ei tribuendo. Et dicebam episcopi Sancti Christophori de Havana. mo optaro, ut in schemate insererentur omnia verba Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ concilii Tridentini, do quo locutus est orator qui mo praecessit, ut tollatur omnis ambiguitas. Et reli­ rendissimi potros. Pauca iam dicenda manent; et quis audeat post qua omitto, ut dem locum oratoribus, qui melius tot tantaquo dicta circa quamdam quaestionem, mo possunt tractaro istam materiam. quae hodio ct nudius tertius a variis illustribus ORATIO patribus pertractata fuit? Hoc non obstante, circa reverendi patris domini Antonii Pettinar» tria paucis verbis dicero audebo. Nam benignitati episcopi Nucerini. vestrae attentionem debere profiteor, cum nemo Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ nostrum aliud quaerat nisi veritatis investigationem, ut post decreta pontificia omnes omnino episcopi rendissimi patres. In secundo capito, ubi agitur do rationis humanae ubicumque terrarum regulam et formam habeant vi ad Doum cognoscendum ex rebus creatis, et ali­ ad resistendum errori, omnosquo omnino fideles quid do eius facúltate ad plura alia quae cultum possint audire vorba sapientiae, de quibus dicere saltem in genero, moralitatis principia, spirituali­ possint quod a Spiritu sancto inspirata sint. Et primum quidem, reverendissimi patres, circa tà torn, libertatem et immortalitatem animi respiciunt, D pertractari posso vidotur. Quod si haoo commemo­ caput ubi agitur do iis, quae homo lumino naturae rari non credatur, addi saltem poterunt pag 9 lin. 10 potest cognoscore, et do iis quao a Deo rovolata [coi. 33 D i] baco vorba post auctoritatem apostoli: Un­ sunt ex bonitato et misericordia sua, sgere Intendo, de inexcusabiles sunt, qui cognoscentes Deum, non sicut dicendo solummodo quod omnia recte concinnata Deum glorificant, nec gratias agunt: doindo „plaouit sint, et rooto ordine enucleata, quin tamen, iuxta autem eius sapientiao eto.u ut in schemate. Etenim meum videndi modum, aliqua absit nubecula, quao illis verbis innuitur, debitum servitutis orga -Doum afflanto vestra sapientia, vel potius afflanto Spiritu promanare etiam ox ipsa naturali cognitione, sou Domini disparere omnino potest. Quaelibet verba, hominem ipso naturali lumino aliquo modo id posso potius paragraphes integre mutandas esso cogito, percipere: ut species illa falsi supornaturalismi dam­ quod vestra fretus benignitate legere audeo. Est netur, qui ut fidom adstruat, ita rationem et crite­ autem sequens paragraphus in capite secundo pag. 9 rium quodeumquo extra mentem humanam et qui­ lin. 19 [coi. 33 D·]. Huic proinde divinae revelationi universum genus hominum debitor est, ut iron solum Dei dem in divina revelatione roponit. · Pag. 10 lin. 17 [coi. 34 a) aliquid addendum vidotur existentiam ac eius attributa, animaeque nostrae epirido mytbismo et rationalismo biblico, eo quia et in lualitatem ac immortalitatem, prim ague moralitatis prooemio commemoratur; ot nonnulli, qui vel in toto principia, in quibus humana societas fundatur, quaeque vel ex parte tantum sacras admittunt Scripturas ot omnia, attenta etiam praesenti generis humani con­ quamdam etiam inspirationem, putant veritates in ditione, rationi nostrae impervia non sunt, optime 10· 151 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 15a cognoscere omnes possint, quin ullus admisceatur error; A venitur, sed quia infallibili certitudine scitt eos omnes sed etiam ut per ipsam revelationem omnes omnino et singulos esse reluti literam a Deo hominibus scrip­ homines cognoscere possint Filium Dei, quem ipse tam1, in qua revelationem mysterii temporibus aeternis propter nimiam charitatem, qua dilexit nos, misit in taciti9, ac legem mandatorum notam nobis facit, mundem ac proposuit propitiationem per sanguinem affiants in corda sacrorum scriptorum Spiritu sancio, ipsius1; ac illa omnia, et quidem maxima et pretiosa, cosque inspirante: nunquam etenim volunta te humana quae nobis in illo donavit, ut nempe per fidem et allata est aliquando prophetia; sed Spiritu sancto inspi­ gratiam divinae efficiamur consortes naturae9. rante locuti sunt sancti Dei homines9. Quapropter cum Credo etenim quod sic in hac paragraphe dis­ Spiritu sancto inspirante compositi (conscripti) sint, cernentur ea, quae lumino naturae nos cognoscere ipsum Deum habent auctorem, quod ecclesia profitetur, possumus, ct de quibus loquitur liber Sapientiae quia Christus Dominus proprio ore plurimos com­ et apostolus ad Romanos, ct ea do quibus etiam mendavit, ac eos ac caeteros omnes ab apostolis tra­ loquitur, quae non nisi ex revelatione Dei facta ex ditos accepit. Haec do primo capite, do quo loqui bonitate ipsius Dei homines cognoscere possunt, volebam, sufficiant. quod etiam in sequenti commate paragraph! describo Nunc timeo, venerabiles patres, audivimus iam cum huiusmodi verbis: Pro qua quidem infinita praedari «ai mos archiepiscopo· et episcopos sapien­ bonitate Patri luminum gratias agentes firmiter cre­ tissime diserteque de hac vere salebrosissima quae­ dimus ac humillime profitemur, nulla prorsus neces- stione traditionalism! pertractantes, ot eapropter titate, vel ex ipsiusmet natura vel ex nostra desumpta, B indico inutile e«e de ea velut quaestione quae in Deum teneri ad naturae humanae porrigenda ante medium afferri solet, pertractare, ct solummodo ea vel post lapsum primi parentis bona supematuralia, dicere, quae facta sunt, ut abigamus a nobis quae­ tum ex sua bonitate ac benignitate tantum hominem stiones scholasticas, ct porro scholarum etiam ca­ ad ordinem supernaturalem destinaverit, id est ad tholicarum, ut veritas catholica statuatur. Nos omnes participanda bona sempiterna, quae ex suapte natura scimus genus humanum nunquam fuisse absque rationis lumen et captum excedunt; siquidem nec oculus revelatione; nam concilium Tridentinum expresso vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit docet, Deum constituíase hominem in gratia. Qua­ quae praeparavit Deus iis, qui diligunt illum9. propter non institutum humanum genus absque re­ Scitis omnes, venerabiles patres, pcrplurimum velatione fuit, cum Deus primis parentibus se mani­ haereticos ab initio temporum ecclesiae usque nunc festavit: et nescio quomodo genus humanum potuerit hoc contendisse, vel Deum non potuisse creare esse nec uno momento absque revelatione, absque hominem, nisi illi daret bona supematuralia, vel institutione, cum id doceat apostolus, Deum dis­ contendero hominem ex suapte natura iu esso fac­ posuisse omne genus hominum ab uno homine exire, tum, ut Deum obligaverit ad illa conferenda bona ut Deum quaererent si forte attrectent cum, quamvis supematuralia. Praescindere oportet in concilio ab non sit longe ab unoquoque nostrum: in ipso enim his quaestionibus, inter quas theologi, quodammodo vivimus, motemur et sumus. Nos porro revelationem per sera divagantes, inveniuntur, an possibilis foret non habemus absque patre et absque matre; si exstatus naturae purae et alia. Dico «¡uod de his C cipiamus nostros primos parentes, qui immediate quaestionibus sicut de alia, quam tetigerunt multi a Deo creati sunt, nullus hominum venit in mun­ venerabiles patres ct ego tangam et delibabo, oportet dum quin habeat suum patrem suamque matrem; potius tacere; quia aliquando theologi more poe­ possetne dari status in quo quilibet hominum posset tarum itinerantur per spatia imaginaria: et hic non esso absque institutione matris? nunquam. Per venimus nec do abstractionibus disputare, nec do consequens natura humana, genus humanum semper quaestionibus ordinis incogniti, sed de iis quae facta habuit revelationem quam perdidit, institutionem sunt, de iis quae fiunt, quae sunt concreta, non do quam retinuit; c> videamus quo progressu in hominis iis quae sunt fero abstracta. institutione pergant et empirismos ct traditionalismus Similiter in capite, ubi agitur do libris Scrip­ et logicismus sive ontologismus, quod brevi ratione turae sanctae, crediderim, nisi me exiguitas fallit. vobis monstrabo. alia addenda esse, cx quibus evidenter conspiciatur, Videtis infantem, ab uberibus matris pendentem, quaenam sit potior ratio, propter quam sancta mater ipsam matrem diligere quin illam cognoscat, sed ecclesia profitetur canonicitatem et sanctitatem li­ illam noscere debet; ad quem referrem dictum brorum canonicorum. Vobis enim notum est, quod poetae Mantovani in ecloga ubi loquitur de Pollione haeretici id est protestantes, invaluit enim mos et do infante qui debebat e caelo descendere: Risu appellandi protestantes quasi non sint vere haeretici: disce puer cognoscere matrem. Infans ergo risu invaluit hic mos, et iam protestantes volunt transire cognoscit suam matrem ct experientiam amoris, inter nos sicut fratres, cum inimici fidei ct religionis D quem debet habere ad matrem, et plus a matre sint, sicut omnis qui protestatur contra Deum et accipit, plus matrem diligit, et tamen matrem non contra fidem, placuit tamen bis vere haereticis pro- cognoscit, usquedum incipit trnditionalismus in eo: teitautibus sacras Scripturas lacessere, et dixerunt nam ab ipsa matre intclligit, cuius sit ipso. Illa inspirationem non esso illam, quam profitetur ec­ enim filium suum appellat lumen oculorum meorum, clesia catholica, sed sufficere ad inspirationem ut vitam, animam meam, cor meum; et infans audit liber nihil erroris contineat, et alia, quaelibet, quae haec, et quando audit aliquid, intrat in cor cius: et postquam experientiam exceperit et infans creverit, ipsorum placitis relinquo nec volo referre, Cum ecclesia catholica certe infallibiliter sciat, ideae incipiunt; ideo incipit anima posse cogitare quid sit vora inspiratio et qualiter libri canonici do iis, quae audivit, de iis quae percepit, et ecce inspirari sint, credo quod hic ad caput idem pag. 10 infans iam diligit matrem, quia et ipse diligitur et lin. 17 [coi. 34 b] potest inseri: Qmoj equidem sancta beneficia accepit. Vides quia per continuam ex­ ecclesia catholica non propterea pro sacris et canonicis perientiam et sociabili tate ai non is matrem agnoscit habet, eo quod auctoritate sua eoi approbaverit, vel lumine naturae, quae ipsi doceat quod diligat ma­ quia veritas erroribus non immixta in iisdam libris tn- trem; sed a matre ipsa audivit, quod decalogi prae­ ceptum quartum docet: Diliges patrem tuum et 1 S. Aug. enarr. iu p·. ■ Rom. XVI,». • U Petr. I, ïl. a δ. 153 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUARTA 26 martii 1870 154 matrem tuam, ut vivas longo tempore super terram, λ barathris, nempe ut tentant leges omnes relinquere Ergo ¡ntondit chantas vestra ei homo nunquam fait absque sanctione. Hinc conatus illi in omnibus regnis absque revolutione, etiamsi ipsa perdita fuit, si abolitionis poenae mortis, quasi Deus erraverit cum homo nunquam fuit absque institutione, cur in con­ dixit ad Moysen1: Maleficos et impios non patieris cilio instituitur quaestio poetica do iis, quao per­ vivere. Et quando audio dicontes, quod oportet tractaverunt in scholis aliqui theologi, docentes quod auferro a legibus ecclesiasticis anathema; profecto possumus per nbstrnctioncm tractare do anima, do credite mihi, quia maxime angor dum video simili­ ratione relicta sibi ipsi et sino institutione, et tuno tudinem vello quosdam intercedere inter ecclesiam probaro ex eo. quod absque aliqua institutione non catholicam semper immutabilem ac gubernia huius possent homines cognoscere Dei existentiam, ipsius mundi et societatem humanam, quo miserando conatu animae rationalitatem et immortalitatem? omnia pessumdaro tentant. Quaro non dicemus Quaestiones hae longe sint n nobis, ct statuatur anathema nd dandam sanctionem legibus ecclesiasti­ veritos qualis est, prout Deus indidit nobis lumen ci» ot canonibus, qui do fido loquuntur vel de dis­ suum: Signatum est, dicit psaltes, super nos lumen ciplina divina? qua ratione? quia deficiemus in vultus tui Domine. Quaestio haec vera est, et non chántate? est opinabilis: homo accepit lumen a Deo, et in Oh! Deus charitas est, et hoo non obstanto, me­ homine est facultas cognoscendi Deum; si tomen mentote, reverendissimi patres, quod nihil dixerit ratio vel instituenda sit vel non, si haec adiamanta hominibus, nihil proposuerit hominibus, sino ana­ societatis amovenda sint vel non, sunt quaestiones li themate contra illos, qui defecissent in praeceptis hypotheticae, abstractae, quao purum vel nihil con­ suis. Mementote montium Garizim et Hcbal, ubi ferunt ad veritatem statuendam. Quapropter no dicebat populis, benedictus qui observaverit legem aliquid contradictorii in schemate ipso inveniatur, Domini; et respondebat, maledictus qui contempserit nam in cap. IV haec dicuntur: nNec ipsa vetat, ne legem Domini. Et ipso lesue qui propter nimiam liao disciplinae in suo quaeque ambitu propriis charitatem suam, quum habuit, descendit de caelo, utantur principiis; sed hoc tantum cavet, no divinae anathema dixit eis qui noluissent audire ecclesiam doctrinae repugnando errores in se suscipiant, aut Dei2* : autem ecclesiam non audierit, sit tibi sicut fines proprios transgressae eu, quao sunt fidei, oc­ ethnicus. Et magnus illo charitatis fornax divus cupent et perturbent", ne dicatur, quod in hac parte Paulus nonne dixit duplex anathema5: Si quis non ecclesia permittit, quod scholao sua dogmata servent, amat Dominum nostrum lesum Christum, sit ana­ et in proprio ambitu edoceant suos discipulos, in thema, maran atha. Igitur non solum anathema, alia autem prohibet et reprobat doctrinam vere ca­ sed et maran atha. Et quid vultis? Et quod omnia tholicam (nam permissa est in scholis), oportet, ut concilia fecerunt, excepto quodam, quod nec nomi­ abstineat a quaestionibus puro scholasticis: hoc sta­ nat' volo, quia nimis nominatum fuit nos non facie­ tuatur quod do fido est. Quid est do fido? Quod mus, propterea quod protestante», ut dicunt, asse­ homo lumen accepit a Deo ad cognoscendum eum runt nos non habere charitatem? Plus quam 30 et primas veritates, in quibus fundatu est humana aunis audivi ab ei» dicentibus quod nos catholici societas. Quod est dogma catholicum ? Quod Deus C non habemus charitatem, quia non concedimus regnum hominem ab initio creavit ct condidit in gratia, Dei omnibus ot singulis sectariis huius mundi. Cbaridedit intellectum, bona omnia et mala ostendit ei; tatem habet nostra sancta mater ecclesia cum erranti­ ct si perdidit postea haec omnia propter peccatum, bus, non cum erroribus; cum peccatoribus habet, hoc non pertinet iam ad providentiam Dei, sed nd non cum peccatis, non cum baeresibus, quao tollunt peccatum hominis: consequenter dicendum est, quod, et legem Dei, et ipsam Dei existentiam. Chantas separatu necessitate alicuius institutionis, homo po­ sit erga individua, sed non erga errores. Quapropter si charitatem velimus veram habere, test lumine naturali cognoscere Deum, et damnare errores traditionalistarum vel haereticorum, qui di­ anathema dicamus in omnibus canonibus, in quibus cunt. homini non esso lumen in sua ratione ad cog­ damnantur haereses. Nam quid vult dicere anathema noscendum Deum et veritates primi ordinis, quales haeresi? Si non credideritis, anathema; si non resipis­ sunt attributa Dei, eius existentia, existontia ho­ catis, anathema; si non poeniteatis et contumaces minis, eius animae spiritualità» ot immortalitas; et in errore manseritis, anathema. Et quid facit eccle­ indigere in omnibus rebus fidei divina revelatione sia, nui declararo quod ipse iam peccator contumax ct abstinere a reliquis. Sic conciliabuntur, haeretici et pertinax effecit? Credite in me, dixit Dominus; damnabuntur, scholao etiam catholicae relinquentur qui non credit, iam iudicatus est. Ergo per semetipsum damnatus est qui spernit ecclesiam; qui nihil ubi sunt. Eapropter crediderim quod in ultima parto ubi aliud facit, quam scribere contra dogmata, praefiunt notulae circa hos errores § l lin. 3 (coi. 39 d] D dicaro contra dogmata, subvertero animos populo­ dicatur: Necessaria visa sunt propter errorem tradi- rum, et non resipiscere, hic iam iudicatus est per tionalistarum, qui docent nullam rationi humanae in semetipsum. Hnec quao dixi, reverendissimi patres, satis sunt, seipsa spectatae inesse vim ad cognoscendum Deum, ac propriae, animae spiritualitatem et immortalitatem crediderim, ct pro mea conscientia exoneranda, et nonnisi mediante fide divina a revelatione nosci posse: pro veritate, quantum potui, enucleanda. Interea reliqua autem relinquantur. Et si haec fiant, vene­ ignoscite mihi, et vestra venia ex cathedra descendo. rabiles patres, lis finita erit. Obsecro, pauca verba circa canones debeo dicoro. Post haec interrupta disceptatio est. et eruinenPrimus canon dicit, ni fallor „Si quis negaverit, tissimus primus praeses ait: Deum unum ct verum, creatorem et Dominum nReverendis8imimi patres, distribuuntur nunc g · nostrum, per ea, quao facta sunt, naturali rationis emendationes4 a reverendissimis patribus propositae lumine ab homine certo cognosci,posse, anathema de capito primo schematis, ut patres interim eas sit." Non loquor do canone, reverendissimi patres, considerare, ao deliberare de iis possint. Ipsa autem loquor do panathema sit". Et scitis, reverendissimi suffragia do his emendationibus exquirentur, postpatres, his temporibus homines vello sociotatem i Exod. XXII. 18. e fío r maro non iuxta constituta Dei, non iuxta foedera » Melili XVIII. 17. Dei, non iuxta revelationem Dei, sed iuxta tradi­ • i XVI, tiones hominum; et vello incidero in unum cx iis 4 Vide «Idc. infra tab num. 12. 155 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 156 qoam lata faeríat suffragia de textu prooemii eiusdem schemati». Pro i ima congregatio generalis habebitur foria secanda seqaontii hebdomadae dio 28 huius mensis martiif in qua continuabitur discussio schematis pro­ positi/ A dicendum foret Theologi, salva rerum substantia, disputant inter so, utrum Spiritus sanctus suggesserit auctoribus sacris verba, phrases ot stylum, aliis partem affirmativam, aliis partem negativam pro­ pugnantibus: proinde est quaestio libera, et libere inter so disputant. Si vero modus inspirationis re­ fertur ad actionem Spiritus sancti erga sacros scrip­ 10. tores, ad media quibas usi suoi, ut rea sacras scri­ Congregatio generalia trigesima quinta berent, existimo aperto in hoc secundo capito et in 1870 martii 28. canone quarto illi respondente declarari, tale me­ Feria secunda die 28 martii 1870 hora nona dium fuisse inspirationem Spiritus sancti cum ex­ matutina, in conciliari aula Vaticanae patriarchalis clusione aliorum. Et revera inspiratio conformis est eacrao Scrip­ basilicae, generalis revendissimorum patrum congre­ gatio habita est; cui interfuerunt quingenti nona­ turae, testimoniis patrum ct decretis conciliatibus ginta et unus patres, nempe 38 cardinales, 6 patri­ praesertim concilii Florentini et Tridentini; ideoque archae, 4 primates, 85 archiepiscopi, 422 episcopi, ab omnibus theologia propugnatur, et ideo dicitur, 3 abbates nullius dioecesis, 13 abbates generales sacras Scripturas esse verbum Dei, verbum cx ore •ire praesides congregationum ordinum monosti- Dei prolatum; proinde deinceps propugnari non eorum, nsum mitrae habentes, 20 generales ot vi- B poterunt nec simplex approbatio nec simplex as­ ea rii generales, quorum omnium nomina, quae per sistentia Spiritus sancti, quae ab aliquibus theologis assignatores locorum accurato descripta fuerunt, excogitataefacrunt Auctore» simplicia approbationis exhibet indiculus patrum trigesimae quintae congre­ Spiritu» sancti affirmabant ad hoc ut aliquid sit gationis generalis, qui ioter acta concilii asservatur. Scriptura sacra sufficere, ut postquam nb auctore Reverendus pater dominus Franciscos Fleyx y proprio marte cum humano ingenio et humana dili­ Solans archiepiscopus primas Tarraconensis missam gentia scriptam sit, a Spiritu sancto approbetur. lectam celebravit Qua absoluta, et recitata oratione Haec sententia, quae maximas tempestates suo tem­ Adsumus Domine etc., eminentissimus primus praeses pere levavit, condemnata e»t a pluribus facultatibus dixit: et ab omnibus etiam fere theologis, eo quod mi­ pRovorendissiroi patres, prosequamur hodie exa­ nueret auctoritatem et maiestatem sacrarum Scriptu­ minationem et discussionem secundi capitis sche­ rarum; ipsimet auctores huius opinionis melius et matis reformati de fide catholica; quam in rem rectius eam dem dereliquerunt: ideoque a nullo fero praeter reverendissimos patre» qui in congregatione theologo propugnatur. proxime habita iam nomina dederunt, ut suas Assistendam Spiritu» sancti erga sacros scrip­ animadversiones proponerent, alii quidam veniam tores, praesertim in rebus historicis et in his, quae loquendi petierunt. Horum nomina reverendus do­ oculis suis viderunt et manibus suis contrectaverunt, minus subsecretarías ex ambone publicabit/ etiam premitur iisdem difficultatibus, quibus simplex Qui ambonem ascendens tabellam perlegit, in C approbatio; ideoque ab omnibus fere theologia im­ qua inscripti erant reverendissimi patres: Salvator pugnatur. eo quod aequiparetur definitionibus eccle­ Domarti» episcopus Oaltellinensis-Norensis, Theo­ siae. Atqui sacrae Scripturae aliquid amplius tri­ dorus Gravez episcopus Namurcensis, ct Salvator buendam est, quam definitionibus ecclesiae, quae Magnasco episcopus Bolineasi». etiam Spiritus sancti assistentia nituntur. Restat Ad ambonem successivo vocati sunt episcopus ergo ut solummodo esset eamdem inspiratio Spiritus A uri eneis, episcopus Solatia rum, archiepiscopus sancti erga sacros scriptores, quae proponitur in Amadiensis ritus cbaldalci, quem excepit archiepis­ capite secundo et in canone ei respondente, excluais copus Wee tino nas teri e ne is ut nomine deputation’» omnibus aliis a theologis excogitatis. Hoc modo reaponderot, episcopus Fanons’», episcopus Surensi», sacra Scriptura dicitur verbum Dei, verbum ex ore episcopus Brugensis, et episcopus Galtellinensis- Dei prolatum. Norcnris, Episcopi autem Namurcensis et Bolineas» Nescio an mentem commissionis assecutus sim: facultati loquendi, quam obtinuerant, renuntiarunt omnia eius correctioni vestroque sapientissimo iudi­ cio, reverendissimi patres, humiliter submitto. ORATIO reverendi patrie domini losephi de la Cuesta ORATIO y Maroto episcopi Auriensis. reverendi patris domini Laurentii Gastaldi Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ episcopi Salutiarwn. rendissimi patre». D Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ Mihi animus non est caput secundum schematis rendissimi patres. de fide a commissione reformatum impugnaro: illud Quaestio quae habetur, vel dicam melius, tangitur enim libenter amplector, identidem subscribo non in hoc capite secundo de revelatione, est una de solum quoad substantiam rerum, sed etiam quoad gravissimis quaestionibus, quae unquam agi possint ordinem et stylum. Nihilominus liceat mihi bre­ in theologia, et propterea in hoc concilio. Ex una vissimas animadversiones coram vobis afferre dum­ parte agitur, inquam, de asserenda et tuenda potentia taxat alicuius explicationi» promovendae causa ex mentis humanae, punctum certe gravissimi momenti: parte commissionis. nam nisi concilium tueatur vim mentis humanae, In ana ex praeteritis congregationibus audivi evidens est, quasi destruitur homo. Nam quid est reverendissimum archiepiscopum Strigonicnsem Hun­ homo, nisi ens intelligens, quod veritatem quamdam garian primatem praestantissimum, omni laudo dig­ possidet, et a prima illa veritate, quae ex natura num, nomine commissionis dicentem, in hoc secundo menti affulget, transit a noto ad ignotum, et interea capito ot in canone quarto respondente declarari ratiocinaturi Ecclesia autem est societas hominum; inspirationem Spiritus sancti erga sacros auctores, et nisi tueamur vim mentis humanae, quodammodo non vero modum inspirationi». Haec verba, mea destruitur ecclesia. Insuper destruitur etiam re­ sententia, aliqua explicatione indigent. 31 modus velatio; nam revolutio est lumen supernaturale super­ inspirationis refertur ad verba, phrases et stylum, additum lumini naturali: homo non eat capax reve­ quibus auctores hsgiograpbi usi sunt, mihi nihil lationis, nisi in quantum primum possidet lumen 157 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUINTA 28 martii 1870 158 Concedamus, si volumus, quibusdam philosophis rationis. Nullum brutum est capax recipiendi lu- a minis huius supornaturalis. qui aiunt: etiamsi Deus, vel angelus ex parte Dei Et ne quis dicat concilium invadere campum genus humanum primitus, primos homines, Adam philosophiae; nam campus philosophiae proprie locutionem non docuisset, hominem potuisse a se diotae est campus proprius ecclesiae ot revelationis; tandem locutionem invenire. Volumus ne nos quia in revelatione habo mus omnes Illas veritates hanc quaestionem definire et dicere in secunda naturales, scilicet quae non sunt imperviae lumini paragraphe sicut ibi dicitur ¿quae revelatio non rationis, ot quas veritates revelatio etiam ante hac do causa absolute necessaria dicenda est? * oculos nostros ponit. Certe Deus, qui est obiectum Et quis potest probaro, revelationem non fuisse ab­ philosophiae rationalis, in primis est obiectum philo­ solute necessariam, ut primi homines locutionem sophiae supernnturali», scilicet theologiae catholicae. discerent? quis potest hoc probare? Ipse arbitror Hinc antiquissimi patres, ot inter canteros loannes iure meo uti asserendo, revelationem aliquam vel Chrysostomus praesertim,quotiescumque loquebantur a Deo ipso vel ab angolo misso a Deo necessariam do theologia catholica, de ecclesia catholica, do absoluto fuisse, ut primus homo, vel si Deus voluisset doctrina catholica, somper illam nomino philosophiae creare plures homines, primi homines locutionem nominabant. Ex alia parte asserenda sunt iura discerent lam vero Deus, vel angelus nomino Dei revelationis; ot corto bao nostra aetate, in qoa loquendo non sonitus significatione vacuos edidissent; bellum adeo atrox indicitur revelationi, oportet ut protulissent verba, quibus singulis verbis singulae nos eius iura tueamur: et propterea hic sumus, in B ideae, id est singulae veritates certissime adhaesishoc statu, in quo debemus cavero, attentissimo ca­ sent; protulissent verba quibus essent ideae ab­ vero, ne impingamus vel in Scyllam vel in Charybdim. stractae, ideae causae, ideae substantiae, ideae veri­ Ut rem melius exponam, quantum ego video, tatis, ideae vitii, ideae relationis: et pechas ideas, afferam exemplum duorum patrum. Pater quidam quas primi homines didicissent per verba α Deo habet puerum acutissimo ingenio praeditum, et ait: aut ab angelo nomine Dei prolata, tunc potuissent Puer hic meus perspicacissima monte donatus, memo­ evolvero mentem suam, ct sic assurgere ad cogni­ ria facillima et tonaci, non indiget omnino magistro tionem Dei. Propterca rogo vos enixe, et rogo prae­ vel libris; a soipso poterit cognoscere quao sunt sertim patres deputations, ut vocabulum ¿absolute44 discenda: nulla itaquo illi dabitur institutio. Lau­ expungant ex secunda paragraphe. Tota ratio, totus dandus no hic pater? Reprobandus. Et tamen illo nucleus quaestionum nostrarum stat in hoc vocabulo puer non est omnino sine institution© aliqua, quia absolute: tollatur hoc vocabulum, et caetera proce­ α matre et a patro et ab aliis domesticis discit dere possunt. Nam mea quidem sententia, postquam locutiones. lam vero locutio est complexus ver­ totam rem attentissime examinavi, fortassis caeterae borum, et singula verba sunt totidem capsulae, quao quaestiones intactae remanent. totidem gemmas continent, scilicet totidem ideas, 2° Sanctae Thomas in sua Summa theologica et totidem veritates. Ex alia parte est pater, qui in alila locis suorum operum, nunquam satia nobis puerum habet, et ait: Tibi dabo magistros, qui te laudandorum, quaerit: revelatio est no necessaria? instituant; sed memineris, fili mi, rationi non esse 0 et respondet: utique, absquo verbo ullo absolute, fidendum. Ex ratione nihil certi disci potest; atten­ sicut ibi dicit, ut ea, quae per se humanae rationi tissimo locutiones magistri recipias, sed tenebis quao impervia non sunt, expedite ab omnibus, sine ulla te docet, tantummodo quia magistor sic dixit: et admixtione erroris, teneantur; et certe hac in parte quotiescumquo te interrogabo ut videam quid didi­ non video quomodo possimus denegare necessitatem ceris, cavo ne me provoces ad aliquam rationem revelationis, ct dixerim absolutam. In toto orbo ter­ intrinsecam, nnm hoc sapit superbiam. Mogister rarum apud nullum populum, apud nullam nationem dixit, magister dixit, erit unica ratio eorum omnium, ubi lumen revelationis divina© non affulgeat, non quao tu respondebis quando te interrogabo. Lau­ affulgeat eo modo quo affulget in sinu ecclesiae * complexionem per­ dandus no est hic pater? Reprobandus. Ambo sunt catholicae, nunquam reperieti reprehendendi. Via itaque aliqua media invenienda fectam omnium officiorum, otiam officiorum quae est, qua possimus ex una parto asserere potentiam pertinent ad legem naturalem. Imperium romanum, quod collegerat quidquid mentis humanae, sed ex alia parto non negaro philosophi graeci, quidquid philosophi Italiae do­ necessitatem revelationis. lam vero esse aio. Quando ecclesia docet, mentem humanam per cuerant. imperium romanum, quod in quantum ad naturale rationis lumen posse certo cognoscere Deum, artem, ad artem architectonices, ad picturam, ad * assurgendo a rebus visibilibus, n rebus creatis ad sculpturam, ad musicam, ad drammaticam ao caetera invisibilia, docet no mentem humanam ab hac sua artes, certo ad apicem pervenit, in eo ipso tempore. potontia progredi ad actum cognoscendi, quao- D quo fulgebat tanta luco quoad artes, caecus iacebat cumque ait conditi© in qua mons humana deprehen- quoad veritates ordinis naturalis. Sufficit legere ditur? Docet no infantulum, puerulum iam habere opera illorum temporum, legere philosophos adeo mentem humanam in ea conditione, qua per se sine .praestontes, sicut Platonem, Aristotelem, Senecam, institutione, sine magistro possit consurgere ad co­ qui aiunt homines servo· specie differre ab homini­ gnitionem Dei? Hoc non dicit ecclesia; relinquit bus liberis. Et hao nostra aetate statim ac remove­ intactam quaestionem de conditionibus, in quibus tur lumen revelationis catholicae ab aliquo populo, mena humana deprehendi debet, esso debet, ut'possit quid videmus? Statim ac illi, plures illi, de quibus ab illa aua potentia assurgere ad actum. Iam vero dolentissime locutus sum alia vice, qui quamvis conditio omnino necessaria est locutio: ubi deest baptizati, quamvis instituti in catechismo catholico, locutio, deest explicatio et evolutio mentis humanae tamen terga vertunt Deo et dicunt: In nobis immennecoesaria, ut mens humana possit uti hoc suo lumine sus est sapientiae naturalis thesaurus; non indi­ naturali ot cognoscere Deum ex seipsa. Iam vero gemus edoceri neque a summo pontifice, neque nos homines locutionem non invenimus: nullus un­ ab episcopis, neque a nostris parochis; nos sumus quam, nullus populus, nulla natio locutionem invenit doctorea. In eorum voluminibus, quibus scribendi * A quo primi homines didicerunt, α quo primi ho­ tot annis insudarent, quid dicunt? Magisterium mines debeant discero locutionem? a Deo. Non divinum necessarium est, ut pueri vel a primis video quao alia responsio possit dari huic inter­ annis certi eradant do omnibus officiis cata­ rogationi. ralibus, certi evadant do omnibus officiis doctrinao J59 A. SESSIONES POBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 160- moralia, quae etiam per se lumini naturali non eunt A colossalia. deinde nonnisi effodiuntur quaedam vesti­ ct quaedam litterae, quidam lapides, lapidea, ct quandoquando­ impervia. Necessarium est msgisteriunv divinum ut giù gin et certitudo conservetur de sanctione poenae aeternae. que simul cum lapidibus quaedam magnifica capita Hac nostra aetate, nisi hoc punctam firmum con­ alicuius statuae vel truncus, qui etsi capite ot mani­ tieno proponatur: Deus comminatur fanbus, com­ bus et pedibus careat, tamen in musaeo Vaticano minatur adulteris, comminatur mendacibus, commina­ apparet sicut portentum artis sculpturae; sed sunt tur filiis ingratis ignem aeternum; nihil possumus vestigia. Vestigia revelationis ubicumquo terrarum sunt obtinere. Itaque cum genus humanum non carent reve­ Ulterius necessitas revelationis erat, ut homo, etiamsi ad ordinem supernatunilom evectus non latione, possideat quaedam rudera revelationis, lo­ fuisset, etiamsi relictus fuisset in ordine naturali, cutionem habeat per revelationem, verba, ideae necessitas revelationis erat, ut homo certo cognos­ quae sunt in locutione veniant et propagentur per ceret cultum externum Deo exhibendum: nam certe revelationem, quomodo possumus dicere, revela­ cultus externus necessarius est, est obligatio hominis. tionem non fu isso absolute necessariam? Definirò 8ed quomodo poterat homo ex seipso absque reve­ de re quae, sicut in ultima congregatione generali latione certus esse, Deus modo externo hoc vel eximius ille et eloquentissimus ct fervore plenus ista ratione est colendus? Ulterius, etiamsi Deus episcopus Hispanus dixit, proprio pertinet nd possi­ hominem reliquisset in statu naturali vel io ordine bilitatem, non ad realitatem? Itaque admitto prinaturali, Umen necessitas revelationis absoluta erat B mam paragraphum, in qua tamen vellem expungere ad hoc, ut homo certos esset de venia obtinenda haec duo verba ¿et bonitati ** et ponerem tantum­ a Deo, si unquam in peccata lapsus esset. Nam modo placuisse autem eius sapientiae; ne, sicut op­ nemo demonstrabit esse relationem adeo intrinsecam time dixit cloquentissimus episcopus Cometanus et inter poenitentiam et veuiam, ut Deus debeat veniam Ccntumcellensis, ullo modo tangamus quaestionem praebere illi, qui semel legem suam transgressus de elevatione hominis ad ordinem supcrnaturalem, eat, etiamsi postea lacrymas fundat, ieiuniis se an nempe elevatio haec debeat dici omnino gratuita puniat, ad terram se prosternat et imploret Dei et nihil aliud quam merus effectus liberrimao boni­ benignitatem. Jam vero si homo non poterat per tatis Dei; an non forte, saltem ex aliquo respectu, rationem naturalem certus esse de venia obtinenda, effectus sapientiae Doi, qui Deus nolebat suae homo in desperationem actus fuisset; et ista despera­ proprie sapientiae deesse hominem sic relinquendo tio multiplicand mala moralia. Nam certe homo in statu, ut dicitur, naturae purae. Ponerem propsl desperat de sua aeterna salute, tum in ordine terea tantum ¿placuisse autem eius sapientiae-. naturali statim dicit: Melius eat utindulgcam cupidi­ Dum dicitur placuisse, intactam relinquimus quae­ tati ct quascumque mihi voluptates afferam in hac stionem, utrum id placuerit quia placere debebotT vita, si debeo deinde dolere ct cruciari in altera vita. au id placuerit quia poterat etiam non placere. Hinc videtis, reverendissimi patres, nos non posse In illa paragraphe emendarem verba ¿in rebus admittere hanc paragraphum sicut ibi est; ¿Huic divinis- et ponerem: de religione, et de officiis divinae revelationi tribuendam quidem est, ut ea, C moralitatis. Tollerem verbum .absolute-,. Deindo quae in rebus divinis (hoc vocabulum ¿in rebus ¿ad finem supematuralem, ad participanda scilicet divinis- non satis docens mibi apparet) humanae bona divina- haec animadverto. Nonno ea cog­ rationi per se impervia non sunt, in praesenti quo­ noscimus. ct qua de causa ea non exponimus? que generis humani conditione (boo omitterem, quae­ Quid dicit sanctus Paulus1? Tunc videbimus eum cumque fuerit conditio generis humani) ab omnibus facie cd faciem: nunc cognosco ex parle, tunc autem expedite, firma certitudine et nullo admixto errore cognoscam sicut et cognitus sum. Et sanctus Joan­ cognosci ponint, Non hac tamen do causa revelatio nes : * Carissimi.. .-nondum apparuit quid erimus, absolute necessaria dicenda est.- Relinquamus hoc Scimus quoniam cum apparuerit, similes ei erimus: vocabulum ^absolute *, et possumus relinquere primam quoniam ridebimus eum sien ti est. David dicebat’: paragraphum riculi cat Torrente voluptatis tuae potabis eos. Dicamus ita­ Quis dicet mibi: sed in sacris litteris frequen­ que: ad intuitionem et fruitionem Dei per essentiam ; tissime commendatur potentia mentis humanae ad hoc modo haec vocabula ¿bona supernaturalia- non cognoscendum Deum: Efunde iram tuam in gentes, erunt quid indefinitum ct vacuum. Quisque nos in­ quae te non nocerunD. Invisibilia Dei a creatura terroget, quid eat hic status eupematurnlis? reeponmundi per ea, quae facta sunt risibilia, conspiciun­ sum accipiat: elevatio creaturae ad videndam ipsam tur; sempiterna quoque cius virtus et divinitas *. Sed essentiam Dei, ad possidendam ipsam essentiam quaeso, reverendissimi patres, Spiritus sanctus, apo-| Dei, ad fruendum ipsa essentia Dei. Revocare in stolas Paulus, omnes hagiographi loquebantur de d mentem haec, nonno excitat cor, nonne in imtnongenero humano ricuti eat, stipato beneficiis divinis, sum i quasi dilatat? nonne laetitiae sensum animae inter quao est beneficiara revelationis. Genus huma­ potest infundere? num habet mentem evolutam et explicatam α reve- . In paragraphe secunda pag. IO [cok 34 x] sermo latione: nulla para generis humani eat omnino sine est de libris divinis, de libris canonicis, et dicitur revelatione. Ubicumque est populus qui loquitur, ¿qui quidem libri integri, prout in eiusdem concilii ille populus non invenit illam locutionem; illa locu­ decreto recensentur, et in vulgata latina editione tio traditionalitcr descendit vel a Chamo vel a habentur, cum omnibus suis partibus, pro sacris et lapheto voi nb alio filio Noe. Iam vero io omnibus canonicis recipiendi eunt.“ Repeto quod dixi prima linguis adest para aliqua revelationis; in quacumque vice, qua honoro fruitus sum, hunc locum amplissi­ lingua est para philosophiae et est pars revelationis. mum conscendendo ot alloquendo vos patres ec­ Ubicumque ac quomeumque populum examinetis, clesiae: concilium Tridentinum ait ¿in vulgata latina eius mores, eius leges, cius institutiones, vos vido- editione.- De qua editione loquitur concilium? bitis rudera et vestigia quaedam revelationis, rudera Do aliqua edition© typis impressa? non cogito, non quandoque et vestigia, quae ei vultis vix perspici arbitror: ¿eod prout in ecclesia legi consueverunt.poMunt, sicut etiam in hac alma urbe, ubi quorum­ Sed adsunt codices manuscript! optimae notae, VI Cor. XII, 12. dam aedificiorum, quao erant omnino gigantica et Tpt. LXXVHI, 0 « lUta. I, 90. « I Ιο. ΠΙ, 2. • Ps. XXXV, 9. Pii 162 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUINTA 28 martii 1870 versiones vulgatae in quibus desunt aliqui versiculi : A ORATIO .bino etiam inter theologo» catholicos quaestio aliqua reverendi patris domini Ebediesu Khayyath nata est, utrum ultimi versiculi evangeli! sancti archiepiscopi Amadiensis rit. chald. Marci, historiola evangeli! sancti Lucae do sudoro Christi sanguineo, historiola evangeli! sancti loannis Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ do muliere in adulterio comprehensa, versiculus rendissimi patres. primae epistolae sancti Ioannis: Tre * sunt qui testi­ Pauca, ea que brevissime quantum potero, venia monium dant in caelo, Pater, Verbum et Spiritus vestra dicerem do hoc, quod in manibus habemus, .sanctus, proprio dici possint ita canonici, ut si capite secando. Ignoscatis, si aliquantum contre­ quis dubitet do corurn canonicitate, tanquam hae­ misco in habito proposito loquendi in conspectu reticus condemnari possit necne. Mibi videtur vestro, patres reverendissimi. Quis enim non con­ melius esso hac occasione quamcumquo quaestionem tremiscit, si audeat loqui in consessu adeo vene­ .truncare; ct arbitror ut possimus eam truncaro, cum rabili. adeo splendido, cui similem puto saccula in nullam offensionem theologis afferamus, dicendo: tota humani generis aetate non conspexerunt, neque Ut in vulgata latina editione Clementis Vili auc­ forte conspectura sunt? toritate promulgata habentur. Illa verba quao sub­ Primo ad canonem primum pag.22 [coL37b] ubi sequuntur „eos vero ecclesia non proptcrca pro dicitur jjsi quis negaverit Deum unum, verum, crea­ sacris ct canonicis habet, quod auctoritate sua torem et Dominum nostrum , * puto, mea saltem approbati sint, liceat sola humano industria con­ B sententia, nimis exilem esae huiusmodi locutionem cinnati11, haec verba prima fronto videntur concedere „Dominum nostrum/ Melius esset dicere: rerum libros canonicos fuisse concinnatos humana indu­ omnium creatorem et Dominum, praesertim cum in stria: aliquatenus ordo verborum mihi videtur im­ novo foedere et in locutione Christiana, cum „Domutandus ut clarius res appareat, ot dicendum: minurn nostrum * dicitur, do Domino nostro lesu Eos vera ecclesia non propterea pro sacris et ca­ Christo praesertim intelligatur haec locutio. Hic nonicis habet ideo, quod sola humana industria con­ autem do Deo Patre vel do sanctissima Trinitate sermo est. cinnati, sua deinde auctoritate sint approbati. Secundo ad primam paragraphum ubi dicitur Venio ad canones de quibus unum vel aliud verbum tantummodo mihi dicendum est. In primo ^placuisse autem cius sapientiae et bonitati, alia, canone auferrem et expungerem vocabulum nab eaque supernatural! via seipsum et voluntatis suae * homine et dicerem: per ea, quae fucta sunt, na­ aeterna decreta etc. , * sic putarem posse legi: Pla­ turali rationis humanae lumine certo cognosci non cuisse autem eius sapientiae et bonitati, post hominis posse, no tangamus quaestionem utrum possit esso lapsum alia, eaque supernaturali ac debilitati humanae aliquis homo adultus, qui inculpabiliter ignoret Dei naturae accommodatiori via seipsum ampliori quidem existentiam. In secundo canone „si quis dixerit... modo humano generi revelare, multifariam multisque fieri non posse aut non expedire , * approbo quod modis etc., quia ex ipsa serie loquendi apparet, iam dictum est: aut non esse necessarium. Haec sermonem esse do homine post lapsum, cum illa verba rnon expedire * nimis blanda omnino mihi C verba, quae citantur ex apostolo multifariam multisapparent; ot arbitror, ut probavi, revelationem posse que modis, nonnisi do eo modo, do ea aetato ser­ dici necessariam etiam quoad veritates naturales. monem faciant, quae est post hominis lapsum, in Relinquamus verbum absolute vel moraliter. qua placuit Deo revelare decreta sua per prophe­ Tertius canon mihi non videtur satis apte concin­ tas, et ultimo per Filium suum. Tertio ad secundam paragraphum secunda perio­ natus: approbo substantium. Sed animadvertendum est, eos qui denegant revelationem, in tres classes dus ita so habet rnon hac tamen de causa rovelatio distinctos esse. Dicunt alii: nulla est veritas menti absolute necessaria dicenda est, sed ideo quin Deus humanao impervia; quicumque sit vel esso possit ex infinita bonitate sua ordinavit hominem ad finem * Heic etiam thesaurus cognitionum ot veritatum, mens humana supernaturalem, ud participanda etc. * videatur ad illum thesaurum potest pervenito sino ulla re­ cum ratio quao adducitur post nideo quia velatione. Dicunt alii, concedimus esso quasdam poni ex eo, quod Dous ordinaverit hominem ad veritates, quae humanao menti imperviae sunt, sed finem supernaturalem, cum non haec sit unica causa, quando? quando status societatis nondum est satis potest aliquid addi quod indicet hanc non esse excultus, sed homo progrediendo (et hoc est quod unicam causam, et dicendum: Non hac tamen de faciunt semper praedicando progressum, quamvis causa revelatio absolute necessaria dicenda est, sed progressus quom praedicant sit verus regressus) ideo praec>pue, quia Deus ex infinita bonitate sua progrediendo dico potest pervenire ad eas cogni­ etc. Possem haec etiam ampliori sermone probare, tiones. Alii dicunt: concedimus vobis praeter so- sed non est opus. ri e di cognitionum humanarum immensum esso pe­ Quarto in tertia paragraphe tertia periodus ita lagum divinae sapientiae; sed neque expedit, nequo est expressa „eos vero ecclesia non propterea pro docet (ita postulat dignitas humana) ut homo ali­ sacris et canonicis habet, (sicut nuper reverendissi­ quid docentur, ad quod ipse per se non posset per­ mus episcopus Salutiarum locutus est) quod aucto­ tingere. Nam dignitas humana consistit in hoc, ut ritate sua approbati sint, licet sola humana industria homo per se ipsum suis propriis viribus possit concinnati * ; inversa fiat propositio, et negativa sicut seipsum cxcolero. Iam vero mihi non videtur buius- dictum est, secus non regit sensus. Facienda hio modi revelationis osores satis perstringi in hoc ca­ est alia observatio de eo quod dicitur in fine „atque none; proponerem propterea canonem hoc modo: ut tales per apostolos ecclesiae traditi sunt : * de Si quis dixerit, hominem ex se ipso iugi profectu hac ro dicam, non esse certum et multo minus de posse pertingere ad cognitionem cuiuscumque veritatis, fide, per apostolos libros sacros ecclesiae tradito· et propterea nullas esse veritates, quae naturalem ease. Et primo quidem quid intelligitur per eccle­ mentis humanae cognoscendi potential superant, aut siam? an fideles? an ecclesia docena? Si fidele·, hoc homines divinitus evehi non posse ad has veritates dici non potest; quia non oportet hoc referre ad cognoscendas, anathema sit. fideles, neque oportet duplici sensu aeeipere in una Haec sunt, reverendissimi patres, quae vestro periodo vocem eeclesiae: sit igitur oportet ecclesia sapientissimo iudicio suppono, veniam rogans ai magistra. Ecclesia autem magistra quaenam est ia aliquod taedium vobis attuli. primo ecclesiae saeculo? Sunt ipsi apostoli et cum CONCHL. OKNKKAL. TOMUS LL 11 163 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 164 ipsis etiam episcopi. An forte apostoli sibi ipsis a nimis consensio patrum. Igitur mea saltem eententia ita reddi posset illa paragraphus uti legi. tndidemat libros sacros? Insuper post haec, adduci in illud caput possunt Secundo non est certum, non est indubitatum et multo minus de fide, per apostolos rei ab apostolis (verbis differentibus, id non importat) illa quao detnditos esso libros omnes sacros, quia do omnibus ' finivit, dixit ot decrevit synodus Tridentina contra sermo est Quis apostolorum tradidit nobis libros temeritatem eorum, qui ad profana torquent verba Machabacorum?quis apostolorum tradidit Actus apo­ Scripturae sacrae. Cur igitur in hoc non innovatur stolorum et orangelinm Lncao? Si sanctus Lucas, aententia et decretum concilii Tridentini? Numquid certe non est apostolus; si sanctas Marcus, non est hac nostra aetate minus invenitur huiusmodi abusus? apostolus: non est certum etiam ex historia hosce immo magia; quin nequo Scripturarum copiae orant libros per aliquos apostolos traditos esse; sed insuper ita diffusae ut sunt nunc praesertim per societates non est necessarium hoc asserere. Sed est etiam, bíblicas; nec rationahstae erant qui Scripturus sacras si mea me non fallit opinio, aliquantulum nocivum, spernerent ct docerent, nihil esso in iis revelatum, quia apud theologos notum est, cum disserimna cum nihil inspiratum: atque a pluribus etiam fortasse protestantibus, sine viva roce ecclesiae probari non catholici» accipi possunt ct applicari temerarie, ot posse ncque authcnticitatem, neque inspirationem, iu rebus profanis. Addatur igitur: Insuper sacra neque interpretationem, neque caoonicitatcm Scrip­ haec Vaticana oectsmenica Synodus pro munere suo turae sacrae. Ergo ii ecclesia universa quasi histo­ et ad exemplum Tridentinae, temeritatem illam rerice probaverit, per apostolos traditos fuisse libros b primers volens, qua tui profana quaeque convertuntur sacros, habebunt protestantes saltem quasi historico ac torquentur verba et sententiae sacrarum litterarum documentum, apostolos tradidisse hosce libros, et ab impiis ac a violatoribus adorabilis verbi Dei, ad ut inspiratos tradidisse, ideoque stricto sensu de scurrilia scilicet, rana, adulationes, superstitiones alia­ auctoritate viva voco doceatis ecclesiae non esset que huiusmodi, vehementer prohibet, ne quisquam multum curandum. Igitur ita est illa periodus re­ quomodolibet haec ei similia audeat usurpare. Addi formanda: Eos vero ecclesia propterea pro canonicis poteet ct paragraphus sexta.... et sacris habet, non quod humana tantummodo in­ Patres undique dant signa molestiae, quibus orator dustria concinnati, auctoritate tamen sua sint appro­ ait: Timeo ne vobis molestiam afferam, sed patiamini. bati; neque ideo dumtaxat, quod revelationem sine Addi posset hic paragraphus sexta his vel aequierrore contineant; sed propterea quod Spiritu sancto valentibus concepta verbis, cuius ecopus esset aliquid inspirante conscripti Deum habent auctorem, atque decernere do editionibus sacrae Scripturae ... Et ut tales ipsa ecclesia suscipit ac veneratur. antequam loquar, veniam peto et quaero numquid Eadem pag. 10 [coi. 34 b] loco illius quartae para­ in disciplina, in rebus ad disciplinam pertinentibus graph! incipientis BQuis vorocum de interpretatione aliquid huiusmodi sit, quod ego non vidi in indice. sermo est, restitui mea saltem sententia posset illa Si sit, me abstineo ab exponendo, si non sit, erodo illi similis, quae est io tortio capita schematis ante veniam babero loquendi. reformationem, quaeque ita se habet, addita voce Igitur do editionibus est ecclesiae ut loquatur, sivo etiam: mEt quia non desunt petulantia ingenia, a C de versionibus antiquis, ut in bono ordino ponantur, et quibus Scriptura sacra ad alienos sensus detorque * approbata ct beno impressu videantur, sive do edi­ tur contra eum sensum, quem tenuit et tenet sancta tionibus lingua vulgari factis: praesertim cum notum mater ecclesia; hinc innovantes quao a sacra Tri * ait, huiusmodi necessitatem ortam fuisse maximo dentina synodo circa Scripturarum interpretationem post Tridentinum; et summos Romanos pontifices praescripta fuerunt, declaramus in rubus fidoi et plures decreta emanasse bac do ro. Igitur decet morum ad aedificationem doctrinao christionao per * etiam tantam synodum quae do omnibus necessariis tinentium, illum sacrae Scripturae sensum verum et quae ad utilitatem fidelium pertinent statuere habendum esse, quem ab ecclesia infallibili verbi debet, aliquod decretum hoc vel alio in loco ponere. Dei custode ac interprete, yel etiam unanimi con­ Vobis legam quod mihi visum esc posse inseri post sensione patrum declaratum aut definitum esso con­ illas paragraphes in hoc capite secundo, ct in parte» stiterit/ Videtis, eminentissimi et reverendissimi divisi, quia paragraphus nimis longa fuisset. patres, heio tria sunt, quae in illa reformata para­ Praeterea haec eadem sancta synodus magnopere graphe desunt: scilicet Ie illa clausula rab ecclesia cupit augere media secura ad procurandam maximam infallibili verbi Dei custode ct interprete-: nescio fidelium utilitatem, quae a sacra Scriptura spiritu quis patrum in primo schemata huic clausulae ob­ fidei et humilitatis lecta percipitur; nomina(im cero stiterit, ct quare essot expungenda. 2· Haec clau­ ab aliquibus eiusdem partibus, quae ad hoc praecipue sula quae do unanimi consensione patrum agit, inspiratae a Deo sunt, ut informent hominem ad virutique est differens moo saltem iudicio ab illa alia: D tutes ac pietatem, ut scilicet perfectus sii homo Dei potest enim beno aliter intelligi hacc et illa. Mater Lib. de diversis qusesUcnibas. q 46. verba posuerunt: „Eadem sancta mater ecclesia tenet 169 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUINTA 28 martii 1870 170 ct interit, Et tanta in hia via constituitur, ut niai A Audiatur apostolus baco verba divina explicans et iis intellectis sapiens esso nomo possit; et superior dicens quod sumus facti divinae consortes naturae, illa lux, qua mens humana illustratur, Deus est. quod similes Deo erimus, quando videbimus eum Haec est doctrina, eminentissimi et reverendissimi sicuti est. Ilio apparet in suo splendore vera idea putres, quae aequaliter distat a sensualismo peri­ ordinis et fiais supernaturalis ; hic finis consistit in patetico, seu a systemate quod fundamentum est unione cum Deo, qui nos per gratiam et gloriam philosophicum traditionalism!, ot ab ontologismo efficit vere participes naturae divinae, sicut est in direnato sou immoderato, qui misero labitur in se; hic tandem et mens et cor hominis christiani; pantheismum, qui radius panthoismi nomino cog­ hic vera dignitas, vera felicitas; hic salus et vita noscitur. aeterna. Proponatur ergo expressis verbis in de­ Porro cuoi huec ita sint, venerabiles patres, li­ creto excellentissimus iste finis, ot dicatur: Deus ceat mihi u vestra benevolentia postularo, an sit ex infinita sua bonitate ordinavit hominem ad finem mons, an sit voluntas sacri concilii Vaticani unam supernaturalem, scilicet ad illud mirandum consortium e duabus doctrinis philosophicis adumbratis oligore; divinitatis, inchoandum per gratiam, consummandum an sit mons ot voluntas tueri ot favore partes doc­ per gloriam, rationis comprehensionem excedens, et de trinae peripateticae et sonsualisticao, α pluribus annis guo dicitur, quod oculus non vidit, nee auris audivit, expositae ot propugnatae in diariis et in operibus a nec in cor hominis ascendit, quae praeparavit Deus doctis viris cum intentione optima, sed non, ut mihi iis, qui diligunt illum. videtur, cum bono successu conscriptis. Libertate B Gravissima sed brevis erit mea ultima obser­ episcopali dicam hoc non posse, hoc non debero vatio. Schema propositum declarat post Tridonconcilium Vaticanum: praecaveatur ergo a verbis, tinam synodum, divinem revelationem contineri in quae facillime detorqueri possent in sensu appro­ libris tam veteris quam novi Testamenti et sine bationis doctrinae peripateticae et scnsualisticae, scripto traditionibus: declarat quoque, cos libros et e contra in sensu condemnationis Augustinianao pro sacris et canonicis haberi praecipue, quod doctrinae. Hunc voro scopum attingere facile eat; Spiritu sancto inspiranto conscripti, Deum habent nam sufficit addere verbis citatis aliqua verba, ut auctorem. Optima est haec confessio et ab omnibus omne periculum abusus tollatur: idcirco hanc pri­ tenenda. Sed hic nascuntur quaestiones gravissimi mam emendationem decreti proponere audeo: Eadem momenti, quae in stntu praesenti rerum humanarum, sancta mater ecclesia tenet et docet, Deum, rerum in statu scientiae excgeticae et in dispositionibus omnium principium et finem, naturali humanae ra- mentium solutionem appellare viderentur, quid sit tionis lumine, id est argumentis metaphysicis, cosmo- inspiratio, habeat no diversos gradus, habeat ne logicis et moralibus certo cognosci et demonstrari limites. Peroptimo scitis, reverendissimi patres, de posse. Sic tuebitur dignitas totalis rationis; sic his difficillimis quaestionibus diversas opiniones inter nullo modo obscurabitur lumen proprium rationis, theologos non exigui nominis existere. Affirmare quod ex ideis divinitus inditis emergit; sic argu­ non praesumo, quod concilium Vaticanum statin mentis mctaphysicis, moralibus et cosmologici^ omne debeat eas doctrinas expendere, unam ex iis suam robur servabitur; sic libertas scientiae ct scholarum facere: hoc opus amplissimas exquisitiones et dis­ integra incolumiaquo manebit. cussiones exigeret; nihil tamen utilius est ad vindi­ Secunda mea animadversio sese refert ad de­ candam sacrorum librorum auctoritatem et confinitionem finis supernaturalis, nd quem Deus ex firmandam fidem: idcirco spero quod veniet dies, infinita sua bonitate elevavit hominem. Talis est in qua sanctae sedis et futurorum sollicitudo con­ doclnratio huius finis in nostro schemate: Deus ciliorum hunc laborem arduum sed pernecessarium ordinavit hominem ad participanda bona divina, assumere non dubitabit. quae rationis comprehensionem excedunt Haec Quid nunc? Sapientibus ct doctis observationibus verba nullam notitiam claram, distinctam, certam circa inspirationem librorum sacrorum ot circa le­ finis supernaturalis praebent; ot idcirco non mihi gitimam interpretationem α reverendissimo et illu­ videntur gravitate et auctoritate concilii generalis strissimo Alexandrino patriarcha oblatis assensum digna. Non praebent ideam claram ot certam finis meum praebeo. supernaturalis, 1° quia bona nonnulla naturalia sunt ORATIO quoquo in vero sensu divina; sic divinus est con­ reverendi patris domini losephi Fa ici cursus Dei ad actus naturales creaturarum; 2° quia episcopi Brugensis. Deus ex omnipotentia sua potest concederò homini in statu naturali derelicto bona, quae rationis com­ Eminentissimi et reverendissimi patres. prehensionem excedunt: ergo verbis usurpatis ab Adnotationes quasdam in capita secundo statim, auctoribus schematis nulla vera idea ordinis et finis D nulla praemissa introductione, iudicio reverendissisupornaturalis ineat. Et tamen quid dignius con­ morum patrum submittam. cilio generali, quam quod sibi in primis proposuit, Pag. 9 lin. 5 [coi. 33 D i) post verba „coguosci errorem pessimum nostris temporibus grassantem, posseu peto enixo propter motiva postea indicanda, errorem panthcisticum profligaro et antiquam super­ ut addantur verba in primo schemate iam oxistentia: biam, qua voluit homo esse sicut Deus? Quid dignius citra quamlibet de Deo traditam doctrinam. sacro hoc concilio quam et scite et claro et certe Lin. 6 [ib.] loco particularum „co quodu, quae aperire investigabiles divitias Christi et magnificentias causali tatis ideam important, proponerem ly rmm, unionis divinae, quam nobis Christus meruit ct con­ quod simpliciter oxplicativom est, ct quomodo hic tulit, et in qua rosidet essentia ordinis supernaturalis? requiri videtur. Verum enim voro bona divina non sunt finis Lin. 9 [ib. ds) ^placuisse autem * istud autem, licet supernaturalis hominis, sed Deus ipso est hic finis. parvum, mibi non placet; substituendum propono ly Audiatur sacra Scriptura1: Ego ero merces tua at vel attamen placuisse, ut vel sio fortius exprimatur magna nimis, dixit Deus patri credentium. Loqueos utriusquo periodi oppositio. do Patre et de seipso ait Christus Dominus1: Ad Lin. 13 [ib. Ds] post verba „humano generi reve­ eum veniemus et mansionem apud eum faciemus; laro * propono ut addatur: hoc dicente eodem apostolo, Spiritus sanctus apud ros manebit et in vobis erit. multifariam multisque modis olim Deus loquen? (et non loquendo) patribus in prophetis, narissime nobis 1 Gen. XV, 1. • Io. XIV, 23. in Filio, omisso rero. Insuper peto, ut ex motivo 171 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 172 Fin gam us iuvencm 16 vel 18 annorum, qui fuerit reverentiae erga verba sacra, haec verba inter virgu- a institutus in ita methodum exempli gratia Rousseau, leí tas includantur. Lin. 17 fib. Di] peto ut non tantnm versículos quem iuvenem informarunt omni possibili notione primus, sed etiam secundus cap. I epistolae ad He­ naturali, et in rebus physicis et mathematicis et naturalibus scientiis est poritissimus : sed praeter braeos ponatur. Lin. 19 (ib. Dio] „qnao in rebus divinis huma­ istas notiones non habet alias. Quid iam dicendum: nae rationi per se impervia * longe praeferrem ut an iste invenis habet usum rationis? Utique, aie dicatur: quae de Deo humanae rationi per te !nullas negabit. Sed iam do ipso iuveno cum veri­ impertía non sunt, et addatur et de lege naturali, Itate asseri atque sustineri potest futurum esso, ut solo lumine rationis euao vigentis nunquam possit •prout in primo schemate. Lin. 22 fib. Dii] nullo modo placet ista particula acquirere cognitionem Dei, nunquam poj-sit acquirere * „quoquo eed certe mea saltem opinione et evi­ cognitionem veritatum moralium ordinis naturalis? denter scribi hic debet particula etiam, hoc sensu; Ergo habemus hoc pro nobis argumentum certo non spernendum, evidentiae; habemus praeterea etiam in praetenti grueris humani conditione. Lin. 29 [ib. Dis] „Dcus ex infinita bonitate sua consensum omnium «auctorum omnino patrum, con­ ordinavit hominem etc. * propono ut scribantur potius sensum pariter omnium theologorum, ad quorum verba correspondencia integra prout in schemate caput stat angelicus doctor sanctus Thomas, qui primo: quod quidem mihi videtur ita evidens, ut assertis atquo ipsissimis verbis declarat, quod homo nulla indigeat explicatione. B solo lumine suae rationis stricte loquendo pervenire Lin. 7 pag. 10 Icol. 34 A β] tollatur verbum In­ posset ad cognitionem Dei: ut autem, ait, citius * tegra quod in tridentino textu non reperitur. et certius et purius deveniat in cognitionem illarum Lin. 20 [ib. A is] „licet sola humana industria con­ veritatum, utique ncccsso est ut ab alio doceatur. * cinnati ex illis verbis potest aliqua ambiguitas oriri, Ergo agnosci: sanctus Thomas necessitatem mo­ quasi reipsa isto modo concinnari sint. Jlinccum primo ralem ab una parte, impotentiam moralem nb alia schemate pag. 8 multo libentius scriberem : Sacri... parte; sed aliunde stabilit ac defendit cum omnibus eredendi sunt non quod humana ope scripti, auctori­ scholis, quod homo non est physice absolute impotens tate tameu ecclesiae in canonem sacrarum Scriptu­ ad cognitiones acquirendas solo suae rationis lumine. rarum relati sunt. Iam illa omnia manifeste concordant cum illis, quae Tandem lin. 34 do sensu Scripturae sacrae credo in sacris Scripturis reperiuntur, et opus non est illos mo aurem praebuisso admodum attentam, oculum textus nunc proferre; sed quod certo opus est, quia etiam attentissimum omnibus quae super quaestionem forsitan ab aliquibus ignoratur, hoc est ut in medium dicta et scriptu fuerunt, etiam iu notulis. Multum ac proferantur aliqua verba saltem decretorum con­ vehementer exopto ut loco illorum, quae in schemate gregationum romanarum, quao in hac parte eviden­ reformato reperiuntur, illa referrentur ad literato, tissima et clarissima et omnino opportuna sunt. quao in ipso concilio Tridentino desuper habentur. Anno iam quadragesimo aliquis celebris auctor Eminentissimi praosulos ac reverend issimi patres, docens quod homo, ut possit pervenire ad cognihumiliter veniam peto ut do quaestione, quao tradi- C tionem Dei et veritatum supernaturalium, indigent tionalismas dicitur, vcrbulum proferam. Deo laudes fide, indigeat revelatione, anno 1840 iuasus fuit a sint, iam non amplius opus est ut momentum istius summo pontifice subscribere sequentem proposi­ quaestionis multis verbis ostendam: siquidem iam tionem: eRationis usus fidem praecedit et ad eam factum est et quidem ab illis ipsis oratoribus, qui hominem ope revelationis et gratiae conducit1* traditionalism! causam tuendam susceperunt: dixe­ luxta traditionalist as fides praecedit rationem; hic runt scilicet quaestionem esso prorsus fundamen­ autem coactos fuit subscribere, et reipsa magna talem. et verum dixerunt. Neqno hic agi potest cum laudo subscripsit propositionem quae dicit: do pulvere suscitando scholarum, quo quidem haeo j,Usus rationis fidem praecedit.- Deinde haec pro­ augustissima aula conspergetur, absit Prae manibus positio secunda: flRutiocinatio Dei exietentinm. ani­ teneo circa istam quaestionem traditionalism *! litteras mae epiritualitatem, hominis libertatem cum certi­ pontificias ot decreta authentica numero quidem tudine probaro potest , * istam etiam subscripsit. octo, quae tempore viginti tantum annorum super Scilicet traditionalistae, respecto omnium nostrum, isti quaestione prodierunt. Signum est, meo quidem sustinent (quod vos certe mirabimini saltem aliqui) iudicio evidens, hic non agi de nugis, prouti dice­ quod nos non valemus validum deducere argumen­ batur, scholasticis. Iam, quod planum quidem est, tum in favorem existentiae Dei, in favorem existentotus nodus rei reperiri videtur in ipso istius doc­ tiae animae, in favorem veritatum moralium ordinis trinae nomine, scilicet traditionalismo; et homo ut naturalis ex ratione nostra, concludendo a minori cognitionem acquirat Dei, et cognitionem veritatum D ad maius, a posteriori, hoc sustinent. Àt videtis, moralium ordinis naturalis, satis non habet, quod eminentiseimi ot reverendissimi patres, quomodo sio gaudeat usu rationis; sed opus deinde habet, ct procedendo meliorem quasi partem argumentorum quidem essentialiter et radicaliter, ut istae cogni­ theologicorum uno ictu convellant. Proptcrca anno tiones seu veritates vel in toto ipsi per traditionem quadragesimo iam fuit coactus subscribere proposi­ communicentur, vel saltem ut prima omnium istarum tionem quae sic sonat: rRatiocinatio Dei existenveritatum ipsi instilletur per traditionem, hoc scilicet tiam, animae spi rituali tate m, hominis libertatem cum sensu quod Deus creator initio, postquam hominem certitudine probare potest? Secundum decretum quod prodiit anno 1843. cre&net perfectum, iaxta illud quod u defensoribus traditionalism! creditur, doctrinam, revelationem ali­ In aliqua regione, cum magnis animorum aestibus quam, nescio quum, reliquis hominibus superaddide- docebatur traditionalismus: a tempero quo haec rit, et satia non fuerit Deo, quod creaverit Adam propositio ac praecedens subscripta esse sciebatur, in statu perfecto. Iam rea traditionalism» tota repe­ abierunt toti α verbo fidei, et iam suum systema ritur in hoc quod asseritur, quod homo, quales nos non fideismum vocarunt, et loco istius revelationis sumus, in societate constitutus indigeat communi­ primitivae, quam supernaturalem dixerant, revela­ cation· veritatis alterius, ut po-eit acquirere cog­ tionem pieudodictam naturalem suffecerunt Deinde nitionem Dei: ita ut ipse homo sit radicaliter in­ non requisiverunt traditionis necessitatem quoad capax et impotens, ut illam cognitionem acquirat. veritates omnes, sed quoad primam veritatem. Pono in medio nostrum cereum aliquod ingens: statim Fiiomplum allegant. 'ΊΤΙ Pinift NI .1 dll Li IÌU,'.1Z»«T 173 CONGREGATIO GENERALIS QUINTA 28 martii 1870 174 no inconsua fuerit, statini lumen dabit, doñeo con- a ut sic tota meo officio, ut existimo, functus sim. summatus fuerit. Si volumus, istam novam tradi­ Illa verba, paco reverendissimorum doctorum dictum *! tionalism speciem vocabimus traditionalismum mo­ sit, talis naturao sunt bao salebrosae traditionalism! deratum. Sed moderatus tantum est in apparentia, quaestiones, ut dicere non verear, latere sub herba fundamentum est idem: ca enim, quae proclamaba­ anguem: „Latet anguis in herba.4* Et dico, vel tur nobis, impotentia rationis radiculis semper manet. illud adiunctum vanum est ot inutile, ve) est semper Ium contra istum secundam speciem traditionalism! periculosum. Inutile, quia nullo modo de hoc agitur: prodiit decretum primum anno 18 *13. Unum tantum­ ubinam tandem vel tenuem umbram traditionalismi modo verbum legum: nllaud posse, dicebatur, (est in illa quaestione roperías? No tenuis quidem umbra. assertio auctoris cuius doctrina repudiata fuit) nos Illis verbis ista proponere eat idem ac dicere: homo in cognitionem cuiusvis externae motaphysicac veri­ ut sit homo debet caso homo; aliud non roperio. tatis venire absque ulterius instructione, ac in ultima Ergo vanum ct inutile est, vel periculosum est, hoc analyai absque divina revelatione/ Quacnam fuerint modo, quin si necessitatem institutionis ita intelligas fata huius insorti, dicam. 1 ussit congregatio Indicia ut conformiter ad unum ox decretis, quod secundo ut illo error o libris expungeretur, ot ut libri corri­ loco citavi, adstmos necessitatem revelationis, in gerentur. Idem iterum iniunctum fuit anno 1844, ultima analyst quidnam tunc erit praeter merum ct meum non est iam vobis aperire quomodo factum putumquo traditionalismum? sit. ut ab anno 1844 illa duo decreta, quae regnum Eminentissimi et reverendissimi patres, haec sunt aliquod particulare concernebant, in paco requie- B quae pro munere meo dicere debebam, et quao verint usquo ad annum 1861. Intercesserunt igitur omnia in omni humilitato vestro iudicio submitto. 20 anni et amplius absque eo quod do illis decretis · ORATIO mentio facta fuerit, et libri non fuerunt correcti. reverendi patris domini Saltatorii Ang. Dentariis Hoc tandem audivit summus pontifex, ot pro sua episcopi Gallellinensis-Norensis. vigilantia interrogavit auctores ut dicerent, cur libri non fuissent emendati. Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ Fuerunt Romam missae explicationes ct correc­ rendissimi patres. tiones aliquae, postquam istac correctiones fuerant Tametsi veritatis amore compulsus, nonnisi aegro etiam episcopis illius regionis subicctao; ct respondit ambonorn conscendo, ut nempo vestro sapientissimo sacra congregatio iam non Indicis tantum, ecd etiam iudicio submittam quod sentiam circa verba quae sancti * Officii, quas duas congregationes summus sub initio capitis secundi ot respectivo canono primo pontifex propter insigne rei momentum coniunxcnit, prostant. Ipsa enim verba nedum officiunt opinioni ut de ista momentosa quaestione iudicnrent, respon­ scholasticae, verum etiam in ipsam sanctam sedem sum fuit ob istis duabus congregationibus correc­ casent retorquenda. tiones non fuisse sufficientes, et sic remissa fuit iterum Et quoniatn qui anta me loquutus est, tametsi tota res ad auctorem cum onere ut tandem istae doctrina ct eruditione omnigena clarissimus, ausus correctiones fierent. Res nullo modo progressa est, est asserere traditionalismum in co consistere, ut donec tandem eadem duplex congregatio in unum C requiratur institutio ad facilius solummodo capessen­ collecta iusscrit libros do istis materiis tractantes dam Dei cognitionem ex rerum sensibilium contem­ amandari c scholis omnibus; quod fecerunt episcopi platione; ideo pace tanti viri praemittenda aliqua et in suis seminariis et collegiis ct aliis scholis. sunt, nempe iuvat expendere originem, progressum Hoc mandatum acceperunt; deinde mandatum ac­ ct tandem exitum huius opinionis scholasticae. ceperunt episcopi, ut omnes illi qui istis damnatis Sub initio huius sacculi nonnulli theologi ac philo­ doctrinis adhaeserant, retractationem facerent. Fece­ sophi, ut racionalista» convellerent, ct ut ita dicam runt illico plcriquc ct laudabiliter, tamen non omnes; intra propria castra cos expugnarent, coeperunt in­ ot reclamaverunt apud sanctam sedem dicentes, vestigare prima philosophiae problemata, expendere illud quod ipsi docebant non comprehendi in damna­ quoadusque so oxtenderent humanae rationis vi rea, tionibus Et iterum atque iterum respondit prae­ expendere quali qunntaquc indigentia auxilii externi fectus eminentissimus cardinalis Patrizi, illa omnia humanae vires indigerent. Statim isti fuerunt vo­ fuisse nomine summi pontificis examinata ct decisa; cati tradilionalistao, nempe antirationalistao, nempe et quod ad decisionem ferendnin omnia prorsus scholae traditionulisticao addicti. Inter hos aliqui fuissent sub oculis habita. fuerunt, qui dum revelationem extollebant, da­ Numquid, eminentissimi ct reverendissimi patres, bant humanae rationi omnia ca, quae sua erant; sancta sedes solet sio procedere erga quaestiones attamen alii fuerunt qui, extollentes divinae reve­ libero in scholis disputatas? nullus nostrum Aodidcrit. lationis excellentiam et dignitatem, in nihilum rediSed quod bene attendendum est, hoc est, quod inter li gcbant ipsam humanam rationem. Horum theolo­ traditionalismum crudum, prout dicitur, ct mitigatum, gorum ot philosophorum systema paucis simplicinulla prorsus reporitur essentialis differentia. Et busquo verbis comprehendam: humana ratio est ego provoco ad omnes patres, ut mihi velint differen­ nihil; o contra rationnlistao dicebant: humana ratio tiam assignaro praeterquam in impertinontibus ot est totum, nempe noti indiget manifestatione divina. accidentalibus; t»cd substantialis differentia non est: Interea sancta sedes officio suo nunqam destitit, ct in utroque systemata ratio humana attenuatur ct ct contra rationalistarum et traditionalistarum abu­ convellitur, ct in utroquo systemata periculum contra sum conclamavit. Hoc patet cx encyclica Singulari, fidem, contra bonos mores inducitur. Poto igitur quam summus pontifex Gregorius XVI dedit contra ut quao desuper schemata scribuntur, conserventur; systema Lamennais, anno nempe 1834, in qua cncypoto pariter ut canon conservetur, siquidem do rebus clica reprobatur esso unicum ct verum criterium tam gravibus, tam fundamentalibus agitur, ct toxtus veritatis sensum communem hominum. Interea non Scripturae sacrae tam lucidi sint, ot aliunde tam damnavit traditionalismum is su minus pontifex; unanimis sit in hac parte traditio sanctorum patrum quin immo traditionalismum prout est in se probavit, ct doctrina theologorum. et quidem probavit peculiari brevi, quod dedit idem Amplius est aliquid quod poto: quoad illa verba, summus pontifex immortali archiepiscopo Parisiena! quao scribuntur ad finom notulao de necessitato domino Affre, quando ipsi praesentavit catechismum institutionis ut nliquis usum rationis acquirat, vellem quem confecit. Anno 1840, quidquid dicat nicua patrum cum venia benevola unum verbuluni addere, antecessor, in causa Bautainii non damnavit tradi- 175 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 176 tionslismum, sed solummodo damnavit systema eius- A scripserunt: rSancta mater ecclesia tenet ac docet, dem, qui dicebat ipsam revelationem praecederei Deum, rerum omnium principium et finem, naturali * creatis certo cognosci po e. ** a rationem,ita utfnotate reverendissimi patres) nostrae rationis lumine e rcbu * perceptiones tanquam facta historica essent dicendae, Ista verba sunt universalia: omnes omnino homine essent considerandae: et recte erat proscribendus complectitur, nullum excipit; complectitur omnes error, quem tuebatur is Bautain. Anno 1843, quid­ homines in societate viventes, complectitur etiam quid dicat meus antecessor, sancta sedes non dam­ homines qui dari possunt silvestres, quemadmodum animadvertit philosophus SarpF, cuius opus Romae navit ipsum traditionalismum, sed solummodo qui * volebat divinam revelationem (notate), non autem fuit typis mandatura. Do illis intolligi potest, qui sive ob infortunium siro ob aliquod facinus in socie­ institutionem, quomodocumque ipsa ee haberet. Hisce rebus sic stantibus alii fuerunt, qui mediam tate nunquam vixerunt: non quemadmodum affirmat viam incesserunt statuendo (attendite), io homine meus antecessor, ita ut haberent aetatem octo an­ eoe potentiam cognoscendi, indicandi, ratiocinandi norum, qui inventi sunt in monte Alverniao. Pro­ ct cognoscendi omne * omnino veritate * tam meta­ fecto non erant octo annorura, erant pueri trium * physics quam morales; nihilominus (en pabulum annorum, ita ut tanquam belluae vixerint in monte difcordiae) ut ipse homo ex rebus possit pervenire Alvcrniae. Igitur complectitur propositio ista uni­ ad cognitionem earum veritatum, requiri institu­ versalia tam homines in societate viventes, quam tionem sivo verbo sive scripto sivo signo sive quo­ homines silvestres. Iam vero propositio universalis, cumque alio modo. Tali * institutio haberi potest: B ut habetur in logico, nullum excipit, omnes omnino etenim et in Anglia quidam domina * docuit filium comprehendit; igitur comprehendit etiam scholam suum, et quidem qui caecus erat et surdus, quo­ traditionalisticam, quemadmodum ab aliis praedemodo? nonnisi tactu. Interea autem docebant requiri eeasoribu fuit animadversum. institutionem eo fere modo (attendite), quemad­ Scio quid dicant hac in ro: sed si non habet modum oculus noster tametsi habeat potentiam vi­ imtitutionem tolis homo, non potest loqui; ergo dendi, nisi supposita luco non potest videro; quem­ talis homo nunquam potest cognoscere. Dico tali» admodum etiam semen tametsi in so contineat homo et cognoscit ot iudicat ot ratiocinatur: mens vitam, contineat inchoatam germinationem, non enim humana semper actuosa est, cogitat: igitur potest ad perfectam germinationem pervenire nisi iudicat, ratiocinatur. Ast cum talos actus mentis supposito contactu terrae, ut inquit Berzellius, sup­ hominis silvestris non sint nisi actus, qui vereantur posito aere, supposito competenti calore: ita eodem circa facta mero individually nempe per sensus ex­ fero modo dicendum do humana ratione. Tametai ipsa ternos, vel etiam intimum percepta; tales actus non habeat potentiam cognoscendi, indicandi, ratiocinandi sunt nisi vagi, imperfecti mancique, ex quibus veritas ot perveniendi ad prima * * veritate me ta physico * et metaphysica sive moralis nullo pacto potest extrahi. morales, nunquam poterit ad ea * pervenire, nisi Audiatur quid Arnobius hac in re de tali homine praehabita institutione. Primam dicunt veritatem loquatur1: BProcedat nobis homo solitudine in ita ut nulla alia veritas praecesserit.· veritates dicunt operta nutritas ... antequam notitiam rei sumat ita ut sint clareo, perspicuae, distinctae, non autem 0 alicuius, (notate verba) aut sermono imbuatur huconfusae. Unde tales traditionalistae, sciat meus mano, det responsum rogatus, quisnam sit ipse (est antecessor, duo omnino requirunt elementa necea- puer ille, de quo loquitur meus antecessor). Ita saris, nempe quod in primis io mente nostra habea­ ille non omni pecore, ligno, saxo obtusior aut tur potentia cognoscendi omnes omnino veritates; hebetior stabit?... Istum ad te voca, et ex eo deindo ut accedat conditio, non tanquam causa percontare non abstrusum aliquid, non involutum__ efficiens, sed tanquam conditio, quomodo dictum sed bis bina, bis terna quam efficiant summulam est de aere et de luco tum ad videndum tum ad quaerito Volumus videre, volumus sciro, quid rogatus germinationem habendam: ita ut si unum ex bis respondeat... Ita ille sensurus est... an ab se respon­ deficiat, profecto vel humana ratio non poteet per­ deri aliquid postules: et non stipes ut aliquis, aut ru­ venire ad cognitionem veritatum principum; vel si pea stabit elinguis et mutus, hoo ipsum ignorans et alterum deficiat, nou potest omnino ipsa humana nesciens an cum altero sermocinaris, an aecum/ ratio excri ad cognitionem. Si Arnobius loquendo de homine silvestri asse­ Assortant comprobant auctoritate sancti Thomao rere non dubitavit, non posse faciliora cognoscere; * Aquinati et etiam sancti Augustini. Quoad primum, quid dicendum do veritate morali cognoscendi Deum in anima nostra, ut dicunt traditionalistae, habetur ex rerum sensibilium contemplatione, semota omni indita verita *, inditae omne * veritates, puto ex hoc, omnino institutione? Sciant igitur quod talis homo quia dicunt, in mento nostra sunt germina veritatum, in primiS deberet creare sermonem. Sanctus enim seminales rationes; ita ut ipsa idea Dei saltem in D Augustinus dicit: Deum colimus, qui sermonem et confuso indita sit in mente nostra. Seminales autem linguam nobis donavit. In primis deberet creare rationes sunt ipsa veritas menti nostrae praesens, sermonem ; postea cognoscere, quid veniat nomine quao mentis nostrae lumen dici debet ac solete causae, nomine effectus, quid veniat per nomen quaeque etiamsi semper actu non percipiatur, mente proportionis, quid veniat per nomen relationis; tamen semper, si attendatur, percipi poterit. Hanc et postea, quae proportio requiratur inter cau­ eandem doctrinam tenet gloria purpuratorum, nempe sam et effectum : haec omnia scire deberet. Ista cardinalis Gerdii, tenet sanctus Bonaventura, tenet non sunt tam facilia, quemadmodum credit meus Hugo a Sancto Victore, tenet ipse Bossuet et Fénelon, antecessor: attendat. Hic agitur do re maximi quod idea Dei «altem in confuso menti Insit En momenti, et ego totus uum pro Romana ecclesia. verba Angelici dottori * 1 p. q. 2 art. 1 ad l : n Cog­ Reipsa illa nunquam damnavit traditionaliamum; noscere Deum ewe in aliquo communi, sub quadam ostendat, si habet, aliquod decretum: nec atramen­ confusione est nobis naturaliter insertum.- Igitur tum adhuc pontifex cedit calamo. Igitur haec traditionalisUo non in nihilum redigunt ipsam hu­ faciliora non sunt illis, quao u me relata sunt, manam rationem, imno eam praesupponunt: nam si nempe creandi sermonem. Audiatur, et attendant episcopi Neapolitani, quid potentia et nptitudo non habentur, profecto ratio responderit initio huius saeculi celeberrimus iuris humana nunquam poterit in exercitium oxeri. Risce itaque praenotati * veniam modo ad verba 1 Adv. gente· llb. IL *. •chomati In ^chomate ita deputati congregationi * 177 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA QUINTA 28 martii 1870 178 nnturao et gentium antecessor Franciscas Finetti a animadversionibus patrum in hoc caput factis, si respondens rationalisas, qui contendebant hominem quid respondendum censuerint Emendationes autem crearo sermonem. Rodio etiam nunc sunt ratio- a patribus propositae, quam primam fieri poterit, nalistao qui dicunt, hominem originem habere o typis impressae patribus distribuentur, antequam suf­ simiis, ita ut ox mutuo congressu tandem sermonem fragia de iis exquirantur/ invexerint. Ad haec absurdo refellenda, Franciscas Post haec indixit patribus distributionem fieri Finctti respondit: ergo absurda est hypothesis de prooemii a deputation e pro rebus fidei novissime hisco hominibus silvestribus ac mutis, in qaa po­ reformati1; qua absoluta, addidit: nitur, statum naturalem hominis esse silvestrem et nProxima congregatio habebitur crastina dio, in solitarium: quandoquidem silvestres homines nun­ qua primum exquirentur suffragia patrum de integro quam potuissent ad cum statum pervenire, in qao textu prooemii hodie distributo; tum voro post re­ homines et loquuntur et percipiunt universalia lationem nomine deputations pro rebus fidei fa­ ot ratiocinantur. Igitur non modo falsa, verum ciendam exquirentur suffragia de emendationibus etium absurda est illa hypothesis, qua posita, primi capitis in antecedenti congregatione distributis; status praesens fuisset impossibilis. Unica ergo ad denique, si tempus suppetit, fiet examinatio et dis­ hoc explicandum hypothesis, immo thesis verissima cussio tertii capitis huius schematis/ Risce omnibus expletis, dimissa congregatio eat. est, Deum, ut aperto colligitur ex Scripturis, homini a so creato tum linguam, tum convenientes eius 11. statui gmduique notiones indidisse, eamquo collo- B casso, creata Revs, in domestica societate, ut in Prooemium schematis do fido catholica prognatos suos tum linguam tum notiones univer­ a Deputation© do fido novissimo adaptatum. sales domestica educatione transfunderet, quae ad Pius episcopcs nos usque continua successione, sed non minori servus servorum Dei sacro approbanto concilio veritate pervenerunt. ad perpetuam rei memoriam. Scio fuisse aliquos, qui dixerunt hominem posse Dei Filius et generis humani Redemtor Dominus crearo linguam, et quod ipse aliqua vocabula efformavit. Sed illi non animadverterunt quod evenit noster lesus Christus, ad patrem caelestem rediturus, Leibnitzio, qui volebat vocabularium conficere ad cum ecclesia sua in terris militante, omnibus diebus linguam universalem eflbrmsndam: potuitno con­ usque ad consummationem saeculi futurum se esse ficere illud vocabularium? minime, quia invenit ra­ promisit Quaro dilectae sponsae praesto esse, addices in aliis linguis. Aliud est 'crearo aliquod aistcro docenti, operanti benedicere, periclitanti opem vocabulum, cum iam evoluta est ratio; aliad est, ferre nullo unquam tempore destitit. Haec vero antequam rationem evolutam homo habeat: nam salutaris cius providentia, cum aliis beneficiis in­ tunc neccsso foret, ut haberet ideas abstractas. numeris continenter apparuit, tum iis manifestissimo Porro ideae abstractae nullo pacto haberi possunt, comperta est fructibus, qui orbi christiano e con­ quin ipsae sint circumvcstitao voce. Nam ait qui­ ciliis occumenicis ac nominatim c Tridentino, iniquis dam, ni fallor, Plato: homo cogitat verba auris, C licet temporibus celebrato, amplissimi provenerunt. antequam loquatur verba mentis. Adiungo etiam, Hinc enim sanctissima religionis dogmata pressius eminentissimus cardinalis Gerdii in suis praelec­ definita uberiusque exposita, errores damnati atquo tionibus loquendo do modo, quo probari possit Dei cohibiti; hinc ecclesiastica disciplina restituta firmi us­ oxistentia, animadvertit, hominem in societate etiam que sancita, promotum in clero scientiae et pietatis constitutam, si paulisper nunquam audivit vel no­ studium, parate adolescentibus ad sacram militiam men infiniti vol nomon Dei, ox rerum sensibilium educandis collegio, christiani denique populi mores contemplatione non posso devenito in Dei notionem: et sollertiore fidelium eruditione et aucto sacramen­ nam, ait, idea infiniti non est idea efformationis, torum usu instaurati. Hinc praeterea arctior membro­ rum cum visibili capite communio, univeraoque cor­ sed veritatis. Quaro propono sequentia cum concilio Ambia- pori Christi mystico additus vigor; hinc religiosae nensi celebrato anno 1853 et quidem approbato α multiplicatae familiae, aliaque Christianae pietatis sacra congregatione Concilii. En verba quao pro­ instituta; hinc illo etiam assiduus et usquo ud san­ pono: Eadem nancta mater ecclesia tenet ac docet, guinis effusionem constans ardor in Christi regno hominem rationis exercitio fruentem posse Deum, re­ late per orbem propagando. Verumtamcn haec aliaque permulta emolumenta, rum omnium principium et finem, naturalis ipsius rationis lumine ex rebus creatis cognoscere : invisibilia quao per ultimam maximo oecumenicam synodum divina clementia ecclesia© largita est, dum grato, enim Dei per ea, quae facta sunt etc. Canon: Si quis negaverit, Deum unum et rerum, D quo par est, animo recolimus, acerbum cohibere creatorem et Dominum nostrum, per ea, quae facta nequimus dolorem ob mala gravissima, indo potissi­ sunt, naturali rationis lumine ab homine ipsius exer­ mum orta, quod eiusdem sacrosanctae synodi apud citio fruente cognosci posse, anathema sit. Ista duo permultos vel auctoritas contemta, vel sapientissima sunt quao propono, tum Io ut cognoscatur emen­ neglecta fuere decreta. Nemo siquidem ignorat haereees quas Tridentini dationem factam in schemate et adnutationem non esso illusoriam, nam non habetor in capite; 2° ne patres proscripserunt, dum, reiecto divino ecclesiae praciudicomus opinioni scholasticae; 3° quia dicta magisterio, res ad religionem spectantes privati cuius­ verba sunt consecrata a concilio provinciali Remensi vis iudicio permitterentur, in sectos paullatim dis­ solutas esse multiplices, quibus inter se dissentienti­ et a concilio Ambiancnsi. Haec dicenda erant Veritate compulsus ea bus et concertantibus, omnis tandem in Christum fides apud multos concussa est. Itaque ipsa sacra protuli; modo indicate. Biblia, quae antea Christianae doctrinae unicus fons Auditis patribus, qui inscriptr faerant, eminen- et iudex asserebantur, iam non pro divinis haberi, immo mythicis commentis accensori coeperunt. tiasimus primus praeses dixit: Tum nata est et late nimis per orbem vagata ^Reverendissimi patres, cum nemo amplius ve­ niam loquendi do capite secundo propositi schematis illa rationalism! seu naturalismi doctrina, quae relipetierit, declaramos discussionem huius capitis esse terminatam, salvo iure deputatorum respondendi ‘ Vide infra nom. Ii. . * Cosen OKNRKAU TOMUS LI. Ii 179 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 180 gioni christbnae tanquam eupornaturaU institute per A omnium ct invisibilium; invisibilia enim ipsius, iuxta omnia adversans, summo studio molitur, ut solo apostolum, a creatum mundi per ea, quao facta Domino se Salvatore nostro Christo α mentibus sunt, intellecta conspiciuntur: tomen, quia sicut humanis, a vita ot moribus populorum excluso, oliai gentes gloriam incorruptibili Dei similitudinem merao quod vocant rationis vel naturae regnum imaginis corruptibilis hominis ct volucrum ct ser­ stabiliatur. .Relicta autem proiectaque Christiana pentium commutaverunt, sic nostris diebus quidam religione, negato vero Deo ct Christo eius, prolapsa scientiarum magistri systemata condiderunt, veram fidei doctrinam do Dei substantia pervertentia; id­ tandem est multorum mens in pantheismi. materia * Itimi, atheismi barathrum, ut iam ipsam rationalem circo fidem catholicam in Deum praeter reliquae naturam omuemquo insti rectique normam negantes, infinitas cius perfectiones his insuper verbis exponi­ ima humanae societatis fundamenta diruere coni­ mus: quod Deus sit una, singularis, simplex om­ nino ct incommutabilis substantia, ab hoc mundo tantur. Hac porro impietate circumquaque granante, vere et essentialiter distinctus, in so et per se bea­ fieri vix potuit quin plores etiam e catholicae eccle­ tissimos ct incomparabili sua maieatate omnia, quao siae filiis malo afflarentur spiritu, et diminutis pnulla- praeter ipsum existant, aut concipi possunt, entia tim veritatibus sensus catholicus in ipsis attenuare­ praecellens. tur. Variis enim ac peregrinis doctrinis abducti, ¿Quapropter detestamur atque damnamus quaevis, naturam et gratiam, scientiam humanam et fidem huic α nobis expositae fidei quovis modo adversantia divinam perperam commiscentes, genuinum sensum B ingenii humani commenta, in quibus etsi Dei exidogmatum, quem tenet ac docet sancta mater eccle­ stantia expresse non negatur, substantia tamen Dei sia, depravare, integritatemque ot sinceritatem fidei et cius ad res creatas relatio ita depravatur, ut vel io periculum adducere comperiuntur. Deus confundatur cum universo rorum finitarum Quibus omnibus conspectis, non possunt non ordine, vel praeter materiam ciusque transformationes commoveri intima ecclesiae viscera. Quemadmodum et evolutiones nihil realitcr esistere statuatur. enim Deus vult omnes homines salvos fieri, et ad agni­ 4. Reverendissimus Caixal y Estradi Urgfilensis. — tionem veritatis pervenire; quemadmodum Christus P.8 lin.9 verba ¿omniquo perfectione infinitum- cen­ venit, ut «alvum faceret, quod perierat, ct filios setur [col. 92dj], non recto ordine ease collocata; sed Dei, qui orant dispersi, congregaret in unum: ita potius in superioribus lineis collocanda ad magis gene­ ecclesia, a Deo populorum mater et magistra con­ ralem Dei notionem expoliendam; ideoque censetur, stituta, omnibus debitricem se novit, ac lapsos erigere, in 4 linea ita dicendum: -Unum esae Deum verum labantes sustinere, rovertontea amplecti, confirmaro et virum, natura sua perlectissimum et infinitum" bonos et ad meliora provehere parata semper et et non ,omni perfectione * infinitum ad vitandae intenta est. Quapropter nullo tempore a Dei veri­ cavillationes pantheistarum, ne si Deus, per accumu­ tate, quae sanat omnia, testanda ct praodiconda lationem omnia ct cuiuslibet perfectionis esset, aut quieacoro potest sibi dictum ceso non ignorans: fieret infinitus. ¿Spiritus meus, qui eat in te, et verba mea, quae Cum enumerantur perfectiones Dei, desideraretur, posui in ore tuo, non rocodont do oro tuo amodo ut servaretur ordo. Itaque, ante ¿Creatorem- prae­ et usque io sempiternum1/ poneretur: aeternum, immensum, intellectu ac volun­ Nos itaquo, inhaerentes decessorum nostrum tate cum libertate sine mutationis umbra, semper sui vestigiis, pro supremo nostro apostolico munere inris, integerrima et sanctissima, sapientissimum, veritatem catholicam docere ac tuori, perversasqno bonum, et omnipotentem, creatorem caeli et terrae, doctrinas reprobare nunquam intermisimus. Nunc visibilium omnium et iurisibilium, omnisque perfectionis autem sedentibus nobiscum et indicantibus universi creaturarum causam, atque indeficiens exemplar; qui orbis episcopis, in hanc oecumeoicam synodum aucto­ cum sit, etc. prout in schemate. ritate nostra in Spiritu sancto congregatis, nixi Dei 5. Reverendissimus Dubar Canathensis. — Initium verbo scripto et tradito, prout ab ecclesia catholica capitis primi ita immutandum proponitur [coi.97c is] : sancte custoditum et genuine expositum accepimus, ¿Sancta Romana catholica ecclesia credit et confite­ ex hae Petri cathedra in conspectu omnium salu­ tur, unum esse Deum verum ct vivum, aeternum, im­ tarem Christi doctrinam profiteri et declarare con­ mensum, intellectu ac voluntate omnique perfectione stituimus, adversis erroribus potestate nobis a Deo infinitum, omnipotentem, creatorem caeli et terrae, tradita proscriptis atque damnatis. providissimum, qui cum sit una, singularis, simplex omnino et incommutabilis substantia, praedicandus 12. est ab hoc mundo re ct essentia distinctus, in so Emendationes in caput I a reverendissimis patribus et ex se beatissimus, et super omnia, quae praeter propositae. ipsum sunt ct concipi possunt, ineffabiliter excelsus/ 6. Reverendissimus Melchers Coloniensis. — Anto § i. 1. Reverendissimus Clifford Cii/ionien sis. — Pro­ alia consentitur [col. 114 Ce] iis, qui iam dixerunt, or­ ponitur [coi. 107 A j], ut initio capitis primi simpli­ dinem in enumerandis qualitatibus divinis e«e immu­ citer dicatur: „Sancta catholica ecclesia credit ot tandum, ita ut primo absolutae uc deiu relativae po­ confitetur, unum esso- etc. nantur; dein censetur, verba ¿Creatorem ete/ posso 2. Reverendissimus Ullathome Birminqhamiensis. omitti in prima paragraphe, quia de creatione iam — Proponitur [coi. 105 a m], ut in capito primo verba necessaria in paragraph© secunda dicuntur. 7. Reverendissimus Ilefele Rottenburgensis. — P. 8 ¿Romana catholica ccclcria“ transferantur, ita ut le­ gatur ¿Catholica atquo Romana ecclesia-. Sin autom lin. 4 post ¿Creatorem- addendum pac Dominumnon placuerit patribus, ut saltem comma interponatur [coi. 102 B u]. 8 Reverendissimus Afeurín Ascalonensis. — In inter verba Romana ct Catholica. 3. Reverendissimus FogamyTranssilvanien8is[co]. prima paragraphe deleatur vocabululum providissi­ 98Di]. — ¿Quamvis nemo sit, nisi teste regio psalle mum, ct addatur post secundam [coi. 115 Cio]: ¿Universa vero, quae condidit Deus, providentia insipiens et vecors fuerit, qui cum ecclesia catholica non credat et confiteatur, unum esso Deum, Patrem sua tuetur atquo gubernat, attingens a fine usque omnipotentem, factorem caeli ot terrae, visibilium ad finem fortiter, et disponens omnia suaviter (Sap. 8, 1). Nuda siquidem ct aperta sunt oculis eius omnia, non solum quae facta, «ed etiam quao 1 ta LIX.tl. isi EMENDATIONES IN CAPUT I A REVERENDISSIMIS PATRIBUS PROPOSITAE 182 futura sunt, siro necessaria sive libem creatarum A tum4 ; et praeterea, quia animadvertitor, in hoc primo capito omissas fuieso duas veritates fidei rerum efficientia facienda.4 9. Recerendissimus Hefeie Rottenburgensis. — catholicae, nempe de conservatione et concursu Dei Vorba aeternum, immensum4 (lin. 5 et 6 Cop. I) cum suis creaturis, ex quarum corruptione oriuntur evolutiones entis primi, sive absoluti pantheistaruro, aut delenda [col. 102 B 7]; 10. Idem, — Aut et caetcrao dirinao qualitates et progressus indefiniti in universo; ne repetitio enumerandae, praesertim illno, quao ad personalem appareat, et ut vacua impleantur; sequens proponi­ Doi oxletentiam pertinent, exempli gratin omniscien­ tur forma paragraph'!, ex sancto Gregorio Magno cia, sapientia, sanctitas. et ex sanctis Augustino ct Tboma Aquinate fere 11. Reverendissimus Magnasco Bolinensis. — ad verbum deprompta: Pag. 8 lin. 6 post rimmen3umu addatur /incompre­ pCredimus vero ct profitemur, infinitum esso hensibilem4 [col. 101 Bi). perfectionis discrimen inter essentiam et naturam 12. Recerendissimus Melchers Coloniensis. — Post creaturarum et essentiam ot naturam Dei, qui solus ^infinitum4 addatur [col. 114 De]: „scientem omnia, vivificat omnia, et vocat ea, quae sunt, tamquam ea, tum praeterita tum futura, tum necessaria tum contin­ quae non sunt (Rom. 4, 17), et cuius nomen est: Ego sum, qui sum (Exod. 3, 14). Nam vero credi­ gentia4. 13 d. Reverendissimus Gastaldi Salutiarum. — mus, Deum solum dici esse; quia licet aliae res crea­ Pag. 8 linea 10 expungatur vocabulum singularis, tae etiam sint, non tamen principaliter sunt, quia B in sometipsis minime subsistunt; et nisi omnipotenti quod est omnino inutile [coi. 112 λ 4]. 13 b. Recerendissimus Gandolfi Cornelanus, — unius Dei gubernantis manu tenerentur, esse ne­ Pag. 8 lin. 8 deleatur vocabulum „singularis4 [coi. quaquam possent. (S. Gregor. M. lib. 16 Moral. cap. 16.) 91 B 7]. "Credimus quoque, et profitemur, Deum requie­ 14 B. Recerendissimus Ilefele Rottenburgensis. — Ibid. lin. 10 ad vocem nsubstantia4 addendum nspiri- visse die septimo ab universo opere, quod pairarat (Gen. 2, 1); sic tamen ut simul quoque credamus, tualis4 [coi. 102 C 1]. 14 b. Recerendissimus Magnasco Bolinensis. — usquo nunc operari Deum; num si, conditis ab eo Pag. 8 lin. 9 post ^singularis, simplex omnino4 ad­ rebus, operatio eius subtrahatur, omnes interibunt et deficient. Nec etiam saccula in suos cursus ex­ datur nBpiritualis4 (coi. 101 B 10]. 15. Reverendissimus Caixal y Estradi Urgellensis. plicarentur, si ea ille, qui condidit, provido motu — Lin. 12 [coi.93 as] vocem „praedicandus4 mutandam administraro cessaret. (S. Aug. De Genes, ad litter. in aliam magis auctoritativam et conciliarem, nempo lib. 5 c. 20.) Creaturae namquo omnes, etiam ratio­ ^credendus est cera et firma fide, ad salutem aeter­ nales et liberae, tam in esse, quam in operando nam prorsus et absolute omnibus hominibus necessaria". dependent ab omnipotentia Dei, cuius operatione 16 a. Reverendissimus Melchers Coloniensis. — In et concursu indigent; et a quo omnes earumdem verbis „lioc mundo4 ommittatur nhoc4 (coi 114 C 15]. actiones essentialiter ac immediato dependent. 16 b. Reverendissimus Hefele Rottenburgensis. — Verum, licet Deus ait, qui virtute sua influit in Ibid, pro nab hoc mundo4 ponendum „a mundo4 C omnes effectus creaturarum; tamen divina influentia per causam proximam determinatur, et spccificatur [coi. 102 c 14]. 17. Recerendissimus Caixal y Estradi Urgellen· (S. Thom. quant. 1 de Poten, nat. art. 4 ad 3, et sis. — Voces Dro et essentia4 licet forte perfec­ lib. 3 cont. Gent. cap. 66.) Atque hoc modo Deus tiorem sapiunt latinitatem, ad maiorem tamen clari­ bonus, sapiens et omnipotens attingit a fine usque tatem desideraretur, ut substituerentur per has alias: ad finem fortiter, et disponit omnia suaviter (Sa­ „ab hoc mundo, qui ab ipso factus est4 (coL 93 A «]. pient. 8, V. 1). 23. Recerendissimus Ramadii Elnensis. — Secunda 18a. Recerendissimus Gastaldi Salutiarum. — Linea 13 expungatur vocabulum re. et dicatur prae­ paragraphus cap. 1 sic forsan melius exprimeretur dicandus est ab hoc mundo essentia distinctus [coi. [col. 111 a ej: nllic solus verus Deus sua omnipotenti 112 b 5]. Nam in Deo essentia et res unum idem- virtute, non ad beatitudinem suam augendam, vel ad perfectionem acquirendam, sed ut immensae boni­ quo sunt 18 b. Recerendissimus Ferri Casalensis. — Pag. 8 tatis suae ineffabiles divitias liberali sua munificentia 1. 10 dicatur ^praedicandus est ab hoc mundo essen­ effunderet per bona creaturis impertita, liberrimo suo consilio oto.4 tia distinctus4 [coi. 94 b 0]. 24. Recerendissimus Magnasco Bolinensis. — 19. Recerendissimus Caixal y Estradi Urgellen­ Ibidem § 2 lin. 21 addatur „et communicandam4 sis. — nNatura infinito distinctus® [coi. 93 A·]. 20. Recerendissimus Melchers Coloniensis. — Pro [coi. 101 B ic]. 25. Recerendissimus Hefele Rottenburgensis. — „ex so beatissimus4 dicatur nper se beatissimus4 D In § 2 lineis 5 ct 6 verba illa „per bona, quae (coi. 114 C n]. 21. Reverendissimus Caixal y Estradi Urgellen­ creaturis impertitur4 delenda proponuntur [coi. sis. — „Et ante ullius creaturae oxistontiam bea­ 102 c 17]. 26. Recerendissimus Gandolfi Cornelanus. — tissimus, et supra omnia, etc.4 ut in schemate [coi. Ibid. lin. 23 verbis Bliberrimo consilio etc.4 substi­ 93 A 11]. tuendum proponitur [col. 91 c 5] pnulla necessitate, § 2. 22. Idem. — Quoad secundam partem-capitis (vel) nulla interveniente necessitate, sed secundum primi, quao incipit, lin. 19: rHic solus verus Deus, propositum voluntatis suae4. 27. Reverendissimus Ballerini patriarcha Alexan­ etc.4, cum nihil aliud sit quam repetitio rhetorica paragraph! primae, ut videro est, conferendo verba drinus. — Uti conclusio huius capitis sequens additio illius, nempe „non ad augendam suam beatitudinem, proponitur [coi. 90 a 11]: „ Quare dum non modo im­ nec ad acquirendam4, cum sequentibus istius1, scili­ piam,verum etiam rcctao rationi prorsas repugnantem cet: pDeum esso in so et ex se beatissimum; * et declaramus eorum doctrinam, qui vel Dei existenquia id ipsum demonstrant verba sequentia ex con­ tiam omnino inficiantur, vel Deum cum ipsa rerum cilio Lateranensi IV deprompta: „Doum esso crea­ universitate qualicumque ratione confundunt aut torem caeli et terrae, a mundo sua essentia distint­ consociant, vel notionem pervertunt verae ac prorsus liberae creationis rorum omnium a Deo aeterno in tempore perfectxo; omnes quotquot animas suas ad 1 illius ed. 11· 183 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 184 39. Reverendissimus Gastaldi Salutiarum. — Inter aeternam perniciem impellere nolunt in incensissimae A caritatis visceribus monemus atque hortamur, no se n. 3 ct 4 ponatur canon propositus; sed linea 25 suosquo sinant exitialibus his opinionum monstris se­ verba omnes aut certe expungantur: ot canon ita duci, omniqne etiam studio caveant a larvatis illis exponatur [coi 113 D s] ; Si quis dixerit, res finitus philosophicis, uti appellantur, systematibus, quibus tum corporeas tum spirituales, aut saltem spirituales e divina substantia emanasse. tam infesti errores ullatenus insinuantur/ 40. Reverendissimus Alaguaseo Bolinensis. — Si CANONES. admittatur canon tertius, nt est in nota, in secunda 28. Reverendissimus Dubreil Arenionensis. — Po­ eius parte dicatur [coi. 101 D »]: ^divinam essentiam .* stulatur [coi. 103 d], ot quatuor canones de Deo om­ seu substantiam 41. Reverendissimus Gastaldi Salutiarum. — Et nium creatore supprimantur, quia expositio veritatum, lineis postremis verba aut denique Deum ctc. conver­ quao in capite continentur, videtur sufficient e«e. 29. Reverendissimus Ilefele Rottenburgensis. — tantur in hacc alia {col. 114 Au]: aut denique Deum Quoad canones maxime arrideret (coi. 103 b], si veteri esse ens in se indeterminatum, quod sese nunc hoc forma anathematismorum relicta errores, non perso­ nunc illo modo determinando, constituit rerum univer­ nae damnarentur; ideo hac forma canonum ad cap. I sitatem in genera, species et individua ; anathema sit. pertinentium proponitur prciicimus et damnamus 42. Rereren dissimus Ferré Cusalen sis. — Mem­ brum tertium canonis in nota relati pag. 21 ita reeorum errores, qui. * 30. Reverendissimus Gandolfi Cornetanus. —B fonnatum proponitur [coi. 95 D io]: aut denique ens Primus canon non videtur necessarius, adeoquo universale indeterminatum, qualo menti hurunnno expungendus [coi. 91 c is]. offulget, esse Deum, qui se determinando constituat 31. Reverendissimus Hefele Rottenburgensis. — rerum genera, species, individua; anathema iit“ In numero 1 post *^Creatorem addendum pac Do­ 43. Reverendissimus Melchers Coloniensis. — Ca­ *minum [col. 102 D »]. nonem ΓΥ brevius et concinnius concipi posse cense­ 32 a. Reverendissimus Magnasvo Boiinensis. — tur ita [coi. 1151 i<]: „Si quis Deum omnia ex nihilo Pag. 21 expungatur canon secundus tamquam inu­ aut summa libertate aut ad gloriam suam, ut finem tilis, cum contineatur in primo, et concilii ©ecu­ primarium et ultimum creasse, negaverit; anathe­ menici dignitati minus conveniens [coi. 101 D s]. ma sit * 32 b. Reverendissimus Ballerini patriarcha Ale­ 44. Reverendissimus Hefele Rottenburgensis. — xandrinus. — Canon secundus oblitorandus videtur In numero 4 post „quaa * continet addendum „et [eoi. 90 C i], quia qui nihil praeter materiam existons spirituales ct * materiales [coi. 102 D u]. se credere profitetur, Deum aperte negat, nec nomine 45. Reverendissimus Ramadié EInens is. — Para quidem admittit Ast anathematis inflictio est maxima canonis huic parti capitis primi respondens, scilicet; spiritualis poena, qua quis α communione cum Deo jjSi quis mundum ad Dei gloriam conditum esso declaratur abscissus, sed ad ipsius rei resipiscentiam: negaverit, anathema * , sit eradatur [col. 111 Bi]. ergo prorsus inutilis est huiusmodi poena, ideoque 46. Reverendissimus Eberhard Trecirensis. — nec infligenda ei, qui expresse declarat, se nullum C Proponitur [coL ]09 bs], ut in canone 4, pag. 22, prorsus Deum existentom admittere. Primus autem lio. 7 post verba pad Dei gloriam * inserantur haec canon subsistere posse conceditur, in quantum ad verba:\ut ad creationis finem primarium seu ulti­ Deum, non uti exiatootem, sed uti creatorem, re­ mum. * fertur. 47. Reverendissimus Gastaldi Salutiarum. — 33. Reverendissimas Melchers Coloniensis. — Do Pag. 22 verba rsanctissimis nominibus Trinitatis etc. * canone I nihil animadvertitur. Canon II melius convertantur in sequentia ¡col. 114 B s]: pSanctissimodo positivo ita exprimi posset [coL115ai]: p8i mis Trinitatis, incarnationis, redemptionis, resurrec­ quis materiam causam substantialem omnium rerum tionis, aliisque catholicae religionis mysteriorum vel absolutam esse dixerit; anathema sit * nominibus abutuntur. * 34. Reverendissimus Ilefele Rottenburgensis. — 13. In numero 2 pro pesse affirmare non * erubuerit Congregatio gonoralis trigesima sexta ponendum resso *affirmaverit [coL 102 D io]. 1870 martii 29. 35. Reverendissimus Ferré Casalensis. — Pag. 21. In canone 3 expungatur vocabulum essentiam, et Ferio tertia die 29 martii 1870 hora nona ma­ dicatur solum (coi. 94 0 v]i Si quis dixerit, unam esse tutina, in conciliari aula Vaticanae patriarchalia Dei et rerum omnium substantiam; anathema sit. In basilicae, generalis reverendissimorum patrum con­ Deo enim essentia ot substantia sunt unum et idem. gregatio habita est; cui interfuerunt sexcenti viginti 36. Reverendissimus llefele Rottenburgensis. — D patres, nempe 40 cardinales, 7 patriarchae, 5 pri­ Anatbomitiimue vero illo in nota 1 a nonnullis mates, 94 archiepiscopi, 433 episcopi, 4 abbates patribus propositus (pag. 21) superfluus existimatur nullius dioecesis, 14 abbates generales sive prae­ (eoi 103 A 4 cides congregationum ordinum monasticorum, usum 37. Reverendissimus Ballerini patriarcha Alexan­ mitrae habentes, 23 generales et vicarii generales, drinum. — E converso inter canones assumendus pro­ quorum omnium nomina, quae per assignatores lo­ ponitur [eoi.90 o uj illo, qui in nota pag. 21 subiungi- corum accurate descripta fuerunt, exhibet indiculus tur, et pantheismum damnat pro suis diversis epecie- patrum tricesimae sextae congregationis generalis, bus, quia etsi pantheismus omnino damnetur canone qui inter acta concilii asservatur. Reverendus pater dominus Aloisias Ciurcia archi­ tertio; attamen propter magnam diffusionem panthehtkorum figmentorum hac nostra aetate, oppor­ episcopus Irenopolitnnus et delegatus apostolicus tunius esso videtur, si in omnes suas species di­ Aegypti et Arabiae missam lectam celebravit Qua stinctius pantheismus enudetur atque repellatur, absoluta, et recitato oratione Adsumus Domine etc., addito etiam canone illo, qui memorata adnotationo eminentissimus primus praeses sic patres alloquutu.s est: proponitur. ^Reverendissimi patres, hodie primum suffragia 38. Reve rendi ssimus Melchers Coloniensis. — Ad can. HI desiderat [col. liba <], ut tres pantheismi exquirentur de prooemio schematis novissime adap­ species ea ratione, quae in annotatione sub textu tati de fide catholica, tum vero de emendationibus ad caput primum eiusdem schematis propositis. Quo invenitur, distinctu reprobentur uno canone. 185 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA SEXTA 29 martii 1870 186 rectius ct ordinatius gravissimus iste actus procedat, a ot de secunda eiusdem capitis parte, et de canoni­ iuvabit ea in memoriam revocare, quae iam nuper bus huic capiti adnexis. Cum emendationes haud hac do ro monita sunt. Oportet scilicet bene atten­ paucae propositae fuerint ad triplicem hanc partem; dere, quod iuxta decretum diei 20 februarii huius etiam relatio mea debet esse triplex. Ergo deve­ anni num. 13 tam super textu partis examinatae niamus ad primam paragraphum capitis primi, quae quam super singulis emendationibus suffragia bis agit do Deo uno, vivo et vero. danda sint, ita ut praesides distinctis vicibus ad Ut iam dixi, etiam do hac parto paragraphi surgendum invitent, uempo primum eos, qui textui primao plures emendationes sunt propositae. For­ vel emendationi aesontiuntur, doindo eos qui eidem sitan, reverendissimi patres, toxtum, pronti iacet, contradicunt. Praeterea necessarium est, ad bonum benigniori animo suscipietis, si texturam huius para­ ordinem, ut reverendissimi patres locnm in aula graphi vobis ante oculos ponam. Ecco series sen­ concilii sibi assignatum duranto actu ferendi suffra­ tentiarum. Paragrnphus prima incipit solemni con­ gio non relinquant, et ii qui ad interrogationem a fessione fidei in Deum, ubi simul adduntur ista praosido factam surrexcrint, tamdiu stantes maneant, nomina Dei, quibus sacra Scriptura saepissime uti­ donec satis constet do maiori vel minori suffragiorum tur, cum Deum verum designat, oppositum diis falsis numero. His praemissis, aggrediamur actum suffragia gentium. Proido solemnis haec confessio „sancta do prooomio ferendi. Ipsum prooemium novissimo Romana catholica ecclesia credit et confitetur, unum adaptatum a deputatone pro rebus fi dei, in hesterna esso Deum verum et vivum, creatorem caeli et congregatione generali distributum, satis omnibus 1 ï terrae, omnipotentem, providentissimum-: virgula notum est, ita ut lectiono non indigeat. Itaquo seu semicomma hic fuit omissum. Post hanc soreverendissimi patres, qui huic prooemio in ¡sta lomnem professionem fidei pergit schema reforma­ ultima sua forma asscntiuntur, surgant? tum dicendo quid sit Deus. Omnia res, ut nostis, Et cum omnes 8urrcxiseent,ominentÌB8Ìmu8 primus definitur duplici ratione, et quidem dicendo, quid praeses ait: „Evidens est, quod omnes patres pro­ sit in se et quomodo distinguatur ab aliis. Eamdem oemio schematis de fide catholica novissimo adaptato hanc methodum secutum est etiam schema reforma­ consensum praebuerint/ tum; ot proinde in sequentibus primo agitur quid Turn addidit: nIam vero ii reverendissimi patres, sit Deus in se, et ponuntur omnia illa attributa qui eidem prooemio novissimo adaptato contradi­ divina, quae dicuntur a theologis constitutiva essen­ cunt, ac proinde istud rciiciendum censent, pariter tiae divinno. Sed ponuntur etiam haec sola et non alia; et proindo dicitur nneternum, immensum, in­ eurgnnt/ Nemo autem surrexit; et idcirco eminentissimus tellectu ac voluntate omnique perfectione infinitum-. primus praeses dixit: rEvidene est, quod nullus ex Haec enim attributa divina sunt illa, quibus essentia patribus huic prooemio condradixeriL Hinc decla­ divina nostro concipiendi modo constituitur. ramus ex utroque actu constare prooemium sche­ In secunda parte huius paragraphi dicitur de matis de fide catholica novissimo adaptatum a con­ distinctione Dei ab universitate rerum et quidem cilio approbatum fuisse cunctis suffragiis/ duplici modo, dicendo hanc distinctionem primo Post haec autem indixit actum ferendi suffragia C esso essentialem ct secundo infinitam. Ut pateat do emendationibus circa caput primum eiusdem differentiam Deum inter ac mundum esso essentia­ schematis factis, ct in hunc modum patres allo­ lem, dicitur quod essentia Dei est una, singularis, simplex omnino et incommutabilis substantia: tali cutus est: ^Reverendissimi patres, progrediamur nunc ad enim ratione essentia divina ab rerum universitate emendationes circa primum caput huius schematis distinguitur essentialiter. Deindo pergit schema re­ propositas, do quibus nomino deputations pro robus formatum dicendo, differentiam inter Doum ct mun­ fidei relationem facturus eat reverendus dominus dum esse non solummodo essentialem, sed infinitam, Vincentius Gaaser, episcopus Brixinonsis. qua sen­ et quidem ex eo quia Deus est ex se et per so tentiam praedictae deputationis do singulis his emen­ perfectissimus et beatissimus, ot creatura nulla ra­ dationibus, quas reverendissimi patres typis impressas tione indigens; ct deinde quia reapse est ineffabiprae oculis habent, iudicio reverendissimorum patrum litor excelsus super omnia, quae praetor ipsum sunt submittet. Itaquo ambonom ascendat reverendus et concipi possunt. Haec, patres reverendissimi, eat series senten­ dominus Vincentius Gasser, episcopus Brixinensis/ tiarum: et quidem fateor texturam huius paragraphi RELATIO esse talem, ut nec vorbulum abundet, nec verbulum reserendi patris domini Vincentii Gasser desit. Cum iam de ipso schematis reformati textu episcopi Brixinensis. ca protulerim, quao mihi necessaria videbantur; Eminentissimi praesides, eminentissimi ac rove- D veniamus ad emendationes huius primeo paragraphi. Emendatio 1*. Haeremus, roverendissimi patres, verendissimi patres. Cum proh dolor! mombrum sim Deputationis de in ipso portu, no possimus vela dare ventis et pe­ fide, officium mihi, licet vires meao tanto oneri tere in altum. Unus e reverendissimis et veneraferendo prorsus impares sint, impositum est con­ tissimis patribus vult, ut ab initio huius paragraphi ferendi emendationes a reverendissimis patribus omittatur ^Romana ecclesia- et dicatur solummodo: propositas cum textu schematis reformati, et nomine sancta --alholica ecclesia. Reverendissimus auctor Deputationis vobis referendi quid ista do his emen­ huius schematis hanc emendationem proposuit ea dationibus sentiat. Indulgete mihi, reverendissimi ex causa, quia alias sub ^ecclesia romana catholica * patres, si in meo munero fungendo sermono sim­ intelligi posset, per sinistram utiquo interpretationem, plicissimo ct prorsus incompto utar: nam relatorem ecclesia, quao est in alma urbe, ecclesia matrix et ago, et non oratorem. Indulgete mihi porro, si princeps omnium ecclesiarum. Dcputatio de fide nimium quandoque laudatorem schematis reformati, huic emendationi non accessit. Nam in verbis ipsis prout iacet, agere vobis videar. Licent mihi hoc certo nihil invenitur, quod hanc sinistram interpre­ liberrime facere: nam non est ex horto flosculus tationem admitteret. Verissima essent quae reve­ illo meo. In hoc verum est verbum: alii laborave­ rendissimus auctor huius emendationis protulit, si runt, et ego in labores eorum intravi. Jam ad rem. iam antea do ecclesia catholica simpliciter sermo Suffragia iam danda sunt do prima parte capitis fuisset, et si deinde post maius wl brevius inter­ primi, quod agit do Deo rerum omnium creatore, vallum diceretur et sermo institueretur de ►.wcta 187 Λ. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 188 Emendatio 5*, «altem in prima ipsius parto usquo romana catholica ecclesia. Sed cum hic simpliciter a incipiatur α sancta romana catholica ecclesia, talis ad vocem providissimum (pag. 6 lin. 1), continet enu­ sinistra interpretatio saltem per verba non justi­ merationem attributorum divinorum, et quidem ita factam, ut omnia ista attributa i-sto ordino sint ficatur. Emendatio 2*. Alius reveredissimorum patrum disposita. Sed iam dixi, non agitur iuxta mentem proposuit at verba ^romana catholica ecclesia·1 trans- ideputations hac in parto do enumeratione omnium ferantur, ita ut legatur: catholica atque romana attributorum divinorum, sed solummodo de iis attri­ ecclesìa; vel si hoc sacrae synodo non placeret, ut butis, quao nostro concipiendi modo constituunt saltem inter vocem romana ct catholica virgula pone­ essentiam divinam. Secunda pars huius emenda­ retur. Quod primam emendationem attinet, etiam tionis, incipiens a verbis: qui eum sii una, prorsus bane deputatio de fide non approbavit: nam sinistra convenit cum toxtu schematis reformati: proindo illa interpretatio, do qua prolocutus est reverendis­ seorsum suffragia de hac secunda parte emenda­ simus auctor huius emendationis, tnne locum habere tionis quin ta o nun eunt roganda. videretur, si diceremus sancta romano - catholica Emendatio 6®. Auctor huius emendationis con­ ecclesia. Xam haec vox romano-catholica innuere suit vocem illam creatorem lin. 4SI .creatorem W I videretur speciem quamdam catholicae ecclesiae; caeli et terrae * vocem illam posse omitti tanquam ita ut romano-catholica ecclesia opponatur ecclesiae supervacaneam. Sed nou possum accedere etiam forsan anglo-catholicae vel alii. Sed verba, pronti nomino deputationis huic opinioni, reverendissimi iacent, iterum sensum hunc sinistrum non admittunt; B patres: nam nomen creatoris pertinet, iuxta morem ct quod ipsam emendationem attinet, certo diei vix loquendi sacrae Scripturae de Deo, ad nomina fre­ posset: catholica atque romana ecclesia; quia taliter quentissima Dei: et proindo cum ab initio huiua •atholica et romana ecclesia tamquam portes eccle­ paragraph! sit solemnis confessio fidei in Deum, siae considerari possent, quod utique est falsissimum. additis nominibus divinis, quibus sacra Scriptura Bed nihil obstat quod ad omnem sinistram inter­ saepissime utitur. etiam nomen creatoris non poterit pretationem amovendam inter vocem romana et deleri. Alia etiam accedit causa: quia per hoc catholica ponatur virgula; et proindo textus sonct: nomen creatoris Deus etiam vel maximo distingui­ sateta romana, catholica ecclesia. tur a rebus creatis. Venimus iam ad emendationem tertiam. Emen­ Emendatio 7Λ. Unus reverendissimorum patrum datio 3a concernit totam paragraphum primam, et putabat ad vocem creatorem addendum esse Domi­ a verbis schematis reformati tantum recedit, ut num, scilicet dicendo, unum esse Deum verum et emendatio ista aut integra sit accipienda, aut in­ vivum creatorem et Dominum caeli et terrae. Haec tegra reiieienda: et ai haec emendation sacrasy.iodo emendatio iuro merito potest admitti. seu generali congregatione acceptaretur, deindo om­ Emendatio tF. In ista emendatione agitur do nes reliquae emendationes propositae ad primam verbo ^providissimum * in lin. 6 § I. Auctor huius paragraphum huius capitis, imo etiam ipse textus emendationis non solummodo fusius explicat attrischematis reformati prorsus et inter­ butum providissimum; sed etiam vult ac desiderat, , . - —evanescerent -------------------------riderent, et nil amplius suffragia hac do ro essent c ut apponatur tertia quaedam paragrapbus ad Pi­ peteada. Sed deputatio de fido hanc tertiam emen­ mum caput, quao agere debeat de providentia et dationem admittendam esso non censet, et quidem de praescientia Dei: et deputatio hanc emenda­ ex eo: ut enim omnia vera, immo verissima sint, tionem admittendam esso censuit, et quidem duplici quao in hac emendatione proferuntur, tamen non ex ratione. Primo quidem ex ratione formali, sci­ tam presse sunt opposita erroribus nostri temporis, licet vox ^providissimum-, pronti habetur in sche­ praecipue pantheismo. Et cum concilium utique id mate reformato, post modum demum fuit introducta: intendat proponendo doctrinam catholicam, ut ob- et ingenue fatear, turbat aliquantulum seriem sen­ luctetur erroribus temporii; deputatio do fide eo tentiarum; proinde longe melius esset hic omittere debebat devenire, ut hanc emendationem reprobaret. verbum seu vocem 0providissimum * (, et deindo instar Auctor huius emendationis in fine etiam addit de­ tertiae partis seu tertiae paragraph! apponere istam testationem et damnationem verbis conceptam contra emendationem de providentia et praescientia Doi. atheismum, pantheismum, materialismum etc. Sed Deputatio hanc emendationem ea etiam ex causa non patet utrum haec damnatio ait apponenda statini admittendam esso censuit, quia reapse multis in post primam pangraphum, nut post finem capitis locis videtur dubitari etiam a theologis, utrum Deus primi: puto quod auctor huius schematis voluerit reapse praesciat futura contingentia, id est futura apponoro talem detestationem post finem capitis libera: proinde certe non aba re erit doctrinam primi, et proludo convenire cum alio reverendissimo certissimam, immo doctrinam, quae certe est de fide. patre, qui similem emendationem proposuit do qua D proponere, quod Deus est providissimus ct prae•erins. sciens fatura etiam contingentia et libera. SolumEmendatio 4* concernit totam primam partem modo Deputatio do fide offendebatur Terbia ultimia huius paragraphs primae, scilicet ubi agitur do Deo huius emendationis, quao erant paululum duriusin se post confessionem solemnem fidoi in Deum. cula: et proinde conventione facta cum auctore Haec emendatio iterum talis est, ut omnem omnino huius emendationis, haec emendatio sequenti tenore et non solummodo, ut video, primam partom, sed acceptanda suffragiis vestris, reverendissimi patres, omnem paragrspbum primam concernat, itu quidem proponitur, scilicet: Unicerta cero, quae condidit ut si haec emendatio acceptaretur, iuxta hanc emen­ Deui, providentia sua tuetur atque gubernat attingens dationem prima tota parngraphus esset componenda. a fine tuque ad finem fortiter, et disponens omnia * : nuda siquidem et aperta sunt oculis eius Sed deputatio de fide credidit hanc emendationem suaviter non posse admitti, continet enim enumerationem omnia, etiam ea quae libera creaturarum actione vel maxime attributorum divinorum tum absolutorum futura sunt. Do reliquis omnibus in hac denuo tum etiam relativorum, seu tum immanentium tum emendata propositione relicta sunt, quae dubium etiam transitivorum. 8ed deputation! non ea mene nullum faciunt, scilicet, quod Deus prospiciat prae­ fuit enumerare attributa divina, sed definire essen­ terita et futura etiam necessaria et contingentia. tiam divinam: proindo solummodo assumerò in Omnia ista saltem indirecto et implicite in verbis: textum sola illa attributo, quue sunt constitutiva etiam ea quae libera etc. continentur. 8.I. essentiae divinae. 189 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA SEXTA 29 martii 1870 190 Emendatio 9a. Auctor huius emendationis reve­ Deum unum et vivum, sed etiam in alios articulos rendissimus vult, ut deleantur verba naotemum ct religionis. immensum.“ Sed iuxta mentem deputations nul­ Emendatio 16a sub a ct b. Proponitur ut dica­ latenus dolori possunt, quia pertinent ad attributa tur ^praedicandus eat Deos a mundo distinctus® et constitutiva essentiae divinae. non ab hoc mundo. Et haec emendatio utiquo debet Emendatio 10 *. In hac emendatione nullus locus admitti, quin rem longe clariorem facit. est suffragiis, quia solummodo continet desiderium Emendatio 17a. Reverendissimus auctor huius ct non positionem verbis conceptam: ac proinde emendationis proponit, ut deleantur verba „re ot potest simpliciter deleri. essentia-; sed utiquo, reverendissimi patres, quantum Emendatio IIa. Auctor reverendissimus huius sapio et quantum capio, nullimode potest hoc fieri: emendationis post verbum „immensum- vult addi quia, ut iam dixi cum de serie sententiarum lo­ incomprehensibilem. Deputatio de fide hanc emen­ cutus sum, in hac ultima (secunda) parte huius dationem admittendam esso censuit, quamvis non paragraph! in parte priori describitur essentialia sit omnino necessaria, Nam quod Deus sit incom­ differentia inter Doum ct mundum; proindo si do prehensibilis, etiam continetur in fine huius para­ essentiali differentia inter Deum ct mundum sermo *!, graph cum dicitur Deum esso ineffabiliter excelsum est, utiquo dici debet saltem ..essentia-; de „reprao omnibus, quao praetor ipsum sunt et concipi mox in sequonti emendatione dicam. Insuper idem possunt. reverendissimus auctor vult addi ad vocem „hoo Emendatio 12a. Reverendissimus auctor huius B mundo- qui ab ipso factus est. Potest addi: sed emendationis postulat, ut post verbum ninfinitume, utiquo cum do creatione in secunda paragraph© lin. 8, addatur: scientem omnia tum praeterita tum huius capitis sermo sit, certe necessitas nulla nobis futura, tum necessaria tum contingentia. Sed huic incumbit hanc additionem admittendi. In sensu desiderio iam satisfactum esset, si a congregatione illius reverendissimi patris haec additio quasi erat generali acceptaretur emendatio octava, do qua necessaria, quia, ut serius audiemus, vult omnino nuper dixi. deleri secundam paragraphum huius capitis: ideo Pervenimus iam ad partem secundam primae utique in hac paragrapho iuxta mentem ipsius paragraph!, quao pars, ut nostis, reverendissimi etiam de creatione dicendum esset. patres, edicit quomodo Deus distinguatur a rerum Emendatio 18a sub a ct b. Duo reverendissimi universitate, ot quidem primo quod hacc distinctio patres postularunt, ut in propositione, ubi dicitur sit essentialis. Ad hanc partom duo reverendissimi Deum esse praedicandum ab hoc Mundo ro et patroa postularunt emendatione 13a sub a ct b quod essentia distinctum, deleatur vox ista prima re. Sed tollatur vorbum ^singularis® illi propositioni „qui nullam sufficientem causam invenio, cur vocula ista cum sit una. singularis, simplex omnino substantial do’catur. Num dicimus primo Deum esso realitcr Sod nomine deputations debeo intimaro vobis, reve­ distinctum a mundo ct proinde dicimus re; sed pro­ rendissimi patres, quod haec emendatio nullatenus gredimur ulterius ot dicimus, non solum re sed etiam sit accipienda. Nem Deus seu divina substantia essentia, et nescio cur climax illa non ponatur. Emendatio 19 *. Hacc emendatio concernit vocem potest ot debet dici singularis. Verum quidem est C quod Deus non comprehendatur sub specio seu sub substituendam vocabulis „ro et essentia-. Nam re­ ullo genere, sed quod sit supra omnem speciem ct verendissimus isto pater postulat non solum ut voces omne genus: immo, ut patres loqui solebant, Deus nrc et essentia- deleantur, sed ut substituatur: est supra omnem numerum. Sed nihilominus est natura infinite distinctus. 8cd huic opinioni adver­ singularis, ot de essentia divina potest ac debet satur, quod do distinctione essentiali Dei ct mundi praedicari quod sit singularis, ot quidem loquendo, in hac parte paragraph! sermo sit. Nam utiquo ia ut theologi aiunt, per modum vel viam eminentiae Deo natura, essentia ct substantia recidunt in idem; est eminenter singularis. Optimo hanc rem dofinit sed multo clarius utiquo patet Deum essentialiter venerabili» Petrus abbas Cluniaccnsis dicens: Essen­ distingui a inundo, si dicatur re. et essentia eum osse tia divina singularis est, quia sui participem non distinctum, quam si dicatur eum esse distinctum patitur: et quia essentia divine ita singularis est ut natura. Emendatio 20a vult quod dicatur pro rex so participem non patiatur, essentia divina est non beatissimus- per se beatissimus. Quidquid placuerit, multiplicabilis, proindo singularis. Devenimus ad emendationem 14a* sub a ot b. hoc ponatur. Emendatio 21a vult praemitti verbis „in se ct Duo reverendissimi patres postularunt, ut addatur post vorbum ^substantia- spiritualis, ita ut dicen­ ex so beatissimus- verba: ante ullius creaturae dam esset „qui cum sit una, singularis, simplex existentiam. Hacc emendatio iuxta mentem quidem omnino ot incommutabilis substantia spiritualis * etc. Γ• reverendissimi proponentis orat necessaria, quia, ut Hacc emendatio, si placot, potest admitti, quamvis iam dixi, isto reverendissimus vult, ut doctrina de non sit omnino necessaria, cum dicatur Deus sub­ creatione, quae continetur paragrapho secunda ca­ stantia intellectu ac voluntate infinita, ideoquo simul pitis primi, omnino deleatur. Sed cum do creatione enuntietur quod sit substantia spiritualis. in posteriori parto paragraph *! sermo sit, per se patet Emendatio 15a pag. 8 lin. 11. Unus reverendissi­ quod Deus, cum sit beatissimus in se et per se, hoo morum, et ut ingenuo fatear, mihi amantissimus, idem est: ante ullius creaturae existentiam. patrum proposuit ut non nudo dicatur ^praedicandus Hae sunt emendationes, et baec sunt quae vobis, est Deus ab hoc mundo distinctus14, sed ut id for­ reverendissimi patres, proponenda habui nomine mula fiat solomniori, ita quidem ut dicatur: creden­ deputationis, ut vobis pateat quid deputatio de dus est vera et firma fide ad salutem aeternam pror­ emendationibus senserit. Sed deputatio proponit, sus et absolute omnibus hominibus necessaria. Sed et sancta synodus disponit. nomino deputations huic emendationi vix possum accedere, quamvis non sim ex integro contrarius,-Hac prima suae relationis parte expleta, reve­ ao quidem ea ex causa: ad salutem implicito neces­ rendissimus relator ex ambone descendit, siquidem sarii utique sunt omnes articuli fidei, et explicite eminentissimi praesides hoc ordino procedendum necessarii sunt articuli, qui saltem sunt do neces­ consuerunt, ut absoluta prima parto sermonis a sitate modii: et ad hos articulos necessarios do reverendo domino Brixinonsi episcopo relatore necessitate medii non solummodo pertinet fidos in habili, suffragia exquirerentur de emendationibus. 191 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 192 quae referebantur ad primam paragraphum ; λ beo !□ fa a relatore propositum, ut nimirum poat verba Sap. 8, fecunda parte, suffragia exquirerentur de emenda­ 1 dicatur: Nuda siquidem et aperta sunt oculis eius tionibus, quae referebantur ad secundam paragra- omnia, etiam ea, quae libera actione creaturarum pbum; absoluta vero tertia parte, suffragia exquire­ futura sunt. Nona cunctis suffragiis reiecta est. Do rentur de emendationibus, quao ad canones refere­ decima suffragia exquisita non sunt, quia simplex bantur. Itaque eminentissima^ primus1 praeses haec desiderium exhibet. Undecimam fero omnes ad­ miserunt. Decima secanda suffragiis subiocta norr est alloquutua: «Reverendissimi patre», procedamus nunc ad est, quia in admittenda octava iam provisum fuerat. actum ferendi suffragia de iis emendationibus, quae Decimam tertiam (a ot b) fero omnes roiccorunt. ad hanc partem primi capitis cum suis canonibus Decimam quartam (a et b) fere omnes admiserunt. pertinent. Singulas autem emendationes, de quibus Decima quinta cunctis suffragiis rciecta est Deci­ suffragia exquirentur, reverendus dominus subse­ mam sextam (a et b) foro omne» probarunt. Decima cretarios ante ipsum actum ferendi suffragia cx septima cunctis suffragiis reiecta est. Decimam octa­ ambone recitabit Itaque reverendus dominus sub­ vam (a ct b) foro omnes reiccerunt. Decima nonta secretarios ascendat ambonem et primam emen­ cunctis suffragiis reiecta est. Vicesimam longe rasion dationem legat/ patrum par· reiecit. Vicesimam primam fore omne» Quod ipse exequens emendationem perlegit, quae reieccrant. in relativo folio inscripta est § 1 n. 1: Tum reverendissimus episcopus Brixinensia iteProponitur ut initio capitis primi simpliciter B rum ad ambonem vocatus est, ut do secunda paradicatur: Sancta catholica ecclesia credit et confitetur grapho dicti capitis ct dc propositis emendationibus relationem faceret •num esse e te/ Tum eminentissimus primus praeses patres in RELATIO hunc modum interrogavit: rererendi patris domini J'in centii Gasser «Reverendissimi patres qui huic emendationi episcopi Brixinensis. modo lectae assentiuntur, nunc sorgerò et tamdiu stare debent, donec satis constet de maiori vel miEminentissimi et reverendissimi patres. Devenimus iam ad partem seu ad paragraphum Bori suffragiorum numero pro hac emendatione/ Et paucissimis «urgentibus, primus praeses ait: secundam primi capitis. Agit de creationo ct qui­ «Evidens est, quod longo maior patrum pars dem sub duplici respectu: primo agit de actu crea­ huic emendationi contradicat/ tionis, et pOAtmoduai de effectu. Do actu creationis Dein hia verbis patres interrogavit do suffragiis habet haec verba: «Hic lolus verus Deus bonitate secunda vice dandis: sua ot omnipotenti virtute, non ad augendam suam «Iam vero, ioxta normam praescriptam, neces­ beatitudinem, nec ad acquirendam sed ad mani­ sarium est, ut de eadem emendatione exquiratur, festandam perfectionem suam per bona quae crea­ qui patres eamdem reprobandam censeant Itaque turis impertitur, liberrimo consilio, simul ab initia nano ii reverendissimi patres, qui huic eidom emen­ temporis utramquo de nihilo condidit creaturam/ dationi contradicunt, surgere debent, ao tamdiu stare, C Quod ad primam partem attinet, iterum constat doñeo satis constat de maiori vel minori suffragiorum ex duabus partibus subordinati·, scilicet primo offer­ numero contra banc emendationem/ tur doctrina catholica de actu creationis qualis est Et surgentibus patribus pene omnibus, reveren­ in se, deinde in oppositione ad errores nostri tempo­ dissimus primus praeses addidit: ris. Ad priorem partem pertinent verba: BSolu» «Iterum evidens est, longo maiorem patrum verus Deus bonitate sua et omnipotenti virtute, non partam huic emendationi contradicere. Et idcirco ad augendam suam beatitudinem, ncc ad acquiren­ •x utroquo experimento constat, primam hanc emen­ dam sed ad manifestandam perfectionem suam per dationem a concilio fuisse rciectam/ bona quae creaturis impertitur/ ad posteriorem Do emendatione secunda suffragia deinceps ro­ partem, scilicet oppositam erroribus nostri temporis, gata sunt Et quoniam duplici constat parte; prima qui formo omnes aut ex pantheismo aut saltem ex para, qua nimirum proponitur, ut in capite primo affini ipsius systemate derivantur, apponuntur verba legatur: catholica atque romana ecclesìa, eadem ra­ ultima huius primae partis, scilicet „liberrimo contione ac prima emendatio reiecta est a patribus silioa et «ex nihilo simul ab initio temporis44. eadem omnino forma bis interrogatis. Secunda vero Quoad itarum priorem partem attinet, scilicet doc­ pars ubi legitur: S'm autem non placuerit patribus, trinam ipsam qualis est in se, exponitur primo ut saltem comma interponatur inter cerba romana et motivum creationis, scilicet «bonitate44, deinde causa Catholica, cum suffragiis patrum eubiecta est. non efficiens creationis Bomnipotenti virtute44, et domum eumdem consensum invenit: sed cum plures ot D finis creationis non ad augendam suum beatitu­ stantes ot sedentes essent, scrutatores suffragiorum dinem, nec ad acquirendam sed ad manifestandam vocati sunt, ut ot stantes ct sedentes numerarent perfectionem suam per bona quae creaturis imper­ Quod dum fieret, plores cx reverendissimis patribus titur44. Quod ad posteriorem partem attinet huius praesides rogarunt ut quoad propositionem hanc primi incisi, scilicet quatenus doctrina sana de crea­ suspenderentur suffragia, ut interim collutis con­ tione opponitur erroribus nostri temporis, nihil *, contra hos errores enim vel maxime siliis obtineri consensus facilius posset. Postulationi est addendum huic praesides annuerunt et per subsecretarium militant verba „ex liberrimo consilio44 ct «ex nihilo44. Quod postea secundam partem buius paragraph! indixerunt suspensionem suffragiorum circa huiusmodi propositionem, et declararunt actum ferendi attinet, agit, ut iam dixi, de effectu creationis; et effectus creationis constat in conditis creaturis, scili­ suffragia in sequenti die habendum eue. Do tertia emendatione eadem methodo patres cet creatura spirituali et corporali, id est angelica interrogati sunt, et uno tantum excepto convenerunt vel mundana, et ex humana quasi communi ex in ea relicienda. Similiter quartam et quintam fere spiritu et corpore constituta. Haec est, reveren­ omnes reieeorunt Sextam omnes reiecerunt, uno dissimi patres, series sententiarum, utique inter so tantum excepto. Septimam fere omnes approbarunt. intimo connexa. Iam devenimus ad emendationes. Prima rminOctavam fere omnes approbarunt, inxta modum a datio proponitur sub numero 22·, et haec immuta­ tio spectat non solum ad formam propositam, sed * arÍ· r‘m ,uPcr canoncm ‘ertinm luper nonQmi omnia’ il tinada impia a.irrta, eum lo(i admirabile lumen suum1. Secundo censeo in secunda periodo paragraphs argumentis inductam, absque ullo auxilio gratiae Dei; aut tantummodo ad fidem vivam, quao per primae quao incipit: pIIanc vero fidom * desiderari charitatom operatur, gratiam Dei necessariam esso, ordinem logicum accuratiorem. Definitio enim anathema sit/ fidei, quae tradita est ab apostolo, deberet praece­ * Tandem venio ad modificationem aliquarum pro­ dere pronomen demonstrativum „hanc vero fidem positionum, quao mihi minus praecisae videntur. etc. Insuper censeo non recto in doctrina fidei, Sic pagina 11 linea 10 [coi. 34 B ii] dicitur, quod quao declaratur auctoritate concilii Vaticani, defi­ ratio creata incroatao rationi penitus subiccta nitionem fidei truncatam et diminutam altera essen­ sit. Non satius esset diccro: penitus subiecta esse tiali sub notione sperandarum substantia rerum i proponere fidelibus. debeat ? Censeo otiam non dicendum esso in linea 10 Eadem pagino linea 21 [ib. c a) dicitur, virtuto fidei credi quao divinitus revelata sunt, non ob intrin­ [coi. 34 BnJ p virtutem * sed assensum: nam virtus est secum, quam perspiciemus, rerum veritatem, sed habitus, et in capite agitur do quolibet actu fidei propter auctoritatem Dei revolantis. Verum sicuti etiam ante habitum, qui infunditur per baptismum. non semper perspicitur intrinseca rerum reritas, Prnoteroa sanctus Thomas 2. 2, q. 4 art 5 docet, ita proponerem, ut inseratur verbum interdum vel fidem formatam osse proprie virtutem, non autem nonnunquam post vocem nperspicinniusu. . informem, id est separatam a charitato. Ratio beati Tertia observatio pagina 12 linea 29 [ib. D io] di­ Thomae haec est: actus fidei, ut sit proprie virtus, citur do fido ipsa in so, etiam si nondum per chari- requirit duo: ex parto intellectus, ut nitatur divinae tatem operotur, donum Dei ot actus eius opus est ad Dei revelantis auctoritati sitque infallibilis; ex parte salutem necessarium. Verum si nondum operatur, voluntatis, ut ordinetur ad finem ultimum vitae actum non habet: quapropter dicerem: Fide * ipsa aeternae. Actus autem fidei informis sive separatus in se, etiamsi nondum per charitatem operetur, donum α charitato habet quidem priorem perfectionem; Dei est: quando autem operatur, actu * eius opus sed habens posteriorem imperfectam et informem fst ad salutem pertinens. Haec sunt, quao sapientiae vestrae humiliter » Rom. IH, 4. submitto. » I Petr. ¡I, 9. CO.XCIU OHXKRAL. TOMUS LL 14 MI A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 212 sequit esse meritorias vitae aeternae; quamobrem A nobis est spe1 per fidem ceram, coluit Deus auctori­ tatem divinae suae revelationis reddere prudenter sequit vocari virtus proprie dicta. Scio plurcj theologos docere actum fidei infor­ credibilem omnibus hominibus per stupenda divini­ mem cato nihilominus veram virtatem: at omne * tatis opera, imprimis per miracula etc. ut in schemate. :onveniunt in affirmando ad rationem virtutis fidei Ratio huius mutationis haec est, quia in toto requiri habitum infusum. Etiam conseo non recto hoc capite obscure exhibetur, ita nempo ut non doceri in hac solemni, quao proponitur a concilio satis distinguatur, duplex indicium credibili tatis, ¿ecumenico, declaratione doctrinae fidei alterum quod scholastici theologi apprime distinxerunt, sci­ elementum, quod etsi non essentiale sit ad intrinse- licet indicium credibilitatis extrinsecum, quod nititur ram rationem actus fidei, quae nititur immediate miraculis aliisque Dei operibus sane multis, ut bone m sola auctoritate seu vernatote Dei revelantis; advertit sanctus Augustinus, et indicium credibilitatis ittamen in praesenti oeconomia est de lege ordi­ divinae intrinsecum snpcrnaturalo et obscurum, quod naria a Christo statuta prorsus necessarium homini- immediate versatur circa credibilitatem mystoriorum ous ad actum fidei habendum, nempe ministerium fidet non propter miracula, sed unico propter reve­ apostolicum auditus fidei: nam ut testatur et docet lationem Dei. Primum indicium eat evidens et apostolus1: Fides ex auditu, auditus autem per multiformiter varium in unoquoque homine, attenta verbum Christi. Hoc autem ministerium apostoli­ capacitate ingenii, scientiae etc. Et hoc iudicium cum duplici exercetur modo, scilicot applicando et non est necessario ordinis supernaturalis, srd na­ definiendo, aliis verbis scholasticis, applicative et f turalia, et solis viribus naturae haberi potest. Ob directive. Primo modo Decesse est, ut credenda istud indicium nonnulli sapientes adeo cerebrum con­ applicentur auditui ad hoc, ut per praedicationem torquent et snnt miserabiles, ut nunquam velint eo verbi legitimo factam Deus aperiat lumine verbi convinci et persuaderi. Altorum vero iudicium est sui omnipotentis aures cordis, et homo suscipiat necessario ordinis supernaturalis, et est donum Dei insitum salutis verbum de quo sanctus lacobus ait1: atque initium salutare fidei, ct movet voluntatem Abiicientes omnem immunditiam et abundantiam mali­ ad pium affectum fidei, ut valeat deinde per in­ tiae (haec solent aures cordis obturare et occludere) tellectum «sentiri fidei Istud iudicium non gene­ m mansuetudine suscipite insitum verbum, quod potest ratur ex discursu per causas et effectus argumen­ talrare animas vestras. tando: sed immediate versatur circa auctoritatem Hoo autem apostolicum ministerium applica­ Dei revelantis: quod unanimi consensu docent omnes tionis credendorum auditui faciendae exercetur a scholastici. Utrum autem inter se distinguatur pluribus ex auctoritate et concessione successorum aasensus divinae revelationis et assensus rei revela­ apostolorum et maximo beati Petri, exercetur a tae, sitque ille prior eauaalitate, alter posterior, presbyteris, exercetur α parentibus, exercetur etiam nonnulli scholastici inter se disputant. in casu necessitatis a quocumque, qui novit verbum Denique censeo ex hactenus dictis mutanda esso auditus fidei. Nam cum ecclesia sit mater aman­ verba peg. 14 lin. 17 [coL35bm] ^quocirca minime par tissima salutis omnium hominum, sicut vices suas est etc.4, do quasi, reverendissimi patres, approbemus delegat in casu necessitati^ cuilibet ad baptismum C non satis accuratam doctrinam quorumdam theo­ administrandum, ct sicut cuilibot sacerdoti, licet logorum modernorum discernentium inter rationem haeretico, dat iurisdictionem. qua valeat absolvero credendi eorum, qui a parenti but catholicis in fido moribundum peccatorem alio deficiente sacerdote catholica efformiti fuerunt, et cos qui inter sectas delegato; ita tribuit in casu necessitatis potestatem educati eunt Nam quojd iudicium credibilitatis sui ministerii apostolici cuilibot. qui novit mysteria intrinsecum par omnium atque essentialis est ratio fidei: atque bos in casu Deus graiia sua aperit in fide: quoad autem iudicium credibilitatis exter­ etiam aures cordis, ut credant homines et conver­ num et rationi consentaneum, ratio est omnino tantur. Propono igitur ut ita dicatur: Est autem dispar. Nam omnes, unutquisque modo suo, sibi fides sperandarum substantia rerum, argumentum efformant istud externum iudicium credibilitatis, non apparentium: m hac enim testimonium eonsequuti iuxta genium et varios in teli i gentile gradus: et sunt senes. Haec est catholica fides, qua sancti Dei etiam protestantes convertuntur ad fidem catholi­ homines vicerunt regna, operati sunt iustitiam, adepti cam, non minus ac infideles, multiplici varietate sunt repromissiones: adhortantes nos etc. ut io alio huius indicii extrinseci. Censeo igitur ita dicendam: separato folio tradam reverendissimo secretario1. Mirabilis sane est et varia ratio divinae procidentiae, Sequentia verba paragraph *! secundae lin.28 [coi. qua i urat homines ad concipiendum rationabile iudi­ 34 Os) out nihilominus fidei nostrao obsequium rationi cium de veritate revelationis a se factae, tum quoad consentaneum enet“ omnino mutanda in alia hia si­ eos, qui abalienati ab infallibili ecclesiae magisterio milia: Vt nihilominus fidei nostrae obsequium Deo esset D cogantur incerti inter opiniones privatas humani in­ rationabile, atque essemus parati semper ad satis­ tellectus in seclis acatholicis, tum quoad illos, qui a factionem omni poscenti nos rationem de ea, quae in primo usu rationis, post susceptum habitum fidei in lavacro baptismi, semper adhaeserunt dociles magi­ i Ron X, 17. sterio divino, tanquam filii lucis. Quocirca nullam • EpiiL cattolica cap. I, 91. unquam hi iustam causam habere possunt mutandi etc. > En qnae tradidit Lin. 18 [coL3C C·]: .E ** autan fidei ipc· ut legitur in schemate. randaruM nibitantia rerum, argumentum non apparentium: in Nunc aliqua dicam in canones de fide. Censeo hae enim Udimcmium eontecuii sunt tenes (Hebr. XI. 1-9). Haec canonem primum non rite expressum esse: nam est eathollca fides, qaa Kineti Del homines vicerunt regna, operati nrJ iustitiam. adejti sunt repromissiones (ib. y.83) : adhortantes fides requirit essentialiter actum intellectus et actum nos at semper atque omni tempore credamus Deo, credamns voluntatis. Ergo non satis distincte ponitur in ca­ Deam, credamus in Deum. Haec est enim vera fides necessaria none fidei rrationem humanam-. Insuper ratio hu­ ad salo lem, qnam ecclesia catholica docet et profitetur, esse Miaran animi rapernataralem. quo divini lamini» adì pirante mana neque in ordine naturali est independeos α Deo: ergo ratio independentiao alio modo propo­ et adirante gratia, rera «se credimus, qnaecnmqne a Deo nenda videtur. Propono ergo canonem primum hoc revelata es»e proponantur nobis firmiter credenda a viiribili asetoritiU Infallibili» magisterii cathedrae apostoliche, ex culos alio modo: Si quis dixerit, hominem in cognitione ore statati Deus, nt gentes omnes audirent verbum evangeli! veritatis independentem esse a divina sapientia et st credermi Non enfrn assentimar veritati revelatae ex demonstratiGui» evidentia, red tolom ac unice propter auctorita­ tem Dei eam revelantia/ i 1 Petr. Ill, 1*. 213 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA SEPTIMA 30 martii 1870 214 bonitate ci tatori» sui, et non teneri plenum intellectus a gentiao gradum, qui ope diáconos evolvitur et arobsequium et integram voluntatis obedientiam praestare gumentatur. Stricto ergo sensu nequit ratio prae­ auctoritati Dei revelantis, anathema sit. dicari do Deo, qui est mens ct intolligcntia infinita, Censeo rnnonom fecundum esso valde obscurum, immo simplicissimo actu omnia perspiciens. Secundo, ct praotoroa non bono apponi limitationem illam, frequenter rationis nomino potiusquam subieetnm quao veritatem religiosam aut moralem pro obiccto intelligent venit obiectum intelligibile primitivum, habet. Nam etsi haco sit ratio loquendi auctorum, scilicet lumon intellectuale a Deo inditum; et boo quos demunt canon; attamen in ennono fidei con * lumen dici nequit creatum iuxla pulcherrimam divi fleiendo sorvnndtt ot potius ratio traditionis catho- Thomae sententiam; omnis cognitio a lumine inHcnu. quam verba auctorum errantium: idcoquo creato oritur. censeo canonem secundum ita proponendum: Si In eodem capito tertio et eadem schematis quis dixerit, ad fidem divinam non opus esse lumine pagina legimus: „Ut nihilominus fidei nostrae ob­ supernaturali Dei; adraque eam non distingui natura sequium rationi consentaneum esset, voluit Deus sua a scientia quacumque, solo lumine naturali ra­ cum internis Spiritus sancti auxiliis externa iungi * Clarius putarem esse tion js acquisita; illamque idcirco aequalis esse digni­ revelationis suso argumenta. tatis ac certitudinis cum scientia naturali religionis, dicendum: Ut nihilominus fidei nostrae obsequium anathema sit. rationi esu consentaneum posset demonstrari, coluit etc. Ct’h#eo >ociiridaui partem canonis tertii adversari Ideo hanc mutationem propono, quia conformità», doctrinal· theologorum aientium, lego utique ordì- C quno est inter obsequium fidei ct rationem, intrinnaria Deum votare homines ad fidem por motiva seca est: ct nullimodo pendet a motivis credibili­ extrínseca crcdibilitatiii, nempe miracula etc·; at vero tatis. Haec conformilo» sumit initium ab infusione lego extraordinaria, et hoc quandoque fit, Deum habitus fidei, quao fit in parvulis baptismate regene­ «ola interna locutiono illustrasse quandoque pro­ ratis; manet et progroditur in pueris et rudibus, phetas, et sperandum pio esso, co» quoque endem qui n matre prima discunt elementa caelestis doc­ iHunt rari infideles, qui non audito verbo fidei ob­ trinae, quin ullum advertant credibilitatis motirum. servant praecepta legis naturalis obediendo fideliter Haec autem credibilitatis motiva optimo inserviunt auxiliia gratiae ud eam adimplendam. Propono ad ostendendam et propugnandam consontancitatem igitur alio modo ennonom istum, nempo: Si quis rationis cum obsequio veritati revelatae praestando. In ipso capito tortio schematis pagina 13 [col. dixerit, Deum externis signis non reddidisse revela­ tionem divinam vere credibilem hominibus; adeoque 35 a is] dicitur: „Ad nullam enim religiosam societa­ * Puta­ homines sola interna experientia ad. fidem moveri, tem praoter eolam catholicam ecclesiam etc. * in illam com­ secundum ordinariam divinae procidentiae legem, rem mutandam ceso vocem ^societaria munitatis, dicendo: Ad nullam enim religiosam commuanathema sit. Censeo ultimum membrum canonis quinti caso nitatem praeter solam ecclesiam catholicam etc. Ratio obscurum et implexum. Propono ut hoc modo est: nomen societatis soli ecclesiae catholicae venit emendetur: Si quis dixerit, fidem qua . .. inductam: reservandum; quia societas est coctus hominum iure aut lumen Dei supematurale ad solam fidem, quae C coadunatus: et quaelibet religiosa congregatio prae­ per charilatem operatur, necessarium esse.; aut ad ter catholicam non iuro sed contra ius adunatur. illam habendam non requiri ex lege ordinaria magi­ Praeterea quia societas habero debet bonum com­ mune α sociis fruendum ; ct quaelibet congregatio sterium risibile ecclesiae catholicae, anathema sit. Censeo canonem sextum exponere doctrinam religiosa praeter calholicàm non solum omni bono non omni ex parte veram, ut supra notavi in auira- communi divino destituitur, sed ruinam ct condem­ adversionibu?. Non placet etiam vox r)icite“ ; nationem sibi constituit. Demum in eodem capite tertio schematis pagina 13 nam hostes ecclesiae id facile eludent, dicentes id tantum prohiberi ox lego ecclesiae. Dicatur ergo et 14 [ib. B 4] legimus, quod ecclesia catholica voluti rationabiliter, hoc modo: Si quis dixerit, fideles ca­ signum levatum in nationes ad se invitat, qui non­ tholicos rationabiliter posse fidem, quam sub ecclesiae dum crediderunt: et filios suos certiores facit, fir­ , * magisterio iam susceperunt, assensu suspenso, in missimo niti fundamento fidem, quam profitentur dubium vocare, quod Udem careant argumento credi­ indo adiungitur „cui quidem testimonio efficacius . * Haec bilitatis extrínsecas, quam Deus voluit omnibus, sive otiam subsidium accedit ex superna virtute iis qui ad fidem vocantur, sive iis qui iam illuminati sententia modificari deberet sequenti modo: Hoc sunt, communem esse ex lege ordinaria a se statuta, quidem testimonium vim suam trahit ex superna vir­ tute. Opportuna, immo necessaria haec mutatio ex anathema sit. Haec omnia vestro sapientissimo indicio suppono, eo dignoscitur, quod cum agatur de invitandis inD fidelibus ct generarim heterodoxia ad fidem, ct ludicato. ORATIO confirmandis in fido erodentibus, necessaria omnino reverendi patris domini Petri Maria Ferré est gratia caelestis, sino qua nec miraculum re­ episcopi Casatensis. suscitandi mortuos influere potest ad animum Eminentissimi praesules, eminentissimi et reve­ . flectendum eorum, qui revelationis dogmata aut non credunt, aut parvi pendunt. Spectaculum ergo rendissimi patres. Broves animadversiones circa schemati» refor­ ecclesiae catholicae longo latequc diffusae et iugiter mati de fide catholica caput tertium ot canonem progredientis, nullam potest vim habere pro con­ versione ot sanctificationo hominum, nisi ista gratia quartum sapiontino vestrae submitto. In capito tortio schematis do fido pagina 11 [coi. divina mentes et corda illustrante atquo movento. 34 b] dicitur: „Cum homo α Deo tanquam supremo Dixi nullam, quia gratia non datur homini ut faci­ suo auctoro et Domino totus pendeat, et ratio creata lius et generosius opera salutis perficiat, uti definivit incrcatao rationi penitus subiecta sit“: huno toxtum concilium Tridontinum seas. VI can. 2 do iustificasequenti rationo reformandum putarom: Cum homo tiono, sed ut quomodocumque facere possit Ergo a Deo tanquam supremo suo auctore et Domino totus in allato schematis textu illud efficacius subsidium pendeat, et infinitae intelligentiae mens finita subiecta accedens testimonio exteriori ecclesiae ex superna sit. Huius mutationis motiva sunt, quao sequuntur. virtute malo sonat; quia persuasionem ingereret, Primo, ratio nonnisi latiori sensu potest dici do quod sine interioris gratiae impulsu quis possit Deo: nam ratio proprio exprimit inferiorem intelli- initiari in fide, vel in ea confirmari. 14· 215 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 216 A Veniamus autem ad caput tertium schematis in Id canone autem quarto de fido dicitur: quia dixerit, miracula nulla fieri posse, proindequo aliis verbis. Et primo quidem in hoo capite pag. 13 ni omnes eiuamodi narrationes, etiam in sacra Scriptura fallor, ubi loquitar do bis quao credenda sunt, dicitur [coi.35Ai): .Porro fide divina et catholica ea omnia contentas,inter fabulas rei mythos ablegandas esse. * Existimo hunc canonem sequenti ratione reforman­ credenda sunt, quao . .. et ab ecclesia sive solemn! dum esso: Si guis direrit, miracula nulla fieri posse, indicio sive ordinario magisterio credenda osso pro­ ft ea, guae fire in sacra Scriptura narrantur, fire a ponantur.1* Vellem no aliqua incertitude hia verbis iudicio ecclesiae probantur, esse fabulas rei mgth as etc. adesset; ot loquendo de hoc magisterio ordinario Canon siquidem ita reformatus magis distincte con­ aliis claris et explicitis ponatur. Venerabiles patres, demnat triplicem errorem, qui ubique grassatur: ■quid est hoc ordinarium ecclesiae magisterium, nisi primus scilicet eorum, qui miracula impossibilia magisterium Romani pontificis, capitis ecclesiae, retinent; secundus eorum, qui hanc impossibilita * vicarii Domini nostri loan Christi, qui post decem tem saltem reflexo non affirmantes, tamen asserunt et octo saecula ecclesiam docet, et in falli biliter miracula, quae in sacra Scriptura inveniantur, osso docuit, et infallibili ter docebit usque ad consumma­ fabulas Tel mythos; tertius eorum, qoi miracula tionem mandi? Ergo dicatur clarius: ea omnia quae in sacra Scriptura reperiuntur non respuentes, qaae aolemni iudicio ecclesiae vel ordinario magi­ ea tamen omnia negant, quae in ecclesia facta sunt sterio Romani pontificis, capitis venerabilis huius et approbata. ecclesiae, docentur credenda ot de fido tenenda. Haec erant quae sapientissimo iudicio vestro B Nane autem procedam ad secundum punctum, de obveniebant submittenda. quo disserere, breviter intendo. Loquitur enim schema in eadem pagina linea 17 [ib. A is] do societatibus ORATIO religiosis; ct ut videtur, hic schema admittit possi­ reterendi patris domini Hyacinthi J/. Martinez biles esse societates religiosas, quando id dicit: episcopi Sancti Cliristophori de Harona. pin nulla enim societato religiosa inveniuntur. ** Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ Obsecro, venerabiles patres, quid sibi vult hoc rendissimi patres. verbum societas religiosa’ Ad societatem requirun­ Verbis parcere curabo, et breviori sermoni inten­ tor vincula et ligamina, sed vincula ot ligamina dam, ut iis quae ab eminentissimo huios sacri concilii iusta, certa, infallibilia, ad societatem religiosam ; oecum cnici praeside tam sapienter dicta sunt, verbis alioquin dicemus, quod hae sectae perditionis, quae meis, quantam mihi licebit, morem gerere possim. ubiquo vigent ct quae in innumeras fractiones dis­ Circa tria ad tertium schematis caput pertinen­ sectae sunt, essent verae società ces religiosae. Quod tia loqui proposueram: sed postquam audivi sapien- vinculum habent? Ilabentne fidem? babentno charitissimos patres, qui ante me loquati sunt, loqantos, tatem? quae unitas? eunt societates quae communi­ etiam arca quartum loqui decrevi, id est circa illa cent nobiscum? absit Nos sumus lux, nos sumus verba in quibus dicitur, Deum hominis esso supre­ Christi, illi autem sunt tenebrae, sunt Belial, ut mum auctorem; nam quaedam desideravi, quae ex- ait apostolo·1: Quae societas lucis ad tenebras? pectabam, ot non audivi. Profiteor quod inimicai C Quae autem con ren Ito Christi ad Miai? Aut quae sim huías vocis supremi auctoris, dum loquimur de pars /ideli cum ¡ufideli? Ergo societates illae reli­ Deo cam relatione ad creaturas. Dico cam rela­ giosae, et verba illa hujuscemodi declarantia omnino tione ad creaturas, etsi nulla vera dotar relatio expungenda sont: nam etiam cum ipsis in ipsam creatoris ad creaturam, nisi illa, quod ipse est sectam inscriptis non habent societatem, non habent immensus, aeternus et infinitus; et creatura est ligamina; et si habuissent vera ligamina, cur Ludie­ nihil vol fere nihil: et inter aeternum, immensum, ras et Calvinus parentes sunt plus quam quingenta­ et infinitum et nihil non datur relatio. Et scitis, rum sectarum? cur unaquaeque secta est parens venerabiles patres, quod in praeterito saeculo philo­ mille sectaram, quas quilibet homo suo iudicio sophi, malo appellati philosophi, praesertim illi dao producere potest? Ergo nulla ent vera religiosa inimici religionis ct societatis, nempe Franciscas societas, nisi illa vera sanctu ecclesia catholica. Maria A rouetl, alias Voltairias, et lacobus Rousseau Quapropter obsecro ut haec verba etiam expungan­ intenderunt dicere, quod Deus sit ens supremum. tur et alia inserantur, si vobis placuerit: ad eccle­ Et bono scitis omnes, quod supremum sit tertius siam tantummodo catholicam eu pertinent etc. Nam grados relativus inter medium ct infimum; et non laetus sum ei placet, laetus etiam sum si non placet, datur gradus supremus, medius et infimus nisi inter quia quod concilium decreverit hoc mihi placet. unnm candemque rem triplici modo seso extenden­ (Signa approbationis.) tem. Quando verbi gratia sol incipit apparere, lux Ad tertiam Undem partem devenio, nempe ad est in gradu infimo; quando montana lumine solis d pag. 14 lin. 17 (ib. B is|, ubi dicitur : rQuocirca minime adornantur, lux est in gradu medio; quando autem par est conditio eorum, qui per caeleste fidei donum ιοί ascendit ad meridiem, lux est in gradu supremo: primae veritati adhaeserunt, ac eorum, qui ducti opi­ sed eadem lux est. Deus ergo non potest case ens nionibus humanis falsam religionem sectantur; nam supremam, quia non habet medium nec iofimum: - nullam unquam iustam habere possunt causam mu­ omnia enim ab eo infinite distant. Ergo Deus non tandi aut in dubium revocandi fidem, qui eam sub potest dici auctor supremus hominis, quia homo habot ecclesiae magisterio susceperunt : ** quae quidem ver­ alios auctores, nempo patrem et matrem; sed distant ba, venerabiles patres, iusta lance perpendere licet, infinite a Deo, qui eat auctor per creationem ex et forsitan longiori sermone opus habent, ut recte ad nihilo, et a patribus qui sunt auctores per genera­ trutinam vocentur. Nam quia propositio supponit tionem. Quapropter crediderim, hoc verbum supre­ licere illis, qui nondum ad veram fidem pervene­ mum, quando loquimur do Deo auctore nostro, rant, dubitare, quatenus catholicis qui veram iam expungendum ewo et dicendum simpliciter „a Deo habent, interdicitur dubitatio ut iustum est, ego ob­ creatore et Domino nostro homo dependet.1* Haec secro ut attendatis iis, quae breviter dicam, ut huiuscirca verbum supremum, de quo, ut dixi vobis, non cemodi locutio alio modo et phrasi conficiatur. Nam cogitavi dicere, sed postquam haec audivi, dicere vobis notum est, esse prima generalia et universalia principia, qualia sunt in ordine fidei cognitio exidecrevi. 1 Rouetle ed. Val. « Il Cor. VI, 16. 217 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA SEPTIMA 30 martii 1870 218 ■lontiao Del, in ordine autem moralitatis cognitio a cum vere et realiter nihil aliud sint, niai societate» universalium principiorum, quao por syndoresim impiorum hominum, qui verbum Dei in iniustitia cognoscuntur; et tamen, iuxta ea quao ex hoc am­ detinent. Nulla igitur cum sit vera societas reli­ bone sapientissimo paucis abbino diebus ab archi­ giosa nisi illa, quao sub uno capite ac sub iisdem episcopo Caosaraugustano dicta sunt, et a divo legibus ao sacramentis profitetur veram religionem Thomn dicuntur, hao veritates sunt pracambula Dei et Christi, nomen religiosae societatis nisi ec­ fidei: per consequens licotne homini non habenti clesiae catholicae dare non licet. Itaque haec verba veram fidem do iis veritatibus dubitaro? Absit. in sequentia possunt ac debent immutari: ad eccle­ Nonno ego video divum Paulum sedentem in modio siam tantummodo catholicam ea pertinent etc. In eodem nutem capite ad pag. 17 lin. 17 (ib. B π] Areopagi ot loquontem et rationem tradentem doc­ trinao, quam praedicabat, illis philosophis pythago- ubi apponuntur quae distinctionem inter fideles et ricis ct stoicis? et non dicit illis ut dubitent sed non credentes afferunt, haec dicenda credo: Quocirca, ut quaerant, ait enim* 1*: Ideo Deus fecit universum quia manifeste maynum est pietatis sacramentum, quod genus humanum ex uno procedere, ut Deum quae­ manifestatum est in came, quod praedicatum est rant, si Torto attrectent eum, quamvis non sit longe gentibus1, et Dominus noster /esus Christus testatus est, ab unoquoque nostrum, dum In illo vivimus, ot omnia, quaecumque audivit a Patre, nota nobis fe­ movemur, et sumus. Ergo apostolus docuit veri­ cisse1, et nos omnes Mimus gloriam eius quasi uni­ , * et donum tatem non osse inquirendam dubitando, sed inqui­ geniti a Patre plenum gratiae et veritatis B fidei ab illo descenderit, apud quem non est transrendam quaerendo cum sinceritate cordis. Crodo quod in hac doctrina, sicut in canone illo mutatio nec vicissitudinis obumbratio4: firmiter pro­ apposito intendatur damnatio erroris hermesiani, in fitendum est eos omnes, qui donum verae fidei acctquo illo philosophus sumendo viam α dubio hypo­ perunt, intellectum suum in obsequium fidei subiicere *, nulloque modo illis licere rei fidem, aut quae­ thetico, quod docuit Cartesius, dubium quod ipso debere supponebat, quod omnes habere debebant ad in­ cumque ecclesiae dogmata in dubium revocare, aut vestigandas veritates philosophicas, quin tamen earn mutare, multo autem minus contendere, ut per Cartesius ipse nullo unquam modo catholicae fidei scientiam humanam ad mysteriorum caelestium cogni­ contradicere tentaret. A dubio ergo isto hypothetico tionem possint pervenire, cum Deus lucem inhabitet Hcrmesius transiit ad dubium positivum ct docuit, inaccessibilem, quam nullus unquam hominum vidit nec . * Quae cum ita sint et reliqua ut in nullimodo hominem posse pervenire ad veritatem ridere potest aliquam cognoscendam, quin dubitet; et hoc quod schemate. Quibus dictis, eminentissimi et reverendissimi affirmavit in suo systemate de veritatibus ordinis naturalis, boc traxit ad ordinem fidei, ad ordinem patres, veniam ad mea redeundi obsecro, et vos theologicum, ot docuit, hominem non posse per­ omnes totis visceribus quantum possum obsecro, venire ad cognoscendas veritates ordinis super­ ut pauca quao dixi accipiatis tanquam paucula ele­ naturalis, quin dubitet ct per dubitationem semper menta, quae ab exiguo homine procedentia, nihil proficiscatur, ita ut, dicit Hermesius, postquam per esse possunt: sed vestra sapientia aliquid facere viginti annos Dei existentiam cognoveris per dubi- C potest. Dixi, ORATIO lationem, non credas adhuc: oportet enim ut iterum reverendi patris domini Salvatoris Magnalo dubites et dubitando quaeras; postquam inveneris, episcopi Bolinensis. etiam dubites ct sic invenies. Hic error putidissimus Eminentissimi praesides, eminentissimi ct reve­ est mors animae: nam si semper oportet dubitare, semper homo in dubitatione manebit usque ad no­ rendissimi patres. Quamvis non modo approbem, sed maxime comvissimum vitae diem. Ergo cum in hac parte schematis sicut in canone mendem et sapientissime exaratam arbitrer doc­ error Hermesii ct aliorum, heu nimis multorum qui trinam huius capitis, quod ad fidem catholicam illum sequuntur, damnetur; haec omnia alio modo pertinet, sinito pro vestra bonitate, ut paucissimas conquirenda sunt: et placeat vobis audire quao animadversiones vostro iudicio submittam: duae scripsi, in quibus hac super re, liceat mihi dicere tantum et brevissimae huiusmodi sunt. Pag. 14 ubi agitur do efficacia testimonii ecelesiae quia agitur do fido, sententias aliquas do fide di­ vina adiunxi, ut in schemate saltem de fido illo in­ relato ad invitationem hominum ad fidem, vellem ut veniatur stylus, quem in omnibus capitibus concilii deleatur lin. 7 [coi.35Be] particula etiam rcui quidem Tridentini invenimus, nempo contextus pulcherrimis testimonio efficacius etiam subsidium accedit etc.“. textibus sacrae Scripturae, quod etiam invenimus in Ibidem agitur, ut videtis, do vi ct efficacia testi­ omnibus constitutionibus sanctae sedis apostoliche, monii ecclesiae cx credibilitatis motivis instructae ubi ct scriptura divina et stylus patrologías et D ad pertrahendos homines ad fidem suscipiendam biblicus undequaquo scatet, quod et ego desidero modo huiusmodi. Particula etiam concomitautiam praesertim in hac pnragrapho do fido. Ergo in pag. 13 designat rerum eiusdem generis sive ordinis ; idque [coi 35 At] nd paragrapbum primam vel oportet sup­ vel magis, quod hic adiuugitur adiectivo compara­ primere verba nsive solemni iudicio sive ordinario tivo efficacius, quod positivum in eodem genere et magisterio" vel dicere huiuscomodi: Et ab ecclesia ordino supponit, maxime si per modum concomi­ sive solemni concilii generalis * iudicio sive ordinario tantis enuntietur, ut hic fit per particulam etiam. Domani pontificis eiusdem ecclesiae capitis .visibilis Verum ecclesiae testimonium resultans ex motivi», magisterio credenda proponuntur atque de fide tenenda quae prae eo fert ipsa ecclesia, est tantum ordinis naturalis neo per se no inchoative quidem efficax praecipiuntur. In eadem etiam pagina crediderim,ni mea me fal­ est ad inducendam animam, uti oportet, ad salutem; lat exiguitas, quod res huiuscomodi dici posset: legam gratia voro est ordinis supernatural»», et ab ea ip­ quae habeo. Ubi dicitur lin. 21 [ib. k is) nad nullam sum fidei principium procedere necease est: idcirco enim religiosam societatem" etc. videtur aliquantulo i I Tira. IH. 16. modo concilium dare manum haereticis, qui suam « Io. XV, 16. sectam societatem religiosam appellare contendunt, i Act. XVII, !¿6-28 1 víre in loícmní concìlio generati iudicio ed. VaL Dixiue ▼idetar orator: tire rotemni in concilio generali indicio. » • » • lb. I, 14. lac. 1.17. Il Cor X. 6. I Tira- VI, 16. 219 A. S SS IONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 220 dici non potest ¿efficacius subsidium-comparativo a *d meritum fidei. Sed nescio on id possit admitti ad externa fidei motiva, licet absoluto tale dici Etenim etiam in ordino mere naturali adsunt posset sine huiusmodi comparatione. Hinc ex huius­ huiusmodi mysteria, nec intclligimus essentiam Dei; modi adjectione etiam posset aliquis inferre, neces­ attamen iuxta sanctum Thomani Deus pro homini­ sarium subsidium huiusmodi esso ¿efficacius- non bus sufficienter instructis, non eat obiectum fidei, absolute ad fidem concipiendam, sed tantum nd fa­ sed est obiectum scientiae, idque tametsi, ut ipsi cilius eam concipiendam, quod nec ipse Pelagius heri declaravimus, inserendo in praecedenti rapi­ negabat. Idcirco credo melius caso hanc particulam talo: Deus est incomprehensibilis. Et amplius, si vere evidens esse poscet credibilità^ revelationis, auferre, ne saltem detur occasio aeqnivocationi. Sequitur [ib. B»]: ¿Siquidem pi issi mus Dominus tum sequeretur quod nemo aanao mentis, id est ra­ errantes gratia sua adinvat.- Notate, eminentissimi ac tionis compos, cui sufficienter proposita fuissert reverendissimi patres, hic agi de vocatione ad fidem. huiusmodi motiva, posset amplius ea denegare. Iam vero agendo de vocatione ad fidem non sufficit Quis autem dixerit, quod tot homines do caetoro auxilium gratiae, non sufficit gratia ndiuvans, sed doctissimi in scientiis naturalibus sint amentes et necessaria est gratia excitans, sivo praeveniens. non amplius rationis compotes, quoniam non ac­ Ipri scmipelagiani admittebant auxilium gratiae, quiescunt huiusmodi motivis crcdibilitatis, quando gratiim adjurantem necessariam esso ad bonum ipsis proponuntur? Et propterea hnne expressionem perficiendum, immo ad ipsam fidem perfectam; ne­ utpote minus propriam rciicicndam arbitror. gabant tamen necessariam osae gratiam praevenien- B Voluissem do caetero circa hanc quaestionem pro­ tem sire excitantem, sicut patnt ex quarta propo­ ponere rem melius clucidatani in nostro Mclchioro sitione cx quinque famosis lansenii. Hinc hic ne­ Cano de locis theologicis lib. II cap. VIH respon­ cessarium omnino crederem adjungendum oste sione ad quartum. Proposueram aliqua saltem ox vorbum excitui, ct dicatur: ¿m quidem piissimus illo i articulo legero; sed ne diutius vos protraham, Jbmiuus errantes gratia sua exdtat et adiurat. quoniam bora iam tarda est, et de caetero sapien­ Sano concilium Tridentinum ubicumque do hac tibus loquor, »ufficiat ut ratiocinium dretoris per­ materia agit, conjungit simul gratiam excitantem stringam paucis verbis. Melchior Canus statuit seu praevenientem cum gratia adiuvante seu conse­ primo: quao necesaria sunt ad deducendum homi­ quente: ¿Disponuntur, ait concilium Tridentinum nem ad fidem sunt incitamenta, adjumenta fidei, ct seas. VI cap. 6, ad ipsam justificationem, dum ex­ ut ipse loquitur, moventia ad fidoai; sed subiungit citati divina gratia ot ndiuvati, fidem ex auditu quod ista incitamenta, etiamsi competenter propo­ concipientes etc.· Et canone tertio: ¿Si quia dixe­ nantur a praedicatore evangclii illi, qui fidem non rit, aine praeveniente Spiritu» sancti inspiratione habet, non sunt tamen per so sufficientia, ut ho­ atquo oius adiutorio, hominem credere, sperare, dili­ minem inducant ad credendum. Et hoc tum aucto­ gere aut poenitere posse, sicut oportet, ut oi justi­ ritate Augustini tum auctoritate nostri d oc toris ficationis gratia conferatur, anathema ait.Angelici confirmat; ct conclu-iit quod ideo requi­ Propono igitur ut in primis deleatur particula ritur insuper gratia interior movens ct determinans etiam in lin. 7. saltem ut aequivocatio ovitetur, ot C assensum. Et postquam haec exposuit, explicat hic ut addatur fer bum mitai. quomodo resolvatur ultimo nostra fides in auctori­ Ilice funi, quao vestro sapientísimo indicio tatem Dei revelantia; ct haec addit, quod tale vel submitto. talo dogma (enumerat diversa dogmata, diversos ORATIO articulos fidei) credimus, quoniam Deus hacc reve­ reverendi patrie domini Kinceniii Jandel magistri lavit; quod autem Deus revelavit credimus interius generalis ordinis Praedica lorum. moti a Deo per instinctum specialem. Eminentissimi praesides, eminentissimi ct reve­ Quapropter postulo ut voci ¿evidentem- sub­ rendissimi patres. stituatur in praesenti capite vocabulum certam aut Unicam animadverrionem, ct quidem circa uni­ indubiam. cum praesentis capitis vorbum, indicio vestro pro­ Et haec pauca sapientissimo vestro iudicio ponere liceat. submitto. ORATIO Pog. 13 [coi. 35a h| sub finom legimus: rad so­ reverendi patris damini Pauli Melchers lam catholicam ecclesiam oa pertinent omnia, quae a rch iepiscopi Coloniens is. ad evidentem fidei christianao credibili tat em sunt disposita.4 Videtur quod baco vox ¿evidentem * Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ nos possit adhiberi: equidem hic non agitur de rendissimi patres. subtilitate grammaticali. Optime intclligo, quod Duas tantum animadversiones nd caput nostrae plores otiam sancti patres modo oratorio de ipsis D discussioni propositum, et aliquas ex mea sententia motivis crodibiliutis * adhibere faciendas emendationes ad canonea vestro iudicio crodibilitatis vocem ¿evidentem potuerint Sed mihi videtur quod in definitione substernere intendo. dogmatica nunquam nimia adhiberi possit et de­ Prima animadversio ad pag. 11 pertinet, ubi in beat claritas et proprietas verborum; ideoque prp- 2 lin. [coi. 34 b h] verbum ¿supremo auctoro , ** de quo ponerem ut voci ¿evidentem * substituetur vox iam alius orator locutus est, mihi non placet; et ego certam aut indubiam: et statini affero rationem. propono ut pro hoc verbo ponatur creatore, et deinde Quando adest evidentia proprie dicta, intellectus post verba /mercatae rationi- inseratur: quae est ipsa non amplius liber remanet, ncceseitatur ad assen­ veritas; quia ad motiva credendi non solum auctori­ sum, Undo in tali hypothesi sequeretur, nostram tas creatoris et Domini, sed etiam veritas infallibi­ fidem fieri consequentiam logicam et necessariam lis cius divini creatoris pertinet. Deindo in pag. 13 huiusce syllogismi: Deus est summa veritas; atqui [coi. 35 a i] censeo primum alinea esse delendum, evidens est Deum Christiana dogmata revelasse: quia mihi videtur spectare ad doctrinam de ecclesia. ergo evidens est Christiana dogmata esse veritatem. Et corte sensus sequentis theaeoa, quae incipit verbis Iam vero credo, quod nullus illud admittere velit. ¿haec illa est fides- per istam interlectionem obliquus Dicetur forsan: habebitur quidem evidentia re­ evadit. Nam ei ¿hacc illa est fides- amplectitur om­ velationis, quod Deus nempe locutus sit, sed non nia ab ecclesia ad credendum proposita ; certe asser­ ideo habebitur evidentia dogmatum revelatorum, tio, quae sequitur, non ad illos pertinere potest, qui quia remanent obscura et mysteria, et hoc sufficit nunquam cvangclicam praedicationem audierunt. 291 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA OCTAVA 31 martii 1870 222 Ideo propono ut istud secundum alinea in hoc loco om- a calas patrum tricesimae octavae congregationis nino deleatur ; ot deinde ita procedat oratio, ut dica­ generalis, qui inter acta concilii asservatur. tur : Immo fides divina eat radix salutis, sine qua impos­ . Reverendas pater dominas losoph Dasmet archisibile etc. Tuno enim de hao fide divina omnia, episcopus Catanensis missam lectam celebravit. quao sequuntur, ex verbis spostoli asseri possunt. Qua absoluta, et recitata oratione Adsumus Domine Iam vonio ad canones ad caput tertium sequentes. oto., eminentissimas primas praeses dicit: In primo canono vorbum rindependentem“ mihi non „Reverendissimi patres, continuabitur hodie dis­ placet; quia non adeo ad rationom quam ad volun­ cussio tertii capitis schematis de fide catholica, de tatem pertinere videtur. Propono igitur ut isto quo adhuo nonnullorum patrum animadversiones canon ita concipiatur: Si quis dixerit rationis hu­ audiendae sunt, quorum nomina reverendas dominas manae auctoritatem esse tantam, ut fides a Deo im­ subsecretarías ex ambone publicabit/ perari (aut imponi) non possit, anathema ait. Qui ambonem conscendens sequentem tabellam Secundus canon breviori modo ot concinniori perlegit: mihi ita concipi videtur: Si quis dixerit, fidem di­ nNomina reverendissimorum patrum qui veniam vinam a scientia rationali in rebus divinis et mora­ loqaondi petierunt ut animadversiones suas pro­ libus non esse diversam, neque Dei revelantis auctori­ ponerent circa tertium caput schomatis de fide tati inniti, anathema ait. Ilis verbis omnia, quae catholica: Georgius Errington archiepiscopus Tracanon nobis propositus continet, otiam contineri pezuntinus, Benvenutos Monzon y Martins archimihi videntur. B episcopus Granatensis, Petrus DoimusMaupas orchiQuod attinet ad tertium Cononem, eunidom ita opiscopus ladrensis, Felix Dupanloop episcopus molius concipi posso contio: Si quis dixerit, reve­ Anrolianensis, Thaddaeus Amat episcopus Montelationem divinam ex signis externis non esse vere reyensis ct Angelorum, Nicolaus losephus Dabert credibilem, sed hominem sola experientia interna ad episcopus Petrocoricensis, Leo Meurin episcopus fidem moveri, anathema sit. Ascalonensis, losephus Ilefclo episcopus RottenIn quarto canono ogo quoquo verbum vaticinia burgensis/ ad vocem nmiracula * adiungi dobere censeo, et Dein ad ambonem successive vocati sunt archidcindo vox eiusdem nnarrationes etiam in sacra epueopas Trapezantlnus, episcopus PaderbornensU, Scriptura contentas * mihi non placet. Propono qui veniam loquendi petiit nomino deputationis pro igitur ut canon quartus ita concipiatur; Si quis rebas fidoi, archiepiscopus Granatensis, archiepis­ dixerit, non posse fieri miracula et vaticinia, proin- copus ladrensis, opiscopus Aurelianensis, episcopus deque ea quae huiusmodi in sacra Scriptura narran­ Montereyensis ot Angelorum, episcopus Petrocoritur vera non esse, aut certo cognosci non posse, ana­ censis, episcopus Ascalonensis, episcopus Cométa­ thema sit. nos et Centumcdlensis, et episcopus Ayacaqucnsis, In quinto canono verbum „ necessariis * mihi mu­ qui postremi duo duranto congregatione veniam tandum esse videtur in necessario. Et canonem ito loquendi petierunt concipiendum esso existimo: Si quis dixerit, fidem, UBATIO qua christianipraedicationi evangélicas consentiunt, non C reverendi patris domini Georgii Errington esse nisi persuasionem humanae scientiae argumentis archiepiscopi Trapexuntini. necessario productam, aut eamdem etsi mortuam absque gratia gigni posse, anathema sit. Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ Iu canone sexto prima pars mihi superflua esse rendissimi patres. videtur; quia nonnisi hio posita est, quam ut da­ Pagina 13 [coi. 35 à] huius schematis paragrapho rius sequens eluceat; sed iam per so satis clara secunda dicitur, quod fide divina et catholica ea omnia mihi videtur haec secunda pars. Igitur propono credenda sunt, quae in verbo Dei scripto vel tradito bano conceptionem sexti canonis: Si quis dixerit, continentur et ab ecclesia sivo aolemni iudicio sive fidem a fidelibus licite assensu suspenso in dubium ordinario magisterio credenda proponuntur. Viden­ posse vocari, donec de ea demonstratione scientifica tur mihi illa verba -sive solemni iudicio sivo ordìfirmam persuasionem sibi comparaverint, anathema sit. narro magisterio * eradenda erae, ita ut simpliciter Haco vestro iudicio sapientissimo omnia submitto. remaneret ect quao ab ecclesia proponuntur . * Ratio­ nes vero huius opinionis sunt: Ilio autem cum hora iam nimis processisset, ab Primo, quia baco explanatio ecclesiae non per­ ominentissimis praesidibus interrupta disceptatio tinet stricto loqaendo ad huno locum. Hic loquimur est, ct ominontissimus primas praeses ait: do fido ot do ecclesia tantummodo utpote norma nProximii congregatio habebitur crastina die, in fidei: quomodo vero hoc suum magisterium exerqaa continuabitur discussio propositi schematis, pro- D ce at, pertinet ad schema nitorum do ecclesia in cedendo, si terminata fuerit discussio tertii capitis, particulari. ad quartum caput/ Secunda ratio vero est, quia haeo verbs nun satis praecisa esso videntur. Non enim sunt verba, quao ordinario adhibentur in hac idea exponenda. 16. Et sufficit ad demonstrandam YcriUtem huius opi­ Congregatio g one rails trigesima octavo. nionis, quod etiam in hoc consessu episcoporum 1870 martii 31. ideoquo theologorum omniuo diversa significatio Feria quinta dio 31 martii 1870 hora nona matu­ attributa est bis verbis. Audivimus euim heri epis­ tine, in conciliari aula Vaticanao pntriarohalis basi­ copum Havanensom Sancti Christophori, qui per licae, generalis reverendissimorum patrum congre­ haeo duo commata, nempe „solemni iudicio * et gatio habita est; cui interfuerant quingenti quadra­ „ordinario magisterio * intellexit ex una parte nempe ginta duo patres, nempe 32 cardinales, 6 patriarchae, psolemni iudicio * decreta conciliorum, et per aliam 5 primates, 79 archiepiscopi, 386 episcopi, 2 abbates partem nempe ^ordinario magisterio * intellexit nullius dioecesin, 10 abbates generales sive prae­ decreta Romanorum pontificum. Mihi vero et aliis sides congregationum ordinum monasticorum, usum quos de bao re disserentes audivi videtur, ptr haeo mitrae habentes, 23 generales et vicarii generales, duo intelligi simpliciter id, quod ordinario dicitur quorum omnium nomina, quae per assignatores per definitiones articulorum fidei, hoc est solemne locorum accurate descripta faerunt, exhibet indi- iudicium, ot magisterium ordinarium est doctrina 223 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 224 ecclesiae a deposito fidei deprompta et a pastori- a cumque notitiam historicam habent, non ad huno bus data suis pecoribus, priusquam aliquis articulus finem spectat, sed Termo ad contrariam inducit opi­ fidei do his rebus institutus sit. Propter has duas nionem. Hinc si consideremus quod magna pars mundi non eat iam catholica, ct quod catholici rationes mihi videtur hace verba eradenda esse. Priusquam vero ad aliam animadversionem pro­ ipsi inter cos vivunt qui non sunt catholici; non cedam, sinite mihi duo verba proferre do emen­ videtur verum dicere, quod nota apostolicitatis verbi datione proposita heri ab illustrissimo praesule gratia talis eat, quod per cam acatholici in regione Sancti Christophori; quao emendatio mihi videba­ illa, ubi sunt ecclesiae ot aliae personae catholicae, tur extra regulam nobis propositam, adeoque non sed non omnes sunt, possint venire ad notitiam posse proponi. Voluit enim illo eloquentissimo» verae ecclesiae et distinguere inter duas religiones praesul non tantum, ut per ordinarium magisterium per hanc notam. Et quod dicendum esi do ista intclligerentur documenta, constitutiones et caetera occasione, idem dicendum est de iis rogionibuc, huiusmodi a Romanis pontificibus publicata: verum ubi de facto catholicismes vix existit. Igitur non etiam voluit, ut in emendatione proferretur fides videtur esse exactum dicere, quod per has notas istius coetus in infallibilitatom eorum decisionum. omnes et facile agnoscere veram ecclesiam possint: Quoniam vero hacc quaestio omnino extranea est ideoquo proponerem ut omittantur hace verba „ab ab isto, et habet suum locum in alio schemate; omnibus facile4 ita ut sensus esset: Deus per Filium profecto non conveniret, ot ca emendatio Accipcre- suum unigenitam ecclesiam instituit suacquo in­ ter, quia oblique et sine discussione quaestio prin­ B sritutionis manifestis signis instruxit, ut custos ot cipalis totius concilii tractaretur et definiretur. magistra verbi revelati agnosceretur. Secunda animadversio mea attingit ca verba in Denique in eadem paragraphe, ultima sententia eadem pagina et in medio paragraph! sequentis ubi seu clausula eat: FQuin etiam ecclesia per so ipsa dicitur [¡b. à »]: „Ut autem huic officio veram fidem magnum quoddam er perpetuum est molivum credi· amplectendi in eiquo constanter perseverandi satis­ biliutis ct divinae suae legationis testimonium irre­ facere possimus, Deus per Filium suum unigenitum fragabile. * Verissima eat haec clausula: sed hic ecclesiam instituit, suaoquo institutionis manifestis non videtur ad rem; quia in clausula ptaeccJenti notis instruxit, ut custos et magistra verbi revelati ,sd nullam enim religiosam aocietutom praetor ab omnibus facile agnosceretur.4 Emendatio vero, solam ecclesiam4 dicuntur tam multa et tnm mira quao mihi necessaria caso videtur, est ut tollantur esse disposita divinitas, ut ovidentia ecclesiae appa­ ea verba rab omnibus facile4. Eo enim sensu, reat, ut hinc secunda clausula includatur in prima; quo ista verba ab omnibus fere praeter theologos et >i addatur sine ullo signo additionis, tunc vide­ accipientur, non sunt vera. Etenim in sensu sub­ tur esse quid diversum et non suum. Utique pro­ jectivo (et hic eat sensus, in quo accipientur haec balio est ex fortissimis probationibus, sed tamen verba), non est verum quod ab omnibus et facile eo in loco convenire non videtur: ct hoc maioris possit per notas cognosci ecclesia: et videamus. est momenti, quia hic non est probanda sed asse­ Sine dubio in abstracto, in principio ut ita renda veritas. dicam, sive abstractivo, verissimum est quod notae 0 Et haec sunt quae proponere credidi sapiontiao ecclesiae, ut dicitur in theologia, tales sint, ut vestrae relinquenda. Quod ad secundam animad­ quando concipiuntur, probent clare veritatem et versionem vero, quao praecipua est, in memoria officium ecclesiae. Sed quando venitur ad appli­ tenendum est, hanc quaestionem dc facilitate cognos­ cationem, quando subjective sumitur, id est pro cendi ecclesiam intime et maxime connecti cum alia possibilitate, quam habet unusquisque illas notas quaestione, queo tanti momenti est, nempe ignoran­ applicandi ad rem iudicandam, tunc omnino res tiae invincibilia; adeoque oportet osse magis et pro pluribus et maiori parte mundi non est vera. magis cautos in omni expressione, in omni verbo Quomodo enim poscunt omnes cognoscere partem quod de illa asseritur. historicam et partem logicam huius quaestionis? ORATIO Sume verbi gratia unam ex clarissimis notis eccle­ reterendi patris domini Conrudi Martin siae. neropo apostolicitatem. Certum et certo certius est apostolicitatem, scilicet acceptationem succes­ episcopi Paderbornensis. sionis doctrinae et missionis ab apostolis, clarum Reverendissimis patribus equidem declaro, quod esso signum veritatis illius ecclesiae, quae habet intentio deputation!» quoad hanc tertinm paragra­ hanc notam ; et hoc patet facile unicuique, qui pro­ phum rporro fido divina * vobis exhibitam, intentio, positionem audit Sed applicare hanc notam, id inquam, dt putationis pro fido nullatenus ca fuit, ut est dicere do aliqua forma christianitatis, ut aiunt, vel directe vel indirecte attingeret quaestionem de quod haec eat illa ecclesia, quao habet istam succo- D infallibilitate summi Pontificis; sed voluit explicare, sionem, istam missionem, istam doctrinam, quaestio quodnam sit obiectum materiale fidei, postquam in est historica, ad quam enucleandam maior pars paragrapho prima de obiecto formali fidei en, quao mundi non eat capax, non potest per eo. ipsi videbantur, explicuit. Igitur ea tantummodo Parvuli catholici, cum doctrinam a pastoribus voluit explicare, quae credenda estent respectu suis accipiunt, facta etiam accipiunt ab iisdem obi ceti materialis fidei; et voluit dirigere hanc para­ pastoribus, ot accipiendo facta ab ipsis pastoribus graphum contra eos theologos qui dicerent tantum­ indicant et sciunt ecclesiam catholicam veram esse modo ea fide divina credenda esse, quae ab occuecclesiam; quia hate nota potest applicari ad hano menicis conciliis aperte definita essent. Rationem vero, quam habuit, deputatio fidei ecclesiam catholicam. Sed suppone quod pastores silerent de hac ro, impossibile esset ut pueri per desumpsit ex litteris apostolici» summi pontificis se tantam historiae haberent notitiam, ut possent Pii IX datis ad archiepiscopuro Monacensem ot intelligere qualis esset vera ecclesia ex bac nota. Frisingensem anno 1863, ubi scripla haec sunt: Et hoc quod dico do pueris, verissimum est de „Namque (in fino litterarum apostolicarum) etiamsi omnibus rudibus: non possent per se applicaro ageretur de illa sublectione, quae fidei divinao actu hano notam. Quod ai do catholicis hoc verum est, est praestanda, limitanda tamen non esset ad ea, quid dicendum do iis qui vivunt in societate, id quae expresiis oecumenicorum conciliorum, aut est in regionibus ubi catholica religio est tantum Romanorum pontificum huiusque apostolicae sedis pars religionis generali» talis regionis? Isti quam- decretis definita sunt, sed ad ea quoque extendenda 226 226 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA OCTAVA 31 martii 1870 mihi videtur haec verba boc modo esso reformanda: Porro fide divina et catholica ea omnia credenda sunt, quae in verbo Dei scripto rei tradito continentur, et ab ecclesia sire solemni indicio sive ordinario magi­ sterio omnibus fidelibus tanquam de fide divina cre­ denda proponuntur. Quia omne quod docet ecclesia magisterio or­ dinario, absque dubio de fide divina est, et ab omnibus est credendum; et quin haec verba fun­ damentalia sunt, ut probo nostis sapientia vestra, quia haec verba regulam fidei catholicae consti­ tuunt, propterea volo, si vobis placet, reverendissi­ mi patres, ut canon expresse conficiatur his verbis, quia etiam aliae veritates magis trascendentales ORATIO canonibus expressae sunt; ac propterea hunc careverendi patris domini Uenccnidi Monzon y Martine nonem vobis audeo proponere: Si quis dixerit non a rchicpiscopi G ra na ten si *. esse credenda fide divina et catholica ra omnia, quae Eminentissimi praesides, eminentissimi ac revo- in verbo Dei scripto vel tradito continentur, et ab rendissimi patres. B ecclesia sive solemni iudirio sive ordinario magisterio Audito reverendissimo ac sapientisbimo oratore omnibus Jidelibus tanquam fide divina credenda pro­ ud dopututionem ponuntur, anathema sil. tertiam huius capitis tertii unicam tantum observaHaec, reverendissimi patres, sapientiae vestrae tionein vobis faciam, ct hoc brevissimis verbis. volebaci proponere: si vera ac opportuna sunt, vos In hac paragraphe aisoritur et bono asseritur, sapientissimo iudicio deinde videbitis. fido divina et catholica ea omnia esso credendo, ORATIO quao in verbo Dei scripto ct tradito continentur, reverendi patri * domini Petri Do imi Maupas et ab ecclesia sivo solemni iudicio sive ordinario archiepiscopi ladrensis. magisterio credenda proponuntur. Aliqui patres quondam subobscuritatem invenerunt praecipuo sub Eminentissimi ot reverendissimi patres. hie verbis ¿magisterio ordinariou: alii patres vo­ Paucis mo absolvam, ne taedio vos afficiam: luerunt ut hncc verba penitus expungerentur a tamen cum hic agatur dc ro maximi momenti, schemate. Ego non iudico haec verba debere ex­ quae a nobis debet in mundum prodire, ita aliquas pungi e schemate; sed censeo cum aliis patribus observationes facere censeo, nec non vobis aliquid debere aliquantulum explicari. Si in his verbis proponere, si acceptare placuerit. haberentur quao dicta sunt sapientissime a reve­ Examinando caput tertium do fide huius sche­ rendissimo deputato fidei, videlicet proposita tan- matis, mihi proposui aliquem idearum ordinem, quam do fide divina credenda, utique sensus clarior C qui reapse etiam in ipso capito continetur; eo appareret: at aliter subobscurus esset sensus. Qua quod tamen paucis plura dicenda aliquando ct do causa? Quia non omnia, quae proponit ecclesia enucleanda sunt, neque officium nostrum est aliquem credenda fidelibus in magisterio ordinario, credi textum construere; ita existimavi quod iuxta hunc debent fide divina catholica. Exemplum ponam. ordinem idearum, quem vobis exponam, ipsum Anto definitionem dogmaticam immaculatao caput iisdem, quodammodo dico, verbis α praecla­ Conceptionis beatae Mariae virginis, haec doctrina rissimis patribus deputation!· nobis propositis, nec proponebatur fidelibus credenda in magisterio ordi­ non iuxta etiam observationessapientiesimos patrum, nario. Quid intelligitur per ordinarium magisterium qui mo in hoc ambone praecesserunt, prout dixi, ecclesiae? Absquo dubio praedicatio quotidiana, vobis expono. Nexus igitur idearum esset sequens. Necessitas oratio liturgica, ratio expediendi ct definieudi ne­ gotia in curiis episcopalibus, ct praesertim in con­ fidei in omnibus; indoles seu natura fidei et prae­ gregationibus sacrae Romanae ecclesiae, magistrae sertim obiectum formale fidei; fidei rationabilitas; et matris omnium ecclesiarum. Ecclesia proponebat fides ad salutem aeternam necessaria; obiectum fidei immaculatam Conceptionem beutao Mariae virginis materiale; officium fidei sive credendi quao divinità· iu praedicatione, in orationibus liturgie», id est in revelata sunt; medium cognoscendi fidem, quao est magisterio ordinario; ct tamen non erat fide divina ecclesia α Christo instituta, medium omni proinde erodenda usque ad definitionem Romani pontificis. exceptione maius; gratia Dei non decet nd amplecEcclosin nuno proponit in magisterio ordinario, in D tendam fidem et perseverandum in ca; discrimen praedicatione quotidiana, in orationo liturgica fide­ inter eos, qui fidem iam sunt amplexati, et eos qui libus credendum boatam Mariam virginem fuisse adhuc extra ecclesiam existant; et demum fidei assumptum in caelum in corporo et anima; ot bonum propter quod Deo gratiae a nobis sunt tamen hoc non est tanquam do fido divina creden­ agendae. Sinatis ergo, reverendissimi patres, ut ego caput dum: ao propterea multi patres libentissime sub­ scripsimus postulatum, ut haoo veritas dogmatica ita concinnatum vobis praelegam: ipsum longum definiatur tanquam complementum quoddâm imma­ non est. Vos patientiam vestram pluribus exhi­ culatao Conceptionis boatae Murino virginis. buistis; precor ut etiam mihi illam exhibeatis. Iuxta Expungenda igitur sunt haec verba ¿magisterio ergo istum ordinem idearum proponerem sequentia: ordinario ?u Nullatenus, quia ecclesia non solum in­ Cum homo a Deo tanquam creatore suo et Domino fallibilis est coadunata, sod etiam dispersa. Ecclesia totus pendeat, et ratio creata infinitae reritati penitus non solum infallibilis est, dum loquitur conciliari tor ct subiecta sit, ideo plenum intellectus et voluntatis ob­ dum loquitur per suum caput Romanum pontificem; sequium Deo revelanti fide praestare tenetur. Hanc sed etiam infallibilis est in magisterio universali et autem fidem, quae humanae salutis initium est, quia ordinario pastorum et in omnium fidelium intelli- accedentem ad Deum oportet credere, quia est, et gontia. Igitur ut nulla dubitatio appareat in hie quod inquirentibus se remunerator sil, ecclesia catho­ vorbis (quia mihi videtur subobscuritatem haberi lica profitetur virtutem esse su pernaturalem, qua, Dei in his verbis, quia intentio deputation!» non constat), gratia adspirante et adiuvante, vera esse credimus, quao ordinario totius ecclesiae per orbem dispersae a magisterio tanquam divinitus revelata traduntur/ Ad haeo igitur verba respexit dcpntalio pro fido, cum definiverit quodnam sit obiectum materiale fidei. Omnes vos * reverendissimi patres, scitis ante concilium Nicaenum omnes catholicos episcopos credidisse in divinitatem Domini nostri lesu Christi: neque tamen hoc dogma ante concilium Nicaenum erat aperto definitum et aperto declaratum. Igitur tunc temporis ante hoc concilium Nicaenum per ordinarium magisterium hoc dogma docebatur. Haec igitur solummodo erat intentio deputaticela pro tide, lineo satis sint, ut recto iutolligatur in­ tentio nostra. COXOLL. QKNUAL. TOMUS LI. 15 227 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 228 quae divinitus revelata sunt, propter auctoritatem Dei A Gratias igitur agamus Deo Patri, qui dignos nos revelantis, qui nec fallere nec falli potest; minime fecit in paries sortis sanctorum in lumine, neque vero ob intrinsecam, quam perspicimus, rerum ratio­ tantam ne negligavi us salutem; sed aspicientes in nem, testante apostolo: est enim fides sperandarum auctorem fidei et consummatorem /esum, teneamus, ut ait apostolus Paulus, spei nostrae indeclinabilem substantia rerum, argumentum non apparentium1. Licet autem fidei assensus (haec dicta euot verbis confessionem. queo in tertia paragrapho inveniuntur; sed tamen Si adhuc robia placeat, ego explicabo etiam cum ad indolem naturae humanae pertineant, ego rationes, propter quae aliqua in hoo schemate im­ existimavi hic loci esse adncctcnda) licet autem fidei mutavi. Sed quia reverendissimi patres deputations assensus nequaquam sit motus animi caecus, et ab haec quae a me fuerunt proposita ad trutinam intellectus operatione disiunctus; nemo tamen evangé­ accipient, et proinde eas exquirent, ot otium vobis licas praedicationi consentire potest, sicut oportet ad postmodum proponentur haec eadem, ita si vobis salutem consequendam, absque illuminatione et mo­ placuerit acceptare, vos accipietis. tione Spiritus sancti, qui dat omnibus suavitatem in Ego proinde iudicio vestro me penitus sublicio. assentiendo et credendo1. Idcirco fides ipsa in se. Quao fuerunt mearum virium vobis pandidi; ct nihil etiamsi nondum per charilatem operetur, ut in renatis, aliud mihi restat vobis dicere. donum Dei est, et eius actus est opus ad salutem ORATIO pertinens, quo homo assentiendo et cooperando liberam reverendi patris dammi Felicis Dupanloup praestat Deo obedientiam eiusque gratiae, cui ei rexi- B episcopi Aurelianensis. stere potest. Modo quoad rationabilitatem fidei. Verum ut Eminentissimi patres ac praesides, eminentissimi obsequium nostrum rationabile fieret, voluit Deus in­ ac reverendissimi patres. ternis Spiritus sancii auxiliis externa quoque reve­ Quaedam tantum peculiaria, meo saltem iudicio. lationis suae indicia adnectere, divina scilicet miracula melius immutanda proponam in caput tertium do et vaticinia: quae cum Dei omnipotentiam et sapien­ fido. Et primum in prima paragraphe lin. 4 [coi. tiam luculenter ostendant, sunt eiusdem eloquii sui 34 b n] loco verbali „sitd ponerem : esse debeat. certissima signa, hominumque intelUgentiae accommo­ In eadem paragrapho lin. 18 [ib. C $] sic trans­ data; ac propterea Christus Dominus de se dixit: ferrem verba: nec falli, nec fallere potest. Hoo magis Opera, quae ego facio, ipsa testimonium perhibent de forsitan logicum videtur. me; et de apostolis legimus: ilii autem praedicaverunt In fine huiusce primae paragraph!* *, ut conclusio ubique., Domino cooperante et sermonem confirmante clarius appareat,statim post relatum apostoli textum sequentibus signis1. ^argumentum non apparentium * 1 adderem: Quo certo, Sine fide igitur impossibile est placere Deo et nd utpote Dei ipsius supremae veritati et reradiati in­ filiorum eius consortium pervenire; et quemadmodum nixo, dari firmius rei excogitari aliud nullum potest. sine i.ia nemini unquam peccatori contigit hatificatio, Initio secundae paragraph! ad indicandum et ita nemo, nisi in ea perseveraverit usque ad finem, determinandum quidnam sit munus rationia in ob­ vitam aeternam asseguelur. Fide insuper (obiectum C sequio fidei, sic phrasim mutari vellem : Ut nihil­ fidei materiale) credenda sunt quae in verbo scripto ominus in hoc fidei nostrae obsequio ratio quoque et tradito continentur, et ab ecclesia so lem ni iudicio suas partes haberet, nempe ex perspecto'divinae re­ sive ordinario magisterio ad credendum proponun­ velationis facto, voluit Deus rum internis Spiritus tur. Ut autem officio veram fidem amplectendi atque sancti auxiliis etc. in ca constanter perseverandi quilibet nostrum satis­ Pagina 12 lin. 2 [ib. C nj ,quae cum Dei omni­ facere quiret, Deus per Filium suum ecclesiam instituit, potentiam c: sapientiam luculenter commonstrent, eamdetn manifestis notis instruxit, quibus ab omnibus divinae locationis signa sunt etc.- proponerem: Quae qua magistra et custos verbi sui revelati facile agno­ cum a Deo solo omnipotenti et sapientissimo esse possint. sceretur. Ratio mutationis haec est. quia vis probans mira­ Sane ipsa velali signum levatum in nationibus4, culorum et prophetiarum tota in eo praecise sita et quasi lucerna lucens in caliginoso loco'1 omnes ad est, quod a solo Deo osso possit; dicerem ergo: se invitat, qui nondum crediderunt; atque eosdem filios a Deo solo omnipotenti et sapientissimo esae possint, suos magis magisque certos facit per motiva credi­ divinae revelationis loco rdivinae locutionis-. In hoc bilitàtis, quae multa et tam mira divinitus sunt dis­ assentio quibusdam reverendissimis patribus, qui posila ; ginn immo ecclesia a Christo Domino fundata ante me ambonem ascenderunt. tu sfipsa est magnum quoddam et perpetuum crediLinea 6 [ib. c uj, ut mihi saltem videtur, nimis bilitatis motivum, et divinae suae legationis irrefraga­ incompletus sermo esset, si loqueremur tantum de bile testimonium. D miraculis apostolorum; ideo sic phrasim ampliare Huic autem iugi testimonio divinitus hominibus con­ placeret: Quare tum Moyses et prophetae, tum ipse cesso robur addit benignissimus ac misericors Dominus, maxime Christus Dominus multa et manifestissima mi­ qui infideles gratia sua adiuvat, ut ad acquisitionem racula prophetiasque ediderunt; ei de apostolis scrip­ veritatis venire possint; et quos iom de tenebris tran­ tum legimus: Illi autem ... signis. Et linea 8 [ib. c π] : stulit in admirabile lumen suum, ut in hoc eadem Isaías voro dicebat: n Annuntiate quae ventura sunt lumine perseverent, gratia sua confirmat, non deserens in faturum, ct sciemus, quia dii estis vos“ adderem nisi deseratur. paucissima verba, id est: Dei per cos loquentia or­ Quocirca minime par est conditio eorum qui per gana et testes. Linea 19 [ib. ϋή loco verbi nintcllectusu forsitan caeleste fidei donum veritati semel adhaeserunt, ac dicerem rationis: videretur vox mihi saltern mogia torum giti falsam religionem sectantur: nam nullam unquam causam habere possunt in dubium vocandi apta ot propria quam ,iutellectus-. In fine paginae ut stylus clarior esset, expeterem aut mutandi fidem, quam ab ecclesiae magisterio in hunc modum transmutari phrasim (ib. D »]: Quare susceperunt. fides ipsa in se, etiamsi nondum percharilatem operetur, • Hsbr. Η. 1. donum Dei est, et actus fidei... loco verborum rot ’ Synod. Araosle. Π, can. 7. actus eius- qui amphibologicus est aut saltem esso • Mare. XVI. 2Π. potest, et actus fidei opus est salutare, conducibile • Is. XL 12. ad salutem. I Π Petr. I, 1». 229 230 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA OCTAVA 31 martii 1870 Quoad pnragrnphum, quao incipit pagina 13 [col. a maximo vero per libros litúrgicos et catechcticos. 35 λ], reverendissimi patres, haec vestro excellentis­ Ilie est sensus qui videtur quoque adesso in fine simo iudicio submittam. Sio paragraphus habetur in cop. IV pag. 18 [coi. 36 Cm] schematis ubi dicitur: schemate; nPorro fide divina ot catholica ca omnia „8acrorum dogmatum is sensus perpetuo est re­ credendo sunt, quao in verbo Dei scripto vel tra­ tinendus, quem semel declaravit sancta mater ec­ dito continentur, et ab ecclesia sivo eolomni iudicio clesia sive communi suo magisterio sive solemni givo ordinario magisterio credenda proponuntur/ definitione/ Duplici, meo saltem iudicio, laborat dofoctu haec At vero non semper et absolute verum est, rcdactio. Primo quidem non accurate ibi definitur, aliquid esse fide divina et catholica credendum ox quid ad fidem divinnm et catholicam voro pertineat eo solo, quod notum οΐ publicum sit, illud ordinario necne. Nnm iuxta communitor n theologis receptam ct communiter proponi fidelibus ab iis, qui in ec­ definitionem, ea sola sunt do fido divina et catho­ clesia doctrinae magisterium ordinarium exercent. lica, quau divinitus rovelata sunt ot ab ecclesia ut Sic verbi gratia, ut apprimo dicebat reverendissimus de fido tononda proponuntur. Undo duo requiruntur archiepiscopus Oranatcnsis, ubique terrarum iamdiu ut aliquid vere et stricto dici possit do fido divina credenda proponebatur fidelibus beatissimae Mariae ot catholica: 1· divina revelatio et, ni fallor, quidem virginis immaculata Conceptio, dum tamen certe immediato; 2’ propositio ecclesiae revelationem de­ nondum erat fide catholica credenda, priusquam clarantis, quo fit ut veritas proposita ab omnibus definita fuisset Igitur ut accurate et clare detercatholicis fido tenenda sit. B minata haberetur paragraph! doctrina et rcdactio, Iluio doctrinae apprime concordat definitio pro­ dicendum fuisset non simpliciter ^ordinario magi­ positionis haereticae a theologis communiter tradita, sterio credenda proponuntur- sed tanquam divi­ ut observat Panormitanus cap. 2 art. 1 η. 6: , Π ae­ nitus revelata defde credenda proponuntur. Propter retica propositio est ca, quao veritatem contradicit hoc postularem ut eo modo scriberetur paragraphus divinitus revelatum, quam fido tenendam ecclesia prima pag. 13: Porro fide divina et catholica ea om­ proposuerit/ Si aliquid esset mediate tantum re­ nia credenda sunt, quae in verbo Dei scripto vel volatum, id eat ex una praemissa revelata et ex tradito continentur, et ab ecclesia sire solemni iudicio altera naturali certo et evidenter deductum, hoc sive ordinario magisterio tanquam dicinitus revelata diceretur conclusio theologice, non autem dogma de fide credenda proponuntur. Quoad paragraphum sequentem haec pauca dicam. fidei divinae. Propositio contradicens huiuscemodi conclusioni ab ecclesia damnaretur, non ut haere­ Loco verborum illorum [coi. 35 a s] „haec illa eat fides, tica notaretur sed ut erronea; et qui hanc contu­ sine qua impossibile eat placere Deo“, quibus incipit maciter teneret, graviter quidem peccaret, sed non paragraphus, loco verborum istorum quae necessaincurreret poenas canonicas contra haereticos latas. * rio referuntur ad fidem, de qua agitur in paragraphe Haec apud theologos et certa et vulgatissima sunt. praecedenti, dicerem simpliciter: Sine revelatione Videamus nunc utrum huic certissimae doctrinae necessaria, sine fide impossibile est placere Deo, et consona sit paragraph! nobis propositae reductio. ad filiorum eius consortium pervenire. Et haec est Inbaesitanter dico, non consonam esse sed exa- C ratio mutationis. Nam voces „haec illa est fidesu ratam ita indeterminatis verbis, ut sub fide divina relato ad ea quae praecedunt, dicere viderentur, et catholica venire viderentur etiam conclusiones omnes veritates fidei explicite credendas esse ab theologicae. Dicitur enim in hac paragrapho: fide omnibus, ut quis possit placere Doo; quod a mento divina et catholica ea omnia credenda sunt, quao auctorum schematis, ut mihi videtur, certo alie­ num est. in verbo divino scripto vel tradito continentur e* Linea 21 [ib.A n] sic dicerem, ct stylus saltem mihi ab ecclesia credenda proponuntur. Atqui con­ clusiones theologicae tales certo in verbo Dei magis placeret: Deus per Filium suum unigenitum scripto vel tradito continentur non immediate qui­ ecclesiam instituit, cui verbi revelati custodiam et dem sed mediato; ot tamen cum huiusmodi con­ magisterium commisit suaeque institutionis ita mani­ clusiones ab ecclesia declarantur vel directo vel festis notis ipsam instruxit, ut ab omnibus facile per condemnationem propositionum erronearum, agnosci posset. Linea sequenti adderem unum tantum verbum, quae his contradicunt, certo ab ecclesia proponuntur credendae. En ergo rcvelatao veritates ct quidem, licet non necessarium omnino videretur: Bad nullam ut optime scitis, satis numerosae, quae in verbo enim aliam religiosam societatem/ Linea 6 ante ultimam pag. 13 [ib. B i) post haec Dei aliquo modo verissimo continentur, quao certo ab ecclesia credendae proponuntur, ct quae tamen verba Bquin etiam ecclesia per se ipsa magnum quod­ ηοη sunt fidei divinae et catholicae proprio dictao. dam et perpetuum est ete/ adderem post verba „per Ergo merito redarguenda est paragraphus, quae se ipsau verba haec: Per se ipsa, per suam nempe ita indeterminato exarata est. ut viderentur ex tum mirabilem propagationem, tum sanctitatem exi­ paragraph! verbis esso do fide catholica propo­ miam et in omnibus bonis operibus inexhaustam sitiones permultae, quao nequaquam sunt fidei foecunditatem, tum per unitatem catholicam, invictamveritates, sed tentum conclusiones theologicae; et que stabilitatem, magnum quoddam et perpetuum est ad fidem pertinent certo quidem ob ecclesiae indi­ motivum credibilitatis, et dirinae suae legationis testi­ cium credendae, sed tamen non do fide divina et monium irrefragabile. Linea 19 [ib.B is] assentior omnino iis oratoribus, catholica. Secundo, alter defectus paragraph! illo est primo qui postulaverunt substitui vocem revelatae veritati supranotato satis similis. Iam non loquar de in­ voci ^primae veritatia. Tandem ad canones deveniens, sextus ot ultimus tentione Deputations do fide, quao satis nobis declarata est por illustrissimum episcopum, qui est canon pagina 24 [coi 38 Ai] his verbis expressus est: membrum buiusco Deputations ; sed baeo addere nSi quis dixerit, parem esse conditionem fidelium mihi visum est necessarium. Magisterium quo atque eorum, qui ad fidem unico veram nondum fideles edocentur, magisterium ordinarium exer­ pervenerunt, ita ut fideles catholici licite possint cetur in eccleeia catholica sub universali summi fidem, quam sub ecclesiae magisterio iam suscepe­ pontificis auctoritate per pastores ct doctores, per runt, assensu suspenso in dubium vocare, donec episcopos et parochos, per verbi divini praedicatores, demonstrationem scientificam credibilitatis et veri­ per theologos orthodoxos, per probatos libros, tatis fidei suae absolverint, anathema sit- In hoo 1M 231 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES •232 canone loco verbi „licite" ponerem; teram est iustam a assequeretur" inclusivo addenda sunt paragraphe causam habere possint. En duao huiusce mutationis tertiae ; hio enim adhuc agitur de fido divina etiam rationes: 1* quia voces, quas substituendas pro­ ante adventum Christi necessaria: ot paragraphe pono, eae ipsae sunt, quae in capite canoni corre­ quarta incipienda est a verbis sequentibus, ubi agi­ lativo adhibitae fuerunt; 2e quia semper et in omni­ tur do institutione ecclcaiao nut autem huic officio bus casibus verum erit, iustam obiettive causam veram fidem amplectendi etc.- usquo ad finem paradubitandi non haberi posse. Et forsitan supprime­ graphi. Tuno veniet paragraph» quinta componenda rem vocem pfcientificam" retinens omnino canonem et lineas ultimas Pdonec demonstrationem credibili- ex 4· ct 6* paragraphia, hoc modo: Quo fit. ut fide tatis et veritatis fidei suao absolverint" etc. dirina el catholica ea omnia credenda sint. quae in Haeo sont, quae sapientissimo vestro iudicio pro­ verbo Dei scripto rei tradito continentur, et ab ecclesia ponerem. credenda proponuntur : ecclesia enim est retuli signum ORATIO teratum in nationes etc. usque ud finem paragraph!. reterendi patris domini Tkaddaei Amat Nunc ad canones. In fine canonia tertii mihi episcopi Montsreyensis et Angelorum. videtnr addendum caso verbum debere in fine: Eminentissimi ac reverendissimi praesidet, emi­ „Si quis dixerit... ideoque sola interna cuiusque nentissimi ac reverendissimi patres. experientia homines ad fidem moveri debere, ana­ Licet iam pleraque ex iis, quao proponere opta­ thema ait * Sunt enim aliqui qui experientia inbam, ab aliis patribus observata fuerint; tamen B terna moventur ad fidem, quin ipsis constet do non abs re erit, breviter mentem meam etiam vobis externis signis divinae revelationis. pandere super hoc capite tertio schematis. Verba canonia quinti „fidem qua Christian! Et 1· circa periodum primam parngraphi secun­ evangelica® praedicationi consentiunt" mihi videntur dae1. Cum ex definitione omnis a Deo proveniat subroganda fore persequentia: assensum fidei Chri­ non solum obligatio praestandi assensum divinae stian ae non esse nisi persuasionem etc. revelationi, sed etiam sobiiciendi rationem humanam Post canonem sextum et ultimum haec vel alia rationi divinae; mihi videtur quod potiori modo hoc similis adnoutio, ai patribus placet, mihi addenda exprimeretur, si omissa conjunctione pct" in tertia videretur; Minime cero iis innuere intendimus, ne linea (coi.34Bu], adderetur ante verbum ^plenum" fideles motita credibilitàlis percurrant, cum ex eorum in quinta linea; et si verbo Psit" io quinta linea debita consideratione maximum emolumentum, sive ad substitueretur esse debel; et ita mutaretur: Cum se firmandos in fide sire ad alios adducendos ad homo a Dea tanquam a supremo suo auctore et pdem, percipere possint: testimonia enim Dei credidomino totus pendeat, ratio creata increatae rationi bilia facta sunt Rimis. pendus subiecta este debel. et plenum intellectus ft Eminentissimi ac reverendissimi patres, nonne voluntatis assensum revelanti se Deo fide praestare expediens foret hoc capnt tertium de fido statini post tenemur. prooemium collocare? Prius cuim statuendum vi­ Loco vocabuli „obsequium· substituatur assen­ detur, quid sit fides et quaenam ait ecclesiae «ucsum. ut forsan magis accommodatum: sed praecipue C toritos ad docendum, quam explicare, quid ecclesia ad evitandam repetitionem eiusmodi, cum infra de docet obsequio sermo ait Haec sunt, eminentissimi praesides, eminentissimi 2° In fine eiusdom paragraph! primae datur et reverendissimi patres, quao vestro iudicio hu­ definitio fidei ab apostolo usurpata, ideo integra millime submitto. inseri doberot: Est enim fides, apostolo testante, ORATIO sperandarum substantia rerum, argumentum non reterendi patris domini Nicolai losephi Dabcrt apparentium. episcopi Petrocoricensis. 3* Secunda paragraph», retentis apostoli verbis, Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ incipienda foret, mihi videtor, sequenti modo: Ut rendissimi patros. nihilominus hic fidei nostrae assensus non coccus, Tres tantummodo observationes de capite tertio sed, ut ait idem apoitolus, rationabile obsequium esset, do fide, vestra fretus ot ego benignitate, propono. coluit Deus etc. Prima mea observatio refertur ad primam para­ His dictis penitus omittenda videntur quae legun­ graphed capitis pag. 11 lin. 13 [ib. Bw] seu ad secun­ tur a 3a ad 6“ lineam paragraph! tertiae ¡ib. Da]: dam periodum paragraph !: * .Hanc vero fidom, quue Batquo adeo fidei assensus nequaquam sit motus ani­ humanae saluti· initium est, ecclesia catholica pro­ mi caecus, et ab intellectus operatione disiunctus." fitetur virtutem esso supcmaturalom, qua. Dei Non enim sunt nisi repetitio praecedentium ; et aspirante et adiuvante gratis, vera credimus, quae oonsequenter incipienda paragraph» nlicet ergo" D divinitus revelata sunt, non ob intrinsecam, quam tanquam consectarium praecedentis paragraph!: perspiciamua, rorum veritatem, sed etc." Mea ob­ Licet ergo non crederemus, nisi rideremus esse cre­ servatio adhaeret iis vocibus „non ob intrinsecam dendum, nemo tamen erangelicae praedicationi etc. quam perspiciamus rerum veritatem". Circa haec Ultima periodus huius paragraph! tertiae „quare verba tria mihi animadvertenda occurrunt; 1° quali­ et fides ipsau aliquantulum maiori claritate exponi tativum illud intrinsecam nimis absolutum mihi posse videretur; ideo dicendam puto: Quare et videtur : male enim sonat quandain intimam rerum fides ipsa in se, etiamsi nondum per charitatem ope­ essentiae cognitionem, que generaliter ct praecipue retur, vere ut donum Dei habenda est, et actus eius, in rebus divinis caret intellectus humanus: igitur quo homo liberam praestat ipsi Deo obedientiam, illud adiectivum mutandum esse censerem. 2· Item gratiae eius, cui resistere posset, assentiendo et coope­ mutandum esso arbitror verbum „perspiciamus", et huius mutationis ratio haec est, tum quia inter rando, opus est ad salutem pertinens. 4* Usque nunc de fide divina, seu a Deo reve­ veritates, quae obiectum fidei cfformnnt, plorseque lata actum est; non de fide catholica, aut ab eccle­ nullatenus percipi naturaliter possunt; et 2* quia sia proposito; ideoque paragraph» quarta omitten­ illae veritates, quae ex se captum humanae rationis da est; et quao sequuntur in paragrapho quinta non superant, do facto ab omnibus certo non per­ rhaec illa fides est * usque ad nvitam aeternam spiciuntur; 3’ cum tamen praetermitti minime de­ beat tum modus huius posterioris cognitionis, tum oppositio inter duos cognoscendae veritatis modos. t Se ed.VeL IzgnvJum primae. 233 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA OCTAVA 31 mariii 1870 234 censorem inserendam ease in hoc incisum schematis 4 Ilis tandem observationibus accedit tertia obscrreformati hano enuntiationem nper naturalo lumen vatiuncula do vocabulo vaticinii, quod refertur, pa­ * rationis quao inveniebatur in schemate originali. gina 12 liuca 2 [coi. 34 Cii]. Censeo, ut iam dictum Itaque eidem incisi periodo propterea suotituenda est,illud vocabulum deleri debere, quia sapit paulum, haec vel aptiora verba: Hanc cero fidem, quae hu­ ut mihi videtur, pagarismum: et loco illius voca­ manae salutis initium est, ecclesia catholica profitetur buli vocem prophetiae esso supplendam. Vox pro­ virtutem esse supernaturalem, qua, Dei aspirante et phetia est magis apta, est propria catholici, christiani adiuvante gratia, vera esse credimus, quae divinitus sermonis. revelata sunt non ob discursivam, quae per naturale Et haec omnia, eminentissimi et reverendissimi rationis lumen percipi potest, rerum veritatem, sed etc, patres, vestro sapientissimo examini humiliter ut in schemata; ot haec prima observatio. subiicio. ORATIO Secunda observatio png. 13 lin. 13 [coi. 35asJ di­ reterendi patris domini Leonis Meurin citur: rHacc illa est fides, sino qua impossibile est episcopi Ascalonensis. placore Deo .. . quare sicut nemini unquam sine illa (scilicet fido) contigit iuatificatio, ita etc. * Illa Eminentissimi ac reverendissimi praesides, emi­ verba nquaro sicut nemini unquam sino illa fido nentissimi ac reverendissimi patres. contigit iiutificntio * nimis generalia mihi videntur; Humiliter propono 1® ut verba (ib. D<] „et ab in­ ex iis enim concluderò forsan quis posset necessi­ tellectus opcrationodiaiunctus * tollantur, quia senten­ tatem actus fidoi externi, actus externi et positivi tiam inobscurant. 2° Propono ut ad verba [coi 35 A<) fidei in divinam revelationem, in divinao revelationis „sivo ordinario magisterio * 1 addatur: publico et uni­ veritatem. Undo exurgeret hoc aliud consequens versali, ul c\&nU3 indicetur magisterium, de quo sermo certo omnino reprobandum, scilicet n salute exu- est. Refellitur hic error non semel enuntiatus, illud lari tum infantes baptízalos, qui anta usum rationis tantum credi posse et debere, quod ecclesia in decedunt, tum etiam adultos omnes qui divinao definitionibus eolemnibus, vel in dogmaticis decre­ revelationis ignari, sed invincibiliter ignari, pertinere tis, vel sub anathemate omnibus ut credendum tamen possunt ad animam ecclesiae per observan­ proponit: fidem vero, qua creditur illud, quod ab tiam legis naturalis accuratam. Itaquo haec clau­ ecclesia non est tali modo propositum, non esse sula hoc vol simili modo immutandam caso exop­ fidem divinam, sed humanam. Optimum est illud tarem: Quare sicut nemini unquam sine illa fide seu exemplum, quod modo reverendissimus episcopus explicite vel implicite professa contigit iuslificatio, Paderbornensis attulit: divinitas Christi unto con­ ita etc. ut in schemate. cilium Nicaenum fide divina ct catholica credi po­ Tertia tandem observatio pagina eadem 13 lin.22 tuit et debuit, quamvis non fuerit dc fide catholica (ib. Ao] dicitur: BUt autem huic officio veram fidem definita. amplectendi in eaquo constanter perseverandi satis­ Datur in ecclesia duplex propositio et duplex facere possemus, Deus per Filium suum unigenitum magisterium ; alterum est solemne indicium, quod ecclesiam instituit * Circa haec postrema verba raro excreetur, et ideo a multis dicitur extraordinapccclesiam instituit * duo etiam mihi observanda c rium iudicium; alterum vero est perpetuum magividentur: 1° ex bis verbis consequi videretur, ec­ sterium, quo fideles sub vigilantia pastorum in­ clesiam ob hunc tantam finem fuisse institutam, ut struuntur, et quod ideo vocatur ordinarium. Multae homines fidem amplecterentur atque perseverarent enim sunt veritates, verbi gratia de dilectione ini­ in ea: hoc autem posito, enuntiatio schematis om­ micorum, quae sunt obiectum fidei, et tamen non nino incompleta videretur. Certum enim est, ut sunt definitae ut articuli fidei neque a conciliis, omnes norunt, primarium et longe nobiliorem finem neque a papa: sunt de fide catholica non definita. institutionis ecclesia» in hoc constitisse, ut et Sic etiam facta maximi momenti io vita Christi, Deus et Dei Verbum inter homines glorificarentur. verbi gratia fuga Christi ia Aegyptum, vel in actis 2° Nimis exclusiva, mea sententia, ecclesiae ipsius apostolorum, quae non suut definita ab ecclesia, notio est prout hio enunciatur: etenim fidea ipsa suut tamen de fide catholica. Quod vulgo dicitur, ciusque necessaria professio ad ultimum ecclesiae est verissimum, nempe si quid ab ecclesia nondum statum, catholicum videlicet, hoc loco restringi vi­ eat definitum, posse fortasse tanquam certam senten­ detur. Certum tamen est societatem religiosam, tiam, sed non tanquam dogma defendi. Sed, reve­ seu ut communiter loquuntur auctores theologiae, rendissimi patres, hoc est verissimum solummodo ecclesiam ab initio fuisse institutam a Deo, cumque quando de ea re inter catholicos est controversia ; praebuisse omnibus si non mediorum salutis pleni­ minime vero quando omnes catholici consentiunt tudinem, ut sub gratino lege res se habet, prae­ hoc esso revolatum, quoniam ut tale proponitur buisse tarnen media sufficientia tam in statu Ada- per publicum illud et universale licet ordinarium micao rovolationis tam in Moeaicae revelationis magisterium. statu, quando fides in Christum venturum, non Hic repeto (liceat mihi) verba a reverendissimo minus quam hoc nostro tempore in Christum ad­ Padorborncnsi modo praelecta ex litteris summi ventum, erat requisita. pontificis ad archiepiscopum Monacensem, nam clare Quapropter emendatum iuxta duplicis observa­ enuntiant hanc distinctionem. Dicit summus ponti­ tionis sensum placerot hoc schematis incisum, eo fex: „Etiamsi ageretur de illa sublectione, quae vel magis quod ad hoo sufficeret trium vel quatuor fidei divinao actu est praestanda, limitanda tamen vocabulorum additio aut mutatio, in hoc nempe non esset ad ea, quae expressis oecumenicorum vel alio meliori modo: Ut autem huic officio veram conciliorum aut Romanorum pontificum huiusqne fidem amplectendi in eaque constanter perseverandi apostolica© sedis decretis definita suut, sed ad ea satisfacere homines possent (et hio verbum ^homines * quoque extendenda quae ordinario totius ecclesiae deberet eo sensu immutari homines possent), Deus ab per orbem dispersae magisterio tanquam divinitus initio societatem religiosam seu ecclesiam constituerat, revelata traduntur, ideoque universali et constanti quae, cum illum glorificaret, provideret simul deposito consensu a catholicis theologis ad fidem pertinere fidei, quo salus obtinetur; novissime vero per Filium retinentur. * suum unigenitum hanc ecclesiam in ultimo statu in­ Demum quamvis canones non sint facile multi­ stituit suaeque institutionis manifestis notis instruxit plicandi, tamen necessitate urgento admittendi sunt etc. ut in schemate. Tempus opportunum ad reiiciendam errorem contra 235 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 236 ORATIO fidem est illud, qoo praevidere rei timeri potest A reverendi patris domini Joseph i He/ele error: temptu opportunissimum est illud, quando episcopi Hottenburgensis. error iam granari incipit; necessaria vero eat er­ Eminentissimi praesides, eminentissimi ao rovo* rori damnatio, quando error iam late aparsua eno dignoscitur. Porro hic error iam a fino praeteriti rendiuimi praesules. Summo iuro in paragrapbo prima capitia torti! saeculi doceri incepit, ni fallor, a Muratori et ma­ iorea in dies radícea agit. Ideo propono humiliter legimus, hominem obligatum caso ad assensum ut etiam in canone peculiari sequenti modo notetur: Deo ao revolanti praestandum, inde ex ea cauaa, Si quis dùrerit, qtidquid ab ecclesia solenni iudicio quia Deus est summus cius auctor, ot quia ratio tanquam fidei dogma definitum non sii, eredi non creata penitus d] „ratio humana nunquam tamen idonea redditur sed etiam veritates naturales: unde cum istae posaint ad ea perspicienda instar veritatum, quao proprium per rationem demonstrari, anathema recte compre­ ipsius obiectum constituunt . * Notum est vobis, rovo * hendit universa, non singula, religionis dogmata; rendissimi patres, quosdam scriptores catholicos eos- quia in hi» roperiuntur mysteria, quae nequeunt per quo insignes tum praesenti» tum elapsi temporis oxi- rationem demonstrari. atimasso, quod, posita divina revelatione, quaedam Canon secundus: n8i quis dixerit, disciplinas mysteria in ea contonta possint per rationem do * humanas tractandas esse nulla prorsus revelationis monstrari. Quocirca hoo proponerem patribus ut supernaturalis habita ratione/ Prima pars huius iudicont an conveniat, vel aequum sit hanc opinio * canonis posset forsan ab inimicis religionis in alie­ nem tangere in hoc loco ot quasi condemnare. num sensum detorqueri, quasi ratio habenda suporCerto ennetus Augustinus ex supposita revelatione naturalis revelationis in tractandis disciplinis humanis ot auctoritate sacrae Scripturae peramplum et pro * hoc importet, quod disciplinae istae aliquo modo fundisatmum tractatum dc Trinitate exaravit, in quo, debeant inniti supernaturali revelationi, vel ab ea uti videri potest, ipso multa demonstravit de my­ aliquid accipere ad demonstrandas suas conclusiones. sterio Trinitatis. Videant igitur sapientissimi Deputation!» patres, Paragrapho tertia pag. 17 lin. 9 [ib. Bs] „pro ra­ utrum ea verba aliqualiter mutanda sint maioris tionis effatis habeantur * hoc verbum reffatis * non claritatis gratia. placet, quia non videtur dici solere effata rationis; Canon tertius ita est: „8i quis dixerit, licitum melius substituendum: pro veritatibus rationalibus esse tenere vel tradere opiniones ab ecclesia dam­ habeantur. natas, dummodo no sint damnatae tanquam haere­ Eadem paragrapho lin. 19 pag. 17 [ib. Bu] nqua- ticae, anathema sit.u Certum cum sit, reverendis­ propter omnes ebristiani fideles huiusmodi opiniones, simi patres, ecclesiam non omnes propositiones quao fidei doctrinae contrariae esse cognoscuntur etc." damnaro tanquam haereticas, sed quasdam damnaro in hac paragraphe duo occurrunt observanda : Ie pro­ tanquam scandalosa» vel piarum aurium offensivas, ponitur nomon „opinionesu et post quatuor lineas videtur mihi quod canon iste extendendus sit ad pronomen „eas * quod ad id nomen refertur. Hoc C istas etiam propositiones, et proinde in hunc modum non videtur congruum satis et claram. Nam in ora­ mutandus: Si quis dixerit, propositiones ab ecclesia tione pronomen vices gerit nominis absentis; proinde sub aliqua nola damnatas licitum esse tenere vel de­ superfluum est pronomen: et ideo hic pleonasmus fendere, tanquam notis illis configi non mereantur, eliminetur. Alterum: dicitur „opiniones quao fidei anathema sil. Et haec sunt, reverendissimi patres, quae iudicio doctrinae contrariae esse cognoscuntur, maxime si ab ecclesia reprobatae fuerint®. In illo verbo vestro sapientissimo submitto et semper submittam. Bcognoscuntur * quaerere quis posset, a quibus ORATIO cognoscuntur? non ab ecclesia, quia do ea fit meutio reverendi patris domini Laurentii Renaldi statim post illa verba: igitur cognoscuntur ab ali­ episcopi Pineroliensis. qua privata persona vel universitate, et sio semen discordiae iniicorotur inter catholicos; cum quidam Eminentissimi praesules, eminentissimi et reve­ facillimo dicerent hanc vel illam opinionem cognosci rendissimi patres. Nonnullae observationes circa caput quartum et tanquam contrariam divinae fidei. Certum est enim quod si quis fidelis opinionem aliquam philosophi­ relativos canones schematis nobis propositi de fide cam cognoscat contrariam fidei, eam reiicerc debet catholica vestra benignitate frotus exponam brevis­ sino ulla difficultate; sed eidem fideli nemo, excepta sime, eo quod aliqua iam praeoccupata fuerunt a auctoritate infallibili, potest dicere: haec opinio est reverendissimis oratoribus, qui hao do re prolocuti fidei contraria, proindo illam abiuro; respondebit D sunt. Censeo autem quod sufficiat animadversiones illo: ego excepto iudicium ecclesiae. Undo existimo in medium proferre: sapientissimo» alloquor. hano periodi partem esso ita commutandam cum Pagina 16 linea 18 [coi. 36 a v] legitur „divina enim istis tantummodo verbis: Quae tanquam Jidei doc­ mysteria ipsa eue natura intellectum creatum eie ex­ trina contraria ab ecclesia reprobata fuerit. cedunt, ut etiam rovelationo tradita et fide suscepta, Eadem paragrapho loco verbi „demon»trot“ sub­ ipsius tamen fidei velo contecta ot quadam quasi stitui potest probet vel aliud similo: nam verbum caligine obvoluta maneant, quamdiu in hac mortali ndernonstrctu importat ut arbitror certitudinem apo­ vita peregrinamur a Domino . * Omittenda crederem dicticam, quao distinguitur α morali certitudine, verba net quadam quasi caligine obvoluta : * nam quao sola haberi potest ex motivia credibili tatis. verba superius adducta „fidei velo contecta * satis Eadem paragrapho pro verbo nvetat * ponendum meo iudicio exprimunt mentem auctoris schematis: arbitror impedit. Nam non videtur ox ecclesiae per­ et insuper vocabulum nvelum * melius relate ad missione pondero, quod hao disciplinae in suo quo­ mysteria valet quam caligo. quo ambitu propriis utantur principiis ad ratiocinan­ Pagina 17 linea 3 [ib. b i] legitur: nQuamobrem dum vel discutiendum. inanis huius pugnantiao specie» non potest nisi inde Nunc vero verbum aliquod do canonibus. Primus nasci, quod vel fidei dogmata ad mentem eccle­ canon hic est: „Si quis dixerit, in rovelationo divina siae intellecta ot exposita non fuerint etc. * Vox nulla vora ot proprio dicta mysteria contineri, sed ^pugnantia * iuxta meam sententiam habet in se universa fidei dogmata posse per rationem rite ex­ aliquid asperitatis quoad dictionem; nec satis latine 247 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 248 ORATIO meo iudicio sonant caeterae vocea enoo potest nisi reverendi patris domini lacobi Ginoulhiac inde nasci *. Satius ni fallor diceretur: Quamobrem episcopi Gratianopolitani. huiusmodi contradictionis spernes, quia reapse nulliEminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ mods contradictio dari potest, inde oritur, quod cel fidei dogmata ad mentem ecclesiae intellecta et ex­ rendissimi patres. Mens mihi est loqui super paragraphia tertia et posita non fuerint etc. Eadem pagina sub fine huiusmodi paragraph! quarta capitia quarti ot super canone secundo para­ legitur: pNon solnm prohibentur eas tanquam legi­ graph! quartae, super quibus quasdam et forsan timas amentiae conclusiones defendere, sed immo p lu res, quam mo deceret, emendationes mihi mons pro erroribus ... habere tenentur- (defenderet est est sapientiae vestrae proponere: aed in anteces­ error typography et stat pro defendere): potins qnam sum non solum libentissime iudicio vestro, reveren­ dissimi patres, ast etiam iudicio doctissimorum ,sad immo * scribendum reor quin immo. In paragrapho sequenti „non solum fides ct ratio patrum commissionis seu legationis humiliter ct simpliciter sublicio. inter so dissidere nunquam possunt, sed opem quo * Aggredior, ut mihi videtur, rom maximi momenti; quo sibi mutuam ferunt etc.J tali pacto exprimí debot sensus, ut nullum adsit dubium, quod repe­ nam loqui volo do libertate scientifica. Porro hanc titio negationis affirmationem denotet. Idcirco for­ veram libertatem aortam tectam servare maximi tasse dicendum: Tantum abest, quod fides et recta esse momenti, nemo est qui non intelligat, tum ad ratio inter se dissidere unquam possint, quod potius B vindicandam ecclesiam super criminationibus quibus impetitur, tum ad suam ipsius dignitatem servan­ opem sibi mutuam ferunt. Venio ad canones. In canone secundo capitis dam, tum tandem ad perficiendam et manifestandam quarti ubi legitur: „Si quis dixerit, disciplinas hu­ veram indolem fidei. Sed his supersedeo, reveren­ manas tractandas ewo nulla prorsus revelationis dissimi patres, ut tempori parcam et in mediae ros supornaturalis habita ratione4 post verba „ disci­ venio. Daas hasce propositiones seu potius asser­ plinas humanas4 quaedam alia adderem, et sic ca- tiones evolvere mihi mens est: Ia inquiram in quo nonem enunciarem, dicendo: Si quis dixerit, disci­ praecise consistat libertas scientifica: 2° indicabo plinas humanas, quae superna turali * principii quoquo - conclusiones, quae ex bis oriuntur, quasque emen­ modo rationes attingunt, tractandas esse, etc. Nam dationes a me propositae patefacient. Et Ia quidem in quo praecise consistit libertas exempli gratia mathesis, artis sculptoriae aut alia huiusmodi praecepta tunc considerari possunt relate scientifica? Duo in antecessum hic sunt animad­ ad revelationem supernaturalem, cum carumdem vertenda; prius hic agi, ut prima quidem fronte doctores iisdem abuterentur in offensam fidei, aut in apparet in capite schematis, de veris sciontiis tum eiusdem fidei, ut ita dicam, connexione. Sed huius­ naturalibus tum rationalibus, seu de veris et pro­ modi disciplinae doceri etiam possunt, quod vulgo prie dictis disciplinis, ut in novo capite dicitur, evenit, nulla habita pro fide vel contra fidem ratione. nullimodc de fucatis aut falsis artibus, ut astrologia Tertias autem canon eiusdem capitis sic expri­ et aliis superstitionis humanae inventis; hic agi do mitur: rSi quia dixerit, licitum esse tenere vel 0 scientiis proprie dictis et non de religionum falsa­ tradoro opiniones ab ecclesia damnatas, dummodo rum variis commentis, quales fuerunt varino gnosti­ ne sint damnatae tanquam haereticae, anathema cismi formae et species. Undo in paragrapho secunda * •it Huiusmodi canon, prout sonat, mihi videtur expungenda mihi videntur verba ex apostolo Paulo posse omitti ex toto, ut legitima consequentia ex ad Timotheum adducta, ubi non de scientiis veris praecedenti, cum loquatur do fide et moribus. In ct proprie dictis apostolus loquitur, sed de gnosti­ canone enim praecedenti proscribuntur omnium dis­ ci! seu de religionum illa forma, adeo in saeculo ciplinarum conclusiones, quao doctrinae catholicao sequenti celebrata, cuius tuno prima fundamenta repugnant, et anatbomato percutitur qui eas pro­ seu delineamenta apparebant Duplici modo, seu scribi non posse affirmat. Sed si proscriptae, om­ sub duplici respectu obicctum fidei comparari potest nino doceri nequeunt. Si voro canon admittatur, cum obiecto scientiae, form ali ter nempo et materia­ tunc proponerem ut quaedam addantur verbo, exempli liter. Forma Ii ter, inquam, seu iuxta modum, quo gratia quoad fidem et mores, ct canonem sic enun­ obiectum istud in scientiis, seu scientifico, et in fide ciaron!: Si quis dixerit, licitum esse quoad fidem et et in revelatione consideratur et exhibetur; materia­ mores tenere vel tradere opiniones etc. Nam omnibus liter, quale in se est. Veniam detis, reverendissimi apertum est, quod aliquando damnatae fuerunt opi­ patres, si ita abstracte loquar: agitur enim do quae­ niones, quao postea locum amplissimum obtinuerunt stione, ut credo, maximi momenti, sed etiam ardua in scholis, quandoque sanctionem ipsam facti sor­ et difficili, intendatis velim. His observatis, certum est primo apud omnes titae sunt. Verum quidem est, quod canon ait D „opioiones ab ecclesia damnatas4, sed hac de re, ut theologos, ut in adnotationibua prirni schematis decla­ nostis, eminentissimi ac reverendissimi patres, in­ ratur, obiectum formale fidei et scientiae diversum surgere possunt quaestiones quamplurimae circa voca­ esse, seu ut aliis utar verbis, scientiam habere in bulum ^opiniones4. Additis autem vorbis quoad fidem genero dominium sibi proprium, suas leges tum ex ft mores omnis ambiguitas, nec non quaestionum oc­ deductione tum ex inductione oriundas vel ortas, uno verbo methodum sibi propriam: unde unicuique casio de medio auferretur, saltem ut mihi videtur. Insuper omitterem conclusionem „itaquo supremi scientiae ius sibi esse legibus suis, seu propria metho­ pastoralis nostri officii debitum exequentes4 usque do uti. Hinc nil aliud illis impositum, nisi ut legi­ ad finem capitis, nempe verba ^proscriptae et pro­ time legibus utantur, ot non transgrediantur fines hibitae sunt4, licet sint verba suavissimo profusa suos. Hoc sapientissime declarabat sanctissimus affectu. Nam sequeretur, ut omnibus concilii par­ dominus noster Pius papa IX in suis litteris mensis tibus post hanc aut par aut similis conclusio op­ decembris annorum 1862-1863 loquendo non do taretur; quod nescio utrum patribus hac vel simili scientiis naturalibus in genere, sed de ipsa etiam formula continuo uti in conclusione capitum arrideat philosophia. Esset tolerandum et forte admittendum, vel expediat Vos, eminentissimi et reverendissimi si haec dicerentur de iute tantum, quod habet philo­ sophia suis principiis, sua methodo et suis conclu­ patres, videbitis. Interim animadversiones mea· sapientissimo vestro sionibus uti, sicut et aliae scientiae. Ilanc libertatem consistere in hoc suo iure utendo ut nihil in se adiudicio submitto. (Multae voces: bene, benef} 249 CONGREGATIO GENERALIS TRIGESIMA NONA 1 aprili» 1870 250 mitteret, quod non fuerit ab ¡pea buis conditionibus 4 scriptores bibliorum do cortis quibusdam robus loqui acquisitum aut fuerit ipsi alienum: sed ot iusta philo- pro vulgari hominum sententia, ideoque quasdam sophiae libertae suos limites noscero ot experiri docent formas apud illos minime consonare iis, quae debet. illis de rebus vere dici debent: id autem ipsorum Omnes animadvertitis, reverendissimi patres, scriptorum veracitati non obesso; non enim id dicere quod Initio tolerandum, forto admittendum dici legi­ volebant, quod verba illa proprie significant, sed timum his vorbis rhaoo iusta philosophiae libertas". quod sui populares verbis illis solebant exprimere. Haec verba rnihi omnino miranda videntur; et si Deinde fides ct theologia res omnes naturales in hancco sententiarum sapientiam, ot verborum gravi­ quantum sunt a Deo, in quantum ab eo gubernan­ tatem, ot proprietatem omnino in schemate invenis­ tur; scientiae autem earum tantum existentinm, sem, nihil aliud habuissem dicendum quam: Placet earum differentias, carum leges tantummodo con­ ot maxime. Liceat autem hic praetereunter plaudere siderant. regulis, quibus hodie scientiae naturale»· tractantur Tertio, sunt denique scientiae, quao in quibus­ dam c suis partibus alienae sunt ab obiccto fidei et reguntur. Scitis enim omnes, qui nviontiis qualem * cumque operam dedistis, scientias hosco multiplici­ catholicae; sed in pluribus et potioribus non solum bus ot proximis observationibus fundari; ad factum ei affines sunt, sed etiam obiectum commune habent, generalius ascendero analogiae ot inductionis ope ut anthropologia et praesertim philosophia. In his, ex hisco factis multiplicibus; hocquo factum genera­ inquam, in quibus obiectum commune non habent lius legem eos vocaro; investigationem autem causa- ; cum fide, libero suis legibus utantur: in aliis autem, rum sibi interdicere: undo servanda in scientiis bacce cum verum vero non contradicat, cumque veritas, methodo tractandis patientia et solertia in observa­ quam doctrina catholica praedicat, sit in se absolute tionibus, sapientia in inductionibus, circumspectio vera, ius non habent doctrinam contrariam nec do­ ot modestia in conclusiouibus. cendi nec tenendi: et profiteri aut docere quod boc Secundo, certum est etiam et manifestum, plures iate potiantur, est a fide alienum. Sed quod hae­ esse scientias rationales ot naturales, quae nec etiam reticum sit docere vel tenere, scientias naturales ot materialiter idem obiectum habent ac fides, seu, ut rationales seu disciplinae humanas tractandas osse perspicuo dicam, quae nihil in obiccto sibi proprio nulla supernaturalis revelationis habita ratione, non commune habent cum proprio fidei ct doctrinae arbitror. Et hoc primo quia indiscriminatim hic de catholicae obiccto. Intor eas apertissime enumeraro scientiis ot disciplinis humanis agitur. Porro pro­ est omnes mathematicas, physicam tum mathemati­ positiones generales de iis, quao plerumque acci­ cam tum naturalem, cbimicam et alias naturalis dunt, intelligi debent, et ploraoque scientiae natu­ historiae partes, dempta anthropologia. Hosco autem rales ct rationales, disciplinae humanao, eae nempe omnes ct singulas scientias omnino esse indepen­ quos sub primo vel secundo genere distinximus et dentes et nullo respectu habito ad fidem catholicam enarravimus, tractari possunt iure, nulla supernata­ tractnri posse omnibus rem etiam perfunctorie con­ ndis revelationis habita ratione. Undo, si accurate siderantibus manifestum est; in harumquo scientia­ loqui velimus, dicere debemus omnes scientias, et rum numero libenter haberem et computarem astra­ si determinatius adhuc loqui volumus, adiungendum nomiam, cosmologiam, geologiam et alias huiusce fuisset etiam eas, quae quodammodo obiectum pro­ generis, ot quod vorbis scriptoris eximii et in Scrip­ prium fidei attingunt. Ut hic mentem meam clarius exprimam, liceat turarum sacrarum interpretatione vel peritissimi, patrie nempe Patrizi, in suo de interpretatione haec addere. Supponatur verbi gratia vir doctus Scripturarum sacrarum libro1 ita confirmaro iuvat: qui hoc teneat, nempe in scientiis naturalibus trac­ rQuo autem, inquit eximius doctor, errorem hunc tandis legibus unice scientificis obediondum, seu (nempe eorum qui pertimescunt, ne veritates scien­ tractandas illas ea solortiori attentione, ea sapien­ tifica© notionibus biblici» adversentur) caveamus, tia. ea modestia quam delineavi, ipsi persuasum proderit meminisse, nou id scriptoribus bibliorum est, quod stando principiis et legibus scientificis non fuisse propositum, ut naturales quaestiones haberent, eventurum quod doctrina fidei offendatur: quod si aut ne nos physicorum ignaros esse sinerent Quo eveniat, ct praeter conditiones vero scientificas et pertinet sententia haec Petri Lombardi: Hanc autem praeter montem suam id oveniret, forsan quoddam scientiam (rernm, inquam, naturalium) homo peccando discrimen errandi contra fidem se incurrere, sed non perdidit, nec illam, qua carnis necessaria pro- improbabile, sed remotum. Caetcrum qui ita sit viderentur. Et idcirco in Scriptura homo de huius- dispositus ad deponendum errorem suum, si defini­ modi non eruditur, sed de scientia animae, quum tioni iam factae vel ab ecclesia faciendae sententia sua manifestetur contraria, huius systema, hanc opipeccando amisit. Ilaeo verba aurea mihi videntur, reverendissimi D nlonom forsan temerariam, sed certissimo haereticam patres; et cortissimo nullus est vestrum, qui non non judicaretis. Hisco dictis veniam ad conclusiones, quao ex ii», persplciat quid ex iis in favorem libertatis sciontificae, si vellem, cruore valerem; nemo qui non sciat, quao dicta sunt, sponte quadam ot manifesto enas­ hanc libertatem connexam esso ox Petro Lombardo cuntur: nompo libertatem scientificam ab ecclesia cum duabus doctrinis nostrae fidei, nempe quod Io recognoscendam ot proclamandam; 2· continen­ essentialiter distinguantur duplicis ordinis veritates, dam ct dirigendam; 3° tandem tuendam et pro­ et quod per peccatum hominis facultates ad huius- tegendam esso. Io Recognoscendam et proclamandam. Vellem modi attingendas aut non debilitatae fuerint, aut parum. Et equidem rem introspiciendo apparebit, ergo ut ecclesia nedum coram sciontificis investiga­ istas scientias, astronomiam, cosmogoniam, ot alias tionibus et progressibus anxiam se et diffidentem quasdam obiectum materiale habere α Scriptura exhiberet, o contrario doctrinarum conatibus ot ad­ sacra ot consequenter n revelatione distinctum. Et inventionibus se plaudere declaret: nihil sibi a veris revera, re introspecta, aliud obiectum etiam mate­ scientiarum progressibus pertimescendum non solum riale habent, ct hoc adhuc confirmo ex testimonio dicat, sed ct monstret Caeterum scientias osse, quae, patris Patrizi. Hinc illud quod Chrysostomus, quod cum nihil habeant cum fide commune, sunt omnino Hieronymus et Thomas nos monuerunt, solitos fuisse ab ea independentes; et si quao sint, ut philosophia, quarum obiectum materiale idem est in multis cum * Lib. I, cap. V, refc. 8. obiecto proprio fidei, illis licere suis principiis, suis 251 A. SESSIONES POBLICAE CT CONGREGATIONES GENERALES 252 Saper canonibus pag. 25 canone 2 (col. 38 A iej: »S7 methodis uti ea lego tantum qood non praetergre- A diantur fines suos. Et haec sunt verba (quod affir­ quii dìxtril, omnes scientias rationales et naturale» (tei mabam modo) summi pontificis Pii IX domini nostri: disciplinas humanas) etiam eas, quae idem obiecium quae verba mihi adhibenda videntur, quia nulla cum fide habent, tractandas esse, nulla prorsus revela­ aptiora, exactiora et ad rem melius accommodata tionis supernaturalis habita ratione, aut harutn dis­ ciplinarum falso habitas conclusiones, etiamsi . . . invenire est 2· Continendam ot dirigendam. Quae duo verba anathema sit. Vel proponitur aliud anathema: Si simul intelligenda sunt, eo quod α nobis scientiae quis dixerit, fidem et scientiam inter se conciliari non etiam philosophicae non dirigendae sunt eo senso, posse, vel illud, quod philosophice rerum est, interdum quod ipsi» leges praefigamus ot conditiones ipsis esse theologice falsum, aut viceversa, rei per quamproprias imponamus; sed in dominio sibi proprio, cumque scientiam posse unquam demonstrari, vel ex in sphaera sua contineamus. Et ideo hic in mentem ea legitime deduci aliquid verae fidei contrarium, ana­ omnium revocandum, quod in conalio Lateranensi V thema sit. Et haec dicta eunto: quae omnia Teatro pruden­ iam definitum est, profitendum ac docendum esse, fidem catholicam veritatem ipsam absolutam docere, tissimo indicio humiliter submitto, veniam quaerendo. proindeque nemini, nec etiam scientiae nili ius esso ORATIO hanc veritatem respuere aut in dubium revocare. reverendi patris domini Joseph i Caixal y Estradi Quibus addendum erga privatos qui scientiis praeser­ episcopi Uryellmsis. tim philosophicis suam operam dabunt, no nimis B[ ingenii soi aut otiam naturalibus mentis humanae Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ viribus confidant: debilem enim in pluribus et in rendissimi patres. iis, quae naturam et res divinas spectant, obscura­ Optima revera et valdo necessaria rea est, do tam esse universa experientis demonstratur. qua in hoc capite quarto agitur. Etenim versamur 3e Protegendam et tuendam, nempe eo modo, in saeculo, quod nititur divisionem1 fecero inter ratio­ graviter admonendo eos qni in scriptis suis verba nem et fidem, inter auctoritatem et libertatem, inter Scripturarum sacrarum ad res physicas spectantia Deum et hominem: ideo oportet ut caput istud sit invocant, no ]° iis senium determinatum facile tri­ accuratissimo adlaboratum, ac in eo manifestetur, buant, qood a sancto Augustino et postea a sancto .quod potissimum in actu positum est, divinum conTboma, ot omnes novimus, commendatur; 2· no nubium inter rationem et fidem. praesertim in favorem suorum systematum de rebus Paragraphes prima'incipit hoc modo: wHoc quo­ physicis auctoritatem sacrae Scripturae adducant Auctorum nomina ipse adiecL 1 coelum ed. et ipse orator. 17· 263 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 264 importantibus, de qua hic non agitur, sufficiatur [ib. illo donavit, ut nempo per fidem et gratiam divinae D 9] merum explicativum enim, ct dicatur ad litteram efficiamur consortes naturae (II Petr. cap. 1 v. 4). „Pro qua quidem infinita bonitato Patri luminum textus sacri: rInriubilia enim ipsius......... ° prout in schemate I, ct ex reverentia, verba sacra, si non gratias agentes, firmiter credimus ao humillime pro­ typo diverso, cum virgulettis saltem exprimantur fitemur nulla prorsus necessitate, vel cx ipsiusmot natura vel ex nostra desumpta, Deum teneri ad [col 171 ai]. 10.. Reverendissimus Cantimorri Parmensis. — naturae humanao porrigenda ante vel post lapsum primi parentis bona supematnralia, cum ox sua ......... intellecta conspiciuntur (Roro. I, 20): licet omnes fero nationes hominum propter originalem bonitate ao benignitate tantum hominem ad ordinem culpam obscuratam habentes intellectum, et desideria supernaturalem destinaverit, id est ad participanda cordis sui facientes, inranuerunt in cogitationibus bona sempiterna, quao ox suapte natura rationis suis et honorem soli Deo debitum creaturae tribue­ lumen et captum excedunt; siquidem nec oculus runt Placuit autem divinae sapientiae et bonitati vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, alia, eaque supernaturali via ampliore manifestatione quae praeparavit Deus iis. qui diligunt illum (I Cor. seipsam etc... fcol. 119 B 4 ot c i]. teritionem et fruitionem essentiae suae; quae inRatio est, quia quamvis omnis revelatio conti­ tuitio et fruitio essentiae Dei omnes naturales na­ neatur, ut postea dicitur, in verbo Dei scripto et turae humanae vires necessario excedit * tradito; non ideo tamen Deus omnia sua decreta Paragrapho enim sic concinnata, neque affirmatur revelavit. neque excluditur necessitas absoluta revelationis ad 16. Reverendissimus Faict Brugensis, — Lin. 13 discendam locutionem ct excolendam rationem ita, post revelare addatur [eoi. 170 D ιβ] : hoc dicente eodem ut ea possit ex se assurgere ad cognoscendum Deum. apostolo; et inter virgulcttaa fideliter textus sacer Neque etiam affirmatur, neque negatur, utrum prout in priori schemate, post olim addendo Deus, Deus sapientia sua nec ne deberet hominem ordimutando loquendo in loquens, eliminando vero ac > nare ad finem supernaturalem. citando etiam 7. 2. 19. Reverendissimus Faict Brugensis, — Lin. 19 § 2. loco i/ι rebus dirinis dicatur [coL 171 ar]: de Deo 17 Reverendissimus Martinez Sancti Chrislophori humanae rationi per se impervia non sunt, et addatur: de Havana. — Cap. Π pug. 9 lin. 19 [col. 150 d 11]: et de. lege naturali, prout in priori schemate. DIIuic proinde divinae revelationi universum genus 20 a. Idem. — Lin. 22 deleatur quoque quo, praeter hominum debitor est. ut non solum Dei existentiam hanc, altera condicio insinuatur, in qua idem quid ao cius attributa, animaeque nostrae spiritualitatom obtigisset, et eius loco dicatur [ib. a 11]: etiam aut et immortalitatem primaque moralitatis principia, in vel in praesenti generis humani conditione (etiam quibus humana societas fundatur, quaeque omnia, at­ emphaticum). tenta otiam praesonti generis humani conditione, ra­ 20b. Reverendissimus Filippi Aquitanus. — Ut α tioni nostrae impervia non sunt, optime cognoscere secunda huius capitis paragrapho, linea 24, deleatur omnes possint, quin ullus admisceatur error ; sed etiam, particula quoque, utpoto superflua (coi. 136 a i). 21. Reverendissimus Amat Montereyensis. — In ut per ipsam revelationem omnes omnino homines cognoscoro possint Filium Dei, quom ipse propter paragrapho 2 lin. 5 ubi dicitur: rin praesenti quo­ nimiam charitntem, qua dilexit nos, misit in mun­ que generis humani conditione,0 addatur post ver­ dum (Ioan, cap 3 v. 16); ac proposuit propitiationem bum „humaniu, per peccatum lapsi, ita ut legatur: per sanguinem ipsius (Rom. cap. 3 v. 25) ; ac illa 1 muíati'fux · · · Aunc alium e rtípí posse, aut in illo omnia directe videri ot contemplari; anathema *sit. 4 1 Aomines in editis in A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 272 Caput secundum inscribitur do revelatione, con­ stans ex quatuor paragraphe. Prima paragraphus Congregatio generalia quadragesima agit de facto revelationis eupornaturalis positivae; 1870 aprilia 4. secunda paragraphus agit do necessitate huius re­ Feria secunda die 4 aprilie 1870 hora nona ma­ velationis; paragrophus tertia agit do fontibus re­ latini, in conciliari aala Vaticanae patriarchal! * ba- velationis; ot quarta paragraphus do interpretatione lilicae, generalia reverendÍMÍmorum patrum congre­ sacrarum Scripturarum. Ergo paragraphus prima. In § prima agitur do gatio habita eat; cui interfocrunt sexcenti et octo patres, nempe 38 cardinales, 7 patriarchae, 5 pri­ facto revelationis positivao supernaturalis super­ mates, 93 archiepiscopi, 427 episcopi, 3 abbates additae cognitioni Dei naturali. Cum dico super­ collina dioeceaia, 12 abbates generales aire prac- additae, hoc nequaquam dico in relatione od ori­ lidea congregationum ordinum monasticorum, usum ginem, sed solummodo in rolationo ad ordinem: mitrae habentes, 23 generales et vicarii generales, nam de relatione originis, quae est inter cogni­ quorum omnium nomina, quae per assignatores lo­ tionem Dei naturalem ot intor cognitionem Dei, corum accurate descripta fuerunt, exhibet indiculus quae eat ex revelatione Dei positiva, nihil in capite patrum quadragesimae congregationis generalis, qui continetur. Cum iam revelatio supernaturalis sit inter acta concilii asservatur. superaddita cognitioni naturali, primo omnium agen­ Reverendus pater dominus Ioan nes Mac-Cios key dum de cognitione Dei naturali, et deinde de facto archiopiacopus Neo-Eboracensia missam lectam cele- B revelationis supernaturalis. bravit Qoa absoluta, et recitata oratione Adeumut Iam quod attinet ad cognitionem Dei naturalem Domine ote., eminentissimus primus praeses patres in paragrapho 1° haec dicimus, scilicet homini incase monuit, actum ferendi suffragia dc emendationibus potentiam et quidem non mere passivam sed acti­ tertii capitis, qui iuxta monitam antecedenti die vam ad Deum cognoscendum, et ideo, quod idem distributum1 locum habere debuisset foria tertia est, homini ¡nesso virea ad Deum cognoscendum; proxime insequenti dio, transferri ad feriam quartam 2· indo dicitur, eadem sancta mater ecclesia tenet eiusdem hebdomadae, ot aio ait: Reverendissimi ct docet, Deum, rerum omnium principium et finem, patres, cum cognovimus desiderium multorum pa­ cognosci posse: deinde dicimus, praesto eoae homini trum, ut pro meliori deliberatione emendationum in ordino naturali media ad hanc Dei cognitionem tertii capitis nonnihil differatur actus de iisdem sufficientia per illa verba nnaturali humanae rationis suffragia ferendi, idcirco relatio do ipsis fiet feria lumine e rebus creatis0; et demum 3· Deum certo quarta, eademque feria quarta suffragia de ipsis ex creatoris cognosci posse. exquirentur.0 Post hanc doctrinam de cognitione Dei naturali, Postea subdidit: Reverendissimi patres, in ho­ iam paragraphus prima pergit ad revelationis posi­ dierna congregatione foronda erunt suffragia de tivae et supernaturalis factum; et quidem primo emendationibus secundi capitis eiusquo canonum affert causam, ex qua revelatio haec supernaturalis schematis de fide catholica. Priusquam id 6at, prae­ descendit, scilicet ex beneplacito divinae sapientiae mittetur relatio nomine Deputations pro rebus fidei C et bonitatis. Secundo affertur medium, quo haec (scienda α reverendissimo domino Vincentio Gasser revelatio nobiscum communicatur; medium hoc est episcopo Brixincnei. Itaque Ambonem ascendat idem via supernaturalis. Deinde proponitur materia, quae reverendissimus dominus, ut faciat relationem de constituit hanc revelationem supernaturalem, utique prima paragrapho capitia secundi.0 in genero dictam; ct materia haec est manifestatio Tunc reverendissimos Brixinensis episcopus am­ Dei ipsius ct aeternorum decretorum voluntatis bonem ascendit ct pluribus evolvit ea quao in prima suae, cum dicitur, seipsum et voluntatis suae aeterna paragrapho secundi capitis reformati schematis di­ decreta humano generi revelare seu revelasse. Et cuntur, et do singulis relativis emendationibus quid domum affertur etiam ad confirmandam hanc doc­ Deputatio pro rebus fidei persenserit patribus sic trinam de facto revelationis, simul indicando pro­ exposuit: gressum eiusdem, locus ex epistola sancti Pauli ad REL1TI0 Hebraeos, ubi dicitur: ^Multifariam multisque modii reterendi patri» damini Vincentis Gaster olim loquendo patribus in prophetis,0 quod utique episcopi Brizinensis. agit de testamento veteri, ^novissime vero locutu· Eminentissimi praesules, eminentissimi ac reve­ eat nobis in Filio,0 quod utique pertinet ad revela­ rendissimi patres. tionem novi Testamenti. Vocante me sancta obedientia respondi; Ecco His iam dictis et suppositis, transeamus ad ipsas adsum. Deo auxiliante et vobis, reverendissimi emendationes. Et primo quidem proponitur in emenpatres, faventibus, aggredior relationem capitis D datione Ia promus nova paragraphus, in qua ferme Secundi schematis reformati de fide catholica. 9i omnia, quae sunt in schemate reformato, immutata quando relatoria est firmo quidem gressu, sed sine videmus. Iam liceat mihi, reverendissimi patres, omni partium studio in semita veritatis incedere, generalem quondam observationem proferre. Quod hoc officium praecipuo i.n hac materia observandum -ad huiusmodi emendationes attinet, certe licet reveest, in qua ipsi reverendissimi patres in diversas rendissions patribus tales etiam, ut ita dicam, sub­ abire partes nonnihil videntur. Quantum humans stantiales emendationes preferro; immo non solum­ fragilitas notte sinit, scio et testificor, me buio of­ modo licet, sed reverendissimi patres debent proferre ciusmodi emendationes, siquidem textum a Depuficio satisfacturum two. Iam ad rem. tationo fidei propositum non solummodo emendan­ 1 Bl« erat conceptum verbis: dum, sed omnino reprobandum esse censent. Et «MosrrruM. sacra congregatio generalis certo potest etiam eius.Mittuntur buie folio adlecUe emendationes schematis modi emendationem suscipere, et praeferre ei, quae fide catholica a merendiMimis patribus propositae ad proponitur, seu textui, qui proponitur a Doputatioue eopvt Ill cum rail canoniòu·. .Rina! vero monentor reverendissimi patres, quod de hisce fidei. Sed meminerint reverendissimi patres, si ejus­ eraeadatlonibu· tertii capitis eluique canonum post praeviam modi emendatio proponatur, ea secundum meam relationem inffrsfia patrum ferenda erunt feria tertia proxime opinionem, postquam acceptata faerit in genero a •equntL congregatione generali, esset deind; discutienda et .B racrelaria coneilii Vaticani, die 2 aprili· 1870. denuo congregationi generali pr» ponenda. Iam *epbuji ,Io episcopo· Bandi Hippolyti, secretarias." 19. Λ 273 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA 4 aprilis 1870 274 quoad hano primatu emendationem, Deputatio do A pero ideam Dei ct existentiae ipsius fide divina, fide conset illam, utpoto a solito stylo et enuntiandi et non esse certitudinem do existentia Dei, nisi forma, quam hucusque tenuimus, multum et insto primum habeatur illa fide divina. Traditionalistae huius generis nominantur proprio nomine fideistae, plus recedentem, esso reprobandam. Emendatio 2a. Ad secundam emendationem ea- seu systema illorum dicitur etiam traditionalismus •dem observatio valet, quam modo proposui. Simul crudior. Alii vero communicationem istam non quidem vero huic emendationi inest passus, uti dicimus, contra systema philosophicum ontologismi, philo­ derivant ex ipsa doctrina evangelica seu revolata, sophici theologici ontologismi. Iam haec emendatio saltem non proxime, sed generatim ex idea Dei in non potest admitti ex opinione Deputations fidei, societate humana iam iam bxistente; et proinde suf­ ct quidem iam ex en formali ratione, quia gravissi­ ficere quod homo fide humana ideam Dei in se mum hoc systema ontologismi non potest sic quasi suscipiat, et dein efformet argumenta ex ratione accidcntnliter ot incidenter pertractari; sed pro gravi­ pro existentia Dei. Quamvis ergo hi mitiores tratato materiae debet concilio proponi, ct debet deinde ditionalistac, sicut nominantur, proxime quidem conciliariter tractari. Indo Deputatio fidei exoptat, derivent ideam Dei solummodo ex communicatione quod haeo emendatio hic loci non approbetur; sed per societatem humanam; tamen vix non fieri potest simul etiam dicit, quod exinde nullum praeiudicium quod illam ultimo in primo suo fonte derivent ex debeat enasci quoad ipsum systema ontologismi, institutione Dei primaeva communicata generi hu­ sod quod res maneat in pristino suo statu, et hic mano. In causa vero assignanda cur homo saltem tractatus de ontologismo solummodo ex causa for­ sine fide humana nd certam cognitionem Dei per­ mali hic sit omissus. venire non possit, traditionalistae mitiores inter se Emendatio 3a. In emendatione tertia inni deve­ iterum multum discrepant; et huius loci non est in nimus ad sic dictum systema traditionalism!. Quod singula haec descendere. Iam quid de hao doctrina ad hoc systema attinet, plurcs proponuntur emen­ dicendum est? Doctrina traditionalism! crudioris dationes et quidem diversi generis, uut ad systema certe omnino est damnanda, sicut iam damnata est: hoc saltem mitioris traditionalism! aliquatenus tuen­ nam per talem doctrinam evellitur ipsum funda­ dum, aut vero illud ex professo damnandum. Hic mentum fidei nostrae, certitudo de existentia Dei; ergo, reverendissimi patres, debemus gradum ali­ et pro nostris imprimis temporibus res ista summi quantulum sistere, ct meum est ca proponere, quae momenti est. Nostis enim, reverendissimi patres, quaenam de traditionalisme sentiam, ot simul etiam exponere, quamnam viam Deputatio do fide hac in materia opinio invaluerit in animis multorum hominum inde a sic dictis encyclopaedists Galliae, et inde ab initio sibi sequendam esse proposuerit Primo omnium paucissima proferam de ipso sy­ philosophiae criticae in Germania; opinio scilicet stemate traditionalism!. Ut a principio primo ordiar, in multorum animis invaluit, existentiam Dei om­ verba illa notissima Tertulliani in medium proferam, nino certo non posse probari certis argumentis, et quae habentur in libro ipsius contra Marcionem, ubi argumenta illa, quae tanto in honore omni tempore dicit: „Nos (scilicet contra Marcionem) definimus C habita sunt, non esso talia, quae rem evincere pos­ Deum primo natura cognoscendum, dehinc doctrina sint. Inde utique factum est, quod religio ipsa ni­ recognoscendum, natura cx operibus, doctrina cx pote fundamento carens despectui haberetur; immo praedicationibus/ Iuxta hanc Tertulliani sententiam res nostris temporibus novissime eo devenit, ut pos­ res ergo ita se habet: Deus potest quidem cognosci sim homines in eo sint, avellendi doctrinam moralem natura duco ex operibus; sed ut haec cognitio Dei ab omni doctrina religionis, dicendo hoo omnino sit salutaris, Deus non solummodo debet naturaliter necessarium esse, ne homo cum postmodum, aetate cognosci, sed debet per doctrinam et praedicationem proficiente, videat in religione nihil certi haberi recognosci. Primum quidem est iuxta Tertullianum posse, neque ipsam existentiam Dei, ne homo, dico, cognitio naturalis non quidem ratione temporis, sed in pravitatem morum collabatur. Sed nostis, reve­ ratione ordinis, et deinde cognitio supernaturalis; rendissimi patres, quantum valeat huiusmodi insti­ nam dicit: primo cognoscendus natura, ot dehinc tutio moralis, cuius principium non est illud psal­ recognoscendus doctrina et praedicatione. In hac mistae1 : Initium sapientiae timor Domini. Sed etiam re Tertullianus certe sacram Scripturam ipsam con­ traditionalismus mitior certe periculis obsitus eat: sentientem habet, ut unicuique patet inspicienti indo quia tantis periculis etiam ista doctrina obsita caput XIII libri Sapientiae, caput I epistolae ad est, proposita est emendatio octava, qua ista doc­ Romanos, caput XIV et XVII ex Actis Apostolo- trina immediate in suo principio formali impetitur. rum; et quantum ego video, Tertullianus in haere Contra alii reverendissimi patres non tam maligno etiam patres ecclesiae consentientes habet. D oculo istam doctrinam considerantes, emendationes Iam ii qui nominantur goneratiin traditionalistae proposuerunt, scilicet tertiam et quartam, quae tueri (nomen hoc nunquam protulissem, reverendissimi videntur causam traditionalism! mitioris. Tam his de ipsa doctrina et do relatione illius patres, nisi iam in ipsa hae aula toties nomen istud insonuerit), iam dico asseclae huius systematis sen­ ad doctrinam sanam praelibatis, dicendum est mihi tentiam Tertulliani invertunt et dicunt: nos defini­ quanam via Doputatio do fido incedendum esse huc mus Deum primum doctrina cognoscendum, et dehinc in re putaverit. Deputatio de fide censuit, omnes natura recognoscendum, doctrina ex praedicationi­ illas emendationes ex una vel altera parte venientes bus, natura ex operibus; id est priiuam do Deo non esso a congregatione generali accipiendas; sed ideam debere homini communicari per doctrinam traditionalisme in genere sumpto opponendum esso sive praedicationem in genere sumptam, et deinde, certum quoddam principium, quo traditionalismus hao idea semel homini communicata et ab homine crudior immediate damnetur, cura utique ille funda­ recepta, possibile omnino esse existentiam Dei pro­ menta ipsa religionis periculo exponat Et certo baro etiam per argumenta ex'ratione desumpta. huic officio sacra synodus deesso non potest, et Quoad vero communicationem ipsam huius ideae quidem deesse non potest, quamvis per principium traditionalistae inter se plurimum differunt. Sunt propositum seu per doctrinam propositam etiam enim aliqui qui dicunt, hanc communicationem re­ mitior traditionalismus aliquatenus tangatur; et hoo vera debere fieri per doctrinam evangelicam seu revelatam, et proindo hominem debero in se susci1 Pa CX. 9. COXCIL·. OBNKBJLL. TOMUS LI. 18 275 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 276 mullo magis cam, at iam dixi, etiam traditionalis- A nosci naturali rationis lumino per creaturas, id eat mus mitior maltis periculis sit obsitus, et sine peri­ per vestigia qoao creatane omnibus impressa eunt; culo, ut ingenue fatear, doceri non possit Cum malto minus excludimus imaginem, quao animae ergo traditionalismus etiam in sua forma mitiori hominis immortali impressa est: proinde argumen­ aliqua medela indigere videatur, cum certi quidam tan) metaphysicum certo non excluditur. Quis enim cancelli huic doctrinae sint apponendi, proponit nostrum, cum hanc doctrinam, quao a nobis pro­ Deputati© de fide doctrinam suam tamquam certum ponitur, suo suffragio confirmaverit, quia putat ca principium, qaod directe impugnat traditionalismum damnaro argumentum illud celeberrimum ontologicrudiorem, quod sane, cum aliter fieri non possit, cum sancti Ansehni, quidquid hoc do argumento sentiat? Altera emendatio, quao habetur in secunda etiam tangit traditionalismum mitiorem. Quaeritur iam, an tali ratione roipsa aberrationi­ porto: naturali rationie lumine certo cognosci et de­ bus terminus impositus sit Ex opinione DepaU- monstrari posse, ex un * parto deficit, et ex altera tiouis de fido tales termini re ipsa positi sunt, ai ca abundat Deficit ex una parte, quia media naturalia, quae in doctrina, in ipso capite proponimus, in suo quibus homo posset naturaliter cognoscere Deum, nativo rigore accipiantur: id est, si ea quae dixi de non indicantur: excedit ex altera parte, quia non mediis, quao homini praesto sunt etiam in ordine solummodo edicit. Deam naturali lumine certo cog­ naturali ad Deum cognoscendum, in suo nativo ri­ nosci posse; sed etiam hanc Dot existentiam certo goro accipiantur: dixi si sic accipiantur. Ut vero probari posse, seu demonstrari posse. Quamvis aliomne periculum excludatur, Deputati© do fide con- B quatenus certo cognoscere ot demonstrare sit unum suit, se suo officio tunc solummodo satisfacere, si idemquc. tamen phrasim mitiorem Dcputatìo de fide a concilio generali etiam illud monitum eoo tem­ sibi eligendam cens nil, et non istam duriorem. Do pore accipiatur, quod in fine haias constitutionis emendatione 8a iam dictum esL dogmaticae habemus, et ubi omnia decreta, quae a Emendatio 9a. Emendator reverendissimus vult, sede apostolica circa materiam huius constitutionis qood linea 6 pro „eo quod invisibilia * 4 dicatur enim, dogmaticae unquam emanarunt, ab ipsa sacra synodo et quod integer textus apostoli adducatur. Iam haec confirmantor. Proinde, reverendissimi patres, iaxu emendatio utique est affirmanda ct acceptanda. opinionem et sententiam Deputationis de fide pro­ Proponitur reverendissimis patribus emendatio 10a. ponitur, tam emendationem sub numero 3* tam Reverendissimas emendator desiderat, quod post emendationem sub numero 4* tum emendationem verba apostoli in parte prima paragraphi desumpta sub numero 8° excludendas esse, et retinendam esse ex epistola ad Roma dos, sequentia etiam accipian­ textum pronti iacet in schemate reformato, addito tur, scilicet: Licet omnes fere nationes hominum etiam et simal assumpto suo tempore monito, de propter originalem culpam obscuratum habentes in­ quo dixi. Veniam precor, reverendissimi patres, tellectum et desideria cordis sui facientes, incanuerunt quod in hoc elencho emendationum, malta occur­ in cogitationibus suis, et honorem soli Deo debitum rant errata tum quoad ipsam dispositionem emen­ creaturae tribuerunt. Emendatio ista non placuit dationum tum quoad singula verbo. Deputation! de fide, et quidem quia utique in hac His ergo expeditis, veniam ad emendationem 5“. C paragraph© solummodo agitur de facto revelationis Reverendissimus emendator vult, quod primo perio­ et causa huius revelationis proxima, scilicet qoae dus sic sonet: Eadem sancta mater ecclesia tenet ac derivatur e beneplacito sapientiae et bonitatis di­ docet, rerum Deum naturali rationis lumine, uti nunc vinae, non autem quod etiam ist. '•ecunduria ratio est, posse cognosci. Sed etiam haec emendatio non seu causa adducatur, ob quam Deus genus huma­ placuit Deputation! fidei, et quidem ea ex causa, num revelatione sua dignatus est. quia iam semel erat in schemate reformato et studio Emendatio IIa. Reverendissimus emendator vult, iterum deletum est rut nane eat“; cum ea quae in quod post verba pag. 9 linea 10 [coi. 33 D i] ex aposto!i ista doctrina docentur, generatim vera bibenda sint, auctoritate sumpta ex epistola ad Romanos addantur sive sumatur homo in statu naturae purae, sive in etiam sequentia: Unde inexcusabiles sunt, gui cog­ statu naturae lapsae. noscentes Deum non sicut Deum glorificant, nec gratias Emendatio 6a. Haec emendatio non suo loco agunt. Causa, qua motus est reverendissimus emen­ posita est, sed potius debuisset poni post emen­ dator qui haec proponit, ca est, scilicet ut tali radationem 14“. Sed iam hic possum proferre sen­ tiouo cognitio naturalis non solummodo restringatur, tentiam Deputationis de fide. Sententia Deputationis ut ipso putat, ad cognitionem Dei theoreticam, sed est, verba ista, scilicet „ placuit seipeum et voluntatis etiam extendatur ad officia principaliora moralis. suae aeterna decreta·, non posse subrogari per alia: Sed sub hoc respectu emendatio ista superflua vi­ seipsum atgus oeconomiam, vel religionis oeconomiam detur, quia cum dicimus posse hominem cognoscere ab aeterno dispositam. Haec verba Deputation *! de D Deum rerum omnium principium et finem, utiquo fide non placuerunt, quia a more loquendi solito etiam simul enuntiamus, posse hominem intelligere ecclesiastico nimium quantum absunt. et cognoscero officia principaliora moralia: nam nemo Emendatio 7a, Emendatio ista vult, quod doc­ potest tendere io Deum tanquam finem suum utique trina in prima parte paragraphi sic enuntietur: Eadem naturalem qua auctorem naturae, nisi etiam cog­ sancta mater ecclesia tenet et docet, Deum, rerum noscat officia saltem principaliora erga Deum. Unde omnium principium et finem, naturali humanae ra­ etiam ipsi philosophi ethnici cum cognitione Dei tionis lumine, id est argumentis metaphysicis, cos­ theoretica simul coniunxcrunt cognitionem Dei mo­ mologías et moralibus certo cognosci et demonstrari ralem, ut ipse Plato in suo Theaeteto ait, cognitionem posse, aut simpliciter nalurali rationis lumine certo Dei esso veram sapientiam et veram virtutem: cognosci et demonstrari posse. Quod hanc emen­ proindo verba ista omnino superflua Deputation! dationem attinet, ea approbari vix poterit, et qui­ vidontur. dem ideo, quia falsum est suppositum huius emen­ Emendatio 12·. Reverendissimus emendator pro­ dationis. Reverendissimus emendator enim in ea ponit ab initio secandao partis paragraphi primao est sententia quod nostra doctrina sit contra argu­ dicendum esse : attamen placuisse, loco nplacuisse menta notissima, vel saltem contra argumentum autemu, ut tali ratione oppositio, quae est inter metaphysicum. Sed haec suppositio omnino falsa cognitionem Dei naturalem et inter cognitionem ex est: nostra doctrina est pro istis argumentis, et non revelatione Dei supernaturali, magis elucescat. contra ista argumenta. Nam si dicimus. Deum cog- Quantum ex illo tempore scio, quo sub ferula ma­ m 278 CONGREGATIO GENERALIS QUADRA· ESIMA 4 aprilis 1870 gistri, cuius Don» merces ait, in schola latina tenebar, 2 Septimam quoad primam partem, quae ait: Eadem jmnino emendatio ista in so fundata eat, ct ut magia sancta mater ecclesia tenet et docet, Deum, rerum oluceecat oppositio, melius dici: attamen placuisse, omnium principium et finem, naturali humanae ra­ quam nplacuisso autom4. Ergo approbanda haec tionis lumine, id est argumentis metaphysicis, cos­ emendatio. mologías et moralibus certo cognosci et demonstrari Emendatio 13 *. Reverendissimus emendator vult posse, fere omnes reieccrunt. Quoad secundam vero quod in secunda parto paragraphi primae ubi dicitur partem, quae ait: aut simpliciter: naturali rationis rplaculsso autem cius sapientiae ac bonitati4 vox lumine certo cognosci et demonstrari posse, longe ista „eapiontiaou dolentur, no ut ipse putat ... maior pars reverendissimorum patrum exclusit. Audiuntur vocet: rBonitati * 1 deleatur. Octavam1 fere omnes excluserunt Nonam fero Becerendissimus orator. Ah! bonitati deleatur, omnes approbarunt Decimam omnes excluserunt, no, ut ipao putat, vol uni vol alteri scholae iniuria uno vel altero excepto. Undecimam fere omnes afferatur. 8ed emendatio ista hoc in loco non qua­ reiecerunt. Decimam secundam omnes admiserunt, drat: nam agitur, uti nostis, reverendissimi patres, uno vel altero excepto. Decimam tertiam et deci­ do facto revelationis, et quidem revelationis super- mam quartam similiter, uno vel altero excepto, naturalis veteris ot novi Testamenti. Iam hacc re­ omnes reieccrunt Decimum quintam omnes reiece­ volutio supematuralis vetoria et novi Testamenti runt, paucissimis exceptis. Decimam sextam de­ certo tum sapientiae tum bonitati Dei est tribuenda. mum, uno vel altero excepto, omnes admiserunt Emendatio 11 *. Emendator rovorcndissimua iato B Tum reverendissimus Brixinensis episcopus iterum aliqua enumeranda additamenta censet, ot quidem ad ambonem vocatus est, ut do secunda paragraphe dicendo rplacuisao autem eius sapientiae et boni­ dicti capitis et de propositis emendationibus rela­ tati, post hominis lapsum alia enquo supernatural! tionem faceret. RELATIO ac debilitatae humanae naturae accommodatiori via, recerendi patris domini Vincentii Gasser seipsum ct voluntatis suae aeterna decreta ampliori episcopi Brixinensis. quidem modo humano generi rovelare, multifariam Secunda pnragraphus capitis secundi agit de ne­ multiaquo modia ctc.“ Etiam hacc additamenta Deputation! do fide non placuerunt, utpote ablu­ cessitate revelationis. Ut examinatio emendationum dentia α dicendi ratione iamiam in primo capito rite procedat, incipiamus iterum ab ipsa doctrina posita, ut scilicet omnia ista eliminentur, quao ad in schemata nostro proposita. Agitur ergo do ne­ ipsam substantiam roi non pertinent Huc trans­ cessitate revelationis ct quidem sub duplici respectu : ferenda esset emendatio, do qua iam dixi, ct quae Io relate ad Dei cognitionem naturalem, et 2· re­ habetur sub numero 6°; sed iam dixi, emendationem lata ad ordinem eupernaturalcm. Quod attinet ad necessitatem revelationis in ordine naturali, docetur, istam non esso admittendam. Emendatio 15°. Reverendissimus emendator de­ illam non esse absolute necessariam, sicut habetur siderat, quod addatur ad ^voluntatis suae aeterna initio paragraphi secundae: „Non hac tamen de decreta4 vox: quaedam voluntatis suae aeterna de­ causa revelatio absolute necessaria dicenda estu creta. Non placuit Deputation ! * ista emendatio, quia C Si ergo non absoluta necessitas docetur, nihilominus per se intclligitur. Utiquo sicut Deus non omnia docetur necessitas quaedam moralis seu relativa; creavit quae creabilia sunt, sic certo non omnia re­ et quidem haec necessitas moralis quoad reve­ velavit quae revclabilia sunt, ut ita dicam. Proinde lationem sic dictam formalem vel revelationem sucum per so intolligatur additio isto, omittonda cen­ persensibilium, uti in lingua nostra germanica dicere solemus, ut distinguamus supcrsensibilia a aupersetur. Emendatio 16a et quidem ultima in prima hac naturalibus, docetur necessitas moralis revelationis paragraphe. Emendator reverendissimus desiderat, divinae, id est necessitas quao non se habet ex quod adducantur verba ipsissima ex apostoli Pauli parta obiecti, nam ex parte obiecti agitur de iis, epistola ad Hebraeos, quao hanc paragniphum pri­ quae in rebus divinis humanae rationi impervia non mam claudunt; ot ita tamen ut in· · r.itui inter tex­ sunt; sed agitur de necessitate quao se habet ex tum schematis reformati et inter verba Apostoli parto subiccti, id est hominis in praeacuti quoque phrasis ista: dicente eodem apostolo. Haec emen­ generis humani conditione. Agitur tertio non do datio utiquo admittenda est et quidem eo magis, potentia cognitionis divinae quamvis activa, sed do quia iam ox systemate quasi consueto ct saepius actuali intelligentia Dei, et quidem ut Dous intalliα reverendissimis patribus inculcato verba, quae ox gatur ab omnibus expedito, non post longam tem­ •aera Scriptura depromuntur, verbotenus sint po­ poris et inquisitionis moram, firma certitudine etiam nenda; ot proinde etiam inter virgulettas essent ab iis, qui argumentorum ex ratione potitorum vix D capaces sunt; demum etiam quod cognoscatur nullo ponenda. admixto errore. Si agatur ergo do cognitione na­ Facta autem relatione do hac prima paragraphe, turali actuali in istis circumstantiis, tot ao tantae ominentisaimus primus praeses dixit: difficultates homini, prout nunc est, obiiciuntur, ut ^Reverendissimi patres, procedamus nunc ad revelatio supematuralis dici possit moraliter ne­ suffragia ferenda de emendationibus huius para­ cessaria. graphi, quas reverendus dominus subsecretarios sinIn secunda parte huius paragraphi docetur ne­ gillatim1 praeleget, ut postea do singulis exquirantur cessitas revelationis sic dictae supematuralis ma­ suffragia “ terialis, et circa hanc docentur sequentia. Primo Tum subsecretarius singulas emendationes more quidem generatim dicitur, revelationem istam esso solito perlegit, et duplici experimento, ut supra, absoluto necessariam, scilicet supposito consilio bo­ quid patres sentirent, probatum est. Suffragiorum nitatis ot sapientiae divinae, de quo iam superius autem exitus hic fuit. dicturo est: ergo absoluta dicitur necessaria, et Emendationem primam, secundam, tertiam et quidem adducitur primo causa proxima huius ne­ quartam omnes excluserunt, uno tantum vel altero cessitatis absolutae. Et proxima causa huius ne­ excepto. Quintam omnes excluserunt, paucissimis cessitatis absolutae est ordinatio hominis ad finem exceptis. Sextam omnes unanimiter reieccrunt 1 vocem om. ed. VsL, habetor vero In codice. 1 Qnse seqnaatar wque ad alterum fere cmnes amidi editio Veli cada, sdeo ut pessumdetur aenteutia. 18· 280 îupematuralem, ad partidpanda scilicet bona di­ k lapsi. Sed haeo emendatio non ost necessaria, quia fina. Cansa vero remotior haine necessitatis eunt per se utique intelligitur. Nam cum loquimur do feritates ad ordinem hanc aupernatnralem cognos­ praesenti hominis statu, utique etiam subintolligimus cendum necessariae, quae rationis comprehensionem hominem per peccatum lapsum. Emendatio 22 *. Reverendissimus emendator vult excedant, et proinde positive a Deo revelari debent. Ad probandam hanc veritatem adducitur deinde solummodo addi praecipue ad voces rnon hoc tamon auctoritas sacrae Scripturae ex epistola Pauli ad de causa revelatio absoluto necessaria dicenda est, * 1. Utiquo dici Corinthios ubi dicitur: „Oculos non vidit, nec auris sed ideo praecipue quia Deus etc. audivit, nec in cor hominis ascendit/ Ergo sine posset; sed ut vitentur huiusmodi adiectivu inter­ revelatione haec, seu eae veritates nesciuntur, quae polata. melius forano esset, ut additio ista omittatur. praeparavit Deus iis, qui diligunt cum. Ergo do­ Etaendatia 23 *. Reverendissimus emendator ad cetur finis su pero a tu ralis, ad quem homo ordinatur finem aupernaturalem, qui tangitur in secunda para­ Q Deo. graph o, vult addi: sed etiam, quia ad gubernationem His ergo de doctrina nostra praelibatis, venia­ rifae propriae1 ft aliorum requiritur cognitio eorum, mus iterum ad emendationes propositas. Et quidem quae naturalem rationem excedunt. Ratio, ob quam prima emendatio, scilicet quae habetur sub numero 17 * reverendissimus emendator haec addi vult, fundata emendatio ista non admittenda censetur, et quidem esse utiquo ridetur. Putat enim ea verba osso ad­ ex formali ista ratione, quam iam ab initio reh- denda ideo, ut non solummodo indicetur finis suportionis meae protali: quamvis ea, quao dieuntur, in B naturalis revelationis positivae;sed ut etiam indicetur se sint bono, immo etiam pulchra, cum tamen ait eo magis medium ad hunc finem omnino neces­ textas omnino novus, conciliantor denuo esset per­ sarium, scilicet quod necessaria ait communicatio tractandas. veritatum supernaturalium ad gubernationem pro­ Emendatio 18 * est eiusdem generis, et proinde priam et aliorum, quae naturalem rationem excedunt. eadem ex causa a Deputatione admitti non potnit Sed textus ipse Deputation! non placuit; cum verba Emendatio 18a secunda vice. Reverendissimus utique sint talia, quae α dicendi ratione ecclesiastica auctor huius emendationis vult in incorto relinquere, aliena videantur. utrum superoaturalis revelatio dicenda sit absolute Emendatio 24 *. Reverendissimus auctor huius necessaria necne; et ut ista in incerto relinquatur, emendationis vult, accuratius definiri finem supervult dici: eo magis necessaria est, loco ^absolute naturalem, ob quem omnino revelatio supernaturanecessaria eat4. Sed haec emendatio non potest lit necessaria est, scilicet dicatur: ad finem superadmitti, et quidem exinde non potest admitti, quia naturalem, scilicet ad illud mirandum consortium quoad doctrinam illam, de qua modo suffragia tu­ dirinitatis inchoandum per gratiam, consuuimandum limus, iam nobis in animo propositum est nihil pro­ per gloriam, ratifiais comprehensionem excedens, et ferre, nisi principium illud omnino certum, omnino de guo dicitur, quod cadus non ridit etc. Quod de fido credendum, quo immediate excluditur tra­ hanc emendationem attinet, quoad substantiam eius­ dicionalismos crudior, quamvis etiam tangatur tra­ dem nihil est animadvertendum, sed hic tamen non ditionalismes mitior. Frgo ex hac causa emendatio C est in suo loco; nam agitur solummodo do necessi­ ista omnino debet omitti. Insuper, cum agatur de tate revelationis, et finia supernaiuralis solummodo necessitate revelationis supernaturalis pusi ti vae, certe eatenus tangitur, quatenus omnino necessarius est illa omnino absolute necessaria dicenda est ex ad hanc necessitatem evincendam: proindo ea quao causis iam allatis. reverendissimus auctor hic proposuit utique dicentur Emendatio 19 *. Reverendissimus emendator loco in capito do elevatione naturae humanae, quod ca­ rin rebus divinis4 vult dici: de Deo humanae rationi put constituit partem constitutionis dogmaticae de per se imperria noti mnt, et quod addatur: rt de mysteriis fidei; et dolendum valde est, quod reve­ lege naturali; ut ergo dicatur: de Deo et de lege rendissimis patribus non etiam uno eodemquo tem­ naturali humanae rationi per se imperda non sunt. pore potuit ob oculos proponi etiam ista constitutio Haec emendatio non probatur Deputation! de fide, dogmatica de mysteriis fidei, ut tali ratione possent et quidem ex eo quia studio expressio ista „in re­ ipsi sibi persuadere, ea quae modo desiderant, tum bus divinis * 1 fuit assumpta, ut notio paululum latior demum esse supplenda. habeatur. Emendatio 2&. Reverendissimus auctor huius Emendatio 2(1 * sub a. Reverendissimus emen­ emendationis vult, ut schema primum restituatur, dator vult quod deleatur nquoque- linea 5 para- et verba ex illo sequentia desumantur, scilicet diprapbi secundae, ot substituatur etiam seu substi­ catur: rSed absolute necessaria est revelatio, ideo tuatur rei. Iam quod ad hanc emendationem attinet, quia Deus elovavit hominem ad rupornaturnleni utique non est tanti momenti, siro dicatur quoque D ordinem, et in hoc ordine ad supcrnaturalem rerum sive etiam: sed ratio, quae affertur a reverendissimo cognitionem per fidem. Prnetcrqunm quod enim emendatore, ut mihi videtur, non ex omni parte naturalis tantummodo cognitio fini supernatandi non solida est Nam utraquo vox est emphatic , * sed responderet, dogmata illa cum sint supernaturalia, distinguitur solummodo quoque ab etiam in oo quod in naturali Dei manifestatione non continentur, at­ etiam ponitur in phrasi emphatic * non ad singulas quo ideo humana ratio suo lumino ea assequi numquasdam voces efferendas, sed dicitur de integra, quam potuisset/ Verissima haec sunt, et omnino seu de tota senteutia; cum quoque solummodo di­ possent a congregatione generali acceptari: nihil­ catur de singulis verbis offerendis. Iam quia hic ominus Doputatio de fide credidit, quod non sint agitur do singulis verbis, utique potest remanere. acceptanda vorba ista ex primo schemate, et qui­ Emendatio 2(Jl sub b est eiusdem tenoris, seu dem ex eo quod in nostro schemate reformato non vult ut vox „quoque“ deleatur, cura sit superflua quadrant. Nam ea quae dicuntur, iam in parte in linea 24. Sed utiquo non eat superflua ista vox, prima huius secundae paragraph! dicta sunt; ot no quia expresse dicendum est: in praesenti quoque proinde oriatur quaedam confusio, quaedam repe­ conditione necessariam esse revelationem, saltem titio, quao sensum magis confundat quam enucleet, moraliter: et proinde, cum expresse nd praesentem retinenda essent verba textus schematis reformati, hanc conditionem referntur, omnino superflua non est. et non prioris. Habetur vero in ista emendatione Emendatio 21 *. Reverendissimus emendator post i gubernationem propriam ed. verbum ^generis humani4 vult addi : per peccatum 281 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA 4 aprilis 1870 282 etiam secunda par», scilicet pag. 14 [coi. 265 B 11] : i altervo reverendissimorum patrum aliquam admit­ cacteroqiim in textu, si serratur, oum mutetur in tere distinctionem inter librum canonicum ot in­ illum; scilicet in verbis ultimis desumptis ex apo­ spiratum, paucissima hac de re dicam. stolo ad Corinthios: Iis qui diligunt illuni pro eum, Eiusmodi distinctio mihi omnino aliena videtur lineo emendatio omnino debet recipi, quia convenit a doctrina catholica: nam iam ox antiquissimis textui sacro. temporibus libri canonici et libri sacri omnino sunt Emendatio 2G *. Etiam haec emendatio proponi­ idem. Sic exempli gratia in concilio Carthaginiensi III tur acceptanda. Reverendissimus auctor vult, quod approbato a sede apostolica dicitur: „Placuit, ut loco verborum „quao rationis comprehensionem ex­ praetor Scripturas canonicas nihil aliud legatur sub cedunt” dicatur: quae humanae rationis intelligentiam nomino divinarum Scripturarum. Sunt autem cano­ omnino nuperunt, Vorba quidem, quao in schemate nicae Scripturae etc.- Ergo canonicae Scripturae nostro reformato habentur, sunt ipsissima doctoris iuxta concilium Cartbaginienso III sunt simul etiam Angelici; sed quia verba a reverendissimo emen­ Scripturae divinae. Isidoras Hispalensis, illustrissi­ datore proposita magis clara c t definita esso viden­ mum sidus ecclesiae Hispaniae, cuius hodie festum tur, utique emendatio ista acceptanda erit. colimus, cnm catalogum texuit, unum onmdemque quem tenet ecclesia Romana, do his libris sequentia Hac altera relationis parto absoluta, reverendus deinde profert: nIIacc sunt nova ot vetera, quae dominus subsecretarios ambonom ascendit, ut pa­ de thesauro Domini proferuntur: hi libri sacri, hi trum suffragiis proponeret emendationes. Et emen­ B libri integri numero ot nuctoritato; aliud cum istis dationem decimam septimam, decimam octavam, nihil est comparandum; quao extra hos fuerint, nec non decimani octavam secunda vico fere omnes inter haec sancta et divina nullatenus sunt reci­ reiecerunt; similiter et decimam nonam. Vicesima pienda.” Concilium Florentinum do libris canonicis voro sub littera a non fuit proposita, quia tantum­ veteris et novi Testamenti docet alludendo ad locum modo ad stylum pertinet, cuius ulteriorem per­ ex epistola sancti Petri, quod ¡.eodem Spiritu sancto fectionem curare ipsi Deputation ! * relinquendum inspirante utriusquo Testamenti sancti locuti fue­ praesides consuerunt. Vicesimam sub littera b, pau­ rint”, utique sancti, quorum libri antea fuerant re­ cissimis exceptis, omnes roiecerunt; similiter ot vice­ censiti. simam primam. Vicesimam secundam longe maior Quod ad concilium Tridcntinum attinet, verum pars reiccit. Vicesimam tertiam omnes reiecerunt, est concilium Tridcntinum do inspiratione vix ali­ uno vel altero excepto. Vicesimam quartam longo quid novi protulisse, sed solummodo institisse de­ maior pars reiccit. Vicesimam quintam quoad pri­ creto concilii Florentini: sed causa, cur hoc egerit, mam partem quae ait: Lin. 29 ordinavit etc. usque in propatulo est Agendi ratio omnium synodorum ad verba in hac rila, fere omnes reiecerunt. Quoad oecumenicarum utiquo dependet a fíne; cum saepe secundam partem quao ait: Cacteroquin in textu, finis isto dependeat ab erroribus, quibuscum con­ ei servatur, eum mutetur in illum, proposita non cilio est dimicandum. Iam quinam erant adversarii fait, quia agebatur tantummodo de accuratiori textus tempore concilii Tridentini, quibuscum res erat concitatione. Vicesimam sextam demum fere omnes C cilio? Hi erant protestantes, qui inspirationem librorum sacrorum non solummodo non negabant, admiserunt. Post haec eminentissimus primus praeses patres sed potius illam ita, ut ita dicam, exaggerabant, ut inspirationem divinam protenderent non solum­ sic est allocutus: nRovorendissimi patres, antequam audiatur se­ modo ad sententias, sed etiam ad singula verba, , * et si tempore apostolo­ quens relationis pars do emendationibus paragraph! etiam ad singulas syllaba tertiae, distribuuntur emendationes capitis quarti rum fuerint interpunctiones, certe etiam ad illas typis impressae, do quibus suo tempore suffragia extendissent. Proinde concilio Tridentino nulla ansa data erat, cur do inspiratione librorum sacrorum exquirentur.” Distributione peracta, reverendissimus Brixinon- accuratius ct definitius diceret; sed simpliciter de­ sis ad umbonem vocatus est, ut nomine Deputations cretum Florentinum confirmavit. Sed concilio Tride tertia paragraphe dicti schematis loqueretur, et dentino res erat cum protestantibue, qui quosdam de emendationibus propositis eiusdem Doputationis libros sacros expungebant ex canone, et quoad alios libros quasdam partes saltem ex libris illis expunctas indicium et sententiam exponeret. osse volebant. Proindo mens concilii Tridentini nulla RELATIO alia erat, quam ut enuntiaret, quod omnes libri ve­ reverendi patris domini Vincentii Gasser teris et novi Testamenti recensiti prout in vulgata epìscopi Brixinensit. latina habentur integri, sacri et canonici habendi Sequitur pamgrnphus tortia, quao agit do fon- D sint. Ergo corte ex concìlio Tridentino nihil potest tibus revelationis: inspiciemus iterum primo textum inferri, quod liber canonicus ct liber sacer non sint schematis reformati. Agitur hoc in loco primo do unum idemquo. Postquam do ea quaestione, quod in nostro fontibus rovolationia in genero, qui sunt verbum scriptum ot verbum traditum, undo dicitur: nHaeo schemate libri sacri sint idem ac libri canonici, porro supematurnlis revelatio, secundum universalis dictum est, pergit iam schema nostrum exponere, ecclesiae fidem a sancta Tridentina synodo novis­ quid sibi hoc velit, librum CMC sacrum sou canoni­ simo declaratam, integra continetur in libris scriptis cum; et hoc definitur primo negative, et quidem tam veteris quam novi Testamenti ot sino scripto dupliciter, scilicet librum sacrum vel canonicum traditionibus.” In secunda parto huius paragraph! inspiratum dici non posse, quod ccclcsiao auctori­ agitur do fonte sacrae Scripturao in specie. Et tate approbatus sit: nEos voro ecclesia non propterea quidem primo dicitur, quinam sint libri sacri seu pro sacris et canonicis habet, quod auctoritate sua canonici; scilicet sunt nominatici ii, qui in decreto approbati sint, licet sola humana industria concin­ concilii Tridentini do Scripturis canonicis nominan­ nati.” Ergo haec est prima sententia do inspira­ tur; ct quoad ipsos libros sunt ii, qui in vulgata tione quae reiicitur. Reapse libor talis nulla ratione latina habentur cum omnibus suis partibus integri. inspiratus dici potest: nam ecclesia librum non in­ Hac occasiono non possum non advertere, quod in spiratum non potest auctoritate sua facere inspira­ schermito nostro liber canonicus idem sit ac liber tum. Ergo approbatio ecclesiae ad librum sacrum sacor seu inspiratus: cum tamen videatur unus constituendum certo non sufficit. 283 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREG ATIONES GENERALES 284 Ad inanes vero timores abigendos, qua«i doctrina a stinus iam dixit: ^Evangelio non crederem, nisi bac nostra damnetur illa sententia Lesali et Lova- ecclesiao me moveret auctoritas.u Ergo character niensium, pauca mihi hac do re dicenda sunt. Doc­ iste externus debet accedere, ut libor aliquie habea­ trina, quae primo in nostro capite notata habetur, tur inspiratus, et ut fido divina hoc credere teneamur. Ilis iam dictis, veniamus ad emendationes para­ nullatenus debet confundi cum doctrina Lessii ct Loraniensium; cum doctrina ipso, utut sit erronea, graph) tertiae. Prima emendatio, id est emendatio tamen non sit eadem, quam nos in schemate nostro 27·, vult delere vocem Bintcgrau, scilicet Scriptura proscribimus. Lessi us enim inductus fuit ad hanc integra continetur in libris sacria, ct quidem oa do sibi efformandam, do qua quaestio est, ideam de causa, quod deest in verbis concilii Tridentini. Hoc libro inspirato per illam agendi rationem protestan­ verum eat, ct cum omnino ox reliquia appareat, dum, qui inspirationem, ut iam dixi, extenderunt quod do integra sacra Scripturo sermo ait, utique non solummodo ad singulas sententias, sed etiam potest admitti: ergo approbatur emendatio. ad singulas voces, et proinde librum exempli gratia Emendatio 23 *. Agitur de traditionibus, ct vult secundum ilschabacorum ideo rciccerunt, quia auctor, ut immediate post verba rsinc scripto tradi­ auctor huius libri dicit, so compendium quoddam tionibus11 dicendum sit do inspiratione librorum et perfecisse ox libro historico maiore Jasonis, ct cx postea de canone, qui in concilio Tridentino habe­ ipsis verbis auctoris apparet, quod utique humana tur, et indo hic assumitur. Sed utique netura sua industria adbibita hoc confecerit. Jam Lessine op­ debet praecedere corpus librorum sacrorum, ante­ posuit, forsitan fieri posso (dico fieri posse, quia B quam do inspiratione illorum sermo esso possit; solummodo de posibilítate agitur) quod liber hu­ proinde Deputatio putat emendationem istam non mana industria exaretur; sed semper haec duo esso admittendam. Cacteroquín in Dcputationc fidei adiunxit, scilicet quod auctor instinctu divino inci- conclusum fuit, esso cx concilio Tridentino hic aasutatns accesserit ad opus hoc conficiendum, ot secundo menda etiam ea, quao de traditione non scripta quod α Deo, ad finem saltem opero perfecto, pro­ ibidem leguntur, scilicet ut post verba „sine scripto nuntietur in libro isto nil erronei contineri. Ergo traditionibus * addatur: Quae er ipsius Christi ore non do approbatione ccclcsiao egit Lcsrius, sed do ab apostolis acceptae, aut ab apostolis Spiritu sancto approbatione seu revelatione ipsius Dei. dictante quasi per manits traditae ad nos usque pcvDeus utique, quamvis sententia Lessii sit erronea, venerunt. Cum haec additio habeatur in ipso con­ potest auctoritate sua librum confectum ita confir­ cilio Tridentino, certe reverendissimi patres per­ maro, ut liber isto divinus sit, ut ipse tanquam mittent, ut sino suffragiis haec additio acceptetur auctor huius operis appareat; sed ecclesia hoc nulla­ ad traditiones istas accuratius describendas. Deindo tenus agere potest. Verba Leseli, ut ea solummodo immediate pergitur Fqui quidem libri veteris ct novi proferam, sunt clarissima: ,Nos docemus, ait, ut Testamenti integri etc. . * aliquid sit Scriptura sacra, non esso necessarium Emendatio 29 *. Auctor huius emendationis vult ut omnia verba, aut omnes omnino sentontiae sint ut addatur: Qui quidem libri integri, prout in eius­ auctori positivo ot immediato inspirata α Spiritu dem concilii decreto recensentur, et in vulgata latina sancto, proponente et formante in ipsius intellectu 0 editione dementis Vili auctoritate ¡nom algata haben­ singula verba ac singulas sententias scribenda ; * sed tur, cum omnibus suis partibus etc., seu ut comme­ sufficere ut auctor hagiograpbus divinitus instructus moretur editio vulgata facta per Clementem VIII. ad scribendum ea quae vidit, audivit vel aliter novit, Sed haec emendatio non potest admitti, quia omnino habeat infallibilem assistentium Spiritus sancti, quao res diversae sunt Vulgata latina ab ipso concilio non permittat eum falli etiam in iis, quao cognoscit declarata tamquam authentica, et emendationes relatione, experientia aut ratione naturali: ab hac factae per pontifices subséquentes cum res sint enim assistentia Spiritus sancti habet Scriptura ut omnino differentes, non debent confundi; eo minus iit infallibilis veritatis. Denique si aliquod opus debent, quia, ut nostis, io ipsa praefatione huius pium ot salutare, humana industria, cx divino in­ editionis anni 1592 dicitur, quod emendatio hucus­ stinctu compositum, publico testimonio Spiritus que non omnibus numeris absoluta dici possit, et sancti approbaretur tanquam in omnibus suis par­ quod quaedam studio sint relicta, quao emendanda tibus verissimum, talo opus habiturum auctoritatem fuiMcnt ex causia, quae ibidem afferuntur. aeque infallibilem atque Scriptura sacrai Sed ex­ Emendatio 30l concernit illum passum schematis presso iterum adnotavit, io hocco solummodo dixisse, reformati, ubi dicitur quo in sensu liber inspiratus quod possibile, non autem quod reapso in corpore dici non possit, quia verba sunt ambigua et minus ot canone Scripturae aacrao talis liber inveniatur. clara. Et reapse Deputatio de fido declarat, emen­ Cum enim ex quadam negligentia ipse mentionem dationem hic propositam esse acceptandam; et fecisset do libro 11 Machabaoorum, quasi liber iste D proindo dicendum: Eos cero ecclesia pro sacris et tali ratione fuerit confectus; postmodern hoc omnino canonicis habet non ideo, quod sola humana industria retractavit, equidem dicens so non dixisse ex scipso, concinnati, sua deinde auctoritate sint approbati. sed ratione habita adversariorum, qui impugnabant Emendatio .?!·. Emendatio illa concernit accura­ hunc librum, quasi humana industria fuerit exaratus; tiorem definitionem inspirationis. Sed cum nimis ergo sententia Illa, quae hic damnatur, nullo modo sit diffusa, ct proinde abludens α nostro dicondi debet confundi cum sententia Lessii ct Lovanicn- modo, rciicionda esso censetur illa emendatio. sium. Ulterius etiam excluditur illti notio inspira­ Emendatio 31 * (bis). Huic emendationi iam satis­ tionis ubi dicitur, librum quemdam esse sacrum seu factum est sub numero 30 * ; proinde si acceptare­ divinitus inspiratum eo quod revelationem sine er­ tur illa, suffragia non essent ferenda super bac rore contineat. Nam si huiusmodi libri essent in­ emendatione. Emendatio 32 * constat duabus partibus. In prima spirati, omnes canones conciliorum libris sacris essent parte iterum habetur emendatio, do qua iam dixi, adnumerandi. Ilia negative dictis do notione inspirationis, iam et proindo cum iam satisfactum sit, si acceptaretur positivo dicitur quid ait inspiratio, ct quidem quoad emendatio 30·, otiam de hac prima parto suffragia characterem internum, scilicet quod Spiritu sancto omitti possent Quod secundam partem attinet, dici­ inspirante conscripti, Deum habeant auctorem; ct tur: propterea quod Spiritu sancto inspirante con­ deinde quoad characterem externum, quod ut tales scripti Deum habent auctorem·, atque ut tales ecclesia ecclesiae per apostolos traditi sint; nam ut et Augu- suscipit et veneratur. Depulatin do fide hanc omen- 285 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA 4 aprilis 1870 286 dationem aliquatenus accipit, scilicet in co ut in a subieccro eminentissimi praesides, quia per ea, quao verbis schematis, ubi dicitur: „Atquo ut tales eccle­ circa emendationem tricesimam constituta fuerant, siae per apostolos traditi suntu ut verba ista Pper iam satis1 provisum est; quoad secundam partem apostolos1* omittantur, non quidem quod verba, si vero fere omnes admiserunt iuxta modum a reve­ dicimus „eccleslio traditi qua tales4* alium sensum rendissimo relatore propositum, ut scilicet in textu fundant, quam si dicimus rper apostolos traditi4*. schematis reformati paragrapho tertia linea ultima Nam ut ecclesia aliquid do fido erodendum propo­ pagina decima [supra coi. 34 Bij diceretur: Atque ut nere possit, librum aliquem esso inspiratum, utiquo tales ipsi (ecclesiae) traditi sunt. Tricesimam tertiam, noti solummodo debet esso haec scientia certa, sed uno vel altero excepto, omnes reiecerunt3. Trice­ debot etiam osso revelata; ut vero sit revelata, debet sima quarta suffragiis sublecta non fuit, quia iam inveniri in deposito ecclesiae, ot ut inveniatur in provisum erat in secunda parte emendationis tricedeposito ecclesiae, utiquo deponi debuit a lesa simao secundae. Tricesimam quintam fere omnes Christo, ab apostolis etc. Sed ut nihilominus verba reiecerunt. aliquantulum latius pateant, Deputatio proponit verba Ilis autem absolutis, patres dimissi sunt; et ista ultima schematis sic osso a congregatione gene­ eminentissimus primus praeses proximam congrega­ rali occipienda, ut dicatur: atque ut tales ipsi (sci­ tionem insequenti dio habendam indixit his verdis: licet ecclesiae) traditi sunl. pRovercndiseimi putres, proxima congregatio gene­ Emendatio 33 * ad verba ..humana industria4* vult ralis habebitur crastina die, in qua continuabitur addi: sine ullo Dei afílala; sod supeiflua videntur B actus ferendi suffragia de emendationibus secundi baeo verbo, quia apparet, si sola humana industria capitis, ciusquo canonum schematis de fide catholica. * 1 sint exarata, quod non sint exarata ullo Dei afflatu. 20. Ergo non admittenda esso videtur. Congregatio generalis quadragesima prims. Emendatio 34a. Huic emendationi iam est satis­ 1870 aprilis 5. factum, si emendatio modo α mo proposita ad secun­ dam partom emendationis 32 *· a congregatione gene­ Feria tertia die 5 aprilis 1870 hora nona matu­ tina, in conciliari aula Vaticanae patriarcbalis basi­ rali accipiatur. Emendatio 35a vult addi: aberrant quam maxime, licae, generalis reverendissimorum patrum congre­ qui rationalismum biblicum ele. Deputatio do fido gatio habita est; cui interfuerunt quingenti quin­ hano emendationem excludendam esse censet, et quaginta septem patres, nempe 34 cardinales, primo ox eo quia agimus solummodo do fontibus 5 patriarchae, 5 primates, 86 archiepiscopi, 396 epis­ revelationis, ot proinde eiusmodi excursus videtur copi, 4 abbates nullius dioecesis, 8 abbates gene­ omnino α scopo schematis nostri multum abesse, ot rales sive praesides congregationum ordinum mona­ ¡usto plus abesso. Hae sunt emendationes paragraph! sticorum, usum mitrae habentes, 19 generales et tertiae capitis nostri. vicarii generales; quorum omnium nomina, quae Patres queruntur de oblitu emendatione 36, quibus per assignatores locorum accurato descripta fuerunt, exhibet indiculus patrum quadragesimae primae conreverendissimus relator ait: Sequens emendatio est iterum erratum. Nam C gregationis generalis, qui inter acta concilii asseremendatio ultima huius paragraph! ponenda est anto vatur. emendationem 36 * “, nam emendatio 36 * iam pertinet Reverendissimus pater dominus Emmanuel Garcia ad quartam paragrapbum. Gil archiepiscopus Caesaraugustanus missam lectam Veniam donuo precor, quod tot ac tanta adsint celebravit. Qua absoluta, et recitata oratione Ad­ orrata; nam cum tanta festinantia elenchus emenda­ sumus Domine etc., eminentissima» primus praeses tionum erat conficiendus, ut tali ratione irrepserint dixit: ^Reverendissimi patres, continuabitur hodie tot menda. primum relatio de emendationibus sccuudi capitis schematis de fide catholica. Itaque ascendat amboPost hacc reverendissimo» relator descendit ex nem reverendissimus dominus relator Vincentius ambone, et ascendens reverendus dominus subsecre­ Gasser episcopus Brixincnsis. ut do paragrapho tarios iuxta methodum superius expositam de sin­ quarta eiusdem capitis mentem Deputationis circa gulis emendationibus patres interrogavit. Et emen­ emendationes propositas exponat.4* dationem vicesimam septimam foro omnes approba­ Ambonem hic ascendens malysim eorum, quao runt; vicesimam octavam fero omnes admiserunt in dicta quarta paragraphe continentur, instituit, et iuxta modum tamen a reverendissimo Brixinonsi indicium Deputationis circa singulas emendationes episcopo in sua relatione propositum, nimirum ut hac ratione retulit. RELATIO adderentur verba quao sunt in concilio Tridentino reverendi patris domini Vinccutii Gasser et diceretur: Continetur in libris scriptis ct sine D episcopi Uruinen sis. scripto traditionibus, quae cx ipsius Christi ore ab apostolis acceptae, aut ab upostolis Spiritu sancto Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ dictante quasi per manus traditae ad nos usque per­ rendissimi patres. venerunt (Trid. sees. IV. deer, de can. Script.), Qui Restat paragraphus quarta ot ultima capitis se­ ■quidem libri ceteris ft nori Testamenti integri etc., ut in cundi, quao agit de interpretatione Scripturae sacrae. schemate reformato. Vicesimam nonam fere omnes In hac paragrapho, primo renovatur decretum con­ reiecorunt. Tricesimam fero omnes admiserunt iuxta cilii Tridentini, et deindo mens huius decreti accura­ modum tumon in linea octava et sequenti proposi­ tius definitur. Et quare hoc? Ad proscribendos tum, ut scilicet diceretur: Eas cero ecclesia pro duos errores. Primus error est eorum, qui conten­ sacris et canonicis habet non ideo, quod sola humana dunt decretum hoo concilii Tridentini de interpre­ industria concinnati, sua deinde auctoritate sint appro­ tatione Scripturarum sacrarum esso solummodo dis­ bati etc. Tricesimam primam fere omnes reiecerunt; ciplinare. Hinc ronovatur hoc decretum et quidem alteram tricesimam primam in pagina 16 [supra in constitutione dogmatica, ot dicimus, quod con­ col. 266 b) positam eminentissimi praesides non pro­ cilium salubriter decrevit: „idem decretum reno­ ponendam consuerunt; quia iis, quae exposcebantur vantes4*. Secundo mens decreti concilii Tridentini a reverendissimo emendatore, iam satisfactum fuerat, cum de tricesima emendatione ageretur. Tricesi­ 1 MÍW CHD. e»l. Vst mam secundam quoad primam partem suffragiis non • Hoc periolam omisit editio Vatiau»s A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 288 *accurratin definitor contra errorem eorum, qui A muticam definit, et aliud tribunal iudicii privati, distinguant inter interpretationem dogmaticam ab cum interpres aliquis edicit, hunc esso unanimem ecclesia propositam, ct inter dogma quod iuxta consensum patrum, et hoc etiam tenaciter contra sensam ecclesiae in loco quodam biblico invenitur. ipsum sensum ecclesiae catholicae tenet. Ergo Et quidem distinguitor ita ut dicant, interpretem etiam a forma positiva crut recedendum. Proposuimus ergo formulam detruncatam, sci­ catholicum satisfacere decreto concilii Tridentini, etiamsi recedat ab interpretatione dogmatica eccle­ licet dicendo, eum verum esso sensum, quem tenuit siae catholicae, dummodo non reiiciat dogma iuxta et tenet sancta mater ecclesia, mentiono do sanctis mentem ecclesiae in loco quodam biblico contentum. patribus suppressa, ut tali ratione saltem una onrum Ad hanc errorem proscribendum dicimus: pat in causarum, de quibus modo dixi, removeretur. Sed rebus fidei et morum ia pro reco Scripturae sensu haec res valde displicuit parti minori in Deputatìono habendos sit, quem tenuit ac tonet sancta mater do fide, ct etiam pluribus reverendissimis patribus ecclesia.- Haec de textu. in congregatione generali; et proindo quid consilii? Iam reniamo * ad emendationes, ct quidem ad Libenter confugimus, immo avidissimo confugimus emendationem 36“ Cum in textu schematis refor­ ad emendationes propositas; sed debeo fateri quod mati mentio do consensu sanctorum patrum sit sup­ nihil consilii hausimus ex istis. Nam emendator re­ pressa, haec res pluribus reverendissimis patribus verendissimus, cuius emendatio habetur numero 36·, valde displicuit, ot petierunt etiam istam partem proponit formulam positivam, addito etiam Emendecreti concilii Tridentini denuo esso restituendam. B dator sub numero 38· proponit formulam negativam, Bic scopus intenditor in emendatione 36·, 38 *. 39·, seu saltem postulat, restitui textum tridontinuiu. * ot 41·. Reverendissimi patre», nulla de re toties Emendator sub numero 39 40 * habet formulam posi­ et tam acriter in Deputatione fidei disputatum et tivam, aliquibus tamen verbis mutatis, scilicet emen­ decertatum est, quam do hac ro. Formula negativo, datio ista sio sonat: Atque (omissum est per erra­ quao circa consensum patrum habetur in decreto tum) in quantum etiam ex unanimi constet sanctorum concilii Tridentini, non placuit; quia reapse, hac patrum consensione circa huiusmodt supernaluralia formula adoptata, nec error proscriberetur, cuius tnorumque obiecta (etiam verbum marumque omissum proscribendi causa decretum boc renovatur, nec est per erratum); sensus emendationis valdo est etiam mens concilii Tridentini unica lineola definire­ deturpatile. Ut videtis, reverendissimi patres, for­ tur. Ergo negativa formula abstinendum orat. mula ista est positiva: solummodo quaedam im­ Positiva formula, scilicet sacram Scripturam inter­ mutantur circa obiectum huiusmodi interpretationis, pretandam esae, seu potius, eum sensum loci biblici ubi sensus ecclesiae teneri debet et consensio pa­ verum esso, quem tenuit ac tenet nancta mater trum. Formula quae proponitur in emendatione 40· ecclesia, ot quem tonot unanimis consensus patrum, iterum est positiva, solummodo paucis immutatis, baec formula utiquo potuit, seu potuisset admitti; scilicet: Definimus, ut in rebus fidei et murum sensus nam optime tali ratione error proscribendus fuisset quem tenuit et tenet sancta mater ecclesia, rei exurgit damnatus, et certe etiam ex mente concilii Triden­ ex unanimi patrum consensu, pro cero Scripturae tini haec formula optima essot. Nam denuo perlegi I 3 sensu sit habendus. Demum reverendissimus emen­ omnia quae Pallavicinin * hac de re in historia con- dator sub numero 41· etiam proponit formulam po­ eilii Tridentini habet, et iam persuasus, immo per­ sitivam, seu simpliciter petit sino formula stricta tussissimus sum, quod mens patrum concilii Triden­ proposita: aut unanimis sanctorum patrum consensus tini revera erat positiva; ct ai nihilominus formulam declarat. Haec proinde est iterum formula positiva. negativam elegorunt, non esse interpretandum contra Iam quid agendum in tanta difficultate rerum, cum senium e to., solummodo ideo id fecerunt, ut ali­ omnia inedia iam quasi orant exhausta? Incidimus quantulum clarius patescat, interprotem catholicum in novam formulam et quidem sic seso habentem: libere posto novum sensum loci cuiusdam biblici Dedaramus decretum hoc renutantes, have illius (sci­ proponere, donec ipsi non constet, quod mens eccle­ licet decreti) esse mentem, ut in rebus fidei et morum, siae, seu unanimis consensus patrum locum quem­ ad aedificationem doctrinae christianac perlinentium, dam iam dogmatico, ut dicimus, definierit: ergo is pro cero sensu sacrae Scripturae habendus sii, potuisset admitti. Et reapso authenticam interpre­ quem tenuit ac tenet sancta mater ecclesia, cuius est tationem decreti concilii Tridentini habemus in pro­ indicare de cero sensu et interpretatione sacrarum fessione fidei Tridentina; nam ibidem in utramque Scripturarum; atque ideo nemini licere contra hunc partem formula est positiva, nam dicimus: PSacram sensum, aut etiam contra unanimem consensum Scripturam iuxta eum sensum, quem tenuit ac tenet patrum ipsam Scripturam sacram interpretari. Ut sancta mater ecclesia ... admitto, nec eam umquam, videtis, est formula quasi duplicata, scilicet in prima nisi iuxta unanimem consensum patrum accipiam D parte huius novae formulae proscribitur directo et interpretabor/ lain ner rawi umquam, nisi..., error, de quo agimus, quem proscribere volumus; nec, nui est duplex negatio, ct duplex negatio, ut et deinde posteaquam error iste directo est pro­ quisque nostrum scit, est fortior affirmatio ; et proindo scriptus. simpliciter repetimus formulam negativam sensus patrum concilii ex authentica interpretatione concilii Tridentini. Sic omnium votis optime con­ per professionem fidei tridentinao utique est ille: sultum erit. Ergo formula est, ut denuo repetam: nHoc de­ ego numqaam sacram Scripturam interpretabor, nisi tamper iuxta sensum seu consensum sanctorum pa­ cretum renovantes, declaramus hanc ipsius (decreti trum: ergo poterat corte admitti formula positiva. scilicet) esse mentem, ut in rebus fidei et morum, Formula ista nihilominus tum in congregationibus, ad aedificationem doctrinae christianae pertinentium, quae habitae fuerunt de primo schemate, tum etiam is pro vero sensu sacrae Scripturae habendus sit. parti maiori in ipsa Deputatione du fido non placuit, quem tenuit ac tenet sancta mater ecclesia, cuius et quidem praecipue duabus ex causis. Prima quia est indicare do vero sensu et interpretatione Scrip­ putabant aliqui patres, tali positiva forma seu regula turarum sanctarum/ Hucusque error directo dam­ libertatem interpretis catholici nova lege circum­ natur; deinde repetitur: „atque ideo numini licere scribi; et alia causa haec erat, quia timebunt, tali contra hunc sensum aut etiam contra unanimem ratione quoad interpretationem sacrae Scripturae consensum patrum ipsam Scripturam sacram inter­ constitui quasi duo tribunalia, scilicet unum eccle­ pretari/ In tanta penuria boni consilii nihil aliud siae, cum aliquem locum per interpretationem dog- possum facero, quam hanc formulam novam accep- 289 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA PRIMA 5 aprili» 1870 290 tationi reverondisaimorum patrum commendaro. Et A Hac relatione peracta, eminentissimus primus proindo non approbanda esset, no in singula dee- [praeses actum ferendi suffragia indixit his verbis: condam, emendatio 36% quemadmodum etiam, si illa eRevorendissimi patres, procedamus nnne ad acciperetur, non approbanda caset emendatio 38% suffragia e ferenda do emendationibus huius para­ 39% 40a ot 4Ia. Igraph!, quas reverendus dominus subsecretariussingiL Hia dictis, deveniam ad emendationem 37am, quao 1latim praeleget, ut postea1 de singulis exquirantur non auo loco itorum est posita. Scilicet reverendi»- isuffragia.11 simus emendator vult, vorba „in robus fidei ct mo­ Singulae autom emendationes iuxta consuetam rum'1 esae omittenda; aod reapse nullam possumus methodum i propositae sunt a reverendissimo domino causam sufficientem perspicere, cur verba illa sint isubsecretario, et duplici experimento facio, suffra­ omittenda, prao primis cum in congregationibus giorum ¡ exitus hic fuit. generalibus iam totiea desiderium illud fuerit ex­ Emendatio tricesima sexta proposita fuit iuxta pressum, quod verba tum conciliorum tum etiam modum a reverendissimo Brixinensi in sua relatione aucrao Scripturae integra adducantur. nomine Deputation!» propositum,dicendum nimirum: Pervenimus iam ad emendationem 42 . ** llaoc Declaramus hanc eius esse mentem, ut in rebus fidei emendatio eat additio ad caput secundum schematis et morum ad aedificationem doctrinae christianae per­ reformati. Reverendissimus emendator vult, quod tinentium, is pro rero sensu sacrae Scripturae haben­ per decretum concilii inculcetur episcopis, ut curent dus sit, quem tenuit ac tenet sancta mater ecclesia, ne alias sacrue Scripturae versiones prao manibus B cuius est indicare de cero sensu et interpretatione fideles habeant aut legant, praeter ab ipsis appro­ Scripturarum sanctarum; atque ideo nemini licere batas cum sanctorum patrum ot ecclesiae doctorum contra hunc sensum, aut etiam contra unanimem ad verum sensum intelligendum adnotationibus. Res consensum patrum sacram Scripturam interpretari ; in eo utique est optima et placuit apprimo Depu- et hac ratione ab omnibus admissa est, paucissimis tationi de fide; sed nihilominus Doputatio do fide exceptis. Admissa autem huiusmodi emendatione, credidit, huius emendationis locum non esse in locus amplius non erat exquirendis suffragiis pro decreto do fide catholica, seu in decreto dogmatico, emendationibus tricesima octava, tricesima nona, sed potius locum illius ease in quodam decreto quadragesima et quadragesima prima, quae idcirco disciplinari: et proinde nomine Deputations com­ propositae non sunt. Tricesimam septimam, uno mendo hanc rem Deputation!, ad quam res dis­ vol altero excepto, omnes reiecerunt Quadragesimam secundam fero omnes reiecerunt in sensu tamen a ciplinares pertinent. Emendatio 43a. In hac emendatione habemus reverendissimo relatore exposito, ut nimirum quae novam paragraphum addendam ad caput secundum; α reverendissimo emendatore proponuntur ad com­ scilicet agit emendatio ista do abusu verborum sacrae missionem remittantur pro rebus ad disciplinam Scripturae. Et reapse valde dolendum est, immo ecclesiasticam pertinentibus. Quadragesimam ter­ numquam satis dolori potest, quod hodiedum tan­ tiam omnes reiecerunt Quadragesimam quartam, tus habeatur abusus verborum sacrae Scripturae, et paucissimis exceptis, omnes reiecerunt, sicuri et quidem multis modis. Sed nihilominus Deputatio CJ quadragesimam quintam. Post haec, eminentissimus primus praeses reve­ eius mentis est, quod etiam haec additio non possit habero locum, cum proximo scopo totius capitis vix rendissimum relatorem ad ambonem vocavit his ac ne vix quidem connectatur. Proindo non esset verbis: ,, Ascendat ambonem reverendus dominusepiscopus hio loci acceptanda. Addenda etiam esset sexta paragraphus, quae Brixinensis, et prosequatur relationem nomine Deest emendatio 44a. Idem, ni fallor, reverendissimus putationis pro rebus fidei faciendam do canonibus, emendator in capite huius novae paragraph! dolot qui ad hoc caput secundum pertinent.41 Quod ipso exequens primum singulos canones, qunmplurimum do malo isto ingenti, quod per socie­ tates bíblicas veritati catholicae infertur; cum istae qui ad secundum caput reformati schematis refe­ societates acatholicao mundum quasi inundent bibliis runtur, breviter expendit; doin vero quid de pro­ in lingua vulgari cuiusvis regionis editis, quae vero positis emendationibus Deputatio sentiret, patribus biblia ab auctoribus acatholicis, sou quae versiones itu exposuit. RELATIO ab auctoribus acatholicis confectae sunt, et proinde reverendi putris domini Vincentii Gasser non verbum purum Doi, sed verbum anepo valde episcopi Brixinensis. deturpatum continent. Sed consilium quod reve­ Reverendissimi patres, permittatis mihi ut de rendissimus emendator proponit eiusmodi est, quod quasi impossibile apparuerit Deputation! de fide; ipso textu canonum pauca quaedam proferam. Canon primus fertur contra eos, qui theologiam scilicet proponit, a sanctissimo domino nostro D) papa Pio IX cogendam esso hic Romao commis­ naturalem negant, id est qui dicunt, homini non sionem virorum ex omnibus regionibus, qui in se inceso potentiam nec in ordine naturali habere argu­ hunc laborem susciperent, scilicet vertendi sacra menta seu media, quibus Deus certe cognosci possit. biblia in linguas vulgares, ut hac ratione ubivis Ambitus vero ordinis naturalis nullatenus definitur, terrarum authentica venio vulgatae latinae haberi ct ideo etiam quaestio illa, utrum et quatenus in­ possit Sed cum res non solummodo sit valdo dif­ stitutio quaedam necessaria sit ut homo pçrveniat ficilis, sed forsan etiam impossibilis, Deputatio do nd usum rationis, non tangitur. Hic est sensus cano­ fide credidit, hauo rem sanctissimo domino nostro nis primi. Canon secundus fertur contra deístas, id est esso commendandam, ut id agat quod sibi in Domino rationalistes illos antiquioris formae, quorum tamen beno visum fuerit. Emendatio 45Λ continet quandam summariam con­ magnus numerus adhuo exstat; qui deistae omnes, demnationem errorum, qui oppositi sunt doctrinoo ut nostis, reverendissimi patres, religionem sic dictam in capite secundo propositae. Séd si canones, qui naturalem summis laudibus efferunt, immo hanc proponuntur, a reverendissimis patribus acceptantur, religionem naturalom considerant ut quandam char­ Deputatio de fido credit eiusmodi summariam con­ tam magnam constitutionis theocraticae, id est relademnationem hic loci esse superfluam. Proindo non 1 Pro pestea, qncd habetur b ecdice, editio Vitiatas ízale acceptanda proponitur. habet ncXra. Congii*, gknkbal. tomus LI. 19 291 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 292 tioois quae eat inter Deum et hominem; ita quidem a cur vel maxime Deus per speculum creaturarum ut Deus summus rerum Dominus nec latum unguem certo cognosci possit; scilicet non solummodo por recedere possit ab illa charta magna religionis natu­ vestigia Dei rebus creatis impressa, sod multo magò ralis. Ergo contra hos deístas tendit canon iste, et per imaginem impressam animae immortali hominis. ideo dicitur: r8i quis dixerit fieri non posse aut Sed quamvis ca ratio sit optima, tamen Deputatio non expedire (nam atrumque contendunt), ut per censet istam emendationem non caso admittendam, revelationem divinam homo do Deo et de cultu oi ideo quia solemne est ccclcsiao in canonibus rationes non adducere, sed simpliciter errorem verbis de­ exhibendo edoceatur, anathema sit/ Canon tertius fertur contra progrcaeionktas (sit finitis condemnare. Rationes pertinent ad doctrinam ; venia verbo) nostri temporis. Jlaec opinio utique condemnatio verbis concepta pertinet ad canonem. est ultimus et tristissimus foetus pantheismi. ProEmendatio 5/e. Etiam ista spectat ad canonem greseionistae, cultu veri et vivi Dei relicto, addicti primum, scilicit ut addatur: A * quis dixerit, hominem sunt cultui purae humanitatis; immo humanitatem uti nunc non jjo-t/z suo naturali lumine ríe. Sod ipsam pro divinitate vera et absoluta habent: et etiam ista emendatio non eat admittenda, quia scopo ideo contendunt non posse fieri, quod homo ad doctrinae non convenit; nam non simpliciter agitur cognitionem quondam supernaturalem Dei evehatur; in doctrina nostra, utrum ab homine, prout nunc sed hominem ipsum progressus infiniti osse capacem, est, Deus naturali lumine certo cognosci possit necne; et quidem non ex Deo sed ex se, ct ideo canon sed agitur in genere de conditione naturae humanae. iste eie sonat: BSi quis dixerit, hominem ad cogni- B EvffMdaiio.&ct emendatio 53 . * Etiam Imo emon­ tionom, quae naturalem superat, divinitus evehi non dationes spectant ad canonem primum. Sententia posse, sod ex seipso ad omnis tandem veri ct boni Deputationis est negativa, et etiam si nobis con­ possessionem ingi profectu pertingere posse ac stantes sumus, debet etiam sententia reverendissi­ debere, anathema sit." Canon quartus per eo patet morum patrum esso negativa. Ilie enim heri sta­ His praelibatis de sensu textus nostri, veniamus tuimus, ponendum esse certum solummodo princi­ ad emendationes. Emendatio 4G * constat duabus pium in doctrina capitis, quo principio directo partibus; in prima parte reverendissimus emendator excludatur traditionalismus crudior et quo solum­ proponit suum desiderium, quod singulis capitibus modo indirecte aberrationes arceantur traditionalism! in ipsa doctrina constitutionis dogmaticae addantur mitioris; et nullam esse admittendam emendationem, simul canones, ut sic primo obtutu appareat tum quae directe impetat traditionalismum mitiorem sive quid positive ait tenendam, tum quid ait reticendum. in sensu favorabili, sive in sensu contrario. Cum Negari non potest, hanc rationem habere aliquod iam hae duae emendationes tueri videantur tradi­ momentum; sed nihilominus Deputatio credit α more tionalismum mitiorem, indo ergo consequenter hae solito non esse recedendum, 1* quia est, ut iam duae emendationes non sunt accipiendae. dixi, mos solitus, et etiam ne turbetur doctrina ipsa Emendatio 54 * pertinet ad canonem secundum, defluens α primo capito usque ad finem; ne per ubi dicitur: Si guis direni, hominem ad Dei cogni­ canones interpositos doctrina positiva per doctrinam tionem vel ad cultum ei exhibendum supernaturalem, negativam quasi aliquatenus turbetur. Quod ad C per revelationem divinam ecebi non posso; aut homini partem secundam attinet, suffragia hac de re non id non expedire, sed eum (non Deum, turpe erratum) sunt danda, quia iam decisum est. ex seipso ei per seipsum ad omnis reri et boni jk»sEmendatio 47 . Reverendissimus emendator vult, sessionem, iugi humanar naturar profectu pertingere quod in canone primo addatur: rerum omnium crea­ posse ft debere; anathema *it. Canon iste, ut vi­ torem et dominum. Sententia Deputationis do fide detis. reverendissimi patres, est quasi combinatas est negativa; et quidem ox eo, quia verba huius ex canone secundo et tertio. Emendationem istam canonis, quod nomen Dei attinet, sunt desumpta Deputatio do fide non putat esse admittendam, et ex loco celeberrimo libri Sapientiae, ubi dicitur1: quidem ex eo. quia non admodum convenit doctrinae A magnitudine speciei et ceraturae cognoscibiliter po­ a nobis propositae: nam in doctrina a nubis proposita terit creator hurtan rideri. Ergo Deputatio nomen agitur de facto revelationis ot de necessitate reve­ istud in sensu sacrae Scripturae simpliciter retineri lationis. Quod autem attinet statum hominis snpervult; et proinde censet non adoptandam esae istam naturalem. hoc solummodo ideo adducitur, ut tali emendationem. Idem vult cx eadem causa de ratione necessitas revelationis positivae supernata­ emendatione sequenti sub numero 48’. ndis probetur. Iam vero in isto canone proponuntur Emendatio 49 * admittenda censetur a Deputa­ verba, quibus damnantur ii qui negant, hominem ad tion© fidei, scilicet ut loco Bab homine certo cog­ cultum Deo exhibendum supernaturalem evehi posse. nosci posse ** dicatur: naturali rationis humanae lu­ Non agitur de cultu supernatural *! directe, sed de mine. Et proinde canon primus sic sonaret: rSi quia ] cognitione veritatum supernaturalium. Similis canon, dixerit Deum unum et veru Cap. 1Π, 5. 293 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA PRIMA 5 aprili» 1870 294 in hac emendatione res optimo distingui et dispesci * j supernaturalium : et utique hoc ex ipso systemate sed ratio distinctionis, ratio distinguendi prorsus est fluit. Nam cum systema progressionistarum, ut iam alia, quam quae est in toxtu nostro. In textu nostro, dixi, sit systema cultus humanitatis purae, ergo ut modo dixi, damnantur in sooundo canone deistae negationis Dei, utique ea quae dixi, ox ipso syste­ seu rationalistae conii antiquioris; in canone tertio mate progressionistarnm fluunt: non vero adeo di­ damnantur progressionistao nostri acri. Ergo ratio recto ea sunt opposita, quao in hoc canone habentor, divisionis in toxtu nostro sunt errores, contra quos ubi immediato sententia condemnationis fertur contra canone» proponuntur, sou systemata errorum; non negantes, ullas esso veritates supernaturales. Dicunt onim agitur solummodo do singulis erroribus, sod progreseionistae: quidquid sit de istis veritatibus condemnantur systemata errorum, et quidem ma­ supcmdturalibus, de iis non curamus; sed est contra xime et directo opposito ad eiusmodi systemata. dignitatem generis humani, quod genus humanum E contra ratio distinctionis, sicut in emendatione quod est divinitas, divinitas absoluta in sonsu hac proponitur, est ratio possibilitatis, ratio utili­ pantheistarum, evehatur ad cognitionem quandam tatis; ot domum in canone tertio sou quarto, ut in supernaturalem, et non possit per semetipsam per­ omondationo habetur, prima pars canonis, qualis in tingere nd cognitionem cuiusvis veritatis. Emendatio 59 . * Reverendissimus emendator vult, toxtu habotur, omnino omittitur, cum tamen, ut De­ putation! videtur, pars ista nullo modo omitti possit, quod canon quartus immutetur. Ratio, quam affert, ut sciatur qualis sit sententia progressionistarum de huc pertinere non videtur; nam affert rationem, religione revoluta, et deinde qualia ait error dome- B quao solummodo vera esset, seu ut rectius dicam, sticus progressionistarum, scilicet quod arbitrentur, quae solummodo tunc considerari deberet, si ipso hominem progressus in infinitum esso capacem, et in canone, non in ipsa doctrina, aliquid haberetur proindo per so pertingere posse ad omnis veri et do interpretatione sacrarum Scripturarum; cum in boni cognitionem et possessionem. Proinde, quamvis canone ipso nec verbulo mentio fiat de interpre­ optime essent omnia disposita, et dilucide disposita; tatione sacrarum Scripturarum, utique haec emen­ tamen quia omnino abludunt a scopo in schemate datio admitti non potest Emendatio 60 * constat duabus partibus: prima proposito, sententia Deputationis alia esae non potest pars nihil differt a toxtu proposito; in secunda parte quam negativa. Emendatio 56a a et b. Pertinet ista emendatio vult addi : Qui negaverit aut inficialus fuerit, in re­ ad canonem secundum. Auctor reverendissimus bus fidei et inorum eum pro vero Scripturae sensu huius emendationis vult, ut loco verborum, quae in habendum esse, quem tenuit et tenet sancta mater canone secundo habentur: „Si quis dixerit, fieri non ecclesia, cuius est iudicare de vero sensu et inter­ posse aut non expedire/ dicatur: non esse neces­ pretatione Scripturarum, anathema sit. Sententia sarium. 8ed tali ratione, reverendissimi patres, Deputationis de fide est negativa. Nam non vult error certe non ita configeretur, sicuti enuntiatur excedere limites, quos sibi proponit concilium Tri­ a rationalistis. Nam rationalistae religionem na­ dentinum. Etiam concilium Tridentinum canonem turalem summis laudibus efferentes contendunt re­ de interpretatione sacrarum Scripturarum non con­ ligionem supernaturalem, sive revelationem potius C fecit; et proinde etiam concilium Vaticanum illud positivam non esse possibilem, et non esse utilem; exemplum sibi proponens, non accipiat huiusmodi proinde necessario dicendum est, sicuti in textu emendationem. Emendatio 61 *. Iste canon novus et addititiua habetur, fieri non posse aut non expedire, et non, sicut reverendissimus emendator vult, non esso ne­ est: Si quis dixerit, sacrae Scripturae historias, vel persanas in illis recensitas non in sensu proprio ac­ cessarium. Canon III, emendatio 57 *. Reverendissimus emen­ cipiendas esse, sed metuphorico, ac pro mythis ac fa­ dator sequentes formulae proponit: Si quis dixerit, bulis ad aliud significandum adhibitis, anathema sit. hominem non posre diri nilus erehi ad statum, qui na­ Huius emendationis locus hic esse non potest, quia in turalem superat, hoc est ad cognitionem veritatum et capito sequenti de fido cauon similis proponitur. Ergo participationem bonorum supernaturalium; sed illum no anticipemus canonem istum, hic loci est omittendus. Demum canon ultimus sub emendatione 62 * posi­ ex seipso ad omnis tandem reri et boni possessionem, iugi facultatum ac virium naturalium explicatione et tus est. Isto canon contra ontologiatas est: Si quis profectu successivo pertingere posse et debere, ana­ dixerit, Deum per immediatam risionem, seu intuitum thema sit; vel brevius: Si quis dixerit, hominem non in hac vita naturalibus viribus percipi posse, aut in posse dirinitus erehi ad statum, qui naturalem su­ illo omnia directe rideri et contemplari, anathema sit. perat, sed ex. seipso etc. Emendatio ista non apprime Etiam haec emendatio non approbanda censetur a convenit doctrinae in capite propositae. Nam iterum Deputatione fidei, et quidem ideo, quia doctrina in hac emendatione directo agitur de statu super- D ista ex heri dictis conciliariter non fuit pertractata; naturali hominis, cum tamen in ipsa doctrina de ot cum sit tanti momenti, in quo verum a falso statu supernatural! non directo, sed solummodo forsan latum crinem distat, ideo certe res ista serio illationis causa sermo sit; et proinde sententia De­ ot conciliariter esset ponderanda: et ex hoc defectu putationis alia esso non potest quam negativa. formali solummodo Deputatio de fide censet, istum Emendatio 58 . * Reverendissimus emendator pro­ canonem non esse approbandum. Iam, eminentissimi ac reverendissimi patres, pro­ ponit ut dicatur: Si quis dixerit, hominem ex se ipso iugi profectu posse pertingere ad cognitionem cuius­ posui non ex meo penu, sed ex sensu Deputationis que veritatis, et propterea nullas esse veritates, quae fidei, qua servus illius, ea quae ipsi congregationi naturalem mentis humanae cognoscendi potentiam su­ generali proponenda esse videbantur. Favete, reve­ perant; aut homines divinitus evehi non posse ad has rendissimi patres, dictis. veritates cognoscendas, anathema sit. Etiam iste ca­ non multis modis commendatur, negandum non est; Post hanc alteram relationis partem eminensed nihilominus Deputatio consuit, non ita esse di­ tissimus primus praeses dixit: recte oppositam istam formulam systemati progres..Reverendissimi patres, procedamus nunc ad sionistarum : quia progreseionistae indifferentes se suffragia ferenda de emendationibus canonum, qui habent, utrum sint veritates sapernaturales necne; ad caput secundum referuntur. Reverendus domi­ sed spedatilo in hoc tendunt, fieri non posse quod nus subsecretarios easdem singillatim praeleget, ut homo evehatur a Deo ad cognitionem veritatum postea de singulis exquirantur suffragio.IP Tunc subsecretarías modo superine exposito sin-graec. melcbit., ob gravea turbas in sua dioecesi galas emendationes elata toco recitavit, et in du- exortas, et numenim sacerdotum suae dioecesis inplici experimento, quod habitum est, hic suffragiorum sufficientem, atquo etiam ob valetudinis infirmitatem, exitus fuit: 3° Tobias Mullen episcopus Eriensis in statibus Emendationem quadragesimam sextam quoad foederatis Americao septentrionalis ob spirituales ac primam partem fere omnes reiecerunt; quoad secun­ temporales ecclesiae suae necessitates. 4· Ignatius Mrak episcopus Marianopolitanus et dam vero partem non proponendam esso praesides censuerunt, quia de re agebatur, quae iam decisa Marquettensis in iisdem statibus foederatis ob spi­ erat Quadragesimam septimam ct quadragesimam rituales ac temporales necessitates suae dioecesis octavam fere omnes reiecerunt Quadragesimam recenter erectae. nonam fere omnes admiserunt Dicendum nimirum: 5· Antonius Moncscillo episcopus Gionnensis in Si çuùr dirent, Deum tutum et rerum, creatorem et Hispania tum ob valetudinis incommodo tum ob Dominum nostrum, per ea, quae facta sunt, naturali ecclesiae suae spirituales necessitates. fontanae rationis lumine certo cognosci non posse, ana­ ¿Horum omnium causam discedendi sive in eccle­ thema fit. siarum suarum necessitatibus sive in propria vale­ Emendationes autem quinquagesimam, quinqua­ tudine sitam, satis probatam atque fundatam agno­ gesimam primam, quinquagesimam secundam, quin­ verunt reverendissimi indices excusationum, corumquagesimam tertiam, quinquagesimam quartam, quin­ quo petitionem exaudiendam suaserunt® quagesimam quintam, quinquagesimam sextam (a b Hoc altera relationis parte perlecta, cminontiset 0), quinquagesimam septimam, quinquagesimam simus primus praeses iterum patres nlloquutus est octavam, quinquagesimam nonam, ct sexagesimam ¿Reverendissimi patres, postquam causae, ob quas fere omnes reiecerunt Sexagesimam primam pariter praedicti episcopi veniam a concilio discedendi pe­ fere omnes reiecerunt, quia, ut a reverendissimo tierunt, indicibus excusationum satis fundatae atquo relatore observatum fuerat, do ea ratio haberi debe­ probatae visae sunt, reverendissimi patres, qui has bat in capite sequenti. Sexagesimam secundam causas sufficere censent, ut venia discedendi eisdem demum fere omnes etiam reiecerunt, quia ut ab tribuatur, sorgendo assensum suum manifestentu eodem relatore notatum fuerat, rem proponebat, in Et surgentibus undique patribus, idem primus qua accuratior disquisitio necessaria esset; et posito praeses ait: quod agi de illa deberet, oporteret conciliariter ¿Causae discedendi probatae sunt α congrega­ pertractari. tione/ His omnibus absolutis, ominentissimus primus Post haec idem subsecretarios iusau eminentis­ praeses patres in hanc modum allocutus est: „Cum simi primi praesidis sequentem pontificiam conces­ indices excusationum officio suo functi nonnulla ex­ sionem patribus annuntiavit: hibuerint, quae sive de episcopis absentibus legitime pSanctissimns dominus noster, ut spirituali com­ excusatis, sive de quibusdam aliis episcopis discessu- modo reverendissimorum concilii patrum omni meliori re iuxta litteras apostólicas Multiplices inter diei modo provideret, iisdem benigno veniam concessit, .7 novombris 1869 congregationi generali propo- c in oratoriis suis privatis feria quinta maioris hebnenda sunt, brevis ea de re audienda superest rela­ domadae missam celebrandi, atque etiam sacerdoti­ tio, quam reverendus dominus subsecretarios ex bus et laicis servitio suo addictis1 sacram synaxim ambone leget® * distribuendi. Subsecretarías autem ambonem cum ascendisset, Hisce omnibus absolutis, quae iuxta ordinem ab ciusmodi relationem patribus exposuit, his verbis eminentissimis praesidibus constitutum pertractari conceptam : debebant, cum in eo essent patres ut abirent, primus ¿Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ praeses dixit: rendissimi patres, doo absentes episcopi absentiam ¿Reverendissimi patres rogantur, ut aliquantisper suam excusarunt procuratoribus etiam constitutis, adhuc morentur, cum facienda sit distributio folii nempe: typis impressi ex parte Deputationis pro rebus fidei/ 1· lacobos Eliani archiepiscopus Damascenus rit. At paulo post addidit: syr. tum ob senium, tum ob itineris longinquitatem ¿Quoniam folia distribuenda nondum sunt in atque difficultatem. promptu, eadem distribuentur in proxima congre­ 2· Nicolaus Franciscos Florentini episcopus Cu- gatione generali, quae habebitur crastina die, et in rienris in Helvetia, ob aetatem provectam 76 anno­ qua suffragia ferenda erunt de emendationibus tertii rum ct valetudinem passim infirmam. capitis eiusque canonum schematis de fide catholica * ¿Indices excusationem causas absentiae suffi­ Hisce peractis, patres dimissi sunt. cientes ct satis probatas censuerunt/ D 21. Hac parte relationis lecta, primus praeses dixit: ¿Eminentissimi ct reverendissimi patres, qui ab­ Caput Π coniti rationis dogmaticae do fide catho­ lica a Deputation© novissimo adaptatum. sentiam utri usque praedicti episcopi eatis excusatam agnoscunt, sorgendo assensum suum manifestent/ De recelatione. Et surgentibus undique patribus, idem primus Eadem sancta mater ecclesia tenet et docet, praeses ait; Deum, rerum omnium principium et finem, naturali ¿Excusatio praedictorum episcoporum absentium humanae rationis lumine e rebus creatis certo cog­ sufficiens agnita est a congregatione generali/ nosci posso; invisibilia enim ipsius a creatura mundi Tum reverendus dominus subsccretarius hanc per ea, quae facta sunt, intellecta conspiciuntur: attamen placuisse eius sapientiae et bonitati, alia, alteram relationis partem perlegit: ¿Aliquot concilii patres ex gravioribus causis caque supernatural·: via se ipsum ac aeterna volun­ veniam a concilio discedendi absque obligatione tatis suae decreta humano generi revelare, dicente redeundi petierunt, scilicet reverendissimi domini: Apostolo: Multifariam multisque modis olim loquens 1* Agapitus Domani episcopus Ptolemaidensis Deus patribus in prophetis, novissime diebus istis rit graec. mclchit ob persecutionem in sua dioecesi locutus est nobis in Filio *. Huic divinae revelationi tribuendum quidem est, contra catholicos excitatam, ot morbum graviorem i Vocem omisit editio Vaticana. quo nuperrime laboravit. » Hebr. I. 1-2. 2* Paulus Hfttem archiepiscopus Aleppensis rit. 297 CAPUT II CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE FIDE CATHOLICA 298 ut ca, quao in rebus divinis humanao rationi per A penitus subiecta sit, ideo plenum intellectus et se impervia non sunt, in praesenti quoquo generis voluntatis obsequium Deo revelanti fido praestaro humani conditione ab omnibus expedite, firma certi­ tenetur. tudine et nullo admixto errore cognosci possint. rIIano autem fidem, quao humanae salutis ini­ Non bao tamen de causa revelatio absoluto neces­ tium est, quia accedentem ad Deum oportet cre­ sario dicenda est, sed quia Deus ex infinita boni­ dere, quia est, et quod inquirentibus so remunerator tate sua ordinavit hominem ad finera supernaturalem, sit, ecclesia catholica profitetur virtutem esse superad posticipando scilicet bona divino, quao humanae naturalem, qua, Dei gratia spirante et adiuvante, mentis intelligentiain omnino superant; siquidem vera esso credimus, quae divinitus revelata sunt, oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor ho­ propter auctoritatem Dei revelantis, qui nec fallere, minis ascendit, quao praeparavit Deus iis, qui dili­ nec falli potest; minime vero ob intrinsecam, quam gunt illum l. perspicimus, rerum rationem, testante Apostolo: Est Hoco porro supornaturalis revelatio, secundum enim fides sperandarum substantia rerum, argumen­ universalis ecclesiae fidem, α sancta Tridentina tum non apparentium. Hebr. II, 1. synodo declaratam, continetur in libris scriptis et „Licet autem fidei assensus nequaquam ait motus sino scripto traditionibus, quao ox ipsius Christi ore animi caecus, ot ab intellectus operatione disiunetns: ab apostolis occeptae, aut ab apostolis Spiritu sancto nemo tamen ovangelicae praedicationi consentire dictanto quasi per manus traditae ad nos usque potest, sicut oportet ad salutem consequendam, pervenerunt8. Qui quidem veteris et novi Testamenti 1 J absque illuminatione et motione Spiritus sancti, qui libri integri, prout in eiusdem concilii decreto re­ dat omnibus suavitatem in assentendo et credendo. censentur, et in veteri vulgata latina editione ha­ (S. Syn. Araus. II, Can. 7.) Idcirco fides ipsa in se bentur, cum omnibus suis partibus pro sacris et etiamsi nondum per caritatem operetur, ut in renatis, canonicis suscipiendi sunt. Eos vero ecclesia pro donum Dei est, et eius actus est opus ad salutem sacris ct canonicis habet non ideo, quod sola hu­ pertinens, quo homo assentendo, et cooperando mana industria concinnati, sua deindo auctoritate liberam praestat Deo obedientiam eiusque gratiae, sint approbati; nec ideo dumtaxat, quod revela­ cui et resistero potest tionem sine errore contineant; sed propterea quod ^Veruni ut obsequium nostrum rationabile fieret, Spiritu sancto inspirante conscripti Deum habent voluit Deus internis Spiritus sancti auxiliis externa auctorem, atquo ut tales ipsi ecclesiae traditi sunt. quoque revelationis suae indicia adnectere, divina Quoniam vero, quae sancta Tridentina synodus scilicet miracula et vaticinia; quao cum Dei omni­ de interpretatione divinae Scripturao ad coercenda potentem et sapiendam luculenter ostendant, sunt petulantia ingenia salubriter decrevit, α quibusdam eiusdem eloquii sui certissima signa, hominumque hominibus pravo exponuntur, nos, idem decretum intelligentiae accommodata; ac propterea Christus renovantes, hanc illius mentem esse declaramus, ut Dominus do se dixit: Opera, quae ego facio, ipsa in rebus fidei et morum, ad aedificationem doctrinae testimonium perhibent de me; et de apostolis legi­ christianao pertinentium, is pro vero sensu sacrae mus: Illi atdem praedicaverunt ubique, Domino cooptScripturae habendus sit, quem tenuit ac tenet sancta C rante ft sermonan confiraíante sequentibus signis. mater ecclesia, cuius est iudicaro do vero sensu et Marci XVI, 30. „Sino fide igitur impossibile est placere Deo et interpretatione Scripturarum sanctarum; atquo ideo nemini licere contra hunc sensum, aut etiam contra ad filiorum eius consortium pervenire; et quemad­ unanimem consensum patrum ipsam Scripturam sa­ modum sine illa nemini unquam peccatori contigit cram interpretari. justificatio, ita nemo, nisi in ea perseveraverit usquo ad finem, vitam aeternam assequetur. CANONES. „Ut autem officio veram fidem amplectendi at­ 1. Si quis dixerit, Deum unum et verum, crea­ torem et Dominum nostrum, per ea, quae facta que in ea constanter perseverandi quilibet nostrum sunt, naturali rationis humanae lumino certo cog­ satisfacere quiret, Deus per Filium suum ecclesiam instituit, eamdem manifestis notis instruxit, quibus nosci non posse; anathema ait. 2. Si quis dixerit, fieri non posse, aut non ex­ ab omnibus qua magistra et custos verbi sui reve­ pedire, ut per revelationem divinam homo de Deo, lati facile agnosceretur. „Sane ipsa velati signum levatum in nationibus cultuque ei exhibendo edoceatur; anathema sit. 3. Si quis dixerit, hominem ad cognitionem re­ (Isaiae XI, 12) et quasi lucerna lucens in caligi­ rum, quae naturalem ordinem superant, divinitus noso loco (II Petri I, 19) omnes ad se invitat, qui evehi non posse, sed ex seipso ad omnis tandem nondum crediderunt; atque eosdem filios suos magis veri et boni possessionem iugi profectu pertingere magisque certes facit per motiva credibilitatis, quae D multa et tam mira divinitus sunt disposita; quin posse et debore; anathema sit. 4. Si quis sacrae Scripturae librós integros cum immo ecclesia a Christo Domino fundata in seipsa omnibus suis partibus, prout illos sancta Tridentina est magnum quoddam et perpetuum credibilitatis synodus recensuit, pro sacris ot canonicis non susce­ motivum, et divinae suae legationis irrefragabile perit, aut cos divinitus inspiratos esse negaverit; testimonium. anathema sit. DIIuio autem iugi testimonio divinitus hominibus concesso robur addit benignissimus ao misericors 22. Dominus, qui infideles gratia sua adiuvat, ut ad adEmendationes in caput tertium a reverendissimis quisitionem veritatis venire possint; et quos iam de patribus propositae >. tenebris transtulit in admirabile lumen suum, ut in 1. Reverendissimus Maupasladrensis [coi 226 D nj. hoc eodem lumine perseverent, gratia sua confirmat, — nCum homo a Deo tanquam creatore suo et Do­ non deserens nisi deseratur. mino totus pendeat, et ratio creata infinitae veritati „Quocirca minime par est conditio eorum, qui per caeleste fidei donum veritati semel adhaeserunt, I I Cor. II, 9. ac eorum, qui falsam religionem sectantur: nam ’ Cone. Trid. see.* *. IV. Decr. de esa. Script. nullam unquam causam habere possunt in dubium > Ex emendationibus quae sequuntur nonnullae, eae scilicet vocandi aut mutandi fidem, quam ab ecclesiae ma­ quae in patrum orationibus supra evulgatis non occurrunt, ex gisterio susceperunt. foliis ab iisdem reverendissimo secretario traditis depromptae *unt. Quod semel minuisse eatis erit rGratias igitur agamus Deo Patri, qui dignos 299 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 300 nos fecit in partee sortie sanctorum io lamine, ne-A mandam tantam mediate, id est, in saia substantiis qne tantam negligamus islotcm, sed aspicientes in habere Deum auctorem, quo admisso non videtur auctorem fidoi et consummatorem lesam, teneamus, amplias stare posse inductio ntotus pendeat- et at ait apostolus Paulus, spei nostrae indeclinabilem ^penitus subiecta site; bene vero poterit subsistere inductio illa et logico, si pro rsuprcmo auctoro" confessionem/ 2. Reverendissimus Rivet Divionnteú. — Quae ponatur „creatore/; dein ct in prioribus capitibus fero omnia ad schema de ecclesia pertinere ridentar et canonibas relativis semper vocabulum 'Creatorpotias, quam ad schema de fide. Tractant enim de eat usurpatum; quare iam hio loci debeat adhiberi visibilitate et do magisterio ecclesiae, nec non de aliud, non perspicitur. 7. Reverendissimus Melchers Coloniensis. — necessitate pro saluto ad ipsam pertinendi. Praetermissis igitar eo loci istis omnibus, sic ab­ Pag. II 1.2 et 3 verba ^supremo auctoro- muten­ tur in „creatore“k ac post verba eincrcatao rationisolvi posset hocco capot tertium [col. 206 D π]: „IIoc satem fidei obsequium ita ad salutem ne­ inseratur: „quae eat ipsa veritas- [coi. 220 Da]. 8. Reverendissimus Vanesa Fogarasiensis (coi. cessariam est, Apostolo teste, ut sine eo impossibile sit placore Deo, et ad filiorum eius consortium per­ 204 CsJ. — Loco verbi Ppendeat-, quod potius phy­ venire. Sicut igitar nemini unquam aine fido con­ sicam dependentiam denotat, adhibeatur verbum tingit justificatio: ita nemo, nisi in ea persevera­ compositum 'dependeat-, quod magis moralem ex­ verit usque in finem, vitam aeternam assequetor. primit dependentiam, quao hie loci intelligi inten­ rAt vero piitsimus Dominus errantes gratia sua B ditur. adiurat, ut ad agnitionem veritatis venire possint; 9 Reverendissimus Amat Montereyensis. — Lin. 3 et eos, qaos de tenebris transtulit in admirabile omittatur pet“, et ponatur lin. 5 ante „plcnumlumen suam, in hoc eodem lamine, at perseverent, [col. 231 B·] gratia eoa confirmat, non deserens nisi deseratur; 10- Reverendissimus Vanesa Fogarasiensis. — ita ot nullam unquam iati praetendero possint ia- Π. (coi.204Bit] Loco particulae wet- in linea 3 pona­ stam causam motandi, aut in dnbiom revocandi tur particula wideoque-; quia haec causam veram in­ fidem, quam feliciter susceperunt dicat, quare ratio creata debeat esse subiecta rationi bNos igitar, quibus praeclara contigit divinae increatae; dum o contra particula „et-, cum ait co­ revelationis baereditas, gratias agamus Deo Patri, pula, denotat potius membrum subsequens cum qui dignos nos fecit in pariem sortis sanctorum in priori quasi per accidens tantum connecti, quin lumine, tantamqae salatem negligere caveamus; sed nexos causalis inter ambo intercedat. aspicientes in auctorem et consummatorem fidei lia. Reverendissimus Amat Montereyensis. — nostrae lesum, teneamus spei nostrao indeclinabilem Lin. 5 pro nsita substituatur pease debeat- (coi. confessionem/ 231 B h). 3. Reverendissimus Caixal y Estradi Vrgellen11 b. Reverendissimus Dupanloup Aurelianensis. sii. — Ratio, quao adfertur ad fidem stabiliendam, — Pag. 11 lin. 5 Joco „quum ratio .». penitus sub­ cum dicitur: Cum homo etc., regulis sanae theologiae tecta sit" dicatur Bquum ratio creata increatae rationi non satis est conformis, iuxta quas fides non inni- ( penitus subiecta esse debeat * [coL 228 B s). tifar Deo, ut Creatori et Domino, sed ut sapienti, Ile. Receren dissimus Cantimorri Parmensis. — qui non potest falli, ct bono, qui nescit fallere, hoc Lin. 4 pro „subiecta sit * ponatur: nsubiecta ease eat veracitati Dei. Dicatur ergo (coi. 210 b d]: deboat- (col. 209 C is). „ Divi na Creatoris nostri sapientia, quae nequit 12. Reeerendissimus Hefele Rottenburgen sis. — falli, et divina eius bonitas, quae nescit fallere, Pag. 11 § 1 lin. 5 post „ subiecta sita inserantur plenum profecto exigit ab homine intellectus obse­ verba [col. 236 b·]: „cumque Deus veritas sit ipsa quium, et perfectam deposcit liberae voluntatis obe- et sanctitas/ dientiam infallibili auctoritati Dei, qui dignatus est 13 Reverendissimus Dupanloup Aurelianensis. — homini loqui, eidomque so revelare. Quem iu finem Lin. 5 (immo pag. 12 lin. 19) loco 'intellectus- pona­ monuit nos Apostolus: Est autem Deus verax: omnis tur 'rationis- [coi. 228 D is. autem homo mendax: sicut scriptum est: ut iuiti· 14. Reverendissimus Amat Montereyensis. — ficeris in sermonibus tuis, et rinças cum iudicaris. Lin. 6 pro B* obsequiam ponatur rasseusum- [coi. (Rom. Ill, 4.) lise autem obedientia fidei naturale 231 B is). rationis humanto lumen nequaquam deprimitur, 15. Reverendissimus Rivet Dicionensis. — Prima immo vero mirifico adiuvafar et extollitur ad cogni­ phrasis clarius sio concluderetur [coi. 206 c o|: Re­ tionem veritatis. Qood Del beneficium fideles, filii velante se Deo, plenum ei intellectus et voluntatis ob­ lucis, plenissime sciunt, et grato animo recognoscunt. sequium fidei praestare tenemur. 161. Reverendissimus Vanesa Fogarasiensis. gratias agentes ei, qui e tenebris illos vocavit in ad- D mirabile lumen suum. * (I Petri II, 9). IIL [coi. 204 C»] In linea 6 expressio rrevelante ao 4 Reverendissimus Gandolfi Cornetanus. — 8Cum Deo fidem praestare tenemur-, si nou sit error typi, homo Deo tamquam supremo sao auctori et Do­ potius loco ablativi absoluti esset construenda cum mino ex toto subicctus sit, ideoque etiam ratio dativo, nempe „revelanti se Deo fidem praestare creata increatae rationi plenum intellectus et volun­ tenemur-; quia hac ratione et subiectum indicatur, tatis obsequium revolante aliquid Deo fidem prae­ cui obsequium nostrum fide praestare tenemur, ot ipse textus magis videtur congruere cum sequenti­ stare ** tenetur [coL 237 b >). 5 Reverendissimus Ferré Caialensis. — Pag. 11 bus, quae in eadem § inferius dicuntur. 16 b. Reverendissimus Gignoux Belio vacemis. — loco: BCum homo a Deo subiectus sit- ponatur [coi.213Dm): „Com homo a Deo tamquam supremo Pag. 11 lin. 8 in phrasi: Plenum intellectus et vo­ ruo auctore et Domino totus pendeat, et infinitae luntatis obsequium, revelante se Deo, fide praestare tenemur, rectius diceretur [coi. 208 B ·]: Revelanti intelligcntiao mons finita subiecta sit/ 6. Reverendissimus Vanesa Fogarasiensis et Albae- se Deo. 17. Reverendissimus Caixal y Estradi Urgellenluliae [coi. 204 B i]. — Intuitu § 1 statim in exordio loco passus: 'Supremo suo auctore- substituendum sis. — Lin. 10 loco Bvirfatem- dicatur 'Ossensum-, esset 'Suo creatore-, hocque ideo quia vocabulum quia Ie agitur de quolibet actu fidei; et quia sunt, .supremum- logice supponit et 'inferiorem-, quo qui fidei sine caritate verae rirtutii nomen dene­ posito adprobari videretur sententia asserentium, gant [coi. 210 D i). 301 EMENDATIONES IN CAPUT 111“ A PATRIBUS PROPOSITAE 30*2 18 a. Reverendissimus Rirel Didonensis.— Clarior i nempe exlrinsecum miraculis etc. innixam, et intrin­ eae et phrasis subsequons, ai verbis istis concluderetur secum, supernaturale et obscurum propter revela­ [col 206 0 io] : Dei aspirant * el adiuranto gratia, ab eo tionem Dei. recélala cera esse credimus, non quidem propter per­ 27. Rererendissimus Dupanloup Aurelianensis. — spectam intrinsecam rerum tentaient, sed propter Initio § dicendum (coi. 228 Ci]: „Ut nihilominus in auctoritatem revelantis, qui nec falli nec fallere po­ hoc fidei nostrao obsequio ratio quoque suas partes test; crebrior enim videtur repetitio vocis Dei in haberet, nempo ex perspecto divinae revelationis hac phrasi. facto, voluit Deus cum internis Spiritus sancti auxiliis 18 b. Reverendissimus Dupanloup Aurelianensis. — externa etiam iungi revelationis suae argumenta, facta Lin. 14 sic mutandum .. . pnon quia intrinsecam scilicet divina atque imprimis miracula et vaticinia, perspicimus rorum veritatem, sod propter auctori­ quao cum a Deo solo omnipotenti et sapientissimo tatem Dei revelantis, qui nec falli nec fallere potest/ esso possint, divinae revelationis signa sunt certis­ 10. Rererendissimus Caixal y Estrade Urgellen- sima ct omnium intelligentiae accommodata. Quare lis. — Lin. 14 desideratur ordo logicus accuratior, tum Moysea et prophetae, tum ipse maxime Christus ot ut non truncata adferatur definitio fidei ab Apo­ Dominus multa et manifestissima miracula propbestolo traditu [coi. 210 C io]. tiasque ediderunt; et de apostolis scriptum legimus: 20. Rererendissimus Puberi 1’elroconceiisis. — Illi autem .... signis. Isaías vero dicebat: Annun­ Pog. 11 linea 17 loco verborum „non ob intrinse­ tiate ... dii estis ros, id est Dei per vos loquentis cam, quam purspiciamus, rerum veritatem, sod .. / 3 organa et testes/ inserantur haec verba [coi. 233 a &] : nNon ob discur28- Rererendissimus Amat Montereyensis. — Se­ sivam, quae per naturalo rationis lumen percipi cunda paragraphus, retentis Apostoli verbis, inci­ potest, rerum veritatem, sed- ... ut in schemata. pienda foret hoc modo [coi.231 Cio]: „Ut nihilominus 21. Rererendissimus Cuntimorri Parmensis. — hic fidei nostrae assensus, non caecum, sed ut ait Lin. 21 nob intrinsecam, quam pcrspiciamus- (ad­ idem apostolus, rationabile obsequium esset, voluit datur) ninterdum rerum veritatem- (non enim sem­ Dens * etc. per perspicitur) [coi. 209 D <]. 29. Rererendissimus Ferré Casalensis. — Lin. 1 22- Rererendissimus Dupanloup Aurelianensis. — loco „Ut nihilominus fidei nostrae * argumenta pona­ Lin. 18 pro nneo fallere nec falli- ponatur enec tur [coi. 214 A te]: nUt nihilominus fidei nostrae ob­ falli nec fallore- [coi. 228 D io]. sequium rationi esse consentaneum posset demon­ 23. Rererendissimus Amat Montereyensis [coi. 231 strari, voluit Deusu etc. os|. — In fine: 9Esl enim fides, testante Apostolo, 30. Rererendissimus Vanesa Fogarasiensis ritus sperandarum substantia rerum, argumentum non ap­ rumeni. — Initium § 2 potius sit hoc [coi. 204 D is]: * parentium „Ut vero fidei nostrao obsequium ipsi quoquo rationi 24. Rererendissimus Caixal y Estrade Urgellen- congrueret, voluit Deus- etc. Quo facto agnoscere­ sis [coi. 211 D not. 3]. — Lin. 18: aEsl autem fides tur et quod obsequium fidei nostrae auctoritato Dei sperandarum substantia rerum, argumentum nou ap­ revelantis niti debeat, et ex alia parto nostram parentium: in hac enim testimonium *conse uti sunt tenes C quoque rationem suam posse habere functionem in (Hebr. XI, 1-2). Haec est catholica fides, qua sancti rebus fidei. 3L Rererendissimus Gandolfi Cometanus. — Lio.4 Dei homines deerunt regna, operati sunt iustitiam, adepti sunt repromissiones (ib. 33): adhortantes nos, parag. 2 „cum internis Spiritus sancti auxiliis- pro ut semper atque omni tempore, credamus Deo, creda­ pauxiliis- dicatur operatione [coi. 237 Οι], 32 a. Rererendissimus ¡tuberi Petrocoricensis. — mus Deum, credamus io Deum. Hacc est enim vera fides necessaria ad salutem, quam ecclesia catholica Pag. 12 lin. 1 loco vocabuli „vaticinia- adhibeatur docet, ot profitetur, esse assensum animi super- vox ^prophetia- [coi. 234 a j|. 32 b. Rererendissimus Ricci Dicionensis.— Pag. 12 naturalem, quo divini luminis adspiranto ot adiuvanto gratia, vera esso credimus, quaccumqao α lin. 1 loco vocis vaticinia substituenda videtur vox Deo revelata esse proponuntur nobis firmiter cre­ prophetiae, utpote usu sacrata [coi. 206 0 jsJ. 33. Rererendissimus Ilefele Roilenbnrgenris. — In denda a visibili auctoritato infallibilis magisterii cathedrae npostolicae, ex cuius oro statuit Deus, ut parag. 2 pag. 12 lin. 3 pro „sapientiam- ponatur gentes omnes audirent verbum evangeli! et crede­ „oinniscientiam- [coi. 236 C 4· 34 a Rererendissimus Gandolfi Cornelanus. — rent. Non enim assentimur veritati revelatae ex demonstrationis evidentia, sed solum ac unico propter Lin. 3 parag. 2 rsapientium luculenter- pro Psapientia- dicatur praescientia (coi. 237 0 sj. auctoritatem Dei eam revelantis/ 34 b. Rererendissimus flefele Rottenburgensis. — 25. Rererendissimus Dupanloup Aurelianensis. — In fine § post ^apparentium- addendum (coi.228B i·]: D Ibid lin. 4 pro „divinae locutionis- ponatur ^divini „quo corto, utpote Dei ipsius suprema veritate et eloquii- seu „divinao revelationis- [coL 236 Cs]. 36 L Rererendissimus Ricci Dirionensis.— Sup­ vcracitato1 innixo, dari firmius vel excogitari aliud primantur verba divinae locutionis, quae multiplici nullum potest/ § 2. sensu accipiuntur; et dicatur [col. 206 bis): ipsum 26. Rererendissimus Caixal y Estradi Urgellen- locutum esse, vel divinae revelationis. sis. — Initio dicatur omnino [coi.211D i]: „Ut nihilo­ 8 3. minus fidei nostrae obsequium Deo esset rationabile, atque essemus parati semper ad satisfactionem omni 37. Rererendissimus Fogarasiensis [coi. poscenti nos rationem de ea, quae in nobis est spe (I Petri 205 a 3]. — Id autem, quod initio parag. 3 dicitur III, 15) per fidem veram, voluit Deus auctoritatem his verbis: „Licet autem non crederemus, nisi vi­ divinae auao revelationis reddere prudenter credi­ deremus osse credendum-, penitus exmittcndum esse bilem omnibus hominibus per stupenda divinitatis censetur, ne his verbis nonnullis in rebus theolo­ Opera, in primis per miracula- etc., ut in schemata. gicis minue versatis detur ansa sinistro putandi ac Ratio huius mutationis est, quia non satis in toto si illis verbis intenderetur adstrul autonomia iudicii hoc capito distinguitur duplex indicium credibili- rationis in fidei rebus; nam etiamsi concedatur vetatis, ab scholasticis apprime distingui solitum; > Nonzerus 35 per errorem fuit praetenntfsai In Hilis, ac 1 Certo ... tupremae veritati et veracduli ed. coltra codiris .aatoj^raphi fidem. mihi etom praetermittendus erat ad praecavendam co fanfare in citationibus postea adhibendis. 303 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 304 ritss dictorum relate ad unam aliamve veritatem A Dn]. — Usquo nunc do fide divina, seu a Deo reve­ lationi talium minus peritorum tantopere perspi­ lata, actum cet; non de fide catholica, aut nb ec­ * ideoque paragraphus 4 omittenda cuam, ut dicta illa ad eam applicari possint: non clesia proposita: tamen propterea ad totum fidei nostrae obiectum est; et quae sequuntur in paragrapho 5 «Haec illa extendi possunt, prouti hic exprimi videtur. Itaque fides" usque ad «vitam aeternam assequotur8 in­ initinm huius paragraph! ita esset formulandum : clusive, addenda sunt paragrapho 3; hic enim ad­ .Licet autem fidei assensus nequaquam sit motus huc agitur de fide divina, etiam ante adventum Christi necessaria. animi caecus etc.8 43 a. Reverendissimus Erringtun Trapezi™tirnu. — 38. Reverendissimus Amat Monteregenris.— Omit­ tenda videntur (coi. 231 c ii dubium revo­ habitam fidei in lavacro baptismi, semper adhaese­ candi fidem, qui eam sub ecclesiae magisterio susce­ runt dociles magisterio divino, tamquam filii lucis. perunt. Ad prosequendum igitur parallelismum me­ Quocirca, nullam unquam hi iustam causam habere lius videretur dicere: Isti enim, veritate detecta, possunt motandi etc., * ut in schemate. errorem tenentur abiicere; illi autem nullam unquam 84. Reverendissimus Martines Sancti Christo- habere possunt legitimam causam mutandi vel in du­ phori. — Pag. 14 lin. 17 ubi sermo fit do discrimine bium revocandi fidem, quain ab ecclesia susceperunt. catholicorum et eorum, qui ad veram fidem non . 89. Reverendissimus Dupanloup Aurelianens is. — pervenerunt, apparet, quod iis relinquatur libera Pag. 14 lin. 23 loco rnam * ponatur: .illi enim." facultas dubitandi, ut ad veritatis agnitionem de­ 90. Idem. — Pag. 14 lin. 26 pro „qui * , eam veniant Qaod ita non est Nam apostolus Paulus, ponatur: * .quam. dum in Atheniensium Areopago verba ad philosophos 91. Reverendissimus Ballerini patriarcha Alexan­ de vera religione faceret, ot novae, quam praedica- i parto Dei respondero ex parte hominis fidem. In concreta c«t divina revelatio exhibens nobis cum hac igitur prima capitis parte intentio non erat veritatibus credendis etiam motiva credibilitatis. omnia et singula fidei motiva explicare; sed tan­ Huic magnae revelationis manifestationi accedit tummodo indicanda erat radix sive fundamentalis iuxta paragraphum sextam auxilium internae Dei ratio obligationis Deo revelanti fidem praestandi. gratiae, qua non credentes ad credendum excitat, Haec autem radix, haec fundamentalis ratio obliga­ et credente * in fido confirmat. Qua quidem doctrina tionis humanae Deo fidem praestandi aperte posita illo late diffusus error capitalis excluditur, qui est in eo, quod Deus sit supremus auctor, quod fidelibus ius vindicat, tusceptam fidem in dubium Deus sit creator· noster, quod Deus sit Dominus vocaro ot assensum suum suspendero, donec de supremus noster, a quo toti cum omnibus viribus ventato fidei scientificam sibi comparaverint per­ nostris dependemus. Haec igitur est intentio pri- suasionem. Talis igitur, reverendissimi patres, est inao partis huius primao paragraph!. nexus singularum partium huius capitis, ex quo Secunda pars huius primae paragraph ! * ipsius C singulae periodi singulae sententiae suam lucem fidei in se spectatae genuinam exhibet definitionem, accipiunt. Iam vero ad paragraphos singula-, et eamque confirmatam sancti Pauli apostoli ad He­ ad singulas in eas emendationes transgrediamur. braeos auctoritate. Sed, ut nos omnes scimus, pro­ Igitur ad primam emendationem, Primae para­ pria ratio fidei posita est in motivo seu in obiecto graph! haeo prima emendatio, incipiens: Cum homo suo formali, nempe in auctoritate Dei loquentis; a Deo, tamquam creatore suo ct Domino lotus pendeal, quo quidem motivo fides a scientia naturali essen­ el ratio creatu etc, uEquo ad finem, haec prima tialiter distinguitur. Hac igitur fidei definitione emendatio» ut videtis, reverendissimi patres, est excluditur capitalis error rationalistarum, qui etiamsi omnigena mutatio textus a nobis exhibiti. Omnia, ipsi de fido loquantur, tamen fidem proprie dictam quao clarissimus huius emendationis nuctor in me­ negant; negant enim omno inotivuin fidei in se dium profert, per se sunt verissima, et ingenue spectatae, tollunt auctoritatem Dei loquentis, et si fateri debeo, otiam pulcherrimo dictu; sed singulas de fido religiosa loquuntur, intelligunt fidem co partes capitis et singulas t-ententias alio ordino sensu ut est tantummodo persuasio exorta ex natu­ nectit, atque eo quom Deputatio de fide servandum rali Ecientia, aut vx intrinseca veritate rerum per­ esso cenêuit relate ad errores, qui hoc capito erant spectu. Igitur re tollunt fidem proprie dictam, excludendi. Atque ob hanc causam Deputatio inte­ quia tollunt auctoritatem Dei loquentis, quia tollunt gram hanc emendationem propositam non censuit motivum sivo obiectum formalo fidei. Quia vero admittendam. Attamen nonnulla ex hac pulchra rationalistae hanc fidem proprio dictam, quao auctori-D expositione, potissimum quae ad stylum attinent, tati Dei innititur, tamquam rationi contrariam refi­ gratissimo animo in postrema capitis redactione ciunt, recte ct rationi consentanee fidem adhiberi in usum suum convertet» si patribus ita placebit. locutioni divinae munitilo quidem evidentibus signis Rogamus igitur, quod haec prima emendatio non credibilitàtis paragraphus secunda docet. admittatur. Docet ergo paragraphus secunda fidem rationi Emendalio 2a quae incipit verbis: Hoc autem consentaneam adhiberi locutioni divinae munitaei fidei obsequium etc. Illustrissimus auctor huius emen­ quidem evidentibus signis revolutionis. Per hanc dationis, quao ex duabus partibus constat, primum igitur secundam paragraphum duplex error exclu­ desiderat ut omnia, quae do ecclesia in hoc capite ditur; ex una parto error rationalistarum, ex altera exposita sunt, transferantur in schema do ecclesia. parto error illius falsi pietismi, qui unice ad inter­ Sed censuit Deputatio, aliqua de ecclesia etiam nam experientiam, ad internum testimonium Spiritus hoc loco, ubi do fido agitur, esso praelibanda, ut sancti, vel ad immediatam certitudinem provocat. quao sint prorsus necessaria ad accuratam fidei Licet vero motiva crcdibilitalis per so evidentia descriptionem. Igitur quod ad primam huius emen­ sint fideiquo obsequium rationi prorsus congruum, dationis partem attinet, non censet Deputatio huic tamen fides a voluntóte imperatur manotquo semper esso satisfaciendum. Quod ad secundam huius pro­ actus liber; ita ut etiam ad eam, ad hanc fidem positionis partem, scilicet ad propositam illam emen­ praeveniens et adiuvans gratia requiratur, et donum dationem, quae incipit verbis: Hoc autem fidei obse­ Dei sit fides in se spoetata; qua quidem declara- quium ita ad salutem Necessarium est, Apostolo tate 315 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 316 etc., nonnulla îd es desiderantur, quorum mentio A stylum pertinent; et Deputati© consuit textum re nobis necessari * ridetur ad excludendos temporie tineri posse, idcoquo illas non esso admittendas Iam, reverendissimi patres, sequuntur tres ewieuhuius errores; exempli gratia, desideratur illad punctum, quod fideles fidem susceptam non in dationes, quae omnes aecum possunt coniungi, sunt * (b) 11 * (c). Omnes bao emen­ dubium vocare debeant Do hac re non est sermo enim 11Λ (a) 11 io hae emendatione; et tamen hoc nobis ridetur dationes possunt coniungi, cum omnes ad eamdotn punctum necessarium, cuius mentio debeat fieri in rem pertineant Proponunt enim ut pro ¿tubicela hoc capite. Ex hac ratione consuit Deputatio, hanc ■it- ponatur: rubicela esse debet sive debeat, ut propositionem quamquam bene conceptam, tamen officium et ratio moralis exprimeretur. Sed Depu­ tatio consuit, has emendationes non esso admittonnon esse admittendam. lam venimus ad emendationem 3* Λ. Etiam hanc das. Nam boo loco, reverendissimi patres, non tarn emendationem Deputatio non ccnsuit admittendam agitur do officio, quod ex dependentia nostra et esse, et ratio haec est Hoc Joco, nempe initio subrectione nostra erga Deum exoritur; sed hoc huius capitis, ut iam dixi, non agitur de enumeran­ loco agitur do hac ipsa subioctiono naturali et dis singulis et omnibus motiria fidei, nullatenus; omnigena, do ipsa subjectione naturali est sermo, sed, ut iam exposui, agitur tantummodo de indi­ ex qua quidem subiectione omnino sequitur tunc canda fundamentali ratione obligationis nostrae etiam officium. Sed cum hoc loco sermo sit do Deo fidem praestandi. Etiam nonnulla ali * emen­ hac ipsa subiectione, ideo non censnit Deputatio, datio tertia continet, quao demum in sequenti capite I banc emendationem acceptandam esso. tractanda sunt, nempo do adiumento quod fides Iam venimus ad emendationem 12 . ** Proponitur scientiae naturali praestat; nam do hoc argumento ut post verba ¿subiret * * inserantur verba; cum­ ait loquitur sequens caput, quod tractat punctum de que Deus veritas sil ipsa et sanclitas. Verissima fide et scientia: haec iam hoc loco non eunt anti­ quidem sunt quae huius emendationis clarissimus cipanda. Ex his causis non ccnsuit Deputatio, hanc auctor pro hac sua emendatione in medium pro­ emendationem tertiam admittendam esse. tulit; sed ut iam ante relationem meam vobis, Non aliter potuit Deputatio sentire do emenda · reverendissimi patres, exposui, initio huius capitis tioHe 4* et 5 : * Cum homo Deo tanquam supremo nempe hoe loco non agitur de enumerandis omni­ suo auctori; et de altera: „Cum homo α Deo... bus et singulis motivis fidei, sed tantummodo agi­ subiecta sit * ponatur ita : Cum homo a Deo tanquam tur de exprimenda fundamentali ratione obligatio­ supremo suo auctare. Dico igitur, etiam de his dua­ nis Deo fidem praestandi; et haec fundamentalis bus emendationibus non aliter potuit indicare Depu- ratio, ut iam dixi, posita est in creatione nostra tatio, et eius sententia negativa est; cum bae duae per Deum: hoc erat punctum saliens. Et hac ex emendationes ideam, quao boo loco exprimenda causa credit Deputatio, hanc emendationem exclu­ fuit, non meliori modo exprimere rideantur. Sed dendam hoc loco esse; nam in textu etiam aliquid placuit Deputation! ali * forma, de qua infra sermo tale occurrit, siquidem et nos dicimus in textu quod erit, qua speramus etiam illustrissimis auctoribus Deus non falli potest nec fallere, quod eodem redit harum duarum emendationum satisfactum iri. Infra ( Ideo petimus ut haec emendatio non acceptetur. do hao alia forma referam; nunc autem nomine Iam venimus ad emendationem 13 . ** IllustrisDeputationis vos, reverendissimi patres, rogo ut si mna auctor huius emendationis proponit, ut linea 5 etiam has duas emendationes non accipiatis. pro verbis ¿intellectus et voluntati * 14 ponantur verba Venimus iam ad emendalioiietn 6* ”, quae pro­ rationis et roluntatis; igitur pro verbo intellectus ponit, ut pro ¿supremo suo auctore- substituatur verbum ratio. Sed, reverendissimi patres, Deputatio vox: creatore. Et haec quidem sexta emendatio a ccnsuit potae etiam textum manere; praesertim cum Deputation© acceptatur, et commendat vobis hanc vox ratio modo in eadem phrasi iam sit adbibita. sextam emendationem. Igitur hac |d® causa non ccnsuit Deputatio, hanc Progredimur ad emendationem 7 «·. Illustrissimus emendationem esso admittendam. Sed cum res sit auctor huius emendationis proponit ut linea 2 ct 3 tantum styli, non erit opus do hoc emendatione paginae 11 post verba ¿increatao rationi- inse­ reverendiori morum patrum suffragia exquirere. rantur verba; quae est ipsa rentas. Cum autem Iam venimus ad emendationem 14 . ** Illustrissi­ nonnulli rcverendiMimi patres offendantur verbo mus auctor huius emendationis vult, ut lin. 6 pro rationi ad Deum translato, quia omnino strictissimo verbo ¿obsequium ' * ponatur verbum assensum. Sed, sensu hoc verbum ratio nd Deum non quadrat; reverendissimi patres, verbum obsequium nobis boo censuit Deputatio et horum reverendissimorum loco scopo nostro magis congruere videtur; nara patrum, et huius nostrae emendationis clarissimi accuratius hoc verbum obsequium exprimit hominis auctoris votis simul satisfieri posse, si pro verbis D sublectionem erga Deum, de qua hoc loco agitur. ¿incrcatae rationi ** substituerentur verba: increatae Petimus igitur, at haec etiam emendatio praeter­ veritati. Proponit igitur Deputatio reverendissimis mittatur. patribus, ut hanc septimam emendationem iuxta Iam sequentes tres emendationes coniungi pos­ hunc modum, ut scilicet pro verbis ¿increatae sunt nempo emendatio 15·, emendatio 16· (a). 16· (5). rationi1* ponantur verba: increatae veritati, acceptent. Emendationem /5®m, quae sic formulât textum mu­ Iam progredimur ad emendationem N·", quae qui­ tandum; revelante se Deo, plenum ei intellectus et dem emendatio proponit, ut pro ¿pendeat" ponatur voluntatis obsequium fidei praestare tenemur, aliquo dependeat; et hanc quidem emendationem ccnsuit modo acceptat Deputatio do fide. Omnino duriu­ admittendam esso Deputatio de fide. Sed cum sit scula erat phrasis, quae in textu est, et credo quod res styli, non opus erit suffragia reverendissimorum haec causa sit, quod plurimi patres hac formula patrum rogare bac de re. nostri textus offendebantur. Igitur illustrissimus Venimus ad duas sequentes emendationes, ad auctor huius emendationis 15M vult, dicatur: reve­ emendationem 9e·· et 10e"1. Etiam bae duae emen­ lante se Deo, plenum ei intellectus et voluntatis obdationes cohaerent. Nona emendatio vult ut pet“ sequium fidei praestare tenemur. Igitur hanc emen­ ponatur ante ¿plenum- ot omittatur antea: decima dationem censuit Deputatio admittendam esse, sed vult ut in linea 3 ad indicandam magis causam cum hac parva modificatione, ut sic dicatur: plenum logicam, nexum logicum pro „et“ ponatur ideoque. revelanti Deo intellectus et voluntatis obsequium fide Etiam hae duae emendationes tantummodo ad praestare tenemur. 317 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA SECUNDA 6 aprilis 1870 318 Nara non bono sonabat duplex genitivus intel- a etiam huic emendationi satisfactum erit, si vos, lectus, voluntatis ot fidei; ot sio ut duplex malo reverendissimi patres, nostram propositionem accep­ sonans genitivus evitetur, hanc novam modificatio­ tabitis: ita ut tum non opus sit exquirere suffragia nem huius propositae formulae esso introducendam super hac vicesima propositione. putamus. Igitur phrasis sic sonaret: plenum reve­ Iam venimus ad emendationem 21 . ** Illustrissi­ lanti Deo intellectus et voluntatis obsequium fide mus auctor huius emendationis proponit, ut ad tol(ablativus pro genitivo fidei} praestare tenemur. tondam quamvis ambiguitatem linea 21 verbo „pcrHac emendatione sio modificata satisfieri censemus spiciamus® adderetur verbum interdum. Sed ingenue etiam auctoribus emendationum 1G" (a ct ¿»); cum fateor, ratio, ex qua auctor hanc additionem desi­ auctores harura duarum emendationum maxime derat, ad finem propositum non pertinere videtur. offenderentur formulae stylo ac difficultate, quae Nam etiamsi omnes veritates perspiceremus, etiam nunc evitatur. Igitur erodimus, auctoribus etiam tunc motivum fidei non esset intrinseca perspectio Irarum duarum emendationum satisfieri acceptando veritatis, nullatenus; sed semper maneret motivum modificationem a nobis propositam; ct rogamus auctoritatis Dei loquentis. Igitur hoc loco non reverendissimos patres, ut iuxta hanc modificatio­ agitur quaestio, num aliquas veritates revelatas nem bae tres emendationes acceptentur. possimus perspicere, baec quaestio nullatenus tangi­ Iam venimus ad emendationem 17· , * quao pro­ tur; ot bac ex causa potimus, ut ratio non habeatur ponit, ut linei 10 pro verbo „virtutcma ponatur huius propositionis. verbum assensum. At non censuit Deputatio, hanc ] Iam venimus ad emendationem 22 , ** quae pro­ emoudationem admittendum esso; et ratio haec est, ponit loco „ncc fallere nec falli· * ut dicatur: nec quia omnino hoc loco de virtute fidei agitur, non falli nec fallere; et huic emendationi iam satisfactura de actu; et ut haec idea exprimatur, opportunior erit acceptando emendationem 18 *° (a), ideoque, nobis videbatur haec vox virtutem: fides eat virtus si vobis, reverendissimi patres, placebit illam emen­ supematuralis. dationem acceptare, non opus erit de hac, de qua Iam sequuntur emendationes 18a (a ct b), lias nunc agitur, suffragia ferre. duas emendationes censemus admittendas esse, sed Iam venimus ad emendationem 23· : * Est enim utramque cum parva quadam modificatione; nempe fides lestante Apostolo etc.; etiam huic emendationi *, in emondntiono 18 * quao sic sonat: Dei aspirante satisfactum erit, si acceptabitur a vobis emendatio 19 et adiuvante gratia, ab eo recelala vera esse credi­ tunc neque do hac exquirenda essent suffragia. mus, non quidem propter perspectam intrinsecam Iam progredimur ad emendationem 24am. Pro­ rerum veritatem, sed propter auctoritatem revelantis ponit alium textum: est autem fides sperandarum qui nec falli nec fallere potest, proponimus hanc substantia rerum .... haec est catholica fides, qua parvam modificationem, ut in hac formula yox sancti Dei homines .... usque ad finem. Verissima rquidemu omittatur lin.2, et ut ox 20 * emendatione: sunt, quae illustrissimus auctor in medium profert, non ob discursivam, quae per naturale rationis lumen et bene dicta sunt, pulchre dicta sunt, sed ad rem percipi potest, rerum veritatem etc, verba illa „por propositam nobis non videntur pertinere: ideoque naturalo rationis lumen® textui inserantur ita: Deputatio censuit, hanc etiam emendationem quamnaturali rationis lumine. Hac emendatione cum quam bene conceptam non esse acceptandam. Iam venimus ad ultimam emendationem huius modificatione acceptata satisfieri credimus etiam intentioni sequentis emendationis 13er (6), qua etiara primae paragraphi, quae haec est, ut verbo noppaproponitur ut dicatur: nec falli nec fallere potest. rentium® haec phrasis addatur: quo cerio ulpote Dei Rogamus igitur ut duae propositae emendationes ipsius supremae ventali et reraciluti innixo, dari firmius, vel excogitari aliud nullum potest. Haec acceptentur cum dicta modificatione, ita ut 18 * emendatio haec esset: Dei aspirante et adiucante quidem propositio explicationem textus continet, gratia, ab eo revelata vera esse credimus non propter bonum explicationem omnino; sed Deputatio cen­ intrinsecam rerum veritatem naturali rationis lumine suit, eam quamquam bonam, tomen hoc loco non perspectam etc. Sed verba naturali rationis lumine esse utilem; ideoque credidit Deputatio etiam hanc desumpsimus, ut iam dixi, ex emendatione 20 *; ct emendationem non esso admittendam. consuimus opportune hacc verba textui nostro in­ Peracta hac prima relationis parte, eminentisserenda esso, ut omnis tollatur ambiguitas Iam venimus ud emendationem 1W\ Auctor illu­ aimus primus praeses dixit: nReverendibsimi patres, procedamus nunc ad strissimus dicit: Desideratur ordo logicus accuratior, et ut non truncata adferatur definitio fidei ab Apostolo suffragia ferenda do emendationibus huius para­ tradita. Quod hanc propositionem attinet, in prima graph!, quas reverendus dominus subseeretarius sua parto exprimitur tantum desiderium, non ex-D singillatim praeleget, ut postea dc singulis exquihibot formulam; ita ut cius ratio haberi non possit, rantur suffragia/ Sed secunda pars propositionis, scilicet ut non Quod subseeretarius exsequens, eaedem more truncata afferatur definitio fidei ab Apostolo tradita, solito perlegit, ot cum duplici experimento singulae legitima est: ot proinde huic secundae parti, ut subiicercntur, hio suffragiorum exitus fuit. Primam emendationem, secundam quoad utramtextus integer ox Apostolo citetur, satisfaciendum esso Deputatio consuit. Igitur vorba ex apostolo quo partem, tertiam, quartam ct quintam fere omnes Paulo citata ita sonant: Est autem fides speranda­ excluserunt. Sextam fero omnes admiserunt. Sep­ rum substantia rerum, argumentum non apparentium, timam quoad primam partem longo maior pars sicut in emendatione 21 * exposita sunt. Igitur, admisit; quoad secundam partem fero omnes ad­ revendissimi patres, a vobis potimus ut hoc sensu miserunt iuxta modum tamen, nimirum dicendo: omondntionom ipsam accipiatis, id est, petimus ut increatae veritati, sublatis verbis „increatae rationi®. propositio in prima parto excludatur, in secunda Octavani non proposuere praesides, quin nonnisi parto admittatur, nempe ut citcfur integer textus do stylo erat. Nonam fere omnes reieccrunt. De­ ex apostolo Paulo. cimam longe maior pars exclusit. Undecimam (a-b-c) Venimus ad emendationem 2 Vide documentum sapra sub num. 21. fides, sino qua etc." et his verbis substituendo: CONCTL. OKXKRAL·. TOMUS LI. 21 323 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 324 Quoniam cero sine fide impossibile esi placere Deo, A rebus fidei faciendam do quinta paragrapho huius et ad filiorum eius consortium pervenire; ideo nemini tertii capitia/ Ambonem tunc ascendit reverendissimus Padorunquam sine illa contigit iuslificatio, nec ullus, nisi in ea perseveraverit usque ad finem, vitam aeternam bornensis et de iis, quae in dicti capitis quinta assequetur. Sublato sic nexu inter hanc quartam paragraphe continentur breviter locutus, do singulis et sequentem quintam paragraphum evanescit diffi­ emendationibus mentem et iudicium Deputation^ cultas inde orta, quod quasi videretur omnibus patribus ita subiecit necessarius ad salutem actus catholicae fidei. Haec RELATIO difficultas iam remota est, quia nexus ille intimus rerermdi patris domini Conradi Martin inter paragraphum quartam et quintam iam su­ episcopi Paderbornensis. blatus est Quae cum ita se habeant, rogamus vos, reve­ Permittite mihi, illustrissimi ct reverendissimi rendissimi patres, ut de ea paragrapho quarta, ut patres, ut relationem do emendationibus in caput nunc eat modificata λ Deputation©, et de proposito tertium hesterna dio interruptam, nunc reassumam initio paragraph! quintae simul suffragia exquiran­ ot continuem. tur: quae si duae mutationes accipiantur, et ipsae Substitimus autem in paragrapho quinta, quao reliquae omnes propositae emendationes exclusae incipit ab illis verbis rIIaec e*t illa fidos4. Rovosivo etiam admissae habentur, et simul satisfactum rcndiMumi patres, proposui iam hesterna dio noerit propositioni 54" quoad primam eius partem us- b mine Deputations emendationem initii huius para quo ad verba „Et no confundatur officium4: nam graphi, quad ad removendae omnes difficultate * ot illustrissimus auctor huius emendationis ναΐζ, ut ambiguitatem nobis placuit Est nutem emendatio supprimatur locus: pPorro fide divina4, et sequens initii huius paragraph! sequens, scilicet ut verbi * sit initium: pSine fido autom impossibile est4; igi­ pHsoc eat illa fidet etc.4 substituantur verba se­ tur do hac prima parte non est amplius sermo: sed quentia: Quoniam erro sine fide impossibile est pia­ quod attinet ad secundam partem videbimus illico. cere Dea (ut in texta), et ad filiorum eius consortium Igitür etiam propositionibus 54M quoad primam perreuire; ideo nemini unquam sine illa contigit iueius partem, et 55M spectantibus ad initium para­ slificalio, nec ullus, nisi in ea persecerarerit usque graph! quintae satisfit, si vobis, reverendissimi pa­ in finem, citam aeternam asseguetur. Ita ut verbis tres, placebit acceptare nostram propositionem sicut "Haec illa est fides, sine qua4 substituantur verba: nunc ad removendas omnes difficultates α nobis Quoniam cero sine fide etc., ct deleto puncto ante modificata est. Et haec quidem do paragrapho vocem pQuare , * verbis pQuaro sicut nemini24 *41 sub­ quarta. stituantur verba: ideo nemini unguam. Denique verbis rita nemo- substituantur verba nec ullus: Relatione expleta, duplex huiusmodi addita­ omnia caetera intacta manent. Rationem huius mentum ac textum eo modo concinnatum propo­ mutationis iam hesterna die vobis, reverendissimi suere eminentissimi praesides per reverendum do­ patres, exposui, nompo ratio, ut paucis repetam, minum snbsecrctarium ; et duplici experimento facto, θ haec eat, ut intimus illo nexus inter praecedentem a patribus omnibus, uno vel altero excepto, admitti et hanc paragraphum tollatur, no videretur omnibus visum est. ad salutem necessarium esse actum fidei catholicae: Hic autem eminentissimus primus praeses proxi­ nam hoc falsum caset. Rogo igitur vos, reveren­ mam congregationem his verbis indixit: "Proxima dissimi patres, ut a nobis modificatam textus for­ congregatio generalis habebitur crastina die, in qua mulam acceptetis. continuabitur actus ferendi suffragia de capite tertio Iam venimus ad emendationem .74 , ** Ium haec et canonibus, qui ad Istud pertinent.4 * emendatio duas continet partes. Quoad primam 54 Hisce vero absolutis, patres dimissi sunt. partem, ut dixi heri, satisfactam est acceptata priori propositione sivo emendationo: sod et alteram par­ 24 tem continet, ut nempe vox „buic4 post „ut autem4 Congregatio gen oral Is quadragesima tortia deleatur. Haec propositio potest admitti, et a Dc1870 aprilis 7. putatione vobis commendatur. Feria quinta die 7 aprilis 1870 hora nona ma­ Iam venimus ad emendationem Huic emen­ tutina, in conciliari aula Vaticanae patriarcbalis dationi enthfactum est, acceptatis nostris prioribus basilicae, generalis reverendissimorum patrum con­ propositionibus; ita ut non opus sit do ca suffragia gregatio habita est; cui interfuerunt quingenti viginti rogare. septem patres, nempe 33 cardinales, 4 primates, Progredimur ad emendationem tâ1* . Etiam huic 78 archiepiscopi, 371 episcopi, ó abbates nullius D satisfactum est acceptatis prioribus emendationibus, diooccsis, 13 abbates generales sive pracrides con­ ncque de ca opus erit oxquircro suffragia. gregationum ordinum monasticorum, usum mitrae . Idem dicendum est, reverendissimi patres, do habentes, 19 generales et vicarii generales, quorum emendatione .57· „8ine fide autem impossibile est omnium nomina, quao per assignatores locorum placero Deo4. Nam difficultas, ad quam delendam accurato descripta fuerunt, exhibet indiculus patrum haec propositio facta erat, iam remota est, accep­ quadragesimae tertiae congregationis, quao inter tatis scilicet prioribus nostris emendationibus. acta concilii asservatur. Iam piogrcdimur nd emendationem .58·· *, quae Reverendus pater dominus Btophanus Stefano· quidem emendatio proponit ut verbis nQuaro sicut poli archiepiscopus Philippensis ritus gracci missam nomini unquam4 addantur verba: eorumf gui cui lectam celebravit. Qua absoluta, ot recitata oratione usum rationis peremerunt. Sed, reverendissimi Adsumus Domine oto., eminentissimus primus praeses patres, haec emendatio iam non videtur fundata. dixit: "Reverendissimi patres, continuatur in ho­ Nam hic agitur de fido ut virtus, non do fido ut dierna congregatione actus ferendi suffragia do actus spoetata; et sicut omnes nos scimus, haec emendationibus tertii capitis eiusquo canonum, post fides tamquam virtus spectata est etiam in pueris relationem, quae ad hanc partem schematis de fide baptizatis, quia fides infunditur par sacramentum catholica pertinet. Itaque ascendat ambonem reve­ baptismi. rendissimus dominus episcopus Paderborncnsis, ut Jam progredimur ad emendationem 5!>m, quao prosequatur relationem nomine Dcpututionis pro quidem alia verba substituero vult verbis textus. 325 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA TERTIA 7 aprilis 1870 328 Sed baco propositio non potest admitti, quia verba 4 hibitam vocem n[religiosamj societatem", quae non textus ipsissima verba sunt concilii Tridentini ses * bene posset ad alias communitates, ut ita dicam, «ione VI cap. 7. Totus locus concilii Tridentini sivo confessiones, sive formas ecclesiae referri, quam loco citato sio sonat: „Sacramentum baptismi, quod ad ecclesiam catholicam. Ut igitur removeantur, est sacramentum fidei, sino qua nulli unquam con * censuit Deputatio do fide ut haen emendado sic, tigit Justificatio." Igitur ipsissima verba concilii siculi dixi, modificetur: ad solam enim ecclesiam Tridentini etiam a nobis adhibita sunt, ita ut haeo catholicam ea pertinent etc. Hac emendatione ac­ emendatio non videatur admittenda. ceptata, non erit opus de aliis duabus emendationi­ Venimus ad emendationem 6 Non habebatur in editi». 341 342 EMENDATIONES IN ΙΎ- CAPUT A PATRIBUS PROPOSITAE 25. Reverendissimus Maryuerye Augustodunen­ voluerint, quod comprehensionem rationis excedit, a vel opinionum * otc. sis. — Pag. 18 lin. 10. In phrasi, Quapropter tan­ 13 Reverendissimus Celesia Pactensis. — Ubi tum abest, ad styli claritatem dicatur [coi. 244 B ♦] : habetur Opinionum commenta, dicatur [coi. 255 D&]: ut eam e contra multis modis iuvet atque promoveat. 20. Reverendissimus Ginoulhiae GratianopolitaOpinionum falsa commenta", no omnes opiniones, qualeeeumquo sint, videantur damnari. nus. — Pag. 18 lin. 11. Hia verbis „Nec ipsa ve­ 14. Reverendissimus Magna sco Bolinensis. — tat ../ substituatur (coL251 Du]: „Dum enim con­ Pag. 17 lin. 9 addantur sequentia vorba aut si­ sentit, et etiam omnino vult, ut humanae disciplinae milia [coi. 257 B 7]: „vol ratiocinationes rito non in suo quaequo ambitu propriia utantur principiis, uberesque, Doo propitio, fructus faciant, divinae instituantur/ 15- Reverendissimus Oandolfi Cometanus. — tamen doctrinae custos, cavet, ne ei repugnando ... Lin. 9. n Rationis effatis * substituendum: pro veri­ perturbent../ 27. Reverendissima!Ferri Casalensis. — Pag. 18 tatibus rationalibus habeantur [coi. 245 D 11]. * etc. modificentur ita [coi. 253 16. Reverendissimus Maryuerye Auguslodunen- lin. 11. „Nec ipsa vetat sis. — Lin. 13. Phrasis integra, quao incipit: D w]: bNcc ipsa (ecclesia) vetat, ne hae disciplinae in Porro ecclesia, ad caput dc magisterio ecclesiae suo quaeque ambitu propriis utantur principiis, sed hoc tantum cavet, no erroribus infectae repugnent transferenda est [coi. 244 B 1]. 17. Reverendissimus Ginoulhiae Gratianopolita- caelesti doctrinae, ca, quae fidei sunt, sibi subiicere nus. — 3 et 4 §§ pag. 17 post lineam 13 loco: B praesumant, atque tales sint, ut animos ab obsequio divinae revelationi praestando impediant aut re­ „Porro ... omnino * [coi. 251 Ocj: nEquidem libenter agnoscit ecclesia, inter . tardent/ 28. Reverendissimus Gandolfi Cornetanus. — humanas scientias plures esso, quao nil cu nF de­ posito fidoi concredito commune habeant, idoo- Lin. 11 loco Bvetatu dicatur Bimpedit“ [coi. 245Du]. 29. Reverendissimus Maryuerye Augustodunen­ que eas plano α revelatione supernaturali indepen­ denter tractari posso; immo veris scientiis ius sis. — Pag. 18 lin. 11. In phrasi subsequent! male esso suie principiis, suis methodis, ac suis conclu­ sonant auribus verba, ne hae disciplinae; et dici sionibus uti, ipsisque liberum nihil in se admittendi, posset, ne huiusmodi disciplinae. Sed haec adnotatio minimi est momenti [coi. 244 B s]. quod non fuerit ab ipsis suis conditionibus acquisi* tum, aut quod fuerit ipsis alienum. Nec ullo modo § 5. pertimescendum sibi est a liberis investigationibus 30. /dem ibid. — Lin. 4. In penultima phrasi et variis scientiarum inventis, si stent legibus suis, et fines proprios non transgrediantur. Verum cum nHinc sacrorum" supprimenda videntur verba 9sive sint scientiae humanae, quae in pluribus et po- communi suo magisterio, sive solemni definitione". tioribus non solum affines sunt obiecto proprio [Priora1 enim theologico rigori non bene consona fidei catholicae, sed otiam idem obiectum habent, videntur, quamvis voro dici posait commune magi­ in iisquo tractandis non raro accidat, privatos ho­ sterium ecclesiae interpretem esso legitimum sensus mines in opiniones abire, quao fidei doctrinao con- C dogmatum ] 31. Reverendissimus Celesia Pacten sis. — Ubi trariao esee certo cognoscuntur, omnes fidclca eas pro erroribus, qui fallacem veritatis speciem prao dicitur ^communi suo *magisterio 1 dicatur potius or­ se ferant, habero tenentur omnino. Ecclesia enim, dinario suo magisterio". Ita ambiguae interpreta­ quae una cum apostolico munere docendi mandatum tiones praecluduntur [coi. 255 D n]. accepit custodiendi depositum fidei, ius etiam et Canones. officium divinitus habet, oppositiones, quocumque Canones 1-2 novi. nomino insigniantur, proscribendi, no quis deci­ 32. Reverendissimus Caixal y Estradi Urgelienpiatur per philosophiam et inanem fallaciam. sis. — Loco 1 ponantur: BCan. I. Si quia disent, (Col. II, 8.) 18. Reverendissimus Gandolfi Cornetanus. — Deum non esso unicum ot verum auctorem luminis1 Lin. 21. Melius dicendum [coi. 245 D<], quae tam­ rationis, et luminis fidei revelatae; atquo utnimque quam fidei doctrina contraria ab ecclesia reprobala mirabili sapientia ot bonitato non consociasse in actu fidei, quo homo assentitur auctoritati Dei re­ fuerit. 19. Reverendissimus Renaldi Pineroliensis. — volantis non propter aliud motivum, quam unico Pag. 17 lin. 27 potius quam sed immo, scribendum proptor se; ot propter quam ipse deindo firmiter credit reliquos articulos fidei; anathema sit quin immo etc. [col. 247 A n]. nCan. II. Si quis dixerit, Deum non disposuisse D admirabili sua sapientia, ordinem fidei invisibilem 20. Idem.— Lin. 1 dicendum [ib. ab]: Tantum ot obscurum attestari, confirmari ac illustrari per abest, quod fides et recta ratio inter se dissidere un­ ordinem visibilem in creaturis; undo fierot homo quam possint, quod potius opem sibi mutuam ferunt. verus discipulus naturao, ac fidelis discipulus gratiae; anathema sit/ 21. Reverendissimus Elloy Tipasitanus. — Lin. *2. Reliqui canones facile possunt emendari ex In iuitio [ultimao huius paginao paragraph!] loco istius verbuli sed dicatur quin etiam; quao verba dictis in animadversionibus. ridentur sensui phrasis magis apta. Canon 1. 22. Reverendissimus Gandolfi Cornetanus. — Pag. 18 lin. 1 loco rdemonstrete dicendum nprobotu 33. Reverendissimus Gandolfi Cometanus. — Loco pUniversa fidei dogmata" substituatur [coi. 246 a b] vel aliud simile [coi. 245 D o). 23. Idem.— Lin. 6 loco rinstruattf dicatur nditet pUniversn religionis dogmata". et exornet .* Canon 1. 24. Reverendissimus Celesia Pactensis. — Pag. 18 lin. 6. Periodus, quao incipit: Quapropter usque 34. Reverendissimus Ferre Casalensis [coi. 254 ad verbum promoveat, sic reformetur: ^Quapropter a 10]. — Si quis dixerit, in revelatione divina nulla ecclesia, quin humanarum artium, et disciplinarum 1 Qase UDcinb inclusa sunt tddcnds censui pervpkuitati· culturae obsistat, eam potius multis modis invai, at­ grutin ex ipso auctoris *uto Utt dat. at euindem card. Billo dis 3 aprili· 1870. en tel on tel sens dans de· chapitres de conciles, ou dans des bulles de papes. Cela nous mènerait loin!! 357 EMENDATIONES PRIVATIM EXHIBITAE IN SCHEMA DE FIDE 358 où il ne s'agit do rien moins que de la foi ct do a credendus, unanimi consensu patrum traditus esso tout l’avenir do l'Égliso. noscitur1. No serait-il pas aussi bien nécessaire, à cause „Canones. 1· Si quis negaverit, Deum naturali do la particulière gravité des canons, accompagnés rationis lumino ab homino cognosci posso, ana­ d’anathèmos, quo leur votation fût faite à part, ot thema sit1. qu'il y eût un voto sur chaque canon, au lieu de n2a Si quis dixerit, fieri non posse, aut non ex­ lo votor d'onsomblo ct aveo les chapitres mûmes? pedire, ut per revelationem divinam homo do Deo Jo livre avec confiance ces réflexions à la sagesse cultuquo ei exhibendo edoceatur, anathema sit. do votre Éminence, ot j’ai l’honneur d’être avec un r3® Si quis dixerit, hominem ad cognitionem, quao naturalem superat, divinitus evehi non posse, profond ot affectueux respect, Monseigneur oto. Idem. — „Ctiput IL Eadem sancta mater ecclesia sed ex seipso ad omnis tandem veri et boni posses­ tenot ct docot, Deum quidem, rerum omnium prin­ sionem iugi profectu pertingere posse, anathema ait. n4° Si quis sacrae Scripturae libros integros cipium ct finem, naturali humanao rationis lumino cognosci posso, tum o robus creatis, eo quod in­ cum omnibus suis partibus, prout illos sancta Triden­ visibilia ipsius a creatura mundi per ca quae facta tina synodus recensuit, pro sacris ct canonicis non sunt intellecta conspiciuntur, tum cx aliis argumentis susceperit, aut eosdem libros divinitus inspiratos ot metaphysicis ot moralibus (Rora. I, 20): placuisse caso negaverit, anathema situ Magnnsco ep. Bolinensis . * — Aveva domandato di autem Dei sapientiso ot bonitati, alia, caque super­ * aula conciliare per difendoro lo schema, naturali vin, soipsum, ot mirabilia quaedam volun- B parlare nell tatis suae aeterna decreta, humano generi revelaro, ma avendomi fatto significaro Γ eminentissimo e multifariam multisquo modis olim loquendo patri­ reverendissimo primo presidente che desiderava si bus in prophetis, novissimo vero nobis in Filio. finisse la discussione, ben volentieri ho rinunziato alla parola, nè ho consegnato la scheda delle mie (Hebr. 1,1.) nIIuic sano divinae revelationi tribuendum est, proposte non essendo di assai entità. Siccome però ut ea quae in rebus divinis humanao rationi per avrei proposto che ove si parla della tradizione si so impervia non sunt, jn praesenti generis humani esprimesse tutta la dichiarazione del Tridentino che conditione, ab omnibus expeditius, firmiori certitu­ è in questa forma: „Et sine scripto traditionibusdine, et nullo admixto errore, cognosci possint quae ipsius Christi ore ab apostolis acceptae aut Non hac tamen de causa revelatio proprio et ab­ ab ipsis apostolis Spiritu sancto dictante quasi per solute necessaria fuit; sed ideo maximo ac certissime manus traditae ad nos usque pervenerunt;1* cosi necessaria omnino diconda est, quia Deus, cx infinita ripensandoci sopra mi è paruto questa addizione bonitate sua, ordinavit hominem ad finem super­ essere importante e quindi doverla proporre alnaturalem, ad participanda scilicet, intellectu et Γ Eminenza vostra reverendissima, onde se nell'aula voluntate, altiora quaedam bona divina, rationis nessuno Γ ha proposta proprio marie venga proposta comprehensionem excedentia; siquidem: Oculus non dalla Commissione. La ragione che mi persuade * aggiunta importante si è, che mettere vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascen­ essere quell dit, quae praeparavit Deus iis qui diligunt eum. C cosi seccamente: et sine scripto traditionibus, per chi (I Cor. II, 9.) Hanc vero sublimem suam destina­ non conosce la dottrina del concilio Tridentino non tionem, mediaque ad eam attingendam, ut ab si capisco di quali tradizioni si tratti, o specialmente homine noscerentur, revelanda ipsi fuisse mani­ pei protestanti nelle cui mani andrà certo il nostra concilio, i quali senza quella spiegazione potranno festum est. „Haoc porro supcrnaturalis revelatio, secundum sospettare, ed accusarci di mettere a pari della universalis ecclesiae fidem, a sancta Tridentina Scrittura tradizioni puramente umane. Tanto più synodo novissitno declaratam, integra continetur in che in seguito si danno e sanciscono spiegazioni in­ libris scriptis tam veteris quam novi Testamenti, et torno ai libri sacri, c nulla si dice delle tradizioni. Vostra Eminenza però faccia quel conto che crede sino scripto divinis traditionibus, quae ipsius Christi ore ab apostolis acceptae, aut ab ipsis apostolis di queste mio osservazioni, al cui giudizio intiera­ Spiritu sancto dictante, quasi per raanus traditae, mente mi rimetto. Intanto baciandole la sacra por­ ad nos usque porvenerunt(ConciliiTridentinisess.IV). pora ho l'onoro di rassegnarmi eco. Cardinalis Carsi aep. Pisarum. — Emendatione· Illi autom libri tum veteris tum novi Testamenti, integri, prout in eiusdem concilii decreto recensen­ capitis li, pag. 28 [col. 270 o d] η. 60 et 61 canonis IV. Canon novus η. 60: „Si quis dixerit sacrae Scrip­ tur, et in vulgata latina editione habentur, cum omnibus suis partibus, pro sacris et canonicis sus­ turao historias vel personas ... non in sensu proprio cipiendi sunt. Et eos ecclesia non propterea pro sed motaphorico esae accipiendas etc.u vellem anisacris habet, quod auctoritate sua approbati sint, D madvertore. Quaedam esse tam in veteri quam in novo Te­ licet sola essent humana industria concinnati, aut ideo dumtaxat quod revelationem sine errore con­ stamento quao sensu proprio ac litterali accipi netineant; sed idcirco quod Spiritu sancto inspirante queunt, exempli gratia in veteri Testamento quando conscripti, Deum habent auctorem, atque ut tales Deus dixit Moysi: Constituam te deum Pkaraonis, Deus non contulit Moysi divinitatem, sed tantum ecclesiae per apostolos traditi sunt. nQuia vero1, quao sancta Tridentina synodus i Ratio: decretum Tridentinum erat in directo disciplinare, do interpretatione divinae Scripturae, ad coercenda petulantia ingenia, salubriter decrevit, α quibusdam decernens ne quis auderet interpretari etc.... ; decretum nost­ rum erit in directo dogmaticum, definiens quis sensus Scriptura­ hominibus prave exponuntur, idem decretum reno­ rum pro vero habetrius sit. Qnaptopter adhibenda nat verba dantes, hanc eius montem esso definimus, ut in certius et strictius determinata: definivit... ut de fide creden­ rebus fidei ct morum ad aedificationem doctrinae dus, ne periculum graviasimum incurramus imponendi tampin ebristianae pertinentium is pro vero Scripturae sensu fidei dogmata sensui Scripturarum, qui non eawat certo de habendus sit, quem definivit sancta mater ecclesia, fide. — Audor. • Hic eanon omnino supprimatur, ait saltem eo modo cuius est iudicare de vero sonsu ot interpretatione mutetur. Ratio: impossibile enim ridetur défiai re, at de Me. Scripturarum sacrarum, aut otiam qui, ut de fido nt revelatam, certitudinem rationalem sol» lamia· naturali 1 Haec paragraphus vel supprimenda, vel ita mutanda. Audor. haberi pease de Deo uno et vero, et de creatione proprie dicta, id est « nikilo. — Audor. « Litt dat ad card Bibo DepnUtioals de fide ptaesidm. 359 JL SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 360 vim operandi prodigia, quao quidem virtue propria L hoo modo: Ea quae de Deo et da lege naturali hu­ non erat sed communicata. Sio Isaías : Effundam manae rationi per se impervia non sunt. Etenim super ros aquam ricam ct mundabimini ab omnibus hoo pacto magis clare innotesceret species et lati­ iniquitatibus cestris, aqua significabatgratiam divinam. tudo veritatum, ad quas sola ratio humana so posset In noro Testamento quando Christus vocat soip- extendero, illasquo per ao cognoscere. Quae retuli ex commissiono mihi facta, sint neo sum lucem mundi, ostium per quod aperitur introitus, no attendenda, tibi, pater reverendissimo, iudicandum vitam etc. Quae profecto adeo vera sunt, ut Tridentina relinquo. Cardinalis Eiario aep. Neapolitanus. — Capito synodus flessione VII de baptismo can. 2 anathema indixit cuicumque detorserit ad metaphoram nomen secundo § 2 legitur: „Deus ordinavit hominem ad aquae, quia cum Christus dixit: Nisi quis renatus finem supernaturalem, ad participanda scilicet bona fuerit ex aqua et Spiritu sancio, nomen aquao in- divina etc.”* Hio non distinguitur quod ordo super­ telligi debet pro aqua naturali, non vero meta­ naturalis consistit in hac vita in participationo gratiae, phorice prout in textu superius allato atquo in io altera in participationo glorino. Ut homo in bao Apocalypsi, in qua sub nomine aquae intelliguntur vita participet de gratia divina, necessariae sunt ei populi: aquae multae, populi multi. virtutes theologicae, quarum prima est fides, quao ut E contra gravi anathematis poena damnandi habeatur necessaria est revelatio divina do mysteriis, sunt illi, qui praesertim Christi vel apostolorum quao credenda sunt. Post statum vero supernaturalem vel praeclara aut Christi aut apostolorum opera ac B fidei in hac vita transitar in statum visionis et fruitionis miracula aut pro mythis habent, aut ad fabulas Dei in altera vita, ubi cessat fides, et subintrat visio, reduci posse contendunt. qaa, aiento apostolo, Deum videmus facie ad faciem. Hinc vel unus, vel duo etiam possent edi ca­ Hino revelationis necessitas non eruitur ex eo, quod nones. Si unus, hisce exprimendus terminis: r8i ultimo ordinatur homo ad statum visionis, sed ex quis dixerit, omnia sacrae Scripturae verba meta- eo, quod ordinatur in tempore in statu supernaturali pborico sensu, non vero sensu proprio accipi posse, fidei, ubi creditur: ac proinde textus apostoli1: ac historias, vel personas in illis recensitas pro Oculus non ridit etc. in schemata allatus, cum re­ mythis ac fabulis ad aliud significandum adhibitas spiciet statum gloriae, non solum ad rem non facit, fuisse, anathema sit. * sed etiam obscuritatem ingerit 81 vero dno, primus ita exponi posset: rSi quis Nullam prorsus mentionem facere do ontologismo dixerit, omnia sacrae Scripturae verba metaphorico valde inopportunum mihi videtur: tum quia ex sensu, non vero proprio ac naturali sensu accipi principiis huiusce systematis nimium periculosae iam posse, anathema sit.“ Alter vero: „8 i quis dixerit, deductae sunt illationes: tum quia eadem principia historias ot personas quae in sacris Scripturis recen­ peioribus viam sternunt conclusionibus. *Illud prae­ sentur, et praesertim Christi et apostolorum nec terea animadvertendum est, quod sancta sodes per non eorum gesta ao miracula pro mytbis ac fabulis sacrarum congregationum responsa suum protulit ad aliud significandum fuisse vel adhibita vel ex­ indicium circa aliquas falsas huius systematis pro­ posita, anathema sit * ( positiones; et verendum forsan esset no concilii Hoo altero canone inclusive anathemate plec­ silentium, attenta rei gravitate, infirmaro quodam­ teretur infame opus Renani in duobus voluminibus modo posset emissi iam a sancta sedo iudicii va­ contentum. lorem. Falsa ontologismi principia a Gioberti evul­ Aronne ep. Montis Alii1. — Cum decem episcopi gata, per alios praesertim in Italia, Belgio, Germania beri convenissent apud eminentissimum ac reveren­ largius exculta iam virus diffundunt, et perniciosa dissimum cardinalem Morichininm episcopum Aesi- germina proh! quantum mentes inficiunt; et cor­ num, ea de causa ut una simul conferrent circa rumpunt scientias, quao recto deflectentes tramite secundum caput schematis cui titulus de fide catho­ evaserunt in vana systemata, et perniciosos poporelica, et de quo Dominatio tua reverendissima actura runt errores. erit in generali congregatione, duo quao sequuntur Faicl ep. Brugen sis. — Caput secundum de reve­ animadversiones per me tibi patefaciendas esse latione. Page 9 ligno 6 il serait meilleur pour la ré­ voluerunt. daction et plus conformo au texte sacré de retrancher Prima est: ubi in principio capitis secundi de eoquod et de mettre avec des guillemets: ^invisibilia revelatione legitur: „Eadem sancta mater ecclesia enim ipsius a creatura mundi per ea quae facta tenet et docet, Deum rerum omnium principium et sunt intellecta con spici un tur * (Rom. I, 20). finem naturali humanao rationis lumine o rebus Pag. 10 ligne 2 il conviendrait do mettre des creatis certo posse cognosci etc. , * satius esse iudi- guillemets à cette citation et il faudrait mettre: carunt supradicti episcopi, si diceretur cum primo d qui diligunt illum au lieu de „qui diligunt eum“, schemate, nempe sic: „Deum naturali ipsius rationis puisque dans la Vulgate il y a illum. Page 10 ligne 7 le mot ^integra * n’étant pas lumine per eo, quae facta sunt, posse cognosci. * Ratio est quia non potest facile admitti, homines dans le texte du concile do Trente est h tort ren­ solo naturalis rationis lumino posse cognoscere fermé dans les guillemets. Il faudrait donc ou mettre ce mot en dehors Deum ut finem rerum omnium, praesertim si agatur de ipso Deo ut ultimo fino hominum. Sanctus des guillemets ou supprimer les guillemets. La Augustinus, qui ex professo do hac re ogit, recenset suppression serait d'autant plus plausible, que, si permagnum numerum opinionum philosophorum circa cette prétendue citation se rapporto à la session * hominis finem, quarum tamen ne una quidem vera quatrième du concile do Trente, il y a rcontineri ; * qu'après les mota „in li­ invenitur. Et re quidem vera non ita facile cat au lieu do ^continetur * il n’y a pas „tam veteris quam novi cognoscere Deum ut principium, ita quoque ut finem bris scriptis , * Testamenti mots qui ne se trouvent que plus loin creaturarum et hominum. Secunda animadversio est. In eodem capito et qui sont ici intercalés. Ce n'est pas l'usage de mettre des guillemets, initio secundae paragraph! legitur: rEa quao in rebus divinis humanao rationi per so impervia non lorsque la citation n'est pas littérale et de verbo sunt? Desideratur ut substituerentur alia verba ad verbum. 361 EMENDATIONES PRIVATIM EXHIBITAE IN SCHEMA DE FIDE 362 Guerrin ep. Lingonensis.— Antequam do capitoli, A esso liborum, sed absoluta necessitate argumentorum prout do novo concinnatum eat, suffragia patrum humanae rationis inductum:- Vel exquirantur, liceat mihi notaro defectus, meo quidem „8i quis dixerit, assensum fidei christianae non iudicio, eat graves, qui in mediam ultimae para­ osse liberum, sed necessariam persuasionem humanis graph! partem irrepsere, ubi legitur: ¿declaramus, argumentis inductam:" Vel ut in robus etc." ¿Si quis dixerit, assensum fidei christianae non Io Enim in hoc inciso, verba declaramus ut noe esso liberum, sed necessarium actum rationis ob grammatico regulis, neo vero sensui satisfaciunt. argumenta vim intellectui inferentia et ad assensum Dicendum essot: declaramus, in rebus fidei etc., hunc cogentia etc." pro cero sensu etc. ... habendum esse, quem etc. Gastaldi ep. Salutiarum' — In magno aedificio 2* Valdo obscura est significatio huius vocis: construendo etiam parietariis, qui ultimum tenent aedificationem doctrinae; sed obscurior adhuc ista locum, licet dicero quid sibi faciendum videatur ut locutio: morum ad aedificationem doctrinaechristianae moles aedificii recto constructa surgat et crescat pertinentium. Nnrn haec sponto oxurgit quaestio, No itaque despiciatis omnino formam, in qua, uti quao non solvitur: quinam sunt ergo particulares vobis oxponero audeo, concinnarem canonem quin­ mores Illi, qui ad doctrinam pertinent? tum capitis tertii huius constitutionis dogmaticae. Molius, ut mihi videtur, esset dicero simpliciter : In *hoc canone condemnaro nobis mons est errorem Declaramus hunc, in omnibus rebus quae ad doc­ eorum qui aiunt, fidem Christianam esse persuatrinam christianam pertinent, pro cero sensu sacrae B sion em mere humanam, quae ejformatur sine superScripturao habendum esse, quem tenuit ac tenet etc.... naturali gratia Dei: et qui aiunt, gratiam tantum Gastaldi ep. Salutiarum1. — Rogo ominontissi- requiri ad opera charitatis: et qui aiunt quoque, mum praesidem, ut observet, emendationem proposi­ fidem esse assensum in nobis necessario efformatum ex tam num. 18 l/s duas haboro partes: nempo in prima efficacia scientiae, humanae. Ut hoe errores refella­ proponi ut expungatur verbum absolute; in altera mus, canon mihi videtur, ut sequitur, concinnandus: Si quis dixerit, fidem, qua ecangelicae praedica­ parto proponi ut loco verborum nad participanda scilicet bona divina, quao rationis comprehensionem tioni assentimus, non esse nisi persuasionem vi argu­ excedunt" ponantur haec alia: scilicet ad intuitio- mentorum scientiae humanae in nobis necessario effornem et fruitionem essentiae suae; quae intuitio et matam; vel gratiam non este nobis necessariam ad fruitio essentiae Dei omnes naturales naturae hu­ fidem, nisi quando haec per charitatem operatur, anathema sit. Vel hoc alio modo: manae vires necessario excedit. Porro reverendissimus relator dixit, primam Si quis dixerit, fidem christianam non esse nisi emendationis partem non approbari α Deputatione, persuasionem ex vi argumentorum scientiae humanae in nobis necessario effonnatam absque interventu sod do secunda parto omnino siluit. gratiae supematuralis, cui libere assentimus: vel d. gratiam requiri solum ad hoc ut fides per chari­ Emendationes in caput tertium. tatem operetur, anathema sit. Vel hoc alio modo: Si 7111s dixerit, assensum fidei christianae non Bovieri ep. Faliscodunensis. — In canone secundo c super hoc capito anathema infligitur iis, qui nullam esse ex supernaturali gratia Dei, cui libere coopera­ distinctionem admittunt inter fidem divinam et scien­ mur, sed esse tantum ex vi argumentorum scientiae tiam naturalem, quao veritatem religiosam aut mora­ humanae quae huiusmodi assensum necessario pro­ lem pro obiecto habeat. Ast in decreto huius capitis ducunt; vel gratiam non esse necessariam nisi ut ad verba (pag. 11, lin. 8 [coi. 34 B is] ) ¿Hanc vero fides per charitatem operetur, anathema sit. Vel hac fidem etc." quae praefatum canonem respiciunt, nulla alia rationo: quis dixerit, fidem non esse nisi assensum quem fit mentio do praedicta gravi ot necessaria differentia. Quaro submisse censerem quamdam expressionem necessario praebemus argumentis scientiae humanae interponendam osso post verba ¿hanc voro fidem, absque ulla gratia fupernaturali, cui libere assentiaquao" respondentem distinctioni in canone appositae. mus: vel hanc gratiam requiri solum ad hoc ut fides Exempli gratia: Hanc vero fidem, quae omnino di­ per charitatem operetur, anathema sit. Si haec parvi vel etiam nihili facienda indica­ stinguitur a scientia naturali etiam veritatem reli­ giosam aut moralem pro obiecto habente, quaeque bitis, sufficiant saltem ad ostendendum bonum pro­ positum efficiendi quantum in me est pro optimo humanae salutis etc. Pro paragraphs: ¿Porro fido divina" et ¿baeo successu huius sacrosanctae synodi. Pag. 12 [coi. 34 d] in calco Isaiao locus non ha­ est illa fides" (pag. 13 [col. 35 a]) desunt canones. In toto capito quaodam observationes ab oratori- betur cap. XL, sed XLI v. 23. Pag. 13 lin. 33 [coi. 35 B ij verba ¿per eo ipsa" bus hoc mano (SO martii 1870) factao mihi videntur D mutanda sunt in per se ipsam, vel ex se ipsa, quia admittendae. Haec omnia sapientissimo iudicio Deputations praepositio per vult accusativum. de fido humiliter sublicio. Freppel ep. Andegavensis, — Carissimo1, Freppel Targioni ep. Volaterranus— Canon V capitis tertii schlâgt in dem vielbesprochenon canon von den emendatus a Deputarono do fido est: ¿Si quis dixe­ nôtigenden OiQnden vor, anstatt: produci xu sagen: rit assensum fidei christianae non esso liborum, sed determinari, und wünscht, dnQ es xur Kenntnis der necessariis humanao rationis argumentis produci otc." Doputatio pro robus fidei gebracht werdo; was ich Cum seclusa cognitione systematis Hernicsiani hiemit, quantum ex me, getan haben will. vix intclligi possit, quid sint argumenta necessaria Hefele ep. Bottenburgensis. — 1® Etsi vocabulum humanae rationis, proponuntur emendationes infra- ¿necessariis" plano et simpliciter delentur, sensu * scriptae : non immutabitur. „Si quis dixerit, assensum fidei christianae non 2° Aut pro ¿necessariis" dicatur cogentibus aut esso liberae voluntatis; sed esso persuasionem huma­ convincentibus. nao rationis argumentis necessario inductam:" Vol * Litt. dAt ad praesidem et patres Depatationis de fide ¿Si quis dixerit, assensum fidei christianae non 1 Lite dat. ad praesidem DepuUtionis pro rebus fidei in ronyregAtione generali die 4 sprilli die β aprilis 1870. > Litt. reverendissimi concilii secretarii dat ad reverendam dominum loannrm Schweix De put itioni i de fide secretarium die 15 aprilis 1870. 363 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 364 A Emendationes in caput quartum, Lin. 15 fcol. 344 D uj loco verborum „Non enim utilitates ab iis etc.® dicatur: Non enim commoda abiit ad hominum edam dimanantia nut ignorat,aut deupicit ; fatetur intuto eas, quemadmodum a Deo scientiarum Domino profectae sunt, ita si rite pertractentur, ad Deum, adiucante eius gratia, perducere. Nec sane ipsa retat, ne huiusmodi disciplinae iji suo quaeque ambitu propriis utantur principiis et propria methodo; sed iustam hanc libertatem agnoscens, id sedulo caret, ne etc. Lin. 29 [coi. 315 a e] Joco verborum „Nequo enim fidei® dicatur: Fidei namque doctrina, quam Deus rerelavit, non relut etc. Callot ep. Oremensis. — A rcvcrcndiîaimis patri­ bus deputatis reniam potoquamdam animadversionem ad ipsos deferendi, quae, ni fallor, fugit reveren­ dissimos oratores, nec inter animad versiones impressas invenitur. Dicitur pag. 16 lin. IS ¡col. 36 a ·]: r Divina enim mysteria ipsa sua natura intellectum creatum sic excedunt, ut, etiam revelatione tradita et fide suscepta, ipsius tamen fidei velo contecta ct qua­ dam quasi caligine obvoluta maneant, quamdiu in hac mortali vita peregrinamur 3 Domino.4·' 28. In haccc periodo agitur de intellectu hominum Congregatio generalia quadragesima quarta in terra viventium et non de intellectu sanctorum 1870 aprilia 8. in caelo regnantium, ut satis clare dicitur, ct aliunde in caelo ridebimus facit ad faciem ... cognoscam Feria sexta dio 8 aprilis 1870 hora nona matusicut et cognitus suui, ait beatus Paulus (I ad Cor. B tina, in conciliari aula Vaticanae patriarchate basicap. 13): a fortiori non agitur de intellectu ange­ licae, generalia reverendissimorum patrum congre­ lorum. Quando igitur reverendissimi patres dicunt: gatio habita eat; cui interfuerunt quingenti viginti mysteria ... intellectum creatum ... excedunt, in- tres patres, nempe 27 cardinales, 5 patriarchae, telligunt, non quemlibet intellectum creatum, sed 4 primates, 77 archiepiscopi, 373 episcopi, 4 abbates intellectum nostrum. Quao cum ita sint, nonno nullius dioecesis, 12 abbates generales sive prae­ sensus reverendissimis patribus deputatis clarior sides congregationum ordinum monasticorum, usum fore videtur, ai dicatur: Dirima enim mysteria ipsa mi trio habentes, 21 generales et vicarii generales, tua natura intellectum nostrum sic excedunt? quorum omnium nomina, quae per assignatores lo­ Pedicini aep. Barensis. — In linea 9 capitis IV corum accurate descripta fuerunt, exhibet indiculus pag.4 [coi. 36 as] post vocabulum ^analogia® viden­ patrum quadragesimae quartae congregationis gene­ tur addenda haec verba: cum iis; ita ut sensus ralis, qui inter acta concilii asservatur. integor sit: rRatio fide illustrata assequitur aliquam Reverendus pater dominos Renatus Régnier mysteriorum intelligentiam, eamque fructuosissimam, archiepiscopus Cameraccnsis missam lectam cele­ tum ex eorum (scilicet mysteriorum) analogia cum bravit. Qua absoluta, et recitata oratione Adsumus iis, quae naturaliter cognoscit, tum ex eorumdem Domine ete^ eminentissimus primus praeses dixit: mysteriorum nexu inter se etc. .. ,e ^Reverendissimi patres, proponitur in hodierna con­ Bodilotsì ep. A'atrinus. — Nonnulla observanda gregatione primum textus integer secundi capitis circa paragrapbum, quae proponitur substituenda C constitutionis dogmaticae De ,tde catholica et ca­ loco illius, quae incipit: Neque solum (pag. 17 [coL nonum, qui ad hoc caput pertinent, novissime adap­ 16 B «]). tatus iuxta emendationes ab ipsa congregatione Prima pars primae periodi genuinum exprimit generali nuper admisas; ubi tamen animadverten­ sensum, de quo res est, usque ad vocem ferunt; dum est, quod loco tertii canonis ibidem contenti, postea vero sensum rectum non refert, aut certe in folio quod hesterna die patribus distributum fuit, dat valde obscurum ct incertum. Etenim sequuntur alius canon fuerit substitutus, qui in fine eiusdem verba haec: nCum recta ratio fidei fundamenta folii legitur. His praemonitis, aggrediamur actum demonstret, eiusque lumine illustrata rerum divi­ suffragia ferendi de integro textu secundi capitis narum scientia (et fortasse scientiam) excolat; fides eiusque canonum. Ipse textus a Deputatione pro vero etc.® rebus fidei adaptatus et patribus distributus satis Illud ,eiusque lumine illustrata®. Hic quaeritur: omnibus notus est, ita ut lectione non indigeat. est ne recta ratio, quae illustrat, aut illustratur? Itaque reverendissimi patres, qui textui integro Certe iuxta sensum grammaticum debet intelligi in capitis secundi eiusque canonum novissime adaptato sensu passivo, hoc est: reda ratio illustrata, et tunc in hac ultima sua forma assentiuntur, surgant.® sensus est: reda ratio illustrata lumine eius (fidei) Et turgentibus undique patribus fero omnibus, rerum dirinarum scientiam excolat. primus praeses ait: nEvidens est quod longe maior Ergo legendum est scientiam et non scientia. patrum para eurrexerit® Tum addidit: nIam vero Ast si huiusmodi est sensus huius sententiae, cur D reverendissimi patres, qui huic textui capitis secundi potius non dicitur apertius: Et ratio humana lumine eiusquo canonum contradicunt, surgant.® Nemo fidei illustrata rerum dirinarum scientiam excolat? autem surrexisse visus est, et idcirco primus Deinde posset prosequi: Eoque fit ut fides ra­ praeses subiunxit: rDeclaramus itaque integrum tionem ab erroribus liberet ac tueatur, eamque multi­ textum secundi capitis cum suis canonibus novis­ plici cognitione instruat. sime adaptatum α congregatione generali fuisse Illud verbum liberet tolli potest, cum tueri ait approbatum.® His peractis, antequam ad emendationes quarti summa seu praeveniens liberatio ab erroribus. Ad canonem. Quid sibi vult ista unio cognitionis capitis transitus fieret, agi debebat de canone quinto et possessionis bonorum, quae aupernaturalia sunt, capitis tertii, circa quem in superiore congregatione in eodem canone? Hic canon melius in duas partes suffragia suspensa fuerant; idcirco eminentissimus discerpi potest; verum congregationi do fide quid primus praeses patribus dixit: „ Reverendissimi patres, iam exquirentur suffragia de canone quinto magis expediat indicare, relinquitur. Anemymus. —Torba nuperrime addita huic para­ capitis tertii, qui in hesterna congregatione praeter­ grapho1 quarti capitis do fide sone duriora videntur. missus fuit, quoniam vox aliqua non satis clara *! pro rebus fidei, quae post Expendat reverendissima Deputatio do robus fidei videbatur Deputation maturam deliberationem eumdem canonem in hac utrum lectio, quae subiicitur, proponi possit. parte emendatum, hodie iterum proponit atquo i Alludit s-1 5 subrtitnendasn sileri .Neque solam" (coi. commendat. Itaque reverendissimus dominus opisB44»V 366 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA QUARTA 8 aprilis 1870 copus Pederbmiensis ambonem ascendat, ut nomine a Deputations do canone quinto referat? Qui ambonem ascendens in canonem quintum capitis tertii haec adnotavit: RELATIO 366 argumentis rationis humanae necessario produci. Est igitur oppositio contra priorem phrasim, assensum fidei non esse liberum: actus fidei est liber. Igitur: Si quis dixerit, assensum fidei christianae non esse liberum, sed argumentis rationis humanae necessario produci, anathema sit. recerendi patria domini Conradi Martin episcopi Paderborncnsis. Post hanc relationem reverendissimi episcopi Hodie adhuc ferenda sunt suffragia super for­ Paderborncnsis, do dicto canone suffragia exquisita mula quinti canonis tertio capiti correspondent!!. sunt; et more solito experimento facto, cum con­ Perpensis omnibus emendationibus, quae a pluribus sensus peno unanimis patrum constitisset, eminenreverendissimis patribus fuerant propositae, Depu­ tissimus primus praeses dixit: tatio pro fido consuerat, bane formulam ad remo­ ^Declaramus itaque, canonem quintum tertii ca­ vendus omnes difficultates conficiendam esse huno pitis, qualis nunc propositus fuit, a congregatione in modum, sicut logistis in folio, quod hesterna die generali fuisse admissum/ vobis est traditum: Si quis dixerit, assensum fidei Expletis hac rationo iis, quao ad tertium caput christianae non esse liberum, sed necessariis rationis referuntur, eminentissimus primus praeses patribus humanae argumentis produci etc. Sed videbatur annuntiavit do quarto capito iam agendum esso haec formula non omnibus putribus placere; potissi­ dicens: ^Reverendissimi patres, procedimus nuno ad mum offendebantur hoc voce necessariis, nempe argu­ emendationes de capite quarto huius schomatis mentis necessariis. Itaque Deputatio pro fido hesterno eiusque canonibus propositas, do quibus nomine suo consessu hanc totam rem novo examini subie- Deputations pro rebus fidei relationem faciet reve­ cit, simulquo examinavit formulae aliquas, quao a rendissimus dominus Ludovicus Pie episcopus Pictanonnullis patribus ipsi orant oblatao; quarum una viensis, qua sententiam praedictae Deputations de est, quao proponit ut voci necessariis substitueretur singulis his emendationibus iam auto aliquot dies vox cogentibus sive argumentis cogentibus, sivo sim­ distributis, iudicio reverendissimorum patrum sub­ pliciter cogentibus, sive, ut alius reverendissimas mittet. Itaquo ambonem ascendat reverendísimas pator proposuit, cogentibus ad assensum. Sed quam­ dominus episcopus Pictaviensis, ut relationem faciat quam haec vox cogentibus, sivo cogentibus ad assen­ do singulis paragraphia capitis quarti/ sum du sensu intento nullum dubium relinquat; Qui ambonem ascendens, brevissime de dictis tamen nobis haoc vox non placuit, et potissimum paragraphia locutus est, et circa singulas relativas hanc ob causam, quia vox cogere, coactio indicat emendationes Deputations pro rebus fidei mentem vim, quao extrinsecus alicui inferatur (signa appro­ ita exposuit: RELATIO bationis). Et hoo loco, reverendissimi patres, non recerendi patris domini Ludorici Pie agitur de tali vi quao extrinsecus inferatur intellec­ episcopi Pictaviensis. tui; sed agitur de vi argumentorum, quao ost vis, ut ita dicam, intrinseca, est necessitate (ut Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ hoc vocabulo utar) non extrínseca, sed eat noceasi- rendissimi patres. tatio intrinseca, ab intus venions. Portasse vox Ut tempori vestro parcam, operam mihi a Depu­ nécessitons, quam alius reverendissimus pater pro­ tatone vestra do rebus fidei demandatam statini posuit, optima esset ad exprimendum sensum inten­ aggrediar. Et curo in huiuscemodi pertractationibus tum, dummodo haoo vox nécessitons melius latina me prorsus inexpertum sentiam et agnoscam, sup­ esset; sed argumentis nécessitant ibus non potest bono plebunt et peritia et benevolentia vestra. latino dici. Itaquo his omnibus iterum iterumque Postquam in tribus prioribus capitibus huiusco perpensis, censuit hesterno suo consessu Deputatio constitutionis dogmaticae dictum est do iis, quao pro fido, formulam posse ad omnes difficultates ad rationem et ad fidem seorsum spectant; nunc removendas ita confici: Si quis dixerit, assensum de utriusque relationibus, nempe do recto ordino fidei christianae non esse liberum, sed argumentis inter fidem ct rationem, inter scientiam et reve­ rationis humanae necessario produci, anathema sit. lationem sermo fit in isto quarto capite, quod quin­ Haec quidem formulo, reverendissimi potros, nil que paragraphia absolvitur. amplius obscuri habet, verba sunt simplicissima, ot In paragraphe prima declaratur iuxta perpetuam errorem hoo canone feriendum presso et distincte ecclesiae doctrinam duplicem dari pro hominibus exprimunt Igitur haec formuli!, haec simplicissima cognitionis ordinem, naturalem nempe et superformula nobis placuit, ct nunc nomino Deputations, naturalem; et secundus hic ordo ex apertissimis reverendissimi patres, vos rogo humiliter, ut digne­ i Scripturae verbis evincitur. mini hanc formulam acceptare. Haec sunt quao In secunda paragrapho exponitur, quales sint ct hodio amplius nomino Dopntationie vobis et vestro quales non sint partes rationis in excolenda veritate capientissimo iudicio proponenda habui. Favete,, supernatural !. * valete. In tertia paragrapho asseritur nullam unquam Hic cum plures patres non bene intellexissent oppositionem, nullam veram dissensionem dari posse iorum canonem propositum a Deputatione, rogarunt inter rationem et fidem, inter revelationem et scien­ •ererendissimum relatorem descendentem ex'ambone, tiam. Undo quaelibet assertiones veritati revelatio ut illum repeteret. Unde recerendissimus relator ite- certo adversantes pro illegitimis scientiae conclu­ 'um ambonem ascendens ait: sionibus haberi debent, et ab ecclesia iure merito Rogatns sum a pluribus reverendissimis patribus, reprobantur. it de novo hano formulam Idgam; igitur formula Paragraphus quarta ulterius procedens docet iaeo est: Si quis dixerit (prima vorba manent in­ rationem et fidem non tantum inter se non dissi­ acta sicut in textu), assensum fidei christianae non dere, sed mutuaro sibi opero ferre; ot hic dum sse liberum (nuno sequitur modificatio), std argu­ insta scientiae libertas vindicatur, eiusdem scientia· mentis rationis humanae necessario produci, anathema abusus et excessus praecaventur. it. Igitur pro necessariis, quao vox relata erat ad Paragraphus quinta impugnat systema illud iuxta •rgumenta, nuno dictum est necessario produci, ne­ quod sublimioris, ut aiunt, philosophiae munus sit cesitas refertur ad actum, quod idem est, ita: sed dogma revelatum ad novas ae perfectiores signi- 367 Á. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 368 fieationes evehere. Quisnam autem scientiae tum A multum pugnatum fuit, erat error typographies ; naturalis tum revelatae possit ac debeat esse verusi sed ai loco repugnantiae dicatur contradictionis, non profectus, ostenditur ex textu celeberrimo sancti contradicimus. Et tunc proponit Deputatio ot dica­ tur: Quamoòrem inanis eiusmodicontradictionis species Vincenti i Lirinensis. His praemissis statini ad propositas a reveren­ inde potissimum oritur quod etc. Animadversioni 11“ provisum in praecedenti. dissimis patribus in congregatione generali emenda­ Animadversiones 1¿ * et 13 * postulant, ut fusius tiones deveniamus, humillimam Deputationis nostrae sententiam sapientissimo huiusce sacrae occumenicse enumerentur variae erroris causae, ob quas ratio synodi iudicio, qua debemus modestia, substernentes. fidei contrariam seso exhibeat: hoo autem implicito Emendatio Ia quatuor paginis integris constat et sufficienter contineri in textu schematis nobis Etsi vero reformationes ot additiones a reveren­ videtur. Concilia enim non soient ad particularia dissimo patro in ea propositae suum certo habeant descendere; et si dicerentur ea quae proponuntur, pondus ac pretium; non tamen debuit eas admittere non omnia tamen adhuc dicta forent, ct plura alia Deputatio, quia novam totius pone operis formam addenda essent. Caoterum legitimo huic observationi proponunt, ct ideo novae patrum publicae discus­ iam erit satisfactum, si dicatur, ut modo in ar­ sioni subiiciondao necessario essent, et aliunde ali­ ticulo 10 * proposuimus: inde potissimum oritur quibus obiectionibus darò Jocum videntor. Hoc caput domi missam fuerat pitribns per cunores. Spiritu sancto, referri ordini vestro, opportune iterum Vide num. 59, cob 374-37S. Canon habetur eoL 87d cx 381 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA QUINTA 12 a prilla 1870 382 integro capitis quarti eiuaque canonum novissime a Cardinalis Trevisanato............................. placet adaptato, una cum conclusione hodie admissa, in bac Cardinalis De Luca.................................. placet ultima aua forma aseentiuntur, surgant/ Cardinalis Bizzarri...................................placet Longo maior pars surroxit; et ideo ad alterum Cardinalis de la Lastra y Cuesta . . placet experimentum deventum est, in quo cum non nisi Cardinalis Pitra........................................ placet unus aut alter surrexisset, eminentissimus primus Cardinalis Guidi......................................... abest praeses conclusit: Cardinalis de Bonnechose........................ placet ^Declaramus itaque integrum textum quarti capi­ Cardinalis Cullen......................................... abest tis cum suis canonibus novissimo adaptatum, una Cardinalis d’IIohenlobe abest cum conclusione α congregatione generali fuisse Cardinalis Bilio......................................... placet approbatum.a Cardinalis Bonaparte.......................... placet Postremo loco ad integrum schema reformatum Cardinalis Ferrie ri.......................... placet deventum est; de quo cum patrum suffragia exquiri Cardinalis Gonella....... abest deberent, eminentissimus primus praeses in bunc Cardinalis Barili............................... placet modum alloquutus est: Cardinalis Berardi.......................... placet ..Reverendissimi patres, postquam tam de pro­ Cardinalis Moreno............................... placet oemio, quam do quatuor huius schematis capitibus Cardinalis Monaco La Vailetta . . . placet singillatim suffragia actu surgendi lata fuerunt, Ordinis diaconorum: restat, ut iuxta numerum XIV decreti do dio 20 fo- B Cardinalis Antonelli....................................placet bruarii huius anni, sententiae patrum do integro Cardinalis Caterini..................................... abest schemate proposito rogentur1. Haec autem suffra­ Cardinalis Grasselli™..................................... abest gia oretonue edentur per verba placet aut non placet, Cardinalis Mertel ........ abest ita tamen ut qui conditionem aliquam adiiciendam Cardinalis Consolini.................................... placet existimaverint, id non viva voco exponere, sed Cardinalis Borromeo.................................... placet scripto tradere debeant; quem in finem uti pote­ Cardinalis Capalti......................................... placet runt hac verborum forma: placet iurta modum; at­ Reverendissimi domini patriarchae. que haec dicendo tradent folium, in quo modus ille Constantinopolitanus................................placet vel conditio describitur. Simul vero reverendissimi Alexandrinus.......................................... placet patres rogantur, ut singuli, dum nomina patrum ox Antiochenus ritus graeci melchitici . . abest ambone alta voce recitantur, patrumquo responsa Antiochenus ritus syriaci..................... abest redduntur, locum in aula concilii sibi adsignatum Antiochenus ritus latini.......................... placet occupent, iique quorum nomina recitantur, pariter Hierosolymitanus......................................... placet alta et intelligibili voce, suam sententiam verbis Babylonensis ritus cbaldaici .... abest aupra expressis enuntient, ita ut facile a notariis Indiarum Occidentalium......................... placet percipi atque describi possit. Itaque ambonem Ciliciensis ritus armeni...............................placet ascendat reverendus dominus subsecretarías et no­ Antiochenus iam ritus graeci melchitici placet mina singulorum patrum iuxta ordinem dignitatis C et promotionis recitet, ut quilibet, suo nomine reci­ Reverendissimi domini primates. tato, suffragium darò possit? Salisburgensis............................................... placet Ambonem itaque conscendens subsecretarios, Antibarensis..................................................... abest omnes concilii patres hoc ordine compellavit: Salernitanus....................................................placet Eminentissimi ac reverendissimi domini cardinales. Gnesnensis et Posnaniensis......................... placet Tarraconensis...............................................placet Ordinis episcoporum: Strigoniensis......................... placet iurta modum Cardinalis Mattei.......................................... abest Mechliniensis....................................................placet Cardinalis Patrizi......................................... placet Armacanus....................................................placet Cardinalia Amat......................................... placet Cardinalis Paracciani Clarelli .... placet Reverendissimi domini archiepiscopi. Cardinalis Di Pietro....................................placet Consentinus.................................................... placet Cardinalis Milesi.......................................... abest Tuamensis.................................................... placet Ordinis presbyterorum: Babylonensis ritus latini............................ abest Cardinalis De Angelis.............................. placet Berytensis ritus maronitici.......................... placet Cardinalia Vannicelli..................................... abest Rhedonensis.......................... placet Cardinalis Schwarzenberg placet iurta modum Amasenus iam ritus armeni .... placet Cardinalis Corsi.........................................placet D Marascensis ritus armeni......................... placet Cardinalis Asquini.........................................placet Cyprensis ritus maronitici..........................placet Cardinalis Carafu......................... abest Rossanensia............................................... placet Cardinalis Riario-Sforza................................ abest Ephesinus............................................... placet Cardinalis Mathieu..................................... abest Urbinatensis......................................... . abest Cardinalis Donnei......................................... placet Oregonopolitanus......................................... placet Cardinalis Morichini....................................placet Siuniensis ritus armeni................................ abest Cardinalis Pecci........................ placet Camerinensis................................................ abest Cardinalis Rauscher..................................... abest Sancti Ludovici.... placet iurta modum Cardinalis Barnabò................................... placet Siracensis ritus armeni...............................placet Cardinalis Antonucci....................................placet Sancti lacobi de Chilo............................... placet Cardinalis Orfei......................................... placet Dyrrachiensis.............................................. placet Cardinalis Do Silvestri.............................. placet Cardinalis Sacconi......... placet Salmasiensis ritus chaldaici .... placet Tran ensis......................................................... placet Cardinalis Quaglia.........................................placet Cardinalis Panebianco.............................. placet Lucanus.................................... placet Compsanus . . ............................... . placet » liso occasione denso dtolribata eunt pit ribas duo priora Tarentinus....................................................placet capita de fide catholica. ut inteçram constitutionem, cui as doo Traianopolitanus......................................... placet postrema capita fecum attulerant» prae oculto habere possent 383 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES Amidensis ritus armeni.............................. abest A Caesarccmi· ritue armoni (Hsgian) . placet Ciucinnstensi· .... placet iuxta modum Camerscensis.......................................... placet Neapoleos ritu· graeci............................ placet Aleppeneis ritue maronitiei .... placet De Venezuela.......................................... placet Ultraiectensia iam...................................... placet Olomucensis................................................ abest Sancti Francisci......................................placet Caietanns.................................................... placet Sipontinus................................................. abeti Kerkukensie ritus chaldaici................... placet Nisibenue ................................................placet Surrentinus . . . . «...............................abest Acheruntinus iam........ abest Goriticnris..................................................abest Petrensi· ..................................................... placet Smyrnensi·................................................ placet B Trapczuntinus........................................... placet Mutinensis................................................ placet Regincneie .·...................................*. placet Caesariensis ritus armeni (Bosagi) . . abest Brundusinus.................................................. abest Monacensi· . ............................................placet Seleuciensis iam....................................... placet Thessalonicensis....................................... placet Theatinus.......................................................abest Tyrensis et Sidoniensisritus maronitiei placet Turonensi· ................................................. placet Caaseliensis................................................. placet Palmyrenais iam abest Leopoliensis ritus armeni........................ placet Florentinus . ............................................ placet Rhodiensis................................................... abest Patraeensis................................................. placet Sardianus.................................................. abest c Baronale................................................. placet Bambcrgeneia.............................. .... . placet Serthcneis ritus chaldaici . . . . abest Caesuraugustanus....................................... placet nalifaxiensis.............................................. abest Tarsensis ritus armeni abest Tolosanus............................................ abest Leopoliensis ritus latini........................ placet Corcyrcnsis............................................. placet Amadicnsis ritus chaldaici.................... placet Aleppensis ritus armeni.................... placet Novae Aureliae................................... abest Valentinus.............................. .... placet Melitcnensis ritus armoni.................... placet Bituricensis.............................................placet De Manila............................................. placet Do Piata.................................................. placet Mausiliensis ritus syriaci ... . placet d Granateneis............................................. placet ladrensis.................................... · . . . placet Aleppensis ritus syriaci ...... abest Babylononsis ritus syriaci......................... abest Parisiensis........................placet iuxta modum Mexicanos . ·....................................... placet Aleppensis ritus graeci melchitici . . abest Utinensis..................................................... placet Avenionensis........................placet tuita modum Mardensis ritus armeni............................ placet Naxieniis ........ B. . . placet' Baltimorensis .... placet iuxta modum Neo-Eboraceneis............................abest Antiochenus ritus armeni............. abest Coloccnsis et Bacaieniis . placet iuxta modum Cyprensis ritus armeni................. abest Do Buenos Ayres......................... placet Albiensis............................ placet iuxta modum 384 Weetmonastericnsi·.................................... placet Colonicnsis................................................... placet Melitcnensis....................................................placet Colossensis.............................................. abest Irenopolitanus.............................................. placet Boetrcnsis................................................... placet Taurinensi·..................................................... abest Messacene!·....................................................placet Catancnsis ....................................................placet Edessenus............................................ placet Mediolanensis .................................................abest Rhemensis......................... placet iuxta modum Algerianus......................................................abest Tyrensis ritus graeci melchitici . . . placet Iconiensis..................... ·· . . · placet Se non ensi·......................... placet iuxta modum Burgenais ........... placet De Guati mala............................................... placet Utraiectcnais...............................................placet Quiten·!·......................................................... placet Do Guadalaxara..........................................placet Philippensis ritus graeci.......................... placet Anazarbenais................................................. abest Fogarasiensis ritus rumeni.......................... placet Corinthiensis............................................... placet A midentis ritus chaldaici.......................... placet Torontinus....................................................placet Bfcereudissimi damini episcopi. Bugellensis.......... placet iuxta modum Asculanus et Ceriniolensis............. abest Terracinensis iaw»............................ placet Tornacene!·...................................... placet Sido iensis ritus melchitici .... abest Marianopolitanus............................ placet Ventimilienais ...............................................placet I n teramn ensi·................................. placet Augustodunensis . . . placet iuxta modum Baionensis....................................... placet Eporediensi· ..... placet iuxta modum Di vio neniis.......... placet iuxta modum Colnmbicensis .... placet iuxta modum Mcldcnsis........................................................ placet Cariatensis..................................................... abest Canopensis................................................... placet Albinganensis................................................ abest Bethlemonsia.................................................abest Herbipolensis.............................................. placet Tiburtinus................................................... placet Argentineneis.............................................. placet "Wheelingcnsis .... placet iuxta modum Biniteusis........................................................ placet Maurianensis . ......................................... placet Iassensis.........................................................placet Fulginatensis ................................................ abest Bellovaccnsis.............................................. placet Emeritensis................................................... placet Montis Alti................................................... placet Tutelensis................................................... placet Almirensis................................................... placet Mctensis ...... placet iuxta modum Syronsis........................................................ placet Montis Regulis..............................................placet Lucerinus................................................... placet Sappensis.............................................. . placet Milwauchiensis . . ....................................... placet Montis Albani............................................. placet Carensie et Sarnensis.............................. placet Ecclesicnsis.................................................. placet Seduncnsis.................................................. placet Sagicnsis....................................................... placet Euriensis ........................................................ placet Zenopolitanus............................................. placet 985 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA QUINTA 12 aprili. 1870 386 Rosalicnaia...................................................placet χ Solopiensia . . . . placet iuxta modum Liparonsis iam .... placet iuxta modum Civitatis Castellanae abest WcUingtonicnai·..................................... placet Thermularum . . placet Valli» Guidoni..................................... placet Versaliensis . . . placet Perthensia........................................................placet Budvicensis . . . abest Aquaepondonsis . . . placet iuxta modum Arichatensia . . . placet Lucionensis tam................................... placet Iazirensia ritus chaldaici placet llobartonienaia .............................................. placet Hadrianopolitanua . . placet Lausauensia ot Oenevcnai. .... placet Tarnovicneis . . placet Ramatbcnsia................placet iuxta modum Lingonensis . . . . placet iuxta modum Birmingbamion.i. . . . placet iuxta modum Andrienris . . abest Tamasaensis.................................................. placet Thclesinus . . placet Nivorncnsia................................................... placet Calvensis ; . . placet Cataccneis . . Vancouvcriensia........................................ placet placet Aratbonsis ................................................... placet Carthaginensia . placet Forolivionsis.............................................. placet Carnutensis.......................... placet iuxta modum Tergestinus ............................................... abest Sancti Severi......................................... abest Leodiensis................................................... placet Sancti Scverini.............................................. placet Parmensia................................................... placet B Ferentinas..........................placet iuxta modum Aquilano·................................................... placet Milctcnais................................................... placet Gratianopolitanus . . . placet iuxta modum Ponnonsie........................................................ placet Urgcllensis................................................... placet Clevelundensis.............................................. placet Broocklynonsis .... placet iuxta modum Patarcnsis....................................................placet Novarcenaia.................................................... abest Colopbonionaia.............................................. placet Burlingtonensis .........................................placet Dauliensis.......................... placet iuxta modum Montereyonsis.............................................. placet Signinus........................................................ placet Natchitocbcnsia.............................................. placet Clonfertcnsis .... placet iuxta modum Civitatis Plebia..............................................placet Mclburnenaia .... placet iuxta modum , Rubensis et Bituntinua.............................. placet Ottawicnsie............................................... placet Vratislavicnsia.............................................. placet CornetanUB............................................... abest Bcrgomenaia.................................................... abest Paphenaia............................................... placet Tanenais.......................................................... abest Ptolemaideneia.......................................... placet Kerrienuia.............................. placet iuxta modum Vinconnopolitanua . . placet iuxta modum Savanncnais................................................... placet abest Funchalenaia..............................'. . . Tridentinus.................................................... abest Dioienris........................................................ placet Rnguainus................................................... placet Pincroliensia ................................................ abest Tloacalensia................................................... placet Placentinus................................................... placet C Ncocastrensia.............................................. placet Miroatensis................................................... placet Sancti Angeli de Lombardis .... placet Sancti Angeli in Vado...............................placet Trivcntinus................................................... placet Neritonenaia................................................... placet kclanus........................................................ placet Anglonenaia et Tursiensia........................... abest Sanctissimae Conceptionis de Chilo. . placet Sancti Deodati.............................................. placet Dromorensia...................................................placet Derrienais . . ;................................... placet Leontopolitanua......................................... placet Cloynenais....................................................placet Laqucdoniensia............................................... abest Portua Victoriae in Australia .... placet Corisopitensia.............................................. placet Sancti Marci et Biainianenaia .... placet Eugubinua................................. ... placet Aurclianenaia .... placet iuxta modum Tudertinua......................................... . placet Pictavieiuia................................................... placet Alatrinus......................... placet Melphienaia................................................... placet Averaanus..................................................... abest Vesprimiensia................................................ abest Nicoterensia..................................................... abest Molinenaia...................... placet iuxta modum Abellinensia................................................... placet Sozopolitanua.............................................. placet Larinensia.......................................................... abest Ancyranus ritua armeni................................ abest Guaatallcnsia .... placet iuxta modum Nursinua.........................................................placet Vcglensis................................................... placet Castrimene................................................... plucet D Carciiaaonensia.............................................. placet Mogli ntinus...................... placet iuxta modum Plymuthcnsis......................... placet iuxta modum Boanonsia ot Sinniensia . placet iuxta modum Amerinus........................................................ placet Pampilonense.............................................. placet Nolanus........................................................ placet Ricbmondensia.......................................... abest Squillaccnaia................................................... placet Mcasenicnaia................................................... placet Pisciensis.......................................................... abest Gadarensis.................................................... placet Nemauacnaia................................................... placet Brixicnria................................................... placet Riithcncnsis................................................... placet Vicentinu.......................................................... placet Thyatirenais ....................................................placet Engoliamensia.............................................. placet Cambyaopolitanua......................................... placet Hildeshemionaia......................................... placet Imolensia........................................................ placet Guadalupensia iam....................................placet Feltrensis......................................... . . placet Samaricnsis.................................................... placet Foroiuliensis................................................... placet Forosemproniensia....................................placet Elphincnsis................................................... placet Oritanus......................................................... placet Ilamiltonensis.............................................. placet Blesenaia.......................................................... abest By rt bonus ..................................................... abest Sancti losephi de Costarica .... placet Sergiopolitanus......................................... placet Southwarcensia............................................... abest Asculanus......................................... . placet Salfordensis '......................... placet iuxta modum CONCIL·. OKXERAL. TOMOS LÏ. 387 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES Troiinuí . ............................................... placet a Cis erta n ua............................................... placet Masaanua . . -......................................placet Ambiancnais............................................... placet Spalatcoais............................................... placet Padcrborncnaia.......................................... placet Fancnsis.................................................... placet Pisaurensis................................................. abest Brixinenais, . . . ............................ placet Porphyricnsis............................................ abest Feme nais . ........................ placet Galvienaia............................................... placet Netcbctcnris....................... placet iuxta modum Cliftonicnsis....................... placet ivxla modum Vivaricnsia................................................ placet Bcllicenais................................................ placet Crualcnsis........................ placet Sancti Dionysii Rcunionis........................placet Antinoensis................................................placet B Brictinorwnsia........................................... placet Volaterranos........................................... placet Montis Pol itiani........................................ abest Eleuthcropolitanua.................................. placet Lucensis »................................................ placet Romo ns is..................................................... placet Sinopensia................................................ placet Anagninus.................................................. abest Niciensia............................ placet iuxta modum Paren tin ua.................................................. abest Tirasonenais................................................ placet Zamorensis in Hispania............................. placet Scguntinua................................................ placet Abulonsis..................................................... placet Minoricensia................................................ placet Do Portorico............................................placet Sancti Augustini. . . placet iuxta modum Hartfordionsia............................................. abest C Kingntonionaia............................................. abest Ccnomancnais............................................placet Ebroicenais..................................................abest Raliaboncnaia........................................... placet Ccramensis . .. ................................. placet Polomonicnais........................................... placet Nortlianloniensis. . . placet iuxta modum Antipliellonsia . .......................................abest Lipnrensia........................placet iuxta modum Conchcnais in Hispania............................ placet Aìmcricnsia................................................. placet Diancnais.................................. abest Apamicnaia................................................ placet Augustanus Vindelicorum........................ placet Oriolcnsis..................................................... placet Sahimnntinua........................................... jdacet Myndonsis.................................................. abest Gurcensia..................................................alte st D Bruscnais ritua armeni......................... placet Rosensia ........... placet Fabriancnais................................................ placet Narniensia «........................................ placet Nicosicnsia . . . '............................ placet Cahtanisiadenaia....................................... placet Aaturiccnsia . .................................... placet Vaciensia.......................................................abest De Comay agua........................................placet Briabancnaia............................................ placet Artuinensis rituaarmeni...................... placet Regionale......................................................placet Oppidensia.................................................. abest Caiacenaia1.................................................. abest Aprutinua.............................placet iuxta modum Mu ran us...................................................... placet > Bic tiro misit td Deputalionem de fide num anima-1TenioDW. Vide infra mb nom. 34. 388 Zachucnsia ritua chaldaici........................... abest Tricariccnais................................................... placet Lcnioviccnaia.............................................. placet A Lu renais........................................................ placet Santandcricnsia........................... placet Sancti loannia........................... placet Hclcnopolitanua ........ placet Cerricnsis................................. placet Comeclcnsis............ * ..... placet Fcrctrnnua................................. placet Gallipolitanua............................ placet Cotroncnsis.................................. abest Par tenais....................................... placet Ithacensis abest Mariamncnaia ritua mclchitici .... placet Carolinopolitnnua....................... placet Chiithamcnsia.......................................... placet Dunensia et Connorenaia..................... placet Delconcnaia....................................................placet Sal tenais......................................................... ¡dacet Apolloniensis...............................................placet Vallispratcnsia.............................................. placet Csanadicnsia..................... placet iuxta modum Sancti Petri Flaminia Grandensis . . abest ForUlcxicnais . ......................................... placet Pittsburgcnais .... placet iuxta modum Antigonensis...............................................placet Belcmensis de Para . . placet iuxta modum A necio nais.................................................... placet Trecentis............................... placet iuxta modum Lamaccnsis .......... placet H árleme nais.................................................... placet làmcriccnsu................................................... placet Lucioncnais......................... placet iuxta modum Montis Pernioni . . . placet iuxta modum Gicnnensia..................................................... abest Surcnsis .......................................................... abest Revcrlacenaia . placet Tarvisinus . . placet Veronensia . . placet Dcrtbuscnais placet Arccnsis . . . placet 1 triocensia . . . placet itixla modum Sancti Claudii placet Barcinonensis . placet Sancti Hippolyti placet Trorircnsia . . . . placet iuxta modum Do Zacathccaa . placet Gorundensis . . abest Temcincneis placet Constanticnsis . abest Amathuntinua . placet Galvcstonicnsis . placet Larantinus . . abest Kilmorcnsis . . placet Halicarnassensis placet Magno-Varadincnais ritus rumeni . . placet Sancti Galli.............................................. placet Sanctorincnais ......... placet Do Tulnncingo.......................................... placet De Chilupa......................................... . placet Venctenais iam.................................... placet Milcvitanua............................................... placet Tipasitanus.............................................. placet Sebe ni ce ne i».............................................. placet Pctrocoriccnaia......................................... placet Anicicnaia ......................................... .... placet Pharanonaia......................................... placet Bnailccnsis......................................... abest ................................................................ • abest Inzircnam ritua ayriaci.................... ► placet Uallienais et Pergulanus . , • placet Tifeniatcnaia..................... . placet 389 390 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA QUINTA 12 apri lie 1870 Nucerinae.................................................... abest a Sancti Miniati..............................................placet Bucasioncnais .... placet iuxta modum Luncnsis-Sarzancnsis................................... placet Miletopolitnnus......................................... placet Grossctanus................................................... placet Marcopolit&nus ......... abest Galtollincn-Norcnsis . . placet iuxta modum A k renais ritu· chsldaici.......................... abest Uxcllcns» ct Tcrralbencnsis .. .. placet Synccllus patriarchaesyrorum .... abest Augustanus.................................................. placet Abilcnais........................................................ placet Albae Regalona » * ........................................ placet Millennia........................................................ placet S/Jithinnricnsis............................................... abest Cnnathcnsia ................................................... placet » * Tnrnntasiens .............................................. placet Danabci»»................................................... placet Baiocco»»......................... placet iuxta modum Endettons»................................................... placet Brugensis .................................................. placet Tripolitanus . . . '.................................... placet A 7.0 te nei e........................................................ placet Mugaron»» . '.............................................. placet Lystrensis1................................................... placet llcbronensis................................................... placet Agnthoniccnsis.............................................. placet Ptolcmnidonsis ritus molchitici . . . abest Murera tons» ctTolcntinus .... abest Mctellupolitanus......................................... placet PotcntinuM et Marsiconsis.......................... placet » * Cuneet» .............................. placet Clogliorieiikia......................... «... abest Prionensis................................................... placet Astensis........................................................ placet Chry'sopolitanus............................................. placet B Snlutinrurn..................... ' placet iuxta modum Trapczuntinus ritus armeni .... placet Albae Pompeiae......................................... placet Transsylvanionsis.......................................... abest Alexandrinus................................................ abest » * Cntnlaunci» .... placet iuxta modum Pistoriensis ot Pratensis ..........................placet » * Jaurinens ..................... .......................... abest Valcntincns» . .........................................placet Rupei 1er»'»..................... placet iuxta modum Elnoi»»...............................placet iuxta modum Nancoicns»..................... placet iuxta modum Tudcnais ......................................................... placet Virodiincmda . . . . .......................... abest Sancti Chris to phori do Havana . . . placet G anda venais................................................... placet Constan tinianus .... placet iuxta modum placet Asca!nncr»is . Partitions» .............................................. . abest Mcllipotnmcnsis placet Puiiionsia.......................................................... abest placet Ayncnquensis............................................... abest Gnudiaicnsis . placet iuxta modum Orane!»» . . Huanuccnsis................................................... placet placet Secovicns» . Sarept4inuB................................................... placet Yapinccnsis......................... placet iuxta modum Adclnidopolitanus . . .‘........................... abest placet Aegei»».................................... Albancns»......................... placet iuxta modum Ardagadensis.......................................... placet Adminiat. npost. Bulgarorum .... placet Balncorcgionsis.......................................... placet Mulucitnnus..................................................... abest Olindcnsis . .......................................... placet Calaguritanus.............................................. placet C Nam urcer» » * ............................................... placet Paccneid in Hispania....................................placet Varmicns»......................... placet iuxta modum Sancti lacobi Capitis Viridis .... placet Sancti loann» do Cuyo.......................... placet De Nicaragua.............................................. placet abest Cyrenensis............................................... Tononsis ct Myconensis...............................placet Pcntacoinicnsis.......................................... placet Concordions».............................................. placet Rhodiopolitanus..................................... placet Litomericonais.............................................. placet placet Thermopylonsis Pnlcntmus................................................... placet Scranton ensis . placet iuxta modum Vicena»......................................... placet Harnsburgensis . placet iuxta modum » * Bostoniens ..........................placet iuxta modum placet Croasensis Cnriopolitnnus ritus copt......................... placet RofTcnsis................ placet iuxta modum Sancti Hyacinthi......................................... placet LudovicopoliUnus . . . placet iuxta modum Karputhensis ritus armoni......................... placet Ericnsis................. placet iuxta modum DubuqucnsiH..................................................... abest BulFalct»»............................................... placet Pctriculanus......................... placet iuxta modum Adramyttonsis.... placet iuxta modum Myriophytensis.............................................. placet Castabalensis.......................................... placet Erzorumionsia ritus armeni .... placet Cossovicnsis........... placet iuxta modum Maasìlionsia..........................placet iuxta modum Popnyanensis.......................................... placet Atrcbntcr»*» ..................................................... abest D abest Bidiner»»............................................... Vcnetcnais....................................................placet Cydoniet»»................................................ placet Cadurccnais..........................placet iuxta modum Dionysiensie............................................... placet Osniibriigc!»'».............................................. placet Lnrandensis............................................... placet » * Bolivarct» ................................................... placet » * (hitaron ............................................... placet Phiircne»........................................................ placet GuadixcnsiN.................................... placet Oyctensis.................................................... placet placet Canarie!»»............................... ..... » * Aurini» ................................................... placet Du Antuqucni.......................................... placet NysaCnua..................................................... « placet Agnthopolitanus ..................................... placet Hagulstadcnsis.............................................. placet placet Fhiviopolitanus..................... ..... Anthcdoncnsis..................................... . placet Nemesinua............................................... placet Gulbornci»'» placet Olympcnsis............................................... placet Sancti Germani . ...................................... placet Medcnsia..................................................... placet Scnogalliousis.............................................. placet Ciuiriontds ............................................... placet Faliscoduncnsis.............................................. placet Sancti Sebastiani Flumin. Itnuor. . . placet Nepesinus ot Sutrinus.............................. placet » * Pacent in America............................... placet Rccinctensia et Laurotanus .... placet Savoncnsis ct Naulensis.............................. placet » Kl hic pudes privatila exhibait suas eœeaiatioaes I>e· Arotinos.......................................................... abest putationi de fide VMe infra vub nue. 33. 25· 391 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 392 Gener, ord. Tertii Ord. a. Franc. . . placet Ma ria n opoli Uà ni et Marquett. . . placet A „ Discal a. August. . . . placet Nicopolitanus............................................ abett j, Carmelitani™............. placet Verulanus .................................................. abeti w B. M. de Mercede . . . placet De Serena.................................. placet „ Primi Ord. 88. Trinit. . . placet Antiputrenrie...........................................placet Mardensis ri tue chaldaici........................placet Magno-Varadinensis . . placet iurta modum Poat bane interrogationem et responsionem ainQaínqueccclcsieneis . . placet iuxta modum gu Io rum patrum, scrutatore» suffragiorum praeaidiTibcriadonsis............................. placet bus exhibuerunt exitum suffragiorum, quem eminenAnn ida lo naie ....................................... placet tiiaimua primai pratica his vorbis patribus enuntiavit: „Revereodissimi patro», notum vobis facimus, Olen ensis............................................ abett Heliopolitanus ri tu» melchitici . . . abeti quod de integro schemate quingenti nonaginta et oeto patrw suffragium dedero; ox quibua quingenti Rottenburgensis............................. placet et quindecim dixerunt placet, octoginta vero et tres De Chiapa............................................ * placet Dolycbcnais....................................... placet dixerunt placet iuxta modum1: ot horum convcniona Adiacente....................... placet iuxta modum ratio habebitur. Andegavenaia placet FProxima congregatio generalia feria habebitur Guadsluponsis placet tertia poit pascha “ placet B Paatopolitanus Reverendittimi patret abbatet nuUiut dioeceteot. Montia Virginia...................................placet Sanctissimae Trinitati» Carenala . . . abett Montia Canini . .....................................abett Sancti Martini Pannoniae.......................... abett .Sancti Pauli de Urbe............................. placet Sanctorum Nicolai et Bened. Monoeci . abeti Exceptiones In conatitutionom dogmaticam da fido oatholioa a nonnullis patribus in congregatione generali factae. 1. Scktcarsenberg aep. Pragentit. — Quamvis dicendo placet significaverim, mihi non caso in animo obaiatere decretis in quatuor primis capitibus constitutioni· dogmaticae de Fide catholica propo­ sitis; intime tamen persuasum mihi est, cadom Reverendittimi patret generalet ordinum monatiicorum. minue idonea esso, quao diris nostri aevi valeant Abbas generalia Sanctae Crucie . . . placet mederi vulneribus. „ Can Reg. Lat. . . placet 2. Ketteler ep. Ádoguntinut. — Non placet, quod „ Sancti Basilii graeci . abett In constitutione nunquam inveniantur1 verba : Sancta Abbai praeses Helvetiae 0. S. B. . . placet tgnodut oecumenica, prout legimus in decretis Triw Angliae O. S. B. . . placet den tinis. p Americhe 0. 8. B. . . placet 3. Guerrin ep. Lingonentit. — Placet cum aliqui­ p Bavarian 0. 8. B. . . placet bus in stylo correctionibus, quarum plures proposui. 4. Kovdct ep. Quinqueederientit. — Stylus, ut„ Italiae 0. S. B. . . . placet C Abbas generalia Vallia Umbrosae . . placet poto interdum durus, non bene Jatinua, germanis„ Cistercienaium . . . placet mum redolens, corrigatur, ut decreta concilii Vati­ „ Congr. Silvestrin. . . placet cani ae etiam sermonis forma irreprebensibilii com­ p sancti Hormisdao r. eb. placet mendent. Exempli gratia, prooemium incipiat: FDei „ Camaldulensium . . placet Filius et generis humani Redemptor Dominus noster p De Trippa ree. ref. . placet lesus Christus, ad Patrem caelestem rediturus, p Do Troppa ant. ref. . placet quemadmodum Ecclesiae suae in terris militanti, p e Olivetanorum . . . placet omnibus diebus usque ad consummationem saeculi Adminiatr. apostolica» Podlachiao . . placet se adfuturum promisit, ita dilectao sponsae praesto esse etc. etc. utque destitit Haec vero salutaris Rtvertndittimi patret generaiet et vicarii generalet eius providentia, cum ex aliis innumeris beneficiis congregationum clericorum regularium. continenter apparuit, tum iis manifestissime testa­ Gener, cong. Barnabitar . placet iuxta modum tam se reddidit fructibus, qui e conciliis oecume„ Somaachae......................... placet nicis, ac nominatim e Tridentino, iniquis licet tem­ Λ Societatis lean .... placet poribus celebrato, in chriftianam rem publicam p Matri» Dei......................... placet redundarunt copiosissimi. Hinc etc. etc. utque ad „ Scholarum piarum . . . placet finem paragraphi. „ Tbeatinorum ..... placet D „ Verum tam eu haec aliaque plurima emolumenta, p Cleric. Regul. Min. . . placet quibus Ecclesiam divina clementia per ultimam p Ministrant. Infir. . . . placet praecipue synodum oocumenicam locupletavit, grato, quo par est, animo revolventes, gravissima non de­ Ordinum monatticorum. flere non possumus mala indo potissimum enata, Prior gener. Carthuaianorum .... abett quod eiusdem sacrosanctae synodi auctoritatem multi contempserint, vel sapientissima neglexerint Ordinum mendicantium. decreta. Gener, ord. Praedicatorum .... placet BNemo siquidem ignorat, haereses, a Triden­ n Minorum.................. placet tini· patribus proscriptas, reiecto divino Ecclesiao p Minorum Convent . . . placet magisterio, doctrinam fidei privati cuiusvis arbitrio p Minorum Cappuccio. . . placet subiecisse, atquo eapropter in sectas paullatim dis­ p Erem, sancti August. . . placet solutas esso multiplices, quo iam evenit, ut iisdem a Oarmelitarum Exc. . . . placet inter se dissentientibus et concertantibu», omnis p Servorum B. Μ. V. . . . placet tandem in Christum fides apud multos labefactaretur, p Minimorum................. placet atque ipse Biblia, quao primo doctrinae Christianae p 88. Trinitatis Disc. . . . placet t Hic «ub num. 83 addere vieom «ζ exceptione» a patribn· p B. Petri a Pisis .... placet data» per forronlam: Placet iurta rrvtdum. ’ mrcntuniur ed. . Fratrum Poenitentiae . . placet 393 EXCEPTIONES IN CONSTITUTIONEM DOGMATICAM DE FIDE CATHOLICA 394 uoloum fontem ot iudiccm extollebant, non amplius ¿ 3. Non placet pag. 5 lin. Il (coi. 178 Dis]: nTum pro divinis haberi, demum mysticis commentis ac­ nata est latow otc. Vellem sic legere: Tum late censori coeperint.nimis per orbem cagata est. 0. Dreux Brisé ep. Alolinensis. — Dicoro potui Ratio, quia doctrina rationalism! seu naturalismi placet, nullo siquidem suffragandi datur alia for­ revera nata est longo antea, ni fallor: non solum mula; sed melius ex mento dixissem transeat. In quia implicito continetur in omni haeresi, quae multis siquidem enuntiatio veritatis invenitur, ta­ praeponit rationem individuam auctoritati Ecclesiae ; men accurata desideratur errorum, quibus diversi- sed quia in aliquibus doctrinis falsis etiam antiquis modo impetitur, profligatio. explicite docebatur excellentia rationis naturalis. Talibus tamen ot aliis huiusmodi relictis, do­ 7. Kremenls ep. Varmien sis. — Pag. 5 lio. 11 loris, melius dicam, stuporis, pluribus patribus se­ [coi. 178Di·], ubi pro „Tum nata est ct lato nimis4 minarium fuit, quando do providentia Dei super etc. dicendum puto: Tum late nimis etc. Ecclesiam tractabatur, quasi affectata omissio summi Falsum onim est, tum, id est novissimis tempo­ pontificis ct universum exaggeratae providentiae1* ribus, scilicet post profligatas a concilio Tridentino argumentum ox conciliorum auxilio, minimo ex haeresce, primum natam esse naturalismi et ratio­ regimino ct magisterio Petri explícito desumptum. nalism *! doctrinam, id quod Berengarii, Abaelardi, Nec su fi cero dicatur additio do sanctionibus Am al ri ci de Benn, Davidis do Dinantio1 exemplis pontificiis potius ad aliquam consolationem, quam facile probatur. Insuper contemptus auctoritatis ad iustarn satisfactionem concessa: praesertim post] B sacrorum bibliorum iam offectus et sequela est nonnullorum do concilio reclamationem, simul ot rationalism *! ; ergo hio prior est illo contemptu quoad acceptam promissionem iura sanctae sodis, ot ipsius tempus. erga ecclesiam benemerito, si non corumdom ver­ Pag. 5 lio. 85 (coi. 170 à μ] ubi pro «piares etiam borum, similis tamen significationis clausulae ali­ o catholicae ecclesiae filiis41 etc. dicendum censeo: cuius introductione foro manifestanda. Periculosae plures etiam scriplores catholicam fidem asserturi, omissionis ct insufficientis substitutionis pondus vel dum catholicam fidem asserere nituntur. Etenim si legitur «plures etiam o catholicae senserunt omnes, paucis gratum, flebile pluribus, nemini medium. ecclesiae filiis-, videri posset, cos’omnes, qui pag.5 Quoad sermonem, revera subtilitates ot orna­ • alinea 1 (col. 178 D loj «Tum nata est ctc.- recen­ menta minimo quaerenda orant, perspicua tamen sentur scriptores, non catholicos, sed cos ad unum enuntiatio veritatis, et modestum orationis artificium. omnes acatholicos fuisse, id quod, lordanum Brunum, * alios si spectaveris, Cuius perspicuitatis exigentia ornila videtur, verbi Voltairium, Diderotum inter gratia ubi veritas increata enunnutur, quao vox falsum esso in aprico est. 8. Teppa generalis Baniabitarum. — Ie Ex oratoribus permittitur, secus autem theologis, quibus non est creatio veritatis, sed temporalis sempiternae periodo: „Haeo vero- [coi. 178 b ») tollatur mentio iminnnentiao manifestatio. Pariter quando, per non concilii Tridentini, caque fìat in periodo distincta satii accuratam libertatis intelligeuUam, scientiarum hoc modo: Tum iis manifestissime comperta1 est libertatem ab Ecclesia proscribi supponitur, cuius C fructibus, qui orbi christiano e conciliis oecumenicis prohibitionibus non libertas, sed sola independentia amplissimi provenerunt. Quod maxime de Tridentina condemnatur. · synodo, iniquis licet temporibus celebrata, dicendum Quoad sententiarum dispositionem facile, ut est. Hinc enim etc. Ratio est, quia effectus qui enumerantur in credo, praesertim in initio prooemii melior inveni­ retur, ct dicentium sicut ct dictorum dignitati con- periodo rHinc- ex contextu aeque referri videntur ad omnia concilia ©ecumenica; sed reapse, ut ex venientior. Prooemium. eorum recensione patot, pertinent tantum, aut saltem 6. Edler ep. Natchetensis. — Suffragio suo con­ potissimum, ad concilium Tridentinum. ditiones ndiicicndas existimat iuxta regulam 14 , ** 2° 8i admittitur superior emendatio, ex periodo sino quibus non absolute placet constitutio: quamvis «Verumtamcn- delenda est vox -maxime-. libenter revereatur quidquid a patribus approbatum 3® Ante verbum «asserebantur- addendum vide­ summus pontifex confirmaro indicabit tur: ab haereticis vel ab earum (baeresum) auctori­ 1. Non placet in pag.4 linea 16 [coi. 178 ou] «bino bus, vel sectatoribus; quia secus prima fronte alicui ille ctiarn assiduus ctc.41. Vellem inserere vocem videri posset, illam assertionem pertinuisse ad auctus vel similem, eie: hinc auctus ille assiduus. omnem ecclesiam. Ratio, ut non videamur favero errori haereti4° In fine prooemii addenda videtur declaratio eorum, qui inaniter iactant inter progressus huius expressa iuxta aliquam ex formulis ut plurimum sacculi, quod nunc primum ortus est zelus pro con- D adhibitis a Tridentina synodo in fine prooemiorum, versione barbarorum, fruotus, ut dicunt, suarum qua dicatur, namini licere absque salutis dispendio societatum missionariorum, praesertim in Anglia ot sentire, docere aut praedicare secus ac in hac con­ America. stitutione declaratur ac definitur. Idque ut expressius Notandum, quod supra in enumeratione aliorum refellatur error eorum (ct nominatim Denzinger), fructuum o concilio Tridentino profectorum mentio qui contendunt, ea tantum ox capitibus tenenda esse fit nugmenti, multiplicationis ctc. Nonno melius orit ut definita, quao sublectis canonibus respondent. hic similiter commemoraro augmentum, ut non videa­ 8b. Macedo ep. Belemensie. — Ut pagina 5 mur immemoros virorum gloriosorum, qui labores post verbum «eius-, lineo 25 (coi. 179 At] addatur: apostólicos in aliis saeculis Ecclesiae sustinuerunt? nec non toto supernaturali ordine sublato. 2. Non placet in pag. 4 linea 16 [coi. 178 C is] «ad Caput I. sanguinis offusionem-; vellem potius: ad sanguinis sui effusionem. 9. Edler ep. Natchetensis. — Non placet in pag.7 Est quidem res non magni momenti; sed nollem linea 25 [col. 240 a ej «sancta Romana ecclesia-. dare locum cavillationibus etiam iocosis inimicorum, Vellem omittere vocem «Romana-; aut si patrea quasi propagaremus religionem per gladium. Lovo 1 Denato ed. est, sed facile corrigitur. 1 exaggerata providentia ed. • porri/, inter Nf ed. • ota. ed. 4 eonipeetn ed. 395 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 396 renuunt, tnnc vellem adiungcre alias roces, uti meum schemati de fide reformato libenter do sub apostolica etc., ct ita eas collocare, ut appareat, hic conditione, quod in primo capito do modio tollatur non dari nomen distinctivum ecclesiae, sed descrip­ „Romana- et simpliciter dicatur: Sancta catholica ecclesia. tionem, sive enumerationem notarum. Nostri protestantes dicunt nobis, quod nostra Ratio prima, ne videamur sequi vestigia secta­ rum haereticarum, quao in conciliábulos suis prae­ ecclesia non est ecclesia quao nominatur in sym­ , * sod sertim in America non raro disputant de nomine, bolo apostolorum sancta ecelesta catholica quo appellari iure possint, et novum nomen in nostra ecclesia est Romana catholica: ideoque af­ capite actorum inscribunt, iuxta mutationes tem­ fectant vocare nos Romanos catholicos, quasi ipsi essent veri catholici. Semper hoc nomon repuli porum. Ratio secunda, ne videamur favero errori eorum Romani catholici; sed affirmavi ot probare conatus qui doeent, catholicam ecclesiam ex staro tribus sum, nostrum nomen esso ecclesiam catholicam ; sed ramis, quorum unusquisque nominari potest ceMo- omnis catholicus debet ojio Romanus, quia papam lica, adiuncta distinctione, nempe Anglica catholica, constituit Christus caput Ecclesiae catholicae. In Graeca catholica, et Romana catholica. Quamvis mea dioecesi praedium aliquod datum fuerat por idea haec accuratius, exprimeretur voce Romano- testamentum ecclesiae catholicae. Evidens erat quod Catholica, attamen ad hanc distinctionem minime nobis datum fuerat: sed episcopaliani a tribunali animadvertero volent inimici: eo magia quod nequit Illud obtinuerunt, sub praetextu quod nostrum fieri distinctio in traductione anglica, quao unam b nomen non erat Catholica, sed Romana catholica formam tantum admittit Ronton-Catholic. ecclesia. Itaque emendationem omnino postulo: Ratio tertis, contra omnes haereticos argumen­ isque videtur case sensus magnao partis concilii, tum cogens habetur in hoc, quod idem est nomen ut mihi saltem videbatur quando tam multi surecclesiae nostrae, ac nomen ab omnibus sectis prae­ rexerunt pro virgula. Alia forma adhiberi potest, dicatum de ecclesia Dei in symbolo apostolorum, quae omnibus placebit. quam omnes profitentur, videlicet sancta ecclesia 13. Anongmus1. — Minue placet vox „Rominatt catholica. Quo strictius et simplicius hoc nomen in linea 1 capitis primi, quia retinere possimus, eo clarius videbitur iis, qui bona 1· non est necessaria ab initio; cum do ecclesia fide quaerunt veritatem, ecclesiam nostram eam- postea expresse tractabitur, ibi poterit inseri; dem esse quam apostoli fundaverunt 2* quia vox apud omnes, qui lingua anglica Quin immo, si brevius adhuc diceretur: Sacro­ utuntur, ansam forsan praeberet errorem illorum sancta ecclesia Dei credit ctc., tunc etiam clarius propagandi, qui triplicem distinguunt ecclesiam ostenderet ecclesia se non agnoscere aliam quam- catholicam, Romanam unam, alteram grateam, ter­ cumque ecclesiam, et omnes sectas nonnisi per tiam demum anglicanam. usurpationem assumerò sibi nomen ecclesiarum. 3· In professione fidei Pii IV eadem loquendi Notandum, quod omnimode vellem retinero titu­ ratio designat particularem Romanam ecclesiam, lum Romana quasi notam vel tesseram verso reli­ ematrem et magistram omnium ecclesiarum0, ideo­ gionis, et eam exprimere in textu: sicuri in praxi 0 que ambigua videtur. saepe hanc notam adhibeo1, et inter glorias eccle­ 4· Demum quia non est vox usitata nec in sym­ siae adnumero. Solummodo nollem eam hic in bolis, nec in conciliis generalibus, per quantum capite poni quasi nomen necessarium, sine quo sciam. ecclesia nostra non posset adaequate appellari. Si non placeat omittere, tunc poni posset de­ 10. Ketleler ep. htoguntinus. — Constitutio dog­ scriptio plenior ecclesiae ita: Unam sanctam catho­ matica de fide catholica mihi placet exceptis sequen­ licam apostolicam Romanam ecclesiam. tibus: 14 Dupanloup ep. Aurelianensis. — Mutanda linea I. Non placent verba initii capitis primi „Saneta prima capitis primi eo modo: Sancta ecclesia catho­ Romana catholica ecclesia41, lica, apostolica, Romana. 1» quia aliquam speciem prae se ferunt pro illo 15. Fitzgerald ep. Pet rie ulanos.— Non placet illud onoro multorum protestantium, imprimis episco­ sub initio capitis primi BSancta Romana catholica palium in Anglia, ao si plores occlesiao catholicae ecclesia0, et quidem propter rationes in congroexisteront. Mullo magis mihi placeret, si hic dice­ gationo generali allatas, quas heic referre necease retur: Sancta catholica ecclesia vel sancta ecclesia non esse putavi. catholica et apostolica; ot si alio in loco, verbi Quod si reverendissimis patribus non placuerit gratia ab initio capitis secundi, poneretur: Sancta hac in ro consilium mutaro, optarem, ut saltem Romana ecclesia; litera C majuscula vox illa catholica scribatur : reo 2· quia baoc formula „sancta Romana catholica D quidem minima, nec praetermittenda. ecclesia0 speciem quondam innovationis prae se 16. (7Hara ep. Scrantonensis. — Placet sub con­ feno videtur. ditione: etenim libenter suffragium fero quoad 11. Whelan ep. Wheclingenris. — Placet ad hunc schema de fide ct illud approbo, si deleatur vox modum, omisso nomino rRomanad, quod nomen non 0Romanau in capite primo lin. 1, quia Ibi sermo extitlt ab initio (Antiochena fuit); quod non notum eat de ecclesia in genere, in posterum vero in alio antiquis conciliis; quod ansam praebet haereticis, schemate erit sermo do ecclesia in specio, et de quin sit necessarium aut hoc loco utile; quod est indiciis, quibus secernitur a congregationibus sec­ tantum accessorium et quasi accidéntalo; quod sub­ tariis, quao perperam nomen ecclesiae assumunt. 17. Serra ep. Dauliensis. — Non placet nomon stituitur pro notis ecclesiae in symbolis contentis una apostolica ; quod nomen Romana designat eccle­ „RomanaJ capitis primi, quia ansam praebet hae­ siam localem, matrem, magistram. De usu alibi, reticis praecipue anglicani! dicendi, quod ecclesia catholica apostolica Romana admittit vocem catho­ quoties libuerit. Proindo excludatur BRomanatf, vel addatur: Una lica tamquam genua quoddam, *cuius quasi species apostolica cum aliis sancta catholica, scilicet: Una, aint haeretica anglicana et schismatics graeca. Cum sancta, catholica, apostolica atque Romana. 1 lanctam ecdniam ctükoliaxm ed. 12. Viret ep. Sancti Augustini. — Suffragium • Ex ratione emendationis et ex scriptam notis videtur * erAi&o ed. esse Spalding Bal timo renili. • * eiriurçu ed. 397 EXCEPTIONES IN CONSTITUTIONEM DOGMATICAM DE FIDE CATHOLICA 398 ccclc-eiarn Perthensem in Australia occidentali ro- a 28. Saint-Palais ep. Vincennopolitanus. — Placet gerom, magnam sustinui contentionem cum civili sub conditione, quod verbum „Romana11 in initio gubernio illius coloniae, quod nolebat rocipere capiti» primi omittatur, vel si servetur, dicatur: moas litteras nisi fuissent signatao Bishop Roman- Sancta catholica apostolica Romana ecclesia, vel apoCatholic, quasi admittens illos, videlicet anglicanos, 8 toiica et Romana ecclesia. esso quoquo catholicos. Ego dixi illis : sum qui­ Bigandet ep. Ramathensis. — Non placet dem episcopus catholicus et Romanus quoquo toto quoad vocem ^Romana" anto vocem ncatholica". cordo, et glorior me caso Romanum boo modo; Do carderia placat. sod nunquam admitto caso catholicos aliquos qui 30. Derry ep. Cionfertensis. — Placet, mutatione non sint Romani, proindo inutilo iudieo exprimere facta sub initio capitis primi in hunc modum, sci­ quod aim Romanus, quia assero mo esso catholicum. licet: Sancta ecclesia catholica apostolica Romana. 18. Ruvinet rp. Trecentis. — Placet propositum 31. Goold ep. Melbitntensis. — Placet iuxta mo­ do fido decretum, dummodo ad initium primi ca­ dum: Ecclesia catholica apostolica Romana. pitis non dicatur: o8ancta Romana catholica ec32. Mac Quaid ep. Roffensis. — Placet, si de­ eleaiu credit etc.," sed Sancta catholica teclesio, vel leatur verbum rRomana" in linea prima capitis primi. Sancta catholica et apostolica ecclesia credit etc. 33. Gibbons ep. Adramytlensis. — Placet, ex­ Hacc enim vox Rumana est restrictivo ad ec­ clesiam specialem, quao Romae oxistit, ut videre est, cepta voce „Romana“ quae debet omitti in pagina? 1® ex contextu formio iuramenti professionis B linea 1 capitis primi, fidoi o Pio papa IV cditao: Vel si ponatur, addantur cáeteme notae eccle­ 2° ex co quod ipse sanctissimus dominus noster, siae, verbi gratia una, sanctu, catholica, apostolica cum solemni modo litteras ad universalem ecclesiam atgue Rumana. 34. Berger ep. Cassoriensis. — Capitis primi vox directas obsignat, non dicit: „Pius ecclesiae Ro­ manae epheopus," sed rPius ecclesiae catholicae „Ronianaacxmittenda censetur,secus caetera placent. 35. Purcell aep. Cincinnalensis. — Placet do re, episcopus" ; 3® ex eo quod nunquam in conciliis ad defini­ non vero de nomino Romana, 1® quod non extitit tionem fidei adhibetur vox „ecclesia Romana ca­ ab initio; 2° quod non norunt concilia antiqua; 3° quod accessorium quid ct quasi accidentale pro tholica", sed ecclesia catholica etc. simpliciter. 19. Moriarty ep. Ktrriensis. — Non placet ti­ agnitis in symbolis notis una apostolica substituit; tulus „sancta Romana ecclesia" in capite primo. 4® quod ansam praebet haereticis, et propterea Hac onim forma abutuntur haeretici; et proinde offendit pluribus, quin sit necessarium sive aptum ; magis placeret: Sancta catholica apostolica et Ro­ 5® cuius non hic locus, sed alibi quoties libuerit, mana ecclesia, vel prout habetur in professione fidei. praesertim vero post traditam de primatu doctrinam. 36. Ullathorne. ep. Birminghamiensis.—Non placet 20. Conroy ep. Albanensis. — Placet sub con­ ditione, ut in linea prima vox n Roma na" tollatur. quoad vocem ^Romana" ante vocem „catholica“. 37. Williams ep. Bostuniensis. — Placet sub conAdhaereo enim rationibus ab aliis episcopis iam 0 ditione, quod tox ^Romana" in prima linea ca­ allatis. 21. Shanohan ep. Harrisburgensis. — Placet, pitis primi omittatur. Vel quod initium capitis primi sit: Sancta ec­ dummodo vox nRomona" in linea prima capitis primi amoveatur. Rationes sunt praecipue eae, clesia catholica apostolica Romana credit etc. 38. Turner ep. Salford·ensis. — Placet iuxta mo­ quae ab episcopo Birminghamiensi adducuntur. 22. Verrolles ep. Columbicensis. — Sancta catho­ dum, caput primum nempe ut legatur: Catholica lica et apostolica ecclesia credit etc. ut in symbolo ecclesia apostolica et Romana. 39. Régnault ep. Carnutensis. — Loco verborum apostolorum simul et Nicaeno, omissa voco „Romana" propter haereticos, qui inde ansam sumunt BSancta Romana catholica ecclesia" dicatur: Sonda vocandi sectas suas catholicam anglicani vel catho- catholica atque apostolica Romana ecclesia. 40 Vaughan ep. Plymuthensis. — Non placet lico-anglicain, catholico-graecam etc. etc. 23. Clifford ep. Clifloniensis. — Initio capitis quoad „Romana" anto „catholica“ capito primo primi dicatur: Sancta catholica ecclesia docet, vel do fide, quia non consonans est symboli». 41. Macedo ep. Belemensis. — Ut verbum „ Ro­ sancta catholica apostolica Romana ecclesia docet. Vox „Ronmna" vellem ut introduceretur quando mana" capito primo omittatur, ot substituatur vox apostolica, ito ut legatur: Sancta catholica apostolica agitur do ecclesia, sed non hoc loco, ecclesia, ut ovitontur falsae interpretationes haere­ 1° quia formula ita posita nova est; ticorum. 2° non adhibetur ab aliis conciliis; 3® hoc modo posita magnam ansam praebet D 42. Mac Closkey ep. Ludocicopolitanus. — Non placet verbum BRomanau linea 1 capitis primi, et1 proteetantibus in Anglia et America. 4° Promissum fuit patribus quod formula: Sancta volo quod omittatur. 43. Strossmayer ep. Bosnensis. — Non placet ob catholica apostolica Romana ecclesia proponeretur, sed errore aliquo factum est quod non fuit proposita. · vocem ^Romana" positam ante ncatholica . * 24. Loughlin ep. Brooklyniensis. — Placet sub ca 44- Mullen ep. Eriensis. — Placet, si deleatur conditione, quod verbum nRomana“ lin. 1 capitis verbum BRomiMe in linea prima capitis primi. primi omittatur. 45. Teppa generalis Bamabitarum. — * 5· Pro 25. Domtnec ep. Piltsburgensis. — Placet quoad „omniquo perfectione infinitum" melius dicendum materiam, sed non placet quoad vocem „Romana" videtur: et in omni perfectione infinitum, no Deus quae posita est in capito primo lin. 1 et quoad ab aliquibus dici possit infinitus tantummodo ob anathemata1. perfectionum cumulum. 26. Amherst ep. Northantoniensis. — Placet iuxta 46. Gastaldi ep. Salutiarum. — Paragraph© modum, nompo quod verbis professionis fidei Pii IV prima capitis primi expungantur verba „ro et- in utantur in initio capitis primi. * linea ultima; et scribatur: praedicandus esi essentia 27. Broten ep. Salopiensis. — Placet omisso verbo distinctus a mundo. r Romana". » crwfhemti ed. ’ u/dfur ed. 1 Illo δ0 ea centi num Car, longo lieti internilo, quo ab eodem emendatore sopra rub η0 8 dieta rant 399 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 400 47. Moriarty ep. Kerriensis. — Non placent voces A e opprimendo voculam ¿certo0 pag. 9, lin. 5 [coi. quia quod sio dicitur, licet philosophico in capite primo ¿ad manifestandam suam perfec­ 296 D *. tionem Quis enim cognoscit aeneum Domini? et verum esse credam, non tamen mihi videtur ita claro praeterea sanctus Thomas expresse docet, propter ccrteque revelatum, ut dogmatice possit definiri. bonitatem suam Deum omnia creasse. 53. Mitella ep Aprutinus. — Placet expungendo 48. Ketleler ep. Moguntinus. — II1. Mihi pla­ verbum ¿certo * ex paragrapho prima capitio secundi. ceret, si in paragrapho secunda capitis primi illis 5L Gastaldi ep. Salutiarum. — In pagina 9 verbis „ad manifestandam perfectionem suam· * ad­ paragraphe prima secundi capitis expungantur verba deretur verbum sancti Thomae (I p., q. 19, a. 2; ¿et bonitati0, et ponatur solummodo: placuisse eius q. 44, a. 4) ad communicandam, quia verba ad mani­ sapientiae alia, caque etc. festandam et communicandam mentem patrum per­ 55. Mullen ep. Eriensis. — Verbum quaedam fecto exprimunt. inseratur ante verbum .aeterna0 in prima para­ 48Vx, Dupanloup ep. Au rellanen sis. — Placet, grapho capitis secundi. intelligendo voculam Bsimula pag. 8 lin. 11 [eoi. 55!/ι Gastaldi ep. Salutiarum. — Pag. 9, para­ 240 BsJ non do simultaneitato temporis, quod valdo grapho secunda capitia secundi linea 4 onto ultimam dubium est, sed de cumulations divinae operationis, [coi. 297 a s] verba hoc modo concinnentur: Haec eo sensu quod idem Deus sit, qui utramque con­ autem recelâtio necessaria dicenda est praecipue, quod diderit creaturam. Deus ex infinita sua bonitate etc. Et sio expungatur 49. Moreno ep. Eporediensi *. — Psg. 8 de Deo b verbum ¿absolute0. § ultima lin. 2 [coL 240 B s] vocabulum ¿tuetur0 56. Atanasio ep. iam Liparitanus. — Pag. 9 omittendum videtur, vel immutandum cum alio versus finem verba ¿Non hac tamen de causa reregit. velatio absoluto necessaria dicenda est0 expungenda 50. Ketteler ep. Moguntinus. — Pariter placeret, videntur; quia cum sequenti contextu clare impli­ si loco ¿liberrimo consilio0 poneretur: libero volun­ cant, quod homini, in ordine mere naturali con­ tatis suae consilio, ne insinuetur, Deum penitus in­ stituto, revelatio absolute necessaria non foret: differentem se habere. idque1 importat, hominem in tali statu, sub quovis respectu ct ad quoslibet vitae actus, usus, fines, Caput II. vel phases divenas nulla prorsus egere revelatione 5L Idèo ep. Liparensis. — Non placet initium divina necessitate absoluta. Hoc autem in dog­ capitis secundi, et ideo canon ipsi respondens. matica constitutione adfirmari nequit, quia nullibi, Aliud est enim dicere, rationem posse cognoscere saltem certo, in Scripturis vel traditione legi datur; ex creaturis existentiam, attributa Dei, ut docuit nec, quoad sciam, unquam ab ecclesia traditum est. Apostolos illis verbis: Inrisibilia Dei per ea, quae Quin immo in sanctae sedis epostolicae nuperis facta sunt, intellecta conspiciuntur, et in multis locis actis contra eos, qui humanae rationis vires plus suae Summae demonstrare videtur Angelicus: et aequo deprimebant, illius doctrinae, quae de rei aliud est dicere, ¡rationem certo cognoscere posse prorsus esset instituto, frustra quisque vel tramitem Deum, verum omnium principium ct finem. C reperire laboraret Quod satis apparet ex thesibus Haec propositio est in suo conceptu satis com­ ad subscribendum datis Bautain (8 septembres 1840), plexa, et enunciationem eius non rectam, non ve­ Bonnctty (12 ¡unii 1855), nec non ex observationi­ ram esse opinor. Nullus etenim philosophorum, bus sacrae Indicis congregationis (23 iunii 1843,‘et neque Aristoteles, neque Plato, neque Tullius, qui 8 augusti 1844), ac demum ex epistolis ab eminen­ fere omnem rationis potentiam praemonstrarunt, tissimo ac reverendissimo cardinali Patrizi ad car­ adeo ut eorum vestigia hodierni philosophi sequan­ dinalem archiepiscopum Mechliniensem missis tur, potuerunt cum certitudine cognoscere Deum 11 octobris 1S64, 2 martii et 30 augusti 1866. Tan­ principium et finem omnium rerum. Si nullus igi­ dem in adnotationibus ad schema reformatum tur philosophorum hoc cognoscere potuit absquo (pag. 30 in principio [coi. 39 D ><]) declaratur, quod commixtione multorum errorum, ut ex eorum theo­ non attingitur quaestio, utrum aliqua institutio logia speculativa evidenter patet, unicuique fulget necessaria sit ad hoc, ut homo ad rationis usum veritas non moralis, sed necessaria do impotentia perveniat: at praedictis verbis expungendis attin­ humanae rationis perveniendi cum certitudine ad geretur utique, praesertim in primo homine, qui cognoscendum Deum, principium et finem omnium nonnisi a Deo posset institui. rerum; verissimum enim est, et apud omnes accep­ Itaque praedictis verbis sequentia substituerem : tum Tullii effatum: ¿Id, in quo omnis natura con­ At cero divina recelatio absolute necessaria prorsus sentit, necease est verum esse.0 Revera, ipso pro­ dicenda est, eo quia Deus etc. mulgato christianismo, pagani minime cognoscunt D 56l/x Mitella ep. Aprutinus. — Addatur verbum cum certitudine Deum, principium et finem omnium postremo post verba ¿a sacra Tridentina synodo0 in rerum, ot fortasse ipsi catholici philosophia ac paragrapho tertia capitis secundi. Christiana doctrina nondum bene exculti. 57. Ketteler ep. Moguntinus. — In capite secundo Quspropter ego arbitror expungendum esse § 3 non placent verba ¿Spiritu sancto inspiranto adverbium ¿certo0; res enim, quao cognoscuntur, conscripti0, quae verba alludunt ad epistolam sancti certo cognoscuntur; adverbium idoo, quod super­ Petri, qui loquitur tantum de prophetiis. Placeret, fluum est nobis, sed rationalistis perutile. Et sic ut ponerentur verba magis canonica divinitus in­ dum removetur apparens contradictio inter primam spirati, quae sanctus Paulas habet do omni scrip­ et secandam paragrapbum, semper damnamus tradi­ tura sacra, ut ree, non modus rei, id tantum, quod tion alismum, et non videmur absolvero rationalis­ est necessarium, et cum minima theologorum ca­ tholicorum offensione definiatur. ai um, errorem illo peiorem. 58. Teppa generalis Bamabitarum. — In hisce 52. Moriarty ep. Kerriensis. — Non placet vox naturali capitia secundi lin. 3 [coi. 296 D e). Homo verbis ¿ut tales ipsi ecclesiae traditi sunt0 non innui­ enim nunquam in statu mere naturali fuit, nec tur nec intelligitur a quo ecclesiae traditi sint Hinc cum sublata fuerint verba ¿per apostolos0, satius proinde esset rationis lumen. 521/*. Dupanloup ep. Aurelianensi *. — Placet, vidotur verba illa „ut tales etc.0 in haec alia mu1 Pars I baUtar supra, n· 10. 1 ideoque ed. 401 EXCEPTIONES IN CONSTITUTIONEM DOGMATICAM DE FIDE CATHOLICA 402 taro; uti tales ipsa ecclesia ab eodem Spiritu sancto A Caput III. edocta semper agnovit. , 61. Gastaldi ep. Salutiarum. — Capitis tertii 59. Atanasio ep. iam Liparitanus. — Pag. 11 paragrapho prima lin. 3 [col. 336 D n] vocabulum versu 4 [coi. 297 Dii] verba „atquo ut tales ipsi ec­ eincreatao“ expungatur et ponatur aeternae. Omnis clesiae traditi sunt" vertenda videntur in sequentia: enim veritas increata est, et nulla est creata. atque ut tales ab ipsa ecclesia accepti, in canonem 62. Atanasio ep. iam lAparitanus. — Pag. 4 sunt relati, ac fidelibus propositi. Idque ex eo, quod lin. 26 [coi. 337 B ii] vox ^aseenticndo" Arauaicano ratio sacri consistit in divina inspiratione, quam concilio tributa in consentiendo mutari debet, uti ecclesia agnoscit ex traditione; ratio autem cano­ habetur in collectione conciliorum Labbe-Coleti, nici derivatur ex eo quod ecclesia, librorum divi­ tom.V, coi. 810 (Mansi, VIII, 714 a]. 63. Ketteler ep. Moguntinus. — In capite tertio nitate recognita, illos in canonem recenseat, ot noo placet locus, quem paragraphus 3 ePorro fide" uti sacros recipiendos caso declarat. Non ergo satia distincte paulo ante absoluto occupat, quia secundum logicum rerum ordinem asserta oseet complexa illa phrasis ncos voro ec­ iste locus deberet poni in paragrapho sequenti, ubi clesia pro sacria ot canonicis habet4: transeat ta­ do ecclesiae institutione sermo est. 64. Place ep. Massiliensis. — Assertio capitis men; sed notabilia illa diversitas respectuum, ad vitandam confusionem, aliquo «altem pacto indi­ tertii nFido divina et catholica ea omnia credenda cabitur formula superius allatu, nempe: atque ut sunt, quae ordinario et universali magisterio tan(ales ab ecclesia accepti, in canonem sunt relati, ac B quam divinitus revolata credenda proponuntur"1, tbeologicis documentis haud consona existimatur. fidelibus propositi. 64 Vt Focaccetti ep. Lystrensis. — Cap. Ill, pag.5, Ad rem: concilium Tridcntinum libros illos ut · sacros se suscipere ac renerari dicit, et postcaquam lin. 15 [coi. 337 es] nuec ullus4; forsan melius et illorum indicem recensuit, anathemate percellit nemo nut nec guis quam. 65 Moriarty ep. Kerriensis. — Capitis tertii *, eo· qui pro sacris et canonicis eosdem non susce­ pag.5 (ib.Ou] „ab omnibus posset agnosci" legatur: perint. 60. Ídem. — Pag. 11 versu 13 [coi. 297 B nj verba ab omnibus, quibus proponitur (seu praedicatur) posset Din rebus fidei ot morum ad aedificationem doc­ agnosci. Ac eadem pagina loco nevidentem" legatrinae christianae pertinentium" omnino auferenda tur certam. Caput IV. sunt: 66. Kovacs ep. Quinqueecclesiensis. — Pag. 4, Io quia ecclesia, sine ulla exceptione, est in­ fallibilis interpres totius divinae revelationis, quae lin. 18 [coi. 375 a ii] pro rsic" ponatur adeo. 67. Moriarty ep. Kerriensis. — Pag. 4 ad finem in Scripturis ac traditione continetur. Declarando autem in rebus fidei et morum tenendum esse sen­ [coi. 375 B 7] ratio data, quare sit species contra­ sum, quem tenuit ac teuet ecclesia, divina illa dictionis inter mysteria et rationem, non placet 68. Kovdcs ep. Quinqueecclesiensis. — Pag. 5 interpretandi praerogativa ad huiusmodi materiae tantum coarctari videtur, quasi in caeteris minime lin. 3 [coi. 375 b 9] ponatur „ad mentem ecclesiae, valeat. ·C non intelligantur et exponantur, vel opinionum etc." 69. Idem. — Pag. 5 lin. 12 [coi. 375 b is] ponatur Nec obstat, quod verba illa non rint exclusiva; etsi enim specificativa tantum essent, aliarum re­ „ae fidei depositum illibatum custodiendi". 691/2. Focaccetti ep. Lystrensis. — Capitis quarti rum exclusionem nisi aperte indicarent, in dubium pag. 5, lin. 29 [coi. 375 c 9]. Nunquam videtur error saltem revocant Quod si urgeatur, omnia, quao in Scripturis typograpbicus pro unquam: linea enim superiore continentur, ad fidejn vel mores referri, iam et hoc habetur alia particula negativa neque huic postremae ipsum omnem specificationem rerum fidei et morum coniuncta. 70. Fremente ep. larmiensis. — In capite quarto superfluam ac vanam omnino esso confirmabit. 2° Quia si in rebus fidet et morum tantum nova propositio addita est (in novo schemate pag. 6 Scriptura accipi deberet iuxta eum sensum, quem lin. 7 [coi. 375 C io]) „Non enim ... perducere". In tenuit nc tenot ecclesia, in reliquis, puta historicis, hao thesi illa verba piuvante cius gratia4 non recto , quia ut scientiae ad Deum aliisque libera cuique daretur ansa sanctissimum posita mihi1 videntur, * Dei verbum pro effraeni lubitu explicandi; hac perducant, non opus est gratia adiuvautc. 71. Kocdcs Quinqueecclesiensis. — Pag. 6 lin. 22 praesertim tempestate, in qua mythici, rationalistae, sexcentique errones totam formo Scripturam ad [coi. 375 D 1] pro „in se suscipiant" ponatur am­ plectantur. fabulas amandant. 72. Bonnaz ep. Csanadiensis. — Constitutionis Fortasse quis instabit, ecclesiae infallibilitatem ad res fidoi et morum restringi; in his ergo tantum D dogmatica© de Fide catholica prima quatuor capita eiusdem interpretationem sequi debere, in caeteris voto meo probo; opto attamen ut in quarto capite vero liberos esse. At contra: revelatio omnis ob­ quaedam styli emendationes fiant et barbarismi iectum fidei eat, quippe quae continet verbum Dei, eliminentur. Tales sunt pag. 6 [ibid.] „repugnando * ; item eadem pag. 6 [coi. cui assentici debemus; ac proinde tota, quanta est, errores in se suscipiant ecclesiae subest iudicio: eo vel magis quod, ut ait 376 a 3] „quem semel declaravit etc.". 73. Kurdes Quinqueecclesiensis. — Pag. 6 lin. 5 Apostolus’ : Omnis scriptura divinitus inspirata utilis est ad docendum, ad arguendum, ad corripiendum, ad nb infra [coi. 376 a 3], loco nsemel" ponatur iam. erudiendum in iustitia etc. Canones. 3Ô Quia verba illa aequivoco mutuata fuere a Tridentino. Hoc enim concilium non adhibuit ea, 74. Mac Quaid ep. Roffensis. — Omittantur quando locutum est de potestate ecclesiae in inter­ omnes canones etc. pretatione Scripturae, quasi cancellos poneret, intra 75. Fitzgerald ep. Petriculanus. — Non placent quos volebat illam infallibiliter eïercere, sed quando canones ea praecipue ratione, quod sub anathema­ indigitavit materiam, in qua petulantia ingenia de­ tibus condantur. Cordati catholici huiusmodi com­ torquentes verbum Dei ad pravos sensus, gravissimo minationibus non egent: pravi et infideles eas niillud offendebant i II Tim. LI, 1«. CO NOIL·. OKNEBAL. TOMUS LT. * 3ÍÍAÍ hoc loco on. edita, sed habent paolo «uperioi poet ¿Aen contra codicis autographi fidem. 403 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 404 hili faciunt. Fait tempus, quo talia reformidarunt1 a nundavit, Errores atheorum, materialistarum, ct homines; nunc ludibrio sunt, seu potius irritamento pantheistarum insaniae potine dicendi1 sunt, quam * impietatis. Meo igitur iudicio parcero praestat doctrinae haoroticac; damnentur proinde et decía anathematibus, no longius ab ecclesiae unitate ar­ rentar ceu insaniae, et foetus sivo deliramenta ceamus, quos omni studio allicere tenemur ad fidem. febricitantis cerebri, sed non feriantur anathematis 76 Schwarzenberg aep. Pragensis. — De cae tero mucrone. E damnatione praedictorum errorum sub non levi animus dolore moretur, quod in singulis poena anathemati· nihil reduhdat emolumenti: non capitibus profuse sint cumulata anathemata, quippe in homines praedictis erroribus infectos, qui con­ quae magis, acriter pungendo, alienent, quam sua­ cilii auctoritate nibil morentur, immo illam ludibrio viter alliciendo trahant. habent; non in ipsos fideles, quorum nemo non 77. Edler ep. Natchetensis. — Non placet, tam scit, quod quamdiu quis christianus esso relit, multos apponere canones cum anathematibus. huiusmodi sibi vitanda sint monstra errorum. Cum Ratio prima, non quasi ecclesia deberet renun­ athei, materialistae, pantbeistae, naturalistao in tiare huic antiquae formulae damnandi haereses, ratione sua, in sapientia seu potius insipientia sua nec quasi timorem deberet exhibere malignorum confidant, et dum stultos suos errores forent ao hominum. Ponat quidem veritatem in luco clara; docent, supra vulgus rapere se glorientur ae indent, et quidem exhibeat magisteriam suum magisteria- magis profecto e ro foret, ipsorum deliramenta eo libus ct judicialibus eloquiis. Sed persuasus sum, modo detestari ac damnare, quo Almarici errores quod in America ingens est numerus eorum, qui B damnati fuerunt in concilio Lateranensi IV, in cuius falsas doctrinas sequuntor non ex malignitate, sed decreto, quod incipit ZX/ornamus, sic legitur9: B Re­ ex ignorantia, sive culpabili sive inculpabili, qui probamus etiam ct condemnamus perrenissimum bene dispositi sunt ad audiendam veritatem, si dogma impii Almarici, cuius mentem sic pater amanter proponatur verbis quidem fortibus et ur­ mondami ei caeca vit, ut eius doctrina non tam hae­ gentibus, non vero laedentibus praeter necessarium. retica, quam insana sit censenda. * 1 Ratio secunda, quia videtur contra usum aliorum 84. Margucrge ep, Augustodunensis. — Mutetur conciliorum applicaro anathemata erroribus, qui forma condemnationis errorum ad praeambula fidei piano sunt non tam haereses Christianorum, quam spectantium. deliramenta ethnicorum. 85. Ilugonin ep. baiocensis. — Placet iuxta mo­ Ratio tertia, quia maxima pars acatbolicorum, dum, exceptis anathematibus de rebus ad prae­ qui christianos so dicunt, reapse ethnici sunt, quo­ ambula fidei pertinentibus. niam non sunt baptizati, cum in dies minuatur 86. Thomas ep. RupeUensis. — Mutetur forma numerus eorum, qui do baptismo filiorum caram eanonum, quibus proscribuntor errores ad praeamhabent: praesertim in populis nostris, qui in erro­ bula fidei spectantes. ribus detenti sunt indifferentia et ignorantia veritatis. 87. Demartis ep. Galleilir. ensis. — Displicet quoad Ratio quarta, quia ex iis, qui bos errores e duos primos canones, qui in primo capite appositi professo docent, praesertim doctoribus in universi­ sunt Excludantur, tum quia implicite continentur tatibus Europaeis, pauci omnino reverentiam habent c in quinto canone, tum quia atbei et materialistao ecclesiae vel timorem anathematum eius. Et quam­ damnandi sunt pe< exeerationem. vis non ideo omnia anathemata omittenda, attamen 83. Edler ep. Nalchetensis. — Non placent ca­ pauciora esse expedit, ne viliora habeantur. nones primus, secundus et tertius. Ratio quinta, ex his diversis anathematibus 89. Place ep. Mástiliatsis. — [Non placet quoad1] orietur confusio vel ambiguitas circa vim eorum, primum, secundum, tertium et quartum canones utrum ad sublectos ecclesiae tantummodo, an ad de beo rerum omnium creator^, qui utpote inutiles eos, qui extra sunt, et non baptixatos applicentur. eliminandi, damnando errores et non personas. Etenim in ipsa congregatione nonnulli patres di­ 90. Teppa generalis Barnabitarum. — Ante ver­ cunt, ea non ferire nisi subditos ecclesiae baptízalos ; bum * ^creatorem adiiáendum videtur verbum esse, olii dicunt ea imprimere notam infamiae omnibus, ut clarius intelligatur, obiectum canonis esse non qui has doctrinas profitentur. existentiam Dei, sod rerum creationem a Deo factam. 78. Landriot aep. Remensis. — Valde placerent 91. Moreno ep. Eporediensi?. — Canoni I adiianathemata pauciora, intacta remanente doctrina. ciendum vocabulum esse post „8i quis unum eto.4. 79. Kenrick aep. S. Ludovici. — Placet quoad doc­ 92 Idem. — Canon II scribendus (impliciter trinam, non quoad canones ob cumulata anathemata. sine transpositione: pSi quis non erubuerit affir­ 80. Las Cases ep. Constantinianus. — Ad pau­ mare, nihil esae praeter materiam etc. * 1 ciorem numerum reducantur anathemata. 93. Gastaldi ep. Saluliarum. — Pag. 12 [coi. 8L Callot ep. Oranensis. — Desiderium exprimi- d 240 c «] canone tertio expungantur verba Bvel es­ tur, ut ita damnentur errores, ut numerus anathe- sentiam4. matum imminuaiur. 94. Whelan ep. Wheelingensis. — Tertia pars Foulon ep. Nancriensis. — Placet, anathe­ canonis quinti primi capitis mihi videtur deficere. matibus ad pauciorem numerum redactis. Potest enim quis et beatitudinem consociaro com gloria. Unde hanc formam proponere audeo: ... Canones capitis I. Aut asseruerit mundum, qui ad gloriam Dei con83. Simor aep. Strigoniensis. — Contra ipsam di tus est, etiam ad augendam Dei beatitudinem esse his in capitibus constitutionis dogmaticae propositam creatum; anathema sit. doctrinam, nihil, quod obmoveam, habeo ; immo 95. Ramadii ep. Elnensis. — Non placet quinti illi toto mentis assensu adstipulor. canonis tertia pars capitis primi 8ed non mihi placent canones contra atheo», Canones capitis II. materialistas, pantheists * ao naturalistas directi; qui enim Deum ipsum, vel certe omnem reve­ 96. Edler ep. Natchriensis. — Non placent ca­ lationem negant, christiani non sunt, adeoque neo nones primus, secundus et tertius. haeretici. Iam vero, teste historia, ecclesia ana­ 1 diccndat ed. thematis sententiam non nisi in haereticos pro> Manii. XXII, 989 D. 1 riforelidarini ed. • Haee verba uncinis indu» ex autographo addidi quo periodus quae sequitur darius intelligatur. 405 EXCEPTIONES IN CONSTITUTIONEM DOGMATICAM DE FIDE CATHOLICA 406 97. Ilamadii ep. Elnensis. — Non placet canon λ manae non potuisse adnecti cum rationis lumine lu­ primus capitis secundi. men supernatural revelationis; et huic obsequium 98. Dupanloup ep. Aurelianensis. — Placet, sup­ praestare; vel quid simile. primendo canonom primum capitii secundi, quia 101 Vi Edler ep. Natchetensis. — Non placet in plano sufficit doctrina in ipso capito do re decla­ capite tertio canon secundus. · rata, quin ad rigorem anathematis deveniatur. Canon 3. Etiamsi non supprimeretur canon, omnino sup­ primatur in canone vocula ncorto“. 102. Gastaldi ep. Salutiarum. — Canoni tertio Et quatenus non supprimeretur vocula „certo-, de fido tollantur verba „aut inspiratione-, nam vo­ supprimantur omnia,quao sequuntur vocem „Deum-, cabulum inspirationis communiter sumitur pro in­ usquo ad rfacta sunt-, no videamur dogmatico et spiratione a Spiritu Dei, ct ponantur haec verba: sub anathomato definire, rationem naturalem suf­ aut sensu privato. ficere posso ad cognoscendum cum absoluta certitu­ 103. Atanasio ep. iam Liparitanus. — Verbis dine, id est vel evidenter, vel por certam demon­ „ideoque sola interna cuiusquo experientia- addan­ strationem, cum aliter haberi nequeat certitudo tur: vel sensu religioso, vel etiam etc., idque ad con­ rationalis, 1· unitatem Dei, 2° ceram Dei naturam, fodiendos errores sentimentalistarum (sic) aliorum­ 3° mysterium creationis proprie dictae, seu ex ni­ que. Canon 4. hilo; caquo omnia sio certo posse cognosci perso­ lam otium argumontum ox spectaculo huius mundi B 10L Idem. — Ut canon hic respondeat doc­ deductum. trinae in secunda paragrapho declaratae, expedit, Frustrat allegatur, quod definitio non cadat ut ita redigatur: Si quis dixerit, miracula vel pro­ super τδ creatorem, sed creatorem poni tantum enun­ phetias nullatenus fieri posse, proindeque omnes eiustiativo ot explicative. Respondeo: hoc non clare modi enarrationes, etiam in sacra Scriptura contentas, apparere, et vitandam esso in decretis conciliorum, inter fabulas vel mythos ablegandas esse, aut certo cognosci nunquam posse, nec iis divinam christianae maximo vero in canonibus, ambiguitatem. 98 Us. Atanasio ep. iam Liparilanus. — Delenda, religionis originem rite probari; anathema sit. videntur verba ^creatorem ct Dominum nostrum-, Canon 5. quia2 etsi nominetur in Scripturis, praecise quando 105. Idem. — Ut clarior evadat damnatio eru consideratur in rolationo ad creaturae, idcoquc verba illa uti casus adpositionis possent retineri, attamen rum, forsan aptius diceretur: Si quis dixerit, assen­ apposita in canone inducunt illam quaestionem, sum fidei christianae non esse liberum, sed necessario quao in adnotationibus vitanda dicitur, utrum scilicet produci argumentis humanae rationis, aut non eg ei’e rerum creatio sola ratione certo cognosci possit. gratia Dei, sed solam fidem vivam, quae per chari­ At in canonibus, in quibus per damnationem erroris tatem operatur, gratiam requirere; anathema sil. Vel alias: contrarium dogma catholicum definitur, nullus dan­ Si quis dixerit, assensum fidei christianae non esso dus eat locus ambagibus, no errantibus relinquatur effugium, ac, dogmate ipso in ambiguitate versante, C liberum, sed argumentis humanae rationis necessario suprema sinceris fidelibus ingeneretur anxietas, produci, aut ad solam fidem vivam, quae per chari­ an scilicet in hoc, vel illo sensu illud retinendo, tatem operatur, non cero ad illum ipsum fidei chri­ idipsumne sentiant ac sancta mater ecclesia, an ab stianae assensum gratiam Dei necessariam esse; anathema sit. illius doctrina longo aberrent. 106. Edler ep. Natchetensis. — Non placet in 99. Gastaldi ep. Salutiarum. — Pag. 13 [coi. 297 c ia] canone secundo loco verborum „non expe­ capitis tertii canono quinto phrasis nsed argumentis- ; vellem legero: sed semper argumentis — necessario. dire- ponuntur verba: non esse necessarium. 99 J/i. Teppa generalis Baniabitanim. — In tertio Etenim aliquando argumenta talia esso possunt, canone vel addendum et perfectionem post „cogni- quao necessariam convictionem producant. Non placet in eodem canono phrasis „ad solam tionem-, vol delendum ret boni-, secus enim non fidem vivam- utpoto ambigua; vellom legero: aut habetur adaequata antithesis. 100. Atanasio ep. iam Liparitanus. — Ut plena gratiam Dei necessariam esse solummodo ad fidem vivam otc. Etenim vero dici potest, gratia Dei est ac perfecta antithesis inter primum ct alterum comma praedicti canonis instituatur, vel expungen­ necessaria ad fidem vivam solam, id est fidem sine dum esset verbum nboni- a posteriori, vel potius, adiuncta alia virtute. 107. Vitali ep. Ferentinas. — Canon quintus ne mutiletur error, primum ita esset concipiendum: 6** quis dixerit, hominem ad statum supernaturalem, sic offormotur : Si quis dixerit, assensum fidei chrisliaac proinde ad cognitionem et possessionem rerum, D nae non esse liberum, sed impellentibus humanae ra­ .piae naturalem ordinem superant etc. Quae mutatio tionis argumentis produci; anathema sit. Cicero ait: * magis convenire videtur doctrinao expositae in eo-, „Nec me solum ratio impulit, ut ita crederem cta. ^Natura impellimur, ut prodesse.velimus,dem capite. Vel si hoc non arridet, canonem sic propono: Canones capitis III. 101. Pelici ep. Aguaependensis. — Canon primus Si quis dixerit, assensum fidei christianae non esse de fido r8i quis dixerit, rationem etc.- placet sub­ liberum, sed ab humanae rationis argumentis extor­ stituendo verbo Braiioncm- illud mentem; magis queri atque produci (id est, rapi, elici, auferri cte.); unim praecise includeret concursum voluntatis Ta­ anathema sit. 108. Vérot ep. S. Augustini. — Mihi consultius lloni imperantis liboro’ actus fidei supernaturalis. Loco autem verbi „imperari- lin 3 [coi.338 Bi], quod videtur in canone quinto capitis tertii addere post indicat gravamen oneris alicuius,.dum revelatio est verba ^necessario produci- illa alia verba: sine super­ permagnum beneficium ducens ad bonorum maxi­ naturali Dei auxilio, saltem ad maiorem claritatem, mum, placerot, si substituatur dictis: Menti hu- ne videamur dicere argumenta fidei nostrae non esse concludentia, sed manca: nam bonum argu­ > Totam hanc §. qa*e non habebitur in editis, ex emenmentum assensum rationie necessario rapit, idque autographo subiungendom censui. asserimus io canone primo capitis secundi, quando 1 qui ed. dicimus, Deum a ratione humana certo cognosci • imperantis rationi liberae ed. contra codicis autographi idem. posso. 407 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 408 Vel si omnes concedant, cam adiungi, verba 109, Whelan ep. H heelingenris. — Suffragia nun­ A quam lata aunt dû secunda parte canonis quinti „a sancta sode * mutentur in hace alia: a summo capitis tertii; ho equo eo magis notandum, quod pontifice, quidam illam obscuram existimant. 122. Ha^e ep. Massiliensis. — Quoad1 constitu­ Liceat proponere formam, quae, ei non apta, tionis conclusionem a vocibus nQuoniam voro satis meliorem forsan suggeret, nempe; „Si quia non *est 4 usquo ad finem, quam expungendam dixerit... aut ad fidem etiam initialem et per clari­ censeo, quia 1° fuit exclusa voto congregationis tatem adhuc non operantem, gratiam Dei non esse generalis; 2° quia doctrina, quae in illa conclusione Mceisariam; anathema rit. continetur, cat nimis indeterminata ct generalis. Insuper dum constitutioni generatim spectatae Canones capitii IV. assenti or, non ea est mens mea, ut modum in de­ 110- Korda ep. Quinqueeccleriensis. —- Pag. 7 liberatione adhibitum adprubem, cum ibi plura canone secundo [eoi. 376 R i] loco ret i d ponatur reperiantur, quae libertati patrum aut aerio rerum * examini non satis faveart. quainris. 111. Schrarsenberg aep. Brngensù. — Tandem 123. Lgonnetep Albieusis. — Placet iuxta modum, minime aaaontior, in calce canonum capitia quarti scilicet dummodo ultima conclusio omittatur. adnexa fuisse duo monita, quorum prius minus con­ 124. Losanna ep Bugellensis. — Transferatur venientem locum tenero censetur, posterius vero conclusio. nec argumenti habita ratione probandum mihi case It 125 Cuttoli ep. Adtacensri. — Placet, sed sup­ videtur. primatur conclusio capitis quarti incipiens ub his 112. Colet ep. Lurionensis. — Placet, dummodo verbis „Itaque supremi pastoralis officii * etc. schematis de fide catholica conclusio, quao incipit 126. llaynald aep. Coloceusis. — Placet sub ab his verbis .Itaque supremi pastoralia * 4, vel conditione illa, ut conclusio capitis quarti his verbis omittatur, vel ad finem capitum schematis eiusdem, incipiens: rItaquo supremi1* etc. expungatur. iuxta decisionem in praecedenti congregatione ge­ 127. Grimardias ep. Cadurcenris. — Placet, ex­ nerili a sacri concilii patribus admissam, remittatur. clusa conclusione „kaque supremi * pastoralis. 4 113. Rivet ep. Dirionensis. — Placet, dummodo 128 Daridep. Briocensis. — Placet, 1· dummodo schemati de fide catholica conclusio, quae incipit salvae remaneant regulae in aliis generalibus con­ ab his verbis nItaque supremi pastoralis4, vel ciliis servatae; 2· dummodo eliminetur conclusio omittatur omnino, vel ad finem ultimi capitis om­ schematis, quao tantis patet incommodis. nium capitum schematis eiusdem (quae quidem 129. Darboy aep. Barisienris. — Placet, dum­ nobis promissa fuere) remittatur, uti annuntiatum modo deleatur conclusio incipiens his verbis: pltaque fuit patribus a reverendissimo relatore Deputation», supremi ctc.M et cum assensu omnium patrum in praecedenti 130. Gbtoulhiac ep Gratianopolitanus. — Placet, congregatione generali admissum fuit. excepta conclusione. 114 Slrussmayer ep. Bosn ensis. — Conclusio non 131. Dupont des Loges ep. Metemsis. — Placet, probatur. Reliqua placent, saisis canaliorum oecu- C dummodo supprimatur aut ad alium locum cum inenicorum iuribus. nova redactione transferatur conclusio, quae in­ 115. Lijjorniczki ep. Magno- Ia radinentis Lati­ cipit ab his verbis „1 taque supremi * , pastoralis quia norum. — Placet iuxta modum, ut conclusio capiti secunda illius conclusionis paragraphus ob obscuri­ quarto adnexa ex integro omittatur. tatem et indétermination em sensus multis incorn­ ile. Bonnas ep. Cmnadiensis — Monitum tan­ modis, difficultatibus et otiam periculis viam aperit. dem in capito quarto post priores tres canones his 132. Meignan ep. Catalaunensis. — Placet, salvis verbis inchoatum: „Itaquo supremi etc. * 4 et * „Quo­ tamen regulis conciliorum generalium prius habi­ niam vero satis non est etc. * omittendum censetur. torum, nec non iuribus omnibus episcoporum ; ex­ 117. Thomas ep. Rupellenris. — Omittantur para­ cepta praeterea capituli quarti seu constitutionis graph! post canones quarti capitis appositi, aut in conclusione, quao ambigua videtur et iuatis limitialiam formam mutentur. bus non consistens; excepta tandem forma ot copia 118 Ramadii ep. Elnensis. — Non placent duo1 canonum. ultimi paragraph!. 13X Landriot aep. Remensis. — Supprimendos1 119. Le Courtier ep. Montis Pets ulani. — Placet, censeo duos ultimos paragraphes „Itaque supremi modo penitus eliminetur iam eliminata conclusio pastoralis44 et „Quoniam vero satis non eat . * schematis, quae incipit nItaque supremi pastoralis14. Isti1 paragraph ! * sunt nimis vagi; in dubias et Salvis semper iuribus ct regulis conciliorum oecu- perplexas anxietates tum fidelium tum cleri conmenicorum. D scientias iniicienL Quomodo poterunt discerni istae 120. Guilbert ep. Vapincsnsis. — Placet, excepto opiniones, quae plus minusce accedunt ad errorem? ultimo paragrapho nItaque * supremi usque ad finem, Aliunde quae et quot sunt decreta do quibus agitur? quem indicatur relidendum esse. Nonne quidam concludent, decretum de Galilaeo 12ÁPls Dupanloup ep. Aurelianensis. — Placet, verbi gratia, obligaro in conscientia? Nam sen­ supprimendo admonitiones duas postpositas canoni­ tentia Galilaei respiciebat ad interpretationem bus capitia quarti, quae in forma et verbis, quibus sacrae Scripturae, de qua agitur in capite secundo exaratae sunt, non placent. schematis. Propter istas et alias quasdam rationes Volum exprimendo, ut in toto huius concilii supprimerem omnino istos ultimos paragraphes, opere 'vitentur, quantum fieri poterit, anathemata, saltem prout enuntiantur. ot formae styli quam mitiores semper adhibeantur; 134- Las Cases ep. Constantinianus. — Placet, atque salvis et servatis in toto huius concilii opere 1· salvis indelebilibus episcoporum iuribus ct sacris iuribus episcoporum et regulis in sacria oecumenicia conciliorum oecumenicorum regulis; 2° sublata con­ clusione schematis de fide catholica, quao incipit concilile servari consuetis. 121. Gastaldi ep. Salutiarum. — Non apponatur ab his verbis „Itaque supremi pastoralis44 etc. hisco quatuor capitibus conclusio, quae incipit * Intellige: Aon placet quoad, at ad num. 89 monui. gltaque supremi pastoralis14 usque ad finem. 1 Supprimenda» ... duae ultimae ed. contra emendatorii 1 oca. ed. 1 cm. ed. voluntatem, ut infra videre est sub nnm. 84 in appendice. • istae ed. 409 EXCEPTIONES IN CONSTITUTIONEM DOGMATICAM DE FIDE CATHOLICA 410 135. Muryuerye ep. Auguslodunensis. — Omit-, L sequentia: et eam (mentem) adigi huic (revelationi) tíüur conclusio capitis quarti, quao incipit his ver­ obsequium praestare. bis: rItaquo supremi pm toralis * oto. Moreno ep. Eporediensi!. — Supplens oblivioni 130. Cullot ep. Oraneniis — Placet, sed reser­ meno, parva haec oxhlbeo addi meo foliolo. vado fit circa conclusionem quarti capiti·, quia Cap. I pag. 7 lin.l [coi.240 a·] expuncto vocabulo datur nsicnsus constitutionibus ct decretis (modo ^romana * adiiciendum apostolica, ut symbola habont absoluto), quao no quidem indicantur in adno- apostolorum et concilii oecumenici Constantinopolitationibus, quod dignitati concilii occumenici parum tani, et ne ansa detur haereticis, Anglicanis, Grae­ conforme videtur. cis etc. 137. Fuidoii ep. Nanceieiuis. — Placet iuxta mo­ Cap. II psg. 9 [col. 297 a 5] in periodo ηΝοπ hac dum: sublata conclusione schemati· de fide catholica, tamen de causa * quoddam vocabulum addendum ut quae incipit nb his verbis Jtaquo supremi pastoralis .* illam referat claro ad praesentem generis humani 138. Mac Qifftid ep lloffensis — Conclusio ca­ conditionem. Cap. IV pag. 4 [coi. 375 b 7]: ^Inania autem huius pitis quarti omittatur. : * in periodo videtur inseren­ 139. Kr-mick aep S. Ludovici. — Non placet contradictionis species dum vocabulum quo determinetur suppositio, erronea quoad additionem hodio introductam. 140. Mullen ep. Eriensis. — Retineatur emen­ allegatio, vel praotensio contradictionis. Iticelo ep. Caiacensis. — Infrascriptus episcopus datio *48 [coi. 344 B is] capiris quarti. 141. Jluyonin ep. *Baioceihii — Placet, excepta B aegrotans sequentes observationes, seu animadver­ praesortini conclusione, quao incipit * „Itaque etc. siones super schema de fide catholica reverendissi­ 142. Clifford ep. Cliftoniensis. — Modus, quo mae Deputation! humillime subiicit. In prooemio png.4 [coL 178 D7] paragrapho, quae clausula finalis patribus proposita init, mihi irre­ gularis vidotur, sicut praesidibus scripto exposui. incipit nNemo ctc.a maioris claritatis gratia, verba a 143 Beniudou aep. Senoncnsis. — Placet, dum­ nemo usquo ad permitterentur in sequentia mutarem: modo conclusio, quae incipit ab hia verbis „ltaquo Nemo siquidem ignorat haerrses, quas tridentini patres supremi pastoralis * ponatur in fine constitutionis proscripserunt, reietto divino ecclesiae magisterio, et dogmaticae de fide catholica, ut sic attingat ad rebus ad religionem spectantibus privati cuiuslibet iudicio permissis, in secias paidatim dissolutas esse omnia capita. 144. Ihibreil aep. Acenionensis. — Placet, sed multiplices; quibus inter se dissentientibus et cancer(antibus, omnis tandem in Christum fides apud multos postulo, ut conclusio transferatur. 145. Demadis ep. Galleili'nentis. — Immutanda labefactata est; et ipsa sacra Biblia etc. ut in textu. In II capito pag. 10 lin. 14 [col. 297 à ιβ] deest videntur verba, loco „omnes officii monemus- di­ praepositio rx, quae regit verbum ore. Forsitan est catur: stricte praecipimus 140. Sola ep. Niciensis. — Placet, licet propo­ error typographi. In 111 capito pag. 3 lin. 11 [coi. 337 A 1] in defini­ sitae quaestiones non fuerint modo satis congruo discussae, nec ea, qua par erat, cognitione ad­ tione fidei adderem verbum theologicam, vel theoloaequata in suffragiis ferendis definitae. c galem. In eodem capite pag. 5 lin. 33 [coi. 337 D ·] legi­ Salvis insuper, ut meae conscientiae stimulis obsequar, iuribus episcoporum, qui in conciliis oe- tur ipsa pro ipsam. In capito IV pag. 4 [coi. 375 B·] verba incipientia: cumenicis habendi sunt, non ut arbitri approbatores, * usquo ad verbum "Contra­ sed ut veri indices, immo in ultimo, uti aiunt, et „Cum idem Deus etc. * dicere in sequentia mutarem : Cum enim ipse Deus sit supremo iudicio definitores. 147. Fours ep. Stiessionensis. — Subscripsi, salvis audor fidei et humanae rationis, sibi ipsi contradi­ iuribus, regulis, norma praecedentium conciliorum cere non potest, secus oesum vero contradiceret. Fag.5 lin. 7 [col. 376 B is) illa verba „voritati illumioccumcnicorum. * quamvis sint desumpta ex bulla Apostolici 148. Anonymus *. Cap. 4, p. 7 [coi. 376 b io], con­ natao fidei clusio constitutionis aliquantulum confusa ac nimis regiminis, lata in concilio Lateranensi V, tamen sunt quibusdam gravis videtur. Fideles enim omnes aliquantulum obscura. Potius dicerem revelatae pro . * pastoribus ac docentibus simul iunguntur, illisquc -illuminatae Quoad II caput, ei bone recordor, reverendissi­ acquiparantur in obligatione eliminandi errores ct in studio purissimae lucis fidei pandendae. Ad mus relator asceruit, ndnotationem, quao habetur maiorem ergo rorum proprietatem ac discretionem in schemate renovato quoad traditionalismum, re pro­ ducendam in schemate novissimae editionis, quae ita illam moderarem: r Itaquo supremi pastoralis officii debitum oxe- in dicto schemate non invenitur, quaeque tamen quontes, fideles omnes per viscera lesu Christi ob­ D necessaria mihi videtur, ut omnibus pateat sensus, testamur, ut non solum ipsi ab erroribus heio dam­ in quo damnatur traditionalismus. Tandem ad ora occludenda inimicorum ecclesiae natis recedant, sed ot, pro suo quisque modulo, alios quoque omni opera removere studeant: prae­ et praesentis concilii cupercni uniformitatem verbo­ cipue vero iis, qui praesunt, vel docendi munere rum exprimentium opus episcoporum in dicto con­ funguntur eiusdem Dei ot Salvatoris nostri auc­ cilio, ot verborum subscriptionis eiusdem. Proinde toritate iubeinus, ut doctrinae sanae uc purissimae si subscriptio erit sequons: „Ego N. N. etc. definiens fidei lucem pandendo, praedictos errores sedulo subscripsi , * cuperom ut in prooemio verbis psodencaveant et a sancta Dei ecclesia diligontor satagant, tibus et iudicantíbus * adderetur: et definientibus, vel quoad fieri potest, eliminare. * si non placet huiusmodi additio, subscriptio poterit sequentibus verbis exprimi: rEgo etc. indicane ote. * 34. Brevi, vellem con formitatem, do qua supra, ad iam Appendix exceptionum1. dictum finem. Fellei ep. Aguaependensis. — In fine emendationis Verrolles ep. Columbicensis1. — Ecce mitto ad emi­ 101 post verba: supernaturale revelationis desunt nentiam vestram canteras pauculas notas hodiemet domi omissas, ct quao mihi, dum essem in aula 1 Non alinj em videtur quam Eberhard Trevi remi·. conciliari, memoria exciderunt, scilicet: • Voit remas has exceptiones, quae in fasciculo typis edito ■c patribus dix tributo deerant, hoc loco ob rernm connexionem adiidenda· curavi. » LitU daL sd card. Bilio Ikpatatfoab de fide prae«i4ew die 14 Aprili· 1870. 411 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES I· Pag. 5 lin. 30 [coL 179 A io] post vocem ,normim“ addatur negantes, quao vox fuit omissa, ut patet ex primo codice schematis. 2® Cap. II pag. 9 lin. 23 [coi. 207 a 3] delenda vox quoque. 3· Pag. 10 lin. 10 [coi. 297 a 14] delenda virgula post vocem fidem. 4· Ibid. pag. 10 lin. 13 [ibid, a mJ pquae ipsius Christi oreu dicere: quae ex ipsius Christi ore. Laudriot aep. Pemeasis1. — Permettez - moi d'avoir recours à votre obligeance pour faire cor­ riger par Mgr. le rapporteur & la congrégation de mardi, quelques fautes d impression do l'amendement numéro 133. 1· Paragraphes est du genre masculin, du moins il est ad lilntuui. Je l'avais mis au masculin, d'après mon dictionnaire. Il en résulte qu'il faut piiti para­ graph^ à cause do l'adjectif rayi qu’on a conservé au masculin. 2° Ibid, linea 13 il faut quidam au B lieu de quidem. 3° Ibid, linea 18 il faut de qua au lieu de de quo. 4* Linea 16 il faut uno virgule après gratia. J’ose compter, Éminence, sur votre bienveillance pour la rectification de ces erreurs typographiques5. Veuillez agréer, Éminence, le nouvelle expres­ sion de mes sentiments respectueux ct dévoués. 35. Quadraginta quatuor concilii potree nonnulla In prima constitutione dogmatica desiderant ad habendam consensum unaninem. 1870 aprilis 18. 412 f lob. Petrus episcopus Bugellcnsie. f Fridericus episcopus Augustodunensis ct Matisconensis. f Aloysius episcopus Eporediensiarou Iporegicnsis. t Ilenricus episcopus Wratislaviensis. f Augustinus, episcopus Briocensia. f Franciscus episc. Divionensis. f Petrus episc. Cadarcensis. f lacobas, episcopus GratianopoliUnus. t Felix, episcopus Aurelianensio. f Franciscus episcopus Montis Pessulani. t Flavianus cpisc. Baiocensis ct Lcxoviensis. t loscph cpisc. Nancciensis ct Tullensis. Augustinus episc. Sancti Augustini Floridae. f I. B. I. episcopus Oranensis. f Carolus Philippus cpisc. Massiliensis. f Leo cpisc. Rupcllensis. + M. Domenec episcopus Pittsburgcnsis. t Stephanas Aemilius, episcopus Elncnsis. t II. RC. episcopus Sarcnsis. t Edward Fitzgerald episcopus Petriculanus. f loannce Ilenricus, episc. Osnabrugensis. t Gnlielmus Clifford episcopus Cliftonicnsia. t Matthias, episcopus Trcvircnsis. t Amatus Victor F. cpisc. Vapincensis. t Carolus, epiae. Lucioncnsis. t Felix episcopus Constantinianus et Hipponensis. t Franciscas Adolphus Namszanowski episc. Agathopoli tanna. Stephanos m. p. episcopus M. Varadinensis Lati­ norum. Sigismundus m. p. episcopus Quinque-Ecclesiensis. Alexander m. p. episcopus Csanddiensis. Philippus, episcopus Warmionsis. Ludovicus. episcopos Lcontopolitanus. Ign. Mrak episcopus Marianopolitanus et Mar- quettensis. A Eminentissimi ac reverendissimi domini prae­ sides! Nil magis exoptant subscripti patres, quam ut prima illa constitutio de fide, quae in proxima C sessione publica mundo catholico exhibebitur, votis A tergo, manu secretarii: ^Exhibitum 19 aprilis unanimibus firmata in lucem prodeat 1870 mane. — Habita est ratio ex parte1*.8 Quia vero casum in oum si conclusio illsu, quae quarto capiti addenda nuper votis maioribus decisa 36. fuerat, porro quoque retineretur, timeremus fore, ut Congregatio generalia quadragesima sexta. in dicta sessione publica per multos patres vota 1870 aprilis 19. negativa in magnum consensionis necessariae praeiudicium dentur: ideo uesiderant patres subscripti Feria tertia dic 19 aprilis 1870 hora nona matu­ ut vel forma conclusionis sub 148° emendationum tina, in conciliari aula Vaticanae patriarcbalis basili­ nobis heri communicatarum puncto legenda priori cae, generalis reverendissimorum patrum congregatio conclusionis textui substituatur, vel hicce plane habita est; cui interfuerunt quingenti sexaginta expungatur. patres, nempe 35 cardinales, 7 patriarchae, 4 prima­ Eadem de causa, ut unitas scilicet suffragiorum tes, 84 archiepiscopi, 394 episcopi, 3 abbates nullius obtineatur, speramus fore, ut eorum patrum votis dioecesis, 12 abbates generales sive praesides con­ satisfiat, qui vocem liumana initio capitis 2 subprimi gregationum ordinum monasticorum, usum mitrae vel ultro ita transferri orarunt, ut dicatur: Sancta habente», 21 generales ct vicarii generales, quorum catholica apostolica el Humana ecclesia. omnium nomina, quae per assignatores locorum Nomino plurimorum fratrum suorum haec propo- D accurate descripta fuerunt, exhibet indiculus patrum nunt eminentiarum vestrarum humillimi servi. quadragesimae sextae congregationis, qui inter acta concilii asservatur. Romae 18 aprilis 1870. Reverendus pater dominus Andreas Casasola Fr. card. Schwarzenberg m. p. archiep. Pragcnsis. archiepiscopus Utinensis missam lectam celebravit. Qua absoluta, et recitata oratione Adsumus Domine I. O. card. Rauschcr m. p. archiep. Viennensis, t Georgius archiep. Parisiens) v. etceminentissimus primus praeses supremum obi­ tum duorum ex concilii patribus his verbis enun­ Gregorius, archiep. Monacensis et Frisingensis. Michael, archiepiscopus Bambcrgensis manu pro­ tiavit: „ Reverendissimi patres, dolentes vobis notum pria. facimus, quod eminentissimus ac reverendissimus t I. Franciscus archiep. Remensis. dominus Eustachius Gonella, cardinalis sanctae Ro­ + P. Melchers archiepiscopus Colonicnsis. Georgius Errington archiepiscopus Trapezuntinus. manae ecclesiae archiepiscopus episcopus ViterbienPetrus Ricardos Kenrick archiepiscopus S. Ludo­ sis et Tuscaniensis, in hac alma urbe die decima quinta huius mensis hac vita excesserit; nec non vici, U.S. A. 8. alius ox concilii patribus, nempe illustrissimus ac Ludovicus Ilaynald archiepiscopus Colocensis. reverendissimus dominus Raphael Biale episcopus t loanncs Ranoldcr episcopus Vcszprimionsis. 1 UtL dat. &d cani Bilio dk 17 aprilh 1870. 5 Eai iim in textora laprn allatam recepi. 1 .4cfa, n° 28 413 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA SEXTA 19 aprilis 1870 414 Albinganensis dio decima secunda huius mensis in a RELATIO ipso itinere, quo diocccsim suam repetebat, obierit. rere rendi patris domini rincent ii (iasser Horum defunctorum patrum anima© piis reveren­ episcopi Rrixinensu. dissimorum patrum suffragiis, praesertim in sacro­ sancto missao sacrificio commendantur." Eminentissimi praesides, eminentissimi ne reve­ Post haec addidit: rendissimi patres. „Cum indices excusationum officio suo functi Folia impressa, quao in manibus vestris sunt, aliqua exhibuerint, quao iuxta litteras apostólicas continent istas exceptiones, quas plures reveren­ Multiplices inter dici 27 novembri * 1869 num. IX dissimi patres in ultimo congregatione generali suo congregationi generali proponenda sunt, brevis ea placet adicccrunt. lino exceptiones omnes in Depu­ do ro audienda est relatio quam reverendus dominus tarono fidei diligenti examini subiectao fuerunt, subsecretarios ox ambono recitabit." mihiquo, utut reluctanti ct enixe deprecanti, officium Tunc nmbouoin subsccretarius ascendens sequen­ impositum est ad vos referendi, quid Deputatio do tem relationem perlegit: fide do his exceptionibus sentiat. Ergo, reverennEmincntis!>iini praesides, eminentissimi ac reve­ diuiini patres, supportate me. rendissimi patres, aliquot concilii patres ex gravibus Exceptiones omnes in quinque classes distribui causis veniam a concilio discedendi petierunt, scilicet: possunt Prima classis continet exceptiones indo α 1° Eduardus lucobus Wedckin, episcopus Hildcs- num. Ie usquo ad num. 5““. Huo exceptiones conhoniionsis, ob gratiora salutis incommoda in notato B cernunt nonnisi quaedam generalia, dc quibus ergo iam provecta; 2" Joannes Dcrry, episcopus Clonfcr- nihil habeo quod ad vos referam. Non tamen possum tensis in Hibernia, ob diutinam gravemquo infirmi­ omnino silentio premere» quanto doloro Deputatio tatem; 3° Petrus Bignndct, episcopus Ramathcnsis, do fide afferta fuerit per ea, quae in exceptione vicarius apostolices Birmaniiie, ob continuas suas 5· dicuntur. Arguitur enim Deputatio do fide in­ infirmitates ct gravia pericula rei christinnac immi­ gratitudinis cuiusdam erga sacram sedem, quia nentia in vicariata apostolico sibi commisso; 4e Fran­ mentio expressa facta non fuit de meritis, qua» ciscas Mac Farland, episcopus Hartfordiensis in Stati- summi pontifices sibi paraverunt, tum in vera fido bus ' foederatis Americae septentrionalis, propter conservanda, tum in disciplina ecclesiastica tuenda, continuam suam infirmitatem; 5° loanncs Sweeny, tum etiam in regno Christi longo lateque dilatando. episcopus Sancti loannis Neo-Brunswiccnsis, et 6° Deputatio do fide certe non in eo est, ut immor­ lacobus Rogers, epreopus Chainathcnsis in eadem talia sedis apostolicnc merita hac de re neget; si provincia Canadac in America septentrionali, ob tamen nihilominus nulla mentio desuper facta fuit gravissimas necessitates ntriusquo dioecesis recenter in prooemio, hoc exindo venit quia talis comme­ erectae; 7° Andreas Rosales y Muñoz, epicopus moratio a scopo prooemii multum distare videbatur. Alnieriensis jn Hispania, ob gravem atque invetera­ Qualis est enim scopus prooemii? In prooemio tam infirmitatem, cui quotannis adhibitis thermis conncctitur concilium Vaticanum cum concilio ultimo occumcnico Tridentino, et quidem solummodo ea subvenire debet. „Porro Indices excusationum allegatas discedendi C ex causa, ut ostendatur quomodo factum fuerit, ut causas eatis fundatas atque p · batas agnoverunt, fructibus uberrimis, qui ex concilio Tridentino in atque praedictornm episcoporum petitionem exau­ rem publicam Christianam redundarunt, non obstanti­ bus, res tamen eo iam devenerit, ut mundus nova diendam suaserunt." Relatione expleta, eminentissimus primus praeses caligine infidelitatis pressus iaceat, ita quidem ut dixit: nPostquam causae, ob quas praedicti epis­ concilium Vaticanum, si Deo iuvante fieri potuerit, copi veniam a concilio discedendi petierunt, ludicibus solemni fidei professione fidem emortuam resuscitare excusationum satis fundatae atque probatae visae cogatur. Ilie erat unicus scopus prooemii, ct proinde sunt, reverendissimi patres, qui has causas sufficere ab hoc scopo merita Romanorum pontificum nimium censent, ut venia discedendi eisdem tribuatur, sur­ quantum distarò videbantur; et proinde etiam ex­ pressa commemoratio hac de ro facta non fuit. gendo assensum suum manifestent." Pervenimus iam ad secundam classem. Excep­ Et surgentibus undique patribus, idem eminen­ tissimus praeses subiunxit: „Causae discedendi pro­ tiones secundae classis omnes spectant ad prooe­ mium, et quidem num. 6e reverendissimus pater batae sunt a congregatione generali." Post haec praecipuum de quo agendum erat auctor huius exceptionis vult, ut loco phrasis Bhinc argumentum his verbis indicavit: „Accedamus iam ille etiam assiduus ardor ctc.u in regno Christi ad materiam principalem in hac congregatione dilatando, dicatur: bine (/netus ille assiduus artior; generali pertractandam. Cum in ultima congregatione no videamur negaro merita, quae viri apostolici generali suffragia super integro schemate constitu- D omnibus temporibus hac in re sibi paraverunt. At tionis de fide catholica exquirerentur, aliqui ex patri­ certo phrasi prooemii nostri merita ista non negan­ bus suffragia dederunt per haec verba: Placet iuxta tur; sed solummodo infertur inde a temporibus modum, simul exhibentes in folio scripto difficul­ concilii Tridentini ardorem in regno Christi propa­ tates, quao ipsos a pura et simplici approbatione gando assiduum magis fuisse, quam temporibus detinebant, vel exprimentes nonnulla desideria. Quao prioribus. Secunda pars huius emendationis spectat in istis foliis scriptis continebantur, interim in iustum ad stylum. Quoad tertiam partem huius emenda­ ordinem redacta per folia typis impressa, atque sin­ tionis, auctori huius exceptionis non placet verbum gulis patribus distributa1 nd notitiam cunctorum istud ;,tum nata est et late per orbem vagata"; perlata sunt. Deputatio autem pro rebus fidei ea ideo vult deleri verba prima ntum nata est4, et ut omnia sollicite examinavit, diligentissime conside­ phrasis incipiat ab istis verbis: fnm late nimis per rans, an et quao eorumdom ratio haberi possit. orbem rayala est. Ratio quam offert ea est, quod Nunc reverendissimus dominus Vincontius Gasser rationalisions non indo ft protestantismo in plures episcopus Brixinciuiis eiusdem Deputationis nomino sectas diviso sit enatus; sed quod omni tempore exponet, quae circa praedictas difficultates vel historiae ecclesiasticae nitiomdismus quidum viguit desideria Deputatio ipsa deliberavit." Hoc verissimum est ei rationalisnius sumatur in sensu latiori; omnes haeresiarchae imprimis ab Ario erant quodammodo rationalistae, nam fidebant plus * Vide snprs Dor. patribus domi nusaiixí fuerat. niti suao dialecticae, quam simplici praedicationi 415 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 416. evangelicae, seu ut sanctus Cyrillus Alexandrinus a ecclesia, Rovcrendissimi patres, auctores harum dicit, sunt homines, qui nil aliud quam Aristotelem exceptionum ad unum omnes conqueruntur do magnis eructant, et istis potius disciplinis quam Scriptura­ illis difficultatibus, quibus ipsi hac phrasi objiciuntur, rum scientioo sesc venditant Sed rationalismus in praecipuo respectu habito ad illum errorem epis­ sensu moderno, qui omnem ordinem supcrnaturalem copalium Angliae, qui contendunt ecclesiam catho­ aut indirecto aut directe negat, certe enatus est ex licam compositam esse ex ecclesia Romana, cx ec­ protestantismo in plurimas sectas diviso, ct cx agi­ clesia Graeca et Anglica; et speciatim afferu.it hanc difficnltatem in lingua anglica non posso removeri, tatione animorum inde enata. Secunda pars exceptionis 7*· pertinet potius ad quia ibi nullum datur discrimen inter verba romanostylum. Quamvis ea quae in nostra constitutione catholica et romana catholica. Quod iam hanc dif­ dogmatica in prooemio dicuntur defendi possint, ficultatem attinet, unus altorve patrum Deputationis reverendissimus auctor huius exceptionis offenditur de fide credidit, etiam hanc rem iam esso iudicatam, verbis istis: plures etiam ex catholicae ecclesiae ita ut ab illa amplius non sit recedendum; sed filiis infecti fuerunt erroribus, qui impune grassa­ reapse hac de re non est judicatum. Quod virgula bantur, quasi nos inferro vellemus, omnes istos non debeat interponi inter verba romana catholica, asseclas rationalism!, pantbeismi, naturalismi, ma­ haec res est indicata; sed quaenam denominatio sit terialismi etc. non fuisse nisi protestantes. Sed adhibenda ad unicam et veram ecclesiam Christi in haec illatio omnino non est vera, nam dicimus ex­ terris indicandam, hac de re non est disputatum. presse, cum sermo est de rationalisme et natura-B nec etiam indicatum ; proinde longe maior para lismo eiusque foeti bus, dicimus expresso: hinc longe immo in fine tota Deputatio de fido credidit huius latcque vagata est pestis illa; sed exinde inferimus difficultatis rationem habendam e»ae. Formulae uti­ hanc pestem non fuisse inclusam inter terminos que diversae α reverendissimis patribus propositae protestantismi, sed invasisse etiam multos ex catho­ fuerunt ad hanc difficultatem amovendam: inter om­ licis: et ii qui dicuntur filii ecclesiae, in errorem nes istas formulas a reverendissimis patribus propo­ inducti, non sunt asseclae pantbeismi et materia­ sitas Deputation! de fido maxime placuit ea, quao lismi etc., sed potius viri qui sibi blandiebantur habetur sub num. 23® sub divisione quarta, scilicet causam ecclesiae agere; quia vero cum ecclesia non formula: Sancit catholica nposto!itu Romana ecclesia, sentiebant, etiam a vera pietato aberrarunt Ergo quae formula utique solummodo in verbis initialibus certe posset, ut iam dixi, textus prooemii defendi, primao constitutionis de fido adbibenda est; et sed res pertinet ad stylum, et ratio eiusdem habebitur. proinde haec formula denuo suffragiis reverendissi­ . Exceptio S®. De hac cxccptiono etiam debeo morum patrum aubiicienda est, ct Deputatio de fide repetere, quae iam superius animadverti. Quae credit istam formulam omnino accipiendam esso. reverendissimus auctor huius exceptionis in prima Pervenimus iam ad classem quartam exceptio­ parte innuit, a scopo prooemii longe errant. Quod num; et ad hanc classem referuntur omnes excep­ partem secundam attinet huius exceptionis, pertinet tiones indo a num. 45 * usque ad numerum 110®“. ad stylum. Quod attinet partem ultimam huius ex­ Omnes hae exceptiones eatenus ad unam camdemceptionis octavae, reverendissimus auctor vult addi C quo utique quartam classem referuntur, quia con­ in fine prooemii sequentia vel similia verba, scilicet: cernunt singulas quosdam phrases ant in capitibus Nemini licere absque Salutis dispendio sentire, docere aut in canonibus, quae uni aut alteri ex reveren­ aut praedicare ucn» ac in hac constituiictae declara­ dissimis patribus displicuerunt. Iam quod bas ex­ tur ac definitur. Sed idem quamvis non verbis adeo ceptiones omnes attinet, possunt in tres species sub­ expressis iam reapse enuntiatur in fine prooemii; dividi; ad primam speciem pertinent omnes istae nam in fine prooemii utiquo dicitur: „Nunc autem exceptiones, quao nonnisi stylum concernunt, et sedentibus nobiscum ct judicantibus universi orbis huius speciei sunt exceptio 56 * cum dimidio, 64 * episcopis, in hanc oecumenicam synodum auctoritate cum dim.. 65 *, *. 66 *, 68 *, 69 * cum dim., 71 69 *. *, 72 nostra in Spiritu sancto congregatis, innixi Dei verbo 73 *, *, 91 * ct 111» 92 *. Cum omnes hae emendationes scripto et tradito, prout ab ecclesia nancto custoditum solummodo ad stylum spectent, nihil est quod ad et genuine expositum accepimus, ex hac Petri cathe­ tos referam, reverendissimi patres. Secundae speciei dra in conspectu omnium salutarem Christi doctri­ sunt hae exceptiones quae concernunt emendationes nam profiteri et declarare constituimus, adverris iam olim a reverendissimis patribus propositas, et erroribus potestate nobis a Deo tradita proscriptis quae speciatim iam a congregatione generali ex­ atque damnatis.0 In his verbis utique dicitur inter clusae fuerunt Cum Deputatio do fide causam doctrinam, quao habetur in capitibus constitutionis nullam iustani invenire potuerit labefactandi hanc do fido, et inter doctrinam, quae habetur in canoni­ sententiam, non una sed repetitis vicibus iam latum ; bus, non aliam esso differentiam, quam quae est D etiam quoad has exceptiones nihil habeo, quod ad inter positivam doctrinam de fide ct negativam. vos referam. Huius speciei sunt exceptiones sequen­ Prima edicit quid sit do fide tenendum ; altera vero tes: 46*, 47·, 48*, 48* cum dimidio, 49*, 50*, 54*, quid sit dc fido vitandum et damnandum. 55*. 74*, 75*, 76*, 77*, 78*, 79*, 80*, 81*, 82*, 83*, Exceptio 8a sub (b) etiam talis est, quao Depu­ 8-1*, 85*, 86·, 87*. 88*, 89*, 93*, 95*, 96*, 97·, 99·, *! tation do fido non videbatur iusta, ita ut ideo 101 * cum dimidio, 102 *, *, 103 * 104 et 105 *. Tertiae textus prooemii ait lacessendus. Nam vult reveren­ speciei exceptiones, quae etiam ad hanc classem dissimus auctor huius exceptionis, quod adduntur referuntur, sunt illae dc quibas solummodo gencraverba; nec non loto supernatandi ordine sublato. Nam, lim indicatum eat. vel quao aliqua animadversione reverendissimi patres, cum dicimus quod Deo ct indigent, vel in quibus aliquid novi affertur, cuius Christo eius negato, hacc ct haec mala evenerint, ratio haberi debet. Jam ad hos ergo singulas ex­ utique otiam inferimus, quod ordo supematuralia ceptiones procedamus. sit molimine horum impiorum hominum sublatus. Prima huius speciei est 45 *. In hac exceptione Pervenimus iam ad tertiam classem exceptionum, proponitur, quod in capite primo constitutionis dog­ ad quam pertinent exceptiones indo α numero 9» maticae de fide loco phrasis Bomniquo perfectione usque ad numerum 44®“. Omues hae exceptiones infinitum0 dicatur: et in omni perfectione infinitum; spectant ad unam eamdemque rem, scilicet ad verba ne Deus ab aliquibus dici possit infinitus tantum­ initialia capitis primi nostrae constitutionis de fide modo ob perfectionum cumulum. Exceptio ista iuxta catholica, ubi dicitur: „Sanctn Romana catholica opinionem Deputationis de fide non talis est, ob 417 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA SEXTA 19 aprili. 1870 418 quam textus sit labefactandus. Nam omnes theolog: a videri, qui quod agendum sit, celeriter quasi vati­ consentiunt, quod Deo adscribí possint et debeant cinio quodam perspiciunt: rNam (sunt verba ip­ perfectiones omnium rerum, quao in Deo sunt ut sissima) Deus et futura cernit, ot rerum naturam in sua causa efficiente, ergo eminenti modo; proinde veram intuetur, ct ea quae se huic nostrae humanae certo dici potest de Deo, quod sit omni perfectione rationi subducunt, eique recondita sunt, perspecta infinitus. Haoo phrasis solummodo tunc vituperanda habet.u Domum in fine Ethicorum virtutis humanae esset, si perfectiones, do quibus sermo est, sumeren­ finis, seu virtus humana sub sequenti ratione des­ tur in sensu finito; nam perfectiones finitae, quam­ cribitur: ^Omnibus numeris absolutam honestatem vis in immensum cumulentur, numquam infinitum hominis seu virtutem in co consistere, ut omni re­ efficient; sed hac de ro in textu nostrae constitu­ spectu naturae suae rationalis mandatis Dei guber­ tionis nullum vcrbulum occurrit. natoris et principis pareat; bona vero externa, opes, Iam pervenimus ad caput secundum ot quidem amicos, bona corporis et reliqua id genus ita ex­ ad uxcoplionoa 51 ", * *" 52 cum dimidio, ct 53··. petat hisquo ita utatur, ut his iuvet et augeat con­ Hae tres exceptiones iterum unam candemquo rem templationem Dei/ Et in fine addidit: nQui vero concernunt. Reverendissimi auctores huius excep­ aut parum aut irrfmodice quaerit bona externa, tionis multum anguntur animo, quod enuntietur in coquo efficit ut in Dei cultu atque in Dei contem­ capito secundo, Deum principium ot finem omnium platione impediatur, huius pravum est studium/ rerum lumino naturali ab homine certo cognosci Ergo iuxta Aristotelem, omnes virtutes hominis tum posse; ct non acquiescunt hi reverendissimi patres, intellectuales tum morales referuntur ad Deum; ot quamvis ipsis dicatur, agi in hoc capito solummodo quidem intellectuales referuntur ad contemplationem do homine in genero, quidquid sit do singulis; non Dei, morales vero nd cultum Dei. Quis haec in­ acquiescunt cum ipsis dicitur agi solummodo do tuendo negaro potorit, Aristotelem cognovisse certo potentia, utique non mere passiva sed activa, Deum Deum omnium principium et finem? Quoad Platonem utique notissimum est quod ipse lumino naturali certo cognoscendi: sed instant, poten­ tia quao numquam deducitur ad actum potius dicenda finem hominis posuerit in imitatione Dei, quantum impotentia, ot quidem non solummodo moralis sed fieri potest. Verum utiquo eat, quod eae meliores physica. Iam potentia ista Deum lumine naturali ct puriores de Deo ct rebus divinis cognitiones cognoscendi, est talis potentia, quae numquam ad parum vel nihil attulerint ad commune commodum; actum deducta est, nam sub num. 51 dicitur: nam eao cognitiones tanquam placita philosophorum nNullus etenim philosophorum, neque Aristoteles clausae manserunt inter portas acadomiae et lycei, neque Plato, neque Tullius, qui fere omnem rationis ct ibidem magis inserviebant disputationi philoso­ potentiam praemonstrarunt, adeo ut eorum vestigia phicae, quam emendationi morum. Sed hac re so­ hodierni philosophi sequantur, potuerunt cum certi­ lummodo confirmatur verissimum illud vorbum Apo­ tudine cognoscere Deum principium et finem omnium stoli ad Romanos ubi de sapientibus ethnicis dicit1: rerum/ Hinc concludunt, doctrina ista non potest Qui cum cognovissent Deum, non siculi Deum glori· admitti quod homo lumine naturali possit certo ficarerunt aut gratiae egerunt, sed evanuerunt in cognoscere Deum omnium rerum principium ct finem. cogitationibus suis. Et bene notate, reverendissimi Quid dicam de hoc syllogismo? Quoad maiorem patres, Apostolus cum hoc in loco dicit quod cog­ dico transeat, quamvis si responsio integra danda noverint Deum, hanc cognitionem derivat cx spe­ esset, certo etiam haec maior bene essot distinguenda. culo creaturarum, nam in praecedentibus de sola Sed mitto maiorem ot nego minorem, scilicet quod hac cognitionis methodo sermo est. Et non potest nullus umquam philosophorum Deum omnium rerum dici quod habuerint ethnici philosophi etiam semina principium ot finem certo cognoverit In parvula traditionis, quidquid sit hac de re, de qua multum bibliotheca, quam heie Romno paravi, habeo etiam disputatum est et disputari potest; sed apostolus scholia graeca in Aristotelem in lucem edita curanto Paulus cum haec scribit, nonnisi ad cognitionem Brandisio ox academia Borussica; in eadem biblio­ Dei naturalem per speculum creaturarum respicit. theca possideo Ethica Eudemia Aristotelis in edi­ Ergo, reverendissimi patres, certe causa ¡usta nulla tione pulcherrima Fritzuchii, quae Ethica quamvis adest, cur animo angantur patres enunciando verba fuerint opus discipuli Aristotelis, scilicet Eudemi illa „botninem lumino naturali posso certo cognos­ Rhodii; tamen iuxta consensum omnium doctorum, cere Deuui rerum omnium principium et finen/. Exceptio 52a. Reverendissimus auctor huius ex­ ex monte Aristotelis expressa sunt Iam quid vi­ detur in his echoliis ct in his Ethicis? Scholiastes ceptionis vult deleri in eadem phrasi et in eodem graccus ad finem Physicorum Aristotelis haec verba capite vocem ^natural/ scilicet lumine, et hanc adiicit, ot poto, reverendissimi patres, ut ea beno affert causam: ¿Homo nunquam in statu mere na­ notetis. Dicit omnia quao Aristoteles in libris Phy­ turali fuit, nec proinde esset rationis lumen/ Sed, sicorum habet, oo tendere ut docent Deum esso reverendissimi patres, mihi videtur reverendissimus mundi et etiam caeli causam non solummodo finalem, auctor huius exceptionis confundere duo, quao non sed etiam efficientem. Verba scholiastae haec sunt: sunt confundenda, scilicet principia rationis et exerr Aristotelem omnom du principiis physicis institu- · citium rationis. Nos solummodo loquimur do prin­ tionem in eminentem theologiam tamquam in apicem cipiis rationis, quod Deus ox principiis rationis reduxiaso, demonstrando omnem physicam et cor­ certo cognosci possit; quidquid sit de exercitio ra­ poralem constitutionem dependero ab incorporali ct tionis. Si in hpo sensu non possit dici lumen na­ intellectuali bonitate, quao supra naturam posita turalo hominis, deinde, reverendissimi patres, omnes est, ct Deum esso non solummodo causam finalem omnino libri tam theologorum scholasticorum, tam sed efficientem totius mundi et etiam caeli/ Haec reliquorum essent delendi. PorvenimuB iam (cum numeri 52 Ms et 53 perti­ habentur in istis scholiis. Quis, reverendissimi patres, negaro poterit Aristo­ neant ad numerum 51 " * de quo modo dixi), perveni­ telem reapse cognovisse Doum omnium principium mus nunc ad 55 Ms et 56 ". * Hao exceptiones agunt ct finem? In Ethicis Eudemi, et quidem libro VIII de necessitate revelationis, ergo de secunda para­ sequentia habentur; dicit ibidem discipulus Aristo­ grapho capitis secundi; et reverendissimi auctores telis ex mento magistri sui, Deum esse principium harum exceptionum offenduntur, quod revelatio in animo hominis cogitantia, sicuti est in mundo universo: ideo illos homines prudentes et sapientes 1 Rom. I, 21. CON CIL. OKNDULL. TOMUS LI. 419 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 420 supernaturalis solummodo ideo absoluto necessarii A posso por Spintoni sanctum edoceri quinam libri dicitur, qnod Deo placuerit hominem elevaro ad sint aacri et canonici, ot ita quidem ut Spiritui statum supernaturalem; et vellent et desiderarent, sanctus non solummodo assistat ecclesiae docenti, ut saltem oblique relinquatur etiam quaedam ab­ sed revelet ecclesiae dogmata, quao proponenda sunt. Exceptio 59 * vult inferro aliqualo discrimen inter soluta necessitas etiam pro ordine naturali. Nam obiiciunt 1·. Hac nostra doctrina dam­ libros canonicos et libros inspiratos seu sacros. natur illa sententia, quod ad exercitium rationis Reapse quoad etymologiam est discrimen inter has necessaria sit quaedam institutio in societate hu­ voces; immo etiam in hypothesi potest distingui inter librum canonicum et inter librum inspiratum mana. Quid respondendum? Nego. Et quidem nego, seu potius viceversa: sed in concreto, sicut nos lo­ dummodo distinguatur, ut modo antea dixi, inter quimur de libris sacris veteris et novi Testamenti, exercitium rationis et inter principia rationis. Quid­ nullum datur discrimen inter libros canonicos ct nam enim docemus? quaenam est doctrina nostra? inter libros inspiratos seu sacros. Exceptio 60 * est maioris momenti, et peto, re­ Doctrina nostra sequens est Datur duplex ordo veritatum de Deo rebusque divinis, scilicet natu­ verendissimi patres, ut saltem per momentum huio ralis ot supernatandis. Sicut datur duplex ordo exceptioni immorari mihi liceat, et quidem multo veritatum de Deo rebusquo divinis, ita etiam datur magis, quia ex quadam inadvertencia Deputation!» duplex via perveniendi ad cognitionem harum veri- formula ista, ubi in quarta paragrapho capitia ae­ tatum, scilicet altera per principia rationis et altera b eundi agitur do sensu dogmatico sacrae Scripturae, per revelationem. Ideo revelatio absolute neces­ formula ista, dico, reverendissimis patribus typis saria est ad veritates supernaturales de Deo rebus­ edita non tradita fuit, sed immediato in ipsa con­ que divinis, non autem ita absolute necessari] * est gregatione generali hac do re relatio facta, ct otiam ad cognoscendas veritates naturales. Ergo solum­ hac de ro indicatum est Reverendissimus auctor modo agimus de via, per quam homo tum ad cog­ huius exceptionis vult, quod ubi agitur de voro nitionem veritatum naturalium tum etiam super- sensu sacrae Scripturae a quovis catholico tenendo, naturalium pervenire potest; sed non agimus do deleantur verba ista win rebus fidei et morum ad exercitio rationis. Cum dicimus, homo per prin­ aedificationem doctrinae christianao pertinentium4. cipia rationis potest pervenire ad cognitionem veri­ Verba ista omnino deleri utique non possunt, nam tatum naturalium de Deo rebusque divinis, utique habentur in Tridentino, et proindo etiam in nostra nihil dicimus de via qua homo ad exercitium ra­ constitutione dogmatica desiderari nequeunt Sed tionis pervenit. audiamus rationes seu argumenta, quae a reveren­ Sed instant 2* et dicunt: Optimi nostri apolo- dissimo auctore huius exceptionis afferuntur. Ar­ getae contendunt, etiamsi homo in statu purae na- gumentum primam hoc est, dicit: Ecclesia est in­ turao a Deo relictus fuisset, necessariam omnino fallibilia interpres revelationis totius, quao tum in fuisse revelationem, ut homo cognosceret quo cultu sacris Scripturis tum in traditione continetur; et Deus sit prosequendus, qualis poenitentia Deo digna proindo ios habet indicandi de vero sensu sacrao sit facienda, si homo peccosset; et proinde doctrina c Scripturae non solummodo in rebus ad fidem ct nostra est nimium coarctata. mores spectantibus, sed etiam in aliis, exempli Quid respondendum? Nego. Nam nos solum­ gratia historicis; et quidem hoc multo magis, quia modo dicimus revelationem supernaturalem non esse dos tris temporibus petulantia ingenia interpretum absoluto necessariam ad cognoscenda quao rationi quorumdam vel maximo veritatem historicam sacrae humanto in se impervia non sunt; sed non dicimus Scripturae impugnant; ct proinde dicit nimium coquod omnes veritates naturales sint humanae rationi arctari ius eccleaiao iudicandi de vero sensu sacrao perviae: proinde hypothesis illa, utrum sint quaedam Scripturae. veritates naturales, quao homini per se perviae non Quid dicam? Concedo antecedens, sed nego sint, haec hypothesis, quae utiquo est mera hypo­ consequens. Concedo quod ecclesia ius habet non thesis, per doctrinam nostram non tangitur. solummodo iudicandi de vero sensu in rebus fidei, Exceptio 57·. Reverendissimus auctor huius ex­ id est in dogmatibus, ut ita dicam, speculativis, ct ceptionis offenditur verbis in tertia paragrapho in rebus quae ad mores spectant; sed etiam in ro­ capitia secundi ubi dicitur, quod libri canonici et bus quao ad historicam veritatem etc. pertinent. sacri Spiritu sancto inspiranto conscripti sunt, et Inde vero non sequitur quod iuxta auctorem reveren­ vult potius substitui verba (iiròiitus inspirati. Sed dissimum huius exceptionis sequi deberet; nam quod phrasis nostra, ut nostis, desumpta est ex concilio attinet istas interpretationes circa veritates histori­ Florentino. Concilium Florentinum verba sancti cas, dico, huiusmodi interpretationes aut non sunt Petri in secunda ipsius epistola, ubi dicit1: Non D contra dogma inspirationis sacrae Scripturae et sinenim voluntate humana allata est unquam prophetia; gularum partium, aut sunt contra hoc dogma. In sed Spiritu sancto inspirati, loquuti sunt sancti Dei casu priori utique libere de iis interpretationibus homines, concilium Florentinum haec verba prin- potest disputari; in casu posteriori si talis inter­ cipis apostolorum transtulit ad omnes hagiographos pretatio veritatis historicae offenderet dogma in­ veteri! et novi Testamenti; et ex verbis concilii spirationis, lam utiquo spectat ad res fidei, et proinde Florentini desumpta est phrasis nostra. certe ecclesia hac de re iudicandi ius habot. Exceptio 58 *. Ubi dicitur Blibri sacri et canonici Sed instat reverendissimus auctor huius excep­ ut tales ipsi ecclesiae traditi sunt4, reverendissimus tionis, quod verba ista Bin rebus fidei et morum ad auctor huius exceptionis vult substitui sequentia aedificationem doctrinae pertinentium1* acqulvoce et verba: ufi tales ipsa ecclesia ab eodem Spiritu sancio non in sensu concilii Tridentini in nostra constitu­ edocta semper agno rit. Sed haec phrasis substituenda tione dogmatica sonant Nam dicit, in concilio Deputation! de fide non placuit, ideo quia Spiritus Tridontino hac additione coarctari solummodo pe­ sanctus ecclesiae non revelat credenda; sed potius tulantia ingenia: in nostra vero constitutione coarc­ solummodo assistit, ut in proponendis quao credenda tari ius ecclesiae. Reverendissimi patres, etiam sunt non erret, proinde verba ista utique admittenda haec obiectio mihi et Deputationi do fido satis fun­ non sunt, quia iis verbis quasi innueretur, ecclesiam data non videtur. Quis est enim textus concilii Tridentini? Textus concilii Tridentini seu potius ipsissima eius verba haec sunt: „Practerea ad coer1 Cap. I, 21. 421 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA SEXTA 19 aprilis 1870 422 conda petulantia ingenia (ergo praecedit hoc mo- 2 Exceptio 6Ia est mere negativa; et proinde nihil tivum decreti, et post hoc motivum vonit ipsum habeo, quod ad vos referam, reverendissimi patres. decretum, et quid continetur?) decernit ut nomo Etiam exceptio 67 * est mere negativa; et proinde suae prudontiao innixus in rebus fidei ot morum, etiam de ea idem dicendum. ad aedificationem doctrinae Christianae pertinentium, Exceptio 70a in caput quartum. Agitur ibidem sacram Scripturam ad suos sensus contorquens, in illa paragraphe, do qua sermo est in hac excep­ contra eum sensum, quem tenuit ct tenet sancta tione, agitur do scientiis humanis. Offenditur iam mater ecclesia, cuius est iudicaro do voro sensu ct auctor huius exceptionis verbis, quod hao disciplinae interpretatione Scripturarum sanctarum, aut etiam humanae, iuvanto Dei gratia, sicuti a Deo profectae contra unanimem consensum patrum, ipsam Scrip * sunt, ita ad Deum perducere possint. Sed, reveren­ turum sacram interpretari audeat/ dissimi patres, si integer sensas huius paragraph *! Ergo decretum concilii Tridentini duabus parti­ spectetur, certe causa insta nulla adest, cur impug­ bus constat, scilicet quod nomo audeat sacram Scrip­ netur phrasis ista. Quinam enim est sensus integer turam contorquere in sensum suum privatum, ct huius doctrinae? Dicitur ibidem, humanas scien­ quod unusquisque teneatur sacram Scripturam non tias multum conferre, in commoda temporalia ho­ alitor interpretari, quam iuxta sensum ecclesiae, et minum, immo non solummodo in ôommoda tempo­ non contra consensum patrum; sed adiuncta est ralia plurimum conferre, sed etiam ad cultum reli­ conditio: in robus fidei ct morum, nd aedificationem gionis; proinde ad religionem ipsam fovendam posse doctrinae christianac pertinentium. Ergo restrictio B plurimum conducere, sicuti reapse in omnibus illis illa utiquo nd priorem partem aeque pertinet ac ad locis accidit, in quibus, ut in universitatibus nostris, posteriorem: ot roapso nullum verum discrimen est omnes scientiae sibi invicem opem ferunt, et intimo inter constitutionem dogmaticam nostram ct inter amicitiae nexu inter se connectuntur. Sed tale decretum tridentinum. Discrimen hoc tunc solum­ emolumentum, quod spectat ad ipsam religionem, modo admitti posset saltem quadam veri specio, ad ipsum Dei cultum magis fovendum, utique non si tridentina verba ipsissima sic sonarent: prae­ sine iuvante gratia fiori potest. terea ud coercenda in robus fidei ot morum, ad Pervenimus iam ad exceptionem 90a"*, nam de aedificationem doctrinae ebristianae pertinentium, reliquis iam generatim dixi ubi classem quartam in petulantia ingenia decernit, ut nemo audeat sacram . suas species distribui. Reverendissimus auctor hu­ Scripturam ad sensum suum contorquens contra ius emendationis vult, ut in canone primo ante ver­ cum sensum ... interpretari. Ergo ei restrictio illa bum ncreatorem“ addatur esse, ita ut canon sic revera in Tridentino transumpta fuisset ad coer­ sonet: Si guis negaverit, Deum esse creatorem, ana­ cenda petulantia ingenia, tunc utiquo aliqua saltem thema sit. Sed fallitur reverendissimus auctor, cum *!» hio definiendi, vori species adesset. Sed cum reapse haec restrictio putat eam fuisse mentem Deputation referatur ad illam partem decreti, quod nemo in­ quod non solummodo existentia Dei lumino natu­ genio suo privato indulgeat in interpretanda Scrip­ rali cognosci possit, sed etiam directe definiendi, tura; sed quod interpretetur sacra Scriptura iuxta quod Deus sit creator omnium rerum: hoc utique sensum ecclesiae, ot non contra consensum patrum, C non directe, sed solum illativo in canone dicere voluimus. reapse discrimen nullum intercedit. Exceptio 94 * agit de canone quinto capitis primi; Exceptio 61 *. Excipitur contra verba nincreatae veritati41 ut potius dicatur: aeternae veritati. Anti­ et reverendissimus auctor huius exceptionis desi­ thesis, quae est in hoc capite, potius certe postulat derat, ut para ista canonis sic concipiatur: aut asse­ „increatae veritati" cum dicitur, quod creata ratio ruerit, mundum, qui ad gloriam Dei conditus est, subdita sit increatae veritati, et non aeternae veri­ etiam ad augendam Dei btatitudinem esse creatum. tati. Et reapse certo dici optime potest Bincreatae Sed iterum fallitur reverendissimus auctor huius veritati". Nam nostis, reverendissimi patres, quod emendationis; nam, re sic enunciata, directe enundivus Thomas defendit sequentes propositiones: ciaretur, quod Deus non creaverit mundum ad au­ Quaelibet veritas praotor primam, id est Deum, gendam suam boatitudinem, et indirecte solummodo, est aliquo modo mutabilis; et propositionem se­ quod illum creaverit ad suam gloriam. Sed mens quentem: Veritas creata est maior anima secundum Dcputationis do fide contraria erat, scilicet directe * quid, ut perfoctio eius, non autem simpliciter. Ergo definiendi quod Deus condiderit mundum (ubi de optime iuxta theologos optimos potest sermo fieri fine creaturae sermo est) ad gloriam suam. De exceptione 98 * iam sermonem institui, ubi de veritate increata. Erceptio 62a. Haec omnino verissima est, nam sermo erat do cognitione Dei naturali in capite reapse in concilio Arausicano non habetur verbum primo: nam refertur exceptio ista ad eamdem pror­ nassentiendou sed consentiendo, et haec mutatio sus rem. utiquo facta est, quin suffragia patrum desuper sint Exceptio 98xlt. Rovorondissimus auctor huius roganda. exceptionis vult deleri ^creatorem et Dominum no­ Exceptio 63 *. Reverendissimus auctor huius ex­ strum4 in canone primo, et quidem ea ex rationo, ceptionis putat, oa, quao habentur in capito tertio ne videamur directo dicore, croationom omnium re­ do obiocto fidoi, iuxta ordinem logicum non suo rum proprio sic dictam sola ratione certo cognosci loco posita osso: sod Doputatio do fido opinionem posso, ita quidem ut anathemate damnandus sit ille, contrariam fovet. Nam sub aliqua specio utique qui contrarium teneat; ot infert quod creatio pro­ verum est, quod rovorondissimus auctor dicit; sed prie sio dicta lumino naturali cognosci non possit, si spectemus totam soriom sententiarum in isto ca­ sicut historia philosophica testatur. Reverendissimi pite tertio, certo locus aptissimus est pro obiecto patres, verum est quod tempore sancti Bonavenfidoi, quem paragraphus ista occupat. Agitur enim turae multum disputatum fuerit et disceptatum in in isto capito primo de virtute fidei, et postquam scholis catholicis, utrum philosophi antiqui gentiles fuso satis do virtuto fidoi actum, est, agitur de ob­ croationem mundi ex nihilo cognoverint necne: sed iecto fidei, ot quidem fidoi catbolicno; et deinde in hao de re omnes conveniunt, quod saltom potuerint sequenti paragrapho agitur de perseverantia in fide cognoscere Deum creatorem. Et reapse nl fallor, catholica: sed utique prius do obiecto fidoi catho­ si rerum sensum saltem Aristotelis assecutus fue­ licae sermo esso dobot, quam agatur do perseve­ rim, Aristotelea multo magis in eo erravit, quod rantia in hao fido catholica. crediderit mundum esse aeternum, quam quod ero- 423 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 424 diderit mandam non fuisse creatum λ Deo. Utìquo A quae exceptio refertur ad secundam partem canonis, uterque error aliquo interiori nexu inter se connec- scilicet, qui dixerit gratiam necessariam esso so­ titur. Deputatio de fide vero putavit non sibi li­ lummodo ad fidem vivam, quae per charitatem ope­ cere resecare in canone vocem ncreatoremJ, quia ratur, anathema sit. Reverendissimus auctor huius in libro Sapientiae vox ista omnino adhibetur; et exceptionis vult verba ista immutari in sequentia: vocem sacrae Scripturae resecare, cum agatur de aut ad fidem etiam initialem et per charitatem ad­ re prorsus eadem, Deputatio de fide licitum non huc non operantem gratiam Dei non eue necessariam. Vera sunt, et verissima sunt, quae ibi reverendissi­ putavit. Venimus iam ad exceptionem Q91/*. Exceptio mus auctor affert; sed com error Hennesii vel ma­ illa spectat ad canonem tertiam capitis secundi xime in eo constiterit, qnod gratiam solummodo in Canon iste in constitutione dogmatica sic sonat: rebus fidei necessariam putaverit ad fidem, quao „Si quis dixerit, hominem ad cognitionem, quae per charitatem operatur, utiquo respiciendus est pro­ naturalem superet, divinitus evehi non posse, sed ximas canonis huius scopus; et respectu bibito ex so ipso ad omnis tandem veri et boni posses­ proximi huius scopi, nulla ratio iusta adest, cur sionem iugi pro/ectu pertingere posse et deboro; sententia patrum hac do re donuo labefactetur. anathema sit/ Iam reverendissimus auctor huius Exceptio JIO * id stylum ut iam dixi pertinet. exceptionis proponit canonem istum sequenti ratione Ergo sic absolvitur classis quarta. . esse efformsndum: Si quit dixerit, hominem ad cog­ Iam restat, reverendissimi patres, classis quinta nitionem et perfectionem, quae naturalem superet, B et ultima. Exceptiones quae sequuntur indo ab dirinitus erehi non posse, sed ex se ipso ad omnis 111 * usque ad finem referuntur ad unam eamdemquo tandem reri et boni possessionem iugi profectu ... rem, scilicet ad duplex monitum quod constitutioni anathema sit. Haec exceptio Deputations de fido dogmaticae de fide adiectum est. Quid dicam do omnino placuit; nam negari non potest tali ratione hac conclusione constitutionis nostrae? antithesim inter partem primam et secundam huius Deputatio de fide non una vice, sed repetitis canonis esse integram, cum alias manca fuisset. viribus in sinu comessus sui hac de ro egit, et Nam cum in secanda parto non solummodo agatur semper censuit eadem prorsus constantia, hanc con­ do cognitione veri seu de possessione veri, sed clusionem sive talo monitum omnino necessarium etiam de possessione omnis boni, ntiqae etiam in esse. Nam non potuit non praevidere quanta mala prima huius canonis parte est dicendum: si quis exoritura sint, si opinio illa invalesceret quod de dixerit, hominem ad cognitionem et perfectionem, omnibus, quae neque in capitibus neque in canonibus quao naturalem superet, pertingere non posso. Et huius constitutionis de fide continentur, in scholis reapse iuxta systema progreasistarum optimo sic libere, immo liberrimo posset disputari. Huic tanto canon confici potest, nam progressistao non solum­ malo, quod eo maius esset cum post tot saecula modo negant dari aliad principium cognoscendi demum concilium Vaticanum sequutum fuerit ulti­ quam naturalo; sed etiam negant dari aliam per­ mam synodum Tridenrinam, huic tanto malo alia fectionem quam naturalem: et proinde etiam ex ratione obviam ire concilium Vaticanum non potest ipso systemate progressis tarum, contra quod canon C iuxta sententiam Deputationis de fide, quam ad­ iste vel maximo fertur, optime haec additio fieri dendo constitutioni dogmaticae de fido talem clau­ poterit. Et proinde Deputatio de fide proponit, sulam, seu lalem conclusionem, qua monentur fideles hanc exceptionem seu potius emendationem suffra­ officii sui in erroribus arcendis et in erroribus eli­ giis patrum submittendam esse. minandis, ot qua admonentur magistri, quod non Exceptio 101 *. Reverendissimo auctori huius sufficit probato catholico solummodo ea vitaro, quae exceptionis non placet verbum in canone primo do fido vitanda sunt, sed etiam ea [debet servare.] capitis tertii rimperari non posse * fidem scilicet; quae per decreta sedis apostoliche sunt definita. sed potius vellet matare haec verba in sequentia: Ergo do necesítate huius conclusionis, no mo­ menti humanae non potuisse adnecli cum rationis mento quidom temporis in consessu Deputationis lumine lumen supernaturale recelaUonis, tt huic obse­ vestrae de fide disputatum fuit; de loco et de tem­ quium praestare. Sed ni fallor, verba canonis, prout pore utiquo aliquantulum haesit, sed solummodo iaccnt, rei veritati multo magis conveniant Nam unica vice: et reverendissimus relator, qui ultima iactatao independentiae rationis, quae in canone iato vico officio relatoris ex hoc ambone functus est, damnatur, opponitur meritum fidei; et meritum fidei, rationes vobis, reverendissimi patres, ingenue ex­ ut nostis, reverendissimi patres, descendit ex obedien- posuit, cur Deputatio de fide censeat istam con­ tia Deo, quae praestatur illis, quae ratio non videt. clusionem hoc loco esse publicandam. Caeteroquin Proindo meritum fidei descendit ex imperata fide; per so patet quod quoad valorem dogmaticum, id et cum meritum fidei vel maxime opponatur iac-1 est quoad censuram adiectam, nihil immutatur in tatae independentiae rationis, optime, ut arbitror, decretis sedis apostolicae, etiamsi conclusio ista per dici potest: si quis dixerit, rationem humanum ita concilium Vaticanum probetur et publicetur. Valor esse prorsus independentem, ita ut fides ipsi impe­ dogmaticus seu censura adiocta prorsus oadem et rari non possit etc. immutata manet, qualis fuit anto publicationem et Exceptio 105 * et etiam sequentes exceptiones decretum concilii Vaticani. Proinde, reverendissimi pertinent ad canonem quintum capitis tertii, do quo patres, obsecro ot obtestor omnes, ut hnio etiam toties in hac aula, et multo magis etiam in con­ conclusioni calculum suum, utiquo album, adiiciant. sessu Deputationis do fide disceptatum fuit. Reapso Haec ergo sunt, reverendissimi patres, quae vobis negare non possumus inesso adhucdum huic canoni, referenda habui. Si quid incautius eloquutus sum, saltem ex parte, aliquid duriusculi. Sed denique parcite mihi. Nam multa debui eloqui, et ut omnes emendationes tum nostras tum otiam lacobus apostolus dicit, in multiloquio non deerit in foliis Istis propositas ad trutinam revocavi­ peccatum. mus; et tamen invenimus, si ad errorem Ilermesii Cum igitur reverendissimus relator hac sua longa spectetur, qui isto eanono condemnatur, nullam aliam formam rem melius exprimere, quam illam orationo loquutus fuerit de exceptionibus propositis quae In ultima congregatione fuit proposita ct etiam In universam constitutionem, duas tuntum patribus proposuit acceptandas, nimirum emendationem 23·“ congregatione generali acceptata. Pervenimus ad exceptionem sub numero 109, sub num. 4e ubi dicitur incipiendum hia verbis: 425 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA SEXTA 19 aprilis 1870 426 Sancta catholica apostolica Romana ecclesia, et 99 * “ > rogandi, qui adusque in conciliis oecumenicis ob­ cum dimidio, ubi canon tortius capitis secundi his servabatur, et cuius splendidum exemplum nobis verbis exprimitur: Si guis dfarit, hominem od cog­ Tridentina synodus sessione 17 reliquit, non liceat nitionem ft perfectionem, quae naturalem superet, nobis in sessione publica vota nostra explicare. divinitus evehi non posse, anathema sit. Petimus ut id nobis facere in futurum liceat. Tunc eminentissimus primus praeses patribus Parati sumus respondere per verbum placel, cum dixit: votum hocco exprimat convictionem nostram circa nIuxta banc expositionem nomine Deputationis essentialia doctrinarum quae constitutione continen­ pro rebus fidei factam, do duobus articulis exqui­ tur, et circa quas inter catholicos nulla utique renda erunt suffragia patrum; idquo per actum sur- dissensio viget. gondi fiet moro solito. Reverendus dominus sub­ Nihilominus conscientia nostra nos urget, ut, secretaría praeleget articulos, de quibus ferenda antequam suffragia nostra feramus, circa quaedam erunt suffragia/ puncta exceptiones nostras manifestemus. Praelectis articulis et duplici experimento sub­ Hao exceptiones sunt: lectis, ac consensu patrum peno unanimi approbatis, Io Quantum ad constitutionem ipsam restrin­ eminentissimus primus praeses declaravit utrnmquo gentes nos ad ea quae summi momenti sunt: excipi­ fuisse n congregatione generali admissum. Addidit mus specialiter contra multiplicitatem anathematum autem: ct contra conclusionem capitis IV1, in primis contra 99.Emendationes admissae suis locis inserentur B duas ultimas eiusdem paragraphes: nam, non ob­ schemati, quod accuratissimo revisum iuxta omnes stantibus restrictionibus α relatore expressis, in­ emendationes admissas singulis reverendissimis patri­ venimus adhuc hanc conclusionem nimis generalem bus ante sessionem publicam ad propriam habita­ et indeterminatam. 2° Quoad multiformes expostulationes datas ad tionem mittetur. Quod autom do sessione publica annuntiaro ae monere visum est, reverendus domi­ eminentissimos praesides ex quo sacrum concilium nus subsecretarios ex ambone annuntiabit/ sumpsit exordium: non intendimus quippe per no­ Qui ambonem ascendens sequens monitum alta strum placet earumdem imminuere valorem, quinimo magis magisquo insistimus ut iisdem satisfiat, voce perlegit: BCum post diutinos gravesquo labores, quibua utque ita salva sit concilii huius libertas, salvae Deus benedixit, sufficiens materia pro celebranda synodorum oecumenicarum traditiones, salva denique publica sessione in promptu sit, sanctissimus domi­ episcopatus iura et praerogativae. Praesens declaratio exprimit convictionem non nus noster statuit, ut tertia sessio sacri oecumenici concilii Vaticani habeatur proxima dominica, quae tantum nostram, qui eam subscripsimus, verum est dominica in Albis, dies 24 currentis mensis etiam plurimorum ex collegis nostris, qui ex iis­ dem rationibus dolent, quod ipsis copia adimatur aprilis. ^,Ιη hac sessione suffragia patrum do constitutione vota sua explicandi, quique hisco adhaesionem de­ dogmatica, quae inscribitur de fide catholica, ex­ derunt. Petimus ut haec declaratio inseratur actis con­ quirentur eadem forma, quao nuper in congregatione C generali adhibita est, ita scilicet, ut nomina singu­ cilii Vaticani. Cum omni reverentia et cultu sumus eminen­ lorum concilii patrum iuxta ordinem dignitatis ct promotionis alta voco recitentur, iique quorum no­ tiarum vestrarum obsequentissimi servi. mina fuerint recitata, statim surgant, et alta ao Romae, dio 23 aprilis 1870. intelligibili voco suffragium edant respondendo Petrus Ricardus Kenrick, archiepiscopus Sancti placet vel non placet. nAoimadvcrtendum quippe est, quod in publica Ludovici, S. F. A. S. losephus Georgius Strossroayer ru. p. episcopus sessione iuxta litteras apostólicas Multiplices inter diei 27 novembris 1869 num. 8, quo modus proce­ Bosniensis et Synniensis. t I. P. archiepiscopus Albiensis. dendi in sessionibus publicis praescribitur, non liceat t Aug. episcopus Briocensis et Trecorensis. aliter suffragium dare, nisi pure et simpliciter per t H. L. C. episcopus Surensis. verba plucet aut non placet, excluso alio quovis modo. t Felix episcopus Constantinianas et Hipponensis, „Dies nutem proximae congregationis generalis t Carolus Philippus episcopus Massiliensis. post sessionem publicam habendae significabitur t Aloysius episcopus Eporediensi , * seu Iporepatribus per monitum typis impressum una cum giensis. argumento, quod in ea tractandum erit „E secretaria concilii Vaticani, dio 18 aprilis 1870. A tergo, manu secretarii: „ Folium hoc, licet sig­ losephus episcopus Sancti Hippolyti, D natum dio 23 aprilis, non tamen prius fuit exhibitum, secretorius/ Post haec, ¡ussu praesidum idem monitum typis quam die 25 aprilis, qui erat dies primus post impressum singulis patribus distributum fuit; et tertiam sessionem publicam, in qua ex his octo demum dimissa congregatio est. patribus septem, id est omnes praeter unum epis­ copum Bosniensem et Syrmiensem absentem, suf37. frogium dedere per verbum placet absque conditione Ooto oonollil patra * explicant quibus conditionibus adiecta et absque ulla exceptione, ut apparet ex suum daturi sunt suffragium constitutioni libello suffragiorum. Secretorius/ dogmaticae do fido oatholica1. 1870 aprilis 23. Eminentissimi praesides. — Summopere dolendum quod per innovationem circa modum suffragia Damero £9a. Tabnlam propria msnn totam exara­ vit Ricarda» Kenrict 1 Acta, <27 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 428 XVI. SESSIO TERTIA. 1870 aprilis 24. Itaque dic, mense, ct anno supradicto, hora nona ante meridiem eminentissimi et reverendissimi do­ Intimado sessionis por cursores facienda domi mini cardinales, reverendissimi domini patriarchae, quoquo dimisso exemplari. primates, archiepiscopi, episcopi, et abbates sacris Die 24 aprilis anni 1870 dominica in Albia hora vestibus coloris rubri induti, cuiquo ordini et ritui nona antemeridiana in patriarchal! basilica Sancti propriis, nec non supremi moderatores congregatio­ Petri in Vaticano habebitur sessio III sacri concilii num ct ordinum regularium ex apostolica concessione locum in concilio habentes, numero sexcenti sexaoecumenici. Eminentissimi et reverendissimi domini cardi­ ginta septem, quorum nomina habentur in nota ex­ nales vestibus rubris induti cum’ calceis nigris ac­ hibita ab officialibus ad locorum designationem cedent ad memoratam basilicam, ubi adorato sanctis­ destinatis, quae in tabulario tum collegii nostri, simo Sacramento, paramenta coloris rubri cuique tum concilii asservatur, in aulam conciliarem con­ ordini propria assument et petent subsellia in aula venerunt propria subsellia potentes. Praeter reve­ rendissimum dominum episcopum Sancti Hippolyti conciliari. Reverendissimi domini patriarchae, primates, B secretarium condili, ibi aderant officiales omne * archiepiscopi, episcopi et abbates locum in concilio concilii ipsius, id est subsecretarios cum duobus habentes, adorato ut supra sanctissimo sacramento, in suis adiutoribas, quatuor subscripti protonotarii cum parato sacello Sancti Sebastiani vestes sacras coloris duobus pariter suis adiutoribas, octo scrutatores, rubri sibi debitas induent, et in aulam praedictam caeremoniarum magistri, et locorum udsignatores, convenient quilibet cum restibus direnorum collegiorum pro­ Missa votiva do Spiritu sancto cantabitur ab priis. In loco aulae superiori apposito extructo eminentissimo et reverendissimo domino cardinali aderant theologi, canonistae, et reverendissimorum Bilio, in qua obediontia sanctissimo domino nostro patrum procuratores. In inferiori autem dextrorsum non praestabitur, neque fient circuli consueti. regnantium familiae, quorum nomina videntur in Expleta missa, statutae preces iuxta ordinem officiali ephemeride hac ipsa die typis edita, sinis­ persolventur, quibus absolutis, suffragium dabitur trorsum aderant direnorum guberniorum legati et a patribus ea forma, quae praescripta est in monito oratores, nec non supremi duces pontificii et gallici a reverendissimo episcopo Sancti Hippolyti concilii exercitus, qui in hae pontificia ditione moratur. secretario die 18 vertentis mensis evulgato1. Ad ianuae principis concilii custodiam erant addicti Intimentur itaque omnes et singuli eminentissimi equites ordinis Hierosolymitani, quemadmodum caeet reverendissimi domini cardinales, reverendissimi terae concilii ianuae custodiebantur a militibns Hel­ domini patriarchae, primates, archiepiscopi, episcopi, veticis, qui praesidio militant pontificis. abbates et supremi moderatores congregationum et C Omnibus simul collectis, statim initium datum ordinum regularium ex apostolica concessione locum fuit missao votivae de Spiritu sancto, quam cecinit in concilio Vaticano habentes. eminentisaimus et reverendissimus dominus cardi­ Intimentur quoque vice-cam erari us, princeps solii nalis Aloysius Bilio cum adsistentia ministrorum capconcilii custos, reverendae camerae apostolica© pcllae pontificiae inservientibus, ut moris est, altari auditor et thesaurarius, antistes pontificiae domui clericis cappellae ipsius. praepositus, senator et conservatores urbis, magister Missa expleta, summus pontifex e suis aedibus •ancti Hospitii, protonotarii de numero participan­ ad aulam paramentorum procedens sese induit tium quinque, auditores rotae quatuor, clerici came­ sacris vestibus cum pluviali et mitra. Hinc praece­ rae apostolica© duo, votantes signaturae quatuor, dente auditore sacrae rotae reverendissimo domino abbreviatores de parco maiori duo, officiales concilii. Isoard subdiacono apostolico crucem gestante, et De mandato sanctissimi domini nostri papae pone sequentibus pontificem officialibus, id est anti­ stite pontificiae domui praeposito, praefecto cubiculi Aloysius Ferrari protonot. apost sanctitatis suae, vice-camerario sanctae Romanae praefectus caeremoniarum ecclesiae, principe solii concilii custode, auditore reverendae camerae apostoliche, senatore et con­ servatoribus Urbis, decano sacrae rotae cum mitra, Instrumentum a protonotariis apostolici * oonfectum et duobus ex nobis subscriptis protonotariis pontisuper session© tertia sacrosancti concilii D fici ipsi inservientibus, sanctissimus dominus medius ©ecumenici Vaticani. inter eminentissimos cardinales diaconos lacobum In nomine Domini amen. Antonelli et Gasparem Grauellini aulam ingressus Anno Domini millesimo octingentesimo septua­ est conciliarem, comitantibus aliis consuetis prae­ gesimo die vicesima quarta aprili», dominica in Albis, latis et familiaribus. Simul ac ibi constitit, ante pontificatus sanctissimi domini nostri Pii papae noni altare procubuit, et postquam aliquantisper oraverat, anno vicesimo quarto, indictione decima tertia. solium pontificium ascendit dedente summo ponti­ Etsi diutini gravesquo labores fuerunt tolerandi fice, reverendissimus dominus concilii secretorius ut materia sufficiens in promptu esset ad tertiam evangeliorum codicem in parato throno super al­ sessionem publicam sanctissimi concilii oecumenici tare solemniter collocavit Deinde sanctissimus Vaticani celebrandam, isti tamen, Deo adiuvante, dominus assurgens alta voce aggressus eat recita­ felicem exitum sortiti sunt Quapropter sanctissimus tionem precum, quae ex Caerimoniali sunt excerptae, dominus noster Pius papa IX per monitum sub­ et in ordine concilii oecumenici Vaticani descriptae scriptum a reverendissimo domino secretario concilii inveniuntur. Quibus absolutis, cappellani cantores dio 18 aprilii anni 1870 singulis patribus traditum, solemniter litanias sanctorum intonuerunt, quarum statuit tertiam sessionem publicam habendam esse expleto versiculo Ut domnum apostolicum etc., summus pontifex surgens cum mitra et manu sinistra tenens dominica In Albis dio 24 aprilis anni 1870. crucem, loco baculi pastoralis, trinam distinctam benedictionem sanctae synodo impertitus est his ’ Habitar wpra, col 425 bcd. 1. A 429 SESSIO TERTIA 24 aprili· 1870 Yorbis: Ut hanc sanciam synodum benedicere, regere,, et conservarti digneris. Litaniis cum orationibus expletis, ominentissimus et rcverondiasimus dominus cardinalis diaconus Eduardus Borromoi obtenta benedictione α summo pontifice cecinit in forma solita evangcliurn depromptum ex capito XXVI11 sancti Matthaei. Quo peracto, sanctissimus dominus super faldistorium procumbens intonuit hymnum Feni creator Spiritus, qui alternatus a patribus et cantoribus fuit absolutus cum solitis versiculis, ora­ tione, ot Benedicamus Domino. Tunc reverendissimus dominus episcopus Sancti Hippolyti concilii secretorius, et reverendissimus dominus episcopus Fabrianensis et Mathelicensis summo pontifici seso obtulerunt, quorum postremo idem summus pontifex tradidit constitutionem dog­ maticam promulgandam iam acceptam α secretario ipso concilii. Postea ad ambonem praedictus epis­ copus Fabrianensis et Matbelicensis pergens alta claraque voce recitavit constitutionem sequentem: 430 omnia adversans, summo studio molitur, ut Christo, qui solus Dominus et Salvator noster est, a men­ tibus humanis, a vita et moribus populorum ex­ cluso, morae quod vocant rationis vel naturae reg­ num stabiliatur. Relicta autem proiectaquo Christiana religione, negato vero Deo et Christo eius, prolapsa tandem est multorum mens in pantbeismi, mate­ rialismi, atheismi barathrum, ut iam ipsam ratio­ nalem naturam, omnemque insti rectiquo normam negantes, ima humanae societatis fundamenta di­ ruero connitantur. Hac porro impietate circumquaque grassante, infeliciter contigit, ut plures etiam o catholicae ec­ clesiao filiis α via verae pietatis aberrarent, in iisque, diminutis paullatim veritatibus, sensus catholicus attenuaretur. Variis enim ac peregrinis doctrinis abducti, naturam et gratiam, scientiam humanam et fidem divinam perperam commiscentes, genui­ B num sensum dogmatum, quem tenet ae docet sancta mater ecclesia, depravare, intogritatemque ot sinceritatem fidei in periculum adducere com­ Piva EfiBcopva periuntur. servus servorum Dei sacro approbante concilio Quibus omnibus perspectis, fieri qui potest, ut ad perpetuam rei memoriam. non commoveantur intima ecclesiae viscera? Quem­ Dei Filius et generis humani redemptor Dominus admodum enim Deus vult omnes homines salvos noster lesus Christus, ad Patrem caelestem redi­ fieri, ot ad agnitionem veritatis venire; quemadmo­ turus, cum ecclesia sua in terris militanto omnibus dum Christus venit, ut salvum faceret, quod perie­ diebus usque ad consummationem saeculi futurum rat, et filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in se esso promisit. Quare dilectae sponsae praesto unum: ita ecclesia, a Deo populorum mater ot ma­ esso, adsistcro docenti, operanti benedicere, peri­ gistra constituta, omnibus debitricem se novit, ac clitanti opem ferro nullo unquam tempore destitit. lapsos erigere, labantes sustinere, revertentes am­ Haec vero salutaris eius providentia, cum ex aliis plecti, confirmaro bonos et ad meliora provehere beneficiis innumeris continenter apparuit, tum iis parata semper et intenta est. Quapropter nullo manifestissimo comperta est fructibus, qui orbi tempore-a Dei veritate, quae sanat omnia, testanda christiano c conciliis oecumenicis ac nominatim o et praedicanda quiescere potest, sibi dictum esse Tridentino, iniquis licet temporibus celebrato, non ignorans: Spiritus meus, qui est in te, et verba amplissimi provenerunt. Hinc enim sanctissima C mea, quae posui in ore tuo, non recedent de ore tuo religionis dogmata pressius definita uboriusque ex­ amodo et usque in sempiternum1. Nos itaque, inhaerentes praedecessorum nostro­ posita, errores damnati atquo cohibiti: hinc eccle­ siastica disciplina restituta finniusquo sancita, pro­ rum vestigiis, pro supremo nostro apostolico munere motum in clero scientiae ct pietatis studium, parata veritatem catholicam docere ac tueri, perversasque adolescentibus ad sacram militiam educandis col­ doctrinae reprobare, nunquam intermisimus. Nunc legia, christiani denique populi mores et accuratiore autem sedentibus nobiscum et iudicantibus universi fidelium eruditione et froquentioro sacramentorum orbis episcopis, in hanc oecumonicam synodum auc­ usu instaurati. Hinc praeterea arctior membrorum toritate nostra in Spiritu sancto congregatis, Innixi cum visibili capite communio, universoquo corpori Dei verbo scripto ot tradito, prout ab ecclesia ca­ ■Christi mystico additus vigor; hinc religiosae multi­ tholica sancte custoditum et genuino expositum plicatae familiae, alioquo christianae pietatis insti­ accepimus, ex hac Petri cathedra in conspectu om­ tuta; hinc illo etiam assiduus et usque ad sanguinis nium salutarem Christi doctrinam profiteri et de­ effusionem constans ardor in Christi regno lato per clarare constituimus, adversis erroribus potestate nobis n Deo tradita proscriptis atque damnatis. orbem propagando. Verumtamen haeo aliaquo insignia emolumenta, Caput I. quao per ultimam maximo occumenicam synodum De Deo rerum omnium creatore. divina clementia ecclesiao largita est, dum grato, Sancta catholica apostolica Romana ecclesia quo par est, animo recolimus, acerbum compescere i haud possumus dolorem ob mala gravissima, inde credit et confitetur, unum esso Deum verum et vi­ potissimum orta, quod eiusdem sacrosanctao synodi vum, creatorem ac dominum caeli ct terrae, omni­ apud permultos vol auctoritas contempta, vel sa­ potentem, aeternum, immensum,incomprehensibilem, pientissima neglecta fuero decreta. intellectu ac voluntate omnique perfectione infini­ Nemo enim ignorat, haereses, quas Tridentini tum; qui cum sit una singularis, simplex omnino patres proscripserunt, dum, reiecto divino ecclesiae et incommutabilis substantia spiritualis, praedicandus magisterio, res ad religionem spectantes privati est re ct essentia a mundo distinctus, in so et ex cuiusvis iudicio permitterentur, in sectos paullatim se beatissimus, et super omnia, quae praeter ipsum dissolutas esse multiplices, quibus inter se dissen­ sunt et concipi possunt, ineffabiliter excelsus. tientibus et concertantibus, omnis tandem in Chri­ Hio solus verus Deus bonitate sua et omnipo­ stum fides apud non paucos labefactata est. Itaque tenti virtute non ad augendam suam beatitudinem, ipsa sacra Biblia, quae antea christianae doctrinae nec ad acquirendam, sed ad manifestandam per­ unicus fons et iudox asserebantur, iam non pro fectionem suam per bona, quae creaturis impertitur, divinis haberi, immo mythicis commentis accenseri liberrimo consilio simul ab initio temporis utram­ coeperunt. que de nihilo condidit creaturam, spiritualem et Tum nata est et late nimis per orbem vagata corporalem, angelicam videlicet et mundanam, ac illa rationalism! seu naturalismi doctrina, quae re­ ligioni christianae, utpote supernaturali instituto, per i Is. LIX. 21. 431 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 432 deinde humanam quasi communem ex spirita et a Caput III. corpore constitutam1. De fide. Universa vero, quae condidit, Deus providentia Cum homo a Deo tanquam creatore ot Domino sua tuetur atque gubernat, attingens a fine usquo suo totus dependeat, ot ratio creata increatae veri­ ad finem fortiter, et disponens omnia suaviter . * Omnia enim nuda et aperta sunt oculis eius1, ea tati penitus subiecta sit, plenum revolanti Deo ot voluntatis obsequium fide praestare etiam, quao libera creaturarum actione fotura sunt intellectus i tenemur. Hanc vero fidem, quao humanao salutis initium est, ecclesia catholica profitetur, virtutem Caput II. esse superuaturalem, qua, Dei aspiranto ct adjuvanto De revelatione. gratia, ab eo revelata vera esse credimus, non Eadem sancta mater ecclesia tenet et docet, propter intrinsecam rerum veritatem naturali ra­ Deum, rerum omnium principium ct finem, natu­ tionis lumine perspectam, sed propter auctoritatom rali humanae rationis lumine e rebus creatis certo ipsius Dei revelantis, qui nec falli nec fallere pocognosci po«o; invisibilia enim ipsius, α creatura teat. Est enim fides, testante Apostolo, sperandarum mundi, per ea quae facta sunt, intellecta, conspi­ substantia rerum, argumentum non apparentium1. ciuntur4: attamen placuisse eius sapientiae et boni­ Ut nihilominus fidei nostrao obsequium rationi tati, alia, caque supernaturali via, se ipsum ac consentaneum esset, voluit Deus cum internis Spiaeterna voluntatis suae decreta humano generi re- B ritus sancti auxiliis externa iungi revelationis suae velaro, dicente Apostolo: Multifariam, multisque argumenta^faeta scilicet divina, atque imprimis mi­ modis otim Deus loquens patribus in prophetis: no- racula et prophetias, quae cum Dei omnipotentiam cissime, diebus istis locutus est nobis in Filio . * et infinitam scientiam luculenter commonstrent, di­ Huic divinae revelationi tribuendum quidem est, vinae revelationis signa sunt certissima ot omnium ut ea, quao in rebus divinis humanae rationi per intelligentiae accommodata. Quare tum Moyses et se impervia non sunt, in praesenti quoque generis prophetae, tum ipse maxime Christus Dominus humani conditione ab omnibus expedite, firma cer­ multa ct manifestissima miracula et prophetias edi­ titudine et nullo admixto errore cognosci possint. derunt: et de apostolis legimus: Illi nutem profecti Non hac tamen de causa revelatio absolute neces­ praedicaverunt ubique, Damino cooperante, et ser­ saria dicenda eat, sed quia Deus ex infinita bonitate monem confirmante, sequentibus signis1. Et rursum sua ordinavit hominem ad finem supernaturalcm, scriptum est; Habemus firmiorem propheticum ser­ ad participanda scilicet bona divina, quae humanae monem, cui bene facilis attendentes quasi lucernae mentis intelligentiam omnino superant; siquidem lucenti in caliginoso loco1. oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor ho­ Licet autem fidei assensus nequaquam sit mo­ minis ascendit, quao praeparavit Deus iis, qui dili­ tus animi caecus: nemo tamen evangeliche praedi­ gunt illum *. cationi consentire potest, sicut oportet ad salutem ‘ Haec porro supernaturalis revelatio, secundam consequendam, absque illuminatione ct inspiratione universalis ecclesiae fidem a sancta Tridentina sy- 0 Spiritus sancti, qui dat omnibus suavitatem in connodo declaratam, continetur in libris scriptis et sentiendo et credendo veritati4. Quare fides ipsa sino scripto traditionibus, quao ipsius Christi ore in se, etiamsi per charitatem non operetur, donum ab apostolis acceptae, aut ab ipsis apostolis Dei est, et actus eius est opus ad salutem pertinens, Spiritu sancto dictante quasi per manus traditae, quo homo liberam praestat ipsi Deo obedientiam, ad nos usque pervenerunt7. Qui quidem veteris et gratino eius, cui resistere posset, consentiendo et novi Testamenti libri integri cum omnibus suis cooperando. partibus, prout in eiusdem concilii decreto recen­ Porro fide divina et catholica ea omnia credenda sentur, et in veteri vulgata latina editione habentur, sunt, quae in verbo Dei scripto vel tradito conti­ pro sacris et canonicis suscipiendi sunt. Eos vero nentur. et ab ecclesia sive solemni iudicio sivo or­ ecclesia pro sacris et canonicis babot, non ideo dinario et unirfcTsali magisterio tamquam divinitus quod sola humana industria concinnati, sua deinde revelata credenda proponuntur. auctoritato sint approbati; nec ideo dumtaxat, quod Quoniam vero sine fide impossibile est placero revelationem sine errore contineant; sed propterea Deo, ot ad filiorum cius consortium pervenire; ideo quod Spiritu sancto inspirante conscripti Deum nemini unquam sine illa contigit iustificatio, nec habent auctorem, atque ut tales ipsi ecclesiae tra­ ullus, nisi in ea perseveraverit usquo in finem, vitam aeternam assequetur. Ut autem officio veram fidem diti sunt. Quoniam vero, quao sancta Tridentina synodus amplectendi, in eaque constanter perseverandi satisde interpretatione divinae Scripturae ad coercenda D facere possemus, Deus per Filium suum unigenitum petulantia ingenia salubriter decrevit, a quibusdam ecclesiam instituit, suaequo institutionis manifesti» hominibus prave exponuntur, nos, idem decretum notis instruxit, ut ea tamquam custos et magistra renovante», hanc illius mentem esse declaramus, ut verbi revelati ab omnibus posset agnosci. Ad in rebus fidei et morum, ad aedificationem doctri­ solam enim catholicam ecclesiam ea pertinent om­ nae christianao pertinentium, is pro vero sensu nia, quae ad evidentem fidei christianae crcdibilisacrae Scripturae habendus sit, quem tenuit ac tenet tatem tam multa et tam mira divinitus sunt dispo­ sancta mater ecclesia, cuius est indicare de vero sita. Quin etiam ecclesia per se ipsa, ob suam sensu et interpretatione Scripturarum sanctarum; nempe admirabilem propagationem, eximiam sancti­ atque ideo nemini licere contra hunc sensum, aut tatem et inexhaustam in omnibus bonis foecundietiam contra unanimem consensum patrum ipsam tatem, ob catholicam unitatem, invictamque stabili­ tatem, magnum quoddam et perpetuum est motivum Scripturam sacram interpretari. credibilitatis et divinae suae legationis testimonium irrefragabile. • Coae. Later. IV, e. 1, Firmiter. {Msnri, XXII. 962.] Quo fit, ut ipsa voluti signum levatum in nai Ssp. VIH, L • Hebr IV, 13. 4 Bom. I, ». » Hebr. I. 1-2. • I Car. II, ». v Cone. Trid. mm. IV. deer, de can. script. 1 « • 4 Hebr. XI. 1. Marc. XVI. ». II Petr I, 19. Syaod. Arava. II. cu. 7. (Manii, VOI, 7I3.J SESSIO TERTIA 24 aprilie 1870 433 434 tiones1, et ad se invitet, qui nondum crediderunt, a assertionem veritati illuminatae fidei contrariam et filios suos certiores faciat, firmissimo niti funda­ omnino falsam esse definimus1. Porro ecclesia, mento fidem, quam profitentur. Cui quidem testi­ quae una cum apostolico munero docendi, manda­ monio efficax subsidium accedit ex superna virtute. tum accepit, fidei depositum custodiendi, ius etiam Etenim benignissimus Dominus ot errantes gratia et officium divinitus habet falsi nominis scientiam sua excitat atque ndinvat, ut ad agnitionem veritatis proscribendi, no quis decipiatur per philosophiam, veniro possint; et cos, quos du tenebris transtulit et inanem fallaciam . * Quapropter pmnes ebristiaui in admirabile lumen suum, in hoc eodem lumino fideles huiusmodi opiniones, quao fidoi doctrinae ut perseverent, gratia aun confirmat, non deserens, contrariae esse cognoscuntur, maximo si ab ecclesia nisi deseratur. Quocirca minime par est conditio reprobatae fuerint, non solum prohibentur tanquam eorum, qui per cacicato fidei donum catholicae veri­ legitimas sciontiae conclusiones defendere, sed pro tati adhaeserunt, atquo eorum, qui ducti opinionibus erroribus potius, qui fallacem veritatis speciem prao humanis, falsam religionem sectantur; illi enim, se ferant, habere tonentur omnino. Ncque solum fides et ratio inter se dissidere qui fidem sub ecclesiae magisterio susceperunt, nullam unquam haboro possunt iuatam causam mu­ nunquam possunt, aed opem quoque sibi mutuam tandi, aut in dubium fidem eandem revocandi. ferunt, cum recta ratio fidei fundamenta demon­ Quao cum ita sint, gratias agentes Deo Patri, qui stret, ciusquo lumine illustrata rerum divinarum dignos nos fecit in partem sortis sanctorum in lumino, scientiam excolat; fides vero rationem ab erroribus tantam no negligamus salutom, sed aspicientes in B liberet ac tueatur, eamque multiplici cognitione innuctorcm fidoi et consummatorem leaum, teneamus struat. Quapropter tantum abest, ut ecclesia hu­ spei nostrae confessionem indeclinabilem. manarum artium et disciplinarum culturae obsistat, ut hanc multis modis iuvot atque promoveat. Non Caput IV. enim commoda ab iis ad hominum vitam dimanantia De fide et ratione. aut ignorat aut despicit; fatetur imo, eas, quemad­ Hoc quoquo perpetuus ecclesiae catholicae con­ modum a Deo, scientiarum Domino, profectae sunt, sensus tenuit et tenet, duplicem osse ordinem cogni­ ita si rite pertractentur, ad Deum, iuvante eius tionis, non solum principio, sed obiecto etiam di­ gratia, perducere. Nec sane ipsa vêtat, ne huiusstinctum: principio quidem, quia in altero naturali modi disciplinae in suo quaeque ambitu propriis ratione, in altero fido divina cognoscimus; obiecto utantur principiis ot propria methodo; sod iustam autem,, quia praeter ea, ad quao naturalis ratio per­ hanc libertatem agnoscens, id sedulo cavet, ne di­ tingere potest, credenda nobis proponuntur mysteria vinae doctrinae repugnando errores in so suscipiant, in Deo abscondita, quae, nisi revelata divinitus, in­ aut fines proprios transgressae, ea, quae sunt fidei, notescere non possunt. Quocirca Apostolus, qui a occupent et perturbent. Neque enim fidei doctrina, quam Deus revelavit, gentibus Deum per ea, quae facta sunt, cognitum esso testatur, disserens tamen de gratia et veritate, velut philosophicum inventum proposita est humanis quao per losum Christum facta est ; * pronuntiat: ingeniis perficienda, sod tanquam divinum depoLoquimur Dei sapientiam in mysterio, quae abscon- 0 situm Christi sponsae tradita, fideliter custodienda dita est, qnam praedestinavit Deus ante saecula in et infallibili ter declaranda. Hinc sacrorum quoque gloriam nostram, quam nemo principum huius sae­ dogmatum is sensus perpetuo eat retinendus, culi cognovit. Nobis autem revelavit Deus per quem semel declaravit sancta mater ecclesia, neo Spiritum suum: Spiritus enim omnia scrutatur, etiam unquam ab eo sensu, altioris intelligentiae specie profunda Dei3. Et ipse Unigenitus confitetur Patri, et nomine, recedendum. Crescat igitur et multum quia abscondit haec a sapientibus, ot prudentibus, vehementerque proficiat, tam singulorum, quam omnium, tam unius hominis, quam totius ecclesiae, ot revelavit ea parvulis4. Ac ratio quidem, fide illustrata, cum sedulo, aetatum ac sacculorum gradibus, intelligentia, scien­ pie ot sobrie quaerit, aliquam, Doo dante, myste­ tia, sapientia: sed in suo dumtaxat genere, in eo­ riorum intelligontiam oamquo fructuosissimam asse­ dem scilicet dogmate, eodem sensu, eademque sen­ quitur, tum ox eorum, quao naturaliter cognoscit, tentia8. analogia, tum e mysteriorum ipsorum nexu inter so CANONES. ot cum fino hominis ultimo; nunquam tamen idonea rodditur ad ea porspicicnda instar veritatum, quao De Deo rerum omnium creatore. proprium ipsius obiectum constituunt. Divina enim 1. Si quis unum verum Deum visibilium et in­ mysteria suapto natura intellectum creatum sic ex­ cedunt, ut otiam revelatione tradita ot fide suscepta, visibilium Creatorem et Dominum negaverit; anaipsius tamen fidoi velamine contecta et quadam quasi D thema sit. 2. Si quis praeter materiam nihil esse affirmare caligine obvoluta maneant, qunmdiu in hac mortali vita peregrinamur a Domino: per fidem enim am­ non erubuerit; anathema sit. 3. Si quis dixerit, unam eandemque esso Dei bulamus, et non per speciem5. Verum etsi fides sit supra rationem, nulla tamen et rerum omnium substantiam vel essentiam; ana­ unquam inter fidem ot rationem vora dissensio esse thema sit 4. Si quis dixerit, res finitas, tum corporeas potest: cum idem Deus, qui mysteria revelat ot fidem infundit, animo humano rationis lumen indi­ tum spirituales, aut saltem spirituales, o divina sub­ derit; Deus autem negare seipsum nou possit, nec stantia emanasse; verum vero unquam contradicere. Inanis autem aut divinam essentiam sui manifestatione vel huius contradictionis species indo potissimum oritur, evolutione fieri omnia; quod vel fidoi dogmata ad montem ecclesiae in­ aut denique Deum esse ens universale seu in­ tellecta et exposita non fuerint, vel opinionum com­ definitum, quod sese determinando constituat re­ menta pro rationis effatis habeantur. Omnem igitur rum universitatem in genera, species et individua distinctam; anathema sit. » ’ ■ • i I». XI, 12. Ioan. I, 17. 1 Cor. II, 7-10. Matlh. XI. 25. II Cor. V. 7. CONCTL·. ORNKRAU TOMUS LI. 1 Cene. LaL V bolla Jporfo/ta refimixù. [>Unii. XXXIT, 842.] « Colo·». II, 8. • Vine. Lir. common, n. ‘28. [23. Migue, P. L, U 668.) 435 A; SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 436 A retineri, nequo ab ecclesia proscribi possint; ana­ thema sit 3. Si quis dixerit, fieri posse, ut dogmatibus ab ecclesia propositis, aliquando secundum progressum scientiae sensus tribuendus sit alius ab eo, quem intellexit et intolligit ecclesia; anathema sit. Itaquo supremi pastoralis nostri officii debitum exsequentes, omnes Christi fideles, maximo voro cos, qui praesunt vel docendi munere funguutur, per viscera lesu Christi obtestamur, nec non eiusdem IL Dei et Salvatoris nostri auctoritate iubemus, ut ad De revelatione. bos errores a sancta ecclesia arcendos ct elimi­ 1. Si quia dixerit, Deum unum et verum, Crea­ nandos, atque purissimae fidei lucem pandendam torem et Dominum nostrum, per ea, quae facta studium et operam conferant. sunt, naturali rationis humanae lumine certo cog­ Quoniam vero satis non est, haereticam pravi­ nosci non posse; anathema ait. tatem devitare, nisi ii quoquo errores diligenter 2. Si quis dixerit, fieri non posse, aut non ex­ fugiantur, qui ad illam plus minuere accedunt; pedire, ut per revelationem divinam homo do Deo, omnes officii monemus, servandi etiam constitutiones cultuque ei exhibendo edoceatur; anathema sit I ï et decreta, quibus pravae eiusmodi opiniones, quao 3. Si quis dixerit, hominem ad cognitionem et istbic diserte non enumerantur, ab hac sancta sedo perfectionem, quae naturalem superet, divinitus proscriptae ot prohibitae sunt evehi non posse, sed ex seipso ad omnis tandem veri et boni possessionem iugi profectu pertingere Huius constitutionis recitatione peracta, memo­ posse ct debere; anathema sit. ratus episcopus Fabrianensis et Mathelicensis sin­ 4. Si quis sacrae Scripturae libros integros cum gulos patres ita rogavit: PReverendissimi patres, omnibus suis partibus, prout illos sancta Tridentina placentne vobis decreta et canones, qui in hac con­ synodus recensuit, pro sacris et canonicis non stitutione continentur?- Ut singulorum patrum susceperit, aut eos divinitus inspiratos esse nega­ suffragia hac super re accurate haberentur, reveren­ verit; anathema sit. dissimus dominus subsecretarios concilii ambonom ascendens nomina singulorum concilii patrum iuxta ΠΙ. ordinem dignitatis et promotionis alta voce recita­ De fide. vit, ut quilibet ad sui nominis recitationem statim 1. Si quis dixerit, rationem humanam ita in- alta et intelligibili voce suffragium ederet respon­ dependentem esse, ut fides ei a Deo imperari non dendo Placet vel Non placet ad tenorem litterarum possit; anathema sit apostolicarum Multiplices inter, diei 27 novembres 2. Si quis dixerit, fidem divinam a naturali de anni 1869. Inter haec quatuor scrutatores, quorum Deo et robus moralibus scientia non distingui, ac C duo ad excipienda suffragia data per verbum Pla­ propterea ad fidem divinam non requiri, ut revelata cet, et alii duo ad ea excipienda data per verba veritae propter auctoritatem Dei revelantis credatur; Non placet erant destinati, nec non quatuor sub­ anathema sit. scripti notarii, quibus incumbebat utroque suffragia 3. Si quis dixerit, revelationem divinam externis describere, in appositis notis singulorum patrum signis credibilem fieri non poase, ideoquo sola in­ responsa accuratissime retulerunt Itaque enume­ terna cuiusque experientia aut inspiratione privata ratis suffragiis, compertum est omnes et singulos homines ad fidem moveri debere; anathema sit. patres praesentes' numerum sexcentesimum sexa­ 4. Si quis dixerit, miracula nulla fieri posse, gesimum septimum pertingentes unanimi consensu proindeque omnes de iis narrationes, etiam in sacra per verbum Placet suffragium edidisse. Πβο ac­ Scriptura contentae, inter fabulas vel mythos able­ tione peracta, scrutatores et subscripti notarii ad gandas esse; aut miracula certo cognosci nunquam reverendissimum dominum concilii secretarium ac­ posse, nec iis divinam religionis christianae originem cesserunt, eique notas cum responsionibus singulorum rite probari; anathema sit patrum redactas exhibuerunt. Quibus acceptis a 5. Si quis dixerit, assensum fidei christianae reverendissimo secretario, omnes deinde ad extre­ non esse liberum, sed argumentis humanae rationis mum pontificii solii gradum pergentes in genua necessario produci; aut ad solam fidem vivam, quae provoluti sunt, excepto eodem concilii secretario, per charitatem operatur, gratiam Dei necessariam qui thronum ascendens summum pontificem do suffra­ eae; anathema sit D giorum exitu certiorem fecitbac formula: rBeatissime 6. Si quis dixerit, parem esse conditionem fide­ pater! Decreta et canones placuerunt omnibus lium atque eorum, qui ad fidem unice veram non­ patribus, nemine excepto/ dum pervenerunt, ita ut catholici iustam causam . Tunc summus pontifex assurgens suprema sua habere possint, fidem, quam sub ecclesiae magi­ auctoritate decreta et canones sanxit solemnitor sterio iam susceperunt, assensu suspenso in dubiam hanc formulam edicens: ^Decreta et canonos, qui in vocandi, donec demonstrationem scientificam credi- constitutione modo lecta continentur, placuerunt om­ bilitatis et veritatis fidei suae absolverint; ana­ nibus patribus nemine dissentiente, nosque, sacro thema sit. approbante concilio, illa et illos ut locta sunt de­ IV. finimus, et apostolica auctoritate confirmamus". De fide et ratione. Ita hac actione expleta, sanctissimus dominus 1. Si quis dixerit, in revelatione divina nulla sequenti allocutione patres affatus est: vera et proprie dicta mysteria contineri, sed uni­ eVidetis, dilectissimi fratres, quam bonum et versa fidei dogmata posse per rationem rite excultam ineundum sit ambulare in domo Dei cum consonen. e naturalibus principiis intelligi ct demonstrari; Sic ambulato semper. Et quoniam Dominus noster leeus Christus pacem hodie apostolis suis dedit, sic anathema sit. 2. Si quia dixerit, disciplinas humanae ex cum et ego vicarius eius indignos nomine suo do vobis libertate tractandas esse, ut earum assertiones, etsi pacem. Pax, prout scitis, expellit timorem. Pax, doctrinae revelatae adversentur, tanquam vorae prout scitis, claudit aures sermonibus imperitis. 5. Si quis non confiteatur, mundam, reique omnes, quae in eo continentur, et spirituales et materiales, secundum totam suam substantiam a Deo ex nihilo esse productas; aut Deum dixerit non voluntate ab omni ne­ cessitate libera, sed tam necessario creasse, quam necessario amat se ipsum; aut mundum ad Dei gloriam conditam esse negaverit; anathema sit 437 8 438 TO TERTIA. 24 aprilis 1870 Ordinis preabyteroram. Ab ! ista pax vos comitetur omnibus diebus vitae a vestrae; ista pax sit vobis consolatio in vita; ista Philippus de Angelis, tit Sancti Laurentii in Lucina, pax sit refugium in morte, ot sit vobis gaudium archiepiscopus Firmanus, sanctae Romanae ec­ sempiternum in caelo/ clesiae camerarius. Absoluta summi pontifìcie allocutione, duo ad­ Aloysius Vannicelli Casoni, tit' Sanctae Práxedis, archiepiscopus Ferrariensia. vocati consistoriales tamquam concilii promotores designati, accedentes una nobiseum subscriptis pro- Fridericus Schwarzenberg, tit. Sancti Augustini, archiepiscopus Pragensis. tonotariis ad imum pontificii solii gradum ita nos allocuti sunt: RRogainus vos protonotarios prae­ Coemas Corsi, tit. Sanctorum loannis et Pauli ad sentes ut de omnibus ot singulis in hac publica Clivum Scauri, archiepiscopus Pisanus. sessione sacrosancti concilii oecumenici Vaticani Dominicus Carafa de Traetto, tit. Sanctae Mariae goetia authenticum instrumentum vel instrumenta Angelorum, archiepiscopus Beneventanus. conficiantur/ Ad quorum instantiam ego subscriptus Franciscus Augustus Donnet, tit Sanctae Mariae in Via, archiepiscopus Burdigalensis. decanus collegii protonotariorum Aloysius Colombo omnium nomine rispondi: „ Conficiemus vobis testi- Carolus Aloysius Morichini, tit Sancti Onuphrii, bus3 4, innuendo reverendissimos dominos Bartboloepiscopus Acsinus. maoum Pacca pontificiae domui praepositum, et loachim Pccci, tit Sancti Chrysogoni, episcopus Franciscum Ricci praefectum cubiculi sanctitatis Perusinus. B loseph Othmarus Rausch er, tit Sanctae Mariae de suae, qui una nobiseum se subscribent. Hinc summus pontifex, deposita mitra, hymnum Victoria, archiepiscopus Vindobonensis. Te Deum laudamus intonuit, quo expicto cum con­ Alexander Bamabò, tit. Sanctae Susannae. suetis versiculis ct orationibus, sanctitas sua solem- Antonius Benedictus Antonucci, tit Sanctorum Sil­ vestri et Martini ad Montes, episcopus Anconitanus niter apostolicam benedictionem est impertita, cui subsecuta est indulgentiae publicatio facta ab emi­ et Humonensis. nentissimo ot reverendissimo cardinali Philippo de Henricus Orfci, tit. Sanctae Balbinae, archiepiscopus Angelis presbytero adsistonto. Ita finem habnît Ravennatcnsis. tertia publica sessio sacrosancti concilii oecumenici, Petrus do Silvestri, tit. Sancti Marci. V aticani. Carolus Sacconi, tit. Sanctae Mariae de Populo. Summus pontifex, depositis in aula paramento- Angelus Quaglia, tit. Sanctorum Andreao et Gregorii rum sacris vestibus, ad suas aedes redivit in monte Coelio. Haec omnia peracta fuerunt in basilica Vaticana Antonius Maria Panebianco, tit Sanctorum XII Apo­ die, menso et anno quibus supra, et quia his om­ stolorum, maior poenitentiarius. nibus dum agerentur nos subscripti protonotarii loseph Aloysius Trovisanato, tit. Sanctorum Nerei et interfuimus, ideo requisiti et rogati ut de illis unum Achillei, patriarcha Vonetiarum. vel plura publicum sou publica instrumentum vel Antoninus do Luca, tit. Sanctorum quatuor Coro­ instrumenta ad perpetuam rei memoriam conficere­ natorum. mus, praesens hoc publicum instrumentum in du­ loseph Andreas Bizzarri, tit. Sancti Hieronymi Illyri­ plici autographo confecimus, subscripsimus, solitoque corum. collegii nostri sigillo munivimus, mandantes secre­ Ludovicus de la Lastra y Cuesta, tit. Sancti Petri tario nostro, ut unum huius duplicis autographi ad ad vinculo, archiepiscopus Hispalensis. perpetuam roi memoriam in nostro archivio asser­ loannes Baptista Pitra, tit. Sancti Callisti. vetur. ab oo subscribatur, et publicetur, alterum Philippus Maria Guidi, tit. Sancti Sixti, archiepisvero tradatur reverendissimo patri domino secre­ copus Bononiensis. tario concilii ut inter acta conciliaria habeatur. Henricus Maria de Bonnechose, tit. Sancti Clemen­ Actum ubi supra praesentibus eisdem subscriptis tis, archiepiscopus Rothouiagensis. testibus ad praemissa vocatis, habitis, ntquo rogatis. Gustavus d’Hohonlobe, tit. Sanctae Mariae in Trans­ Bartholomaous Pacca testis. pontina. Franciscus Ricci testis. Aloysius Bilio, tit. Sancti Laurentii in Paneperna. Lucianus Bonaparte, tit Sanctae Pudentianae. Aluisius Colombo protonotarius tum Innocentius Ferrieri, tit Sanctae Caeciliae. nomino proprio tum otiam pro Luca Pacifici Laurentius Barili, tit Sanctae Agnetis extra moenia, morte praevento. loseph Berardi, tit. Sanctorum Marcellini et Petri, loannes Simeoni protonotarius. loannes Ignatius Moreno, tit. Sanctae Mariae a Pace, Aloisius Pericoli protonotarius. archiepiscopus Vallisoletanus. Dominicus Burtolini protonotarius. D Raphael Monaco la Valletta, tit. Sanctae Crucis in (L.+ 8.) Hierusalem. Ordinis dlsconoram. Zeno Ulpiani secretarius. lacobus Antonelli, diaconus Sanctae Mariae in Via Lata. 3. Prosper Caterini, diaconus Sanctae Mariae Scalaris. Nomina patrum qui tortiao sossionl interfuerunt. Gaspar G rosse!lini, diaconus Sanctae Mariae ad Martyres. Eminentissimi et reverendissimi domini sanctae Theodulphus Mortel, diaconus Sancti Eustachii. llomunae ecclesiae cardinales. Dominicus Consolini, diaconus Sanctae Mariae in Ordinis episcoporum. Domnica. Constantinus Patrizi, episcopus Portuensis et Sanctae Eduardus Borromeo, diaconus Sanctorum Viti et Rutinae. Modesti. Aloysius Amat, episcopus Praenestinus, sanctae Hannibal Capalti, diaconus Sanctae Mariae in Aquiro. Romanae ecclesiae vico-cancellarius. liecerendissimi domini patriarchae. Nicolaus Paracciani Clarolli, episcopus Tusculanus. Camillus di Pietro, episcopus Albanensis. Rogerius Aloysius Antici Mattei,Constantinopolitanus. loseph Milesi Pironi Ferretti, episcopus Sabinensis, Paulus Ballerini, Alexandrinus. abbas commendatarius perpetuus et ordinarius Gregorius Jiissef, Antiochenus, ritus graeci melchitici. Sanctorum Vinoentii et Anastasii ad Aquas Salvias. Paulus Brunoni, Antiochenus, ritus latini. * 28 439 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 440 A Petrus Villanova Castellacci, Petrensis in partibus loieph Valergn, Hierosolymitanus. infidelium. Joseph Audu, Babylonensis, ritus chaldaici. Thomas Iglesias y Barcones, Indiarum occidentalium. Vincentius Spaccapictra, Smyrnensis, vicarius apo­ stólicas Asiae minoris. Antonius Hassan, Ciliciensis, ritas armeni. Clemens Bahns, iam. Antiochenus, ritus graeci md- Georgius Errington, Trapezuntinus in partibus in­ fidelium. cbitici. Franciscus Aemilius Cugini,Mutinensis, abbas nullius Retcrendiuimi domini primatu. Nonantutac. Maximilianos de Tarnocxy, archiepiscopus Salis- Marianus Ricciardi, Rhegincnsis. Gregorius de Schorr, Monacensi^ et Frisingcnsis. burgensb. Antonins Salomone, archiepiscopus Salernitanos, ad­ Salvator Nobili Vitellcschi, iam Scleucionsis in par­ tibus infidelium, nunc episcopus Auximanus et ministrator perpetuus ecclesiae Acernensis. Cingulanns. Emmanuel da Silveira, archiepiscopus Sancti Sal­ vatoris in Brasilia. Alexander Franchi, Thessalonicensis in partibus in­ Miecistaus Lcdochowski, archiepiscopus Gnesnensis fidelium. ct Posnaniensis. Aloysius do Marinis, Theatinus, administr. perpet. Franciscus Fleix y Solans, archiepiscopus Tarra­ ecclesiae Vastonsta. conensis. Petrus Bostani, Tyrensis et Sidoniensis, ritus ma­ loannes Simor, archiepiscopus S trigon i ensis. i ronitici. Victor Augustus Dccbamp», archiepiscopus Mech- loseph Hippolytus Guibert, Turonensis. liniensis. Patritius Leahy, Casseliensis, administr. perpet. ecDaniel Mao Gettingan, archiepiscopus Armacanus. desiae Emlicnsis. Marinus Marini, iam Palmyrensis in partibus infi­ Rucrtndissimi domini arehitpitcopi. delium, nunc episcopus Urbcvotanus. Laurentias Pontillo, Consentinos. Gregorius Michael Sxymonowicz, Leopoliensis, ritus loannes Mac Hale, Tuamensis. armeni. Tobias Aon, Berytensis, ritos maronitici. Joachim Umberti, Florentinus. Godefridos Saint-Marc, Rhedonensis. Caietanns Pace Forno, Rhodiensis in partibus in­ Petrus Apeliao, Germaniciensis seu Maras ce naia fidelium, episcopus Melitensis. archiepiscopus episcopus, ritus armeni. Philippus Gallo, Patracensia in partibus infidelium. Ignatius Kalybgian, iam Amasenos archiepiscopus Petrus Giannelli, Sardianus in partibus infidelium. episcopus, ritos armoni. Franciscus Pedicini, Barensis. losephus Giagia, Cyprcnsis, ritus maronitici. Michael de Dcinlein, Bambergensis. Petrus Cilento, Rossanensis. Petrus Michael Bartatar, Sertensis, ritus chaldaici. Alexander Asinari do Sanmarzano, Ephesinus in Emmanuel Garcia Gil, Caesarnugustanus. partibus infidelium. Thomas Connolly, Ilalífaxiensis. Alexander Angeloni, Urbinatensis. c Julianus Florianus Felix Desprez, Tolosanus. Franciscus Norbcrtus Blanchet, Oregonopolitanus. Franciscus Xaverius Wiorzchleyski, Leopoliensis, Petrus Richardus Kcnrick, Sancti Ludovici. ritus latini. Eduardos Hormuz, Si rae ensis in partibus infide­ Spiridion Maddalena, Corcyrcnsis. lium, ritus armeni. Georgius Ebedjesus Khayyath, Amadiensis, ritus Raphael Valentinus Valdivieso, Sancti lacobi de Chile. chaldaici. Raphael d’Ambrosio, Dyrrachiensis. Gregorius Balitian, Aleppensis archiepiscopus epis­ Augustinus Georgius Barabino, Salmasiensis, ritus copus, ritus armeni. chaldaici. Marianus Barrio y Fernandez, Valentinus. Joseph do Bianchi Dottala, Tranensis, Nazarenus Leo Korckoruni, Melitenensis archiepiscopus epis­ ot Barulensis, admioist. perpet. eccles. Vigiliensis. copus, ritus armeni. Julius Arrigoni, Lucanus. Carolus de la Tour d’Auvcrgne-Lauraguais, BituriGregorios de Luca, Compsanus, administr. perpet. censie. ecclesiae Camponionsis. Gregorius Martinoz, de Manila. Joseph Rotundo, Tarentinus. Petrus Pucli y Solona, de Plata. Antonius Claret y Ciará, Traianopolitanus in par­ CyriΠus Bebnam Benni, Mousiliensis, ritus syriaci. tibus infidelium. Bonvcnutus Monzon y Martins, Granatensis. loannes Hagian, Caesariensis in Cappadocia archi­ Petrus Doimus Maupas, ladre nais. episcopus episcopus, ritus armeni. I i Dionysius Georgius Scelhot, Aleppensis, ritus syriaci. loannes Baptista Purcell, Cincinnatensis. Athanasius Ciarebi, Babylonensis, ritus syriaci. Renatus Franciscus Régnier, Cameracensis. Georgius Darboy, Porisiensis. Beniaminos Eusebides Dimitrio, Neapoleos, ritus Pelagius Antonius de Lavastida y Davalos, Mexicanos. graeci. Andreas Cosatola, Utineneís. Joseph Matar, Aloppensis, ritus maronitici. Ludovicue Dubrcil, Avenioneneia. Melchior N&sartau, Mardensis, ritus armeni. Silvester Guevara, Sancti lacobi do Venezuela, loannes Zwijsen, iam Ultraiectensis, nunc episcopus Laurentius Bergerctti, Naxienais. Buscoducensis. Martinus loannes Spalding, Bal ti more naie, loannes Mac Closkey, Neu-Eboracensta. Joseph Sadoc Alemany, Sancti Franchici. Ludovicus Haynnld, Co lo censi e et Bacsiensis. Philippus Cammarota, Caio tan us. Vincentius Tagliatatelo, Sipontinus, administ. perpet. Marianus Escalada, do Buenos Ayrcs. loannes Paulus Lyonnet, Albiensis. ecclesiae Vcetanae. loannes Tamraz, Corcurensis seu Kerkukeneis, ritus Ilenricus Eduardus Manning, Westmonasteriensis. Paulus Melchers, Coloniensis. chaldaici. Vincentius Tizzoni, Nisibenus in partibus infidelium. Frunsciscus Xavcrius do Metodo, Melitenensis in partibus infidelium. Franciscas Xavcrius Apuzzo, Surrentinus. Aloysius Ciarda, Irenopolitanus in partibus infide­ Caietanus Rossini, iam Acheruntinua et Matheranen lium, vicarius apostolicus Aegypti ct Arabiae. sis, nunc episcopus Mclphicti, luvenacii et Terlitii 441 NOMINA PATRUM QUI TERTIAE SESSIONI INTERFUERUNT Gualtorius Steins, Bostronsis in partibus infidelium, a vicarius apostólicas Calcutta©. Aloysius Natoli, Measnnensis. loeepli Benedictus Dusmct, Cntanonsis. losoph Cardoni, Edessenus in partibus infidelium. Aloysius Nazari di Calabiana, Mediolanensis, loannes Landriot, Remensis. Atliansius Kauam, Tyronsis, ritus graeci indebitici. Aloysius Puecher Pussavalli, Iconiensis in partibus infidelium. Victor Bernadou, Sonnncnsis, episcopus Antissiodorensis, Anastasius Rodrigo Yusto, Burgensis. Bernardus Pinol y Aycinena, do Guatimala. Andreas Ignatius Schaepman, Ultraiectcnsis. loscph Choca, Quitonsis, Petrus Loza, do Gundalaxara. Stephnnus Stcfanopoli, Philippensis in partibus infidelium, ritus graeci» loannes Vanesa, Fogarasienais et Albae luliao, ritus rumeni. losepb Angelini, Corinthiensis in partibus infidelium. Timotheus Attar, Amidensis seu Diarbekironsis, ritus chaldaici. loannes Lynch, Torontinus. 442 Gabriel Grioglio, Euriensis in partibus infidelium. Aloysius Moccagatta, Zcnopolitanua in partibus in­ fidelium, vicarius apostolicus Kan-tung. Fidelis Suter, Rosaliensis in partibus infidelium, vi­ carius apostolicus Tunetanus. Bonaventura Atanasio, iam Liparensis. Philippus Viard, Wellingtoniensis. Alexius Wicart, Vallia Quidonis. loannes Brady, Perthensis. loannes Pellei, Aquaepcndensis. Lxcobus Maria Baillés, iam Lucionensis. Daniel Murphy, llobartonieneis. Stephanus Marilloy, Lau&ancnsis et Genevenais. Guillelmua Ullathorne, Birminghamiensis. Alexius Canoz, Tamasaensis in partibus infidelium, vicarius apostolicus Madurensis. Theodorus Forcadc, Niverneneis. Modestus Demers, Vancouvcriensis. B Aloysius Maigret, Arathensis in partibus infidelium, vicarius apostolicus Sandwichianus. Petrus Paulus Trucchi, Foroliviensis, Franciscus Mazzuoli, Sancti Severini. Felix Cantimorri, Parmensis. Philippus Mincione, Miletensis. Vincentius d’Alfonso, Pcnnenaia et Atriensis. Amedeo· Rappe, Clevelandensis. Reverendissimi dòmini episcopi. loseph Novella, Patarensis in partibus infidelium. loannes Petrus Losana, Bugellensis. ’ Petrus Vranken,Colophonionsis in partibus infidelium, Leonardus Todisco Grande, Asculi et Ceriniolae. vicarius apostolicus in Batavia. Guillelmus Siliani Aretini, iam Terracinensis. loseph Serra, Dauliensis in partibus infidelium. loannes Derry, Clonfertensis. Gaspar Labis, Tornacensis. Theodosius Kojungi, Sidoniensis, ritus graeci lacobus Goold, Melburnensis. Eugenias Guignes, Ottawiemis. indebitici. Ignatius Bourget, Marianopolitanus. Franciscus Gandolfi, Cornetanus et Centumcellensii. Laurentius Binio, Ventimiliensis. Hilarius Alcazar, Pnphensis in partibus infidelium, loseph Maria Severa, Interamnensis. vicarius apostolicus Tunchini occidentalis. Fridericus do Marguerye, Augustodunensis. C loannes Balma, Ptolemaidensis in partibus infidelium. Franciscus Lacroix, Baioncnsis. Mauritius do Saint-Paluis, Vincennopolitanus. Aloysius Moreno, Eporedienais. lulianus Meiricu, Diniensis. Franciscus Victor Rivet, Divionensis. Laurentius Renaldi, Pineroliensis. Emmanuel VerroBes, Columbicensis in partibus in­ Antonius Ranza, Placentinus. loannes Foulquior, Mimatensis. fidelium, vicarius apostolicus Leao-tung. Augustus Allou, Meldensis. Antonius Boscarini, Sancti Angeli in Vado et UrbaLudovicus Beai, Canopensis in partibus infidelium. niensis. Stcphanus Bagnoud, Bethlomensis in partibus in­ Aloysius Vetta, Neritononeis. lanuarius Acciardi, Anglononsis et Tursiensis. fidelium. Ludovicus Cavcrot, Sancti Deodati. Georgius do Stahl, Ilcrbipolenaia. Franciscus Kelly, Dorriensis. Carolus Gigli, Tiburtinus. Andreas Racas, Argentinensis. Guillelmus Kcnno, Cloynensis. Rudeeindus Salvado, Portus-Victoriao in Australia, Richnrdus Vincentius Whelan, Wheclingensis. Eugenias Desilècbes, Sinitensis in partibus infide­ abbas nullius Novao Nursiae. lium, vicarius apostolicus Sutchuen orientalis. Livius Pariatore, Sancti Marci et Bisinianonsis. Felix Dupanloup, Aurolianensie. Franciscus Vibert, Maurianensis. Stephnnus Charbonneau, .Iassensis in partibus infide­ Ludovicus Franciscus Eduardos Pie, Pictaviensis. lium, vicarius apostolicus Mayasurii. D Ignatius Sellitti, Melphieneis et Rapollensis. Nicolaus Crispigni, Fulginatensis. Petrus do Dreux Brézó, Molinensis. loseph Gignoux, Bellovaccnsis. Armandus do Charbonnel, Sozopolitanus in partibus loannes Hilarius Boset, Emeritensis. infidelium. Eleonorus Aronne, Montis Alti. Raphael Bachettoni, Nureinus. loannes Baptista Bcrteaud, Tutelensis. Franciscus Xavcrius Potagna, Stabiarum sou Castri­ Paulus Dupont des Luges, Matonaia. ni a ris. loannes Alberti, Syrensis, vicarius apostolica^ Grae- Guillclmus Emmanuel do Ketteler, Moguntinus. oiao. Petrus d’Uriz y da Lubairù, Pampilonensis ct Tudeloannes Thomas Ghilardi, Montis Regalis in Pedelensis. monlio. loannes Mac Gill, Richniondeneis. loseph lannuzzi, Lucerinus. loannes Baptista Miège, Messenienris in partibus in­ Petrus Severini, Sappensis. fidelium, vicarius apostolicus Kansas ad orientem loannes Murtinus Henni, Mihvauchiensis. Montium Saxosorum. loannes Doney, Montis Albani. losoph Hyacinthus Sohier, Gadartnsis in partibus Salvator Fertitta, Cavonsis ct Sarncnsis. infidelium, vicarius apostolicus Cochinchinae sep­ loannes Baptista Montivi, Ecclesiensis. tentrionalis. Petrus losophus do Preux, Sedunensis. Hieronymus Veneri, Brixiensis. Carolus Rousselet, Sagicnsis. loannes Farina, Vicentina». 443 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 444 A Fldophousus Renatus Dordillon, Cambysopolitanus Antonias Couiseau, Engolismensis. in partibus infidelium, vicarius apostolicus InsulaEduardos lacobus Wedekin, Hildeshemieosis. rum Marcbionum. Petrus Lacarri¿r< van Guadalupensis. Franciscas Allard, Samarieneis in parti bus infidelium, Vincentius Moretti, Imoleosis. Joannes Renier, Feltrensis et Bellunensis. vicarias apostólicas do Natal. Antonius Joseph Henricus Jordany, Foroiuliensis ot Philippas Fratellini, Forosemproniensis. Tolonensis. Aloysius Margarita, Oritanus. Laurentius Gillooly, Elphinensis. Ludovicus Palla da Pare, Blesensis. loannes Farrel, Hamiltonensis. Anselmas Llórente, Sancti loscphi de Costarica. Adrianus Languillat, Sergiopolitanus in partibus in­ Thomas Grant, Southirarcensis. Guillelmus Turner, Salfordeosis. fidelium, vicarius apostolicus Nankinensis. Elias Antonius Albernni, Asculanus in Piceno. lacobus Brown, Salopiensis. Thomas Passero, Tro ¡anus. Vincentius Bisceglia, Thermularum, Henricus de Rosai, Cascrtanus. loannes Petros Mobile, Vcrsaliensis. loannes Valerianas «Finii, Badvicensis. Jacobus Bernardi, Massanus. Colinas Mac Kinnon, Arichatenais. Claudius lacobus Boudinct, Ambianonsis. Paulas Hindi, Jazircnsis, ri tua chaldaici. Marcus Calogeri, Spalatensis et Macarensis. Aloysius Delaplace, Hadrianopolitanus in partibus Conradus Martin, Paderborncnsis. infidelium, vicarius apostolicus Tcbe-ly septentrio- B Zephyrinus Guillermo, Cybietranus in portibus infidonalis. Hum, pracfect ap. Hai-non in Sinis. loseph Alóyeme Pokalski, Tarnoviensis. Philippus Vespasiani, Fanensis. loannes lacobus Goerrin, JJngonensis. Clemens Fares, Pisaurensis. loannes loseph longobardi, Andriensis. Vincentius Gasser, Brixinensis. Aloysius Sodo, Thelesinus seu Cerre tan us. Frnnciscus Marinelli, Porphyricnsis in partibus infi­ Bartholomaeus ¿'Avanzo, Calvonsis et Theanensis, delium. administr. apostolicus ecclesiae Castella ne ten sis. Thomas Furlong, Fcrnensis. Raphael do Franco, Catacensia. loannes Mac Evelly, Galviensis. Franciscas Landeira y Sevilla, Carthaginiensi? Guillelmos Henricus Elder, Natchetensis. Ludovicos Eugenias Régnault, Camutcnais. Guillelmus losephus Clifford, Cliftoniensis. Antonius Ia Scala, Sancti Severi. Ludovicus Delcusy, Vivariensis. Theodorus de Montpellier, Leodiensis. Petrus Gérault do Langalcrie, Bcllicensis. lesualdus Vitali, Ferentinas. Petrus Maria Ferré, Cosalonsis. Aloysius Filippi, Aquilanus. Amandus Renatus Mau poi nt, Sancti Dionysii lacobus M. Achilles Ginoulhiac, Oratianopolitanus. Re unionis. loseph Caixal y Estrade, Urgellenria, loannes Baptista Scan della, Antinoensis in p&rtibus loannes Loughlin. Brooklynensis. infidelium, vicarius apostolicus Calpensis. Ludovicus de Goosbriand, Burlingtonensis. C Petrus Buffetti. Britinoricnsis, admin, ap. eccl. SarThaddaeus Amat, Monteroyensis et Angelorum. ainatensis. Augustus Maria Martin, Natchitochensis. loseph Targioui, Volaterranus. Aemygdius Foschini, Civitatis Plebia. Aloysius Maria Paoletti, Montis Politiani. Vincentius Materozzi, Rubonsis et Bituntinus. Eustacbius Vitus Modestus Zanoli, EleutheropoHtanus Henricus Foerster, Wratislaviensis. in portibus infidelium, vicarius apostolicus Upensia. Petrus Aloysius Speranza. Bergomensis. loseph de los Rios, Lucensis. David Moriarty, Kcrricnsis et Agbadoncnsis. Michael O’Hea, Rossensis. Ignatius Persico, Savannensis. Patritius Lynch. Carolopolitanus. Vincentius Zahranich, Rngusinus. loseph Maria Papardo del Parco, Sinopensis in Carolus Colina, Tlascalensis. partibus infidelium. Hyacinthus Barberi, Neocast re nsis. I o an nes Petrus Sola, Niciensis. loseph Fanelli, Sancti Angeli de Lombardis ct Bisa- Coemas Marrodan y Rubio, Tirasonensis. eiensia. Bernardos Condo y Corral. Zamoreosis in Hispania. Aloysius de Agazio, Triventinus. Franciscas Benavides, Seguntinur. Felix Romano, IscUnue. Ferdinanda» Blanco, Abulensis. loannes Leahy, Dromorensis. Matthaeus .Jaumo y Garau, Minoricensh. Ludovicus Forwerk, Leontopolitanus in partibus in­ Paulus Carrion, de Portorico. fidelium, vicarius apostólicas in regno Saxoniae. D Augustinus Vérot, Sancti Augustini. Nicolaus Renatas Sergent, Corisopitonsis. Franciacue Mac Farland, Hartfordiensis. Innocentius Sannibale, Eugubinus. Eduardus Horan. Regiopolitanus seu Kingstoniensis. loannes Rosati, Tadcrtinus. Carolus loannes Fillion, Cenomanensis. Ignatius Senestróy, Ratisbonenais. Caictanus Rodilossi, Alatrinus. Dominicus Zelo, Avcrsanus. lacobus Jcancurd, Commensis in partibus infidelium, loannes Pinchón, Poletuonienaie in partibus infide­ Franciscas Gallo, Abellinensin lium, vicarius apostólicas Sutchuen occiduo-septen* Francisca Giampaolo, Larincnsie. trionnlia. Petrus Rota, Guastallensis. Frnnciscus Kerril Amherst, Northantoniensie. loannes loseph Vitezich, Veglensis. Franciscas Roullet de Ia Bouillorie, Carcassonensis. Ludovicus Idèo, Lipareneis. Michael Pay i y Rico, Conchcniia in Hispania. Guillelmus Vaughan, Plymuthensis. Andreas Rosales y Munoz, Almeriensis. Nicolaus Paco, Amerinus, Joannes Antonins Augustus Belaval, Apamiensis. loseph Formiamo, Nolanus. Pancratius Dinkel, Augustanus Vindelicorum. Raphael Morisciano, Squillacensis. Petrus Cubero y Lopez do Padilla, Oriolensis. lonnnes Bonini, Pisciensia. loachira Lluch, Balmanticonsis, administr. apost. CiviLudovicus Augustus Detalle, Ruthenensis. tatenais. loseph dei Freto Belmonte. Thyatirensis in partibus Petrus Tilkian, Bruscnsis, ritus armeni. infidelium. 446 NOMINA PATRUM QUI SESSIONI INTERFUERUNT 446 Oarolus Poirier, Roaensis. a Nicolaus Adames, Halicarnassensis in partibus in­ Antonine Maria Valenziani, Fabrianeneia et Mafidelium, vicarius apostolicus Luxemburgensis. tholicensis. loseph Papp-Szilágyi de Uleafalva, Magno-VaraHyacinthus Luzl, Narniensia, administr. aposL occL dinonsis, rit. rumeni. Mandolonsis. loannes Baptista Greith, Sancti Galli. Molcbior lo Piccolo, Nicosiensis in Sicilia. Fidelis Abbati, Sanctorinensis. Ioannca Guttadauro de Reburdone, Calatanisiadonsis. loannes Baptista Ormaechca, do Tulancingo. Ferdinandus Arguelles y Miranda, Asluricensis. Ambrosius Serrano, do Cbilapa. lacobus Quinn, Brisbanonsis. loannes Baptista .Gazailhan, iam Venetensis. Antonius Halagian, Artuincnsis, ritus armeni. loannes Tissot, Milevitanus in partibus infidelium, Carolus Macchi, Regiensis in Aemilia. vicarius apostolicus Vizagapatami. Aloysius Riccio, Caiaconsis seu Calatinus. Aloysius Elio/, Tipasitanus in partibus infidelium, Michael Milolla, Aprutinus. coadiutor vicarii apostolici Oceaniac centralis. loannes Zaffron, Sebonicensis. Franciscus Xnverius d Ambrosio, Muranus. Andreas Emmanuel Asmar, Zachuoosis, ritus ch&ldtici. loseph Nicolaus Dabert, Petrocoricensis. Simon Spilotros, Tricaricensis. Petrns Maria Le Breton, Aniciensis. Felix Petrus Frachaud, Lemovicensis^ Ignatius Mornes Cardoso, Pharancnsia. Ludovicus Maria Epivcnt, Aturensis. Eugenius Lâchât, Basilcensis, loseph Lopez Crespo, Santanderiensis. t Flavianus Matah, Jazirensis, ritus syriaci. Franciscus Andreoli, Calliensis ct Pergulanus. loannes Sweeny, Sancti loannis. Petrus Pichón, Holenopolitanus in partibus infidelium, Paulus Micaleff, Tifernatonsis. Antonius Pettinavi, Nucerinus. vicarius apostólicas Sutchuen meridionalis. loannes Petrus Dours, Sucsaionensis. loannes Monetti, Cerviensis. Aloysius d’Herbomez. Milctopolitanus in partibus in­ Alexander Paulus Spoglia, Comaclensis. fidelium, vicarius apostolicus Columbino bri tanniche. Aloysius Mariotti, Ferctranus. loseph Solandovi, Marcopolitanus in partibus in­ Valerius Lnspro, Gallipolitanus. fidelium, vicarius apostolicus Moldavian. Aloysius Lembo, Cotronensis. Petrus loremias Michael Angelus Ceiosia, Pactensis. Elias Mollas, Akrensis, ritus chaldaici. Ambrosius Abdou, Mariamnensis, ritus graoci mel- loannes Elliot Bct-etme, episcopus syncellns pa­ chitici. triarchae Syrorum, ritus syriaci. Petrus Mac Intyre, Carolinopolitnnus. loannes Strain, Abilensis in partibus infidelium, vi­ lacobus Rogers, Chatharaonsis. carius apostolicus districtus orientalis Scotiae. Patritius Dorrian, Dunonsis et Connorensis. Thomas Nulty, Midensis. Petrus Dufal, Delconensis in partibus infidelium, vi­ Eduardus Dubar, Canathensis in partibus infidelium, vicarius apostolicus Tcho-ly orientalis. carius apostolicus Bengalae orientalis. Edmundus Franciscus Guierry, Danabensis in partiBonaventura Rizo, Saltensis. Ludovicus Fnurie, Apolloniensis in partibus infide­ 0 bus infidelium, vicarius apostolicus Tche-Kiang. loannes loseph Faict, Brugensis. lium, vicarius apostolicus Kouei-Tcheou. Ferdinandus Antonias Augustinus Dupond, Azotensis Eugenius O’Connell, VnUispratcnsis. in partibus infidelium, vicarias apostólicas Sia­ Aloysius Antonius dos Santos, Fortalcxiensis. mene!». Michael Domonec, Pittsburgcnsis. Thomas Grimloy, Antigonensis in partibus infide­ Hyacinthus Vera, Megarensis in partibus infidelium. lium, vicarius apostolicus promontorii bonae spei. Gaspar Mermillod, Hebronensis in partibus infidelutn, auxil. Genevensis. Antonius do Macedo Costa, Belemensis do Para. Angelus Kraljevic, Metollopolitanus in partibus in­ Claudius Theodorus Magnin, Annocionsis. fidelium, vicarius apostolicus Hercegovinae. Emmanuel Ravinot, Treconsis. Antonius de Vasconcellos Poroira de Mello, La- lacobus Donnelly. Clogheriensis. Eligius Coei, Priennensis in partibus infidelium, co­ mneonsie. adiutor vicarii apostolici Kan-tung. Gerardus Petrus Wilmer, Harlemensis. Claudius Maria Déponimicr, Chrysopolitanns in par­ Georgius Butler, Liinericonsis. tibus infidelium, vicarius apostolicus Coimbaturii. Carolus Theodorus Colet, Lucionensis. Franciscus loseph Le Courtier, Montis Pessulani. loannes Ghiureghian, Trapozuntinus, ritus armeni. Guillelmus Renatus Meignan, Catnlaunensis. Antonius Monescillo, Giennonsis. Franciscus Nicolaus Gueullette, Valontinensis. Henricus Marot, Surensis in partibus infidelium. D Stephaniis Ramadié, Elnonsis. Robertos Cornthwaitc, Bovcrlaconsis. Raymundus García y Anton, Tudensis. Fridericus Maria Zinelli, Tarvisinus. Aloysius di Canossa, Veronensis. Hyacinthus Martinez, Sancti Chrietophori de Havana. Henricus Bracq, Gandnvensis. Benedictus Villamitjana, Dertbusonsis. Franciscus Crespo y Bautista, Arconsis in partibus loseph Gclabert, Paranonsis. infidelium. loannes Huerta, Puniensis. Augustinus David, Briocensis. loseph Moreyra, Ayacuqaensis. Ludovicus Nogretj Sancti Claudii. F'iimanuol del Voile, Huanucensis. Pantaloon Monsorrat y Navarro, Barcinonensis, Nicolaus Power, Saroptanus in partibus infidelium, loseph Fessior, Sancti Hippolyti. coadiator Laonensis. Matthias Eberhard, Trevironsis. Laurentius Shiel, Adelaidopolitanua Ignatius Guerra, de Zacathecas. loannes loseph Conroy, Albanensis in America. Constantinus Bonot, Gcrundonsis. Raphael Pop off, episcopus administrator apostolicus Bernardinus Trionfotti, Torracinensis, Privernonsis Bulgarorum. ct Setinus. Stophanus Peros Fernandez, Malacitanas. Antonius Galccki, Amathuntinus in partibus in­ Fabianus Arenxaoa, Calaguritaous et Cakeatensis. fidelium, vicarius apostolicus Cracoviensis. Ferdinandus Ramirez y Vnzquox, Pacensis in Hispania, Claudius Maria Dubtiis, Galvcstonicnsis. loseph Alvei Feijd, Sancti lacobi Capitis Viridis. Nicolaus Conaty, Kilmorensis. Emmanuel Ulloa, do Nicaragua. 447 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 448 A Amatus Victor Francisca» Guilbert, Vapincensi». Ioannes Msrangò, Tencnsis et Myconensis. Dominicus Raynaudi, Acgcnsis in partibus infidelium, Nicolaus Frangipane, Concordicneis. vicarius apostolica» Sophiae ct Philippopolis. Augustinus Paulos Wahala, Litomericensis. Cornelius Mac Cabe, Ardagadcnsis. Joannes Lozano, Palentinas. Raphael Corradi, Balncoregiensi». Antonias lordi y Soler, Vicensis. Franciscas Cardozo Ayres, Olindonsis. losnnes loseph Williams, Bostonicnsie. Abraham Bsciai, Cariopolitanus in partibas infide­ Philippus Kremcntx, Varmicnais. lium, ritus coptici, vicarius apostólicas Coptorum. Wencealaus Achara), Sancti loannis do Cuyo. Carolas La Rocque, Sancii Hyacinthi. Michael Incopi, Peotacomieniis in partibus infide­ Stephanas Israélien, Karpnthensis, ritus armeni. lium, vicarius apostolica» Agrenais. Ioannes Hennessy, Dubuquensis. Paulus Tosi, Rhodiopolitanus in partibus infidelium, Eduardos Fitzgerald, Petriculanos. vicarius apostólicas Patncnais. Bernardus Petitjean, Myriophytcnsîs in partibus Stephanas Fennelly, Thcrmopylensis in partibus in­ infidelium, vicarius apostolicus laponiae. fidelium, vicarius apostólicas M ad raspa tanas. Stephanas Melchhedechian, Erzerumiensis, ritas Guillelmus O'Hara, Serantonensis. armeni. Jeremías Shanahan, Harrisburgensis Carolas Philippus Place, Massiliensis. Michael Heiss, Crossonsis. Joannes Baptista losephus Lcquette, Atrebatensis. Bernardas Mac Qu aid, Roflensis in America. Ioannes Maria Bccel. Venctensis. B Guillelmus Mac Closkey, Luduvicopolilanus. Petrus Grim ardías, Cadurcensis. Tobias Mallon, Eriensis. Joannes Henrico» Beckmann, Osnabrugensis. Stephanus Vincentia * Ryan, BufFalcnsis. Ignatius Ordonez, Bolivarcnsisu Jacobus Gibbons, Adramy ttensis in partibus infi­ Georgias Dubocowich. Pharensis. delium, vicarius apostolica» Carolinao septentrio­ Marianus Brezmcs Arredondo, Guadicenus. nalis. Joseph de la Cuesta y Marcito, Auriensia. Ladovicus Loo te π s. Castabalensis in partibus infi­ Angelas di Pietro, Nysscnas in partibus infidelium, delium, vicarius apostólicas de Idaho. lacobus Chadwick, Ilagulstadensis et Novocastrensis. Ioannes Porger, Casaoviensis. Ludovicos La Flèche, Anihedonensis in partibus in­ Carolus Bemiundez, Popayanensis. fidelium, coadiutor Trifluviancnsis. Salvator Maga asco, Bolincnais in partibus infidelium. Guillelmus Lanigan, Gulborneneis. Joannes BagalA Biasini, Cydoniensis in partibus in­ Ioannes Langevin, Sancti Germani, fidelium. loseph Aggarbati, Scnogalliensis. Thomas Gentili. Dionysiensis in partibus infidelium, loseph Maria Bovieri, Faliscoduncnsis. coadiutor vicarii apostolici Fo-kien. lulias Lenti, Nepesinus ct Sutrinus. Ivo Maria Croc, Larandcnais in partibus infidelium, Thomas Galiucci, Recinotensis et Lauretanua. coadiutor vicarii apostolici Tunchini meridionalis. Ioannes Baptista Cerniti, Savonensis et Naulensi . * Georgias Marchich, Cattarensis. loseph Giusti, Aretino *. C Benedictas Sans y Forés, Ovetensis. Hannibal Barabesi,' Sancti Miniati losephus Maria de L’rqninaona, Canariensia et Sancti loseph Rosati, Lunensis-Sarzanensis ct Brugnatenris. Christophori de Lagnna. Anselmos Faùli, Qrossetanus. Vincentia» Marquez, de Antequera. Salvator Angelus Dcmartis, Galtellinensis-Norensie. Franciscas AdulphusNamszanowski, Agathopolitanus Franciscus Zannai Casula, Uxellcnsis et Terralbensis. in partibus infidelium. lacobus Jans, Augustanus. Franciscos Laoucnan. Flaviopolitanus in partibus Vincentius Jekelfalusy, Alba-Regalcnsis. infidelium, vicarias apostólicas Pundicberii. Franciscus Gros, Tarantasiensis. Ephrcm Maria Gsrrclon, Ncmcsinus in partibus in­ Flavianus Hugonin, Baiocofuia. fidelium, vicarias apostólicas Qailonensis. Franciscos Leopoldos do Ixjonrod, Eistettensis. Leonardus Niellano, Olympensis in partibus infide­ Philippus Manotti, Tripolitanas in partibus infide­ lium, vicarius apostólicas Vera poly tanas. lium, administrator apostólicas abbatiae nullius Christophonis Bonjean, Medeasis in partibas infide­ Sablaquensis. lium, vicarius apostólicas lafTuensis. Conceptas Focaccctti^ Lystrcnsis in partibus infi­ Petrus Nunez, Cauriensis. delium, administrator apostolico» Aquipendii. Petrus de Lacerda. Sancti Sebastiani Fluminis Amatas 1’agnucci, Agathoniccnsis in partibas infi­ Januarii. delium, coadiutor vicarii apostolici Xen-si Callistu» Cl avigo. Paceasis in Bolivia. Caietanas Franceschi™, Maceratonsis et Tolentinu . * D Ignatius Mrak, Marianopolitanas et Marquettensis. Antonias Maria Fania, Potentina» et Marsicensis. Ioannes Mac Donald, Nicopolitanu» in partibus in­ Andreas Formico, Cuneensi». fidelium, vicarius apostólicas districtus septentrio­ Carolas Savio, Astensia. nalis Scotiae. Jjûurentiu» Gastaldi, Salutinrum. Joanne» Baptista Maneschi, Verulanus. Eugenias Galletti, Albae Pompeiae. loseph Emmanuel Orrego, de Serena. Antonius Colli, Alexandrinus Statelliorum. Gaspar Willi, Antipatrensis in partibus infidelium, Henricu» Bindi, Pistoriensis et Pmtensi». auxiliaris Caurienai». Benedictu» Leo Thomas, Rupolleneis. Gabriel Farso, Mardcnsi», ritus chaldaici. loseph Alfredas Foulon, Nanceienai» et Tullensis. Btephanu» Lipovniczky de Lipovnok, Magno -VaraFelix do Las Cases, Constantinianu» et Hipponensis. dineusis, ritus latini. Leo Mearim, Ascalonenais in partibus infidelium, vi­ Sigismundos Kov&e», Quinqueecclesienei». cario» apOBtolicus Bombayensis. Alexander Yaleecchi, Tiberiodensi» in partibus infi­ delium. Gabriel Capaccio, Mellipotamensis in partibus infi­ Timotheus O'Mahony, Armidalensie. delium. Autoniu» Grech Delicata Cassia Testaferrata, Gau- Joannes Marcellus Touvicr, Olcnenei» in partibus in­ fidelium, vicarius apostoli cus Abyssiniae. diiiensi». Carolus losephus de llefele, Rottenburgensis. loanne» Baptista Callot, Oranensia Germanus Vii lai vaso, de Chiapa. Joannes Baptista Zworger, Secovicnsis. 449 NOMINA PATRUM QUI TERTIAE SESSIONI INTERFUERUNT 450 Ioannes Barbèra, Dolychensis in partibus infidelium, A monasterii Sanctorum Andrene et Gregorii in vicarius apostolicus Hyderabad. monte Coelio, vicarius generalis congregationis Potrue Paulus do Cottoli, Adiaconsis. Camaldulensis. Carolus Aemilius Froppol, Andegavcnsis. Timotheus Gruyer, abbas Domus Dei beatae Mariae de loseph Royne, Guadalupensis. Troppa, vicarius generalis ordinis Cisterciensis Emmanuel Restrepo, Pastopolitanus. rccentioris reformationis in Gallia. Ephrcm van der Meulen, abbas montis Olivarum Reverendus dominus Casimirus Sosnowski, decanus beatae Mariae do Troppa, vicarius generalis ordinis ecclesiae cathedralis Lublinenais, administrator Cisterciensis antiquioris reformationis in Gallia. apostolicus dioecesis Podlachiensis in imperio Benedictus Santini, ordinis Sancti Benedicti, abbas Russino1. archicoonobii montis Oliveti maioris in Hetruria, vicarius generalis congregationis Olivetanao. Abbates nullius dioeceseos. Moderatores generales congregationum Guillolmus de Cesare, generalis congregationis Vir * et ordinum religiosorum. ginianae montis Virginis. lulius do Ruggero, ordinis Sancti Benedicti S3. Tri­ Alexander Maria Teppa, praepositus generalis con­ gregationis Sancti Pauli. nitatis Cavensis. Ioannes Cbrysostomus Krueez, ordinis Sancti Bene­ Benardinus Sandrini, praepositus generalis congredicti Sancti Martini in monte Pannoniae. B gationis Somaschae. Leopoldus Zoili lacobuzi, ordinis Sancti Benedicti Petrus Beckx, praepositus generalis Societatis lesa. Sancti Pauli do Urbe. Quiricus Quirici, rector generalis congregationis Matris Dei. Romaricus Flugi, ordinis Sancti Benedicti Sanctorum loseph a Calasanctio Casanovas, praepositus gene­ Nicolai et Benedicti Monoeci. ralis congregationis Scholarum Piarum. Abbates generales ordinum monasticorum. Franciscus Maria Cirino, vicarius generalis congrega­ tionis Clericorum regularium. Hcnricus van den Wijmelenberg, abbas monasterii Sanctae Agathae Cuykensis,magister generalis ordi­ loseph Maria Novaro, vicarius generalis congrega­ nis canonicorum regularium ordinis Sanctae Crucis. tionis Clericorum regularium Minorum. Albertus Passeri, abbas canonicae Sanctae Agnetis Camillus Guardi, vicarius generalis congregationis extra urbis moenia, vicarius generalis congrega­ Clericorum regularium infirmis ministrantium. tionis canonicorum regularium Lateranensium Vincentius Jandel, magister generalis ordinis Prae­ Sanctissimi Salvatoris. dicatorum. Henrietta Schmid, abbas monasterii Sanctae Maria© Bernardinus a Portugruario, minister generalis totius Einaiedlensis ordinis Sancti Benedicti, praeses ordinis Minorum. Ludovicus Marangoni, minister generalis ordinis congregationis Helvetiae. Minorum Conventualium. Ricbardus Placidus Burchall, abbas monasterii Sancti Petri Westmonasteriensis ordinis Sancti Benedicti, Ioannes Bellomini, prior generalis ordinis Eremitapraeees congregationis Angliae. rum Sancti Augustini. Bonifacios Wimmer, abbas monasterii Sancti Vincen- Dominicus a sancto loseph, praepositus generalis tii in Pennsylvania ordinis Sancti Benedicti, praeses ordinis Carmelitarum discalceatorum. congregationis Americao in statibus foederatis Ioannes Angelus Mondani, prior generalis ordinis Servorum B. M. V. America© septentrionalis. Utto Lang, abbas monasterii Sancti Michaelis Metten- Raphael Ricca, corrector generalis ordinis Mini­ morum. sis ordinis Sancti Benedicti, praeses congregationis Benedictus a Virgine, minister generalis fratrum dis­ Bavnriae. calceatorum ordinis SS. Trinitatis redemptionis Hcnricus Corvaja, abbas monasterii Sanctae Flaviae captivorum. Calatanisiadensis ordinis Sancti Benedicti, praeses Carmelus Patergnani, generalis ordinis Hieronymiani congregationis Italiae. congregationis beati Petri a Pisis. Germanus Gai, abbas monasterii Sanctae Práxedis de Urbe, generalis congregationis Vallis Umbrosae. Victorius Menghini, generalis ordinis fratrum Poeni­ tentiae. Theobaldus Cesari, abbas monasterii Sancti Bernardi ad Thermas de Urbe, generalis ordinis Cister­ Franciscus Salerni, vicarius generalis tertii ordinis regularis Sancti Francisci. ciensis. Adamus Adami, abbas monasterii Sancti Benedicti Innocentius α sancto Alberto, vicarius generalis Fabrianensis, generalis congregationis Silvestrinae. D ordinis fratrum discalceatorum Sancti Augustini. Elisaeus Elias, ordinis Sancti Antonii, abbas gene­ Angelus Savini, vicarius generalis ordinis Carmelita­ rum veteris observantiae. ralis congregationis Sancti Hormisdae ritus challoseph Maria Rodriguez, vicarius generalis realis et daici. militaris ordinis beatae Mariae do Mercede re­ Basilius Grifoni, ordinis Sancti Benedicti, abbas demptionis captivorum. > Hic interfait concilio ex speciali sanctissimi domini Antonius Martin y Bienes, vicarius generalis primi concessione et privilegio, cum nullas ex Polenta episcopis in ordinis SS. Trinitatis. concilio sederet XVII. DISCUSSIO SCHEMATIS REFORMATI DE PARVO CATECHISMO. 1. Methodus a patribus deputatis servata in reformando schemate de parvo oateohiimo, a. Ordo discussionis habitus in Deputatione pro rebus disciplinae ecclesiasticae in expendendis CONCIL. GEXE1UL. tomus LI. observationibus factis a congregationibus generalibus super schemate de parvo catechismo. In primis videntur seponi debere quae propo­ nuntur addenda de obligatione populum in religione instituendi, et diversis praescriptionibus circa dies quibus id fieri debeat, capellis ruralibus, sodahtatibus doctrinae christianao etc., et affirmandum de » 1 4SI A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 452 his ictum iri ubi de parochis, ot ibi non foro Λ haec alia: wQua populi utuntur, versio textui latino fideliter respondens ?“ omittenda. Evanescunt sic difficultates ot Tridentinum etiam Deinde notandam non agi nunc de ipso modo quo novus catechismus conscribendas erit, quia cura utitur vocibus fideliter verti in sosa. XXIV cap. 7 haec pontifici est relinquenda, qui absqae dubio de reformatione. Huic quartae quaestioni patres responderunt: inbcbit observationes patrum, tum, cum opus fuerit, expendi; nihil etiam caso addendum dc examine Placet, 6* Piacerne conservare vocem seorsim et in fi ab episcopis faciendo antequam novus catechismus a pontifice approbetur; nihil etiam de duplici con­ Integrum addere in libro ampliato textum a sancta sede inseri posse, ita tamen ut adhibita una alterare ficiendo catechismo. His sepositis videntur determinatae quaestiones ex cautelis a reverendissimo Trevirensi indicatis ab proponendae ut exquiratur patrum deputatorum additionibus factis semper distinguatur (pag. 29 Sy­ nopsis [t. L, coi. 941 d])T sententia; nempe Hnic quintae quaestioni patres responderunt Io Placetne generat im ut parcus catechismus uni­ versalis conficiatur? affirmative ad primum, negative ad secundum. Obiectiones: a) Unitatis argumentum in schemate 6· Placetne fi Integrum potius concipere verbis allatum non procedit; si vero procederet, potius fortioribus obligationem episcoporum exprimentibus? postularet maioris catechismi unitatem. — b) In­ (Vide in alio folio observatio reverendissimi Nolani commoda non existant, cum doctrina sit eadem, B sub num. 4.) forma tantum diverso, idquo necessario ob diversi­ Huic sextae quaestioni patres responderunt: Non tatem aetatis, populorum etc., ut patet ox ipsa placet. 7· Placetne ut annuntietur nova catechismi Romani ordinatione eminentissimi Patrizi, anno 1850. — c) Nimia difficultas vel etiam impossibilitas exe- editio doctrinam Faticanae synodi aliaque praecipua quendi, tum ob populorum diversitatem in moribus, post Tridentinam declarata continens? indole etc., tum ob errorum in diversis locis varie­ Huic septimae quaestioni patres responderunt: tatem, tum ob versionis litteralis moralem impossi­ Nihil de hac re in schemate dicendum. bilitatem, cum verba, idem licet sonantia, saepe h nequeant alibi usurpari nec ad litteram decenter Excerpta ex animadversionibus quas, absoluta iam reddi, et ipse dicendi modus lapsu temporis varietur. schematis discussione, in scriptis nonnulli episcopi Responsiones in promptu sunt. communicarunt, iuxta rerum ordinem digesta, 1) Ex catechismorum multiplicitato gravia sunt incommoda; item ex mutatione catechismi subinde 1· Necessitas et utditas impediendi ulteriores ab episcopis facta, damna provenient a catechismi! catechismorum immutationes et praescribendi unum erroneis, minus exaetis, insufficientibus. — 2) Bo­ cateehismum universalem. num unitatis, hisce maxime temporibus ob facili­ Reliquis moti vis secedunt sequentia: tatem transmigrandi, et omnia mutandi cupidita­ Reverendissimus Ratisbonensis: a) Guberniorum tem. — 3) Utilitatem ac necessitatem potius pro- i subindo studium se huie negotio immiscendi, ut in­ bant quae opponuntur ex cura ab episcopia et gratae ipsis veritates e eatechismis dispareant Sic conciliis iam adhibita, ex minus apto catechismo gubernium Bavaricum nonnisi post suum bene­ Bellarmiui, ex catecbeticis institutionibus Romanis, placitum obtentum patitur cateehismum ab episcopis diversi ta to catechismorum circa praecipuorum fidei in scholis praescribi, et duodecim abhinc annis mysteriorum numerum, mutabilitate linguarum ver­ quaedam ab episcopis in praescripto catechismo nacularum. — 4) Ex maiori facilitate discentium mutari postulavit Praescripto uno catechismo uni­ ao docentium. — 5) Non valet argumentum petitum versali, eiusmodi guberniorum usurpationi facilius ex diversitate populorum, aetatis etc-, nec 6) illud resistere poterunt episcopi; ex quo patet libertatem quod desumitur a morali impossibilitate versioni * episcoporum foro tanto maiorem, quo maior erit litteralis, de qua ceteroquin paulo post. unitatis nexus cum sede Petri. — b) Ex quo, actione Potrea Depntationis pro rebus disciplinae huic praesertim guberniorum, parvus catechismus beati primae quaestioni responderunt unanimiter: Placet. Canisii in Germania est sublatus, catechismorum 2° Placetne novum cateehismum imponi sub prae- unitas ibi defecit. In Bavaria ante quindocim annos unus catechismus coepit adhiberi, sed mox fuit in Opponuntur: a) Gravissima damna ex catechis­ una alteravo dioecesi proprius parvus catechismus morum abrogatione oritura. — b) Denuo fore cate- invectas. Ex hac catechismorum varietate, praeter chtsmorum varietatem, tum quia ob diversitatem alia spiritualia populi incommoda, continuo agitata populorum dispensationes petent episcopi, tum quia D fuit in foliis publicis et inter cloricos quaestio de rationo superioris culturae ampliatio fiot — c) Vio­ meliori catechismo. latio inris episcoporum. — d) Auctoritas Benedicti XIV Reverendissimus Lucionensis : c) Frequenti catediversos pro populorum diversitate catechismo! chismorum mutationi finis imponi debet, nam exinde agnoscentis et exemplum urbis Romae ubi tres sunt In pluribus Galliae dioecesibus cessavit salutaris catechismi. Necessitas itaquo diversorum catechis­ consuetudo, qua diebus dominicis ot festivis textus morum propter populorum diversitatem. — e) Ver­ catechismi in familiis recitabatur. Quao consuetudo sioni· litteralis impossibilitas, aliaquo sub 1* indicata. existere non potest, nisi filii eum cateehismum Responsiones obviae sunt et partira habentur addiscant, quem parentes didicerunt sub 1·, quibus accedit guberniorum usurpationi fa­ 2* Alodus novum cateehismum componendi. cilius episcopos restituturos. Plura do eo scribunt reverendissimi Grossetanus, Huic secundae quaestioni patres Depntationis Aquaopendensis. Nolanus, Molinensis; sed ea ad postulata pertinent responderunt unanimiter: Placet. Propius ad schema spectant quae petunt reve­ 3· Placetne Bcllarmini cateehismum habere tan­ quam exemplar, additis verbis aliisque optimae, notae rendissimi Salisburgensis, Coloniensis. Osnabrugonsis, Trevirensis et Moguntinus, ut nempe catechismi eatechismis adhibitis? Huic tertiae quaestioni patres responderunt: Placet. confectio sit talis, qualem in sua oratione proposuit 4* Placetne pro verbis: nQua fideles utuntur, litte­ Trevirensis (vid. Synopsim, pag. 21 et 29 [t. L. coi. ralis vento textui latino omnino respondens4 poner' 938 C ct 941 nj). Rem sic exponunt: 453 454 SCHEMA REFORMATUM DE PATIVO CATECHISMO „Ut a sancta sedo apostolica firmis et immuta- a 6· Catechismus Bomanus. bilibus vorbis cao preces, eaeque in doctrina fidoi Reverendissimus Ratisbonensis vehementer desi­ ac morum quaestiones et responsiones praescribantur, derat ut post celebratum concilium Vaticanum, sancta quao ad unitatem fidoi tum integre servandam, tum sedes procuret novam editionem catechismi Romani, lucido manifestandam, universalis vel certo gravioris quae totam praefati concilii doctrinam contineat. momenti sunt. Deinde integrum sit episcopis, iis- Huius rei mentio videtur facienda in fine ipsius demque verbis, oa in cateehismum locis aptis in­ constitutionis do parvo catechismo. serere, quae pro particularibus regionum ac natio­ Nota. — Absoluta a patribus deputatis discussione num indigentiis atquo praesertim ad usum scholarum idonea in Domino iudicaverint. Verba autem a de via ac ratione servanda iu retractando schemate sancta sodo apostolica praescripta, tanquam omnium de parvo catechismo, prima dicti schematis refor­ quao dicenda sunt regula ot amussis, non solum matio facta est a tribus reverendissimis patribus immutabilia sompor permaneant, sed otiam, ut patriarcha Alexandrino, episcopo Cenomanensi et eluceant, maioribus typorum formis impriman­ episcopo Sccoviensi, membris Dcputationia pro re­ tur, aut apposito asterisco vol crucis figura distin­ bus disciplinae, quibus id munus demandatum fuerat ab eminentissimo Dcputationia praeside; quod schema guantur/ 3* Catechismus Bellarmini tanquam exemplar ita reformatum his verbis incipit: Cum primum propositus. Christianae concertationis fundamentum sit. PostReverendissimus Salutiarum proponit ut pag. 3 B quam vero examini ac discussioni totius Dcputationia ct sequenti [t. L, coi. 700 D 7] verba nos etc, sequenti subiectum fuit, in aliam formam rursus mutatum modo varientur: „Nos, sacro hoc approbante con- est, in eam videlicet, quao mox sequitur, cilio, statuimus ut, sublata in posterum parvorum * 2. catechismorum varietate, omnes episcopi uti debeant parvo catechismo, qui iuxta methodum servatam α Schema constitutionis do parvo oatoohismo venerabili cardinali Bellarmino, ot adhibitis cele­ a. deputatione pro robus disclpllnao ecclesiasticae brioribus catochismis conficietur a Commissione reformatam patrum examini propositum. quatuor episcoporum a concilio eligendorum, et post PiUS EPISCOPOS approbationem duodecim episcoporum ex diversis servus servorum Dei sacro approbante concilio nationibus α concilio paritor eligendorum, suprema ad perpetuum rei memoriam. nostra auctoritate sancietur ct firmabitur/ De confectione et usu unius parci catechismi Rationes: 1) Bellarmini catechismus pluribus sca­ pro unipersa ecclesia. tet defectibus, et multis episcopis non placet tanquam Pia muter ecclesia sponsi sui salvatoris nostri exemplar. Haberi tamen potest pro exemplari quod spectat ad methodum dialecticam per interrogationes lesu Christi monitis atquo exemplis edocta praeci­ et responsiones, et quoad rorum ordinem, qui est puam semper curam ao sollicitudinem erga pueros in explicandis symbolo, oratione, praeceptis Dei et impendit, ut lacte caelestis doctrinae enutriti ad ecclesiae et sacramentis. — 2) Confectio et examen C omnem pietatis rationem mature informarentur, per episcopos a concilio eligendos maxime conci­ Hinc sacrosancta Tridentina synodus nedum epi­ scopis mandavit, ut dominicis saltem et aliis festivis liabit episcoporum animos. diebus pueros in singulis parochiis fidei rudimenta 4° Ampliatio episcopis permissa. Praeter illa quao pertinent ad quaestionem utrum et obedientiam erga Deum ac parentes diligenter illa seorsim, ut dicitur in schemate, nn vero in ip-0 doceri curarent1; sed illud praeterea sibi faciendum parvo catechismo (cf. supra sub 2) facienda sit, censuit, ut certam aliquam formulam ot rationem occurrit hic votum reverendissimi Nolani, qui cupit traderet Christiani populi ab ipsis fidei rudimentis ut verba schematis Integrum etc. fortiora reddantur. instituendi, quam in omnibus ecclesiis illi seque­ Quia nempe semper illud integrum fuit episcopis, rentur, quibus legitimi pastoris et doctoris munus ac nihilominus tanta eat in magis excultis ignorantia, esset obeundum3. Id vero cum ab ipsa sancta potit ut Vaticana synodus gravioribus verbis epis­ synodo perfici non potuerit, ox eiusdem voto3 apo­ copos moneat, atque adeo per provinciales synodos, stolica hace sedes ad optatum exitum, Catechismo si segnes fuerint, ad gravissimum hoc officium ex­ ad parochos in lucem edito, feliciter perduxit. Ne­ plendum compelluntur, ut pueri qui vel ingenuis que hic constitit: sed Tridentinorum patrum menti artibus vel humanioribus studiis, vel gravioribus cumulatius respondere cupiens, ut unus deinceps disciplinis operam navant., prout ad ultiores classes idemque modus in docendo ct discendo christianam gradum fecerint, plonius ac frequentius christianam doctrinam ab omnibus teneretur, parvum quoque D pro pueris erudiendis cateehismum, a von. card. doctrinam edoceantur. 5° Obligatio tradendi doctrinam christianam, et Bellarmino ipsa iubonto exaratum, approbavit, omnibusque ordinariis, parochis aliisque ad quos spec­ parentum etiam circa hanc officium. Reverendissimus Barensis plura optat hac de re tabat enixo commendavit4. Cum autem hac nostra aetate ox ingenti in di­ statai pro parochis aliisque sacerdotibus, et quoad sodalitate» doctrinae christianao, eaquo ad quatuor versis provinciis atque etiam dioecesibus parvorum capita reducit. Et reverendissimus Lucionensis catechismorum numero non levia oriri incommoda propter parentum, ruri praesertim, hac in re in­ compertum sit; idcirco nos, sacro approbante con­ curiam et ludimagistrorum saepe indifferentiam ex­ cilio, ad exemplar adhibito praedicto ven. card. optat ut occasione schematis de parvo catechismo, Bellarmini catechismo, atque etiam ob oculos ha­ synodus Vaticana summam episcopis vigilantiam bitis aliis in christiano populo magis pervulgatis commendet circa educationem christianam puerorum catochismis, novum auctoritate nostra latina lingua ot iuvenum. In exemplum citat concilii provincialis elucubrandum curabimus, quo omnes utantur, sub­ Burdigalcnsis anni 1850 statuta. Insuper videtur lata in posterum parvorum catechismorum varietate. ei necessarium, in memoriam revocare ea quae praescribuntur a Tridentino sessione XXIV, cap. 4 3 îSeu. XXIV, cap. VII rfe reform. L'a tech. Bcm. m preif. de reformatione, addendo: „Ideo catechesis insti­ > 8ms. XXV. decret, de indice librorum, asicekumo etc tutiones inter praecipua parochorum officia merito 4 Clem. VIII brev. Pastoralis 15 fatti 15ββ ¡ Bened. XIV recensentur/ conitiL Etti miniaie 7 febnurii 1742. »· 455 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 456 Et quoniam Decesse eat, ut parvus iste catechis­ A tentiam, qui postularunt, ut ampliores institutiones mo®, quasi tessera fidei, facile memoriae mandetur, non necessario seorsim odi debeant, sed in ipso operam dabunt ia singulis provinciis patriarchae vel parvi catechismi toxtu eas insercro liceat; ea tamen archiepiscopi, collatis prius consiliis cum suis e offra- lege nec aliter, ut hunc textum fundamentalem ganeis, deinde vero dum aliis archiepiscopis eiusdem omnes semper ab ampliori catechesi superaddita regionis ot idiomatia, ut illius textus in vulgarem patenter distinguere possint. Omnino autem ad­ linguam fideliter vertatur. jiciendum videbatur, in prima fidelium institutione Integrum autem erit episcopis, eiusdem parvi solum absque ulla additione parvum catechismum catechismi usu pro prima fidelium institutione abs­ universalem esse adhibendum. que ullis additamentis iugitcr retento, ad cos uberius Contra vero in schemate reformando ratio ha­ excolendos ot contra errores, qui in suis forsan beri non potuit de illis observationibus, quae spec­ regionibus grassantur, praemuniendos, ampliores tabant sive ad catecheticao institutionis obligationem catechetica® conficere institutiones; quas tamen si parochis aliisquo sacerdotibus inculcandam, sivo ad una cum textu praedicti catechismi, ct non seor- methodum in parvo catechismo concinnando adhi­ sim, edere voluerint, id ita fieri debere mandamus, bendam, sive ad tempus quo, vel personas α quibus ut textus ipse a nobis praescriptus ab huiusmodi res peragenda foret, sive demum ad praecavenda institutionibus patenter distinctus appareat incommoda, quao ex novi catechismi iniunctione Denique cum parum sit catechismi formulas nonnulli ex patribus oriri posse verebantur. Haec memoriae a fidelibus mandari, nisi ad illas pro B enim omnia partira a scopo huius schematis aliena cuiusque captu intelligendas viva voce adducantur, visa sunt, partira vero prudentiae et sollicitudini et hac ipsa in ro maxime referat, ut una sit tra­ sanctae sedis omnimode relinquenda. dendae fidei ad omniaque pietatis officia populum 4. christianum erudiendi communis regula atque prae­ scriptio1; bine omnibus quibus hoc docendi munus Monitum quo patribus mittitur schema reformstum de parvo oateohismo et intimatur impositum est, usum memorati Catechismi ad paro­ congregatio generalis, chos, uti saepe alias praedecessores nostri, ita nos a denuo summopere commendamus. A!¡tritar una cura hoc folio schema reformatum de parvo catechismo; de quo in proxima congre­ 3. gatione generali, quae habebitur feria VI huius Summaria relatio eorum quao ad schema hebdomadae, die 29 currentis mensis aprilis, dis­ de parvo catechismo reformandum acta sunt cussio fiet iuxta num. 7 decreti do die 20 februarii. a deputation e pro rebus disciplinae ecclesiasticae. Itaque reverendissimi patres, qui de reformato Ex iis, quae in generalibus congregationibus ob­ schemate loqui voluerint, iuxta num. 8 eiusdem de­ servata a reverendissimis patribus fuerunt circa creti suum disserendi propositam antea significabunt. schema de parro catechismo, quaedam ad rei sub­ E secretaria concilii Vaticani die 25 aprilis 1870. stantiam, quaedam vero ad eius adiuncta referuntur. Iovephui, episcopus Sancti Hippolyti, sccretarius. Ad substantiam duo dubia pertinent, in quorum C 5. altero quaeritur in genere, an parvus ca tech ism us Congregatio generali® quadragesima septima pro universa ecclesia confici debeat; in altero autem, 29 aprilis 1870. utrum, si conficiatur, praecepto sit imponendus, an vero solummodo commendandus. Feria sexta die 29 aprilis 1870 hora nona matu­ lamvero parvi catechismi universalis confectio, tina, in conciliari aula Vaticanae patriarchalis basili­ quae a non paucis episcopis, antequam concilium cae, generalis reverendissimorum patrum congregatio Vaticanum cogeretur, iam fuerat expetita, in hoc habita eat1; cui interfuerunt quingenti septuaginta ipso concilio tanta fuit patrum approbatione recepta duo patres, nempe 35 cardinales, 7 patriarchae, tantisquo rationibus fulcito, ut affirmativa prioris 5 primates, 88 archiepiscopi, 399 episcopi, 4 abbates dubii solutio in antecessum velati iniuncta De puta­ nullius dioecesis. 14 abbates generales sive prae­ tioni fuerit. Et cum huic solutioni robur accederet sides congregationum ordinum monasticorum, usum ex iis, quao tum a Tridentina synodo, tum a sede mitrao habentes, 20 generales et vicarii generales; apostolica, illius menti cumulatius respondente, pro quorum omnium nomina, quae per assignatores doctrina Christiana, pueris praesertim, uniformiter locorum accurate descripta fuerunt, exhibet indi­ tradenda praestita fuerunt; hinc censuerunt patres culus patrum quadragesimae septimae congregationis deputati maxime opportunum fore, si eius rei in generalis, qui inter acta concilii asservatur. schematis exordio mentio fieret. Spectatis autem Reverendus pater dominus Spiridion Maddalena incommodis,quao hao nostra aetate, ob facilem prae- C archi episcopus Corcyrensis missam lectam celebravit. sertim in diversas dioeceses transmigrationem, ex Qua absoluto, et recitata oratione Adsumus Domine parvorum catechiimorum varietate oriuntur, prae­ etc., eminontissimus primus praeses ¡usait, bina cepto esso novi catechismi usum firmandum Depu­ exemplaria constitutionis dogmaticae singulis patri­ tatio existimavit, atquo ita maiori adhaesit numero bus distribui, quod his verbis enuntiavit: illorum patrum qui in generalibus congregationibus "Reverendissimi patres, antequam ad materiam orationes habuerunt hodiernae tractationi propositam accedamus, distri­ Quod ad observationes particulares attinet, * visum buentur singulis concilii patribus bina exemplaria est primo, satisfaciendum esse illis patribus, qui, constitutionis dogmaticae de fide catholica, quae in * una cum catechismo venerabilis cardinalis Bellarmini, tertia sessione approbata et confirmata fuit Distributione facta, discussionem indixit sche­ aliorum etiam in christiano populo magia pervul­ gatorum catechismorum mentionem faciendam esse matis reformati de parrò catechismo dicens: "Reverendissimi patres, examini oc discussioni iudicarunt. Secundo, iuxta aliquorum patrum desi­ derium, fidelem potius, qua locutione usa est Tri- patrum in hodierna congregatione propositum est dentina synodus sees. XXIV cap. 7 de reform., schema de parro catechismo a Deputatione pro rebus quam litera!em versionem ease memorandam. Tertio, disciplinae ecclesiasticae iuxta patrum animad­ adoptandam pariter esso nonnullorum patrum sen- versiones reformatum. De hoc echo mate reformato • Catech. Rom. in pvatf it. * Ilaec congregatio generalis Intimata est per canores.’ Vide snpra doc. 4. 457 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA SEPTIMA 29 aprili* 1870 458 veniam loquendi petierunt aliqui patres in genero, A legitur: nPatres Tridentini non satis esse putarunt, alii vero in specio do singulis eius partibus, quorum ut contra sui temporia haereses graviora doctrinae nomina reverendus dominus subsecretarios ex am­ capita decernerent; eed praeterea illud etiam sibi bone publicabit.44 faciendum esse censuerunt, ut certam aliquam for­ Tunc subsecretarías sequentem tabollam perlegit: mulam et rationem populo christiano erudiendo RNomina reverendissimorum patrum qui veniam traderent, quam in omnibus ecclesiis illi sequerentur, loquendi potierunt, ut animadversiones suas pro­ quibus legitimi pastoris et doctoris munus obeundum ponerent do reformato sohemato parvi catechismi esset.® Et num. 8 legitur: "Multi quidem in hoc in genore: Eminontissimus ac reverendissimus do­ scriptionis genere cum magna pietatis et doctrinae minus Franciscas cardinalis Donnet archiepiscopua laude versati sunt; sed tamen patribus visum eat Burdigalcnsis, emlnentissimus ac reverendissimus quam maxime referre, si liber sanctae synodi auc­ dominus 0 th morus cardinalis Rauscher archiopiaco- toritate ederetur, ex quo parochi vel omnes alii, pus Vindoboncnsis, qui cum infirmitate impediatur quibus onus docendi impositum est, certa praecepta quominus sententiam suam per se exponat, reve­ ad aedificationem populi christiani petere et depro­ rendissimus dominus episcopus Rottonburgensia eius mere possent; ut, quemadmodum unus est Dominus, observationes proponet; reverendissimus dominus una fides, ita etiam una sit tradendae fidei, ad omPetrus Rota episcopus Gunstallcnsis, reverendissi­ niaquo pietatis officia populum Christianum eru­ mus dominus Augustinus Vérot episcopus Sancti diendi communis regula atque praescriptio.44 Augustini.44 B Reverendissimi patres, eadem ratio, quae patres Post haeo, eminentissimus primus praeses veniam tridentino * permovit, ut unum catechismum pro in­ loquendi concessit reverendissimo domino Francisco structione parochorum et regulam praescribendam Xaverio Wierxchleysky archiepiscopo Leopoliensi curarent, pugnat etiam pro confectione parvi cate­ ritus latini, ut nomine Deputations pro rebus dis­ chismi ad instructionem puerorum et radiorum de ciplinae ecclesiasticae referret circa observationes populo uniformiter faciendi. Etiam nostra aetate in congregatione generali propositas super schemate plures dantur praeclari catechismi, qui tamen modo de parto catechismo primum exhibito. maiori, modo minori gaudent auctoritate; quao tamen tanta non est et tam universalis, quam haberet RELATIO catcchismus parvus auctoritate oecumenicao synodi reverendi patris domini Francisci Xav. Wierzchleyski decretus. Sicut ergo patribus tridentini» visum eat archiepiscopi Leopoliensis ritus latini. maxime referre, ut unus liber, unus catechismo» Eminentissimi ac reverendissimi praeside», emi­ pro instructione parochorum instar regulae et normae nentissimi ac reverendissimi patres. praescriberetur, sic etiam nostra aetate multum in­ Placuit eminentissimo ac reverendissimo prae- terest, ut unus parvus catechismo» auctoritate oecueidi Deputations pro rebus disciplinaribus eccle­ monicae synodi edatur, in quo rudimenta fidei pro siasticis mo provocare, ut in congregatione generali parvulis et rudioribus uniformiter omnibus tradantur. nomine Deputationis uberiorem exhibeam relationem Siquidem nostra aetate continuo novi errores de methodo, quam Deputatio in reformando sche- c non tantum contra fidem, sed etiam contra mores mato de parco catechismo sequendam case putavit exurgunt; et eo periculosiores sunt populo fideli, Provocationi huic eo promptius obsequutus sum, quia saepe legibus etiam civilibus sanciuntur vel quod iam ipsa Deputatio in fine reformati schemati» permittuntur. Quare sancta sedes apostolico menti uberiorem exhibuerit relationem de iis, quao ab ea patrum tridentinorum respondens pro erudiendis par­ in eo reformando acta sunt. Deputatio, antequam vulis et rudibus, et quidem uniformiter erudiendis, manum ad reformationem prioris schemati» de parvo parvum catechismum a venerabili cardinali Bellar­ catechismo admovisset, procuravit sibi synopsim om­ mino suo iussu confectum approbavit; et non tantum nium orationum u patribus super hoc schemate in pro urbe et districtu romeno praecripsit, sed om­ congregatione generali habitarum1, ut eorumdem nibus etiam locorum ordinariis impense commendavit observationes in rem suam convertere eorumque de­ Hinc patribus deputatis visum est maxime oppor­ sideriis, in quantum fieri potest, satisfacere posset. tunum fore, ut huius rei statini in exordio refor­ Inter observationes a reverendissimis patribus mati schematis mentio fieret, quemadmodum eam factas aliae substantiam rei, de qua agitur, aliae factam esse omnes videtis. Hinc porro patres depu­ eiusdem adiuncta attingunt. Ad substantiam rei tati censuerunt, menti patrum tridentinorum et in­ pertinent duo dubia, in quorum primo quaeritur tentioni sanctae sedis apostolica© optime responsum num necessarium sit pro universa ecclesia catechis­ iri, si etiam ab hocco concilio oecumenico Vaticano mum parvum conficere; ot in casu affirmativo num decretum fieret, ut parvus catechismo» pro universa usus ciusmodi parvi catechismi sit omnibus prae- D ecclesia conficiatur, Venio nunc ad alteram quaestionem, utrum ne­ cipiendus an solummodo commendandus. Patres deputati unanimiter censuerunt neceese osse, ut cessitate parvi catechismi agnita, usus eius universae eiusmodi catcchismus pro universa ecclesia conficiatur, ecclesiae sit sub praecepto praescribendus, an so­ sententiam vero suam iisdem ipsi» argumentis lummodo commendandus. Doputatio vestra, revesuffulserunt, quibus suffulciebant patre» necessitatem rondissimi patres, maiori numero patrum, qui in parvi catechismi pro universa ecclesia in hoc con­ concilio perorarunt, adhaerens, affirmative ad hanc cilio propugnantes; quorum sententiam patres depu­ quaestionem respondendum esso censuit: ut scilicet tati adoptandam censuerunt, eo magis quod huic catcchismus parvus omnibus praescribatur, et ut ar­ sententiae robur accedat etiam ex eo, quod iam bitror, censuit consequenter: cuius enim rei necessi­ concilium Tridentinum sees. XXIV cap. 7 decreverit tas agnoscitur, illius tractandae liberta» non amplius ad instructionem eorum, qui mysteria fidei tradunt, singulorum arbitrio relinquitur. Si parvus catecertam formam in catechismo praescribere, quod cbiemus solummodo commendaretur, non vero sub synodi decretum sanctus Pius. V, cuius iussu cate- praecepto imponeretur, quid fieret! Alii episcopi chiemus ad parochos prodiit, feliciter ad effectum illum reciperent, alii recipere renuerent; eamdem perduxit. varietatem catecbismorum, quao hodie cernitur, Iam in praefatione catechismi romani num. 7 iterum haberemus; quaelibet provinciae dioecesi», et etiam multae parochiae suo» haberent catechis­ 1 lUbetur supra, t. L, col. 931-914. mo» parvos non tantum verborum varietate, sed 459 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 460 etiam sententiarum diversitate differentes, saepe in A Sufficit, ut fideles hanc obligationem noverint, ut multis, in necessariis mancos, in minus utilibus ei satisfacere curent iuxta usus in sua regione vi­ superfluos, quandoque etiam erroneos; fieret quod gentes. Similiter etiam propter varietatem regionum rerereudissimi patres hac super re in hoc concilio generaliter tantum inculcanda erit observantia diorum disserentes multis exemplis adductis commonstrarunt festorum, iciuniorum, abstinentiae, quin in specio Et tamen neceaso est, ut baec incommoda ex bac vel dies festi vel ieiunia et dies abstinentiae enu­ rari e ta to catecbismorum derivantia pro bono com­ merentur. muni fidelium, quantum fieri potest, amoveantur. Neque introductio universalis catechismi auc­ Omnes novimus quantopere recta mysteriorum toritati et iuri episcoporum detrahit, sicut quidam fidei intelligcntia ab accurato verborum delectu de­ patres censuerunt: quod enim universa ecclesia de­ pendeat Relicta varietate catecbismorum, successu creto oecumenicae synodi, ad quod episcopi coope­ temporis facile fieri posset, ut fides populi fidelis rantur, decernit, episcopis iniuriosum esso nequit. laederetur; cuius tamen conservandae ct promo­ Etiam in aliis disciplinaribus legibus ecclesia per vendae non tantum in una dioecesi, sed in toto episcopos episcopis certas obligationes et onera orbe nobis omnibus sanctum incumbit officium. Pro­ imponit; quao tomen omnes prompto animo sus­ vidus paterfamilias non tantum curat praesentia, cipiunt, venerantes in eis mandatum ecclesiae non sed etiam prospicit faturis: et nos tanquam patrea- tantum pro praesenti, sed etiam pro futuro tempore familias in domo Dei etiam futuris generationibus editum. Cum ergo parvus catechismus auctoritate prospiciamus oportet, quarum fidei maiora pericula B oecumenici concilii fiat, non vidotur sufficiens adesso imminere videntur iis, quibus hodie fidem catholicam ratio do violato iure episcoporum conquerendi ; cui expositam esse ingemiscimus. In parvo catechismo, caeteroquin paragrapho quarta provisum est, in auctoritate oecumenicac synodi decreto, habet po­ qua integrum episcopis relinquitur, ut ampliores pulus catholicus quasi scutum, quo fidem suam catechetical institutiones odero valeant. contra malignorum tentatone * protegat atquo defen­ Nonnulli denique patres contra introductionem dat ad exemplum sancti Petri martyris, cuius hodie novi parvi catechismi impossibilitatem practicara festum celebramus, qui ab impio sicario Icthaliter obmoverunt ex eo, quod populus fidelis antiquos vulneratus, iam moriturus symbolum fidei recitavit. habens catechism os aegerrime ferret, ai iis novus Utique omnes qui in religione catholica magis' aliquis obtruderetur, unde facile in populo turbae exculti sunt, bene noverunt unam earademque rem, oriri possent. Haec difficultas omnibus, qui con­ intacta substantia, exprimi posse. Sed hac intelli- servativum ingenium populi norunt, gravis vidori gentia pueri et rudiores, pro quibus parvus cate- debet: neque tamen est tanta, ut amoveri nequeat. cbismus scribitur, destituuntur. Si ex uno loco in Imprudenter ageret pastor et causae fidei nocero alium commigrantes eam dem doctrinam, sed diversis posset, qui novo parvo catechismo obtento sine verbis ac [formulis] didicerunt, exponi audierint, di­ mora antiquum abiici et hunc novum recipi man­ versam quoque doctrinam sibi tradi conclamabunt; daret. Non uno ictu ceditur arbor, nec uno mo­ et si adultiores fuerint, mente perturbabuntur et mento fermentum totam farinae penetrat massam. scandalizabuntur, quia pro sua simplicitate sub- C Sic etiam novus parvus catechismus. si sanctae sy­ stantiam ab accidentibus discernere non noverunt nodo placuerit eum introducere, pedetentim tantum Venio nunc ad solvendas difficultates, quae ex introducendus erit incipiendo a pueris, et seniores opinione plurium patrum generali introductioni cate­ quod ad suum catechismum in pace relinquendo; chismi parvi obstare censentur. Nonnulli patres adeo ut varietas catecbismorum ad certum adhuc hanc difficultatem viderunt in diversitate morum, tempus duratura sit Caeterum sancto sedes apo­ indolis, culturae apud diversos populos; quae di­ stolica promulgando novum parvum catechismum versitas etiam diversitatem catechismorum pro varie­ pro universali ecclesia pro sua insigni sapientia et tate locorum requirit Sed haec observatio magis prudentia certas etiam regulas datura est; quas in ad paedagogicam doctrinae tradendae rationem per­ introductione novi catechismi servare oportebit. tinet, quam ad ipsam rem; et ideo introductioni Quod iam ad observationes particulares attinet, parvi catechismi minime obstat Nam in parvo visum est Deputation! illis patribus satisfacere, qui catechismo traduntur pro pueris ct rudioribus rudi­ praeter catechismum a venerabili cardinali Bellarmino menta fidei, quae ubique terrarum eadem sunt et conscriptum etiam alios in populo christiano vul­ eadem esso dobent apud omnes nationes tam cultas gatos proponebant, iuxta quorum exemplar novus quam minus cultas, tum apud illas quao recenter catechismus concinnandus est In priori schemate conversae sunt, vel quibus primum evangelium an­ mentio tantum fiebat de solo catechismo venerabilis nuntiatur, tum apud illos quae iam a multis sae­ cardinalis Bellarmini et proponebatur, ut ad cius culis fidem catholicam susceperunt i exemplar novus catechismus parvus conficeretur: in Alii patres difficultatem deprehenderunt in eo, hoc reformato schemate praeter illum unum pluree quod diversis in locis magna sit varietas circa deci­ etiam alii proponuntur. Catechismi a venerabili mas, dies festos, ieiunia oto., adeo ut praecepta cardinali Bellarmino conscripti ideo necessario ecclesiae non possint esso ubique eadem et totidem mentio fieri debuit, quia, ut iam observatum est, numero, sed pro diversitate locorum variaro debeant. a sancta sedo apostolica approbatus et ordinariis Verum si hanc difficultatem intimius inspiciemus, locorum impense commendatus fuit. De aliis cateomni fundamento caret; parvus enim catechismus, chismis, ad quorum exemplar iste novus elucubran­ de quo hic solummodo agitur, ea solum comprehen­ dus est, generaliter tantum dicitur „atque etiam ob dit, quae nullibi locorum diversa esse possunt, quao oculos habitis aliis in christiano populo magis per­ ubique sunt eadem. In iis, quae particularia sive vulgatis catechismisJ ; non dicitur, habitis prae quoad determinationem ot modum diversa sunt, in oculis catechismis melioris notae. Magis in populo catechismo parvo solummodo generale principium pervulgati esse solent etiam meliores, qualis est enuntiabitur, quod necessario ubique unum sit atque exempli gratia catechismus a beato Petro Canisio idem; exempli gratia in parvo catechismo memo­ conscriptus, cuius latissimus est usus in regnis randa tantum erit in genere obligatio fidelium ne­ Austriae, Hungariae et Germaniae; nec nomina cessitatibus cultus divini et ministrorum subveniendi, auctorum, qui praeclaros catechismo! conscripserunt, quin aliquid de decimis dicatur, aut do alio speciali commemorantur, ne forte illi offendantur, quorum modo praedictam obligationem generalem implendi. nomina silentio premerentur. 461 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA SEPTIMA 29 aprilis 1870 In paragrapho tertia novi reformati schematis, A iuxta desideria nonnullorum patrum, quaedam omissa sunt, quaedam autem addita. In priori schemata, ubi do parvo isto catechismo dicebatur ¿memorino mandetur quasi tessera fidei , * post illa verba additum erat not pignus aeternae beatitudini , * quao iis promittitur qui ex fido vivunt . * Contra hans appositionem „pignus aeternao beatitudini ** plurcs patres iueto exceperunt; et ideo eorum ex­ ceptionem Deputatio acceptandam esso censuit, et verba textus ¿pignus ncternao beatitudini ** in nova redactiono omisit. Quoniam plure * * patre consue­ runt ut loco verborum „vorsio litterali * textui latino omnino respondens * ponatur renio fidelis, ideo etiam eorum desiderio annuendum esso censuit Deputatio: et Lino in fine huius tertiae paragraph! legimus nut illius textus in vulgarem linguam fide­ liter vertatur . * Voco hac fidelis etiam concilium Tridentinum in sessione XXIV cap. 7 usum est, : dum pro iis, qui mysteria fidei tradituri aunt, certam formam catechismi praescripsit; ot episcopis man­ davit ut eam in linguam vulgarem fideliter verti curent. Si quarta paragraphus reformati schematis cum priori tertia paragrapho conferatur, duobus punctis aucta apparet; scilicet post verba illa in priori schemata ¿praedicti parvi catechismi usu iugiter * retento maioris declarationis ergo censuerunt pa­ tres deputati addere ¿eiusdem parvi catechismi usu pro prima fidelium institutione absque ullis addita­ mentis iugiter retento , * ut de monte conciliaris de­ creti futuris temporibus nulla suboriri posset dubi­ tatio. Deputatio vocem ¿fidelium * adhibuit, quia est vox generalis, comprehendit sub se tam par­ vulos quam rudiores do populo, quibus rudimenta doctrinae fidei traduntur. Dicit porro ¿pro prima * institutione in antithesi eorum, quae serius dicuntur, respiciendo scilicet ad id, quod episcopia omnino integrum sit ampliores addere catechetica * institu­ tiones. Adiicit etiam illa verba ¿absque ullis addi­ , * tamentis ut scilicet textus fundamentalis parvi catechismi semper absquo ulla mutatione retineatur; cui tanquam fundamento ampliores ab episcopis faciendae explicationes ct institutione * superstrui possint Altera additio in hac quarta paragrapho facta respicit desideria illorum patrum qui postularunt, ut ampliores catcchoticae institutiones non neces­ sario seorsim, eicuti in priori schemate descriptum orat, addi debeant; sed ut eas liceat etiam ipsi textui catechismi parvi inserere, ita tamen ct ca tantum lego ut textus fundamentalis parvi cate­ chismi ah illis superadditis institutionibus patenter distingui possit Etiam Deputatio hanc patrum propositionem et observationem accipiendam et sibi adoptandam esso censuit, instar mandati addens conditionem, ut textu * ipso praescriptus ab huiusmodi superadditi * scilicet episcopalibus institutionibus patenter distinctu * appareat Patens illa distinctio eo modo fieri poterit, si fundamentalis textus ma­ ioribus, additae autem institutione * minoribus charac­ teribus imprimantur, vel additis virgulis aut asterulis a fundamentali textu patenter primo statim aspectu distinguantur. Nunc adhuc pauca de illorum patrum obser­ vationibus, quarum in hoo reformato schemate a deputatis patribus nulla ratio haberi potuerit. Obser­ vationes, quao spectabant ad obligationem catechoticae institutionis in omnibus parochis et sacer­ dotibus inculcandam, quamvis maxime salutares, in praesenti decreto, utpoto a scopo eius omnino alienae, locum habere non poterant: assumentur autem in decreto de parochis, ubi inter caetera * 462 eorum obligationes, et haec inculcabitur. Sed ne­ que illarum observationum patres deputati rationem babero potuerunt, quae ad methodum in concin­ nando novo parvo catechismo adhibendam, vel ad tempus quo, aut personas a quibus res peragenda foret, spectabant, vel demum ad praecavenda in­ commoda, quae ex novi catechismi iniunctione nonnulli ex patribus oriri posse verebantur. De incommodis aliquibus iam prolocutus sum. Quamvis haeo omnia omnino ad materiam catechismi pro­ pius spectent ot cum propius attingant; visum tameu est Deputation! ca omnia prudentiae et sollicitudini sanctae sedis apoatolicao relinquere, cui semper cordi erit, ut talem parvum catechismum confici curet, qui indigentiis populi fideli *, quam maxime fieri potest, optime satisfaciat. Dum itaque muneri mihi demandato nomine De­ putationis in hac generali congregatione relationem t super schemate de parvo catechismo faciendi pro modulo virium mearum satisfacere conatus sum; restat adhuc ut vos, eminentissimi ac reverendissimi patres, nomine ipsius Deputationis humillime rogem, quatenus praesens schema catechismi reformati, si ita sapientiae vestrae videbitur, approbare diguenimi. (Voces: bene! optime.) Relatione expleta, ad ambonem successive vocati sunt cardinali * archiepiscopus Burdigalensis, episco­ pus Rottenburgensis pro cardinali archiepiscopo Vindobonensi, episcopus Guastallensis, episcopus Sancti Augustini, et episcopus Salutiarum qui durante con­ gregatione veniam petiit. ORATIO eminentissimi ac reverendissimi domini cardinalis Donnei archiepiscopi Burdigalensis1. 3 Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reverendisaimi patres. Ad vos tardior veni infirmitate impeditus. Sed dum ad istam oecumenicam synodum totis viribus anhelarem, omnibus laboribus ot curi * * vestri corde implicatus, vobis secreto et cum maxima consolatione clamabam, apostolicum usurpans sermonem : * Etsi corpore absens, spiritu robiscum sum. Sed nunc cum a multis diebus in isto augustissi­ mo senatu sedeam, tot sermonibus peritissimi * et * eloquentissimi tantaque devotione erga seden? apostolicam recreatu , * mihi dulcissimum est huno primum aggredi ambonem ad assentiendum omni modo schemati de parvo catechismo proposito. Quinquaginta, eminentissimi et reverendissimi patres, et amplius anni elapsi * unt a die qua ani­ marum curam et sollicitudinem suscepi; et in hoe longo mortali * mei aevi spatio nunquam desiderare cessavi, tridentinorum patrum vota agnoscens men­ temque summorum pontificum, parvum catechismum □niverealom, ut absolute necessarium, exarari. Et precor, eminentissimi et reverendiesimi patres, ut animadvertere velitis, quod si tempore concilii Tri­ dentini ab omnibus iam appellabatur talia cate­ chismi exaratio; hodie exaratio ista non solummodo utilitati maximae, sed evidentissimae necessitati responderet. Prae caeteris mihi necessarium videtur, ut ubi fidei unitas viget, ibi pariter vigeat unitaa in ad1 Argumentara: .Cardinalis archiepiscopo* Bord i gal eruis a quinquaginta annis animarum caram se suscepisse dixit, et semper catechismum de quo nono agitur vehementer exoptasse. Proposito schemati plenissime m assentire declaravit; bocease nostris temporibus nedum utile, sed summopere necessarium: exinde autem tria bona obventura, nimirum integritatis doc­ trinae effieadorem custodiam, arctiorem et Anniorera unitates, et maiorem erga apostolicam sedem devotionem.· » Colos*. II, A 463 A. SESSIONES PÜBLIOAE ET CONGREGATIONES GENERALES 464 discendis elementorum fidei formulis; idque ea prae­ A non subeat mentes nostras vanus vel potius diabosertim de causa, quod nostris hisce temporibus tum Jicns ille timor, ne multiplicatis arctiusque con­ viarum numero, opportunitate et varietate, tum vehi­ junctis subministrationum juncturis, membra caput culorum velocitate iam consociantur dissociabiles absorbeat, et ad nihilum redigatur Christi institutio. plagae, et multi sint qui manentem non habentes Fortius e contra vegotiusque, non solum corpus civitatem, de provincia in provinciam, de regno naturale, cui per omnes meatus infunditur debita in regnum peregrinari non desistunt. Unde fit ut capiti cordique vita, sed et corpus morale, quod parvuli, quos credendis et servandis initiare tam multis diversisque, adeoquo naturaliter divisis con­ sacrum et commendabile munus est, aacpe saepius flatum voluntatibus, vitam et robnr integre haurit deficiente religiosa familiarum institutione, cum pa­ ex supremae voluntatis influxu. Caeteroquin Petro, Domini nostri lesu Christi rentum peregrinandum sortem sequuntur, difficillime vices gerenti, totum me commisi, nec facio digni­ in sacris erudiantur. Aut enim, quod hodie non raro evenit, de natali tatem meam pretiosiorem quam obedientiam. Noo regione in regionem alterius linguae transeunt, et insipienter in hoc agoro me reputo, cum tot ct tunc duplex nascitur difficultas, prior ex locutionis tantae machinationes, quae summam Christi vicarii differentia, altera non dedignanda ex non concor­ auctoritatem minuere aut evertere conantur adversus danti, saltem quoad sensum obvium, doctrina addis­ Dominum et adversus Christum eius finaliter diri­ cenda; cum una sufficeret et amplius. Aut, quod gantur. Ibi igitur fortitudo, ibi sapientia, ibi omnia, communissimum ct quasi quotidianum est, de dioe- B ubi cum Christi vicario unitas in vinculo sublec­ cesi in dioecesim eiusdem linguae parvuli iter arri­ tionis. Tanto mihi carior illa, quanto magis voxaca piunt; et tunc quis eos omnino in suo debili intellectu et exagitata. perturbatos non vidit, dissimili textu? Experientia Sed insuper ut doctrina potiamur tutiori ct ple­ constat pueros memoria non intelligenti sed quasi niori, eminentissimi et reverendissimi patres, non mechanica uti, ac proinde non res appellare verba, diutius vanis immoremur praejudiciis; nec patriae sed potius verba in mentibus ipsorum res excitare; amor, nec saeculi huius titillatio, nec quidquid no­ immo, mutatis verbis, res ipsae evanescunt, vel strum est veritati bonoquo praevaleat Numquid quasi mutantur: unde confusio, novus labor, tae­ hodie illae errorum tenebrae, quas deploramus ubi­ dium et ignorantia malorum pessima. que circumfusas, tot mentibus aliunde bonis offi­ Haec sunt porro incommoda quibus laborant cerent. ai plena catholicae fidei elementorum doctrina nostri, peculiares pro singulis dioecesibus, catechismi hauriri potuisset? Num in Gallia, in Germania et in hac peregrinationum tempestate. Non raro enim in aliis regionibus tot reperire esset, qui sanctissi­ contingit, ut parvuli cum adhuc studio rei Christianae mae sedis indefeexibilitatem, auctoritatem ot infalliaddicuntur, ex una in aliam dioecesim transmigrare bilitatem nec admittant nec fortasse intelligant, si debeant sive ut sortem ot fortunam familiae se­ a prima aetate illa doctrina vero catholica imbuti quantur, sive ut educationis melioris causa longin­ fuissent, qua summam credendorum et agendorum quum gymnasium adeant; quod in omni casu, omnes Petro commissam esse creditur? catecheticae institutioni incumbentes testor, maxi- 0 Magna res est igitur summeque optanda illa mas sublevat difficultates. catechismi unitas, quam prudenter et solertor a Et mirum, eminentissimi et reverendissimi patres, sancta Sede exaratam votis appello ardentissimis. quam sit facile hoc praecavere malum. Quemad­ Et si cor meum totum aperire liceret, huic unitati, modum enim Tridentina synodus catochismum olim ut schema refert, cuique nationi idiomatis parti­ latina lingua edendum curavit, ut inde pastores cularis procuratae, unitatem orationis tum matutinae rationes haurirent christianum populum fidei rudi­ tum vespertinae praesertim quoad actus fidei, spei, mentis imbuendi; sic praesens concilium oecumeni- charitatis, contritionis nec non actus ante et post cum uniformem catecbismum ecclesiae catholicae communionem a christiani * eliciendos, iungendam pro parvulis educandis et saepe pro parentibus ipsis praedicarem, ut omnes eiusdem familiae, parocciao exhibere potest. eiusdem, dioecesis aut patriae, una, quod inter con­ Quin, nonne habemus si non inter nos saltem sanguineos sub eodem tecto commorantes est prae­ supra nos doctorem maximum interpretem doctrinae sertim desiderabile, quotidianas preces et cultum fidelissimum, qui ad instar catechismi venerabilis quasi familiarem 'effundere possint. Bell armi ni et aliorum simul catechismorum in po­ His dictis, eminentissimi praesides et reveren­ pulo ebristiano magis pervulgatorum, novum fidei dissimi patres, schema propositum, ut est in sua sacrae codicem parvulis tradendum curabit? Et hoc quaque parte, accipio et amplector; et istud ab auctoritate apostolica evulgato libello, quid facilius omnibus approbari sine ulla mora votum facio arquam particularem et uniformem pro singulari lingua dentissimum. versionem exarare? Hoc meum a multis annis ORATIO votum; et pro tanto ecclesiae munero procurando eminentissimi ac reverendissimi domini los. Othmari mens mea vix sufficit ad dignas, cui debentur, cardinalis Rauscher archiepiscopi Vindobonensis * . gratias agendas. Eminentissimi ac reverendissimi praesides, emi­ Quot enim et quanta cx unico et uniformi cate­ nentissimi ac reverendissimi patres. chismo bona in ecclesiam Christi redundabunt, im­ Quae proferam2, ut audiatis, non mea sunt, sed par sum dicere. Attamen inter illa tria magis > Argumentum: ..Cardinalis archiépiscopal Vtndobanensis, clarescunt, doctrinae integrila e, ardior et firmior unitas, maior erga tandem sedem devotio. Ex bac et pro eo episcopos Rutlenbargensls : In prima discussione apostolica sede, unde vitalis vigor ad extremos us­ nihil se prorsus audivisse quo a sua sententia dimoveri posset Quae tone sentiebat et nunc sentire, institutionem nimirum que artus diffunditur, ex qua chantas, quae est puerorum rem non esse quae ad universalem ecclesiae disci­ vinculum unitatis et lumen indeficiens, quod eccle­ plinam spectet eamque pendere a peculiaribus circumstantiis siae illustrat firmamentum, semper eraantfrunt, doc­ sive indolis puerorum ipsorum, sive culturae, sive necessitatum. trina, ut saecula testantur, ut oracula sacra accla­ Plura diait de conditionibus religiosis et catechetici! praeser­ mant, purissima et supra omnem reformationem tim in Austria, et conclusit difficile admodum ease parmra hunc cateehismum in praxim deducere, et idcirco aut omnino posita orta est et orietur. relinquendum, aut saltem non praecipiendo sed commendando Ah, eminentissimi et reverendissimi patres, oro proponendum.· et obsecro in tam gravi rerum coniunctura. saltem 1 Haec oratio recitala fuit ab episcopo RotteuburgensL 465 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA SEPTIMA 29 aprili· 1870 466 eminentissimi ct reverendissimi patri· cardinalia A elementarium classe catechismus peculiaris habetur, Rausebor, qui oro meo uti dignatus est, et aie loquor. ita tamen ut in eo qui classi secundae inservit, Cum in amplissimo hoc conventu de catccbiimo verbotonus retineantur, quae infimae classi destinatas parvo pro univorsa ecclesia statuendo prima vice catechismus continet; iis autem ad doctrinam plenias ageretur, meam eo de ro montem candido aperui. excolendam idonea subiunguntur. Eodem modo Quao utrinquo disserebantur, quantum eia perci­ classis tertiao catechismo· secundae addictum (catepiendis par eram, sollicito perpendi; nam veritatem, chitmum) auget, quin eius verba immutet; quo ob­ Deo opitulante, ductricom semper socuturu· me­ tinetur, ut scitu maxime necessaria memoriae altius liora addiscere paratissimus sum: nihil autem pro­ imprimantur et uberius explicentur. Haec religionis latum est, quod a sententia patribus exposita me pueris tradendae ratio, consuetudine longaeva con­ dimoverit. Donuo tamen proponitur, ut pro toto firmata, in se quoque considerata ea est, quae mag­ orbo catholico unus idomque parvus catechismus nam commendationem meretur, atque, ut de innu­ praescribatur. * ·. meris reclamationibus taceam, haud arbitror relinqui Manifestum est haud provocari posso ad exem­ posse, quin institutio religiosa detrimentum capiat. Praetereo ratio habenda est concordatus ab plum catechismi concilii Tridentini decreto pro parochia oditi; ia enim instructionem continet pa­ Austriao imperatore cum sancta sede initi, qui gra­ rochis, de populo chriatiano in robus fidei et morum viter quidem violatus minime tamen abrogatus eat, erudiendo, summa doctrina ct solcrtia datam, non ot articuli eius maiori ex parte intacti ad hoc usque nutem verba ad fideles facienda praescribit. 8i :B tempus remanent. Et inter cos reperiuntur, qui placet catechista· catholicos omnes do rationo, qua ecclesia© iura in rebus summi momenti vindicant fidei rudimenta tradenda sint, cdocero ac admonere, et tuentur, unde religionis adversarii omnimodam ot praecepta haec suo in genero eiusdem sint^ac conventionis ipsius abrogationem continuo postulant; catechismus romanus praestantiae, paratissimo corte atquo si sacrorum antistites cius sanctiones quocum­ ac gratissimo animo ab omnibus accipientur, quod que in capito négligèrent, ecclesiae per Austriam novellis ecclesiae germinibus una cademquo fides, pessimo consulerent, nam praetextum speciosum ct quidem vocibus magisterio ot usu ecclesiastico inimicis praeberent Concordiae actas de scholis elementaribus nihil consacrati·, ubique locorum proponenda sit, a nemino in dubium vocatur. Quatenus porro desiderandum sit, , novi constituit, sed immo stabilita confirmavit Ad ut etiam relate ad methodum consensus habeatur, et annum usque proxime elapsum scholae elementares quod summopere expediat ut episcopi comprovincia­ ot quidem latissimo sensu samptae a viris ecclesia­ les, sed ot lato patentium regionum, ubi similes sunt sticis omnes dirigebantur. loacphus II viros laicos mores ct institutiones, antistites in cumdom cate- ad eas visitandas misit; ast Franciscos II, tane chismum praescribendum consentiant, haec primum imperator adhac romanus erat, decanos rurales hisce ea de re loqueos exposui, neo ea repetendo reve­ substituit. Episcopis tamen catcchismum novum in rendissimos patres morari volo. Do his igitur in scholas publicas introducturis adeundam erat gu­ quibus unitas vel necessaria vel maxime exoptanda bernium; quod cum catechismurum unitatem tenenest, univorsi nos in eadem concordes stamus sen­ 0 dam owe censuerit, ea de re cum reliquis anti­ tentia. En autem do quibus disponendis opiniones stitibus agebat. Attamen sedes apostolica catedispares pronuntiatae sunt, non tantum plurimum cb is morum rnitatem semper promovero studuit. absunt ut fidem attingant, sed neque universalem Quapropter ut eius patrocinium in sanctionibus ad concordatum pertinentibus susciperet, facili negotio ccclesiao disciplinam spectant Quis unquam religiosam parvulorum institutionem obtentum est in litteris apostolicis, de quibus eden­ ad universalem occlosiao disciplinam ita revocavit, dis conventum erat. Id solum Austriao archiepiaut ipsa, ubicumque Dominus ot redemptor noster copos et opiscopos admonuit sanctissimus pater, cultores habet, de verbo ad verbum consonare do- oportere ut in primordiorum scholis ad catcchismum boat? Quis negare poterit peculiares esse doctrinae tradendum adhibeantur libri, quibus iurentus unam pueris tradendae conformationes, in quibus decer­ eamdemquo addiscant doctrinam, atquo ut nulla nendis ad gentium indolèm, culturae gradum ot unquam quoad libros ipsos fiat mutatio, nisi gravis temporum necessitates diligenter attondero liceat, adsit causa, et collatis semper inter antistites con­ immo oporteat? Ilaoc optimo iure ad particularem siliis; ita unitati catochismorum, quantum fieri posset, ecclesiae disciplinam referuntur; quae, sicut nomon obtinendae sapienter provisum est. In iisdem ipsum indicat, non in tota ecclesia, sed in quadam autem litteris dicitur, ei gubernium sibi aliquid in eius parto viget, ot eadem non est nec esso potest. votis esse significaverit quoad formam et methodum, Ut do hisco quis iudicet apprimo, noscat nocosso qua libri ad religionem pertinentes scripti sunt in est varia, quao consideranda sunt, rerum adiuncta. D scholarum usum; eiusmodi votorum rationem ha­ Meum non esse duco statuere, an parvi cate­ bendam esse, salvo tamen semper incolumique epis­ chismi, quae proponitur, editio, in Hispania sivo coporum iure et iudicio circa doctrinam, quae iisdem in America desiderabilis vol etiam necessaria sit: libris continetur. Igitur etiam post concordatam reverendissimis earum regionum antistitibus hoc. episcopus si novum catechismum praescribere vellet, diiudicandum relinquo. Ubi vero de ditionibus gubernium do methodo et forma audiendum erat. austriacis agitur, do iis, a quibns constitutionis nobis Anno 1868 liberalismi ementiti torrento praevalente propositae opportunitas pondot, episcoporum gregem consilia scholastica ad iuvontutis in scholis elemen­ taribus institutionem dirigendam erecta sunt; id Domini illic pascentium sententia audiatur.' Ex centum fermo annis scholae elementaros por quod si Deus permitteret ut iuxta aactoris eius Austriam ita dispositae sunt, ut ruri duas, in civi­ mentem execution! mandaretur, ecclesiae in scholis tatibus nutem ot oppidis tres habeant classes; ab auctoritas consuetudine, legibus, pactis, populique vo­ inferiori ad superiores discipuli secundum suum tis sancita infracta foret Consiliis iliis concreditum in discendo progressum ascendunt. Nam leges est do catechismis novis in scholis publicis adhiben­ hucusque valentes pueros puellasquo scholas a sep­ dis quoad methodum et formam indicare: in libris timo aetatis anno incepto usque ad duodecimum ergo ad religionem pertinentibus nihil absque epis­ completum frequentaro iubebant: constitutione no­ copo innovare possunt, sed nec ipse sine eis. Factio, vissima biennium adiectum est. Quemadmodum quae scholas ab ecclesia avellere nititur, haud id mense iam februario observavi, pro quavis scholarum agit ut unus alterve fidei articulus adulteretur, sed CO5CTL. OITOAL·. T0MV3 Ll. 467 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 46Θ nt tenerae aetati religionis contemptus ¡□stilletur; A terere cogerem et patientiam vestram longo ser­ * ephemeridibus impietatis praeconium propagat, com­ mone tentare vellem. Tot et tam longas per multo munitatum politicarum consilia in partes suas trahere dies orationes audivimus nunc pro approbatione conatur. Quocirca solus animarum poscit ut magna huius tam salutaris consilii, nunc pro illius roicctione, quando pro catechismo Bcllorminiaito, quem non­ circumspectione utamur. Catechismi nostri fidom catholicam intemeratam nulli ad sidera usquo attollebant, quando contra proponunt. Qui in provincia ecclesiastica Viennensi enmdem, quem fero inter libros noxiao lectionis et in aliis pluribus adhibentur, vestigia sequuntur reccnsere quidam videbantur, aliquibus oratoribus beati Petri Canidi, orthodoxiao studio Bellarmino consilium hoc ad communem utilitatem et in epis­ non inferioris. (Rumores.) Religionem pueris tra­ coporum subsidium cessurum arbitrantibus, aliis do dendi ratio superius adumbrata, quam retinere cate- iuribus episcopalibus hac dispositione laesis aspero chiemus universalis non sineret, perutilis est et querentibus; ut certo omnes moderationis limites contra eius abolitionem etiam non ccclcsiao ca­ praetergredi dicendus esset, qui ulterius dicta et tholicae addictissimi protestaturi essent Inimici toties repetita iterum frigere vellet. Et eo vel autem calumniandi argumentum inde sumerent, et magis, quia tam multa et tanti ponderis restant maiori quam unquam audacia clamarent: Sacerdotes adhuc tractanda, et, fateamur ingenue, tam pauca artis pncdagogicae penitus ignaros esse, nequo fieri usque adhuc expedivimus, ut gressus potius accele­ posse ut scholae florerent, antequam ex iis penitus randus quam inutilibus cunctationibus sit retardandus. Cum igitur propositum schema da parvo cate­ exnhrent. B Hacc est rerum nostrarum conditio; dubio autem chismo conficiendo ad hoc unum tendat, ut accep­ caret alias quoque regiones osse, ubi ex episcoporum tetur vel non haec propositio, et posito quod ac­ sententia non expediat, ut in fidelium ipsis commts- ceptetur, nihil aliud supersit, nisi nt designentur sonim scholas catechismo * universalis invehatur. patres, qui manum ad hunc catcchiamum conficien­ Igitursi catechismo! pro universa ecclesia conficiatur, dum apponant; ego sentio quod nullo modo ait im­ episcopis commendetur, attamen praecepto non im­ morandum in illo discutiendo per singulas periodos ponatur. (Rumore» patrum, quibus orator ait: audite et etiam verbo, uti quoad illud do fido actum est, benigne.) In rebus quae ad disciplinam universalem sed statim procedendum sit ad suffragia colligenda, non pertinent, concilia oecurnenica constitutiones confectoribus constitutionis relinquendo haec vel illa suas nnnquam non ita temperaverunt, ut ecclesiarum verba seligere, quao illis aptiora videbuntur, quum particularium necessitatibus natis provideretur. nihil periculi sit quod in decreto ad disciplinam mere pertinente aliquid vero reprobandum irrepat; Hic autem, discussione interrupta, eminentísimos et propositione acceptata, humiliter summus pontifex primus praeses ita patres alloquutus est: rejetur, ut quamprimum vel perse, vel per eminenr Reve ren dissi mi patres, plurimi concilii patres tissimos praesides, vel per alios, sicut sibi placuerit, iterum atque iterum enixo postularunt, ut ante re­ patres eligat, qui itarim catechismum iuxta eiusdem liqua schemata fidem aut disciplinam respicientia, summi pontificis et concilii mentem elucubraro inde in fallìbili tato Romani pontificis tractaretur, ea C cipiant, patribus omnibus invitatis et rogatis, si praesertim de causa quod recenti tempore circa placet, ut quae dicenda in bac aula vel quoquo gravissimum hoc doctrinae caput non leves anxie­ modo suggerenda putarent, intra praefinitum ter­ tates in fidelium animis ubique excitatae sint, unde minum ad reverendissimum concilii secretarium mit­ eorum conscientiae anguntur, et religiosae societatis tant, quibus designati catechismi confectores uti pax ac tranquillitas perturbatur. Quapropter ne­ possint, si ad rem propositam utilia foro existiment. cessarium visum est patrum examini quamprimum Confecto catechismo, dandus is esset, meo quidem subiicero schema de Romano pontifice continens consilio, patribus omnibus, ut quae super illo notanda doctrinam do cius primatu et infallibilitate. Itaque illis videbuntur vel addenda vel resecanda judica­ nunc distribuantur animadversiones, quae scripto rent; ea, uti do emendationibus propositis factum traditae fuerunt α reverendissimis patribus super est in discutiendo schemata de fide, in generali caput do Romani pontificis primatu1, qnibus in congregatione patrum iudicio subiici possent. In­ congregatione generali cras habendo ndiuugentur terim autem, dum hacc aguntur, alia schemata, do animadversiones a patribus in scripto traditae super quibus iam in congregationibus actum est, ad finalem schema de infallibilitate Romani pontificis, ut om­ discussionem revocanda essent, nt de illis definitum nes interim eas sedulo expendant, donec suo tempore indicium proferatur, ct ad alia statim transitus fiat, schema α Deputatione pro rebus fidei reformatum ne tempus ultra quam necessitas postulat insumatur. proponatur.u Verendum enim est, reverendissimi patres, no mora Tunc distributio moro solito facta eat; et dein D nimis longa multis fastidium, et concilio non praead ambonem vocatus est reverendissimus dominus visas difficultates creet. Igitur ego optarem, ut episcopus Guastallensis. plura eodem tempore discuterentur argumenta. Quatuor habemus congregationes pro variis materiis OHATIO ao negotiis: omnes eodem tempore ad hoc magnam reverendi patris domini Petri Rota concilii opus incumbant. Concilii discussioni altorepiscopi Giiastallensis *. natim istius ydI alterius congregationis ponsum sub­ Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ jiciatur, ut ita totum aedificium omnibus operariis rendissimi patres. strenue edlaborantibus celerius conficiatur. Ne suspicemini, cum nuno reassumpta sit dis­ Iam de toto schemate de fide, do vita et hone­ putatio super schemate de parvo catechismo con­ state clericorum, de quibusdam aliis in hac aula ficiendo, me ambonem a-cendisse. ut tempus vos per tres ct amplius menses sermones longos audi1 Inferias sao loco dabantur. ’ Argumentum: .Episcopus Guastsllensii: Nectsaariam non esee dixit dia innnorari in boc schemate discutiendo, devenien­ dum statim ad suffragia, et extensoribus relinquendum ut quatenus opus inerii, splloribua verbis alicubi utantur. Rogan­ dam autem pontificem ut catechismo! quantocius conficiatur, et deinde patribus proponatur ut suas observationes in illum facere possint. Interim autem dum haec aguntur, alia sche­ mata ad finalem discussionem revocanda esse, ne tempus ultra quam necessitas exigit insumatur. Immo addidit fieri optime posse ut plura eodem tempore discutiantur argumenta, prae­ sertim cum plura sint de quibus agi iam coepit. Cirta dis­ cusiones vero optare se dixit patres utantur si opus fuerit) facultate eis concessa ex decreto diei 20 februarii artic. XL- 469 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA SEPTIMA 29 apriiii 1870 470 vimus. Quis vetat no ad definitivam conclusionem a ratio omnino convincentissima, circa quam nullam super illis deveniatur, vel si eminentisaimis prae * esse potest dubium. 8cd necessitates cuiusque dioe­ aidibus placet, alia statini discussioni, breviori tamen, cesis melius noscuntur ab ipsismet episcopis; ideo subiicianturT Quao discussiones ut breviores eva­ omnino necessarium est, ut ipsis detur opportunitas dant, opto ut patres, quibus satis dictum super aliquo suas animadversiones praesentandi et facicndL Et argumento persuasum fuerit, iuro utantur quod nobis hic est scopus emendationis quam propono: et liceat impertitum est decreto diei 20 februarii articulo XI, mihi adducere exemplum catechismi Bellarmini. Etiamsi illo catechismus compositus fuerit iussu scilicet ut, decem saltem patribus potentibus, emi­ nentissimi praesides generali congregationi finem apostolicae sedis, ot ab homino eminenti scientia quaestionis proponant suffragiorum maiori numero ot pietate praestante; attamen certum est quod si omnes episcopi tenerentur hunc catechismum sine decernendum. Et ita absquo detrimento veritatir, moderata mutationibus accipere, magna foret iattura pro anilibertate disserendi, tempore utilius insumpto ad mabus; quia, verbi gratia, pro magna parte meae finem concilii, a quo tam longe ndhuo distamus, dioecesis impossibile mihi esset persuadere catecelerius properabimus, subloto periculo, quod pluri­ chistis huno catechismum Bellarmini tradere pueris, bus patribus forsan ab urbe recedentibus, concilio quia responsiones nimis sunt longae in multis casi­ infelici quodam fato prorogato, difficilius opus tam bus, et catechismus ipse -nimis eat brevis in aliis feliciter inceptum ad optatum exitum, totius mundi punctis. Et liceat mihi dicere ot referre quod expoctatione decepta, bonorum omnium moerore ct B evenerit in foederatis Amoricao provinciis. Illa ingenti pravorum laetitia, minimo valeat pervenire. quaestio uniformis catechismi a longo tempore fuit tractata: et quia saepo fuit provocatio ad illud ORATIO consilium, pauca verba circa illud certo non erunt reverendi patria domini Augustini Vérot extra quaestionem. Nunc illa quaestio de uniformiepiscopi Sancti Augustini1. tate catechismi tractata fuit quindecim abhinc annis Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ in concilio 'plenario; et commissio data fuit ali­ quibus episcopis catechismum componere. Compo­ rendissimi patres. Unam tantum emendationem volo proponere suerunt, aed ille catechismus non placuit, et ideo circa parvum catechismum, de quo iam iam tam .querelae factae fuerunt immediate. Et in ultimo longo tempore tractatum est. Haec est emendatio concilio plenario duobus abhinc annis tunc agebatur scriptis consignata, quam relinquam hic iuxta mentem de alio catechismo, qui tunc praesentatus fuit epis­ copis, et episcopi illum reiecerunt, quia aliqui in­ regularum quae nobis traditae sunt. Praeses cardinalis de Angelis. Agitur do sche­ veniebant illum nimis longum, alii quod deficie­ mate in genere et non in specie, reverendissime bat in claritate, et caeteri propter alias rationes: domino: quare aut loquaris in genere, aut alteri reiectus fuit. Timeo no idem aliquatenus eveniat catechismo, cedas locum. Orator. Emendatio tractabit do schemate in qui iam iam componendus est; ideoque duxi utile genere, ut videbunt patres; illa emendatio refertur ot oportunum et necessarium hanc emendationem vestro iudicio humiliter subiiccrc. essentialiter ad schema in genero. Cardinalis de Angelis. Bene .... ORATIO Orator. Hacc est emendatio: Humiliter et enixe reverendi patris domini Laurentii Gastaldi poto ut suffragium do parvo catechismo provisorie episcopi Salut larum1. nunc tantum ct conditionate detur, ita ut suffragium Eminentissimi praesules, eminentissimi et reve­ sit definitivum tantummodo postquam parvus catechismus concilio fuerit praesentatus, eo fine ut epis­ rendissimi patres. Ipse plenissime approbo hoc schema ut refor­ copi possint iudicaro utrum necessitatibus et conditioni suarum dioecesium sit accommodatus, matum est, et iterum dico quod iam dixi prima et simul iudicaro quas mutationes, modificationes, vico quando loquebar de hoc schemate, quam additiones vel suppressiones recipere debeat. Haec maxime necessarium esse pro generali utilitate ec­ est emendatio, cuius opportunitatem et aliquo clesiae, ut parvus catechismus conficiatur, qui iri sensu necessitatem nunc paucis verbis demonstraro omnibus omnino dioecesibus sit idem. Iam vero nunquam illo catechismus poterit esso universalis, conabor. Equidem desidero, ct ex intimo meo corde, ut nisi do hac re praeceptum fiat. Sine praecepto ille catechismus ab omnibus excipiatur, et *ut com­ varietas catechismorum omnino semper existet; tot moda, quao ex hoc decreto pro tota ecclesia even­ capita, tot sententiae: immo facillime eveniet, quod tura sunt, revera obtineantur. Sed ut res sic ovoniat, iam in pluribus dioecesibus videmus evenire, in requiritur absoluto ut catochismus placeat episcopis, quibus nempe statini ac alius episcopus sedem oc­ ct ab illis libenter excipiatur, propter soquentom cupat, catechismum vel omnino vel ex parte immu­ rationem quao omnibus clara apparebit; nempe non tat; et statini ao alius episcopus recedit vel morte est possibile ut praeceptor, ut catechista bene ot vol alia de causa, qui sequitur etiam alium intro­ efficienter tradat ot doceat ox libro quem non amat, ducit: ot propterea fortasse iu medio saeculo in ox libro qui illi aliquatenus displicet; atque ne­ immensum excresceret catechismorum varietas. Gaudeo quod Deputatio rationem habuerit illo­ cessarium est ut episcopi videant catechismum, an­ tequam illum approbent, ot illum recipiant. Equi­ rum patrum, qui dixerunt hunc novum catechismum dem scio quod illa quaestio referatur ad prudentiam non esso conficiendum tantummodo ad exemplar ot sollicitudinem sanctao sedis; ot illud certo est catechismi venerabilis Bellarmini; et propterea ad1 Argumentum: .Episcopm Sancti Augustini emendatio­ nem ait proponere se velle. Eminentissimo! primus praeses eum monuit in genere de schemate loquendum esse. At ille respondit utique in genere se loqui, et emendationem hue esse, nt nimirum suffragium emittendum cires hoc schema de parvo catechismo non sit definitivum nisi postquam ipse catechismni in concilio praesentatus patribus fuerit Requiri quippe ut omnibus placeat illud quod acceptari ab omnibus debet.· 1 Argumentum: .Episcopus Saluti arum schema ¿n omnibus approbavit, at proposuit ut pagina b* linea 10 poet verba .la­ tina lingua * haec addantur: ,a duodecim episcopis quos con­ cilium nominabit·; sin vero haec non placuerint tone delenda in lineis 9 et 10 verba .auctoritate nostra1 et in linea 11 post verbum ,qno * addendum ,a duodecim epbccpis quw con­ cilium elegerit examinato et approbato, et auctoritate nostra .· * confirmato 30· <471 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 472 diderunt etiam, celebriores catechisznos ob oculos A quorum omnium nomina quao per assignatores esse habendos, quando hic catechismus conficiatur. locorum accurato descripta fuerunt, exhibet indi­ Et inter caetera ipso opto, ut iam dixit episcopus culus patrum quadragesimae octavae congregationis qui me praecessit in hoc ambone, ut scilicet re­ generalis, qui inter acta concilii asservatur. Reverendus pater dominus Petrus Castellaccl sponsiones, quae proponuntur, sint quam breves; aliter pueri non possunt eas facile memoriae man­ archicpiscopus Petrensia missam lectam celebravit. dare. Et etiamsi fortassis conatu quodam memo­ Qua absoluta, ot recitata oratione Adsumus Domine riae illas responsiones tandem addiscant, ita tamen etc., ominentissimus primus praeses dixit: addiscunt, ut non omnium et singulorum verborum "Reverendissimi patres, ante continuationem significationem teneant; quod certe prae oculis discussionis propositi schematis de parvo catechismo maxime necesso est habere, ut pueri non solum fit hodie distributio animadversionum1, quae super omnia verba catecbhmi memoriter teneant, sed schemata do infallibilitate Romani pontificis patres * semper parati sint ad singulorum verborum signi­ in scripto exhibuerunt.· ficationem exponendam: quod qui experimentum Distributione vero expleta, addidit: habent in pueris edocendis, dicunt tantummodo "Reverendissimi patres, prosequamur nunc exa­ fieri, quando responsiones eunt breves, et pauca minationem reformati schematis de parco catechismo. verba simul sunt tenenda. Audiendi sunt adhuc tres oratores de hoc schemate Tantummodo unum addo,quod subiicio sapientiae generarim spoetato, nimirum reverendissimi domini vestrae; scilicet de personis quae debent hunc cate- B archicpiscopus Avccionionsis, episcopus iam Luciochismum conficere. Mea quidem sententia, maxime, nensis, et episcopus Parmensis. ** ai non necessarium, utile et conveniens ridetur, ut Isti autem omnes more solito successivo ad hic catechismus, quantum fieri potest, appareat opus ambonem vocati sunt. huius concilii Vaticani. Iam vero ad boo requiritur, ORATIO ut non solum nos approbemus propositum summi reverendi patris domini Ludovici A. Dubreil pontificis hunc catechismi conficiendi et praecipiendi; archiepiscopi Arentonen sis *. sed etiam aliquo modo manum habeamus in ipso catechismo confidendo. Mihi itaque videtur quam Eminentissimi praesule.·, eminentissimi ac reve­ maxime utile et conveniens, ut concilium ipsum, si rendissimi patres. ita summo pontifici placuerit, eligat commissionem Priusquam meam mentem do unitate catechismi vel deputationem episcoporum, exempli gratia duo­ aperiam, pauca praemittenda sunt de primi imperii decim episcoporum, qui immediate huic catechismo catechismo, seu quia ad rem attinent, cum ille conficiendo operam applicent; vel saltam, si hoc catechismus magnum unitatis tentamen fuerit, seu forte fieri non potest, catechismus, qui conficitur, etiam quia plus aequo α pluribus hic catechismus antequam apostolica auctoritate confirmetur, sub­ impugnatus fuisse ridetur. mittatur examini ct approbationi duodecim episco­ Responsionem, quae dilata fuit, ne conclusio porum qui a concilio eligantur. Tunc facilina fieri discussioni post tot orationes undique desiderata poterit, ut catechismus omnibus omnino acceptus O protraheretur, nunc aggredior, non contra impug­ evadat; ct fortassis illi ipsi, qui aliquatenus repugnant nantes qui mibi maximae venerationi sunt, sed huic schemati, etiam illi adducerentur ad schema contra illorum aeneus aggredior amice; illam tamen accipiendum. Et propterea si mihi liceat, propone­ a vestra iustitia libertatem fperans pro mea eenrem ut pag. 5 lin. 9 [coi. 454 D u) illa verba noovum tentia, quam ct ipsi pro suu invenero. Et 1° haec auctoritate nostra latina lingua elucubrandum curabi­ impugnatio mihi visa est inutilis, thesi unitarie ** mus ita scribantur: novum a duodecim episcopis, quos contraria, et immerita; 2* incuriosa momoriae cniiconcilium elegerit, elucubrandum curabimus; vel si nentiisimi cardinalis Caprara et beneficiorum erga baec non arrideant, expungantur verba rauctoritato ecclesiam summorum nimis immemor. □ostra' et doindo ponatur: quo a duodecim episcopis, Inutilis, nempe nulla unquam erat intentio catequos concilium elegerit, nominato et approbato et cbiamum sexaginta quinque abhinc unnis derelictum auctoritate nostra confirmalo, omnes utantur. in manus fidelium restituendi. Immerita, nam nec Haec sunt, sapientissimi patres, quae sapien­ iansenianani nec aliam haererim nulla parto cate­ tissimo vestro iudicio suppono. * chismo ille prae so fert; nam est ad munera societatis ct religionis ct aliquando sacerdotii suffi­ Hic autem cum hora iam nimis processisset, ciens, ut fortiter probavit superior Sulpitianus, suao eminontissimus primas praeses dixit: societatis honos; nani est luciditate verborum et ^Congregatio proxima generalis habebitur cra­ ordino et doctrina conspicuus, et magno nostri stina die, et in ea continuabitur discussio propositi 1 Bossuetii nomino commendatur. Exprobrantur ilii schematis de parro catechismo sive in genere, si pauca verba adulationem, ut dictum fuit, redolentia ; quis reverendissimorum patrum adhuo de schemate sed, omisso quod adulatio gloriae exhibita multis gencratim spectato loqui necessarium duxerit, sive sane molior sit adulatione vanae et deplorandae in specie de singulis eius partibus.' popularitatis cupida, adulatio tunc temporis vera Hisce vero expletis, dimissa congregatio est. et nobilis erat admiratio, qua magnae animae, qua 0. Congregatio generalis quadragesima octava 1870 aprilis 30. Sabbato die 30 aprilis 1870 hora nona matu­ tina, in conciliari aula Vaticanae patrisrchalis ba­ silicae, generalis reverendissimorum patrum congre­ gatio habita est; cui interfuerunt quingenti quinque patres, nempe 30 cardinales, 7 patriarchae, 4 pri­ mates, 79 archiepiscopi, 348 episcopi, 4 abbates nullius dioecesis, 13 abbates generales rivo prac-| sides congregationum ordinum monasticorum, usum mitrae habentes, 20 generales et vicarii generales, 1 Dabuntur infra suo loce. 3 Argumentam : ,Archiépiscopal Avenionensis nonnulla praemisit in defensionem catechismi primi imperil, at respon­ deret iis quae contra illud ab ano ex patribus dicta fixerant. Dixit satem Impugnationem catechismi illius fuisse omnino Inutilem, veritati contrariam et immeritam, iniuriosam etiam memoriae cardinalis Caprara et Pii VII, et reverendissimum episcopum qui eum impognavit immemore® esse beneficiorum imperatoris erga eccleriam. Cirta schema vero dixit curandam catechismi unitatem in singulis nationibus donec unitas pro toto orbe possibilis fiat. Exarandum a concilio catechirmuro unitatis honoribus dignum priusquam de unitate aliquid statuatur. Cavendam ne votum concilii Vaticani maneat imperfectum, sicut in re hac imper­ fectum fuit votum concilii TridentinL 473 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA OCTAVA 30 aprili· 1870 474 omnes, non hostibus exceptis, qua episcopi tene- A exponenda animadversio. Priusquam ageretur de bantur, qua tenebatur et ipso summus pontifex qui unitate catechismi, catechismum illum unitati pro­ chrismate, quo Carolus Magnus, quo reges inuncti missum et unitatis honoribus dignum1 exarari et fuerant, frontem novi imperatoris propria manu examini patrum subiici opportunum fuisset. Non inungere non dubitavit. tantum unitas formae ot labii, modo integra doc­ Certe neccsse non erat tantos turbaro sineres trina maneat, quantum bonitas interest. Unitas et tumulum intemerandum aperire, ut catechismus bonitatis est summum bonum; unitas defectuum est imperii temporum vicissitudine cum imperatore malum pessimum: componatur igitur npprime a sepultus educeretur, ot ob talem causam. Sed concililo vel a commissione concilii catechismus ille fallor: debebat oduci ab illis, qui volunt catechis- perfectus. Si potest adhiberi ab omnibus, libenter mum unius labii caso, non tamen ad vituperationem, acceptus erit; et si ob morum diversitatem vel sed laudem, non ut hostile monumentum prorsus aliam propter causam non potest esse adhuc uni­ conterendum, sed ut validissimum stabiliendae uni­ versalis, prae omnium oculis erit ut exemplar, ut tatis instrumentum. Exemplum enim est unitatis regula, et norma manebit. desideratae, ct camdem habuit do catechismi uniHis finem dans sio concludo: Io admittatur tan­ tato mentem imperator ao schematis auctores, ac tum unitas nationis seu provinciae, donec unitas pro nos omnes, ut patet ex prozi saltem pro suo im­ universo orbe desideranda possibilis fiat; 2® exaretur perio, id est, pro magna orbis catholici parte. α concilio catechismus unitatis honoribus dignus, Miror quod thesi suao tantopere illustrissimi auc- ij priusquam du unitate statutum sit, ne nostrum torce fuerint infenei, ut ex quibus firmari poterat votum, ut votum concilii Tridentini, maneat imper­ sic impugnaverint. Miror etiam ab illis fuisse ag­ fectum. nitum et aperto declaratum hunc catcchismum s Haec, reverendissimi patres, vestro iudicio hu­ cardinali Caprara fuiseo approbatum, quao appro­ militer submitto. batio implicat summi pontificis, cum corte ilii inno­ ORATIO tuerit, approbationem. Sed si tantis defectibus reverendi patris domini lacobi Baillés episcopi laborat hoc Bossuetii opus, ergo cardinalis, et quod iam Lucion ensis . * maioris momenti est, ergo erravit Pius VII in sua approbatione; quod nemo sive ex parte impugnan­ Eminentissimi et reverendissimi praesides, emi­ tium, sivo ex parto nostra sano concedit. nentissimi et reverendissimi patres. Tandem haec impugnatio summorum erga ec­ Duo benevolentiae vestrae indicaturus hoc sug­ clesiam beneficiorum est nimis immemor. Catecbis- gestum ascendo. Et primo quidem amplissimorum mus imperii eiusdem temporis est ac concordatus, patrum votis annuens, qui specialem parvo ca­ quem summus pontifex et Napoleon magnis ob­ techismo conficiendo delegationem demandari po­ signarunt nominibus, quem plausu maximo ecclesia stularunt, hoc tantum addam, scilicet rem postulatam et universus orbis tunc prosequebantur: cum haec in sacra Tridentina synodo exercitatam fuisse, ut sancita fuero tantarum partium consensu, altaria patet ex his quae leguntur in XXV sessionis consacerdotum sanguino adhuc madebant, templa sine C tinuatione his verbi·: „ldemque de catechismo a religione, et populi et patria sino Deo erant. Haec patribus, quibus illud mandatum fuerat.a Huius­ non possunt esse parvi momenti et tantorum bene­ modi autem deputatio episcoporum ab omni na­ ficiorum non decet esse immemore·. Non immemor tione, quae sub caelo est, selectorum quam facillime, fuit iam illo pontifex maximus Pius VII, quum si sanctissimo patri placuerit, ordinari potest. Aliam rem proponere mihi fas sit, nempe par­ egregium exulem altiori fortuna, sed non honoro deicctum insula lethifera detineret, quum ibi morien- vum catechismum ea confici cura et methodo, ut tem aegre vitaju traheret. Hoc audito magnae nullam exhibeat responsionem simplici affirmatione memoriae pontifex a lacrymis temperaro vix potuit, vel negatione constantem, ita ut responsio a quaes­ et haec, quae posteritas sedulo servabit, nd card. tione separata nullum sensum praebeat, sed re­ Consalvi immortalia scripsit: Dolco de tot et tantis dintegret ipsam quaestionem, et sensum perfectum dilecti nostri captivi doloribus. Illius concordatus et absolutum praebeat. Verbi gratia huic quae­ est actus heroicae virtutis et praeclarao fortitudinis: stioni: Ipse Pater eetno Deus? Non respondeatur soli imperatori post Deum restauratio ecclesiae in simpliciter: Est; sed dicatur: Pater est Deus; et Gallila debetur. Haec omnium memoriae semper sic de cauteris. Sunt catechismi quidam hac arte debent inhaerere; inhaereant semper ct nostrae. continuo perfecti. Sed si quis est, qui haec non sapiat et iniustae Haec dicta sunto, et bona venia vestra ac­ damnet oblivioni, meminerit saltem praeclara ct cipiantur. religiosa gesta imperii in hoc sacro senatu non d ORATIO posso vituperari; cum patria generose et merito reverendi potris domini Felicis Cantimorri nobis confidens nullum miserit legatum; cum im­ episcopi Parmensis . * perium nullum hio habeat defensorem, cum sit ab­ sens; cum rit hic semper assidue praesens, purpura Eminentissimi praesules, eminentissimi et reve­ a Pio IX auctus, tanti nominis et gratorum ec­ rendissimi patres. De reformato schemate constitutionis apoitolrcae clesiae animorum nostrorumque dignus, et ab om­ nibus ob virtutes eximias omnibus venerabilia haeres. super parvo catechismo heri propositum fuit, quod His dictis, liceat paucis de schemate reformato 1 catechirmue ille ... promîmes dignus ... rd. Vat evolvere mentem. Mihi multum arridet unitas ca­ ’ Argumentum : .Epiaeopns Locionetiis approbant in om­ techismi, sed untas ationis seu provinciae; nam nibus schema. Annuit nihilominus volis illorum patrun qui unitas pro universo orbe plus impossibilis, quam postularunt munus conficiendi catechismum demandari romsifoptabilis adhuc videtur. Unitatem disciplinae et rioni speciali episcoporum ab ipso concilio electae. Et addidit morum unitae catechismi supponit; fiat haec du­ necessarium sibi videri ut fiat non per simplices raterrogatiorm plex unitas, fiat unitas disciplinae, fiat unitas morum, et responsiones, sol et explicationes ad-laatur ad maiorem ad quam omnia commixtione populorum tendunt; puerorum instructionem." ’ Argumentum : .Episcopus Parn>en«i» nnllo modo idhtererv ct tunc unitas catechismi universalis a concilio Trise dixit iis qui proposuerant catechlsminn a speciali dentino desiderata sed non perfecta, cessantibus episcoporum confici et dein examinari ia ««cilio. Fere hnimpedimentis, facile ex se ipsa fiet. Alia mihi potribíte hoc esae, et il fieri vellet, Iwago adn».'4nm (nepa:e 475 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 476 et confirmatum est h<.E 0 ut statim eligatur com­ A lae; verum ad retinendas et aliquali sensu intellimissio eeu deputatio patrum, quao illico aggrediatur gendas traditas verborum faciliores formulas aptus compilationem seu compositionem supermemorati est puer, cum ad rationem pervenit, eo ipso quod catechismi, eum in finem ut, eodem concilio ©ecu­ rationalis est Ex quo sequitur, unum eumdemque menico perdurante, subiiciatur approbationi patrum, parvum catecbismum omnibus aptum esse, licet pro cum ut quilibet episcopus agnoscat, num ille cate- captu maiori vel minori explicatione ad plenam chismus aptus sit vario captui, ingenio, cultui pro­ intelligentiam sensus opus siL Dixi secundo loco, ai facta propositio adoptare­ priorum subditorum, tum ut facilius quisque illum recipiat et eius usum promoveat, quem ipsemet tur, rea longissimo protraheretur. Confectio enim et probaverit et acceptum habuerit. Verum istius- parvi catechismi non est rea, quao aliquot hebdo­ modi propositionis scopum attingere ex una parte madibus vel mensibus absolvi possit Putet enim * difficilius conscribi posse, impossibile vel saltem difficillimum mihi videtur; bonos libros elementare et ex altera parte si facta propositio adoptaretur, cum simul coniungi debeat claritas idearum, prae­ cisio conceptuum et brevitas verborum. Quod rea ad longum tempus protraheretur. Et imprimis assero impossibile vel saltem diffi­ autem ita catechismus componatur, ut cuilibet pla­ cillimum esse attingere scopum propositionis, scilicet ceat ct illi probetur, nescio an fieri omnino possit. ut fiat catechismus qui indicetur aptus vario captui Quisque enim solet rea sub certo aspectu conside­ puerorum, ct acceptus fiat cuilibet episcopo. Nam rare, ideas data ratione coniungere casque quodam si iuxta diversorum puerorum captum diversus cate- B modo sibi proprio exprimere; et «i tria huiusmodi chismas adhibendus esset, pro una tantum dioecesi non ei obveniant aliquo in opere, istud nec prorsus satis ampla piares catechismi necessarii forent. conveniens nec satis clarum sibi videtur, ex quo Bagna enim, ut omnibus patet, intercedit diversitas fit, ut ea quae alteri clara videntur, alteri non saris captus et cultus inter pueros civitatis ct inter pueros clara appareant II ine autem sponte sequeretur, ruri degentes, inter morantes in planitie et inter quod si catechismi libellus in congregatione ad eos, qui montes incolant. Attamen nemo exigit, discussionem afferretur, de singulis fero verbis dispu­ ut alter catechismus edatur pro pueris civitatis ot tatio instauraretur; quae fero interminabilis eva­ alter pro pueris ruris, alter pro planitie ct alter deret, dum aliunde tanta nobis adhuc tractanda pro monte. supersunt. Mens hominis eo ipso quod rationalis est, prae­ Praeterea, si ideo recipiendus esset parvus catedita est facultate intelligendi, sive nascatur quis chiimus, quia singulis placet, periculum ne foret, inter silvestres Anatratile habitatores, sire nascatur ut episcopi, qui post nos ad ministerium vocabuntur, inter civiles Europae nationes, sive inter nigros arbitrarentur sibi lieere eum dimittere qui sibi non sive inter albos. Omnis diversitas autem captus placet? Quod si quisque videt istud minime con­ (mitto quaestionem, num varietas intelligentiae a venire, ideo ad auctoritatem concilii »· mfugiendum varia constitutione corporis ex integro pendeat) est, ut ipsa ingeniis variis subiectioc -m iniungat, diversitas captus sen intelligentiae tunc patebit, eaqne cogat so sub ii ci ¡mungendo ide? quia aucquando puer ad cam pervenerit aetatem, in qua C toritas est. Caeterum sanctae sedis sollicitudo ea ratio seu rationis usus evolvitur; cultus et instructio est, ut unusquisque sibi persuadere facile possit, eorum inter quos vivit, praebent ci occasionem ipsam ulli ncque diligentiae, neque curae, dcc stu­ maioris vel minoris exercitii facultatum intellectua­ diis parcituram esse tam quoad electionem compi­ lium, et hinc citioris vel tardioris, maioris vel latorum, quam quoad opus eorum, ut confectio minoris evolutionis, ut ita dicam, ipsarum facul­ libelli et apta et digna sit gravitate rei, de qua tatum. Populi enim silvestres fere in cogitatione agitur. Concilium autem hoc opus sanctae sedi rerum tantum sensibilium versantur, et parum ipsi remittendo sequetur exemplum tridentinorum patrum, occupantur de cognitionibus rerum, quae sensus qui sicut et nos, ne concilium longius protraheretur, superant; quod contra accidit inter populos civiles: sanctae sedi confectionem catechismi ad parochos et ex hoc est diversitas captus puerorum, qui tam felici ct laudabili exitu remiserunt. Nec tamen inter silvestres nascuntur, et puerorum qui inter inde sequetur, quod catecbismut illo appellandus nationes civiles vitam accipiunt Anima enim, ut non sit catechismus concilii occumenici Vaticani, aiebant scholastici, unita corpori nascendo est instar sicut de catechismo parochorum confecto per auc­ tabulae rasae, in quo per exercitium sensuum ot toritatem sanctae sedis factum est, quod appellaretur facultatum intellectualium ipsa anima acquirit ideas tum catechismus romanas tum catechismus concilii et cognitiones, quae per memoriam servatae et Tridentini; et hoc pariter sequetur, ei sacrosanctum per applicationem rationis auctae, constituunt the­ concilium oecumenicum Vaticanum determinabit rosaurum scientiae cuiusque hominis. D gare sanctam sedem, ut ipsa eligat eos qui compi­ Interim, cum quilibet puer ad usum rationis per­ lationem catechismi absolvere debent. Prudentia ductus praeditus ait intellectu, eo ipso aptus est ■anctae sedis et testimonium, quod nobis datum ad recipiendas primas et generaliores religionis est a reverendissimo relatore, omnes securos facit, notiones, quae ei per verborum formulas communi­ quod ea nulla praecipitantia procedet, quod pru­ cantur; quas tamen formulas, qui memoria didicerit, dentia sibi solita, tum lumine et assistentia Spiritus non slatim eorum significationem seu sensum pene­ sancti ecclesiae promissa et praesertim ecclesiae trat. sicut vel inter pueros nationum civilium usu- capiti ita procedet, ut pedetentim catechismus iste venit, sed opus erit maiori vel minori tempore et parvus in varias dioeceses introduci possit, ut sicut studio iuxta maiorem vel minorem ingenii aciem. una est fides, ita et una professio fidei fiat. Si quis experimentum faciat, etiam inter rudiores Haec quae dixi, sapientiae vestrae humiliter nostros agricolas forte inveniet homines adultos, subiicio. qui ultra formulam verborum parum aut nihil intelligunU Ilino sequitur, utique adhibendam esse Post haec eminentissimus primus praeses decla­ ab instructore pro captu pueri maiorem vel minorem ravit absolutam e «e discussionem in genere his curam, ut puer intelligat sensum verborum formu- verbis: nReverendissimi patres, cum nemo amplius cpm esset Curam eiecutlonls fummo pontifici relinquendam, veniam loquendi de hoo schemate generatim spectato et hic etaUandum tantummodo ut decretum de parro estepetierit, declaramus discussionem eius generalem esse chimo fiat." w 477 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA OCTAVA 30 aprilis 1870 478 doctrinae. Prae omnibus, remedium adhibendum foret negligeotiae et incuriae*1 parentum, qui tam laudandam deserentes consuetudinem, qua catechiami textus diebus dominicis et festivis intra domos recitabatur, omnem curam puoris elementa religionis inculcandi, et ipsius catechismi textum litteralem illorum memoriae commendandi, in scho­ larum directores refundunt At vero in statutis quibus reguntur scholao cuiuslibet gradus quae dicuntur publicae, tanta aggeruntur scientiarum humanarumque (itterarum programmata, ut minima temporis portiuncula pro roligiouia studiis supersit. In his rerum adiunctis, a scopo huius schematis alienum non putarem constitutionem concludere ORATIO por hacc verba: Sed cum prima puerorum in doc­ reverendi patris domini Fridrrici de Narguerys trina Christiana institutio a patribus et matribusepiscopi Augustodunensis . * familias magnopere pendeat, episcoporum est instanter Emincntisnimi praesule , * eminentissimi et reve­ admonere, et admonendos curare parentes cix enorrendissimi patres. B mius ab ipsis admitti posse peccatum, quam si in Haec sunt, quae ad emendandum aut evolven­ educandis iuxta catholicam nonnam pueris negligenter dum schema do parvo catechismo in mentem mihi se gesserint. Invigilent etiam pastores animarum venorunt, ot sapientiae vestrae proponenda duxi. scholis omnibus, ut certiores fiant an et quomodo Ie Quamvis constet ex summaria relatione, huic Christianam doctrinam inibi addiscant, qui eas fre­ schemati adiancta, parvi catechismi universalis con­ quentant alumni. fectionem ampla fuisse patrum approbatione recep­ Haec sunt, quae sublicio sapientiae vestrae, tam. magnique ponderis rationibus fultam; nullo reverendissimi patrca. modo removeri videntur non solum difficultates, sed ORATIO et etiam forsan impossibilitates, quae orirentur ex reverendi patris domini Guillielmi de Ketteler obligationo statim hoo decreto imposita utendi iiiv episcopi Moguntini . * dem formulis pro tradenda doctrina catholica pueris bt rudibus totius orbis. Praefatae difficultates se­ Eminentissimi praesides, eminentissimi et re­ quuntur, sicut in anteactis generalibus congre­ verendissimi patres. gationibus observatum fuit, ex varietate ingeniorum Ad schema reformatum do parvo catechismo morumque in diversis gentibus, ex variis intelli- duas emendationes propono. gentiarum gradibus et ex specialibus quae requi­ Pag.3 in medio (coi. 454 Cs], desidero ut ex citatis runtur remediis pro vitiis, erroribus et praeiudiciis verbis concilii Tridentini eliminentur sequentia verba unicuique regioni propriis. Exinde vi rerum ip- c „d.ominicÌ8 saltem et aliis festivis diebus . ** Prima ra­ sarum ineluctabili, cxequcndao legi sic propositae tio est quia his verbis innuitur, quo tempore et quo­ occurrerent, propter eius universalitatem, impedi­ ties institutio catechetica peragenda sit, quae res menta, quibus superandis impar est voluntas etiam a scopo praesentis schematis aliena est, prout circa optima. Sapientiam autem ecclesiae non decet finem ¿ammarine relationis schemati nostro adicctae condere legem, quae cx praevisis causis mox in declaratur. Ibi dicitur pag. 8 in fine (coi. 456 a io]; desuetudinem abire possit. BContra vero in schemate reformando ratio haberi Ad tale praecavendum periculum, meo saltem non potuit dc illis observaliouibu?, quao spectabant iudicio, expedire videtur: Io ut durante concilio, sive etc. aivo nd tempus quo, vol personas a qui­ cx variis regionibus assumpti deputentur episcopi bus res peragenda foret.ad opus tanti momenti perficiendum; 2° ut parvus, Socunda ratio est, quod vorbis tridontinie tem­ de quo agitur, catechismus tanquam obligatorius pus, quo pueris doctrina Christiana explicanda est, non praescribatur, nisi prius a sacrosancto concilio □imis restringitur. Quod enim temporibus concilii approbatus fuerit. Undo humiliter propono, ut para­ Tridentini sufficiebat, nostro tempore non amplius graphe quinta schematis lin. 4 [coi. 454 Du] post verba sufficit: modus instituendi iuventutem qui nunc „sacro approbante concilio- sio absolvatur para- viget, alius omnino est ac ille, quem patres tridentini grapbus; Novum per deputatos patres, ob oculos ha­ ob oculos habobant. Nostris diebus pueri rudimenta bitis in christiano populo magis pervulgatis catechis- humanae instructionis mullo perfectius addiscunt mis, latina lingua elucubrandum decernimus; qui, D quam prius; sed facilius etiam percipiunt difficulpostquam a sacrosancta synodo approbatus fuerit, in tatee, quae a malevolis hominibus contra fidem universo orbe catholico addiscendus tradatur, sublata opponi ¿olent. Hino quoque institutio religiosa in posterum parcorum catechismorum varietate. debet esse perfectior; ct pueri bone armari debent, 2® At vero catechismi redactio non erit modium ne tentationibua adversariorum sanctae nostrae relisufficiens populos nobis commissos ad altiorom gionis succumbant. scioniiao religionis gradum elevandi. Catechismi Tertia ratio, in universa Germania, ot in aliis in Galliis, ot sano aliis in regionibus, foro omnee quoque territoriis, omnes et cinguli pueri et puellae magna perfoctiono redactions commundantur et per leges civiles coguntur, ut per octo vel saltem 4 · por fex continuos annos quotidie scholas frequen­ 1 Argumentum: .Episcopus Augnatoti an ensis et Csblllotent. Porro in omnibus scholis catholicis usu re­ nemis propoenit ut pagina 5 linea 3 diceretur: ,Idcirco nos ceptum est, ut quotidie per intrgram horam doosacro approbante concilio novum per deputatos patres ... terminatam; et procedimos ad examinationem in a apeóle dc singulis ciua partibu·. Qua do ro aliquot putre· veniam loquendi potierunt, quorum nomina rcvcrondus dominus aubsecretariua ex ambone re** citabit. Nomina vero, quao iuhsccretarius perlegit, haec eunt: Reverendissimi patres Pridcricus doMargucryo episcopus Auguatoduncneis et Cabillonensis, Guillelmui do Ketteler episcopus Mogunlinus, Guillclmus Vaughan episcopus Plymutliensis,GtiillelmusClifford episcopus Cliftontcnsis, Matthias Ebvrard episcopus . * Trovironri Isti voro omnes successive ad ambonein vocati sunt. latina lingua elucubrandum decernimus, qui postquam a sancta synodo approbatus fuerit, in universo orbe eatholieo addiscendus tradatur, sublata in posterum * etc. — Id vero proponens petiit : Io ut durante concilio ex variis regionibus assumerentur epis­ copi sd hoe opus conficiendum; 2° ut commendaretur quidem episcopis, non tamen Imponeretur; 3° ut in fine compilationis nova haec paragrapbus adderetur: , Sed cum prima puerorum * etc. ut in orationis texto.· 1 ÍHÍurme rd. VaL 1 Argumentum: .Episcopus Mnguntlnus peg. 5 lin. 9 et seqq. verbis .novum auctoritate naîtra* nbstítetndm .aovas latina lingua elucubrandam, postea episcopis citbclid orbis proponendum ac demum salitu eormn sententiis auctoritate nostra edendum carabi mu*. Pag. vero 3 Lu. II ex citatis tri­ dent Inis verbis eliminanda bare quae soqcnntar: .Itoainkii et aliis festis diebus*.· 479 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 480 trina Christiana explicetur; et hoc temporis spatium A conscribere velit Usque adhuc plures catechismi certe requiritor, ut pueri praecepta chriotianao reli­ editi sunt boni et mali; et utili quadam aemula-' gionis bene addiscant. Inimici autem ecclesiae nunc tione factum est, ut quilibet auctor novi catechismi temporis fere ubique terrarum in reformandis scho­ rem ad ulteriorem perfectionem adducere omnesquo lis occupantur, et mala intentione ducti inter alia suos praecessores superare studuerit. Sed, sublatis eo etiam omnibus viribus tendant, ut horae ca­ omnibus aliis catechismis, unus idemque catechis­ techetiche restringantur, et ad institutionem reli­ mo» forsitan per plura saecula in univorsa ecclesia giosam duae tantum horae per hebdomadam con­ adhibebitur, excluso omni ulteriori progressu in cedantur. Si ergo concilium innuerit, pueros saltem conficiendo catechismo; ct hoc pariter maximum dominicis et aliis festivis diebus rudimenta fidei damnum esset nisi novus catechismus, quantum doceri debere; iidem inimici religionis procul dubio fieri potest ad apicem perfectionis perducatur. ipsis verbis abuterentur, ut auctoritate concilii pro­ Ex istis ergo rationibus puto omnino necessa­ barent binas horas pro tradendis rudimentis fidei rium esse, ut sancta sedea ante promulgationem uat superque erae: et revera possent dicere, con­ catechismi etiam sententiam episcoporum exploret; cilium Vaticanum aeque ac Tridentinum contentum quod praesidium non parvum conferre potest, ut «se, si institutio catechetica solummodo dominicis catechismua ad maximam perfectionem perducatur. et festivis, nunquam autem feri al ibus diebus pera­ Posset quis opponere: hoc pacto promulgationem gatur. novi catechismi non parum protrahi. Sed hoc in­ Ad pag. 5 rogo, ut finis primae paragraph! [col. B commodum nullius est plane momenti si rei gravi­ 454 D η] sequenti vel simili ratione reformetur: Jdcirco tas consideretur, ot penitus evanescit ai hac dilatione nos, sacro approbante concilio, ad exemplar adhibito perfectissimus novus catechismua obtinebitur. praedicto teatrabili * cardinalis Btllarmini catechismo, Omnia autem iudicio vestro humiliter subiicio. atque etiam ob oculos habitis aliis in christiano populo ORATIO magis perculgatis catechismi?, notum latina lingua reterendi patris domini Guillelmi Vaughan elucubrandum, postea episcopis orbis catholici pro­ episcopi Piym u th en sis1. ponendum, ac demum, auditis eorum sententiis, auc­ toritate nostra edendum curabimus, quo omnes utan­ Eminentissimi praesules, eminentissimi ac reve­ tur, sublata in posterum paetorum catechismorum rendissimi patres. cantiate. Ut enim novus catechismus, antequam Schema de parto catechismo nobis propositum publicetur, episcopia ad referendum communicetur, nonnullis in suis partibus mihi minime placet. Quae­ equidem omnino ncce¿aarium esse puto cx sequen­ stio est de re omnino practica ct maximi momenti: tibus rationibus. parcite mihi igitur, patres reverendissimi, si verbis Primo enim constat nihil magis arduum esse nimis rudibus sed paucissimis sententiam meam de quam catechismum exarare. Auctor cuiusdam cele­ hac re pando. bris catechismi affirmat, longe facilius esse summam In schemate catechismus eminentissimi cardinalis totius theologiae, quam parvum catcchismum con­ Bellarmini nobis nominarim exhibetur uti exemplar scribere. Catechismus enim non a pluribus elaborari, C novi catechismi. Verum ex omnibus catechismis sed ab uno auctoro et in eodem spiritu confici mihi notia hic mihi videtur quam minime pro istis debet. Ad conficiendum autem catecbismum, praeser­ temporibus adaptatus, quominus sit exemplar saltem tim vero ad conficiendum catechismum qui toti orbi vel norma futuri catechismi: est enim ut sentio catholico ad exemplar inservire debeat, quatuor nimis in quibusdam partibus diffusus, et simul in dotes requiruntur, quae rarissime in uno homine aliis partibus pluribus necessariis indigens. Ne inveniuntur. Debet enim ease eximius theologus; plura, si mihi liceat dicere, ipse cminentissimus deinde instructissimus paedagogus, id est debet Bellarminus nunquam conatus est apud scholas pue­ optimas methodos instruendae iuventutia bene cog­ rorum ipsum catechismum suum parvam memoriae noscere; tertio debet magnam experientiam in arce mandare ac edocere. Saltem intime sum persuasus catechizondi habere, nam experientia facit magis · futurum apud scholas pauperum in Anglia eiusque trum; debet tandem illam sanctae locutionis unc­ coloniis impossibile, ut nostros pueros puellasque tionem habere, quae verbis caelestem quamdam ct memoriae dictum catechismum mandare cogere absconditam virtutem communicat, puerosque sponte possimus, cum non sit parvulorum ingeniis et ne­ sua ad Christum trahit: ct etiam rarissimi sunt cessitatibus accommodatus uri par est: quaestiones viri, qualis in primis fuit noster beatus Canisias, enim et responsiones valde sunt longiores latioresquem divina providentia omnibus illis dotibus ex­ que quam expedit pro eorum facultate. Catechismus ornavit, quibus opus est ad exarandum catechis- ex quaestionibus et responsionibus brevibus formatas mum, qui omnibus numeris absolutus sit. Hac de D praecipuo convenit bieco temporibus, quando omnes causa magnopere optandum, ut do praestantia et et omnia oo tendunt, ut parochos et musionarios valore novi catechismi etiam experientia ct iudicium impediant, quominus adolescentes doctrinam Chri­ stianam ullo modo doceant. Maximo igitur necessa­ episcoporum consulatur. Secundo habemus plures catechismo» minus aptos,, rium cajet, ut concilium istud catechismum ita con­ sed habemus etiam alios qui, post plurima examina fectum, ut faciliter ab ipsis rudibus addiscendus emendati et longa experientia probati, iam omni­ foret, sollicite ederet. Praeterea in praesenti sche­ bus presbyteris, scholao magistris caeterisque dioe­ mate aliud non mihi arridet; siquidem nullatenus cesium fidelibus ex diuturna consuetudine Carissimi dicitur quomodo, quando aut quibus auxiliis cate-' sunt libri. Hinc neccsso est sententiam episcoporum cbismuM iste novus edendus sit. Mihi quum desi­ explorare, ut ipsi, instituta comparatione inter novum deratissimum videtur, ut fiat sedente concilio, et catcchismum et illum qui in propria cuiusque dioe­ patribus omni de regione consultis; ita ut ex praeci­ cesi usu receptus est, iudicium suum manifestare puis catechismis per totum mundam approbatis fiat possint. Nam novus catechismus gravissimum dam­ catechismus unus vere catholicus et universalis, qui Vaticani catechismus realiter dici possit. num afferret, nisi saltem aeque perfectus erit quam concilii _ · * catechismi, qui longa consuetudine recepti deinde 1 Argumentum: „Ephcopna PlrmutLenris pa.^. 6 * lin. 11· exturbari debent port verbum .elucubrandum * propoaoit ut adderetur .sedente Tertio, introducto novo catechismo, iam nullus concilio' et praeteres ut delerentur verba ,&d exempUr' et invenietur vir, qui postmodum alium catechismum etiam .ob oculos tubiti·4.· CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA OCTAVA 30 aprili» 1870 481 48*2 Hinc aliquae in schemate suggerrorem pag. 5 (coi./ 454 D ·] mutationes, scilicet quod auferantur verba „nd exemplar14 et alie „ob oculos habitis * ct otiam quod post verba ^elucubrandum * addantur verba: cedente concilio, Hacc ad sapientiam vestram committo. orbe habentur; et non tam res nova proponitur, quam ut opus, quod iam exstat in universa ecclesia, magis ad unitatem reducatur. Secunda autem difficultas est maximo practica et oritur ex eo, quod difficillimam est talem catechismum conficere, qui possit necessitatibus tam diversorum populorum satisfacere. Huic autem ORATIO difficultati non alio modo satisfieri potest, quam si reverendi patrié domini QuiiItimi Clifford consulantur aliqui episcopi ex variis nationibus. episcopi Cliftoniensis . * Exemplum habuimus in hoc ipso concilio, quando Eminentissimi principes, reverendissimi patres. sermo fuit de celebri illa virgula. Nulla erat diffi­ Pauca, quao dicere volui, partim dicta sunt a cultas inter patres quoad substantiam rei; sed tota pluribus ox patribus oratoribus; sed tamen quaedam difficultas erat in eo, ut intclligcretur quid neces­ dicam, quia in aliquibus ab ipsis difiero. Vellem igi­ sarium esset pro aliqua nationo in ecclesia. Statim tur proponere variationem iu pag. 5 [ibid.] quam prius autem ac difficultas cognitu fuit, nulla fuit diffi­ legam, ct deinde breviter rationes variationis dabo, cultas in removenda illa difficultate. Ita necease proposita mutatione. Vellem ut loco verborum in eat ut accidat non dicam semel, sed etiam centies schemate propositorum dicatur: Nos, sacro appro­ in componendo parvo catechismo. bante concilio, ob oculos habitis imprimis praedicto ] 3 Si igitur no» has duas animadversiones facimus venerabilis cardinalis Bcllarmini catechismo, tum etiam scilicet quod primum ob oculos habeantur imprimis aliis in christiano populo matjis perculgatis catechis­ praedicti venerabilis cardinalis Bcllarmini catechis­ mi!, adhibito etiam opere nonnullorum episcoporum mo» et etiam in christiano populo magis pervulgati ex variis orbis partibus selectorum, novum parvum catechismi; et etiam ponamus quod adbibita etiam catechismum etc. Puto quod ea verba rad exemplar opera nonnullorum episcoporum ex variis orbis praedicti venerabilis cardinalis Bcllarmini * non ideo partibus selectorum apparebit, quod concilium ante posita bint, ut velimus coarctarc cos, qui novum oculos habuerit duas praecipuas difficultates, quao catechismum conficere debent, ut sequantur servili occurrunt in conficiendo parvo catechismo, et quod modo quidquid habetur in catechismo parvo Bcllar­ proposuerit quomodo meliori modo his difficultatibus mini. Puto etiam quod velimus - liberum relinquere occurri possit. ORATIO compositoribus, ut sumant cx quolibet catechismo reverendi patris domini Matthiae Eberhard quidquid ipsis magis utile ct melius videatur. Cum episcopi Trevirensisl. igitur talis sit sensus, ut existimo, eius paragraph!, et cum ea verba, „nd exemplar praedicti catechismi Eminentissimi et reverendissimi principes, emi­ venerabilis cardinalis Bcllarmini * nonnullis cx pa­ nentissimi et reverendissimi patres. Cum in congregationibus nostris generalibus de tribus, immo multis cx patribus hoc in mentem faciant venire, quod velimus imponere ut longiores parvo catechismo sententiae reverendissimorum paresponsiones ct exempla, quae adducuntur a Bcllur- C trum valde discreparent, et ego tunc inopinate, mino, quae nostris temporibus minus sunt apta, ncacio quo casu fortuito, in ambonem evocarer, retineantur, puto quod ct sensui commissionis et cogitandum mihi esso putavi de nova propositione etiam desiderio patrum satisfieret, si verba ita mu­ in quam discrepantes sententiae patrum ei noa tarentur ut poneretur: ob oculos habitis imprimis omnes, certe plures convenire possent. Itaque hu­ venerabilis cardinalis Bcllarmini catechismo, et etiam millime tunc proposui, ut parvus catechismus uni­ versalis hoc modo conficiatur, ut, semotis omnino aliis in christiano populo magis pervulgatis catechismi *. Quoad secundam partem, scilicet ut addatur: scholarum sententiis, praeter preces quasdam sa­ adhibito etiam opere nonnullorum episcoporum ex cratissimas omnibusque fidelibus communes, eas variis orbis partibus selectorum. Verum est quod tantum in rebus fidei ct morum quaestiones et re­ in fino huius monili ponatur, quod hacc omnia sponsiones contineat, quae reapse principaliores et partim scopo schematis aliena visa suut. partim universalis momenti sunt; et ut deinde episcopis vero prudentiae ct sollicitudini sanctae sedis omni- integrum sit, collatis inter se consiliis, inter has modo relinquenda visa fuisse commissioni: sed haec quaestiones in hac summula doctrinae christianae ipsa verba non puto quod militent revera contra ea inserere, quae pro variis regionum ne populorum ciusmodi additionem. Ium nos per ea verba: ad­ rationibus ad fidelium institutionem idonea in Do­ hibitis etiam aliis in christiano populo magis per­ mino iudicaverint. Non unum absolutum, reveren­ vulgatis catechismi , * iam damus aliquam directionem dissimi patres, docendi et discendi modum, non iis, qui componere debent huiusmodi catechismum. D informem methodum; sed id desidero ut quaedam Quaestio igitur non est, an debeamus ipsis aliquid praecipuae materiae iisdem verbis in catechismo proponere, sed quales directiones melius sit ut tradantur, ut in omni varietate unitas catholica ipsis proponamus. etiam hac ratione splendeat ct servetur. Iam vero duae sunt maximae difficultates quae' Gratissimo animo cognosco quod illustrissima obviam occurrunt, quoties de construendo parvo Deputatio pro rebus disciplinae humillimam hanc catechismo pro universo orbo sermo fit. Prima meam et nonnullorum patrum propositionem bene­ difficultas oritur ex eo quod dicatur: est rea nova. volentissimo excipere et adoptare dignata est. Huic difficultati, quantum fieri potest, satisfactum Unum dolco, dolco quod illustrissima Deputatio eet per eam observationem, qua nos proponimus hanc benignissimam admissionem aliquatenus re­ ut componatur catechismus, propositis pro exem­ strinxerit, hac scilicet apposita limitatione (pag. 5 plari iis melioribus catechismi , * qui iam in univorso § ultima [coi. 455 A ·]) ut eiusmodi parvi catechismi usus pro prima fidelium institutione absque ullis ad­ 1 Argumentara : .Episcopos Cliftoniensis proposuit ut pag. 5 lio. 4 post ,sacro approbante conatio * diceretar ,ob ocaditamentis iugiter retineatur. Reverendissimi patres, los habitis in primis praedicto venerabilis cardinalis Bellarmini sino dubio permulti episcopi sino ullo praecepto ultro catechismo, tum etiam aliis in christiano populo maçts per­ et sapienter pro dioeceseon suarum ratione hoc vulgatis catechismi , * adhibito etiam opere nonnullorum episco­ porum ex variis orbis partibus selectorum, novum parvum * catechismum etc.· * no/tmus ed. VaL Con cil. general. tonus LT. 1 Afxumentnm : «Episcopal Trevirensis in $ lufefnm autem, deletis caraibas qtue sequuntur, dicendum immedtite ,eril episcopis ad adeles tiberios' etc.· 31 483 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 484 efficient; edent catechismum pro prima institutione a ot ex ipsa schola haeretica, Ad haec praejudicia sine ullis additamentis : sed non rideo cur haec res protestantium, ad has cavillationes, ad has falsas formali praecepto urgeatur. interpretationes locorum sacrao Scripturae, addi * Illustrissimus dominus qui nomine Deputationis tomenta pro ratione regionum respiciunt; sed textus nostrae hac de re praeclare nobis retulit, dixit, si universalis ad has res speciales respicero non potest recto intellexi, necease esse ut textus α sacra sedo Dcniquo in regionibus ot regnis, ubi catholici apostolica praescriptus tanquam fundamentum, inter protestantes vivunt, unus idemquo liber cato * super quo omnia additamenta superstruenda sunti chiami non tantum pro pueris sed etiam pro adultis semper retineatur. Hoc verissimum est, eg° liben * in domibus, in multis familiis est libor unicus, liber tissime concedo. 8ed, reverendissimi patres, textus, qui ad despicienda praeiudicia, ad propagandam quem sancta sedes apostolica praescribit, sempor otiam catholicam fidem inter protestantes inservit patenter apparebit, etiam additamentis interpositis, et multum inserviti Bonus catcchismus, reveren­ maiorum typorum forma aut etiam apposita crucis dissimi patres, agit sine ullo rumoro ad propagan * figura, semper patenter apparebit coram oculis dam catholicam religionem, cui Deus saopenumero omnium. Dicit limitatio Ppro prima fidelium insti * iam benedixit. Hisco cx causis liceat mihi humi­ tutione absque ullis additamentis0. Quae est, re­ liter proponere, ut additamenta haec conscientiae verendissimi patres, prima ista fidelium institutio? et iudicio episcoporum pro radono regionum relin­ In multis regionibus catholicis multi pueri scholam quantur, ut ita pagina 5 paragrapho ultima haoo nullam frequentant; pro multis pueris haec insti-B verba limitantia huiusmodi parvi catechismi ueum tutio, praetor instructionem matris fortasse piae, deleantur. praetor educationem quandam domesticam, quao Hanc humillimam observationem sapientissimo ntinam semper sit, est solum institutio parochi, vestro iudicio submitto. quae fit dominicis et festivis diebus in ecclesia: haec est prima eorum institutio. Post praedictos oratores veniam loquendi petiit In aliis regionibus et populis, et inter eos est et obtinuit unus ex deputatis, reverendissimus do­ mea patria, omnes pueri et puellae stricto lego minus loannes Zwerger episcopus Secoviensis; qui tenentur scholam frequentare per septem vel octo idcirco ambonem ascendit, ut reverendissimo epis­ integros annos; haec est eorum prima institutio: copo Trevirensi responderet et per septem vel octo annos scholae elementarie ORATIO quotidie catcchismus manibus discipulorum teritur; reverendi patris domini Joann is Ztctrger sacerdotes instruunt in scholis, ludimagistri et episcopi Secamentis . * ludimagistrae adjuvant sacerdotes qui instruunt: sic sempor catcchismus in manibus discipulorum Eminentissimi ac reverendissimi patres. est. Nunc quaero, reverendissimi patres, si septem Non tantum sum unus ex Deputotiono, sed vel octo anni elementaria institutionis apud nos in minimus ex Deputotione; ideo primum veniam pre­ Prussia et in aliis regnis efficiunt primam institu­ cor, si nunc appareo ego, ideo quia ea quao re­ tionem, de qua schema loquitur; ergo stricte ct C verendissimus episcopus Trevirensi· prima vico pro­ absolute omnia additamenta per septem vel octo posuit plurimum mihi placuerunt, et etiam nuno annos institutionis exclusa sunti Si vero dicitis, plurimum placent, et tantum unam vellem adducere reverendissimi patres, primam institutionem, de qua observationem, et haec est. Si Deputatio de dis­ loquitur limitatio, esse restringendam ad priore· ciplina sub prima institutiono fidelium illud in­ annos huius cursus elementari ; * si id dicitis, reve­ tellexisset, quod reverendissimus episcopus Trerendissimi patres, necessarium facitis ut in discri mi - virensis nunc exposuit, tunc quae proponit Deputatio natim ubique ab omnibus duplex catechismo· in schemate, prorsus essent non tantum inutilia, comparetur, unus sine additamentis, alter cum addi­ sed etiam noxia; et sub hao suppositione, quod tamentis. Hoo fieri potest, reverendissimi patres, prima fidelium institutio in sensu schematis sit illa, in civitatibus, fieri etiam potest in oppidulis; sed quam fideles accipiant per sex aut octo annos in tali ordinatione catechismo· duplex comparari de­ scholis, et quod ultra accipiunt in ecclesia in beret apud nos etiam a simplicibus, etiam a pau­ publica instructione per parochum, tunc verissimum peribus ruricolis, etiam a pauperibus opificibus, a esset non posse prohiberi, quominus fiant plurimae pauperibus mercenariis et operariis qui inter haere­ additiones. Sed iuxta mentem Deputationie prima ticos miserrime vivunt. institutio fidelium haec eat: illa fidei rudimenta, Porro, reverendissimi patres, in Prussia aliisque quae pueri parvi exempli gratia iuxta nostram regnis et regionibus sunt pueri revera non pauci, divisionem scholarum in Austria et Germania, qui qui tristibus hisce temporibus o matrimoniis mixtis D addiscunt per duos primos, aut si sunt ingenii oriundi maligna parentum voluntate non scholas hebetioris, per tres primos annos scholae, illa prima catholicas, sed scholas acatholicas frequentant prima rudimenta, quae debent scire, et haec sola sint aetate; deinde urgente catholica matre, urgente omnibus communia: quao autem haeo prima rudi­ catholico parocho, urgentibus catholicis consan­ menta superant, addantur et amplientur iuxta men­ guineis, pueri et puellae ad scholam [catholicam] tem cuiusque episcopi. mittuntur. Ergo primam institutionem in religione Recordamini, fratres, quosdam ex oratoribus in catholica huc usquo non acceperunt; sed bene exculti prima discussione huius schematis desiderasse, ut in scholis haereticis, in disciplinis mundanis sunt. non fiat parvus catechismo·, sed cntechismus amplior Pono exculti in disciplini· mundanis veniunt ad et completus, et ex hoc extrahantur etiam minores scholam catholicam, recipiunt primam institutionem catechismi. Deputatio putavit hoc non esse desi­ religiosam: ergo iuxta hoc praescriptum habere derandum, sed desiderandum esso ut fiat parvus debent hunc catechismum sino ullis additamentis. cntechismus tantum, quia rudimenta omnibus sunt Sed hi pueri noverunt praeiudicia protestantium, 1 Argumentum : «Episcopus Secoviensis nomine Deputatinnis noverunt cavillationes protestantium, noverunt im­ , * et dixit iuxta primis falsas et haereticas explicatione· ct appli­ explicavit verba ,pro prima fideliam institutione mentem Deputationis venire illa fidei rudimenta quae pueris cationes locorum sacrae Scripturae, quae apud nos tradi primo debent, non autem quae ad completam demen­ communes sunt. Hi pueri imprimis noverunt haeo tarem institutionem pertinent, ut ca visus fuerat intellexisse omnia ex usu ot conversatione cum protestantibus, episcopus Trevirensis, qii idcirco eorum expunctionem petiit * 485 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA OCTAVA 30 aprili» 1870 486 eadem necessaria; et ab Initio omnes pueri sunt , Post haec eminontissimus primus praeses sio eiusdem culturae, id est nullius culturae, ct quia patres alloquutus est: nihil sciunt, primum omnes debent discere ru­ nEminentissimi patres, cum nemo amplius veniam dimenta: et Deputatio putavit non esso desideran­ loquendi do proposito schemate in specio quoad dum, ut etiam ulteriores explicationes fiant univer­ singulas eius partes petierit, declaramus discussio­ sales pro omnibus, sed hoc relinquatur episcopis. nem specialem huius reformati schematis de pareo Ergo putavimus nonuiai rudimenta fidei in cate * catechismo esso absolutam. Emendationes in dis­ chismo parvo conscribenda esso pro omnibus, ut cussione propositae statim typis imprimentur, atque pueri haec discant duobus primis annis scholae, reverendissimis patribus ad proprias habitationes exempli gratia iuxta nostras leges ab anno sep­ mittentur. Doindc vero congregatio generalia pro­ timo incepto usquo ad octavum completum aut xima habebitur foria IV sequentis hebdomadae; in usque ad nonum. Pueri deiude in nostris regionibus qua post relationem nomino Deputationis pro rebus pergunt frequentare scholas adhuc per quatuor, disciplinae ecclesiasticae factam, exquirentur more quinque aut sex anuos: pro illis annis uberiores solito suffragia patrum/ explicationes catechetica· procurabunt episcopi pro Ilis verbis ab eminentissimo primo praeside locorum diversitate. Pueri septem aut octo anno­ habitis, dimissa congregatio est. rum nondum debent confligere cum haereticis, nihil 7. adhuc sciunt do rebus positivis. Quomodo possunt nunc iam decertaro contra haereticos ct etiam se * Emendationes a nonnulle patribus propositae Ln defendere contra illorum negationes dc iis rebus, congregationibus gonoralibus super schemate de parvo catechismo. quae in hac dioecesi sunt necessariae, quia haeretici sunt, et in alia non, quia ibi non sunt? Haec omnia 1. Card. lìauscher aep. Vindobonensis, col. 367 B. relinquuntur episcopis. Sed utique si prima in­ Parvus catcchismus pro universa ecclesia con­ stitutio in sensu Deputationis fuisset illa, quam ficiendus episcopis commendetur, non autem prae­ intellexit reverendissimus Trevircnsis, tunc omnia cepto imponatur. illa verba, nullo excepto, subscriberem, quae nunc 2 a. Virot ep. Sancti Augustini, coi. 469 C- Suf­ exposuit1. Sed haec non est sententia Deputa­ fragium circa schema de parvo catechismo emit­ tendum, non sit definitivum, nisi postquam ipse tionis. Dixit deinde: aliqui pueri cx matrimoniis mixtis catcchismus concilio praesontatus fuerit. primum frequentant scholas haereticorum, interim 2b. Ketleler ep. Moguntinus, coi. 479 B. Pag. 5 culturam accipiunt, non sunt rudes nisi in vera lin. 9 [coi. 453 D i·] et sqq. verbis novum auctoritate doctrina, et iam sciunt obiectiones haereticorum; nostra etc. haec alia substituantur: „novum latina quomodo poterit ipse parvus catcchismus ipsis suf­ lingua elucubrandum, postea episcopis orbis catho­ ficere? Respondeo: revera minimo sufficit iste par­ lici proponendum, ac demum, auditis eorum sen­ vus catcchismus pro iis. Sed primo hao sunt tentiis, auctoritate nostra edendum curabimus® etc. exceptiones rarao; sed etiamsi esset res universalis, 2 c. Marguerye ep. Augustodunensis, coi. 477 D. dico secundo, si ille puer rudimenta fidei non didicit, Ibid. lin. 3 [I. 8] dicatur: Bidcirco nos, sacro apiam debet discero primum rudimenta fidei, etiamsi probanto concilio, novum per deputatos patres ... post aliquos annos revertitur: immo addo si vir latina lingua elucubrandum decernimus; qui post­ quinquaginta annorum ab haeresi convertatur ad quam a sacrosancta synodo approbatus fuerit, in veram ecclesiam, debet rudimenta fidei discere: universo orbo catholico addiscendus tradatur, sub­ ergo habeat illum librum. Deindo iam ipsa indi­ lata ’n posterum * etc. gentia parochi qui eum instruat, demonstrat huic 2 d. Gastaldi ep. Salutiarum, coi. 471 C 7. Ibid, deberi dari etiam explicationes multo uberiores, et lin. 10 [1.12] post verba latina lingua haec addantur: illas instructiones uberiores sumet ex illo uberiori „a duodecim episcopis, quos concilium nominabit/ Si vero haec non arrideant, tunc deleantur ia catechismo, quem episcopus illius dioecesis prae­ lineis 9 et 10 verba auctoritate nostra, et in lin. scribendum putaverit. Dixit etiam reverendissimus iste: catechismus 11 post verbum quo scribantur haeo sequentia: in multis familiis est communis et quasi solus liber pa duodecim episcopis, quos concilium elegerit, familiae, ex quo tota familia sumit ea quao debet examinato ot approbato, et auctoritate nostra con­ credere et fecero: et hoc maximo laudabile est. firmato/ 2 e. Vaughan ep. Ptymuthensis, coi. 481 4. Ibid, Sed iterum verum est, quod dixi. Ipso parvus catcchismus non potest sufficero: ergo ponat ad­ lin. 11 [I. 13] post verbum elucubrandum addetur: ditiones. Dico pro tali libro familiae utiquo cato- psodente concilio/ 3. Ketteler ep. Moguntinus, coi. 478 0. Pag. 3 cbismus maior habobitur, illo catechismus amplior, D quem episcopus quisquo dioecesi suso praescripserit. lin. 11 [454 ci]. Ex verbis concilii Tridentini ibi Quod volui indicare, ut uno verbo dicam, hoc est: citatis haec eliminentur: Dominicis saltem et alii· illa quao ct iam prima vico dixisse mihi visus est, festivis diebus. et quno sapientissimo observavit hodio reveren­ 4 a. Vaughan ep. Ptymuthensis, coi. 481X. Pag. 5 dissimus episcopus Trevircnsis posso existere, ot lin. 4 [coi. 454 D «] deleantur verba ad exemplar et etiam haeo quao nos proponenda putavimus non etiam ob oculos habitis. 4 b. Clijford ep. CH/toniensis, coi. 491 a. Ibid, so excludcro, dummodo sio intelligantur, prout nos intelleximus primam institutionem. lin. 4 post sacro approbante concilio ita dicatur: Et haec sola erant, quao volui proponore, ne „ob oculos habitis imprimis praedicto venerabilis illa, quao sapientissime dixit, videantur incom- cardinalis Bollarmini catechismo, tum etiam aliis in possibilia esso, praesertim cum mihi videatur quo­ christiano populo magis pervulgatis catechismi·, ad­ modo conciliari possint: quomodo concilio videbitur hibito etiam opero nonnullorum episcoporum ex postea videbimus, cum mihi videatur esse optimum, variis orbis partibus selectorum, novum parvum si acceptentur, et baec, quao schema proponit, ot catechismum® etc. ea quae reverendissimus Trevircnsis proponit revera 5. Eberhard ep. Trevirensi?, coi. 484 B j. Pag. 5 possint coexietere. § Integrum autem (coi. 455 a], deletis verbis riu·dem parvi catechismi usu pro prima fidelium in­ stitutione absque ullis additamentis iugiter retento, 1 exporta ed. VaL 81· 487 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 488 A authentico, quo omnia parochi praesto habeant ad docendum, ad arguendum, ad corripiendum, ad praeliandum pro nomino Domini nostri Icsu Christi, eiusque sanctissima sponsa ecclesia? Quapropter infrsscripti patres enixe postulant a sanctissimo domino nostro Pio papa IX, ut quem­ admodum sancta sedes apostolica in antecessum egit, agat in posterum, iubens memoratum cateehismum ad parochos opportunis additionibus locupletari, quao novis temporum necessitatibus satisfaciant. Quao sane ros, si benigno α sanctissimo patro ex­ cipiatur. ita, additu paragrapho in tino constitu­ tionis, exprimi possot; rCum tamen tribui abhinc sacculis magnum in modum excreverit errorum moles contra rectam 8. fidem bonosquo mores, atque huic apostolica^ sedi Emendationes In schema reformatum do parvo necease fuerit pro supremo suo magisterio contra catechismo privi tim exhibitae. novas corruptelas cbristianac doctrinae vindicias Spaccapietra nep. Smyrnensis, — Sòdo ep. Thele- E sumere, ct novas edere declarationes, nos sedulo sinus, — Todisco Gratule ep. A indi et Ceriuiolae, — curabimus, ut commendatus catechismus ad paro­ Atanasio iam Liparensis, — Acciardi ep. Anglonensis chos iis locupletetur additionibus, quao novis tem­ et Turfienài, — Longobardi ep. Andri ensis, — Fi­ porum necessitatibus, quantum fieri potest, satis­ lippi ep. Aquitanus, — d'Avanzo ep. Calcensis et faciant * Teanensis, — Petagna ep. Cas(rimaris, — Giampaolo Caixal ep. Urgellmsis. — Pag. 3 lin. 10 [coi. 454 ep. Larin ensis, — Fania ep. Marsicensis et Poten ti­ B ιφ Cum finis schematis huius sit ut pueri nb ineunte nus, — Formisano ep. Nolanus, — Lo Ficcalo ep. usu rationis lacto caelestis doctrinae enutriantur, ct Nicosiensis-llerbitensis, — Quinn ep. Brisbanensis, — ad vento fidei officia ct ad studium pietatis mature &Mahony ep. Armidalensis, — Lanigan ep. Goul- informentur, fortasse rectius rea ita exprimeretur: bum ensis, — Macchi ep. ftegiensis, — De Ambrogio „Pia__ praecipuam iugiter maternam suam curam ep. Muranus, — Mac-Erilly ep. Gatriensis, — L/in- et sollicitudinem erga fidelium parentum pueros galerie ep. Bfllicensis, — Cornihicaite ep. Beverla- impendit, ut lacte cacicatis doctrinae, vel primum censis, — Di Canossa ep. Veronensis, — Maupoint albescente (aut si mavis: cum primum albescente) ep. Sancti Dionysii Beunion is, — Faict ep. Bruge usis, rationis lumine sedulo enutriantur, atque illucescente — Spilotros ep.Tricaricensis,— Tela ep. Oppidensis.— superna gratia (vel: superno splendore) habitus Infr&scripti patres, approbantes in omnibus constitu­ fidei divinae in baptismo divinitus suscepti, pro tionem ipsis oblatam de parvo catechismo, sibi per­ tenerae ac innocentis aetatis captu, ad eiusdem mittunt aliqua suggerere, quao eiusmodi constitu- q fidei officia, ct ad studium pietatis mature infor­ tionem acceptabiliorem ct utiliorem reddant. mentur/ 1· Optimo quidem in prima periodo monita et Pag. 3 lin. ultima, ac 4 lin. 1 [coi. 454 C·]: Ad exempla Domini nostri leso Christi commemoran­ maiorem rei tanti momenti, quae * numquam nimia tur: sed sententia magis illustrari videtur, si adda­ erit, claritatem, ct ut commendetur catholicis pa­ tur ratio a Deo ipso in sacris Scripturis enunciata, rentibus debitum, ab ipsis nimis frequentor non ob quam certe divinus magister tantum in parvulos adimpletam, quo obstringuntur, edocendi etiam amorem curamquo monstravit Quare posset ita suos filios ea tech esi m. fortassis diceretur melius instrui periodus: Fia mater ecclesia, prae oculis hoc modo: habens illud Spiritus sancti effatum: Adolescens r Atquo ut res haec tanti momenti, non formuli i iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ad cuiuslibet arbitrium elaboratis, sed purissimo ab ea; ac sponsi sui Salvatoris cui etc. unius omnium matris lacto (vel: purissimo ab uberi2° Optime quoque in fino huius constitutionis bus unius, etc.) infantium labiis instillato, securius animadvertitur communem esse debere regulam atque perficeretur, eadem sancta synodus praescribendam praescriptionem tradendae fidei ad omniague pietatis censuit catechcsim. in universa ecclesia communem, officia populum christianam erudiendi; qua de causa quam episcopi accurate exponi a parochis omnibus post concilium Tridentinum percelebris ille cate­ curarent. Cuius communis entécheseos necessitai chismo! ad parochos confectus fuit, qui tantam luculentius demonstratur ex officio, quo etiam ecclesiae utilitatem attulit Verum ecclesiastica i parentes catholici obstringuntur ad coadiuvandum historia ex tuno novos non paucos neque parvos parochorum pastorale opus in edocendis pueris recenset exortos errores tum in fide tum in moribus, doctrinam catholicae fidei. Id vero, ete/ ac novas subindo a sancta sede apostolica editas Pag. 5 lin. 16 [coi. 455 À2] ubi dicitur: nquasi tes­ christiinae doctrinae declarationes, nova emissa sera fidei/ fortasse adiungeretur opportune ad decreta, quibus illi errores damnati fuere. Oppor­ propositum finem: rquasi nota tessera unius ca­ tunissimum igitur, maximaeque utilitatis esset, si tholicae ubivis terrarum fidei, facile ctc/ sanctissimus dominus noster summus pontifex cura­ Pog. 6 lin. 6 [coi. 455 B 1] ad maiorem rei per­ ret, ut catechismo concilii Tridentini fierent necessa­ spicuitatem rectius, ni fallor, diceretur: riae additiones, ad modum vel adnotationum. vel BNisi ad illos, pro cuiusque captu intclligendas, appendicis, in quibus exponerentur tum errores adiiciatur vivao vocis magisterium eorum, quibus damnati, tum doctrina fidei sancita a tempore legitimi pastoris ct doctoris munus incumbit, ad peracti concilii Tridentini usque ad praesens con­ arctiorem totius mystici corporia Christi unitatem, cilium Vaticanum inclusive. Nunc temporie enim maiusque robur in pabulo et confessione verae maxima habenda est cura de parochis, et consulen­ fidei maxime refert, ut uno eademque sit illius dum eat defectui librorum quo laborant, maxime tradendae regulo, una eademque praescriptio in ■i in pagis degant, et defectui temporis ad illos populo christiano erudiendo ad veram salutis aeter­ pervolvendos, si iisdem instructi sint. Quid commo­ nae viam. Hinc omnibus . .. usum tridentini cate­ dius, quid utilius pastoralis doctrinae compendio chismi ad parochos/ etc. •ic reformetur: nTntcgmm autem erit episcopia, ad fideîes uberiuaü etc. 6. ep. Augustodunensis, coi. 478 a is. Id fine constitutionis haec nova paragraphe ad­ datur: BSed cum prima puerorum in doctrina Christiana institutio α patribus ot matribusfamiliaa magnopere pendeat, episcoporum est instanter ad­ monere, et admonendos curare parentes, vix enor­ mius ab ipsis admitti posse peccatum, quam ai in educandis iuxta catholicam nonnam pueril ncgligenter se gesserint Invigilent etiam pastores ani­ marum scholis omnibus, ut certiores fiant, an ct quomodo christianam doctrinam inibi addiscant qui eas frequentant alumni/ 489 EMENDATIONES IN SCHEMA REFORMATUM DE PARVO CATECHISMO 490 Mazzuoli ep. Sancti Severim . * — Pag.3 [coi.454 Ct] A est; 2e quia doctissimus hic vir aperto confessus habetur: filino sacrosancta Tridentina synodus ne­ est plus impendisse laboris in hoc exarando opus­ dum episcopis mandavit, ut dominicis saltem et aliis culo, quam in tribus voluminibus in folio de contro­ festivis diebus pueros in singulis Parochiis fidei versiis; 3° quia Benedictus XIV in supracitata con­ rudimenta, et obedientiam erga Deum ac parentes stitutione sic do illa doctrina: nClcmentis VIII diligenter doceri curarent; sed illud praeterea sibi aliorumquo praedecessorum nostrorum vestigiis in­ faciendum censuit, ut certam aliquam formulam et haerentes hortamur in Domino, et enixo commen­ rationem traderet christiaoi populi ab ipsis fidei damus in doctrina Christiana adhiberi libellum de rudimentis instituendi, quam in omnibus ecclesiis Clementis eiusdem mandato a cardinali Bellarmino illi sequerentur.11 conscriptum ... ut unus deinceps in docendo et Non placent illa verba nedum ... sed illud, quae discendo christianam doctrinam ab omnibus tene­ indicant transitus α minori ad maius. In hac pagina retur/ Atque hoc praesertim quoad prima rudimenta agi coeptum est de praecipua sollicitudine ecclesiae ergo pueros: post verba sed illud disseritur do fidei, in quibus oporteret ut non modo res sed ct rationo christiani populi fidei rudimentis instituendi; termini quibus exprimuntur agnoscerentur aequa­ erga transitus non fit nd aliquid maius speciale pro liter. Exempli gratia absonum ut in eliciendis pueris. 2* Singulis Parochiis: hoc ultimum verbum actibus fidei, spei ct charitatis nec non et contri­ scribatur p parvo. 3° Verbum formulam mihi non tionis variae adhibeantur formulae. In primis enim placet. In concilio Tridentino sees. 24 cap. 7 legitur B exponi debet quid credendum, quid sperandum, quid iuxta formam ... in catechesi... praescribendam .., amandum; dein etiam formale motivum quo credi­ Aptius mihi videtur verbum formam, ut excludatur mus, speramus, amamus. Haec in Bellarmini doc­ idea, quod ecclesia consuerit sufficiens ad Christia­ trina habentur. In contritionis actu exponi debet num populum in fidei rudimentis instituendum, ut quo motivo dolendum sit do peccatis omnibus com­ ipso edoceatur do omnibus formulis quae in interro­ missis, et quomodo ait dolori adiungendum pro­ gationibus ct responsionibus catechismi leguntur. positum non peccandi de caetcro, et quid potissi­ Dicendum igitur: Hinc Tridentina synodus epi­ mum promitti debet, ut agnoscatur poenitentem scopis mandavit, ut dominicis saltem et aliis festivis relabendi animum non habere, scilicet fugere pro­ diebus pueros in singulis parochiis fidei rudimenta ximas peccandi occasiones. Ut vero admonent tridentini patres ac Bene­ et obedientiam erga Deum ac parentes diligenter doceri curarent. Praeterea eadem sancta synodus sibi dictus XIV, non sunt tantum instruendi pueri, vel faciendum censuit, ut certam aliquam formam et adulti ignari ct rudes, sed et illi qui provectioris rationem traderet christiani populi ab ipsis fidei aetatis sunt, praesertim ut sese disponant ad bono rudimentis instituendi, quam in omnibus ecclesiis illi recipienda sacramenta. Neminem profecto latet novae legis sacramenta sequerentur. Dupanloup ep. Aurlianensis·. — Volucram ora­ conferre gratiam non modo ex opere operato sed tionem habere in congregatione generali de parro etiam ex opero operanti?, scilicet ex dupositionicalechismo. Cum vero pleraque a me obiicienda 0 bus, quibus ad sacramenta fideles accedunt. Quanto sufficienter dicta sint patribus, huic loquendi pro­ magis fideles instructione carent, eo minus gratiae posito renuntiavi. Haud inutile tamen duco ad recipiunt, quia materialiter potius quam formaliter Dcputationem de disciplina, per manus eminentiae quum plures sacramenta recipiunt. Placeret itaque ut parvus haberetur catechis­ tuae, mittere unam tantum animadversionem par­ ticularem, quam forsitan operae pretium erit re­ mus pro parvulis, atquo hic sine ullo additamento. Parochus aut alter magister poterit quid verba illa spicere. Pag. 5 § nEt quoniamu [coL455a]. In hoc para­ significent, ut melius intelligantur res ac memoriter grapho praecipitur translatio catechismi latini in retineantur, breviter explicare. Alter vero esso posset enucleatior tradendus linguas vulgares. Et ratio huius translationis faciendae haec datur: maioribus natu. Placeret etiam ut Vaticanum con­ ut facile memoriae mandetur. Sed haec ratio non cilium inculcaret, ut in omnibus domibus catechis­ nisi ex inadvertencia dari potuit. Ratio translationis mus hic servaretur, omnesque hortandi essent patresfaciendae haec est, ut a pueris omnibus intelligi familias, ut saltem in unoquoque menso a propriis possit catechismus, non nutem ut facile memoriae filiis ac filiabus legeretur, ac parochorum esso unam vel alteram aliquando adire domum, ut certiores mandetur. Card. Corsi aep. Pisarum. — Cum verae Christi fiant quomodo in Christiana catechesi omnes sint ecclesiae unitas quam maxime ex unitate doc­ edocti. Forsitan poterit hoc osse medium ut puellae trinae demonstranda sit iuxta illud Pauli: Unus D Dominus, una fides, unum baptisma, optimum foret praesertim a romanticis legendis libellis facilius tese si Vaticani concilii unus habeatur catechismus, quo abstineant. Libellorum enim istorum lectio tantorum et edoceantur omnes, atque oamdem omnes retineant malorum foe mineo praesertim sexui sunt in causa. doctrinam. Gastaldi ep. Salutiurum . * — Excellentissimis et Catechismus hio communi atquo ecclesiastico reverendissimis patribus, qui emendationes pro­ latino sermono erit scribendus, in vernaculam vero positas in congregationibus generalibus super sche­ linguam vertendus iuxta locorum ac dioecesium ma reformatum de parvo catechismo examinare de­ linguarum varietatem. Hoc consonum est menti bent, supplicem petitionem exhibet, ut quantum patrum concilii Tridentini, prout videre est sess. 24 fieri potest, accedant desiderio exposito de com­ cap. 7 do reformatione. Idem asserit Benedictus XIV missione eligenda a concilio, cui noms catechismus in constitutione Et si minime, edita dio 7 februarii conficiendus committatur, vel saltem ejcaminandits et anni 1742. approbandus, antequam apostolica auctoritate om­ Tessera istius parvuli catechismi videtur esse nibus episcopis ecclesiae catholicae imponatur. illa vou. cardinalis Bellarmini: 1® quia generalior Quao sequuntur argumenta hoc omnino suadent. 1° Primum officium ot ius cuiusque episcopi eat 1 Litt dat. ad cardinalem Capalti Deputation^ pro rebus tradere elementa catholicae doctrinae. Si gravis diaciplinae ecclesiasticae praesidem die 1 mail 1870. * Litt, dat ad cardinalem Capalti Deputationis de disciplina praesidem. *) Lilt dat. ad Deputation em de diariplisa ecclesiastica die 2 mali 1870. 491 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 492 cane» requirat, ut cibi praecipiatur formula qua k chiami assertores et defensores in suis nationibus haec elementa tradenda eunt, aequum omnino est, existeront. ut ipse etiam aliquam partem habeat in hac for­ Dubreil aep. Acenionensis >. — 1° Admittatur tantum unitas nationis seu provinciae donde unitas mula conficienda. 2* Decus concilii hoc requirit: nam si aliis tanta pro universo orbo desideranda possibilis fiat. 2* Exemplo concilii tridentini, exaretur a con­ rea committatur perficienda, praetermissis patribus concilii, hoc in augustissimi huius consessus dedecui cilio vel a commissiono concilii catechismo * unitati promissus et unitatis honoribus dignus, priusquam vergeret. 3° Episcopis, utpotc apostolorum successoribus, de unitate statutum sit. dictum est a Domino nostro: Docete omnes gentes, Dosati ep. Lunensis· Sa reanensis. — Servata prout et propterea episcopi sunt pastores in sua quaque iacet huius schematis expositione, eius titulus qui dioecesi; et sacerdotes episcopali charactere non inscribitur: De confectione et usu etc. potius sio praediti sunt tantum adiutore * pastorum. Ad epis­ inscribi posse mihi videtur: D/ parco catechismo copos ergo pertinet inre quodam proprio catechis­ conficiendo, et ab universa Ecclesia adhibendo (vel, * mo conficere, qui certe peculiari gratia Spiritus ai magis placet: deque eius usu in universa Ecclesia). saneti ad hoc munus exornati sunt. Augcloni aep. Urbinatenste. — § Integrum au­ 4· Plores ex patribus valde repugnant huic legi tem videtur posse immutari, ut infra, ad votum propositae de unico catechi/mo toti ecclesiae im­ exprimendum, ut etiam additamenta, quantum fieri ponendo: ot nonnisi reluctantor submittentur huic B possit, uniformiter fiant in unaquaque saltem pro· legi, quando lata fuerit. Multo magis reluctanter vincia vel regione. seso subiicient, si catechismo * omnino extra con­ «Ubi autem episcopi ad fideles uberius excolen­ cilium conficietur: ad quid eorum repugnantiam dos ct contra errores, qui in suis forsan regionibus augere ? grassantur, praemuniendos, ampliores catechetica * δ* Generatim patres qui obsistunt huic logi, institutiones conficere necessarium vel opportunum sunt ii ipsi, qui non admittunt opportunitatem de­ indicaverint, eas qnantum fieri poterit uniformes finiendae infallibiiitatis pontificiae. Iam vero una fieri eurabunt, iis maxime in locis, qui iu similibus ex causis praecipuis, ob quam huic definitioni non adiunctis vel necessitatibus versantur; quas tamen assnntiunt, est quia timent no sedes apostolica si una cum textu praedicti catechismi, ot non seor­ omnia ad se trahat, et episcopis utatur tamquam sum odere voluerint, id ita fieri dobere mandamus, meris vicariis, quibus omnis auctoritas propria ut textus ipso a nobis praescriptus, qui pro prima auferatur. In hac sententia valde confirmabuntur, fidelium institutiono absque ullis additamentis iusi non solum coacti fuerint ad acceptandum huno giter retineri debet, ab huiusmodi institutionibus unicum catechismum, sed coacti ad acceptandam patenter distinctus appareat. catechismum in quo conficiendo neque directe neque Valcrga patriarcha Hierosolymitanus. — Ad indirecte partem habeant: proptereaquo eo magis schema constitutionis de parvo catechismo pag. 5 obsistent praedictae definitioni; et quo magis adi­ lin. 11 [eoi. 454 Du] proponitur ut voci „curabimus4' gentur ad accipienda quao sibi repugnant, eo magis C substituatur vox decernimus. querimoniae angentur. Porro prudentia iubet, ut, Ratio est, quia dignitati sanctae sedis magis nisi ineluctabilis necessitas aliud suadoat, queri­ congruere videtur, ut in solemni constitutione id, moniis quam minor causa fieri potest praebeatur, quod agendum sit, decernatur, quam ut mens et dum pace et concordia adeo· indigemus. propositum agendi tantum exprimatur. 6® Si novus catechismus conficiatur ab episcopis 9. quos concilium elegorit, vel saltem ab episcopii Congregatio generalis quadragesima nona per concilium electis examinetur et approbetur; 1870 mali 4. tuno catechismo * erit vere catechismus concilii Vaticani, secus erit tantummodo iussu concilii Va­ Foria IV die 4 maii 1870 hora nona matutina ticani editui. in conciliari aula Vaticanae patriarchalis basilicae 7· Res quae proponitur certe ad praxim reduci generalis reverendissimorum patrum congregatio potest sine magnis difficultatibus. Nam, quum con­ habita est; cui interfuerunt quingenti nonaginta cilium non possit tam brevi tempore absolvi, quo patres, nempe 34 cardinales, 7patriarchae,8 primates, generation sperabamus ad exitum esso perducendum, 93 archiepiscopi, 407 episcopi, 5 abbates nullius fit ut, sedente concilio, catechismus hio concinnari dioecesis, 15 abbates generales sive praesides con­ valeat. Etiamsi, concilio perdurante, perfici non gregationum ordinum monasticorum, usum mitrae valeret, episcopi, quibus opus committeretur, pos- habentes, 21 generales et vicarii generales, quorum sent ad aliquod tempus Romae permanerò ad illud D omnium nomina, quao per assignatores locorum complendum. accurato descripta fuerunt, exhibet indiculus patrum Si episcopi ipsi non possent illud aggredi ot quadragesimae nonae congregationis, qui inter acta, perficere, ct res viris a sancta sede eligendis et concilii asservatur. Romao permanentor degentibus esset committenda; Reverendus pater dominus Athanasius Kauam concilium tamen oligere posset numerum quemdam archiepiscopus Tyrensis ritus melchitici missam episcoporum ex diversis nationibus, quibus etiam lectam celebravit Qua absoluta, ct recitata ora­ ad suas sedes reversi * exemplaris novi operis tione Adsumus Domine etc., eminentissimus primus mittantur, et eorum suffragia vel emendationes praeses iussit aubsccretarium ambonem ascendere Romam remitti. Confectores catechismi has ad- et iudicum excusationum relationem perlegero circa notationes vel emendationes perpenderant, casque petitionem a nonnullis patribus factam, ut facultas simul comparando novum catechismum a se con- sibi concederetur discedendi a concilio. Relatio vero fectum iuxta illas reformarent; operis ita reformati huiusmodi sequens est: exemplaria donuo remitterent ad'eosdem episcopos «Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ adiectis rationibus ob quas emendationes quasdam rendissimi patres, aliquot concilii patres ex graviforsan non receperint, additis etiam argumentis bus causis veniam a concilio discedendi petierunt, quibus quaecumqao scripserunt, fulciuntur; et sic scilicet:1 2 eorum episcoporum certo suffragia affirmativa tan­ 1 Liti. dst. ad revertudÍMÍmum concilii secrvurinm die dem haberentur; et illi ipsi episcopi novi cate- 2 mail 1870. 493 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA NONA 4 maii 1870 494 *1 Anselmua Llórente episcopus Sancti losephi a Emendatio 1* est: Parcus catechismus pro uni­ do Costarica ob graviorem infirmitatem in dies versa ecclesia conficiendus episcopis commendetur, non crescentem. autem praecepto imponatur. Rogo ut mihi permitta­ 2° Jacobus Brown episcopus Salopiensis in Anglia tur do hao aliqua exponere post emendationem pariter ob adversam valetudinem. quintam; ita ut nunc aggrediar ad emendationes 3° Joannes Brady episcopus Pcrtbcnsis in Austra­ quinque, quae sunt sub num. 2· (a, b, c, d, e), itemlia ob graviorem infirmitatem continuo auctam. quo do secunda parte emendationis quae est sub 4* losephus Hippolytus Salas episcopus Sanc­ num. 4° b. Istac emendationes omnes in hoc con­ tissimae Conceptionis do Chilo ob gravem Infirmi­ veniunt, quod catechismus conficiendus aut com­ tatem podagrae, qua valde laborat, ponatur ab ipso concilio oecumonico, aut compositus 5· Ioannes Langevin episcopus Sancti Germani ab alio, proponatur concilio approbandus, aut pro­ do Rimouski ob gravissimas necessitates tam spiri­ ponatur omnibus episcopis totius orbis catholici tuales quam temporales dioecesis. primum inspiciendus, aut saltem proponatur epis­ 6° Colinus Mac Kinnon episcopus Arichatensis copis aliquibus ex omnibus nationibus orbis catho­ ob infirmitatem continuo auctam. lici, aut tandem ut saltem ante approbationem 7· Petrus Mno Intyro episcopus Carolinopoli- apostolicam proponatur examinandas duodecim tanus ob eamdem causam. patribus concilii nunc eligendis: haec in bis sex 8° Petrus Beverini episcopus Sapponsis ob no­ emendationibus continentur. Videamus nunc quid tissimam gravem infirmitatem. B de iis dicendum videatur. 9° Fcrdinandus Arguelles y Miranda episcopus Primum ut concilium ipsum nunc hoc opus sibi Asturicensis pariter ob gravem infirmitatem. assumat et catechismum conficiat. Reverendissimi 10® losephus Oolabert episcopus Paranenais patres, si sanctissimus pater ab initio habuisset propter diuturnam gravemque infirmitatem. hanc intentionem ut concilium faciat catechismum, rJudicos excusationum allegatas discedendi cau­ mihi videtur quod concilium deberet sanctissimum sas satis fundatas atquo probatas agnoverunt, atque patrem rogare, ut hoc opus α concilio avertat et praedictorum episcoporum petitionem exaudiendam in seipsum assumat. Scitis enim, reverendissimi suaserunt/ . patres, etiam patribus tridentinis simile aliquid in Hac relatione perlecta, eminentissimus primus intentione fuisse relato ad catechismum ad parochos praeses patres rogavit, ut qui allegatas discedendi ct ad alios libros; sed tridentini patres posten per causas α iudicibus excusationum agnitas et appro­ experientiam edocti fuerunt, ita ut nihil ipsis relin­ batas admittendas esso judicarent, surgendo assen­ queretur nisi omnia remittere ad sanctissimum sum suum ostenderent Cum quo omnes undique patrem, et eum rogaro ut ipse faceret, et fecit Sed non est necessarium confugere ad experientiam eurrexissont, idem primus praeses dixit: ^Declaramus, easdem discedendi causas appro­ alienam ; iam ipsi experientiam fecimus. Scitis quantum tempus ct quantos labores debuerimus batas esse α concilio/ insumere in conficienda nostra prima constitutione Poat haec dixit; "Reverendissimi patres, iam accedimus ad mate­ de fidoî Quid ergo? ei nunc catechismus componendus riam principalem congregationi generali hodie pro­ positam, scilicet ad exquirenda suffragia patrum esset α quibusdam ex nobis eligendis, »i ille catcdo emendationibus circa schema reformatum de chiamus tunc concilio proponeretur, deberemus in­ parco catechismo. Antequam suffragia exquirantur, sudare millibus emendationum per univorsum annum audiendus est reverendissimus pater, qui nomino vel per duos annos continuos. Quomodo possumus Deputationis pro rebus disciplinae ecclesiasticae tanto tempore nbesso a nostris dioecesibus cum exponet, quid ipsa de bis emendationibus sentiat magno carum datnno, ct quomodo tempus pretiosum patribusque proponat. Is est reverendissimus domi­ terere pro hac re, relinquendo labores multo gravio­ nus Ioannes Zwerger episcopus Secoviensis. Itaque res, qui conciliariter faciendi sunt? ita tamen ut isto labor conficiendi catechismi minimo relinquere­ reverendissimus dominus ambonem ascendat/ tur infectus, aed eum faciet sanctissimus pater sua RELATIO cura ct sollicitudine? Ergo mibi videtur concilium reverendi patris domini loarniis Zwerger non posse hunc catechismum conficere, sed potius episcopi Secoviensis1. debero gratias agero sanctissimo patri, quod iam ab initio intentionem habuerit, ut curam eius habeat. Eminentissimi ct reverendissimi patres. Sed nuno catechismus alia via componendus Cum haec provincia exponendi opinionem Depu­ tationis de propositis emendationibus mihi devenerit, poterit proponi omnibus universi orbis episcopis ea quao Deputatio proponenda censuit aggredior. dispersis, post concilium inspiciendus ct examinan­ Primum de emendationibus hic typo impressis ex­ dus; aut si non omnibus, aliquibus saltem ex omni­ ponam Deputationis opinionem; deinde pauca do bus notionibus, id est plurimis episcopis. Mihi aliis, a quibusdam reverendissimis patribus alia via videtur, quod episcopi disporci por totum orbem ad Deputationcm delatis, aliquod verbum dicam. multo minus possint examinare catechismum, quam hic congregati: ergo hoc adhuc mihi videtur magis 1 Argumentum: .Ambonem hic ascendens et singulas pro­ impossibile. Fortasse tamen posset compositus isto positas emendationes persequens huius de iis locutns est in quibus aut maiori instantia aut maiori numero nonnulli in­ catechismus proponi duodecim patribus, ut alia emendatio vult, nunc α concilio eligendis; sine sistere viri inerant. Sic cum a nonnullis postulatum fuisset ut munus conficiendi catechismum ipsi concilio committeretur, dubio examen per duodecim patres erit minus diffi­ ipse e contrario observavit ut ri pontifex hoc munus concilio dedisset, concilium declinare illud debuisset, et pontificem ro­ gare ut ipse potius hane curam sibi assumeret. Neque exigi posee ut cum confectus catechismus fuerit, sublidatur episcopia sive dispersis rive in concilio congregatis; praeterquamquod enim tempus longum nimis ad id requireretur, hoe examen innumeris atque inutilibus quaestionibus viam panditurum com­ pertum omnibus esse. Inutile esse quod ab aliquibus propone­ batur de eligenda commissione duodecim episcoporum ex variis ebristiani orbis nationibus. Siquidem rem hanc ait uno vel alio molo ipse pontifex ex se faciet. Curam confidendi eate- dami apostólicas sedi onice relinquendam, nec conditiones, cautiones aut observationes apponendas quao ei in iniuriam versarent. Addidit non agi hic aut de nova catechismi Rellarmini editione aut de catechismo Illo locupletando, sed de noro conficiendo catechismo. Et demum in catechismo ea tantum comprehendi opus erse quae revera ad primam Institutionem pertinent, seu rudimenta ilia quae primo tradi pueris debent, non vero ea quae ad completam elementares institatloaem pertinent, aut quae per totum scholae cursum tradi ait a parochis in suis parochiis doceri debent * 495 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 496 cilo quam per mille patres. Sed ex una parto istud A Nihil vult statuere de catcchizatione, sed de cateoxumen, haec praecautio superflua erit. Quomodo chismo; id est, vult tantum textum construere, iuxta enim orietur ille catechismus? Hoc modo, ut sanc­ quem docendum erit, non autem vult quidquam tissimus pater eligat aliquos viros ad catechismum determinaro neque do tempore catechisationis, ne­ conficiendum prae cacteris aptissimos; ut isti cate­ que de loco. Itaque emendatio baec placuit Dcchismum summa diligentia componant. Postquam putationi, quae etiam iuxta eamdom cogitationem compostus fuerit, sine dubio sanctissimus paler insuper proponit, ut etiam deleantur haec verba illum prius examinandam proponet aliquibus aptissi­ rin singulis parochiis-, et textus quem ergo occipien­ mis ad hanc rem, et facile episcopos aliis praeferet, dum suadet paulo post initium primao paragraph!, •i sibi visum fuerit. Et illud quod hic desideratur, ita sonaret: Hinc sacrosancta Tridentina synodus sine dubio tamen fiet, ut diligenter prius examine­ nedum episcopis mandant, ut pueros fidei rudimenta tur; tunc demum catechismus ita castigatu· accipiet et obedientiam erga Deum etc., ut illud quod do approbationem apostolicam. Ergo cum hoc certe tempore et de loco ibi dicitur, eliminetur. Iam aliunde fiet, cur per nostram quasi legem vellemus aliunde nostrum ichcma non voluit afferre verbo concilii Tridentini, sed tantum illum sensum qui hanc rem praescribendo quasi habere? Sed ex altera parte hoc etiam longissime distat pro nostro scopo facit. a more procedendi, quem tenuerunt patres tridentini Venio ad emendationem 4Λ* (a ct Do soin eadem quasi re, cum ageretur inter alias etiam cunda parte emendationis sub num. 4a b iam dixi, de catechismo romano. Tridentini patres omnia B quia illa secunda pnra pertinet nd emendationes remiserunt ad «anctam sedem, et non addiderunt quae aunt sub num. 2*, do quibus dixi non videri ullam limitationem: ergo convenit, ut et nos patres admittendas esse. Restat ergo prior para emen­ tridentinoa in hac quoque re sequamur. Praeterea dationis 4a* et haec ita est, ut deleantur verba nad etiam aliud posset subesse, si has aut alias aut exemplar" et etiam rob oculos habiti·4 et ut post similes cautelas apponeremus. Posse: inde oriri F«acro approbante concilio4 dicatur: o5 oculos ha­ apud cos, qui foris sunt, aliqua sinistra suspicio bitis imprimis praedicto venerabilis card. Bellarmini injuriosa erga sanctam sedem, et erga nos ipsos: catechismo, tum etiam aliis in christiano populo ma­ posset oriri opinio, ut illi qui foris sunt facile gis pervulgatis catechismi *. Illud vocabulum ad calumniando dicerent: patres Vaticani putaverunt instar aut ad exemplar catechismi Bellarmini plure· non posse committi confectionem parvi catechismi patres in prima et in secunda discussione exagitavit, sanctae sedi, sine magnis cautelis et praecautionibus ; quia putarunt, schema per hoc vocabulum velle et haec opinio nobis et sanctae sedi iniuriosa esset. insinuare, ut isto catechismo· parvus, de quo lo­ Itaque Deputationi visum est, quoad has quinque quimur, quasi nihil aliud eit nisi exemplar eiusdem, emendationes quae sunt sub num. 2® et ultimam id est quali un portrait, un ritratto accurato; aliis partem emendationis quae est sub num. 4® b, esse verbis ac si iste catechismus nihil aliud essot, nisi suadendum congregationi generali ut has emenda­ nova editio aucta Bellarmini; et ideo illi patres tiones excludat reverendissimi viderunt, illum catechismum BellarVenio ergo ad emendationem ,3 ** quae ita sonat: C mini, qui suo tempore optime suis adiunctis ot Ex cerbi * concilii Tridentini ibi citatis (pag. 3 lin. 11) necessitatibus respondebat, illum catechismum, si eliminentur serba ¿.dominicis saltem ot aliis festivis non sit nisi emendatior, nisi auctior editio, non diebus/ Deputatio de hac emendatione censuit bene sufficere praesentibus nostris indigentiis. Et acceptandam esse, et suadendum esse reveren­ ex hac causa, ni fallor, patres ea protulerunt, dissimis patribus hic congregatis ut hanc emenda­ quae proferenda duxerunt, et quae omnes audi­ tionem acceptent. Prima causa est illa, quam vimus. adduxit reverendissimus emendator, scilicet esse Sed, reverendissimi patres, haec intentio nun­ inimicos ecclesiae, qui maxime scholam volunt sol­ quam fuit neque in priori neque in hac forma nostri vere ab omni infiaxu christianae religionis : ct hoc schematis; sed dicitur expresse, novus catechismus in aliquibus locis iam obtinuerunt, ut ibi sint scho­ conficiatur, secus debuisset dici, nova et auctu editio lae in quibus non liceat exponere doctrinam Chri­ procuretur. Ergo, dum schema dicit, novus catestianam. In aliis locis hoc idem desiderant, et cbismus fiat, iam per hoc ipsum agnovit ct inconantur facere; et ephemerides omnibus diebus digitavit. illum Bellarmini catechismum, quamvis proclamant, eiiciendam esse religionem ex institu­ priori tempore aptissimus fuerit, nunc non prorsus tione iuventutis. Ergo si hoc dicimus, si haec verba convenire necessitatibus nostris, et debere confici concilii Tridentini afferamus, quid habebunt isti catechismum novum, non editionem novam, qui inimici ecclesiae? Certe non habebunt veram cau­ iuxta principaliora lineamenta Bellarmini composam dicendi: Ergo videtis concilium ipsum docet, D nendas erit. Ex hoc videtis, reverendiasimi patres, satis esae ut dominicis tantum diebus extra scholam quod posset vero sensui illorum patrum etiam satis­ instruatur inventus in doctrina catholica. Non habe­ fieri, ei hanc partem emendationis non acceptandam bunt hanc causam veram, quia dicitur rsaltem4 et consuissemus. Tamen Deputatio putavit, hanc emen­ insuper dicitur ^diligenter instruant etc.u Sed ini-’ dationem eub n. 4® a accipiendam esse; unde fit ut micis ecclesiae catholicae non tantum placent verae emendatio 4a b per se ipsa excidat. Deputatio causae; contenti sunt ut habeant tantum praetextus hoc ideo existimavit hanc esso accipiendam, quia coloratos ad decipiendos simplices, et praesertim regula, quam Deputatio sibi praefixit, haec est, ad decipiendos parentes catholicos. Ergo possent ut quantum fieri potest, quantum scopus laboris revera dicere: ecco concilium Tridentinum innuit, permittit, Deputatio satisfaciat omnibus desideriis concilium Vaticanum repetit eamdem rem, sufficere patrum. Quod revera omnibus nequeat satisfacere, ei vestri filii in schola de religione nihil audiant, per se ipsum patet; quia saepo ut Deputatio pla­ et parochus poteat, si vult, et vos potestis domi ceret paucissimis, deberet displicere omnibus reli­ vestros pueros instruere. Ergo ex hac causa ad­ quis: sed ut desideria patrum, quae possunt impleri, ducta a reverendissimo emendatore hanc emenda­ illa desideria omnia impleantur. Hinc ergo Depu­ tionem accipiendam indicavimus, eo vel magia quia tatio suadet, ut haec emendatio acceptetur, ct pag. 5 possumus haec verba immutaro sine ullo damno lin. 3 erit dicendum: Idcirco nos, sacro approbante concilio, ob oculos habitis imprimis praedicto venera­ nostri schematis. Quid enim vult schema do parvo catechismo? bilis cardinalis Bellarmini catechismo, tum etiam aliis 497 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA NONA 4 maii 1870 498 in christiano populo inagis pervulgatis etc. Hinc ergo A circumstantiae ipsae essentiales, do quibus agitur, emendatio 4* sub a excidit. revera nondum sunt diversae. Postea autem in­ Venio ad emendationem quae eat: pag. 5 cipiunt diversitates plurimae; et in ulterioribus annis paragrapho "Integrum autem erit opiacopis", de­ scholasticis puerorum et magis aliorum rudium iam letis verbi» ^eiusdem parvi catechismi usu pro multae diversitates pro diversitate locorum occur­ prima fidelium institutione absque ullis additamen­ runt. tis iugitor retonto11, sic reformetur: Integrum autem Ergo schema et Deputatio vult, ut pro illis erit episcopis ad fideles uberius etc. De hac ro nuno amplioribus institutionibus non sit textus uniformis, dicendum est, tunc simul adiungam illud quod sub quin non amplius convenit; sed ibi adhibeatur in num. P* propositum fuit, quod omisi et in hunc dioecesibus ille amplior catechismus, quem epis­ locum transtuli: ergo videamus quid dicendum erit; copus magis convenire indicaverit. Item de uberiori Deputatio mentem suam candide aperiet. Quae ecclesiastica institutione, aliud intelligit schema et contra uniformitatem catechismi dicta fuerunt, reve­ Deputatio, et aliud intelligunt illi patre» qui ob­ rendissimi patres, omnes audistis; pluribus patribus locuti sunt. Quid Deputatio intelligat, iam dixi; magni timores orti sunt, dum cousiderarcnt has res. ea quae in primis annis scholasticis non sunt om­ Ex una parto considerarunt magnam differentiam nibus pueris exponenda, illa omnes. Sed illi pa­ culturae et ingenii ct intolligentiao ct morum, etiam tre» videntur intellexisse, non quao sub prima in­ differentiam periculorum, haeresum, quao iu diversis stitutione omnes e schola elementari et omnes ex locit» revera sunt diversae, diversissimae; ex alia B ecclesia intelligunt; videntur tantum intellexisse parte viderunt proponi hic tamen catechismum illam culturam religiosam quam omnes in altioribus unum uniformem, et inde concluserunt: quomodo societatis humanae classibus habere deberent, et pro bnc tanta adiunctorum varietate poterit con­ quam haberent in scholis ita dictis mediis, in gym­ venire unus catechismus? Et isti timores, ni ve­ nasii» et in aliis. Si ergo do re quam intelligimus hementer fallor, cx aliqua suppositione orti sunt, sub eadem denominatione, si de hac re clarum et quao suppositio non fundatur in nostro schemate. eumdem conceptum nobis efformaverimus, puto Isti timores omnes ct quasi omnia, quae patres quod Deputatio revera poterit suadere et patres dixerunt contra uniformitatem catechismi, militant rogare, ut velint hanc quintam emendationem ex­ quidem et sunt argumenta fortissima contra mag­ cludere ct eliminare; quia illis timoribus iam non num et completum, non autem tangunt catechismum amplius adest obicctum, et res ita intellecta iam parvum, non tangunt primam institutionem fidelium. omnibus praeverrit. Et differentia opinionum orta est, nisi fallor, ex hoc Nunc do prima emendatione verbum dicam. maxime, quia sub denominatione catechismi parvi Fortasse catechismus pro universa ecclesia con­ aliud intellexit schema, et aliam rem intellexerunt * ficiendus commendetur tantum, non praecipiatur. patres multi; aliud intellexit schema sub expres­ Deputation! visum est (non tantum videbatur, sed !), * non posse hano sione „pro prima fidelium institutione", ct longo certe persuasum erat Deputation aliam rem intellexerunt illi patres. Ergo si verum emendationem ut accipiatur suadere ct proponere; sensum, in quo sumitur hio parvus catechismus, et 0 quia ut paucis placeremus, deberemus reliquis omin quo sumitur hic prima institutio fidelium, si huno nibus displicere ; sed ex illis quao dixi paullo ante verum sensum determinemus, tuno illa argumenta iam apparet, illud quod schema vult sine difficul­ tate posse praecipi. Potest autem cogitari casus, omnia, ni fallor, excident. Quid ergo parvus catechismus est? Secundum et ego scio talem casum in aliqua dioecesi mihi mentem schematis et Deputationis sub parvo cate­ nota, quae mihi praeter omnes dioeceses totius chismo intelligimus illa tantum rudimenta, quae mundi cordi est: mea dioecesi. In mea dioecesi revera ad primam institutionem fidelium pertinent; puto esse circumstantiam prorsus exceptionalem; et sub prima institutione fidelium non intelligimus unde pro mea dioecesi fortasse melius conveniret, quod nuper dixit aliquis cx reverendissimis patribus, ut novus catechismus non praeceptive imponatur. qui putavit intelligendam esse omnem institutionem, Sed si video esse casum prorsus exceptionalem, de quam pueri per totum tempus scholae a sexto us­ quo nescio an in alia dioecesi totius mundi iterum que ad decimum secundum aut decimum quartum existât necne, in concilio oecumcnico non possum annum accipiunt, ot insuper omnem institutionem illam circumstantiam adferre. Quomodo potest con­ quam parochus in ecclesia fidelibus exponit. Si cilium oecumenicum circumstantiam exceptionalem sub prima institutione fidelium hoo intclligcromus, unius, vel alterius dioecesis respicere? Possum tunc verissima sunt omnia quae dicta sunt contra illam circumstantiam expendero in concilio pro­ uniformitatem; sed schema et Deputatio sub prima vinciali, in synodo dioeceeana; et si postea mihi institutione illud tantum intelligunt, quod est revera d videbitur revera multo utilius esso, ut in mea prima et non amplior. Et ut rem dicam iuxta leges dioecesi remaneat catechismus hucusque adhibitus, nostras scholasticas, ubi pueri α sexto anno com- tunc quid faciam? Tunc sanctissimo patri totam pleto usquo ad duodecimum aut decimum quartum rem exponam prouti est, rogans ut hanc specialem annum completum per eex aut octo annos continuos exceptionalem circumstantiam respiciet: et non est debent scholas frequentare, ubi solemus pueros lex Medorum atque Persarum, quao praevaricari dividero in tres divisione», ita ut pueri qui primo non possit1, hoc nostrum schema. aut secundo anno scholam frequentant, offorment Leges disciplinares illae sunt quao aliquando unam divisionem; pueri anno tertio et quarto scho­ in uno loco possent plus damni adferro quam utili­ lae dementaris offorment secundam divisionem, et tatis: ergo non tantum ius est episcopo sed obli­ alii tertiam. Sub prima institutione ergo tantum gatio, ut hanc circumstantiam apostolicae sedi ex­ intelligimus illud, quod illi pueri in prima divisione, ponat, et sancta sedes, quao nihil aliud desiderat exempli gratia ab aetatis suae anno sexto completo nisi gloriam Dei per salutem animarum, certo non usque ad octavum aut nonum annum completum vult ut aliqua lego disciplinari alibi minor utilità» debent discere; ct in hae ro revera illa culturae et animarum habeatur. Si ergo etiam fortasse unus morum et intellectus et intelligentiae differentia non­ aut alius episcopus adsit, qui pro sua dioecesi dum existit; incipit autem esse postea. Ergo De­ putet so habere eamdem rationem, potest tamen putatio et schema vult, ut pro istis pueris in prima institutione sit catechismus uniformis, quia etiam ») Dan. VI. 15. Conçu*. gkxkral. tomus LL 32 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 500 votum suum dare, si ipsi visum fuerit, pro cate- A dationibus congregationi generali ignotis, quid chismo praeceptivo, sicut et ego dabo, quia nunc possum dicero? ideo etiam decretum apostolicum non in concilio provinciali sumus aut in synodo illas emendationes excludit; tamen quaedam membra dioecesana, sed in concilio oecumcnico. Si tamen Deputationis putarunt acceptanda esso illa scripto aliquis episcopus putaret in sua dioecesi non quidem tradita, et tunc in Deputatione etium illa desideria pro omnibus, sed pro multis tamen pueris extare expensa fuerunt non tanquam ab aliis proposita, causam, ut ipse det catechismum a se ampliatum, sed tanquam si quis ex Deputations ipsa oa pro­ si unus aut alter aut aliqui pueri adsunt, iterum poneret Exempli gratia, unum fuit ut dicatur: nemo impediet illum episcopum ut illis pueris ut- catecbismum conjiciendum decernemus; non dicatur: pote iam maturis pro catechismo maiore alium cate- Bcatechismum conficiendam curabimus/ Tumen non potuisset admitti hacc emendatio, quia sanctissimus chismum tradat. Unum adhuc est. Dictum fuit aliquando; si pater non tantum decernit ut catcchismus fiat; sed ergo parvum catecbismum conficimus, debet ct fieri si ipso in se curam et sollicitudinem absumit ut catechismus maior, et sic parentibus pauperibus fiat, melius convenit ut dicamus ^curabimus" quam imponimus necessitatem ut emant duos libros. Hacc decernemus. res ia se exigua quidem ot parvi momenti esse Alius quidam reverendissimus putor plura propo­ videtur, tamen pro pauperibus parentibus etiam suit, dc quibus valet quod dixi do emendarono 6*. Deputation! non videbatur parvi momenti, si rospici Referuntur ad actum ct exercitium catechizationis, potest, ergo respiciatur. Sed permittite ut exponam B non ad catechismi textum condendum. Ergo nou cogitationem meam. Πιο agitur de parvo catechismo, potuissent admitti. quem pueri a sexto anno aetatis suae quotidie Alii patres desiderarent ut concilium exprimeret aecum bis in die afierro debent in scholis, nsquo desiderium, quod sanctissimus pater etiam procuraad annum duodecimum aut dccimumquartum com­ bit conficiendam novam editionem catechismi romani pletum. Ergo quod fit maximo in pueris parvis ad parochos auctam per omnia decreta doctrinalia, sex aut septem annorum saltem in nostris regioni­ quao a concilñ Tridentini tempore usque ad con­ bus, hoc est; quod in toto hoc tempore pueri illum cilium Vaticanum inclusive erunt facta, aut iam librum aliquoties amittunt, ct si non amittunt, per facta sunt. Tamen cum hoc ad nostrum schema sex aut octo annos dilacerant bis aut ter, ita ut non pertineat, non potest acceptare Deputatio, et alius liber necessario emendus sit a parentibus. non possumus sanctissimo patri non interrogato Igitur parentes pauperes minori dispendio pecuniae aliquem laborem quasi imponere, aliquem laborem possunt iterum compararo librum parvum qui fuit gravem et difficillimam. Neque etiam pro illis, qui ille parvus catechismus, et non librum maiorem qui talem catecbismum desiderant, et desiderunt sine in so contineat omnem materiam religionis, quam dubio omnes, neque pro illis necessarium erit. Certo puer per octo annos addiscere debet. tales editiones iterum venient post hoc concilium. Praeterea etiam pro ipsa didáctica convenientia Novam editionem talem aliquis patrum procurabit, fortasse melius esset et conveniret si in primo cate­ si placuerit ipsi, ct addet illa omnia, quao desidernnchismo puerorum revera nil aliud insit, nisi illud C tur. Ergo de his rebus nihil est in suffragiis ferendis quod debout discere illo anno aut sequenti. Et sic dicendum. etiam in Austria habemus catechismos tres, parvum, Roatat autem ut nunc aliam emendationem pro­ maiorem ot maximum. Ille catechismus parvus con­ ponat ipsa Deputatio, et hanc emendationem pro­ tinet tantum ea. quae puer debet discere illis duobus ponit ex se quidem, sed tamen iuxta desiderium aut tribus annis scholae, et nihil aliud. Deinde in plurium patrum, et refertur ad paragraphum tertiam secundo catechismo, quae in primo sunt, omnia ad in medio pag.5 [coi. 4o5 a] BEt quoniam necease est literam iterum recurrunt; sed insertae sunt inultae ut parvus ctc/ Indicatum fuit in Deputatione et a aliae interrogationes etiam et aliae novae materiae. patribus extra Dcputationem hanc causam, curversio In tertio catechismo maximo inest tota materia facienda sit,et etiam vrrsio, quantum fieri potest, ite­ praecedentium cateclrismorum, et iterum alia ube­ rum unica pro minoribus provinciarum partibus ctc., rior materia et eiusdom materiae uberior explicatio hanc causam, quao hic adducitur, non esso plenariam continetur. Fortasse sic fiet etiam cum hoc novo ot adaequatam: et hoc Deputation'! visum est verum parvo condendo catechismo, si episcopis bene visum esse. Ergo Deputatio proponit quia haec causa hic fuerit sio procedere: hoc omnes possunt facere, prout adducta non est adaequata et plcuaria, ct quia ipsis placuerit, quia schema nihil praescribit de hac longum esset plenariam causam exponere et quin re, omnia libera relinquit. Itaque Deputatio censet, proreus superfluum est, ut nihil dicatur, ita ut illa et rogo patres ut in suis suffragiis excludant 1“ paragraphes incipiat illis verbis in linea 4 „oporam et * emendationem, quam coniunxi, quia rationes D dabunt in singulis provinciis" delendo tres lineos pro una simul sunt explicatae pro altera. huius paragraphi, et inserendo vocabulum vero post Emendatio 6*. Videtis, reverendissimi patres, y,operam“. Ergo illa paragraphus tertia erit sic: hanc emendationem referri non ad textum cate­ Operam vero dabunt m singulis provinciis etc. chismi conficiendi, sed ad catechizationem, et relate Rebus hisce omnibus expositis, Deputatio conad illum tam praeclara affert, nt Deputation! visum scientioso putavit, se posse et rei et iustis desideriis fuerit hanc emendationem in alio schemate con­ patrum, quantum licuit ct fieri potest, respondero. venienti debere respici, quia utilissima continet. Rogat ergo Deputatio ut reverendissimi patres in Sed quia nunc do textu catechismi condendo agi­ suffragiis quao nunc erunt ferenda, velint sua adiunmus, non invenit locum in nostro schemate, et erit gere ad haec, quao Deputation! pro scopo schematis visa fuerunt accommodata. ergo eliminando. Restat ut adhuc verbum dicam de quibusdam Expleta relatione reverendissimi episcopi Secoemendationibus non ex ambone coram generali con­ gregatione expositis ct postea eminentissimis prae- viensis. ominentisrimus primus praeses ait: Reverendissimi patres, procedamus nunc ad aidibus scripto traditis, prout decretum apostolicum praescribit; sed agitur do emendationibus quibus­ ipsum actum suffragia ferendi de praedictis emen­ dam a patribus ignotis, quia a quibusdam patribus dationibus, quas reverendus dominus subseeretarius uni aut alii membro Deputationis do disciplina sin gill atim praeleget, ut postea de singulis exquiran­ scripto traditae sunt Quia ergo agitur do emon- tur suffragia more solito per actum aurgendi." —11 501 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA NONA 4 mah 1870 502 Perlecti· itaque emendationibus et duplici ex- A Cardinali· Amat........................................ placet perimento eubicctie, suffragiorum exitu· hic fait. Cardinalia Paracciani Clarelli .... placet Emendationem primam ct secundam (a et Ò) Cardinali· Di Pietro................................... placet longo maior patrum pars excluait: secundam (c, d, e) Cardinalis Milesi........................................ placet fero omnes excluserunt: tertiam, nimirum: Pag. 3 Ordinis presbyterorum: lin. 11 ex verbis concilii Tridentini ibi citatis haec Cardinalis Do Angelis.......................... placet eliminentur: ^dominicis saltem et aliis festivi· Cardinalis Vannicelli............................... placet , * diobus fero omnes admiserunt iuxta modum a Cardinalis Schwarzenberg . . . non placet Deputatione propositum, ut scilicet delerentur Cardinalis Corsi...........................................abest etiam verba, rin singulis parochiis * et diceretur: Cardinalis Asquini...................................... abett mandavit ut puero» fidei rudimenta et obedientiam Cardinalis Carafa......................................... placet erga Deum ac parentet diligenter doceri curarent. Cardinalis Riario-Sforza.......................... placet Quarta (a) proposita non fuit, ut ratio do ea habereCardinalis Mathiou............................non placet tur in sequenti. Quartam (6) quoad primam partem Cardinalia Donnet....................................placet fero omnes admiserunt, ut scilicet pag. 5 lin. 4 post Cardinalis Morichini............................... placet nsncro approbanto concilio * diceretur: ob oculos Cardinalis Pecci.................................... placet habitis imprimis praedicto venerabilis cardinalis BellarCardinalis Rauscher............................ non placet mini catechismo, tum etiam aliis in christiano populo Cardinalis Barnabò................................ placet magis pervulgatis catechismi». Quoad secundam voro B Cardinalis Antonucci............................... abest partem, ubi habetur; adhibito etiam opere nonnulloCardinalis Orfei........................................... abest rum episcoporum, longo maior para eam exclusit; Cardinalis De Silvestri...............................placet sicuti ot longo maior pars exclusit emendatione» Cardinalis Sacconi.................................... placet quintam ot sextam. Cardinalis Quaglia......................... . placet Demum nomino Deputationis nova emendatio Cardinalis Panobianco............................... placet proposita est, ut nimirum in schemate de quo sermo Cardinalis Trevisanato.................................abest pag. 5 in prima linea supprimerentur verba „Et Cardinalis De Luca ....... placet quoniam nccesso est ut parvus isto catcchismus Cardinalis Bizzarri........................... placet quabi tessera fidei facile memoriae mandetur.® Cardinalis do la Lastra yCuesta . . placet Periodus autem sic inciperet: Operam vero dabunt Cardinalis Pitra................................. placet in singulis provinciis. Huiusmodi vero emendationem Cardinalis Guidi................................. abest fere omnes approbarunt. Cardinali· do Bonnechose......................... placet Absoluto actu ferendi suffragia quoad propositas Cardinalis Cullen................................. abest emendationes, ad suffragia quoad integrum schema Cardinalis d’Hohenloho....................... abest doveniro opus erat; unde eminentissimus primus Cardinalis Bilio.................................placet praeses sic patres alloquutus est: Cardinalis Bonaparte............................... placet rRoverendissimi patres, cum in hoc schemate Cardinalis Ferrieri........................... placet utpoto admodum brevi et plano discussio specialis (J Cardinalis Barili................................. placet a praesidibus non fuorit proposita per partes, sed Cardinalis Berardi............................ abest istiusmodi discussio facta fuerit de toto simul Cardinalis Moreno........................... placet schemate, idcirco etiam suffragia non super singuCardinalis Monaco la Valetta . . . abest lorum partium textu, sed super integro schemate Ordini * diaconorum: simul exquirentur. Quoniam voro et reverendissiCardinalis Antonelli............................ abest mis patribus satis incommodum foret ob hunc solum Cardinali» Cetorini............................ abest actum suffragia ferendi de isto schemate crastina Cardinalis Grasselli™.................................. abest die rursus huc accedere, ot emendationes hodie Cardinalis Mertel........................................... placet acceptatae paucae levesque eunt, suis locis facillimo Cardinalia Consolini ....... placet inserendae, ideo nunc statim procedemus ad exCardinalis Borromeo...................................... placet quirenda suffragio dc integro schemate, sicuti §XIV Cardinalis Capalti.................................placet decreti diei 20 februarii praescribitur. Haec autem Reverendissimi domini patriarchae. suffragia oretonus edentur per verba placet aut non Constantinopolitanus..................................... abest placet vel ut alias factum est por verba placet iuxta Alexandrinus.............................................. placet modum tradendo simul in scripto modum sive con­ ditionem, quam singuli forto desiderant. Antiochenus ritus graeci melchitici . . placet „Si quis vero huno modum non statim exprimere Antiochenus ritus syriaci...........................abest et scripto tradere potest, quoniam non praevidit D Antiochenus ritus latini..........................placet hunc actum suffragia ferendi de integro schemate Hierosolymitanus......................................... placet in hodierna congregatione locum habero, is cum Babylonensis ritus chaldaici .... abest de suffragio interrogabitur, interim dicere poterit: Indiorum Occidentalium......................... placet placet iuxta modum ; ipsum autem modum in folio Ciliciensis ritus armeni ...... placet scriptum intra proximum biduum secretario mittere Antiochenus iam ritus graeci melchitici placet debet. Itaque nunc reverendus dominus subsecreta­ Reverendissimi domini primates. rios ad exquirenda suffragia singulorum patrunrmore Salisburgensis .... placet iuxta modum solito legat nomina, ot ii qui approbant integrum Antibnrensis......................................... . abest schema de parvo catechismo cum emendationibus ho­ SS. Salvatoris inBrasilia............. placet die admissis id significabunt per verbum placet * Salernitanus ................................... · · placet Post haec reverendissimus subseeretarius amGnesnensis ot Posnaniensis .... placet bonem ascendens singulos patres boo ordine com­ Tarraconensis . .................................... . placet pellavit: Strigoniensis.............................................. placet Mechliniensis............................... placet Eminentissimi ac reverendissimi domini cardinales. Armacanus......................................... . placet * Ordini episcoporum: Cardinalis Mattei Cardinalis Patrizi abest placet Reverendissimi domini archiepiscopi. Consentinus......................................... . placet 38· 603 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES Tnamcnsis................................................ placet a Babylonensis ritus latini.................... abest Berytensis ritus maronitici .... placet Rhcdonensis............................................ Amasenus iam ritus arm en i .... alesi Marasccnsis ritus armeni....................... placet Cyprensis ritua maronitici.................... abest Rosaanenais................................................ placet Epheainua................................................ placet Urbinatcnaia................................................ placet Orcgonopolitsnus...................................... placet Siunienaia ritus armeni.............................. abest Camerinenaia.............................................abeti Sancti Ludovici........................................ abeti Siracensis ritus armeni............................ placet Sancti lacobi do Chilo . placet iuxta modum Dyrrachio nais........................................... placet Salmasicnaia ritus chaldaici .... placet Tranonaia............................................ . placet B Lucanus...................................................... placet Compsanus................................................. placet Tarentinus.................................................placet TraianopoìiUnua....................................... placet Amidonsis ritus armeni...............................abest Caesarecnsis ritus armeni (Hagian) . placet Cincinnatensia.............................. non placet Camoracenaia ............................................ placet Ncapolcos ritus graeci ........................ placet Alcppensis ritus maronitici .... placet De Venezuela..............................................abest Ultraicctensia iam .................................. placet Olomucensis................................... non placet Sancti Fraudaci....................................... placet Cnictanus...................................................... placet Sipontinus ................................................. placet Kcrkukcnsia ritus chaldaici .... placet Nisibonus................................................. placet C Surrentinus..................................................placet Acheruntinus iam......................................... abeti Goriticnsis................................................... abeti Petrensis...................................................... placet Smy menais................................................. placet Trapezuntinus...............................non placet Mutinensis................................................. placet Rhcgineneis................................................. placet Caesariensis ritus armeni (Bosagi) . . abeti Brundusinu».................................. . . . abest Monacenais................................... non placet Sclcucienais iam....................................... placet Thessalonicensis....................................... placet Theatinus..................................................placet Tyrensis ot Sidonicnsia ritus maronitici placet Turonensia.........................placet iuxta modum Caasolienais................................................. placet * Palmyrensi iam................................... placet D Leopoiienaia ritua armeni.......................... abeti Florentinus ................................................. placet Rhodiensia................................................. placet Patraccnais................................................. placet Sardianus...................................................... placet Baronata...................................................... placet Bambcrgensis.............................. non placet Scrtensia ritua chaldaici............................... abest Caesarauguatanus . ...................................placet llalifaxiensis .... placet iuxta modum Tarsi ensis ritua armeni............................... abest Tolosanus placet Leopoiienaia ritua latini.................... ». placet Corcyrenais ................................................. placet Amadiensia ritua chaldaici.......................... placet Aleppensio ritus armeni......................... placet Novae Aureliae......................................... abest Valentinus..................... abest 601 Mclitencnais ritua armeni..................... placet Bituricensia ............................................... placet Do Manila . .............................................. piaci De Plata .... ...... placet Mausilicmts ritus syriaci......................... placet G rana tenais......................................... placet Judcrensis............................................... placet Alcppensis ritus syriaci................................ abest Babyloncnsis ritua syriaci........................... abest Parisiens!· . . abest Mcxicanus ... . ,..........................placet Aleppensia ritua graeci melchitici . . abest Utinenaia.........................................................placet Arenionends . . . placet iuxta modum Mardensia ritus armeni...............................placet Naxicnsis........................................................ placet Ba) timo re nais................................................ abest Nco-Eboracensis......................................... placet Antiochenus ritus armeni........................... abest Coloccnsia ct Bacsiensis. . . . non placet Cyprcruis ritua armeni ...... abest Do Buenos Ayres......................................... placet Albicatis................................................ non placet * Wcstmonaatericnsi .................................... placet Coloniensis......................... placet iuxta modum Melitenenaia......................... placet iuxta modum Colossensis .......... abest Irenopolitanus.................................abest Bostrensia..................................... placet Taurinensi!...................................... abest Meeaao ensis......................................piad Cats ne nais...................................... piad Edessenus..................................... placet Mediolanensis .... placet iuxta modum Remensis.................. placet iuxta modum Algerian na...................................... abeit Tyrenais ritua graecimelchitici . . . placet leoniensis...................................... placet Senonensia.......................... placet iuxta modam Burgensis......................................... . placet De Guatimah.............................................. placet Ultraiectcnsis .............................................. placet Quitonsia........................................................ placet De Guada laxara.............................. . placet Philippensis ritus graeci..........................placet Anazarbenais.............................................. placet * Fogarasicnsi ritua rumeni placet iuxta modum Corinthiensis................................................ abest Arnidensia ritus chaldaici........................... abest Torontinus ....................................................placet llecerendissimi domini episcopi. Bugellenais........................................... non placet Asculanua et Ceriniolonsis............placet Tarracinensis iam........................... placet ! * Tornacene ..................................... placet Sidonicnsis ritus melchitici .... abest Marianopolitanus........................... placet Ventini i liensia .... placet iuxta modum Interamnensis................................ placet Augustodunensis................................. non placet Baionensis . '................................ placet Eporediensis..................... placet iuxta modum Divioncnsis ........................................... non placet Columbicensis.............................................. placet Meldensis.........................................................placet * Cariatene! ..................................................... abest Cnnopensia..................................................... abeU ........................................................................... placet Horbipolensis.............................................. placet Tiburtinus................................................... placet * Argentinone! .............................................. placet Wheelingcnais...................................... nott placet 505 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA NONA 4 maii 1870 606 Sinitcnais..................... .............................. placet A Sozopolitanue............................................. placet Maurifincnsis . . . .............................. placet Ancyranus ritua armeni..................... abeit Iassensis . . . · . . .............................. placet Nurainua............................................. placet Fulginatonai» . . . ...... placet Caatrimaris............................................ . placet Bcllovnccnaia . . . .............................. placet Moguntinus .....placet iuxta modum Boaneneia et Sirmienaia.... non placet Euioritcnais . . . ..................................... abest Pampiloncnsis............................................. piaret Month Alti . . . ...... placet Tutulcnai» . . . ........ placet Ricbmondoasis............................................... abeti Mcssoniensis.................................................. placet Almyronsis . . . .....................................obesi M densi· .... ........................... non placel Gadarensis...................................................placet Brixicnaia........................................................placet By renais .... ................................... placel Vicontinu».................................................. placet Munti» Regalia . . ......................... . placel Engoliatncnaia............................................. placet Lucerinus .... ................................... placet Hildcabcmicnaia.......................................... abest Sappensis........................................................placet Guadalupensis iam................................... jdacel Milwnucbienaia.............................. placet Samariensis.................................................. placet Munti» Albani......................................... abeit Foroaciopronicnaia........................................ placet Cavonsia ct Sarnonii·............................... placet Oritanus . placet Eccloslonais..................... .... placet Blesensis . ..................................................... abeti Scduncneis . .............................................. placel B Sancti loscpbi do Costarica .... abeit Bugìe naît............................... placet Soutbwnrcensia............................................. placet Euricnsis.......................... placet iuxta modum Salfordcnsis................................................... placet Zenopolitanua .... placet iuxta modum Salupienais...................................................placet Rosalicnsis................................................... placet Civitatis Castellanae..................................... abest Liparicneia iam.... placet iuxta modum Thermularum............................................. placet Wcllingtonicnsis.........................................placet Ve reali ensis................................................... placet Vallis Guidoni#......................................... placet Budvicenaia........................................... non placet PerthcnHis .............................................. placet Arichatcnsis...................................................placet Aquaepcndcnsis......................... placet lazircnsis ritus chaldaici......................... placet Lucioncnais iam......................................... placet Iladrianopolitanua......................................... placet Ilubartonicnsis................................................abeti Tarnovicnsis.................................................... abest Lausanenaia et Oenevensis .... placet Lingoncnsis................................................... placet Runiathensia.................................................... abeit Andriensis...................................................placet Birniinghamiensis......................................... placet Thelesinus .............................................. placet Tamasscnsis................................................... placet Calvcnais.......................................................... abest Nivcrncnsis................................................... placet Catucensis..................................... · · abest Vftncouvcricnaia.......................................... abeti Çarthaginensis............................................... abest Aruthensis.................................................... placet C Carnatensis..........................placet iuxta modum Forolivicnsis................................................... placet Sancti Severi.............................................. placet Tergestinus............................................... abeti Lcodicnsis................................................... placet Sancii Beverini .... placet iuxta mudum Ferentinas................................................... placet Purnieneia................................................... placet Aquilanua........................................................ placet Mi lutensis.......................................................... abest Grutianopolitanus................................ non placet Pennellai»........................................................ placet Lincienris........................................................ placet Clevclandensis.............................................. placel Vrgellensia................................................... placet Patarcnsis................................................... placet Brouklyniensis .... placet iuxta modum Culophonicnsis.............................................. placel Novarccnais.................................................... abest Dau lien sia....................................................placet Burlingtonensis.............................................. placet Signinus .......................................................... abeti Montercyensis .... placet iuxta modum Clon (ortensie..................................................... abeti Natchitochvnsis.................................... · abest Mclburncnsis.............................................. placel Civitatis Plebis.............................................. placet Ottiiwicnsis................................................... placel Rubcnsis et Bituntinus...............................placet Cometnnus................................................... placet AVratislavionsis......................... . non placet l'aplienaia. ... ..................... « abeti Beigotnvnais................................................... placet Ptuleniaidcnsis.............................................. placel Tanensis abest Vinccnnopolitanus ... .... placel D Kcrricnsia.............................. placet iuxta modum Funchulensis.................................................... abeti Savunncnsis......................................... placet Dimenai»................................. * . . . . placel Tridentinus.......................................... abeit Pi nerol icnsis................................ . . abeti Ibigusinu»......................................... placet Placentinus................................................... placet T hiseulcn sia.................................... placet Mimntcnsis ... abeti Neocnstrensis.... placet iuxta modum Sancti Angeli in Vado.............................. placel Sancti Angeli deLombardis.... abest N cri ton ensin................................................... placet Tri ven tinus......................................... placet Anglonensia ct Turaicnaia......................... placet * hcliinn .............................................. placet Sancti Dcodati.............................................. placet Sanctissimae Conceptionis deChilo. . abest Derricnsis................................................... placet Dromorcnsis......................................... placet Cloy nouais................................................... placel Leontopolitanus................................ non placet Portus Victoriae in Australia .... placel Laquedunicnais . .................................. abeit Sancti Marci ot Bisinianensis . ·. . . placel Corisopi tensis.................................... placet Aurolisnûnsis......................................non placet Eugubinus.......................................... placet Pictav¡crisis . . ... ... placet Tudcrtinus.................................... ¡daret Mclphicnsis................................................... placet A Ia trinus.............................................. placet Vcapriinicnais ... . . hoh placet Avcraanus . . ......................... placet Molinensis ... .......................... placet 507 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES Nicoterensis . ................................. - . abest a Abellinensis................................................ placel Larin ensis................................................ placet Guastallensis........................................... placet Voglensis..................................................... placet Corcassonensis......................................... 'placet Plymuthensis .... placet itala modtan Amerinos..................................................... placet Nolanus..................................................... placet! Squillaceli»................................................ placet Pisciensis............................. . - . placet Nemausensis.................................................. abeti Rnthenensis................................................ placet Thyatirensis .. . .·................................ placet Cambysopolitanus.......................................placet Imoleosis..................................................... placet Fcltrensis ..................................................... placet Foroiuliensis.................................................placet Elpbinensis ................................................. placet B Hamiltonensis . .... ................................ placet Birthanus. . . *.......................................abest Sergiopolitanus....................................... placet Asco lan os............................................. placet Troianus .................................................. placet Casertano»............................................. placet Massanus.............................. placet Ambianensis ............................................. placet Spalatenris.............................................. placet Paderbomensia .... placet iuxta modum Cybietranus.................... abeti Fanensis......................... placet Pisaurensis ..... placet Brixinensia.................... placet Porphyriensis .... placet Fernensis......................... placet Galviensis.................... placet Natchotensis.................... placet C Cliftoniensis.................... non placet Virariensis.................... placet iuxla modum Bellicensis.................... placet Casalcnsis.................... placet Sancti Dionysii Reunióme placet An tino ensis.................... placet Brictinoriensis .... placet Volaterranos .... placet Montis Politiani . . . placet Eleutheropolitanus . . placet Lucensis......................... placet Rossensis......................... placet Sinopensis . . . ·. . abeti Anagninus.................... abest Niciensis ...... abest Parentinus.................... abest Tirasonensis.................... placet Zamorensis in Hispania . placet D Según tinus.................... abest Abulensis......................... abest Minoricensis.................... abest De Portorico .... placet Sancti Augustini . . . placet iuxta modum Hartfordiensis .... abest Kingetoniensis .... • placet Cenomanensis .... placet placet Ratisbonensis .... abest Ceramensis.................... placet Polerooniensis .... Nortbantoniensis . . . placet iuxta modum abest An tip belle neis........................................ Liparensia............................................. , placet Conehensis in Hispania..................... . · placet abht Almeriensis......................................... abest Dianensis.............................................. Apamiensis . . . ... placet iuxta modum 508 Augustanus Vindelicorum . . . won placet Oriolensis................................................... placet Salamantinus.............................................. placet Myndensis..................................................... abest Gurcensis..........................................non placet Brusensis ritus anneni............................... placet Rosensia........................................................ placet Fabriancnsis....................................................placet Narniensis....................................................placet Nicosiensis................................................... placet Colatanisiadensis................................ ·. placet Aaturicensis..................................................... abest Yaciensis................................................ mon placet De Co mayagua......................................... placet Brisbanonsis....................................................placet Artuinensis ritua anneni.......................... placet Regiensis ........... placet Oppidensia................................................... placet Caiaccnsis ....................................................placet Apra tinus......................................................... placet Muranus......................................................... placet Zachu ensis ritus chaldaici......................... placet Tricaricenais .......... placet Lemoricensia ......... placet Aturcnsis.........................................................placet Santanderiensis......................................... abest Sancti I cannis................................................ abest Helenopolitanua..........................................placet Cerviensis........................................................ placet Comaclensis .......... placet Fere tranas....................................................placet Galli poli tan as ...............................................placet Cotronensis......................... abest Pacteniis........................................................ placet Labacensis..................................................... abest Mariamnensis ritua melchitici.... placet Caro lino po Ii tan us......................................... placet Chathamensis .... placet iuxta modum Donensis et Connorensis.......................... placet Delconenais.................................................... placet Saltensis......................................................... placet Apolloniensis...............................................placet Vallispratensis............................................... placet Csanadensis............................................non placet Sancti Petri Fluminis Orandensis . . abest Fortalexicnsis ........................................... placet Pittsburgensis...................................... non placet Antigonensis.......................................... placet Belemensis de Para................................ placet Anueciensis............................................... placet Trece nais.................................................... abest Lamaccnsis..........................iuxta modum placet Harlem ensis..................................... ?.. placet Limericensis............................................... placet Lucionensis........................................... non placet Montis Pessulani..................................... abest Giennensis............................................... abest Surensis.................................................... abest Beverlaeensis placet Tarvisinus . . placet Veronensis . . placet Derthusensis . . placet Arcensis . . . > . . . . . . . placet Briocensia . . non placet Sancti Claudii . ........................................ placet Barcinonensis ..........................................abest Sancti Hippolyti ........................................ placet Trevirensis . . . . . placet iuxta.. modum De Zncsthecas . ........................................placet Gerundensis . . ........................................placet Terracincnsis ·······.....placft Constantiensis . non placet Amathuntinus ........................................ placet XA-- 509 CONGREGATIO GENERALIS QUADRAGESIMA NONA 4 maii 1870 510 Galveatoniensis............................................. placet A Erzerumiensis ritus arment .... placet Lavantinus.......................................... non placet Massiliensis........................................... non placet Kilmoronsis.................................................. placet Atrebatensie...................................................placet Vonotcnsis......................... placet iuxta modum Halicarnassensis........................................ placet Mtigno-Varadlo. ritus rum. placet tuxlu modum Cadurcensis.....................................non placet Ounabrugcnsis............................... non placet Sancti Galli......................... placet iuxta modum Bolivaronsia............................................... placet Ssnclorinensis............................................. placet Pharonsis............................... .................... placet Do Tulancingo........................................ placet Do Chilapa................................................... abest Guadixonsis...............................................placet Vcnetonsis iam............................................. placet Auriensis....................................................placet Milevitanus.................................................. placet Nyssenus.................................................... placet Tipnsitanus...................................... placet Hagulstadensis..........................................placet Anthedonensis..........................................placet Scbcniceneis.................................................. placet Gulbornonsis............................................... abett Petrocoriccnsis............................................. placet Sancti Germani..............................................placet Aniciensis ........... placet Sonogallienais............................................... abett Pharanensis.................................................. placet Faliscoduncnsis.............................................. placet Basilccnsis............................................. placet Nepesinus et Sutrinus.............................. placet Aerythrcneis .............................................. abest Recinetensis et Lauretanus .... placet lazircnsis ritus nyriaci............................... nbest B Savonensis-Naulensis................................... placet Callieneis ct Pergulanus.........................placet Arctinus.................................................... abett Tifornatensis.................................................... abest Sancti Miniati..............................................placet Nucerinus.................................................. placet Lunensis-Sarzanensis....................................placet Sucssionensis..................................... non placet Grossctanus................................................... placet Miletopolitanus............................................. placet Gultellincn-Norensis..................... ..... . placet Marcopolitanus............................................. placet Uxellenais et Terralbensis..........................placet Alcrensis ritus chaldaici................................ abest Augustanus................................................... placet Synccllue patriarchaeSyrorum . . . abest Alba-Regalensis . .. placet iuxta modum Abileneis........................................................placet Szathmariensis............................................... abett M i densis........................................................placet Turantasiensis.............................................. placet Cannthensis...................................................placet Baiocensis .....................................................abett Danabensis...................................................placet Eistettcnsis ................................................... placet Brugensis........................................................placet Tripolitanus................................................... placet Azotensis........................................................placet Lystrensis................................................... placet Megarensis.................................................. placet Agathonicensis.............................................. placet Hebronensis................................................... placet Maceratensis ctTolentinus .... placet Ptolemaidensis ritus melchitici . . . abest Potentinus et Marsicensis......................... placet Metollopolitanus....................................... abetiC Cuneensi^........................................................ placet Clogberiensis..............................................placet Astensis............................................... .· placet Prienensis..................... placet iuxta modum Salutiarum......................... placet iuxta modum Chrysopolitanus..............................................placet Trnpozuntinus ritus anneni .... placet Albae Pompeiae......................................... placet Alexandrinus .... placet iuxla modum Transsilvanionsis................................ non placet Pistoriensis et Pratensis......................... placet Catalaunensis......................................won placet laurinensis........................................... non placet Valentinensis . ....................................non placet Rupellensis........................................... non placet Elnensis . .* ......................................non placet Nanceicnsis........................................... non placet Tudcnsie................................................abeti Virodunensis................................................abest Sancti Christophori de Havana . . . placet Constantinianus......................................non placet Gandavcnsis......................................... placet Ascaloncnsis . . -% ...... . placet Paranensis.......................................... abeti Mellipotamensis.......................................... abest Punicnsie............................................... abest Gaudisiensis................................................... placet Ayncuqueneis..................................... abett Oranensis................................................non placet Huanuconsis..................... placet iuxta modum Secoviensis...................................................placet Sareptanus......................................... placet Vapinccnsis...........................................tion placet Adelaidopolitanus............................... placet Aegensis........................................................ placet Albancnsis......................................... placet D Ardagadensis..............................................placet Administ. apost. Bulgarorum.... placet Balneorcgionsis..............................................placet Malacitanus......................... ... . . . . placet Olindcnsis......................................... placet Calaguritaiius.................................... placet Namurcensis.................................................... abest Pacensis in Hispania..........................placet Sancti lacobi Capitis Viridis.... placet Varmicnsis......................... placet iuxta modum Do Nicaragua......................................placet Sancti Joannis de Cuyo.............................. placet Tencnais ot Myconensis.....................placet Cyrenensis...............................................abest Concordiensis.............................................. placet Pentacomicnsis..............................................placet Litomcricensis......................... placet Rhodiopolitanus........................................ placet Valentinus................................................... placet Thormopylonsis.............................................. placet Viccnsis.........................................................placet Scrantonensis..............................................placet Boetonicnsis placet Harrisburgensis.............................................. placet Cariopolitanus ritus coptici . .. . . placet Crossensis........................................................ placet Sancti Hyacinthi.........................................placet Roflensis................................................non placet Karputhensis ritus armoni......................... placet Ludovicopolitanus.......................................... abest Dubuqucnsia..................... placet iuxta modum Eri ensis..........................................................abest Petriculanus.............................................. abeti Buflalensis.............................................. placet Myriophytensi.................................................. pi„eet Adramyttensis .... placet iuxta modum 511 Λ. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 51-2 * Abba generalia Vallia Umbrosa© . . placet . placet A Castabulen·» 9 Cistcrciensium . . , placet «ozi piarti Casso viens» 9 Congr. Silvestria. . . placet . piarti Popayancneia 0 Sancti Horni indite r. eh. placet Bolincnsis . , placet 0 Camnldtilcnsium . . placet . placet Cydonicnsis « Ho Trappa ree. ref. . placet . abeti Dionysicnsis 0 Do Troppa ant. ref. . placet . placet Laran densis 9 Oliwtanorum . . . placet . placet Cataronsis. Administr. apostolici» Podlachino . . p'acet . placet Ovetensis . Canaricnsie............................................placet Reverendissimi patres generales el ν'cani generales Do Antequera....................................... placet congregationum clericorum regularium. AgnthopolitAnus.............................. xo/i placet Gcoer. cong. BarnabìUrum . . . . ¡daret Flaviopolitanus1.............................. mom placet Somaschao . . · . . placet Nemeainus............................................ placet F Societatis Icsu . . . . jdacet Olympcnsis............................................placet * Matris Dei . . . . . placet Mcdcnsis................................................. placet f Scholarum piarum . . . ¡dacet Cauricnsis. ...................................· · abest F Thralinorum . . . . . ¡daret Sancti Sebastiani Flatnin. lanuar. . . placet R Cleric. Rogo). Min. . . abest Paceña» in America................................. placet B • MinLtrant. Infir. . . abest Mariançpolitanus et Marquent. . . . abeti * Carthurianoruin . . . . placet NicopoliUnus........................................... placet » Ve raían us..................................................... placet Ordinum mendieantium. De Serena.........................................wom placet Gener, ord. Praedicatorum . . . . . abest Antipatrensis........................................... placet M innrum..................... . . p'acet Mardensis ritue chalduici......................... nbrst r . . placet Mngno-Vuradinenris.......................... «oh placet Minorum Convent 9 Minoruni Capoccio. . , . placet Quinquceccleriensis.......................... wo« placet F Tiberiadcnsis........................................... placet Erem, sancti August. . . abest F Armidalensis.................................................placet Carmcliliirurn Exc. . . . placet F Oleoonaie......................................................placet Servorum B. Μ. V. . . . placet F Ileliopolitanus ritua indebitici . «o» placet Minimorum .... . . placet F Rottcnburgensis............................... non placet SS. Trinitatis Disc. . . . placet F Do Chispa................................................. placet B. Petri α Pisis . . . . placet F Dolychcnsis................................................. placet Fratrum Poenitentia© . . placet F Adiacenris.................................................. abeti Tertii Ord a. Franc, . . placet F Andegavensis............................................ placet Discal s. August. . . placet F Guadalupcnaia............................................ placet C Carmeli tarum . . . . . placet F Pastopolitanus............................................placet B M. do Merced© . . . placet F Primi Ord. S3. Trinit. . . placet e Reverendissimi pairet abbates ne Ibus diœceseo·. Montis Virginia.................... ... placet Sanctissimae Trinitatis Carenáis . . . placet Montis Cassini...................................... placet Sancti Martini Pannoniae.................. obéit Sancti Pauli dc Urbo........................placet Sanctorum Nicolai et Bencd. Monoeci . placet Post interrogaiionem autem et responsionem singulorum patrum, scrutatores suffragiorum pracsidibus exhibuerunt exitum suffragiorum, quem eminentissimua primus praeses his verbis patribus significavit: "Reverendissimi patres, netum robis facimus, quod c quingentis nonaginta et uno praesentibus Reverendissimi patres abbates generales ordinum patribus suffragia dederunt per rerbum placet quamonasticorum. dringinti1 nonaginta et unus, deinde per verba non Abbas generalis Sanctae Crucia . . . placet placet quinquaginta sex, et per verbum plac»t iiucla 0 Can. Reg. Lai. . . . placet * modum quadraginta quatuor; quorum proinde con­ 0 Sancti Boriili grace. . abest veniens ratio habebitur/ Abbas praeses Helvetia© 0. S. B. . . placet lis omnibus absolutis, quae ad actum ferendi Anglia e 0. S- B. . . . placet suffragia respiciebant, idem primus praeses obitum America© O. S. B. . . placet D unius cx patribus his verbis annuntiavit : w Bavaria© 0. S. B. . . placet rRcverendi rimi * patres, significamus etiam do­ „ Italiae 0. S. B. . . . placet lentes, quod unus ex patribus huius concilii, reve­ rendissimus dominus loannes Devoucoux episcopus > Hic episcopus altera die ab habita congregatione generali Ebroiceneis, iam ab aliquo tempore propter infirmi­ saffrsgiom de porro catechismo falso ip’ios nomine datum tatem reversus in suam dioecesim, ibi extremum emendavit, litteris datis ad cuurilii «ecretannm dic S mali, diem obierit; cuius anima reverendissimorum patrum quae Ita se habent: .Heri noa potni coDgreçatiuni generali suffragiis praesertim in sacrosancto missae sacrificio adeste. Cort pol.n «xhftulwe In Krijli. re«Twdu.imo amali! «ectetario. 613 SCHEMA REFORMATUM CONSTITUTIONIS DE PARVO CATECHISMO 514 10. A est usum memorati catechismi ad parochos, uti saepe alias praedecessores nostri, ita nos denuo Bohema constitutionis summopere commendamus. do parvo oatoohlsmo Iuxta emendationes α oongTOgationo generali admlusaa reformatum. 11. Pice EPISCOPOS servus servorum Dei sacro approbanto concilio ad porpetuam roi memoriam. Exceptiones α nonnullis patribus datae In constitutionem de parvo ouleohlimo. Tarnbczy aep. Salidurgensis. — Cum summas De confectione et usu unius porci catechismi praevideam difficultates, etiam in mea dioecesi pro unicersa ecclesia. oborituras, si catechismo recepto, in scholis aeque Pia motor ecclesia sponsi sui salvatoris nostri ac in familiis inveterato, operi scilicet egregio et lesu Christi monitis atquo exemplis edocta prae­ probatissimo beati Petri Canisii, alius novus cate­ cipuam sempor curam ao sollicitudinem erga pueros chismus subrogandus foret, idquo vix sine offensione impendit, ut lacto caelestis doctrinae enutriti ad bonae fidei in populo fieri posse existimem, de­ omnem pietatis rationem maturo informarentur. buissem omnino suffragium per non placet ferro; Hinc sacrosancta Tridentina synodus nedum epis­ sed ut studio concordiae, quantum in mo sit, satis­ copis mandavit, ut pueros fidei rudimenta, ot obe- faciam, voto reddito iuxta modum saltem ius mihi dientiam erga Deum ao parentes diligenter doceri reservandum censui, aut emendationem aliquam, curarent1* : sed illud praeterea sibi faciendum con­ B quae expedire videatur, proponendi, aut si id minus suit, ut certam aliquam formulam ct rationem tra­ contigerit, saltem in casu decreti cuiusdem novi deret christiani populi ab ipsis fidei rudimentis catechismi, intuitu obstantium adiunctorum excep­ instituendi, quam in omnibus ecclesiis alii seque­ tionem pro mea dioecesi postulandi. Priori re­ rentur, quibus legitimi pastoris et doctoris munus spectu equidem desperarem, patres haud paucos esset obeundum1. Id vero cum ab ipsa sancta illos, qui ex principio propositioni schematis con­ synodo perfici non potuerit, ox eiusdem voto1 trarii sunt, posso aliqua emendationo conciliari, apostolica haec sedes ad optatum exitum, catechismo nisi in locum stricti praecepti aliquo modo substi­ ad parochos in lucem odito, feliciter perduxit. Neque· tuatur ratio commendationis, aut saltem catechismi hic constitit: sed Tridentinorum patrum menti cu­ elucubrati praevia propositio ad episcopos facienda mulatius respondere cupiens, ut unus deinceps concedatur. Cum nutem emendationes eo colli­ idomquo modus in docendo et discendo christianam neantes, si eadem forma, qua iam exclusae fuerunt, doctrinam ab omnibus teneretur, parvum quoquo repetantur, vix de novo ad trutinam vocabantur, pro pueris erudiendis catechiamum. a venerabili car­ tentabo novam formulam proponere, qua forsitan dinali Bellarmino ipsa iubente exaraturo, approbavit, unitati, in quantum necessaria vel optabilis est, omnibusque ordinariis, parochis, aliisque ad quos satisfiat, quin auctoritati ordinariae episcoporum spectabat enixo commendavit4* . videatur derogari. Emendatio haec, §§ 2. 3 et 4 Cum autem hac nostra aetate ex ingenti in di­ complectens, ita sonaret: versis provinciis atquo etiam dioecesibus parvorum C nCum autem hac nostra aetate ox ingenti in catcchismorum numero non lovia oriri incommoda diversis dioecesibus parvorum catcchismorum nu­ compertum sit; idcirco nos, sacro approbante con­ mero non levia oriri incommoda compertum sit, id­ cilio, ob oculos habitis imprimis praedicto venerabilis circo nos, sacro approbante concilio, ob oculos ha­ cardinalis Bellarmini catechismo, tum etiam aliis bitis optimis in ebristiano populo magis pervulgatis in Christiano populo magis pervulgatis catechismis, catecbismis, novum auctoritate nostra latina lingua novum auctoritate nostra latina lingua elucubrandum elucubrandum curabimus, ad instar cuius tamquam curabimus, quo omnes utantur, sublata in postorum parad ignitis per provincialia concilia eiusdem parvorum catcchismorum varietate. quantum fieri poterit regionis et idiomatis, parvus Operam vero dabunt in singulis provinciis pa­ pro puerorum institutione catechismus in lingua triarchae vel archiepiscopi, collette prius consiliis cum vulgari adparctur, quo uno ibidem, sublata in poste­ suis sufFraganois, deinde vero cum aliis archiepis- rum parvorum catcchismorum varietate, omnes copis eiusdem regionis et idiomatis, ut illius textus dioeceses illuc pertinentes deinceps utantur. in vulgarem linguam fideliter vertatur. -Caeterum eiusdem communis catechismi usu Integrum autem erit episoopis, eiusdem parvi pro prima fidelium institutione iugiter retento, ad catechismi usu pro prima fidelium institutione absque eos uberius excolendos et contra errores, qui in ullis additamentis iugiter retento, ad cos uberius suis forsan regionibus grassentur, praemuniendos, excolendos et contra errores, qui in suis forsan re- ampliores catocheticas conficere institutiones singionibus grassantur, praemuniendos, ampliores cate- D gulis episcopis integrum manebit/ chcticas conficere institutiones; quas tamen si una Spem minorem conciliandi dissidentes haberem, cum textu praedicti catechismi, ct non seorsim, si § 2 tantum aliquot addimentis et omissionibus edero voluerint, id ita fieri dobero mandamus, ut ita mitigaretur: rCum autem hac nostra aetate... toxtus ipso a nobis praescriptus ab buiusmodi in­ idcirco nos, sacro approbante concilio, ob oculos stitutionibus patentor distinctus appareat. habitis in christiano populo magis pervulgatis cateDenique cum parum sit catechismi formulae me­ chismis. adbibitis quoque nonnullis episcopia huius moriae a fidelibus mandari nisi ad illas pro cuiusque rei maximo peritia, novum auctoritate nostra latina captu intelligendas viva voco adducantur, et hae lingua elucubrandum curabimus, quo omnes utantur, ipsa in ro maximo referat ut una sit tradendae sublata in posterum parvorum catcchismorum variefidci ad omniaque pietatis officia populum Christia­ tate, nisi propter peculiaria rerum adiuncta in qui­ num erudiendi communis regula atque praescriptio6; busdam regionibus haec sancta sedes aliud indul­ hinc omnibus quibus hoc docendi munus impositum gendolo consuerit. * 4 Valdirieso aep. Sancti Jacobi de Chile. — Iuxta * Sets. XXIV. tsp. IV de reform. quod iniunctum fuit ab eminentissimo praeside, ex­ * Seu. XXIV, cap. VII de reform. Catecb. Rom. tw praef. hibeo suffragium meum circa parvum catcchismum, * Seas. XXV’, decret de indice librorum, cateckùmo etc. hoc modo. 4 Clem VID, brev. Paitoralis 16 ialii 1598; Bened. XIV, Mihi placet decretum super parvo catechismo, conitit. Etti minime Ί februarii 1742. dummodo statim praecepto non omnibus imponatur. 6 Catech. Rom. in praefat. Conciu oknkxal. tomus LT. 515 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 516 2° Concilium Tridentinum non praecepit usum sed relinquatur zelo et prudentiae episcoporum, illum paulatim introducendi cura, ealtem in his re­ catechismi ad parochos, sed tantummodo consilium gionibus in quibus est parvus catechismus auctori­ dedit 3* Multo minus intellexi, quomodo confectio tate ecclesiae approbatus, omnibusque dioecesibus catechismi, cooperante concilio, esset iniuriota snrictno communis, ac earum conditionibus adaequatus. Saeculo XVI a sancto Turibio in concilio Li­ ■edi. Ex hac ratiocinandi methodo sequerentur mano praescriptus fuit parvus catechismus fere pro multa absona: sequeretur verbi gratia aedem npostoomnibus Americae meridionalis incolis, qui olim licani sibimotipsi iniuriam inferre, quoties consultat Limanam provinciam constituebant Hoc ipso cate­ episcopos, quoties congregat concilia etc. etc. Mihi videtur maxime optandum, ut reverendissimi chismo, reveni parvo, quia duas scripturae paginas non excedit, adhuc utuntur ruricolae, cuius maxima patres concilii possint, pro ro nata, respondere pars nec ad scholas nec ad parochum unquam ac­ illustrissimis relatoribus: tunc adesset vera libertas cedere pro instructione catechistica potest ob habi­ discussionis, si quidem adesset libertas contradicendi. Demadou aep. Senonexsis. — Non contradico tationum distantiam; ideo pueri a matribus incultis et rudioribus rudimenta fidei tantummodo discere parvo catechismo conficiendo, sed postulo ut non valent Ex his patet, quod si praecepto novus im­ imponatur, enixe autem commendetur: quia 1° ob­ ponatur catechismus, valde timendam est, antiquum ligatio aliquam suspicionem erga episcopos videretur catechismum ruricolas ex animo amittere, novumque redolere; 2* quia illa obligatio non deducitur a ne­ non assumerò. B cessitate parvi catechismi. Nam concilium Triden­ Connolly aep. Halifaxiensis. — Placet iuxta tinum agnovit necessitatem catechismi ad parochos, modum, scilicet 1· ut eius acceptatio non sit obli­ et tantum illum commondavit; sancta sedes, ut gatoria antequam certiores reddamur hunc catechis­ menti patrum tridentinorum cumulatius responderet, mum apte convenire gregibus nostris in America parvum catechismum α venerabili cardinali Bellar­ septentrionali; 2* ut expungatur mentio catechismi mino exaratum approbavit, et tantum enixe com­ venerabilis cardinalis Belkrmini ut invidiosa et mendavit Ergo... inutilia. Vanesa aep. Pagarasieusis et Alba-luliensis ritus Dubreil aep. Acenionensis. — Placet, sed po­ graeco-rum exi. — Placet iuxta modum, ut nempe stulo, Is ut catechismus pro universa ecclesia com­ in conficiendo catechismo parvo respectus habeatur mendetur, non autem praecepto imponatur; 2° ut eorum, quae ritue sunt diversi, ac proindo et illa, catechismus ille concilio praesentetur, ne videan­ quae sunt ritus graeco-rumeni, debito respiciuntur. tur reverendissimi patres de eo, quod ignorabant, Biale ep. Vextimiliensis. — Quomodocumque esse statuisse. possit parvus catechismo , * quem in propria dioecesi Melchers aep. Colomensis. — Placet schema de unusquisque episcopus edero cupiet, semper opus parvo catechismo sub boo modo, ut aut prima aut erit, ut unam eamdemquo catholicam doctrinam quinta emendatio acceptetur. su betant ia li ter contineat: varietates non essent tole­ Mfrode aep. Meliten ensis. — Modus, iuxta quem rabiles. nisi circa adiuncta et modum expositionis. mihi schema do parvo catechismo placet, est sequens C Propterea non video, cur unitas ordinis atque ex­ vel aliud aequipollens; positionis, quae tam digno respondet doctrinae uni­ Parvos catechismus ab his. qui a summo ponti­ tati, omitti debeat. Difficultates, quae fieri possunt, fice designabuntur, componatur; sed ad mendos vi­ desumptao ex genio, indole ac ex cultura multi­ tandas maioremquo perfectionem consequendam, et plicium linguarum et gentium, pro quibus catechis­ etiam od variis locorum gentiumque necessitatibus mus necessario traducendus erit, evanescunt, si serio moribosve consulendum non obliget, nisi triennio quisque ponderet, episcopos, nd instar adnotationum plus raiousve (quo commode fieri mittique possint adjungere posse illos explicationes, quas necessarias adnotationes quae placuerint) elapso a die primae aut utiles pro suis dioecesibus existimabunt, ct publicationis. etiam posse methodum docendi praescribere. Post observationes quao a synodis provincialibus Mea opinio igitur esset, ut unus tantum pro vel dioecesanis. ab episcopis vel aliis proponi po­ universis catholici orbis dioecesibus parvus cate­ terunt, quod videbitur summo pontifici id statuatur, chismus lingua latina exaretur, traducendus postea ac deinceps universam ecclesiam obliget. in respectivas linguas diversarum nationum: quae Nazari aep. Mediolanensis. — Placet, si parvus traductio una quoquo sit pro cunctis dioecesibus catechismus pro universa ecclesia sanctissimi domini uniuscuiusque linguae, et, quam fieri potest, litoralis nostri cura conficiendus quam maxime episcopis atque fidelis, prout in schemate dictum est. Et commendetur, non autem praecepto imponatur. hanc opinionem teneo firmiter; impedit enim quo­ Suffragium hoc convenit omnino cum iis, quao D minus eadem doctrina catholica, quae essentialiter dicta fuero in congregatione generali ab ipsomet una est, pro diversitate et multiplicitate ordinis et reverendissimo Deputationis relatore, qui tum in expositionis multiplicium parvorum catcchiamorum propria dioecesi, tum forsan in picrisque aliis uni­ diversa appareat. Habeant tamen episcopi, ut iam versalem catechismum minime adaptari posse fassus dixi, facultatem adiungendi adnotationes explicativas, est; ct ideo monebat recurrendum esse ad sanc­ nec non praescribendi methodum iuxta gradus cul­ tissimum pro dispensatione. turae, divereosque characteres populorum suorum. An sit ergo necessitas, vel solum convenientia Sed hoc unum adhuc suggeram pro mea in­ ferendi legem cum proposito eam non observandi, firmitate. Parvus ratccbismus brevitate maxima elaborandus est, ut immensae plebis rudium et ruri­ videant reverendissimi concilii patres. Landriot aep. Remensis. — Placet iuxta modum, colarum focilo memoriae tradi possit. Proinde do nimirum vellem parvum catechismum confici, non Deo tantum, de fino supremo ad quem creati sumus, de mysteriis, quao ad salutem credentibus neces­ excluso concilio oocumenico. Equidem fateor me nullatenus intellexisse hac saria proponuntur, de actibus fidei, spei et cari­ tatis, de iis quae ad bene suscipienda sacramenta de re assertiones reverendissimi relatoris. Ia Nulla comparatio inter libellum cui titulus: poenitentiae et sacrae communionis requiruntur, Parvus catechismus, et opus amplum, cui titulus: nec non aliqua do sacramento confirmationis ex­ Catechismus nd parochos. Ex uno ad alterum con­ ponenda in eo mihi videntur, quin omittantur alia cludere, mihi videtur transitus do genero ad genus. sacramenta, et praecepta decalogi ct sanctae 617 EXCEPTIONES IN CONSTITUTIONEM DE PARVO CATECHISMO 618 mairie ecclesiae. Do-his tamen abeque ulla declara- j .ad sanctam sedem: attamen de ipso adhibendo tiono ct expositione, quam parochi viva voce tradent. praeceptum formale absolutum non fuit, et usque Haec vero minimo sufficiunt pro adolescentium modo non habetor, ncc faciendum proponitur. et adultorum institutione, atque ideo in singulis Divinum mnnus episcoporum est evangelizare dioecesibus episcopi alterum conficiant, proponant- pauperibus, edocere omnes gentes, pueros quoque quo catechismum, quo materino omnes in parvo instruere: huic muneri, et iuri detrahere videtur tantum memoratae latius explicentur. Secundus formulam imponere, idque absonum eo magis do isto catechismus a concilio episcopis fervido com­ primis rudimentis. Reverendissimus relator etiam confessus est mendetur non solum, sod idem concilium hortetur otium episcopos ut eiusdem catechismi explicatio nonnullas «e nosse dioeceses, in quaa novus parvus io dominicis, per partes, grogi suo a parochis pro­ catcchismna introduci nequit: at prudentia consenponatur. Supervacaneum enim est, leges sanctus titne legislatori condere legem, a qua certo, et edero ot promulgaro, nisi etiam vigili studio per illico dispensandum est? In primo schemate una vico, duabus in posteriori illos, ad quos spoetai, execution! mandentur. Inter has leges praecipue locum tenent, quao populi mentio facta legitur catechismi a venerabili cardi­ obristiani instructionem respiciunt. Adsit mihi Deus nali Uellarmino exarati, iterumque additum fuit, ot iterum pauca ndiungam, quando schema propo­ ad exemplar eiusdem novum parvum catechismum parandum esse: hoc tamen reverendissimus relator netur do parochorum officio. Μοιύιιο Eporediensi^ — Iuxta votum in ser­ B dixit immutandum iri, et scribendum tantummodo: mono dio IU februarii emissum, cuius vidotur nullam ob oculos habilis praedicto venerabilis cardinalis Bellar· habitam esso rationem a Dcputatione patrum for­ mini catechismo, aliisque Nescit subscriptus, ct certe non audivit factam tassis eapropter, quod licet a sténographia exscrip­ tum, non fuit ab oratore remissum ad secretarían] fuisse animadversionem, quam praeterire desidera­ bat, et modo exponere cogitur. Catechismus vene­ concilii. Votum ita erat1: „8i propositum de parvo cate­ rabilis cardinalis Bel tannini ut ut probatus α chismo schema probatur, hunc uti a synodo Triden­ Clemente papa Vili anno 1598 ac praescriptus pro tina factum, elaborandum, et parandum esse a. dioecesibus in ditione temporali pontificia existentisacrosancta synodo Vaticana nonnullorum ipsius bus, satis «uperque a Benedicto XIII et concilio patrum ex omnibus orbis partibus delectorum Romano anno 1725 declaratus est ineptus ad in­ opera: continere tantum debere quae scitu neces­ struendos pueros pro prima confessione, et pro saria sunt necessitato salutis, et necessitate prae­ prima communione; proptereaque in postrema cepti, ot omnia alia dimittenda uniuscuiusque dioe­ sessione tit. 32 cap. Ili edita est Instructio dialo­ cesis catechismo. Quae pauca in parvo catechismo gística eadem fermo methodo catechismi Bellarmini, ponentur, per breves interrogationes et responsiones quae in appendice XXIX a pag. 241 ad pag. 259 esse enucleanda, et per successionem idearum, et subscripta a reverendissimo secretario concilii legi­ tur impressa, atquo uti para et opus ipsius concilii prorsus abstinendo α responsionibus longioribus. „Ut nova editio catechismi ad parochos fiat, ea c habetur. Quid simile, ampliusque significat edictum quae addenda sunt a synodo hac nostra Vaticana diei 25 februarii 1850 eminentissimi cardinalis quantocius parentur, ad trutinam subiiciantur, ct Patrizi, qui nomine sanctissimi patris Pii IX alium sanctissimo domino nostro ac amantissimo patri catechismum sub specie methodi edidit, et prae­ approbanda et confirmanda pro debito quoque scripsit. Insuper latere nequit, Romae et alibi per dioeceses pontificii dominii catechismum sancti humilientur/ Hinc sequentes observationes, et emendationes Philippi Nerii adbibitum fuisse usque ad postremum hoc tempus. proponere sui esso muneris putat. Convenit no occasionem praebere aemulis et Propositum schema non probatur α centum et pluribus patribus ex utroquo hemispherio; quibus­ inimicis haec omnia sanctae sedi, ot Vaticanae dam in regnis, et imperiis valdo difficile, fere im­ synodo exprobrandi? Parvus catechismus poterit elaborari a viris, quos possibile, et certo damnosum valdo foret novum catechismum introducore; schema disciplinam spec- sancta sedes deliget, dixit reverendissimus retator; tit, quam sancta ecclesia catholica variam semper neutiquam a deputatis patribus concilii. At si ab illis, cur non ab istis? Schemata elaborata, et abori sinit diversis in orbis plagis. A realitate discors prorsus retineri potest in­ proposita a consultoribus vel commissariis sanctae gentem haberi parvorum catechismorum variorum sedis pro concilio oportuit ex integro reficere. humorum. In Italia superiori Subalpina duo tan­ Catechismum de mandato enmmi pontificis elatum habentur, unus scilicet episcopi Casati, anti­ D boratum, et ab ipsomet anno 1598 probatum, alius quior, alter cardinalis Costa, qui etiam extra Pedo- summus pontifex et concilium, post 127 annos, ¿ontium adoptati sunt, ct quam maximo conveniunt, edixerunt ineptum pro instructione summopere ne­ cessaria: et post alios 126 annos alter summus ic plurimi aestimantur. Insuper dominus relator Deputationis dixit pontifex utriusquo opera inepta facto et scripto parvum catechismum tantummodo contenturum esse etiam significat. Si admittitur, alios catechismo^ prima rudimenta doctrinae christianae. Sunt autem in christiano populo haberi magis pervulgatos, cum haec: symbolum apostolorum, oratio dominica, salu­ hi ab episcopis elaborati fuerint, cur isti non pote­ tatio angelica, praecepta decalogi, ecclesiae sacra­ runt novum parvum communem parare? Nec ratio petenda vel adducenda ex occu­ menta ot formulae actuum virtutum theologicarum. At haec omnia universim habentur in catechismis pationibus, quibus patres concilii detinentur. Forsan cunctarum dioecescon; proptoreaque absonum pror­ octingenti patres mense februario sedebant in sus videretur causam dare, et occasionem tantae synodo: demus ducentos occupari pro concilio ipso, repulsioni, quae uti fortis enixe so prodit in patri­ vel in congregationibus sanctae sedis: quid alii, bus, maior certe praevideri poterit in populis. quid sexcenti eorum theologi, et consultores tribus Synodus Tridentina parandum decrevit catechis- hisce mensibus fecerunt? mum, et cum absolvere non potuisset, opus remisit Deinde nonno inter patres habentur insignes viri, qui iamdiu antecessores seu professores fuerunt » Vid. tom. L, col. 716 d. scientiarum sacrarum, philosophiae et hnmaniorum 33· 519 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 520 litterarum, eximii theologi, aliique de controversia ponatur catechismus a deputationo speciali ad hoc catholica summopere meriti ob libros et opera typis eligenda inter patres concilii: quia episcoporum est officium docere in ecclesia Dei licet cum dependen­ edita? Quae quidem omnia iuvant etiam ad refellendas tia a summo pontifice. Moccagatla ep. Zenopolitanus. — Ut proponatur excusationes adductas a reverendissimo relatore, quoad novam editionem catechismi ad parochos cum episcopis, vel saltem doputationi aliquorum pro com­ additamentis necessariis. St quando votum de hisco positione. Atanasio ep. iam Liparensis. — Schema reforma­ fuit emissum (die 10 februarii) patres fuissent de­ lecti ac deputati, forsan et catechismus et addita­ tum de parvo catechismo placet cum sequentibus mo­ dificationibus. Primo loco in initio schematis duo menta iam elaborata, parata haberentur. Plenissime fidendum addidit excellentissimus simul ponuntur: primum, cura imbuendi pueros relator curae et sapientiae sanctae sedis: utique, et doctrina caelesti; alterum, profectus qui exindo certissime omnes mirantur summas eius sollicitu­ sequetur, maturae informationis eorum ad omnem dines, eique sincero animo grati sunt et affecti. pietatem. Haec duo non satia aperto, pleno ac immediate At quoad negotium in discussione ob oculos habentur opera: s datiti mus, audivimus qua methodo catechis­ deduci videntur cx monitis et exemplis Domini mus fiat in paroeciis romanis. Nemo ignorat delectos nostri lesa Christi. ad parandum novum parvum catechismum Romae Monita enim et exempla quae circa pueros dedit morari; romanis usibus imbuti quid facient? Util3 Christus, iuxta ovangclia. ni fallor, haec sunt, sci­ venerabilis cardinalis Bollarmini certo certius doc­ licet quod in illorum aetate ac forma ipso apparerò tissimi, egregii theologi et piissimi, catechismum con­ dignatus sit, quod illos libenter susceperit, com­ ficient post aliquod tempus declarandum ineptum? plexus sit, imponensque manus benedixerit, et qui E contra patres synodi Vaticanae episcopali ipsos a se arcebant redarguerit, quod talium dixerit munere, et cura pastorali ducti catecheses per esse regnum caelorum, quod omnes qui in idem semotipsos faciunt, pueros examini subjiciunt vel regnum intraro cupiunt, illis per simplicitatem se in collegiis vel in visitationibus dioecesis ct adultos debeant conformaro; denique no, cum angeli eorum occasione matrimoniorum; et experientia edocti semper videant faciem Patris, ullum ipsis scandalum sunt quid conveniat pro instructione puerorum et praebeatur. rudium. Quao omnia optime quidem probant, generarim, Tandem eximius relator dixit: Si parvus cate- pretium quo pueri sunt apud Deum, ac propterea chismus α patribus concilii adlaborandus esset, per quod maximae curae debeant esse ecclesiae, prae­ annos de ipso disputatum iri. At mehercule! sertim ne scandalis offendantur: at proprio directe dixerat ne parvulum catechismum continere tantum­ et praecise non loquuntur do instructione caelestis modo debere prima rudimenta? Haec profecto doctrinae illis porrigenda; multoque minus de pro­ habentur in parvo catechismo omnium dioeccseon: fectu ex illa instructione obveniente, in omnem quare igitur de istis tamdiu disputandum foret? eorum vitae cursum pie regendo ac perficiendo. Animadversionibus hisco praobabitis proponuntur C Haec autem utraque expresse et adamussim haben­ nunc quaedam emendationes: tur in reteri testamento, ubi de religionis doctrina Pag. 3 § 1 lin. 8 [col 454 Ci] ponatur: Hinc per ac de bono vitae regimine sermo est. Et quoniam universum orbem sacrorum antistites iugiter in id pa­ utri usque testamenti unus auctor est Deus, nil vetat terno affectu adlaborarunt, et sacrosancta Tridentina quominus et ab illo aptae mutuentur sententiae. synodus nedum mandavit, ut pueri ubique de fidei Tunc enim et rigidior erit demonstratio et plenior, rudimentis et obedientia erga Deum et parentes dili­ cum ostendatur Christum lesum, qui venit adimplero genter edocerentur, sed illud praeterea sibi faciendum et perficere quae locutus est Deus per os sanctorum censuit, ut certam aliquam formulam et rationem tra­ et prophetarum, verbis et exemplis suis propius deret christiani populi fidei rudimentis instituendi. coneinniusque insinuasse quod iam conceptis verbis Pag. 4 lin. 10 [ib.Cn] loco perfici ponatur absolvi. monitum erat: scilicet non tam utilo quam necessa­ Paragr. 2 [ib. D s) loco Box ingenti in diversis pro­ rium case religiosam instructionem puerili aetati vinciis, atque etiam dioecesibus... non levia oriri in­ impondere, et uberes ex ea fructus, pro toto eorum commoda compertum situ ponatur: Ex voto plurium vitao cursu, esse consecuturos. Quibus momentis antistitum unum eumdemgue parvum catechismum pro impulsus sequentia subsignata verba schemati adaliquibus provinciis parari consultum seu deliberatum iicienda putarem: Pia mater ecclesia prae oculis habens fuerit, idcirco nos sacro approbante concilio novum quae Spiritus sanctus mandavit patribus nostris1, per deputatos patres latina lingua elucubrandum filios instanter erudire1, et currare illos a puerilia3: decernimus, ob oculos habitis etiam quibusdam in D adolescens enim iuxta riam suam etiam cum senuerit christiano populo magis pervulgatis catechismis; qui non recedet ab ea*; propius autem sponsi sui ac postquam a sacrosancta synodo approbatus fuerit, Salvatoris etc. in universo orbe addiscendus tradatur, ut pro re­ Secundo loco, ad pag. 5 vere. 15 [coi. 455 λ a] non gionum et dioecesium diversa conditione parvorum satis mihi videtur exordiri sermonem a verbis: „0pe­ catechismorum varietas tolli possit. ram dabunt in singulis provinciis patriarchae vel archi­ Pag. 5 § ult. [coi; 455 à s] omissis reiusdem ... episcopi, collaris prius consiliis cum suis suffraganeis, retento“ dici poterit: Integrum autem erit episcopis deinde vero cum aliis archiopucopis eiusdem regionis pro cuiusque pastorali sollicitudine ad fideles ube­ et idiomatia, ut illius (catechismi parvi) textus in rius etc. vulgarem linguam fideliter vertatur. * Praecipitur Pag. 6 lin. 1 [ib. k ιβ] omissis „a nobis prae­ enim conventus seu collatio prius patriarcharum scriptos- dici poterit: ut textus ipse ab huiusmodi ct archiepiscoporum cum suis respectives suffraganeis, institutionibus distinctus patenter appareat. deinde ipsorum archiepiscoporum eiusdem regionis Pag. 6 g alt. [ib. B ·] post verba „hinc omnibus ... et idiomatis inter se so; quod certe in vastis saltem impositum est“ ponatur: Usum memorati catechismi provinciis magni momenti negotium est et durum ad parochos, cui a deputatis patribus opportuna ad­ » P·. LXXVH, δ. ditamenta fient, nos uti saepe alias praedecessores ■ Prov. XIU, «4. nostri denuo summopere commendamus. • Beri. VII. 95. * Prov. XXH, 8. Grioglia ep. Eurienris. — Modus est isto: com­ 621 EXCEPTIONES IN CONSTITUTIONEM DE PARVO CATECHISMO 622 □imi·. Cui nutem bono tanta ree moliatur vix illud A concilii sententia censeri debeat Iam vero perlu­ ad paret, ut scilicet parvi catechismi textui in vul­ strando hisce diebus catechismum Bellarmini, claro garem linguam fideliter vertatur; quin ipsius fidelia perspexi, eius methodum esse valde imperfectam, versioni· gravitas ac utilitas magna praemittatur, et a melioris notae paedagogis saltem pro regioniquao in veraionie prorsus identitate consistit, non bus, ubi omnes pueri artem legendi addiscunt, peni­ pro qualibet dioecesi vel archidioecesi, sed pro tota tus roiectam. Sufficit enim animadvertere, pueros regione eiusdem linguae. Etenim ad versionern non posse in doctrina Christiana bene instrui, nisi fidelem tantum, nisi etiam hìc, vel illo episcopus catechismus ita exaratus sit, ut omnes articuli possint sufficeret, omnes saltem nufTragnnei, cum ipso archi­ memoriae puerorum mandari. Quare fidei praecepta episcopo simul, plusquHm satie essent. Talium igi­ debent claris, brevibus pressisque formulis proponi, tur collationum, tantorumvo conventuum hoc solum quos pueri facile memoria tenent Sed adhibita Bel­ sufficientia rationis esso potest, ut nimirum veraio larmini methodo, hoc plane impossibile easet. Nam illa non fidelis tantum, ned ot uniformis pro tota in suo libro, ut alias observationes praetermittam, eiusdem sermohis gente evadat; nec alia atquo alia, plurcs responsiones recurrunt, quae duos integras etsi aliter fideli·, per variae eiusdem regionis ¡dagas paginas implent, ac proinde memoriae puerorum excurrat. mandari nequeunt. In eodem libro inveni etiam Merito igitur, tanti operis subeundi rationem red­ plurcs explicationes plus minusve arbitrarias. diturus, illam praemittendam putarem, quod scilicet Si inibi autem opponitur, sermonem tantummodo ecclesiae, fidei, ipsorumquo fidelium unitati maxime 1 I esse de parvo catechismo, qui in Germania pro congruat, ut in eiusdem fidei professione ac doc­ pueris sex septemvo annorum adhiberi solet, quique trinae expositione, in principalioribus saltem veri­ doctrinae christianae brevi Bellarmini respondet, in tatibus, confitentes bonam confessionem', quoad fieri quo libello responsiones adeo prolixae non inveniun­ potest, in ipsissimis quoquo verbis consoni sint. tur, respondeo, tunc scopum, quem sibi concilium Itaque sequentia, vel alia similia verba adiun- in edendo novo catechismo praefixit, nequaquam gerem : Ut autem parvus istecatechismus sit quasi tessera obtentum iri. Tria genera catechiamorum distingui fidei, et inter alios exoptatos fructus, saltem eiusdem debent, qui in scholis elcmentaribus usu recepti linguae gentes in catholicae religionis rudimentis labii sunt, scilicet catechismus parvus, medius et maior. unius efficiat et eonundem sermonum-, operam Incommoda nutem, quao ex varietate catechiamorum dabunt etc. oriantur, non auferuntur, nisi catechismus medius Mazzuoli ep. Sancti Severini. — In pag. 3 [col. 455 in tota ecclesia, vel saltem apud unumquemque c i] dicitur: nIIino sacrosancta Tridentina synodus ne­ eiusdem linguae populum, unus idemque sit. In hoc dum episcopis mandavit, ut pueros fidei rudimenta, et enim catechismo medio, saltem quod ad Germaniam obedientiam erga Deum ac parentes diligenter doceri spectat, proprie continetur catechetica institutio ca­ curarent,sod illud praeterea sibi faciendum censuit,ut tholicae juventutis. Ergo ad obtinendum scopum certam aliquam formulam et rationem traderet ebri- concilii deberet exarari catechismus medius, ac stiani populi ab ipsis fidei rudimentis instituendi/ proinde deberet adhiberi Bellarmini catechismus, Dic textus, quamvis ulterius reformatus, tamen alia non vero eius -brevis doctrina Christiana". iani vero tuto affirmare poe>um, nunquam fore emendatione, ut censeo, indiget. Mihi non placent verba nedum . . . sed illud: ea enim indicant Iran­ ut catechismus ad exemplar Bellarmini confectus situm n minori ad maius, qui transitus revera non in Germaniam introduci possit. Puto autem mihi licere, tanta confidentia mourn sententiam proferre, fit in ideis expressis post verba sed illud. Inibi agi coeptum est de praecipua sollicitudine quippe cum inm per viginti annos visitando omnes ecclesiae erga pueros. Ut consectarium illius sollicitu­ scholas meno dioecesis, et examinando singulos dinis scribitur: nIIinc sacrosancta Tridentina synodus pueros quolibet triennio, propria experientia edoctus nedum mandavit, ut pueros fidei rudimenta.......... et ex auctoritate quoque paedagogorum bene sciam, doceri curarent; sed illud . . . christiani populi . . . quid in re catechetica prosit quidque noceat Régnault ep. Carnulentis. — Placet iuxta modum : instituendi/ Istae ultimae ideae non respiciunt praecipue pueros: ergo cum ipsis transitus non fit Idcirco nos duodecim concilii Vaticani patribus a ad aliquid maius speciale pro pueris; ergo elimi­ nobis ex diversis regionibus electis ct designatis manda­ tum damus, ut prae oculis habentes catechismum vene­ nanda verba „ncdum..........sed illud/ Propter emendationem quam propono, heri sententiam meam rabilis cardinalis Bellarmini, item alias similes cateexponens, dixi placet cum modo, scilicet ut dicatur; chisticas institutiones, novum et quasi elementarem Hinc Tridentina synodus episcopis mandavit, ut edant catechismum; quod opus ab hisce patribus episcopis, pueros fidei rudimenta, et obedientiam erga Deum seorsim primo,deinde in communi convenientibus, solerter ac parentes diligenter doceri curarent. Praeterea D confectum, noti rogue examini subtectum, nostra apo­ eadem sacrosancta synodus sibi faciendum censuit, stolica auctoritate, lingua latina elucubrandum cura­ ut certam aliquam formulam et rationem traderet bimus, guo omnes utantur, sublata in posterum parco­ christiani populi ab ipsis fidei rudimentis instituendi. rum caterhismorum varietate. Loughlin ep. Brooklyniensis. — Placet, ita tamen Ketteler ep. Moguntinus. — Constitutio de parvo catechismo inihi placet, si novus catechismus Io aut ut verba lin. 4 paragr. ult. pag. 5 [col.455 λ io] „abs** omittantur propter sequentes non imponatur praecepto; aut, antequam promulge­ que ullis additamentis tur, episcopis orbis catholici ad referendum pro­ rationes: 1® Ut clarius pateat, quod integrum erit episco­ ponatur; aut saltem declaretur, apostolicam sedem, urgentibus causis ab episcopis totius provinciae aut pis textui iugiter retento quaestiones et responsiones regni expositis, super usu eiusdem catechismi dispen­ explícatenos etiam in parvo catechismo adiungere. saturam esse. 2° Quia probabile est, quod tantummodo parvus 2° Si in constitutione mentio venerabilis cardi­ catechismus in puerorum praesertim pauperum manus nalis Bellarmini in secundo logo pag. 5 [coi. 454 D i] perveniat, et ideo a teneris annis doctrinas, quae deleatur. Nam ista mentio nullum habet sensum, nisi ad errores refellendos sunt necessariae, non addis­ methodus Bellarmini aliis omnibus praeferenda ac cent, cum catechetici· disciplinis post primam com­ proindo in novo catechismo adoptanda ex ipsius munionem adsistere non valeant, idcoque notitiam > Âü IV, 82. ampliorum institutionum, de quibus fit mentio, non « Gen. XI, 1. habebunt ‘ 523 ’■ *,· . :X *. -wfrL· > ■ ‘-J-··'-- A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES . Wit 624 Insuper quoad catechismum conficiendum vehe­ A copti, et primam praecepto divino, deinde praecepto menter optandum est, quod, antequam concilio im­ ecclesiastico, etc. In mea dioecesi, et ita certe est in plcrisquo ponatur finis, perficiatur ad praecavendae difficul­ tates, quae circa cardinalia Bcllarmini catechismum missionibus, prima institutio religiosa ea est quae consistit in docendo ea, quae necessaria sunt ad locum habuerunt Quao omnia cum debita reverentia eubiiciuntur. salutem; et prob dolor! pro plurimis eat unica et Amat ep. Montrreyemis. — 1· Non potest ex­ ultima, pro plcrisquo nempe indianis et aliis qui pected observantia huius constitutionis, nisi cate­ indianis possent aequiparari, nec sunt capaces ube­ chismus elucubrandus conveniat in omnibus soia rioris instructionis: secunda institutio, si ita loqui partibus omnibus locis: nec potest convenire omni­ fas cat, erit illos edocere symbolum fidei, perpaucas bus locis niai incompletus appareat, tractans solum preces et quao absolute necessaria sunt ad poeni­ de iis quae ad fidem pertinent ct ad mores ebristia- tentiae sacramentum digno recipiendum; deindo praecepta Dei ct ecclesiae, etc. etc. nos, qui universales sunt. Ad haec praestanda liberum cato debet epis­ Ad mores Christianos pertinent praecepta eccle­ siae, quae, ut notum omnibus est, quoad feste, iciunia copis, non tantum ampliores catechetica^ instruc­ et matrimonium etc. pro diversitate circumstantiarum tiones ad uberius excolendos fideles «parvi huius * 4, ut vult schema; et ex dispositione pontificia diversa sunt in picris­ catechismi usu iugitur retento que regionibus, quaeque negligi non possunt sine sed praeterea breviores etiam catcchismos edero, periculo salutis aeternae. 1 si ita ipsis visum fuerit, pro prima hac institutione, Haec procul dubio locum habere non possunt in in favorem eorum fidelium qui praefatum huius praefato catechismo, sed addenda erunt ab unoquo­ concilii catechismum non possent addiscere; que episcopo, tanquam additamentum, quod provisum neque ecclesia posset hoo ipsis interdicere, non videtur in praesenti schemate, e contra apparet cum id idem salus animarum deposcat; tamen, si prohibitum iuxta haec verba „eiusdem parvi cate- ad litteram attendamus, prohibitum videtur in schechismi usu . . . absque ullis additamentis iugiter mate, certe contra mentem sanctae sedis vel concilii. retento/ Quod si dicatur provisum esso per haec Ilia p racha bitis, hoc aut simili modo paragraphus alia; BIntegrum autem erit episcopis ... ad eos quarta erit componenda: Integrum autem erit epis­ (fideles) uberius excolendos ct contra errores, qui copis, eiusdem parti catechismi usu pro fidelium tnin suis regionibus grassantur, praemuniendos, am­ stituiione absque ullis additamentis iugtler retento, pliores catoche ticas conficere institutiones * 1, non satis ad eos prima fidei rudimenta et morum praecepta adbuc providetur propter duas rationes: primo, quia imbuendos rei uberius excolendos, et contra errores, liborum relinquitur episcopis, quod tamon sewsrv qui in suis forsan regionibus grassantur, praemunien­ supplendum case apparet; et socando, quia liberum, dos, breriores aut ampliores calecheticas conficere inaut non adeo necessarium habebunt fideles, eo quod stituliones; quas tamni semper, quoad fieri possit, tale supplementum distinctum ab ipso textu appa­ textui catechismi conformes, et si una cum praedicto rere debet iuxta haec verba: rId autem fieri debere catechismo, et non scorsim, edere coluerint, id ita mandamus, ut textus ipso a nobis praescriptus, ab fieri debere mandamus etc. huiusmodi institutionibus patenter distinctus appa­ Haec sunt quae mihi visa sunt emendanda in reat;0 quod ansam praebere potest fidelibus ut schemate proposito, quod aliunde maximo placet, huiusmodi ecclesiae praecepte negligant, tamquam et α longo tempore optavi. non obligatoria aut minus necessaria, utpote ab epi­ Moriarty ep. Kernensis. — Placet iuxta modum, scopis pro lubito addite, cum tamen sint sub gravi nempe si catechismus non sit praeceptivus. imposite a sancte matre ecclesia aut a sancta sede. Barberi ep. Ncocustrensis. — Placet, dummodo Ad praefata praecavenda maxime noceasarium praeceptum non imponatur. existimo, ut paragraphus tertia construatur quo se­ Vaughan ep. Plymuthensis. — Si usus parvi cate­ quitur modo: Et ut parcus iste catechismus omnibus chismi obligatorius sit, nequeo schema istud appro­ numeris, quoad fieri potest, pro omnibus locis absolutus bare, nisi dictus catechismus concilii patrum appro­ eradat, operam dabunt in singulis prorinciis patri- bationi prius subiiciatur. arckae rri archiepiscopi, collatis prius consiliis cum Magis mihi ot, ut mihi videtur, aliis pluribus suis suffragantis, deinde cero cum aliis archiepiscopis arrideret, si patribus enixo esset commendatum ut, eiusdem regionis et idiomatis, ut additis textui latino, nisi gravibus ex causis ipsis bene notis inopportunum qHae propter peculiares locorum circumstantias, prae­ videretur, decretum in suis synodis provincialibus cipue circa sanctae matris ecclesiae praecepta, a ederent, quo, sublata parvorum catechismorum varie­ sancta hac apostolica sede concessae sunt, dispositioni­ tate, obligatorius in posterum foret novi catechismi bus, illius tertus deinde in vulgarem linguam fideliter usus in omnibus parochiis unicuique episcopo subcertatur. lectis. Hoo modo episcoporum iura simul ac synodi 2* Ad praecavendas malas interpretationes, quae Vaticanae requisite tuta et salva facta orunt. exinde profluunt quod in paragraphe quarte dicitur Propono igitur ut post verbum pelucubrandum * rpro prima fidelium institutione , ** ut patet ex ipsa pag. 5 lin. 11 (coi. 454 d is) adiiciatur: Eumque episco­ expositione facta a reverendissimo patre, qui non pis transmittendum curabimus. Ideoque antistitibus nomine Dcputetionis, uti (os erat, sed nomine pro­ omnibus enixe commendamus, ut m tynodts tuis provin­ prio loquen *, pro prima institutione, quoad attinet cialibus, nisi gravibus ex causis sibi notis aliter ipsis regionem suam, intelligebat duos aut piares primus rideatur, decretum mandent quo, snidata in posterum annos instructionis in scholis, quod abs dubio ad rem parcarum catrchi emoni m carietale, novus catechismus minime faciebat, uti perplurimis patribus generalis parcus in omnibus parochiis obligatorius habeatur. Martin ep. Paderbornensis. — Placet mihi con­ congregationis visum est; ideo mihi persuasum est fectio parvi catechismi, dummodo episcopis solum­ omittendum esse verbum prima. Educatio vel institutio religiosa, de qua agitur, modo commendetur, non nutem praecepto imponatur. Delcusy ep. Vicarienti^. —Super schemate de parvo gradus potius habet, quod innuero videtur ipsa paragraphus quarte por verba „ad eos (fideles) ube­ catechismo dixi: placet iuxta modum. Enim vero, rius excolendos *, et primum locum habere debent illustrissimi ct reverendissimi patres, cum maxima ea quao necessaria sunt ad salutem vel necessitate pro vobis mea reverentia, liceat mihi ox iam auditis medii, deinde quae sunt necessaria necessitato prae­ et perpensis vobis exponere, qu d hic parvus cate- 625 EXCEPTIONES IN CONSTITUTIONEM DE PARVO CATECHISMO 526 chismus, de qua dudc agitar io concilio ©ecumenico, a saltem ambigua et mutanda, ut propositio in qua mihi videatur proponendus et etiam commendandus, reperitur sit omnino vera, dicendo scilicet: Pia mater sod non imponendus episcopis antequam sit per­ ecclesia ... maximam (aut peculiarem) semper curam fectus, ab ipsis examinatus, et tunc si sua claritate, erga pueros impendit. brevitate, plcnitudincquo in doctrina pro dioecesis Pag. 4 lin. 2 [ib. c 7] eradatur vox prationem" suao pueris vero pellucens et convenions fuerit, ab quae redundat et reperitur pagina praecedente, unoquoquo episcopo grato pro uniformitate hac ca­ linea 7 (ib. 0 1]. Ibidem pag. 4 lin. 3 [ib. C a] loco ^populi Chri­ tholica accipietur. Hoc est animae meae coram Deo iudicium. stiani" dicatur infantiae Christianae, de qua praecise Vérol ep. Sa-cti Augustini. — Non placet nisi hic quaestio est videam catechismum ipaummet, quia quaestio est Ibidem lin. 4 deleantur voces „ab ipsis fidei ru­ imponendi illum sub praecepto, et quia confectio dimentis instituendi", quae sensum obscurum effi­ talis catechismi non eat tam ponderosum opus, ut ciunt, et inutiles videntur. Unde hocco modo dice­ duranto concilio confici non possit nobisquo exhiberi. retur: Sed illud praeterea sibi faciendum censuit Catechismus ad parochos, iuxta intentionem con­ (synodus Tridentina), ut certam christianae infantiae cilii Tridentini, erat grande opus, seu quasi com­ instituendae traderet formulam ab omnibus usur­ pendiosa summa theologiae pro parochis; ideoque pandam et sequendam, quibus legitimi pastaris et requirebat pro ipsius accurata confectione tempus doctoris munus esset obeundum. Pag. 5 lin. 3 et seq. [ib. D s) ut servetur forma con­ longum, lectionem copiosam, deliberationem longam Ii post lectionem patrum et conciliorum, ct ingenium stitutionis apostolica©, sic dicatur: Idcirco nos, sacro subtile. Illo autem catechismus ad parochos fuit , approbante concilio . , . novum auctoritate nostra tantummodo commendatus et non sub praecepto latina lingua elucubrandum statuimus etc., non vero parochis impositus. Nunquam somniarunt patres ncurabimus": quae ultima vox intentionem meram tridentini obligationem aliquam parochis imponere seu propositum summi pontificis significat, non autem voluntatem seu praescriptum inducendi unicara in praedicandi de hoc catechismo. E contra in praesenti quaestione agitur de cate­ docenda fide methodum et regulam. Rogers ep.Chathamensis. — Placet iuxta modum, chismo, qui debet essentialiter esse brevia et qui non requirit longam lectionem, immo lectio ct con­ scilicet si parvus catechismus pro universa ecclesia sultatio patrum et conciliorum noceret plus quam conficiendus episcopis commendetur, non autem proficeret, ot illo catechismus componi debet non praecepto imponatur. Vasconcellos ep. Lainacensis. — Schema de parvo tam ab eruditis quam a practicis viris, duce ex­ perientia. Porro catechismi iam iam exarati multi catechismo mihi satis placuisset, si catechismus aut sunt in ecclesia, et agitur tantummodo de selectione, in concilio approbatus, aut etiam iuxta modum in cum iudioiosis modificationibus, quao non requirit sciamate propositum conficiendus, episcopis com­ longum tempus. Una vel ad summum paucae heb­ mendaretur, non autem praecepto imponeretur; aut denique, »i saltem episcopis integrum erit, perpensis domades ample sufficere videntur. Catechismus ad parochos felicem exitum habuit, iC omnibus circumstantiis, in Domino iudicare, decla­ quia erat bono compositus; Bcllarmini autem cate­ raro et praescribere, quomodo et quando, subluta chismus, etsi uuctor eruditissimus esset, non habuit in postorum parvorum catechismorum varietate, felicem exitum, quin non erat bonus (ut catechismus); omnes in sua dioecesi illo utantur. Eberhard ep. Trecirensis. — Ab eminentissimis et itaquo derelictus fuit etiam Romae, seu specio tenus tantummodo retinetur in Roma, ot illius loco adhi­ revereudissimis dominis prnesidibus concilii Vaticani betur catechismus cardinalis Patrizi, qui do novo monitus in congregatione generali dio 4 huius tractat materias quao sunt in Bellnnniuo. Vide mensis, ut intra proximum biduuin suffragi nm do catechismum et catechismi praefationem a cardinali reformato schemate de parro catéchisme scripto vicario. Si imponatur catechismus qui non placeat aperiam, hocco profero: Placet iuxta eum modum, ut emendatio a me hu­ episcopis, magnum incurritur periculum no postea langueat ct negligatur institutio religiosa puerorum. millimo proposita (num. 5e [col. 466 Dis]) admittatur. Quodsi haec emendatio exclusa manet, non IHlaral ep. Apatniensis. — Unitas catechismi pro universo orbo catholico esset certo quid optabile. placet. Papp- Ssilóggi ep. Magno-Varadinensis graecoHunc nutem scopum attingere non videtur consti­ tutio proposita. In tradito enim schemate agitur ru menus. — Placet unus catechismus parvus, sed Cantuin de conficiendo catechismo pro infantibus iuxta modum, ut illo catechismus etiam graecoprimaevae aetatis. Relinquitur autem episcopis fa­ catholicis conveniens sit, qui in pluribus a latini· cultas, melius diceretur obligatio, ampliores cato- D differunt in ipsa formatione crucis, in symbolo pro cheticas conficiendi institutiones, tum ad debellandos Graecis tantum Nicaeno - Constantinopolitano prae­ errores forsan grassantes, tum ad excolendos adul­ scripto etc. etc. Ideo ex hac etiam causa illis con­ torum animos. Evidens igitur evadit tot oxtituros cilii patribus consentio qui desiderarunt, ut ante­ osse catechismo·, quot sunt dioeceses; in omnibus quam sanctissimus pater catechismum per idoneos siquidem excolendae sunt fidelium montes et ad viros constructum approbaret, prius per deputatos ampliorem religionis notitiam magis ac magis in­ etiam duodecim α concilio eligendos ex utroque formandae. Undo minime vel parum obviabitur ritu latino et graeco idem catechismus revideatur. incommodis provenientibus ex varietate catechiaGreith ep. Sancti Galli. — Parvum catechismum morum, cum parvus catechismus infantulis solum­ proximo exarandum pro dioecesi mea San gallen? i nec modo destinatur. exopto proficuum nec iodico, cum iam per 25 annos Quapropter, ad obtinondanj unitatem vere utilem ea parvo catechismo insignia notae provisa fuerit, et generalem, futurum opus continero deberet, quem­ quem indigentiis catechumenorum atque christiadmodum fit in Gallia, parvum-et magnum caté­ fidelium apprimo suffecisse et etiam num sufficere chismes. Quod si analysim quamdam coarctatam optima magiatra experientia docet et quasi tesseram fidei abbreviatalo continet, com­ Quapropter novo conficiendo catechismo nonnisi mendandus tantum est parvus catechismus qui per modum anentio: Ut iudicio et arbitria singulorum intenditur, non imponendus. episcoporum prorsus committatur, habita rations pecu­ Pag. 1 lin. 3 [coi. 454 B i«] vox „praecipua" est liarium adiunctorum, opportunum determinare tempus. 637 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 528 quo parvum illum catechismum ia dioecesibus suis A formam placet suffragari; a qua proferenda, pro hic parochis ei parvulis ad usum officiose praescribant, et nunc, me in conscientia prohiberi fateor! ^eque Cosi ep. Prienensis. — Placet iuxta modum, enim possum tuta conscientia eam proferro tunc, modas iato eat: componi debet a deputatone ape- dum agitur do opero necdum viso, quod tamen ci ali ex patribua concilii electa, cum dependentia unumquemque episcopum, privato etiam voto meo a summo pontifice: secus quomodo appellari poterit accedente, de praecepto, ergo in conscientia obli­ catechismus a Vaticani concilii patribua confectua gare debeat. Gastaldi ep. Salutiarum. — Hoc schema non placet et acceptatus? De Valle ep. Huanucensis. — Placet iuxta mo­ nisi sub conditione, ut in constitutione do hoc cate­ dum, acilicet ut illa verba quae delentur „dominicia chismo statuatur: Hoc opus conficiendum caso ab Mitem et aliis festivis diebus3 inserantur cum age­ epifcopis quos concilium eleget it, vel s-iltrm ab epis­ copis quos concilium elegerit txamiuandum et appro­ tur de obligationibus parochorum. 2° In America meridionali, iuxta decretum con­ bandum antequam summi pontifici» auctoritate cilii Limani, praeter parvum catechismum, est alius sancitum illud omnibus episcopis imponatur. brevissimus catechismus pro rudioribus, qui eat Hoc postulat decus dignitatis episcopalis ot con­ maxime perutilis: rogo ergo enixe ut per illa verba cilii huius oecumenici; cuius enim suffragium postu­ schematis pag. 5 lin. 12 [coL 454 D i Papp-SaLHgyl Ma^no-Vanulineim·. coi. 626 c n. ’ Vanesa Fogaril iensis, col. 616 η». ■ Vaseonctllos lAmacenris, col. 526 b il * Orti th Saadi Galli, col 626 D ì« > Valdivieso Sancii Ucobl de Chile. coL 51-1 d j> « Del Valle IloAnncenti». col 527 a il 7 Melchers Colonico·!», eoi. 515 π il WKS? 633 EXCEPTIONES UT SUPRA IN IU8TUM ORDINEM REDACTAE 634 7 b. Initium 1 § Integrum autem, deletis verbis a habitis etiam quibusdam in christiano populo magis eiusdem parci catechismi usu pro prima fidelium pervulgatis catechismi»; qui postquam α sacrosancta institutione absque ullis additamentis iugiter retento, synodo approbatus fuerit, in universo orbe addis­ sio reformetur: nIntcgrum autem erit episcopis, ad cendus tradatur, ut· pro regionum et dioecesium fideles uberius/ etc. diversa conditione parvorum catechismorum varietas 7 c. Initio * § Integrum autem omittantur verba tolli possit4* Insuper initium § Integrum autem sic absque ullis additamentis. Vehementer etiam optan­ reformetur: „Integrum autem erit episcopis pro dum ut ante fiucm concilii catechismus perficiatur. cuiusque pastorali sollicitudine, ad ^deles uberius/ 7d. Ubi do versione facienda, ita dicatur : * nEt e to. Et in fine eiusdem §, omisa verbis a nobis ut parvus isto catechismus omnibus numeris, quoad praescriptus, dicatur: „ut textus ipso ab huiusmodi fiori potest, pro omnibus locis absolutus evadat, institutionibus distinctus patenter appareat * Tan­ operam dabunt in singulis provinciis patriarchae dem finis § Denique iste sit: Busum memorati ca­ vel archiepiscopi, collatio prius consiliis cum suis techismi ad parochos, cui a deputatis patribus op­ suffragano!», deinde vero cum aliis archiepiscopi· portuna additamenta fient, nos, uti saepe alias prae­ * eiusdem regionis et Idiomatis, ut, additis textui decessores nostri, denuo summopere commendamus. latino, quao propter peculiares locorum circumstan­ 11. Futurum1 opus continere debet catechismum tias, praecipuo circa sanctae matris ecclesiae prae­ parvum et magnum; si solam quasi tesseram fidei cepta, a sancta hac apostolica sedo concessae sunt, abbreviatam continet, commendandus tantum parvus dispositionibus, illius textus deinde in vulgarem B catechismus est, non imponendus. Initio autem § linguam fideliter vertatur." — Praeterea § Integrum Pia mater loco praecipuam ponatur ^maximum * vel autem hoc aut simili modo componatur: „Integrum ppeculiarcm . * Et paulo ante medium eiusdem para­ autem erit episcopis, eiusdem parvi catechismi usu graph! dicatur: nsod illud praeterea sibi faciendum pro fidelium institutione absque ullis additamentis consuit, ut certam christianae infantiae instituendae iugiter retento, ad eos primis fidoi rudimentis et traderet formulam ab omnibus usurpandam et se­ morum praeceptis imbuendos, vel uberius excolen­ quendam, quibus legitimi pastoria et doctoris munus dos, et contra errores, qui in suis forsan regionibus esset obeundum." Demum in fine § Cum autem . * grassantur, praemuniendos, breviores aut ampliores pro curabimus ponatur pStatuimus 12. Non * solus textus Is tinus unus sit, sed versio catecheticas conficere institutiones; quas tamen sem­ per, quoad fieri possit, textui catechismi conformes, de in facienda una quoquo sit pro cunctis dioecesi­ et si una cum praedicto catechismo, et non scorsim, bus uniuscuiusque linguae. Praeterea parvus cateedere voluerint, id ita fieri debere mandamus/ etc. chismus maxima brevitate elaborandus est (quaenam B. In § Pia mater dicatur : * nIIinc Tridentina continere debeat, reverendissimus pater indicat). synodus episcopis mandavit, ut pueros fidei rudi­ Insuper in singulis dioecesibus episcopi alterum con­ menta et obedientiam erga Deum ct parentes di­ ficiant proponantque catechismum, quo materiae om­ ligenter doceri curarent. Praeterea eadem sancta nes in parvo tantum memoratae latius explicentur. Secundus isto catechismus a concilio episcopis *fer synodus sibi faciendum consuit, ut certam/ etc. 9. Initium § Pia mater hoc * : sit „Pia mater ec­ vide commendetur non solum, sed idem concilium clesia prae oculis habens quao Spiritus sanctus man­ hortetur etiam episcopos, ut eiusdem catechismi davit patribus nostris (Pe. LXXVII, 5), filios in­ explicatio diebus dominicis gregi suo a parochis stanter erudire (Prov. XIII, 24), ot curvare illos a proponatur. pueritia (Eccli. VII, 25): adolescens enim iuxta viam 13. suam etiam cum sonuerit non recedet ab ea (Prov. Congregatio generalis quinquagesima (prima pars) XXII, 6); propius autem sponsi sui ac salvatoris/ 1870 maii 13. etc. — Ubi vero do versione facienda, hoo vel Feria VI dio 13 mai 1Θ70 hora nona matutina, simili modo dicatur: „Ut autem parvus iste cate­ chismus sit quasi tessera fidei, et, inter alios exop­ in conciliari aula Vaticanae patriarcbalis basilicae, tatos fructus, saltem eiusdem linguae gentes in generalis reverendissimorum patrum congregatio catholicae religionis rudimentis labii unius efficiat habita est; cui Interfuerunt quingenti septuaginta et eorumdem sermonum (Gon. XI, 1), operam da­ septem patres, nempo 38 cardinales, 5 patriarchae, 8 primates, 95 archiepiscopi, 392 episcopi, 3 ab­ bunt/ etc. 10. In § Pia mater loco verborum Hinc sacro­ bates nullius dioecesis, 12 abbates generales sive sancta eto. dicatur·: filino per universum orbem praesides congregationum ordinum monasticorum, sacrorum antistites iugiter in id paterno affectu ad- usum mitrae habentes, 24 generales et vicarii gene­ laborarunt, et sacrosancta Tridentina synodus nodum rales; quorum omnium nomina, quae per assigna­ mandavit, ut pueri ubique de fidoi rudimentis et tores locorum accurato descripta fuerunt, exhibet obedientia erga Deum et parentes diligenter edo­ indiculus patrum quinquagesimae congregationis cerentur; sed illud praeterea sibi faciendum censuit, generalis, qui Inter acta concilii asservatur. Reverendus pater dominus Franciscus Pedicini ut certam aliquam formulam ot rationem traderet christiani populi fidoi rudimentis instituendi/, etc. archiepiscopus Barensis missam lectam celebravit In eiusdem autem paragraph! versu Id vero pro Qua absoluta, et recitata oratione Adsumus Domine perfici ponatur absolvi. Praeterea initium § Cum eto, ominentissimus primus praeses annuntiavit pa­ autem sic reformetur: 0Cum autem hac nostra aetate tribus relationem faciendam esse de quibusdam ox voto plurium antistitum unum oumdemque par­ episcopis, qui veniam a concilio discedendi petierant vum catechismum pro aliquibus provinciis parari Unde reverendus dominus subsecretarios ambonem consultum seu deliberatum fuerit; idcirco nos, sacro ascendens haec habuit: ^Eminentissimi praesides, eminentissimi ac reve­ approbante concilio, novum per deputatos patres latina lingua elucubrandum decernimus, ob oculos re nd isimi patres, aliquot concilii patres ex gravibus causis veniam a concilio discedendi petierunt, scilicet: > Eberhard Trerirensis. col 595 o u. 1° Flavianus Petrus Matab archiepiscopus laxirae * Loagblin Brooklynieniii, col 522 d <. ritus syriaci ob continuam infirmitatem. * * * * Amst Montereyeaiis, eoi Mazsaoll Saetti Beverini, Atanasio ism Liparensis, Moreno * . Eporedieneì col. 523 c n col 521 o It. eoi. 510 c it. 519 o l • Btlaval Ajaaim’R eoi 595 d »i * Bule Viatimiltauh. coi 51· c m. B4· 535 X SESSIONES PUBLICAE CT CONGREGATIONES GENERALES 536 2’ Ioannes Hilarius Bosct episcopus Emeritensis A nec voluit, immo noe congruo potuit proponere, ut de Maracaibo, ob necessitatem gravem suae dioe­ textus decreti ism adoptati immutetur. Attamen quoniam patribus Deputationis nihil optabilius aut cesis ct assiduam infirmitatem. 3· Thomas Furlong episcopus Fernensis in Hi­ iucundius est, nisi ut, omni cura et studio impensis, bernia, ob graviorem infirmitatem a multo tempore eum solvendi difficultates invenir© possint modum, quo salvis propositi decreti substantia et fine in­ contractam. 4® Ioannes Ambrosius Huerta episcopus Pu- tento, non plurimorum modo, sed et singulorum niensis in Peruvia, ob adversam valetudinem et patrum votis, in quantum fieri potest, adamusaim gravissimas ecclesiae suao necessitates nuper exortas. respondeat cuiusvis decreti forma; quare praedictas 5® Guillolmus Lanigan episcopus Gnlburnensis in conditiones novo necnon accuratissimo examini Australia, propter gravissimas suae dioecesis re­ subiicicndaa osso apprime intellexerunt, ac reapse subjecerunt. Iam vero, omnibus attento perspectis, center erectae necessitates. 6° Petrus Apelian archiepiscopus Ma rasce n sis ea fait omnium sententia, nimirum ut de praedictis ritus armeni; conditionibus, in tres praecipuas classes divisis, 7® Melchior Nasarian archiepiscopus Mardensis vobis hodie brevis relatio eorum nomine exhiberetur. ritus armeni; Ad primam classem pertinere visae sunt illae 8® Ioannes Ghinreghian episcopus Trapezuntinna imprimis emendationes, quao directo aut indirecto ritus armeni, propter periculum animarum et spiri­ substantiam et scopum ipsius decreti propositi attin­ tuales necessitates fidelium in suis dioecesibus. B gerent Ab iis enim innuitur parvum catechismum 9® Silvester Guevara archiepiscopus Sancti lacobi non osso imponendum reverendissimis episcopis, de Benezuela ob graviorem infirmitatem1. sed commendandum solummodo. Igitur de prima pludices excusationum allegatas discedendi causas hac conditionum classe Deputatio unanimiter ceusuit, satis fundatas atque probatas agnoverunt, atque non expedire, immo nec decere ut do illis ulterius praedictorum episcoporum petitionem exaudiendam verba faciam, cum fuerint exclusae in postrema suaserunt4 congregatione generali. Sio enim sonat prima Hac perlecta relatione, eminentissimus primus emendatio exclusa in ultima congregatione generali: praeses patres rogavit, ut qui praedictae indicum Partus catechismus pro universa ecclesia conficiendus excusationum sententiae adhaererent, sorgendo as­ episcopis commendetur, non autem praecepto imponatur. sensum suum manifestarent Et surgentibus undique Ad secundam classem referuntur conditiones omnibus, idem primus praeses declaravit causas quorumdam reverendissimorum patrum, quibus discedendi approbatas fuisse a congregatione generali. minime placere videtur decretum eo quod statuat, Hoc facto, annuntiavit relationem nomine Depu­ omnimodam catechismi conficiendi curam, nulla tationis pro rebus disciplinae ecclesiasticae facien­ prorsus conditione adiccta, sanctao sedis iudicio dam, his verbis: committendam esse. En una alteravo ex his connRcvercndissimi patres, audienda eat nunc re-. ditionibus; qui textus harum conditionum ponuntur latio de conditionibus a nonnullis reverendissimis num. 3e (b, c, d, e, f, g, h, i, k, l, m). Omnes istae patribus in ferendo suffragio de parco catechismo c sive iisdem sive diversis verbis in hoc tendunt, ut adiectis, quae typis impressae iam distributae sunt3, examini patrum concilii submittatur catechismus ut Hanc autem relationem nomino Deputationis pro conficiatur: ct num. 3’ c dicitur: aut commendetur rebus disciplinae ecclesiasticae faciet reverendissimus tantum, aut antequam normae instar tmdntur orbi dominus Stephanas Marilley episcopus Lausanensia et catholico, communicetur primo universis episcopis; Genevonsis. Itaque praedictus reverendus dominus ct sedes apostolica nonnisi auditis eorum sententiis, ambonem ascendat * editionem procurare dignetur. Ne tempus teratur, abstineo n variis conditionibus memorandis, quia RELATIO ad eumdem scopum tendunt. Istius secundae classis reterendi patris domini Stephani Marilley conditiones iuxta sententiam Deputationis possem, episcopi Lautanensis et Genetensis. immo forsan deberem silentio premere, praesertim Eminentissimi praesides, eminentissimi et reve­ post disertas relationes in hac amplissima concilii rendissimi patres. aula nomino Deputationis iam prolatas tum a re­ Deputationis pro rebus disciplinae reverendissimi verendissimo archiepiscopo Leopolicnsi, tum a re­ patres mihi, licet inter eos minimo, munus com­ verendissimo episcopo Secoviensi. Pauca tamen miserunt ut eorum nomino vobis exhiberem relatio­ hic addenda sive potius in memoriam revocanda nem circa conditiones adicctas n nonnullis reveren­ esae arbitror, eo quod istae secundae classis con­ dissimis patribus in praecedenti congregatione ditiones diffidentiam aut saltem diffidentiae speciem generali, quando de schemate reformato parvi cate- d prae se ferant erga sanctam sedem apostolicam. chiami votum suum emiserunt hisco verbis: placet Scitis apprime, reverendissimi patres, non deesse iuxta modum. Ut igitur muneri mihi demandato nostro aevo perditos homines in novo nccnon accrpro viribus satisfaciam, vestrae benevolentiae in­ rimo bello contra Deum et Christum eius. Porro nixus, breviter ac simpliciter dicam, quid do hisce facile quisque praevidero potest ex bac diffidentia, adiectis conditionibus Deputatio pro rebus disciplinae etiamsi omni fundamento forsan careret, eos argu­ consuerit, quidve eius nomine vobis referendum mentum desumpturos, ut per centenas et millenas esae opportunum indicaverit ephemeridum tubos conclament, in ecclesia catholico, Neminem vestrum latet, reverendissimi patres, in ipsomet concilio Vaticano, exortas fuisse scissiones decretum de parco catechismo, prout in postrema sive inter episcopos et summum pontificem, sive inter sua forma proponebatur, in praedicta congregatione ipsos episcopos modo reciproco. Oportet ergo ut generali a multo maiori reverendissimorum patrum nefandis hisce calumniis omnis adimatur praetextus. numero adoptatum fuisse. Quapropter ne tot re­ Hunc in finem quam maxime interest, ut cura con­ verendissimorum patrum suffragia parvi pendere ficiendi parvi catechismi omnino et absque ulla advideretur, sicquo concilii Vaticani et auctoritas iecta conditione sanctae sedis notissimae sapientiae forsan laederetur, Deputatio pro-rebus disciplinae relinquatur. Sic vestigiis patrum tridentinorum in­ haerentes novum devotionis nostrae erga sanctam i Hanc numerum cmirit editio Vaticani. sedem testimonium proferemus. ’ Hae emendationM ningulis patribus ad eorum domos Scitis enim in concilio Tridentino (hoc iam fuit missae fuerunt per cursores. Vide doc. IX CONGREGATIO GENERALIS QUINQUAGESIMA (PARS PRIMA) 13 raaii IdTO 637 Wó indicatum), in sessione XVIII, quao celebrata fuit A techUmi: agitur de parrò catechismo, id est do illis dio 26 februarii anni 1562, in hac congregatione fidei ot morum principiis, quae ubiquo in omnibus generali iam fuisse ordinatum ut nonnulli patres a dioecesibus mundi debont doceri; ot praesertim concilio Tridentino deputati onus sumerent, ut do attento ratio est habenda officii catechistae, qui, libris in Indico ponendis curam haberent: ot statini si forsan inter rudes reponantur qui non possunt illi patres manu admota totis viribus, ut concilii portare talem vel talem veritatem, catechista bene petitioni fieret satis, omnem operum moverunt peritus ot sui officii studiosus cortissime poterit Attamon quando sessio XXV iterum fuit incepta, omnia ad optatum finom perducere. dio 4 decembris anni 1563, adeoquo post duos annos Do caetero fateor posse exurgere difficultates, integros, opus ad optatum finom non fuerat per * si antequam aut quando proponatur catechismus in foetum; idooquo sancta synodus in praedicta ses­ variis dioecesibus, si, inquam, quod absit, episcopi sione XXV sequens mandatum dedit: ^Sacrosancta simpliciter dicerent: nunc debemus novum catecbissynodus in secunda sessione, sub sanctissimo domino mum adoptaro: certissime murmur oxurgerot inter nostro Pio IV celebrata, delectis quibusdam patribus plurimos fideles. Sed ita non est procedendum, commisit, ut do variis censuris ao libris vel suspectis debemus o contra, ut eliminentur incommoda ex vel perniciosis, quid facto opus esset considerarent, varietate catechismorum emergentia, ut procurentur atque ad ipsam sanctam synodum referrent. Audiens bona pro toto orbe catholico, quae ex uno eodemnunc, huic operi nb oie extremum manum im * quo catechismo speranda sunt. Si dico quilibet positam esse, nec tomen ob librorum varietatem et I episcopus mentem sanctae sedis, mentem concilii multitudinem possit distincto ct commode a sancta paternis verbis clare et practico demonstret, et synodo diiudicari, praecipit (verba sequentia sunt fidelibus in memoriam revocet officium reverentiae sedulo attendenda), ut quod*1*ob illis praestitum est, et obedientiao erga vicarium Christi, quis dubitet sanctissimo Romano pontifici oxbibeatur, ut eius quin fideles sic dispositi, sic instructi non tam aegre iudicio atquo auctoritate terminetur ot evulgetur. accipiant parvum catechismum, immo dicam non Idemquo do catechismo a patribus, quibus illud opus1 aegre sed libentissime et gaudentes accipiant? demandotum fuerat, ct do missali et de’ breviario Caoterum audivimus in hac amplissima aula quos­ dam patres reverendissimos, qui locuti sunt de cafieri mandat/ Rogo nunc, reverendissimi patres, utrum deceat tcchismia in ipsorum dioecesi successivo introductis, sano ut catechismi semper perfectiores propone­ quod concilium Vaticanum minorem devotionem ex ** hibeat erga summum pontificem vicarium Christi, rentur: sod non fuit tanta difficultas, ut catechismi supremum ecclesiae caput, praesertim nostris tem­ in usum deducerentur, quia fideles crediderunt poribus: utrum deceat ut non eadem saltem, si non verbo episcopi dicentis, hoc esse opportunum, hoo maiora, ipsi praebeamus testimonia nostrae devo­ caso utile. Iisdem verbis utamur erga parvum cationis, amoris ot obedientiao? Nullo modo dubi­ techismum, qui debet a sanctae sodis auctoritate taro possumus, quin summus pontifex omnem curam prodire: certissimo paucae erunt dioeceses, in quibus adhibent, ut de votis quao in bao aula fuerunt ex­ non libentissime hic catechismus accipietur. Cac­ pressa ratio habeatur, quando conficiendus erit i torum summus pontifex pro sua eminenti sapientia, parvus catechismus: nullatenus dubitandum quin pro sua eximia bonitnto cortissimo rationom habe­ rationom habeat optimorum catochismorum, quin bit verborum ot difficultatum, quao ipsi possunt otiam consilia potat ab illis episcopis praecipuo, exhiberi; sed iterum dico, necease est ut bona quos judicaverit in hac ministerii parto esso magis volúntate rem oggrediamur. ut sic nos demus oxomvorsntos, ot praesenti concilio congregati certissime plum venerationis ct obedientiao erga sanctam ipsi opportunissimum occasionem praebent, ut possit sedem. Hoc si fiot, procul dubio omnis fero diffi­ uti omnibus opportunis modiis, ut catechismus cultas evanescet. Intor conditiones adioctas duae sunt nihilominus, omnium votis, in quantum fiori potest, quam exac­ tissimo respondeat. Nullus itaque nostrum auderet do quibus ratio certissime habenda essot, si illarum ea verba proferre, quao in conditionibus leguntur scopus non possit olio modo obtineri. Hao autem sub num. 3° k: iVo»i placel, niei ipeummet calechic· emendationes sunt, quao veniunt sub num. 4* (aot&): mum videam. Reverendissimus isto pater nimium „Etiam graoco-catholicis conveniens sit catechismus, inhaesit vestigiis apostoli Thomao nondum credentis; qui in pluribus n latinis differant etc/ Et alia nos voro absquo dubio maiori cum fiducia adhaere­ poscit ut ratio habeatur eorum rituum ot consue­ mus vorbis Christi4: Beali fjuì non viderunt el credi­ tudinum, quae a sancta sedo utiquo sunt appro­ batae: sed an possunt ullo modo dubium accipore derunt. Ad tertiam classem conditionum tandem spectant de bona voluntate summi pontificio? Quando i lino conditiones, quibus apparet nonnullos ex patri- D summus pontifox manum operi admovebit, certis * bus esso turbatos, oo quod difficultas introducendi simo do votis graoco-catholicorum rationem habe­ parvum catechismum ipsis videatur multo gravior, bit, quin do eis montio expressa flet in ipso parvi ac roapso est. Caoterum si In una alteravo dioecesi catechismi decreto. Haeo orant quae nomino Deputationis pro robus rovora oxistorent tales difficultates verno, ex quibus concludi posset catechismum non posso statini im­ disciplinae dicenda habebam: si quid minus rectum poni, prout in omni lego generali ecclesiae, recur­ dixi, hoc velitis meno infirmitati condonare1. rendum erit ad sanctam sedem. Nulla est lex quao quandoque exceptionem aliquam non patiatur; 1 Lectorum commodo consulturus, hoc loco Interponenda sed haec exceptio debet inniti motivis seriis, et α censui monumenta illa ad constitutionem de eedetia Ckririi sancta sedo prius approbari. Quaonam est ergo spectantia, quae iam patribus diversis temporibus fuerant distri­ haec difficultas, quao tantopere croscit quasi in buta, a me vero nondum recepta inter neta concilii, ne lector immensum? Corto non est ex parto ipsiusmet ca- cogeretur uni eidemque materiae studens duo triare maximas 1 ’ 1 < In textu tridentino habetur quiequid. Vox deest in textu tridentino. Voculam om. textus tridentinns. Io. ΛΧ. 29. molis volumina prae manibus habere, quod Í1H summo sane fastidio futurum iri suspicabar. Deinde vero, post edita eius­ modi monamente, altera huius congregationis quinquagesimae pars, ia qua illa concili < ri trutina iam examinanda erant, tandem dabitur. 539 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 540 XVIII. PRIMUM SCHEMA CONSTITUTIONIS DE ECCLESIA CHRISTI CUM ANIMADVERSIONIBUS IN ILLUD A PATRIBUS SCRIPTO EXHIBITIS. A auctor fidei ot consummator leans ipae fundavit atque instituit, et per apostolos suos eorumquo Schema constitutionis dogmaticae do ecclesia successores iugiter usquo ad consummationem sae­ Christi patrum examini propositum1. culi in universo mundo ot ex omni creatura colli­ P1CS EPI3COPC8 gendam, docendam, moderandamquo praecepit, ut servas servorum Dei sacro approbante concilio una esset gens sancta, unus populus acceptabitis, ad perpetuam rei memoriam. sectator bonorum operum1. Neque enim evangoliSupremi pastoris apostolicum ministerium (1), cao legis ea ratio est, ut excluso quovis societatis in quo Dei ineffabili providentia et misericordia vinculo veri adoratores singuli seorsum Patrem positi sumus, sollicite ac continuo nos urget, ut nihil adorent in spiritu et veritate; sed religionem suam praetermittamus, quo via, quae ad vitam et salutem ita societati a se institutae inhaerentem Redemptor ducit aeternam, omnibus hominibus pateat, et qui noster voluit, ut cum ea penitus conserta ac voluti in tenebrie et in umbra mortis sedent, ad lucem et concreta maneret, et extra illam vera Christi religio agnitionem veritatis perveniant. Cum igitur Deus nulla esset Caput IIL ac Salvatòr noster totius salutiferae doctrinae veri-B Ecclesiam ette societatem ceram, perfectam, tatem, et mediorum salutis thesauros, in ecclesiam spiritualem et supernaturalem (5). suam quasi in depositarium dives contulerit, ut omnes sumant ox eu potum vitae1: in primis ipsa Docemus autem ac declaramus, eccleaiao ¡nesso vera ecclesia et errantibus indicanda et fidelibus omnes verae societatis qualitates. Neque societas instantius commendanda est, ut illi ad viam salutis haec indefinita vel informis a Christo relicta est; adducantur, hi autem in ea confirmentur ct cres­ sed quemadmodum ab ipso suam existentiam habot: cant Quare nostri muneris esso ducimus, potiora ita oiusdem voluntate ac lege suam exsistendi capita verae et catholicae doctrinae, de ecclesiae formam suamquo constitutionem accepit. Ncque natura, proprietatibus, ac potestate exponere, et eadem membrum est sive pars alterius cuiuslibet gnusantes oppositos errores subiectis canonum arti­ societatis, nec cum alia quavis confusa aut com­ culis condemnare. miscenda; sed adeo in semotipsa perfecta, ut dum Caput I. ab omnibus humanis societatibus distinguitur, supra Ecclesiam esse corpus Christi mysticum (2). eas tamen quam maxime evehatur. Ab inexhausto Unigenitus Dei Filius, qui illuminat omnem ho­ enim misericordiae Doi Patris fonto profecta, per minem venientem in hunc mundum, quique nulla incarnati ipsius Verbi ministerium operamque fun­ unquam aetato miseris Adao filiis ope sua defuit (3), data, in Spiritu sancto constituta est, qui in apostolos in ea plenitudine temporis, quae sempiterno con­ primum largissimo effusus, abundo etiam iugiter silio fuerat praestituta1, in similitudinem hominum 0 diffunditur in filios adoptionis, ut iidem lumine eius * factas visibilis apparuit in assumpta nostri cor­ collustrati una mentium fido ot Deo adhaereant et poria forma, ut terreni homines atque carnales inter so cohaereant; ut pignus haereditatis in cordi­ novum hominem induentes, qui secundum Deum bus suis circumferentes, carnis desideria ab eius, creatus est in iustitia et sanctitate veritatis1, corpus quae in mundo est, concupiscentiae corruptione efformarent mysticum, cuius ipso existeret caput avellant, et beata una communique spe firmati, Ad hanc voro mystici corporis unionem efficiendam, concupiscant promissam aeternam Dei gloriam, atque Christus Dominus sacrum regenerationis et reno­ adeo per bona opera certam suam vocationem ot vationis instituit lavacrum, quo filii hominum tot electionem faciant1. Cum autem his bonorum nominibus inter se divisi, maxime vero peccatis divitiis in ecclesia homines per Spiritum sanctum dilapsi, ab omni culparum sorde mundati membra augeantur, atquo bis oiusdem sancti Spiritus nexi­ essent ad invicem·, suoquo divino capiti fide, spe, bus in unitate cohaereant: ecclesia ipsa spiritualia et caritate coniuncti, uno eius spiritu omnes societas est, atquo ordinis omnino supernaturalis. vivificarentur, ac caelestium gratiarum ot charis­ Caput IV. matum dona cumulate reciperent. Atque haec Ecclesiam esse societatem visibilem. est, quae, ut fidelium mentibus obiiciatur alte­ Absit tamen (6), ut quis credat, ecclesia© que defixa haereat, satis nunquam commendari potest, praecellens ecclesiae species, cuius caput membra nonnisi internis ac latentibus vinculis iungi, est Christus1, ex quo totum corpus compactum, et D et abditam inde societatem ac proreus invisibilem connexam per omnem iuncturam subministrationis, fieri. Aeterna siquidem Dei sapientia ac virtus secundam operationem in mensuram uniuscuiusque voluit, spiritualibus et invisibilibus vinculis, qui­ membri, augmentum corporis facit in aedificationem bus fideles supremo ac invisibili eccleaiao ca­ piti per Spiritum sanctum adhaerent, externa sui in caritate·. Caput II. quoquo ac visibilia respondere, ut spiritualia illa Christianam religionem nonnisi in ecclesia et per ac supernaturalis societas extrinsecus appareret, et tedefiam a Christo fundatam ercoli pòsse (4). conspicua patesceret. Hinc visibile magisterium, Hanc ecclesiam, quam acquisivit sanguine suo a quo credenda interius exteriusque profitenda et tanquam sponsam unico electam aeternum dilexit, fides1 publice proponitur; visibile quoquo ministe­ rium, quod visibilia Dei mysteria, quibus interior 1 Patribus distributum fuit die 21 ianuarii in congregatione sanctificatio hominibus et debitus Deo cultus com­ generali XI1L Cf. t. L, eoL 418 a. 1 Ct Iren. adv. haer. 1. III, c. 4. [31 igne P. Gr. VII, 855.] paratur, munero publico moderatur ac curat; visi­ • 8. Afflbro·. da Ôd. ad b. Hieron. presbyL ap Mai, VV. bile regimen, quod membrorum inter se com­ Scriptt. Um. VU, par. I, p. 159. [Migue P. L. XVÙ, 1159.] munionem ordinat, externamquo omnem ot publi­ • Ep. ad Philipp. II, 7. cam fidelium in ecclesia vitam disponit ac dirigit; 1. • • ì • Ep. ad Epb«. IV. 94. Ct ep. ad Epbei. IV, 4-25, coli. ep. 1 ad Cor. XII. 19-14. Ep. ad Colo»-. I. IB, Ep ad Eph«. IV, 10. Tep. ad Tit. II, 14. i Ep. II b. Pet. Ap. I, 10. » Ci. ep. ad Bom. X, 10. 641 SCIIEMzV CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 542 nandi sunt, cum nulla obstringantur hniusce rei culpa ante oculoa Domini, qui vult omnes homines salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire, qui­ que facienti quod in se est non denegat gratiam, ut iustificationem et vitam aeternam consequi possit: sed hanc nullus consequitur, qui a 6dei unitate vel ab ecclesiae communione culpabiliter seiunctus ex hac vita decedit. Si quis in hac arca non fuerit, peribit regnante diluvio. Quare reprobamus et detestamur impiam aeque ac ipsi rationi repug­ nantem de religionum indifferentia (12) doctrinam, Caput V. qua filii huius saeculi, veritatis ot erroris sublato De risìbili ecclesiae unitate. discrimine, dicunt, omnibus aeternae vitae portum Cum eiusmodi sit vero Christi ecclesia, declara­ ex qualibet religione patere; aut contendunt, de mus, bono visibilem conspicunmque societatem (8) veritate religionis opiniones tantum plus minusve esse illam ipsam divinarum promissionum ac mi­ probabiles, non autem certitudinem haberi posse. sericordiarum ecclesiam, quam Christus tot praero­ Pnritcrque reprobamus impietatem illorum, qui gativis ac privilegiis distinguere et exornare voluit; claudunt regnum caelorum ante homines, falsis enndomque ita plane in sua constitutione esse B praetextibus affirmantes, indecorum vel ad salutem determinatam, ut quaecumquo societates a fidei minime necessarium esse, deserere religionem, etsi unitate vel a communione huius corporis soiunctae falsam, in qua quis natus vel educatus ac institutus nullo modo pars eius aut membrum dici possint; est; nec non ecclesiam ipsam, quao so religionem neque per varias christiani nominis consociationes esso unice veram profitetur, omnes nutem religiones dispersam atquo diffusam, sed totam in se collectam et sectas a sua communione separatas proscribit penitusquo cohaerentem, in sua conspicua unitate et damnat, criminantur, perinde ac si ulla unquam indivisum ac indivisibile corpus praeferre, quod esse posset participatio iustitiao cum iniquitate, aut est ipsum corpus mysticum Christi. De quo Apo­ societas lucis ad tenebras, et conventio Christi ad stolus inquit, unum corpus, et unus spiritus, sicut Belial. Caput VIII. vocati estis in una spe vocationis vestrae. Unus De ecclesiae indefectibilitate. Dominus, una fides, unum baptisma. Unus Deus et Pater omnium, qui est super omnes, et per Declaramus insuper, Christi ecclesiam, sivo exsistentia sive constitutio eius spectetur, societatem omnia ct in omnibus nobis4. esso perennem atquo indofeotibilem (13), nullamquo Caput VI. post illam neque pleniorem nequo perfectiorem Ecclesiam esse societatem ad salutem consequendam salutis oeconomiam in hoc saeculo exspectandam omnino necessariam. esso. Etenim cum ad finem usquo mundi qui in Hinc omnes intclligant (9), quam necessaria ad terris peregrinantur mortales Christo auctoro sal­ salutem obtinendam societas sit ecclesia Christi. vandi sint: ecclesia ipsius, quao sola est salutis Tnntao nimirum necessitatis, quantao consortium societas, ad finem usquo mundi in sua constitutione ot coniunctio est cum Christo capito et mystico cius immutabilis semper ct immota persistet Licet corpore, praeter quod nullam aliam communionem igitur ecclesia crescat (14\ ot utinnm augeatur ipso nutrit ot fovet tanquam ecclesiam suam, quam iugiter fide ct caritate, ut Christi corpus aedificetur; solam dilexit et seipsum tradidit pro ea, ut illam licet pro varia aetate sua, et pro diversitate adsanctificaret, mundans lavacro aquao in verbo vitae: iunctorum, inter quao constanter militando versatur, ut exhiberet ipso sibi gloriosam ecclesiam, non varie seso explicet; eadem tamon in eo suaque a habontem maculnm, aut rugam, aut aliquid huius- Christo accepta constitutione immutabilis perseverat. modi, sed ut sit sancta et immaculata3. Idcirco Qunro Christi ecclesia nunquam potest excidero docemus, ecclesiam non liberam societatem esso, suis proprietatibus ct dotibus, sacro suo magisterio, quasi indifferens sit ad salutem, eam sivo nosso ministerio et regimine, ut Christus per corpus suum sive ignorare, sivo ingredi sivo relinqnero; sed esso visibile perpetuo sit omnibus hominibus via, veritas omnino necessariam, ot quidem necessitato non et vita. Caput IX tantum praecepti dominici, quo Salvator omnibus De ecclesiae infullibililttls (15). gentibus eam ingrediendam praescripsit; verum Excideret porro ecclesia Christi a sua immuta­ etiam medii, quia in instituto salutaris providentiae ordino communicatio sancti Spiritus, participatio bilitate ot dignitate, et desineret esso societas vitao veritatis ct vitae non obtinetur, nisi in ecclesia et ac necessarium salutis medium, si eadem a salutari fidei morumque verilate aberrare, ac in ea praedi­ per ecclesiam, cuius caput est Christus. canda atquo exponenda falli vel fallere posset. Caput VII. At columna ct firmamentum veritatis1 est; ideoExtra ecclesiam sairari neminem posse (10). quo ab omni erroris falsitatisquo periculo libera ot Porro dogma fidei est, extra ecclesiam salvari immunis. Sacro autem et universali approbante neminem posse. Neque tamen, qui circa Christum concilio docemus atque declaramus (16), dotem in­ eiusquo ecclesiam invincibili ignorantia laborant fallibili tatis, quae tanquam perpetua ecclesiae (11), propter hanc ignorantiam poenis aeternis dam- Christi praerogativa revelata est, quaeque nec cum inspirationis charismate confundi debet, neque eo * 3. Angustia, in Pa. XVIII enirrst. II, n. 6, eoli, de spectat, ut ecclesia novis revelationibus ditescat, unit. Eccl. I. nn. e. 16, n. 40; contr. Crtseon. Donatisi. I. II. collatam ad hoo esso, ut verbum Dei. sive id scrip­ c. 36. n. 45; contr. lilt. PetiL 1. II, c. 32, n. 74, c. 104, n.239. tum sivo traditum sit, in universali Christi ecclesia {Bignè P. L. XXXVI, ¡60; XLIII, 422; XL1II, 493; XLI1I, 931, 343.1 integrum, et a quavis novitatis immutationisque ’ 8. CyrilL Alex. comm. in Ts^ L III, e. 95, n. 4. [ad v. 5, corruptela immuno asseratur et custodiatur, secun­ 6. Bignè P. Gr. LXX, Í62.J dum illud Apostoli mandatum: O Timotheo, ¿ορο­ visibile domum totum ecclesiae corpus, ad quod a non iusti tantum aut praedestinati pertinent, sed etiam peccatores, professione tamen fidoi et com­ munione cum eo contundi. Quibus fit (7), ut Christi ecclesia in terris nec invisibilis nec latens sit; sed.in manifestatione posita1, velati civitas ex­ celsa ot illustris in monte1, quao abscondi non potest, ao voluti lucerna super candelabrum’, quae sole iustitiao illuminata, mundum universum luco suae veritatis illustret. » Cf. Maith. V, 15. 4 Ep. ad Ephes. IV, 4-6. 3 Cf. ep. ad Ephes. V. 29, et 25, 27. ί I id Timoth. ΙΠ 15. M3 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 544 ritum custodi, devitans profanas vocum novitates, conservandam, in boato Potro apostolo instituit per­ et oppositiones falsi nominis scientiae, quam quidam petuum utriusquo unitatis principium ac visibile promittentes, circa fidem exciderunt1. Quod idem fundamentum, dum iuxta ovangelii testimonia (23) apostolus iterum inculcat scribens: Formam babo Petro apostolo primatum iurisdictionis in universam sanorum verborum, quae a me audisti in fide et in Dei ecclesiam immediato et dirocto promisit atque dilectione in Christo lesu. Bonum depositum custodi contulit. Ad unum namquo Petrum Christus Filius per Spiritum sanctum, qui habitat in nobis1. Ob­ Dei vivi dixit: Tu es Petrus et super hanc petram iectum igitur infdlibilitatis tantum patere docemus, aedificabo ecclesiam /neam, ct portae infori non quantum fidei patet depositum, et eius custodiendi praevalebunt adversus eam: et tibi dabo claves officium postulat; adcoque praerogativam in fisi li­ regni caelorum, et quodeumquo ligaveris super bi!i tatis, qua Christi ecclesia pollet, ambitu suo terram, erit ligatum et in caelis: et quodeumquo complecti tum universum Dei verbum revolatum, solveris super terram, erit solutum ct in caelis1* tum id omne, quod licet in se revelatum non sit, Atque uni Simoni Petro contulit Icsus post suam est tamen eiusmodi, sine quo illud tuto conservari, resurrectionem summi pastoris et rectoris iuria· certo ac definitive ad credendum proponi et ex- dictionem in totum ipsius ovilo dicens: Pasco agnos plicari, aut contra errores hominum ao falsi nominis meos. Pasco oves meas5. Undo condemnamus scientiae oppositiones valido asseri defendiquo non atque roiicimus buio tam manifestae sacrarum possit. Haec autem infallibilius, cuius finis est scripturarum doctrinae, ut ab ecclesia catholica fidelium societatis in doctrina fidei et morum inte- E semper intellecta est (24), contrarias eorum sen­ merata veritos, magisterio inest, quod Christus in tentias, qui constitutam α Christo Domino in sua ecclesia sua perpetuum instituit cum ad apostolos ecclesia regiminis formam pervertentes (25) negant, dixit: Euntes ergo doceto omnes gentes, bap titan tea solum Petrum prae omnibus apostolis sivo seorsum eos in nomine Patria, ct Filli, et Spiritus saneti: singulis sivo omnibus simul vero proprioque iuris­ docentes eos servare omnia quaecumque mandavi dictionis primatu fuisse a Christo instructum; aut vobis: ot ecco ego vobiscum sum omnibus diebus, qui affirmant, eundem primatum non immediate usque ad consummationem saeculi1. Et iisdem dirccteque (26) ipsi beato Petro, sed occlùsine, et promisit Christus veritatis suae Spiritum, qui maneret per hanc illi ut suo ministro delatum fu isso. Quod autem (27) in beato apostolo Petro prin­ cum eis in aeternum, in eis esset, eosque omnem veritatem doceret4. ceps pastorum et pastor magnus ovium (28) Do­ minus Christus lesus * in perpetuam salutom ao Caput X. perenne bonum ecclesiae instituit, id eodem auc­ De ecclesia * potestate. tore in ecclesia, quao fundata super petram (29) Chresti autom ecclesia non est societas aequalium, ad finem saeculorum usque firmiter stabit, iugitor ao ai omnes in ea fideles eadem iura haberent; durare neoesse est. Manet ergo dispositio veritatis verum est societas inaequalis (17), et hoc non ideo (30‘, et beatus Petrus suscepta ecclesiae guberna­ tantum, quia fidelium alii clerici sunt, alii laici; cula non reliquit4. Semper enim in suis succes­ sed propterea maxime, quod in ecclesia est potestas 0 soribus, episcopis sanctae Romanae sedis, ub ipso divinitus instituta, qua alii ad sanctificandum (18), (31) primum fnndatae, ei usque consecratae sanguine, docendum et regendum praediti sunt, alii desti­ vivit et praesidet et judicium exercet, ita ut, qui­ tuuntur. Cum vero ecclesiae potestas alia ait et cumque in hac cathedra Petro succedit, is iuxta dicatur ordinis, alia jurisdictionis (19): de hac altera Christi ipsius institutionem primatum Petri in uni­ spcciatim docemus (20), eam non solum esse fori versam ecclesiam obtineat. Hinc (32) innovantes interni et sacram en talis; sed etiam fori externi ac atque in omnibus sequentes (33) tum praedeces­ publici, absolutam atque omnino plenam, nimirum sorum nostrorum Romanorum pontificum decreta, legiferam, judiciariam, ot coercitivam. Potestatis tum praecedentium conciliorum generalium disertas autem huiusmodi subiectum sunt pastores et doc­ perspicuosquo definitiones, docemus ct declaramus, tores a Christo dati, qui eam libere ct α quavis credendum ab omnibus Christi fidelibus esse, hanc saeculari dominarono independenter exercent; ad co­ sanctam apostolicam sedem, ct Romanum pontificem quo cum omni imperio5 regunt ecclesiam Dei tum in universum orbem tenere primatum, ot ipsum necessariis et conscientiam quoque obligantibus pontificem Romanum successorem esso beati Petri, legibus, tum decretoriis iudiciis, tum denique salu­ principis apostolorum, ct verum Christi vicarium, taribus poenis in sontes etiam invitos, nec solum totiusquo ecclesiae caput, et omnium Christianorum ¡n iis, quae fidem et mores, cultum et sanctifica­ patrem, doctoren et iudicem supremum exsistere; tionem, sed in iis etiam, quae externam ccclestao ct ipsi in beato Petro pascendi, regendi ac guber­ disciplinam et administrationem respiciunt. Unde D nandi universalem ecclesiam a Domino nostro lesu ecclesia Christi perfecta societas credenda est. Christo plenam potestatem traditam esso; ot hanc, Haec autem vera ot tam felix Christi ecclesia alia quao propria est iurisdictionis potestas (34), ordi­ non est, praetor unam, sanctam, catholicam, ot nariam esso ct immediatam, erga quam particu­ larium ecclesiarum pastores atquu fideles tum apostolicam Romanam. seorsum singuli quam simul omnes officio hlerCaput XI. archicae subordinntionis veraeque obedientiao ob­ De Domani pontificis primatu (21). stringuntur5, ut custodita cum Romano pontifico Pastor aeternus (22) ct episcopus animarum tam commuuionis quam eiusdem fidei professionis nostrarum, qui priusquam clarificaretur rogavit unitate, ecclesia Christi sit unus grex (35) sub uno Patrem, ut credentes in ipsum omnes unum essent, summo pastore. Hacc est catholicae veritatis doc­ sicut Pater et Filius unum sunt4, ad catholicae fidei trina, a qua deviare salva fide atquo salute nomo et communionis unitatem in sua ecclesia iugiter i Mstik. XVI, 18, IB. 1 Ep. I ad Tlmoth. VI, 20 » Ep. Il ad Thnoth. I, 13, 14. » Malth. XXVIII, 12, 20. « Ct loan. XIV, 18, 17, coll XVI, 13. > Cf. ep. ail Tit Π, 16, eoli ep. I ad Con VII, β. • Ct lean. XVII. 1, 21 aq. i Ioan. XXI. 18. 17. • Ep. I Pet V, 4, coll. ep. ad Hebr. XIII, 20. 4 S. Leo M. term. IU (aL 2) d. 3. [Migue P. L. LIV, 146.) » Expreisa ad fonnnlu fidei Cope. Lu^dunen·. Π, Cone. Florentin. [Manti XXIV, 81; XXXI, 1CÔ2), et Pii VI brev. Super «olidita te. 545 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 546 potest. Quam (36) damnamus atque reprobamus orta sit ot quo tendat, cogitatur, descendens quasi eorum sententins, qui n fido discedentes et atton­ Christi sponsa de caelo et transitura -in caelestem dentes spiritibus erroris1 negant, primatus pote­ illam, quao sursum est, lerusalem consummatorum, statem a Christo Domino fuisse in boato Petro ita cum Christus tradiderit regnum Deo et Patri, ut institutam (37), ut eundem oporteat perpetuos in sit Deus omnia in omnibus1* . Nunc vero ecclesia coilata sibi primatus potestate successores habere; usque ad finem saeculorum in terris atque inter aut offirmant, Romanorum pontificum iurisdictionem terrenas civitates adhuc militans, ex divini funda­ ordinariam ct immediatam (38) non esse tam in toris sui omniumquo redemptoris mandato in sinum omnes simul quam in singulas seorsum particularium suum maternum colligit omnes gentes, quae sicut pastorum ecclesias; aut etiam contendunt, licere nb indole ac moribus inter se diversae, ita etiam iudiciis Romanorum pontificum ad futuram gene­ multiplici et varia civilis societatis forma sunt con­ rale concilium tanquam ad auctoritatom Romano stitutae. Qui enim homines, ad sui conservationem pontifice superiorem appellaro. et congruam rationi felicitatem temporalem, natura Ex hac autom suprema, ordinaria et immediata duce et Dei creatoris ordinatione in civilem socie­ tum in ecclesiam universalem, tum in omnes et tatem coierunt, iidem ut aeternum salventur, in singulos particularium ecclesiarum pastores et fideles sanctam illam societatem, quao est ecclesia, gratia potestate iurisdictionis consequitur, Romano ponti­ Dei Salvatoris vocantur. Cum igitur utriusque so­ fici (39) necessarium ius esse, in huius sui muneris cietatis, licet modo diverso pro diverso earum ordine exercitio (40) libere communicandi cum pastoribus B ac fine, Deus infinito sanctus et sapiens ait auctor: et gregibus totius ecclesiae, ut iidem ab ipso in ex ipsa rerum natura inter ecclesiam et societatem via salutis doceri ac rogi possint. Quare dam­ civilem vel inter potestates, quibus utraque regitur, namus ac reprobamus perniciosas illorum sententias, non sane pugna est aut oppositio. qui hanc supremi capitis cum pastoribus et gregi­ Quin immo ecclesia reni publicam maximo muni­ bus communicationem impediendam dicunt, aut mento firmat ac tuetur, eiusquo securitati prospicit eandem reddunt sacculari potestati obnoxiam, ita Illa enim instituta ad sanctificandos homines, ipsa ut contendant, 'quae ab apostolica sede vel cius virtuto et pietate Christiana bonos etiam cives facit, auctoritate ad regimen ecclesiae constituuntur, vim ac qui si tales sint, quales esse praecipit doctrina ca­ valorem non habere, nisi potestatis saecularis placito tholica, sino dubio magna erunt salus reipublicae1. confirmentur. Praotorea cum terrena potestis in temporali utiliCaput XII. tate et poenarum metu suam observandarum legum De temporali sanctae sedis domiitio (41). sanctionem positam habeat, vera religio, cuius et Ut autem Romanus pontifex primatus sibi di­ custos et magistra est ecclesia catholica, auctoritatem vinitus celiati munus, uti par eat, adimpleret, iis imperantium validius doctrina legibusque divinis indigebat praesidiis, quae temporum conditioni et confirmat. Praecipit enim religio catholica sua auc­ necessitati congruerent. Unde singulari divinae toritate divina, ut homines legitimae potestati sub­ providentiae consilio factum est, ut in tanta saecu­ diti sint non solam propter iram, sed etiam propter larium principum multitudine et varietate, Romana C conscientiam1. Quodsi ecclesia monet ac iubet subditos secun­ quoque ecclesia temporalem dominationem haberet: quo Romanus pontifex, summus totius ecclesiae dum mandatum divinitus acceptum obediro regibus, pastor, nulli principi subicctus, supremam universi non minus reges quoquo docet prospicere populis, dominici gregis pascendi regendique potestatem ut intelligant et erudiantur, qui indicant terram, auctoritatemque ab ipso Christo Domino acceptam non ad dominandi cupiditatem, sed ad officium pro­ per universum orbem plenissima libertate exercere, videndi sibi datam esso α Domino potestatem et ac simul facilius divinam religionem magis in dies virtutem ab Altissimo, ut tanquam ministri regni augere, et, quae pro re ac tempore ad maiorem cius recte iudicent, ct custodiant legem iustitiae; totius christianae reipublicae utilitatem pertinere quoniam pusillum et magnum ipse fecit, ct aequa­ liter cura est illi de omnibus4. ipso cognosceret, efficacius peragere posset. Ecclesia igitur catholica regum et populorum, Cum vero impii homines, qui omne in terris ius mutare conantur, hunc civilem sanctae Romanae atquo in his singulorum omnis conditionis hominum, ecclesiae principatum, in rei christianae bonum et religione divina tum iura tuetur tum officia docet utilitatem ordinatum, et ab ea omnibus iuris titulis ac praecipit, atque ita legibus humanis sanctius legitimo tot saeculorum decursu possessum, quovis fundamentum ponit et fideliorem conciliat obedieninsidiarum ot violentiarum genero labefactare nc tiam. Quare cum hacc civitas Dei tantum con­ convellere adnitantur: sacro approbanto concilio ferat ad securitatem et felicitatem civitatis terrenae, innovantes huius apostolicao sedis ac praecedentium D vel ex hoc uno omnes intelligant, quanta sapientia conciliorum iudicia nc decreta, damnamus atque ac bonitate Deus, auctor naturae et gnitiae atque proscribimus (42) tum eorum haereticam doctrinam, utriusque civitatis ordinator, potestates sacerdotii qui affirmant, repugnaro inri divino, ut cum spiri­ et imperii non inimicos sed vinculo pacis coniungentuali potestate in Romanis pontificibus principatus das disposuerit. Haec autem utriusque civitatis civilis coniungatur, tum (43) perversum eorum sen­ coniunctio, ex qua in ipsam civilem societatem tanta tentiam, qui contendunt, ccclesiao non esse, de bona promanant, non liberae hominum optioni per­ huius principatus civilis ad generale christianao missu sed Dei lego praecepta est. Quoniam enim reipublicae bonum relatione quidpiam cum auctori­ non solum singuli privatim homines sed etiam om­ tate constituero, adeoque licere (44) catholicis ho­ nes in vita publica ipsaque societas ad veram reli­ minibus, ab illius decisionibus hac de re editis re­ gionem erga Deum tenentur religionisque legibus obstringuntur, hinc ipsa publica societas, cuius cives cedere aliterquo sentire. simul fideles sint, magnis et necessariis officiis ob­ Caput XIII. ligatur erga Dei ecclesiam, quae verae religionis De concordia inter ecclesiam ac societatem civilem (45). i Ct Hcbr. XII. 22, S3; I Cor. XV, 24, 28. Perfecta haec civitas, quam sacrae litterae • (X Ang. ad Marcellia. »p. 138, n. 13. [Migae P. U regnum Dei appellant, superna quidem est, si, undo ΧΧΧΓΠ, W2K » Ep. I ad Tím. IV, 1. COXeiL. QKNKRJLL. TOMUS LL 1 Rom. XIII, 5. < Cf. Sap. VI. 4-8. 95 547 A. 8 IONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 548 * doctrinam et leges ot iura ex ¿¡▼ino mandato cu-A nom proprietas tum alia quaeris unius prae roll quia praerogativa iniusta coesori ot abrogari doboat. stodit ac tuetur. Alii autem falsam civilis societatis speciem ac Quapropter nemo dicoro praesumat, non posse auctoritatem et iura ecclesiae cum saccularis po­ formam animo suo effingentes statum politicum, quom testatis ¡oribus et auctoritate consistere; atque ideo vocant, constituunt fontem omnis inter homines ad optimam societatis publicae rationem necessariam auctoritatis omnisquo i uris, ita ut ab oodem statu esso civilia reipublicae ab ecclesia separationem, ita politico eiusquo lege tum ius proprietatis privatae ut imperio negetur ius et officium coercendi sancitis unice derivari, tum societatem domesticam acu fa­ poenis violatores catholicae religionis, nisi quatenus miliam suae exsistentiae totam rationem mutuari, pax publica postulet; vel omnino ita, ut humana omniaquo parentum in filios iura dimanaro ac pen­ societas constituatur ct gubernetur nullo habito ad dere affirment, tum in cius lega yol in maioris nu­ religionem respectu, ac si ea non existeret, rei meri eivium placitis ct in publica, ut dicunt, opi­ saltem nullo facto veram inter falsosque religiones nione positam esse velint supremam normam con­ discrimine. scientiae ct officiorum pro publicis ct socialibus sive Quod inter sacerdotium ct imperium dissidia orta imperantium sive subditorum actionibus. Quin et sunt ct in dies oriuntur, id nemo audeat asserere eo usque non paucos progressos esse videmus, ut ex ipsa indole ac natura potestatis ecclesiasticae fortunatis eventibus vim inris tribuentes audeant provenire. Pax vera inter ntramquo potestatem et dicere, id quod ox lego morali esset iniustum, si concordis, quam ecclesia semper optat ct humili B felicem habeat exitum, eo ipso in publicis robus ac supplicatione postulat a Deo, servari nunquam po­ negotiis ex lego politica iustum evadere et ho­ test, si libertas sponsae lesu Christi opprimitur ct nestum, quasi vero lex moralis ad sociales et poli­ violantur iura, quae ecclesia excreare atquo integra ticos actus non aeque ac ad privatos seso porrigeret servire non solum potest sed etiam debet, quia At haec humanae superbiae figmenta non alio ten­ simul cum officiis cohaerent, quae ipsi a divino suo dunt, quam ut incommutabilia sanctitas et iustitia fundatore iniuncta sunt ad salutem animarum. aeterni Dei auferatur a recordatione filiorum ho­ Jluiusmodi bella iniquissima, qui volunt esse ec­ minum, in eorum animis senius extinguatur insti clesiae filii, matri suae nunquam inferrent, si impe­ et ininsti, et inficiatur terra ab habitatoribus suis, rantium et populorum mentibus constanter obver­ quia transgressi sunt leges, mutaverunt ius, dissi­ saretur veritas a Christo Domino severissimis verbis paverunt foedos sempiternum1. inculcata, nihil prodesse homini mundum universum Contra huiusmodi errores, qui etiam inter ca­ luerari, si animae suae detrimentum patiatur1, at­ tholicos populos serpere coeperunt, omnibus in que adeo supra illam felicitatem vitae humanae, ad mentem revocandam statuimus doctrinam catholicam, quam civilis potestas per se ordinatur, esse finem ut ea integra et inviolata custodiatur. Docemus sublimiorem et unice necesaarium beatitudini! aeter­ igitur, quod ab Apostolo traditum semper docuit nae, ad quam homines per ecclesiam sunt dedu­ ecclesia, omnem legitimam potestatem, ideoque cendi; ideoque habita vel sola ratione finis, qui etiam civilem, Deum habere auctorem. rOmnis utrique praestituitur, rcipublieae avili ecclesiam i anima, scribit Apostolus1, potestatibus sublimioribus lesu Christi tantum praecellere, quantum huius subdita sit; non est enim potestas nisi a Deo, quao vitae commoda ac bona superat salus animarum autem sunt, a Deo ordinatae sunt; * et ex eiusdem non auro vol argento, sed pretioso sanguine Christi apostoli sententia, qui hanc potestatem tenet, Dei redemptarum, et vitao aeternae felicitas. minister est sive bonum facientibus in bonum, sivo Quamvis igitur avilis societatis dispositio per malum agentibus vindex in iram1, atque ideo sub­ se ot directe non ad superuaturalem felicitatem, ditorum obedientiam iure suo postulat. Nemo ita­ sed ad temporale communitatis bonum pertineat, que docere audeat, licitum esse huic legitimae po­ Christianis tamen hominibus non in hoc solummodo testati ri resistere, aut per detestandum facinus eam sistendum est; sed postulatur ab eis, ut temporali conjurationibus ao rebellione evertero; qui enim bono praeferant sempiternum, atque ideo non minus resistit potestati. Dei ordinationi resistit; qui autem in publicis rebus, quam in privatis negotiis, finem resistunt, ipsi sibi damnationem acquirunt1. inferiorem non ita respicient, ut finem hominis ulti­ Pari voro ratione docemus, imperantibus in suao mum ot necessarium ab oculis dimittant; undo si potestatis usu eandem normam divinae legis esse quando rideantur utilia regno temporali, quae bonis sequendam. Lex enim moralis sive lumine rationis sublimioribus occlesiao ct aeternae saluti repugnent, sive per supernaturalem revelationem manifestata ea nunquam habebunt pro veris boni *, sed sincere sicut pro hominibus actionibusquo privatis, ita non consequi studebunt, quod aiebat magnus ille Gre­ minus pro iis qui praesunt, et pro publicorum mugorius, ut terrestre regnum caelesti regno famuletur. I nerum administratione actibusque socialibus ao poli­ ticis posita est Norma itaque agendi non in utili­ Caput XIV. tate, aut in multitudinis opinione ao voluntato con­ Dt iure st usu potestatis civilis secundum ecclesiae stitui potest, quando ad illicita ac Dei legi repugnan­ catholicae doctrinam (46). tia impellunt; sed necessaria morum regula sicut Spreta ecclesiae catholicae doctrina et auctoritate, pro subditis ita pro imperantibus etiam in ipsorum eiusquo circa humanam societatem iuribus concul­ muneribus administrandis est lex Dei iubentis aut catis, subintroierunt nostris temporibus magistri vetantia, secundum quam omnes in supremo iudicio mendaces, qui non solum ecclesiae, sed etiam omnis communi Domino aut stabunt aut cadent. Do ipsa humani consortii hostes, dominationem contemnunt1, autem agendi norma iudicium, quatenus de morum ita ut nulla loge, nisi quam ipsi sponte susceperint, honestate, de licito vel illicito statuendum est, pro obligari se posse dicant, omnemque sublimiorem civili etiam societate publiciaque negotiis ad supre­ potestatem ab ipsis independentem pro iniusto do­ mum ecclesiae magisterium pertinet. Sane in via minatu habeant, quem pro lubitu abii ce re atque salutis aeternae omnibus tam subditis quam prin­ evertero liceat; immo etiam contra manifestam Doi cipibus ecclesia a Deo constituta est dux et malegem affirmant, omnes homines ex lege naturae i Ct Is. XXIV, 5. ita aequales iuribus case, ut tum privata posseesio1 Rom. Χ1Π, 1. 1 Cf. Maith. XVI, ». • (X H Pet. U. 10. » CL Ik vera. 3, 4. 1 Rem. XIII. !L 549 560 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI gistra. Neque do imperantibus minus verum est: A qui ecclesiam matrem non habot, Deum patrem babero non potest. Ut igitur Regem rogum patrem ao propitium bibero possint, ecclesiam se matrem babero ro et opero comprobaro studeant; neque liccro sibi existiment siro in privatis sivo in publi­ cis negotiis ob politicas rationes Doi et sanctae matris ecclesiae logos ac iura violare. tatione sequantur1. Consilia haec lesu Christi ad ecclesiam sponsam ac reginam ornandam varietatibus * non potuerunt manere irrita; unde operante divina gratia omnibus ecclesiae aetatibus plurimi utriusquo sexus crucis Christi sectatores in hac via ipsum Dominam ducem ac magistrum secuti sunt Ut sic vocatis ovangelicam perfectionem consectandi modia non deessent, previdentissima mater ecclesia somper sedulo curavit. Leges onim pro summa Caput XV. auctoritato vol ipsa tulit vel a sanctissimis viris De rpecia/ibut quibutdarn eccletiae iuribus in relatione propositas probavit, quibus religiosa vita et pro­ ad societatem cicilein (47). fessio firma ac tuta consisteret, ot ad sanctum suum Inter sanctissimorum iurium violationes, quae finem dirigeretur. Quamvis igitur non omnes vocati nostra notato ad nationes erroribus inficiendas cor- sint ad hanc vitao rationem in consiliis cvangelicis rumpondosquo in cis mores ebristianos perpetrantur, voluntariae ac perpetuae paupertatis, continentiae illa est vel maximo perniciosa, qua fraudulenti ho­ et obediontiae sequendam: attamen ex constanti mines contendunt, scholas omnes directioni ac ar­ ecclesiae declaratione atque usu omnibus necease bitrio solius potestatis laicne subjiciendas esse, ita est aestimare, eam apostolicao doctrinae consen­ ui auctoritas ecclesiae ad providendam religiosae B tanoam esse et ad christianam perfectionem coninstitutioni ot educationi juventutis Christianae om­ ducere. Ii vero quibus datum est a Patro Christum nino impodiatur. Quin eo usqno progressi sunt, ut vocantem audire et seqni, ultra praeceptorum ob­ ipsam catholicam religionem a publica educatione servationem consilia quoquo evangelica in institutis arcere, atque universim scholas nullius professionis religiosis non solum activae sed etiam contempla­ religiosae, sed litterarias tantummodo esse debere tivae vitae secundum modum ab ecclesia appro­ dicant Contra huiusmodi sanae doctrinae morumque batum pie ct laudabiliter amplectuntur, ac divina corruptelas ex ipso fine ecclesiae a Christo salvatore gratia opitulante possunt et tenentur, quae vove­ fundatae, ut homines per salutarem fidem ac dis­ runt, reddere Domino Deo. Quare tum haec ec­ ciplinam docendo regendoque ad vitam aeternem clesiae ot fidelium iura tum suscepta votis religiosis adducat, ab omnibus agnoscendum est ius ot officium, officia in supernatural Dei lege ac ordinatione quo ipsa pervigilat, ut iuventus catholica in primis fundantur, qua Christus, sapientia aeterna, in sancta ecclesia sua viam perfectionis evangelicae monvera fido ct sanctis moribus rite instituatur. Hanc iniquitatem cumularunt alia usurpatione. stravit ac disposuit; nec illa politicis legibus sive Ipsam enim clericorum educationem ac institutionem dirigi sive deleri possunt. Damnamus igitur tum doctrinam, qua professio in disciplinis ecclesiasticis tum in aliis publicis scholis tum in ipsis seminariis efficaci directioni ac religiosa illicita vel vero profectui populorum noxia, vigilantiae ecclesiae subducere et potestati laicae ac propterea eliminanda esse dicitur, tum impios mancipare praesumunt contra ius proprium ecclesiae, C hominum conatus, qui commemorata ecclesiae ac quo maxime in suis ministris sanitati catholicae fidelium iura invadunt, et tantam ipsi Deo ac doctrinae et sanctitati vitae ecclesiasticae providere sanctae religioni catholicae irrogant iniuriam. Hic porro aliam sacrilegam iniustitiam (49), quae debot. Quin etiam eos ipsos, qui in sortem Domini vocantur, a sancta sua vocatione per vim avellere contra matrem ecclesiam crudeliter et in dies ct iniquissima lege subiicere militiae saeculari ali­ latius grassatur, iterum damnare ot perniciosissimas cubi veriti non sunt, atquo ita, quantum in ipsis fallaciae, quibus homines mendaces illam obvelare est, ecclesiam necessariis ad docendum, regendum student, proscribere accesso nobis est. Dicunt ni­ et sanctificandum populum Dei ministris privare mirum, ius ecclesiae acquirendi et possidendi bona conantur. Quare declaramus ot docemus, iura prae­ temporalia, esse subiectum arbitrio status politici, dicta atquo officia ad ecclesiam pertinere, et esso et ab eius libera concessione iugiter pendere, ita cum eius magisterio divinitus instituto, cum ipsius ut potestas politica vi suae supremae auctoritatis constitutione ao fine intime coniuncta, adeoque hu­ possit illud ius abolere, latisque legibus sibi vindi­ caro velut bona domino vacua, quao legitimo pro­ manis legibus non posse auferri. Alia gravis iniuria sanctae ecclesiae infertur (48) prietatis titulo sunt in possessione ecclesiae; aut ab illis, qui professionem perfectionis evangelicae affirmant, dispositionem ac distributionem bonorum in ordinibus institutisquo religiosis ab eadem ec­ ecclesiasticorum non secus ac eorum, quae publica clesia approbatis iniqua oppugnatione persequuntur, sunt totius nationis, pertinere ad nativum ius suatque affirmaro audent, professionem religiosam D premao potestatis politicae. Huiusmodi autem per­ iuribus na tu rao libertatisque humanae contrariam, versis doctrinis impugnantur iura ecclesiae certis­ vel ox regnis et civitatibus nostrao notatis elimi­ sima, quao ox ipsa eius divinitus data constitutione nandam esse, quod illa profectui ao felicitati po­ promanant. Ecclesia namque cum sit perfecta so­ pulorum opponatur; coque magis dolendum, quod cietas divino iuro constituta, supematuralis quidem, intor ipsos legum latores, qui se catholicos profitentur, sed eadem societas visibilia ex hominibus et ad non desint, qui in hac ro ecclesiae ius conculcare hominum salutem in terris consistens, propterea ot iniquis legibus, quantum valent, irritum reddere rebus etiam visibilibus ot externis atquo inter haeo bonis quoque temporalibus utitur et iuvatur tan­ non vereantur. Quoniam voro sponsa lesu Christi ipsum divini quam modiis ad divinam suam missionem adim­ sponsi sui vitam et oxomplnm in ao suisque membris plendam et ad finem sibi a Christo Salvatore pro­ exprimere, atque iugitor sanctitatis praerogativa positum assequendum. Ad hanc enim suam mis­ fulgere debet, idem Dominus poster lesus Christus sionem ecclesia visibilis ex natura sua et ex divina non solum sancta dedit mandata omnibus, si volunt institutione ministros proprios habet ex hominibus ad vitam ingredi, necessario servanda; sed etiam assumptos et pro hominibus constitutos, qui non pro ecclesia praemonstravit in suo evangelio statum potestati saeculari subordinati, sod ab ea indepenperfectionis, quo ii, qui Deo vocante capiunt ver­ dentes sacris muneribus fungantur; atquo ideo iure bum istud, relictis omnibus, ut thesaurum habeant ~ Cf. Mstlh. XIX. 11. Ii, 17-29. in caelis, ipsum lesum Christum propinquiori imi« CL Pi. XLIV, IMI »· 551 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 552 ■uo ecclesia eie prospicit, at iuxta ordinationem A quibus a salutari fidei morumque veritato aberret, Domini, qui evangelio m annuntiant, do evangelio ab originali sua institutione deviet, aut depravata vivant1: eiusdemquo ecclesiae «cut officium ita pro­ et corrupta tandem desinat osso; anathema sit. Canon VIII (57). Si quis dixerit, praesentem prium ius est, providendi tum decori extemi divini cultus, tum multiplicibus indigentiam membrorum Christi ecclesiam non esso ultimam ac supremam Christi necessitatibus, tam aliis, quae opportuna consequendae salutis oeconomiam, sed exspectandam indicaverit, christianae caritatis et pietatis operibus. esse aliam, per novam vel pleniorem divini Spiritus Πϊβ vero muneribus ecclesiae atque officiis exse­ effusionem; anathema sit. quendis cum secundum ordinem divinae providentiae Canon IX (58). Si quis dixerit, ecclesiae inbona temporalia subserviant, sane illud ius acqui­ fallibilitatem ad ca tantum restringi, quao divina rendi ac possidendi titulo proprietatis, quod more revelatione continentur, nec ad alias etiam veritates humanis societatibus legitime constitutis compotere extendi, quae necessario requiruntur, ut revelationis potest, in ecclesia non deficit, sed in ea, ut in so­ depositum integrum custodiatur; anathema sit cietate divinitus ct ad altiorem finem instituta ct Canon X (59). Si quis dixerit, ecclesiam non ab imperiis mundanis independente, etiam sanctius esse societatem perfectam, sed collegium; aut ita est ac superioris ordinis, quia bona huiusmodi io civili societate scu in statu esse, ut saeculari mystico corpori Christi, et per hoc ipsi Christo dominationi subiiciatur ; anathema sit. Deo specialius dicata sunt. Canon XI (60). Si quis dixerit, ecclesiam in­ Quare docemus, ecclesiae, ut societati visibili a B atitutam divinitus esse tanquam societatem aoquaDco inter homines constitutae, ius esse, bona tem­ lium; ab episcopis vero haberi quidem officium et poralia acquirendi et possidendi, neque hoc iure ministerium, non autem propriam regiminis pote­ eam a quavis potestate sacculari privari posse; ac statem. quae ipsi * divina ordinatione competat, quae­ propterea praedictos errores damnamus, et leges que ab iisdem sit libere exercenda; anathema sit quibas status politicus tanquam ex supremo iure Canon XIÍ (61). Si quis dixerit, a Christo Do­ libi inhaerente bona ecclesiastica usurpat, injustas mino et Salvaturo nostro ecclesiae suae collutam spoliationes esse declaramus. tantum faine potestatem dirigendi per consilia ot Haec sunt, quae generatim visum nobis est, suasione , * non veru etiam iubendi per leges, ac Christi fideles circa ecclesiam Christi docere; his· dovios contumacesque exteriori iudicio ac salubribus autem contrarii certis et propriis canonibus in hunc poenis coercendi atque cogendi; anathema sit. qui sequitur modum damnare, ut omnes, adiuranto Canon XIII (62), Si quis dixerit, veram Christi Christo fidei regula utentes, catholicam veritatem ecclesiam, extra quam nemo salvus esse potest, facilius agnoscere ct tenero possint. aliam esse praeter unam, sanctam, catholicam, ot apostolicum Romanam; anathema sit. De ecclesia CAristi. Canon XIV (63). Si quis dixerit, beatum Pe­ Canon I (50). Si quis dixerit, Christi religionem trum apostolum a Christo Domino constitutum non in nulla peculiari societate ab ipso Christo fundata esse apostolorum omnium principem et totius ec­ exstantem et expressam esso, sed a singulis seorsum, c clesiae militantis visibile caput; vel cum tantum non habita ratione ad ullam societatem quae vera honoris, non auti-rn verae propriaeque jurisdictionis ipsius ecclesia sit, rite observari et excoli posse; primatum accepisse; anathema sit. anathema sit. Canon XV (64). Si quis dixerit, non esse ex Canon II (51). Si quis dixerit, ecclesiam a ipsius Christi Domini institutione, ut beatus Petrus Christo Domino nullam certarn ac immutabilem in primatu super universam ecclesiam habeat per­ * constitutioni formam eccepire, sed aequo ac petuos aueeeasorea; aut Romanum pontificem non * reliqua hominum societates, pro temporum diver­ Mae iure divino Petri io eodem primatu succes­ sitate v iri.· * i tudinibus et transformationibus sub­ sorem; anathema sit. lectam fuiv»o, aut subiici posso; anathema sit Canon XVI (65). Si quis dixerit, Romanum Canon III (52). Si quis dixerit, divinarum pro­ pontificem habere tantummodo officium inspectionis missionum ecclesiam non esse societatem externam vel directionis, non autem plenam et supremam ac conspicuam, sed totam internam ac invisibilem; potestatem jurisdictionis io universam ecclesiam; anathema sit. aut hanc eius potestatem non esse ordinariam et Canuit IV (53). Si quis dixerit, veram ecclesiam immediatam in omnes ac singulas ecclesias; ana­ non esse unurn in se corpus, sed ex variis dissi- thema sit. tiiqne christiaui nominis societatibus constare, per Canon XVII (66). Si quis dixerit, potestatem Maque diffiiKim esso; aut varias societates ab in­ ecclesiasticam independentem, quam ecclesia cathovicem fidei professione dissidentes ntquo comma- > lieu sibi α Christo tributam esse docet, supremamque nione sci unctas, tanquam membra vel partes unam potestatem civilem non posse simul consistere, ita et universalem constituero Christi ecclesiam ; ana­ ut iura utriusquo salva sint; anathema sit. thema sit. Canon XVIII (67». Si quis dixerit, potestatem, Canon V (54). Si quia dixerit, ecclesiam Christi quae ad regendam civilem societatem necessaria non esse societatem ad aeternam salutem conse­ est, non esse a Deo; aut eidem ex ipsa Dei lego quendam omnino necessariam ; aut homines per cuius­ subiectionem non deberi; aut cum naturali hominis vis religionis cultum salvari posso; anathema sit. libertati repugnaro; anathema ait. Canon VI (55). Si quia dixerit, intolerantiam Canon XIX (681. Si quia dixerit, omnia inter illaro, qua ecclesia catholica omnes religiosas sectas homines iura derivari a statu politico; aut nullam a sua communione separatae proscribit et damnat, nisi ab ipso communicatam dari auctoritatem; ana­ divino iure non praecipi; aut de veritato religionis thema sit. opiniones tantum, non autem certitudinem haberi Canon XX (69). Si quis dixerit, in lego status posse, ideoque omnes sectas religiosos ab ecclesia politici, vol in publica hominum opinione constitu­ tolerandos otee; anathema ait. tam esso pro publicis ac socialibus actionibus supre­ Canon VII (56). Si quis dixerit, eandem Christi mam conscientiae normam; aut ad easdem non ex­ ecclesiam potae offundi tenebris, aut infici malis, tundi ecclesiae indicia, quibus ea da licito et illicito pronuntiat; aut vi iuris civilis fieri licitum, quod iuro divino vel ecclesiastico eat illicitum anathema sit. 1 Cf. I Cor. IX. 14 553 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA ClllClSTI Canon XXI (70). Si quis dixerit, logée ecclesiae vim obligandi non habere, nisi quatenus civilis po­ testatis sanctione firmentur; aut eidem civili potestati vi suae supremae auctoritatis competere, in causis religionis iudicaro et decernere; anathema sit. 554 at idipsum omnes diceremus, nee essent in nobis * schismata 4. Haec, quae in catechismo ex decreto concilii Tridentini edito capite de baptismi sacra­ mento et in explicatione symboli articulo de com­ munione sanctorum praeclare enarrantur, praeter luculentissima Scripturarum testimonia, in exponendo decreti capite ob oculos habita sunt; tnm conside­ ADNOT ATIONES. rata, quae do eodem Christi corpore docent Leo (1) Supremi pastoris. In hoc prooemio iuxta .Magnus cum alibi tum sermono LXIII, ubi c. 3 gra­ normam in apostolicis conciliorum constitutionibus vissima haec leguntur [Migne, P.L., L1V, 355]: „Nou frequentatam indicantur circa propositum constitu­ ergo est dubium, dilectissimi, naturam humanam tionis schema 1. causa impellens, quae est apostolici in tantam connexionem a Filio Dei esso susceptam, cura ministerii: 2. causa finalis ultima, quae est ut non solum in illo homine, qui est primogenitus aeterna animarum salus: 3. causa finalis proxima, totius creaturae (Coloas. I, 15), sed etiam in omni­ quao est ipsa veritatum salutarium declaratio: no- bus sanctis suis unus idemquo sit Christus, ct sicut minatim 4. ratio declarandae in primis doctrinae α membris caput, ita a capite membra dividi non circa ecclesiam Christi: et 5. declarationis ipsius possint. Quamvis enim non istias vitae sit, sed suprema capita. aeternae, ut sit Deus omnia in omnibus (I Cor. XV, (2) Ecclesiam esse corpus Christi mysticum. Ad b 28): tamen etiam modo templi sui quod est ecclesia describendam ecclesiae naturam secundum veram indivisus habitator est, secundum quod ipse pro­ ot catholicam doctrinam, statuitur primo loco, illam misit dicens:Ecce ego vobiscum sum(Matth.XXVIII. esso corpus Christi mysticum, eo quod 1. in sacris 20). Quibus Apostolus consonans ait: Ipse est ca­ litteris ecclesia Christi nullo alio schemate frequen­ put corporis ecclesiaeu (Coloss. I, 18); ct sanctus tius, accuratius, ot disertius proponitur: 2. quod Augustinus, qui pariter de ecclesia ut Christi cor­ eodem schemate continetur ipsa intima ecclesiae pore loquens epistola circa Donatista·, seu libro de essentia, et prestantissima, id est, divina eiusdom unitate ecclesiae c. II, n. 2 [Migne, P. L. XLIH, 392]: species ac vis, a qua voluti a parte potiori ac no­ pHaec autem ecclesia, inquit, corpus Christi est, biliori descriptionis ducitur initium : accedit 3. ratio sicut Apostolus dicit (Coloss. I, 24): Pro corpore polemica, scilicet, ut statim a principio excludatur eius, quod est ecclesia. Unde utique manifestum vulgata apud novatores tam reccntiores (de quibus est, eum qui non est in membris Christi christlanam apud cl Moehlcrum, in sua defensione symbolicae, salutem habere non posse. Membra vero Christi contra dominum Baur Tubingensem § 80) quam ve­ per unitatis caritatem sibi copulantur et per eandem tustiores exceptio, quasi per catholicos tota ecclesiae capiti suo cohaerent, quod est Christus lesus. To­ veritas revocaretur ad externa ac sensibilia tantum: tum igitur, quod annuntiatur de Christo, caput et ita M. Jurieu in opere, cui titulus Le vrai système corpus est: caput est ipse unigenitus lesus Christus de Vèylise, p. 26. nC *est, inquit, que les théologiens filius Dei vivi, ipse salvator corporis, qui mortuus catholiques ne définissent que le corps de l’église, C est propter delicta nostra, et resurrexit propter en ne faisant point mention do la charité dans sa iustificationom nostram: corpus cius ecclesia, de définition. Ils suppriment donc une partie do son qua dicitur, ut exhiberet sibi gloriosam ecclesiam essence ct la plus noble partie, et selon eux on non habentem maculam aut rugam aut aliquid peut reconnaîtra pour vraie église une société privée huiusmodi.14 Sed do doctrina maiorum interpretan­ de vie et de charité/ Apparet insuper 4. nisi illa tium sacram Scripturam haec complectitur Dionysius interna ecclesiae species habeatur ob oculos, con­ Petariits do Incarnatione 1. XII, c. 17, n. 1: rTria stitui aestimarique, ut par est, do iis non posse, inaxime in capitis proprietate spectanda sunt, et quae ad ipsam externam eiusdem faciem spectant: ad Christum accommodanda. Primum eat illius cum ct notum est omnibus 5. ipsam in primis case my­ membris omnibus ac toto corpore summa coniunctio, stici corporis speciem, quao nunc inter homines quae ex ambobus unum efficit. Secundum est priuciadeo carnales ac mundanos aut penitus ignoratur, pntus eiusdem, ct eminentia, qua cunctis antecellens, aut, uti oportot, non attonditur; quare illa videbatur iis ipsis, relut ex arce quadam prospiciens, con­ ante omnia in animis fidelium excitanda. Tria porro sulit ac moderatur. Tertium est vivifica vis, et sunt, quae iuxta sacrarum litterarum doctrinam communicatio gratiae, auxiliorumque omnium, quae circa hoc mysticum corpus generatim declarantur: ex largissima copia et plenitudine per universa * 4 I. eius auctor, Filius Doi factus homo, ut ho­ membra dimanant a capite. Quod ad ipsam tandem appellationem mystici mines in ipso deificarentur; II. eiusdem efformandi medium, lavacrum scilicet D corporis Attinet, eadem usu communi apud ecclesiae baptismi, de quo docet concilium Florentinum de­ doctores recepta est, eiusdemque vim ita explicat creto pro Armenie in Bulla Eugeni» IV Ersultate beatus Thomas 111 p., q. 8, α. 1: ¿Respondeo dicen­ Deo (Mansi, XXXI, 1054c]: ¿Primum omnium sacra­ dum, quod sicut tota ecclesia dicitur unum corpus mentorum locum tenet sanctum baptisma, quod vitae mysticum per similitudinem ad naturale corpus spiritualis ianua est: per ipsum enim membra Christi, hominis, quod secundum diversa membra htbet ac de corporo efficimur ecclesiae;8 tum concilium diversos actus, ut Apostolus docet Rom. XII et Tridcntinum sessione XIV, c. 2 do poenitentia: ¿Chri­ I Cor. XII, ita Christus dicitur caput ecclesiae se­ stus Dominus, ait, lavacro baptismi, sui corporis cundum similitudinem humani capitis: in quo tria membra semel effecit ... per baptismum enim Chri­ possumus considerare, scilicet ordinem, perfectionem stum induentes, nova prorsus in illo efficimur et virtutem.44 creatura, plenam et integram peccatorum omnium (3) Nulla aetate ... ope sua defuit. Expressa remissionem * consequentes 4; haec sunt ad Leonis Magni doctrinam, sermone III. illius natura ac vito, circa quam docet ite­ XXIV, al. XXIII, io nativitate Domini c 1, di­ rum concilium Tridcntinum sessione XIII, c. 2 de centis: ¿Semper quidem diversis modis multivque eucharistia, quam Christus ¿esse voluit ... sym­ mensuris humano generi bonitas divina eocsaluit, bolum unius illius corporis, cuius ipse caput ex­ et plurima procidentiae suae munera omnibus retro sistit, cuique nos, tanquam membra, arctissima fidoi, saeculis clementer impertiit; sed in novissimis tem­ spei, ct caritatis connexione adstrictos esse voluit, poribus omnem abundantiam solitae benignitati· a 555 A- SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 556 excessit, quando in Christo ipsa ad peccatores mi­ A D. C. Decher, minister evangélicos, ut ex multis sericordia, ipsa ad errantes veritas, ipsa ad mor­ unus aliquis nominetur, vulgavit: Religionem, in­ tuos vita descendit: ut Verbum illud coaeternum et quit, quae in Christo perfectissimo apparebat ac coaequale genitori in unitatem deitatis suae naturam manifestabatur, non esso oisi morum honestatem, nostrae humilitatis assumeret, et Deus de Deo natus quae ideis innititur veritatis, caritatis, libertatis: idem etiam homo de homine nasceretur. * 4 [Migne, haec vero sicut α singulis agnosci, ita independenter a variis religiosis societatibus sive ecclesiis oaruni­ P. L·, LIV, 203.J (4) Christianam religionem nonnisi in ecdtsia ... que symbolis posse excoli, et eorundem observationem exeoli posse. Hoc altero capite docetur, ecclesiam simul componi cum variis omnium religionum cultibus. esse ab ipso Christo Domino fundatam, ut in ea (5) Ecdesiawi esse societatem veram ... Praesti­ ao per eam homines consequerentur atque excolerent tuta generarim doctrina de ecclesia a Christo ad revelatam ab ipso Christo religionem ; quo spectant instar societatis fundata, asseruntur hoe III capite verba: pquam .lesus ipse fundavit ... et per eiusdem uti verso societatis qualitates contra nova­ apostolos ... colligendam praecepit;8 simul vero, tores, qui negant: idquo intenditur principaliter, declaratur, ecclesiam L ecclesiam esse societatem legalem, id est, esae a Christo institutam tanquam societatem, eam- accepisse ecclesiam ab ipso auctoro ac legislatore quo loco et tempore universalem. Hoc autem sta- Christo certam ac definitam constitutionis formam; tuitur in primis contra vulgarem α protestandum II. ecclesiam esso societatem perfectam, quao doctrina profectam sententiam affirmantium, allatam B uti pars sive membrum nulli alii insit vel subsit a Christo revelationem esse quidem „rdigionmf, qua societati, propriamque habeat et a societate civili homines coniunguntur cum Deo; sed non case so- distinctam ac independentem potestatem ; sed affir­ cutatem, qua homines cum invicem coniunguntur8; mant vel dicentium, Bchristianam religionem interna un­ III. ecclesiam esse instar collegii, quod libera iuscuiusque societate cum Deo absolvi, ab eaque hominum coitione et sociis iure aequalibus constat, nullam hominum inter so societatem sive commu­ et cuius constitutio a libera confoederatione pro­ nionem exigi * 4; unde negant, institutam a Christo ficiscitur: unde dicunt esse societatem, in qua divina Christi religio exco­ IV’. ecclesiam subesae velati partem vel mem­ lenda, et extra quam vera Christi religio nulla sit brum civili societati; et ,Ipso enim Christus, inquit lustus Henningus BoebV. summam in ChrieCi ecclesiam, quatenus ipsa merus in opero cui titulus: lus parochiale, sec. I, associatio est, potestatem esse penes civilia imperii c.2, § 15, caput ecclesiae, non imperando sed docendo maiestatem. suis praeivit discipulis amore, non coactione politica Ita Pufendorfius, de habitu religionis christianae usus. Nec fecit novum populum politice loquendo, ad ritam civilem § II, ^ecclesiam, inquit, non esse novo statui addictum, sed salvavit populum potius statum a summo imperio civili separatum, vel a suis peccatis, doctoria officio simul functus. * 4 Cum exemptum. Scilicet, ait, per statum intelligimus ergo Christus functione legislatoris usus non sit, eiusmodi coniunctionem plurium hominum, quae ecclesiam uti propriam societatem non instituit C imperio per homines administrato sibi proprio, et Idipsum in opere, cui titulus: lus ecclesiasticum aliunde non dependente continetur_ Ad quem prolestantium, 1. I, tit 33, §§ 9 sq., multis probat statum, subdit § 28, requiritur imperium, ex quo ex intentione Salvatoris, pcuius regnum non fuit de promanat praeeminentia unius prae altero. * 4 Tum hoc mundo, neo venit ut rempublicam quandam seu § 32 affirmat, rabsurdaa esse quaestiones, monar­ dominatum exstrueret, sed ut homines salvaret-. chica. aristocratica, an democratica forma competat Et propterea, inquit, ndicitur ecclesia in sacris ecclesiae. Hae quippe formae cadunt in statum litteris omnis multitudo fidelium, sive dispersi sint, aliquem seu civitatem: ecclesia autem statua non sive coniunctim vivant-: scilicet, ex tali doctrina eat® Videlicet cohaerentia inter se dicunt prote­ Christus Dominus non est auctor ac institutor pro­ stantes cum negant, ecclesiam a Christo Domino prio dictae societatis, sed est simplex praedicator institutam esse instar societatis externae ao visi­ doctrinae, quae religio Christiana vocatur. Porro, bilis, cumque affirmant, ecclesiam a Christo nullam inquit Pufendorfius, de habitu religionis christianae accepisse humanae societatis formam. Ad quod­ ad vitam civilem § 31, „scopus religionis obtineri nam vero genus corporum moralium revocari ec­ poterit, si vel maxime quis non sit coniunctus nu­ clesia Christi ex protestantium doctrina debet? meroso alicui coetui fidelium. Nec cnniunctio cum Respondet ita Pufendorfius § 39: nEas (ecclesias) tanta fidelium multitudine, quanta ad statum con­ igitur constat babuino primitus sub imperio prinstituendum requiritor, per eo facit aut necessaria eipum ethnicorum indolem collegiorum, seu ciusest ad finem religionis christianae obtinendum, Seu, D modi societatum, queis plurea homines certi cuius­ ut quis salvus fiat, nihil interest in magno aut in dam negotii gratia inter se conncctuntur, salvo modico coetu vivat.® Denique in sua critica njot- summorum imperantium in easdem iure ... Est bobeae D. Môhieri edicit D. Baur p. 329 sq.: rSu- autem ea, pergit, natura collegiorum omnium, quae premum principium, cui protestantismos innititur, libera hominum coitione constant, ut aliquid habeant principium esse libertatis fidei ct conscientiae, vel democratiao simile hactenus, ut quae ea in univer­ principium, singulos quosque in omnibus, quao nd sum concernunt negotia communi omnium consensu relationem ipsorum cum Deo et Christo referuntur, sint expedienda; adeoque nemo in illis potestatis nullo indigere intermedio externo, eo quod iidem, quid in alios sibi arrogare queat, nisi id ab uni­ data visibili ecclesia tanquam medio, non redde­ versis ipsi sit delatum.8 Cum illo conspirat lustus Henningus Boehmcrus, rentur dependentes nisi ab humana auctoritate.' * 4 Undo principii illius ultima explicatio continetur in iurt parochiali sec. I, c. I, § 15. ^Societates, in­ rationalistarum, quos vocant, doctrina, quam in quit, humanas esse vel aequales vel inaequales. opero de componendo dissidio religionem inter ac Aequales, ubi neuter alteri imperat, et sic ibi cessat culturam temporis, Zur Verslündigung in dem Streit respectus imperantis et parentis, ut sunt collegia, der Religion mit der Zeitbildung, Darmstadt 1868 l, quao libera hominum coitione constant; in hac omne ius omnisque obligatio deducitur ex pactionibus 1 Habebit ar in editis*. Vtrddndig. d. Stred. der Relig. mit ne lectoritas negotium facewrtnt, iolvenda conivi, tacite cor­ d. Zedbild. Darmet. 1838. D. E. Decker. Tam Ide quam alibi recti·, qui inepMrant, erudii typographic!». scripturae comparita, praaertim in titulis librorum notandi», 657 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 558 eorum, qui illud collegium constituerunt, indequo < lium etiam dispersorum, inter ae tamen fido in perfectum ius producit. Quatenus ergo se obliga­ Christum unitorum, licet congregari non possit . .. runt membra illius collegii, et quatenus se obligare Sicuti ergo cum fideles dispersi sunt, facultate potuerunt, estenua tonentur. Inaequalis est inter coeundi destituti, nullo modo inter se imperium imperantem et parentes, ct hic obligatio deducitur exercent, aut exercere possunt; ita quando facultas proximo ex imperio imperantia: quales aunt res­ coeundi iis datur, statum alium non induunt, sed publica ot plurcs minores in república. Grotius de quem antea iam habuere, retinent, nec quidam fiunt iure belli et pads, 1. I, c. I, § 2, n. 2.“ Tum quaerit imperantes, quidam parentes. In hoc differunt hae c. II, § 14, qualia societas ait ecclesia? „Si est in­ societates aequales a civilibus, quao commercii civilis aequalis, respondet, imperium et obodiendi gloriam gratia ineuntur, quod quando membra earum disper­ supponere dobcmua, et ita favemus imprimis clero guntur per varios terrae plagas, desinant et quasi pontifìcio, hierarcbiam qunndam fìngenti et euprema- moriantur, quod in societatibus ecclesiasticis secus tum praesuli Romano universalem adseribenti, qua­ est, prout in dissertatione preliminari fusius de­ lem ubique supponunt scriptores pontificii .. . Sed monstravi/ Demonstravit autem, ecclesiam esse ita obstat in contrarium regula Christi: mundi do­ societatem, qua singuli cum Christo cohaerent; porro mini dominantur, vos autem non sic. Luc. XXII, 25, 1. c. § 10, rEvidens est, inquit, nec Christum vo­ I Pet V, 3/ Est ergo, ex illis, quorum doctrinae non luisse, ut ccclesiao reipublicae aut societatis in­ migrarunt tantum in publici iuris institutiones, sed aequalis induerent formam, nec apostolos respublicas in prácticos, ut aiunt, luria usus, ecclesia collegium I ecclesiasticos exstruxisse/ seu imperfecta societas, cuius potestas aut non dis­ Cum praecedentibus conspirat in elementis iuris tinguitur α potestate societatis perfectae, aut eidem naturae et gentium, L 1, p. II, nn. 183 sqq. Heineccius, qui per ecclesiam intelligit ¿collegium religionis gratia omnino aubiicitur. : * idipsum post illos statuunt plerique omnes Non deciso inter protestantes, qui ecclesiam cum initum societate civili, uti partem cum toto, confundunt ac aequiores novatorum iuris periti, quemadmodum ante commiscent, fatetur ipse Boebmerus L c. § 46, ita eosdem statuerat Hugo Grotius de imperio summarum colligens: „quod ecclesia quidem sit in republica, potestatum ad vindicandum anglicanum δόγρα, de sed non respublica in ecclesia, neque haec recto dici quo in Prolegomenis ad Syuodieon rice pandectas possit pars reipublicae, ita ut ante Constantinum canonum ab ecclesia graeca receptorum η. 1 tradit Magnum per se substiterit, postea autem pars rei- Boveregius, ^ecclesiam in imperio esse, unumquo * : publicac facta sit, aliamque formam induerit, ut cum eo in singulis regnis caput commune habere philosophatur Schilterus, Institutiones iuris canonici ex quo sequitur tum commixtio ecclesiae cum im­ 1. I, tit. 1, c. 7, additque, quod ita forma regiminis perio, tum ecclesiam per se non esse societatem ecclesiastici coaluerit cum forma regiminis totius perfectam. Societati namque perfectae regimen est reipublicae/ Etiamsi vero hanc commixtionem intrinsecum et essentiale; et absque regimine turba Boebmerus verbis neget, quadamtenus tamen et quidem multitudoque concipi potest, societas non quoad rei substantiam et ipse illam asserit, dum potest; ergo ex aequo essentiale eat ecclesiae statuit ibid. §48: nLicct concedi debent, principem C regimen, ac essentialis eidem est ratio perfectae in ecclesia non considerari ut talem, neutiqunm ta­ societatis; baneque negat, qui illam inficiatur. Porro men ius circa sacra (id est ecclesiam) ipsi negari instituit Christus ecclesiam veluti societatem a statu potest. Nam cum non amittat ius suum per in­ civili penitus distinctam ac diversam: dedit ergo gressum in ecclesiam, quod intuitu reipublicae, cui Christus ecclesiae suae regimen α civili imperio pracest, in quaecunque universitates exercet, sino distinctum omnino ac diversum. Deniquo accepisse ecclesiam α Christo certam dubio etiam ius circa sacra retinebit * Id confir­ mat: nDcducitur hoc ius ex ipsa maiestatis natura, societatisformam, quatenus ab eodem accepit certum quao circa omnium civium negotia, quatenus supe­ definitumquo regimen, rursum negat Boohmerus rioris directioni subiici possunt, versatur. Et cum dissertatione VILI Iuris ecclesiaetici antiqui c. II, ecclesia collegium quoddam in republica repraesen­ §§ 6 sqq. contendens 1. institutum a Christo adhuc in terris degente tet, non potest non, quatenus collegium seu extorna societas in república est, summae maiestatis imperio coetum a synagoga distinctum non fuisse: nUnius­ esso subiccta. Notantor dico, quatenus collegium modi separatos coetus instituisse Salvatorem non est. Nam quatenus ecclesia interno consideratur legimus, quippe qui ubique locorum docebat, et secundum suam societatem cum Deo, quam intendit, salutem divinam hominibus annuntiabat. Synagogis et quatenus ipsa sacra extra tale collegium, seu iudaeorum intererat, ibique docebat... Et quamvis societatem externam, salva manent, et sic a collegio etiam extra templum ct synagogam praedicationem hoc externo non necessario dependent, nullius im- D non omitteret, haud tamen constat, eum separatum perio cat subiocta. Cf. Stryckium in Iure papali pnn- coetum collegisse, et ecclesiam quandsm particulacipum ecangelicorum, c I, § 2/ Quibus non secus ac rem erexisse, utut maxima polleret auctoritate penes Pufendorfius duo affirmat, scilicet ecclesiam, quatenus populum, et ita facili negotio coctum externum est hominum cum Deo societas, ab hominum cum in­ seorsim a coetibus iudacorum colligere potuisset. vicem societate penitus esso independentem ; quate­ Habuit praeterea servator discipulos plures praeter nus vero hominum multitudinem dicit in societatem apostolos duodecim, ex quibus separatam ct a iuexternam coeuntium, morum esse collegium. Idipsum daoorum coetibus distinctam concionem constituere probare studet in Iure ecclesiastico protestandum, 1.1, potuisset, id quod tamen minime fecit; sed sicut tit 33, § 9. pScilicet vox ecclesiae sicut ct syna­ ipso iudaeorum synagogis frequenter interfuit, ita gogae ... vi vocis non denotat statum quondam quoquo hi omnes, qui eum sequebantur, a coetu politicum aut societatem inaequalem, sed quam­ externo iudaeorum so minime separabant, nec separa­ cunque congregationem personarum, ct multitudinem tam constituebant ecclesiam, ut res ipsa docet/ unitam, ut solido demonstrat Campegius Vitringa, Idipsum Boehmerus repetendum dicit de synagoga cetere, 1. I, p. 1, c. 1. Societas inaequalis 2. do apostolis: eNequo enim se separabant a uno certo loco vnl districtu continetur sub imperio iudaeorum coetibus ot synagogis, ct hactenus eccle­ imperantis, qua compage dissoluta desinit esse socie­ siae iudaicae adhuc commixti erant et sacris i u dai cis tas seu respublica. Ecclesiae diversa est ratio, prout vacabant more patrio ot quidem tam stricte, ut in sacris sumitur, quao denotat multitudinem fide- etiam .. . fideles ex gentibus ad eius observantiam 559 A. SESSIONES PÜBLICAE ET CONGREGATION ES GENERALES 560 astringere vellent... quod indicium praebet, eoa A praedicarent, ad consulendum securitati vitandasque seoraìm a indacia ecclesiae non constituisse ... Et turbas, indidisse ecclesiis formam, quam iudacorum quamvis fideles ecclesiae nomino nonnunquam desig­ synagogae praeferebant; his enim habendis in romano nentur, non alio tamen idipsum significata fit, quam imperio potestatem factam fuisse. Cum autem huiusquo omnis fidelium multitudo ecclesia dicitur, non modi synagogae absque imperio essent, idem Tannoquo coetus acoraim constitutos et congregatos deno­ nius concludit, dubitari non posse de originali eccle­ siarum statu qui alienus esset ab imperio. tat4 Statuit deinde Porro compertum est, quid de originali ecclcslao 3. paulatim a synagogis separatas fuisse ecclesias, eisque suam formam tributam, id tamen non secun­ forma vel formatione doceat recens incredulorum dum legem a Christo Domino sancitam, verum pro schola, quae se criticam vocat; scilicet, ab initio rerum adiunctis et ex causis plane humanis. Forma­ ecclesiam auctore Petro induisse formam iudaicam bantur separati fidelium coetus tum occasione con­ ¡deoque ecclesiae particularis: deinde voro eandem versionis gentilium, tum propter malitiam iudaeornm auctore Paulo accepts e formam accommodatam infidelium persequentium hebraeos fideles: separati omnibus gentibus, adeoquo ecclesiae universalis. autem riannodi coetus, uti pronum erat, formam Quam impietatem sequens Edgar Quinci scribit in synagogarum vel retinebant vel contrahebant „Cum opere: Le christianisme ft la rJcoluiion française, vero, inquit, qui ex gentilibus Antiochiae nomen psg. 67: „Do ces deux sentiments (scilicet Petri et Christo dederant, minime circumciderentur, nec iugo Pauli), qui contenaient toute la destinée du monde, legis mosaicao se subdere vellent: in communionem lequel a prévalu dans co premier conclave (nimirum sacrorum n reliquis iudseis, qui soli legi mosaicae in concilio hierosolymitano) ! Le christianisme plus adhaerebant, recipi non poterant, nec eorum syna­ vaste, plus universel de saint Paul remporta ce gogis interesse. Inde necessitas postulavit, ut eiu- jour-là sur le christianisme et la liturgie lapidaire ratis sacris idololatricis seorsim coetus sacros con- de saint Pierre. Il est décidé, sous l’inspiration etituerent, ct ad formam synagogarum iudaicarum de l’avenir, que l’église do Judéo n’entravera pas ecclesias separatas formarent/ Praeterea , conci ta­ l’église universelle, que les rites du passé no sont tae ubivis peraequationes . . . adeo ut fideles ex qu’une chose secondaire, que la première et véri­ iudaeis, voilent nollent, cogerentur suos frequentare tablement l'unique est la vie de Γ esprit. Ainsi cette coetus ab iudaeis distinctos, neque amplius syna­ première division de l’église naissante se résout gogis interesse... Ab hoc demum tempore apostoli par la liberti, * presbyteros ecclesiis dedisse leguntur, quia ab hoc His accedant Undem socialista e. h um an i tari i, separatos coetus faciebant, ad formam synagogarum aliique democratise universalis assertores, qui eccle­ iudaicarum eflbrmatos; et quia hae presbyterorum siam ad typum communen omnia societatis exigentes, regimini suberant, ita quoque his novis synagogis eandem continuis ac necessariis transformationibus suos praepositos dare consultum apostoli duxe­ et reformationibus subiiciunt, ita ut cum iugi humani­ * runt. 3 tatis progressione con tin noque fluxu neque dogma­ Quae est sententia non unius Boehmeri, sed prae- tum symbolum immutabile neque ecclesiae constituiverat Grotius de imperio summarum potestatum c. 11 ; C tionem stabilem esse dicant Quo spectant, quao eandem tenet Franciscos Barmannus disputatione in actis et decretis concilii provincialis Burdigalensis theologica de synagoga §§86 sqq. affirmans, primitivas Pictavis celebrati 1868, append. II p. 149, exponun­ ecclesias ab apostolis exactas fuisse non ad normam tur circa errores pseudo-moralista rum, qui pLex synagogae veteris testamenti cuius regimen Deus profecto est inquiunt, et quasi fatum, ut progrediente per Moyseo instituit, sed ad normam ecclesiarum, in dies, uti debet, humano genere, citius tardiusvo quae post servitutem babylonicam exstiterunt, quae­ tempus adveniat, quo fides rationi, dogmata scien­ que suam originem institutioni humanae, suam for­ tiae. ecclesiarum conventus, instituta legesque pote­ mam humanis debebant conventionibus, et rationem stati, institutis legibusque civilibus locum omnino -universitatum independentium praeferebant. „Ad cedant: et rem ita apud omnes gentes sc habuisse harum naturam, inquit, accedebant synagogae, quae cuilibet historiarum non prorsus ignaro perspicuum Christo nomen dederant, maxime cadente iudaeorum est. Si igitur in cuiuscumque generis et ordinis republica. Tunc enim a synedrio hierosolymitano dogmatibus morum norma seu unice seu principaliter ita avulsae, et a se invicem separatae fuerunt, ut radicatur, consequens est, ut illis ruentibus, hi etiam unaquaeque synagoga peno independeos esset, nec corruant. Et ea prima ratio est, cur omnes quales­ ulterius qnam vellet, per confoederatam disciplinam cunque religiones, per certam ipsarum in hoc mundo obstringeretur observationi legum extra suum coe­ sortem et semper imminentem quam denuo vitaro tum latarum: ut tunc in unoquoque horum coetuum nequeunt ruinam, non parvum moribus et honestati darius eluxerit natura verae ecclesiae christianae D publicae damnum inferunt4 Cum vero isti aversenliberae, et imaginem et formam ... synagogae qua­ tur quamvis religionem, tum maxime revelatam damtenus exscribentis et retinentis ... Defuissent Christi Domini, quae expressa est atque excolitur enim sibi ipsis ecclesiae primaevi istius saeculi, si in vera perfectaque societate supernatural !, * id est, non eandem regiminis libertatem assumpsissent sibi, in ecclesia Christi. qua per Romanos uti licuit synagogis iudaicis.4 Et Itaque pervulgatis buiusmodi doctrinis, quae licet infra: „8ynagogae, christianae factae, non solum ab aliis aliter proponantur, quoad rei tamen sub­ constitutionem suam retinuerunt, verum etiam totum stantiam conveniunt, negatur I. Christum Dominum indidisse ecclesiae formam regimen ecclesiarum Christianarum conformatum fuit ad synagogarum exemplar. Sicut onim ipse christia­ aliquam definitam ac determinatam; sed affirmatur, nismus nihil aliud eat, nisi reformatus iudaitmus: pro rerum adiunctis formam fuisse ecclesiae ab apo­ ita quoquo ecclesiarum Christianarum administratio stolis primam inditam, eamque liberis deinceps con­ nihil aliud fuit, nisi continuatio munerum synagogae, ventionibus explicatam esse; negatur II. per Christum auctorem ecclesiam esso socie­ quae hierarcbiam templi non sapiebant, eorumquo translatio a iudaismo in christianismum: quae enim tatem in se omnino perfectam; et adeo negatur III. ecclesiam esse societatem ab humanis socie­ bene posita, matari opus non erat/ Neque aliter lannonlus, de quo cf. cl. Bianchi, tatibus plane diversam ac independentem ; sed affir­ della potetti e della pot tria della chiesa, I. I c. 2 matur, illam esse humanae reipublicae velati partem § 23. Scribit autem ille, apostolos, cum evangelium sive membrum, atque regimen eiusdem vel a regi- 561 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 562 mino rcipublicao dependere, vel cum eodem con- A iustificat, alii cum confessione Augustana, eandem vero credentibus constare, vel, ut M. Jurieu, calviniafundi; negatur IV. ecclesiam a Christo institutam fuisse uti nus, in opere cui titulos: Le crai système de ΓÉglise, societatem α synagoga distinctam: sed affirmatur ecclesiam definit, „que c’est l’assemblée do ceux eandem ab originibus fuisse curn iudaeorum coetu qui font profession de la vraie foi4. Hinc autem iidem socum ipsis cohaerentes negabant, visibilem commixtam ac confusam. In oppositione ad tale» errores in prima tertii conspicuamque io ecclesia esse auctoritatem divinitus capitis parte iuxta catholicam doctrinam declarantur institutam; negabant videlicet, veros esse ecclesiae ecclesiae, uti verae societatis, totidem proprietates. ministros et praepositos auctoritate pollentes, qui In altera vero parte, nd quam transitio fit per non essent praedestinati, vel iusti et sancti. Huc verba osupra eas tamen quam maxime evehatur , * pertinet damnatus a Martino V et concilio Conproprius character ot discrimen specificum exponi­ stantiensi Wikleffi articulus VIII. Item damnati ibi­ tur, <|uo eadem fidelium societas ab humanis non dem loannis IIuss articuli X, XI, XX, XXIV, XXVI, tantum distinguitur, sed super eas exaltatur. Id et XXX [Mansi, XXVII, 1211]; ^Nullus est do­ autem repetitur secundum sacras litteras tam a minus civilis, nullus est praelatus, nullus est epi­ principio, a quo societas haec proficiscitur; tum a scopus, dum est in peccato mortali/ Hos autem principio, per quod eadem iugiter continetur ac errores praeformaverant Waldenscs, quibus proptcrea vivit; tum n causa finali. Ex quibus infertur, ccclo- redeuntibus ad ecclesiam ab Innoccntio III in fidei biam esse societatem spiritualem et supematuralem. B professione etiam hoc profitendum praescribebatur Sed ne quis voco ^spiritualis societas * abuti possit [Migno, P. L, CCXV, 1511]: ^Sacramenta quoquo, affirmando cum ecclesiae hostibus, de quibus apud quao in ea (ecclesia sancta Romana) celebrantur, cl. Bianchi, 1. s. c. 1. 1 c. 1, ecclesiam esae socie­ inaestimabili atquo invisibili virtuto Spiritus sancti tatem spirituum, eamque spiritibus sive animis cooperante, licet a peccatore sacerdote ministrentur, tantum imperare, civile vero imperium corporibus, dum ecclesia eum recipit, in nullo reprobamus, nec uti legitur apud dominum Lo Λ’ayer de Butignì, ecclesiasticis officiis vel benedictionibus ab eo cele­ Neapoli 17G8, deli autorità del Re sopra l’età neces­ bratis detrahimus, sed benevolo animo tanquam & saria alla professione solenne de’ religiosiì, p. 99, vel, ¡ustissimo amplectimur, quia non nocet malitia epi­ ut habet Petrus lannonius apud Bianchi 1. c., pote­ scopi vel presbyteri neque ad baptismum infantis, statem ecclesiae principem suum effectum sortiri nequo ad eucharistiam conferendam, vel ad cetera demum in caelis: per propositionem causalem „Cum ecclesiastica officia subditis celebrata/ At vero cum societas contineatur potestate et * autem determinatur sensus, quo ecclesia dicitur et est vere spiritualis societas. Rem complectitur de auctoritate, si haec invisibilis sit, conspicua esse legibus I. X c. I n. 7 Suarcs: rChristus Dominus, illa nequit Quare statuitur, in ecclesia esse visiinquit, ad fidem suam et dilectionem in mundo pro­ bile magisterium, visibile ministerium, visibile regimen, pagandam et conservandam, ct ut mediante hac α Christo Domino institutum, per quam triplicem fido viva fructus redemptionis suao futuris post so potestatem externam ac conspicuam vera ecclesia hominibus communicaretur, ecclesiam suam instituit 0 Christi cohaeret triplici externo nexu, qui nexus tanquam unam spiritualem rempublicam, in qua ipse externi internis respondent, eorundem partialis causa regnaret, et unum corpus mysticum, in quo ipso exsistunt, totumquo ecclesiae corpus visibile et con­ esset caput; ergo ad providentiam eius pertinuit, spicuum reddunt ita ut, quicunque triplici illo visi­ legem aliquam huic ecclesiae dare, per quam in sua bili nexu cum ecclesiae corporo cohaereat, uti institutione ct convenienti ordine ac gubernatione membrum verae Christi ecclesiae deprehendatur: conservari possit. Antecedens constat ex verbis rIioc enim, ait Bellarminus, de ecclesia militante Christi Matth. XVI : Tu es Petrus... Et hanc eccle­ L III c. II, interest inter sententiam nostram et siam nomine ovilis significavit Ioann. X dicens: alias omnes, quod omnes aliae requirunt internas Alias oves habeo ... et fiet unum ovilo et unus virtutes ad * constituendum aliquem in ecclesia, pastor. Quo oxemplo declarat unitatem huius eccle­ et proptcrea ecclesiam veram invisibilem faciunt; siae, ct regimen eius sub uno pastore, vel ipso Christo, nos autem, etsi credimus in ecclesia inveniri om­ vel eius vicario: et pro his omnibus ait, se ponere nes virtutes, fidem, spem, caritatem, et ceteras, animam suam, et ideo Paulus Act. XX ad pastores tamen ut aliquis aliquo modo dici possit pars ecclesiae dicit: Attendito vobis ... Ex quibus locu­ vera ecclesiae, de qua Scripturae loquuntur, non tionibus ct ox multis aliis, quao in novo testamento putamus requiri ullam internam virtutem, sed praesertim in epistolis Pauli leguntur, et ex unitate tantum externam professionem fidei, et sacramen­ ecclesiae in symbolo apostolorum definita, manifesto torum communionem, quao sensu ipso percipitur, constat, ecclesiam Christi esso u/mm mysticum corpus D ct (quod praemiserat) regimen legitimorum pastorum ordinatum ad aeternam felicitatem et veram iusti- ac praecipuo unius Christi in terris vicarii Romani tiam per Christum consequendam, indigens spirituali pontificis. Ecclesia enim est coetus hominum ita regimine ad suam conservationem et ad hunc finem visibilis ot palpabilis, ut eat coctus populi Romani, vel reginum Galliae, aut respublisa Venetorum/ assequendum/ Hinc additur in schemata constitutionis: ,ad (61 Absit tamen. Hic occurritur difficultati, quao nosci inde posset, quasi vera Christi ecclesia, utpote quod non iusti tantum aut praedestinati., / Quod societas spiritualia ct supernaturalis, internis tantum ad praedestinatos attinet, huc rursus faciunt dam­ ac invisibilibus vinculis cohaereret, nequo esset con­ nati a Martino V ot concilio Constantiensi loannis spicua. Quao doctrina novatorum est, quorum alii Hubs articuli [Mansi, XXVII, 1909]: L vUnica est cum Wikleffo et Hubs ecclesiam dicunt solis constaro sancta universalis ecclesia, quae est praedestinato­ praedestinatis; alii cum Calvino, eam constare solis rum universitas4; III. nPraesciti non sunt partes iustis praedestinatis; alii cum Lutboro, eam constare ecclesiae, cum nulla pars eius finaliter excidat ab solis iustis et sanctis; et, quia per illum solo fides ea, eo quod praedestinationis caritas, quae ipsam ligat, non excidit4; V. r Praesci tus, etsi aliquando 1 Opus i Ulice boc loco ci Ut am gallica primam prodierat est in gratia secundum praesentem iustitiam, tamen anno 1669 hoc praenotato titolo: De 1'autoriti du roi louchant nunquam est pars sanctae ecclesiae; ot praedesti­ l’âge nécessaire d la profession solennelle des rdigieur. Parisiis, natus semper manet membrum ecclesiae, licet ali­ in-lit·. Eins auctor fail Rolland le Vayer de Boatigny, maître des requêtes, qui anno 1699 obüL quando excidat a gratia adventitia, sed non a gratia CONOIL·. OENKRAL. TOMUS LL 563 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 664 praedestinationi·0; VI. „8amendo ecclesiam pro toritate sancti Augustini, qui verba illa enarrat de convocatione praedestinatorum sive fuerint in gratia unilate ecclesiae libro uno c. 16, et in Be. XVIII enar­ sivo non secundum praesentem iustitiam, isto modo ratione II, ubi n. 6 haec habet: nIn manifestatione ecdesia est articulus fidei-; XXI. eGratia praede­ posuit ecclesiam suam; non in occulto, non quao stinationis est vinculum, quo corpus ecclesiae et lateat, non velat opertam, ne forte fiat sicut operta quodlibet eius membrum iungitur Christo capiti super greges haereticorum. Quid tu, haeretice, insolubiliter"; tum damnata a Clemente XI in con­ fugis in tenebras? Quid latitare conaris?" Et idem stitutione Unigenitus 8 sept 1713 inter propositiones contra litteras Petiliani I. II, c. 104, n. 239: wCi101 Paschasii Qacsnelli propositio LXXII: pNota vitas super montem constituta, quao certum signum ecclesiae christianae est, quod sit catholica, com­ hoc habet, quod abscondi non potest." Similia le­ prehendens ct omnes angelos caeli, ct omnes electos guntur contra Cresconium donatistam lib. II, c. 36, et iustos terrae ct omnium saeculorum." Quod n. 45, tam contra litteras Petiliani L II. c. 32, n. 74, vero ad iustos spectat, praeter alteram propositionis ista: F Ecclesia vera, ait, neminem latet... Non superioris partem huc faciunt concilium Tridentinum, potest civitas abscondi ... in solo posuit taberna­ sess. VI, can. XXVIII : „Sî quis dixerit, amissa culum suum, id est, in manifestatione." Quibuscum per peccatum gratia, [simul] et fidem semper amitti; haec sancti Cyrilli Alexandrini commentario in aut fidem, quae remanet, non esse veram fidem, Isaiam 1. III, e. 25. [ad v. 5, 6] n. 4, consonant: licet non sit viva; aut eum, qui fidem sine caritate e Excelsa enim, inquit, est specula Sion ... Est autem habet, non esse christianum; anathema sit"; tum B utcumque hoc vere Christi ecclesia, celsa nempe et sequentes damnatae L c. Quesnelli propositiones: illustris et volat in monte posita." Hinc verba LXXIII. wQuid est ecdesia. nisi coetus filiorum schematis. Dei, manentium in eius sinu, adoptatorum in Christo, (8) Hanc risibilem ..., societatem esse illam ipsam. subsistentium in eius persona, redemptorum eius Haee docentur ac declarantur contra triplicem sanguine, viventium cius spiritu, agentium por eius hacrerim : gratiam, et exspectantium gratiam faturi saeculi?" I. novatorum potissimum illorum, qui Augustanam LXXIV. pEcclesia sive integer Christus, incarna­ confessionem sectantes non quidem negant, ecclesiam tum Verbum habet ut caput, omnes vero sanctos ut esse adspcctabilem, quatenus constat hominibus, sed membra"; LXXVI. BNihil spatiosius ecdesia Dei: * iuxta art 7 confessionis Augustanae negant, eam quia omnes electi et insti omnium sacculorum illam esse conspicuam et adspectabilem, quatenus est vera componunt"; LXXVII. sQui non ducit vitam dig­ Christi ecclesia, ad quam pertinent divinae pro­ nam filio Dei et membro Christi, cessat interius missiones. Hinc, ait Bellarminus 1. e. c. 2, „ipai habere Deum pro patre et Christum pro capite"; duas ecclesias fingunt Unam veram, et ad quum LXXVIII. ^Separatur quis a populo electo, cuius pertinent privilegia, quae narrantur in Scripturis, et figura fuit populus iudaicus et caput eat leans hanc esse sanctorum congregationem, qui vere cre­ Christus, tam non vivendo secundum evangelium, dunt et obediunt Deo, et hanc non esso visibilem, quam non credendo evangelio"; tandem ex propo­ nisi oculis fidei. Alteram externam, quao nomine sitionibus 85 synodi dioecesanao Pistoriensis a Pio VI c tantam est ecclesia, et hanc esso congregationem per constitutionem Auctorem fidei damnatis die hominum convenientium in doctrina fidei ct usu 28 augusti 1794 proprositio XV, quae est ad Quesnelli sacramentorum, et in hac bonos ct malos inveniri/ propositionem ¿XXV expressa [Mansi, XXXVIU, Quibus revocator damnatus n Ioannc XXII [constit. 1266]: „Doetrina, quae proponit ecclesiam conside­ Sancta Romana] fraticellorum „primus error, qui de randam volat unum corpus mysticum coagmentatam illorum officina tenebrosa prorumpit, duas fingit ec­ ex Christo capite et fidelibus, qui sunt eius membra clesias, unam carnalem, divitiis pressam, effluentem per unionem ineffabilem, qua mirabiliter evadimus deliciis, sceleribus maculatam, cui Romanum prae­ cum ipso unus solus sacerdos, una sola victimo, unus sulem aliosque inferiores praelatos dominari asse­ solus adorator perfectus Dei Patris 'in spirito et runt: aliam spiritualem, frugalitate mundam, virtute veritate: intellecta hoc sensu, ut ad corpus ecclesiae decoram, paupertate succinctam, in qua ipsi eoli non pertineant nisi fideles, qui sunt perfecti adora­ eorumque complices continentur, cui etiam ipsi tores in spiritu et veritate: haeretica. * spiritualis vitae merito principantur". Itaque contra (7) Quibus fit. Etiamsi vera Christi ecclesia in­ eiusmodi baeresim statuitur catholica doctrina fide ternis ac invisibilibus nexibus contineatur, et super- tenenda, unam tantum esse ecclesiam Christi veram naturalibus ac invisibilibus Spiritus sancti donis, et eam risibilem. uti dictum superius fuit, ditescat: eadem tamen II anglicanorum qui admittunt, unitatem eccle­ per declaratos externos ac visibiles nexus, per ex­ siae universalis conflari e pluribus ecclesiis parti­ ternam fidei professionem ac conspicuum fidelium d cularibus, quamvis fide vel communione ab invicem communionem, visibiliter apparet, itu ut, quemad­ dissitis: reiiutiorum anglicanorum sententiam ex­ modum Gregorius do Valentia de obiecto fidei dis- ponit rex Maioris Britanniae in sua Réponse au put. I, q. 1, punct. 7, circa sex ecclesiae proprietates cardinal du Perron apud ipsum cardinalem in sua docet, ^evidenter possit omni saeculo conspici et Réplique du cardinal du Perron c. 60. pL’Église internosci et quasi digito demonstrari congregatio Romaine, la Grecque, l'Arménienne, ¡'Égyptienne, aliqua hominum, de qua possit ac debeat unusquis­ ΓAbyssine, la Moscovite, ot plusieurs autres sont que firma fide, tametsi alioqui obscura, .credere membres plus excellents à la vérité en doctrine quod sit vera ecclesia (id est coetus recte Christum les uns que les autres, mois toutefois membres do colentium), quod vera fido copuletur, quod Spiritu ¡’Église catholique, do laquelle la masso et la con­ sancto regatur, quod aliis muneribus atquo praero­ texture, quant à la forme externe est, il y a long­ gativis sit praedita, de quibus partim iam dictum temps, dissoute et désassemblée"; recenlioris au te ru est, partim dicetur. Ita fit, ut quamvis isto modo cuiusdam anglicanorum factionis sententia est, ca­ ecclesiam visibilem esse statuamus, suum locum tholicae ecclesiae unitatem tribus constare ecclesiis tamen (quod non videbant sectarii) in symbolo re­ sive communionibus partialibus, apud quas dicitur linquamus illi articulo, quo credimus ecclesiam esse, perseverare forma hicrarchiao ecclesiasticae, quae et esse ianc(am'J etc. Ad quao probanda utitur originalis vel apostolica sit: constaro nimirum Ro­ idem, non secus ao communiter omnes theologi, tum mana, Anglicana, et Orientali ei ve gracco-schisSalvatoris oraculo apud Matth. V, 14 sq., tum auc- matica, quarum anio licet desiderabilis, non sit / 565 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 566 tamen necessaria: „L' union extérieure des églises, A christiani nominis sectas diffusam: „ Cet te église scribit in Eirenicon d. Pusey, si normale et si dé­ visible, testatur idem ibid. p. 217, laquelle nous sirable qu'olle soit, si conforme qu’elle nous paraisse faisons profession de croire, est celle qui est ré­ à la volonté dc Dieu, n’est pas après tout une con­ pandue dans toutes les communions véritablement dition essentiellement et absolument nécessaire à chrétiennes/ unde ipse Jurieu discrimen inter suam l’existence de l’égliso universelle. L’histoire est là et ecclesiae Romanae doctrinam clare enarrat p. 79: qui nous en fournit les preuves les plus péremptoires. „Notre opinion, inquit, n'est pas difficile à distin­ En effet, les annales ecclésiastiques nous montrent, guer de celle de l’église romaine. Il n’est rien do mémo dans la période do l’église indivise, la com­ plus opposé. Nous voulons quo l’égliso catholique munion fréquemment interrompue ct les églises et universelle soit répandue dans tontes les sectes, particulières à diversos reprises séparées les unes et qu’elle ait de vrais membres dans toutes celles des autres ot spécialement séparée * do Rome. Est- de ces sociétés qui n’ont pas renversé le fondement co à diro pour cela qu’il y eût lésion essentielle de la religion chrétienne, fussent-elles en désunion dans les membres momentanément disloqués? Les les unes d’avec les autres jusqu’à s’excommunier ûmes sorties du centre dc l'union visible so trou­ mutuellement. L’église romaine au contraire veut vaient-elles par le fait mémo hors do l’égliso ct do que l’église soit renfermée dans une seule société la voie du salut? Non assurément, puisque dans chrétienne, séparée de toutes les autres. N’importo les rungs do ces schismatisqucs ct do ces excom­ à présent quelle soit cette société: si c’est l’égliso muniés prétendus, nous voyons figurer des person- B grecque, ou la latine, l’église éthiopienne, la nestonages d’une vertu sana reprocho et des saints uni­ tienne, l’arménienne; quoiqu’il en soit, on veut versellement reconnus pour tels par l’égliso romaine que ce soit une société particulière à l'exclusion elle-même. En voilà plus qu'il no faut pour nous do toutes les autres/ Hoc autem eat, quod in rassurer contre toutes les éventualités de l’avenir. schemate declaratur verbis: sed totam in se collectam Que nos avances do rapprochement soient accep­ etc. Iam vero quam necessarium sit, ut hoc doc­ tées ou non, ce n'est pas tout à fait une question trinae caput declaretur, significat in responsione ad de vie ou do mort: Dieu merci, l’église anglicane litteras eminentissimi cardinalis praefecti sacrae con­ pourra toujours garantir à ses enfants des moyens gregationis Concilii die 20 aprilis 1865, uti legitur in certains pour so sanctifier ot so sauver/ Verum· Rapporto suite Risposte date da cani Vescovi p. 9 [supra, scribit Franciscas Suarcs in sua Defensione fidei ca­ L XLIX, 122 et 206] episcopus Spirensis scribens: tholicae adverses anglicanae sectae errores 1. IH, „Oecumenica synodus nostris temporibus congregata, c. 8, η. 4, de summi pontificis supra temporales non iam omnes ct singulos errores et hacreses nostra reges excellentia et potestate: „Ex illa sententia aetate grassantes notare ct refutare debet ct potest, sequitur aperto plures ecclesias, quae sunt in mundo, immo sola principalia et fundamentalia fidei dognon mugis constituere universalem ecclesiam, quas mata populis universae terrae denuo proclamanda et sit proprie una, quam plura temporalia regna sant inculcanda erunt: namque tota Dei revelatio eiusuna respublica temporalis, vel unum imperium aut quo possibilitas, nec non supernaturalis veritatis regnum/ At vero, uti superiori capite declaratum C exsistentia ab infidelibus prorsus et plane in prin­ est, et a Francisco Suarcs exponitur ibidem L I, cipio negatur/ Hinc proponit sequentia decer­ c. 7, accepit ecclesia a Christo Domino constituentem nenda: I. De Deo, Dei exsistentia, Deus unus et formam definitam ac determinatam eamqae visi­ trinus, Deus creator universi. II. De Filio Dei bilem ac conspicuam, qua esset una tantum; bino salvatore mundi, unio hypostatica, eius possibilitas ait idem Suares ibidem c. 8, n. 3, cum ein symbolo humanae rationi non.contradicens. III. De gratia apostolorum profitemur nos credere sanctam ecclesiam et statu fineque hominis supernaturali, discrimen catholicam... hoc intelligendum est do certa et singu­ naturam inter et gratiam, de gratiae possibilitate lari ecclesia. Cum enim vera ecclesia catholica et necessitate. IV. De ecclesia Christi, unitas, tantam sit una, individua, ct particularis ... ex vi sanctitas, natura humano-divina, necessitas, infalliillius fidei tenemur credere, illam esse veram eccle­ bilitas, primatus, ecclesia societas humana exterior siam, in qua sumus, ot cuius fidem profitemur, et atque visibilis, essentialiter induens naturam ordinem­ consequenter tenemur credere, conventicula haere­ que reipublicae: Iura corporationis, proprietati·, ticorum non esso veram ecclesiam, sed synagogam autonomiae hinc derivandae, praecipuo libertas do­ satanae (Apoc. II) vel, ut Rufinas ait, ecclesiam cendi ecclesiae innata. V. De sacramentis ... VL De malignantium; ergo ut per illam fidem possimus societate et potestate civili, societas humana α Deo discernere veram ecclesiam a falsa, accesso est, ut ordinata, potestas in ea a Deo constituta. Errore· sit do tali congregatione in particulari/ Qua­ circa iura ct debita civium/ Quae simul omnia propter in proposito constitutionis schemate dicitur: D attulimus, ut egregii praesulis vota, quae e vivis eandemque ita plane in sua constitutione determinatam sublatus ipse ia concilio asserere amplius nequitl, ob oculos una ot simul haberentur, utque dispicere­ esse et quao sequuntur. III. novatorum, quos fundamentalistas no lati- tur, num sapientissima eiusmodi vota in propositis tiidinarios vocant, quique, ati est apud Jurieu 1. c. schematis expleta satis fuerint. (9) Hiue omnes intelligant. Hoc doctrinae prae­ p. 59, ecclesiam omnibus sectis coalescere dicunt, nqui ont conservé les vérités fondamentales4* ; negant stitutae consectarium de necessitate ecclesiae ad autem, visibilem ecclesiam certa doterminataquo salutem consequendam opponitur consectariis doc­ communiono contineri. RI1 est vrai, scribit idem trinae praemissae novatorum, qui contendunt, nullam Juriou 1. c. p. 226, qu'il y a toujours dans le monde peculiarem ecclesiam esae necessariam, et indiferens une égliso visible: mais il est faux que cette église esse, ad quamcunquc religiosam societatem aliquis soit une certaine communion distincte de toutes les pertineat. Ita M. Jurieu L c. p. 561: „Nous nions autres communions. L’égliso est demeurée visible quo pour ressusciter il fût nécessaire de se joindre durant tous les siècles dans tes communions qui à aucune église particulière. C’est de l’église ι·«ιmalgré leur séparation et les anathèmes qu’elles veritile, dont est ce vrai principe: Hors de l’égliae ont mutuellement prononcés les unes contre les il n’y a ni piété, ni charité, ni grâce, ni rémission, autres, ont toujours conservé les vérités principales/ ni salut. Cela n’est vrai d’aucune égli»© particulién. Hinc affirmant, veram Christi ecclesiam, cuius pro­ 1 Nfcolau epûcopai Sjirex.¿« Uè levo haiataa» fessionem in symbolo facimus, esso per omnes die 13 «fecen b rii 1M9 obierat. 567 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 568 Or, quand nous sommes sortis de l’église romaine, A indifferentismi fonte absurda illa Huit ne erronea encore une fois nous ne sommes pas sortis de sententia seu potius deliramentum, asserendam esso l'église universelle. Noua y somme? demeurés, ac vindicandam cuilibet libertatem conscientiae. Cui parce qne nous avons retenu tout co qui est essen­ quidem pestilentissimo errori viam sternit plena illa tiel, c’est-à-dire lea véritables sacrements, ct le atque immoderata libertas opinionum, quae in sacrao légitime ministère, il. N.1 sentira bien apparemment et civilis rei labem late grassatur, dictitantibus per qu’il n’avancera jamais dans son dessein, qu’il n’ait summam impudentiam nonnullis, aliquid ex ca com­ autrement prouvé qu'il n’a fait, que l’église ne peut modi in rvligionem promanare.- Hinc contra pripas subsister dans des communions non seulement orem liacroticao doctrinae partem statuitur, ad salu­ différentes, mais opposées et ennemies. Si l'église tem consequendam necessariam esso unam illam peut être dans des communions différentes, nous determinatam ac peculiarem communionem, quao avons pu former une communion, c'est-à-dire une est visibilis ecclesia a Christo instituta; et contra confédération nouvelle, demeurer église nonobstant, alleram eiusdem haereseos partem docetur, perinde et par conséquent conserver la vie, la piété, la foi et non ease, utrum aliquis ad illam ipsam societatem le salut/ Hinc inferunt confoederationum eiusmodi pertineat, necne. sive confessionum omnium indifferentiam, de qua in (10) Extra ecclesiam salean neminem posse. Adiecactis et decretis concilii provincialis Colonicnsia anni tum huc caput fuit ob particulares difficultates, I860, tit. VI, c.26. quod inscribitur: «Unam solam quae praemisso effato dogmatico obmoventur, ad esse veram Christi ecclesiam/ Sic autem ibi docetur Π ciusdemque sensum accuratius explicandum. Quod [Mansi, XLVIII, 111 aJ: «Nnlla religioni christianao ad primum attinet, haec iterum L c., p. 54, scribit perniciosior est sententia, quam illa, quae statuit, M. Jarico: rLe papismo eat cruel au souverain degré, perinde esse, quam quis eiusdem formam seu socio- et il s'engage en milio absurdités en soutenant, totem religiosam amplectatur aut profiteatur/ Quo comme il fait, qu'entre toutes les sociétés qui divi­ etiam spectat Syllabi propositio XVIII: «Protestan­ sent le christianisme, il n'y en a qu’une qui soit la tismos non aliud est quam diversa verae eiusdem vraie église, dans l'enceinte do laquelle seule so Christianae religionis forma, in qua aequo ac in trouvent les élu» et les vraie fidèles, où sont les ecclesia catholica Deo placere datum estJ, desumpta membres de Jésus-Christ, hors de laquelle il n'y ex epistola enciclica ad archicpiscopos et episcopos a point .de salut.. . C’est là, subdit p. 79, cette Italiae dio 8 decembris 1849, qua legitur: rllaec igi­ question dont je dis que c’est la plus cruelle et la tur divina religio, in qua tot quidem nominibus plus absurde qui fut jamais avancée, et si absurde, Italiae salus, felicitas et gloria continetur, haec qu’on ne me persuadera jamais que ceux qui la scilicet religio illa est, quam a populis Italiae reji­ défendent, h croient véritable ... C’est la politique, ciendam inclamant... Sed vero ignotum vobis non inquit p. 92, et une ruse du démon qui soutient ce est. venerabiles fratres, praecipuos illos huius sce­ paradoxe sans le croire . . . Quand on nous vient lestissimae machinationis architectos eo tandem dire de semblables choses, pergit p. 141, nous fré­ spectare, ut populos omni perversarum doctrinarum missons et nous déplorons l’aveuglement de ceux vento agitatos, ad subversionem impellant totius C qui, au lieu de tirer le rideau sur ces endroits des ordinis humanarum rerum, atque ad nefaria novi anciens. Ica étalent et en font gloire. Ce sont là socialismi e: communismi systemata traducant. des prodiges de cruauté que nous ne croirons ja­ Norunt autem et longo multorum sacculorum ex­ mais qu'aucun homme de bon sens puisse digérer perimento comprobatum vident, nullam sibi consen­ aujourd'hui * A quibus impii homines huius aetatis sionem sperari posse cum ecclesia catholica, quae non recesserant. Intolerantia enim, inquit Renan scilicet in custodiendo divinao revelationis deposito (cf. civilit. cathol. oer. VII. voi. III. fascio. 439 diei nihil unquam detrahi patitur propositis fidei veri­ 4 iul. I860), est contra evangelium, quod induxit tatibus, nihil illis per nova hominum commenta ad­ christianismum indiridualem : ita tribus prioribus misceri. Idcirco consilium inierunt de Italis populis saeculis fuisse, usquo dum Constantinus semel in traducendis ad protestandum placita et conventicula; theologiam immiscuerit . . Isti ideali (do religione in quibus, ut illos decipiant, non aliud esse dicti­ libera deque spontaneis eiusdem actibus) inter om­ tant, quam di sersam cerae eiusdem christianae re­ nes religiones propinquiorem esse protestautismum, ligionis formam, in qua aeque ac in ecclesia ca­ qui intolerantiam sbiecit. tholica Deo placere datum sit/ Sed quam longe absit ab illo ecclesiae catholicae Bifariam igitur patet opposita veritati revelatae effato omnis crudelitas, et quam necessaria veritas sententia novatorum, scilicet 1. quamcunque chri­ eodem contineatur, ipsa huius capitis declaratione stianao religionis formam sive societatem esso aeque exponitur, quao expressa est ad sanctissimi domini bonam ac salutarem; ideoque 2. indifferens ac perinde D nostri Pii papae IX allocutionem habitam dic 9 de­ cise ad consequendam salutem, ad quamcunque ex cerebris 1854. «Errorem alterum, inquit, nec minus variis christianao religionis societatibus aliquis per­ exitiosum aliquas catholici orbis partes occupasse tineat. De qua opinionis peste in encyclica data 18 non sino moerore novimus, animisque insedisse calendae septembres 1832, quae etiam adversus La- plerumque catholicorum, qui bene sperandum do monnaisium scripta est, ita Gregorius XVI: «Alteram aeterna «Horum omnium salute putant, qui in vera nunc, ait, persequimur causam malorum uberrimam, Christi ecclesia nequaquam versantur. Idcirco per­ quibus afflictari in praesens comploramus, ecclesiam, contari saepenumero solent, quaenam futura post indifferentismum scilicet, seu pravam illam opinio­ obitum sit eorum sors et conditio, qui catholicae nem, quae improborum fraude ex omni parte per- fidei minimo addicti sunt, vanissimisquo adductis crebuit, qualibet fidei professione aeternam posse rationibus responsum praestolantur, quod pravae animae salutem comparari, si mores ad recti honesti­ huic sententiae suffragetur. Absit, venerabiles fra­ que normam exigantur ... Atque ex hoc putidissimo tres, ut misericordiae divinae, quae infinita eat, terminos audeamus apponere; absit ut perscrutari 1 HI· litteris dédgaatar, ni fallor, Petras Nicole, qui multa velimus arcana consilia et iudicia Dei, quae sunt opera td tuendam filem catholicam contra Calviuisnos exaravit, abyssus multa, nec humana queunt cogitatione atque ia primis contra Petram J a rien. cuius rjitemx invicte penetrari. Quod vero apostolici nostri muneris eat, Li4T*«raj eat In libro cui titulas·. De ¡’unité de ΓÉglise ou episcopalem vestram et sollicitudinem et vigilan­ vtfuleiivn du neuceou jyrftae de M.Juricu, Parisiis. 1687 et tiam excitatam volumus, ut, quantum potestis con- 669 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 570 tondere, opinionem ¡¡Iam impiam aeque ac funestam a in decreto pro lacobitis sive bulla Eugenii IV Cantate ab hominum mente propulsetis, nimirum quavis in Domino [Manti, XXXI, 1735]: ^Firmiter credit, pro­ religione reperiri posée aeternae salutis viam. Ea fitetur ct praedicat, nullos intra catholicam eccle­ qua praestatis sollertia «c doctrina demonstretis siam non exsistentes, non solum paganos, aed nec commissis curao vestrae populis, miserationi ac iudaeos aut haoreticos atque schismaticos, aeternae iustitiao divinae dogmata catholicao fidei neutiquam vita© fieri posse participes; sed in ignem aeternum adversari. Tenendum quippe ex fide est, extra ituros. qu· paratus est diabolo et angelis eius, nisi apostolicam Romanam ecclesiam saltum fieri neminem ante finem vitao eidem fuerint aggregati: tantum­ posse, hanc esse unicam salutis arcam, hanc qui non que valere ecclesiastici corporis unitatem, ut solum fuerit ingressus, diluvio periturum; sed tamen pro in ea manentibus ad salutem ecclesiastica sacramenta certo pariter habendum est, qui verae religionis proficiant, ct ieiunia, eleemosynae ao cetera pietatis ignorantia laborent, si ta sit invincibilis, nulla ipsos officia ct exercitia militiae christianao praemia obstringi huiusce rei culpa ente oculos Domini. actcroa parturiant. Neminemque, quantaecunque Nunc vero quis tantum sibi arroget, ut huiusmodi eleemosynas fecerit, etsi pro Christi nomine sangui­ ignorantiae designaro limites queat iuxta populo­ nem effuderit, posse salvari, nisi in catholicao eccle­ rum, regionum, ingeniorum, aliarumque rerum tam siae gremio et unitate permanserit® ; tum habetur multarum rationem ot varietatem? Enimvcro cum in Gregorii XVI brevi ad episcopos Bavariae de soluti corporeis hisco vinculis videbimus Deum matrimoniis mixtis diei 27 maii 1832: eDcnique sicuti ost, intelligemus profecto quam arcto pulchro- I nec desunt ex ipsorum illorum numero, qui sibi que nexu miseratio ao iustitia divina copulentur; aliisque persuaderò conantur, non in catholica solum quamdiu vero in terris versamur mortali hac gravati religione salvari hominem, sed eos quoque, qui molo quao hebetat animam, firmissimo tene^pus haeretici sint atque in haereri moriantur, ad aeter­ ex catholica doctrino, unum Deum esse, unam fidem, nam vitam posse pertingere . . . Ignotum vobis unum baptismo; ulterius inquirendo progredi nefas non est, venerabiles fratres, quam impenso constantiest. Ceterum prout caritatis ratio postulat, assiduas quo studio maiores nostri inculcaverunt eum ipsum, fundamus preces, ut omnes quaquavertus gentes quem illi negaro audent, fidei articulum, qui est do ad Christum convertantur, communique hominum catholicae fidei atque unitatis necessitate ad conse­ saluti pro viribus inserviamus; neque enim abbre-. quendam salutem® ; et in Instructione ad episcopos viata est manus Domini, gratiacquo caelestis dona Bavariae 12 septembris 1834 directa: rIn primis nequaquam illis defutura sunt, qui hac luce recreari illud palam edicendum voluit sanctitas sua. suprasincero animo velint et postulent. Huiusmodi veri­ dictas litteras nullam interpretationem seu declara­ tates defigendae altissime sunt fidelium mentibus, tionem suscipere posse, qua parte ... commemorant no falsis corrumpi queant doctrinis eo spectantibus, sanctissimum illud nostrae religionis dogma, quod ut religionis foveant indifferentiam, quam ad exi­ extra veram catholicam fidem nemo salvus esse tium animarum serpere latius videmus ac roborari.® potest.® Tum exprossa propositi schematis sententia est ad (11) Qui... invincibili ignorantia. His indicatur, eiusdem sanctissimi domini nostri epistolam encycli- < ! fieri posse, ut quis ad visibilem exlernamque eccle­ cara Quanto conficiamur 10 aug. 1863. r Atque hic, siae communionem non spectet, ct tamen iustificadilecti filii nostri et venerabiles fratres, iterum tionem vitan/que aeternam consequatur. Complexio commemorare et reprehendero oportet gravissimum verborum, quibus ca doctrina effertur, exptessa est errorem, in quo nonnulli catholici misero versantur, ad hacc, quao auctor vocationis omnium gentium 1.11 qui homines in erroribus viventes, et α vera fide cc. 1, 2,9 (Migue, P. L., LI, 647] scribit do Deo, „qui atque α catholica unitate alienos ad aeternam vitam vult omnes homines salvos fieri et ad aguitionem veri­ pervenire posso opinantur. Quod quidem catholicao tatis venire, quiquo nullum indebite condemnat, sed doctrinae vel maximo adversatur. Notum nobis multiplici atque ineffabili bonitato consuluit semper vobisque est, cos qui invincibili circa sanctissimam ot consulit, ut nulli pereuntium excusatio suppetat de nostram religionem ignorantia laborant, quiquo natu­ abnegato sibi lumine veritatis®. No tamen indo vide­ ralem legem ciusquo praecepta in omnium cordibus retur consequi, extra ecclesiam salvum fieri aliquem a Deo insculpta sedulo servantes, ao Deo obediro posse, in alia forma schematis dicebatur: Quam parati, honestam rectamque vitam agunt, posse, (justificationem et vitam aeternam) si consequuntur, divinao lucis ot gratiae operanto virtute, aeternam non ideo extra ecclesiam salvantur; omnes enim tusticonsequi vitam, cum Deus, qui omnium mentes, ficati ad ecclesiam sive re sive voto pertinent. Verum animos, cogitationes, habitusque plano intuetur, quoniam formula, sive re sive voto, pluribus con­ scrutatur et noscit, pro summa sun bonitate et sultoribus non arridebat1, visum est sufficere, si clementia minimo patiatur quempiam aeternis puniri D declaretur explicite, nullum fieri salvum, qui ob suppliciis, qui voluntariae culpae reatum uon habeat. propriam culpam ab ecclesia seiunctus ex hac vita Sed notissimum quoquo est calholieum dogma, nemi­ decedit, dum implicito significatum intelligatur, non nem scilicet extra catholicam ecclesiam posse salvari, posso penitus vel simpliciter, ut aiunt, extra eccle­ ot contumaces adversus eiusdem ecclesiae auctori­ siam esso, quicumque salvus fiat. Cum id disertius tatem, definitiones, et ab ipsius ecclesiae unitate, exprimendum e»se quidam censerent, hanc suggere­ atquo a Petri successore Romano pontifice, cui bant formam capitis: PDogma fidei est... Licet vineae custodia α Salvatore est commissa, pertina­ enim qui circa Christum ciusque ecclesiam invinci­ citer divisos, aeternam non posso obtinere salutem.® bili ignorantia laborant, propter hanc ignorantiam Sano hoc dogma prioribus continetur ecclesiae judi­ poenis aeternis damnandi non sint, cum nulla ob­ ciis: Concilii Lateranensis IV anni 1215 definitione stringantur huiusce rei culpa ante oruloa Domini, adversus Albigenses aliosque haereticos [Mansi, XXII, qui vult omnes homines salvos fieri et ad agni­ 983]: „Una vero est fidelium universalis ecclesia, tionem veritatis venire, quiquo facienti cum auxilio extra quam nullus omnino salvatur-: Professione divino, quod in se est, non denegat gratiam, ut fidei praescripta IValdensibus ad ecclesiam reducibus iustificationem ot vitam aeternam consequi possit: ab Innocontio III [Migne, P. L ,CCXV, 1511): p Cordo hanc tamen nullus consequitur, qui ad Christi eccle­ credimus et oro confitemur unam ecclesiam non hae­ siam nullatenus pertinet, et a fidei unitate vel ab reticorum, sod sanctam Romanam, catholicam et apo­ 1 Qa>s de hic qasestivae ία coB«xltorss> cv«tu acitala stolicam, extra quam neminem salvari credimus;® et raok vile supra, t. XLIX. ad 571 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 573 ecclesiae communione culpabiliter soiunctus ex b c A cultum divinum/ Ipsum christianismum, ut supra vita decedit0: qui nullatenus, inquiebant, ad ecde- adnotationo (4) significatum est, non esse dicunt liam pertinet, id est, qui neque spectat ad ecclesiae nisi religionem moralitatis cuius radix omnibus in­ corpus, neque ad ecclesiae animam; ideoque nullo sita sit: „Le contenu absolu du principo chrétien, modo pertinet ad ecclesiam, videlicet neque re neque scribit Baurus Tubingcnsis in opero Christianismus vola. Haec explicantur praeclare a Bellarmino, De et ecclesia christiano prioribus tribus saeculis pp. 32 ecclesia militante I. III c. 3, De non baptizatis, qui ■qqn s'exprime tout entier par la conscience morale... postquam c.2 exposuit, catechumenos esse de anima, En considérant tout co dont nous venons de parler •ed non do corpore ecclesiae, intelligendo corpus (scilicet de Christi sermono in monto dequo para­ ecclesiae de visibili fidelium communione, ad quam bolis)' comme lo contenu original et fondamental ractu et proprio- tantam pertinent, qui ^profitentur de la doctrine de Jésus, elle no renferme rien qui fidem, et in sacramentis communicant sub regimine n'ait une tendineo purement morale et qui no vise pastorum0, interrogat: „Quomodo igitur salvantur À rappeler i’homme à sa propre conscience religieuse catechumeni, ii sunt extra ecclesiam I- Tum respon­ et momie. 11 ni qui sc rendre attentif à co quo det: ^Quod dicitur extra ecclesiam neminem salvari, sa conscience lui représente commo sa plus hnuto intolligi debere de iis, qui neque re ipsa, nec desi­ tâche morale, pour qu'il soit en état do l'accomplir derio sunt de ecclesia, sicut de baptismo commu­ par lui-même. Ainsi considéré, le christianisme dans les éléments originaux do son essence est uno reli­ niter loquuntur theologi. Quoniam autem catechu * meni ñ non re, saltem voto sunt in ecclesia, ideo I gion purement morale; son avantage lo plus parti­ salvnri possunt. Nequo repugnat similitudo arcae culier et le plus grand est précisément de porter Noè, extra quam nemo salvabatur, otiamsì voto in en soi un caractère éminemment moral dont la ea fuisset; nam similitudines non in omnibus con­ racine se trouve dans la conscience inoralo de ** veniunt Idem docet Guares de fide disputatione XII, l'homme/ Quare cum per rinsmodi auctores reli­ sect 4, n. 22, scribens: pQuod vero tandem additur, gio non ad veritatem ao intelligcntiam spectet, sed quia extra ecclesiam non eat salus, aliqui, ut videre tota ad legem vitaeque honestatem revocetur, et licet in Cano de locis, relectione de sacramentis, vitae honestas in omnibus religionibus neque excoli parte II, dicunt, propositionem illam intclligendam possit: per eosdem religiones omnes pares et aequo esse de generali ecclesia, prout fuit semper, ct non bonae habentur. Ad eosdem faciunt de sola ecclesia, prout specialiter eat 3 Christo 2. qui cam Jacobi et De Wette% apud Zobl, Histo­ instituta; sed non placet responsio, tum quia eccle­ ria dogmatum ecclesiae catholicae § 125, nDo ex­ sia semper est una; tum etiam, quia concilia revera plicatione rationalism! in philosophia germanica0, loquuntur de hac ecclesia Christi, et de illa opor­ esientiam religionis sitam esso volunt in sensu tet in aliquo sensu verifican', quod extra illam nemo religioso, vel religionem omnem in interiori quo­ salvetur. Melius ergo respondendum iuxta distinc­ dam communi omnibus animi sensu reponunt di­ tionem datam de necessitate in re vel in voto; ita centes (V. Bonelli, Annali delle scienze filosofiche, enim nemo salvari potest, nisi hanc Christi eccle­ fase. 22, p. 33): PH sentimento fondamentale di reli­ siam vel in re ve) in voto saltem et desiderio in- C gione essere identico in tutte sorta di culti, cho non grediatur. Ita respondet Bellarminus 1. HI de ecclesia sono che *forme 1; lieet igitur has ipsas formas va­ c. 3. Estque manifestum, quia nullus est in re ipaa rias esse ac mutari contendant pro vario, ut aiunt, intra batoc ecclesiam, nisi baptixatus sit, et tamen hominum statu ac progressu; cum tamen idem sive salvari potest, quia sicut illi sufficit votum baptismi, ¡denticum in omnibus sit fundamentum religionis, ita etiam votum ingrediendi ecclesiam; idem ergo variae religiones omnes obieciite pares et subieclive nos dicimus do quocunque fideli vero poenitente, indifferentes habent Faciunt ad illos qui baptizatus non sit, aivo pervenerit ad fidem 3. qui affirmant, de religione haberi tantum opi­ explicitant Christi, sive tantum ad implicitam: nam niones, quae cum plus minusve probabiles tantum per illam habere potest votum saltem implicitum, sint, easdem liberas esso ct obligaro neminem posso; quod eatis est respectu baptismi, ut divus Thomas hinc fixum quodvis veritatum religionis symbolum in loco supra allegato docet/ Sio illi. rei ia ont, ct religionem omnem, eiusmodi symbolum (12) Religionum indifferentia. Ab indifferentia proponentem et praeripientem, velati humano generi speciali omnium christianae reliqionis societatum nocivam detestantur. Ita in appendice *II actorum delapsi plurimi sunt in indifferentiam generalem ct decretorum coneilii provincialis Burdigalensis omnium simpliciter religionum. Ad eos faciunt celebrati 1868, p. 148. pseudo-moralistao: „Cum 1. qui totam religionem in honesti, quam dicunt, in his, inquiunt, quae de invisibilibus et supravita collocant: eEo tandem, inquit concilium pro­ rationalibus atque divinis, ut putamus, homines opi­ vinciale Viennense anni 1858, tit I c. 10, De in- I nantur, ulla unquam potest esse neque concordia neque differenlismo (Mansi, XLV1I, 774 a), non pauci pro­ constantia, patet quod haec tam mobilia semperquo gressi sunt, ut, quid do Deo quis credat, aut nutantia dogmata, morali hominum vitao quasi quem ei cultum praestet, parum referro dicerent, fundamenta supponere, idem est ac super arena modo vitam iuxta recti ot honesti leges compone­ aut fluctibuj aedes construere. Si enim humanao / * ret et concilium provinciale Colonionso anni naturae aliquatenus satisfacere atque favere reli­ 1850, tit-1 c. 4, De fidei divinae necessitate [Mansi, giones coucedendum esse videtur, adeo ut si quis XLV1I1, 77 b): „Cum hocco tempore multi citae ali­ rem solertius inspexerit, eas ipsos, quoad multa quam probitatem sine fide atquo illam, quam honesti saltem, ex intimiori hominum instinctu et ingenio viri religionem dicunt, sibi sufficere perverse iacti- prodire comperici, nihilominus ex longo maiori tent, summopere necessarium est, ut animarum parte Auic ipsi naturae contradicunt atque adversan­ pastores fidei ad salutem necessitatem saepe verbis­ tur ; praesertim quando definitis terminis primo ex­ que gravissimis exponant/ Haec autem sententia pressae, dogmaticisque symbolis conclusae, postea invaluit maxime post Kanlii philosophiam, qua is incorporantur, et, ecclesiae iam effectae, publice omnem religionis vim ad vitae honestatem revoca­ instituuntur. Quo autem magis decursu temporum vit, docens apud Strauss, Christianae fidei doctrina, adoleverunt, eo clarior graviorque ostenditur inter L I pp. 280 sq., „hominem adhuc per aliquid aliud illas et naturam contradictio, eo generalior alque Deo placere posse, quam per honestam vivendi rehementior adversus eas erumpit rebellio." Eodem rationem, esse religiosam vesaniam atque spurium faciunt 573 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 574 4. qui, ut ait in allocutione habita dio 9 iunii a neo aeterna invenitur salus, cum habere non possit 1862 sanctissimus dominus noster, „cum (autem) Deum patrem, qui ecclesiam non habet matrem, omnes religionis veritates cx nativa humanae ra­ ot falso confidat, so esse in ecclèsia, qui Petri tionis vi perverso derivaro audeant, tum cuique cathedram deserat, super quam fundata est ecclesia homini quoddam voluti primarium ius tribuant, ex (Cyprianus, de unit. eecles.).u Tum in epistola enquo possit libere do religione cogitaro ct loqui, cyclica Qui pluribus diei 9 nov. 1846: „Huc spectat cumque Deo honorem ot cultum exhibere, quem horrendum, ac vel ipsi naturali rationis lumini maximo pro suo libito meliorem existimat": qui reiecta ea- repugnans de cuiuslibet religionis indifferentia systema, tholicao ecclesiae intolerantia, quam vocant, pro­ quo isti veteratores, omni virtutis et vitii, veritatis clamandam postulant libertatem religiosam, quam et erroris, honestatis ot turpitudinis sublato dis­ M. Guizot in oporo, L'Église el la sc:iélé chrétienne, crimine, homines in cuiusvis religionis cultu aeternam p. 41, ita definit: „La liberté religieuse, c’cat la salutem assegni posse comminiscantur, perinde ao libertó do la pensée, do la conscience et do la vio si ulla unquam esse posset participatio iastitiae cum humaine on matière religieuse, la liberté do croire iniquitate, aut societas lacie ad tenebras, et conou de no pas croire, la liberté dos philosophes vpntio Christi ad Belial." Itaque ad haec sanctis­ commo colle des prêtres et des fidèles": quiquo simi domini nostri verba expressae formulae sunt, hanc libertatem postularo non abhorrent nomine quibus indifferentismi errores in proposito schemate ipsius evangelii. Ita E. Ronan in opero, L'avenir reli­ reprobantur; omissa tamen fuit diserta mentio ingieux des sociétés modernes, pp. 374 sq. nL‘idealo, ] I diff’erenlismi moralis, id est, spectantis ad mores, inquit (V. drill, coti. ser. VII vol. 3, quad. 439, quos pariter liberos volunt; ct expressa tantum p. 56), a cui si dove tenderò è il puro regno dello dogmatici indifferentismi formo, tum qood ille ab spirito, non già conio l'intendono i fanatici ed i humanitate nimis abhorret, tum quod ab hoc altero settarii, ma como l’intendono i reri liberali, i quali ita pendet, ut cum eodem stet vel cadat. Porro sono persuasi, che una credenza non ha valore, so cum ipsum dogmatici indifferentismi systema sanae non quando si è acquistata colla riflessione per­ rationi adversetur, per modum detestationis reiectum sonale, e che un atto religioso non è meritorio, se fuit Utile denique visum eat, reprobaro simul non quando è spontaneo. È innegabile, che fra potiora rationum momenta vel satius vulgares prae­ tutto lo maniero di culti il protestantesimo si av­ textus, quibus errantes ac devii ab ingressu in vicina più a questo ideale. Nel secolo XVI esso veram Christi ecclesiam detineri solent. usci fuori dal seno medesimo del cristianesimo, e (13) Societatem esse perennem atque indefeciibilem. proclamò di volere tornare alla primitiva libertà. Tria docentur: L Ecclesiam quoad existentiam esso perennem, Al presento dopo tre secoli di esitazione esso manda ad effetto il suo programma, acquista la libertà secus ao sociniani, et qui impia eorum placita se­ * primi secoli ; raccoglie la sua ultima conseguenza, quuntur, contendunt: nEcdesia enim, ait laudatum do cioè Γ ordinamento libero della religione, c Γ unione supra concilium provinciale Coloniense tit. VI, o. 21 de' cristiani, non già nella lettera morta de * simboli, [Mansi, XLVIII, 103c], tamdiu his in terris persistet, ma nella pura idea religiosa; idea cho trovasi per quamdiu homines sunt, qui Christo sunt inserendi. Etenim ,non est in alio alioquo talus, nec ... aliud la prima volta espressa nel Vangelo." Do quo luridissimo indifferentismi errore" sanc­ nomen est sub caelo datum hominibus, in quo opor­ tissimus dominus noster in epistola encyclica Sin­ teat nos salvos fieri4. Nec quomodocumque perpetuo gulari guident 17 martii 1856 ita docet: pHinc enim, durabit ecclesia, sed ea iugiter erit, quae a Christo inquit, omnia erga Dcum, in quo vivimos, movemur est instituta; quapropter nunquam tempus erit, ut et sumus, officia penitus neglecta, hinc sanctissima quidam somniaverunt, quo ecclesiae locum regimen religio plano posthabita, hinc omnis ¡urie, iastitiae civile obtinere eiusque partes suscipere possit" *: de virtutisque fundamenta concussa ac propemodum quo commento cf. in adnoL sup. 11. Ecclesiam quoad visibilem suam constitu­ overea. A qua turpissima sano indifferentismi forma haud admodum distat illud do religionum indifferen­ tionem esse indefectibilem. Ut enim Bellarmious, tia systema e tenebris eruptum, quo homines a veri- de Ecclesia militante 1.111, c. 13, animadvertit: .No­ tato alionati, veraequo confessionis adversarii, su ae­ tandum (autem) est, multos ex nostril tempos quo salutis immomores, ot inter se pugnantia do­ torero, dum probant absolute, ecclesiam non posse centes, ct nunquam stabilitam sententiam habentes, deficero; nam Calvinus et ceteri haeretici id con­ nullum inter diversas fidei professiones discrimen cedunt; sed dicunt, intelligi debero de ecclesia in­ admittunt, ot paeoni passim cum omnibus miscent, visibili. Probare igitur volumus, ecclesiam visibilem omnibusquo aeternae silae portum ex qualibel reli­ non posse deficere; et nomine ecclesiae non intelligione patoro contendunt. Nihil enim interest illis, I gimus unum aut alterum hominem ebristianum, sed licet diversa tractantibus, dum ad unius veritatis multitudinem congregatam, in qua sint praelati ct expugnationem conspirent (Tertullianus, de prae­ subditi"; nimirum, quemadmodum iuxta eundem scriptionibus c. 41). Videtis profecto, dilecti filii nostri, Bollarminum ibidem, BPaulus ad Ephesios c. IV uc venerabiles fratres, qua vigilantia vobis sit οχ- docet, mansura in ecclesia ista ministeria pastorum cubandum, ne tam dirao contagia pestis vestras et doctorum, et continuam aedificationem corporis oves misero infioiant ao perdant Itaquo ne desina­ Christi, ot proinde visibilem ecclesiam, usque ad tis populo» vobis traditos ab hisco perniciosissimis diem iudicii." IIL Ecclesiam quoad perfectionem et plenitudinem erroribus sedulo defendere, cosque catholicae veri­ tatis doctrina magis in dies accurato imbuere, et oeconomiae a Christo ad hominum salutem insti­ illos docere, quod sicut unus est Deus Pater, unus tutae esse stabilem atque immutabilem, ita ut Christus eius, unus Spiritus sanctus, ita una ost eidem alia salutis oeconomia per novam vel ple­ divinitus revelata veritas, una divina fides humanae niorem Spiritus sancti effusionem non debeat suc­ salutis initium omnisque iustificationis fundamen­ cedere. Hoc autem praeter alias fanaticas secias tum, qua ¡ustus rivit, et sino qua impossibile est comminiscuntur placore Deo et ad filiorum eius consortium perve­ Anabaptistas, qui excluso quovis externo doc­ nire; et una est vera, sancta, catholica, apostolica torum ministerio totos se internis divini Spiritus Romana ecclesia, et cathedra una super Petrum revelationibus ao inspirationibus permittunt, atqua Domini voce fundata, extra quam neo vera fides, novum et verum Christi regnum in terris prae- 576 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 576 stolantur (de quibus ef. cl. Môhlerum, Symbolica, A auctor quidam verbi minister Wûrtembergensi·, comminiscens accepisse so Spiritum sanctum, qu» Ι.Π, C.J, §§ 6fi»qq.): ÇuaÀeri,qui teste Boberto Barclaio io opere Theo­ denuo in filios Dei effusus fuerit, fundandum in logiae rere chrislianae apologia, pp. 48 sqq., repudian­ Palaestina pro ultimis mundi temporibus novum tes fidoi ac morum normam protelantium, pad hanc Dei regnum sivo ecclesiam Spiritus sancti praedi­ angustiam, inquiunt ibidem p. 57, necessario rem cavit. Quibus ex parto saltem revocantur profligata deductam esse, vel affirmare, quod novimus eam (epistolam canonicam beati lacobi) esse authenticam olim veterum haereticorum deliria: 1. Gnosticunim, qui auctore Irenaoo Adrersus eodem Spiritus testimonio in cordibus nostris, quo scripta erat; vel Romam reverti dicendo, traditione haereses 1. III, c. 2, „cum ad eam iterum traditionem, novimus ecclesiam eam in canonem retulisse, ot quae est ab apostolis, quao per successiones ecclesiam infallibilem ease: medium, si quis possit, in­ presbyterorum in ecclesiis custoditur, provocaren­ * veniat 4. Quare totos se committunt interiori Spiritus tur, adversabantur traditioni dicentes, se non lumini, ab eoquo exspectant plenam pcrfectamquo solum presbyteris, sed etiam apostolis exsistentes Verbi, 0cuias semen cuique divinitus inditum * 4 dicunt, sapientiores (cum κνιυμαπχούς, spirituales, dice­ institutionem: ^Distinguimus enim, scribit idem rent) sinceram invenisse renta/f4ia: ct testo Tertul­ Bsrdaius ibidem p. 66. inter revelationem novi liano Proneri¡4L e. 23, „ad sugillandam ignorantiam evangeli!, ot novam revelationem boni antiqui evan­ aliquam apostolorum proponebant, quod Petrus ot geli! : hanc affirmamus, illam vero negamus : * porro B qui eum eo erant, reprehensi sunt a Paulo. Adeo, Siredenborgiani, qui tenent quao ipse Emmanuel inquiunt, aliquid eis defuit, ut ex hoc otiam illud Swedenborgios scripsit sDo vera Christiana reli­ struatur, polninc postea pleniorem scientiam super· gione44 in opere complectente „universam theo­ renire, qualis obvenerit Paulo reprehendenti ante­ logiam novae ecclesiae , ** do cuius principio haec * · cessore : c. XIV habet: pQuod Deus coram me ipsius servo 2 Mantonistarum, qui auctoro Tertulliano de so manifestaverit, ct miserit ad hoc munus et quod celandis rirginibus c. 1, BQuae, inquiunt, est ergo post hoc aperuerit visum spiritus mei, et sic me Paracleti administratio nisi baec, quod disciplina in mundum spiritualem intromiserit, ct dederit dirigitur, quod scripturae rerclantur, quod intel­ videre caelos et inferna ..quod a primo illius lectus reformatur, quod ad moliora proficitur? vocationis die non quidquam, quod ecclesiae illius Nihil sine aetate est, omnia tempus exspectant... doctrinas attinet, ex aliquo angelo sed a solo Sic et ¡astiti * primo fait in rudimentis naturae Domino, dum legi Verbum, acceperim ... Postquam Deum metuens, dehinc per legem et prophetas pro­ finitum est hoc opus, convocavit Dominus duodecim movit in infantiam, dehinc per erangelium efferbuit suos discipulos, qui ipsum in mundo lequuti sunt; in incentutem, nunc per Paraclitum componitur in et post diem emisit omnes in universum mundum maturitatei» * : spiritualem ad praedicandum evangolium quod 3. Manichaeorum, qui auctore Augustino contra Dominus Deus lusus Christus regnar, cuius et reg­ Faustum 1. XXXll. c. 1 sqq-, distinguentes inter num erit in saecula saeculorum secundum prae- C testamentum Patrii sive veteris Testamenti ot dicationem a Daniele VU, 13—14, et in Apoca­ testamentum Filii sive evangelium, et testamentum lypsi XI, 15; XIX, 9. Hoc factum est in mense iunio Spiritus sancti sivo purissimam novi Testamenti die 19 anno 1770a, quo incepit ecclesia nova eaque doctrinam. rnobis Paraclitus, inqniebant ib. c. 6, perfectissima ct omnium postrema, quaeque vere ex novo Testamento promissus, perinde docet, spiritualis sit. Dividit enim Swcdenborgius ibidem quid accipere ex eodem debeamus, quid repudiaro; sic aetates, ut prima periodus ac prima ecclesia de quo ultro lesus. cum eum promitteret, dicit in coeperit cum homine primo, et usque ad initium evangelio: Ipso vus i nd acet in omnem veritatem, idololatriae duraverit; altera inde usque ad Moyseo; et ipse vobis annuntiabit omnia, et commemorabit tertia coquo legalis ecclesia usquu ad Christum; vos. Quapropter liceat tantumdem et nobis in hanc excepisse quartam ecclesiam christianam, ita testamento noro per Parariitum, quantum vobis in ut ipsa in quatuor rursum aetates dividatur: scili­ vetero licere ostenditis per lesum :* cet, in ecclesiam χατ’ έξ^χήν Romanam; in eccle­ 4. Massaliunorum sire Mesulianorum cel Euchisiam graocam; et in ecclesiam reformatam; bao tarum, rqui, ut est apud Theodoretum, JUstoria eccle­ tandem dilapsa, esse sequutam ecclesiam Spiritus, siastica I. IV, c 11 [aL 10], Enthusiastae dicuntur, novam Jerusalem, quao α caelo descenderit. Sic proplerea quod daemonis cuiusdam vim recipiant, ille. Accedunt quam eas»? putant praesentiam Spiritus nancti . . . Ircinyiuni, qui credunt novam effusionem sancti qui praesentiae suae significationem det sensibilem Spiritus ad unam, catholicam et apostolicam eccle- D atquo visibilem .. . Porro qui hunc aásecutua sit, siam fundandam ct uique ad finem sacculi conser­ eum non solum protervis corporis motibus liberari, vandam, illamquo primum factam case dicunt anno verum etiam res futuras manifesto praevidere, ot di­ 1830, et deinceps porro continuatam este iuxta vinam Trinitatem oculis buls contemplari44 ; torn alia­ verba prophetae loêl 11, 28. nLe persono, ita rum haereticarum sectaram, olim condemnatarum, habetur in actis causao motae contra Eduardum quae brevitatis ergo praetermittuntur, in co cum Irving coram presbyterio Londinensi 1832, alio superioribus conspirantium, institutam u Christo quali si permetteva il parlare (in convcnlibps eorum), oeconomiam non esse perfectam, sed por novas Spiritus pretendevano avere un dono soprannaturale. Esse revelationes ad plenitudinem et absolutionem ad­ dichiaravano, che fosser statu da Dio prescelto a duci, quod recentiurum fanaticorum deliriis superius farla da speciali messaggeri alla chiesa. Si era expositis pariter continetur. Sed continuantur inteso il signore Irving richiedere, che si pregiasse vetera illa monstris opinionum media aetate dam­ attenzione ad esso, conio insignite di quell * ufficio.44 natis: scilicet 5. Abnarici eiusgue asseclarum, de quibus in Hia similia somniantur Mormones qui, cum β aprilis 1830 effusionem Historia unieersitatis Purisiensis 1. III, p. 24, panno sancti Spiritus accepissent, fundarunt ecclesiam 1204 unicersitas Parisien sis celeberrima habuit lesu Christi sanctorum ultimi diei sive ultimae comitia adversus Almaricum de Bena eiusque secta­ tores, quorum errores condemnavit et anathemate mundi periodi. Quo pariter spectat Seda, quae se coetum populi Dei * appellat, cuius percussit, ut scribit loannes San-Victorious in 577 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHIIISTI 578 Memoriali Historiae ad hunc annum. A sententia a magistri theologiae, quibus eadem α Romano ponti­ universitatis summum pontificem Innocentium pppel- fice indicanda commisso erat, post alia concludentes: lavit Almaricus llomamquo profectus est. Et eo nNobis videtur, salvo in hoc et omnibus sequenti audito pontifex, tactis quoque litteris universitatis bus iudicio summae sedis, quod divisio illa statuum ct rationibus utriusquo partis ponderatis, sententiam ecclesiae septiformis intellecta sicut in consequenti­ adversus cum latam confirmavit praeccpitquo eiurare bus articulis declarabit, puta quod VI et VII status doctrinam suam publice et coram universitate. ecclesiae notabiliter praeemineant quinque primis et Quod reversus fecit anno 1207, ut scribit Gngninus/ sic reiiciant omnes illos, sicut ecclesia synagogam, Item in supputationibus ad Marianum Scolum haeretica sit censenda.' * Quibuscum consentiunt λοscribit Marianus Polonus dc Innocentia III: „Dam- mines intelligentiae, qui apud Baluzinm, Miscella­ navit etiam Almaricum quemdam Carnotensom neorum 1.11, pp.283 sq., ndicunt tempus veteris legis cum sua doctrina, sicut habetur in decretali Dam­ fuisse tempus Patris, ct tempus novae legis tempus * namus' [Mansi. XXII, 983]. (f Et in Lateranensi Filii, et pro nunc esso tempus Spiritus sancti, quod concilio c. Firmiter c. 2, legitur:) BKcprobamus dicunt esse tempus Heliae/ etiam et damnamus perversissimum dogma impii Ad quae expressa ad amussim dixeris recen· Almarici, cuius mentem sic pater mendacii ex- tiorum spiritualium placita de quibus supra. Iu caocavit, ut eius doctrina non tam haeretica quam haec ergo recidunt lata de illis pristina damnationis insana sit censenda/ Iam vero * refert do illis indicia. luverit, eorundem illorum brevem adderò Frasquetas in chronico ad annum 1204: „Inter B refutationem, quam exhibuerunt Sorbonae theologi alios eorum errores impudenter adstrucro niteban­ in relatione data ad Alexandrum IV circa librum tur, quod potestas Patris duravit quamdiu viguit De evangelio aeterno: „Praomisss. inquiunt, et si­ lex mosaica. Et quia scriptum est [Lev. XXVI, milia falsa et erronea et contraria textui sacri 10]: novis supervenientibus abiicientur vetera, canonis, maximo divi Pauli, ponentis evangelium postquam Christus venit, aboleverunt omnia Testa­ praedicatum a Christo et legem in eo expressam menti veteris sacramenta, et viguit nova lex usque esse finalia. Unde Hebr. I: Multifariam ... no­ ad illud tempus. In hoc ergo tempore dicebant vissime locutus est ... Item, si quis vobis evanTestamenti novi sacramenta finem habere, ot tempus goliznvcrit aliud ... Item in evangelio : ecce palam sancti Spiritus incepisse, quo . . . unumquemque loqueris ... Et sic nulla erit particularis, vel saltem tantum per gratiam Spiritus sancti interius sine actu nulla erit magis evangelica aut magis clara lex. aliquo exteriori inspiratam saicari posse.a Eodem Item Christus: Spiritus sanctus, quem mittet Pater etiam spectabant, qui 1210, ut est apud Martènc in ... docebit vos omnia, quao dixero vobis. Et alibi: thesauro noro anecdotorum t. IV, a concilio Purisiensi non enim α semetipao loquetur ... Et sic non est capituli ignis poena mutatati fuerunt. aliud etangelium aut lex data a Spiritu sancto, 6. Profitentiiim erangelium aeternum, de quibus qv-im quae praedicata est α Christo, nec dignior, Carolus Du Plessis d’Argentré in Collectione iudicio· nec excellentior erit/ Quao praeclare confirmantur rum de noris erroribus, t. I, pp. 162 sq., refert: α concilio provinciali Coloniensi dum ad recontiorum nQuod illis auctoribus circa millesimum ducentesi- C fanaticorum commenta respiciens 1. s. c. addit: muni annum incarnationis dominicae exivit Spiritus pSed nec ipse (Christus) ecclesiam dissolvet, ut vitae de duobus testamentis, ut fieret cvangelium aliam ei substituat, quemadmodum ecclesia succes­ aeternum/ Liber ipsorum doctrinam continens sit synagogae. Hanc aliquando cessaturam pro­ fuit ab Alexandro IV damnatus anno 1255, in quo phetae saepe praedixerant; ecclesiam autem tan­ haec auctoro Üartholomaco Lucensi in annalibus quam id. quod prioribus institutionibus esset prae­ leguntur: „Quod sic so habebat lex evangeli! ad paratum, perpetuo duraturam ea, qua synagogae legom Spiritus, sicut lex votus ad legem gratiae. succederet, forma, et ipsi innuebant, et Christus Et quod lex evangelica Christi in 1260 annis eva­ aperto praedixit, promittens, se fore usque ad con­ cuari debebat et lex Spiritus subintrare/ summationem sacculi cum apostolis illam, quam 7. Catharorum, Deguardontm et Ikgninurum in acceperant, exercentibus potestatem. Itaque ut Germania, in Italia Fraticcllorum ot qui liizochi eadem doctrina eademque sacramenta, ita eadem vocantur, do quibus in constitutione edita 1318 quoquo regiminis potestas et idem proinde prae­ loannes XXII: „ Quin tus error sic istorum hominum sidum collegium, quod Christus discedens affatus mentes excaecat, ut evangelium Christi in se solis est, perpetuo erit in ecclesia/ [Mansi, XLVIII, hoc in tempore asserant esso completum, quod 103 d]. hactenus (ut ipsi somniant) obtectum fuerat, immo (14) Licet igitur ecclesia crescat. Distincta du­ proreus cxtinctum. Multa sunt alia, quae isti prae- plici explicationis seu profectus ratione, quarum sumptuosi homines... de cursu temporum et fine D altera secundum institutionem Christi sit veram sacculi somniant, multa quae do Antichriati ad­ mystici eiusdem corporis augmentum, altera ipsius ventu, quem iam instare asserunt, flebili vanitate institutionis α Christo factae immutatio, et adeo divulgant. Quao omnia quia partim haeretica, verne ecclesiae destructio: prior illa asseritur atque partim insana, partim fabulosa cognoscimus, dam­ describitur; haec altera excluditur, ct declaratur nanda potius cum suis auctoribus, quam stylo ecclesiae immutabilitas quoad ipsius essentiam seu prosequenda aut refellenda censemus/ Infecti naturam atquo divinitus acceptam constitutionem. isti orant deliriis vulgatis a Petro loanno Olivo Et quoniam, uti theologi docent, a ustura proprie­ in Postilla super Apocalypsi, ubi septem ecclesiae tates dimanant, quibus veluti totidem notis insti­ status distinguuntur: nI est fundationis ecclesiae tutu divinitus ecclesia dignoscitur, eademque ornata primitivae... JI fuit probationis et confirmationis est dotibus seu praerogativis, quibus quod divinitus eiusdem per martyria... I1J fuit doctrinalis ex­ institutum est iugiter in ipsa perseveret; et quo­ positionis fidei... IV fuit auachoreticao vitae... niam constitutio ecclesiae, uti declaratum superius V fuit vitae communis partim xcli severi partim con- fuit, sacro eiusdem magisterio, ministerio ot regi­ dcscensivi sub monachis et clericis temporales posses­ mine constat: hinc concludendo docetur, indefectisiones habentibus; VI est renovationis evangelicae bilcm ecclesiam posso nunquam proprietatibus et vitae... VII vero... esi quaedam quieta et mira dotibus, sacro ac visibili magisterio, ministerio, participatio futurae gloriae ac si caelestis Icrusalem regimine excidero, secus ao fanaticis potissimum videatur descendisse ../ Ita de doctrina Postillac novatorum sectis visum est. Cum porro theologi COSGIL. OENEHAL·. TOMUS LI. 37 579 A SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 580 (cf. theologiae dogmaticae praelectiones publicas a cedentia Apostoli verba determinatur primum gein alma universitate Wirceburgensi accommodatas, neratim ita, ut adaequet fidei depositum et quantum do ecclesia Christi art. 4) circa ecclesiae indefecti- huius depositi custodiendi officium postulat; tum bilitatem duo quaerant, „1. an ecclesia possit defi­ speciatim ito, ut complectatur duplex obicctuin, cere per desitionem, seu perire penitus aut disparere? princeps alterum ac immediatum, ad quod proptor 2. an possit deficere per mutationem? quae postrema ipsum infallibilius spectat, idquo respondet fidei quaestio sistit ... in puncto magis controverso deposito csfquo totum Dei verbum revelatum: facitque hunc sensum: an ecclesia falli aut errare alterum secundarium ac mediatum, ad quod propter possit in rebus fidei?" doctrina de ecclesiae infalli- illud infallibilitas se porrigit, idquo respondet di­ bilitate spedalini proponitur capite IX, de quo ef. vini depositi custodiendi officio; huius autem officii adnot sq. cum tres sint partes, tum divini verbi conservatio (15) De ecclesiae infallibilitate. In ipsa tran­ caque secura, tum cius propositio et explicatio sitione modoque indirecto indicatur necessitas in- eaquo certa quaque omnis finiatur quaestio, tum fallibililatis, sine qua ecclesia in iis, quao iuxta eiusdem assertio vel defensio oaquo valida, ne ullo superius exporita divinitus instituta fuerunt, nequit Dei verbum inficiatur errore: docetur, ad id totum immutata persistere. Tum declaratur modo, ut infallibilitatem acmet extendero, sino quo partes aiunt, positiro atque absolute vi verborum, quibus illae expleri non possunt. Selecta porro haeo for­ a beato Paulo apostolo ecclesia definitur columna mula fuit, quod est generalissima suoquo ambitu ... ventatis, ipsa infallibilitas, qua ecclesia est B nihil exclusum relinquit, quod circa infallibilitatis immunis ab periculo erroris, ita ut nequeat falli, obiectam in quaestionem venire possit; quodquo et falsitalis, ita ut nequeat fallere. Hoc autem ’ verissima apparet, et omnem, uti videtur, praepacto primum genuina ipsius testimonii Paalini do cidens difficultatem, quippe quao ipsa verborum ecclesia acceptio vindicatur contra multiplices de­ Pauli analyst contineatur: porro torsiones novatorum, qui illud nunc ad fidem vel 5. cius jinis, qui, cum ex praemissis ot maxime religionem, oiusque fundamentum, nunc ad evan- ex declarato superius effectu, ad quem infallibilitas gelium cinaque fundamentalem doctrinam etc, re­ dicebatur spectaro, saris constet, declaratur propo­ ferunt: qua in re praeivit concilium Tridentinum sitione incidente, atque in eo situs eat, ut doctrina sessione XIII, c. 1, ubi de Eucharistia statuens fidei et morum „in sua sincoritato integra, ut ver­ ,indignissimum sane flagitium est, Inquit, ea (Scrip­ bis Tridentini concilii sessione V, decreto do pec­ turae testimonia) a quibusdam contentiosis et cato originali, utamur, ot illibata permaneat, et ne pravis hominibus ad fictitios et imaginarios tropos, populus Christianus omni vento doctrinae circum­ quibus veritas carnis et sanguinis Christi negatur, * feratur 1: denique contra universam ecclesiae sensum detorqueri, quae 6. declaratur subie cium infallibilitatis proprium, tanquam columna et firmamentum veritatis, haec ab cui primo ae per se ipsa inest; id autom iuxta impiis hominibus excogitata commenta, velat sa­ Scripturas docetur esso ipsum apostolicum magi­ tanica, detestata est". Deinde vero novatorum steriam divinitus in ecclesia pro semper institutum, maximo ealvinianorum excluditur doctrina affir- C per cuius doctrinam infallibilem infallibilitas fidei mantium, solam ecclesiam universalem esse infalli- in universam ecclesiam dimanet Hoc est, quod a bilem hypothetice, si nimirum verbo Dei, scilicet novatoribus negatur praecipuo, cum negando eo scripto, utatur, et quidem in rebus dumtaxat ne­ progrediantur, ut vel ipsa concilia infallibilia esse cessariis ad salutem. ^Nostra igitur sententia est, denegent Rei testis est Bellarminu?, de conciliis scribit Bellenninus L c. c. 14, ecclesiam absolute et ecclesia I, II, c. 2. rIIaeretici huius temporis, non posse errare, nee in rebus absoluto necessariis, inquit, nullum concilium case volunt, quod erraro nec in aliis quao credenda vel facienda nobis pro­ non possit. Ita Lutberus articulis 28 et 29 et in ponit, sivo habeantur expresse in Scripturis sivo libro de conciliis, Brentius in confessione Wirtemnon. Et cum dicimus, ecclesiam non posse erraro, bergensi capite de conciliis, Calvinus L IV institu­ d intelligimus tam de universitate fidelium quam tionum c. 9." Contra quos ipse statuit: „Fido ca­ de universitate episcoporum, ita ut sensus sit eius tholica tenendum est, concilia generalia α summo propositionis, ecclesia non potest errare, id est, id pontifico confirmata errare non posse nec in fide quod tenent omnes fideles tanquam de fide, neces­ nec in moribus." Item Petavius De poenitentia 1. I, sario est verum ct de fide, ot similiter id, quod c. 3, n. 6, ubi exposito haereticorum errore ab Ar­ docent omnes episcopi tanquam ad fidem pertinens, naldo revocato: #Res est in confesso, inquit, apud necessario est verum et de fide." catholicos, neque ecclesiam nequo concilia gene­ (16) Docemus atque declaramus. Speciatim circa ralia confirmata a sancta sede posso erraro in fide, infallibilitatis dotem sequentia proponuntur doc- D nequo in iis, quao ad mores pertinent. Hoc volo, tri nao capita: nihil in illis posso decerni, quod non sit verum, 1. contra novatores omnes proponitur divina sanctum atque aequum, aut quod merito reprehendi illius veritas, cum infallibilitas tanquam praero-. queat. Nemo catholicus rem in dubium revocare gativa ecclesiae et quidem perpetua declaretur re­ possit. Fundamentum enim est religionis nostrae, velata; declaratur autem propositione incidente, cui innititur, et quo diruto universa ecclesia cor­ quao forma visa est definitiono directa plano ac­ ruat necesse est, cum nihil amplius certi in fide commodatior: proponitur nostra supersit. Nititur verbo Dei prolato organo 2. eiusdem indoles ac ratio, quao est ab inspi­ Pauli (l Tim. III, 15) qui docet, ecclesiam esae rationis charismate diversa, ut exponitur in alia columnam et firmamentum veritatis. Haec autem constitutione, in qua do sancta Scriptura; ideoque veritas duum est generum. Altera est mero Iheorursum praehibita fuit forma declarationis indirecta: retica, et quam simpliciter credi oportot; altera 3. eiusdem effectus, qui negativo quidem, secus practica, quae pertinet ad actionum nostrarum re­ ao novatorum vulgus affirmat, aliud esso dicitur α gimen ac moderationem. Prioris quidem generis novis revelationibus; positive autem in tutela ac sunt articuli symboli, et mysteria iam praeterita, custodia verbi divinitus revelati, quam id lato aut quae, sino nostro interventu, futura sunt. Ad patet, collocatur, et quidem secundum aperta Scrip­ posterius vero referimus praecepta et instituta omnia, quae ad dirigendam vitam pertinent, nosquo turarum testimonia; hino 4. illius obiectum, cuius extensio secundum prao- in via virtutis et eanctimouiao continendos." Quo 681 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CUDISTI 582 sano spectant verba synodi VII oecumenicac Ni-a Sed id pariter negat, quoniam , „in sacris litteris, caenao II, a. 787, in definitione de sacris imagini­ quod novum statum formaturis quam maximo ne­ bus [Mansi, XIII, 378): rRegiae quasi continuati cessarium erat, non designatur certus locus, unde semitae, eequentesquo divinitus inspiratum (vfy in reliqua foret regimen; non designantur illo vel θΐηγέρφ, alias divina loquens) sanctorum patrum illi, penos quem vel quos in reliquos gubernatio nostrorum magisterium et catholicae traditionem esso debeat Non ostenditur modus communicationis ecclesiae (nam Spiritus sancti hanc esso novi­ ceterorum cum sedo regiminis." Tum porgit nramus, qui nimirum in ipsa inhabitat), definimus in tionem collegii ecclesiae assertam non eam quidom omni certitudine oc diligentia . . ot inter 41 pati varietatem personarum, quam civitatis status errores Martini Lutbori a Leone X per bullam includit; non idcirco tamen pro indole propositi Exsurge Domine dici IG mai1 1520 damnatos ar­ finis varietatem omnem repudiare, immo admittere ticuli 29: „Via nobis facta est enervandi auctori­ ct exigere simplicissimam divisionem in doctores tatem conciliorum ot libere contradicendi eorum el auditores ** ... ita tamen ut, cum in collegiis gestis et iudicandi eorum decreta, ct confidenter .nemo potestatis quid in alios sibi arrogare queat confitendi quidquid verum videtur, sivo probatum nisi id ab universis ipsi sit delatum ... radicaliter fuerit sivo reprobatum a quocunque concilio", ct et originarie facultas constituendi doctorea aliosque 30: „Aliqui articuli loannis Ilus condemnati in ministros ecclesiae sit penes totam ecclesiam uni· concilio Constantiensi sunt chriatianissimi, verissimi versumque coetum fideliumu. Itaque negatur ab istis et evangelici, quos ncc universalis ecclesia posset B universe omnis membrorum ecclesiae quoad iura damnare/ ct officia diversitas ac inaequalitas, ct affirmatur (17) Ecclesia est societatis inaequalis, quatenus perlecta omnium aequalitas, ita ut, quemadmodum in ecclesia non omnes iisdem iuribus eademquo 1. c. § 23 Boohmerus declarat, aequale ius obser­ potestate praediti sunt. Id ab omnibus negatur, vetur, ct negotia ad ecclesiam respicientia, qua quicumque affirmant, uti superius expositum est, talia, a tota ecclesia diiudicari debeant. Negatur ecclesiam osso ad instar collegii. Ita lustus Hen- proindo ab iisdem, institutam a Christo Domino ningus Boohmerus in iure ecclesiastico protestantium potestatem fuisse, vi cuius in ecclesia habentur et in iure parochiali, ubi sec. 1, c. 2, haec habet:· qui in docendo, sanctificando, regendo praesint, et pEcclesia, si est inaequalis, imperium ct obediendi habentur qui illis subsint. gloriam supponere debemus, et ita favemus in Eodem vero Puritani spectant, de quibus in primis clero pontificio, hierarchiam quandam fingenti praefectione ad 5 libros De ecclesiastica hierarchia et suprematum praesuli Romano universalem ad- ita Dionysius Petavius: „Cuius teterrimae sectae, ecribenti" : tum statuit Fccclcsiam esso societatem et in regum nc regnorum exitium coortae, proprium aequalem, hoc est, ubi nullus respectus imperantium illud est, omnem odisse principatum ; nec unius inter et parentium occurrit ... Undo, pergit, quia in multos eminentem auctoritatem tam civilem quam collegio est aequalitas, inter aequales vero aequalo ecclesiasticam perpeti. Cuiusmodi pestes aposto­ ius observatur, sequitur, ut ct negotia nd eccle­ lorum succrevisse tempore testis est ludas apostosiam respicientia, qua talio, a tota ecclesia diiu- C lus: qui dominationem spernunt, inquit, maiestatem * dicari debeant". Hinc, scribit ibidem §§ 24 sqq., autem blasphemant. Et apparet per illud tempus io vol ipsa munia concionando sacramenta admini­ ▼aluisse nefandam hanc haeresim, cum adversus eam strandi etc. α quibusdam iura dici omnibus ex saepe Petrus (I ep. c. 2) et Paulus (ad Rom. 0.13; ad aequo communia; tamen opportunius esse dicere Tit. C.3; ad Ilcbr. c.13) in epistolis suis gravissimis pOmnia haec iura competere ecclesiae, immo etiam hortationibus ac praeceptis Christianos praemuniant, singulis de ecclesia, antequam ecclesia aliquos se­ ct officii erga principes ac praepositos suos tam legit, ct hisco unico negotium demandavit. Hoc sacros quam profanos admoneant Areterum istorum si factum, illi qui membra huius ecclesiae esse disciplina formati haeretici novi ct qui inter hos volunt, omnino so quoquo conformare debent nd Cathari, id est. Puritani vocantur, hac una in re illa, quae semel placuerunt, ot sic ex post facto fit, nervos nc vires omnes adhibent, ut excluso ab ut iurn illa fiant quodammodo inaequalia ... Ex utraquo republica iure unius ac magisterio, papu­ hac commissiono certorum negotiorum ecclesiasti­ larem pro co statum ac turbulentam plurium po­ corum oritur primaria distinctio inter membra ip­ testatem constituant; vel potius sub popularis specie sius ecclesiae, quod sint vel doctores vel auditores. gubernationis paucorum egentium ct factiosorum Sicuti vero doctores multum differunt ab imperan­ intolerandam tgranilidem introducere conantur. Sen­ tibus civilibus, ita nec hi doctores in ecclesia ullum serat hoc lacobus olim maioris Britanniae rex, imperium praetendero aut exercere possunt. Doc­ deque eo filium quem haeredem imperii destinabat tores amore . . . adhortatione .. . docere debent. D monuit his verbis: ,Hic o ministerio homines nonImperantes finem suum intendunt remediis coactivis, nulli praecipites, ignei, audaces, in hac humanarum poenis, iudiciis, legibusque, qualis potestas ministris divinarumque rerum confusiono tam gratiosi ad pleecclesiae ab ecclesia nec commissa est, nec committi· bem facti sunt, ut degustata dominationis dulcedine debuit ... Hinc duplici rationo in hanc ecclesiae coeperint democratica™ reipublicae formam sibi som­ oeconomiam peccari potest, vel si doctores imperio niare1. Quos etiam ,tribnnitiam potestatem1 usurpasse potius quam amore doctrinam suam propagaro ve­ dicit, ,ut in populari república, cum plebem, quo lint, quod vitium Papo-Caesario dici solet: vel si vellent, facile circumducerent, omnium negotiorum imperantes velint doctrinam gladio obtrudere, quod momenta soli temperarent1. Ac subinde: .Homines, Caesaro-Papia appellatur." Ad celebriores Booh­ inquit, factiosi unum furoris sui praesidium ih pari­ merus provocat protestantium iuris peritos, o quo­ tale collocarunt, qua freti homines improbi, au­ rum numero satis sit allegasse Pufendorfium, qui daces, imperiti pios, sapientes ct modestos redar­ de habitu religionis chrislianae ad vitam civilem guerent. Est haec paritas mater confusionis, inimica 28 sqq., postquam offirmavit, ad statum requiri unitatis, guae est ordinis parens; quod genus si ut imperium, idquo in particularibus coetibus ecclesiae iw ecclesia ita quoquo in republica obtineret, om­ non esso, quaerit rnum forte istae ecclesiae inter nia certo certius misceri accesso foret. Si utramque se iunctao magnum aliquem statum absolvant" 1 ames, cx utraque pestem hanc egero, Puritanos, inquam, quos nec beneficiis devincias, nec in re ju­ rando fidos facias, nec promissis constringas; sine 1 Legendam 15 runi». Ct Màuri, XXXII, 1052. 37· 5bî A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 584 modo ambitiosos, sine causa maledicos, nec quic- A soluta fuerint super terram, ligate ct soluta sint quam spirantes nisi seditiones et calumnias, quibus io caelo; et hanc potestatem esso plano necessariam, una conscientiae regula est non divini cerbi auctoritas, adeo ut ei subsint omnes, qui semel per baptismum sed commentorum suorum candas.1 Hos fructus, ecclesiae adscript! fuerunt. Si enim (Matth. XVIII, •ubiicit Petavius, poperit improba et seditiosa 17) ecclesiam non audierit, sit tibi sicut ethnicus Puritanorum colluvio, cui ... in ecclesiasticos ma­ et publicanus. Quibus tria in primis circa ecclesiae gistratus, id est, episcopos, inveteratum et implaca­ potestatem docentur: nimirum, eam esso ita in suo bile insitum est odium ... dum id agunt cx sectae · ordine supremam, ut nulli alii in terris potestati, sacramento, ac toto incumbant pectore, ut omne sa­ sed soli Deo subsit; eandem esse universalem, ita crorum magisterium toto cx imperio funditus ever­ ut coaequet univorsum salutis ordinem; eamquo sic esse necessariam, ut citra salutis discrimen nemo tant/ Haereticae doctrinae damnatio continetur Tri­ baptizatus semet ei subducere possit, verum statuta dentini concilii sessione VIII, canone 10: „8i quis omnibus lex ait, semet eidem in triplici suo ordino dixerit, Christianos omnes in verbo et omnibus sobiiciendi. Haec autem α novatoribus plorisque sacramentis administrandis habere potestatem ; ana­ omnibus negantur. Negatur I. potestatem, quae ecclesiao inest, ita esso thema ait®: tum sessione XXIII, c. 4 de ecclesiastica hierarcbia ct ordinatione: rQuod si quis omnes summam, ut soli Deo subsit, a Grotio in opere de Christianos promiscue novi testamenti sacerdotes imperio summorum potestatum circa sacra c. I, §§ 1 sq. esse aut omnes pari inter se potestate spirituali B scribente ; Solius Dei imperio subdi hoc impe * praeditos affirmet, nihil aliud facere videtur, quam rium (scilicet principum saccularium) dicimus; ideo ecclesiasticam hierarcbiam, quae eat ut castrorum enim summa potestas dicitur, quia superiorem inter acies ordinata, confundere: perinde ac si contra homines non habet.. / idemque imperium „non beati Pauli doctrinam omnes apostoli, omnes pro­ ad profana tantum, sed ad sacra quoque extendi . * phetae, omnes evangelistae, omnes pastores, omnes Itaque negatur, ecclesiae potestatem supremam sint doctores. Proinde sacrosancta synodus de­ esse, dum eadem a civili potestate dependens asseri­ clarat, praeter ceteros ecclesiasticos gradus, epis­ tur: et hoc asseritur ab illorum aliis ob summae copos, qui in apostolorum locum successerunt, ad potestatis saccularis ius in collegia; ab aliis ob hunc hierarchicum ordinem praecipue pertinere; et einsdem ius in territorium ; ab aliis ob ius maiestatis; positos, sicut idem apostolus ait, a Spiritu sancto, et ab aliis ob alias rationes. Rem complectitur regero ecclesiam Dei; cosque presbyteris superiores Boebmerus. qui introductione in ius publicum uniease ac sacramentum confirmationis conferre, mi­ rersum parte speciali, 1. II, c. 3, animadvertit: „Cum nistros ecclesiae ordinare, atque alia pleraque ecclesia sit in republica, imperanti non minus ac peragere ipsos posse, quarum functionum potestatem in cetera collegia competit ius inspectionis generalis, reliqui inferioris ordinis nullam habent. * Hinc ut videat, ne quid in sui et rcipublicae praeiudicium contra expositam supra haeresim statuitur in con­ ibi agatur; inde prima fundamenta iuris circa sacra. stitutions schemate Non raro contingit membra collegii et in primis 1. ecclesiam esso societatem inaequalem: additur c qui iUia praesunt, sua abuti potestate ct limites 2. inaequalitatis ratio, obnoxia altera caque in officii sui excedere, adeoque arrogare sibi potestatem discrimino clericorum a laicis sita, quam et ipsam legislatoriam vel imperatoriam . . . Maturo itaque uti necessariam Boebmerus in iure ecclesiaetico pro- praecavendum est. ne quid tale fiat... Salutis reitutantium 1.1, tit. 33, nogat inquiens: ^regulariter publicae ratio postulat, ut quantum fieri potest, quidem constare ecclesiam cx docentibus et audi­ (princeps) praecaveat, ne sacrum quoddam imperium toribus, sed non necessario cx laicis et clericis ... in ecclesia oriatur ... Si imperans vigilantiam adeoque ad essentiam ecclesiae externae et parti­ suam hic nvgligit, et praepositi sacris ambitione cularis absolutam non necessario requiri episcopos trahuntur, prout facile contingere potest, omnino aut * : presbyteros sed metuendam est. ne iurisdictionem paulatim exer * 3. potissima inaequalitatis causa reponitur in data cero et hierarcbiam stabilire incipiant. Plus saepe divinilo· potestate, cuius tres sunt auctore Pctavio, una seditiosa concio nocuit rcipublicae. quam alii De poenitentia publica 1. II, c. 1. effectus: r Primus hostes externi. Maicres nonnunquam praepositi est, quo capita fidei catholicae firmantur, et de­ dedere in republica turbas et [magis] quietem in­ finiuntur quaenam sint creditu ncceesaria.quae secus. ternam turbarunt, quam alia externa rcipublicae Secandus est situs in moribus componendis auctori- mala ... Haec itaque inspectio specialis dat principi tate bonarum ct sanctarum constitutionum, quae ius supremum circa sacro, cuius intuitu Henricus VIII doceant, quomodo vitam instituero possimus, caelum­ rex Angliae so caput ecclesiae non inepto dixit, que virtutibus Christianis promereri. Tertius in legi-D iugo pontificis, qui caput ecclesiarum omnium dici boa condendis, quibus imponitur observatio rerum voluit, excusso. * Tura in iure ecclesiastico protequarundam, quao ccteroquin indifferentes sunt, stantium 1. I. tit. 33, r horridam philosophiam * vocat confirmandisque eiusmodi consuetudinibus vel iis eorum sententiam, iuxta quam ecclesia externa a abolendis, si noxiae sint, aut intempestivae/ [potestate] civili nullo modo dependet . * Sed reiicit (18) Potestas... ad sanciijicandum, docendum quoque ibidem tit. 31. r vulgatam (ut ipse dicit) ac regendum. Hia continetur generalis quaedam plerorumque protestandum iurisconsultorum sen­ ecclesiasticae potestatis descriptio. Huic in alia tentiam et communem fere doctrinam", qua dicuntur schematis forma addita fuerat, quao deinceps utpote pprincipes cese episcopi in suis territoriis ... ita non necessaria omissa est, sequens declaratio, qua ut. . . ecclesiasticis praesint, ea dirigant, de iis de eadem potestate ita in primis statuebatur: disponant . * Quam opinionem pariter confutans in docemus eam supremam esae, et illi soli obnoxiam, ele mentis iuris naturae et gentium t. I, par. II, 1. II, qui ipiam tribuit (Mattb. XXVIII, 18) dicens: Data no. 183 sqq. Heinecciua: nIu>. ait, dirigendi res est mihi omnis potestas in caelo, et in terra: ecclesiao competere imperanti qua imperanti, non euntes ergo doceto omnes gentes, baptizantes eos ; qua episcopo, quod vulgo statuunt; quorum somnium eaudemque esso universalem ac nullis circumscriptam erudite profiignvit illustris collega I. H. Boehmerus limitibus, nisi quos finis salutaris ordinis exigit, dissertatione de iure episcopali principum evangelicum omnium Dominus talem illam contulerit, ut carum. Ac proinde otiosam esse quaestionem de (Matth. XV111, 18) quaecunque per eam ligata aut episcopatu, quem Constantinus Magnus apud 5b5 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATluAE DE ECCLESIA CHRISTI 586 Eusebium in rita IV, 24, io convivali aerinone libi a primo et per se competit magistratui,0 Rem ex­ tribuit corum, quao extra ecclesiam contingunt plicat Zioglerus de iure ma ¡estati s L I, c. 13, § 14, Nec magie, subdit, rem acu tangunt, qui illud ius ^potestatem ecclesiasticam externam ideo principi circa sacra imperanti vel tanquam primario ecclesiae competere, non ut sit praeses sacrorum, sed ut membro, vel ox sola conventione vindicant. Cum sacrorum praesides in officio contineat; non esse enim ius ait maieslatis, non alio titulo indigebit sacerdotalem et pontificalem, quao in executions imperans, quo fretus illud exerceat, quam gummi sacerdotalium officiorum consistit, sed esse impera­ * imperantis toriam, quao sacerdotes regit, ut suum officium Scilicet ecclesiao potestatem in suo ordino suo * faciant, quaeque externam disciplinam tuetur/ quo officio exercendo dependentem faciunt ab pote­ Hinc Bochmerus in lure ecclesiastico protestandum ntato saeculari. Ad hanc impietatem haereticam 1.1, tit. I, 32 sqq., principem posse, inquit, rderespexit in epistola ad Micbaclcrn imperatorem cerncre, quaenam doctrina publice doceri debeat; anno 865 Nicolaus I scribens [Mansi,XV, 197): „Vos quo nequo verum a falso semper dirimitur, neque autem, quaesumus, nolito praeiudicium Dei ccclesiao vis infertur conscientiis . . relicto singulis in rebus irrogaro: illa quippo nullum imperio vestro prae * arbitrio privato talco; verum ob tranquillitatem iudicium infert, cum magis pro stabilitalo ipsius publicam, et quatenus ipsi (principi) ius reformandi aeternam divinitatem exoret et pro incolumitate exercitium religionis competit... Antea io terris vestra et perpetua salute iugi devotione precetur. protestantium, episcopi vel ipse pontifex pleraque Nolite, quae sun sunt, usurparo : nolito, quae ipsi soli B ϊμγο circa sacra sibi vindicaverant, et ita ius circa commissa sunt, vello surripere, scientes, quia tanto doctrinas publicas solummodo exercuerant. Luce nimirum n sacris debet omnis mundanarum rerum yero evangelii crumpento protestantes iuro suo se administrator esso remotus, quanto quemlibet ex in pristinam libertatem vindicarunt .. . Duobus ita­ catalogo clericorum ot militantium Deo nullis con­ que in caribù * hoc reformandi vel definiendi doc· venit negotiis saecularibus implicari. Denique hi, trinas publicas ius principes legitime exercent: primo quibus tantum humanis rebus et non divinis processe si per doctrinam vulgatam erroneam ius imperii permissum est, quomodo do hia, per quos divina summum conculcatur, deprimitur, ct arbitrio cleri ministrantur, iudicarc praesumant, penitus igno­ subiicitur. Secundo, si cx dissensibus dori turbae puramus. Fuerunt [haec] ante adventum Christi, ut • blicao oriantur, quae mutuam tolerantiam respuunt, quidam typico reges simul et sacerdotes existeront; et necessario publicam definitionem exposcunt/ quod sanctum Melcbiscdech fuisse sacra prodit Porro in tare parochiali sec. I, c. 2, §§ 61 sqq-, historia, quodque in membris suis diabolus imitatus, idipsum statuit cum Hugone Orotio, De iure circa utpoto qui semper, quae divino cultui conveniunt, sacra c. 3, ct Heineccio 1. c. 1. II, c. 8, circa cultum sibimot tyrannico spiritu vindicaro contendit, ut externum, quem dicunt pin actionibus externis, pagani imperatores iidem et maximi pontifices partim ex amore, timore ac fiducia erga Deum pro­ dicerentur. Sed cum ad verum ventum est eundem fectis, partira in actionibus arbitrariis consistere. regem atque pontificem, ultra sibi nec imperator Priorum eadem est ratio ac cultus interni, adcoque iura pontificatus arripuit, nec pontifex nomen im­ in cum sibi nihil potestatis arrogabit bonus prin­ peratorium usurpavit. Quoniam idem mediator Dei ceps, praeterquam quod eum pro virili provehere ct hominum homo Christus Icsus sic actibus pro­ studebit Hinc princeps non potest prohibere, priis ct dignitatibus distinctis officia potestatis quominus homines de Deo colloquantur, eundem utriusque discrevit, propria volens medicinali humili­ hymnis celebrent, preces ad eundem fundant, cetera: tato sursum efferri, non humana superbia rursus in at potest praescribere quo ordine quaque ratione id inferna demergi, ut et christiani imperatores pro publice fieri debeat. Hinc absurda erat lex Darii aoternn vita pontificibus indigerent, et pontifices Medi, ne quis intra triginta dies aliquid petere pro cursu temporalium tantummodo rerum im­ audent sive a Deo, sivo ab hominibus, Dan. IV, 7; perialibus legibus uterentur: quatenus spiritalis actio at non absurda cura Davidis, aliorumque piorum carnalibus distaret incursibus . * Undo Bclbrminus regum ita instituentium cultum externum, ut nec disputatione de exemptione clericorum c. I, nEx hymnis carerent, nec cos cum gravitate decantandi doctrina scripturarum sanctarum, inquit, regimen rationem ignorarent. Posteriores, cum a ratione ecclesiasticum est distinctum a politico, ct illo etiam nec improbentur nec praescribantur, omnino sub­ sublimius, ut a nobis demonstratum est in libro I tectae sunt imperantium arbitrio, adeoque ea omnia De summo pontifice c. 7, et 1. V, c. 7. Ergo causae his circa illas licita sunt, quae ncc rationi nec re­ ecclesiasticae iudicari non debent a politicis magistra * velationi refragantur/ Verbo, negatur ab illis ec­ tibus. Praeterea secundum Scripturas tota auctoritas clesiae ut societati visibili exterior omnis potestas, regendi ecclesiam a Christo commissa est apostolis, quao tota principibus asseritur. ct praecipue Petro: ergo in rebus ecclesiasticis Sed adversatur doctrina eiusmodi tum superius laici omnes, etiam principes, sunt oves ct subditi, allatta revelationis diviuae authenticis declarationi­ i on pastores et indices, ut locis notatis demon­ bus, tum iis, quas deinceps subiicicmus, atque bis, stratum eat/ quao continentur epistola encydica Gregorii XVI Negatur II. potestatem ecclesiae divinitus col­ anno 1835 data ad episcopos, capitula, parochos latum esso universalem, ita ut ad omnia semet ex­ cetcrumque clerum Helvetiae de articulis Badeusis tendat, quao spectant ad salutis ordinem;, conrc- conventus: „Profecto. inquit pontifex, qui omnia tatur enim ad ros mero internas. Ita ex placitis sapientissime fecit ac previdentissima ordinatione protelantium Gerardus loannes Vossius in dissert, disposuit, is voluit, ut multo magis in cedraia opp. L VI, p. 863, distinguit : 0Potcstas ecclesiastica sua vigeret ordo, et alii quidem praeessent atque est duplex, una interior, altera exterior; interior imperarent, alii subessent et parerent. Habet prop­ versatur in his quatuor, verbi praedicatione, sacra­ terea ecclesia ipsa ex divina institutione potestatem mentorum administrations, ordinatione pastorum non magisterii solum, ut res fidei et morum doeeat per impositionem manuum, et usu clavium. Exterior ac definiat, sacrasquo litteras absque ullo erroris potestas in externa gubernatione consistit, qua re­ periculo interpretetur; verum etiam regiminis, ut ligio publice sancitur, omniaquo procurantur quae ad quos semel gremio suo excepit filios in tradita bonum religionis, qua publica est, pertinent. Prior doctrina contineat ct confirmet, legesque forat de iis illa potestas propria est ecclesiastarum ; posterior omnibus, quae ad animarum salutem, steri miaisterii 587 Α. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 588 exercitium, ac Dei cultum attinent: quibus legibus A nisi iure vel vi prohibiti sint.. . Sit ergo illa ge­ quisquis obsistat, gravissimi se reum criminis faciat nuina libertas ecclesiae, ubi ministri verbi divini, Atque baec docendi iubendique potestas in iis quao doctoris limites non transgrediuntur, nec ullum im­ religionis sunt a Christo sponsae suae tributa non perium ... in conscientias affectant, sed amore . .. modo ita cius pastorum ac praesulum propria eat, auditoribus suis praecise student ... eo vel magis ut ad civilis reipublicae magistratus nullo pacto quod, ut idem addit in iure parochiali 1. c., o. 2, in possit pertinere, sed insuper libera omnino et ter­ eo ecclesia a collegio civili differt, quod quamvis renae cuiquam dominationi minime obnoxia Neque uni collegao possint reliqui conferro optionem seu enim saeculi principibus, bene vero apostolis eorum- votum primarium, cui reliqui so conformaro vi pacti que in officio successoribus revelatae doctrinae de­ debeant, non ita ab ecclesia in docendi munere positum commisit Christus, hisquo tantum dixit, quispiam constitui possit, cui reliqui suam volun­ qui cos audit me audit, qui ros spernit tne spernit. tatem ita submittant, ut quam viam aut quao media Neque ex placito laicae potestatis, sed ea etiam salutis is propositurus sit, ipsi caeco obsequio am­ incita evangelium annuntiaverunt, ecclesiam pro­ plecti veliot aut debeant.' * Ita pariter in originibus pagarunt, disciplinam statuerunt iidem apostoli: turis ecclesiastici, Tubingao 1756, p. 36, Pfaffiua. quin immo cum principes synagogae silentium ipsis „Ex quo iam patet, inquit, ecclesiam civilem statum ausi fuissent indicere, Petrus et loannes evangelica haud esse, in quo conspiciuntur imperantes et /xzusi libertate responderunt: si iustum est in conspectu rentes, qui in ecclesia ut tales exulant, ubi nonnisi Dti cos potius audire quam Drum, indicati. Nonnisi B doctores ot auditores subsellia complent, qui, si igitur laesa fide planeque perturbata divina ecclesiae praecipuum id, cuius ob rationem in coetum coeunt, constitutione naturaque regiminis fieri potest, ut ulla conversionem nempe suam, sanctificationem et sal­ in eam saeculi domineer potestas, aut eius doctrinam vationem spectent, occulta vi divina reguntur, ct moderetur, vel impediat, quominns leges ad sacrum κλϊ Christo Domino subiiciuntur; externam vero ministerium, divinum cultum, ct spirituale fidelium ecclesiae disciplinam, externum ordinem, instituta commodum spectantes ferat ac promulget. Firma confoederatione, ex qua dein constitutiones eccle­ haec sunt, immobilia et ceterum quotquot fuerunt siasticae manant, per modum pacti et conventionis patrum auctoritate ac traditione suffulta. No to rebus sociata in unum opera componunt/ Et loanncs misceas ecclesiasticis, ad imperatorem Constantium Francisons Buddeus, institutiones theologiae dogma­ scribebat Osius Cordubensis episcopus, ncc nobis ticae, 1. V, c. 4, conqueritur, quod rRomanac ... bis de rebus praecepta mandes, sed a nobis potius ecclesiae episcopi relicto docendi munere, imperium haec ediscas: tibi Deus imperium tradidit, nobis sibi vindicarunt, ot ius circa sacra imperantibus ecclesiastica concredidit. Ac quemadmodum qui tibi iniquo ausu eripuerunt/ imperium subripit, Deo ordinanti repugnat; ita Verum huc spectant damnari a Leone X per metue, ne si ad te ecclesiastica pertrahas, magni bullam Exsurge Domine Martini Luthcri errores criminis reus fias. Norunt id etiam ac palam fateri XXIX et XXX superius allegati; tum XXVII: gloriosum sibi duxerunt Christiani principes, inter BCertum est, ia manu ecclesiae aut papae prorsus quos magnus ille Basilius imperator ita in Vili C non esse statuere articulos fidei, immo nec legos synodo loquutus est: De vobis autem laicis. tam morum seu bonorum operum"; tum XXVili: rSi qui in dignitatibus, quam qui absolute conversamini, papa cum magna parte ecclesiae sic vel sic sen­ quid amplius dicam non habeo, quam quia nullo tiret, nec etiam erraret: adhuc non est peccatum modo cobis licet de ecclesiasticis causis sermonem aut haeresia, contrarium sentire, praesertim in ro morere. Hoc investigare et quaerere patriarcharum, non necessaria ad salutem: donec fuerit per con­ pontificum et sacerdotum est, qui regiminis officium cilium uni versalo alterum reprobatum, alterum ap­ sortiti eunt, qui sanctificandi, qui ligandi et solvendi probatum/ bNos autem dicimus, scribit Bellarpotestatem habent, qui ecclesiasticas ot caelestes adepti minas 1. c., consessum episcoporum in conciliis eunt claves: non nostrum, qui pasci debemus, qui legitimis e«se verum iudicum consessum, ot eorem sanctificari, qui ligari, vel a ligamento solvi ege­ decreta et leges necessario sequendas3: i is quo, ut mus 4 docet Snares, De legibus 1. IV, c. 19, obligari „omΠΙ. Negatur, eandem potestatem necessariam nes et solos subditos", qui sunt omnes ct soli esse, ita ut stare eidem debeant omnes, nec quis­ baptizari, etiam haeretici; rnam retinent charac­ quam baptizatorum citra salutis discrimen possit terem baptismalem, quod est fundamentum huius eidem semet subducere. De vetustioribus protestan- sublectionis-, qua scilicet „sunt vere subiecti eccle­ tibu.4 testatur Bellarminus de conciliis 1.1, c. 18, ab siasticae iuriadictioni/ iisdem 0catholicos possim reprehendi, quod tribuant (19) Cum autem ecclesiae potestas alia sit et episcopis praetoriam auctoritatem iudicandi do con- D dicatur ordinis, alia iurisdictionis. „ Duplex enim, troversiii, ita ut standum sit eorum sententiae, quia inquit Suares in Defensione fidei catholicae 1. III, ipsi (uti indices) sic statuerunt. * 1 Id ipsum recentius c. 6. de primatu Romani pontificis, distingui solet declarat Boehm crus in iure parochiali 1. c. § 68.. potestas ecclesiastica, scilicet, ordinis et iurisdictio­ rNon potest decisio doctrinae ab altero fieri pro me nis: ad haec enim duo membra alia quao adnumeiu rebus fidei. Neque ecclesia obligatur ex decisis rari solent reducuntur, ut recte Navarros adnotaconciliorum. Scilicet quia res fidei in alterius volun­ vit/ Potestas ergo ordinis, subdit, „non est tatem conferri nequeunt; nec decisio in Conciliis potestas superioris in subditos, sed est facultas quoque obligans reliquos fieri potest. Nec si tota quaedam moralis ad cultum Dei religiosum ordi­ ecclesia esset congregata, singuli suos sententias nata, vel per oblationem sacrificii, vel per submittere tenerentur universis ; quin hio talo ne­ administrationem aut dispensationem sacramen­ gotium subeat. quod singulorum salutem tangit; torum, quao ad sanctificationem fidelium sunt in­ ergo i singulis quoquo approbandum, nec a plu­ stituta, vel denique per quascunquo alias caere­ ralitate votorum dependet.- Id colligit in iure monias, quao ad ornatum sacrificii aut sacramen­ icclesi’ittico protestanhum 1.1, tit. 63, 39sqq , cx torum convenienter ct ordinate fieri debent. Unde collegiorum proprietate, quao continetur praedicato etiam protestantes non omnino videntur hanc po­ libertatis et talem involvit facultatem, por quam testatem negare, quamvis ita illam interpretentur, universi do negotiis collegii libere absque imperio ut nomine potius quam re illam confiteantur ... interno, hoc est, in collegio exsistente, disponunt, Potestas item iurisdictionis subdiatinguitur in iuris- 589 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CUDISTI 590 dictionem interni fori poenitentiae et externi fori a venit per Voasium omnino nullas. Sed contra talem ecclesiastici. Prior proxime constituit sacerdotes haercsim statutus fuit in concilio Tridentino sessuperiorea et indices in quodam divino et secreto sione XIV, de poenitentia, canon IX, ita ut praeter foro, quod in sacramento poenitentiae exercetur ... declaratam fori interni potestatem iurisdictionis nihil neque (tamen) ad exteriorem politiam etiam eccle­ ulterius addendum visum fuerit. Multo autem ma­ siasticam spectat.».; potestas voro iurisdictionis gis ab illis ecclesiae detrahitor omnis potestas iurisexternae data est ad gubernandam ecclesiam, qua­ dictionia publicae sive fori externi; quod cum sit tenus est quaedam spiritualis respublica et corpus eo gravioris momenti, quod etiam a pseudopoliticis Christi mysticum, quam spiritualem vocamus, ut a passim, ut ex publicis actis scriptisquo notum om­ temporali eam distinguamus/ nibus est, universa ecclesiae externa iurisdictionis Utrumque autem distinctionis membrum negant, potestas denegetur: de hac iurisdictionis parto no­ quicunquc ecclesiam societatem dicant penitus aequa­ minatine ac diligenter statuitur. lem; rem data opera probaro conatur Pufendorfius II. Negatur ecclesiae ob illis potestas iurisdic­ 1. s. c. per partes asserens, neque sacramentum or­ tionis exterior, quao cuivis societati perfectae debet dinis, neque collutam divinitus ullam dari iuris- inesse, quaeque, si plena sit, legifera, indiciaría, ct dictioncm. Idipsum a si eruit Salmasius, cuius dog­ coercitiva vocatur et est. Si vero illi aliquam mata contra catholicam fidem in dissertatione huius potestatis speciem vel umbram tribuere ec­ Vallonia Messalini prolata recenset Pctavius in clesiae videntur, hanc eidem citra conditiones nc praefatione ad 5 libros de ecclesiastica hierarchia, B vincula non permittunt Ita rursus Doehmcrua in inter quao et ista leguntur: nNullum Christus in­ lure parochiali I. c. c. Ill, §§ 2 sqq. „Distinguamus, stituit sacerdotium nulloaquo sacerdotes, quibus inquit, oportet leges proprie dictas a legibus im­ suam ecclesiam regendam committeret. .. Recte proprie dictis, lilao ex iussu superioris rim obli­ Waldensos ac Lutherus sacerdotium non retinuerunt, gandi perfectam sortiuntur, hae nonnisi ex paeto sed crediderunt, iustos ac fideles laicos ... posse atque sodalium concentione obligant, salvo nihilo­ omnibus muneribus ecclesiasticis defungi, potestate minus semper supremo iure et imperio ... Unde cum ad id accepta per impositionem manuum presbyterii, ecclesiae statuta per se vim concentionis tantum id est, senatus non ecclesiastici, sed laici... Ligandi habeant, quatenus privatorum conventione scis­ quidem et solvendi potestatem apostolis dedit; sed' cuntur; tum proprie ad dignitatem legis provehi in hac potestate non versatur iurisdictio episcopi, censori dobent, cum a maiestale civili confirmantur. cum totum hoc negotium fori sit interni, cuius nulla Cui nativum ct insitum est, non modo advigilaro iurisdictio est, nisi penes Deum/ Porro, ut singil- canonum custodiae, tuitioni et exacutioni, sod prae­ latim do partibus sermo fiat, novatores generatim terea novos etiam ferre leges, quae ad externum omnes negando ordinis sacramentum primum mem­ τάξιν referantur/ Similiter in iure publico universo brum propositae distinctionis inficiantur. Quoniam par. special. 1. II, c. 5: BCoetibus integrum est, in­ vero post professionem fidei ab Innocentio ILI Wal- quit, censuras quasdam inter se pacto determinare; denbibus praescriptam concilium Tridentinum ses­ sed cum ministri sacrorum illis focilo abuti possint, siono XXIII decreto do sacramento ordinis, et c imperans iis modum ponit, no alicui iniuria inforatur, maxime cap. 4 do ecclesiastica hierarchia et ordi­ vel ipsimot sub illis imperium quoddam vel iurisnatione, tum adiectis 8 canonibus ad illam haercsim dictionem exerceant Censurae itaque ecclesiasticae evertendam nihil desiderandum reliquit: in proposito sunt medium quoddam coercendi contumaces in schemate generatim nc in obliquo asseruisse ordinis ecclesia. Scilicet omne collegium, quatenus est potestatem eamquo a potestate iurisdictionis distinc­ societas aequalis, cogendi rim per modum imperii non habet; habet tamen ex pacto, st scilicet poe­ tam satis visum eat. (20) De hac altera specialim docemus. Quod nam quondam conventionalem constituit, ut eo rec­ attinet ad alteram potestatis ecclesiasticae speciem, tius instituta in observantiam deducantur, quo in quao iurisdictione continetur, haec quinque declaran­ specio exclusio vel partialia vel totalis α collegii tur: 1. generatim illius partitio, qua eadem ad communione pertinet/ Quibus ecclesiae omnino duplex forum internum et externum refertur; tum adimitur plena atque absoluto iurisdictionis ex­ nominatim 2. cius, quae est fori externi, vis ao ternae potestas. Sed habuit Boehmerus anteces­ perfectio; huius porro 3. eubiectum; 4. eius effec­ sorem doctrinae Qrotium, qui 1. c. IV diribet re­ tus, ot 5. eiusdem obiectum. Haec enim omnia ab gimen omne aut in tale, quo posito non tollitur ecclesiae inimicis multipliciter negantur, maximo iuris libertas, idque suadendi auctoritate, non iubendi vero quatuor postrema capita, quao idcirco enu­ potestate continetur: aut in tale, quo posito tollitur iuris libertas, idque est decía ratirum aut constitucleatius declarantur: I. Negatur a novatoribus, do quibus dictum est D tivum: et constitutivum aut iure consensus aut vi superius, omnis utriusque fori potestas. Sano negant imperii. lamvero, subdit, cum suasorium tum deisti, uti patet ex adnotationo superiori, veram ao clarativum (quod non obligat proprie, sed obiipropriam interni fori sivo conscientiae potestatem ; gationi occasionem praebet) „sub uno direttici reot illi ipsi, qui cum Gerardo loanne Vossio in dis­ giminis nomine solent comprehendi... Constitutivum, sertatione De iure magistratus in rebus ecclesiasticis, quod ex consensu oritur, ... vim obligandi habet opp. t. VI, pp. 859 sqq., do ecclesiae potestato in­ ex loge naturali, quae pacta vult servari ... Im­ teriori ueuquo clavium loquuntur, rem ipsam res­ perativum vero regimen ex ri intrinseca supere­ puunt. "Sacerdos, inquit illo L o. p. 865, peccata minentiae suae obligat, sive supremum sit sive infra non remittit, aut retinet, sed remissa aut retenta supremum0. Tum statuit, lege Christi ct Aposto­ esso ostendit sivo annuntiet ... suadere sacerdos lorum adimi ecclesiae 9omne imperium ... interdici potest, proprie vero loquendo imperare non potest, omnem coactionis usum ... obligare quemquam per cum penes eum solum, qui imperium habet, sit vis modum imperii datum non esse0; eius regimen „ad coactiva ...; minister non do aliena actiono indi­ mere suasorium aut ad declarativum genus referri cat, sed do sua: peccat enim contra caritatem, si debere-: tum addit, ^regimen constitutivum, quod ei (peccatori) praebeat signa, ad quem scit non ex consensu appellavimus, ecclesiae ademptum nemo pertinere ...: nec ullum hio imperium sed tantum­ dixerit ... Hoo ius constituendi ecclesiae naturale modo ministerium est. Atque bino liquet, quatenus est. Data enim universitate, hoc ipsum ius ex clavium usua conveniat pastoribus*1: scilicet con- natura universitatis continuo sequitur ··< plane 591 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 592 tamen tubasi regimini ... summarum potestatum ... „ quoque coetui fidelium vero propricquo competero quia nemo consentiendo pias iuris ... in totam summum imperium. Ita Lutherus, De sacramento ordinis fol. 87 ed. universitatem transferre potuit, quam ipse babniLu Quibus doctrinis haeretici· opponitur diserta in Wittembergenria 1551: „0mnes in verbo et sacra­ constitutionis schemate declaratio, ecclesiae iuris- mento quocunquo babero potestatem. Verum non dictionem, quae eat fori publici, absolutam atquo licere, quemquam hac ipsa uti, nisi consensu communi­ plenam esse. Quo faciunt praeter articulos IX et tatis aut vocatione maioris ... Ministerium esso id XJI ex 45 damnatis a concilio Constantiensi et qnod nos sacerdotium vocamus... Commentum illud Martino V per bullam Inter cunctae ct bullam In characteris iam olim irrisum ... ai ruat aliquando, eminentis anni 1418 damnatus a loanne XXII Mar- vix consistet ipso papatus cam suis characteribus, •ilii Patavini et loannis a laudano articulas V: rcdibitqae ad nos lacta libertas, qua nos omnos „Quod tota ecclesia simul iuncta nullum hominem aequales esso quocumque ture intelligent», et ex­ punire potest punitione coactiva, nili concedat hoc cusso tyrannidis iugo sciemus, quod qui ebristianus *: imperator quinque autem articuli illorum Bvelut est, Christum habet, qui Christum habet, omnia, •nerso Scripturae contrarii ct fidei catholicae ini­ quae Christi sunt, habet, omnia potens/ Quao mici. haeretici seu haere tica les et erronei * 1 ...de­ expressa sunt ad damnatum α Clemente V in Vien­ clarantur. nensi concilio errorem 111 Degù· intern in et BeguiHI. Quod ad plenae huius abiolutaeque pote­ nantm (Mansi, XXV, 410]: „Quod illi, qui eunt in statis subiectum attinet, id nunc accipitur generatim B praedicto (f humanae) gradu perfectionis ct spiritu de eorum ordine, cuibus ex ordinatione Christi libertatis, non sunt humanae subtecti obedientiao, Domini ipsa potestas communicator ad regendam nec ad aliqua praecepta ecclesiae obligantur ; quia ipsius ecclesiam; coque declaratio spectat, no „quis, (ut asserunt) ubi Spiritus Domini, ibi libertas/ ut docet concilium Tridentinum sessione XXIII de Ita Jurieu, calrinianus, in Tractatu de ecclesia, sacramento ordinis cap. 4. omne· Christianos ... c. 21: B C’est à l’Église, inquit, c'est-à-dire, au peuple, pari inter re potestate spirituali praeditos affirmet qu’a ¿té donnée la puissance des clefs. Cetto puis­ ... perinde ac si contra beati Pauli (I Cor. XII, sance est proprement ce qui gouverne l’Égliso... Eph. IV) doctrinam omnes apostoli, omne· pro­ Si le peuple a reçu la puissance des clefs, il est phetae, omnes evangelistic, omnes pastore#, omres' clair, que c’est en son nom qu elle s’administre, et sint doctores; proinde sacrosancta synodus de­ que c’est à loi à faire ses conducteurs/ clarat ... episcopos, qui in apostolorum locum suc­ Ita porro Richerius propositione II: ^Tota inriscesserunt, ad hunc hicrarcbicum ordinem praecipue dictio ecclesiastica primario, proprie ac essentialiter pertinere, et positos, sicut (Act XX) idem ait apo­ ecclesiae convenit; Romano autem pontifici atque stolus, a Spiritu sancto regero ecclesiam De· ; * aut, aliis epiicopi· uànUterialiter et quoad exsecutionem quod non minus detestabile est, ne quis eandem tantum, sicut facultas videndi oculo/ Ille autem ecclesiasticae iurisdictionis potestatem sacculari die 7 december» 16 *29 se suumque librum iudicio principatui tributam dicat Quo facit subiicien· apostolicac sedis, Bquam matrem ac ma­ 1. Henricus Vili qui, ut est in apologia pro C gistram omnium ecclesiarum ct infallibilem veritatis iuramenlo fidelitatis lacobi I, subditis omnibus ita indicem agnoscit ac protestatur^, propositione II praecepit turare: FEgo N. N. palam testor, ct ex superius allata hacresim contineri fatetur, quam conscientia mea declaro, quod maiestas regia, m».i- imprudens hauserit „ex putridis Lutberi et Calvini cus est supremus gubernator huius regni omniumquo fontibu·, qni ambo impie falsoquo contendunt, aliorum sano maies tatis dominiorum ac territoriorum proprie et immediate jurisdictionem ecclesiae fuisse tam in omnibus spiritualibus «ire ecclesiasticis rebus datam α Christo, non sancto Petro, aliis apostolis aut causis, quam in temporalibus, et quod nullus et episcopis, nisi per accidens, instrumentaliter et extraneus princeps, persona, praelatus, status, aut nomine ecclesiae * 1. Contrarium docuisse rcholam potestà· habet aut habere debet ullam iurisdictiuwm, Parisieaaem ex Gereonii probat consideratione X, I. potestatem, superioritatem, pracemincntiam vel auc­ De ecclesiastica potestate: ^Plenitudo potestatis eccle­ toritatem ecclesiastica¡n sivo spiritualem intra hoc siasticae sic proprie sumptae de lege ordinaria non regnum: et proinde renuntio penitus ot reiicio om­ eat nisi in unico summo pontifice Jonnaliter et sub­ nes extraneas jurisdictiones, potestates ... Ita me iteti": al io quin ecclesiasticum regimen non esset Deus adiuTet et per huius libri contenta/ Porro monarchicum, et habere posset multiplex caput ex idem pote-tatem faciens episcopis invisendi dioe- aequo, quod est aperte haereticum^. eesim, referente Bossuet o historia cariationum I. VIII, Ita in epistola ad Hadrianum Vallantium, quao § 45, voluit ooedcrn persuasos esso omnem iuris- est ep. 5 I. II, I^iunoius, qui cum alia bibliorum di f'unem ecclesiasticam iuxta ac saecularem ex regia D loca tum maxime Matth. XVIII, 18, velati diser­ potestale profluoro, tanquam ex principe fonte cuinsris tissima testimonia habet, ut originale sacrae in­ auctoritatis In singulis regnis: episcopos nonnisi ut testatis subiectum ipsa fidelium communitas adprobetur. regis sicarios suos dioeceses invisero: potestatem Et Vallantium alloquens; 0Bene, inquit, ac sspienter omnem regiminis in episcopos ex rego ipso refundi, iudicos, operae pretium esse sanctorum pai rum α quo proinde pouit sicuri restringi, ita etiam, si te * ti moni is confirmaro Parisienscm illum nostrum o re esso indicaverit, proraus revocari. Et, ibidem articulum, in quo ut fundamento tota nititur sen­ § 42, Cranmerus srcbiopiscopus Cantuariensis doce­ tentia, quao concilium supra papam constituit. Arti­ bat: ^Christiano principi a Deo immediate conferri culos illo est, quem in epistola ad Christophorum supremam cum ecclesiastici tum politici regiminis Fauvaeum ita proposui: Eodem veritatis fundamento auctoritatem ... aeque vicarios esso principia in recipiendum, potestatem excommunicandi esse de iure regimine sacro antistites, ao ciasdem sint vicarii in divino immediate a Christo ecclesiae concessam, et ob temporali regimino politici magistratu#/ id magnopere timendas esse censuras." Sententiam 2. Reliquorum notatorum pleriquo sequebuntur confirmat auctoritate Gersonii in tractatu De pote­ Martilìum Patavinum in Defensorio pacis statuentem, stati ecclesiastica et Àlmayni in libro De compara­ ut auctor est Carolus Du Plessis d’Argentrò in tione papae r.t concilii aliorumque fautorum „opiCollectione iudiciorum t. I, pp. 304 iqq., subiectum nionis illius, quod concilium est supra papam, qui supremae potestati· in quads societate eum esae arbitrati, suam opinionem ex hoc fundamento pen­ populum, quo societas constat Unde in ecclesia dere, aiunt, potestatem ecclesiasticam jurisdictionis 693 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CUBISTI 594 ia utroque foro residere in tota universitate ecclesiae, A in memoria a consilio damnata die 30 octobris 1730. hoc est, in toto corporo, quod aiunt, categorematico eLo pouvoir des clefs ... a été accordé par J. C. instar reipublicac civilis-. Idipsum porro §§ 3 sqq. à son Église, sans qu'il fait voulu transmettre à colligit ox pontificibus ecclesiacque patribus, inter ceux gui en ont P exercice par état, ou qui l’ont reçu quos utitur § 9 Optati auctoritate dicentis (til): immédiatement de J. C. au nom de toute figlise, o Corta membra sua habet ecclesia, episcopos, pres­ aucune voie do contrainte, ni aucum droit de byteros, diaconos, ministros ct turbam fidelium * 2; l’exercer avec l’appareil extérieur do la domination e quibus ita Lnunoius argumentatur: „3i episcopi, et do la force, mois seulement par la voie de la presbyteri, ... certa quaedam sunt membra eccle­ persuasion et par la seule crainte do la perte de siae, profocto ecclesia corpus est, quod por illa l’àme et des peines éternelles.- Et in libello cui membra suos actus exercet. Neque Optatus similo titulus: Représentation juste et respectueuse à nos quid scriberet, nisi principalem potestatem n Christo seigneurs les cardinaux, archevêques et évêques, edito ecclesiae toti collatum fuisse supponeret, quao postea occasione damnationis latae in consultationem ad­ per ecclesiae ministros oxcrcerotur ... Hinc appnret vocatorum, similia bis habentur, quae nomino fa­ (ait § 47), cur Alexander III in epistola II, quao cultatis Parisiens *! doctores lanseniani scripserunt: in tomo IV historiae Francorum refertur, so mini­ „11 est constant par ΓÉcriture et par la tradition strum dixerit universalis ecclesiae scribens: Inde perpétuelle de i’Égliao, que c’est ... FÉglise catho­ siquidom est, quod nos licet insufficientibus meritis lique, mère des fidèles, qui a reçu le pouvoir de ad providentiam apostolicao sedis [et] ministerium i lier, do juger et de prononcer; que la propriété universalis ecclesiae Deo, prout ipsi placuit, dispo­ appartient au corps entier, et que l'exercice de ce nente vocati__ pouvoir appartient aux ministres établis par J. C.Ita Ludovicus Ellies Du Pin, De antiqua ecclesiae Eo spectat damnata a Clemente XI in constitu­ disciplina diss. VI § 1, fatetur quaestionem „dc con­ tione Unigenitus 8 sept. 1713 Paschasii Quesnelli pro­ cilii generalis supra Romanum pontificem auctori­ positio XC: „ Ecclesia auctoritatem excommunicandi tate ... ex huius principii determinatione dependero habet, ut eam exerceat per primos pastores de con­ . .. quodnam sit subiectum immediatum potestatis sensu saltem praesumpto totius corporis.- Tum ecclesiasticae. An potestas clavium sit immediato pertinet eodem damnata a Pio VI in bulla Auctorem concessa universitati ecclesiae, ut per eius ministros fidei nn. 9, 10, 11, Pistoriensium doctrina circa pius ac per summum pontificem exerceatur, an vero perperam tributum inferioris ordinis sacerdotibus summo pontifici aut etiam episcopis sit immediate in decretis fidei et disciplinae-; neo non doctrina collata ... nam si clavium potestas est penes so­ eorundem ibidem n. 2 „de potestate communitati lum pontificem Romanum, haud dubium est, quin ecclesiae attributa, ut per hanc pastoribus com­ super universam ecclesiam habeat potestatem, cum municetur-, circa quam Pius VI declaravit: „Proaliam potestatem hac in hypothesi non habeant positio, quao statuit, potestatem a Deo datam ec­ ecclesia et praelati, quam quae illis ab ipso com­ clesiae, ut communicaretur pastoribus, qui sunt eius municatur;- secus voro si ... ecclesia supremam ha­ ministri pro saluto animarum; sic intellecta, ut a bet potestatem, quae ab ea in ministros eius sum­ ) communitate fidelium in pastores derivetur ecclesi­ mumque pontificem derivatur. Operae pretium est astici ministerii ac regiminis potestas; haeretica.” ergo, subdit, ... opinionis nostrae fundamentum Merito igitur, De ecclesiastica hierarchia kill, C.XIV, ex traditione confirmare. Ut ergo pateat, montem nn. 1, 7, Pctavins contra Richerium, cuius rpraeantiquorum omnium fuisse, claves non uni Petro, cipua dogmatis capita non solum nefaria et a fidei sed in persona Petri universitati ecclesiae collates salubritate, qua catholici sumus, aliena, sed etiam esse, quas illa ministris suis atque ipsi summo ponti­ absurda, stolida, et insulsa- dicit, ita statuit: pQuod fici communicat, nonnulla veterum id asserentium si verba illa Christi consideremus, quibus institutam testimonia roferaru." Quod praestat ea deflorando esse potestatem ecclesiasticam catholici omnes ... quae maiori farragine Launoius attulerat. Tum redit decernunt... in illis omnibus lucet illa iurisdictio ad primum assumptum scribens: nNemo est qui non et potestas solis ecclesiae data principibus, potestas, intolligat, illum supremam habere potestatem, qui inquam, ligandi atque solvendi ac remittendorum potestatem ipsam habet secundum originem et virtu­ peccatorum sive clavium potestas. Nusquam autem tem: oum vero potestatom non habere supremam, qui communitati ao multitudini fidelium donata legitur, tantum potestatem habeat ab alio sibi commissam nisi... ut ad totius corporis utilitatem velut ad quoad usum. Patot autem ex dictis, potestatem finem referatur, non ut in illa tanquam in subitelo ecclesiasticam esso penes ecclesiam, Romanum au­ resideat.12 Id porro est, quod in schemate consti­ tem pontificem cetcrosque praelatos eam accipere tutionis docetur verbis: * Potestatis autem huiusmodi ab ecclesia quoad usum tantummodo. Non ergo : ►. . . qui eam libere . . . exercenta, quao postrema summus pontifex habet potestatem in universam verba diserto declarant, quod ex se cohaeret cum ecclesiam, licet habeat in universa ecclesia.· sed vice­ expositis supra ecclesiasticao potestatis proprieta­ versa ecclesia potestatem habet in pontificem; et tibus, quibus illa auctoro Christo suprema est et quemadmodum mortuo pontifice alium sufficit, ita absoluta, secus ac cum suis docet. De habitu reli­ potest cum corrigere atque deponere, non quidem gionis christianae ad vitam civilem §§43 sqq., Pufen­ ipsa per se, nam universam societatem ecclesiae dorsas, qui officiis prinoipum protegendi ac defen­ convenire aut iudicarc non est possibile; sed per dendi ecclesiam respondere iura, inquit, ..generalis concilium generale, quod cum universam ecclesiam in ecclesiam inspectionis__num forte ... episcopi repraesentet, habet universam ecclesiae potestatem iustos limites migrent. . . aut quao proprie ad im­ in se unitam, cum praesertim occlesiao universae perium civilo spectant, velut suo iuro sibi assertum habeat assensum. Cum ergo ecclesiae potestas sit eant. Quo ex genero inter alia sunt causae matri­ superior potestate papae; cum ecclesia leges di­ moniales . .. Penes principes esse definire, quae­ cere possit papae; cum ecclesia * possit auferro a nam delicta poenis civilibus, quaenam castigationi papa iarisdictionem quam Ipsi commisit: nemo dubi­ ecclesiasticae subiicienda sint et.. . quem gradum tare potest, quin haec omnia fieri possint a con­ castigationis ecclesiasticae delinquens subire de­ cilio generali ipsam repraesentanto. * 2 Sio ille purus beat ... : praecipue bannum infligendi potestas . .. putusque Richerianus. non relinquatur in arbitrio ministrorum eccle­ Ita ex ianseniana factione quadraginta advocati siae...: penes illos osse... ubi dissidii aliquid ex or­ COXCIL. 0KN1UULU tomus LI. se 595 A. SESSIONES PUBLICAE ET GENERALES 596 tum fuerit. .. eximios doctores oliosque idoneos potestate ecclesiastica, loanno Maiore De potestate ec­ ▼iros convocare... et directionem cius coctae prae- clesiastica, et lacobo Almayno De potestate ecclesiastica sidiumque gerere...: errorem aut abusum ... corri­ et laicali q. Ill, c. 2, scribente: rMamilius do Padua gere ac reformare... velat ex libertate naturali, qua ponit, quod papa nullam habet potestatem coorciisti in excellenti gradu gaudent, per quam propria tivam sivo coactivam ex institutioni» Christi; aod ista auctoritate praeiudicia sibi illata averruncare pos­ opinio eat damnata.- Quo ctiatn spectat concilium Senonense anni 1523 apud Ilnrduinuin L IX coi. 1929 sunt.® IV. Negatur α novatoribus insuper episcopalis [Mansi,XXXII, 11511. rPost hos autem, inquit, igna­ iurisdictionis propria vis, quae doctore Genonio, De ros homines (XValdemcj) surrexit Mariilius Patavinus, potestate ecclesiastica consideratione 2, est rpotMtas cuius pestilens liber, quod Ltefentorinui pacis nuncu­ dicendi ius in nitorum etiam invitum-; itemque patur, in christiani populi perniciem procurantibus negantur, qui proprii sunt episcopalis iurisdictionis lutheranis nuper excusus eat. Is hostiliter ecclesiam actus et effectus, ut auctore Pctavio, De hierarchia insectatus, et torrenu principibus impio applaudens, ecclesiastica 1.111, c. 13, n. 10, repiscopi et inbere omnem praelatis adimit exteriorem iurisdictionem, ea possint, ac leges ecclesiasticas ferre, et delinquentes dumtaxat excepta, quam saecularis largitus fuerit coercere, ac poenis itidem ecclesiasticis subi icere magistratus.- Porro idem in sectu luthorana dam­ etiam invitos ac reluctantes; et ideirco (episcopos navit concilium Tridcntinum tea». VII. do baptismo inquit) sacros esse ecclesiasticosque magistratus et can. Vili: e8ì quis dixerit, baptizato» liberos caso άρχοντα;, ecclesiaeque praesides, inter quos supremus B ab omnibus sanctae ecclesiae praeceptis, quao vel unus est ac fidelium omnium caput Romanus ponti­ scripta vel tradita sunt, ita ut ca observare non ** fex. Iamvoro scribit (rnotòn 1. a. c.: „8ino oUi- teneantur, nisi se rua sponte illis submittere volue­ gandí iure nullum est imperium. Est enim hic i/tperii rint; anathema sit· Praeformaverat hanc J^ulherano­ effectus quasi naturalis.- Atqui ipso cum aliis re­ rum h a cresi m Joannes Huss, cuius hic est damnatus censitis prius haereticis adimit pastoribus owue im­ a concilio Constantirnsi et Martino V articulus XV perium; hinc iidem episcopis negant potestatem [Mansi, XXVII, 1210]: vObvdicntia ecclesiastica est obligandi in conscientia, multoquo magis episcopis obedientia secundum adinventionem sacerdotum ec­ negant potestatem sontes puniendi etiam invitos. clesiae praeter expressam auctoritatem Scripturae.Ita in Vindiciis ecclesiae angliexmae, .Vasemus, 1. VI, . Protestaotium errorem expressit .\iarcns Antonius de o. 2, pCanoncs sanctos, ait, et ecclesiae salutares Dominis, cuius sententiam Parisiens» Sorbona con­ condere, est episcoporum ; sed canonibus legum rim fixit 15 dee. 1617 hac censura: rIIacc propositio, et pondus adiicere, est regum et imperatorum/ qua parte veram iurisdictionem, id est, wm coactieam Ita Boch merus in Jure ecclesiastico prolestantium L I, et eubicctiooem externam (ita tamen ut interna tit.33, § 16: „In societatibus inaequalibus leges non excludatur) ecclesiae denegat: est haeretica feruntur ah eo, qui imperium tonet, utpote cui et totius ordinis hierarchici perturbati va.- Eundem omnis potestas col lata est; imperio deficiente non adoptabant gallicani regalislae, quorum doctrina con­ aliter leges condi ponunt, quam mutuo socio rum tinetur opusculo edito gallice hot? titulo: Principes pacto, atque haec ratio quoque fuit ecclesiarum C sur fessence, la distinction ei les limites des deux primit irarum, quao mutuis foederibus se constringe­ puissances, spirituelle et temporelle, ouvrage post­ bant in certaa logea, disciplinam concernentes, ser­ hume du Père La Borde de ¡Oratoire, quod uni­ vandas, prout ipso Plinius II, lib. 1Û, ep. 97, refert-; versal» Inquisitionis decreto die 5 [28] aug. 1753, et in Jure parochiali, 1. c. § 50, iterum Boebmerus fuit damnatum, cumque rrursus tam gallico quam F legibus christianismi. .. obligari christianum . .. polonico idiomate impre< »tm lato .. . per manus Christiano modo, id est, non imperio, sed amore'. omnium pervagaretur-, a Benedicto XIV iterum Quao pariter eat apud PeUvium, J)e hierarchia ec- rciectum damnatunique fuit. Haereticam tamen cius elesio stira L III, c. 13, n. 1, doctrina Salmasii, qui doctrinam Janseniani retinebant, et l'istorienses episcoporum magisterium co ox antiquo usu re­ sanciebant- Hinc Pius VI per constitutionum Auc­ vocat, ut meri doctores sint. r Do ceri rolantes, in­ torem fidei anui 1791 damnavit Pistoriensis synodi quit, docebant, iit ritos non cogebant. Disciplinae propositionem affirmantem. rabusum foro auctoritatis officium sortiti erant, quia curabant, ut ca obser­ ecclesiae, transferendo illam ultra limites doctrinae varetur in ecclesia; inobedientes non coercebant, ac morum . . . inulto minus ad eam pertinere, exi­ ne multae quidem dicendae potestatem habentes. gere per vim exteriorem sublectionem suis decre­ Si qui essent indisciplinabiles, per vim eos adigere tis .. qua parto insinuat, ecclesiam non habere non poterant, ut mores mutarent. Qui vero sponta­ auctoritatem subiectionia suis decretis exigendae nea poenitentia corrigi non recusabant, eos admitte­ aliter quam per medix quae pendont α persuasione; bant- A quibus non abludit lannoniits apud D quatenus intendat, ecclesiam non habere collatam Bianchi, Della podestà e della politia della Chiesa, sibi a Deo potestatem non solum dirigendi per con­ 1.1, c. 5, episcopis tribuens non potestatem sed silia et suasiones, sed etiam iubendi per leges, ac ministerium, causas contontioncsquc amice compo­ devios contumacesque exteriore iudicio ac salubribus nendi; quiu propterea vel cogere contendentes * poenis coercendi atque cogendi (ex Benedicto XIV possint, ut suo acquiescant arbitrio, aut conten­ in brevi Ad asdduu· «oni 1755 primati, archicpidentes ad exsequendam sententiam obligentur: scopii ot episcopis regni Polonico): inducens in scilicet facit illos arbitralores non arbitros, et con­ systema alias damnatum ut haereticum. * cedit illis notionem, sed negat iurisdictionem, quae V. Negatur ab iisdem haereticis, regalistis ac „in foro externo- auctore Gersonio, De potestate ec- pseudo-politicis, extensio obiecii, ad quod eadem ec­ cl'iiastica consideratione 4, west potestas ecclesiastica clesiastica iurisdictionis externae potestas se porri­ coercitiva, quao valet exerceri in alterum etiam in­ git. Hanc enim ab exteriorum rerum adminiatratione vitum, ad dirigendam subditos in finem beatitudinis excludunt, et omnem circa easdem res potestatem sacculari imperio adseribunt. Ita Grotius, Pufenael.rnae/ Sed illa potestate privare ecclesiae praesides, dorfius, Boehmerus, aliique protestantium i uris damnatum fuit, uti prius dictum est, in Marsilio cultores, quorum doctrinam superius expositam ita Patavino a Ioanno XXII contestantibus nobilissimis Gerardus loannes Vastius1, De potestatum summarum Galliae theologis: Gersonio L c., Hervaeo De pote­ i Legendum videtor /ïu^o Grotius; tum opus sub allato state ecclesiastica per totum, Petrus de Allisco De titulo, d scripturae compendia bene legi (scriptum eral: de 597 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 598 imperio circa sacra, c. I, effert: epriino et per se A primatus institutio facta in beato Potro : idem vero competere magistratui exteriorem potestatem, quae prooemium 2. integrum fere constat sacrarum in externa gubernatione consistit, qua religio publice litterarum incisis ac phrasibus, quibus indicatur sancitur, omniaquo procurantur, quae ad bonum atque describitur tum illius auctor seu institutor, religionis, qua publica est, perlinent.“ Accedit ex Dominus noster lesus Christus, et quidem pro eo orientalibus apud Leunclavium in lure graeco-roma no munere, quod institutum Christus voluit in ipso 1.1, l.V, Demetrius Chomalenus archiepiscopus Bul­ Petro voluti sui vicario; tum institutionis ratio ac garina schismaticus: ^Imperator, inquit1, ut com­ causa finalis; tum eius perpetuitas, propria vis ac munis ecclesiarum έπισχημονάρχης exsistens et nomi­ natura. natus, synodalibus praeeat sententiis ct robur tribuit, (23) Iuxta ecangehi testimonia. Proponitur doc­ ecclesiasticos ordines componit, et legem dat vitae trina circa primatus institutionem in oppositione politiaeque eorum, qui altari serviunt: hoc amplius, ad triplicem errorum speciem: 1. novatorum maximo protestandum, qui, ut iudiciis episcoporum cloricorumque, et vacantium ecclesiarum suffragiis. E minoro etiam honore ad exploratum eat, negant simpliciter dirinam primatus maiorem reducit, ab episcope videlicet in metro­ Iurisdictionis institutionem. Quo etiam spectat auctor polim ... Et (ut uno verbo dicam) solo sacrificandi operis inscripti1 TraiU de Vautoritt du Pape, à la excepto ministerio reliqua pontificalia privilegia im­ Haye, 1. I, c. 6, statuons, Romani episcopi primatum perator repraesentat, quando legitimo canoniccquo nonnisi iuris ecclesiastici esse. 2. Schismaticorum negantium, eoli Petro pri­ facit/ Similiter regalicias gallicani, iuxta quorum B placita Van-Espen in Commentario ad Gratianum matum in universalem ecclesiam tributum fuisse; par. I, dist. 10, Gratiani verba ^Constitutiones affirmantium contra, eum apostolorum collegio esse principum ecclesiasticis constitutionibus non prae­ collatum: ita Macarius Vinnicensis, Théologie dog­ eminere, sed obsequi11 ita explicat: id „nec simpli­ matique orthodoxe, t. II, p. 3, seo. 2, c. 1, docet L citer neo generaliter verum esse, sed restringi caput ecclesiae ease Dominum nostrum lesum Chri­ debere ad ecclesiasticas constitutiones de rebus stum; nam. 1. c. § 176 [p. 271] scribit: „Le chef de mere spiritualibus, ad directionem animarum directe rÉglise, c’est Notre-Scigneur Jésus. Cependant, et unice spectantibus; non autem do rebus tempo­ après avoir commis l’administration visible de son ralibus; aut his quae regimen reipublicae spectant, Église aux évêques, qui, par le pouvoir dont ils ad ipsius populi et reipublicae pacem et tranquilli­ sont revêtus, réunissent tous les croyante en une tatem conservandam vel procurandam/ Addit seule société extérieure, le Seigneur Jésus la gou­ deinde: nEt Romanos pontifices agnovisse, se sub­ verne lui-même invisiblement, comme son véritable lectos legibus et constitutionibus imperatorum, non chef, et, en la vivifiant par la seule et même grâce tantum externum, temporale ac politicum regimen du Saint-Esprit, il réunit tous ses membres par un reipublicae concernentibus, sed etiam externam et lien intérieur4 : docet IL ab eodem Domino om­ canonicam ecclesiae disciplinam spectantibus/ Id nibus una apostolis potestatem in universalem ec­ ipsum affirmavit in damnato opusculo La Borde: clesiam fuisse collatam ; adeoque apostolos et eorum nEcclesiasticum ministerium, uti legitur post verba C successores, episcopos, potestatem habere perfecte superius allata in brevi Benedicti XIV, ita saccu­ aequalem, 1. c. § 175 [p. 268): BSi dans la hiérarchie lari dominationi subiiciens, ut ad hanc spectare ecclésiastique il n’y a pas d'ordre plus élevé que pronunciet, de externa omni ac sensibili gubernatione celui de l’évêque; si les évêques sont tous égale­ cognoscero ac indicare. Pravum ac perniciosum ment successeurs des apôtres, et que, comme les systema, pontifex subdit, iampridem ab apostolica apôtres avaient tous reçu du Seigneur et possédé sede, praesertim vero a loanneXXII praedecessore lo même honneur ct le même pouvoir, ainsi leurs nostro, constitutione incipiente: ,Licet iuxta doc­ successeurs ont une égale dignité, qu’ils résident trinam1, reprobatum ac pro haeretico expresso dam­ à Rome, à Constantinople, à Alexandrie ou autre natum/ Et Pius VI in bulla Auctorem fidei sta­ part, il s’ensuit évidemment qu’une réunion tuit ndo potestate ecclesiae quoad constituendam d’évêques peut seule avoir autorité sur un évêque4: ct sanciendam exteriorem disciplinam: 4. Propositio docet IH. totius ecclesiae centrum esse concilium affirmans, abusum foro auctoritatis ecclesiae, trans­ oecumenicum, quemadmodum provinciae ecclesiasti­ ferendo illam ultra limites doctrinao ac morum, ot cae centrum est synodus provincialis, 1. c. sequitur: eam extendendo ad res exteriores, et per vim exi­ rSi chaque église particulière n est soumise qu'à gendo id, quod pendet a persuasione ct corde...: son évêque, plusieurs église» particulières ne peu­ quatenus indeterminatis illis verbis ,extendendo vent suivre d’autres dispositions que celles do tous ad res exteriores1 notet volut abusum auctoritatis leurs évêques réunis ou d’un concile provincial... ecclesiao usum eius potestatis accoptae a Deo, qua D Si chaque église en particulier est confiée à son usi sunt et ipsimet apostoli in disciplina exteriore évêque, lÉgliso do Jésus-Christ en général, ren­ fermant toutes les églises particulières, cette constituenda ot sancienda: haeretica * (21) De . . . primatu. Animadverti debet, hoo Église, comme universelle, est incontestablement de Romani pontificis primatu decretum ab initio confiée à tous les évêques en général, comme le dit efformasso singularis constitutionis schema per so; saint Jean Damascèno dans sa quatrième lettre doincops autem iudicatum fuisse opportunius,coniun- aux Africains; ot par conséquent le centro de gero illud cum schemate constitutionis do ecclesia l’autorité spirituelle pour l’Église oecuménique se Christi, cum ob alias rationes, tum ne doctrina do trouve dans les conciles oecuméniques/ 3. Richerianorum, qui negant, eundem primatum hac ipsa visibili Christi ecclesia videretur manca, vel mysticum Christi corpus sisteretur neque in­ immediate et directo fuisse uni Petro collatum; tegrum ncque plenum ac in sua constitutione ab­ contendunt vero, immediate ct essentialiter illum ipsi ecclesiae dotum fuisse: ita Richerius, De ec­ solutum. (22) Pastor aeternus. Exhibetur in hoc ad doc­ clesiastica ac politica potestate, prop. I statuit; trinam de primatu voluti prooemio 1. summa rei, ^Christum suam fundando ecclesiam, prius, imme­ de qua decernendum, quaeque est ipsius apostolici diatius ct esssentialius claves seu iurisdictionem pot. jvw». imp. circa wer.), a Gerardo Vosrio edittun fuisse non mihi constat. 1 Op. ciL, U 1. p. 817. 1 Anciore loan ce Lévesqae de Bari^v, qni nosra retkxst A Itera editio prodiit Vienna· (lege Parisii·} asso 17W, JL de Cbiulac ck U Butide, Γ» rol. ia-9 . * 8β· 599 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 600 toti dedisse ecclesiae, quam Petro et aliis apostolis. * a statuit, Romanum pontificem esae caput ministeriale ; Do hac propositione ipse Richerius in sua quam sic explicata, ut Romanus pontifex non a Christo cecinit palinodia asserit, adversari eam „doctrinae in persona [beati] Petri, sed ab ecclesia potestatem ecclesiae catholicae, α sanctis ... patribus fideliter ministerii accipiat, qua Telut Petri successor, verus . * expositio Docent namque BChristum claves iuris- Christi vicarius ac totius ecclesiae caput pollet in dictionis ecclesiasticae primo, immediate et essen­ universa ecclesia: haeretica. * tialiter, non per accidens Petro dedisse: deinde (27) Çuod autem in beato apostolo Petro. Ex­ per . . . Petrum ecclesiae praelatis contulisse . * ponitur alterum doctrinao caput de perpetuitate Quod duplici probat testimonio, Optati nimirum primatus. et Thomae, quorum ille 1. VII ait [Migne, P. L, (28) Pastor magnus orium. Per has descrip­ XI, 1087 âî]: nBono unitatis beatus Petrus, cui tiones e sacris litteris desumptas indicatur rursum, satis erat, si, postquam negavit, solam veniam quod ab initio circa prooemium diximus, scilicet consequeretur, et praeferri omnibus apostolis me­ participatione beatum Petrum factum fuisse, quod α ruit, ot claves regni caelorum communicandas ce­ bc est dominus Icsus, ipse auctor, fons, exemplar teris solus accepit.fl Et Thomas in 4 di st. 24, q. 3, Petri constituti capitis atque fundamenti ecclesiae a. 2: gQuamris omnibus apostolis data sit commu­ iuxta illud Magni Leonis 1. c.. rut qualis ipsi (beato niter potestas ligandi ot solvondi, tamen ut in hac Petro) cum Christo esset societas, per ipsa appel­ potestate aliquis ordo significaretur, primo soli lationum eius mysteria * : nosceremus simul indi· Petro data est, ut ostendatur, quod ab eo in alios B eatur ratio ao indoles impositi Petro officii, quod debeat ista potestas descendere ; * id porro beatus est summi pastoris, a quo omnes pascendi, quous­ Thomas probat ex Luc. XXII, 32, Ioan. XXI, 17, que in ecclesia sunt oves ot agni; et indo perpetua et ex sancto Chrysostomo. exsistit ecclesiae salus. (24) Ut ab ecclesia ... semper intellecta est. IIoc (29) Fundata tupra petram. Fit allusio ad para­ inciso 1. significatur, catholicam de primatu doc­ bolam, per qoam ipse Dominus declaravit, firmi­ trinam inniti constanti traditione exegetica: 2. in­ tatem domus a fundamento pendere; hinc per illam culcator ipsa principalis Scripturarum interpreta­ interpretes catholici firmitatem domus,quam Christus tionis norma: ct "3. excluduntur praeposterae ipse supra petram aedificavit, semper enarrarunt. interpretationes adversariorum, quibus hi verba (30) Sfasici ... dispositio rerdatis. Dispositio Christi Domini primati instituentis detorquent. veritatis secundum Leonem Magnum est rconstitu(25) Pegiminis formam pervertentes. Regiminis tio- vel rquod in Petro Christus * instituit npud forma pendet a subiecto supremae in societate Matth. XVI, 16 eqq. Estenua ergo Petrus manet potestatis; illam ergo pervertit, qui hanc vel ex et vivit etc, quatenus in suis successoribus manet integro vel ox parte subiecto denegnt, cui eadem constituta in ipso vis ac fortitudo petrae. per supremum societatis auctorem competit Porro (31) Pomanae sedis ab ipso ... fundatae. His pervertitur illa ab iis, de quibus partira dictam est continetur successionis in Petri primatu conditio; adnotat. superiori et partim dicetur adnotatt 34 sqq. licet enim Petrus sui primatus successores habeat (26) Non immediate direclrque. Ilacc sunt contra C iuro divino pendente a voluntate Christi institu­ Richerinnos, qui Petro ciusquo successoribus pote­ toris, qui perpetuae successionis legem tulit; attamen statem dumtaxat ministcrialem adseribunt, itemquo ipsos successores esae Romanos nomioatim epis­ dicunt, institutum divinitus primatum neque fuisse copos, pendet a primatus cum Romano episcopatu Petro immediate tributum, nequo ad eum directam, conjunctione facta por Petrum; quo factu continetur sed ad occlcsiam uti ad proprium subiectum, cuius successionis perpetuae conditio; idemquo factum, nomino Petrus illum accepit. Ita Richerius propo­ utpoto penitissime cohaerens cum iis. quae do Ro­ sitione V: „Petrus claves jurisdictionis accepit a manorum pontificum primatu catholica fide tene­ Christo Domino non pro se, sed pro ecclesia ot mus. factum dogmaticum est. ideoque certum non nomine totius ecclesiae, non ut pastor oecumenicus tantum certitudine simpliciter humana ac historica, et princeps, sed ut minister tantum et executor sed infallibilitatia. decretorum ecclesiae.1* Bed de hac pariter ac de (32) Hinc innova ales. Sequitur expositio doc­ superiori propositione Richerius in retractatione, trinae circa primatus naturam contra cos, qui ip­ quam 1630 conscripsit, ita habet: FCum mihi per­ sius sacri apostolici primatus rationem ac vim latura fuerit, mo non omnibus satisfecisse ... in pervertere student. ea, quam anno superiore cecini palinodia, nunc (33) Sequentes ... praedecessorum decreta. Eat operae pretium duxi, ex libello a me conscripto haec in conciliorum decretis formula consueta ad septem dumtaxat propositiones in sanctam sedem significandum, saltem quoad substantiam, nihil novi npostolicam contumeliosiores excerpere, quo paulo D proponi. Id autem de primatus doctrina verissi­ fusius exccrer ca quae γβν.χώς abicci ... Nam si mum visum est Commissionis theologicae consul­ ante hoc oestro percitus schismaticis favi, ortho­ toribus tum propter alia fidei decreta, tum maximo doxam doctrinam pro virili in posterum me tueri considerata concilii Florentini formula, quae adeo, ac protogero vello testificor, ut cum fratribus meis cum praestet gravitate ac definitionum amplitudine, iuxta Apostoli coneilium (1 Cor. I, 10) έν τφ αύτφ ct Graecorum quoque consensione fuerit recepta, •kA xai iv χύτ7| γνώμ^ vivam et * moriar. Attamen integra innovatur ac immutata retinetur, nisi quod Richerii errores a Lauooio, Du Pinio aliisquo in­ utile visum sit inciso „omnium Christianorum patrem doctorem hoc addere: „et iudicem * supremum novatos esse patet ex adnot. 20. Itaque in capite ac * schematis credendum decernitur, immediate et di­ ex Pii VI brevi *bini, ut appellant, directus, ac deinde finis ad quem huius naturalis tum quoad ius proprietatis tum quod auctoritatem potestatis usus a principo Christiano dirigi potest paternam et quoad familiam. In posteriori hac ac debet Finis potestatis per se et directe est parte comprehenditur etiam doctrina theoretics et politica felicitas communitatis; ac propterea illa ad practica eius applicatio aliorum, qui licet ab integro res spirituales per se non extenditor. At potest socialismo abhorrentes potestatem status politici in et debet usus potestatis a principibus fidelibus familiam ita extendunt, ut iura secundum Dei legem dirigi ad subditorum bonum etiam spirituale et parentibus propria manifesto violentur·. Animad­ aeternum, idque semper saltem ncy-jfire, ut suis vertendum vero est, de ipso familiae fundamento, legibus hoo bonum altius non impediant; tum vero de matrimonio inquam, hic ideo non agi distinctius, etiam positice, ubi necessitas vel praeceptum speciale quia propter singularem rei gavitatem de oo seorsum ita postulet. rE *t observandum, inquit Suarez, hanc alio Joeo tractandum videbatur. Altero loco ex­ relationcm (potestatis et legislationis civilis ad bo­ ponitur ipsius impii principii vis voluti intensiva, num spirituale) posse dupliciter fieri, primo per quod in lege status politici vel in multitudinis pla­ positivam ordinationem, et sic regulariter erit in citis vel in ipvis politicis facti * et fortunatis eventibus consilio, nisi ubi speciale praeceptum vel necessitas constituitur pro publicis rebus ct actionibus socialiad illam obligaverit ... Secundo intelligi potest per negationem tantum, seu per circa inspectionem nihil chef; tellement que Ia volonté populaire venant à être claire­ statuendi per hanc potestatem, quod sit contrarium ment rétractée, le chef n'a plu· de pouvoir *t perd le droit de gouverner.- Opu«c. du 8 décembre 1861 et La fini supernatandi vel eius consecutionem impedire liberti. A drene aex terquea, p. 15. possit, quae prudens cautio ex fide procedit, et vir­ 1 .Le peuple et le priore ... Il faut les comparer l’uu à * tuali quaedam relatio in ultimum finem dici potest; un «rigueur. l’antre λ an mandataire ou chargé d'affaire * ... estquo non tantum in consilio sed etiam in praecepto Si un homme riche. après avoir ehoid an serviteur pour spirer * , * affaire vient à k renvoyer... le * lai * dérident, et avec maxime proprio christiani et catholici principis, ut se juatice. que si le maitre perdete à vouloir renvoyer ton homme . * constat (Suarez, De Lcyibns 1 III, c. 11. n. 11.) , * d'affaire quelles que «oient d'ailleura les cames de cette vo­ (46) Alterum hoc caput quod est de iure et lonté, le mandataire ne peut s'obstiner à rester. Eh bien! usu potestatis civilia, duas iterum continet partea, qu’on £a«se l'applicatica, elle est incile.· Ibid p. 18, 20. 1 ,La volonté du peuple peut donc être eoopable. quand expositionem nempe simulque proscriptionem princi­ * comme, palium errorum, et declarationem catholicae doc- D il relire l'autorité à celui à qni il l'avait conférée; mai après tout, le peuple est maître, puisque c’e-»t son bien qui est trinae iis oppositae. en jeu, »i U volonté e t * réelle et penéverante, elle obtient I. Error dominatur sub duplici forma contraria; forcément sou effet: lo chef quii s’était d'abord choisi, est vel enim iura propria sublimioris potestatis negantur,, valídeme» t déchu, et erial qu’il choisit en «ccvud lien, est Me * seul le droit de gouverner ... Si vel tribuuntur ei iura, quao ipsi competere nullo validetnent élu. et po« par légitime * on désigne les révolution * qui «ont valides, apri * modo possunt. * lesquelle un chef élu pour rem placer un antre a droit d’user Quoad 1* “ indicantur principia, quibus hac nostra légitimement de l’autorité, la démocratie soutient que, lorsqu'elle * aetate ius seditionum constituunt totiusque ordinis »unt réellement le fait du peuple ct qu'elles sont accomplie , * socialis continuam subversionem moliuntur. Aiunt en ce »en» elles *ont toute * .· * légitime Ib. p. 26, 27. • .Perperam animo et cogitatione confingunt et imaginantur nimirum, publicam auctoritatem et potestatem non esae neo posse esse aliud, quam summam iurium ius quoddam nullis circumscriptum limitibus, quo rei publicae statum pollere existimant, quem omnium larium originem et singulis civibus competentium. Unde inferunt, sub­ fontem esae temere arbitrantur.- Sanctissimo * dominus noster, lectum omnis potestatis civilis essentialiter esse et allocutio 9 iunii 1862; Syllabi propositio XXXIX. semper necessario permanere ipsám multitudinem; 4 .Funestissimum communituri et sociali f mi docente * ac ** errorem asserunt, societatem domesticam seu fa­ ita ut princeps nullus esse queat nisi morus populi profitent minister in suo officio exercendo ct retinendo iugiter miliam totem suae existentiae rationem a iure dumtaxat civili mutuari, proiudtque ex lege tentum civili dimanare an pendere pendens a voluntate populi1. Hinc concludunt, po- iura omnia parentum in filio·, cnm primis vero iu * institutioni * 1 .L * principe de 1* aouvtr ««neté et la souveraineté ellemême résident dan * le psupto apre· temine avant l’élection da ednrationiequo curandae.· Sanctitaimn * eyclica (pianta citra, 8 dee. 1864. * domiuu noster, en- 617 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 618 bui norma conscientiae independen» a lega morali, A norma conscientiae etiam pro publicis rebus conatiqua solummodo privatae hominum actiones diri­ tuta in lege Dei iubentis aut retantis, c) Denique gendas ceno dicunt1. magistra ct interpres normae agendi-etiam pro civili Π. Sequitur declaratio doctrinae catholicae, quae societate publicugue negotiis est ecclesia, non quidem raomoratao utrique errorum classi opponitur. Quam­ quatenus spectantur commoda vel incommoda mere vis enim civilis potestas sit ordinis naturalis, do temporalia et civilia aut rationes politicae, sed qua­ cius tamen tum iuribus tum officiis doctrina conti­ tenus de morum honestate, de licito vel illicito sta­ netur etiam in revelatione supernaturali. tuendam est. 1. Itaque verbis Apostoli docetur, hanc potestatem, (47) Postquam ordo ao habitus inter societatem quao ad constituendam et conservandam societatem civilem et ecclesiam generatim declaratus est, hoc civilem necessaria rst, origine esse ab auctoro Deo; in capito exponuntur et vindicantur iura quaedam in suo exercitio legitimo esso ministerium Dei; specialia ecclesiae in relatione ad societatem civilem. propterea ex sua praerogativa et intrinseca natura Illa autem proponuntur tria: circa catholicae iuvendebori eidem subditorum obedientinm et subtec­ tutis institutionem in scholis, circa professionem tionem, nec proindo fas esso contra eam vi resistero perfectionis evangelicae in religiosis ordinibus, circa aut rebellionem movere. possessiones ecclesiasticas, quae hoc tempore vehe­ Quoad modum expositionis animadvertendum est, mentius impugnata et gravius violata tueri ac vindi­ nonnulla case solum generico dicta, quae non vi­ care ad sanctificationem et salutem animarum omdentur a sacro concilio distinctius determinanda. B nino ecclesiae necease est. Omnia tria fundantur Nam a) quando dicitur potestas civilis esse ab auc­ generatim in ipsa constitutione ecclesiae, quatenus tore Deo, ox ipsa quidem re, do qua agitur, et ex est societas perfecta, independeos et supernaturalis; iis, quao declarata sunt in capite praecedenti, in- speciatim deinde ius, quod primo loco declaratur, tclligitur, ceso a Deo ut auctore naturae; sed modus, cohaeret cum ecclesiae magisterio divinitus instituto. quo α Deo derivatur, distinctius non definitur; Primo itaque vindicatur ius ecclesiae providendi adeoque liberao omnino manent diversae sententiae, religiosae institutioni et educationi iuventutis ca­ quao do hac ro inter catholicos doctores feruntur. tholicae in scholis. Iniquitas vero temporum ne­ Nimirum ipsa potestas in se dicitur α Deo esse, cessariam reddere videtur declarationem distinctum quod ex vorbis Apostoli clarum est; sed modus, quoad institutionem et educationem in scholis gene­ quo subiectum potestatis legitime designetur, non ratim, quoad ecclesiasticam institutionem et edu­ definitur. Eadem ratione b) quando sermo est de cationem clericorum speciatim. Quoad scholas gene­ potestate legitima, non determinantur conditiones, ratim error theoreticus et practicus duplicis formae quibus ait aut fiat legitima, c) Quando dicitur, non designatur: quod a) scholas omnes directioni ac ar­ licere potestati resistere, id declaratur duplici appo­ bitrio solius potestatis laicae sublectas volunt, tam sito: non esse licitum legitimae potestati ri resistere. videlicet theoretice docendo id ita fieri debere, tum Nam si absolute loquendo possit esse talis abusus practico et facto ipso haec principia exsequendo. potestatis, ut etiam vi resistere non esset illicitum : Sub qua vero ratione et ex quo catholico principio ea vel in se vel saltem in suo exercitio certe non C haec exclusio auctoritatis ecclesiae proscribatur, claro esset potestas legitima. Porro quia possunt esse et indicatur per additam determinationem: ,ita ut eunt variae hypotheses et formae regiminis, in auctoritas ecclesiae ad providendum religiosae institu­ quibus resistentia simpliciter dicta non potest cen­ tioni ... omnino impediatur * >. Hac porro forma ver­ seri illicita, ideo strictius determinatur resistentia borum, quibus error denotatur, comprehenduntur illicita per alterum appositum: non licere vi resi­ pano etiam illi, qui totam auctoritatem in directione stere. In utroque hoc casu manifestum est, non institutionis et educationis uni potestati laicae vindi­ osse eam potestatem et eam resistentiam, de qua cant, licot ipsa laica potestas directrix deindo sacer­ Paulus ait: qui potestati resistit. Dei ordinationi dotem aliquem constituat, qui statutis horis doc­ resistit; sed aequo manifestum est, sub hac apo­ trinam religionis explicet. Nisi enim ecclesiastica stolica sententia comprehendi omnem resistentiam potestas auctoritate sua, non vero solis inefficacibus violentam adversus potestà torn legitimam. linee consiliis et supplicationibus invigilaro possit, ne quidem prior pnrs expositionis doctrinae dirigitur fides et mores catholicao iuventutis sivo ex libris contra errores, quibus iura legitimae potestatis sub­ sive ex magistris aliquid detrimenti capiant: semper vertuntur. verum erit, auctoritatem ecclesiae ad prandendum 2. Sequitur doctrina adversus alteram classem religiosae institutioni et educationi iuventutis christianae errorum, quibus status politicus constituitur inde­ omnino impediri, b) Forma allora erroris recentia pendeos ab omni lego ot fons omnium iurium, atque 1 .Quoniam ecclesìa column * et firmamentum ventai b a in eius lege vel in multitudinis voluntate collocatur d divino auu auctore fuit constitute, ut omnes homices divinam suprema norma conscientiae pro publicis actibus. edoceat fidem ciusque depositum integrum inviotatumque custo­ Huic impietati opponuntur tria principia, a) Lex diat, ac homines eorumque consortia et actione» ad morum moralis non solum pro hominibus et negotiis pri­ honestatem vitaeque integritatem iuxta revelatae doctrinas vatis, sed aequo valet pro publicorum munerum ad­ nonnam dirigat et fingat: idcirco pravarum doctrinarum fau­ ministrations actibusque socialibus et politicis. Undo tore» et propagatores omnia cenantur, ut e^deriaeticam pote­ statem sua erga humanam societatem auctoritate spolient. Ó) dicitur negative, in quo norma agendi in publicis Quamobrem nihil intentata' * nibilqne inexpertum relinquunt, negotiis non sit posita, nec in utilitate nec in multi­ ut omnem ecclesiae potestatem eiutque salutarem vim. quam tudinis roluntate, guando haec Dei legi repugnant, Ipsa ecclesia ex divina sua institutione semper exercuit, et in nec in mero arbitrio imperantium, quibus non omnia humanae societatis instituta exercere debet, vel magis b dies iura eive singulorum subditorum sivo familiarum er arc tent vel ab eisdem institutis arceant, ei ipsa inUduta subiecta sunt, sed dantur tum singulorum tum fa­ pleno círiUs pcliticaegue auctoritatis erbitria subiiacni, ad imperantium placita et ad volubilium aetatis opinionum ra­ miliarum iura divina ct humana, quae eis evertere tionem. Sibil vero mirum, si huiusmoli funestissimi cenata» sibique usurpare non licot. Positive deindo docetur In publicam iuventutis institutionem educationeoqoe in primis 1 .Audent conclamare: voluntatem populi publica, quam dicunt, opinione vel alia ratione mani fes tatam constituere su­ premam legem ob omni divino humanoque iure solutam, et in ordine politico facta consummata, eo ipso quod consummata sunt, vim iurii habere". Sanctissimus dominus noster, ibidem. comparentur, nihilqne dubitandum, quin humana rrcieta» gra­ vissimi» repleatnr et vexetur damnis, ubi a publica et privata inventati» institutione, qua rei cum sacrae tum public se feli­ cita? tantopere continetur, fuerit moderatrix ecclesiae sai tontas eiusque salutari» vis amota." Sanrtiuimu» dominus noster» litterae ad aichiepiscopum Fribargcnsetn 14 iulii IM4. 619 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 620 est monstri instar, cum scholae ab ecclesia sepa- a molion ad ipsam sponsam ac reginam ornandam randas esse dicunt, ita ut in illis religionis ratio varietatibus, si io se et secundum substantiam spec­ nulla habeatur. tetur, pertinet ad praerogativam sanctitatis, qua ec­ Post expositionem errorum sequitur respondens clesia iugiter fulgere debet; atque adeo status per­ declaratio veritatis: ab omnibus agnoscendum esse fectionis in consiliis evangelicis sequendis ex sua ius et officium, quo ecclesia percigilat, ut iurentus natura et essentia est res ecclesiae corporis Christi catholica in primis cera fide et sanctis moribus rite mystici1. instituatur. Hoc autem ius, Unquam particulare in 2. Hinc si status idem perfectionis spectetur se­ universali, continetur in ipso fine et in missione cundum suam formam in religiosis institutis, leges ecclesiae, ut homines per salutarem fidem et discipli­ constituentes et normao dirigentes potestati et juris­ nam ... od citam aeternam adducat1. dictioni solius ecclesiae subsunt; Leges sumina auc­ Igitur tum in expositione errorum tum in affir­ toritate rei ipsa tulit rei a sanctissimis ciris pro¡zo­ matione veritatis 1. non negatur ius potestatis laicae ritas approba rit etc. providendi institutioni in litteris ac scientiis ad suum Ex his 3. consequitur ab omnibus tenendum legitimum finem ot ad bonum sociale, ac proinde esse, hanc vitae rationem in consiliorum observationo etiam non negatur eidem potestati laicae ius ad apostolicae doctrinae consentaneam esse et ad per­ directionem scholarum, quantum legitimus ille finis fectionem christianam conducere ; * eos vero qui vo­ postulat 2.* Non asseritur potestati ecclesiasticae cati sunt, laudabiliter sequi vitam regularem in velut ex divina constitutione consequens auctoritas B approbatis institutis, et teneri observare, quae voad positivam directionem scholarum, quatenus in iis verant. litterae et sdentine naturales traduntur. Sed 3. vin­ 4. Denique concluditur, iura et obligationes, de dicatur ecclesiae auctoritas ad directionem scholarum, quibus in contextu sermo est, fundari in supematuquantum ipso finis ecclesiae postulat, adeoque asse­ rali Dei lege et ordinatione. Quibus verbis non dici­ ritor ina et officium prospiciendi fidei et christiania tur, ipsa instituta religiosa seu ipsam hano deter­ moribus iuventutis catholicae, bocque ipso cavendi, no minatam formam vitao regularis esso immediato pretiosa baec bona per ipsam institutionem in scholis inris divini; sed quoniam ordines religiosi non sunt corrumpantur. 4. Hoc ius ecclesiae in se spectatum nisi ab ecclesia approbata applicatio iuris divini de non minus ad superiores quam ad inferiores scholas observatione consiliorum ovangelicorum et de se­ extenditur; unde hic, ubi de generali principio quenda perfectione Christiana: profecto ipsa vita agitur, non videbatur distinctione opus esse inter regularis generatim spectata fundatur in supernatu­ diversas scholas. Ceterum per se clarum est, exer­ ral! iure divino1. Unde ex ipsa natura rei constat, citium huius iuris in applicatione ad diversos ter­ statum religiosum tum secundum substantiam tum minos necessario debere esse diversum. secundum media particularia et directionem ad suum Omnia quao in schemate hac de ro dicuntur, finem spiritualem non nisi ecclesiasticae potestati desumpta sunt ex Syllabi propositione XLVH: et jurisdictioni subiici; eo ipso, quod iura ot obliga­ ^Postulat optima civilis societatis ratio, ut populares tiones circa hanc materiam fundantur in supernatuscholae, quao patent omnibus cuiusque c populo c rali Dei lege et ordinatione. Quod quidem do votis classis pueris, ac publica unicersim instituta, quae et obligationibus per roía susceptis per se clarum est. litteris superioribusque [al. severioribusque] disciplinis Condemnatio subnexa duplicis erroris theoretic! tradendis ei educationi iucmtutis curandae sunt desti­ et iniquitatis practieae videbatur ponenda sine deter­ nata, eximantur ab omni ecclesiae auctoritate, mo­ minatione grados censurae, quamvis prima pars, qua­ deratrice ri et ingerentia, plenoque civilis ac ¡Citieae tenus dicitur professio religiosa illicito, ait hacrcsis auctoritatis arbitrio subiiciantur, ad imperantium manifesta. Si hanc censuram placeret exprimere, placita et ad communium aetatis opinionum amusrim.” potius inferios specialis canon inserendus esset; id Cf. proposit XLV, XLVIIL vero in ro adeo manifesta non videbatur necessarium. Pars altera huius paragraph *!, ubi agitur de vio­ (49) In postrema bac paragrapho ius ecclesiae latione manifestissimi iuris ecclesiae circa vocationem possidendi bona temporalia declaratur et vindicatur et educationem ministrorum sacrorum, nulla ulteriori 1 .llaec ipsa úutituta (religiosa) longe ante Relias et indiget explicatione. Conferendae sunt in Syllabo Ioannes adnmbrarant, Christus consnluit, apostoli coluerant, damnatae propositiones ΧΧΧΠΙ et XLY1. sancti fere comes adamaranL Excepti * enim sacris martyribus, (48) Quoad consilia evangelica coramque publicam rari omnino iu numerum sanctorum relati leguntur, qui ex professionem in religiosis institutis ab ecclesia appro­ snunair indi poise, ut eadem ab originali sua institutione bilitatis obiectum credi oportere revelatum Dei circa fidem et mores aberret; et 2. ita eam posse verbum, sive quidquid revelatione dit ina continetur: corrumpi, ut tandem penitus desinat ease. Hanc significat autem, proprii quidem sed mediati sui fuisse antiquorum haereticorum sententiam, enarrat D obiccti ambitum nnn finiri, nisi necessariis ad ipsum Dionysius Pe tavi us de poenitentia publica I. I, c. 3, Dei verbum custodiendum praesidiis ac conditioni­ itemque eandem fuisse bulheri et Calcini vocem, bus. Hoc est, quod capite IX decreti ex sacri» dicentium se papismi corruptionem deserere et anti­ litteris declaratur, et oppositis adnott. (15) et (16) quam puritatem repetere. Eiusdem rei testis est uberius illustratur. Castander, qui, uti legitur in Bibliotheca Belgica, (59) Sequentes tres canones pertinent ad eccle­ tom. I, ap. Zachariam. Aniifebronius, tom. I, introduce, siae constitutionem. Et canone quidem X tres con­ c. V, adnotat. 19: pDum in haereticorum.scriptis demnantur haeretes: 1. eorum, qui generatim negant, curiosius indagandis ac legendis versatur, haereseos ecclesiam esse societatem perfectam: 2. eorum, qui notam vix effugit. Et dum in componendis religionis speciatim affirmant, ecclesiam non esse, nisi colle­ dissidiis se ponit sequestrum atque arbitrum, a recta gium: 3. eorum, qui contcndnn' ecclesiam, ut quae fidei semita nimium quantum exorbitasse visus est. in statu sit, saeculari dominaiioni esse sublectam. Docebat enim, nullam hacrcsiin sic erraro, ut a Tria autem illa a novatoribus, ab eorum iurisconsaluto abducat, quamdiu in Christum creditur, vel sultis, ct sequentibus illos pseudo-politicis negari, apostolicum symbolum tenetur. Ecclesiam item liquet ex adiectis supra adontati. (17) et sqq.; catholicam non (in] disciplinae solum et morum eadem divinae revelationi immediato opponi, ibidem integritate, sed ot in doctrinae sinceritate defecisse ; exponitur, et in decreti capitibus III et X declara­ lieitumquo esso homini christiano in articulis fidei tur. Eodem spectant haec sanctissimi domini nostri orthudoxao dubitare; quod impium est et temera- in allocutione habita dio 9 iunii 1862, quibus eorum 525 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHKISH 626 reiicit sententiam, qui rbaud erubescunt asserere, A Grotius, De imperio summarum potestatum circa sacra philosophicarum rerum morumque scientiam, item- c. 8: ¿Ecclesia igitur, inquit, legislativam potestatem quo civiles leges posso et debero a divina revela­ lege divina non habet; quare quao ante imperatores tione et ecclesiae auctoritate declinaro, et ecclesiam christianos in synodis conscripta sunt, ad ordinem non esso veram pcrfectamque societatem plane libe­ aut ornatum facientia, habent aut solam consilii ram. nec poliero suis propriis et constantibus iuri- vim, aut obligant per modum pacti. Neque haec bus sibi a divino suo fundatore collatis, sed civilis tamen obstant, quominus facultas aliqua legislativa potestatis esse, definire quao sint ecclesiae iura et ecclesiis, pastoribus, presbyteris aut synodis con­ limites, intra quos eadem iura exercere queat." cedi possit humana lege * Observat tamen, ¿leges (60) Canon© XI et XII specialia damnantur a tali aliquo coetu datas rescindi et corrigi posse consectaria, quae cum generali haereticorum thesi a summa potestate, ai ita res exigat: quia non superius condemnata cohaerent: scilicet 1. in eccle­ possunt in una republica duo esse legislatores aeque sia omnium iura esso aequalia; do qua novatorum summi". Sic ille de potestate legislativa; de coer­ doctrina cf. adnotnt. (17): hinc 2. episcopos eccle- citiva nominatim et de quavis externa iuriadictione riao non haboro proprio dictam potestatem juris­ gencratim ita loquebatur in relatione data Consilio dictionis, eed tantum ministerium: ita Salmasius, Statua de articulis organicis conventionis, uti habetur de trapezitlco foenore, p. 412; ¿Veteribus, inquit, in actis italico factis in opero cui titulus: Concor­ episcopatus in ecclesia non fuit nomen dignitatis dato fra il governo francese e la santa sede p. 70. aut potestatis sed curationis et administrations, et B civis Portalis: ¿Se furon visti altre volta questi non solum in ecclesiasticis, sod otiam in civilibus ministri (di religione) esercitare nei loro uffici un curatio et potestas diversa fuit: nam quaedam officia autorità esteriore e coattiva su certe persone e su curationem habent, non potestatem; talis in ecclesia certi oggetti, non bisogna perder di vista, che fuit episcopatus * ; et idem de episcopis et clericis quest'autorità non era cho di concessione e di privi­ 1. VI: ¿Episcopum, ait, ox prima institutione sui legio. Essi la tenevano dai sovrani, non l’esercita­ nihil aliud fuisse, quam curatorem, nullo magisterio, vano che sotto la loro sorveglianza o potevano nulla auctoritate praeditum, quasi opificem quondam essere spogliati, so no abusavano. Si dee dunque aut ministrum. * Sod do aliis similibus novatorum tenero per incontrastabile, che la potestà dei capi è sententiis cf. adnott. (18) et (19): et 3. in exercenda limitata alle cose puramente spirituali; che questa potestate, quae iisdem episcopis concessa fuit, non potestà è piuttosto un semplice ministero, che una esse eos liberos, sed saeculari imperio obnoxios; giurisdizione propriamente detta; o che se la pa­ de qua perversitate cf. easdem adnotatt., quibus rola giurisdizione, sconosciuta nei primi secoli, è pariter illa impietatis placita iuxta doctrinam in stata consacrata dal costume, lo fu sotto la condi­ decreti cap. X expositam ut fidei contraria osten­ ziono che non si debba convertir© il dovere d'im­ duntur. Sane ¿veritas catholica est, scribit Suarcs piagare i mezzi di persuasione nella facoltà di in Defensione fidei catholicae 1. III, o. 6, de Romano costringevo, e il ministero nella dominazione. Secondo pontifice, dari in ecclesia spiritualem potestatem verae l’osservazione di un’assai profondo scrittore non si et propriae iurisdictioris, per quam possit christia- C ricusa alla chiesa il potero coattivo, o propriamente nus populus in ordino ad salutoni animae conve­ cosi detto, eo non perchè è impossibile, cho essa nienter gubernari. Haeo assertio de fide certa est, lo abbia, atteso Γ oggetto e lo scopo del sacerdozio * uomo, il quale non per altro è ut communi consensu catholici docent, ct probatur... e la natura dell apertissimis Scripturae testimoniis". Et in Inudatis sottomesso ai precetti della religione so non in frequenter litteris ad cardinalem dc Rupefucaldio quanto è perfettamente libero e capace di meritare scribit Pius papa VI: ^Perlegantur assertiones con­ o di demeritare. Quelli fra gli ecclesiastici che cilii Senonensis inchoati anno 1527 contra Luthora- reclamassero questo potere, non saprebbero óve norum haereses: illud profecto quod basis est et impiegarlo, e non potrebbero faro uso senza di­ fundamentum decreti matrimonialis (/. nationals], struggere Vessenzia stessa della religione," Attamen do quo agitur, expers esso ab haeresis nota videri Pius papa VI, uti est supra in adnotat. (20), Pi­ non potest. Sic enim so explicavit concilium: ,Mar- storiensium propositionem, qua ecclesiae iurisdictio silius Patavinus hostiliter ecclesiam insectatus et ad meram suasionis potestatem revocatur, damnavit terrenis principibus impio applaudens, omnem prae­ uti haereticam. (62) Canone XIII tres profligantur errores, ni­ latis adimit exteriorem iurisdiclionem, ea dumtaxat excepta, quam saecularis largitus fuerit magistratus. mirum duo expressis verbis, tertius actu, ut aiunt, Omnes etiam sacerdotes, sivo simplex sacerdos fuerit, exercito. 1. Expressis verbis ct directo condem­ sive episcopus, archiepiscopus, aut etiam papa, natur haereticorum sententia, qua negant, ecclesiam aequalis ex Christi institutione asseruit esse auc-D veram esse unam, sanctam ... Romanam : 2. verbi· toritatis. quodque alius plus alio auctoritate praestet, quidem expressis, sed indirecto ac propositione in­ id ox gratuita laici principis concession© vult pro­ cidente, neminem extra illam posse salvari, de quibus venire, quod pro sua voluntate possit rovocaro. cf. adnotatL (54) et (55); 3. actu ipso exercito, ec­ Verum cx sacris litteris coercitus est delirantis clesiam non habero potestatem illa duo dogmatice huius haeretici immanis furor, quibus palam definiendi, quao est doctrina Francisci dc Paula ostenditur, non ex principum arbitrio dependere Gonzalez Vigil, vulgata in opero Defensa de la autori­ ecclesiasticam potestatem, sed ex iure divino, quo dad de los gobiernos etc. a sanctissimo domino nostro ecclesiae conceditur leges ad salutem condero fide­ litteris apostolicis 10 iunii 1851 condemnato, ut , * falsas, lium, et in rebelles legitima censura animadvertere ; quod propositiones contineat ^scandalosa iisdem quoquo litteris aperte monstratur, ecclesiae . temerarias, impios et haereticas." (63) Canon XIV. Cum quae canonibus sta­ potestatem longe alia quavis laica potestate non modo superiorem esso, sed ed digniorem. Ceterum hic tuuntur, de fido e«se omnia debeant, significasse Marsilius et ceteri praenominati * haeretici adversos distincte iuverit, quao hoe canone contra fidem ease ecclesiam impio debacchati certatim eius aliqua ex dicuntur, scilicet negare 1. divinam primatus in Petro factam institutionem : et quidem 2. ita ut parte nituntur diminuere auctoritatem/“ (61) Cacone XII damnatur eorum haeresis, qui Petrus ewet omnium apostolorum princeps; itemque nominatim triplicem potestatem, legiferam, judicia­ 3. totius ccelerizo militantis, nimirum quae in terris riam et coorcitivam ecclesiae denegant. Ita disorte peregrinatur et nondum in termino est, visibile COXCIL. OENKRAL. TOMUS LL 40 627 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 628 capai. Hace tría, quae ox doctrinae capite de fide a rApostoli et fideles sacerdotes Domini strenuo sant, negantur a proteetantibus generatim omnibus, ia necessariis ad salutem regularunt ecclesiam, et ab ipsis etiam schismaticis et episcopalibus; vel antequam papae officium foret introductum: sic si praerogativam aliquam Petro factam concedant, facerent, deficiente per summo possibile papa, eam vi iurísdietionis vere proprioque dictae exuant, usquo ad diem indicii"; tum art. IX: BPapalis ac in mero honore, qao Petrus esset primus inter dignitas a Caesare inolevit, ct papao perfectio pares, collocant, ct ita fidem christianam de insti­ et institutio α Caesaris potentia emanavit"; et tuto iarisdictionis primatu illudunt ac pervertunt. art X: F·.Nullus sine revelatione assereret ratioAtqui de conciliis et ecclesia I I c. 12 scribit Bellar- nobilitor do se vel alio, quod esset caput ecclesiae minas: rEase autem papam Romanum totius orbis particularis, nec Romanus pontifex est caput Ro­ christiani ecclesiasticam principem, paulo ente ex manae ecclesiae particularis"; et art. XI: „Non magno Leone aadivimas, et nos in libris do ponti­ oportet credere, quod iste quicunque eat Romanas fice fusissime demonstravimus/ Hinc additur 4. in­ pontifex sit caput [cuiuscunquej particularis eccleaiao cisum ultimam, qao decemitar, contra fidem esso sanctae, nisi Deus cum praedestinaverit"; atquo affirmare, primatum, quem Christus Petro contulit, art. XII: BNemo gerit vicem Christi vel Petri, uisi honoris tantum fuisse, et quao sequuntur. Quod sequatur eum in moribus: cum nulla alia sequela ad priorem canonis partem attinet, habentor inter sit pertinentior, nec alitor recipiat a Deo procura­ Marsilii Patavini et Ioannis do laudano errores toriam potestatem, quia ad illud officium vicariatus anno 1327 a Ioaone XXII damnatos „velat sacrae B requiritur et moram conformius et instituentis Scripturae contrarios ct fidei catholicae inimicos, auctoritas"; tum damnati ab iisdem articuli Wikhacroticos, sea hacreticales ct erroneos" haec art. 2: lefF XXXVII: ^Ecclesia Romana eat synagoga sa­ .Quod beatus Petrus apostolus non plus auctoritatis tanae, nec papa est proximus ct immediatus vi­ habuit, quam alii apostoli habuerunt, nec aliorum carius Christi et apostolorum"; et XL: nElectio apostolorum fait caput. Item [quod] Christas nullum papae a cardinalibus, a diabolo est introducta"; caput dimisit ecclesiae, nec aliquem vieariam suum et XLI: „Non eat do necessitate salutis credere, fecit": et inter articulos lo&nnis Hum in concilio Romanam ecclesiam esso supremam inter alias ec­ Constantiensi et a Martino V damnatos art. 7 clesias"; hinc ex articulis XXXIX, de quibus er­ [Mansi, XXVII, 1209): ^Petras non est, nec fuit rorum Wikleff ot Hass suspecti interrogandi erant, caput ecclesiae sanctae catholicae." Quod vero art XXIV: rItcm, utrum credat, quod papa cano­ ad alteram canonis partem attinet, occurrunt, nice electas, qui pro tempore fuerit, eius nomine inter articulos 39, de quibas errorom Wikleff et proprio expresso, sit successor beati Petri, habena Han suspecti ex mandato Martini papae V in supremam auctoritatem in ecclesia Dei"; porro cum bulla Inter cunctas interrogandi erant, art 23 [ibid. allato superius Lu th eri art. XXV a Leone X dam­ ]212): gîtera, utrum credat, quod beatus Petrus nato hae spectat damnatus ab eodem pontifice fuerit vicarias Christi habens potestatem ligandi et Lutheri art. XXVI: rVerbum Christi ad Petrum: solvendi super terram": ct propositio damnata ab Quodcunque solveris saper terram etc. (Matth. XVI) Innocentio X decreto sacrae congregationis Inquisi­ extenditur dumtaxat ad ligata ab ipso Petro"; tionis 1647 29 ianaarii: .Omnimoda aequalitas inter eodem denique pertinent haec ex Pii VI brevi sanctum Petrum et sanctum Paalum sine sabordi- Serper soliditate diei 28 novembris 1786, quo liber nationo et subtectione sancti Paoli ad sanctam Eybelii: Quid est papa ? damnatur: „ An ergo, quod Petrum in potestate suprema et regimine universalia horribile dictu, fanatica fuerit vox ipsa Christi ecclesiae, voluti haeretica."1 Eoderaque referuntur clavos regni caelorum cum ligandi solvendique censurae de propositionibus Marci Antonii de Do­ potestate Petro pollicentis: quas claves communi­ minis latae α facúltalo Parisiens! apud Duval. De candas ceteris, post Tertullianum, Petrum solum ac­ Romani pontificis potestate, p. I, q. 2: nProposilio: cepisse, Optatus Milevitanas profiteri non dubitavit? sicut apostoli simal et io solidum aristocratice curam An fanatica dicenda tot solcmnia totiesque repetita gerebant ecclesiae cam potestate aequati ct uni­ pontificum conciliorumque decreta, quibus illi dam­ versali, ita episcopi omnes simul et in solidum nati eant, qui negarent, in beato Petro apostolorum eandem regant ecclesiam, singuli cam plena pote­ principe successorem eius Romanum pontificem state: haec propositio est haeretica; et schismatica constitutum a Deo capat ecclesiae visibile oc vi­ qaoad ultima vorba ,singuli cum plena potestate1". carium lesu Christi, ei regendae ecclesiae plenam Tam ista propositio: „ln potestate universali suc­ potestatem traditam, veramque ab omnibus, qui cedant episcopi non modo universi, sed etiam sin­ chri|tiano nomine censentur, obedientiam deberi; goli; haeretica est et schismatica." atque vim eam esse primatus, quem divino iure (64) Canon XV. Ilio canon statuitur contra obtinet, ut ceteris episcopis non honoris tantum novatores haereticos tum contra schismaticos, qui gradu, sed ot supremae potestatis amplitudine ante­ generatim negant 1. ex ipsius Christi Domini insti­ cellat?" Quibus utrumque canonis incisum clare tutione Petrum in primatu super universam eccle- effertur. eiam debere successores habere perpetuos; et spo(65) Canon XVI statuiturcontradoctrinasFebronii, ciatim 2. Romanos pontifices Petro in illo primatu Tamburini), Marci Antonii de Dominis, quique illas succedere iure divino. Sed utrumque contra fidem usquenunc sequuntur ac repetunt dicentes 1. pote­ esse, dodrina superius et in doctrinae capite exposita statem primatus absolvi munere sive officio merao manifestissime ostenditor. Do utraque parte ha­ inspectionis vol directionis. Atqui haec est aliqua bentur praecedentia ecclesiae iudicia. Huo enim officii pastoralis functio, non autem ipsa pastoralis faciant damnati a concilio Constantiensi et Martino V potestatis plenitudo, quae iuxta fidei doctrinam Ioannis Huss ari. XXVII [Mansi, XXVII, 1210]: * complectitur potestatem magisterii atquo regiminis. „Non est scintilla apparentiae, quod oporteat Addunt 2. potestatem propriam Romanorum ponti­ osse anum caput in spiritualibus regens eccle­ ficum non esse plenam neque supremam potestatem siam; quod semper cum ecclesia ipsa militante pastoralis sive episcopalis jurisdictionis in universam conversetur ot conservetur"; art. XXVIII: „Chri- ecclesiam. Qua negatione evertitur ipsa natura pri­ matus, qui, ut fides docet, in officio summi et uni­ bcqs sine talibus monstruosis capitibus per suos veraces discipulos sparsos per orbem terrarum versalis pastoris sive episcopi ovium et agnorum melius suam ecclesiam regularet"; et art. XXIX: situs est. Tum ex illis alii negant 3. Romani ponti­ 629 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CHRISTI 630 ficis potestatem esse ordinariam, com sit pro casibus A litteris ad Germaniae metropolitanos c. 7: B Apostolica tantum extraordinariis, ut aiunt, non ad greges pas­ sedes supra omnes episcoporum dioeceses habet tus cendos, sed ad ordinis perturbati tutelam; alii vero ordinariae potestatis"; et illa ex eiusdem Pii V£ ordinariam eam esse concedentes ao inter pastores brevi Super soliditate, quae post allegata superius exercendam, negant illam immediatam esse in sin­ verba sequuntur: „Quo magis deploranda est prae­ gulos greges vel fideles, ad eosdem scilicet docendos ceps ao caeca hominis temeritas, qui tot decretis ac pascendos, cum primatus potestas episcopalis damnatos errores infausto suo libello instaurare non sit Quao rursum nti opposita declaratae fidei studuerit, qui dixerit ac per multas ambages passim doctrinae, ita censura anathematis digna sunt. Quare insinuant: quemlibet episcopum vocatum a Deo ad proscribuntur qui dicunt, potestatem Romani ponti­ gubernationem ecclesiae non minus quam papam, ficis non esso ordinariam ac immediatam. „Nam nec minori praeditum esse potestate: Christum papam mediato tantum praeesse dominico gregi, ait eandem per seso apostolis omnibus potestatem de­ Zollinger, Institutiones iuris ecclesiastici, I. 1, tit 30, disse: quidquid aliqui credant obtineri et concedi § 508, nec posse nisi supplero defectum paetorum solum a pontifice, posse idipsum, sive a consecrainferiorum, apertissimus error est ex damnatis haustus tione sivo ab ecclesiastica iarisdictione pendeat, auctoribus, nempe Marco Antonio do Dominis, Ri cho­ perinde obtineri a quolibet episcopo : voluisse Christum rio, Fobronio, Eybolio; error est manifeste repugnans ecclesiam reipablicae more administrari: ei quidem ▼orbis ot sententiis Christi primatum instituentis in regimini opus esse praeside pro bono unitatis, verum potestato sancto Petro concessa; error repugnans B qui non audeat se aliorum, qui simul regunt, ne­ traditioni et usui perpetuo; repugnans concilio occu- gotiis implicare: privilegium tamen habeat negli­ monico Lateranensi IV... , Nihil in verbis Christi gentes cohortandi ad sua implenda mania : cim pri­ distinguitur, nihil excipitur. Petro imperatum est, matus hac una praerogativa contineri supplendae inquit Bossuetus, Sermone de unitate ecclesiae, ut aliorum negligentiae, prospiciendi conservationi unicuncta gubernaret, et pasceret omnes agnos et oves, tatis hortationibus et exemplo: Pontifices nil posse filios et matres, et ipsos quoquo pastores, [pastores,] in aliena dioecesi praeterquam extraordinario casu: inquam, si populi rcspiciantur, oves, si Petro con­ Pontificem caput esae, quod vim suam ao firmitatem ferantur1 . . . Quaero, quid episcopi prius, quid im­ teneat ab ecclesia: licitum sibi fecisse pontifices mediatius, quid propius acceperint" Et beatus violandi iura episcoporum, reservandiquo sibi abso­ Thomas, Supplemento q. 8, a. 5, ad 3 : rInconveniens lutiones, dispensationes, decisiones, appellationes, osset, inquit, si duo aequaliter super oandem plebem collationes beneficiorum, alia uno verbo munia om­ constituantur; si autem inaequaliter, non est incon­ nia, quae singulatim recenset atque velut indebitas veniens, et secundum hoc super eandem plebem ac episcopis iniuriosos reservationes traducit" His immediate sunt et sacerdos parochialis, et episcopus, aliisque „infelix ille scriptor, ut ibidem legitur, nil et papa." Hinc theologorum sententiam referens non molitur quo hanc Petri sedem modis omnibus Morbosius, Summa Christiana t. II de poco. dias. 4: vexet oc oppugnet, qua in sedo constitutam potrea nOrdinaria iurisdictio, ait, residet in iis tantum, unanimi sensu cathedram eam coluere, qua in una quibus animarum cura et regimen ex officio com- 0 unitas ab omnibus servaretur; o qua in reliquas petit; talis est Romani pontificis in omni ecclesia omnes venerandae communionis iura dimanant; ad iurisdictio." Et Parieiensis facultas 1540 contra quam necesso sit omnem ecclesiam, omnes qui un­ Lutherum statuit: nUnum esse iure divino summum dique sunt fideles, convenire. Non ille veritus eat in ecclesia militante pastorem, cui omnes christiani fanaticam turbam appellare, quam prospiciebat ad parerò tenentur"; tum 1683: „Unum esse iure divino adspectum pontificis in has voces erupturam: ho­ summum in ecclesia pastorem . .. qui immediate a minem eum esse, qui claves regni caelorum cum Christo non honoris solum et dignitatis, sed ot potesta­ ligandi solvendiquo potestate e Deo acceperit, cui tis ac iurisdictionis primatum habeat in tota ecclesia;· non alius episcopus exaequari valeat, a quo ipsi Quae porro authenticis ecclesiae indiciis modo gene­ episcopi auctoritatem suam recipiant, quemadmodum ralius modo specialius declarata fuerunt. Huc enim ipse a Deo supremam suam potestatem accepit: referuntur: ox concilii Lateranensis IV cap.5 quao so- eundem porro vicarium esso Christi, rnput eccleaiao quuntur [Mansi,XXII,990]: „Antiqua patriarchalium visibile, iudicem supremum fideliam. (66) Canone XVII directe damnatur impia eorum sedium privilegia renovantes, sancta universali synodo approbante, sancimus, ut post Romanam ecclesiam, doctrina, qui negant, inter daas supremas potestates, quae disponente Domino super omnes alias ordi­ ecclesiasticam et civilem, unionem et concordiam nariae potestatis obtinet principatum, utpote mater posse consistere, in qua utriusquo iura salva sint. universorum Christi fidelium ct magistra, Constan- Eiusmodi autem sententiam adversari verbo divinitus tinopolitana primum, Alexandrina secundum, Antio- D revolato, capito XIII schematis declaratur et adnoebena tertium, Hierosolymitana quartum locum ob­ tat. (45) illustratur. Indirecte autem, per appositum tineat-: porro ex damnatis a loanno XXII Marsilii /independentem- et per propositionem incidentem Patavini et loannis de laudano erroribus art. IV: „quam ecclesia catholica sibi a Christo tributam „Quod omnes sacerdotes, sivo sit papa, sive archi-’ esso docet-, eorum haeresis condemnatur, qui con­ episcopus, sive sacerdos simplex, sunt ex institutione cordiam inter utramque potestatem ex dependentia Christi auctoritatis et iurisdictionis aequalis"; tum potestatis ecclesiasticae a civili repetunt: „quia, ox art. XXXIX, do quibus errorum WiklcfT.ct Hues inquit Grotius 1. s. c., non possunt in una república suspecti orant interrogandi, art. XXV: 0Item, utrum duo esse legislatores aeque sommi-; bine ille credat, auctoritatem iurisdictionis papae, archiepi­ summae potestati (quam civilem esso intelligit) ec­ scopi et episcopi in solvendo et ligando esso maiorem clesiam subiicit Similiter Pufendorfius, ut ex eius auctoritate simplicis sacerdotis, etiamsi curam ani­ verbis in adnot (5) addoctis constat Idem vero marum habeat-; ot s. e. art XXIV: rItcm, utrum ib. 1. c. § 35 sq. sic contra catholicos argumentatur: utrum credat, quod papa canonice electus, qui pro pColorem aliquem habet, quod iaetatur, melius et tempore fuerit, eius nomino proprio expresso, sit firmius unitatem fidei conservari, controvertías com­ successor beati Petri, habens supremam auctoritatem poni, ao haerear * compesci atque extisgui posse, in ecclesia Dei-; atquo praeter allatam superius ex si in unum statam coaluerint omnes per orbem constitutione Auctorem fidei propositionem III dam­ terrarum ecclesiae, et ab uno capite sive princeps natam velati haereticam huc pertinet ex Pii VI is sit sive senatus o pluribus constans regantur “ * 49 631 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 632 Id autem reircit Pufendorfius, pqnia non possunt A et des fidèles dans l’ordre de la religion, d’établir non boo modo in una deitate duo summa imperia scs ministres ou [de] les destituer conformément introduci, cum obtentu indicii do controversiis non aux mêmes règles, et do so faire obéir on imposant minus obnoxii teneri homines queant quam per aux fidèles suivant l’ordre canonique non seulement iussa circa civiles actiones. Si pones alium sit im­ des pénitences salutaires, mais do véritables peines perium, tunc vel isto exacutionem quoque habebit spirituelles par les jugements ou par les censures, * sententiarum a se lutarum, vel ipse habebit satis quo les premiers pasteurs ont droit do prononcer. sententiam pronuntiasse, exeeutione imperantibus Et tamen contra tnm certum in ecclesia sententiam, civilibus delegata Priori casa duo summa imperia conventus iste nationals potestatem sibi ecclesiae in una civitato maxima incommoda ot distractionem arrogavit, dum tot ac tanta constitueret, quae cum parient. Posteriori casu summi imperantes civiles dogmati tum ecclesiasticae disciplinae nd versali tur, ad nutum istius indicis sacra carnificum munia ct dum episcopus ct ecclesiasticos omnes iureiurnndo obibunt... Ut igitur duo status duoque summa ad sui decreti exsecutionem adstringor»‘t. Verum imperia humana ct his respondentes in civibus hoc minime mirum videri debet iis, qui ex ipsa obligationes in una civitate exstent, citra contra­ conventus constitutione facile intelliguut, nil aliud dictionem ct absurditattm intclligi non potest. Et ab illa spectari algue agi, quam ut aboleretur ca­ si maxime velis dicere, ecclesiam ct rcmpublicam tholica religio et cum eadem debita regibus obediential diversos habere fines ct circa diversa obiccta oc­ (67) Canone XVIII tria, quae immediato oppo­ cupari, sibi invicem non repugnantia: inde tamen F nuntur revelationi divinae, ut capito XIV declaratur, hand quidqunm consequitur, ecclesiam in statum con­ tanquam haeretica damnantur: 1. sententia negan­ vertendam, aut modum propagandi, conservandi ct tium, potestatem, quao est ad civilem societatem colendi religionem Christianam in civile regimen gubernandam necessaria, a Deo esse; 2. sententia * transmutandum. Quae quam riot divinae per negantium, eidem potestati ex ipsa Dei lege sub­ Christum institutioni contraria, in capite XIII do­ tectionem deberi; et 3. superiorem eiusmodi po­ cetur et tam superioribus adnotatt. quam adnotat. testatem repugnaro naturali hominis libertati. De (45) exponitur. Ad utriusque autem societatis pote- ipsis erroribus cf. adnotat. appositam sub numero statisquo habitum declarandum inxta doctrinam ca­ (46). Ad quae faciunt haec cx Pii papae VI allo­ tholicam spectant tum Oregorii XVI ency dira data 18 cutione habita in consistorio secreto dio 29 martii cat sept 1832 circa Lamcnnaiaii doctrinam: rNcquo 1790: pPcr decreta, quae α generalibus nationis laetiora et religioni ct principatui ominari possemus gallicae comitiis prodierunt, ipsa impetitur perturox eorum votis, qui ecclesiam α regno separari, baturque religio; huius apostolicae sedis usurpantur mutuamque imperii cum sacerdotio concordiam ab­ iura; solemnia pacta et conventa violantur. Et rumpi discupiunt. Constat quippe, pertimesci ab quemadmodum huiusmodi mala o falsis emanarunt impudentissimae libertatis amatoribus concordiam doclrini.·» per infectos renenatosquo libros, qui in illam, quae semper rei et sacrae et civili fausta manus omnium diffundebantur, ita quo in posterum exstitit ac salutaris ; ** tum quae scripsit rsuper etiam latius securiusquo evulgari imprimiquo pos­ principiis constitutionis cleri4 ad cardinalem de C sent ea opinionum contagia, inter prima comi­ Rupefucaldio 1791 Pius VI: „Et sane, inquit, quae tiorum decreta illud exstitit, quo libertas asseritur unquam pertinere potest ad laicos iurisdictio super cogitandi etiam do religione, prout cuique libeat, ecclesiae rebus, ob qnam ecclesiastici ipsi aubiici suaqac cogitata impune proferendi; nec quemque eorum decretis teneantur? Nemini porro, qui ca­ aliis obstringi legibus statuitur, quam quibus ipse tholicus sit, ignotum esse potest, ¡esum Christum consentiat * Tum pontifex subdit: PNatio fere om­ in suae ecclesiae institutione dedisse apostolis nis specio vanae libet tatis misero seducta parut ct corumquo successoribus potestatem nulli alii pote­ mancipatur concilio philosophorum se inviami mor­ stati obnoxiam, quam sancti«eimi patres universi dentium ac obtrectantium, non agnoscens, quod voce concordi agnoverunt cum Osio et sancto Atha- regnorum salus potissimum innitatur Christi doctrinae nasio monentibus: ,Ne te robus misceas ecclesia­ (s. Aug. ad Marcellin, op. 138, η. 15), quodquo sticis, neo nobis hisce de rebus praecepta mandes, eorum constituitur felicitas, ubi omnium pleno con­ sed a nobis potius hacc ediscas. Tibi Deus imperium sensu regibus obeditur, ut totidem verbis docet Augus­ tradidit, nobis quae sunt ecclesiastica concredidit, tinus (contr. Faust. 1. XXI. c 14). Ministri Dei sunt ac quemadmodum qui tibi subripit, Deo ordinanti in bonum, ecclesiae filii sunt, ac patroni, quorum repugnat, ita metuo, no si ad te ecclesiastica per­ est eandem ut parentem diligere, oiusque causam trahas, maioris criminis reus fias/ Ac propterea ac iura custodirei Et iam Pius pontifex rsuper sanctus loanncs Cbrysostomus, ut magis, quam id principiis constitutionis cleri, Dominico sanctae Ro­ verum esset, comprobaret, Ozae factum attulit: ,Qui D manae ecclesiae presbytero cardinali de Rupefucal­ arcam alioquin subvortendam fulsit, o vestigio mor­ dio· * scribit: „Eo quippo consilio decernitur, in iuro tuus eat, eo quod ministerium ipsi non congruens positum esse, ut homo in sncietato constitutus om­ usurpavit; ergono sabbatum violatum, et solus arcao nimoda gaudeat libertate, ut turbari scilicet circa ruiturae contactus ad laniaro indignationem Deum religionem non dobcat, in ciusque arbitrio sit do provocavit, ut qui haec ausi fuerant, no minimum ipsius religionis argumento, quidquid velit, opinari, quidem venino sint consecuti; hic vero qui odoranda loqui, scribere ac typis etiam evulgaro. Quae sane ut ineffabilia dogmata corrumpit, excusationem ha­ monstra ab illa hominum inter se aequalitate nabiturus est, ot veniam consequelur? Non potest turaeque libertate derivari ac emanaro declaravit. boc fieri, non potest, inquam/ Idipsum decrovcre Sed quid insanius excogitari potest, quam talem sacrosancta concilia, consentientibus in idem vestris aequalitatem libertatemque inter omnes constituere, regìbus, usque ad regnantis avum Ludovicum XV, ut nil rationi tribuatur, qua praecipuo humanum qui ao agnoscere declaravit: ,Commo son premier gonue α natura praeditum est, utquo u ceteris ani­ dovoir d'empêcher qu’à l’occassion des disputes on ne mantibus distinguitur? . . . Ubi est igitur illa cogi­ metto en question les droits sacrés d'une puissance, tandi agendique libertas, quam conventus decreta qui a reçu do Dieu seul lo droit do décider les tribuunt homini in societate constituto, tanquam questions do doctrine sur la foi, ou sur la règle ipsius naturae ius immutabile? Oportebit igitur cx des mœurs; do faire des canons ou des règles do eorum decretorum sententia iuri contradicere crea­ discipline pour la conduite des ministres du Γ Église toris, per quem exsistimus, et cuius libcralitati quid- 633 SCHEMA CONSTITUTIONIS DOGMATICAE DE ECCLESIA CUBISTI 634 quid sumus atque habemus, acceptum referro de- a fondere Ia religione collo ¡talo: la religione è la bemue. Praeterea, quia iam ignoret, creatos esae società dell * uomo con Dio, lo stalo è la società homines, ut non solum singuli sibi, sed et aliis ri­ degli uomini fra di loro. Ora, per unirei fra loro vant, ac prosint hominibus? In hac enim naturae gli uomini non hanno bisogno nè di rivelazione, infirmitate mutuo indigent ad sui conservationem nè di soccorsi soprannaturali. Basta loro di con­ subsidio; atquo idcirco a Deo et rationem et lo­ sultare i loro interessi, le loro affezioni, le loro quendi facultatem tenuerunt, nt et opem potere, ot forze, i lor diversi rapporti coi loro simili: essi non petentibus praestare scirent et possont: proindo hanno bisogno che di se medesimi. La quieti on e ab ipsa naturae inductione in societatem commu­ di sapere, so il capo di una società religiosa od nionemque coierunt. Iam. cum hominis sit ita sua ogni altro ministro del culto abbia un potere sugli ration© uti, ut supremum auctorem suum non tan­ stati, si riduce ai termini i più semplici Colla tum agnoscere, verum otiam colere, admirari ad semplice impulsione della legge, ogni uomo, è in­ cumquo omnia referro debeat, cnmquo ipsum subiici caricato egli della cura della propria sua conser­ iam ab initio maioribus suis necesse fuerit, nt nb vazione? Ciò cho può ogni uomo per la salute ipsis regatur Atquo instruatur, vitamque suam ad individualo, perchè non lo potrà per la loro com­ rationis, humanitatis religioniequo normam instituero mune salvezza il corpo politico, che è una vasta valeat, certo ab uuiuicuiusquo ortu irritam constat riunione di una moltitudine di uomini? La sovraatquo inanem esso iactatam illam inter homines nità, è altra cosa cho il risultato dei diritti della aequalitatem ac libertatem. Necessitate subditi estote. B natura combinati coi bisogni della società? Queste Itaquo ut homines in civilem sociotntem coalescere quisi ioni non appartennero giammai alla religione, possent, gubernationis forma constitui debuit, per c sono puramente civili. Esso debbono venir decise quam iura illa libortatis adscripts sunt sub leges dalle massime generali della società del genere umano, supremamque regnantium potestatem; cx quo con­ poiché il gran principio deli indipenitenza dei governi sequitur, quod s. Augustinus docet (Confess, lib. Ill, è appoggiato sul diritto universale dello genti, che c. 8) in haec verba; ,Generale quippo pactum eat non soffre eccezioni, poiché è fondato sul diritto societatis humanao ohedire regibus suis. Quapropter naturale. Negando questa indipendenza non si haec potestas, non tam a sociali contractu, quam ab farebbe che indebolire c rompere i legami che ipso Deo recti iustiquo auctore repetenda est‘. Quod uniscono i cittadini alla vite, o non si farebbe che quidem confirmavit Apostolus in superius laudata rendersi colpevole di delitto di stato Gli articoli epistola (ad Romanos XIII): Omnis anima potesta­ organici consacrano tutte queste grandi verità, che tibus . .. Atquo hic referre libet canonem concilii sono il fondamento di ogni ordino pubblico, e in­ Turonensis II habiti anno 567, cuius verbis ana­ dicano tutto le precauzioni, che la salvezza dei themate plectitur, non solum qui decretis aposto­ nostri padri aveva preso per conservarne il prezioso licae sedis contraire praesumit, sed et, quod peius deposito. L'unità ο Γ universalità del pubblico potere eat, qui contra sententiam, quam vas electionis sono una conseguenza necessaria della sua indipen­ Paulus apostolus Spiritu sancto ministranto promul­ denza. Il potor pubblico devo bastare a se stesso; gavit, aliud conscribere ulla ratione praesumat, cum ed è nullo se non è tutto. I ministri della religione dicat ipso per Spiritum sanctum: Qui praedicaverit non debbono pretenderò nè di dividerlo, nò di limi­ praeter id quod praedicavi, anathema sit. Ast ad teli “ refutandum absurdissimum eius libertatis commen­ (70) Canone XXI damnantur eorundem pseudo­ tum, satis esse potest, si dicamus, huiusmodi nempe politicorum doctrinae, do quibus in superioribus sententiam fuisso Waldensiutn ct Beguardorum a adnotatt. (18), (20), (59-61) dictum est, quique Clcmento V sacro approbante occumcnico concilio praetendunt. ecclesiae leges nullam obligandi vim Viennensi damnatorum, quam deiiido secuti sunt habere, nisi potestatis civilis sanctione firmentur, Wiklrphistae, ot postremo Lutherus illis suis verbis: aut eandem civilem potestatem posse vi supremao Liberi sumus ab omnibus." suae auctoritatis do causis religiosis indicaro ac (68) Canono XIX condemnatur monstrum doc­ statuere, ita paulo post verba superius allata idem trinae do stutu, quem vocant omnipotentem, α quo jjCivis Portali·-: r Allorché, inquit, nell·esaminare i omnia iura inter homines dimanent, et cuius sit lìmiti naturali del ministero ecclesiastico si attri­ omnis inter homines auctoritas: do quo cf. adnot. buisce esclusivamente ol pubblico potero la disposi­ (46). ziono delle coso temporali, riservando ai pastori le (69) Canon XX statuitur contra eiusdem superi­ materie spirituali, non si intende certamente di las­ oris monstri consectarium, quo contenditur i. in ciare come vacante fra questi limiti il ra.«/o terri­ publicis rebus ao socialibus legitimam conscientiae torio dello materie cho hanno tutto insieme dei normam situm esse in lego status, qui sit omnis D rapporti o colla religione o colla polizia dello 'tato, iuris fons et nonna; aut in publica, quam dicunt, o cho dai giurisconsulti vengono chiamate miste; hominum opinione; 2. iudicia vero ecclesiae circa nè permettere indifforontemento ai ministri del culto licitum vel illicitum ad huiusmodi publicas ot sociales di farvi dello incursioni arbitrarie o di aprirvi dei actiones ot ros non pertinere. Postremo hoc com­ conflitti giornalieri col magistrato politico. Un tale mento aperto negatur, quod circa ecclesiae magiste­ stato di coso trascinerebbe una pericolosa confusione rium oiusquo obiectum sancitum est superius uti do e rcnderebbo sovente incerto il dovere deli obbedienza. fido tenendum; priori autem illo negatur, supremam È necessario cho vi sia un potere superiore, il quale nc necessariam conscientiae omniumquo humanarum abbia diritto in questa specio di territorio di sciogliere actionum normam esso in Dei lego sitam, ut in tutti i dubbi o di superar© tutte lo difficoltà: questo capito XIV declaratur. Quod ad errores attinot, potere è quello a cui è dato di bilanciar© tutti uterque adnotat. (46) exponitur, sed ad eundem gl’interessi, quello da cui dipende Γ ordine pubblico haeo referuntur, quao „civis ** Portalis 1. s. c. ab initio o generale, ed a cui solo appartiene di prendere il suao relationis dixit: ^Quelli fra gli ecclesiastici nome potere nel suo senso proprio E un principio cho fossero ciechi a segno di credere, cho il pon­ certo, cho t? interesse pubblico di cui tien ta bilancia tefice di Roma od ogni altro pontefice possa im­ il governo, deve prevalere in tutto ciò che non è mischiarsi in qualunque siasi modo nel governo dei dell’essenze della religione. Per tal modo il magi­ popoli, ispirerebbero dei giusti allarmi e offende­ strato politico può e debbe intervenire in tutto ciò rebbero Γ ordino sociale. Non si deve giammai con­ cho riguarda Γ amministrazione esterna delle cose 635 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 636 ¡acre. Per esempio, è dolí essenza della religione, A cae enervativa, ot haeretica, ot probationes ad illam che la di lui dottrina venga annunziata; ma non sunt impertinentes. Praoterea certum omnino est, è dell’essenza della religione, che ciò sia fatto da disciplinam non posso temero et pro arbitrio variari" talo o tal altro predicatore; ed è necessario alla ct quae sequuntur. Quao confirmat sanctissimus tranquillità pubblica che venga fatto da uomini che dominus noster allocutione habita dio 9 iunii 1Θ62 abbiano la confidenza della patria. È anco talvolta dicens: „Hinc perverse comminiscuntur, civilem pote­ necessario alla tranquillità pubblica, che le materie statem posse eo immiscere rebus quae ad religionem, de\Y istruzione c della predicazione solenne vengano mores, et regimen spirituale pertinent, atquo etiam circoscritte dal magistrato. Noi no abbiamo molti impedire, quominus sacrorum antistites ot fideles esempi ne’ Capitolari di Carlo magno. La chiesa populi cum Romano pontifice supremo totius eccle­ giudica gli errori contrari alla sua morale ed ai siae pastore divinitus constituto libere ac mutuo suoi dogmi; ma lo stato ha interesse d'esaminare communicent, ut plano dissolvatur necessaria et arc­ la forma delle decisioni dogmatiche, sospenderne la tissima illa coniunctio, quae inter membra mystici pubblicazione, allorché lo erigono alcune ragioni ài corporis Christi ot adspectabilo suum caput ox divina stato, d'imporre silenzio sopra punti, la cui dis­ ipsius Christi Domini institutione esso ommino debet". cussione potrebbe agitare troppo violentemente gli Sed haec hactenus. spiriti; e d'impedire ancora in certo occorrenze, che 2. le coscienze non vengano arbitrariamente allarmate. Quadraginta patras dosidoria exponunt circa La preghiera è un dovere religioso; ma la scelta B meliorem tractationem schematis dell'ora e del luogo da destinarsi a questo dovere de ooolesia Christi. è un'oggetto di polizia. L’istituzione delle feste nel lor rapporto colla pietà appartiene ai ministri del Eminentissimi ac reverendissimi domini cardi· culto; ma interessa allo stato che i cittadini non nales praesides. vengano troppo frequentemente distratti dai travagli Schema constitutionis dogmaticae „Do ecclesia i più necessari alla società e che nell’istituzione si Christi", quod patrum consultationi propediem sub­ abbia maggior riguardo ni bisogni degli uomini, che mittetur, gravissimas res complectitur. alla grandezza deir Essere che si vuole onorare. Oli Sicut praecipuae hostium fidei aggressiones contra articoli organici fissano su questi oggetti c sopra divinum procurandae salutis humanae institutum, altri che sarebbe inutile di enumerare la parto che fundamenuliaque eiusdem dogmata diriguntur, ita deve prendervi il pubblico potere. La materia dei solida expositio doctrinae do ecclesia eiusquo auc­ matrimoni esigeva un’ attenzione particolare . . .* toritate principale agendorum huius concilii argu­ Quae non multum abludunt ab exposito in supe * mentum efficiat est necease. Summopere autem ex­ rioribus adnotationibus systemate Pufendorfii, Boch­ optandum est, ut tanta materia ea, qua par est, ín eri, Hcineccii, ot hao Grotii doctrina, qua L s. maturitate, eo item modo et ordine pertractetur, c. cap. 10 affirmat, Nicaenum canonem do episcopo· queis brevitati quoque, quantum fieri potuerit, con­ rum electione „α summa potestate rim legis habuisse", sulatur. Nam vel cac, quae hucusque factae sunt, et cap. 12: nA summis potestatibus emanare ius C tractationes eat snperque ostenderunt, quantum mo­ canones faeiendi, qui rim legis habeant *. Sed Bveri­ mentum recto consultationum modo et ordini tri­ tas catholica est, scribit Suarea contra regem Angliae buendum sit. de primatu summi pontificis 1. c. [1. 3] c 7, reges Quapropter infrascripti summopere desiderant, temporales, ut tales sunt, seu ratione suae iurisdic- ut gravissimum hoc schema non in omni sua exten­ iionis supremae in principatu politico, nullam habere sione simul ot ad semel examinetur, sed argumen­ υι ecclesia spiritualem potestatem * Hinc in laudatis tum eius fine accuratioris discussionis in certas partea supra litteris ad cardinalem do Rupefucaldio Pius dividatur. papá VI: PAt, inquit, ut iidem adversarii nostri Tres autem principales partes in eo perspicue tueantur istius conventus decreta, ipsa dicunt ad distinguuntur. Caput I usque IX inclusive tractat disciplinam pertinere, quao cum saepe pro tempo­ de ecclesia ciusque proprietatibus. Caput X et XI rum varietate mutata fuerit, nunc itidem mutari de potestate ecclesiastica, cui tamquam appendix potuit. Verum inter decreta ipsa, non solum dis­ additur caput XII de temporali sanctae sedis domi­ ciplinaria sed et alia non pauca in eversionem puri nio. Tertia pars, quao caput XIII, XIV et XV immulabilisgue dogmatis congeruntur, ut hactenus complectitur, de gravissima ccclesiao ad statum demonstravimus. Ast ut de disciplina agamus, quis civilem relatione agit. unquam cat inter catholicos, qui affirmet, disciplinam Singulae autem harum trium partium iterum ecclesiasticam immutari a laids posse? cum ipso pro re nata in alias minores subdividendae forent. etiam Petrus do Marea fateatur (de concordia tacer- D Quod nisi fieret, sed unicuique oratorum liceret dolii et imperii 1. II, c. 7, n. 8) quod de ritibus, de quocunque capite, quo libuerit ordine, promis­ ceremoniis, sacramentis, cleri censura, conditionibus cuum proferre sermonem, non exigua rerum con­ et disciplina, canones a conciliis, et decreta a ponti­ fusio, ipaiusque tractationis difficultas et protractio ficibus Romanis tanquam de materia sibi subitela' ipso facto oriretur. frequentissimo edantur; et vix ulla proferri possit Praeterea non utile tantum, sed fere necessarium constitutio principum, quae hac do re luta fuerit videtur, generales rerum consideratione * a speciali mero potestatis sai calaris imperio. Sequutas quidem cuiusvis materiae tractatione secernere, ut facilius hac in parte leges publicas videmus, sed non ante­ attentio in universam rei indolem et postmodum cessisse. Deinde eum anno 156·) facultas Purisiensis in eam particularem, quae prostat, materiam figatur. Quapropter eminentias vestras infrascripti enixo id examen adduxisset ea quao Franciscus Grimauldet, advocatas regius, retulerat ad conventum seu rogant, ut: Io Antequam schema dictum conciliari pertracta­ statue apud Andegavonses collectos; inter mullas propositiones ab ipsa reprobatas sequens etiam n. VI tioni eubiiciatur: Patribus concilii ¡ustum pro prae­ roperitur: Le second point de Ια religion est en la paratorio studio temporis spatium, fors una post police et discipline sacerdotale, sur lequel les rois conclusam schematis do catechismo discussionem et princes chrétiens ont puissance d icolle dresser, quindena concedatur. 2° Ante specialem singulorum capitum considera­ mettre en ordre et réformer icelle corrompue: haec propositio est falsa, schismatico, potestatis ecclesiasti· tionem generalia discussio aperiatur ita, ut in exor- 637 POSTULATUM DE MODO DISCUTIENDI SCHEMA DE ECCLESIA CHRISTI 633 dio totius consultationis illi ad dicendum projocen- a Eduardua Jacobus, episcopos Hildesiensis. tar, qui fors do universo schemate aliqua notanda Valentinus Wiery m. p. episcopus Gurcenais. haberent Antonius losephus Peitler episcopus Vaciensis. 3® Ut consultatio secundum suprndicta in tros Alexander Bonnaz episcopus Csanádiensis. partes distinguatur ita, ut nonnisi pertractata una loannes Ilenr., episcopus Osnabrugensis. parto ad alternai discutiendam procedatur. Pancrntius Dinkel, episcopus Augustanus Vind. 4· Ut similiter unicuique parti discussio de eadem Ludovicus Forwerk, episcopus Leontopolitanua. generalis praemittatur, qua demum peracta ad sin­ Michael Fogarosy m. p. episcopus Transsilvaniae. gula capita deveniatur. Quia vero lacobus Stepischnegg m. p. episcopus Lavantinus. 5° nonnulla capita in prima saltem parte, quae loannes Zalka m. p. episcopus laurinensis. do ecclesiae character© ct proprietatibus agit, tam Ladislaus Biró m. p. episcopus Szatmariensis. nrcto euhaerent, ut do illis simul sermonem fieri Philippus Krementz episcopus Varmicnsis. consultum videatur: optimo caput I cum IIo, caput IV Georgius Smiciklas m. p. episcopus Crisiensis. simul cum Vo, caput VI cum VIIo ot caput VIII Matthias Eberhard, episcopus Trevirensis. simul cum IXo consultationi submitti poterit. Stephanas Lipovniczki m. p. ep. M.-Varadiensis Multum solliciti de optato progressa et felici Latinor. exitu amplissimi huius occumenici concilii, quod Sígismundus Kovács m. p. episcopus Quinqae-Eccleomnium mentes summopere occupat, et rei christiasiensis. nne pro futuris temporibus modum et regulas prae­ B Ignatius Mrak m. p. episcopus Marianopolitanus et scribere pergit, hane petitionem ad vos, eminen­ Mnrquettensis. tissimi praesides! dirigimus, ìntime persuasi, huius­ Carolus losephus de Hefele, episcopus Rottanburmodi dispositionem ct tractandi regulam ad ordina­ gensis. tum ct broviorem simul discussionum progressum, Hieronymus los. L. B. de Zeidler abbas Strahoproin ot ad certiorem ampliorcmquo laborum succesviensis. sum saluberrimam fore, immo vero necessariam. Adolphus Namszanowski, episcopus Agathopolitanus i. p. i. In reliquis cum profundissima veneratione sumus Carol. loannes episcopus Sangallensis. eminentiarum vestrarum humillimi servi loannes Perger episcopus Cassoviensis in Hungario, Romae die 9 februarii 1370. Franciscos Xavcrius ’Wicrzchleyski, archiepiscopus Fridericus card. Schwarzenberg m. p. archiepiscopus Leopoliensis ritus latini. a Pragenais. loannes Simor m. p. archiep. Strigoniensis et primas A tergo manu secretarii: „Provisum iuxta mentem Hungariae. oratorum (art. 1-4x).tf Maximilianos de Tarnóczy m. p. archiep. Salisbur3. gensis et primas Germaniae. Fridericus m. p. e Landgr. de Furetcnbcrg archiMonitum circa observationes scripto tradendas episcopus Olomucensis. C super primis decem capitibus constitutionis Andreas Gollmayr, archiepiscopus Goritiensis. de ecclesia Christi Gregorius de Scherr, archiepiscopus Monacensis et 1870 februarii 23. Frisingensis. Quoniam dubitatio exorta fuit, an observationes Michael de Deinlein, archiepiscopus Bambergensia intra decem dies "scripto tradendae super primis m. propria. decem capitibus schematis constitutionis dogmaticae Ludovicus Haynald m. p. archiepiscopus Colocensis de ecclesia Christi etiam comprehendere debeant et Bacsionsis. tredecim priores canones do Ecclesia Christi, quae Paulus Melchers archiepiscopus Coloniensis. dictorum decem capitum complementum efficiunt; ■Gregor. Michael archiepiscopus Lcopoliensis ritus idcirco expressis verbis declaratur, observationes armeni. intra hos decem dies, quorum ultimus erit dies Honricus Forster episcopus Wratislnviensis. quartus martii, scripto tradendas non solum decem -Guilelmus Emmanuel Kettelor, episcopus Mogun- prima capita, sed etiam canones, qui ad eandem tinus. doctrinam pertinent (scilicet canones 1-13 inclusive) losephus Georgius Strossraaycr m. p. ep. Bosnensis complecti debere. et Syrmiensis. E secretaria concilii Vaticani die 23 februarii 1870. Bartholomaeus Legat episcopus Tergestinus-Iustilosephus, episcopus Sancti Hippolyti, nopolitnnus. P secretarias. losephus AI. Pukalski episcopus Tarnoviensis. loannes Valerianus m. p. episcopus Budvicensis. i Decreti videlicet die 20 februarii editi, qnol habetur Georgius Dobrila episcopus Parentinus et Polensis. inpra. coi. 18-15. XIX. INFALLIBIL1TATIS PONTIFICIAE DOCTRINA CONCILIO DEFINIENDA PROPONITUR 1870 martii 7. Praevium editoris monitum. — Post ea quao re.ulímus do decreto die £0 februarii edito, siluerunt congregationes generales usque ad diem 18 martii 1870. Sed interim inter patres consultationes privaî'iquo studia habita sunt, atque de schemata de redesia Christi iam distributo eao conscriptae sunt animadversiones quae paulo inferius exhibebimus. Cum autem iamdiu ab initio concilii plurimorum vc ·* ederentur, ut hac in synodo catholica doctrina definiretur sancireturque do Romani pontificis in4 llibili tn to quam semper tonuit atquo tenet catholica ecclesia; cumque petitiones plurimae admotae fuerint sive per fideles sive per ipsos concilii patres, quam­ quam paulisper difformes essent, immo et nonnullae dissonantes quoad definitionis opportunitatem, sum­ mus pontifex Pius Nonus iuxta litteras apostólicas Multiplices inter hoo doctrinae thema definiendum concilio proposuit, atquo definitionis formula distri­ buta est patribus quo die catholica ecclesia festivi­ tatem celebrat Angelici doc toris. cuius theologica et philosophica doctrina in ecclesia catholica per sae­ cula splendidissime refulsit et refulget, quae quidem 639 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 640 derelinqui forte poterit, ignorantia peregrinis opinio­ A fideliam perturbatione et ecclesiae inimicorum lae­ nibus superveniente, obscurari autem non poterit titia evulgant. Quae cum ita sint, optandum censeo, ut quid de Extra synodum, ut omnibus notum est, libertas licentiose scribendi do hoc doctrinae capito eo per­ infaliibiiitate Romani pontificis in materia fidei, venerat, ut cordatis viris stomachum moveret, et tamquam universalis ecclesiae doctoris definientis, imperitis scandalum crearet; ratio autem et studium ab omnibus sit credendum, sacrosancta synodus, quorumdam agendi, ut suffragia in proprium sensum apud apostolicam cathedram congregata, aperiat ac captarent, eo quoquo devenerat, ut dictitaretur, decernat. Id enim non modo opportunum, verum eos vario obtentu civilem auctoritatem concitare, etiam necessarium videtur, no fidelium mentes fluc­ qua sancta sedes forte deterrita, quod et scribere tuantes sint, et circumferantur omni vento doctrinae, piget, impediret, quominus hoc doctrinae caput de­ in nequitia hominum, in astutia ad circumventionem finiretur. Quare non solum opportunum, verum erroris. Quapropter, beatissimo pater, qui naviculam ec­ etiam plane necessarium videbatur, ut veritas ca­ tholica tanto ludibrio exposita in suam lucem quan­ clesiae, inter furentes persecutionum undas, ne im­ tocias restitueretur. Namque si ipsos consideras pingeretur in errorum syrtes. α Christo Domino, iri libellos, qui tanta colluvie edebantur sive contra persona beati Petri, gubernandam suscepisti, in­ Romani pontificis infallibilitatem vel definitionis stanter postulo, ut illam controversiam sacri concilii opportunitatem sive pro infaliibiiitate; tibi sunt ar­ iudicio subiici permittas, qua tandem definita, idipsum gumento validissimo ad concludendum, futurum om- B dicamus omnes, et simus perfecti in eodem sensu nino fuisse ut haec do infaliibiiitate doctrina a con- et in eadem sententia Sanctitatis tuae humillimus et obsequentissimus cilio definiretur, cum mota fuisset quaestio multum rumorem excitans, praecisione facta a merito quae­ in Christo servus + Ant. los. Pluym ep. Nicopolitan. stionis eiusdem. Nisi enim dicere velis Vaticanum 18 decembris 1869. concilium se gesturum prout ex actis quae habemus concilii VI traditur so gessisse Honorius, qui quae­ b. stionem de una vel duabus voluntatibus in Christo Beatissime pater, Domino, prout debuerat, suo supremo et irreformabili Venerabiles putres concilii oecumenici Vaticani. iudicio non diremit; ideoque nisi dicere velis con­ Emmanuel loseph Anaya protonotarius apostóli­ cilium Vaticanum eadem nota afficiendam do hao exorta quaestione, sicut olim Honorius, de infalli- cos, dignitas ecclesiae metropoliUnao Sanctae Fidei bilitate quaestio dirimenda erat. Eo magis quod Bogotao in Neograna tensi, procurator illustrissimi diuturna prorogatione periculum immineret, ne, rebus ac reverendissimi domini losophi Romero episcopi publicis iugiter oscitantibus iisdemquo graviter Un­ Diboncnsis et vicarii apostolici dioeceseos Sanctae dem perturbatis, synodus protrahi non posset. Quod, Martae in dicta ecclesiastica provincia Neogranadum orat periculum bene saneque sentientibus, spes tensi. omni qua decet observantia et obsequio haec ct ultimum effugium e converso videbatur illis, qui humillime exponit, ut pro conscientiae suao debito C praedicto procuratoris muneri, quo fungitur, satis­ secus sibi aliiaquo persuadere studebant. Cum autem acta sanctae sedis defensione aliunde faciat Uti vobi.·, pater sancto, venerabiles patres, ita petita ab impactis calumniarum telis plerumque non indigeant, sed eorum potentissima defensio sit ipsa et pene omnibus compertum est quod hisco diebus, rerum genuina expositio, historicum procedendi or­ cum nonnulli scriptores publico disceptaverint de dinem ideo plenius exponemus, ut tot tantaeque Romani pontificis infaliibiiitate occasiono huius calumuiao do hac praecipue quaestione licentiose concilii, quod auspico Deo ct Virgine feliciter in­ evulgatae tandem aliquando ovanc.5cant. Monumen­ choatum est ; hinc factum est ut quidam ex viris to rum edendorum initium sumimus ab iis postula- doctis ad trutinam, et nonnulli ox indoctis hanc tlonibus, quibus patres bene multi obnixe efflagita­ veritotem vel etiam in dubiam revocaverint. Ex runt, ut gravissimum illud thema concilio propone­ quo quantum detrimenti capere possit apud fideles populos tum auctoritas et magisterium Romanae retur definiendum. sedi», tum eorumdem catholicorum fides, nemo est 1. qui non videat. Postulationes pro infallibUitatls Romani pontificis Quapropter necessarium ducit orator testimonium definitione oecumenieo concilio proponenda. in medium offerre tum do aua personali fide, tum a. do fide episcopi Dibonensia. ac totius cleri ot po­ Sanctissimo domino nostro papae Pio IX. puli Noogranatonois reipublicae circa huiusmodi Beatissime pater. D Romani pontificis infallibilitatem. Itaque ad suam fidem quod attinet, orator nedum lufallibilitatem summi pontificis rx cathrdru lo­ quentia. quao cvidenthsimis divinarum literarum et firmiter credit, sed etiam cum praeceptoris munero sanctorum patrum probatur testimoniis, quamque fungeretur in ius ecclesiasticum tum publicum tum maxima christifidelium pars, per oecumenicum Vati- privatum in seminariis Sanctae Mnrtao ot Bogotae, canum concilium, definiri desiderat, hodie a quibus­ pro viribus usque sategit omnigenis argumentis, quae dam vehementer oppugnatam comporimus. Hinc scientia sacra abunde suppeditat, discipulis demon­ grave oritur scandalum, quod fidei simplicitati non strare ao ab obicctis defendere catholicam hanc parum obesae poterit. Nam vera falsis commis­ veritatem, scilicet: Itomanum pontificem ex cathedra centes ot iis quao clara sunt tenebras obducentes definientem in rebus fidei et morum infallibilem esse, ^ecclesiam illam ad quam, ut sanctus Irenaeus ait, eiusque dogmatica decreta, etiam antequam accedat propter potiorern principalitatem necease est con­ ecclesiae consensu», esse prorsus irreformabilia. Haec est etiam firma fides episcopi, cuius nomine venire eos qol sunt undiquo fideles, et in qua semper consonata eat ea, quao est ab apostolis traditio-, hic adstat orator; itidem sentit et credit tum clerus nedum errare poste, sed etiam aliquando errasse in tum populus qui vero catholice sapit; ita ut si per animos inducere contendunt: Cbristique in terris vi­ ephemerides eorum perveniret ad aures hanc infal­ carium, cuius est confirmare fratres, no a fido de­ libilitatem in controversiam adduci, nec per infallibile ficiant, doctrinas a christianis moribus alienas pluries huius concilii oraculum definiri, scandalum profecto docuisse ao In haoresim prolapsum, non sino magna paterentur. Putarent enim dubitaro posse de eo 641 POSTULATIONES PRO INFALLIBILITATB DEFINIENDA 642 quod heri tamquam certum crediderunt. Putarent J Christo redivivo prolatum suppeditat sanctus loeo fortius hna do catholica veritato dubitari fas esae, annes XXI, 15 et seq.: Pasce agnos meos . . .pasce do qua ipsa haec oocumenica synodus anceps haeret oves meas. Itidem praetermittit luculentissima testi­ aut haererò videtur, cum non obstantibus dubiis in monia quae sensus traditionalis abunde suppeditat. modium contra prolatis, ipsa sileat, iramo renuat Hacc enim tum sacrarum litterarum, tum traditionis definitionem dogmaticam quoad eam tradere. monimenta allata ao doctissimis commentariis illu­ At insuper quid non esset pertimescendum ox strata ac expensn habentur npud plures magni no­ parte inimicorum ecclesiae, quos haeretis vol incre­ minis doctorea, quos inter eminent Canus, venerabilis dulitas pervasit? Ipsi enim quotidiano ox facto Bellorminus, sanctus Ligorius, Petrus Ballerinius, optimo norunt illud Augustini monitum: Ecclesia cardinalis Litta in suis epistolis; inter coaevos theo­ Dei ... mulla tolérai; et tamen quae sunt contra fidem logos loannes Perrone, Dechamps episcopus Mechrei bonam ritum non approbat, nec tacet, nec facit linieneie, Petrus Guai, aliique innumeri. Apud eos­ (s. August, op. LV, al. CXIX ad Innuar. c. XIX, dem quoquo radicitus confutata habentur quae sive n. 35), seu: Ecclesia errorem circa fidem non dissi­ contra scripturarum oracula, sive contra traditionis mulat, non tolerat, sed illum denunciai, impugnat testimonia, sive contra factum infallibilitatis Roma­ ac damnat. Si igitur in praesenti controversia do norum pontificum congesta ab adversariis fuerunt, infaliibiiitate Romani pontificis ex cathedra defi­ praesertim de Liberio et Honorio. nientis hoo in concilio ecclesia sileret, quamvis error Illud tantummodo argumentum in praesentiarum qui eam oppugnat sit contra fidem divinam, quis I urgere contendit orator, quod a totius ecclesiae valeret, venerandi patres, vestros versare unto oculos Christi agendi ratione petitur. Ecclesia enim ca­ incredulitatis atquo hetorodoxiao vesaniam in im­ tholica licet iam decom et octo saecula nata, est piis abaurdisque erroribus quasi per consectarium semper eadem in quolibet suae vitae saeculo, immo ex hoc eloquenti silentio eruendis? Quis vestrum in quolibet suae vitae die. Ipsa est semper societas non cornit quod ecclesiae hostes plenis buccis ad­ illa infallibilis a Christo fundata uti columna et fir­ versus rem catholicam debaccharentur, quasi petra, mamentum veritatis; illa sponsa cui sponsus eius supra quam Christus fundavit ecclesiam, fracta possit Christus indissolubili vinculo se copulavit; illa quam illabi? Atque ita quis impediret quominus blate­ Spiritus sanctus docet omnem veritatem cum ea in rarent, quod possit immo debeat una cum ipsa ruere aeternum manens; est illa adversus quam portae otiam aedificium super eam α Christo fundatum? inferi non praevalebunt. Si igitur constat quod aliquo Ceterum patornitates vestrae probe norunt, quot suae vitae tempore aliquam ipsa profiteatur veri­ quantique ponderis argumentis huiusmodi veritas tatem. illico eiusdem certitudinem infallibiliter tenere fulciatur. Posita enim quod dogmaticae'definitionis quisque catholicus debet. Iam vero ex agendi ec­ nomine, seu definitionis editae ex cathedra signi­ clesiae universae ratione constat: ficetur Romani pontificis decretum quo proponit ali­ 1° Novatores damnatos a solis Romanis ponti­ quid universae ecclesiae de fide tenendum aut res­ ficibus illico uti haereticos habitos esso etiam ante­ puendum reluti fidei contrartaas sub censurae aut quam oecumenica cogerentur concilia, uti abunde anathematis poena; posito quod catholici omnes in ' demonstrat clarissimus cardinalis Orsi; asserenda huiusmodi Romani pontificis infaliibiiitate 2° Plures itidem errores tanquam haereses spec­ cum edit ex cathedra dogmaticas definitiones, tatos fuisse ex sola Romanorum pontificum dam­ haud sane dispescant summum pontificem ab ipsa natione, uti ostendit Petitdidier; ecclesia, quae cum ipso unum corpus constituit; ac 3° E converso oecumonicorum conciliorum decreta perinde teneant omnes, Romanum pontificem in non fuisse uti irreformabilia retento, nisi cnm ea decretis dogmaticis edendis ecclesiae capitis digni­ Romanus pontifex confirmavit: immo fuisse quandoque tatem praeseferre, et tamquam unitatis centrum reiecta ob huiuçmodi confirmationis defectum, uti ministerio fungi sibi a Christo commisso; posito ostendunt citati auctores. Hinc factum est iam quod Romanus pontifex suas fidei definitiones emit­ tritum sermone proverbium illud Ambrosii effatum; tens, propria non edit, sed ea quao in revelationis Ubi Petrus, ibi ecclesia (Enarrat, in Po. XL, η. 20); deposito asservantur, et ad nos derivant per sacras 4° Episcopos undique ad Romanos pontifices litteras et traditionem sivo scriptam sive in ecclesia controversias detulisse ut eas dirimerent, novitates viventem ct per suos actus patefactam, praefert; ot errores ut damnarent; catholicos autem omnes hisco aliisque positis, ac insuper maturo perpensis eorum decisionibus dogmaticisque decretis constanter argumentis quao evidenter catholicam banc veritatem acquievisse, et nonnisi haereticos eisdem fuisse obdemonstrant, vix oxplicari potest quomodo quis cen­ luctatos; seri queat cordatus vir catholicus qui adversus eam 5° Universam Christi ecclesiam ratam habuisse insurgat. Do hac enim veritate repeti iure merito D formulam ab Hormisda subscribendam propositam. possunt verba bullae dogmaticae Ineffabilis Deus, ln qua praedicta infallibilità· adstruebatur; qua sanctitas vestra infallibili oraculo definiebat im­ 6° lu publica demum liturgia hano ipsam in­ maculatae Conceptionis dogma: scilicet eam tuentur fallibili tatis praerogativam fuisse Romanae ecclesiae divina eloquia, veneranda traditio, perpetuus ecclesiae seu Romano pontifici passim assertam. Quae om­ sensus, singularis catholicorum antistitum ac fidelium nia α praccitatis aliisque ecclesiasticis scriptoribus conspiratio, et insignia Romanorum pontificum (et demonstrata, aut supponunt, aut luculenter adstruunt addatur oecunienicon/m conciliorum) actah constitu­ Romani pontificis in falli bili tatem, independenter ab tiones, declarationes. expresso vel tacito ecclesiae consensu. Missa porro facit orator divina sacrarum scrip­ 7* Et nostra hac ipsa aetate omnibus exploratum turarum oracula, scilicet primum qnod legitur est, catholicos antistites atquo fideles mirifice con­ Luc. XXII, 31: Simon, Simon, ecce satanas expetivit spirare in retinenda Romani pontificis infaliibiiitate, vos ut cribrarti sicut triticum: ego autem rogavi pro non excepta Galliarum ecclesia; eamque adstruere te ut non deficiat fides tua, et tu aliquando conversus vel saltem supponere eos ipsos, et quidem perpauco·, confirma fratres tuos ; alterum quod ex Matth. XVI, qui oppugnare videntur opportunitatem edendae de 17-18 desumitur: Beatus es Simon Bar-lona...; ea definitionis per infallibile huiusce sa erosine ta e et ego dico tibi quia tu es Petrus, et super hanc Vaticanae synodi oraeulum. Et haec universal·· petram aedificabo ecclesiam meam, et portae inferi catholicorum persuasio mirifico apparuit cum devo­ non praevalebunt adversus eam; tortium quod a tissime et firma fide universa Christi ecclesia ·* Coxciu OMNKRAU TOMOS LI. 643 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 644 cepit praedictam dogmaticum decretum, quod tu, subterfugiam, quibusnam casibus Romani pontificis beatissime Pie, ex cathedra edidisti ad declarandam decretis, tanquam ipeimet Christo sit obediendum. ac definiendam immaculatam beatae Mariae virginis Cayenne, le 31 décembre 1869. conceptionem. Insuper hoc postremum ex cathedra Oliv. L. Hervé, praof. apoat. (L.fS.) decretum, inspecta ratione qua fuit prolatum, non d. modo confirmavit Romani pontificis infullibilitatem in hisce edendis definitionibus, sed et gallicano Litterae, quibus invitabantur patret, ut petitioni systemati, quod iam per so fatiscebat, extremum dejinitionis infallibilitatis pontificiae subscriberent1. fatum practico composuit, uti concinne demonstrant a 9. scriptores qui de hoo iminacultae Conceptionis dog­ Reverendissimo ct excellentissimo domine. mate post praedictam definitionem pertractarunt, Quemadmodum petitio hia littoria adposita osten­ ubi eiusdem emolumenta definitionis evolvunt. Quare Augustini verba et hic merito repeti dit, infrascripti episcopi cum aliis quoque convene­ possunt: „Nobia tutum est... fiducia securae vocis runt, ut ab occumcnico concilio sanctionem catholi­ asserere quod universalis ecclesiae consensione ro­ cae doctrinao flagitarent, qua supremam ideoqiio ab boratum esta (de bapt, lib. VII, c. 53). Et cum errore immanem auctoritatem Romani pontificia, in Cassiano licet edicere: „Praoiudicium secura dam­ rebus fidei ct morum apostolica potestate universis nationis exhibuit qui iudicium universitatis impugnat * fidelibus praecipientis, profitemur. (de incarnat Dom., lib. I, c. VI). Unde mirum easo 1 i Intereat vero maxime, ut quam plurimi patres non debet ai sanctus Alphonsus de Ligorio (in eiusmodi sanctionem vel eadem vel simili ratione dissert, de Romani pontificis auctoritate, lib. I, tract II) postulent. scribat: „Ex bis omnibus tandem inferunt doctores Rogamus ergo, reverendissime ot excellentissime prout Suarez (lib. Ill de fidei defen.), Ban n ex et domine, ut tam ipse huic propositioni aeu petitioni Bellarminus (lib. IV de pont, c. 2), nostram senten­ subscribas, quam alios etiam reverendissimos patres, tiam osse saltem fidei proximam; et centraría (dicit quos noveris animi consensione conjunctos, ad sub­ Bellarminus 1. c.) videtur omnino erronea, et haereri scribendum invites. Deinde petitionem, tuo nomine, proxima/ et, si fieri possit, aliorum etiam patrum subscriptis Ad te igitur oculos vertit orator ut ad matrem nominibus auetam, ad unum episcoporum has litteras parvulus, o sancta Dei ecclesia docens, iu Spiritu dantium, quo citius licebit, remittere velis. sancto legitime congregata circa sepulcrum bea­ Satis vero erit, si, retentis foliis rationes, ob quas tissimi Petri, qui in tuo capite Romano pontifice petitio baee opportuna et necessaria censetor, con­ eadem auctoritate vivit. Te alloquitur, o populorum tinentibus, primum tantum folium ipsam proposi­ mater, humanae societatis tutela, scientiae lux, verae tionem continens remittas. fidoi ac morum castos ct vindex. Sapientia tua, Subscriptiones ita collectas peculiari congrega­ Dei sapientia est, et provisiones tuae humanos tioni, a sanctissimo domino nostro Pio IX pro pro­ captus longo Jatequo vincunt. Hominis ratio ve­ positionibus expendendis nominatae, exhibebimus. sana superbiae febri commota mundum reformare C [Quod si alium forsitan eiusdem rei postulandae ausa est; et mundus praeceps in pristinum chaos modum aptiorem meliorcmque censueris, rogamus, contendit. Tumens se extulit (hou infelix!) ad­ ut propriam petitionem eidem congregationi pro­ versus te, ac tua munia praeripuit; sed brevis eius ponere non omittas. fuit triumphus, luctuosa sui erroris cognitio. Eius Denique excellentiam tuam reverendissimam doctrinae genuerunt dubium, eiusqae leges dissidia causae certae non latent, cur flagitemus, ut do hac seruerunt Tu autem, o Christi sponsa, habes verba re silentium inter patres servetur.] vitae et balsamum lethalibus plagis. Decreta tua Sincerissimi obsequii signis permanemus tibi, stultitiae sunt cnecis superbis: sed humilis investi­ excellentissime et reverendissime domine, addictis­ gator caelestis sapientiae florem in cis detegit. simi et humillimi famuli Audiant itaquo filii tui usque ad extremum terrae Romae, die 30 decembris 1869. vocem tuum tanquam caeli vocem ; pastores ovibus sibi commissis eam studiose repetant, generatio t Georgius Antonius de Stahl episcopus Herbipraesens, generationibus iu aevum futuris; et im­ polensia. primis tui capitis Romani pontificis, in quo tanquam t Andreas Racas episcopus Argcntinensia. in solidissima petra to Christos fundavit, infalli­ t Petrus de Preux episcopus Sedunensis. bili tas in edendis dogmaticis decretis por te hoc in f Btephanus Marillcy episcopus Lnusanncnsis ot Vaticano concilio sancita, sit velati stella princeps Genevcnsis. quae inter densissimam huius saeculi noctem et D t Joseph Pluym episcopus Nicopolitanus. medias tot inter procellas nunciet tandem aliquando t Vincentiue Gasser episcopus Brixineneis. iactatis nautis iam proximum diem veritatis atque t Carolus Fillion episcopus Ceuomanensis. iustitiae. + Ignatius de Senestréy episcopus Ratisbononsis. f Theodorus do Montpellier episcopus Leodienaia. Romae, hac die 20 decembris 1869. t Nicolaus Adames episcopus Halicarnassensis Emmanuel loseph Anaya, procurator episcopi Diboi. p. i. nensie et vicarii apostolici Sanctae Marthae. loanncs Bapt. Zwerger episcopus Sccovicnsis. f Franciscus Leop. do Leonrod episcopus Eyatetc. tensis. Beatissimo Pater. *f Philippus Krementz episcopus Warmionsis. t Michael Heiss episcopus Crossonsis. Praefectus apostolicus in insula Cayennae et f Aloysius Kobès episcopus Mcthonensm i. p. i. Guyana, volis totius huiusce missionis annuens, et propriae pietati erga sanctam sedem apostolicam Postea his litteris subscripserunt Antonius Hassatisfacere volens, ad pedes sanctitatis vestrae pro­ sun patriarcha Ciliciae, Franciscus Roullet de Le volutus enixe et humilitor postulat, ut in sacrosancto Vaticano concilio dignetur definirò tanquam do fido I Afferuntur, quales primo scriptae et typi, impresse sunt. credenda, et suam in fido inerrantium et, saltem Sententia nnris inda» postea otniisa e*t. Duo patres, quorum modo generali, ad praecludendum adversariis omne nomina stellula · uoUta sunt, ius nomina ¿eleri valuerant. 645 POSTULATIONES PRO INFALLl Bl LITATE DEFINIENDA 646 Bouillerio episcopus Carcassonensis, loseph Caixal jL Vincentius D'Alfonso, episcopus Pennensis et y Estradò episcopus Urgellonsis, Eugonius Lachat Atriensis. episcopus Basiloensis (qui tamen postea recusavit). Antonius Monescillo, episcopus Giennensis. Aloisius Kobòs, episcopus Methonensis. Franciscas de Charbonnel, episcopus Sozopolitanua. Reverendissime et excellentissimo domino1. Bartholomaeus D'Avanzo, episcopus Calvensis et Quemadmodum petitio hia litteris adposita osten­ Theanensis. dit, infrascripti episcopi, cum aliis quoque, convene­ Theodorus de Montpellier, episcopus Leodiensis. runt, ut ab oecumonico concilio sanctionem catho­ Aloisius Filippi, episcopus Aquilanus. licae doctrinao flagitarent, qua supremam, idcoque losephus Caixal y Estradò, opiscopus Urgellonsis. ab errore immunem auctoritatem Romani pontificis, Aloisius Do Agazio, episcopus Triventinus. in robus fidoi et morum apostolica potestato uni­ Nicolaus Sergent, episcopus Corisopitonsis. versis fidelibus praecipientis, profitemur. Franciscus Roullet de La Bouillerie, episcopus CarIntereat vero maxime, ut quam plurimi patres onensis. * cas eiusmodi sanctionem vel eadem vel simili ratione Claudius Henrico * Plantior, episcopus Nemausensis. postulent Ludovicus Dolalle, episcopus Ruthenensis. Rogamus ergo, reverendissime et excellentissime Ildephonsus Dordillon, episcopus Cambysopolitanus. domine, ut tam ipso huic propositioni seu politioni Vincontius Moretti, episcopus Imolensis. subscribas, quam alios etiam reverendissimos patres, B Vincentius Gasser, episcopus Brixinensis. quos noveris animi consensione coniunctos, ad sub­ Amandus Renatus Maupoint, episcopus Sancti Dio­ scribendum invites. nysii Ronnionis. Deinde petitionem, tuo nomine, et, si fieri possit, Carolus Fillion, episcopus Cenomanensis. aliorum etiam patrum subscriptis nominibus auctam, Ignatius do Senestréy, episcopus Ratisbononsis. ad unum episcoporum has litteras dantium, quo Antoniae Maria Valenziani, episcopus Fabrianensis citius licebit, remittere velis. et Matiliccnsis. Subscriptiones ita collectae peculiari congrega­ Aloisius Lombo, episcopus Cotronensis. tioni, α sanctissimo domino nostro Pio papa IX pro Gerardus Wilmer, episcopus Hnrlemonsis. propositionibus expendendis nominatae, exhibe­ Aloisius Di Canossa, episcopus Veronensis. bimus. Nicolaus Adames, episcopus Halicarnassensis, Quod ai alium forsitan eiusdem rei postulandae loseph Pluym, episcopus Nicopolitanus. modum aptiorem, melioremque censueris, rogamus, Ludovicus Maigret, episcopos Arathensis. ut propriam petitionem eidem congregationi pro­ Gaspar Mormillod, episcopus Hebronenais. ponere non omittas. loannes Marangò, episcopus Tenensis ot Myconensis. Folia rationes, ob quas petitio haec opportuna Franciscus Loopoldus de Leonrod, episcopus Eystetet necessaria censetur, conciliorumque provincialium tensis. sententias continentia, excellentia tua reverendissima Loo Meurin, episcopus Ascalonensis. pro libito retinere poterit. C Theodorus Gravez, episcopus Namurcensis. Michael Heiss, episcopus Crossensis. Sincerissimi obsequii signis permanemus tibi Paulus Alexander Spoglia, episcopus Comaclensis. Excellentissime et reverendissime domine, r- Romae, die 3 ianuarii 1870. addictissimi et humillimi famuli. Rogerus Antici-Mattoi, patriarcha Constantinopolitanus lat, rit. Paulus Angelus Ballerini, patriarcha Alexandrinus lat. rit. Antonius Ilassun, patriarcha Ciliciensis Armen. Miecislnua Lodochowski, archiepiscopus primos Gnesnensis ot Posnaniensis. lulius Arrigoni, archiepiscopus Lucanus, loseph Rotundo, archiepiscopus Tarentinus, loanncs Zwijson, iam archiepiscopus Ultraiectensis nunc episcopus Buscoducensis. Vincontius Spaccapietni, archiepiscopus Smyrnensis. Marianus Ricciardi, archiepiscopus Rlieginonsis. Emmanuel Garcia Gil, archiepiscopus Caesaraugustanus. Spiridion Maddalena, archiepiscopus Corcyronsis. Pelagius de la Bastida y Davalos, archiepiscopus Mexicanus. Andreas Ignatius Schoepman, archiepiscopus Ultraiectcnsis. Georgius Antonius do Btahl, episcopus Herbipolomis. Andreas Races, episcopus Argentinensis. loannes Maria Donoy, episcopus Montis Albani. Petrus de Preux, episcopus Sedunensis. Alexius Wicart, episcopus Vallis Guidonis. Stephanas Marilloy, episcopus Lausannensis ot Gonovonsis. Felix Cantimorri, episcopus Parmensis. Philippus Mincione, episcopus Milotonsis. 1 Race epistola cam adiecte appendice data est qusm plnrimis concilii patribus. Propositio. A sacra oecumenica synodo Vaticana infrascripti patres humillimo instanterquo flagitant, ut aportis omnemquo dubitandi locum excludentibus verbis sancire velit supremam, ideoquo ab errore immunem esso Romani pontificis auctoritatem, cum in rebus fidei et morum ea statuit ac praecipit, quao ab omnibus christifidelibus credenda et tenenda, quaeve reiicienda et damnanda sint. Rationes ob quas haec propositio opportuna et necessaria censetur. Romani pontificis, beati Petri apostoli succes­ soris, in universam Christi ecclesiam jurisdictionis, adeoquo etiam supremi magisterii primatus in sacria Scripturis aperto docotur. Universalis et constans ecclesiae traditio tum factis tum sanctorum patrum effatis, tum plurimo­ rum conciliorum, etiam oocumonicorum, et agendi et loquendi ratione docet, Romani pontificis iudicia do fidei morumquo doctrina irreformabilia esse. Consentientibus Graecis et Latinis, in concilio II Lugdunensi admissa professio fidoi est, in qua de­ claratur: pSubortos de fide controversias debere Romani pontificie iudicio definiri/ In Florentina itidem oecumenica synodo definitum est: „Romanum pontificem esso verum Christi vicarium, totiosquo ecclesiae caput, et omnium Christianorum patrem et doctorem ; et ipsi in beato Petro pascendi, re­ gendi ac gubernandi universalem ecclesiam a Domino nostro Icsu Cbristo plenam potestatem traditam esse/ Ipsa quoque sana ratio docet, neminem stare posso in fidei communione cum ecclesia catho- 647 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 648 fica, qui eius capiti non consentiat, cum no cogita­ A siao unitas ct firmitas nitatur. Si qui autem, vera tione quidem ecclesiam & suo capite separare liceat. doctrina ab oecumenico concilio definita, ab ecclesia Attamen fuerunt atque adhucdum sunt, qui, catho­ deficerent, hi numero pauci ct iamdudum in fide licorum nomino gloriantes, eoque etiam ad infirmo­ naufragi sunt, praetextum solummodo quaerentes, rum in fide perniciem abutentes, docere praesumant, quo externa etiam actione ab ecclesia so eximant, eam sufficere submissionem erga Romani pontificis quam interno sensu iam deseruisse palam ostendunt auctoritatem, qua eius do fide moribusquo decreta Hi sunt, qui catholicum populum continuo turbare obsequioso, ut aiunt, silentio, sino interno mentis non abhorruerunt, et a quorum insidiis Vaticana assensu, vel provisorio tantum, usquednm do eccle­ synodus fideles ecclesiae filios tueri debebit. Catholi­ siae assensu vel dissensu constiterit, suscipiantur. cus enimvero populus, temper edoctus et assuetus Hocco porro perversa doctrina Romani pontificis apostolicis Romani pontificis decretis plenissimum auctoritatem subverti, fidei unitatem dissipari, erro­ mentis et oris obsequium exhibere, Vaticani con­ ribus campum amplissimum aperiri tempusque late cilii sententiam de eiusdem suprema ct ab erroro immuni auctoritate laeto fideliquo animo excipiet. serpendi tribui, nemo non videt Quare episcopi, catholicae veritatis custodes et Appendix. vindices, his potissimum temporibus connisi sunt, ut supremam apostolicae sedis docendi auctoritatem Novissimarum provincialium synodorum et communis episcoporum sententia de suprema et ab errore aynodalibus praesertim decretis et communibus testi­ iin muni Romani pontificis in rebus fidei moniis tuerentur L B et murum auctoritate. Quo evidentius vero catholica veritas praedica­ 1. Concilium provinciale Culonicnse, nnno 1860 batur, eo vehementius, tam libellis quam ephemeri­ dibus, nuperrime impugnata est, ut catholicus popu­ celebratum, cui, praeter ominentissimum cardinalem los contra sanam doctrinam commoveretur, ipsaque et archiepiscopum Coloniensem. loannem do Gcissel, Vaticana synodus ab ea definienda absterreretur. quinque subscripserunt episcopi, diserte docet [Mansi, Quare, si antea de opportunitate istius doctrinae XLVUI, 108>]; pIdso (Romanus pontifex) est om­ io hoc oecumenico concilio pronuntiandae a pluribus nium Christianorum pater er doctor, cuius in fidei dubitari adhuc potuit, nunc eam definire necessarium quaestionibus per se irreformabil» est iudicium." prorsus videtur. Catholica enim doctrina iisdem 2. Episcopi in concilio provinciali Idlraiccteiisi plane argumentis donno impetitur, quibus olim ho­ anno 1865 congregati apertissime edicunt [Mansi mines, proprio iudicio condemnati, adversus eam L ciU 655 B]: ^(Romani pontificis) iudicium in iis. utebantur; quibus, si urgeantur, ipse Romani ponti­ quae ad fidem moresque spectant, infallibile esse, ficis primatus, ecclesiaequo infallibilitas pessumdatur; indubitanter retinemus.a et quibus saepo deterrima convicia contra apostoli3. Concilium provinciale Pratense, anno 1860 cam sedem admiscentur. Immo acerbissimi catho­ Celebratalo, cui cum eminentissimo cardinali et archi­ licae d oc tri nao impugnatores, licet catholicos se episcopo Friderico de Schwarzenberg quatuor alii dicant, affirmare doo erubescunt, Florentinam syno­ episcopi definientes subscripserunt, titulo de primatu dum, supremam Romani pontificis auctoritatem lucu- C Romani pontificie haec statuit [Mansi t. cit 224 1>) : lentissimo profitentoro, oecurnonicam non fuisse. rReiicimus porro errorem illorum, qui alicubi eccle­ Si igitur concilium Vaticanum, adeo provocatam, siam catholicam existera posse autumant absque uni­ taceret ct catholicae doctrinae testimonium dare tatis vinculo cum ecclesia Romana, ,in (pia semper negligerei, tuno catholicus populus de vera doctrina ab hi·, qui sunt undique, conservata est ea, quae est reapse dubitare inciperet, neoterici autem gloriantes ab apostolis * traditio (s. Irenaeus adv. haeres., L III, assererent, concilium ob argumenta nb ipsis allata - c. 3, n. 2). Sciant neminem, qui extra unionem ca­ siluisse. Quin immo silentio boo semper abuterentur, pitis est, censeri posse inter membra corporis ec­ ut apostolicen sedis iudiciis et decreti * circa fidem clesiae, quam Dominus super Petrum fundavit ot et mores palam obediontiam negarent, contendentes in eius auctoritate solidavit Confiteantur potius quod Romanus pontifex in eiusmodi iudiciis feren­ nobiscum et cum orthodoxis per orbem terrarum * falli potuerit. di fidelium turmis sanctae Romanae ecclesiae princi­ Publicum itaque rei christianae bonum postulare patum et pontificis Romani primatum; summa, qua videtur, ut sacrosanctum concilium Vaticanum, Flo­ decet, pietate nobiscum venerentur colantquo sanc­ rentinum decretum de Romano pontifice deuuo pro­ tissimum dominum nostrum Pium divina providentia fitons et uberius explicans, apertis omnemque dubi­ papam IX ceu legitimum principis apostolorum tandi locum praecludentibus verbis sancirò velit successorem, lesu Christi in terris vicarium, supremum supremam, idcoque ab errore immunem esse eius­ fidei ductorem ct navis Christi gubernatorem, cui dem Romani pontificia auctoritatem, cum in rebus D fidelissima obedient tu animique assensus ab omnibus, fidei et morum ea statuit ac praecipit, quae ab qui ad orile Cifristi perlinere volunt, praestetur. omnibus christifidelibus credenda et tenenda, quaeve Declaramus et docemus, hanc Romani pontificis reiicicnda et damnanda sint. auctoritatem a Christo Domino descendere, a nulla Non desunt quidem qui existiment, a catholico proin hominum potestate vel concessione pendere, hac veritate sancienda abstinendum esse, ne schis­ atque omni tempore et in atrocissirais Romanae ec­ matici atque haeretici longius ab ecclesia arceantur. clesiae afflictionibus perdurare illibatam, prout etiam Sed in primis catholicus populus ius habet, ut ab in carceribus et martyriis beati Petri perduravit/ oecumenica synodo doceatur, quid in re tam gravi, 4. Concilium provinciale Colócense., anno I8601 et tam improbe nuper impugnata credendum sit, celebratum, haeo statuit [Mansi Lcit 516 d]: „Quemno simplices et incautos multorum animos perniciosus admodum Petrus erat .. . doctrinae fidei magister error tandem corrumpat. Idcirco etiam Lugdunenses irrefragabilis, pro quo ipse Dominus rogavit, ut non et Tridentini patres rectam doctrinam stabiliendam deficeret fides eius . .pari modo legitimi eius in esso consuerunt, etsi schismatici et haeretici offen­ cathedrae Romanae culmino successores... depositum derentur. Qui *i sincera mente veritatem quaerant, fidei summo ct irrefragabili oraculo custodiunt . . , non absterrebuntur sed allicientur, dum ipsis osten­ Undo propositiones cleri gallicani anno 1682 editas, ditur, quo potissimum fundamento catholicae eccle- quas iam piae memoriae Georgius archiepiacopus 1 Piara «tasmodl te»üaoala in appendice, quae sequitur, * Legendam 1863. coItecU rant 649 POSTULATIONES PRO INFALLIBILITATE DEFINIENDA 650 Btrigonionsie una curn ceteris Ilungariac praesulibus A verso, ta ipso reprobanda ac roiicionda iudicasti. eodem adhuc anno publico proscripsit, itidem refici­ Firmum enim menti nostrae est altequo defixum, mus, proscribimus, atque cunctis provinciae huius quod patres Florentini in decreto unionis definierunt: fidelibus interdicimus, no eas logoro vel tenero, Romanum pontificem Christi vicarium, totius ec­ inulto minus doccro nudorent/ clesiae caput et omnium Christianorum patrem et 6. Concilium1 provinciale Urbinateuie, anno 1859 doctorem exister©/ celebratum ct α septem episcopis subscriptum, his e. vorbis exprimitur [Mansi, XLVH, 853 d]: nEi qui Subscriptiones1. primum ob tí no t ot summum ecclesiasticae auctoritatis fastigium, beatissimo nempe et sanctissimo Pio paA sacra oecumcnica synodo Vaticana infroscripti pao IX uiusquo in Romano pontificatu successoribus, patres humillime instanterque flagitant, ut apertis, suminum, quod iuro divino dobemus obsequium ac omnemque dubitandi locum excludentibus verbis san­ perpetuum subtectionem spondemus; oiquo tamquam cire velit supremam, idcoque ab errore immunem esse unico ac vero unitatis catholicae centro, ecclesiae Romani pontificis auctoritatem, cum in rebus fidei fundamento, Christi corporis capiti, gregis dominici ct morum ea statuit ac praecipit, quae ab omnibus duci ac custodi, adhaerere profitemur, parati ox christifidolibus credendaet tenenda, quaeve reficienda animo, Deo auxiliante, sanguinem totum fundere, ot damnanda sint. quam nb bao unitato ot subiectione vel quid mini­ mum deflectere aut dissentire/ B t loscphus Ignatius, archiopiscopus Quitensis. 6. Concilium plenarium Pultimorense, anno 1866 t loannes Ambrosias, episcopus Puniensis. coactum, in decretis, quibus 44 archiepiscopi et epi­ t loseph Ignatius, episcopus Bolivarensis. scopi subscripserunt, inter alia haec docet [Mansi, t I Antonius Remigias, episcopus Conchensis. XLVIII, 913 a|: nViva ct infallibilis auctoritas in ea + Aloysius episcopus Bcrissensis. tantum viget ecclesia, quao α Christo Domino supra t Silvester archiopiscopus Caracari ensis. Petrum, totius ecclesiae caput, principem ot pastorem, f loannes Hilarius episcopus Emeritensis de Mara­ cuius fidem numquam defecturam promisit, aedificata, caibo. suos legitimos semper habet pontifices, sino intermis­ t Bernardus archiopiscopus Guatemalensis. sione ab ipso Potro ducentes originem, in cius cathe­ t Marianus losephus archiepiscopus Bonacrcnsis. dra collocatos, ot eiusdem etiam doctrinae, dignitatis, t Fr. loannes Felix do Icsu episcopus do Comayagua. honoris et potestatis haeredes ot vindices. Et quo­ f Hyacinthus episcopus Megarensis. niam ubi Petrus, ibi ecclesia, ac Petrus per Romanum f Petrus episcopus Sancti Sebastiani Fluminis pontificem loquitur, ot semper in suis successoribus Januarii. vivit ot iudicium exercet, ac praestat quaerentibus t Petrus archiopiscopus Platensis. fidei veritatem; idcirco (lirina eloquia eo plane sensu t losephus Maria episcopus Paranensis. sunt accipienda, quem tenuit ac tenet haec /ternana t Calixtus episcopus Paconiis. beatissimi Petri cathedra, quao omnium ecclesiarum t loseph FranciscusEzechieI episcopus Ayacaquensis. • · · · · mater ot magistra, fidem a Christo Domino traditam C integram inviolatarnque semper servavit, eamque fide- t Andreas archiopiscopus Utinensis. 1rs edocuit, omnibus ostendens salutis semitam et incar­ ruptae re ritatis doctrinam. * f Petrus Aloisiua Speranza episcopus Bergomensis. 7. Concilium primum provinciale Mestmoiiarie- t Alexander Vaisecchi episcopus Tibcriadensis. • · · · · riense, anno 1852 habitum, profitetur [Mansi, XLIV, 728 b]: „Cum Dominus noster î ndhortotur dicens: t Ludovicus Elloy, episcopus Tipositanus. Attendito ad petram, undo excisi estis; attendito ad t Philippus losephus Viard episcopus WellingAbraham, patrem vestrum: aequum est, nos, qui im­ tonensis. mediato ab apostolica sede fidem, sacerdotium veram- t Bertrandus Severus episcopus Tarbicnsis in Gallia. quo religionem accepimus, eidem plus ceteris amoris f C. François Baillargeon archevêque do Québec. et observantiae vinculis adstringi. Fundamentum igi­ f Ignatius Bourget episcopus Marianopolitanus. tur cerae et orthodoxae fidei ponimus, quod Dominus f los. Eugenius Guigues episcopus Ottawensis. noster lesus Christus {muere coluit inconcussum, scilicet t Eduardus I. Horan episcopus Kingstoniensis. Petri cathedram, totius orbis magistram et matrem, f loannes, episcopus Sancti Germani do Rimouski. sanctam liornanam ecclesiam. Quidquid ab ipsa semel t Carolus La Rocque episcopus Sancti Hyacinthi, definitum est, eo ipso ratum ct certum tenemus; ipsius f Ludovicus episcopus Burlingtoniensis. traditiones, ritus, pios usus ot omnes apostólicas con­ j· Franciscus N. Blanchet, nrchiepiscopus Oregonostitutiones, disciplinam respicientes, toto corde am- D politanus. plectimur et veneramur. Summo denique pontifici f Franciscus Allard O. M. I. episcopus Samariensis, et vicarius apostolicus a terra Natal nuncupatus. obedientiain et reverentiam, ut Christi vicario, ex animo profitemur, oiquo arctissime in catholica com­ f Louis Joseph d’Herbomez Ο. Μ. I. ep. Miletomunione adhaeremus/ politanus, nee non vic, up. Columbian Britan. 8. Quingenti propo episcopi, ox toto terrarum orbe f Christopborus Bonjenn Ο. Μ 1. episcopus Medea­ ris, vicarius apostolicus laffnensis. ad agenda solemnia saecularia martyrii sanctorum • · · a · Petri et Pauli anno 1867 in hac alma urbe congregati, minimo dubitarunt, supremum pontificem Pium IX f Patritius Leahy, arcbiepiscopus Casseliensis. hisco alloqui verbis [Mansi, XLIX, 250 b|: „Petrum f Guillelmus Keane episcopus Cloynensis. per os Pii locutum fuisse credentes, quao ad custodien­ t Laurentius Gillooly episcopus Elphincnsia. dum depositum a te dicta, confirmata, prolata sunt, nos. f Michael O'Hca episcopus Rossensie io Hibernia. quoquo dicimus, confirmamus, annunciamus, unoque t Patritius Dorrian episcopus Duncnsis et Connoronsis. ore atquo animo reficimus omnia, quao divinae fidei, saluti animarum, ipsi societatis humanae bono ad- f Cornelius Mac Cabe episcopus Ardagadeniis. f loannes Mac Evilly episcopus Galviensis etc. etc. 1 Haec $ deest In ma Itis esemplarità^, idque eo rectius quod non ex concilii decretis, sed ex epistola ad summum poutiftcem decretis praefixa deprompta inerit 1 Supplendum mos per prophetam. i Use subscriptiones exhibitae tunt in tot diitiictii foliis, prvnt hic etiam pnoctia interpositis indicator. Eas astem hic dabo, «¡coti ab ipsis praelatis factae ml. 651 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 652 t Fr. Armandus, episcopus Sozopolitanus, procurator f Georgina Butler episcopos Limericensis. cardinalis do Bonald, archiepiscopi Lugdunensis. t Nicolaus Power episcopus Sareptanus, coadiutor • · · · · Laoncnsis. t P.I.AI.I.Pichon episcopusHelenopolitanus,ficarius t Nicolaus Conaty episcopus Kilmorensis. apostólicos Sutcbuensi * meridionalis apud Sinas. f Thomas Nuity episcopus Alidensis. f Claudius AI. Depommier episcopus Chrysopoli+ lacobus Donnelly episcopus Clogherensis. • · < · · tanus. vicarius apostólicas Coimbatour. f Ludovicus Fauno episcopus Apolloniensis, vi­ t Af. Julianus Aíeirieu episcopus Diniensis. carius apostólicas Kouy-tcheoa in 8inis. f I. Henricus Jordany episcopus Foroiuliensis ac t Bernardus Petitjean episcopus Aiyriophitensis Tolonensis. vicarius apostólicos laponiae. f Franciscas Leopoldos episcopus Eystottensis. • · · · · t Iro Alaria episcopus Laradensis, eoad. Tungking merid. t Georgius Antonius, episcopus Herbipolensis. t Vincendus Gasser episcopus Brixinensis. f Stephanos Charbonneau episcopus Iassensis vi­ carios apostolicus Alyssorii. Romae 11 ianuarii 1870. • · · · · t Conrados Martin episcopus Paderbornonsis. o · · · · t Joanne * Afonetti episcopus Ccrviensi *. • · · · · t Ford i nandus A. Du pond episcopus Azotensis, vi­ •f Henricus Eduardos archiepiscopus Weatmona- B carias apostólicas missionis Siam orient. e torionda. t Franciscua Laoucnan episcopus Flaviopolitanus. • · 9 · w vicarius apostolicus Pudichcrieneis. 9 9 9 9 9 t Ladovicus-Maria Epivent episcopus Atureniis et Aqoensis1. f loseph Armandus episcopus Bellovacons», Novio9 · · 9 · dunensis ct Sylvanecteniis. f Joannes Antonius Maria Foulquicr, episcopus Minia­ t Aloisia * Kobès episcopus Methonensia, vicarius tene is. apostolicus Senogambiae. 9 9 9 9 9 f Ludovicos Delallc episcopus Ruthenensis. f Miecislaus Ledochowski archiépiscopal Gnesnensis f Renatas Nicolaus Sergent episcopus Corisopitensis. et Posnaniensis, primas Polon. f Claudius Henricus Plantier episcopus Nemausensis. • · · 9 · t Stephanus Stefanopoli archi episcopos Philippen­ sis ritus graeci. t Pelagius archiepiscopus Mexicanos. t Bonifacius Ant. episcopos Neo-Pampelonen i. * f Petrus archiepiscopus do Guadalaxara. f Raphael Valentinus archiepiscopus Sancti lacobi f Carolas Maria episcopus Angelopolitanus. de Chile. t Ignatius Af. episcopus do Zacatecas. -f loseph Hippolytus episcopus Conceptionis, t Francisons episcopus Veraecrucis. t Carolus episcopus Popayanensis. . t Joannes Baptista episcopus de Tulaocingo. 9 · · · · O f Ambrosius episcopus de Chilapa. t Rogoria * Antici Mattei patriarcha Cons tan tino- t Vincentia * episcopus Antequerensi . * poli tenus, t Germanus episcopos de Chiapas • · · · t Robertos episcopus Beverlaconiis. • · · · · Die 6 mensis ianuarii. f Petrus Josephus de Preux episcopos Seduoensis. t Petrus Da fai episcopus Delcooensis. 9 9 9 9 9 f Stephanus Marillcy episcopus Lausanneoiis et Genevensis. t Paulus Angelus Ballerini patriarcha Alexandrinus f Stephanus Bagoood episcopos Bethlemenri . * latini ritus. 9 9 9 9 9 t Clemens Fares episcopus Pisaurensis. f Aloisias episcopus Veronensis. f Renatus Alaria Carolus Poirier episcopus Rosensis. t Fr. Eastachios episcopus Eleutheropolitanus. t Joannes Baptista Maneschi episcopus Verulanus, f Fr. Raphael De Ambrosio archiepiscopo * Dyrra- t Philippus episcopus Tripolitanus. chiensis. 9 9 9 9 9 t Fr. Joseph Novella episcopus Patarensis. t Andreas Ignatius Schaepman archiepiscopus Ult Fr. Laurentius Bergeretti archiepiscopus Naxiensi . * traieetensis1. t Fr. Gabriel Capaccio episcopus Melipotamensis. t Gerardus P. Wilmer episcopus Harlomonsis. 9 9 9 9 9 t Fr. Fidelis Abbati episcopus Sanctorineosis. t Io. Antonius Farina episcopus Vicentino *, D f Piacentine Rubensis et Batuntinas episcopus. t Nicolaus Frangipane episcopus Concordions», f Franciscas episcopus Larinensis. t Franciscos Zunnoi Casula episcopus Uxellensi * t Henricus episcopus Casertanus. ct Terralbensis. t Hieronymus Verzeri episcopus Brixionsis 9 9 9 9 9 t Fr. luliue archiepiscopus Lucanus. + Fr. Felix episcopus Parmensis, t Io. loseph episcopus Andriensis. f Antonius episcopus Placentinus, t loseph Alaria episcopus Sancti Angeli Lombardorum f Fr, Fidelis episcopus Rosaliensis et Bisacionsis. + Fr. Franciscas D. episcopus Aegensis. t losephus episcopus Oppidensis. t Petrus Maria episcopus Colophonionsis, vicarias f Fr. Paulus episcopus Rbodiopolitanus. apostólicas Batavienais in Indile oriental. Neert Fr. Raphael episcopus Balneorogiensis landicis. f Fr Anselmos episcopus Grossotanus. • · 9 9 l t Carolos archiepiscopus Antibarensis et Scodrensis. t Thomas episcopus Recinetonais et Luuretanus. •f Alexander episcopus B. Bonifacii, O. Af. I. t Aloysius episcopus Signinus. t Guilelmus episcopus olim Terracinae, mias” ape. 1 Hic TSTfrsudl·iimus Pater vult, ut propositas formulae ¿efiaiticnii addatur: .Ideoqne ab errore immtmem ac omnino infallibilem mm etc.- 1 Haec mbecriptio deeal tam in editione Vaticana qn>m in Collectione LaceneL 653 POSTULATIONES PHO INFALLIBILITATE DEFINIENDA f Raphael epiacopua Squillacene! . * • · · · · t Aloysius episcopus Noritonensis. t Vincendus epiacopua Thermularum. t Antonius epiacopua Sancti Severi1, f loseph epiacopua Lucerinus. 654 j f t t t t t Fr. Emmanuel archiepiscopus Caesaraugustanus. Antoninus episcopus Giennensis (in Hispania). Fr. Fordinandus episcopus Abulensis. Antonius Rosei-Vaccari archiepiscopus Colossensis. Alexander archiepiscopus Thessalonicensis. Petrus episcopus Pnctenais. • * · · a ···.«· ■f Aloysius epiacopua Tclcainua. t Carolus episcopus Ccnomanonsis. t Dominicus epiacopua Dianensis. • · · < · t Fr. Aloyaiua epiacopua Trivcntinus. t loseph Aloisias cardinalis Trevisanato patriarcha f Bartholomueus epiacopua Calveoaia ac Theaneuiis, Venetiarum. ac administrator apostolicus Castellanetonsis. • · · · · f Fr. Franciscos Xavcriua epiacopua Muranua. t loannes Zwijsen archiepiscopus episcopus Buscof Nicolaus epiacopua Chariatensis. ducensis. • f loseph M. epiacopua Synopcnsie. t Victor-Augustus archiepiscopus Mechliniensia. t Carolus-Victor epiacopua Myndensis. t Nicolaus, episcopus Halicarnassensis. t loannea epiacopua Derben&ia. • · · · · • · · ♦ · t Antonius losephus Pluym, episcopus Nicopolitanus. t Reato inteso. Domenico vescovo di Aversa1, B f Raphael D. Popoli, évêque dea Bulgares unis, t Resto inteso. Pietro arcivescovo di Rossano. f ó Νεζπόλεως Βενιαμίνος. • · · · · • · · · · f Carolua Macchi episcopus Regiensis in Aemilia. t loseph Cardoni archiepiscopus Edessenus. f Petrus Rota episcopus Guastallensis. t Franciscus Mazzuoli episcopus Sancti Severin! In t Fr. Ioan.Thomas Ghilardi episcopus Montis Regalie. Piceno. t lacobus episcopus Massanus. t Nicolaus Paco episcopus Amerinus. t Alexander archiepiscopus Urbinatcnsis. • · · · · • · · · · t Petrus M. Vrancken, episcopus Colophoniensis, f Petrus Domnius Maupas archiopiscopua ladronaie vicarius apostolicus Bataviensis1. (veniam petit ob reflexiones quas heio humillimo • · · · · addere existimavit). t Fr. Wenceslaos episcopus Sancti loannis de Cuyo, t Georgius Marchich episcopus Catharenaia. t Fr. Bonaventura episcopus Saltensis. f loannea Zaffron episcopus Sebenicensis. t losephus Emmanuel episcopus de Sereno. • · · · • · · · · t Ludovicus Anna episcopus Sanclaudiensis. D. Romaricus M. Fingi d Aspermont, abbas ordi­ t loannea Petrus episcopus Versalienais. narius Monoeci. • · · · · f loannea Balma epiacopua Ptolemaidensia. • · · « 0 f Murcus Calogerà, episcopus Spalatensis et MaT Fr. Maria Ephrcm Garrelon episcopus Nemesinus1. carcnsis. · • · · · · t Fr. Leonardus Mollano episcopus Olympcnsis1. Fr. Dominicus a S. loseph praepositus generalis t lulianus Florianus Dcsprex archiepiscopus Tolo­ Carni oli tarum discalceatorum3. sanus. « · · * « t Augustinus M. Martin episcopus Natchitochensi·. t Adrianus Languillat S. L vicarius apostolicus f Ludovicus Lootens episcopus Castabalensis. Nankinen.j episcopus Sergiopolitanus. f Ludovicus F. La Flèche episcopus Anthedonensis. • · · · · f Eduardus Dubar S. I. episcopus Canathensis, vi­ carius apostolicus Tcheli mer. orient. t Petrus do Villnnova Castellaci, archiepiscopus t Alexius Canos S. I. episcopus Tamassensis, vi­ Petrae. a « · a · carius apostolicus Mndurensis. t Walter Steins S. I. archiepiscopus Bostrensis, vi­ f Caietnnus episcopus Alatrinus. carius apostolicus Calcultensis. t lesualdus episcopus Ferentina . * + lacobus Etheridge S. I. episcopus Toronensis, γ loseph M. episcopus Faliscoduncnsis. vicarius apostolicus Guianao Britan. t Mathias Aug. episcopus Civitatis Castellanae. f Leo Meurin S. I episcopus Ascalonensis, vicarius Hortanao et Gollosii. apostolicus Bombaycnsis. f Clemens episcopus Anagnine. t loannes B. Midge S. L episcopus Mcssenensis, D t Conceptus episcopus Lystrensis. vicarius apostolicus Kansas. f Carolus episcopus Tiburtinus. Petrus Bcckx proepositus generalis Societatis lesu. f lulius episcopus Nepesinus et Sutrinus. • · » · · • · · · · • t Petrus I. A. van Ewijk O. P. episcopus Camacensis. t Antonius M. episcopus Fabrianensis et Matilit Fr. Hilarius Alcazar O. P. episcopus Paphonsis, censis manu propria. • · · · · ac vicarius apostolicus Tunquini orient. ’ Hic reverendissimus pater «ubscriptionl suae baec ad­ t Anselmus episcopus Sancti losephi de Costarica, dit: ,Sn prase ri pUm petitionem «uUcribo eum conditione, ut f Emmanuel episcopus Nicaraguensis. • · a · · post verbum praecipit adiungantur verba ex cathedra. * 1 Duae istae subscriptiones latine exhibeatur tam in edi­ Fr. Ephrem abbas de monte Olivarum, vicarius tione Vaticana quam in Collectione Lacenrf. Utraque editio generalis antiquioris observantiae do Trappa. tertiam quojae «ascriptionem hoc loco habet, scilicet / Gre­ 9 < a · · gorius De Luca archiepiscopus Compsanus, quao mibl tot folia diligenter evolventi non occanit, forte ex pura puta inconsi­ f Ludovicus Maria episcopus Sancti DeodatL derantia. 1 Hi tres reverendissimi patres iuxta senium litterarum schedulae adpositarum diei B ianuarii 1870, et a 35 reveren­ dissimis arcbleplseopis et episcopis obsignatarum, volant addi: «Cum in rebus fidei et morum, apostatica potestate, statuit ac praecipit omnibus christifidetibus, quae credenda ete.· • · · · 9 + Stephanus Fenoelly episcopus ThermopyUnsis, vicarius apostolicus Madraspatanus. i Bb sabscripsil. A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 655 t Antonius Canzi episcopus Cyrenensis. • ·* ’ · · · t loannes Strain episcopus Abileneis, vicarias apo­ stolicus in orient Scotia. f Colinos F. Mac Kinnon episcopos Arichatensis. • · · · ■ t Antonius Carolus episcopus Engolismensis. • · · · · t Franciscas Maria episcopus Maurianensis. f laeobus lans episcopus Augustanus. f Caspar episcopus Hebroneosis, auxiliaris Genevensis. . t Ionones episcopus Lingonensis. f loannes M. episcopus Milevitanus. f Franciscos episcopus Tarentasiensis. f Joannes Bapt P. Leonardos Berteaud episcopus Tutellensis. 656 A f Thomas Grimley episcopus Antigonensi· in par­ tibus infidelium et vicarius apostolicus districtus occidentalis Promontorii Bonae Spei in Africa. · • 4 ■ · t Eugenios E. I. 0. loseph Desfièches, évêque do Sinite, vicaire apostolique du Sutchuen oriental (Chine). t Jean Th. Pinchón, évéquo do Polémonium, vicaire apostolique du Sutchuen occidental (en Chine). • · · · · f Franciscos Aemilius Cugini archiepiscopus Muti­ nensis, et abbas Nonantulao. f loseph Maria Alberti episcopus Syrensis, dele­ gatus apostólicas Graeciae. • ■ · · · t Emygdius episcopus Civitatis Plebis. • · · · · t Michael Heiss episcopus Crossenais. • · · · 4 t Hyacinthus episcopus Narniensis et administr. f Ignatius do Scnestréy episcopus Ratisbonensis, apostolicus Mandelensis. t loseph Benedictus Dusmet archiepiscopus^ Catan ensis. t Felicissimus archiepiscopus Camerinonsis. et adt Caspnrus Willi episcopus Autipatrensis in partiminietr. ecclesiae episcopal. Treiensis. f Aloysius episcopus Feretranus. bus, auxiliaris Coriensis. t Rudesindus episcopus Portus Victoriae, nec non t Caietanus episcopus Maceratene^ et Tolentinus. • · · 4 · abbas nullius Novae Nursiae. Franciscos Lcopoldus Zelli lacobuzi O.S. B. abbas Fr. loannes Belluomini, ord. Eremit. sancti patris nullius Sancti Pauli de Urbe, qui hanc definitio­ Augustini prior generalis. nem opportunam, necessariam et fructuosam ex t Eugenius O'Connell episcopus Marivallensis. • 4 · · · cordo credo. Utto Lang abbas et pro tempore praeses con­ t Fr. Michaelangelus Jacopi O. S. F. C. episcopus gregationis Benedictino-Bavaricae. Pentacomieosis, et vicarius apostolicus Agrae. • · · · · Bonifacios Wimmer abbas Sancti Vincenti! in Pennsylvania, praeses congregationis Americano- + Hannibal Barabesi episcopus Miniatensis1. Cassincse. f Anselmas Fauli episcopus Groasetanus. Henricus Corvaja abbas et praeses congrega­ tionis Ca&sinensis Italiae. C f Angelus Di Pietro episcopus Nyssenus. • · · * · • · · · · + Fr. Petrus Beverini episcopus Sappensis. t Philippus episcopus Nicoterensis et Tropiensis. · • t t t t t f f f t + • Λ · · · « · Joannes Brady episcopus Pcrtbensis, DanielMurphy episcopus llobartoniensis. Timotheus O * Mahony episcopus Armidalensis. Guillelmua Lanigan episcopus Goulburnensis. laeobus Quinn episcopus Brisbanensis. Laurentius Bonaventura Shiel episcopus Adelaidopolitanus. t Nicolaus episcopus Fulginatensis. • · · * · t loannes episcopus Pisciensis. • · · · t Henricus episcopus Pistoriensis et Pratensis. f loannes Bapt episcopus Cydoniensis. f Aloisius Maria episcopus Montispolitiani. • 4 4 · 4 f loseph episcopus Volaterranus. • · · · · Die 23 iaouarii anno 1870. Philippus episcopus Fanenris. Fr. Nicolaus minister generalis Cappuccinorum1. • 4 · · · • · · · · Claudius Maria Dubois episcopus Galvestoniensis. t loannes Rainerius episcopus Fcltriao et Belluni. • · « · f Salvator Magnosco episcopus Bolinensis, vicarius losoph Maria Severa loteramnensis episcopus. capitularis Genuensis. Eleonoras Aronne episcopus Montis Alti. D t Pietro Muria vescovo di Casale. 4 • + f t t · Fr. Fr. Fr. Fr. 4 · · Caietanus archiepiscopus episcopus Melitae, Franciscos Marinelli episcopus Porphyriensis, loseph Aggorbati episcopus Senogalliensis. Paulus episcopus Typhernatensis. · • · · a f Innocentius episcopus Eugubinus. • 4 4 · · · • t loannes episcopus Tudertinus. · · · t Franciscos Lacroix episcopus Baionensis. • · · · · t P. Antonius episcopus Urbaniensis et Vadensis. • · · · · t Petrus episcopus Aniciensis. • · · · · f loachim Limberti archiepiscopus Florentinas. • · · · 4 f loannes Bapt. Scandella episcopus Antinoensis. + Antonius episcopus Belemensis de Para. t Aloysius episcopus Fortalexiensis. f Bebastianus, episcopus Sancti Petri Fluminis Grandonais Australis. t Petrus episcopus Sancti Sebastiani Fluminis lanuarii, capollanus maximus imperatoris Brasi line1. • · 4 · · » Subscriptio cruifua hoc loco tun in edition® Vaticana tum In VnUectloue Laceast Cf. supra, 650 a u. ••44· i Hio reverendissimas pster schedal&e tute addit: „Cum in reba· fidei et mutum ea, uli dicitur, ex cathedra statali sc praecipit cta.* Altera subseri pilo ep. Oro tse Uni deest in dnabns Isudatis editionibus. Cf. Umen supra, 651 Dis. • Huic subscriptlunl addilnr in Mio, msnn, nt videtur, archiepiscopi Westmon.isterienids: ,,Ι'λλαλτοΙΗ refuse. Carli Persico abanta.” 657 POSTULATIONES PRO INFALLIBILITATE DEFINIENDA 658 + Renatus F. archiepiscopus Cameracensis1* . a D. Placidus Burchall congregationis Anglo-Benet Godefridus archiepiscopus Rhedonensis. dictinae praeses generalis, et abbas Westmonaatet Io. Baptista losephus episcopus Atrebatensis. riensis 0. S. B. • · · 9 · • · · 9 · f Felix episcopus Lemovicensis1. Fr. Angelus Savini vicarius generalis apostolicus • · · · · universi ordinis Carmelitarum antiquae obser­ γ Giuseppe vescovo d’Arezzo. vantiae. • · · · · Romae e coenobio Sanctae Mariae Transpontinae Fr. Henricus van den Wijmelenberg, magister ge­ hac die 29 ianuarii 1870. • · · · · neralia Canonicorum Regularium ordinis sanctae Crucis. t Ludovicus cardinalis de la Lastra y Cuesta archi­ • · · · · episcopus Hispalensis. Fr. Innocentius α Sancto Alborto vicarius gene­ f Thomas Indiarum patriarcha. ralis Augustinianorum Discalceatorum. t Antonius M. archiepiscopus Traianopolitanus. • · < · · f Benvenutus archiepiscopus Granatensis. t Adolphus episcopus Byrthanus. + Franciscus archiepiscopus Tarraconensis. • · · · · f Gregorius archiepiscopus Manilcnsis. t loannes Maria Odin archiepiscopus Novae Aureliae. t Anastasius archiepiscopus Burgensis. • · · w · B t Fr. loseph M. Benedictus episcopus Dauliensis. Fr. Bernardinas a Portugruario minister generalis t Pedro Cirilo obispo de Pamplona. ordinis Minorum. + losephus episcopus Urgellensis. Fr. Ludovicus Marangoni minister generalis or­ + Franciscus episcopus Carthaginensis. dinis Minorum Conventual. t loseph episcopus Lucensis. D. Theobaldus Cesari praeses generalis Cister- t Thomas episcopus Tirasonensis. ciensium (iterum). f Fr. loachim episcopus Salmanticensis. • · · · · t Matthaeus episcopus Minoricene!». t Antonius Petrus IX Hassun patriarcha Cilicien­ t losephus episcopus Santanderiensis. sis Armenorum5. f Stepbanus losephus episcopus Malacitanas. t Pietro Apelian arcivescovo di Marasc. t Michael episcopus Conchensis in Hispania. f Giovanni Hagian arcivescovo di Cesarea. f Fr. Paulus Benignus episcopus Portoricensis. f Gregorio Balit arcivescovo d‘Aleppo. f Bernardus episcopus Zamorcnsis. f Leone Korkoruni arcivescovo di Melitene del- t Benedictus episcopus Dertusensis. t Franciscus de Sales episcopus Arcensis, auxiliaris Γ Armenia Minore. Toletanus. γ Melchior Nasarian archiepiscopus Mardensis. f Giuseppe Arachial vescovo di Ancira. t Constantinus episcopus Gerundensis. t loseph episcopus Auriensis. f Antonio Halagi vescovo di Artvin. f Giovanni Ghiureghian vescovo di Trebisonda. C T Pantaloon episcopus Barcinonensis. t Ferdinandus episcopus Asturiceneis. f Stefano Melchieedech vescovo di Erzorum. t Antonius Aloysius episcopus Vicensis. t Pietro Tilkian vescovo di Brussa. t Stefano Israelian vescovo di Karputh. f Franciscus a Paula episcopus Segantino». e · · · · t Marianus episcopus Guadixensis et Bastitanus. f N. losephus Dabert, episcopus Petrocoricensis et f loannes episcopus Palentinas. f Ray mundus episcopus Tudensis. Sarlatensis. • · · · · f Seboatianue episcopus Calagurritanus et Calceat loannes, episcopus (tam) Venetensis. tensis. • · · · · t losephus M. episcopus Canariensis. t Benedictus episcopus Ovetensis. t Eugenias Galletti episcopus Albae-Pompeiensis. • · · · · t Marianus episcopus Ilcrdensis. t Michael Adrianus Hankinson O. S. B. episcopus f Basilios episcopus Oscensis. t I. Petrus episcopus Cauricnsis. Portus Ludovici. t Ferdinandus episcopus Pacensie. 1 Hic reverenJÍMimos pater cnm aliis duobus, qui sequuntur, definitioni propositae haec addit: „Cum in rebus fidei et morum t Hyacinthus M episcopus Sancti Christophori de Havana. *a definit ac praecipit, quae ... damnanda sint; et expresse • · · · · declarat se hoc vel illud definire tt.mguam dogma fidei, ita ut hae r dieu i sit vel a communione catholica exclusus qui illud p t Thomas Grant episcopus Southwarcensis. negaverit impugnaveritgue." • a · · * 1 Subscriptionem banc excipit · sequens adnotatio: .Si t Nicolaus episcopus Petrocoricensis (iterum). aggiungano i nomi del Padre generale di Ara Coeli, e degli • · · · · Agostiniani Scalzi Ego fidem facio, f Henrico Eduardo arci-, vescovo di Westminster.· t Emmanuel episcopus Zakuensis rit chald. ’ Hic reverendissimus pater cum suis episcopis ritus ar­ t Augustinus archiepiscopus Salmasienais rit chald. meni baeo habet in folio ab ipsis subscripto: „Elum in ecclesia t loannes archiepiscopus Kerkukensis rit. chald. nostra Armena numquam dubitatum fuit de irreformabilitate Eliseus abbas Sancti Antonii rit. chald. indiciorum, quae a Romano pontifice uti supremo ecclesiae ca­ tholicae magistro et doctore pronuuaantur in materia fidei et f Gabriel Fano archiepiscopus Amidensis rit chald. morum, nipote plurima patrum nostrorum vetusta testimonia, t Hieronymus Sinieon Kashat archiepiscopus Saatque ecclesiae nostrae historica documenta luculenter osten­ nensis rit. chald. dunt, quodque sacri et orthodoxi eiusdem ecclesiae antistites t Paulus Hindi episcopus lezirensis rit. chald. hucusque docuerunt Cum tamen audierimus quosdam hanc ipsam infallibilitatem in dubium revocar?, nos timentes gravia t Petrus Attar episcopus Mardensis rit. chald. • a · · · damna, quae et hac nova doctrina possent un ri universae ec­ clesiae, praesertim vero orientalibus, quoniam numquam dubi­ t loseph Hyacinthus Sohier episcopus G adoreos is, et tatum fuit, quin irreformabilitas praedicta supremo Romani vicarius apostolicus Concincinae septentrionalisL pontificis primatui arctissime et inseparabiliter cohaereat, neceaaarium existimamus ut eadem ab oecnmenico concilio definitive declaretur, atque idcirco prtimu·#, nt de huiusmodi re in eodem concilio quamprimum agatur.** CONCIL. 0K5KKAU TOMUS LI. i) Hic praenotat: .l anri» * Untam abbine dWbus Romam perveni, ideo nllinuu subKripri, dit 1 martii IHTO/ 4Ï 659 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 660 A nentino vestrao reverendissimao nd normam n sanc­ tiají mo domino in litteris apostolici» Multiplices inter praescriptam, preces, quibus a annerissimo domino unanimi voto humillime postulamus, ut apertis,claris, omnemquo dubitationem excludentibus verbis, summi pontificis, dum aliquid in rebus fidoi et morum statuit ct praecipit, infallibili tutem in hao sacra ©ecumenica synodo sancire et definire dignetur. Rationes, quao nos impellunt nd postulandam huiusmodi definitionem, in foliis, quae sapienti iudicio sacrae pontificiae congregationis, cui, eminentissime domino, praeeo, submittimus, breviter expositae inveniuntur. Fr. Carmelus Patergnani generalis ordinis uncti Multos e patribus concilii, qui nomina sua pre­ Hieronymi congregationis beati Petri do Pisis. cibus nostris, peculiaribus causis detenti, non appo­ • · ■ · · suerunt, non eo minus definitionem huius partis t (L.fS.) Michael Angelus Orlandi episcopus doctrinae catholicae in votis habero compertum Apuanus1. nobis est; alii vero, qui sententiam suam contra f Joseph Maria Traversi episcopus Massensis, pro B opportunitatem definitionis praedictae publici iuris quo subscripsit ox commissione episcopus Pistorien­ fecerunt, veritatem ipsum nequaquam in dubium sis et Pratensis eius procurator apud concilium. vocare ausi sunt; unde a Deo fuctum caso videtur, quod cum unanimes sint nobiscum circa rei sub­ • · · · · t Fr. Ludovico» archiepiscopus Cirrensis in partibus stantiam, communem etiam nobiscum nacti sint do infidelium ita credit et sanguinem effundere, gratia opportunitate sententiam; nos enim pariter non opportunam definitionem esse iudicamus, sed omni Dei adiuvante, paratus est. sub respecta ineluctabiliter necessariam. * · · w · Placeat itaque eminentiae vestrao reverendis­ Datum in civitate Algecirensi dio 24 februarii simae preces bas nostras benigne excipere, atquo anno 1870. ut a sacrosancto concilio Vaticano doctrina do Ro­ + Fr. Felix M. episcopus Gaditanus. • · · r mani pontificii infallibilitato sanciatur et definiatur, a sanctitate sua impetrare. Datum Compostcllae die 4 martii 1870. Datum Romae die 28 iauuarii 1870. f Michael cardinalis Garcia Cuesta archiepiscopus Co rapos tell an tie. Antonius Petrue IX IJossun, patriarcha Cili­ • · · · · ciensis Armen. Datum Burgi Oxomeneis 15 martii 1870. Miecislaus Lcdochowski, archiepiscopus Gncsf Petrus Maria episcopus Oxomensis. d ensis et l’osnaniensis, Polonia© primas. .................... C Datum Segobricac prima dio marrii anno 1870. Eminentissimo ao reverendissimo domino t Josephus Ludovicos episcopus Segobricensis. cardinali Patrizi episcopo Portuensi • · · · · et Sancta© Rufinae. Jgnatius Schwindehammer, superior generalis 2· congregationis Sancti Spiritus et Immaculati Cordis Mariae, procurator illustrissimi ac reverendissimi Propositio 41 praesulum, qua sancti Thomae Aqui­ domini domini episcopi Gallipolensis’, vicarii apo­ natis oraculo sufiniti rogant, ut ipsis sancti Alphonsi stolici utriusque Guinea© in Africa, in nomine totius de Ligorio verbis tanquam fidei catholicae dogma societatis cui praeeat et diversarum missionum quae declaretur, Romanum pontificem, ex cathedra definien­ tem, ab errore esse immunem. suo instituto concreditae sunt sive in coloniis gal­ licis sive in aliis exteris regionibus. A sacra ©ecumenica synodo Vaticana infrascripti • · · · · patres dioeceseon praesertim utriusque Siciliae regni, Eminontissimus cardinalis Ludovicos Iacobus prae oculis habentes verba sancti evangeli! nec non Mauritius de Bonald archiepiscopus Lugdunensis ecclesiae doctrinam ct monumenta, atquo sancti me suum procuratorem ad istud concilium instituens, Thomae doctoria Angelici, ecclesiae totius et eorum cum iure, si summo pontifici placuerit, vice sua suf­ patriae gloriae ct ornamenti, oraculo suffulti, qui fragium ferendi, specialem mihi dedit missionem solemni sententia edixit: ad summi pontificis auctorideclarandi infallibilitatem Romani pontificis ex ca- D talem pertinere finaliter determinare ea quae sunt tbedra docentis, suam firmam esae fidem. fidei, ut ab omnibus inconcussa fide teneantur, et ideo Fr. Armandus episcopus Sozopolitanus Minorum ad solam eius auctoritatem pertinet noca editio sgmboli Cappucinorum, procurator eminentissimi cardinalis sicut et omnia alia, quae pertinent ad totam ecclesiam archiepiscopi Lugdunensia. (2Λ 2. , ** qu. 1, art. 10); et alio gravissimo effato sancti Alphonsi do Ligorio altero ecclesiae et patriae prae­ f. clarissimo lumine permoli, humillime instanterque ef­ Epistola ad cardinalem Constantinum Patrizi prae- flagitant, ut ipsissimis verbis eiusdem sancti Alphonsi eidem congregationis pro postulatis, cui epistolae ad- in peculiari dissertatione sancire velit: quod licet Ro­ iectae erant subscriptiones patrum, qui de definiendo manus pontifex quatenus peculiarispersona ticeprivatus Romanorum pontificum magisterio in concilio doctor possit errare, sicut etiam est fallibili * in quae­ agi postulabant. stionibus meri facti, quae ex hominum testimoniis Eminentissime ac reverendissime princeps. praecipue pendent, cum tamen papa loquitur tam­ Quadringentorum patrum in hoc sacrosancto con­ quam doctor unicersalis definiens ex cathedra, nempe cilio praesentium, nostroque nomine exhibemus emi- ex potestate suprema, tradita Petro, docendi ecclesiam, 9 tunc in controversiis fidei et morum decernendis ab 1 M reverendhrimi patres qui tequnntnr licet ab­ errore esse immunem. sente» e&Buten temen fonnnlsin propositionis : .A sacra oecuNe mirum videri poterit, id ab ih exquiri, cum meniea synodo ete.· subscriptam ad condii am miserunt. ipeo aanctua Auguatinue, de alia dogmatica veritate 1 Videlicet lainni» Beuieax. D. Th eo bu I dus Cesari abbas Sancti Bernardi, et praeses generalis sacri ordinis Cisterciensi». Ώ. Benedictus Santini O. S. B. abbas vicarius generalis congregationis Olivetanae. Fr. Franciscos Salerni vicarius generalis tertii ordinis regularia sancti Francisci. Fr. Joseph M. Rodriguez vicarius generali» ordinis B. M. V. do Mercede. Germanus Gai abbas Sanctae Práxedis, generalis congregationis Vallieumbrosae. Albertus Passeri abbas Sanctae Agnetis, generalis Canonicorum Reg. Lateranensium. 661 POSTULATIONES PRO INFALLIBILITATE DEFINIENDA 662 + Ioaophus Maria episcopus Sancti Angeli Lombardorum ct Bisdhiensis. t Io. loseph episcopus Andriensis. f Michael Angelus episcopus Pactensis. f Bartbolomaeua episcopus Calvensis ac Theanensis, et administr. apost. Castellanctonsis. f Nicolaus episcopus Chariatensis1. f Fr. Franciscus Xrv. de Ambrosio Min. Cap. episco­ pus Muranus. f Philippus archiepiscopus Patracensis. Gulielmus de Cesare abbas generalis et ordinarias t Dominicus episcopus Avtrsanus. Montis Virginis. + Januarius M. episcopus Angloncnsis et Tursienais. t Ignatius M. episcopus Molphiensie et Rapollensis. t Fr. Aloysius episcopus Trivcntinus. t Livius episcopus Sancti Marci et Bisinianensis. • · · · · f loseph archiepiscopus Trancnsis et Nazarenus. f loseph episcopus Oppidensis. t Franciscus archiepiscopus Barenais. t Vincentius Rubensis ct Butuntinus episcopus, + Melchior Lo Piccolo episcopus Nicoeien-ïïerbit Philippus archiepiscopus Caictanus. tenais. ï Leonardus episcopus Asculi, Satriani et Cere- B t Franciscus Xav. episcopus Castrimaris. niolao. f Hcnricua de Rossi episcopus Casertanus. t Antonius archiepiscopus Salernitanus. t Franciscus M. Vibert episcopus Maurianensis. t Petrus archiepiscopus Roseani. t Aloisias episcopus Thelcsinas. t Aloisias archiepiscopus M casan ensis. • · · · · t loseph episcopus Lucerinus. f Marianus archiepiscopus Reginensis. t Toannea Marangò episcopus Tcnensis et Mycof loseph episcopus Thyatirensis. nensis. t Salvator episcopus Cavensis et Sarnensis. t Cyrillus Behnam Benni archiepiscopus Mossulient Gregorius archiepiscopus Compsanus. sis Syrorum. f Valerius episcopus Gallipolitanus. t Raphael Popow évêque dea Bulgares unis, f Aloisias episcopus Neritoncnsis. t Melchior Nasarian archiepiscopus Mardensis Ann. f Vincentius episcopus Thermularum. t Petrus (de Dreux Brézé) episcopus Molinenais. t Bonaventura episcopus iam Liparensis. f Edmundus Franciscus Guierry episcopus Danaf Vincentius episcopus Pennensis et Atriensis. bensis tantummodo enixe petit ut supra dicta γ Raphaol episcopus Squillacensis. quaestio introducatur in sacro concilio oecumenico t Aloisius M. archiepiscopus Theatinus. examinanda. • · · · · t Franciscus Gallo episcopus Abellinensis. t Fr. Thomas Michael Salzano episcopus Tanensis. C lulius de Ruggero abbas ordinarius Sanctissimae f Franciscus Majorsini episcopus Laquodoniensis. Trinitatis Cavensis Nullius. f Fr. Aloisius Filippi episcopus Aquitanus, h. f Philippus episcopus Milelensis. A sacra ©ecumenica synodo Vaticana infrascripti t Vincentius Spaccapietra archiepiscopus Smyrnensis, vicarius apostolicus Asiae minoris. episcopi ordinis Minorum sancti Francisci humillime expostulant, ut rite discussis et declaratis quae ad t Felix episcopus Isclanus. constitutionem realera et personalem ecclesiae perti­ t Aloisius episcopus Uritanus. t Caietanua archiepiscopus episcopus Melphicti, nent, Romani pontificie praerogativas adeerat; cuius episcopalis potestas ad universam ecclesiam proten­ luvonacii et Torlitii. f Petrus-Paulus episcopus Foroliviensis. ditur, et supremo magisterii ac regiminis iure pollens, tum irreformabilia in docendo edit iudicia, tum de­ t Fr. Thomas episcopus Troiunus. t Ludovicus M. Ideo O. P. episcopus Liparensis. creta in regendo, quao neque ab alia potestate ex­ t Franciscus Xav. archiepiscopus Surrentinus. ceptiones, neque ad aliam quamcumque potestatem f Raphael M. do Fianco episcopus Catacensis. appellationem patiuntur . * Has quidem Romani pontificis praerogativas li­ t Laurentius Pontillo archiepiscopus Consontinus. quido deducendas divinae Scripturae praeclaris effatis f loannes episcopus Calatanisiadousis. f Raphaol archiepiscopus Brundusinus, administr. exhibent, patres commendant passim, Christianus perpet.1 ecclesiae Ostunensis. D populus semper veneratus est, et schola seraphica tueri et propugnare sanctum semper habuit In re f loseph archiepiscopus Tarentinus. • · · « · tanti momenti facem nobis praebet doctrina serat Raphael cardinalis Monaco. phici doctoris Bonaventurae, cuius praesertim sen­ f Fr. Antonius M. Fania do Arignano episcopus tentia, quae praecipuam Romani pontificis prae­ Marsiconsis ct Potentinus. rogativam respicit, dignissima videtur, ut in lucem t Innocentius episcopus Eugubinus. oecuraenicac synodi promatur: Papa non poteit t losephus episcopus Nolanus. 1 Utraque citata e«litio habet Cariatanmrù centra codicil t Vincentius archiepiscopus Sipontinus. fidem. 5 Prima petitionis paragrsphui et initium sequentis in al­ 1 Io Manrinorum sancti Augustini operam editione se­ lero exemplari est huiuimodi: cunda Veneta t. XII, p. 110, ita hic locas exhibetur: .Quoniam WA sacra oecnmenica synodo Vaticana infrascripti episcopi quaestionis hnias obscuritas prioribus ecclesiae temporibus ordinis Minorum sancti Fnncisci humiliter expostelant, ut rite ante schisma Donati magnos viros, et magna caritate prae­ discussis et declaratis, quae ad con>titntkaem reale» ei perve­ ditos patres episcopos ita inter se compulit salva pace discep­ nni em ecclesiae pertinent, adsertlsqae ceteris praerogativis taro atque Hacinare, ut diu conciliorum in suis quibusque Romani pontificis, quae ex primatu tum heu oris tnm ixrisregionibus diversa statuta nutaverint, donec plenario totius diclfonis in universam ecclesiam proa·» relut alveo tfuwit, ex­ orbis concilio, quod saluberrimo sentiebatur, etiam remotis presse et furaaliter definiat eius infalliUlitatCDi in docodo dubitationibus, firmaretur ...“ (Migue, Pair. LaL XLUI, 114.) •en dura ex cathedra de rebus fidei et morum loquitur. 1 ap. id est apottoUcus in ed. Vatic, et in Collect Lacensi, .Hanc quidem Romani penlificis praerogativam Ijqaide deut perperum. dncezdaui divinae Scripturae praeclaris effatis exhibeat ete.“ (lisserons, ad rom ait1: Quoniam guattitomi huiut A obscurilae prioribut eccletiae temporibui magnai viroi, et magna chantóte praedilot patret epii copo t ita inter it compulit, talea pace, diteeptare, donec plenario totiue orbit concilio, quod taluberrime ten titur, etiam remoti! ditceplalionibut firmaretur (Do baptismo contr. Donatisi lib. 1, cap. 7). Pronam difficultatem diluit sanctus Hilarius: Sed male aliut intelligit? Damnemut in commune vitioiam intelligentiam, non auferamus fidei firmitatem. (Do synod, n. 88.) 4i· 663 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 664 errare suppositis duabus, primum quod determinet a liberius valeant, dictitare non verentur verum sensum quatenus papa, alterum ut intendat facere dogma librorum, cx quibus damnatae huiusmodi propositiones fidei (Summa theologica q. 1· art 3° di»t. 3). excerptae aunt, a Pontifice baud rito intellectum fuisse. Quod itaque certum undequaquo est et voluti Martinas Ioannea, archiepiscopus Baltimorensis. dogma fidei Scriptura patreaque tradunt, ut sacro­ sancta oecumenica svnodus Vaticana definiat, iterum Γ iterumque rogamus. Cum enim multi in dubium Ali’ eminentissimo e reverendissimo cardinale Filippo cardinale de Angelis. hanc Romanorum pontificum praerogativam revoca­ verint, vel inopportunam, non sine gravi fidelium Il vescovo di Filadelfia1, presentando a sun scandalo, dogmaticam hac de re definitionem dixerint, omínenla roverondisaima ed illustrissima i suoi più curandam omnino totisque nisibus incumbendum umili omaggii, In prega di accettare lo copio involuto arbitramur, no vel ex solo concilii silentio pontificis dello schema Fpro infoili bili tn to- ere. eco. summi infallibile magisterium eiusque iudicia parvi­ τ'· pendantur, aut quomodocumque rcformabilia aesti­ Eminentissimo et illustrissimo principi Constantino mentur. cardinali Patriti. f Fr. Bernardinas episcopus Tarracinensia. Setincnsis et Privcrncnsia. Eminentissimo princeps. t Fr. Darius archiepiscopus Scopicnsis. Infrascripti patres enixo et humiliter petunt ab f Fr. Aloisias archiepiscopus Irenopolitanus. B eminentia vc»tni. tamquam praeside congregationis t Fr. Aloisias episcopus Aquilana», peculiaris ■ sanctisaimn domino nostro Pio papa IX t Fr. Aloisius episcopus Triventinus deputatae pro recipiendis et expendendis patrum f Fr. Aloisius M. episcopus Cotronensis, propositionibus, ut. tempore opportuno, eminentissit Fr. Eligías Cosi episcopus Prienensis, mis ot reverendissimis patribus dictae congregationis f Fr. Amatus episcopus Agalhonicensia. schema adnexum pro intal libili tato Romani pontificis, f Fr. Angelus episcopus Mctcllnpolis mana propria, ex principii» iam ab ecclesia universali receptis f Fr. Aloisius episcopus Zenopolitanus. logice clarcque definienda, exhibere dignetur. + Fr. Eastachius episcopus Eleutheropolitanua. Cum rationes ob quas ita faciendum indicaveri­ + Fr. Gabriel episcopus Mellipo tam ensis. mus ipsi schemati adnexae inveniantur, nihil aliud + Fr. Petrus Severini episcopus Sappatenais. superest quam ut obaequcntissinioo animi nostri t Fr. lulius archiepiscopus Lucanus. sensus erga te, eminentissimo princeps, iterum t Fr. Raphael archiepiscopus Dyrracbiensiic profiteamur. t Fr. loseph Novella episcopus Patarcnsis. Eminentiae tuae rovendisVimae ac illustrissimae + Fr. Laurentius Bergcrctti arcb. Naxiensis. humillimi famuli et fratres in Christo f Jacobus Fr. Wood cpb-eopus Philadclphiensis. t Fr. Fidelie Abbati episcopus Sa neto ri nens is. f losnnc· Quintan episcopus Mobilionsis. t Fr. Ioannes I. de Icsu episcopus de Comayagua. t Ioannes I. Conroy episcopus Albanensis. t Fr. Paschalis Vuicic episcopus Antiphellensia. C + Ioannes loseph Williams episcopus Bostoniensis. f Fr. AVenceslaus Achabal episcopus Sancti loannia t Oulielmus Jlenricu» Elder episcopus Natcbezensis. de Cuyo. Scbepta pro in failibilitat e llomani pontificis ex prin­ + Fr. Bonaventura episcopos Saltami . * cipiis iam ab ecclesia universa receptis logice t Antonius M. Fania de Arignaoo episcopus Marsi­ cens i 3 et Potentinus. cloregue definienda. + Fr. Laurentius Bonaventura Shiel episcopus AdeIn ipso capite de Fontano pontifice, damnatis laideniU. primo toco erroribus contra eius primatum, haec vel L similia, si placeat, adiungi poterunt: Ego infrascriptas enixe rogo ut proponatur in I. Omnino reprobamus eorum temeritatem, qui concilio schema decreti de iufallibilitate Romani a summi pontificis supremis indiciis ad concilium pontificis. oecumenicum appellare audent t Antonius, episcopus Gaodieiensta II. Deinde proreus damnamus perversas eorum cavillatiotn », qui dicere audent externum quidem Í· obsequium, non nutem internum mentis cordisque Schema a Baltimorensi archiepiscopo pluribusque assenaum Romani pontificis indiciis esse prae­ aliis praesulibus propositum, pro inerrantia summi standum. pontificis practice definienda. 111. Insuper omnino improbamus eorum loquendi a'. Det docendi rationem, qui temeraria quadam et prae­ (In capito ipso de Romano pontifice, post vocem postera divisione inter coetum episcoporum et sum­ ecclesias, pag. 22, lin. 12 [supra, 545 a io] fiat punc­ mum pontificem excogitata, disputant uter eorum vi­ tam; deinde huee addantur:) deatur esse maior, et sic caput a corporo, Petrum 1. Omnino autem reprobamus eorum temeritatem, ab ecclesia distrahere et aeiungere conantur: quasi qui a supremis Romani pontificie de rebus ad fidem fratrum coetus, quos Petrus etiam in successoribus moresque pertinentibus ad futurum concilium oecu­ •ah confirmare iubetur, posset umqnam ab illo des­ menicum, tamquam ad auctoritatem ipsius pontificis ti-ere, cuius fides ex Christi promissione numquani superiorem, appellare audent. deficiet; aut iis, qui a Petro docendi sunt et con­ 2. Pariter prorsus damnamus atque prohibemus firmandi. ipsum contra docere et confirmare liceret. illorum sententiam, qui asserunt huiusmodi summi IV. Neque minus reprobandam iudicamus illorum pontificis supremis iudiciis externum quidem obse­ sententiam et agendi rationem, qui, ut errores n quium, non autem sincerum mentis cordisque assen­ Romano pontifice damnatos in vulgus diffundere sum plcnamque obedientiam ab-omnibus et singulis liberius valeant, dictitare non verentur, verum sen­ ubique terrarum christiania, cum primum illis eadem sum librorum, ex quibus damnatae huiusmodi proinnotuerint, esse praestandam. 1 Idem arcbiepiscopna, neglecto Uto themate qued sub 3. Neque minus reprobandum indicamus illorum littera α exhibetur, alterum edidit, id ipsum scilicet qued praetextum et agendi rationem, qui, ut errores α infra habetur, subscriptiones quinque episcoporum Ame­ Romano pontifice damnato» in vulgus diffundere ricas septentrionalia. 665 POSTULATIONES PRO INFALLIBILITATE DEFINIENDA 666 positione oxeorptao sunt, a pontifico haud rito in- A definiendo: praesertim in ro tanti momenti, quao * tollcctum fuisso. sane nomino (si id fieri possit) dissentiente definiri Quae quidem omnia illustrantur confirmanturque doboret. ab iit quae sequuntur: III. Hoc autem tempore eiusmodi unanimitas 1’ Atquo ita quidem sentire so luculontor testatus summopere necessaria videtur, ob voces in vulgus est totius foro catholici orbis episcopatus nuperrime sparsas et ubiquo creditas, quibus magna inter Romno congregatus, dum summum pontificem feli­ patres hac do re discordia esso perhibetur. Una­ citer regnantem praeclaris hisco verbis allocutus est: nimis patrum definitio hostibus nostris sic temere „Non enim umquam obticuit os tuum. Tu aeternas gloriantibus os penitus obstrueret, ct maximam ec­ veritates annunciare, tu sacculi errores naturalem clesiae Dei aedificationem pareret Profecto satis aupernnturaloniquo rerum ordinem atquo ipsa eccle­ hostium externorum habemus, quin in ipsis ecclesiae siasticae civilisquo potestatis fundamenta subvortero castris nova dissidia excitemus, vol ullo modo fovere minitantes apostolici eloquii gladio configere, tu videamur. IV. Propositus implicito definiendi modus, quam­ caliginem novarum doctrinarum pravitate mentibus offusam dispellere, tu quao necessaria ac salutaria vis sit indirectus, videtur tamen tum vi tum sim­ sunt tum singulis hominibus, tum christianao fa­ plicitate praestare. Clarior enim est, ac plura for­ miliae, tum civili societati, intrepido affari, suadere, san continet, quam definitio formalis et explicita. commendare supremi tui ministerii es arbitratus: Haec enim plures cavillandi locos theologia soppediut tandom cuncti assequantur quid hominem ca- B tabit. Disceptabitur perpetuo inter eos, quando tholicum tenore, servare, ac profiteri oporteat Pro et quibus rerum adiunctis Romanus pontifex omnes qua eximia cura maximas sanctitati tuae gratias christifidoles allocutus fuisse, et infallibile iudicium agimus, habituri sumus sempiternas; Petrumquo protulisse credendus sit. Indecisas adhuc manebunt por os Pii locutum credentes, quae ad custodiendum omnes illao quaestiones, etiam inter piissimo» pon­ depositum a to dicta, confirmata, prolata sunt, nos tificiae infallibilitatis propugnatores hactenus agi­ quoquo dicimus, confirmamus, annunciamus, unoquo tatae, do persona pontificis docentis publica et ore atque animo rciicimus omnia quae divinae fidei, privata, de vera locutionis ex cathedra significatione, saluti animarum, ipsi societatis humanae bono ad­ de robus quao ad fidem moreequo rere spectant versa, tu ipse reprobanda ac rciicienda indicasti1* .“ Immo violentius forsan erumpent huiusmodi quae­ 2° Nam -viva ct infallibilis auctoritas in ea tan- stiones, et longe maiori animi contentione pertracta­ •* tum viget ecclesia, quao a Christo Domino super buntur. V. In proposito autem definiendi schemate nulla Petrum, totius ecclesiae caput, principem ot pasto­ rem, cuius fidem numquam defuturam promisit, fit nullaque requiritur distinctio expressa; nam iner­ aedificata, suos legitimos semper habet pontifices rantium Romani pontificie cum ecclesiae ipsius insino intermissione ab ipso Petro ducentes originem fallibilitate intimo coniungit, eamquo voluti logicam in eius cathedra collocatos, et eiusdem etiam doc­ ipsius primatus sequelam et veluti corollarium ex­ trinae, dignitatis, honoris, ac potestatis haeredes et hibet, adeo ut tam lato pateat iisdemque limitibus vindices. Et quoniam, ubi Petrus, ibi ecclesia-, ac C contineatur ac ipsa ecclesiae infallibili tas, ipseque Petrus por Romanum pontificem loquitur1, et sem­ divinitus constitutus primatus; quae quidem fidei per in suis successoribus vivit ct iudicium exercet4, principia iam ab ecclesiae ipsius primordiis satis ac praestat quaerentibus fidei veritatem5*; idcirco fixa ot determinata sunt. Huiusmodi igitur de­ divina eloquia eo plano sonsu sunt accipienda, quem finiendi ratione, ansa nulla praebetur sive theologis, teuuit ao tenet haec romana beatissimi Petri ca­ sive fidelibus, dubitandi aut cavillandi circa iuasa thedra, quao omnium ecclesiarum mater et magistra® et decreta summi pontificis, cuius sapientissimo fidem a Christo Domino traditam, integram inviola- consilio, dum pascit tam agnos quam oves, sicut tamque semper servavit, eamque fideles edocuit, decet filios erga patrem, omnia reverenter et aman­ omnibus ostendens salutis semitam et incorruptae ter relinquuntur dirimenda. VI. Demum haec definiendi ratio, dum fixa quae­ veritatis doctrinam7". dam et immota principia ubique recepta asserit, Rationes ob quas schema supra propositum maqis simul hoc commodi habet, ut non solum christiania expedire creditur. omnibus infallibilem in fidei morumquo rebus, nullo I. Primo sperari tuto potest, foro ut huiusmodi dubitandi vel cavillandi loco relicto, credendi et schema patribus quasi universis magis arrideat, ct agendi normam proponat, sed etiam futurorum eorum unanimi fero suffragio confirmetur. Continot praecipuo temporum bono prospiciat. Formalis vero enim certa ot inconcussa doctrinae catholicae prin­ definitio, cum vi sua ad omnia etiam retroacta sae­ cipia iam in universa ecclesia recepta, quaequo ag­ cula protenderetur, facile universum historiae ecnoscunt ot profitentur omnes, paucis exceptis, quo­ clesiasticao campum totumque bullarium theologo­ rum numerus adeo exiguus est, ut eius nulla ratio rum cavillationibus, ot haereticorum impiorumque habenda videntur. adversus Romanos pontifices criminationibus, iam Π. Plena haec patrum omnium (vel saltem fere fere sopitis, aperiret. omnium) consonsio non solum expedit, sod omnino k. postulari videtur, quando agitur de capite doctrinao Episcopi Bdgii Loraniensium doctorum pro in1 Respondo episcoporum ad ssncÜMiml domini nostri allo­ fallibilitate ad se datam epistolam praesidibus con­ cilii ojierunt. cutionem, in solemnibui **ecularfbua martyrii Mnctoruta Petri et Pauli, die 1 iulii 1667; cui reuponuoni Bubscripaenint quin­ Eminentissimi ac reverendissimi concilii Vaticani genti fere episcopi [Mansi, X1JX. U5u ▲]. praesides. 1 S. Ambrosios in Pi. XL [n. 30. Migue, P.L., XIV, IG82J. Magnificus academiaoLovanionais rector et facul­ • ConciL Choked, act. II (Manii, VI, 971 aJ. tatis theologicae professores, pro sua erga sanctam 4 Synod. Ephes. act III (Manii, IV, Uh».5 c) • S. Petrus Chryso!, in epiiL ad Eutych. [c. 2. Migne, sedem pietate, mentem suam de summi pontificii P. L, LTV. 743). in rebus fidei et morum inerrantia manifestare vo­ • Condi Trid. new. VII. de bapt. luerunt, ct in hunc finem declarationem aolemnom, 7 SS. D. X. epistola encyd. Hhoveiub. 1846, a concilio IUJquam eorum nomino sacro concilio Vaticano com­ t i moren «i plenario II relata, in decreto de hierarchia, cap. II, p. 42, 43 (Mauri, XLVIII, 213 a bJ. municaremus, nobis transmiserant. qua profitentur 667 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 668 se ari te o celebria illius academiae doctrinae con- . k sunt prodita, sed etiam quae per traditionem ecclesiae stentcr adhaerere, vehementerquo exoptaro ut veri­ catholicae credenda accepimus, et quae definita sunt tatem illam certissimam tamquam dogma fidei con­ super fidei et morum negotiis per cathedram Petri, cilium definire velit cel per concilia generalia legitime congregata; quibus Hoc solemne nostrae academiae testimonium per­ verbia couciliorum generalium legitime congregato­ gratum nobis fuit, eoque libentius illud eminentiis rum auctoritati aequiparatur auctoritas unius Ro­ vestris communicamus, quod doctrina illa ubique mani pontificis ex cathedra loquentia, aimulque sta­ in nostris seminariis tradatur ct firmiter propugnetur, tuitur eumdem in definionda re fidei aut morum et quod votum ab academia Lovanicnsi emissum, talem esso, in quem error neutiquam cadere possit. cum votis omnium Belgii episcoporum concordet Atque ita constanter senserunt professores ct doc­ torea Lovanicnses omne . * loannes Driedo, Ruardus Cam maximo venerationis sensu subscribimus Tapperus, ludocus Ravesteyn, loannes Jlessclius, Romae, 7 ianuarii 1870. Guilielmua Li nd anus. Murtinus Rythovius, Cornelius eminentiarum vostrarum lansonius, qui ex concilio Tridentino redux Gandahumillimi ac obeervantissimi servi ven sibus primus datus est episcopus, Thomas Sta­ t A’ictor Angustus archiepiscopus Mech linio usis. pletonus, Guiiicimos Estius, loannes Maldcrus, Chri­ f Gaspar los. episcopus Tornaccnsis. stianus Lupus ct caeteri; quorum omnium haec fuit t Theodorus episcopus Leodiensis. perpetua doctrina: Romanum pontificem, ubi Petri f Theodorus los. episcopus Namurccnsis B officio fungens, toti ccclceiao Christi aliquid tam­ γ loannes los. episcopus Brugensi . * quam divinitus revelatum praescribit erodendum, f Henricus episcopus Gandavensis. erraro non posse. Quam doctrinam sacra facultas theologica Lo­ (Insertum) vanicnsis impensiori otium studio tueri coepit post Illustrissimis ac reverendissimis dominis archiepi­ editam anno 1682 cleri gallicani do ecclesiastica potestate declarationem, quando et statuit in poste­ scopo et episcopis Belgii academia Lovanicnsis, rum ad collegium professorum sacrao facultatis theo­ Illustrissimi domini, praesules reverendissimi. logicae a so admissum iri neminem, qui non prius Exploratissimum vobis est, quantopere pristina promisisset, se Romani pontificis infallibilitatem pro Lovanicnsis academia, iam indo a sui principio et viribus esse defensurum. Supersunt, praesules re­ deinceps constanter in eam curam incubuerit, ut verendissimi, spissae collectiones thesium theologi­ sacratissima Romanae sedis iura ab aggressoribus carum, quao inde a tempore declarationis cleri gal­ defenderet, ac praesertim ut summi pontificis in do­ licani usque ad ex tine tam iniquo decreto a losepbo II cenda ecclesia perpetuam erroris immunitatem for­ Lovanienscm academism publico fuero propugnatae. titer tueretur. Inter bos autem ut omnino nulla invenitur quae Et vero, praesules reverendissimi, cum prava gallicanae sententiae favent, ita o contra numero­ sua dogmata in populos disseminaro coepisset Lu- sissimae ibi leguntur theses, in quibus aut affir­ therus, doctores Lovanienses statini, omnium primi, C matur Romani pontificis supra concilia auctoritas, novatori vehementer restiterunt; ct mox, aestimatis aut stabilitur eiusdem in definienda ro fidei aut ad sincerae fidei praecepta eiusdem scriptis, pesti­ morum io falli bili tas, aut denique statuitur irrefor­ feri hominis libros gravissimis censuris notarunt; mabile io his rebus esse eius iudicium, etiam antequam sententiam cum novator molestissimo ferret quam ecclesiae consensus acccsseritcrimenque falsi dogmatis a se removere conaretur, Instaurata autem anno 1834 Lovanicnsis aca­ lacobus Latomus, cx Lovanicnsis academiae duc­ demia ab hac maiorum suorum doctrina adeo non toribus unus, latum a sacra facultate theologica recessit, ut o contra et in scriptie a se evulgatis, iudicium, rationibus ex sacra Scriptura et ecclesiae et in suis praelectionibus professores constanter eam traditione petitis, solide confirmavit; ct cum. paulo tradiderint, ct alumni in disputationibus solemnioripost, summus pontifex Leo cius nominis decimus bus eamdem quotannis publico defenderint. bullam suam: Exurge Domine, iudica causam tuam, Et nos quoque. Lovanicnsis academiae rector fulminaret, idem Latomus, novo edito opere, id magnificus et quotquot sumus hoc tempore theo­ praecipuo egit, ut certissimis argumentis demon­ logicae facultatis professores, nos pariter, sacra© straret, Romanum pontificem esse in re fidei aut Scripturae effatis ct sanctorum patrum traditione morum supremum controversiarum iudiccm, eum- innixi, una omnes profitemur, Romanum pontificem, demquo falli nescium; unde et rectissima conclude­ sancti Petri successorem, quando solemni defini­ bat Latomus, doctrinam Luthcri, utpoto a Lcono tione universae Christi ecclesiae aliquod dogma tam­ summo pontifico tamquam haereticam damnatam, D quam divinitus revelatum praescribit fide divina ab omnibus Christi fidelibus pro haeretica esso credendum, aut sententiam aliquam damnat tam­ habendam, omnemque a pontificis iudicio ad futu­ quam divinae revelationi contrariam, falli non posse, rum concilium provocationem pronus illicitam esse. eiusque unius definitionem pro certissima fidei re­ Post haec, scilicet anno 1544. qui proximus fuit gula statini evie habendum, minimeque ad boo re­ ante inceptam Tridentinum synodum, doctores Lo- quiri, ut pontificis decreto iam accesserit ccclosiao vanienses scriptum evulgarunt dogmaticum, in quo congregatae aut dispersae consensus sive tacitus, et do praecipuis catholicae doctrinae capitibus dis­ sive expressus. serunt et novarum sectarum commenta opinionum Atque bacc de * Petri cathedra sententia, quan> refellunt; loquentea autem ibidem de ecclesiae auc­ divina revelatione adeo firmiter niti existimamus, toritate et de supremo eiusdem pastore, Romano ut dogmatico decreto tamquam dogma fidei catho­ pontifico, diserto docent, controversias in rebus, quae licae definiri possit, ut a Vaticani concilii patribus ad fidem aut ad mores pertinent, npostolicuo sedis tamquam dogma fidei reipsa definiatur, omnibus iudicio esso subiiciendus: Unus est, inquiunt arti­ votis expetimus; et vos, illustrissimi domini, prae­ culo 23, itiininus pastor, cui omn'es obedire tenentur, sules reverendissimi, ut haec vota nostra Vaticani ad cuius iudicium controversiae, quae super religione concilii patribus nostro nomine significare velitis, et fide existant, sunt referendae; ct articulo 25. ubi enixe precamur. Datum Lovanii, hac 22 decembris MDCCCLXIX agunt de iis quao sunt credenda, sic docent: Certa N. 1. Laforêt, rector magnificus. fide tenenda sunt, non solum quae Scripturis expresse --SSL’ 669 POSTULATIONES PRO INFALLIBI LITATE DEFINIENDA F. 1. Ledoux, s. fac. b. t. decanus. I. Th. Beelon. II. O. Wouteni. I. F. D'Hollandor. H. I. Foijo. I. B. Lefobve. T. I. Lamy. Edm. Renasene. F. I Moulart. I Van den Steen. A. I kino, s. fac. h. t a secretis. 670 A sancto concilio hanc perniciosissimam impietatem fundamentum ecclesiae Dei evertentem et infallibile magisterium Romanae ecclesiae propter residentem in ea petram fidei in persona successoris beati Petri summi pontificis pernegantem detestari et decer­ nere: Si quis dixerit ecclesiam Romanam non esse matrem omnium ecclesiarum et magistram, atque ex cathedra Petri romana posse doctrinam heterodoxam in rebus fidei et morum pronunciavi atque mundo praedicari, non obstante Christi et Spiritus sancti, Spiritus veritatis, qui datus est ecclesiae, continua atque perpetua assistentia, ideoque dixerit Romani pontificis decreta do fide et moribus non esse ab Venerabili deputations pro examinandis propositioni­ omnibus christifidelibus interno mentis assensu susci­ bus conciliaribus durante concilio Valicano per sanc­ pienda, anathema sit.u tissimum patrem Pium IX pontificem maximum de­ Romae dio 13 ianuarii 1870. nominatae. t loscphus Papp-SzilAgyi manu propria episcopus Compluribus concilii Vaticani patribus flagitanti­ Magno-Varadinensis graeci ritus catholicorum bus, ut apertis omnomque dubitandi locum exclu- B in regno Hungarino. dentibus verbis hoc concilium sancirò velit supremam ideoquo ab omni errore immunem Romani pontificis m. auctoritatem, cum praecipit quao ab omnibus ebristi- (Li 3.) fidelibus credenda et tenenda quaeve reficienda et Eminentissimi et reverendissimi praesides con­ damnanda sint, postquam infallibile magisterium cilii Vat cani· Romani pontificis qua successoris sancti Petri prin­ Credo et profiteor Romanum pontificem, succes­ cipis apostolorum in suis successoribus Romanis sorem beati Petri, et vicarium Domini nostri lesu pontificibus semper viventia sancta catholica ecclesia Christi in terris, quando ex cathedra docet populum, semper crediderit et professa fuerit, atquo ideo christianum in iis, quao pertinent ad fidem ct mores, ecclesiam Romanam, in qua sancti Petri successor esae infallibilem. residet et praesidet, ob hoc omnium ecclesiarum Prudentiae et sapientiae sanctitatis suae domini matrem et magistram agnoverit ct agnoscat, prout domini nostri Pii Noni, afflante Spiritu sancto, relin­ huius quoquo concilii Vaticani patres sessione I una­ quendum esae sentio, utrum canon in hoc concilio nimes fide turata voverunt, postquam nostro tem­ ©ecumenico dì hac re fieri debeat. pore inventi sunt etiam catholici, qui infallibile ma­ In Vaticano concilio dio 21 ianuarii 1870. gisterium Petri seu pontificis Romani in dubium f loannes loseph Lynch episcopus Torontinus. vocarent aut plane negarent et impugnare publice editis scriptis tentacene, atque taliter ecclesiam Petra 0 η. fidei, supra quam fundavit Christus ecclesiam suam, lesue, Maria, loseph. privaro conniterentur, res vitalis pro ecclesia Christi Eminentia reverendissima1. Semel et iterum excitatus ad subscribendum est, ut concilium hoc Vaticanum professionem suam decreto synodali denuo enunciet Id tamen ea tum petitioni pro discutienda ct definienda in hoc ratione et forma fiat, ut omnes inimici huius veri- concilio infallibilitate summi pontificis, tum petitioni tatis desarmentur nihil habentes quod contra hanc contra huiusmodi ditcussioncm ct definitionem, sa * veritatem fundamentalem proferre possint, neque tius duxi eminentiae tuae, quae, absentó pontifice, praetoxtuare valeant catholicos infallibililatem per­ concilio praeeat, mentem meam hac de ro aperire11. sonalem humanam pontifici attribuero euinque dei­ Itaque, necessarium ceneoo in hoc concilio agere ficare, verum hanc infallibilitatem esso officiosam do infallibilitate summi pontificis, enroque definire, magisterii eius, quao a revelatione a Deo sancto nam secus summae apostolica© sedis auctoritas Petro facta, Christo testante, non caro et sanguis grave detrimentum ex huius concilii occasione pa­ revelavit tibi, sed Pater meus qui in caelis est, in­ tietur: et paratus eum nd hanc infallibilitatem pu­ choata, et per assistendam Christi ot Spiritus sancti, blice ex ambone tuendam in aula conciliari. Spiritus veritatis, qui datus est ecclesiae, quao per Tamen arbitror, in definitione exponenda sedulo caput suum pontificem Romanum annunciai fidem cavendum esse a pluribus: seorsim, separat im ob et praecepta inundo, continuata et continuanda est episcopis, personaliter, inconsultis episcopis; sed simusque ad mundi finem. Haecque est petra fidei D pliciter dicendum esse: definitionem, quam summus immobilis per infallibilitatem ct ideo invincibilis, pontifex edit ex cathedra, qua sub anathematis poena cui insistit qua fundamento universa compago ec­ damnat eos, qui non tenent ore et mente propositionem, clesiae, quao dirui non possit, quoniam fundata est quam ipse profert, vel adhaerent ore aut solum supra firmam fidei petram. mente errori, quem ipse proscribit, esse ab errore Formula vero decreti huius dogmatici posset immunem, proplereaque infallibilem: idque uti dogma esso sequens: fidei habendum esse. Addi debet, pontificem loqui ^Quoniam nostro tempore manifestati sunt falsi ex cathedra, cum I· alloquitur universam ecclesiam ; doctores decipientes animas ad eam quoquo auc­ 2· anathema comminatur ei, qui vel oro simul ct toritatem spiritualem infallibilem infirmandam, quam monte, vel solum mente non se submittit suae de­ Dominus et Deus noster lesus Christus salvator finitioni. mundi in beato Petro apostolorum principe, qui in Opto etiam, ut in schemate do ecclesia, ubi suis successoribus Romanis pontificibus semper do episcopis agitur, expresso affirmetur, eos esse vivit et indicium exercet, super quem qua firmam una cum summo pontifice indices fidei; vel cos fidei Petram aedificavit ecclesiam suam, pro ccclesiao pollere etiam auctoritate iudicium proferendi de omnisque sorielntis humanae saluto disertis verbis veritatibus fidei; vel cos non solum in concilio Otese * instituit, u. qua genus humanum praecepta Dei ct • lisce epitfoH data eat sd eudneatiiSlnei'n r '.nhM 'ktn de veritates divinas irif.illiliili certitudini' omni tempore Angeli . * percipere possit: visum est Spiritui snudo et huic 1 Sed confer infrn . * litter u. 671 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 672 menico, sed etiam manentes in suis sedibus passe a sancto concilio interesso mihi videor, ct iit, quao cum summo pontifice vel dependenter a summo pontifice nd Dei gloriam et cccleeiao utilitatem isthic sapien tissime aguntur, toto animo asaentior. indicium ferre de rebus fidei. Haec dum expono eminentiae tuae, cui licebit Itaquo cum cognoverim plure * diocceeoon prae­ ea aliis communicare, me libentissime cnm debito sertim Italiae patres catholicae ecclesiae doctrinao obsequio, ct sacrae tuae purpurae oram exosculando innixos, et sanctorum patrum atquo doctorum auc­ toritate suffultos id enixe postulare, ut sacrosancta profiteor Romae ex canonica Vaticana dio 23 ianuarii 1870. synodus sancire velit: Romanum pontificem, divi Eminentiae tuae reverendissimae umillimum et Petri successorem, cum loquitur ex cathedra tan­ obsequentissimum servum in Domino nostro lesu quam universalis ecclesiae doctor atque rector, in dirimendis fidei ct morum controversiis ab orrore Cbriato esso immunem, huiusmodi postulationi ego quoquo t Laurentius episcopus Salariarum. libentissime subscribo; humillimo potens, ut inter o. praedictorum postulantium nomina meum quoquo Fridericus Maria Zinclli episcopus Tarviainus, nomen recenseatur. Tanto autem libentius id qui dum libentissime huic petitioni1 subscribit, con- praesto, quod in seminario Patavino altus ct edufidens sententiam de absoluta infallibilitate summi catus fui, io quo ccclcsiasticao institutionis domi­ pontificie, quam et nunc tonet et semper qua voca cilio omnes et singuli professores doctoris Angelici qua scriptis editis asseruit et propugnavit, supremo B doctrinae, etiam quoad inerrantium Romani pontiiudicio sancitum iri, memor moderationis a sancta ficis ex cathedra docentis, constantissime adhaesetede apostolica, de cuius iuribus agitur, adbibitae, runt et adhaerent. praecipue in responsis ad quaestiones hac super Patavii die 7 februarii anni 1870. re α sacra Poenitentiaria datis, humillime quidem, Humillimus devotissimus servus At etiam instantissime potit, ut tali verborum ra­ t Fridericus episcopus Patavinus. tione haec doctrina definiatur, ut illorum, qui aut praeteritis temporibus aut etiam nunc sincere parati r. se subjicere decretis concilii oecumenici aut sanctae Sacrosanctae oecumenicae synodo Vaticanae. sedis apostolicae bona fide aliter senserunt, honor quanto minus fieri potest laedatur. Maxime id Cum episcopus Gaditanus hac sua dioecesi com­ intereat non solum ob cha rit atom, qua fratres com­ morans in Hispania obtenta a sanctissimo domino plecti debemus, ob merita otiam praeclara ali­ nostro Pio papa IX, ituris de causis ipsi expositis, quorum, sed et ne qui aliter sentiunt ac nos aut dispensatione de assistentia ad sacram synodum, de re ipsa, quae definienda est, aut do opportuni­ maximo animi gaudio plurimorum venerabilium tate definitionis aestu disputationis abrepti, de pro­ patrum postulatum legerit pro Romani pontificie prio honore nimium, ut fert saepe humana fragilitas, infallibilitate dum ex cathedra loquitur, proindeque solliciti, in contraria sententia obfirmentur, quod merito existimaverit hac gravissima do re in sacro certo omni cura evitandum est, no fructus ube- C concilio agendum, propria vota eiusquo cathedralis rea. quos α concilio oecumonico oxpectamus, im­ capituli, parochorum ct cleri sincoro exprimere de­ minuantur. crevit, atquo in praesens libentissime exprimit, tam­ Haec, quae esse in omnium fere episcoporum quam intime venerabilium patrum postulato sub­ votis existimat minimus inter fratres, conscientia scribentium votis inhaerentia. Sacrosanctam ita­ dictante, congregationi a sanctissimo Pio papa IX que synodum episcopus infrascriptus,. capitulum, deputatae pro recipiendis et expendendis patrum parochi omnisque clerus huius Gaditanae dioecesis sacri concilii oecumenici Vaticani 1 propositionibus enixe flagitanterque adprecantur ut doctrinam, submittit. quae tenet Romanum pontificem non esse errori Romae dio sacra divo Francisco Sslesio anno obnoxium cum de rebus ad fidem moresque pertinentibus loquitur, quam ipsi semper pro comperto millesimo octingentesimo septuagesimo. veram esso censuerunt, solemniter sancire dignetur, Fridericus Maria Zinelli episcopus Tarvisinus. prout sacrae Scripturae verbis, sanctorum patrum P· sententia, fideliumque sensu firmiter stabilitam ; ex Avendo io sempre ritenuta, e facendo insegnare qua quidem definitione uberrimos fructus in omni­ al mio giorine clero la dottrina dell’infallibilità del potentis Dei gloriam, catholicae ecclesiae utili­ nostro capo il sommo pontefice, quando ex cathedra tatem ac civilis societatis bonum proventuros sibi statuit ac praecipit, in rebus fidei ac morum, quae ob pollicentur. omnibus chrisiifidelibus credenda et tenenda, quaere D Gadibus decimo quarto kalendas martii anni reiicienda et damnanda sunt; approvo che sia ora Domini MDCCCLXX. proposto alla speciale congregazione designata nel t Fr. Felix Maria episcopus Gaditanus. cap. II della lett. apost. Multiplices inter quest * og­ getto, affinchè, se ad essa sembrerà opportuno, s lo deferisca al santo concilio ecumenico por deSacro concilio oecumenico Vaticano. liborarno con piena cognizione, o coll' assistenza dello Spirito santo. Infrascripti patres prae oculis habentes verba *! nec non ecclesiae monumenta, quao Roma dal convento di Sant' Agostino 29 gen­ sancti evangeli Romani pontificis, beati Petri successoris, primatum naio 1870. respiciunt, a sacra synodo oecumcnica Vaticana + G. Battista Vescovo di Savona e Noli. humillime ac instanter efflagitant, ut apertis omnemque dubitandi locum excludentibus verbis pro­ Venerabilibus patribus sacrosanctae oecumenicae nunciare et definire velit, esso α Deo revelatam synodi Vaticanae. atquo idcirco ab omnibus fidelibus firmiter et con­ Quamvis absens corpore ob valetudinem nondum stanter credendam doctrinam, quao tenet summum plene confirmatam, praesens tamen spiritu isti sscro- pontificem, quando ipso loquitur tamquam doctor universalis definiens ex cathedra, nempe ex po­ 1 Alludit ad petitionem de qua sopra: A icicra OfOimenica testate suprema tradita Petro docendi ecclesiam^ lynpdo Vaticana infraicripti patrts humillime dc. 673 POSTULATIONES PRO INFALLIBILITATE DEFINIENDA esBO.in robus fidei et morum deccroendin ab errore im munem. f Aloysius Riccio episcopus Caiacensis. f Andreas Formica episcopus Cuneensia. t Carolus Savio episcopus Astensis. 15 februarii 1870. 674 mendum valde esset, ne, etiamsi maxima para episcoporum non solum sententiae de absoluta infallibilitate opertissime faveat, sed etiam de op­ portunitate definitionis consentiat, attamen plurimi, forsan fere centum, de opportunitate saltem de­ finitionis cum aliis non conveniant, tunc ad aliquod remedium confugiendum est. t. Do tam necessaria praerogativa summi ponti­ Propositio episcopi Tard sini de modo definiendi ficis nullum verbum proferre, postquam tot et tanta infallibilitatem Romani pontificis, si forte contingeret, in vulgus disseminata sunt, postquam ephemerides quod eadem absolute enuncian non posset. in hanc arenam, nonnullae bona, multo plures mala Congregationi a sanctissimo domino nostro Pio fido descenderunt, valde noxium esset bono fidelium. papa IX deputatae pro recipiendis et expendendis Sectarii, proh dolor, exaltarent quam maxime; et episcopos, qui continuo praedicaverunt fidelibus patrum propositionibus. Petrum locutum fuisse per os pontificis summi, Si forte contigerit, quod plane confidimus baud quidquid a papa indicitur esse sine ulla cunctatione futurum, non proponi concilio oecumenico definien­ amplectendum, extorres esso ab ecclesia, qui eius dam sententiam do infallibilitate absoluta, scilicet dicta non audiunt, insectarentur, quasi populum nullis conditionibus alligata, summi pontificis, ut B usque nunc deceperint Futilia haec quae evomerent dogma fidei saltem sequentia sancienda essent. esse quoad se nemo est qui dubitet, sed ex silentio Rationes continentur in folio separato. (Alleg. A.) concilii oecumenici occasionem eorum malitia fu­ Inhaerentes decretis praedecessoris nostri sanctae tilia illa evomendi sumeret. memoriae Alexandri Vili petulantiam illorum, qui Ut autem aliquid in favorem sententiae com­ sententiam de infallibilitate absoluta Romani pon­ munis fieri possit, ita ut omnes aut fere omnes tificis, quam esse consonam fidei declaramus, quamque eamdem sententiam amplectantur, sequentia prae fere totus orbis catholicus profitetur, ut ex lucu­ oculis habenda sunt. Certum est, ni fallor, ex lentissimis etiam recentibus documentis in almae tribus partibus saltem duas episcoporum valde huius urbis archivile existentibus apparet, futilem desiderare sententiam supradictam definitum iri. appellare sunt ausi, sacro approbante concilio rur­ Nulli dubium, si duae partes ex tribus in concilio sus damnamus et reprobamus. per verbum placet assentiantur definitioni, et sum­ Ne autem eorum audacia ad schismata ullo mus pontifex decretum confirmet, actum esso de tempore fovenda perturbatores uti possint, dum sententia contraria. Minime ego assero id facien­ dogma de necessaria catholicitatis nota, sine qua dum; Spiritus sanctus illuminabit mentem epi­ ecclesia Christi stare non potest, iterum inculcamus, scoporum et praecipue vicarii Christi. Concludo surculos ab ea audacia pullulantes a populo Chri­ tamen vix ac persuasum erit illis, qui cum maiori parte non conveniunt, totum negotium de eorum stiano eradicare volumus. Sacro igitur approbante concilio sequentia sta­ C opinione in moderatione ponendum (nolo dicere, non mihi placet dicere adversariorum) illorum, qui tuimus: I. Si quis dixerit, omnes aut fere omnes epi­ aliter sentiunt, molle tunc erit tempus fandi et scopos posse in publica fidei professione deficere a proponendi illis aliquam definiendi rationem, cui vera doctrina, quasi ecclesia Christi ab uno, aut et ipsi si non libenter, attamen non aegre adsenaltero, aut admodum paucis episcopis versm fidem sum praebeant. profitentibus dumtaxat constitui possit, anathema sit. Indulgendum est, moderati simus, indulgendone II. Si quis dixerit, adsensum ecclesiae dispersae humanae infirmitati; dicamus etiam: concedatur non valere ad statuendum dogma fidei, ao proinde aliquid amori propriae nationis, quo Calli maxime necessarium omnino esse ut episcopi congregentur percelluntur. Aegre certe sentient, concilium Vati­ canum, ad quod tanta alacritate advenerunt1, ana­ ad re» fidei et morum definiendas, anathema sit. III. Si quis dixerit, iudicium, quo Romanus thema dicere propositioni, quae ab illorum natione pontifex indicit toti ecclesiae quid fide divina te­ nomen sumit; propositioni, quam etiam plurimi nendum aut reiiciendum in rebus fidei et morum Galliao episcopi acriter· sustinuerunt, quamquam non esse irreformabile, donec accedat assensus abhorrerent a declaratione cleri gallicani anni 1632, quae toties a Romanis pontificibus fuit confixa, maioris partis episcoporum, anathema sit. IV. Si quis dixerit, posse a sententiis summi quin tamen aliqua nota theologica a sancta sede pontificis Romani appellari ad futurum concilium, propositionibus inureretur. Curandum igitur est D ut approbetur quidem sententia communis; sed ana­ anathema sit. themate non feriantur nisi illae consequentiae, quae Romae dio 18 februarii anno 1870. ex lata interpretatione sensus sententiae gallicanae t Fridericus Maria Zinelli episcopus Tarvisinus. derivant, et incommoda gravia paci ecclesiae gene­ (Allegat. A.) rare possent. Quemadmodum iam sino ulla ambage subscripta Ipsi Galli episcopi inficiari haud possunt fero formula declaravi, toto cordo desidero a bacio communem esse in ecclesia oppositam sententiam; oecumenico concilio Vaticano primo definiri verbis, et si alias aliquod dubium suboriri potuit, concordia omne dubium excludentibus, infallibilitatem ab­ maximae partis episcoporum nebulae dissipare debuit. solutam summi pontificis, cum aliquid indicit toti Ut boni catholici ipsi Galli episcopi (loquor de illis ecclesiae fide divina credendum aut reiiciendum, qui infallibilitatem absolutam definiri2 nollent) pro­ positionem iamdudum damnatam ab Alexandro VIII: quoad fidem et mores. Qua miti verborum ratione id, nt opinor, sit Futilis et toties convulsa est assertio de pontificis faciendum, humillimo etiam expressi. Romani supra concilium oecumenicum auctoritate at­ Si tamen summo pontifici prudentiae legibus que in fidei quaestionibus decernendis infallibilitate, haud congruum videretur proponi concilio definien­ sincero corde damnant, et eo magis quia fere orane * dam absolutam infallibilitatem directe ut dogma non infallibilitatem sed opportunitatem definitionis fidei, nisi haec praevideatur unanimibus, aut fere * e&mtafi ntnt cod. unanimibus episcoporum votis sancitum iri; si ti1 definire ed. VaL CONOIL. OKXXBJkL·. TOMUS LL a α 675 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 676 Unum autem ut existimo addendum est, con­ dnmtaxat impugnant; ac proinde non aegro ferre A debent, ut ab Alexandro VITI inflicta condemnatio sensum episcoporum, qui sunt dispersi, aequalem * iteretur, et consona fidei appelletur illa sententia, valorem babero ac si congregati; unioni enim for mali episcoporum, non dumtaxat materiali, adsiquam fere omnes tenont catholici. stentia fuit promisso. Praecipuum fondamentum illorum qui infalli * Per additionem propositam ¡n alio folio cum bilitatem absolutam inficiantur, antequam con­ sensus ecclesiae accedat, iu hoc stat: nullo modo tribus canonibus provideri omnibus considerationi­ admitti posse Romanum pontificem iudicio suo prae­ bus supradictis videtur. Aduoto per canonem valere iudicio omnium episcoporum; quasi tota tertium, dum obtinetur scopus, quem prao oculis ecclesia in solo Romano pontifice, cum admodum habere debemus, anathemate non configitur pro­ paucis quatuor quinque ipsi adhaerentibus, posset positio gallicana; nam gallicana propositio, cum consistere, ex quo nota catholicitatis eliminaretur requirit consensum ecclesiae, ut irreformabile eva­ dat iudicium Romani pontificis in rebus fidei, non ab ecclesia. Ex praedictis apparet habenda esse prae oculis requirit necessario consensum maioris partis epi­ sequentia. scoporum. Debent enim etiam Galli episcopi cum I. Ut sententia de infallibilitate absoluta summi nobis convenire, minimo necessarium esse, ut ali­ pontificis non solum non laedatur, sed ut maius quod corpus episcoporum constituat ecclesiam, con­ robur acquirat. Hoc obtinetur ai iteretur condem­ flari ex maiori parte episcoporum, cum, ut diximus, nabo propositionis ab Alexandro VIII confixae, et etiam ex historia ecclesiastica pateat maiorem consona fidei propositio de absoluta infallibilitate partem soiunctam a Romano pontifico posse de­ vocetur, ficere. Remanet igitur illaesa ab anathemate pro­ II. Ut appareat clare eos, qui absolutam infalli- positio gallicana, si inter limites restringatur. Sic bilitatcm propugnant, minime catholicitati ecclesiae restricta, incommoda, ut diximus, non offert, quao derogare, quasi existiment ecclesiam posse consi­ alias ab ipsa derivare poterant. stere in solo summo pontifice aut admodum paucis Romae die 18 februarii anno 1870. illi adhaerentibus. Admissa bao absurda hypothesi, •j· Fridericns Maria Zinelli episcopus Tarvisinus. Petrus de Luna cum paucis sibi adhaerentibus epis­ copis sub nomine Benedicti XIII potuisset susti­ u. nere, totam ecclesiam in ipso suisque asseclis stare; quin, propter hoc adsertum, a concilio Constantiensi Propositio episcopi Salutiarum ut explicita definitio merrantiae summi pontificis ex cathedra loquentis declarari potuisset haereticus. a concilio quam primum edatur. Huic incommodo mederi possumus canone lesos. Maria, Joseph. distincto. Ill. Magnum periculum praecavendum est, ne Eminentissime, reveron dissi me domino1. ex sententia gallicana schismatis detur occasio. Si adhuc tempestivo hoc fieri possit, rogo Nam si necessarium esset ut saltem maior pars eminentiam tuam, ut nomen mourn scribatur inter episcoporum assensum praeberet decretis Romani C nomina episcoporum, qui subscripserunt petitioni, pontificis in rebus fidei et morum, antequam irre­ que postulatur ab hoc oecumenico concilio, ut pro­ formabilia haberentur, absurdum illud consequere­ feratur explicita definitio inerrantiae summi ponti· tur: Coetum episcoporum ubi est Petrus ron con­ ficis loquentis ex cathedra. Quin immo enixe rogo et vehementer obsecro stituere ecclesiam, sod hanc potius constitui a coetu sine capite, qui reluctaret Potro, scilicet summo eminentiam tuam, ut quam citius fieri possit, pro­ pontifici ot corpori ei coniuncto. Exorta igitur positum huius explicitao definitionis faciendae in quaestione de fide inter episcopos, tessera veritatis concilium afferatur, et praemissa libera discussione, non esset Petrus, sed numerus maior episcoporum; finis tandem huic gravissimae quaestioni imponatur, Petrus igitur, scilicet pontifex maximus, non ideo et pax et tranquillitas animis restituatur. institutas fuisset ad tollendam, ut aiunt sancti patres, Non solum opportuna, sed perquam necessaria schismatis occasionem; non ut lucerna ad quam in est hacc explicita definitio: secus auctoritas summi dubiis, ut illuminarentur, respicerent fideles; con­ pontificis ex hoc concilio, loco alicuius lucri, maxi­ cludamus, fere inutilis evaderet primatus in prae­ mum et teterrimum detrimentum erit perceptura; cipuo suo munere. et dum hucusque gallicanismus quasi cxtinctus Addatur, exempla reperiri forsan in historia ec­ iacebat, et vox sanctae sedis apostolicae ubique a clesiastica erroris in maiori parto episcoporum con­ catholicis uti vox Dei habebatur, adversarius ille gregata sino summo pontifice, de qua re recolenda unitatis ecclesiae resurget viribus pollens, et vindi­ eat historia concilii Ariminensis. Si statuatur igitur E cias sumet de praeteritis ¡acturis, quas passus est; voluti dogma fidei esse tenendum, quod decreverit et sanctae sedis decreta vix aliquam reverentiam Romanus pontifex, etiamsi ei non adhaereat aut non obtinebunt, multo minus submissionem internam. cognoscatur adhaesio maioris partis episcoporum, Excitabuntur errores cuiusque generi , * sed tegentur omnis incerti tu diti is tollitur occasio. Qui infalli­ verbis catholicis ad incautos decipicudos, et clypco bilitatem summi pontificis absolutum propugnant, quodam illos tuendos. Sancta sedes eos damnabit; certi sunt, vix ac pontifex aliquid solemnitcr de­ sed nova prorsus audacia toto orbo exclamabitur: finiverit, illi adhaesuros sins mora multos episcopos; summi pontificie, etiam ox cathedra definientis, auc­ nam si timerent quominus hoc accideret, in ea toritatem a concilio oecumenico Vaticano uti in­ falsa sententia essent, in solo summo pontifice fallibilem agnitam non fuisse, immo recognitam posse consistere ecclesiam catholicam. At si multi fuisse, uti destitutam argumentis pro eius infraliiepiscopi decretis pontificiis adhaerent, omnes alii bilitato, secus patres huius concilii post tot conatus ■ive pauci sive multi non adhaerentes, schismatici exertos ad eam definiendam certissime definivissent. et haeretici habendi sunt, ex iis quae superius dis­ Appellationes proptcrca ad futurum concilium seruimus. Nullum igitur, supradictis principiis de­ promovebuntur, sicque schismata excrescent, dis­ finitivo iudicio α concilio oecumenico adsertis, Incom- sidia multiplicabuntur, errores exitiales uti cancer modum gravo, quod schismati det occasionem, deri­ varo potest a propositione gallicana, quae sub poena i Haec epistola dato ert ad eminentiwlmmn card Patrixi anathematis esset restringenda ab eius adsertoribus. pratoidexa cuugregaUoaia pro postulatis patmm excipiendis. 1177 POSTULATIONES PRO INFALLIBILITATE DEFINIENDA serpent, ot vi him ecclesiae extingucnt, vel saltem a valdo imminuent. Sed non solum baoc explicita definitio ferenda est, at quamprimum est ferenda; nam scandala ubi­ que tota dio hac de causa moventur: ephemeride * ubique terrarum plouao sunt doctrinis absurdis, impiis ct ultra omnem cxpoctationem scandalosi·, et hae, quod pudore nos afficit, etiam a quibus­ dam ecclesiasticis viris prodeunt, ct prodeunt in ephemeridibus scriptis α protestantihus vel infide­ libus. Inm vero nulla alia via apparet cito cessandi haec scandala et pacem restituendi catholicis, quam in definienda quamprimum inerrantia summi ponti­ ficis. Obsecro proptcrca ut, cum schema do ecclesia examinabitur, quod schema, ni fallor, examinari incipiet in proxima hebdomada, quaestio de infallibilitato summi pontificis proponatur, id eat schema canonis offeratur dicentis: Si quit dixerit, tunimum pontificem, cum ex cathedra loquitur, errare poue; anathema sit. Quantum in me erit, paratus sum tueri et asse­ rere hunc canonem, ut pax qua tantopere indigemus nobis non auferatur, ot securi ad radicem malae arboris applicata, Omnium schismatum ct scanda­ lorum origo in sinu ecclesiae extirpetur. Romao cx Canonica Vaticana 19 februarii 1870. Eminentiae tuae reverendissimae humillimus ot devotissimus servus in Icsu Christo Domino nostro f Laurentius episcopus Salutiarum. 678 tiasimo patri benigno commendandos in adiccto substernere. Summa cum veneratione et observantia per­ severo eminentissimorum et reverendissimorum pa­ trum Romae dio 29 ianuarii 1870. humillimus, devotissimus servus vorus Fr. card. Schwarzenberg archiep. Pragcnsis. a. Beatissime pater! Pervenerunt ad nos litterae typis impressae, quibus concilii putribus subscribenda exhibetur pe­ titio a Synodo oecumcnica flagitans, ut sancire velit supremam ¡¿coquo ab errore immunem auctoritatem Romani p< tifici * in rebua fidei et morum aposto­ lica potestate universis fidelibus praecipienti . * Mi­ rum certo est, fidei iudices invitari, ut anto causam dictam, de sententia ferenda declarationem sub­ scriptione sua munitam ederent. Verum in hoc tanto negotio to ipsum, sanctissime pater, adeundum esse censuimus, quippe qui a Domino ad agnos oves­ que parcendum constitutus animarum Christi san­ guino redemptarum piisaimam curam habes et peri­ culorum ipsis imminentium affectu paterno misereris. Abierunt tempora, quibus sedis apostolicao iura a catholicis in dubium vocari contigit. Nemo est, qui nesciat, sicut corpus absquo capito mutilum, ita ncque concilium ecclesiam totam repraesentans absque successore sancti Petri haberi posse, omnesque sanctae sedis mandatis promptissimo obediunt animo. Praeterea, quao de pontificis Romani V. auctoritate fidelibus tenenda sint, concilium Triden­ Monseigneur1*. Monseigneur de Ia Hailandière, ancien évêque tinum edixit, Florentinum quoque, cuius ca de ro de Vincennes aux États-Unis ct retiré dans mon decretum in cunctis singulisque eo sanctius consernrcbidiocèse, mo prie de lo faire comprendre au vetur oportet, quoniam ecclesiae la ti nae et graccae nombre des évêques qui demandent au concilo la C consensu stabilitum ost, atque ei Dominus ad Orien­ définition do l'infaillibilité pontificale. Je le fais tem tot malis oppressum misericordiae suae oculos avec empressement par la présente, heureux de convertere dignetur, unionis restituendae fundamen­ rencontrer, derechef, l’occasion d’offrir à votre ex­ tum erit. Accedit, quod hac tempestate ecclesiae adversus eos, qui in religionem tamquam com­ cellence l’expression de mon respect. mentum humano generi exitiale consurgunt, pugna Rome lo 27 février 1870. sustinenda sit nova ct a saeculis inaudita: qua­ f G. Archev. do Rennes». propter minime consultum videtur populis catholicis tot undique machinationibus in tontationem inductis 2. maiora, quam patre» Tridentini, imponere. Postulationes no quaestio do inTrilibllltato Romani Ceterum prout cum omni ecclesia catholica Belpontificis concillo proponatur. larminus effatur: „dcfinitiones do fide pendent prae­ cipuo ex traditione apostolica ct consensu eccle­ Eminentissimi ct reverendissimi patres»! * et quamvis ad totius ecclesiae sententiam Centum triginta sex concilii patres do re gra­ siarum vissima ad sanctissimum dominum prece * direxe­ cognoscendum synodus universalis brevissimam ster­ rant. Inm cum iuxta tenorem litterarum apoato- nat viam, tamen a nobilissimo concilio, quod apostoli licarum de die 27 nov. 1869 § II propositiones cum senioribus Hierosolymis habuerunt, Nicaenum nscrosuncto oecumenico concilio Vaticano faciendas usque errores innumeri ecclesiarum particularium peculiari congregationi, a sanctissimo domino pro D indiai * summi pontificia et totius ecclesiae consensu recipiendis ct expendendis eiuamodi propositionibus adprobatis profligati et extincti aunt. Indubium deputatae, exhiberi oporteat, honori mihi est, quin­ est, quod omnes Christi fideles sedis apostolicae que4 istos libellos supplices perpendendos et sane- decretis veram obedientiam debeant, insuper eru­ diti piiquo viri docent: quao sancti Petri successor do fido inoribusque ex cathedra loquens constituat, 1 Ilsec epistola ilata est ad rerereni tibi Vide­ semper suspeximus to nunc enixo rogamus, ut bitur, existimem, ut h coucilio hoc oecuraenkn, prout in postu­ lato ep fr *oporUBi preqwnitor, definitio dc^malira exhibeatur: humeris nostria maiora viribus onera imponi et ia fallibili latera seilieet R. cum magisterium »uprrmuin uti pericula, inter quao sacro ministerio fungimur, doctor universalia ectMae a Christo constitutus exercet, faugravioribus difficultatibus cumulari non velis, non daxentem habere in Scripturi· sacria et traditione, Ideoque de fide e*-e. patiaris, non sinas. .Hune sane ia modum at renliam corde simplici ae de­ Et ad pedes tuae beatitudini^ provoluti pro clarem. foetidat or tkcclogiea aryuwennobis nostrisque gregibus apostolicam benedictionem tof»; MüiirM uZj Romanae wietiae dadrina, ytiaoi peramanter efflagitamus. a iicrodwfc mea moxímo ¿r»rzirrj e pnruuimo cdlcfto nerape Urtens de prepara»da f.-ie, d^ri ac defendi; podulat mu.’e t» * uxri.rss tede» eoyifrnfsMm ma»ifcstaiùj; pòdulat Datum Romao 18 innuarii 1870. bosfiam tanda e reiigiani» et ewdem t.nctae tedie Jtomanae pcinLydia, ei cinne; pctttdai amor ae recerentia nertra erga humillimi obsequentissimi devotissimi servi Romannm peadificte^ ac itiaot unctam tedetn; podulai ipte t Gregorius Jussof patriarcha Antiochenus graec. kawr ncticr, pcdtdai denique M dactomin^ ei qtuiti direrivi melchit eunt tetitu caiipiicae ccelcriae ancicriiat. — Roaiae t losephua Audo patriarcha Chaldaeorum. (L.fS.) kalendi· msrtii anno 1870. Sanctitati· tuse obedientMsimun q fili» ac faculas Georgias Etodjerci Khayatt, archiepin Chiitîa ralut>tatem m oeconomia infitilibUiUte Humani pontifith a conrilio hoc Vaticano de­ Cûvfiletnui finienda. Porrn fateor proUstorque id me praeatitù»e ob caussa hunt tnituht eine sondú»í»Koe; no;i vero rf»-a· rohuit'da fibl Cúidrariajt, qrae cocui tpintvi ne carni eiut. ht hnne certe ibidem vix insulas, ac nominalia ob ofTrsdicula inite cunaequutura quoad schismatice· noatrarum regionum, praesertim tentum teriptii Jiotu)ri»t, pairtarcka Ronuir, ad Scrgiutn ex male intelligenda ae interpretanda hninaiuoli eouciliari de­ CcntfanlinopoUt. Ao· cjiîmi toufüemur ette in nobi» duae cisione; ob ditficnlUtem explicandi se ccncilrandi factum Ho­ volunlnltt contrariât, quid cum dttortbietd qnidim ad tuant norii papae, nulla alia intercedente aut impellente cauta alve erroi cam scnfcMÍ»aw«, »up}Higurrtml Honor inni tni ritte unam humana mintuqne decorosa, «ire partiam studii, anlloque minus, esse rcZuníatim »n dirinitote ae humanitate Domini nottri Ictu Chrnti. quod inlnria qnidtm mali interpretati sunt, quodque Deu· La réponse A cette lettre, ConsUntin U fit pleine de avertat, ex animo minus benevolo et reverenti erga te, pater lonaugrj et de soninissiun pour le pape; mais ce fut Théo-lo re, optime, ietamqne ianelam epo«tolkam Romanam iettein, arcem veritatis ac religioni·, dreusque nostrum immortale, lato vero niafMtnr de Jean, qui la reçut, et il répondit an mime em­ cum etospexharn, ex huiusmodi d« pretal hrae qoa»lam ephe­ pereur par une lettre dan» laquelle il blâme l’empeienr Héradîus peur avoir dévié de la vérité, et suivi le munothéltimo meride· deduxi» , * etsi nnllo lare, Àortititer teulire orientales Sanctitatis tuae 685 POSTULATIONES CONTRA DEFINITIONEM 1NFALLIB1LITATIS L’abbaio Elíseo Elias generalo dei conventi caldei di 8. Antonio.1 (L.fS.) a 686 fidelium patri debemus sinceritate, exposuimus, et tuo, precamur, mandato fiat, nt doctrina, cuius eanctionum petunt, concilio oecumenieo discutienda haud proponatur. Caeterum ad pedes tuos provoluti pro nobis et populis, quos ad Deum perducendos accepimus, apostolicam petimus benedictionem. o. Beatissimo pater! Pervenerunt nd nos litterae typis impressae, quibus concilii patribus subscribenda exhibetur petitio n synodo occumenica flagitem, ut sancirò Sanctitatis tuae velit supremam, ideoque ab errore immunem auc­ Romae die 18 ianuarii 1870. toritatem Romani pontificis in rebus fidei et morum, humillimi obsequentissimi devotissimi servi apostolica potestate univorsis fidelibus praecipientis. Mirum certe ost fidei iudices invitari, ut ante causam f Alexander archiepiscopus Taurinensis. dictum, do sententia foronda declarationem sub­ f Aloisias archiepiscopus Mediolanensis, scriptione sua munitam ederent. f loannes Petrus episcopus Bugellensis. Verum in hoo tanto negotio, to ipsum, sanctis­ t Laurentius episcopus Pineroliensis. simo pator, adeundum esse censuimus, quippo qui t Raphael episcopus Albinganensis. λ Domino ad agnos ovesquo pascendum constitutas f loannes Baptista episcopus Ecclesiensis. animarum Christi sanguino redemptarum principem f Aloysius episcopus Eporediensis. atque pi issi mam curam habes, ct periculorum ipsis b L imminentium affectu paterno misereris. Anonym i praedictio, non inspirata ted prudentialis, Norunt onirn oinnea ot libentissime profitentur , * sicut corpus absque capito mutilum est, ita con- eorum quae futura sunt, si definiatur infallibilitas papae. cilium ecclesiam totam repraesentans absque suecoesore sancti Petri Imbevi non posso, omnesque I. Erunt schismata, in partibus hucusque catho­ sanctae sedis mandatis promptissimo obediunt licis. animo. 11. Dubitabitur inter catholicos de legitimitato Praeterea quao de pontificis Romani auctoritate concilii. fidelibus tenenda sint, concilium Tridcntinum edixit, ΙΠ. Fiet, in toto orbo, separatio statuum civi­ Florentinum quoque, cuius ea de ro decretum in lium et ecclesiae. cunctis singulisquc co sanctius observetur oportet, IV. Faciliora et numerosiora evenient, per hanc quoniam ecclesiae latinae et graecao consensu in­ separationem, schismata. dictum est, atque si Dominus ad Orientem tot V. Penitus ct moz ruet principatus civilis Ro­ malis oppressum misericordiae suae oculos conver­ mani pontificis. tere dignetur, unionis restituendae fundamentum VI. Papa erit exui, cum cardinalibus, et totus erit. Accedit quod, nostra hae tempestate, ad­ status Romanae curiae dissipabitur. versus cos, qui in religionem tamquam commentum VII. Crescet de dio in diem universae rei humano generi exitiale consurgunt, pugna ab ce * 0 christianae perturbatio. desia sustinenda sit nova et a saeculis inaudita, VIII. Ordines religiosi, maxime vero Societas ita ut non aequo consultum videatur populis ca­ lesa, prope ad nihilum redigentur. tholicis tot undiquo machinationibus in tentationem Vili. Crassantibus schismatibus, Romana com­ inductis maiora, quam quao patres Tridentini, im­ munio magis ac magis minuetur et infirma erit. IX. Fiet aliquando unio aliqualis schismati­ ponere. Cum enim inter potiores nationes catholicas corum, se veros catholicos esse iactantium. munero episcopali fungamur, rerum apud eas statum X. Erunt antipapao. -quotidiano noscimus usu, atque ideo nobis reapse XI. Redacta ad extremam miseriam re catho­ constat definitionem huiusmodi, quae nulla cogente lica, post longum tandem harum perturbationum necessitate postulatur, nova inimicis in ecclesiam tempus, papa legitimus nullum aliad remedium in­ Arma suppeditaturam, atque apud plurimos etiam veniet malis ecclesiae, quam novi concilii oecumemelioris notae viros foro minus acceptam, ita ut nici convocationem, per quod concilium Vaticanum illi ansam assumerent reliqua catholicae ecclesiae irritum fuisse declarabitur, saltem ex parte. iura invadendi: hi vero (quod animo nobis coram XII. Haec irritatio possibilis erit, quia de légi­ Deo et hominibus alto infixum tibi, poter optime, timités te Vaticani concilii semper fuerit inter catho­ adaperire- statuimus) non absque periculo schis­ licos ipsos dubitatum et disceptatum. matis, in praecipuis religionis nostrae sanctissimae XIII. Romanorum pontificum successio inter officiis persolvendis ac bonis operibus adimplendis d tempestates illas, et exilia illa, nunquam peribit, relaxarentur. Domino ipsam conservante, licet miseram ct de­ Haec sanctitati taao, ea quam supremo omnium bilem. XIV. Item nunquam cessabit catholica fides de ainsi que Serge, Théodore, Pyrrhe et Pierre, patriarches de primatu Romani pontificis, quoad essentialia. Constantinople, dont il dit, çuï ont nés propter erroncitatem XV. Redeuntibus ad unitatem schismaticis, pri­ sententiae meruerunt maledictionem ct ut reticerentur a digni­ matus ab cis agnoscetur, sed eo pacto ut exercea­ tate cecie lia si ica. tur sicut in prioribus eccloeiao saeculis, et nimia 6® L’antenr parle du concile VI, fait par Agathon, pape, et dit que le concile cxconunnnia Macaire ct les autres patri­ posteriorum temporum romana centralisatio non arches d’Antioche, Çyre et Pierre de Constantinople. Il n'y a restituatur. nulle mention faite ¿’Honorine. XVI. Inde fiet. Deo bonum ex malo trahente, De tout cela, et surtout des lettres de Jean IV et de ut tandem luceant sanctae ecclesiae dios meliores. Théodore, papes, aux empereurs de Constantinople, U est mani­ feste qu'Honorius n’a pas ené dans la foi, et que l’opinion Faxit Deus ut, propter electos, brevietur tempus de ceux qui soupçonnent l’interpolation dans le concile VI, et huius horribilissimae tempestatis! ct utinam potius par conséquent dans les antres, est très fondée. evitaretur haec tempestas et tot animarum ruina! t G. E Kbayatt» archevêque d'Aœadie.· XVIII. Si non praoveniantur prudentia baec 1 Hic reverendissimus p. abbas suUcripdt etiam petitioni tanta ecclesiae mala, flens dico, Pii IX memoria pro definitione infallibilitatis. Vide supra, 658 D ·. 1 Additar in editis quod, contra codicis fidem ac totius periodi oirtaîtr. 1 Natnerus VII bis habetor in aotograpba. 687 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 688 pessima labo aspergetur. Dicent eam fuisse virum a le stampe relativo. Dopo ciò lo stesso eminontis· bonum, sed brevis ingenii, obstinatae mentis, sibi simo propose all’ adunanza il seguente dubbio, cho soli credentem, adulatoribus aurem praebentem, dovea servire come di base alla discussione del­ sapientum consilia a se avertentem, synodicae liber­ l’argomento dei suddotti postulati: cioè An congre­ tatis oppressorem, qui ct statum temporalem Ro­ gationi generali proponendum sit thema de infallimanae ecclesiae primum minuerit, demum perdi­ bilitate Romani pontificis? Quindi secondo l’ordine in cui si trovarono aaiiai, derit, et statum spiritalem universae ecclesiae fun­ i padri, uno dopo l’altro, emisero i loro rispettivi ditus perturbaverit. pareri sul gravo argomento di questa sessione. Monsignore vescovo di Patti fù il primo a par­ Haec qui scripsit, solus scripsit, nemine con­ siliario, nemine testo, nemine prorsus sciente. Fi­ lare, o non esitò a dichiarare: 1· finora nessun lius est ecclesiae subditíssimus, et, quidquid Un­ cattolico avero mai dubitato essere i decreti del dem triste fiat, subditièsimus semper vivet, et, Deo Romano pontefice irreformabili; 2e cho non poteva iuvanto, morietur. Atquo utinsm sanguinis sui egli capire come in questi giorni alcuni si fossero effusione quae tanta praevidet ct praedicit eccle­ sforzati di sostenere, che il Romano pontefice non fosse infallibile allorquando io materia di fede e siae mala avertere posset! di costumi parlasse da se; e ne deduceva doversi 3. in questo concilio erigere in domma la dottrina Deputatio pro postulatis decernit B dell’ infallibilità del sommo pontefice. quaestionem do InfaLlIbilitato pontificia condilo Entrando poi più direttamente nella materia, esso proponendam1. disse, che i Romani pontefici non avevano omesso 1870 februarii 9. di condannare l'opinione contraria; — che sola­ Sessione della congregazione speciale deputata mente in questi ultimi tempi Γ infallibilità del dalla Santità di nostro signore per ricevere ed Romano pontefice vennè combattuta con pubblica­ esaminare le proposizioni de' vescovi, cho ebbe luogo zioni note a tutti, — o cho quoto obbligano il nello stanze del Vaticano la mattina di mcrcoldl concilio ad occupamene, non solamente perchè 9 di febbraio alle ore 9 /i * antemeridiane. alcuni degli avversarli dell' opportunità della de­ Intervennero: Eminentissimi cardinali Patrizi, finizione dommaticadell’infallibilità pontificia hanno Di Pietro. De Angelis, Corsi, Riario, Rauscher, ricercato la sentenza del concilio, ma bensì ancora Bonnechose, Cullen, Barili, Moreno, Monaco, An­ perchè le avvenute pubblicazioni obbligano il con­ tonelli; reverendissimi prelati; Jussef patriarca di dilo a definire qualche massima certa in propo­ Antiochia, V sterga patriarca di Gerusalemme, sito, affinchè le coscienze dei fedeli, cho gl * impu­ arcivescovi di Tour?, Valenza, Sorrento, San Gia­ gnatori di questa dottrina hanno commosso, siano como, Tossalonica, Westminster, Malines, Sirdia, confortate o vengano rassicurate nella loro fede. vescovi di Paderborn, Patti Queste sono le raggioni che monsignor vescovo di Sui primi del corrente mese di febbraio furono Patti addusse per corroborare il voto affermativo da varii padri del concilio Vaticano rimessi due O che era per dare sul proposto dubbio, dopo avere generi di postulati alla tacca congregazione special­ dichiarato ancora, non avere egli potuto prendere mente incaricata di raccogliere ed esaminare le in considerazione seria lo petizioni degli avversar) proposizioni dei vescovi. della discussione sulla materia in parola, perchè Nei primi de * suddetti postulati, rivestili di non conveniva in genere con essi sui mali che 400 o più firme, si domandava che venisse sotto­ porterebbe seco la mentovata definizione dommessa alla discussione del concilio Vaticano la matica, ed in specie, perchè non credeva cho essa questiono dell’ infallibilità del Romano pontefice. potesse allontanare i protestanti e gli scismatici Cogli altri sottoscritti da 137 padri si chiedeva dalla chiesa, essendo ogni definizione affermativa al contrario cho la suddetta questione non fosse per natura propria d una forza corroborante rispetto fatta argomento delle discussioni del concilio. al principio dell’unità e dell’autorità. Tanto gli uni cho gli altri di questi postulati Avendo monsignor vescovo di Patti concbiuso essendo appoggiati a vario ragioni, si credette di col dare esplicitamente sul proposto dubbio il suo farli stampare * per sottometterli allo studio dei voto affirmativo, monsignor vescovo di Paderborna cirdinali e prelati componenti la nostra sacra con­ prete la parola, o disse, cho trovandosi ¿’innanzi gregazione, affinchè li pigliassero in maturo esame a due postulati diversi, di cui il primo domandava e potessero discuterne Γ argomento nella prossima che la questione dell * infallibilità fosso sottomessa sessione, la quale fù fissata per il giorno 9 del alla discu/eiono del concilio, mentre l’altro opinava corrente mese Quindi riunitisi nell’indicato giorno D per il contrario, egli credeva che la nostra con­ ai Vaticano i suddetti componenti la sacra congro gregazione non fosee in diritto di aggettare il gazione, ad eccezione dell· arcivescovo di Balti­ postalato contrario; c cho quindi la questiono do­ mora e dell’arcivescovo do Torino, e recitatesi In­ vesse sottomettersi al concilio, acciocché il mede­ consuete preci, Γ eminentissimo seniore invitò il simo decidesse, so debbo, o no, trattarsi dolio pro­ segretario a leggero duo nuovi postulati relativi sente questione. Conchiuso peraltro cho la sua alla materia ch'era per discutersi: l’uno dei ves opinione era favorevole alla proposta della detta covi Armeni, o 1 altro di un rilevante numero di questiono al concilio; che anzi riteneva non doversi vescovi latini: ambedue nel senso dei primi postu­ più oltre ritardare, per i danni cho no seguirebbero, lati, e che furono rimesti alla segreteria dopo cho e quindi rispose affermativamente al proposto erano stato distribuito ai padri della congregazione quesito. L'arcivescovo di Malines, cui spettava la parola, » Ex actis hactenus ineditis Deputationis illitu, cui λ dichiarò di non poter dividero il parerò di mon­ η cretis fait Alexander Franchi, archlephcapas Thessalonicensis. signor di Paderborna, atteso cho il diritto delle * In ¿notas nimirum faericulh. quorum unum postulata pro definitione, alterum postulata eoutra definitionem exhibe­ proposizioni da farsi al concilio spettava al sommo bat. In primo monumenta habentur, quae supra data sunt sub pontefice, e non al concilio stesso. Passando poi ii t teri i f, e, o. g, a, p, ■. m, I. 1, J γ, k, omissis Umeu subal merito della questione, pronunciò un’adesione scriptionibu·. ubi plores exstabant In altero ea habentur, piena o formale ni discorso di monsignor vescovo quae tub noatro nnui. 2 repraesentantur litteris a, c, d. c, b, di Patti, per le ragioni seguenti. — Subito che la ominis item suteeripUonltas. 689 DEPUTATIO PRO POSTULATIS DE QUAESTIONE DELIBERAT 690 questiono doli’ infallibilità del Romano pontefice a dal dichiarare U discussione sull’ infallibilità potersi venne impugnata, disse monsignor arcivescovo, la ammettere al concilio, perchè essa non include questiono dell’opportunità trovasi ipso fado svanita. niente di contrario alle prescrizioni relative ai pQuando la verità è negata, non possiamo noi postulati, inserito nel breve pontificio Multiplice * tacerò-, soggiungeva. Lo questioni negate furono inter. Passando poi al merito della questione, sempre definito, diceva; o terminò il suo discorso disse, che in presenza delle pubblicazioni, che furono con Γ osservHzion··, cho so il concilio tacesse, il fatte in questi ultimi tempi, o delle domande fir­ •ileniio mio costituirebbe il trionfo degli avversarli mato da un numero imponente di vescovi, il silenzio del concilio non sarebbe solo un argomento nega­ dell'infallibilità Monriguor arcivescovo di Westminster cominciò tivo cho lasciarsele cose com'erano porlo innanzi, coll'aderirò alla sentenza doli’arcivescovo di Ma­ ma assumerebbe tutta la forza di un argomento line», — 1” perchó la dottrina sostenuta dal mede­ positivo contrario, o no dedusse quindi i gravi danni simo cit doctrina cera fi catholica, Ir qualo fu cho no conseguirebbero per la dottrina cattolica. sempre considerata dai dottori della Chiesa corno Di più feco osservare, che le ragioni addotto dai rivelata; 2o perchó adesso fu da alcuni mossa in postulati favorevoli alla discussione, souo tutto dubbio; 3° porche Usciata nello stato attualo agi­ fondate, sin sulla rivelazione, sia sulla tradizione; terebbe le coscienze de’ fedeli, c scinderebbe le quindi è cho gli oratori non corcano di far provaopinioni del clero; 4· perchó guarentirebbe l’impu­ loro una dottrina nuova, ma bensì una dottrina nità dell'errore; 5® perchó, definita, sarebbe senza talmente antica, vera e cattolica, cho l’insegna­ dubbio accettata da tutti i cattolici; 6® perchè mento opposto deve ritenerci per erroneo o pros­ quantunque il concilio Fiorentino avesse implici­ simo all’ eresia. — Passando poi al postulato tamente insognato 1* infallibilità, quel decreto però opposto, si foco a dimostrare mancar esso affatto viene oggi diversamente interpretato; 7® perchè di ragione: massimo so si rifletteva cho si appog­ ogni concìlio ha il diritto di inteqiretare i decreti giava a dubbi storici, i quali sono stati vittoriosadei concilii precedenti; e, premesso queste setto cam et ingens episcoporum numeras ea de re agi expostula­ ragioni, Γ arcivescovo di Westminster emise pari­ verit, fidelesque omnes opinionem concilii in tanta sententiarum menti il suo voto affermativo. discrepantia vehementer cognoscere deriderent «Insuper rationes quibus innituntor propositiones, de quibus Monsignor arcivescovo di Sardia, cui toccava la parola, disse non potersi mettere in dubbio una mentio est, eiusmodi snnt ut olile et opportunum id quod dottrina di cui la Chiosa non ha dubitato mai. petitur censeri omnino debeat Demum propositiones ipsae non solam nihil praeseferunt quod a consunti ecclesiae senra einsQuanto all'opportunità della definizione, egli la qoe inviolabilibus traditionibus alienum sit sed e contra id ravvisava, non Bolamente opportuna, ma benanco denuo statui solemni decreto efflagitant quod constans ecclesiae necessaria. Quanto poi al modo da usarsi, egli sensus et inviolabilis traditio constantissime doeoit et alieraiL crede doversi principiare dal concilio Fiorentino, Non enim agitur de doctrina novi 1er hisce nostris temporibus o dubita se la forma d'un canone separato sarebbe indocta, sed in Ipsa sacra Scriptura asserta, et a primis ec­ clesiae saeculis ubique recepta; atque iu postmodum suhseconveniente, avendo 149 vescovi contrarii; mentre quentibus temporibus confirmata, ut contraria opinio velut che so il concilio Vaticano si limitasse a spiegar C erronea et haereri proxima haberi ab omnibus debeat «Ex his consequitur quod alterius generis propositiones, bene il concilio di Firenze, varìi degli avversarli si riunirebbero con i vescovi favorevoli all * infalli­ quibus expostulatur, ut nulla de hoc argumento In concilio bilità. So però non vi fosse ninna speranza di Vaticano mentio fiat, valido coreani fundamento, ac propterea eas admittere absque sedis apostoliche et animarum praeiudiclo ottenere questo vantaggio, si dovrebbe procedere minime liceaL Praecipuae enim rationes quibus eaedem inni­ oltre; per cui emise un coto in genere affermativo. tuntur, hae sunt, scilicet: 1° quod graves adhuc superrint diffi­ Dopo Γ arcivescovo di Sardia prese la parola cultates ex patrum ecclesiae dictis gestlsque genuinis historiae monsignor arcivescovo di Tossalonica1, o cominciò documentis et ipsa doctrina catholica enatae; 9° quod definitio de qua agitur, religionis inimicis nova suppeditatura rit arma ad rei catholicae invidiam excitandam, et guberniis ansam 1 En eius oratio, prout iu actis awcrratnr iprius manu praebitura in lura ecclesiae residua invadendi. descripta: «Atqui primi generis difficultas nec satis fondata did «Tris sunt propositionum genera qaae super infallibilitate Romani pontificis peculiari baie nostrae congregationi exhibitae potest, cum notissimae apprime sint responsiones quae a viris sunt. Primi generis propositionibus generatila expostulatur, doctissimis buimmodi obieclionibus ex patrum dictis gestisque, atque etiam ex ecclesiae histonae documentis deprompti * adut apertis omnemqae dubitandi locum excludentibus verbii aruuuim datae sunt. Neque maiori fundamento inniti altera asseratur doctrina de inerrantia Romani pontificis. Secundi generis propositionibus inununtnr peculiares quaedam formulae videtur difficultas, cum tot ac tantae ea super re editae de­ quibus idem argumentum concilio proponi poise existimatur. cisiones sive a sede apostolica rive a conciliis provincialibus, Tertii denique generis propositionibus efflagitatur, ut thema de nostra hac etiam aetate habitis, uti rant Col cu ien», Colócense, Baltimorenae, Ultraieclewe, Pragense, Westmonasteriense etc.. ‘nfallibilitato Romani pontificis generalis congregationis dis­ D nulla eorum quae hodie timentur pericula ac detrimenta sevum ceptationi haud committatur. tolerant. Nullibi enim legimus vel invidiam contra ecclesiam «Iuxta quaestionem ab eminentissimo praeside nostrae dis­ catholicam in locis obi ea decreta publicata sunt, excitatam cussioni propositam, de primi ac tertii generis propositionibus fuisse, vel ansam exinde datam guberniis fuisse i arx ecclesiae 4obi· agendum est: cum nobis inquirere haud liceat qoanam invadendi. rorma hujusmodi argumentum concilio proponendum sit;'sed .Qnidquid vero rit de buln«modi pericoli . * certum ixdubilolammodo utrum proponi debeat necne. tatumque est ca es *e saltem incerta atque ordinis longe in­ .Quod itaque pertinet ad primi generis propositiones, mihi ferioris. Atqui inter periculum certam atque ordinis supe­ ridetur nihil obstare ex tenore litterarum apostolkarain Muliirioris, quod ex silentio fidebbus obventurum ease superius plica inter quominus ad discursionem concilii* admittantur. Qaae enim ab ipsis litteris requirantur ad hoc ut propositio demonstravimus, et periculum incertam qaod ex prvjO&endo hoc themate concilii generalis dbceptalioni n nonnulli- annun­ quaelibet a nobis admitti oc generali patrum congregationi tiatur, ip»a ratio suadet, periculo certo et graviori occurrendam ‘xhiberi possit, locum ad amussim habent in propositionibus, esse; eo vel magis quod cum agitar de catholica asserenda te quibus agitur. Et vero arbitror propositionem de Romani pontificis Inerrantia, qnaecunqne tandem sil forma qua exhiberi doctrina deque animaram evitando detrimento, attendendae plus fas sit, in praesentibus circumstantiis omnibus rite perpenris, aequo non rial difficultates ex hominum malitia vel guber­ publicum rei christianae bonum vere Yespl ce re. Neminem enim niorum agendi rativnc furias» oritnrxe; quemadmadam con­ latet post ea quae in vulgus de hoc argumento edita sunt, et cilimi) Tridentinum a damnanda Luther! et Calvini haere»! In tanta bonorum atque ipsorum ecclesiae adversaroram ex- neque ab animorum aestu. neque ab acatholieorum prinripum peclatione magnum certe doctrinae quam semper tenuit ec­ mini.·, ncque ab Ijhs latissimi schismata praevisivue deter­ clesia detrimentum allaturum iri, si concilium Vaticanum suum reri paa«um friw historia ip«a luulealioiae demoariraL « de ro judicium emittere quodammodo vereretur. Silentium «rropeoitae igitur quaestioni: ,An generali cvngregath ii *nliu quod per se negativum eri argamentum, hoe in casu propeocudam rit thema *!e infililiAitate Rimani j-el L.ÍC, positivi et contrarii argumenti fvrmain naturarsqne indurrei. reapotdeo affirmât ice.' * Conci u oknkual. tomi» LI. 691 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 692 mente risolati dai più illustri scrittori della Ch i cea, A serente, cho i padri in genero si mostrano favore­ o sopra i timori divìdi dagli Avversarli della de­ voli ad una definizione chiarissima; per cui si devo finizione, secondo i quali grande odio incontrerebbe cercare di rischiariro la definizione Fiorentina. Lo 'a Chiesa per questa definizione, c i governi no pren­ obbiezioni degli avversar] non esecro altro cho mero derebbero motivo per invaderne i diritti; mentre, volgarità. èssendo stati celebrati in questi ultimi anni alcuni Ravvisa parimenti U definiziono necessaria. Ba­ *oncilii provinciali, corno quelli di Praga, Baltimora, sendo stato il concilio Vaticano chiamato a rime­ Colonia, Colocza, Westminster, ed altri, ove fu diare allo infirmità presenti; quindi ύ cho il silenzio nhiaramento insegnata la medesima infallibilità, in questo caso, indebolendo il principio doli'auto­ hiun sentore dei temuti danni ebbe mai a mani­ rité in nessun modo devo ammettersi. L'autorità del Romano pontefice rappresenta un magistero. festarsi. E postosi sopra questo terreno, dichiarò, che Egli deve in ogui emergenza insegnare, o repri­ di qualunque importanza potessero essere i peri­ mere al più presto possibile ì inali nascenti o coli accennati dagli avversar], non conveniva Ar­ crescenti; quindi doverci rinforzare l'autorità sud, restarsi dinnanzi a pericoli per lo meno incerti o o renderne Γ esercizio possibile, facile e sollecito. di un ordino inferiore, mentre il silenzio su questa Attendendo a queste ragioni emise il suo voto materia era per lo anime un pericolo certo e di un affermativa. ordine assai superiore. Laonde conchìuse emet­ L’ arcivescovo di Tour» cominciò a discorrere, tendo il suo voto ajcrmatico. B dichiarando la piena sua fede nell'infallibilità del Monsignor arcivescovo di Sorrento risposo al Romano pontefice. Parlò poi della Francia, dimo­ quelito con un voto parimenti affermativo per lo strando essa aver soltanto per una momentanea seguenti ragioni: 1® Il Bellarmino ha insegnato, aberrazione dissentito in parto dai fedeli sul pro­ essere la dottrina dell infallibilità * del Romano pon­ posito; macho oggi generalmente confessava questa tefice prossima alla fedo; 2® la Chiosa ha veduto vérité Disse in seguito, cho dal lato suo non po­ con dolore le proposizioni Gallicane; 3· perchè la teva f«r a meno di emettere un voto affermativo dottrina dell * infallibilità ha per sè 500 vescovi di sul proposto quesito, trattandoci in esso dolía Chiesa, già dichiarati favorevoli alla definizione. la quale essendo una società perfetta, devo avero Tanto disse il disserente sul merito della que­ i necessarii mezzi per adempire la sua sacra mis­ stione, ossia sulla stessa definizione. Quanto poi sione; o come l'aziono rua è spirituale, Γ assenso opportunità * all egli dichiarò non potersi sostenere dei fedeli alle sue decisioni non può che fondarsi il parere degli avversar], essendo le loro ragioni sopra un’ autorité i cui decreti aienu irreformabili. falso; e cosi — 1® quando negano l'ecumenicità Trattando poi dell * opportunità della definizione, il del concilio Fiorentino col Dollinger c contro tutti digerente confessò che cinque anni fà vi si sarebbe i veri cattolici; 2® quando sostengono, che ce po­ opposto, non avendo alcun cattolico il minimo trebbero nascere scimi, mentre no’ concilii provin­ dubbio su questa verità; ma che la credeva asso­ ciali hanno testò insegnato l'opposto; 3· quando luta1 dal momento cho tale verità fù impugnati! e manifestano timori per la fedo della Francia, nel C messa in dubbio, caso in cui venisse il dommi de wfallihilitate de­ Quanto alla forma della medesima definiziono, finito, atteso cho la maggioranza dei vescovi di bramerebbe che fosso moderata, o ciò allo scopo colà si dichiara favorevole alla stessa definiziono; di conseguire un maggior numero di aderenti. Con­ 4® quando dicono che. definitosi questo dornma, i chiuse quindi emettendo il suo voto favorevole al governi perseguiteranno la Chiesa sempre più, proposto dubbio. mentre si tà cb'cssi non s interessano punto delle Monsignor patriarca di Gerusalemme si dichiarò definizioni doiuruattiche, e mentre finora non hanno soddisfattissimo delle ragioni addotte dai disserenti dato alcun Degno d* inquietezza rispetto a questa cho lo arcano preceduto, i quali tutti provarono questione; 5® quando dicono che i documenti bio­ fino all' evidenza i vantaggi che dorrà portare «eco tici non furono abbastanza ancora chiariti, e so la definizione dell’infallibili!à pontificia, ed i danni ciò fosso vero, sarebbe una ragiono di più per che dal silenzio sarebbero per derivare olla Chiesa. discuterli o chiarirli. Ne deduceva quindi, cho Venendo poi al particolare della questiono, non posta la definizione sull * infallibilità, i fedeli mancò di osservare, dovere il silenzio cuore non avrebbero una norma sicura nella loro fede, e le solamente pregiudizievole alla dottrina dell'infalli­ eresio potrebbero esecro più facilmente condannate. bility ma ancora a quella del primato stesso, cho Aggiuneo infine, che il silenzio su questa que­ trovasi connessa con quella dell * infallibilità. stione sarebbe prcgiudiziovolissimo, ergendo questo Non mancò parimenti il patriarca di addurre il toma do' discorsi anche famigliuri. ed attenden- D in favore della definiziono argomenti prattici, allo dosi da tutti i fedeli di conoscere qualo sarà la scopo di annullare le ragioni degli avversarli di decisione del concilio. Concbiuso quindi con emet­ quella; o fù allora che si fece a dichiarare alla tere il suo voto affermativo. presenza di Dio, essere falsa l’asserzione che dalla Monsignor arcivescovo di San Giacomo con mentovata definizione verrebbero a nascerò de­ poche parolo rispose al quesito affirmative, sem­ plorevoli conseguenze per la fede degli Orientali, brandogli che i postulati favorevoli all * infallibilità in mezzo de'quali egli uvea vissuto per ben 32 anni, meritas'íero di esser raccomandati a sua santità. per cui si trovava in grado .di assicurare, che la Se poi v’ò qualche divergenza d’opinioni quanto dottrina dell * infallibilità non vi fu mai soggetta al alla forma della definiziono, egli non dubitava che minimo dubbio. Facendo in seguito una rivista la discussione della congregazione generale dilegue­ dei numerosi popoli orientali da lui visitati sog­ rebbe una dopo l'altra tutte le difficoltà; per cui giunse, che non solo dovea dichiarare che detta emise anche egli il suo parere pienamente favore­ dottrina era comune presso tutti i cattolici, ma che vole. ultimamente anche i laici aveano impreso a difen­ Monsignor arcivescovo di Valenza disse che derla dagli attacchi dei scismatici. siccome il postulato favorevole ali infallibilità riu­ Proseguiva dimostrando, cho mancava absoluta­ niva tutti i requisiti richiesti dallo disposizioni pon­ mente di fondamento il postulato degli avversarli, tificio, nessun dubbio poteva impedirne Γ ammis­ ! lu coJex. sione. Si devo osserverò anche, proseguiva il dis­ 693 DEPUTATIO PRO POSTULATIS DE QUAESTIONE DELIBERAT 694 in cui ei supplicava il santo padre di non aggiun- j cho la definiziono dell * infallibilità frapporrebbe gore nuovi oneri alla fede dei cattolici imponendo sempre più al ritorno alla Chiesa degli scismatici loro nuovo definizioni, ed esponendoli coki ad altri e degli eretici, Γ eminentissimo Monaco rispose, pericoli. Dichiarò non potersi diro che una defini * ricordando cho tale difficoltà in ogni caso non ziono di fedo sia un qualuncho peso per i fcdelL sarebbe nuova, essendo di massima generale nello Doctrina fidei non est onus, est lux, diceva il pa­ Chiesa di non ammettere alla fedo cattolica quelli, triarca: e rivolgendosi ancora verso l’Oriente, ad­ cho negano questa infallibilità. Quanto poi allo dusse il fatto del patriarca di Antiochia c de * suoi formola da definirsi in proposito, Γ eminentissimo vescovi, i quali lutti vennero a supplicare il santo crede o non doversene fare alcuna, o doverla fare padre di non più ritardare Ih mentovata definizione. la più esplicita possibile. Dopo ciò aggiunse Citò ancho lo parolo del patriarca scismatico anch egli il suo voto affermativo. di Costantinopoli) collo quali costui respinse la L' eminentissimo Moreno disse, cho dopo avere bolla di convocazione del concilio, dicendo: „Si considerato che i postulati favorevoli alla defini­ papa vult unionem, desinant catholici primatum de­ ziono sono in tutto conformi alla dottrino cattolica, * fendere Egli è dunque chiaro che vi sia un pal­ o cho i danni che sarebbero per nascerò dal silenzio pabile nesso tra il primato e Γ infallibilità. dovrebbero essere incalcolabili, egli emise un voto In fino díase il disserente, io si parlo dei peri­ affermativo per Γ ammissione del postulato favo­ coli cho possono derivaro oli * Oriente dalla defini­ revole all * infallibilità pontificia. zione. io li nego, perchè i cattolici credono all * in­ * L’ eminentissimo Barili, dopo aver manifestato fallibilità del Romano pontefice; e quanto ai scis­ la sua opinione favorevole alla dottrina dell’ infalli­ matici, non è Γ infallibilità cho li trattiene, ma il bilità, passò a costatare il fatto della divergenza primato. Per cui omise ancho il patriarca il suo esistente nelle opinioni sulla materia in parola, come risulta dal duplico genere dei postulati, sui voto affermativo. Monsignor Yousseff, patriarca di Antiochia, co­ quali Γ adunanza dove pronunciarsi. Stimava però minciò col faro la seguente dichiarazione: „Profiteor essere assai difficile di emettere una qualche sen­ Romanum pontificem infallibilem me", e confessò tenza in proposito, senza conoscere la stessa for­ cho la dottrina doli * infallibilità si appoggiava al mola della detta definizione. — Alcuni, diceva concilio di Fircnzo dichiarando ad un tempo che. Γ eminentissimo disserente, richiedono una defini­ gli argomenti dei disserenti prima di lui erano d' un ziono diretta, e gli altri la vorrebbero indiretta; grandissimo peso; — e ciò posto, posso a dichia­ per cui egli era d’ avviso che la nostra congrega­ rare avero egli per un momento temuto cho la zione dovrebbe prima di tutto conoscere la formola definizione in parola non trattenesse i scismatici di cui si vorrebbe trattare. Egli in ogni caso credeva, essere gli avversari! * dell Oriente dalle conversioni alla vera fede, che in adesso divengono ogni anno più frequenti. Se della definizione di buona fede, quando chiedono * essa non sia messa a discussione; aggiungeva il primato loro si presenta come un ostacolo, quanto eh più la dottrina dell’ infallibilità, quantunque vera, poi che non riteneva serj i pericoli che si preve­ aggiungeva monsignor Yousscff, dovrà spaventarli? C devano. trattandosi di sottomettere la discussione Parimenti si fece a narrare como i suddetti al concilio o non ni pubblico. Quanto all’ oppor­ suoi timori vennero accresciuti dalla seguente cir­ tunità, di cui 8i era abbastanza parlato, no rimet­ costanza. Egli trovasi vincolato da strettissima teva il giudizio al sommo pontefice, il quale deve amicizia col patriarca scismatico di Costantinopoli, risolvere la questione, perchè si tratta d' una pre­ il qualo interrogato da monsignor Yousseff, perchè rogativa della santa sede. Siccome però nello * infallibilità inerente non avea accettato la bolla di convocazione, gli schema De ecclesia si tratta dell rispose, eh’ osso riteneva non essere i cattolici al magistero della Chiesa, Γ eminentissimo Barili soddisfatti del conone del concilio di Firenze, e vorrebbe, cho questa questiono entrasse nella dis­ che sicuramente vorrebbero proclamare la infalli­ cussione del mentovato schema De ecclesia, ove si potrebbe opportunamente indicare quali sono le bilità del papa. Queste sono lo ragioni, disse monsignor Yousseff persone, che godono dell’ infallibilità. Tale è il terminando il suo discorso, che gl‘ ingerirono il sunto del suo discorso, che nell’ assieme presen­ dubbio sull * opportunità della definizione di cui si tava un voto favorevole, so non del tutto esplicito, tratta; però avendo riconosciuto cho gli argomenti alla proposta questione. L’eminentissimo Cullen osservò che dal lato addotti dagli altri padri su questa quostione erano di un grandissimo peso, egli, sommettendo la sua suo non vedeva nessuna difficoltà por ammettere opinione a quella del sommo pontefice, ne remet­ il postulato favorevole alla discussione, essendo teva la decisione definitiva al giudizio del medesimo. D questo conforme alla tradizione ed alla pratica L' eminentissimo cardinale Antonelli dichiarò della Chiesa. Il papa ha condannato i Pistoriensi, credere, cho questa definizione non sia solamento e la sua sentenza è stata rispettata e ammessa da tutta la Chiesa. opportuna, ma anche necessaria. Quanto al postulato opposto, egli lo trovava * eminentissimo Monten si pronunciò subito L contrario ai postulati cho domandano di non am­ mancante di fondamento. Del reato osservava non metterò a discuseiono il toma dell * infallibilità pon­ trattarsi solamente dei tempi presenti, ma bensì tificia, appoggiando tale parerò alla futilità degli ancora dei futuri ; per cui doversi la Chieda pre­ argomenti dedotti dallo cosi detto difficoltà storiche, munire contro tutti i possibili danni, col rinforzare o por la ragione, che il concilio Vaticano deve agire il principio di autorità. Si dice, continuava Γ eminentissimo Cullen, che corno hanno agito in simili emergenze i concilii il concilio di Fircnzo avendo parlato, non occorro precedenti. Del resto, tutti sanno, soggiungeva Γ eminen­ oggi aggiungere niente a questo oracolo; ma tissimo disserente, essere stata accettata dagli quand’ ancho ciò fosso vero, bisognerebbe sempre Orientali la forinola di Ormisda dopo il fatto di che tutti interpretassero la sentenza Fiorentina Onorio, di cui oggi vogliono fare una difficoltà; bona fide. Oggi però ciò non si verifica; poiché mentre in questa formola si dice chiaramente, che alcuni negano pubblicamente fin anche 1 ecumeni­ cità del detto concilio. la santa sedo est fidei regula. Inoltre volle Γ eminentissimo Cullen osservare. * obbiezione poi che si deduce dalla difficoltà, All 44* 695 cm ere i A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 696 fatte numeroso conversioni al cattolici mo A emettendo un voto affermativo riguardo alla ne­ di cretici, unicamente perchè questi ricercavano per cessità di discuterò questo argomento, erodeva casero le loro coscienze il principio d una vera e forte bene cho la discussione nel concilio fosso richiesta autorità; quindi è cho per molti eretici la infalli­ da setto vescovi, o non ordinata dirottamento dal bilità, invoco di accrescere le difficoltà per il loro santo padre, trattandosi di definirò una prerogativa ritorno alla Chiesa, le diminuirebbe. della sua persona. Quanto ai scismatici, Γ eminentissimo Cullen L'eminentissimo Patrizi cominciò dui ribatterò aderiva pienamente all * opinione del patriarca Gero- la proposta ultima dell’ eminentissimo Di Piotro, solomitano. dimostrandogli, che questa partiva d un falso sup­ Dal lato dei principi egli non vedea niuno di posti): Ie perchè non appaitonova ai vescovi, ma quei pericoli, di cui parlano gli avversar], perchè al papa il diritto di proposizione; 2° perchè non crede, cho i governi sono oggi tanto ostili alla si trattava qui d’una prerogativa personale, mu Chiesa, che non potrebbero far niun passo di più bensì d’ un privilegio dell’ apostolica sedo. su questa via; per cui, riassumendo tutte le sue Data poi questa risposta all' eminentissimo Di ragioni, an eh egli emise il suo voto favorevole al Pietro, Γ eminentissimo Patrizi foco osservare an­ proposto quesito. cora, che il concilio in ogni caso dovea occuparsi L'eminentissimo Bonnechoso dieso non casero dell * infallibilità, avendo il vescovo di Suva sotto­ affatto dubbia la necessità di questa definizione; messo Topera sua alla discussione del concilio, anzi la credeva nel momento attuale inevitabile. ñ Aggiunse anche un altra ragione in appoggio del Gli stessi dubbj, che alcuni sollevano, ο Γ ansietà suo parere, osservando parimenti che il silenzio in cui i medesimi dubbj tengono gli animi, la ri­ dagli avversarli richiesto porterebbe seco numerosi chiedono. Quindi non esitava di emettere un voto danni alla Chiesa. favorevole alla detta definizione. Ed avendo emesso il suo voto affermativo, in­ Desiderava però che la forms, che si presce­ vitò tutti i componenti la sacra adunanza a di­ glieste allo scopo, fosse tale da poter riunire il chiarare, se il parere favorevole alla proposta maggior numero possibile di voti. In ogni caso questione era stato unanime, ad eccezione solo del peraltro non ammetteva il silenzio, per causa dei voto dell’eminentissimoRauscher, ed obbo Insoddis­ danni che no dovrebbero nascere. Quanto ai go­ fazione di ricovero da tutti i congregati una ris­ verni, egli crede, eh * casi non vi s’ interessino affatto. posta affermatila. L’ eminentissimo Rauscher si limitò ad osser­ vare, cho tant' egli, quanto molti altri vescovi, non Litterae, quibus supradicta resolutio concilii potevano ammetterò la deduzione, che ai legge in s octo tari o significatur L alcuni dei postulati favorevoli, e cho egli riassunse Ulmo ac Rtvmo domino domino losepho episcopo così: ideo infallibilis, quia suprentui. Sancti Hippolyti, secretario concilii Vaticani, Quanto alle difficoltà provenienti dai fatti isto­ rici non chò dai testi dei santi padri, egli si di­ Dlustrissime ot reverendissimo domine. chiarava incapace a risolverlo. Credeva quindi non C Peculiari congregationi a sanctissimo domino potersi prescrivere alla fede dei cattolici assoluta- nostro recipiendis expenderdisquo episcoporum pro­ mente niente sul proposito, prima che questo diffi­ positionibus deputatae oblati pridem fuerunt duo coltà fossero risolute. Conseguentemente emise postulationum libelli infallibilitatem Romani ponti­ un voto contrario all * ammissione dolía questione ficis respicientes, quorum altero a quadringentis et di cui si tratta. quinquaginta circiter concilii patribus subscripto L’ eminentissimo Riario dieso, esservi dei tempi petebatur, ut claris omueque dubium excludentibus in cui si dovea tacere, ed altri In cui si dovea par- verbis definitio do Romani pontificis inerrantia lore. Egli credeva cho il tempo presente fosse generali congregationi proponeretur, altero vero a quello del parlare. Rammentò Γ argomento del- centum et triginta septem patribus signato postu­ Γ arcivescovo di Tessalonica, con coi questo pre­ labatur, ut de memorato argumento in gene­ lato dimostrò, che il silenzio, nell' attuale stato rali concilio ob peculiares quasdam causas haud della questione, rivestiva il carattere di un argo­ ageretur. mento affermativo contrario alla dottrina dell' in­ Iluittsmodi postulationibus in sessione pracdictao fallibilità, quantunque in sò debba considerarsi come congregationis habita die 9 proximesuperioris mensis un argomento negativo. Quanto alla forma della februarii ad examen vocatis, atque ab eminentissimo definizione, Γ eminentissimo Riario aderiva piena­ cardinali seniore proposita sic quaestione: rAn mente all * opinione dell' eminentissimo Bonnechose; generali congregationi proponendum ait thema de o finiva coll' emettere un voto favorevole alla pro- D infallibilitate Romani pontificis , * gravissimis allatis posta questiono. rationum momentis, affirmativa ab omnibus patribus, * eminentissimo Corsi credo, che nel presente uno tantum excepto, data eat responsio. L stato della questione il silenzio non è più ammis­ Facta itaquo hac super re per me infrascriptum sibile; quindi doversi essa rimettere alla discussione secretarium ad summum pontificem relatione, sanc­ del concilio; por cui emise un voto affermativo. titas sua, re maturo perpensa, eandem pagrum sen­ L’ eminentissimo De Angelis disse, essere inutile tentiam auctoritate sua plene adprobavif et con­ di aggiungere qualunque cosa a tutto ciò che in firmavit, mihique in mandatis dedit de huiusmodi questa sessione fù detto con tanta sapienza e deliberatione certiores reddere eminentissimos carprudenza, sia sui merito della questione, eia sulla díñales congregationum generalium praesides, ut opportunità della discussione; per cui emise un quae a superius memorata congregatione proposita, voto affermativo. Soltanto desiderava che la for­ et a sanctitate sua rata habita sunt, ad exitum mols della tesi da discutersi fosse sottomessa dal debita ratione perducantur. santo padre all’ esame della nostra congregazione. Summi pontificis mandatis hac ratione obsecutus, L’ eminentissimo Di Piotro non vedeva anch’ egli sinceros eximiae observantiae meae sensus tibi, che cosa aggiungere ai discorsi testò da lui intesi; e ciò, sia rispetto al merito della questione, sia 1 Origínale ndservatur in altero ex tnbus voluminibus rispetto all * opportunità. Desiderava che il sommo quibus titulus: Acta S. S. Concilii Vaticani. Dal n. 201 al pontefice rispondesse egli stesso ai postulati; però, n. 400, 386 (b). 697 LITTERAE, QUIBUS CAPTA RESOLUTIO CONCILII SECRETARIO SIGNIFICATUR 698 -------------- ------ :---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------- illustrissimo et reverendissimo domino, libens de- a spondeo E secretaria congregationis recipiendis et ex­ pendendis episcoporum propositionibus die 1· martii 1870. Humillimus ac obacquontiasimus servus f Alexander archiopiscopus Thessalonicensis, secretorius. A tergo manu secretarii: ¿Exhibitum 2 martii 1870/ 5. Formulae divorsao decreti do infallibilltoto Romani poDtiflcia ab Initio propositae, ut una ox his sollgorotur1. stionibus fidei auctoritate apostolica dijudicandis, errori esse obnoxium; anathema sit. Vel: ... Ro­ manum pontificem, dum aliquid authentico universae ecclesiae proponit uti de fide divina credendum, errori esse obnoxium; anathema sit Π Foimola. (De Bonnechoso Rothomagensis.) Pago 21, ligne 27 [544 D 11], après ces mots sub uno summo pastore, on ajoute: Insuper profitemur et declaramus summum pontificem, in definiendis rebus quae pertinent ad revelationis depositum, ab errore prorsus esse immunem cum loquitur ut doctor universalia, id est cum constitutiones dogmaticas ad Christi ecclesiam dirigit ct quid sit credendum vel reficiendum so1 Formolo. (Dcchemps Mochliniensis.) lemni decreto praecipit. Hace est catholicae veri­ ADDITUM tatis doctrina a qua deviare ... et le reate comme Ad schema do ecclesia pag. 22 [545 a 1 Cone. Logdanenae. * altra ragione muove a desiderare che questa Un 1 Honnbdae formula. 701 RELATIO DE FORMULIS PROPOSITIS AB UNO EX THEOLOGIS CONSCRIPTA 702 formola non eia adottata ed è la somiglianza della a approbante concilio, docemus et tanquam fidei dog­ definizione con quella della Immacolata, Questa ma definimus, per divinam assistentiam fieri, ut Ro­ ragiono non ò diretta, nè riguarda la questiono manus pontifex, cui in persona beati Petri dictum presente, ma è di pura convenienza e dirobbesi est ab eodem Domino nostro lesu Christo: Ego quasi di delicatezza. Si sa Γ ardore con ebe i dissi­ pro te rogavi, ut non deficiat fides tua *., cum su­ denti gridano la crociata contro ciò ebo loro piaco premi omnium Christianorum doctoris munere fun­ chiamerò con un vescovo troppo celebro nuovo gens pro auctoritate definit, quid in robus fidei et dogma. Or, so si facessero difficoltà contro questa morum ab universa ecclesia tenendum sit, errare definizione, è egli da credere che lo medesime, non possit; ot hanc Romani pontificis inorrantiao ancho per semplice riverbero, non venissero esteso seu infallibilitatis praerogativam ad idem obiectum od applicalo aneto al dornma dolía Immacolata? porrigi, ad quod infallibilitos ecclesiae extenditur. Si dirà cho su questo cauta finita est, ma forse 8i quis autom buio nostrae definitioni contradicen) non si potrebbe esser del tutto tranquilli, perchè (quod Deus avertat) praesumpserit, sciat so a verichi lo ha definito ò appunto il Romano pontefice, tato fidei catholicao et ab unitate ecclesiae defecisse. la cui autorità è in questione. È da avvertirò cho 9. in Roma stessa lo ciarle di alcuni ancho vescovi ban fatto breccia nell * animo di molti parlando Trodeclm patros petunt, ut tempus ad animad­ della infallibilità con disprezzo, o studiando a per­ versiones in novum soberna proponendas proroge­ suaderò cho il papa è un uomo come un altro o B tur ot consultationes cum Deputations do fido fiant. non uu Dio. È Γ ignoranza ο a dir meglio Satana Eminentissimi ac reverendissimi praesides! Cum schema acciperemus continens: Romanum che lavora, ma il fatto è fatto. pontificem in robus fidei ct morum definiendis er­ 7. raro non posse, summopere mirati sumus, quod Monitum quo patribus examinanda distribuitur decom solummodo dies ad animadversiones scripto formula novi capitis addendi de Romani pontifiais exponendas concessi sint. Eis enim tempus con­ primatu gruum praefigendum est: attamen eminentiae ves­ 1870 martii 6. trae ipsae indicent, an decem dies tempus sint tantae Cam plurimi episcopi petierint a sanctissimo rei pertractandae congruens? Immo vix summis domino nostro, ut concilio proponatur tboma do eam labiis attingere sufficiunt Do muneris nostri infallibilitate Romani pontificis, idemque sanctissi­ ratione agitur: salus enim fidelium curis nostris mus dominus noster, do consilio peculiaris con­ commissorum exigit, ut doctrina schemate explanata gregationis pro recipiendis ct expendendis pa­ populo christiano tamquam a Deo revelata non trum propositionibus deputatae, memoratae peti­ proponatur, antequam difficultates, quae supersunt, tioni annuero dignatus sit; idcirco reverendissimis penitus solutae fuerint. Quapropter eis tollendis concilii patribus examinanda distribuitur formula allaborare opus vero pium est et scriptis, quibus novi capitis ea de re agentis: quae formula sebe- tempus congruum statutum esset, non quidem ad mati constitutionis dogmaticae de ecclesia Christi C finem perduci, efficaciter tamen praeparari potuisset. Congregationes nostrao generales ita compositae inserenda erit post caput undecimum. Simul autem reverendissimi patres monentur, ut ii, quibus super sunt, ut rationum momenta, quao solido rem diiudieodem capite undecimo et super praedicta formula, caturo perpendendae sunt, prout decet explicari nec non super canonibus 14, 15, 16 aliquid obser­ nequeunt. Pauci per integram horam vocem ita vandum videbitur, animadversiones suas scripto tra­ intendero valent, ut a maioro saltem patrum parte dant secretario concilii intra decem dios, nempe a pleno intcllignntur, et quid horae unicae spatium, dio octava usque ad diem decimam septimam martii quando do re adeo delicata, difficili et ampla quaestio inclusivo, iuxta decretum 20 februarii proximo elapsi. habetur? Praeterea discussio eum in finem instituatur Ex secretaria concilii Vaticani die 6 martii 1870. oportot, ut dissentientes inter se concilientur. Hoc losephus episcopus Sancti Hippolyti, autem speraro non licet, nisi utraquo pars facul­ secretorius concilii Vaticani. tatem habeat alterius assertionibus obieetiones et 8. dubia opponere et demonstrationis ndminiculn utriCaput addendum decreto do Romani pontificis quo praesto sint. Dubitat quis, an illa Sergius primatu. scripserit et haec Honorius reposuerit? Itaque acta Romanum pontificem in rebus fidei et morum definien- concilii oecumcnici sexti afferantur et legantur. Manifestum est do his in congregatione generali dis errare non posse. Sancta Romana ecclesia summum et plenum D no cogitari quidem posso; exindo in ea solida rei primatum ct principatum super universam eccle­ pertractatio non habebitur et ad difficultates quae siam catholicam obtinet, quem so ab ipso Domino Bopereunt, ita solvendas ut dissentientium consen­ In beato Petro apostolorum principe, cuius Roma­ sus obtineatur, orationes ibi habendae parum con­ nus pontifex est successor, cum potestatis plenitu­ tribuent. Quapropter nostro et omnium, qui difficul­ dine recepisse veraciter ct humilitor recognoscit. tates superasse censent, antistitum nomine petimus, Et sicut prao caeleris tonetur fidoi veritatem do- ut patrea deputationis do rebus fidei suorum non­ fondere. sic et si quae do fido subortno fuerint nullos eligant, qui cum quibusdam ex nostris conquaestiones, suo debent iudicio definiri1. Et quia ■ilia conferant, non causidicorum more disputantes non potest Domini nostri lesu Christi praeter­ ot sophismata sophismatibus superaddentes, sed in mitti sententia dicentis: Tu es Petrus et super timore Domini, qui veritas est. vires iungentes. ut hanc petram aedificabo ecclesiam meam1, hacc quao obscuris dubitavo lumen affundatur et difficultatum dicta sunt, rerum probantur effectibus, quia in sedo nodi expediantur. Sanctum concilio Vaticano sit, apostolica immaculata est semper catholica servata patrum Tridcntinorum vestigia premerò. Quanta religio, ot sancta celebrata doctrina’: hinc, sacro diligentia decreta sua praeparaverunt, quantum tem­ pus eis perficiendi· impenderunt! Sed continuato i Ex professioue fidei ediU s Graecis in enne, oecum. laboro finita ecclesiam ornant et sustinent, nec Lugdun. II/ » ITatlh. XVI. 18. eorum gloriam saeculorum fuga ct temporum vicit’ Ex formula s. Hormtsdae papae subscripts α patribus cone, oecum. Vili, Constan tinop. IV. 1 Luc. XXI!.32. 703 A. SESSIONES PUBLICAE ET situdines obumbrant. Insuper nd definitiones fidei rite edendas haud sufficit suffragiorum muioritas, sed eorum unanimitas, si non numerica, moralis tamen requiritur: quae optatissima patrum con­ sensio, antequam res accuratissimo subiecta sit examini, sperari nullatenus potest. Collationibus durantibus concilio laborum ma­ teria non deerit Plura distributa sunt schemata, de quibus animadversiones scriptis faciendae non­ dum exactae sunt Habentur quoque schemata post primam discussionem ad deputations remissa, ad quao absolvenda omnibus viribus enitendum est, ut sessionis solcmnis habendae et decretorum eden­ dorum materia quantocius comparetur. GENERALES 704 omnes episcopi, ubique terrarum exaltationi sanc­ tissimae sedis apostolicao sincérrimo devoti, futurum concilium existimaverunt praedestinatum ad de­ finiendam infallibilitatem pontificiam, sicut ot prima Nicaena ad affirmandam consubstantialitatem Verbi, sicut ct Ephcvina ad sanciendam in Maria matornitatis divinae praerogativam. E suis dioecesibus profecti sunt alacriter, ut huic grandi operi sui suffragii praestarent concursum, ot, a dio quo sa­ crum almae Urbis limen transilierunt, haec veritae omnium cogitationum et affectuum culmen in ipsi· occupat. Ad cam semper in precibus, semperque in colloquiis, redeunt. Nullum aliud sane schema eos indifferentes invenit, eed tamen infallibilità» Ceterum singulari veneratione ct observantia nos est cardo praecipuus, super quem ipsorum vita profitemur eminentiarum vestrarum reverendissi­ movetur, ct pia quadam impatientia a seipsis quae­ runt, quare nondum apparuerit ad superficiem marum abyssi. Dilatio haec indeterminata in oorum h nimia Datum Romae 11 martii 1870. £ causa anxietatis amarao facta est. Quo magis pro­ humillimos et devotissimos servos veros. crastinatur, eo tristius aggravatur pondus quod eos Fr. card. Schwarzenberg m. p. archiep. Prag. opprimit Tempus est ut tandem subleventur, et los. Othm. card. Rauscher m. p. archiep. Vien­ inchoetur praelium, ad cuius sustinenda discrimina, nent. a finibus terrae, super pennas charitatis et obe­ Gregorius, archiep. Monacense ct Frisingenais. diencia? filialis, Romam accurrerunt. Ludovicus Ilnynald m. p. archiepiscopus Colo2° Quod amicos affligit, adversarios laetificat. cenris Bacsiemis. Tempore, quo duranto infallibilitatis dogma silentio f Aloisias archiepiscopus Mediolanensis, usque nunc aepultam est, huius veritatis impug­ f Alexander archiepiscopus Taurinensis. nature· abusi sunt, ad provocandas in ipsius militia t Ioh. Petrus episcopus Bugellensis. defectiones Diviserunt ritus orientalis episcopos; f Laurentius episcopus Pineroliensis. diviserunt et Austríacos et Bavaroa; diviserunt et t loannes Baptista episcopus Eccleaieusis. reliquos Germaniae; diviserunt et Gallos et Cana­ f Georgius archiepiscopus Parisiensis. dienses. ct antistites cacteros Americae septen­ f loannes Paulus archiepiscopus Albieniis. trionalis; et, si geminam Italiae et Hispaniarum t Petrus Ricardus Kcnrick, archiepiscopus S. Ludo­ unitatem reliquerunt integram, vehementer tamen vici in Statibus Unitis Americac septentrionalis. conati sunt cuneum in istud duplex robur, ad illud t Gulielmus Clifford episcopus Cliftoniensis. diarumpendnm, intromittere. Media ad istud opus, quasi schismaticum, ab­ C A tergo, manu »f cretarii: pRcsponsum adiacet; solvendum ab ipsi * adhibita, ante concilium, hio datum est viva voco per secretarium concilii car­ non est dicendi locus. Ab apertura autem concilii, dinali Rauscher pro ceteris. quis ex patribus non audivit, in aula synodi, ora­ „Non si comprende perchó si domandino con­ tionum eorum modo perfidiam, modo et insolentiam ? ferenze speciali coi membri della Deputazione pro Quis sermocinationum eorum, in variis mundi do­ rtbu» fidei. Giacché in primo luogo non mancano mibus, fascinationem referet, ct mille artes ad prae­ in Roma distinti prelati c teologhi, con cui è facile cludendam definitioni viam, plus minusve solertcr, discutere i dubbii o lo difficoltà che si possano in usum adductas? Auxiliares sibi dederunt pres­ avero intorno a qualche determinato punto di dot­ byteros, titulo regulares, qui a spiritu religioso trina. In secondo luogo poi i membri della Depu­ apostatae, et tamen spiritum propheticum sibimet tazione suddetta difficilmente potrebbero avero l’agio impie tribuentes, Europam infecerunt libellis, histo­ ed il tempo di attendere alle richieste conferenze, riam ecclesiasticam adulterantibus, et supremo pon­ essendo già sopracarichi di lavoro/ tificatui atrocissima· iniurias inferentibus. Manci­ parunt etiam quosdam sacerdotes gyrovagos, vel 10. laicos futiles, miseris ephemeridibus addictos, qui, Postulata, ut schema de infallibllitate summi litteris ad omnem caeli ventum missis, cum despectu pontificis statim proponatur. de injdllil/iltetis perperam effutiant, et, e contra, u. D non-definitionisti», ut aiunt, laudes decernant uberri­ Eminentissimi praesides. mas. Signum dederunt nonnullis universitatum pro­ Quamvis, a duobus mensibus, aeger sim, et fessoribus, ut eosdem hymnos et easdem irrisiones Iuxta foci mei cinerea catena ferrea fixus, a longe repetant. Muliercularum etiam garrulitatem in suum tamen, neo sine profunda sollicitudine, labores con- advocaverunt auxilium, ut struatur obex, et flumen ►ilii sequor mentis oculis, et ipsius vicissitudines. Dei non transeat. Tandem, ct id prae omnibus Et nunc, bac mea instantia quotidiana pressus ot lugendum est. guberniorum civilium interventionem impulsus, vestrarum dominationum sapientiae vo­ suscitaro tentaverunt, ut quod virtuto ratiocinii tum humillime subiicio. for/an impediri non posset, efficacius minis et ti­ Desiderium istud, quod plurimis concilii patribus more malorum temporalium praepediretur. In hoo commune est, eo tendit ut, ei congregatio de po­ ct tot scandalorum et tot angustiarum concursu, stulatis schema quoddam dr infallil/ilitate summi impossibile est evidenter cuilibet episcopo, cx in­ pontifici», ex cathedra loquentis, discussioni propo­ timis praecordiis sanctam sedem, ecclesiam et ani­ nendum admiserit, eminentiis vestris placeat mag­ mas diligenti, ardentísimo non optare, ut infalli­ nam hanc quaestionem, vel initio disputationis de bilità» tam graviter offensa, gloriose ct absque ecclesia, vel immediate post examen decem pri­ mora, defiuitionc non vindicetur. 3° Tranquillitas politica, hic et nunc, in nullo morum capitum, non tantum introducere, sed etiam regno, certis fundamentis innititur. Unoquoque ad oxitum, manu potenti, ducoro, 1· Vix indicta fuerat synodus Vaticana, cum temporis articulo. Europa formidabili tempestate 7U5 POSTULATA UT SCHEMA DE LN FA LL LB I LIT ATE STATIM PROPONATUR 706 quassari potest ct perturbari, ct si calamitas haec a t Franciscus episcopus Carcassonensis. subito mundum deprehenderet, quantus pro patribus t loannes, episcopus Lingonensis. concilii dolor, quantum pro ipsis opprobrium, si, f Petrus episcopus Versalicnsis. propter nimias voluntariasquo dilationes, ad suos t loannes, episcopus Montalbanensis. redire cogerentur, no inchoata quidem supremi + Ludovicus Elloy episcopus Tipasitanus. huius thematis do infaltibilitate controversia! t Claudius Maria episcopus Galvestonensis. 4· Tandem tempus, ut aqua fugax, labitur. f Aloysius, episcopus Mcthonensis. Iam nos anui cursus iu solomoitntes paschales in­ clinat. Plures forsan ex optimis patribus tunc ad d. greges suoa revertentur, ct si definitio non fuerit Reverendissimo illustrissimo domino Wallero Steins pronuntiata, cortumno est quod iterum Romam adire archiepiscopo Bostrensi, vicario apostolico Calcuttensipoterunt, ad tractandam quaestionem hanc, quam suspensam reliquerint, hora discessus? Et sic adhuc Reverendissime et illustrissimo domino. minuetur infallibilitatis exercitus, iam toties, ab Ad aures nobia pervenit amplitudinem tuam, initio concilii, morte decimatus. ab aliquibus vicariis apostolici· deputatam, postu­ Igitur, eminentissimi patres, tot motivorum no­ laturam ceso a beatissimo patre nostro, ut quaestio mino, dominationes vestras rursus deprecor, con­ de infaUibilitate, quamprimum, ct ante omnes alias, gregationum generalium, quibus tam digno praeeatis, in congregatione generali proponatur. ita regimen ct operationes disponere, ut quam citius B Rogamus igitur amplitudinem tuam, ut et nostro infallibilitatis quaestio iu discussionibus proxime nomine hanc gratiam a venerando pontifice postu­ futuris locum triumphalem obtineat. lare velit. Non potest to latore, quam ingratum Eminentiarum vestrarum, cum omni reverentia, foret nobis, qui diu a vicariatu nostro abesso non manum osculatur, dominationum vestrarum humilli­ possumus, si, hac quaestione ad felicem exitum necdum perducta, discedere deberemus. mus, obsequentiuimus ct addictissimus servus t Henricus, episcopus Nemausensis. Scribebam Romae, dio vigesima octava februarii 1870. Romae 9 martii 1870. t Joseph Hyacinthus Sohier ep. Gadaronais et vie. np. Cocincinae septentrionalis. b. f Stephanus I. Charbonneau ep. Iassensis, vie. ap. Eminentissimi cardinales congregationum gene­ Moissurii ludiarum Orientalium. ralium praesides. t PetrusBigandet, ep.Ramateneis,vic.ap.Birmaniae. Ludovicus Anna Nogret, episcopus Sancti Claudii, t Joannes Thomas Pinchón ep. Polemoniensis, vic. una cum multis reverendissimis patribus, vehemen­ ap. Sutchuen occidentalis (In Sinis). ter exoptat ut, peracta discussione circa schema t Adrianas Languillat 8.1. ep. Sergiopolitanus, vie. constitutionis dogmaticae de doctrina catholica, con­ ap. Nankinensis in Sinis. tinuo progrediatur ad schema primatus Romani pon­ f Pierre J. M. I. Pichón év. d’Hélénopolis, vic. ap. tificis, ubi agitur in specie de infallibilitato pon- C du Sutchuan méridional, Chine. tifici a, t Ludovicus Faurie ep. Apolloniensis, vie. ap. KouyRomae 2 martii 1870. Tchéou (in Sinis). t Ludovicus Anna episcopus Sanclaudiensis. t Eduardos Dubar S. I. ep. Canathensis, vie. ap. Tcheli mer. orient, apud Sinas. c. t Claud. M. Dépommier év. vie. ap. (Indes Orientales), Eminentissimi praesides. f Aimé Aug. Dupond év. d'Azoth, vie. ap. du Siam. Fundamentum aliud neminem posse ponere, praetor id quod positum est, a beato Paulo ac­ t Franciscus Laouënan ep. Flaviopolitaous, vie. ap. Pudicheriensis in Indiis Orientalibus. cepimus, insuper ct in charitato potissimum, non t Ivo M. Croc, ep. Laradensis, coadiut. Tongkin in scientia, aedificationem exsurgere. merid. Dolentes igitur quod usquo nunc veritatem in charitato fraternitatis facere inutiliter adlaboraveri- t Jacobus Etheridge ep. Toronensis, vie. ap. Guiante Britannicae. mus — firmamentum enim petrae, sicut decebat, non posuimus unanimiter — per praesentes hu­ f Fr. Hilarius Alcazar ep. Paphenais, ac vie. ap. Tonquini orientalis. millime efflagitamus, quatenus, dimissa ad tempus omni qualibet quaestione, nec non ot primis sche­ + Fr. Amatus Pagnucci ep. Agathonicensis, coadi. vie. in Xen-si. matis do ecclesia capitibus, qualicumque materiae praevium schema do infallibili tate summi pontifici· D t £· J· θ· Joseph Desflèchcs ep. Sinitensi·, vie, ap. Sutchuen orient. aggrediamur, quo feliciter absoluto, concordiae por­ tum, uti speraro est, intrabimus, et necessarium f Petrus Dufal ep. Delconensis, vie. ap. Bengala© orientalis. iam habentes omnis superadstrucndao aedificationis fundamentum, in multitudine pacis jucundabimur. t Fr. Maria-Ephrem Garrelon Carm. Exc. ep. Nemesinus, vie. ap. Quilonensia. Movit ad hanc supplicationem non leviter a novatoribus dioecesoon nostrarum turbata quies, t Fr. Leonardus Mollano C. D. ep. Olympemis, vio. simul ot gallicanae ecclesiae commendatio, ut a ap. Malabariae. qua olim suprema sedes do praesenti quaestione f Joannes Maria Tissot ep. Milevii, et vie. ap. Viza· gapatam. initium habuit doloris, nunc sumat ab eadem pie­ t Alexius Canoa S. I. ep. Tamassensis, vie. ap. Ma­ tatis ac obedientiao argumentum. dúreosle. Romeo in festo sancti Thomae Aquinatis, ec­ t Fr. Michael Angelus Jacopi ep.et vie. ap. Indottaci, clesiae doctorio, iarium pontificiorum vindicis acer­ t Fr. Paulus Tosi ep. Rhodiopolitanus. vie. ap. rimi, nonis martii 1870. Patnensis. Eminentiarum vestrarum t Fr. Aloysius archiep. Irenopolitanus, vie. et deleg. humillimi et obsequontissimi in Christo servi. ap. Aegypti et Arabiae. f Petrus episcopus Molinensis. t Fr. Aloysius Moccagatta O. M. ep. Zenopolitanus· *. Cosen oaxaaxu tomus LI. 45 707 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES t f t t t 7O8 Nicolaus episcopus Concordiensis. Franciscas episcopus Uxollensia ot Terralbontis. Sanctissimo domino nostro Pio papou Nono. lacobus-Ioseph, episcopus Augustanus. Beatissime pater! Alexander Valseceli! opiscopus Tiborisdensis1. Salvator opiscopus Bolinonsis. Increbrescente in dica opusculorum diffusione, • · « « · quibus praerogativa infallibilitatis supremi in eccle­ sia iudicis et magistri, Romani scilicet pontificis, in t Nicolaus losephus Dabert, episcopus Petrocoricensis et Sarlatensis. dubium adducitur; ut finis tandem imponatur quae­ stioni, quae inimicis ecclesiae ingentem ansam, et t Fr. Armandus episcopus Sozopolitanus. infirmioribus fidelibus lacrymabilem praebet offen­ t losephus Henricus episcopus Foroiuliensis ao Tolonensis. sionis lapidem; atquo ut opera sacrosancti concilii Vaticani expeditior deinceps et alacrior procedere f M. lalianus episcopus Diniensis. queat, subscripti patres sanctitatem tuam demissis­ t E. I. bishop of Kingston. sime obsecrant, ut pro summa qua polles cbaritate f Renatas Corisopitcnsis episcopus. et sapientia schema do infallibilitate summi ponti­ t Carolus episcopus Ccnomanonsis. fias, iam patrum examini aliquot abhinc hebdo­ t Claudius M. Dabais opiscopus Galveatonensis. madibus propositum, eorum deliberationibus quanto- t Armandus-Renatus episcopus Sancti Dionysii Reunionis. cyus subiici iubeas. , * episcopus Ruthenonsis. t Salvator episcopus Cavensis et Samensis 1 f Ludovico Timotheus abb. et vicar. gen do Trappa. t Conceptus opiscopus Lystrensis in partibus in­ • · · · · fidelium. * R. Dordillon, op. Cambysopolitanus, t D. Romaricus M. Flugi O. S B. abbas nullius t Ildephonsu vie. ap. insularum Marchionum. Monoeci t Ludovico * Maigret op. Arathensis, vic. ap. insu­ t Leonardos episc. Asculi Satriani, et Ceriniolae. larum Sandwich. f. t Petrus Domnius archiepiscopus Gadertinus. Eminentissimi ae reverendissimi domini1. f Georgius episcopus Catharensis. Gravissimae urgent causae, ut quaestio de in­ f Vincentius Rubensis et Butuntinus episcopus. fallibilitate summi pontificis ante omnem qoamcum- t Aloysios episcopus Thelesinus seu Cerretanos. quo aliam quaestionem α concilio tractetur ideoque t Marcus episcopus Spalatensis ct Macarensis. schema de illo capito ante schemata tum de fide, f Dominicus epiaeopus Dia ne naia. tum do ecclesia in congregatione generali proferatur, + Henricus episcopus Casertana . * « 9 · · < atque reverendissimorum patrum iudicio ot voto submittatur. Etenim temporum nostrorum variae + Antonias archiepiscopus Salernitanus et Acern eneis perpetuus administrator. omnibusque notissimae circumstantiae quaestionis illius definitionem quam citissimo postulant. Multi f Alexander Augeioni archiepiscopus Urbinatensis. quoque episcopi, quorum reditus ad greges suos 0 t Eleonoras episcopus Montis Alti. magnopere desideratur, ante proximam regressum f Clemens episcopus Pisaurensis. suum, ad praecipuam hanc quaestionem definiendam t Lodovicus Elloy, episc. Tipasitanus. cooperari, atque ita beatissimo Petro patrique sanc­ + Antonius opiscopus Urban ia o ct 8. Angeli in Vado. tissimo catholicae suae pietatis et fidelissimae adhae­ f Petrus Maria episcopus Casalensis. sionis testimonium solemniter exhibere summopere f Philippus episcopus Forosem proni ensis. cupiunt. Ut ergo eminentissimi et reverendissimi. f Leonardos episcopus Asculi Satriani, et Ceriniolae. patres ad consideranda postulata depotati, ea quae t loseph Maria Severa episcopus Interamnensis. ad eum finem assequendum necessaria sunt, benigne t Philippus episcopus Fanensis. statuant, haecce humillime illis submittitur petitioa. t Petrus episcopus S. Sebastiani Fluminis lanuarii. f Sebastianas episcopus S. Petri Fluminis GranRomae hao die 10 martii 1870. densis australis. • · · · · t Theodorus losephus episcopus Namurcensis. t Henricus Bracq episcopus Gandavensis. t Petrus loseph opiscopus Scdunensis. t loannes los. episcopus Brugensis. t Stephanos, episcopus Lausannensis ot Gcnovenais. t Gaspar los. episcopus Tomacensis. t Eugenias, episcopus Basilcensis. f Nicolaus, episcopus Halicarnassensis. f Stephanus, episcopus Bethlcemensis. t Conrados, episcopus Paderbornensis. ..... t Aloysius episcopus Veronensis. I> t I. Aloysius card. Trovisanato patriarcha Vene­ t Ludovicus-Maria, episcopus Aturensis et Aquensis riarum. in Gallia. » · · · * t Andreas archiepiscopus Utinensis. t loannes Antonius Farina episcopus Vicentino», t loannes Baptista Miégo episcopus Messenensis. t Hieronymus Veriori episcopus Brixiensis . * f A. Canoz S. I. ep. Tamaisensis. • · · · « t Petrus Aloysius episcopus Bergomensis’. 1 Hmo epìstola dtU est sd cardinales praecides congre- t Andreas episcopus Argentinenais. gatioaum (caeraliam. t loannes archiepiscopus episcopus Boscoducensis. 1 Ilice petitio exhibita est · subscriptis patribus in tot di­ t Andreas Ignatius archiepiscopus Ultraiectonsis. * stincti foliis, prout nomina eorum qoi subscripserunt inter f Gerardus Petrus opiscopus Harlemensis. spatia panctis distincta recenseatur. Unicuique folio patribus ad subscribendum misso adscript· erat in ora inferiore haec t Carolus Pooten archiepiscopus Antibarensis et Scodrensis1. animadversio ab episcopo, ni fallor, Asealonenri exarata: .N. B. Quicuaqne reverendissimi patres buie petitioni con­ t Petrus Maria episc. Colopbonionsis, vie. apost. sto Hunt, eam, hac infima parte resecata, sine mora, et saltem cnZe Bataviensis. Daminlesm proximam, nominibus nis signatam, eminentissimo f Florianus archiepiscopus Tolosanus. ae reverendissimo domino Constantino cardinali Patrizi trans­ t Theodorus episcopus Leodiensis. e. mittant ad habitationem suam, palazzo del Vicariato, vel eminentiismo cardinali De Angelis. * • Bis subscripsit > Bii tubscriprit. 709 POSTULATA UT SCHEMA DE INFALLIBILITATE 8TATIM PROPONATUR 710 t Carolus opiscopus Regii in Aemilia. A fidei et morum definiendis, ante omnia alia a patri­ Antonius Petrus IX patriarcha Ciliciensis Arme- bus in congregationibus generalibus discutiatur. norura1* . Haec enim est spes in sinu eorum, ut sicut Christus Dominus, ut schismatis tolleretur occasio, loseph episcopus Lucerinus. unum instituit in ecclesia sua caput, id est Petrum, Antonius episcopus S. Sorori. ita ipsius successoris sarta tectaque suprema auc­ toritate docendi et confirmandi In fido, quae in ipso Fr. Petrus opiscopus Sappensis. deficere nequit, fratres suos, omnis etiam discus­ Fr. Gabriel episcopus Mellipotamcnsis. sionis inter patres auferatur causa, et quae oportet Fr. Raphael archiepiscopus Dyrrachiensis. fieri cito sessio publica habeatur. Carolus Pooten archiepiscopus Antibarensis et Scodrensis (ceterum iam subscripsi in alio folio). t VincentiusSpaccapietra archiepiscopusSmyrnensis. t Petrus-Paulus episcopus Foroliviensis. f Vincentius archiepiscopus Sypontinus, t loseph archiep. Tranensis et Nazarenus. Fr. Innocentius α 8. Alberto vic. generalis Discal­ t Antonius episcopus Placentinus. ceatorum 8. Augustini. f Aloysius episcopus Uritanus. t Innocentius Sannibnle opiscopus Eugubinus. f Ignatius episcopus Ratisbonensis. t Caictanue archiep. episc. Molpbicti, luvenacii et t Leo Mcurin episcopus Ascalonensis. Terlitii. B j- loannes Baptista losephus episcopus Atrebatensis, t Thomas episcopus Suthwarcensis. Boloniensis et Audomarensis. t Robortus episcopus Beverlaccnsis. t Fr. Thomas Michael Salzano episcopus Tanensis. t Philippus episcopus Miletcnsis. f loseph Audu patriarcha Chaldaeorum. f Vincentius episcopus Pennensis et Atriensis. t Georgius Abdyesus Khayatt archiepiscopus Ama­ f Henricus episcopus Casertanus. diensis rit. chald. t losephus episcopus Nolanus. t Elia Melius vescovo d'Akra et Zebar. t Dominicus episcopus Avcrsanus. t A. Timotheus Attarz archiepiscopus Amnî. ..sis. f loannes episcopus Calatanisiadensis. t Michael Petrus Bartatar archiepiscopus Sertensia. f lanuarius Maria episcopus Anglonensis et Turt Hiorolamus Paulus Hindi archiepiscopus lezirensis. siensis. t Emmanuel Asmar archiepiscopus Zakuensis rit t Franciscas Xaverius episcopus Castrimaris. f loseph archiepiscopus Tarentinus. chald. t Gabriel Farao3 vescovo caldeo di Mardin. t Antonius episc. S. Severi. f Augustinus Barscinu archiepiscopus Salmasienais. f Franciscus Xaverius archiepiscopus Surrentinus. t Marianus archiepiscopus Rogineusis. t loannes Tamrez archiepiscopus Kerkukiensis. Philippus archiepiscopus Patracensis. Eliseo padre generate dei monaci caldei. C f Franciscus episcopus Larinensis. f Antonius Maria episcopus Fabrianensia et Matili- t Valerius episcopus Galli poli tan us. t Franciscus episcopus Abellinensis. censie. t Caspar episcopus Hebronensis, auxil Genevensis. t Gregorius archiepiscopus Compsanus1. f Fr. Aloysius episcopus Aquilanus. t Fr. Io. Thomas episcopus Montisregnlis in Pede­ t loseph episcopus S. Angeli Lombardorum et Bisaciensis. monti©. f Laurentius Gastaldi episcopus Salutiarum. t Raphael episcopus Squillacensia. + Eugenius Galletti episcopus Alba-Pompeiensis. t Bartholomaeus d’Avanzo episcopus Calvensis et t Petrus opiscopus Guastallonsis. Theanensis. f Fr. Aloysius episcopus Triveutinus. t Vinceutius opiscopus Thermularum. f Paulus Angelus Ballerini patriarcha Alexandrinus t Aloysius episcopus Neritoncnsis. lat. ritus. g. f Renatus Maria Carolus Poirier episcopus Reseñáis Eminentissimis et recerendissimis patribus deputatis in Indiis occidentalibus. pro recipiendis et expendendis propositionibus in oecu­ t Philippus episcopus Tripolitanus in partibus in­ rri enica synodo Vaticana. fidelium. Infrascripti concilii Vaticani patres, ut obmutescat t Thomas Grimley episcopus et vie. apost. Promon­ tandem imprudentium ignorantia hominum, qui D torii Bonae Spei. diariis praesertim, ephemeridibus et libellis utentes, t loannes Baptista Maneschi episcopus Verulanus, loquuntur quao non oportet oirca supremum summi f loannes Maraogò episcopus Teneosis et Mycenensis, pontificis magisterium, atquo ita devitentur quae­ t Carolus A. archiepiscopus Bituricensis. stiones, quao generant lites, nequo graviora veniant [Exhibitum 14 martii 1870.] scandala, enixis precibus efflagitant ab eminentis­ h. * simi ot reverendissimis patribus, ut schoma do infallibilitate seu inerrantia Romani pontificia in robus Eminentissimis ac recerendissimis cardinalibus prae­ sidibus sacrosanctae synodi Vaticanae. 1 Bie reverendissimus pater praenotat in suo folio: «Cum archiepiscopi et episcopi patriarchates Ciliciae Armenorum ana cum patriarcha, in speciali postulato de hac re exhibito, eandem rem gudmprimum definiendam postulaverint, denuo per has li Iteras eowlem animi sensus manifestaro festinat infrascriptos.· Hoc nutria postulatum vide coi. 657. ’ Ani wad vertendam est qnod R. P. D. Attar hic dicitur archiepiscopus Amidensis et R P. D. Farso episcopus Mardensis, dum in eoi. 658 d aliarum dioecesium titulum praesc­ ierunt. Ratio eat quia illic subscripserunt sub nomino dioecesis primitus eis destinatae, hio vero iuxta dioeeesim qnam revera obtinuerunt litteris apostolicis die 22 martii 1870 datis. Eminentissimi ac reverendissimi praesides. Nos infrascripti archiepiscopi et episcopi propter varias et graves rationes, praecipue vero ad se­ dandos animorum aestus tum intra tum extra con­ cilium, ad avertenda scandala inde oritura, et ad bonum pacis felicemque concilii Vaticani exitum procurandum, enixe precamur eminentias vestras reverendissimas, ut quaestio gravissima de infalli1 Bis subscripsit, altera vice snbiun^tndo «tdanistrater Campasleatis*. 45· 711 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 712 bili ta to summi pontificis statim post primam con­ A pape. Si cette pétition aboutissait, monseigneur, stitutionem sacrosanctae synodo consideranda pro­ le schema de infallibilitate pontificis serait donc dis­ cuté le premier au concile, avant le grand schéma ponatur. de fide, avant les schemata disciplinaires déjà dis­ f Patritius Leahy archiepiscopus Casseliensis. cutés, avant môme le schema sur l'Égliao, avant t Guilhma ssi U in illud tempus differatur, quo post praemissum cardinalem de Angela. accuratissimum ct operosum examen patres sicut 5 Haec vox non habetur ia exempli ri & 715 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 716 tate moneÌMe. ma nere, ct ad finem usque esse L e. Eminentissimi praesides. mansuram. Multiplici enim ratione idipsum exposci videtur. Cum infrascripti resciverint plures episcopos Ie Veritas satis aperto revelata; postulasse, ut sibi facultas fieret ad ecclesias suas 2° Veritatis huiusce in catholico orbe constans, redeundi ut gravioribus earum necessitatibus oc­ perpetua, neo unquam per multa saecula in contro­ currerent: cosque optaro quam maximo, ut ante­ versiam vocata, doctrina; quam a concilio recedant, quaestiones illao, quibus 3® Novitas oppositae sententiae, quao vitio ori­ catholicorum hominum animi hisce temporibus vehe­ ginis nimis laborat; menter commorentur, decretorio iudicio definiren­ 4· Favor, quem ea sententia obtinuit ab inimicis tur; nos infrascripti, ut eorum desiderio satisfiat, ecclesiae, praesertim nostra hac memoria; non inopportunum osso arbitramur, ut post schema 5° Catholicorum universale desiderium, ut de hac de fide catholica eiusque mysteriis, alterum de re, ubi totius ecclesiae cardo volvitur, ulterius non ecclesia quod controversias illas complectitur, et disputetur, et libertas opinandi omnino tollatur; circa quod animadversiones suas iam tradiderunt, 6* Domum opportunitas, seu potius necessitas ad examen proponatur quamprimum fieri potest. (quoniam in ea tempora incidimus, quae vincula Antonius Pettinavi episcopus Nucerinus. omnia humanae societatis abrumpere, omniaque Innocentius episcopus Eugubinus susque deque, potissimum Christi ecclesiam, con­ Fr. Paulus episcopus Typhernatonsis. vertere conantur) solemniter asserendi, et pro viri- B Raphael Bachctoni episcopus Nursinua. bus tuendi suprema principia auctoritatis ct unitatis, Hyacinthus episcopus Narniensia, quae cum iam in sola catholica ecclesia integra su­ loanncs episcopus Tudcrtinus. persint, eius inimici in ea acriter invehunt, prae­ Nicolaus episcopus Amerinus. textu definitionis infallibili tatis pontificiae, quam Nicolaus episcopus Fulginatensis. futuram caussam innumerorum malorum fingunt, et Emygdios episcopus Civitatis Plebis. hunc adseititium horrorem meticulosis mentibus ob­ f. trudere conantur. Eminentissimi ac reverendissimi praesides. Hoc igitur praecipuum rei caput est aggredien­ Infrascripti episcopi omnes, Christi Domini pro­ dum sino timore, et quantum id recte fieri possit, sine cunctatione. De hac re idem sentimus ex missiones beato Petro atque in persona Petri suc­ penitissimo animo, ac patres longo plures. cessoribus eius Romanis pontificibus ad fidei uni­ Sed ingenue fatemur, eminentissimi praesides, tatem in ecclesia servandam editas, eius ponderis nos non aeque assentir! iis, qui adeo citato gradu esse existimant, ut in fidei ct morum causis ox procurrero vellent, ut statim post proximam ses­ eatbedra definiendis errare iidem haud possint. Ex­ sionem, e vestigio insiliatur in ipso medio schemate optant item ut veritas haec catholica solemniori de ecclesia, ad caput de infallibilitate, supervolando decreto extra omnem prorsus controversiam ponatur: in medio posita, et deinceps retro relegendo vestigia. immo nonnulli preces obtulerunt ut id quamprimum Hoo sine quodam periculo fieri non posse cen- C fieret Attamen perpendentes ea case praesentis semus. Immutatio enim ordinis adeo abrupta, op­ temporis r di une ta, ut si rerum in concilio pertrac­ pressio quaedam videri posset aliter sentientibus, tandarum ordo inverteretur, graves difficultates ob­ qui certo certius occasionem movendi turbas liben­ venirent, quominus bene ac feliciter ea peragantur, ter arriperent, ut illa, quam in optatis habemus, ob quae concilium oecumenicum fuit convocatum; definitio, minus diceretur legitima, aut saltem minus petunt ut integrae partes constitutionis de fide prius laeta nobis succederet. absolvantur, ac inde posthabitis de disciplina sche­ Quare enixe postulamus, ut integro schemate matibus pertractetur de Christi ecclesia, ut ibi op­ de fide catholica absoluto, statim proponatur patri­ portuno loco summi pontificie inerrantia ex ca­ bus ex ordine discutiendum schema de ecclesia, iis thedra docentis definiatur. tantisper sepositis, quae disciplinam respiciunt, de Die 16 aprilis 1870. quibus melius et rectius disputabitur, probe firmata et definita in omnibus suis partibus ecclesiae con­ Carolus A. card. Morichini episcopus Aesinas. stitutione. t Franciscus episcopus Sancti Sevcrini. Haec immutatio profecto videbitur ratione in­ f Eleonores episcopus Montis Alti. ducta, non aliquo studio quaesita, eaque satis esse f Antonius episcopus Sancti Angeli in Vado et Ur­ poterit, ne definitio do infallibili tate nimis retardetur. banise. Obsequentisaimi t Philippus episcopus Forosemproniensis. f Cosmas card, Corsi archiepiscopus Pisanus, no- D t Aloisius episcopus Fcrctranus. mino etiam episcoporum Pisciensis et Montis Po- t Philippus episcopus Fanensis. litiani. t Franciscus episcopus Calliensis et Pergulanus, t Fr. lulius archiepiscopus Lucensis. t Thomas episcopus Recinetcneis et Lauretanus. f Franciscus Aemilius archiepiscopus Mutinensis, et t Caiotanus episcopus Maceratene!» et Tolentinos, t Elias Antonius episcopus Asculanus. abbas Nonantulae. t Felicissimus archiepiscopus Camerinensis. t loachim archiepiscopus Florentinus. t loseph episcopus Senogalliensis. t Fr. Felix episcopus Parmensis, t Petrus episcopus Guastallcnsis. 12. t lacobus episcopus Massanus, Postulatum de unanimitate in definitionibus t loseph episcopus Volaterranus, dogmatum necessaria. t Carolos episcopus Regiensis, Ad eminentissimos concilii praesides. f Ansclmus episcopus Grossetanus. Eminentissimi praesides. t Ioan nes episcopus Pisciensis. Antequam ad suffragia de rebus fidei procedatur, f loseph episcopus Aretinus. officii episcopalis nostri erga Auctorem fidei et con­ t Aloisius Maria episcopus Montispolitiani. summatorem letum et electam a ec sponsam sanctam t loanncs Bapt. episcopus Cydonionsia. ecclesiam censemus esse, ut non sileamus de unat Hannibal episcopus Sancti Miniati, nimitato illa, quae inter episcopos testes fidei int Henricus episcopus Pistoriensis ot Pratensis. 717 POSTI LATUM DE UNANIMITATE IN DEFINITIONIBUS DOGMATU?! NECESSARIA 718 veniri dobcat. Non enim immemores esso possumus jk Deputatio admittit (vel reiicit)". Quae agendi ratio orationis eius inter coenara factae, qua seipsum quantum recto ordini sit contrariam (rie/), patet ox cibum, et morioni, qua ao pretium salutis hominum eo quod ipso summus pontifex quando schemata dodit, nRogo, dixit, pro iis quos dedisti mihi, quia ad congregationem generalem mittit, expresso addit tui sunt... et ego clarificor in illis ... Sancte Pater, eadem examini ot iudicio patram submitti nnulla serva eos ... ut unum tint sicut el not unum eu- nostra approbatione munita®. Multo minus ergo mus. ... Nec pro eis tantum rogo, sed ot pro illis, convenit ut deputatio ea submittat congregationi qui per verbum eorum credent in mo, ut omnes tamquam α deputatione approbata. Ad deputationem unum tint, sicut tu. Pater, in me, et ego in te; ut sano spectat schema reformaro, habita ratione emen­ unum sint in nobis, ut er(dat mundus quia tu me dationum quao a patribus proponuntur, reformatum misisti. Et gloriam quam dedisti mihi, dedi cie, ut exponore, obiectionibus respondere: sed hisce per­ omnes unum sint, sicut nos unum sumus, et ego in actis debent schema integrum, integre patrum co­ eis et tu in me, ut perfecte sint in unum, et sciat gnitioni reservaro ot patrum suffragiis integre sub­ mundus quia tu iuo misisti, ct quia dilexisti eos sicut mittere. ot mu dilexisti/ Hisco verbis quasi pactum cum Hoc ut aeque fiat, necessariam esso videtur, Patro suo do fructu mortis tolerandao agnoscimus. Ie ut relator deputationis in exponendo reformato Necessaria declaratur haec unitas, seu testimonii •schemate non solum referat rationes ob quas maior unanimitas, ad gloriam Patris et Filii; necessaria, pars deputationis emendationes quasdam eliminandas ut credat mundus: ot ad hos fines pertingendos B vel inserendas esse censuit, sed etiam rationes illas danda promittitur. Proindo rogamus, do iis tantum­ ob quas minor pars deputationis contrarium sensit. modo prodeant definitiones in rebus fidei, de quibus Deputatio enim optimo facit schema reformando existit in concilio unanimitas moralis. Sic enim de iuxta sententias maioris namori in deputatione, sed ecclesia sua definivisse videtur Auctor fidei; hoc quoniam non ad deputationem, sed ad congrega­ modo providisse, ut credat mundus. Teatibus tionem generalem spectat indicare utrum schema etenim do revelatis Dei mysteriis, de doctrinis testi­ reformatum acceptandum sit necne, rationes pro monio comprobandis, non concordantibus, quis non utraque parte debent patrum iudicio submitti. videat, quam difficile sit fidem praebere? Etsi, 2° Quando suffragia exquiruntur, subsecretarius quod iustum omnino erat ct necessarium, Dominus omnino abstinere debet ab iis verbis: ^Deputatio noster ecclesiae suae se adfuturum, et Spiritum item accipit® vol „Deputatio reiicit/ vel ab alia quavis sanctum promisit, eam tamen conditionem verbis indicii expressione. Postquam relator exposuorit praecitatis apposuit, ut unum moraliter sit testi­ ox parto Deputationis sensum schematis, et emen­ monium. dationum propositarum, necnon rationes hinc inde Id idem quodammodo agnovit in concilio Tri- a’latas,res patrum iudicio dirimenda relinqui deberet dentino summus pontifex Pius IV. Idcmque cele­ Subsecretarios deberet singulas propositiones alta berrimi viri Vincentii Lirinensis effatum illud in oro voco legero nihil prorsus addito, ct patres surgendo omnium: RQuod semper, quod ubique, quod ab vel sedendo deberent suffragia ferro. Etenim vel C patres ea quae exposita sunt a relatore bene in­ omnibus/ nitidissime comprobat. Nec silere, eminentissimi praesides, do regula tellexerunt, ot tunc bono possunt iuxta relata suf­ illa possumus, qua decem petentibus, finis discus­ fragia ferre; vel ipsi non bene intellexerunt, et sioni vel unius maiorihite imponi debent. Ergono tunc non est aequum ut suffragium ferant simpli­ sio do rebus Dei agendum? Sic pastoris boni partes citer quia audiunt propositionem aliquam deputation! agendae? Quomodo actum est in concilio Triden­ placuisse vel displicuisse. 3® Quando suffragia publicantur, satius videretur tino? Quomodo in aliis conciliis? Scientibus lo­ dicero, propositio non fuit acceptata, quam dicere quimur. Quod est officii nostri, complevimus. reprobata fuit; talis enim dicendi modus offensionem Romae die 25 martii 1870. sapit. Non possumus nutem non tanquam gravamen Richardus V. Whelan episcopus Wheelingensis. proferre, quod iuxta regulas prout nunc iacent, J. B. Purcell archiepiscopus Cincinnntonsis. nulla omnino conceditur oratori opportunitas re­ Eduardus Fitzgerald, episcopus Petriculanue. r\ugustinus Vórot episcopus Sancti Augustini Flo­ spondendi obiectionibus qune emendationi suae fieri potuerint, vel etiam corrigendi falsam interpreta­ ridae1. Λ tergo, manu secretarii: nAd acta, sicut reliqua tionem quam forte eidem emendationi, non quidem ex animo (nom hoc nec suspicamur quidem), sed huius generis/ ex non beno intellecta propositione, deputatio dare 13. potuerit. Sane quamvis super emendatione propo­ Sex patres nonnulla gravamina exhibent do modo sita non admittatur discussio, saltem facultas con­ agendi in congregatione generali’. cedi deberet proponenti, vel semel respondendi ad 1870 aprilis 3. obiectiones contra suam emendationem allatas. Talis facultas in quovis deliberantium coctu voluti natu­ Eminentissimi praesides. Quoniam ad communo bonum maximo spectat rali quodam iure concedi solet. Plura insuper sunt gravamina quae ox non aequa ut omnia quao in concilio fiunt, recto et secundum ordinem peragantur, infrnsoripti episcopi persuasum festinatione in rebus gravissimi momenti nobis oriri sibi habent quod si quaedam in actiono conciliari videntur. Cum nemo patrum noscat quid ab aliis minus recto disposita videantur, optimum erit ut obiectum fuerit schemati in iis scriptis quao ad ipsi talia gravamina eminentiis vestris exponant et a dcputntiouem mittuntur, sequitur quod tunc demum vestra sapientia opportonum remedium expostulent primo vico cognoscunt patres naturam harum obImprimis ergo animadvertere desideramus quod iectionum, quando correctum schema patribus distri­ quando suffragia patrum exquiruntur, subsecretarías buitur. Hoo fit, ut plurimum, una vel altera die soleat co verba praemittere: „Hanc propositionem ante discussionem in congregatione generili haben­ dam. Tempus ut patet brevissimum est. Sed secedit * Tabulam conscripsit Ricardas Whelan, ut ex scripturas quod aliae obiectiones prima vico proponuntur in notis plane liquet. ipsa discussione. Et tamen ai forte accidat ut nu­ 1 Tabula scripta est ab epùcopo Cliftonienii, et asser­ vatur inter acta originalia anb nuaero 25. merus oratorum inscriptus prima die. totum tempus 719 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 720 usque ad horam primam poet meridiem non insù- A et dilucidandam congregati eunt. Animum igitur mant, clauditor discussio nec olla dator facultas inducere non possumus ad credendum, frequontiores postera die respondendi. Talie praecipitantia gravi­ esse patres, qui accuratissimum examen quaestioni tati materiae respondere non videtur. Certo in de summi pontificie infallibili ta te debitum aversentur. crastinum facultas loquendi petentibus denegari Quamquam autem plurca supersint difficultates in­ vestigationem qualis in congregatione generali In­ non deberet Neque etiam ferri deberet ut unquam relator stitui nequeat omnino postulantes, una tamen est, deputationis suam intentionem exponeret congrega­ cuius summa gravitas neminem de animarum salute tioni, pro sententia deputationis, ea de causa qood Deo responsurum fugere potest: nam institutionem temporum angustiae non permiserint ut consulta­ de mandatis Dei populo christiano dandam ct doc­ tionem cum depotatione haberet Maximum enim trinae catholicae ad societatem civilem rationem hoc est inconveniens, ot vix fieri potest ut sino directo attinet. iniuria, et etiam gravi iniuria patrum fiat. Insuper Longe absumus ab iniquo iudicio eorum, qui eat aperta fractio regularum. pontifices medii aevi, quod de regibus regnisquo Eadem do causa non sine dolore audivimus indicaverint, ambitionis effrenis ct ordinis civilis per­ monitum oratoribus datum do brevitate in orationibus turbati adeusant Pcrsuasiuimum potius nobis est servanda. Etenim si oratores extra thesim vagentur, eos legitime exercuisse potestatem iuro publico nulla esse deberet difficultas quin a praesidibus ad gentium occidentalium ipsis adarriptam ct magno thesim revocentur. Sed si ad rem loquantur, ansa B inde in populum Christianum derivata esse benepraeberi nou deberet iis ox patribus qui brevitati ficia. Cum autora pontífices illi, prout doctissimus unice intenti vix quemquam audire volunt do rebus quisque tunc solebat, ad sui temporis normam res gravissimis tractantem. praeteritas aestimarent, falsis quoquo relationibus Vidimus cum doloro quod non pauci oratores a de prionim sacculorum pontificibus, qui imperatores loquendo abstinent vel vix audent sententias suos deposuerint, decepti essent, et firmiter crediderunt exponere propter quorumdam petulantiam qui nulli et decretis rescriptisque enuntiaverunt, divinitus eis fermo oratori auditum praestare volant; qui etiam ius collatum esse de rebus temporalibus cunctis ipsa nomina oratorum cum cnunciantur (quod ma­ ratione peccati praecipiendi et iudicandi; etenim gnum dedecus est) Heu aut murmure excipiunt Christum Dominum sancto Petro ct in eius locum Timendum est no tali (tic!) homines ex dato succedentibus duos tradidisse gladios, alterum spiri­ monito ansam accipiant. Satius videretur ei ex tualem, quem ipsi gererent, alterum moterialem, una parte praesides non dubitarent monere ora­ quem principes et milites secundum eorum man­ tores si extra thesim vagentur, ex alia vero mo­ datum gerere deberent. Doctrinam hanc do po­ nerent murmuratores ut, quamdiu oratores ad rem testatis pontificiae ad civilem ratione Bonifacius VIII loquuntur, patienter illos audirent. bulla Unam tanctam promulgavit et fidelibus cunctis Restat adhuc ut advertamus quod in emen­ amplectendam proposuit. Sunt, qui ad difficultatem dationibus nobis traditis capitis secundi de fide. eludendam asserant. Bon i facium nihil definiisse quam : duo noti proponuntur canone» qui continent novam 0 omnes homines teneri ad pontificem Romanum tan­ materiam do fide, de quibus canonibus nulla habita quam ecclesiae caput a Christo constitutum agnos­ est discussio, quique nonnisi per congregationem cendum; attamen rerum inter Bonifacium ct Phi­ de postulatis proponi debuissent lippum Pulchrum gestarum perito intentio pontificis, Haec, eminentissimi et roverendiesimi praesides, qui synodo de Franciao rebus habita bullam edidit, cum omni obsequio et reverentia eminentiis vestris non evidens esse non potest. Evidentiae refragari proponere desiderabamus. veritatis amor non permittit, sed neque prudentiae consonum est; etenim qui eiusmodi armis utuntur, Romae die 3 aprilis 1870. ecclesiae adversariis eam calumniandi et historiae t Georgios archiepiscopus Pariiiensis. testimonia pro ea militantia eludendi praetextus Petrus Ricardos Kenrick, archiepiscopus Sancti speciosissimos subministrant. Ceterum summi pon­ Ludovici. tifices saeculum usque decimum septimum publico t Ioh. Petrus episcopus Bugcllensis. docuerunt, potestatem in temporalia ipsis a Deo f Felix, episcopus Aurelianensis. traditam esse atque sententiam oppositam repro­ t Gulielmua episcopus Cliftoniensis. baverunt f Ludovicus archiepiscopus Coloconais. Aliam de potestatis ecclesiasticae ad civilem ratione doctrinam nos cum omnibus fere orbis ca­ 14. tholici episcopis populo christiano proponimus. Patres quatuordeolm postulant, ut capita ΧΠ •t HV auto caput XI schematis de ecol osla B Docemus enim: imparem quidem esse utriusquo potestatis dignitatem, cum sicut canium super­ portractentur.1 emineat terram, ita bona sempiterna hominibus po­ 1870 aprilis 10. testatis spiritualis ministerio procuranda altiora sint Eminentissimi ac reverendissimi praesides. temporalibus, ad quae conservanda sive augenda Cum concilio Vaticano nihil propositum sit, quam directa potestatis civilia actio restringatur; utramquo Dei gloriam augendo et hominum salutem promo­ tamen in rebus ipsi commissis sub Deo supremam vendo quam optimo fieri possit prospicere, una esse, nec in officio suo alteri obnoxiam. Principem eademquo est omnium patrum caussa, ct licet pro civilem tanquam ecclesiae membrum subesso po­ rerum humanarum natura fieri vix possit, ut opiniones testati ecclesiasticae : cui ox institutione divina ius inter se differentes in sacro hoc conventu non ha­ collatum sit in imperatores quoque et reges poenis beantur, absit tamen, ut in partos oppositos scin­ ecclesiasticis animadvertendi, nequaquam autem ius dantur, qui ad veritatem, quao una est, vindicandam eos deponendi, aubditosque ab obedientiao vinculo absolvendi. Potestatem de regibus regnisque iudi­ 1 Typi· maadsls fait eiaumodi postulatio hoc praenotato tltato: .Petitio a ptaritav Galliae. AustrUe ac IIangariae, candi, quam pontifices medii aevi exercuerint, cis Italiae, Anglia e. HiUniiae et Au-ericae septentrional is archiex peculiari quadam inris publici conformatione !opis * epi et ejr.wopls eadaeaU^dmh concilii ©ecumenici prae· partam fuisse, attamen institutionibus publicis et silibus et bibi'a." CrirbriM autem concilio Vaticano, qoi'latn ipsis robus privatis penitus immutatis eam simul regb oil»»· Iu titulo rigaUkatía QtrmuMUm addiderunt. 11 abe­ cum fundamento, cui innitebatur, sublatam osbc. tar inirr acia oii'lailia >ab numero S& 721 POSTULATUM DE CAPITIBUS ΧΙΠ ET XIV ANTE XI TRACTANDIS 722 Quao do potestatis ecclesiasticae ad civilem ra- a Michael, archiepiscopus Bambergcnsis m. propria. tiono docemus, non nova sunt, sed perantiqua ct Felix, episcopus Aurelianensis. sanctorum patrum consonan omniumquo GregoI. B. Purcell ar. do Cincinnati. rium VII usquo pontificum eloquiis et exemplis Georgius archiepiscopus Parisiensis. confirmata: undo verissima ca esso non dubitamus; Ludovicus m. p. archiepiscopus Colocensis BacDeus enim avortât, ut propter temporum necessi­ siensis. tates genuinum legis divinae sensum adulteremus! Georgius Errington archiepiscopus Trapezuntinus. Indicanda tamen sunt ecclesiae pericula oritura ex Petrus Ricardos Kenrick, archiepiscopus Sancti decreto, quod cum hac nostra doctrina non con­ Ludovici. sentiret. Neminem latet, impossibile esse societatem Gulielmus Clifford episcopus Cliftoniensis. civilem iuxta regulam in bulla Unam fandam sta­ + lacobus episcopus Gratianopolitanus. bilitam reformare. Verumtamon opinionum ct in­ f David Moriarty Kerrionsia. stitutionum humanarum vicissitudinibus ncque ius f lob. Petrus episcopus Bugellonsis. a Doo collatum noquo obligatio ei respondens au­ Λ tergo, manu secretarii: „Ad acta/ ferri potest. Si pontifex Romanus in sancto Petro potestatem accepisset duobus gladiis tropico desig­ 15. natam, et prout in bulla Cum ex apoitolalus afficio Postulatum, ut schema de Infoi li bili tate Romani asseritur, iuro divino super gentes et regna pleni­ pontificis sine ulla mora concilio proponatur. tudinum obtincrot potestatis, ecclesiae non liceret, B Beatissime pater. fidelibus hoc occultaro: nam vestigia sequatur oportet Cum vehementiori in dies studio propagentur sancti Pauli cos, quos erudiendos susceperat, atte- . stantis: Non subterfugi quo minus annuntiarem omne scripta, quibus catholica traditio impetitur, concilii consilium Dei vobis. Institutione autem Christiana dignitas labefactatur, fidelium mentes turbantur, hae ratione conformata catholicos parum invaret, ipsorum episcoporum divisiones augentur, pax deni­ inultis asseverare; quae ad sanctae sedis potestatem que et unitas ecclesiae gravius laeduntur, cum in temporalia pertineant, intra theoriao limites con­ aliunde instet tempus, quo necessarium forsitan erit tineri, neque relate ad res et eventus ullius nunc concilii adunationes suspendere, ac proinde pericu­ ponderis esse; Pium IX de rerum civilium modera­ lum immineat, no insoluta remaneat quaestio, quae toribus deponendis ne a longo quidem rogitare. animos agitat; Deridentes enim adversarii responderent: sententias • Ne diutius animae Christianorum omni vento pontificias non timemus; attamen post multas va- doctrinae circumferri sinantur, no haereticorum et riaequo dissimulationes evidens demum effectum est, incredulorum improperiis concilium occumenicum ct omnem catholicum, cuius opera fide, quam profitetur, ecclesia catholica exponantur, ne irremediabile fiat regantur, natum esso roipublicao hostem, cum in malum, quod iam nimium ingravescere patet Infrascripti patres vestram sanctitatem humillime conscientia eo teneri putet, quao possit, contribuere ut universa regna et gentes pontifici Romano sub- et instantissime obsecrant, beatissime pater, ut pro iicerentur. Superfluum est multiformes calumnias 0 munere, quod ipsi α Christo Domino commissum ot machinationes, quae ab ecclesiae inimicis indo est, oves et agnos pascendi, et pro officio, quod ipsi iniunctum est, suos fratres confirmandi, solum derivari possent, pluribus exponere. Haec cum ita sint, de hac saltem difficultate efficax remedium tantis malis adbibere dignetur, attentius consideranti dubium esso nequit, eam ante­ iubendo scilicet ut schema de infallibilitate summi quam de summi pontificis in fallibili ta te agatur, ad cu ra­ pontificis sino ulla mora concilii deliberationibus tissime discutiendam esse. Collationes iam 11 martii proponatur. a nobis postulatae ad ipsam dilucidandam plurimum 22 aprilis 1870. conferre poterunt; attamen quaestio, num Christus Dominus sancto Petro et successoribus eius pote­ t Antonius Petrus IX patriarcha Ciliciensia Armenorum. statem in reges et regna tradiderit, tantae est nostro cumprimis aovo gravitatis, ut concilio directe pro­ t Stefano Israelian vescovo di Knrputh. poni et ab eo omni ex parte perpendi et exa­ t 8. Melcbisedech episcopus Erzcrumiensis. minari debeat. Fas non esset, patres inducere, ut t loannes Marangò episcopus Tenensis et Myconensis. de re, cuius consectaria adeo late patent et eccle­ siae ad societatem humanam relationes tam multi­ t Emmanuel Asmar archiepiscopus Zachuensis (syriace). fario altequo afficiunt, absquo explicita et plena • · · · · caussae cognitione decernerent. Necesso igitur est, ut ipsis quaestio praedicta, priusquam undecimum D Daniel Murphy episcopus Hobartoniensis. lacobus Quinn episcopus Brisbanensis. schematis do ecclesia caput aggrediendum sit, pon­ Timotheus 0’Mnhony ep. Annidalcnsis. deranda exhibeatur. Si placet,soparatim proponatur: • · · · · cum autem solide diiudicari non possit, quin po­ testatis ecclesiasticae nd civilem ratio omni ex partù t Paulus Angelus Ballerini patriarcha Alexandrinus latini ritus. examinetur, nobis valde expedire videtur, ut ca­ f Spiridion Maddalena archiepiscopus Corcyrensis. pita XIII et XIV ante undecimum pertractentur. Cetorum hac utimur occasione, ut eximia cum t loannes ep. Antinoênsis. veneratione ct observantia nos profiteamur eminen­ t Augustinus Barscinu archicp. Salmasieneis et administr. Aderbogian (in Perside). tiarum vestrarum reverendissimarum t Thomas Grim ley ep. Antigonensis, vie. ap. Pro­ Datum Romae 10 aprilis 1870. montorii Bonae Spei. humillimos, devotissimos servos veros f Renatus Maria Carolus Poirier ep. Rosensis in Indiis Occidentalibus. Fr. card. Schwarzenberg m. p. archiepiscopus Pra• · · a · gensis. los. Othm. card. Rauscher m. p. archiepiscopus t Ludovicus Delalle» episcopus Ruthencnsis. t Renatus Corisopitensis et Leoncnais episcopus. Viennensis. Gregorius, archiepiscopus Monacensis et Frisingen- + Petrus episcopus Anicicnsis. sis. 46 Coxciu gkxkrau tomus LI. 723 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES / A t Ignatius episcopus Ratisbonensis. 9 · · · · f Joannes op. Antinoènsis (iterum). f losephus Armandus ep. Bellovacensis, Noviodunen- f Claudius Maria opiscopus Galvestonensis. t Andreas opiscopus Argontinensis. sis et Sylvancctensis. t Antoninus episcopus Giennenais in Hispania. t Aemilius opiscopus A ndega venais. • · · · · t Florinnus archiepiscopus Tolosanus. Franciscas archiep. Tarraconensis. t Potrus episcopus Carolinapolitanus. f Benvenutos, archiepiscopus Grana tensis. t loanncs ep. Nicopolitanus. Petrus Cyrillus ep. Parnpiîonenais. t Colinus Mac Kinnon opiscopus Arichatcnsis. Cosmas, episcopus Tirasonensis. t Ludovicus episcopus Burlingtoncnsis. Fr. Ferdinandus episcopus Abulcnsis. t Amcdeus episcopus CleveÌAndensis t Michael, episcopus Conchensis. t Bernardus archiep. do Guatemala, Constantinus, episcopus Gerundeusis. t Joannes episcopus Abilensis. Ferdinandus, episcopus Pacensis. t Franciscus, episcopus Carthaginiensis. t Benedictus, episcopus Dcrtusensis. f Cyrillus Bchnam Benni archiepiscopus Mausiliensis losophus Maria episcopus Can ari ensis. Syrorum. • · · · · f Miccislaus archiep. Gnesnensis et Posnanionsis, t M. Julianus episcopus Diniensis, primas. t Jos. Henricus episcopus Foroiuliensis nc Tolo- B 16. nensis. Litterae gratiarum actionis pro proposito subornato f Claudius Maria episcopus Anneciensis. da infall ibi li tato Romani pontificis. f Antonius episcopus Belemensis do Porá. a. f Joannes Dora. Maria ep. Dolichcnsis. f Petrus episcopus S. Sebastiani Fluminis Januarii. Beatissimo pater! f Aloisiua, episcopus Fortaloxienais. Quanta fuit vis doloris, quo affecti ad tuam t Alexander archiepiscopus Urbinatensis. sanctitatem supplices accedere nuper coacti sumus, t Joseph Maria episcopus In teram nensis. tanto nunc gaudio impellimur ad gratias ipsi hu-1 f Ludovicus Elloy, ep. Tìpasitanus, condì. Oceania© millimo agendas. Nuper scilicet, violenti instar tur­ centralis. binis, opinionum venti mentes agitabant; sanctae t Philippus losephus, episcopus Wellingtonensis. sedis infallibilitas in signum contradictionis posita t Nic. losephus, ep. Petrocoricensis et Sarlatensis. erat; et ita hacc cius praerogativa a plurimis op­ f losephus Clarus, episcopus Guadala pensis. pugnabatur, ut eorum argumentis ipse Petri et suc­ • < · · « cessorum cius primatus, petra nimirum ecclesiae t Alexias Canoz S. I. episcopus Tamasscnsi . * fundamentalis, impeteretur. t Adrianas Languillat S. I. episcopus SergiopoliInter baec ecclesiae hostes exaltabant; debiles tanus. in fide, scriptorum sive arte, sive auctoritate, comt Leo Mourin S. I. episcopus Ascalonensis. C moti, dubii haerebant; pii vero fideles omnes haud j· Joannes Bapt. Miége episcopus Messononsis. levi sollicitudine et moerore premebantur. t Eduardus Dnbar S. I. episcopus Canatheneis. Malo demum nimis eheu! ingravescenti efficax f Leonardos ep. Asculi Satriani, et Ceriniolae. remedium attulisti, beatissime pater, dum decretum f Stcphanus Marilley, episcopus Lausancnsis et Ge- illud concilio proponi permisisti, quo solo tanta pro­ n evenais. cella sedari potest. Hac enim sola propositione t Petrus losephus do Preux episcopus Sedunensis. moesti erigunturanimi, impugnatorum sanctae sedis • · · a · audacia frangitur, ct concordiae tam desideratae t Petrus Julianus M. I. ep. Helenopolitanus, vicarius spes certa oboritur. Hoc igitur tuum verbum, bea­ apostólicas Sutchnonsis merid. apud Sinas. tissimo pater, id in procellosa hac nostra aetate f Stephanos Charbonneau, vir. ap. Mayssurii. efficiet, quod olim in mari factum est, quando navis, t losephus Hyacinthus Sohier ep. Gadarensis ot tic. dormiente Christo, tempestate quassabatur; ipso ap. Cocincinao septentrionalis. vero sorgente et ventis imperante, magna tran­ t Ludovicus S. Faurio ep. Apolloniensis, vio. ap. quillitas facta est. Kouy-Tcbeou (Chino). Id ut quam citissimo experiamur, tua sanctitas t Ivo Maria op. Larandensis, coadi. Tongking meri­ precibus coram eo, cuius vicarius ea, fusis impetra­ dionalis. bit; nos voro cum tuis nostras preces iungemus, ut, t Amatus Augustinus ep. Azotensis, vie. ap. Sia- quorum communis est causa, communis ait laetitia, m ensis. D et ut, tuis praerogativis in tuto positis, nostram f Franciscas Laouënan op. Flaviopolitanus. quoque in populos auctoritatem confirmatam case t Bernardus Petitjean ep. Myriopbitcnsis, vio. ap. gaudeamus. laponiao. Romae in festo sancti Petri martyris 1870. t E. I. C. Joseph Desflèches ep. Sinitensis, vio. ap. Sutchuen oriental. t loannes episc. Antinoônsis. + Aloirius episcopus Veronensis. t M. 0’Hea episc. Rosscnsis. t Franciscus Gros opiscopus Tarantasiensis. losephus Maria episcopus Canuriensis. t Franciscus Maria ep. 8. Ioannia Maurianensis. + Spiridion archiepiscopus Corcyrensis. f 8. episcopus Bethlemensis. Fr. Ferdinandus episcopus Abulensis. t Edoardi» loanncs episcopus Kingstoniensis. f Henricus Eduardos archiepiscopus'Westmonaste- t Cyrillus Bchnam Benni archiep. Mausiliensis Sy­ ri ensis. rorum. f Carolus A. archiep. Blturi<>vi^u. loanncs Baptista Memarbasci vicarius patriarchalis Antiochine Syrorum. t Renatus Corisopitensia episcopus (iterum). f Claudius Maria episcopus Galvestonensis. + Franciscus op. Carcassonenais. • · · · · t Antonini Maria ep. Fabrianensis et Matiliconsis t Stcphanus episcopus Lausanensis et Gonevensis. m. p. t lacobus episcopus Brisbanensia. + Caspar episcopus Hebronenais. 725 f t t t GRATULATIO OB PROPOSITUM SCHEMA UE INFALLIBILITATE Timotheus episcopus Armidalcnsis. Eugenius opiscopus Basilcensis. Stephanus episcopus Bethlemensis. losephus episcopus Seduncnsis. α · · · · j 726 17. Quorolao do ordino conollil violato. Ad eminentissimos et rererendissimos concilii Vaticani praesidesl. Eminentissimi praesides. In methodo pro concilii Vaticani sessionibus tra­ dita, omnino cautum est ut, cum vota emittenda sint, foras fieri iuboantur qui ius non habent votandi aut necessarii non sunt ad vota recipienda, et ut fores claudantur et custodiantur. Attamen in posteriori sessione generali circa votum in rebus fidei catholicae, ii permanserunt qui non sunt do concilio ct portae minime clausae fuerunt, immo omnium auditui et oculis apertao. In hodierna congregatione circa parvam catechismum, post emendationes acceptas aut reiectas, votum super schema locum habere non debebat, i sed ad alteram congregationem procrastinari. Sed nihil horum factum est; et statim patres ad votum omittendum per placet, aut non placet, aut placet iuxta modum, vocati sunt, et id ex motivo, quod omnia perspecta erant, et quod res commodius ab­ solvi posset in praesenti congregatione quam in altera. Verum rem ita fieri, extra, immo contra omnem ordinem est, cum cuncti patres circa votum hoc praecipuum moniti non fuerint, et complures reperti aint absentes. Nec possibile fuit ullam observationem aut anim­ adversionem concilio exhibere, cum, contra omnes leges coetuum deliberantium, non licitum sit in con­ cilio loquendi facultatem, etiam ad sustinendam methodum traditam, petere aut obtinere, nisi pridie petatur, quod impossibile evadit in rebus non prae­ visis. Unde, pro praeterito, protestamur contra ea quae facta sunt in derogationem methodi, et deposcimus, ut haec protestatio inter acta concilii referatur: ot, pro futuro, rogamus instanter, ut methodus adamussim ct intacta servetur. Cum debita veneratione remanemus eminentiarum vestrarum humillimi et devotissimi famuli. t Franciscus Xavcriua nrchicpisc. Surrentinus. + VinccntiusSpaccapictranrchicpiecopusSmyrnensis. t loanncs Baptista losephus opiscopus Atrebatcnsis. t losephus archiepiscopus Trancnsis ct Nazarenus. t Franciscus archiepiscopus Baronsis. t Philippus archiepiscopus Caictanus. t loscph archiepiscopus Tarentinus. t Philippus archiepiscopus Patraceneis. t losephus episcopus Nolanus. γ Franciscus episcopus Abollincnsis. t lanuarius Maria episc Anglonensis et Tursiensis. t Aloisius episcopus Thelesinus. t Bonaventura episcopus iam Liparensis. j Vincentius opiscopus Rubcnsis ct Butuntinus. T Fr. Aloisius episcopus Aquilanus. t Joseph episcopus Oppidensis. t Valerius episcopus Gallipolitanus. f loscph episcopus Tbyatirensis. Fr. Antonius M. Fania de Avignano episc. Marsicensie et Potentinus. t Caiotanus archiepiscopus episcopus Melphicti, luvenacii et Terlitii. + Petrus-Paulus episcopus Foroliviensis. t Aloisius episcopus Oritanus. + Renatus Franciscus archiepiscopus Cameracensis. • · · · · Utto Lang, abbas Mettononsis. Placidus Burchall congregationis Anglo-Benedio• tinae praeses generalis. Julius do Ruggiero abbas ordinis Sanctissimae Tri­ nitatis Cavonsis. Io. Bapt. cardinalis Pitra O. 8. B. tituli 3. Callixti. f loseph Benedictus archiepiscopus Catanensis. f Rudesindus episcopus Portus-Victoriae, nec non abbas Nullius Novae Nursiae. t Michael Angelus Ceiosia episcopus Pactensis. t Caspnrus, opiscopus Antipatrensis in partibus, auxiliaris Cariensis. Romae, die 4* maii 1870. f Franciscus Leopoldus Zelli O. S. B. abbas 8. Pauli. t Caesarius, cardinalis, archiepiscopus Bisuntinus. t Ilenricus, abbas Einsidlensis in Helvetia p. m. + Ilenricus Corvaja O. S. B. congregationis praeses. f Georgius archiepiscopus Parisieneis. • · · · · f loanncs Paulus archiepiscopus Albicnsis. loanncs Tarerez archiep. Kerkukenais rit. cbaldae. t Fredericus episcopus Augustoduncnsis, Cabillonensis, Matisconensis. Emmanuel Asmar archiep. Zakuensis (ritus chalf Franciscus episcopus Divioncnsis. daici). t lacobus, episcopus Gratianopolitanus. b. f Jean-Pierre évêque do Nice. Beatissime pater! Liceat subscriptis patribus, qui sanctitatem tuam f Folix, episcopus Aurelianensis. una cum plurimis aliis obsecrarunt, uti schema do t Carolus, episcopus Lucioncneis. infallibilitate summi pontificis deliberationibus sacro-D f Franciscus episcopus Montis Pessulini. sancti concilii Vaticani quantocius proponi iubores, t Honricus Lud. Car. episcopus Surenais. maximas nunc cx animo tibi referre gratias. Nam­ f Carolus Philippus episcopus Massiliensis. que voti compotes facti eam in spem eriguntur fore t Augustinus, opiscopus Briocensis. □t veritate catholica luculenter patefacta et solem- t loannes-Iulius ep. Suessionensis et Lauduneniis. niter definita, aures tandem occludantur sermonibus t Petrus episcopus Cadurcensis. imperitis, innnesquo pellantur timores; atquo omnes t Stephanus Aemilius, episcopus Elnensis. tecum in domo Dei cum consensu ambulantes in t Amatus Victor F. episcopus Vapencensia illa conquiescant beatissima pace, quam tu, sanc­ l) Exemplari, quod inter vcbeda* cardinali* Schwarreeberg tissimo pater, fratribus tuis in postrema sessione publica, tanto cordis affectu adprecatus fuisti, quae­ asservator a cardinali Mathieu propria manu exaratam, baec praeterea ailiecta erat epistola seu potiar nositnm: que sit omnibus in vita solatium, in morte munimen, . J’étais vena apporter A am éminence le cardinal de in caelis gaudium sempiternum. Schwarzenberg la copie ci-jointe, qoe je lu Jalase, de la ρί-èet f Salvator episcopos Cavensis, ct Sarnensis. f Leonardos episcopus Asculi Satriani, et Ceriniolao. f Conceptus episcopus Lystrensis. D. Romaricus Maria abbas Nullius Monoeci. t I. archiepiscopus Camcrinonsia. que noue avons liguée et envoyée aupardliui à soa énuaeaoe le president du concile pour empêcher, autant qu'il est eu bous, les infractions perpétuelle* au Règlement, arec leaqnellM il n’y a pim moyen de marcher. Sou très humble verritear 4 mai 1870. f Céstire. card arche , * ¿e Beaaeçea. 11 y η 24 tiçuatorea, moi en tête. * 48· 727 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 728 t Franciscus Nicolaus episcopus Valen tin e as is. A vata facile constabit, quodnam opus, quaenam men­ t Guillelmus epìscopo· Catalauaensis. sura quive limites ex divina ordinatione cuilibet f Leo episcopus Rupellonsis. membro eiusdemquo actibus competant. Deter­ t Felix ep. Constantinianus et Hipponensis. minatis ct stabilitis functionibus membrorum nec f loseph episcopus Nanceiensis et Tullensis. non capitis praerogativis, plurima quao nobis propo­ t loannes Petrus cp. Constaatiensis et Abrincensis. sita sunt, affirmaro poterimus, quae si separarim pro­ t L B. Irenaeus episcopus Orancnsis. ferantur, vel cxoggerata viderentur ct propemodum t Petrus Paulus episcopus Adiacensis. erronea, vel inventa ad proculcando iura episco­ porum, quaeque proinde in ferendis suffragiis pla­ A tergo, manu secretarii: cere nobis nequaquam possent „Ad acta. Ast vero separatim tractandi primatum Romani plpse summus pontifex, ratione habita principara pontificie ratio non solum rei, do qua ugitur, na­ praesentium ct multitudinis, quae undique confluxerat, turae, sed etiam logicis disserendi regulis opponitur. mandatum dederat, ut sessio portis apertis habere * In II * huius concilii Vaticani sessione publica iutur, nec quisquam exire ¡uberetur. ravimus eum pro voro sacrarum Scripturarum sensu BPars IIa reclamationis erat absque solido funda­ habendum esso, quem tenuit ac tonet sancta mater mento, quia is agendi modus in decreto d. 20 fe­ ecclesia, ct in IIIa eandem veritatem omnibus chri­ bruarii 1870 non excluditur, et ratio sufficiens ob stiania tamquam regulam fidei iniunximus, quia ec­ commodum ipsorum patrum publice in congregatione clesiae est indicaro do voro sensu ot intorpretationo [cf. supra 501 c] proposita fuerat. sacrarum Scripturarum. Haec est infallibili tos eccle­ Secretarios." siae Christi. Iam vero cum ecclesia Christi et Ro­ manus pontifex non unum idomquo constituant 18. subiectum, et cum utrique vindicetur infallibilitatia Protestatio oontra Immuutum tractandi ordinem auctoritas, iam manifestum eat de infallibili tato Ro­ de ecolalia, praeponendo primatum et infall ibilimani pontificis agi non posse, nisi prius tractata sit totem papae. doctrina de sanctao matris ecclesiae supremo ma­ Eminentiuimi ac rercrendissimi domini sancti concilii gisterio deque relatione, quao inter magisterium oecumenici Vaticani praesidet! Romani pontificis et infallibile magisterium ecclesiae In congregatione generali concilii Vaticani die Christi intercedat Hoc siquidem postulat jura­ 29 aprilis habita ab eminentissimi· praesidibus pro­ mentum nostrum, hoc regula fidei a nobis promul­ nuntiatum est1, foro ut relicto eo, qui in schemate gata, alioquin leges logicas pervertisse et ipsi nobis de ecclesia Christi reperitur ordino, primum de contradixisse iure accusaremur. capite huius schematis XI· ot decreto ipsi addito, Accedit, quod omnia disputatio ab eo ordiatur id est de Romani pontificis infallibilitate, separarim necease est, quod certum sit atque indubitatum, et abrupto nexu, quo iura ot praerogativae prima­ quodque in controversiam vocari a nemine possit. tus cum aliis doctrinis de ecclesia coniuncta sunt, Atqui infalDbilitas ecclesiae Christi certissima est tractetur. c apud omnes catholicos et citra omnem posita du­ Ilancco rorum in synodo Vaticana tractandarum bitationem, id quod de infallibilitate Romani ponti­ immutationem omnino inopinatam mature perpen­ ficis personali contendi omnino nequit. Ergo prius dentes infrascripti episcopi, quamvis vehementer desi­ de ecclesia eiusdemque infallibili magisterio ac derent, ut dissensionis praesentis quam celerrimo finis deinde de ea qua Romanus pontifex in ecclesia Dei adducatur, muneris sui esse duxerunt, eminentissimis pollet docendi potestate agendum est, prout etiam praesidibus declarare, quod — si tamen additamenti omnes melioris notae theologi rem tractare con­ illius tractatio omnino mittenda non sit — intime sueverunt. sibi sit persuasum, novum hunc agendi modum ne­ Denique iuxta schema die 6 martii a. c. propo­ que rei ipsius naturae neque ecclesiae bono nequo situm definiendum insimul esset, infallibilitatem tandem honori sanctae sedis apostolicao ullo modo Romani pontificis ad idem obiectum porrigi, ad convenire. quod infallibilità· ecclesiae extenditur. Sed quo­ 1* Etenim modus iste recentissime nobis propo­ modo hoc accurato examine perpendi, quomodo situs minime respondet naturali rerum ordini, quo hoc obiectum definiri poterit sine manifesta ordinis doctrina do ecclesia Christi tractari ot solet et debet. logici perturbatione, nisi prius de ecclesia deque Nam iuxta Apostolum ecclesia est sanctum Dei obiecto, ad quod se extendit infallibili tas ecclesiae, templum, in quo omnes superaedificati sunt super actum fuerit? fundamentum apostolorum et prophetarum ipso IIo Haec separata doctrinae de primatu tracsummo angulari lapide Cbristo-Iesu, in quo omnis I I tatio vel eo ipso, quod naturalem rerum ordinem aedificatio crescit in templum sanctum in Domino perturbat, cum bono ecclesiae, quod pracprimis (Eph. Π, 20, 21). Quis ergo recto et adaequato lo­ spectare debemus, conciliari nequit. Christum enim qui poterit de aliqua parte huius admirabilis aedi­ imitati nullo modo contenti erimus veritates ab ipso ficii, quin do aliis quoquo partibus mutuoque, quo revelatas easque sublimiores universo mundo pro­ omnes inter se iunguntur vinculo, sermonem in­ mulgasse, sod ita ipsas promulgandas curabimus, ut stituat? Iuxta eundem apostolum ecclesia est cor­ etiam corda hominum bonae voluntatis mirum in pus multorum membrorum, quao tamen non eundem modum attrahantur, ut falsi conceptus, ut praeomnia actum babont, ita vero, ut singula invicem iudicia erronea exinde funditus expellantur. Nostrum copulentur atquo unum corpus in Christo consti­ erit in conficiendis decretis synodalibus et quoad tuant (I Cor. XJLI, 12). Quomodo ergo rite do rem dixisse veritatem et quoad modum dicendi eam hoc magno mysterio loqui poterimus, nisi de om­ adhibuisse formam, quae doceat, placeat, moveat. nibus huius corporis mystici membris deque luna­ Isto vero finis procul dubio obtineretur promulgato tura, qua omnia membra tam inter eo quam cum decreto de ecclesia, quod totam doctrinam do ipsius capito suo losu-Christo connexa sunt, secundum magisterio, ministerio ac regimine complectens, to­ rectum et nativum ordinem tractaverimus! Hae tum et integrum templum Dei, summa utique sa­ solummodo idonea rerum tractandarum serio ser- pientia divina exstructum, universo mundo ob oculos poneret, quemadmodum ab Apostolo in ea quae ad Ephesios data est epistola mirum in modum adum« Vide eoL 467 b c. 729 PROTESTATIO CONTRzV MUTATUM TRACTANDI ORDINEM DE ECCLESIA 730 bratur: cuius lapie angularis Christus, cuius funda­ A posuit regere ecclesiam suam, incertis praeterea, mentum unacum ceteris apostolis Petrus, cuius la­ utrum concilium postea continuari et proximo anno pides omnes sunt fideles, quod aedificium revera tota doctrina do ecclesia definiri possit, dictae ca­ spirituale ex caelesti thesauro sibi concredito di­ lumniae tantam vim tantumque incrementum ex iis vinam ct in dies novam haurit virtutem et aug­ omnibus, quao Romao acta sunt, nanciscerentur, mentum faciens per singula saecula magis magisquo ut nonnisi profundissimo moerore perpendere possi­ concrescit in perfectionem templi Dei sancti. Huius- mus, quantopere indo amor erga hanc cathedram modi adaequata omnium partium delineatio, quao Romanam, veneratio in sedem apostolicam atque tam veritati quarn cbaritati fratribus debitae magis ipsa fides et salus animarum foret labefactanda. responderet, doctrinam de ecclesia et faciliorem et Sufficit nobis hanc nostrum persuasionem hisco clariorem intellectu redderet tum fidelibus tum in­ manifestasse, quin ullas preces adiungamus. Etenim fidelibus, et molestate ipsius multorum certo montes cum dignitate nostra episcopali, cum munere, quo illuminarentur et ad venerandam tantam matrem in concilio fungimur, et cum iuribus, quao nobis invitarentur. Econtra voro valdo timendum est, ne ceu concilii membris competunt, componere diutius decretum do Romani pontificis praerogativis soparatim non valemus, ut preces deferamus, utpoto qui ex­ a doctrina de ecclesia Christi edendum animos novis perientia iam satis euperque odocti simus, tantum praoiudiciis offundat, alienet potius quam olliciat abesse, ut preces huiusmodi respiciuntur, ut ne re­ IIIe Saepo dictus modus tractandi recenter nobis sponsione quidem dignao hucusque habitae sint propositus nequo cum honore nequo cum bono sanctae B Nihil ergo aliud nobis restat quam ut contra prae­ sedis apostolicao promovendo componi posse vidotur. fatum modum tractandi, quem perniciosissimum Amor et veneratio erga summum pontificem, Petri ecclesiae et sanctae sedi apostolicao arbitramur, re­ successorem, vehementer omnino urget, ut ex om­ clamemus et protestemur, ut hoc modo rationem nibus viribus reclamemus contra talem modum proce­ reddendam pro infaustis eventibus inde procul dubio dendi. Optime siquidem notum eat nobis, etiam brevi post emersuris ct iom nunc emergentibus tum hanc nostram erga sodem apostolicam sinccrrimao apud homines tum in tremendo Dei iudicio, quan­ addictionis confessionem ob agitationes, quao modo tum ad nos attinet, declinemus; cuius rei hae ipsae multorum in urbe et orbo obcaccaverunt mentes, litterao perenne sint documentum. forsan in suspicionem vocatum iri ita, ut contenti Si decretum do ecclesia condendum, exclusis esso debeamus testimonio, quo nos propria con­ quaestionibus, quao lites generant, eo potissimum scientia certos reddit, nihil aliud nisi studium sin­ spectaret, ut ot venustas et maiestas sponsao Christi cerum honoris et incolumitatis cathedrae Romanae ad maiorem Dei gloriam salutemque animarum in nos impellere, ut eam sentiendi, loquendi et agendi conspectu omnium revelaretur, quam facile nobis sequamur rationem, qua revera utimur. Undo ea foret, integrum doctrinam de ecclesia brevi tempore animi libertate, quae veri minimeque fucati amoris absolvere ac forsan iam proximum Pentecostes fe­ est, convictionis nostrae rationes aperte iam sumus stum, quo fundatae ecclesiae memoria quotannis recurrit, summo cum gaudio insimul omnes celeprolaturi. Ubi primum in publico quodam folio Romae Obrare! Tunc certo synodo Vaticanae solemnissims edito declaratio infallibilitatis pontificiae postulata Pentecostes festa illucescerent, quorum splendor per fuit, omnes inimici ecclesiae conclamabant — et vox universum mundum coruscans, omnes christianos haec impia interim magis magisquo per universum ingenti repleret laetitia. Sed eheu ! hoc gaudium, ut orbem terrarum invaluit — Bbeatissimum patrem nobis concederetur, nonno tantum abest, ut proxima publicum bonum quasi praetexendo, revera pro sua Pentecoste nobis luctus potius quam laetitiae diem tantummodo augenda potestate, atquo ideo ignobili augurare videatur! Cuius utique ratio reddenda foret motivo ductum, episcopos Romam convocasse. Inanes ab iis, çui ope concilii non urgentibus rei publicae Chri­ habendas esse rationes in bulla de dio 29 ¡unii anni stianae necessitatibus prospicientes, η ·η inimicos ec­ 1868 pro convocatione synodi oecumenicae adductas, clesiae, sed fratres vincentes scholar nt . ¿ue opinionibus nimirum concilium congregandum esse, ut collatis palmam victoriae vindicantes ecclesiae gravissimum totius episcopatus consiliis accuratissimo examine damnum inferent, quod nunc et multo magis con­ perpendantur atquo statuantur, quaenam salutaria sideratis temporum futurorum conditionibus continui remedia calamitatibus nostri temporis adhibenda timoris et angoris materiam suppeditat. sint, quaeque ad maiorem Dei gloriam, ad salutem Utinam Deo optimo maximo placuerit, tantum animarum, ad christianao Juventutis instructionem, malum a concilio Vaticano avertere et gratia sua ad communem omnium pacem ot concordiam promo­ caelesti omnes nos ad verae concordiae et unitatis vendam inprimis conducant.1* — Nos pro episcopali sensus reducere! nostro munero unacum fidelibus nostris, qui summa Romae festo Patrocinii sancti losephi dio8maii 18<0. in pontificem maximum pro tempore ecclesiam Dei gubernantem ducimur veneratione, contra has ca­ Fridericus card. Schwarzenberg m. p. archiopilumnias reclamaro non destitimus. Verumtamen si scopus Prngensis. post ea omnia, quao interim evenerunt, si post tot f Caesarius, card. Mathieu archiepiscopus Bisnntinus. litteras publicasque allocutiones, quibus sanctissi­ f Fridericus m. p. archiepiscopus Olomucensis. mus pater definitionem infallibilitatis pontificiae t Gregorius, archiepiscopus Monacensi * et Frisinpromovero visus est, ab episcopis in concilio coa­ gensis. dunatis nihil aliud, nisi breve quoddam decretum t Michael, archiepiscopus Bambergensis, m. proprio. dogmaticum, quatuor scilicet capita illa de fide Franciscus Xav. archicp. Leopoliensis lat. rit. Christiana, quae in sessione 111 * publicata sunt, Ludovicus m. p. archiepiscopus Colocensii et ot alterum brevius et quod minus etiam temporum, Bacslensia. quao vivimus, indoles poscit, de primatu et inPaulus archiepiscopus Colonicnsis. fallibilitate Romani pontificis perficeretur, et si Ilenricua episcopus WratuUnensia. haec duo decreta omnium nostrarum per sox vel loannes episcopus Veszprimiensis. septem menses habitarum consultationum summa Carolus loannes, episcopus Sangallensis. essent, qua obtenta domum nobis revertendum Inanues A'alerianus m. p. episcopus Budviccnsia esset, denuo suscepturis dirum illud certamen contra Guilelmua Emmanuel episcopus Mogantinas. spiritum mendacii iis in locis, ubi nos Deus losephus Aloysius episcopus Tarnovienri . * 731 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES Pancratius epiacopua Augustanus Vi nd elicer. Antoniae losephus epiacopua Vacie nais. Alexander m. p. episcopus Csanádíensis. Valentinas ro. p. episcopus Gurccnaie. Georgias episcopus Parentinus et Polensis. loannes Henricus episcopus Osnabrugcnsis. Ladislaus πι. p. episcopus Sxatmariensis. loannes m. pr. episcopus laurinensis. Philippus, episcopus Varmicnsis. Stephanus m. p. ep. MVaradiensia Latinor. Carolus losephus episcopus Rottenburgensis. Sigismundos m. p. episcopus Quinqoe-Ecclesiensis. loannes episcopus Cassoviensis. Stephanus m. p. episcopus Munkacsiensis. Georgius Errington archiépiscopal Trapexuntinaa. Thomas L. Connolly archiepiscopus Hali faxi ensis, f lacobus Rogers episcopus Chalhamensia Michael Domenec episcopus Pittaburgensis. Petrus Ricardus Kenrick, archiepiscopus S. Ludo­ vici, U. S. A. 8 Goilelmus Clifford episcopus Cliftonieosia. Adolphus Franciscos episcopus Agathopolitaous i. p. i. lacobus Maximilianos episcopus Lavan tin os. Ludovicos episcopus Leootopolitanua. losephus Georgios episcopus Bosnenais et Syrmiensis. f Georgius archiepiscopus Parisi ensis, t loannes Paulas archiepiscopus Albiensis. t Fredericas, episcopus Augustodonensia, Cabillonensis et Matisconensis. f Franciscos episcopus Divionensis. t lacobus, ep. Gratianopolitanns. + Felix, episcopus Aurelianensis. t loannes Petrus, episcopus Constantiensi . * t Carolus, episcopus Lucioncnsis. 732 At t t t t Franciscos episcopus Montis PossuIanL Augustinus, episcopus Briocensis. Petrus episcopus Cadurcensis. Henricus Lud. Car. episcopus Suren si *. loannca-Iulius episcopus Suessiononsis ot Laudonensis. f Guillelmut episcopus Catalaunensis. t Carolos Philippus episcopus Massiliensis. t Franciscui-Nicolaus, episcopus Valontinonais. t Stephanus Aemilius, episcopus Elnensis. t Felix episcopus Constantinianus et Hipponensia, f Amatus Victor F. episcopus Vapcnconsia. t Paulus, episcopus Adiacensis t L B. Irenaeus episcopus Oranenais. t Augustinus ep. Sancti \ugustini Florida©. loannes Bapt. archiepiscopus Cincinnatene! . * f lacobus episcopus Salopicneis. f Golielmus episcopus Plymouthensis. B t David episcopos Kerrie neis. t loannea Petrus episcopus Bugcllensia. f loannes Baptista episcopus Ecclesiensis. + Aloysius archiep. Mediolanensia. f Aloysius episcopus Eporediensi . * f Michael m, p. episcopus Transsilvanienais. t Georgios Smiciklas episcopus gr. r. Crisiensis. Igeatine ep. Marianopoliunus et Marquettensis. A 1ergo: Eminentissimo ac reverendissimo do­ mino, domino Ludovico Bilio, s. R e. cardinali, a. concilii Vaticani praesidi etc. etc. etc. Romae. Cardinalis Bilia propria manu subiunxit: c Rice­ vuto il dì 12 alle due pomeridiane. Letto e tras­ messo all' eminentissimo e reverendissimo signor cardinal De Angelis alle 2 Vi/ — Postea secretorius: r Lee tum est in congressu praesidum, absque re­ sponso. N * 34.- 8YN0PSIS ANALYT1CA OBSERVATIONUM QUAE A PATRIBUS IN PRIMA DECEM CAPITA SCHEMATIS CONSTITUTIONIS DE ECCLESIA CUBISTI FACTAE FUERUNT*. C sus divinum: idipsam ex corde renibusque ecclesiae prodiiwe in Domino gloriamur; immo quidquid in 1. Card. Schwarzenberg a ep. Prayen sis (n· 103).— mando univenim reperitur meritoriae virtutis ot gra­ Reverendissimae pater ait: Gravissimi sine dubio tiae: idipsam quoque salvificae existentiae et offimomenti cet proposita constitutio dogmatica de cacissimae cooperationi ccelosiae in acceptis referen­ ecclesia Christi. dum eaao credo, arcanis videlicet et prodigiosis Dei Hanc ipsam enim, quam sibi Christus Dominas Salvatoris operationibus α mirifico ecclesiae suae elegit et sauctificavit sponsam, non habentem ma­ apostolato vix seiungendis, adeo ut bis etiam, qui culam neque rugam, pio plausu profitemur incor­ sine culpa extra ecclesiam versantur, spes salvationis ruptam et castam fidelium magistram et almam nonnisi mediante illa eadem Christi ecclesia afful­ matrem, quo destituti Deum non haberemus patrem, geat, cui ceu interna membra adnumerari insto voto nec eius Filii unigeniti copiosam nosceremus redemp­ et bona fide sua efflagitarunt. tionem, neque caelitus illapsa sat dociles excipere­ Hanc eandem vero ecclesiam, utut in monte mus Spiritus paroditi munera. positam et fulgore plenam ab Oriente usque ad Hanc ipsam Christi ecclesiam praedicamus verae D Occidentem, utut testium nubibus probatam et nunfidei fulcrum, α quo culpabiliter excidisse idem est, quam senescentem, nefastis praesertim hisce diebus ac misere periisse; domum Dei, extra quam si quis effrenata ubique in ipso orbo christiano iocredulicomederit agnum, profanus est, a qua si quis exi- tate sperni dolemus, innumeris obstaculis vexari, verit, salutis aeternae alienus habetur. Hanc ipsam vinculis ligari, protervia ausibus promi, adeo ut vix Christi ecclesiam, quam vel ideo recte salutamus magis apertum exinde ipsis fidelibus seductionis unicam in diluvio sacculi arcam, pari iure unicum periculum minari possit. esse censemus in orbe terrarum principium, ut ita Quo aodacius, qui circa fidem naufragium passi dicam, vere conservativum. sunt, innetis viribus et diabolico quodam instinctu, Quidquid enim in plebe Domini ab octodecim redemptionis vincula disrumpere et ecclesiam Christi saeculis factam creatumquo miramur nobile et pror- convellere multiplici insidiarum genere moliuntur. In schema goneratim spectatum. • Ad nonnam seiiicet Mondi dis 23 februarii editi, quod habetor «apra ooL «38 o. Singulis animadversionibus auctorua nomina praemittenda curavi, adjectis etiam numeris, sub quibus autographa, ex quibus illae depromptae sunt, In duobus maximae molli voluminibus In archivo lacent, hoc praenotato titulo *. Acta Concilii Vaticani. Obtcrxaiionc» in priora decem capila d XIII canor.ee (cd potius C mala maxima inde timenda. rErgo schema omnino simplex dicendi genus. Ergo reformandum quoad minuendam, restringendum, ct ei neccsse fuerit, stylum. 9. Card. Carafa aep. Beneventanus (n° 124). — resarciendam propter nimiam canonum multipli­ cationem, pro quibus per plurimam nulla vera ne­ Alias reverendissimus pater adstipulatur duabus cessitas, nec in adnotationibus, nec aliunde assi­ modo dictis observationibus de methodo positiva gnetur. Quominus definiendum, eo magis lucrandum; adhibenda et damnationibus in canones amandandis. quo minus de novo faciendam de re dogmatica, eo Putat insuper posse ex capite XI et sequentibus magis lacrum ac victoria nostra erit super mundum distinctum schema efformari, ubi de Romano ponti­ et inimieos omnes christiani nominis.0 fice exelusive agatur. Denique maiorem optaret Textum nec verbosum nec obscurum esse; nec styli brevitatem et perspicuitatem. minus elegantiorem dicendum. Sed quaedam verba 10. Stepisehnegg ep. Lacantinus (n® 6). — Alius demenda, quaedam perpauca adiungonda, ct quae­ reverendissimus pater dicit: valde exoptandum, ut dam cum aliis magis propriis commutanda. stylus hinc inde esset simplicior, genio latinae lin­ 7. IFiery ep. Gurcensis (n® 30). — Alius reveren­ guae magis accommodatus ; ne plus aequo verba, quae dissimus observat: schema essentiam quaestionis a/- saepius ad sensam planius exprimendum fero nihil tigisse, sed non acu tetigisse. Etenim non potiora conferunt, cumulentur; neque textus ct citata sacrae capita doctrinao de ecclesia exponenda, sed totam Scripturae indiscriminatim nimis coacerventur, ita banc doctrinam, unde omnis synodi Vaticanae decía- D ut nonnumquam verbi gratia ex diversis epistolis sancti Pauli fere unicum effatum eiusdem sancti ratio initium sumat. Itaque incipiendum ab aggressibus contra ec­ apostoli efficiatur etc. Periodos etiam hinc inde clesiam, de indifferentismo erga quamcumque eccle­ nimis longas esse. siam, de commixtione ct aequiperatione verae ec­ 11. Vanesa aep. Fogarasiensis et A’ba-Iuliensis clesiae cum diversis sectis, ot hoacc aggressus contra (n® 5). — Alius reverendissimus ait: tanti momenti ecclesiam explicandos per impugnationem divinitatis sunt decreta et definitiones huius schematis, ut, si Christi, ut exinde via plana pateat disserendi do a concilio approbentur, omnino digna sint quao in decretorum Vaticanorum serie primo loco ponantur. Christo in mystico ecclesiae corporo vivente. Proindo logicum et necessarium ceso, ut primum 12. Vitezich ep.Vrgtiensis et Dubocoicich ep. Phaschema dogmaticum huic secundo eubiungatur; huic rensis (u® 7). — Alii duo reverendissimi patres desi­ secundo schemati ex primo inserantur, quao fusius derarent maiorem in rebus exponendis concisionem, quam sine magno incommodo procurari posse dicunt. in animadversionibus explicata sunt. 13. Del Valle ep. Huanucensis (n® 8). — Alii re­ 8. Idèo ep. Liparensis (n® 39). — Alius reveren­ dissimus pater dicit: schema non habere lucidum verendissimo patri pschema in genere placet.14. Biró ep. Szathmariensis (ne 13). — Alius reve­ ordinem, nec implero quod promittit. Priorum decem capitum et tredccim canonum argumentum rendissimus pater observat, quoad materiem, argu1 gchtas his verbis badatura ab eybsopo MoxuntLao fuit eviratum; intexmin infra proponete? nb num. 589. 1 recensentur cd. 737 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 738 mentum praesens non in tota sub extensione trac- A tiono ex sacra Scriptura; 2® deest ecclesiae defitari, sed solum per summa capita attingi. Iliae desi­ nitio; 3® ex notis ecclesiae exponitur sola unitas; derari in toto tractatu definitionem ecclesiae realem 4’ omnino explanetur, quaenam sit vera ecclesia, et alia plura. Scilicet ecclesiae divinam fundatio­ ut ita detur ratio, cur appositus sit canon XIH; nem non erui c Scripturis, nec indicari cius scopum; 6° caput VI posset iungi cum II. non evolvi elementorum, quibus constat, genesim 22. I/Ambrosio Muranus (n® 67). — Alius re­ ot mutuam connexionem; taceri originem ecclesiae verendissimus pater totus in eo est, ut loco tituli et immutabilem constitutionem; doniquo nihil dici societatis, corporis Christi commendet nomon regni do obligatione eam ingrediendi, ncc de ccclcsiae Dà et Christi, illudquo in schemate adoptandum dotibus; identitatem ccclcsiac Rornanao cum vera magnopere exoptat. Haec enim locutio videtur esso Christi ecclesia congruis testimoniis aut rationibus 1® magis biblica, 2® ad profligandos ecclesiae hostes non roborari. potentior, 3® ad demonstrandas vero eiusdem pro­ „Quoad formam, optari elocutionem minus con­ prietates et dotes, nec non ct 4® ad divina iura cisam ot fragmentariam, magis plenam et exposi- tuenda peraptissima. Quod fuse ct ex ordine evolvit toriain,® 23. Aronne Montis Alti (n® 60). — Alius re­ 15. Ballerini patriarcha Alexandrinus (n® 16). — verendissimus pater ait: optandum, ut omnia sche­ Alius reverendissimus pater ait; non omnia sane mata sapiant stylum lucidam, castigatum, gravem continentur, quao do ecclesia Christi possent dici; omnique numero absolutum; adeoquo committantur sed synodales constitutiones non sunt absolutae B alicui viro in *latini· litteris ct sacris scientiis verthoologicao tractationes. Quod formam attinet, ali- sato, qui ea omnia perpoliat, non excepto praesente quando dictio apparet aridior ct ioiunior, quam schemate, licet illud styli perspicuitate satis niteat, tantum argumentum deceret; idquo quia rationum 24. Errington Trapezuntinus (n® 36). — Alius momenta aut parum evolvuntur, aut omnino ta­ reverendissimus pater opportunum ct quandoque centur. necessarium case censet, ut capita schematis recu16. Desprez Tolosanus (n® 15). — Alius reveren­ dantur ita, ut in ipsis doctrina catholica de qua agi­ dissimus pater observat quod studium brevitatis tur, simpliciter, praecise, complete et perspicue pro­ aliquam in prioribus capitibus obscuritatem inducit. ponatur, resecato omni verbo superfluo aut minus 17. Monetti Cerciensis (n® 17). — Alius reve-· accurato, maxime cum agatur de rebus fidei. Ut rendissimus pater dicit, schema esso opus maxima hoc praestetur, oportet, 1° ut stylus schematis non commendatione dignum, ob scientiam ct eruditio­ sit oratorius, sed didácticos; 2® ut eadem idea ex­ primatur eisdem verbis; 3° ut nexus inter capitula nem in eo aequo refulgentem. 18. Bieca generalis Minimorum (n® 23). — Alii vel inter ipsas propositiones earumquo probationes reverendissimo patri plurimum placet universa doc­ non asserantur, nisi sint pars doctrinae catholicae; trina in decem primis capitibus contenta, tum in 4° ut doctrina de re aliqua simul et complete ex­ genero tum in specie, tam in ordine suo logico quam ponatur: verbi gratia de unitate ecclesiae nullibi theologico. nMiror, addit, in toto schemata nullam adest doctrina clara et completa. Ut abstineatur a fieri mentionem de infallibilitate Romani pontificis C citationibus sacrae Scripturae, ex parte tantum et in dogmaticis definitionibus, seu, uti aiunt, ex cathedra velati accidentalitcr adductis, noe ponantur hi textus * loquentis. Quamvis in concreto considerata quaestio ad calcem propositionis. Hactenus de opportuni supervacanea videri possit, non tamen in abstracto, tate reformandi schematis capitula. Verum etiam quao1 nimis valde iamdudum praeiudicata est per necessaria est in certis casibus; nam quandoque ephemerides ac rccentiora opuscula. Idcirco ferme impossibile est verum sensum propositionis assequi, necessarium puto, ut concilium Vaticanum, concilio­ praecipuo ubi agitur do opinionibus hactenus pro rum antiquorum vestigia premens, grabantes erro­ res, data occasione, damnantium, definiat sicut auc­ et VII), de obiecto infallibilitalis (cap. IX), de pote­ toritatem Romani pontificis in regendo, sic infalli- state ecclesiae (cap. X). 25. Allou Meldeiisis cum decem et septem aliis bilitatem in docendo." 19. Monserrat y Navarro Barcinonensis (n° 28). episcopis Galliae, scilicet: Belloracensi -Noriomensi— Alius reverendissimus pater ait: recte ct perspi­ Syl raneeten si, Sagietisi, Aiethon ensi, Co risopitensi, cuo disseritur de omnibus quae ad praecipuum Sozopolitano, Tipasitano, Ktdhenensi, Lemoricensi, schematis argumentum pertineant, scilicet do Christi Belemensi de Farà, Belliccnsi, S. Dionysii Beunionis, Cenoinanensi, Aniciensi, Trecenti, abbate de Troppa, ecclesia eiusquo divina institutione. 20. Passeri abbas Sanctae Agnetis (n® 49). — Cani utenei, Mimatensi, Blcsensi (n®41). — Decem Alius reverendissimus pator observat tria, quoad ct octo reverendissimi patres aiunt: tum doctrina modum doctrinae propositae: Primo, desiderantur D tam forma schema illud praecellit, licet stylus plenior testimonia votaris Testamenti ad ecclesiam spec­ optetur. Insuper, proponuntur duo addenda: 1® for­ tantia, quae ot multa reperiuntur ot idonea. Se­ mula quaedam de notis ecclesiae, ad finem capitis X cundo, auctoritates ox sacra Scriptura depromptae lin. 10 [543 Ds] ponenda1; 2® capitulum integrum de ponendae erant non in fine capitum, sed eorum episcopis, in quo definiantur eorum divina institutio, initio, cum sint fidei catholicae fontes ct funda­ dignitas ac iura; cuius capituli locus et forma a menta. Tertio, nullibi legitur definitio ecclesiae; plenaria Deputationo determinentur. 2G. Magnasco Bolinensis (n® 55). — Alius re­ quao ideo opportuno potest poni, antequam descri­ verendissimus pater laudat in auctoribus schematis batur ecclesiae constitutio per partes. Quoad ordinem capitum, caput II habet duas doctrinae profunditatem, eruditionis amplitudinem, partes, quarum posterior de vero cultu melius pone­ sententiarum veritatem, dictionis proprietatem et, quantum res patitur, brevitatem. Censet tamen retur vol post caput VI, vel in oius fine. 21. Apuzzo Surrentinus (n® 43). — Alii reve­ schema in principio mancum osse, 1* quoad modum rendissimo patri schema placet. Plurima in eo tractationis, quia non exhibet generalem rei de qua nitent, et cum non sit tractatus * , theologico non tractatur notionem et totius tractationis ideam; requirebatur ordo similium tractatuum proprius. 2® quoad rem ipsam, quia sumitur non a notione Tamen, 1® quaedam proponuntur sino ulla proba- communiter accepta et in evangelio tradita, sed ab 1 quia ed. COXOIL. OKXUAL TOMUS LI. 1 Vide infra »nb una. 739 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 740 occultiore illa et intima ecclesiae proprietate, qua­ A logici, quod nutem in proposito fuit, nempo errores tenus est mysticum Christi corpus; 3° quoad finem nostrae aetatis circa ecclesiam et eius relationes tractationis, qui est refutatio recentium errorum cum civili societate configere, illud echemiitia auc­ contra ecclesiam. Ad hos enim profligandos nil tores rectissimo ordino et methodo concinnatissinm aptius est, quam proponere factum institutionis ec­ sint assecuti, ideo nullo pacto schema hoc esso re­ clesiae, quam non aliam esse ac Romanam, asseratur novandum, sed omnino retinendum, prout iacet omnino oportet Quocirca putaret praemittendum salvis animadversionibus congregationi subjiciendis. esse integrum caput cui titulus: Ecclesiam esse a 33. Cardinatis Pecci Perusinus, cum Fulginatensi, Christo institutam. Nursino, Tudertino, Amerino, Narniensi, Tifemale, 27. Marguerye Augustodunensis cum Dirionensi, Nucerino, Eugubino (ne 92). — Novem reve­ littensi, Virariensi, Ebroicensi, Lucionenss, Con- rendissimi patres vellent, ut stylus maiori polleat ttantiensi et Abrincensi, Elnensi, Naneciensi ei claritate et fluiditato. Ad haec, simul ponantur Tullensi, Rupellensi et Santonenti (n6 67). — Decem omnia quae tractant do ecclesia, adcoque capita 13, episcopi Galliae observant duo: Ie Ad pauciora ro­ 14 ct 15, do eadem tractantia, praemittantur un­ daci posse hacc capita, remotis inutilibus verbis, decimo et duodecimo, ubi do Romano pontifice; coarctatis citationibus sacrae Scripturae, et vitata quibus addi posset aliquid de episcopis, nisi alio doctrinae iam assertae iterata expositione. 2° In in schemate do illis sermo fiat. 34. Lyonnet Albien sis (n® 71). — Alius reverenexponenda doctrina, damnandis baeresibus, errori­ bus profligandis proponitur forma concilio Triden- 1 I diasimui pater improbat stylum fusiorem, intricatum, tino usitata, ad quam assequendam α congregatione simul et absentiam ordinis. Statum quaestionum conciliari seligantur aliquot patres, quibus baec cura non sufficienter explicatum. Quod vero maximo mentem offendit, esso adeo altum silentium do iuricommittatur. 28. David Briocenm (η· 63). — Alius reveren­ bos et praerogativis episcoporum, ut vix excusari dissimus pater ait: quoad substantiam, *1 multa de­ possit, atquo fidelibus merito postulare liceat, ao siderantur, praesertim vero doctrina de ipsamet ec­ episcopi casu quodam suppressi sint. 35. Gai abbas Sanctae Práxedis (n® 111). — clesiae divina constitutione. Quare omnino adden­ dum est caput, a definitione ecclesiae Bellarminiana Alius reverendissimus pater ait: licet in genere exordiendam, ubi et do hiérarchie eiusque partibus laudem mereatur schema ob doctrinam et ordinem, constitutivis tractandam. 2° Errores qai profligan­ tamen visam est nonnullis in nimia capita diffluere, tur, ex Allemannia oriuntor fere omnes, tacitis aliis, quae ideo (si schema reformetur) ad haec tria verbi gratia Gallorum, quamvis hi famosiores sint possent reduci: *1 de natura ecclesiae; 2° de eius nec minus fallaces1. proprietatibus, dotibus ac potestate; 3° de ecclesiae Quoad formam, inculpat stylam nimis laboriosum, notis. infricatum, subobscurum, professores et oratores sa­ 36. Veneri Bririensis, Speranza Bergomensis, pientem; adeoqae retractandam esse multum suadet et Vaisecchi Tiberiadensis (n· 75). — Alii tres re­ 29. Bemadau Senonensis (n· 64). — Alius re­ verendissimi patres maxime commendant schema, verendissimus pater ait: 1° non datur definitio ec­ excepto quod nonnihil deficero videtur a plena et clesiae, qaae initio opportune poneretur. *2 Prima convenienti notione ecclesiae, et praecipue ab eius pars ad pauciora reducatur, vitatis inutilibus dis­ institutione, a qua proinde esset exordiendum, in cussionibus et repetitionibus. *3 Stylus nimis diffusas auxilium vocatis tot tamque luculentis utriusque est, refertasque locationibus e scholasticorum Ger­ foederis testimoniis. manorum libris desumptis. 37. Ormaechea de Tulancingo (n° 78). — Alius 30. Place Massiliensis (n® 61). — Alius reveren­ reverendissimas pater summis laudibus salutat dissimus pater reprobat multa: ordinem parum luci­ schema, opusque perfectam esse existimat et probat, dam, divisionem non sat perspicuam, methodum haad licet in quibusdam perfectius reddi posse putet; •cientificam, stylum nec simplicem nec semper pro­ verbi gratia ut ex VII et VIII capitibus fiat uni­ prium: alia esse inutilia, alia vero minas accurata. cum etc.... Valde igitur optat, ut his vitiis afferatur remedium, 38. Lynch CarolopaliCanus (n® 80). — Alius re­ additque novam schematis formulam. verendissimus pater ait: Saepius nec accurato lo­ 31. Raess Argentinensis (n° 74). — Alius reve­ quitur schema, nec clare, nec servato bono ordino rendissimas pater ait: expeditior esse posset forma, in ideis evolvendis. In quorum confirmationem sub­ totumque prooemium ita modificari: iiciuntur exempla. nSupremi pastoris apostolicum ministerium, cui 39. Caixal y Estradi Urgellensis (n® 107). — Ineffabili Dei providentia et misericordia adseiti Alius reverendissimus pater vehementer improbat jumas, sino intermissione argot sollicitudinem no- D schema ob sequentes defectus: 1* ob methodum ni­ >tram, at via quao ad vitam et salutem ducit aeter­ mis syntheticam, qoae scholis potius quam concilio nam, omnibus hominibus pateat, ot qui in tenebris oecumenieo conveniat. 2® Ob silentium do funda­ ic in umbra mortis sedent, ad lucem et agnitionem mento ecclesiae, qui defectus, sicuti et sequentes, veritatis perveniant. Cum igitur Deus et Salvator provenire dicitur ex dicta methodo. 3e Ob non rec­ noster totam christianae veritatis doctrinam et tum usum notionis ecclesiae, quao sumenda erat in acquirendae salutis thesauros, tanquam fontem iugi- sensu concreto ac singulari et dein per catachresim ter manantem, in ecclesia sua constituerit, ut omnes in partes deducenda. 4® Ob consectaria, quao ex sumant ex eu vitao potum: inprimis ipsa vera ec­ notiono ecclesiae, prout in schemate usurpatur, de­ clesia errantibus simul et fidelibus instantius com­ ducere possent in suum favorem protestantes. 5° Do­ mendanda est, ut illi ad viam salutis adducantur, nique ob defectum ordinis et delectus rationum in hi autem in ea magis firmati confidenter progre­ evolvenda thesi unicuique capiti praemissa. Idcirco reformandos censet omnes canones, diantur. Nostri quocirca muneris etc. * 32. Salzano Thanensis et Zelo Acersanus (n® 87). iuxta observata in capitibus, quorum plura omnino — Duo reverendissimi patres dicunt: cum capita immutata sunt 40. Cardinalis Riario-Sforza Neapolitanus cum proposita nec sint, nec esso possint tractatus theoSalernitano, Contentino» Laguedoniensi, Aquilano, 1 Ab auctore huvlsatur Guizot, Prewnsé et Vacherei, Smyrnensi, Tranensi et Nazareno, Tarentino, Peginenti, Ilüssanensi, Compitino, PatraCensi, Anglonensi quorum ncrtuiuA disertis Terbi· afferuntur. 741 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 742 et Tursiensi, Castri Alaris, Thelesino, Hubenii et Bu~ Á pitibus adest quaedam confusio: melius erit primo tantino, Casertano, Pennensi et Atriensi, Sancti de religione a Christo instituta loqui, deinde vero de Stceri, Luceriae, Marsicensi et Potentino, No­ ecclesia, qua haec religio continetur et exprimitur. lano, Gallipolitano, Thyatirensi, Mile lenti, Thanensi, Tum proponitur nova reductio duorum priorum ca­ Acersano, Calatanisiadensi, Liparitano, S. Angeli pitum, quae typis separatim mandata est1*, et ad­ Lombardorum, Oppidensi (n° 85). — Triginta re- duntur quaedam observationes in reliqua capita et vorendissimi patres aiunt: stylus, licet rit elegans, in canones. convenit tamen scholae potius quam concilio, quod 4G. Dreux-Brfai Molinensis cum Montis Albani, uti solet stylo biblico et patristico. Desiderator Versaliensi, Carcassonensi et Lingonensi (n® 73). — quoque melior delectus textuum. Clarius explicandae Quinque reverendissimi patres, praeter varias adnoquandoque locutiones circa caritatem1 ecclesiae, ne tationes et modificationes, proponunt prooemium et baec credatur invisibilis. Dicatur aliquid de eccle­ duo prima capita, in novam formam redacta, quao siae sanctitate, catholicitate et apostolicitate, non inferius separatim legi possunt5. tamen ut de ecclesiae notis, nec in distinctis capi­ 47. Arrigoni Lucanus (η·21). — Alius reveren­ tibus, sod data opportuna occasione. Verum di­ dissimus pater ordinem capitulorum melius disposi­ stincto capite opus est, ut doceatur ecclesiam Ro­ tum fore censet, si ageretur primo de ecclesiae insti­ manam esse veram Christi ecclesiam. Proponitur tutione, secundo do ecclesia ut vera societate, in alia schematis forma, mutato capitum ordino. qua sola Christianam religionem excoli posse; tertio 41. Barabesi S, Miniati (n® 101). — Alius rave-B de necessitate pertinendi ad ecclesiam; quarto et rendissimus pater admadverrionibus aliorum reve­ quinto de ecclesiae visibilitate, de visibili eius uni­ rendissimorum episcoporum, quorum sententia prius tate et caeteris, prout exhibet supplementum, his observationibus annexum, ubi etiam legere est tria exposita fuit, plus minosvo adhaeret ex corde. 42. Cardinalis de Bonnechose cum Bitu ricensi, priora capita ex integro refecta1. 48. Castaidi Salutiarum (n° 108). — Alius re­ S. Claudii, Tarantasiensi, Anneciensi, Ambianensi, Al lievitano, Appamiensi, llhedonensi, A ¡rebaten si, verendissimus pater ait: „Hoc schema, etsi melius Algeriano, Ceramensi, S. Deodati, Turonensi, Imae illud exornatum appareat quam schema de mate­ Telluris, Cameracensi, Nirernensi (n· 114). — Decem rialismo etc., attamen ea caret fluiditate, perspicui­ et septem reverendissimi patres observant tria: tate, optimaque rerum ordinatione et connexione et Io Necessarium esse, ad consequendum schematis verborum oeconomia quam omnes4 admiramur in scopum, ut eccleriae origo, constitutio, forma, inter- concilio Tridentino; desiderari etiam acutissimam naeque qualitates exponantur clarius et enucleatius doctrinae catholicae4 expositionem, quae in eodem iuxta naturalem cognitionum ordinem, ct modo concilio Tridentino conspicitur; ideoque valde timen­ magis nostrae aetati accommodato. 2e Ut suppri­ dum esse, ne opus concilii Vaticani, quoad haec mantur ea quao traduntur do potestate coercitiva capita, non parum inferius opere concilii Tridentini ecclesiae, et loco anathematis ponantur errorum sit evasurum.- Vellet propterea illustrissimus epi­ quolificationes. Nulla namque est regio, ubi valeat scopus, „ut hoc schema non solum viris in theologia, ecclesia uti praodicta potestate, quam asserere et C sed etiam in lingua latina et in accurato scribendi inutile ot perniciosum foret. 3° Demum stylus de­ modo optime expertis diligenter expendendum tra­ deretur. Et melius esset, si ipsa materies sche­ sideratur clarior ot magis praecisus. 43. Jìamadié Elnensis (n° 99). — Alius reveren­ matum hisco viris concinnanda et exponenda sub dissimus pater vehementer impugnat schema, ma- ipsorum schematum auctorum directione commit­ gnisquo defectibus illud laboraro contendit: nulla teretur.- Unde aliam proponit schematis formulam, pollere methodo, nullaque rerum iunctura connecti, separatim inferius dandam3. 49. Montpellier Leodiensis (n® 116). — Alius re­ confusionem vero in eo existore summam. Impri­ mis autom invehitur in notionem ecclesiae, ut cor­ verendissimus pator schema ex omni parte probat. poris mystici Christi, quam causatur esso nimium Quoad stylum, ait, ampliori forsan forma donandus abstractam et mysticam; et in doctrinam do obiecto est, quod sino magno laboro poterit praestari. 50. Mermillod llebronensis (n® 91). — Alius re­ infallibilitatis quam, inter alia, dicit sapero traditionalismum. Itaque, rciecto schemate, proponit verendissimus pater proponenda esso arbitratur haee aliud quoddam, ab aliquot patribus elaboratum at duo: 1° Quaedam de primaeva ecclesiae origine, nec non de eius ab initio existentia, instar prooemii, a se quoque subscriptum. 44. Callot Oranensis (n® 100). — Alius reveren­ praemittenda; 2° addendum decretum de infallibili" Romani pontificis post canonem IX tractanda. dissimus pater ait: imprimis desideratur ecclesiae *tate definitio, qua deficiente, oritur in schemate obscuri­ Utrumquo habetur infra in appendice separata1. 51. Maret Surensi (n® 62). — Cuiusdam reveren­ tas ot confurio, praesertim cum ibi eadem vox D ecclesiae nunc do corpore, nuno voro de anima eius­ dissimi patris adnot iones sunt generales aliae, dem passim usurpetur. Expedit itaquo, ut seorsim aliae speciales. Quid autem contineant, docebit dicatur do corporo ecclesiae, do eius partibus, et appendix, quae eas integras refert1. spociatim do episcopis; ubi etiam decreta do eorum 52. Bifidi Pistoriensis cum cardinali Pisano et iuribus condantur. Verum non videtur expodiro, aliquot aliis ex Italia centrali (n® 123) — Aliquot ut in concilii decretis introducatur illa doctrina de reverendissimi patres aiunt: eSchema, si res spec­ anima ecclesiae, quao scholis potius relinquenda est, tentur, apprimo Undandum in generé, tum ordine, utpoto abstraotior et captu difficilior, nec ab ipsis- tum doctrina, quibus et firmantur veritates et ex­ met theologis eodem modo intellecta. Propositio­ ploduntur errores. In quibusdam tamen, plus desi­ nem autem: extra ecclesiam non datur salus, ex­ deraretur ot plenitudinis et distinctionis. plicandam ita, ut dicatur simpliciter, „omnes homines rRatio dicendi aliquantulam est involuta, nec teneri veram ecclesiam quaerere, inventamque in­ 1 Ct infra eub nom. 138 et 172. gredi, neo aliter posse * aeternam consequi salutem, 1 C£ infra nam. 596. nisi tamen eam invincibiliter ignorent.■ Vide infra nam. 593. 45. Vespasiani Fanensis (n® 105). — Alius re­ 4 ota. ed. verendissimus pater inquit: in tribus prioribus ca1 Vide infra vub num. 594. 1 Videtor legendam claritatem, scilicet visibilitatem. • Vide infra sub nom. 602. 1 Vide infra «ab num 529. 47® -1 743 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 744 prono alveo liquide fluens, nec satie pressa/ Haec A minum possit illustrari. «Multum etiam hodie pro­ in genere. Quod ad adnotationes particulares, palatur error dicentium nullam externam socie­ insertae sunt in appendice1. tatem seu religionem- a Christo institutam fuisse, 53. Moreno Eporediensi * (η® 96). — Alius re­ quem tamon errorem schema vix perstringit. Silet verendissimus pater, praemisso suo opinamento de quoquo de ecclesiae dotibus, sanctitate, catholicitato. gravi praeiudicio, quod ex ilia «formula delecta ct apostolici tato, indefoctibilitato et unitate. «Multo praescripta4 provenire possit ingenti bono a con­ minus tolerabile est sileri in schemate do eccle­ cilio afferendo, dicit se non posse «sibi facere siastica hiorarchia, vel nonnisi obiter de episcopia aequum cogitatum * de schemate proposito, deficiente ct presbyteris quaedam interseri. «Secundo possent ac deberent introduci nonnulla primo schemata do fide, a quo dependet. Quae autem interea observare potuit sunt haec: 1° ^Stylus ad demonstrandum necessarium caso magisterium certe commendabilior, sed quam maximo differt ab infallibile; ex hoc enim puncto omnia alia pendent. «Tertio, ad rigorem autem, et pene dixi duri­ illo schematis de fide: unus et idem at perpolitus et decorus peroptandas. 2° Principia et progres­ tiam quod spectat, doctrina de anima ecclesiae, ut sionem logicam aut desiderari, aut non satis per­ aiunt, nodum1 illustratur, vix ac no vix quidem in spicuam case. 3· Aliqna ex parte deficere, aut non schemate implicatur/ Illud praeterea probari non potest, quod tacetur satis ea indici, quae in ipsis parvis catechismi * ha­ bentur ad instructionem plebium/ Caoterum «ri do iuribus societatis civilis, dum ecclesiae iura stre­ qua inexculte, non accurate, forsan inepte dixit, ex- 1 nuo proclamantur; nec potest silentio omnino praepostulat indulgentiam, propter alundantiam bonae Ceriri specialis rerum status o concordatuum regi­ *. voluntatis In fino apponitur alia formula, in ap­ mine ortus, no videatur ecclesia parvi penderò con­ cordiam inter duas societates. pendice reproducenda’. 57. Cardinalis Gon elia Viterbiensis cutn Tibur­ 54. Dubreil Arenionensis *(n 115). — Alius re­ verendissimus pater dicit: Schema multis laborat tino, Signino, Carnetano, Ferentinate, Alatrino, Ana­ defectibus: plura in eo desiderantur, multo piara gnino, Tarracinensi, Nepesino, Tripolitano, Verulano, omittenda sunt 1· Deest apta definitio ecclesiae; Faliscodunensi *(n 45). — Duodecim reverendissimi 2® do capite visibili, Romano pontifice1 ; de aliis vero patres dicunt: 1· Praemittatur plenior et adaequatus hiérarchisé ecclesiasticae ordinibus nihil, «quod nec ecclesiae conceptus, utramque eius partem visibilem fas e¿t, nec decet. 3® Multa etiam traduntur de et invisibilem complectens; dein exponatur factum corpore ecclesiae, at do anima et de his. quie ad cum iure coniunctum, scilicet ecclesiae institutio et eam pertinent, fere nihil; cum tamen rea sit maximi finis a Christo institutore propositus. Hoc vero momenti, tamque multi bonae fidei reperiantur inter optatur, *1 quia tunc universa doctrina de ecclesia acatholieos, qui ad animam ecclesiae pertinent, licet facile ordinateque flueret; *2 quia idea mystici *cor visibiliter in hac arca novi foederis non inveniantur. poris Christi non eat coarcUnda ad solam partem Quos dum una manu traxerimus, altera no repel­ sui nobiliorem, neglecta externa seu visibili, quae lamus; et cum venerint, non simus severiores in fide, ad corpus Christi mysticum efformandum aequo in disciplina. — Quao omittenda videntur, spectant C concurrit; 3· quia haeretici contra ecclesiae invisi­ ad quaedam puncta, suo quodvis loco, in variis bilitatem ct contra eius visibilitatem pariter dimi­ carunt. capitibus indicanda. 2® Praecipuam locum assignandum putant notis 55. Devoueoux Ebroicensis (n® 59). — Alius re­ verendissimus pater miratur, paucissima dici de epi­ verae ecclesiae, de quibus sermo fit in schemate scopatu et conciliis generalibus; et ideo proponit quasi per transennam, dum alia ad ecclesiam spec­ caput integrum, ex aliquot conciliis provincialibus tantia, scilicet socialis forma, origo, finis etc. . . . Galliae maximam partem et fero verbotenus de­ totidem fere distinctis capitibus tractantur; prae­ promptum ac post caput decimum schemati in­ sertim cum in hoc sita sit praecipua cum protestantibus controversia, qui novas notas sibi procudunt; .* serendum 56. Dupanloup Aurelianensis *(n 106). — Alius cumque errores contra veram doctrinam de Christi reverendissimus pater ait: «Christi ecclesiam non, ecclesia summa cura sint in schemate prolati. 3* Desideratur magis concinna et latino eloquio ut par est, illustrat, nec satis spirat charitatem et xelum * animarum propositum schema; nac proinde splendens dictio. 58. Faici Brugentis (n® 32). — Alius reveren­ nimium1 obliviscitur suam causam impellentem, nec satis attingit causam finalem ultimam, nec primam, dissimus paler vellet, ut citationes ex sacra Scrip­ quae est aeterna animarum salus et Ipsa veritatum tura, quoad fieri potest, referantur ad litteram, et caractcribu α textu diversis distinguantur. Distinsalutarium declaratio/ — «Nonnulla etiam inveni­ * untur obscura nimis, vel aequivoca, vel etiam falsa D guantur etiam sententiae sanctorum patrum, addito et reiicienda; plurima imprimis, et gravia quidem, aliquo signo, puta (,“). 59. Spilotros Tricaricensis (n® 46). — Alius re­ omittuntur; et totum istud schema prae so fert verendissimus pater gravissimum esse reputat pro­ nescio quid stricti ac9 rigorosi. «Et primo quidem, quoad lacunas schematis, positum schema, ct fuso disserit do ecclesia in neque de origine et antiquitate ecclesiae, neque de genere, specialiter vero de eius sanctitate et visi­ eius institutione seu fundatione, nec non et de magnis bilitate, quia atraque a proteatantibus fuit negata, in eius dotibus et notis sufficiunt ea quae dicuntur. quorum gratiam potissimum ista duo commendantur. Cum porro ecclesia sit simul visibilis et invisi­ Scilicet non deberent silentio omnino praeterivi re­ lationes, quae sunt inter religionem patriarcharum bilis, non secus ac homo ex anima et corpore con­ institutionemquo mosaicam, et evangelicam dispensa­ sistit, in schemate vero, capite primo agatur de ec­ tionem®, cum non desint qui negant ilia mutuo inter clesia invisibili, de visibili autem in quarto, vellet se coniungi, et magis indo doctrina do salute ho- utrumque caput in unum reduci, ut ita plena et in­ tegra in illo habeatur notio de ecclesiae essentia, 1 Vide infra nam. 608. naturo, et regiminis forma. Inde enim sua sponte ’ Vide infra nun. 595. fluere ea, quao in capite secundo traduntur de vera • Ita in editis, «nliiis 5* de; videtur aliquid dees». religione. < Vide Infra sub num. UQO. s nimirum od. 1 non modo ed. « d ed. 715 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 7-16 60. Rogers Chathamensis (n® 44). — Alias re- A alii patres sentiunt esse schema mancum, confusum verendissimus pater gcocratim loquendo, nullam et fere nullis divinis documentis fultum. Nullibi videt neccMitatem vel utilitatem multiplicandi dog­ legitur definitio ecclesiae, quao tamen ipso initio mata fidei. Quod si qua dogmatica definitio neces­ erat ponenda; pariter nihil dicitur de notis visibili­ sario proclamanda est, nulla nota materia adiungatur, tatis. Nec placet ordo in rebus exponendis ad­ tum quia do talium rerain tractatione nulla facta hibitus. Fere in quovis capite alia esse omittenda, fuit patribus praevia admonitio, tum quia deerat addenda alia, plura mutanda; totum denique schema, tempus ad res mature considerandas. canonibus non exceptis, reformandum esse, iaxta 61. Di Pietro Nyssenus (n® 33). — Alius reveren­ normam in appendice inserendam1. 65. Fogarasy Transsylvaniensis (n® 68). — Alius dissimus pnter ait: doctrina contra errores modernos reverendissimus pater ait: Schema, prout deductum omnino declaranda. Quoad formam, exponatur α principio ecclesiae est, in diligens trutinium revocetur. Displicent in origo et constitutio, et ordo capitum aliquantum eo fere omnia. Displicet materiae delectus et dis­ immutetur; stylus etiam reddatur expolitior et minos positio: nimirum proponuntur constitutiones et ca­ nones dogmatici, quos condendi nulla videtur adesse ornatus. 62. Peliti Aguipendiensis (n® 76). — Alius reve- necessitas. Non placet notio ecclesiae, qua societatis, rendiMimns pater causatur temporis praescripti bre­ utpoto minus adaequata et a divina eius institutione vitatem, quod non potuerit singulas schematis partes abludens. Ad haec, de ecclesiae constitutione et rite examinare et suis sdnotationibus illustrare. In- * i notis aut parum dictum, aut nihil. Nec tam do terca longam instituit idearum suarum seriem eo iuribus ecclesiae et potestate, quam de sublimi eius fino, ut instar prooemii inservire possint, quin tamen missione erat agendum, ne scopus schematis dicatur esse unilateralis. illud in certam formam redegerit. Anathematum censurae seponendae, quia nostra 63. Ketteler Mogun tinus (n® 14). — Alius reve­ rendissimus pnter ait: Schema est reiiciendum; nam aetate in animarum perniciem potius quam in bo­ quamvis plurima contineat quae placent, tamen non num vergerent Reprobanda quoque methodus in tractando mere assequitur scopum et finem concilii. Et quidem: 1° Doctrina de ecclesia coniungi debuit cum scholastica, et a sanctorum patrum modo docendi doctrina do lesu Christo, vero Deo veroque generis longe remota, nec ubique ordinem logicum secuta. Denique observat illustrissimus dominus duo: humani Salvatore; tum ob intimam horum con­ nexionem; tum propter errores nostra aetate gras- 1® No nova dogmata catholicis proponantur; 2® ne santes, qui omnes ad duos praecipue reducuntur, definitiones dogmaticae in concilio aliter, quam per ex quibus velat ex duplici fonte dimanant. Horum unanimem patrum sententiam stabiliantur. BPlura­ altor error vereatur circa ipsum Redemptorem, qui li tas votorum, ait, conscientiis iugum insupportable negatur; unde profluunt naturalismos, rationalismus, imponeret, et forsan etiam (quod absit) florentem pantheiemus, materialismus, independentiemue et ecclesiae unitatem in miserum modum turbaretaliae aberrationes. Alter error aggreditur Christi Pro conclusione adnectit novum schema, quod insponsam, sanctam ecclesiam; unde venit indifferen- C sertum est appendici1. Constat XV capitibus, aman­ tismus, cuius formam hodie fere omnes haeresce data solita canonum et censurarum forma. induerunt. Ilis duobus erroribus opponenda eat In titulum et exordium· doctrina de Christo redemptore et de ecclesia simul 66. Fauli Grossetanus (n® 1). — Quidam reve­ •innetis. 2° nTotus ordo et methodus, qua in schemate rendissimus pater non probat exordium a muneris doctrina traditur, reformari; doctrina ipsa compleri apostolici ofjicio ductum, eo quod iam in duobus et perfici debet * Nam 1® proponenda erat tota aliis schematibus sit usurpatum. 67. Ballerini patriarcha Alexandrinus (n® 16). — doctrina de ecclesia, quia fere tota in dubium vo­ catur. 2® Proponenda modo perspicuo et facili. In Alius reverendissimus pater ait: Non eatis expressa schemata vero proponuntur tantum partes doctrinae., apparet causa cur haec dogmatica constitutio edatur, et quidem methodo difficiliori, incipiendo ab eo quod nempe gravissimi errores hodie grassantes. In fine est occultum, mysticum, quodque ultimo loco erat vero prooemii quae truduntur, sapiant stylum scho­ ponendum; neglecto quoque fundamento historico laris magistri; quocirca loco ultimae periodi (pag. 4 a institutionis ecclesiae, cuius loco ponitur definitio lin. 4 [539 Bs}) ponantur haec: rQuare, dum tantam societatis philosophica, quod fundamentum infirmum hominum multitudinem extra unicum veritatis et salu­ est et abstractum. Praesertim manca est methodus tis tramitem, extra verum Christi ovile in praeceps schematis, ubi agitur do hicrarchia ecclesiastico. In ruere ingemiscere cogimur; dum nec paucos ex illis toto demum tractatu deest rorum connexio et per­ D qui in arca salutis consident indifferentes ac pene in­ spicuus ordo; praecise quia deest fundamentum scios praeclarissimi huius Dei beneficii lamentari de­ bemus, aliosquo, etsi Christo nomen dederint, vel unius, historicum. 3® ^Expedit capita doctrinae, quao in primo quao ad salutem ducat, ecclesiae institutionem ne­ schemate dogmatico retinentur, huic constitutioni gantes, vel germanam eius naturam et indolem per­ do Christo et ecclesia inserere/ Haec enim tria vertentes: nostri non esse muneris sentire nequimus facile et logice ¡unguntur, ot doctrina do Christo potiora capita verae et catholicae doctrinae de ec­ et ecclesìa maiorem indo abundantiam et intelli- clesiae natura, proprietatibus, ac potestate exponere, gontiam pleniorem acquireret. Proponitur igitur et grassantes oppositos errores peculiaribus quoque aliud schema1, ad normam praedictarum observatio­ canonum articulis condemnare/ num exaratum, atque argumentis tum theologicis, 1 Infra sub nnm. 597. tum philosophicis, tum historicis innixum, 1® ad illu­ 1 Vide infra sub num. 590. Tasa boe loco quam alibi stranda illa bina mysteria de Christo et ecclesia, et auctores huios Sywpseoe loquuntur de sebeante ab episcopo 2® ad profligandos praedictos binos errores funda­ Transsylvaniensi proposito tanqeam de opere ab ilio anUstite improbo labore absoluto. Scilicet nou viderunt rem sole cla­ mentales circa utrumquo. riorem, hoc nimirum «berna nihil aliud r<#e quas alterum 64. Cardinalis Guidi Bononiensis cum Liparensi, exemplar srbmatis ab episcopo ìloguntiao elaborati, pod Troiano, Aprutino, Dionysiensi (n® 97). — Plures antistes Transjylvanieniis, nulla plagii retigfcaK torius exeeriprit, duobus tribusve voeiboi tentón hnauUtis. mu *eque 1 Vide infra snb num. 589. suum eidem apposuit A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 748 68. Monetti Cerviensis (n° 17). — Alius rove- a reverendissimus pater laudat fermo omnia. Optaret reodissimus pater sentit: ultima verba primao pe­ vero explicitant ecclesiae definitionem, initio doc­ riodi (et qui in tenebris . . . perveniant) omittenda, trinae de vera religione alligandam, cuius additio­ quippe quae includantur in locutione omnibus ho­ nis varias subiungit rationes. minibus. Quoad formam, optaret locutionem magis scriptu­ Ibid. pag. 4, lin. 3 [539 B *] pro vocabulo crescant ra! em ac patristicam, ct methodum α scholis alienam. ponatur proficiant, utpote magis accommodatum ad 76. Place Massiliensis (ne 61). — Alius reveren­ viam salutis ad quam refertur. dissimus pater ait, prooemium vel omittendum vel Ibid. lin. 5 [b 5] tollendam est vocabulum verae. saltem restringendam (expuncto vocabulo deposita­ co quod ecclesiae doctrina non potest non esse cera. rium, utpoto parum latino), iuxta modum qui habe­ Juin. 7 et 8 [b ic) melius esset dicere simpliciter tur in appendice separarim impressa1. de ecclesia quam pde ecclesiae natura, proprietatibus, 77. Mazzuoli Septempedanus *(n 89). — Alius re­ et potestate·, tum quia haec in ecclesia includuntur verendissimus pater mutandam proponit secundam ut partes in toto, tum praesertim quia proprietates periodum ita: PCum igitur Deus ac Salvator noster et potestas includuntur in eius natura. omnia ad aeternam hominum salutem necessaria, 69. Rosati Lunensis-Sarzanen sis (n° 20). — Alius videlicet veritates fidei et gratiarum fontes, m eccle­ reverendissimus pater ait: Lin. 2 [x e] loco verborum siam suam quasi in depositorium divesa con­ (in quo... positi sumus) ponatur: Nobis... concredi­ tulerit, ut omnes sumant ex * ea pabulum et potum tum, ut metaphora minus impropria1 vitetur. B vitae etc.Lin. antepenultima 'b«J post verba potum vitae (a) 78. Hefele Rottcnburgensis (n® 77). — Alius re­ mallet substitui sequentia: „ Con tra tot ac tantos verendissimus pater pag. 3 lin. 13 [b i] post verba Cum errores qui nostra tempestate exorti sunt et quibus Dominus et Salvator noster addendum censet per ferme ecclesia ipsa vel evertitur vel ita foedata ex­ apostolos suos, ne malevolis ansa praebeatur vitu­ hibetur, ut amplius cognosci nequeat, veram et perandi, ac si quae sanctus Irenaeus de apostolis catholicam do ipsius ecclesiae natura, proprietatibus dixerat, ab auctoribus schematis consulto ad Chri­ ac potestate doctrinam tradere et poriores errores stum translata fuerint; praesertim cum moderni indicare et damnaro necessarium duximus, ut er­ quidam protestantes hoc ipso loco sancti Irenaei rantes, quantum in nobis est, ad viam salutis ad­ abutantur, ad defendendam suam thesim: 0non ducantur, et fideles in ea confirmentur et crescant4 Christum, sed apostolos fundasse ecclesiam.u 70. Di Pietro Nyssenus (n® 33). — Alius reveren­ 79. Cardinalis Itiario-Sforza Neapolitanus cum dissimus pater vult ut potius dicatur: de ecclesiae aliis ut supra num. 40 (η· 85). — Plures alii patres natura et proprietatibus, deque potestate in ipsa ec­ censent exordium a necessitate, quam nunc habet clesia constituta; nam natura et proprietates refe­ mundus magis cognoscendi ecclesiam Christi, et ab runtur ad ecclesiam università : potestas vero ad opportunitate quae sese offert summo pontifici per­ ecclesiae partem, penes quam est ipsa potestas. hibendi testimonium de ecclesia, ex quinque mundi 71. Apuzzo Surrentinus (n® 43). — Alius reve­ partibus in concilio congregata. Posset etiam exorrendissimus pater ait: ne hoc schema eodem fere C dium sumi ab aliquo praeclaro conceptu de Domino modo exordiatur ac illud de fide, melius forsan nostro, ut auctore ccdcsiae, et ab erroribus huius esset initium ducere ab insolito antistitum ex toto aetatis circa illam passim grassantibus. orbe terrarum advenientium concursu; tum tristem 80. Cardinalis Gonella cum aliis ut supra num. 57 describere statum ecclesiae, in qua tamen unice (η· 45). — Plures alii patres postulant, ut pro­ est salus. oemium sic reformetur: ,Deus ac Dominus noster 72. Aronne Montis Alti (n® 50). — Alius reve­ Christus lesus, quem Pater misit in mundum, ut sal­ rendissimus pater ait: nulla fit mentio causae pro­ taretur mundus per ipsum, et omnibus fieret causa xime determinantis ad doctrinam de ecclesia pro­ salutis aeternae, totius caelestis doctrinae ceri tat em' ponendam, nimirum multiplicium errorum circa et mediorum salutis thesauros universos, quasi in praedictam doctrinam. Praeterea verba illa secun­ depositarium dites, contulit in ecclesiam suam, ut dae periodi: Cum igitur Deus etc. ... usque ad omnes ex ea sumerent potum vitae, et aquas de fon­ contulerit, opportunius transferrentur in ipsum corpus tibus Saltatoris in gaudio possent haurire. Hanc schematis. Adeoque tota ista periodus ita refor­ porro ecclesiam, quae est lucerna ardens in monte metur: Cum igitur hac tempestate circa ceram Christi posita ad illuminandas omnes gentes, ut omnibus sit ecclesiam quamplures errores misere disseminentur, via reritatis et salutis, miserrimi huius saeculi filii quibus potissime factum est, ut impii homines, eadem quotidie impetere non cessant, ac non sine incautorum posthabita ac penitus despecta, effraenes in profundum iattura /alsis nefariisque doctrinis eam tenebris obcaeterorum omnium errorum atque impietatum di- D volvere, et veluti a fundamentis evertere nituntur, lapsi fuerint; idcirco nostri muneris esse etc. ..., ut Supremi igitur pastoris ministerium, in quo Dei in­ iacet in schemate. effabili providentia et misericordia positi sumus, Ad haec, io prima periodo loco quo via quae ad sollicite et instanter nos admonet, ut nihil praeter­ vitam deducit, quae sonant ingrate, ponatur: „quo mittamus, quo via quao ad vitam et salutem ducit via salutis aeternae omnibus hominibus pateat/ aeternam, omnibus hominibus pateat, et qui in te­ 73. Allou Meldensis cum aliis ut supra num. 25 nebris et in umbra mortis sedent, ad lucem ct agni­ (n® 41). — Plures alii reverendissimi patres postu­ tionem veritatis perveniant, filii autem lucis in ea lant, ut p. 3 lin. 14 (b ·] dicatur: pMediorum salutis confirmentur ac perseverent. Quare nostro muneri thesauros in ecclesiam suam dives contulerit, ut om­ indulgentes, potiora capita verae ct catholicae doc­ nes ex ea vitam hauriant8 Haec versio graeci textus trinae de ecclesiae natura, proprietatibus,ac potestate exponere, ct gnusantes oppositos errores subiectia genuinum textum reddit fidelius. 74. Edler Natc/iezensis (n® 60). — Alius reveren­ dissimus pater valde optaret, ut Inserantur capitibus 1 Premiáis non hteterunt editores, quippe cum acbeina ab argumenta praesertim e sacra Scriptura petita, quo episcopo MwUieiui reformatum Mparatim ία appendice minime facilius allicientur acatholici ea lecturi. exhibuerint. Cui negligentias ut occurrerem, illud aubiunxi 75. Crrruti Savonensis-Naulensis (n° 54). — Alius sub novo numero 604. * Legeadoo, ni tailor, propria. > eo ed. 749 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESÌA 750 anonum articuli· condemnare Htcejjarium exi- a positi· a viro diserto, deducerentur sine offendiculo itimavimus1/ conclusiones demonstrantes-veritate· contentas* * in 81. Dupanloup Aurelianensis (n® 106). — Alius tot capitibus propositi schematis, quorum repetita reverendissimus pater ait: Pag. 3 potum vitae meta­ explicita damnatio nescio an expediat.4 phorice non concordat cum thesauris; non bibuntur 87. Gastaldi Saluiiarum (n® 108). — Aliua re­ thesauri. verendissimus pater ait: Titulus modificandas ita: 82. Ketteler Moguntinus (n° 14). — Alius reveren­ nPiue episcopus servus servorum Dei, ad perpetuam dissimus pater ait: Exordium non respondet rei rei memoriam, in nomine sanctissimae Trinitatis gravitati, non bene cohaeret cum ecclesia et cui­ Patris, Filii et Spiritus sancti, hoc sacro approbanto generali concilio Vaticano/ libet alteri constitutioni praefigi potuit. Prooemium apparet vagum, nimis generale, et 83. Bindi Pistoriensis cum aliis Italiae centralis ut supra num. 52 (n® 123). — Plures alii patres quasi caput quod diversis corporibus aptari potest aiunt: Verba thesauros, depositarium (haec vox in­ Portendit diversum ab eo quod postea exponitur. Vox mediorum non est latina; substituatur vox audita!, potum non satis cohaerent; quare vel aptius exprimatur sententia sancti Irenaci, vel mutetur instrumentorum. Expungatur vox depositarium, textus ita: nCum igitur Deus ac Salvator noster quae pariter non est latina; et ita dictio ordinetur: totius salutiferae doctrinae veritatem salutisque ra­ nEt instrumentorum salutis divitias in ecclesiam suam tiones ot vias in ecclesiam suam, quasi in praedi­ quasi in pretiosissimum thesaurum contulerit8 Vel vitem thesaurum, contulerit, ut omnes hinc vitam B substituatur aerarium, arca, armamentarium, gazohabeunt, et abundantius habeant, ipsa in primis .phylacium. Phrasis metaphorica potum vitae non cohaeret vera ecclesia et vindicanda et commendanda1 est, ut ct errantibus affulgeat et fideles arctius sibi cum mediorum salutis thesauris et depositario. Vocabulum cerae superfluum esse videtur, cum devinciat/ 84. Vespasiani Fanenis (n® 105). — Alius reveren­ omnis doctrina catholica sit vera» 88. Stepischnegg Lacanlinus (n® 6). — Alius dissimus pater ait: .Omnes sumant cx ea potum vitae. * Melius esset dicere habeant, nimirum ut reverendissimus pater sentit valde proficuum esso et in rei natura fundatum, exordium praepotus ab ecclesia ipsa detur. 85. Arrigoni Lucanus (n® 21). — Alius reveren­ primis sumere a pulchra illa idea: ecclesiam dissimus pater proponit, ut pag. 3 lin. 4 [a 9] loco Christi esse Christum ipsum, opus suum redemp­ tionis generis humani, quod quidem semel in adverbii continuo dicatur continue. 80. Pelici Aquipendiensis (n° 76). — Dicit alius ara crucis perfecerat, his in terris misericorditer reverendissimus pater: nProoemium debet efformari continuantem ; adeoque Christum ipsum in ecclesia tale, ut valeat tanquam solidum fundamentum ad sua vivere, docere ac infinita merita mortis suae sustinendum magnum8 aedificium ineluctabilium omnibus in eum credentibus communicare, qui eorumveritatum, quas4 io animo est proponi8 ad creden­ dem participes esse volunt Posset proin iam statim dum do fide universitati fidelium® in parte disposi­ ab exordio capitis primi exprimi: „Pari modo et tiva propositae constitutionis.4 Deberet insuper C pari ex1 causa, qua genus humanum absque Re­ conscriptum esse stylo eleganti, ordine logico, con­ demptore, scilicet incarnato unigenito Filio Dei, salvari non potest, nec absque ecclesia id fieri posse; recte ceptusque altiores proponere. Imprimis igitur describenda erat ecclesiae origo, propterea, quia redemptor ab ecclesia sua separari maiestas ac pulchritudo, in tot sacrae Scripturae locis non potest/ 89. Guidi Bononiensis cum aliis ut num. 84 (n® 97). allegorico adumbrata. Dein loquendum erat de ec­ clesiae institutione et constitutione divina, iam ab — Ait alius reverendissimus pater: Non deter­ origine mundi praefigurata et delineata, tractu vero minatur, do quanam ecclesia sermo futurus sit, de temporis enucleata et tandem a Christo absoluta. militanto in terris, an de triumphante in caelis. 90. Moreno * Eporediensi (η® 96). — Alius re­ „Post haec tractandum erat de duplici vita, naturali et spirituali, protoparenti nostro a Creatore collata, verendissimus pater dicit: BIn prooemio abstrahit tit ambas transmitteret in suos descendentes: prae- (schema) a sancta synodo in Spiritu sancto con­ erea, de duplici munero summi pontificatus et ho­ gregata4, quod inconveniens putatur. Posset etiam minum procreationis ae moralis seu religiosae in­ alio ordine disponi. 91. Montpellier Leodiensis (n® 116). — Alius stitutionis, quorum istud Adamo commissum fuerat et ab eo descendentibus patriarchis, illud vero spe- reverendissimus pater censet, „prooemium nequa­ tiali familiae reservatum. Qua data occasione, di­ quam immutandum ease, nam, quod ad sermonem cendum orat do utraque potestate spirituali et civili, et sententias attinet, videtur ex omni parte abso­ ot praesertim de earum limitibus ex duplici fino B lutum/ 92. Simor Strigoniensis (n® 118). — Alius re­ mediato, qui uterque a Deo praescriptus est, deter­ minandis; sic tamen ut in usu officiorum suae com7 verendissimus pater dicit esse necessarium, ut in potentiae ipsae incedant concordi animo ad finem ul­ principio constitutionis do ecclesia Christi sermo timum utriquo communem assequendum etc. oto.../ fiat ex professo de divina ecclesiae institutione, Censet illustrissimus antistes, „prooemium effor- quam increduli negant, et quae in schemate innuitur matum iuxta ideas a so indicatas effecturum osse, quidem, sed non pertractatur. Explicentur etiam, ad normam a sancto Augu­ ut constitutio de ecclesia attingat gradum sublimi­ tatis, dignitatis, ordinis logici, aliarumque quali­ stino significatam, vel saltem innuantur beneficia tatum, quao a reverendissimis patribus optantur in generi humano et societati civili per ecclesiam sup­ constitutionibus emittendis nomino summi pontificis, peditata, ut appareat, quam sint pravae nostri tem­ approbanto concilio Vaticano/ Addit in fine: nEx poris cogitationes, classicam scientiam a fide, scholam numeris in suo scripto contentis et ingeniose ex- ab ecclesia, ecclesiam α statu civili et matrimonio separantes. * existimamus ed. 93. Idèo Lipartnsis (n® 39). — Alius reverendis­ 1 rf commendanda om. ed. simus pater animadvertit in prologo non indieari • om. ed. tractatum de Romano pontifice. Aut totam sche4 quae ed. > proponere ed. 761 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 752 matis materiam indicandam esse in prologo, aut A defixa maneat, numquam satis commendari poolteram constitutionem faciendam de Romano ponti­ testfice, deque aliis capitibus et relativis canonibus, 98. Ballerini patriarcha Alexandrinus (n° 16). — quorum thema simili modo in prooemio non indicatur. Alius reverendissimus pater dicit: Aptius mihi vide­ 94. Eberhard Trevirensis (n° 83). — Alius reve­ tur exprimi progressiva ecclesiae coagmentatio, si rendissimus pater ait: Pag. 3 [b s] schematis citatur loco verborum1 corpus efformarent mysticum (in locus sancti Irenaei adversus haereses lib. ΠΤ, c. 4. fino pag. 4 ot initio 5 (cs]) poneretur in corpus quodSed verba sancti patris in textum schematis non dam mysticum coalescerent. accurate transcripta sunt Loquitur sanctus Irenaeus 99. Despres Tolosanus (n° 15). — Alius reveren­ non de pDeo et Salvatore nostro-, ut in textu sche­ dissimus pater ait: Doctrina exposita est opportuna matis exstat, sed de apostolis. Non habet sanctus et vera, sed melius poneretur in capite III, ubi de­ Irenaeus haec verba: Omediorum salutis thesauros4, claratur ecclesiam osso societatem spiritualem. Si quae revera cum adhibita a sancto patre figura de vero eodem loco retineatur, itu istius capitis initium sumendo potu vitae non quadrant. Sed haec sunt ad obscuritatem fugiendam exprimerem: nl'nigonitus verba sancti Irenaei: p Tantae igitur ostensiones cum Dei Filius, qui illuminat omnem hominem venientem sint, non oporteret adhuc quaerere apud alios veri­ in hunc mundum, nulla unquam aetate miseris Adao tatem, quam facile eat ab ecclesia sumere; cum filiis ope sua defuit. Postquam nutem venit ea apostoli, quasi in depositarium dives, plenissime in plenitudo temporis, quae sempiterno consilio fuerat eam contulerint omnia quae sint veritatis: uti omnis B praestituta, in similitudinem hominum factus, visiquicunque velit, sumat ex ea potum citae.' * (Edit. bilisque apparens in assumpta nostri corporis forma, Lendini anno 1702; ed. Paris. 1710.) Certo verba, multo copiosiores in nos effudit divitia» gratiae quae in schemate extant, quoad sensum verissima suso. cum sancUm instituit ecclesiam, in qua nos sunt. Sed no textum nostrum malevolorum dicteriis antea terreni et carnales novum hominem induen­ et cavillationibus exponamus, citationes e sanctis tes, qui secundum Deum creatus est in iustitia et patribus accuratissimae sint sanctitate veritatis, unum cum illo corpus mysticum cflormamui, cuius ipso caput oxietit. ** In copat f. 100. Rodrigo Yusto Burgensis (n° 27). — Alius 95. Fault *Grossetana (η® 1). — Quidam reveren­ reverendissimo * pater observat: Cum de re quavis, dissimus pater dicit: Licet po?set videri inoppor­ ut ait Angelicus, prius oporteat quaerere an sit, et tunum constitutionem inchoare ab idea corporis deinde quid sit, in primo declarandum esset ecclesiam mystici, quae obscura est, et certam oc pervpicuam a Christo fuisse institutam, antequam statuatur ec­ ecclesiae notionem non exhibet, qualem exhiberet clesiam e?sc corpus Christi mysticum. Eo vel1 magis clara ct distincta ecclesiae descriptio, séduis meta­ quod ecclesia ex facto divino prorsus ct adaequate phoris: attamen cum idea corporis mystici ait imago dependeat, cum cx Christi voluntate quoad esse et biblica, sub qua Deus ipse ecclesiam suam con­ estendi modum dependeat. Ordo igitur sive logicus siderandam proposuit, potest quoad hoc schema de­ sive historica» exigit evidenter, ut caput secundum fendi, nec est reprehendendum; praesertim quod C primo praeponatur, schema ex illa idea corporis mystici in primo capite 101. D'Aroma Calrcnsis ac Theanensis (n° 22). — posita, dein logice ad sequentia capita, discurrat. Alius reverendissimus pater longa oratione, quam 96. Faatra Fogarasiensis (n° 5). — Plures alii sibi ia animo erat in generali congregatione recitare, patres aiunt: in *7 linea istius capitis [b k] loco sempi­ variis ac solidis argumentis probat Christum esse terno ponatur aeterno; nam primum vocabulum magis regem, et ecclesiam Dei esse regnum Christi; nec futurum respicit non de uti litato ita ecclesiam appellandi in hoc Ibidem lineis 10, 11 [cs], loco in assumpta1 nostri schemate late disserit Ex quo pro conclusione corporis forma desideraremus poni in assumpta hu­ petit, ut translata pulcherrima illa et sublimiori, et mana natura * ; forma enim non indicat ipsam na­ per hoc difficiliori comparatione de mystico corporo turam. Angeli apparuerunt in nostri corporis forma, ad aliud caput, in quo agitur de interna ecclesiae quin tamen propterea dicendi sint naturam nostram connexione per omnem ¡uncturam in aedificationem assumpsisse. corporis Christi, totius praesentis tractationis de Ibidem linea 13 [Cj] post vocabulum carnales ecclesia sit iste titulus: De Christo universorum rege, poneremus effecti spirituales, ut indicetur causa cur atque de regno eius in hoc mundo, quod est ecclesia .* carnales induerint novum hominem. 102. Passeri abbas S. Agnetis (n. 49). — Alius In eodem capite pag. 5 lin. 8 [c ¡y] loco divisi reverendissimus pater ait: In hoc capite linea 11 [C2] poneremus dimmeli; quia homines numquam fuerunt loco nostri corporis forma dicendum vel’ in asuniti sensu qui intenditur. D sumpta humanitate, vel iu assumpta serri forma. Ibidem lin. 10 [c is] loco membra essent ad inneem Similiter in sequentibus ita verba mutata vellet: ponatur membra fierent et essent ad invicem. Fut cx terrenis hominibus atquo carnalibus etc. 97. Biró Scathmariensis (n® 13). — Alius reveren­ corpus suum mysticum efformurct, cuius etc.dissimus pater ait: Periodus, quao in fine pag. 4 [c a] 103. Lo Piccolo Nicosiensis-Herbitensis (n° 40). — habetur ut terreni homines etc. melius ita com­ Dicit alius reverendissimus pater: Optatur brevia poneretur: ut terreni et carnales homines novum definitio en litatira naturae ecclesiae, quae pusset hominem, qui secundum Deum creatus est in iustitia desumi ex prima ad Corinthios, XII, 27: Kos autem et sanctitate veritatis, induentes, corpus efformarent estis corpus Christi, et membra1 de membro. Alius mysticum1 etc.reverendissimus pater’- etiam ecclesiae definitionem Ibidem pag. 5 linea 16 (c i&| periodum Atque haec postulat. est etc. ita mutarem: „ Atquo haec est praecellens ec­ 104. Morisciano Squillacensis (n° 47). — Alius clesiae, cuius caput est Christus, imago; quae ut reverendissimus pater generaliter, discussis contrariis mentibus fidelium constanter exhibeatur, alteque4 opinionibus, adprobat in primo capite vocari ee’ m awrnpt j om. rl 1 Esodtnj exbiWntanifnxdvennnneQicanliaaliB ¿e Is Lastra y Coe ta * (tr 109) M ÍUmivlié Elmsis (n° í#9). > masticum effmmuirent r«L * cd. » 1 • « » ow. ed. Ea-lem fere habet D'Ambroiio Μη ranae (n° 57). vel ctn. cd. nitmbrum ed. Ordinalis Carata Beneventanas (n® ISM) 753 754 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA clesiam corpus Christi mysticum potius quam re- J carnis visibilis factus est, ut mundaret sibi populum gnum; similiter adprobat schematis formulam quoad acceptabilem, sectatorem bonorum operum *, ut nempe ecclesiae definitionem. ecclesiam suam conderet convocandam ex omnibus Specialiter vero hia verbis caput istud incipi gentibus in haereditatem et regnum eius. Porro vollot: rNon est sub caelo aliud nomen datum ho­ Christus Dominus sua praedicatione ecclesiae fun­ minibus, in quo oporteat eos salvos fleri, praeter dationem inchoavit3, passione ac morte sanctificavit’ unigenitum Filium Dei, qui omnibus miseris Adae ac resurrectione absolvit, quando apostolis4 suis filiis, aivo venturum praestolantibus, sive iam in generale dedit mandatum docendi omnes gentes ac sanguino testamenti consummatum ct omnia restau­ baptizandi eosJ ita quidem, ut non modo fides, sed rantem adeequutis, numquam defuit, illuminans om­ etiam sacramentum baptismi necessarium esset ad nem hominem venientem in hunc mundum. Et ipse salutem6. lesus Christus mystici coniagli foe dore . in ea plenitudine temporis etc.4 Huius substitutionis copulavit sibi, et copulavit quidem non aliunde ratio est, quia cx verbis schematis, quibus caput assumptam, sod voluti cx carne ct ossibus Christi istud exorditur, posset argui, quod redemptio ct eiusdem aedificatam; ob quam causam ecclesia ha­ passio Christi (qua nola certe potuerunt qui prae­ benda * est tamquam sponsa et corpus mysticum cesserant salveri, sed tamquam causa finals), re­ Christi, Christus vero ecclesiae sponsus et caput . * 4 demptio, inquam, eo tempore fuerit causa efficiens 107. Spilotros Triteari censis (n® 46). — Dicit alius iustificationis ct salvationi», et pari modo ac in reverendissimus pater: In primo schematis capite subsequentibus post incarnationem; id quod non est B ecclesia invisibilis, in quarto vero visibilis describitur; verum. Insuper ne ansa daretur opinandi sancti­ ego existimo utrumque caput ad unum dumtaxat tatem, charitatcm ct charismatum dona re semper eno reducendum, ut in illo habeatur plena et in­ et cumulate in omnibus baptizatis incase, vel inesse tegra notio do essentia et natura ecclesiae, dequo debere, ne desinunt esse ecclesiae membra, oporteret regiminis forma. verba schematis pag. 5 linea 2 [c ?] Ad hanc cero 108. Cardinalis De Silvestri (n® 70). — Alius re­ etc. in Eubeequcntia mutari: „Ad hunc vero mystici verendissimus pater in capite I desideraret clarius corporis unionem efficiendam, Christus Dominus exprimi notionem ecclesiae, quatenus ea mysticum regenerationis ct renovationis instituit sacramentum, Christi corpus constituit; unde hanc formam proponit: quo filii hominum tot nominibus divisi, maximo vero „Unigenitus Dei Filius adveniente beata tem­ peccatis dilapsi membra fierent inter se ad invicem; poris plenitudine, quae sempiterno divino consilio quao ipso mundana lavacro aquae in verbo vitae fuerat praestituta, in similitudinem hominum factus sibi divino capiti coaptat, virtutem eisdem praebens visibilis apparere in nostri corporis forma dignatus nedum fido et apo, sed et potissima1 caritate con- est. Atque idem’ mortem subiens propter de­ iungi atque uno suo spiritu vivificari pollens et licta nostra, ct resurgens propter iustificationem volens eos2 caelestium gratiarum et charismatum nostram, ita consuluit humano generi sedenti in donis cumulatius ditare.4 tenebrie et umbra10 mortis, ut beatitatem ae­ 105. Sacini generalis Carmelitarum veteris ob­ ternam, quam effusione sanguinis sui promeruit, servantiae (n° 42). — Alius reverendissimus pater 0 non aliis promitteret nisi iis, qui per sacrum re­ ait: Descriptio ecclesiae, quao habetur capite primo, generationis lavacrum omni culparum sorde11 mun­ quod nempe sit corpus Christi mysticum, cuius ca­ dati sibi fide, spe, caritate coniungantur, ac cae­ put Christus, et membra homines quatenus baptismo lestium denique gratiarum et13 charismatum donis regenerati etc. . . . reiicienda est, ot subsoquens cumulentur. Unde mysticum illud corpus pro­ substituenda videtur: -Corpus efformarent mysticum, gignitur, in quo tantummodo oportet nos salvos fieri/ cuius ipso existeret invisibile caput. Quod videre 100. Di Pietro Nyssenus (n® 33). — Alius reve­ est in collecta multitudine omnium fidelium bap- rendissimus pater ait: Incisum quique ... miseris tizatorum Christi nomen profitontiuin per universum Adae filiis ope sua defuit supprimi posse videtur; orbem visibiliter dispersa, quao crescit per omnes item phrasim in nostri corporis forma ita mutari: gentes successone pastorum et populorum perpetua, in forma servi, vel in similitudinem hominum factus semper illustri- et conspicua, mixta bonis ot malis, et habitu inventus ut homo, risibilis in terris appa­ electis et repi. I·. *, invisibilis5 fide, sacramentis sancta, ruit. Item periodum Ad hanc vero mystici corporis communione totius uno, origino ot successione apo­ unionem efficiendam ita mutatam vellet: ^Propterea stolica, amplitudine diffusionis catholica, sub Christi Christus Dominus sacrum regenerationis et renova­ vicario uno visibili capite Petri successore in finem tionis instituit lavacrum, quo filii hominum tot no­ socculi perseveratura.4 Ratio istius substitutionis minibus inter se divisi, maxime vero peccatis dilapsi eat, quia admissa definitione ecclesiae, prout in ab omni culparum sorde mundati, eius corporis capite I ecclesiae invenitur, sequeretur, 1· veram D membra efficerentur, suoque divino capiti fide, spe, Christi ecclesiam ex solis iustis et sanctis componi; ot charitato coniuucti membra etiam essent ad in­ 2° peccatores utut baptízalos, ai ipsis mundities et vicem, uno eius spiritu omnes vivificarentur, ac opportuna charitas desit, ab huc mystico corporo caelestium gratiarum ot charismatum dona abundo excludi; 3· veram Christi ecclesiam notura suo esso reciperent/ invisibilem; 4® visibilitatem non esse essentialem 110. Epicent Aturensis (n® 66). — Alius reve­ occlesiao proprietatem, nec posse ipsam suam exer­ rendissimus pater vellet, ut uterquo offectus baptismi cere auctoritatem in subditos, quippe qui invisibiles distinctius exprimeretur; bino novam formam huius essent etc. • Epiit. ad Tit Π. 14. 10G. Place Massiliensis (n® 61). — Alius reveren­ « Ioan. X. 14; Matth. XVI, 18. dissimus pater ait: Ut clarior habeatur notio ec­ • Ιοιυ XL 52 ; ad Ephes. V, 25. Act. XX. k£. clesiae, caput primum schematis do ecclesia refor­ 4 apodolis om. ed. mandum videretur hoc aut alio simili modo: » Maith. cap. alt ; Marc. cap. ult. e Pro ad solidem legitur in editis d absriuium. De origine ac natura ecclesiae. T tradenda ed. „Unigenitus Dei Filius, qui est in sinu Patris, • Ephes. V. 23. cum esset natura invisibilis, assumptione humanae • inde ed. 1 petiseimum ed. 10 et Û» tmlni ed. * ea ed. 11 wrde culparum ed. ’ Loco irrisibilis hibetur in editis capite. 11 ac ed. COXCIL. GBNX&AL. TOMUS LI. 48 765 A. SESSIONES PÜBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 756 capitis proponit, quae tamen non videtur a sche- j u cendam, sanctificandam, regendamque mandavit; ut una esset gens sancta, populus accoptabilis, sectator matis forma differre. 111. Gallo Abellinensis (n· 88) et Jam Augustanus bonorum operum: societatem autem illam, ad quam (n® 113). — Duo alii reverendissimi patres aiunt: In omnes convocantur, ecclesiae titulo ipsemet insi­ schematis capite primo sermo est de ecclesia in­ gnitam declaravit, suamquo religionem ita illi in­ visibili, in quarto vero capito de ecclesia visibili: haerere voluit, ut cum ea intimis penitus et nun­ bino ista duo capita inter se non concordant; posset quam solvendis nexibus unita maneat, et extra so­ hoc vitari, si loco corporis mystici in primo capite cietatem illam integra extare, agnosci et coli nequeat, poneretur idea regni, et ecclesia diceretur rregnum nema extra illam Christiani nominis honore ot prae­ Dei a Christo fundatum, in quo homines viatores rogativis legitime gloriari possit. Et hacc est quum eamdem doctrinam fidei profitentur, et iisdem utun­ adumbravit veteris Testamenti synagoga, quam pro­ tur sacramentis sub regimine legitimorum pastorum, phetae praenuntiaverunt, quam praedicunt evangelica ac praecipue unius Romani pontificis, Christi in oracula et apostoliche voces, pro cuius amoro tanta tormenta passi sunt martyres, quam cuncta retro terris vicarii/ 112. David Briocensis (n® 63). — Alius reveren­ saecula, ab adventu Christi usque ad nos, omnesquo dissimus pater vellet caput primum totum resecare, populi extare proclamant, electa unico et noternum 1® quia non ad finem schematis, sed ad theologiam dilecta sponsa, materque vere viventium, ecclesia mysticam pertinet; 3· quia parit confusionem, aufe­ Christi, quam acquisivit sanguino suo/ 115. La Cuesta y Morolo Auriensis (n® 110). — rendo illam vulgarem distinctionem inter corpus et B Dicit alius reverendissimus pater: Caput primum animam ecclesiae. 113. Place Massiliensis (n® 61). — Alius reve­ posset secundo capiti postponi. Prius est enim ec­ rendissimus pater praeter aliquos observationes in clesiam exiatcrc. quam esse corpus Christi mysticum. 116. Alemany S. Francisci (n® 95). — Alius re­ singula capita, suum schema composuit1. Quao vero in caput I observavit haec eunt: nollet declarari ec­ verendissimus pater, pag. 5 lin. 2 (539 CsJ, post verba clesiam esse corpus mysticum Christi; cui bono enim exisleret caput adderet: unamque fidelium societatem hoc fiat, non perspicit. Attamen si non omnino de eamdem profitentium fidem, sub uno visibili pastore1 illo corporo mystico tacendum creditur, saltem per eius vicario. transennam tantum de ipso agatur. 117. Gai abbas S. Práxedis (n® 111). — Alius re­ 114. Marguerye Auguslodunensis cum novem aliis, verendissimus pater, pag. 5 lin. 16 [c li], post verbo cu­ ut in n® 27 (n® 67). — Plures alii reverendissimi mulate reciperent loco sequentis periodi hanc poneret: patres aiunt: Quae dicantur in hoc capito fere in­ „IIaec genuina ecclesiae notio omni studio curandum tegro, rectius pertinere videntur ad interiorem ec­ est ut ab omnibus, si fieri potest, percipiatur, ut clesiae vitam, quam ad ecclesiam consideratam ut fideles et infideles eius veritate, excellentia, et pul­ corpus mysticum Christi, id est ut societatem pro­ chritudine trahere so sentiant, et in unum congregati prie dictam α Christo fundatam, et cui ipso praeeat. verum Deum in spiritu et veritate adorent sub uno Loco assumpta nostri corporis forma dicatur as­ capito Christo lesu, ex quo totum corpus com­ sumpta natura nostra; et loco illius phrasis filii ho- C pactam etc.® 118. Verzeri Brixiensis, Speranza Bergomensis et minum tot nominibus divisi ponatur clarius: „filii ho­ minum, tanta gentium, linguarum, ct morum varíe- Vaisecchi Tibcriadensis (n® 75). — Plures alii re­ tato divisi, atquo α primaevo innocentiae statu per verendissimi patres aiunt: Melius esset caput primum peccatum miserabiliter lapsi, ab omni culparum surde totum reformare; si hoc non praestat, saltem aliqua mundarentur, membra fierent ad invicem .. .u In­ addantur ad ostendendum prophetarum promissiones, super satius videtur hoc doctrinae caput cum sub­ quibus omnes gentes benedicendae erant, in ecclesia sequent! ¡ungere, siquidem in utroque asserta et complementum accepisse: tum ut copiosa Christi re­ exposita ad hoo unum spectant, ut affirmetur exi- demptio in omnes gentes u->que ad consummationem stentia et natura religiosae societatis a Christo saeculi per ecclesiam effunderetur. fundatae, et ccclesiao nomino nuncupatae. Pro­ 119. Galletti Alba-Pompeiassis (n® 65). — Alius ponitur vero novum schema utriusque capitis con­ reverendissimus pater, pag. 5 lin. 14 [c κ], post verba tracti in unum: omnes vivificarentur immediate addendum putaret: n Unigenitus Dei Filius, propter nos homines ct „uno pabulo supersubstantiali * . communirentur Nam propter nostram salutem incarnatus et passus, doctri­ donum eucharistiae et verbi quod procedit de <»ro nam veritatis, caeteraque salutis * remedia et auxilio, Dei inter caetera charismata speciali et individua quao humano generi, per peccatum miserabiliter mentione est dignum. lapso, superabundant: gratia attulerat, discipulis suis 120. Caixal y Estradé Urgellensis (n° 107). — tradidit, praeclaram hacrcditatem ct inaestimabilis D Alias reverendissimus pater credit verissimum ease, pretii depositum gentibus omnibus atque cunctis ecclesiam ease corpus Christi mysticum; aed rationem generationibus destinata. Noluit igitur Dominus ac rei enunciandae. et deinde eam evolvendi, prout est Redemptor nostor tanti thesauri haeredes seriem in schemate, sutis obscuram et implicatam esse, nec efformnro asseclarum evangeli! ab invicem sciuncto- dignam tanto concilio. Unde ipse hoc caput, sicut rum, qui singuli seorsim tantum doctrinae eius ad­ caetera schematis capita omnia, et canones non adhaererent, ct salutis mediis ab ipso traditis uteren­ probat, ct illo omnia de novo cudit, ac novum .* tur: sed credentes in cum ct sacro quod instituit schema conficit lavacro regeneratos voluit ct statuit in unum cor­ 121. Aronne Montis Alti (n® 50). — Alius re­ pus coalescere, cuius membra ossont ad invicem, et verendissimus pater vellet, ut primum hoc caput cui ipsemet prae esset ut caput Quapropter reli­ supprimeretur, nam doctrina in ipso contenta plus giosam ox iis, variotato licet gontium, linguarum minus eadem recurrit capite tertio. Insuper vellet, et morum divisis, societatem fundavit et ordinavit, ut caput secundum schematis nova ac ampliori atquo per apostolos suos eorumquo successores structura concinnatum evaderet primum. Ad haec ¡agiter usquo ad consummationem saeculi in uni­ omnia componenda ipse horum trium capitum no­ verso mundo et ox omni creatura colligendam, do- vum schema proponit; 1 Vide infra nam. 604, et βάρη num. 1C6. ’ mu. ed. » oto. ed. * Vide infra num. 592. 757 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 758 Christianam religionem nonnisi in ecclesia et per a consequerentur beatitudinem. Ad quem finem ap­ ecclesiam, a Chnsto fundatam, excoli posss. prime capessendum Christus Dominus ecclesiam suam pUnigonituB Dei Filias, qui nulla unquam aetate instituit, tamquam unam spiritualem societatem, in miseris Adao posteris ope sua defuit, in ea pleni­ qua ipso regnaret, et unum corpus mysticum, cuius tudine temporis, quao sempiterno consilio faerat ipse esset caput Ad hanc vero mystici corporis praestituta, in similitudinem hominum factus1 visi­ unionem efficiendam, conservandam, et perficien­ bilis apparuit in assumpta nostri corporis forma, dam sacrum regenerationis lavacrum, aliaque ut, sublata veteri loge, quao nihil ad perfectum instituit sacramenta, quibus filii Adae sive per adduxit1,novum molioribus repromissionibus8*foedus originale, sivo per actuale peccatum in malorum non cum uno dumtaxat populo, sed cum omnibus abyssum prolapsi, ab omni culparum labe mun­ indiscriminatim hominibus iniret Cuius quidem dati membra essent ad invicem, licot alias tot foederis sponsor factus ipse Icsu* s4, vorbo veritatis nominibus inter so divisi, suoque divino capiti etc.e aoterno sancivit, ut omnes qui divinam a so traditam Observandum etiam est, totam periodum pag. 5 v. 16 evangeli! legem fideliter custodirent, haberent fruc­ [c is] Atque haec est etc. valde esse implexam; loco tum in sanctificationem, finem vero vitam aeternam1. textus ad Ephesios, qui expositione et commentariis „Noo tamen ea Redemptoris voluntas fait, ut indiget, melius afferretur textus ad Romanos XII, 4 singuli seorsim homines, excluso quovis societatis ct 5, vel ad Corinthios XII, 12 et aeqq. Toxtus vero vinculo, ad repromissiones accipiendas gratiae legem ad Colossenses 1, 18, non est ad rem. Insuper excolero possent, sed illo, qui non aliis, quam ob- : posset in hoc capite innui Deum per Filium suum temperantibus sibi est causa salutis aeternae4, ita hominem factum voluisse humanum genus redimere, societati inbnerenten religionem suam esse voluit, ac peccati originalis damna reparare, hominemque ut cum ca penitus conserta ac voluti concreta ad eum finem vocare ob quem1 conditus faerat. maneret. Hoc magnum reparationis opus impletur in coniunc„Itaquo veri nominis societatem ipse auctor et tione hominum cum Christo lesa, ad quam coniuncconsummator fidei nostrae Christus lesus instituit, tionem efficiendam ipso suam instituit2* ecclesiam. atque ecclesiam suam nominavit7, et in eam totius Hanc ecclesiam ante adventum Domini nostri lesu salutiferae doctrinae veritatem, ac mediorum salutis Christi etiam extitisse iuvat innuere: idque fieri thesauros dives contulit, ut extra illam, nec Christi desideramus, ut lesu Christi ecclesiam ante omnes religio ulla esset, nec veritatis promissa quis caperot®. constitutas civiles societates viguisse appareat Prae­ Ecclesiam hanc per apostolos, corumque successores terea ecclesiam faisse toties figuratam, descriptam, iugiter usquo ad consummationem saeculi colligen­ promissam, quin immo prophetas, ut ait Augustinus1, dam, docendam, moderandamquo praecepit, ut una plenius ct apertius de ecclesia, quam de ipso Christo esset gens sancta, unus populus acceptabitis, soc­ loquutos fuisse. Praeterea in descriptione ecclesiae iator bonorum operum·. Atquo haec est illa tam desideramus, ut illa duo nomina regni et corporis folix novi testamenti ecclesia, iom ab antiquis diebus mystici pressius ac latius exponantur. In his ex­ patribus promissa, et per prophetas praenuntiata, ponendis doctrinis prae oculis habeantur errores, in qua filii bominum tot nominibus inter se divisi, qui et praeteritis temporibus, et nunc maxime maxime vero peccatis dilapsi, per regenerationis contra ecclesiae originem, naturam, finem effutiantur. 124. Cardinalis Guidi Bononiensis cum aliis ut lavacrum renovati, inter se fidei et communionis vinculo coniuncti, membra sunt ad invicem10 et unum supra num. 64 (ne 97). — Plures alii reverendissimi efficiunt mysticum corpus, cuius caput est Christus, patres vellent, ut pagina 5 lin. 1 [ce] loco efformarent et ex quo totum corpus compactum ct connexum poneretur constituerent; nam cum hoc verbum ffforper omnem iuncturam subministrationis, secundum marent activo omnino sonct, id est revera formare, operationem uniuscuiusque membri, augmentum hoc est per actionem, non recto ponitur. Praeterea corporis facit in aedificationem sui in caritate1*11* . in hoc capite inverso ordino progreditur; nam 122. Bern adou Senonensis (n° 64). — Alius re­ Ie ecclesiam esso corpus Christi probatur; 2· indica­ verendissimus pater huic capiti sequentem titulum tur medium, per quod Christi corpus formatum est, poneret: Ecclesia est societas spiritualis supematu­ nempo baptismus; 3° describitur, quomodo Christo ralis etc.; non enim ei in titulo decreti doctrinalis sit coniunctum. Sed si eius corpus est, iam ei conarridet illa denominatio corporis mystici. Mutato iunctum apprehenditur. — De cantero novam suum titulo multa consequenter immutari debent, ut pro­ schema composuerunt, in quo hoc caput omnino sub alio titulo et forma ponitur .* num est concludere. 125. Grimardias Cadurcensis (n® 93). — Alteri 123. Cardinalis Riario Sforza Neapolitanus cum aliis ut supra num. 40 *(n 85). — Plures alii re­ reverendissimo patri hoc caput videtur supprimenverendissimi patres adnotant, quod in hoc primo D dum ob suam obscuritatem, et illi substituendam capito magis opportunum, ct Romano pontifice do­ esse claram definitionem ecclesiae Christi cum qui­ cento dignius videretur, si insererentur praecipua busdam notionibus generalibus circa suam constitu­ verba splendidissimi textus sancti Leonis papae, quae tionem. 126. Allou Meldensis cum aliis ut supra num. 25 leguntur in adnotationo (3) pag. 52 [554 Di&J. Pral­ terca pag. 4 v. 25 (539 O i] periodus itn reformari de­ (n°41). — Plures alii reverendissimi patres aiunt: beret: «.corporis-forma, ut terreni homines et carnales Doctrina buius capitis retenta, titulus tamen ot verum I *'< um in spiritu et veritate colentes, aeternam forma immutari possent hoc modo: Cap. I. De divina origine et natura ecclesiae. 1 aater vellet ut caput secundum tertio postponatur; nam idea religionis opportunius ducitur ab idea completa naturae ecclesiae. 148. Morisciano Sguillacenüs (n® 47). — Alius reverendissimus pater ait: Cum nec per bypothesim dicendi sint teri adoratores nisi qui ad ecclesiam pertinent, verba quae linea 14 [x 7] huius capitis con­ tinentur rNeque enim" etc. ita mutarem: „Neque enim legis evangelicae ratio est, ut excluso quovis societatis vinculo possit aliquis veram religionem habere, nec unquam promus singuli seorsum ho­ mines possint esae veri adoratores Dei, ncc Patrem in spiritu et veritate adorare; sed religionem ete/ 149. Spilot ros Tricuricensis (n® 46). — Alius re­ verendissimus pater in secundo capite post verba moderandamque praecepit adderet: wUt in ea et per eam homines profiterentur atque excolerent’ reve­ latam ab ipso Christo religionem, et simul una enent gens sancta, unus populus accoptabilis, sec­ tator bonorum operum. Redemptor enim noster religionem suam ita societati a eo institutae, id est ecclesiae, inhaerentem esse voluit ctc/ 150. Cardinalis de Silvestri (n® 70). — Alius reverendissimus pater ait: In capito II bene esset ut posita ecclesiae notione eiusdem existentia asse­ reretur, prout constat ex fontibus divinae reve­ lationis: hinc hoc secundum caput ita exponerem: De ecclesiae institutione. nCum autem Christus lesu· ubique terrarum ho­ mines huius mystici corporis participes efficere, in eoquo arctissimo devinciri nexu, regi ac conservari usque ad consummationem saeculi voluerit, post­ quam in ligno crucie pro totius mundi salute mortem , * subierit et priusquam ad caelum ascenderat, apo­ stolis, atque in eorum persona successoribus om* « * * Immo unus. et intime om. ed. atque crederent om. ei. luinrct ed. 765 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 766 □ibus, eam una curo Spiritus sancti communicatione a 161. Cardinalis Riario-Sforza Neapolitanus cum potestatem commisit, quam α Patro acceperat, vi aliis ut supra num. 40 (n° 85). — Plures alii reveren­ cuius ii deberont suscipiendam interius oxtcriusqae dissimi patres ita statuunt: In hoc secundo capite profitendam fidem proponere, risibilia Dei mysterio, opportunum videtur aliquo modo ecclesiae naturam quibus interior sanctificatio cultusque Deo debitus declarare, ut facilius deinceps reliquae eius proprie­ comparatur, moderari ac curare, aetemamquo fi­ tates possint determinari, sequens vero ecclesiae delium vitam disponere ao dirigere independenter naturae declaratio nobis arrideret: ¿Christus lesus a quacumque terrena dominatione. En itaque prae­ suam instituit ecclesiam uti ordinatam societatem cellens illa ecclesia ab1* inexhausto misericordiae hominum viatorum,· unam eamdemquo christianam Dei Patris fonte profecta, in Spiritu sancto con­ fidem profitentium, iisdem auxiliis ad salutem con­ stituta, quam suo sanguino acquisivit, et tamquam sequendam, praesertim sacramentis,utentium, eidemsponsam unico electam aeternum diluxit, et fundavit que1 regimini obtemperantium, quod primitus ab apo­ atquo instituit ipso auctor fidei et consummator stolis, praecipue Petro, quem caetcris ipse lesus Icsus Christus Dominus noster3 pro totius humani Christus praeposuit, suumque in terris vicarium religenoris saluto/ quit, et subindo continenter ab eorum successoribus, 151. Di Pietro Nyssenus (ne 33). — Alius re­ salva semper in Petri successore primatus prae­ verendissimus pater ait: Phrasi excolere religionem rogativa, exercetur/ — Pag. 6 [a u) versui ultimo subroganda videtur alia: profiteri religionem. Item nulla esset addenda videtur aliqua sacrae Scripturae nexus inter primam et secundam periodum huius B auctoritas, quao rem opportunius declaret3. capitis non facile perspicitur. 162. Cardinalis Guidi Bononiensis cum aliis ut 152. Place Massiliensis (n® 61). — Dicit alius supra num. 64 (n° 97). — Plures alii reverendissimi reverendissimus pater: In capite secundo agitur de patres aiunt: Secundi capitis para prior in primum perpetuitate ct indefcctibilitato ecclesiae, deque caput transferenda est, altera vero ad caput quin­ illius sanctitate; sed curo de iis et aliis proprie­ tum redigenda3. tatibus ngatur in capite X, ista ab hoc capito sunt 163. Grimardias Cadurcensis (n° 93). — Duo expungenda. alii reverendissimi patres aiunt: Huic capiti prae­ 154 a. liaess Argentinensis (n° 74). — Alius re­ figendus sequens titulus: Extra ecclesiam a Christo verendissimus pater ita proponit: In medio capitis fundatam non potest existere perfecte religio Chri­ pro adoratores adorent potius adoratores colant, vel stiana. Praeterea observandum quod mere schis­ matici possident ceram religionem Christi, sed non veri chrisiiani adorent. 155. Mazzuoli Septempedanus (n° 89). — Alius perfecte·. reverendissimus pater in titulo huius capitis aufer164. Allou Meldrnsis cum aliis ut supra num. 25 ret voces in ecclesia. (n°41). — Plures alii reverendissimi patres censent 156. Pecci Perusinus cum aliis ut supra num. 33 in titulo excoli adiungendum caso teneri et excoli. (n° 92). — Plures alii reverendissimi patres aiunt: Insuper in textu Paulino non haberi vocea una, In capito II pag. 6 lin. 14 [λ <] loco ex omni creatura unus; hino supprimenda videntur, ne detur ansa conaptiua poneretur ex omnibus gentibus vel hominibus; C cilium criminandi, quasi Scripturae voces ad sensum etsi enim illa in Scriptura inveniuntur, explicatione quemlibet accommodatitium detorqueret, et pro lec­ indigent ut intelligantur. tione quae est in schemate, hacc poni posset: „Ut 157. Alemany Sancti Francisci (ne 95). — Alius esset gens sancta, populus acceptabitis, sectator reverendissimus pator vellet ut caput sccur. Ium bonorum operum. Unde Christus ipse voluit ut unum esset ovile et unus pastor eorum omnium, post V poneretur. 158. Verzeri Brixiensis, Speranza Bergomensis qui ad suum gregem adducendi sunt. Non igitur et Vaisecchi Tiberiadensis (n° 75). — Tres alii re­ evangelica© ete/ 165. fíaniadié Elnensis (n® 99). — Atius reveren­ verendissimi patres vellent ut sequenti pacto melius huius capitis initium exordiretur: ¿Hanc ecclesiam, dissimus pater credit nulla methodo, nulla rerum quam auctor fidei et consummator lesus acquisivit serie iuncturaque potiero schema, ot ia eo exsistere sanguino suo, et tamquam sponsam unico electam confusionem; nam inter alia, doctrina contenta in capitibus II, VI, VII, fero eadem est, et evidens aeternum dilexit, per apostolos suos otc/ 159. Galletti Alba-Pompeiensis ;n® 65). — Alius apparet haec tria capita debere in unum coalescere, reverendissimus pator in hoc capito, quod optimum nec posse dividi. Nam in capite II dicitur Chri­ praesofert titulum, desideraret aliquam prolusionem stianam religionem non posso excoli nisi in eccle­ do Christi religione. Expediret etiam aliquod ad­ sia ot per ecclesiam-r in capito VI, unionem cum ditamentum do proprietatibus specificis huius Christi ecclesia osso ud salutem necessariam; in capito religionis; undo post verba ¡n fino capitis posita D vero VII, extra ecclesiam neminem salvari posse. societate a se instituta poneret sequentia: sed reli­ Praeterea quao illustrissimus observat circa aliquas gionem suam qua cum ipso filii Dei nominamur et locutiones in schemata adhibitas, iam ab aliis ob­ sumus, quaque per ipsum offerimus hostiam laudis servata fuere. semper Deo, ita societati etc. 166. Callot Oranensis *(n 100)- — Alius reveren­ 160. Bemadou Senonensis (n° 64). — Alius re­ dissimus pater ait: In titulo capitis non claro ap­ verendissimus pater ait: Caput II affirmat Chri­ paret quid voces per ecclesiam significent. Dura stianam religionem excoli non posso extra ecclesiam; videtur assertio non nisi in vera ecclesia excoli in capito VI asseritur ecclesiam esso societatem ad posso religionem christianam. Quid dicemus de salutem consequendam omnino necessariam; in capite aliis ecclesiis schismaticis? Eadem veritas clarius vero VII affirmatur extra ecclesiam neminem salvari ot benignius ita enuntiari posset: ¿Christus voluit posso. Haec tria deberent in oodom capito poni, ut sua religio in aliqua societato determinata ex­ nam idem dicunt. At nullibi dicitur quomodo salvari coleretur/ In fino vero dicendum esset ¿et extra possunt ii qui errore invincibili versantur extra visibi­ illam non perfecta et integra Christi religio easot·. lem ecclesiam, et tamen ad eius animam pertinent 167. Dupanloup Aurelianensis (n· 106). — Atius 1 cr ed. 3 Dominus noster om. ed. • Nnmenu 153 omlvus est m editis. ’ 1 3 1 «jiu om. ed. decifrarti ed. tramfrmda ed. perfectam ed. 767 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGAITONES GENERALES 768 reverendissimus poter in titulo poneret rite et sicut a socrum regenerationis et renovationis instituit la­ Christus reluit excoli posse. Et pariter, ne vide­ vacrum. quo in Deificae Trinitati» nomine filii Iioremur excedere limites veri, in fino capitis diceret: minum tot nominibus inter se divisi ab omni culparum exira illam cera et integra Ch risii religio non esset. sorde mundati, in hanc societatem ingrederentur, 168. Cardinalis Trerisanato Venetus cum aliis ut atque eiusdem fidei ct communionis vinculo adstricti, supra num. 133 (η® 84). — Piares olii reverendissimi membra essent ad invicem, et Christo voluti capiti patres dicunt: Titulus et conclusio huius capitis coniungcrcntur. Hinc illud exurgit mysticum Christi reformanda esse videntur hoc pacto. Titulas qui­ corpus, quod saepe saepius in novo Testamento dem inscribi posset hoc modo: Ecclesia catholica insinuatur: hinc praecellens ecclesiae species, cuius constituitur Christian a religione, quae extra didam caput est Christus, ex quo totum corpus compactum ecclesiam nec serrari, nec subsistere potest. Conclusio ct connexum per omnem iuncturam subministrationis vero sic reformanda: pNcquo enim evangolicae legis secundum operationem in mensuram uniuscuiusque ea ratio est, ut excluso quovis societatis vinculo veri membri augmentum corporia facit in aedificationem adoratores singuli seorsum Patrem adorent in spi­ sui in charitatc.173. Montpellier Leodiensis (n· 116). — Alius ritu et veritate, sed dum religionem Redemptor divina gratia ac virtute infundit, hoc ipso aedificat reverendissimus pater has adiunctiones huic capiti ecclesiam suam1, ita ut extra ecclesiam vera Christi proponit: pilane ecclesiam auctor fidei et consummator lesus ipse1 fundavit... unus populus religio subsistere ct exerceri nnllimode queat2a 169. Gonfila Vitcrbiensis cum aliis ut supra hm m. 57 B acccptabilis. Atque ideo ovangelicav legis ratio ca (n® 45). — Pluribus aliis reverendissimis patribus non est ... Patrem adorent; sed religionem .. .“ 174. Stepischncgg Lavantinus (n® 6). — Alius re­ hoc caput magis videtur ordinatum ad secundam lectionem, quao legitur in notis ad canoncm pri­ verendissimus pater ait: lam in inscriptione quaeri mum, quam ad canonem ipsum primum, qui habe­ posset, quid sibi velit verbum excoli. Genio linguae tur in schemate, et quidem melior existimatur lectio, latinac forsitan melius responderet coli. Melius et quae est in notis. Praeterea titulus capitis respondet accuratius nostri temporis principalem errorem canoni posito’ in schemate, minus vero capiti sub- significari et reprobari inscriptione hac: Christianam religionem nonnisi in ecclesia ei per iecto; hinc convertendus esset hoc modo: Eccle­ siam a Christo esse fundatam ut tantum in ipsa ecclesiam a Christo fundatam cognosci et coli posse. Plurimos enim hisce temporibus contendere: Christiana religio exerceatur. 170. Apuzzo Surrentinus (n® 43). — Alius re­ Christianos ipsos esse et manere in lesum Christum verendissimus pater, quoniam desunt in hoc capite credentes: sed ecclesia qua mediatrice non se in­ probationes, adderet post ultima verba: rHinc Do­ digere. cum. ratione duce, immediate scire possint, minus noster praecepit ut tamquam ethnici et pu­ quid Christus docuerit et praeceperit. Hinc in textu blicani haberentur qui ecclesiam audire do trac tas­ pag. 6 (a. ·] post verba pveri adoratores singuli seor­ sent4; hinc illud effatum: Qui cos audit me audit, sum Patremu addendum foret: ita cognoscant quem­ et qui cos spernit me spernit. Qui autem me spernit, admodum Filius eius unigenitus ipsum nobis revespernit eum, qui misit me.e ’ : lavit; et adorent etc. 175. Baillargeon Quebecensis cum aliis ut num. 171 171. Baillargeon Quebecensis cum Marianopolitano, Oltaucnsi, S. Hyacinthi, Miletopolitano, Anthedon ensi, (n® 9). — Septem aliis reverendissimis patribus S. Germani de Rimouski (n® 9). — Plurcs alii reve­ superabundare videtur coniunctio et inter mundo ot rendissimi patres aiunt: pag. 6 linea 13 [1«] super­ ex; ct eius loco ponenda virgula, ne verba ex abundare videtur coniunctio et inter mundo ct ex, omni creatura referri possint etiam ad docendam et eius loco ponenda virgula, ne verba ex amni moderandamque .* 17G. Connolly Halifaxiensis (n® 37). — Alius re­ creatura referri possint etiam ad docendam mode­ verendissimus pater ita statuit: Si in fine capitis randam que. 172. Vespasiani Fanensis (n° 105). — Alius re­ dicatur: Breligioncm lesu Christi ita societati ab verendissimus pater integrum secundum caput sub ipso institutae inhaerere, ut cum ea penitus con­ hoc titulo: De ecclesiae institutione, de novo cudendum serta ac velati concreta maneat, et extra illam vera Christi religio nulla esset4* ; hunc solutiorem ac mi­ putavit. nus strictum dicendi modum in sensu naturali ni­ De ecclesiae institutione. ^Attamen evangelicae legis non ca ratio est ut, mis probare, neque quadrare cum aliis in schemate excluso quovis societatis vinculo, veri adoratores propositis (confer caput VII). Etenim non esse ve­ singuli seorsum religionem exerceant, sed hanc ita rum, extra ecclesiam visibilem, ut societatem ab societati n se institutao inhaerentem Redemptor apostolis edoctam, nullam esse veram Christi re­ noster voluit, ut cum ea penitus conserta ac veluti B ligionem. in titulo capitis igitur substituendum aut pro et; concreta maneret Neque ad instar veteris legis, societas huiusmodi intra peculiaris alicuius gentis sicque omnis, qui verus sit, totusque scopus istius limites coarctabatur3. verum ad universum terrarum capitis satis clariusque indicaretur. In fine autem capitis verba ct extra illam cera orbem erat protendenda, adeo ut omnes in illam cooptari deberent et extra illam vera Christi religio Christi religio nulla esset mutanda in et ad eam am­ nulla esset. Haec vero societas est ecclesia, quam plectendam omnes, qui vere possunt, tenerentur. Tuli modo scopum capitia integrum servari, ve­ se aedificaturus Christus declaravit, ac per apostolos suos corumque successores iugiter usque ad con­ rum a non vero mugis distincte secerni, sophismata summationem sacculi in universo mundo et ex om­ haereticorum facilius refelli, dum totus sensus vere nibus gentibus colligendam, docendam modcrandnm- catholicus lucidius claresceret. 177. Wiery Gurccnsis (n° 30). — Alius reveren­ que praecepit, ut una esset gens sancta, unus populus acceptabitis, sectator bonorum operum. Ad hanc dissimus puter censet effatum: nHanc ecclesiam .. ecclesiam efformandam Christus Dominus imprimis in universo mundo et ex omni creatura colligendam .. praecepit4* approbari non posse, quia frivolis cavilla 1 «n. ed. tionibus ianuam pandit. 1 point ed. • pvatpañta ed. • drtracta rent ed. • caardaiur ed. t ora. ed. 1 Eadem iam habebantur rapra num. 171. 769 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 770 io Caput III. „Tractata autem in hoc capito veritas sponte a flueret cx expositione magisterii Christi in ecclesia 182. Fauli Grossetanus (n® 1). — Alius reveren­ perdurantis, ct haud opus esset tractatui de charac­ dissimus pater ita statuit: teribus ccclesiuu inserere tractatum do cius ope­ L Ubi dicitur ecclesiam non esse partem al­ rationibus1; nam sicut Christiana religia tantum in terius cuiuslibet societatis: omissa generalitate ver­ hac ecclesia conservari potest, ita etiam salvificum borum, dicatur ecclesiam non esse partem societati» sacrificium ot gratiarum fons ex latere Christi in civilis. cruco morientia promanane. Quare harum insti­ Π. Fiat diserta et expressa mentio finis, quem tutionum, ut ita dicam, ecclesiae concreditarum ecclesia sibi praestitutum habet Siquidem ex fine mentio facta non ait, prorsus non intclligo, ot prop­ eius natura aestimatur, ct eo potissimum ab alia terca hocco caput tum mancum, tum * inconvenienter quacumquo societate distinguitur. huc insertum existimo." III. Affirmandum videtur expresse, et rationibui 178. / rias diceretur indeterminata; ot lin. 10 (b s| verbo illi vinao institutionis, ex9 quibus haec iam memorata constitutionem addendum videtur essentialem. perspicua fiunt, non minus evidenter eruitur, ec­ Lin. 14 [b ii] supprimatur utpntc inutilis ot erro­ clesiam esso spiritualem ct ordinis omnino super­ neae interpretationi obnoxia vox commiscenda, ot tota naturalis societatem, non ita tamen, ut invisibilis periodus absolvatur his verbis „Ut ab omnibus hu­ ao latens ipsa sit, sed in manifestatione posita, manis societatibus distincta sit, ot in semotipsa voluti civitas excelsa et illustris in monte, quao plano subsistat1/ abscondi non potest, uc voluti lucerna super can­ Caetera sic exponi pone videntur: „ Istis nutem4* * sublimior et origino et delabrum, quao sole iustitino illuminata, mundum omnibus oxtat quoquo universum luco suae veritatis illustrat Ex eodem obiecto et fino ct modiis. Ab inexhausto enim fonte manifestissimo hauritur ecclesiam non esso fonte misericordiae Dei Patris profecta, per incar­ nati Verbi ministerium operamque fundata, et af­ aequalium societatem ../ (Reliqua ut in textu.) 192. Di Pietro Nyssenus (n° 33). — Alius re­ flanto Spiritu sancto constituta est, qui in apostolos verendissimus pater ait: Ecclesiám esae societatem 1 distincte rvctfyie constituta omlisa Toce definita ed. perfectam inferri ao declarari deberet postquam 3 otn. ed. doctrina do ecclusiao characteribus ct proprietatibus > d ed. ’ tceluiae m unitate otn. e»L 1 ota. ed. < tubdidtnti ed. 4 uti· quoque ed. « «m. hoc loco ed. 773 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 774 primum ot subindo in eorum successores largissime A pito III ecclesiae inesso verae societatis qualitates: effusus abundo etiam iugiter diffunditur in filios cur ergo plura huc pertinentia remittuntur ad ca­ adoptionis; ut oius lumino collustrati, caelcalibus- pita IV, V et vn? quo charismatibus, quae dant tollo ot perficere 205. Caixal y Extradé Urgellensis (n· 107). — ditati ovangclicis doctrinis1 fideles ct Deo ad­ Alteri reverendissimo patri displicet vox societatis haereant et inter se cohaereant, regnum Dei ot cum agitur de ecclesia definienda, quam regnum iustitinm oius primum quaerant, idcoquo per bona potius vult appellari. Item, non satis demonstratam opera cortnm magis ao magis vocationem suam at­ existimat thesim: ecclesiae inesso omnes verae so­ quo electionem faciant. Praecipuo igitur spiritualis cietatis (vel regni) qualitates. Tandem succenset societas est ecclesia Christi, atque ordinis omnino auctoribus schematis quod in multis cum protestaneupornaturalis/ libus conveniant. 10H. Aronne Montis Alti (n® 50). — Alius re­ Hia praemissis, aliisque interpositis, quao ad verendissimus pater ecclesiam esso societatem veram rem non faciunt, novum schema capitis tertii pro­ et perfectam in capito secundo exponi vellet: id ponit, declarans „sc pertinacem verborum suorum enim postularo vidotur ratio ordinis. Hinc caput defensorem non esse, rem quaerere, non verba; tertium ita exordiri powct: gloriam Dei, non suam, nec hominum placita/ r Ecclesia Christi Domini est regnum verum, unum Ecclesiam esse societatem spiritualem ac superet universale seu catholicum, ti tifile atque spirituale. naturalem. „Ut voro fidolium mentibus obiiciatur, altequo B infirmum in humana potentia, sed supematurale in defixa haereat ea quae nunquam satia commendari omnipotenti virtute Spiritus quo vivificatur (Hic titulus). pDocomus autem et declaramus ecclcsiac Christi potest praecellens ecclesiae species, dignitas ac iugis vita, docemus et declaramus illam ab inex­ inesso cx divina eius institutione omnes veri regni hausto misericordiae Dei Patris fonte profectam, proprietates. Etenim in quolibet regno quinque per incarnati ipsius Verbi operam fundatam, in spectari debent proprietates1. Primo, eius necessitas secundo, supremum Spiritu sancto constitutam esse, qui in apostolos ad pacem ot felicitatem caput tertio, multitudo hominum, qui sint primum ete/ (Reliqua ut in schemate.) 199, Galletti Alba-Pompeiensis (n· 65). — Alius membra corporis totius regni ...; quarto, carnalis reverendissimus pater dicit: In hoc capito primum generatio, seu civilis adoptio ...; quinto, politica exponenda venit veritas societatis ecclesiasticae. affectio, seu amor dulcis2 patriao ../ Prosequitur deinceps, ostendendo has quinque Veritas cuiuscumque societatis potissimum consistit in vicaria animorum consensione. Ergo lin. 14 proprietates inesso ecclesiae: et quidem tali modo pag. 7 [b it] post vocem commiscenda perbelle ad­ ut ipsa sit regnum verum, unum, universale etc. 200. Zelli abbas S. Pauli (n· 18). — Alius re­ deretur: sed tali animorum consensione coruscans verendissimus pater novum schema capitis tertii atque adeo etc. Item ubi dicitur et inter se cohaereant addi posset: proponit3*: Caput III. ordinatissima communione cohaereant 200. Apuzzo Surrentinus (n° 43). — Alius re- 0 Ecclesiam ease societatem reram, perfectam, spiriverondissimus pater ante ultimam periodum ca- tualem, et supematuralem. pitie tertii haec adderet: ^Christus enim ecclesiam nDocemus autom ac declaramus ecclesiae incese suam2 non super imperio ant aliqua república fun­ omnes verae societatis qualitates. Etenim Christus davit, sed super uno beato Petro apostolo cui dixit: Dominus, ad fidem suam ot dilectionem in mundo Tu es Petrus etc. . . ot illi soli suas oves pascendas propagandam et conservandam (Suarez de legibus, tradidit: Pasce oves meas. Pro his ovibus animam lib. X, c. 1, n® 7) ecclesiam suam non modo instituit suam ponit et dat cis2 vitam aeternam. Unde tanquam societatem, cuius ipso dominaretur, et Paulus ad pastores occlesiao: Attendite vobis et uni­ mysticum corpus, cuius ipso esset caput; verum iuxta mysterium providentiae suae eam vere inaequalem verso gregi etc u 201. Verzeri Brixiensis cum Speranza Bergo- fecit, in rolationo filiorum ad patrem et subditorum mensi et Vaisecchi Tiberiadensi (n® 75). — Plurcs ali! ad gubernantem, ovium nempe sub uno p&store reverendissimi patres aiunt: Capite III pag. 8 [c7] (Ioan. X) Christo in caelis regnante ct in terris por ubi dicitur concupiscant promissam aeternam Dei suum vicarium eam regente. Cum itaque ecclesia gloriam, melius forte convenirent societati hominum a Christo auctoro et legislatore suo nedum existendi verba ista : nSimul contendant ad promissam aeter­ formam, sed et constitutionem acceperit, eam ab humanis quibuslibet societatibus diversam ct in ipsis nam Dei gloriam/ 202. Card. La Lastra y Cuesta Hispalensis (η® 109). incunabulis seiunctam fuisse decernimus. Eo vel — Dicit alius reverendissimus pater: In hoc capite, magis quod in ecclesia homines gratiae divinae periodum, quao incipit Ab inexhausto in duas partes affiuentibus divitiis per Spiritum sanctum augentur, discerpere iuvat, quarum prima absolvatur verbo eiusdemquo sancti Spiritus nexibus in unitate co­ illo constituta est; alia sic incipiat: In apostolos haerent ct in caelestem patriam collineant, ut ea quao nunc per speculum in aenigmate (I Cor. XIII, 12) quippe primum ... Item paulo inferius ubi dicitur ut pignus dici vident, tandem facio ad faciem intueantur. Quare possot1 utque pignus; auferatur deinceps illud at­ spiritualem et supernaturnlcm societatem esae ec­ que adeo, ct periodus finiatur ita: certam ...et clesiam fatendum est Ideo ecclesia supra omnes humanas societates quam maxime extollitur, nec electionem facientes. 203. Lynch Carolopolitanus (n® 80). — Sentit ulli societati quantumvis supremae inesse aut subesae alius reverendissimus pater dividendam esse in duo velut alicuius partem aut membrum esse potest; periodum quao incipit Ab inexhausto. Item existimat immo iure suo nulli dominationi sublecta, ingenua addendum aliquid quo probetur ecclesiam eue so­ est et libera, libertate qua Christus nos liberavit Quo fit ut ecclesia sit societas perfecta: ab inex­ cietatem ordinis omnino supematuralis. 204. Place Massiliensis *(n 61). — Iuxta alium hausto enim misericordiae Dei Patris fonte profecta. reverendissimum patrem adstruendum esset in ca• cm. ed. 1 evangelici? dodrinii om. ed. 2 cm. ed. • Pro dici posset habetur in editis addatur. * dnlcis amor ed. * Illud ex autographo «xscript·· exhibe*; non en!· La* bebatur in editis. 49· Tib A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 776 per incarnati ipsins Verbi ministerium et operam a prietates. quae perfectam societatem constituunt fundata, in Spiritu sancto constituta est. Qui in Porro societas perfecta illa eat „quae in so com­ apostolos primum largissime effusus, abunde etiam pleta ct independeos, in suo ordine sibi pleno iogiter in filios adoptionis diffunditur; ut lumine sufficiens nd assequendum finem sibi propositum, fidei collustrati, et pignus hereditatis in cordibus nec ulli alteri subiecta in illis, quao nd eam proprio suis circumferentes, per bona opera certam suam pertinent-. Hace apertius probarentur verbis illis vocationem et electionem faciant, sicque transeant Scripturae: Dedit pastores et doctores tn opus mini­ per bona temporalia ut non amittant aeterna/ sterii etc. ct aliis: Si qui1 ecclesiam non audierit etc. 207. Lgonnet Albiensis (n° 72). — Alius reve­ Tandem in hoc capite vel in sequentibus om­ rendissimus pater vehementer optaret fieri in hoc nino expressa mentio fieri debet regiminis ecclesiae tertio capite opportunam declarationem sensus, qno et auctoritatis episcoporum. ecclesia dicitur et est societas cera, perfecta, spiri­ 214. Cardinalis Trerisanato Venetus cum aliis ut tuali et supernaturalis. supra num. 133 (ne 84). — Aiunt plure» alii re­ 208. Magnasco Bolinensis (n· 55). — Alius re­ verendissimi patre··: Dicendum erat in capite tertio, verendissimus pater capita schematis sic disponi in quo hita sit veritas, perfectio, spiritualiias et suHaec vellet ut in primo axsoratur et explicetur ecclesiam pematurahtas societatis Christi fidelium. esse societatem a Christo Domino institutam, ct autem non satis explicata rrperiuntur. Hinc no­ capitis formam ipse tradit; in secundo, eam esso vum schema huius capitis proponunt reverendissimi corpus Christi mysticum: in tertio paucis immutatis B patres: Ecclesia est soàetas vera, perfecta, spiritualis at­ ponantur quao nunc sunt in secando. Deinde op­ taret ut ageretur de visibilitate ecclesiae ac demum que svpentaturalis. j,Christo * qui divitiis gratiae suae homines cationi exponerentur quae nunc extant in capite tertio. Item lin. 10 [b >] huius capiti· post verbum consti­ fido collustrat, spe caelestium1 etc. etc. etc.· tutionem addi vellet: ac plenissimam seipsam regendi Caput III. ei gubernandi potestatem accepit. Ecclesia est societas cera, perfecta, spiritualis 209. Baratesi Sancti Miniati *(n 101). — Iuxta alium reverendissimum patrem in capite III vide­ atque supem aturalis. retur addendum ecclesiam esso societatem iuridicam, ^Christus qui divitiis gratiae suae homine * eadem ut ostendatur eam existera iuridice, nempe iuxta fide collustrat, spe caelestium bonorum elevat, et leges a Christo Domino traditos cum eam fundavit chántate tam Dei tum proximi accendit; Christus, 210. Martinez Saneti Chrislophori ds Havana qui omnes suos discipulos Petro et apostolis corum(n° 120). — Alius reverendissimus pater ait: Spiri­ qne legitimis successoribus subiectos esse voluit, tualius non competit ecclesiae nisi sub aliquo re­ eos in verissimam coadunavit societatem, quao po­ spectu: ergo non est praedicanda absolute, ut fit tissimum consistit in animorum consensione, iuxta in schemate. Dicendum itaque est pecclesiatn esse precem, qua ipse suum exoravit Patrem, dicens: veram et omninm perfectissimam societatem ho­ Unum sini, sicut et nos unum sumus (Ioan. XVII), mines in ea viventes per vincula spiritualia ligan- C iuxta oraculum divi loannis scribentis ad fideles: tem, et per media etiam spiritualia et supematu- ,Quae vidimus et audivimus annuntiamus vobis, ut ralia eosdem ad vitam aeternam perducentem-. et vos societatem habeatis nobiscum, ct societas Quae loquendi ratio clarius ct magis accurate rem nostra sit eum Patre et cum Filio eius lesa Christo exponit (I Ioan. I). Haec vero societas omnino perfectam 211. Moreno *Eporediensi *(η 96). — Alius se prodit, quia nullum habet sui dominatorem nisi reverendissimus pater novum prorsus schema de Christum, nullis coarctalur limitibus, et bono execclesia proponit sio distributum. Capoti: De ori­ cebiirimo gaudet, quod est ipsemet Deus sub ve­ gine divina et antiquitate ecclesiae Christi, Caput II: lamento quidem mysterii in hac vita, fruí tura De institutione ecclesiae Christi ciusgue constitutione manifcs»a ipriti· lisionc in caelis. Tanta vero puetc. etc. Ustafe. sapientia et fortitudine procedit, ut omnibus In capite tertio schematie propositi animadvertit filioium suorum ncceeriutibu: consulere valeat, desiderari probationes ex Scripturis1. omnes debellare inimicos, promissione freta divini 212. Callot Oranensit (n° 100). — Alius reve­ sui invisibilis capitis, quod portae inferi non prae­ rendissimus pater ait: In capite tertio cum dicitur valebunt adversus eam. Cum autem ea non sit do ecclesia societas perfecta, haec vox perfecta du­ hoc mundo, quia auctorem habet ipsum Dei Ver­ plici sensu usurpari videtur, scilicet pro completa, bum caro factum, et caelestem lerusalem inquirat, * et pro omnium praestantissima. Praeterea, vox cumque in ea spiritualium bonorum copia homine spiritualis in hoc capito videri posset adhibita ad D per Spiritum sanctum augeantur, atque his eiusdem significandam ecclesiam non esse nisi societatem Spiritüï sancti nexibus in unitate cohaereant, ec­ iustorum: quod omnino est falsum. clesia ipsa spiritualis societas evidentissime digno­ 213. Ramadil Elnensis (ne 99). — Alius re­ scitur, atque ordinis omnino supernaturalis.verendissimus pater ita statuit: In capite III ubi 215. Card. Riario Sforza Neapolitanus cum aliis ut qualitates dicatur proprietates ; ubi indefinita, melius supra num. 40 (n * 85). — Plurcs alii reverend ¡asi di i absque praecisa determinatione vel informis relicta; patres ita statuunt: Titulus capitis tertii hoc modo ubi constitutionem, addendum est: essentialem con­ enunciandus,: Ecclesiam esse sorielatem veram, per­ fectam, et ad spiritualem ac supernaturalem finem stitutionem. Praeterea bene dicitur, societatem ecclesiae non ordinatam ; ut occurratur impiae doctrinae, qua vo­ esso cum alia quavis societate religiosa commis­ lunt nonnulli ecclesiam ab hoc mundo temporali cendam. Sed cum societate civili commisceri po­ esse separandam. — Initio capitis, enunciaudae test ot debet, ut eam spiritu suo pervadat. Adden­ essent praecipuae verae societatis qualitates, nempe dum: ecclesiam evehi supra societates humanas regimen, subditi, finis proprius, media. quatenus est ordinis omnino superioris, non autem Iuxta morem loquendi sacrarum Scripturarum quod ei competat temporalium dominatio. — Insuper, carnis desideria non possunt avelli a concupiscentiae non satis distincto in hoc capite exponuntur pro> ctn. ed. 1 Vide infra rib nom. 695 integrum schema illitu antistitis. * Qate sequuntur, cum non haberentur in editis, ex auctoris autographo exhibenda censui. 777 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPTA SCHEMATIS DE ECCLESIA 778 corruptione, sod semper spiritni opponuntur. Hinc á nDocemus autem ao declaramus societatem illam melius diceretur eorum desideria, lo fino capitis α Christo fundatam, quao ipsius est ecclesia, omnes poet cohaerent addntur: ui tandem aliquando satientur in se verae ct perfectae societatis conditiones habere. cum apparuerit gloria Domini, ecclesia ipsa societas Non enim a sapientissimo suo auctore potuit inde­ est ad spiritualem et omnino supernaturalem ordinem finita vel informis relinqui: sed quemadmodum etc.4 instituta. Ubi dicitur ut pignus haereditatis etc. substi­ 2 î 0. Card. Guidi Bononiensis cum aliis ut supra tuenda videtur haec vereio: num. 04 (n * 97). — Plurcs alii reverendissimi patres pUt pignus haereditatis in cordibus suis reti­ dicunt: 1° Innuendum est ecclesiam non esso mem­ nentes carnis desideria et concupiscentiae, quae in brum ulterius cuiuscumque societatis temporalis; de mundo est, corruptionem abiiciant, ac beata et com­ ecclesia enim militante tantummodo hic est sermo. muni spe firmati promissas aetrrnao gloriae Dei di­ U· Urdo inversus videtur; primo enim describun­ vitias concupiscant, ideoque per bona opera otc.a tur proprietates ecclesiae et deinde eius formatio, Tandem loco bonorum divitiis melius dicitur his 3· Explicandum esset constitutionem et compagina­ bonis. tionem huius societatis intimam et omnino super221. Gastaldi Salutiarum (n° 108). — Alius nnturnlem fuisso effusionem charismatum Spiritus reverendissimus pater ait: Auferenda est vox illa snneti sicut cius generatio fuit effusio sanguinis spiritualis societas, cum hostes ccclceiao indo an­ Christi ot sanctificans gratia. 4ft Non debet praeter­ sam sumant ad eam expoliandam rebus corporalibus. mitti qua ratione ecclesia est societas spiritualis et Io eodem capito ampliori modo exponenda est omnino supernaturalis, nc qui forte aberrent ct pu­ praeeminentia ecclesiae super quascumque alias tent nullo modo ad eam quae humana sunt pertinere. societates. Cactorum ab hoc reverendissimo epi­ 5° Non solum claro et explicite asserendum sed scopo novum schema integrum proponitur1. omnino probandum est ecclesiam case veram de­ 222. Vespasiani Fanensis (n® 105). — Alius terminatam ot completam societatem. Dcindo per­ reverendissimus pater duo priora capita schematis spicue ot expresse damnandi sunt illi errores, qni penitus reformat: in noth referuntur. Ecclesia est cera et perfecta societas, insimul ta­ Post has animadversiones reverendissimi patres men spiritualis et supematuralis. novam schemati» formam proponunt*1. ^Docemus autem ac declaramus, prout ex su­ 217. Ballerini patriarcha Alexandrinus (n· 16). — perius tradita doctrina manifeste consequitur, ec­ Alius reverendissimum pater ait: Clarior esset idea­ clesiae quidum incese omnes verae societatis etc. ... rum nexus »i principium capitis III itu immuta­ Attamen illud proprium ac singulare ecclesiae est, retur: yjDocemu» autem ac declaramus ecclesiae α quod a Deo ipso immediate fuerit constituta atquo Christo condita© inesse omnes verae societatis quali- ab inexhausto etc.tates, sivo omnia quao ad veram et perfectam so­ 223. Montpellier Leodiensis (n® 106). — Alius cietatem constituendam requiruntur; nequo eius­ reverendissimus pator has immutationes ct addi­ modi Eocietatem indefinitam vel informem a Christo tiones in capite 111 fieri optaret: relictam esso; sed quemadmodum ab ipso suam c pDoccmus ... sed quemadmodum ab ipso cui data existentiam habuit, ita eiusdem voluntate ac lege est omnis potestas in caelo et in terra suam existendi suam existendi formam suamque constitutionem originem habet, ita eiusdem voluntate ac lege suam accepisse. Neque porro eadem membrum est. . ..“ existendi formam et constitutionem accepit... Sed (Reliqua ut in schemate.) adeo perfecta naturae suae conditione ut non solum 218. Dupanloup Aurelianensis *(n 106). — Alius ab omnibus humanis societatibus distinguatur, rerum reverendissimus pater ita statuit: In forma et etiam* iis omnibus guani maxime antecellat. Omni­ constitutione ecclesiae non omnia sunt iuris divini ; potentis enim Dei Patris decreto ordinata per in­ ergo linea 9, capito 111 ¡Be), ubi dicitur constitu­ carnati . .. constituta est. Ille scilicet Spiritus tionem, addendum e»t essentialem constitutionem. — sanctus in apostolos__ mentium fide ct ad Deum Linea 10 post vocem accepit adderet reverendissi­ se applicent ct inter se .. circumferente», sua de­ mus pater: rEt quamvis eius fideles simul et status sideria ab cius ..., faciant. Cum autem homines politici cives existant, huiusquo statue regimini et bis sancti Spiritus nexibus in unitato cohaereant legibu» in temporalibus sint eubiecti, ipsa tamen corporis Christi, atque hu bonorum divitiis per in se et quatenus spiritualis * societas spectata non eumdem Spiritum sanctum huic corpori coagmentati est membrum sire pars alterius cuiuslibet societatis.· augeantur, ut finem sibi praestitutum, aeternam Haec additio verum dicit, nihil nocet, ct valde nempe felicitatem adipiscantur: ecclesia etc.prodest, no videamur vello tribuero ecclesiae omni­ 224. Stepischnegg Larantinus (n® 6). — Alius remodam independentiam a statu politico etiam in d verendissimus pator censet, pag. 7 [b >] post verba temporalibus. — Paulo infra supprimenda esse nita eiusdem volúntate ao lege >uam existendi for­ videntur verba illa super eas tamen1 quam maxime mam. suamque- addendum esso: P essentialem con­ evehatur. Hoc pacto praecavetur aequivocatio vocis stitutionem accepit/ Nam dici non posset illius perfecta, quao in textu videri potest referri constitutionem praesentem ecclesiae catholicae ia ad ideam praecellentiae. omnibus suis partibus ad Christum qua auctorem 219. Amat Montereyensis fn® 3). — Alteri ro- eiusdem reducendam esse; sed tantummodo in es­ verendieuimo patri in capito III omittenda .videtur sentia sua, quae proinde, non minus ao fides ipsa haec verba ut Udem lumine eius collustrati una men­ semper immutabilis perseverare debet tium fide et Deo adhaereant et inter se cohaereant. Loco vocabuli etehatur aliud proponitur. For­ Ratio est quia haec idea saepius occurrit in ca- sitan rem ita exprimi posset: distinguitur, eas pitibns I, III ot V. tamen tum quoad originem, tum quoad finem et 220. Dreux-Br¿z¿ Molinensis cum aliis ut supra media longe antecellit. num. 40 (n® 73). — Plures alii reverendissimi patres Optandum, ut auctores schematis clarius mentem sentiunt esse caput III ita exordiendum: suam aperiant pag. 8[cie], ubi dicitur „in ecclesia Ecclesia societas est9 cera, perfecta, spiritualis homines per Spiritum sanctum .. . augeantur . * atque supematuralis. ’ Vide infra rab num. B97. 1 om. eacramonta°. suam existentiam habet, ita ab eodem suam existendi 230. Biró ep. Szathmaricnsis (n® 13). — Alius formam suamquo constitutionem accepit, adeo ut B reverendissimus pater pag. 8 (d »] loco ultimae phranon solum a qualibet alia humana societate distingua­ seos hinc risibile ... vellet: „hino visibile magi * tur, sed etiam propter singularem suam naturam sterium quod fidem, quam fidolca interius animo longo prae omnibus humanis societatibus emineat." credere ot exterius profiteri teneantur, publice Per verba schematis [b s] peiuadem voluntate ac proponit" lege" etiam id posset significari. Christum non im­ 231. Arrigoni Lucanus (n®21). — Alius reverenmediato ecclesiae suso suam1* formam atque con­ di&rimus pater vult, ut pag. 9 lin. 7 [d w), loco mo­ stitutionem dedisse, sed potius mediate. Quare deratur et curat dicatur: «.celebrat atquo distribuit." melius videtur in textu poni1 ab eodem. 232. Afagnasco Bolinenzis (n® 55). — Alius re­ Sequentis periodi verbis non praecavetur quaevis verendissimos pater ibidem adderet verbum dis­ maligna verborum interpretatio1. Insuper minus pensat ante moderatur; vellet insuper interverti congruum videtur, hoc loco de ecclesia tamquam ordinem inter caput III et caput IV. societate perfecta loqui, cum idem praedicatum 233. Dupanloup Aurelianensis (n® 106). — Alius alibi (capite X, pag. 18 [543 D *)) ad alium modum reverendissimus pater ibidem pro moderatur et curat ecclesiae vindicetur. diceret: .conficit ot dispensat." Linea autem 10 et 11 [du] supprimeret omnem et 227. Ginoulhiac Gratianopolitanus (n® 93). — Alius reverendissimus pater dicit: Capile III, pag. 7 publicam, externam plene sufficere inquiens ; omnem [b?], loco vocis indefinita quao aequivoca videri vero et publicam male et odioso intelligi posse et potest, substituatur vox indeterminata. iC ab hostibus carpi, quasi vellemus io omnes res pri­ Post verbum formam addatur vox propriam vel vatas et publicas ecclesiam immisceri et dominari. essentialem .... 234. Rosati Lunensis-Sarzanensis (n® 20). — Initio pbraseos subsequentis haec addantur: Alius reverendissimus pater ceneet caput esse dif­ licet enim membra eius esse possint, vel etiam sint fusum in explorandis argumentis quibus ecclesiae aliarum societatum membra, ipsa tamen neque .. . visibilitas comprobatur; sufficeret innuisse. Versus finem post verbum collustrati adden­ 235. Cardinalis Trevisana to Venetus cum aliis ut dum ... carilate perfusi« ... supra num. 133 (n® 84). — Alius reverendissimus Pignus haereditatis non circumfertur in cordibus, pater proposita ecclesiae definitione, quam in primo ut est ibi dictum, sed possidetur, servatur etc. capito posuit,quartum sic exordiretur. nAetcrnaDei Capite III. pagina 7 [bu] dicitur6: Ecclesiam sapientia ac virtue1 voluit spiritualibus et invisi­ adeo in semetipsa per/edam, ut dum ab omnibus bilibus vinculis, quibus fideles supremo ac invisibili humanis societatibus distinguitur, supra eas tamen ecclesiae capiti per Spiritum sanctum adhaerent, externa quoque ac visibilia respondere, ut spiritualis quam morirne evehatur. Duo hio observanda: 1® non cx eo quod ec­ ac supernaturalis Christi fidelium sociotos extrin­ clesia sit in semetipsa perfectu, ncc etiam adeo, id secus appareret etc." est in summo grada perfecta, sed quod taliter, 236. Lyonnet Alhiensis (n® 72). — Alius re­ seu speciali perfectionis modo et genere perfecta, verendissimus pater sequentem redactioncm proideo supra alias illam evehi dicendum est Omnis D ponit: ^Ecclesia α societatibus mere humani * disenim etiam humana societas in semetipsa et in crepans anima et corpore constat. Ad oius ani­ genero suo est perfecta. mam pertinent insti cuiuscumque conditionis et 2® Voces supra eas tamen quam morirne evehatur aetatis sint. Ad illius vero corpus ii pertinent qui sunt aequivocae. Et cum illa acquivocatio saepe camdem fidem profitentur, participant iisdem sa aut saltem pluries in schemate occurrat, hic sedulo cramcntis, et iisdem pastoribus, quorum primus animadvertenda. Ilao1 enim voces supra eas, ot summus pontifex, eubiiciuntur. Esto * quod ec­ superioritalem auctoritatis et superioritatem ordinis, clesia sub primo aspectu considerata sensibus seu in ordino superiori, designaro et exprimere so subducat, ast aliter sub secundo; haec onim aptae sunt. 8ic, qui supra scientias mathematicas tanquam civitas supra excelsum montem posita theologiam maximo evehi declarant, duo maxime α longe perspicitur, futuentibus eam apparent, sicut in splendido disco, dissipatis matutinis et distincta confundunt et commiscent. serotinis umbris, illius moenia, domus, palatia. Nemo fallaci imagine circa illius veritatem decipi 1 om. ed potest. Illa eminenter distinguitur ab omnibus 1 triddur in textu poni om. ed. » guarirli ma/iynam . .. interpretat tonem ed. * perfrui ed. * dicatur ed. * Lo» hae habetur in editu nem. i Virtute ed. - lUi/zjM JuW *d • BSERVATIONES IN PRIMA CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 781 782 sectis religiosis, quao caetera»1 orbis partes in-a quia praedestinati sint nec ne, si actualiter iusti vaserunt/ sint, ad corpus ecclesiae, immo ad animam per­ 237. Jlaess Argentinensis (n® 74). — Pag. 8 lin. 5 tinent, dummodo1 sint professione fidei· et com­ [ascendendo. De), loco respondere alius reveren­ munione cum eo coniuncti. dissimus poneret ¿adiungero-. 243. Place Massiliensis (n® 61). — Alius reve­ Pag. 9 lin. 6 [d lì), loco comparatur, ¿paratur-; rendissimus pater: Iuxta schema, inquit, ideo visi­ lin. 7 pro munere... curat poneret: ¿officiis publi­ bilis est ecclesia, quia visibilis est in illa potestas : cis administrat et dispensat/ vellet potius visibilem declarari ecclesiam per pro­ Lin. 12 [d i9] pro componit, ¿disponit-. fessionem externam fidei, participationem sacra­ Lin. 14-18 [541 ai] loco ad quod ... scriberet: mentorum ct pastoribus subjectionem ; et auctori­ ¿quod non iustos tantum ct praedestinatos, sed etiam tatem servari ut poneretur tamquam principium, peccatores, profondono tamen fidei et communione’ ex quo erueretur illius ecclesiae visibilis unitas. sibi adjunctos comprehendit/ Observat potestatem ecclesiasticam tripartitam 238. Di Pietro Nyssenus (n® 33). — Alius re­ in capite IV exhiberi, bipartitam autem in X: uni verendissimus pater ait: Pag. 9 lin. 6 [540 D «] pro e duobus standum. comparatur melius diceretur ¿praestatur-. 244. A puzzo Surrentinus (n® 43). — Alius re­ 239. /x/ Cuesta y Morolo Auríensis (η® 106). — verendissimus ait: Pag. 9 lin. 4 [540 D nj mysteria ... Alius reverendissimus pater, ad verba p. 9 1.13-14 comparatur, fortasse indias diceretur: ¿quibus in­ [541 a 1] ecclesiae corpus, ad quod ... praedestinati B terior sanctificatio hominibus comparatur et debitus pertinent, notat, aliquos praedestinatos non esse Deo cultus exhibetur/ Initio ultimae phraseos Quibus fit addatur iuxta actu membra ecclesiae; sic Paulum anto conver- · scripturarum oracula. Ita melius noscerentur pro­ aionem. 240. Cardinalis Pecci Perusinus cum aliis ut bationes. 245, Cardinalis Diario Neapolitanus cum aliis ut supra num. 33 (n® 92). — Alius reverendissimus pater ait: Pag. 8 lin. 7 |540 Dj) ascendendo post supra num. 49 (n® 85). — Alii reverendissimo patri per Spiritum sanctum adhaerent haec verba adiungi titulus capitis reformandus hoc modo: Ecclesiam posse censet: „ut in ea (ecclesia) permanentes’ esse societatem semper ita visibilem, ut a falsis sectis, quae christiano nomine etiam gloriantur, facile dis­ vitam ac felicitatem consequantur aeternam/ Pag. 9 lin. 15 [541 a·] verbo praedestinati addi centi possit. Pag.8 lin.6 [De] ascendendo loco visibilia respon­ oportere iudicat ¿baptismate abluti-, ne ad ecclesiae corpus spectare dicantur qui sine baptismo in re dere ... patesceret ponendum: ¿visibilia respondere, salvantur. Nam plures salvantur revera vel salvari ut societas illa totum amplecteretur et sanctificaret possunt, et ad praedestinatorum numerum spectant, hominem qui anima et corpore constat, nec non * qui, licet baptizari cupiant, tamen nequeant; ut extrinsecus appareret et conspicua patesceret Pag. 9 lin. 4 [d n] interior sanctificatio comparatur. ergo a corpore ecclesiae non baptizati exclu­ Loco istius phrasis obscurae, haec ponatur: ¿interior dantur, illa adiectio necessaria apparet. 241. Marguerye Augustodunensis cum novem aliis C sanctificatio ab hominibus comparatur et debitus ut supra num. 27 (n® 67). —- Aliquot reverendissimi Deo cultus exhibetur/ Lin. 15 [541 A3) post verbum peccatores adiicienda patres pag. 8 [540 D i] in primo phrasi vocem prorsus supprimendam putant, utpote excessivam; in se­ verba et reprobi, ut constet antithesis cum prae­ cunda phrasi loco [d β] respondere ponendum ¿super­ destinatis. Lin. 18 (a ·) Quibus fit — Hic secerni deberent addi-, utpote vocem veriorem. Post hoc verbum patesceret melius scribendum : ¿Hinc professio fidei, verba sanctorum patrum a verbis sacrae Scripturae·, sacramentorum susceptio et subtectio pastoribus; et clarius ac distinctius afferri sacrae Scripturae hinc visibile magisterium ../ ecclesia enim4 qua­ textus, quibus sancti patres sua fulciunt effata. 246. Passeri abbas S. Agnetis (n® 49). — Alius tenus visibilis, his duobus constat Pag. eadem lin. 1 ascendendo [d 9] ante credenda reverendissimus pater ait: In fine huius capitia auctoritates, quae leguntur, sunt patrum potius rectius ponendam vocem interius. Pag. 9 lin. 7 [d 13] loco moderatur et curat, ¿con­ quam Scripturae: sed melius esset auctoritates ficit et dispensat-; lin. 10 [d 15] supprimendum sacrarum litterarum integras prius referre, ct po­ stea patrum addere expositiones. omnem, utpote excessivum. Lin. 12 [541 a 1] visibile demum etc. ... censent 247. Cardinalis Guidi Bononiensis cum aliis ut hanc phrasim pleniori sensu concludi posso his supra num. 64 (n® 97). — Alius reverendissimus verbis: ¿Visibile domum totum ecclesiae corpus pater sequentem rcdactionem proponit4: non tantum interne credentibus constans aut iustis, D Ecclesiam Christi risibilem esse, unam, sanctam, aut praedestinatis, sed etiam peccatoribus, qui fidei catholicam, apostolicam atque romanam. professione caeteri.-quo nexibus externis cum eo ¿Cum eiusmodi sit vera ... (capite V, p. 10 [ají]. coniunguntur/ usque ad cohaerentem inclusive); post quam vocem Ultimae lineae voci illustrat addendum : „et addit: „et integrum fidei depositum conservantem et’ igne caritatis suae calefacit-, ut plene exprimatur profitenteni in sua conspicua etc.- (vide idem caput V sensus verborum allcgoricorum sole iuslitiae. usque ad finem inclusive); post quod addit: nEani 242. Galletti Alba-Pompeicnsis (n® 65). — Alius sanctam ... Dedit enim semetipsum (Christus) pro reverendissimus pater: Pag. 9 lin. 14-15 [as] aut nobis, ut nos redimeret ab omni iniquitate et mun­ praedestinati pertinent... putat, nullius forsan ne­ daret sibi populum acceptabilem, sectatorem bo­ cessitatis esso hic nominari praedestinatos, et secerni norum operum; atque in ea lex immaculata et a iustis ; proin satius supprimere. Si tamen ad re­ sancta, sancta sacramenta et sanctum sacrificium, fellendos aliquos errores magis placuerit nominari, sed ct caput sanctissimum quod ait: Saftcfi rritù», dicendum potius copulative: ¿Non iusti tantum et quia ego sanctus sum. Eam catholicam. Euntes in praedestinati pertinent, sed etiam peccatores.- Ratio, » ’ 4 4 exteras ed. COFnrntnuèmw ed. perrnanmter ed. Loco ecclesia enim edita habent icüicd ecclesia. 1 ’ 1 4 5 ei add. ed. omissii altera linea risibili inter se om. ed. « Hic ed. 1 ponent cd. 4 sive ingredi — indifferens om. ed. * et pruatanliisimis om. ed. 4 verba ct om. ed. 1 videtur ... excludit ed. * tn ed. » verbum ed. 789 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 790 omnino necessarium ad ipsam perlinere, addendum a ut possint gratiam iustificatioais assequi cum vir­ putarem haec alia aliqua ratione pertinere. tutibus infusis fidei, spei, et caritatis, quibus Christo 285. Spilotros Tricaricensis (n· 46). — Alius in et ecclesiae animae uniuntur, et sio salutem ae­ ea sententia eat, ut. .. collectis ideis do absoluta ternam consequi.3 ocolesiao necessitato in capito VI, omnia quae refe­ 288. Allou Meldensis cum aliis ut supra num. 25 runtur ad impium indifferentismi systema enucleen­ (n® 41). — Pluribus episcopis visum eat, hoc ca­ tur in capito septimo, alio sub titulo inscripto. pitulum sequenti iungendum sub uno titulo, cum Itaque ipsius iudicio sio enuntiandum esset caput VI: idem amborum sit scopus, ... sensus idem ... Ecclesiam esse societatem ad salutem consequendam Verba cuius caput est Christus in fine capitis VI omnino necessariam, et extra eam neminem salvari supprimenda forent, et alia quae initio capitis VII posse. Et inchoandum a verbis [Oi.ij: Hinc omnes in- sic se habent: Porro dogma fidei etc. hoc modo telligant usque nd ea ul illam sanctificaret. Demptis immutanda: Dogma ergo fidei1 est etc. Verbis illis: vero verbis Mundans lavacro aquae in verbo vitae, Hinc omnes intelligant etc. usque ad consortium et ut exhiberet ipse sibi gloriosam ecclesiam non habentem coniunctio, tum intricatis tum redundantibus, ante­ maculam, aut rugam, aut aliquid huiusmodi, sed ut ponenda essent sequentia: „Hinc omnes intelligant, sil sancta et immaculata, quao ad ecclesiae sancti­ quam necessarium sit ad salutem obtinendam inter tatem pertinent, illico addenda quao sequuntur: ecclesiae Christi membra connumerari. In hac enim Idcirco docemus usquo ad capitis finem, ut ibi con- sola ecclesia consortium et coniunctio est etc.3 ... nectantur cum initio capitis septimi: Idcirco dogma ] j Melius videretur vocem illam mere scholasticam fidei est, usquo ad verba regnante dilucio. Caput non liberam societatem, simul ac controversias inter septimum sic enuntiandum: Reprobatur ac damnatur theologos circa necessitatem vel praecepti vel medii horrendum de cuiuslibet religionis indifferentia sy­ agitatas, scholis derelinquere. Sequens formula proponitur: „Idcirco docemus stema ; illudquo exordiendum a verbis: Quare re­ probamus ac detestamur usquo ad verba conventio ecclesiam non huiusmodi societatem esse quam li­ berum sit vel indifferens ad salutem sive nosse sivo Christi ad Belial, quibus caput absolvitur. 28G. Focaccelti Lgslrensis (n® 104). — Iuxta ignorare, eivo ingredi sive relinquere; verum om­ alium, capita VI et VII aptius in unum coalesce­ nino necessarium esso ei qui illam noscit ipsam rent ita, ut post verba illa sanda et immaculata amplecti; ita ut qui extra eam voluntario manet, capitis VI diceretur: Idcirco, quamvis qui circa seipsum extra viam salutis proiiciat. Salvator enim Christum etc. ex capite VII usque ad verba ante noster omnibus gentibus eam ingrediendam prae­ oculos Domini; post quae immediate sic prosequen­ scripsit, et in instituto salutaris providentiae ordine, dum : Tamen dogma fidei est sperandum non esse communicatio sancti Spiritus, participatio verituris de aeterna eorum salute, qui a fidei unitate, et re­ ac vitae non obtinetur nisi in ecclesia et per ec­ liqua ex capito VH usquo ad verba regnante di­ clesiam. Dogma ergo fidei est etc.3 289. Grimardias Cadurcensis (n® 93). — Alius luvio. Tunc iterum ex capite VI: Docemus itaque ecclesiam non esse liberam, et reliqua ex eodem ait: Capita VI et VII in unum reducenda sunt capite usque ad capitis finem. Tum ex capito VII C cum titulo: Necessarium est ad obtinendam salutem addendum : Reprobamus quoque et detestamur etc. pertinere ad ecclesiam, vel esse membrum ecclesiae... Non est usurpanda vox liberam, utpoto acquivoca. usquo ad finem capitis. Omittendum videtur comma Paulinum: Çni vult Equidem concilium Tridentinum definivit, baptismum omnes homines etc., bina de causa: 1· quia non non esse liberum; sed deest paritas: baptismus non agitur in eo commate de Deo homines infideles iu- potest in altero sensu esse liber vel non liber. dicanle, sed de eius voluntate salvifica; 2° quia sche­ Non est dicendum, ecclesiam esse necessariam ne­ matis mens certo non est quaestionem dirimere cessitate medii vel praecepti, 1® quia hae voces non quoad singulorum infidelium justificationem atque recte intelligentur; 2° quia ecclesia non est per salutem. Qua de re praestaret schema pressius ex­ seipsum medium salutis immediate; 3® quia necessi­ primi ad mentem domini nostri Pii IX (allocutione tas pertinendi ad corpus ecclesiae non est eadem diei 9 decembris 1854 et epistola 10 augusti 1863), ac necessitas pertinendi ad animam ecclesiae. Non qui sedulo distinguit quao certa sunt et de fido in est verum in sola ecclesia, intellecta ut visibilis huiusmodi re, ab is in quibus ulterius inquirendo societas, communicari dona Spiritus sancti progredi nefas eat. 290. Lynch Carolopolitanus (n® 80). — Scrip­ Tandem verba illa capitis VI eam ingrediendam sit alius: In phrasi ecclesiam non liberam socie­ praecepit correxit ita: eam ingredi iussil. tatem esse, voci liberam sensus tribuitur qui 287. Bemadou Senonensis (n® 64). — Quidam neo latinus est, nec, quantum scio, ex quaillustrissimus antistes dicit: Multa leguntur in ca- D cumque lingua hodierna fucilo eruitur. Societas pito VI ... quao falsa mihi videntur; haec prae­ libera dicitur, si eiusmodi legibus, consuetudini­ sertim, — quod tantao necessitatis sit communio bus2 regitur, ut qui in ea sunt homines liber­ cum ecclesia, quanta ... coniunctio est cum Christo tate fruantur. Hoc sensu ecclesia libera est Liberi capite et mystico eius corpore, — nquod pertinere enim sumus ea libertate, qua liberavit nos Christus... ad ecclesiam sit necessarium necessitale medii *, — Rursus apud quosdam . .. societas libera dicitur „quod nulla detur communicatio sancti Spiritus eo quod in eam omnibus pateat ingressus. Hoo extra ecclesiam3. Igitur ... removeantur verba sensu ecclesia liberrima est... Tandem societas necessitas1 medii et praecepti, quao non habent libera dicitur..., si ab extrínseco non vexetur... sensum satis definitum ..., et tollatur ambiguitas Urinam hoc sensu ecclesia__ libertate gauderet. do quaestione adeo gravi, haec offirmando: „Ncces- Dicitur ecclesiam necessariam esse... necessitate surium quidem est iure divino pertinere ad eccle­ medii; et hoc intelligendum est do ecclesia visibili... siam catholicam, adeo ut salutem minimo consequi Hoc statuere mihi videtur nec cum doctrina insi­ possint qui ab eccleaiao unitate culpabiliter seiuncti gniorum theologorum, neo cum bis quae in capito vivunt, ac in eodem statu decedunt; verumtamen sequenti de ignorantia invincibili dicuntur convenire. ea est divina misericordia erga homines qui errore Tolam periodum ita mutarem: »ldcirco docemus. inculpato ignorant quao sit vera Christi ecclesia, ’ necessitatis ed. 1 fidei rrja ed. 1 oa. ed. 50· 791 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 792 negotium non esse levis tantnm momenti ct quasi A 9Unde munus habens periculis saluti hominum indifferens ad salutem. hanc ecclesiam Christi sive impendentibus occurrendi, pleno iuro, ct ea qua nosse eivo ignorare, sive ingredi eivo relinquere; sed praestat materna sollicitudine ducta, caetera * quo­ e contrario omnino necessarium est praecepto do­ cumque nomine nuncupentur, eas etiam quao Chri­ minico obtemperare, quo Salvator omnibus gentibus stiano titulo fabo gloriantur, religiosa· societates eam ingrediendam praescripsit. Ipse enim in insti­ denunciare et proscribere numquam abstinet. Unde tuto providentiae salutaris ordine communicationem pariter quicumque culpa sua eam non habet matrem. sancti Spiritus, participationem veritatis ot vitae Deum non potest habere patrem, ot extra «alutis non impertitur, nisi in ecclesia et per ecclesiam, viam misero vagatur. Non enim «use potest parti­ cuius ipse est caputcipatio iustitiac cum iniquitate, aut societas lucis 291. Lyonnet Albiensis (n® 72). — Alius dicit: ad tenebras, ct conventio Christi ad Bollai. Quisque saltem ex praecepto divino eam (ecclesiam) „Damnamus igitur impiam aeque ac rationi ro quaerere et amplecti tenetur. Dixi saltem ex prae­ pugnantem doctrinam qua a.««critur cx quacumque cepto dominico, quia non desunt qui existimant Christiana communione, vol etiam cx qualibet reli­ tale praeceptum usque ad necessitatem medii as­ gione salutis portum omnibus potero indifferenter, surgere; quod omnibus examinatis et ponderatis, ac proinde necessarium non eaae deaererò religio­ affirmaro non auderem. Discrimen eat inter eccle­ nem. etsi falsam, in qua quis natus, vel educatus siam et fidem sine qua impassibile est placere Deo.'** et1 institutus est. Damnamus pariter cos qui ec­ 292. Nagnasco Bolinen^is *(n 55). — Ait alius 1 clesiam iniquae intolerantiae criminantur, eo quod quidam: Subobscurus prima fronte videtur senius religiones et sertas a se separatas proscribit. Neque capitis in principio, propterea sic tantisper immu­ tamen qui circa Christum riusque ecclesiam invin­ tari verba possent: ,Hine omnes intelligunt quam cibili ignorantia laborant, propter hanc ignorantiam necessaria societas sit ad salutem obtinendam ec­ poenis aeternis plectendi sunt, cum nulla obstrin­ clesia Christi. Tantae nimirum quantae necessi­ gantur huiusco rei culpa ante oculos Domini, qui tatis est consortium et coniunctio cum Christo ca­ eorum tantum quao dedit talentorum rationem rcpite * . etc quisiturua eat. Nec dieere fas eat, viam saltem 293. Coirai y Estradi Urgellenris (n· 107) — beatitudini· aeternae iis occludi; Deum enim cre­ Quidam illustrissimus antistes putat, utrum que dimus et profitemur aequo providum ac misericor­ caput VI et VII poni praepostere. Nam primum dem. qui vult ornees hominea salvos fieri, ot ad agendum est do indefcctibilitate ct infallibilitate, agnitionem veritatis venire, ct ipsismot infidelibus, antequam agatur de necessitate ecclesiae ad salutem. cum eius auxilio facientibus quod in ipsis est, 294. Narguery e Augustodunmsis cum aliis norem gratiam non denegat ut ad fidem, sino qua nemo ut supra num. 27 *(η 67). — Plures reverendissimi illi placere potest, perveniant, ot iustificationem, patres dicunt: 1° Hacc duo capita (VI et VII) in c bari ta te saltem, consequantur, sicquc ad vitam unum coarctanda cui titulus: Ad ecclesiam pertinere perducantur aeternam; quod etiam facilius con­ necessarium est pro consequenda salute aeterna. tingere potest iis qui in separata ebristiana com­ *2 Doctrinae (capitibus bisce contentae) nec satis C munione inculpato errore versantes, sacro tamen perspicua neo satis completa videtur allata expositio: lavacro sunt regenerati, et Christi cognitione donati. immo quaedam eibi invicem contradicere prima fronte Hi vero extra ecclesiam salvari nec dicendi sunt: videntur; exempli gratia necessitas necessitate medii vitae enim eius supernatural!· participes effecti, ad pertinendi ad ecclesiam ut est corpus visibile, et eam sin minus exteriori, at saltem interiori com­ ■alutis possibilitas iis qui ad animam cius tantum munione pertinere censendi sunt/ Inconcussum igitur ct integrum manet hoc dogma pertinent. Undo ordinanda videtur huiusmodi ex­ positio isto ordine: Ia damnandus indifferentismus recte sie intellectum: scilicet extra veram Christi erga ecclesiam ut est societas visibilis; 2® decla­ ecclesiam neminem salvari posse: et blasphemant randum quid de iis qui extra illam culpa sua vivunt; quod ignorant, qui ecclesiam illud praedicantem 3® declarandum quid de iis1 qui absque culpa sua crudelitatis criminantur, et dogmatis huius auctorem extra illam versantur; 4® quo igitur sensu recte Deum crudelem pariter atque iniustum vocitare non intclligcndum dogma, neminem extra ecclesiam sal­ horrescant vari posse; 5® Tandem condemnandi qui dogma 295. Martina de Havana (n® 120). — Alius pro­ hoc recte sic intellectum criminantur. Sic igitur ponit sequentem loquendi modum: rIdcirco doce­ describi posset: mus, non eue legitime et licite liberum unicuique2 ^Nullatenus igitur indifferens caso potest nosse, hominum vel nosse vel ignorare, vel ingredi vel vel ignoraro existentiam, constitutionem, et notas relinquere eccleriam veram, quao est catholica, ecclesiae Christi; eam suspicatam investigare aut quasi haec omnia indifferentia prorsus essont ad negligere; eam cognitam ingredi vel despicere; in salutem aeternam assequendam ; sed omnino ne­ ea perstare aut nb ea recedere; hacc est enim cessarium esse ingredi in ipsam, ac in ea perse­ societas ad quam efformnndam Christus suos apostolos verare non solum necessitate praecepti etc.Idem addit, „ecclesiam liberam esae vel non misit, dicens: Docete omnes gentes — praedicate evan­ geli um omni creaturae — qui crediderit et baptiza tus liberam® dici non poue. Libertas enim dicitur do entibus physicis, non de moralibus. fuerit, salvus erit — si quis ecclesiam non audierit , * sit tibi sicut ethnicus et publicanus — hâec est co­ 296. Apuzzn Surrentinus (n® 43). — Alius ait : lumna et firmamentum * veritatis — haec est navis Iam dixi [n. 21] hoc caput coniungendum esse cum qua securi nd portum salutis vehimur; haec est capite II, cuius est consequentia immediata. unico dilecta sponsa, pro qua Salvator Dominus * 297. Ramadid Elnensis (n® 99). — Alius dicit ■eipsum tradidit, ut illam sanctificaret, mundane quao sequuntur: Caput VI: Ecclesiam esse socie­ lavacro aquae in verbo vitae; haec est haeres unica tatem ad salutem consequendam necessariam. Titulus promissionum eius, redemptionis eius thesaurorum illo significare videtur, non adhaesionem et incor­ unica dispensatrix ab ipso electa et instituta. porationem ecclesiae esse necessariam, sed hanc ecclesiam necessario a Deo instituendam fuisse ut 1 rt/ù ed. ’ audivit ed. * fundamerdum ed. * Loco Deminui edita habent tuui. 1 eri ed. 1 euicumque ed. me * 793 <■> OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 794 homines salvari possent; quod evidenter falsum a alius reverendissimus dominus, verba BIdcirco do­ eat. Titulus ergo is esso debet: Ecclesia est socie- cemus ecclesiam non liberam esse societatem4 tas extra quam salus oblineri non potest; ideoque primo obtutu facile perperam intelligi posse. Di­ unum caput cum sequonti efficere debet. catur eorum loco: BIdcirco docemus introitum in Tantae necessitatis est (ecclesia), quantae con­ ecclesiam, mansionem in eadem, aut exitum ex sortium ft coniunctio cum Christo capite et mystico eadem non esse positum in libero arbitrio cuiuseius corpore· Haec verba vel significant unionem cuiusquo1, quasi indifferens sit etc.u cum ecclesia esso tam necessariam quam coniuno Eam ingrediendam praescripsit, mihi minime tionom cum mystico Christi corpore, quod est mera * latino sonare videtur. Melius foret dicero: epraetautologia; vel ecclesiae institutionem fuisse tam cepti dominici, quo Salvator omnibus gentibus necessariam quum nunc est unio cum ea iam in­ praescripsit, ut eam ingrediantur.4 stituta; quod, ut dixi, falsum est 301. Vanesa Fogarasiensis (n· 5). — Alius re­ Non liberam societatem. E contra, ait Apostolus1, verendissimus pater dicit: Secundae periodi, quae libera est quae mater nostra. Verum in illo sche­ sic incipit: ¿Tantae nimirum necessitatis, quantae matis textu alio sensu usurpatur vox libera; sed consortium et coniunctio est cum Christo etc.4 male, nec latino. sensus clarior ct nexus arctior officeretur, si eius Omnino necessariam necessitate medii. In hoc initium sic esset: /Tantae nimirum necessitatis, quan­ error est, iam in hoc ipso schemate confutatus ca- tae est consortium ct coniunctio cum Christo etc.4 pite sequenti, ubi dicitur, vitam aeternam nullum Item tertiae periodi verbis illis „ecclesiam non consequi qui ab ecclesiae communione sit culpa­ liberam societatem caso ote.- opportuno substitue­ biliter sciunctus. Porro illud est necessarium, iuxta rentur haec alia: ¿Ecclesiam non esse relictam theologos, necessitate medii, sine quo etiam incul­ individuali arbitrio quasi etc.® No scilicet erronea pabiliter omisso salus obtineri non potest. persuasio cuipiam ingereretur, ac si fides in ecclesia Sectas a communione sua separatas proscribit vi et coactione extorquetur. et damnat. Mollienda sunt hacc, dicendumque α 302. Amat Montereyensis (n· 3). — Alius reve­ ria veritatis aberrare declarat, vel aliquid aliud rendissimus in fino capitia VI p. 12 etc. [d 2] ad­ simile. deret lesus, et sequentia: ,Christus leaus: non enim 298. Callot Oranensis (n° 100). — Ab alio re­ aliud nomen est sub caelo datum hominibus, in quo verendissimo patro haec observantur: Dicitur ec­ oporteat nos saltos fieri * clesiam non esso liberam, sed omnino necessariam. 303. Belluomini generalis Eremitarum S. Augustini Istae voces non videntur accuratae ; nec fideles ea­ (n® 11). — Ait alius: Ex verbis illis BIdcirco do­ rum sensum intelligerent, ct crederent bis assertum cemus ecclesiam non liberam societatem esse, quasi esse ecclesiam libertate gaudere et necessarie exi- indifferens sit ad salutem, eam sive nosse sivo ■tere. Scio hio condemnari haereticos quosdam ignorare, aive ingredi sive relinquere etc.u maligne cum propriia eorum verbis; sed hoc non necease forte posset inferri, ecclesiam esse societatem ser­ eat nec expedit, quando sensus fit obscurus. Idem vilem. Melius itaque dicerotur: ¿Idcirco docemus diceretur1 et clarius verbia sequentibus: Ut quis ! ecclesiae consortium non ita esso libera© optionis, salutem consequatur, debet esse membrum ecclesiae. ut indifferens sit ad salutem eam sive nosse, sive Insuper dicitur ecclesiam esse necessariam ne­ ignorare, sive ingredi, sive non amplecti etc.® Verbo cessitate medii ad salutem, quia solummodo in ec­ relinquere, cuius vis esso videtur acceptam rem de­ clesia obtinetur communicatio Spiritus sancti etc.; serere, apte fortasse sufficitur tò non complecti. — unde sequitur, extra ecclesiam non dari gratiam, Contra, alius reverendissimus pater ait [Ballerini quae est propositio 29 Qucenellii. patriarcha Alexandrinus (n® 16)]: „Verbo relinquere 299. Dupanloup Aurelianensis (n® 106). — Alius substituerem deserere, quod mihi pressius ox prim ero illustrissimus antistes ait: In titulo capitis pro om­ videtur id quod inibi intenditur.4 nino necessariam, dicerem omnino a Christo prae­ 304. Biró Szathmariensis (n® 13). — Censet alius, ceptam. Non ponendum enim in capitum titulis id phrasim illam rquo Salvator omnibus gentibus eam quod, ut vorum sit. multa explicatione indigeret. ingrediendam praescripsit otc.4 sic mutandam: „quo Pag. 11, lin.44 [ci]. Falsum omnino cstcommunio- Salvator omnibus gentibus praecepit ut eam in­ nem externam ecclesiae esse tantae necessitatis ac con­ grediantur. verum etiam necessitato medii, quia in sortium et coniunctionem cum Christo..., quod dici instituta per Christum salutis oeconomia communi­ nequit do communione externa ecclesiae... catio sancti Spiritus etc.4 Pag. 11. octo ultimas lineas [cit] sic scriberem: Insuper caput VI sic posset cum VII coniungi. „8ed esso omnino necessariam, ex gravissimo scilicet ut post ultima verba capitis V[ eurus caput est praecepto dominico, quo Salvator eam ... (puncta D Christus diceretur: ,Ex quo sequitur: Caput VII: haec sunt in ipso reverendissimi patris scripto) Extra ecclesiam, quae sola1 Christum et eius doctri­ praescripsit, immo esso ordinarium ct publicum nam in plena integritate possidet, dicente Scriptura medium divinao providentiae oeconomia institutum, Act IV, V. 12: Non est in alio aliquo salue, nec ut communicatio sancti Spiritus participntioquo enim aliud nomen est sub caelo datum hominibus, in veritatis et vitae supernaturalis ab hominibus ob­ quo oporteat nos salvos fieri; item Marc. XVI. v. 16: tineantur. per illam nempe sanctam ecclesiae socie­ Qui crediderit etc.4 tatem, cuius caput est Christus.4 305. Monzon Granatensis cum Ramires Pacensi Impossibile est a concilio decerni, ecclesiae ex­ (n® 19). — Duo alii humiliter petunt a sapientissima ternam communionem esse de necessitato medii ad fidei commissione ct a sancto concilio, capita VI salutem; cum omnes theologi ct ipsi fideles intclli- et VII in hunc modum reformari: ut ad primam VI gant, necessarium do necessitate medii illud solum medietatem, post verba sed esse omnino necessariam, esse, sino quo etiam inculpabiliter omisso salus secunda capitis VII medietas addatur ab illis verbis obtineri non potest Quare reprobamus et detestamur etc. Caput autem VII 300. Stepischnegg Larantinus (n® 6). — Observat constitui deberet per primam actualem ipsius me­ dietatem usque ad verba regnante dilutio; post ’ ora. ed. « Gal. IV. 2ft. > dicetur ed. 4 pag. U, lin. 4 om. ed. 1 cuiwcvvvptt ed. 1 tata ed. 796 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 79fi quae adderentur, maioris explicationis gratia, verba A non sit1 eius membrum, seu de eius corporo my­ sanctissimi domini nostri papae: Notum nobis vobis- stico, quod tantum ipso nutrit et fovet tamquam que est usque ad culpae reatum non habeat, ex ecclesiam suam, quam solem dilexit et seipsum encyclica Quanto conficiamur. Aut si hoc non fiat, tradidit pro ea, ut illam sanctificaret mundana la­ saltem in capito VI lin. 23 [c 14] inter sed et esse vacro aquae io verbo vitae, ut exhiberet ipse sibi apponatur: eum sufficienter cognitam, aut etiam gloriosam ecclesiam, non habentem maculam aut eam non invincibiliter ignoratam ; et m instituto sub­ rugam, aut aliquid huiusmodi, sed ut sit sancta ot immaculata. Cum igitur ipsa tantum hisco divinili stituatur per in ordinario. Mutationis causam hanc afferunt: charismatibus ct Spiritus sancti communicatione 1. Omnimoda ecclesiae ad salutem necessitas frustar, sino quibus salus aeterna obtineri noquit; unum et idem est cum illo fidei dogmate: Extra docemus ecclesiam non liberam societatem esse, quasi indifferens sit ad salutem, eam sive dosso ecclesiam nemo salvatur. 2. Cum do infidelium negativorum salute, salva sive ignorare, sive ingredi sive relinquere, sod esso fide catholica, amplius aliquid dici possit quam omnino necessariam, non tantum praecepti dominici dicatur in capite VII; tum eo ipso quod ecclesiae necessitate, sed etiam medii, quia extra illam nomo necessitas medii esse statuitur, in cos omnes sen­ salvari potest. ¿Declaramus tamen, qui circa Christum «ina­ tentia ferri videtur, qui extra ecclesiam, licet sino culpa, decedunt. Non solvitur nodus, dicendo eos quo ecclesiam invincibili ignorantia laborant, proptor ad ecclesiae animam pertinere: tum enim ecclesiae ] i hanc ignorantiam poenis aeternis non addici, cum vocem latissime sic usurpare, proscriptae in Ques- nulla obstringantur huiusce rei culpa ante oculos nellio propositioni 76 nimis accederò forte videtur; Domini, qui facienti quantum in 00 est gratiam tum optimae notae theologis plano repugnat. Eos non denegat, ut iustificationem et vitam aeternam inter Canus ait: rsod cum sensu etiam communi consequi possit, quam tamen obtinere nullus sibi pugnati Qui doctores praeterea in hunc sensum blandiri potest, qui a fidei unitate vel ab ecclesiae interpretantur Apostoli verba* 1: Quid enim mihi de communione culpabiliter sciunctus ex hac vita his qui foris sunt indicare? Tandem vocis ecclesiae decedit/ 30S. Vèrot Savannxnsis (n· 34). — Alius ait: Ad. interpretationem illam reiici dixeris in ipsomet capite VI, ubi ri nexus grammaticalis (verba sunt paginam 11 [c ia] versus finem dicatur: rsed esse om­ duorum reverendissimorum antistitum), quo verba nino necessariam, non tantum quia Salvator om­ totius capitis con nectunturt de hac catholica societate, nibus gentibus eam ingrediendam praescripsit, verum quae per baptismum coagmentatur, sermonem fieri etiam quia in instituto salutaris etc. * Vitari debet plane patescit. expressio necessitate medii, quia aliqui necessarium 3. Verbis illis ¿communicatio sancti Spiritus, necessitate medii vocant illud sine quo, etiam in­ participatio veritatis et vitae nonnisi in ecclesia ete/ culpate omisso, salus aeterna obtineri non potest. haud satis cohaerere videtur proscriptio per Alexan­ 309. Connolly Halifaxiensis (n® 37). — Probari drum VIII propositionis1: ¿Pagani, ludaei, haere­ hoo capite et quidem aptissime, ait alius, ecclesiam tici, aliique huius generis nullum omnino1 accipiant c ut societatem esse necessariam ad salutem; sed a lesu Christo influxum, adeoque hinc recte in­ nullum in toto capite dari locum spei vitae cate­ feres, in illis esso voluntatem nudam et inermem chumenis aut iis, qui foris invincibili ignorantia sine omni gratia sufficienti/ Damnata est etiam laborant; e contrario, vi verborum omnino eos a Clemente XI (constitutioneUnigenitus) propositio·: excludi. nExtra ecclesiam nulla conceditur gratia/ Quamobrem loco verborum ¿in ecclesia ac per 306. Arrigoni IAieanus (η® 21). — Cuidam re­ ecclesiam * 1 versus finem dicendum: ¿nisi in ecclesia verendissimo patri non placent illa verba: Tantae aut per ecclesiam, ab iis qui iam eius membra nimirum necessitatis etc. usquo ad illa praeter quod. sunt aut in re, aut in voto/ Caetera verba ¿cuius caput est Christus * evel­ Quapropter tollenda censot, et antecedentia cum sequentibus coniuogi hoc modo: ¿Hinc omnes intelli­ lenda esse. gent, quam necessaria ad salutem obtinendam so­ 310. JFiery Gurcensis (n® 30). — Quidam censet cietas sit ecclesia Christi, praeter quam nullam assertionem, ¿Ecclesiam non esse liberam societa­ aliam communionem etc.-, prout ibi. Ut autem tem®, immutandam esse, forsitan sic: rIdcirco do­ huiusmodi necessitas Dei verbo firmetur, post verba cemus. ecclesiam non talem esse societatem, quam sancta et immaculata, addendum putat: ¿Haec enim nosse vel ignorare, ingredi vel relinquere, indiffe­ sunt verba Veritatis: Qui non est mecum, contra me rens rit/ est: et qui non colligit mecum, dispergit." Caetera Phrasim: ¿Salvator omnibus gentibus eam inut ibi D grediendam praescripsit (sicut in titulo capitis et 307. Rosati Lunensis et Sarzanensis (n® 20). — in canone V) ad salutem consequendam", non esso laQuidam alius dicit: Constituta omnimoda ecclesiae tinam. Insuper desiderari citationem textus vel necessitate pro saluto consequenda, inutiliter et textuum, qui hanc assertionem probent. Verba nin instituto salutaris providentiae * om­ incongrue proponitur thesis vol caput: Extra ec­ nino esse obscura. clesiam neminem posse salvari. Praeterea errores omnes, si unum excipias, qui 311. Dinkel Augustanus Vindelicorum (n° 79). — A capite VII recensentur, et damnantur, addito in linea 18-23 [Cii-u] hanc mutationem proponit alius canonibus errore omisso, hio satis esse videtur, si reverendissimus pater: rIdcirco docemus, ecclesiam non osse societatem, quam sive nosco sive ignoraro, statuatur doctrina catholica. Ob rationes, quae facile intelligi possunt, hoc modo sivo ingredi cive relinquere prorsus indifferens sit redigi posset caput VI: ¿Hinc omnes intelligant ad salutem, sed eam esse omnino necessariam" etc. quam necessaria ad salutem obtinendam societas Vocem enim libera, quae in textu adbibetur, sit cum ecclesia Christi. Nemo enim consortium minus idoneam censet propter inusitatum sensum. et coniunctioncm habere potest cum Christo, qui 312. Eberhard Trevirensis (n® 83). — Alius re­ verendissimus pater pag. 11 lin. 2 et 3 a fino [c iaj i ICer.V, 12. verba ¿in instituto salutaris providentiae ordine" 1 Propos. 6 ex damnatis 7 dee. 1Λ90. ’ om. ed. < Est 29. 1 ««t ed. 797 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA mutaret sio: nin gratiae et salutis ordino Dei consilio instituto, mortalibus1 adorando potius quam ** perscrutando. a 798 320. Bonjean Medensis (n· 12). — Alius postulat ut adhibeatur forma decreti, quae proponitur in annotationibus schematis pag. 83 [570 d], omissis In caput VII. tamen verbis ¿cum auxilio ** , divino quao his sub­ 313. Fauli Grossetanus (n® 1). — Proponit qui­ nectuntur: .facienti quod in se est-. dam reverendissimus, ut interposito puncto posthaeo 321. Mullen 1'riensis *(n 24). — Valde probat verba [642 k i) ¿nulla obstringuntur huiusce rei culpa alius formam huius capitis in schemate, reiicitque al­ ante oculos ** Domini addatur: ¿Quin immo clemon- teram quao proponitur in annotationibus pag. 83 fib.]. tissimus Deus, qui vult omnes homines... non 322. Moriarty Kerriensis (n® 35). — Alius optat donegat gratiam, ut fido illuminatus iustificationem formam decreti annotationis 83 [ib.]. et vitam aeternam etc....- Num, inquit, si con­ 323. Aggorbati Senogalliensis (n® 48). — Ab alio siderentur verba schematis prout ibi iacent, videtor antistite dicitur: Post verba ¿facienti quod in se ignorantia invincibilis ideo non case peccatum, ** est addatur ¿cum auxilio divino-, 1® ut omnis quin Deus vult omnes homines salvos fieri otc. . .n ambiguitas tollatur; 2® ne theologi, veteres exciquod fnlsum est. — At vero si verba mutentur tando contentiones, ad alienum censum illud effa­ prout supra, 1® definitur, ignorantiam invincibilem tum trahant. circa Christum ct ecclesiam non esso peccatum, 324. Vérot Sacannensis (n® 34). — Alius vero nulla addita ratione, quia res perspicua est; 2® de­ dicit haec: Pag. 12 lin. 8 [541 d 7] post verbum finitur, non denegari gratiam facienti quod in se B ¿posse- addatur: ¿quod tamen sic intelligi non est, addita ratione, quia Deus vult omnes homines debet, ut impossibilia asseratur bona fides extra salvos fieri; 3® por verba inserta fide illuminatus ecclesiam. Itaque qui circa Christum eiusquo ecindicatur fidei necessitas ad iustificationem et salu- clesiam etc....tem consequendam, quin tamen definiatur qualis 325. Del Valle Iluanucensis (n® 8). — Ab alio sit illa fides, cum ea do re libere disputetur in proponuntur sequentia: Ut asseratur ius ecclesiae; scholis. ut profligetur error dicentium, a filiis nondum 14 Censet otiam post verbum ¿criminantur- in fine annum aetatis suae adeptis tenendam esse reli­ capitis addendum osse: ¿et intolerantiae damnant-, gionem parentum; ut profligetur etiam error eorum quia baco est frequentissima criminatio, quae con­ qui putant, parvulos rite baptizatos ob diversam tra ecclesiam profertur. religionem parentum esse extra ecclesiam, istis 314. Amat Montereyensis (n® 3). — Alius reve­ aut aliis similibus verbis inchoandum videtur prae­ rendissimus pater ait: Incipiatur ab his verbis: sens caput: ¿Dogma fidei est, quod omnes qui ¿Neque tamen * etc.... omissis praecedentibus: renati fuerint ex aqua et Spiritu sancto, doñeo pPorro dogma fidei est etc... ** . utpote superfluis. — voluntario aliquem errorem acceptaverint, sint Item omittantur haec verba: ¿Si quis in arca non membra ecclesiae catholicae, quam Deus acquisivit fuerit, peribit regnante diluvio.sanguine suo, et cuius sunt sacramenta; unde par­ 315. Vanesa Fogarasiensis (n® 5). — Alius dicit vuli rite baptizati sunt omnes de corporo ecclesiae, haec: Pag. 13 lin. 8 [b 2] tollatur vocabulum etsi, ne licet eorum parentes sint haeretici, schismatici innui videatur posse religionem, quae falsa non sit, aut infideles; ideoquo ecclesia Christi neque amit­ aliquando deseri. — Lin. 11 [b 4] loco ¿quao eo reli­ tere potest ius illos enutriendi ct instituendi in gionem esse unico veram profitetur- dicatur: ¿quae fido ad salutem.Damnandus esset modus ille loquondi, homines in so religionem unico veram dari et coli pro­ nascuntur in aligna religione, quia falsus est, et fitetur.316. Corradi Balneoregiensis (n® 2). — Pluribus prava inducit consectaria contra ius ecclesiae. — argumentis comprobat alius malorum nostrorum In ultima parte capitis pag. 13 lin. 15 [542 B 7] vox originem sitam esse in pravorum librorum conta­ ¿criminantur- ambigua est, quia aeque potest usur­ gione. ot in effrenata cogitandi atque loquendi do pari do cero aut de /also delicto. 326. Lynch Torontinus (n® 52). — Quidam dicit: religione libertate. Idcirco periodo quao in sche­ mate incipit ¿Quare reprobamus- vult ut addatur: Pag. 13 lin. 4 [a 17] loco * ¿claudunt dicendum foret ¿impiam doctrinam qua filii huius saeculi cuiquo ¿volunt claudere-. — Lin. 10 (b 4] post verbum ¿nec homini quoddum voluti primarium ius tribuunt, ex non- haec interserantur: ¿reprobamus sententiam quo possit libero do religione cogitare, et eloquia eorum qui ecclesiam criminantur etc.- — Lin. 16 [b 7] sic mutetur phrasis perinde ac etc. : ¿perinde prava pravosque libros libero diffuudere.317. Belinomi™ generalis Eremitat um S. Augustini ac si Christus Dominus nostor doctrinas contrariae (n® 11). — Quidam pater reverendissimus dicit: per contradictorias, exempli gratia baptizari et non Pag. 12 lin. 23 [a 7) ¿culpabiliter seiunctus- tolla­ baptizari etc., poterat revclare.327. Passeri abbas Sanctae Agnetis (n® 49). — tur adverbium culpabiliter, no possit quis inferre, in­ fideles negativos aliquando salvari sino ulla ecclesiae Alius reverendissimus sentit periodum secundam insertione. Lin. 26 [a 9] pro ¿regnanto diluvio- capitis totam et integram a ¿nequo tamen- ad ¿si quis iu hac arca- auferendam esse. Si tamen ali­ aptius diceretur ¿grassanto diluvio-. 318. Biró Szathmariensis (n® 13). — Alius an­ quid dicendum existimatur de iis qui circa Christum tistes ait: Pag. 12 lin. 21 (a 10] loco ** ¿impiam por.atur eiusquo ecclesiam invincibili laborant ignorantia, id ¿perniciosam-; — pag. 13 lin. 17 [b s] post ¿iuslitiao ad normam fiat concilii Tridentini, attenta cius doctrina de fide setsiono VI, et prae oculis habendo cum iniquitate- addatur ¿veritatis cum errore-. 319. Desprez Tolosanus (n® 15). — Alius optat sententiam sancti Thomao de necessaria fide ex­ ut caput ipsismet verbis Pii IX in encyclics1 Quanto plicita Trinitatis ot Incarnationis ad salutem post conficiamur, quao in annotationibus schematis promulgatum ovangelium obtinendam, 2. 2. q. 2, a. pag. 80-81 [569 c] citantur, integrum conficiatur. VII ot VIII. Qualo enim iacet, non satis expheat, qua rationo 328. Grant Suthwarcensis (n® 119). — Alius extra corpus ecclesiae salvari possint infideles antistites proponit, ut post haec verba .culpabiliter negativi. seiunctus ex hac vita * decedit addatur: ¿vel qui per ignorantiam invincibilem excusatus quoad fidei professionem, a peccatis in vita commistis non i a mortalibut ed. iustificatus ex hac vita decedit.- Commemorari * ecclesia ed. 799 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 800 nempe debet necessitas iustificationis, 1® ne sup­ A ac inefficacibus argumentis comprobari. Afferuntur ponatur eam esse ignorantiae vim ut fidei ac poeni­ enim in schemate, inquit, tres rationes, nempo tentiae eupernaturaiie defectum suppleat; 2e ne Ie quia cum illi homines invincibiliter errent, ideo sibi persuadeant fideles melius esse ut propin­ non peccant; 2® quia Deus vult omnes homines quos suos nondum ad fidem conversos in igno­ salvos fieri: 3® quia facienti quod in se est Deu» rantia relinquant, ex quo fit ut isti etiam, post­ non denegat gratiam, lamvero ut quis non damne­ quam conversi sunt, plurimum doleant, eo quod tur, seu salvetur, non eatis cet ut non peccet, sed fateri cogantur se per menses et annos fidei lumini requiritur praeterea ut mereatur vitam aeternam. Deinde, voluntas qua Deus vult omnes homiues vere et scienter restitisse. Deinde post verba rin qua quis natus vel edu­ salvos fieri, eat voluntas antecedens ot conditionals, catus ac institutus est-* addi cnpcret: «praesertim quae per solam ignorantiam invincibilem horum eo sub praetextu, quod liceat individuis asseclis in hominum non potest fieri consequens et absoluta. sua secta manere, donec ipsa corporaliter ad ec­ Dictum denique Augustini. Facienti quod in se est clesiae unitatem voluerit redire.- Haec est enim etc., debet intelligi dn faciente quod in ac cut per falsa opinio, qua sectae anglicanae duces plurimos gratiam; ut quis autem dicatur fecisse per gratiam impediunt no ad ecclesiam catholicam redeant quod in se eut, non sufficit sola ignorantia in­ 329. BAcZ/iti Whcelingensis (n® 38). — Reve- vincibilis, ¿ed requiruntur bona opera supernatulationis christianae accipiendae, inquit alius, inde ralia. pro omnibus exsurgit obligatio, quod Christus omnes b Proponit igitur aliam formam decreti, hoc modo: vocaverit, omnes ad credendum obligaverit, certi­ rCum pater misericordiarum Dominus, ne humana tudinem de dogmatibus fidei promiserit. Porro, cras­ familia in massa perditionis damnata maneret, santibus hacresibus et schismatibus, inter nubes sempiternae hominum saluti semper prospexerit; disputationum et contra ecclesiam praeiudiciorum, novissime voro miserit Filium suum unigenitum, non ita patens est omnibus veritas accipienda, quod qui postquam pro nobis aeterno Patri Adae debi­ BautJ impia aut ipsi rationi repugnans- religionum tum solvit, et veteris piaculi pio cruore detorsit, indifferentia habeatur. Beiicienda ergo videntur ecclesiae suae media salutis acternao concredidit, haec verba offensiva. — Obligatio credendi incul­ nemo extra ecclesiam iustificari ac salvari posso cetur ex verbis Domini: Qui non crediderit etc__ _ praesumat: si quis in hac arca non fuerit, peribit mentione facta do promissa omnimoda certitudine. — regnante diluvio. Porro dogma fidei est, extra Claritatis causa lin. 10 pag. 13 [b <] loco rnec nonu ecclesiam salvari neminem posse1. Quocirca re­ dicatur: PItem illos qui ecclesiam criminantur, quod probamus ac detestamur doctrinas impias, ac non minus ipsi rationi repugnantes do religionum in­ religionem a se traditam unice veram etc.330. Mobile Versaliensis (n® 53). — Alius reveren­ differentia, in queis filii huius saeculi vel effutiunt dissimus dominus ait: Lin. 9 pag. 12 [ai] post verba omnibus portum aeternae vitae ex qualibet reli­ * panto oculos Domini- subiungatur: * lmmo pit credi gione patero, vel contendunt, de veritate religioni potat Deum, qui vult omnes homines ... non denegat opiniones tantum plus miuusve probabiles, non gratiam, misericorditer eie, si praesertim non deme- C >ntem certitudinem haberi posso. Pariterque re­ ruerint, aliquo modo affuturum ut, supernatural» probamus impietatem illorum, qui falsis prae­ quodam lumine fidem sufficienter edocti, iustifica- textibus affirmant indecorum vel ad salutem minimo tionem et vitam aeternam consequi possint; sed necessarium esse deserere religionem, etsi falsam, hano nullus consequitur, qui. fidei lumine omnino in qua quis natus, vel educatus, vel institutus est; destitutus, aut a fidei unitate ctc.4 ac insuper ecclesiam criminantur, eo quod, profi­ 331. Faict Brugensis (n® 32). — Alius vero tendo *e esse religionem unice veram, omnes reli­ vellet, ut in fine capitis ad verba «perinde ac si gione» et sectas a1 sua communione separatas etc. .. ,a notaretur, quonam ex loco Scripturae de­ omnino proscribit ac damnat. prompta sint. „Interca quamvis extra ecclesiam nulla salus, 332. Colli Alexandrinus (n® 82). — Censet alius, quia iustificatio nulla, tamen absit quominus miseri­ a titulo capitis expungendum esse adverbium «om­ cordiae divinae, quae infinita est. praeter oeco­ nino4, et lin. 25 addendum: ¿sed esso omnino ne­ nomiam ordinariam salutis a Christo Domino sta­ cessarium ad ipsam aliqua ratione pertinere-; ne tutam1, terminos audeamus apponere; non est enim videatur omnis praecludi salutis via iis. qui ad abbreviata manus Domini, ut salvaro nequoat/ corpus ecclesiae non pertinent* 1. 335. Jans Augustanus (n® 113). — Alius pater 333. Biale Albinyanensis (n® 112). — Alius ait, reverendissimus ait: Verba «neque tamen .. .“ usquo pag. 13 lin. 2 [a is] usque ad finem, sensum totius ad baec alia quis in hac arca . . omittantur: periodi subobscurum esae. de sorte enim illorum infidelium nihil novimur. 334. Lo Piccolo Nicosiensis-Herbitensis (n· 40). — Si tamen aliquid dicendum videretur, id reponi Cuidam episcopo non placet forma huiusce capitis . posset in fine capitis, hoc modo: ¿Quoad eo * qui septimi propter multas rationes, quarum tuinma circa Christum eiusque ecclesiam laborant ignorantia haec est: *1 confundi iu schemate oeconomiam invincibili, si naturalem legem eiusque praecepta ordinariam salutis, ct quaestionem iuris, scilicet servantes ac Deo obediro parati, honestam rocneminem extra ecclesiam salvari posse, cum oeco­ tamque vitam agant, nolumus definirò eos aeternis nomia extraordinaria et quaestione facti.' nempe damnari poenis; possunt enim divinan lucis et non esse damnandos eos, qui ignorantia invincibili gratiae operante virtute vitam consequi sempiter­ laborant circa Christum et eius ecclesiam. 2® Hoc nam; sed in hoc casu apertum est, cos ad animam ultimum assertum, ot periculis plenum esse, quia ecclesiae pertinere.4 praebet aneam buccinando, cos omnes, qui incul­ 336. Dupan lo up Aurelianensis (η® 106). — Alius pabiliter sunt extra ecclesiam, in eua secta salvari, reverendissimus dicit; Iungi deberet VII caput cum aimulquo viam aperit innumeris quaestionibus do praecedente. 1® quia eadem est materia; 2® ne po­ sorto fatura horum infidelium; et infirmis omnino natur in ipso titulo capitis formula, quao multi * ’ Loco verborum quod aut babetnr ia editis ut. 1 Ea4em ab eodem aactoro dicta iam Labcbantnr eupra ad ftuem num. 284, et qui lem loco Mon to, ecilicet capite VI, noa VIL· 1 Hic po&sent apponi citationes, qnae sunt in adnotationiba-t relate ad dogma (nota aactorb). 1 m ed. • ñutüutam ed. 301 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 802 explicationibus indigeret», ut in vero sensu su-a 341. Jiaess Argentinensis (n® 74). — Similiter matur. dicit alius antistes: Pag. 13 lin. 3 (ais) 0claudunt4 Initio dicendum esset: „Dogma fidei est, ne­ vox ambigua: ii enim non claudunt, sed nimis minem scienter et culpabiliter extra ecclesiam ma­ aperiunt. nentem salvari posse4*, no obscuro loquamur ot 342. Pesci Perusinus cum aliis ut supra num. 33 infunane multorum aures offendamus. Equidem (n® 92). — Pluribus reverendissimis patribus haec asseritur postea, eos qui laborant invincibili igno­ observare visum est: A principio capitis ad verba rantia non damnari; sed possunt no salvari? Dicitur, "Sed hanc nullus ** consçquitur locus datur pericu­ facientibus quod in ipsis est non denegari a Deo losis aequivocationibus. Namque in secunda pe­ gratiam, sed agitur no do gratia qua adducantur riodo de invincibiliter ignorantibus videtur induci ad ecclesiam, aut qua salventur extra ecclesiam? exceptio contra dogma fidei in prima periodo adid non explicatur, quod tamen explicandum fuisset. sertum. Dicendo, eos non esse damnandos, innui — Improbat reverendissimus pator comparationem videtur eos salvari posse absque ulla in Christum arcae, et postremo ait (ipsa sunt cius verba): „Du- fide, quod profecto falsum est — Pag. 12 lin. 18 (a explicationis indiget ed. schemate. (Ex epistola enciclica sanctissimi domini • Hebr. XI, 6. 4 unice veram profitetur om. ed. CONCIL. G K NX RAL·. TOMUS LI. ’ prriinmi ed. εο3 Α- SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 804 u nostri papae Pii IX Quanto conficiamur.) — Se- a tra ecclesiam salvari neminem posse ; scilicet nominem enndue modus: pNeqoo dubitandum est, quin oppor­ qui ad ecclesiam Christi nullatenus pertineat, nec tunis remediis per merita lesu Christi aeternae in corporo cius sit, nec cius animan aliquo modo eorum saluti a Deo provideatur, qui vult omne * conglutinatus sit, beatissimum caelestis gloriae finem homines salvos fiori ct ad agnitionem veritatis unquam prosecuturum1 esso. Ncque inde, nonr.isi venire, et iis qui gratiae impedimentum non po­ injuste ct impie inferendum declaramus, quod durui nunt, suam gratiam non denegat, ut justificatio­ sit hic sermo veritatis, atquo nb infinita Dei boni­ tate dissonus. Omnis enim spiritus qui scienter nem etc... .α 347. Guidi Bononiensis cum aliis ut num. 64 solvit lesum atque iota unum ex mandatis et in­ (η® 97). — Nonnulli reverendissimi patres in co con­ stitutis suis, ex Deo non cat, atquo iam a seipso veniunt. ut rciiciant tanquam periculosam et doctri­ judicatus est: ast qui circa Christum eiu«quo ec­ nae Angelici doctoris contrariam integram periodum clesiam... (ut in schemate)... non dotiegnt gra­ quao incipit: r Neque tamen * 4, et loco illitis admittunt tiam, ut per implicitum saltoni votum inter Christi * adauctus justificacam quae in annotati inibus pag. 83 [570 d) pro­ mystica membra spiritualiter ponitur, paucis tamen additis, hoc modo: r Licet tionem et vitam aeternam etc . . .“ Caetera ut in enim qui circa Christum, eiusdem1 religionem vel schemate. circa cius’ veram ecclesiam invincibili ignorantia 351· Apuñeo Surrentinus (η· 43). — Alius ad­ etc.4 Ita enim non solum infideles negativi, sed haeret quidem theologis qui formam suggerebant et materiales haeretici comprehenduntur. b in annotatione 11 pag. 83 [570 D¡ insertum: „ Licet 34S. Mario Neapolitanus cum aliis ut supra enim...4; vult tamen, ut haec interponantur post * 4: rut mediis etiam num. 40 (n· 85). — Pluribus aliis reverendissimis effatum rfacienti quod in *o est etc. patribus pariter praeferenda videtur forma capitis, extraordinariis justificationem et vitam aeternam quae legitur in adnotatione 11, pag. S3 [ib.], mutatis consequi possint ete....4 Quia vero, inquit, desunt * quibusdam in hunc modum: post haec verba rad probatione.^ post verba ..peribit regnante diluvio agnitionem veritatis venire * addatur: „quiqne addatur: „Hoc certe Christus apertiisimis verbis propterea (s. Thom., q. XIV De veritate, ct Pius IX edixit, quando in universum terrarum orbem apoencycliea Quanto conficiamur) cuilibet de necessariis atolos mittebat. Ait enim: Euntes in mundum ad salutem, dummodo ox parte eius non impediatur, universum praedicate evangelium omni creaturae; providens, ductum naturalis rationis in appetitu qui crediderit et baptixatus fuerit, salvus erit; qui boni et fuga mali sequenti, mediis etiam quando­ vero non crediderit condemnabitur. — Et apud loanque extraordinariis non denegat gratiam, ut justi­ nem; Qui non credit iam iudicatus est, quia non cre­ ficationem et ritam aeternam consegui possit; sed hanc dit in nomine unigeniti Filii Dei. — Pag. demum 13, nullus consequitur, qui neque re neque voto, saltem lin. 11 [542 B con tecut «rum ed. 3 ont ed. > veritate ed. 805 OBSERVATIONES IN PIUMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 806 dani reverendissimus pater, loco giaciceli quod in a 361. Laoucnan Flaviopolitanus (n® 117). — Aline ac est etc." dicendum: rfaricnti quod in so est reverendissimus vult, ut omittantur haec verba cum gratia praeveniente, quam omnibus offert, non „ qui que facienti quod in bo cat non denegat gratiam, ut iu^tificationem et vitam aeternam consequi possit"; denegat gratiam nbundnntiorcm." 335. Callot Oranensis (n® 100). — Alius vero idque propter diversas theologorum opiniones. dicit: Innui videtur in hoc capito VII posso salvari 3G2. Stepischnegg Lavantinus (n® 6), — Alius *eo qui invincibiliter Christum ignorant; aliunde ait haec: Pag. 12 (1 ora. ed. per ecclesiam obtineatur. Hoc verum quidem iuxta Bl· 807 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 808 ordinarium et publicum providentiae ordinem de A 371. Monetti Cerviensis (n® 17). — Alius illu­ quo loquebatur Augustinus, non aliter. strissimus dominus totam doctrinam retinet; ordinem Pag- 12. 1. Quod ibi dicitur, nompo „Deus vero paulum immutat, ponendo sub forma conclu­ facienti quod in se est, non denegat gratiam, ut sionis et circa finem capitis quod legitur ab initio justificationem et vitam aeternam consequi possit®, in schemate. Pauca praeterea verba addenda pro­ nisi benigne et ex mente auctorum interpretetur, ponit. In hanc ergo formam caput VIH. quod IV semi-polagianismum redolet Unde ut omnis tollatur esset in suo schemate1, reformandum proponit: aequivocatio, omne erroris periculum amoveatur, plndefectibilit&s eccleaiao non minus ac aliae addendum „quique auxilio gratiae seu divino facienti superius declaratae eius proprietates, ab ipsamot quod in io est . ./ Christi institutione innotescit. Etenim cum ad finem 2. In cumdom, sub alio respectu, errorem pro­ usque mundi qui in terris peregrinantur mortales, labi videntur schematis auctores, dum dicunt ab­ Christo auctoro salvandi sint; ecclesia ipsius, quae solute: „Hanc vitam nullus consequitur qui... ab sola * ab eo fuit ut salutis societas designata, usquo ecclesiae communione culpabiliter seiunctus cx hao ad consummationem saeculi immutabilis eempor ot vita decedit®: quasi nonnisi qui culpabiliter seiuncti immota persistet Licet igitur ecclesia crescat, et sunt, hano vitam non consequantur, aut proprie urinam ... ut Christi corpus in dies magis aedi­ dici possit infantes, vel in utero materno morientes, ficetur ... immutabilis perseverat; ita ut nulla post vel recens natos nec baptizaros ab ecclesiae com­ illam neque plenior, neque perfectior salutis oecomunione culpabiliter esse seiunctos. j nomis in hoc saeculo sit exportanda. Quare Christi 368. Eberhard Trevirensis (n® 83). — Alius re- ecclesia numqunm potest excidero etc. .. / verendissimus pater adnotat sequentia : Capite VII, 372. Rosati Lunensis-Sarsanensis (n® 20). — pag. 13 lin. 2 [542 λ ι·] immediate post verba sche­ Mutationem parvi momenti in ordino primae et matis „haberi posse® et unte verba pPariterque re­ alterius phrasis proponit alius antistes ; item quo­ probamus®, alius error proscribendus videtur, quem rumdam verborum: rCum ad finem usquo mundi inter protestantes, qui in rebus politicis principium qui in terris peregrinantur mortales Christo auctore legitimitatis extollunt etin religione fidem in Christum salvandi sint, et nonnisi usque ad consummationem Deum magis retinuerunt et per eminentiam con­ saeculi per ecclesiam suam; declaramus, hanc ipsius servativi vocantur atque esse volunt, serpere saepius ecclesiam, sive existentia, sive constitutio cius spec­ observavi. Sunt nimirum inter hos. qui dicant, tetur, societatem esse perennem et indefectibilem, fundatores protestantismi saeculo XVI initio sepa­ nullamque proinde post illam neque pleniorem, rationis ab ecclesia, ius non habuisse extollendi neque perfectiorem salutis oeconomiam in hoc sae­ vexillum contradictionis contra legitimos tunc in culo exspectandam ease. Potest equidem ecclesia ecclesia superiores et contra legitimam auctoritatem, crescere, et utinam... et pro varia aetate sua ... immo ininria eos hoc fecisse; itaque quoad exordium sese explicare; eadem tamen etc.® ecclesiis protestanticis maculam rebellionis inhae­ 373. Biro Ssathmaricnsis (n® 13). — Alius vult, rere. Sed longo temporis decursu ecclesiarum pro- ut ab initio loco vocis existentia ponatur natura, testanticarum existentiam legitimam factam esse. c vel indoles; circa finem post vocem regimine dicatur: Et provocant od saecularia regna, quae e rebellionis rita ut Christus per corpus suum visibile sit per­ iniuria exordium sumpserunt, deindo vero, Jubenti­ petuo omnibus hominibus via, veritas et vita/ bus temporibus, ut legitima ab omnibus habentur. 374. Ballerini patriarcha Alexandrinus (n® 16). — Sic falso quae toto caelo distant, coniungunt et Alius ait: Loco rut Christi corpus aedificetur ../ confundunt. Sed longa existentia societatum pro- legatur: pquotidie magis aedificetur/ testanticarum, iura civilia et politica ab ipsis ob­ 373. Ricca generalis Minimorum (n® 23). — Qui­ tenta, possunt in regionibus mixtarum religionum dam reverendissimus pater vollet doctrinam de inetiam catholicos, in vera religione haud solide defectibilitate ecclesiae confirmari aliquo testimonio fundatos, seducere, ut hunc errorem plus minusvo Scripturarum. Idcirco ad pag. 14 (c»] post verba im­ admittant. Itaque dicendum mihi videtur: mota persistet addit: „Etenim lesus Christus in­ 0Reprobamus eorum opinionem, qui religiosas definite de ecclesia sua usque ad mundi exitum * sectas, ab ipsarum exordio iam ab ecclesia pro­ praenuntians, ait Matth. XXVII: Ecce ego vobisscriptas ac damnatas, longo existendi tempore un­ cum sum omnibus diebus usque ad consummationem quam, saecularium regnorum instar, originis suae saeculi. * macula liberori, legitimas fieri et ab ecclesiae anti­ 376. Lynch Torontinus (n' 52) et Passeri abbas qua proscriptione eximi posse contendant/ 8. Agnetis (n® 49). — In probatione huius capitis desiderant duo alii reverendissimi patres textus In caput Vili. Scripturarum, verbi gratia: Tu es Petrus, et super 369. Fauli Grossetanus (n® 1). — Circa finem hanc petram aedificabo ecclesiam meam; et portae [o n] vut Christus per corpus suum visibile® vellet inferi non praevalebunt adversus eam. quidam reverendissimus pater poni: eut Christus 377. Whelan Wheelingensis (n® 38). — Ad png. 14. per mysticum suum corpus1 visibile/ linea 9 [c i] post verbum versatur addendum esset: 370. Vanesa Fogarasiensis (n® 5). — Alius vellet, pTorie in materia disciplinae, et clarius (vel fusius) ut loco „sivc existontia, sive constitutio eius specte­ de doctrina sese explicet4. Ita censet quidam tur" ponatur: Bsive constitutio eius, sive fidei antistes. depositum concreditum spectetur® ·, ut ostendatur 378. KrementsWannientis (n® 71). — Alius pater perpetuo in ecclesia veram Domini doctrinam reverendissimus haec observat: In schemate, praetor retineri. existentiam perennem ecclesiae ct immutabilitatem Circa finem rin ... constitutione immutabilis eius visibilis constitutionis, statuitur tertio illam perseverat® mallet: „in ... constitutione et fidei salutis oeconomiam ita esse plenam, ut nulla per­ deposito immutabilis perseverat/ fectior huic succedere debeat. Assertum vero pro­ Eodem capite, pagina 14, linea 5 [c e] post voca­ batur eo quod omnes qui ad beatitudinem perbulum charitate vellet addi fidelium, ut distingueretur incrementum subjectivum ab obiectivo. » Vide infra lub num. 591. 1 corpuj ruwm ed. * tela ed. ■ nilum m*ndi ed. 809 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 810 venient. Christo auctore salvandi sint. Non placet a distinctione facta inter constitutionem essentialem, haec ratio; quia et in antiqua lego salus per quao nunquam deficiet, et mutabilem disciplinam. Christum fiebat, ot nihilominus iudaica oeconomia 387. Ormaechea de Tulancingo (n® 78). — Alius fuit in christianam immutata. A pari, etiamsi per laudat schematis doctrinam. Christum salvandi sint homines usque ad consum­ 388. Baess Argenlinensis (n® 74). — Observat mationem sacculi, posset supponi alia revelatio per alius. Nexus logicus desideratur. Linea penultima, Spiritum sanctum, ut excogitarunt multi haeretici. verba salutis societas dubiae latinitatis. Quare hunc in modum putat mutandum schema: 389. Barabesi S. Miniati (n® 101). — Quidam post verba ^oeconomia ia hoc saeculo expectanda vult, ut ad verba „quae Christi ecclesia numquam est/ addendum censet: „Nam et Dei in Christo excidere suis proprietatibus et dotibus4 addatur: Filio suo, in quo plenitudo divinitatis habitat cor­ respicientibus propriam i un dicam existentiam. poraliter, facta revelatio absolutissima, ot fundata 390. Guidi Bononiensis cum aliis ut num. 64 a Christo Domino ecclesia, quao est corpus ipsius1, (n® 97). — Ubi asseritur ecclesiam varie seso ex­ suprema est ot perfectissima «alutis oeconomia, plicare, advertit alius pater reverendissimus ob­ nequo umquain in meliorem ea converti potest, scurum esse incrementum de quo fit sermo, neo quao ab initio plenitudinem, per Spiritum sanctum, indicari quomodo illud fiat. Existentia numeris accepit gratiae et veritatis. Licet igitur ecclesia crescit; explicantur articuli fidei, quatenus quae crescat etc.implicite in aliis articulis credebantur, explicite 370. Tamraz Kerkuhensis et Asmar Zakuensis ]B nuno credenda proponuntur. Constitutio ecclesiae (η® 90). — Duo alii reverendissimi patres optarent, nequo interior per maiorem caritatem, neque ex­ ut pag. 14 post verbum explicet (linea 10 [c»]) ad­ terior explicari potest. Quaro nd claritatem vult, datur: „ Licet in decursu temporis * per novas fidei ut declaretur, hanc explicationem sitam esse in definitiones clarius aliquando proponat fidelibus, augmento numerico et in novis fidei definitionibus quod obscurius antea et implicite credebatur: eadem in hunc modum: turnen .. rLicet igitur ecclesia crescat et dilatetur per 380. Verzcri Brixiensis cum Bergomensi et Ti- orbem, iuxta illud: Dabo tibi gentes haereditatem beriadensi (n® 76). — Alius ait, melius fore, si loco tuam, et possessionem tuam terminos terrae (Psalm. II), verborum ut Christus per corpus suum risibile, et utinam augeatur iugiter fide et charitate, ut ponantur haec: ,ut Christus per eam.a Christi corpus aedificetur, licet pro varia aetate 381. Gai abbas S. Práxedis (n® 111). — Ad sua et pro diversitate adiunctorum et successione eumdem locum observat alius : Legatur: nut Christus temporum numerus articulorum creverit; eadem per suum corpus mysticum, id est per ecclesiam risi­ tamen fides in se eademque ecclesia in sua a bilem, perpetuo sit etc.- Superius: „Licet igitur Christo accepta constitutione immutabilis per­ ecclesia crescat, et utinam iugiter fidelium numero, severat4 etc. usquo nd finem capitis. fido et caritate augeatur.4 391. Diario Neapolitanus cum aliis ut num. 40 352. Grimardias Cadurcensis (n® 93). — Alius (n® 85). — Huius capitis initium sic immutandum dicit : Sublata voco declaramus incipiatur ab his C esse sentiunt plores reverendissimi patres: pCum Christi regnum, ecclesia nempe α Domino verbis: Ecclesia Christi etc. Ad vocem constitutio addatur divina. Voci oeconomiam substituatur viam. nostro losu Christo fundata, promissionem habeat Loco formulae societas salutis dicatur: Ecclesia in aeternae durationis; sitque regnum, iuxta Danielis qua reperiuntur media salutis. Insuper, suppressis prophetiam, quod in aeternum non dissipabitur... verbis pro varia aetate sua, scribendum : successione et stabit in aeternum (Dan. II, 44); declaramus temporum et pro variis adiunctis. Ad finem, tol­ Christi ecclesiam, sive eius natura, sive proprietates lenda verba corpus visibile, quod aequivocationem illam constituentes spectentur, societatem esse pe­ facit, nam corpus naturale Christi est etiam visi­ rennem ac1 indefectibilem ; nullamque post illam bile; et eorum loco dicendum: ut Christus per ec­ nequo pleniorem, nequo perfectiorem salutis oecono­ miam in hoc saeculo expcctandam esso. Profecto clesiam etc. 353. DupanloupAurelianensis(n° 106). — Pag.13, cum3 ad finem usque mundi etc.392. Place Massiliensis (n® 61). — Alius ait: linea penultima [c i] loco incisi quae sola est salutis societas, proponit alius reverendissimus pater: quae A verbo etenim schematis auctores intendunt de­ sola est societas a Christo Domino ad salutem ho­ clararo cur ecclesia sit indefcctibilis ; sed non as­ signant rationem solam huius praerogativae, nempe minum instituta. Pag. 14 circa finem capitis (cu): Per corpus suum voluntatem Christi. 393. Apuzzo Surrentinus (n® 43). — Ad vitandas visibile. Ponatur: Per hanc societatem risibilem ec­ clesiae. Quia ct corpus naturale Christi est visibile. D voces scholasticas, vult alius reverendissimus pater, 384. Cardinalis Trevisanato Venetus (n® 84). — ut titulus scribatur: De *risibili» ecclesiae perennitate. Post verba ^immutabilis perseverat’ addatur: In ultima verba alius quoque reverendissimus pater eudem animadvertit ac praecedentes, diccndunique rIIoc ipse Christus promisit Apostolis, cum ait: putat: ut Christus per ispam ecclesiam suam visibilem. Ecce ego vobiscum sum usque ad consummationem 385. Caixal y Estradi Urgellensis (n® 107). — saeculi; et Petro: Super hanc petram aedificabo ec­ Verbis neque pleniorem neque perfectiorem . .. vult clesiam meam, et portae inferi non praevalebunt alius antistes illustrissimus haec substitui: neque adversus eam. Unde et pastorum ministerium, quod nullam1 diversam. — Ratio est ne in discrimen utique in ecclesia invisibili inveniri non potest, vocari videatur eorum theologorum sententia, qui usquo ad finem mundi duraturum constituit. Ipse multas prophetias de ecclesia referunt ad summam dedit quosdam apostolos, alios pastores et doctores felicitatem, quao olim, conversis iudaeis et haere­ in opus ministerii, donec occurramus omnes in rimm perfectum, in mensuram aetatis plenitudinis Christi. * ticis, habebitur in torris. 394. Allou Meidensis cum aliis ut num. 25 (o®41).— 386. Lyonnet Albiensis (n® 72). — Alius quidam doctrinam schematis suis adnotationibus confirmat, Plures reverendissimi patres aiunt: Ad lineara pe­ nal timam expungatur formula guae sola est salutis ’ CTM ed. * temporum ed. • 0Ώ. ed. 1 o/fve ed. * ran ed. • om. ed. 811 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES «¡2 societas, quia inculta quoad fonuam, et quoad rem A inferiur, post ..ad finem usque mundi in sua4 ad­ superflua. dendum "essentiali·4’. 400. Montpellier L'cdiensis (η® 116). — Alius 395. Moreno Eporediensis (e® 96). — Vellet alius pater reverendissimus. doctrinam de indefectibilitato reverendissimus pater ita caput ordiretur: "Declara­ mus insuper, Christi ecclesiam, sivo pius exiitondi ecclesiae confirmari verbis Serìptnrarum. 396. Ramadii Elnensis (n® 99). — Alius rove­ ratio atque conditio, sive ipsa constitutio spec­ rendissimus mallet, ut loco sola salutis societas di­ tetur../ 401. llïsry Gurcensis (n“ 30). — Aliut reveren­ cetur: extra quam salus obtineri non potest. 397. S:episehnegg Lacantinus (n® 6). — Vellet dissimus dominus ait: Duo momenta hoc capite contineri, nempe Ie ecclesiam esse societatem /x·alius, ut ¡nido loco reivo existencia, aire * constitutio dicator ^constitutio essentialis-. Eadem vox ad­ rennem, ct 2® nullam pleniorem aut perfectiorem datur inferius, ubi dicitur ecclesiam immutabilem salutis oeconomiam post illam caso oxpcctaudnm. perstituram usque ad finem mundi in r*ua eon- Si congruus canon λ’Ι! rcspiciatur, tertium addi momentum, nempe weeclctiain nec· tenebris offundi, . stitutiono * 398. Marguerye Auguslodunensis cum aliis ut nec malis infici poseo ... quibus esso desinat-. num. 27 (i»· 67). — Alii piares optant, ut verbis Claritatis ac pcrfectionu causa valde optandam c accuratam horum punctorum distinctionem, gfcive existencia, sive constitutio * addatur vox "di­ *cs vina4, quo discernatur essentialis constitutio a iurc quia verbi gratia sententia cum particula Etenim ecclesiastico. B incipiens ot quasi argumentum seu probationem Post verbum pindcfcctibikm * addatur exposi­ prioris sententiae continens, utique pertinet ad tionis causa. pQnae ncc perire potest, nec ita de­ assertionem, ecclesiam eaxo societatem perennem; pravata corrumpi, ut ab originali sua institutione minimo natem ad immediate actecedentcni asser­ excidat. — Nallaquc alia post illam cxpecUnda tionem. rullaci perfectiorem salutis oeconomiam est perfectior societas religiosa, nulla plenior sa­ expccUndam e-so. Nam ex eo, quod usque ad finem mundi homines salvandi sunt, non sequi, eos lutis oeconomia/ Loco rationis subiunctae, quae parum probare non perfectiori modo, verbi causa citius vel levius videtur, dicatur: rChriatus enim promisit, se eum etc., salvari po«je. Momentum autem in canone ecclesia sua adfuturum omnibus diebus usque ad contenter:, superius indicatum, in toto capito non consummationem sacculi. Ncc est in aliquo alio attingi; cique insuper assentici non posie, nisi hoc salus, nec aliud nomen est sub cucio datum ho­ vel essentialiter simili modo corrigatur: PSi qui-· dixvriu ecclesiam catholicam iis posse minibus. in quo oporteat nos salvo’s fieri; et ana­ thema dicit Apostolus cuicumque aliud cvangcli- offundi tenebrib vel infici malis, quibus a veritatis divinae tramite unquam deviaro, aut ita depravari zanti praeter id quod evangelízatela est/ nEt ntioam crescat fido et charitatc, ut aedi­ et corrumpi po>sit,ut esisterò desinat, anathema sit4 402. /J.nkel Augustanus Vindelicorum (n® 79). — ficetur corpus Christi/ Tollatur haec periodus utpote obscura; sed exponatur, quomodo crescat Loco „ ecclesia ipsius, quao sola est salutis societas4 ecclesia, fidelium numero, fidei explanatione et C melius diceretur iuxta alium ,ecclesia ipsa4, quippe illustratione, ct multimodis institutis salutaribus. cum prior sententia hoc loco superflua repetitio ex Loco wpro varia aetate4 dicatur: „pro succe­ capite praecedente sit. dentium temporum ratione/ Priora verba minus In caput IX. latina sunt Ad finem: FNec unquam a suis excidere potest 403’. RVrri/ Gurcensis (n® 30). — Alius observat proprietatibus et dotibus, a sacro nuo magisterio, sequentia ad pag. 13 [542 d]: Quoad haec duo capita4, ministerio et regimine, atque perpetuo per eam reticere non possum, valde mirandum case, quod (loco incisi .per corpus suum visibile1, quod est in neutro occurrat sermo de verbis Christi apud acquivocum) Christus omnibus hominibus est via, Matthaeum (XVIII, 17-20). Etenim infallibilitas veritas ct vita/ ecclesiae etiam ad eius indicia extendi debet, quae 399. Gastaldi Salutiarum (n * 108). — Dicit alius non in terra tantum, sed et in caelis ligant, et po­ reverendísimas pater: Titulus sit: pDe ecclesiae testas magisterii Pctro-Apostolici in hisce verbis indefcctibilitate ct immutabilitate.1* Ratio est. quin clare pronuntiatur. Haecce omissio eo mugis ceu utraquo praerogativa distincta est, ct de ambabus singularis tractandi modus apparet, quia in capite agitur in hoc capite. undecimo expresso affirmatur: Ad unum Petrum Post verba „expectandam esse4 addatur ad Cfariítus, Filius Dei, dixit: Quodcumque ligaveris maiorem perspicuitatem: „ Etenim cum nullus un­ super terram etc.: minimo autem alicubi indigiquam ad salutem pervenire possit nisi per Christum1, D tatur, haecce verba de potestate ligandi ct sol­ et ad Christum nemo venire possit nisi per eccle­ vendi Christum etiam ad reliquos apostolos, quam siam, quam ipse unam constituit2 valutie viam, vis alia vice. dixi« o * Quid responderet auctor, quae hominibus pnteat usque nd consummationem horum verborum tantopere immemor, si canon pro­ mundi’; nccoaso omnino eat ut ecclesia ipaa, quae poneretur sequentia, vel similis tenoris: quia sola eat salutis società * etc/ dixerit uni Petro tantum et non reliquie quoque Integrum schema proponit praeterea, in quo apostolis datam esse potestatem ligandi ct solvendi caput Vili paulo immutatum describitur1.. in ecclesia Dei, anathema sit , * cum contradicat ipsi 399 n. Stepisehnegg Lavant inus (n® 6).— Pag 13 Domino expretse dicenti: Arnen dico vobis, quae[bis] post psivc exietentio, sive4 addatur: „essen­ cumque alligaveritis etc. etc.? Quod si autem haec tialis·4 (constitutio eius) secundum sententiam de hac reticentia cum quaestione de subtecto in failibilit ati·» re iam in capite 111 allatam. Eamdem ob causam cohaeret, antequam de hac ex professo et vitato * per Chriitum — potei! «tri otn. ed. ’ cemiiiiuii unam ed. ’ Verbi mundi — eccû/tu etc. uni. ed. pro quibus bibe­ tur Rumynavt excidere potet! etc. • Vide Infra -nb num. 594. Quae sequuntur eidem epi­ scopo tribuuntur in ©filis, dum alium habent «uetorem. > üt quisque ridet, hic tteram ex aactoraia bains Synopseos osciUnlia exhibentur quse üm eub nam. 397 fuerunt nUsta. » nvn ed. 3 Ab hoc numero incipiunt animadversione· in caput IX. non vero a sequenti, prout perperam aoUlum est in editis. • Scilicet IX et X. 813 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 814 omni s. d. circulo vitioso agatur, qui oriretur, si a 408. Fauli Orosselanus (n® 1). — Obiectum in­ quis cx sacra Scriptura tantum, quae infallibili fallibili tatis egregie circumscriptum censet quidam interpreto eget, infallibilitatem interpretis demon­ alius antistes. Nihilominus propter tricas lansenistraro vcllot, tros alias quaestiones indigitare audeo, starum, in ultimo inciso, ubi dicitur raut contra et quidem: errore»“ etc. substitutum vellet hoc aliud incisum: 1. Si magisterium Petro-Aposlolicum, id est naut iudicium irrefragabile de doctrinis et libris successor divi Petri cum successoribus reliquorum sivo orthodoxis sivo heterodoxia ferri non possit4 •anctorum apostolorum eidem Intimo innetis, non Aut melius, relicta periodo tali qualis est, sub­ est infallibile, num potest do subiccto infallibilitatis nexum vellet: ^Quapropter dubitandum non est, sententiam ferro infallibilem? ecclesiam de iis quoquo facti·, quao dogmatica di­ 2. Si hocco magisterium eatenus tantum est cuntur, infallibiliter iudicaro/ infallibile, quatenus habet caput infallibile, quid 409. D:l Valle Huanucensis. — Maioris per­ valeret, uut cur requireretur declaratio fallibilium spicuitatis causa, uberiorem explicationem desiderat membrorum do infallibilitate capitis? aliuj antistes, quatenus nimirum veritates mediate 3. Si hoo magisterium est infallibile, potcstno vel immediato revelatae definiantur tanquam do quidam cx Huccctsoribun apostolorum valido ct fido, ct errores oppositi inurantur nota baereseos; licito renuntiaro praerogativae, quao ei concredita veritates autem ordinis naturalis definiantur cer­ est, et hoc modo ordinem divinitus institutum titudine morali, ct errores oppositi inurantur nota immutare? B fnlsitatis, erroncitatis aut temeritatis. 410. Bclluomini generalis Eremitarum S. Augustini 404. Corradi Balneoregiensis (n® 2). — Post illa verba [643 A7-17] rObiectum infallibilitatis... de­ (d® 11). — Quidam pater reverendissimus primis fendique non possit-, quao omnia sapienter quidem ultimao periodi verbis ret iisdem promisit-1, melius dicta censet, consultius existimat quidam antistes substitui censet haec: pQuibus etiam promisit- ... addi: „ Quare ecclesiam in factis etiam dogmaticis 411. Monetti Cerviensis (n® 17). — Lin. 2 huius capitis (d i] vox a dignitate videtur cuidam reveren­ decernendis infallibilem osee1* declaramus.Sio enim omni reiecta lanscnistanim cavillatione, dissimo domino delenda, cum in praecedentibus non modo clarius vlucoceret veritas, sed etiam haec idea non sit insinuata. Videndum, >it an non maius imprimentur animis fidelium odium et horror sit addendum, ccclctiam, dum practice salutis media praescribit, errare non posse. adversus libros ab ecclesia damnatos. 412. Rosati Lunmsis-Sarzanensis (n® 20). — Alius 405. Amat Montereyensis (n® 3). — Cuidam alii episcopo ordo videtur mutandus hoc modo: Post scribit: Superfina videri posset prima periodus, at­ verbo, quae leguntur pag. 15 lineis 16-17 [542 E is], quo hoo modo incipi posset: B Eccleri am osso co­ ^immune asseratur et custodiatur-, ponatur punc­ lumnam ot firmamentum veritatis, ideoque ab omni tum. Deinde ponantur verba, quae habentur errori» falsitatisque periculo liberam ct immunem pag. 16 lin. 12 [543 Ais]: „IIaec autem infallibili­ esse, docet omues Apostolus. Sacro itaque-··· Pro voco scholastica „obiectum infallibilitatistas- etc. usquo ad finem. Sequantur postea quae pag. 15 lin. 30 [ib. a s] dicuntur: n0biectum igitur c dicendum rhanc infallibilitatem- .. Pro Bcuius finis e»t- dici posset sin bonum infallibilitatis- etc., quae omissa fuerant. Tandem concludatur cum reliquis, quae praecedunt: rsecun- fidelium societatis instituta, ut in doctrina fidei et dum illud apostoli mandatum- pag. 15, lin. 17 et morum intemerata veritos8 custodiatur, magisterio etc.- ... eeqq. (542 D n). 413. Despres Tolosanus (n® 15). — Alius dicit: Ratio attente legtntibus apparebit. 400. Celesta Pactensis (n· 4). — Pag. 15 [543 As] Subiectum infallibilitatis, cum magisterium appella­ reformanda videtur alii antistiti periodus quao in­ tur. nimis indeterminate exprimitur. Vel ibi nomi­ cipit: „Obiectum igitur infallibilitatis- ... et desinit nandus essot Romanus pontifex ct coetus episco­ pag. 16 lin. 12 [a n] ^asserì defendique non34 *possit® porum cum illo docentium, vel talis quaestio Dicendum potius: „Obiectum igitur infallibilitatis remittenda ad eum locum, in quo tractabitur de tantum’ patere docemus, quantum fidei patet de­ infallibilitate pontificis. Hinc occasionem sumit positum, et eius custodiendi officium postulat; preces iterandi, ut quam primum proponatur con­ adcoque praerogativam infallibilitatis, qua Christi cilio quaestio de infallibilitate summi pontificis, ecclesia pollet, tum quoad res fidei turn quoad res cum tola cius definitio turbai ct scandals in po­ morum ambitu euo complecti ea omnia, quae sive pulo christiano ecdure posait. 414. Ballerini patriarcha Alexandrinus *(n 16). — expresso sivo implicite, directo sou indirecte con­ tinentur in verbo Dei revelato, quaeque4 ecclesia Alius lin. 4 n fine [513 At] voci· rfidci- praeponi facto ipso sive credenda sivo agenda proponit ; D cupit rrevelatae, U fieri enim nequit, ut ecclesia in huiusmodi excedat 415. Rodrigo Yusto Burgmsis (n· 27), — Censet limites auacft infallibilitati praestitutos.alius: Post verba (pag. 16 lin. 12 (λ n]) rvalide as­ Etenim non omnes theologi admittunt, ecclesiam seri defendique non * postit addi cupit baec: .ideo­ definire aliquid posse, quod in revelatione non que etiam veritates ad legoni naturae moralis spec­ habeatur; conveniunt autom dicentes, ecclesiam tantes complectitur.- Etenim ecclesiae in praedictis aliquid docero posse, quod e revelationi) directe infallibili tus argumentis probatur theologicis pene in­ aut indirecto eruitur. Opportunum porro videtur, numeris; necessitas vero huius declarationis edendae ut aperte dicatur, ecclesiam numquam suae pote­ vel cx levi praesentis aevi consideratione [liquet]. statis limites in definiendo excedere posse. 416. Ricca generalis Minimorum (n® 23.) — Alius 407. Vanesa Fogarasiensis (n® 5). — Quidam scribit: Pag. 14 [542 Di] post verba ^libera et im­ illustrissimus dominus ait: Pag. 16 lin. 1 [542 D 7] munis- continuo addendum: „in triplice iuo munere pro autem ponatur igitur, cum de consequentia officioque exequendo, testis videlicet in proponen­ agatur. Idem notavit alius reverendissimus pater. dis fidei veritatibus, iudicii in dirimendis fidei controversiis, ac magistrae in ministerio ruo ex­ 1 esse infallibilem ed. 1 ■ 4 * om. ed. nos tdd. ed. quodgue ed. sane ed. ’ promissis ed. • unitas ed. 1 Edit* bibent : a £ne pro Jtdei depositum* poni cupii ,rerelationis depositum". β15 Α. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 816 hibendo ad homices1 doctrina et moribus rito in­ A conciliis generalibus eub capite de Romani ponti­ formandos." — Miratur, in toto schemate non fieri ficis primatu collocaretur): mentionem de infsllibilitate summi pontificis in Dc concilia generalibus. dogmaticis definitionibus, censetque, concilii Vaticani ^Omnibus notum est, concilia generalia, legi­ iam esae, ut aliorum conciliorum in circumstantiis timo congregata atque celebrata, in maximo honore similibus modum agendi imitans, definiat non tan­ apud Christi fideles semper cxtltissc; siquidem tum Romani pontificis auctoritatem in regendo, sed suprema pollent auctoritate, tum ad profligandos etiam infailibilitatem in docendo. errores, tum ad definiendas fidoi christianae veri­ 417. Biró Ssathmariensis *(n 13) — Dicit alius: tates, tum ad statuendas generales disciplinan re­ Pag. 15 lin. 16 [ib. D is] post verba pimmune asse­ gulas. quibus obligantur etiam particularem ecclesiae. ratur et * custodiatur addi posset: wet fideles non Unde factum est, ut in ecclesia semper sumina circumferantur omni vento doctrinae, ut ait Apo­ unanimique veneratione laudata inveniantur L teste1 stolus ad Ephesios (IV. 14), in nequitia hominum, sancto Gregorio Magno: ,Sicut sancti evangelii in astutia nd circumventionem erroris; item in quatuor libros, sic quatuor concilia suscipere et prima ad Timotheum (VI, 20): rO * Timotheo usque venerari me fateor (cp. ad loannem Constantinoad verba ncxciderantd, post qune adderetur: rnec- politanum 25, lib. I, indictione 9’). rIlanc autem supremam auctoritatem »ynodis non secunda ad Timotheum (I, 13-14): Formam generalibus ex eo potissimum competere dicendum habe sanorum verborum" ... Notat praeterea, 1* forsan expedire, ut a voce I i est, quod ecclesiam universalem repraesentare ^infallibilis" abstineatur, cum ecclesia nunquam ex noscantur. Et tunc4 re qmdein vera illud exercent professo se rinfallibilem" declaraverit; 2· expres­ magisterium veritatis, quod iu terris Christus Do­ sionem Bobiecti infallibilitatis" esse novam; anti­ minus instituit perpetuo duraturum. rIam vero ecclesiam universalem repraesentare quiores tantum dixisse, ecclesiam esse infallibilem in causis fidei et morum definiendis: expressionem non valent, nisi omnino videantur legitimo congre­ etiam esse nimis latam, cum uni hoc. alteri illud gata atque celebrata, id eat in unione sanctae sedis videri possit m^essarium. Unde sicut auctores apostolicao, in cuius cathedra unitatis posuit Deus schematis in enarrando subiecto in fallibili tatis doctrinam veritatis (S. Aug. epist. ad Donatisi.4), ct sapienter abstinuerunt ab omni partium enumera­ ubi tuto® reperitur integra et cera christianae reli­ tione, sio etiam quoad obiectum usitata formula gionis soliditas (S. Hormisdae professio apud Lab­ be, IV, col. 1486 [Manii. Vili, 467 D, XVI, 27 eJ). rin rebus fidei et morum3 retinenda. 418. Arrigoni Lucanus (η·21). — Aliai scribit: rAd Romanum etenim7 pontificem iure proprio Pag. 16 lin. 12 [543 a s»} pro verbis rIIaec autem pertinet synodos oecumenicas non solum convocare, infallibilitas" id dicatur: 0IIacc autem in fallibili taa, iisdem per se aut per legatos pracessc et causas cuius finis est doctrinao fidei ct morum in societate proponere; sed etiam easdem transferre aut dis­ fidelium intemerata veritas"... solvere, neenon decreta omnia confirmare, uti tra­ 419. /zj Tour d’Av?ergne Bituricensis (n· 25). — ditione ct ipsorum conciliorum confessione mani­ Alius censet, luculentissimis verbis hanc ecclesiae C feste constat. pIn ea autem episcoporum cum Christi vicario praerogativam infallibilitatis hucusque nondum de­ finitam, sed ovidenter fini ecclesiae necessariam et unione supremam inveniri conciliorum generalium ex Scripturis sacris claro profluentem, adstrui. In- auctoritatem compertum est; qua deficiente non fallibilitatis finis et obiectum apprime quidem h:c amplius universalia repraesentatur ecclesia, cum determinantur; idem vero dici non potest de sub- necessario constet ecclesia capite et membris. rPorro illam unionem cum Romano pontifice, iocto. Cum vero certum sit, hoc supremum veri­ tatis magisterium modo permanenti simul et ordi­ quae praesertim exhibetur in apostolica decretorum nario inesso Romano pontifici, et modo extraordi­ synodalium confirmatione, ita valere existimandum nario inesso conciliis generalibus legitime congre­ eat, ut quando deficit, concilia beet numero con­ gatis et celebratis; opportunum ot necessarium spicua, nequaquam generalia reputanda sint; dum videtur, ut in hoc capito IX mentio habeatur et do e contra illa semper ab ecclesia pro occumenicia Romani pontificis constitutionibus et de conciliorum habita fuere, quav ex sanctae sedis approbatione generalium decretis: nisi praeferatur, ut quod de vim atque robur inconcussum obtinuerunt, etiamsi auctoritate et infallibilitato apostolica rum constitu­ primum aliquo laboraverint9 defectu. „Cum vero ca tantum concilia ut generalia tionum dicendum erit, ad caput XI remittatur, et post caput IX capite separato agatur de conciliis tenenda sunt, quae tenet ecclesia, ad tollendum omne dubium, haec sola pro oecumenicis habenda generalibus. Unde haec addenda proponuntur: I esse declaramus: 1· concilium Nicaenum 1; 2· con­ 1. Ad calcem capitis IX pag. 16 [b n]: plamvero cilium Constantinopolitanum 1; 3° Epheainum I; hoc magisterium veritatis, modo permanenti simul et 4· Chnlccdonenso; 5® Constantinopolitanum II; 6· ordinario, inesse Romano pontifici universalis docet Consuintiuopolitauum III; 7® Nicaenum II; 8° Conatque demonstrat traditio; nam si quao de fide stantinopolitanum IV; 9° Lateranense 1; 10° Late­ subortac2 fuerint quaestiones, suo debent iudicio ranense 11: 1 !♦ Lateranense III ; 12® LateranenseIV; definiri (concilium Lugdunense Π. sessione IV4). 13· Lugdunense I; 14° Lugdunense 11; 15· Vien­ Certum est pariter, illud magisterium, modo tamen nense; 16” Florentinum; 17·Lateranense V ; 18® Triextraordinario, incase conciliis generalibus, legitime dentiuum/ Si Conatantienaia in concilio mentio facienda congregatis et celebratis, id est in unione cum summo pontifice, uti traditum est a patribus atque videtur, haec fere verba adiungenda: ^Concilium semper observatum." » reperiuntur ed. • Loco tette èdita habeat : certe senped morque S. Gregorius Post4 haec novum caput postularet, nempe caput X (nisi tamen pracplaceret, ut hoc caput dc Magnus. * 9 > 4 in add. ed. exorti' ed. lianti, XXIV. 71 d et 1861. pari ed. ■ «igne P.L. LXXVn, 479 a. 4 tamen ed. 4 Claris U, capit 105-. Migue P.L. XXXHI. • tantum ed. • diem ed. • lalerarennl aliquo ed. 403 d. 817 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 818 vero Constantiense pro occumcnico tnntum haben a hac doctrina sequeretur, etiam catechistas, qui dodum est u sessione XXIII ct in iis, quae speciali cent christianam1 doctrinam, esse infallibiles. modo a Martino V confirmata sunt in bullis sub 424. Moriarly Kerriensis (n * 35). — Scribit alius: die 22 februarii datis, ubi agitur de erroribus contra Male videtur dici, ecclesiae infallibilitatem com­ fidem ot inores damnatis/ plecti etiam id omne, quod necessarium est ad Si, ut Tridentinum concilium canonem probavit conservandum verbum Dei revelatum. Etenim librorum sacrorum, Vaticanum concilium probaret damnat ecclesia falbi nominis scientiae oppositiones ranunein conciliorum generalium, fidei consuleretur .non ideo, quod in scientiis sit perita2, sed quia rt varino controversiae finirentur. veritatem divinam possidet, cui quod est contrarium 420. Ilogers Chathamensis (n’ 44). — Alius cupit, ab ecclesia proscribitur. Est sano infallibilis in ut integra omittatur sententia, quao incipit a verbo factis dogmaticis etc.; sed hio agitur non do con­ r ** obiectum pagina 15 lin. 30 [543 As), ct quae con­ clusionibus certis, sed de fide divina credendis. cluditur cum verbo wpos/it4 in lin. 12 pag. 16 [a 15]; 423. Alabile Tersuliensis (n® 58). — Observat doctrina enim haec non vidotur satia certa, quatenus alius: Post verba magisterium, quod instituit ponen­ innuitur, depositum a Christo traditum ecclesiae non dum „tum quando ad Petrum dixit: Tu es Petrus et rontinuro omnia, quae necessario inserviunt scopo super hunc petram aedificabo ecclesiam meam, et por­ sibi proposito, cum hanc relevationem ecclesiae tae inferi non praevalebunt adversus eam (Matth.XVI, custodiae consignaret; hinc Christi opus esse im­ 18); ct rursus: Tibi dabo claves caelorum ... perfectum, et perficiendum esso per aliud, verbi B (Matth. XVI, 19); et rursus: Ego autem rogavi pro gratia per scientiam humanam. te ... (Luc. XXII, 32); et rursus: Pasce agnos meos ... 421. Afeirieu Diniensis (n° 121). — Alius haec pasce oves meas (Ioan. XXI, 15); tum etiam quando ait: Extensio assignata (p. 15 et 16) obiecto in- ad apostolos, non quidem & Petro sciunctos, sed fallibilitotis, his verbis expressa [a 10] radeoquo prae­ stante cum eis Petro, ipsorum capite, dixit: Euntes rogativam ete/, ansam praebere videtur cavilla­ docete «. / Proponit dein caput novum de Romani ponti­ toribus1 plure» ecclesine decisiones eludendi, di­ cendo, talo quid non esso necessarium ad fidei ficis infallibilitate cum quatuor canonibus3. 426. Pettinavi Nucerinus (n® 86). — Alius adiungi depositum conservandum. Hinc verbis expressis assignanda est ecclesiae infallibili tanta obiecti cupit ad determinandum infallibilis magisterii extensio, quantam ipsa sibi tribuit; et post verba subiectum: BSubicctum autem infallibilis magisterii (p. 16 [a h]) defendique non possit haec addenda: in ecclesia eunt vel episcopi in legitimo generali „ Porro est ecclesiae decernere, quid sit necessarium concilio congregati, Romani pontificis approbatione nd explicandum vel defendendum verbum Dei reve­ accedente, vel ipse solus Romanus pontifex, cum latum, ita ut do his omnibus, do quibus indicat, aliquid ad fidem moresve pertinens definit. Per­ petuum siquidem existere debet in ecclesia huius­ semper infallibiliter iudicet/ 422. Losanna Bugellensis (n® 56). — Alius re­ modi1 magisterium infallibile1/ 427. Tamraz Kerkukensis et Asmar Zakuensis verendissimus pater dicit : Necessarium videtur, 1° ut recta imprimis et clara, ut fas est, ipsiusmet C (n° θθ)· — Alius vult, ut dicatur, ecclesiam esse ecclesiae definitio praemittatur; 2® ut a canone IX infallibilem in definitionibus fidei et morum, et omnis expungatur ambiguitas; 3® ut rite et districte praetereantur sub silentio theologisque relinquantur indefectibilitas ab infallibilitate secernatur; 4° ut, facta dogmatica, canonizado sanctorum et caetera, quod maximum est, statuatur: mystico Christi cor­ in quibus ecclesia est infallibilis et quorum omnium pori in genere, sed proprio ecclesiae docenti radi­ praecisa determinatio n priori est valde difficilis. citus3 infallibilitatem inhaerere, nempe in3 episco­ Non bene adducuntur, ubi de infallibilitatis subiecto pis, sivo quia veri * ipsi eunt apostolorum succes­ agitur, soli textus, qui omnes simul apostolos re­ sores, de quibus dixit Christus: Sanctifico eos in spiciunt Videtur omnino necessarium esse, ut post veritate ... find tu me misisti in mundum etc.; sive verba perpetuum instituit ponatur: nCum dixit ad quia ipsi soli norunt, quid fideles in toto orbe ter­ apostolorum principem: Ego autem rogari pro te, rarum credant, et ore et actu profiteantur, ita ut ut non deficiat fides tua .. / ct deinceps ad omnes ipsi soli possint testari illud Lerinensis effatum: apostolos: Euntes etc. 428. Colli Alexandrinus (n® 82). — Alius ita Çuod semper, quod ubique, quod ab omnibus ote., ad definitionem quamcunquc in rebus fidei tam ne­ habet; Pro verbis (pag. ]6 lin. 3 [543 A n]) obiectum cessarium; sivo demum quia ipsi sunt veri ac le­ infallibilitatis spectantibus rtum id omne... defen­ ** molias substituerentur hsec: rtum gitimi fidei iudices ac testes a Christo Domino dique non possit constituti per illa eius verba Euntes docete etc. universum verbum Dei rovefatum, tum alias veritates, Ex quo mirifico sequitur, quod, sicut duo in uno D quao necessario requiruntur, ut revelationis depoDco infinita repugnant, sic duae in ecclesia3 una situm integrum custodiatur, fidei morumque doc­ trina vindicetur/ Per haec verba satie ampla et pugnarent infallibilitates. 423. Vérot Sarannensis (n® 34). — Alius haeo ferma eadem ecclesiae patet via ad ea omnia de­ scribit: Ad pag. 16 lin. 3 [ah] sic dicatur: Dei finienda, quae necessaria ad proprium finem vide­ verbum rovefatum in Scriptura, tum id omne, quod, buntur, et ccclcsiao hostibus non praebetur ansa licet in Scriptura rovefatum non sit, cognoscitur calumniandi, tamquam novorum dogmatum crea­ tamen revelatum α Deo per traditionem ct praxim trix sit ct universalem dominatum usurpet. 429. lEAeZan IFAre/wiymws (n· 38). — Alius cen­ ecclesiae. Haec autem infallibilitas® otc. Deleri autem dobent alia verba, tum quia nimis generalia set: Omissis apostolicis mandatis, insistendum potius ot obscura sunt, tum quia rationem substituunt promissis Domini; nam facile lector concludit, textus revelationi, tum quia novam boctrinam exprimunt, allatos fundamentum caso doctrinae declaratae; do qua siluit concilium Tridentinum, tum quia ex quos ei deficere videt vi * probandi, a doctrina dis­ sentit et minime probatam existimat i cavillationibus ed. docentif iudicibut ed. ont ed. ipsi veri ed. i una ecclesia ed. COKCIL. OXXRRAL. TOMUS LL i om. ed. Vide infra nb eum. 601. 819 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 82e extendat Terbi gratia i.).“ revelatum humanis figmentis corrumpat et adulteret. Omnia alia supprimantur usque ad lin. 12 pag. 16 [a is]. Perbono igitur ab ipsa synodo generali declarari: — Lin. 12 [ibid.] dicendum: „Haec autem infalli­ Ecclesiam tale quid nequo unquam attentasse, ne­ , * bilità qua doctrina veritatis divinitus revolata in­ que unquam attentare posse aut vello. temerata servanda eat in societate fidelium, credita Addendum porro eadem pag. 15 [543 a io] versus fuit magisterio ** otc. calcem post custodiendi officium verbum necessario. 447. Dubreil Avenionensis (n· 115). — Iuxta Pag. 16 [x n] forsitan loco quod licet in se reve­ altum ccclesiao i n fallibili ta.» ad ea, quao in reve­ latum non sit melius diceretur: quod licet explicite latione sunt, est restringenda. et diserte revelatum non sit. Item eadem pag. 16 [b a) post magisterio ad­ 448. Dsrabesi S. Miniali (n° 101). — Alii vi­ detur exprimenda etso differentia inter ecclesiae dendum: PETRO-APOSTOLICO. Nam ad istud simul sumptum pertinere in sche­ definitiones et Scripturae inspirationem; ecclesiae videlicet definitiones nituntur divina assistentia. mate allata effata et promissa Christi. Porro porgit reverendissimus episcopus his ver­ 449. Galletti Alba-Pumpilentis (n· 65). — Alius opinatur: Perpendendam, an non expediret, quoad bis: „Cactcrum ex toto corde aesentio iia, quae obiectum infallibilitatis, tantum dicere: ambitu suo hic apprime bene de infallibilitatis subiecto, nempe complecti tum univorsum Dei verbum revelatum, de ecclesia docente dicuntur, et precor, ut hisco tum indirecte omnes veritates, conclusiones et facta, B strenuo insistatur1, quin quidquam circa hoc punc­ quao ita cum illo connectuntur, ut error in iis, tum aut restringatur aut apponatur3. Qua testis iudicio sane ecclesiae, tendat ad corrumpendam fidei et traditionis, vigentis in mea sat ampla dioe­ fidei integritatem et1*3 puritatem in animis fideliam cesi, non possum non iuxta conscientiam meam sequentia affirmare et contestari: eosquo aeternae salutis periculo * . exponendos „Catholici dioecesis meae edocti sunt et firmiter 450. Piace Massiliensis *(n 61). — Alius totum caput censet omittendum, cum omnia, quao de illa tenent, magisterium Petro-Apostolicum, id est omnes praerogativa declarantur, supponi debeant tanquam episcopos totius orbis catholici una cum risibili ca­ admissa et sufficienter proinde declarata, ut quem­ pite universae ecclesiae, constituero ecclesiam do­ dam valorem habeat ipsa declaratio. — Praeterea centem, et hoc magisterium Petro-Apostolicum in­ structum esso illa infallibilitatis praerogativa, quum obiectum infallibilitatis nimis extenditur. 451. Allou Meldensis cum aliis ut num. 25 Christus Dominus ecclesiae suae promisit et reapse (n° 41). — Plures alii statuunt : Duae primae sen­ concessit. nCredunt, infallibile hocco magisterium Petrotentiae sic reformandae proponuntur: „Sacro autem et universali approbanto concilio docemus atquo Apostolicum, id est omnes episcopos simul sumptos, declaramus, dotem infallibilitatis ecclesiae Christi qua successores apostolorum, sivo sint dispeni per tamquam perpetuam praerogativam revelatam esso. totum orbem terrarum, sive, quemadmodum id nunc Hanc autem praerogativam, quae nec cum inspira­ obtinet, in concilio oecumenico congregati, intime tionis charismate confundi debet, nequo eo spectat, O coniunclos cum successore principis apostolorum, ut ecclesia novis revelationibus ditescat, ad hoc ipsi sancti Petri, id est cum capite universae ecclesiae, Romano pontifice, esse oraculum Christi ipsius; collata est, ut verbum Dei ** etc. 45. Pag. 16 lio. 13 [ais] dicendum. eHaoc autem in­ proinde ita audiendum, ac si Christus ipso loqueretur. f,Uaec fides fideles dioecesis meae hucusque fallibilius, quao ad hoc concessa est, ut in fidelium societate doctrina fidei et morum intemerata scr- munivit, roboravit et confortavit, ut strenue adhaeserint ecclesiae catholicae, neque seduci aut vetur ... 452. Gastaldi Salutiarum (n® 108). — Alius perturbari se passi fuerint ab adversariis religionis dicit: Verbis6 „ealutis ** medium substituatur nsa- nostrae sanctae." 455. Marguerye Augustodunensis cum novem aliis lutis instrumentum." — Verba nsacro approbante concilio" hic superflua sunt. — Ante verba prove­ ut supra num. 27 (n° 67). — Alius statuit: Sic lata est" addendum „divinitusu. — Loco verborum incipiendum: nExcideret porro α constitutionis pnec cum inspirationis charismate confundi debet" suae dignitate et immutabilitate, nec finem suum, scriberetur melius nneque idem omnino est ac di­ salutem scilicet hominum, attingere posset ecclesia vinaci inspirationis charisma, quo sacrorum biblio- Christi, si quando in rebus fidei et morum a doctrina divinitus ipsi tradita misere erraret Depositum8 rum scriptores fuorunt donati." 453. Itamadii Eluentis (n· 99). — Alii infalli­ hoc igitur integrum custodit, devitans profanas bilitatis obiectum ultra debitos limites, ad res non vocum novitates et oppositiones falsi nominis scienD tiae, formamque tenens sanorum verborum quao revolatas, extendi videtur. 454. Stepischnegg Lavantinus (n° 6). — Notat audivit a Domino." alius reverendissimus pater: Pag. 15 [542 D n) post Porro dicendum, cui sit traditum magisterium, pditescat ** addendum: ac proin nova, hucusque a . apostolis scilicet ac episcopis eorum successoribus; Deo nondum revelata dogmata ecclesia ipsa docere dicendum, huic magisterio inditam4 esse infallibiaut posset aut vellet." litatcm; declarandum obiectum; exponendum, hanc Nam negari non potest, hostes ecclesia© catho­ infallibilitatis praerogativam episcopis competere licae1 nostris praecipuo temporibus cam falso cri­ tum in concilio oecumenico, tum extra concilium minari, et hoc mendacio quam plurimos inter ipsos communi inter se ot cum summo pontifice consensu catholicos turbaro ot ad defectionem deducere, docentibus. Pro „fidelium societatis in doctrina... quasi ecclesia catholica1 nova condat dogmata, do- veritas" dicendum pin societate fidelium8 doctrinam ceatque qua novos fidei articulos talia, quae hucus- fidei et morum intemeratam servari". Hoc schematis caput ab integro rursus elucu­ 1 oto. ed. brandum videtur. 3 integritatem et ool ed. • Haec animadversio ipso fa ten te eiusdem auctore fere ad verbum deprompta est ex Knox sacerdotis angli opere, eoius italiese veraidnls titulos: Del magistero infallibile della Chiesa. 4 reràvm Dei etc. om. ed. 5 verbo ed. » 3 • • 1 instetur ed. opponatur ed. depositorinm ed. tnjifam ed. in societate fidrlmm ea ed 53· 823 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 824 456. Vespasiani Fanensis (n° 105). — Alius A latum, tum id omne, quod licet in se revelatum haec notat.· Pag. 16 initio, forte non admodum clara non ait, c?t tamen tum arcte cum /ide banisgue mori­ est expressio adbibita; ad illum enim scopum alia bus comunctum, ut sine illo vel mores corrumpi, rei eunt doctrinalitor declaranda, alia tantum de facto ipsa fules tuto conservari, certo ac definitivo ad praestanda vel peragenda; proinde ubi dicitur [a h) credendum proponi et explicari, aut contra errore· „sine quo4 substitui posset: reat tamen eiusmodi. quod hominum ac fal *i nominis scientiae oppositiones ei recta1 haud tradatur doctrina, illud * tuta etc. valido asseri dcfendiijue non poesit. Quoniam cero, 457. A puzzo Surrentinus *(n 43). — Alius scribit: ut ait Paulus1, Christus dedit quosdam quidem apo­ Post verba [542 D e] .libera et ** immunis addatur: stolos, quosdam autem prophetas, alios vero e range^Quomodo autem errori potest esse obnoxia ecclesia, listas, alios autem pastores et doctores ad consumma­ cui Christus ait: Ego rogabo Patrem, et alium Parodi- tionem sanctorum, in opus ministerii, in aedifica­ tum dabit robis, ut maneat cobiscum in aeternum, tionem corporis Christi, donec occurramus omnes in spiritum seritatis (Ioan. XIII. 16)? lime impletur unitatem fidei et agnitionis filii Dei, in virum per­ prophetia illa Datae: Hoc foedus meum eum eis, fectum, in mensuram aetatis plenitudinis Christi, ut dicit Dominus: Spiritus meus, qui est in te, et serba iam non simus parvuli jluetuantes, et circumferamur mea, quae posui in ore tuo, non recedent de ore tuo omni tento doctrinae in nequitia hominum, in astutia et de ore seminis tui amodo et usque in sempiternum. ad circumventionem erroris; hinc nullo pacto errori Haec autem ecclesia, sivo pastores per totum orbem obnoxium esse potest magisterium, quod Christus disperai sint, sivo in unum collecti, semper est una B in ecclesia sua perpetuum instituit, ac propterva et eadem Christi ecclesia, et eisdem proprietatibus ad apostolo» dixit: Euntes docete etc. (ut ibi usquo gaudet. Promissiones enim Christi absolutae sunt, ad finem). — Nota bene. — Rationes harum mu­ nulla apposita conditione, sive dispersionis sive tationum facile patent, quin eae hic exponantur. ■donationis. Sacro igitur et universali approbante 462. Cardinalis Simor Strigoniensis (ntf 118). — concilio docemus, dotem infallibilitatis, quae tam­ Alius pronunciati Nihil do infallibilitato ecclesiae quam perpetua ecclesiae Christi, sive in unum con­ definiendum. Quod priora concilia occumenica non gregatae sive per totum2 orbem dispersae, praero­ definiverunt, nec Vaticanam synodum definire de­ gativa revelata est/ bere. Tridentinos patres haud consonum molestati 458. Martines de Havana (n° 120). — Alius ecclesiae censu isse, aliter ac via facti contra haedicit: In verbis, quibus infallibilitatis obiectum ex­ resim procedere. Metuendum etiam, ne, si secus primitur, videtur deficere claritatis, licet doctrina fieret, malevoli nostrorum temporum hac saeculo vera sit XIX primum edita definitiva declaratione abutantur 459. Laouènan Flariopolitanus (n· 117). — Alius et ecclesiam cavillentur, quasi illa3 modo tantum sibimet asserere voluisset in fallibili tat is praerogativam. ita: Pag. 16 lio. 15 [543 B ij pro ^intemerata *veritas" melius rintemcrata firmitas4. 463. Connolly Halifaxicnsis (n® 37). — Alius cen­ 460. Cardinalis Carafa Beneventanus *(n 124). — set: Verba explicari... defendique [a π] tollenda, quia Alius censet: Obiectum infallibilitatis ecclesiae bre­ nimis soluta et periculosa sonant. Ad hanc sen­ vioribus et clarioribus verbis esset exponendum, tentiam confirmandam citati sunt Veronius’, Ποίquatenue videlicet obiectum illud eet universum denius4, Melchior Canus5, Benedictus Stabler®. verbum Dei revelatum, itemqne omne id. sine quo 464. Alios haec adnotat: Dicitur, ecclesiam veritates revelatae consistere nequeunt nec explicari. adeo mi semetipsa perfectam1... ■ut3 α contrariis erroribus defendi. 465. Idlo Liparensis (n® 39). — Alii videtur 461. Cardinalis Riario Neapolitanus cum aliis infallibilitatis obiectum non recte neque clare de­ ut num. 40 (n® 85). — Plures alii patres reveren­ finitum esse; forsan melius4 diceretur: rEst omne dissimi, facta distinctione inter ecclesiae infallibili- revelatum, ct illud etiam, quo non9 posito revelati10 tatem in docendo ct credendo, animadvertunt, videri veritas salvari ** nequit. necessarium esse ut etiam agatur do magisterio 466. Dintel Augustanus Vindelicorum (n° 79). — ecclesiae tum dispersae tum in concilium congrega­ Alius scribit: In hoc capite pag. 16 [as] circumscribi­ tae, quo plurimorum erroribus et praesertim lan- tur obiectum infallibilitatis. Aat haec circumscriptio senistarum occurratur. Hinc schematis dispositionem mihi propter verborum formam nimis vagam haud ita reformandam exigunt: arri deL Certum quidem est, infallibilitatis obiectum rSacro autem et universali approbanto concilio, tantum patere, quantum fidei patet depositum et docemus atque declaramus, dotem infallibilitatis, eius custodiendi officium postulat; neque minus quae tamquam perpetua ecclesiae Christi praero­ certum est. hanc custodiam ponendam esso in de­ gativa rovelata est, quaeque nec cum inspirationis posito fidei morumque tuto conservando, certo ac charismate confundi debet, neque eo spectat, ut definitive ad credendum proponendo ct explicando, ecclesia novis revelationibus ditescat, collutam ad nec non contra errores hominum ac falsi nominis hoc esse, ut verbum Dei, sivo id scriptum, sive scientiae oppositiones valide asserendo atquo de­ traditum sit, in universali Christi ecclesia integrum fendendo. Verum quid est illud omne, quod, uti in et a quavis novitate ac immutatione immune assera­ schemate legimus, licet in se revelatum non sit, est tur4 et custodiatur, nihilque ipsa in se admittat, quod tamen eiusmodi, sine quo illud conservari, certo ac vel leviter fidei morumque corruptionem secum ferat . * definitive ad credendum proponi et explicari etc. Obiectum propterea infallibilitatis tantum patere etc.... non possit? Haec schematis verba latissidocemus, quantum fidei depositum bonosque mores 1 Epbe . * VI, 11-14. custodiendi officium postulat, adeoquo praerogati­ 1 illo ed. vam infallibilitatis, qua Christi ecclesia pollet, am­ > In regula fidei episcopi de Wallenburg. bitu suo complecti tum universum Dei verbum reve♦ In analyst fidei. ’ recte ed. ’ am. ed. ’ nec ed. 4 asservetur ed. • Dao textus Apostoli in schemate allati ex I Timoth. VI, 20, et ex U ad Timo th- I, 13-14, possent tantum citari ia paginae eake (nota auctorum}. 4 De locis theologicu. « De locis theologicis, cap. ΙΟΙ. 1 Hic per errorem in editis denuo «cuduntur quae iam habebantur supra tum num. 227 a verbis Capite III pag. 7 (altera parte), tum num. 403. Quare ea mihi omittenda fuerant. • si add. ed. » voculam om. auctor. w revelata ed. 825 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 826 mam viam interpretationibus diversis aperire mihi A perpetuum instituit, cum ad apostolos dixit: Euntes vidootur Adnotationos schemati appositae defectum etc.u Quibus in vocibus includuntur certe aposto­ claritatis et perspicuitatis, quae in capitis textu lorum successores, ut saepe in decursu schematum desideratur, minimo tollunt. Solummodo canon IX, dictum: nullibi autem, qui sint isti, aperte decla­ qui huic capiti respondet, aliquam lucem clarita- ratum. ternquo in tenorem illorum, quao ex schernito pro­ In capite X expressius renuntiatum, ^potestatis tuli, verborum refundit. Quoniam vero do canone ecclesiae subiectum esse pastores et doctores α ipso infra loquar, hoc loco sufficcro mihi videtur Christo datos-; qui sunt autem hi, non declaratum1, annotare, verba capitis nostri allegata praeprimis fatendum tamen quod in canone XI expresso nomine magia perspicua esso reddenda, antequam fieri designentur. possit, ut dicam, me acneui illorum consentire aut Quod in re tanti momenti sufficiens esse nullo dissentirò. modo nobis videtur. Et quidem propter plura: 4G7. Ginoulhiac Gratianopolitanus (n * 98). — Ie Quia vera idea ecclesiae nec docentis, nec Alius reverendissimus pater sententiam suam fuse regentis efformari potest, quin declaretur, qui sint exponit bis verbis: In capite IX, ubi de infallibili- isti qui iure eam ecclesiam constituunt Alio modo, tato ecclesiae sermo est, in co toti sunt auctores idea vera haberi non potest de ecclesia, nisi etiam «chomatis, ut qualo ct quantum sit obiectum istius habeatur ct proferatur et forma suao constitutionis infallibilitatis explicent et stabiliant: nil autem aut et regiminis sibi dari; unde necease est, ut expresse fere nihil do natura sua, do vera indole huiusce B declaretur quinam ii sint, qui iure proprio ad rcipsius infallibilitatis dicunt. gimen ecclesiae·5 pertinent. Hoc solum dicunt, quod haec dos infallibilitatis 2· Hancce declarationem requirit ipsa quaestionum „nequo cum inspirationis charismate confundi debot, series: nec ullus est qui postquam do natura eccle­ uuquo eo spectare hanc praerogativam, ut ecclesia siae, do auctoritate et potestate eeclesiae tractaverit, novis revelationibus ditescat * : quod ut satis pro­ quinam sint quibus competit talis auctoritas ct batum habendum eat ex duobus textibus adductis potestas, disquirendum sibi non arbitretur. Apostoli ad Timotheum. 3· Haec adeo vera sunt, ut in catechismis in Sed mirum videri potest, quod nullibi dicatur manibus puerorum traditis haec quaestio non negliipsam indolem magisterii ecclesiastici et ideo in­ gatur. Et no alios adducam, cateehismum Bellar­ fallibilitatis ecclesiae duo prao se ferre, nempo testi­ mini, Romae typis editum, in testimonium advo­ monium et iudicium. cabo. (P. 83.) Testimonium quidem: cum tota revelatio Chri­ rD. Che intendete per la Chiesa che insegna? stiana super testimoniis fundetur, testimonio nempo „R. Intendo il sommo pontefice Romano vicario Christi, testimonio apostolorum, testimonio suorum di Gesù Christo e capo di tutta la cristianità ed successorum; quorum testimoniorum nec eadem na­ insieme tutti i vescovi che sono a lui uniti/ tura, nec par dignitas, sed quae eamdem fidei certitu­ 4® Hoc in se maxime necesarium: ut nempe dinem pariant — Testimonium Christi ex visis apud recte pcrspiciatur sensus horum verborum symboli : Patrem ipsum, ut saepe ab evangelista Ioanne et C Credo ecclesiam catholicam. Quae verba, ut nemo ab ipso Christo declaratum praecipue c. I, 18, c. III, nescit, ecclesiam catholicam existoro non solum 11: Arnen amen dico tibi, quia quod scimus loquimur, significant, sed ecclesiam veram et totam doctrinam et quod vidimus testamur, et testimonium nostrum a Christo ipsi traditam profiteri ct docere. non accipitis. Quod testimonium Christi, primarium, Ast in rerum adiunctis adhuc magis necessarium, fundamentale, summi generis, nec altori nisi Spiri­ saltem in pluribus ecclesiae regionibus. Prcstus sancti testimonio comparandum. — Testimonium byterianismus enim, licet pluries a summis ponti­ apostolorum super verbis ipsius Christi et inspira­ ficibus profligatus, certissime apud omnes non est tione seu revelatione Spiritus sancti immediato fun­ extinctus. Aliam tantum, ut ausus suos cohonestare datum: quodquo in unoquoque eorum personaliter videretur, induit formam. Sic sub praetextu summae resplendcscebat, et miraculorum virtute et pote­ erga sanctam sedem reverentiae, nb obedientia epi­ state ipsis singillatim concessa omnino comproba­ scopis proruiasa quidam presbyteri deficiunt, epi­ batur. — Testimonium tandem apostolorum succes­ scopales ordinationes contemnunt, ipsos episcopos sorum, quibus totam doctrinam suam cum auctori­ nonnisi ut meros suinmi pontificis vicarios habent tate sua ordinaria concrediderunt et tradiderunt, et exhibent. Hoc praesertim ephemeridibus quao ct in quorum testimonio veteres ecclesiae patres, variis modie sed continuo adversus episcopos in­ nc dicam omnes odeo luculenter argumenta in vidiam conflare non cessant. favorem fidei deduxerunt. 5° Hoc maximo summum pontificem decet: ct Iudicium etiam: ne apostoli corumque successores D propter plura: 1* quia licet schemata patribus con­ testes nudi existimentur, eorumquo omnis in docendo cilii proposita, nulla sint summi pontificis appro­ potestas seu magisterium ad meram testificationem batione munita, attamen iubente aut saltem annuente reducatur: nec ad ipsos pertineat qui sunt libri eo nec nesciente, eorum examini et iudicio subji­ «acri, quae traditiones divinae, nut quis tum sacro­ ciuntur. Porro decet ne, ut in schemate, ubi plura rum librorum, tum divinarum traditionum verus capita super3 describenda, explicanda, vindicanda sensus, determinare et omnino indicare. Et hoc summi pontificis potestate, nihil super iuribus, nihil quidem eo magis necessarium, quod plures hodie super episcoporum dignitate declaretur! 2· Quia inveniantur incauti qui in simplici testificatione ius haec lacuna ansam ecclesiae hostibus, praesertim omno pastorum ecclesiae concludant. haereticis praeberet, summum pontificem obtrecta­ Porro subdit: In capito IX obiectum infallibili­ tionibus aggrediendi ct lacessendi. Nihil enim adeo tatis ecclesiae ample explicatur; in capito X vera ab orientalibus et occidentalibus schismaticis et aut veri nominis potestas in duplici foro ecclesiae haereticis inclamatum, ac ista: summum pontificem declaratur; de subiecto nutem buiusco infallibilitatis nempo dominationem adfecUre, omnem omnino sibi ct summao potestatis nil aut fero nihil. ipsi potestatem vindicare; te solum fundamentum In capito IX quidem rhancco1 infaliibilitatem ecclesiae asserere; suis unico aut «altem praecipuo magisterio inesse, quod Christus in ecclesia sua 1 drrtaraiur ed. 1 hanc ed. 827 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 628 utilitatibus consulere;... coeterum1 episcopos omnes A Spiritus sanctus nun deest. quanto magis, eum nunc nonnisi eius pedissequos et famulo», qui nomine tan· interesse credimus, quando in unum convenit tanta tum fratrum titulo insigniantur; ct idcirco apud turba sanctorum! Sanctum namque est1 pro debita quos et erga quos omnia ex humana industria, cx sibi veneratione concilium, in quo utiquo nunc * aulicorum suggestionibus, aut etiam ex metu, ex adu­ apostolorum frequentissimae illius quam legi mu latione, ex caeco cnthusiasmo peragantur. 3* Quia (nempe Act XV) congregationis aspicienda reve­ fidelium ipsorum animas conturbaret, aut otium rentia est. Nunquam his2 defuit magister, quem scandalizaret Minus enim dignum apostolici prin­ receperant praedicandum : adfuit his sempor Do­ cipatus fastigio aut piscatoris haerede, ut cum Ber­ minus et magister. Sed nec docentes α suo doctoro nardo loquar, potestatem ostentare. Nil minus con­ deserti sunt unquam, Haec ad omnes in commune sentaneum hisce verbis Christi apostolos suos edo­ Domini sacerdotes mandata praedicationis cura per­ centis, et spiritum, ut ita loquar, gubernii ecclesiastici venit: haereditario enim in hanc sollicitudinem i ure tradentis: Reges gentium dominantur eorum... Vos constringimur, quicumque diversa terrarum eurum autem non ác; sed qui maior est in robis, fiat sicut vice nomen Dei praedicamus. Dein illis dicitur: minor, et qui praecessor * est, sicut ministrator. Quae Jte docete omnes gentes (Maith. XXVIII). Advertere quidem passionis suae tempore iterata (Luc. XXII, debet vestra fraternitas quia accepimus generalo 25-26) iam ab ipso declarata fuerant, ut videre est mandatum. Omnes etiam id nos agere voluit, qui (Matth. XX, Marc. X). Nihil autem fideles populos illis sic omnibus in communi mandavit ufficium. ita aedificare par est ct aedificat quam pontificis B Necease est ut competenter nostros sequamur aucagendi ratio, qui dignitatis supremae sibi concreditae tores. Subeamus eorum labores, quibus omnes suc­ semper memor, sincere etiam inferiorum sibi digni­ cessimus in honore__ Agendum igitur eat robore tati ita consulit, ut omnino a se errorem practice communi, ut credita et por apostolica™ successionem amoveat, quem sanctus Bernardus ab Eugenio III hucusque detenta servemus__ Itespiciamus rursus amovero satagebat dicendo: ¿Erra . * si ut summam etiam illa nostri verba doctor»1, quibus proprie * ita et solam institutam a Deo vestram apostolica™ apud episcopos utitur, ista praedicens: ,Attendite, potestatem existimas/ Lib. de Consider. HI, c IV . * inquit, vobis et universo gregi in quo vos Spiritus 4° Tandem, no nimius sim, propositionem meam sanctus posuit regere ecclesiam Dei’ (Act. XX). maximo iuvat agendi ratio Pit IV erga concilii Indo advocatos nos legimus, qui istud audirent, quo Tridentini patres. Norunt omnes, quod in bae nune sanctitas vestra convenit.. / sacra synodo actum fuerit de definiendis, ex una Uocce· testimonium, licet prolixius, hic referen­ parte, in favorem episcoporum, eorum immediata a dum in integrun? existimavimus, quia nullum no­ Christo iurisdictione; ex altera, plenitudine ponti­ vimus ita luculentum, ct adeo ad rem quam in­ ficiae4 potestatis in regenda universali ecclesia. Post tendimus faciens. multas et graves altercationes ct disputationes re­ Primo enim est omnino perspicuum. scripsit pontificis nomino cardinalis Borromacus, Secundo, non solum verba Christi Euntes docete, ¿contentum fore papam, si non do sua, nec de sed etiam illa Apostoli: Spiritus sanctus posuit epiepiscoporum potestate exprimeretur et pronuntiare- C scopos ... proprie ad episcopos spectare declarat, tar/ Quo exemplo fulti5, cum multa de ponti- Seu quod idem est, iis magisterium ct regimen ficis potestate pronuntiari habeantur, nonne nobis ecclesiae divinitus traditum docet. licet omnino expetere, ut quaepiam saltem de epi­ Tertio, quod omnia complectitur, magisterium scoporum dignitate ot iuribus exprimantur? Et in commune summo pontifici et episcopis traditum quidem co potiori iuro, quod pauca in concilio docet: eos omnes absque distinctione apostolorum Tridentino de summi pontificis auctoritate, plura de esse successores ut haereditario iure in eorum et episcoporum dignitate et iuribus simul et officiis sollicitudinem ct officium constringantur, quod id­ dicta fuerint. circo robore etiam communi adimplendum est 6· Decretum quod expostulamus adeo conveniens, Quarto, quia hocco testimonium solius non est adeo necessarium, nihil etiam incommodi, nihil peri­ summi pontificis ad concilium oecumenicum scri­ culi prae se fert bentis, sed etiam concilii ipsius suo duci cohaerentis Certum est, et patrum, conciliorum, summorum­ et eadem cum ipso proclamantis. Hac enim audita que pontificum unnmimi voce celebratum, episcopos epistola, omnes reverendi episcopi, ut Acta loquun­ apostolorum esse successores, non solum quoad or­ tur, simul acclamaverunt: JIoc iusturn iudicium, dinem, sed in regenda ecclesia; et ad ipsos directe novo Paulo Caelestino... Caelcstino custodi fidei... et exclusive spectaro verba Christi: ¿Euntes doceto... Unus Caelestinus ... Unus Cyrillua. Una fides Ecco ego vobiicnm sum .. /: quod et ipso verborum synodi, una fides orbis terrarum/ Labb. t. III conc. tenore et unanimi conciliorum et patrum consensu D cap. 14, 15, 16 [Mansi, IV, 1011-1023], facillimo demonstratur. Unde patet et Caelestini epistolam et doctrinam Sed liceat saltem unum equidem omni exceptione in en expressam α concilio oecumenico III appromaiorem hic in testimonium adducere. batam ei usque auctoritate fultam. Nec omittendum. Sic sanctus Cueleatinua papa in epistola ad con-, ut tota vis conclusionis huiuscc appareat..., sanc­ cilium generale IH,Ephesinum nempe, loquebatur : * tum Caelestinum non alia de re in haccc epistola ¿Spiritus sancti testatur praesentiam congregatio locutum nisi de synodorum auctoritate et de munere sacerdotum. Verum est enim quod legimus quia simul et episcoporum officio. Unde ipsam appro­ nec potest Veritas mentiri, cuius in evangelio ista bationem concilii ad alia detorquere, sicut erga sententia estT: Ubi duo rei 1res congregati fuerint epistolam Agathonis factum scimus, omnino insul­ in nemine meo, et ego ibi sum in medio eorum. sum esset. Quod cum ita sit, si non huic tam brevi numero Liceat hancce5 considerationum * et testimoniorum seriem concludere exemplo et auctoritate 1 corteros M. > praeceptor eod. ’ Apad Migas P.L.CLXKXIJ, 768 n. 4 pontificum ed. * farti ed. 4 Mansi. [V. 1283. ’ Matth. XVIII. 20. » 1 1 4 * • ut ed. hic ed. d>dorie verba ed. Hoc ed. hanc ed. considerationem ed. 829 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 830 omnium conciliorum provincialium, quao vigintl ulti- A fido habent, exigunt peculiarem reverentiam, nec mia annis in Gallia celebrata aunt, ct α sancta sede facile et temero contemnantur/ De fide, L XX, approbata. Nulla enim est ox hisco synodus, quae p. 3, n. 97. Haec ultima verba manifeste supponunt sicut et pontificis maximi supremam auctoritatem, ita basco rea, licet vocentur materiae theologicae, non ct episcoporum iura non1* proclamaverit simul et esse obiectum injallibilitatis ecclesiao: huicce enim vindicaverit. debetur aliud1 quam illa peculiarie reverentia, et Sequitur porro animadversio gravissima. Capite aliud requirit quam illud quod obiectum oius non IX p. 16 [548as] docetur robiectum infallibilitatis ec­ facile et temere contemnatur. clesiae tantum patero quantum fidei patet depositum, Ex his concludimus, non solum non certam, sed ct cius custodiendi postulat officium; adeoquo prae­ nec etiam verum praerogativam infallibilitatis sese rogativum in fallibili ta tis, qua Christi ecclesia pollet, extendere ad illud omne sino quo depositum fidei ambitu suo complecti tum universum Dei verbum contra errores defendi non possit. „Aliis viis, revelatum, tum id omne, quod licet in se revelatum nempe auctoritatis suae usu, veritatibus naturalinon ait, eat tamen eiusmodi, sine quo illud tuto bus ex se certis ..ecclesia depositum sibi divini­ conservari, certo ao definitive ad credendum pro­ tus concreditum valido defendero potest. Quod si poni ot explicari, aut contra errores ac falsi no­ alitor intelligeretur, non solum quasdam philosophiae minis scicntiao oppositiones valido averi defendiquo partes, sed universam philosophiam, non tantum non poesie/ quaedam facta et leges physicas, sed etiam ea omnia Huiusce doctrinae tam gravis momenti omnes naturalium scientiarum obiccta propria, de quibus in sacria litteris mentio, rvel quao ex iis quolibet partes serio perpendendae sunL 1. Certum est, obiectum proprium et directum modo inferrentur, id est cosmologiam, geologiam, * ; has, inquam, omnes scientias, prae­ in fallibili ta tie ecclesiae esso depolitum fidei ab apo- anthropologiam stolia ecclesino concreditum, seu universum Dei rogativa infallibilitatis suae * ecclesia complecteretur. Unde haec verba pag. 15 (asj... ot quantum verbum, tum scriptum, tum traditum. 2. Certum est, etiam obiectum huiusco infalli- depositum custodiendi officium postulat, et pag. 16 bilìtatis esso non solum sensum, sed etiam sanorum [a. ia] ista: quod licet in se revelatum non sit, est verborum formam, ub apostolis ecclesiae tanquam tamen eiusmodi, sine quo illud luto conservari, aut contra errores , .. valide asseri defendigue non possit, a Christo ipso vel a Spiritu sancto traditam. 3. Certum est, ecclesiae impositum esso officium omnino expungenda caso arbitramur. Et haec satia sint ad posteriorem tractationis custodiendi hocco depositum eiusquo formam, illud exponendi, illud asserendi et defendendi; iliique nostrae partem absolvendam. Nunc ad conclusionem concreditam omnem auctoritatem et omnia alia acu ad emendationes, quas proponendas arbitramur, devenimus. media nd haec tute peragenda necessaria. 468. Melchers Coloniensis (n· 102). — Alius 4. Ast non omnino certum est, infallibilitatis praerogativam ad haec omnia extendi, ea omnia reverendissimus pater scribit: Optandum, ut verbum Jnfallibilitas4, quod hucuaquo in sacris conciliis suo ambitu complecti. Quod illud complectatur, sino quo non posset 0 oecumcnicis nunquam fuit in usu, quodque nunc ad credendum proponi, et sub sanorum verborum tantas iam provocavit contentiones, in sacro con­ forma explicari aut exponi, nemo vere theologus cilio Vaticano pariter omittatur, et pro eo alia verba eundem sensum exprimentia adhiberentur; exempli negaverit. Ast quod complectatur veritates facti intimo gratia nmagisterium ab omni errore immune4, sive cum dogmate connexae, inveniuntur qui negant, „erroris immunitas®. nec etiam infimao notao theologi. in caput X. Hoc hucusque nec * a summis * pontificibus, nec 4G9. Vanesa Fogarasiensis (n * 5). — Quidam etiam in constitutione solemni Vineam Domini Sa­ baoth definitum. Et qua rationo hodie, ubi nulla reverendissimus pater proponit has mutationes: premit necessitas, ubi nulla de hac re cum haere­ Pag. 17 lin. 12 [c a] pro alii destituuntur legatur alii ea destituuntur. Pag. 17 lin. 21 [c·] legiferam ticis existit controversia, non perspicimus. Quod illa etiam infallibilitatis praerogativa com­ vox poetica; legatur legislaticam. 470. Corradi Balneoregiensis (n * 2). — Alius plectatur veritates naturales, facta naturalia quao non pertinent ad materium fidei, negant inter alios scribit: Pag. 18 lin. 1 [c is] loco fum denique salu­ Veronius in sua /legula fidei cap. I, et Bellnrminus taribus poenis legatur tum denique spiritualibus ac de Domano pontifice, lib. IV, cap. XLI. temporalibus poenis1. Hoc nutem ominentissimus theologus dixit super 471. Amat Montereyensis (n· 3). — Animadre, quae in so quidem non ad fidem, nec ad mores D vertit alius: Pag. 17 lin. 29 et 30 [c it]: exercent; pertinebat; sed quao tamen cum perfectionis idea, adeoque omni imperio regunt ecclesiam legatur qualem Christum et apostolos4 professos fingebant exercere debent; adeo ut cum omni imperio regant Fraticelli, connecti videbatur. ecclesiam4. Equidem communiter theologi docent, quod no­ 472. Del Valle Huanucensis (n * 8). — Alius mino materiae theologicae, non ea duntaxat intclli- censet: Universo capiti X substituatur sequens, quo gantur quao sunt in so immediato revelata ot cum principia indicentur et conclusiones logice dedu­ revelatis evidenter connexa; sed etiam quao aliquam cantur: connexionem habent cum rebus fidei, quae, ut „Cum omnis potestas data sit Christo Domino in loquitur De Lugo, ^doctrinam fidei muniunt, quibus caelo et in terra, ipse, utens i uro suo ut Deus, et oblatis facilior patet aditus ad fidem ipsam, vel dono Patris ut homo et redemptor, constituit eccle­ alia dogmata fidei proxima oppugnanda/ Sed siam in societatem perfectam, illamque ditavit pleattendantur et perpendantur quao ècquuntur eius­ dem theologi: rQuaro propter connexionem aliquam, 1 on e tua ed. licet non necessariam, nec evidentem, quam cum • Fropcrita biee mutatio eehaerrt cura bis quae al alia » om. ed. capita proposuit revtrendiadmns donino* d· cohileidt praro* 3 om rod. rum librorum impressione et • RR. ed. 4 Proponitur haec mi’stw ut itu averatnrt nam frequentar 4 (pialem Christus ct apostoli ed. contra sententiam. qnod quoi factam in schemate perhibetur, revera ixd ewhl 831 A. SESSIONES PUBLICAE ET GENERALES 832 naria potestate, dicens apostolis: Sicut misit me sibi subiectis, quin nec nomine tuitionis aut iuris Pater, ita et ego mitto cos. Et ut omnes intelli­ cavendi, sire vim aut abusus tollendi, a jurisdictione gerent, eam potestatem non esse1 ex hominibus ecclesiastica subtrahi possint; ideoque episcopi cum assumptam, aut illam omnes exercere posse, sed omni imperio1 etc.4* 476. Rosati Lunensis- Sarsanensis (n' 20). — ad quosdam tantum spectare, addidit : Non ros me elegistis, sed ego elegi ros, et posui ros ut eatis et Alii sic videtur; Pag. 17 lin. 1 [a n| ct seqq. R Christi fructum afferatis et fructus rester maneat. Quibus autem ecclesia... et hoc non ideo tantum4 dicatur: verbis ostendit non solum perpetuitatem potestatis, B Christi pariter ecclesiam non cmû societatem aequa­ sed etiam ordinem successionis in illius exercitio lium, ac si omnes in ca fideles iisdem iuribus poti­ usque ad consummationem saeculi; ideoque in eccle­ rentur, «ed societatem esso inaequalium1, perspectum sia esse episcopos, quos Spiritus sanctus posuit non habendum eat; non ideo tantum etc.4 Pag. 17 lin. 12 et seqq. (c<). „Cum vero ecclesiae tantum ad monendum et sanctificandum, sed ad docendum et gubernandum, ut fructus atierant; in- potestas ... omnino plenam, nimirum ctc.“ — di­ telligcns per fructus fideles, qui credentes obedire catur: pilane vero ecclesiae potestatem, nedum8 tenentur legibus ab ipsa ecclesia latis Unde eccle­ quae ordinis eunt et interni fon seu eacramontalis sia catholica semper tenuit, potestatem aliam esae comprehendere, sed ad ca oriam quao externi et ordinis, ot1 aliam jurisdictionis; et de hac specia­ publici fori sunt seso porrigere docemus, hanequo tim docemus, eam non solum ewc fori interni ct absolutam atque omnino plenam osse, nimirum ctc.4 sa eram en talis, sed etiam fori externi et publici, ab- f t Pag. 17 lin. 23 [C sa] Rsubiectum4: tollatur hoc solutam atque omnino plenam, nimirum legiferam, vocabulum ct phrasis mutetur. Pag. 17 lin. 29 ct 30 (c u) rneccaaariis ct con­ iudiciariam ot cocrcitivam, illamque exercere pa­ stores seu episcopos a Christo datos, libero ct in- scientiam quoque obligantibus4 dicatur: ^necessariis dependentor a quavis saeculari dominatione regentes legibus, quibus iuxta decretoria verba Christi Domini ecclesiam Dei legibus conscientiam obligantibus, (Matth. c XVI) omnino parendum est.4 indiciis decretoriis et etiam salutaribus poenis in 477. Ballerini patriarchìi Alexandrinus (n® 16). sontes etiam invitos, non solum in iis. quae fidem — Ita alius scribit: Pag. 18 lin. 13 (dj) addatur post et mores, cultum et sanctificationem, sed in iis Romanam: rin qua una semper extiterunt, omnibusetiam, quao externam ecclesiae disciplinam et ad- que conspicuae fuerant hae necessariae ct characteministrationem respiciunt. risticae notae ecclesiae a Christo conditae, ac essen­ pUnde damnamus errores dicentium, electionem tialis. quam ipse eidem attribuit, constitutio.4 pastorum ecclesiae pertinere de inre ad populum, 478. Desprez Tolosanus (n® 15). — Alius pro­ aut esse ius immanens, naturale et maicstaticum ponit Pag. 17 lin. 15 ct seqq. |c 1]. BDe hac altera potentiae saccularis, ab iliaque neque avelli, neque speciatim docemus, eam non solum esse fori interni4 alienari posso; et etiam illorum qui dicunt eccle­ dicatur: „Dc hac altera speciatim docemus, eam siam osso societatem aequalium, aut in illa nullam non case ministerialcm hoc sensu, quod a communi­ esse potestatem legiferam, vel iudiciariam, vel coer- tate fidelium praelatu communicetur, ut eorum citivam. haneque potestatem datam fuisse a jx»te- C nomine exerceatur: sed propriam et cx divina statibus huius sacculi, quae illam auferre aut dene­ ordinatione ducibus ecclesiae competentem; nec gare possunt; ct etiam illorum, qui, licet confitean­ eam solum esse fori interni etc.4 4. tur in ecclesia Dei aliquam esse potestatem, asserunt Pag. 17 lin.2-1 ct 25 (CuJ: „A Christo dati, nempe tamen illam esso tantum circa fidem et sacramenta, Romanus pontifex ct caeteri sub illo episcopi, non tamen circa disciplinam externam; aut eam qui, iuxta definitionem Tridentini concilii, simpli­ potestatem ecclesiam minime exercere posse abs­ cibus sacerdotibus superiores, non tantum ordinis que participatione, approbatione vel consensu pote­ sed etiam jurisdictionis potestate illis praestant; ot statis civilis.4 in partem pastoralis nostrae sollicitudinis vocati, 473. Fault Grossetana? (n" 1). — Scribit alius: ine ordinarium habent pascendi qui in ipsis est Pag. 17 lin. 29 ct 30 [c i·] Btum necessariis et con­ gregem Dei. Hanc porro jurisdictionem libere etc.4 Pag. 18 lin. 9 ct seqq. [d j] Haec autem etc. De­ scientiam quoque obligantibus4. Quid hoc loco sibi terminatio verae ecclesiae videtur integrum caput volunt leges necessariae? Pag. 18 lin. 7,8, 9 (di] runde ecclesia Christi etc.4 mereri. dicatur: ^Quapropter, quod supra declaravimus, bine 479. Clifford Cliftoniensis (n® 29). — Alius scri­ rursus colligitur ecclesiam Cbristi purfectam socie­ bit: Pag. 17 lin. 22 et seqq. [c io) dicatur: rPotestatis autem huiuscemodi subicctum sunt episcopi, qui tatem credendam esse.4 Pag. 18 lin. 9 ct seqq. (d 3] BIIaec autem vera positi sunt, sicut apostolus Paulus ait, a Spiritu et tam felix4, verita * magni momenti nimis obiter D sancto regere ecclesiam Dei; qui eam libere etc.® proposita. 4S0. Rodrigo l'usto Burgensis (η® 27). — Consct 474. Belluomini generalis Eremitarum S. Augu­ alius: Pag. 18 Iíd. 7 (d i] addendum post verbum stini (n® 11). — Alius statuit: Pag. 18 lin. 18 et' respiciunt: Ripsiusque ecclesiae est definire quae seqq. (Da| praeter unam, sanctam, catholicam et apo- iura sibi competant, ac limites intra quos iura ea­ stoticam Romanam dicatur: quam2*una, sancta, catho­ dem exercere queat. * Pag. 17 lin. 24 [c 11] post verba a Christo dati, lica et apostolica Romana. 475. Monserrai y Nararo Barcinonensis (n® 28). addatur: id est episcopi. 481. Arrigoni Lucanus (n® 21). — Alius ita — Alius ita censet: Pag. 17 lin. 22 et seqq. [cio] pro rpotestatis autem huiusmodi subicctum ... cum omni habet: Incohetur caput X hoc modo: „Dicit autem imperio regunt4 legatur: ^Potestatem hanc a Christo beatus Paulus, non omnes in ecclesia esse apostolos, datam esse apostolis ac transmissam episcopis, eorum aut prophetas, aut evangelistas, aut pastores, aut successoribus, qui eam libere, etiamsi subordinaUm doctores. Undo claro patet ecclesiam non esse soprimatui ecclesiae tamquam unitatis centro, sed independonter a quavis sacculari dominatione seu 1 regunt add. ed. immixtione exercere debent in rebus ct personis « iiw¡ualem cod. 1 oa.ed. 1 immo ac add. ed. ■ non tantum cd. ♦ Usee verba. aomeaU ipso animadversionis anctore, aequiralenlsr lejfuutur in balla Auctorem fidei. OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA R33 834 ciotatom aequalium, ac si omnes in ea1 fideles a desia alia non est1 praeter unam, sanctam, catholicadero iura haberent; sed esse in ecclesia pote­ cam et2 apostolicam Romanam®. statem divinitus institutam, qua alii ad sanctifican­ Pag. 17 lin. 5 [b ia) loco ret hoc non ideo etc.® dum, docendum et regendum praediti sunt, alii dicatur: /Verum est societas inaequalis, eo quod destituuntur. Quae quidem potestas, quatenus spe­ in ecclesia est potestas divinitas instituta, aliquibus dalini respicit fidelium regimen, non est tantum­ et non aliis commissa ad sanctificandum, docendum modo fori interni ct sacramentalis; sed etiam fori ct regendum; cui obsequium ab omnibus prae­ externi uc publici etc.® standum est“ 482. Mullen Eriensis (n® 21). — Alii sic vide­ 486. Vérot Sacannensis (n® 34). — Alius scribit: tur: No odia ot persecutiones haereticorum ex­ Pag. 17 lin. 22 [c o] loco coerciticam dicatur: coerciti­ citentur adversus catholicos multis locis, censet cam per ecclesiasticas poenas. 1® aut tollenda quae dicuntur de poenis; aut 2® si Pag. 18 lin. 1 [c u] pro salutaribus poenis dica­ primum non placeat, pag. 18 lin. 1 [cis] loco salutari­ tur: ecclesiasticis poenis1. bus dicatur ecclesiasticis vel canonicis; aut 3° si ne­ 487. Moriarty Kerriensis (n° 35). — Alius pro­ que illud placet, addatur: non autem extremo (seu ponit: Pag. 17 lin. 21 et 22 [c a] coerciticam expli­ corporali) supplicio. cetur, ut non videatur ecclesia iure nativo carceres 483. Rogers Chathamensis (n®44).— Alius sta­ et alias huiusmodi poenas infligere posse. 488. Domenec Pittsburgensis (n® 31). — Alius tuit: Pag. 17 lin. 21 ct 22 (c»] loco ^iudiciariam et cocrcitivam® dicatur /iudiciariam et exsccutivnm®. B censet: Pag. 18 lin. 1 (c is] pro salutaribus poenis Pag. 18 lin. 1 [c r,] loco nsalutaribus poenis® di­ dicendum spiritualibus seu ecclesiasticis poenis. catur pSilutaribus poenis spiritualibus® vel recclc489. Epicent Aturensis (n® 66). — Alias optat, ut s i asti cis®. pag. 17 lin. 7 [c i] et seqq. loco „propterea ... insti­ 484. Oonella Viterbiensis cum aliis ut num. 57 tuta® dicatur: ^Potestas hierarchica non ministerialis (n® 45). — Alii reverendissimi patres censent: Pag. 17 tantum sou officium a communitate traditum et de­ lin. 23 et seqq. [c io) loco rpotcstatis autem huiusmodi pendens, sed divinitus instituta et libere exercenda subicctum sunt pastores et doctores α Christo dati, qua alii etc.® Pag. 17 lin. 22 [co) et seqq. pro potestatis ... con­ qui eam libere etc.® dicatur: nPotestatis autem huiusmodi subicctum sunt qui pastores et doctores scientiam dicatur: pPotestatis autom huiusmodi suba Christo dati sunt; quosque Christus ipse5 liboros iectum sunt pastores et doctores a Christo dati, et a quavis saeculari dominatione independentes scilicet praeter summum pontificem, alii, prae caeteris, episcopi qui, iuxta definitiones concilii Triden­ esse voluit.® Pag. 18 lin. 8 [d s]: Haec autem etc. Loco huius tini (seis. XXIII, cap. 4) in apostolorum locum conclusionis fiat novum caput cui titulus: Declara­ successerunt et positi sunt a Spiritu sancto regere ecclesiam Dei. Nec tantum ratione potestatis ordinis tur quae sit cera Christi ecclesia. nIIaec autem vera et tam felix Christi ecclesia presbyteris sunt superiores, sed etiam iurisdictionis, * in dioeceses sibi commissas exalia non est praeter unam, sanctam, catholicam quam ordinariam et apostolicam Romanam ecclesiam. Haec sola in c plicant et libere exercent independenter a quavis uno spiritu, in una spe, in una fide, in uno bap­ Baccalari dominatione, atque cum qui in ipsis est tismo est unum corpus sub capito Christo per sub­ gregem Dei pascunt et regunt tum necessariis et ministrationem pastorum et doctorum compactum conscientiam .. .® Pag. 18 lin. 9 [d·] post credenda est addatur: rEt et connexum. Haec sola martyrum sanguine, he­ roicis virtutibus, miraculorum splendore illustris est independeos. Nec alterius potestatis est eam inter sponsa, quam Christus dilexit et pro qua so ipsum’ certos fines et limites cohibere, atque ea prae­ tradidit, ut illam sanctificaret. Haec sola mandatum stituero quae ipsius regimini committuntur; sed eius Christi implens docet omnes gentes et praedicat est quae semper instinctu Spiritus sancti dirigitur, evangeliura omni creaturae. Haec denique sola ec­ ct ea quae sibi a Deo concredita sunt iura et officia clesia a pastoribus docotur et regitur, qui Petri dignoscit iudicare de modo ct extensione muneris successori subordinati * collegium apostolicum legi­ sui pro variis robus sibi commissis exercendi.® Pag. 18 lin. 9 [dj] Haec autem etc. Nimis ietimo iuro repraesentant. Ad hanc itaquo unam, sanctam, catholicam, apostolicam Romanam eccle­ iunum. 490. Tamraz Kerkukensis et Asmar Za tuentis siam omnes undiquo convenire necesso est, qui (n® 90). — Aliis visum est: Pag. 17 lin. 24 [àio] aeternam salutem consequi volunt.® 485. Elder Natchezensis (n® 60). — Alius statuit: tollantur doctores, quippe qui iurisdictioncm non Pag. 17 lin. 16 [c c) loco docemus, eam etc. dicatur: exerceant. Pag. 18 lin. 1 [c η] ^salutaribus poenis® dicatur rDocemus, eam non solum esso fori interni et sacra- D mentalis, sed etiam externi et plenam, nimirum rsalutaribus sivo spiritualibus sive temporalibus legiferam, iudiciariam et coercitivam: non a socie­ poenis®. 491. Bemadou Senonensis (n® 64). — Alius tate sacculari pendentem, sed ab auctoro divino pastoribus quos ipso4 posuit commissam. Qua com­ scribit: „Pag. 17 lin. 2, 4 et 5 (b η] rsocietas aequa­ missione ius habet ecclesia statuendi tum4 leges con­ lium . .. societas inaequalis®, vitentur haec verba, scientiam obligantes, tum’ decretoria iudicia ct salu­ inventa a iurisperitis germanis. Pag. 17 lin. 25 et 26 [c n] quavis saeculari tares poenas contra subditos etiam invitos; — qua­ tenus videt haec rovera cessura in bonum animarum dominatione independenter®. Ita temperetur boo et gloriam Dei, ot non in maius damnum. Potestas caput, ut concilium ansam non det oblocutionibus, haec extenditur ad externam ecclesiao disciplinam quasi ecclesia excepta esset ab obligatione servandi et administrationem. Haec autem vera Christi ec- » 1 ■ 4 1 m «a Ne videatur concilium asserere carceres, exilium et mortem in re proprio sine CMMU saeculari· potentati * ab ec­ clesia decerni posse: qaod esset et çratujtum et ioexpedirr· et perkubenm (nota axetoris). 4 crdmarit ed. M 835 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 836 leges α potestate saeculari propter publicam utili­ A cipui: Summus pontifex pro universa ecclesia, epi­ scopi pro suis dioecesibus ct abbates pro suie mona­ tatem latas. 492. Jans Augustanus *(n 113). — Alius censet: steriis. Praepositi gubernio populi christiani ex insti­ Pag. 17 lin. 27 (c is] pro „independenter exercent® tutione sua habent quidquid ad illurn convenienter dicatur: Pindependenter, non tamen aequali modo, regendum opportunum est Undo potentato sive legislativa, sive indiciaría, sive coercitiva, sicut prin­ exercent0 493. Gai abbas S. Práxedis (n® 111). — Alius cipes cuiuscuniquo societatis perfectae, potiuntur. 497. Magnasco Bolinensis *(n 55). — Alius sta­ haec habet: Pag. 17 dicatur: .Cum autem Christus Dominus ecclesiam suam formam societatis per­ tuit: Pag. 16 lin. 7 (B n) loco alii clerici, alii laici fectae habere voluerit, et quosdam quidem posuit dicatur: Ralii clerici ecclesiasticis ministeriis man­ laici. in ea primum apostolos, secundo prophetas, tertio cipati. alii * Pag. 17 lin. 12 (c>] „alii destituuntur- dicatur: doctores, deinde virtutes, oxinde gratias curationum, opitulationes, gubernationes (I Cor. XII. 26), evidens nalii ea carent * Pag. 17 lin. 24 |Cn) „a Christo dati- addatur est inaequalitas, qua ecclesiae hierarchia consti­ tuitur. Quodsi ecclesia bicrarchica est et ad modum p sci licet episcopi-. 498. Grimardias Cadurcensis (n® 93). — Statuit societatis perfectae gubernanda, in ea reperiti de­ bent magistratus et subditi, docentes et discentes, alius: Pag. 17 lin. 2 (b nj „socictas * aequalium malo maiorea ot minores1; eique non inficianda potestas sonat. Dicatur: „Iam constat ecclesiam osso per­ tum ordinis tum jurisdictionis : do qua altera do­ fectam societatem ... Omnis autem vera societas cemus eam esse non solum fori interni et sacra- coalescit ex membris, inter quae1 debet esse sub­ mentalis, sod etiam fori externi et publici, absolutam ordinado. In ea enim alii imperant, alii obodiunt, iura. atque omnino plenam, nimirum legiferam, iudicia- etâ non possunt3 omnes habero eadem * Pag. 17 lin. 15 [c sì de hac altera etc. usquo ad riam et eoercitivam. Potestatis autem huiusmodi subiectum sunt a Christo dati pastorea et doctores: finem, no inutiliter offendatur civilis potestas, di­ quorum munue cum sit salutem aeternam populorum catur dumtaxat: rDc hac altera potestate speciatim omnimodo procurare, ca potestate uti debent sa­ docemus, eam non ?olum esse fori interni ot sapienter quidem iuxta tempora, loca et alia adiuncta, cramcntalis, sed etiam fori externi, illamquo esso sed libere, indepondenter. sine timore et sine ac­ plenam, legiferam, judiciariam et eoercitivam atque ceptione personarum, et (ut ait Apostolos I ad independentem in sui gubernatione, secundum con­ Cor.1 VIII, 31, 32) nemini dantes ullam offensionem. stitutionem a Christo sibi4 datam.per arma iustitiae, omnibus placentes, non quae­ Desidcratur caput de episcoporum dignitate, rentes quae sibi utilia sunt3, sed quod multis * Ad iaribus et praerogativis. boc sanctissimo supplicandum est, ut opportune cum 499. Ormaechea de Tulancingo (n® 78). — Alius summis imperantibus concordet, et sancta synodus reverendissimus, praemissis aliquot animadversioni­ episcopos adhortetur, ut se componant cum po­ bus adversus placitum regium, invasores dominii testate saeculari, ut sino offensione illius ecclesia pontificii et alia hujusmodi, cupit ut vocabula status libero suis iuribus utatur. C aequalis et inaequalis magis explicentur. 494. La Tour d'Auvergne Bituricensis (n® 25). — 500. La Lastra y Cuesta Hispalensis (η® 109). — Scribit alius reverendissimus pater, inter caput IX Alius reverendissimus pater pag. 17 lin. 15 [cj] „de et X interponendum novum caput de conciliis ge­ hac altera speciatim etc * cupit nonnulla inseri de neralibus .* potestate ordinis episcoporum. 495. ΠΑί/αη Wheelingensis (n· 38). — Censet Pag. 17 lin. 29 [c μ] ptum necessariis * dicatur . * alius: Omittendum totum caput, utpote odiis susci­ ^opportunis tandis natum; sed si retineatur, ita moderandum, 501. Di Pietro Nyssenus (n® 33). — Alius scri­ ut non offendat, et locus sit verbis Christi: Red­ bit: Pag. 17 lin. 24 [c io] et doctores eliminentur ob dite Caesari quae sunt Caesaris, et quae sunt Dei, periculum pravae interpretationis. Deo. Speciatim non placet ratiocinari more hae­ 502. Raess Argentinensis (n® 74). — Alius censet: reticorum de ecclesia eadem ratione ac de societate Connectatur caput X cum praecedentibus, siquidem civili. Neque sunt asserenda ecclesiae iura quae omnis societas perfecta est inaequalis. numquam exercuit aut videtur exercitura, sed ea Pag. 17 lin 5 et seqq. [b k) non ideo tantum ... tantum quae iure divino praecipiuntur aut quae destituuntur. Duae propositiones, idem significantes, prorsus necessaria sunt ad conservationem et ex­ opponuntur. tensionem ecclesiae et ad implendam missionem Pag. 17 lin. 15 (c s] loco altera dicatur posteriori. apostolis datam. Quanto plus auctoritatis ecclesia Pag. 17 lin. 24 [c w] doctores supprimatur propter sibi vindicare velit, tanto minus in praxi habere D ambiguitatem. permittetur. Quare imprimis: 503. Cardinalis Tretisanato cum aliis ut supra Pag. 17 lin. 19 et 20 [ce] omittantur verba ab­ num. 133 (n® 84). — Alii reverendissimi censent: solu tam atque omnino plenam0, utpote in sua uni­ Pag. 17 lin. 8 [c i] vox maxime omittatur, no videa­ versalitate falsa. tur institui comparatio inter potestatem ordinis et Pag. 17 lin. 22 [c»] post ncoercitivam * addatur iurisdictionis. Ppoonis tamen spiritualibus, siro in rebus ad ec­ Pag. 17 lin. 7 et seqq. [c i] loco sed propterea ma­ clesiam pertinentibus, vel cx ministerio ecclesiastico xime etc. dicatur: recd etiam propterea quod ec­ . * provenientibus clesia est ita a lesu Christo ordinata, ut in ea alii Pag. 17 lin. 22 [ib.] verba potestatis autem etc. potestate divinitus instituta ad sanctificandum, do­ omittantur, utpote nociva potius quam utilia. cendum et regendum praediti sint, alii vero eidem 496. Lyonnet Albiensis (n· 72). — Alius scribit: potestati Hubiacere teneantur/ Pag. 17 lin. 23 et 24 [c i Vide infra sub num. 604. • deest Tocahalam. 4 Vide infra sub num. 5W. > appellatur ed. M· 839 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 840 517. RamadiJ Elnensis (n® 99). — Alius reveren­ Pag. 18 lin. 9 [543 Djj: Haec autem etc. Com­ A dissimus pater deplorat tempus deesso quo haoo probetur haec doctrina rationibus theologicis. 512. Riario Neapolitanus cum aliis ut supra summi momenti capita tanta curo, quanta a concilio num. 40 (n® 85). — Aliis patribus displicet generatim Tridentino adhibita est, examinari possint. Pag. 17 Hn. 2 et 4 [d u| societas inaequalis ... schematis forma scholastica nimis et non satis con­ ciliaris, biblica et patristica. Desideratur dein caput societas aequalium' vocabula eunt a stylo ecclesia­ de notis verae ecclesiae, et quae pag. 18 lin. 9 et stico aliena. Pag. 18 lin. 13 (d 5) loco apostolieam romunam di­ ecqq. [di] occurrunt Haec autem cera etc. ea plicanda videntur singulari capite, ita ut Puseistae simul con­ catur: net apostulicam ct simul9 etiniu Romanara/ 518. Moreno Eporediensis (n· 96). — Alias novum futentur1. 513. Fogarasy Transsilcaniensis (n· 68). — Alius schema proposuit, deeem prioribus capitibus sub­ reverendissimos pater improbo labore, multaque stituendum; in quibus notat diversitatem styli n cura, et secundum methodum concilii Tridentini priori schemate dogmatico, ordinem logicum non aliorumque conciliorum, conatus est facere schema satis conspicuum et absentiam rerum aliquot ne­ de ecclesia omnino novum; quod cum integrum cessariarum. Singulariter culpat quod in capito X typis edendum sit, non videtur huc transferenda non indicatur subiectuni potestatis esse Romanum pontificem. Christi vicarium Pctriquo successorem, pars quae ad caput X pertinet3. 514. Baillargeon Quebe censis cumatiis ut num. 171 ac episcopos apostolorum successores. Cum ipsuru *(n 9). — Alii ita adnotant: Pag. 17 lio. 26 [c is] 1 1 novum schema reverendissimi domini typis excu­ dendum ait. plura indo excerpere visum non est4. verba et doctores deleantur. 519. Callet Oranmsis (n· 100). — Alius optat, 515. Sfarguerye Augustodunensis cum narem aliis ut supra num. 27 (n® 67). — Alii statuunt: Pag. 17 ut pag. 17 lin. 21 [c>] post legiferam addatur admini­ lin. 4 [b hJ loco societas inaequalis dicatur: societas1 stratoriam, quam jurisconsulti distinguunt u tribus potestati formis. inaequalibus, praepositis scilicet et subditis constans', aliis plenae * P‘g- 17 [cnj a Christo dati addatur: id est institutione divina. Pag. 17 lin. 10 et 11 |ci] pro sanctificandum, episcopi; de quorum dignitate ct iuribua plura in capito do ecclesia diei vellet. docendum dicatur; docendum, sanctificandum. 520. Vespasiani Fan ensis (n® 105). — Scribit Pag. 17 lin. 13 ct 14 (c<¡ Cum cero etc. Comme­ morandum esset, in concilio Tridentino plura fuisse alius: Pag. 17 [c w] lin. 23 dicatur: ^Potestatis autem statuta de potestate tum4 ordinis tum· iurisdictionis·, huiusmodi subiectum sunt episcopi, utpoto aposto­ ut intelligatur quare dicatur: de hac ollera. lorum successores/ Pag. 17 lin. 19 et 20 [c »] absolutam atque om­ 521. Baillargeon Quebecensis cum aliis (n® 9).— nino plenam, verba nimis absoluta et pravae inter­ Quibusdam reverendissimis patribus delenda videntur pretationi obnoxia. verba et doctores (pag. 17 lin. 26 [c 10J), quia doctores, Pag. 17 lin. 23 [c 10] subiectum, vox populo non qua talea, non exercent iurisdictionem. neque eccle­ intellecta, alii vocabulo locum faciat. siam regunt·. Pag. 17 lin. 24 [ib.| et doctores deleantur. Quidni 1 522. Connolly Halifaxienxis (n® 47). — Sequentia episcopi commemorantur? dicit alius antistes: Loco verbi coerdticam ponen­ Pag. 17 lin. 28 [c 11] verba cum omni imperio, in- dum exeeutieam vel correctivas; coerciticam pror­ dependenter, externam cdministrationem, ita tem­ sus 0 medio tollendum, quia, ut fusius exponitur, perentur ut non frustra offendant gubernia, maxime valde inopportuna et quasi intolerabilis haeo vox ratione rerum mixtarum. est, necnon consequentia, ex ea derivata, quamvis Pag. 18 lin. 10 [d j) loco tam /elix dicatur: tantis­ vera, fidelibus ad aedificationem et ecclesiae ad que insignita praerogativis. exaltationem nequaquam cedent. 516. Dupanloup Aurelianensis (n® 106). — Scri­ 523. JfVery Gurcensis (n® 30). — Censet alius bit alius: Universim schematis ratio, cum communi reverendissimus pater, caput X, in quo fero omnia conciliorum methodo non satis conveniens, parum essent corrigenda, reparandum tali modo, ut non placet, speciatim vero haec in capite X mutanda mundo vel diventa sectis, sed episcopis, concilii videntur: patribus, saltem aliquatenus arrideat. Pag. 17 lin. 15 fc 5] de hae altera usque ad pag. 18 524. Ideo Liparentis (n® 39), — Alius reveren­ lin. 7 [Da] Unde ecclesia Christi dicatur: PDocemus dissimus pater dicit, verba a linea 5 et seqq. [n i«j eam potestatem spiritualis iurisdictionis qua gaudet poni obiter et tanquam quid accessorium significantia. ecclesia et quae iuris eius est proprii, per se inde­ Attamen doctrinam essentialem in iis contineri; pendents, non solum esse fori interni et sacramou- unde caput aliud constituendum, quo haec doctrina talis, sed etiam fori externi ecclesiastici, absolutam I tradatur et stabiliatur. in se atque plenam, nimirum legiferam3, judiciariam, 525. Dinkel Augustanus Vindelicorum (n® 79). — et quao censuris aliisque poenis canonicis coercoro Alius ita habet: Minimo illi modo assentivi possum, possit subditos suos, ai fuerint delinquentes/ quo in hoc capite „potestas ecclesiae- exponitur. Reliqua videntur supprimenda, utpoto in su­ Non solum enim illud doctrinaria quadam forma perioribus contenta ct plena vocabulis periculosis­ nimis laborat, sed etiam partira aliqua fusius tractat, simis, quae non possent nisi locum doro multis cri­ quao paucissimis verbis dici possent, partira quoad minationibus, quasi vellent episcopi res ecclesiasticos alia mancum mihi videtur, nec non in aliis minus temporales liberas esse ab omni lege civili aut praecise dicta occurrunt. Vix tempore nostro opus politica et regi α solis viris ecclesiasticis, adhibitis erit, do ecclesia tanquam societate inaequali lon­ etiam poenis temporalibus (non definitis!), et alia gius disserere, et in ea principia protcstantica remulta huiusmodi. Dein nulla ratio habetur rerum tìectere, quae Boohmcrus defendit. At de divina mixtarum, concordatorum etc. institutione potestatis in ecclesia, de obietto huius potestatis atque do illius subiecto plus distinctiusquo > Esdem fere lun exhibebantur rapta nam. 40. ’ VMt infra sub nam. 5U0, et qnxo lupra col. 74d nola 2 observavi > rvnstans ex add. ed. • om. ed. 1 ZryiUflhrum ed. 1 2 ’ • inaequalium .. . aequalis ed. rimulqus ed. Habetur infra sub num. 525. Eadetu iam exhibita fuerant paulo laperins sub num. 514. 841 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 842 disserendum erit Quod attinet ad relationem ec-a Caput XI. desino ad dominatione * saeculare·, melius trans­ De ecclesiae potestatis subiecto. feretur in caput XIII. 526. Ginoulhiac Gratianopoliianus (n® 98). — „Ecclesiasticae autem potestatis subiectum sunt Ita scribit alius reverendissimus pator: In hocco1 pastores et doctores, a Christo ecclesiae suae usque rapito indicatur potius, quam statuitur ecclesiam ad consummationem saeculorum dati. case societatem inaequalem, cique concreditam du­ „Christus enim ipse in aedificationem sui corporis, plicem potestatem, alteram intorni, externi fori ut membra sua non essent ut parruli fluctuantes et alteram. ne circumferantur omni rento doctrinae, in astutia Sed nonnisi ieiuno ct admodum infirmo argu­ ad circumrentionem erroris, et quidem donec occur­ mento probatur aut potitu indicator ecclesiam1 esse rant omnes in rirum perfectum, in mensuram aetatis reri numinis potestatem. Porro omnia controversia plenitudinis suae, quosdam quidem apostolos, alios cum regalistis super hoc cardino versatur; nec per­ autem dedit pastores et doctores in opus ministerii. spicimus, quomodo publicari queat decretum nostri (Eph. IV). Hi pastores et doctores sunt Romanus temporis necessitatibus ct utilitatibus accommodatum, pontifex et episcopi cum eo communionem habentes, quod de ro tanti momenti taceat. regendis populis a Deo praefecti (Pont. Rom. de ord. In hocco decreto seu decreti capite stabiliendum, presb.), et pro patribus apoetolicae ecclesiae nati con­ sen saltem exponendum caset: ecclesiae potestatem stitutique principes super omnem terram (S. Aug. ren nominis caso, licet ordinarie in novo Testamento : J in Pa. XLV). Qui licet per varios terrae terminos potestatis (ίξουοίας) nomine non donetur. Nam licet definiti sint, ex lesti Christi sententia (s. IgnaL ad non ordinarie, quandoque hoc nomine ditatur, ut Eph.), et quamvis ad unumquemque ipsorum, teste cum ab Apostolo dicitur: Arma militiae nostrae non sancto Caelestino papa, ad ipsos proprie spectant haec carnalia sunt, sed potentia Deo ad destructionem Apostoli verba: Attendite gregi in quo vos posuit munitionum (II Cor. X, 4). Non simplicem obaudi- Spiritus sanctus, episcopos regere ecclesiam Dei; at­ tionem aut obedientiam praescribit, sed veram tamen sub uno duce et visibili capite Romano ponti­ subtectionem, quod Apostolus Hebraeis adeo com­ fice, et una cum eo unum collegium, unum corpus mendabat dicens: Obedite praepositis cestris et sub­ semper vivens, semper vereque catholicum, unum locete eis (XIII. 17); nec tantum externos obeditionis denique episcopatum constituunt, indivisum, indi­ et subiectionis actus, sed ipsius intellectus obse­ vulsum, cuiusque pars in solidum ab unoquoque quium imperat, de quo Apostolus: In captivitatem tenetur (S. Cypr. De unitate ecd.}. pCuius quidem corporis adeo individua unitae, redigentes omnem intellectum in obsequium Christi (II. Cor.V, 4); ct tandem nc aliquid verae’ insuper ut, teste Symmacho, ad Trinitatis instar, cuius una potestatis iuri de esse videatur, leges suas sanctio­ est atque individua potestas, unum sit per diversos nibus poenalibus munire valet, quod idem apostolus antistites sacerdotium (Ep. I.). Adeo stricta et manifeste innuebat, aut etiam docebat subjungens: necessaria inter caput et membra communio, ut, In promptu habentes ulcisci omnem inobedientiam. sicut omne corpus capite regitur, ita ipsum caput, Nulla enim vox adeo poenalis sanctionis indolem C nisi suo corpore sustentetur, firmitatem et rigorem suum perdit et non tenet quam habuerat dignitatem. prae se fert, ac ulciscendi ius et facultas. His adiungendum, et hocco in capite explicandus Sixtus III ad episcopos per Illyricum apud Labbe, aut delineandus sensus verborum Christi ad apo­ cono, t IV, c. 1714 [Mansi, VIII, 763 e]. Adeo stolos. quao iam retulimus: acuto exponendum, ministerii demandati veru communitas, ut sancto quid in so discriminis sit inter indolem potestatis Caelestino declarante, et concilio oecumenieo tertio seu dominationis regum et potestatis ecclesiasticae; assentiente. „in commune ad Romanum pontificem quo vero sensu qui in ecclesia [est] primus et et episcopos mandatae praedicationis cura per­ praeceptor, gorero se habeat ut ultimus et mini­ venerit; haereditario in hanc sollicitudinem iure strator; cur tandem nomine ministerii ecclesiae po­ constringantur; cum apostolis dicitur: Ite docete, acceperint generale mandatum, ct necease sit ut testas designetur, licet veri nominis potestas sit. Quao ni explicentur, vana aut saltem parum subeant „eorum labores quibus omnee successerant roboris habere videbuntur verba Apostoli: Argue eos in honore". „Hac indivulsa episcopalis collegii unitate, eccle­ cum omni imperio (Tit. II, 15), nam ius arguendi non inducit ius cum omni imperio regendi. Sicut siae ipsius solida unitas servatur et fovetur; et sicut haec alia vox in eadem epistola: Increpa illos dure, est unum ovile, et unum regnum, in ipsa una etiam duro regere imperio sibi fideles subditos ius in Tito cathedra monstratur, cathedra illa unitatis, in qua. ut Augustinus loquebatur1, posuit Deus doctrinam non includebat. Et hae sunt praecipuae lacunae, quae inveniuntur, D veritatis." 527. Tarnócsy Salisburyensis (n * 94). — Alius seu ea maxime quao nobis desideranda videntur in schemate nobis proposito. Et ut hic mentem reverendissimus pater scribit in hunc modum: Ad nostram simpliciter aperiamus, non perspicimus quo caput X animadvertere liceat, eius tenorem vel factum sit, ut in toto hoc de ecclesia schemate, coagmentationem, quae oppido male cessit, toto nonnisi obiter annuatur textui adeo perspicuo, adeo suo ambitu displicere, quandoquidem plenam et per­ copioso Apostoli, ubi simul origo, subiectum, ob­ fectam potestatis ecclesiae imaginem, quam inscriptio iectum, dotes, finis proximus et etiam ultimus ec­ promittit, frustra ibi quaesieris, ubi obiter Unium clesiasticae potestatis describuntur et docentur. et summarie de duplici potestatis ecclesiasticae (Eph. IV, 11-14.) Neo super horum verborum in- genere, nec non de eiusdem subiecto universim duntelligentiam aliquod discrimen intor patres, inter taxat mentio fit; e contra, do origine divina et theologos et exogetos. Adeo sunt splendida et scopo huius potestatis, do eiusdem institutione in inexpugnabilia. apostolis, ad id ex reliqua fidelium turba segregatis, Proponitur denique schema, quod caput XI effi­ porro de perduratone illius potestatis in episcopis ciat, hoc modo: tanquam legitimis apostolorum successoribus, do muneris episcopalis indole, ambitu et fine, de pres­ byterorum et reliquorum ecclesiae ministrorum » Aoe ed. ’ ecclesiae ed. non male, «ed contra cod. * erri ed. » Epitt. 105 cUmîs serandae. cap K P. L. XXXIII, 4<» t». 843 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES partibus in exercenda potestate ecclesiastica etc, A Canon VI. nihil praedicatur. Quid et quantum in saepius me­ Usui vocabuli tolerantia, qui in hoc canone ad­ morata lucubratione de sancta ecclesia catholica1 mittitur, consentire non poseam. Hoc enim voca­ propositum habetur de his momentis, pro mea parte bulum, ab assectatoribus moderni liberalismi et in­ opportunum aeque ac sufficiens indicaverim. differentismi introductum, propter vagam notionis, quae isti termino submittitur, naturam magis vi­ tandum, quam admittendum esso videtur. Sane In canones. omnino sufficiet, rem, quao significari debet, clare Canon L et perspicuo exprimi. Quare propono, ut hicco 528. Dinkel Augustanus Vindelicorum cum aliis canon in hunc modum transformetur: ut'num. 2 (n· 79). — Textus huius canonia, ait qui­ „Si quis dixerit, ecclesiam catholicam non inniti dam reverendissimus pater cum aliis viginti tribus, turi divino eri praeceptum caritatis violare, dum om­ melius in hanc modum redigi mibi videtur: nes religiosas sectos a sua communione separatas pSi quis dixerit, Christi religionem non in ulla proscribit et damnat; aut do veritate religionis peculiari societate, quae ab ipso Christo fundata opiniones tantum, non autem certitudinem haberi reraque ipsius ecclesia est, depositam esse et esistere, posse; anathema ait" sed a singulis hominibus seorsum, non habita ad Canon VII. hanc societatem radono, rite observari et coli posse; anathema sit" * £ Hic canon in re quidem, nequaquam vero quoad JIoc modo, ut opinor, accuratius et distinctius redaction! * formam, approbandus mihi videtur. Vix illud exprimitur, quod relative ad tenorem capitis cor­ enim bene dici poterit: ,a morum veritate aborrare." respondents canon ipse intendit Vis enim accentus Neque minus opinor, illa verba, quae in canouo magia, quam in schemate cognoscitur, in vocabulum legimus: aut depravata et corrupta tandem desinat neocietas“ infertur, ct verba pquae vera ipsius ec­ esse, emendatione aliqua indigere. Quaro propono clesia situ indicativo modo expressa et, uti supra hanc formam canonis: „Si quia dixerit, Christi ec­ legitur, textui inserta, omnem falsam interpreta­ clesiam iis posse offundi tenebris vel infici malis, tionem praepediunt Vocabula «expressam esse- quibas a veritatis divinae tramite aut unquam de­ et p ex coli “ minus latine dicta mihi videntur. viare, aut ita depravari et corrumpi possit, ut exi­ stera desinat; anathema sit® Omisi etiam in hoc Canon Π. canone vocabulum eandem, quia unusquisque ca­ Illud, quod in secundo huius canonis articulo, nonum ita formandus mibi videtur, ut quoad ver­ incipiente psed aequo ac etc." dicitur, minus stricte borum formam nulli praecedenti canoni adhaereat, et praeciso dictum est, uti mihi videtur. Poterit sed seiunctus ab aliis facile allegari possit: quod solummodo dici, ecclesiam vicissitudinibus et trans­ quidem fieri non posset, si vox eandem in textu formationibus neqno subiectam fuisse neque aubhei retineretur. Canon IX. posso in quantum ad eam certam constitutionis for­ mam, quam a divino suo fundatore ipso accepit C Iste canon definit quidem paulo clarius ea, quae Quod si recto so habet, textus secundi articuli plus in superiore capite IX continentur, dicens: nec continet, quam edici poterit. Propono igitur hanc ad alias etiam veritates estendi, quae necessario re­ huius canonis modificationem: quiruntur, ut etc. Nihilo tamen minus existimo, wSi quis dixerit, nullam ecclesiae a Christo Do­ per huius canonis tenorem omnem exoptatam clari­ mino datam ease certam ac immutabilem consti­ tatem non restitui neque periculum diversarum tutionis formam, sed hanc formam aeque ac in re­ interpretationum repelli; semper enim restabit ob­ liquis humanis societatibus pro temporum diversitate scuritas quaedam circa vocem veritates, quao praeter hominumquo arbitrio mutatam fuisse aut mutari ea, quae divina revelatione continentur, in ambitum posso; anathema sit." obiecti infallibilitatis trahendae sint. Et quamvis in textu canonis apponitur, has veritates esse eas, Canon III. quae necessario requiruntur, ut revelationis depo­ In hoc canone schema utitur aliqua ecclesiae situm integrum custodiatur, minime impeditur, quo­ significatione, quam quoad locutionis formam prorsus minus alii aliter illud quae necessario requiruntur inusitatam existimo: dico enim de illis verbis, quae interpetrari con en tur. Pro mea saltem humillima in schemate leguntur: „dirinarum promissionum ec­ opinione opus est, canones ita componi, ut omnem clesiam^ Vix opus erit, appositionem divinarum interpretationem perveniam, omuemque sensum anpromissionum vocabulo ecclesiam adiungere. Ast si cipitem secludant. Quare magnopere exopto, ut omissio horum duorum verborum non placuerit, 1 huic canoni illa vereio detur, quae omnes circa te­ satius mihi ridetur dici: n Ecclesiam, cui divinae norem dubitationes praepediat factae sunt promissiones * Canon X usquo ad XIII. Canon IV. Canones X, XI, XII ita conditi sunt, ut plus In hoc canone verba atque communione seiunctas minuave habeam, quod contra dicam; ast illam ca­ non satis lucida atque perspicua esse existimo. nonum formam, quam magis congruam proponerem, Quaeritur enim, utrum de communione inter eo non amplius invenire et perficere potui. generatim, an de una cum ecclesia catholica com­ 529. Tambcsy Salisburgensis (ne 94). — Alius munione velit dici, an denique de utraque commu­ observat: Concipere doctrinam in forma canonis, nione. Mihi equidem videtur velle dici de commu­ cum anathemate sanciendi1, rem admodum diffi­ nione generatim: quo io casu melius diceretur: cilem esse et arduam, nemo est, qui ignoret. Quod atque communionem unius corporis invicem non ha­ sano et schematis auctores experti sunt, cum procul bentes. Ast si vult dici de communione cum ec­ dubio in concinnandis istis canonibus debita dili­ clesia specialiter, tunc melius dicetur , atque a com­ gentia desudarent. Non minor in diiudicandis diffi­ cultas est, quam vincere non temporis tam exigui, munione ecclesiae seiunctas." ’ Opus laudai episcopi Moguntini, quod exhibebitur infra mb num. 68». i ranrienfa ed. «45 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPTA SCHEMATIS DE ECCLESIA 846 quod suppetit, esse potest. Quare ad pauca mo- a 532. Guidi Bononiensis cum aliis ut num. 64 inenta tantum observationes meas reducam. (n· 97). — Alii quinque loco tredecim priorum 1. In parandis hisco canonibus sat multis, ut canonum novos proponunt numero viginti tres. mihi videtur, servata non est ea sapiens et prudens Rationes huius immutationis et ampliationis desu­ oeconomia, qualem enixo commendat roi momentum muntur ex observationibus in antecessum propositis in adiccto anathemate situm, quippe cuius vim circa decem schematis capita1. nimia infirmari frequentia putaverim. Sufficiat doc­ 533. Simor Strigoniensis (n® 118). — Alius cen­ trinae accuratu et gravitatis plena propositio in set: Generatim optandum, ut pauciores ac breviores decretis. Hinc abundaro crederem canones, qui sint canones. Speciatim reformandum esso: circa materiam versantur, expressa anathematixatione Canonem I: BSi quis dixerit, Christi religionem haud indigam. Nominatim quao do infallibili ec~ non in societate ecclesiastica ab ipso fundata con­ desino auctoritate tenenda sunt, fortasse satius servari, sed nulla huius societatis habita ratione a esset in canonum formulas non redigere; quippe singulis rito exerceri ac observari posse; ana­ ecclesia, cx quo existit ct vivit, inerrantiao euao thema sit.u quovis momento sibi conscia, eam qua data occa­ Canonem III: BSi quis dixerit, ecclesiam Christi siono atque eo etiam ambitu exercuit semper ot non esae societatem externam ac visibilem; ana­ exercebit, quo ipsi necessaria est, ut divinae suae thema siL“ missioni satisfaciat, quin unquam do ro esso duxisset, Canone IV addatur vox ^Christi*, ut appareat hoc donum sibi essentiale et vitale particulatim ] i de ecclesia Christi esse sermonem. Pro voce definire, certiequo formulis circumscriptum sibi ex­ „diesitÌ3u ponatur rcommuniono seiunctisu. plicite vindicare. Canon VI deleatur, quia in essentia iam in prae­ 2. Canonum propositorum teoor in pluribus cedente quinto canone continetur. non ea claritate et determinatione se commendat, Canone VIII tollendum vocabulum Bpracsentem * qualis in eiusmodi formulis, tanta sanctione com­ ut superfluum. munitis, optabilis non solum, sed plano necessaria Canon IX omittatur. est. Unde facile fieri posset, ut sinistris aliquando 534. Connolly Jfalifaxiensis (n® 37). — Alius interpretationibus ansa praebeatur, et male intellecta dicit, canonem V sic reformandum esse: dubiis aut etiam cavillationibus dent locum. EiuseSi quis dixerit, ecclesiam Christi non case modi verbi gratia est canon IX, in quo inerrandae societatem ad aeternam salutem consequendam ne­ obicctum vagis tantum et ambiguis terminis circum­ cessariam, aut omnes ad eam pro posse amplec­ scribitur. Quod accuratius determinari nequit, etiam1 tendam, relicto cuiuscunque aliae religionis cultu, in formam canonis non cogatur. Similiter canon X non teneri; anathema sit.u obscuritate et ambiguitate laborat, si cum capite III Canonem VI tollendum totis visceribus exoptari, (alius sensus perfectionis) et cum canone XVIII (de quia textum et argumentum ecclesiae adversariis ecclesiae relatione ad saecularem dominationem) praeberet, leges talionis contra catholicos statuere. conferatur. Aut mutandum esso canonem hoc modo: 3. Aliquando verissimae sententiae iusto duriori­ I „Si quis dixerit de omnibus veritatibus fide bus verbis aut formulis videntur conceptae, ut timore divina ad credendum ab ecclesia propositis, non liceat, ne absque necessitate acrioribus animis offen­ tantum opiniones, sed maximam certitudinem haberi sioni sint, aicquo in illis acerbitas elocutionis vim non posse; anathema situ veritatis evertat Eius generis putarem canonem VI, Canonis VII totum textum sensui male con­ qui do Bintolerantiau erga sectas acatbolicas agit, gruere. Ab originali sua institutione deviet virtua— si tamen sensum eius iuxta mentem auctoris liter repetitionem praeviae sententiae esse; aut sim assecutus. Item canonem XII. depravata et corrupta desinat esse omnino vero sen­ 4. In pluribus denique istorum canonum dicendi sui oppositum videri. Expungenda ergo omnia genus verborumque delectus crebro purioris et a voce aberret usque ad anathema sil, quippe emendatioris latinitatis regulis minus respondet, superflua. immo nec barbarismis aliquando caret (exempli Canonem IX totum eradendum, praecise quia gratia rintolerantiaw); ut etiam boo intuitu accura­ non verum. tior castigatio desideranda sit, nisi forte omnino 535. Idèo Liparensis (n® 39). — Alius censet aliqui eorum aliis ex rationibus melius cassandi sequentes canones hoc modo reformandos; videantur. Canon I: BSi quis dixerit, veram ct perfectam 530. Melchers Coloniensis (n® 102). — Alius pro­ Christi religionem in nulla societate ab ipso Christo ponit, ut in canone IX haec verba adhibeantur: fundata existere, sed a singulis seorsum ct inde„Si quis dixerit, ecclesiae auctoritatem supremam pendenter nb ipsa rite observari et excoli pone; in docendo et indicando de rebus fidei et morum, aut hanc societatem non esso Christi ecclesiam; cui omnes fideles tam externam obedientiam quam anathema sit.y internam subiectionem et assensum praestare te­ Canon II : „8i quis dixerit, Christum Dominum nentur, ad eas veritates restringi, quae revelatione nullam certam ac immutabilem constitutionis for­ divina continentur, nec ad ea extendi iudicia, sine mam ecclesiae contulisse, aut hanc formam pro quibus revelationis depositum integrum custodiri temporum diversitate, vicissitudinibus, et mutationi­ nequit; anathema sit.“ bus, ut in humanis societatibus, subiectam fuisse, 531. Whelan Wheelingensis (η® 38). — Alius emen­ aut subiici posse; anathema sit/ dandos omnino existimat canones X et XII iuxta Canon III: BSi quia dixerit, ecclesiam, cui di­ observationes ab eo propositas in caput X sche­ vinae promissiones factae sunt, esse societatem totam matis1. oIn praesenti forma, ait, inimicitias tantum internam ot invisibilem, et non etiam externam et et odium excitaro apti sunt, homines ab ecclesia visibilem; anathema sit“ deterrere, et in mentibus hominum confuse omnia1 Canon V: „Si quis dixerit, Christi ecclesiam non relinquere.u esso societatem omnino necessariam ad salutem aeternam consequendam ; aut homines per cuiusque religionis cultum salvari posse; anathema ait’ om. ed. 1 Vide supra sub num. 4&5. • ornnia ccm/ujo ed. • Canone· illi habeatur infra eub aun. WT. 847 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 848 Alias A et Christo inserviunt; sed ipsam esse etiam1 con536. Slepischnegg Lacantinus (n® 6). reverendissimus pater sequentes proponit muta­ flatam ex haereticorum et schismaticorum societati­ bus, quae nomen Christianarum1 falso usurpant, tiones : Canon I: ¿Si quis dixerit, Christi religionem non tanquam ex magnis membris aut partibus, unum in certa quadam peculiari societate (uti pag. 42 [543 idemquo1 totum cum unica ac vera Christi ecclesia B isj) .. n sed a singulis homtnibus seorsum, non constituentibus; anathema sit.Canon VII: ¿Si quis dixerit, posso evenire, ut habita ratione ad ullam societatem, quae vera ipsius ecclesia sit, rite cognosci et coli posse; anathema sit.- ingruentibus tenebris ac malis in humanam socie­ Canon II: ¿Si quis dixerit, ecclesiam a Christo tatem, discedat ab ecclesia a Christo fundata spiritus Domino non certam quandam, ideoque in essentia sapientiae et intelligentiae sanctus, qui in ea re­ immutabilem constitutionis formam accepisse, sed quiescit, ac ipsa proinde α salutari fidei ac morum (ut ibi)... transformationibus in his quoque essen­ veritate aberret, ab originali etiam sua institutione tialibus subiectam fuisse, aut subiici posse; ana- deviet, aut depravata ct corrupta tandem evadat; anathema sit.thema sit Canon X: rSi quis dixerit, ecclesiam non esse Canon III: ¿Si quis dixerit, ecclesiam, quam Christus fundavit, non esse societatem externam societatem per se ac ex vi suao naturilo ac insti(utibi)../ tutionia perfectam, et ab omni guberniorum saeCanon IV: ¿Si quis dixerit, veram ecclesiam non cularium dominatione immunem, sed esso eiusdem ease unum in se corpus, sed ex variis et ab invicem B naturae ac societates et collegia civilia, quae iuxta dissentientibus christiani nominis (ut ibi) ... dissi­ principum ac guberniorum placita, et non aliter, in * dentes, atque nullo communionis vinculo coniunctas statu existant ; anathema ait (ut ibi)...; anathema sit/ 538. Vespasiani Fanensis (nv 105). — Alius Canon VI: ¿Si quis dixerit, ecclesiam catholicam scribit: Canone I pro ¿extantem" ponatur pinsi­ in eo reprehendendam esse, quod religiosas sectas tam-. Loco illius ¿non habita ratione ad ullam α sua communione separatas totam veritatem reve­ societatem- clarius dicatur: ¿extra societatem, veram latam non habere asseveret, et earumdem errores nimirum ipsius ecclesiam." proscribat, aut do veritate religionis (ut ibi) ... Canon II. „Vicissitudinibus- subiicitur ecclesia, haberi posse, ideoque omnium sectarum errores ab ideoque aut omittenda illa vox quia impropria est, aut mutanda in hanc alteram ¿immutationibus-. ecclesia tolerandos esse; anathema sit(Sedulo nempe vitanda verba, quae adversariis Canone III loco ¿conspicuam- dicatur ¿visibilem-, ansam praebeant, ecclesiam catholicam intolerantiae quae vox magis usitata est. erga personas accusandi.) Canone IV in primo commate, post ¿christiani Canon IX: ¿Si quis dixerit, ecclesiae infallibili- nominis societatibus- addatur: -licet fide seu com­ tatem ad ea tantum restringi, quae divina reve­ munione divulsas-; in secundo autem, loco ¿atque latione ejplicite et disserte continentur, nec ad alias communione . . dicatur ¿vel communione se(ut ibi) i unctas.Canon XII: ¿Si quis dixerit, α Christo Domino C Canone VI omisso verbo ¿intolerantiam-, quod (ut ibi)... dirigendi per consilia et suasiones, non ab hostibus religionis invectam fuit, sic potius ex­ cero etiam potestatem datam fuisse, leges proprie hibeatur canon : ¿Si quis dixerit, ecclesiam catho­ tales ad- finem ecclesiae promovendum idoneas ferendi, licam, cum omnes religiosas sectas a sua commu­ et contumacia membra salutaribus poenis ad meliorem nione separatas proscribit et damnat, iuxta evangeli! frugem reducendi aut coercendi; anathema sit.doctrinam non agere, aut etc. . . Canone Vili tollatur particula ¿vel- post ¿novam3 537. A puzzo Surrentinus (n®43). — Alius ap­ probaret potius formam n. 50 [612 b| propositam, sic rper novam pleniorem divini Spiritus etc....Canone IX vox ¿requiruntur- non bene cum quia clarior, videtur. Canone VI pro ¿intolerantiam- dicendum ¿pru­ vocabulo ¿veritates- ¡ungitur; veritates enim sunt dentem oeconomiam-, quia illa vox pluribus fortasse definiendae, declarandae; quod vero ¿requiritur-, displiceret, haec vero iustam ecclesiae praxim com­ potius agendum est. Clarius igitur diceretur: ¿quae necesario referuntur ad revelationis etc.mendaret. Canone XIII, ne videatur additio fieri symbolo, Canone IX tollenda vox ¿infallibilitatem-, retento tamen sensu, cum illa voco, per se iam minus dici posset: ¿aliam esse praeter eam, quae Romano latina, non utatur concilium Tridentinum (sci . * IV), pontifici adhaeret, unam, sanctam, catholicam ot apostolicam, anathema sit.licet theologi utantur. 539. Diale Albinganensis (n’ 112). — Alius cen537a. Martinez de Havana (n° 120). — Addit insuper1: Praenoto: Quod sectae a conciliis nomi­ cet: Canone II post ea verba ¿subiici posse- addanentur ¿societates Christianorum-, ut fit in canone IV tur ¿etiam quoad substantialia doctrinae ac regi­ et quodammodo in canone I. id omnino inauditum est. minis3, ut non excludantur mutationes circa dis­ Canon I ita reformandus: ¿Si quis dixerit, ex ciplinam. Canone VI post verba rab ecclesia tolerandas vi institutionis ecclesiae a Christo fundatae non existere in ipsa ecclesia verum Dei cultum, neo esse- addatur ¿et non immo omnino reprobandus-, satis expressam esse veram religionem, .posseque ne vox illa ¿esse tolerandas3 in deteriorem partem homines in societatibus, quao falso nomen sibi Chri­ accipiatur, quasi persecutionem et violentiam signi­ stianarum accommodant, veram religionem servare, ficaret. Canon X. In fine canonis addendum videretur: nullo habito respectu ad ecclesiam catholicam, quao est unica societas, in qua Deus vere adoratur et ¿etiam in iis, quae eius sacris iuribus ac legibus adversantur; anathema aitcolitur; anathema sit. 540. Morisciano S([uiUacensis (n° 47). — Iuxta Canon IV : ¿8i quis dixerit, ecclesiam non esso unum in so indivisibile corpus, compactum solum­ alium, canone II addi expediret aliquod verbum modo ox fidelibus, qui sub uno ac eodem capite quo significaretur ab ecclesia nullatenus respui ac­ visibili ac sub eisdem legibus ac sacramentis Deo cidentales mutationes, quas pro diversitate temporum » Quae eequuntur per srroretn in editis afferebantur tin· qnain ab eodetn anthüls dicta, dam animadversionei btoe tette fn»rant ab episcopo 8. Chrutopbori de Harata. * om ed. 1 eAnWmnum k|. ’ enmdrmqne cod,: et idem ed. 849 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 850 ct locorum aptiores iudicavcrit. Sic enim melius a rantiam, quam substitutam desiderat voce docrespondebitur solitao profanorum criminationi ec­ trinam, clesiam incusantium, quasi quao meliora sunt iugiter 545. Belluomini generalis Eremitarum S. Augu­ prae ignorantia repellat. stini (n· 11). — Censet alius reverendissimus pater 541. La Cuesta Auriensis (n° 110). — Alius sta­ in canone II voci transformationibus subiungendam tuit : Canon 1 : rSi quis dixerit religionem Christia­ esse hanc aliam quoad substantiam, ne canon viduatur nam existera ac rite observari posso in alia societate excludere ab ecclesia variationes accidentales, quibus religiosa, praeter peculiarem ecclesiam a Christo ipsa subiecta est in sua peregrinatione temporali. fundatam; anathema sit.1* Idem censet in canone IV vocem societatibus A canone II tollit verba naequo ac reliquas ho­ mutandam esse in sectis; et rursum societates in minum societates , ** postulatquc, ut canon II cum III sectas, ut clarior fiat veritas canonis, quo certe non mutetur quoad ordinem. damnantur variae ecclesiasticae societates, licet ritus In HI canone loco rdivinarum promissionum ec­ habeant varios sive ármenos, sive graecos. clesiam- ponit „Cliristi ecclesiam1*. Loco verbi «praeter * vult ut adhibeatur quam De IV petit, ut penitus tollatur utpote qui in in canone XIII. V continetur. 54G. Hogcrs Chathamensisfa * 44).— Alius quidam Canones V et VI ad unicum redigit in sequentem censet, in canone V interponenda esae verba non in­ modum : vincibiliter ignorantes inter voces homines et per rSi quis dixerit, ecclesiam Christi non esse so­ B cuiusvis. cietatem ad aeternam salutem consequendam omnino Censet etiam in canone VI omittenda esse necessariam, omneequo sectas α sua communione ideoque omnes sectas religiosas ab ecclesia tolerandas separatus tolerandas esso; anathema sit ** : ** esse quod nullam afferant utilitatem in praxi, Octavi postulat deletionem, quia in II continetur. sed potius ansam possent suppeditare heterodoxia Canon IX: rSi quis dixerit ecclesiam non esse ad persequendos catholicos. infallibilem in rebus fidei et morum ct in his quae 547. Elder Natchezensis (n· 60). — Alius reve­ necessario requiruntur ad revelationis depositum rendissimus pater censet verba postrema canonis II integre custodiendum; anathema ait. ** mutanda esso in haec alia; pro temporum diversi­ Ad canonem XII post verbum suasiones addit: tate constitutionem suam a Christo acceptam mutasse neamque non habero potestatem legislativam, judi­ aut mutare1 passe; anathema sit. ciariam et coercitivam; anathema situ In canone VI quoniam verbum tolerare in di­ 542. Amat Montereyensis *(n 3). — Alius re­ versos trahitur sensus, canonis postrema verba mu­ verendissimus puter observat, ad canonem IV nad tanda essent in hunc modum: ideoque omnes sectas varias societatos ab invicem fidei professione dissi­ religiosas ab ecclesia admitti debere, ut possibliiter dentes, atque communione seiunctas-; loco formulae veras; anathema sit. In VII canone, ad ambiguum sensum tollendum, copulativae, ponatur disjunctiva: r dissidentes, vel substitui exoptat verbum esse voci existcre. communione seiunctas.“ In X, ad cavillationes vitandas, no videantur Canon VI omnino mutandus ad protestandum C praecavendas falsas interpretationes, qui intoleran­ prorsus subtrahi fideles α sacculari potestate infideli, tiam idem putant esso ac persecutionem. Unde sit dici debere r... aut ita in civili societate seu in canonis forma: „Si quis dixerit, doctrinam illam qua staiu esse, ut u saeculari dominatione pende&nt . ** ecclesia catholica omnes religiosas sectas a sua eius iura: anathema eit communione separatas extra viam salutis esso docet, 548. Cardinalis de Silvestri (n· 70). — Alius iuri divino esso contrariam; aut do veritate reli­ illustrissimus dominus in canone II non censet ne­ gionis opiniones tantum, non autem certitudinem gandum, ecclesiam subiici posse vicissitudinibus: haberi posse; anathema sit. * 1 adeoquo dicendum esse, ecclesiam tum quoad formam Quod si retineatur canon ut est in schemate, constitutionis tum quoad doctrinam, quam a Christo saltem voci „intolerantiamu substituatur vox pdoc- accepit, non subiici mutationibus. Hoc ergo modo trinamu; vocibus nproscribit ct damnat1*, r pro scri­ canon posset emendari: rSi quis dixerit, ecclesiam bendas ct damnandas esse docet * 1; et omittantur a Christo Domino nullam certam ac immutabilem vorba rideoque omnes sectas religiosas ab ecclesia constitutionis formam accepisse, ac proinde eam tolerandas case . ** formam constitutionis, qua ecclesia regitur, ab hu­ Ad canonem X rut sacculari dominationi subii- manis casibus repetendam ac pro temporum diversi* ciatur 4 legatur: r ut ipsa eiusque potestas saeculari ete/ tate vicissitudinibus et transformationibus eubiectam Ad canonem XII post verba rac devios con- esso aut subiici posse; anathema sit.u ** tumacesque ... addatur rfilios suoa ** .... no vide­ D In canone III censet dirinarum promissionum antur haec extendi ad eos qui non sunt do ecclesia. ecclesiam mutandum esse in ecclesiam a Christo Canone ΧΠΙ loco rnpostolicam romanara- dicatur Domino- fundatam. napostolico-romanamu, quo melius appareat ecclesiam In canone VI censet, delenda esso ideoque omnes Romanam fundatam ab apostolo Petro, et idcirco sectas religiosas ab ecclesia tolerandas esse, ne vi­ esso catholicum. deatur proscribi ab ecclesia polities tolerantis En 543. Viterich Vegliensis et Dubocarich Pharensis ergo canon reformatus: .Si quis dixerit, ecclesiam (n· 7). — Duo alii desiderant canonem I· in hunc catholicam divino iure non proscribere et damnare modum mutari: „Si quis dixerit, Christi religionem omnes religúeos sectas α sua communione separa tas, in nulla peculiari societate ab ipso Christo fundata aut de veritate religionis opiniones tantum, non depositam existerc et expressam esse, sed ...“ In autem certitudinem haberi posse; anathema ait. * canone II: rSi quis dixerit, ecclesiam α Christo Canoni IX aliqua proponit addenda circa direc­ Domino certam, determinatam, ac immutabilem con­ tionem fidelium in ordine ad salutem. stitutionis formam non *accepisse, sed ..In ca­ Canon XIII in duos dividendos, ita ut in primo none VI. ut verbum ** «intolerantiam mutetur in hoc sint recensitae notae verae ecclesiae Chnati inita aliud ** , «observantiam ad evitandas obmurmurationes Constantinopolitanum symbolum; in altero autem malorum 544. Fatili *Grossetana (η· 1). — Non arridet ’ tfW M socidate civili ed. 1 Lege Alius pater. • ac ed. 1 vn». ed. 5 tpriuf divina ed. 859 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 86<> Canon XIII: PSi quis dixerit, veram ecclesiam, haec adiungantur: in iis quae fidem respiciunt, ne A videatur includi immutabilitas quoad disciplinam. in qua sola omnia media salutis inveniuntur, non In canone IV poet verba unum in se corpus ad­ esse unam, sanctam, catholicam, et apostolicam dantur ab omnibus aliis distinctum, et ubi legitur Romanam; anathema ait“ 573. Vérot Sacannensis *(n 34). — Alius pator partes adiiciatur comma. Canon VI ita reformandus: .Si quis dixerit, reverendissimus indicat canonem I esse obscurum divino iuro non praecipi, ut ecclesia catholica omnes et confusam, adeoque hunc illi substituendum consot religiosas societates a sua communione separatas .Si quis dixerit, veram Christi religionem in nulla proscribat et damnet, aut de veritate religionis peculiari societate ab ipso fundata existere ct con­ opiniones tantum, non autem certitudinem haberi servari, sed a singulis seorsum inveniri et coli posso posse, ideoque omnes alias religiosas societates ab sine ullo respectu ad quamdam societatem, quao ipsius ecclesia sit; anathema e it/ ecclesia catholica1 tolerandas esse; anathema sit * In canone VI vox intolerantiis * 1 mutetur in 571. Baillargeon Quebeeensis cum aliis ut supra . * num. 171 (ne 9). — Notant alii septem patres: „agendi rationem Supprimatur canon IX In canone X loco voci» Canon I reformetur ut in adnotatione 50 (622 b]. * substituatur „et independentem . * 572. Grimardias Cndurcensis (n“ 13), — Alius ,collegium 574. Domenec Pittsburgeneis *(n 31). — Alius reverendissimus pater reformaret canones ita: Canon I: „8i quis dixerit, a Christo Domino non scribit: Deleatur vox .intolerantiam1*, quae in fuisse fundatam societatem peculiarem, in qua eius ί America septentrionali accipitur in sensum do civili religio integra subsisteret et rite coleretur’; ana­ ac externa intolerantia; substituatur illi vox senten­ tiam. Deinde, verbum praecipi mutetur in /undatam thema sit/ case in non proscri­ Canon II: „Si qui· dixerit, ecclesiam a Christo esse; et verbum .tolerandas * Domino nullam certam ct immutabilem constitutionis bendas esse. formam accepisse, ac proinde illam posse mutari, 575. Mobile Versaliensis *(n 58). — Alius reveren­ sicut aliae societate»; anathema sit. * dissimus pater quatuor proponit canones de infalli­ Canon ΙΠ: nSi quis dixerit, camdem ecclesiam bilitate Romani pentitici·’. non esse societatem externam ac conspicuam, sed 576. Bonnechose Rothomagensis cum aliis ut supra mere internam ac invisibilem; anathema sit. * num. 42 (n· 114'. — Septemdecim alii sic babent: Canon IV: „Si quis dixerit ecclesiam a Christo In canone XII ea deleantur, quae videntur tribuere fundatam non esse societatem perfecta unitate ecclesiae potestatem infligendi poenas corporales distinctam, sed ex variis separatane’ christiani violatoribus legum suarum. nominis societatibus constare, per casque esse ubi­ 577. Dupanloup Aurelianensis *(n 106). — Obser­ que diffusam; anathema sit4* vat alius: Canone VII mutetur forma, et dicatur. Canon V: nSi quis dixerit, non ewo necessarium „ü<3 posse offundi tenebris aut infici malis, ut...u ad salutem pertinere ad veram ecclesiam Christi, Mutentur pariter verba male ambigua: .Depravata aut homines aeque per cuiusvis religionis cultum et corrupta tandem desinat esse. * Dicatur: „Deprapoase salvari; anathema sit“ C vau et corrupta tandem finem accipiat * Canon VI: „Si quis dixerit, ex iniqua intole­ Canonem IX prorsus deleri postulat, quia infalli­ rantia, non autem ex divino providendi hominum bilius in se non indiget definitione, obiectum vero saluti praecepto, ecclesiam seso gerere, quando eius iu schemate nimis extensum ct nimis indeter­ omnes religiosas sectas a sua communione separatas minatum est; nam non apparet quaenam veritates, condemnat1; anathema ait. * praeter illas quae in revelatione continentur, possint Canon VII: 8Si quis dixerit, ecclesiam posse ob- esse obiectum infallibilitatis. scurari et corrumpi, ita ut a veritate doctrinae Canon X omnino tollendus. Conceptus societatis aberret, et a constitutione, quam accepit a Chriito, perfectae est incertus; vox collegium paucis obvia; aliquando deviet; anathema sit.“ ecclesia quidem non subiicitur civili dominationi: Canon Vili: «,Si quis dixerit, praesentem eccle­ attamen dici non potest, nihil omnino esso in rebus siam non esse ultimam ac supremam consequendae quibusvis ecclesiasticis circa quod, si temporalibus salutis viam, sed novam ct perfectiorem esse ex- sit mixtum, ullum civili potestati ius compelere pectandam; anathema sit/ queat. Quare, si retineatur canon, finis in hunc Canon IX: „Si quis dixerit, ecclesiam non cmo modum immutetur: ..Ecclesiam esse spiritualem infallibilem etiam circa alia ac revelata, quotiescum­ societatem in ordine suo α saeculari dominatione que aliter non posset integrum servari depositum liberam et independentem/ revelationis; anathema sit. * Canone XI societas aequalium vox obscura. Canon X: „Si quis dixerit, ecclesiam non esse D Canone XII. Post verba „iubendi per legesu, societatem perfectam ac proinde independentem in mutetur canon in bauc formam: „ac delinquentes suo regimine ab omni dominatione temporali; ana­ subditos per poenae canonicas reprimendi ao compel­ thema tit/ * lendi, ne in pravam partem accipiantur verba Canon XI: BSi quis dixerit, in ecclesia Christi npoenis, coercendi, cogendi . * omnes babero eadem iura, opiscoposque non fuisse Canone XIII. Tollatur formula „oxtra quam donatos vera et plena potestate regiminis cum omni nemo salvari potest , * quae explicationem requireret, libertate exercenda, illosquo habere tantum nudum quam hic proferre impossibile est. ministerium omni auctoritate destitutum ; anathema 578. Senestréy Ratisbonensis (n® 26). — Alius ■it/ vellet aliquem canonem adiicienduni canoni XII. Canon XII: rSi quis dixerit a Christo Domino quo damnaretur sententia eorum qui affirmant, ecclesiam non accepisse veram potestatem guber­ „ecclcsiam et qui in ea legitime exercent potestatem nandi, iubendi, poenisque salubribus contumaces divinitus’ collatam’, non posse quidquam, quod etiam invitos plectendi, illamque non posse dirigere ipsa dirina lege praeceptum aut prohibitum non sitr nial per consilia et suasiones; anathema sit/ fidelibus sub poena peccati gravis imperare/ 1 O3L ed. ’ exeolerdnr ed. 1 tolerantiam ed. 1 n bentur * infra tub num. 601. 1 om. ed 861 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 862 Rationes: 1® quia non pauci homines qui seso A humanas pertinent, utpote contrarias directe vel dicunt catholicos hanc pessimam sententiam tenent indirecte verbo Dei, sive scripto, sive tradito, ita «t in variis libellis consignarunt; 2* quia hac persua­ ut licitum sit fidelibus eas definitiones respuere; sione ducti nonnulli decretum pontificium violarunt1*. anathema sit/ 579. Mon serrat y Navarro Barcinonensis (n° 28). 586. Lynch Carolopolitanus (n® 80). — Alii re­ — Alius reverendissimus nd finem canonis XI adden­ verendissimo canon I sic videtur mutandus: dum censet ... nsed subordinatalo ease inspectioni nSi quis dixerit, Christi religionem in peculiari ac cautioni saeculari ratione supremi dominii; ana­ socictato ab ipso Christo fundata non fuisse vel thema sit/ ab initio constitutam, vel in ca tantum non semper Item sub fine XII ... nsed quoad haec eccle­ excolendam, sed eam a singulis scorsim, non habita siam mutuari potestatem u sacculari, idcoque eius rationo illius societatis, quae vera ipsius ecclesia legibus caso obnoxium debere; anathema eit,“ est, rite observari ct oxcoli posse; anathema sit“ 580. Losana * Bugellensi (n° 66). — Observat Canone VI verba omnino mutanda sunt; omit­ alius, quod canon IX sit modo obscuro ot vago tenda praesertim vox pintolcrantiaea, ne haereti­ conscriptus. corum et malevolorum omnium in nos odia con­ 581. Pettinavi Nucerinus (n® 86). — Alius citemus. Haec igitur proponenda videtur forma reverendissimus desiderari eubiectum infallibilitatis canonis: censet in canone IX; unde vel huic addenda vel „Si quis dixerit, ecclesiam Christi do veritate in altero camme exprimenda sequentia: „Si quis B religionis opiniones tantum habere plus minusve dixerit ... infallibile hou magisterium non extare incertas, et non certitudinem fidoi, idcoque eam sive in episcopis in legitimo generali concilio con­ sectas a sua fide et communione separatas ut falsas gregatis. vel in solo Romano pontifice cum aliquid et a1 vera Christi religione alienas non debere dam­ ad fidem morcare pertinens definit; anathema siL“ nare, vel eam ad hoc dixino iure non teneri; ana­ 582. Meirieu Diniensts (n® 121). — In canone IX thema ait/ Canon VII valdo obscurus est. Sic mutetur: vellet alius antistes, ut clarius appareret obiectum „Si quis dixerit, camdcm Christi ecclesiam ita infallibilitatis, hoc modo exempli gratia: „8i quis dixerit ecclesiae infallibilitatem ad ea tantum posse offundi tenebris aut infici malis, ut α salutari restringi, quae divina revelatione continentur, nec fidei morumque veritate aberret, atque vera et extendi ad omnes alias veritates, quae ab ecclesia sancta Christi ecclesia tandem desinat esse; ana­ necessariae existimantur, ut revelationis integrum thema sit/ Canone XII postulat, ut quatuor interserantur depositum custodiatur; anathema sit/ 583. Mazzuoli Septempedanus (n® 89). — Scribit voces, nempe ut loco rpcr legesa dicatur nper leges alius: Canon IX melius obiectum infallibilitatis ecclesiasticas14; loco nac dcvios“ dicatur „ac filios ; * vocibus1 nextoriori suo1 iudicio * * addatur patefaceret, si sequenti modo redactus fuisset: „8i devios . * Id arbitratur quis dixerit .. . continentur, nec nd alia etiam ex­ „ac5 salubribus poenis ecclesiasticis tendi, quae necessario requiruntur, ut revelationis omnino necessarium, no accusationes, contumeliae, depositum custodiatur, asseratur, explicetur et defen­ C rixae, vexationes super catholicos homines cumu­ lentur, praesertim in iis regionibus in quibus acadatur: anathema sit/ 584. Alemany S. Fraudaci (n® 95). — Alius tholici numero praevalent. Isti enim persuasum adnotat: Verbum canonis IX „continenturu suffi­ habent catholicos, si unquam re publica potiantur, ex obligatione sibi a sua religione imposita eva­ ciendum per hoc exprimuntur. 585. Zelo Acersanus et Salzano Tanensis(n° 87).— suros esse haereticorum persecutores. Equidem falsa Alii duo sic aiunt ad canonem IX : Doctrina huius haec persuasio sensim sino sensu e protestantium canonis non videtur posse una definitione sufficienter animis excidere coepit; at cavendum est ne occasione explicari, tum propter multiplices errores damnan­ huius canonis iterum recrudescat. 587. Cardinalis Pecci Perusinus cum aliis ut supra dos circa varia obiecta infallibilitatis ecclesiae, tum propter diversum modum quo pro varietate eorum num. 33 (n® 92). — Novem alii censent: Canoni obiectorum ecclesia dicenda est infallibilis, tum eo sic mutetur: nSi quis dixerit, religionem Christi non quod non videatur eodem prorsus anathemate dam­ in societate peculiari5 ab ipso fundata existere, sed nandus qui, verbi gratia, negat infallibilitatem ec­ a singulis scorsim, nulla ad eam habita rationo, rite clesiae circa facta dogmatica, ecu illo qui eam observari et excoli posse; anathema situ Canone IH loco ndiviuarum promissionum../ circa verbum Dei scriptum aut traditum negat Idcirco proponunt, ut canoni IX quatuor sequentes dicatur: „Ciiristi ecclesiam/ Canon IV simplicius exponi possot his verbis: canones substituantur: n8i quis dixerit, ecclesiae infallibilitatem non D „Si quis dixerit, veram ecclesiam non esso unum extendi ad ca omnia quae in divina revelatione, in se corpus, sed ex variis dissitisque ebristiani sive scriptu, sivo tradita, et in hac eadem reve­ nominis societatibus, sive chairitate, sive fidei pro­ latione, sive explicite, sive implicite continentur; fessione seiunctis, constare, tanquam ex membris universalem Christi ecclesiam constituentibus; ana­ anathema sit/ BSi quis dixerit, ecclesiam erraro posso in varia thema sit/ Canon V mitioribus verbis dici posset: „8i quis propositionum damnatarum consura.nut etiam quando propositiones damnat in globo; anathema situ dixerit, catholicam ecclesiam· iure divino non pro­ n8i quis dixerit, ecclesiam erraro posso, quando scribere et damnare religiosas sectas a sua com­ iudicat do sensu librorum, sivo de dogmaticis factis, munione sciunctas; aut de veritate religionis etc... / *eu mixtis; vel sustinuerit sufficere erga huiusmodi Canon IX: «,8i quis dixerit, ecclesiae infallibili­ definitiones tantummodo obsequiosum silontium, non tatem non extondi ad ea omnia, quae sunt cum sutem internum mentis assensum; anathema sit/ revelatione coniuncta, ot necessario requiruntur, ut nSi quis dixerit, ecclesiam erraro posso, quando 1 tn e-L iudicat do his omnibus, quao ad scientias etiam i Alludit ad Litteras Romanas et ad ephemerides Augu«tanaa quae universales audiant Integrum canonem cum idiactis aoimadveniooibui vide infra sub num. 603. • ’ * • * loco ed. oa. ed. dicatur sd. om. ed. ecclesiam caUioiicam ed. 863 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES «Ü4 revelationis depositum integrum servari possit; ana-a tatis Dei, eius conspectu immortaliter perfruentis. thema sit.u in huius viae scripturis praedicata ac promissa sunt, Canon XI: rSi quis dixerit, ecclesiam esse so­ quorum tam mulla impleta conspicimus, ut recta cietatem aequalium; episcopos habere quidem offi­ pietate futura esse caetera confidamus1. cium et ministerium, non autem propriam regiminis Caput II. potestatem divina ordinatione illis competentem ac Promissus hominum Si Irator est ipse lesus Christus libere exercendam; anathema sit® Filius Dei. 588. Carafa Beneventanus *(n 124). — Alius Hic ab initio mundi promissus, toties praenunpater reverendissimas scribit: Canon 1 reformandus videtur hoc modo: nSi quis dixerit, veram et per­ ciatus ct tamdiu expecUtus Salvator, qui futurus fectam Christi religionem in nulla peculiari socie­ erat visibilia ot universalis sacerdos, magister tate ab ipso Christo fundata ¿risiere; sed a singulis et legislator, cuius regni non erit finis, est lesus seorsum et independenter ab ipsa rite observari ct Christus Filius Dei, quique conceptus de Spiritu excoli posse; aut hanc societatem, in qua vera et sancto ox Maria virgine, humo factus7, in perfecta Christi religio rite observatur ft excolitur, terris visus ct cum hominibus conversatus est1. non esse veram ipsius Christi ecclesiam; anathema * sit Ipsum enim lesum filium Mariae virginis esse Canon III huic reformationi subiici potest: rSi Christum Filium Dei, nd salvandas oves, quae per­ quis dixerit, ecclesiam, ciri divinae promissiones factae ierant. a Patre missum, et ipse Pater testatus est, sunt, esse societatem totam iutemam et invisibilem, B cum apertis caelis de ipso dixit. Hic est Filius meus ct non etiam externam ot visibilem; anathema sit.“ dilectus, in quo mihi bene complacui. ip Matth. XVIII, 17. 867 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 868 iUimitatam propagationem tendit, ex Spiritu· sancti a Domini in vertice montium et elevabitur super colle»» inhabitatione, qui ei ad convertendas omnes gentes et fluent ad eum omnes gentes; ct ibunt populi impulsum et virtutem inspirat, et re ipsa propter multi et dicent: Venito et ascendamus ad montem universalem quamdam diffusionem esset et vocaretur Domini et ad domum Dei lacob ct docebit noe vias catholica: quam per apostolos atquo Petrum im­ suas et ambulabimus in semitis cius, quia do Sion primi·. apostolorum principem et verticem, quem exibit lex et verbum Domini de Jerusalem . * Non operis sui vicarium eidem contulerat precesse pa­ enim potuissent omnes ad Christi ecclesiam ut α·Ι storem, ipse pastor ncternus pasceret, in qua fideles portum salutis confugere» nisi omnibus manifesta omnes eiusdem baptismatis lavacro abluti ot re­ et conspicua esistervi. generati Christum induentes, membra fierent eius­ Caput IX. dem corporis et vivi surculi eiusdem vitia suoque Ecclesia nunquam deficiet. divino capiti et viti Christo fide, spe et chnritate coniuncti et inserti, nno cius spiritu ct virtute vivi­ Ecclesia Christi usque ad consummationem «ac­ ficarentur ac caelestium gratiarum ot charismatum culi non deficiet Ipsa est illud regnum iustitiao dona abundanter perciperent, dum simul sacerdotum et veritatis, quod in aeternum non dissipabitur’; ministerio ct eadem sacramenta iidomque «anctitati» illa caelestis Jerusalem. in qua est Dominus, quae­ fontes ubique paterent ac eadem victima idemque que non evelletur ct non destruetur ultra in per­ summus pontifex Christus nb ortu solis ad occasum petuum3; grex ille beatus, quem pastor unus pascet •o ipsum hostiam propitiationis ct laudis Deo Patri B in sempiternum1. Nec unquam contra verbum offerret omnibusque meritum suae sancti^imao Domini portae inferi praevalere possunt adversus passionis ct mortis applicaret De hac ecclesia una, ecclesiam, vel irritum cadere foedus illud, quod cum sancta, catholica et apostolica ait Christus: Multi ipsa Christus pepigit3 et quo spopondit, se non venient ab oriento et occidente et aquilone et austro, derelicturum ecclesiam’ orphanam, vel infringi illud ot recumbent cum Abraam et Isaac et lacob in regno vinculum, quo io sanguino illam sibi desponsavit Dei1; et iterum: Et alias oves habeo, quae non sunt in perpetuum Haec vero proprietas, qua ecclesia ex hoc ovili, et illas oportet mo adducere, et vocem Christi est indeficiens, ita intclligcnda est, ut ec­ meam audient ct fiet unum ovile et unus pastor’. clesia in apostolis fundata ct ab apostolis per con­ Et Apostolus scribit ad Ephesios: Unum corpus et tinuam et nunquam interruptam successionem de­ unus spiritus, sicut vocati estis in una spo vocationis pendens do generatione in generationem transeat vestrae; unus Dominus, una fides, unum baptisma; et eandem semper fidem, eandem liturgiam eandomunus Deus ot Pater omnium, qui est super omnes que determinatam constitutionem, quatn α Christo et per omnia ct in omnibus nobis. Et ipse dedit accepit, immutabiliter retinens ad finem usque sae­ quosdam quidem Apostolos, quosdam autem pro­ culi eadem perseveret. phetas. alios vero evangelistas, alios autem pastores Caput X. et doctores ad consummationem sanctorum in opus be, apostolorum successione. ministerii in aedificationem corporis Christi, ex quo totum corpus compactum et connexum per omnem C Ut autem ecclesia usque ad finem saeculi dura­ iuncturam subministrationis, secundum operationem ret, divina ordinatione statutum est, ut commissa io mensuram uniuscuiusque membri, augmentum apostolis pascendi gregis auctoritas successori bue corporis facit in aedificationem sui in charitato’. Et demandaretur et Petrus in euis successoribus per­ ad Corinthio·: Haec autem omnia operatur unus petuo viveret. Non enim ecclesia Dei consistere atque idem spiritus, dividens singulis prout vult. posset pastoribus privata, qui illam gubernarent, et Sicut enim corpua unum est et membra habet aeternum aedificium aeternum habeat fundamentum multa, omnia autem membra corporis cum eint necease est. Caput XI. multa, unum tamen corpus sunt: et ita Christus. De episcopis. Etenim in uno spiritu omne· nos in unum corpus baptizati sumus, sive Judaei, sive gentiles, sive servi, Ex ipsis voro sacris litteris instruimur, statini post sive liberi: et omnes in uno spiritu potati sumus adventum Spiritus sancti apostolos voluntatem et Vos autem estis corpus Christi et membra de ordinationem lean Christi fideliter execution! man­ membro4. dantes fundasse ecclesias, quibus praeficiebant epi­ Caput Vili. scopos, qui vicaria successione corumdem aposto­ Ecclesia est visibilis. lorum locum obtinerent in munere regendi populum Hae quatuor dotes eccleaiao quas profitemur in Dei, quorum non interrupta series nd nos usque symbolo,dum canimus: «Credo unam, sanctam, catho­ pervenit, quemadmodum ecclesiastica ct universalis licam et apostolicam ecclesiam , * quatenus ad eius D traditio docet. Undo ecclesia eemper credidit, epi­ internum constitutionem spectant illainquo efficiunt, scopos canonice electos, consecratos et assumptos in vocantur et sunt naturales ecclesiae proprietates, apostolorum locum succedere, triplicis illius pote­ quao nec a vera Christi ecclesia divelli, nec alteri statis haeredes, quam apostoli ad pascendum gregem cuicumquo illegitimo christiano coetui convenire Dei a Christo Domino acceperant. De ipsis ait possunt; eaedem quatenus per externa et luminosa Apostolus, a Spiritu sancto positos caso episcopos facta sese manifestant, eandem ecclesiam, quam regere ecclesiam Dei. quam acquisivit sanguine lun". suorum mysteriorum custodem et ministram- Christus Ipsi sunt primi ordinis in ecclesia sacerdotes, spe­ constituit, cuique promissiones fecit, conspicuam et culatores civitatis Dei, pastores gregis dominici, visibilem reddunt velati civitatem excelsam et illu­ columnae domus summi regis, magistri populorum strem in monte, quae abscondi non potest, aedi­ » I«L II, 2, 3. ficatam, seu voluti lucernam super candelabrum, ’ Daniel. II, 44; Il Reg. VII. 12. quae sole iustitiae illuminata mundum universum • Ezeeh. in fin. Levit XXVI, 12; II Cor. VI, 16; I Cor. ΙΠ, luco suae veritatis illustrat Do ipsa ait Isaias: 16; Ie rem. XXXI in tin. « Ezech. XXXVII, 24ieq.; Ioan. X, 16. Et erit in novissimis diebus praeparatus mons • • • < Lue. ΧΙΠ, », coL Mstlb. Vili, 11. loin. X, H. Epea. IV, 4 saqq. I Cor. ΧΠ, ll aeq. • lui. LV, 3; LIX, 20»q.¡ LX. 12. XXXI. 31. • Ioan. XIV, 18 ; Maith, in fin. T Obco Π, 19; Ephes. V. 23sqq. • Act XX. lerem. XXXIII, 14; 869 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 870 legitimi rerum fidei et morum iudices, qui sub Ro- A mundam. Et pro eis ego sanctifico meipsum, ut inano pontifico, visibili pastorum principe, divina sint ct ipsi sanctificati in veritate. Non pro eia potestate commissam sibi regant et moderentur autem rogo tantum, sed et pro eis, qui credituri ecclesiam l. sunt per verbum eorum in me: ut omnes unum sint, Caput XII. sicut tu Pater in me, et ego in te, ut ct ipsi in De Doma no pontifice, beati Petri principie nobis unum sint: ut credat mundus, quia tu me apostolorum successore. misisti. Et ego claritatem, quam dedisti mihi, dedi Cum Petrus Romanam ecclesiam rexisset et eis, ut sint unum, sicut et nos unum sumus. Ego glorioso cruore consecrassct, factum est, ut episcopi, in cis et tu in me: ut sint consummati in unum et qui canonico electi et consecrati Romanam cathe­ cognoscat mundus, quia tu me misisti et dilexisti dram ascenderent, a tota ecclesia agnoscerentur ac eos, sicut et me dilexisti1. Cui ecclesiae et post re ipsa essent veri ct legitimi successores Petri, in resurrectionem suam ascensurus ad Patrem pollicitus quos tota illa primatus potestas transmittitur, quam est, sc cum ipsa ut magistrum et sacerdotem futu­ Petrus ad pascendum univorsum dominicum ovile rum omnibus diebus usquo ad consummationem a Christo Domino acceperat. Ideo ecclesia catho­ saeculi, suumquo ei missurum esse a Patro spiritum2, lica apontolicis traditionibus instructa et a Spiritu qui apud ipsam permanens et in ipsa inhabitans in sancto edocta semper et ubique grato anirno agnovit aeternum, fidem, spem cbaritatemque in cordibus et inconcussa fide credidit, sanctam sedem aposto- diffunderet, superna charismata largiretur, ad regene­ licain et Romanum pontificem in universum orbem B randos populos divinam ei virtutem inderet et om­ tenere primatum ct ipsum Romanum pontificem nia suggereret, omnia inspiraret eamque in omnem successorem esso beati Petri principis apostolorum veritatem introduceret. Et ipsi prophetae iam et verum Christi vicarium, totius ecclesiae caput pracnunciavcrant effusum iri8 in ecclesiam Christi et omnium Christianorum patrem ct doctorem exsi­ Spiritum sanctum, qui omnes filios Dei4 doceret, stere et ipsi in beato Petro pascendi, regendi et a peccatis ablueret1, legem in corde conscriberet·, gubernandi universam ecclesiam a Domino lesu et velut indeficiens fons aquarum7 totum agrum Christo plenum potestatem traditam esae; quemad­ dominicum inundaret. De hoc Spiritu locutus est modum etiam in gestis occumenicorum conciliorum Deus per Isaiam: Hoc foedus meum cum eis, dicit et in sacria canonibus continetur. Haec cat illa Dominus; spiritus meus, qui est in te. et verba mea, antiquissima, beatissima et gloriosissima Romana quae posui in ore tuo, non recedent de oro tuo et ecclesia, cui duo apostolorum principes totam cum do ore seminis tui et de ore seminis seminis tui, sanguino doctrinam profuderunt, quam Deus con­ dicit Dominus, amodo et usquo in sempiternum8. Undo catholica et apostolica ecclesia semper et stituit columnam, arcem et propugnaculum fidei, io qua est vera et plena christianae religionis soliditas, ubique credidit se esse illam civitatem, in qua inha­ quaeque immaculatam semper conservavit illam doc­ bitat Dominus, templum non manufactum® Spiritus sancti, sponsam et corpus Christi, ecclesiam Dei trinam, quam a suis fundatoribus accepit. vivi, columnam et firmamentum veritatis. Caput XIII. C Non enim potuisset ecclesia Dei finem, propter De exercitio divini ecclesiae magisterii. quem condita fuit, consequi, nisi a suo caelesti Haec catholica et apostolica ecclesia, foccunda sponso Spiritum sanctum perenniter derivaret, qui sanctorum mater, cui utriusque foederis scriptura mentes et corda fidelium ad Deum converteret ipsitestimonium reddit, quae super columnis episcoporum que ad regenerandos sacerdotum ministerio populos consistens, super fundamento Romani pontificis aedi­ infunderet Dei virtutem, neque Christianus populus ficata, ipsi angulari lapidi Christo lesu, auctori ecclesiae crederò et se suamquo aeternam salutem omnis vitao salutaris, innititur, divinum sibi com­ eidem tuto committere (quod et Christus Dominus missum docendi omnes gentes munus exercet: sive mandavit et relatio illa exigit, quae est inter filios cum in oecumenicis synodis sub auctoritate Romani et tantam matrem), nisi constaret sanctam ecclesiam pontificis res fidei et morum definit, sivo cum per catholicam et upoetolicum a Spiritu sancto illu­ universum orbem diffusa eandem cum Romana ec­ stratam et edoctam in conservanda proponenda et clesia, quae omnium ecclesiarum est mater et definienda revelata doctrina et in his, sine quibus magistra, doctrinam promulgat, sive cum per suum fidei depositum integrum custodiri et finis, propter caput, ad quod omnia membra conveniant necease quem condita est ecclesia, obtineri nequit, errare est (vel: ad quod necease est convenire omnem non posso. 'Si quis dixerit per hanc nostram declarationem ecclesiam, quodquo eodem cum universo corpore spiritu veritatis vivit), quaenam ait apostolica tra­ et definitionem fuisse mutatam constitutionem ecditio et ecclesiastica praedicatio christianos populos D desino et non illam ac eandem explicatam, vindi­ catam et servatam, quam prophetae pracnunciavcrant, edocet. Christus unigenitus Filius Dei vivi in apostolis in­ Caput XIV. stituit, apostoli secundum eundem Christi spiritum De mirabilibus ecclesiae a Christo Domino factis eandemque mentem re explicaverunt ac verbo suc­ promissionibus. cessoribus tradiderunt quamque ecclesia Christi a Haec est illa ecclesia, quam Christus dilexit, Spiritu sancto edocta semper retinuit et praedicavit, ct scipsum tradidit pro ea, ut illam sanctificaret, anathema sit mundans lavacro aquao in verbo vitae, ut exhiberet » Ioan. XVII, 17 seqq. ipso sibi gloriosam ecdesiam2* , non habentem macu­ » Ioan. VII, 38; XIV. Ιβ. 17, 26; XVI. 13; Acti. 4. 8; lam aut rugam, aut aliquid huiusmodi, sed ut sit II, 4 ; Rom. V, 5; VIH. 14-16. sancta ot immaculata. Pro eius fide et sanctitate • loel II. 98; bat XLIV, 33; Zxcchar. ΧΠ, 10. i am i am moriturus oravit Patrem suum, cum dixit: < I»L LIV, 13; Deat XXXI. 34. Sanctifica cos in veritate. Sermo tuus veritas est. • Inai. SLHI, 25; XLIV. 22; le rem. XXXI, 34; Eioch. Sicut tu mo misisti in mundum, et ego misi eos in XXXIX, 25; XXXVI, 25; Mich. X. 18; Act X, 43. 1 Ct. epistolam Nicolai pontificis ad episcopos Galliae. (Mansi. XV. 697 aJ « Ephes. V. 25. 28. • Dent XXXI, 33; EiecL XL 1»; XXX VL 26. ’ Isai. XII, 8; XLIV. 3; LV, 6; Ewck XXXVL 25 aqq.; Zachar XIII. i; XIV, 8; loeL ΠΙ. 18. • bat LIX. 91. • I Cor. ΠΙ. 16; Apoc. XXI, 22. W· 871 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES Caput XV. Cum extra ecclesiam nulla sil salus, eam omnes ingredi divino iure tenentur. 872 quodam charactere signavit; bebraicam ct Christianam traditionem ct scripturas, quae factum divinae reve­ lationis exhibent ciusquc ab initio mundi usquo ad nos historiam luculenter testantur; venerandam anti­ quitatem, qua eadem ecclesia ab apostolis por con­ tinuam, nunquam interruptam omnibusquemanifestam episcoporum successionem ad nos pervenit, semper eandem fidem, eadem sacramenta, eundem cultum et eandem existendi formam, quam prophetae prae­ nuntiaverant et Christus instituit, immutabiliter re­ tinens; eius admirabilem fundationem, propagationem et conservationem, quae in ipsa Dei sapientiam ct virtutem patefaciunt; ipsam denique internam illu­ minationem ct inspirationem qua Deus aperit corda hominum iliisque, ut suam christianum ct catholicam religionem suscipiant, persuadet: non osse sufficien­ tia argumenta et satis manifestas notas, quibus ho­ mines veram religionem ot ecclesiam a quacumque fraudis et mendacii operatione certo et absque er­ roris formidine discernere, illam fidenter amplecti et in illa firmiter usque ad mortem perseverare possint et debeant, anathema ait. Cum Christus hominibus a Patre sit datus, ut esset universalis magister, cui omnes crederent, legislator, cui obedirent, et summus sacerdos, a quo peccatorum remissionem et spiritum adoptionis ac­ ciperent, nec enim aliud nomen est sub caelo datum hominibus, in quo oporteat nos salvos fieri1; et eum ecclesia ad hunc finem sit instituta, ut nomine et auctoritate Christi doceret et regeret omnes gentes ipsisque meritum passionis Christi applicaret: semper credidit eadem ecclesia, se esse societatem, quae ad salutem consequendam ex constituta divinae providentiae lege necessaria exsisteret, in quam proinde omnes divino iure ingredi tenentur, ut membra corporis Christi mystici effecti ipsique capiti Christo coniunrti, peccatorum remissionem et I spiritum adoptionis accipiant, secundum Christi doc­ trinam et mandata vivant Deoquo Patri dignum et beneplacitum cultum per summum sacerdotem lesum Christum exhiboant Ipsa eat arca a Deo IL fabricata ct hominibus donata, in quam quisquis se recipere neglexerit, peribit duranto diluvio; ipsa 590. Sub hoc numero exhibetur in Synopsi ana­ est illa domus, extra quam quicumquc agnum come­ litica typis cusa integrum schema ab episcopo Transderit, profanus est; ipsa est illa caelestis Jerusalem, silraniensi propositum. At, uti alias monui, episcopus ad quam gentes confluere debent, ut legem et ille schema novum Maluimus dicere de ecclesia quam de ecclesiae natura, Nihilominus, cum nonnulla datum nobis sit depre­ proprietatibus, et potestate, quatenus iu toto et partes con­ hendero quao in melius commutari posse vidontur, tinentur. Praesertim rum haud dici fortasse potuisset de na­ ea vobis, reverendissimi patres, examinanda sub- tura, proprietatibus, et potestate ecclesiae, cum et proprietate?, iicimus, quatenus pro vestra sapientia iudicetis quao et potestas ecclesiae iu ip«a ecclesiae natura includuntur. < Ea de causa caput I ita inscribere putavimus·, quia recipienda sint, quao reiicienda. Conscribam igitur schema do Christi ecclesia cum iis omnibus modifi­ dubitare qnis poa«et au ecclesiae integra definitio aptanda adcationibus quas induccro arbitrati sumus, et postea amusslm sit definitioni corporis Christi mystici. * Incepimus ab hac pulcherrima et verissima divi Augu­ eas vindicaro quibusdam animadversionibus cona­ stini sententia, quippe quae magis apta visa nobis sit, ut pro bimur. Sit itaque1: fundamenti loco inserviret. D Dius episcopiis se reus sercarum Dei sacro appro­ bante concilio ad perpetuam rei memoriam. Supremi pastoris apoetolicum ministerium, in quo Dei ineffabili providentia, et misericordia, positi sumus, sollicite continuo nos urget, ut nihil praeter­ mittamus, quo via, quao ad vitam ct salutem ducit aeternam, omnibus hominibus pateat5. Cum igitur Deus ac Salvator noster totius salutiferae doctrinae veritatem, et mediorum «alutis thesauros in eccle­ siam suam quasi in depositorium dives contulerit, ut omnes sumant ox ca potum vitao3, in primis ipsa vera ecclesia et errantibus indicando, et fidelibus * Adnotationes margini inferiori adacriptas anetor ipse novi schematis addidit • Verba .et qui ... perveniant* ideo expungere exist imavimn·, qu»«d qui in tenebris, et in umbra mortis sedent, viden­ tur includi in illis omnihas Aomíniówjr, de quibus supra. ■ Cf. 8 Irenaenm adversus haerete* lib. 3, e, 4. · Finis ultimus incarnationis et pa&douis Chruli ideo adiectus fuit, nt inde rectius appareret cur fuerit corpw Christi mysticum effecturo, et quam ob cansan aeternam vitam non consequantur, qni extra ecclesiam sunt. 7 Haec, ut quisque intdligit, schematis modificatio ab or­ dine redaction! * nostrae exigitur. ” Uniusmodi consectarium legitime descendit, petilo illo ultimo saperia· memorato corporis Christi mystici fine, ■ Inscriptio huius capitis alia quidem e»t ab ea diversa quae in schemate legitur. At utotra videtur fortasse praefe­ renda non solum quia ilhm supponit, sed potissimum quia net impellit ad rem pertractandam «Uounopem necvasariam. qualia est ecclesiae divina institutio. Etenim quod dici de ecclesia posset, Id pendet omnino ah eius institutione. Profecto ab completa descriptione institutionis ecclesiae deduci facile pea­ sant sive immediate, sive mediate omnes eius veritate·» unda existimavimus de eadem txprtMM m *Dtii sanctificatio, cultusqne Dei debitas moderari, et a Caput IV. curare; aetemamque fidelium vitam disponere, ac ecclesiae indefectibililale. dirigere indepondenter omnino a quavis terrena Indefectibilitas ecclesiae nou minus, ac aliae auctoritate deberent1. En itaque praecellens illa ec­ clesia, quae at inexhausto misericordiae Dei Patris superius declaratae cius proprietates ab ipsarnet fonte manavit, quaeque fuit in Spiritu sancto con­ Christi institutione innotescit1. Etenim cuoi ad finem stituta, et quam suo sanguino acquisivit, tamquam usque mundi qui in terris peregrinantur mortales, sponsam unice electam aeternum dilexit, fundavit, Christo auctore, ralvandi sunt; ecclesia ipsius, quae ac instituit ipse auctor fidei et consummator leans sola ab eo fuit ut salutis societas designata5, usque Christus Dominus noster pro totius humani generis ad consummationem saeculi immutabilis semper et immota persistet. Licet igitur ecclesia crescat, ct beatitate perfecta5. utinani augeatur iugiter fido et charitato, ut Christi Caput III. corpus in dies magis aedificetura ; licet pro varia Ik ecclesiae societate cera, una. perfecta, spirituali, aetate sua, ct pro diversitate adjunctorum, inter supernaturali, simulque visibili3. quae constanter militando versatur, vario seso ex­ Si quis nutem ecclesiam hanc consideraverit, plicet; eadem tamen in ae auaque α Christo acceptu quemadmodum fuit a Christo redemptore nostro constitutione immutabili ** perseverat itu, ut nulla instituta4, cani apprime videbit neque indefinitam, post illam neque plenior, neque perfectior solutis neque informem sibi relictam societatem, eed ia sua B oeconomia in hoc sacculo sit expccUnda4. Quare essentiali constitutione determinatam , * neque per Christi ecclesia numquam potest excidero suis pro­ variae consociatione * dispersam atque diffusam. sed prietatibus ac dotibus sacro suo ... (prout in totam in se collectam penitusque cohaerentem, ut schemate capito Vili). indivisum illud uc indivisibile corpus praeseferat, Caput V. quod est ipsum mysticum Christi corpus, idcoque De ecclesiae infallibilitate. ad ipsam nullatenus pertinere quascumque alias societates a fidei unitate, vel a communione huius Excideret porro ecclesia Christi α sua immu­ corporis sciunctas5; neque praeterea membrum, seu tabilitate1 ct desineret ense societas vitae, ac ncpartem alterius cuiuslibet societatis esse; neque cessariuxn salutis medium . . . usque ad postrema cum alia quavis confusam, aut commiscendam, sed verba ·. Caput VI. in semotipsa plane perfectam, ita ut ab bumania omnibus societatibus non solum discriminetur, et Ile ecclesia potestate, iudependens existât, sed super eas quam maxime Christi autem ecclesia non est societas aequa­ evebatur7; videbit tandem eam esse et spiritualem, lium, ac si omnes in ea fideles . . . usque ad verba et ordinis omnino supernaturalis societatem, non ita disciplina et administrationem respiciunt1. tamen ut invisibilis sit, ac latens ait ipsa, sed io * ia capite de ecclesiae institutione. Qaod fi de earum manifestatione posita velati excelsa et illustri * in mu monte civitas, et velati lucerna super candelabrum, C virib.liute x»a fisi sermo, fsrile intelligitur, cum nullum concipere poeumn * magisterium inter bosiines. ministerium et re­ quae solo iustitiao illumioata mundum universum gimen quod nou rit visibile, praesertim cum ea habeant mu­ luce suao veritatis illustrat·. serà de quibus disseritor. Praeterea illa verba quae abscondi non poled in textu scherniti! relata. ideo rabiata fuere, quod 1 A verbh paftquam in liyno usque ad Paire rtcrperii excivitas· excel «a et illustris io monte, tali * est ut abscondi pri&itar factam de ecclesiae in *titQtk>ne; quae autem requuutar Bullo pacto po«iL iadiranl eia * eoeuliam. llaec desamprimua a capile IV sche­ 1 Indefectit/ilitatem etiam ab ipsamet Christi ecclesiae·· *, mati ot quisqae per te videt, *ed nonnulli * * dempti vocabalia, butiintione deduximus vb rationem pro alii * ecclesiae propriequae vel inatilia ad rem nostram daximu . * vel non omnino tatibtt * ad luctam. r.ece^iria. Certe quidem ri qni * eederiae eraentiam, quemad­ 5 Estenui adierimus _ab eo fixit ut salutis aorietas demodum tadicatam a nobis fait, parumper considerabit, facile flgnata· quatenus huitw ¡«a! ma ri * veritatis fon * indicaretur. * praecipui ecclesie proprie (ale * roududat oportet. ’ Verba .in die * * icari ’ ea de causa adjecimus, quod 5 Haec postrema perioda * rimai ans compirei ¡tur. quae etiam-i ecclesia fide et charitate progressu tempori * minime indicala hinc inde a nobi * raperini faerunt, quod attinet ad augeretur, attamen (’brilli corpus semper aedificatum staret. ecd esine originem, fandamentnm. et finem, onde eius p r serian 4 Postrema haec seniculi * in principio capiti * posita Ideo tiam in posteram deducere naturali consecutione poterimus. tramuta fait ia finem···, cum nobis rifa ait ut legitima índe’ Ut ab hoc titolo innotescit, nc» Loie capiti adianximu * * fectibilitati conclusio. duo immediate * ub«eqaentia, de vi «i bili tate turni rum. et de i Verbum dijnilate videtur non e** addendum, non quod noi tate ecd eri ae. Existimavimus enim id fieri commode po&se non referat, id quod verum e«t, ted quod rem inopinanter in­ •ine ollo veritatis et claritatis detrimento, immn valde inrer- dicat a veritatibus superius exporitis minime InslnuaUm. Salis vire ad rem in maiori qtudain extenrioue uno *nb iuloitn itaqne foret ai diceretur .excideret porro ecclesia Christi a tua impie indam. D immuîa'rildale, et desineret...“ 4 Ideo ad Chriati institutionem remisimus qui voluerit ec­ • Duplici de causa hanc notam apporaimu . * 1* ut desiderium clesia· proprietates dignoscere, cum ab ea quidem comes om­ manifestemus ali.» modo redigendi, ri fieri |»o< *et, universum nino fadli ratiocinatione dedacaotnr, quando ecclesiae institutio caput Nam rerum expositio minus implexa, magisque spon­ in tola tua iulegniate proponatur. tanea pOMei exhiberi; 2° ut patra * adprecemur ot quaerant 5 Non sine causa loquente- de ecclesiae constitutione vuca-- an «'biecturo in fallibili toti * praetef fidem et inores reipidat bnlnm adierimus wevtxali. Nam uti nobis videtor in ecclesiae ea etiam /alati * practica media cuncti * fidelibus praescripta, constitutione »ant * parte quaedam essentiales, et accidentales; eo nimirum len-m quod cedria errare nequeat m medii * prae­ illae faerunt quidem a Cliriatu determinatae, hae autem minime. scribendi * velati per »e ad «datem necessarii , * vel opportunis, 4 In hac periodo volumus includere, quae in capite de quasi ec** ab-vlute poetent neque necessaria, neque oppvrtuca. eederiae unitate tradantur, ut quisque intriligit. *ed post­ Falemur equidem infallihilitati * ob lectam aliquam semper re­ ponendo illam sententiam qiuiccum^tra Mridalct... toundae; spicere veritatem; at qui * * dictura est ecclesiam veritatem ali­ etenim· putavimus rs-e consectarium anle< *edentium. quota aut non exprimera, aut saltem nnu supponere, quoties­ 1 Propositio .independen * exiriaf schemati adiecU n nolle cumque aliquid a fidelibus agendum proponit? Si igitar in boc fait eam eam· * necessariam cennuimm: nam alicuius eocapite mini est, ut opinamur, quod rem banc respirisi, videtur nobis aliquid esse adjiciendum, si descendere patres in noitram * rietati perfectio non tam desumitor ab ein * distinctione et sententiam existimaverint. fine, quam ab omnimoda Independents. . ’ Loquea le * de ecclesia *: visio ditate nullam mentionem ’ Qiue hoc In capit , * et eo etiam modo quo traduntur sunt ultro ad probanda. Nihilominus uti dicitur .regunt ecclesiam * fedmu de magisterio, de ministerio, sc de regimine Ipriu , * * Mqa non aine consilio; nam de hi * potestatibus iam salis dixi• b»co eicdat habetur in editi * ei vita. ·· um. ed. • etiam ed. ··· fine cod. ·· om cod. h77 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA Caput VII. 878 ranfia qua ecclesia omnes religiosas sectos & sua communione separatas proscribit ac damnat. Nonno De Romani pontificia primatu1. rectius ita canon 6 exprimeretur: „Si quis dixerit Caput Vili. ecclesiam catholicam omnes religiosas sectas a sua De Christi ecclesia ad salutem consequendam communione separatas nullo divino iure proscribere omnino necessaria . * et condemnaro; anathema sit.Quoniam in instituto Salvatoris providentiae In canone XI pro verbo libere poneremus inordino communicatio sancti Spiritus, participatio dependenter a quavis civili pote state, cum episcopi ius veritatis, et vitno non obtineatur, nisi in ecclesia et et officium quidem habent exercendi potestatem per ecclesiam Christi iam a nobis superius declara­ suam libere, id est independenter a quacumque civili tam1, intclligunt omnes hanc esse omnino neces­ auctoritate, non autem independenter a quacumque sariam non solum necessitato praecepti, quo Salvator alia auctoritate, cum ipsi in exercitio suae potestatis noster omnibus gentibus eam ingrediendam prae­ Romano pontifici subiicianfur. scripsit, verum otium necessitate medii, ita ut extra Canonem tandem XIII ita, manente scopo, re­ illam salvari nemo possit. Quamvis igitur qui circa formari poseo putamus: rSi quis dixerit veram ecclesiam Christi invincibili ignorantia laborant, Christi ecclesiam, extra quam nemo salvus esse propter hanc ignorantiam poenis aeternis damnandi potest, aliam esso praeter unam, sanctam, catholi­ non sint, cum nulla obstringantur huiusce rei culpa cam, et apostolicnrn ecclesiam; anathema iit" Et ante Deum; attamen hanc ipsam nemo consequitur, B post canonem XIV posset hic alter addi: „Si quis qui a fidei unitate, vel ab ecclesiae communione dixerit veram Christi ecclesiam non esso illam, quae culpabiliter seiunctus ox hac vita decedit. Qua­ ut Christi in terris vicarium agnoscit Romanum propter reprobamus ac detentamur impiam aeque pontificem; anathema iit.- IIoc enim pacto rectius ac ipsi rationi repugnantem do religionum indiffe­ exprimeretur sensos vocabuli ecclesiae Romanae. rentia doctrinam, qua filii huius sacculi, veritatis Nam quando ecclesia dicitur Romana, sumitur di­ ut erroris sublato discrimino, dicunt, omnibus aeternae verso sensu ab eo quo sumitur quando praedicatur vitao portum ex qualibet religione patere; vel con­ una sancta, catholica, et apostolica. Videant patres tendunt do veritate religionis opiniones tantum plus an ecclesia Christi fuerit in suo esse perfecto con­ rninusve probabiles, non autem certitudinem haberi stituta, id est vera ecclesia una, sancta, catholico, posse. Reprobamus pariter illorum alteram impie­ et apostolica, quando divus Petrus Antiochiae ec­ tatem, qui falsis praetextibus affirmant indecorum, clesiae principatum tenuit. aut ad salutem minimo necessarium esso, deserere IV. religionem etsi falsam, in qua quis natus, vel edu­ Caput I. catus, ac institutus est; nec non ecclesiam ipsam, Deus Pater constituit Christum letum caput noci quae se religionem esso unice veram profitetur, caepopuli a te redempti. tcrasquo proscribit ac damnat, criminantur, perinde . 592. Caixuly Estradi Urgcllensis (n® 107). — Quod ao si ulla unquam esse posset participatio iustitiao cum iniquitate, aut societas lucis ad tenebras, aut C olim Deus promisit Abrahae: Faciam te in gentem magnam: in te benedicentur universae cognationes conventio Christi ad Belial.4. Ad canones quod attinet, in 1 ct 2 nihil ad- terrae: Ego sum, et pactum meum tecum, erisque invenimus adnotatione dignum. In canone 3 non pater multarum gentium: patrem multarum gentium intelligitur cur nominetur ecclesia promissionum di­ constitui te: faciamque te crescere vehementissime; vinarum. Canon autem sextus reformandus videtur, et ponam te in gentibus, regesque ex te egredientur tolerantia enim quandoque praecipitur et iure qui­ (Gen. XII, 2-3; XVII, 4-6); id cumulatissime ad­ dem divino. Praeterea non intclligitur illa intole- implevit in Christo lesu: Parvulus enim natus est nobis, et Filius datus est nobis, et factus est prin­ Dei tum necessariis et conidcntix , * illud verbum necessarii» cipatus eius super humerum eius: et vocabitur nomen minus uobls placet. Etenim ecclesia non solum necessarias, eius admirabilis, consiliarius, Deus, fortis, Pater aed etiiiu mere apportatimi efficere leges potest. Praeteres futuri saeculi, princeps pacis. .Multiplicabitur eius ad quid illa eonclaito: .Unde ecclesia Christi perfecta ludeUu imperium, et pacis non erit finis: super solium David, «st credenda , * quando de «teleria, nipote «ocietate perfecta, iam et super regnum eius sedebit, ut confirmet illud, et in superiori capite mentio explicita facta eut? Tandem haec postre.na periodus: .Haec autem vera et Iam felix Christi ec­ corroboret in iudicio et iuslitiu, amodo et usque in clesia alia non est praeter unam, mu claro, catholicam apostoli­ sempiternum: zelus Domini exercituum faciet hoc ca m Romanam * non videtur sati· * opportune apposito, 1· quia (Isa. IX, 6 et 7); et ideo ad Filium dicit: Thronus ex praemiaris non descendit; Vo quia agit de re adeo erari ut tuus, Deus, in saeculum saeculi, virga aequitatisl, non appareat quomodo possit tam simpliciter absolvi. Videtur ea palmaris veritas, per quantum Intereat, posse deduci tam­ D virga regni tui (Hebr. I, b). quam consectarium post caput de Romani pontificis primatu, Quod olim Deus omnipotens, iuetus et miseri­ dicendo: .Veia igitur Christi «teleria alia non eat, nisi quae cors praefiguravit in Moyse, quem filia Pharaonis habet ut supremum et infallibile eapnt Romanum pontificem. adoptavit in locum filii; cui Icthro, sacerdos Madian, Quare extra Chrixtl veram ecclesiam extaro dicendae sunt dedit filiam suam in uxorem: cui Dominus dixit: quaeeuroque aliae societates religiosae, quae a fide et com­ munione sedis apu^tolicae aeiunguntur/ Ego sum qui sum, et ego ero in ore tuo, doceboque i Caput de Romani pontificia primatu, quamvis non tene­ te quid loquaris. Ecce constitui te Deum Pharaonis: mur de eo aermenem habere, ideo interposuimus quia rectior ingredere ad Pharaonem, et dices ei: Haec dicit rerum pertractandarum ordo postulare videtur. Dominus Deus Hebraeorum: Usquequo non vis sub’ Caput huia-«rn< di postremo loco ponendum ccnsuimna, iici mihi? dimitte populum meum ut sacrificet mihi: quia praemissa veritate, veram Cbristi eedesiam non ease nisi iilam, in qua Romanns pontifex agroscitur at supremam eius et liberavit populum a servitute Pharaonis: et de­ caput, descendit extra banc ecclesiam salvari neminem po.otest rapere de manu Patris mei. e Elucet etiam indo mysterium ineffabile vitae minus noster non ferro, sed ligno vicit mundum et indefectibihe. incorruptibilis, atque infallibilis regni domuit orbem, regnavit a ligno Deus. veritatis et justitiae. Nam licet coalescat cx hominibus et non ex angelis, nihilominus illud purmanot Csput IV. semper idem quoad substantiam et voluti aurora Ecclesia Christi est regnum veritatis, et ius titiae, consurgens progreditur usque ad perfectum diem. indefedibile, incorruptibile atque infallibile. Defecerunt plures ecclesiae in Africa; defecerunt Divina praerogativa, qua ecclesia Christi distin­ quoque ecclesiae quamplurimac orientales; at plures guitur a quocumque terreno ac civili imperio, et ecclesiae Germaniae adiunxerunt se ecclesiae Christi: ob quam a Deo sublimata fuit super omnia regna defecit deinde cx parte Germania, defecit Anglia; terrae, ut ea do causa omnia ei subiicerentur, at conversae fuerunt ad fidem Indiae orientales at * eidomque obedirent, ea est, qua α Deo constituta quo occidentales2. Numquarn tumeo defecit eccle­ ••st regnum veritatis et iustitiao, indefectibile, in­ sia Romana; manet indefcctibile, incorruptibile ac corruptibile, atque infallibile. Vidit istud sublime infallibile testimonium Pauli apostoli do apostolica regnum propheta Lai as. cum praedixit: Et erit in D Romana ecclesia: Quia fides vestra annuntiatur in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in universo mundo (Rom. I, 8). Quoniam hnec eat singu­ vertice montium, et elerabilur super colles, et fluent lari· firmissima l’etra, super quam Christus aedi­ ad eum omnes gentes, et ibunt populi multi, et dicent: ficat suam ecclesiam: et portae inferi non praevale­ renile et ascendamus ad montem Domini, et ad domum bunt adversus eam (Matth. XVI. 18). Quoniam Dei lacob, et docebit nos vias suas, et ambidabimus haec Romana ecclesia eat divinitus electu ct fun­ in semitis eius, quia de Sion exibit lex et ver­ data ecclesia Ilei riri, columna et firmamentum veri­ bum Domini de Jerusalem: et indicabit gentes et tatis (I nd Tímoth. III, 15), ad quam necer so est arguet populos multos (Isai. II, 2-4). omnem alium convenire ecclesiam, ut fiat corpus Praedixit iterum lenias istud futurum inter mysticum Christi ex unione cum capite vicario ct gentes divinum regnum ecclesiae Christi, cum pro­ visibìli beato Petro. Quoniam ip e * est unicus phetavit: Dixit redemntor tuus Dominus: misericordia decreto Doi Patria delectus apostolus, ut ageret in mea non recedet a te, et foedus pacis meae non move­ terris vices Filii sui unigeniti, et per cuius os gentes bitur. Dicit miserator tuus Dominus: Ecce ego sternam audirent verbum evangeli! Christi et crederent per ordinem lapides tuos, et fundabo te in sapphiris, (Act. XV, 7). Quoniam solus beatus Petrus est, et ponam iaspidem propugnacula tua, et portas tuas cui a Christo dictum est: Ego autem rogavi pro te in lapides sculptos, et omnes terminos tuos in lapides ut non deficiat fides tua (Luc. XXII, 32), et tu alidesiderabiles, universos filios tuos doctos a Domino: i om. ed. haec est haereditas senorum Domini, et iustitia eorum 2 atque occidentales om. ed. 885 OBSERVATIONES IN PRIMA X quando conversus confirma fratres tuos. Quia ipso 2 cat primas apostolorum, a quo Christus specialem exegit dilectionum ad pascendos agnos et ores; ideoque ad eundem specialissima praerogativa perti­ net oratio et promissio Christi : Si diligitis me, man­ data mea serrate; et ego rogabo Patrem et alium Paraclitum dabit vobis, ut maneat cobiscum in aeter­ num, nimirum cum Petro capito vicario visibili, ot cum omnibus et singulis membris, rive agni» sive ovibus adhaerentibus capiti; huic ergo, ox oratione Christi capitis. Pater speciali amore, in aeternum immutabili, dabit Spiritum veritatis, quem mundus non potest accipere, quia non ridet eum, nec scit eum (Ionii. XIV, 14, 17). nipote qui recusat audire ▼ocelli humilis pircaturia, atque iiigndi in domum Dei fundatam supra Petrum, et in cuius ¡anuís scriptum est α Deo: sponsabo te mihi in sempiter­ num (Oseo II, 19). Caput V. SCHEMATIS DE ECCLESIA 886 mundati in unum corpus coalescerent, in quo membra casent ad invicem ac su.o divino capiti fido, spe et caritate coniuncti, uno eius spiritu vivificarentur, ac caelestium gratiarum ct charismatum dona cumu­ lato reciperent. Ea ecclesia, quae ab inexhausto Dei Patris fonte profecta, per incarnati Verbi mini­ sterium operamque fundata, in Spiritu sancto con­ stituta est; qui in apostolos primum largissime effusus, abunde etiam iugiter diffunditur in filios adoptionis, ut iidem eius lumino collustrati, una mentium fide ct Deo adhaereant et inter se cohae­ reant; ut pignus baereditatis in curdibus suis cir­ cumferentes, carnis desideria ab eius, quao in inundo est, concupiscentiae corruptione avellant, ct beota una communique spe firmati, proroitsam aeternam Dei gloriam concupiscant, atquo adeo per bona opera certam suam vocationem ot elec­ tionem faciant. Hanc igitur ecclesiam, quam acquisivi! sanguino suo, ct tanquam sponsam unico electam aotemum diloxit. auctor fidei ot consummator Icsus ipse fundavit atquo instituit, et per apostolos suos eorumquo successores iugiter ucquo ad consummationem saeculi in universo mundo ct ex omui creatura colligendam, docondam regcndsmque praecepit, ut una esset gens sancta, unus populus acccptabilis. sectator bonorum operum. itegnum ecclesiae habet a Deo veram et propriam, ac independentem a quoris alio saeculi principatu pote­ statem dicinam tum ordinis tum iurisdidionis, cuius regimen supremum commissum fuit vicario Christi Domini, ¡tornano pontifici. Rpgnum ecclesiae Christi Domini habet pro­ priam hierarchiam a quovis saeculi principatu [in­ dependentem), nequo humano arbitrio communitatis Caput II. fidelium constitutam, sed divina ordinatione fun­ datam ot definitam ad regendum et gubernandum Ecclesiam esse veram societatem, ii qua et per quam tantum excoli potest Christiana religio. et indicandum poouium sanctum Dei. In veram itaque porfectamqiio societatem coales­ Prae ai det autem huic divinao hicrarchiae sum­ mus pontifex, cpi. copus Romanus, successor beati centes, multi unum corpus sumus in Christo, in quo Petri, et vicarius Christi in terris, cui inhaeret ex ▼ivimus, movemur ot sumus, et cx quo totum corpus Dei decreto prine patus tum honoris tum iuris- compactum et connexum per omnem iuncluram dictionis in univenum regnum unius sanctaeque subministrationis, secundum operationem in men­ ecclesiae. Cuius rei causa dictum fuit beato Petro C suram uniuscuiusque membri, augmentum corporis a Domino lesu: Tibi dabo claves regni caelorum: facit in aedificationem sui in caritate. Nequo enim quodc.umque ligaveris super terram, erit ligatum et societas hacc indefinita vel informis a Christo re­ in caelis (Matth. XVI, 13). Duplex distinguitur in licta est, sed quemadmodum ab ipso suam exihoc divino ecclesia© regno vera potestas, alia ordi­ stentiam habet, ita eiusdem volúntate ac lege suam nis, «lin iurisdidionis, ast ulriusqne regimen subtec­ existendi formam suamquo constitutionem accopit. tum est primatui episcopi Romani. Sunt utique Nequo eadem membrum est sive pars alterius cuius­ episcopi principes ecclesiae, at eorum consecratio libet societatis, nec cum alia quavis confusa aut fiat oportet ex auctoritate Romani pontificis vel commiscenda, sed adeo in semetipaa perfecta, ut expressa, vel tacita, secus enim, licet valida esset dum ab omnibus humanis societatibus distinguitur, consecratio, non forent tamen principes pastores supra illas tamen quam maximo evehatur, casque omnes ad so attrahere atquo in suo sinu complecti gregis dominici, sed mercenarii et lupi rapaces. Habent episcopi iurisdictionem n Spiritu sancto, maximopere studeat, ut earum mombra dum ad qui posuit eos episcopos regere ecclesiam Dei (Act. XX, terrenam pertinent civitatom, etiam in altera quae 28); sed ut hunc habeant α Deo acceptam iuris- spiritualis est ac ordinis omnino supcmaturalis, dictionem, necesso omnino ois est, ut a Romano quaeque distinctionem ludaci ot Graeci non agnoscit, pontifice acceperint veram ot legitimam missionem; adseribantur sicquo in Dei chántate, quao per quae,si eis defuerit,omni prorsus jurisdictione divina Spiritum sanctum diffunditur, firmentur, et non carebunt ad regendam ecclesiam Christi Domini. i singuli seorsum, sed eiusdem sancti Spiritus nexi­ Atquo hoo admirabili ac divino consortio legitimae bus in unitato cohaerentes, religionem excolant, missionis ac divinao jurisdictionis principes eccle­ quam Christus docuit, quamque ita societati a se siae episcopi arctissimo vinculo unionis fraternae vin­ iuatitutao inhaerentem voluit, ut cum ca penitus ciuntur inter se, et cum Romano pontifico, monarch© conserta ac voluti concreta maneret, et extra illam nullo modo excoli posset. ut capite totius regni Christi. V. Caput l. De ecclesiae constitutione. 593. Arrigoni Lucanus (n® 21 b). — Unigenitus Dei Filius, Patri coaeternus et coaequalis, per quem facta sunt omnia, in ca plenitudine temporis quae sempiterno consilio fuerat praestituta, visibilis ap­ parere dignatus est in assumpta humilitatis nostrae natura, ut Adae filii, tot nominibus inter se divisi, maximo vero peccatis dilapsi, novum induerent hominem qui secundum Deum creatus est in institi© ct sanctitate veritatis, et ab omni culparum labe Caput III. De necessitate, qua salutem consequi cupientes ad ecclesiam pertinere debent. Hinc omnes intelligant quam necessaria ad sa­ lutem obtinendam societas sit ecclesia Christi, praeter quam nullam aliam communionem ipse nutrit et fovet tanquam ecclesiam suam, quam solam diloxit et seipsum tradidit pro ea, ut illam sanctificaret, mundans lavacro aquae in verbo vitae: ut exhiberet ipse sibi gloriosam ecclesiam, non habentem maculam, aut rugam, aut aliquid huiusmodi, sed ut sit sancta ct immaculata. Hace 887 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 888 enim aunt verba Veritatis: Qui non est mecum. con­ A coeant. Ad hanc voro unionem effonnundam ip«e tra me est : et qui non colligit mecum. dispergit. amnntiraimus servator noster > a e rum regenerationi® Idcirco docemus etc. (prout in schemate pag. 11 lavacrum instituir, quo filii hominum ab omni pec­ cati sorde ex ineffabili cius sanguinis virtute mun a lin. 18 [541 C ixj usque ad finem capitis VI). dati, fide. >pe ct cha ri lato divinitus in eorum corde Caput IV. infusis, arctissimo rum eodem Unigenito Dei conExtra ecclesiam talcari neminem posse. ¡unguntur, ot per cum alter ulterius membra neces­ sario evadunt, uno rodvmquu eius divino spiritu (Prout in echomate, capite VIL) vivificata. Hoc mysticum corpus ipsa ecclvii.i est, Caput V. cuius *pcci<··» cadesti omnino pulchritudine efful­ Ecclesiam esse societatem risibilem. gens nunquam satis commendari potest fidelibus, ot eam iugitor unto ocupas habeant, 1)«· hoc mv-tico (Prout in schemate, capito IV.) corpore dicebat Christus: Ego sum vitis et vos pal­ Caput VI. mites: qui manet tu me e! ego in eo. Si quis in me De risibili ecclesiae unitate. non manserit, mittetur forus sicut palmet, et arescet, et colligent eum et in ignem mittent; et sanctus (Prout in schemate, capite V.) Paulus: Cuius caput est Christus, ex quo totum Caput VII. corpus compactum etc., uti in schemate. De ecclesiae indefectibilitate. b Caput II. (Prout in schemate, capito VIII.) Nonnisi in ecclesia a Christo fundata, et per eius Caput Vili. ministerium homines posse profiteri religionem christianam. De- ecclesiae infaliibiiitate. (Prout in schemate, capite IX.) Hanc eceleaiam quam lesus acquisivi' sanguino suo. ct uti sponsam unice electam aeternum ada­ Caput IX. mavit, ideo instituit, et por apostolos suos eoruniDe ecclesiae potestate. que successores in universo orbo usque ad consumma­ (Prout in schemate, capito X.) tionem saeculorum propagari praecepit, ut in ea ct per eam omne * homine·» agnoscerent et pro­ VI. fiterentur religionum quam ipse docuit, quae qui­ Prooemium. dem religio est unicus verus modus colendi Deum 594. Gastaldi Salutiarum (n * 108). — Cum hac eiusque voluntatem exequendi, ct cal necessaria aetate humani generis hostis ut religionem chri * atque indeclinabilis conditio ut qui. * membrum fiat stianam vel penitus extinguat, vel saltem impediat Christi eiuique mystici corporis, ct sic caelestem quominus ulterius diffundatur, et ubi viget, vim gloriam promereatur. Salvatoris ituque nostri mena suam omnem exerceat, fraudulentas et mendaces est. ut omr.es homine» quotquot ubique terrarum opiniones de sancta Dei ecclesia excitaverit, toto- C sunt, invitentur in hanc suum ecclesiam, et quotquot que nisu propagare conctur: nos qui firmiter cre­ eam ingrediuntur fiant una gens sancta et unus dimus unigenitum Dei Filium et Salvatorem nostrum populus Receptabilis, sectator bonorum operum. omnem doctrinam, quam o caelo detulit, et omnia Neque enim evangelicao religionis ratio est, ut ex­ instrumenta salutis in ecclesiam α se fundatam con­ cluso quovis societatis vinculo, veri adoratores Patrem tulisse, ut ex oa tamquam ex publico cunctisque adorent quidem in spiritu et veritato, sed seorsi in aperto thesauro omnes homines acquirere possint ct alii ab aliis omnino separati, quin immo Redemp­ caelestes divitias aeternae vitae: nostri muneris tor noster rtligionern suam ita societati a sn insti­ esse ducimus hano ipsam ecclesiam instantius fideli * tutae seu ecclesiae suae inhaerentem voluit, ut bus commendare et iis qui extra eam sunt indigi­ eum ea penitus conserta ct concreta manere debeat, tare, tum potiora capita doctrinae catholicae de ot extra illam nulla religio seu Christiana * eu ver·, ecclesiae naturo, proprietatibus et potestate ex­ dici possit. Quare ipse dixit; Si quis ecclesiam nuti ponendo, tum oppositos errores subiectis canonum audierit, sit tibi tamquam ethnicus et publicanus. articulis condemnando Nullus itaquo homo potent esse in ecclesia Dei quin religionom christianam profiteatur, nullusquc Caput I. hanc religionem profiteri quin in ecclesia, sit. ct ab Erchsiam r<.xe corpus Christi. eius ministerio edoceatur et regatur. Quaro sanctus Unigenitus Dei Filius, qui nulla unquam aetate loannes scribebat: Quod vidimus et audivimus annun­ miseris Adae filiis ope sua defuit, in plenitudine lem· D tiamus vobis, ut et ros societatem habeatis nobiscum, poris sempiterno concilio praestituta, in simili­ et societas nostra sit cum Patre et cum Filio eius tudinem hominum factus, visibilia apparuit in nostri lesu Christo. corporis forma, ut homines, qui per peccatum Adae Caput III. a filiorum Dei adoptione, ct consequenter ab aeterna Ecclesiam esse societatem veram, perjecamt, hsereditao visionis beatificae exciderant in eam spiritualem et superna turatevi. divinam adoptionem et caelestem haereditatem misericorditer rostitnerentur. Ad quem finem ipso Porro ne quis putet ecclesiam osse societatem non solum docuit religionem suam, scilicet omnia indefinitam et informem, quae propteroa indigeat quae credere et agere debemus ad eam adoptionem uniri cum alia societate ut evadat definita et for­ et haereditatem promerendam, sed voluit, ut quot­ mata: docemus enim et declaramus, ecclesiam a quot ovangelium suum amplecterentur, una cum lesu Christo cius capite et sponso sicuti existentiam illo et inter se ipsos mysticum corpus efformaront, suam, ita numeris omnibus absolutam constitutionem cuius ipso caput esset. Nec enim ullus hominum ct formam accepisse, ita ut ipse vera societas sit, fieri umquam posset filius Dei adoptivus, nisi in­ omnesquo perfectae societatis qualitates habeat: et time coniunctus cum unigenito Filio quem Puter ab nullomodo sit pars aut membrum alius cuiuslibet aeterno sibi consubstantialem genuit *, et quotquot societatis, aut cura alia societate sit confusa aut cum hoc unigenito Filio Doi uniuntur, necessario unquam commiscenda: sed potius in so ipsa adeo in societatem, et quidem omnium nobilissimam. perfecta sit, ut dum ab omnibus humanis socie- 889 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 890 tatibus distinguitur, supra eae tamen omnes in a imperfecto qui ad salutem non sufficit, quia etsi immensum divina sua praecellentia evehatur. Quis fidem et spem servent, cbaritato tamen destituuntur. enim non videat quibuslibet societatibus huius terrae Alii demum sunt in anima et corporo ecclesiae, qui caelesti dignitate praeeminere ecclesiam, quao ob scilicet interius et exterius omnia habent et perfi­ intimam suam coniunctinnem cum unigenito Eilio ciunt quao chrietianum decent: et hi in magno Dei incarnato, eius mysticum corpus est, eiusque semper numero fuerunt, sunt, et erunt. sponsa, ideoque ct aeterni Patris filia adoptiva, et Caput V. vivum templum Spiritus sancti, qui eam luce sua De visibili ecclesiae unitate. illuminat et amore inflammat? Qui quidem Spiritus tkiuctua in apostolos primum largissime effusus, Declaramus autem hanc societatem, quae anima deindo per cos rorutnquo successores abundo in simul constat et corpore, ideoquo invisibilis ct visi­ filius adoptionis continuo diffunditur, ut omnes ec­ bilis est, esse illam ecclesiam divinarum promissio­ clesiae filii una eademquo fide adhaereant Deo ct num et misericordiarum, quam Christus tot prae­ inter ae, ct una communi spe aeternam gloriam rogativis ac privilegiis distinguerò ac exornare concupiscant, ciusdcmquo charitatb igne accensi voluit, ct eamdem in sua constitutione ita caso in Dei amore ct proximi concrescant, ct mutuam determinatum, ut ipsa etiam viribilitor una sit et sibi opem afferant ad caelestem illam societatem unica appareat, et qunccunique societates ab ea promerendam, in qua omnes simul Dei ipsius beati­ seiunctae sunt, etsi Christi nomen sibi usurpent, tudine una cum angelis eius fruentur. lamvrro 1 I et Christi doctrinam ct sacramenta sc tenere glocum oupernnturnlis sit unio fidelium cum Christo rientur, nullomodo tamen ecclesiae Christi pars aut et inter «e, i-upernaturalcs quoque divitiae hint fides membrum sunt vel dici possunt. Nec enim Christus «pes ot charita·, supernatandi· sit bcatitudo quam voluit ecclesiam suam per diversas hominum con­ in caelo consequuntur, oiidentcr apparet, ecclesiam sociationes inter sc divisas osse dispersam ot diffu­ esso societatem essentialiter supcrnaturalem, quam­ sam, sed eam ita constituit, ut tota in se collecta vis linee vius supernaturalis essentia in so ipsa penitusque cohaerens, in suo conspicua et visibili unituto indivisum et indivisibile corpus efformarut, invisibilis ct interna maneat. quod Cat mysticum ipsum corpus Christi: de quo Caput IV. Apostolus ait etc., ut in schemate. Ecclesiam r/s ** societatem risibilem. Caput VI. Absit tamen ut quis arbitretur, ecclesiae membra nonnisi internis ct latentibus vinculis iungi, propter- Ecclesiam es om. ed. OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 893 dati, qui eam libero et a quavis sacculari domi- j natione independontem excreent; ideoque cum omni imperio regunt ecclesiam Dei, tum legibus et in­ diciis decretoriis, quae conscientiam ligent, tum poenis salutaribus indictis in sontes quamvis in­ . * vito Docemus tandem, illam potestatem non solum quae immediate fidem et mores, cultum et sanctificationem respiciunt, sed omnia quao aliquo modo ecclesiae disciplinam et ndministrationem re­ spiciunt complecti. Unde fit ut ecclesia Christi credendo sit societas perfecta. Et haec quidem vera ecclesia non alia est praeter eam quao Ro­ manum pontificem uti visibile suum caput agnoscit et reveretur, et hac de causa dicitur etiam Romana. 394 origo ecclesiae non in natura, vel pactis aut legibus hominum quaerenda, sed tota omnino divina est. et ex consiliis divinae sapientiae ac bonitatis prorsus repetenda. Caput II. De institutione ecclesiae a Christo facta, eiusdemque constitutione. Unigenitus porro * Dei Filius conmbstantialis Patri, promissus in lege veteri Messiae, et ipse expectatio gentium, cum in plenitudine temporum caro ct homo factus est, atque habitavit in terri?, non modo caelestes hominibus veritates nunciavit doctrinamque eius qui miserat illum, Ecd praeter quam typis significare ecclesiam voluit duplicis piscationis suo iussu factae, ac tunicae suae incon­ VII. sutilis, atque parabolis arcae, convivii, retium, JVoormíf/m. pascuorum, et agri, divinum propositum suum adum­ 595. Moreno * Eporediensi (n° 96). — In nomine bravit, sed et per alios evangeliom suum nuntiari sanctae et individuae Trinitatis, Patri» et Filii B ac edoceri mandavit, ac in seipsum credentes con­ iunxit, ct coagmentari iussit in unam societatem, ci Spiritus sancti, Anien. Sacrosancta oecumenica et generalis Vaticana quam appellavit ecclesiam suam (Matth. XVI, 18), synodus in Spiritu sancto legitimo congregata, in ea populum et haereditatem suam (Tit. II, 14; Act. XX, praesidente eiiuctissimo domino Pio papa IX Ro­ 28; Pe. II, 8), regnum caelorum (Matth. XXII, 24). manae ecclesiae pontifice, Christi vicario et suc­ ovile suum (Io. X, 16). Id autem Christus Dominus cessore sancti Petri apostolorum principis, eius solli­ multiplicibus ac luculentissimis factis complevit; citudini omnium ecclesiarum plaudens, et insimul nam post miracula, sermonem in monte, ac seipsum consociata, cum perpetuo ante oculos habeat, ut ad pernoctandum in oratione Dei, ab hac rediens, aublatis erroribus, et veritas et puritas divinae vocavit ad se quos voluit ip»e, et fecit ut essent religionis conservetur, sacratiorum conciliorum duodecim aecum : et misit illos praedicaro cum exempla sequens fidem et doctrinam catholicam in potestate curandi infirmitates et eiicendi daemonia primis asserere ac vindicare pergit, de humani ge­ (Matth. X; Marc. III; Luc. VI). Mox pascha se­ neris et fidelium saluto ac bono summopere sollicita. cundo celebrato, cum egressus abiissct in patriam suam, vocavit duodecim, dedit illis virtutem et Caput I. potestatem super omnia daemonia, et misit prae­ De origine divina et antiquitate ecclesiae Christi. dicare regnum Dei (Marc. V, 7; Luc. IX), cosque Aeternus quippe Deus Pater misericordiarum, plura mirabilia edocuit, ac magisterium edocendi1, cum Verbo suo, quem genuit ante saecula, omnes et praecipiendi imposuit inclamando: „Qui vos audit gentes in haereditatem promiserit et in possessionem me audit, et qui vos spernit me spernit- ; tertio autem terminos terrao (Pe. XI, 7, 8), altiasimis sapientiae celebrato pascha, postquam transfiguratus est in suae consiliis sanctam ecclesiam decrevit, et elegit monte, et alia mirabilia operavisset, discipuli vene­ nos in ipso ante mundi constitutionem, nosquo prae­ runt Capbarnaum, et residens vocavit duodecim, mo­ destinavit in adoptionem filiorum (Eph. I, 4, 5, 22). nita institutionesque ipsis ampliavit2, irretractabili Hinc omnia subiecit Deus sub pedibus eius, et decreto sancivit, quemcumque ecclesiam non auditum ipsum dedit caput super omnem ecclesiam, quae iri. ut ethnicum et publicanum esso habendum, est corpus ipsius, super omnia quidem visibilia et1 ideoque iudicium ecclesiae suae in terra iudicium invisibilia: et postquam Adam in summam illam Dei futurum in caelo, moxque adiunxit: „Arnen incidit calamitatem, ut sanctitatem et iuslitiam, in •dico vobis, quaccumque alligaveritis super terram, qua creatus fuerat, amitteret, et alia subiret mala, erunt ligata et in caelo; et quaecumque solveritis * 4 Deinde e quao ipsum suosquo posteros omnes faciunt miseros, super terram, erunt soluta et in caelo. per Redemptoris promissionem misericordia et veri­ mortuis revocatus una sabbatorum, et fores essent tas obviaverunt sibi, iustitia ct pax osculatae sunt clausae ubi erant discipuli, lesa» stetit in medio (Ps. LXXX1X, V. 11), et in terris facto incepit eorum, ct dixit eis: Pax vobis; tum ostendit ma­ ecclesia, in qua per fidem illius salutem consequuti nus et lutus, dixitque eis iterum: Pax robis, sicut sunt quotquot in ipsum speraverunt in veteri Teata- misit me Paler, qui e caelo in terram ad vitam mento; non enim aliud sub caelo umquam nomen D aeternam hominibus largiendom mo misit, et ego datum est hominibus, in quo salvari possent (Act. IV, mitto cos pari auctoritate, ct ob eutudem finem. 12) Exindo omnia quao do Redemptore prnmissa, Haec cum dixisset, insufflavit cum ordinatione pote­ praesignata habentur vel α prophetis praedicta statem eis conferens ordinandi successores, et dixit ante ac post legem Moysi datam, passim sancti eis: Accipite Spiritum sanctum: quorum remiseritis patres referunt ad cius ecclesiam, cuius septem peccata remittuntur eis; quorum retinueritis, retenta praesertim typos deprehendunt, paradisus nempe sunt. Tandem undecim cum abiiasent in Galilaeam terrestris, Eva, arca Noo, do qua ipso beatus Petrus, in montem, ubi constituerat illis. lesas accedens ct veterum patriarcharum uxores, ipse populus locutus est cis dicens: „Data est mibi omnis po­ electus, templum Icrosolimitanum, et lupis de testas in cacio et in terra: euntes ergo, docete montibus abscissus sino manibus, qui factus est omnes gentes baptizantes eos in nomine Patris et mons magnus, et implevit universam terram. Et Filii ct Spiritus sancti, docentes cos servaro omnia profecto a prophetis praedicatur civitas iusti, urbs quaecumque mandavi vobis. Et occo ego vobiscum fidelis (Is. I, 26), civitas Domini9'(id. LX, 14), vinea Miin usque ad consummationem saeculi.electa (Hier. Π, 21), hortus conclusus (Cant. IV, itaque per praedicationem evangelii, baptismum 12), acies castrorum ordinata (id. VI, 3), regnum et mandata, ecclesia sua fundata, et apostolis con­ sempiternum (Dan. Π, 44; Osce Π, 19). Quare stitutis eiusdem rectoribus cum divino magisterio • ac ed. * om. ed. 1 am universam primatum dare, excellentiae ot ministerii principalia ipsam con­ ct fundamentum ponere aedificationis perpetuae. stituit, fundamentum eat primarium et essentiale Igitur miserator Dominus, qui omnes homines B ciusdcmque caput, in aeternum habens sacerdotium, vult salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire, pro qua wcmetipsum tradidit, ut exhiberet ipse sibi m non habentem maculam (Eph.V, ecclesiam instituit cum divina musione universum gloriosam cecie»i* genus humanum per fidem ct legem suam, per 25), unde filii ipsius corpus fierent Christi ct membra sacramenta ct gratiarum Spiritus sancti diffusionem dc membro (1 Cor. XII, 27), per fidem in eo qui ducendi ad vitam aeternam, eiquo secundum divitias vira est, per sacrum regenerationis ct renovationis sapientiae suae rectores dedit apostolos utorumque lavamen ab ipso institutum, per charilatem, qua successores episcopos, et principem corumdem secundum mandata vius ambularent (II Io. VI), sicPetrum perpetuo item victurum in successoribus. que membra fierent ad invicem per horum omnium communionem sub corumdem paetorum regimino. Caput 111. Praecellens profecto ecclesiae species, cuius caput De Christi ecclesiae propagatione per apostolos. eat Christo», ex quo totum corpus compactum iuxta Quae quidem omnia uti apertissime constant constitutionem cius ct connexum per omnem ¡unc­ ex factis et dictis divini auctoris et fundatoris in turam subministrationi», secundum operationem ecclesia constituta fuisse, ita ab apostolis apprime in mensuram uniuscuiusque membri augmentum intellecta ct cxequuta perhibent eorumdem facta, corporis facit in aedificationem sui in caritate (ad qui ludaois primum, tum gentilibus, in omnem Epb. IV, 16). Quam speciem non modo visibilem, terram fidem et legem Christi annuntiaverunt, et sed admirandam faciunt divinum ministerium, a acceptis potestatibus in universarum gentium bene- C quo credenda interiusque profitenda fides (Rom. X, ficium usi sunt, divinum mandatum sibi factum 10) publice proponitur; sacrum ministerium, quod principibus synagogae et praesidibus imperii oppo­ visibilia Dei mysteria, quibus interior sanctificatio suerunt, et decisiones do fide sancicrunt , * fratribus hominibus et debitus Deo cultus comparatur, mu­ qui erant Antiochiae scribendo; PVisum est Spiritui nere publico moderatur et curat; visibile regimen, sancto et nobis nihil ultra imponere vobis oneris, quod membrorum inter so communionem ordinat, quam haec necessaria (Act. XV, 28), de moribus externamque omnem et publicam fidelium in ec­ praescriptiones edicendo (Coloss. Ill, 18, 22; Epb. V, clesia vitam disponit ct dirigit; visibile demum 22, 25; I Corinth. VII), dc disciplina cultum ct ritus tum eccleriae corpus, ad quod non iu»!i tantum disponendo (I Tim. 11, 1), qualitates necessarias mi­ aut praedestinati, sed etiam peccatores pertinent, nistris ecclesiae declarando (I Tim. Ill, 9; Tit. I, professione tamen fidei et communione coniuncti. 5), praecepta dando de peculio ecclesiae, correc­ Quibus fit ut Christi ecclesia, quemadmodum α tiones ac poenas infligendo (I Cor.V; I Tim. 1,20; prophetis praedicata praeparatus mons, domus TiL I, 6): facta quidem ac leges apostolorum, Domini in vertice montium, ad quem fluunt omnes quao colliguntur ox ipsorum actis, cx epistolis gentes, et civitas Dei virtutum (Is. II, 2 ; Mich. IV, 1 ; sanctorum Petri. Pauli, lacobi, Iohannis, ludac. et Pe. LVJI), ncc invisibilis, ncc latens esso queat, Apocalypsi, ex quibus insuper evincitur apostolos sed in manifestatione posita veluti lacerna, quae generatim sibi attribuere potestatem faciendi prae­ sole iustitiac illuminata mundum univorsum lucu cepta et leges (II Thoas. 11, 15; 1 Cor. XI, 34; Hcbr. D suao veritatis illustrat, et velat urbs excelsa et * ab epi­ XIII, 7), corrigendi, damnandi et puniendi (I Tim. I, illustris in monte, quae abscondi nequit, et 20; IV, 21, 25; V, 10; I Cor. I. 5; lì Cor. X, 6; scopis gubernatur, quos Spiritus sanctus posuit re­ XIII, 2; XVI, 2; These. Ill, 34). Atque hisce gero ecclesiam Dei, quamque post inanem fratris omnibus profecto consonant testimonia ct facta correctionem adira4 iuarit Christus ipse. hominum apostolicorum et conciliorum, quao una Caput V. cum sanctis patribus perpetuo monstrant ecclesiam De Christi ecclesiae proprietatibus. eiusquo hicrarchìam, siculi u Christo lesu aedifica­ Ab aeterno decreta, a Christo Domino instituta tam ot institutam, iugiter ab apostolis exercitam et transmissam pro salute ac omnium gentium bono. ecclesia ut filios Aduc usquo ad consummationem saeculorum duceict per salvationis viam, societas Caput IV. vera ct perfecta ct visibilis, ad quam venire debent Ecclesia Christi societas vera, perfecta, spiritualis, omne» gentes, proprietatibus et notis distincta pro­ fecto est. quibus apprime ab omnibus cognosci supematuralis et visibilis. Igitur ecclesiam divinitus institutam a Christo valeat, ct α falsis ct spuriis secerni. Prima quidem lesu ut redemptionis beneficio in aevum frui posI pattini ed. 1 otn. ed. • patuerunt fed. ’ appellai ed. • om. ed. 4 audire ed. 897 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 898 unitati·, iam pluribus figuris praesignatae et Scrip- , nuntiarunt. Ecclesiae visibili durationem perpetuam tura rum vocibus designatae sicuti dictum: Una cat Christus promisit dum apostolis dixit: Ecce ego columba mea, una speciosa mea, α Christo lesu in vobiscum sum usque ad consummationem saeculi; orationo ad Patrem iterato petita ct volita. Tanta super huno potram aedificabo ecclesiam meam, et porro hominum multitudo longo latcque diffusa una portae inferi non praevalebunt adversus eam: ex vocatur, societas una tantummodo cat, ob causae quo Paulus (Ephes. I, 16) scripsit: Ipse dedit quos­ ab Apostolo scriptas ad Ephesios, ecclesiam nempe dam quidem apostolos ... alios pastoras, et doc­ totam in so collectum penitusquccohacrcntom corpus tores, donec occurramus omnes in unitatem fidei. iu suu conspicua unitate indivisum ac indivisibile Unde patres Christi ecclesiam, sive constitutio, sive praeferre, quod est ipsum corpus mysticum Christi ; existentia cius spectetur, societatem fuisse et essa undo inquit: Unum corpus ct unus spiritus, sicut perennem atquo indefectibilem praedicarunt (cf. vocati citis in una spe vocationis vestrae. Unus Hier, in c. 3 Amos: August, in Ps. Cl; Ambrosius Dominus, uno fidus, unum baptisma Unus Deus lib. de Salom. c. 4), nullamque post illam neque ct Puter omnium, qui est super omnes ct per omnia pleniorem neque perfectiorem1 salutis oeconomiam ot in omnibus nobL·. Unus porro eius rector ac in hoc saeculo expectandam esse. Etenim cum ad gubernator, invisibilis quidem Christus, visibilis finem usquo mundi, qui in terris peregrinantur unus patens ac legitimus in Petri cathedra successor, mortales Christo auctore salvandi sint, ipsius ec­ unumquo episcopatus magisterium. Una fides, ut clesia. cui solae2 misrio et virtus salutis facta est, uno sola veritan; una spes, ad quam omnes vocati B ad finem usque mundi in sua constitutione im­ sunt, aeternam nempe ac beatam vitam. mutabilis ct immota semper persistet. Licet igitur Sancta quoque ecclesia, quod n principo aposto­ ecclesia crescat; ct utinam augeatur iugiter fide et lorum praedicatum; Vos autem genus electum, geus charitate, ut corpus Christi aedificetur; licet pro sancto (Í Petr. 11, 2), euius caput sanctitatis auctor, varia aetate sua, et pro diversitate adjunctorum, lex immaculata, sanctissimum sacrificium, sacra­ inter quae constanter militando versatur, varie sese menta divinao gratiao fontes ct donorum Spiritus explicet: eadem tamon in se, suaquo a Christo sancti rivuli, cx quibus unus populus, acceptabitis, accepta constitutione immutabilis perseverat. Quare sectator bonorum operum, et plura membra iugiter Christi ecclesia numquam potest excidere suis pro­ sanctitatis luce praefulgentia continuo clarescunt. prietatibus et dotibus, sacro suo magisterio, mini­ Catholica nempe universalis ecclesia etiam est, sterio ct regimine, ut Christus per corpus suum quoniam super fundamentum apostolorum et pro­ visibile perpetuo sit omnibus via, veritas et vita. phetarum fundata omnes veram fidem profitantes Caput VII. in illo lapide angulari Christo, qui facit utraquo De ecclesiae infallibilitate. unum, fundati sunt; et a solis ortu usquo ad oc­ casum unius fidei splendore diffusa, magnum est Cum autem veritas ut Deus una tantum sit, et nomen Dei in gentibus, et in omni loco sacrificatur et innumerae hominum ignorantiae nc errores eam offertur nomini eius oblatio munda (Malach. XXIV, persaepe faciant in oblivionem, ecclesia Christi ad 1-1), ut praedictum fuit. C hoc constituta, ut omnes ad salutis portum per­ Apostolica1 insuper est Christi ecclesia, utpote ducat, magistra et custos veritatis profecto est, ac superaedificata super fundamentum apostolorum; falli nescia. Fides porro cx auditu (Rom. X, 17), etenim Spiritus sanctus dedit quidem apostolos in et quemadmodum ipsa numquam potest a vera opus ministerii, in aedificationem corporis Christi fide deficere, numquam veritatis praedicatio de­ (Eph. II, 20), et non per aliud genus ministrorum ficere potest, nec vera doctrina fidei, ac2 nequeunt quam per apoatolicum gubernat; qui Spiritus sum­ pastores4 omnes, quibus praedicare ct edocere im­ ma Dei benignitate semper in ecclesia mansit (Cath. positum, in docendo falli aut fallere. Siquidem Rom., De symb.), ct per apostolorum legitimos prophetae praedixerant Spiritum sanctum num­ successores iugiter divina ordinatione communi­ quam ab ecclesia discessurum (Is. LIX, 21); veri­ catur et transfunditur. Undo ipsius Christi pro­ tatem Domini habitaturam in ecclesia sanctorum missio adimpletur; Ecce ego vobiscum sum usque (Ps. LXXXVIII, 6); istamquo vocaturam iri civi­ ad consummationem saeculi. Praeterea doctrina tatem veritatis (Zach. VIII, 3). Hunc Spiritum ecclesiae veritas est non recens, sed ab ipso Christo Christus ipso promisit ecclesiae dicens: Ego rogabo edocta, ab apostolis tradita, ot in orbem terrarum Patrem, ct alium Paraclitum dabit vobis, ut maneat disseminata, cx quo etiam fit, ut nemo dubitare vobiscum in aeternum Spiritum veritatis: ille vos possit, impiorum vel haereticorum commenta b vera docebit omnia, ct suggeret vobis omnia quaecumChristi fido abesse, cum doctrina ecclesiae, quao quo dixero vobis (Ioan. XIV, 16, 26). Quae verba ab apostolis ad hanc diem praedicata eat, ad­ 'uti et illa: Docete omnes gentes... ecce ego robisversentur. Quare Christi ecclesia vere apostolica cum sum ... usque ad consummationem saeculi, non caetcrisquo excelsis proprietatibus ct characteribus solis apostolis certo dicta sunt, cum ipsi non de­ distincta praefulget, ac ab omnibus obsequium fidei berent in terris manere in aeternum, sed per apo­ reposcit. stolos omnibus in ministerio successoribus usque Caput VI. ad saeculorum finem. Idipsum intendit Christus, De Christi ecclesiae indefectibilitate. cum edixit uti ethnicum et publicanum habendum Quod autem suscitavit Deus caeli regnum, unam, qui ecclesiam non audierit, cumque addit: Qui vos sanctam, catholicam ct apostolicam, visibilem ec­ audit me audit; qui vos spernit me spernit. Hinc clesiam. in aeternum non dissipabitur (Dan. 11, 44), ex Apostolo columna et firmamentum veritatis est ut prophetae praedixerunt, Christus ipse, ao apo­ ecclesia (I Tim. III, 15), ideoque ab omni erroris stoli promiserunt: rfoedus perpetuum4, Isaías fahitatisquo periculo libera et immunis: atque a (LX1, 8) pin novissimo dierum erit mons domus sanctis patribus uno oro praedicatum habemus Domini in vertice montium... et fluent ad cum dotem infallibilitatis, quae tamquam perpetua ec­ populi: nos autem ambulabimus in nomine Dei clesiae praerogativa revelata est, quaeque neo cum nostri in aeternum", Michaeas (IV, 1, 5) nDeus 1 rugue perfectiorem om. ed. fundavit eam in aeternum4, David (Ps. XLV1I) prae1 linias paragraph] para prima bis in editis exhibetur typoLheîArum profecto oscitantia. COXCIL·. OX5F.RAU TOMUS LL 1 sda ed. ’ om. ed. • patret ed 57 899 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 900 inspirationis charismate confundi debet, neque eo A successoribus, qui oam libore, ot α quavis saeculari spectat, ut ecclesia novis revelationibus ditescat, dominatione indopendenter excreent; adeoquo cum collatam ad hoc e&se, ut verbum Dei sive id scrip­ omni imperio regunt ecclesiam Dei tum necessa­ tum, sive traditum sit in universali Christi ecclesia riis, et conscientiam quoquo obligantibus legibus, integrum, et α quavis novitatis immutationisquo tum decretoriis iudiciis, tum denique salutaribus corruptela immune asservetur, et custodiatur, se­ poenis in sontes etiam Invitos, et rebelles, nec solum cundum illud Apostoli mandatum: o Timothee, in iis, quae fidem ct moros, cultum ot sanctifica­ depositum custodi, devitans prophanas vocum no­ tionem. sed in iis etiam, quae externam cccleiino vitates et oppositiones falsi nominis scientiae, quam disciplinam, ot adminlstrationcm respiciunt. Unde quidam promittentes, circa fidem exciderunt (ITim. ecclesia Christi societas omni ex parte perfecta VI, 20). Quod eidem iterum inculcat scribens: for­ credenda est; hace nutem vera, ot tam felix Christi mam habe panorum verborum, quao a mo audisti ecclesia alia non est praeter unam sanctam catho­ in 5de, ot in dilectione in Christo lesu. Bonum licam, et apostolicen), quae caput habet Petri apo­ depositum custodi per Spiritum sanctum, qui ha­ stolorum principia successorem Romanum pontificem. bitat in nobis (11 Tim. I, 13, 14). Obiectum igitur Caput IX. infallibilitatis tantum patet, quantum fidei depositum, ot eius custodiendi officium postulat; adeoque prae­ De Christi tedefia e necessitate ad salutem. rogativa infallibilitatis, qua Christi ecclesia pollet, Hanc ecclesiam quam acquisivi sanguino suo, ambitu suo complectitur omnes res fidei et morum B et tanquam sponsam unico delectam aeternum diloxit tam passive in credendo, quam active in docendo, auctor fidei, ct consummator lesus, unicam quoquo tum id omno quod ad declarandum ius divinum salvationis arcam constituit pro omnibus hominibus positivum pertinet, conservandaequo sanctitati ec­ usque ad consummationem sacculi, quamquo non clesiae omnino necessarium est. Haec autem in­ ingressi misero perirò necasse sit. Nam ipso dixit fallibilitas, cuius finis est fidelium societatis in salvum tantummodo futurum, qui crediderit et bapti­ doctrina fidei et morum intemerata veritas, magi­ za tus fuerit; nisi caelestem panem manducantes sterio ineat, quod Christus in ecclesia sua per­ vitaro aeternam habituros; ad vitam non ingredi petuum instituit cum apostolis praecipit: euntes nisi servantes mandata; non audientem ecclesiam doceto omnes gentes, baptizantes eos in nomino uti reprobatum habendum; ct apostoli edocuerunt Patris et Filii ot Spiritus sancti, docentes cos ser­ aine fide impossibile placere Deo, non auditores vare omnia quaccumquo mandavi vobis: et ecco sed factores legis justificari: ex quibus patres perpe­ ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad con­ tuo praedicarunt, ut salus et beatitudo aeterna con­ summationem saeculi (Matth. XXVIII, 19, 20), et sequi possit, necessario pertinendum ad ecclesiam, iisdem promisit veritatis suae Spiritum, qui mane­ cui unicae datum omnes creaturas colligere, edo­ ret cum eis in aeternum, in eis esset, cosque omnem cere, et moderare, ut una sit gens sancta, populus veritatem doceret (cL Io. XIV, 16, 17; XVI, 13). acceptabitis, sectator bonorum operum. Neque enim evangclicae legis ea ratio est. ut excluso quovis Caput VIII. C societatis vinculo veri adoratores singuli seorsum De ecclesiae potestate. Patrem adorent in spiritu et veritate; sed religionem Missionem ecclesiae suae factam immediato con­ suam ita societati a so institutae inhaerentem Re­ nexam Christus voluit omni potestati sibi datao in demptor noster voluit, ut cum ea penitus conserta, cadis et in terris, quam participare decrevit, ut ac velati concreta maneret, et extra illam vera fructus redemptionis suae maneret ao consequeretur. Christi religio nulla esset. Iisdem igitur collata potestas ista divior, quibus Hinc firmissimo tenenda tot Scripturarum verbis missio1 facta, indeque constituta ecclesia non ut probata veritas extra ecclesiam salvari neminem societas aequalium ac si omnes in ea fideles eadom posse. Neque tamen, qui Christum, eiusquo eccle­ iura haberent; verum uti societas inaequalium, ot siam noscere invincibiliter nequeunt propter hoc hoc non ideo tantum quis fidelium alii missi, alii poenis aeternis damnandi sunt, cum nulla obstrin­ excipientes, alii clerici sunt, alii laici, sed propterea gantur huiusce rei culpa ante oculos Domini, qui maximo quod in ecclesia est potestas divinitus in­ vult omnes homines walvos fieri, et ad agnitionem stituta, qua alii ad sanctificandum, docendum, et veritatis venire, quique facienti quod in se est non regendum praediti, alii destituuntur. denegat gratiam, ut iustificationcm, ot beatitatem Non omnibus in so credentibus, sed apostolis aeternam consequi possit; sed hanc nullus conio et discipulis a se delectis dixit, hoc facito in meam quitar qui cum peccato originali, vel a fido unitate, commemorationem; euntes doceto; accipito Spiritum aut ab ecclesiae communione culpabiliter sejunctus sanctum ; qui vos audit, mo audit1, et similia. Hinc o ex hac vita decedit. Si quis in arca non fuerit, divus Paulus dixit: attendito vobis ot universo peribit regnante diluvio. Quare reprobandum prorgregi in quo vos Spiritus sanctus posuit regere eus impium acque ac ipai rationi repugnane de ecclesiam Dei; ac Timotheo, et Tito dilectis disci­ religionum indifferentia commentum, quo filii huius pulis ac episcopis scripsit praedicare verbum, prae- ' saeculi, veritatis et erroris sublato discrimine, dicunt cipero, instare, increpare in omni doctrina, arguero omnibus aeternae vitae portum cx qualibet religione cum omni imperio, corrigere, per civitates presby­ patere, aut contendunt de veritate religionis opi­ teros constituero, adversus presbyterum accusa­ niones tantum plus minuere probabiles, non autem tionem non recipere nisi sub duobus vel tribus certitudinem haberi posee. Paritcrquo reprobanda testibus. Quare a conciliis et patribus unanimi con­ est iniquitas et impietas illorum qui claudunt re­ sensu traditum est ecclesiae potestatem ordinis gnum caelorum onte homines, falsis praetextibus aliam haberi, aliamque jurisdictionis esso, nec solum affirmantes indecorum, vel ad salutem minime neces­ fori interni ot sacramentelle, sed etiam fori externi sarium esse, deserere religionem, etsi falsam, in qua et publici, absolutam, atque omnino plenam, nimi­ quis natus, vel educatus ac institutus est; nec non rum legiferam, judiciariam et coercitivam tenendam. ecclesiam ipsam, quae se religionem esso unico Potestatis autem huiusmodi subiectum sunt pastores veram profitetur, omnes autem superstitiones ot et doctores a Christo constituti in apostolis, et eorum sectas a sua communione separatas proscribit, et damnat, criminantur perinde ac si ulla unquam esse posset participatio iustitiae cum iniquitate. • mr awtit ota. e¿. yol OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 902 uut eocietaa lucie ad tenebra», et conventio Christi a ad Belial. Expositam doctrinam do Christi ecclesia haec sacra oecuinenica Vaticana synodus in Spiritu sancto congregata profitetur, et docet, atquo omnibus Christi fidelibus credendam ct tenendam proponit. Sequentes autem canones inviolabiliter servandos osso tradit, et aferentes contrarium perpetuo dam­ nat, et anathematizat. nino necessariam; aut homines per cuiusvis religionis cultum salvari posse; anathema sit. XIII. Si quis dixerit intollerantiam illam, qua ecclesia catholica decedentes a mystico Christi cor­ pore separatos ab aeterna beatitate extorres docet, vel omnes religiosas sectas a sua communione separatas proscribit et damnat, divino iure non praecipi; aut de veritate religionis opinione * tan­ tum, non autem certitudinem haberi1 posse; ideoque omnes sectas religiosas tollerandas; anathema sit. De ecclesia Christi. XIV Si quis dixerit veram Christi ecclesiam, Canones. extra quam nemo salvus esse potest, aliam esse I. Si quis dixerit ecclesiam a Christo Domino praeter unam sanctam catholicam ct apostolicam, nullam certum au immutabilem constitutionis for­ cuius caput visibile est pontifex Romanus successor mam accepisse, sed nequo nc reliquas hominum Petri apostolorum principis; anathema sit. societates pro temporum divorsitato vicissitudinibus, VIII. vt transformationibus subiectam fuisse, nut subiici Caput I. posse; anathema sit. Est ecclesia catholica corpus Christi mysticum. II. Si quis dixerit divinarum promissionum ec­ B 596, Molinensis cui adhaerent episcopi Montis clesiam non esse fidelium societatem externam, ac conspicuam sub regimino pastorum, sed totam inter­ Albani, Versalìensis, Carcassonensis et Lingonensis (n® 73). — Unigenitus Dei Filius, qui illuminat nam, ac invisibilem; anathema sit, III. Si quis dixerit veram ecclesiam non esse omnem hominem venientem in hunc mundum, unum in se corpus, sed ex variis, discitisquo Chri­ semper quidem diversis modis ac mensuris humano stiani nominis societatibus constare, per casque generi consuluit, nec ulla unquam aetate miseros diffusam esse; aut varias societates ab invicem filios Adao gratiae suae munere destitutos reliquit. fidei professione dissidentes, atquo communione Ast, ubi venit plenitudo temporis, quae aeterno seiunctas, tamquam membra vel partes unam, consilio fuerat praestituta, tunc, in similitudinem et universalem constituero Christi ecclesiam; ana­ hominum factus, in nostri corporis forma visibilis apparuit; ita ut terreni atque carnales homines, thema sit. IV. Si quis dixerit vero divinam Christi eccle­ novum hominem induentes, qui aeeundum Deum siam non esse unam, sanctam, catholicam et apo- creatus est in iustitia et sanctitate veritatis, corpus efformarent mysticum, cuius ipse esset caput, id stolicam; anathema sit. V. Si quis dixerit eamdem Christi ecclesiam est unum cum ipso, in similitudinem corporis hu­ posso offundi tenebria aut infici malis, quibus α mani, per mysticam et admirabilem unionem, corpus salutari fidei, morumque veritate aberret, ab ori­ efficerent. Ad hanc vero unionem perficiendam ginali sua institutione deviet, aut depravata, et C Christus Dominus sacrum regenerationis lavacrum instituit, quo filii Adao α peccati servitute liberati corrupta tandem desinat esse; anathema sit. VI. Si quis dixerit praesentem Christi eccle­ ao Deo reconciliati, novnque facti creatura, divinae siam non esse ultimam, ac supremam consequendae adoptionis gratiam, aliaquo caelestium donorum salutis oeconomiam, sed expcctandam esso aliam charismata reciperent, uno eodemque spiritu vivi­ per novam vel pleniorem divini Spiritus effusionem; ficarentur, ac per fidem, spem et caritatem coniuncti, membra simul essent Christi, atque singuli anathema sit. VII. Si quis dixerit Christi ecclesiae infallibili- alter alterius membra. In ipsa igitur Verbi divini tatem ad ea tantum restringi, quao divina reve­ incarnatione, qua, ut genus nostrum redimeret et latione continentur tam passivo in credendo, quam societatem haberet cum hominibus, naturam nostram assumpsit, prima sua initia et quasi radicem habet activo in docondo, ncc ad alius etiam * veritate extondi, quao necessario requiruntur ut revelationis ecclesia Christi: neque do illa sublimior sanctiorquo conceptus haberi potest, quam ipsum incarna­ depositum integrum custodiatur; anathema sit. Vili. Si quis dixerit α Christo Domino ct Sal­ tum Dei Filium caput illius esso atque vitam; ex vatore ecclesiae suae collatum tantum fuisse pote­ quo, inquit Apostolus, totum corpus compactum ete. Huius autem mystici corporis, quod est ecclesia, statem dirigendi per consilia ot suasiones, non voro etiam iubondi per leges, ac devios contumacesque vita est spiritus ipso Christi; nec vitam illam par­ exteriori iudicio, ao salubribus poenis coercendi, ticipant, nisi ii soli qui intimo por gratiam sanctiD ficantem cum Christo uniuntur, et hi sunt viventia atque cogendi; anathema sit. IX. Si quis dixerit ecclesiam non cese socie­ membra. Caoteri voro qui per peccatum gratiam tatem perfectam, sed collegium, aut ita in civili sanctificantem amittendo, amittunt simul vitam quae societate, seu statu osso, ut sacculari dominationi fluit ex capite, non iam in corpore Christi, cui per subiiciatur; anathema sit. baptismum cooptati sunt, aliis quam externis vin­ X. Si quis dixerit ecclesiam institutam divinitus culis, fido etiam et ape, retinentur. Membra quidem fuisse tamquam societatem aequalium; ab episcopis sunt, sed in quibus vita desiit ; unde Apostolus dicit: vero haberi quidem officium, et ministerium, non Qui spiritum Christi non habet, hic non est eius. autem propriam regiminis potestatem, quao ipsis Hanc quam tenet ac semper tenuit ecclesia divino ordinatione competat, quaeque ab iisdem sit doctrinam fidelium mentibus alte defixam volumus, libero exercenda; anathema sit. nec satis unquam commendari posse declaramus. XI. Si quis dixerit unice voram divinam reli­ Caput II. gionem in nulla peculiari societate a Christo fun­ Ecclesia a Christo instituta est ut societas, et in data expressam et extantem esse, sod a singulis sola hac societate cera Christi religio habetur seorsum, non habita ratione ad ullam societatem, et excolenda esi. quao vera ipsius ecclesia sit, rite profiteri, obser­ vari, et oxcoli posse; anathema sit Quamvis mystici corporis Christi, quod est ec­ X1L Si quis dixerit ecclesiam Christi non esse clesia, in internis fidei, spei et caritatis vinculis societatem ad aeternam salutem consequendam om­ 1 habere cod. 57® 903 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 904 potissimum unice reponatur; non indo sequitur a placent generatim quae in schemata leguntur; verumChristianam religionem in interna tentum unius­ tamen optamus ut pag. 16 lin. 1 ot 2 [643 a i i] post * 1 loco onumoracuiusque societate cum Deo sisti, nuliamque ho­ haec verba nambitu suo complecti minum inter se, ad excolendam illam, exigi com­ tionis quae sequitur, baec tantum inserantur: rQuidmunionem sive societatem. Voluit enim Christus quid ex infallibilitatis suae praerogativa definiendum omnes gentes congregari in anum, ut unum ovile indicaverit, quin unquam opponi possit eam ter­ esset et unus pastor; ideoquo per suos apostolos minos infallibilitatis suae praetergressam fuisse-; sub capite Petro et per eorum successores iugiter, aut, fi enumeratio servanda videatur, absolvatur usque ad consummationem saeculi, in universo saltem tota periodus hoc modo: rdeniquc, uno verbo, mundo ot ex omni creatura, sibi populum colligi quidquid ex infallibilitatis suae praerogativa ctc.b atque ab illis doceri regique iaesit, ut una esset ut supra. Additionem illam omnino necessariam gens sancta, populus acceptabitis, sectator bonorum esse arbitramur, propterea quod non tam eccle­ operum. Non ea igitur evangelicae legis, seu reli­ siae infallihilitas persaepe impugnatur, quam ab gionis Christi, conditio est, ut absquo communi imperitis aut pravi sensus doctoribus pro nutu societatis vinculo, singuli eorum qui sunt in Christo et arbitrio circumscribitur. At vero quoad alteram baptixati seorsum Patrem adorent in spiritu et partem de subiecto infallibilitatis ac potestatis ec­ veritate. Sed religionem suam ita voluit Christus clesiae, vix intclligitur, qua do causa *in schemate societatis rationem habere, ita communi lege ac tractetur, quin vel unum proferatur verbum do regimine connecti, ut extra illam societatem ab B beato Petro, ciusque successoribus pontificibus Ro­ ipso institutam, vera cius religio nec sit, nec esso manis. Eas enim praerogativas nonnisi cum Petro, possit et in Petro, et per Petrum ecclesia, saltem plene Caput HL et absolute, obtinet. Censemus igitur defectum Ecclesia societas est vera, perfecta, spiritualis atque illum satis corrigi non posse, nisi unum ex bis duobus supematuralis. agatur, nempe: aut separata habeantur capita, in Docemus autem ac declaramus societatem illam quibus 1· exponetur doctrina dc natura et ohiecto a Christo fundatam, quae ipsius est ecclesia, om­ tum potestatis, tum infallibilitatis ecclesiae; 2° de nes in se verae et perfectae societatis conditiones earum subiecto tractabitur uda cum primatu et in­ habere. Non enim a sapientissimo suo auctore fallibilitate Romani pontificis, de qua proinde pecu­ potuit indefinita vel informia relinqui: sed quemad­ liare schema statim proponatur; aut, fi magis placeat modum etc. ... ordo schematis, ubi saltem agitur dc subiecto utriusNon pauca deinde in hoc capite et sequentibus que illius praerogativae, expressa mentio fiat beati notanda videntur. Petri et Romani pontificis. Non probamus autem, ut 1· Quidem, in hoo capite, ubi verius finem legitur, capite X pag. 17 (ib. c ·], descripta ecclesiae pote­ u/ pignus haereditatis in cordibus suis circumferentes state quod sit nimirum rfori externi etiam et publici, etc.... substituenda videtur haec vertió: „Ut pignus absoluta atque omnino plena- id est ^legifera. indi­ haereditatis in cordibus suis retinentes carnis desi­ ciaría et coercitiva-, statini subiungatur: r potestatis deria ot concupiscentiae, quae in mundo est, cor­ i huiusmodi subiectum sunt pastores et doctores a ruptionem abiiciant: ao beata et communi spe fir­ Christo dati . * Hac autem forma loquendi significari mati, promissas aeternae gloriae Dei divitias con­ videtur, ecclesiasticam potestatem plonam ot abso­ cupiscant, ideoque per bona opera etc... Et in lutam, ex institutione divina, residere in corpore, sequentibus lineis, pro’ his bonorum divitiis sim­ ut aiunt, pastorum, seu in episcoporum collegio, plicius meliusque dicetur his bonis. non autem in Romano pontifice. Insuper eliminetur 2° Quoad capita sequentia. vox rdoctorea- utpote inutilis; pastores enim in ec­ Caput IV pag.8 lin.21 [540 Ds). Accuratius forte clesia, vi officii ac muneris sui. docendi facultatem assignaretur causa propter quam oportuerit ut visi­ habent bilis esset ecclesia, simulque doctrina enuntiaretur Quod vero ad canones spectat, sequentes pro­ nostris temporibus utilissima, si post haec verba ponuntur correctiones. nac prorsus invisibilem fieri- haec ilia interpone­ Canon I. Clarias fortasse sic exprimeretur: rentur: eIIomincs enim sunt, et ecclesia non partem „Si quis dixerit christianam religionem non in dumtaxat hominis, animam scilicet, sed totum ho­ peculiari societate α Christo fundata, quae vera ipsius minem sibi devinctum habet. Unde aeterna Dei ecclesia sit, solum haberi et excolendam esse; sed sapientia ac virtus etc.® illam a singulis seorsum, nulla cuiusvis societatis Caput VII pag. 12 lin. 15 [542 a s]. Finiatur habita ratione, rite observari ct excoli posse; ana­ periodus in haec verba: „anto oculos Domini.- thema sit.Deinde addatur: nImmo cum velit Deus omnes ho­ D Canon II. Sic pariter, meliori forma: mines salvos fieri, et ad agnitionem veritatis venire, „8i quis dixerit ecclesiam non certam atque im­ cuique facienti quod in se est, non denegabit gra­ mutabilem constitutionis formam α Christo Domino tiam, ut. . accepisse; sed illam temporum ct rerum humanarum Caput VIII pag. 14 lin. 13 [ib. C u]. Dicatur: vicissitudines, sicut aliae hominum societates, in sac­ wQuare Christi ecclesia neque existentia sua, neque culorum decursu subiiese, aut in futuro subirò posse; proprietatibus suis et dotibus, sacro suo magisterio, anathema sit“ ministerio et regimine, unquam excidere potest, ut Canon VII. Sic corrigatur: Christus ... etc.- Ita enim finis capitis melius initio n8i quis dixerit ecclesiam Christi ita poseo offundi respondet, in quo agebatur tum do perennitate ec­ tenebris aut infici malis, ut a fidei morumque veri­ clesiae quoad oxistentiam, tum2 do indefectibilitate tate etc. . . .cius quoad constitutionem. Canon XI. Breviter explicetur in hunc modum: Capita IX et X. Materia quae his capitibus „Si quis dixerit ecclesiam esse a Christo insti­ tractatur plura complectitur. Explicatur enim ox tutam tanquam societatem inter aequales, nec in una parte quodnam sit obiectum ac natura tum in- ea esso potestatem hierarchicam ; pastores voro fallibilitatis, tum potestatis ecclesiae; ox altera vero illius, summum scilicet pontificem et omnes cum earum eubiectum indicatur. Quoad priorem partem, eo episcopos, habere quidem officium et mini­ sterium etc.· 1 per ed. Canon XII. In hoc canone, pro salutaribus 2 de perennitate — tum om. ed. 905 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA poenis, nubili!untur: congruis poenis. Non oniro medicinalibus tantum poenis utendi ius habet eo * desia. Canon XIII. In boo canone, post verba apo­ stolicam Romanam, bene repeteretur vox ecclesiam. 906 saeculi per apostolorum successores propagandae, administrandae et dirigendae, inesso omnes verae ac perfectae, et propriis iuribus, ao legibus, et regimine determinatae et absolutae societatis, vel reipublicae qualitates. Ea non est indefinita, neque informis societas: non membrum aut pars IX. alterius cuiuslibet societatis aut civilis, aut reli­ Caput I. giosae; sed adeo in semetipsa perfecta, completa, Ecclesiam a Christo fundatam, eique intime conet independeos a quacumque humana auctoritate, iunctam, ut sit eius corpus mysticum. ut dum ab omnibus humanis et religiosis socie­ 507. Guidi Bononiensis cum Idèo Liparensi, et tatibus distinguitur, super eos omnes quam roaximo epp. Troiano, Aprutino et Dionysiensi (n® 97). — evehatur, et emineat. Quam quidem formam, de­ Unigenitus Dei Filius, qui illuminat omnem hominem terminationem, et independontinm, non ab apostolis, venientem in bnno mundum, quique nulla unquam nequo ab hominibus, sed ab ipso fundatore, et aetate miseris Adeo filila ope sua defuit, sed diversis supremo legislatore Christo habuit dicente: Tu es modis, multisque mensuris semper consuluit, et plurima Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam providentiae suae munera omnibus retro saeculis cle­ meam, et portae inferi non praevalebunt adversus menter impertitus est, in ea plenitudine temporis, eam. Et, aient misit me Pater, ego mitto vos. euntes quae sempiterno consilio fuerat constituta, vel melius B doceto omnes gentes, baptizantes eos in nomine praestituta, in similitudinem hominum factus visi­ Patris et Filii et Spiritus sancti; docentes servaro bilis apparuit io assumpta nostri corporis came in . omnia quaccumquo mandavi vobis, ct ego vobiscum qua pati, ct crucifigi, et tradere in mortem animam sum usque ad consummationem saeculi. Data est suam posset (tx sancto Leone): ut genus electum, enim mihi omnis potestas in caelo et in terra (Matth. regalo sacerdotium, gentem sanctam, populum ac­ capite ultimo). Ecclesia regnum Christi est spiri­ quisitionis sibi efformaret (I Petri, cap.2), qui ergo tuale, et divinum, magisterio, ministerio, legis­ aliquando non populus, nunc populus Dei, ct qui latione, et regimine spirituali ab ipso Christo in misericordiam non coDsequuti, nunc autem miseri­ sui fundatione, constitutioneque donatum. cordiam consequuti per lavacrum regenerationis, Caput III. et renovationis, ut virtutes annuntient eius, qui de Ecclesiam esae societatem visibilem, ut iacet tenebris peccatorum vocavit in admirabile lumen suum; ecclesiam, quem acquisivit sanguine suo, totum. Caput IV. sibi exhibuit immaculatam, et sanctam, non ha­ Ecclesiam Christi visibilem esse unam, sanctam, bentem rugam, aut maculam (Ephes. I, v. 5). Haec catholicam, apostolicam, eamque Romanam. igitur convocatio, hic populus Dei regeneratus la­ Cum eiusmodi sit vera Christi ecclesia etc., vacro aquae io verbo vitae, atque eius corpore et sanguine enutritus, Christo couiungitur intime per (usque ad totam in se collectam, penitusque co­ gratiam sanctificantem, per virtutes fidei, spei, et 0 haerentem et integrum fidei depositum conservan­ charitatis, atque uno, eodemque spiritu omnes vivi­ tem, et profitentem) in sua conspicua etc, usquo ficati, iisdetnque sacramentis roborati, sicut eiusdem ad finem „omnia scilicet et in omnibus nobisa infidei professione atque legitimis pastoribus, et clusive. Eam sanctam. Dedit enim semetipsum praecipuo Christi in terris vicario subiectione, et (Christus) pro nobis, ut nos redimeret ab omni obedieutia ad invicem colligati, corpus Christi con­ iniquitate, et mundaret sibi populum acceptabilom, stituunt compactum et connexum per omnem sectatorem bonorum operum (ad Tit. II); atque in ¡uncturam subministrationis secundum operationem ea lex immacolata ct sancta, sancta sacramenta, et sanctum sacrificium (Ioan. Ill, Marc, ultim.). Sed uniuscuiusque membri. Christus caput est ecclesiae, ipso Salvator cor­ et caput sanctissimum, quod ait rsancti eritis, quia poris cius, nos autem corpus, et membrum do ego sanctus sum". Eam catholicam. Euntes in mun­ membro (ad Ephos. IV). Ipse pastor, nos oves: dum universum, praedicate evangclium omni crea­ ecclesia domus, templum Dei; ipsa sponsa Christi, turae. Redemisti nos, Domine Deus in sanguino quam sibi in fide et iustitia in sempiternum de­ tuo ex omni tribu, ct lingua, et populo, et natione, et fecisti nos Deo nostro regnum (Apocal. V). Eam sponsavit. Caput II. apostolicam Sicut misit me Pater1, ego mitto vos, Ecclesiam esse societatem veram, perfectam, spiri­ euntes docete. Illi nutem profecti praedicaverunt tualem, et supernaturalem. ubique Domino cooperante, et sermonem confirHaec uutern ecclesia ab inexhausto misericordiae D manto sequentibus signis (Mare, ultim ). Et in Dei Patrie fonto profecta, per incarnati Verbi „«an- omnem torrum exivit sonus eorum, ct in fines etc. guinem acquisita , ** ciusdomquo ministerio ct opero (Psalm. 18). Undo ecclesiam, ut ait Augustinus, fundata, in Spiritu sancto constituta est; qui in a Christo inchoatam, et per apostolos provectam, apostolos primum largissimo effusus, abundo etiam certa successionum serie usque ad haec tempora toto iugiter diffunditur in filios adoptionis, ut iidem terrarum orbe dilatatam conspicimus. Et rursum lumino cius collustrati una mentium fide, ct Deo ait: Quod ipsum teneat in ecclesia ab ipsa sede adhaereant, et inter so cohaereant; ut pignus bacre- Petri apostoli, cui pascendas oves post resurreclionem ditntis in cordibus suis circumferentes carnis desi­ suam Dominus commendavit usque ad praesentem deria ab ca, quao in mundo est, concupiscentiae episcopatum successio sacerdotum (contra Ep. Fund, eorniptiono avellant; et beata una communique spe cap. IV>). Quare recte Hieronymus contra Lucifirmati concupiscant promissam Dei gloriam. ferianos: Brevem tibi, ait, apertamque animi mei Haec porro societas, sivo ecclesia, origino, fine, sententiam proferam, tu illa esse ecclesia permanen­ jt constitutione spiritualis, et omnino supematuralis; dum, quae ab apostolis fundata usque ad diem hane inde Christus de ca dixit: rRegnum meum non est durat (cap. ult.’). Romanam profecto ecclesiam so­ do hoc mundo," quod tamen est in mundo. Undo lam bis notis, signisque visibilibus intignivi sicut Jocemus et declaramus, huic ecclesiao a Christo 1 ifa add. ed., aed tocoIs in cod. decst. 'undatae, a Spiritu sancto constitutae, por apo­ » Micce, P. L., XUI. 17B. rtólos propagatae, ot usque ad consummationem » p. L, xxm, isa. 907 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES declaramus, ita nemo inficias iverit Haec sancta 6dei praesertim puritate, et integritate, necnon Spiritus sancti charismatibus, quibus nonnulli sancti Dei homines repleti et virtutum culmen attingunt, et miraculorum, et prophetiae donis clarescunt Haec catholica, universalitate locorum, temporum, ac nationum. Ea demum apostolica constanti epi­ scoporum serie. Quicumque igitur a communione, et unitate fidei huius ecclesiae seiunctas sive schis­ matica obstinatione, sivo haeretica praesumptione, aut excommunicationis poena invenitur, est extra arcam Noe, unde peribit regnante diluvio; agnum comedit extra societatem, unde profanus est. Ec­ clesia quippe Christi vere maximi fidei unitate praecellit, quia omnes et singulos errores dam­ navit, damnat, et exhorret. Caput V. 908 A Tandem universalem, ita, ut universum salutis ordinem coaequet: quaecumque ligaveritis. Et om­ nino necessarium, ut citra salutis discrimen, nemo baptizatua semet ei subducere possit; verum statutu omnibus lex sit semet eidem in triplici suo ordino subiiciendi. Haec vero potestas suprema, universalis, et necessaria, potestas iurisdictionis audit, caque non fori interni tantum, sed externi et publici: adeoque legifera, indiciaría, et coercitiva. Potestatis autem huiusmodi subiectum sunt pa­ stores etc. uti iacet usquo ad finem capitis. Haec animadvertero, addere, et immutaro con­ suimus supposito, praesentis schematie ordini α nobis esse standam. Quod si aliam methodum expedi­ tiorem et clariorem indicare liceret, nostro iudicio sequens foret; PARS PRIMA. Christianam religionem, nonnisi in ecclesia, et B Caput I. per ecclesiam Romano-catbolicam a Christo funda­ De divina institutione, natura, et intima constitutione ecclesiae Christi. tam excoli posse. Non enim auditores legis iusti sunt apud Deum, Caput IL‘ sed factores leqis justificabuntur (Num. II, 13). Et De forma, et externa constitutione ecclesiae, sive de Estote factores leqis, et non auditores tantum ecclesia prout est societas. (lacob. I). Apostoli enim audierant: Euntes doceto Caput IIL serrare omnia, quae mandari robis. Sunt igitur Christi et praecepta: sunt mandata divina, et apo­ De distinctione, et separatione cerae ecclesiae a qua­ cumque alia societate, vel secta. stolica, quorum impletione Deus vere colitur; re­ ligio sancta exercetur; populus coadunatur. Hanc Caput IV. ecclesiam etc. (Sicut est in cap. schematis II usque De constitutionis ecclesiae immutabilitate. ad finem. Canon I hic transferendus. Hac priore Caput V. capitis parte indifferentiatarum principium destrui­ tur, secutda vero ut est in textu praedicta con­ De necessitate ad salutem introeundi per fidem in firmantur, ot quasi concluditur 1 pars schematis.) ecclesiam, in caque permanendi. Caput VI. Integrum ut iacet in schemate. Caput VII. Extra ecclesiam salvari neminem posse. Porro dogma fidei est, extra ecclesiam salvari neminem posse. Licet enim qui circa Christum, eiusdem religionem, vel circa eius veram ecclesiam invincibili ignorautia etc. (sicut ponitur in nota 11, pag. 83 [570 d]) ole. Caput Vili. Declaramus insuper (ut in texta)... licet igitur ecclesia crescat, ct dilatetur per orbem, at illud Dabo tibi gentes haereditatem tuam, et possessionem tuam terminos terrae (Peal. II) (et utinam augeatur iugiter fide, et charitate, ut Christi corpus aedi­ ficetur); licet pro varia aetate sua, et pro diversi­ late adiunctorum, et ^accessione temporum numerus articulorum fidei creverit, eadem tamen fides in se, eademque ecclesia, in rua a Christo accepta con­ stitutione immutabilis perseverat (etc. usque ad finem capitis). Caput IX. De ecclesiae infallibilitate. (Integrum ut iacet in schemate.) Caput X. De ecclesiae potestate. Christi autem etc. ... sed propterca maximo quod in ecclesia est potestas a Christo divinitus data, et per sacram ordinationem communicata qua alii ad sanctificandum, docendum, regendum prae­ diti sunt, alii destituuntur. Eam porro supremam dicimus, «ut nulli alii in terris potestati, sed soli Deo subsit, iuxta illud : Data est mihi omnis potestas in caelo, et in terra, euntes docete etc. cum prae­ missum fuisset: Sicut misit me Pater mitto vos. Caput VI. De necessitate ecclesiae ad ceram religionem, et ob­ sequium Deo praestandum. PARS SECUNDA. Do proprietatibus, notis, dotibusque ecclesiae Christi. Caput L De unitate ecclesiae. Caput IL De visibilitate, et sanctitate ecclesiae. Caput III. De ecclesiae perpetuitate, catholicitate, et apostolicitate. Caput IV. De ecclesiae indefectibilitate, et infallibilitate. Caput V. De potestate gubernativa ecclesiae. Caput VI. De suprema potestate, sive primatu Montani pontificis. Caput VII. De relationibus ecclesiam inter et potestatem civilem. Positis superioribus animadversionibus, addi­ tionibus. ac mutationibus, visum est XIII schematis propositi priores canones in sequentium numerum et formam redigere, et ampliare. CANONES. Canon I. Si quis dixerit, Christum solum officio doctoris functum, non autem legislatoris, et fundatoris novae societatis, morte et sanguine suo acquisitae; ana­ thema ait. Canon II. 8i quis dixerit, societatem a Christo fundatam, et baptismate regeneratam non esse ei ut capiti 909 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 910 fido, et cha ri tato intimo coniunctam, adeoque in A Canon XIV. tali intima charitatis coniunctione, quae per Spiri­ Si quis dixerit, veram religionem non esse & tum sanctum diffusa est in cordibus nostris, princi­ Christo in sua ecclesia, quao est Romano-catholica, paliter non consistere naturam et essentiam socie­ constitutam, vel extra ipsam excoli posse; ana­ tatis Christi; anathema sit. thema sit. Canon XV. Canon III. Si quis dixerit, de veritate religionis opinionem, Si quis dixerit, ecclesiam non esso corpus Christi non autem certitudinem haberi posse, adeoque om­ mysticum, cuius ipso eat caput invisibile, visibile nes sectas ab ecclesia esso tolerandas; anathema sit. autem Romanus pontifex eius vicarius; anathema sit Canon XVI. Canon IV. Si quis dixerit, dissidentes a Romano-catholica Si quis dixerit, Christi societatem, sive eccle­ fide ius habere ad exercendum publicum cultum, siae membra non coniungi per externam eiusdem et ad publice profitendum, ac docendum propriam fidei professionem, eorumdom sacramentorum par­ doctrinam, sicut ius habet ecclesia catholica Ro­ ticipationem, atquo obedientia, et subiectiono ad mana; anathema sit legitimos pastores, ot praelatos, praecipuo ad su­ Canon XVII. premum Romanum pontificem; anathema sit. Si quis dixerit, ecclesiam catholicam a puritate Canon V. doctrinae deviasse aliquando, vel errasse in fidei, Si quis dixerit, societatem christianam non for­ morumque dogmatibus, quae successu temporis ex­ mari, et constitui per legem evangelicam Christo plicite credenda proposuit, vel posse aberrare a datam, ab apostolis promulgatam, nec non regimino veritate doctrinae α Christo traditae; anathema sit proprio, et ministerio, atquo magisterio apostolico; Canon XVIII. anathema sit. Canon VL Si quis dixerit, divinarum promissionum eccle­ Si quis dixerit, hanc societatem catholicam ex siam non esse societatem externam, ac conspicuam, variis confessionibus, et sectis coalescere, vel aliquo sed internam, et invisibilem, aut ita posse offundi tempore cum synagoga fuisse coniunctam, et non tenebris, ct infici malis, ut dignosci nequeat; ana­ omnino ab omnibus societatibus separatam, et thema sit. Canon XIX. distinctam fide, magisterio, et potestate publica; Si quis dixerit, ecclesiam hanc visibilem de­ anathema sit. Canon VII. fecturam, sive per desitionem, sive per aliquam Si quis dixerit, eam tanquam collegium, aut substantialem mutationem in doctrina, aut forma partem contineri in et sub civili potestate; ana­ suae constitutionis, sive per derelictionem aut re­ probationem α Christo, cui ante saeculi consumthema sit. Canon VIII. ί mationem alia perfectior substituenda sit; ana­ Si quis dixerit, eius formam, ct constitutionem thema sit. Canon XX. α Christo auctore traditam, varietatibus, aut trans­ Si quis dixerit, magisterium ecclesiae non esse formationibus, ut cacterao hominum societates, esse subiectam; vel progressu perfectiorem, et tempo­ infallibile, tam in fidei, et morum articulis pro­ ribus accommodatiorem fieri posse, et debere; ana­ ponendis, quam in revelationis deposito integre custodiendo, certe exponendo, et valide tuendo ab thema sit. Canon IX. omni errore, et falsae scientiae deceptione; ana­ Si quis dixerit, non esse ad salutem necessarium, thema sit. Canon XXI. fieri ecclesiae membrum per fidem et sacramenta; Si quis dixerit, veram Christi ecclesiam, extra sed liberum in eam ingredi, in ea remanere, ab quam nemo salvus esse potest, non esse unam, caque egredi; anathema sit. sanctam, catholicam, et apostolicam, eamque Ro­ Canon X. manam; anathema sit. Si quis dixerit, extra ecclesiam posse salvari Canon XXII. aliquem, qui ad eam nullatenus pertineat; ana­ thema sit Si quis dixerit, veram Christi ecclesiam esse Canon XI. tamquam societatem aequalium; nec in ea esae Si quis dixerit, esse indifferens ad salutem quam- bierarchiam divinitus institutam; anathema sit. cumque religionem profiteri, neque commondationo Canon XXIII. dignum nativam falsam abiurare, ct amplecti catho­ licam; anathema sit. Si quis dixerit, episcopis potestatem pascendi, et regendi ecclesiam, esse α communitate collatam, Canon XII. et non α lesu Christo; anathema sit. Si quis dixerit, ad veram fidem sufficere aliquos X. tantum fundamentales, ut vocant, articulos, in qui­ Ad prooemium. bus conveniunt omnes sectae, vel a Romana separa­ tae religiones; neque esso necessarium omnes, et 598. Bindi Pistoriensia et Pratensis (n® 193). — singulos articulos fidei ab ecclesia Romano-catho­ rCum igitur Deus ac Salvator noster totius saluti­ lica propositos firmiter retinere: anathema sit. ferae doctrinae veritatem, salutisque rationes et vias in ecclesiam suam, quasi in1 praedivitem the­ Canon XIII. . saurum, contulerit, ut omnes hinc vitam habeant, Si quis dixerit, intolerantiam ecclesiae Romano- et abundantius habeant; ipsa in primis vera ec­ catholicao aliarum sectarum, vel religionum, quao clesia et indicanda et commendanda est, ut et er­ cum ea in unitate fidei non conveniunt, repugnare rantibus affulgeat, et fideles arctius sibi devinciat.· inri divino, et institutioni Christi, vel esse repro­ bandam; anathema sit. ’ em. ed. 911 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 912 A creaturarum universitati sit praedicandum; non ita Caput I. ^Unigenitus Dei Filiae, qni illuminat omnem ho­ vero in schemate verburn colligere. Praedicari potest minem venientem in hunc mundum, nulla uinquam solum omni creaturae intelligenti, colligi autem aetate miseri· Adae filiis ope sua defuit. Benignus potest quidquid lubet. enim et misericors Deus homini vix dum lapso e subli­ Alius [Cantimorri Parmensi·! ubi legitur neque mi illo sanctitatis, et iustitiae statu ia quo constitutus enim legis evangelicae ea ratio est etc., ut apertior fuerat, et cuius miserrimi casus evidens testimonium sententia sit, adderet, neque enim legis evangelicae, secnm ipso adhuc circumfert, reparatorem promisit, seu religionis a Christo revelatae, ea ratio est. Lo­ saepiusque, tot labentibus saeculis, tum figuris, tum gent! enim haud statini patet, religionem Christi, vaticiniis, tum signis adumbravit; unde foedus di­ et legem evangelicam idem ease. Alius (Targioni Volaterranus] totum hoc caput vinum ictum1 est, quo homines, fide et spe in promissum reparatorem, et salutem operari, et in sic emendandum putat, filane porro ecclesiam cor­ populum Dei coalescere, et futuram Christi ec­ poris rui nomine mystici designatam, sanguini? tuo clesiam per synagogam praesignaro possent. Qua­ acquisitam, et tamquam sponsam unico electam propter agnus occinit ut per figuras ab origine aeternomque dilectam auctor ipse, ct fidei consum­ mundi; donec agnos ipse, qui est Filius Dei, pro mator lesus fundavit atquo instituit, ct per apo­ hominibus oblatus ad victimam expiationis, in pleni­ stolos suos corumquc successores usque ad consum­ tudine temporis, natus o virgine apparuit novus mationem saeculi in universo mundo ct ex omni Adam in carne nostra, quam relevavit, et fecit nos B (rationabili) creatura iugiter colligendam docendam populum acquisitionis in sanguine suo. et moderandam esae praecepit, ut una caset gen * rHinc vera Christi ecclesia, ex omni populo et sancta et unus populus accrptabilis, sectator bono­ natione evocata, et per gratiam ab eo promeritam rum operum. Nequo rnim evangelicae legis ea ratio in unitate veritatis et fidei coagmentata, cuius ipse est, ut quovis vinculo societatis excluso, veri ad­ caput eat ct vita indeficiens et cui etiam rationem oratore·1 singuli seorsum Patrem adorarent in spiritu externae et visibilia societatis indidit, certis legibus, et veritate; eed religionem suam Redemptor noster ct participatione eorundem sacramentorum eub societati a se institutae ita inhaerentem voluit, ut rectoribus et ductoribus, unoque praesertim visibili cum ea peni tu.·» conserta ac voluti concreta manerot, capite, apostolis scilicet et apostolorum principe, et extra illam nulla pos»ct esse vera Christi religio.cui dixit: Tu es Petrus, et super hanc petram aedi­ In caput III. ficabo ecclesiam meam; et: Tibi dabo claves regni caelorum; et: Rogari pro te ut non deficiat Udes A li α *[ card inali * Corsi Pisanus) observât: nCorpus tua: tu confirma fratres tuos. Ceteris vero et simul ecclesiae constat fastis et peccatoribus, sed cum eidem Petro: Euntes docete omnes gentes, baptizantes dicitur immo enuntiatur ecclesia uti societas spirieos in nomine Patris et Filii et Spiritus sancii; et: tu-lis et supernaturalis. forsitan deduci posset eam Quorum remiseritis peccata, remittuntur eis, et quo­ ex soli· iustis constare/ Sed non omnia eodem rum retinueritis, retenta sunt. Post autem resur­ tempore oademque periodo dici possunt. Haec apte rectionem suam reversus ad Patrem, alium Para- ot distincte declarantur in capite sequenti. clilum dedit eis, ut cum illis, eorum que successoribus, In locutione vero huiusce capitis haec emen­ maneret in aeternum spiritum veritatis. danda videntur: ^Christus itaque invisibilo suae ecclesiae per­ Ver. 3 [540 Bi] Post neque addo enim, signum manens caput, per baptismi lavacrum (quod in­ demonstrationis veritatis supra enunciatac. stituit relut fidei, cacterorumque sacramentorum, Ver. 7 [b t) Expunge habet, cum sequens verbum et proinde ipsius ecclesiae iauunm) filios hominum accepit inservire possit ct huic membro; sicquo tota a societate Dei per peccatum divuho· infusione baec periodus maiorem unitatem acquirere. cbaritatis iuhtificat. et iustificatos sibi velat unum Ver. 25 [b is]. Post abunde, quae sequuntur aptius mysticam corpus coniungit, eosqao tamquam alter et luculentius ordinanda (ut putat alius reveren­ alterius membra inter se connectit. virtutemque suam dissimus [Targioni Volaterranus]) tali fere modo per totum hoc corpas iugiter diffundit. Ex quo ». ..quoque in filios adoptionis iugiter diffunditur, fit ut tota ecclesia ab eo pendent; et quod ipsa ut lumino eius collustrati una mentium fide et Deo extrínsecas exhibet, nil aliud sit quam quod in adhaereant, et intereo cohaereant; et pignus bacrevivis cius membris intrinsecus latet, corpus scilicet ditatis in cordibus circumferentes terrena desideria bene compactum, et capiti perfecte coaptatum. a corruptione eius quao in rnundo est concupi­ pHacc est, quae, ut fidelium mentibus obiiciatur scentiae divellant, et una atque communi beata alteque defixa haereat, sati * namquam commendari spe confirmati aeternam Dei gloriam promissam potest, praecellens ecclesiae constitutio, cuius caput D concupiscant. atque adeo per bona opera certam Christas per omnem ¡ancturam subministrationis suam vocationem et electionem faciant. Cum autem secandam operationem in mensuram uniuscuiusque bonorum horum1 divitiis homines in ecclesia per membri augmentum corporis facit in aedificationem Spiritum sanctum augeantur, et hia eiusdem divini cius in charitate. * Spiritus nexibus in unitate cohaereant; ecclesia ipsa spiritualis societas eat atque ordinis omnino superIn Caput II. Alii reverendissimo [Cantimorri Parmensi] non naturalis/ In caput IV. placet illud ecclesiam colligendam ex omni crea­ Totum hoc caput, rerum et sententiarum re­ tura, et mavult ex omni populo et natione, ne intelligantur vel ipsae creaturae, in quibus non est spectu, sapienter excogitatum. Levis nonnulla Intellectus. Sed quoniam ea verba sunt omnino occurrunt in elocutione, quae non satis probantur. evangelica (praedicate e van getium omni creaturae), Latentibusque pro ac latentibus lin. 3 [c is] et proinde episcopus alius [Pistoriensis] ad amovendum scru­ loco inde, aurium iudicio, vincula quoque externa loco pulum, proponit: colligendam ei omni rationabili externa quoque, perspicuitati magis conferunt. Pe­ creatura, cum non dedeceat concilium verba evan­ riodus Hinc visibile etc. nimis involuta ; atque ea geli’1 explanare, ne perperam accipiantur. In evan­ complectitur, quae maxime refert, ut probo et digelio enim verbam praedicate satis explicat cuinam » intiuM ed. i adarantes ed. ’ om ed. 913 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA «tincto intelligantur. Nescio an rectius sio proce- a derot, nempo: „Ilino divinitus constitutum est tum visibile ma­ gisterium, quo fides interius credenda exteriusquo profitenda proponitur, tum ministerium item visibile moderandis curandisquo publico munere visibilibus Dei mysteriis, quibus interior hominis sanctificatio ot debitus Deo cultus comparatur; tum quoque visibile régimen, quod membrorum communionem in officio continet, omnemque fidelium externam in ecclesia vivendi rationem ordino regit atquo dis­ ponit; turn deniquo totum hoc ecclesiae corpus non iustis tnntum ot praedcstinntl·, sed vel ipsis pecca­ toribus, dummodo extorna saltem professione ct communione fidei coniunctis, cooptatum. ** In caput V. 914 In caput VIL Neque tamen ... ex hac vita decedit. Haec nulli probantur, quia sententia non satis perspicua ansam praebere potest illationibus falsis et quia peculiari scholae favet cum aliarum praeiudicio. Est itaque qui probaret magis variantem expositionem, quao habetur in nota (11) pag. 83 [570 d), et sic incipit Licet enim etc. Sed alius [Limberti Florentinus] aptiora1 forsan verba allocutionem sanctissimi domini nostri Pii papae IX 9 dec. an. 1854 suggerere posse putat, et hoc vel non absimili modo hunc locum emen­ dandum proponit: nPorro fidei dogma est extra ecclesiam salvari neminem posse. Nequo tamen audemus misericordiae divinae terminos apponere, vel perscrutari arcana consilia et iudicia Dei, quae eunt abyssus multa, supra illorum sorte, qui circa Christum, eiusquo ecclesiam invincibili ignorantia (laborant; sed hoc affirmamus, nullum vitam aeter­ nam consequi, qui a fidei unitate, vel ab ecclesiae communione culpabiliter sciunctus ex hac vita de­ ceditPag. vero 13 lin. 10 [542 B 4] pro nec non etc. substituatur: nEcclesiam autem, quao religionem unice veram so esse profitetur, et omnes religiones et sectas ... etc.Tandem alius [Parmensia) duo capita VI et VII in unum conflaret, cum analoga habeant argumenta, et quaestionem circa eos qui laborant ignorantia invincibili etc. ad calcem capitis relegaret post doc­ trinae revelatae expositionem. Alii [Corei Pisanus et Cantimorri Parmensis) aegre vident huic sileri prorsus de unitate regiminis sub uno cupito Romano pontifice. wL’nitns enim ec­ clesiae (ait sanctus Thomas 2* 2M, quaent. 39 [a. 1]) iu duobus attenditur, scilicet in connexione membro­ rum ecclesiae ad invicem, seu communicatione1, et iterum in ordine omnium membrorum ecclesiae ad unum caput. Hoc autem caput est ipso Christus, cuius vicem in ecclesia gerit summus pontifex. ** — Quoniam horum neuter, iuxta hunc communem observationem, proponit quod addi debeat, videat reverendissima Deputatio si huic capiti subnectenda sint haec quae sequuntur: „Quao tandem mystici corporis Christi unitas potissimum conspicua est in ordine omnium membrorum ad unum caput, In Caput Vili. Christum, cuius vicem in ecclesia gerit Romanus Alius [Corsi Pisanus) haec animadvertit: „Inpontifex, cui qui interius exteriusque non adhaerent, nec ecclesiae adhaerere, nec cius membra perhiberi dofecti bili tas ecclesiae in hoc consistit, ut somper permansura sit in iis essentialibus, prout a Christo possunt.Elocutionem vero in principio capitis sic expolit C instituta fuit, nempe ut semper habeat eamdem alius [Volaterranus]: filane autem visibilem con- fidem, eadem sacramenta, idem sacrificium, idem spicuamque societatem eam ipsam esso divinarum caput, eamdom hierarchiam. De his omnibus siletur, promissionum ct misericordiarum ecclesiam decla­ sed tantum dicitur uno verbo in sua constitutione ramus, quam Christus tot praerogativis ac privi­ immutabilis. In quo stet eius constitutio aliquo legiis distinguerò et exornaro voluit; eamdemquo modo esset declarandum. Sequitur et utinam (ec­ adeo plane in sua constitutione esse determinatam, clesia) augeatur etc. At non est ecclesia, quae ut societates omnes α fidei unitate vel a commu­ crescere possit et augeri in fide ot charitate, sed nione huius corporis seiunclao nullo modo vel eius sunt fideles; atquo hinc sequitur, quod Christi pars vel membrum dici possint; neo eam, ut aiunt, corpus, nempe fideles, bonorum operum fructibus per varias christiani nominis consociationes dis­ aedificetur. Quoad elocutionem: persam atque diffusam, sed totam in se collectam, Pro augeatur iugiter etc. riugiter fide et chari­ et penitus cohaerentem in sua__ otc. * tate augeatur-. In caput VI. Pro varia aetate etc. ^varietate aetatis suae-, Hoc quoque caput aptius procederet, si pro vel Ppro temporum successione ct adiunctorum [lin. 5 et seqq. (541 0 3]) quantae consortium etc. ba­ diversitate, non uno eodemque modo sese ex­ ierei: nquantao cuique est consortium et coniunctio plicet ctc.In caput IX. !um Christo capite et mystico eius corporo praeter D Alius (Parmensis) pag. 16 v. 18 (543 B 3) post juod ipso Christus nullam aliam communionem verba ad apostolos dixit addi vellet testimonia Christi ignoscit tamquam ecclesiam suam, quam etc.Pro (lin. 14 [c »]) ut exhiberet ipse sibi haberet do Potro, nempo Matth. XVI: Tu es Petrus otc. et et exhiberet sibi . * Luc. XXII: Ecce satanas expetivit vos etc. Alius vero [Volaterranus) elocutionem ita reco­ Pro (lin. 19-20 (c u]) non liberam societatem esse quit: „At Christi ecclesia excideret α sua immu­ taberet Bnon esso liberam societatem-. Pro (lin. 23 et seqq. [en]) relinquere, sed esse etc. tabilitate et dignitate, et necessarium salutis me­ uberet ndescrere; sed esto hominibus societatem dium (necessaria salutis via) esso desineret, si quando imnino necessariam, non vi praecepti tantum, quo a salutari fidei morumque veritate aberrare ct in Ihristus Dominus omnibus gentibus eam ingredien- ea praedicanda et exponenda falli ve) fallero posset. tam praescripsit; verum etiam praestituto salutaris Verum columna et firmamentum veritatis est ; ideo•rovidentiao ordine, iuxta quem sancti Spiritus que ab omni erroris ct falsitatis periculo libera et ommunicatio, veritatis et vitao- participatio non expers. Propterca sacro et universali approbanto btinetur, nisi in ecclesia, et per occlesiam, cuius concilio docemus et declaramus, dotem infallibiliaput est Christus. * tatis, quam ex divina revelatione perpetuam este praerogativam ecclesiae Christi compertum est, non 1 comm unione ed. Co.wciu oixniL·, tomus LL 1 on. ed. 915 A. SES8I0NES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES cum inspirationis charismate confundendam neque eo spectantem ut ipsa novis identidem revelatio * nibus ditescat, ad hoc collatam fuisse ut verbum Dei sive scriptum sive traditum in universa ecclesia integrum, et a quavis novitatis et immutationis corruptela asseratur et custodiatur immune, iuxta mandatum apostoli: O Timothee etc.Pag. 16 V. 4 fib. a ij) post verba tum id omne pro­ ponit: Rquod licet non revelatum in se, tamen eius­ modi est, ut sine eo verbum Dei nec tuto conservari neque definitive ad credendum proponi et explicari, uut contra errores hominum ac falsi nominis scien­ tiae oppositiones valide possit asseri et tueri. Haec autem infallibili tas. cuius finis est fidelium societatem in vera fide ct morum doctrina continere... etc.Ibid. V. 25 [b s]. Ei iisdem promisit ,et quibus item promisit Spiritum veritatis qui etc.- 916 variae societates fidei professione ab invicem dissi dentes ct communione... etc.Canono VI. „Si quis dixerit illam quam vocant intollerantiam ... etc.Verbo intollerantia utuntur adversarii odiose, illiberaliter, et iniuria; et eo sensu non acceptan­ dum est a nobis simpliciter; ideo additum cat illud quam vocant Canones VII et XI hoc modo recudendos esto duximus: pSi quis dixerit, oamJem Christi ecclesiam posse, seu talibus obfundi tenebris, seu iis infici malis, scu ab originali sua institutione discedere, acu de­ mum ita corrumpi ct depravari, ut vora tandem Christi ecclesia desinat cmo; anathema eit.FSi quia dixerit, ecclesiam divinitus ease inrtitutam tamquam societatem aequalium; episcopos vero habere quidem officium ct ministerium, non In caput X. B autem veram et propriam regiminis potestatem, Doctrina illorum qui affirmant (ita Corsi Pisanus] divina ordinatione ipsis competentem, ct ab iisdem principatum civilem Romani pontificis iuri divino libere exercendam; anathema aitrepugnare, neque cum spirituali eiusdem potestate ADDENDA. posse co ni angi, erit profecto scandalosa, erronea, falsa, etiam proxima haereri, at poterit ne decla­ I. rari prorsus haeretica? In verbo Dei scripto et 599. Sfarei St» rensis (n· 62). — Inter observa­ tradito non habetur aliquid in quo declaretur aperto, tiones quae ae offerunt aliae sunt generales, aliae in Romano pontifice duplicem hanc potestatem esse speciales. De primis tractare incipiemus. necessario admittendam; sed simpliciter eruitur Paragraphus primus. posse admitti. Cum tantopere invehitur contra hanc temporalem dominationem, ct non tantum huic rei Multa et gravissima desiderantur in schemate contradicitur ratione obiecti, quantum ratione exer­ de ecclesia in plenum considerato. Hoc enim in citii huius potestatis, caput istud maius robur acci­ schemate tractatur de natura, do proprietatibus, de peret si insisteretur in argumentis convenientiae dotibus, deque visibili capito ecclesiae, et tandem et quasi (habita ratione temporum) necessitatis.- de eius relationibus cdm societate civili· Sed pror­ Hoc quoad res. Respectu autem locutionis totum sus propositum illud schema silet de divina hiérar­ hoc caput tali fere modo modificandum censet alius chie, de episcopatu, de conciliis ct praesertim de (Volaterranus); ^Christi autem ecclesia non est so­ concilio generalL Quacnara fuit causa harum prae­ cietas aequalium, ac si fideles omnes in ea iisdem termissionum? Non facile excogitari potest, cnm iuribus potirentur; sed est societas inaequalis, id- haec omnia essentialiter ad constitutionem ecclesiae que non ea tantum ratione quod clerici in ecclesia Christi pertineant. secernuntur a laici *, sod ea potissimum quod ec­ Legenti schema oblatum regimen ecclesiasticum clesiae ineat potestas divinitus instituta, quae prae apparet ut pure et simpliciter monarchicum, et nullo ceteris omnibus fidelibus solum iis competit, quibus modo ex aristocratie temperatum. Namque men­ Christianum populum docere regere et sanctificare tionem nullam quidem facit de hierarchia eccle­ divino iure demandatum est. Cum vero talis po­ siastica, de origine et de iuribus episcoporum. Et testas alia sit ordinis, alia iurisdictionis, de hac tamen ox divina Scriptura, ex traditione, ex praxi speciatim docemus, eam non internum scu poeni­ ecclesiae, ex omnium theologorum consensu certum tentiae forum dumtaxat spectare, sed etiam forum est regimen ecclesiasticum esse monarchiam vero externum et publicum, vi plena et absoluta leges et efficaciter ariatocratia temperatam. ferendi, indicandi, et contumaces poenis coercendi. Character ille ecclesiae Christi praefulgere de­ Hac autem potestato pollent pastores et doctorea bet praesertim hodiernis temporibus, in quibus, si a Christo dati, ut illam lìbere et a quavis saeculari utile et ineundum eat attollere iura summi ponti­ dominatione expeditam exerceant; quapropter ipsi ficis, pigere non debet saltem in memoriam revocare cum omni imperio regunt ecclesiam Dei legibus episcoporum iura, non minus necessaria ad bonam necessario conscientiam obstringentibus, tum de-1 ecclesiae gubernationem. cretoriis indiciis, non modo in iis, quae fidem et Undo mihi videtur absoluto necessarium ut mores, cultum et sanctificationem respiciunt, sed schemati proposito quaedam adiiciantur capita. in iis etiam quibus ecclesiae externa disciplina I. Sacrum Tridentinum concilium in sua XXIII atque sacrorum administratio firmantur. Haeo autem sessione, cap. IV, de ecclesiastica hierarchia et ordi­ vera ot felix ecclesia Christi, ecclesia Romana est, natione, declaravit episcopos, qui in apostolorum cui soli competit ut una sit, sancta, catholica, et locum successerunt, ad hierarchicum ordinem praecipue apostolica.pertinere, positos a Spiritu sancto reqere ecclesiam Animadversum est a pluribus, quod adiunctum Dei, presbyteris superiores esse. Liceat ergo super hoc fundamento aliud decre­ Romana in schemate constitutionis ot canonum con­ funditur cum notis ecclesiae, dum Romana ecclesia tum condore quo possit dignitas episcopalia candore proprio nitere. Pronuntietur a concilio Vaticano est earumdem notarum subtectum. potestatem iurisdictionis episcopalis acquo ac po­ IN CANONES. testatem ordinis esse immediato a Deo, cum debita obtemperatione summo pontifici, vero Christi viCanone I loco extantem melius extare. Canono III pro fotam internam ponatur, si placet, cario, Petri successori, totius ecclesiae patri et doctori. Haec origo divina satis probatur ex Scriptura penitus internam. Canone IV loco verborum per tasque etc. melius sacra et traditiono ecclesiastica; satis fulcitur in­ videtur Fet per easdem omnes esse diffusam; aut concussis argumentis ut possit a concilio declarari a f 917 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 918 et definiri. Tali modo, per vinculum reverentiae a cipiis in abstracto, quao principia sempor profiteri ot venerationis, membra capiti melius et efficacius et tueri nobis licitum et necessarium videtur. coniungorontur. V. Quaestio de iuribus episcoporum in concilio II. Declaravit Tridentina synodus episcopos in generali nos ad quaestionem ipsam ducit de utilitate locum apostolorum succedere. Sed quomodo vere et necessitato conciliorum occumenicorum. Multus successore· erunt apostolorum episcopi qui omnem sermo non requiritur ad demonstrandum concilia non possiderent potestatem ordinariam quam con­ oecumenica esse media aptissima ad controversias tulerunt apostoli viris qui in eorum locum suc- componendas, ad dogmata definienda, ad disciplinam ccdcrunt (tic !)1 Declaretur ergo a concilio Vaticano instaurandam, ad reformationem abusuum, ad fo­ quod potestas ordinaria episcoporum non potest vendam et nutriendam unionem arctissimam inter restringi nisi propter bonum eccletiae commune. episcopos et summum pontificem. Decretum Fre­ Finem ergo habeant oninci iurisdictionis episcopalis quens in sessione XXXIX concilii Constantiensis » limitation· * quao non comprobantur ex evidenti latum, quoad tales effectus obtinendos, nullum re­ necessitate aut saltem cx magna utilitate. linquit viro catholico ambigendi locum. Respondeat III. Declaravit Tridentina synodus episcopos ergo concilium Vaticanum divinae providentiae dis­ positos a Spiritu tondo regero ecclesiam Dei. Hic ponenti res humanas ct politicas1 in favorem con­ est praecipuus honor episcoporum; et nihil salu­ ciliorum frequentiae ct periodicitatia, per renova­ brius, ut mihi videtur, potest facere Vaticana syno­ tionem ct confirmationem decreti Frequens. VI. Cum per vias et media quae velut primis dus quam elucidare ct definire iura quao compe­ B tunt episcopia, quatenus regunt ecclesiam Dei, et lineis designavimus, iuribus episcoporum provisum assumuntur α Christo in partem sollicitudinis uni­ fuerit α concilio Vaticano, tunc iura pontificia aptius versalis, quao pertinet ad summum pontificem. stabilientur ct firmabuntur. Ilis summatim pertractatis, quia tempus deeat Liceat ergo dicere episcopos in ecclesia esso vere indicet et legislatores, sub auctoritate capitis; vere ad evolvendas quaestiones positas, liceat dicere, ludicos causarum fidei et morum ante papam, cum quod per haec expetita additamenta, decreta com­ plerentur, et schema ipsum melius exhiberet inte­ papa, et post papam. gram ecclesiae constitutionem. Ante paparn, in prima instantia, ut dicitur. Cum papa, quoties recurrunt ad sanctam sedem Paragraphus secundus. per consultationes in causis fidei, aut alio modo. Nunc deveniamus ad observationes speciales Post papam, quando in conciliis generalibus, examini episcopali subiiciunt decreta summi ponti­ quao, pro brevitate huius scripti, erunt solummodo ficis, sicut factum est in synodis Eplicsina, Chal- duae, eed omnino, ut mihi videtur, necessariae. VII. Prima observatio specialis pertinet ad ca­ ccdonensi, secunda, tertia, quarta Constantinopoliput nonum partis primae schematis, in quo agitur tana, secunda Nicaena, et in aliis conciliis. Post papam insuper, quando episcopali iudicio de infallibilitate; et sic se habent verba quae mihi videntur non satis accurate posita: ^Obiectum indecreta pontificia accipiunt episcopi. IV. Ius episcopale nos deducit naturaliter ad C fallibilitatis tantum patere docemus quantum fidei patet depositum, et eius custodiendi officium1 po­ quaestionem de concilio generali. In casibus ordinariis, est summi pontificis con­ stulat; adcoque praerogativam infallibilitatis qua vocare. praesidere, dirigere, suspendere, confirmare Christi ecclesia pollet, ambitu suo complecti tum concilia oecumenica. Sed hace verba generalia non universum Dei verbum revelatum, tum id omne sufficiunt ad perfectam denunciationem relationum quod licet in se revelatum non sit, est tamen eius­ quae intercedunt episcopos inter et summum ponti­ modi, sine quo illud tuto conservari, certo ac de­ finitivo nd credendum proponi ct explicari, aut ficem in conciliis generalibus * Ex verbis Christi Domini, ex praxi oecumeni- contra errores hominum ac falsi nominis scientiae carum synodorum, ex concessione summorum ponti­ oppositiones valide asseri defendiquo non possit” Ex hisce verbis evidenter concluditur obiectum ficum non licet iura pontificia super concilia ge­ neralia in sensu absolutae potestatis et omnimodae infallibilitatis ecclesiae docentis esse non solum «uporioritatis accipere. Idcirco fas nobis est quae­ veritates a Deo revolatas, sed etiam veritates non rere an considerari possint iura quao ab episcopis revelatas, quia videntur necessariae ad depositum exercentur in conciliis generalibus quasi dona et fidei custodiendum. Sed per hanc declarationem ¡privilegia concessa α pontificibus. Liberum est obiectum infallibilitatis in infinitum extenditur, et quaerere an papa solus possit imponere ordinem ab in ambitu suo latissimo omnes scientias, philo­ episcopis sequendum in actibus conciliaribus, et sophicas, metaphysieaa. morales, physicas, histori­ ministros concilii eligere; an statuero solus possit D cas. politicas, aesthcticas amplectitur. Quid autem do postulatis episcoporum; an episcopi possint periculosius quam illu illimitata extensio? Quid privari mediis aptissimis ad producendum sua testi­ magis fronto pugnat cum doctrina theologica com­ monia, suaque iudicia, et ad seso mutuo docendum; muniter tradita? Legantur auctores qui omnium an denique maioritas absoluta suffragiorum finem plausu dc obiecto infallibilitatis tractaverunt. Ni imponero disputationibus possit, cum secundum fallor, numquam talem extensionem excogitaverunt. praxim conciliorum, secundum regulam fidei catho­ Scientiarum humanarum magisterium non habot licae a Vincendo Lirinensi traditam, secundum ecclesia Christi, quia ad alium finem instituta di­ exempla Pii IV in concilio Tridentino, requiratur vinitus fuit. Ad custodiendum depositum fidei unanimitas moralis saltem in rebus fidei et morum nonno1 sufficit ut ecclesia habeat potestatem ex­ definiendis. Quamdiu de hisco quaestionibus regulae planandi et ovolvendi veritates revelatas, atque hoc apertissimae et certissimae non fuorint agnitae, praestet semper in eodem sensu, in eadem sen­ confessae ot sancitae, relationes inter membra et tentia manens? Nonno sufficit ut ecclesia habeat caput, in concilio, erunt nutantes et difficiles. Cum ius et officium condemnandi errores contra fidem vero haec dicam, in mente mihi non est vituperandi quos proponere et defendere potest fulsi nominis regulas a sapientissimo et amantissimo pontifico scientia? Et in his casibus quid facit ecclesia! pro concilio Vaticano traditas; sunt enim multae • publient ed. causao quao bano agendi rationem explicare pos­ ’ depcfiluvi ed. et cod. per errvrva. sunt et dobent. Hic solummodo agitur do prin­ > Rujw ed. M· 919 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 920 Depositum custodit, affirmans et dicens quae1 a nensi, Parisiens! et aliis depromit, ne h cernet ipso Deus revelavit. Sed nullo modo invadit dominium qnidqnam afferre videatur. quod ad illam non pertinet ct quod semper illi Caput propositum extraneum esse debet. In scandalum, in periculum Ex praedictis patet ^dagmn1 catholicum simul animarum verteret hacc infelicissima obiecti infallibilitatis extensio, invisam praeterea hacc ex­ et factum omni ex parte certissimum et clarissimum tensio redderet omnibus capientibus auctoritatem esse, quod Christus ecclesiam suam. ut societatem matris ecclesiae. Ergo sufficiat declarare quod ob- in suo genero perfectam, externam, semperque iectum infallibilitatis remanet verbum Dei reve­ visibilem, in qua alii p tacesse nt, aubesaent alii, in­ latum, et quod privilegium infallibilitatis ecclesiae stituerit. Ex discipulis quos primum sibi devinxerat docentis consistit in veritatum revelatarum pro­ duodecim elegit, quibus ecclesiam hanc in uni­ positione, declaratione, definitione et defensione. verso orbe prupsgandi et gubernandi curam de­ VIII. Secunda observatio specialis est eiusdem mandavit. Id tota evangeliorurn librorumque apomateriae quam prima, et spectat ad caput deci­ stolicorum serica narrat ot demonstrat. No nutem mum primae partis schematis, ubi dicitur potesta­ tanto muneri implendo impares essent apostoli, tem ecclesiae esso coercitiram, et ecclesiam regero ipsam potestatem, quam a Patro acceperat, ois populum Dei tum legibus conscientiam obligantibus, contulit, ut in cius nomine et virtute docerent, tum decretoriis iudiciis, tum denique salutaribus controversias dirimerent, caque tandem auctoritate poenis. Nihil verius quam haec doctrina, quae B ecclesiam regerent, ut qui eo» audierint Christum fideliter tenetur ab omni viro catholico. Sed mihi audierint, qui cos spreveriut Christum spreverint, videtur hic aliqua explicatione opus osse. Facile et qui cis non obediennt tanquam ethnici et publi­ est verbis citatis deducere quod ecclesia habeat cani habendi «ìnt (Match. XVlll, 17). ius uti, ut aiunt, brachio saeculari, ct imponere „Cum ipsis enim docentibus et ministrantibus se poenas pertinentes ad ordinem civilem et politicum, adfuturum promisit non ad tempus, non disruptis verbi gratia, privationem bonorum temporalium, intervallis, sed omnibus diebus usque ad consumma­ iurium civilium, carcerem, exilium, mortemque tionem saeculi (Mak XX.VII1, 2). * rQuibus verbie2 ipsam. Decretum, in hoc sensu intellectum. infini­ Petro praecipue et apostolis eorumquo succcssoritam et periculosissimam conscientiarum pertur­ buss ad quos ipsa spectant, celiata fuit haec potestas. bationem induceret, et verteret in detrimentum et Promissa illa nunquam non stetisse, hanequo pote­ odium ecclesiae. Quare ergo non adjicerentur ali­ statem semper viguisse testantur annales ecclesia­ qua verba ad scandala ct pericula talia devitanda? stici/ rNam, per temporum ct successionum vices8, Tolleretur omnis occasio scu praetextus aut ma­ episcoporum et ecclesiae ratio decurrit, ut ccclesin teries2 criminandi in concilium, si adderetur, post super episcopos, successores apostolorum (qui dicun­ verba coercitivam et salutaribus poenis, haec re­ tur a Spiritu sancto duodecim fundamenta sanctae strictio: in ordine spirituali. civitatis Jerusalem), constituatur, et omnis actus ec­ Παο expositione data, non mibi videtur neces clesiae per eosdem praepositos gubernetur. Ipsi onim sarium indicare modificationes quos introducere C positi sunt, sicut beatus Paulus ait, α Spiritu sancto oporteret in canonibus. Si satis meis observatio­ regere ecclesiam Dei1. Hac paetorum auctoritate in­ nibus factum fuerit, res per seipsam patet. nixa, ecclesia perfecta unitate coalescit. Petri ca­ Hae sunt observationes quas humillime sub­ thedrae firmiter consociati episcopi, ad eam sacer­ mitto iudicio sacri et oecumenici concilii Vaticani, dotes fidelcsque mutua coniuuctiono colligant, ita nihil quaerens nixi quae sunt Christi et quae aedi­ ut si quis ab coroni parte et iurisdictionc deficiat, ficationem praestant et pietatem. is ordinem divinitus institutum gravissime per­ / * turbet II. * aporro potestas de doctrina et disciplina de­ 600. Devoucoux Ebroicensis (ne 59). — Animad­ cernendi, quam cum sacerdotii plenitudine omne» versionem nd doctrinam decem priorum capitum episcopi virtute suae consecrationis acceperunt, schematis de ecclesia in re maximi momenti ex­ tum potissimum exercetur ab ei», cum, ut plonioro plicandam et perficiendam, deputation! de rebus ad iudicio omnis error (vel mala consuetudo) possit fidem pertinentibus proponit episcopus alius reve­ aboleri, »unt undique congregati in unum, convo­ rendissimus scribens: cante praesidento® eorumque sententiam confirmanto ffNonnulli episcopi obstupuerunt cum viderint, summo pontifice. Tunc7 enim magnifice veraciternullum in schemate de ecclesìa esistere caput, ubi que dicunt: Pisum est Spiritui sancto, et nobis. Unde, expresse agatur de episcopatu et conciliis gene­ ut ait sanctus Caelestinus, Spiritus sancti testatur ralibus. In capitibus secundo et decimo, nec non D praesentiam congregatio sacerdotum, ut prout proin canone undecimo, sunt revera verba quaedam, fessus est Constantinus imperator, do concilio Ni­ undo induci potest, episcopos esse successores apo­ caeno loquens, quod trecentis episcopis visum est, stolorum. ideoque pastores esse et doctores quibus non est aliud putandum quum Dei sententia. Qua­ ius competit Christi ecclesiam docendi ct regendi, propter nemo nostrum haesitet, nemo moram inter­ cum potestate legifera, indiciaría et coercitiva seu ponat. Hine Gregorius Magnus quatuor concilia administrativa. Sed haec sufficere non videntur in generalia quae iam celebrata fuerant, voluti qua­ constitutione tam solcmni. ubi in quindecim ca­ tuor evangolia se venerari testatus est * Praeterea rsicut·' Christus ecclesiae universalis pitibus tam fuse disseritur8 de ecclesia et eius regimine.i Coae. prov. Aqneus. an. 1850. cap. HI; Mansi, XLIV, Unde reverendissimus episcopus arbitratur, post 307 d-308a. caput decimum aliud caput exarandum esso, se­ 3 Cf. Coae. prov. Aven. an. 1849. cap. II ; Manii, XLIII, "29. quentibus vel aliis melioribus’ et aptioribus verbis » Cone. Tolo», an. 1850, cap. If, pag. 30; Man»L L dt, 873 ; exprimendum. Coeterum quao dicturus est, de Apoc. XXI, 12; Eph. 11. 20. « Cone. prov. Tnron. an. 1849, pag. 27; Manii, U dt, 836 c. verbo ad verbum propemodum o conciliis provin­ 5 Cf. Cone. prov. Aven. an. 1849, pag. 6, 7; Manii, L dt, cialibus Aquensi, Avcnionensi, Tolosano, Lugdu1 materia ed. • diueraiur cod. 729 no. • praeside ed. ’ Ilinc ed. • Cf. Cone. Paria, an. 1849, pag. 32; Manii, t dt, 473 c. 021 OBSERVATIONES IN PRIMA X SCHEMATIS DE ECCLESIA 922 unitatem in cathedra et auctoritate Petri, et eius 4 Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam successorum constituit. ita etiam, ordinatione Chri­ meam, et portae inferi non praevalebunt adversus sti, cuiuacumquc dioocescos unitas io episcopo con- eam (Matth. XVI, 18); et rursus: Tibi dabo claves . * atituitur r Propria1 et ordinaria (quam divino iure regni caelorum... (Matth. XVI, 19); et rursus: possident) auctoritate, dioecesi m sibi commissam Ego autem rogavi pro te ut non deficiat fides tua: regunt episcopi·, in suos subditos logos et statuta, et tu aliquando conversus confirma fratres tuos ferunt; ius dicunt sivo por se sivo per alium, in (Luc. XXII, 32); et rursus: Pasce agnos meos . . . utroquo foro, turn interno, animas ligando et sol­ pasce oves meas (Ioan. XXI, 15); tam etiam quando vendo, tum externo, iurisdictioncm voluntariam et ad apostolos, non quidem α Petro seiunctos, sed contentiosam exercendo, ct delinquentes, si qui ob­ stanto cum eis Petro, ipsorum capito, dixit: Euntes stinati reponuntur, poenis canonicis coercent/ docete . . / 2. „Cum igitur- talo sit vinculum unitatis quo suis episcopis plebes Christianae, episcopi autem prin­ Caput de Romani pontificis infallibilitate propositum. cipi sacerdotum, vicario Christi adunantur, ut me­ Dominus ac Redemptor noster lesus Christus, rito a sanctis patribus dictum fuerit, unnm atquo usque nd consummationem saeculi providero volens indivisum episcopatum esse, cuius a singulis in soli­ ne divinum ecclesiae suao aedificium ullis ventorum dum pars tenetur2, non mirum quod Romani pon­ tempestatumque turbinibus, aut portarum inferi tifices a«.-iduo invigilaverint, ne episcoporum iura quassationibus everti unquam posset, Petro aposto­ ullo modo laederentur. Episcopos fratres suos et B lorum principi, eiusque successoribus Romanis ponti­ coopiacopo» nominarunt, voluti in partem sollici­ ficibus, praedicandae ac definiendae verno fidei tudini» apostolica^ vocatos atque assumptos, nec supremam ot infallibilem auctoritatem contulit. Petro unquam pa»BÌ sunt illorum venerabili auctoritati siquidem dixit: Tu es Petrus . . . quibus sane verbis ipsius fundamentalis potrae perennem in vera fide quidquam derogari u firmitatem significavit, cum, nutante fundamento, III. totam necease ait deficere fabricae soliditatem. 601. Aíabile Versaliensis (n° 58). — Notio de Itemque Petrum constituens pastorem supremum ecclesiae infallibilità le, quam exhibet caput IX sche­ (Ioan. XXII, 15), hoc ipso voluit Christus ei oves matis, · trunca remaneret, immo et erroneis inter­ et agnos omnes obsequi: utique simul providens pretationibus obnoxia, nisi supponeret accessurum ac statuens, ut semper ad sana fidei pascua, nun­ complementum de infallibilitatis subiecto; quo quam vero ad venenatu commissam sibi gregem scilicet declaretur quibus in ecclesia personis illa Petrus deduceret Palam etiam et expresse textu evangelico docemur orasse Christum ut nunquam inerrantino praerogativa inhaereat. Equidem sentio dictum complementum commo­ Petri fides1 deficeret, eiquo ministerium commisisse dius reponi posse post traditam de Romani ponti­ fratres in eadem vera fide confirmandi. Et quod ficis auctoritate (caput XI) doctrinam, et aie inscribi: simul in persona beati Petri quemlibet eius legi­ timum successorem Romanum pontificem Christus Caput XII. De Romani pontificis infallibilitate. At simul sentio a disceptatione capitis IX (De C instituerit universalem patrem ot doctorem, cum ecclesiae infallibilitate) seiungendam non esse quae­ plena pascendae totius ecclesiae potestate, est dogma stionem de infallibilitate Romani pontificis, sed uno catholicum, α patribus perpetuo transmissum et a Florentina Synodo expresse definitum. disceptationis tractu proponendam. Quapropter ab apostolici * iam temporibus cre­ Id autem ex triplici potissimum ratione exopto ac postulo: Io Scilicet ob intimam utriusque notionis dendi lex et norma fuit fides quam profitetur ac connexionem, cum adaequate proponi nequeat ec­ praedicat ecclesia Romana, ad quam, ut effatus clesiae infallibilitas, nisi determinato etiam eius­ est sanctus Irenaeus, propter potentiorem princi­ dem infallibilitatis subiecto. 2° Ob excitatam in palitatem necesse est omnem convenire ecclesiam, hoc toto orbe catholico animarum expectationem et est eos gui sunt undique fideles; in qua temper ab commotionem; quam maximi interest non diutius his qui sunt undique conservata est ca quae est ab anxiam et suspensam tenori. Nisi autem simul apostolis traditio (Adrersushucreses, lib Η I, cap. III). cum capitis IX materia do Romani pontificis in­ Atque idem confirmat perpetua Romanae sedis fallibili tuto decretum proponatur, intercedet unius □ecnon universalis ecclesiae praxis; qua nimirum nut plurium forsan mensium intervallum antequam exortae circa fidem controversiae a Romanis ponti­ concilium hanc tanti momenti controversiam aggre­ ficibus Petri successoribus, etsi quandoque in con­ diatur ac dirimat. 3° Accedit contingere posse cilio oecumenico, saepe saepius tamen extra omnem causas (quus tamen avertat Deus!) suspendendi con­ generalem synodum, supremo fuerunt compositae cilii. Cuius possibilis interruptionis intuitu aequum D ac definitae iudicio, cui omnes Christi fideles plenam prorsus ac prudens est, ut quao maioris momenti animi adhaesionem ac obedientiam praestare debue­ >unt prius et unto caetera concilium expediat. runt. Cui puro catholicae doctrinae frumento cum Quod autem definiendae Romani pontificis infalli- inimicus homo zizania superseminare tentaverit, hilitatis utilitas ac necessitas caetera omnia capita postularunt huius sacri concilii patres tanti mo­ longe ac longissimo superet, planum iam atque menti dogma expressa definitione declarari, sicque a fraudibus et sophismatibus contutari. Cumque indubitatum supponitur. Quapropter sequentem propono immutationem huic postulationi, ex nostro supremi pastoris officio ad caput IX schematis; nec non sequens coput de omnino assentiendum duxerimus, approbante hoc Romani pontificis infallibilitate, cum subiunctis ca­ eodem sacro oecumenico concilio, damnamus ac nonibus. proscribimus opinionem eorum qui dicunt errare 1. posse Romanum pontificem, dum supremi sui ponti­ Proposita immutatio ad caput IX. ficatus munere fungens aliquid definit ac credendum Post verba haec: Magisterio inest quod Christus iniungit; vel eius definitionibus non deberi abso­ ir» ecclesia sua perpetuum instituit, sic ponendum lutam et ex animo adhaesionem nisi accessisse uni­ videtur; .Tum quando ad Petrum dixit: Tu es versalis ecclesiae consensum constiterit; item eorum qui dicunt eumdom erraro posse praerogativae seu 1 Cone. Laplan. an. I860, pag. 35. 36; Mansi, t. c¡L. 965 x. 1 Cf Cone. prov. laroo.t. u, fmç. ir», Jfjsui, t c¡U.637jl * S. Cyprianus, De unitate ecclesiae; Migne, P. k IV. 501 a 1 stdes ed. 923 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 921 potestatis suae obiectum seu limites excedendo; ct A perfecta societas, cuius in terra vidimus inchoa­ simul eorum qui effutiunt Romani pontificis defini­ tiones, figuras et similitudines; cuius complementum tionem non posso unquam per se solam definitivam ab initio desiderabant etiam angeli, quando, lapsis et obligatoriam evadere, eo quod nunquam certo spiritibus, Adam ct ipse lapsus est; undo nccesso constet, Romanum pontificem quatenus universalis fuit Verbum hominem fieri, et per eum reconcilian ecclesiae pastorem pronuntiasse. ** omnia in ipsum; sedesque prius in caelo derelicta» iis conferre, qui laverunt stolas suas in sanguine 3. Agni. Sic ergo Deus proposuit in eo, in dispen­ Canones de JRemani pontificis infallibilitate propositi. satione plenitudinis temporum instaurare omnia in 1. Si quis dixerit Romanum pontificem errare Christo, quae in caelis et quae in terra sunt in ipso. posse, dum supremi sui pontificatus officio fungens, Quapropter haereticum damnamus errorom, quo aliquid definit et credendum iniungit; vel huic plures hodie Christum evacuant, alios Christos intro­ eius1 definitioni non deberi absolutam et ex animo ducendo: quasi praetor verum unicumque Christum adhaesionem antequam constiterit accessisse uni­ alii mediatores aalvatorcsquo necessarii fuissent versalis ecclesiae consensum; anathema sit hominibus, aut adhuc desiderandi forent. Unus 2. Si quis dixerit Romanum pontificem, dum enim Deus, unus et mediatur Dei et hominum homo ex supremi pastoris officio aliquid definit et cre­ Christus lesus, qui dedit redemptionem semetipsum dendum iniungit, errare posso potestatis suae ob­ pro omnibus testimonium temporibus suis. iectum seu limites excedendo; anathema sit ]Ì 2. 3. Si quis dixerit obligatoriam non ease per so De Domani pontificis infallibilitate. solam Romani pontificia definitionem, eo quod du­ bium semper remaneat an tanquam universalis Ut evangeli! puritas, quod promissum ante per ecclesiae pastor seu ex cathedra definierit; ana­ prophetas in Scripturis sanctis. Dominus noster lesus thema sit Christos Dei Filius proprio ore primum promul­ 4. Si quis dixerit erroneam casa posse Romani gavit; deinde per suos apostolos. Unquam fontem pontificis dogmaticam definitionem, assentiente ge­ omnis et salutaris veritatis et morum disciplinae, nerali concilio prolatam, cx eo quod patrum nota­ omni creaturae praedicari iussit, in ecclesia conserva­ bilis pars eidem definitioni adhaerere renuat; ana­ retur1; cathedram constituit unitatis, in qua doctri­ thema sit. nam posuit veritatis1. In hac autem beatum Petrum Nola. Positi sunt tres ultimi canones ad prae­ collocavit, ut periculis infirmorum membrorum Christi cludenda errantium effugia; quibus nempe primum pastoralem diligentiam adhiberet2* . canonem, si solus decerneretur, eludere tentaient. Tradant sano Scripturae beatum Petrum fuisse a Christo Domino constitutum ecclesiae fundamen­ IV. tum4* ; pro eo insuper rogasse ut oius non deficeret 1. fides suosque fratres confirmaret1; illi tandem id De origine ecclesiae et supematurali omnium officii demandasse, ut dominicum pasceret gregem, electorum societate sub Christo. c agnos scilicet ovesque universas®. At ecclesiae peren­ G02. Mermillod IDbronensis (n· 91). — Ium Ante nitati provisum minimo fuisset, si fundamentum. Christum, ab initio, eadem fide et spe in Messiam Petrus nimirum, suum exequens ministerium, posset ventarum, eadem pariter cbaritate et pio precum unquam errorem edocere; frustra Christus pro illo commercio, sicut ct publica nonnumquam hostiarum orasset; minime fratrum confirmationi consuluisset; oblatione, coacti1 fideles olini cum patriarchis unam uno verbo, ad salutaria doctrinae pascua duci grex spiritualem effonnabant societatem, dum natura noutiquam valeret Inde mirum non est, si Scrip­ erant unum genus humanum. Quam ecclesiae in­ turae vestigiis iugiter inhaerentes ecclesiae patre , * choationem auxit Moysea, quando populum Hebrai­ eum modo appellaverint petram quam non vincunt cum in religiosam societatem erexit. Tunc autem, non superbae inferorum portae7 ; modo primum mundi tantum fide coalescebant credentes in unum, sed praesideo), basim fidei, interpretem Christi8* ; modo etiam carne et sanguine camdem societatem intrare centrum a quo tanquam ex fonte ita pendere necogebantur; hic coetus eorum vocatus eat synagoga, cesee est·, ut periurus omnino existât qui Romanae hoc est, quasi coacta societas. Christus vero dedit sedis fidem non fuerit secutus10. Neque alia stetit potestatem filios Dei fieri, his ... qui non ex san­ mena generalibus ecclesiae synodis, in quibus nihil guinibus, neque ex voluntate camis, sed ex Deo nati unquam receptum est, nisi quod fides beati Petri sunt. Electione porro tales nascuntur; Dei siquidem probavit, sicut e contrario omne id fuit reprobatum gratia eligit nos. Propter quod societatem a Christo quod et ipsa una reiccit11. Alte siquidem penes institutam Spiritus sanctus appellavit ecclesiam, D ipsas insederat Petrum esse supremum ecclesiae id eat, flertiunem. Tertia ha eo et ultima societas magistrum, ipsique plenam factam potestatem, nedum prioribus maiorem spiritus habet intimitatem : cum simplices fideles, sed et ipsos pastores edocendi11. in ea, per symbolum et sacramenta perficiatur et Quod probe agnoscentes vel ipsi Romani ponti­ amplietur unitas supernaturalis. fices, non modo immunitatem ab errore per iugem Tres autem illae religiosae societates, ebristiana, sui magisterii exercitationem exhibuerunt, verum mosaica et patriarchalis, pertinent ad Christum qui disertis etiam declarationibus asseruerunt vindicapro omnibus hominibus mortuus est. Eum dem ex1 CondL Trident, seti. IV. pectabant patriarchae, quem ludoei figurarunt, quem 1 S Aug. ep. CV contr. Donat; P. L. XXXΠΙ, 403 d. ’ Idem cum condi. Milevit ad Innocent; P. L tdt. 943 k. agnovere christiani; et cx his omnibus suos electos < Matth XVI. 18. assumit Agnus, qui occisus est ab origine mundi. Nam 4 Lue. XXII, 82. qui praedestinatus est filius Dei, ipse est ante omnes, in • Ioan. XXL 15-17. omnibus ipse primatum tenens, ...in omni populo, in I B. Aug. In p·. contr. part. Donat; P. L XLUI, 30 o; Orí­ omni gente ..., immo, non tantum in terris, sed etiam genes, comm. Matth. tom. XII; P. G. ΧΙΠ, 1003. 8 Theopb. Raynaud in corona aurea super mi th ram Rom. in caelis. Cum autem subisela fuerint illi omnia, ex cunctis hominibus et ex ipsis angelis una sub Christo pont. • 3. Leo ep. X ad. Epp. per prov. Vienn. principe civitas caelestis efformabitur. Haec est 10 S. Hier. ep. al Damas, n. 1. » om. ed. II S. Nicol I epift ad Michael. imper. XLVT, cap. Π. 11 Condi. Florent. 1 candi ed. OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA 926 926 runtque, quin unquam Christi fideles aut so invito·. gesserint, aut reclamarint. Immo catholici omnes hunc usum probarunt bancquo praerogativam agno­ vere, non solum ad apostolicam sedem appellando, sicut ad supremum tribunal in controversiis ad reli­ gionem pertinentibus1*; sed etiam eorum proscrip­ tioni subscribendo, qui anto cuiusque concilii sen­ tentiam. sedis apostolica^ iudicio ceu a fido catholica alieni habiti fuissent. Quod quidem adeo commune fuit, ut vel ipsi novatores, quamdiu spes eis affulsit vitandae condemnationis, hanc pontificii magisterii praerogativam agnosccro visi sint; niente proinde irenaeo catholicorum antistitum nomine per tradi­ tionem ac fidem Romanae ecclesiae confundi omnes eos qui quoquo modo, praeterquam oportet colligunt1. Ex quibus, dum ox una parto liquet Romanum pontificem subicctum in fallibili ta tis esistere, ex al­ tera etiam parte plano colligitur, publicam eiusdem magisterium’ posse infallibiliter exerceri vel sine ecclesiae concursu, proindequo illius decreta esse irreformabilia antequam accedat eiusdem ecclesiae consensus. Eo ipso autem quod causam infallibiliratie in eo ponimus, ut evangeli! puritas intemerata servetur, iam per se patet infallibilitatis obiectum esso non solum fidem et inores, sed et ea omnia quae cum his aliqua ratione nectuntur. Nec ullus dubitandi locus relinquitur circa conditionem doc­ trinae, ex cathedra, ut aiunt, propositae: quae con­ ditio in eo est ut constet Romanum pontificem tanquam publicum ecclesiae magistrum fuisse loquutom, quae duo proindo ubi verificari contigerit, conditionem nempo et obiectum, necnon Romanum pontificem voluisse, saltem implicite, omnes ligare conscientias, nullum potest adesso dubium, quin doctrinam de fide credendam proposuerit secretum non raro apertissime violatum est1. In undecima vero harum Litterarum idem secretum petulante irrisione tractatur, quod violare nemini culpae vertatur, quandoquidem de pontificis iure, actiones a lege divina non vetitas sub gravis culpae seu mortalis peccati reatu prohibendi, nullatenus constet. Exemplum hoc unum ox multis refero. Quae si acatholici dicerent, non miraremur; catholicos vero so nominantes et cathodras in scholis publicis etiam tenentes eiusmodi haeresea impune effutire, periculi plenum est. Quare ©ecumenica synodus aperta haereseos damnatione populum catholicum contra eiusmodi venena communire satagat. Hoc quaeso et rogo. 604’. Place Massiliensis (n® 61). — Supremi pastoris apostolicum ministerium, in quo ineffabili Dei providentia positi sumus, sollicite nos urget, t ut ecclesiam Christi, in quam Deus ac Salvator noster totius salutiferae doctrinae veritatem, et mediorum · salutis thesauros dives contulit, tum errantibus in­ dicemus, tum fidelibus instantius commendemus, ut illi in viam salutis adducantur, hi autem in ea con­ firmentur ct crescant Quare nostri muneris esse ducimus, de ecclesiae origine, fine, proprietatibus ac potestate potiora catholicae doctrinae capita ex­ ponere, ot errores oppositos subiectis canonibus condemnare. Caput I. De origine ac natura ecclesiae. Unigenitus Dei Filius, qui est in sinu Patris etc. ut supra num. 106. Caput II. De fine seu scopo ecclesiae. Finis ecclesiae positus omnino est in procurando christianae religionis bono, nimirum ut homines ex De Itoni ani pontificis infallibilitate 0 quibusque per orbem partibus, per evangeli! prae­ Canon. dicationem et per salutare baptismi lavacrum ad Si quis dixerit, Romanum pontificem, in rebus ecclesiam adducti et aggregati, in christianae doc­ fidei et morum, docentem ex cathedra, id est ex trinae professione, et in meritorum Christi partici­ potestate suprema tradita Petro docendi, regendi patione revelatam religionem ipsi ecclesiae inhae­ et gubernandi, nedum simplices fideles, sed et ipsos rentem, consequantur ac excolant. Deumque rite pastores, erraro posse, aut eius decreta esse re- colant, eiquo serviant ad Dei eiusdem gloriam et formabilia antequam accedat ecclesiae consensus; ad aeternam ipsorum salutem et beatitatem. Quo spectant ea Pauli verba: liberati a peccato, servi anathema sit. V. autem facti Deo, habetis fructum oestrum in sancii· 603. Senestréy Ratisbonensis (n * 26). — Canoni /¡catione, finem vero vitam aeternam (ad Rom. VI, 22), XII ndiicicndum censeo alterum canonem sequentis nec non et illa (ad Rom. XII, 4 ; I ad Corinth. XLÍ, 12; ad Ephes. IV, 3), quibus Paulus docet ac ex­ vel similis tonoris: nSi quis dixerit ecclesiam et qui in ea legitime ponit quomodo christiani hominos, cum sint membra exercent potestatem divinitus collatam, non posse ecclesiae, et alii aliud in illa officium habeant, quidquam, quod ipsn divina lego praeceptum aut mutuo sibi auxilio fiant nd suum ipsorum salutem prohibitum non sit, fidelibus subieotis ita imperare atque nd communo ecclesiae bonum. aut vetare, ut oorom conscientiam sub gravis pec­ Idcirco damnamus eorum doctrinam, qui docent cati reatu obligent; anathema sit.u D indifferens prorsus esse ad salutem, ecclesiam sive nosse, sive ignorare, sive ingredi, sive relinquere. Rationes. Caput III. Vetustum errorem hoc canone proscriptum te­ De perpetuitate et indefectibilitate ecclesiae. nent etiamnunc4 non pauci homines, catholicum nomen adhuc praeseferentes, et de singulari qua­ Ecclesiam Christi perpetuam ac perennem esse, dam scientiae sublimitate gloriantes. In variis libellis, pariterquo perpetuum ac perenno Christi cum ec­ do ipsa hac ^ecumenica synodo ante eius initium clesia foedus exploratissima res est, tum ex vati­ pervenio conscriptis, pessima illa sententia non raro ciniis prophetarum, tum cx Christi affirmatione, ita rcperitnr; nuper vero eadem ratione etiam ponti­ ut usquo ad finem sacculorum iugiter duratura sit, ficio secreto illudebatur, quo in conciliaribus rebus ot ita quidem duratura ut semper sponsa Christi adstricti sumus. Norunt sano plurimi Lilteras Ro­ sit, nullamquo in sua divina constitutione ac furma manas ad scandala gravissima excitanda conscriptas unquam immutationem patiatur, nequo in praeroet in ephemeridibus augustania', quao Universales audiunt, continua serio evulgatas, quibus pontificium 1 fuit ed. 1 > a « S. Hier. ep. XI ad Damasum. Advenas haereses, lih. HI. cap 3, WMBÍsterium ed. ríiamriHm ed. ’ Reformatum eiuodl «ehrma Heel nepies snb variis numeris memoratum Usquam ad calcen rdeudum, in editis tamen non habebatur. Qnare mibi fvtendan fuit quod primi editores neglexerant exarripU ex auctori « ant?c>apto exigea hac disserlatinneula. 927 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 928 gativis, qoibus a Christo donata est, deficiat. Susci- a civitas excelsa et illustris in monte, quae abscondi tabit Deus caeli regnum quod in aeternum non dissi­ non potest, ac voluti lucerna super candelabrum, pabitur, dicit Daniel (11,44), et Oece: „Sponsabo quae sole iustitiao illuminata, mundum universum te mihi in sempiternum *· (II, 19). Christus ipae luce suae veritatis illustrat. Ecclesia tandem una dixit: „Ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad est. Hanc praerogativam significant possim sacra»· consummationem saeculi * (Maith, cap. ult). Quibus litterae tum figuris ad illam demonstrandam ad­ accedit auctoritas sancti Pauli (epist. ad Ephesios V, hibitis (Ioan. XVIII, 14), tum etiam expressa uni­ 23, 31), ubi ita fit descriptio huius vinculi, quo tatis eiusdem commemoratione (loan. XVII, 11; Christus ecclesiam sibi coniunxit, ut aperte pateat S. Cyprianus, Liber de unitate ecclesiae). Unitas vero ecclesiae constitutionem immutabilem semper ae in eo consistit, 1* ut una sit communia regula, in immotam permansuram Licet itaque ecclesia cre­ iis porita principiis, in quibus praecipue sociorum scat, et utinam augeatur iugitcr fide et caritate, ut iura et officia cognoscuntur, sou in communi ac Christi corpus aedificetur, licet pro temporum ac integra unius fidei professione; 2* ut socii com­ locorum varietate et pro adiunctorum diversitate, munionem habeant in robus ad societati * finem inter quao constantor militando versatur, diversimode necessariis seu in susceptione sacramentorum; 3· ut sese explicet, eadem tamen in se, suaque α Christo una sit potestas societatis regendae instituta, cui accepta constitutionis forma firmiter perseverat, nec socii omnes subdantur. ullam pleniorem ac perfectiorem salutis oeconomiam Ecclesia eo quoque sensu est una, ut ipsa sola experiri unquam potes:. B sit religiosa societas α Christo Domino instituta, in qua homines cuiuscumquc generis ebristianam reli­ Caput IV. gionem coiero iubentur. Nota sunt ca Scripturae De infaliibiiitate ecclesiae. loca quibus apertum est ecclesiam esso unum ovile, Ex hae indefectibilitatis praerogativa consequitur unum coetum, unum corpus Christi, in quo simul ecclesiam in custodiendo revelationis deposito falli omnes eoniunguntur, qui Christo adhaerent, qui prorsus non posse. Actum enim foret do hac inde * scilicet veri fideles sunt. Quemadmodum ergo qui fectibilitate, si posset unquam contingere, ut ab incredulas est Ftlio Dei non videbit vitam (Ioann. ecclesia deficeret doctrina, quam Christus eidem Ill, 36), ita et quisquis christianae ecclesiae uni­ dedit, aut id pro fidei dogmate haberetur, quod tatem respuit, salutem consequi non poterit. Is tale non esset. Accedit ecclesiam esse Christi spon­ enim rquantumlibet laudabiliter se vivere existimet, sam per fidem (Osee II, 20); ac verba quao posuit hoc solo scelere, quod a Christi unitate culpabiliter in oro suo, non recedere de ore suo et de ore se­ diaiunetus est, non habebit vitam, sed ira Dei manet minis sui usque in sempiternum (Isaías XLIX, 21). super eum. * Christus ait: Et ego rogabo Patrem et alium Para­ Quare reprobamus et detestamur impiam aeque cidum dabit robis, ut maneat robiscum m aeternum ae ipai rationi repugnantem de religionum indiffe­ Spiritum seritatis (loannes XIV, 16). rentia doctrinam, qua filii huius saeculi, veritatis Ecclesia, ait Paulus (ad Timoth. III, 15), est co­ sublato discrimine, dicunt omnibus aeternae vitae lumna et firmamentum seritatis. Haec autem infalli * C portum ex qualibet religione patere; aut conten­ bili tas, quae passiva dicitur, in eo sita, ut ecclesiae dunt, de veritate religionis opiniones tantum plus corpus, prout fideles omnes complectitur, ad errorem minusre probabiles, non autem certitudinem haberi trahi non possit. Ex qua infaliibiiitate passiva, posse. Pariterque reprobamus impietatem illorum infallibilitas etiam activa in ecclesia eruitur, si­ qui elaudunt regnum caelorum auto homines, falsis quidem illa permanere integra nequiret, nisi sacro praetextibus affirmantes indecorum vel ad salutem magisterio illud datum esset privilegium, per quod minime necessarium esse, deserere religionem etsi in doctrinis tradendis, sou in quaestionibus fidei ac falsam, in qua quis natus vel educatus ac institutu» morum definiendis nec falli ipsa possit nec alios est; necoon ecclesiam ipsam, quao se religionem fallere. esso unico veram profitetur, omnes autem religiones Caput V. et sectas separatas proscribit et damnat, criminantur, De ecclesiae statu ac unitate. perinde ac si ulla unquam esse posset participatio Ecclesia a Christo Domino ita instituta est ut iustitiac cum iniquitate, aut societas lucis ad tene­ sit status, seu societas vera, perfecta, inaequalia, bras, et conventio Christi ad Belial. visibilis ac una. Est societas vera et perfecta, quia Caput VI. nec informi?, nec ad instar collegii, in qua (sic) De ecclesia * polestate. omnes sunt inter se pares, nec voluti pars alterius cuiuslibet societatis humanae a Christo fundata est, Cum ecclesia sit societas perfecta, ac visibilis sed propriam omnino existentiain et existendi for * eo fine a Domino instituta, ut colatur Deus ct salus mam ac constitutionem divinitus accepit. Eat so­ animarum procaretur, minime dubitandum est, quin cietas inaequalis, non ideo tantum quia fidelium Christus omnem ei potestatem dederit, quae ad alii clerici sunt, alii laici, sed maxime quia alii sunt finem obtinendum pertineret, et societatis indoli aliis potestato et ordino superiores, propterea quod responderet. Quapropter eam auxit tam potestate aliquorum est prae ease ct imperare, aliorum vero ordinis, quao ad ministerium sacrum, tam potestate obtemperare ac subicclos esse. Est insuper visibilia iurisdictionis quae ad regimen ecclesiae pertinet. seu externa. Potuit quidem Christus ecclesiam Ad hanc posteriorem quod spectat, docemus eccle­ suam invisibili tantum sua gubernatione regere; siae inesse potestatem tum legum condendarum, sed cum huiusmodi gubernatio, quae visibilem tum iudicandi sivo in foro interno et sacramentali omnem auctoritatem excludat, aliena prorsus sit tum (sive) in foro externo ac publico, tum coercendi,, ab ea providentiae notione, qua Doua mundum regit, ac puniendi legam violatores ac criminum reos. et qua in iis etiam uti consuevit, quae ad auper- Potestatis autem huiusmodi subiectum sunt pastores naturalom religionem spectant, sic aeterna sapientia et doctores α Christo dati, qui eam libero et a quavis ac veritas voluit invisibilibus vinculis, quibus fideles saeculari dominatione independenter exercent; adeosupremo ac invisibili ecclesiae capiti per Spiritum que cum omni imperio regunt ecclesiam Dei tum sanctum adhaerent, externa quoque ac visibilia necessariis et conscientiam quoque obligantibus legi­ respondere, ut societas in manifestatione posita ex­ bus, tum decretoriis indiciis, tum denique salutaribus trinsecus appareret et conspicua patesceret, veluti poenis in sontes etiam invitos, nec solum in iis quao 929 OBSERVATIONES IN PRIMA X CAPITA SCHEMATIS DE ECCLESIA fidem et more», cultum et sanctificationem, sed ìd a iis etiam quao externam ecclesiae disciplinam et administrationem respiciunt. Quoniam ecclesia supcrnaturalem originem a Deo tanquam auctoro gratiae, ac supcmaturalem finem in supernatural'» ac aeterno bono habeat, ad quod sano bonum, ad Deum nempo et ad aeterni­ tatem temporalia etiam omnia bona, tanquam ad finem ultimum dirigenda sunt, profecto sequitur eamden» ecclesiam esso societatem prorsus spiritua- 930 lem et ordinis omnino supernatural·»» a civilibus quibusque societatibus toto genere distinctam ac diver· sam, ab eisque minime dependentem. Haoc autem vera ac felix Christi ecclesia alia non est, praeter unam, sanctam, catholicam et apostolicam Romanam. Hisce sic expositis, sequentes canones subiicimus ut omnes adiuvante Christo fide» regula utentes catholicam unitatem facilina agnoscant ac tenere possint. Canon I. Ut supra, sub num. 565. XXL SYNOPSIS ANALÌTICA OBSERVATIONUM QUAE A PATRIBUS IN CAPUT ET CANONES DE ROMANI PONTIFICIS PRIMATU FACTAE FUERUNT’. B nominatur, accuratissime et distinctissime circum­ scribatur. do ecclesia ChrlstL Quare ad vitandam quamlibet in interpretando 1. Ditikel Augustanus Vindelicorum cum Scherr confusionem seu ambiguitatem, deinde respectu illius Monacensi et lleinlein Bamlergensi (n * 74). — Ali­ in sacro concilio Tridentino per decem menses pro­ quot reverendissimi statuunt: Totum caput ita com­ tractae discussionis de causa et origino iurisdictionia positum esse, ut nequaquam majestatem primatus co­ episcopalis proponere conor, ut aut verba ordinariam gnoscere ot admirari faciat; modum loquendi nimis et immediatam deleantur, et loco illorum ponantur, iuridicum esse. Insuper opus esse, ut ordinis epi­ quae sequuntur: „plenam potestatem traditam esse, scoporum mentio, eorumque muneris explanatio fiat quam non extraordinariis dumtaxat casibus, sed Spcciutim reverendissimis patribus neccssum videtur, semper exercere potest ct in fideles universos, ct ut textibus sacrae Scripturae generalis saltem tra­ in ipsos ecclesiae totius episcopos- (cf. Natalis Ale­ ditionis commemoratio adiiciatur; necnon textus xandri dissertationem IV in saeculum I, scholion 3); aut si haec propositio non placuerit, in capito XI sacri concilii Florentini integer allegetur. Ad verba autem ordinariam este et immediatam pracprimis lucide ct perspicue exponantur ea, quae (pag. 21, lin. 16, et pag. 22, lin. 8 [544 Ds, 545 ab|) circa ordinariam, quam vocant, episcoporum po­ testatem, in quantum illa iuri divino innititur, fido hae observationes afferuntur: a) Vox immediata in schemate1 duplici sensu catholica credenda sint Quod si unum vel alterum factum fuerit, tenor adhibetur, nempe quoad originem potestatis prima- 0 tialis, deinde quoad exercitium huius potestatis. canonis XVI clare et distincto circumscribi poterit. 2. Forster IVratislanensis (n° 77). — Alius re­ Priori sensu haeo vox in libris dogmaticis semper in usu orat; sed posteriori sensu illa introducta est verendissimus pater censet: Deleatur id, quod do a nonnullis scriptoribus, qui eminentem primatus potestuto ordinaria et immediata dicitur, cum po­ dignitatem imminuere et propemodum destruere testas Romani pontificis qua nplena et suprema conati sunt, excogitata distinctione mediatae et im­ potestas iurisdictionis in universam ecclesiam- sat mediatae potestatis (cf Vecchiotti. Institutiones ca­ clare describatur, ct huiusmodi propositio ansam nonicae'). Haud mihi arridet, usum huius vocis praebere possit novarum cu»n Graecis unitis et propter aliquos novatores in linguam ecclesiae dog­ Orientalibus dissensionum, necnon ita a multis ex­ plicari, ut episcoporum potestas aut de medio tol­ maticam assumi. b) Aliter res so habet circa vocem ordinariam. latur aut injurioso modo coerceatur. Porro proficuum esse, bi pro primatu Romani Haec vox respectu primatus potestatis minime est inusitata. Legitur iam in decretis sacri concilii pontificis ndstruendo etiam traditionis testimonia Lateranensis IV. At idem, quod hac voco exprimitur, adferantur. Insuper citata ex sacra Scriptura vel non solum eodem, sed eminenfiori potius modo in conciliis integre inserantur. 3. Schicarzenberg Pragensis (n® 80). — Alius re­ verbis sacri concilii Florentini; nipai in beato Petro pascendi, regendi ac gubernandi universalem ec­ verendissimus pator ita disserit: FUt in Indice clesiam a Domino nostro lesu Christo plenam po­ D schematum aperto perhibetur, priora capita decem agunt de ecclesia in so spectata testatem traditam esse/ contineri mihi videtur. Ac­ tanquam parte cedit, quod ista vox ordinaria, utpote quao facile ct ultimo per definitionem generalem potestatis ec­ eam interpretationem admittat, qua existentia cuius­ clesiae finiuntur. Succedit parte IId’ specialis ex­ vis ordinariae potestatis in dignitate et munere positio potestatis ecclesiae, et tractatur de visibili episcopal·» negatur, vix in schemate admitti possit, ecclesiae capite, de primatu, scilicet eius natura, quin simul ea episcopalis potestas, quao ordinaria potestate et iuribus. Nullus iam erit ingeuuus de­ cretorum considerator vel lector, qui non lacunam 1 themate ed non male. animadvertat, qua tota episcopalis ordinis potestas Observationes In caput XI schematis • Anctorum nomina singulis animndrerrionibw praemisi. textum etiam in inultis loris emendavi autographorum ope, quae in duobus voluminibus oberrantur quibus titulus :-.4rfa conditi Varianti. Observationes in caput XI schematis de ecclesia Christi et caput additum de infaliibiiitate R. pont. Vol. I (η. 1-60). vol. Il (η. 81-148). Utrique volumini praefixum est sequens Mmdium .Cum plurimi episcopi petierint o sancti<»imu domino nostro, ut concilio proponeretur thema de infaliibiiitate Romani ponti­ ficis, idemque sanctissimus dominili noster, de consilio peculiaria congregationi* pro recipiendis et expendendis palrum prvjxMÌtionibù-Μ deputatae, memoratae petitioni annnere dignatas fuerit; idcirco reverendissimis concilii patribus die 6 marcii 1870 examinanda distributa fnit formala”novi capitis ea de re agentis, quae formala schemati constitutionis dogmaticae de ecclesia Christi inserenda erat post caput undecimam. Simal autem reverendissimi patres moniti fuere nt ii, quibus super eodem capite undécimo et super praedicta formula, nec non super canonibus 14, 15. 16, aliquid observandam videretur, animad versiones suas scripto traderent secretario concilii intra decem dita. Sont hae animadversiones quae in unum collectae hisce quatuor (ssel) voluminibus continentur.·* — Iu postrema hac periodo pro quatuor profecto legendum est duobus, cum duo priora valutino animai!versiones tantum exhibeant, qoae in decem prima capita ein-uletu schematis de ecclesia Christi factae fuerunt Quae ai caput addendum de infaliibiiitate referuntur, infra ex peculiari fascicolo separatim dabantur. Numero post episcoporum nomina intra uncinos adiecto lector amandatur ad nomernm. quo unaquaeque animadversio In daobus illis voluminibus signata est CONCIL. eUNKRAL. TOMÜ9 LL M 931 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 932 et jurisdictio praetermissa fuit In pancia capitis A contrario tota et plena eius constitutio ostendatur, decimi verbis de potestate ecclesiae in genere sermo non solius primatus, non episcoporum separatorum, fit, qua clerici omnes, ipso summo pontifice non sed utriusquo simul. Hostes certe ante omnia fun­ excepto, comprehenduntur, ubi certe do pastoribus damentum Petri adoriuntur, sed non minus epi­ et doctoribus1, sed non de episcopali stricte auctori- scopalem auctoritatem impugnant. Ipsis diebus. tate tractatur, ubi tota expositio eo tantum collineat, qui nunc decurrunt, in foliis publicis malignum ap­ ut, sicut in fine dicitur, ecclesia Christi perfecta paret gaudium, quod episcoporum in concilio Vati­ societas esso comprobetur. cano collectorum dignitas et jurisdictio deprimi Alio loco, in decretis disciplinaribus, de episcopis videatur; sicuti gaudent, quod sedes apostolica im­ quidem multa exhibentur, sed quao ad officia, ad moderatis, ut ferunt, postulatis episcoporum animos leges ipsis impositas spectant; nemo vero dixerit, α ao avertat Quia iam necessitatem non viderit, pauca in initio verba, quae episcopos positos esse requiri, ut in dogmatici· huius concilii de auctori­ aiunt ad regendam ecclesiam Dei, sufficere ad ex­ tate regiminis ecclesiae definitionibus episcopi ponendam episcopalis ordinis dignitatem, iurisdic- pariter ac uncU sedes locum, quem divina in­ tionem et missionem. Denique non ad disciplinares, stitutio iis assignavit, obtineant expretum et con­ sed ad dogmaticas concilii partes haec pertinent. firmatum? In huiusmodi coniunctione unicum reperio Summopere necessarium existimo, ad plenam remedium, quo tantis contra concilii diguitntem ct nedum fidei expositionem, sed etiam ad ignominiam contra ipsam sanctam sedem cavillationibus tandem et dedecus ab episcopali ordine avertendum, ut in B finis imponatur, fidelibus fiducia, quao iam titubare IIa parto, ubi summa in ecclesia potestas exponitur, incepit, restituitur, et inimicis ecclesiae calumniandi auctoritas etiam episcoporum, qui pariter apostolo- ora claudantur. rum successores sunt, tum ordinis, tum iurisdictionis Pars haec IIa, cuius textum probatis viris com­ uberius et plenius exponatur iunctim quidem cum mittendum consuerim, inscribi poterit aut ι/e hiersuprema auctoritate primatus, ut do toto wicrae archia ecclesiae, aut de regimine ecclesiae, aut alio hierarchiae organismo ex professo tractetur modo qui melior videbitur. Rationes tam cx veritate rei, quam ex temporum Ceterum observationibus, quos alius reverendis­ necessitatibus ultro profluunt, nec multa indigent simus episcopus (num. 1) iisdem do robus commis­ commonstratione. sioni exhibuit, ex integro assentio, casque etiam ex Quod si Dominus non super beati Petri solum, mea parte commendo. sed super omnium quoque apostolorum fundamentis 4. Fürstenberg Olomucensis (n· 88). — Alius re­ extruxit ecclesiam, si apostoli omnes eorumquo verendissimus pator disserit: Ne manca ait et in successores a Christo missi sunt docere gentes ct essentialibus minime absoluta constitutio de ecclesia baptizare, a Spiritu sancto porro positi regere ec­ Christi, necessarium esse, ut cx professo do instituto clesiam Dei: dogmatica huius muneris expositio et divinitus apostolato episcoporum tractetur. Qua de confirmatio a concilio Vaticano, quod de ecclesia re reverendissimus pater ad ca accedit, quae de ot de primatu uberius tractat, abesse non potest, eodem argumento ab alio reverendissimo episcopo quin episcopali ordini iuiuria inferatur, Christianus c (nam. 71 prolata sunt. populus in fido perturbetur, et ipsa praedicatio plena In specie opfatur, ut omittantur verba, quibus evangeli! dimittatur. Nequo de singulis dioecesibus pontificis jurisdictio ordinaria et immediata prae­ regendis loquendum est, sed do potestate, qua epi­ dicatur. ad evitandas erroneas conclusiones, quae scopi in genere participant quoad regendam Dei ec­ facile exinde in praeiudicium jurisdictionis epi­ clesiam. ^Episcopatus enim unus est * 4, ait sanctus scoporum deduci possint. Cyprianus3, rcuius in solidum a singulis para tene­ insuper huius capitis argumentum etiam tradi­ tur/ Et idem·: rQuomodo solis multi radii, sod lumen tionis ecelesi Astica»· testimoniis fulciendum esso, unum, et rami arboris multi, sed robur unum tenaci necnun textum Florentini integre inserendum. radico fundatum, et cum de fonte uno rivi plurimi 5. Hefele Holtenhttrtjensis (nd 89«. — Sequens defluunt, numerositas licet diffusa videatur exun­ pater1 ita disserit: *1 Schematis nostri auctores in dantis copiae largitate, unitas tamen servatur in suis pru primatu argumentis sola demonstratione origine ... Sic et ecclesia Domini luco perfusa per biblica, ut vocant, contenti, allegatis paucis locis orbem totum radios suos porrigit; unum tamen sacrae Scripturae omni desiderio ct omni indigentiae lumen est, quod ubique diffunditur, nec unitas cor­ satisfecisse opinantur. Sone immerito. poris separatur. Ramos suos in universam terram Immo potius biblicie argumentis etiam historica copia ubertatis extendit, profluentes largiter rivos demonstratio conjungenda erat. Nostrae enim ec­ latius expandit; unum tamen caput est et origo una, clesiae proprium est, omnia, quae ad dogma peret una4 mater foecunditatis successibus copiosa/ D tinent, etiam argumentis ex traditione sumptis illu­ Quod in ordinatione episcopi solemniter precatur strare. et mero scripturisticam protestantium me­ ecclesia: ^Oremus. Deus omnium fidelium pastor et thodum non sufficientem putare. Nostris praesertim rector, hunc famulum tuum, quem ecclesiae tuae temporibus historica primatus demonstratio, quae processo voluisti^ etc., idipsum sequatur conciliaris traditionali respondet, plane necessaria mihi vidotur. definitio. Permultos enim nostratum iam audivimus loquentes: Temporum vero necessitates certissime poscunt, ^Biblica vestra pro primatu argumenta sint ut eunt; ut sanctae sedis ct episcopatus intima coniunctio, sed interrogemus historiam/ Ideo corte permultum arctissimum et necessarium vinculum, unius quasi refert, historicis argumentis demonstrare, quod iam spiritus animique motus cunctis adpareat. a primo ecclesiae saeculo et per omne posterius In vehementiasima adversus innumeros, prae­ aevum primatus Romani pontificis in ecclesia et potentes et effracnatissimos inimicos pugna neque viguerit et agnitus fuerit. Non impossibilia postulo, solus summus pontifex, neque soli episcopi vel ullo non amplum, diffusum et latum tractatum histori­ momento conspicinntur. Auctoritas ecclesiae im­ cum in schemate requiro, sod sicut biblica sche­ petitur, divina cius ipsius missio, fides ot lex: e matis argumentatio brevissima est, ita et soror eius historica paucis fuisset contenta. Propono igitur » d dodorilms om. ed. ut pag. 19, lin. 16 a. s. (coi. 644 a is] post oves meas ’ D< miüu'fe crdtfiae, cap. 5, apud lliçne, P. L , IV, 6lft. » IMd. 601-02. 4 una DHL e Iam beatns Ignatius Antiocheno , * «ancti loannb evan­ addant, immo ansam possint praebere quaestioni: gelistas discípulos, ineunte saeculo primo, Romanam ecclesiam an iudex ultimus sit papa solus, an papa cum την προΜα^ημίνην της αγάπης id est pruesiJem amoris (coetus christianí) appellat; sanctus Cyprianus autem aiioquiu cum concilio. sancto Stephano papa còliuclans, nihilominus iteratis vicibus 3® Verba illa, quibus damnantur appellantes a clarivimis verbis primatum agnovit, scribens ad Antonianam Romano pontifice ad futurum concilium (ne exci­ episcopum (ep. 66) wut sciret (Cornelius papa), te secum hoc tetur quaestio, an papa cum concilio habeat maiorem e(. Videtur potius Quare id peroptamus, ut verba „et hanc, quae dicendum ... p Quare damnamus ct rxeeramur ut propria est iurisdictionis potestas, ordinariam esse B achismaticam illorum doctrinam. qui bone supremi et immediatam- deleantur, corumque in locum baec capitis cum pactoribus et gregibus communicationem inserantur: equam non in extraordinariis solum ca­ impediendam dicunt; et haereticum illorum errorem, sibus, sed semper exercero potest et in fideles uni­ qui camdcm reddunt saeculari potestati obnoxiam, versos, et in totius ecclesiae episcopos.4. ita ut1 etc. * Hisce conformiter otiam canon XVI sic reforme­ 13. Epicent Aturensis *(η 63). — Sequenti re­ tur: „Si quis dixerit, Romanum pontificem habere verendissimo episcopo totum caput undecimum in tantummodo officium inspectionis vel directionis, varias paragra p hos distribuendum videtur, et in eo2 non autem plenam et supremam potestatem jurisdic­ agendum de infallibilitate Romani pontificis. tionis in universam ae in omnes singulas ecclesias; Id prooemio pag. 18’ [544 a <] ubi dicitur prima­ anathema ait * tum iurisdictionis addatur et magisterii. Idem fiat 12. Gonfila Viterbiensis cum episcopis Tiburtino, pag. 22¡545 a n) post illa verba potestate iurisdictionis. 14. Aygarbati Senogalliensis (n® 56). — Porro Signino, Cornetano, Ferentinate, Alatrinate, Tarra­ cinensi, Nepesino, Tripolitano etiam nomine Ana­ alius reverendissimus pater dicit: Caput XI videtur gnini, Verulano, abbate Monoecensi, Faliseodunensi ca dispositione et styli forma indigere, quae magia nomine etiam Anagnini, Lysirensi, Bslneoregiensi apta sit et conveniens decreto dogmatico. (n® 46). — Alii 18 reverendissimi patres bas affé15. Apuxso Surrentinus (η® 63). — Alius roverunt observationes: rendissimus pater scribit: Pag. 20 [coi. 544 Bie) post Paginal8, linea 5* [coi. 543 Dii] dicatur potius C illa verba durare necesse est, haec alia addenda „sicut Pater et ipse unum sunt . * Filius enim idem videntur: rEtenim Christus Dominus oves suos et est ac Pater aeternus. agnos suos Petro pascendos commisit. Et Christi Eadem pagino, linca 16 * (544 As] cum adverbia ove· et agni non sunt tantum episcopi et fideles4 illa immediate et directe referri debeant ad Petrum, illorum temporum, sed etiam episcopi et fideles expedit ut grammatice etiam coninngnntur hoc modo: nostrorum temporum, qui aeque ac illi uno pastore „Iuxta evangeli *! testimonia immediate ct directe indigent/ Petro apostolo primatum iurisdictionis etc-. 16. Muret Surensis (n· 137). — Alius reveren­ Eidem pagina5 linea 17 * [a c] loco rad unum dissimus pater hoc censet: Dicatur utique in hoc namque Petrum- potius dicendum runi namque capite Romanum pontificem5 esse fundamentum Petro4. visibile ecclesiae, sed non praetermittatur etiam Pag. 20, lin. 18 * [coi. 544 ca). Fortasse melius esset episcopos apostolorum successores caso fundamenta dicere: ab ipso fundatas, expuncto adverbio primum. licet secundaria. Falsum est quod in schemate Eadem pag. lin. 20. Non satis apparet, utrum affirmatur. Christum uni Petro, et non etiam collegio de iure disino primatus ita adnexus sit Romanae apostolorum dixisse: Quodcumque solveris etc. In sedi, nt in nullius potestate eit eum in aliam sedem decreto concilii Florentini quod citatur nihil adden­ transferre. Hinc melius: nIta ut Romano» pontifex dum est, nihil supprimendum. Non addenda illa Petro in episcopatu succédons Petri ipsius primatum verba „Romanum pontificem ... supremum iudicem in universam ecclesiam Romae divina ordinatione D exiatere , * quae necessaria prorsus non sunt, et maconatitutum consequatur, ct in suos successores teriurn exhibent disputationibus. Multo minus sup­ transmittat/ primenda illa alia: ^Quemadmodum etiam in gestis pAg.21,lin. 15 * [coi.544 Da). Hoc loco non videtur oecumenicorum conciliorum et in sacris canonibus decoro, putores ct fideles indistincte commemorare; continetur. * Quae verba collata cum textu graeco sed dum debita episcoporum subiectio Romano pon­ et bene explicata significant mensuram plenitudinis tifici asseritur, ratio habenda est episcopalis digni­ potestatis, quae papae competit, sumendam esse tatis hoc modo „.. . et hanc, quae propria est iuris- ex praxi conciliorum et statutis canonicis. Ex quo dictionis potestas, ordinariam esso et immediatam, sequitur auctoritatem Romani pontificis non esso non erga simplices fideles dumtaxat, sed etiam erga pure et simpliciter monarchicam absolutam seu inipsos particularium ecclesiarum pastores. Quamvis dependentem a conciliis generalibus et sacris ca­ enim episcopi in sacerdotalis ordinis1 plenitudine nonibus. sint Romano pontifici pares, ct in propria quisque Ubi affirmatur iurisdictionem Romani pontificis sedo non meri eius1 vicarii, sed veri pastores a esse ordinariam et immediatam, addatur salvis iuriSpiritu sancto1 positi regore ecclesiam Dei; nihilo­ ‘ ita ut om. ed. minus tam seorsum singuli, quam simul omnes erga * ordinatione ed 1 Hans f ca. ed 1 om. ed. * Id est m una earum, icüiat parsgripbomm * pag. 18 om. ed. « pariores ed. * R pontifrx ed. 941 OBSERVATIONES IN CAPUT XI SCHEMATIS DE ECCLESIA CHB1STI 942 bus omnibus1 epicoporum, ut appareat jurisdictionem A tum respectu magisterii, tum ministerii, tum regi­ illam ordinariam ceso papalem non episcopalem, et minis sacri. 3° Data est mihi etc. Sicut misit me no videantur episcopi nil ceso aliud quam vicarii Pater etc. Euntes ergo docete etc., quibus verbis pontificii. Obodicndum est Romano pontifici iusta sancti apostoli constituti sunt magiatri in ecclesia. praecipienti, sed sempor excipiuntur casus, in quibus Baptizantes eos in nomine etc. Hoc facite in meam cx logo naturali, divina et ecclesiastica inferior non etc. Sic nos existimet homo etc., quibus declaratur debet superiori ubediontinm. Tandem non videtur potestas ministerii. Quorum remiseritis etc. Quae· definienda quaestio utrum licent appellaro a papa cumque alligaveritis etc. Pascite qui in robis est solo nd ipsum papam in concilio generali. etc. Attendite vobis et universo etc. En potestatem 17. Wierzchleyski Leopoliensis ritus latini cum regiminis. Cum voro Christus promiserit so fu­ Pukalski Tarnoviensi (n * 134). — Alius reveren­ turum cum apostolis usquo ad consummationem dissimus episcopus, cui ulter accedit, in genere saeculi, patet luculenter, triplicem illam potestatem optat ut quemadmodum onunciantur praeclarissime in omni sua amplitudine ordinaria ad apostolorum Romani pontifici» praerogativae; ita etiam uberior successores, qui sunt episcopi, transiisse. Igitur si doctrina tradatur do potestate episcoporum in re­ per temporis compendium non possit uberior, saltem genda ecclesia sub ubediontia eiusdem pontificis. tanta fiat iurium episcopis competentium comme­ Pag. 19, lin. 16 (coi, 644 a i·]. Post verba Christi moratio, quanta in sancta synodo Tridentina facta pasce ores meas, addendum et brovitor evolvendum fuisse legitur sessione 23 capite IV his verbis: putat argumentum traditionis: atquo integram for- B Sacrosancta synodus etc. 4° Doctissimi schematis auctores in adnotationibus pag. 176, n. 46 [618 A 2], mulam tradit huius additamenti. Pag. 21, lin. 14 [col 544d<¡. Ordinariam et imme­ haec habent: „Denique magistra et interpres normao diatam. Non sentit cum iis qui haec verba expungi agendi etiam pro civili societate publicisque negotiis vellent: veritatem enim exprimunt, et veritatem est ecclesia®. Quis iam nesciat, ad ecclesiam ut quam utile est confirmaro. Ad praecidendas alter­ magistram et interpretem spectare episcopos? 5® Lo­ cationes unitati et charitati semper noxias post illa gicus ordo postulat ut postquam capite X de ec­ verba ponatur punctum, et statim haec vel his si­ clesiae potestate in genere tractatum est, atquo milia addantur: r Licet enim et episcopi in suos capite XI speciatim asserta illa potestas est quao particulares ecclesias propriam ordinariam et imme­ summo pontifici competit, sequenti capite agatur diatam habeant jurisdictionem, eam tamen inaequali de illa quam caeteris apostolis eorumque succes­ modo cum Romano pontifice exercent, qui cum sit soribus, qui sunt episcopi, perinde divinitus traditam universalis ecclesiae episcopus et pastor, plena in fuisse constat Ut pateat quanti fecerint sancti universum orbem iurisdictionis potestate gaudet, patres hanc episcoporum potestatem, sufficiat alios eamque longo sublimiori modo in omnes ecclesias, inter sanctum Gregorium Magnum in medium adac episcopi in suas, exercet. Quare erga eum tam ferre, libro XI, epist 37: pSi sua unicuique epi­ omnes singularium ecclesiarum pastores, quam uni­ scopo iurisdictio non servatur, quid aliud agitur, nisi ut per nos, per quos ecclesiasticus custodiri versi fideles, tam seorsum ete/ 18. Callot Oranensis (n® 131). — Alius reveren- C debuit1 ordo, confundatur?® In hunc sensum lo­ dissi mus pater sic censet: Verba concilii Florentini quitur Hadrianus II libello ad synodum oecumenicam sola et integra exscribenda sunt: itaque resecentur Vili3: „Prima salus est rectae fidei regulam custo­ illa iudicem supremum et addantur alia quemad­ dire, dein a constitutis Dei ct patrum nullatenus deviare/ modum etc. II. Paginis 20-21 [coi. 544 c 11] citatur decretum Pag. 21, lin. 19 [col.E44 D«]. Auferantur illa verba tam seorsum singuli quam simul omnes, et pag. 22 unionis in concilio Florentino. Impense rogarem ut lin. 10 [coi. 545 a»] alia verba tam in omnes simul originalis textus decreti suae integritati restitutus citetur, hocque ideo, a) quia id postulat honor de­ quam in singulas. Non expedit damnaro sententiam eorum qui bitus tanto concilio; b) quia id ipsum exigit sanctae dicunt generalo concilium e^so superius Romano huius Vaticanae synodi auctoritas et dignitas; e) hoc pontifice vel hunc non esse infallibilem in sensu ipsum sibi vindicat historiae veritas: d) denique schematis propositi. Ergo expungenda sunt ex hoc idem suadet et prudens salutis oeconomia, ne illi qui capite quao hanc duplicem papae praerogativam nondum prono feruntur animo in sacram unionem, plausibilem praetextum nanciscantur hocco sacrum supponunt, vel ad eam referuntur. Faciamus quod Ad conciliandam potestatem summi pontificis concilium Vaticanum vellicandi cum potestate episcoporum in regimino ecclesiarum, fieri olim mandabat sanctus Golasius epistola 5® haec vol his similia sunt addenda: „IIuius tamen ad episcopos Lucaniae: ^Canonum paternorum vetus supra definitae ordinariae immediataeque potestatis D forma servetur/ Dicamus et nos cum Leone IV summo pontifici competentis usum ita moderari con­ in fragmento epistolae ad Lotharium imperatorem: venit, ut non impossibile aut nimis difficile reddatur „Non potuimus praefixos patrum terminos immutare/ exercitium iurisdictionis episcoporum, quos ex ordi­ III. Capito XI occurrit sententia haec: ret hanc, natione divina summus pontifex ut pastores ordi­ quao propria est iurisdictionis potestas, ordinariam narios in ecclesiae regimino sibi associat/ esse et immediatam/ Quomodo poterit hoc con­ 19. Pancia Fogarasiensis et Alba-Iuliensis *(n 10). ciliari cum innumeris illis effatis sacrosancti con­ — Alius reverendissimus scribit: I. l’ost caput XI cilii Tridentini, quibus episcopi asseruntur eue caput novum scribatur do iuribus episcoporum. Hoc locorum ordinarii? Ilaecque episcoporum, qua or­ autem enixe peto sequentibus rationum momentis: dinariorum, potestas ita plane se habet, ut ab illorum 1® Omnibus constat tempora nostra esse episcoporum ordinatione certis in casibus nulla detur appellatio, auctoritati infensissima. Porro auctoritas haec, nisi sosa. 24, cap. 10. Videtur incompatibile, ut in una oecumenici concilii auctoritate roboretur, in dies eademquo ecclesia circa easdem res duae existant magis vilescet. 2® Hanc episcoporum potestatis ex­ potestates ordinariae et immediatae. Potestas epi­ positionem urgont verba 0 concilio provinciae Colo- scopi est divinae originis non ecclesiasticae con­ niensis, ad quao clarissimi schematis auctores pro­ cessionis, prout est parochorum potestas, quae id­ vocarunt1. Illam in capite novo deducant, et quidem circo a concedente extendi potest vel restringi. An • omníóui iuribus ed. • d'M ed. (X Miçue. P. L LXXVII. 1150 a. * Pagina 98 ad numerum 13 (574 bc). > Mansi. XVI. ï7 d. 9« A. SESSIONES POBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 94-1 potestas episcopi nonnisi vicaria fuerit potestas? A necessitate salutis, ut ait Gerdilius1, temporibus non Contra id conclamat universalis fides, atque con­ commutantur. Novum quoquo robur huio veritati victio communia fidelium ecclesiae ritus graeci, quam accessit ex damnatione in Syllabo propositionis 36. hi ex innumerabilibus codicis1 iuris ecclesiae suae Quao cum ita sint, non incongruo factum existima­ effatis2*acceptam tenent. Vides», ut alia innumera verim2 si post verba Raut etiam contendunt licero taceantur, librum II Constitutionum apoatolicarum ab indiciis Romanorum * 4 etc adjiciantur sequentia: capitibus 26, 13, 29, 32, 42; et canones aposto­ „aut quomodocumque sustinent summum pontifica­ lorum 38 (37), 40 (39)2 ; et concilii Constantinopoli- tum ab Romano2 episcopo atquo urbe ad alium tani IV canones XIV et XXI. episcopum aliamque civitatem alicuius concilii gene­ 20. Desprez Tolosanus *(n 12). — Alius haec ralis sententia aut universorum populorum facto habet: I. Opportuna esset brevis expositio errorum transferri posse. * 4 qui in capite XI damnantur. Secus quorsum tanta 23. Rosati Lunensis Sarzanensis (n® 24). — Alius dicuntur de immediata ct ordinaria iurisdictiono dicit: Ad rem conferre videtur, si praemittatur tan­ summi pontificis? Nec intelligetur quod dicitur quam inconcussum rei fundamentum, quod iam de canone XVI do officio directionis ct inspectionis. fide circa primatum summi pontificis credendum 11. Multi qui derogant plenitudini potestatis est, atque cx erroribus fidem hanc infirmantibus Romani pontificis, facile dabunt eius esso juris­ occasio sumpta fuerit explicatius hac do re pro­ dictionem ordinariam ct immediatam in omnes ct ponendi ecclesiae doctrinam Omittenda videtur singulos pastorea, sed denegabunt eam respicere p 1 commemoratio et reprehensio errorum illorum qui pastores collective spectatos, seu corpus episcoporum. canonibus damnantur, ne bis idem efficiatur. Huic errori nulla formula magis opposita quam illa 24. Piare Massiliensis (n® 130). — Alius haec Leonis X in concilio Lateranensi V, in qua expressis habet: Ad refellendum errorem qui hac nostra aetate verbis declaratur4* , ^pontificem Romanum super om­ late grassatur, sola de Romano pontifice pertractatio nia concilia habere auctoritatem. * 4 Praeterea so- non sufficit. Alia prorsus necessaria doctrina, ad lemnis allegatio concilii I#ateranensis esset quaedam refutandos etiam schismaticos, adnotanda est de voluti confirmatio concilii illius. ecclesiastica potestate sancto Petro ot apostolis, 21. SenestréyRatisbonensis (n· 19). — Aliusdieit: iisque suits divinitns tradita, a quibus divina in­ In articulo secundo locum, ubi sermo est de prae­ stitutione in enrum successores derivatur. Itaque cedentium conciliorum generalium definitionibus, sic seorsim tractandum eat in schemate, 1® do adminiamplificandum putarem: filine innovantes... tum stratieno Petro ct apostolis data; 2° do primatu praecedentium conciliorum generalium, in primis Romani pontificie; 3® do potestate episcoporum. concilii oecumenici Florentini, disertas perspicuasque Quae in fine capitis XI de iure communicandi cum definitiones *etc. 4 Ratio: Oecumenicam auctoritatem pastoribus et fidelibus dicuntur, satius remitti vi­ dogmaticorum decretorum concilii Florentini α qui­ dentur ad caput do iuribua ecclesiae quoad socie­ busdam pertinaciter negari constat. tatem civilem |»crtractans. 22. Demartis GaltMnensis - Norensis (n· 2). — Posita hac generali animadversione. Ie exordium Alius haec animadvertit: Distinguenda in summo C sumendum eat non ab institutione primatus sancti pontifice quao sunt de iure divino ab iis quae facto Petri, sed ab adminisirationo Petro et apostolis humano orta sunt; ac proindo verba schematis hoc divinitus tributa. 2* De iis quae perpetuitatem ac modo reformanda: rSempcr enim in ruis successori- finem primatus respiciunt, institui debet sermo cum bus episcopis ranctao Romanae sedis ab ipso primum de primatu Romani pontifici * agendum cet. 3® Ex­ fundatae, eiusque consecratae sanguino, vivit et pungenda putarem verba sire omnibus simul, ne praesidet ct indicium exercet Quamvis enim in credatur coluta implicite saltem quaestio, de qua Petri potestate fuerit eligere sedem in qua sibi infra, an concilio generali superior ait summus pon­ succedentes primatum in univenmm obtinerent ec­ tifex? 4* Statuendum rat primatum sancti Petri, clesiam. cum tamen1 ipso Romanam elegerit eam- eo moriente, nequaquam extinguí, attento primatus quo usque ad obitum rexerit, non amplius in ali­ eiusdem fine. Quaestio est, quonam iure Romanae cuius est potestate primatum ab hac sede suisque sedi adnexus sit? De quaestione hac plane silero; in ea successoribus divellere alioquo transferre. Hinc et in canonibus, verbi·» Romanum pontificem, Ro­ qui Petro in hac Romana cathedra succedit, is iuxta manos pontifices verba alia summum pontificem, Christi ipsius institutionem, primatum Petri in uni­ summos pontifices substituero praestat. 5· Definitio concilii Florentini integre est referenda cum verbis versam ecclesiam obtinet etc.41 Ita correctum schema errorem damnat eorum, quemadmodum etiam,ct sino ulla additione. 6® Verba, qui cum Piloti»», Fcbronio, aliisque neotericis, qui- prout lacent, do potestate ordinaria et immediata, buscum consentiunt liberales, ecclesiae primatum D nisi accuratius explicentur, ita poterunt interpretari a sedo Romana sciungi posse contendunt. Cui qui­ ut episcopi in suis dioecesibus vel nullam habeant dem errori nonnulli quoque ex catholicis quando­ potestatem ordinariam ct immediatam, vel eam que adhaeserunt, et Ballerino · * ipso haud satis habeant communem cum summo pontifice. Prae­ repugnat; quippo qui dubitet, num huiusmodi se­ clare concilium Lateranense IV4: „ Romana ecclesia * paratio auctoritate saltem Romani pontificis fieri disponente Domino super omnes alias ordinariae possit an non. Quantum hoc a veritate longo se potestatis obtinet principatum u Huic declarationi habeat, constat cx Vicloffi pnipoaitiono damnata α inhaerendum puto, sed simul non recedendum ab concilio ConsUnticnxi7 : „Non est do necessitate sa­ iis quao ad γ»·γπ ait auctor libri Febronius abbrevia­ : * nPrimatus limites habet. quos Salvator ipse lutis credere Romanam ecclesiam esse supremam ta inter alias ecclesias.14 Quae enim credenda sunt posuit.44 7° A summis pontificibus non fuit pro­ scripta quaestio, an concilium sit superius Romano pontifico; sed factum solum provocationis ad con1 cadiritnu M. 2 qftfù «mi. ed. • * . Ct apoat. Hft, 46 rd 4 Hawi. XXXII. W7c. » tawim cum ed. • In Viwdiciu andnritoiit pvnttfiriac. ’ Eel prnpo» XXVII,TOI. 1 jMimrtdeernojir* in commentarium lustini Febronii m nuirn retractationem, pax. IX. 2 rrufimarim ed. ■ Romae rd. « Msn-i XXII, WO. * ori/in-iriuHi ed. «M5 OBSERVATIONES IN CAPUT XI SCHEMATIS DE ECCLESIA CHRISTI cilium ideo reprobatur quod appellantes ea mento ree suns ad concilium revocare consueverint ut ec­ clesiastica iudicia subterfugiunt. Auctoritas vero Leonis X in concilio Lateranensi V non probat nisi Romanum pontificem indicendorum transferendorum nc dissolvendorum conciliorum plena frui potestate. Tandem proponit sequens schema: rum concilium, quod non est, nec scitur quando futurum sit, appellare. Quo obtentu remanent scelera impunita, nutritur adversus sanctam sedem rebellio, libertas delinquendi conceditur, et omnis disciplina confunditur1. Itaquo damnamus nc reprobamus eorum sen­ tentiam qui negant primatus potestatem a Christo Domino fuisse in Petro ita institutam, ut oporteat Caput L cumdcrn in collata potestate perpetuos habere suc­ Dr ecclesiae potestate Petro et apostolis data. cessores, cosque cese Romanos pontifices. Praeterea Administrationcm ecclesiae Petro et npontolis innodantes2* et in omnibus sequentes tum prae­ traditam fuisse apertissime demonstrant Christi ipsius decessorum nostrorum Romanorum pontificum de­ verba nd apostolos: Sicut mint me Paler, et ego creta, tum disertas pcrspicuasque conciliorum gene­ mitto ros1. Euntes docete omnes gentes... Quae· ralium declarationes, definimus sanctam apostolicam cumque ligaveritis super terram erunt ligata et in sedem matrem, magistram et caput esse omnium . * caelis Quae verba Petro pariter ct apostolis cac- ecclesiarum, ct Romanum pontificem in universum teris dicta sunt, ideoquo Putrii» ot apostoli pares orbem tenere primatum, et ipsum Romanum pon­ erant in potestate apostolato . * „IIoc erunt et ceteri tificem 5* successorem caso beati Petri principis apo­ apostoli, ut ait sanctus Cyprianus , * quod fuit Petrus, B stolorum et verum Christi vicarium, totiusque eccle­ siae caput ct omnium Christianorum patrem ct pari consortio praediti honoris et potestatis/ Verum salva apostolati potestate, cauteris apo­ doctorcm existera; et ipsi in beato Petro pascendi, stolis praelatus est Petrus, cui Christus potestatis regendi4 ac gubernandi universalem ecclesiam a plenitudinem, seu primatum non modo honoris, sed Domino nostro Icsu Christo plenam potestatem etiam iurisdictionis in universam ecclesiam immediato traditam esse, quemadmodum etiam in gestis oenc directo promisit4, et post suam resurrectionem cumenicorum conciliorum et in sacris canonibus praesentibus reliquia apostolis uni contulit, dicens: continetur5. Praeterea decernimus ac definimus de­ Pasce agnos meos, parce oves meas . * Unde con­ cretis ac iudiciis a Romano pontifice editis ita esse demnamus et rciicimua contrarius sententias tum a Christi fidelibus obsequendum, ut nemini liceat illorum qui docent potestatem ecclesiasticam toti ab iisdem ad futurum concilium generale appellare. Tandem damnamus eorum errorem qui affirmant ecclesiae datam esse, in caque uti potiori et im­ mediato subiccto residere, a quo pontifici et epi­ summum pontificem non habere super omnes eccle­ scopis veluti christianae plebis ministris et instru­ sias ordinariae potestatis principatum, ac illum mentis communicetur, tum eorum qui negant Petrum exercere® non posse ct in universos fideles ct in caeteris apostolis praelatum fuisse, cumque solum ipsos totius ecclesiae episcopos, quatenus tota prin­ primatum tum honoris tum jurisdictionis, seu curam cipatus vis sita esset in officio inspectionis vel directionis et in supplenda episcoporum negligentia. totius ecclesiae ab ipso Christo accepisse. C Caput III. Caput II. De episcoporum potestate. De primatu Romani pontificis. Episcopi in locum apostolorum successerunt; Primatum a Christo institutum esse, ut catholicae ecclcaiae unitas formaretur, «arta tectaquc custo­ unde consequitur potestatem apostolorum in epi­ diretur, ex perpetua luculcntaquu sanctorum patrum scopos transivisse, quod cx natura successionis per­ traditione certum est. Quod autem totius communi­ spicuum est. Succedunt vero apostolis7*in regimine tatis bonum et regimen spectat, id sano oportet in ecclesiarum, sive in potestate" episcopatus, non eadem communitate fixum perpetuumque esso; autem in extraordinaria potestate apostolatus, secus udeoque, moriente Petro, primatus extinguí non enim non singulariter episcopi sed apostoli dicendi debuit, sed omnino manere et ad finem usque sae­ essent9. Poteetas episcopatus totam ordinis seu culorum firmiter perseverare, ntpoto qui non in imponendi manus potestatem complectitur, et simul commodum ipsius Petri, sed propter unam por- potestatem peculiares ecclesias regendi ac guber­ petuoque mansuram ecclesiam institutus esL Itaque nandi. In hanc potestatem episcopi succedunt, perpetuitas primatus, non secus ac ipsius institutio, declarante Tridentina synodo1·, episcopos, qui in ab iure divino proficiscitur; udeoque ex ipso iure apostolorum locum successerunt, ad hierarchicum divino et ChriHti institutione aliqui * sit oportet, qui, ordinem praecipuo pertinere, ot positos, sicut Apo­ mortuo Petro, in ecclesiae primatum succedat. Suc­ stolus ait11, n Spiritu sancto regero ecclesiam Dei, cedit Romanus pontifex, succcAsionis ratione, prout® D et sanctus Petrus12: Pascite qui in vobis est gregem tum consensu totius ecclesiae, tum conciliorum auc­ Domini. Dum sibi creditas dioeceses pascunt singuli epi­ toritate, tum deniquo veteribus liturgiis evidentis­ scopi, ad regimen universae ecclesiae, quao ex his sime constat. Itaque quidquid α Romano pontifice ot ab dioecesibus constat, operam et industriam conferunt, apostolica sedo ad fidei unitatem conservandam et suumque gregem pascunt, et oves universas, quas ad commune bonum statutum ac decretum est, aut Christus sanguino suo et passione quaesivit, colli· suprema sententia decisum, id venerabiliter tenen­ tium est α christianis, atquo esso apud omnes legis I Pins II. constiCu lixMie Exerrabitis Mansi XXX1L loco debet, tamquam ipsius Petri voco decretum ao ’ imiotnfis e Conciliais Florentinum. • pro rxtrrerc h*betar in editis rrrerrua. 7 apostoli ed. ’ p^-teUatcm ... extraordinariam potestatem ed. » mal ed. “· >c<«. XXIU, d· ordine, cnp. 4. II AtL XX. » I ephL V, X *0 947 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 948 gore et fovere debent1. Unde sequitur in episcopali A IIL Si quis dixerit primatus potestatem a Christo gradu duplicem .-aerae’ iurisdictionis vim inesse, Domino non fuisse in Petro ita institutum, ut opor­ eam nempe quae in singulis episcopis est, ct eam teat in eadem perpetuos adesto successores, co-quo quae io’ universo pastorum corporo, quod episcopi non esse summos pontifices; anathema sit. efficiunt sub R· mano antistite, omnium capite con­ IV. Si quis dixerit summum pontificem non stituto. Auctoritas episcopalis corporia exercetur habere ordinariae1 potestatis principatum in univer­ potissimum in conciliis oecumenicis ad canonum sam ecclesiam,sed tantummodo potestatem mediatam normam rite peractis, in quibus ius ipsis subsellii et extraordinariam, quatenus tota principatus via est, ferendique suffragii decisivi divinitus concessum, sita sic in officio inspectionis vel directionis, et in et uoa cum Romano pontifice fidei morumque capita supplenda episcoporum nrgligentiu; anathema ait. definiendi, et generales disciplinae4 canones con­ V. Si quis’ dixerit decretis a summo pontifice stituendi, adeoque non consiliarii neque consultores, editis christifidvles non ita obstringi, ut α quolibet sed vere iudices sunt. huius decreto cuilibet liceat nd futurum concilium Praeterea in singulis ecclesiis potestatem iuria- appellare; anathema *it. dictionis cum imperio coniunctam habent, hoc est VI. Si quia dixerit episcopos, qui in apoatolopotestateni leges ferendi quae iuri communi ocelo- rum locum successerunt, non esse positos a Spiritu siastico, aut summorum pontificum et nccumeni- sancto regere ecclesiam Dei; eoeque in concilii» * eorum conciliorum praescriptionibus non adversentur; generalibus ad canonum regulam rito peractis iure potestatem iudicandi causas spirituales et ecclesia- B ferendi suffragii decisivi ex iure divinitus dato non áticos, et potestatem corrigendi ac puniendi reos oc gauderv; ct in singulis ecclesiis, ad quas legitimo criminosos poenis canonicis. Potestas haec episcopo- missi sunt, potestatem iurisdictionis cum imperio rum in singularum ecclesiarum regimine intra5 fines coninnrtam non habere; anathema sit. ecclesiae, ad quam legitimo missi sunt, coercetur, VII. Si quis dixerit episcopum quemque hnbero nec ad omnes ecclesias ao porrigit. Episcopi insuper jurisdictionem indole t>ua universalem, quam pro in suis dioecesibus non omnis possunt, sed eorum iure’ suo exercere potest, quoties id fidelium salus potestas summi pontificis auctoritati, atque sedis exposcere videtur, maxime vero si eorumdem fides apostolicae ct sacrorum canonum decretis obnoxia periclitatur; et quemlibet episcopum in ordinaria est et eius usus intra quosdam limites restringi ct suae’ dioecesis administrationc plenam obtincro contineri potest. auctoritatem, a qoa nihil iure4 divino exceptum sit ; Itaque inhaerentes concilio Tridentino, dedara- anathema sit mus episcopos, qui in apostolorum locum successe­ 25. Kremeutz ll’armenfû (n° 118). — Alius dicit: runt. ad bierarchicum ordinem praecipue pertinere, Ne verbum quidem de episcopis, quos Spiritus sanclue et positos esso, sicut Apostolus ait, a Spiritu sancto posuit etc.__ ct qui runt coiumnaf domus superni regere ecclesiam Dei, cosque pracebytcris superiores regis etc. (cf. Nicolaum I, ep. ad episcopos Galliae). existere; declaramus pariter in conciliis generalibus Epiwpatus unus est, cuius n singulis in solidum potestatem suffragii decisivi ferendi seu definiendi pars tenetur >'Cyprianus, dc unitate ecclesiae). Necessolis episcopis divinitus concessam cese, cisque in C sarium ergo mihi videtur ut capiti XI de Romani spirituali singularum ecclesiarum in quibus, facta pontificis primatu praemittatur quasi fundamentum legitima plebis assignatione, legitimi pastorea sunt, aliud caput de episcopis, in quo ea saltem dicantur, collutam esse potestatem ferendarum legum, indi­ quae in capite XI schematis de ecclesia sancta catho­ candi ac puniendi, semper superiori Romani pon­ lica α reverendissimo domino episcopo Moguntino tificis auctoritati obnoxiam, et sanctae sedis ac sacro­ propositi continentur *. rum conciliorum decretis sublectam. Caput XI scbulac potius umbram quam aulae Quare illorum errores reiicimus ac condemna­ conciliaris dignitatem sapere milii videtur. Quae mus, qui docent episcopum quemque habero juris­ reverendissimus dominus Moguntinus capite XII dictionem indole sua universalem, quam pro iure schematis sui supra laudati disputat0, nonnullis ad­ suo exercere potest, quoties id fidelium salus ex­ ditis lineis sufficere hoc loco videntur. Speciatim poscere videtur, maximo vero si eorumdem fides in vero verba illo, quibus de ordinaria et immediata discrimino versetur ; * et quemlibet episcopum in Romani pontificis in omnes et singulas ecclesias iurisordinaria suae dioecesis administration© plenam ob­ dictione sermo sit. aut omittenda aut ita temperanda tinere auctoritatem, a qua nihil iuro divino ex­ censurrim. ut episcoporum iura nullo modo laedan­ ceptum sit, cui etiam Romanus pontifex et con­ tur Quare pag. 21 lin. 14 [coi. 544 D·] post verba cilium generalo7 nullum novum limitem apponere traditam esse, verba rcbematis et hanc ... pastore. potest, nisi quciu episcopus ipso acceptat. omittenda, et haec quae sequuntur inserenda putarim : nEt licet Christus Dominus apostolis suis eoruni­ 1 Canones. que successoribus episcopis ecclesiarum immediatam I. Si quis dixerit potestatem ecclesiasticam toti ct ordinariam contulerit docendi et poscendi po­ ecclesiae datam esso, io eaque ut primo et im­ testatem, haec tamen Romano pontifici sic subordi­ mediato subiecto residere, a quo summo *pontifici nata est. ut suprema etiam pontificiae iurisdictionis et episcopis, voluti christianae plebis ministris ot potestas in omnes et singulas ecclesias propria iudiinstrumentis, communicetur; anathema sit. cetur ct ordinario, quae tamen tunc solum inter­ II. Si quis dixerit Petrum caeteris apostolis non venit, cum aut alicuius particularis dioecesis aut fuisse praelatum, neque primatum honoris et iuris­ universalis ecclesiae sive utilitas sive necessitas id dictionis seu eurum totius ecclesiae ab ipso Christo postulet. Omnes igitur ecclesiarum pastores et fideles erga hanc summi pastoris potestatem officio accepisse; anathema sit. hierarchicae subordinationis veraeque obedientiae obstringuntur, ut custodita cum Romano pontifice 1 S. Cypriano·, epiitols sd i. Stephanam, spad Migne, P. L, IU. 1031 B. ’ pro sacrae edita habent locum, moxqae iurudidwnu vû. • Vocula deest in codice originali. < generali disciplina ed. • citra ed. • * manrrv vero — vendur om. ed. ’ concilii generalis ed. * ordinarium ed. 3 quamque iure ed. ’ 4 1 * vu/ι ed. pro ture edita habent iam. Sapra, coL 868 c. Ibid. 86». 949 OBSERVATIONES IN CAPUT XI SCHEMATIS DE ECCLESIA CHRISTI 950 tam communionis quam eiusdem fidei professione a primatu apostolicae sedis (et tum omnibus omissis unitate, ecclesia Christi ait unus grex sub uno usque ad lin. 12 paginae sequentis), et illam plenam summo pastore/ potestatem pascendi regendi1 ac gubernandi uni­ Omnia quae litem movere possint1 omittantur, versalem ecclesiam a Domino nostro lesu Christo puta quaestio illa: a quonam singulis episcopis iuris- traditam in beato Petro, ut testatur synodus Flodictio ordinaria deferatur? Concilii Tridentini do- reatina, pontifici Romano, quae propria eat iurisfinitioni acquiescendum esse etiam hodie, tum aliis, dictionis potestas ete/ Ea ratione omitto decreti tum hao potissimum de causa putarim, no iterum Florentini maiorem partem, quod in alio capite in­ tempua occurncnicao synodi inutilibus de hac quae­ serendum volo, nimirum ubi de inerrantia tractandam stione disputationibus teratur. est. Et eadem ratione ductus omittenda hic censeo 26. Rogers Chathamensis (n° 121). — Alius sio omnia quae dicuntur pag. 22 linea 12 et seq. loquitur: Relate ad motoriam XI capitis schematis (545 A ¡o] de appellatione ad concilium. Unde omit­ ot canonum XIV, XV et XVI, obiicit quod nil, aut tenda etiam foret repetitio quae occurrit initio se­ *! de potestate suprema etc. et fermo nil, ibi dicatur de episcopis eorumquo ne­ quentis paragraph cesaria cooperatione cum papa ad fidem custo­ dicendum foret ut sequitur: diendam ot definiendam. Ob rationes alibi allatas, pEx hac autern potestate divinitus concessa con­ suggerit aliquas modificatione** in textu, videlicet: sequitur, Romano pontifici divinum- ius i nesse etc.® Pagina 21, in lineis 8 et 9 [coi. 544 Ci?] pro verbis usque ad lineam 34 [coi. 545 Be) ubi dicerem: rcomd ociorem et indicem supremum dicatur et ductorem; B municationem impedire licitum dicunt, aut eamdem in lineis 19 ct 20 [coi. 544 De] verba tam seursim sin­ sacculari potestate subiectam, ita ut contendant guli quam simul omnes omittantur; in linea 21, pro quao ab apostolica sede vel eius auctoritate ad veraeque substituatur debitaeque; linea 23, pro verbis regimen ecclesiae intra ordinem suum constituun­ cum Romano pontifice substituantur inter eos et tur ete/ Romanum pontificem. 30. Nogret S. Claudii et Cacerot S. Deodati (n® 28). In pagina 22 [coi. 545 a 7] omittatur tota phrasis — Alii reverendissimi patres censerent non parvi fore incipiens cum verbo in linea 7 aut usque ad appel­ momenti, si pag.22 lin.25 [544 a 17] post vocem conse­ lare inclusive in linea 17. Versus calcem eiusdem quitur sequentia adderentur: ^(consequitur) iure pro­ paginae 22 verba aut eandem et sequentia usque prio ac divino ad unum pertinere Romanum pontificem ad non habere inclusive in linea 4 paginae 23 instituere confirmarcvc episcopos, ita ut non aliquis, etiam consecratus, unquam sit aut fuerit verua et [coi. 545 omittantur. Ad paginam 46 [coi. 552 c] in canone XV pro legitimus pastor, qui locum episcopatus non obti­ nuerit per institutionem confirmationemve saltem verbo perpetuos substituantur in perpetuum. 27. Moreno Eporediensis (n® 143). — Alius haec mediatam sanctae sedis ct iuxta normam ab eadem habet: Haud facile videtur sententiam aperire do sancta sede approbatam aut recognitam, et Romano parto schematis, quin cognoscatur praecisa exaratio pontifici etc/ In eadem pag., in ultima phrasi, post haec prima partis anterioris a qua dependet. Caput deside­ ratur do sacra hiérarchie, ct praemittendum esset verba damnamus ac reprobamus adderetur: ffet’ er­ capiti de Romano pontifici. Consultius videtur for­ rorem illorum qui contendere ausi sunt aliquem mulam concilii Florentini adatnussim retinere, ut- posse unquam fieri verum et legitimum pastorem, poto acceptatam a Graecis et Orientalibus. Ad quem non instituerit4, aut saJtem mediate confir­ tollendas accusationes, quasi dictum sit unum tan­ mant5 Romanus pontifex; et perniciosam illorum etc.® Rationem praedesi derutarum additionum eunt tummodo esso in tota ecclesia episcopum, cuius omnes alii episcopi sint vicarii, praestat clare po­ sequentes: 1° Hanc institutionem confirmationemve testatem primutus ordinariam ex institutione Christi epi.-coporum. tamnuam ius proprium et necessarium distinguere a potestate episcopi in propria ecclesia sanctae sedis·, paires haud semel negarunt, verbi utique ordinaria ex ipsamet institutione Christi, gratia in pmetenso concilio Parisiena!7 sub Na­ quod fieri poterit addendo vocabulum primatus. poleone I. 2° In gravioribus rorum adiunctis ubi Cum factis constet per summos pontifices negotia instat periculum schismatis, solent excogitare po­ maximi momenti in conciliis tractata et definita testates saeculares utrum et quomodo absque papa, fuisse, necease est, atquo sufficere videtur, dicere immo eo reluctante, canonice institui possint9 epi­ generatim non licere ab iudiciis summi pontificis scopi. 3° Praedicta doctrina manifeste sequitur e suprema ordinaria et immediata potestate iuirsdioappellare. 28. Aronne. Montis Alti (n° 128). — Alius sio tionis, quam habet summus pontifex in universalem ait: Putarim clarius esse exponendum officium obo- ecclesiam. 4° Est independeos a solutione quaedientiao erga Romanum pontificem, addendo obe- D stionis controversae do origine iurisdictionis, utrum dientiam huiusmodi ad res quoquo disciplinares ista immediato a Deo necne veniat singulis epi­ extendi oportero. Ex formulis propositis, ea magis scopis. 31. Aelii abbas S. Pauli (n· 20). — Alius pag. 21. arridet quae brevior eat, nimirum „obediontia tum in rebus fidoi quam disciplinae obstringun tu rete/ ; lin. 14 [coi 544 D >] post haco verba propria est, vellet quae additio insuper magis placeret, si canoni XVI addi episcopalis iurisdictionis etc., quia solummodo inserta esset hoc modo: n plenam ac supremam in appellatione catholicae ecclesiae episcopi omnis potestatem iurisdictionis, tam in robus fidei quam continetur ot explicatur natura plenae potestatis disciplinae, in universam ecclesiam otc/ Romanorum pontificum super universam ecclesiam. 29. Whelan Wheelingensis (n® 145). — Alius Ibidem, lin. 22, post ubtdientiae scriberet: wtam haec dicit: Pag. 20, lin. 24 [coi. 544 c·] hanc suggero in robus fidoi et morum quam in iis quae ad dismutationem, ratione alibi allata, scìlicot1: filino innovamus tum praedecessorum nostrorum Roma­ * regendi ora. ed. 5 α Deo dicinum ed. norum pontificum decreta, tum praecedentium con­ 5 d om. ed. ciliorum generalium, praesertim vero Lugdunensis II 4 institueret ed. et Florentini, disertae perspicuasquo definitiones do 4 confirm-icit ed ■ S. sedem ed. 1 potient ed. • pro scihcd bibetur in editis dc. 7 Birmnm rd. * eoJMfdui pcnmt ed. 64)· 951 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 952 ciplinam ct regimen ecclesiae pertinent, obstrin- A aliquatenus implexam, involutam et saepe redundantem. guntur ctc/ Novum schema deindo subiungit, cum adnotationibns 32. Peed Perusinus cum Nucerino, Tipheniutensi, declarativisl. Tudertino, Civitatis Plebis, Eulginatensi, Nursino, Observationes super caput XI de Romani Amerino, Eugubino, Narniensi (ne 17). — Alias: pontificis primatu. Pag. 18 [ài], in prima phrase vox principium expun­ genda videretur, cum satis sit ad adstruendam veri­ Caput decimum primum do Romani pontificis tatem catholicam dicere risibile fundamentum, ut primatu ciusque in rebus fidei et morum infallibiliibi dicitur, ct aliunde vox principium aequivocationi tate examini sublidentes, duo investigavimus, rorum locum darò possit. Christus enim est tanquam prin­ nimirum veritatem atque carum expositionem. Quod cipium unitatem ecclesiae constituens. attinot ad primum, nihil invenimus quod sit animad­ Pag. 20, lin. 1 ot seq [b io] decst propria ratio, versione dignum. Quare certitudine fidei retinemus cur primatns Petri ac promissio illi a Christo facta Christum Dominum directe, ac immediate beato debuerint in eius transire successore·1. Quare im­ Petro contulisse primatum jurisdictionis in universam mutandus videtur citatus paragraphus sequenti modo: ecclesiam, et Romanos pontifices utpnte in Petri y.Quod autem Dominus Icsus Christus princeps episcopatu successores eodem primatu gaudere. pactorum et pastor magnus ovium ad bonum con­ Praeterea confitemur apostolum Petrum, ntque in stitutivum2 idcoquo essentiale ecclesiae suae in eius persona Romanum pontificem fuisse ab ipso beato apostolo Petro instituit. id iugiter durare in B Christo Domino nostro infallibilitatis dono insignitum, ecclesia necease est, quae ipso Chri-to auctore fun­ ita ut quotiescumque aliquod ille universam doceat data est super petram, ct ad finem sacculorum ecclesiam quod fidei veritatem, ot morum hone­ statem respirisi, illudque credendum imponat, nos usque firmiter stabit. Manet ergo etc.® Pag. 21 in nota (a) [s] habentur verba expressa ad de fido rase firma animi persuasione tenemus . . . formidas fidd etc.; exactius diceretur: expressa ad uno verbo omnibus iis doctrinis ultro ussentimus, quae in capite XI traduntur. normam rei sensum formularum fidei. At non ita ccn.-cmus de modo quo verae illae, Pag. 22, lin. 7 (545 à ;] post verhum affirmant, re­ dadlo sequens proponitur. ..(affirmant) Romanorum ct gratissimae doctrinae fuerunt expositae. Niai pontificum jurisdictionem in universam ecclesiam non opinio new fallat, rorum rcdactioncm aliquatenus ease ordinariam et immediatam: aut dicunt ipsos implexam, involutam, et saepe redundantem puta­ Romanos pontífices, cum singulis seorsum ecclesiis mus; hinc aliam suppeditaro ausi sumus minus for­ particularium pastorum aliquid praecipiunt, vel in tasse imperfectam. eis agunt, id perficere quidem iuro primatiali. non Sit itaque: autem episcopali, id est non vi illius ordinariae et .Pastor aeternus, ct episcopus animarum nostra­ immediatae jurisdictionis in universam ecclesiam rum. qui priusquam clarificaretur, rogavit Patrem ut aut etiam etc.® Ratio redactions propositae est omnes in ipsum credentes unum essent, sicut Pater tum ut salva remaneat episcoporum jurisdictio, tum et Filias unam sunt; ad fidei et communionis cathout directe impetatur error qui annotatione 38, p. 1-16 C liete unitatem stabiliendam, ct conservandam ani [coi. 603 c], memoratur. beato aposttdo Petro supremam in universam eccle­ Pag. eadem 22 lin. 31 [b i| verbo perniciosas prae­ siam concredidit potestatem (I ). mitti posset vox detestabiles, ut magis magisque FIs enim postquam dixerat: .Tu es Petrus, ct horror concipiatur; et lin. 35 loco vocis reddant super hanc petram aedificabo ecclesiam meam, et ponendum videretur tenent esse1, ut ii quoque dam­ portae inferi non praevalebunt adversus eam; et nentur qui putant revera esso ecclesiam potestati tibi dabo clares regni caelorum: et quodeumque sacculari obnoxiam. ligaveris super terram erit ligatum et in caelis, et 33. Smidblas Crisiensis (n6 41). — Alius ait: quodeumque solveris super terram erit solutum et Ad caput X ot canonem XIII, ubi asseritur veram in caeli·»1, suum hisce verbis promissionem implevit: Christi ecclesiam non aliam esae rpracter unam, ,Pasce agnus, pasce oves meas’(2). sanctam, catholicam et apostolicam Romanam, vellet ^Conëtitutam igitur u Christo Domino in ecclesia ut tolleretur Romanam. Ratio est 1° in venera­ sua regiminis formam pervertunt, qui negant solum tionem symboli Nicaeno-Constantinopolitani. in quo Petrum prae omnibus apostolis sive seorsum sin­ quatuor tantum notae indicantur. 2” No suspicentur gulis. live omnibus simul, vero proprioquo inriegentes orientales scopum definitionis Vaticanae dictionis primatu fui *ve a Christo lesa insignitum; case statum antiquum ct proprium ecclesiae orien­ aut qui affirmant eumdem primatum non immediato talis destruendi, illamquc in formam ecclesiao occi­ et directe ipsi beato Petro, sed ecclesiae, ot per dentalis redigendi; praesertim cum apud illas gentes D hanc illi, ut suo ministro, delatum fuisse (3). vox Pomona idem significaro soleat ac ocddentalis. „Scd magnus ovium pastor et pastorum princeps, Propterea 3e dum quatuor notae Nicaenae sint in­ Dominus Christus lesas id iugiter durare, atquo ad trinsecae et essentiales ecclesiae, illi est accidentale finem saeculorum usque, una simul cum immaculata ut sit romana, cum hoc pendent a facto mere ac­ sua sponsa ecclesia permansurum esse affirmavit, cidentali Petri Roma mortui. Ad haec 4° Romana quod in beato Petro apostolorum principe con­ est vox geographica, particularem locum significans; stituit (4). Et propterea quod apostolus Petrus in unde non sutis vox illa consuleret catholicilatis notao. successoribus suis, episcopis sanctae Romanae sedis Tandem 5· quia ai aliquis exurgeret antipapa, ut ab eo fundatae, ciusque consecratae sanguine, vivat, in tempore Novatianorum, qui se Romanum ponti­ praesideat ac regnet; hinc Romani pontifices, qui ficem diceret, vox illa non esset iam distinctive eius cathedram tenent, .idem ac ille supremum in verae ecclesiae. His de causis, loco huius appositi universam ecclesiam obtinent principatum (5). Ab proponit sequentem formulam: „Et apostolicam, omnibus ergo Christifidelibus credendum est Ro­ caput visibile habens Romanum pontificem/ manum pontificem beati Petri principis apostolorum 34- Monetti Cerris tisis (n° 45). — Alius probat successorem, verum esse Christi vicarium, totiusque omnem doctrinam. At reductionem improbat ut ecclesiae, omniumque Christianorum patrem, doc1 succfiierem ed. ’ tonum etmrfüufúmrm ed. ■ loro tenent tat legitar in editis tend • Novum illud schema, quod deerat In editis, ex grapho placuit describere. auto­ «j53 OBSERVATIONES IN CAPUT XI SCHEMATIS DE ECCLESIA CHHISTI 954 torcm ac iudicem supremum oliatore (6). Cum ita- A exprimere intendimus (clarius an obscurius nescimus) quo idem Romanus pontifex ob eam quam a Christo successionem Romanorum pontificum in episcopalem accepit plenitudinem supremae potestatis, fidoi veri­ divi Petri sedem, ideoquo eorum successionem in tatem, moruinquo honestatem prae caeleris defen­ primatum ipsius; ita ut ille ipso in universam ec­ dere, tuoquo iudicio definirò tenetur, cumque in por­ clesiam primatus, qui a Christo fuit beato apostolo tonti divi Petri ei dictum sit: rEgo rogari pro te, Petro collatus, in Romanis pontificibus perseveret Petro, ut non deficiat fides tua", idcirco per divinam vigeatquo. itBsistcntiain fit. ut quoties supremi omnium chri(6) Hic concludimus praecipua iura illius, qui ttianorum docturis munere fungens, pro auctoritate in ecclesia jurisdictionis principatum obtinet, vide­ definit quiiput valde, sed cupit ut integre citentur verba Christi ecclesiae et iudicrm supremum ecclesiae. Sed quid ad Petrum (Matth. XVI): Et ego dico tibi quia tu ad rem! 4* Evbel certe damnatus non fuisset, si dixisset simpliciter, supremum iudicem fidei ct con­ es Petrus etc. 39. Dupanloup Aurelianensis *(n 140). — Alius: troversiarum non esse pontificem Romanum per­ Ab initio pag. 18 [544 A i] ubi dicitur in Petro in­ sonaliter et independenter ab episcopis; sed pon­ stitutum utriusgue unitatis fidei et communionis prin­ tificem cum episcopis, sivo collectis, sive dispersis, cipium perpetuum. Insolitum est et exagera tum et seu1 expresse, seu1 tacite consentientibus. Ibice dicevo Romanum pontificem esso principium uni­ enim sententia, quamvis plurimorum semper2 fuerit, tatis fidei. Non est primarium, nam hoc est Christus, numquam damnata est. Alterum reprehendendum in citatione decreti nec secundarium nisi praesupponatur, quod pro­ bandum est, corpus pastorum cum Petro coniunctum Florentini est omissio ultimorum verborum quem­ non esse illud principium, sed solum papam per­ admodum etiam (vel et) in gestis cecumenicorum sonaliter ot independenter ab episcopis de fide judi­ conciliorum tt in sacris canonibus continetur. Eadem pagina, ubi dicitur iurisdictionem summi care. Eo magis displicet formula illa, quod paulo supra unitas trium personarum in Trinitate vclut C pontificis esse ordinariam et immediatam erga omnes exemplar unitatis in ecclesia exhibita fuerit Inde particularium ecclesiarum fideles; tollantur hac voces, consequeretur papam cnc fontem omnium quae et dicatur: rEt hanc quae propria est iurisdictionis habent episcopi, quemadmodum α Patro in Filium potestas, directe et immediate exerceri posse, prout ct in Spiritum sanctum ab utroque communicatur ecclesiarum necessitas vel utilitas postulabunt** Ratio mutandi: rIIoc (quod pontifex habeat pote­ divina natura, quod esset monstrum doctrinae. Ad probandum pontificem esso principium uni­ statem ordinariam ec immediatam in singulos ec) * verum est vt indubitatum, eo sensu quod tatis fidei affertur paulo post haec ratio, quod desia habeat primatum iurisdictionis in unierrsam ecclesiam. jurisdictio Romani pontificis, ut summi primatis, in At potest habere primatum iurisdictionis quin sit singulas dioeceses ait propria ct non delegata, ct supremus iudex in fide. Num revelatio est factum, quod certe’ exerceri per se ct directe valeat. Sed cuius depositum est penes totam ecclesiam; de quo ita temperanda fuisset huius doctrinae expressio, igitur episcopi authentice testimonium omnes facere ut clare videretur aliam esse potestatem summi debent primatis, aliam ordinarii immediati et proprii unius­ Eadem pagina 18, linea penultima [col. 544 a·]: cuiusque diecceseos episcopi; ct ita utramque in „Ad unum namque Petrum Christus dixit: Tu es suo ordine exerceri debere4, ut illa huic non noceat, Petrus ... Tibi dabo claves__ quodeumque liga­ sicut fieret si nimis frequenter et absque debita veris .. / Assertum est verum de primo textu, fal­ moderatione interveniret Romanus pontifex. Aliosum de duobus aliis, quorum prior acquivalenter, D quin ordo α Christo institutus penitus turbaretur ot posterior expressis verbis omnibus apostolis et subverteretur. At cum proposita inutationo in dictus fuit decreto integrum servatur ius summi pontificis, et Pag. 19 versus mediam [coL 544b&J ubi dicitur non videntur violari aut praetermitti episcoporum tanquam fidei dogma Petrum solum prae omnibus iura. Propria enim satis supplet ordinariam ; et apostolis non solum seorsim singulis, sed et omni­ prout necessitas vel utilitas postulabunt adiicit tem­ bus simul, vero proprioque iurisdictionis primatu peramentum, quod libertati pontificis non officit, et fuisse a Christo instructum. — Ibi prar idem est1 in^errntiam eius immoderatam excludit.ac super . * Primatus iurisdictionis, dc quo agitur, Pag. 21, versus medium [544 Ds]: Pastores at­ comprehendit in mento auctoris schematis principium que fideles, tum se or sim singuli quam simul unitatis in fide. Sed hoc sensu verba sunt falsa omnes. Tollantur verba tam seorsim singuli quam Nam non solus Petrus, sed apostuli omnes simul simul omnes, quia formula extenditur ad iudicium promissiones nssistcntiao Christi et illuminationis doctrinale: nc proinde videtur pastores assimilare Spiritus sancti acceperunt, et revera simul iudicandi privatis fidelibus, quasi et ipsi voro assensu de­ de fido munus exercuerunt, ut narratur in Actibus berent iudiicis pontificiis adhaerere; unde non amplius * etiam hio om. ed, sed inox habet intra p&renthesim loeo et. 1 ut ed. • supra ed. 1 sire ed. * semper οπι. c I ■ et ivld. ed ♦ debere ora. e«l. 957 OBSERVATIONES IN CAPUT XI SC DE ECCLESIA CIIllISTI 958 essent iudiccs fidei. line praeterea doctrina dam- / simul sumptis, superioritatem Petri super apostolorum naretur turn praxis perpetua conciliorum, tum collegium asserat, non ita certa est. expresen doctrina tot praeclarorum doctorum qui 4° Pag. 21 [544 c n]. Restituatur formula fidei tenuerunt epLcopos esso coiudices sumini pontificie Florentina, qualis habetur in actis, id est, omittendo in negotio fidei. Ea do causa mutanda sunt quae voces Judicem supremum- et addendo „quemadin pag 22 [515 Ali] dicuntur dc Romani pontificia modum etiam in gestis oecumenicorum concilio­ iurisdioliuno supra omnem ecclesiam, etiam sopra rum etc “ pactore.·» collectivo spectatos. Quamvis enim non 5” Sensu canonico et theologico dici potest Ro­ liceat n papa appellare ad concilium occurncnicum, manus pontifex jurisdictionem babero ordinariam non cx hoc excluditur Jus episcoporum in materiis et immediatam in singulus dioeceses, dummodo non fidei, m.ixime collectivo sumptorum, quite cat doc­ intelligatur esse solus vere et proprio omnium ec­ trina certo1 liberrima-. clesiarum episcopus; ca eteri vero tanquam improprie Pag 22 et 23 [545 Uvj, ubi do beneplacito regio dicti pastores et doctores, seu improprio dicti epi­ minime ncccmmrio nd valorem decretorum ecclesiae, scopi habeantur; aut etiam dummodo non duo dicta quidern probant: tumen ad vitanda * guber­ asserantur caso in uuaquaquo ecclesia episcopi pro­ niorum o fíen si on e*, vellet dici quaedam do con­ prio dicti. Idcirco non placet, ut appelletur juris­ cordia foronda in rebus quao mixtae dicuntur. dictio pontificia episcopalis, prout fit in adnotationi40. Gultmayr Goriliensis *(n 3fi). ·- Optat alius bus n. 38 [coi. G03|. 6® In schemate eo tino iterantur hae voces pater, ut primatus Romani pontificie non ex sola B Scriptura, prout fit in schemate, sed cx traditione nseorsum singulis et simul omnibus® (p. 19 ct p. 21) etiam comprobetur. Yult ut, pag 21 [514 Di], juris­ [544 Dc, 545 a»], ut fide catholica tenendum esae sta­ dictio pontificis non dicatur in singulas dioeceses tuatur, pontificem Romanum case nuperiorem collegio ordinaria. Namque, uit, eiusmodi concurrentem pon­ episcoporum simul sumpto aut concilio generali. Quo tificis iurisdictionem nullus episcopus suae missionis autem iure id fieri possit, non apparet, cum plura et dignitatis sibi conscius admittere potest; ac me­ in contrarium proferri queant, tum cx concilio gene­ minisse debuissent auctores schematis episcopos non rali V ct ex concilio Constantiensi. tum ex dictis esse stimmi pontificis vicarios, quippo qui proprio Romanorum pontificum Eugenii IV. Pii II etc. ...; iure coque divino gregem sibi commissum guber­ ac praesertim contradicat Martinus V in bulla Inter nant Observat denique vix ullum fidei articulum cunctas, ubi 41 propositionis Wiclcfi, quae sic se adeo schismaticis et protestantibus exosum esse habebat: „Non est de necessitato salutis credere quam catholica de primatu doctrina. Quapropter Romanam ecclesiam esso supremam inter alias ec­ haec doctrina cum magna prudentia et circum­ clesias-, damnatio ita explicatur: „Error est, si per spectione proponenda est, ne adversariorum animi Romanam ecclesiam intelligat universalem ecclesiam, magis magisque exacerbentur et ab unione cum aut concilium generalo, aut pro quanto negaret primatum summi pontificis super alias ecclesia· ecclesia catholica deterreantur. 41. Ginoulhiac Gratianopotitanus, cui adhaeret particulares.- (Litbb., t. ΧΠ, coi. 267.) [Mansi, Conslantiensh-Abrinrensis (n® 67). — Alius haec C XXVII, 1209 A.] 42. D'Ambrosio Muranus (n® 69). — Laudat alius proponit: Ie pag. *18 lin. 10 ct 11 (644 A j] ab ini­ tio, loco rperpetuum utriusque unitatis principium- rcverendÎMimus pater integrum caput XI schematis; dicatur: „perpetuum utriusque unitatis medium, cen- quaedam tamen addenda censet. Sic pag. 20 [coi. trumque necessarium-; quia primarium unitatis prin­ 544 Ci], post haec verba: Jta ut quicumquo in hac cipium in ecclesia est Christus, secundarium autem cathedra Potro succedit, is iuxta lesa Christi In­ unitas collegii apostolici (Ioan. XVII, 20,21; sanctus stitutionem primatum Petri in universam ecclesiam Cyprianus, epist. 78), cuius centrum ac medium obtineat-, addendum putat: Pet quidquid ab ec­ Petrus est Item lin. 12 loco „visibile fundamentum- clesiae patribus, doctoribus, conciliis reperitur dic­ dicatur: „praecipuum fundamentum-. Petrus enim tum et praedicatum de Petri cathedra, de sedis est ecclesiae fundamentum, ast non unicum, cum apostolica» aut Romanae ecclesiae dignitate ac nex aequo, ut scribebat Hieronymus adversus lo- suprema potestate in omnes totius orbis ecclesias, vinianum libro I, n. 26, super caetcros apostolos id omne praecipuo ct primitus dictum ct praedica­ tum fuisse intelligatur dc beati Petri ciusquo suc­ fortitudo ecclesiao solidetur-3. 2· In fine pag. 18 |544ai]. „Ad unum namque cessorum potestate et dignitate in universam eccle­ Petrum...- vox runum- deleatur. rIIaec verba siam; a qua beati Petri et successurum dignitate Christi nd Petrum, nit Augustinus4 in Pe 108, n 1, ac potestate uritur, acx in Ott1*3 residet et’ viget non habent illustrem intellectum, nisi ad ecclesiam omnis sedis apostoliene cathedrae ct Romanae ec­ referantur.- Ergo certum non est ca nd solum clesiae4 dignitas, potestas, principalitas, et omnium Petrum referri: materialiter ad solum Petrum diri­ supremorum iurium summa.gebantur. formaliter ad ecclesiam. Pag. 21 [544 Ds] post verba r traditam esso * 3* Pag. 19 lin. 27 (544 üs] verba illa „sivo om­ libenter subiungeret: „et quin minimo derogetur nibus simul- nniittantur utpoto aequivoca. Si enim episcoporum ordinariae ac immediatae jurisdictioni integra propositio, quao hoc loco legitor, eo sensu in suas dioeceses, ad tramites conciliorum occumoniintelligatur. qund solus Petrus inter apostolos pri­ corum, sacrorum canonum, ct sanctae sedis apostomatus praerogativa ditatus fuerit, non solum vera, licae sanctionum; hanc Romani pontificis potesta­ sed fide catholica certa est; si autem hoc sensu, tem5 etc. .. / quod apostolorum collegium, et quidem Petro con­ Eadem pag. 21 (ibid. Dr] bis verbis Rveraequ· junctum, vera et propria iarisdictione non fuerit óbedientiac obstringuntur- perorilo censet ut ad­ instructum super universam ecclesiam; aut eo sonsu, datur: Jdeoquo non tantum externum obsequium, * quod comparando Petrum cum xaeteris apostolis sed etiam internum mentis cordisquc assensum Ro­ mani pontificis iudiciis esse praestandum, ut custo1 certe om. ed. ’ pag. 18 om. e * ’ 4 * et ed. qua ed. ac ed. ecclesiae Romanae rd. auctoritatem ed. »59 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES V6u Uno verbo, dita cam Romano pontifice eiusdem fidei professione fruitur libere communicandi etc, . . oiusdemque regiminis unitate, ecclesia Christi sit quotiescumque in schemata occurrunt hao aut si­ grex anos sub uno sommo pastore, unumque ac miles voces „tam in omnes simul, quam in singulas idem regnum Dei sub udo supremi regis lesu Chri­ seorsum ecclesias . . . sivo seorsum singulis sivo omnibus simul-, aut omittantur tanquam minime sti vicario adunatum. Haec etc....Pag. 22 [545 A10] post illa verba „particularium necessariae, aut in alias mutentur, quae non vi­ pastorum ecclesias * addendum putat: ^Insuper dam­ deantur possibilem significaro separationem corporis namus omnes illos qui summam maioritatem papae ecclesiae a capite. Praeterea voci .sententias-, quao pluries ad­ negant, aut inter ipsum et episcoporum coetum aliqualem divisionem ponunt, et ecclesiae catholicae hibetur in hoc capito quando de erroribus agitur, supremum pastorem a particularium ecclesiarum rectius substituatur vox ^assertiones * aut Fcomepiscopis, ceu caput a corporo, Petrum ab ecclesia menta-. distrahere moliuntur, quasi fratrum omnium coetus, Denique ne detur ansa querelis guberniorum, quos Petrus etiam in suis successoribus confirmare expresse declaretur in fine capitis, regula ultimo lubetar, posset unquam ab illa Petri et successorum loco exposita non contineri quaestiones nuxlat, quao eius fide desciscere, quao ex Christi promissionibus mutua potius utriusque potestatis concordia et nunquam deficere potest; aut qui & Petro confir­ benevolis conventionibus terminandae sunt; quam­ mandi sunt iuxta sacrosanctum cvaogolium, Petrum vis utiliusforto quae docentur in hac ultima paragra­ ipsum e contra docero et confirmare queant. Dam- I phe praetermitterentur aut insererentur capiti XIII: namus pariter illos qui, ut errores α Romano pon­ Dt concordia inter ecclesiam et societatem civilem. tifice damnatos in vulgus diffundere possint, proferre 44. Landriol Remensis cum Biby'onerisi, Suetsio· minime vorentur sensum verum librorum, e quibus nenti et Catalaunensi (n· 107). — Plurca alii re­ damnatae propositiones excerptae fuerunt, a summo verendissimi patres haec animadvertunt. Ie non ad pontifice haud recto intellectum fuisse. Damnamus runum Petrum-, sed ad ceteros etiam apostolos Undem eos omnes qui licore contendunt ab hujus­ dictum est: Quodcumque ligareris etc.; 2· verba modi iudiciis etc. * quae ex concilio Lugdunensi II proferuntur, vim 43. Jfuryurrye Auguslodunensis cum Divtonenti, non habent decreti conciliaris, ct praeterea citanda Metenti, Lu cionensi, Ebroicenti. RupeUenti, Bsiocenti, saltem essent, iis aliis additis, quibus explicatur Elnensi, Virar¡enti, Nanceiensi (n· 129). — Plores potestatis pontificiae ratio: „Ad hanc (Romanam alii patres proponunt, 1® ut in prima phrasi, voci ecclesiam) sic potestatis plenitudo consistit, quod · *^principium substituatur vox rcenttum“ sanctorum ecclesias caeteras ad sollicitudinis partem admittit-; patrum traditione recepta, ot unitatis catholicae 3° enixe rogant, ut decretum concilii Florentini in­ ideam plenius exprimens; ct post vocem rprimatumJ tegrum referatur; ait enim Hortinus I in concilio ad integrum doctrinae expositionem errorumque ad­ Romano: .Dogmata patrum firmamus, nihil add'li­ versantium condemnationem addatur: riion honoris tet, nihil subtrahentes . . .* tantum, sed et jurisdictionis, magisterii scilicet et Hae autem occasione acriter reverendissimi regiminis-; *2 ut in secunda phrasi, ad excludendam C patres insimulant auctares schematis, eo quod in omnem ambiguitatem obiectionesquo praecidendas, nota 33 pag. 141 [coi 600d] dixerint, verbis illis aut post verba rclaves regni caelorum0 haec inter­ ^quemadmodum etiam in gestis oecumenicorum serantur: ripei quoquo, priusquam ad apostolicum conciliorum . . .* plenam primatus potestatem non collegium eadem verba dirigeret, Christus effatus limitari, neque sacris synodorum canonibus obnoxiam est, subdens: d quodcumq.re ligaverit aut tota declarari. In medium enim proferunt cx ipsiemet phrasis saltem sic inchoetur; „Unum namquo Petrum actis quae dicta aut facta sunt in concilio, ut aiunt Christus, Filius Dei vivi, alloquebatur, quando dixit: manifeste colligi, a) textum graecum eundem vim Tu et Petrus. . negari enim non potent ultima legalem habere quam habet textus latinus; b) tex­ textus evangelici verba quodeumque ligaverit . . . tum graecum, cuius sensus, inquiunt, in manifestissima fuisse postmoduin a Christo Domino dicta toti luce ponitur discussionibus praeviis Graecorum et collegio apostolorum; 3’ ut in phrasi sequenti sup­ duabus orationibus Bessarionis (llarduin, pag. 122, primantur hae voces rsive seorsum singulis, sive 322, 323», iis verbis efferri quae interpretationem omnibus simul-, quia necessariae non eunt ut ple­ auctorum schematis nulla ratione admittunt; c) sum­ nissime exprimatur primatus Romani pontificis in mum pontificem omnibus postulatis Graecorum universalem ecclesiam, et aliunde innuere videntur assensum praebuisse. rQuomodo ergo, inquiunt, possibilitatem alicuius separationis inter caput et notae schematis (pag. 141) hic loquuntur de loo­ membra, inter Petrum et collegium cae tero rum se ni? t i a, do Gallicanis, de regalistis etc. . . . Non apostolorum; *4 ut referatur definitio concilii Flo-D agitur neque de lansenistis, neque du Gallicanis, rentini absque ulla sive additione, sive omissione, neque de regalistis, agitur de veritate historica id est, neque addendo niudicem * supremum neque et certissima; agitur du decreto fidei prout con­ omittendo ^quemadmodum etiam in gestis occume- ditum fuit, et quod iuxta prohibitionem sancti nicorum conciliorum et in sacria canonibus con- · Martini nemo debet et potest mutare. Remaneat tinetur-. Addatur autem postea . „Docemus pariter ergo integrum decretum concilii Florentini cum et declaramus potestatem primatus iurisdictiouis ipsi verbis quemadmodum etc. ... et in graeco xa à’ propriam ordinariam esse in omnes1 et immediatam, 3v τρέκαν etc. .. 4° Instantissime postulant, ut quae directo per ip«um ot absque ullius impertita clarissime explicetur sensus verborum niurisdictio delegatione aut assensu requisito exerceri valent, ut ordinaria et immediata-, itu ut remaneant salva custodita cum Romano pontifice et a pastoribus et a divino episcoporum iura. Illud enim esset maxime fidelibus tam communionis quam eiusdem fidei pro­ luctuosum, si ex silentio concilii Vaticani possent fessionis3 unitate etc.- Sic enim clarius exponitur vel aliquantulum provenire labefactatio praecipuo­ sentus vocum rordinariam et immediatam4; 5° ut rum membrorum ecclesiae, ct imminutio in praxi in ultimo paragraphe brevius inchoetur declaratio ¡urium episcoporum, qui sunt, ut ait Angelicus doc­ doctrinae hisco verbis: „In exercitio igitur buiuscc tor1, ficarii Dei, quantum ad regimen ecclesiae-. sui primatus Romanus pontifex necessario iure 5® Verba schematis (pag. 22 lin. 30 [col. 545 a 1]) i tn om«M στη. ed. ’ profc» rumia ooj ed. » 3 p , qu. 61. art. », ad 3. OBSERVATIONES IN CAPUT XI SCHEMATIS DE ECCLESIA CHRISTI 962 rQuare damnamus ot reprobamus etc...." max. . onerosus) pro ecclesia primatus character tanquam mas possunt in materiis mixti» generare difficultates, iam a patribus celebratus extollitur. Esset etiam in hoc passu aptus transitus ad verba capitis nostri, ct ideo omittenda esse videntur. 45. Peliti Aquiptndensis (n® 38).— Alius reveren­ quao sequuntur initio paginae 20 [544 Βίο): -Quod dissimus pater censet agendum esse in concilio de autem in beato Petro etc." muniis seu iuribus episcoporum. Id enim neces­ 3® Ad pag. 21 lin. 8 et 9 [544 c π] proponere sarium videtur ad eliminandam invidiam, quasi in liceat, ut dicatur solummodo „patrem et doctorem", decretis condendis solius Romani pontificis ratio omissis verbis „ct iudicem supremum". habita fuerit, ct etiam ut securitati episcoporum ot Rationes propositianis sunt: a) ut concilii Flo­ concordiae inter fratres consulatur. rentini formula sarta tecta concilii Vaticani auctori­ 4G. Di Pietro Nyssenus (η® 86). — Alins reve­ tate eo religiosius roprodocatur, quo vehementius rendissimus pator censet, 1° quod uberior desideratur α nonnullis cum auctoritas concilii Florentini tum doctrinae, quae traditur, expositio. Quaecumquo praecipue huius formulae receptus textus latinos domum sit definitionis formula, quam prae ceteris impugnatur; b) quia additamentum „et iudicem aliqua forte prudentiae ratio adhibendam suadeat, supremum" hoc solemni loco necessarium non esse id efficiendum est, ut, quae docentur, manca non videtur; nam e Florentina formula iam sponte fluit, videantur, nullusque cavillationibus (quantum fieri Romanum pontificem esse iudicem supremum. Ne­ potest) relinquatur locus. 2· Primatus et infalli­ farius autem Eybelii liber, ad quem nos vocant * bilità summi pontificis arctissimo vinculo inter se B doctissimi schematis auctores pag. 144 [601 d|, cohaerent, cum ipsius primatus in ecclesia divinitas iam in oblivione paene omnium (sicut et Puffeninstituti vis ct ratio postulet, ut Romanus pontifex dorfius aliique auctores in schematis de ecclesia absque erroris formidine catholicam veritatem edo­ animadversionibus e sepulcris citati) sine honore cere, eique repugnantes errores damnare valeat iacet et resurrectionem oxpcctare non potest. Quodsi Si tamen, mutata locutione semper adbibita in su­ Eybelius Florentinam formulam reverenti animo periori capite, hic dicatur Romanae ecclesiae, non excepisset, revera librum istum nefarium non scrip­ Romani pontificis primatus, etsi non mutentur nisi sisset; e) quia talis cumulatio verborum de iuribus verba, nexus inter unum et alterum caput, prout summi pontificis etsi verissimorum, sine urgente iacent prima addendi capitis verba, primo intuitu necessitate in tali formula solcmni facta, aspera videtur et, ut mihi videtur, non eatis iustificata. non videtur satis1 esse perspicuus. 4® Eadem pag. 21 lin. 14 [544 Dt] post verba 47; Eberhard Tremrensis (n® 83). — Alius reve­ rpotcstatcm traditam esse" addenda omnino viden­ rendissimus ita animadvertit: 1® Generalis observatio. Non placet, quod tota tur verba formulae Florentinae: Bquemadmodum fere expositio quasi iuridica quaedam vindicatio etiam in gestis oecumenicorum conciliorum et io dura ct arida est, illa unctione quae exempli gratia sacris canonibus continetur." Rationes sunt: a) formula Florentina, de qua concilii Tridentini decretis, catechismi Romani ex­ positionibus etc. inest ct legentium animos dulciter multum disputatur hodie, integra, uti sino addiattrahit, omnino carens, primatum in ecclesia Christi C1 tomento, sic etiam sine ulla subtractione appareat; ad instar severissimae saecularium principum domi­ b) in casu omissionis horum verborum dicent ad­ nationis ostendit; paternum vero huius primatus versarii : patres concilii Vaticani, quidquid dicant characterem, clementem, beneficam, amabilem pri­ schematis auctores in animadversionibus, limitatio­ matus auctoritatem, perennem pro ecclesia et t°to nem potestatis summi pontificis in his verbis con­ mundo salutis fontem, ex hac divina institutione silio et cogitate omissis incese senserunt, et eo ipso manantem vix leviter tangit. Hac expositionis (non inviti produnt, quod silentio ea presserunt, sieque rei) duritia et asperitate tanquam iugum durum oblivioni ea tradere intenderunt. Alii dicent: in magis quam ut amabile Dei beneficium populis bis verbis omissis textus latinus a graeco discrepans huius sacculi primatus apparebit. Temporis angustia posteriori demum tempore cogitate mutatus et cor­ non permittit, ut pro mea tenuitate tenorem totius ruptus est. Haec mutatio et corruptio (pergent) capitis reformem. Sed in libello de ecclesia a reve­ nostro tempore detecta est. Haec est causa, cur rendissimo et illustrissimo episcopo Moguntino con­ nunc verba a concilio silentio premantur. Sic ad­ cilio exhibito materies, ni fallor, npta invenitur®: et versarii nostri. Ne tales cavillationes oriantur, for­ fortasse etiam in sequentibus notulis nonnulla ad mula Florentina integra reproducatur. 5® Eadem pag. 21 lin. 18 [544 Da] post verba mitigandam capitis asperitatem non inepta humil­ ^particularium ecclesiarum pastores" addatur: „licet limo proposita sunt. 2° Schematis pag. 19, ad finem [544 B o)- Humi­ et ipsi in suas particulares ecclesias veram, ordi­ litor propono, post postrema huius paginao verba D nariam et immediatam, inaequali tamen modo, juris­ „euo ministro delatum fuisse" ut addantur haec dictionis potestatem α Christo Domino institutam vel similia verba: „Eo nutem sensu revera, sicuti habeant" Ratio est: Ut expressis verbis excludatur error, plures sancti patres docent ot nos libentissime agno­ scimus, primatus ecclesiae datus est. quod nimirum quem Tamburinine nliiquo ut necessariam sequelam non ad inanem ot vanam personae Petri elationem1 doctrinae de ordinaria et immediata Romani ponti­ vel ostentationem, sed ad tntiu * ecclesiae non tan­ ficis in universam ecclesiam omnesque fideles po­ tum pulchritudinem ot decorem, sed etiam inaximum testate asserunt, dicentes Romanum pontificem tali emolumentum ot necessarium fundamentum datus, potestate instructum unicum esse in ecclesia episco­ ideoquo pro universa ecclesia inaestimabile salutis pum aliisque episcopis omnibus ordinariam atque immediatam in suas particulares ecclesias potestatem donum sit" Ratio additamenti est: Plures patres expressis ipso facto abiudicatam esse. Homines (etiam qui­ verbis docuorunt, primatum ecclesiae datum esso. dam sacerdotes, parochi etc.) rerum theologicarum Recta interpretatio horum verborum, quao multis minus periti et minus circumspecti, vel etiam ho­ offendiculo sunt, in capite nostro utilis esso videtur. mines concilio et primatui inimici ad hoc falsum Deinde hao recta interpretatione beneficus (non consectarium conficiendum et in vulgus spargendam adduci possent, eo facilius, cum in nostris schemati­ i Mti» om. ed. 3 Sapra eoi. 888 c. bus de iuribus episcoporum sitissimum silentium > electionem ed. stricte observetur. Verba illa limitantia in addi­ COBOL·. OK.WKMÀK TOMUS LI ti 963 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 964 Umento a me proposito ninaequali tamen modo" a tincnt Caveamus no accusemur a Graecis ot ecbissecundum sancti Thomae doctrinam et verba for- maticis mutilasse, aut mutasse Florentini concilii mata snnt (Cf. Animadversiones auctorum schematis textum. Item eadem pagina 21 lineale (ibid. Da] pag. 199 (629fi]). post verba iurisdictionis potestas addatur: sa/ra 6’ Humillimo tandem idem cum uno alteroque manente episcoporum ordinano iurisdtclione1. Nam insuper proponit, nt ad finem canonis post verba papae potestas ordinariam episcoporum potestatem in schemate rnon esso ordinariam et immediatam non tollit. Item pag. 22 linea 14 [545 a nj post in omnes et singulas ecclesias^ addantur haec verba: verba /lomanorum pontificum addatur legitimorum. naut hanc ordinariam ot immediatam Romani ponti51. Fogarasy Transsylcaniensis (n®91) — Alius ficis potestatem convenire ct consociari non posse reverendissimus pater praeterquam quod ot ¡pao cum vera, ordinaria ot immediata iurisdidionis po- desideraret, ut in hoc capito expositio totius hierartestate, quam episcopi ordinatione divina in suas chiae ecclesiasticae, praesertim de potentato opiparticulares ecclesias habent ; ** anathema sit. acoporum, et do conciliis oecumonicis, clara duretur. 48. Ballerini patriarcha Alexandrinus (n® 7). — observat, *1 nihil definiendum ease in concilio, nihil Alius pater itu censet: Nullo modo praetereunda fidelibus credendum piopnnatur nisi quod ab omnividetur obiectio fiori solita, quod potestas ligandi ac bus, quod semper, quod ubique creditum eat. rNon solvendi omnibus apostolis tributa aequo fuerit a ergo o ratiocinationibus scholarum, vel piis utut Christo iuxta Matthaei cap. XVIII. Hinc pag. 19 multorum * sentimenti oportet dogmata vel nova de­ linea 10 [544 A 12] post verba solutum et in caelis B ducerò, vel iam credita amplificare, sod fideliter sequentia inserenda proponit: nLicet enim hanc li­ tenenda est regula fidei a patribus pro omni tem­ gandi et solvendi potestatem reliquis quoque apo­ pore stabilita. * 4 Iam vero licet sit certum ponti­ stolis asseruerit (Matth. XVIII), attamen cum uni ficem Romanum in iurisJictione primatus suprema, Potro Christus promiserit se super eum tamquam ordinaria, et immediata gaudere auctoritate ac pote­ supra petram aedificaturum esso ecclesiam suam, state: dubiam tamen est an consultum, ct antiqui­ clavesquo regni caelorum collatorum, quis nun videt tati ac universalitati congruum sit eamdem2 his multo magis Petrum prae ceteris apostolis promis­ scholasticis terminis definire. 2® Asperitati * mugis, sionibus suis extulisse? Uni autem Simoni Petro quam charitatis speciem prae * e ferre id quod auc­ contulit quoquo leans etc. ** tores schematis faciunt, qui in hoc capite ter repe­ Item pag. 21 linea 22 (544 Dì] post verba cerae­ tunt ordinariam, et immediatam Komani pontificis que obedientiae ex adnotationo (34) addenda pro­ potestatem, ct tertio loco dicitur hanc supremam ponit: tam in rebus, quae ad fidem et mores, quam ordinariam et immediatam potestatem esse etiam in quae ad disciplinam et regimen ecclesiae pertinent. omnes et singulas ecclesias particulares, eorumque Item, pag. 23 (544 Di] post vocem constituuntur, pastores. Haec enim verborum accumulatio videtur haec subnectenda arbitratur: aut quomodolibet pro concentrare totam virtutem, quae ineat ecclesiae spirituali christifidelium bono decernuntur, rim ac ad salvationem humanitatis, in auctoritate. 3° Suf­ valorem etc., ut infrigutur petulantia eorum, qui ficere concilii Florentini definitionem de Romani nihil prorsus1 aut fere nibil a civili placito exemp- i pon tifi cis primatu; nam cum in illa definitione pon­ tum volunt ex iis omnibus, quae a sancta sede tifici Romano tribuatur plenitudo potestatis, qua procedunt. maior cogitari nequit, ad quid insuper dicere ponti­ 49. Zunnui Casula Uxellensis-Terralbenris (n® 16). ficem babero potestatem ordinariam ct immediatam? — Alias reverendissimus pator ait: Pag. 22 lin. 17 Eo magis quod non videtur quomodo illa potestas [545 A n] post verbum appellare, adderem vel etiam non foret quoad exercitium impossibilis, cum impossi­ recurrere; scimus enim in iure recursum ab appel­ bile sit unum pontificem exercere immediatam et latione distingui. Item linea 31 [ibid. B»] expun­ ordinariam potestatem in omnes et singulas ecclesias gerem vorbum perniciosas; hae enim doctrinae, ut et earum pastores. Insuper per hanc immediatam ex sequentibus apparet, haereticae sunt. et ordinariam potestatem summo pontifici tributam 50. Birb Seathmariensis cum Zalka laurine.nsi et posset in dubium oc controversiam adduci epis­ Perger Cassoriens i *(n 25). — Tres alii reverendissimi coporum potestas. patres dicunt: Generaliter doctrina in capite contenta 52. Guierry Danabensis (n® 64). — Alius reve­ manca est ot incompleta, nam agere de primatu Ro­ rendissimus pater 1® non adprobat titulum sche­ mani pontificis sine expositione totius hicrarchiae in matis ritius, sicut ct caetcronim; loco enim adproconcilio Tridentino ox pinnatae (sess. XXIII. cap. 4, et banle concilio vellet sacro simul indicante concilio, canonibus 6, 7, 8) non congruum videtur, filine ne episcopi videantur simplices consultores. 2° Non desideratur tractatus de episcopis, presbyteris, ct adprobat stylum. Decretu conciliorum cum debeant diaconis, — horum potestate et inribus, tum nd in- ] habere eaindcm auctoritatem ac sancta evangelia, vicem, ot ad2 summum pontificem relatione, — et in eodem stylo simplici nc simul nubili exprimenda quia episcopi potestatis sibi n Deo collatae nobilis­ sunt: stylus veru schematis est nimis elegans er simam partem in conciliis oecumonicis exercent, de rcdoleus humanam inanitatem. 3· Caput XI ct horum natura, indole, fine, ct modo ea celebrandi." decretum de infallibili tato unum deberent ctformare Sic haberetur plena et adaequata ecclesiae con­ caput; quo in casu pag. 21 lin. 10 [544 Di] ad haec stitutionis adumbratio. verba et ipsi beato Petro pascendi, regendi, ac gu­ Specialiter vero, pag. 18 linea penultima, et bernandi adderet vocem docendi, quae respondet pag. 19 linea 11 (544 A % n] loco unum, uni dicendum verbo doctorem ante posito. Pag. 22 lin. 12 (545 A u] oesct solum, soli. Pag. 21 linea 14 (ibid. Di] post post verba licere, ab indiciis Komanorum pontificum verba traditam esse addendum: quemadmodum in adderet in rebus fidei et morum, tamquam errori gestis oecumenicornm conciliorum, et in sacris canoni­ obnoxiis assensum verum et internum non deberi, vel bus continetur. Verba vero iudicem item supremum licere ab eorumdem sententiis ad futurum concilium esse a suo loco expungendo sunt, et citanda post etc. Pag. 22 lin. 35 [ibid. Be] loco impediendam verba canonibus continetur; ea enim non ad textum puncret licite impediri posse dicunt. Praeterea vellet concilii, sed ad bullam Pii VI Auctorem fidei3 per- ut vocibus ordinariam et immediatam, quibus iuris1 prirent nux. ed. 1 Ά om. ed. • Scribendam fait Super soliditate. ' potestate ed. • eadem ed. 965 OBSERVATIONES IN CAPUT XI SCHEMATIS DE ECCLESIA CHRISTI 966 dictio summi pontificis declaratur, aliqua adderetur A menta; tunc demonstratio catholica evadit Textus conditio, ne videretur soluta quaestio do jurisdictione ex traditione desumpti, praesertim textus concilii episcoporum, utrum nempe ea sit iuris divini vel Florentini, debent integro afferri. Quae dicuntur ecclesiastici. do appellatione a papa ad futurum concilium, per­ 53. Jir.dk Hudcicensis (n° 104). — Alius reve­ tinent ad controversias iampridem sopitas neo in­ rendissimus pater ait: Quantam curam episcopi cauto resuscitandas. Quae vero de immediato et Bohemi adhibuerint ad auctoritatem summi pontificis ordinaria summi pontificis potestate in schemate vindicandam, testis eat synodus Pragensis decem dicuutur, ambigua omnino sunt atque ita compa­ abhinc annis habita, cui illustrissimus episcopus rata, ut contentionibus, quibus concilium Tridentinum interfuit; at eadem orthodoxae fidei ratio postulat, sapientissimo ac prudentissimo consilio sopita voluit, ut clero et populo in memoriam revocetur collata iterum locum dare possent Illud quoque singulare episcopis iure divino auctoritas Hinc ipse petit est ac peno inconceptibile in doctrina de ecclesiae ut huic capiti XI aliud antecedat de divinitus in­ catholicae constitutione, de institutione et divinis stituto regimine ecclesiae, in quu fiat expositio de iuribus episcoporum nullum sermonem fieri; et tamen divinitus institutu aposto/atu ep.scoporum, de quorum Apostolus, Ephes. II, 20, dicit ecclesiam fundatam esse jurisdictione ct missione obiter tantum est sermo super fundamentum apostolorum ... in capite X. 59. Gastaldi Salutiarum (n° 61). — Alius re­ 54. Grimardias Cadurcensis *(n 96). — Alius verendissimus pater observat: Caput XI, ut codreverendissimus pater vellet ut de auctoritate opi-B nectatur cum X, ita esso inchoandam: Ecclcsia scoporum vel fieret integrum caput, vel caput XI ita vero Christi ideo dicitur Romano, quia reveretur reformaretur, ut de illa auctoritate expressa fieret Romanum pontificem uti suum caput supremum mentio; vellet etiam ut sermo fieret de auctoritate visibile; nam pastor aeternus etc. . . / Pag. 19 civili. Auctores schematis videntur supponere, lin. 16 [544 a 1«] scriberet: „Unde condemnamus praeter auctoritatem pontificis, nullam aliam exi­ velati adversas tam apertis sancti evangelii testi­ stera in hoc inundo auctoritatem sive ecclesiasticam, moniis sententias eorum, qui dicant, Petrum non fuisse ab ipso Christo vero proprieque dicto primatu sive civilem. 55. Amat AJontereyensis et Angelorum (n° 65). — iurisdictionis supra ceteros1 apostolos instructum; Alius reverendissimus pater inquit: Pag. 21 lin. 10 vel affirmant, hunc primatum a Christo collatum [544 c 13] verbo pascendi addatur verbum docendi. fuisse directo et immediate non Petro, sed ecclesiae, Pag. 22 lin. 13 [545 A10] loco verborum aut etiam quae eum postea tradidit Petro, ita ut Petrus illnm contendunt licere, dicatur: raut etiam contendant, ab ecclesia, vel saltem per occlesiam acceperit/ indiciis Romanorum pontificum in rebus fidei et Pag. 20 lin. 1 [544 B 10] scriberet: „Cum vero princeps morum, tamquam errori obnoxiis, assensum non pastorum et omnium ovium magnus pastor Dominus deberi; vel licere ab eorumdom sententiis ad fu­ noster lesus Christus ideo beatum Petrum tam ampla turum generale concilium tamquam ad auctoritatem auctoritate supra ceteros apostolos circumdedisset, Romano pontifice superiorem, aut quod detestabilius ut saus primatus esset fundamentum, super2 quod est, ad ipsas saeculares potestates appellare. Pag. 22 O ecclesia velut supra firmissimam petram erecta imcirca finem [ibid. Be] loco verborum communicationem mobilis permaneret contra omnes satanae conatus impediendam dicunt, potius dicatur: communica­ usquo ad consummationem saeculorum, evidenter * tionem impediendam, vel a sacculari potestate im­ patet, bunc primatum non potuisse esse tempora , * sed perpetuum esse debuisse. Manet ergo etc.pediri licite posse dimnt, aut eamdem ita reddunt riam 60. Galletti Alba-Pompéien sis (n° 81). — Alii re­ saeculari potestati obnoxiam, ut contendant ete/ 56. Alcazar Paphensis (n® 70). — Alii reveren­ verendissimo patri caput XI valde probatur; in­ dissimo patri omnia maxime placent, sive quae in super proponit num non consultum esset in fine capite XI, sive quae in canonibus inveniuntur: capitis post verba placito confirmentur sequentia solum vellet ut adderentur testimonio Matthaei addere: „Tametsi vero spes nobis aubesse debeat, verba: Et ego dico tibi, quia (u es Petrus, ut clare quod reges ac principes christiani eorumque gu­ pateat ibi sermonem esse determinate de uno Petro, bernia, ac cuiuscumque reipublicae moderatores, iustis piisque nostris in bac re votis annuere, favere, ot quidem distincto a ceteris apostolis. 57. Guilbert Fapmcensis (n® 58). — Alius reve­ atque4 assistere velint, i uro tamen et officio nostro rendissimus pater asserit: Pag. 20 [544 011] verba sy­ freti, per viscera misericordiae lesu Christi Domini nodi Florentinae debent integerrime nec plus nec minus nostri illos hortamur atque monemus cum regio citari. Pag. 21 lin. 16 [d 4] loco ordinariam esse et psalte, ut eruditi intelligant atque apprehendant * immediatam dicatur quodam modo ordinariam disciplinam, ne quando super ipsos irascatur Do esse et immediatam.· episcopi enim expresso vocantor D minus: siquidem procul omni dubio exploratum ordinarii in sua quisque dioecesi. Pag. 22 linea 7 atque firmiter tenendum sit, neminem unquam et [545 λ 7] verba aut affirmant cum enoteris usquo nullibi supremae nostrae pro grege universali ad finem paragraph! delenda sunt; in his enim in­ pastoralis sollicitudinis exercitio impedimenta ulla opportune affirmatur auctoritas summi pontificis in medium proferre posse sine piaculo divinao maiestatis et sine labe fidei/ supra concilia occumcnica. 61. Conde y Corral Zamorensis in Hispania (n· 60). 58. Strossmayer Bosnensis et Smimiensis (n® 82). — Alius reverendissimus pater ait: Auctores sche­ — Alius reverendissimus pater pag. 21 linea 22 matis sicut in prioribus decem capitibus expectationi (544 D ?] post verbum obedientiae adderet: sire in minime omnium responderunt, ita et in hoc ca­ iis, quae ad fidem ct mores, sire quae ad regimen pito XI de divino primatu. Ad praecipua certe ecclesiarum spectant. „Praeterea omnino insistendum pietatis ac misericordiae opera primatus pertinet, puto in declaratione plenae potestatis ordinariae undo itu ipse explicari debuisset, ut omnes in sui et immediatae summi pontificia in universam ec­ obsequium, amorem, admirationem raperot. At auc­ clesiam; sunt enim nonnulli qui pertinaciter susti­ tores schematis doctrinam do primatu turistico quo­ nent hanc potestatem nonnisi mediatam esso/ dam et contentioso modo exposuerunt ita, at nihil • ceteras cm. ed. ieiunius, nihil sterilius excogitari possit Sacrae Scripturae locis, quao semper in adversas partes > frmporanrum ed. pertrahi possunt, addenda sunt traditionis monu61· 967 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 968 62. Marietti Feretranus (n® 112). — Alius reve­ A abstinendo tamen a controversia utrum a Deo vel rendissimae pater pag. 21 lin. 22 fibid. D 7] post verba mediate a summo pontifice proveniat. Altera brevior, ceraeque obedientiae adderet: „non solam ia rebus ut in ipsa periodo paucis verbis explanaretur ratio, fidei et morum, sed et in rebus mere disciplinaribus-, qua duae potestates, pontificio scilicet ct episcopalis, eamdem additionem repetendo pag. 22 [545 a 7] stare simul possunt, et licet ambae sint immediatae et ordinariae, ad invicem tamen minime pugnant. post verba Romanorum pontificum iurisdictionem. 66. Dreux-Bricé cum Montis Albani, Versalimsi, 63. Passeri abbas S. Agnetis *(n 68). — Alius reverendissimas pater vellet ut adderentur verba Carcassonensi ei Lingonensi *(n 139). — Quioquo ex divo Matthaeo: Et ego dico tibi, quia tu es aliis reverendissimis patribus ordo schematis do ec­ Petrus ..., ut nimirum pateret lesum Christum de clesia videtur immutandus, et a fundamento in­ Petro singulatim ac determinate loqai, et quidem cipiendo, prius de Romani pontificis primatu, dein de ceteris ecclesiae praerogativis agendum. Verum distincte ab aliis apostolis. 64. Hassun patriarcha Ciliciensis Armenorum est olim assumi usurpatum in schemate demon­ (n®87). — Alius reverendissimus pater observat io strationis ordinem. Primum enim do ecclesia in hoc cupite et in relativis tribas canonibus non in­ genere quaestio movebatur, postea de Romano ponti­ veniri explicit!» et apertis verbis definitum inris- fice, cum subintelligcretur in ecclesia summus ponti­ dictionis primatum summi pontificis extendi et fex, ct quod de ecclesia primum asserebatur nullo exerceri in universa ecclesia occidentalis aeque ac modo in argumentum adducebatur contra subsecu­ orientalis ritus, non solum in rebus fidei et morum, B turas do Romano antistite affirmationes At nunc. sed etiam in ordinanda et reformanda ecclesiastica vigente quem dicant parlamentarismo, ordo eat im­ disciplina tam canonica quam liturgica; hoc enim mutandus, ne ecclesia putetur esae rimile parla­ ultimum turbulenti homines occasione rapta con­ mentarismo, in quo corpus est omnia, et auctoritas stitutionis Pii IX Reversurus omnino negant, et sim­ regia eat quid adrentiiium. plicium animas seducunt Hinc pag. 22 [ibid, a 9] Oboorvationes in canones XIV, XV, XVI. post verba guam in singulas seorsum, vel alio op­ portuniori loco, addatur, Romanum pontificem iure 67. Apuzzo Surrentinus (n® 63). — Ita censet divino, vi primatus supradictam iurisdietionem reverendissimus pater: In canone XVI loco ver­ habere. In hoc capite pag. 21 [544 D ·] sermo eat borum qnae nunc sunt, haec alia videntnr sub­ „de necessitate custodiendi tam communionem cum stituenda . . . raut hanc eius potestatem non esso J· Romano pontifice, quam eiusdem fidei professionis ordinariam et immediatam, tam in omnes simul unitatem, tamquam necessariam conditionem ad quam in * singulo seorsim ecclesiae pastores et conservandam unitatem gregis Christi.- Hic etiam fideles . . **. vellem ut claris verbis explicaretur od hanc com­ Deinde duo canones addendi: „Si quis in de­ munionem habendam non sufficere eamdem profiteri finitionibus fidei ct morum dicat Romanum ponti­ fidem, uti multi pseudomngistri docent; sed neces­ ficem non posse damnare1 propositiones aliquas in sariam case ut per hanc communionera intelligatur sensu ab auctoribus intento; aut asserat eius defini­ vera et sincera obedientia praestanda Romanae sedi tionibus de fide et moribus2 externum tantum siin rebus quae ad fidem, mores, et ecclesiasticam lentium tribuendum, non vero internum mentis as­ disciplinam attinent Et quia fons malorum in ali­ sensum; anathema sit/ quibus ecclesiis orientalis ritus vigentium fuit et pSi quis dixerit decreta Romani pontificis in rebus est illud principium male intellectum et peius ap­ fidei ct morum ab u mersa ecclesia tenenda ante plicatam, quod dicunt nation alismum, vellet ut in aliorum pastorum consensum sive tacitum sive ex­ hoc rapite, ubi sermo fit de particularium ecclesia­ pressura errori posse esse obnoxia; aut audeat ab rum cam contro unitatis communione, saltem in­ his ad faturum concilium appellare; anathema sit/ directe principium hoc erronei nationalism! tamquam 68. Cosi Prienensis cum Pagnucci Agathonicensi norma constitutiva interna privatarum ecclesiarum et Moccagatta ZenopoUtano (d® 72). — Alius statuit: reiiciatar. In canone XI loco regiminis dicendum potius propriam 65. Guidi Bononiensis cum Aprutino, Troiano, ordinariam et immediatam regiminis potestatem. Et Neocastrensi et Dionysiensi (n® 111). — Alii quinque vox illa divina ordinatione immutanda in hanc aliam reverendissimi patres aiunt: 1® De suprematia Petri divina institutione. In canone XIII per vocem Romanam alteratur supra alios apostolos nulla fit mentio, ct tamen ab ea exordiendum esset; hinc pag. 19 lin. 26 [544 B <] symbolum apostolicum, quod omnino non decet’. dicatur solum Petrum prae omnibus et super 69. Udem ac num. praecedenti. — In canone XVI omnes apostolos. Item loco regiminis formam melius auferenda prorsus ultima pars . . . aut hanc eius poneretur regiminis constitutionem. 2® In fine primi d potestatem ..., quia hac definitione quaelibet ecclesia paragraphi damnatur error Ricberii et Pistoriensium praetor suum episcopum alium etiam sponsum ha­ iam a Pio VI sua constitutione apostolica damnato­ beret, scilicet papam; et iam nulli essent veri epi­ rum. Ista constitutio heic citanda erit: usus enikn scopi dioecesani, sed omnes evaderent vicarii fort errorem iam antea irreformabiliter damnatum, apostolici. iterum non damnari, quin mentio fiat prioris dam­ 70. Gonella *Viterbiensi cum aliis ut supra nationis. 3® Pag. 20 lin. 17 [544 Οι] ab * ipso pri­ num. 12 (n® 46). — Alii scribunt: Addendi tres mum fundatae, istud primum prout nequivocationi canones: obnoxium (Antiochena ecclesia fait primum a beato „Si quis dixerit Romanum pontificem non habere Petro fondata) delendum. 4® Pag. 21 [ibid. d«) ordi­ auctoritatem super omnia concilia etiam ©ecumenica; nariam et immediatam: licet doctrina hic tradita anathema sit/ rSi quis dixerit licere α iudiciis Romanorum dubio procul verissima sit et catholica, clare tamen et perspicue explicanda est, ne detur ansa adversariis pontificum ad generale concilium appellare; ana­ cavillandi ex hac doctrina sequi episcopalem iuris- thema sit/ flSi quis dixerit Romanos pontifices, cum supremi dictionom in propria dioecesi non esse ordinariam et immediatam. Hoc autom duplici via obtineri i damnare non pone ed. posset. Una potior, et nostro iudicio adbibenda, ’ fidei ei morum ed. ut scilicet inter caput X et XI inseratnr caput ■ Hic nnmerus in prima haram obtervationom gene, col. integrum de episcoporum iuribus et iurisdictione, 843 uq, collocandae fait. 969 OBSERVATIONES IN CAPUT XI SCHEMATIS DE ECCLESIA CHRISTI 970 fidei et morum doctoris munero funguntur, non esse a Ex iis quae dixit super capite XI, sic canonem XVI infallibiles, nut eos aliquando errasse; anathema sit/ reformaret: nSi quis dixerit Romanum pontificem 71. Smiciklas Crisiensis (n° 41). — Alius in ca­ habere tantummodo officium inspectionis vel direc­ none XIII mutationem proponit ultimorum verborum, tionis, non autem plenam et supremam potestatem et loco vocis Romanam ponatur caput visibile habens iurisdictionis tam in rebus fidei et morum quam in Romanum pontificem. Rationes mutationis exponun­ iis quae ad disciplinam ac regimen ecclesiae perti­ tur ad caput X [cf. supra, sub num. 33). nent, aut hanc eius potestatem episcopalem non esse Ad canonem XVI et caput XI loco verborum ordinariam ete/ quae fiunt do immediata et ordinaria iurisdictione [73 b.) Cardinalis Pecci Perusinus cum aliis ut summi pontificis in singulas ecclesias et fideles, se­ supra num. 32 (n® 17). — Canoni XIV, ut consonet quentem formam proponit: Si quis dixerit Romanum capiti XI, ad quod refertur, addendum esset: im­ pontificem habere tantummodo officium inspectionis mediate et directe ante verbum accepisse. rei directionis, non autem ordinariam, supremam et 74. Gollmayr Gordiens is (ne 36). — Postulat plenam potestatem iurisdictionis hi universam eccle­ unus pater ut in canone XVI verba „aut hanc1 siam et eius pastores; anathema sit. eius potestatem non esse ordinariam et immediatam Rationes mutandi: No paulatim per theologorum in omnes et singulas ecclesias" omittantur. * subtilitale in quaestionem revocetur potestas di­ 75. Ginoulhiac Gratianopolitanus (n° 67). — Advinitus collata episcopis, constituta duplici iuris- notat alius, dici in utroquo canone XV et XVI dictiono immediata in eumdem locum, et ita sub- b primatum potestatemque Romani pontificis esse ordinatu potentato episcoporum, ut illam tantum super universam ecclesiam, in universam ecclesiam, habeant quam tribuerint summi pontifices1; undo quod novum eat, nec in anteactis conciliis invenitur. simplices evaderent vicarii apostolici. Quod maxi- In concilio enim Constantiensi, ubi multa declarantur mum horrorem incuteret Orientalibus, quorum tamen de supremi pontificis auctoritate, ct quidem a Mar­ iura ot constitutiones se perpetuo integro servaturos tino V in aua bulla Inter cunctas, hacreseos suspecti promiserunt Romani pontifices. Ncque in favorem sic interrogari debent: nUtrum credat quod papa ordinariae potestatis pontificis merito allegatur de­ canonice electus... sit successor beati Petri habens finitio Lateranensis IV : Romanam ecclesiam, dis­ supremum auctoritatem1 in ecclesia Dei/ Sic in ponent' Domino, super omnes alias ordinariae potestatis concilio Tridentino, ubi do casibus reservatis agitur obtinere principatum. His verbis <ί>Λ·.ilium exclusit (sesa. XIV, c. VII): „ Undo merito pontificis maximi tantum potestatem provenire a consensu ecclesiae, pro suprema potestate1 sibi in ecclesia tradita ctc/ sed docet eum esse originis divinae; quae tamen in Canone XVI bis vocibus BSi quis dixerit Romanum singulas ecclesias non exercetur nisi mediantibus epi­ pontificem41 addendum esso putat „virtute primatus scopis, qui ipsius (Romani pontificis) ut capitis ec­ sibi a Christo concrediti non habere ete/ 76. Pelici Aquipendensis (n° 38). — Alius re­ clesiae auctoritati et iudicio sese- subiieere tenentur. 72. Dupanloup Aurelianensis (n® 140). — Alius verendissimus pater unice animadvertendum censet proponit: Canone XV ad secundam partem: Roma­ propositiones in canonibus XIV, XV et XVI enunnum pontificem esse ture divino successorem Petri C tiatas damnari ut erroneas aut haeresi proximas, in primatu. Distinguendum est. Certum est illum non autem ut haereticas. 77. Marguerye Augustodunensis cum aliis ul qui Romae sedet esso successorem Petri in primatu, ct quidem iure divino; sed non ita certum est verum num. 43 (n® 129). — Quoniam in decursu capitis XI successorem Petri in iure divino perpetuo sedem non semel declaratur doctrinam in eo assertam de Romae habiturum; de quo nulla exstat divina pro­ fide totam et integram e&se credendam: et aliunde missio. Quare hanc partem ita emendandam pro­ nullus de infallibilitate summi pontificia canon pro­ ponit: rSi quis dixerit Romanum pontificem, qui ponitur, satius ducerent plures reverendissimi pa­ successor est sedis Petri, non esse iure divino Petri tres, ut tres altati canones praetermitterentur, et in eodem primatu successorem; anathema situ Ubi in omnibus ad primatum sanctae sedis apostolicao fit distinctio inter sedem Petri, et sedem Romanam. spectantibus servaretur doctrinalis Florentini con­ Priori ex iure divino, alteri ex facto tribuitur primatus. cilii forma, de qua, attentis circumstantiis, dici potest, Canone XVI tollatur vox supremam, quae non quod et attinget ad finem fortiter et disponet om­ legitur in decreto Florentino. Aliunde sufficit vox nia suaviter. 78. Beckmann Osnabrugensis (n“ 110). — Alius plenam. Tollantur voces ordinariam et immediatam1, et dicatur: propriam, et quae immediate exerceri scribit- rCaput XI et canon XVI schematis de ec­ clesia Christi ob potestatem ordinariam et imme­ possit. 73. Cardinalis Trevisanalo Venetus (n· 76). — diatam summo pontifici ibi vindicatam mihi non Alius scribit: Canone XIV ad finem dicatur: , pri- D placent, quia facile ita possunt intelligi. ut episcopi vel eorum iura nimis reducantur/ matum directo et immediato ab oo accepisse/ Canone XV: nSi quis dixerit non esso... per­ 79. Haynald Colocensis cum aliis ut num. 11 petuos successores, aut Romanum pontificem, utpote (n" 119). — Alius addit: Canon XVI sic reforme­ Petri in eodem primatu successorem, eisdem ac tur: rSi quis dixerit, Romanum pontificem habere Petrum primatus praerogativis super universam ec- tantummodo officium inspectionis vel directionis, elesinm iure divino non gaudere; anathema sit/ non autem plenam ot supremam potestatem Juris­ Canone XVI in schemate addatur post verba dictionis in univorsam ac in omnes ct singulas ec­ in universam ecclesiam: PNon solum in rebus quae clesias; anathema sit.“ ad fidem ot mores, sed etiam in rebus quao ad 80. Melchers Coloniensis (n· 120). — Censet alius: disciplinam et regimen ecclesiae pertinent; aut hanc In canone hoc ponendum esse post verbum irnmeeius potestatem etc.u diatam: „aut eandem primitialem potestatem contra­ [73α1·] Zelli abbas S. Pauli de Urbe (n° 20). __ dicere episcoporum jurisdictioni ordinariae et imme­ diatae; anathema sit/ i Pro guaimi pontifices edita habent episcopi, perperam 81. Forwerk Leon topolitanus (n· 133). — Alias ■ (•maino. > EdiU pro immediatam habent npremam. < Nameroe 73 a et 73 b ipse addidi, nam quae feqnuntur. •nt par· num. 73 per errorem eibibebantnr in editi . * 1 1 Aorc ed. * pctfsi^icm ed. ’ auctoritate ed. 971 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 972 quoad caput XI et canones XIV, XV et XVI1 iis A daiariam et immediatam explicarentur in sensu animomnibns3 accedit, quae α reverendissimo patre de adversionis factae ab ipso io caput XI1. Insuper Dinkel, episcopo Augustano3, scripto tradita eunt4. praefatis canonibus alios duos canones adiungit nd 82. Vitezich Veglensis et Dubocorich Pharensis evitandam explicitant declarationem Infallibilitatis (n® 3). — Alii duo reverendissimi patres aiunt: summi pontificis. Canon XVII: wSi quis dixerit ordinariam, quam Elocutio canonis XIV clarior evaderet, si ita proce­ deret: nSi quis dixerit beatum Petrum apostolum habent episcopi iuriadictionem in ecclesiam, ad cuius non esse constitutura a Christo Domino apostolorum regimen α Spiritu sancto positi sunt, non esse Ro­ ete/ Item quoque canon XVI: rSi quis dixerit mano3 pontifici tamquam supremo hierarchic subiecRomanum pontificem non habere plenam" omittendo tam ; anathema sit/ Canon XVIII: w6i quis dixerit iudiciis Romani cetera, quae in successiva definitione plenissimo continentur. Item in eodem canone post verba pontificis in rebus fidei ot morum universam eccle­ eSi quis dixerit potestatem *ecclesiasticam· possent siam spectantibus, tamquam errori obnoxiis, assen­ sum verum ct internum non deberi, aut ab eius adiungi verba runivcrsalem et independentem". 83. Zunnui Casula Vzellensis (n° 16). — Alius sententiis ad futurum generale concilium3 licite reverendissimus pater dicit: In canonibus capiti XI appellari posse; anathema eit/ adnexis non omnes, ncc expresse condemnati sunt 85. Amat Montereyensis et Angelorum (n * 65). — errores adversantes doctrinam in hoc capite ex­ Alios rererendissimus pater, suppresso decreto do positam. Hinc novo hoc ordino canones disponeret, β infallibilitate summi pontificis, vult tantum ut poat Canones XIV et XV, prout in schemate; dein ca­ canonem XVI sequentes duo addantur canones: non XVI: rSi quis dixerit nihil vetare quominus XVII. „Si quis dixerit, ordinariam, quam habent alicuius generalis concilii sententia, aut universorum episcopi iurisdictionem io ecclesiam, ad cuius re­ populorum facto, aut aliqnorum, vel etiam omnium gimen a Spiritu sancto positi sunt, non esse Ro­ civilium guberniorum directo ve) indirecto consensu mano pontifici tamquam supremo hierarchae subiecaut vi, summus pontificatus a Romano pontifice Um (aut su bord i natam); anathema sit/ atque ab urbe Roma ad alium cuioacumque gradus XVIII. „Si quis dixerit iudiciis Romani ponti­ aut dignitatis in ecclesiastica hiérarchie episcopum, ficis in rebus fidoi ct morum universam ecclesiam aliamquo civitatem transferatur, aut transferri possit; spectantibus, Umquam errori obnoxiis, assensum non anathema rit/ deberi, aut ab eius sententiis ad futurum generale Canon XVII idem ac ille qui in schemate est XVI. concilium licite appellari posse; anathema sit/ Canon XVIII: pSi quis dixerit licere ab iudiciis 86. Conde y Carral Zamorensis in Hispania et sententiis Romani pontificis appellare vel recurrere (n® 60). — Alius reverendissimus pater inquit: In ad futurum generale concilium, tamquam ad auc­ fine canonisXVI adderem: „aut fideles non obstringi toritatem Romano pontifice superiorem, aut non vera eidem obediencia, cum definit quae ad fidem pertinere ad solum pontificem Romanum concilia et mores pertinent, haud requisito praecedente aut ©ecumenica convocare, eis per se vel per legatos subséquente episcoporum consensu; sive cnm praepraesidere, caque confirmare; aut saecularibus pote-C cipit quidquid ad regimen ecclesiarum spectat, tt statibus, regia etiam et5 imperiali dignitate ful­ 87. Mariotti Feretranus (n® 112). — Alii reve­ gentibus, ius esse generalia concilia directe vel in­ rendissimo patri in canone XV pars altera immu­ directe impediendi, vel aliquo modo interveniendi tanda videtur, ct alterutra ex sequentibus formulis circa ea, quae eadem concilia respiciunt, sine ex­ substituenda: „aut Romanum pontificem beato Petro pressa summi pontificis licentia, vel ultra eiusdem in Romano episcopatu succedentem, eidem iure licentiae limites; anathema sii/ divino in eodem primatu non succedere,· vel: raut Canon XIX: „Si quis dixerit civilem potestatem Romanum pontificem non case legitimum beati Petri posso impedire quocumque motivo, aut praetextu successorem, ideoque iure divino non habere pri­ quominus sacrorum antistites, et fideles populi cum matum in ecclesia/ Huius vero additionis ratio Romano pontifice, et legitimis propriis pastoribus est, quia duo concurrere debuerunt ut Romanus libere ac mutuo communicent; aut ea, quae ab pontifex sit beati Petri successor in primatu: 1° vo­ apostolica sede, vel eius auctoritate ad regimen luntas Christi conferentis primatum beato Petro; universalis ecclesiae, vel singulae cuiusque * con­ 2® factum beati Petri, quo elegit sibi Romae epi­ stituuntur, vim ac valorem non habere, vel exe- scopalem sedem. Ex his duobus primum constituit qtrf>lk»ni mandari non posse, nisi potestatis saecu­ vere ius divinum; secundum vero non ita, sed fuit *) lari. placito confirmentur, aut muniantur, etiamsi conditio perpetuae successionis ex motivo subditorum, vel ecclesiae protectionis id 88. Guidi Bononiensis cum Aprutino, Troiano fieri dicatur; anathema sit/ D Neocastrensi et Dionysiensi (n® 111). — Alii quinque 84. Gu>erry Danabensis (n® 64). — Alius reveren­ reverendissimi patres io canone XVI verbis in omnes dissimus pater in canone XVI vellet ut voces or- et singulas ecclesias haec alia addenda censent: retsi ab episcopis divinitus positi», et a pontifice 1 et canones —XVI oa. ed. in suae sollicitudinis partem vocatis immediate et 1 omnibus oca. ed. • Vide supra sub num. 1. iure ordinario regantur et gubernentur; anathema 4 Horas verberas loco habebatur in editi»: quae episcopus •it/ ¡¿xmiapoliianus luptrioribus patribus risa eunt, nqlla plane 1 Ct sapra num. Λ2. sententia. V íimimo eü. 3 concilium generale H. • euiuscumque ed. χχπ. SYNOPSIS ANALYTICA OBSERVATIONUM QUAE A PATRIBUS IN CAPUT ADDENDUM DECRETO DE ROMANI PONTIFICIS PRIMATU FACTAE FUERUNT.· » 1. Cardinalis Rauscher Vindobonensis (η® 116). — „Antequam gravissimam hanc quaestionem aggreReverendissimus pater, qui primo loco ost, ita om- diar, non abs re erit, id, de quo agatur, adeuratius nino disserit: determinare. Apud omnes catholicos constat, con• Hsram observationum autographa ‘Isdem continentur voluminibus ac illarum quae in caput XI eiusdem schematia factae fuerast. CL supra, coi. Iu eu edendis auctorum nomina adontavi teitumque cum originalibus diiigeuUr contuli, quo emendationes ab auetoribns propositae accuratius in publicam proli rent lurrm 978 OBSERVATIONES IN CAPUT DE fNFALLIBILlTATE ROM. PONT. 974 cilium, quod ecclesiam universum repraesentet, abe- z tificum infallibilitatem negantem a recta fido alienam quo summo pontifice, qui ecclesiae caput est, nequo esse; sed circa id ipsum an hanc potestatem divi­ haberi ncque cogitari posse: quo erronea illa de nitus acceperint, quaestio versatur. conciliis universalibus doctrina evertitur. Porro Spiritui sancto facillimum fuisset, apostolis fidei omnes uno oro confitemur, sedem apostolicam fidei expositionem inspirare, cunctis, quibuscum ecclesiae rathuliene lirmnmeutum esso inconcussum atquo de­ saeculorum decursu confligendum erat, erroribus ex­ cretis. quao do fido moribusquo edit, obedientiam pressis verbis occurrere: nam cum eo composita veram praestandam esso. Attamen succeasori prin­ celeberrimorum ecclesiae doctorum sapientia tan­ cipis apostolorum otiam in iis, quae vi potestatis quam stilla situlae ct quasi momentum staterae re­ regiminis ipsi competentia praecipit, obediendum putanda est, omnesque conciliorum definitiones «st. ot nihilominus nem» est, qui affirmet, casum patrumque explicationes pulcherrimo ordine claris­ haberi non posse, quo quia ordinationibus eius licite sime compositas nobis a principio revelare potuisset. refragvtur. Simili modo non quaeritur, an pontifici Tunc Ario, Nestorio, Eutycheti sacrorum antistites ex cathedra docenti obediendum sit, sed an nullus scriptum Dei verbum exhibuissent atque dixissent: cogitari possit cusus, quo dubiis locum dare liceat? Vide ct lege; haec tibi credenda sunt, si christianos An necesso ait, quae summus pontifex apostolico caso vis. Unus al torve a fide defecisset, sed dis­ munere fungens fideles edoceat, absque consensu putandi inter christianos locus non fuisset In Do­ ecclesiae quomodocumque demonstrato tanquam a mini pariter potestate erat, sancti Petri successoribus Deo revelata, perinde fide Deo debita suscipere? B diem usque novissimum eam praebere Spiritus sancti No hoc populo christiano credendum proponatur, assistentium, qua Petrus. Paulus et loannes muniti difficultates supersunt, quao ut summa ndeurationo erant, atque hoc revelaro et praecipere: Quoties, perpendantur et discutiantur, rei gravitas, animarum cum apostolos meos in regnum meum assunsero, de salus ct concilii oecumenici decus districto iubeL credendorum vel diligendorum regula dubium exor­ Me eis solvendis imparem hucusque fuissu candide tum fuerit, ite ad successorem servi mei Petri, et fateor. Mei tamen erit α concilio universali decreta quae vobis dixerit, non hominis sed Paracliti, quem defendere. Rem eam credentibus probare, facile gra- ego misi vobis, effata erunt. Nonne haec iuxta tumque negotium est. Durior antistitum in Austria humanum captum remedia errorum, qui in agro Do­ et Germania conditio. Cum id teneamus oportet, mini pullulant, optima fuissent? His tamen prae­ quod semper, quod ubique, quod ab omnibus cre­ sidiis nos fulcire non placuit Domino, cuius miseri­ ditum sit, demonstrandum erit, christianos semper cordia exaltata est super omnia opera eius, viae implicita saltem tenuisse fide, successoribus sancti autem eius imperscrutabilos sunt; ecclesiae suae Petri divinitus collatum esse, ut quae apostolico opus potius imposuit, veritati revelatae in scriptis munere fungentes do fide moribusque decernant, et sine scripto traditionibus apud eam depositae eas irrefragabile et ab omni proin errerò immune sit: invenire ac stabilire expressiones, quao sensum unde fit, ut obiectiones ex certis historiae documentis rectum enuntiando et ab errorum corruptelis tuendo desumine haud tanquam ad rem non spectantes de­ undequaquo sufficerent: quod etiam assistente eam dinari possint, sed solvi debeant. In hac investiga­ C Spiritu sancto tabentibus saeculis exsecuta eat in tione praevideant necesse est sana ratio et critices ruinam et resurrectionem multorum inter gravis­ regulae ex eadem deductae. Subterfugio, quibus simas tentationes et aerumnas, quibus ex multis theologi non pauci in Honorii caussa usi sunt, derisui cordibus cogitationes revelatae sunt. Post tot et me exponerem. Sophismata adhibere et munero tantos labores, quae do fidei mysteriis christianos episcopali ct natura rei, quae in timore Domini per­ teneat oportet, omni ex parte declarata et definita tractanda est, indignum mihi videtur: sed et pru­ sunt ita ut de eis error, quem dudum ab ecclesia dentia ab artificiis hisce me prohibet Continua reiectum ense manifestum non forot, vix emergere mihi cum fidei Christianae inimicis pugna est, et possit Errores, qui ecclesiam nunc, religionem his praecipuo armis utor, ut clare ipsis ostendam christianam et vitae vere humanao fundamenta op­ cos sibi1 contradicere ao perinde nescire quid lo­ pugnant, praeambuta fidei attinent et intima cuiusvis quantur. Hoc eis valde molestum esse ex respon­ hominis conscientia ad eos confutandos testis citari sionibus patet. Si nutem in quacunquo caussa pro­ debet. Quaeritur igitur, quanam ratione ad hanc fidei baro possent, mo nd artes eis exprobratas ipsum confugisse, triumphum agerent. Similis multurum dogmatum explicationem et definitionem perventum uliorum episcoporum conditio est, et iden officii sit? Praesidebat ei, qui in monte universos apo­ nostri pastoralis ratione iubemur nihil intactum re­ stolos inssit: Euntes doceto omnes gentes! et uni­ linquere. ut antequam pontificum summorum iner­ versis pariter promisit: Ecce ego vobiscum sum randam fido certam esse declaretur, difficultates, Π usquo ad consummationem sacculi! Ipse omnia ita quae nobis obstare videntur, summa diligentia exa­ disposuit, ut ecclesia sponsa eius erroris contagione non inficeretur. Ad id obtinendum necessarium minentur. Attamen asseritur revelatum esse Petri succes­ erat, ut fideles doctrinam, qua apostolos imbuit, soribus divinitus potestatem collatum esse do rebus edocerentur ct eam tanquam ab ipso propositam fidei leges pro univorsa ecclesia ferendi: inde vero agnoscerent. Ut autem Dominus animas sanguine iusta ratiocinatione inferri illis decretis falsum sub­ suo redemtas obstringere posset doctrinam aliquam esse non posfrc: opinionem igitur, quae hlinc in- tanquam ab ipso revelatam agnoscere ita ut eam fallibilitntcm neget, merito errorem dici ct quidern rejicientes fidei Deo negatae rei essent, oportebat errorem haeresi proximum. line autem demon­ criterium indicare, cx quo homines bonae volun­ stratione id, quod probandum est, ut iamiam pro­ tatis certo colligere possent, doctrinam aliquam di­ batum supponitur. Quodsi fidelibus ut a Deo vinitus revelatam esse. An igitur iuxta lesu Christi rovelatum tenendum esset, summos pontifices pote­ voluntatem ct institutionem successore sancti Petri statem accepisse de fido moribusquo leges ferendi, solo ot absque ceterorum apostolorum successoribus quos absque ulla exceptione sive dubitatione tan- testimonium do fidoi deposito perbibente doctrina quam credendorum et agendorum regulam sequi ab eo proposita ut a Deo revelata suscipienda et deberent, manifestum profecto foret opinionem pon- tenenda est; an ut christiania obligatio haec im­ ponatur, testimonium ab aliorum apostolorum suc­ 1 ipsi add. codex orisrinaHs cessoribus perhibitum accedat oportet? 975 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 97G Nemo dubitat, recte responsuro ad litterae sacras morum pontificum dicta et gesta. Decursu quatuor recurrendum ease; attamen sollicite simal inquirat saeculorum, quibus opus orat ut recta do Trinitate Decesso eat, quonam aensa ecclesia ea, quae sancto et Incarnatione doctrina stabiliretur, multo tics ad Petro a Domino dicta sunt, indo a primis saeculis consensum ecclesiarum uti certum veritatis pignus intellexerit. Nec admodum difficilis investigatio est provocatum est, neque pontifices Romani contra­ Christianis nomine, quo ornantur, dignis nunquam dixerunt, sed eamdem potius sententiam nihil haesi­ non cordi erat, doctrinam salutis a Dei Filio accep­ tantes professi sunt. Hoc ipsum durante schismate tam intemeratam retinere ncc media ad eam con­ sub Hormisda pontifice composito Gelasius I fecit; servandam et explicandam adhibita delitescunt, cum enim non deessent, qui conquererentur, ec­ iQimo hunc in finem instituta sunt, quae sua natura clesiae tantam scissionem absque iusta caussa illatam notoria essent, In hisce considerandis recordemur esse, epistola ad episcopos Dardaniae data principia, necease est, rem non iis confici, quae nostra ex quae sancta sedes Aeacium condemnans secuta sit, mente fieri debuissent, sed iis, quae reapse facta adeurate exposuit ct ius ei vindicavit, rsynodi con­ sunt; praeterea eloquia patrum de conditionibus, stitutum, quod universalis ecclesiae probavit assen­ quibus expletis doctrina quaedam ut divinitus re­ sus4*, exequi et synodos tam confirmaro quam custo­ velata suscipi debeat, accuratissimo examini sub­ dire. Dubium non est, eamdem fuisse sancti Horjicienda sunt. misdac sententiam: etenim tam in agitationibus Ecclesia Christi iam tempore sancti Ignatii, qui turbisque diuturnis, quibus ecclesia orientalis con­ secundas post Petrum in cathedra Antiochena sedit, quassata fuerat, quam in communionis restitutione catholica appellata est, ut eam ubivis propagatam agebatur de Cbalcedonensi definitione, ergo de doc­ et ubique locorum eamdem esse significaretur. Eccle­ trina, quae manifesto ecclesiae universalis consensu siarum scilicet etiam remotissimarum de doctrina stabilita erat Ceterum sensum, quo formulare n inter se consensio fidelibus aevi apostolico supparis subscribentibus intelligebatur, etiam lis de tribus securum erat pignus veritatem ab apostolis traditam capitulis exorta satis adumbrat: certe Vigilium neque illibatam se tenere; martyrum iam tempore sancti Graeci neque Latini in rebus fidei infallibilem cre­ et invicti fidei nostrae patres in ea steterunt senten­ diderunt tia, quam Vincendus Lirinensis notissimis illis verbis Prout sancta sedes semper orat petra, adversus universa ecclesia approbante enuntiavit. Petrum, quam portae inferi non praevaluerunt, et summi quem petram Christus ecclesiae suae constituit, in pontifices munus fratres suos confirmandi fideliter successoribus suis vivere, optime sciebant et eccle­ exeeuti sunt, ita tamen ut perpaucos ei defuisse siam Romanam primatum tenere sancti Ignarius et facta testentur. Honorius non confirmavit fratres Irenaeus expressis verbis attestati sunt. Sancti Poly- suos: nam de quaestione fidei, quae Orientem carpi epistola in conventibus sacris per Asiam legi chrisrianum vehementer tunc adhuc movebat, de solebat: quando igitur primorum saeculorum ponti­ Incarnatione scilicet decretum emisit, quod emen­ fices expedire iudicaverint fideles scriptis instruere, datione summopere profecto indigebat et ad pluri­ quis dubitet, quod reverenter excepta ct summi mos in novam tentationem inducendos multum con­ facta forent Attamen Deo vivae potias vocis ora- C tribuit. De sacramenti ordinis ministro erraverunt culo quam libris mundum edocere placuit Duodecim Stephanos III, Stephanos VII et Sergius III, Leo IX apostolorum, in quos Spiritus sanctus descendit, quoque vir sanctus, sed hae in re labis simoniaca? septem scripti nihil nobis reliquerunt, valde brevem detestatione abreptus. Concilii Lugdunensis II acta non habemus. epistolam ludas, non admodum longam lacobus frater Domini composuit ct binae sancti Petri litterae 166 Michael Palacologus per Gregoriani logothetam versas non excedunt. Etiam antiquissimi aevi ponti­ professionem fidei emisit, qua continetur: „Et sicut fices parum scripserunt, sed verbo divino instantes (Romanus pontifex) prae caeteris tenetur fidei veri­ erant et sanguinem suum pro Christo fuderunt tatem defendere, sic et si quae de fide subortae Errores, qui ad eorum notitiam pervenere, damna­ fuerint quaestiones, suo debent iudicio definiri verunt, verum ot episcopi et concilia numerosa, . Quod autem definitio, quam con­ quae secundo et tertio sacculo habita sunt, baereses, sensa ecclesiae nullo modo expresso irrefragabilis quibus traditionem apostolicam maculari contigit, sit, haud exprimitur. Praeterea episcopi Graeci in reiecerunt et primae sedis totiusque ecclesiae con­ litteris suis plurima quidem verba texunt; ubi autem sensu accedente doctrinae puritas unitasque conser­ ad inra primatus agnoscenda ventum est. pontifici vata est id tuntum spondent: „nihil eorum denegamus, Postquam Licinio victo Constantinus omnem quao ante schisma praestabant patres nostri his, orbem Romanum imperio suo subiecerat, externus qui apostolicam regebant sedem, sed statim et ecclesiae status per totum orbem Romanum immu- D nos attribuimus. * 1 Leges et consuetudines ectatus est eodemque tempore haeresis Ariana fidem clesiasticaa, quae saeculo nono vigebant, iurium pacemque fidelium in Aegypto Asiaeque parte gra­ primatus normam constituerunt. Gregorii X succes­ viter perturbavit. Undo prima vice factum est, ut sores iteratis vicibus institerunt, ut episcopi Graeci universi episcopi ad concilium, cuius sententia litem professioni ab imperatore emissae accederent, eamque dirimeret, habendum invitarentur. Plurimi Nicaeae iureiurando confirmarent, sed declinabant id omnes, adfuerunt ot unius synodi ope ecclesiae-consensus eli am Veccus patriarcha et alii, qui post Michaelis plenissime probatus est: quod fidelium animos in­ obitum se viros sincere catholicos exhibuerunt: nam time commovit. Ilaec auctoritatis conciliorum oecu- contumelias, depositionem et carcerem pati quam monicorum initia. Tanquam testes infallibiles veri­ ab unione deficere malebant. Antistites vero latini tatis revelatae in ecclesia deposita atque supremam Lugduni congregati aderant quidem, cum imperatoris de rebus sacris constituendi potestatem habentes Graeci fidei professio legeretur, sed de eius tenore ab omnibus agnitao fuerunt. ' Absque pontifice neque deliberationem habuerunt nequo decretum Romano concilium universale haberi non posse, condiderunt. Constitutionum, quae Gregorius X catholicis cunctis constabat; attamen non credi­ concilio approbanto edidit, una tantum nd Grae­ derunt summum pontificem a Deo accepisse pote­ corum caussam spectat, prima nempo: damnat enim statem docendi, qua concilia oecumenica superflua et reprobat omnes, qui negare praesumserint, Spi­ redderentur. Testantur id sancti Augustini et ritum sanctum aeternaliter ex Patre et Filio tanaliorum ecclesiae patrum eloquia, nec non siim­ quam ex uno principio procedere. Praeterea si 977 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INF ALLI BILIT ATE ROM. PONT. 978 lummi pontífices credidissent, in concilio Lugdunensi A 3. Dinkel Augustanus Vindelicorum cum Scherr decretum osso ipsos in rebus fidei ot inorum de­ Monacensi et Deinlein Bambergensi (n® 74). — Re­ finiendis errare non posse, procul dubio in concilio verendissimus pater, qui tertio loco est, accedit ad Florentino exegissent, ut Graeci hoc ipsum con­ sententiam reverendissimi putria qui secundo loco fiterentur: quod nutem nequaquam factum est. disseruit. Maxima demum difficultas oritur ex Bonifacii VIII 4. Forster Wratisla ciensis (n® 77). — Reveren­ bulla Unam sanctam. Quodsi Bonifacius Vili in dissimus pater, qui quarto loco eat, ex conscientiae rebus fidei ot morum definiendis errare non potuit, suae persuasione ot quidem pro bono universalia obiectum decisionis pontificiae, ergo doctrina do ecclesiae compellitur ad talem definitionem omni­ potestatis ecclesiasticae nd civilem ratione divina mode dissuadendam hiace ex causia: ordinatione stabilita ot obligationibus indo emananti­ a) Quia eiusmodi definitio inutilia est, quoniam bus ut verito * n Deo revelata credenda est. Ha­ in praxi ab ecclesia usitata nihil immutatur aut bentur nunc, qui ad difficultatem eludendam de­ melioratur, cum aanctao aedis apoatolicae decretis fendant cum nihil definire voluisse quam omnes et definitionibus in rebus fidei et morum hucusque homines obligatos esse pontificem Romanum ut caput omnimoda et sincera obedientia incunctanter fuerit ecclesiae a Christo constitutum agnoscere; attamen praestita, quae quidem obedientia non fuit unquam absurda est suppositio, cui haec asserentes innitan­ maior aut pronior quam praesenti tempore, quo, tur oportet. sicut antea forsan nunquam, omnes totius orbis Paucis bis praecipuas innui difficultates, quae I ; episcopi cum sancta sodo apostolica, quam firmiter ex meo et multorum antistitum iudicio obstant, ne fideliterque amplectuntur, intime sunt coniuncti. b) Quia eiusmodi definitio est nociva, quippe quae christianis fide Deo revolanti debita credendum pro­ ponatur, sancti Potri successores etiam absque ec­ in omnibus fere terris ot dioecesibus adeo iam ex­ clesiarum consensu quomodocunquc demonstrato in citaverit animos atque commoverit, ut plurimorum fidei ct morum rebus definiendis errare non posse. fidelium a sancta ecclesia catholica defectio veheTan tao rei condigna accuratione exponendae tempus lueuleniistimie ed epistola Agnthonis papae in concilio oecumenieo VI ’ Duobus istis numeris designantur cardinalis de Rau«cher praelecta, num cum doctrina patrum concordaret, et episcnpne Rotteaburgenai·, quorum sententiae exhibentur in in sessione Vili diiudicata. et tunc domum appro­ hac synopsi sub numeris i et 8. bata est. d) Varia ot sibi invicem contraria indicta ■ Scilicet episcopo Mogualiao. Vide supra sub num. 2. < Laudat episcopum Mogunliunm. caia· animadversiones et decreta dogmatica λ igilii papao in rausa trium supra sub illo nomerò relatae snnL capitulorum, nec minus e) varia et sibi invisero con- <ι· 983 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 984 traria iudicia et declarationes plurium paparum de docent. Tenebant enim Christi verbum omnibus calore ordinationum illicitarum, praesertim in causis apostolis dictum: Ecco ego robiscutn sum (in docendis Formosi et Photii in falli bilitati papali contradicere gentibus) usque ad consummationem saeculi. videntur; similiter f) tota historia Honorii papae Doctrina et praxis ecclesiae, atque ipsorum ponti­ et eius diiudicatio et condemnatio a concilio oecu­ ficum, ea nun fuit, ut fidei salutaris doctrina in nolo menico VI multa ct magna in hac re dubia movere Petrino magisterio custodita crederetur, et sino et excitare poterit g) Varia autem patrum, tum erroris labe haurienda secure confideretur, sed potius latinorum tum graecorum, dicta, quae infullibilitati in Petro-apostolico magisterio, id est summi ponti­ illi minime favent, omnibus nota sunt ficis cum episcopis couiuncti. Episcoporum auctoritas flII. Quod denique formulam illam in concilio summi pontificis sententiam uut praeibat aut seque­ oecumenico Vili a patribus subscriptam ct in sche­ batur: fulcrum fidei agnoscebatur mutuum euo. Id mate nostro (pag. 2) [701 D is] laudatam attinet, ea in ipsii locis, qui in schemate ad feruntur, edicitur, Ie non Hormisdae, sed Adriani papae II erat, etsi si verba non manca, sed pleno allata fuissent. In­ Adrianos nonnulla verba Hormisdae, sed eius no­ decorum est. testimoniis inniti detruncati . * Ilormismine tecto, mutuatus sit. Loquitur haec formula das papa in loco citato pariter haec habet. , Prima inter olia de Photio, dc papa Nicolao I ct aliis salus rectae fidei regulam custodire ut a patrum viris saeculi IX, qui plus quam trecentis annis post traditione nullatenus d«carae. (Iuxta Bnronium.) Hormisdam vixerunt (Hormisdas enim iam a 523 [Mansi. XVI. 27 D.| mortuus est). 2e Formulae illi omnes Graeci epi- B Quod fidei confessionem attinet, n Graecis in con­ scopi, qui antea a partibus Photii steterant, sub­ cilio Lugdunensi II prolatam, duo ex verbis citatis scribere debuenint, antequam ad concilium ad­ eruuntor: primum, quod ecclesia Romana debeat mitterentur. Sed postea cos poonituit subscripsisse prae ceteris fidem defendere, altorum, quod suburtae et subscriptionis chartam furati sunt. Num eius- do fido quaestione * suo debeant iudiciu definiri vel modi subscriptio magnam vim probativam pro in­ terminari. Iam vero baco duo enuntiantur tanquam fallibilitate papae habeat, nescio. * 4 consectaria vel applicationes principii, quod ante­ 9. Cardinalis Schwarzenberg Pragensis secundo1 ponitur et sic audit: /deni primatus, vel ut posteu (n®80). — Ita statuit alius reverendissimas pator: dicitur, plenitudinis potestatis. Hisce positis ipsa con­ „Decretum, quod concilio definiendum proponitur, fessio Graecorum explicat, quomodo hacc pleni­ rivo rei argumentum, sive gravissimas ecclesiae et tudinis potestas ad Romanam ecclesiam consistat, temporis necessitates, sive formulam propositam vel immobilis ct irrefragabilis ait, dicens: , Ad hanc considero, omnino et penitus deserendum atque re­ autem sic potestatis plenitudo consistit, quod ec­ movendum censere cogor officio muneris mei coram clesias ceteras ad partem sollicitudinis admittit * Deo et Domino lesu Christo, qui indicaturus est Haec verba quae ad praesentem quaestionem essen­ vivos et mortuos. tia'in sunt, in manca citatione omittuntur. „1. Ut aliquid fido divina credendum proponi Luculentius mentem sanctae sedis Hadrianus II atquo iniungi possit, constet neccsse est, illud vel exprimit, qui ad Ignatium patriarcham Constantinoin sacris litteris vel in constanti et divina ecclesiae c politanum de concilio VIII scribit: ,Ergo fraternitas traditione, patrum praesertim testimoniis vel saltem tua curet nccesse est, ut sententiarum capitula, quae ecclesiae factis et praxi ceu revelatum, a Christo synodicc in ecclesia Dei. ubi sanctum corpus apos&nctoquo Spiritu profectum monstrari. Non enim stoloram principis Petri requiescit, pro abolendis domini sacri sermonis, sed ministri Petrus ct apo­ profanis conciliis, Constantinopoli a Photio tam ad­ stoli eorumque successores constituti fuerunt. versus sodis a pos toli eae reverentium, quam adversus Iam vero doctrina, sicut proponitur, Romanum sanctimoniam tuam congregatis, communi conso­ pontificem absque episcopis (de his enim ne verbum nantia promulgavimus, apud vos in synodo (VIII) quidem dicitur) in rebus fidei et morum definiendis cunctorum subscriptione roborentur (apud Na­ erraro non posse, hos proprietates, quae ad dogma talem Alexandrum, tom. VI, p. 356). Ceterum definiendum requiruntur, non habet: neque in sacris obliviscendum non eat, confessionem fidei, quae a litteris, neque in divina ecclesiae traditione ita ex­ Graecis in synodo Lugdunensi offerebatur, et a hibetur, sicut ad definitionem dogmaticam indubie synodo admissa est, non esse definitionem ipsina exigitur. concilii oecumenici Lugdunensis. Loci sacrae Scripturae, qui in schemato adfcrunE contrario tam summorum pontificum, quam con­ tur, et plures alii, qui in hanc rem adferri solent, ciliorum generalium dicta et facta afferri possunt a catholicis et celeberrimis exegetis ad primatum non pauca, quao pontificem, si absque episcoporum quidem Romani pontificis demonstrandum stricte concursu de fide publice pronuntiet, errare posse et vero adhibentur, non excepto ipso primatu doc­ D demonstrant. Pontificum litteras dogmaticas ipsa trinae, sed ad infallibilitatem eius, ai1 solus docet, concilia diiudicnrunt, aut per probationem1 ct re­ comprobandam minus sufficiunt, prout revera α non ceptionem, aut, ut triste exemplum extat, per con­ paucis et probatis inteqiretibus non do infallibilitate demnationem. Sicut patres Clialcedonenses cele­ summorum pontificum exponuntur. Exempli gratia berrimam Leonis Magni ad Flavianum epistolam ipso Bellarminus (De summo pontifice, lib. IV, c. 2) summis plausibus honorarunt, et beati Petri doc­ verba: Rogavi pro te, ut non deficiat fides tua, de trinam esse proclamarunt: ita concilium oecumcniprivilegio apostolo Petro impetrato, quod ad suc­ cum sextum dogmaticas papae Honorii ad Sergium cessores transiisse dubitat vel asserere non audet, litteras condemnavit bis1 verbis: ,Has invenientes intelligcndum osso ccnsot. omnino alienas existera ab apostolici^ dogmatibus Testimonia sanctorum patrum efficacissimo quidem et a definitionibus sanctorum conciliorum et cunc­ Romani pontificis primatum otiam in fidei •quae­ torum probabilium patrum, sequi vero falsas doc­ stionibus, supremam auctoritatem sanctae sedis in trinas haereticorum, eas omni modo abiicimus ct * ; vel alio loco, controversiis fidei, porro amplissimam Romanae ec­ tamquam animae noxios exsecramua clesiae praerogativam in fidei puritate servanda ,quod impio Sergii dogmata, eius mentem in omni­ tuentur: nst infallibilitatom papae, quam vocant per­ bus sequens, confirmavit/ Quodsi ecclesia infallisonalem, vel absque episcoporum concursu, non biliter scripta haeretica diiudicat, quodsi concilium ’ approbationem ed. ’ Post inducios tat · * exhibitae. Vide supra num. 6. 1 Ai· oui. codex. Cf. Μαωΐ. XI. ’ Loco m edita habeut qui. 985 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 988 oecumenicum assistentibus et sequcntibos ipsis ponti- jA. miserunt, aeterno iudici do malis, quae secutura ficibus publicam alicuius papae doctrinam (haec non difficulter praevidentur, si ad definitionem nihil­ nobiscum praedicet fraternitas vestra, ait Honorius) ominus procederetur, respondebunt ceu heroticam condemnavit: quomodo concilium „IIL Formula proposita denique naevis laborat, Vaticanum infallibilitatem papae publice docentis quos tangere potias quam exponere iuvat. Super pronuntiaro poterit, aut si id modo proposito fecerit, argumentis, quae rem non evincunt, super conciliorum quomodo fidem fidelium in ecclesiae infallibilitatem vel pontificum textibus, qui non plene citantur, exnon destruet? truitur definitio, quae incertitudinum plena est: Ius canonicum denique universali consensu ex­ etenim gravissima momenta, quando papa ceu Chri­ hibet, papam haereticum deponi posse, immo per stianorum omnium doctor loquatur, quando pro auc­ ipsam hueresim a pupatu excidere. Non intelligi toritate definiat, in decreto frustra quaesieris: et potest, niai externa bueresis (do internis enim non obiectum pontificiae infallibilitatis, quod illi infalliiudicat praetor): atque iuris doctorea insuper non bilitatis ecclesiae aequiparatur, eo magis contro­ de occulto sed publice haeretico papa, vel verae versias suscitabit, quo obscurius de hac re caput IX doctrinae poitinucitor et palam resistente exponunt, locutum est. Dissensiones, quae exinde theologorum quo non privatam papae personam, sed papam qua ut minimum exorientur, rationes illas, quae a pro­ talem egentem intelligunt. posito decreto desistere gravissime monent, non Decretum itaque, quod proponitur, catholicam modice confortant/ doctrinam, prout semper, ubique et ab omnibus B 10. Beckmann Osnabrugensis (n° 110). — Dicit credita est, continet minime. alius, minime schemati infallibili tati» summi ponti­ rll. Praeterea gravissimae, quas ecclesia hodie- ficis assentire se posse, atque summopere desiderare, dum patitur necessitates, definitionem huiusmodi uti propositio ulterius non urgeatur, nec affirmetur, dissuadent. Bona, quae fors cx ista sperantur, nec negetur. Ratio adiecta est haec: modica erunt, ot vix non frustra cxpectata: summis Certissimum ipsi case foro ut infallibilitate ista autem et vero terribilibus malis, quae attenta rerum dogmatice definita, in dioecesi sua, in qua ne vesti­ consideratio timere cogit, certo superabuntur. Fide­ gium quidem traditionis dc infallibilitato summi lium praesertim imbecilliorum animi insolita re pontificis hucusque inveniatur, ct in aliis mixtis1 turbabuntur, plurimisque, qui ubiquo reperiuntur, regionibus multi, et quidem non solum minoris, sed catholicae fidei et ecclesiae inimicis opportuna prae­ etiam optimae notae, a fide deficiant, et ecclesia bebitur occasio vacillantes ab avito orthodoxae fidei summum detrimentum capiat. Praeterea reveren­ tramite seducendi. Peculiare seductionis periculum dissimum patrem rem etiam in se agnoscere non fidelibus in Bohemia apertissime imminet, quibus posse. 11. Haynald Colocensis cum Lipomiccki Magnoquippe pristinus Ilussitismus, tum politico-nationalis, Varadinensi et Kovtics Quinque-Ecclesiensi (n° 119). tum religiosus ab ecclesiae inimicis non commen­ datur tantum, sed de die in diem iniquissimo ephe­ — Alius ita disserit: nSolida primatus et supremae meridum, librorum et publicorum spectaculorum in eo auctoritatis expositione facta, non est, cur praeconio incredibili audacia inculcatur. Commo­ C doctrina do personali Romani pontificis infallibilitate tionis huiusmodi auctores, duces et fautores maximo decretum concilii ingrediatur; finem enim illum, in sanctam sedem populo odiosam reddere eique per­ quem definitiono dogmatis talis nefors intenditur, suadere nituntur, bohemieue nationis libertatem et sancta Christi ecclesia tum infallibilitate sua, tum salutem politico-religiosam nonnisi excusso com­ suprema Romanorum pontificum auctoritate pleno munionis cum sede Romana iugo esse acquirendam. assequi potest. Abundo suffecerunt haec saeculis Nulli profecto dubio subest, hos seductores impiis- fere novemdecim ad conservandam et vindicandam eimo desiderio novelli dogmatis de pontificia infalli­ fidei puritatem, sufficient eo magis deinceps quoque, bilitate publicationem praestolari, ut mox plebem cum certo post definitos iam refutandis erroribus ad apostasiam α fide tanto certius seducere ct schis- lapsu saeculorum emergentibus requisitas veritates maticam ecclesiam, quam nationalcm appellant, vix multao novno in rebus fidei definitiones neces­ sariae sunt evasurae; cumve mediis communica­ condere queant. Pari modo facile praevideri potest, fore ut ex tionis, tnm litteralis, tum personalis, miro multi­ proposito papalis inerrantiae argumento potestates plicatis et perfectis, facillimum iam nunc sit, ecclesiae infensae opportunissimam accipiant occa­ consensum episcoporum universae ecclesiae, in sionem limitandi libertatem ecclesiae debitam, eios- occurrentibus requisitae definitionis casibus, rogaro que iura vehementius aggrediendi; bona praesertim et resciro, immo, si id secus necessarium videretur, temporalia ecclesiae, ubi adhuc supersunt, pre­ ipsos universi orbis episcopos in concilium oecusentissimo periculo exponi, extra omne dubium est B monicum cogere. Auctam hanc ct exacerbatam pugnam sancta sedes Cum igitur ecclesia solenne habeat dogmaticam per protestationes, quao potius infensiori quam antea formam certis doctrinis nonnisi tunc indere, dum odio recipientur, vel decreta, quao effectu carcbunt, necessitas id faciendi urget: in casu nostro, ubi non definiet; dioecesium ct provinciarum antististes nulla talis necessitas subversatur, nec dogmaticae eam sustinere debebunt, quorum auctoritas per pro­ talis definitionis ratio superest. Ut non dicamus, positum decretum humiliata et conculcata fuisse qualicumque domum tentata definitione id, quod palam foretur. Quanto magis expediret,’ sanctae optatur, assequendum haud fore. sedis et episcoporum conjunctam missionem, auctori­ Nam omnes, quae in doctrina de ecclesiae intatem, fidoi custodiam et muneris impletionem per fallibi Ii ta to so praesentant difficultates, in hacce concilium Vaticanum edicere et confirmare! quoquo recurrunt. Definitio scilicet illa et circum­ Christianae charitati et sapientiae repugnat, scriptio, quao de infallibilitato ecclesiae capite IX lapides offensionis multiplicando fidelibus, quae por­ schematis nostri datur, eat adeo vaga ct ambigua, taro minus valent, imponere, hostes ecclesiae ultro adeo confundendis commiscendisque diversissimis provocare ot exacerbaro. Utut intentio proponentium rebus eo non spectantibus idonea, ut illi subscribere schema optima fuerit, illi tamen, qui sine columbae nullatenus possimus. Hinc sicut definitionem hanc simplicitate, quae avitam fidem sine novitatibus non necessariam: ita in tali forma plane damnosam servat, et sino serpentoni prudentia, quao pericula et damna praecavet, doctrinam istam concilio im’ mixti» oa ed 987 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 988 potamus. Provocatur autem in additamento nostro 2. Eminentissimum praesidium in onunciatiouiad banc infallibilitatem, ceu qnacum eamdem ex­ bua patrum exaudiendis cam rationem sectetur, ut tensionem habeat infallibilitas Romani pontificis. a) membra concilii, quae alius cum oratore opinionis Sed et aliae praeterea ambiguitates circa in­ sunt, ab indebitis interruptionibus eadem ratione fallibilitatis pontificiae conditiones, quomodocunque prohibeat, quemadmodum certos patres ab applausidemum definitio eius fiat, superessent, quae plu­ bus oratori sibi placenti impensis prohibuit, omnium rimis et continuis intra gremium ecclesiae discepta­ vero minimo ab intolerabili quorumdam patrum tionibus darent occasionem, iis autem, qui ex ad­ contra oratorem se gerendi ratione ansam et ratio­ verso stant, argumenta modumque ad quaerenda nem suae procedendi rationis sumat. Ò) Dum plure» et invenienda effugia suppeditarent oratores, extra rhombum schematis tractati diva­ Vel isthoc igitur titulo ingens obstabit accuratae gantes ab oratione prohibiti non fuerunt, aequum definitioni difficultas. Haec tamen licet magna, non sane est, ut ncc alii alius opinionis patres, sphae­ est adhuc omnium maxima. Est hacce maior illa, ram discussionis haud excedentes, libertate dicendi quae e defectu sufficientium positivorum argumen­ priventur. torum, rem cx asso demonstrantium, et copia con­ 3. Ut in decernendo negotio ea consensus eccle­ trariorum, quae obstant, factorum, dictorum, ratio­ siarum, proin et unanimitatis ratio habeatur, quao num derivatur. Quae nunc indigitasse sufficiat concilii veritatem et oecumenicum characterem in Expositioni illorum utique tempus, quod reflexionibus tuto locet, dubiis eatenus oriri queuntibus viam his faciendis assignatum fuit, non sufficit t praecludat. * Accedit denique, merito nos vereri, ne definitione 12. Melchers Coloniensù cum Wtdekin Hildctali emanata scindatur mysticum Christi corpus, pax fiensi (n· 120). — Alius vero sic censet: rQuod et cbaritas inter fideles turbetur, amor ille ingenuus, spectat ad appendicem de infallibilitate summi quo orbis catholicus erga sedem apostolicam ferri pontificis definienda, equidem omnino sum pro­ gestit,passim debilitetur,immo suffocetur, inipsumque pensus credere, quod Deus numquam permittat concilium gravis suspicio redundet, quasi procuran­ vicarium suum iu Cerris, qui supremum habet offi­ dorum secundariorum finium ergo in unum collec­ cium et potestatem docendi et regendi ecclesiam, tum fuerit. a veritatis tramite aberrare, quoties munero suo Quae cum ita sint, cum nulla prorsus necessitas fungens ecclesiam edocet universalem de rebus fidei sit doctrinae huius dogmatis natura vestiendae, cum et morum, nec non lubentissime agnosco et con­ vix superabiles obsistant difficultates, gravesque cedo, summi pontificis eiusmodi decretis atque instent sequelae: non intelligimus, quidnam thesis indiciis omnes fideles veram et sinceram debero huius fautores impulerit tum ad ingentem illam obedientiam. Attamen propositae definitioni do animorum commotionem provocandam, quae iam infallibilitate summi pontificis diversis ex rationibus adusque in orbe catholico quaquaversus observatur, assentire nequeo, et quidem primo, quia persuasum tum ad scindendum corpus Christi, quod in fide et mihi non est. eandem esso necessariam. Sacrae eharitate nunquam magis unitum fuerat ac recte aedis enim apostolicae numquam maior fuit auctori­ diebus nostris, tum ad scandala suscitanda, quae c tas in docendo et indicando de rebus fidei et morum, iam hucdum timoratis conscientiis data sunt, magis quam moderno tempore. Absque necessitato autem vero deinceps dabuntur, tum denique ad perdendas novas definitiones dogmaticas condere hucusque in animas, quae tali doctrina stabilita ecclesiae pessum ecclesia catholics non consuevit neque expedit. ire praevidentur; nescimus, cur petram ecclesiae, Deinde de infallibilitate summi pontificis inter theo­ quao summo populorum amore et adhaesione orna­ logos adhuc controvertitur, multique viri docti et batur, et, pronti adusque fuerat, solidissimum ec­ orthodoxi istam definitionem dogmaticam impossi­ clesiae fundamentum, unitatis servandae medium bilem esse censent tum propter graves difficultates constituerat, in petram scandali et perditionis pro obstantes ox variis factis historicis et compluribus plurimis animabus transformare voluerint. Sufficit sanctorum patrum effatis, quae probare videntur, videre et audire, quam anhelis votis ecclesiae in consensum unanimem et universalem do hac sen­ cunctis Europae oris inimici definitionem talia dog­ tentia numquam fuisse in ecclesia, tum propter matis exoptent, ceu pravis suis contra divinum illud difficultatem eandem ita definiendi, ut non remaneat institutum directis intentionibus quam maxime faven­ locus plurimis dubiis et controversiis circa inter­ tem. Optamus igitur, ut circa argumentum ad­ pretationem ot applicationem ipsius ad singulos ditamenti nostri nulla conciliaris determinatio casus tam praeteritos quam futuros. Exindo multi etiam inter eos, qui propensi existunt ad amplec­ emanet Si tamen his non obstantibus inconsulto insiste­ tendam sententiam de infallibilitate summi ponti­ retur, ut ad talem procedatur, sequentia postulamus: D ficis, carent tam firma ac certa convictione, quali 1. Cum hanc ingentis indaginis et amplae ex­ opus esset, ut eandem tanquam credendam sub tensionis materiam, quae ipsam regulam fidei praeiudicio damnationis aeternae omnibus fidelibus essentialiter tangit, tractatum iri, nonnisi post praescribere et imponere absque gravi culpa posseut. nostrum Romam adventum intellexerimus; cum toto Minimo igitur sperare licet, fore ut unanimi patrum praesentis nostrae in urbe commorationis tempore1 consensu ista definitio statuatur; o contra omnino aliis conciliaribus agendis eat superque distenti, dubitari non potest, quominus magnus episcoporum thesi huic ex as *c examinandae debite vacare non numerus definitioni propositae contradicat. Hucus­ potuerimus; cum, antequam in ro fidei conciliari que autem in ecclesia Dei numquam consuevit nec iure nostro utamur ct populis fide divina aliquid fas esse visum est, novas definitiones * dogmatica eredondum proponaknus vel propositum reiiciamus, condoro sine unanimi — moraliter saltem — con­ intenso studio argumentum dogmaticae decisionis sensu omnium episcoporum in concilio sedentium. examinare episcopalis muneris conscientiaeque Propterea censeo atque enixe peto, ut ab hac sen­ nostrae, magno secus piaculo gravandae, ratio dé­ tentia discutienda in praesenti concilio omnino ab­ posent: plano necease est, ut sufficiens et materiae strahatur, ne per discussionem magnus inter patres gravitati commensuratum tempus nobis pro prae­ dissensus manifestetur, nec indo auctoritati concilii A'aticani gravo detrimentum afferatur paratione praebeatur. Denique maxime inopportunam quoque defini­ tionem de infallibilitate summi pontificis tempore 1 «rmprr add. ed 989 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 990 praesenti osso censeo sequentes ob causas: Ie quia A cedendi ad formalem inerrantiao definitionem per multis fidelibus praecipue in regionibus mixtae con- ipsam auctoritatem ecclesiae non mihi arridet, prout Cessionis tam Orientis quam Occidentis, in quibus in nuper a me porrectis animadversionibus de ec­ ista sententia hucusque non fuit recepta, immo clesiae infallibilitate iam observavi1. Ut enim ip­ ignota, per eiusdem definitionem dogmaticam gra­ sum subiectum infallibilitatis, qualecumqoe demum vissima pericula schismatis vel defectus a fide pararen­ illud sit, hanc praerogativam expressis verbis de tur, quippe qui in ca religionis immutationem atque se praedicet ct sub anathematis poena credendam ipsius fundamenti altcrationem conspicere existima­ iniungat, rei naturae haud convenire, nec sine pe­ rent; 2° quia innumeris Christicolis adhuc ab ecclesia titione principii, ut dici solet, fieri posse existima­ separatis sed ad cum reverti cupientibus inde gravis verim. Id de pontificis inerrantia definienda non perturbatio ct aversio ab ecclesia oriretur ita, ut minus uc de illa ecclesiae in universum valet, eo magis quam unquam :ib ea removerentur; 3® quia quidem certius, quod decreta huius concilii Vaticani in multorum fidelium animis huiusmodi definitio nomine ct auctoritate sanctissimi domini emittantur. 2° Porro non video sufficientem rationem, quae dogmatica diari tutem et devotionem erga sacram sedem, (pia nuno affecti sunt, minimo augeret, sed urgeat eiusmodi formalem inerrantiae pontificiae potius minueret et debilitaret. definitionem. Ecclesia nempe in rebus fidei dog­ Istae sunt rationes, quare poto ac postulo, ut a matice definiendis, sicut in symbolis redigendis sadiscussione ot definitione infallibilitatis summi pon­ pientissimam semper oeconomiae legem secuta est, tificis abstrahatur omnino, aut ai hoc non placuerit, B ita ut nunquam vere urgentis necessitatis terminos nonnulli viri doctissimi tam ex iis, qui favent, quam excederet, ad exemplum ab ipsis apostolis in synodo qui contradicunt huic definitioni, eligantur et depu­ Hierosolymitana servatum: ,Visum est Spiritui tentur ad quaestionem, de qua agitur, ex utraque sancto et nobis, nihil ultra imponere vobis oneris, * (Act XV, 18). Iam vero parto accuratissime funditus inquirendam et dilu­ quam haec necessaria cidandam atque ad argumenta ct documenta in­ licet exercitium infallibilis auctoritatis nulla aetate tegre exponenda, quatenus veritatis cognitio om­ in ecclesia defuit, ipsa tamen nunquam suam aut nibus fiat perspicua, atquo deindo sive in proximo pontificis inerrantium expressis verbis definire et ut concilio, sive futuro tempore, si praesens concilium articulum fidei credendum proponere per 18 saecula tata diu perduraverit, eadem quaestio denuo pro­ necessarium indicavit Abstinuit semper a theore­ tics eiusmodi definitione acquiescens postulato prac­ ponatur. Cum vero novissimo tempore per iniustos et tico, ut suis decretis, etiam per sacratissimum caput immoderatos quorundam professorum nec non ephe­ suum et supremum pastorem enuntiatis, verum ob­ meridum multarum impetus in sacrae sedis auctori­ sequium fidei ab omnibus praestetur. Hoc postu­ tatem aliqua refraenatio atque cautela iam postulari lato irrefragabili cautum est totum, quod ecclesiae videatur, equidem desidero, ut ad caput XI loco hac ex parto interesse potest, ut itaque nec nostra congruo assumatur additamentum velcondaturcanon, aetate ulterius procedere necease videatur. Neque quo definiatur: Summi pontificis auctoritatem do­ enim alia anteriori historiae ecclesiasticae periodo cendi et indicandi de rebus fidei et morum esse C tanta erat Romani pontificis etiam circa res fidei supremam, eiusque decretis atque indiciis omnes auctoritas et fidelium obtemperatio, quam in prae­ senti, et si — quod sone maximopere dolendum fideles veram et sinceram debere obedientiam.u 13. Ranolder Veszprimiensis (n° 123) — Accedit est — novissimo tempore in quorumdam animis alius, qui existimat, gravissimam ecclesiae calami­ labefactata sit, ansam omnino dedisse dignoscitur tatem habendam esse, si haec quaestio utpotc nova, mota illa do personali infallibilitate pontificis quae­ inutilis ac periculi plena in concilio tractaretur; stio, a qua proinde parum lucri pro roboranda magnumque nomen Pii IX nunc periclitari propter pontificia auctoritate sperandum est. Eo certius autem 3° haud levia damna in rem praeposterum zelum eorum, qui quaestionem hanc importune agitantes male consulunt verae existima­ ecclesiae et sanctae sedis inde redundabunt. Quem­ tioni summi pontificis, pessime consulunt1 ecclesiae. admodum hucusque iam experientia docuit, baec Flagitandum igitur, ut papa motu proprio quaestio­ quaestio, et quod inde ortum duxit, definitionis nem de medio tollat. Rationes ulteriores non ad- dogmaticae postulatum, uberrimus fons extitit1 diesennonum et fomentum sinistrarum interpretatio­ ioctae sunt 14. Tamóczy Salisbitrgensis (n° 132). — Statuit num tum extra concilii limites tum in ipso gremio alius sic: nAd caput XI de Romani pontificis pri­ patrum. Quid si ad ipsam definitionem procedatur? matu in ecclesia novum caput superaddendum num sedabuntur fluctus dissensionum? an nihil pa­ proponitur-, scilicet de eiusdem in rebus fidei et tietur integritas fidei in tot infirmis ct vacillantibus, morum definiendis inerrantia. Profecto res ardua D quorum virtus constantia non est? Id sperare non ct difficultatibus haud exiguis obsepta, si ad rerum aurim de mundo ut plurimum modicae fidei et tardo adiuncta attendatur, in quibus versamur. Licet ad credendum, qui affectuum commotione facile eniin ab ipsa re quaestionis in so spectata, quantum • abreptus, aut externis impulsibus cedens, corruptus memetipsum attinet, minimo alienus sini, quando­ insuper ephemeridum pessimarum luo atque adul­ quidem effatis supremi pastoris, cum ut talis aliquid terinis principiis seductus, decisionem persanatis ad divina fide credendum ccclcsiao proponit, semper inerrantiae magna ex parte excipiet animo diffi­ non externum tantum, sed verum et sincerum animi dente in ecclesiam ct suspicioso in concilium, quasi obsequium praestari debero et didici, et usque ad particularibus inserviat commodis. Quid quod vel oxtremum vitao halitum praestare Dei gratia para­ ipse filialis et piissimus umor, quo hactenus in tissimus sum, nihilominus si do hoc addititio capite, beatissimum patrem fertur fidelium cou fert i ss i ina quo definitio formalis ct dogmatica de personali in­ multitudo, immo et inaudita fere, qua ¡ustissime fallibilitate Romani pontificis in rebus fidei et etiam apud exteros ipso fruì tur, existimatio imminu­ morum definiendis proponitur, sententiam eloqui tionis discrimen exinde subire posset, id quod non oportet, illud mihi haud probari ingenue fateor. satis deplorandum foret. Et quidem ’ Vide iSynopjTM analytic»· * eAurrafiisiwN f», a pitrünu 1° iam in universum vel ipsum consilium pro• consulunt om, ed. J proponit e«L in caput ct canones de Koami pontifici» primatu foetas fuerunt, *ob nnm. 9. Sopra col 93A 2 cristit ed. A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 991 992 Denique eunt, qui inter consectaria exitiosa indo A definitae, ut vix excogitari possit nova haeresis, imminentia 4* aerio etiam externas secessiones me­ quae iam ab ecclesia non fuerit damnata. tuant aut defectiones ab ecclesia in populis quibus­ 17. Errington Trapezuiitiiius (n· 44). — Alius dam cum ecclesia Romana catholica hactenus com­ improbat ipeammet quaestionem do infallibilitate, munionem servantibus, cuius tamen suspicionis illi quasi ex ea pericula sint timenda a guberniis, quae ox reverendissimis patribus rationem reddant, qui putabunt hanc declarationem plenam in omnia po­ in eiusmodi ambiguis et ominosis rerum circum­ testatem deferre Romano pontifici: in cuius proba­ stantiis constituti competentiori iudicio testimonium tionem allegat interrogationem olim factam in ferre poterunt. Id tamen dubio carere opinor Anglia episcopis catholicis, utrum admitterent in· 5° spem laetam, quam ex paterna invitatione failibilitatem. Item affert incommoda, quao exinde acatholicorum ad concilium quondam conceperamus, tam haereticis quam catholicis creabuntur, cum scilicet fore, ut· fratres nostri errantes ex prote­ primi ab ecclesia hoc novo dogmate removebuntur, stantismo et orientali schismate tandem aliquando alteri scandalum patientur, si doctrina, quam olim in ecclesiae catholicae portam sint reversuri, vix didicerunt do infallibilitate eccleaiao, iam negatam non omnino irritam reddi simul ac sententia de viderint, ut in eius locum inducatur doctrina do personali Romani pontificis infallibilitate, antequam pontifico Romano infallibili. IS. Connolly Halifariensis (n· 42). — Alius multis animi ad eam amplectendam pedetentim fuerint praeparati et procliviores redditi, simpliciter omni­ verbis pugnat contra definitionem infallibilitatis. Ia Contra opportunitatem: nova dogmata non bus ut fidei articulus sub anathematis sanctione 1 I iniungeretur. Hactenus enim vel ipse iam per­ esse definienda sine manifesta necessitate, quae sonalis primatus Romani pontificis tum a prole- ab omnibus ut talis habeatur. Nunc autem in stantibus, cum ab orientalibus schismaticis inter praxi habetur quidquid per definitam infallibilitatem maxima et vix superabilia unionis et conversionis sperandam eat. siquidem omnes obediunt voci Ro­ mani pontificis. Hanc definitionem nocivam potius impedimenta habetur. Quae cum ita sint, a me impetrare non possum, quam utilem sanctae aedi, ob insidias et dissidia rempublicam catholicam vere quidquam inde lu­ exorta ob hanc quaestionem inter episcopos, pres­ crari, si postulato definitionis dogmaticae satisfiat, byteros et fideles Praeterea magnas difficultates quandoquidem tantum abest, ut illa aut1 necessi­ creabit definitio, praesertim in America septentrio­ tate se commendet, aut utcumque utilem se ex­ nali. propter odium inveteratum in omnem speciem hibeat, ut potius uberem malorum scaturiginem monarchiae absolutae. 2a A quaestione de opportunitate, transit ad quae­ foro omina2 baud dubia protendant Inter haec autem mala maximum esset scissio inter concilii stionem de ipsa rei veritate. Nam, ex professione patres atque dissolutio felicis unanimitatis, quae fidei Pii IV. regula interpretandi Scripturos est nullo non tempore, maxime vero in praesenti, sensus patrum et conciliorum in prioribus saeculis. palladium esse debet ecclesiasticae auctoritatis. Porro neque patres, neque concilia priorum saecu­ Quare, nisi consultius videatur ab eiusmodi defini- lorum ullum verbum habent de infallibilitate, sed tione theoretics omnino abstinere, talis saltem for- C tantum de primatu Romani pontificis. Immo ex his mula investigetur, in quam spes sit moralem patrum constat a tempore apostolorum necessariam fuisse unanimitatem posse conciliari. Frustra autem vide­ ad dogma definiendum conquisitionem ac1 coopera­ tur id expectandum esse, donec inventa fuerit for­ tionem episcoporum antequam quidquid novi1 defini­ mula, qua pontifici inerrantia in rebu- fidei ct ino­ ate statuatur. Textus concilii Lugdunensis, qui afferri rum definiendis ita adiudicetur, ut non omnino solet in favorem infallibilitatis, probat quidem pri­ disparuisse videantur partes episcopatui tribnendae. matum, non vero infallibilitatem. Nam quando Caeterum arbitror, practicam formulam esse dicitur Romanam ecclesiam esse matrem omnium praeferendam eo circiter1 sensu, quo supra (sub ecclesiarum, et eius iudicio omnes causas esso de­ initio) meam de hac materia persuasionem subiecti- finiendas, his verbis significatur ^principatus Ro­ vam in universum adumbravi. Temporis angustia manae ecclesiae, quatenus est patriarcbatus occi­ arctatus, uberiori rationum expositioni supersedeo, dentalis, et contendunt (verba citata) ipsius ccclesiaeT hanc perexiguam symbolam sapientissimo iudicio ex­ quae omnium mater est et magistra, iudicio defi­ celsae Deputationis commeudans atque subiiciens/ niri debere quaestiones de fide quae suboriantur : 15. Forwerlc Leontopolitanus (n * 133). — Ita alius quatenus scilicet traditio veritatis universae ec­ scribit: pFormulam hanc do infallibilitate Romani clesiae a Christo facta in hac primatiali sede prae pontificis non solum propter inopportunitatein talis cipue servatur. Iudicium igitur ecclesiae Romanae, definitionis dogmaticae, sed etiam ob internas id scilicet occidentalis, babetur conformo iudicio ccest in re ipsa definienda sitas difficultates sub- D cleri a e universalis. Quod si nonnulli in aliqua scribere non valeo/ Breviter attinguntur argumenta doctrina aliquid sentiant quod differat a iudicio illa omnibus nota, quae contra opportunitatem eccleriae universalis, haec discrepantia dirimitur definitionis nec non contra ipsum dogma afferri iudicio ecclesiae matris ct primatialis. in qua ser­ vata fuit recta apostolica traditio. At videndum solent. Nova et graviora non promuntur. 16. Smiciklas Crisiensis (n® 41). — Alius reve­ est utrum iudicium solius pontificis Romani sit rendissimus pater postulat ut abstineatur α quae­ conformo traditional! iudicio ecclesiae univorsae: stione de infallibilitate: quia est nova ct.bucusque qua de re iudicare proprium est totius ecclesiae inaudita; quia eat intellectu difficilis; quia scatet vel in concilium collectae, vel etiam dispersae/ difficultatibus summis historicis, quibus non solutis, Et in confirmatione affert testimonium Theodori definitio fieri nequit: quia periculosa tam pro fide­ Studitae1 e quo sequeretur penes quinque patriar­ libus, quam pro haereticis aut schismaticis, qui novo chas esse iudicarts de fide. dogmati difficilius acquiescent; quia inutilis, cum Ad Scripturarum testimonia apud Matthaeum : hoo tempore facile conveuire possint episcopi ad Petra super quam fundatur ecclesia non est Petrus, concilium generale, ai forte quis novus insurrexerit sed aut Christus, aut fidos in cum. nQuapropter error; praesertim cum ita veritates omnes fuerint » d ed. 1 oui ob. ed. • omnui ed. ■ citato ed. 1 riori quidquid ed 1 Ex epistola 129 od Leonem sacellariaro, apad Migue P. G . XCIX, tildo. •j93 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 994 Matthaei toHimonium nullatenus probare dicendum A tentiariae, die 27 Septembria 1820, qua constat eat infallibilitatem pontificis, sed dumtaxat eius ex­ declarationem quidem cleri gallicani anni 1682 dam­ ternam auctoritatem. I nfallibili! a a promissa est natam fuisse, doctrinam autem1 istius nulla censu­ ecclesiae, quatenus summus eius sacerdos qui manet rae nota attactam fuisse.8 Porro in talibus adiunctis, in aeternum, Christus Dominus, est lapi» angularis numquam definitionem tulit ecclesia, praesertim et petra fundamentalis. ex qua protluunt occksiae cum illa futura esset tanto dedecori episcopis, qui dotes supornaturalcB, adeoque eius infallibilitas. pro unione cum ecclesia Romana nuper usque ad Infui libili t as autem in hoc sita est. quod scilicet sanguinis effusionem pugnarunt. membra docentis ecclesiae coadunatu visibili capiti 2° nEx parte eorum quibus novum dogma cre­ Petro in nomino Christi, ex1 promisca a Christo dendum proponeretur.8 Timet reverendissimus epi­ assistentia divina2*, ab errore simul irninunia sint scopum no per hoc decretum fideles multi in schisma cum cu. quao fidei ac morum eunt, communi iudicio trahantur; ne reditus ad ecclesiam schismaticis et decernunt Licet autem unum nJtcrumquc ex hirco * haereticis praecludatur ... Et hoc ut statuatur opinio, membris etinm pravatuntinsimis quandoque errent, cui hucusque liberum fuit adhaerere vel dissentiri. turnen ecclesia errare non potest, quia non in ho­ 3® PEx parto definitionis ipsius, quae fieri nequit mine quodam peculiari, ncque in hominibus quibus­ nisi solutis intricatiarimis difficultatibus historicis cumque, sed in ipso summo angulari lapido Christo et theologicis, quae non fuerunt solutae peremptorie. lesu est ncdificata . . / Sic opus illud, quod certo laudibus meis non effero. Formula llormisdac tantum historice demon- B cui titulus Jouus, refutationem absolutiorem pro­ stra! pontifices per sex sn ed. 63® 999 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1000 Post formulam sancti Hormiadao, addatur: «Cum 27. Cardinalis Trevisanato Venetus (n® 78). — A Advertit alius non posse soiungi quaestionem de vero haec apostolica ecclesia, testo beato Agathonc infallibilitate a quaestione de primatu, cum qua papa (ep, ad imperatorem 1 lecta in actione quarta ), * numquam a via veritatis ex rerum natura conserta est: no tamen nimis concilii oecumenici VI crescat caput XI, proponit ut dividatur in tria ca­ in qualibet erroris parte doflexerit. adniteute prae­ pita. iuxta divisionem propolium in Indice sche­ sidio Petri, cuius auctoritatem, utpote apostolorum matum, quibus sequentes proponcrentnr tituli: omnium principis, semper omnis catholica Christi ec­ A. «lesus Christus ecclesiae suae primatum clesia. ct universales synodi amplectontcs, in cunctis beato Petro contulit.secutae sunt; hinc. »»Acro approbante concilio etr..,B. «lesus Christus primatum in beato Petro1 integro relato textu Lucae XXII. 32: £ÿo pro te’ instituit perpetuum, in eius scilicet perdurantem rogavi etc. successoribus, qui sunt Romani pontifices.“ Omittantur ultimae lineae St quis autem etc. C. «Huius primatus divinitus instituti ea est Haec ad canones remittenda : et addatur; «Ast4 natura, ut Romanus pontifex ordinaria ct imme­ non modo pascendi, ned ct regendi ac gubernandi diata iurisdiclionc sit in * univers Christi ecclesia universam ecclesiam plenam potestatem ti Christo doctor infallibilis, iudex * . inappellabili rector su­ Ic«u in persona Petri accepit Romanus pontifex, premus ac independeos.et haec, quae propria est lurisdietinnis potestas, est A. Hoc caput comprehendit schema ab initio simul potestà» ordinaria et immediata, erga quam usque ad finem pag. 19 [544 B») delatum fuisse. Ab B particularium ecclesiarum etc.- ut in schemate, initio [a i]: instituit perpetuum utriusque ote. tollatur pag 21 (544 D a). vox perpetuum, quia de perpetuitate alibi agendum. Post verba; obedientiae obstringuntur (eadem pa­ In medio pag 19 [ibid, a is) unde condemnamus. gina (d*>1) addatur1*; «Officio hirrarrhicao suburdinaCondemnatio fit in canonibus; non fiat in rapite, tionis et verae obedientiae obstringuntur non solum et mutetur forma in hunc modum: «Undo patet in rebus quae aJ fidem ct morca, sed etiam in reiiciendas* omnino tamquam contrarias huic tam rebus quae ad disciplinam ac regimen ecclesiae manifestae sacrarum Scripturarum doctrinae, quem­ pertinent; ut custodita etc.admodum ab ecclesia catholic * semper intellect * ibidem ad finem paginae 21 [.’>45 a i) tollatur est, eorum sententias, qui etc.damnatio, et dicatur: «Quare discedunt α fido illi, B. Caput 2 a summa pagina 20 [ibid, b i·] us­ qui attendentes spiritibus ctc.“ Et pag. 22 [ibid. que ad verba: rerum Christi vicarium, totiusgue B i] loco verborum Quare damnamus, dicatur: ecclesiae caput in * g. p 21 [ibid, c i·}, ubi addatur .Quare catholicae de Romani pontificis primatu nota quae legitur ad imum paginae eiusdem. In doctrinae contradicunt perniciosae illorum senten­ hoc capito exponendum caset quo sensu in canone tiae, qui banc supremi capitia etc.respondente dicatur Romanum episcopum succe­ Si non additur canon specialis de in fallibili tate, dere Petro iure divino. Ex iure divino Petrus habet in fine capiti» serretur formula Ni quis aulem etc. successorem in primatu; ex iure divino sedem ha­ Proponitur sequen» canon·: P8i quis dixerit, Robuit aliquam, secus cine succensio fuisset incerta : c manum pvniificem, rum ipse supremi umnium diri­ ez iure divino qui ecclesiam particularem a Petro etianorum doctoris munere fungens, pio auctoritate electam regendam suscipit, est sucosior in primatu. definit quid in rebus fidei ct morum ab universa Sed non ex iure divino Petrus elegit ccclcriam Ro­ ecclesia tenendum sit. errare posse: aut hanc Ro­ manam; eat tantum factum a quo dq»endct suc­ mani pontificis inerrantiae seu infallibilitatis praecessio. Ut autem praecaveatur dicendi modus qui rog itivam xd idem obiectum non porrigi, ad quod factum Petri cum iure divino confunderet, in pag. 20 in falli bilica» ecclesiae extenditur: anathema siL® verans medium (ibid B j»] ud verba: srmper enim in 28. Monzon y Martins Granatensis (ηβ 78). — suis successoribus, episcopis sanctae etc. dicatur: Alius scribit; «Si qui· dixerit Roiiunum pontificem Successoribus, qui sunt episcopi sanctae etc. Et in rebns fidei et inorum infallibilem non esse er paulo post, ud verba: Is, iuxta Christi ipsius institu­ cathedra Inquentcm. seu cani supremi omnium tionem, addatur: adeoque iure1 divino. Christianorum doctoris munere (ungens, uuctoritutivv C. Tertium caput complectitur tum reliquam deelu rat ac défiait quid in rebus fidei ct morum partem capitis XI, tum caput additional : quae ab universa ecclesia tenendum vel reiiciondum sit7, modo sequenti coordinan deberent: «Eadem inno­ et banc Romani pontificis infallibilitatis praeroga­ vantes decreta, eusdemquo in omnibus sequentes tivam ad idem obiectum non porrigi, ud quod ec­ definitiones, docemus * preetere Romano pontifici clesiae infallibilium extenditur: miutheinu sit “ in beato Petro pascendi, regendi ct gubernandi 29. Qallacci Kecinetensis et Luuretanus (n® 31). — ecelcei.im a Domino nostro lesu Cbriuto plenam D Alim rove reo dissi mus pater ita censet·: Cimi una potestatem traditam case, ac proinde eumdem Ro­ endemque sit infallibility Petro et ecclesiae pro­ manum pontiùcem omnium Christianorum patrem, missa, unusquQ et similis inerrantiac huius ambitus, doctorem, iudicem ac gubernatorem supremum satius videtur ut simul una de utraque definiatur existore. Quod si Romanus pontifex Christianorum in capite IX sub titulo: De ecclesiae et Domani ponti­ omnium supremus ductor ot iudex existit, cum et ficis infallibililatr. Sufficere autem ut in praedicto infallibilem doctorem et iudicem inappellabilem capite dicatur ad boec verba: ideogue ab omni erroris cxi»tero, clarissimo patet. Sano utrumque semper falsilalisque periculo, t a m in se quam in risibili professa est ecclesia, quemadmodum et ipsi Graeci capite Ilumuno pontifice, Christi vicario, protestati sunt non solum in concilio Florentino, libera et immunis. Et infra: Adeoque praerogativam sed etiam in professione fidei edita in concilio infallibilitatis, qua Christi ecclesia pollet, tam in se Lugdunensi secundo4, ubi do sede apostolica, quae 1 ad imperatorem oin el. cum sedente in ipsa Romano .pontifice non potest ’ Vide Labbaei Coae, eultect., t. VII, pag. |Mauii non identifican, dicitur. Sancta Bomana ecclesia XI, SM|. ’ : Eÿo pro te ntn. ed. summum et plenum primatum et princi/tatnm etc. 4 /Ut ova. ed. i 3 » 4 m benio Petro primatum ed rriKien/um ... rontrarvim ... trnfcnfûm ed. nirr um. e«l. trrkf» l>> m». «L ' «iJrUlM»· um. ed. • pn)ponuntur »rt/umles canones ed. • til tenendum ed. • ΙΙ·ί * v.i /W»rs da censent M. OBSERVATIONES JN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1<χ·1 1002 çuam in 1< o man o pontifice. Tandem in fine A (ex eodem concilio). lus tuendi fidem, quod ibi tri­ capitis, post textus allegatos addantur illi qui ad buitur ecclesiae Romanae, non toti societati fidelium, Petrum speciali™ diriguntur: Tu es Petrus etc.: sed personae supremi pontificia Romani proprium Ego rogavi pro te etc. dici debet. Porro sermonis contextus non patitur Duplex inconveniens mìo vitari videtur: Io ne ut hic sub nomine ecclesiae Romanae intelligatnr aliqua videatur esse separatio possibilis inter caput persona supremi pontificis, siquidem mox dicebatur et corpus occlosiae, quae nec potest sino capite eam ecclesiam, in Romano pontifice Petri successore osso, nec consensu suo posteriori capitis auctori­ accepisse primatum. Exhibetur igitur ut distincta, tatem firmat; 2° ne relinquatur locus quaestioni, aut datur amphibologie in contextu. utrum praerogativa infallibilitatis respiciat eccle­ 3° In verba sequentia: „Et quia non potest siam Romanam individuam, vel pontificem Romanae Domini nostri Icau Christi praetermitti sententia...“ occlcainv, qui prout talis, est Petri successor in pro voce praetermitti, clarius: Et quia plenissima primatu. efficacia carere nequit ... Conclusio: In sede aposto­ 30. Turner Salfordiensie (u° 33). — Alius pro­ lica immaculala est semper serrata religio: non vide­ ponit: rTanquatn fidei dogma definimus, per divi­ tur respondero praedictis praerogativis defendendi nam useiMtciitiam fieri ut sicut ecclesia Christi er· fidem et quaestiones fidei dirimendi, quia ecclesia rare non potest in rebus fidei et morum, ita Romanus Romana magis palet quam sedes apostolica; quia pontifex, cui1 in persona Petri... munere fungens et aliao ecclesiae immaculatam religionem servavedefinit ex cathedra doctrinam ecclesiae in iisdem Brunt; quia nihil indigilat curam Romanorum ponrcbus fidei et inorum, errare non possit. Si quis tificum in fide tuenda ct augenda. huic...- Adduntur verba sicut ecclesia... et doc4° Licet in monumentis traditionis catholicae trinum ecclesiae, ut clarius pateat summum ponti­ saepissime sedes apostolica et ecclesia Romana usur­ ficem, cum vx cathedra definit, esso et loqui ut os pentur ad exprimendum tupreniam Romani pon­ ecclesiae, id œ»t non ex fe, ut persona privata, ot tificia auctoritatem et infallibile magisterium, tamen consultie quantum fieri potest episcopis, qui una his ultimis temporibus, adversarii veritatis cx bis cum ipso et sub cius auctoritate missi sunt ut loquendi modia praetextum sumpsere errores in­ doceant omnes gentes Substituitur vox ex ca­ sinuandi distinguendo inter sedem et sedentem, thedra verbo pro auctoritate, ut clarior ct usu melius inter seriem summorum pontificum et individuas determinata. Omittitur incisum: Et hanc Romani personas nummorum pontificum (v. g. Bossuetius), pontificis... ut inutile ct do caetcro ambiguum, hoc praetextu negantes summo pontifici regnanti auctoritatem ct infallibilitatem, quam sedi adiudiscrupulos timoratis ingerere valens, et inimicis ec * carc videbantur. clcsine inexhaustum iuiuriaruin thema. 31. iMouènan Flaviopolitanus (n° 34). — Censet Hinc putat dilucide esso exprimendum, 1° Petri alius: Io omnes textus Scripturae sacrao in unum et eius successorum personae infallibilitatem a lesu1 colligendos, hoc modo: „Et quia non possunt Do- Christo fuisse collatam; 2· sedem seu cathedram mini nostri Icsu Christi praetermitti verba dicentis: apostolicam1 exprimere pontificis in ea sedentis Tu es Petrus... et in caelis (Matth. XV!, 18, 19), C auctoritatem ac * infallibile magisterium; 3° eccleEgu rogavi pro te.. . fratres tuos (Luc. XXII. 32), siam Romanam, ideo quin ipeo summo pontifice Pasce agnos meos; pasce ores meus (Ioan. XXI, utitur episcopo, »cmper servasse veram fidem, et 15 ...); haec quae dicta sunt... etc. 2° Definitionem hac de causa ad eam1 omnes alias ecclesias de­ Ius verbis concipit: Hinc sacro approbante concilio buisse convenire. (Vide Pcronue, de locis theologicis, docemus et tanquam fidei dogma definimus, promis­ p. 1. sect. 2, c. 4, n. 758, in nota.) Hinc proponitur sequens formula decreti et sionum divinarum virtute, Romanum pontificem, aim supremi omnium christianorum doctoris munere canonum: „lesus Christus qui Petrum constituit fungens pro auctoritate definit quid in rebus fidei petram inconcussam super quem4 suam aedificaret et morum ab universa ecclesia tenendum sit, per as­ ecclesiam, et eidem Petro missionem contulit pa­ sistentium divinam errare non posse. 3° Post verbum scendi agnos suos, ct oves suas, supremum hoc praerogativam dicendum; eadem obiecta complecti, ipto magisterium caelestis veritatis illi commisit. ad quae infallibilitas ecclesiae extenditur. 4’ Loco Ne autem humanae infirmitatis causa totius eccle­ verborum Si quis autem ... proponit formulam siae fides periclitaretur, idem divinus redemptor paulo umpliorem ex bulla definitionis immaculatae Petrum tingularissima infallibilitatis praerogativa conceptionis beatae Marine virginis desumptam. ditavit inquieos: Ego rogavi pro te ut non deficiat 32. Ferré Casalensis (nu 35). — Alius magna fides tua, et tu aliquando conversus confirma fratres laetitia suscepit schema de infailibilitate summi tuos. Haec incarnatae divinae sapientiae verba ita B ad Petruin individualiter directa sunt, ut nullum pontificis definienda; notat tamen: Io In prima verba (ex concilio Lugdunensi de- relinquant dubitandi locum, quod personae Petri Humpta): scopum decreti directum non esse debere principis apostolorum privilegium infallibilitatis dignitatem ecclesiao Romanae, ned infallibilitatem concesserit. Cum vero ct primatus in universae numini pontificis; idcoque non directe de illa et ecclesiae regimine, et omnia quae inde sequuntur obliquo de Mummo pontifice esso loquendum. iura ita fuerint Petro a Christo Domino concredita Item: praerogativam primatus et infallibilitatis esse ut ad sacros transirent pontifices, qui post cum collatam a Cbrkto personae Petri, quod non satis erant legitime ipsius cathedram occupaturi, ita clare asseritur, dum dicitur ecclesiam Romanam etiam infallibilitatem in veritatibus fidei morumque accepisse in beato Potro primatum super universam definiendis summi pontifices Romani a Petro haereecclesiam. Insuper praetereundum non putat, ec­ ditarunt super allatae precationis leeu Christi ef­ clesiae Romanae principalitatem non ex solo ora­ ficaciam. quae no uno temporis momento decise culo Christi Petro primatum conferentis processisse, poterat, rerum probavit eventus. Romani quidem sed simul ex foeto quod Petrus Romae sedit et pontifices indesinenter divina protectione freti veri­ mortuus est; quod autem hoo fecerit de mandato tatem catholicam suis decretis ac definitionibus Christi, neo revelatio docet nec plene constat. 1 om. ed. 2° In verba sequentia: Et sicut prae caeleris ... 1 cwm ed ’ d ed. 1 iZLim ed. 4 9·απ» ed. 1003 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1004 inappellabili auctoritate promulgatis intemeratam A Romana ecclesia quao omnium ecclesiarum est semper custodierunt. Hinc factum est quod ab mater et magistra doctrinam promulgat; sivo cum apostolica sede regula fidei integerrima iugiter per suum caput, ad quod necesso est convenire praeberetur, et ecclesia Romana speciali successo * omnem ecclesiam, quodque eodem cum universo rum divi Petri curae pastorali concredita inac­ corpore spiritu veritatis vivit, quaenam sit aposto­ cessa haereticali perfidiae, atque caeterarum eccle­ lica traditio, et ecclesiastica praedicatio ebristianos siarum caput et magistra merito habita semper populos edocet * 4 fuerit Hoc quod usque ad praesens evenisse mira­ 34. Ramires y Pasqua Pacensis (η * 30). — Alius mur, certissime et in posterum usquo ad sacculorum definitionem omnino necessariam habet ad de­ finem perseverabit Nam sicut vera ecclesia, testante struendam illam novitatem ausam in dubium re­ impraeteribili divini sui fundatoris oraculo, firma vocare hanc doctrinam ab omnibus antea admissam, usque ad mundi consummationem stabit, ita et et in praxim a summis pontificibus sempor deduc­ Romani pontifices tum primatus auctoritate, tum tam, dum semper errores contra fidem et mores magisterii infallibili tate, semper erunt pro omnibus sua auctoritate suprema confixerunt. Hinc vult bominibns supernae doctrinae columna et firmamen­ clare exprimi in decreto, 1· ecclesiae fuisse neces­ tum. Hinc sacro approbante concilio docemus etc. ** sariam auctoritatem infallibilem ipsi praesidentem, Demum Dt magis expositae doctrinae canones et eam fuisse a Christo collatam Petro et cius respondeant decimus quartus, decimus quintus, et successoribus, qui ca semper et fidelitor usi sunt; decimus sextus, sequenti modo reformari possent: t 2* quod summi pontifices eam auctoritatem infalli­ Cam 14. FSi quis dixerit beatum Petrum apo­ bilem semper exercuerunt, sive ipsi soli, sive stolum a Christo Domino constitutum non esse cum episcopis in concilio oecumcnico, cum ipsis apostolorum omnium principem, et totius ecclesiae coniudicibus. ita tamen ut eiusmodi concilia totam militantis visibile caput, et infallibilem doctorem, suam vitam ehristianam, si ita loqui fas est, ab vel eum tantum honoris etc. ** auctoritate Romani pontificis confirmantis illis, sortiti Can. 15. rSi quis dixerit non esse ex ipsius sint, quae aliter sine robore permansissent. Christi Domini institutione, ut beatus Petrus in Et ut constet ecclesiam hoo declarando non primatu super universam ecclesiam habeat perpetuos novam doctrinam promere, sed antiquam explicare, successores, aut Romanum pontificem in cathedra vult adduci auctoritates patrum et conciliorum, Petri legitime sedentem, non esse iure divino Petri quae asseruerunt tam necessariam veritatem. Idooin eodèm primatu et magisterio infallibili successo- que ipso formulam proposuit, quae sibi magis ex­ rem; anathema sit. * plicita videtur: Can. 16. „8i quis dixerit Romanum pontificem „Cum ecclesia a Christo Domino instituta co­ habere tantummodo officium inspectionis ac direc­ lumna et firmamentum sit veritatis, eiusque per­ tionis, non autem infallibile magisterium et plenam durado ad finem usque saeculi protrahenda sit, supromamque potestatem etc.14 clare evincitur cam dem, iuxta ipsius fundatoris pro­ 33. Vaughan Plyinuüiensis (η· 39). — Alius missionem, Spiritus sancti non interrupta assistentia I. definitionem infallibilitatis non putat necessariam < praeditam ease debere, quae ipsius animam in­ sed nocivam. Non nectì/arìam: nunquam enim formet, eamque, quatenus visibilis societas est, con­ fuerunt populus et clerus magis addicti et obe­ servet et dirigat dientes summo pontifici, nulla pericula boe novum rAd hanc autem societatem ab omni errore, dogma ut remedium postulant. Nociram: haec enim ab omni macula et ruga immanem servandam, unus definitio multos catholicos certissime a sancta sede inter alios discipulos fuit electus, cui prao canteris alienatura est, immo in schisma apertum propellet. tam credendorum qaam agendorum depositum in­ Protestantibus ecclesiae propinquantibus novos corruptum custodiendi munus specialiter commisit: quaestiones et difficultates creabit. Liberalismi et quamvis omnes docendi in universo mundo veri­ gallicani fautores, hodie paucissimos, in Anglia tates ab ipso Deo revelatas ministerium susceperint, multiplicabit, hique novum onus sibi impositum pro Petro tamen rogavit Patrem, ut numquam a recusare conabuntur. fide deficeret, eique fratres suos in eadem fide II. Si videatur patribus definienda infal libili tas confirmandi missionem dedit Hinc honor illo prisummi pontificis, forma proposita videtur rciicicnda, matialis Petri apostolorum principis, capicisque utpote nimis larga, ita u: extra limites, quos theo­ universalis et indefectibilia ecclesiae, adversus quam logi probatissimi ponunt, libere vagetur, et cx qua portae inferi non praevalebunt, quoniam super conclusiones erui possunt doctrinae semper in ec­ petram fundata est ab ipso Christo electam ot fir­ clesia traditae contrarias: facile suadebitur, sum­ matam; unde merito a conciliis, patribus et docmum pontificem potestatem sibi vindicare, omnia I toribus hanc nostrae religionis veritatem cogno­ ad suum arbitrium opportuno importune definire, scentibus dictum est cum sancto loanne Chrysosine ullo episcoporum consensu. Cavendum etiam stomo1 quod nRomanus pontifex Petri successor no suspicio fiat alicuius schismatis inter caput ct > est, firmamentum fidei et orbis terrarum magister, membra ecclesiae. et: qui1 catholico nomine gloriantur, necessarium Ideo magis probandum censet schema sequens; esso sciant diligenter inquirere, quid rectores Ro­ pHacc catholica et apostolica ecclesia foecunda manae ecclesiae indicaverint, quoniam omnibus est sanctorum mater, cui utriusque foederis1 scriptura tenendum quod * Romana, id est, catholica sentit testimonium reddit, quao super columnis episcoporum consistens, super fundamento Romani pon­ 1 S. Ioan. Chrysoat. ho milis 60 (Migne, P. G. LI, 2OJ. 8 et om. ed. tificis aedificata, ipsi lapidi23 angulari Christo lesu, 3 S. Prosper libro praeteritorum sedis apostolicae episco­ auotori omnis vitae salutaris innititur, divinum sibi commissum docendi omnes gentes munus exercet; porum auctoritates cap. 3 = P. Lu, tom. LI 20*5 ; item 8. Fuig, et caeleri episcopi exules In Sardinia ep. 15 » P.L. tom LXV, sivo cum in oecumcnicis synodis sub auctoritate 44S; a Thom. I par», quaeat. 1, art 10; condì. Ephes. 431·, Romani pontificis res fidei et morum definit; sive Chalerd., Constant, tertiam. Florentlnum et Tridentinum cum per universum orbem diffusa e&mdem cum sesa 14, al. * quid codex. ' Loco foedcni edita habeat T. id est Tiramenti. 8 lapidi om codex. • haec et quae sequantur nsqne ad vocem Florentinum om. el. ; in codice pro 431 habetur 413. 1005 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1006 ac servat ecclesia1: Romanus enim pontifex, sicut 2L quibus placeret transpositio et adiunctio huius prae caeteris tenetur fidei veritatem defendere1, definitionis alteri de infallibilitate ecclesiae, non sic et si quao do fido fuerint subortae quaestiones, contradiceret in re levissimi momenti. suo debout iudicio definiri/ Ut tamen ipsius Petri, 37. Vérot Sarannensis, nunc Sancti Augustini □ecnon ot eius in primatu successorum definitiones (n® 94). — Alius suppliciter rogat ut schema et obligandi vini non exteriorem tantum, verum etiam quaestio de medio tollatur, nec novum dogma de­ interiorem haberent, veritatisquo lumen in bac finiatur inutiliter, siquidem omnes episcopi volunt Christi ecclesia sino periculo occasus indesinenter obedire papae etiam ex cathedra non loquenti, et effulgeret, ut morum integritas incolumis servare­ tantum ad satisfaciendum vanitati editorum quorum­ tur ct columna veritatis dimoveri numquam posset, dam diariorum. Non putavit eam quaestionem ipsi supremi uo vigilantis pastoris munus exercentes, movendam esse, utpote non indicatam in bulla con­ Spiritus sancti assistentia fuero specialiter protecti, vocationis; alioquin ei studuisset, et libros atque eruntquo in posterum, ut suam missionem adimplere membranas aecum attulisset, sine quibus tanta depositumquo fidei integrum conservare pergant; quaestio elucidari non potest. bine sacro approbanto concilio (ut sequitur in No detur spectaculum concilii alii concilio con­ ipso csp.). tradicentis, cum luce clarius ait epistolas dogmaticas 35. Cardinalis Carafa Beneventanus (n® *93 ). — Honorii in VI concilio fuisse damnatas. Porro Alius reverendissimus pater ita statuit: consueverunt rccentiora omnia tenere quae fuerunt 1® Prima periodus eo modo esset concinnanda B acta in prioribus conciliis. ut non videretur cum Romani pontificis tum eccle­ Protostantibus, qui nobis adeo exprobrant devo­ siae Romanae primatui eadem tribui institutio. Petro tionem et obedientiam nostram erga summos pon­ enim et eius successoribus directe et immediate a tifices, e quibus plores ab historia exhibentur ut Christo fuit traditus, ecclesiae vero Romanae non­ facinorosi, respondere nobis licuit eos non esse nisi mediate et consequenter, quatenus nempe Petrus infallibiles, sicut nec impeccabiles. lamvero facta Romae et non alibi sedil. definitione difficilior erit responsio, et fortius con­ 2° Non apparet nexus eorum quae sobiunguntur: cludent caecos papistas papam colere ut Deum, Et sicut prae caetcris etc.; neque satis manifesta eat sicut caeci pagani lodiarum. Ne recedatur ab ea agendi ratione qua abstinet consequentia hinc1 etc., qua ad * infallibilitatem ecclesia a definiendis quaestionibus in schola libere Romani pontificis definiendam fit gradus. 3° Verba quibus concipitur formula definitionis, agitatis. Porro talis est illa quaestio prout semper eam directo cadere faciunt in causam et rationem visum est opinanti olim theologiae professori. Alia infallibilitatis, scilicet divinam assistentiam, non vero quippe est schola italiana et Bellarmini, alia gal­ in ipsam infallibilitatem, quae est obiectum defini­ lica et Bossuetii, quae a duobus saeculis, immo et tionis. Rectius verba per divinam assistentiam ut α tempore concilii Constantiensis, libere de prae­ rogativis summi pontificis disputat simplex incisum ponerentur. Et si actus irregulares et semi-echismatici coetus 4® Superfluum videtur quod adiungitur: Et hanc Romani pontificis . . . sine quo definitio est com­ C episcoporum anni 1682 fuero reprobati, et a clero pleta, et locum potest praebere dubiis et quae­ gallicano retractati, nihilominus opiniones illae immunes remansere ct liberae. Nec nocuerunt stionibus. 5® Item voces pro auctoritate inutiles et aptae ecclesiao et clero Galliae, qui adeo mirabilis visus ad cavillationes faciendas, an non ex cathedra sum­ est in regularitate, in zelo missionum, in adhaesione summo pontifici usque ad sanguinis effusionem etc. mus pontifex sit locutus. 6° Concludit hanc definitionem adeo necessariam Ncc dicatur multos in Gallia hanc definitionem hac methodo exprimendam esse; nl®5 In primis petere. Etsi zelus illo ct devotio erga sanctam sedem materiam huius capitis cum materia8 praecedenti sit laudabilis, non tamen est secundum scientiam connectendo7, sancti cvangelii afferantur testimonia et ad sobrietatem. Unde dicere posset summus promissiones Christi exprimentia; deinde traditio pontifex ut aiebat ille1: Salva mo Domine non iam ct universalis ecclesiae sensus, quae semper hanc ab inimicis, sed ab amicis meis. Schola Gallica fortiter propugnat unionis cum veritatem tenuit; mox facti probatio, quo constat in sede apostolica immaculatam semper catholicam papa necessitatem et indefcctibilitatem sedis apostoservatam esse religionem et sanctam celebratam licae, licet admittat possibilitatem erroris transitorii, doctrinam8/ Ultimo definiatur his aut similibus ut in Honorio, aut Vigilio, aut loanno XXII, aut verbis: «Definimos, Romanum pontificem, per divi­ Nicolao I, quia tunc papa aut morietur, aut re­ nam assistentium, cum, ut supremus omnium Chri­ cantabit, et error eius non erit nocivus. Plenissime stianorum pastor, doctor et iudex, universam ec­ D autem confitetur papam esse superiorem episcopis, clesiam docet, ac proponit aliquid tamquam de fido et ipsi obedientiam debori, etsi non infallibili; qui credendum esse, aut tanquam fidei contrarium enim exigeret infallibilitatem in superiore ad obe­ reiicicndum. errare non posse. Si quis autem../ dientiam praestandam, non responsionem mereretur 36. Le Breton Aniciensis (n® 95) — Alius schema sed alapam. omnino probat, neo in aliquo emendandum arbi­ Opinionis Bossuetii gravitas ex eo patet quod tratur. Maxime ne eliminentur, ut nonnullis arridet, Bellarminus ad eam confutandam percurrat quadra­ verba tanquam dogma fidei, aut ultima, nempe: ginta casus allegatos erroris in summis pontificibus, Sciat se a veritate fidei.... defecisse. Et qui existi­ usque ad tempus suum (non computatis casibus mant his mediis terminis posse conciliari animos Galilaei, falsarum decretalium etc.). Porro, quid­ et unanimitatem obtineri, proreus errant. Si ali- quid sit de aliis, pro casu Honorii non aliud effu­ 1 Ex professione fidei edita a Graecia in concilio Lugda- gium habet nisi dicere concilium sextum esso vitia­ nensi secundo. tum, et vitiatas litteras Leonis II, et exinde decepta • decidere ed. alia concilia et summos pontifices. lamvero ista 1 qua hinc ed. responsio, adeo absona, exemplum praebet eius 4 ad definiendam ed. demonstrationis quae dicitur reductio ad absurdum. 5 allegando add. ed. • materia om. ed. ' praecedentibu» connecti ed. • et f anctam—doctrinam om. ed. 1 Scilicet Voltarios, insignii ilk aebalo, coiai verba ïaec eunt: Mon ZXcM, délivre:-mai de me» ami»; je me eKarge de "(i CRF1C1NÛ 1007 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1008 Ad absurda reducitur Bellarminus dum vult tueri A solam licitum eat minoribus maiorum suorum motisententiam suam et subvertit omnem historicam bus resistendi, vel pravos sensus libero respuendi certitudinem; quae si nutet, omnia concilia et evan­ etc.- Verbo Hadriani II ad synodum ViliL Undo geli simul nutant, et victores evadunt Renan et si papa ait infallibilis, ecco papa infallibiliter doalii increduli, et omnia monumenta Christiana non clara ns Romanum pontificem posse accusari et anathemate plecti propter haeresim. Vide etiam sunt nisi congeries fabularum. Videant iam sancta aedes et concilium si hacc canonem 21 huius concilii. (n definiendo articulo fidei nihil potest ot debet non sufficiunt ad non condemnandos catholicos cum periculo schismatis et amissionis dominii tem­ infiucre nisi clara cognitio ait, factam oase do eo revelationem α Deo, quando nempo certo constat poralis sanctae sedis. Si persistant patre/, haec addenda requiruntur: illum contineri in Scriptura sacra aut traditione. .Declaramus autem nos in numero infallibilinm Episcopus peccaret mortaliter votum dando tantum decretorum non ponere ca quao α summo pontifice ex pia affectione erga sanctam sedem, alloquio non * quatn in­ per physicam vel moralem violentiam obtinerentur. minus definienda veniret impeccabilità' Praeterea per prao/entem definitionem non intendi * . * fallibilità mus inculcaro summum pontificem in semetipso Traditio nedum videatur constans pro infalliinvenire fidem quam definit, vel circa ipsam recipero bilitate, videtur o contra pro altera sententia stare a Deo speciatum inspirationem. Siquidem eruitur ex innumeris monumenti. * et factis. Sanctus Augu,tifides ex consensu ecclesiarum1, quem consensum B nus specialiter est clarus, ct videtur totaliter nuvum exquirere tenetur papa per consilium, lectionem, dogma ignoraste. Non potuisset, stante ca tradi­ orationem et alia media naturalia ct supematuralis. tione, approbari libor Bossuetii Erpositio etc., in Insuper absit quin aliquis per praesens decretum quo solus primatus memoratur. Nec in catechismo existimet ioiuriam fieri sacrosanctae sextae synodo, cardinali» Patrizi dici po/set, agendo do ecclesia quae intacta remanet cum omnibus decretis et docente: Intendo il sommo pontefice, . . . ed insieme anathematibus ibi contenti/, etiam contra Honorium tutti i resecrí che sono a lui uniti. qui foerat papa antiquae Romae. Absit etiam quin Ioanne» XXII dicitur voluisse definire iustos aliquis praesumat defendere sententiam inter reeen- non fruì visiono beatifica ante ultimum judicium. tiorum iansenistarum errores proscriptam, nempo Non fecit: sed quomodo constabit istud non posse ecclesiam errare posso in factis dogmaticis. Quin­ evenire? posset errare papa ignarus, pertinax, superimmo omnino reprobamus temerariam aliquorum bua, volens aliquid definire contra omnes suos car­ theologorum sententiam, qui acta concilii VI oecu­ dinales, posset fieri insanus, melancholicus, prae menici adulterationis et interpolationis accusaverunt senio deficiens. . quot casus absoni possent evenire! in sententiis a synodo latis. Tandem declaramus Tandem protestatur ne maioritas votantium quod per praesens nostrum decretam nulla vis minoritati os occludat, ct tyrannicum imperium in tribuitur bullis aevorum praeteritorum excommuni­ eam exerceat, libertatem tollendo, quae si negatur, cantibus reges et principes, ad probandum pon­ auctoritas concilii postea denegari posset. Sed oa tificem Romanum aliquod ius sive directum sive C impossibilia esso confidit in concilio directo a Spi­ indirectum habere in temporalia regum.M ritu sancto. Infallibilitatis definitionem requirentibus incum­ 38. Leahy Dromorensis (n· 50). — Alius pater bit onus probandi. Aliis sufficit diluere argumenta profitetur se firmiter tenere Romanum pontificem proposita. Hinc controversia, in qua iure suo ple­ quoties „ex cathedra- docet universalem ecclesiam nissime uti opinans intendit. Etsi probatur opinio esso infallibilem . Tamen definitio proposita videtur affirmans nunc extrínseco probabilior, quao tem­ esse prorsus inopportuna: inimici enim eam flocci poribus conciliorum sexti ct Constantiensis visa facient, catholici vero quam plurimi occasionem indo fuit minus acceptata, non ideo posset fieri definitio, capient deficiendi a fide. Consultius existimat re­ quae requirit unanimitatem moralem, iuxta illud verendissimus pater decretum concilii Florentini, Lirinensis: Quod ab omnibus, quod ubique, quod additis etiam declarationibus, confirmare. semper. 39. Cosi Prienensis cum Pagnucci Agathonicensi et Argumenta in schemate adducta nihil probant. Moccagatta Zenopolitano (n· 72). — Praemittunt alii Non textus Tu es Petrus, qui, si probet primatum, professionem summae reverentiae et amoris erga non ideo infsllibilitatem: nec magis in recte docendo Romanum pontificem, cuius definitiones dogmaticas quam in recte gubernando. Non textus Rogari pro et morales tanquam divina oracula venerantur. te... nam omnes admittent fidem non deficere in Agnoscunt eum accepisse a Christo Domino munus sede apostolica, errore momentaneo mox correcto; confirmandi in fide et pascendi etiam episcopos. et verba quae requuntur: Et tu conversus ... osten- D ideoque habuisse donum infallibilitatis, Post hnec dunt sicut Petrum, ita ot successores eius posse tamen declarant se non probare propositam de­ errare et converti. Non verba concilii Lugdunensis. finitionem. Rationes quibus moventur sunt: Io Scis­ Non onim dicitur: Suo debent iudicio definiri in falli· sura inter patres, cui plaudent inimici. 2° Ansa biliter seu irref ormabiliter. Nec dicitur non quam inde sument haeretici insurgendi vehementius esse prius consulendos episcopos. — Nec formula contra Romanum pontificem, cuius fai libili ta tern in Vili concilio subscripta, quia et gallicani tenent: nitentur demonstraro argumentis historicis, quibus in sede apostolica semper riguisse et rigere reram non facile respondetur. 3* Nulla utilitas vel necessi­ doctnnam, quia, si sedens erret accidentaliter, mox tas huius definitionis, rinu qua per novemdecim errore correcto, nulla erit realis interruptio in sedis saecula Romani pontifices ecclesiam gubernarunt apostolicen immaculata puritate. Et in cadera oc­ et immaculatam custodierunt. Adde nullo unquam tava synodo inveniuntur sequentia: n Romanum tempore tantam fuisse uuionem totius episcopatus pontificem de omnium ecclesiarum praesulibus judi­ cum suo capite quantum nunc videmus. 4· Gravis­ casse legimus, do eo voro quemquam indicasse non sima mala, scilicet disruptio unitatis et concordiae in legimus. Licet enim Honorio ab orientalibus post episcopatu, ruina plurimarum animarum, quas eccle­ mortem anathema sit dictum, sciendum tamen est sia hac sua definitione ab unitato separabit. 5° Sen­ quia fuerat super haereri accusatus, propter quam tentia contraria plurium et gravium theologorum. ’ «ce/oiie e4. * Manii. XVI, IMa. ì009 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1010 40. Cardinalis Riario Sforza Neapolitanus (n° 52). A Idem1 Bartholomaeus d'Avanzo suum ipse votum — Testatur alius inprimis doctrinam de infnllibili- typis mundavit. Erat autem tenoris sequentis: teto Romani pontificia viguisse semper in eua Super schemate proposito de Romani pontificis dioecesi, ct ita sperat futurum in posterum. Deindo infallibilitate. necessarium omnino existimat ut in schemate ex­ hibeatur norma, quii perspicue ot uniformiter inLaetentur caeli et exultet terra; gaudeat etiam tolligi poí.-it quando Romanus pontifex dicendus sancta mater ecclesia, quia parvus fons, qui crevit ait loqui ut supremus doctor omnium Christianorum, in fluvium maximum, ac diebus nostris in aguas no arbitrio fidelium vel etiam episcoporum relin­ plurimas redundavit, iam convertitur in lucem, ut quatur quando cius doctrina ut omnino infallibilis cum scripturis loquar, et mox ex gratia Domini habendn sit. Arbitratur per illa verba Jianr Mo­ nostri lesu Christi in solem omnino accrescet’. ntani pontificis inerrandae , . . ecclesiae extenditur Nimirum fons illo parvus dubitationum circa papae non uniis excludi omnem redem distinctionem inter inerrantiam, quem cancellarius quondam Sorbonae, Romanum pontificem et rederiam. Tandem de­ transversae prorsus ac deviae mentis vir, Gerson’, clarat »e animo Ructuare, nn expediat nunc tem­ occasione schismatis Occidentis in concilio Conporia proposita definitio, etsi in eius veritate ple- stantiensi saeculo XV noviter effodit, qui tamen uisRiine acquiescat. Voretur inobedientiue periculum, fermo exsiccatus, daemone discordiarum insufflante, veretur -cissuraa in clero et episcopatu, voretur no saeculo XVII crevit in fluvium maximum divisum in ferendis suffragiis unanimitas desit Suam hanc I in quatuor capita, Gallicanismum scilicet, lansenistrepidationem vult notam fieri beatissimo patri, mum, Febronianismum, Caesarismum, diebus hisco cuius iudicio penitus se remittit. nostris ex inopinato in aquas plurimas redundavit, 41. Dubar Canathensis (n * 49). — Alius novam quae intraverunt usquo ad animam ecclesiae, quam formulam proponit secundae partis capitia propositi lesus Christus Dominus noster acquisivit sanguino suo pretiosissimo. Sed iterum dico, laetentur caeli quod est de infallibilitate Romani pontificis: „...lline sacro approbante concilio1 docemus et gaudeat sancta mater ecclesia ; nam aquae ipsae ot tanquam fidei dogma definimus Romanum ponti­ redundantes iam convertuntur in lucem: orta enim ficem cui in persona beati Petri dictum est ab est aurora veritatis in distributo schemate de Ro­ eodem Domino nostro lesu Christo: Ego rogavi pro mani pontificis inerrantia, atque aurora isthaec te ut non dejiciat fides tua, cum supremi omnium Christo duco atque opifice mox in lucem solem­ Christianorum doctoris munere fungens pro auctori­ que vertetur. Gaudeamus in Domino et nos supremi pastoris. tate definit quid in rebus fidei et morum ab uni­ versa ecclesia tenendum sit, per divinam assisten­ Christi vicarii, oves et agni! De qua enim re agitur ti am errare non posse; et eiusmodi definitionibus cum de Romani pontificis infallibilitate agitur? uno internum fidei assensum ab omnibus Christi fideli­ verbo dicam, de summa totius rei ebristianao. Re bus praestari continuo debere. Insuper declaramus sane vera ecclesiam esse regnum a lesu Christo praedictam Romani pontificis inerrantiam seu in- Domino nostro in terris fundatum plenum, indepen­ fallibilitatem ad idem et omne proreus obiectum deos. atque adeo omni perfecta humana societate porrigi, ad quod ipsius ecclesiae infallibilitas ex­ perfectius, ecquisnam catholicorum ibit inficias? Iam vero quemadmodum in ordine cauealitatis necessum tenditur .. / Hac nova formula videtur magis directe definita est ponatur causa quae producit et non producatur; infallibilitas; et praecluditur locus cavillationibus in ordine cognitionum, notio aliqua quao explicat illorum theologorum, qui praevium requirunt ec­ et non explicetur; in omni aedificio, fundamentum clesiae consensum ut pontificiae constitutiones vim quod sustinet et non sustineatur; ita in omni per­ habeant obligandi. Restituatur ordo verborum ut fecta independenti societate potestas requiritur adeo est in evangelio: Ego rogari pro te. Tandem ad­ suprema, ut in gubernatione, in ad min i strattone, in legibus tum ferendis tum interpretandis, in iudiciis, datur canon de infallibilitate Romani pontificis: „Si quis dixerit Romanum pontificem, cum pro in cunctis robus praesit omnibus, et subsit nemini. supremo doctoris munero et auctoritate definit Cum itaque suprema isthaec potestas in ecclesia quid in rebus fidei et morum ab universa eccle­ sub primatus nomino veniat, qui Romano pontifici sia sit credendum, non esse per divinum asaisten- competere ex catholicis dubium nemini, sequitur tiam nb errore immunem seu infallibilem’; ana­ quod Romanus pontifex in ecclesia primatum gerens in omnibus gubernet et non gubernetur, iudicet et thema sit/ 42. D’Aronzo Cahensis et Theanensis (n· 103) — non indicetur, mittat sed non mittatur; tautummodo Alius gratulatur summopere do schemate proposito, ergo carebit primatu in ordine ad veritatem ita ut ot multiplici argumento probat necessitatem et D non doceat sed doceatur? Vel ergo primatus, hoc maximam utilitatem definiendi infallibilitatem Ro­ est suprema potestas, in ecclesia non est, adeoque mani pontificis; quae adeo cum eius primatu con- non est perfecta societas, vel qui primatum gerit nectitur. ut ipso primatus in ordine ad veritatem Romanus pontifex est infallibilis; primatus enim non sit nisi inerrantia. Optat ut in definitione in ordine ad veritatem nihil est quam inerrantia. triplex adversariorum subtilitas conficiatur: qua Rursum in omni humana perfecta societate pri­ nimirum nomine sedis Romanae intelligi volunt vel matus isto in ordine ad veritatem, hoc est inerrantia, ttnirersalem ecclesiam, vel peculiarem clero ac po­ saltem extrínseco praesumitur; ox quo enim suprema pulo Romano constantem, vel tandem integram potestas posset in erroris vel iniustitiae suspicionem Romnnornrn pontificum scririn. Itaque approbat venire, omne ius ad obedientiam subditorum amit­ quidem primam partem schematis, sed 1° addenda teret. cum nemo erranti parere teneatur; at in putat verba concilii Florentini oecumenici quae ecclesia societate spirituali primatus iste est prorsus habentur in schemate de ecclesia pag. 21 (544 C ul; fundamentalis intrinsecus. Equidem intellectus ho­ 2° vult totam orationem ita concinnari ut omnino minis veritatem sitit, adcoque dì! unquam vere tripartita illa inanis distinctio evacuetur. spiritui imperat nisi veritas: cum ergo inerrantia i Formulam quae sequitur om. ed.; eam ex codice autographe addidi. * seu infallibilem om. ed. CiiXUlL·. OKNKRAL·. TONUS LI. 1 Quae sequuntur ex folio seorsim impresso ipae adnri. ’ Esih. X.d; XI. 10. ’ Vid. Petit-Didier, Lhsttrt. de cvncü Cvnelafdinui, p<<. S. edit. Luxemharg. M 1011 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1012 Age vero: et do ipso novo schemate distributo live infallibilitae ait certa sponsio pro veritate, ipsa A ■ablata aufertur etiam unica illa ratio propter quam quaedam diligenter veniunt ponderanda. Aurea quidem est prima illa pericopea ex pro­ spiritai primatui ex conscientia obedi re tenentur, atquo adeo perfectum ecclesiae regnum radicitus fessione fidei in Lugdunensi II concilio editao; nec minus efficax ad probandum esset socunda pericopcs dissolvetur. Sed iam ut propius accedamus, in ecclesiae ox formula sancti Ilormisdae papae desumpta, nisi regno veritas non esi aliqua idea, sed persona di­ adversarios haberemus praeiudicala mento tractanto·. vina: Ego sum veritas scilicet Dei verbum caro Nemo nescit quod ante exortas haeresea vel ipsi factum, quod habitavit in nobis, rut viam vitae patres ct concilia securius loquebantur, quao post manifestius demonstraret, doctrinam humano generi adversariorum cavillationes aliis corte verbis pro­ tribuens salutarem-1. Qui profecturus ex hoc mundo posuissent. Iam vero scimus omnes, quod Gerson ad Patrem, venturus iterum sd iudicandum, tem­ ut inauditam usquo ad sua tempora inter catholicos porariae huic personali ot visibili absentiae suae de Romano pontifice opinionem tueretur, omnium abunde providit in Petro, quem petram constituit sanctorum patrum atquo conciliorum testimonia quae ac fundamentum regni sui, hoc est ecclesiae, atquo sedi Romanae inerrantia» praerogativam tribuunt, vices ct voces suas illi tradidit in hoc regno suo vel 1· ad significandam universalem ecclesiam detor­ sub symbolo clavium, ita ut quodcnmque solverit quebat, vel saltem 2* ad particularem Romanam in terra vel ligaverit, ab ipso Christo solutum vel ecclesiam, clero ac populo Romano constantem; ligatum foret in caelis’. Quare cum Petrus pascit J 1 quas umbas depravationes ambabus ulnis amplexati oves et agnos, Christus pascit; cum Petrus solvit fuerunt Gallicani, caeteriquc quotquot sunt huiusco vel ligat, Christus solvit vel ligat; cum Petrus Romani pontificis praerogativae osores. Verum est quod Bosauetus ipse prorsus α veri­ iudicat, Christus iudicat; cum Petrus docet, Christus docet; cum Petrus confirmat fratres, Christus con­ tate absonas recognoscens interpretationes basco, ab firmat. Non aliunde ergo Petri inerrantia derivat illis se abstinet; at tertiam proponit duabus illis nisi immediate ox ipsa substantiali veritate, quao nequiorem. Igitur ut distinctionem illam Oeraonii voluit ut infallibile magisterium, ecclesiae societati inter sedem ac sedentem retineret, novam excogi­ spirituali tam intrinsecus essentiale, cunctis diebus tavit subtilitatem adserena, per Romanam sedem non semper vivens esset in supremo capite Petro, tam Romanum quemque pontificem singulariter sumptum, in docendo quam in confirmando pastores et fideles. sed integram Romanorum pontificum seriem intellioves et. agnos1. gendum esse, ita ut si quis Romanus pontifex hae­ Atque indo admirabilis illa oeconomia com­ resi m doceat ab alio successore emendaretur!? Ex prehenditur, quam in institutione ecclesiae suae qua subtilitate sequeretur quod Romana sedes non auctor fidei nostrae ac consummator Christus ad­ quidem inerrantiae. ut patres ct concilia loquuntur, hibuit. Nimirum de aeternali isto admirando aedi­ ■ed indefectibilitatis tantummodo praerogativa gau­ ficio, quod est ecclesia, extollendo cogitans prius deret! Incredibilia haec sunt sophismata, sed vera, de fundamento fuit sollicitus; quare sicut ad Abram atque adeo a Vaticano concilio per ipsam catholicae dixerat olim, tu vocaberis Abrabaam. ut in mu- C fidei definitionem peuitus exsufflanda. tationo nominis iugiter novae suae missionis atque Quare adhibeantur equidem in schemate duae officii recordaretur, ita ad Simonem inquit, tu vo­ illae citatae pericope·, eed praeponantur verba con­ caberis petra, quia super te aedificabo ecclesiam cilii Florentini, quae habentur in primo schemate meam4; fundamento autem constituto, iam de aedi­ pag. 21 ; et quidem ita concinnentur ut omnino ficanda ecclesia cogitat dicens ad apostolos: Euntes tripartita illa inanis distinctio evacuetur; et post *. docete Itaque ne diceretur ecclesia fundata supra recitata v.-rba Florentini concilii (quod expresse de­ ■eipsam, prius designatur fundamentum Petrus in claretur occumenicum) addantur immediate verba, fundamento primario, Christo, immediate fundatus quae in novo schemate proponantur ad fidem ca­ BEgo dabo tibi·» pEgo rogavi pro te“; postea con­ tholicam definiendam. vocantur aedificatores ecclesiae, hoc est apostoli, Et quoniam tripartitae illius insanae subtilitatis sub Petro capite, qui eos doceat et confirmet, ita asseclae concludunt necessarium inde esse ut Ro­ ut Petrus ad aedificationem corporis Christi in manae sedis vel ecclesiae Romanae fides habeatur, omnibus ab apostolis quidem accipiat adiutorium, at negant omnino necessitatem adhaerendi absolute sed firmitatem in fide docenda, hoc est inerrnntiam, et ex corde Romani pontificis definientis fidei ; id­ nonnisi immediate a Christo; sicut iam prima vice circo explicita huiusmodi necessitas immediato, ab­ in confitenda divina illius filiatione non caro et solute atque ex corde adhaerendi declaretur. sanguis revelavit illi, sed Pator ipse caelestis mani­ Postremo quoniam, ex dictis, infall i bi lit as cum . * festavit D primatu tam arcte connectitur ut primatus ipse in Quae omnia vclut per lancem saturam delibata ordine ad veritatem non sit nisi inerrantia, primatus iam abunde conficiunt quod dubium super Petri vero sit ipsius ecclesiae fundamentum; de Romani inerrantia sit dubium super exietentia ecclesiae, pontificis primatu in capito schemati· de ecclesia quae idcirco gaudet modo super schemate proposito, * pertractandum convenientius omnino videtur. quod sit velut aurora; sed et gaudebit cum aurora Atquo haec pro temporis mei angustiis vol le­ iithaeo per dogmaticam definitionem crescet in viter attigisse sufficient: caetera si quae desideren­ lucem, atque in solem convertetur: quando enim tur explicanda, dabimus coram in deputatione illu­ oritur eoi, omnes bestiae silvae rugientes contra strissimorum ot reverendissimorum patrum pro rebus ipsam m cubilibus suis collocabuntur, scilicet discor­ fidei, cum do huiusce schematis reformatione agetur. diarum daemones in infernum detrudentur cru­ Datum Romae ex 8. Dorothea, et praesentatum ciandi7. dio 17 martii 1870 in secretaria concilii Vaticani. t Bartholomaeus d’Avanzo, episcopus Calven, ac > Cooc. Later. IV, cap. Firmtfer. Theanen., administator apostólicas Castellaneten. » Matth. XVI, 18, 1». • loon. XXI, 17; Lacas ΧΧΠ. 82. < Matth. loe. eiU » Matth. alt t. 19. • Matth. XVi, 1β. 7 Psalm. CHI, 24. 43. Filippi Aquitanus (η® 102). — Doctrinam do infallibilitate Romani pontificis adnectendam alius censet capiti XI et novum schema proponit pro hac hypothesi. 1013 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1014 44. Pedicini Barensis (n® 100). — Postquam in A distinctione inter sedem et sedentem. Praeterea, capito undecimo doctrina de Romani pontificis *in cum ecclesia sit infallibilis per Christi vicarium in­ fallibili tato exposita fuerit, peropportunum putat fallibilem, non est danda infallibilitas ecclesiae ut alius quaedam addoro de obligationibus, quibus typus et norma infallibilitatis vicarii. fideles erga pontificem obstringuntur. Schema 50. Ricdardi Reginensis (n® 62). — Apertissima corum quae addenda sunt tradit reverendissimus verba apponi necease eat, ait alius, ut appareat pator. nexus inter infallibilitatem sedis et sedentis in ea. 45. De Bianchi Dottala Tranensis et Nazarenus 51. Cerruti Savonensis-Naulensis (n® 57). — Alius cum Barensi, Tarentino, Bossanensi, Palracensi, Tri· sentit verba non satis praecisa haberi hoc capite. ventino, Reginensi, Smyrnensi, Mileten si, Casertano, Nam 1° historice loquendo primatum Romana ec­ Tricuricensi, Cacensi, Marsicensi et Potentino, Pen· clesia ab ipso Domino non videtur accepisse: quam­ nensi et Atriensi, Castri Maris, Anglonensi, Nolano, vis verissimum sit Deum ex ineffabili sua provi­ Gallipolitano, Tanensi, Thyatirensi, Aquilano, Lari· dentia primatum et arcem religionis in Romana nensi, Liparensi, S. Angeli Lombardorum et Bisa- ecclesia constituisse ac iugiter firmasse; 2® sententia densi (n® 101). — Alius cum 25 episcopis censot deducta ex concilio Lugdunensi ad rem non facit: occludendam essu ianuam distinctioni invectae a nam cx ea non constat Romanum pontificem etiam Gallicanis inter Romanam sedem et Romanum solum quaestiones dc fide dirimere posse, et quae pontificem. Iam vero ex illis quae praemittuntur de fido tenenda sunt proponere. Praeterea verba definitioni sequitur quidem Romanae aedi compo- 1 illa pro auctoritate redundare videntur: et illa alia tere inerrantium: at non praecluditur adversariorum hanc Romani pontificis ... ad quod infallibilitas ec­ effugium. clesiae extenditur, dubium excitant utrum duplex sit 2° Post formulam sancti Hormisdae expedit infallibilitas, alia ecclesiae, alia Romani pontificis. adiicero verba sancti Agathonis papae in epistola Doctrina de infallibilitate Romani pontificis locta in actione IV concilii Constantinopolitani ΙΠ, optime exponitur hac formula: nRomanus pontifex, nempe: „Haec est vera fidei regula, quam vivaciter per divinam assistendam' cum uti supremus omnium et in prosperis et in adversis tenuit ac defendit... Christianorum pastor et magister universam eccle­ apostolica Christi ecclesia; quae per Dei omni­ siam docet, ac proponit aliquid tamquam de fide potentis gratiam a tramito apostolicae traditionis recipiendum, aut tamquam fidei contrarium reiiciennunquam errasse probabitur, nec haereticis novi­ dum, erraro non potesta. An vero haec doctrina tatibus depravata succubuit0'. Haec additio peru­ sit proponenda ut dogma fidei in concilio Vaticano, ignorat adhuc reverendissimus pater. tilis est etiam pro. defensione Honorii. 3° Ad vitandas omnes inposterum cavillationes, 52. Epicent Aturensis (n® 53). — Novum schema in definitione disertis verbis significetur, infallibili- de infallibilitate Romani pontificis proponit alius tatem Romani pontificis non pendere ab ecclesiae reverendissimus pater subnectendum statim post acceptatione. verba ultima definitionis concilii Florentini plenam 4° Melius foret fortasse doctrinam do infallibili­ potestatem traditam esse cap. XI, pag. 21, lin. 14 tate Romani pontificis adnectere capiti de eius i J [544 D s]. Addit etiam canonem quo contraria doc­ primatu, et in fine peculiarem canonem de hac doc­ trina damnatur. trina subiungere. 53. Aggarbati Senogalliensis (n® 56). — Alius no­ 46. Targioni Volaterranus (n° 99). — Alius novum vum caput et canonem de infallibilitate Romani caput de infallibilitate Romani pontificie, adiecto pontificis exhibet Et in fine addit opportunum sibi videri ut summus pontifex in suis decretis declaret etiam canone, concinnat et tradit. 47. Raess Argentinensis (n® 97). — Necease om­ modum quo loquitur, et partes determinet quae nino est iuxta alium omnia effugia adversariis prae­ obiectum definitionis constituunt. 54. Boscarini S. Angeli in Vado (n® 55). — Ra­ cludere. Quapropter diserto asserendum, Ie de­ creta Romani pontificis habenda esse ut infallibilia tione habita tricarum et cavillationum quibus etiam ante episcoporum consensum; 2° eis prae­ lansenistac utuntur, inquit alius pater, definitio standum internum mentis assensum; 3° huiusmodi infallibilitatis Romani pontificis verbis quibus fieri assensum dobero esso absolutum, non suspenelvum. potest clarioribus facienda est; potissimum prae­ Hinc post verba illa ecclesiae . .. extenditur, haec cludi debet effugium quod inimici habere putant alia addenda sunt: „Ex quo sponte fiuit ab omni­ in distinctione inter sedem et sedentem. Hinc bus ct singulis Christi fidelibus ubique terrarum caput integrum emendatum proponit. 55. Fillon Cenomanensis cum Maupoini S. Dionysii, degentibus, cum primum eiusdem suprema indicia ipsis innotuerint, non solum externum obsequium sed Elloy Tipasitano ei Dubuis Galcestoniensi (n® 48). ot internum mentis cordisque assensum cum plena I — Novum proreus schema capitis do primatu et et absoluta fidoi obediontia esso1 praestandum.0 infallibilitate Romani pontificis proponunt plures 48. Cardinalis Gonella Viterbiensis cum aliis ut alii patres. in altera synopsi, num 12, col. 939 (n° 46). — Io 56. Bindi Pistoriensis et Pratensis cum cardinali capite de infallibilitate Romani pontificis non satis Corsi Pisano et aliis Italiae Centralis (n® 98), — praeclusum videtur pluribus patribus effugium re- Dirimendam putant alii patres notissimam contro­ centiorum gallicanorum, qui inter alias conditiones versiam diu agitatam, et oportere ut paucis luculenrequisitae ut pontifex dicatur loquutus fuisse ex tisque verbis ostendatur ox ordinata collatione, et cathedra, recensent assensum saltem tacitum epi­ legitima interpretatione locorum cvangclii prae­ scoporum. Existimant etiam reverendissimi patres rogativam infallibilitatis concessam fuisse ecclesiae textum illum Ego rogavi etc integrum esse citandum medianto Petro, non autem viceversa. Canonem usque ad fratres tuos. Hinc novum schema pro­ etiam putant subiungendum: „Si quis dixerit Ro­ ponunt huius capitis, additis etiam tribus canonibus. manum pontificem uti supremum ecclesiae caput 49. Berteaud Tutelensis (n· 51). — Non sine in definiendis iis, queo ad fidem moresque1 per­ cautione iuxta alium allegari debuissent verba con­ tinent, aut falli aut fallere posse; anathema sit® cilii Lugdunensis: sunt enim quidam abutontes Postquam animadverterunt debuisse fieri aliquam ■ Mansi XI. Ή4. ’ rwe om. ed. 1 fer divinam ainstcntiam ra. ed. • fi vnvrta ed. 1015 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1016 distinctionem inter promissionem infallibilitatis per Λ concilio Florentino noluisse hanc praeeminentiam ▼erba illa Christi. * Ego rogari pro te etc. et prae­ admittere; addit cardinalem Lothoringium in Triceptum Petro datum per sequentia: Et tu aliquando dentino hanc praeeminentiam aperte negasse, ut con­ conversus etc.: ex qua distinctione subvertuntur stat ex Pallavicino lib. 19, cap. 16’, et concludit penitus nonnullae difficultates historicae adversus vorbis eiusdem cardinalis ad Pium IV: „Verum ser­ hanc Romani pontificis praerogativam, addunt ne­ vitium aedis npostolicac non esse in uno vel duobus , * cessarium omnino videri sibi: 1· ut accuratius ct verbis ad eius praerogativas expretius indicanda distinctius definiatur obiectum infallibilitatis ; 2° ut aed in obedientia provinciarum ot quieto’ chri­ characteres constitutionum seu definitionum dogma­ stianitatis/' ticarum certis firmisque formulis constituantur. Vo­ Quod vero pertinet nd infallibilitatcm, dicit huius­ lunt etiam formulam Hormisdae ipsissimis verbis modi d< finitionem, si fiat, novorum scandalorum et distinctionis signis referri; et verbis illis Christi : occasionem praebituram, et in perniciem plurimarum Aÿo rogari pro te etc. primum ct praecipuum locum animarum cessuram. Commemorat auctores doc­ tribui in hoc capite. trina et pietate insigne» qui contrarium senserunt; altcm dubia historiae ecclesiasticae, ob­ 57. Episcopi in seminario gallico apud S. Claram monumenta * (n· 106). — Plures qui unanimiter amplectuntur scuritatem traditionis, difficultates ex sacria litteris doctrinam de infallibili tate Romani pontifici-, tamen Addit, argumenta in schemate invocata non caso diversa proponunt emendanda. Media eorum pars irrefragabilia. Rogat propterea sanctissimum do­ schema capitis quale nunc est adprobat*1*4 animad­ minum nostrum Pium IX ut bac do re quaestionem vertendo dumtaxat restituendum esso ordinem ver- omnem interdicat, ct concludit satius osso in hoc borum Christi: Ego rogari pro U etc. Caetcri no­ concilio decretum concilii Florentini simpliciter re­ vum caput do hac doctrina condiderunt’. Duo novare. nutem ex eis’ haec addi in capite volunt... 9ut 60. Marti Surrnsis *(n 137). — In decreto pro­ Romanus pontifex ... munere fungens propria auc­ posito de infallibilitate Romani pontificie, inquit toritate definit ... non possit__ ita ut iudicium alius, adiudieatur papae * infallibilità absoluta, sci­ ipsius sit per se irreformabile et obligatorium, etiam licet abíque ulla conditione, separata, scilicet nullo ante consensum ecclesiae vel dispersae vel io con­ suppositu episcoporum assensu, personalis, scilicet cilium congregatae; et haec Romani etc. * eiusmodi ut a sola pontificis voluntate pendent Plerique optarent in schemate aliquam capitum condere decretum infallibile. Iam vero * infallibilità interversionem hoc modo: Caput Vili. De ecclesiae pontificia hoc sensu intellecta nec opportune nec indefettibilità te, licito potest definiri: non opportune, propter in­ IX. De ecclesiae potestate. numera mala animarum et religionis quae inde X. De Romani pontificis primatu. , emergent * non licita, 1· quia nullis certis argu­ XI. De ecclesiae infallibilitate; ubi de infallibili- mentis vel ex scriptura depromptis vel ex tra­ tata Romani pontificis agendum esset ditione patrum vel ex concilili hoc privilegium Unus tandem4 adoptans novam formam capitis comprobatur; 2® quia per hanc definitionem im­ a praecedentibus patribus propositam, post illa C mutaretur constitutio qoam Christus ecclesiae suae huiusce formulae verba episcopis antea consultis, rei impertitus est. etiam inconsultis haec addit: „ Cognita eorum fide, 61. W’ierzchlcyski Leopoliensis latini ritus et Pumeliori quo ipse judicaverit modo. Saepius enim kalslci TamorieHsis (n· 134). — Duo alii patres nec facile nec opportune io concilium adunarentur profitentur se admittere ut veram doctrinam de episcopi, et tamen ecclesia nunquam potest contro­ infallibilitate Romani pontificis. Sed propter ea versiarum indice destitui (8. Franciscos Salesius1)". quae huic doctrinae obiiciuntur ex aliquibus patri­ 58. Cardinalis Patrùi (n· 148). — Alius ad prae­ bus, et historia, praesertim ex concilio ©ecume­ cavendas difficultates fortasse suborituras optat nico VI. necnon propter mala quae ex bac defini­ pauca verba addi huic capiti, scilicet: w... munere tione sequerentur praesertim in nonnullis regionibus, fungens per se propria auctoritate definit quid ... censent non esse opportunum ut haec doctrina de­ tenendum sit, etiamsi nullus accesserit assensus4 finiatur. Vel certe non ante definienda est quam ecclesiae vel dispersae vel qnitae, errare non possit." omnes difficultates adversus eam propositae penitus 59. Callot (Jrantnsis (n° 131). — Protestatur dissolvantur. alius se abhorrere α consiliis eorum, qui papae 62. Mac Evilly Galviensis (ne 136). — Plures primatum et hanc petram fundamentalem ecclesiae patres’ multis argumentis ostendunt non modo vel tantillulum concutere vellent. Censet nihilomi­ opportunitatem sed etiam necessitatem definiendi nus nihil omnino in hoc concilio dicendum de prae­ quo citius fieri potest in concilio infallibili tas Roeminentia Romani pontificis supra totam ecclesiam mani pontificis. Turbae quas movent adversarii, et concilium generale, nihil de eius infallibilitate. et mala quae minantur, sunt et ipsa argumenta Quod spectat ad illam praeeminentiam, citat sen­ pro necessitate huius definitionis. Tantam esse tentiam aliquorum doctorum infallibilitati papae, putant huiusmodi necessitatem ut si forte ab bac faventium, qui docent eum posse in certis quibus­ definitione concilium abstineat, detrimentum magis dam casibus a concilio iudicari. Ita Caietanus apud quam emolumentum causa fidei ex eo habitura sit Dellarminum, et DallOcca. qui tom. 1. pag. 194, Addo quod, palam iamdiu proposita controversia, suao Theologiae, asserit id certum esse apud omnes. fideles ius habent ediscendi ab ecclesia congregata Addit cx eiusdem theologi auctoritate Graecos in quid tandem credendum sit de hac re; adde quod omissio definitionis in rerum adiunctis, in quibus * SriliAet Cignoni BelloTscenri*. Cbarbonnel Soiopolitanui, versamur, efficiet certissime ut in futurum non Dabais Grivuloaiearis. Msapoint H. Dion y ri i, Elloy Tipuitanas, theorotico tantum sed etiam practice veritas ipsa Sergent Corisopileniis, Fillon Cenomaneasis. Grayer abbas de rejiciatur, maximo animarum et ecclesiae totius Tnppa. Le Breton Ânkienais. detrimento. Plura prosequuntur reverendissimi pa­ 1 Allan Meldenris, Rousselet Sagiensi», Géraalt de Langalerie Bellketiie, Ravinet Trecraris, Régnault Carnutensw, Foulquier tres cx quibus coniiciunt patres concilii Vaticani MlmaLearis, Frochaad Lemovfcenau, Macedo Costa Belemensis. suo officio iudicum, custodum, et testium reve■ 4 * ■ Plan lier Neman teoria et Kobès Methonensb». Régnault Carnutenris. quae aids indunt ran*, om. ed. eonsenme ed. * cap. 16 om. ed. 1 pace ed. • Lege: Altas pater 1017 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1018 lationis graviter dcfuturos ei in fallibili tatem Ro-. iudicio definiri . * Hinc sacro approbante concilio1 mani pontifici * renuant definire. etc." Solvunt deindo difficultates opponi solitas con­ 67. Le Courtier Montis Pessulani (n® 29). — Alius tra opportunitatem, et in fine suae dissertationis ita statuit: Ad definiendum de fide esse infallibilinonnulla attingunt do veritate rei definiendae, quam tatem summi pontificis, deberet constare de eius dicunt esso cum primatu papae coniunctiaeimam definibilitale:- porro constare non videtur. et nb eo prorsus inseparabilem. Professio fidei edita a Graecis in concilio Lug 03. Meirieu Diniensis (n· 21). — Alius censet dunensi II non est actus conciliaris. Formula sancti secundam partem definitionis latius patere quam Hormiadao probat tantam indefectibilitatem in sede primnm, et formulam eligendam huiusmodi esse Romana. Textus ut non deficiat fides tua agit de debere, qua una pars definitionis cum altera ap­ virtute fidei, quae virtus non exigit ab omni errore prime concordet. ludicat insuper propositam for­ praesorvationem, et praeterea oratio Christi, propter mulam aliquem adhuc locum relinquere forte cavilla­ libertatem humanam, non effectum semper obtinuit, toribus ... quare sequentem mallet: „Ut Romanus verbi gratia ut omnes unum sint. Textus et super pontifex .. . definit quid ab universa * ecclesia cre­ hanc petram non probat, cum super hanc petram dendum vel tenendum sit, etiam ante assensum aedificanda sit ecclesia advéreos quam errores non ecclesiae vel disperano vol in concilium congregatae, praevalent. Aliunde nec textus supra citati nec monumenta praelaudata lucem claram in hac quae­ erraro non ponsit, et hanc etc." 64. Hindi Jazirensis Chaldaeorum (η® 27). — stione, per tot saecula, unquam attulerunt, cum Optaret alius aliquam declarationem qua, quid per nihilominus et Florentina et Tridentina synodus vocem illam morum intelligcndum sit, clarius con­ ab omni super hanc definitione abstinuerint. Quare iudicat caput additam de infallibilitate summi ponti­ staret. ficis nunc melius relinquendum inter scholarum opi­ 63. Cardinalis Pecci Perusinus cum Nucerino, Tifematensi, Tudertino, Civitatis Plebis, Fulginaten- niones, prae difficultatibus theologicis et historicis, si, Nursino, Amerino, Eugubino, Narniensi (n° 17). — prae omnimodis periculis in definiendo, nullamquc Lin. 11 [701 De] post verbum recognoscit, adden­ iacturam inde emergere posse sive pro salute ani­ dum pluree putant: quod et universalis ecclesia pro­ marum sive pro auctoritate plena summi pontificis, fitetur. Ratio: tum ut veritas clarius patescat, tum dum aliter et animabas et societati et ipsimet summo no dicatur, veritatem, de que definitio statuenda pontifici quiddam detrimenti (quod Deas avertat est, principio inniti ab ipsa sola Romana ecclesia et totis ipse viribus vellet elongare) accidere posset. 68. Di Pietro Nyssenus (n· 86). — Alius reveren­ admisso. In definitione ad tollendum omne dubium an quae definiuntur de fide tenenda sint, adden­ dissimus pater censet, quod Puberior desideratur dum proponerent, lin. 8 [702 a e| post munere fun­ doctrinae, quae traditur, expositio. Quaecomquo gens: „declarat se pro auctoritate definire" etc., vel: demum sit definitionis formala, quam prae ceteris „cum declarans eo supremi omnium Christianorum aliqua forte prudentiae ratio adbibendam suadeat, doctoris munero fungi, pro auctoritate definit" etc. id efficiendum eat. ut, quae docentur, manca non Optarent ut vel in hoc capite vel in capite IX ali­ videantur, nullaaquc cavillationibus1 (quantum fieri quid adiiceretur de infallibilitate summi pontificie potest) relinquatur locas". 2. „Primatus et infallibili tos summi pontificis una cum episcopis definientis, idquo eo vel magis arctissimo vinculo inter se cohaerent, cum ipsius quod nullibi do hoc expresse verba fiant. 66. Zelli abbas S. Pauli de Urbe (n° 20). — Alius primatus in ecclesia divinitus instituti vis et ratio sequentem redactionem proponit: „Ex doctrina postulet4, ut Romanus pontifex absque erroris superius a cobie declarata et definita12 colligitur, formidine catholicam veritatem edocere, eiquo re­ sanctam Romanam ecclesiam, quae α beatissimo pugnantes errores damnare valeat. Si tamen, apostolorum principe fundata, Christi promissionem mutata locutione semper adbibita in superiori ca­ illis verbis; Tu es Petrus et super hanc petram pite, hic dicatur Romanae ecclesiae, non Romani aedificabo ecclesiam meam3, nempe orbis totius prae­ pontificis primatus, etsi non mutentur nisi verba, fecturam et ecclesiao fundamentum4 nb eodem nexus inter unum ct alterum caput, prout iacent accepit, super universam ecclesiam catholicam sum­ prima addendi capitis verba, primo intuitu non mum ot plenum primatum et principatum obtinere5* . videtur satis esse perspicuus." 69. Mac Hale Tuam ensis (n° 4). — Alius re­ Si quidem Petrus, qui primus apostolorum ex cae­ lesti revelatione fidem divinitatis Domini nostri lesu verendissimus pater haec breviter significat: „Haud Christi concepit et professus est®, Romanis ponti­ praetereundo omnino argumenta ab intrinseco, ra­ ficibus successoribus suis, fidei firmitatem qua fratres tiones ab extrínseco praecipuo desumptas adversas >uns episcopos confirment7* , ecclesiae episcopatum D novum schema de infallibilitate Romani pontificis ex clavium regni caelorum traditione® et pascendi sacro concilio proponere volo." 70. Mullen Eriensis (n° 8). — Alius reverendissi­ universos Christi fidolee, tam oves quam agnos® auctoritatem reliquit, ideo in aedo apostolica i mm a-, mus pater: „Cum inter patres Vaticani concilii sit culata est semper catholica servata religio et sancta sententiarum varietas, ct aiiis proposita formula celebrata doctrina10. Et sicut Romanus pontifex placeat, aliis autem non; credit posse exarari formu­ prae cacteris tenetur fidei veritatem defendero, sic et lam, quae ab omnibus acceptetur. Ipso novam quae de fide subortae fuerint quaestiones suo debent formulam cudit, quae in omnibus ct singulis exac­ tissimo eadem est nc in schemato proposita praeter 1 unirer» om. ed. has duas verborum adiunctiones ; scilicet post verba 8 Capite XL Lucae: Ego pro te rogari, ut non deficiat fides tua, • Matth. XVI, 18. addit: Et tu aliquando conversus confirma /ratres 4 S. CbryiMlomas ia //oc scitote oper. t. 8, p. 124, 273, 28Ì 8 Pro fert io fidei Graecorum in concilio oecumenico Lug­ tuos. Item loco illius incisi: cvm supremi omnium dunensi secando. Christianorum doctoris munere fungens etc., hoc aliud • Matth. XVI. 16. substituit: cum confirmans doctrinam episcoporum, 7 Lac. XXII. a± • Matth. XVI. 19. • Ioan. XXI. 15, 16, 17. w Formula S. Uoreisdae papae, subscripta a patriów eon«iliiVIIL IManai, XVI, 27.1 ’ Profert, fidei in cene Lugduaeasi IL ’ concilia om. ed. * caviUalhnit ed. 4 jvtulent ed 1019 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1020 ac supremi amnium chrislîanorum dorions munere A.— Item no forte duri ad credendum dicent, papam fungens etc. Inter varias rationes, quas ad per­ potius quam concilium definitionem infallibilitatis suadendam hanc modificationem adducere posset, sollicitasse, addendum puto, sacro postulante et unam affert tantum; nempe quod sanctissimus do­ adprobante concilio. Demum desiderarem decreto minus noster in definiendo dogmate immaculatae canonem cxplicitum adnccti. Conceptionis prius episcoporum sententias rogavit, 74. BTcttrt Kaliis Vidonis (n” 5). — Alius re­ dein eas supremo ac infallibili suo iudicio con­ verendissimus pater duo observanda ct mutanda firmavit. Hoc exemplar sequens summus pontifex, proponit; 1· pag. 2 |702 a ;] verba pro auctoritate quando de robus fidei oc morum definit, apostolicae definii non satis clara videntur; possent forte mu­ sedi obsequium, ecclesiae unitatem, pacem et tran­ tari in ista alia: indicando algus obligando definit. quillitatem obtinebit. 2* Phrasim, quao pug. 2 lin. I (701 un] incipit hinc 71. Ballerini patriarcha Alexandrinus (n· 7). — sacro, ita mutandam proponit: rIlinc sacro adpro­ Alius reverendi?simus pater ita scribit: Ad eri- bante concilio, docemna ct tnmquani dogma fidei de­ dentiorem probationem veritatis in hoc decreto finimus, per divinam asaiatentiam fieri ut Romanus contentae, praeter allatas, vellem ut insererentur pontifex, cui in persona beati Petri dictum est ab aliae probationes depromptae ex vetusta et per­ eodem Domino nostro lesu Christo; Ego pro te ro­ petua ecclesiastica traditione, nec non ex constanti gari ut non deficiat jidrs tua, errare non possit cum Romanorum pontificum praxi. Unde pag. 2. lin. 1 supremi omnium rbri.-tinnorum doctoris munere (701 D ji] statini post notam (1) mallem adiici se­ R fungens indicando atque obligando definit «pud in quentia: rAc revera solemne nunquam non fuit rebu» fidei ct morum ab universa ecclesia sit te­ ecclesiae patribus Romanam Petri cathedram Rom.i- nendum, rt hanc Romani pontificis inerrantiao »cu numque pontificem apostolorum principis in ea infallibilitatis praerogativum ad idem obiectum Eucccssiorcm totius revelatae veritatis doctoren in- porrigi, ad quod ipsius ecclesia infallibtlitaa exten­ defectibilem ac vindicem praedicare; sicut ot con- ditur.’* stantissima1 extitit per omnia saecula eo rum dem 75. bemartis Gallellinensis-Norensis (n® 2). — Romanorum pontificum praxis suborientes undique Alius reverendissimus pater prae gaudio gestiens errores auctoritate propria irre fraga bili tor profli­ ambabus ulnis decretum amplectitur, ndprobar. et gandi; quae sane luculentissima auut testimonia novis rationibus magis sc magis confirmat, concluuniversalis ac perpetuae doctrinae de suprema ditque se vehementer exoptare ut quam citius Ro­ atque infallibili Romani pontificis auctoritate in mani p nti/iris infallibilitas ab oecumenieo concilio controversiis de fide et moribus definiendis. Sed Vaticano definiatur. cum reccntiori aevo ncc despiciendae, nec sine 7G. \'itezich l eglcnsis et Dubocorich Pharensis catholicae ipsiusmet unitatis discrimine in eam doc­ (n * 3). — Alii duo reverendissimi patres omnimode trinam excitatae fuerint contradictiones, ideo ut adprobant decretum; vellent ut post verba ad yuod revelati depositi integritati et ecclesiae incolumitati infallibilitas ecclesiae extenditur subjungerentur haec undequaque pro viribus prospiciamua, sacro appro­ alia: ret omnino coincidere; adeo ut qui unam bante etc. Insuper vellet ut huic decreto ana- C repudiare vellet, alteram quoque negare necessario logus canon adiiciatur. sequere tur. * 72. Languillat Sergiopolitanus (n· 1). — Alius 77. Duuey Montis Albani (n® 14). — Alius reve­ reverendissimus pater observat: Pin concilii Lug­ rendissimus pater postquam longa orationo pluri­ dunensis Ii textu qui citatur, post verba in beato mas atque graves rationes attulerit, quibus ipsi Petro apostolorum principe, haberi haec alia duo videtur plane demonstrari necessitas et opportunitas sire *vertice ; ea retineri mallet in schemate. 2e Id definiendi id concilio Vaticano infallibilitatem Ro­ formula sancti Hormisdae citata, loco verbi serrata mani pontificis, nocum schema capitis XII ct adreligio habetur * . reserrata 3° Ad praecavendas icetum canonem proponit: omnes Gallicanorum cavillationes mallet in decreto Auctoritatrm summi pontificis in rebus fidei et declarari, definitiones Romani pontificis ex cathedra morum definiendis esse supremam nec errare posse. loquentia infallibiles ac irreformabiles esse ante „Cuni autem non desint qui promissiones a Christo omnem tacitum vel expressum, praevium vel sub- factas beato Petro et eius successoribus non recte sequentem ecclesiae episcoporumve consensum; accipientes, posthabita universali ct perpetua oc4° ut canon fidei, prout in aliis materiis actum est, clcsiac traditione, constitutionibus summorum pon­ decreto adiiciatur; 5° ut decretum de infaliibiiitate tificum dogmaticis, quae scilicet de doctrina fidei summi pontificis primo loco ponatur, ante quas­ et morum ab omnibus tenenda decernunt; conten­ cumque definitiones fidei a concilio Vaticano eden­ dero auri sunt vim non inesae propriam et absoludas. Item ipse sequentem canonem adiiciendum U tam ad obligandos omnes fideles ipsosque purticu. *putat eSi quis dixerit Romanum pontificem in rebus larium ecclesiarum pastores, quousque fuerint ac­ fidei et morum definiendis infallibilitatis praero­ ceptatae ab omnibus episcopis sive dispersis sive gativa non gaudere, ncc eius irreformabile esse in concilium generale congregatis; „ Attentis specialibus ct periculosissimis buina iudicium. nisi ecclesiae consensus accesserit; aut hanc eius infallibilitatem ambitu suo ad eadem praesentia temporis conditionibus, ubi fides Chri­ omnia non patere, ad quae ipsa ecclesiae infilili- stiana omnimodo impetitur et in tam multis vel pravis vel incautis deficit; b ili ta s extenditur, anathema sika ^Confidentes huic tam pestifero malo non aptius 73. Paceforno Melitensis (n· 6). — Alius reve­ rendissimus pator notat; Cum prior periodus for­ et efficacius remedium afferri poese quam si tandem mulae ox superiori de Romani pontificis primatu ab hoc concilio ipso generali Vaticano declaretur, suapto natura oriatur, videtur cum cuperioribus quo sensu verba promissionis Christi beato Petro et cius successoribus factae semper ab initio usque conjungenda per particulam Jtague, vel consimilem. 73 a1. Idem cum Marinelli Porphyriensi (n· Itì). nunc fuerint intellecta et promulgata sive a sancta sede apostolica, ab omnibus scilicet summis ponti­ 1 cocula ni uume ed. ficibus in decursu saeculorum, sive a conciliis tum ’ Mansi. XXIV, 71 d. generalibus tum etiam particularibus, sivo ab epi­ • Hand, XVI. Ϊ7κ. • Qoae sequuntor In editi» eihlbratar nl par» nnm. 73. Re scopis universi orbis catholici, sivo tandem ab tamen vera done eunt * anlnuulveniunt diverge. Qoare alter universis fidelibus; nimerc· addendae iuiL 1021 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1022 "Considerantes praeterea regulam fidei supre- jI acceptatas palarn innotuerit, sciat se a veritate inum ot ultimam debere osse semper subsistentem, fidei catholicae et ab unitate ecclesiae defecisse/ perpetuam et nunquam in sua distentía interrup­ 78. Saisson generalis ordinis Cartusianorum (n· 13). tum. quu statini omnes errores oboriontea profli­ — Alius reverendissimus pater haec expressis verbis gari possint, no ultra progrediantur et gregem Do­ habet: "Monito obedient, quod nobis diebus 25 fe­ mini inficiunt; simulquo et visibilem sicut et visi- bruarii et 6 martii typis mandatum1 traditum fuit, bilia est ipsamet ecclesia, ut ab omnibus conapici Ie circa decem prima capita schematis de ecclesia, ct audiri valeat, et populorum acu simplicium nihil in contrarium habeo; 2° XVI primos canones ncuipc omnium captui etiam rudiorum plenissime eiusdem adprobo; 3° ardenter desidero et supplico accommodatam ; pro mea proprio, omniumque sancti patris Brunonis "Considerantes insuper quod si constitutiones filiorum consolatione, ut dogma de infaliibiiitate apostolicae non casent do se et per se omnino summi pontificis promulgetur, in quod ab infantia cerino et fidem ab omnibus tenendam absque ullo credidi, quod in theologico seminario Avenionensi errandi periculo declarantes, fides populorum ma­ a sapier.iibus Sancti Sulpilii sacerdotibus melius neret dubia et suspensa, quousque vel ab aliquo didici, quodque inter Cartujanos, tum in Italia, concilio generali, vel saltern ab ecclesia, ut aiunt, tum in Gallia per triginta et quinque annos, ne­ dispersa fuissent receptaect confirmatae; quod certo mine contradicente, constanter praedicavi5/ repugnare tum ipsis Christi verbis, qui promisit 79. Checa Quitensis (n· 15). — Alius roverenFO futurum esse ct cum Petro et cum apostolis et B diesimus pater, postquam rogaverit concilii secreta­ cum tota ecclesia omnibus diebus usque ad consum­ rium, ut patribus in congregatione generali conmationem saeculi, tum etiam fidei ipsius naturae et •gregatis patefaciat decretum concilii provincialis essentiae, immo rectae rationi contradicere mani­ Quit ensis anni proximo elapsi, quo statutum est ut festum est: archiepiscopus nomine totius synodi ad sanctam rIlabentes praeterea pro oculis professionem Romanam sedem humillimam petitionem mitteret, fidei a Graecis editam in concilio generali Lugdu­ qua postularetur definitio dogmatica de infaliibiiitate nensi II, in qua dicitur1* : „Sancta Romana ecclesia summi pontificis a concilio Vaticano facienda:quoad summum ct plenum primatum et principatum super schema propositum vellet, 1“ ut in condendo prae­ universum ecclesiam obtinet, quem se ab ipso Do­ fatae definitionis decreto sacrosantum oecumenicum mino in beato Petro apostolorum principe, cuius concilium stricte mandaret, ut in formula fidei omni­ Romanus pontifex est successor, cum potestatis bus praelatis, canonicis, doctoribus, ac magistris a plenitudine recepisse veraciter et humiliter reco­ Pio papa IV praescripta, haec veritas pontificiae gnoscit. Et sicut prae caeteris tenetur fidei veri­ indefecti bili tatis adderetur *profitenda . 2® quod in tatem defendere, sic et si quae de fide subortao schemate infallibilitatis Romani pontificis, sicut et fuerint quaestiones, suo debent iudicio definiri/ in alio do infaliibiiitate ecclesiae, declaretur hanc "Atque his concordat formula sancti Hormis due infallibilitatem respicero etiam facta dogmatica. 80. Zunnui Casula Uxellensis et Terralbensis papae a patribus concilii ©ecumenici Vili, Constantinopolitani IV. quae sic habet5: „Quia non C (n° 16). — Alius reverendissimus pater peractia potest Domini nostri lesu Christi praetermitti sen­ gratiis summo pontifici ct commissionis patribus, tentia dicentis: Tu es Petrus et super hanc petram ex eo quod schema do infaliibiiitate summi ponti­ aedificabo ecclesiam meam, haec quae dicta sunt, ficis examinandum propositum sit; in illud tamen rerum probantur effectibus, quia in sede apostolica observat, schema non praeciso loqui de Romani immaculata est semper catholica Fervala religio et pontificis personali infaliibiiitate, quod ipsi neces­ sarium videtur; bino ipso caput do infaliibiiitate sancta celebrata doctrina. ** "Neque hic omittendum est do fide esse, ec­ summi pontificie de novo cudit, et illi quinque clesiam urbis Romae non posse errare circa fidem, canones adiungit: "Pro sua autem infinita sapientia Dominus et neo ideo proprium eius episcopum, qui est summus pontifex, unde sequitur fidem omnium ecclesiarum Salvator noster lesus Christus voluit ut hoo in particularium et seorsim et simul necessario debere catholica fide et communione unitatis principium t andem semper esso quam fidem ecclesiae urbis in persona unius beati Petri apostolorum principis, eiusque in Romano pontificatu successoribus ab ipso Romae Romanique ipsius pontificis. "Hinc sacro approbanto concilio docemus et institutum, univorsis et tingulis omnem firmissimae tamquam fidei dogma definimus, per divinam assi­ certitudinis securitatem praeberet. Quamobrem su­ stentium fieri, ut Romanus pontifex, cui in persona premum omnes agnos ovesque omnes regendi ac beati Petri dictum est ab eodem Domino nostro docendi eiusdem concessam auctoritatem peculiari lesu Christo: Ego rogavi pro te ut non dejiciat fides II gratiae suae dono constituit infallibilem. Cuius tua, cum supremi omnium Christianorum doctoris catholicae veritatis certissimum argumentum iam munero fungens pro auctoritate definit, quid in satis apparet ex eo quod Petrum inconcutibile eccle­ rebus fidei ct morum ab universa ecclesia tenen­ siae fundamentum, et visibile caput, ao summum dum sit et semper creditum fuit, erraro non possit; fidelium omnium pastorem, indicem, et doctorem nec unquam in definitionibus suis potestatis, quam oecumenicum, et anto passionem ot mortem, ot post accepit α Christo, limites excedere queat. Si quis resurrectionem suum Christus Dominus instituerit. autem huic nostrae definitioni contradicere, (quod Secus enim portae inferi praevalerent adversus Deus avertat) praesumpserit, sciat se a veritato ecclesiam, ot eius fundamenti petram; non aeterna fidei catholicae ct ab unitate ecclesiae defecisse/ vita sed mors aeterna a capite in omnia venerandae Pro canone post canonem XVI: catholicae communionis membra dimanaret: ct ec­ rSi quis dixerit constitutiones dogmaticas sum­ clesia Christi, α qua tota Petri sententia firmiter morum pontificum de credendis ct agendis ad salu­ teneri debet3, errorem a fallibili Petro edoctum, tem consequendam necessariis non esse per se universaliter profiteri teneretur. Atque ita fidei firmas et ab omni errore immunes, aut fidem non depositum, quod ei custodiendum traditum fuit, et facere antequam ab universali ecclesia illas fuisse i Manci XXIV. 71 d. • Manci XVI. 27 x 1 íypü mandatum on, ed. 5 dorxt ed. ’ Cf. divum Tboraarj 2 * Ϋ ·. * q. !. a. 10. O 1023 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1024 religio christiano, qua sola utpote universa debitus A rQuapropter hoc sacro approbanto concilio Deo cultus exhibetur iu spiritu et veritate, ac sola oecumenico, hanc Romanorum pontificum cx di­ via est salvationi * aeternae, vel contra Christi vina promissione ot adsistentio personalem iufallivoluntatem et promissiones, eo ipso ore deficerent, bilitatem tanquam fidei dogma definientes, repro bamus et damnamus eorum sententias, qui negant quod Deus ab antiquis diebus in apostolis et seniori * bus elegit per illud audire gentes verbum evangelii, Romanum pontificem osso infallibilem dum summi et credere1, vel fundamentum sustineretur ab aedi­ sui pontificatus munere fungens aliquid definit et ficio, caput regeretur a membris, supremi doctoris ordinat in rebus fidei et morum, aut circa ea1, quae indicia reformarentur a discentibus, ct prima sedes, in divinae revelationis deposito sive scripto sive quae a nemine indicari debet, a judicandis diiudt tradito continentur, vel directe aut indirecte3 caretur. requiruntur ut hoc depositum integrum custodiatur „Et si vero haec Petri eiusque successorum in- et conservetur: aut eius definitionibus et ordina­ errantiac praerogativa ex pontificalium iurium mune­ tionibus absolutam et ex animo deberi adhaesionem rumque natura, ac ex bis, quae ab eius inficiarono antequam constet eisdem accessisse universalis ec­ sequuntur absurda et simul blasphemiae in divinam clesiae consensum: vel affirmant Romanum ponti­ sapientiam teneri et credi deberet; tamen Redemptor ficem erraro posse praerogativae seu potestatis noster, qui dives est in misericordia, pro nimia suae obiectum vel limites excedendo, ct eius indichi cbaritate sua, qua venerat salvare quod perierat. esse rtformabilia donec accesserit universalis ecut omnes contra fallaces doctorum prurientium B elesiao adhaesio; aut eiusdem definitiones et ordì * auribus anes securius muniret, ac ab omni dubita­ nationes non posse per ae solas definitivas ct ob­ tionis specie liberaret; ut omnes doceret non ho­ ligatorias evadere, co quod non constet certo minibus sed ipsi Deo in nsaentiendo et obtempe­ eundem pontificem ut universae ecclesiae pastorem rando Petro et Romanis pontificibus, se mentis et et doctorem pronuntiasse.4 cordis liberum praestare obsequium; ut omnes En canones, quibus hi erunt aptandi numeri, propterea facilius et suavius, quantum in ipso erat, qui ad eos spectabunt in serie illorum qui io in quo tantum est auxilium Israel, salvi fierent, et •chomate exstant: ad agnitionem veritatis venirent; hoc personalis Ro­ 1. ,Si quis dixerit Romanum pontificem errare manorum pontificum inerrantiao privilegium, quod posse cum «upremi sui pontificatus munere fungens est totius ecclesiae unitatis et infallibilitatia funda­ aliquid definit et ordinat in rebus fidei et morum, mentum et causa, expresso aeternae veritatis suae aut circa ea quae in divinae revelationis deposito oraculo edocuit, Petro dicens1: Simon, Simon, neca sive scripto sive tradito continentur, vel directe satanas expetivit ros ut cribraret sicut triticum. Ego ant indirecte requiruntur ut hoc revelationis de­ autem rogari pro te ut non deficiat fides tua: et tu positum integrum conservetur; anathema sit.u aliquando conversus confirma fratres tuta. Ex quibus 2 „Si quis dixerit Romani pontificis definitioni­ Christi Domini verbis profecto patet quod utique bus ct ordinationibus huiusmodi non deberi ab­ communo erat omnibus apostolis periculum de ten- solutam et internam ex motivo fidei adhaesionem tatione formidinis, et divinae protectionis auxilio pa­ C nisi constiterit iisdem accessisse universae ecclesiae riter indigebant, quoniam diabolus omne * exagitabat, consensum; anathema sit.4 omnes cupiebat elidere. Et tamen specialis a Do­ 3. „8i quis dixerit Romanum pontificem in mino Petri cura suscipitur, et pro fido Petri proprie dictis definitionibus et ordinationibus erraro posse supplicator, tamquam aliorum statua certior sit praerogativae aut potestatis suae obiectum seu futurus, si mens principis victa non fuerit In Petro limites excedendo; anathema sit.“ ergo omnium fortitudo munitur; et divinao gratiae 4. wSi quis dixerit Romani pontificis definitiones ita ordinatur auxilium, ut firmitas, quae per Chri­ et indicia reformabilia esso donec eisdem adhaeserit stum Petro tribuitur, per Petrum apostolis con­ generalis, vel saltem notabilis episcoporum pars; feratur1. Quia vero nullo modo possunt Domini anathema ait.® nostri lean Christi praetermitti sententiae, ideo 5. „8 i quis dixerit dubium esse an Romanus ,haec quae dicta sunt rerum4 probantur effectibus, pontifex uti supremus ecclesiae pastor et doctor quia in sede apostolica immaculata est semper loquutus sit, cum id ipse affirmet in suis decretis, catholica servata religio, et sancta declarata doc­ aut ex aliis circumstantiis appareat; anathema sit.“ * trina 1. Ideo hacc semper fuit sanctorum patrum 81. Biró Scathmariensis cum Zalka Jaurinensi doctrina et traditio, ibi esse ecclesiam, ubi est et Perger Catsociensi (n· 25). — Quatuor1 reveren­ Petrus, ac idem esso cum Romano pontifice com­ dissimi patres prolixa oratione petunt, et probare municare, et communicare cum ecclesia catholica . * curant ne a Vaticano concilio aliquid circa doctriIdeo omnes fideles divinam hanc de personali Ko- D nam in hoc decreto contentam definiatur; hoc enim manorum pontificum infallibilitate doctrinam con- decretum nullo sub respectu est necessarium, immo stanti fide tenuerunt, ac ita professi sunt, ut qui inspectis circumstantiis, inopportunum prorsus eat. eorum dogmaticis ordinationibus pertinaciter repu­ Nam 1° quae dicuntur in capite XI do Romano gnarent, eos a communione catholica prorsus alienos pontifice, ad fidem declarandam et auctoritatem tenerent. Hinc solemnis illa venerabilium concilii summi pontificis defendendam et roborandam Chalcedonensis patrum huius veritatis professio7: abunde sufficiunt. 2” Ecclesia per 18 saeculorum „Petrus per Leonem ita loquutus est. Qui non con­ decursum sine enuntiatione huius dogmatis vixit sentit epistolae sanctissimi episcopi Leonis, haereti­ et viguit. 3° Quia ex dispositione animorum, in qua versantur infideles, haeretici, mali Christiani, cus est.4 multa mala cx hac definitione praevideri possunt, i Art A post. XV, 6-7. et lugubre schisma, praesertim in Hungaria; quae• Lue. ΧΧΠ. 31-32 mala facile contemni possent, si ageretur de articulo 1 8. Leo Magnas, Sermo III Msamptionii suae ad pontifidei ad salutem necessario, et ab omnibus tam­ fatUL quam revelato in ecclesia habito, sed hic agitur • rervm orta. ed. 1 Ex formols 8. Monnisdss etc. Vide Angelicum οροί. VI de elevanda ad dogma fidei doctrina α quibusdam in symbolum apostolorum. • CL Ambrollara, enarr. in Pa. XU n. 30, st Cyprianum. epiiL LI1 ad Antonianum episcopum. 7 Aetione VI, 2 et 4, apud Manii VI, 972. 1 ea om. endex. 1 aid indirecte om. ed. 1 Immo 1res. 1025 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1026 piis et doctis viris tamquam moraliter certa habita, Ji mine, rive unanimitatis non habita ratione, notam et quam maiore» nostri, licet non habuerunt prout haud effugeret inexcusabilis temeritatis, ignominiae­ fidei articulum, salvi tamen facti sunt. 4e Nun­ quo non amplius delendae macula conspergeretur.quoin fuit ecclesiae ratio agendi, ut se vocatam 83. Moriarty Kèrriensis (n° 54). — Licet α tri­ crederet ad perlustrandum syllabum opinionum ginta annis doctrina infallibilitatis Romani ponti­ theologorum, ut aliquas ex cis, quao placuerint, ficis in scholis Hiberniae doceatur, et ipse illustris­ ud dignitatem dogmatis elevaret. Praeterea hoc simus per 15 annos hanc doctrinam, quo potuit decretum magis dicit, quam dicunt theologi, qui zelo, eccleriasticam iuventutem ci commissam do­ Itono opinionem tuebantur; nara isti volebant pon­ cuerit, attamen cum per 200 annos semper doce­ tificem cb»o infailibilom ex cathedra loqucntcm. et batur in scholis decreta Romani pontificis non esse huic expressioni ex cathedra varias essentiales irreformabilia nisi accedente consensu vel expresso, ndiiccerunt conditiones. Decretum vero illa verba vel tacito episcopatus, haec doctrina de infallibiliex cathedra praetereundo, nullam dat explica­ tato personali Romani pontificis non potuit ad tionem do verbis quao in ipso inveniuntur; quando populum pervenire, et animos fidelium laicorum scilicet pontifex censendus sit fungi officio supremi imbuere. Praeterea in controversiis omnibus cum . * declori Immo si infallibilius sanimi pontificis ncatholicis cum quaestio movetur quid catholici eo so extendit quo ccclesino infallibilità», iuxta credere tenentur, temper respondetur, id quod do­ sensum in capito XI contentum, vix erit ullum cet ecclesia, scilicet papa coniunctim cum episcopis. pontificis decretum quod ad obiectum infallì· B Haec eadem responsio data fait ab episcopis inter­ bilitatis referti nequeat. Haec autem doctrina rogatis α gubernio civili Britannico; haec vero doc­ in Hungaria apud clerum ot populum est prorsus trina ad hunc usque diem nulla censura, nulla nota inaudita. Insuper doctrina haec i n fallibili tatis summi theologica notata fuit Ex alia parte doctrina inpontificis otiam hic Romuo non habebatur nisi fallibil i tatis Romani pontificis in nullo catechismo moraliter certa (vid. Perrone, De locis th eoi. 773); apud Hibernos docetur, nunquam a parochis prae­ quomodo igitur nunc evasit abrolutao certitudinis, dicatur, sed semper praedicatur infallibilitas ecclesiae; ot revelata? ... In deposito ecclesiae Romanae haec per ecclesiam autem populus intelligit episcopos, revolutio non erat, aliter theologos Romanos id seu corpus docens, cum papa consentientes. Pro­ latero non potuisset; quomodo ergo quod non est inde si doctrina infallibilitatis summi pontificis a in rovelationo dogma fidei declarabitur? Adde conditione sententiae liberae in dogma fidoi sub quod haeo doctrina de infallibilitate personali summi dispendio salutis credendum, nulla facta praepara­ pontificis multis adhuc est difficultatibus implexa, tione, nulla adhibita cautela, statini erigatur, requae licet operosis effugiis tegi aliquantum possint, iicictur α plurimis ut novitas inaudita, putabitur penitus tamen ita auferri vix possunt ut haec doc­ mutata, ac proinde falsa ecclesiae doctrina, ruet trina ad dignitatem dogmatis fidei elevetur (prae­ auctoritas papae non solum, sed et conciliorum termissa controversia de lapsu Hormisdae, Sozimi, oecumenicorum, et late grassabitur de veritate Gregorii II, Stepbani II, Nicolai I, Sergii III, christianae religionis nefanda incredulitas. Ob has Paschalis II, et Liberii, accuratius oratio memorat C ct alias rationes credit doctrinam de infallibilitate , * lapsum Honorii). Praeter difficultates cx historia papae, quae suo iudicio non est de fide definibili petitas observandum, quod sensus locorum sacrae nullo modo expedire ut concilio Vaticano propo­ scripturae, qui in confirmatione huius doctrinae natur. Omisso igitur decreto de infallibilitate, to­ afferuntur, non est ita expeditus, ut inde invictum tum caput XI retinendum censet, et ad magis auc­ robur pro sententia, do qua est quaestio, erui toritatem papae confirmandam post canonem XVI possit; et in eis interpretandis textibus, excepta adderet alium his verbis conceptum: „Si quis dixerit quaestione primatus, unanimis patrum consensus sanctam sedem apostolicen) Romanam, in qua vera fides numquam deficiet, non esse centrum unitatis desiderari videtur, ut nemo ignorat. 82. Fogaràsy Transsilcaniensis (n° 91). — Alius et communionis omnium ecclesiarum, ita ut non­ reverendissimus pater tria postulat: 1® „Ut schema nisi unitae cum illa una fiant ecclesia: aut non suppletorium de infallibilitate Domani pontificis pe­ teneri omnes christifideles cum Romano pontifice nitus removeatur et ad synodalem pertractationem in eiusdem fidei professione coniungi, et eidem in non inducatur.“ 2° nIn catum obversum, ut scrip­ his, quae ad ecclesiae regimen pertinent, obedire; turarum, traditionis ot omnium historiae ecclesiasti­ anathema sit.4 Demum, si haec quaestio tractanda est. opor­ cae1 documentorum huo perlinentium accuratissima ot liberrima discussio ** praemittatur. 3® „Ut decre­ teret, sicut mos fuit in anteactis conciliis, colligere, tum definitivum nonnisi cum unanimi patrum con­ et patribus communicaro testimonia omnia sive ex Scriptura, five ex conciliis et patribus, quibus in­ sensu ** feratur. Ad probandum primum punctum eadem fero fallibility summi pontificie asseritur. Deinde etiam argumenta affert ac superius allato fuere ab aliis communicari deberent alia, quae videntur difficul­ quatuor2 episcopis. Ad probationem secundi ot tertii tatem aliquam fccessere posse, quorum forte se­ praecipuo affert consuetudinem ct modum agendi quentia sunt praecipua : Locus Philosophunicnon antiquorum conciliorum, praesertim Tridentini. Pro­ de sancto Callisto *, litterae sanctorum Cypriani et lixam suam orationem ita concludit: B Verum non Firmiliani de rebaptizatione; testimonia de papis solum hoc requiritur, ut definitioni huic .(si pro­ Liberio, Vigilio1, Honorio I; epistola secunda sancti ponenda est) diligentissima, liberrima, ct exactissima Columbani ad Bonifacium IV de schi«mate superio­ inquisitio praemittatur, sed etiam ut moralis patrum ris Italiae; responsa aliquot pontificum ad verra unanimitas in illam doctrinam libere, sine partium unitati et indissolubilitati matrimonii collecta a studio consentiat, et no quodam modo consilium Christiano Lupo; excerpta· ex libris Carolinis ad­ capiatur hanc quaestionem per vota maiora deci­ versus concilium Nicaenum secundum, missum α dendi. Si istud fieri eveniret, non observatis his, Romano pontifice ad episcopos Galliae et Germa­ quas praemisi conditionibus, cum docto huius con­ niae: concilium Rhemensa sub Eugenio IH in causa cilii patro ego quoquo dicere deberem quod con­ Gilbert! Porretani; sententia plurium pontificum de cilium Vaticanum, neglecto sive accuratissimo oxa- paupertate Francisca noro m ; monumenta de loanne » eeclesiaeque ed. ■ Legendam tree, at rub nam. praecedenti. COXCTL. GKNKRAL. TOMUS LI. 1 Vigilie ολ e»L 6S 1027 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1028 XXII, scilicet1 de visione beatifica; epistola Bellar- quao ex huiusmodi novelli dogmatis inductione mini ad Clementem Vili super controversia de superventura est fidelibus Boheuriue, qui undequaauxiliis; locus Benedicti XIV de doctrina Siiti V quo et modis omnibus tentautur ab Husritis, ut in concistorio proposita super infallibilitate Roma­ a pontifice «e separent, et cum ipsis cocloriam nanorum pontificum in canonizandis sanctis; appro­ tionalem offorment. Quam luctuosam praevidens batio per Pium VI iudicii doctrinalis cardinalis minantem animarum ruinam, mori potius cupit, archiepispopi de Frsnckenborg, in quo ut probabi­ quam decreti synodali· argumento patrocinari. lis proponitur doctrina dicentium principes Chri­ 87. Grimardias Cadurcensis (n® 96). — Alius ro stianos statuero pot-se valide impedimenta dirimentia verendissimus pater quoad1 schema infallibilitatis matrimonium. summi ** pontifici nihil habet dicendum; postulavit 84. Montili Ecdesiensit (n® 6G). — Alius reve­ ut hsec qusertio non introduceretur; iu sua sen­ rendissimus pater stupet, ac miratur decretum de tentia peremerat ob damns, quae evenire possunt, infallibilitate pontificis fuisse prepositum ad pluri­ quae damna iam sb aliis notata fuero. morum episcoporum instantiam, quin facta fuerit 88. Cardinalis Guidi Bononiensis rum Caesarmentio peiitiocis oblatae inter retiros a pluribus augustano, S. Francisci, Tanensi, Aprutino, Montis episcopis Italiae dicioni subiretis, quibus ipse per Regalis, Troiana, Liparensi, Neocastrensi, Dionystensi, suam subsciptionem consenserat, qua petitione quae­ Paphensi, Abuleusi, Vallispratensi, Giennensi, í)rorebatur, ut attento praesenti effervescenti uni po­ moreusi et magistro ordinis Praedicatorum (ne 108). pulorum statu pro bono pacis super hac quaestione B Scxderim >imul reverendissimi patres primum lae­ silentium imponeretur3. Insuper declarat petitionem titia gestientes rt exultantes in cordibus suis ex­ episcoporum quaerentium ut decretum do infalli- cipiunt schema de infallibilitate Romani pontificis bilitato proponeretur, non fuisse regulare, riiam non eo quod doctrinam ilbm. quam nmniii familiae per scrutatores in aula conciliari, red per sicgulos sancti Dominici luminaria conitantur et numquam factionis episcopos, vel «Orum emissarios cappel- interrupta traditione semper firmissime aperuerunt, lanos clanculum et importunis precibus ab incuriosis et adversus denegantes quoslibet invicte vindicarunt, patribus subscriptiones habitae fuere.- Hisce de­ modo confidant (quod in totius Praedicatorum or­ claratis illustrissimus ad rem veniens sentit defini­ dinis votis erat) du fide divin i tandem. Deo dante, tionem infallibilitatis summi pontificis r.cdum non esse definiendam. In Sopra, col. 685-86. mus ipsum virtute divinae asrietentiae sibi pro­ ’ haerens ed. • dira vindicta ed. missae ab nmni omnino errore esee immunem, cum • Mrro «m. ed. supremi omnium Christianorum docturis munere • calhvlicum kL fungens, aliquid ab universa ecclesia tamquam de ’ con dit nere om. ed. » gttod ed ' Laniat ardiiepiteopo» Pngenscm et Olomucen«m et s Alludunt ad 2“ 2··. qn. 1. art. 10. epiacopnm Rotte abtirgrui em. 1029 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1030 ti le tenendum «ut rciicienduni definii, ot hanc Ilo- A adcoque impossibile est potestatem sivo tempora­ nimii pontifici» praerogativam ad idem nbieetum lem sive spiritualem esse simul monarchiam ab­ porrigi, ad quod ipsius ecclesiae infallibilità» ex­ solutam et monarchiam temperatam, quod mani­ tenditur. cum ud Christi vicarii auctoritatem per­ festam includeret contradictionem. Ergo, cum epi­ tinent. quaestiones fidei finaliter determinaro/ scopi apostolorum successores immediate a Christo Et postea pag. 22 linea 7 [545 λ β] post verba suam et certam auctoritatis partem receperint in successores habere, haeo alia: rAut dicoro audent, ecclesiae regimine et magisterio, non potest admitti apostólicas constitutione» vim supremam non ob­ penes papam solum esso potestatem totam et ab­ tinere, ni-i ox ecclesiarum particularium consensu, solutam regendi ct docendi cum infallibilitatis pri­ nut rtium contendunt licere ub indiciis Romanorum vilegio. Sed illa potestas, in se una, tota et ab­ pontificum ad futunni: generale concilium appellare, soluta, tantummodo in summo pontifice et in epi­ aut eiusmodi iudicii» solummodo deberi obsequio- scopis Petri ct apostolorum successoribus debet »utu silentium, vel couditioimtain tantum adhae­ coniunctim residere. Ad summum pontificem rosionem. non niilein internum ct absolutum mentis manum primatus iure nihilominus pertinet huius ct cordis oMODsum requiri. Similiter damnamus divinae regendi et docendi potestatis pars prin­ vi rorem illorum, qui ntfirmnct Romanorum ponti­ cipalis et quam maxima, sed, quantacumque sit, ficum nirisJictionein ordinariam <*t immediatam non est tamen essentialiter limitata iuribus aeque di­ CMu tum in omnes simul. quum in ungulas seorsum vini·» episcoporum et non absoluta. particularium pastorum ecclesias/ 3 Quao quidem nostra conclusio confirmari videtur 89. Amat Afontereyensis et Angelorum (n· 65). — scriptura sacra et patrum ac conciliorum verbis ot Alius reverondissimun pater ob rationes saepius decretis, nec non historiae ecclesiasticae factis. supra ab alii» patribu» allatas (divisio inter pa­ Omnes scripturae textus, si studiose perpendantur stores, difficultas conversionis haereticorum, exaspe­ et inter se conferantur, probant sane Petri eiusque ratio guberniorum), credit omittendum omnino ca­ successorum primatum et sanctae indefcctibilitatem put do Romani pontifici» infallibilitate; cuius loco sedis, sed nunquam palam facere poterunt penes sufficiunt aliqua verba capiti XI interiecu. Petrum eiusque successores e»se totam et absolutam 90. Alcazar Paphensis (ne 70). — Alius reveren­ potestatem a Christo traditam ncc non donum in­ dissimus pater caput de infallibilitate prout iacet fallibilitatis. Pro certo habemus nullum, in primis libentissime amplectitur; nihil immutandum, nisi praesertim quinque ecclesiae sacculis, afferri posse quod cuperet ut loco verborum sciat se a ceniate argumentum quod illam papae omnipotentiam et etc. simpliciter diceretur anathema sit; cum enim infallibilitatem stabilire queat. Nec in interpreta­ hoc verbum in ceteris definitionibus inveniatur, tionibus verborum Christi apud veteres patres, ncc in eorumdem patrum scriptis authenticis, nil tale nulla est ratio cur hic supprimatur. 91. Guilbert Vapincensis (n® 58). — Alius re­ etiam supponitur. Credebant profecto omnes papam verendissimus pater omissa opportunitate defini­ esse Petri successorem, ecclesiae fundamentum et tionis, licet eam inopportunam omnino credat, et caput, et romanam ecclesiam omnium aliarum ecomissa etiam ratione quod impossibile sit de hac C desi arum matrem esso et magistram, nunquam gravissima controversia intra tam breve tempus tamen papae soli, sed episcopis omnibus cum papa tractare, eo. magis quod illa in publica ot libera iunctis agnoscebant et adiudicabant omnem et ab­ actione tractari deberet ubi verba oratorum audiri solutam potestatem regendi et docendi cum divino possent et intelligi; observa f0mnem quaestionem infallibilitatis privilegio. Et baco est universalis do iuribus et in fallibili tate Mimmi pontificis, non fides omnibus priorum saeculorum monumentis in­ subsequent! videri posse solvi, quin antea prorsus noscatur vera nixa. quae profecto nobis sufficit, quin * et essentialis ecclesiae Christi constitutio. Verum tempora moremur. Quid ergo? Si nihil unquam eaimvero Petrus et eius successor, pontifex Ro­ sit definiendum nisi quod semper, quod ubique ab manus, primatum honoris et iurisdictionis in ecclesia omnibus creditum est, quo1 iure istam pnpae omni­ obtinet, cui dictum fuit: Tu es Petrus et super potentiam et infallibilitatem definiremus? 92. Strossmayer Bosnensis et Sirmiensis (n· 82). hanc . . . Itogavi pro te .. . Pasce agnos meos et oves meas. Iliuc tomen non sequitur soli Petro et — Alius reverendissimus pater ait: Nihil infausto cius successoribus datam fuisse totam divinaro po- hocco proposito excogitari potuit funestius, nihil t at ed. 4 tn scriptura ct patribus om. ed. 4 Cerneo eue ro dum eoDgrueuUorem iu d-.finlenda infallibflitate Roaanl pontificia, eam ex nos origine declarare, et cam comparatione ad ceteros episcopos, ut rias principatus riuceicat tient toi inter relqaaa * etellas (nuta auctoris). 4 Aantinum om. ed. ’ Christi om. ed. • reliquat om. e«L * gtatum rd. * ac divini om ed. 3 fai.li tumui om. ed. 4 et om. ed. * tnmmi om. ed. * acciperent rd. î praescivit ed. 1037 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1038 beato Petro donatae α Deo in aeternum praero- λ III. Si quis negaverit, divinum magisterium ca­ nativae et «lotie infallibilitatis in verbo fidei: al­ thedrae beati Petri esae omnibus hominibus, sive teram quidem quao servet ipsum semper integrum, infidelibus sive fidelibus, sive laici» sive episcopis, incorruptibile, indeficiens, atquo immutabile, id est, ad veram viam salutis aeternae necessarium; ana­ ut beatus Petrue fallatur numquam, alteram vero, thema sit. ut idem fidei verbum edoceat fratres quin eos umIV. Si quis dixerit, singulos pontifices Romanos, quam fallat. Ea eat enim vie voci» illius: et tu con- legitimo electos, non esso iure divino successores rersus confirma, ut gravissimum ostendat et officium beati Petri in donq etiam infallibilia magisterii; et prucoeptum impositum beato Petro, quo is tonetur negaveritque cuilibet eorum praerogativam infalliostendero maiorem prae ceteri» apostoli» dilectionem bilitatis ad docendam ecclesiam purum ab omni in Christum Quemadmodum enim lesus bonus pastor corruptione ac errore verbum fidei; anathema sit. illum singulari praerogativa donatum voluit, qua V. Si quis dixerit, concilia oecumenica orso in fides ei commissa indeficiens atque incorruptibilis et ecclesia n Deo positam potestatem poscendi divi­ firma perseveraret contra omnes et quascumque num gregem in verbo fidei superiorem Romano Satanae callidissimi versutias; itu riciisim teneretur pontifice, aut illi aequalem, aut necessaria ex divina ipso Petrae confirmare in eiusdem verae fidei soli- institutione ut magisterium episcopi Romani evadat ditate omnes fratres suos. Non enim tam1 illustre infallibile; anathema »it.“ ac praeclarum donum infallibilitatis ei dabatur, ut rum Hol.i persona sua occultum et latens maneret, B 104. Dreux- Br¿z¿ Molinensis cum Montis Albani, :iut rum persona sua deficeret, sed ut manifestaretur Versalirnsi, Carcassonensi et Lingonensi (n° 104). — » t communicaretur iugiter fratribus; et tu concertai, Quinque reverendissimi patres censent non satis in et tu vicisAÎm confirma fruire! tuoi. A quo divino decreto de infallibilitate doctrinam verbo Dei scripto iurisdictionis primatus divini officio numquam per ac tradito confirmari. Insuper non bene comparari decem ot novem saecula aberrarunt Romani epi­ infallibilitatem pontificis Romani cum infallibilitate ecclesiae, ne separetur vel separari videatur corpus scopi beati Petri successores. Tertia denique gratia et dos magisterii infalli­ ecclesiae a »uo capite1. Hinc novum schema huius bilis in declarando et definiendo verbo fidei com­ capitis subiiciunt: De Montani pontificie in rebus fidei definiendi * inmunis est omnibus episcopis ratione supremi gradus hierarchise in ecclesia a Deo institutae. Attamen faliibilitate. B0um non honoris tantum, sed et iurisdictionis ex divina ordinatione duae requiruntur conditiones nd huiusmodi praerogativam fundamentalem juris­ in universam ecclesiam primatum habeat Romanus pontifex; hunc etiam, pro huius iurisdictionis pleni­ dictionis episcopalis vero bilbendam. Prima conditio * est, ut n Romano episcopo detur eis legitima missio tudine, supremam habere in causis fidei definiendi» ft cathedra in qua sedeant magistri et iudices por­ auctoritatem, fides ecclesiae est. Potros enim a tionis gregis ab illis pascendae vero verbo fidei Christo Domino ecclesiae suae fundamentum, quod divinae. Altera conditio est, ut episcopi numquam nulla unquam vi labefactari poterit, his verbis conaures sim» avertant nb ore et magisterio beati Petri, C stitutus est: Tu es Petrus, etc. ... Unde sic sanctus cuius officium est confirmaro fratres suos. Nam si Ambrosius-:,Fundamentum aliud nemo potest ponere, hanc negligent, superbi conditione, satana» decipiet praeter id quod positum fit, quod est Christus lesui1. eos verbo malitiae et astutiae erroris. Quam ob rem Sed ct simili quoque Salvator noeter appellatione sanctus Dionysius episcopus ct patriarcha Alexan­ primum suum discipulum honestandum duxit, no­ drinus, grassante per Orientem nequam doctrina minans fidei petram. Per Petrum ergo, verum ac Sabeilii, conversus ad Sixtum episcopum Romanum fidelem [pietatis] doctorum effectum, ecclesiarum sta­ exposcebat humiliter, ut vellet eum apostolico ore bilis infiexaque firmitus consistit? Neque etiam ne­ confirmare in fide vera et catholica. nNam pro­ gari potest esse iudicia Petri irreformabilia, quae in fecto opus habeo, frater, consilio tuo et sententiam caelo ox his Christi verbi» confirmantur: Quodcumtuam expecto, no forte balluciner, tali ad me ne­ que ligareris super terram etc...,; ucc potest un­ gotio dclatou (ep. apud Euseb. H. E., lib. VII, c. 9). quam fide» Petri deficere, postquam sic rogavit Eamdem rem edocuit semper divina et apostolica Christus ut non deficeret: Ego rogad pro te, ut non traditio. Iloc autem divini inris expleto, episcopi deficiat fides tua. Denique, cum Petro mandavit potentes efficiuntur Spiritu Domini ad docendum, Christus ut universum suum pasceret gregem, di­ nd arguendum, cum omni imperio Et sicut repugnat cens: Pasces ugnos meos, pasce oces meas; totius ex divina gratia et dote analogae huius infallibili- ecclesiae illum instituit supremum pastorem ct doc­ tatis, ut omnes episcopi separent se ab ore ot fido toren!, ut eam pasceret verbo veritati». At vero cathedrae apostolicao Romnnac; ita quoque repu­ B omnes Petri praerogativae ad successore» cius, Ro­ gnat, ut episcopi adunati legitimo in concilio necu- manos scilicet pontifice», transierunt. Semper in nicnico possint erraro in declarando et definiendo ipsi» vivit Petrus et Petri vices gerunt: sunt, sicut verbo Dei: sunt onitn divino iure veri magistri ot Petrus, ecclesiae fundamentum; sunt1 illorum, sicut iudices evangeli! Christi Domini nostri, cui laus et Petri, iudicio irreformabilia, nec magis potest eorum, imperium in aeternum. quam Petri fides deficere; immo illi, sicut Petrus, Canones confirmare debent fratres suos. Huic doctrinae omI. Si qui» ergo dixerit episcopalem cathedram nino consentanea est constans ac unanimis ecclesiae Romanae ecclesiae non esse ipsam voram ot reulem traditio et praxis; huic consentiunt sententiae pa­ cathedram infallibilem beati Petri, sivo ipsam di­ trum et conciliorum sivo particularium sivo etiam vinitus u Deo electam totius christianae ecclesiae generalium, inprimi» Lugdunensi· H ct Florentini. petram solidissimam, indofectibilem, et incorrupti­ 1 Habebatur in editis wae ti titers, id est caput & corpore bilem ct infallibilem3; anathema sit. *. separetur quae verba, aut unUxin aut valde iavolntan prae­ II. Si quis dixerit cxistcro in terris distinctam bent sententiam. Qaire u iu textum recepi quae *b ipsi· ct separatam a cathedra beati Putri aliam cathe­ auctoribus adhibita sunt 3 Verba dUU apud Ambrosiani fraatra qnaeden·; «aat dram infallibilem veritatis evangeli! Christi Domini; •aneti Afterii Amaseni ex editiate t’obeâril ap>d Migae. anathema sit, P.G..LXU £67 c. i hm om. ed. « 1 Cor. Ill, II. a d infallibilem om. ed. • W om. ed 1039 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1040 definitione* . Definivit enim conciliem Lugdunense k Nihilominus si auctoritas concilii oocumcnici illam Romanam ecclesiam, aient prae caeteris tenetur definiat, rem definitam (ait) acclamabo. Duo tamen fidei veritatem defendere, ita et si quae de fide ipse desiderat in boo casu: Ie ut definitio fiat per subortao fuerint quaestiones, suo debere iudicio decretum sine anathemate; 2° ut claro statuantur definiri. Et factis quidem confirmatur ius: bac enim conditiones, sub quibus summus pontifex constitu­ potestate definiendi quae ad fidem vel ad morum tiones proponens censendus est personaliter infalli­ regulam pertinent, summi pontifices semper usi sunt, bilis. 107. Montpellier Leodiensis (η * 147). — Alius semperque illorum definitiones ab ecclesia cum sum­ ma obedientia ac reverentia receptae sunt, vel etiam reverendissimus pater censet capiti huic praefigen­ instanter expostulatae; nec unquam de illis discepta­ dum esse titulum, qui perspicuo omne significet, tum aut conquestum est, nisi inter novatores; deni­ quod ipso decreto definiendum est: scilicet rRo­ que ut verbis utamur beati papae Hormisdae con­ manum pontificem in rebus fidei ot morum ex ca­ cilii generalis VIII suffnigio comprobatis1: ,Quia thedra definiendis erraro non posso, ct obiectum non potest Domini nostri lesu Christi praetermitti magisterii infallibilis idem esso Romani pontificia sententia dicentis: Tu es Petrus etc... Haec quao atque ecclesiae/ Decreti prooemio definitionem dicta sunt rerum probantur effectibus, quia in sedo synodi Florentinae addi expedit, quia hac ipsa apostolica immaculata est semper servata religio, definitione vix non absoluta haec de infallibilitate et sancta celebrata doctrina. * Romani pontificis1 controversia videri potest; immo r Quapropter, sacro approbante concilio, docemus B gravissimi ae doctÍKsimi viri asserere non dubitant, et tanquam fidei dogma definimus: Romanum pon­ pontificis Romani praerogativam inerrandae a tificem, cum supremi ecclesiae doctoris munero synodo Florentina iam definitam esse. Si autem pla­ fungens, pro auctoritate sua, definit quid3 in robus cuerit hanc definitionem decreto de infallibilitate fidei et morum ab univorsa’ ecclesia tenendum ait, pontificis Romani praemitti, mutanda erit ea pars per divinam assistentiam errare non posse; atque decreti de primatu eiusdem (pag. 20-21 [544 Cn|) hanc Romani pontificis infallibilitatis praerogativam quae ex ipsis definitionis Florentinae verbis exa­ ad ea omnia so extendere, ad quao conciliorum ratur. Addendum etiam puto partem epistolae cleri generalium infallibili tas extenditur. Si quis autem gallicani ad Innocentium X anno 1652 scriptae, sci­ huic nostrae definitioni contradicere (quod Deus licet verba sequentia: rIdeo maiores causas ad avertat!) praesumpserit, sciat se a veritate fidei sedem a posto licum referre solcmnis ecclesiae mos est, quem fides Petri nunquam deficiens perpetuo catholicae et ab unitate ecclesiae defecisse/ Vel, ne forte inferioris momenti, quam aliae, retineri pro iure suo postulat/ haec definitio videatur, post canonom XVII pone­ 108. Pelici Ayutpendenfii *(n 38). — Postulat retur sequens: alius reverendissimus pater ut, nonnisi expresso r8i quis dixerit Romanum pontificem, quando tanquam necessario assensu corporii episcoporum, ot supremus ecclesiae doctor definit quid in rebus definiatur infallibili tas pontificia; siendo verbi gratia fidei et morum ab universa ecclesia tenendum sit, pCum doctoris munere fungens ordine divinitus in­ errare posse; aut definitiones eius dogmaticas non C stituto pro auctoritate definit etc/ Ad id movetur obligare conscientiam, niai expresso vel saltem ta­ eo quod munus docendi usque ad finem saeculorum cito episcoporum consensu acceptatae fuerint; ana­ cum adsietentia indeficiente ipsius Filii Dei commis­ thema sit/ sum fuerit episcopis in persona apostolorum, ut Quod si peculiaris canon de infallibilitate pon­ constat ex pluribus scripturae locis, Matth. XXVIII, tificia non conficitur, addendum aliquid canoni XIV, 19-20, et IV, 19; I ad Timotb. VI, 20, II ad Timoth. I, quo Potri ideoque summi pontificis supremi regi­ 13-14. Porro privilegium collegio universo prius minis et infallibilis magisterii principatus rite ex­ concessum, uni apostolo deinceps indefinite et inde­ primeretur, verbi gratia: pendenter a collegio tradi non potuit. Praeterea rSi quis dixerit, beatum Petrum apostolum a animadvertit propositionem, rquae ad veritatem Christo Domino non osse apostolorum omnium prin­ fidei sublevanda est, tali debere inniti certitudini, cipem constitutum et totius ecclesiae militantis vi­ ut similis certitudini metaphysicao videatur et sit/ sibile caput; vel eum tantum honoris, non autem Iam vero eiusmodi characterem in infallibilitate per­ verae propriaeque iurisdictionis, hoc est, supremi sonali pontificia non reperit, quod quidem ostendit regiminis et infallibilis magisterii primatum acce­ expendendo ct ad crisim revocando varios textus pisse; anathema sit.u Scripturae, qui in gratiam privilegii pontificii alle­ 105. Severa Jnteramnensis (n· 138). — Alius re­ gantur, simulque demonstrando sensum eorum pla­ verendissimus pater censet definitionem infallibili- num ct obvium esse, si do infallibilitate in cuius tatis nedum esse opportunam, verum esse omnino P partem veniant episcopi, dubium autem ot incertum, necessariam ad fulciendam reverentiam ac obedien­ si de infallibilitate personali, separata ot ab epi­ tiam erga legitimam auctoritatem, et ad pacem scopis indepondente intelligantur. publicam restaurandam ox systematica rebellione 109. GMmayr Goritiensis (ne 36). — Censet alius fere ubique perturbatam. Vollot etiam ut decreto definitionem infallibilitatis pontificiae, Ie minime sequens canon adiiccretur: „Si quis dixerit Roma­ componi posse cum doctrina capitis IX, in quo infallibilità ecclesiae inceso tanquam subiecto de­ num pontificem non esso infallibilem, dum loquitur * cx cathedra, seu dum definit in rebus fidei et mo­ finitur magisterio perpetuo apostolorum, id est, rum ot in rebus cum fido connexis; aut etiam indi­ episcoporum; 2° non esso necessariam, immo super­ cium eius non ceso irreformabile, antequam accedat fluam, quia neque ad id convocatum est concilium Vaticanum, neque desunt media Romano pontifici, consensus ecclesiae; anathema ait * 106. Lyonnst Alhiensis (n° 141). — Alii reve­ quibus sine ea do custodiendo fidei deposito pro­ rendissimo patri non arridet caput de infallibilitate videat; nempe, vel renovando definitiones conciliorum personali summi pontificia, quia non videtur hace anteriorum, ut factum eat contra iansenistas, vel praerogativa hia fulciri testimoniis certis et indubiis consulendo episcopos, ut factum cet quoad dogma immaculatae Virginis Conceptionis; 3e esse inoppor­ verbi Dei scripti ot traditi, quao illam demonstrent tunam propter deplorandas divisiones, quibus cius 1 Maori. XVI. Î7 a. • tuoJ ed. • totivtria ora. *d. * dc Rmtni pontificii infallibilitate ed. 1041 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1042 occasione separantur catholici ot ipeimet concilii A omnes Christi fideles assensu interno credere de­ patres; 4® nocivam, propterea quod eruditorum beant, et pontificis iudicium sit irreformabile, prius­ theologorum catholicorum, praesertim in Germania, quam ecclesiae consensus accesserit. Haec docemus Austria ot Hnngaria, defectionem ct apostasiam a et definimus tanquam de fide catholica. Si quis fido forte provocabit; haereticorum ot schismati­ autem huic nostrae definitioni circa infallibilitatem corum animos a nobis avertet; aneam praebebit ecclesiae vel summi pontificis contradicere etc.“ guberniis liberalibus vexandi ecclesiam et episcopos, Si e contra peculiari capite res tractanda videatur, exigendiquo quoad omnia sedis apostolicao decreta haec addantur formulae propositae: „cum supremi placetum regium; 5° a sanctitate sua Pio IX ma­ omnium1 Christianorum doctoris munere fungens, ximo omittendam esso, quia centra illam, quam sibi pro auctoritate sibi soli propria definit, sive in con­ apud omnes comparavit, venerationem uc filialem cilio, sive extra concilium et antequam episcoporum devotionem, magnum praciudicium crearet, / cipsum consensus accesserit, quid in rebus fidei etc. * proclamando absolutum doctrinae catholicae inter­ Cactorum ad leniendos quorumdam animos ex­ pretem et arbitrum. pungi possent haec verba otanquam fidei dogma , * Si tamen, his non obstantibus, discutiatur quae necessaria non sunt; aut dici tantum: „dodecretum, commendat ut id fiat exactissime, et ccmus ot definimus de fide esse, per divinam assi­ regulam observando conciliorum generalium, no- stentium etc. . . .* minutim Tridentini, iuxta quam in definitionibus 113. Landriot Remensis cum Triache Babylonensi, dogmaticis praeparandis plurcs menses impendun­ B Dours Suessionensi et Mtigna n Catalaunensi (n * 107). tur. — Praeterea, si nequeat obtineri consensus — Alius pater libenter adhaeret sententiae illu­ unanimis, saltem moralis, quaestio in medio re- strissimi Fenelonii archiepiscopi Cameracenais, at liquenda erit, et debebit indecisa manere. non credit eam ita esse certam, ut possit definiri 110. Jans Augustanus (n° 37).— Alius reveren­ tanquam dogma fidei. Ratio est, 1° quia plerique dissimus pater summopere desiderat ut infallibilitas textu a, quibus eam comprobant, etiam melioris notae Romani pontificis definiatur clare et explicite cum theologi, quos ultramontanos vocant, mutilati sunt, adiecto canono et anathemate contra negantes. falsificati, interpolati, circumtruncati, spurii, in sen­ Verum omnino necease est, ut nullus tergiversandi sum alienum detorti, ut ipse se comperile testa­ locus relinquatur inimicis ecclesiae, qui hanc de­ tur apud Bellarminum, Ballerini, Muzzarelli, Orsi, finitionem reformidant, quia sciunt ex ea innumeros D. Guéranger, ac praesertim apnd P. Weninger, errores conterendos esse. Caput igitur addendum cuius opus, inquit, scatet falsificationibus vel alterationibus textuum; 2° quia ab iisdem theologis sic mutari posse videtur: pCum his nostris temporibus non sino fidelis suppressa fuere contraria et opposita asserta praepopuli scandalo et ecclesiasticae unitatis praeiudicio, staniissimorum fidei testium, Augustini, Basilii, multa perverse scripta et dicta fuerint contra sedem Ambrosii, Hieronymi, Athanasii, Gregorii Magni, apostolicam, seu Romanum pontificem; nos prae Ferrandi diaconi etc.; 3° quia evidentissima praxis oculis habentes sacra eloquia: Tu es Petrus et super conciliorum oecumenicorum, decem primis ecclesiae hanc petram aedificabo ecclesiam meam . . . Quod- C saeculis, haec fuit, ut si quando in iis antecedentium cumque ligaveris . . . Ego rogavi pro te .. . confirma conciliorum definitiones · recitarentur, statim con­ fratres tuos ... Pasce agnos meas, pasce oves meas... firmarentur sine ullo examine; si autem proferrentur considerantes quia in sede apostolica immaculata epistolae summorum pontificum, nunquam admit­ est semper catholica servata religio et sancta ce­ terentur simpliciter et sine inquisitione, sed tunc lebrata doctrina (ex formula Hormisdae); et quod solummodo cum rectae fidei sanctorum patrum con­ sicut summus pontifex prae caeteris tenetur fidei sonare demonstratae fuerant. Haec, inquit, veritatem defendere, sio et si quae de fido subortae sunt ipsissima verba concilii II Conatantinopolitani, fuerint quaestiones, suo debent iudicio definiri; in­ ut videre est apud Labbo, t. 6, p. 541 E, 563 ABC, haerentes sententiis patrum et conciliorum definitio­ 567 b c. — Censet autem haec omnia dubia ante nibus, sarro approbante concilio, docemus et tan­ omnem definitionem discutienda esse. Praeterea animadvertit verba professionis Grae­ quam fidei dogma definimus per divinam assistentiam fieri, ut Romanus pontifex, beati Petri successor corum in schemate citata, lecta quidem fuisse in concilio Lugdunensi II, nun autem ab eo appro­ otc. . . .a 111. Scandella Antinoinsis (n° 90). — Optat alius bata, nec proinde conciliare esse decretum. Alterius pater, ut huius capitis discussio et decisio, post­ vero professionis fidei (scilicet Hormisdae), quae habitis etiam caeterorum schematum discussionibus, subscripta est in concilio generali Vili, textus graequamprimum habeatur. Postrema verba ^scilicet CUB substantialiter differt α textu latino. Vellet igitur, ut haec quaestio in concilio penitus ab illis: „Si quis autom ote.4 ad finem) omittantur, D et sub forma canonis post canonem XVI inserantur. omitteretur. Si tamen aliquid decernendum videatur, 112. Detalle Ruthenensis (n° 71). — Alius pro­ duo optat: 1° ut nihil statuatur tanquam dogma ponit, no duao videantur esse in ecclesia infallibili- fidei: 2° ut ex sequentibus Bellarmini et sancti tates (cum duo tantum modi sint, quibus una et Antonini verbis proponendum conficiatur decretum : eadem infallibilitas exercetur,·. ut invertatur ordo — Bellarmini: r Definitiones do fide praecipue pen­ capitum, hoc modo: caput IX, de ecclesiae po­ dent ex traditione apostolica, et consensu ecclesiatestate; caput X, do Romani pontificis primatu; rum. u (DeRom. pont. lib. lV,c. VII). Sancti Antonini: caput XI, do ecclesiae infallibili tate ; ot vel’in hoc ^Dicendum quod licet ut persona singularis ex motu ultimo capite, vel in XII immediato sequenti, agatur proprio agens (papa) errare possit iu fide, tamen do infallibilitate summi pontificis. Si in boo ultimo, utens consilio, et requirens adiutorium ecclesiae addi posset in fine: B Porro tantum infallibilitatis universalis. Deo ordinante, non potest errare; nec privilegium ecclesiae concessum duplici modo exer­ potest esso quod universalis ecclesia accipiat alicetur, scilicet: in concilio occumenico rite convocato quid tanquam catholicum quod est * haereticum et celebrato, ao tandem a summo pontifice appro­ (Summa, 3 p., tit. 23. c. 3, n. 4). Sic caput non separa­ bato; vel extra concilium, cum ipsemet pontifex, tur α corpore, ot non statuitur infallibilitas illa supremi omnium Christianorum d oc toris muñere pontificia ab ecclesia separata, quam plurimi confungens, pro auctoritate sibi soli propria, definit quid in rebus fidei ot morum tenendum sit, ita ut ’ oamittM om. eJ. CONCIL·. 0K5KRAL. TOMUS Ll. M 1043 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1044 cilii patres nullatenus intelligunt, contrariamque cre­ A Proponit alius reverendissimus pater ut post haec dunt traditioni primitivae ecclesiae, et actis concilio­ verba: „Cum supremi omnium Christianorum duc­ rum generalium. toris munero fungens- addatur: „ct universalem 114. Ginoulhiae Gratianopolitanus cui adhaeret ecclesiam1 solemniter docens ex cathedra, pro auc­ Bracard Constantiensis et Abrincensis (n° 67). — toritate definit . . .“ Vox enim ex cathedra longo Argumenta in schemate proposita, nec sat peispicua. usu scholarum consecrata, sensum habet fixum et nec sat firma alteri patri videntur ad stabiliendam determinatum, quem probatissimi auctores (Bcllardogmaticam definitionem infallibilitatis pontificiae. minua. sanctus Alphonsus Ligorius, Gregorius XVI etc.) explicant Neque dicatur diversas esae eorum Etenim: Primum argumentum desumitur ex professione sententia.·», nam in substantia summo inter so con­ fidei edita a Graecis in concilio Lugdunensi II. veniunt; et do eae tero, cum definitionis formula, Atqui, Io haec professio lecta est, non autem appro­ qunecumque demum illa sit, aliquando debeat a bata in concilio, adeoque non est conciliaro decre­ theologis discuti et omni ex parte agitari, melius tum; 2* dicitur in eadem professione, pontifici *» esse, est, ut illam adhibeamus de qua iam disceptatum • ut sprao caetcris-, non autem ut solus, aut unieo est ct disceptationes prao manibus habemus, quam tuo iudicio, aut perfecte et ultimo definiat dogmata ai novam introducamus nondum satis scholari dis­ fidei; 3° asseritur, eum 9sicut prae caeleris tonetur putations exploratam. Tria indo commoda reporta­ veritatem fidei defendere; * i>...eam debore suo bimus: 1· ut quantum fieri potest, n definitione nostra Iudicio definire-. Sed non solus et sino aliis potest , omnis ambiguitas, adeoquo omnis obscuritas re­ aut debet fidem defendere, ergo neque «olus ct moveatur, et novarum «altem quaestionum moven­ darum circa cius significationem praecidatur occasio; sino episcopis eam definire. Secundum argumentum desumitur ex formula 2* ut qui inter catholicos angustiis premuntur, quasi Honnisdae. lamvero 1· dicitur in formula: Patrum inauditum quid ac portentosum hacce definitione fidem semper fuisse in sedo apostolica servaum, proponatur, facilius quietentur, videndo eam fieri non autem a sedo apostolica sola ortum habere, secundum formam iatnpridciu usitatam atque in libris aut ab OA sola fuisse custoditam; 2V quid nomine theologicis explicatam: 3” ut ii, quibus in ecclesia sedis apostolicao intelligendum sit. disputant viri munus committitur docendi, in promptu habeant docti; 3° temporibus, quibus in usu fuit haec formula, unde ct novum dogma securius explicent, ct eius de ipsis Romanorum pontificum iudiciis quaesitum adversarios, haereticos aut schismaticos, fortius re­ aut etiam iudicatum est, ut in causa Honorii, et in darguant. Praeterea ne maneat incerta quaestio do hac quaestione excitata do Uno Trinitati» crucifixo. Tertium argumentum desumitur ex verbis Chri­ praerogativa infallibilitatis toti ecclesiae inhaerento sti: Ego rogari pro te ... Sed illa verba, si in se- atquo de eius exercitio, sancta sede vacante, vel ipsis considerentur, ad personam potins privatam pluribus sanctam «edem sibi vindicantibus, proponit Petri videntur referenda ; si explicentur ex traditione ut post verba nta: „ad quod infallibilitas ecclesiae * haec aut alia eiusmodi adiungantur: ecclesiae, diversas recipiunt interpretationes, cum extenditur unanimem non esse hac do ro consensum Patrum „Scde autem apostolica vacante, infallibilitas ec­ facile constet. clesiae minime cessat, dicente Domino: Ecce ego Do formula nutem ipsa definitionis simpliciter robiscum sum omnibus diebus usque ad consumma­ adnotat: 1® Eam verao fidei definitionis indolem et tionem saeculi; sed manet in universali episcoporum formam prao se ferre; 2* duplex obiectum habere: collegio ecclesiae Romanae coniuncto.aliud minus extensum, nempe quod Romanus ponti­ 118. Vanesa Vogarasiensiset Alba-Iiiliensis (n° 10). fex in rebus fidei et morum errore non possit; al­ — Ab alio dicitur: IJaec ecclesiae infallibilitas ... terum, illam praerogativam inerrantiae ad idem magisterio inest, quod Christus in ecclesia sua per­ obiectum porrigi ad quod infallibilitas ecclesiae ex­ petuum instituit etc. Quomodo iam posset asseri : tenditur; 3° aliam proindo eubicctive esse infalli­ Caput ecclesiae ... esse infallibile, ita tamen ut et bilitatem ecclesiae, aliam Romani pontificis infalli- ecclesia sino illo perinde maneat infallibilis? An bilitatem. ei verba premamus; 4° nullae conditiones non uli ratione (u) ecclesia separatur aut saltim in hacce formula expressas esae, quibus certo di­ separata cogitatur a suo capite? (A) quomodo ec­ gnoscatur, quandonam „supremi doctoris munere clesia absque capite possit dici infallibilis ? Itaque fungens pro auctoritate definiat . . .- Denique ne hoc novum additamentum, ai pro salute ecclesiae minima vox profertur super huiusce definitionis necessarium esse iudicatur. aut aliter conscribatur, necessitate et opportunitate. exempli gratia ecclesiae voci haec addendo: suo 115. Margucrge Augustodunensis cum Dicionensi, capiti unitae aut coniunctae; aut vero assertum caMetenti, Lucionensi, Ebroicensi, Bupellensi et Santo- D piti» XI- contra clarissima Christi Domini verba nensi, Baiocensi, Elnensi, Vicarienti, Nanceiensi et supprimatur. 119. Ricca generalis Minimorum *(n 11). - Ita Tullensi (n® 129). — Videtur pluribus patribus, loco definitionis, potius renovandam esso Florentinam, censet alius: Schema de infallibilitate Romani ponti­ declarationem, praetermisso anathemato quo pro­ ficis. aetate nostra tam necessarium, placet valde, positum schema concluditur. — Ipsum autem schema et procul dubio universali plausu excipietur. Nihil­ eis non placet, propter rationes easdem quas ex­ ominus velim etiam canon de ro hac habeatur, for­ tasse sic conscribendus: nCanon XVII. Si quis posuit praecedens reverendissimus poter. 116. De Ambrosio Muranti» (n° 69). — Alius, dixerit, decreta dogmatica α Romanis pontificibus ubi legitur: nIIinc sacro approbante concilio-, po­ edita vel edenda non adstringero in conscientia tius diceret: wllinc huius sacrosancti Vaticani con­ christifideles, nisi vel in concilio generali fuerint cilii patribus liberrime indicantibus, ac nobiscum emanata1, vel antequam accesserit ecclesiae con­ sedentibus, docemus et uti fidei dogma defini­ sensus; aut etiam Romanum pontificem cum magister mus . . quia cum agatur do maxima Romani totam ecclesiam docet in his quae ad fidem et mores pontificis praerogativa a diabolo totis viribus hodie pertinent, errare posse; anathema sit.“ 120. Lacerda S. Sebastiani in Brasilia (n° 9). — impetita, valde opportunum est ut ostendatur epi­ scopos praecipuam habuisse partem in hac definitione i ecclesiam universalem c»I. promovenda. v IX ed. » aurata ed. 117. Ullathorne Birminghamiensis (n° 40). — 1045 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1046 Alius ait: No in caesum unquam recidat tam ne-A patescat. Eapropter schema reformatum perpenden­ cessarla definitio, ot ut omnes praecludantur aditus dum exhibet: miserrimis tricis (spectatur praesertim distinctio a pRomanum pontificem beati Petri successorem Bossuet invecta intor Romanum pontificem et sanc­ esse, et verum iurisdictionis primatum in universam tam sodom; nec non quod gallicani contendunt, ecclesiam obtinere dogma fidei est pluries ab ec­ papam infallibilem esso dummodo saltem adsit con­ clesia ipsa in oecumenicis conciliis definitum, a quo sensus ecclesiae subsequens), supplex oro ut se­ absque propriae salutis aeternae piaculo nemo re­ quentes fiant additiones. Post verba nad quod cedere potest. Verum nonnulli homines perversi ex­ infallibilitas occlcsiao extenditur14 dicatur1: „Et esso stiterunt, qui has ecclesiae definitiones despicientes, propriam non tantum sedis apostolicao Romanae, sacras Scripturae perperam intelligentes, et veterum sed ot cuiuslibet Romani pontificie, etiam extra sanctorum patrum vestigia deserentes, ipsum pri­ quodeumquo concilium vel synodum docentis, quin matum in discrimen adducere, vel ita attenuare nullimodo necease sit ad oius definitionem amplecten­ conati sunt, ut vix consistere possit. Quare ut veritas dam, ut adsit tanquam conditio praevius vol subse­ catholica contra illorum insanas doctrinas omnibus quent consensus ecclesiae: quae potius immediato pateat et intemerata semper servetur; iterum do­ amplecti dobet ac profiteri tenetur ot oro et cordo cemus Christum Dominum, ad fidei catholicae et quidquid Romanus pontifex auctoritate sua definivit/ communionis unitatem, quam pluries in sanctis evan­ 121. Detprex Tolosanus (n· 12). — Alius dicit: gelio nobis commendavit, in ecclesia sua iugiter I. Integre afferatur textus celeberrimus: Ego ro­ B conservandam, in beato Petro apostolo instituisse gavi pro te ut non deficiat fides tua, et tu aliquando perpetuum utriusque unitatis principium ct visibile fundamentum, dum1* ipsi beato Petro prae omnibus conversus confirma fratres tuos. Il Non sufficienter exprimitur, praerogativam aliis apostolis sive seorsum singulis sive omnibus infallibilitatis itu esso Petri successori propriam, ut simul verum ct proprium iurisdictionis primatum non depondeat a consensu reliquorum pastorum. in universam ecclesiam suam immediate ac directe Opportune verbo pro auctoritate adderetur sibi promisit ct contulit, minime vero ecclesiae, a qua illi, uti suo ministro, delatus sit Ad unum namque propria. III. Dicitur infallibilitatis praerogativam ad idem Petrum idem Christus Filius Dei vivi dixit: Tu es obiectum porrigi etc. Displicet isto dicendi modus, Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam eo quod duplex subiectum infallibilis magisterii meam; et portae infierì non praevalebunt adversus fere constituatur. Opportunior videtur sequens, aut eam: et tibi dabo claves regni caelorum, et quodeumalia eiusmodi formula: ^Definimus Romanum ponti­ que ligaveris super terram, erit ligatum et in caelis, ficem cui in persona beati Petri dictum est α Do­ et quodeumque solveris super terram, erit solutum et mino nostro leeu Christo: Ego rogari pro te ut non in caelis. Eidem quoque uni Simoni Petro lesus dejiciat fides tua, et tu aliquando conversus confirma post resurrectionem suam in totum suum ovile fratres tuos, accepisse supremum magisterium in summi pastoris et rectoris jurisdictionem contulit, ecclesia, una cum divina promissione assistentiae, dicens: Pasce agnos meos, pasce oves meas. Atque qua in eiusdem exercitio magisterii immunis ab C hanc esse veram praedictarum sacrae Scripturae lo­ errore servaretur5. Quotiescumque igitur summi corum intelligontiam, quam semper ecclesia tenuit Christianorum doctoris munere fungens pro auctori­ atque tenet, declaramus, reprobantes qui aliter ca tate sibi propria definit quid in rebus fidei et intelligero et explicare praesumeret5. „Docemus etiam huiusmodi primatum, co quod morum ab omni ecclesia sit tenendum, vel supremo suo et irreformabili iudicio errores veritati catho­ in perpetuam salutem ac perenne ecclesiae bonum licae adversantes damnat, pro infallibili ab omnibus institutus est, immo non aliter quam supra petram habendus est, et oius sententiae plena et interna ipsa fundata usque ad finem saeculorum firmiter obedientia omnes stntim acquiescere tenentur, quin stare debet, iugiter in eadem permansurum; ac aliorum postorum assensum expectore debeant Si beatum Petrum, qui suscepta ecclesiae gubernacula non reliquit, semper in suis successoribus sanctae quis autem etc.® 122. Senestréy Ratisbonensis (n° 19). — Alius Romanae sedis episcopis, ab ipso primum fundatae Io adiicicndum censet: Et tu aliquando conversus suoque cruore consecratae, vivere et praesidere et confirma fratres tuos. 2° Subiiciendum dicit secun­ iudicium exercere; quare quicumque in hac cathedra dum articulum his vel similibus verbis: nQuemad- Petro succedit, iuxta ipsius Christi institutionem moduin autem una cademque est ecclesiae infalli­ Petri primatum in universam ecclesiam obtinere , bilità * sive in eius capite, quod ne cogitatione fatendum est. Hinc’ in omnibus sequentes prae­ quidem ab illa separari licet, sive in universo ma­ cedentium conciliorum generalium definitiones et gisterio spectetur; ita suprema eiusmodi Romani D praedecessorum nostrorum Romanorum pontificum pontificis do rebus fidei ct morum decreta seu decreta, iterum declaramus, tanquam fidei caput, iudicio, ab omnibus christifidelibus, cum primum eis hanc sanctam apostolicam sedem et Romanum ponti­ certo innotuerint, intorno montis assensu plenoque . ficem in universum orbem tenero primatum ct ipsum fidei obsequio suscipi et teneri docemus/ Ratio: pontificem Romanum successorem crao beati Petri Prima huius articuli parto * piares praeposteros de principis apostolorum et verum Christi vicarium, Romani pontificis infallibilitate conceptus corrigi, totiusquo ecclesiae caput et omnium Christianorum altera voro lansenistarum atque Gallicanorum sub- patrem, doctorem et supremum iudicem existere, torfugia apertius excludi putarim. ct ipsi in beato Petro porcendi regendi et guber­ 123. Rosati Lunensis-Sarzanentis (n· 24). — Alius nandi universalem ecclesiam a Domino nostro lean vult, ut quoad cius fieri possit, infallibilitatem ox Christo plenam potestatem traditam ease; hanc vero, primatu manaro pateat; *2 ut nonnisi necessitato, quae propria est iurisdictionis potestas, ordinariam concilium ad eam definiendam devenisse appareat; 3· ut goneratim recenseantur rationes quibus de­ i cum ed. > Expuitio quae sequtar videtur brevior et durior finitio fulcitur, et novi nihil definiri monstretur; 4° ne ultra quam nocossitas postulavit factum esse auctoris). • Verbum mnoran/rj omittendam videtur; quod eshn semel i dicatur om. ed de fide constitutum est. draper et ubique viai obtinet Pris* > servatur ed eoDcîlieruu) fi ici dedniUones quam Homacru· ponti 5 caro de­ • plures om. ed creta recensenda videntur (nota anctoosk 1047 .< SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1048 esse et immediatam, complectentem1 et iure divino hanc esse nostram sententiam, scilicet praedictam ad parendam obstringentem omnes et singulas ec­ doctrinam non posse dogmatico definiri. 125. Krementz Warmiensis (n° 118). — Alius clesias, pastores quoque atque fideles tam seorsum singulos, quam simul omnes; quin unquam fas sit sic loquitur. Verbis synodi Florentinae, integro tamen a indiciis Romanorum pontificum ad futurum gene­ laudandis, addatur monitum Clementis XI (bulla rale concilium tanquam ad auctoritatem Romano Vineam Domini1, id est non tacendo solum sed et pontifici superiorem appellare. interius vera obedientia obediendum esse iudicio „Et quia nonnulli incredibili audacia eorum dem summi pontificis. Unde pro iis quae leguntur pag. 21 Romanorum pontificum circa fidem et mores decreta lin. 22 scq.... (544 Ds), hanc aut similem pro­ parvi fieri eisque obedientiam denegari iure posse, ponere auditu formulam: „ut cu»todiatur cum Ro­ affirmare baud erubescunt, freti praetextu quod mano pontifice tam communionis quam eiusdem irreformabilia et erroris expertia non sunt, atque fidei unitas. Huius enim unitatis inconcussa firmitas ita ad damnatas doctrinas tuendas ct vulgandas in illa imprimis stabilitur petra apostolica, super viam sibi sternunt; ut omne effugium eis in posterum quam Dominus noster ecclesiam suam fundavit, in amputetur, sacro approbante concilio, inhaerentes qua precibus Domini falcila et roborata nunquam in primis sacris Scripturis, praesertim praecepto deficit fides, sed immaculata est semper catholica Petro eiusque successoribus α Salvatore iniuncto servata religio et sancta celebrata doctrina: hinc, confirmandi in fide omnes et singulos fratres tuos et sacro approbante concilio, docemus et tanquam cerfideles, ac perpetuae ecclesiae catholicae doctrinae3, j l tissimam fidelibus agendi normam statuimus, Ro­ atque praeterea perpendentes, ot in sacrorum con­ mano pontifici, eum supremi omnium Christianorum ciliorum gestis continetur, quod io hac apostolica doctoris munero fungens pro auctoritate definit, aede est integra et vera christianae religionis soli­ quid in rebus fidei ct morum ab universa ecclesia ditas, ct immaculata eat semper catholica reservata tenendum sit, veram et sinecram ab omnibus obereligio, et sancta celebrata doctrina, quod ab huius dientiam exhibendam esso" (Matth. XVI, 18 et 19). ergo fide et doctrina nemo se separare debot, sed Item pag. 22 linea 17 (M4 n n) addendum con­ in omnibus sedem apostolicam sequens et omnia suerim: „Aut deuique dicero non erubescunt2 obeeius constituta observans sperare potest» ut in una dientiao, quae apostolicis constitutionibus debetur, communione, quam sedes apostolica praedicat, esse obsequioso silentio satisfieri et non opus esse, ut mereatur, atque ideo semper nonnisi fidoi veritatem id quod supremus ecclesiae iudex improbat ot dam­ ab ipsa quaerentibus praestari; declaramus et de­ nat, non solum extrmo habitu vel ore sed etiam finimus Romanum pontificem, cum supremi omnium mento et corde reiiciatur, et id qnod docet et prae­ Christianorum doctoris munere fungens circa fidem cipit vera et interna animi subiectione teneatur/ et mores aliquid pro auctoritate definit, erraro non Rationes vero ob quas eiusmodi addenda putarim posso, eiusque indicia in rebus fidei et mnrum aliis­ sunt: 1· Definitio illa quae in schemate continetur que quoquo modo huc spectantibus uti supra pro­ necessaria nullatenus esse videtur; tantum enim lata irreformabilia esae et ab errore immunia; ac abest ut sedis apostolicae iura a catholicis hodie mandamus ut fideles omnes omni mentis obsequio c in dubium vocentur, ut nesciam an ulla unquam et cordis affectu illa suscipiant sub poenis in hae­ fuerit aetas qua ecclesiae filii Romano pontifici reticos latis. alacrius quam hodie fiat obtemperarint... 2° Non nEt quia demum summae et supremae potestatis desunt viri ecclesiae catholicae addictissimi qui de­ exercitium Romano pontifici vi primatus, uti prae­ finitionem eiusmodi ex causis tum dogmaticis tum misimus, competentis, quidam irritum reddere ten- historicis impossibilem esse putant Revera graves tarunt, effutientes impediri posse eiusdem Romani e:iam hodie supersunt difficultates. Quis enim nes­ pontificis communicationem cum pastoribus ct gre­ cit, ut trita solummodo tangamus, litem de causa gibus, vel illius potestatem civili auctoritati esse Honorii minimo hac aetate ita so habere ut doctrinam obnoxiam, adeo ut quae ab apostolica sede, vel eius praedictam tamquam a Deo revelatam proponendam auctoritate, ad ecclesiae regimen constituuntur, patiatur? Neque patet quomodo infallibilitate soli nullam vim habeant, nisi potestatis saecularis pla­ summo pontifici attributa, synodorum oecumcnicarum cito confirmentur, ideo declaramus etiam ius inesse et episcoporum iura inviolata manere possint. Ac­ eidem Romano pontifici libero communicandi iure cedit quod de veritate, modo, sensu, ambitu huius divino cum omnibus, qui sunt undique totius ec­ definitionis, non solum inter theologos, sed etiam clesiae pastoribus et fidelibus, in iis omnibus, quâe inter ipsos concilii Vaticani patres est controversia; ad religionem pertinent, atque eodem iure libere et ita ut vix fieri possit quin pro omnium consensu independenter a quavis civili potestate constituendi (qui ad res fidoi definiendas, ex maiorum traditione ubiquo, quae pro ecclesiae bono et fidelium oxpe- D et conciliorum oecumenicorum historia, necessarius dire ipsi in Domino videbuntur/ esse cognoscitur) aut numerico aut saltem morali, magna habeatur votorum dissensio. 3° Adde quod Sequuntur canones. infallibilitatis pontificiae definitio perniciosa quo­ Canon XV reformandus mihi videtur, et clarius dammodo appareat. Etenim: u) multorum prae­ exponendus ac forma minus discrepante ab illis, sulum testimonio constat in variis Germaniae, Gal­ quae in sacris canonibus usuveniuut, hoc scilicet liae, Bohemiae,Hungariae,Transsylvaniao, et aliarum modo: regionum dioecesibus, hanc doctrinam populo ca­ • „Si quis dixerit ex ipsius Christi Domini insti­ tholico ne nomine quidem notam esse. Neque ta­ tutione beatum Petrum non habere in primatu super cere hic possum, in Vormionsi dioecesi, doctrinam universam ecclesiam perpetuos successores; aut ete/ de qua agitur, in catechesibus quidem et sermoni124- Place Massiliensis (n· 130). — Alius scribit: bus nunquam tradi, ex scholis autem theologicis Misso quod summo inopportunum iudicamus do iamdudum exulasse. Timendum est ne in regionibus doctrina infallibilitatis pontificiae, hisce praesertim hisco catholici ob definitionem praedictam turbentur, temporibus, in concilio pertractari^ aperto fatemur ac si nunc demum fundamentum ecclesiae et verao doctrinae stabiliendum sit. In aliis autem regionibus, quae mihi notae sunt, et ubi catholici cum hetero* Haec «positio maiorem te nuotili unitatem refert {nola anctoru). 1 perpdoa ... doctrina ed. l EdiU die 19 iulii 1706. ’ emburrunt ed. 1049 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1Q5O doxis mixti degunt, inulto maiora pericula infirmis / k et aliorum) vel minus accurate, vel ex operibus imminent, b) Immemore» qsao non debemus eccle­ commentitiis (laidori Mercatoris etc.) citabantur. siae anatolicao a petra Romana separatae tradi­ Omnia ex patribus antiquioribus excerpta, quousque tiones sacculum octavum aerae christianae non indagare potuit, probant sane primatum Romani «•xcedere; et haeresea protcstanticas pontificem Ro­ pontificis, sed infallibilitatem non probant. manum summopere respuere. Unde facile apparet 128. Renaldi Pinerolientis (n° 124). — Quamuuionem cum ncatholicis tnntopero exoptatam, dog­ plurima, ait, tum e Scripturis tum e conciliis tum e mate de infallibilitate Romani pontificis declarato, patribus deprompta, mihi recogitanti se exhibent, non tam promoveri quam impediri, c) Infideles quibus dignitas et potestas summi pontificis per qui in religionem α Christo revelatam, tanquam saecula effulget Ast dum quaeritur utrum propositio commentum humano generi exitiale, consurgunt, per additamentum schemati ecclesiae exhibita, sub novarum calumniarum materiam, dogmate hoc de­ canonis forma reduci debeat icto anathemate; serius clarato, quodammodo lucrari in aprico est. d) Quin pensandum quam prima fronte visum. Nam de­ immo ii quibuscum equidem collocutus sum variarum finitio concilii esso debet non praevalenti votorum regionum episcopi, ad unum fore omnes mecum in numero imposita, sed persuasione mentis inducta. hoc consentientes reperì, hanc definitionem pro eo In concilio Tridentino tanta observantia in parvum qui nunc est rerum politicarum, in Europa saltem, dissidentium sociorum numerum patres caetcri usi statu, mullis etiam guberniis causam praebituram, sunt, ut exempli gratia in definiendo an residentia aut ad minimum ansam, iura ecclesiae magis inagis- B episcoporum sit de iure divino nec ne, ideo per ali­ que invadendi. quot annos iudicium distulerint, quod triginta septem 126. Spalding Baltimorensis el Alemany 3. Fran­ ex patribus in communem caeterorum opinionem cise! cum Viiicennopolitano, Mobilienti, Albanensi, concurrere renuebant; et tunc solummodo iterum Bostoniensi el Natchezensi. — Alii plures reveren­ proposita et resoluta quaestio, cum ex renuentibus dissimi patres proponunt novum schema pro iofalli- caeterorum sententiam viginci septem omnino, no­ vem autem mutationibus nonnullis propositis am­ bilitate summi pontificis practice definienda: „( In capite ipso XI, de Romani pontifiât primatu, plexi sunt; et unus dumtaxat in adversa persistebat ad linoam 27 [544 Du] post verba summo pastore, sententia. Sciant igitur omnes, nonnullos ex una et hacc addi possunt, in distincto tamen paragrapho, totidem ex altera parte electos concilii patres, qui sub omni aspectu propositam schema de infallibiliquae videntur pro hoc argumento sufficere:) nStatuimus igitur et definimus Romanum ponti­ tate summi pontificis serio examini subiiciant. Con­ ficem, cui in persona Petri a Christo Domino dictum venientibus fratribus in unum, illico astus omnis ai est : Ego rogari pro et, ut non defiâat fidet tua etc. qui est, auferetur. Tali pacto duo maxima sano confirma fratres tuos (Lucas XXII, 32), ne in sequentur bona; patres ad plenam argumenti agni­ deposito fidei sibi specialiter commisso in errorem tionem vocabuntur, et inde omnimoda exurget ani­ circa fidem moresve labatur, ecclesiamque Christi morum consensio. 129. Whelan Wheelingenâs (η® 145). — Alius sponsam in errorem pertrahat, specialem habere pro­ missam sibi Spiritus sancti assistendam : ideoque C ita statuit: Dc capite XII mutationem propono, et supremis eiusdem pontificis iudiciis, quibus tanquam ea formo doctrinam inerrantiae asserendam volo qua doctor universalis ac velati os ecclesiae com auctori­ magis dissidentibus arrideat, hoc nempe modo: tate definit quid in rebus ad fidem moresque spec­ „Pastor vero bonus ab apostolis visibili sua prae­ tantibus ab universa ecclesia sit tenendum vel re­ sentia discessurus, non turbetur, dixit, cor cestrum... ficiendum, ab omnibus et singulis christifidelibus Non relinquam cos orphanot ... Paraclilus Spiritus ubique terrarum degentibus, cum primum eadem sanctus, quem mittet Pater in nomine meo, ille do­ indicia ipsis innotuerint, non solum externum ob­ cebit cos omnia, et suggeret vobis omnia quaecumque sequium, sed internum etiam mentis cordisquo as­ dixero vobis. Et pari erga omnes omnium temporum sensum, cum plena fidei obedientia, esse prae­ homines amore, ut facilius et fidenter crederent, apostolis mandans: Euntes docete omnes gentes, de­ standum." 127. Rogers Chathamensis (n° 121). — Alius de­ claravit, vel addidit: ego cobiscum sum omnibus diebus. finitionis huiusco nullam videt necessitatem, quia si Quinimo ad promptiorem omnibus veritatis osten­ qua fuisset, decem et octo saecula non essent elapsa sionem et simul ad unitatom ecclesiae firmandam, quin in uno vel altero conciliorum definitio haec et Petro dixit: Rogaci pro te, ut fides tua non de­ edita esset. Nec ulla apparet eiusdem utilitas, quia fiâat .. . confirma fratres. Non ergo mirum est emolumenta omnia, quae talis definitio auctoritati quod sacrosanctum concilium Lugdunense II doc­ pontificis addere potest, ea sunt quibus in praxi trinam sacratum Scripturarum, sanctorum patrum iam fruimur. Qui vero ecclesiam audire nolunt, hi D ct totius traditionis ecclesiasticae enuntians, de sedo nec pnpam audicut. Interim charitas et pax inter Petri, scilicet sancta ecclesia Romana, iam dixerit: pastores et fideles turbantur per lamentabilem hac pSummum et plenum etc. (detur decretum) . . . de ro discussionem in ephemeridibus. Cui bono? suo debent iudicio definiri". Pariterque synodus Nec malo finis per inerrantiao definitionem. Ob sacrosancta Florentina testata est: „ Romanum pon­ discussionem iam saevientem, curiositas maligna et tificem etc. (inseratur decretum) ... traditam esae.spiritus inquisitionis in dies augentur. Multa hi­ Quorum conciliorum generalium nos doctrinis fide­ storiae gesta, quae oblivioni tradi prneatasset, per­ liter adhaerentes, quorumque verba cum praeclaris vulgabuntur. Haec quoad opportunitatem. Sed quid sacrae Scripturae testimoniis dc unitate perfecta dicendum si doctrina talis definitionis inveniatur non corporis Christi, de primatu auctoritatis ct doctrinae/ bene fundata? Infrascriptos episcopus dio 6 ianuarii dc petra in fundamentum posita, de fide Petri inelapsi iuravit numquam Scripturas sacras nisi iuxta defectibili, de continua omnibus diebus praesentia unanimem consensum patrum aeâpere et interpretari. et directione, iterum atquo iterum comparantes, Porro cum antobac semper interpretatus caset tex­ necnon et cum tota ecclesiasticae traditionis serie tum Ego rogaci pro te etc. in sensu infallibilitatis conferentes, docemus ct declaramus iudicium quo papae, incoepto propter concilium examine, invenit do fido subortae * quaestione debent definiri, irre­ quod ferme omnia excerpta ox patribus antiquioribus, formabile prorsus habendum esso: doctrinamque quae in manualibus theologiae legerat in favorem pariter aire de fide aire de moribus, qua * totu grex infallibilitatis (in operibus p. Perrone, s. Alphonsi Domini pascendus eat, quamque proindo et divino J051 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1052 mandato obsequentes sumere omnes sive oves sive ct subsidia minuantur. Timeo ne id mali paritura agni tenentur, vi promissionis divinae et virtute ad- sit definitio, ob dissidia quae ox eadem inter catho­ sistentiae Dei, ab omni erroris veneno esse neces­ licos ortum iri continget. Tandem a inultis non dabitur Romani pontificis sario immunem. Et hanc Romani pontificis inerrantiae praerogativam, quando supremi omnium dictis et scriptis nisi ille assensus qui sub poena Christianorum doctoris munere fungens pro auc­ aeternae damnationis exigitur. Hodie oracula cius toritate definit, quid in rebus fidei et morum omnia quasi sine distinctione nb omnibus acceptantur. ab universa ecclesia tenendum sit, ad idem ob­ Tunc omnes actu» eius publici et dicta in examen iectum porrigi, ad quod infallibilitas ecclesiae ex­ revocabuntur, ct omne quod non certo ex cathedra tenditur, declaramus. Si quis autem huic nostrae erit, reiicietur. Tunc, ut ait illustrissimus et reve­ definitioni contradicere (quod Deus evertat) prae­ rendissimus Spalding, archiopiscopus Balti more usis, sumpserit, sciat se α veritate fidei catholicae et ab violentius forsan erumpent huiusmodi quaestiones (quae spectant scilicet personam pontificie ducentia unitate ecclesiae defecisse/ Haec porro forma decreti bis commendatur publicani et privatam, veram locutionis ex cathedra rationibus: !♦ Doctrina decreti ad necti tur iam significationem) et longe maiori animi contentione clare edoctis in conciliis generalibus praecedentibus. pertractabuntur: tunc iuxta eurndem, cavillandi 3° Quasi corollarium deducitur ex iis quae iam α lucus adhibebunt theologi etc., ct quod supra notavi, multis sacculis definita sunt. 3* Novitatis nota sic posterior sanctae sedis conditio peior erit priori. refellitur; etenim ut quid evolutum proclamatur, B Adde sequentia: 1* Scopus concilii est societatis non quid novi edoctum. 4· Necessaria prorsus doc­ infirma' remedia praebere ejficaria, non de pontificis trina exhibetur, nisi quis, post iam decreta ab ec­ infallibilitate tractare. 2* Infallibilitatis quaestione clesia, admittere velit pro pabulo venenum erroris, impedimenta quammaxima illis obiicimus, quibus et divino quidem mandato, sumendum1 case 5e Dis­ summus pontifex, concilii convocatione, ad regres­ cussionem non solum admissibilcm enuntiat ict sic sum in occloiae gremium auxiliari constituit. 3· A scandala forsan controversiae iam curam populo more servato in dogmatibus definiendis recedimus, habitae sustollit), sed et amplissime factam supponit cum tot episcopi definitioni obsistant. 4° Nec cogi­ seu declarat. 6* Agitatis valde meniibut» hominum tare quidem videmur de malis politicis quao ex hae de hac doctrina, boni pastoris est cam sic omnibus definitione forsan sequentur. 5· Consectaria religiosa patefacere quo modo minus offendat, magis sc om­ pessima ob hanc definitionem timenda Cuiusmodi nium rationi commendet, iisdem Spiritus sancti sunt, a) cum huiusmodi definitione ad fidem nemo praesentia et influxu ab omni eryore conservanda trahetur, tum multorum convenio impedietur; b) in videatur sedes Petri, quibus ecclesia ipsa munita est regionibus ubi multi sunt haeretici, progressui re­ Ut consuleretur quodammodo opinioni publicae ligionis haec definitio impedimento erit, et forsan conciliandae, reieci verbum infallibilitas. Sicut etiam calamitatibus aliis causam praebebit; c) timeo ne propter difficultates oriundas ct controversias iam definitio infallibilitatis, malum incredulitatis, quod ortas, de quaestione silendum olim ¡uditavi. Nec lato diffunditur inter iuvenes in locis illis ubi doc­ quidem ita monti meae satisfactum est do difficul- C trina schemate proposita magis ostentatur, etiam in tatibus historicis quod omnino hucusque firma sit nostras regiones invehat; satis fuerit incommoda de hac ro convictio. Hoc, ne fiat illusio, agnoscen­ meminisse quae ex Syllabo orta sunt; e) scio plures dum putavi. catholicos vel definitionis expectatione turbari iam 130. Mac Quaid Roffentis (n· 135). — Alius sic atque torqueri. His omnibus motus hortor ut huiusceloquitur: Illud tantum do fide habeatur, quod semper, modi rei tractationem penitus dimittamus. quod ubique, quod ab omnibus est acceptatum. Porro 131. Vespasiani Fu nensis (n° 144). — Alius praxis ecclesiae usque ad decimum saeculum con­ scribit: Placent quae in schemate de ecclesia ca­ trariam infallibili tuti sententiam adumbravit. Vix pite XI continentur: placet item ut decretum ad­ unus invenitur patrum textus genuinus quo doc­ datur, quo declaretur Romanum pontificem in rebus trina in schemate proposita dilucide exprimatur. fidei et morum definieudis errare non posse: attamen Nonne mirum est textus Scripturae sacrae, hodie circa propositum hac de re schema nonnulla anim­ ad thesim schematis evincendam citatos, fero nul­ advertenda censeo. Difficultates occurrunt tum libi in tali sensu a patribus explicari? Quid dicam circa primam partem, quae conficitur ex verbis con­ do Honorio haereseos nota damnato a concilioVI? cilii Lugdunensis et pontificis Hormisdae, tum circa Scio post saeculum XII plures theologos partem alteram, quae mugis directe definitionem continet. infallibilitatis amplexos esse; sed adhuc incertum Ad prirnam quod spectat, licet maximi ponderis eat hanc fuisse tunc et in saeculis subsequentibus sint ea testimonia ac forte allegari possint, tamen doctrinam communem. Hodie non desunt auctores D generatim animadverto haud facile ob diversas locu­ graves in Germania, in Gallia, in Anglia, et in tionum formulas antiquiora testimonia ad verbum America, qui non verentur asserere, banc doctrinam io novis definitionibus apte adhiberi. nullimode ad fidem spectare. Hoc declararunt coram Ie Ad Lugdunense comma quod speciatim per­ senatu Britanniae archiepiscopi et episcopi Hiber­ tinet. cum canone 13 schematis huius ecclesia Ro­ niae. In regionibus nostris pastores animarum in mana sumatur pro universali, paulo post in hoc concionibus, ct scriptores in libris, nunquam de re capite sumeretur pro particulari, quud non bene hac dicere consueverunt nisi fortasse: Quaestio est congrueret. 2· Nec videtur ecclesia Romana bene inter theologos etc. Definitionis necessitatem nullam seiungi ab ecclesia universali, cum istius illa ait penitus deprehendo. Nam vix unquam magis quum pars, princeps quidem atque cminentior. 3® Licet hodie splenduit devotio in sanctam sedem, nec unus in frequenti usu ait auctoritatem do sede vel ecclesia citatur casus, quantum scio, in quo summi ponti­ praedicare, attamen cuín de definitione agatur, at­ ficis auctoritas repudiatu sit, si Italos excipias. In­ tentis notissimis acquivocationibus, melius eat ad super multorum animos ad buiusjnodi definitionem pontifices illam referre, quam ipsi proprie ac directe acceptandam minime paratos esse non dubito. Prae­ obtinent utpote beati Petri in cathedra Romana terea: nihil faciendum quo christifidclium compassio successores, quemadmodum in integro capite XI in summum pontificem undiqne hostibus obsitum, iam praestitum est. 4° Comma illud cum potestatis plenitudine, licet facile innotescat qua ratione pro­ feratur, calumniis renovandis occasionem dare posset. • Krrmdtim ed. 1053 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1054 5· Onus item veritati» defendendae ox aliis item ¿ i si catholica huiusmodi doctrina in dubium revocare­ aliquo modo pendet: hinc Athanasius veluti prae­ tur, his etiam inhaerentes, quae alias solemnibus cipuus catholicae fidei defensor adversus arianam decretis praesertim Hormisdae pontificis et con­ haeresim habetur. 6° Illa etiam suo debent iudicio ciliorum Lugdunensis et Florentini tradita sunt; definiri videri possent adhibitu ad excludendum quod sacro approbante concilio docemus ac definimus, per saltem in oecumonicis conciliis episcopi definientes ea Christi verba in persona beati Petri eiusmodi diiudicent. auctoritatem esse collatam atque assistentiam pro­ Quod vero ud Hormisdao loxtum pertinet, anim­ missam Romano pontifici in ecclesiae primatu suc­ adverto: Io Haud satis patere sensum commatis cessori, ut cum ex cathedra, supremi nempo omnium non potest praetermitti: proprie significaret non po­ Christianorum doctoris munere fungens pro auctori­ test omitti, est commemorandum : sed forte ibi indi- tate definit quid in rebus fidei et morum ab uni­ gitat ex mente Ilormisdae, non potest effectu carere. versa ecclesia sit tenendum, errare non possit, et 2° Haec quae dicta sunt rerum probantur effectibus, hanc Romani pontificis inerrandae seu infallibilitatis forte aliquis argueret haec referri ad en, quae Hor- praerogativam ad en extendi, ad quae ipsius ec­ misdaa praemiserat, ct quae hic omittuntur, nec clesiae infallibilità» pertinet. Si quis autem huic posso accommodari ud ea quae deindo per con­ nostrae definitioni contradicere (quod Deus avertat) cilium Lugdunense orant dicenda, quaeque in sche­ praesumpserit, sciat se a veritate fidei catholicae et mate praeponuntur1. Haec vero dicta sint non ad ab unitate ecclesiae defecisse * minuendam vim horum documentorum, sed ad evin­ B Cum vero rebus in capito XI iam exhibitis tres cendum non expedire ut ex his verbis definitio con­ respondeant canones, videretur1 quartus addendus, fletur. prout sequitur, iuxta novum additamentum: Ad secundam schematis partem qua definitio rSi quis dixerit Romanum pontificem beati Petri concluditur, generatim animadverto schema nimis in ecclesiae primatu successorem cum supremi om­ sapore scholam. Io Proinde nec placeret tamquam nium Christianorum doctoris munere fungens, pro /dei dogma, cum praesertim neque in aliis concilio auctoritate quid in rebus fidei et morum ab uni­ propositis definitionibus id prolatum fuerit, quae versa ecclesia sit tenendum definit, errare posse, certe vim eamdem essent habiturae. 2° Non placet vel2 praerogativam inerrandae seu infallibilitatis ad illud per divinam assistentiam Jieri, quo videtur de­ ea non extendi, ad quae ipsius ecclesiae infallibilitas finitio referri potius ad modum quam ad rem ipsam. pertinet; anathema sit.u 3° Unice definitio refertur ad illud testimonium: 132. Moreno Eporediensis (n® 143). — Alius ex­ Ego pro te rogavi ut non deficiat Jides tua; licet ponit: In monito diei 6 mardi scriptum legitur censeam hoc sensu prolata fuisse verba illa, tamen plurimos episcopos petiisse; alios e contra, centum haud latet varietatem aliquam occurrere in illorum quinquaginta circiter, expostulasse ut non propone­ interpretatione: alicui videri posset cx aliis testi­ retur, haud ignotum est. Schemati praefixus est moniis si minus verbo tenus, fortius tamen re ipsa titulus constitutionis; formula novi capitis’ inserendi hanc erui veritatem, ct certe ex illorum complexu loquitur nunc do decreto. Haud beno intelligo ininvictissimum exurgere revelatae huius veritatis C falli bili tatem personalem Romani pontificis seiuncd documentum: haud putarem rem eo testimonio a membris ecclesiae docentis. In ecclesia non est *·. Uti fidei dogma infallibilicoarctandam, sed maxima amplitudine exhibendam, nisi una infallibilità ecclesiastico item more. 4° Demum scholam etiam tatem personalem papae adiudicare, sacrae Scripturae sapore videtur illud ad idem obiectum, quod etiam et sanctis patribus repugnare videtur. Necessariam hanc definitionem non esso patet ox eo quod nullo clarius esset enunciandum. His attentis, censorem schema esso reforman­ forsan tempore, ut hac nostra aetate, antistites et dum ut sequitur addendum capiti XI: vel ipsum catholici omnes papae obsequuti sint Opportunam 'caput XI in tres partes dividendum adeo ut caput XI vero non esse, satis demonstrat testimonium anti­ titulum habeat: De sancti Petri apostolorum prin­ stitum qui cum inter heterodoxos vitam agunt, tum cipis primatu, et complectatur integrum articulum in negotiis ccclcsiastico-politicis multum intelligunt. Pastor aeternus usque delatum fuisse. Caput XII, 133. Saint-Mare Rhedonensis. — Alius reveren­ de llomani pontificis in eiusdem primatu successione; dissimus pator sic ait: Doctrina potuisset ex­ eflbrmctur vero cx sequenti articulo Quod autem pressionibus minus abstractis ct mitioribus tradì. usque ad finem. Caput vero XIII ex his, quao Obiectum infallibilitatis ecclesiae definitur capite IX, mox exhibentur: p. 16 [543 x7] verbis quae graves difficultates pQuhh a Christo Domino fidei aucture et con­ suscitare possunt. Velim igitur expungantur verba summatore, apostolorum principi beato Petro, atquo od idem obiectum porrigi etc. Declarationem de inin illo Romanis pontificibus successoribus promissa D fallibili tute Romani pontificis mihi videtur ab ad­ ac delata * fuerunt, primo ac potissimum spectant versariis nostris ut novam ot inauditam traduci non ac diriguntur ut fidei unitae ao vera Christi ipsius posse, si eam complectatur caput XI, ct quidem ut doctrina, rejectis erroribus, in ecclesia servetur ac sequitur: iugiter tradatur. Id siquidem apertissime profluit „Et cum circa sensum praccitati decreti Floren­ ex nativa vi sententiarum, quao superius laudabantur, tini nonnullae, praesertim hisco temporibus, exortae quibus accedit solemne illud: Ego rogavi pro te ut sint controversiae, ut iam non detur ambigendi lo­ non deficiat fides tua; apprime autem consonat tra­ cus, docemus et * declaramus Romanum pontificem ditionis testimonium. Enim vero ipsi Romani ponti­ esse ab omni errore immunem, quando in rebus fices ab antiquiori aetate veraciter atque humiliter fidei et morum aliquid definit tanquam a Deo re­ simul moneris sui potestatem eiusmodi perpetuo volatum, et illud proponit omnibus christifidelibus agnoverunt, atque illae in fidei controversiis diri­ ad credendum vel faciendum tanquam dogma fidei, mendis usi sunt. Patres item et concilia prae­ et hanc quae propria est iurisdictionis potestas, et clarissimis accedunt documentis et sua agendi rntiono reliqua." quoties de fidei controversiis per hanc apostolicam • videtur ed. aedem definitiones prolatae sunt. « et ed. pAd avertenda autem mala, quae oriri possent • post ra/n/if edita habent mmiv, -juae votala ponitor ii > prnp^nunlur ed. codice post loquitur. > delegata ed. • ac ed. 1055 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1056 134. Losan a fìugellensis (n° 125).—Aline statuir A prae ceteris refulget auctoritas docendi ecclesiam Non Petro sed apostolis tantum eorumque succes­ universam, et fidei morumque controversias in ca­ soribus, qui ecclesiam cum beato Petro eorum capite sibus obvenientibus dirimendi. filane porro docendi ct iudicaodi potestatem docentem constituunt. Spiritus sancti adsistentiam sine ambage Christus adseruit. Tametsi aedificii ita supremam esse declaramus, ut definitiones a Ro­ petra angularis sit Petrus ut Christi vicarius, attamen manis pontificibus Petri successoribus circa rea fidei super fundamentum apostolorum ct prophetarum et morum editae vim perpetuam atquo omnimodam erecta fuit ecclesia. Aliunde episcopi eiusdem co­ efficaciam habeant per se ipsas independentor a * lumnae sunt. Equidem verba Christi sunt: Ego pro quovis ecclesiae vel episcoporum consensu omne te rogavi ctc.; sed in primis aliud est Christum Christi fideles tum quoad externam professionem1 rogasse no Petrus ut homo caderet, aliud est ro­ tum quoad mentis assensum indiscriminatim obli­ gasse ut qua magister inerrantor doceret Deindo gandi. „Cum tamen huiusmodi vis atque obligatio in etiam pro apostolis rogavit Christus, ego pro cis rogari; quorum nemo profecto nisi solus Petrus indefectibili ecclesia Dei concipi nullatenus valeat, cum ter negavit Nuspiam dictum est Petro: Ego si dogmaticis Romanorum summorum pontificum tecum mm, sed dictum est. Ubi duo ret tres con­ decretis et indiciis error aliquis subesae possit; gregati etc. et ego cobiscum sum etc. et ahum Pa- idcirco in ecclesia stabilienda Christus Dominus ne­ ractitum dabo cobis, ct huiusmodi alia. Re sane dum promisit assistendam suam apostolorum collegio, vera nonnisi omnibus apostolis collective clavium 1 J sed eamdem insuper etiam soli Petro pollicitus est, potestatem dedit, cum dixit: Quorum remiseritis cum videlicet hunc constituit firmissimum ecclesiae etc. Undo sanctus Thomas (p. 3, q 72, a. 11): Papa fundamentum, totius fidelium ovilis pastorem elegit, habet in ecclesia plenitudinem potestatis. Episcopi et eidem confirmandi fratres munus attribuens dixit: obtinent in ecclesia summam potestatem. Et sanctus Ego rogavi pro te, Petre, ut Hon deficiat fides tua. Antoninus: Una igitur potestas (nempe ecclesiae BEt quoniam non possunt Domini nostri lesu cum capite) una utriusgue *potestà . Infallibilitatis Christi verba praeterire; hinc ecclesiastica traditione ergo definitio esset ecclesiae voluti suicidium. Non testante rerum ostendit eventus, Romanos pontifices mo latet ad formulam pontificis ex cathedra de­ Petri successores, dum supremi magistri munus finientis recurri; sed quisnam unquam potuit claram obirent, nunquam in errorem deflexisse, sed per huiusce formulae definitionem exhibere? Nec duo ipsos in sede apostolica immaculatam semper catho­ quidem theologi invicem in ea trsdenda consentiunt; licam servatam religionem et sanctam fuisse celebra­ nec consentient unquam. tam doctrinam. Scoptica, inquiunt, tempora fluunt. Sed in primis, „Atque ideo sancti ecclesiae patres et doctores, quid si ob infallibilitatis definitionem plures catholici nec non generalia et particularia concilia nil fre­ ab ecclesiae unitate recederent, et heterodoxi irre­ quentias et antiquius habuere, quam solemniter vocabiliter ei valedicerent? Ex Oriente et Occidente edicere atque inculare. Romani pro tempore ponti­ protestationes insurgunt contra praefatam definitio­ ficis magisterio firmiter inhaerendum esse, ut ex nem. Puseystac eam aversantur. Ex anglieanis sunt C eo tanquam e veritatis fonte purissimo, hauriri ab qui sex abhinc mensibus ad catholicam unitatem omnibus debeant quae credenda vel agenda sunt, venerant, atque mox ut improvidae epistolae pasto­ quaeque respuere vel fugere oporteat ralis de infallibilitate ab archiepiscopo WestmonarQuare sacro approbante concilio, reiicimus, et steriensi conscriptae notitiam nacti sunt, absque mora tamquam haereticas damnamus sententias eorum, ad Anglicanismum redierunt. Accedunt iurgia et cla­ qui asserunt, decreta vel judicia lata a Romanis mores ubique iam excitati, non sine comminatione pontificibus circa res fidei et morum pro universa ecclesias nationales constituendi. Tandem, an non ecclesia, vim obligandi non habere, nisi fuerint in paterna episcoporum auctoritas et sapientia christi- generali concilio edita: vel saltem vim hanc non fidelibus satis fuerit? Ecquis facile poterit pontificem obtinere nisi accedente ecclesiae consensu: tum summum adire ut in fide vel moribus illustretur vel eorum qui dicere audent praefatis Romanorum erigatur? pontificum decretis et indiciis externum quidem Non desunt ephemerides paratae ad bellum in obsequium, non autem mentis internum assensum ecclesiam indicendum, mox ut infallibilitatis appareat necessario esse praestandum : tum denique aliorum, definitio. Obiicient exempli causa Honorium dam­ qui tenent posse concilium generale eadem dog­ natum ut haereticum, Libenum Arii complicem, matica Romanorum pontificum decreta reformare. Zosimum Pelagianorum erroribus implicatum, Gre­ rDoccmus autem, et tanquam fidei dogma defini­ goriani II bigamiam quodammodo sancientem. Nico­ mus per divinam assis ten tiam fieri, ut Romanus laum I, quem errasse fertur in quaestionibus de D pontifex cum supremi omnium Christianorum doc­ baptismate, Alexandrum VI etc. Adiicient falsa toris officio fungens pro auctoritate definit quid in decretalium Psoudo-Isidori inventa, adulterationes rebus fidei ac morum ab universa ecclesia tenen­ ac mutilationes librorum liturgicorum, et infinita dum sit, nunquam errare possit, et hanc Romani alia per fraudem, ut aiunt, vel etiam ex bona fide, 'pontificis inerrantiae sive infallibilitatis praerogati­ inventa ad infallibili ta tem Romani pontificie tuendam. vam ad idem obiectum porrigi, ad quod infalli135. Aronne Montis Alti *(n 128). — Alius scribit: b il i tas ecclesiae extenditur. Si quis autem huic Non placet schema propositum. Is quia sic exp.onitur nostrae definitioni contradicere (quod Deus avertat) doctrina ut nullam habere videatur connexionem praesumpserit, sciat se a veritate fidei catholicae, * 1 cum capite praecedenti. 2· Inspectis verbis, dure et ab unitate ecclesiae defecisse. Schematis sic exarati rationes sunt: 1· Vi pri­ unguntur duo simul assuta membra, quibus constat *3 Frustranea futura videtur definitio quoad Galli- matus Romanas pontifex habet potestatem docendi. canoa, qui sedis quidem non vero sedentis infallibili- 2® Haec potestas est suprema. 3° Talis esse ne­ tatem fatentur. *4 Errores oppositi non memorantur. quit, si non sit infallibilis in docendo. 4° Revera Canones saltem in eos condendi sunt. Proponitur hanc infallibilitatem Christus beato Petro eiusque successoribus triplici praesertim evangeli! loco pro­ itaque novum schema: „Inter insignia huius primatus, quem Christus misit. 5° Promissis respondet factum, Romanos Dominus beato Petro eiusque successoribus contulit, 1 tum quoad externam professionem om. ed. ut capite constituto schismatis tolleretur occasio, 1057 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1058 nempe pontifices nunquam errasse. 6° Patres et a tum Sixtus IV et Pius V, qui rati, margaritam in concilia id docuero et inculcarunt. pacato mari facilius quam in procelloso deprehen­ Ilis positis damnatur, Ie error contra numerum dendam, de virginis Mariae Conceptione silentium primum, nempo eorum qui potestatem hanc docendi utriasque sententiae patronis indixere. Atque ex negant Romano pontifici, et non concedunt nisi in hac ratione id etiam emolumenti obventurum, ut et concilio generali, rei nisi accedente ecclesiae con­ detractoribus illis, qui concilium vel ad personalem sensu. Deinde 2· damnatur error duplex contra pontificis inerrantiam, vel ad temporale sanctae sedis doctrinam expositam numero secundo ct tertio, dominium in tuto ponendam, coactum effutiant, nempe leges pontificis de fido non obligare in con­ os obstruatur; et concilii patres ab intricatissima scientia quoad mentis assensum, et posse α con­ hac quaestione expediti, toti in eo sint ut studio cilio generali ad examen rovocari et immutari. vacent eximii illius illuminationis et pacificationis Tandem post haec definitur dogma explicite, quod operis, quod bulla convocationis pollicita est iam por damnationem errorum dici poterat defini­ 138. Bavinet Trecentis (n· 122). — Alius ait: tum implicite. Ilac ratione salva tcctaque manet Satius duxerim in uno eodemqne capite de ecclesiae firmitas legum dogmaticarum Romani pontificis, nec infallibilitate et de pontificis summi inerrantia ser­ nisi manifesto haereticus poterit earumdem vim et monem haberi, ut pateat concilium ideo de hac obligationem declinare. sententiam tulisse, quod aliter haad satis de illa Î 36. Sweeny S. Iohannis in Neo - Brunswick disserere potuisset. Sic igitur ordinari posset caput * 127).— Alius infallibilitatis definitionem inoppor­ B de infallibilitate ecclesiae. Versus medium paginae 16 (n tunam et non necessariam omnino tenet, quia nun­ [543 aïs] diceretur, ut in schemate proposito: „Haec quam antehac christifideles omnes pontifici summo autem infallibilitas cuius finis4 etc. (aut magis lucide, obsequentes se praebuerunt ut hac nostra aetate. ot nobis videtur) ncaius munimine in fideliam socie­ Insuper eiusmodi definitio vel expectata dissidiis tate doctrina fidei et morum intemerata servatur, et scandalis ortum praebet. Tandem infallibilitatem magisterio inest, quod videlicet ex Romano ponti­ fice, post beatum Petrum totius ecclesiae sapremo hanc nec in conciliorum occumenicorum actis de * prehendere potui. Quin immo tria generalia concilia pastore et universis episcopis apostolorum succes­ Honorium ut haereticum condemnasse certa res est. soribus coalescunt, Christum in ecclesia sua perpe­ 137. Sola Niciensis (n° 126). — Alius dicit: tuum instituit4, et caetera ut in schemate proposito. Per addita verba quae sapra notavimus, distinc­ Episcopi, qui de hac quaestione sententiam suam aperuere, in tres partes distribui possunt. Alii in- tius explicaretur quodnam est subiectum infallibilifallibilitatis donum non solum ecclesiae, sed etiam tatis, seu ecclesiae magisterium, sicqoe rursum ob­ soli Petro promissum fuisse propugnant. Alii anim­ viaretur quibusdam adversariorum definitionis im­ advertunt Petrum, post sibi promissum eiusmodi properiis, et quod utillimam eat, via sterneretur ad donum, ter Christum negasse, et in quaestione de ea quae inferius de summi pontificis praerogativa ritibus Mosaicis errasse Unde ait Paulus: reprehen­ erunt evolvenda. 2° Absolutis verbis quae in finem capitis noni sibilis erat. Insuper neminem fugit Honorium I α tribus oecumenicis synodis haereseos nota damna­ C de infallibilitate includuntur, alterius procederetur: tum fuisse, eamque damnationem summos pontí­ rEcclesia vero catholica ete/ Iam proponitur formala addenda capiti, cui titu­ fices saeculis VH, VIII, IX ratam plane habuisse. Unde multi alii episcopi in eam sententiam abie­ lus : De infallibilitate ecclesiae pag. 16 (543 ▲ is) runt ut summum pontificem habeant quidem infalli­ versus mediam in schemate de ecclesia: rIIaec autem infallibilitas, cuius munimine in bilem, si de fide aut de moribus definitiones pro­ ferat una cum episcopis, qui eoli testari possunt, fidelium societate doctrina fidei et morum inteme­ num definita veritas semper, ubique, et ab omnibus rata servatur, magisterio inest, quod videlicet ex credita fuerit an non; neutiquam vero si eas pro­ Romano pontifice, post beatum Petrum totius ec­ nuncie! absque ullo episcoporum interventu atque clesiae supremo pastore, et universis episcopis consensu. Hinc facile est praevidere quam aegre la­ apostolorum successoribus coalescens. Christus in turi sint episcopi isti de ro hac discussionem, quanta ecclesia sua perpetuum instituit, cum ad Apostolos animi firmitate infallibilitatem, de qua agitur, sint dixit: Euntes ergo docete omnes gentes, baptizantes impugnaturi, quam difficile futurum sit ut definitioni eos in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti; contra ipsos prolatae acquiescant. Plane verendum docentes eos serrare omnia quaecumque mandari robis; ne definitio, si edatur, morali illa unanimitate careat, et ecce ego cobiscum sum omnibus diebus usque ad quae in definiendis fidei et morum quaestionibus consummationem saeculi. Et eisdem promisit Chri­ velati necessaria semper habita fuit. Accedit in­ stus veritatis suae spiritum qui maneret cum eis in vidia et fortasse ira principum, qui episcopos quin de­ D aeternum, in eis esset, cosque omnem veritatem finitionem promulgent impedient Equidem 140 epi­ doceret. rEccleria vero catholica semper credidit et do­ scopi, qui maiori fidelium numoro praesunt, α summo pontifice expostularunt ut a quaestionis huiusmodi cuit istud infallibilitatis privilegium a Christo ec­ discussione prorsus abstineat. Sed tardius forte clesiae suae magisterio concessam, praecipuo et quam par fuisset Interim novi schematis propo­ plenarie residere in eius capite Romano pontifice, sitio nedum episcopos hosco, plurimos etiam lai- sive decernat in concilio universali com episcopis corum, qui ingenio, doctrina et auctoritate prae­ secum sedentibus et iadicantibns, sive extra con­ stant, ita turbavit ut via quaepiam ad calamitates, cilium, ipsis antea consultis, vel etiam, ei non nequae ex ea re certo imminent, avertendas, plano ceeso habuerit, non consultis, cognita eorum fide, ineunda sit. Quae sane in eo esso videtur ut ponti­ opportuniori quo ipse indicaverit modo (iuxta fex summus non solum a praefata definitione, sed, mentem sancti Francisci Salesii). Saepias enim nec ne maior suffragiorum numerus minori succenseat, facile, nec opportune in concilium advocarentur epi­ a colligendis suffragiis abstineat, ac insuper prudens scopi, nec tamen ecclesia potest unquam supremo omnibus de re hac silentium imponat. Sane simili controversiarum indicé destitui. huic prudentia seso gesserunt tum Pius IV, cum rIgitur sicut prae caeteris tenetur Romanos patribus Tridentinae synodi prohibuit quominus pontifrx fidei veritatem defendere, sio et si quae quaestionem de personali pontificis iurisdictione do fide suberine fuerint quaestiones, suo debent dirimerent, decima patrum parte a reliquis dissidente, iudicio definiri. Et qnia non potest Domini nostri Coxciu OKNEOAL. T0MC3 LI. •7 1059 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1060 lean Christi praetermitti sententia dicentis: Tu es non praevalebunt adversam eam, ostendunt quidem Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam Petro, prae caeleris apostolis, privilegium Christum meam, haec quao dicta eunt rerum probantur effecti­ contulisse, ut ecclesiae primarium fundamentum bus, quia in sede apostolica immaculata est semper esset; id quod ecclesia iu eius primatu tum honoris catholica servata religio, et sancta celebrata doctrina. tum iurisdictionis semper agnovit. Eum autem, aut nIîinc sacro approbante concilio docemus1 ct eius successores, a fide non posse deficere, minime definimus, per divinam assistentium fieri ut Romanus probant verba citata, cum omnes apostoli eodem ti­ pontifex, cui in persona beati Petri dictum est ab tulo fundamenti cohonestentur (Eph. 11,20; A poca 1 y p. eodem Domino nostro lesu Christo: Ego rogari pro XI, 12), quin unquam ulli in montem venerit, eos, te ut non deficiat fides tua, cum supremi doctoris eorumque su ce eas ores, vi istius appellationis, in­ munere fungens, pro summa qua pollet auctoritate, fallibilitatis donum accepisse. Ex verbis Christi ad definit quid in rebus fidei et morum ab universa omnes apostolos directis (Mattii. XVIII) eruitur eis ecclesia tenendum sit, errare non possit; ¡psique omnibus, Petro cum eis connumerato, quatenus col­ taliter decernenti ab omnibus deberi plenum et legium, seu corpus morale, constituerent, divinam immediatum cordis et oria obsequium. promissam fuisse as^istontiam, qua possent munus 0Haec autem Romani pontificis inerrantiae prae­ eis demandatum adimplere. Haec conclusio, non ex rogativa ipsi concessa est, non ad nova et recentius metaphorica locutione, sed cx simplicibus verbis adinventa dogmata constituenda, ut falso obtrectant Christi deducta, ostendit quantum inter se differant, imperiti, sed ad en omnia quae necessaria sunt pro B probatio ecclesiae infallibilitatis ct ea, quam ex tradito ecclesiae fidei deposito fideliter et inte­ figurata loquendi ratione educere conantur ponti­ merate custodiendo ac tuendo, et, in quantum opus ficiae inerrantiae assertores. Si autem dicatur, aedi­ est, exponendo et evolvendo. ficii firmitatem in se continere fundamenti cui inae­ pHaec est2 vera et catholica doctrina, quam dificetur stabilitatem, facilis est responsio: Christum omnes intimo corde et ore profiteri tenentur.* utrisque. simul i unctis, non autem a eo invicem Decretum sic exaratum, tum nihil novi hac in distinctis, providisse: proindeque eoa errare qui quos re definiri, tum pontificis infallibilitatem non esse Deus coniunxisset separare attentent, non autem nisi ipsammet ecclesiae inerrantiam, tum denique eoa qui utriusque iura et privilegia, absque altersuam in episcopis esse inerrandae participationem, utriusque detrimento, tutari eonentur. quando scilicet una cum Romano pontifice con¿) Verba Christi ad Petrum (Ioann. XXI. 15-17), iudices sunt, christifideles doceret Insuper haud quibus ei agnos et oves pascendos concredidit, osten­ omissa conciliorum oecumenicorum commemoratione, dunt quidem ei collatum fuisse pastorale munus quod sane plerisque grata res fuerit, necessitas quod ad universum Christi gregem sese extenderet, tamen pontificiae praerogativae extra concilium et quin tamen exinde sequatur, ei magis quam caeleris episcoporum consultationem, ad mentem sancti Fran­ apostolis, eodem pascendi gregem munere auctis, cisa Salesii, cuius maxima est, penes Gallos prae­ promissum fuisse inerrantiae donum; cum Christi sertim, auctoritas, palam fieret Verba pro summa ecclesiae suae indefectibilitati aliter provisurus esset qua pollet auctoritate clariora videntur aliis: pro C Quod nonnulli per agnos populum fidelem, per oves auctoritate definit etc. Item incisum illud ipsique pastores, nempe episcopos, intellexerint, et inde erui taliter decernenti etc» nec non verba illa episcopis posse argumentum contenderint episcopos aeque ac antea consultis etc. ideo attexuimus, ut obviam ire­ simplices fideles Petri eiusque successorum curae mus quorumdam subtilitatibus vim definitionis immi­ pastorali concreditos fuisse, caret fundamento, cum nuere molientium. Tandem verba illa ad ea omnia in graeco textu utraque vox agnos et oves eodem quae necessaria sunt etc. clarius, pressius et cum prorsus vocabulo, exprimatur. Quaeoam minori adversariorum offensione infallibilitatis obiec­ autem sint partes Petri caeterorumque apostolorum, tum declarare videntur quam ea, quibus propositum eorumque successorum, in pascendo grege Christi, schema obiectum ipsum designat. non ex huiusmodi argutiis, sed ex verbis Domini 139 ·. Kenrich Sancti Ludovici (n® 142). — Alius claris et inaequivocis, inter se collatis, colligere reverendissimus pater ita ad verbum scribit: Sen­ debemus. Huic interpretationi adiuDgenda est ea tentia, Romanum pontificem, se solo, nullo inter­ quam historia ecclesiastica priorum saeculorum prae­ veniente episcoporum consensu, esse infallibilem, bet, quae nobis exhibet sensum quem his verbis non est adeo certa ut tanquam fidei catholicae inesse agnovit antiquitas, traditionis apostolicae dogma possit definiri: et aliter si esset, non ex­ fidelis custos. pedit eam4 a praesente concilio definiri tanquam c) Nec magis valent ad probandam pontificiam articulum fidei. inerrantiam verba Christi ad Petrum (Lucae XXII, t D 11-12), in quibus palmare argumentum invenirse se putant eius sententiae advocati. Habita ratione Contra propositam definitionem obiicio, doctrinam rerum adiunctorum in quibus Christus en protulit, inibi expressam carere auctoritate tum sacrae Scrip­ et verborum quae deinde ad omnes apostolos dire­ turae tum ecclesiasticae traditionis, prout ista in libris xit, non videtur munus aliquod ad ecclesiae re­ patrum et historiae ecclesiasticae monumentis gimen pertinens, tunc Petro collatum aut promissum continetur. fuisse: multominus donum inerrantiae in eo gerendo L Nullum clarum et indubium sententiae istius ei esse intimatum. Monitum erat quo nd imminens testimonium in sacra Scriptura habetur. Tria prae­ discrimen, cui obiiciendus esset, superandum hor­ cipue loca allegare consueverunt eius patroni: taretur, simulque intimatio, eum post lapsum con­ a) verba a Christo ad Petrum directa, Mntth. XVI, versum iri, et caeteros apostolos confirmaturum. 17-19; b) Ioannis XXI, 15-17: c) Lucae XXII, Rogavit igitur Christus pro Petro, qui, ut prae caeteris apostolis munere distinguebatur, prae cae­ 11-12. a) Verba Christi: Tu es Petrus, et super hanc teris etiam α satana cribrandus petebatur, et prae petram aedificabo ecclesiam meam; et portae inferi caeteris defecturus praevidebatur. Rogavit Christus ut non deficeret fides eius, id est, ut fiduciam, qua • decernimus ed. Christo hucusque adhaeserat, omnino aut in per­ 1 est on. ed. petuum non amitteret; et post lapsum, in se rever­ * To editii 138 iteran, sone per errorem. sum, id est, conversum, caeteris animos additurum. 4 eam ozn. ed. 1061 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1062 Hoc praestitit Petrue poet Domini resurrectionem, a pontificiae infallibilitatis doctrina; qua admissa, cum eam caeteris discipulis annuntiavit, ut ex verbie Cyprianus non notam acrioris erroris defensionis (Lucao XXIV) conetat: Resurrexit Dominus vere et tantum, eed etiam haereseos contraxisset apparuit Detro. Non igitur de fide, tanquam doc­ b) Controversiae de rebus fidei summis, post trinae corpore, in quo eensu nunquam a Domino pacem ecclesiae datam, ortae, conciliorum generalium vox ista adhibita videtur; nec etiam de fide, vir­ auctoritate, non autem Romanorum pontificum sen­ tute nempe theologica, qua Deo credimus, in quo tentiis, sopitae sunt. Ipsi Romani pontifices con­ *on8U semel et iterum tantum in eius dictis occurrit; ciliorum celebrationem tanquam medium aptissimum, sed de fiducia qua ei tanquam magiatro hucusque quo irretractabile de doctrina iudicium efformaretur, adhaeserat, verba Christi accipi debent. Quod si habebant; eamque cum res id exigeret, promove­ nonnulli inter veteres, et turba recentiorum inter­ bant. Hinc in litteris suis ad patres Chalcedone pretum, ea verba aliter intellexerint, in iisque congregatos Leo Magnus dixit: pSed quae nostro munus Petro impositum, fratres, id est, caoteros prius ministerio (celebri nempe ad Flavianum epi­ apostolos eorumquo successores, episcopos nempe, stola) definierat (Christus nempe), universae fra­ in fido confirmandi invenerint, id aliis nullam im­ ternitatis irretractabili firmavit assensu: ut vere a ponit necessitatem a simplici et litorali eorum signi­ se prodiissc ostenderet, quod prius a prima omnium ficatione recedendi. Si autem Christus, contra ac sede firmatum, totius christiani orbis iudicium re­ sentio, do fide, eonsu pontificiae infallibilitatis ad­ cepisset/ (Leo ep. 93 alias 63, c. 1.) Quamvis, vocatorum accepta, locutus sit, non statim concludi B lecta epistola ad Flavianum, patres Chalcedonensee posset, donum inerrantiae Petro eiusquo successori- in vocem proruperint: cPetrus locutus eat per Leo­ bus collatum iri, quamvis id etiam Dominus ro­ nem: ita omnes credimus , * haec tamen non plus gaverit Patrem. Ex precibus quas pro omnibus significant quam doctrinam Leonis cum ea quam discipulis eadem nocte protulit (loann. ΧΥΠ, 11, ipsi tenebant concordare; ideoque Petri esse, cuius 12, 20), ut nullos nempe ex iis, quos Pater ei de­ haeres Leo erat, eo prorsus modo quo ipsi doctri­ disset, omitteret, et ut omnes, non tantum apostoli, nam. ab apostolis aut apostolicis viris, earum ec­ sed qui per eos credituri in eum essent, unum clesiarum fundatoribus, traditam, conservaverunt essent, ex his, cum rerum eventu collatis. satis li­ Id inde patet, quod cum nonnulli inter eos postea quet non omnem Christi precem exauditam fuisse, de ista epistola dubium moverent, an accipienda alioquin nec reprobi nec haeretici inter eos, qui esset nec ne, facta est eis licentia patrum testimonia semel credidissent in eum, invenirentur. Praeterea, conferendi cum iis quae in ista epistola tradebantur. quando primatum Petro dedit, ct munus evangelium Idem etiam contigit cum litterae Agathonis ad epi­ annuntiandi omnibus apostolis imposuit, id praestitit, scopos Conetantinopoli in sexta synodo congregatos non supplicantis speciem indutus, sed divinam quam a legatis eius afferrentur, quae minime receptae exercebat potestatem loquendi modo manifestans. sunt statim atque productae essent, ut innuere vide­ Ex his omnibus concludere licet, pontificiam inerran­ tur scriptor articuli de Honorio iu libello periodico, tiam, sensu in canone nobis proposito acceptam, cui Civiltà cattolica nomen, hoc ipso mense in lucem nullum habere testimonium in textibus quos ad C edito, in1 quo habetur suppressio veri quae assertioni falsi aequivalet, sed post examen, ut ex actis con­ eam probandam adducere solent eius fautores. IL In tradita ecclesiae doctrina, prout illa in cilii quae ipsa mea manu exscripsi, et hic subiungo. scriptis patrum et conciliorum generalium actis sese patebit. In actione quarta litterae Agathonis productae nobis offert, nedum habeat pontificiae infallibilitatis sententia clara et indubia testimonia, plura occur­ sunt a legatis, sed nil de his hac vice factum est. runt quae ei adversari videantur. Textus utriusque In actione septima, die 13 februarii habita, legati fonti» traditionis ecclesiae, qui ab assertoribus istius sic imperatorem qui praesidebat allocuti sunt: sententiae allegari consueverunt, singillatim ex­ _Petimus a Deo firmatam vestram fortitudinem pendere in praesens est impossibile; cum nec tempus interrogari Georgium, sanctissimum archiepiscopum suppetat, nec rerum adiuncta id einant. Optaverim huius a Deo conservandae regiae urbis, et subiacenquidem deputationem sex vel decem patrum ex tem ei synodum; necnon et Macarium, archiepiscopum utraque parte seligendorum posse constitui, quibus Antiochiae civitatis, et subiectos ei episcopos, si con­ praedicti textus, ex suis ipsorum fontibus sumpti, venit ei tenor relectarum duarum suggestionum, id examine subiiciendi truderentur. Ex iis autem quae est Agathonis sanctissimi papae apostolicae sedis ab aliis episcopis, in hoc concilio praesentibus, audivi, antiquae Romae et concilii ei rubiacentis. ^Georgius sanctissimus archiepiscopus Constanquaeque propria mea experientia aliquatenus confir­ mavit, credo asserere posse, magnam saltem partem tinopoleos. et Macarius sanctissimus Antiochiae, et locorum citatorum aut non probare thesim ponti­ D qui cum eis erant, dixerunt: Piissime domine, pe­ ficiae infallibilitatis. quamvis Romani pontificis pri­ timus ut exemplaria praedictarum suggestionum matum ostendant; aut cum cx genuinis veterum li­ percipiamus. Recurrentes namque et conferentes bris desumantur, sensum quem eis inesse contendunt testimonia quae in eis sanctorum probabilium patrum adversarii, habita ratione locorum unde sumpti sint, cum codicibus huius venerabilis patriarchìi, in sub­ * minime exhibere. In textuum examen proinde non sequent! dabimus responsionem. Id fieri debere annuit imperator; et litterae, ex descendam; sed tria tantum facta, ab omnibus ad­ missa. quae cum pontificia infallibilitate componi utraque parte sigillis munitae, archiepiscopi» Georgio et Macano traditae sunt nequeunt, in propatulo ponere propono. In octava sessione subsequent], die 7 martii a) Cum Cyprianus Carthaginonsis episcopus er­ rorem dc haereticis conversis iterum baptixandis habita. Georgius sanctissimus archiepiscopus Contuitus fuisset, et eum contra Stephanum Romanum stantinopoleos dixit: Plnspiciens, pie domine! omnem pontificem acrius defendisset. Augustinus eum ex­ virtutem suggestionum directarum ad vestram p i «tri­ cusandum habuit, quod res, de qua quaestio erat, mam fortitudinem, tam ab Agathone sanctissimo auctoritate concilii plenarii nondum esset eliquata; papa Romae, quam ab eius synodo, et scrutans libros nulla habita ratione Romani pontificis sententiae, sanctorum et probabilium patrum, qui repositi sunt qua isto error iam damnatus erat, ct qua, iuxta in venerabili meo patriarchio, inveni cuarta testiadversarios, infallibili iudicio controversia iam sopita esset, aut esse deberet. Augustinum ergo latuit 1 cr H. «7· 1063 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1064 *moni sanctorum ac probabilium patrum, quao in A ad id conditiones ab eo positae fuissent; nam eiusiisdem suggestionibus continentur, consonantia. et modi responsio rem in controversiam deductam sup­ in nullo discrepantia a sanctis ac probabilibus patri­ ponit id quod negant contrariae sententiae advocati, bus, et consentio eis, et sic profiteor, et credo (Labbe nempe Deum reveni pontifici Romano tale donum contulisse. Ex mox dicendis patebit ecclesiae infalli­ et Mansi, tom. XI, p. 331, 335. ed. Venetiis 1767). Haec manifestum faciunt, litteras Agatbonis non bilitatem huiusmodi difficultati non esse obnoxiam, antea acceptae fuisse quam per collationem testi­ cum in ipsa constitutione ecclesiae fundata sit, et * moniorum in iis allatorum cum patrum scriptis, unde aliunde divinae ab omnibus catholicis agnitam assi sumpta essent, constitit earum doctrinam cum ea stentiae promissionem acceperit, IV. Ecclesiae infallibilitas ex ipsa eius constitu­ quam patres tenebant concordare; ideoque receptae sunt, non autem quod ab Agatbone prodiissent. tione oritur, et Christi promissione firmatur, quin Nec est praetereundum litterae istas non Agatbonis tamen miracolosa dici debeat, qualia pontificia iner­ solius, sed subiaeenti3 ei tynodi fuisse; id quod de rantia esset. In consensione enim ecclesiarum, ad omnibus buiuscemodi epistolis, a Romanis ponti­ quam, tanquam ad fidei regulam certissimam, semper ficibus ad concilia orientalia directis, etiam dicen­ appellavere antiqui fidei defensores, inter quos Irenaeus et Tertullianus, habetur medium certum dum est. c) Celebria scriptor, Vincentius Lerinensis. in quo doctrina sanctis tradita conservetur, eiusque aureo illo libello, cui Commonitorium nomen, qui concordantia cum ea. quam tradidere apostoli aut per quatuordecim saecula usque ad hodiernum diem B viri apostolici earum ecclesiarum fundatores, deinonmagni semper habitus est, ex quo etiam in sche­ •trari possit. Istae enim ecclesiae, per totum orbem mate do fido catholica reformato testimonium de­ diffusae, et non tantum situ sed moribus institutisque sumitur, regulam tradit fidei catholicae, qua simplex eorum qui ad eas pertineant, diversae, in una fidei fidelis in conflictu sententiarum inter episcopos se tamen concordes, ostendunt earn ab earum auctori­ dirigere debeat, cum tunc deficeret regula quam bus traditam fuisse, celebri argumento quo usus est aliter tenendam docuit; nempo nil de fide catholica Tertullianus in libro De praeteriptionibut. Quod habendum esse quod temper, quod ubique, quod ab unum est apud omnes, non est inventum sed tradi­ omnibus non fuerit admissam. Deficiente consensu tum; ai enim erratum fuisset ab antiquitus tradita episcoporum, sequendam ease antiquitatem et unt- doctrina, idem error apud omnes non inveniretur. rereitatem docet Vincentius, ne verbum quidem Hnie certo principio innixi, antiqui patres errores faciens de Romano pontifice, cuius sententia, iuxta centra fidem ipsa suorum novitate et ecclesiarum pontificios, omnes de rebus fidei controversiae statim consensione refellerunt Perraro supernaturale insopirentur. Eam sententiam certe ignoravit Leri- errrantiae donum a Christo ecclesiae concessum alle­ nensio, et cum eo omnes qui tunc temporis regulam garunt sed antiquorum patrum dicta tanquam fidei ab eo traditam suis suffragiis probavere. testimonia irrefragabilia adducere non destitere1. Ante Vincentium Irenaeus et Tertullianus ad Huic naturali, ut dici possit, ecclesiae inerrandae consensionem ecclesiarum, tamquam ad tesseram ex ipsius principio constitutivo, de non innovando, fidei catholicae, appellavere; nec unquam alterutri C et ex universali eius extensione derivato, accedit iu mentem venisse videtur, ad Romani pontificis, quidem Christi promissio, se cum ecclesia perpetuo tanquam supremi controversiarum indicis, auctorita­ futurum esse; et sic ecclesiae infallibili tas naturalis tem errantes referre. Celebris etiam locus Irenaei ad ordinem supernaturalem evecta est, quin tamen (De haer. lib. HI), in quo ad Romanam ecclesiam conditiones a quibus pendeat negligere debeat, aut provocat, tanquam ad principalem cum qua omnes sua indicia in rebus fidei divini Spiritus afflatui convenire debeant, non est aliud quam argumenti potius quam assistendae tribuenda censeat. Quantoex consensione ecclesiarum deducti applicatio; ad pere differat istud inerrandae donum ab infaliibiii­ eam siquidem refert, cum ad omnes referre longius tate, quam Romano pontifici vindicare canon pro­ esset, et eam omnium faciem referre asserit positus videtur, nemo est qui non videat. Isthaec, Tria haec facta, de quibus nemo dubitat, osten­ tanquam unius hominis, perpetuam miraculorum dunt, antiquos patres ecclesiae Romani pontificis seriem in ordine tam morali quam intellectuali exi­ auctoritatem, tanquam infallibilis controversiarum geret; siquidem in eo haberi nequeat ecclesiae inindicis, ignorasse. fallibilitatis fundamentum, consensio nempe eccle­ HI. Accedit ad improbandam pontificiae infalli- siarum. bilitatis sententiam, quod distinctio quam statuunt V. Neque haec infirmantur argumento quod eius defensores inter indicia quae pronuntiet, tan­ afferre solent pontificiae inerrandae advocati, nempe quam alia privati doctoris, alia supremi pastoris in ecclesia semper adesse debere magisterium in habenda sint, fundamento caret et inutilis evadit, p rebus fidei infallibile, quod cum in conciliis gene­ Ista distinctio potius ad difficultates amovendas aut ralibus haberi nequeat, in pontifice Romano agno­ praecavendas excogitata esse videtur, et nullam scere oportet. Ecclesia quidem infallibile magisterium habet fundamentum in Scripturis aut libris patrum, semper exercet, non quod semper indicia fide irre­ ex quibus, si aliqualis probatio pontificiae inerrantiae tractabilia edat, sed quod publica eius fides, in erui possit, eum docendo semper esae infallibilem symbolis apostolorum et conciliorum, ct praxi fide­ concludere necease esset De iis in quibus ista di- lium manifestata, et vivo episcoporum magisterio «tinctio consistat non est concors sententia; nec in explicato, regulam semper suppeditat, qua errore * ulla aliquid habetur quo effata utriueque generis α qui ei contradicant statim refelli possint Insuper se invicem certe et in praxi distingui possent. Ex remedium ad gravem aliquam controversiam sopien­ voluntate pontificis pendebit media quae necessaria dam. si de rebus fidei inter ipsos episcopos ea orta ad indicium ex cathedra constituendum essent ad- fuerit, in concilii generalis celebratione. Quod si bibere; aut, iis omissis formam verborum uti. quae concilium statim convocari nequeat, interim errori ista adhibita fuisse innueret quin tamen ea ad­ novitio obviam fieri poterit, conciliorum particularium hibuisset. Fidelibus nunquam certe constare poterit celebratione ct Romanorum pontificum auctoritate, ea revera adhibita fuisse ; et proinde semper incerti usque dum concilium generale convocari possit. esse poterunt de vi pontificii decreti, an irretracta­ Quae extra concilium infallibili tas ecclesiae propria bile «it nec ne. Si dicatur Deum non permissurum » densterc ed. ut pontifex iudicium ex cathedra ferat, quin omnes 1065 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INF ALLIBI LITATE ROM. PONT. 1066 est. dici potest passiva, cum errores, qui fidei con- A . qui huic tristi controversiae in concilio locum de­ tradicant, ecclesìa, iuxta Augustinum, non toleret. derunt. Soli Christi ecclesiae supremam in rebus In conciliis tantum1 generalibus ecclesia exercet fidei vindicamus auctoritatem. Ea suprema auctori­ nuam infallibilitatem, quae sic adira dici poterit; tas ab ipsa ecclesia nonnisi in conciliis generalibus, siquidem in iis tantum habetur totius ecclesiae re­ praesidente Romano pontifice, exercetur; ut ex verbis praesentatio, et in iis tantum adimpletur conditio Christi, de ecclesia ad apostolos loquentis, ubi duo a qua pendet divinae assistentia© promissio: Ubi aut tree in meo nomine congregati fuerint, ego in duo aut tret in nomine meo congregali fuerint, ego medio eorum ero (Matth. XVIIT), colligere solent ero in medio eorum, ex quibus verbis deducere theologi. Ludunt ergo verbis qui, ex primatu ho­ solent theologi conciliorum generalium inerrantiam. noris et iurisdictionis Romani pontificis, qui suprema Magisterium igitur infallibile, pro diversis rerum auctoritas vocari usuvenit, infallibilem etiam eius­ adiunctis, diverso modo, quamvis eadem semper dem auctoritatem in rebus fidei educere conantur. auctoritate exercet ecclesia, filiisque nunquam de­ VIIL Asserunt pontificiae infallibilitatis patroni, stitit esse columna et firmamentum veritatis. Sic in eam sententiam adeo in ecclesia praevaluisse ab antiqua ecclesia factum est, felici prorsus exitu, antiquis temporibus, et etiam nunc praevalere, cum errores contra divinam Salvatoris naturam exorti et tam strenuo, saltem a longe maiore theologorum essent, conciliorum priorum quatuor auctoritate schola, propugnatam fuisse, ut eam negare idem sopiti sunt. Eorum effata non veritus est Gregorius fere esset ac dicere ecclesiam ipsam errasse. AdiiMagnus dictis etiam evangelicis aequiparare; id B ciunt, nonnisi defectu dogmaticae definitionis, quam quod certe de nulla alia ecclesiasticae auctoritatis ferendam invocant, adversarios eius sententiae no­ sententia ausus esset asserere. Et sic forsan errori- tam baereaeos non effugere. Agnosco sententiam, bus rcccntioribus citius et felicius occursum fuisset, quam oppugno, a maiore theologorum numero, quam solius pontificis auctoritate, accedente etiam inter quos plures sunt altarium honoribus aucti, ecclesiae dispersae assensu, suo saltem silentio pro­ et a quatuor praecipue seculis in ecclesia defen­ bato; de quo tamen nonnisi difficillime constare sam fuisse, et adhuc defendi. Nec ideo censeo eos, possit, et qui proinde novatoribus ansam praebere qui huic sententiae adversantur, statim tanquam possit contra pontificis Romani sententiam excipiendi fidei suspectae haberi oportere. Omnes norunt aliud Mora autem in conciliorum celebratione necessario esse sententiam in ecclesia communem esse, aliud eventura, et, omnium consensu, summa eorum auc­ eam suam ecclesiam fecisse, id quod nonnisi con­ toritas, magis aptae videntur novatores eorumque cilii generalis decreto fieri posse contendo. Quae asseclas ad tramitem veritatis revocare, quam de­ contra fidem moresque sint, ecclesia quidem neque cretum pontificis, forsan praepropere editum, quod, tolerat neque probat Sed negari nequit, plures utpote unius hominis, quamvis supremum locum in sententias quae fidem quidem attingant quin ei ecclesia tenentis, cavillationibus adversantium ob­ contradicant, in ecclesia per plura saecula prae­ noxia videri possit. Non desunt igitur qui putant valuisse; quas utpote fidei non contradictorias, id graviora mala, quae ecclesia per ultima quatuor quod ad haeresim constituendam requiritur, ecclesia saecula perpessa sit, aut non tam late pervasisse C toleravit. Sic per plura saecula viguit sententia, ab aut tam diu perdurasse potuisse, si Romani ponti­ omnibus, aut a fere omnibus, admissa. Christum fices crebrius et expeditius conciliorum generalium Petro eiusque successoribus supremam auctoritatem in rebus temporalibus aeque ac in spiritualibus con­ celebrationem promovissent. VI. In proposito pontificiae infallibilitatis5 ca­ tulisse. Eam duplicem potestatem duobus gladiis, none duplex distinguitur infallibilitas, ecclesiae quos Petrus Domino sub passionis divinae tempus nempe et Romani pontificis, quae utraque parem obtulit, significatam fuisse, nimis callida verborum extensionem habere dicitur. Contulit ergo Christus eius interpretatione, pro certo habuerunt sententiae veritatis assequendae et tutandae duo media, aliud istius advocati. Nec intra scholas constitit sententia. simplex et perpetuum, pontificis infallibilitatem; Ei adhaerentes Romani pontifices reges deponere, aliud autem neque simplex neque perpetuum, con­ regnaque eorum transferre, et supremam rerum ciliorum inerrantiam. Quis haec sibi persuadere temporalium auctoritatem in alienis ditionibus exer­ possit? Si pontificis infallibilitas eadem sit cum cere attentarunt. Extra forsan Romanum clerum, ecclesiae inerrantia, α qua proinde neque actu ne­ in cuius proprio officio, nempe sancti Zac h ariae papae, que conceptu separari possit, omnes idem dicimus, hodie legi -eum auctoritate apostolica regnum et controversia haec exasperans nonnisi lusus ver­ Francorum in Pipinum transtulisse0, quis hodiedum borum est. Si autem ab ea numero, quod indicat haec non respuat, non deploret, non conetur, aut praefatus canon, quamvis non specie distinguatur, in malitia temporum, aut in constitutione Romani adeo ut pontifex ecclesiae suam communicet in­ D imperii, aut in tacito consensu orbis christiani, alifallibilitatem. aut ab ecclesia suam ipsius recipiat, qualem horum excusationem invenire. Ipsi tamen hinc dicendum est, Christum in ecclesia aliquid Romani pontifices eam potestatem divinae ordi­ inutile et supervacaneum constituisse. Sic sapiens nationi acceptam constanter retulerunt. Idem di­ ille divinus architectus domus suae firmitati et ani­ cendum est do sententia pontificiae infallibilitatis. morum consensioni nedum provisent, utrique no­ Sed quemadmodum sententia de potestate pontificis cuisse videretur. Testimonia autem supra allata in regna, ex ficta Constantini donatione orta, aut ostendunt Christum perpetuo cum apostolis eorum­ saltem confirmata, omnium fere animos pervasit, que successoribus affuturum, et ab hac promissione sic ea quao nunc obtinet pontificiae infallibilitatis derivari ecclesiae infallibilitatem ; adeo ut neque sententia tribuenda est, magna saltem ex parte, pontificem ecclesiae, neque ecclesiam pontifici eam confictis antiquiorum patrum, praecipue pontificum communicare dici possit. Romanorum, libris et decretis, qui a viris doctis VII. Suprema autem auctoritas, quam in Ro­ piisque nil doli suspicantibus pro genuinis habiti mano pontifice agnoscit3 ecclesia, secum non trahit sunt. A quibus istac fraudes prodierint incertum, eiusdem pontificis infallibilitatem, ut autumarunt quibus bono fuerint, minime dubiam. Sic factum celebris nimis petitionis, seu postulati, auctores, est, ut illi faciem ecclesiae ab antiquo multo dissi­ milem fuisse crediderint ab ea quam genuina histo­ i ton/xm ora. ed. •r audoritatir ed. riae monumenta exhibent. Praeterea, quamvi * per • agnovit ed. quatuor quinquove posteriora saecula haec sententia 1067 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1068 multos advocatos habuerit, nunquam tamen ad-a nonnullis asserere possum, cos magno discrimini versantibus caruit; ct per decem priora ecclesiae fidem amittendi expositum iri. si nova definitio ponti­ saecula ignota fuisse videtur. Insuper observandum ficiae infallibilitatis fiat. Haec omnia mihi ridentur probare sententiam, quod, ex iis qui eam tueri videntur, plures ponti­ * episcopi ficiam infallibilitatem curo ea quam in ecclesia omnes quam definin' a concilio Vaticano plure agnoverunt, confundebant, et ita a nostra sententia rogarunt, non adeo certam e«e ut definiri possit. Quae si non omnibus probentur, gradum facio ad verbis, non re. dissentiebant. IX. Definitio immaculatae Conceptionis beatae secundum caput huius meae dissertatiunculae, quo virginis Mariae, tanquam fidei dogmatis, adducitur eam definiri, etiamsi vera esset, n concilio praesenti in exemplum quo extendatur per definitionem ponti­ ostendere conabor minime expedire ficiae infallibihtatis nil novi quaeri, nil quod fidei il. regulae adversetur, optari. Inter utramque tamen Pontificiam infallibilitatem definiri a concilio magnum est discrimen. Quae de beata Maria im­ Vaticano non expedire ridetur. maculate concepta fides a catholicis habetur, in eius I. Etiamsi vera esset sententia quam oppugnan­ honorem, et sic in Domini honorem, cedit, et nullum incommodum sccum trahit. Novum dogma non tan­ dam suscepi, cani ad gradum dogmatis catholicae fidei tum iura episcoporum laedet, sed fidelibus imponet evehere minime expedit. Ut nihil dicam de pluri­ necessitatem credendi Romanos pontifices in fide bus incommodis, seu potius gravissimis periculis. nunquam errasse, id quod historiae indubia monu- B quibus fideles, praecipuo in regionibus ubi mixtim menta improbare videntur; et nunquam in posterum cum proteatantibus et aliis acatholicis vivunt, quao erraturos, id quod speramus, sed credere fidei di­ adeo gravia futura esse praevideo, ut exercitium vinae certitudine minime valemus. Praeterea in pastoralis muneris admodum difficile et ingratum ista immaculatae Conceptionis definitione non sibi certe reddent, ecclesia ip&a maximo discrimini obassumpsit pontifex omnes partes; sed, sententiis iicietur, ne. occasione istius definitionis, auctoritas orbis catholici prius exquisitis per litteras ad omnes concilii in dubium vocetur, cum discordiarum aug­ episcopos directas, ad eam definiendam processai. mento, si non schismatis etiam periculo. Certe non Nunc autem vult infallibilitatem suam ipsius a con­ desunt qui legitima» adesse causas concilii in dubium cilio Vaticano definiri, quod ad id praecipue con­ vocandi censeant. Has causas recensendas duxi, vocatum fuisse videtur; quamvis multi episcopi, ut periculum indicatum evitari possit Duplici ex ecclesias principaliores orbis christiani repraesen­ capite videtur oecumenicitatem concilii controversiis tantes, eam, nec in se nec in rerum adiunctia, fieri expositum iri; nempe ex eius compositione, et ex probent. defectu plenae libertatis. Salvo pio affectu quem erga matrem Domini L Qui in concilio adsunt patres ad quinque semper tenui, et erga egregium hoc eius privilegium classes revocari possunt: Ie Episcopi titulares, qui quod foveo, et inter cuius definiendae auctores fui; sedes proprias habent, quas regunt ordinaria auc­ salva etiam reverentia sanctae sedi debita, nequeo toritate episcopali. 2’ Episcopi annulares, qui, epi­ tacere sententiam quam proposita nova definitio C scopali charactere insigniri, nec sedes nec greges suggerit, et quam plena libertate episcopali ex­ habent, et paucis demptis, in curia Romana munia ponam. Per istam definitionem videtur ab untiqua exercent. 3* Episcopi alii in partibu/, qui nomine ecclesiae regula et consuetudine recessum fuisse. vicariorum spostolicorum missionibus praeficiuntur; Regula est: nihil in ecclesia innovari posse; nil qui omnes a sancta sede immediate pendeut, adeo fidelibus credendum proponi, quod ab omnibus. ut ad nutum pontificis Romani amoveri possint. ubique et semper creditum non fuerit Consuetudo: 4° Cardinales qui non sunt episcopali charactere ut definitiones fidei catholicae nonnisi contra novos insigniti, aut non sint titulares. 5* Abbates et su­ errores fidei contradictorio!, veterem fidem, novis periores ordinum religiosorum. forsan vocibus, exprimendo novatorum effugiis et Ex his quinque classibus ii soli qui ad primam artibus obviam fieret. Per bullam Ineffabili! Deus, pertinent, ius certum et ab omnibus agnitum habent cui tamen minime repugno, quamvis vim eius theo­ in rebus fidei iudicium ferendi. De iure episcoporum logice expendere ausim, utrique tum regulae tum mere annularium inter theologos disputatur. De consuetudini derogatum fuisse videri possit. Sen­ vicariis apostolicis, episcopali charactere insignitis, tentia, quao nullum certum et indubium testimonium dubium quoque moveri potest, non tantum quia sacrae Scripturae, neque in patrum libris, habere sedes proprias non habent, sed quia a sede apo­ videtur; quae necessariam connexionem cum mysterio stolica immediate pendent, ad nutum pontificis amo· incarnationis dominicae, unde scholasticae argumen­ vibiles. De iis qui in duabus ultimis classibus ema­ tationis adminiculo, eruitur, quamvis cum isto my- D merantur, nullum dubium moveri possit, cum omne» e teri o nonnisi secundario, ut ita dicam, conncctatur, agnoscant eos nullum ius de rebus fidei iudicium adeo ut eius negatio non induceret incarnationis ferendi nisi ex consuetudine habere. In praesenti negationem ; quae α tam multis et tam sanctis ec­ concilio agitur de adversis iuribus pontificis Romani clesiae doctoribus, seu theologis, impugnata fuit; et episcoporum. Si papa ee solo infallibilis ait. iu­ quam ipsi pontifices in scholis impugnari permise­ dicium nullum exercent episcopi, et in concilio non rant, pietatis potius impulsu quam alicuius necessita­ nisi eius consiliarii sunt. Hinc non ad pontificem tis causa,ad dogma fidei catholicae evecta est. Si eam solum, sed concilium ex episcopis titularibus. prae­ negare nunc haeresis sit, eam semper haereeim mate­ sidente pontifice, pertinere debet statuere, quodnam rialem fuisse agnoscere oportebit, cum tamen Augu­ ius cneteris in quatuor ultimis classibus enumeratis stinus dicat, ecclesiam nil contra fidem tolerare posse. competeret, cum aliter pontifex concilio dominari Hinc factum est ut argumentum quod maxime vale­ videri posset. II. Praeterea, in bulla convocationis ad con­ hat cum de ecclesia cum haereticis disputabant theologi, nempe nil innovari in ecclesia, magna ex cilium, onus impositum est episcopis, qui ei interesse parte infirmatum sit, cum ista definitio os eis oc­ non potuerint, procuratores eorum nomine, et de­ cludere videatur. lias quae enumeravi difficultates, bitis instrumentis instructos, ad concilium mittendi. quas eo solo fine enumerandas censui, ne eae nova Initio concilii quadraginta procuratores episcoporum definitione augeantur, senserunt plures catholici, absentium aderant, quibus tamen ingressus in con­ praecipuo ex iis qui ad fidem conversi sunt. Do cilium denegatus est. Cum autem titulares epi- 1069 OBSERVATIONES IN CAPUT DE INFALLIBILITATE ROM. PONT. 1070 *neopi iustam causam absentiae habentes, procura- a proponendi in concilio sibi soli competere asserit; torce, qui eorum locum in conciliis occupent, mit­ ct quamvis episcopis potestatem fecerit aliqualem tendi ius strictum habere videantur; id quod, in hac in re libertatem, eam tamen, tum deputation! rei natura fundatum, in conciliis antiquioribus agni­ praesulum a se constitutae, absque ulla omni con­ tum est, eorum a concilio Vaticano exclusio, sola cilii cooperatione, tura sibi ipsi ligatam et ob­ pontifìcia auctoritate, videtur oecumenicitati concilii strictam concessit. Per hanc constitutionem videtur piaeiudicium ferre. Si id juris dubium esset, per­ derogatum fuisse iuri quod episcopis incese concilium tinuisset certe ad concilium de iis, sicut de caetcris, Tridentinum agnovit (sess. XXIV, de rtf,9 cap. XXI). de quibus supra, statuere; sod ob causam mox re­ Inde factum est, ut cum piares patres vellent con­ ferendam sententiam concilii exquirere non est per­ cilii sententiam do iure procuratorum absentium missum. Quod in Tridentino concilio procuratores praesulum exquirere, ct nil intactum reliquerint ut ad vocem decimam non fuerint admissi, id factum id efficere possent, nil efficere potuere. est. tum ob conatum viceregie Neapolitani episcopos Plura omitto quae concilii auctoritatem minuere istius regni, ad centum circiter, per deputationem apta videntur, et quae in publicum iam evaserunt, quatuor repraesentari facere; tum ob metum, cuius adeo ut silentio ea premere non amplius locus ait iuatae causae aderant, no episcopi piares, missis Haec commemoravi, non animo ut minas intentem, eorum nomine procuratoribus, concilio interessendi ut aliquibus videri possit, sed ut magnum adesse munus declinarent. Et tamen potius legatorum periculum commoneam, si definitio pontificiae inpontificiorum auctoritate quam ipsius pontificis, ut B fallibilitatis, ex se tot periculis circumseptn1, con­ ex historia concilii constat, ius illud episcopis non­ cilii generalis nomine prodeat, id quod potius nullis Allemaniae negatum est. discordiis augendis quam paci fovendae, cum ipsius III. Ex alia etiam parte videtur auctoritas con­ pontificis dedecoro et episcoporum iurium imminu­ cilii in dubium vocari posse. Summus pontifex per tione, inserviturum mihi persuasum est. constitutionem Multiplices inter patrum iura ali­ quatenus imminuisse nonnullis videtur. In ea ius > circumscripta ed. APPENDIX. haud plenissime sustinent. Inter alia, quae nostris praesertim temporibus opportune ac salubriter pro­ fitenda essent ac proclamanda, annumeranda sunt Speravi, et in hanc meam spem clerus ac popu­ in primis ecclesiae, utpote societatis perfectae, a lus meus adducti sunt, futurum esse ut ecclesìa in Christo, cui omnif potestas data est in caelo et in concilium occumenicum congregata, praesidente ac terra, constitutae, divina ac nativa iura acquirendi, moderante tanti animi, tamque praeclarae fortitu­ possidendi, et libere administrandi seu dispensandi dinis, et tam indefessae sollicitudinis in custodiendo res temporales, quibus instructa esse debet, ut fines ac purgando ab erroribus grege, pontifice Pio papa IX, c suos externos assequatur. Miror, nec leviter dolco, in schemate constitu­ quom Deus ita sospitet, ut Petri videat et excedat annos! — veritates, quae diminutae sunt a filiis horni- tionis dogmaticae de ecclesia Christi (cap. XV, pag. num, sanctaque principia, quibus nititur utraque 39-41 [coi. 550 cdJ), tam parce, sententia adeo curta, societas saecularis et ecclesiastica, et iura sponsae enumeratione adeo imperfecta, exposita esse haec Christi, quae ubique fere locorum aut ignorantur tanti momenti iura ecclesiastica, pro quorum pro­ aut pessumdantur. orbem catholicum solemni ac pugnatione ac vindicatione episcopis fere ubique salutifera declaratione edoceret. Quid enim opta­ gentium cum potestate saeculari certamen est in­ bilius, quid opportunius hac veritatis, officiorum, stituendum et molesta quaeque toleranda sunt Sacrosancta synodus procul dubio id compertum iustitiae et iurium declaratione? Mentes hominum implicitao falsarum doctrinarum peste languescunt; in primis habet, constitutiones dogmaticas non ad populi tot erroribus quasi in vesaniam acti tumul­ solos dumtaxat episcopos et viros canonicarum tuantur: christifideles, veritatis gestientes, universae sanctionum peritos, sed ad laicos quoque fideles, restaurationis expectatione suspenduntur, atque ad ad plebem christianara esse dirigendas. Porro si sedem Petri et concilium oecumenicum oculos et optamus, quod certe in omnium nostrum votis est, vota ferunt. Verum enimvero quae patribus distri­ ut fideles laici in propugnandis vindicandisque hisce buta sunt constitutionum propositarum schemata, ecclesiae iuribus strenuam episcopis et clericis ope­ ea nostram hanc spem atque omnium expectatiouem ram egregiumque auxilium praestent, operae sane D pretium est, eos haec iura dilucidissime et planis­ 1 Animadversiones istas praeter ordinem exhibitas episco­ sime edocere. pus Leodiroxis misit ad concilii secretarium una cnm epistola Atque id fieri eo magis opportunum est, quod qnae «equitur: hodie publica iurium ecclesiae tuitio non a solis Monseigneur! J’ai l'honneur de vous envoyer mes observations sur le episcopis et clericis suscipitur, sed etiam a plerisque chapitre XV· dn schema Constitutionis apostolica * de cedería fidelibus laîcis. Etenim si qua suboritur quaestio Christi. La maladie de mon théologien et ma mauvaise santé circa res ecclesiasticas, moris est fidelium laTeorum m’ont empêché de vous les envoyer plus tôt. de iisdem ius virili sua quemque parte tractare, La question des biens ecclésiastiques a fait l’objet de mes études particulières. Depuis dix ans bientôt, je soutiens la non modo in curiis legiferis, sed etiam in coetibus lutte en Belgique à ce propos contre les usurpations dn gou­ publicis, libris et ephemeridibus. Porro sicuti necessi­ vernement. J’ai donc pu apprécier par mes rapports avec tatibus temporum postulantur, ita maximae auctori­ tous les catholiques dévoués â la cause de Γ Église, ce qu’il est tatis et efficientiae erunt apud illos fideles laicos, important, nécessaire, indispensable de dire sur cette matière qai in re catholica tuenda multum studii ct egre­ dans une constitution apostolique. J’ose donc espérer que vous voudrez bien transmettre mes observations à la commission giam operam conferunt, solemnes a summo ponti­ qui doit en connaître, et au besoin les appuyer de votre haute fice, comprobantibus universi orbis patribus, in con­ influence. cilio editae declarationes, quibus ecclesiae Christi Reeevet. monseigneur, l’hommage de mon respect iura proponentur ac definientur, et errore» nefariaeVotre très humble et très obéissant serviteur Rome. 28 mars 1870. que molitiones adversus eadem iura detegentur et f Théodore, évêque de Liège. damnabuntur. Leodiensis episcopi animadversiones in caput XV constitutionis dogmaticae de ecclesia Christi', 1071 A. SESSIONES PUBLICAE ET CONGREGATIONES GENERALES 1072 Optamus ergo et enixe petimus, ut ea quae a ideoquo easdem fabricas suo munero fungí, non dicenda sunt de ecclesiae iure acquirendi libercque ecclesiae nomino, cuius ncc legi subsunt, ncc disci­ administrandi dominium temporale, paulo fusius ac plina reguntur, sed eiusdem potestatis saecularis dilucide enuntientur. Primo loco, indicandi sunt nomino atque auctoritate, cuius vicem gerunt, cuius errores politicorum de divino illo ac nativo eccle­ ex arbitrio semper pendent, etiam quod ad carum siae iure. Ius ecclesiae, de quo sermo est, duplici existentiam attinet. „Ex iisdem principiis inferunt, bona fabricis ec­ modo considerandum est: divinum est, quia ecclesia illud ex voluntate Dei tenet, a quo condita et insti­ clesiarum assignata, licet divini cultus usibus impu­ tuta est; nativum est. quia ex ipsa natura ecclesiae tentur, suam tamen bonorum civilium naturam non proficiscitur, utpote quae perfecta societas est, cui amittere, neque divinam quamdam speciem sive ex fines nonnulli externi per bona temporalia asse­ donatorum voluntate, sive ex usu mutuari. Hinc in summa affirmant, ius ecclesiae acquirendi ct quendi sunt. Ergo post haec verba (pag. 39 [550 cr]) rquibus possidendi bona temporalia esse subiectum arbitrio mendaces homines illam obvelare student, proscri­ status politici, ct ab cius libera concessione iugiter bere necease nobis cat4, oportet illa aut alia verba pendere, ita ut potestas politica vi suae supremae auctoritatis possit illud ius abolere, latisque legibus eiusmodi addantur: ^Asserunt nimirum, alia iura in republica nequa­ sibi vindicaro velue bona domino vacua, quae legi­ quam posse, ut est hodiernus ubique gentium socie­ timo proprietatis titulo sunt in possessione eccle­ tatis civilis statue, praeter illa, quae singulis homini- B siae; proindequae administrationem, dispositionem bus natura tribuuntur et lege civili adiudieantur; ac distributionem bonorum ecclesiasticorum non se­ personas autem morales, cuiuscumque generis illae cus ac eorum, quao publica sunt totius nationis, perti­ sint, nonnisi legis civilia beneplacito existore et nere ad nativum ius supremae potestatis politicae. iuribus frui. Profecto negant, ecclesiam Christi, rHuiu9modi autem perversis doctrinis...- (cae­ quae est, ut supra ostendimus, societas perfecta, tera ut in schemate). supematuralis quidem, sed natura sua visibilis et Pag.40,lin. 7 [ib. Dic] loco „divinam suam missio­ extema, ullo cuiusvis generis iure externo seu nem- legendum esse arbitror „divinum suum muniti publico potiri, cuius iuris fons, non ex potestatis adimplendum" *. Et paulo inferius, lin. 11 [ibid. Di-) saecularis arbitrio, sed ex sola omnipotentis Dei loco rad hanc enim suam missionem * ’ legendum auctoritate ac voluntate oriatur, sed ne existentiae Fad hoc enim suum muhwsu. Post haec verba, quidem eius ullam habendam esse rationem, quod lin. 2’2 [551 ai) .de evangelio vivant- addendum ad ea iura externa attinet, perinde ac ei reipsa „id eat de bonis ecclesiasticis . ** nulla esset. Pag. 41. lin 16 [ib. Bs] post haec verba „ius esse, rEx istis principiis concludunt, ecclesiae Christi bona temporalia acquirendi et possidendi- adden­ nec divino nec nativo inre competere, ut bona dam: rimmo necnon ea per se et suo nomine libere temporalia acquirat et administret, quibus se pror­ administrandi et distribuendi4. sus indigere ait, ut fines suos externos assequatur, Pag. 41. lin. 23 [ib. Be] post haec verba nex su­ cuiusmodi sunt cultus, ministrorum suorum sustenta- i premo iure sibi inhaerente bona ecclesiastica· * ad­ tio, varia caritatis opera, clericorum et iuventutis dendum: rvel eorum administrationem ac dispensa­ catholicae institutio, et alia opera societati * per­ tionem invadit, iniustas spoliationes et occupationes fectae, supematuralis et externae propria: nam esse declaramus4. potestas saecularis, inquiunt, civium loco, quibus Haec de bonis ecclesiasticis doctrinae expositio praeest, consulit, ut quisque cultus eos assequi possit bis verbis absolvi posset: rNunc ad universos domi­ fines externos, quos ipsa cuiusque cultus proprios nici gregis pastores, caeterosque christifidelea nos esse agnoscit. Potestatem saecularem hoc officium convertentes, eos vehementer hortamur, ut non atque onus sustinere ideo teneri, quia societas civilis modo in adserenda, sed in retinenda etiam ac vindi­ multa commoda ex religionis exercitio percipit: est canda bonorum ecclesiasticorum seu proprietate seu ergo eiusdem societatis civilis, temporalibus religionis libera administratione, strenui sint omnino maximenecessitatibus providere, perinde ac necessitatibus que intrepidi. Haec perpetuo ob oculos habeant, caeterorum officiorum civilium. Qua de causa penes quod ea iura, quae ecclesiae divinitus sunt collata, potestatem civilem ius esse, α civibus, nulla habita cohaerent cum necessariis officiis; adeoque ecclesiae cuiusque religionis ratione, tributa, cultus gratia, ipsi integrum non esse iuribus cedere, sive per­ sine ullo ecclesiao interventu, exigendi, hominum mittere. ut impune conculcentur; sed tenetur ea religiosorum fundationes approbandi ac ratas ha­ modis, quibus potest, tueri ac defendere; et quod bendi, et publicum quoddam religionis officium, ab hac deperdita libertate acquirendi ac adminifabricas scilicet ecclesiarum, instituendi. Proinde D strandi bona temporalia, quibus ecclesia indiget, ad fabricas ecclesiarum suam existendi originem, suum­ implendum munus sibi divinitas iniunctum. spiritalis que ius acquirendi ac possidendi bona necessitatibus etiam procuratio saecularibus potestatibus obnoxia cultus divini vel sacrorum ministrorum sustentationi fit, atque ipsa tandem ecclesiae oxistentia in discri­ imputanda, et suae administrationis regulas a pote­ mine ponitur. nHae sunt quae generatim. etc.u stati saeculari accipere, cui uni dispensationis suae f Theodorus, episcopus Leodiensis. rationes tenentur referre, cui uni obnoxiae sunt; Herausgegeben -ORBIS in der Rei he LITTERARUM-